Briefing IiformatioigoigCLASgCymmr g The Community Land Advisory Service in Wales (CLAS Cymru) aims to help bring more land in Wales into productve use for communites by helping landowners and community growers work together for mutual beneftt The fve-year project, funded by a £600,000 grant from the Big Loteryys Climate Change Programme, works alongside government, local authorites, landowners and community organisatons to overcome barriers to community growingt CLAS Cymruys key target is to provide specialist guidance and support to around 250 community food-growing projects and 100 landownerst As a result an estmated 5,000 people engaged in community gardening and farming, allotments and orchards will directly beneft, with health and beter eatng benefts reaching around 50,000 peoplet The Service also aims to support the setng up of 75 new projects across Walest A small team of expert advisors can provide informaton and support to both community groups and landowners, with further support from stakeholder and advisory groupst CLAS advisors can be contacted via: g watles@comm iitymlatidatdvice.orn. k There are free online resources and more contact informaton at: htp://wltcommunitylandadvicetorgtuk/ CLAS Cymru is part of a wider Community Land Advisory Service across the UK, which is managed by the Federaton of City Farms and Community Gardens (wwwtfarmgardentorgtuk)t CLAS Cymru was launched by John Grifths A , Welsh Government inister for Sport & Culture, at the Royal Welsh Show 2013t Kate Jones, who manages CLAS Cymru, said: AAccessing land for community growing is a major hurdle for many Welsh communitest CLAS acts as a catalyst for both community groups and willing landowners to fnd the support they need to bring more land into cultvatont This will increase and engage more people in the producton of local food in Wales, helping to reduce our impact on the climate and contributng to the creaton of more sustainable and resilient communitest

"CLAS Cymru helps new communites to navigate through the challenges associated with fnding land, negotatng a lease and obtaining planningt It will also support landowners who are unsure about community land uset As a result we should see more community groups in operaton, and be able to beter support the fantastc work of established projectst" The funding will add to FCFCGys Tyfu Pobl (Growing People) programme in Wales, which supports and advises both existng and emerging community growing projects, enabling the sharing and transfer of best practce informaton, knowledge and skillst ore informaton on Tyfu Pobl is available at wwwttyfupobltorgtukt ENDS

GwymbodatethgFrifogatrgCLASgCymmr g Bwriad y Gwasanaeth Cynghori ar Dir Cymunedol yng Nghymru (CLAS Cymru) yw helpu sicrhau bod mwy o dir yng Nghymru yn cael ei ddefnyddioyn gynhyrchiol gan gymunedau trwy helpu perchnogion tr a thyfwyr cymunedol i weithio gydayi gilydd er budd cyffredint aeyr prosiect pum mlynedd, a ariennir gan grant gwerth £600,000 gan Raglen Newid yn yr Hinsawdd y Gronfa Loteri Fawr, yn gweithio ochr yn ochr âyr llywodraeth, awdurdodau lleol, perchnogion tr a sefydliadau cymunedol i oroesi rhwystrau i dyfu cymunedolt Targed allweddol CLAS Cymru yw darparu arweiniad a chymorth arbenigol i oddeutu 250 o brosiectau tyfu bwyd cymunedol a 100 o berchnogion trt O ganlyniad, bydd amcangyfrif o 5,000 o bobl syyn gysylltedig â garddio a ffermio cymunedol, rhandiroedd a pherllannau, yn elwayn uniongyrchol, yn ogystal â buddion bwytayn iach a bwytayn well yn cyrraedd oddeutu 50,000 o boblt Nod y gwasanaeth hefyd yw cynorthwyo i sefydlu 75 o brosiectau newydd ledled Cymrut Gall tm bach o ymgynghorwyr arbenigol ddarparu gwybodaeth a chymorth i grwpiau cymunedol a pherchnogion tr, a cheir mwy o gefnogaeth oddi wrth randdeiliaid a grwpiau cynghorit Gellir cysylltu ag ymgynghorwyr CLAS trwy: watles@comm iitymlatidatdvice.orn. k ae adnodau ar-lein rhad ac am ddim a mwy o wybodaeth cyswllt ar gael ar: htp://wltcommunitylandadvicetorgtuk/ ae CLAS Cymru yn rhan o Wasanaeth Cynghori ar Dir Cymunedol ehangach ledled y DU, a reolir gan y Ffederasiwn Ffermydd Dinesig a Gerddi Cymunedol (wwwtfarmgardentorgtuk)t Lansiwyd CLAS Cymru gan John Grifths AC, Gweinidog Chwaraeon a Diwylliant Llywodraeth Cymru yn Sioe Frenhinol Cymru 2013t Dywedodd Kate Jones, syyn rheoli CLAS Cymru: A ae cael mynediad at dir ar gyfer tyfu cymunedol yn rhwystr mawr i nifer o gymunedau yng Nghymrut ae CLAS yn gatalydd ar gyfer grwpiau cymunedol a pherchnogion tr cynorthwyol, i gael y cymorth sydd ei angen arnynt i amaethu fwy o dirt Bydd hyn yn cynyddu a chysylltu

mwy o bobl â chynhyrchu bwyd lleol yng Nghymru, yn helpu i leihau ein heffaith ar yr hinsawdd a chyfrannu at greu cymunedau mwy cynaliadwy a hydwytht " ae CLAS Cymru yn helpu cymunedau newydd i lywio trwyyr heriau syyn gysylltedig â dod o hyd i dir, trafod prydlesi a phlannut Bydd hefyd yn cynorthwyo perchnogion tr syyn ansicr ynghylch defnydd tr cymunedolt O ganlyniad, dylem weld mwy o grwpiau ar waith, a gallu cefnogi gwaith gwych prosiectau sefydledig yn wellt" Bydd y cyllid yn ychwanegu at raglen Tyfu Pobl y Ffederasiwn Ffermydd Dinesig a Gerddi Cymunedol yng Nghymru, syyn cefnogi a chynghori prosiectau tyfu cymunedol presennol a newydd, a galluogi rhannu a throsglwyddo gwybodaeth a sgiliau arfer goraut ae mwy i wybodaeth am Tyfu Pobl ar gael ar htp://wwwttyfupobltorgtukt DIWEDD