Total No. of Printed Pages—6

X/13/B 2013 BENGALI

( INDIAN LANGUAGE ) Full Marks : 100 Time : 3 hours The figures in the margin indicate full marks for the questions

[¤®¡àK—A¡ 1¡ú

">[‹A¡ šì>ì¹à[i¡ ¤àìA¡¸ ë™-ëA¡à> &A¡[i¡ šøìÅ—¹ l¡üv¡¹ ƒà* : (A¡) ‘‘[>[ÆW¡[–ƒšå¹ áà[Øl¡Úà "¤[‹ &t¡ "à>–ƒ "๠ÒÚ >àÒü¡ú’’ [¤®è¡[t¡®è¡Èo ¤ì–ƒ¸àšà‹¸àÚ ¹[W¡t¡ ‘"š¹à[\t¡ "šå’ A¡à[Ò>ãìt¡ "šå¹ \ã¤ì> [ó¡ì¹ "àÎà "à>ì–ƒ¹ A¡à¹o * &A¡[i¡ Ѷ¹oãÚ Qi¡>à Î}ìÛ¡ìš ¤o¢>à A¡¹¡ú 4+6=10 (J) ‘ƒå[ƒ¢>’ K¿à}Å[i¡ "¤º´¬ì> A¡à¹o * ó¡ºàó¡ºÎÒ ¤àR¡ºà¹ šƒ[W¡Òû¡ Nøàì³¹ 1176 Îì>¹ ³Þ”zì¹¹ ƒõŸ[i¡ "àìºàW¡>à A¡¹¡ú 5+5=10

2¡ú

ë™-ëA¡à> &A¡[i¡ šøìÅ—¹ l¡üv¡¹ ëºJ (">[‹A¡ áÚ[i¡ ¤àìA¡¸) : (A¡) A¡º¸àoã Aå¡i¡ã¹ ³ì‹¸ [A¡ ®¡Úà¤Ò ƒõŸ ëƒìJ[áìº> t¡à Î}ìÛ¡ìš ëºJ¡ú

4

(J) ‘‘"šå ëA¡ïtè¡Òºã ÒÒüÚà W¡à[ÒÚà ¹[Òº¡ú’’ "šå ëA¡ïtè¡Òºã ÒìÚ A¡à¹ [ƒìA¡ t¡à[A¡ìÚ [áº? "šå¹ ëA¡ïtè¡Òºã Ò*Ú๠A¡à¹oP¡[º l¡üìÀJ A¡¹¡ú 1+3=4 /46

[ P.T.O.

( 2 )

3¡ú

&A¡[i¡ Ŧ ¤à ¤àA¡¸ ‡à¹à l¡üv¡¹ ëºJ :

1×3=3

(A¡) "[>¹ç¡‡ý¡ A¡t¡P¡[º Qì¹¹ Òຠl¡üìk¡ ™à¤à¹ A¡=à ¤ìº[áº? (J) Îòà*t¡àº ëºàA¡[i¡¹ t¡ã¹P¡[º ëƒJìt¡ ëA¡³> [áº? (K) [>A¡i¡Ñ‚ š¾º ë=ìA¡ ³ìÒ–ƒø [A¡ [ƒìÚ \º &ì> A¡º¸àoã¹ A¡šàìº [ƒìÚ[áº? 4¡ú

Åè>¸Ñ‚à> šèo¢ A¡¹ :

1×3=3

(A¡) ëKàÅàìº [KÚà A¡º¸àoã —— A¡[¹ìº>¡ú (J) A¡àšà[ºA¡ìƒ¹ ¤àØl¡ã¹ [šáì> ——ú (K) ">¸ [\[>Κy —— ¡ú

[¤®¡àK—J 5¡ú

ë™-ëA¡à> &A¡[i¡ šøìÅ—¹ l¡üv¡¹ ëºJ : (A¡) ‘‘l¡ü–µv¡ \”ñ¹ ³åìJ \ã¤ì>¹ ëÎà>๠Ò[¹o¡ú’’ l¡ü–µv¡ \”ñ A¡à¹à? \ã¤ì>¹ ëÎà>๠Ò[¹o ¤ºìt¡ [A¡ ë¤àc¡àÚ? A¡[¤t¡à}Å[i¡¹ t¡à;š™¢ [¤ìÅÃÈo A¡¹¡ú 2+2+6=10 (J) ‘¤i¡¤õÛ’ A¡[¤t¡à[i¡¹ [¤ÈÚ¤Ññ "àìºàW¡>à A¡¹¡ú

6¡ú

10

&A¡[i¡ ¤àìA¡¸ "=¤à &A¡[i¡ Åì¦ l¡üv¡¹ ëºJ :

1×5=5

(A¡) [>ì\¹ ƒå®¡¢àìK¸¹ \>¸ óå¡À¹à A¡àìA¡ ëƒàÈã ÎसÑz A¡ì¹? (J) ëA¡à>ô ³àìÎ \Kìt¡¹ ³à>åÈ "[´¬A¡à šåì\à A¡ì¹>? (K) ít¡º tè¡ºà —— t¡à´¬ºå t¡šì>¡ú

( Åè>¸Ñ‚à> šèo¢ A¡¹ )

(Q) Åøã A¡[¤A¡S¡o Kãt¡ Kà> —— ¡ú

( Åè>¸Ñ‚à> šèo¢ A¡¹ )

(R¡) "à[³ ——, ΤìW¡ìÚ ¤Øl¡¡ú

( Åè>¸Ñ‚à> šèo¢ A¡¹ )

X/13/B/46

[ Contd.

( 3 )

[¤®¡àK—K 7¡ú

">[‹A¡ Aå¡[Øl¡[i¡ ¤àìA¡¸ ë™-ëA¡à> &A¡[i¡ šøìÅ—¹ l¡üv¡¹ ƒà* : (A¡) ë³QàºìÚ¹ &A¡[i¡ l¡üš\à[t¡¹ >à³ Kàì¹à &¤} šàÒàìØl¡¹ >à³ Kàì¹à šàÒàØl¡ [A¡®¡àì¤ ÒÚ? Kàì¹à šàÒàìØl¡¹ Åà[”z šø[t¡Ë¡à * l¡üÄ[t¡¹ \>¸ [¤ø[i¡Å샹 ÎìU ë™ "àìšàÎ ÒìÚ[Ạt¡à Î}ìÛ¡ìš [¤¤õt¡ A¡¹¡ú 2+2+8=12 (J) Îå[šøÚ ëA¡> W¡àA¡¹ã ëáìØl¡ ¹}Nøà³ ë=ìA¡ [W¡¹[ƒì>¹ ³t¡ W¡ìº ë™ìt¡ ³>Ñ‚ A¡ì¹[áº? t¡à¹ ó¡ìº ëÎJà>A¡à¹ "[‹¤àÎã¹à [A¡®¡àì¤ &Òü [·ý¡àì”z¹ šø[t¡¤àƒ \à[>ìÚ[áº? =ø[l¡}-&¹ ëA¡> óò¡à[Î ÒìÚ[áº? Î}ìÛ¡ìš ëºJ¡ú 2+4+6=12

8¡ú

¡&A¡[i ¤àìA¡¸ "=¤à &A¡[i¡ Åì¦ l¡üv¡¹ ëºJ :

1×3=3

(A¡) ‘θà¤à= ël¡’ ³àì> [A¡? (J) Kàì>ຠ[A¡? (K) Îå[šøÚ¹ ³à¹ ³ìt¡ W¡àA¡¹ã [A¡ \ã¤ì> Τ๠l¡üšì¹ Ñ‚à> šàÚ?

[¤®¡àK—Q 9¡ú

[>³—[º[Jt¡ šøÅ—P¡[º¹ l¡üv¡¹ ëºJ : (A¡) l¡üƒàÒ¹oÎÒ Î}`¡à ëºJ (ë™-ëA¡à> ƒå[i¡) :

2×2=4

"ìQàÈ ¤o¢ ; Ѭ¹ÎU[t¡¡ ; [³Åø¤àA¡¸¡ ; ë³ï[ºA¡ Ŧ ; t¡Š±¤ Ŧ¡ú (J) ¤¸àΤàA¡¸ÎÒ Î³àìι >à³ ëºJ (ë™-ëA¡à> [t¡>[i¡) :

2×3=6

[®¡Û¡àÄ ; &A¡A¡[Øl¡ ; ë¤Îåì¹à ; ">”z ; "àÅã[¤È ; ëA¡ÅàìA¡[Å¡ú (K) Î[k¡A¡ "=¢ [>샢ŠA¡ì¹ [>³—[º[Jt¡ ¤àKô‹à¹àP¡[º [ƒìÚ ¤àA¡¸ ¹W¡>à A¡¹ (ë™-ëA¡à> [t¡>[i¡) : 2×3=6 ëKàØl¡àÚ Kºƒ ; ¡"Kà‹ \캹 ³àá ; *ò; šàt¡à ; ëW¡àìJ¹ W¡à³Øl¡à ; ÎåìJ¹ šàÚ¹à ; Òà[t¡¹ ëJà¹àA¡¡ú

X/13/B/46

[ P.T.O.

( 4 )

(Q) [>³—[º[Jt¡ Ŧ™åK캹 "=¢-šà=¢A¡¸ [>샢ŠA¡¹ (ë™-ëA¡à> W¡à¹[i¡¡) :

1×4=4

ƵÅøç¡—Å«Åøê¡¡ ; Èiô¡—Åkô¡¡ ; [¤>à—¤ãoà ; [>¹àÅ—[>¹àÎ ; ‹¹à—‹Øl¡à ; l¡üì„Å—l¡üì„Ÿ¡ú (R¡¡) ¤àA¡¸ Î}ìA¡àW¡> A¡¹ (ë™-ëA¡à> šòàW¡[i¡) :

1×5=5 ¤¹o A¡[¹¤à¹ ë™àK¸¡ ; ë™ l塤 [ƒìt¡ \àì> ; ™àÒà ëƒJà ™àÒüìt¡ìá ; ¡™àÒ๠ƒåÒü šøA¡à¹ "=¢ ; [™[> ¤ã¹Î”zà> šøΤ A¡ì¹> ; ëJÚà šà¹ A¡ì¹ ë™ú

[¤®¡àK—R¡ 10¡ú

[>ìW¡¹ ">åìZáƒ[i¡ šìØl¡ šøÅ—P¡[º¹ ™=à™= l¡üv¡¹ ƒà* ( ">[‹A¡ [t¡>[i¡¡ ¤àìA¡¸) : ³à>åìȹ íƒ>[–ƒ> ѬàZáì–ƒ¸¹ l¡üšA¡¹oP¡[º¹ ë™àKà> [ƒìt¡ ít¡[¹ ÒìÚìá ë™ ™”| ëÎÒü ™ì”|¹ "[t¡ "à‹å[>A¡ãA¡¹o * ÎèÜãA¡¹ìo¹ [ƒìA¡* ³à>åÈ >\¹ [ƒìÚìá ë¤[Å¡ú šõ[=¤ã¹ l¡üÄt¡ ëƒÅP¡ìºà "à\ &A¡à”z®¡àì¤Òü ™”|-[>®¢¡¹¡ú Q¹ cò¡ài¡ ëƒ*Úà, QàÎ A¡ài¡à, ¤àÎ> ë‹à*Úà, A¡àšØl¡ A¡àW¡à—Τ [A¡áåÒü "à\ ™ì”|¹ ÎàÒà™¸ ¤¸[t¡ì¹ìA¡ ÒÚ >à¡ú šõ[=¤ã¹ l¡üÄt¡ ëƒÅP¡ìºàÚ "à\ \>Î}J¸à¹ W¡àš yû¡³Å@Òü A¡ì³ "àÎìá¡ú \>Î}J¸à¹ &Òü "®¡à¤ "ì>A¡à}ìÅ šè¹o A¡ì¹ [ƒìZá ™”|¡ú ¤Øl¡ ¤Øl¡ A¡ºA¡à¹Jà>àP¡ìºàìt¡¡, [Åì¿-¤à[oì\¸, Aõ¡[ÈA¡à왢—Τ¢yÒü ™ì”|¹ \Ú\ÚA¡à¹ Îè[W¡t¡ ÒìÚìá¡ú ™”|ìA¡ ¤\¢> A¡ì¹à &A¡=à ëA¡l¡ü ¤ìº> >à, [A¡”ñ ™”| ëÅÈ š™¢”z ³à>åìȹ šø®¡å ÒìÚ l¡üìk¡ ³à>åÈìA¡ šøA¡õ [t¡¹ ÎU ë=ìA¡, ">¸ ³à>åìȹ δšA¢¡ ë=ìA¡ [¤[ZáÄ A¡ì¹ ëó¡ºìá¡ú "à‹å[>A¡ ή¡¸t¡à¹ Τ ë=ìA¡ ¤Øl¡ "[®¡Åàš &Òü [¤[ZáÄt¡àì¤à‹¡ú šàÆW¡àt¡¸ ®è¡Jìr¡¹ &A¡à}ìÅ "à\ìA¡¹ ™å¤Î³àì\¹ ³ì‹¸ ë™ Òt¡àÅà, "¤Îàƒ, ë>Å๠šø[t¡ "àA¡È¢o ë¤ìØl¡ W¡ìºìá t¡à¹ &A¡i¡à A¡à¹o ™”| ή¡¸t¡à¹ A¡à¹ìo KìØl¡ *k¡à ‘¤Øl¡ ¤Øl¡ >K¹ã¹ ¤åA¡®¡¹à ¤¸=à’¡ú ëÅÈ š™¢”z [ÒÎà¤[>A¡àÅ A¡¹ìº ë¤à‹ ÒÚ ëƒJà ™à줗™”| [ƒìÚìá ™t¡, [>ìÚá t¡à¹ ë¤[Å¡ú (A¡) l¡üÄt¡ ëƒÅP¡[º ÎåJ-ѬàZáì–ƒ¸¹ \>¸ [A¡ìι l¡üš¹ [>®¢¡¹Åãº?

2

(J) \>Î}J¸à¹ "®¡à¤ [A¡®¡àì¤ šè¹o A¡¹à ÒìZá?

2

X/13/B/46

[ Contd.

( 5 )

11¡ú

(K) "à‹å[>A¡ ή¡¸t¡à¹ ¤Øl¡ "[®¡Åàš [A¡?

2

(Q¡) "à\ìA¡¹ ™å¤Î³àì\¹ ëA¡> &t¡ Òt¡àÅà?

2

®¡à¤-δßÎà¹o A¡¹ :

7

(A¡)

‘‘l¡üv¡³ [>[ÆW¡ì”z W¡ìº "‹ì³¹ Îàì=, [t¡[>Òü ³‹¸³ [™[> W¡ìº> t¡ó¡àìt¡¡ú’’ "=¤à

(J)

12¡ú

‘‘"àKà ¤ìº, ‘"à[³ ¤Øl¡, tå¡[³ ëáài¡ ëºàA¡’¡ú ëKàØl¡à ëÒìÎ ¤ìº, ‘t¡àÒü ®¡àìºà, t¡àÒü ëÒàA¡¡ú tå¡[³ l¡üìZW¡ "àá ¤ìº K줢 "àá 뮡à¹, ët¡à³àì¹ A¡ì¹[á l¡üZW¡ &Òü K¤¢ ë³à¹¡’ú’’

ë™-ëA¡à> &A¡[i¡ [¤ÈÚ Î´šìA¢¡ ">åìZრ¹W¡>à A¡¹ (250 Å즹 ³ì‹¸) :

10

(A¡) ët¡à³à¹ \àt¡ãÚ l¡ü;Τ

(J) ë³à¤àÒüº ëó¡àì>¹ l¡üšA¡à[¹t¡à * "šA¡à[¹t¡à

(K) š[¹ZáÄt¡à X/13/B/46

[ P.T.O.

( 6 )

"=¤à Î}ºN— á[¤[i¡ ëƒìJ á[¤[i¡¹ [¤Ñzõt¡ [¤¤¹o ƒà* :

"=¤à [>³—[º[Jt¡ Î}ìA¡t¡P¡[º šøìt¡¸A¡[i¡ "¤º´¬> A¡ì¹ &A¡[i¡ K¿ ¹W¡>à A¡¹ (ëA¡¤º³ày ƒõ[Ê¡Òã> áày-áàyã샹 \>¸) : K¹ã¤ tò¡àt¡ã ¤ì> A¡àk¡ A¡ài¡ìt¡ ëKìá—"à³Kàìá Aå¡k¡àì¹¹ "àQàt¡—¤øÕ¡îƒìt¡¸¹ "à[¤®¡¢à¤¡—tò¡àt¡ãìA¡ ¤¹ [ƒìt¡ W¡àÒüº—š¹à³ìÅ¢¹ \>¸ ¤àØl¡ã &º—šì= ¤Þê塹 š¹à³Å¢—¹à\à Ҥ๠¤¹ W¡à*—Ñ|ã¹ š¹à³Å¢—"๠&A¡i¡à ³à=à * &A¡ì\àØl¡à Òàt¡—tò¡àt¡ W¡àºàìt¡ Îå[¤‹à Ò줗¤øÕ¡îƒt¡¸ ¤¹ [ƒº—tò¡àt¡ã KòàìÚ [󡹺 ; ¹àÛ¡Î ³ì> A¡ì¹ KòàìÚ¹ ëºàìA¡¹à ë³ì¹ ë󡺺¡ú HHH

K13—1960/46

X/13/B