Total No. of Printed Pages—8

X/13/Kh 2013 KHASI ( INDIAN LANGUAGE ) Full Marks : 100 Time : 3 hours The figures in the margin indicate full marks for the questions

( Poetry Section ) ( Marks : 20 )

1. (a) Pyndap ïa ki jaka basuda (Jied 4 tylli) : (i)

1×4=4

Sha —— ki pyiar ki tnat.

(ii) Dei ïa u —— keiñ. (iii) Ba jinghun ka —— ka long ka jingjop. (iv) Lada dei haduh ban mih ——. (v) Uba ïeng ha ——. (vi) Ba ngan —— la ka khlieh. (vii) Bad ka —— ba ïailung ka kynud ha khlaw. (viii) Te ka burom ka —— bad ki duriaw rupa. /51

[ P.T.O.

( 2 )

(b) Batai lyngkot ïa ka jingmut jong kine ki laiñ harum (Jied 3 tylli) : 2×3=6 (i)

Ki briew baroh ki ieit.

(ii) Kam neh ban shong khop. (iii) Ha uta kin shaniah kiwei. (iv) Ba ki jingri ki kmen. (v) Ka ri ka jingshynrang, ka ri ka akor. (vi) Ki Phalang pat ha nga. (k)

“Marwei nga long ka khlaw.” Ïano u Myllung u thew da ka kyntien ‘Marwei’? Batai shai ïa ka jingmut u myllung lyngba kitei ki kyntien. 1+4=5

(d)

“Nga byrthen ha ki maw.” Nangno la sot ïa katei ka laiñ? Mano ba byrthen kumta? Ai ïa ka jingbatai ban pynshai kat kum ka poim ba la pynpaw ha ka dkhot kaba ar. 1+1+3=5

( Prose Section ) ( Marks : 35 ) 2. (a) Kaei ka bynta jong u ’riewsaidthma ha ka dorbar u Khasi hyndai? Balei ïa ka dorbar Khasi la ju kheiñ kum ka dorbar Blei? 2+3=5 (b) Hangno ka mawkynthei kaba heh eh ka don? Kumno ki ainam ïa ka? Katno ka jingheh bad jingrben jong ka? Hangno ka mawshongthait kaba don haduh laiphew tylli ki mawshynrang ka don? 1+1+2+1=5 X/13/Kh/51

[ Contd.

( 3 )

3. (a) Pyndap ïa ki jaka basuda (Jied 6 tylli) : (i)

1×6=6

Hato u kynrad jong ngi um la tip hi mo lih la ka ——?

(ii) Ynda ki la ïa poi ha —— ki la ïa ïaid la ka lynti lynti. (iii) Khublei shi hajar nguh ïa phi ko —— bahok. (iv) U la —— bhak ïa ka. (v) Nangroi u bynriew nang bun ka ——. (vi) “Me long rangbah katne, mem sngewthuh shuh tang ïa ka buit —— ruh!” (vii) Kaba u shu pynïap —— ruh kato. (viii) Ka Pukni ka la leit tuh doh blang na ba —— ki briew. (b) Ai ïa ka jingsneng jong kine ki phawer harum : (i)

1×3=3

Ar Tylli ki Ksew

(ii) U Nongrep bad u Nongbishar (iii) U Suri bad u Nongsharai Blang (k) Na kano ka phawer la sot ïa kine ki jingsneng harum : (i)

1×3=3

U khawpud, ban da ïalade, u die ïa la u lok bad u ïoh la ka nong.

(ii) Uei u bym triem ïa ka sni jong ka jingïap. (iii) Ka nongkylliang kaba kham sniew ka ap ïa kaba snoh hapiew. X/13/Kh/51

[ P.T.O.

( 4 )

4. (a) Thoh ‘Dei’ ne ‘Ym Dei’ (Jied 6 tylli) : (i)

1×6=6

U ksew um poi pyrkhat ba ka tungrymbai kan long ka ban lah die shibun ha ïew.

(ii) Ki trai-ïing ki ïohi ïa u ksew ba u shong ha shyngkub. (iii) Ha ïew, u ksew u la leit shongbasa ha kawei ka dong. (iv) U masi u dei u shakri ap phyllaw jong u khun bynriew. (v) Ka tyngab ka puh ïa ki ñiangtyngkhap na ka met u masi namar ba ka bang ban bam ïa ki. (vi) U Blei u la tynrah bad kynjat ïa u masi haduh ba un da tyllun sha pyrthei. (vii) U diengduh jong u Ramhah u don hajan ka shnong Mawnai. (viii) U ‘tiew kyllang synrai’ u dei uba itynnad tam na ki syntiew snoh-dieng. (b) Jubab lyngkot ïa kine ki jingkylli harum (Jied 3 tylli) : (i)

1×3=3

Hano u ksew u la leit mudui ïa ka jingshah lehbeiñ jong u?

(ii) Mano ba ju wan sha ka ïew Luri Lura ban ïadie ïathied? (iii) Kumno u Trai Nongthaw u phah ïa u masi ban hikai ïa u khunbynriew? (iv) “Khie me, leit noh sha u khunbynriew ba un pyntrei ïa me katba u donkam.” Mano bad ïano la phah leit noh sha u khunbynriew? (v) Kaei ka kyrteng jong ka wah kaba mih na kjat u Lum Shillong? (k) Haei u Lum Symper u don? Balei u la matlah ki khmat? Don aïu ha trai une u lum? 1+1+2=4 X/13/Kh/51

[ Contd.

( 5 )

( Rapid Reader ) ( Marks : 15 ) 5. (a) Jubab shai bad lyngkot ïa kine ki jingkylli harum (Jied 5 tylli) : 2×5=10 (i)

Ïano la khot u ‘Syiem ka Jinglaitluid’? Kiei ki kmie ki kpa jong u?

(ii) Uei u nongïapom uba tbit tam uba la pynshyrkhei ïa ki phareng? Kaei kaba la jia ïa u? (iii) Da kino ki rukom pynshitom ba ki phareng ki la leh da kaba khmih lynti ba u Tirot Sing un pyndem shisyndon? (iv) Mano ba la sdang biang ïa ka jinghikai skul ha Sohra bad ha ka snem aïu? (v) Batai shai ha kano ka rukom ka Ri Khasi Press ka long kum ka Training School? (vi) Jer kyrteng ïa ki Bill kiba u Joy Mohon Roy u la wanrah. (vii) Kaei ka jingong Rule’?

u Bah Joy shaphang ka ‘Parental

(viii) Kiei ki nongïalam jong ka Khasi States People Union? Ïa kaei ki ïeng ban kyrshan? (b) Jied ïa ki snem kiba ïadei bad kine ki jingjia (Jied 5 tylli) : 1×5=5 (i)

Ka jingïasylla ba shyrkhei ka la paw pyrthei ha ka snem (1829/1827).

(ii) U Tirot Sing u la khlad noh ha ka snem (1833/1835). X/13/Kh/51

[ P.T.O.

( 6 )

(iii) La kha ïa u Jeebon Roy ha ka snem (1838/1828). (iv) Ka skul ha Shella ka la don naduh ka snem (1823/1821). (v) U Jeebon Roy u la lah ban seng ïa ka kor Shon kot ha ka snem (1898/1896). (vi) Ka jingïalang jong ka Khasi Students Association Gauhati ka la long ha ka snem (1926/1927). (vii) Ka sien kaba nyngkong eh ba ka Congress Party ka ïaleh ilekshon ha ri lum Khasi-Jaiñtia ka long ha ka snem (1946/1949). (viii) Ka kot khubor niam, ‘Ka Jingshai ka Gospel’ ka la sdang ha ka snem (1904/1905).

( Grammar, Composition and Essay ) ( Marks : 30 ) 6. (a) Jer kyrteng ïa ki Pronoun kiba don ha ka Grammar Khasi bad batai ïa ki kamram kiba ka Pronoun ka lah ban leh. 3+3=6 (b) Thoh biang ïa kine ki senten harum bad buh da ki Pronoun hangno ba i donkam (Jied 2 tylli) : 1×2=2 (i)

Do la ong ba Do la dep bam.

(ii) Sngewbha phah pisa ïa u Der bad u Ther ban siew bai skul namar u Headmaster un ym shah ïa u Der bad u Ther ban shong thoh eksamin. (iii) I Samla i dei i para jong nga. I Samla in leit rwai. X/13/Kh/51

[ Contd.

( 7 )

7. Batai ban pynïapher ïa ka jingmut jong kine ki shijur ki kyntien (Jied 5 jur) : 1×5=5 (a) Lieh saphup — Lieh samup (b) Peit kmang — Peit pyrman (k) Riew jraiñ — Riew phrew (d) Shit puk, ne laiñ — Shit btiar (e)

Saw riang — Saw byrhuiñ

(g)

Shong sadhai — Shong kyrnai

(ng) Sngap sia — Sngap kyrtlup man-man (h) Thoh pan — Thoh-lung thoh-leng 8. Thoh ïa ka précis jong kane ka phang tang 1/3 (shibynta na ka lai bynta jong ka jingthoh). Da ai kyrteng ïa ka jingthoh jong phi :

5

Man ka khyllipmat ha ka jingim jong ngi, ka jingïatiplem ka pyrta ba ka mon jong ngi ka long kaba lait luid. Ka long kaei kaei kaba long tylli ka jong ngi, bad ka shong lyngngeit bad ngi ha la marwei, la ngi lam ïa ka sha kaba dei ne sha ka lynti kabym dei. Ki jingmlien jong ngi, lane ki jingpynshoi jong ngi kim long ki nongsumar ne nongsynshar ïa ngi, hynrei ma ngi ngi long ki nongsumar ne nongsynshar jong ki. Wat haba kohnguh ïa ki, ka jingïatiplem ka ong ïa ngi ba ngi lah ban ïaleh pyrshah. Haba la kut jingmut ban jop ïa ki, ym da donkam eh ïa ka jingïaleh kaba palat ïa ka bor jong ngi. Uta uba la kut la ka jingmut ban leh ïa kaei kaei, da kata hi ka jingkut jingmut u la thaw ïa ka jingjop. Dei ka mon kaba long ka bor tynrai jong ka jingthmu kaba ïarap ïa u briew ban leh lane ban long ha kano kano kaba u la kut jingmut ïa ka ban long lane ïa ka ban leh. Ka bor tynrai jong ka mon kaba ngi kwah ban long da ka jingthmu bashisha, ngin long kumta. X/13/Kh/51

[ P.T.O.

( 8 )

9. Thoh esse shaphang kawei na kine harum :

12

(a) Ban pynneh pynsah ïa la ka Deiti (Culture) (b) Ki lad pathai khubor ki pynroi stet ïa ka jingnang jingtip (k) Ka wah umkhrah, ka dur jong ka, mynnor bad mynta HHH

K13—20*800/51

X/13/Kh

51.pdf

1. (a) Pyndap ïa ki jaka basuda (Jied 4 tylli) : 1×4=4. (i) Sha —— ki pyiar ki tnat. (ii) Dei ïa u —— keiñ. (iii) Ba jinghun ka —— ka long ka jingjop. (iv) Lada dei ...

60KB Sizes 69 Downloads 490 Views

Recommend Documents

No documents