61017VLAC_tuingrond.indd 1

04-04-2006 12:18:27

2

TUINGROND VERBETEREN… MET COMPOST

61017VLAC_tuingrond.indd 2

04-04-2006 12:18:30

Tuingrond verbeteren … met compost Een vruchtbare en humusrijke bodem is de beste garantie voor jarenlang tuinplezier. Na het bouwen of verbouwen van een woning start u echter meestal van een verdichte en humusarme bodem. De bodem rond de fundering werd immers aangedrukt om verzakking van het afgewerkte huis te voorkomen. Graafmachines of vrachtwagens hebben de bodem verdicht. Een dunne laag teelaarde kan deze nadelen niet wegwerken. Ook het jarenlange, gewone gebruik van een tuin kan voor bodemverdichting zorgen. Kinderen of volwassenen hebben kriskras over het gazon gelopen, ook als de bodem nat was. Het steeds afvoeren van het grasmaaisel samen met chemische bemesting,zorgde voor een geleidelijk verlies van de humus in de bodem. Het gras kwijnt bijgevolg weg en het mos krijgt de overhand. De gemakkelijkste en meest drastische manier om dergelijke tuinen nieuw leven in te blazen is het toepassen van een bodemverbetering. Een bodemverbetering geeft snel resultaat en bouwt tegelijk aan lange-termijnvoordelen. U wordt beloond met gezonde planten, die er beter uitzien en meer

opbrengen, zelfs bij grillen van het weer, zoals droogte en koude. Door aan uw bodem te werken kunt u ook de problemen met plantenziektes (en dus ook uw gebruik van pesticiden) terugschroeven. Gezonde grond levert nu eenmaal gemakkelijker gezonde planten op. Krachtige, gezonde planten weren beter plagen en infecties af, net zoals u beter tegen een verkoudheid of griepje bestand bent als u in uitstekende gezondheid verkeert. Dit boekje vormt een wegwijzer voor het verbeteren van uw tuingrond met behulp van VLACO-kwaliteitscompost. De meeste informatie is overgenomen uit het DELTAS-tuinboek «Tuingrond verbeteren» geschreven door Elisabeth Stell. Het boek is een echte aanrader voor ieder die een tuin wil beginnen of heraanleggen. Achteraan vindt u alvast een fikse kortingsbon voor dit boek. U vindt er ook een lijst met de producenten van VLACO-kwaliteitscompost. Kiest u voor eigen aanleg of roept u de vakkundige hulp in van een professionele tuinaannemer, één zaak staat vast: met VLACO-kwaliteitscompost kan de bodem in uw tuin niet meer stuk !

TUINGROND VERBETEREN… MET COMPOST 61017VLAC_tuingrond.indd 3

3

04-04-2006 12:18:34

Inhoudstafel Een ideale tuingrond

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . p. 5

Zand, leem of klei?

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . p. 7 Textuurcorrectie. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . p. 9 Bodemtextuur testen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . p. 9

De bodemstructuur Structuurcorrectie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Wanneer bewerken? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Tips voor een ideale bodemstructuur . . . . . . . . . . . . . Onderzoek van de bodemstructuur . . . . . . . . . . . . . . .

Beter draineren

p. 12 p. 12 p. 13 p. 13

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . p. 15

Leven in de bodem

Bodembewerking met frezen en cultivatoren

p. 22

Een mooie grasmat Aanleg van het gazon . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . p. 25 Tips voor gazononderhoud . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . p. 28

Tips bij het aanplanten van bomen en struiken . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Bodem aanpassen voor groenten

p. 29

. . . . . . . . . . . . . p. 31

U wenst mooi groen? Laat de tuinaannemer het doen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

p. 32

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . p. 16

Hoeveel compost heeft u nodig ?

. . . . . . . . . . . . p. 34

Compost: sleutel tot een goede tuingrond Wat is compost . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . p. 19 Wanneer compost gebruiken . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . p. 20 Compost bij tuinaanleg . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . p. 21

4

TUINGROND VERBETEREN… MET COMPOST

61017VLAC_tuingrond.indd 4

04-04-2006 12:18:38

De ideale tuingrond Wat is bodem ? Hoewel de aarde onder onze voeten behoorlijk vast lijkt, bestaat slechts de helft van de bodem uit vaste deeltjes. De andere helft is een combinatie van lucht en water. In goede grond is ongeveer de helft hiervan gevuld met water. In dat water zijn tal van chemische stoffen opgelost, ook de voedingsstoffen die essentieel zijn voor de groei van planten. De overblijvende ruimte of lucht levert zuurstof aan plantenwortels en bodemorganismen. Hoewel u het misschien niet beseft, krioelt het in de grond van de meest uiteenlopende levensvormen. De meeste bodemwezens zijn van microscopisch formaat ; grotere soorten zoals wormen en mieren zijn beter te zien. Planten (en tuiniers) zijn van de bodemorganismen afhankelijk voor het recycleren van voedingsstoffen uit organisch materiaal. De verschillende levensvormen in de bodem vormen samen een complex ecosysteem. Eén van de elementaire manieren om supergrond te krijgen is dit ecosysteem koesteren en beletten dat het uit evenwicht raakt.

De minuscule holtes en kanaaltjes tussen de vaste bodembestanddelen noemt men poriën. Ideaal is losse grond met veel poriën - poreuze grond dus. De lucht kan zo gemakkelijk bij de plantenwortels en overtollig water sijpelt vlot weg. Het vaste bestanddeel bestaat meestal uit piepkleine deeltjes van verpulverd gesteente. De grootte van die deeltjes bepaalt de textuur en dus grotendeels het fysisch karakter van de bodem. Het vaste bestanddeel bevat ook stukjes afgestorven materiaal in diverse ontbindingsstadia; dit is het organisch materiaal, dat uiteindelijk verteert tot een fijne stof die men humus noemt. 50% bodemdeeltjes en organisch materiaal 25% luchtzakjes (poriën) 25% water (poriën)

TUINGROND VERBETEREN… MET COMPOST 61017VLAC_tuingrond.indd 5

5

04-04-2006 12:18:39

6

DE IDEALE TUINGROND

61017VLAC_tuingrond.indd 6

04-04-2006 12:18:43

Zand, leem of klei ? Een van de belangrijkste eigenschappen van de bodem is de textuur. Textuur is niets anders dan de verhouding tussen bodemdeeltjes van verschillende formaten. Bodems bevatten een mengsel van verschillende deeltjesgrootte en worden genoemd naar de overheersende deeltjesgrootte hierin. Zanddeeltjes zijn 0.05 tot 2 mm groot, doorgaans groot genoeg om zichtbaar te zijn. Ze voelen tussen de vingers korrelig aan. Wat groter is dan zand, wordt grind genoemd. Leemdeeltjes daarentegen (0.002 tot 0.05 mm) zijn kleiner dan zand, en niet meer zichtbaar met het blote oog. De fijnste bodemdeeltjes (klei) zijn kleiner dan 0.002 mm. Pure kleideeltjes zijn glad en kleverig aan de vingers. De invloed van de textuur op de bodemeigenschappen is groot. Tussen grotere deeltjes is bijvoorbeeld meer ruimte. Dat verklaart waarom zandige bodems sneller regenwater verliezen (goede drainage). Hoe kleiner de deeltjes, des te groter hun totale buitenoppervlakte waarmee ze water en voedingsstoffen kunnen vasthouden. Daarom kunnen bodems met meer klei of leem ook meer voedingsstoffen en water vasthouden.

Vanzelfsprekend zijn aan verschillende texturen voor- en nadelen verbonden. Te veel klei geeft een bodem met veel voedingsstoffen maar ook met problemen door slechte verluchting en trage drainage. Dergelijke bodems noemt men zwaar. Ook te veel leem kan drainageproblemen veroorzaken. Te veel zand betekent dat drainageproblemen zich nooit voordoen, maar dat u steeds weer moet bemesten omdat ook de voedingsstoffen wegspoelen. Dergelijke bodems noemt men licht. De beste bodemtextuur bestaat niet uit allemaal middelgrote deeltjes, maar uit een evenwichtige mix van zand, leem en klei. Algemeen geldt dat hoe noordelijker men zich in Vlaanderen bevindt, hoe zandiger de bodem is. Grote streken in Midden-Vlaanderen bestaan uit een mengsel van zand en leem. Vooral in Brabant en Zuid-Limburg komen leembodems voor. Echte kleibodems vindt men slechts in de polders of in de onmiddellijke omgeving van sommige waterlopen.

ZAND, LEEM OF KLEI 61017VLAC_tuingrond.indd 7

7

04-04-2006 12:18:46

COURANTE KENMERKEN VAN BODEMS MET VERSCHILLENDE TEXTUUR Hoog zandgehalte

Hoog leemgehalte

Hoog kleigehalte

Bewerkbaar wanneer vochtig of nat Enigszins stoffig in droge toestand Vormt geen kluiten Warmt in de lente snel op Weinig organisch materiaal Organisch materiaal breekt snel af Zuur of alkalisch karakter gemakkelijk te corrigeren, maar de correctie houdt niet lang stand - Klein tot matig gevaar voor watererosie - Voelt korrelig aan tussen de vingers

- Moeilijker te bewerken wanneer vochtig of nat - Vaak zeer stoffig in droge toestand - Vormt zelden kluiten - Warmt in de lente enigszins traag op - Vrij veel tot veel organisch materiaal - Organisch materiaal breekt enigszins snel af - Groot erosiegevaar in winderig gebied - Groot gevaar voor erosie door water - Voelt zijde-achtig aan tussen de vingers

- Niet te bewerken wanneer vochtig en kleverig (groot gevaar voor verdichting) - In droge toestand hard of cementachtig - Warmt in de lente traag op - Vrij veel organisch materiaal - Organisch materiaal breekt langzaam af - Gering erosiegevaar in winderig gebied - Gering gevaar voor watererosie indien de structuur goed is - Groot gevaar voor watererosie als de structuur slecht is - Voelt glad aan tussen de vingers, kleverig indien vochtig

-

8

ZAND, LEEM OF KLEI ?

61017VLAC_tuingrond.indd 8

04-04-2006 12:18:50

Textuurcorrectie

Bodemtextuur testen

Er bestaat een eenvoudige remedie voor bodems met een niet zo ideale textuur: voeg organisch materiaal toe. Massa’s organisch materiaal (zoals compost) zorgen ervoor dat een bodem met om het even welke textuur zich gaat gedragen als de ideale tuingrond. Pure klei toevoegen aan zand verbetert de textuur, maar is in de praktijk nauwelijks haalbaar. Grof zand kopen om aan klei toe te voegen is al gemakkelijker, maar voldoende toevoegen om de drainage echt te verbeteren is een andere zaak. Organisch materiaal is veel gemakkelijker toe te voegen, en doeltreffender. Dankzij grote hoeveelheden organisch materiaal kunnen zandige bodems beter vochtig blijven en voedingsstoffen vasthouden. Organisch materiaal verbetert magisch genoeg ook de verluchting en drainage van klei- en leembodems. Verder in dit boekje vindt u daarom informatie over het gebruik van compost bij de aanleg van uw tuin.

Bepaal de textuur van uw bodem door de aandelen zand, leem en klei te meten met behulp van een eenvoudige test. Aangezien er binnen uw tuin kleine variaties bestaan, moet uw bodemstaal bestaan uit grond van verschillende plaatsen in de tuin: dat geeft een gemiddelde. Vermijd hierbij extreme plekken, zoals ongewoon droge of natte plaatsen.

1.

Graaf op 6 verschillende plaatsen van uw tuin een 15 cm diep gat. Steek van de wand van elk gat een lange plak grond. Gooi alle plakken in de emmer en vermeng grondig. U moet ten minste een halve liter grond hebben.

2.

Giet 0,25 liter grondmengsel in een bokaal. Verwijder keien, houtjes of plantendelen. Vul de bokaal bijna tot bovenaan met water. Voeg 2 ml vaatwasmiddel toe, sluit de bokaal en schud er krachtig mee. Als er nog kluitjes overblijven, schudt u nogmaals.

ZAND, LEEM OF KLEI ? 61017VLAC_tuingrond.indd 9

9

04-04-2006 12:18:51

10

ZAND, LEEM OF KLEI ?

61017VLAC_tuingrond.indd 10

04-04-2006 12:18:55

3.

4.

Zet de bokaal met slijkwater op een plaats waar hij ten minste 24 uur ongestoord kan blijven staan. Na 1/2 tot 1 uur moet u op de bodem een duidelijke laag neergeslagen zien. Dat is de zandlaag. Duid met de viltstift aan tot waar deze laag komt.

Wacht nog een uur. U moet dan een tweede laag zien; zoniet wacht u nog een uur langer. Dat is de leemlaag. Duid de bovenkant van deze laag eveneens aan met de viltstift.

5 .

Na 24 uur of zodra het water helder is, duidt u de bovenkant van de derde laag (de kleilaag) aan. Beweeg de bokaal niet, want de kleideeltjes warrelen gemakkelijk op. U krijgt meteen een visuele indruk van de relatieve aandelen van zand, leem en klei. Om de percentages te berekenen deelt u 100 door de dikte van de drie lagen samen, en met dat quotiënt vermenigvuldigt u telkens de dikte van elke laag.

Indien u meer dan 55 % klei, 85 % zand of 85 % leem bekomt, is er sprake van een bodem met dominante klei, zand of leem. Boven 20 % klei, 50 % zand of 50 % leem, wordt de bodem kleiig, zandig of lemig genoemd.

ZAND, LEEM OF KLEI ? 61017VLAC_tuingrond.indd 11

11

04-04-2006 12:18:57

De bodemstructuur Structuur verwijst naar de samenhang van de bodem: hoeveel bodemdeeltjes klonteren er samen tot kruimels of kluiten? Losse kruimels of kluiten zorgen voor veel poriënruimte, ongeacht de textuur. Daardoor kan een goede structuur een niet zo ideale textuur compenseren. Een bodem met een goede structuur absorbeert sneller meer regen. Overtollig water trekt ook sneller weg. Wortels en bodemorganismen dringen gemakkelijker in de bodem door en ook spitten gaat vlot. Een goede bodemstructuur geeft een goede tuin. Organisch materiaal - in combinatie met bodemorganismen - is de belangrijkste factor achter een goede structuur. Het vergroot de poriënruimte in de bodem aanzienlijk. Aardwormen en micro-organismen breken organisch materiaal af tot gelatineuse stoffen die de bodemdeeltjes mooi bij elkaar houden. Plantenwortels en schimmels dragen daar ook toe bij, op twee manieren. Ze drukken bodemdeeltjes tegen elkaar aan wanneer ze zich een weg banen, maar ze produceren ook gomachtige stoffen die de deeltjes bij elkaar helpen houden.

12

Structuurcorrectie Net als bij textuur is toevoeging van organisch materiaal (compost) de gemakkelijkste manier om de bodemstructuur te verbeteren. Organisch materiaal (en enkele maanden geduld) kunnen soms al volstaan om een te losse bodem of grond met dikke harde kluiten te verbeteren. Een verdichte structuur, korstvorming aan de oppervlakte of een dichte laag onder de oppervlakte zijn een nog grotere beproeving voor planten. Regenwater en wortels kunnen er niet makkelijk in doordringen en spitten verloopt al even lastig. Organisch materiaal toevoegen is dan niet voldoende. U moet dan ook proberen twee steken diep te spitten of de grond los te maken met een woelvork.

Wanneer bewerken ? Neem een handvol grond en knijp het samen. Als er slechts een losse, poederachtige massa in uw hand ligt, is uw bodem te droog. Als u niet op regen kan wachten, moet u net zolang gieten of sproeien tot minstens de bovenste 5 à 10 cm vochtig zijn en dan enkele uren (liefst een nacht) wachten alvorens te gaan spitten. Loopt er bij het knijpen water uit uw hand of krijgt u een vaste kleverige

DE BODEMSTRUCTUUR

61017VLAC_tuingrond.indd 12

04-04-2006 12:19:00

kluit te zien ? Dan is uw bodem te vochtig. Wacht een dag of langer en doe de knijptest nogmaals alvorens te spitten. Ziet u een grotendeels vaste kluit die gemakkelijk uiteenvalt als u erin kotert ? Spitten maar ! Uw bodem is licht vochtig en ideaal om te bewerken.

Onderzoek van de bodemstructuur

1.

Tips voor een ideale bodemstructuur * Zorg voor een hoog gehalte aan organisch materiaal (b.v. compost). * Bewerk de bodem alleen als hij niet te vochtig is: loop of rij niet over natte grond. * Dek kale grond af: breng snippers of grove compost aan op plaatsen die niet bedekt zijn door plantenbladeren, zodat de bodem niet rechtstreeks bestookt wordt bij zware regenval. * Hou de grond zoveel mogelijk in gebruik: zaai groenbemesters of bodembedekkers op plaatsen waar enkele maanden niets komt. * Beperk motorfrezen en andere bewerkingsvormen, aangezien daardoor de gewenste kruimeligheid en bodemkanaaltjes verloren gaan.

2. 3.

4.

Graaf een gat van 30 cm diep. Kunt u kruimels (0,5 à 1 cm groot) onderscheiden in de bovenste centimeters? Ideaal is dat u zelfs op 30 cm diepte nog wat kruimels ziet. Een korst aan de oppervlakte of een verdichte laag daaronder wijst op een slechte structuur. Bevat de uitgegraven grond veel kruimels van 1 cm? Vallen grotere kluiten gemakkelijk uiteen? Dat alles wijst op een goede structuur. Gooi in twee glazen een handvol grondkruimels. Giet in één glas voorzichtig water tot de grond onderstaat. Als uw bodem een goede (stabiele) structuur heeft, blijven de kruimels zelfs in vochtige toestand samenhangen: het natte en het droge bodemstaal moeten er dus gelijkaardig uitzien. Giet water op kale grond in de tuin. Veranderen de kruimels in een fijne gladde laag? Dit dichtslaan of -slempen wijst erop dat uw structuur verbetering behoeft.

DE BODEMSTRUCTUUR 61017VLAC_tuingrond.indd 13

13

04-04-2006 12:19:02

14

BETER DRAINEREN

61017VLAC_tuingrond.indd 14

04-04-2006 12:19:03

Beter draineren Hoe snel het overtollige water doorheen uw bodem dringt (drainage), heeft een weerslag op de groei van uw planten. Slechte drainage verstikt planten. In slecht gedraineerde grond zijn alle poriën die normaal lucht bevatten gevuld met water, zodat de wortels niet aan zuurstof raken. Zuurstofarme grond verstikt ook aardwormen en andere nuttige bodemorganismen. Het andere uiterste is grond die te snel draineert: die kan de wortels niet genoeg water bezorgen. Dergelijke bodems houden voedingsstoffen evenmin lang genoeg vast om ze door planten te laten gebruiken. Wie een te sterk gedraineerde grond heeft, moet zijn planten voortdurend water geven en bemesten.

De textuur van een bodem kan positief of negatief werken. Hoe zandiger de textuur van de bodem, hoe meer grote poriën en hoe sneller het water uit de bodem wegtrekt. Hoe meer klei, hoe meer kleine poriën en hoe moeilijker de drainage. In goede een tuinbodem is er een evenwicht tussen grote en kleine poriën in de bodem. Compost helpt drainageproblemen te corrigeren door de textuur in evenwicht te brengen en de structuur te verbeteren.

Het belang van een goede structuur en textuur

Planten die op slechte drainage wijzen

Een goede structuur werkt mee aan een goede drainage. Een bodem met een goede structuur bevat zowel kleine als grote poriën. De kleine poriën zorgen ervoor dat de bodem voldoende water achterhoudt voor de planten. Het overtollige water stroomt weg via de grote poriën. De grote poriën bevatten ook de nodige zuurstof voor de plantenwortels.

De planten die spontaan in uw tuin opschieten, kunnen u veel vertellen over wat zich in de bodem afspeelt. Bijvoorbeeld paardenstaart, kruipende boterbloem, mossen en klein hoefblad wijzen op een slecht gedraineerde grond. Een bodem waarin het krioelt van leven is een gezonde

BETER DRAINEREN 61017VLAC_tuingrond.indd 15

15

04-04-2006 12:19:06

Leven in de bodem bodem. Van aardwormen tot microscopische bacteriën: het hoort allemaal bij een goede en vruchtbare grond.

Recycleren is hun vak Bodemorganismen zijn levensvormen die van nature recycleren. Naarmate bladeren en ander plantaardig materiaal afgebroken worden, komen de voedingsstoffen die in de plantencellen zaten, vrij in de grond. Wortels nemen die stoffen op, zodat planten ze kunnen gebruiken om nieuwe bladeren, vruchten of zaden te maken. Veel bodemdieren woelen de bodem om wanneer ze zich voortbewegen. Zo vermengen ze de bodem met organisch materiaal. Door kanaaltjes te graven en gomachtige stoffen af te scheiden die kruimels stabiliseren, verbeteren zij de structuur. Nog andere maken humus die voedingsstoffen vasthoudt en verlies ervan door erosie tegengaat.

en beter bestand tegen ziekten. Het is pas als planten verzwakt zijn door slechte groeiomstandigheden of overmatig mestgebruik, dat plantenziekten er gemakkelijk vat op krijgen. In een minder gunstige bodem sterft ook het bodemleven af dat deze ziekten in toom kan houden. De nuttigste soorten bodemleven verkiezen een gelijkmatig vochtige bodem die goed verlucht en dus ook goed gedraineerd is. Begin dus met het verbeteren van de bodemtextuur en structuur en, zorg voor een goede drainage.

In een gezonde bodem houden de verschillende bodemorganismen elkaar in evenwicht. Schadelijke organismen krijgen er niet de kans om grote ravages in de tuin aan te richten. De planten zijn er integendeel gezonder

16

LEVEN IN DE BODEM

61017VLAC_tuingrond.indd 16

04-04-2006 12:19:09

Wat bodemorganismen voor u doen •

Plantengroei bevorderen



Bodemstructuur verbeteren en stabiliseren



Bijdragen tot een correct evenwicht in voedingsstoffen



Voedingsstoffen omzetten in meteen beschikbare vormen



Wederzijds voordelige relaties aangaan met plantenwortels, waardoor die meer voedingsstoffen kunnen opnemen



Bijdragen tot het neutraliseren van de zuurtegraad



Stikstof en zwavel uit organisch materiaal vrijmaken



Organisch materiaal in de bodem vermengen



Strooisel en viltlaag in het gazon verminderen



Voor planten gunstige vitaminen en groeihormonen produceren

LEVEN IN DE BODEM 61017VLAC_tuingrond.indd 17

17

04-04-2006 12:19:11

18

COMPOST: SLEUTEL TOT EEN GOEDE TUINGROND

61017VLAC_tuingrond.indd 18

04-04-2006 12:19:12

Compost: sleutel tot een goede tuingrond Met compost kan u van iedere bodem een vruchtbare tuingrond maken. Compost geeft uw tuingrond structuur waardoor de plantenwortels en het andere bodemleven veel actiever hun rol kunnen spelen. Uit onderzoek blijkt dat compost doeltreffender is dan andere vormen van organisch materiaal bij de bestrijding van plagen en ziekten.

leerd proces. Controles voor, tijdens en na de compostering garanderen u een kwaliteitsproduct. In Vlaanderen wordt de compostkwaliteit gecontroleerd door VLACO. Wie zeker wil zijn van de kwaliteit, vraagt daarom best naar VLACO-compost.

Wat compost voor uw grond kan doen

Wat is compost ? Compost bestaat uit plantenresten die door micro-organismen bijna tot humus zijn afgebroken. Men kan het vergelijken met hetgeen in een bos gebeurt als afgevallen bladeren, twijgen en kruiden zich omvormen tot een donkerbruine laag bladgrond.

Compost is een noodzakelijke bron van organisch materiaal in uw tuin. Uit organisch materiaal vormt zich humus. Humus geeft een rijke, vruchtbare grond zijn donkere kleur. Hij bevordert gezonde plantengroei op tal van manieren.

Professionele compost wordt eveneens aangemaakt door grote hoeveelheden plantenmateriaal samen te leggen op hopen. Door de temperatuursstijging binnenin de hoop worden alle onkruidzaden en mogelijke ziektekiemen afgedood. Door regelmatig de hopen te keren en te verluchten ontstaat compost.

Wat organisch materiaal en humus voor u doen

Compost is het resultaat van een professioneel en nauwgezet gecontro-



Ze verbeteren het vermogen van de bodem om water op te nemen en beperken afvloeiing.



Ze leveren voedsel voor nuttige organismen, zoals aardwormen.



Ze helpen schadelijke bodemorganismen onderdrukken, zoals aaltjes en

COMPOST: SLEUTEL TOT EEN GOEDE TUINGROND 61017VLAC_tuingrond.indd 19

19

04-04-2006 12:19:14

20

sommige ziekten.

Wanneer compost gebruiken ?



Ze geven voedingsstoffen die in de meeste commerciële meststoffen ontbreken.



Ze helpen voorkomen dat vitale voedingsstoffen wegspoelen.



Ze verminderen de behoefte aan meststoffen.



Ze vergroten de poriënruimte voor een degelijke lucht- en waterbeweging.



Ze verbeteren de structuur en drainage van alle gronden, maar vooral van bodems met een hoog kleigehalte.



Ze verbeteren zandige gronden door het vermogen te vergroten om water en voedings-stoffen vast te houden.



Ze verminderen bodemerosie.

Tuinieren put vaak de bodem uit. Borders worden opgekuist, planten verwijderd, het gras gemaaid en het maaisel verwijderd, bladeren opgeharkt, groenten en fruit geoogst ... Telkens worden voedingsstoffen en organisch materiaal van uw bodem weggenomen. Om uitputting en structuurverval te voorkomen, dient u regelmatig uw tuingrond van extra organisch materiaal te voorzien.Wees hierin niet te zuinig! Een gezonde tuingrond bevat gauw 5 tot 10 % organische stof. Een jaarlijkse, flinke laag compost op de borders, rond de bomen, onder de haag en in de moestuin is geen overbodige luxe. Compost kan koudegevoelige planten een extra beschermingslaag bieden voor de winter. Wie graag de bloemenborders bedekt met een mooie zwarte laag, wacht dan weer beter tot de lente om de compost aan te brengen. Op dat ogenblik biedt compost ook het voordeel van een onkruidwerende laag.



Ze helpen de grond in de zomer koeler en in de winter warmer houden.

Het gazon krijgt best een fijn laagje compost, eventueel gemengd met wat zand, in de herfst. Door de herfst- en winterneerslag verdwijnt het zwarte laagje gauw tussen het gras en in de bodem waar het bodemleven dan het werk verder zet. Gazon waar jarenlang compost aan toegediend werd, is minder vatbaar voor droogte en groeit gelijkmatiger.

COMPOST: SLEUTEL TOT EEN GOEDE TUINGROND

61017VLAC_tuingrond.indd 20

04-04-2006 12:19:17

Compost bij tuinaanleg De aanleg van een tuin is het belangrijkste ogenblik in de geschiedenis ervan. Op dat ogenblik krijgt u een kans om uw bodem onder handen te nemen, zoals u er later geen meer krijgt. Eenmaal het gazon er ligt, de haag geplant en de bomen op hun plaats, kan u de grond enkel van bovenuit nog wat trachten bij te werken. Voedingsstoffen, zoals stikstof, fosfor en kalium kunnen dan nog gemakkelijk toegevoegd worden. Maar voor een grondige gezondsheidskuur is het dan te laat. Problemen met de drainage en de bodemstructuur kunnen nog moeilijk aangepakt worden.

Meestal wordt de compost met een vrachtwagen thuis geleverd. Voor een kleinere tuin kan u de compost ook zelf met een aanhangwagen halen. Met een kruiwagen wordt de compost in hoopjes over de aan te leggen tuin verdeeld. Met een hark kan u tenslotte de hoopjes over het ganse tuinoppervlak uitspreiden vooraleer ze in te werken.

Reden te meer om een grondige bodemverbetering niet over te slaan. Bij een bodemverbetering worden 1200 à 2000 kg compost (of 1,5 tot 2,5 m3) per are in de bovenste bodemlagen ingewerkt. De tuingrond krijgt hiermee een basis aan organische stof waardoor een goede structuur voor twintig jaar verzekerd is. Eventuele drainage- of droogteproblemen worden door de bodemverbetering opgelost. Zowel de zand-, leem- als kleigronden krijgen de nodige organische stof en humus ingewerkt waarmee ze een ideale bodemstructuur en waterhuishouding kunnen ontwikkelen.

COMPOST: SLEUTEL TOT EEN GOEDE TUINGROND 61017VLAC_tuingrond.indd 21

21

04-04-2006 12:19:18

22

BODEMBEWERKING MET FREZEN EN CULTIVATORS

61017VLAC_tuingrond.indd 22

04-04-2006 12:19:23

Bodembewerking met frezen en cultivators Frezen en cultivators sparen inspanning bij elke klus waarbij men grond moet spitten of mengen. Als u meer dan 20 are te bewerken hebt, loont een grote machine de moeite, maar voor de meeste tuinen is zo’n groot en duur model niet nodig. Hoe zwaarder de machine, des te groter het gevaar voor bodemverdichting. Zodra uw tuin zijn gewenste gedaante heeft, zult u vermoedelijk ondervinden dat een kleiner, lichter en goedkoper model aangenamer te gebruiken is en beter voldoet aan uw noden.

Cultivator. Kleine, lichte machine, meestal 1 tot 2 pk; de tanden bevinden zich bij de meeste modellen direct onder de motor. Geen wielen; de gebruiker duwt of drijft de draaiende tanden door de bodem. De meeste werken op benzine, sommige op elektriciteit. De werkbreedte is gemiddeld 15 tot 25 cm. Facultatief zijn accessoires als een kantensteker, gazonverluchter of verticuteerder. Goedkoper dan frezen. Geschikt om te wieden en grond 10 tot 15 cm diep los te maken en om fijne bodemverbeteraars tot op die diepte in te werken (de werkelijke diepte is gewoonlijk kleiner dan wat de fabrikant vooropstelt). Gemakkelijk rond bestaande planten te manoeuvreren.

Frezen met tanden vooraan. Groter dan een cultivator, maar nog relatief klein en licht, met een benzinemotor tot 4 of 5 pk. De tanden bevinden zich direct onder de motor of iets meer naar voren. De gebruiker duwt of drijft de draaiende tanden door de bodem. De werkbreedte bedraagt doorgaans 30 tot 45 cm. Accessoires (facultatief) zijn o.m. één of twee afneembare wielen, kantenstekers, verticuteermateriaal en een aanaarder. De prijs hangt af van het formaat. Goed om te wieden of grond tot 20 cm diep los te maken en om organisch materiaal en groenbemesting onder te werken. Kan ruwer materiaal aan dan een cultivator.

Frees met tanden achteraan. Grotere, zwaardere machines op benzine; 5 pk is courant, maar 8 en 12 pk zijn ook te krijgen. De wielen worden mee aangedreven en rijden de machine rechtdoor, wat in grote tuinen meer gebruikscomfort oplevert dan een frees met tanden vooraan. De werkbreedte is gemiddeld 45 cm,

COMPOST: SLEUTEL TOT EEN GOEDE TUINGROND 61017VLAC_tuingrond.indd 23

23

04-04-2006 12:19:26

maar door tanden toe te voegen kan men die opvoeren tot 63 of 75 cm. Duurder. Voor wiedwerk alleen geschikt in zeer grote tuinen waar de rijen ver uit elkaar liggen (moeilijk wendbaar in kleine bedden). Uitstekend om verbeteraars, organisch materiaal en groenbemesting onder te werken; grotere motoren kunnen zoden scheuren en harde of stenige grond breken. Op een trekker gemonteerde frezen. Zware machines die door de trekker aangedreven worden of over eigen aandrijving beschikken; werkbreedte van 50 tot 150 cm (of zelfs meer bij enkele modellen). Duurder. Verrichten dezelfde functies als alle andere frezen, maar alleen nuttig voor grote tuinen en voor mensen die al een zitmaaier of tuintractor hebben. Het grotere gewicht verhoogt het gevaar voor bodemverdichting.

24

Perfectionisten, opgelet ! Met frezen betekent meer niet beter. U kunt de kruimelige structuur waaraan u zo hard gewerkt hebt, gewoonweg vernietigen door overmatig gebruik van een frees. Verdichting van bodem net onder het oppervlak door overmatig frezen komt steeds vaker voor. Ga bij het wieden, spitten of inwerken zo weinig mogelijk over de grond. Schakel voor de afwerking (effenen en het aanleggen van een fijn zaaibed) over op een tuinhark. Om het gevaar voor verdichting te beperken, freest u nooit natte grond: wacht tot de grond vochtig is (wanneer een handvol grond verkruimelt als u uw hand dichtknijpt).

BODEMBEWERKING MET FREZEN EN CULTIVATOREN

61017VLAC_tuingrond.indd 24

04-04-2006 12:19:31

Een mooie grasmat Aanleg van een gazon De belangrijkste stap in de aanleg van een gazon is de voorafgaande bodemverbetering (zie ook voorgaande pagina’s). Per vierkante meter mengt u hiervoor 12 à 20 kg (15 tot 25 liter) compost in de tuinbodem. Bij een geslaagde bodemverbetering bekomt u een kruimelige grond, waarbij de bodem en de compost intens door elkaar werden gemengd. Met een hark kan u eventuele grotere kluiten nog verkleinen. Verwijder zeker ook alle onkruiden en onkruidwortels. Door in kleine pasjes stevig over de grond te lopen, kan u de bodem extra aandrukken en eventuele luchtzakken verwijderen. Bij grotere terreinen wordt best met een rol gewerkt.Voor een ideaal zaaibed wordt het harken en stappen (of rollen) enkele malen in verschillende looprichtingen herhaald. Als afwerking kan je het zaaibed een laatste keer licht harken. Het terrein is nu klaar voor het zaaien. Gras zaai je best in de lente of in de vroege herfst (september-oktober). Het is van groot belang een zaadmengsel te gebruiken dat aangepast is aan de grondsoort en aan het toekomstig gebruik van het gazon. Er zijn speciale zaadmengsels voor schaduwtuinen of voor tuinen met een intensief gebruik. Een mengsel met twee of drie soorten, of ten minste twee of

drie variëteiten van hetzelfde gras, verhoogt de tolerantie van uw gazon voor hitte, droogte en plagen. De mengsels met raaigras leveren over het algemeen sterk gras. De mengsels zonder raaigras zijn meer geschikt voor decoratieve gazons, maar zijn ook veel kwetsbaarder. Een recente, interessante ontwikkeling zijn de grasmengsels met traaggroeiende grassoorten. Hierdoor kan u flink op het aantal maaibeurten besparen. Deze grassen vragen eveneens minder bemesting en verminderen de berg grasmaaisel op uw composthoop (of in uw groencontainer). Het gras moet gelijkmatig (35-70 gram per m2) worden gezaaid in de ondiepe voortjes die door de hark zijn achtergelaten. Als u te weinig zaad gebruikt, zult u een te dun gazon krijgen. Bent u te verkwistend met het zaad, dan zullen de zaailingen elkaar verstikken. Bereken de oppervlakte van het hele zaaibed en weeg dan de benodigde hoeveelheid zaad af. Verdeel vervolgens het zaad in twee gelijke porties en zaai de ene helft in door in de lengterichting over het zaaibed te lopen en de andere helft in de breedte. U kunt natuurlijk ook het terrein met behulp van paaltjes en touwen in gelijke stukken verdelen en in elk deel de juiste hoeveelheid zaad zaaien. Beide methoden zijn geschikt om gelijkmatig te zaaien. Hark het zaad vervolgens licht in de bovenste grondlaag. Na 7 à 10 dagen

EEN MOOIE GRASMAT 61017VLAC_tuingrond.indd 25

25

04-04-2006 12:19:33

26

EEN MOOIE GRASMAT

61017VLAC_tuingrond.indd 26

04-04-2006 12:19:35

zal het zaad ontkiemen en zal u de zaailingen zien opschieten. Om te verhinderen dat kleine kiemplantjes de grond oplichten, mag u nu voorzichtig gaan “walsen” met een lichte tuinwals en bij voorkeur bij droog weer. U moet wel wachten tot de gekiemde grasplantjes minstens 5 cm groot zijn. Het gras wordt voor de eerste maal gemaaid wanneer het ongeveer 7 cm hoog staat. Gebruik hiervoor een scherpe maaier en stel die zo in dat ongeveer 2,5 cm van het gras wordt afgemaaid. Dit zal de graszaailingen doen uitstoelen (dwz dat ze aan de grond zijloten gaan krijgen). Ook nadien maait u het gras best niet korter dan 4 cm. Indien u het gras korter maait, zal de zon gemakkelijker doordringen tot op de bodem. De bodem zal gemakkelijker uitdrogen en verharden, waardoor ook de grasplantjes het bij droogte sneller moeilijk zullen krijgen. Begin niet met gieten als u geen kans ziet om die gietbeurten vol te houden. Vaak weinig water geven maakt gras alleen vatbaarder voor droogte doordat het de vorming van korte wortels stimuleert.

uur om het water diep te laten doordringen en herbegin met gieten tot opnieuw het water begint weg te stromen. Als de grond in de tuin heel vruchtbaar is, dan is het haast onvermijdelijk dat er samen met het gras ook onkruidsoorten zullen verschijnen. Vooraf is het daarom van heel groot belang dat alle wortels van hardnekkige onkruidsoorten goed verwijderd worden. U kan ook het nog niet ingezaaide, maar al wel voorbereide perceel enkele weken braak laten liggen zodat de onkruidzaden kunnen ontkiemen. Laat dit onkruid zeker niet tot bloei komen, maar verwijder het met de hand of schoffel. Is het gras eenmaal aangeslagen, dan mag u geen onkruidverdelgers meer gebruiken. Bepaalde onkruiden, zoals paardenbloemen en madeliefjes, zullen ongetwijfeld blijven opkomen. U kan de aantallen beperkt houden door ze regelmatig met een mes uit te snijden of door keukenzout te strooien op de bladrozetten.

Als het toch een tijdje droog blijft, geeft u beter éénmaal grondig water dan vele keren een klein beetje. Begiet daarom het gras (of laat een sproeier werken) tot het water begint weg te stromen. Wacht vervolgens een

EEN MOOIE GRASMAT 61017VLAC_tuingrond.indd 27

27

04-04-2006 12:19:36

Tips bij gazononderhoud Gras in een verdichte bodem met weinig organisch materiaal vormt strooisel omdat er weinig aardwormen en andere organismen zijn om het af te breken. Zodra de strooisellaag meer dan 2 cm dik wordt, sluit ze de luchttoevoer naar de bodem af en belet ze water insijpeling. Gazons op verdichte bodems zijn gevoeliger voor plagen. Door die symptomen te behandelen in plaats van de eigenlijke oorzaak (ongezonde bodem), kan men het probleem nog erger maken. Pesticiden doden immers ook bodemorganismen en daardoor gaat de bodemgezondheid nog achteruit, zodat het gras nog vatbaarder wordt voor insecten en ziekten. Bestrooien met organisch materiaal is de beste methode om een strooisellaag in gazons tegen te gaan. De bacteriënpopulaties en hun activiteit gaat erop vooruit omdat ze het voedsel krijgen dat ze nodig hebben. Grote bacteriënpopulaties verbeteren niet alleen de bodemgezondheid, maar breken strooisel ook snel en constant af, zodat een geleidelijke opbouw voorkomen wordt. Compost is het beste materiaal voor bestrooiing, maar om het even welk fijn materiaal is geschikt b.v. gedroogde mest (maar geen turf). Als de strooisellaag meer dan 2 cm dik is, hark dan het gazon eerst om ze te verwijderen. Bent u van plan om het gazon te verluchten, doe dat

28

dan voor het bestrooien, zodat een gedeelte van het gestrooide materiaal insijpelt via de gaatjes die de verluchter maakt. Bestrooien gebeurt ongeveer zoals het verspreiden van meststof of kalk, maar u gebruikt veel meer. Streef naar een laag van een halve centimeter. Aangezien het materiaal niet veel en bovendien langzaam vrijkomende voedingsstoffen bevat, hoeft u zich geen zorgen te maken over een strepenpatroon. Bestrooiing kan ten allen tijde, maar lente en herfst zijn optimaal. Vooral de herfst is ideaal als u het dun geworden gazon opnieuw gaat inzaaien met een verbeterd zaaimengsel. Zaai eerst en bedek dan het zaaisel om de kieming te verbeteren. Tot slot: wie toe is aan een nieuwe grasmachine moet zeker ook de aanschaf van een mulchmaaier overwegen. Bij deze grasmachines wordt het afgemaaide gras niet afgevoerd, maar terug in het gazon versnipperd. Voedingsstoffen en organische materiaal worden op deze wijze onmiddellijk aan de grasmat teruggegeven. Doordat het maaien niet steeds moet worden onderbroken om het gras af te voeren, verloopt mulchmaaien veel sneller. Voor een optimaal resultaat dient u het gazon wel wekelijks te maaien.

TIPS BIJ GAZONONDERHOUD

61017VLAC_tuingrond.indd 28

04-04-2006 12:19:38

Tips bij het aanplanten van bomen & struiken Bij tuinaanleg investeert u vaak in duurdere planten die niet meer verplaatst kunnen worden zodra ze volwassen zijn. U kunt ze dus beter maar meteen goed behandelen. Problemen met drainage of een slechte bodemstructuur dient u vooraf op te lossen door een grondige bodemverbetering met compost. Vergeet ook niet dat de bodemverbetering over een aanzienlijke oppervlakte moet gebeuren. Als de grond alleen in het plantgat verbeterd wordt, zullen de verwende wortels geen zin meer hebben om de onverbeterde grond erbuiten op te zoeken. Om ze daartoe aan te moedigen maakt u het plantgat bovenaan breder dan onderaan en ruwt u de wanden ervan op.

Bloeiende sierheesters en bomen kunnen gulziger zijn, vooral dan hybriden en overvloedig of langdurig bloeiende rassen. Geef bladverliezende soorten zoals rozen en clematis voedsel wanneer ze in de lente opnieuw uitlopen. Als ze van het herbloeiende type zijn, voedt u opnieuw wanneer een bloei eindigt om nog meer bloemen te bevorderen (maar niet later dan halverwege de zomer). Bloeiende, groenblijvende planten zoals azalea, camellia en rododendron bemest u onmiddellijk na de bloei en opnieuw hartje zomer en in de nazomer. Als u een goede bodem hebt ontwikkeld en u deze struiken jaarlijks compost geeft, zult u minder (of zelfs geen) meststof nodig hebben dan men aanbeveelt.

De meeste bomen, heesters en klimplanten zijn niet gulzig: jaarlijks bestrooien met compost maakt ze al gelukkig. Bomen in gazons eten automatisch mee als u het gazon bestrooit of bemest. Nieuwe planten kunnen de eerste jaren mogelijk wat bemesting gebruiken tot hun wortelgestel groot genoeg is om zelf op zoek te gaan naar voeding.

Na het planten voert u het humusgehalte geleidelijk verder op door organisch materiaal te verspreiden over het bodemoppervlak. Voeg ten minste één keer per jaar minimaal 2 à 3 cm compost toe en handhaaf het jaar rond een dikke laag organische mulch. De aardwormen zullen dat organisch materiaal voor u in de bodem werken. Ongeacht de aard van uw bodem groeien de wortels ten minste zo ver

Fruitbomen

TIPS BIJ HET AANPLANTEN VAN BOMEN EN STRUIKEN 61017VLAC_tuingrond.indd 29

29

04-04-2006 12:19:40

als de buitenste takken. In goede grond en bij sommige bomen kunnen de wortels tot drie keer zo ver groeien! Zorg er indien mogelijk voor dat de mulchlaag zo ver reikt als de verste takken. Ook wanneer u meststof of compost gebruikt, dekt die best de hele kruindiameter. Meststof aanbrengen rond de stam van volwassen bomen heeft geen zin, aangezien daar geen wortels actief zijn.

Sterker maken voor de winter Twee bodemkenmerken kunnen een grote weerslag hebben op de winterhardheid van bodem en struiken: drainage en voedingsevenwicht. Slechte drainage is voor houtige planten nefaster dan lage temperaturen. Een combinatie van beide is beslist dodelijk. Stikstof vermindert de winterhardheid terwijl kalium ze vergroot. Te veel stikstof veroorzaakt zachte plantendelen die gemakkelijker door de kou beschadigd raken. Vanaf het midden van de zomer bemest u sierplanten best gewoon niet meer, zelfs geen gulzige soorten zoals rozen. Zo kunnen de zachte delen lang genoeg afharden voor de kou eraan komt. Probeer ook sierplanten te kiezen die afgestemd zijn op de situatie die uw tuin van nature biedt. Ze ontwikkelen zich mooier, hebben minder last van plagen en moeten amper gegoten worden. Als uw tuin of een deel daarvan een moeilijke grond heeft, zult u minder moeten doen om daar verandering in te brengen. Wanneer een plant van nature geschikt is voor de plaatselijke groeiomstandigheden, heeft hij een flinke voorsprong op planten die in totaal andere omstandigheden thuishoren.

30

TIPS BIJ HET AANPLANTEN VAN BOMEN EN STRUIKEN

61017VLAC_tuingrond.indd 30

04-04-2006 12:19:42

Bodem aanpassen voor groenten Groenten moeten snel en gelijkmatig groeien om van goede kwaliteit te zijn. Dat vraagt gelijkmatig vochtige, goed gedraineerde grond met een degelijk voedselevenwicht. Met compost verhoogt men eerst en vooral het humusgehalte van de bodem in een moestuin. Planten hebben immers niet voldoende aan genoeg stikstof, fosfor en kalium, eerst vooral moeten ze wortel kunnen schieten in een bodem waar ze een goed evenwicht vinden tussen lucht, water en vaste stof. Compost zorgt daarnaast ook voor een basisbemesting aan kalk, kalium, stikstof, fosfor en sporenelementen. Compost wordt immers geproduceerd op basis van plantaardig materiaal en bevat dus alle elementen die door de planten uit bodem worden opgenomen. De meeste voedingsstoffen uit compost komen bovendien langzaam vrij, waardoor compost een langdurende werking heeft. Indien er in de lente enkel een oppervlakkige bodembewerking plaatsvindt, wordt compost best in het najaar toegediend. De compost kan een hele winter lang inwerken op de bodem en er zich, via het bodemleven en de neerslag, langzaam mee vermengen. Op deze manier gebruikt, heeft compost ook een onkruidwerende werking.

Wordt er in het voorjaar toch diep gespit, dan dient u compost best toe bij het spitten. Gewassen zoals kolen, pompoenachtigen en tomaten houden van bodems met veel organische stoffen. Bij deze gewassen kan u gemakkelijk 300 tot 400 kilogram (of 500 liter) compost per are gebruiken. Bladgroenten, selder, prei en aardbei hebben voldoende met de helft, terwijl voor peulvruchten en wortelgewassen best een jaartje wordt overgeslagen. Is de bodem in de moestuin arm aan organische stof of is er een slechte bodemstructuur, dan kan je in de eerste jaren dosissen tot 600 kg (750 liter) per are toepassen. Zeker bladgewassen en aardbei zijn, net zoals voor verse stalmest, ook gevoelig voor het gebruik van jonge compost. Gebruik daarom ook in de moestuin steeds kwaliteitscompost van een erkende leverancier.

BODEM AANPASSEN VOOR GROENTEN 61017VLAC_tuingrond.indd 31

31

04-04-2006 12:19:44

U wenst mooi groen ? … Laat de tuinaannemer het doen ! Iedereen verwacht dat de investeringen in zijn tuin uitmonden in een wondermooie en duurzame groene levensruimte waar het goed is om te toeven. Het inschakelen van een professionele tuinaannemer kan u een hoop kopzorgen en teleurstellingen besparen, want een tuin aanleggen en onderhouden op een degelijke manier is niet zo vanzelfsprekend. De tuinaannemer beschikt over de nodige kennis en vakmanschap om de talloze facetten van de tuin volledig naar uw smaak gestalte te geven. Hij kent de kwaliteit van de materialen en de specifieke behoeften van de plant. Hij respecteert de plantafstanden. Hij weet in welke kwekerijen hij planten moet aankopen en hoe hij ze moet behandelen. Hij is vertrouwd met de bodemstructuur. Hij kent de knepen om van alle soorten waterelementen esthetische en gezonde biotopen te maken. Kortom, hij voert vlekkeloos uit waar uzelf en uw tuinontwerper van droomden.

32

Het vakmanschap dat de tuinaannemer kenmerkt en het volledige dienstenpakket dat hij aanbiedt zijn een onmiskenbaar voordeel waardoor hij zeker het vertrouwen geniet. Tussen aannemers zelf bestaan er echter enorme prijsverschillen voor het leveren van een zelfde werk. Mogelijk wordt geen volledige service geboden of wordt er gewerkt met minderwaardige grondstoffen of plantmateriaal. Het is dus belangrijk zich vooraf goed over de tuinaannemer te informeren en navraag te doen over de kwaliteit van de grondstoffen die hij gebruikt.

U WENST MOOI GROEN? LAAT DE TUINAANNEMER HET DOEN

61017VLAC_tuingrond.indd 32

04-04-2006 12:19:47

Compost aankopen Met compost legt u de basis voor uw tuin. Wees dus enkel tevreden met door VLACO-compost gecontroleerde kwaliteitscompost. Bijna alle Vlaamse compostproducenten zijn bij VLACO vzw aangesloten. VLACO vzw controleert er middels terreinbezoeken en analyses de procesvoering en de kwaliteit van de compost.VLACO-compost is 100 % gegarandeerd kiemvrij. U kan VLACO-compost aankopen via de tuinaannemer of rechtstreeks bij één van de Vlaamse compostproducenten. Bij de meeste producenten kan je compost halen met een aanhangwagen. Enkelen verzorgen enkel thuisleveringen. In sommige regio’s wordt VLACO-compost ook te koop aangeboden op de containerparken.

De meest recente lijst van compostproducenten vindt u op onze websites www.tuingrond.be of kunt u opvragen op het nummer 015 451 370.

COMPOST AANKOPEN 61017VLAC_tuingrond.indd 33

33

04-04-2006 12:19:48

Hoeveel compost heeft u nodig ? Tuinaanleg (doorgedreven bodemverbetering met frees)

Fruitbomen, heesters en hagen







Schrale of zware grond 2000 kg per are X

……… are

= ………… kg

Middelmatig vruchtbare grond 1200 kg per are X ……… are

= ………… kg

Gazon

Moestuin •



Verhogen organische stofgehalte 10 kg per m2 X ……… m2 Jaarlijkse onderhoudsbemesting 5 kg per m2 X ……… m2

34



Topdressing (fijn laagje compost in gras) 2 kg per m2 X ……… m2

= ………… kg

= ………… kg

Totaal gewicht

=

………… kg

=

………… m3

= ………… kg

Bloemperken •

Bodemverbetering en basisbemesting rond de stam en onder de kroon X ……… m2 = ………… kg 5 kg per m2

Totaal volume

……… kg / 700

Afdekken border (laagje van 1 à 2 cm tussen bloemen) 3 kg per m2 X ……… m2 = ………… kg

TUINGROND VERBETEREN

61017VLAC_tuingrond.indd 34

04-04-2006 12:19:51

TUINGROND VERBETEREN… MET COMPOST 61017VLAC_tuingrond.indd 35

35

04-04-2006 12:19:53

Kan. De Deckerstraat 37, 2800 Mechelen • Tel. 015 451 370 - Fax 015 218 335 • [email protected] - www.tuingrond.be TUINGROND VERBETEREN 61017VLAC_tuingrond.indd 36

1

61017 - www.mink.be

VLAAMSE COMPOSTORGANISATIE - VZW

04-04-2006 12:19:55

14 Brochure Tuingrond verbeteren met compost © By VLACO vzw.pdf

Sign in. Loading… Page 1. Whoops! There was a problem loading more pages. 14 Brochure Tuingrond verbeteren met compost © By VLACO vzw.pdf.

3MB Sizes 1 Downloads 48 Views

Recommend Documents

13 Brochure De kracht van compost © By VLACO vzw.pdf ...
Page 1 of 4. Page 2 of 4. Page 2 of 4. Page 3 of 4. Page 3 of 4. 13 Brochure De kracht van compost © By VLACO vzw.pdf. 13 Brochure De kracht van compost ...

Brochure 2012-14.pdf
Page 2 of 4. Pg 1 of 24. ASCOTT RESIDENCE TRUST. 2017 THIRD QUARTER UNAUDITED FINANCIAL STATEMENTS ANNOUNCEMENT. Summary of Group Results. 3Q. 2017. S$'000. 3Q. 2016. S$'000. Better /. (Worse). %. YTD Sep. 2017. S$'000. YTD Sep. 2016. S$'000. Better

pdf compost
File: Pdf compost. Download now. Click here if your download doesn't start automatically. Page 1 of 1. pdf compost. pdf compost. Open. Extract. Open with.

homeschool brochure May 14.pdf
Mind Stormers. • WWI Reading Discovery. • Reading Extension. • Modern Literature. • 21st Century Skills. • Current Events. • Spanish. • Woods. • Art/Digital Art.

Palo Alto Compost and Parks
At the time, Berkeley, Davis, and a few other California cities were .... composting operations to Gilroy, approximately fifty-five miles south of Palo Alto. This.

200 Lipan Brochure 6 2 14.pdf
Copper air compression system. • New membrane roof and steel structure in 2004. • New RTU's in 2000. • Paint booth and dust collection system negotiable.

met art com.pdf
another wordpress.comweblog. Met art af 489 10 deskpapers. Art. met images photos fynnexp. Met art app for windows in the windows store. A view fromthe.

Palo Alto Compost and Parks - WordPress.com
By Mike Kahn/Green Stock Media. 08. Palo Alto Compost and Parks. Harmonizing Conflicting Environmental Interests. Maintaining Sustainability Through Change. 3. 154. Table of Contents. 4 Reader Mail. Feedback from readers ... things to read and watch.

met fibro ret.pdf
Loading… Whoops! There was a problem loading more pages. Retrying... Whoops! There was a problem previewing this document. Retrying... Download. Connect more apps... Try one of the apps below to open or edit this item. met fibro ret.pdf. met fibro

Ontmoeting met Tiberius.pdf
Ti. die. O,. ze. be. ar. kijk. wo... - ri. me. toch. nen. -. -. -. us. va. es,. ach.. - zit. der. o,. -. bij. Piep. kijk. ter 't.. -. de. ka. toch. be.. -. haard. juit. es,.

Compost System Design flyer -
Hosted by the Philadelphia Food Policy Advisory Council, The Dirt Factory, and ... earthy-smelling material created by the managed decomposition of organic.

Palo Alto Compost and Parks - WordPress.com
The City Council struggled to halt development momentum and dedicated huge tracts of undeveloped marsh as parkland. This parkland act dedicated the operating landfill as a parkland, meaning the landfill has been operating on borrowed time ever since.

.jab we met
... has the peopleat thetop can only pass messages downwardsand no feedback can be given. ... Oxford english dictionary.pdf. ... Game ofthrones season 1.4.

Compost Community Brush Burn Area Beach ...
Area. Beach &. Bathhouse. Gallagher Lake. Picnic Site. Boat-. Launch &. Boat. Docking. Community Park. & Sports Area. 26 Acre. Wetlands,. Wildlife. And. Trail.

Fertilizer economy through phospho-compost for ...
Kharif greengram. The data presented in table 1 indicated .... during production of phospho-compost. J. Indian Soc. Soil Sci. 42: 145-147. Mathur, B.S., Sarkar ...

mango a met art.pdf
There was a problem previewing this document. Retrying... Download. Connect more apps... Try one of the apps below to open or edit this item. mango a met art.

How I met your mother? - Gerardo Canfora
How I met your mother? An empirical study about Android Malware Phylogenesis .... work is that Zhong et al. take into account only meta- morphic malware ...

met art divina a pachli.pdf
modelsarchives search resus divinaa. Metart 2014 / 2014 08 / 08 13 divinaa pachli x124 3744x5616. Incredibly sexy nude girlsand erotic photography galleries ...

C-MET Pune Recruitment 2017 APPLICATION-FORMAT.pdf ...
Sign in. Page. 1. /. 4. Loading… Page 1 of 4. Page 2 of 4. Page 2 of 4. Page 3 of 4. Mr Hamdy's mini dictionary. 3. سمين fat عائلة family أب father.