‫ﺗﺎرﻳﺦ‬ ‫ﻛﻤﻮن ﭘﺎرﻳﺲ ‪1871‬‬

‫ﻟﻴﺴﺎﮔﺎره‬ ‫)‪ 1901‬ـ ‪(1838‬‬

‫ﺗﺮﺟﻤﻪي ﺑﻴﮋن ﻫﻴﺮﻣﻦ ﭘﻮر‬ ‫وﻳﺮاﻳﺶ ﻋﺒﺎس ﻓﺮد‬

‫‪2‬‬

‫ﺗﺎرﻳﺦ ﻛﻤﻮن ﭘﺎرﻳﺲ‬

‫اوﻟﻴﻮﻳﺮ ﻟﻴﺴﺎﮔﺎره‬ ‫ﭼﺎپ اول‪ ،1876 ،‬اﻧﺘﺸﺎرات ﻧﻴﻮﭘﺎرك‬ ‫ﺗﺮﺟﻤﻪ از ﻣﺘﻦ اﻧﮕﻠﻴﺴﻲ اﻟﻨﻮر ﻣﺎرﻛﺲ‬ ‫ﺗﺮﺟﻤﻪ‪ :‬ﺑﻴﮋن ﻫﻴﺮﻣﻦ ﭘﻮر‬ ‫وﻳﺮاﻳﺶ‪ :‬ﻋﺒﺎس ﻓﺮد‬ ‫ﻃﺮح ﭘﺸﺖ ﺟﻠﺪ‪ :‬ﮔﻴﺘﺎ ﻣﻬﺘﺎب‬ ‫ﻧﺸﺮ اﻣﻴﺪ‬ ‫ﻣﺎرس ‪ – 2009‬اﺳﻔﻨﺪ ‪87‬‬ ‫ﺣﻖ ﭼﺎپ و ﺑﺎزﺗﻜﺜﻴﺮ ﺑﺮاي ﻧﺎﺷﺮ ﻣﺤﻔﻮظ اﺳﺖ‬

‫‪3‬‬

‫ﭘﻴﺶدرآﻣﺪ ‪24 ..........................................................................................................................................................................................‬‬ ‫ﻓﺼﻞ اول ‪54 ...........................................................................................................................................................................................‬‬ ‫ﻓﺼﻞ دوم ‪60 ...........................................................................................................................................................................................‬‬ ‫ﻓﺼﻞ ﺳﻮم ‪65 ..........................................................................................................................................................................................‬‬ ‫ﻓﺼﻞ ﭼﻬﺎرم ‪71 .......................................................................................................................................................................................‬‬ ‫ﻓﺼﻞ ﭘﻨﺠﻢ ‪79 .........................................................................................................................................................................................‬‬ ‫ﻓﺼﻞ ﺷﺸﻢ‪83 .........................................................................................................................................................................................‬‬ ‫ﻓﺼﻞ ﻫﻔﺘﻢ ‪88 .........................................................................................................................................................................................‬‬ ‫ﻓﺼﻞ ﻫﺸﺘﻢ ‪93 ........................................................................................................................................................................................‬‬ ‫ﻓﺼﻞ ﻧﻬﻢ ‪97 ...........................................................................................................................................................................................‬‬ ‫ﻓﺼﻞ دﻫﻢ ‪103 .......................................................................................................................................................................................‬‬ ‫ﻓﺼﻞ ﻳﺎزدﻫﻢ ‪109 ...................................................................................................................................................................................‬‬ ‫ﻓﺼﻞ دوازدﻫﻢ ‪114 .................................................................................................................................................................................‬‬ ‫ﻓﺼﻞ ﺳﻴﺰدﻫﻢ ‪119 .................................................................................................................................................................................‬‬ ‫ﻓﺼﻞ ﭼﻬﺎردﻫﻢ ‪125 ................................................................................................................................................................................‬‬ ‫ﻓﺼﻞ ﭘﺎﻧﺰدﻫﻢ ‪130 ..................................................................................................................................................................................‬‬ ‫ﻓﺼﻞ ﺷﺎﻧﺰدﻫﻢ ‪135 ................................................................................................................................................................................‬‬ ‫ﻓﺼﻞ ﻫﻔﺪﻫﻢ ‪140 ...................................................................................................................................................................................‬‬ ‫ﻓﺼﻞ ﻫﻴﺠﺪﻫﻢ ‪146 ................................................................................................................................................................................‬‬ ‫ﻓﺼﻞ ﻧﻮزدﻫﻢ‪156 ...................................................................................................................................................................................‬‬ ‫ﻓﺼﻞ ﺑﻴﺴﺘﻢ‪162 .....................................................................................................................................................................................‬‬ ‫ﻓﺼﻞ ﺑﻴﺴﺖ و دوم ‪172 ..........................................................................................................................................................................‬‬ ‫ﻓﺼﻞ ﺑﻴﺴﺖوﺳﻮم ‪176 ............................................................................................................................................................................‬‬ ‫ﻓﺼﻞ ﺑﻴﺴﺖوﭼﻬﺎرم ‪182 .........................................................................................................................................................................‬‬ ‫ﻓﺼﻞ ﺑﻴﺴﺖ و ﭘﻨﺠﻢ ‪187 ........................................................................................................................................................................‬‬ ‫ﻓﺼﻞ ﺑﻴﺴﺖوﺷﺸﻢ ‪193 ..........................................................................................................................................................................‬‬ ‫ﻓﺼﻞ ﺑﻴﺴﺖوﻫﻔﺘﻢ ‪198 ...........................................................................................................................................................................‬‬ ‫ﻓﺼﻞ ﺑﻴﺴﺖوﻫﺸﺘﻢ ‪205 .........................................................................................................................................................................‬‬ ‫ﻓﺼﻞ ﺑﻴﺴﺖوﻧﻬﻢ ‪213 .............................................................................................................................................................................‬‬ ‫ﻓﺼﻞ ﺳﻲام ‪221 .....................................................................................................................................................................................‬‬ ‫ﻓﺼﻞ ﺳﻲوﻳﻜﻢ ‪228 ................................................................................................................................................................................‬‬ ‫ﻓﺼﻞ ﺳﻲ و دوم ‪238 ..............................................................................................................................................................................‬‬ ‫ﻓﺼﻞ ﺳﻲوﺳﻮم ‪244 ...............................................................................................................................................................................‬‬ ‫ﻓﺼﻞ ﺳﻲوﭼﻬﺎرم ‪251 ............................................................................................................................................................................‬‬ ‫ﻓﺼﻞ ﺳﻲوﭘﻨﭽﻢ ‪260 ..............................................................................................................................................................................‬‬ ‫ﻓﺼﻞ ﺳﻲوﺷﺸﻢ ‪272 ..............................................................................................................................................................................‬‬

‫‪4‬‬

‫ﻳﺎدداﺷﺖ ﻧﺎﺷﺮ ﺗﺮﺟﻤﻪي اﻧﮕﻠﻴﺴﻲ‬ ‫ﺗﺮﺟﻤﻪي اﻟﻨﻮر ﻣﺎرﻛﺲ از ﺗﺎرﻳﺦ ﻟﻴﺴﺎﮔﺎره ﺑﺮاﺳﺎس دﺳﺖﻧﻮﻳﺴﻲ اﻧﺠﺎم ﺷﺪه اﺳﺖ ﻛﻪ ﻧﻮﻳﺴﻨﺪه‬ ‫آن را ﺑﺎزﺑﻴﻨﻲ ﻛﺮده و ﻣﺎرﻛﺲ ﻫﻢ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪآن ﻧﻈﺮ ﻣﻮاﻓﻖ داﺷﺖ‪ .‬ﻟﻴﺴﺎﮔﺎره ﺧﻮد آن را ﻣﺘﻦ ﻧﻬﺎﺋﻲ‬ ‫اﺛﺮش ﻣﻲداﻧﺴﺖ‪ .‬درﻧﺘﻴﺠﻪ‪ ،‬ﻛﺎر وﻳﺮاﻳﺶ ﻣﺘﻦ ﺑﺴﻴﺎر ﻧﺎﭼﻴﺰ و ﻣﺤﺪود ﺑﻪﻣﻮارد ﻣﻌﺪود اﺷﺘﺒﺎه در ﻓﻬﻢ ﻣﺘﻦ‬ ‫ﻓﺮاﻧﺴﻪ و ﺑﺮﺧﻲ ﻋﺒﺎرتﻫﺎي دور از ذﻫﻦِ ﻧﺎﺷﻲ از ﺑﺮﮔﺮدان ﺗﺤﺖاﻟﻠﻔﻈﻲ از ﻓﺮاﻧﺴﻪ ﺑﻮده اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﺳﺎﻳﺮ واژهﻫﺎي ﻓﺮاﻧﺴﻮي ﻛﻪ در ﻣﺘﻦ آﻣﺪه‪ ،‬در واژهﻧﺎﻣﻪي ﭘﻴﻮﺳﺖ ﻣﻌﻨﻲ ﺷﺪهاﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﭘﻴﻮﺳﺖﻫﺎ و ﻳﺎدداﺷﺖﻫﺎي ﻟﻴﺴﺎﮔﺎره ﻛﻪ ﺣﺎوي اﺳﻨﺎد‪ ‬ارزﺷﻤﻨﺪي در ﻣﻮرد وﻗﺎﻳﻊ ﻣﻄﺮح ﺷﺪه در‬ ‫ﻛﺘﺎب ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬ﻋﻴﻨﺎً ﺿﻤﻴﻤﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬واژهﻧﺎﻣﻪاي ﻛُﻠﻲ ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ ﻧﺎمﻧﺎﻣﻪي ﻣﻔﺼﻠﻲ ﺑﻪﻛﺘﺎب اﻓﺰوده‬ ‫ﺷﺪه ﺗﺎ ﺑﻪﺧﻮاﻧﻨﺪه اﻣﻜﺎن آﺷﻨﺎﻳﻲ ﺑﺎ ﺻﺪﻫﺎ ﺷﺨﺼﻴ‪‬ﺘﻲ را ﺑﺪﻫﺪ ﻛﻪ در ﻛﺘﺎب از آﻧﺎن ﻧﺎم ﺑﺮده ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬ ‫ﻧﻘﺶ ﺧﻮد ﻟﻴﺴﺎﮔﺎره در ﻛﻤﻮن ﻣﺘﻮاﺿﻌﺎﻧﻪ ﺑﻮد‪ .‬او ﺟﺮﻳﺎن ﻛﻤﻮن را در ﻣﻘﺎم روزﻧﺎﻣﻪﻧﮕﺎر و رزﻣﻨﺪهي‬ ‫ﺳﻨﮕﺮﻫﺎي ﺧﻴﺎﺑﺎﻧﻲ‪ ،‬دﻧﺒﺎل ﻛﺮده اﺳﺖ و ﻫﻤﺎنﻃﻮرﻛﻪ ﺧﻮدش ﺑﺮايﻣﺎن ﻧﻘﻞ ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻋﻀﻮ‪ ،‬اﻓﺴﺮ ﻳﺎ‬ ‫ﻛﺎرﻣﻨﺪ آن ﻧﺒﻮده اﺳﺖ‪.‬‬ ‫اﻧﺘﺸﺎرات‪ ‬ﻧﻴﻮﭘﺎرك‬

‫‪5‬‬

‫ﻣﻘﺪﻣﻪي اﻟﻨﻮر ﻣﺎرﻛﺲ‬ ‫ﺗﺮﺟﻤﻪي ﺣﺎﺿﺮ از ﻛﺘﺎب ﺗﺎرﻳﺦ ﻛﻤﻮن ﭘﺎرﻳﺲ‪ ،‬ﺗﺄﻟﻴﻒ ﻟﻴﺴﺎﮔﺎره‪ ،‬ﺳﺎلﻫﺎ ﭘﻴﺶ ﺑﻪدرﺧﻮاﺳﺖ ﺻﺮﻳﺢ ﺧﻮد ﻧﻮﻳﺴﻨﺪه‬ ‫ﺻﻮرت ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬او ﻋﻼوهﺑﺮ اﺻﻼﺣﺎت ﻓﺮاوان در ﻣﺘﻦ اوﻟﻴﻪ‪ ،‬ﻧﺰدﻳﻚ ﺑﻪﺻﺪ ﺻﻔﺤﻪ ﻫﻢ اﺧﺘﺼﺎﺻﺎً ﺑﺮاي ﺗﺮﺟﻤﻪي اﻧﮕﻠﻴﺴﻲ آن‬ ‫ﻧﻮﺷﺖ‪ .‬اﻳﻦ ﺗﺮﺟﻤﻪ‪ ،‬در واﻗﻊ‪ ،‬از ﻣﺘﻨﻲ ﺻﻮرت ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻛﻪ ﻧﻮﻳﺴﻨﺪه ﺑﺮاي ﭼﺎپ دوم اﺛﺮ ﺧﻮد آﻣﺎده ﻛﺮده ﺑﻮد؛ وﻟﻲ دوﻟﺖ ﻓﺮاﻧﺴﻪ‬ ‫اﺟﺎزهي ﭼﺎپ آن را ﻧﺪاد‪ .‬اﻳﻦ ﺗﻮﺿﻴﺢ درﺑﺎرهي ﺗﻔﺎوتﻫﺎي اﻳﻦ ﺗﺮﺟﻤﻪ ﺑﺎ ﭼﺎپ اول ﻛﺘﺎب ﻟﻴﺴﺎﮔﺎره ﻻزم اﺳﺖ‪ .‬اﻳﻦ ﺗﺎرﻳﺦ ﻛﻪ‬ ‫در ﺳﺎل ‪ 1876‬ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺷﺪه‪ ،‬ﻟﺰوﻣﺎً ﺣﺎوي ﻣﻄﺎﻟﺒﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ اﻣﺮوز دﻳﮕﺮ ﻣﻮﺿﻮﻋﻴﺖ ﻧﺪارﻧﺪ؛ ﺑﺮاي ﻧﻤﻮﻧﻪ‪ ،‬اﺷﺎره ﺑﻪزﻧﺪاﻧﻴﺎن‬ ‫ﻛﺎﻟ‪‬ﺪوﻧﻲِ ﺟﺪﻳﺪ‪ ،‬ﺗﺒﻌﻴﺪﻫﺎ و ﻋﻔﻮﻋﻤﻮﻣﻲ‪ .‬وﻟﻲ ﻣﻦ ﺑﻪدو دﻟﻴﻞ اﻳﻦ ﺗﺮﺟﻤﻪ را ﺑﻪﻫﻤﺎن ﺻﻮرﺗﻲ ﻛﻪ در اﺻﻞ ﺑﻮده‪ ،‬ﻧﮕﺎه ﻣﻲدارم‪.‬‬ ‫اﮔﺮ ﻣﻲﺧﻮاﺳﺘﻴﻢ آن را »ﺑﻪروز« ﺑﻨﻮﻳﺴﻴﻢ‪ ،‬اوﻻً ﺻﺮﻓﺎً ﻛﺎري ﺷﻜﺴﺘﻪ ﺑﺴﺘﻪ از آب درﻣﻲآﻣﺪ؛ و ﺛﺎﻧﻴﺎً ﻣﻦ از ﻫﺮﮔﻮﻧﻪ دﺳﺖﻛﺎري‬ ‫اﻳﻦ اﺛﺮ ﭘﺮﻫﻴﺰ دارم‪ .‬ﭼﺮاﻛﻪ اﻳﻦﻛﺎر ﺗﻤﺎﻣﺎً ﺗﻮﺳﻂ ﭘﺪرم ﺗﺼﺤﻴﺢ و ﺑﺎزﺑﻴﻨﻲ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﺧﻮاﺳﺘﻢ ﻫﻤﺎنﻃﻮر ﺑﻤﺎﻧﺪ ﻛﻪ او آن را‬ ‫ﻣﻲﺷﻨﺎﺧﺖ‪.‬‬ ‫ﺗﺎرﻳﺦ ﻛﻤﻮن ﻟﻴﺴﺎﮔﺎره ﺗﻨﻬﺎ ﺗﺎرﻳﺦ اﺻﻴﻞ و ﻗﺎﺑﻞ اﻋﺘﻤﺎدي اﺳﺖ ﻛﻪ ﺗﺎﻛﻨﻮن درﺑﺎرهي اﻳﻦ ﺑﻪﻳﺎدﻣﺎﻧﺪﻧﻲﺗﺮﻳﻦ ﺟﻨﺒﺶ‬ ‫ﻋﺼﺮ ﺟﺪﻳﺪ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬درﺳﺖ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻟﻴﺴﺎﮔﺎره ﺳﺮﺑﺎز ﻛﻤﻮن ﺑﻮده‪ ،‬وﻟﻲ اﻳﻦ ﺷﺠﺎﻋﺖ و ﺻﺪاﻗﺖ را داﺷﺘﻪ اﺳﺖ ﻛﻪ‬ ‫ﺣﻘﻴﻘﺖ را ﺑﻪزﺑﺎن ﺑﻴﺎورد‪ .‬او ﺳﻌﻲ ﻧﻜﺮده اﺷﺘﺒﺎﻫﺎت ﺣﺰب ﺧﻮد را ﭘﻨﻬﺎن ﻛﻨﺪ ﻳﺎ ﺿﻌﻒﻫﺎي ﻣﻬﻠﻚ اﻧﻘﻼب را زﻳﺮ ﻟﻌﺎﺑﻲ ﺑﺮاق‬ ‫ﺑﭙﻮﺷﺎﻧﺪ‪ .‬و اﮔﺮ اﺷﺘﺒﺎﻫﻲ ﻛﺮده ﺑﺎﺷﺪ از ﻟﺤﺎظ اﺣﺘﻴﺎطﻛﺎري و اﻳﻦ ﻧﮕﺮاﻧﻲ اوﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﺒﺎدا ﻣﻄﻠﺒﻲ را ﻋﻨﻮان ﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﺎ دﻻﻳﻞ‬ ‫ﻗﺎﻃﻊ ﻗﺎﺑﻞ اﺛﺒﺎت ﻧﺒﺎﺷﺪ‪ .‬اﻇﻬﺎرات ورﺳﺎﺋﻲﻫﺎ در ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت ﭘﺎرﻟﻤﺎﻧﻲ‪ ،‬ﻣﻄﺒﻮﻋﺎت و ﻛﺘﺎبﻫﺎي آنﻫﺎ ـﺣﺘﻲاﻻﻣﻜﺎنـ ﺑﺮ‬ ‫اﻇﻬﺎرات دوﺳﺘﺎن و ﻫﻮاداران ﺗﺮﺟﻴﺢ داده ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﻫﺮﺟﺎ ﺷﻮاﻫﺪ ﻛﻤﻮﻧﺎرﻫﺎ ﻣﻄﺮح ﺷﺪه‪ ،‬ﻫﻤﻮاره ﺑﺎ دﻗﺘﻲ وﺳﻮاسآﻣﻴﺰ ﻣﻮرد‬ ‫ﻣﻮﺷﻜﺎﻓﻲ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻪﺧﺎﻃﺮ ﻫﻤﻴﻦ ﺑﻲﻃﺮﻓﻲ و اﺣﺘﺮاز از ﻃﺮح ﻧﻜﺎت ﺗﺮدﻳﺪآﻣﻴﺰ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪي اﻳﻦ ﻛﺘﺎب را‬ ‫ﺑﻪﺧﻮاﻧﻨﺪﮔﺎن اﻧﮕﻠﻴﺴﻲ ﺗﻮﺻﻴﻪ ﻛﺮد‪.‬‬ ‫در اﻧﮕﻠﺴﺘﺎن‪ ،‬ﺑﻪوﻳﮋه‪ ،‬ﺑﻴﺶﺗﺮ ﻣﺮدم از وﻗﺎﻳﻌﻲ ﻛﻪ ﻣﺮدم ﭘﺎرﻳﺲ را واداﺷﺖ ﺗﺎ دﺳﺖ ﺑﻪاﻧﻘﻼﺑﻲ ﺑﺰﻧﻨﺪ ﻛﻪ ﻗﺮار ﺑﻮد آنﻫﺎ‬ ‫را از ﻧﻨﮓ و ﻓﻀﻴﺤﺖ اﻣﭙﺮاﺗﻮري ﭼﻬﺎرم ﻧﺠﺎت دﻫﺪ‪ ،‬ﻛﺎﻣﻼً ﺑﻲﺧﺒﺮﻧﺪ‪ .‬ﺑﺮاي ﺑﻴﺶﺗﺮ ﻣﺮدم اﻧﮕﻠﻴﺲ ﻫﻨﻮز ﻫﻢ ﻛﻤﻮن‬ ‫ﺗﺪاﻋﻲﻛﻨﻨﺪهي »ﻏﺎرت‪ ،‬ﻫﺮاس و ﺷﻬﻮت« اﺳﺖ؛ و وﻗﺘﻲ از »ﻗﺴﺎوتﻫﺎي« آن ﺳﺨﻦ ﻣﻲﮔﻮﻳﻨﺪ‪ ،‬ﺗﺼﻮﻳﺮﻫﺎي ﻣﺒﻬﻤﻲ در‬ ‫ذﻫﻦ دارﻧﺪ ﻛﻪ از ﮔﺮوﮔﺎنﻫﺎﺋﻲ ﺣﻜﺎﻳﺖ ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﻪدﺳﺖ اﻧﻘﻼﺑﻴﻮن وﺣﺸﻲ ﺳﻼﺧﻲ ﺷﺪﻧﺪ و از ﺧﺎﻧﻪﻫﺎﺋﻲ ﺧﺒﺮ ﻣﻲدﻫﺪ ﻛﻪ‬ ‫ﺗﻮﺳﻂ آﺗﺶاﻓﺮوزان ﺧﺸﻤﮕﻴﻦ دﺳﺖﺧﻮش ﺣﺮﻳﻖ ﮔﺸﺘﻨﺪ‪ .‬آﻳﺎ ﻫﻨﮕﺎم آن ﻓﺮاﻧﺮﺳﻴﺪه اﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﺮدم اﻧﮕﻠﻴﺲ ـﺳﺮاﻧﺠﺎمـ از‬ ‫ﺣﻘﻴﻘﺖ آﮔﺎه ﺷﻮﻧﺪ؟ آﻳﺎ ﻫﻨﮕﺎم آن ﻓﺮاﻧﺮﺳﻴﺪه اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻪﻣﺮدم اﻧﮕﻠﻴﺲ ﻳﺎدآور ﺷﺪ ﻛﻪ ورﺳﺎﺋﻲﻫﺎ در ازاي ﻛﺸﺘﻪ ﺷﺪن ‪65‬‬ ‫ﮔﺮوﮔﺎن )ﻛﻪ ﻧﻪ ﺗﻮﺳﻂ ﻛﻤﻮن‪ ،‬ﺑﻠﻜﻪ ﺑﻪدﺳﺖ اﻓﺮاد ﻣﻌﺪودي اﻧﺠﺎم ﮔﺮﻓﺖ ﻛﻪ از ﻛﺸﺘﺎر اﺳﻴﺮان از ﻃﺮف ورﺳﺎﺋﻲﻫﺎ دﭼﺎر‬ ‫ﺟﻨﻮن ﺷﺪه ﺑﻮدﻧﺪ(‪ 30/000 ،‬ﻣﺮد و زن و ﻛﻮدك را ﺑﺎ دﺳﺖآوﻳﺰ ﻗﺮاردادن ﻗﺎﻧﻮن و ﻧﻈﻢ و اﻏﻠﺐ ﭘﺲ از اﻳﻦﻛﻪ ﻫﺮﮔﻮﻧﻪ‬ ‫ﻋﻤﻠﻴﺎت ﻧﻈﺎﻣﻲ ﺑﻪﭘﺎﻳﺎن رﺳﻴﺪه ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﻪﻗﺘﻞ رﺳﺎﻧﺪﻧﺪ؟‬ ‫ﻫﺮﮔﺎه اﻧﮕﻠﻴﺴﻲاي ﭘﻴﺪا ﺷﻮد ﻛﻪ ﭘﺲ از ﺧﻮاﻧﺪن ﻛﺘﺎب ﺗﺎرﻳﺦ ﻛﻤﻮن ﻟﻴﺴﺎﮔﺎره ﻫﻨﻮز درﺑﺎرهي ﻛﻢ و ﻛﻴﻒ‬ ‫»ﻗﺴﺎوتﻫﺎي« ﻛﻤﻮن دﭼﺎر ﺗﺮدﻳﺪ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪﮔﺰارشﻫﺎي ﻣﺎهﻫﺎي ﻣﻪ و ژوﺋﻦ ﺗﺎﻳﻤﺰ‪ ،‬دﻳﻠﻲﻧﻴﻮز و اﺳﺘﺎﻧﺪارد از‬ ‫ﭘﺎرﻳﺲ ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﻛﻨﺪ‪ *.‬در اﻳﻦ ﮔﺰارشﻫﺎﺳﺖﻛﻪ ﻣﻲﺗﻮان دﻳﺪ ﻛﻪ ﭘﺲ از ﭘﻴﺮوزي ﺑﺎﺷﻜﻮه ورﺳﺎي‪ ،‬ﭼﻪ »ﻧﻈﻤﻲ در ﭘﺎرﻳﺲ‬ ‫ﺣﺎﻛﻢ ﺑﻮد«‪.‬‬ ‫ﺗﻨﻬﺎ اﻳﻦ ﻛﺎﻓﻲ ﻧﻴﺴﺖ ﻛﻪ ﻣﺮدم درﻣﻮرد »ﻗﺴﺎوتﻫﺎي« ﻛﻤﻮن ﻧﻈﺮ روﺷﻨﻲ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬اﻛﻨﻮن ﻫﻨﮕﺎم آن اﺳﺖ ﻛﻪ‬ ‫آنﻫﺎ ﻣﻌﻨﺎي واﻗﻌﻲ اﻳﻦ اﻧﻘﻼب را درﻳﺎﺑﻨﺪ؛ اﻧﻘﻼﺑﻲ ﻛﻪ ﻣﻲﺗﻮان در ﭼﻨﺪ ﻛﻼم ﺧﻼﺻﻪاش ﻛﺮد‪ :‬ﻛﻤﻮن ﺑﻪﻣﻌﻨﺎي ﺣﻜﻮﻣﺖ‬ ‫ﻣﺮدم ﺗﻮﺳﻂ ﻣﺮدم و اوﻟﻴﻦ ﺗﻼش ﭘﺮوﻟﺘﺎرﻳﺎ ﺑﺮاي ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺑﺮ ﺧﻮدش ﺑﻮد‪ .‬ﻛﺎرﮔﺮان ﭘﺎرﻳﺲ وﻗﺘﻲ در اوﻟﻴﻦ ﺑﻴﺎﻧﻴﻪ ﺧﻮد اﻋﻼم‬ ‫‪6‬‬

‫ﻛﺮدﻧﺪ ﻛﻪ »ﻣﻲداﻧﻨﺪ وﻇﻴﻔﻪي ﻣﺒﺮم و ﺣﻖ ﻣﺴﻠﻢ آنﻫﺎﺳﺖ ﻛﻪ از ﻃﺮﻳﻖ ﺗﺴﺨﻴﺮ ﻗﺪرت ﺣﻜﻮﻣﺘﻲ زﻣﺎم ﺳﺮﻧﻮﺷﺖ ﺧﻮد را در‬ ‫دﺳﺖ ﺑﮕﻴﺮﻧﺪ«‪ ،‬اﻳﻦ ﻣﻌﻨﻲ را ﺑﻴﺎن ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ‪.‬‬ ‫اﺳﺘﻘﺮار ﻛﻤﻮن ﻧﻪ ﺑﻪﻣﻌﻨﺎي ﺟﺎﻳﮕﺰﻳﻦﻛﺮدن ﻳﻚ ﺷﻜﻞ ﺳﻠﻄﻪي ﻃﺒﻘﺎﺗﻲ ﺑﺎ ﺷﻜﻠﻲ دﻳﮕﺮ‪ ،‬ﺑﻠﻜﻪ ﺑﻪﻣﻌﻨﺎي ﺑﺮاﻧﺪاﺧﺘﻦ‬ ‫ﻫﺮﮔﻮﻧﻪ ﺳﻠﻄﻪي ﻃﺒﻘﺎﺗﻲ ﺑﻮد‪ .‬ﻛﻤﻮن ﺑﻪﻣﻌﻨﺎي ﻧﺸﺎﻧﺪن ﺗﻌﺎون ﺣﻘﻴﻘﻲ )ﻳﻌﻨﻲ‪ :‬ﻛﻤﻮﻧﻴﺴﺘﻲ( ﺑﻪﺟﺎي ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪداري ﺑﻮد‪ .‬و‬ ‫ﺷﺮﻛﺖ ﻛﺎرﮔﺮان ﻫﻤﻪي ﻛﺸﻮرﻫﺎ در اﻳﻦ اﻧﻘﻼب‪ ،‬ﺑﻪﻣﻌﻨﺎي ﺑﻴﻦاﻟﻤﻠﻠﻲ ﻛﺮدن و ﻧﻪ ﺻﺮﻓﺎً ﻣﻠﻲ ﻛﺮدن زﻣﻴﻦ و ﻣﺎﻟﻜﻴﺖ‬ ‫ﺧﺼﻮﺻﻲ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﻫﻤﺎن ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻛﻪ اﻛﻨﻮن ﻋﻠﻴﻪ اﺳﺘﻔﺎده از زور ﺑﺎﻧﮓ ﺑﺮداﺷﺘﻪاﻧﺪ‪ ،‬ﺑﺮاي ﻣﻨﻜﻮب ﻛﺮدن ﻣﺮدم ﭘﺎرﻳﺲ‪ ،‬از زور ـآنﻫﻢ ﭼﻪ‬ ‫زوري!ـ اﺳﺘﻔﺎده ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺳﻮﺳﻴﺎﻟﻴﺴﺖﻫﺎ را ﺻﺮﻓﺎً ﺑﻪﻋﻨﻮان آﺗﺶاﻓﺮوز و ﺑﻤﺐﮔﺬار ﻣﺤﻜﻮم ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬ﺧﻮد‬ ‫ﺑﺮاي ﺑﻪاﻧﻘﻴﺎد ﻛﺸﻴﺪن ﻣﺮدم‪ ،‬از آﺗﺶ و ﺷﻤﺸﻴﺮ اﺳﺘﻔﺎده ﻛﺮدﻧﺪ‪.‬‬ ‫و ﻧﺘﻴﺠﻪي اﻳﻦ ﻛﺸﺘﺎرﻫﺎ و ﻗﺘﻞ ﻫﺰاران ﻣﺮد و زن و ﻛﻮدك ﭼﻪ ﺑﻮده اﺳﺖ؟ آﻳﺎ ﺳﻮﺳﻴﺎﻟﻴﺴﻢ ﻣﺮده اﺳﺖ؟ آﻳﺎ‬ ‫ﺳﻮﺳﻴﺎﻟﻴﺴﻢ در ﺧﻮن ﻣﺮدم ﭘﺎرﻳﺲ ﻏﺮق ﺷﺪ؟ ﻧﻪ‪ ،‬ﻗﺪرت ﺳﻮﺳﻴﺎﻟﻴﺴﻢ اﻣﺮوز از ﻫﺮ زﻣﺎن دﻳﮕﺮي ﺑﻴﺶﺗﺮ اﺳﺖ‪ .‬ﺟﻤﻬﻮري‬ ‫ﺑﻮرژوازي ﻓﺮاﻧﺴﻪ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺮاي ﻟﻜﻪدار ﻛﺮدن ﺳﻮﺳﻴﺎﻟﻴﺴﻢ‪ ،‬ﺑﺎ ﺣﺎﻛﻢ ﻣﺴﺘﺒﺪ روﺳﻴﻪ دﺳﺖﺑﻪﻳﻜﻲ ﻛﻨﺪ‪ .‬ﺑﻴﺴﻤﺎرك ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ‬ ‫ﻗﻮاﻧﻴﻦ ﺳﺮﻛﻮبﻛﻨﻨﺪه ﺑﮕﺬراﻧﺪ و آﻣﺮﻳﻜﺎي دﻣﻜﺮات ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ از او ﭘﻴﺮوي ﻧﻤﺎﻳﺪ‪ .‬وﻟﻲ ﺳﻮﺳﻴﺎﻟﻴﺴﻢ ﻫﻢﭼﻨﺎن ﭘﻴﺶ ﻣﻲرود! و از‬ ‫آنﺟﺎﻛﻪ ﺳﻮﺳﻴﺎﻟﻴﺴﻢ اﻛﻨﻮن ﺑﻪﻳﻚ ﻗﺪرت ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺷﺪه و ﺣﺘﻲ در اﻧﮕﻠﺴﺘﺎن ﻫﻢ ﻫﻤﻪﺟﺎ ﺷﻴﻮع ﻳﺎﻓﺘﻪ اﺳﺖ؛ ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ‪ ،‬ﻫﻨﮕﺎم‬ ‫آن ﻓﺮارﺳﻴﺪه ﻛﻪ ﻋﺪاﻟﺖ در ﺣﻖ ﻛﻤﻮن ﭘﺎرﻳﺲ اﺟﺮا ﺷﻮد‪ .‬اﻛﻨﻮن وﻗﺖ آن ﻓﺮارﺳﻴﺪه اﺳﺖ ﻛﻪ ﺣﺘﻲ ﻣﺨﺎﻟﻔﺎن ﺳﻮﺳﻴﺎﻟﻴﺴﻢ‬ ‫)اﮔﺮﭼﻪ ﻧﻪ ﺑﺎ ﻫﻤﺪردي‪ ،‬دﺳﺖﻛﻢ ﺑﺎ ﺣﻮﺻﻠﻪ( رواﻳﺖ راﺳﺘﻴﻦ و ﺻﺎدﻗﺎﻧﻪاي از اﻳﻦ آﺷﻜﺎرا ﺑﺰرگﺗﺮﻳﻦ اﻧﻘﻼب ﺳﻮﺳﻴﺎﻟﻴﺴﺘﻲ‬ ‫ﻗﺮن را  ‪.‬‬ ‫ار ر ـ ژو ‪١٨٨‬‬ ‫ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ‬

‫*( ﻛﺎﻓﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺧﻮاﻧﻨﺪه را ﺑﻪﮔﺰارش ﺗﺎﻳﻤﺰ از ﻛﺸﺘﺎر در ﻣﻮﻟَﻦﺳﺎﻛﻪ و ﻛﻼﻣﺎر )ﻣﺪتﻫﺎ ﭘﻴﺶ از ورود ورﺳﺎﺋﻲﻫﺎ ﺑﻪﭘﺎرﻳﺲ( و‬ ‫ﮔﺰارشﻫﺎي روزﻧﺎﻣﻪﻫﺎي اﻧﮕﻠﻴﺲ از ﻛﺸﺘﺎرﻫﺎي دﺳﺘﻪﺟﻤﻌﻲ ـﭘﺲ از ورود آنﻫﺎ ﺑﻪﭘﺎرﻳﺲـ رﺟﻮع دﻫﻢ‪ .‬در اﻳﻦﺟﺎ )ﺑﺮاي ﻧﻤﻮﻧﻪ( ﭼﻨﺪ ﺑﺮﻳﺪه از آن‬ ‫ﮔﺰارشﻫﺎ را ﻣﻲآورم ﻛﻪ از د‪‬م ﺑﺮداﺷﺘﻪام‪:‬‬

‫»در اﻧﺘﻬﺎي ﺑﻠﻮار ﻣﺎﻟﺰرب‪ ،‬ﻗﺘﻞﮔﺎهﻫﺎﺋﻲ ﺑﺮﭘﺎ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬اﻳﻦ ﻣﻨﻈﺮهي ﺟﺎﻧﻜﺎﻫﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﺮدان و زﻧﺎن را ـاز ﻫﺮ ﺳﻦ و در ﻫﺮ‬ ‫وﺿﻌﻴﺖ اﺟﺘﻤﺎﻋﻲـ ﻣﻲﺑﻴﻨﻴﻢ ﻛﻪ دم ﺑﻪدم‪ ،‬ﺑﻪﺻﻒ‪ ،‬در اﻳﻦ ﻣﺴﻴﺮ ﻣﺮگزا در ﺣﺮﻛﺖاﻧﺪ‪ .‬ﻫﻤﻴﻦ ﭼﻨﺪ دﻗﻴﻘﻪ ﭘﻴﺶ‪ ،‬ﻳﻚدﺳﺘﻪي ‪ 300‬ﻧﻔﺮي از‬ ‫ﺑﻠﻮار ﮔﺬﺷﺖ‪.‬‬ ‫در ﺳﺎﺗﻮري‪ ،‬ﺣﺪود ﻫﺰار ﺷﻮرﺷﻲ اﺳﻴﺮ دﺳﺖ ﺑﻪﻃﻐﻴﺎن زدﻧﺪ و دﺳﺖﺑﻨﺪﻫﺎي ﺧﻮد را ﺑﺎز ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﺳﺮﺑﺎزان ﺑﻪروي ﺟﻤﻌﻴﺖ آﺗﺶ ﮔﺸﻮدﻧﺪ و‬ ‫‪ 300‬ﺷﻮرﺷﻲ ﮔﻠﻮﻟﻪﺑﺎران ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬در ﻳﻜﻲ از ﻛﺎروانﻫﺎي اﺳﻴﺮان‪ ،‬ژاﻧﺪارﻣﻲ ﻛﻪ ﻳﻚ زن اﺳﻴﺮ را ﺑﻪﻃﺮف ﺟﻠﻮ ﻫﻞ ﻣﻲداد‪ ،‬ﺑﺮاي اﻳﻦﻛﺎر ﺗﺎ آن‬ ‫ﺣﺪ از ﻧﻮك ﺧﻨﺠﺮش اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲﻛﺮد ﻛﻪ ﺧﻮن از ﺗﻦ زن ﺟﺎري ﺷﺪه ﺑﻮد‪ .‬آﻗﺎي ﮔﺎﻟﻴﻔﻪ ﺳﺘﻮن را ﻣﺘﻮﻗﻒ ﻛﺮد‪ 82 ،‬اﺳﻴﺮ را اﻧﺘﺨﺎب ﻛﺮد و دﺳﺘﻮر‬ ‫ﺗﻴﺮﺑﺎرانﺷﺎن را ﺻﺎدر ﻧﻤﻮد؛ و ﺑﻌﺪ‪ ،‬ﺣﺪود ‪ 1000‬ﻛﻤﻮﻧﻴﺴﺖ ﺑﺎزداﺷﺖ ﺷﺪه )در اول ژوﺋﻦ( ﺗﻴﺮﺑﺎران ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬اﻳﻦﺟﺎ ﺟﺎن اﻧﺴﺎن آنﻗﺪر ارزان‬ ‫ﺷﺪه اﺳﺖ ﻛﻪ آدم را راﺣﺖﺗﺮ از ﺳﮓ ﻣﻲﻛﺸﻨﺪ‪ .‬اﻋﺪامﻫﺎي اﺧﺘﺼﺎري ﻫﻨﻮز )ﻣﺪتﻫﺎ ﭘﺲ از ﺗﻮﻗﻒ ﻧﺒﺮد( ﺑﻪﻣﻘﻴﺎس وﺳﻴﻊ اداﻣﻪ دارد«‪.‬‬ ‫ﺗﺎﻳﻤﺰ‪ ،‬ﻣﻪ ـ ژوﺋﻦ ‪1871‬‬

‫»ﮔﻔﺘﻪ ﻣﻲﺷﻮد ﻛﻪ ﭼﻨﺪﺻﺪ ﻧﻔﺮ ﻛﻪ ﺑﻪﻣﺎدﻟﻦ ﭘﻨﺎه ﺑﺮده ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬در اﻳﻦ ﻛﻠﻴﺴﺎ‪ ،‬ﺑﺎ ﺳﺮﻧﻴﺰه ﻛﺸﺘﻪ ﺷﺪهاﻧﺪ‪ ...‬ﻳﺎزده واﮔﻦ ﻣﻤﻠﻮ از اﺟﺴﺎد‬ ‫ﺷﻮرﺷﻴﺎن در ﻳﻚ ﮔﻮر دﺳﺘﻪﺟﻤﻌﻲ در اﻳﺴﻲ دﻓﻦ ﺷﺪﻧﺪ‪ ...‬ﺑﻪﻫﻴﭻ ﻣﺮد‪ ،‬زن ﻳﺎ ﺑﭽﻪاي رﺣﻢ ﻧﻜﺮدﻧﺪ‪ ...‬ﻫﺮﺑﺎر‪ ،‬دﺳﺘﻪﻫﺎي ‪ 50‬ﻳﺎ ‪ 100‬ﻧﻔﺮي ﺗﻴﺮﺑﺎران‬ ‫ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ«‪.‬‬ ‫دﻳﻠﻲ ﻧﻴﻮز‪ ،‬ﻣﻪ ـ ژوﺋﻦ ‪1871‬‬

‫»اﻋﺪامﻫﺎي دﺳﺘﻪﺟﻤﻌﻲ ﺑﻲﻫﻴﭻ ﺗﺒﻌﻴﻀﻲ اداﻣﻪ دارد‪ .‬اﺳﻴﺮان را دﺳﺘﻪدﺳﺘﻪ ﺑﻪﻣﻜﺎنﻫﺎﺋﻲ ﻣﻲﺑﺮﻧﺪ ﻛﻪ در آنﺟﺎ ﺟﻮﺧﻪﻫﺎي آﺗﺶ ﻣﺴﺘﻘﺮ‬ ‫‪7‬‬

‫ﺷﺪهاﻧﺪ؛ و از ﭘﻴﺶ‪ ،‬ﮔﻮدالﻫﺎي ﻋﻤﻴﻘﻲ ﺣﻔﺮ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬در ﻳﻜﻲ از اﻳﻦ ﮔﻮدالﻫﺎ ﻛﻪ در ﻳﻚ ﭘﺎدﮔﺎن ﻋﻬﺪ ﻧﺎﭘﻠﺌﻮن ﻗﺮار دارد‪ ،‬از دﻳﺸﺐ‬ ‫ﺗﺎﻛﻨﻮن ‪ 500‬ﻧﻔﺮ ﺗﻴﺮﺑﺎران ﺷﺪهاﻧﺪ‪ .‬اﺳﻴﺮان ﺑﻪﺳﺮﻋﺖ ﺑﺎ ﻳﻚ رﮔﺒﺎر ﺧﻼص ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ و ﺟﺴﺪﺷﺎن را در ﮔﻮدالﻫﺎ ﺗﻠﻨﺒﺎر ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ؛ ﺑﻪﻃﻮريﻛﻪ آنﻫﺎ‬ ‫ﻛﻪ ﺑﺎ ﮔﻠﻮﻟﻪ ﻛﺸﺘﻪ ﻧﺸﺪهاﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻪاﺣﺘﻤﺎل ﻗﻮي ﻣﺮگ ﺑﺮاﺛﺮ ﺧﻔﮕﻲ ـﺧﻴﻠﻲ زودـ ﺑﻪدردﺷﺎن ﺧﺎﺗﻤﻪ ﻣﻲدﻫﺪ‪ .‬دو دادﮔﺎه ﻧﻈﺎﻣﻲ ﺑﻪﻃﻮر اﺧﺘﺼﺎﺻﻲ ـﻣﺮﺗﺒﺎً‬ ‫ﻫﺮروزـ ﺣﻜﻢ ﺗﻴﺮﺑﺎران ‪ 500‬ﻧﻔﺮ را ﺻﺎدر ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ﻫﻢاﻛﻨﻮن دو ﻫﺰار ﺟﺴﺪ از اﻃﺮاف ﭘﺎﻧﺘﺌﻮن ﺟﻤﻊآوري ﺷﺪه اﺳﺖ«‪.‬‬ ‫اﺳﺘﺎﻧﺪارد‪ ،‬ژوﺋﻦ ‪1871‬‬

‫‪8‬‬

‫ﭘﻴﺶﮔﻔﺘﺎر ﻧﻮﻳﺴﻨﺪه‬ ‫ﺗﺎرﻳﺦ ﻃﺒﻘﻪي ﺳﻮم از ‪ 1789‬ﺗﺎﻛﻨﻮن‪ ،‬ﻣﻲﺑﺎﻳﺴﺖ ﭘﻴﺶدرآﻣﺪ اﻳﻦ ﻛﺘﺎب ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬وﻟﻲ زﻣﺎن‬ ‫ﺷﺘﺎب دارد‪ .‬ﻗﺮﺑﺎﻧﻴﺎن دارﻧﺪ ﺑﻪدرون ﮔﻮرﻫﺎي ﺧﻮد ﻓﺮوﻣﻲروﻧﺪ‪ .‬ﺑﻴﻢ آن اﺳﺖ ﻛﻪ دروغﻫﺎي‬ ‫ﻣﺰوراﻧﻪي رادﻳﻜﺎلﻫﺎ ﺑﺮ ﺗﻬﻤﺖﻫﺎي ﻧﺦﻧﻤﺎي ﺳﻠﻄﻨﺖﻃﻠﺒﺎن ﭘﻴﺸﻲ ﺑﮕﻴﺮد‪ .‬درﺣﺎل ﺣﺎﺿﺮ‪ ،‬ﻣﻦ‬ ‫ﺑﻪﺣﺪاﻗﻞ ﻣﻘﺪﻣﻪي ﻻزم ﺑﺴﻨﺪه ﻣﻲﻛﻨﻢ‪.‬‬ ‫اﻧﻘﻼب ‪ 18‬ﻣﺎرس را ﭼﻪﻛﺴﻲ اﻧﺠﺎم داد؟ ﻛﻤﻴﺘﻪي ﻣﺮﻛﺰي ﭼﻪ ﻧﻘﺸﻲ داﺷﺖ؟ ﭼﮕﻮﻧﻪ‬ ‫ﻓﺮاﻧﺴﻪ ‪ 100/000‬ﻓﺮاﻧﺴﻮي را از دﺳﺖ داد؟ ﭼﻪﻛﺴﺎﻧﻲ ﻣﺴﺆلاﻧﺪ؟ ﻓﻮﺟﻲ از ﺷﺎﻫﺪان ﺑﻪاﻳﻦ‬ ‫ﭘﺮﺳﺶﻫﺎ ﭘﺎﺳﺦ ﺧﻮاﻫﻨﺪ داد‪...‬‬ ‫ﺑﻲﺗﺮدﻳﺪ اﻳﻦﻛﻪ ﺳﺨﻦ ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ ﻳﻚ ﺗﺒﻌﻴﺪي اﺳﺖ؛ وﻟﻲ ﺗﺒﻌﻴﺪياي ﻛﻪ ﻧﻪ ﻋﻀﻮ ﻛﻤﻮن‬ ‫ﺑﻮده‪ ،‬ﻧﻪ اﻓﺴﺮ ﻳﺎ ﻛﺎرﻣﻨﺪ آن‪ .‬و ﻃﻲ ﭘﻨﺞ ﺳﺎل‪ ،‬ﻫﻤﻪي ﺷﻬﺎدتﻫﺎ را ﻏﺮﺑﺎل ﻛﺮده اﺳﺖ‪ ،‬ﺣﺘﻲ‬ ‫ﻳﻚ ﻣﻄﻠﺐ را ﺑﺪون ﮔﺮدآوري دﻻﻳﻞ ﻛﺎﻓﻲ ﺑﺮ ﺻﺤﺖ آن ﻧﻘﻞ ﻧﻜﺮده اﺳﺖ‪ ،‬و ﺣﺮﻳﻒ ﻓﺎﺗﺢ را‬ ‫ﻣﻲﺑﻴﻨﺪ ﻛﻪ ﻣﺘﺮﺻﺪ ﻛﻢﺗﺮﻳﻦ ﺑﻲدﻗﺘﻲ اﺳﺖ ﺗﺎ ﺑﻘﻴﻪ ﻣﻄﺎﻟﺐ را ﻳﻜﺴﺮه اﻧﻜﺎر ﻛﻨﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﻛﺴﻲ‬ ‫اﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﻲداﻧﺪ ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ ﻻﻳﺤﻪي دﻓﺎﻋﻲ ﺑﺮاي ﻣﻐﻠﻮﺑﺎن ﻫﻤﺎﻧﺎ رواﻳﺖ ﺳﺎده و ﺻﺎدﻗﺎﻧﻪي‬ ‫ﺳﺮﮔﺬﺷﺖ آنﻫﺎﺳﺖ‪.‬‬ ‫واﻧﮕﻬﻲ‪ ،‬اﻳﻦ ﺗﺎرﻳﺦ ﺑﻪﻓﺮزﻧﺪان آنﻫﺎ‪ ،‬ﺑﻪﺗﻤﺎم ﻛﺎرﮔﺮان ﺳﺮاﺳﺮ زﻣﻴﻦ ﺗﻌﻠﻖ دارد‪ .‬ﻓﺮزﻧﺪ‬ ‫ﺣﻖ دارد از دﻟﻴﻞ ﺷﻜﺴﺖ ﭘﺪر‪ ،‬ﺣﺰب ﺳﻮﺳﻴﺎﻟﻴﺴﺖ و اﻓﺘﺨﺎرات ﭘﺮﭼﻢ آن در ﺗﻤﺎم ﻛﺸﻮرﻫﺎي‬ ‫ﺟﻬﺎن ﺑﺎﺧﺒﺮ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻛﺴﻲ ﻛﻪ ﺑﺮاي ﻣﺮدم اﻓﺴﺎﻧﻪﻫﺎي اﻧﻘﻼﺑﻲ ﻧﻘﻞ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ ،‬ﻛﺴﻲ ﻛﻪ آنﻫﺎ را‬ ‫ﺑﺎ داﺳﺘﺎنﻫﺎي اﺣﺴﺎﺳﺎﺗﻲ ﺳﺮﮔﺮم ﻣﻲﺳﺎزد‪ ،‬ﺑﻪاﻧﺪازهي آن ﺟﻐﺮاﻓﻲداﻧﻲ ﻣﺠﺮم اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺮاي‬ ‫درﻳﺎﻧﻮردان ﻧﻘﺸﻪﻫﺎي دروﻏﻴﻦ ﺗﺮﺳﻴﻢ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﻟﻨﺪن ـ ﻧﻮاﻣﺒﺮ ‪1876‬‬

‫‪9‬‬

‫ﻳﺎدداﺷﺖﻫﺎي ﻣﺘﺮﺟﻢ ﻓﺎرﺳﻲ‬ ‫ﭼﺎپ دوم »ﺗﺎرﻳﺦ ﻛﻤﻮن ﭘﺎرﻳﺲ ‪ «1871‬را ﻟﻴﺴﺎﮔﺎره در ﺳﺎل ‪ 1896‬ﺑﻪزﺑﺎن ﻓﺮاﻧﺴﻪ ﻣﻨﺘﺸﺮ ﻛﺮد و ﻳﻚ ﻓﺼﻞ دﻳﮕﺮ ﻫﻢ‬ ‫ﺑﻪ ‪ 36‬ﻓﺼﻞ آن اﺿﺎﻓﻪ ﻧﻤﻮد‪ .‬اﻳﻦ ﻓﺼﻞ ﺳﻲوﻫﻔﺘﻢ ﺑﻴﺶﺗﺮ درﺑﺎرهي ﺗﺤﻮﻻﺗﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻪﻣﺴﺌﻠﻪ ﻋﻔﻮﻋﻤﻮﻣﻲ ﺗﺒﻌﻴﺪﻳﺎن و‬ ‫زﻧﺪاﻧﻲﻫﺎي ﻛﻤﻮن و ﻫﻢﭼﻨﻴﻦ ﻣﻮﺿﻊﮔﻴﺮيﻫﺎي دروﻧﻲِ ﻫﻴﺌﺖ ﺣﺎﻛﻤﻪي ﻓﺮاﻧﺴﻪ ﻣﻲﭘﺮدازد‪ .‬اﻣﺎ ﺗﺮﺟﻤﻪي ﺣﺎﺿﺮ از روي ﭼﺎپ‬ ‫اﻧﮕﻠﻴﺴﻲ ‪ 1876‬ﺻﻮرت ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﺗﻮﺿﻴﺢ ﻣﺨﺘﺼﺮي درﺑﺎرهي ﺷﺮاﺋﻄﻲ ﻛﻪ ﺑﻪﻛﻤﻮن ﭘﺎرﻳﺲ ﻣﻨﺠﺮ ﺷﺪ‪ ،‬ﺷﺎﻳﺪ ﺑﻪﺑﺮﺧﻲ از ﺧﻮاﻧﻨﺪﮔﺎن ﺗﺮﺟﻤﻪي ﻓﺎرﺳﻲ اﻳﻦ‬ ‫ﻛﺘﺎب ﻛﻤﻚ ﻛﻨﺪ ﺗﺎ ﻣﻄﺎﻟﺐ آن را راﺣﺖﺗﺮ ﺗﻌﻘﻴﺐ ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ﺑﻪﺧﺼﻮص ﻛﻪ اﻳﻦ ﻛﺘﺎب ﺗﻘﺮﻳﺒﺎً ﺑﻼﻓﺎﺻﻠﻪ ﭘﺲ از ﺷﻜﺴﺖ ﻛﻤﻮن‪،‬‬ ‫ﺗﻮﺳﻂ ﻳﻚ ﻛﻤﻮﻧﺎر ﻛﻪ ﺧﻮد در ﻛﻮران وﻗﺎﻳﻊ ﻗﺮار داﺷﺘﻪ و ﺗﺎ ﺣﺪ زﻳﺎدي ﺧﻄﺎب ﺑﻪﻛﺴﺎﻧﻲ ﻛﻪ آنﻫﺎ ﻫﻢ از دور ﻳﺎ ﻧﺰدﻳﻚ‬ ‫ﺟﺮﻳﺎن اوﺿﺎع را ﺗﻌﻘﻴﺐ ﻣﻲﻛﺮدهاﻧﺪ‪ ،‬ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻪﻋﺒﺎرت دﻳﮕﺮ‪ ،‬ﻧﻮﻳﺴﻨﺪهي اﻳﻦ ﺗﺎرﻳﺦ اﻃﻼع از اﻣﻮر و وﻗﺎﻳﻊ ﺑﺴﻴﺎري‬ ‫را ﻣﺴﻠﻢ ﻓﺮض ﻛﺮده اﺳﺖ ﻛﻪ اﻣﺮوز ـﭘﺲ از ﮔﺬﺷﺖ ﺣﺪود ‪ 140‬ﺳﺎلـ ﺑﺮاي ﺧﻮاﻧﻨﺪهي اﻳﺮاﻧﻲ اﻳﻦ ﻛﺘﺎب ﻓﺮض ﭼﻨﺪان‬ ‫درﺳﺘﻲ ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬ﻟﺬا ﺗﺼﻤﻴﻢ ﮔﺮﻓﺘﻢ ﻛﻪ ﻋﻼوهﺑﺮ ﭘﺎرهاي از ﺗﻮﺿﻴﺤﺎت در ﻣﺘﻦ‪ ،‬ﻫﻢﭼﻨﻴﻦ ﭘﻴﻮﺳﺖ ﺷﺮح ﺣﺎل ﺑﻌﻀﻲ از اﺷﺨﺎص‬ ‫را ﻫﻢ ﺑﻪﭘﺎﻳﺎن ﻛﺘﺎب اﺿﺎﻓﻪ ﻛﻨﻢ‪ .‬ﻻزم ﺑﻪﺗﻮﺿﻴﺢ اﺳﺖﻛﻪ داﺋﺮهاﻟﻤﻌﺎرف اﻳﻨﺘﺮﻧﺘﻲ وﻳﻜﭙِﺪﻳﺎ ﻣﺄﺧﺬ ﻋﻤﺪهي ﺗﺄﻟﻴﻒ اﻳﻦ ﭘﻴﻮﺳﺖ‬ ‫ﺑﻮده اﺳﺖ‪ .‬ﺿﻤﻨﺎً دو روزﺷﻤﺎر ﻗﺒﻞ از ﺷﺮوع ﻛﺘﺎب )روزﺷﻤﺎر »ﻛﻤﻮن« و روزﺷﻤﺎر »ﺗﺎرﻳﺦ ﻣﺨﺘﺼﺮ ﺗﺤﻮﻻت ﺳﻴﺎﺳﻲ‬ ‫ﻓﺮاﻧﺴﻪ«( آﻣﺪه اﺳﺖﻛﻪ ﺧﻮاﻧﻨﺪه ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺮاي ﺑﻌﻀﻲ ارﺟﺎﻋﺎت ﺗﺎرﻳﺨﻲ در ﻣﺘﻦ ﻛﺘﺎب ﺑﻪآنﻫﺎ ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﻛﻨﺪ‪ .‬ﮔﺬﺷﺘﻪ از اﻳﻦ‪،‬‬ ‫دو روزﺷﻤﺎر ﻧﻴﺰ )روزﺷﻤﺎر »ﺗﺎرﻳﺦ ﺟﻨﺒﺶ ﻛﺎرﮔﺮي ﻓﺮاﻧﺴﻪ« و روزﺷﻤﺎر »ﺗﺸﻜﻴﻞ اﻧﺘﺮﻧﺎﺳﻴﻮﻧﺎل ﺗﺎ ﺑﺮﻗﺮاري ﺟﻤﻬﻮري«( در‬ ‫ﭘﺎﻳﺎن ﻛﺘﺎب آﻣﺪه ﻛﻪ ﻣﺎﻧﻊ اﺗﻼف وﻗﺖ ﺧﻮاﻧﻨﺪه در ﺑﺮﺧﻲ ارﺟﺎﻋﺎت ﺗﺎرﻳﺨﻲ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪.‬‬ ‫ﻛﻤﻮن ﭘﺎرﻳﺲ ‪ 1871‬دﻗﻴﻘﺎً ﺑﻪدورهاي اﻃﻼق ﻣﻲﺷﻮد ﻛﻪ ﺑﺎ ﻗﻴﺎم ﻫﻴﺠﺪﻫﻢ ﻣﺎرس ‪ 1871‬در ﭘﺎرﻳﺲ آﻏﺎز و ﭘﺲ از‬ ‫ﻧﺰدﻳﻚ ﺑﻪدو ﻣﺎه در »ﻫﻔﺘﻪي ﺧﻮﻧﻴﻦ« )‪ 21‬ﺗﺎ ‪ 28‬ﻣﻪ( ﺧﺎﺗﻤﻪ ﻣﻲﻳﺎﺑﺪ‪ .‬ﺑﻼﻓﺎﺻﻠﻪ ﭘﺲ از ﻗﻴﺎم ﭘﺎرﻳﺲ‪ ،‬در ﭼﻨﺪﻳﻦ ﺷﻬﺮ دﻳﮕﺮ‬ ‫ﻓﺮاﻧﺴﻪ ﻫﻢ ﺑﻪدﻧﺒﺎل ﻗﻴﺎم ﻣﺮدم‪ ‬ﻛﻤﻮن اﻋﻼن ﺷﺪ؛ وﻟﻲ اﻳﻦ ﻗﻴﺎمﻫﺎ ﺧﻴﻠﻲ زود ﺳﺮﻛﻮب ﮔﺮدﻳﺪﻧﺪ‪ .‬از ﻧﻈﺮ ﻣﺎرﻛﺲ اﻳﻦ‬ ‫ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﻗﻴﺎم ﻣﺴﺘﻘﻞ ﭘﺮوﻟﺘﺎرﻳﺎ در ﺗﺎرﻳﺦ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﻛﻤﻮن ﭘﺎرﻳﺲِ ‪ 1871‬رﻳﺸﻪ در ﻛﻤﻮن اﻧﻘﻼﺑﻲ ‪) 1792‬اﻧﻘﻼب ﻛﺒﻴﺮ( و ﻫﻢﭼﻨﻴﻦ ﻗﻴﺎم ژوﺋﻦ ‪ 1848‬ﻛﺎرﮔﺮان ﭘﺎرﻳﺲ دارد‬ ‫ﻛﻪ ﺑﻪدﺳﺖ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﭘﺲ از »اﻧﻘﻼب ﻓﻮرﻳﻪ« ﺑﻪﺧﻮن ﻛﺸﻴﺪه ﺷﺪ‪ .‬در واﻗﻊ‪ ،‬از ﻗﻴﺎم ژوﺋﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ ﭘﺮﭼﻢ ﺳﺮخ‪ ،‬ﻗﻴﺎمﻛﻨﻨﺪﮔﺎن‬ ‫و رزﻣﻨﺪﮔﺎن ﺑﺎرﻳﻜﺎدﻫﺎ را ﺑﻪﻫﻢ ﭘﻴﻮﻧﺪ ﻣﻲدﻫﺪ‪ .‬ﮔﺮﭼﻪ در اﻧﻘﻼب ﻛﺒﻴﺮ‪ ،‬ﭘﺮﭼﻢ ﺳﺮخ ﺳﻤﺒﻞ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻧﻈﺎﻣﻲ ﺑﻮد و اﻧﻘﻼﺑﻴﻮن‬

‫‪10‬‬

‫ﺗﻨﻬﺎ ﺑﺮاي ﺗﻤﺴﺨﺮ ﺷﺎه و ﺳﺮﺑﺎزان آن را ﺑﻪدﺳﺖ ﻣﻲﮔﺮﻓﺘﻨﺪ؛ اﻣﺎ از ژوﺋﻦ ‪ 1848‬ﭘﺮﭼﻢ ﺳﺮخ ﺑﻪﺳﻤﺒﻞ ﺧﻮن ﺑﺮ زﻣﻴﻦ رﻳﺨﺘﻪي‬ ‫ﻛﺎرﮔﺮان و ﭘﺮﭼﻢ ﺳﻪ رﻧﮓ ﻣﺘﺮادف ﺑﺎ ﺳﺮﻛﻮب اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﻣﺮدم ﻓﺮاﻧﺴﻪ از ﺳﺎل ‪ 1800‬ﺑﻪﺑﻌﺪ‪ ،‬ﺗﺤﺖ ﺣﻜﻮﻣﺖﻫﺎي اﻣﭙﺮاﺗﻮري ﻳﺎ ﺳﻠﻄﻨﺘﻲ ﺑﻪﺳﺮ ﺑﺮده ﺑﻮدﻧﺪ‪) :‬اﻣﭙﺮاﺗﻮري اول‬ ‫‪1815‬ـ‪ ،1800‬اﻋﺎدهي ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺳﻠﻄﻨﺘﻲ ﺑﻮرﺑﻮنﻫﺎ ‪1830‬ـ‪ ،1815‬ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺳﻠﻄﻨﺘﻲ ﻟﻮﺋﻲـﻓﻴﻠﻴﭗِ اورﻟﺌﺎن ‪1848‬ـ‪ 1830‬و‬ ‫اﻣﭙﺮاﺗﻮري دوم ﻧﺎﭘﻠﺌﻮن ﺳﻮم ‪1870‬ـ‪.(1851‬‬ ‫رژﻳﻢ ﺟﻤﻬﻮري ‪ 3‬ﺳﺎل ﺑﻴﺶﺗﺮ ﻃﻮل ﻧﻜﺸﻴﺪ‪.‬‬ ‫در ژوﺋﻴﻪ ‪ ،1870‬ﻧﺎﭘﻠﺌﻮن ﺳﻮم ﺟﻨﮕﻲ را ﻋﻠﻴﻪ ﭘﺮوس ﺑﻪراه اﻧﺪاﺧﺖ ﻛﻪ ﺧﻴﻠﻲ زود ﺑﻪﺷﻜﺴﺖ او ﻣﻨﺠﺮ ﮔﺮدﻳﺪ‪ .‬در ﭼﻬﺎرم‬ ‫ﺳﭙﺘﺎﻣﺒﺮ ‪ 1870‬ﺟﻤﻬﻮري ﺳﻮم اﻋﻼم ﺷﺪ‪ ،‬وﻟﻲ ﺟﻨﮓ اداﻣﻪ ﻳﺎﻓﺖ و »ﺣﻜﻮﻣﺖ دﻓﺎع ﻣﻠﻲ« ﺗﺸﻜﻴﻞ ﮔﺮدﻳﺪ‪ .‬ﭘﺎرﻳﺲ ﻣﺤﺎﺻﺮه‬ ‫ﺷﺪ و در زﻣﺴﺘﺎن ‪1871‬ـ‪ 1870‬ﺑﺎ ﻗﺤﻄﻲ ﺳﺨﺘﻲ ﻣﻮاﺟﻪ ﮔﺮدﻳﺪ‪ .‬ژول ﻓﺎور‪ ،‬وزﻳﺮ ﺧﺎرﺟﻪي »ﺣﻜﻮﻣﺖ دﻓﺎع ﻣﻠﻲ« ﻳﻚ‬ ‫ﻗﺮارداد آﺗﺶﺑﺲ ﺑﺎ ﺑﻴﺴﻤﺎرك اﻣﻀﺎ ﻛﺮد‪ .‬ﻣﻄﺎﺑﻖ اﻳﻦ ﻗﺮارداد ﻋﻼوهﺑﺮ ﺧﺘﻢ ﻣﺨﺎﺻﻤﺎت‪ ،‬ﻳﻚ ﻣﺠﻠﺲ ﻣﻠﻲ ﻫﻢ ﺑﺮاي‬ ‫ﺗﺼﻤﻴﻢﮔﻴﺮي در ﻣﻮرد ﺟﻨﮓ ﻳﺎ ﺻﻠﺢ ﭘﻴﺶﺑﻴﻨﻲ ﺷﺪه ﺑﻮد‪ .‬اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت ‪ 8‬ﻓﻮرﻳﻪ ﻛﻪ ﺑﺎ ﻋﺠﻠﻪ ﺑﺮﮔﺰار ﺷﺪ‪ ،‬اﻛﺜﺮﻳﺘﻲ ﺳﻠﻄﻨﺖﻃﻠﺐ‬ ‫را ﺑﻪﻣﺠﻠﺲ ﻣﻠﻲ ﻓﺮﺳﺘﺎد‪.‬‬ ‫اﻣﺎ ﺑﺨﺶ اﻋﻈﻢ اﻧﺘﺨﺎبﺷﺪﮔﺎن ﭘﺎرﻳﺲ‪ :‬ﺟﻤﻬﻮريﺧﻮاه‪ ،‬ﺗﻨﺪرو و از ﻟﻴﺴﺖ »ﻫﻮاداران اداﻣﻪي ﺟﻨﮓ« ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬درواﻗﻊ‬ ‫ﻣﺮدم ﭘﺎرﻳﺲ ﻓﻜﺮ ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ ﻛﻪ ﺑﻪﺧﻮﺑﻲ از ﺧﻮد دﻓﺎع ﻛﺮده و ﺧﻮد را ﺷﻜﺴﺖﺧﻮرده ﻧﻤﻲدﻳﺪﻧﺪ‪ .‬ازاﻳﻦرو‪ ،‬ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺟﻤﻬﻮري‬ ‫اﺑﺘﺪا در ﺑﻮردو ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻣﻲﺷﻮد و ﺑﻌﺪ ﺑﻪورﺳﺎي ﻣﻨﺘﻘﻞ ﻣﻲﮔﺮدد ﺗﺎ ﻣﺎﻧﻨﺪ »ﺣﻜﻮﻣﺖ دﻓﺎع ﻣﻠﻲ« در ‪ 31‬اﻛﺘﺒﺮ درﻣﻌﺮض ﺧﻄﺮ‬ ‫اﻓﺘﺎدن ﺑﻪدﺳﺖ ﻣﺮدم ﻧﺒﺎﺷﺪ‪.‬‬ ‫ﺑﺪﻳﻦﺗﺮﺗﻴﺐ‪ ،‬ﭘﺎرﻳﺴﻲﻫﺎ ﻛﻪ ﻣﺤﺎﺻﺮهي ﺳﺨﺘﻲ را از ﺳﺮﮔﺬراﻧﺪهاﻧﺪ و ﺑﺎ ﺣﺮارت ﻧﺎﺷﻲ از »ﺟﻨﻮن ﻣﺤﺎﺻﺮه« ﻣﻲﺧﻮاﻫﻨﺪ‬ ‫ﺑﻪﻫﺮﻗﻴﻤﺖ ﭘﺎرﻳﺲ را از ﻫﺠﻮم ﭘﺮوﺳﻲﻫﺎ ﺣﻔﻆ ﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬دوران ﺳﻴﺎﺳﻲ و اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﻧﻮﻳﻨﻲ را آﻏﺎز ﻣﻲﻧﻤﺎﻳﻨﺪ‪ .‬آنﻫﺎ ﻧﻤﻲﭘﺬﻳﺮﻧﺪ‬ ‫ﻛﻪ ﺳﺮﺑﺎزان ﺗﻮپﻫﺎي ﭘﺎرﻳﺲ را ﺑﮕﻴﺮﻧﺪ و ﺑﻴﻢ آن دارﻧﺪ ﻛﻪ اﻳﻦ ﺗﻮپﻫﺎ ﭘﺲ از ورود ﭘﺮوﺳﻲﻫﺎ ﺑﻪﭘﺎرﻳﺲ ﺑﻪدﺳﺖ آنﻫﺎ‬ ‫ﺑﻴﻔﺘﺪ‪ .‬ﺑﺪﻳﻦﺳﺎن‪ ،‬ﻣﺒﺎرزهاي ﺷﺪﻳﺪ ﺑﻴﻦ ﺳﻠﻄﻨﺖﻃﻠﺒﺎن‪ ،‬ﺑﻮرژواﻫﺎي ﺑﺰرگ و ﻣﺤﺎﻓﻈﻪﻛﺎران ﺷﻬﺮﺳﺘﺎنﻫﺎ ﻛﻪ ﻫﻤﮕﻲ ﻃﺎﻟﺐ‬ ‫ﺻﻠﺤﻲ ﺳﺮﻳﻊ ﺑﺎ ﭘﺮوس ﻫﺴﺘﻨﺪ و ﺑﻪورﺳﺎي ﭘﻨﺎه ﺑﺮدهاﻧﺪ‪ ،‬و اﻫﺎﻟﻲ ﭘﺎرﻳﺲ )و اﺳﺎﺳﺎً ﻣﺤﻼت ﺷﺮق ﭘﺎرﻳﺲ ﻛﻪ ﺗﺤﺖ ﺷﺮاﺋﻂ‬ ‫ﻣﻌﻴﺸﺘﻲ ﺳﺨﺖ ﺑﻪﺳﺮ ﻣﻲﺑﺮدﻧﺪ و ﺑﻴﺶﺗﺮﻳﻦ ﻟﻄﻤﻪ را از ﻣﺤﺎﺻﺮهي ﭘﺎرﻳﺲ ﺗﻮﺳﻂ آﻟﻤﺎنﻫﺎ دﻳﺪه ﺑﻮدﻧﺪ( درﮔﻴﺮ ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬ ‫اﺧﺘﻼط اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ در ﻣﺤﻼت ﭘﺎرﻳﺲ ﻛﻪ از دوران ﻗﺮون وﺳﻄﻲ ﻣﺮﺳﻮم ﺑﻮد‪ ،‬در اﺛﺮ ﺗﻐﻴﻴﺮات ﺷﻬﺮﺳﺎزي در دوران‬ ‫ﻧﺎﭘﻠﺌﻮن ﺳﻮم ﺑﻪﻫﻢ ﺧﻮرده ﺑﻮد‪ .‬ﻣﺤﻼت ﻏﺮب )ﻧﺎﺣﻴﻪﻫﺎي ﻫﻔﺘﻢ‪ ،‬ﻫﺸﺘﻢ‪ ،‬ﭘﺎﻧﺰدﻫﻢ و ﻫﻔﺪﻫﻢ( ﺛﺮوﺗﻤﻨﺪﺗﺮﻳﻦ ﭘﺎرﻳﺴﻲﻫﺎ را ﺑﺎ‬ ‫ﻧﻮﻛﺮ و ﻛﻠﻔﺖﻫﺎيﺷﺎن در ﺧﻮد ﺟﺎ داده ﺑﻮد‪ .‬در ﻣﺤﻼت ﻣﺮﻛﺰ ﻫﻨﻮز اﻓﺮاد ﻣﺮﻓﻪ زﻧﺪﮔﻲ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪ .‬وﻟﻲ ﻃﺒﻘﺎت ﻣﺮدﻣﻲ در‬ ‫ﺷﺮق )ﻧﺎﺣﻴﻪﻫﺎي ﻳﺎزدﻫﻢ‪ ،‬دوازدﻫﻢ‪ ،‬ﺳﻴﺰدﻫﻢ‪ ،‬دﻫﻢ‪ ،‬ﻫﻴﺠﺪﻫﻢ‪ ،‬ﻧﻮزدﻫﻢ و ﺑﻴﺴﺘﻢ( ﺟﻤﻊ ﺷﺪهاﻧﺪ‪ .‬ﺗﻌﺪاد ﻛﺎرﮔﺮان ﺧﻴﻠﻲ زﻳﺎد‬ ‫اﺳﺖ‪ 442/000 :‬ﻧﻔﺮ از ﺟﻤﻌﻴﺖ ‪ 1/8‬ﻣﻴﻠﻴﻮن ﻧﻔﺮي‪ ،‬ﻣﻄﺎﺑﻖ آﻣﺎر ‪ .1866‬ﺗﻌﺪاد ﭘﻴﺸﻪوران ﻫﻢ ﻓﺮاوان اﺳﺖ‪ 70/000 :‬ﻧﻔﺮ )ﻛﻪ‬ ‫اﻛﺜﺮ آنﻫﺎ دﺳﺖﺗﻨﻬﺎ و ﻳﺎ ﺑﺎ ﻳﻚ ﻛﺎرﮔﺮ ﻛﺎر ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ( و ﻛﺎﺳﺐﻫﺎي ﺧﺮدهﭘﺎﺋﻲ ﻛﻪ وﺿﻌﻴﺖ اﺟﺘﻤﺎﻋﻲﺷﺎن ﺑﻪﻛﺎرﮔﺮان ﺧﻴﻠﻲ‬ ‫ﻧﺰدﻳﻚ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﺑﻪﻫﺮروي‪ ،‬اﻳﻦ ﻃﺒﻘﺎت ﻣﺮدﻣﻲ ﺑﻪﺳﺎزﻣﺎندﻫﻲ ﺧﻮد آﻏﺎز ﻛﺮده ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﺣﻖ اﻋﺘﺼﺎب ﻛﻪ در ‪ 1864‬ﺑﺮﻗﺮار ﺷﺪه ﺑﻮد‪ ،‬در‬ ‫ﺳﺎلﻫﺎي آﺧﺮ اﻣﭙﺮاﺗﻮري ﺑﻪﻛﺮات ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬ﺑﻪﻣﻨﺎﺳﺒﺖ اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت ﻓﻮرﻳﻪ ‪ 1864‬ﻛﺎرﮔﺮان ﺑﻴﺎﻧﻴﻪ ﺷﺼﺖ ﻧﻔﺮ را‬ ‫ﻣﻨﺘﺸﺮ ﻛﺮدﻧﺪ ﻛﻪ ﺧﻮاﻫﺎن آزادي ﻛﺎر‪ ،‬دﺳﺖرﺳﻲ ﺑﻪاﻋﺘﺒﺎر ﻣﺎﻟﻲ و ﻫﻢﺑﺴﺘﮕﻲ ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬از ﺳﭙﺘﺎﻣﺒﺮ ‪ 1864‬اﻧﺠﻤﻦ ﺑﻴﻦاﻟﻤﻠﻠﻲ‬ ‫ﻛﺎرﮔﺮان ﺑﻪوﺟﻮد آﻣﺪه ﺑﻮد ﻛﻪ در ﻓﺮاﻧﺴﻪ ﻫﻢ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪه داﺷﺖ‪ .‬از ‪ 1868‬ﺣﻜﻮﻣﺖ اﻣﭙﺮاﺗﻮري ﺷﻌﺒﻪي ﻓﺮاﻧﺴﻮي اﻧﺘﺮﻧﺎﺳﻴﻮﻧﺎل را‬ ‫ﻛﻪ اﻋﻀﺎﻳﺶ در ﺗﻈﺎﻫﺮات ﺟﻤﻬﻮريﺧﻮاﻫﺎﻧﻪ ﺷﺮﻛﺖ ﻛﺮده ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﻣﻨﺤﻞ ﻛﺮده ﺑﻮد‪.‬‬

‫‪11‬‬

‫ﻗﺎﻧﻮن در ﻣﻮرد آزادي ﻣﻄﺒﻮﻋﺎت ‪ 1868‬اﻣﻜﺎن ﻋﻠﻨﻲ ﺷﺪن ﺧﻮاﺳﺖﻫﺎي اﻗﺘﺼﺎدي ﺿﺪﺳﺮﻣﺎﻳﻪداراﻧﻪ را ﻓﺮاﻫﻢ ﻛﺮده ﺑﻮد‪:‬‬ ‫»ﻣﻠﻲ ﺷﺪن« ﺑﺎﻧﻚﻫﺎ‪ ،‬ﺑﻴﻤﻪﻫﺎ‪ ،‬ﻣﻌﺎدن‪ ،‬راهآﻫﻦﻫﺎ )ﺑﺮﻧﺎﻣﻪي ﻣﺎﻟﻮن و ﺑﺎرﻟَﻦ ﺑﺮاي اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت ‪ ....(1869‬ﺑﻼﻧﻜﻴﺴﺖﻫﺎ ﻛﻪ ﻫﻮادار‬ ‫ﻗﻴﺎم ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﻫﺮﭼﻪ ﺑﻴﺶﺗﺮ اﺑﺮاز وﺟﻮد ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﻃﺒﻘﺎت ﻣﺮدﻣﻲ ﭘﺎرﻳﺲ ﺑﻴﻢ دارﻧﺪ ﻛﻪ ﺑﺎر دﻳﮕﺮ از ﻣﺰاﻳﺎي اﻧﻘﻼب ﺳﭙﺘﺎﻣﺒﺮ‬ ‫ﺧﻮد‪ ،‬ﺳﺮﻧﮕﻮﻧﻲ اﻣﭙﺮاﺗﻮري دوم ﻣﺤﺮوم ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﭘﻴﺶ از اﻳﻦ‪ ،‬ﭘﺲ از روزﻫﺎي اﻧﻘﻼﺑﻲ ژوﺋﻴﻪ ‪ 1830‬و ﻓﻮرﻳﻪ ‪ ،1848‬ﻃﺒﻘﺎت‬ ‫ﻣﺮﻓﻪ در اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت ﻓﻮرﻳﻪ ‪ ،1848‬ﺑﺎ اﺳﺘﻘﺮار ﺳﻠﻄﻨﺖ ژوﺋﻴﻪ و اﻣﭙﺮاﺗﻮري دوم‪ ،‬ﻗﺪرت ﺳﻴﺎﺳﻲ را ﺑﻪﻧﻔﻊ ﺧﻮد ﻣﺼﺎدره ﻛﺮده‬ ‫ﺑﻮدﻧﺪ‪.‬‬ ‫در ‪ ،1871‬ﭘﺎرﻳﺴﻲﻫﺎ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪﻣﺠﻠﺴﻲ ﻛﻪ ﺟﺪﻳﺪاً اﻧﺘﺨﺎب ﺷﺪه ﺑﻮد و اﻛﺜﺮﻳﺖ ﻛﺮﺳﻲﻫﺎ در اﺧﺘﻴﺎر ﺳﻠﻄﻨﺖﻃﻠﺐﻫﺎ ﻗﺮار‬ ‫داﺷﺖ‪ ،‬ﺑﻲاﻋﺘﻤﺎد ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﻣﺠﻠﺲ در ﺗﺮس از ﭘﺎرﻳﺲِ ﻣﺮدﻣﻲ ﻛﻪ ﻫﻤﻮاره آﻣﺎدهي ﺷﻌﻠﻪور ﺷﺪن ﺑﻮد‪ ،‬در ‪ 10‬ﻣﺎرس ﺗﺼﻤﻴﻢ‬ ‫ﻣﻲﮔﻴﺮد ﻛﻪ در ورﺳﺎيِ )ﺗﺤﺖ ﻛﻨﺘﺮل آﻟﻤﺎن و ﺳﻤﺒﻞ ﺳﻠﻄﻨﺖ ﻣﻄﻠﻘﻪ( ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺟﻠﺴﻪ دﻫﺪ‪ .‬ﻣﺠﻠﺲ ﺳﻴﺎﺳﺘﻲ اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ را در‬ ‫ﭘﻴﺶ ﻣﻲﮔﻴﺮد ﻛﻪ ﺑﺨﺸﻲ از ﻣﺮدم ﭘﺎرﻳﺲ را ﻛﻪ ﭘﻴﺶ از آن از ﻣﺤﺎﺻﺮهي ﭘﺎرﻳﺲ ﺗﻮﺳﻂ ارﺗﺶ آﻟﻤﺎن ﺑﺴﻴﺎر رﻧﺞ دﻳﺪه‬ ‫ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬دﭼﺎر ﻣﺸﻜﻞ ﻣﻲﺳﺎزد‪ .‬ﻣﺠﻠﺲ در ‪ 10‬ﻣﺎرس ﻣﻬﻠﺖ ﭘﺮداﺧﺖ ﺳﻔﺘﻪﻫﺎ‪ ،‬ﻛﺮاﻳﻪﺧﺎﻧﻪﻫﺎ و وامﻫﺎ را ﻟﻐﻮ ﻣﻲﻛﻨﺪ و‬ ‫ﺑﻪاﻳﻦﺗﺮﺗﻴﺐ ﺳﻪ ﻗﺴﻂ ﺑﻪﻃﻮر ﻫﻢزﻣﺎن ﻗﺎﺑﻞ ﻣﻄﺎﻟﺒﻪ ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬ﺗﻌﺪاد ﻛﺜﻴﺮي ﻛﺎرﮔﺮ‪ ،‬ﭘﻴﺸﻪور و ﻛﺎﺳﺐ وﺳﺎﺋﻞ ﻣﻌﺎش ﺧﻮد را در‬ ‫ﺧﻄﺮ ﻣﻲﺑﻴﻨﻨﺪ‪) .‬ﺗﻌﺪاد ﻛﺴﺎﻧﻲ را ﻛﻪ ﺑﻪاﻳﻦﺗﺮﺗﻴﺐ در ﻣﻌﺮض ورﺷﻜﺴﺘﮕﻲ ﻳﺎ ﺗﻌﻘﻴﺐ ﻗﻀﺎﺋﻲ ﻗﺮار ﻣﻲﮔﺮﻓﺘﺪ‪ 15/000 ،‬ﻧﻔﺮ‬ ‫ﺑﺮآورد ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ(‪ .‬ﺑﻪﻋﻼوه‪ ،‬ﻣﺠﻠﺲ ﻣﺴﺘﻤﺮي ‪ 1/5‬ﻓﺮاﻧﻜﻲ ﮔﺎردﻫﺎي ﻣﻠﻲ ﭘﺎرﻳﺲ را ﻗﻄﻊ ﻣﻲﻛﻨﺪ و ﺑﻪاﻳﻦﺗﺮﺗﻴﺐ ﺑﺨﺸﻲ از‬ ‫ﻃﺒﻘﺎت ﻓﻘﻴﺮ ﭘﺎرﻳﺲ را از ﻣﻨﺒﻊ درآﻣﺪ ﺧﻮد ﻣﺤﺮوم ﻣﻲﺳﺎزد‪ .‬اﻳﻦ ﺳﻴﺎﺳﺖ ﺑﺮاي ﭘﺎرﻳﺴﻲﻫﺎي ﻣﺴﻦﺗﺮ ﻳﺎدآورِ ﺳﻴﺎﺳﺘﻲ اﺳﺖﻛﻪ‬ ‫در ﺗﺎﺑﺴﺘﺎن ‪ 1848‬ﺣﺰب ﻧﻈﻢ )ﻛﻪ ﻫﻤﻴﻦ ﺗﻲﻳﺮ ﻳﻜﻲ از رﻫﺒﺮان آن ﺑﻮد( در ﭘﻴﺶ ﮔﺮﻓﺖ‪.‬‬ ‫وﻗﺘﻲ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺗﺼﻤﻴﻢ ﺑﻪﺧﻠﻊ ﺳﻼح ﭘﺎرﻳﺴﻲﻫﺎ ﻣﻲﮔﻴﺮد‪ ،‬آنﻫﺎ ﻣﺴﺘﻘﻴﻤﺎً ﺧﻮد را در ﻣﻌﺮض ﺗﻬﺪﻳﺪ اﺣﺴﺎس ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﺑﺤﺚ ﺑﺮ ﺳﺮ اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ از ﭘﺎرﻳﺴﻲﻫﺎ ‪ 227‬ﻋﺮاده ﺗﻮﭘﻲ را ﻛﻪ در ﻣﻮﻧﻤﺎرﺗﺮ و ﺑِﻠﻮﻳﻞ اﻧﺒﺎر ﺷﺪه اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﮕﻴﺮﻧﺪ‪ .‬ﭘﺎرﻳﺴﻲﻫﺎ اﻳﻦ‬ ‫ﺗﻮپﻫﺎ را ﻣﺎل ﺧﻮد ﻣﻲداﻧﻨﺪ‪ ،‬ﭼﻮنﻛﻪ ﻗﻴﻤﺖ آنﻫﺎ را در زﻣﺎن ﺟﻨﮓ ﺑﺎ ﭘﺮوس و از ﻃﺮﻳﻖ ﺟﻤﻊآوري ﭘﻮل ﭘﺮداﺧﺘﻪاﻧﺪ‪ .‬آنﻫﺎ‬ ‫در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺣﻤﻠﻪي اﺣﺘﻤﺎﻟﻲ ﺳﺮﺑﺎزان ﺣﻜﻮﻣﺘﻲ )ﻧﻈﻴﺮ ژوﺋﻦ ‪ (1848‬ﺧﻮد را ﺑﻼدﻓﺎع اﺣﺴﺎس ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ﭘﺎرﻳﺴﻲﻫﺎ ﻧﺰدﻳﻚ ﺑﻪ‬ ‫‪ 500/000‬ﺗﻔﻨﮓ ﻫﻢ دراﺧﺘﻴﺎر دارﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﺗﻲﻳِﺮ ﺳﺎﺧﺘﻦ اﺳﺘﺤﻜﺎﻣﺎت‪ ‬دورِ ﭘﺎرﻳﺲ را ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ وزﻳﺮ ﻟﻮﺋﻲـﻓﻴﻠﻴﭗ ﺑﻮد‪ ،‬ﺗﻮﺻﻴﻪ ﻛﺮد‪ .‬آن زﻣﺎن او اﻳﻦ ﺣﺼﺎر را‬ ‫ﺑﺮاي دﻓﺎع ﺷﻬﺮ در ﻣﻘﺎﺑﻞ دﺷﻤﻦ ﺧﺎرﺟﻲ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮد؛ وﻟﻲ ﻫﻤﺎن زﻣﺎن ﻫﻢ از اﻣﻜﺎن اﺳﺘﻔﺎدهي آن در ﺳﺮﻛﻮب‬ ‫ﻗﻴﺎمﻫﺎي ﻣﺮدﻣﻲ ﻏﺎﻓﻞ ﻧﺒﻮد‪ .‬ﻛﺎﻓﻲ ﺑﻮد ﻛﻪ ﺷﻮرﺷﻴﺎن را در درون اﻳﻦ ﺣﺼﺎر ﻣﺤﺒﻮس ﻛﻨﻨﺪ و آنﻫﺎ را درﻫﻢ ﺑﺸﻜﻨﻨﺪ‪ .‬در‬ ‫ﻓﻮرﻳﻪ ‪ 1848‬در ﺟﺮﻳﺎن وﻗﺎﻳﻊ‪ ،‬ﺗﻲﻳﺮ ﺑﻪﻟﻮﺋﻲـﻓﻴﻠﻴﭗ ﺗﻮﺻﻴﻪ ﻛﺮده ﺑﻮد ﻛﻪ ﺑﺎ ﻫﻤﻴﻦ ﺗﺎﻛﺘﻴﻚ ﻗﻴﺎم را در ﻫﻢ ﺑﺸﻜﻨﺪ‪.‬‬ ‫در ‪ 17‬ﻣﺎرس ‪ 1871‬ﺗﻲﻳﺮ و ﺣﻜﻮﻣﺖاش ﺑﺎ ارزﻳﺎﺑﻲ ﻏﻠﻂ از روﺣﻴﻪ ﭘﺎرﻳﺴﻲﻫﺎ ﺳﺮﺑﺎزاﻧﻲ را ﺷﺒﺎﻧﻪ و ﺑﻪﻓﺮﻣﺎﻧﺪﻫﻲ ژﻧﺮال‬ ‫وﻳﻨﻮا ﺑﺮاي ﺑﺮدن ﺗﻮپﻫﺎي ﺑﻮتﻣﻮﻧﻤﺎرﺗﺮ اﻋﺰام ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ﻫﻤﺎن روز ﺗﻲﻳﺮ از ﺳﺮ اﺣﺘﻴﺎط دﺳﺘﻮر دﺳﺖﮔﻴﺮي ﺑﻼﻧﻜﻲ‪،‬‬ ‫ﺟﻤﻬﻮريﺧﻮاه اﻧﻘﻼﺑﻲ و ﻣﻠﻘﺐ ﺑﻪ»زﻧﺪاﻧﻲ« )ﭼﻮن او ﺑﻴﺶ از ﻧﻴﻤﻲ از زﻧﺪﮔﻲ ﺧﻮد را در زﻧﺪانﻫﺎي ﺷﺎﻫﻲ و اﻣﭙﺮاﺗﻮري‬ ‫ﺳﺮﻛﺮده ﺑﻮد( را ﺻﺎدر ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻛﻪ در ﺟﻨﻮب ﻓﺮاﻧﺴﻪ در ﺧﺎﻧﻪي دوﺳﺖ ﭘﺰﺷﮓ ﺧﻮد در ﺣﺎل اﺳﺘﺮاﺣﺖ ﺑﻮد‪ .‬ﺗﻲﻳﺮ دﺳﺘﻮر‬ ‫ﻣﻲدﻫﺪ ﻛﻪ او را ﺗﺤﺖاﻟﺤﻔﻆ و ﺑﺎ ﻓﺮﻣﺎن ﺷﻠﻴﻚ‪ ،‬در ﺻﻮرت ﻗﺼﺪ ﻓﺮار‪ ،‬ﺑﻪﺑﺮُﺗﺎﻧﻲ ﻣﻨﺘﻘﻞ ﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﺻﺒﺢ روز ﻫﻴﺠﺪﻫﻢ ﻣﺎرس ﻣﺮدم ﺑﻪﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ﺑﺎ ﺳﺮﺑﺎزاﻧﻲ ﻛﻪ ﺑﺮاي ﺑﺮدن ﺗﻮپﻫﺎ آﻣﺪهاﻧﺪ ﺑﺮﻣﻲﺧﻴﺰﻧﺪ و اﻳﻦ ﺳﺮﺑﺎزان ﻓﻮراً‬ ‫ﺑﻪآنﻫﺎ ﻣﻲﭘﻴﻮﻧﺪﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﺑﻴﮋن ﻫﻴﺮﻣﻦ ﭘﻮر‬

‫‪12‬‬

‫ﺗﻮﺿﻴﺤﺎت وﻳﺮاﺳﺘﺎر ﻓﺎرﺳﻲ‬ ‫اﮔﺮ ﺑﻮرژوازي در ﻛﻠﻴﺖ و ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ ﺟﻬﺎﻧﻲاش ﻫﻤﻪي ﺛﺮوت اﻧﺒﺎﺷﺘﻪي ﺗﺎرﻳﺦ ﺑﺸﺮ را ـﺑﻪﻣﺜﺎﺑﻪي ﻣﺎﻟﻜﻴﺖ ﺧﺼﻮﺻﻲـ‬ ‫ﺑﻪﻣﻴﺮاث دارد و اﻳﻦ ﻣﻴﺮاث را دﺳﺖﻣﺎﻳﻪ ﺗﺜﺒﻴﺖ ﺧﻮﻳﺶ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ ،‬در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﻃﺒﻘﻪي ﻛﺎرﮔﺮ ﻧﻴﺰ در ﮔﺴﺘﺮهي ﺟﻬﺎﻧﻲ و‬ ‫ﻣﺒﺎرزهﺟﻮﻳﺎﻧﻪاش ﻣﻴﺮاثدار ﻫﻤﻪي اﻧﻘﻼﺑﺎﺗﻲ اﺳﺖﻛﻪ در ﻧﻔﻲﻛﻨﻨﺪﮔﻲﺷﺎنْ ﺗﺎرﻳﺦِ اﻧﺴﺎن ﺑﻮدن ﻧﻮع اﻧﺴﺎن را ﮔﺎم ﺑﻪﮔﺎم رﻗﻢ‬ ‫زدهاﻧﺪ‪ .‬از ﻫﻤﻴﻦروﺳﺖ ﻛﻪ »ﺣﻖ« ﻧﺰد ﺑﻮرژوازي )ﺑﺎ ﻫﻤﻪي ﺗﺤﻮﻻتاش( ﻧﻬﺎﻳﺘﺎً اﺛﺒﺎﺗﻲ و ﻧﺰد ﭘﺮوﻟﺘﺎرﻳﺎ )ﺑﺎ وﺟﻮد ﺳﻜﻮن‬ ‫ﻇﺎﻫﺮياش( ﻧﻬﺎﻳﺘﺎً ﺳﻠﺒﻲ اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ‪ ،‬ﺗﺎرﻳﺦ ﻛﻤﻮن ﭘﺎرﻳﺲ ‪ 1871‬ﺑﻪﻃﺒﻘﻪي ﻛﺎرﮔﺮ در اﻳﺮان ﻧﻴﺰ ﺗﻌﻠﻖ دارد ﻛﻪ ﻳﻜﻲ از‬ ‫ﭼﻬﺮهﻫﺎي ﻣﻴﻠﻴﺘﺎﻧﺖ ﻃﺒﻘﻪي ﻓﺮوﺷﻨﺪﮔﺎن ﻧﻴﺮويﻛﺎر در ﻋﺮﺻﻪي ﺟﻬﺎﻧﻲ اﺳﺖ‪ .‬ﮔﺮﭼﻪ ‪ 140‬ﺳﺎل از ﻗﻴﺎم ﻣﺮدم ﭘﺎرﻳﺲ‬ ‫ﻣﻲﮔﺬرد‪ ،‬اﻣﺎ آنﭼﻪ در ﻛﻤﻮن ﭘﺎرﻳﺲ اﺗﻔﺎق اﻓﺘﺎد‪ ،‬در ﺟﻮﻫﺮهي وﺟﻮدياش و در ﮔﺎمﻫﺎﺋﻲ ﻓﺮاﺗﺮ‪ ،‬در اﻳﺮان ﻧﻴﺰ واﻗﻊ ﺷﺪﻧﻲ‬ ‫اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ‪ ،‬ﻣﻲﺗﻮان ﺑﻪﻫﻤﻪي ﻓﻌﺎﻟﻴﻦ ﻛﻤﻮﻧﻴﺴﺖ ﺟﻨﺒﺶ ﻛﺎرﮔﺮي در اﻳﺮان ﺗﻮﺻﻴﻪ ﻛﺮد ﻛﻪ اﻳﻦ ﻣﻴﺮاث را ﺗﺼﺎﺣﺐ ﻛﻨﻨﺪ و‬ ‫آن را ﺑﻪآﮔﺎﻫﻲ ﺧﻮﻳﺶ ﻓﺮاﺑﺮوﻳﺎﻧﻨﺪ‪ .‬ﻃﺒﻘﻪ ﻛﺎرﮔﺮ اﻳﺮان ﻧﻤﻲ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺪون درس ﮔﻴﺮي از اﺷﺘﺒﺎﻫﺎت ﻛﻤﻮن اﻧﻘﻼب ﭘﻴﺮوزﻣﻨﺪ‬ ‫ﺧﻮد را ﺳﺎزﻣﺎن دﻫﺪ‪.‬‬ ‫ﺗﻔﺎوت رواﻳﺖ ﻟﻴﺴﺎﮔﺎره از ﻛﻤﻮن ﭘﺎرﻳﺲ ‪ 1871‬ﺑﺎ دﻳﮕﺮ رواﻳﺖﻫﺎ در اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ او ﺑﺎ اﻳﻦ ﺑﺎور ﻛﻪ »ﻫﻤﻪﭼﻴﺰ ﺑﺎﻳﺪ ﮔﻔﺘﻪ‬ ‫ﺷﻮد«؛ ﻫﻤﻪ ﭼﻴﺰ را ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ ﺗﺎ »ﺣﻘﻴﻘﺖ‪ ‬زاﻳﻨﺪه ﺟﺎﻧﺸﻴﻦِ ﺗﻤﻠﻖﮔﻮﺋﻲ ﺑﻲﺑﻮ و ﺧﺎﺻﻴﺖ‪ ...‬ﮔﺮدد«‪ .‬در ﺗﺼﻮﻳﺮي ﻛﻪ ﻟﻴﺴﺎﮔﺎره از‬ ‫ﻛﻤﻮن ﭘﺎرﻳﺲ ﻣﻲﭘﺮدازد‪ ،‬ﻫﻴﭻ آدم ﻧﺨﺒﻪ و ﻛﺎﻣﻠﻲ وﺟﻮد ﻧﺪارد و ﻫﻤﻪي ﺣﻤﺎﺳﻪي ﺗﺎرﻳﺨﻲ و ﻣﺎﻧﺪﮔﺎر ﻛﻤﻮن از ﺗﺮﻛﻴﺐ ﺑﺪون‬ ‫ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ و ﭘﻴﺶﺑﻴﻨﻲ ﻧﺸﺪهي اﻧﺴﺎنﻫﺎي ﻣﺒﺎرزي ﺑﻪوﺟﻮد ﻣﻲآﻳﺪ ﻛﻪ ﺿﻤﻦ ﺟﻨﺒﻪﻫﺎي ﻗﻬﺮﻣﺎﻧﺎﻧﻪ‪ ،‬ﺑﻪﻫﻴﭻوﺟﻪ ﻋﺎري از‬ ‫ﺿﻌﻒﻫﺎي راﻳﺞ در ﻣﻴﺎن ﻃﺒﻘﺎت ﻛﺎرﮔﺮان و زﺣﻤﺖﻛﺶ ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﺑﻪﻫﺮروي‪» ،‬ﺗﺎرﻳﺦ ﻛﻤﻮن ﭘﺎرﻳﺲ ‪ ،«1871‬ﺑﻪﺑﺎور ﻣﻦ‪،‬‬ ‫ﻣﺼﺪاق ﺑﺎرز اﻳﻦ ﺳﺨﻦ ﻧﻮﻳﺴﻨﺪهي ﻛﺘﺎب اﺳﺖﻛﻪ ‪» :‬ﻛﺴﻲ ﻛﻪ ﺑﺮاي ﻣﺮدم اﻓﺴﺎﻧﻪﻫﺎي اﻧﻘﻼﺑﻲ ﻧﻘﻞ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ ،‬ﻛﺴﻲ ﻛﻪ آنﻫﺎ‬ ‫را ﺑﺎ داﺳﺘﺎنﻫﺎي اﺣﺴﺎﺳﺎﺗﻲ ﺳﺮﮔﺮم ﻣﻲﺳﺎزد‪ ،‬ﺑﻪاﻧﺪازهي آن ﺟﻐﺮاﻓﻲداﻧﻲ ﻣﺠﺮم اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺮاي درﻳﺎﻧﻮردان ﻧﻘﺸﻪﻫﺎي‬ ‫دروﻏﻴﻦ ﺗﺮﺳﻴﻢ ﻣﻲﻛﻨﺪ«‪.‬‬ ‫ﻟﻴﺴﺎﮔﺎره اﻧﻘﻼﺑﻲ ﺗﺮ از آن اﺳﺖ ﻛﻪ ﻛﺘﺎﺑﻲ ﺑﺮاي ﺗﻤﺠﻴﺪ از ﺧﻮد و ﻫﻤﺮزﻣﺎﻧﺶ ﺑﻨﻮﻳﺴﺪ‪ .‬رواﻳﺖ ﻟﻴﺴﺎﮔﺎره از ﻛﻤﻮن ﭘﺎرﻳﺲ‬ ‫ﺑﺮاي دﻓﺎع از ﺣﻘﻴﻘﺖ اﺳﺖ و ﺑﺮاي دﻓﺎع از ﺣﻘﻴﻘﺖ ﻧﻴﺎزي ﺑﻪ اﻓﺴﺎﻧﻪ ﺑﺎﻓﻲ و ﻗﻬﺮﻣﺎن ﺳﺎزي ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬ﭼﻨﻴﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ او در‬ ‫ﻋﻴﻦ ﺣﺎل ﺧﻮد ﻧﻘﺎد ﻗﺎﻃﻌﻲ اﺳﺖ ﺑﺮ آﻧﭽﻪ ﺧﻮد او و ﻫﻤﻪ ﻛﻤﻮﻧﺎردﻫﺎ ﻛﺮده اﻧﺪ‪ .‬ﺑﻴﺎن ﻟﻴﺴﺎﮔﺎره درﺑﺎره ﻧﺸﺮﻳﻪ ﻣﺎرﺳﻴﺰ ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ‬ ‫ﮔﻮاه اﻳﻦ ﻧﻘﺎدي ﺣﻘﻴﻘﺖ ﻃﻠﺒﺎﻧﻪ اﺳﺖ‪ .‬او در ﻣﻮرد اﻳﻦ ﻧﺸﺮﻳﻪ ﻛﻪ ﺧﻮد ﻳﻜﻲ ﺑﻨﻴﺎﻧﮕﺰاران آن اﺳﺖ ﭼﻨﻴﻦ ﻣﻲ ﮔﻮﻳﺪ‪:‬‬

‫‪13‬‬

‫»وﺿﻌﻴﺖ آﺷﻔﺘﻪي ﺣﺰب اﻗﺪام در ﻧﺸﺮﻳﻪ آنﻫﺎ ـﻣﺎرﺳﻴﻴﺰـ ﺑﻪﻋﺮﻳﺎﻧﻲ ﻧﻤﺎﻳﺎن ﺑﻮد‪ :‬آش درﻫﻢﺟﻮﺷﻲ از ﻧﻈﺮﻳﻪﭘﺮدازان و‬ ‫ﻧﻮﻳﺴﻨﺪﮔﺎن ﻧﻮﻣﻴﺪ ﻛﻪ ﻧﻔﺮت از اﻣﭙﺮاﺗﻮري ﻣﺘﺤﺪﺷﺎن ﻛﺮده ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﺪون ﻫﻴﭻ ﻧﻈﺮ ﻣﺸﺨﺺ و ﺑﺎﻻﺗﺮ از آن ﺑﺪون ﻫﺮﮔﻮﻧﻪ‬ ‫اﻧﻀﺒﺎط‪«.‬‬ ‫ﻫﻤﻴﻦ ﻧﮕﺮش ﺣﻘﻴﻘﺖ ﺟﻮﻳﺎﻧﻪ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻛﺘﺎب ﻟﻴﺴﺎﮔﺎره را ﺑﻪ ﻳﻜﻲ از ﻣﻌﺘﺒﺮﺗﺮﻳﻦ اﺳﻨﺎد ﺗﺎرﻳﺦ ﺟﻨﺒﺶ ﻛﺎرﮔﺮي ﺗﺒﺪﻳﻞ‬ ‫ﻛﺮده اﺳﺖ‪ .‬ﻫﻤﻴﻦ ﻧﻴﺰ اﻫﻤﻴﺖ ﺳﺘﺎﻳﺶ ﻟﻴﺴﺎﮔﺎره از ﻓﺮزﻧﺪان ﺷﺮﻳﻒ ﻃﺒﻘﻪ ﻛﺎرﮔﺮ ﭘﺎرﻳﺲ را دوﭼﻨﺪان ﻣﻲ ﻛﻨﺪ‪ .‬در ﺳﺘﺎﻳﺶ‬ ‫ﻟﻴﺴﺎﮔﺎره ﻫﻴﭻ ﻓﺮﻳﺒﻲ ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬اﻳﻦ ﺷﻮر ﺟﺎﻧﺐداراﻧﻪ و ﻛﺎرﮔﺮي ﻟﻴﺴﺎﮔﺎره اﺳﺖ ﻛﻪ او را ﺑﻪ ﺳﺘﺎﻳﺶ از اﻳﻦ ﻣﺒﺎرزان ﭘﺮﺷﻮر‬ ‫ﻣﻲ رﺳﺎﻧﺪ‪ .‬ﺳﺘﺎﻳﺸﻲ ﻛﻪ در ﻋﻴﻦ ﺣﺎل رواﻳﺘﻲ اﺳﺖ از ﭼﮕﻮﻧﮕﻲ رﺷﺪ رﻫﺒﺮان ﺟﻨﺒﺶ ﺳﻮﺳﻴﺎﻟﻴﺴﺘﻲ در درون ﻃﺒﻘﻪﻛﺎرﮔﺮ و‬ ‫از ﻣﻴﺎن ﻛﺎرﮔﺮان‪ .‬در ﺳﺘﺎﻳﺶ ﭘﺮﺷﻜﻮه او از وارﻟﻦ اوج اﻧﻘﻼﺑﻴﮕﺮي آﮔﺎﻫﺎﻧﻪ ﻃﺒﻘﻪ ﻛﺎرﮔﺮ‪ ،‬اﻳﻦ اﻧﻘﻼﺑﻲ ﺗﺮﻳﻦ ﻃﺒﻘﻪ ﺗﺎرﻳﺦ‬ ‫ﻣﻌﺎﺻﺮ‪ ،‬را ﻣﻲ ﺗﻮان دﻳﺪ‪:‬‬ ‫»وارﻟﻦ‪ ،‬اﻓﺴﻮس! ﻧﺸﺪ ﻛﻪ ﻓﺮار ﻛﻨﺪ‪ .‬روز ﻳﻚﺷﻨﺒﻪ ‪ 28‬ﻣﻪ در ﺧﻴﺎﺑﺎن ﻻﻓﺎﻳِﺖ ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪ و ﺑﻪﭘﺎي ﺑﻮتﻣﻮﻧﻤﺎرﺗﺮ ﻧﺰد‬ ‫ﻓﺮﻣﺎﻧﺪﻫﻲ ﻛﻞ ﺑﺮده ﻳﺎ دﻗﻴﻖﺗﺮ ﻛﺸﺎﻧﺪه ﺷﺪ‪ .‬ورﺳﺎﺋﻲﻫﺎ او را ﻓﺮﺳﺘﺎدﻧﺪ ﺗﺎ در ﺧﻴﺎﺑﺎن روزﻳﻪ ﺗﻴﺮﺑﺎران ﺷﻮد‪ .‬ﺑﻪﻣﺪت ﻳﻚ ﺳﺎﻋﺖ‪،‬‬ ‫ﻳﻚ ﺳﺎﻋﺖ ﻛﺸﻨﺪه‪ ،‬وارﻟﻦ را درﺣﺎﻟﻲﻛﻪ دﺳﺖﻫﺎﻳﺶ از ﭘﺸﺖ ﺑﺴﺘﻪ ﺑﻮد‪ ،‬زﻳﺮ ﺑﺎراﻧﻲ از ﺿﺮﺑﺎت و دﺷﻨﺎم‪ ،‬در ﺧﻴﺎﺑﺎنﻫﺎي‬ ‫ﻣﻮﻧﻤﺎرﺗﺮ ﻣﻲﻛﺸﺎﻧﺪﻧﺪ‪ .‬ﺳﺮ ﺟﻮان و ﻣﺘﻔﻜﺮش ﻛﻪ ﻫﺮﮔﺰ اﻧﺪﻳﺸﻪاي ﺟﺰ اﻧﺪﻳﺸﻪي ﺑﺮادري ﺑﻪآن راه ﻧﻴﺎﻓﺖ‪ ،‬ﺑﺮاﺛﺮ ﺿﺮﺑﻪي‬ ‫ﺷﻤﺸﻴﺮﻫﺎ ﺷﻜﺎف ﺑﺮداﺷﺖ و ﺧﻴﻠﻲ زود ﺻﺮﻓﺎً ﺑﻪﺗﻮدهاي از ﺧﻮن و ﮔﻮﺷﺖ ﻟﻬﻴﺪه ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺷﺪ و ﭼﺸﻢﻫﺎ از ﺣﺪﻗﻪ ﺑﻴﺮون زد‪.‬‬ ‫ﺑﺎ رﺳﻴﺪن ﺑﻪﺧﻴﺎﺑﺎن روزﻳﻪ او دﻳﮕﺮ راه ﻧﻤﻲرﻓﺖ‪ .‬او را ﻣﻲﺑﺮدﻧﺪ‪.‬‬ ‫او را ﻧﺸﺎﻧﺪﻧﺪ ﺗﺎ ﺗﻴﺮﺑﺎران ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ﻣﻠﻌﻮنﻫﺎ ﺟﺴﺪ او را ﺑﺎ ﺿﺮﺑﺎت ﻗﻨﺪاق ﺗﻔﻨﮓ ﻣ‪‬ﺜﻠﻪ ﻛﺮدﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﺗﭙﻪي ﺷﻬﺪا ﻫﺮﮔﺰ ﺷﻬﻴﺪي ﭘﺮاﻓﺘﺨﺎرﺗﺮ از وارﻟﻦ ﻧﺪاﺷﺖ‪ .‬ﻛﺎش او ﻫﻢ در ﻗﻠﺐ ﺑﺰرگ ﻃﺒﻘﻪي ﻛﺎرﮔﺮ ﺟﺎي ﮔﻴﺮد‪ .‬ﺳﺮاﺳﺮ‬ ‫زﻧﺪﮔﻲ وارﻟﻦ ﻳﻚ ﻧﻤﻮﻧﻪ ﺑﻮد‪ .‬او ﻛﺎﻣﻼً ﺑﻪﺗﻨﻬﺎﺋﻲ و ﺻﺮﻓﺎً ﺑﺎ ﻗﺪرت ارادهي ﺧﻮد‪ ،‬و ﺑﺎ ﺻ‪‬ﺮف ﺳﺎﻋﺎت ﻧﺎدري ﻛﻪ ﺷﺐﻫﺎ ـﭘﺲ‬ ‫از ﻛﺎرﮔﺎه و ﺑﺮاي ﻣﻄﺎﻟﻌﻪـ ﺑﺮاﻳﺶ ﻣﻲﻣﺎﻧﺪ‪ ،‬ﺧﻮدش را آﻣﻮزش داد‪ .‬آﻣﻮﺧﺘﻦ ﻧﻪ ﺑﺎ اﻳﻦ ﻗﺼﺪ ﻛﻪ ﺑﻪﺑﻮرژوازي راه ﻳﺎﺑﺪ‪ ،‬آنﭼﻨﺎن‬ ‫ﻛﻪ ﺧﻴﻠﻲﻫﺎ ﻛﺮدﻧﺪ؛ وﻟﻲ ﺑﻪﻗﺼﺪ آﻣﻮزش و رﻫﺎﺋﻲ ﻣﺮدم‪ .‬او ﻗﻠﺐ و روح اﻧﺠﻤﻦ ﻛﺎرﮔﺮان در ﭘﺎﻳﺎن دوران اﻣﭙﺮاﺗﻮري ﺑﻮد‪ .‬اﻳﻦ‬ ‫اﻧﻘﻼﺑﻲ ﺧﺴﺘﮕﻲﻧﺎﭘﺬﻳﺮ و ﻓﺮوﺗﻦ ﻛﻪ در ﻋﻴﻦ ﻛﻢﺣﺮﻓﻲ ﻫﻤﻮاره ﺑﻪﻣﻮﻗﻊ ﺣﺮﻓﺶ را ﻣﻲزد و آنﻫﻢ ﺑﺮاي آنﻛﻪ ﻳﻚ ﺑﺤﺚ‬ ‫ﻧﺎﻣﻔﻬﻮم را ﺑﺎ ﻳﻚ ﻛﻠﻤﻪ روﺷﻦ ﺳﺎزد‪ ،‬در وﺟﻮد ﺧﻮد آن ﻏﺮﻳﺰهي اﻧﻘﻼﺑﻲاي را ﻛﻪ اﻏﻠﺐ در ﻛﺎرﮔﺮان آﻣﻮزشدﻳﺪه ﻧﻬﻔﺘﻪ‬ ‫اﺳﺖ‪ ،‬ﺣﻔﻆ ﻛﺮده ﺑﻮد‪ .‬او ﻛﻪ در ‪ 18‬ﻣﺎرس ﻳﻜﻲ از اوﻟﻴﻦ اﻓﺮاد ﺑﻮد‪ ،‬در ﺗﻤﺎم ﻃﻮل ﻛﻤﻮن ﻛﺎر ﻛﺮد و ﺗﺎ آﺧﺮ در ﺑﺎرﻳﻜﺎدﻫﺎ‬ ‫ﺑﻪﺳﺮ ﺑﺮد‪ .‬ﻣﺮگ او ﻣﺎﻳﻪي اﻓﺘﺨﺎر ﻛﺎرﮔﺮان اﺳﺖ‪ .‬اﮔﺮ در ﻣﻄﻠﻊ اﻳﻦ ﺗﺎرﻳﺦ ﺟﺎﺋﻲ ﺑﺮاي ﻧﺎم دﻳﮕﺮي ﺟﺰ ﭘﺎرﻳﺲ وﺟﻮد داﺷﺖ‪،‬‬ ‫اﻳﻦ ﻛﺘﺎب ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪوارﻟﻦ و د‪‬ﻟ‪‬ﺴﻜﻠﻮز ﺗﻘﺪﻳﻢ ﻣﻲﺷﺪ‪«.‬‬ ‫ﻛﻴﺴﺖ ﻛﻪ ﺑﻪ اﺣﺘﺮام اﻳﻦ ﻣﺒﺎرزان ﭘﺮﺷﻮر از ﺟﺎ ﺑﺮ ﻧﺨﻴﺰد؟‬ ‫ﺑﺎ ﺗﺮﺟﻤﻪ اﻳﻦ ﻛﺘﺎب‪ ،‬ﺑﻴﮋن ﻫﻴﺮﻣﻦ ﭘﻮر ﺧﻼﺋﻲ ﻧﻪ ﭼﻨﺪان ﻛﻮﭼﻚ در ادﺑﻴﺎت ﻛﺎرﮔﺮي اﻳﺮان را ﭘﺮ ﻛﺮده اﺳﺖ‪ .‬ﻫﺮ آﻧﭽﻪ ﺗﺎ‬ ‫ﺑﻪ اﻣﺮوز در ﺟﻨﺒﺶ ﻛﺎرﮔﺮي اﻳﺮان درﺑﺎره ﻛﻤﻮن ﭘﺎرﻳﺲ ﮔﻔﺘﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﻪ ﻧﻘﻞ از آن رﻫﺒﺮان ﺟﻨﺒﺶ ﻛﻤﻮﻧﻴﺴﺘﻲ ﺑﻮده‬ ‫اﺳﺖ ﻛﻪ ﻋﻠﻴﺮﻏﻢ ﺑﻴﻨﺶ و دراﻳﺘﺸﺎن‪ ،‬ﻫﻴﭽﻜﺪام ﺧﻮد از ﻧﺰدﻳﻚ ﺷﺎﻫﺪ ﻛﻤﻮن ﻧﺒﻮده اﻧﺪ و ﻫﻤﻪ آﻧﻬﺎ رواﻳﺖ ﺧﻮد را ﺑﺮ‬ ‫رواﻳﺘﻬﺎﻳﻲ از ﻗﺒﻴﻞ رواﻳﺖ ﻟﻴﺴﺎﮔﺎره ﻣﺘﻜﻲ ﻛﺮده اﻧﺪ‪ .‬اﻳﻦ را ﺗﺮوﺗﺴﻜﻲ در ﻣﻘﺪﻣﻪ ﻛﺘﺎب ﺧﻮد ﻧﻴﺰ ﺗﺄﻛﻴﺪ ﻛﺮده اﺳﺖ‪ .‬اﻣﺎ ﺟﻨﺒﺶ‬ ‫ﻛﻤﻮﻧﻴﺴﺘﻲ اﻳﺮان ﻛﻪ ﺑﺎ ﻋﻴﻨﻚ ﺳﻮﺳﻴﺎﻟﻴﺴﻢ ﭘﺮو روﺳﻲ ﺑﻪ ﺟﻨﺒﺶ ﻛﺎرﮔﺮي ﺟﻬﺎﻧﻲ ﻧﮕﺎه ﻣﻲ ﻛﺮد‪ ،‬ﻛﻤﻮن ﭘﺎرﻳﺲ ا‪ .‬ژ‪.‬‬ ‫ﻟﻮﺑﻮﻓﺴﻜﺎﻳﺎ را ﻣﻲ ﺷﻨﺎﺧﺖ‪ ،‬ﺑﺪون آن ﻛﻪ ﻛﻤﻮن ﭘﺎرﻳﺲ ﻟﻴﺴﺎﮔﺎره را ﺑﺸﻨﺎﺳﺪ‪ .‬اﻛﻨﻮن و ﺑﺎ ﻛﺎر ﺳﻨﮕﻴﻦ و ارزﺷﻤﻨﺪ ﻣﺘﺮﺟﻢ‪ ،‬اﻳﻦ‬ ‫ﺧﻼء ﺑﺮﻃﺮف ﻣﻲ ﺷﻮد‪.‬‬ ‫*******************‬

‫‪14‬‬

‫ﺗﺮﺟﻤﻪي اﻧﮕﻠﻴﺴﻲ »ﺗﺎرﻳﺦ ﻛﻤﻮن ﭘﺎرﻳﺲ ‪ 268 «1871‬ﻧﻜﺘﻪ در ﭘﺎﻧﻮﻳﺲ و ‪ 38‬ﻧﻜﺘﻪي دﻳﮕﺮ ﺗﺤﺖ ﻋﻨﻮان »ﭘﻴﻮﺳﺖ«‬ ‫دارد ﻛﻪ ﺑﻪﻳﻜﺪﻳﮕﺮ ﻣﺮﺑﻮطاﻧﺪ‪ .‬ﺑﺪﻳﻦﺗﺮﺗﻴﺐ ﻛﻪ ﻧﻮﻳﺴﻨﺪه از ﻣﺘﻦ ﺑﻪﭘﺎﻧﻮﻳﺲ ازﺟﺎع ﻣﻲدﻫﺪ و از آنﺟﺎ ﺑﻪﭘﻴﻮﺳﺖ‪ .‬اﻳﻦ ارﺗﺒﺎط در‬ ‫اﻧﺘﺸﺎر اﻳﻨﺘﺮﻧﺘﻲ ﺗﺮﺟﻤﻪي ﺣﺎﺿﺮ ﺑﻪﻃﻮر ﭘﻴﻮﺳﺘﻪ و ﺑﺎ ﻛﻠﻴﻚ روي ﺷﻤﺎرهاي ﻛﻪ ﻧﺸﺎنﮔﺮ ﭘﺎﻧﻮﻳﺲ اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﺮﻗﺮار ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬ ‫در ﻣﺘﻦ ﻧﻴﺰ ﺗﻮﺿﻴﺤﺎت ﻛﻮﺗﺎﻫﻲ )ﻫﻢ از ﻣﺘﺮﺟﻢ اﻧﮕﻠﻴﺴﻲ و ﻫﻢ از ﻣﺘﺮﺟﻢ ﻓﺎرﺳﻲ( وﺟﻮد دارد ﻛﻪ ﺑﻴﻦ دو ﻛﺮوﺷﻪ ][ ﻗﺮار‬ ‫دارد‪ .‬ﻫﻤﻪي آن ﻛﺮوﺷﻪﻫﺎﺋﻲ ﻛﻪ ﺑﺎ ﺣﺮف »م« ﻣﺸﺨﺺ ﺷﺪهاﻧﺪ از ﻣﺘﺮﺟﻢ ﻓﺎرﺳﻲ اﺳﺖ‪ .‬ﺿﻤﻨﺎً ﺑﻪﻣﻨﻈﻮر ﻓﻬﻢ ﺳﺎدهﺗﺮ ارﺗﺒﺎط‬ ‫وﻗﺎﻳﻊ‪ ،‬ﺷﺮح ﻣﺨﺘﺼﺮ زﻧﺪﮔﻲ ﺑﻌﻀﻲ از ﺷﺨﺼﻴﺖﻫﺎي ﻛﺘﺎب‪ ،‬ﺗﺤﺖ ﻋﻨﻮان »ﭘﻴﻮﺳﺖ ﻣﺘﺮﺟﻢ ﻓﺎرﺳﻲ«‪ ،‬ﺑﻪآﺧﺮ آن اﻓﺰوده ﺷﺪه‬ ‫اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺎ ﻋﻼﻣﺖ ]*[ ﻣﺸﺨﺺ ﺷﺪهاﻧﺪ‪.‬‬ ‫اﻧﺘﺸﺎر اﻳﻨﺮﻧﺘﻲ ﻛﺘﺎب ﺑﻪ ﻣﻨﺎﺳﺒﺖ ﺳﺎﻟﮕﺮد ﻛﻤﻮن ﭘﺎرﻳﺲ و در ﺣﺎﻟﻲ اﻧﺠﺎم ﻣﻲ ﮔﻴﺮد ﻛﻪ ﻫﻨﻮز ﻛﺎر ﺑﺎزﺑﻴﻨﻲ ﺗﻤﺎم ﻛﺘﺎب ﺑﻪ‬ ‫ﭘﺎﻳﺎن ﻧﺮﺳﻴﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﻣﺘﺮﺟﻢ و وﻳﺮاﺳﺘﺎر از ﻫﺮ ﮔﻮﻧﻪ اﻧﺘﻘﺎد و ﻧﻈﺮي ﻛﻪ ﺑﻪ ﺑﺮﻃﺮف ﻛﺮدن ﺿﻌﻔﻬﺎي ﻛﺎر ﻳﺎري ﺑﺮﺳﺎﻧﻨﺪ‬ ‫ﺳﭙﺎﺳﮕﺰار ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﺑﻮد‪ .‬اﻣﻴﺪ ﻛﻪ ﻧﺸﺮ ﭼﺎﭘﻲ ﻛﺘﺎب ﺑﻪ ﻫﻤﺖ ﻫﻤﻪ ﻋﻼﻗﻤﻨﺪان ﺑﺎ اﺷﺘﺒﺎﻫﺎت و ﺿﻌﻔﻬﺎي ﻛﻤﺘﺮي ﻫﻤﺮاه ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬ ‫ﻋﺒﺎس ﻓﺮد‬

‫‪15‬‬

‫روزﺷﻤﺎر ﻣﺨﺘﺼﺮ ﺗﺤﻮﻻت ﺳﻴﺎﺳﻲ ﻓﺮاﻧﺴﻪ‬ ‫از ﻓﺘﺢ ﺑﺎﺳﺘﻴﻞ در ‪ 14‬ژوﺋﻴﻪ ‪ 1879‬ﺗﺎ ﺷﻜﺴﺖ ﻛﻤﻮن در ‪1871‬‬ ‫ﺟﻤﻬﻮري اول‪1804 :‬ـ‪1792‬‬ ‫ﻛﻨﻮاﻧﺴﻴﻮن‪1795 :‬ـ‪1792‬‬ ‫دﻳﺮِﻛﺘﻮار‪1799 :‬ـ‪1795‬‬ ‫ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻛﻨﻮﺳﻮلﻫﺎ‪1804 :‬ـ‪1799‬‬ ‫اﻣﭙﺮاﺗﻮي‪1815 :‬ـ‪1804‬‬ ‫ﻧﺎﭘﻠﺌﻮن اول‪1814 :‬ـ‪1804‬‬ ‫ﻟﻮﺋﻲ ﻫﻴﺠﺪﻫﻢ )اﻋﺎدهي ﺳﻠﻄﻨﺖ‪ ،‬ﺑﺎر اول(‪1815 :‬ـ‪1814‬‬ ‫ﻧﺎﭘﻠﺌﻮن اول )ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺻﺪروزه(‪1815 :‬‬ ‫اﻋﺎدهي ﺳﻠﻄﻨﺖ‪1830 :‬ـ‪1815‬‬ ‫ﻟﻮﺋﻲ ﻫﻴﺠﺪﻫﻢ‪1824 :‬ـ‪1815‬‬ ‫ﺷﺎرل دﻫﻢ‪1830 :‬ـ‪1824‬‬ ‫ﺳﻠﻄﻨﺖ ژوﺋﻴﻪ‪1848 :‬ـ‪1830‬‬ ‫ﻟﻮﺋﻲﻓﻴﻠﻴﭗ اول‪1848 :‬ـ‪1830‬‬ ‫ﺟﻤﻬﻮري دوم‪1852 :‬ـ‪1848‬‬ ‫ﻟﻮﺋﻲ ﻧﺎﭘﻠﺌﻮن ﺑﻨﺎﭘﺎرت‪1852 :‬ـ‪1848‬‬ ‫اﻣﭙﺮاﺗﻮري دوم‪1870 :‬ـ‪1852‬‬ ‫ﻧﺎﭘﻠﺌﻮن ﺳﻮم‪1870 :‬ـ‪1852‬‬ ‫ﺟﻤﻬﻮري ﺳﻮم‪1871 :‬ـ‪1848‬‬ ‫آدﻟﻒ ﺗﻲﻳﺮ‪1873 :‬ـ‪1871‬‬

‫‪16‬‬

‫روزﺷﻤﺎر ﻛﻤﻮن‬ ‫ﺳﺎل ‪1870‬‬

‫‪ 10‬ژاﻧﻮﻳﻪ‪ :‬ﺗﻈﺎﻫﺮات ﺻﺪﻫﺰار ﻧﻔﺮي ﻋﻠﻴﻪ ﻧﺎﭘﻠﺌﻮن ﺳﻮم ﺑﻪﻣﻨﺎﺳﺒﺖ ﻗﺘﻞ وﻳﻜﺘﻮر ﻧﻮار )روزﻧﺎﻣﻪﻧﮕﺎر( ﺑﻪدﺳﺖ ﭘﻲﻳﺮ‬ ‫ﺑﻨﺎﭘﺎرت )ﭘﺴﺮﻋﻤﻮي اﻣﭙﺮاﺗﻮر(‪.‬‬ ‫‪ 8‬ﻣﻪ‪ :‬در ﻳﻚ رﻓﺮاﻧﺪوم ﻣﻠﻲ‪ ،‬اﻣﭙﺮاﺗﻮري ﺑﺎ ‪ 84‬درﺻﺪ آراء‪ ‬ﻣﺜﺒﺖ‪ ،‬رأي اﻋﺘﻤﺎد ﻛﺴﺐ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬در آﺳﺘﺎﻧﻪي رﻓﺮاﻧﺪوم‪،‬‬ ‫اﻋﻀﺎي ﻓﺪراﺳﻴﻮن ﭘﺎرﻳﺲ ﺑﻪاﺗﻬﺎم ﺗﻮﻃﺌﻪ ﻋﻠﻴﻪ ﻧﺎﭘﻠﺌﻮن ﺳﻮم دﺳﺖﮔﻴﺮ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﺑﻬﺎﻧﻪ ﺑﻌﺪاً ﺑﺮاي دﺳﺖﮔﻴﺮي ﻛﻠﻴﻪي‬ ‫اﻋﻀﺎي اﻧﺘﺮﻧﺎﺳﻴﻮﻧﺎل در ﺳﺮاﺳﺮ ﻓﺮاﻧﺴﻪ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺖ‪.‬‬ ‫‪ 19‬ژوﺋﻴﻪ‪ :‬درﮔﻴﺮي دﻳﭙﻠﻮﻣﺎﺗﻴﻚ ﺑﻪﺧﺎﻃﺮ ﻧﻴﺎت ﭘﺮوس در ﻣﻮرد ﺗﺎج و ﺗﺨﺖ اﺳﭙﺎﻧﻴﺎ‪ .‬ﻟﻮﺋﻲ ﺑﻨﺎﭘﺎرت ﺑﻪﭘﺮوس اﻋﻼن‬ ‫ﺟﻨﮓ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪.‬‬ ‫‪ 23‬ژوﺋﻴﻪ‪ :‬ﻣﺎرﻛﺲ آنﭼﻪ را ﻛﻪ ﺑﻌﺪاً »اوﻟﻴﻦ ﭘﻴﺎم اﻧﺘﺮﻧﺎﺳﻴﻮﻧﺎل« ﻧﺎﻣﻴﺪه ﺷﺪ‪ ،‬ﺗﻤﺎم ﻣﻲﻛﻨﺪ‪.‬‬ ‫‪ 26‬ژوﺋﻴﻪ‪» :‬اوﻟﻴﻦ ﭘﻴﺎم« ﺑﻪﺗﺼﻮﻳﺐ ﻣﻲرﺳﺪ و ﺗﻮﺳﻂ ﺷﻮراي ﻋﻤﻮﻣﻲ »اﻧﺠﻤﻦ ﻛﺎرﮔﺮان« در ﺳﻄﺢ ﺑﻴﻦاﻟﻤﻠﻠﻲ‬ ‫ﻣﻨﺘﺸﺮ ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬ ‫‪ 4‬ﺗﺎ ‪ 6‬اوت‪ :‬ﺷﺎﻫﺰاده ﻓﺮدرﻳﻚ‪ ،‬ﻓﺮﻣﺎﻧﺪهي ﻳﻜﻲ از ﺳﻪ ارﺗﺶ ﭘﺮوس ﻛﻪ ﺑﻪﻓﺮاﻧﺴﻪ ﺣﻤﻠﻪ ﻛﺮدهاﻧﺪ‪ ،‬ﻣﺎرﺷﺎلِ ﻓﺮاﻧﺴﻪ‬ ‫)ﻣﺎﻛﻤﺎﻫﻮن( را در و‪‬رت و واﻳﺴﻨﺒﺮگ ﺷﻜﺴﺖ ﻣﻲدﻫﺪ؛ او را از آﻟﺰاس )ﺷﻤﺎل ﺷﺮق ﻓﺮاﻧﺴﻪ( ﺑﻴﺮون ﻣﻲﻛﻨﺪ؛ اﺳﺘﺮاﺳﺒﻮرگ را‬ ‫ﺑﻪﻣﺤﺎﺻﺮه درﻣﻲآورد؛ و ﺑﻪﻃﺮف ﻧﺎﻧﺴﻲ ﺣﺮﻛﺖ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬دو ارﺗﺶ دﻳﮕﺮ ﻧﻴﺰ ﻧﻴﺮوﻫﺎي ﻣﺎرﺷﺎل ﺑﺎزِن را در ﻣ‪‬ﺪس ﻣﻨﺰوي‬ ‫ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬

‫‪ 16‬ﺗﺎ ‪ 18‬اوت‪ :‬ﺗﻼش ﺑﺎزن ﺑﺮاي ﺑﻴﺮون ﺑﺮدن ﺳﺮﺑﺎزان ﺧﻮد از ﻣﻴﺎن ﺧﻄﻮط ﭘﺮوس ﻛﻪ ﺑﺎ ﻛﺸﺘﻪﻫﺎي ﺑﺴﻴﺎر در ﻣﺎر‬ ‫ﻻﺗﻮر و ﻟﺮاوﻟﻮﺗﺖ ﺧﻨﺜﻲ ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬ﭘﺮوﺳﻲﻫﺎ ﺗﺎ ﺷﺎﻟﻮن ﭘﻴﺶ ﻣﻲروﻧﺪ‪.‬‬

‫‪18‬‬

‫‪ 1‬ﺳﭙﺘﺎﻣﺒﺮ‪ :‬ﻧﺒﺮد ﺳ‪‬ﺪان‪ .‬ﻧﺎﭘﻠﺌﻮن ﻛﻪ ﻫﻤﺮاه ﻣﺎﻛﻤﺎﻫﻮن در ﻣﺪس ﺑﻪﻧﺠﺎت ﺑﺎزن ﺷﺘﺎﻓﺘﻪ ﺑﻮد ﺑﺎ راهﺑﻨﺪان ﭘﺮوﺳﻲﻫﺎ‬ ‫روﺑﺮو ﻣﻲﺷﻮد‪ ،‬وارد ﻧﺒﺮد ﻣﻲﮔﺮدد‪ ،‬و در ﺳﺪان ﺷﻜﺴﺖ ﻣﻲﺧﻮرد‪.‬‬ ‫‪ 2‬ﺳﭙﺘﺎﻣﺒﺮ‪ :‬ﻧﺎﭘﻠﺌﻮن و ﻣﺎﻛﻤﺎﻫﻮن ﺑﺎ ﺑﻴﺶ از ‪ 83/000‬ﺳﺮﺑﺎز در ﻣﺪس ﺗﺴﻠﻴﻢ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬ ‫‪ 4‬ﺳﭙﺘﺎﻣﺒﺮ‪ :‬ﺑﺎ رﺳﻴﺪن ﺧﺒﺮ ﺗﺴﻠﻴﻢ در ﺳﺪان‪ ،‬ﻛﺎرﮔﺮان ﭘﺎرﻳﺲ ﺑﻪﭘﺎﻟﻪ ﺑﻮرﺑﻮن ﺣﻤﻠﻪ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ و ﻣﺠﻠﺲ ﻗﺎﻧﻮنﮔﺰاري را‬ ‫وادار ﺑﻪاﻋﻼم ﺳﻘﻮط اﻣﭙﺮاﺗﻮري ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ﻋﺼﺮ ﻫﻤﺎن روز در ﺗﺎﻻر ﺷﻬﺮداري ﻣﺮﻛﺰي ﭘﺎرﻳﺲ ﺟﻤﻬﻮري اﻋﻼم ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬ ‫»ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻣﻮﻗﺖ دﻓﺎع ﻣﻠﻲ« ﺑﺮاي اداﻣﻪي و اﺧﺮاج ﭘﺮوﺳﻲﻫﺎ از ﻓﺮاﻧﺴﻪ‪ ،‬ﻣﺴﺘﻘﺮ ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬ ‫‪ 5‬ﺳﭙﺘﺎﻣﺒﺮ‪ :‬در ﻟﻨﺪن و ﭘﺎرهاي از ﺷﻬﺮﻫﺎي ﺑﺰرگ ﺗﻈﺎﻫﺮاﺗﻲ ﺑﺮﭘﺎ ﮔﺮدﻳﺪ ﻛﻪ ﺗﻈﺎﻫﺮﻛﻨﻨﺪﮔﺎن ﺧﻮاﺳﺘﺎر ﺷﻨﺎﺳﺎﺋﻲ‬ ‫ﺟﻤﻬﻮري ﻓﺮاﻧﺴﻪ از ﻃﺮف اﻧﮕﻠﺴﺘﺎن ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﺷﻮراي ﻋﻤﻮﻣﻲ اﻧﺘﺮﻧﺎﺳﻴﻮﻧﺎل اول در ﺳﺎزﻣﺎندﻫﻲ اﻳﻦ ﺗﻈﺎﻫﺮات ﻓﻌﺎﻻﻧﻪ ﺷﺮﻛﺖ‬ ‫داﺷﺖ‪.‬‬ ‫‪ 6‬ﺳﭙﺘﺎﻣﺒﺮ‪» :‬ﺣﻜﻮﻣﺖ دﻓﺎع ﻣﻠﻲ« ﻃﻲ ﺑﻴﺎﻧﻴﻪاي ﺗﻘﺼﻴﺮ ﺟﻨﮓ را ﺑﻪﮔﺮدن رژﻳﻢ اﻣﭙﺮاﺗﻮري ﻣﻲاﻧﺪازد و اﻋﻼم ﻣﻲﻛﻨﺪ‬ ‫ﻛﻪ ﺧﻮاﻫﺎن ﺻﻠﺢ اﺳﺖ؛ اﻣﺎ »ﻣﺎدام ﻛﻪ ﭘﺮوس‪ ‬آﻟﺰاسـﻟﻮرن را در اﺷﻐﺎل دارد‪ ،‬ﻳﻚ وﺟﺐ از ﺧﺎك و ﻳﻚ ﺳﻨﮓ از‬ ‫اﺳﺘﺤﻜﺎﻣﺎت ﻧﻈﺎﻣﻲ ﺧﻮدرا واﮔﺬار ﻧﻤﻲﻛﻨﺪ و ﺟﻨﮓ ﻣﺘﻮﻗﻒ ﻧﺨﻮاﻫﺪ ﺷﺪ«‪.‬‬ ‫‪19‬ﺳﭙﺘﺎﻣﺒﺮ‪ :‬دو ارﺗﺶ ﭘﺮوس ﻣﺤﺎﺻﺮهي ﻃﻮﻻﻧﻲ ﭘﺎرﻳﺲ را آﻏﺎز ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ﺑﻴﺴﻤﺎرك ﺗﺼﻮر ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﻛﺎرﮔﺮان‬ ‫»ﻣﻼﻳﻢ و ﻣﻨﺤﻂ« ﭘﺎرﻳﺲ ﻓﻮراً ﺗﺴﻠﻴﻢ ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﺷﺪ‪ .‬ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻣﻮﻗﺖ ﻫﻴﺌﺖ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﻲاي ﺑﻪﺗﻮر ﻣﻲﻓﺮﺳﺘﺪ ﻛﻪ ﮔﺎﻣﺒﺘﺎ ﺑﺎ ﻓﺮار از‬ ‫ﭘﺎرﻳﺲ ﺑﺎ ﺑﺎﻟﻮن ﺧﻴﻠﻲ زود ﺑﻪآن ﻣﻲﭘﻴﻮﻧﺪد ﺗﺎ ﻣﻘﺎوﻣﺖ را در ﺷﻬﺮﺳﺘﺎنﻫﺎ ﺳﺎزﻣﺎندﻫﻲ ﻛﻨﺪ‪.‬‬ ‫‪ 27‬اﻛﺘﺒﺮ‪ :‬ارﺗﺶ ﻓﺮاﻧﺴﻪ ﺑﻪﺳﺮﻛﺮدﮔﻲ ﺑﺎزن )ﺑﺎ ارﺗﺸﻲ ﺑﻴﻦ ‪ 140/000‬ﺗﺎ ‪ 180/000‬ﺳﺮﺑﺎز( در ﻣﺪس ﺗﺴﻠﻴﻢ ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬ ‫‪ 30‬اﻛﺘﺒﺮ‪ :‬ﮔﺎرد ﻣﻠﻲ ﻓﺮاﻧﺴﻪ در لِﺑﻮرژِه ﺷﻜﺴﺖ ﻣﻲﺧﻮرد‪.‬‬ ‫‪ 31‬اﻛﺘﺒﺮ‪ :‬ﺑﺎ درﻳﺎﻓﺖ اﻳﻦ ﺧﺒﺮ ﻛﻪ »ﺣﻜﻮﻣﺖ دﻓﺎع ﻣﻠﻲ« ﺗﺼﻤﻴﻢ ﺑﻪآﻏﺎز ﻣﺬاﻛﺮه ﺑﺎ ﭘﺮوس ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪ ،‬ﻛﺎرﮔﺮان‬ ‫ﭘﺎرﻳﺲ و ﺑﺨﺶﻫﺎي اﻧﻘﻼﺑﻲ ﮔﺎرد ﻣﻠﻲ ﺗﺤﺖ رﻫﺒﺮي ﺑﻼﻧﻜﻲ ﺷﻮرش ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬ﺗﺎﻻر ﺷﻬﺮداري ﻣﺮﻛﺰي را اﺷﻐﺎل ﻛﺮده و در‬ ‫آنﺟﺎ ﺣﻜﻮﻣﺖ اﻧﻘﻼﺑﻲِ »ﻛﻤﻴﺘﻪي اﻣﻨﻴﺖ ﻋﻤﻮﻣﻲ« را ﺑﺮﭘﺎ ﻣﻲدارﻧﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﻛﻤﻴﺘﻪ در ‪ 31‬اﻛﺘﺒﺮ ﻣﺎﻧﻊ از اﻋﺪام اﻋﻀﺎي ﺣﻜﻮﻣﺖ‬ ‫ﻣﻮﻗﺖ ﻣﻲﺷﻮد ﻛﻪ ﭘﺎرهاي از ﺷﻮرﺷﻴﺎن ﺧﻮاﻫﺎن آن ﺑﻮدﻧﺪ‪.‬‬ ‫‪ 1‬ﻧﻮاﻣﺒﺮ‪ :‬ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر ﻛﺎرﮔﺮان ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻣﻠﻲ ﻗﻮل اﺳﺘﻌﻔﺎ و ﺑﺮﻧﺎﻣﻪرﻳﺰي اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت ﻛﻤﻮن را ﻣﻲدﻫﺪ ـ ﻗﻮلﻫﺎﺋﻲ ﻛﻪ‬ ‫ﺗﺼﻤﻴﻢ ﺑﻪﻋﻤﻠﻲ ﻛﺮدن آنﻫﺎ را ﻧﺪاﺷﺖ‪ .‬ﭘﺲ از آن ﻛﻪ ﻛﺎرﮔﺮان ﺑﺎ اﻳﻦ ﻛﻠﻚ »ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ« آرام ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺑﺎ ﺧﺸﻮﻧﺖ‬ ‫ﺷﻬﺮداري ﻣﺮﻛﺰي را ﻣﻲﮔﻴﺮد و دوﺑﺎره ﺳﻠﻄﻪاش را ﺑﺮ ﺷﻬﺮ ﺗﺤﺖ ﻣﺤﺎﺻﺮه ﺑﺮﻗﺮار ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬ﺑﻼﻧﻜﻲ ﺑﻪاﺗﻬﺎم ﺧﻴﺎﻧﺖ ﺑﺎزداﺷﺖ‬ ‫ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬ ‫‪19‬‬

‫ﺳﺎل ‪1871‬‬ ‫‪ 22‬ژاﻧﻮﻳﻪ‪ :‬ﭘﺮوﻟﺘﺎرﻳﺎي ﭘﺎرﻳﺲ و ﻧﻔﺮات ﮔﺎرد ﻣﻠﻲ در ﺗﻈﺎﻫﺮاﺗﻲ ﻛﻪ ﺑﻪاﺑﺘﻜﺎر ﺑﻼﻧﻜﻴﺴﺖﻫﺎ ﺑﺮﮔﺰار ﺷﺪ‪ ،‬ﺷﺮﻛﺖ ﻛﺮدﻧﺪ‪.‬‬ ‫آنﻫﺎ ﺧﻮاﺳﺘﺎر ﺳﺮﻧﮕﻮﻧﻲ ﺣﻜﻮﻣﺖ و ﺑﺮﻗﺮاري ﻛﻤﻮن ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬ﺑﻪدﺳﺘﻮر »ﺣﻜﻮﻣﺖ دﻓﺎع ﻣﻠﻲ« ﮔﺎرد ﻣﺘﺤﺮك ﺑﺮﻳﺘﺎﻧﻲ ﻛﻪ از‬ ‫ﺷﻬﺮداري ﺣﻔﺎﻇﺖ ﻣﻲﻛﺮد ﺑﻪﺳﻮي ﺗﻈﺎﻫﺮﻛﻨﻨﺪﮔﺎن آﺗﺶ ﮔﺸﻮد‪ .‬ﭘﺲ از ﻛﺸﺘﺎر ﻛﺎرﮔﺮان ﺑﻲﺳﻼح‪ ،‬ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺗﺪارك ﺗﺴﻠﻴﻢ‬ ‫ﭘﺎرﻳﺲ را آﻏﺎز ﻣﻲﻛﻨﺪ‪.‬‬ ‫‪ 28‬ژاﻧﻮﻳﻪ‪ :‬ﭘﺲ از ﭼﻬﺎرﻣﺎه ﻣﺒﺎرزهي ﻛﺎرﮔﺮان‪ ،‬ﭘﺎرﻳﺲ ﺗﺴﻠﻴﻢ ﭘﺮوﺳﻲﻫﺎ ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬درﺣﺎﻟﻲ ﻛﻪ ﺗﻤﺎم ﻧﻴﺮوﻫﺎي ﻣﻨﻈﻢ‬ ‫ﺧﻠﻊ ﺳﻼح ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬ﮔﺎرد ﻣﻠﻲ اﺟﺎزه داﺷﺖ ﺳﻼحﻫﺎي ﺧﻮد را ﻧﮕﻬﺪارد و ﻣﺮدم ﭘﺎرﻳﺲ ﻫﻢ ﻣﺴﻠﺢ ﻣﻲﻣﺎﻧﻨﺪ و ﻓﻘﻂ اﻣﻜﺎن‬ ‫ﺗﺼﺮف ﺑﺨﺶ ﻛﻮﭼﻜﻲ از ﺷﻬﺮ را ﺑﻪﭘﺮوﺳﻲﻫﺎ دادﻧﺪ‪.‬‬ ‫‪ 8‬ﻓﻮرﻳﻪ‪ :‬ﺑﺮﮔﺰاري اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت در ﻓﺮاﻧﺴﻪ ﻛﻪ اﻛﺜﺮ ﺳﺎﻛﻨﺎن ﻛﺸﻮر از آن ﺑﻲﺧﺒﺮﻧﺪ‪.‬‬ ‫‪ 12‬ﻓﻮرﻳﻪ‪ :‬ﻣﺠﻠﺲ ﻣﻠﻲ ﺟﺪﻳﺪ در ﺑﻮردو اﻓﺘﺘﺎح ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬دوﺳﻮم ﻧﻤﺎﻳﻨﮕﺎن ﻣﺤﺎﻓﻈﻪﻛﺎر و ﺧﻮاﻫﺎن ﭘﺎﻳﺎن ﺟﻨﮓ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬ ‫‪ 16‬ﻓﻮرﻳﻪ‪ :‬ﻣﺠﻠﺲ‪ ‬آدﻟﻒ ﺗﻲﻳِﺮ را ﺑﻪﻋﻨﻮان رﺋﻴﺲ ﻗﻮهي ﻣﺠﺮﻳﻪ اﻧﺘﺨﺎب ﻣﻲﻛﻨﺪ‪.‬‬ ‫‪ 26‬ﻓﻮرﻳﻪ‪ :‬در ورﺳﺎي‪ ،‬ﻣﻌﺎﻫﺪهي ﻣﻘﺪﻣﺎﺗﻲ ﺻﻠﺢ ﺑﻴﻦ ﺗﻲﻳِﺮ و ژول ﻓﺎور از ﻳﻚﺳﻮ و ﺑﻴﺴﻤﺎرك از ﺳﻮي دﻳﮕﺮ اﻣﻀﺎ‬ ‫ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬ﻓﺮاﻧﺴﻪ آﻟﺰاس و ﻟﻮرن ﺷﺮﻗﻲ را ﺑﻪآﻟﻤﺎن واﮔﺬار ﻣﻲﻛﻨﺪ و ﻣﺒﻠﻎ ﭘﻨﺞ ﻣﻴﻠﻴﺎرد ﻏﺮاﻣﺖ ﻣﻲﭘﺮدازد‪ .‬ﺧﺮوج آﻟﻤﺎن از‬ ‫ﻣﻨﺎﻃﻖ اﺷﻐﺎﻟﻲ ﺑﻪﺗﺪرﻳﺞ و ﺑﻪﻧﺴﺒﺖ ﺗﺄدﻳﻪي ﻣﺒﻠﻎ ﻏﺮاﻣﺖ ﺻﻮرت ﻣﻲﮔﻴﺮد‪ .‬ﻣﻌﺎﻫﺪهي ﻧﻬﺎﺋﻲ در ﺗﺎرﻳﺦ ‪ 10‬ﻣﻪ ‪ 1871‬در‬ ‫ﻓﺮاﻧﻜﻔﻮرت اﻣﻀﺎ ﺷﺪ‪.‬‬ ‫‪ 1‬ﺗﺎ ‪ 3‬ﻣﺎرس‪ :‬ﭘﺲ از ﻣﺎهﻫﺎ درﮔﻴﺮي و ﺗﺤﻤﻞ ﺳﺨﺘﻲِ ﻧﺎﺷﻲ از ورود ارﺗﺶ آﻟﻤﺎن ﺑﻪﺷﻬﺮ و ﺗﺴﻠﻴﻢ ﺑﻲوﻗﻔﻪي‬ ‫ﺣﻜﻮﻣﺖ‪ ،‬ﻛﺎرﮔﺮان ﭘﺎرﻳﺲ واﻛﻨﺸﻲ ﺧﺸﻢآﻟﻮد ﻧﺸﺎن ﻣﻲدﻫﻨﺪ‪ .‬ﮔﺎرد ﻣﻠﻲ ﻃﻐﻴﺎن ﻣﻲﻛﻨﺪ و ﻳﻚ ﻛﻤﻴﺘﻪي ﻣﺮﻛﺰي ﺗﺸﻜﻴﻞ‬ ‫ﻣﻲدﻫﺪ‪.‬‬ ‫‪ 10‬ﻣﺎرس‪ :‬ﻣﺠﻠﺲ ﻣﻠﻲ ﻳﻚ ﻗﺎﻧﻮن در ﻣﻮرد ﺑﻪﺗﺄﺧﻴﺮ اﻧﺪاﺧﺘﻦ ﭘﺮداﺧﺖ وامﻫﺎي ﻣﻌﻮﻗﻪ ﺗﺼﻮﻳﺐ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬ﻣﻄﺎﺑﻖ اﻳﻦ‬ ‫ﻗﺎﻧﻮن ﭘﺮداﺧﺖ وامﻫﺎﺋﻲ ﻛﻪ ﺗﻌﻬﺪ آنﻫﺎ ﺑﻴﻦ ‪ 13‬اوت و ‪ 12‬ﻧﻮاﻣﺒﺮ ‪ 1870‬ﺻﻮرت ﮔﺮﻓﺘﻪ را ﻣﻲﺗﻮان ﺑﻪﺗﺄﺧﻴﺮ اﻧﺪاﺧﺖ‪ .‬اﻳﻦ‬ ‫ﻗﺎﻧﻮن ﺑﻪورﺷﻜﺴﺘﮕﻲ ﺑﺴﻴﺎري از ﺧﻮردهﺑﻮرژواﻫﺎ ﻣﻨﺠﺮ ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬ ‫‪ 11‬ﻣﺎرس‪ :‬ﻣﺠﻠﺲ ﻣﻠﻲ ﺟﺎﺑﻪﺟﺎ ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬ﺑﺎ وﺟﻮد ﻧﺎآراﻣﻲﻫﺎ در ﭘﺎرﻳﺲ‪ ،‬ﺣﻜﻮﻣﺖ در ‪ 20‬ﻣﺎرس در ورﺳﺎي ﻣﺴﺘﻘﺮ‬ ‫ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬ ‫‪ 18‬ﻣﺎرس‪ :‬آدﻟﻒ ﺗﻲﻳِﺮ در ﺗﻼش ﺑﺮاي ﺧﻠﻊ ﺳﻼح ﭘﺎرﻳﺲ‪ ،‬ﺳﺮﺑﺎزان ارﺗﺶ ﻣﻨﻈﻢ را ﺑﻪﭘﺎرﻳﺲ اﻋﺰام ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ ،‬وﻟﻲ‬

‫آنﻫﺎ ﺑﻪﻛﺎرﮔﺮان ﭘﺎرﻳﺲ ﻣﻲﭘﻴﻮﻧﺪﻧﺪ و از اﺟﺮاي ﻓﺮﻣﺎن آﺗﺶ ﺧﻮدداري ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ژﻧﺮالﻫﺎ ﻛﻠﻮد ﻣﺎرﺗﻦ ﻟ‪‬ﻜﻨﺖ و ژاك ﻟﺌﻮﻧﺎر‬

‫‪20‬‬

‫ﻛﻠﻤﺎنﺗﻮﻣﺎ ﺗﻮﺳﻂ ﺳﺮﺑﺎزان ﺗﺤﺖ ﻓﺮﻣﺎن ﺧﻮد ﺑﻪﻗﺘﻞ ﻣﻲرﺳﻨﺪ‪ .‬ﺑﺴﻴﺎري از ﺳﺮﺑﺎزان ﺑﺎ ﻣﺴﺎﻟﻤﺖ از ﭘﺎرﻳﺲ ﺧﺎرج ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ و‬ ‫ﻋﺪهاي ﻫﻢ در ﻫﻤﺎنﺟﺎ ﻣﻲﻣﺎﻧﻨﺪ‪ .‬ﺗﻲﻳِﺮ ﺧﺸﻤﮕﻴﻦ از ﭼﻨﻴﻦ روﻳﺪادي ﺟﻨﮓ داﺧﻠﻲ را آﻏﺎز ﻣﻲﻛﻨﺪ‪.‬‬ ‫‪ 26‬ﻣﺎرس‪ :‬ﺷﻮراي ﺷﻬﺮداري ـﻛﻤﻮن ﭘﺎرﻳﺲـ ﺗﻮﺳﻂ ﺷﻬﺮوﻧﺪان ﭘﺎرﻳﺲ اﻧﺘﺨﺎب ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬ﻛﻤﻮن ﺷﺎﻣﻞ ﻛﺎرﮔﺮاﻧﻲ‬ ‫ﻣﻲﺷﻮد ﻛﻪ در ﺑﻴﻦ آنﻫﺎ ﭘﻴﺮوان اﻧﺘﺮﻧﺎﺳﻴﻮﻧﺎل‪ ،‬ﭘﺮودون و ﺑﻼﻧﻜﻲ وﺟﻮد دارﻧﺪ‪.‬‬ ‫‪ 28‬ﻣﺎرس‪ :‬ﻛﻤﻴﺘﻪي ﻣﺮﻛﺰي ﮔﺎرد ﻣﻠﻲ ﻛﻪ ﺗﺎ آن زﻣﺎن وﻇﺎﺋﻒ ﺣﻜﻮﻣﺖ را اﻧﺠﺎم ﻣﻲداد‪ ،‬ﭘﺲ از ﺻﺪور ﻓﺮﻣﺎن‬ ‫اﻧﺤﻼل داﺋﻤﻲ »ﭘﻠﻴﺲ اﺧﻼق« اﺳﺘﻌﻔﺎ ﻣﻲدﻫﺪ‪.‬‬ ‫‪ 30‬ﻣﺎرس‪ :‬ﻛﻤﻮن ﻧﻈﺎموﻇﻴﻔﻪ و ارﺗﺶ داﺋﻤﻲ را ﻣﻠﻐﻲ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬ﮔﺎرد ﻣﻠﻲ ﺗﻨﻬﺎ ﻧﻴﺮوي ﻣﺴﻠﺤﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻫﻤﻪي اﻓﺮاد‬ ‫ﻗﺎدر ﺑﻪﺣﻤﻞ ﺳﻼح در آن ﺛﺒﺖ ﻧﺎم ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ﻛﻤﻮن ﻛﻠﻴﻪي اﺟﺎرهﺧﺎﻧﻪﻫﺎي ﻣﻌﻮﻗﻪ را از اﻛﺘﺒﺮ ‪ 1870‬ﺗﺎ آورﻳﻞ ‪1871‬‬ ‫ﻣﻲﺑﺨﺸﺪ‪ .‬در ﻫﻤﺎن روز اﻋﺘﺒﺎرﻧﺎﻣﻪي ﺧﺎرﺟﻴﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺑﺮاي ﻋﻀﻮﻳﺖ ﻛﻤﻮن اﻧﺘﺨﺎب ﺷﺪهاﻧﺪ‪ ،‬ﺗﺎﻳﻴﺪ ﻣﻲﺷﻮد؛ زﻳﺮا ﭘﺮﭼﻢ ﻛﻤﻮن‬ ‫ﭘﺮﭼﻢ ﺟﻤﻬﻮري ﺟﻬﺎﻧﻲ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫‪ 1‬آورﻳﻞ‪ :‬ﻛﻤﻮن اﻋﻼم ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﺎﻻﺗﺮﻳﻦ ﺣﻘﻮق درﻳﺎﻓﺘﻲ ﻳﻚ ﻋﻀﻮ ﻛﻤﻮن از ‪ 6000‬ﻓﺮاﻧﻚ ﺗﺠﺎوز ﻧﻤﻲﻛﻨﺪ‪.‬‬ ‫‪ 2‬آورﻳﻞ‪ :‬ﺟﻬﺖ ﺳﺮﻛﻮب ﻛﻤﻮن ﭘﺎرﻳﺲ‪ ،‬ﺗﻲﻳِﺮ ﺑﻪﺑﻴﺴﻤﺎرك ﻣﺘﻮﺳﻞ ﻣﻲﺷﻮد ﺗﺎ اﺳﺮاي ﺟﻨﮕﻲ ﻓﺮاﻧﺴﻪ را ﻛﻪ اﻛﺜﺮاً در‬ ‫ارﺗﺶﻫﺎﺋﻲ ﺧﺪﻣﺖ ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ ﻛﻪ در ﺳﺪان و ﻣﺪس ﺗﺴﻠﻴﻢ ﺷﺪه ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻪارﺗﺶ ورﺳﺎي ﺗﺤﻮﻳﻞ دﻫﺪ‪ .‬ﺑﻴﺴﻤﺎرك در ازاي‬ ‫ﭘﺮداﺧﺖ ‪ 5‬ﻣﻴﻠﻴﺎرد ﻏﺮاﻣﺖ ﺑﺎ اﻳﻦ درﺧﻮاﺳﺖ ﻣﻮاﻓﻘﺖ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬ارﺗﺶ ﻓﺮاﻧﺴﻪ ﻣﺤﺎﺻﺮهي ﭘﺎرﻳﺲ را آﻏﺎز ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬ﭘﺎرﻳﺲ ﺗﺤﺖ‬ ‫ﺑﻤﺒﺎران ﻣﺪاوم ﻗﺮار ﻣﻲﮔﻴﺮد و آن ﻫﻢ ﺗﻮﺳﻂ ﻫﻤﺎن ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺑﻤﺒﺎران ﭘﺎرﻳﺲ ﺗﻮﺳﻂ ﭘﺮروﺳﻲﻫﺎ را ﺑﻪﻋﻨﻮان ﺗﻮﻫﻴﻦ‬ ‫ﺑﻪﻣﻘﺪﺳﺎت ﻣﺤﻜﻮم ﻛﺮده ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﻛﻤﻮن ﺟﺪاﺋﻲ ﻛﻠﻴﺴﺎ از دوﻟﺖ‪ ،‬اﻟﻐﺎي ﻫﺮﮔﻮﻧﻪ ﻛﻤﻚ ﻣﺎﻟﻲِ دوﻟﺖ ﺑﻪﻣﻘﺎﺻﺪ ﻣﺬﻫﺒﻲ و ﺗﺒﺪﻳﻞ‬ ‫ﺗﻤﺎم اﻣﻮال ﻛﻠﻴﺴﺎ ﺑﻪاﻣﻮال دوﻟﺖ را ﻣﻘﺮر ﻛﺮد‪ .‬ﻣﺬﻫﺐ اﻣﺮي ﺻﺮﻓﺎً ﺷﺨﺼﻲ اﻋﻼم ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬ ‫‪ 5‬آورﻳﻞ‪ :‬در ﺗﻼش ﺑﺮاي ﺟﻠﻮﮔﻴﺮي از ﺗﻴﺮﺑﺎران ﻛﻤﻮﻧﺎرﻫﺎ ﺗﻮﺳﻂ ورﺳﺎي‪ ،‬ﻳﻚ ﻻﻳﺤﻪ ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ درﻣﻮرد ﮔﺮوﮔﺎنﻫﺎ‬ ‫ﺗﺼﻮﻳﺐ ﺷﺪ‪ .‬ﺑﺮاﺳﺎس اﻳﻦ ﺗﺼﻮﻳﺐﻧﺎﻣﻪ ﻫﻤﻪي ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺑﻪداﺷﺘﻦ ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ ﺣﻜﻮﻣﺖ در ورﺳﺎي ﻣﺘﻬﻢ ﻣﻲﺷﺪﻧﺪ‪ ،‬ﮔﺮوﮔﺎن‬ ‫اﻋﻼم ﻣﻲﺷﺪﻧﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﺗﺼﻤﻴﻢ ﻫﺮﮔﺰ اﺟﺮا ﻧﺸﺪ‪.‬‬ ‫‪ 6‬آورﻳﻞ‪ :‬ﮔﻴﻮﺗﻴﻦ ﺗﻮﺳﻂ ﮔﺮدان ‪ 137‬ﮔﺎرد ﻣﻠﻲ ﺑﻴﺮون آورده و در ﻣﻴﺎن ﺷﺎدي ﻋﻈﻴﻢ ﻣﺮدم ﺳﻮزاﻧﺪه ﺷﺪ‪.‬‬ ‫‪ 7‬آورﻳﻞ‪ :‬درﻫﻔﺘﻢ آورﻳﻞ ارﺗﺶ ورﺳﺎي ﮔﺪار ﺳﻦ در ﻧﻮﻳﻲ را درﺟﺒﻬﻪي ﻏﺮب ﭘﺎرﻳﺲ ﺗﺴﺨﻴﺮ ﻛﺮد‪ .‬در ﻋﻜﺲاﻟﻌﻤﻞ‬ ‫ﺑﻪﺳﻴﺎﺳﺖ ﺗﻴﺮﺑﺎران ﻛﻤﻮﻧﺎرﻫﺎي دﺳﺖﮔﻴﺮ ﺷﺪه‪ ،‬ﻛﻤﻮن ﺳﻴﺎﺳﺖ ﭼﺸﻢ درﻣﻘﺎﺑﻞ ﭼﺸﻢ و دﻧﺪان درﻣﻘﺎﺑﻞ دﻧﺪان را اﻋﻼم‬ ‫وﺗﻬﺪﻳﺪ ﺑﻪﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ﺑﻪﻣﺜﻞ ﻣﻲﻧﻤﺎﻳﺪ‪ .‬اﻳﻦﻛﺎر ﺑﻼﻓﺎﺻﻠﻪ ﺑﻠﻮف از آب درﻣﻲآﻳﺪ وﻛﺎرﮔﺮان ﭘﺎرﻳﺲ ﻫﻴﭻﻛﺲ را اﻋﺪام ﻧﻤﻲﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬ ‫‪ 8‬آورﻳﻞ‪ :‬در ﻳﻚ ﻻﻳﺤﻪ ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ ﻫﺮﮔﻮﻧﻪ ﻧﺸﺎﻧﻪ‪ ،‬ﺗﺼﻮﻳﺮ‪ ،‬دﮔﻢ و دﻋﺎي ﻣﺬﻫﺒﻲ از ﻣﺪارس ﺑﻴﺮون راﻧﺪه ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬در‬ ‫ﻳﻚ ﻛﻼم ﻣﻘﺮر ﻣﻲﺷﻮد ﻛﻪ »ﻫﺮآنﭼﻪ ﺑﻪﺣﻮزهي وﺟﺪان ﻓﺮدي ﺗﻌﻠﻖ دارد« از ﻣﺪارس ﺧﺎرج ﮔﺮدد‪ .‬اﻳﻦ ﺗﺼﻮﻳﺐﻧﺎﻣﻪ‬ ‫ﺑﻪﺗﺪرﻳﺞ اﺟﺮا ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬ ‫‪21‬‬

‫‪ 11‬آورﻳﻞ‪ :‬در ﺣﻤﻠﻪاي در ﺟﻨﻮب ﭘﺎرﻳﺲ‪ ،‬ارﺗﺶ ﻓﺮاﻧﺴﻪ ﺑﺎ ﺧﺴﺎرات زﻳﺎدي ﺗﻮﺳﻂ ژﻧﺮال اود ﺑﻪﻋﻘﺐ راﻧﺪه ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬ ‫‪ 12‬آورﻳﻞ‪ :‬ﻛﻤﻮن ﺗﺼﻤﻴﻢ ﻣﻲﮔﻴﺮد ﻛﻪ ﺳﺘﻮن ﭘﻴﺮوزي در ﻣﻴﺪان واﻧﺪوم را ﻛﻪ ﭘﺲ از ﻓﺘﻮﺣﺎت ﻧﺎﭘﻠﺌﻮن در ‪ 1809‬از‬ ‫ﺗﻮپﻫﺎي ﻏﻨﻴﻤﺘﻲ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﻪﻋﻨﻮان ﻧﺸﺎﻧﻪي ﺷﻮﻳﻨﻴﺴﻢ و ﺗﺤﺮﻳﻚ ﻧﻔﺮت ﻣﻠﻲ‪ ،‬ﺗﺨﺮﻳﺐ ﻛﻨﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﺗﺼﻮﻳﺐﻧﺎﻣﻪ در ‪16‬‬ ‫ﻣﻪ ﺑﻪاﺟﺮا درآﻣﺪ‪.‬‬ ‫‪ 16‬آورﻳﻞ‪ :‬ﻛﻤﻮن ﺗﻌﻮﻳﻖ ﺳﺮرﺳﻴﺪ ﻛﻠﻴﻪ ﺑﺪﻫﻲﻫﺎ و ﻟﻐﻮ ﺑﻬﺮهي آنﻫﺎ را ﺗﺎ ﺳﻪ ﺳﺎل دﻳﮕﺮ اﻋﻼن ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬ﻛﻤﻮن‬ ‫دﺳﺘﻮر ﻣﻲدﻫﺪ ﻛﻪ ﺻﻮرﺗﻲ از ﻛﺎرﺧﺎﻧﻪﻫﺎﺋﻲ ﻛﻪ ﺗﻮﺳﻂ ﺻﺎﺣﺒﺎن آنﻫﺎ ﺑﺴﺘﻪ ﺷﺪهاﻧﺪ ﺗﻬﻴﻪ ﺷﻮد و ﻃﺮحﻫﺎﺋﻲ ﺗﻨﻈﻴﻢ ﮔﺮدد ﻛﻪ‬ ‫ﻣﻄﺎﺑﻖ آنﻫﺎ اﻳﻦ ﻛﺎرﺧﺎﻧﻪﻫﺎ ﺗﻮﺳﻂ ﻛﺎرﮔﺮان ﺳﺎﺑﻖ ﺧﻮد ﻛﻪ در ﺗﻌﺎوﻧﻲﻫﺎ ﻣﺘﺸﻜﻞ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬اداره ﮔﺮدﻧﺪ؛ و ﻧﻴﺰ اﻳﻦ ﺗﻌﺎوﻧﻲﻫﺎ‬ ‫در ﻳﻚ ﺳﻨﺪﻳﻜﺎي واﺣﺪ ﺑﺰرگ ﻣﺘﺸﻜﻞ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬ ‫‪ 20‬آورﻳﻞ‪ :‬ﻛﻤﻮن ﻛﺎر ﺷﺐ ﻧﺎﻧﻮاﻫﺎ را ﻏﺪﻏﻦ ﻣﻲﻛﻨﺪ و ﻫﻢﭼﻨﻴﻦ ﻛﺎرت ﺛﺒﺖﻧﺎم ﻛﺎرﮔﺮان را ﻛﻪ از آﻏﺎز اﻣﭙﺮاﺗﻮري‬ ‫دوم ﻣﻨﺤﺼﺮاً ﺗﻮﺳﻂ ﻣﻨﺼﻮﺑﻴﻦ ﭘﻠﻴﺲ ـاﻳﻦ اﺳﺘﺜﻤﺎرﮔﺮان درﺟﻪ اولـ اداره ﻣﻲﺷﺪ را ﻣﻠﻐﻲ ﻣﻲﻧﻤﺎﻳﺪ‪ .‬ﺻﺪور ﻛﺎرت ﺛﺒﺖﻧﺎم‬ ‫ﻛﺎرﮔﺮان ﺑﻪﺷﻬﺮداريﻫﺎي ﺑﻴﺴﺖ ﻧﺎﺣﻴﻪي ﭘﺎرﻳﺲ واﮔﺬار ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬ ‫‪ 23‬آورﻳﻞ‪ :‬ﺗﻲﻳِﺮ ﻣﺬاﻛﺮات ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪدرﺧﻮاﺳﺖ ﻛﻤﻮن ﻣﺒﻨﻲﺑﺮ ﻣﺒﺎدﻟﻪي اﺳﻘﻒ اﻋﻈﻢ ژرژ دارﺑﻮا ‪(Georges‬‬ ‫)‪ Darboy‬و ﻛﻠﻴﻪ ﻛﺸﻴﺶﻫﺎﺋﻲ ﻛﻪ در ﭘﺎرﻳﺲ ﮔﺮوﮔﺎن ﺑﻮدﻧﺪ ﺑﺎ ﺗﻨﻬﺎ ﺷﺨﺺ ﺑﻼﻧﻜﻲ ﻛﻪ دوﺑﺎر ﺑﻪﻋﻀﻮﻳﺖ ﻛﻤﻮن اﻧﺘﺨﺎب‬ ‫ﺷﺪه ﺑﻮد و در ﻛﻠ‪‬ﺮوو زﻧﺪاﻧﻲ ﺑﻮد‪ ،‬را ﻗﻄﻊ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬ﺑﺎ ﭼﺸﻢاﻧﺪاز ﻧﺰدﻳﻚ ﺷﺪن اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت ‪ 30‬آورﻳﻞ‪ ،‬ﻳﻜﻲ از ﺻﺤﻨﻪﻫﺎي‬ ‫ﺑﺰرگ آﺷﺘﻲﺟﻮﺋﻲ ﺧﻮد را ﺑﻪﻧﻤﺎﻳﺶ ﮔﺬاﺷﺖ‪ .‬ﺗﻲﻳِﺮ از ﺗﺮﻳﺒﻮن ﻣﺠﻠﺲ ﻓﺮﻳﺎد ﺑﺮآورد‪» :‬ﻫﻴﭻ ﺗﻮﻃﺌﻪاي ﻋﻠﻴﻪ ﺟﻤﻬﻮري وﺟﻮد‬ ‫ﻧﺪارد ﻣﮕﺮ ﺗﻮﻃﺌﻪي ﭘﺎرﻳﺲ ﻛﻪ ﻣﺎ را ﺑﻪرﻳﺨﺘﻦ ﺧﻮن ﻓﺮاﻧﺴﻮيﻫﺎ وادار ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬ﻣﻦ اﻳﻦ را ﺑﺎرﻫﺎ و ﺑﺎرﻫﺎ ﺗﻜﺮار ﻣﻲﻛﻨﻢ‪ .«...‬از‬ ‫‪ 700/000‬ﻋﻀﻮ ﺷﻮراي ﺷﻬﺮ اﺗﺤﺎد ﻟﮋﻳﺘﻴﻤﻴﺴﺖﻫﺎ‪ ،‬اورﻟﺌﺎﻧﻴﺴﺖﻫﺎ و ﺑﻨﺎﭘﺎرﺗﻴﺴﺖﻫﺎ )ﻳﻌﻨﻲ‪ :‬ﺣﺰب ﻧﻈﻢ( ‪ 30/000‬ﻋﻀﻮ ﻫﻢ‬ ‫ﺑﻪدﺳﺖ ﻧﻴﺎورد‪.‬‬ ‫‪ 30‬آورﻳﻞ‪ :‬ﻛﻤﻮن دﺳﺘﻮر ﺗﻌﻄﻴﻞ ﮔﺮوﺧﺎﻧﻪﻫﺎ را ﺑﻪاﻳﻦ دﻟﻴﻞ ﻛﻪ وﺳﻴﻠﻪي اﺳﺘﺜﻤﺎر ﻛﺎر ﻫﺴﺘﻨﺪ و ﺑﺎ ﺣﻖ ﻛﺎرﮔﺮان ﺑﺮ‬ ‫اﺑﺰار ﻛﺎرِ ﺧﻮد و ﺣﻴﺜﻴﺖ ﺷﺨﺼﻲﺷﺎن ﺗﻨﺎﻗﺾ دارد‪ ،‬ﺻﺎدر ﻣﻲﻛﻨﺪ‪.‬‬ ‫‪ 5‬ﻣﻪ‪ :‬ﻛﻤﻮن دﺳﺘﻮر ﺗﺨﺮﻳﺐ ﻣﺤﺮاب ﻧﺪاﻣﺖ ﻛﻪ در اﺳﺘﻐﻔﺎر از اﻋﺪام ﻟﻮﺋﻲ ‪ 16‬ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه ﺑﻮد‪ ،‬را ﺻﺎدر ﻣﻲﻛﻨﺪ‪.‬‬ ‫‪ 9‬ﻣﻪ‪ :‬دژ اﻳﺴﻲ ﻛﻪ در اﺛﺮ آﺗﺶ ﺗﻮپﺧﺎﻧﻪ و ﺑﻤﺒﺎران ﻛﺎﻣﻼً ﺑﺎ ﺧﺎك ﻳﻚﺳﺎن ﺷﺪه اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﻪﺗﺼﺮف ارﺗﺶ ﻓﺮاﻧﺴﻪ‬ ‫درﻣﻲآﻳﺪ‪.‬‬ ‫‪10‬ﻣﻪ‪ :‬ﻣﻌﺎﻫﺪهي ﺻﻠﺢ ﻣﻨﻌﻘﺪه در ﻓﻮرﻳﻪ ﺣﺎﻻ ﺑﻪﻋﻨﻮان ﻣﻌﺎﻫﺪهي ﻓﺮاﻧﻜﻔﻮرت ﺑﻪاﻣﻀﺎ ﻣﻲرﺳﺪ‪) .‬اﻳﻦ ﻣﻌﺎﻫﺪه در ‪ 17‬ﻣﻪ‬ ‫از ﺗﺼﻮﻳﺐ ﻣﺠﻠﺲ ﻣﻠﻲ ﻣﻲﮔﺬرد‪(.‬‬

‫‪22‬‬

‫‪ 16‬ﻣﻪ‪ :‬ﺳﺘﻮن واﻧﺪوم واژﮔﻮن ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬اﻳﻦ ﺳﺘﻮن ﺑﻴﻦ ﺳﺎلﻫﺎي ‪ 1806‬و ‪ ،1810‬ﺑﻪاﻓﺘﺨﺎر ﭘﺮوزيﻫﺎي ﻓﺮاﻧﺴﻪي‬ ‫ﻧﺎﭘﻠﺌﻮﻧﻲ در ﭘﺎرﻳﺲ از ﺑﺮوﻧﺰ ﺣﺎﺻﻞ از ﺗﻮپﻫﺎي ﻏﻨﻴﻤﺖ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪه از دﺷﻤﻦ در ﭘﺎرﻳﺲ ﺑﺮﭘﺎ ﺷﺪ و در رأس آن ﻣﺠﺴﻤﻪي‬ ‫ﻧﺎﭘﻠﺌﻮن ﻗﺮار داﺷﺖ‪.‬‬ ‫‪ 21‬ﺗﺎ ‪ 28‬ﻣﻪ‪ :‬ﺳﺮﺑﺎزان ورﺳﺎي در ‪ 21‬ﻣﻪ وارد ﭘﺎرﻳﺲ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﭘﺮوﺳﻲﻫﺎ ﻛﻪ دژﻫﺎي ﺷﻤﺎل و ﺷﺮق ﭘﺎرﻳﺲ را در‬ ‫دﺳﺖ داﺷﺘﻨﺪ ﺑﻪﺳﺮﺑﺎزان ورﺳﺎي اﺟﺎزه ﻣﻲدﻫﻨﺪ ﻛﻪ از ﻃﺮﻳﻖ اﻣﻼك ﺷﻤﺎل ﭘﺎرﻳﺲ ﻛﻪ ﻣﻄﺎﺑﻖ ﻗﺮارداد آﺗﺶﺑﺲ ﺑﺮاي آنﻫﺎ‬ ‫ﻣﻨﻄﻘﻪي ﻣﻤﻨﻮﻋﻪ ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﻪﺳﻤﺖ ﭘﺎرﻳﺲ ﭘﻴﺸﺮوي ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ﻛﺎرﮔﺮان ﭘﺎرﻳﺲ در اﻳﻦ ﺟﻨﺎح ﻧﻴﺮوي اﻧﺪﻛﻲ داﺷﺘﻨﺪ‪ .‬در ﻧﺘﻴﺠﻪ‪ ،‬در‬ ‫ﻧﻴﻤﻪي ﻏﺮﺑﻲ ﭘﺎرﻳﺲ ـﺷﻬﺮ ﺗﺠﻤﻞـ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺿﻌﻴﻔﻲ ﺻﻮرت ﮔﺮﻓﺖ و ﻫﺮﭼﻪ ﺳﺮﺑﺎزان ﺑﻪﻧﻴﻤﻪي ﺷﺮﻗﻲ ﭘﺎرﻳﺲ ـﺷﻬﺮ‬ ‫ﻛﺎرﮔﺮانـ ﻧﺰدﻳﻚﺗﺮ ﻣﻲﺷﺪﻧﺪ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻗﻮيﺗﺮ و ﺳﺮﺳﺨﺘﺎﻧﻪﺗﺮ ﻣﻲﺷﺪ‪ .‬ارﺗﺶ ﻓﺮاﻧﺴﻪ ﻫﺸﺖ روز را ﺑﻪﻛﺸﺘﺎر ﻛﺎرﮔﺮان و‬ ‫ﺗﻴﺮاﻧﺪازي ﺑﻪﻏﻴﺮﻧﻈﺎﻣﻴﺎن ﮔﺬراﻧﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﻋﻤﻠﻴﺎت ﺗﻮﺳﻂ ﻣﺎرﺷﺎل ﻣﺎﻛﻤﺎﻫﻮن رﻫﺒﺮي ﻣﻲﺷﺪ ﻛﻪ ﺑﻌﺪاً ﺑﻪرﻳﺎﺳﺖ ﺟﻤﻬﻮري ﻓﺮاﻧﺴﻪ‬ ‫رﺳﻴﺪ‪ .‬ﭼﻨﺪ ده ﻫﺰار ﻛﺎرﮔﺮ و ﻛﻤﻮﻧﺎر ﺑﻲﻣﺤﺎﻛﻤﻪ ﺗﻴﺮﺑﺎران ﺷﺪﻧﺪ )ﺣﺪود ‪ 30/000‬ﻧﻔﺮ(؛ ‪ 38/000‬ﻧﻔﺮ زﻧﺪاﻧﻲ ﮔﺮدﻳﺪﻧﺪ و‬ ‫‪ 70/000‬ﺑﻪﺗﺒﻌﻴﺪ ﻓﺮﺳﺘﺎده ﺷﺪﻧﺪ‪.‬‬

‫‪23‬‬

‫ﭘﻴﺶدرآﻣﺪ‬ ‫ﭼﮕﻮﻧﻪ ﭘﺮوﺳﻲﻫﺎ ﭘﺎرﻳﺲ و »دﻫﺎﺗﻲﻫﺎ« ﻓﺮاﻧﺴﻪ را ﺑﻪﭼﻨﮓ آوردﻧﺪ؟‬

‫»ﺟﺴﺎرت‪ .‬اﻳﻦ ﻛﻠﻤﻪ ﺗﻤﺎﻣﻲ ﺳﻴﺎﺳﺖ روز را ﺧﻼﺻﻪ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪«.‬‬ ‫)" ‪ ،!"#‬ارش  ان(‬

‫ﻧﻬﻢ اوت ‪1870‬‬ ‫اﻣﭙﺮاﺗﻮري در ﻋﺮض ﺷﺶ روز ﺳﻪ ﻧﺒﺮد را ﺑﺎﺧﺘﻪ اﺳﺖ‪ .‬دوﺋﻪ‪ ،‬ﻓﺮوﺳﺎر و ﻣﻚﻣﺎﻫﻮن ﻣﺠﺎل دادﻧﺪ ﻛﻪ ﻣﻨﺰوي‪ ،‬ﻏﺎﻓﻞﮔﻴﺮ و‬ ‫ﻣﺘﻼﺷﻲ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬آﻟﺰاس از دﺳﺖ رﻓﺘﻪ و ﻣﻮزل ﺑﻲﺣﻔﺎظ ﻣﺎﻧﺪه اﺳﺖ‪ .‬دوﻟﺖ ﺳﺮاﺳﻴﻤﻪ ﻣﺠﻠﺲ را ﻓﺮاﺧﻮاﻧﺪه اﺳﺖ‪ .‬اوﻟﻴﻮﻳﻪ از‬ ‫ﺑﻴﻢ ﺗﻈﺎﻫﺮات ﻣﺮدم‪ ،‬ﭘﻴﺸﺎﭘﻴﺶ آن را »ﻛﺎر ﭘﺮوﺳﻲﻫﺎ« ﻣﻲﺧﻮاﻧَﺪ‪ .‬وﻟﻲ از ﺳﺎﻋﺖ ‪ 11‬ﺻﺒﺢ اﻧﺒﻮه ﺟﻤﻌﻴﺖ ـﺑﺮآﺷﻔﺘﻪـ ﻣﻴﺪان‬ ‫ﻛﻨﻜﻮرد و ﻛﻨﺎرهي رود ﺳ‪‬ﻦ را اﺷﻐﺎل ﻣﻲﻛﻨﺪ و ارﮔﺎن ﻗﺎﻧﻮنﮔﺰاري را در ﻣﺤﺎﺻﺮه ﻣﻲﮔﻴﺮد‪.‬‬ ‫ﭘﺎرﻳﺲ ﻣﻨﺘﻈﺮ رﻫﻨﻤﻮد ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎن »ﭼﭗ« اﺳﺖ‪ .‬از زﻣﺎن اﻋﻼم ﺷﻜﺴﺖ‪ ،‬اﻳﻦ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎن ﺑﻪﻳﮕﺎﻧﻪ ﻣﺮﺟﻊ ﻣﻌﺘﺒﺮ ﻣﻌﻨﻮي‬ ‫ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺷﺪهاﻧﺪ‪ .‬ﺑﻮرژوازي و ﻛﺎرﮔﺮان ـﻫﻤﻪـ دور آنﻫﺎ ﺟﻤﻊ ﺷﺪهاﻧﺪ‪ .‬ﻛﺎرﮔﺎهﻫﺎ ارﺗﺶِ ﻛﺎرﮔﺮان ﺧﻮدرا ﺑﻪﺧﻴﺎﺑﺎن ﮔﺴﻴﻞ داﺷﺘﻪ‬ ‫و در رأس ﮔﺮوهﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ آدمﻫﺎي ﻛﺎرﻛﺸﺘﻪ ﺑﻪﭼﺸﻢ ﻣﻲﺧﻮرﻧﺪ‪.‬‬ ‫اﻣﭙﺮاﺗﻮري ﺗﻠﻮﺗﻠﻮ ﻣﻲﺧﻮرد و ﺣﺎﻻ ﻓﻘﻂ ﻣﺎﻧﺪه ﻛﻪ ﺑﻴﻔﺘﺪ‪ .‬ﺳﺮﺑﺎزاﻧﻲ ﻛﻪ در ﻣﻘﺎﺑﻞ ارﮔﺎن ﻗﺎﻧﻮنﮔﺰاري ﺻﻒ ﻛﺸﻴﺪهاﻧﺪ‪،‬‬ ‫ﺑﻪﺷﺪت دﺳﺖﺧﻮش اﺣﺴﺎﺳﺎتاﻧﺪ و ﻋﻠﻲرﻏﻢ ﺣﻀﻮرِ ژﻧﺮال ﻫﻴِﻪي ﻣﺪال زده و اﺧﻤﻮ‪ ،‬آﻣﺎدهي ﭼﺮﺧﺶاﻧﺪ‪ .‬ﻣﺮدم ﻓﺮﻳﺎد‬ ‫ﻣﻲزﻧﻨﺪ‪» :‬ﭘﻴﺶ ﺑﻪﺳﻮي ﻣﺮز«! اﻓﺴﺮان در ﭘﺎﺳﺦ آنﻫﺎ ﻓﺮﻳﺎد ﻣﻲزﻧﻨﺪ‪» :‬ﺟﺎي ﻣﺎ اﻳﻦﺟﺎ ﻧﻴﺴﺖ«‪.‬‬ ‫ﺟﻤﻬﻮريﺧﻮاﻫﺎن ﻣﻌﺮوف و اﻋﻀﺎي ﻛُﻠﻮپﻫﺎ ﻛﻪ ﺑﻪﺳﺎﻟﻦ اﺟﺘﻤﺎﻋﺎت ﭘﺎﭘِﺮدو راه ﻳﺎﻓﺘﻪاﻧﺪ‪ ،‬ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎن اﻣﭙﺮاﺗﻮري را‬ ‫ﺑﺎﺻﺮاﺣﺖ ﻣﻮرد ﻋﺘﺎب ﻗﺮار ﻣﻲدﻫﻨﺪ و ﺑﺎﺻﺪاي ﺑﻠﻨﺪ از اﻋﻼم ﺟﻤﻬﻮري ﺣﺮف ﻣﻲزﻧﻨﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﻣﻤﻠﻮﻛﺎن ﺳﻔﻴﺪ ﭘﻮﺳﺖ ]ﭘﺎﻧﻮﻳﺲِ‬ ‫ﻣﺘﺮﺟﻢِ اﻧﮕﻠﻴﺴﻲ‪ :‬ﻛﻠﻤﻪاي ﻣﺼﺮي ﻛﻪ ﺑﻪارﺗﺸﻲ از ﺑﺮدﮔﺎنِ ﻧﻈﺎﻣﻲ اﻃﻼق ﻣﻲﺷﺪ‪ .‬در اﻳﻦﺟﺎ‪ ،‬ﻣﻨﻈﻮر ﺟﻨﺎحِ راﺳﺖ اﺳﺖ[ ﺧﻮد‬ ‫‪24‬‬

‫را دزداﻧﻪ ﭘﺸﺖ اﻳﻦ ﻳﺎ آن ﮔﺮوه ﭘﻨﻬﺎن ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ﺗﻲﻳﺮ وارد ﻣﻲﺷﻮد و ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ‪» :‬ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺧﻮب‪ ،‬ﺟﻤﻬﻮريﺗﺎن را ﺑﺮﭘﺎ ﻛﻨﻴﺪ!«‬ ‫وﻗﺘﻲ رﺋﻴﺲ ارﮔﺎن ﻗﺎﻧﻮنﮔﺰاري‪ ،‬اﺷﻨﺎﻳﺪر‪ ،‬ﺑﻪﺳﻤﺖ ﺻﻨﺪﻟﻲ ﺧﻮد ﺣﺮﻛﺖ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ ،‬ﺑﺎ ﻓﺮﻳﺎد »اﺳﺘﻌﻔﺎ!« اﺳﺘﻘﺒﺎل ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬ ‫ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎن »ﭼﭗ« را ﻫﻴﺄتﻫﺎي اﻋﺰام ﺷﺪه از ﺑﻴﺮون اﺣﺎﻃﻪ ﻛﺮدهاﻧﺪ‪» .‬ﻣﻌﻄﻞ ﭼﻪ ﻫﺴﺘﻴﺪ؟ ﻣﺎ آﻣﺎدهاﻳﻢ«‪» .‬ﻛﺎﻓﻲ‬ ‫اﺳﺖﻛﻪ ﺑﻴﺎﺋﻴﺪ زﻳﺮِ ﻃﺎﻗﻲِ دم درِ«‪ .‬اﻳﻦ ﻋﺎﻟﻲﺟﻨﺎﺑﺎنِ ﺷﺮﻳﻒ‪ ،‬ﻣﺎت و ﻣﺘﺤﻴﺮ ﺑﻪﻧﻈﺮ ﻣﻲرﺳﻴﺪﻧﺪ‪» .‬آﻳﺎ ﺗﻌﺪادﺗﺎن ﻛﺎﻓﻲ اﺳﺖ؟ ﺑﻬﺘﺮ‬ ‫ﻧﻴﺴﺖ اﻳﻦ ﻛﺎر را ﺑﻪﻓﺮدا ﺻﺒﺢ ﻣﻮﻛﻮل ﻛﻨﻴﻢ«؟ در واﻗﻊ‪ ،‬ﻓﻘﻂ ‪ 100/000‬ﻧﻔﺮ آﻣﺎدهاﻧﺪ‪ .‬ﻛﺴﻲ از راه ﻣﻲرﺳﺪ و ﺑﻪﮔﺎﻣﺒﺘﺎ]*[‬ ‫ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ‪» :‬ﻣﺎ در ﻣﻴﺪان ﺑﻮرﺑﻮن‪ ،‬ﭼﻨﺪ ﻫﺰار ﻧﻔﺮﻳﻢ«‪ .‬دﻳﮕﺮي‪ ،‬ﻧﮕﺎرﻧﺪهي اﻳﻦ ﺗﺎرﻳﺦ‪ ،‬ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ‪» :‬ﻣﻮﻗﻌﻴﺖ را اﻣﺮوز ﻛﻪ ﻫﻨﻮز‬ ‫ﻗﺎﺑﻞ ﻧﺠﺎت اﺳﺖ‪ ،‬درﻳﺎﺑﻴﺪ؛ وﮔﺮﻧﻪ ﻓﺮدا در ﺷﺮاﻳﻄﻲ ﻧﻮﻣﻴﺪاﻧﻪ ﺑﻪﺷﻤﺎ ﺗﺤﻤﻴﻞ ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ«‪ .‬وﻟﻲ اﻧﮕﺎر اﻳﻦ ﻣﻐﺰﻫﺎ ﻓﻠﺞ ﺷﺪهاﻧﺪ و‬ ‫ﻫﻴﭻ ﻛﻼﻣﻲ از اﻳﻦ دﻫﺎنﻫﺎي ﺑﺎزﻣﺎﻧﺪه ﺧﺎرج ﻧﻤﻲﺷﻮد‪.‬‬ ‫ﺟﻠﺴﻪ اﻓﺘﺘﺎح ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬ژول ﻓﺎور]*[ ﺑﻪاﻳﻦ ﻣﺠﻠﺲ ﻓﺮوﻣﺎﻳﻪ‪ ،‬اﻳﻦ آﺗﺶﺑﻴﺎر ﻣﺼﻴﺒﺖﻫﺎي ﻣﺎ و آبِ ﺣﻴﺎت اﻣﭙﺮاﺗﻮري‪،‬‬ ‫ﭘﻴﺶﻧﻬﺎد ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﺣﻜﻮﻣﺖ را در دﺳﺖ ﺑﮕﻴﺮد‪ .‬ﻣﻤﻠﻮﻛﺎن ﺑﺎﺧﺸﻢ از ﺟﺎ ﻣﻲﭘﺮﻧﺪ و ژول ﺳﻴﻤﻮن ﺑﺎ ﻣﻮﻫﺎي ﭘﺮﻳﺸﺎن‪ ،‬ﺑﻪﺳﺎﻟﻦ‬ ‫ﭘﺎﭘﺮدو‪ ،‬ﻧﺰد ﻣﺎ ﺑﺮﻣﻲﮔﺮدد‪ .‬داد ﻣﻲزﻧﺪ‪ :‬اﻳﻦﻫﺎ ﻣﺎ را ﺗﻬﺪﻳﺪ ﺑﻪﺗﻴﺮﺑﺎران ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ؛ و ﻣﻦ رﻓﺘﻢ وﺳﻂ ﺗﺎﻻر و ﮔﻔﺘﻢ‪» :‬ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻣﺎ را‬ ‫ﺗﻴﺮﺑﺎران ﻛﻨﻴﺪ«!‬ ‫ﻣﺎ ﻣﺮدم ﻓﺮﻳﺎد زدﻳﻢ‪» :‬ﺑﻪاﻳﻦ وﺿﻊ ﺧﺎﺗﻤﻪ دﻫﻴﺪ«!‬ ‫او ﮔﻔﺖ‪» :‬ﺑﻠﻪ‪ ،‬ﺑﺎﻳﺪ ﺗﻤﺎﻣﺶ ﻛﻨﻴﻢ‪ «.‬و ﺑﺮﮔﺸﺖ ﺑﻪﻣﺠﻠﺲ‪.‬‬ ‫و ﻧﮕﺎهﻫﺎي ﺗﻬﺪﻳﺪآﻣﻴﺰﺷﺎن ﺑﻪﻫﻤﻴﻦﺟﺎ ﺧﺎﺗﻤﻪ ﻳﺎﻓﺖ‪ .‬ﻣﻤﻠﻮﻛﺎن ﻛﻪ »ﭼﭗ« ﺧﻮدرا ﻣﻲﺷﻨﺎﺳﻨﺪ‪ ،‬اﻋﺘﻤﺎد ﺑﻪﻧﻔﺲ ﺧﻮد را‬ ‫ﺑﺎزﻣﻲﻳﺎﺑﻨﺪ‪ ،‬اوﻟﻴﻮﻳﻪ را ﻣﻲاﻧﺪازﻧﺪ ﺟﻠﻮ و ﻛﺎﺑﻴﻨﻪي ﻛﻮدﺗﺎ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻣﻲدﻫﻨﺪ‪ .‬اﺷﻨﺎﻳﺪر‪ ،‬ﺑﺮاي ﺧﻼﺻﻲ از دﺳﺖ ﺟﻤﻌﻴﺖ‪ ،‬ﺑﺎﻋﺠﻠﻪ‬ ‫ﺟﻠﺴﻪ را ﺗﻌﻄﻴﻞ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬ﻣﺮدم ﻛﻪ ﺑﺎ ﻧﺮﻣﺶ ﺳﺮﺑﺎزان اﻧﺪﻛﻲ ﻋﻘﺐ راﻧﺪه ﺷﺪهاﻧﺪ‪ ،‬درﺣﺎﻟﻲﻛﻪ ﻫﺮﻟﺤﻈﻪ اﻧﺘﻈﺎر دارﻧﺪ ﺧﺒﺮ‬ ‫اﻋﻼن ﺟﻤﻬﻮري را ﺑﺸﻨﻮﻧﺪ‪ ،‬دوﺑﺎره روي ﭘﻞﻫﺎ ﺟﻤﻊ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ و دﻧﺒﺎل ﻛﺴﺎﻧﻲ راه ﻣﻲاﻓﺘﻨﺪ ﻛﻪ از ﻣﺠﻠﺲ ﺧﺎرج ﺷﺪهاﻧﺪ‪ .‬ژول‬ ‫ﺳﻴﻤﻮن‪ ،‬دور از دﺳﺘﺮس ﺳﺮﻧﻴﺰهﻫﺎ‪ ،‬ﺿﻤﻦ ﻧﻄﻖ ﻗﻬﺮﻣﺎﻧﺎﻧﻪاي‪ ،‬ﻣﺮدم را دﻋﻮت ﻛﺮد ﺗﺎ روز ﺑﻌﺪ در ﻣﻴﺪان ﻛﻨﻜﻮرد اﺟﺘﻤﺎع‬ ‫ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬روز ﺑﻌﺪ‪ ،‬ﭘﻠﻴﺲ ﻫﻤﻪي راهﻫﺎي ﻣﻨﺘﻬﻲ ﺑﻪاﻳﻦ ﻣﻴﺪان را ﺑﺴﺖ‪.‬‬ ‫ﺑﻪاﻳﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ‪» ،‬ﭼﭗ« دو ارﺗﺶ ﺑﺎﻗﻲﻣﺎﻧﺪهي ﻣﺎ ﻫﻢ را ﺑﻪﻧﺎﭘﻠﺌﻮن ﺳﻮم واﮔﺬاﺷﺖ‪ .‬در ﻧﻬﻢ اوت‪ ،‬ﺑﺮاي ﻓﺮورﻳﺨﺘﻦ اﻳﻦ‬ ‫اﻣﭙﺮاﺗﻮري ﭘﻮﺳﻴﺪه ﻳﻚ ﺗﻜﺎن ﻛﺎﻓﻲ ﺑﻮد]‪ .[1‬ﻣﺮدم از ﺳﺮ ﻏﺮﻳﺰه‪ ،‬دﺳﺖ‪ ‬ﻳﺎري دراز ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ ﺗﺎ ﻣﻠﺖ ﺻﺎﺣﺐاﺧﺘﻴﺎر ﺧﻮد ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬ ‫»ﭼﭗ« دﺳﺖ آنﻫﺎ را ﭘﺲ زد‪ ،‬از ﻧﺠﺎت ﻛﺸﻮر ﺑﺎ ﻳﻚ ﺷﻮرش ﭘﺮﻫﻴﺰ ﻛﺮد‪ ،‬ﻫ‪‬ﻢِّ ﺧﻮد را ﻣﺼﺮوف ﭘﻴﺶﻧﻬﺎدي ﻣﻀﺤﻚ ﻧﻤﻮد‬ ‫و ﻛﺎر ﻧﺠﺎت ﻓﺮاﻧﺴﻪ را ﺑﻪﻣﻤﻠﻮﻛﺎن ﺳﭙﺮد‪ .‬ﺗُﺮكﻫﺎ در ‪ ،1876‬ﻫﻮش و اﻧﻌﻄﺎف ﺑﻴﺶﺗﺮي از ﺧﻮد ﻧﺸﺎن دادﻧﺪ]*[‪.‬‬ ‫در ﻃﻲ ﺳﻪ ﻫﻔﺘﻪي ﺑﻌﺪ‪ ،‬اﻳﻦ داﺳﺘﺎن ﺑﻴﺰاﻧﺘﻴﻮم ﺑﻮد ﻛﻪ ﺑﺎرﻫﺎ و ﺑﺎرﻫﺎ ﺗﻜﺮار ﻣﻲﺷﺪ]*[‪ .‬ﻣﻠﺖ‪ ‬در ﺑﻨﺪ‪ ،‬ﭘﻴﺶِ ﭼﺸﻢِ ﻃﺒﻘﺎت‪‬‬ ‫ﺣﺎﻛﻢِ ﻣﻨﻔﻌﻞ‪ ،‬در ﻣﻐﺎك ﻓﺮوﻣﻲرﻓﺖ‪ .‬ﺗﻤﺎﻣﻲ اروﭘﺎ ﻓﺮﻳﺎد ﻣﻲزد‪» :‬ﻣﺮاﻗﺐ ﺑﺎﺷﻴﺪ«! ﺗﻨﻬﺎ اﻳﻨﺎن ﺑﻮدﻧﺪ ﻛﻪ ﮔﻮش ﺷﻨﻮا ﻧﺪاﺷﺘﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﺗﻮدهﻫﺎﺋﻲ ﻛﻪ ﻓﺮﻳﺐ ﻣﻄﺒﻮﻋﺎت‪ ‬ﻻﻓﺰن و ﻓﺎﺳﺪ را ﺧﻮرده ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﻣﻤﻜﻦ ﺑﻮد از ﺧﻄﺮ ﻏﺎﻓﻞ ﺑﺎﺷﻨﺪ و ﺑﺎ اﻣﻴﺪﻫﺎي واﻫﻲ‪ ،‬ﺧﻮد را‬ ‫ﺗﺴﻜﻴﻦ دﻫﻨﺪ؛ وﻟﻲ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪهﻫﺎ دﻻﻳﻞ ﻗﺎﻃﻊ در دﺳﺖ دارﻧﺪ و ﺑﺎﻳﺪ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬آنﻫﺎ اﻳﻦ دﻻﻳﻞ را ﭘﻨﻬﺎن ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪» .‬ﭼﭗ«‬ ‫ﻧﻴﺮوي ﺧﻮد را در اﻋﺘﺮاض و درﺧﻮاﺳﺖ ﺗﺤﻠﻴﻞ ﺑﺮد‪.‬‬ ‫در ‪ 12‬اوت‪ ،‬ﮔﺎﻣﺒﺘﺎ ﻓﺮﻳﺎد ﻣﻲزﻧﺪ‪» :‬ﻣﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺮاي ﺟﻤﻬﻮري ﺑﺠﻨﮕﻴﻢ«؛ و دوﺑﺎره ﺳﺮِ ﺟﺎﻳﺶ ﻣﻲﻧﺸﻴﻨﺪ‪ .‬در ‪ 13‬اوت‪ ،‬ژول‬ ‫ﻓﺎور ﺧﻮاﺳﺘﺎر ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻛﻤﻴﺘﻪي دﻓﺎع ﻣﻠﻲ ﻣﻲﮔﺮدد‪ .‬اﻳﻦ ﺗﻘﺎﺿﺎ رد ﻣﻲﺷﻮد؛ و او دم ﻧﻤﻲزﻧﺪ‪ .‬روز ‪ 20‬اوت‪ ،‬دوﻟﺖ اﻋﻼم‬ ‫ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﺎزن ﺳﻪ ﺳﭙﺎه ارﺗﺶ را ﺑﻪﻣﻌﺎدن ژوﻣﻮن ﮔﺴﻴﻞ داﺷﺘﻪ اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺮﻋﻜﺲ‪ ،‬روز ﺑﻌﺪ‪ ،‬ﻫﻤﻪي روزﻧﺎﻣﻪﻫﺎي اروﭘﺎ‬ ‫ﮔﺰارش دادﻧﺪ ﻛﻪ ﺑﺎزن ﭘﺲ از ﺳﻪ ﺷﻜﺴﺖ ﺗﻮﺳﻂ ‪ 200/000‬آﻟﻤﺎﻧﻲ ﺑﻪﻣ‪‬ﺪس ﻋﻘﺐ راﻧﺪه ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﻫﻴﭻ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪهاي ازﺟﺎ‬ ‫ﺑﻠﻨﺪ ﻧﻤﻲﺷﻮد ﺗﺎ ﺟﻠﻮي اﻳﻦ دروغﮔﻮﻫﺎ ﺑﺎﻳﺴﺘﺪ‪ .‬از ﻫﻤﺎن ‪ 26‬اوت‪ ،‬آنﻫﺎ از ﺣﺮﻛﺖ ﺟﻨﻮنآﻣﻴﺰ ﻣ‪‬ﻚﻣﺎﻫﻮن ﺑﻪﺳﻤﺖ ﻣ‪‬ﺪس‬ ‫ﻣﻄﻠﻊ ﺑﻮدﻧﺪ ﻛﻪ آﺧﺮﻳﻦ ارﺗﺶ ﻓﺮاﻧﺴﻪ را )ﻛﻪ ﻋﺒﺎرت ﺑﻮد از ﺟﻤﻊ ﺑﻲﻧﻈﻤﻲ از ‪ 80/000‬ﺳﺮﺑﺎز وﻇﻴﻔﻪي ﺷﻜﺴﺖﺧﻮرده( در‬

‫‪25‬‬

‫ﻣﻘﺎﺑﻞ ‪ 200/000‬ﺳﺮﺑﺎزِ ﭘﻴﺮوزﻣﻨﺪ آﻟﻤﺎﻧﻲ ﻗﺮار ﻣﻲداد‪ .‬ﺗﻲﻳِﺮ]*[ ﻛﻪ از آﻏﺎز اﻳﻦ ﻧﺎﺑﻪﺳﺎﻣﺎﻧﻲﻫﺎ‪ ‬دوﺑﺎره ﻣﻮرد ﻋﻨﺎﻳﺖ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ‬ ‫ﺑﻮد‪ ،‬در ﻛﻤﻴﺘﻪﻫﺎ و ﻣﺤﺎﻓﻞ ﺛﺎﺑﺖ ﻣﻲﻛﺮد ﻛﻪ اﻳﻦ ﺣﺮﻛﺖ راﻫﻲ اﺳﺖ ﺑﻪﺳﻮي وﻳﺮاﻧﻲﻫﺎﺋﻲ دﻳﮕﺮ‪» .‬ﭼﭗ ﺗﻨﺪرو« ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ و‬ ‫ﻧﺸﺎن ﻣﻲدﻫﺪ ﻛﻪ ﻫﻤﻪﭼﻴﺰ از دﺳﺖ رﻓﺘﻪ اﺳﺖ و از اﻳﻦ ﻣﺴﺆﻻن‪ ،‬ﻛﻪ ﻛﺸﺘﻲ دوﻟﺖ را دﺳﺖﺧﻮش ﻃﻮﻓﺎن ﻣﻲﺑﻴﻨﻨﺪ‪ ،‬ﻫﻴﭻﻳﻚ‬ ‫آﺳﺘﻴﻨﻲ ﺑﺎﻻ ﻧﻤﻲزﻧﺪ ﺗﺎ ﺳ‪‬ﻜﺎن آن را در دﺳﺖ ﺑﮕﻴﺮد‪.‬‬ ‫از ‪ 1813‬ﺗﺎﻛﻨﻮن‪ ،‬ﻃﺒﻘﻪي ﺣﺎﻛﻢ در ﻓﺮاﻧﺴﻪ ﭼﻨﻴﻦ اﻧﺤﻄﺎﻃﻲ را ﺑﻪﺧﻮد ﻧﺪﻳﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﻧﺎﺑﻜﺎري وﺻﻒﻧﺎﭘﺬﻳﺮ ﺣﻜﻮﻣﺖ »ﺻﺪ‬ ‫روزه« درﻣﻘﺎﺑﻞ اﻳﻦ ﺑﺰدﻟﻲ رﻧﮓ ﻣﻲﺑﺎزد]زﻳﺮﻧﻮﻳﺲ ﻣﺘﺮﺟﻢ اﻧﮕﻠﻴﺴﻲ‪ :‬ﺻﺪ روز ﺑﻴﻦ ﺑﺎزﮔﺸﺖ ﻧﺎﭘﻠﺌﻮن اول از ﺗﺒﻌﻴﺪ در ﺟﺰﻳﺮ‬ ‫ا‪‬ﻟﺐ و ﺷﻜﺴﺖاش در واﺗﺮﻟﻮ[‪ .‬زﻳﺮا در اﻳﻦﺟﺎ‪ ،‬ﺗﺎرﺗﻮف ﺑﻪﺗﺮﻣﺎﻟﺴﻴﻮن ﭘﻴﻮﻧﺪ ﺧﻮرده اﺳﺖ]زﻳﺮﻧﻮﻳﺲ ﻣﺘﺮﺟﻢ اﻧﮕﻠﻴﺴﻲ‪ :‬ﺗﺎرﺗﻮف‪،‬‬ ‫ﻧﻤﺎد رﻳﺎﻛﺎري‪ ،‬ﺷﺨﺼﻴﺖ ﻧﻤﺎﻳﺸﻨﺎﻣﻪاي اﺛﺮ ﻣﻮﻟﻴﺮ؛ ﺗﺮﻣﺎﺳﻴﻮن‪ ،‬ﺷﺨﺼﻴﺖ ﻧﻤﺎﻳﺸﻨﺎﻣﻪاي از ﺗﺮﻣﻴﻮس‪ ،‬ﺷﺒﻴﻪ ﻧﺮون[‪ .‬ﺳﻴﺰده ﻣﺎه‬ ‫ﺑﻌﺪ‪ ،‬ﻣﻦ در ورﺳﺎي ﻣﻲﺷﻨﻮم ﻛﻪ در ﻣﻴﺎن ﺗﺸﻮﻳﻖﻫﺎي ﭘﺮﺷﻮر‪ ،‬اﻣﭙﺮاﺗﻮري ﻣﻮرد ﺧﻄﺎب ﻗﺮار ﻣﻲﮔﺮﻓﺖ ﻛﻪ‪» :‬واروس!‬ ‫ﻟﮋﻳﻮنﻫﺎي ﻣﺎ را ﭘﺲ ﺑﺪه«]زﻳﺮﻧﻮﻳﺲ ﻣﺘﺮﺟﻢ اﻧﮕﻠﻴﺴﻲ‪ :‬واروس‪ ،‬ژﻧﺮال روم‪ .‬او ﭘﺲ از ﻧﺎﺑﻮد ﺷﺪن ﻟﮋﻳﻮنﻫﺎﻳﺶ‪ ،‬ﺧﻮدﻛﺸﻲ‬ ‫ﻛﺮد[! ﻛﻴﺴﺖ ﻛﻪ ﺳﺨﻦ ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ و ﻛﻴﺴﺖ ﻛﻪ اﻳﻦﮔﻮﻧﻪ ﺗﺸﻮﻳﻖ ﻣﻲﻛﻨﺪ؟ ﻫﻤﺎن ﺑﻮرژوازي ﺑﺰرگ ﻛﻪ ﻃﻲ ﻫﻴﺠﺪه ﺳﺎل‪ ،‬زﺑﺎن‬ ‫در ﻛﺎم ﻛﺸﻴﺪه و ﺳﺠﺪهﻛﻨﺎن ﻟﮋﻳﻮنﻫﺎﻳﺶ را ﺗﻘﺪﻳﻢ واروس ﻛﺮده ﺑﻮد‪ .‬ﺑﻮرژوازي از ﺑﻴﻢ ﺳﻮﺳﻴﺎﻟﻴﺴﻢ‪ ،‬اﻣﭙﺮاﺗﻮري دوم را‬ ‫ﭘﺬﻳﺮﻓﺖ‪ ،‬ﻫﻤﺎنﻃﻮرﻛﻪ ﭘﺪرانﺷﺎن ﺑﺮاي ﺧﺎﺗﻤﻪ دادن ﺑﻪاﻧﻘﻼب‪ ،‬ﺗﺴﻠﻴﻢ اﻣﭙﺮاﺗﻮري و ﻧﺎﭘﻠﺌﻮن اول ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬ﻣﻘﺎم اﻟﻮﻫﻴﺘﻲ ﻛﻪ‬ ‫ﺑﻮرژوازي ﺑﻪﻧﺎﭘﻠﺌﻮن اول اﻋﻄﺎ ﻧﻤﻮد‪ ،‬در ﻣﻘﺎﺑﻞ دو ﺧﺪﻣﺘﻲﻛﻪ او ﺑﻪاﻳﻦ ﺑﻮرژوازي ﻛﺮد‪ ،‬ﭘﺎداش ﭼﻨﺪان زﻳﺎدي ﻧﺒﻮد‪ .‬او‬ ‫ﺑﻪﺑﻮرژواﻫﺎ ﻳﻚ ﻧﻈﺎم ﻣﺘﻤﺮﻛﺰ آﻫﻨﻴﻦ داد؛ و ﻫﻢﭼﻨﻴﻦ ‪ 15/000‬ﺗﻴﺮهروزي را ﻛﻪ ﻫﻨﻮز آﺗﺶِ اﻧﻘﻼب در دل داﺷﺘﻨﺪ و ﻣﻤﻜﻦ‬ ‫ﺑﻮد در اوﻟﻴﻦ ﻓﺮﺻﺖ ﻣﺪﻋﻲ ﺳﻬﻢ ﺧﻮد از اﻣﻼك ﻋﻤﻮﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻪﮔﻮر ﻓﺮﺳﺘﺎد‪ .‬وﻟﻲ درﻋﻴﻦﺣﺎل‪ ،‬ﻫﻤﻴﻦ ﺑﻮرژوازي را ﺑﺮاي‬ ‫ﺳﻮاري دادن ﺑﻪﻫﻤﻪي ارﺑﺎبﻫﺎ زﻳﻦ ﻛﺮد‪ .‬آن زﻣﺎن ﻛﻪ اﻳﻦ ﺑﻮرژوازي ﺧﻮد ﺣﻜﻮﻣﺖ ﭘﺎرﻟﻤﺎﻧﻲاي را ﺑﻪدﺳﺖ آورد ﻛﻪ ﻣﻴﺮاﺑﻮ‬ ‫ﻣﻲﺧﻮاﺳﺖ ﺑﺎ ﻳﻚ ﭘﺮش ﺑﻪآن ﺑﺮﺳﺎﻧﺪش‪ ،‬ﻗﺎدر ﺑﻪﺣﻜﻮﻣﺖ ﻛﺮدن ﻧﺒﻮد‪ .‬ﺷﻮرش ‪ 1830‬ﻛﻪ ﻣﺮدم آن را ﺑﻪاﻧﻘﻼب ﺗﺒﺪﻳﻞ‬ ‫ﻛﺮدﻧﺪ‪ ،‬ﺷﻜﻢ را ﺑﻪﺳﺮوري رﺳﺎﻧﺪ‪ .‬ﺑﻮرژوايِ ﺑﺰرگ در ‪ 1830‬ـﻫﻤﺎﻧﻨﺪ ‪1790‬ـ ﻓﻘﻂ ﻳﻚ ﻓﻜﺮ در ﺳﺮ داﺷﺖ و آن اﻳﻦ ﺑﻮد ﻛﻪ‬ ‫ﺗﺎ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺮاي ﺧﻮد اﻣﺘﻴﺎز اﻧﺒﺎر ﻛﻨﺪ‪ ،‬ﻗﻠﻌﻪﻫﺎ را ﺑﺮاي ﺣﻔﺎﻇﺖ از اﻣﻼكاش ﻣﺴﻠﺢ ﻧﻤﺎﻳﺪ و وﺿﻌﻴﺖ ﭘﺮوﻟﺘﺎرﻳﺎ را اﺑﺪي ﺳﺎزد‪.‬‬ ‫ﺳﻌﺎدت ﻛﺸﻮر‪ ،‬ﻣﺎدام ﻛﻪ ﺧﻮد او از آن ﻓﺮﺑﻪ ﻣﻲﺷﻮد‪ ،‬ﻫﻴﭻ اﻫﻤﻴﺘﻲ ﺑﺮاﻳﺶ ﻧﺪارد‪ .‬ﺑﺮاي ﻫﺪاﻳﺖ و ﺑﻪﻣﺨﺎﻃﺮه اﻧﺪاﺧﺘﻦ ﻓﺮاﻧﺴﻪ‪،‬‬ ‫ﻳﻚ ﺷﺎه‪ ‬ﭘﺎرﻟﻤﺎﻧﻲ ﻫﻤﺎنﻗﺪر ﻣﺠﻮز آزادي ﻋﻤﻞ دارد ﻛﻪ ﺑﻨﺎﭘﺎرت‪ .‬ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ دﮔﺮﺑﺎر‪ ،‬در ‪ ،1848‬ﺑﺮاﺛﺮ ﺧﻴﺰش ﺟﺪﻳﺪ ﻣﺮدم‪،‬‬ ‫ﺑﻮرژوازي ﻧﺎﮔﺰﻳﺮ ﻣﻲﺷﻮد ﻛﻪ زﻣﺎم اﻣﻮر را ﺑﻪدﺳﺖ ﺑﮕﻴﺮد‪ ،‬ﭘﺲ از ﺳﻪ ﺳﺎل‪ ،‬ﺑﺎ وﺟﻮد ﺗﻤﺎم ﻛﺸﺘﺎرﻫﺎ و ﺗﺒﻌﻴﺪﻫﺎ‪ ،‬ﻗﺪرت از‬ ‫دﺳﺖﻫﺎي ﻟﺮزان او ﻣﻲﮔﺮﻳﺰد و ﺑﻪدﺳﺖ اوﻟﻴﻦ ﺗﺎزه وارد ﻣﻲﻟﻐﺰد‪.‬‬ ‫اﻳﻦ ﺑﻮرژوازي از ‪ 1851‬ﺗﺎ ‪ 1869‬ﺑﻪﻫﻤﺎن ورﻃﻪاي درﻏﻠﻄﻴﺪ ﻛﻪ ﭘﺲ از ﻫﻴﺠﺪﻫﻢ ﺑﺮوﻣﺮ‪ .‬ﻣﻨﺎﻓﻊاش ﻛﻪ ﺗﺄﻣﻴﻦ ﺷﺪ‪،‬‬ ‫ﺑﻪﻧﺎﭘﻠﺌﻮن ﺳﻮم اﺟﺎزه داد ﺗﺎ ﻓﺮاﻧﺴﻪ را ﻏﺎرت ﻛﻨﺪ‪ ،‬آن را ﺑﻪواﺳﺎل ر‪‬م ﻣﺒﺪل ﺳﺎزد‪ ،‬ﺣﻴﺜﻴﺖاش را در ﻣﻜﺰﻳﻚ ﺑﻪﺑﺎد دﻫﺪ‪،‬‬ ‫ﻣﺎﻟﻴﻪاش را ﻧﺎﺑﻮد ﻛﻨﺪ و ﻓﺴﻖ و ﻓﺠﻮر را رواج دﻫﺪ‪ .‬ﺑﻮرژوازي ﻛﻪ ﺑﺮاﺛﺮ ﻧﻔﻮذ و ﺛﺮوت ﺧﻮد ﺑﻪاﻧﺠﺎم ﻫﺮﻛﺎري ﻗﺎدر اﺳﺖ‪ ،‬ﺣﺘﻲ‬ ‫ﻳﻚ ﻧﻔﺮ ﻳﺎ ﻳﻚ دﻻر را ﻫﻢ در ازاي اﻋﺘﺮاض ﺑﻪﺧﻄﺮ ﻧﻤﻲاﻧﺪازد‪ .‬در ‪ 1869‬ﻓﺸﺎر از ﺑﻴﺮون ﺑﻮرژوازي را ﺗﺎ آﺳﺘﺎﻧﻪ ﻗﺪرت ﺑﺎﻻ‬ ‫ﻣﻲﺑﺮد؛ اﻧﺪﻛﻲ اراده او را ﺑﻪﻗﺪرت ﻣﻲرﺳﺎﻧﺪ؛ وﻟﻲ ﻣﻴﻞ او ﺑﻪﻗﺪرت ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ ﻣﻴﻞ اﺧﺘﻪﻫﺎﺳﺖ‪ .‬ﺑﺎ اوﻟﻴﻦ ﻋﻼﻣﺖ‪ ‬اﻳﻦ ارﺑﺎبِ‬ ‫ﻧﺎﺗﻮان‪ ،‬ﺷﻼﻗﻲ را ﻛﻪ در دوم دﺳﺎﻣﺒﺮ او را ﻛﻮﺑﻴﺪه ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﻮﺳﻪ زد و راه را ﺑﺮاي رﻓﺮاﻧﺪوﻣﻲ ﮔﺸﻮد ﻛﻪ اﻣﭙﺮاﺗﻮري را دوﺑﺎره‬ ‫ﻏﺴﻞ ﺗﻌﻤﻴﺪ ﻣﻲداد‪.‬‬ ‫ﺑﻴﺴﻤﺎرك ﺟﻨﮓ را ﺗﺪارك دﻳﺪ‪ ،‬ﻧﺎﭘﻠﺌﻮن ﺳﻮم آن را ﺧﻮاﺳﺖ و ﺑﻮرژوازي ﺑﺰرگ ﻧﻈﺎرهاش ﻛﺮد؛ ﺣﺎل آنﻛﻪ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺴﺖ‬ ‫ﺑﺎ ﻳﻚ ﺣﺮﻛﺖ ﺟﺪي ﻣﺘﻮﻗﻒاش ﻛﻨﺪ‪ .‬ﺗﻲﻳِﺮ ﺑﻪاﺑﺮو درﻫﻢ ﻛﺸﻴﺪن اﻛﺘﻔﺎ ﻛﺮد‪ .‬او در اﻳﻦ ﺟﻨﮓ ﺧﺎﻧﻪﺧﺮاﺑﻲ ﻣﺴﻠﻢ ﻣﺎ را ﻣﻲدﻳﺪ‪.‬‬ ‫او ﻣﻲداﻧﺴﺖ ﻛﻪ ﻣﺎ از ﻫﺮﻟﺤﺎظ ﺟﺪاً دﺳﺖ ﭘﺎﻳﻴﻦ را دارﻳﻢ‪ .‬او ﻣﻲﺗﻮاﻧﺴﺖ »ﭼﭗ«‪ ،‬ﺣﺰب ﻃﺒﻘﻪي ﺳﻮم و روزﻧﺎﻣﻪﻧﮕﺎران را‬ ‫ﻣﺘﺤﺪ ﻛﻨﺪ؛ ﻋﺎﻗﻼﻧﻪ ﻧﺒﻮدن ﺣﻤﻠﻪ را ﺑﺮايﺷﺎن ﻣﺤﺴﻮس ﺳﺎزد و ﺑﺎ ﺣﻤﺎﻳﺖ ﻧﻴﺮوي اﻓﻜﺎر ﻋﻤﻮﻣﻲ‪ ،‬ﺑﻪﺗﻮﻳﻠﺮي‪ ،‬و در ﺻﻮرت‪‬‬

‫‪26‬‬

‫ﻟﺰوم ﺑﻪﭘﺎرﻳﺲ‪ ،‬ﺑﮕﻮﻳﺪ ﻛﻪ‪» :‬ﺟﻨﮓ ﻏﻴﺮﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ و ﻣﺎ ﺑﺎ آن ﺑﻪﻋﻨﻮان ﺧﻴﺎﻧﺖ ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ﺧﻮاﻫﻴﻢ ﻛﺮد«‪ .‬او ﻛﻪ ﻓﻘﻂ ﻧﮕﺮان ﭘﺎك‬ ‫ﻧﺸﺎن دادن دﺳﺖﻫﺎي ﺧﻮد ﺑﻮد‪ ،‬ﺻﺮﻓﺎً ﺧﻮاﺳﺘﺎر ﮔﺰارش ﺷﺪ؛ ﺑﻪﺟﺎيِ آنﻛﻪ ﺣﺮف درﺳﺖ را ﺑﻪزﺑﺎن ﺑﻴﺎورد‪» :‬ﺷﻤﺎ ﻫﻴﭻ‬ ‫ﺷﺎﻧﺴﻲ در ﺟﻨﮓ ﻧﺪارﻳﺪ«]‪ .[2‬و اﻳﻦ ﺑﻮرژواﻫﺎيِ ﺑﺰرگ ﻛﻪ ﺣﺎﺿﺮ ﻧﺒﻮدﻧﺪ ﻛﻢﺗﺮﻳﻦ ﺟﺰﺋﻲ از اﻣﻮال ﺧﻮد را ﺑﺪونِ ﺗﻀﻤﻴﻦ ﺑﺴﻴﺎر‬ ‫ﺟﺪي ﺑﻪﺧﻄﺮ ﺑﻴﻨﺪازﻧﺪ‪ ،‬ﺟﺎن ‪ 100/000‬ﻧﻔﺮ و ﻣﻴﻠﻴﺎردﻫﺎ ﭘﻮل ﻓﺮاﻧﺴﻪ را ﺑﺎ ﺣﺮفﻫﺎي ﻟﺒﻮف و ﺗﻨﺎﻗﺾﮔﻮﺋﻲﻫﺎي ﮔﺮاﻣﻮن‬ ‫ﺑﻪﻫﺪر دادﻧﺪ]‪.[3‬‬ ‫و در اﻳﻦ ﻣﻴﺎن‪ ،‬ﺑﺨﺶ ﭘﺎﺋﻴﻨﻲ ﻃﺒﻘﻪ ﻣﺘﻮﺳﻂ ﻣﺸﻐﻮل ﭼﻪﻛﺎري اﺳﺖ؟ اﻳﻦ ﻃﺒﻘﻪي ﻣﻨﻌﻄﻒ ﻛﻪ در ﻫﻤﻪﭼﻴﺰ ـﺻﻨﻌﺖ‪،‬‬ ‫ﺗﺠﺎرت و دﺳﺘﮕﺎه اداريـ ﻧﻔﻮذ ﻛﺮده‪ ،‬ﺑﺮاﺛﺮ اﺣﺎﻃﻪ ﺑﺮ ﻣﺮدم ﻧﻴﺮوﻣﻨﺪ اﺳﺖ و در زﻣﺎن آن ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ روزﻫﺎي ﻫﺠﺮت ﻣﺎ ﭼﻨﺎن‬ ‫راﺳﺦ و آﻣﺎده ﺑﻮد‪ ،‬آﻳﺎ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺳﺎل ‪ 1792‬ﺑﺮاي ﺗﺤﻘﻖ ارادهي ﻋﻤﻮﻣﻲ ﺑﭙﺎ ﻣﻲﺧﻴﺰد]زﻳﺮﻧﻮﻳﺲِ ﻣﺘﺮﺟﻢ اﮔﻠﻴﺴﻲ‪ :‬ﻛﻠﻤﻪي ﻫﺠﺮت‬ ‫ﻋﻴﻨﺎً در ﻣﺘﻦ اﻧﮕﻠﻴﺴﻲ آﻣﺪه و ﻣﺘﺮﺟﻢ اﻧﮕﻠﻴﺴﻲ ﺗﻮﺿﻴﺢ داده ﻛﻪ اﻳﻦ ﻛﻠﻤﻪي ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن را در اﻳﻦﺟﺎ ﺑﻪﻣﻌﻨﺎي آﻏﺎزِ دوران‬ ‫ﺟﺪﻳﺪ ﺑﻪﻛﺎر ﺑﺮده اﺳﺖ[؟ اﻓﺴﻮس! اﻳﻦ ﻃﺒﻘﻪ در اﺛﺮ ﻓﺴﺎد ﺷﺪﻳﺪ دوران اﻣﭙﺮاﺗﻮري ﺗﺒﺎه ﺷﺪه‪ ،‬ﺳﺎلﻫﺎ ﺑﻲﻫﺪف زﻧﺪﮔﻲ ﻛﺮده و‬ ‫از ﭘﺮوﻟﺘﺎرﻳﺎ ﻛﻨﺎره ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ؛ ﻫﻤﻴﻦ ﭘﺮوﻟﺘﺎرﻳﺎﺋﻲ ﻛﻪ دﻳﺮوز از آن ﻧﺸﺄت ﮔﺮﻓﺘﻪ و ارﺑﺎﺑﺎن ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﻓﺮدا ـدوﺑﺎرهـ ﺑﻪﺳﻮي او‬ ‫ﺑﺎزش ﻣﻲﮔﺮداﻧﻨﺪ‪ .‬از آن ﺑﺮادري ﺑﺎ ﻣﺮدم و ﺟﺪﻳﺖ ﺑﺮاي اﺻﻼﺣﺎت ﻛﻪ در ﺳﺎلﻫﺎي ‪ 1830‬ﺗﺎ ‪ 1848‬از ﺧﻮد ﻧﺸﺎن ﻣﻲداد‪،‬‬ ‫دﻳﮕﺮ ﺧﺒﺮي ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ اﺑﺘﻜﺎر ﺟﺴﻮراﻧﻪ و ﻏﺮﻳﺰه اﻧﻘﻼﺑﻲ ﺧﻮد‪ ،‬آﮔﺎﻫﻲ ﺑﻪﻧﻴﺮوي ﺧﻮﻳﺶ را ﻫﻢ از دﺳﺖ ﻣﻲدﻫﺪ‪.‬‬ ‫ﺑﻪﺟﺎي اﻳﻦﻛﻪ ﺧﻮدش را ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﻲ ﻛﻨﺪ‪ ،‬ﻛﺎري ﻛﻪ ﺑﻪﺧﻮﺑﻲ از او ﺳﺎﺧﺘﻪ اﺳﺖ‪ ،‬در ﻣﻴﺎن ﻟﻴﺒﺮالﻫﺎ ﺑﻪدﻧﺒﺎل ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎﻧﻲ ﺑﺮاي‬ ‫ﺧﻮد ﻣﻲﮔﺮدد‪ .‬آن دوﺳﺘﺪار ﻣﺮدم ﻛﻪ ﺗﺎرﻳﺦ ﻟﻴﺒﺮاﻟﻴﺴﻢ ﻓﺮاﻧﺴﻪ را ﻣﻲﻧﻮﻳﺴﺪ‪ ،‬ﻣﺎ را از ﺑﺴﻴﺎري دﻏﺪﻏﻪﻫﺎ ﺑﻲﻧﻴﺎز ﺧﻮاﻫﺪ ﻛﺮد‪.‬‬ ‫ﻟﻴﺒﺮاﻟﻴﺴﻢ راﺳﺘﻴﻦ در ﻛﺸﻮري ﻛﻪ ﻃﺒﻘﺎت ﺣﺎﻛﻤﻪي آن ﺑﺎ ﺳﺮ ﺑﺎز زدن از ﻫﺮﮔﻮﻧﻪ ﮔﺬﺷﺘﻲ‪ ،‬ﻫﺮ اﻧﺴﺎن ﺷﺮﻳﻔﻲ را وادار‬ ‫ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ ﻛﻪ اﻧﻘﻼﺑﻲ ﺷﻮد‪ ،‬ﺑﺎ ﻋﻘﻞ ﺟﻮر درﻧﻤﻲآﻳﺪ‪ .‬وﻟﻲ اﻳﻦ ﻟﻴﺒﺮاﻟﻴﺴﻢ ﻫﺮﮔﺰ ﭼﻴﺰي ﺟﺰ ژِزوﺋﻴﺘﻴﺰم آزادي ﻧﺒﻮده اﺳﺖ؛ ﺣﻘﻪاي‬ ‫از ﺟﺎﻧﺐ ﺑﻮرژوازي ﺑﺮاي ﻣﻨﺰوي ﻛﺮدن ﻛﺎرﮔﺮان‪ .‬از ﺑﺎﻳﻲ ﺗﺎ ژول ﻓﺎور‪ ،‬ﻣﻴﺎﻧﻪروﻫﺎ ﻫﻤﻮاره اﺳﺘﺒﺪاد ﺑﻮرژوازي را ﻻﭘﻮﺷﺎﻧﻲ‬ ‫ﻛﺮدهاﻧﺪ‪ ،‬اﻧﻘﻼبﻫﺎي ﻣﺎ را ﺑﻪﺧﺎك ﺳﭙﺮدهاﻧﺪ و ﻛﺸﺘﺎرﻫﺎي وﺳﻴﻊ ﭘﺮوﻟﺘﺮﻫﺎ را رﻫﺒﺮي ﻛﺮدهاﻧﺪ‪ .‬ﺳﺎزﻣﺎنﻫﺎ و اﻧﺠﻤﻦﻫﺎي‬ ‫روﺷﻦﺑﻴﻦ ﺳﺎﺑﻖ ﭘﺎرﻳﺲ از اﻳﻦﻫﺎ ﻟﻴﺒﺮالﻫﺎ ﺑﻴﺶﺗﺮ از ﻣﺮﺗﺠﻌﺎن ﻗﺴﻢﺧﻮده ﻧﻔﺮت داﺷﺘﻨﺪ‪ .‬اﺳﺘﺒﺪاد اﻣﭙﺮاﺗﻮري دوﺑﺎر از اﻳﻦ‬ ‫ﻟﻴﺒﺮالﻫﺎ اﻋﺎدهﺣﻴﺜﻴﺖ ﻛﺮد و ﺑﺨﺶ ﭘﺎﺋﻴﻨﻲ ﻃﺒﻘﻪ ﻣﺘﻮﺳﻂ ﺧﻴﻠﻲ زود ﺑﺎ ﻓﺮاﻣﻮش ﻛﺮدن ﻧﻘﺶ ﺧﻮد‪ ،‬ﻛﺴﺎﻧﻲ را ﺑﻪﻋﻨﻮان ﻣﺪاﻓﻊ‬ ‫ﭘﺬﻳﺮﻓﺖ ﻛﻪ ادﻋﺎ ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺧﻮد آنﻫﺎ ﺳﺮﻛﻮب ﺷﺪهاﻧﺪ‪ .‬ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺑﺎﻋﺚ ﺳ‪‬ﻘﻂ ﺟﻨﺒﺶ ‪ 1848‬ﺷﺪﻧﺪ و راه را ﺑﺮاي دوم‬ ‫دﺳﺎﻣﺒﺮ ﺑﺎز ﻛﺮدﻧﺪ؛ و در ﺗﺎرﻳﻜﻲ ﭘﺲ از آن ﺧﻮد را ﻣﺪﻋﻴﺎن ﻣﻌﺼﻮمِ آزادي ﻣﻮرد ﺗﺠﺎوز ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺟﺎ زدﻧﺪ]زﻳﺮﻧﻮﻳﺲ‬ ‫ﻣﺘﺮﺟﻢ اﻧﮕﻠﻴﺴﻲ‪ :‬در دوم دﺳﺎﻣﺒﺮ ‪ 1851‬ﺑﻨﺎﭘﺎرت ﭘﺲ از ﭘﺎﻳﺎن دوران ﺳﻪ ﺳﺎﻟﻪ رﻳﺎﺳﺖ ﺟﻤﻬﻮري ﺧﻮد‪ ،‬ﺑﺎ ﻳﻚ ﻛﻮدﺗﺎ‪،‬‬ ‫ﺟﻤﻬﻮري را ﻣﻨﺤﻞ و اﻣﭙﺮاﺗﻮري را اﻋﻼم ﻛﺮد و ﺧﻮد را ﺑﻪﻋﻨﻮان ﻧﺎﭘﻠﺌﻮن ﺳﻮم‪ ،‬اﻣﭙﺮاﺗﻮر ﺧﻮاﻧﺪ[‪ .‬اﻳﻦﻫﺎ ﺑﻪﻣﺠﺮد دﻣﻴﺪن اوﻟﻴﻦ‬ ‫ﺳﭙﻴﺪه ﺑﻪﻫﻤﺎن ﺻﻮرﺗﻲ ﻛﻪ ﻫﻤﻴﺸﻪ ﺑﻮدهاﻧﺪ‪ ،‬ﻇﺎﻫﺮ ﺷﺪﻧﺪ‪ :‬دﺷﻤﻨﺎن ﻃﺒﻘﻪﻛﺎرﮔﺮ‪ .‬در دوران اﻣﭙﺮاﺗﻮري‪» ،‬ﭼﭗ« ﻫﺮﮔﺰ اﻳﻦ‬ ‫ﺗﻮاﺿﻊ را ﻧﺸﺎن ﻧﺪاد ﻛﻪ ﺧﻮد را ﺑﺎ ﻣﻨﺎﻓﻊ ﻛﺎرﮔﺮان درﮔﻴﺮ ﻛﻨﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﻟﻴﺒﺮالﻫﺎ ـﻫﺮﮔﺰـ ﺣﺮف و اﻋﺘﺮاﺿﻲ ﺑﻪﻧﻔﻊ ﻛﺎرﮔﺮان )ﺣﺘﻲ‬ ‫از آن ﻗﺒﻴﻞ ﻛﻪ ﮔﺎﻫﻲ اوﻗﺎت ﻣﺠﻠﺲ از ‪ 1830‬ﺗﺎ ‪ 1848‬ﺷﺎﻫﺪ آن ﺑﻮد( در ﭼﻨﺘﻪي ﺧﻮد ﻧﻴﺎﻓﺘﻨﺪ‪ .‬ﺣﻘﻮقدانﻫﺎي ﺟﻮاﻧﻲ ﻛﻪ‬ ‫اﻳﻦﻫﺎ ﺑﻪدﻧﺒﺎل ﺧﻮد ﻳﺪك ﻣﻲﻛﺸﻴﺪﻧﺪ‪ ،‬ﺧﻴﻠﻲ زود ﻧﻘﺸﻪي آنﻫﺎ را آﺷﻜﺎر ﻛﺮدﻧﺪ‪ :‬ﮔﺮد آﻣﺪن ﭘﻴﺮاﻣﻮن اﻣﭙﺮاﺗﻮري ـ ﺑﺮﺧﻲ‬ ‫ﻣﺎﻧﻨﺪ اوﻟﻴﻮﻳﻪ و دارﻳﻤﻮن ﻋﻠﻨﺎً و ﺑﻌﻀﻲ ﻣﺜﻞ ﭘﻲﻛﺎر ﺑﺎ اﺣﺘﻴﺎط‪ .‬ﺑﺮاي ﺧﺠﺎﻟﺘﻲﻫﺎ ﻳﺎ ﻣﻘﺎمﭘﺮﺳﺖﻫﺎ ﻫﻢ »ﭼﭗِ ﺑﺎز« را ﺑﻨﻴﺎد‬ ‫ﮔﺬاﺷﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﻋﻤﻼً ﻧﻴﻤﻜﺘﻲ ﺑﺮاي ﻧﺎﻣﺰدﻫﺎي ﻣﻨﺘﻈﺮ درﻳﺎﻓﺖ ﭘﺴﺖﻫﺎي دوﻟﺘﻲ ﺑﻮد؛ و در واﻗﻊ ﻫﻢ‪ ،‬در ‪ 1870‬ﻋﺪهاي از‬ ‫ﻟﻴﺒﺮالﻫﺎ ﺧﻮاﺳﺘﺎر ﻛﺎر دوﻟﺘﻲ ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬ﺑﺮاي »ﺳﺮﺳﺨﺖﻫﺎ« ﻫﻢ »ﭼﭗِ ﺑﺴﺘﻪ« ﺑﻮد ﻛﻪ در آن ﻏﻮلﻫﺎﺋﻲ آﺷﺘﻲﻧﺎﭘﺬﻳﺮ ﻣﺎﻧﻨﺪ‬ ‫ﮔﺎﻣﺒﺘﺎ‪ ،‬ﻛ‪‬ﺮﻣﻴﻮ‪ ،‬آراﮔﻮ و ﻣﻠﺘﺎن ﻧﮕﺎﻫﺒﺎﻧﻲ از اﺻﻮل ﺧﺎﻟﺺ را ﻋﻬﺪهدار ﺷﺪه ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﺳﺮﻛﺮدهﻫﺎ در ﻣﺮﻛﺰ ﺻﺪرﻧﺸﻴﻦ ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﺑﻪاﻳﻦ‬ ‫ﺗﺮﺗﻴﺐ‪ ،‬اﻳﻦ دو ﮔﺮوه ﻏﻴﺐﮔﻮ ﻫﻤﻪي ﺑﺨﺶﻫﺎي اﭘﻮزﻳﺴﻴﻮن را در ﭼﻨﮓ ﺧﻮد داﺷﺘﻨﺪ ـ »ﺷﺮﻣﮕﻴﻦﻫﺎ« و »ﮔﺴﺘﺎخﻫﺎ«‪ .‬ﭘﺲ‬ ‫از رﻓﺮاﻧﺪوم‪ ،‬اﻳﻦﻫﺎ ﺑﻪﻣﺮﺟﻊ ﻣﻘﺪس و رﻫﺒﺮان ﺑﻲﭼﻮن و ﭼﺮاي ﺑﺨﺶ ﭘﺎﺋﻴﻨﻲ ﻃﺒﻘﻪ ﻣﺘﻮﺳﻄﻲ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺷﺪﻧﺪ ﻛﻪ ﺑﻴﺶ از ﭘﻴﺶ‬

‫‪27‬‬

‫از ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻛﺮدن ﺑﺮﺧﻮد ﻋﺎﺟﺰ ﺑﻮد؛ و ﺑﻪﻫﺸﺪار ﻋﻠﻴﻪ ﺧﻄﺮِ ﺟﻨﺒﺶ ﺳﻮﺳﻴﺎﻟﻴﺴﺘﻲاي ﻛﻪ دﺳﺖ اﻣﭙﺮاﺗﻮر را ﭘﺸﺖ آن ﻧﺸﺎن‬ ‫ﻣﻲدادﻧﺪ‪ ،‬ﻣﺸﻐﻮل ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﻃﺒﻘﻪ ]ﺑﺨﺶﻫﺎي ﭘﺎﺋﻴﻨﻲ ﻃﺒﻘﻪ ﻣﺘﻮﺳﻂ[ ﺑﻪﻟﻴﺒﺮالﻫﺎ اﺧﺘﻴﺎر ﺗﺎم داد‪ ،‬ﭼﺸﻢاش را ﺑﺴﺖ و ﺧﻮد را‬ ‫رﻫﺎ ﻛﺮد ﺗﺎ ﺑﻪﺗﺪرﻳﺞ ﺑﻪﺳﻮي اﻣﭙﺮاﺗﻮري ﭘﺎرﻟﻤﺎﻧﻲِ ﻣﻤﻠﻮ از ﭘﺴﺖﻫﺎي وزارت ﺑﺮاي ﻣﺘﻮﻟﻴﺎناش ﻛﺸﻴﺪه ﺷﻮد‪ .‬اﻳﻦ ﺻﺎﻋﻘﻪ ﺑﻪ‬ ‫آنﻫﺎ ﺟﺎن دوﺑﺎره داد‪ ،‬وﻟﻲ ﺧﻴﻠﻲ ﻣﻮﻗﺖ‪ .‬ﻫﻨﮕﺎم دﻋﻮت ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎن ﺑﻪﺣﻔﻆ آراﻣﺶ‪ ،‬ﺑﺨﺶ ﭘﺎﺋﻴﻨﻲ ﻃﺒﻘﻪ ﻣﺘﻮﺳﻄﻪ‪ ،‬اﻳﻦ ﻣﺎدر‬ ‫دﻫﻢ اوت ﻣﻄﻴﻌﺎﻧﻪ ﺳﺮ ﺧﻢ ﻛﺮد و اﺟﺎزه داد ﺗﺎ ﺑﻴﮕﺎﻧﻪ ﺳﺮِ ﺧﻮد را دﻗﻴﻘﺎً در ﺳﻴﻨﻪي ﻓﺮاﻧﺴﻪ ﻓﺮو ﺑ‪‬ﺮَد‪.‬‬ ‫ﻓﺮاﻧﺴﻪي ﺑﻴﭽﺎره! ﭼﻪﻛﺴﻲ ﺗﻮ را ﻧﺠﺎت ﺧﻮاﻫﺪ داد؟ ﻓﺮودﺳﺖﻫﺎ‪ ،‬ﺗﻬﻴﺪﺳﺘﺎن‪ ،‬ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺷﺶ ﺳﺎل ﺑﻪﺧﺎﻃﺮ ﺗﻮ ﺑﺎ‬ ‫اﻣﭙﺮاﺗﻮري ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ﻛﺮدﻧﺪ‪.‬‬ ‫درﺣﺎﻟﻲﻛﻪ ﻃﺒﻘﺎت ﺑﺎﻻ ﻣﻠﺖ را در ازاي ﭼﻨﺪ ﺳﺎﻋﺖ اﺳﺘﺮاﺣﺖ‪ ‬ﺧﻮد ﻣﻲﻓﺮوﺷﻨﺪ و ﻟﻴﺒﺮالﻫﺎ درﺻﺪدﻧﺪ ﻛﻪ در ﺳﺎﻳﻪ‬ ‫اﻣﭙﺮاﺗﻮري ﺑﻪﻧﺎن و ﻧﻮاﺋﻲ ﺑﺮﺳﻨﺪ‪ ،‬ﺗﻌﺪاد اﻧﮕﺸﺖﺷﻤﺎري از اﻓﺮاد ﺑﻲﺳﻼح و ﺑﻲﺣﻔﺎظ ﻋﻠﻴﻪ ﻣﺴﺘﺒﺪ ﻫﻨﻮز ﻛﺎﻣﻼً ﻗﺪرﺗﻤﻨﺪ‪ ،‬ﺑﻪﭘﺎ‬ ‫ﻣﻲﺧﻴﺰﻧﺪ‪ .‬از ﺳﻮﺋﻲ‪ ،‬ﺟﻮاﻧﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺟﺰو ﺑﻮرژوازي ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬ﺑﻪﻣﺮدم ﭘﻴﻮﺳﺘﻪاﻧﺪ‪ :‬ﻫﻤﺎن ﻓﺮزﻧﺪان ﺧﻠﻒ ‪ 1789‬ﻛﻪ ﻣﺼﻤﻢ‬ ‫ﺑﻪاداﻣﻪي اﻧﻘﻼباﻧﺪ؛ از ﺳﻮي دﻳﮕﺮ‪ ،‬ﻛﺎرﮔﺮان ﺑﺮاي ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ و ﻣﻄﺎﻟﺒﻪي ﺣﻘﻮقِ ﻛﺎر ﻣﺘﺤﺪ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‪ .‬اﻣﭙﺮاﺗﻮري ﺑﻪﻋﺒﺚ‬ ‫ﻣﻲﻛﻮﺷﺪ در ﺻﻒ آنﻫﺎ ﺷﻜﺎف ﺑﻴﻨﺪازد و ﻛﺎرﮔﺮان را ﺟﺬب ﻛﻨﺪ‪ .‬اﻳﻦﻫﺎ دام را ﻣﻲﺑﻴﻨﻨﺪ‪ ،‬آﻣﻮزﮔﺎران ﺳﻮﺳﻴﺎﻟﻴﺴﻢ ﻗﻴﺼﺮي را‬ ‫ﻫﻮ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ و از ‪ 1863‬ﺑﻪﺑﻌﺪ‪ ،‬ﺑﺪون ﻫﻴﭻ ﻧﺸﺮﻳﻪ و ﺗﺮﻳﺒﻮﻧﻲ‪ ،‬ﺑﻪرﻏﻢ ﻧﺎﺧﺮﺳﻨﺪي ﺷﺪﻳﺪ ﺗﻤﻠﻖﮔﻮﻳﺎن ﻟﻴﺒﺮال ﻛﻪ ﻣﻌﺘﻘﺪﻧﺪ ‪1789‬‬ ‫ﻫﻤﻪي ﻃﺒﻘﺎت را ﺑﺮاﺑﺮ ﻛﺮده اﺳﺖ‪ ،‬ﺧﻮد را ﺑﻪﻋﻨﻮان ﻳﻚ ﻃﺒﻘﻪ ﺗﺜﺒﻴﺖ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪ .‬اﻳﻦﻫﺎ در ‪ 1863‬ﺑﻪﺧﻴﺎﺑﺎنﻫﺎ ﻣﻲرﻳﺰﻧﺪ و ﺑﺮ‬ ‫ﺳﺮ ﻣﺰار داﻧﻴﻞ ﻣﺎﻧﻴﻦ ]ﺗﻮﺿﻴﺢ ﻣﺘﺮﺟﻢ اﻧﮕﻠﻴﺴﻲ‪ :‬رﻫﺒﺮ ﻧﺎﺳﻴﻮﻧﺎﻟﻴﺴﺖ اﻳﺘﺎﻟﻴﺎﺋﻲ )‪1857‬ـ‪ (1804‬ﻛﻪ در ﺗﺒﻌﻴﺪ در ﻓﺮاﻧﺴﻪ‬ ‫درﮔﺬﺷﺖ[ ﺗﻈﺎﻫﺮات ﺑﺮﭘﺎ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ و ﺑﻪرﻏﻢ ﭼﻤﺎق ﺳﺒﻴﺮّي ﻋﻠﻴﻪ‪ ‬ﻣﻮﻧﺘﺎﻧﺎ ]ﺗﻮﺿﻴﺢ ﻣﺘﺮﺟﻢ اﻧﮕﻠﻴﺴﻲ‪ :‬دﻫﻜﺪهاي ﻛﻪ در ‪1863‬‬ ‫در آن ﺳﺮﺑﺎزانِ ﮔﺎرﻳﺒﺎﻟﺪي از ﻓﺮاﻧﺴﻪ ﺷﻜﺴﺖ ﺧﻮردﻧﺪ[ اﻋﺘﺮاض ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪ .‬در اﻳﻦ دوران ﺣﺰب ﺳﻮﺳﻴﺎﻟﻴﺴﺖ اﻧﻘﻼﺑﻲ ﺑﻪﻇﻬﻮر‬ ‫ﻣﻲرﺳﺪ؛ و »ﭼﭗ« دﻧﺪان ﻗﺮوﭼﻪ ﻣﻲرود‪ .‬ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ ﻋﺪهاي ﻛﺎرﮔﺮ ﺑﻲﺧﺒﺮ از ﺗﺎرﻳﺦِ ﺧﻮد از ژول ﻓﺎور ﻣﻲﭘﺮﺳﻨﺪ ﻛﻪ آﻳﺎ‬ ‫ﻟﻴﺒﺮالﻫﺎ در روز ﻗﻴﺎم ﺑﺮاي ﺟﻤﻬﻮري از آنﻫﺎ ﺣﻤﺎﻳﺖ ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﻛﺮد‪ ،‬اﻳﻦ رﻫﺒﺮ ﺣﺰب »ﭼﭗ« ﺑﺎ وﻗﺎﺣﺖ ﭘﺎﺳﺦ ﻣﻲدﻫﺪ‪:‬‬ ‫»آﻗﺎﻳﺎن! ﻛﺎرﮔﺮان! اﻣﭙﺮاﺗﻮري را ﺷﻤﺎ ﺳﺎﺧﺘﻪاﻳﺪ و ﺧﺮاب ﻛﺮدناش ﻫﻢ ﺑﺮﻋﻬﺪهي ﺷﻤﺎﺳﺖ«‪ .‬و ﭘﻲﻛﺎر ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ ‪:‬‬ ‫»ﺳﻮﺳﻴﺎﻟﻴﺴﻢ وﺟﻮد ﻧﺪارد«‪ ،‬ﻳﺎ »در ﻫﺮﺻﻮرت ﻣﺎ ﺑﺎ آن وارد ﺑﺤﺚ ﻧﻤﻲﺷﻮﻳﻢ«‪.‬‬ ‫ﺑﻪاﻳﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﺑﻪﺧﻮﺑﻲ ﻣﺴﻠﻢ ﺷﺪ ﻛﻪ ﻛﺎرﮔﺮان در آﻳﻨﺪه ﻣﺒﺎرزه را ﺑﺪون ﻛﻤﻚ دﻳﮕﺮان اداﻣﻪ ﺧﻮاﻫﻨﺪ داد‪ .‬از زﻣﺎن ﺷﺮوع‬ ‫ﻣﺠﺪد ﺗﺠﻤﻌﺎت ﻋﻤﻮﻣﻲ‪ ،‬آنﻫﺎ ﻃﺎﻻرﻫﺎ را ﭘﺮ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ و ﻋﻠﻲرﻏﻢ ﺗﻌﻘﻴﺐ و زﻧﺪانْ اﻣﭙﺮاﺗﻮري را ﺑﻪﺳﺘﻮه ﻣﻲآورﻧﺪ‪ ،‬زﻳﺮ ﭘﺎﻳﺶ‬ ‫را ﺧﺎﻟﻲ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ و از ﻫﺮﺣﺎدﺛﻪاي ﺑﺮاي ﺿﺮﺑﻪ وارد ﻛﺮدن ﺑﻪآن اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲﻧﻤﺎﻳﻨﺪ‪ .‬در ‪ 26‬اﻛﺘﺒﺮ ‪ 1869‬ﺗﻬﺪﻳﺪ ﺑﻪراهﭘﻴﻤﺎﺋﻲ‬ ‫ﺑﻪﺳﻮي ارﮔﺎن ﻗﺎﻧﻮنﮔﺰاري ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ؛ در ﻧﻮاﻣﺒﺮ‪ ،‬ﺗﻮﻳﻠﺮي را ﺑﻪﺧﺎﻃﺮ اﻧﺘﺨﺎب روﺷﻔﻮر]*[ دﺷﻨﺎم ﻣﻲدﻫﻨﺪ؛ در دﺳﺎﻣﺒﺮ ارﮔﺎن‬ ‫ﻗﺎﻧﻮنﮔﺰاري را ﺑﺎ ﺳﺮود ﻣﺎرﺳﻴﺰ ﺗﻜﺎن ﻣﻲدﻫﻨﺪ؛ در ژاﻧﻮﻳﻪ ‪ 1870‬ﺑﺎ ﻗﺪرت ‪ 200/000‬ﻧﻔﺮ ﺟﻤﻌﻴﺖ ﺑﻪﺗﺸﻴﻴﻊ وﻳﻜﺘﻮر ﻧﻮار‬ ‫ﻣﻲروﻧﺪ و اﮔﺮ ﺧﻮب ﻫﺪاﻳﺖ ﺷﺪه ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﺗﺎج و ﺗﺨﺖ را ﺟﺎرو ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ‪.‬‬ ‫»ﭼﭗ«‪ ،‬ﺗﺮﺳﻴﺪه از اﻧﺒﻮ ﺟﻤﻌﻴﺖ ﻛﻪ ﻣﻲرﻓﺖ ﺗﺎ آنﻫﺎ را ﺗﺤﺖاﻟﺸﻌﺎع ﻗﺮار دﻫﺪ‪ ،‬ﺑﻪرﻫﺒﺮان آنﻫﺎ اﻧﮓ اوﺑﺎش و ﻋﺎﻣﻞ‬ ‫ﭘﻠﻴﺲ زد‪ .‬وﻟﻲ آنﻫﺎ ﻫﻢﭼﻨﺎن در ﺻﻒ ﻣﻘﺪم ﻣﻲﻣﺎﻧﻨﺪ و ﺑﺎ ﻧﻘﺎب ﺑﺮداﺷﺘﻦ از ﭼﻬﺮهي »ﭼﭗ« و ﻓﺮاﺧﻮاﻧﺪن آنﻫﺎ ﺑﻪﺑﺤﺚ‪،‬‬ ‫درﻋﻴﻦﺣﺎل آﺗﺶ ﺧﻮد را ﻣﺘﻮﺟﻪ اﻣﭙﺮاﺗﻮري ﻣﻲﻧﻤﺎﻳﻨﺪ و ﺑﻪﭘﻴﺶآﻫﻨﮓ ﻋﻠﻴﻪ رﻓﺮاﻧﺪوم ﺗﺒﺪﻳﻞ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﺑﺎ ﭘﺨﺶ ﺷﺎﻳﻌﻪي‬ ‫ﺟﻨﮓ‪ ،‬آنﻫﺎ اوﻟﻴﻦ ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﻣﻮﺿﻊ ﻣﻲﮔﻴﺮﻧﺪ‪ .‬ﺗﻔﺎﻟﻪﻫﺎي ﻛﻬﻨﻪي ﺷﻮﻳﻨﻴﺴﻢ ﻛﻪ ﺗﻮﺳﻂ ﺑﻨﺎﭘﺎرﺗﻴﺴﺖﻫﺎ ﺗﺤﺮﻳﻚ‬ ‫ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬آب را ﮔﻞآﻟﻮد ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ؛ ﻟﻴﺒﺮالﻫﺎ ﻣﻨﻔﻌﻞ ﻣﻲﻣﺎﻧﻨﺪ ﻳﺎ ﻛﻒ ﻣﻲزﻧﻨﺪ؛ اﻣﺎ ﻛﺎرﮔﺮان راه را ﻣﻲﺑﻨﺪﻧﺪ‪ .‬در ‪ 15‬ژوﺋﻴﻪ‬ ‫درﺳﺖ در ﻫﻤﺎن ﺳﺎﻋﺖﻫﺎﺋﻲ ﻛﻪ اوﻟﻴﻮﻳﻪ ﭘﺸﺖ ﺗﺮﻳﺒﻮن ﺑﺎ ﻓﺮاغ ﺑﺎل از ﺟﻨﮓ ﺳﺨﻦ ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ‪ ،‬ﺳﻮﺳﻴﺎﻟﻴﺴﺖﻫﺎي اﻧﻘﻼﺑﻲ ﺑﺎ‬ ‫ﻓﺮﻳﺎد »زﻧﺪهﺑﺎد ﺻﻠﺢ« و ﺳﺮ دادن ﺗﺮاﻧﻪ ﺻﻠﺢﺟﻮﻳﺎﻧﻪي »ﺧﻠﻖﻫﺎ ﺑﺮادران ﻣﺎ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬ﺧﻮدﻛﺎﻣﮕﺎن دﺷﻤﻨﺎنﻣﺎن«‪ ،‬ﺑﻮﻟﻮارﻫﺎي‬

‫‪28‬‬

‫ﭘﺎرﻳﺲ را ﭘﺮ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪ .‬از ﺷﺎﺗﻮدو ﺗﺎ ﺑﻮﻟﻮار ﺳﻦدﻧﻲ ﻣﺮدم ﺑﺮاي آنﻫﺎ ﻛﻒ ﻣﻲزﻧﻨﺪ‪ ،‬وﻟﻲ در ﺑﻮﻟﻮارﻫﺎي ﺑﻮنﻧﻮول و ﻣﻮنﻣﺎرﺗﺮ‬ ‫آنﻫﺎ را ﻫﻮ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ و ﺑﺎ دﺳﺘﻪﻫﺎﺋﻲ ﻛﻪ ﻓﺮﻳﺎد ﺟﻨﮓ ﺳﺮدادهاﻧﺪ‪ ،‬درﮔﻴﺮ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬ ‫روز ﺑﻌﺪ دوﺑﺎره در ﺑﺎﺳﺘﻴﻞ ﮔﺮد ﻫﻢ ﻣﻲآﻳﻨﺪ و در ﺧﻴﺎﺑﺎنﻫﺎ راهﭘﻴﻤﺎﺋﻲ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬راﻧﻮﻳﻪ]*[ ﻧﻘﺎشِ رويِ ﺳﻔﺎل ﻛﻪ در‬ ‫ﺑِﻞوﻳﻞ ﻣﻌﺮوف اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﺎ ﭘﺮﭼﻤﻲ در دﺳﺖ ﭘﻴﺸﺎﭘﻴﺶ آنﻫﺎ ﺣﺮﻛﺖ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬در ﻓﻮﺑﻮر ﻣﻮﻧﻤﺎرﺗﺮ »دژﺑﺎنﻫﺎي ﺷﻬﺮي« ﺑﺎ‬ ‫ﺷﻤﺸﻴﺮﻫﺎي آﺧﺘﻪ ﺑﻪآنﻫﺎ ﻳﻮرش ﻣﻲﺑﺮﻧﺪ‪.‬‬ ‫آنﻫﺎ ﻧﺎﺗﻮان از ﺗﺄﺛﻴﺮﮔﺰاري ﺑﺮ ﺑﻮرژوازي‪ ،‬ﻫﻤﺎنﻃﻮر ﻛﻪ در ‪ 1869‬ﻛﺮده ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻪﻛﺎرﮔﺮان آﻟﻤﺎن رو ﻣﻲآورﻧﺪ‪» :‬ﺑﺮادران‪،‬‬ ‫ﻣﺎ ﺑﺎ ﺟﻨﮓ ﻣﺨﺎﻟﻔﺖ ﻣﻲﻛﻨﻴﻢ‪ ،‬ﻣﺎ آرزوﻣﻨﺪ ﺻﻠﺢ‪ ،‬ﻛﺎر و آزادي ﻫﺴﺘﻴﻢ‪ .‬ﺑﺮادران‪ ،‬ﺑﻪﻣﺰدوراﻧﻲ ﻛﻪ در ﺻﺪدﻧﺪ ﺷﻤﺎ را در‬ ‫ﺧﺼﻮص ﺧﻮاﺳﺖﻫﺎي واﻗﻌﻲ ﻓﺮاﻧﺴﻪ ﺑﻔﺮﻳﺒﻨﺪ‪ ،‬ﮔﻮش ﻧﺪﻫﻴﺪ«‪ .‬اﻳﻦ ﭘﻴﺎم ﺑﺰرگﻣﻨﺸﺎﻧﻪ ﭘﺎداش ﺧﻮد را درﻳﺎﻓﺖ ﻛﺮد‪ .‬در ‪1869‬‬ ‫داﻧﺸﺠﻮﻳﺎن ﺑﺮﻟﻦ ﭘﻴﺎم ﺻﻠﺢﺟﻮﻳﺎﻧﻪ داﻧﺸﺠﻮﻳﺎن ﻓﺮاﻧﺴﻮي را ﺑﺎ دﺷﻨﺎم ﭘﺎﺳﺦ داده ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬در ‪ 1870‬ﻛﺎرﮔﺮان ﺑﺮﻟﻦ اﻳﻦﮔﻮﻧﻪ ﺑﺎ‬ ‫ﻛﺎرﮔﺮان ﻓﺮاﻧﺴﻪ ﺳﺨﻦ ﮔﻔﺘﻨﺪ‪» :‬ﻣﺎ ﻧﻴﺰ آرزوﻣﻨﺪ ﺻﻠﺢ‪ ،‬ﻛﺎر و آزادي ﻫﺴﺘﻴﻢ‪ .‬ﻣﺎ ﻣﻲداﻧﻴﻢ ﻛﻪ در ﻫﺮ دو ﺳﻮي راﻳﻦ ﺑﺮادراﻧﻲ‬ ‫ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﻣﺎ ﺣﺎﺿﺮﻳﻢ ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ آنﻫﺎ در راه ﺟﻤﻬﻮري ﺟﻬﺎﻧﻲ ﺟﺎن ﺑﺪﻫﻴﻢ«‪ .‬ﭼﻪ ﭘﻴﺶﮔﻮﺋﻲ ﭘﺮﻣﻌﻨﺎﺋﻲ! ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ اﻳﻦ ﻛﻠﻤﺎت‬ ‫ﺑﺮ ﺻﻔﺤﻪي اول ﻛﺘﺎب زرﻳﻨﻲ ﻛﻪ ﺗﺎزه ﺗﻮﺳﻂ ﻛﺎرﮔﺮان ﮔﺸﻮده ﺷﺪه اﺳﺖ‪ ،‬ﻧﻘﺶﺑﻨﺪد‪.‬‬ ‫ﺑﻪاﻳﻦﺗﺮﺗﻴﺐ‪ ،‬در اواﺧﺮ اﻣﭙﺮاﺗﻮري ﻫﻴﭻ ﺟﻮﺷﺶ و ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻲ‪ ،‬ﺟﺰ در ﻣﻴﺎن ﻛﺎرﮔﺮان و ﺟﻮاﻧﺎﻧﻲ ﻛﻪ از ﻃﺒﻘﻪ ﻣﺘﻮﺳﻂ ﺑﻪآنﻫﺎ‬ ‫ﭘﻴﻮﺳﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬وﺟﻮد ﻧﺪاﺷﺖ‪ .‬ﺗﻨﻬﺎ اﻳﻦﻫﺎ ﻧﻮﻋﻲ ﺷﺠﺎﻋﺖ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﻧﺸﺎن دادﻧﺪ و در ﺷﺮاﻳﻂ ﻓﻠﺞ ﻋﻤﻮﻣﻲِ اواﺳﻂ ﻣﺎه ژوﺋﻴﻪ‬ ‫‪ 1870‬ﻓﻘﻂ آنﻫﺎ در ﺧﻮد اﻳﻦ ﻧﻴﺮو را ﻳﺎﻓﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﻻاﻗﻞ ﺑﺮاي رﺳﺘﮕﺎري ﻓﺮاﻧﺴﻪ ﺗﻼش ﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬ ‫وﻟﻲ آنﻫﺎ ﻓﺎﻗﺪ اوﺗﻮرﻳﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ و ﺑﻪدﻟﻴﻞ ﻓﻘﺪان ﺗﺠﺮﺑﻪي ﺳﻴﺎﺳﻲ ﻧﺘﻮاﻧﺴﺘﻨﺪ ﺑﺨﺶ ﭘﺎﺋﻴﻨﻲ ﻃﺒﻘﻪ ﻣﺘﻮﺳﻂ را ﻛﻪ ﺑﺮاي‬ ‫آنﻫﺎ ﻫﻢ ﻣﺒﺎرزه ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ‪ ،‬ﺑﺎ ﺧﻮد ﻫﻤﺮاه ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬آنﻫﺎ در ﻫﺸﺘﺎد ﺳﺎل ﮔﺬﺷﺘﻪ ﭼﮕﻮﻧﻪ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺴﺘﻨﺪ اﻳﻦ ﺗﺠﺮﺑﻪ را ﻛﺴﺐ ﻛﻨﻨﺪ‪،‬‬ ‫درﺣﺎﻟﻲﻛﻪ اﺧﺘﻨﺎق ﻃﺒﻘﻪ ﺣﺎﻛﻢ ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﺑﺎ ﻣﺒﺎرزهي آنﻫﺎ ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ﻛﺮده ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﻠﻜﻪ ﺣﺘﻲ از ﺣﻖ روﺷﻦ ﺳﺎﺧﺘﻦ ﺧﻮﻳﺶ ﻧﻴﺰ‬ ‫ﻣﺤﺮومﺷﺎن ﻧﻤﻮده ﺑﻮد؟ اﻳﻦ ﻃﺒﻘﺎت ﺣﺎﻛﻢ ﺑﻪﺳﺎﺋﻘﻪي ﻧﻮﻋﻲ ﻣﺎﻛﻴﺎوﻟﻴﺴﻢ ذاﺗﻲ‪ ،‬آنﻫﺎ را ﻧﺎﭼﺎر ﻛﺮده ﺑﻮدﻧﺪ ﻛﻪ ﻛﻮرﻣﺎل در‬ ‫ﺗﺎرﻳﻜﻲ راهﺟﻮﺋﻲ ﻛﻨﻨﺪ ﺗﺎ ﺑﻬﺘﺮ ﺑﺘﻮان ﺑﻪﻏﻴﺐﮔﻮﻳﺎن و ﻓﺮﻗﻪﺑﺎزان ﺳﭙﺮدﺷﺎن‪ .‬در دوران اﻣﭙﺮاﺗﻮري ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ ﺗﺠﻤﻌﺎت‬ ‫ﻋﻤﻮﻣﻲ و ﻣﻄﺒﻮﻋﺎت دوﺑﺎره ﭘﺪﻳﺪار ﺷﺪ‪ ،‬آﻣﻮزش ﻛﺎرﮔﺮان ﺗﺎزه ﻣﻲﺑﺎﻳﺴﺖ ﺳﺎﻣﺎن ﻣﻲﮔﺮﻓﺖ‪ .‬ﺧﻴﻠﻲﻫﺎ ﻛﻪ در دام ﻣﻐﺰﻫﺎي‬ ‫ﻋﻠﻴﻞ اﻓﺘﺎده ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﺑﺎ اﻳﻦ اﻋﺘﻘﺎد ﻛﻪ رﻫﺎﺋﻲﺷﺎن واﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪاﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ دﺳﺘﻲ زﻳﺮ ﺑﺎلﺷﺎن را ﺑﮕﻴﺮد‪ ،‬دﻧﺒﺎل ﻫﺮﻛﺴﻲ ﻛﻪ از‬ ‫ﺳﺮﻧﮕﻮﻧﻲ اﻣﭙﺮاﺗﻮري دم ﻣﻲزد‪ ،‬راه اﻓﺘﺎدﻧﺪ‪ .‬دﻳﮕﺮان‪ ،‬ﺑﺎ اﻳﻦ اﻋﺘﻘﺎد ﻛﻪ ﺣﺘﻲ ﺛﺎﺑﺖ ﻗﺪمﺗﺮﻳﻦ ﺑﻮرژواﻫﺎ ﻫﻢ ﺑﺎ ﺳﻮﺳﻴﺎﻟﻴﺴﻢ‬ ‫ﺧﺼﻮﻣﺖ دارﻧﺪ و ﻓﻘﻂ ﺑﺮاي ﭘﻴﺶﺑﺮد ﻧﻘﺸﻪﻫﺎي ﺧﻮد ﻣﺠﻴﺰ ﻣﺮدم را ﻣﻲﮔﻮﻳﻨﺪ‪ ،‬ﻣﻲﺧﻮاﺳﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﻛﺎرﮔﺮان در ﮔﺮوهﻫﺎﺋﻲ ﻓﺎرغ‬ ‫از ﻫﺮﮔﻮﻧﻪ واﺑﺴﺘﮕﻲ ﻣﺘﺸﻜﻞ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﺟﺮﻳﺎنﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﺎﻫﻢ ﺗﻼﻗﻲ ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬وﺿﻌﻴﺖ آﺷﻔﺘﻪي ﺣﺰب اﻗﺪام در ﻧﺸﺮﻳﻪ‬ ‫آنﻫﺎ ـﻣﺎرﺳﻴﻴﺰـ ﺑﻪﻋﺮﻳﺎﻧﻲ ﻧﻤﺎﻳﺎن ﺑﻮد‪ :‬آش درﻫﻢﺟﻮﺷﻲ از ﻧﻈﺮﻳﻪﭘﺮدازان و ﻧﻮﻳﺴﻨﺪﮔﺎن ﻧﻮﻣﻴﺪ ﻛﻪ ﻧﻔﺮت از اﻣﭙﺮاﺗﻮري‬ ‫ﻣﺘﺤﺪﺷﺎن ﻛﺮده ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﺪون ﻫﻴﭻ ﻧﻈﺮ ﻣﺸﺨﺺ و ﺑﺎﻻﺗﺮ از آن ﺑﺪون ﻫﺮﮔﻮﻧﻪ اﻧﻀﺒﺎط‪ .‬زﻣﺎن زﻳﺎدي ﻻزم ﺑﻮد ﺗﺎ ﻫﻴﺠﺎنﻫﺎي‬ ‫اوﻟﻴﻪ ﻓﺮوﻧﺸﻴﻨﺪ و از ﻣﺰﺧﺮﻓﺎت روﻣﺎﻧﺘﻴﻜﻲ ﻛﻪ ﺑﻴﺴﺖ ﺳﺎل ﺳﺮﻛﻮب و ﻛﻤﺒﻮد‪ ‬ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ راﻳﺞ ﻛﺮده ﺑﻮد‪ ،‬ﺧﻼﺻﻲ ﺣﺎﺻﻞ ﺷﻮد‪.‬‬ ‫ﺑﺎاﻳﻦﺣﺎل‪ ،‬ﻧﻔﻮذ ﺳﻮﺳﻴﺎﻟﻴﺴﺖﻫﺎ ﺑﻪﺗﺪرﻳﺞ ﻏﻠﺒﻪ ﻛﺮد و ﺑﻪﻣﺮور زﻣﺎن‪ ،‬ﺑﻲﺗﺮدﻳﺪ آنﻫﺎ ﻣﻲﺑﺎﻳﺴﺖ ﻧﻈﺮات ﺧﻮد را ﻧﻈﻢ ﻣﻲدادﻧﺪ‪،‬‬ ‫ﺑﺮﻧﺎﻣﻪي ﺧﻮد را ﺗﻨﻈﻴﻢ ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ‪ ،‬ﭘﺮﮔﻮﺋﻲِ ﺻﺮف را دور ﻣﻲرﻳﺨﺘﻨﺪ و وارد ﻋﻤﻞ ﺟﺪي ﻣﻲﺷﺪﻧﺪ‪ .‬ﭘﻴﺶ از اﻳﻦ‪ ،‬در ‪1869‬‬ ‫ﺟﻮاﻣﻊ ﻛﺎرﮔﺮي ﻛﻪ ﺑﺮاي ﻫﻢﻳﺎري ﻣﺎﻟﻲ‪ ،‬ﻣﻘﺎوﻣﺖ و ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺑﻨﻴﺎد ﺷﺪه ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬در ﻳﻚ ﻓﺪراﺳﻴﻮن ﻣﺘﺤﺪ ﺷﺪﻧﺪ ﻛﻪ ﻣﺮﻛﺰ آن در‬ ‫ﻣﻴﺪان ﻛﻮردري ﺗﺎﻣﭙﻞ ﻗﺮار داﺷﺖ‪ .‬اﻧﺘﺮﻧﺎﺳﻴﻮﻧﺎل ﺑﺎ ﻃﺮح ﻣﻨﺴﺠﻢﺗﺮﻳﻦ ﻧﻈﺮ ﭘﻴﺮاﻣﻮن ﺟﻨﺒﺶ اﻧﻘﻼﺑﻲ ﻗﺮن ﻣﺎ‪ ،‬ﺗﺤﺖ ﻫﺪاﻳﺖ‬ ‫وارﻟﻦ]*[ )ﺻﺤﺎﻓﻲ ﺑﺎ ﻫﻮش و ﻛﻢﻧﻈﻴﺮ(‪ ،‬دووال‪ ،‬ﺗﺎﻳﺰ‪ ،‬ﻓﺮاﻧﻜﻞ ]*[ و ﭼﻨﺪ ﻓﺮد ﻓﺪاﻛﺎر دﻳﮕﺮ ـدر ﻓﺮاﻧﺴﻪـ رﺷﺪ و ﻗﺪرتﻳﺎﺑﻲ را‬ ‫آﻏﺎز ﻛﺮده ﺑﻮد‪ .‬اﻳﻦ اﻧﺠﻤﻦ ﻛﻪ ﺟﻠﺴﺎت آن ﻧﻴﺰ در ﻛﻮردري ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻣﻲﺷﺪ‪ ،‬اﻧﺠﻤﻦﻫﺎي ﻛﺎرﮔﺎري ﻛﻢﺗﺤﺮك و ﻛﻨﺎرهﮔﻴﺮ را‬ ‫ﺗﺸﻮﻳﻖ ﺑﻪﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﻣﻲﻛﺮد‪ .‬ﺗﺠﻤﻌﺎت ﻋﻤﻮﻣﻲ ‪ 1870‬دﻳﮕﺮ ﺷﺒﺎﻫﺘﻲ ﺑﻪﺗﺠﻤﻌﺎت ﭘﻴﺸﻴﻦ ﻧﺪاﺷﺖ؛ ﻣﺮدم ﺧﻮاﻫﺎن ﺑﺤﺚﻫﺎي ﻣﻔﻴﺪ‬

‫‪29‬‬

‫ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬اﻓﺮادي ﻧﻈﻴﺮ ﻣﻴﻠﻲﻳِﺮ]*[‪ ،‬ﻟُﻔﺮاﻧﺴﻪ‪ ،‬ورﻣﻮرل]*[‪ ،‬ﻟﻮﻧﮕﻪ و ﻏﻴﺮه ﺑﻪﻃﻮر ﺟﺪي ﺑﺎ ﺳﺨﻦﺳﺮاﺋﻲﻫﺎي ﻣﺤﺾ ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ‬ ‫ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﺑﺎاﻳﻦ وﺟﻮد‪ ،‬ﺳﺎلﻫﺎي ﺑﺴﻴﺎري ﻻزم ﺑﻮد ﺗﺎ ﺣﺰبِ ﻛﺎر ﻧﻀﺞ ﺑﮕﻴﺮد؛ ﺣﺰﺑﻲﻛﻪ ﺑﻮرژواﻫﺎي ﺟﻮان‪ ،‬ﻣﺎﺟﺮاﺟﻮ و ﺟﻮﻳﺎي‬ ‫ﻧﺎم ﮔﺎمﻫﺎﻳﺶ را ﺑﻪﻛُﻨﺪي ﻣﻲﻛﺸﺎﻧﺪﻧﺪ؛ ﺗﻮﻃﺌﻪﮔﺮان و ﺧﻴﺎلﺑﺎﻓﺎن روﻣﺎﻧﺘﻴﻚ ﺑﺮآن ﺳﻨﮕﻴﻨﻲ ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ؛ و ﻫﻨﻮز از ﻣﻜﺎﻧﻴﺴﻢ‬ ‫اداري و ﺳﻴﺎﺳﻲ رژﻳﻢ ﺑﻮرژواﺋﻲ ﻛﻪ ﺑﻪآن ﺣﻤﻠﻪ ﻣﻲﻛﺮد‪ ،‬ﺑﻲاﻃﻼع ﺑﻮد‪.‬‬ ‫درﺳﺖ ﻗﺒﻞ از ﺟﻨﮓ ﺳﻌﻲ ﺑﺮاﻳﻦ ﺑﻮد ﻛﻪ ﻧﻮﻋﻲ اﻧﻀﺒﺎط ﺑﺮﻗﺮار ﮔﺮدد‪ .‬ﻋﺪهاي درﺻﺪد ﺗﺄﺛﻴﺮﮔﺰاري ﺑﺮﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎن »ﭼﭗ«‬ ‫ﺑﺮآﻣﺪﻧﺪ؛ و در ﺧﺎﻧﻪي ﻛﺮﻣﻴﻮ ﺑﺎ آنﻫﺎ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺟﻠﺴﻪ دادﻧﺪ و آنﻫﺎ را ﺳﺮاﺳﻴﻤﻪ ﻳﺎﻓﺘﻨﺪ‪ :‬ﺑﻴﺶﺗﺮ از ﻳﻚ ﻛﻮدﺗﺎ ﻫﺮاس داﺷﺘﻨﺪ ﺗﺎ‬ ‫از ﭘﻴﺮوزيﻫﺎي ﭘﺮوس‪ .‬ﻛﺮﻣﻴﻮ ﻛﻪ ﺑﺮاي دﺳﺖ ﺑﻪﻋﻤﻞ زدن ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر ﺑﻮد ﺑﺎ ﺳﺎدهﻟﻮﺣﻲ ﮔﻔﺖ‪» :‬ﻣﻨﺘﻈﺮ ﻳﻚ ﻓﺎﺟﻌﻪي ﺟﺪﻳﺪ‪،‬‬ ‫ﻣﺜﻼً ﺳﻘﻮط اﺳﺘﺮاﺳﺒﻮرگ‪ ،‬ﻣﻲﻣﺎﻧﻴﻢ«‪.‬‬ ‫در واﻗﻊ ﻫﻢ ﻻزم ﺑﻮد ﻣﻨﺘﻈﺮ ﻣﺎﻧﺪ‪ ،‬ﭼﺮاﻛﻪ ﺑﺪون اﻳﻦ ﺳﺎﻳﻪﻫﺎ ﻛﺎري ﻧﻤﻲﺷﺪ ﻛﺮد‪ .‬ﺑﺨﺶ ﭘﺎﻳﻴﻨﻲ ﻃﺒﻘﻪ ﻣﺘﻮﺳﻂ ﭘﺎرﻳﺲ‬ ‫ﺑﻪ»ﭼﭗ ﺗﻨﺪرو« ﺑﺎور داﺷﺖ‪ ،‬ﻫﻤﺎنﻃﻮرﻛﻪ ﻗﺒﻼً ﺑﻪارﺗﺶﻫﺎي ﻣﺎ ﺑﺎور داﺷﺖ‪ .‬ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﻣﻲﺧﻮاﺳﺘﻨﺪ آنﻫﺎ را دور ﺑﺰﻧﻨﺪ‪،‬‬ ‫ﺷﻜﺴﺖ ﺧﻮردﻧﺪ‪ .‬روز ﭼﻬﺎردﻫﻢ‪ ،‬دوﺳﺘﺎن ﺑﻼﻧﻜﻲ ﻛﻮﺷﻴﺪﻧﺪ ﻣﺤﻼت ﻣﺮدﻣﻲ ﺣﺎﺷﻴﻪ ﭘﺎرﻳﺲ را ﺑﻪﻗﻴﺎم ﺑﻜﺸﺎﻧﻨﺪ‪ ،‬ﺑﻪﻣﺮاﻛﺰ‬ ‫اﺳﺘﻘﺮار ﻣﺄﻣﻮران آﺗﺶﻧﺸﺎﻧﻲ ﻣﺤﻠﻪي دﻻوﻳﻠﺖ ﺣﻤﻠﻪ ﻛﺮدﻧﺪ و دژﺑﺎنﻫﺎي ﺷﻬﺮي را ﻓﺮاري دادﻧﺪ‪ .‬آنﮔﺎه ﻳﻜﻪﺗﺎزان ﻣﻴﺪان‪ ،‬در‬ ‫ﺑﻮﻟﻮار ﺑِﻠﻮﻳﻞ راه اﻓﺘﺎدﻧﺪ و ﻓﺮﻳﺎد زدﻧﺪ‪» :‬زﻧﺪهﺑﺎد ﺟﻤﻬﻮري! ﻣﺮگ ﺑﺮ ﭘﺮوﺳﻲﻫﺎ«! ﻫﻴﭻﻛﺲ ﺑﻪآنﻫﺎ ﻧﭙﻴﻮﺳﺖ‪ .‬ﺟﻤﻌﻴﺖ از دور‬ ‫ﻧﻈﺎره ﻣﻲﻛﺮد‪ :‬ﻣﺘﻌﺠﺐ‪ ،‬ﺑﻲﺣﺮﻛﺖ و ﻣﺸﻜﻮك ﺑﻪاﻳﻦﻛﻪ اﻳﻦ ﻳﻜﻪﺗﺎزانْ ﻋﻮاﻣﻞ ﭘﻠﻴﺲاﻧﺪ و ﻣﻲﺧﻮاﻫﻨﺪ ﺗﻮﺟﻪ آنﻫﺎ را از دﺷﻤﻦ‬ ‫واﻗﻌﻲ ـﻳﻌﻨﻲ اﻣﭙﺮاﺗﻮريـ ﻣﻨﺤﺮف ﻛﻨﻨﺪ‪» .‬ﭼﭗ«‪ ،‬ﺑﺮاي ﺧﺎﻃﺮﺟﻤﻊ ﻛﺮدن ﺑﻮرژوازي‪ ،‬واﻧﻤﻮد ﻣﻲﻛﺮد آنﻫﺎ را ﻋﻮاﻣﻞ ﭘﺮوس‬ ‫ﻣﻲداﻧﺪ‪ ،‬و ﮔﺎﻣﺒﺘﺎ ﺧﻮاﺳﺘﺎر ﻣﺤﺎﻛﻤﻪ ﻓﻮري زﻧﺪاﻧﻴﺎن ﻻوﻳﻠﺖ ﺷﺪ‪ .‬ﺟﻨﺎب وزﻳﺮ‪ ،‬ﭘﺎﻟﻲﻛﺎﺋﻮ‪ ،‬ﻣﺠﺒﻮر ﺷﺪ ﻛﻪ ﺑﻪاو ﮔﻮﺷﺰد ﻛﻨﺪ ﻛﻪ‬ ‫ﺣﺘﻲ دادﮔﺎهﻫﺎ ﻫﻢ ﻧﺎﭼﺎرﻧﺪ ﭘﺎرهاي ﺗﺸﺮﻳﻔﺎت را رﻋﺎﻳﺖ ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬دادﮔﺎه ﻧﻈﺎﻣﻲ ده ﻧﻔﺮ را ﺑﻪﻣﺮگ ﻣﺤﻜﻮم ﻛﺮد‪ ،‬ﻫﺮﭼﻨﺪ ﻫﻴﭻﻳﻚ‬ ‫از ﻣﺘﻬﻤﺎن ﺑﺎ آن اﻏﺘﺸﺎش ارﺗﺒﺎﻃﻲ ﻧﺪاﺷﺘﻨﺪ‪ .‬ﻋﺪهاي اﻓﺮاد دﻟﺴﻮز ﻛﻪ ﻣﻲﺧﻮاﺳﺘﻨﺪ ﻣﺎﻧﻊ اﻋﺪام آنﻫﺎ ﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬ﻧﺰد ﻣﻴﺸﻠﻪ]ﻣﻮرخ‬ ‫ﻣﻌﺮوف ﺗﺎرﻳﺦ ﻓﺮاﻧﺴﻪ ـ م[ رﻓﺘﻨﺪ و او ﻧﺎﻣﻪاي ﺗﻜﺎندﻫﻨﺪه ﺑﺮايﺷﺎن ﻧﻮﺷﺖ‪ .‬اﻣﭙﺮاﺗﻮري ﻓﺮﺻﺖ اﺟﺮاي آن اﺣﻜﺎم را ﻧﻴﺎﻓﺖ‪.‬‬ ‫از روز ﺑﻴﺴﺖ و ﭘﻨﺠﻢ ﻣﺎﻛﻤﺎﻫﻮن ﻣﺸﻐﻮل ﻫﺪاﻳﺖ ارﺗﺶ ﺧﻮد ﺑﻪﺗﻠﻪاي ﺑﻮد ﻛﻪ ﻣﻮﻟﺘﻜﻪ]ﻓﺮﻣﺎﻧﺪهي ارﺗﺶ آﻟﻤﺎن‪ .‬م[‬ ‫ﺑﺮاﻳﺶ ﮔﺬاﺷﺘﻪ ﺑﻮد‪ .‬در ﺑﻴﺴﺖ و ﻧﻬﻢ ﻏﺎﻓﻞﮔﻴﺮ و ﺷﻜﺴﺖ ﺧﻮرده در ﺑﻮﻣﻮن ﻻرﮔﻮن‪ ،‬ﺧﻮد را در دام دﻳﺪ؛ وﻟﻲ ﻫﻢﭼﻨﺎن ﭘﻴﺶ‬ ‫رﻓﺖ‪ .‬ﭘﺎﻟﻲﻛﺎﺋﻮ در ﺑﻴﺴﺖ و ﻫﻔﺘﻢ ﺑﻪاو ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺑﻮد‪» :‬اﮔﺮ ﺷﻤﺎ ژﻧﺮال ﺑﺎزن را ﺗﻨﻬﺎ را ﺑﮕﺬارﻳﺪ‪ ،‬ﻣﺎ در ﭘﺎرﻳﺲ اﻧﻘﻼب ﺧﻮاﻫﻴﻢ‬ ‫داﺷﺖ«‪ .‬و ﺑﺮاي ﺟﻠﻮﮔﻴﺮي از اﻳﻦ اﻧﻘﻼب‪ ،‬او ﻓﺮاﻧﺴﻪ را در ﻣﻌﺮض ﺧﻄﺮ ﻗﺮار داد‪ .‬روز ﺳﻲام ﺳﭙﺎﻫﻴﺎناش را در ﭼﺎه ﺳﺪان‬ ‫اﻧﺪاﺧﺖ؛ اول ﺳﭙﺘﺎﻣﺒﺮ‪ ،‬ارﺗﺶ در ﻣﺤﺎﺻﺮهي ‪ 200/000‬ﺗﻦ از ﻧﻔﺮات دﺷﻤﻦ و ‪ 700‬ﺗﻮپ ﻣﺴﺘﻘﺮ در ارﺗﻔﺎﻋﺎت ﺑﻮد‪ .‬روز ﺑﻌﺪ‬ ‫ﻧﺎﭘﻠﺌﻮن ﺳﻮم ﺷﻤﺸﻴﺮ ﺧﻮد را ﺑﻪﺷﺎه ﭘﺮوس ﺗﺤﻮﻳﻞ داد؛ ﺧﺒﺮ آن ﺗﻠﮕﺮاف ﺷﺪ و ﻫﻤﺎن ﺷﺐ ﺗﻤﺎم اروﭘﺎ از آن ﻣﻄﻠﻊ ﺑﻮد‪ .‬وﻟﻲ‬ ‫ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎن ﺳﺎﻛﺖ ﺑﻮدﻧﺪ؛ و ﻫﻢﭼﻨﺎن ﺗﺎ ﺳﻮم ﺳﭙﺘﺎﻣﺒﺮ ﺳﺎﻛﺖ ﻣﺎﻧﺪﻧﺪ‪ .‬ﺗﻨﻬﺎ در ﻧﻴﻤﻪﺷﺐ ﭼﻬﺎرم ﺳﭙﺘﺎﻣﺒﺮ‪ ،‬ﭘﺲاز آنﻛﻪ ﭘﺎرﻳﺲ‬ ‫ﻳﻚ روز ﭘ‪‬ﺮﻫﻴﺠﺎن و ﺗﺐآﻟﻮد را ﭘﺸﺖ‪‬ﺳﺮ ﮔﺬاﺷﺖ‪ ،‬ﺗﺼﻤﻴﻢ ﺑﻪﺣﺮف زدن ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ‪ .‬ژول ﻓﺎور ﺧﻮاﻫﺎن اﻧﺤﻼل اﻣﭙﺮاﺗﻮري و‬ ‫ﻛﻤﻴﺴﻴﻮن ﻣﺴﺆل دﻓﺎع ﺷﺪ‪ ،‬وﻟﻲ ﻣﺮاﻗﺐ ﺑﻮد ﻛﻪ ﺑﻪﻣﺠﻠﺲ دﺳﺖ ﻧﺰﻧﺪ‪ .‬ﻃﻲ روز‪ ،‬ﻛﺴﺎﻧﻲ ﺑﺎ ﻧﻴﺮوﺋﻲ ﺧﺴﺘﮕﻲﻧﺎﭘﺬﻳﺮ ﻛﻮﺷﻴﺪه‬ ‫ﺑﻮدﻧﺪ ﺑﻮﻟﻮارﻫﺎ را ﺑﻪﻗﻴﺎم ﺑﻜﺸﺎﻧﻨﺪ و ﻋﺼﺮﻫﻨﮕﺎم ﺟﻤﻌﻴﺖ ﺑﻪﻧﺮدهﻫﺎي اﻃﺮاف ارﮔﺎن ﻗﺎﻧﻮنﮔﺰاري ﻓﺸﺎر ﻣﻲآورد و ﻓﺮﻳﺎد ﻣﻲزد‪:‬‬ ‫»زﻧﺪهﺑﺎد ﺟﻤﻬﻮري«! ﮔﺎﻣﺒﺘﺎ ﺑﺎ آنﻫﺎ ﻣﻼﻗﺎت ﻛﺮد و ﮔﻔﺖ‪» :‬ﺷﻤﺎ اﺷﺘﺒﺎه ﻣﻲﻛﻨﻴﺪ؛ ﻣﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﻣﺘﺤﺪ ﺑﻤﺎﻧﻴﻢ؛ اﻧﻘﻼب ﻧﻜﻨﻴﺪ«‪ .‬ژول‬ ‫ﻓﺎور ﻛﻪ ﻫﻨﮕﺎم ﺧﺮوج از ﻣﺠﻠﺲ در ﻣﺤﺎﺻﺮهي ﻣﺮدم ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮد‪ ،‬ﺗﻼش ﻛﺮد آنﻫﺎ را آرام ﻛﻨﺪ‪.‬‬ ‫اﮔﺮ زﻣﺎم ﭘﺎرﻳﺲ ـدر ﻫﻤﺎن ﺳﺎﻋﺖـ در دﺳﺖ »ﭼﭗ« ﺑﻮد‪ ،‬ﻓﺮاﻧﺴﻪ ﺑﻪﻧﺤﻮ ﺷﺮمآورﺗﺮي از ﻧﺎﭘﻠﺌﻮن ﺳﻮم‪ ،‬ﺗﺴﻠﻴﻢ ﻣﻲﺷﺪ‪.‬‬ ‫وﻟﻲ در ﭼﻬﺎرم ﺳﭙﺘﺎﻣﺒﺮ ﻣﺮدم ﮔﺮد‪ ‬ﻫﻢ ﻣﻲآﻳﻨﺪ‪ ،‬درﺣﺎﻟﻲﻛﻪ اﻓﺮاد ﮔﺎرد ﻣﻠﻲ ﺑﺎ ﺗﻔﻨﮓﻫﺎيﺷﺎن در ﻣﻴﺎن آنﻫﺎ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬ ‫ژاﻧﺪارمﻫﺎي ﺣﻴﺮتزده ﺑﻪآنﻫﺎ راه ﻣﻲدﻫﻨﺪ‪ .‬ﻛﻢﻛﻢ ارﮔﺎن ﻗﺎﻧﻮنﮔﺰاري ﻣﻮرد ﻫﺠﻮم ﻗﺮار ﻣﻲﮔﻴﺮد‪ .‬ﺳﺎﻋﺖ ده‪ ،‬ﺑﻪرﻏﻢ‬ ‫ﺗﻼشﻫﺎي ﻧﻮﻣﻴﺪاﻧﻪي »ﭼﭗ«‪ ،‬ﺟﻤﻌﻴﺖ ﺳﺮﺳﺮاﻫﺎ را ﭘ‪‬ﺮ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬وﻗﺖاش اﺳﺖ‪ .‬ﻣﺠﻠﺲِ در آﺳﺘﺎﻧﻪي ﺗﺸﻜﻴﻞ دوﻟﺖ‪ ،‬ﺳﻌﻲ‬

‫‪30‬‬

‫در ﺗﺴﺨﻴﺮ ﺣﻜﻮﻣﺖ دارد‪» .‬ﭼﭗ« ﺑﺎ ﺗﻤﺎم ﻧﻴﺮو از اﻳﻦ ﺗﺮﻛﻴﺐ ﺣﻤﺎﻳﺖ ﻣﻲﻛﻨﺪ؛ درﺣﺎﻟﻲﻛﻪ ﻫﺮﺑﺎر ﻛﻪ ﻧﺎم ﺟﻤﻬﻮري ﻣﻲآﻳﺪ‪،‬‬ ‫ﺧﺸﻤﮕﻴﻦ ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬وﻗﺘﻲﻛﻪ ﺑﺮاي اوﻟﻴﻦﺑﺎر اﻳﻦ ﻓﺮﻳﺎد از ﺳﺮﺳﺮاﻫﺎ ﺑﻠﻨﺪ ﻣﻲﺷﻮد‪ ،‬ﮔﺎﻣﺒﺘﺎ ﺑﻪﺗﻼش ﺧﺎرقاﻟﻌﺎدهاي دﺳﺖ ﻣﻲزﻧﺪ‬ ‫ﺗﺎ ﻣﺮدم را دﻋﻮت ﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﻣﻨﺘﻈﺮ ﻧﺘﻴﺠﻪي ﻣﺬاﻛﺮات ﻣﺠﻠﺲ ﺑﺎﺷﻨﺪ ـ ﻧﺘﻴﺠﻪاي ﻛﻪ از ﭘﻴﺶ ﻣﻌﻠﻮم ﺑﻮد‪ .‬اﻳﻦ ﻫﻤﺎن ﻃﺮح ﺗﻲﻳِﺮ‬ ‫اﺳﺖ‪ :‬ﻛﻤﻴﺴﻴﻮن ﺣﻜﻮﻣﺘﻲِ ﻣﻨﺼﻮبِ ﻣﺠﻠﺲ؛ ﺗﻘﺎﺿﺎ و ﻗﺒﻮل ﺻﻠﺢ ﺑﻪﻫﺮﻗﻴﻤﺖ؛ ﭘﺲ از اﻳﻦ ﻧﻨﮓ‪ ،‬ﺳﻠﻄﻨﺖ ﭘﺎرﻟﻤﺎﻧﻲ‪.‬‬ ‫ﺧﻮﺷﺒﺨﺘﺎﻧﻪ ﺟﻤﻌﻴﺖ ﺗﺎزهاي از ﻣﻬﺎﺟﻤﺎن درﻫﺎ را ﺑﻪزور ﺑﺎز ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ و وارد ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬درﺣﺎﻟﻲﻛﻪ اﺷﻐﺎلﻛﻨﻨﺪﮔﺎنِ ﺳﺮﺳﺮاﻫﺎ‬ ‫ﺑﻪدرون ﺗﺎﻻر راه ﻣﻲﻳﺎﺑﻨﺪ‪ .‬ﻣﺮدم ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎن را اﺧﺮاج ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ﮔﺎﻣﺒﺘﺎ ﻛﻪ ﺑﻪزور ﭘﺸﺖ ﺗﺮﻳﺒﻮن آورده ﺷﺪه‪ ،‬ﻣﺠﺒﻮر ﻣﻲﺷﻮد‬ ‫اﻟﻐﺎء‪ ‬اﻣﭙﺮاﺗﻮري را اﻋﻼم ﻛﻨﺪ‪ .‬ﻣﺮدم ﻛﻪ ﺑﻴﺶ از اﻳﻦ اﻧﺘﻈﺎر دارﻧﺪ‪ ،‬ﺧﻮاﺳﺘﺎر ﺟﻤﻬﻮري ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ و ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎن را ﺑﺎ ﺧﻮد‬ ‫ﺑﻪﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﺷﻬﺮداري ﻣﻲﺑﺮﻧﺪ ﺗﺎ ﺟﻤﻬﻮري را اﻋﻼم ﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬ ‫اﻳﻦ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن از ﭘﻴﺶ در دﺳﺖ ﻣﺮدم ﺑﻮد‪ .‬در ﺳﺎﻟﻦ ﺗﺮون‪ ،‬ﻋﺪهاي از ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻛﻪ در ﻳﻚ ﻣﺎه ﮔﺬﺷﺘﻪ درﺻﺪد ارﺗﻘﺎء‪‬‬ ‫اﻓﻜﺎر ﻋﻤﻮﻣﻲ ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﺣﻀﻮر داﺷﺘﻨﺪ‪ .‬ﮔﺮﭼﻪ آنﻫﺎ ﻛﻪ اول از ﻫﻤﻪ در ﺻﺤﻨﻪ ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﺑﺎ اﻧﺪﻛﻲ اﻧﻀﺒﺎط ﻣﻲﺗﻮاﻧﺴﺘﻨﺪ ﺑﺮ ﺗﺸﻜﻴﻞ‬ ‫ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﺑﮕﺬارﻧﺪ‪ ،‬اﻣﺎ »ﭼﭗ« آنﻫﺎ را ﻏﺎﻓﻞﮔﻴﺮ ﻛﺮد‪ .‬ژول ﻓﺎور ﻛﻪ در اﺛﺮ ﺗﺸﻮﻳﻖ ﺟﻤﻌﻴﺖ ﺑﻪﻫﻴﺠﺎن آﻣﺪه ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﺮ‬ ‫ﺻﻨﺪﻟﻲاي ﻛﻪ ﻣﻲﻟﻴﺮ ﺑﻪاو ﺗﻌﺎرف ﻛﺮد‪ ،‬ﻧﺸﺴﺖ؛ و ﻃﻲ ﻳﻚ ﻧﻄﻖ اﺣﺴﺎﺳﺎﺗﻲ ﮔﻔﺖ‪» :‬در ﺣﺎل ﺣﺎﺿﺮ‪ ،‬ﻓﻘﻂ ﻳﻚ ﻣﻮﺿﻮع‬ ‫ﻣﻄﺮح اﺳﺖ و آنﻫﻢ اﺧﺮاج ﭘﺮوﺳﻲﻫﺎﺳﺖ«]‪ .[4‬ژول ﻓﺎور‪ ،‬ژول ﺳﻴﻤﻮن‪ ،‬ژول ﻓﺮي‪ ،‬ﮔﺎﻣﺒﺘﺎ‪ ،‬ﻛﺮﻣﻴﻮ‪ ،‬اﻣﺎﻧﻮﺋﻞ آراﮔﻮ‪،‬‬ ‫ﮔﻠﻪـﺑﻴﺰوان‪ ،‬ﭘﻠﺘﺎن‪ ،‬ﮔﺎﻣﻴﻪـﭘﺎژه و ﭘﻲﻛﺎر ـﻣﺘﺤﺪاًـ ﺧﻮد را ﺣﻜﻮﻣﺖ اﻋﻼم و اﺳﺎﻣﻲ ﺧﻮد را ﺑﺮاي ﺟﻤﻌﻴﺖ ﻗﺮاﺋﺖ ﻛﺮدﻧﺪ؛ و‬ ‫آنﻫﺎ ﺑﺎ اﻓﺰودن ﻧﺎم اﻓﺮادي ﻧﻈﻴﺮ د‪‬ﻟ‪‬ﺴﻜﻠﻮز]*[‪ ،‬ﻟﺪروـروﻟﻦ و ﺑﻼﻧﻜﻲ ﭘﺎﺳﺦ دادﻧﺪ‪ .‬وﻟﻲ اﻳﻦ ﺟﻤﻊ اﻋﻼم ﻛﺮد ﻛﻪ ﻫﻴﭻ‬ ‫ﻫﻤﻜﺎري‪ ‬ﺑﻪﻏﻴﺮ از ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎن ﭘﺎرﻳﺲ ﻗﺒﻮل ﻧﻤﻲﻛﻨﺪ‪ .‬ﺟﻤﻌﻴﺖ دﺳﺖ زد‪ .‬اﻳﻦ ﺟﻨﻮن آﻧﻲ ﺳﺮفﻫﺎي ﺗﺎزه آزاد ﺷﺪه‪» ،‬ﭼﭗ« را‬ ‫ﺑﻪزﻣﺎمداري رﺳﺎﻧﺪ‪ .‬آنﻫﺎ اﻳﻦ زرﻧﮕﻲ را داﺷﺘﻨﺪ ﻛﻪ روﺷﻔﻮر را ﺑﭙﺬﻳﺮﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﺑﻌﺪ رﻓﺘﻨﺪ ﺳﺮاغ ژﻧﺮال ﺗﺮوﺷﻮ ﻛﻪ ﺗﻮﺳﻂ ﻧﺎﭘﻠﺌﻮن ﺑﻪﻓﺮﻣﺎﻧﺪاري ﭘﺎرﻳﺲ ﻣﻨﺼﻮب ﺷﺪه ﺑﻮد‪ .‬اﻳﻦ ژﻧﺮال‪ ،‬ﺑﻪﺧﺎﻃﺮ آنﻛﻪ از‬ ‫اﻣﭙﺮاﺗﻮري اﻧﺪﻛﻲ دﻟﺨﻮري داﺷﺖ و اﻧﺪﻛﻲ ﻫﻢ از آن ﻛﻨﺎره ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﺮاي ﻟﻴﺒﺮالﻫﺎ ﺑﻪﺑ‪‬ﺖ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺷﺪه ﺑﻮد]‪ .[5‬ﻫﻤﻪي‬ ‫اﻓﺘﺨﺎرات ﻧﻈﺎﻣﻲاش ﻣﻨﺤﺼﺮ ﺑﻪﭼﺎپ ﭼﻨﺪ ﺟﺰوه ﻣﻲﺷﺪ‪ .‬در ﺟﺮﻳﺎن ﺑﺤﺮان اﺧﻴﺮ‪» ،‬ﭼﭗ« از او ﺧﻴﻠﻲ ﭼﻴﺰﻫﺎ دﻳﺪه ﺑﻮد و ﭘﺲ‬ ‫از رﺳﻴﺪن ﺑﻪﻗﺪرت‪ ،‬از او ﺧﻮاﺳﺖ ﺗﺎ اﻣﺮ دﻓﺎع را رﻫﺒﺮي ﻛﻨﺪ‪ .‬او ﺧﻮاﺳﺘﺎر ـاوﻻًـ ﺟﺎﺋﻲ ﺑﺮاي ﺧﺪا در رژﻳﻢ ﺟﺪﻳﺪ؛ و ﺛﺎﻧﻴﺎً‪،‬‬ ‫رﻳﺎﺳﺖ ﺷﻮرا ﺑﺮاي ﺧﻮدش ﺷﺪ‪ .‬و ﺑﻪﻫﻤﻪي آنﻫﺎ رﺳﻴﺪ‪ .‬آﻳﻨﺪه ﻧﺸﺎن ﺧﻮاﻫﺪ داد ﻛﻪ ﻛﺪام ﺣﻠﻘﻪي ﭘﻨﻬﺎﻧﻲ »ﭼﭗ«ﻫﺎ را ﺑﺎ‬ ‫ﭼﻨﻴﻦ ﺳﺮﻋﺘﻲ ﺑﺎ اﻳﻦ ﺑﺮوﺗﻮن ]از اﻫﺎﻟﻲ ﺑ‪‬ﺮﺗﺎﻧﻲ‪ .‬م[ وﻓﺎدار‪ ،‬ﻛﻪ ﺳﻮﮔﻨﺪ ﺧﻮرده ﺑﻮد »در راه دﻓﺎع از اﻳﻦ ﺳﻠﺴﻠﻪ روي ﭘﻠﻪﻫﺎي‬ ‫ﺗﻮﻳﻠﺮي ﺑﻤﻴﺮد« ﻣﺘﺤﺪ ﻛﺮد]‪.[6‬‬ ‫ﺑﻪاﻳﻦﺗﺮﺗﻴﺐ‪ ،‬دوازده ﻧﻔﺮ ﻓﺮاﻧﺴﻪ را در اﺧﺘﻴﺎر ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ‪ .‬آنﻫﺎ ﺑﺮاي ﺧﻮد ﻫﻴﭻ ﻋﻨﻮاﻧﻲ ﺟﺰ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﻲ ﭘﺎرﻳﺲ در ﻣﺠﻠﺲ‬ ‫ﻣﻄﺮح ﻧﻜﺮدﻧﺪ؛ و ﻣﺸﺮوﻋﻴﺖ ﺧﻮد در اﻳﻦ ﻣﻘﺎم ﺟﺪﻳﺪ را ﺻﺮﻓﺎً ﺑﺮاﺛﺮ ﻫﻤﻴﻦ ﺗﺄﺋﻴﺪ ﻣﺮدم اﻋﻼم ﻛﺮدﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﻋﺼﺮ ﻫﻨﮕﺎم‪ ،‬اﻧﺘﺮﻧﺎﺳﻴﻮل و ﺳﻨﺪﻳﻜﺎﻫﺎي ﻛﺎرﮔﺮان ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎﻧﻲ ﺑﻪﺷﻬﺮداري ﻓﺮﺳﺘﺎدﻧﺪ‪ .‬آنﻫﺎ در ﻫﻤﺎن روز ﭘﻴﺎم ﺟﺪﻳﺪي‬ ‫ﺧﻄﺎب ﺑﻪﻛﺎرﮔﺮان آﻟﻤﺎن ﻓﺮﺳﺘﺎده ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﻛﺎرﮔﺮان ﭘﺎرﻳﺲ‪ ،‬ﭘﺲ از اداي اﻳﻦ وﻇﻴﻔﻪي ﺑﺮادراﻧﻪ‪ ،‬ﻫﻢ ﺧﻮد را ﻣﺼﺮوف دﻓﺎع‬ ‫ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬اﮔﺮ ﺣﻜﻮﻣﺖ اﻳﻦ دﻓﺎع را ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﻲداد‪ ،‬آنﻫﺎ ﻧﻴﺰ در ﻛﻨﺎرش ﻣﻲاﻳﺴﺘﺎدﻧﺪ‪ .‬ﺑﻪاﻳﻦﺗﺮﺗﻴﺐ‪ ،‬ﻣﺴﺌﻠﻪدارﺗﺮﻳﻦ ﻣﻮﺿﻊ‬ ‫اﺗﺨﺎذ ﺷﺪ‪ .‬در ﻫﻔﺘﻢ ﺳﭙﺘﺎﻣﺒﺮ‪ ،‬ﺑﻼﻧﻜﻲ ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ دوﺳﺖداراناش در اوﻟﻴﻦ ﺷﻤﺎره ﻧﺸﺮﻳﻪ ﺧﻮد ـ»ﻣﻴﻬﻦ در ﺧﻄﺮ«ـ ﺑﻪﺣﻜﻮﻣﺖ‬ ‫ﭘﻴﺶﻧﻬﺎد ﻓﻌﺎﻻﻧﻪﺗﺮﻳﻦ ﻫﻤﻜﺎري‪ ،‬ﻫﻤﻜﺎري ﻣﻄﻠﻖ‪ ،‬را دادﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﺗﻤﺎﻣﻲ ﭘﺎرﻳﺲ ﺧﻮد را در اﺧﺘﻴﺎر اﻳﻦ آدمﻫﺎي ﻣﺴﺘﻘﺮ در ﺷﻬﺮداري ﻣﺮﻛﺰي ﮔﺬاﺷﺖ و ﺑﺎ ﻓﺮاﻣﻮش ﻛﺮدن ﺗﻘﺼﻴﺮﻫﺎي‬ ‫ﺳﺎﺑﻖﺷﺎن‪ ،‬ﺑﻪآنﻫﺎ اﺧﺘﻴﺎراﺗﻲ در ﺣﺪ ﻋﻈﻤﺖ ﺧﻄﺮ واﮔﺬار ﻛﺮد‪ .‬در دﺳﺖ ﮔﺮﻓﺘﻦ و اﻧﺤﺼﺎر ﺣﻜﻮﻣﺖ در ﭼﻨﻴﻦ ﻟﺤﻈﻪاي ﭼﻨﺎن‬ ‫ﻛﺎر ﺗﻬﻮرآﻣﻴﺰي ﺑﻪﻧﻈﺮ ﻣﻲرﺳﻴﺪ ﻛﻪ ﻓﻘﻂ از ﻳﻚ ﻧﺎﺑﻐﻪ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺑﻮد‪ .‬ﭘﺎرﻳﺲ‪ ،‬ﭘﺲ از ﻫﺸﺘﺎد ﺳﺎل ﻣﺤﺮوﻣﻴﺖ از آزاديﻫﺎي‬ ‫ﺷﻬﺮي‪ ،‬اﺗﻴﻦ آراﮔﻮي ﮔﺮﻳﺎن را در ﻣﻘﺎم ﺷﻬﺮدار ﭘﺬﻳﺮﻓﺖ‪ .‬در ﺑﻴﺴﺖ ﻧﺎﺣﻴﻪ ﭘﺎرﻳﺲ‪ ،‬او ﻫﺮﻛﺲ را ﺧﻮاﺳﺖ ﺑﻪﺷﻬﺮداري‬

‫‪31‬‬

‫ﻣﻨﺼﻮب ﻛﺮد و آنﻫﺎ ﻫﻢ ﺑﻪﻧﻮﺑﻪي ﺧﻮد ﻣﻌﺎوﻧﺎنﺷﺎن را ﺑﻪدﻟﺨﻮاه ﺑﺮﮔﺰﻳﺪﻧﺪ‪ .‬در اﻳﻦ ﻣﻴﺎن آراﮔﻮ اﻋﻼن اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت ﭘﻴﺶرس‬ ‫ﻛﺮد و از ﺗﺠﺪﻳﺪ ﺣﻴﺎت روزﻫﺎي ﺑﺰرگ ‪ 1792‬ﺣﺮف زد‪ .‬در اﻳﻦ ﻟﺤﻈﻪ ژول ﻓﺎور ﺑﺎﻏﺮور و ﺑﻪﺷﻴﻮهي داﻧﺘﻮن]ﺧﻄﻴﺐ ﻣﻌﺮوف‬ ‫اﻧﻘﻼب ‪ 1789‬ﻓﺮاﻧﺴﻪ‪ .‬م[ ﺧﻄﺎب ﺑﻪﭘﺮوس و اروﭘﺎ ﺑﺎﻧﮓ ﺑﺮداﺷﺖ‪» :‬ﻣﺎ ﻧﻪ ﻳﻚ وﺟﺐ از ﺳﺮزﻣﻴﻦﻣﺎن را واﮔﺬار ﻣﻲﻛﻨﻴﻢ و ﻧﻪ‬ ‫ﻳﻚ ﺳﻨﮓ از اﺳﺘﺤﻜﺎﻣﺎتﻣﺎن را«؛ و ﭘﺎرﻳﺲ ﺑﺎ ﺷﻌﻒ‪ ،‬ﺑﺮاي اﻳﻦ دﻳﻜﺘﺎﺗﻮرياي ﻛﻪ ﺑﺎ ﻛﻠﻤﺎﺗﻲ ﭼﻨﻴﻦ ﻗﻬﺮﻣﺎﻧﺎﻧﻪ اﻋﻼن‬ ‫ﻣﻮﺟﻮدﻳﺖ ﻣﻲﻛﺮد‪ ،‬دﺳﺖ زد‪ .‬روز ﭼﻬﺎردﻫﻢ ﺳﭙﺘﺎﻣﺒﺮ‪ ،‬وﻗﺘﻲ ﺗﺮوﺷﻮ از ﮔﺎرد ﻣﻠﻲ ﺳﺎن ﻣﻲدﻳﺪ‪ 250/000 ،‬ﻧﻔﺮ در ﺑﻮﻟﻮارﻫﺎ‪،‬‬ ‫ﻣﻴﺪان ﻛﻨﻜﻮرد و ﺷﺎﻧﺰهﻟﻴﺰه ﻣﺴﺘﻘﺮ ﺑﻮدﻧﺪ ﻛﻪ ﺑﺎ ﻫﻴﺠﺎن اﺑﺮاز اﺣﺴﺎﺳﺎت ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ و ﺳﻮﮔﻨﺪ ﭘﺪرانﺷﺎن را در ﺻﺒﺢِ واﻟﻤﻲ‬ ‫]ﻣﻨﻄﻘﻪاي در ﺑﻠﮋﻳﻚ ﻛﻪ ارﺗﺶ اﻧﻘﻼﺑﻲ ﻓﺮاﻧﺴﻪ در ﺳﺎل ‪ 1793‬ارﺗﺶ ﻣﺘﺤﺪﻳﻦ اروﭘﺎي ﻣﺮﺗﺠﻊ را ﺷﻜﺴﺖ داد‪ .‬م[ ﺗﺠﺪﻳﺪ‬ ‫ﻣﻲﻧﻤﻮدﻧﺪ‪.‬‬ ‫آري‪ ،‬ﭘﺎرﻳﺲ ﺑﺪون ﻗﻴﺪ و ﺷﺮط ـﻳﻌﻨﻲ‪ :‬ﺑﺎ اﻋﺘﻤﺎدي ﺟﺒﺮانﻧﺎﭘﺬﻳﺮـ ﺑﻪﻫﻤﺎن »ﭼﭗ«ي ﺗﺴﻠﻴﻢ ﺷﺪ ﻛﻪ ﺧﻮد ﺑﺮاي آنﻛﻪ‬ ‫اﻧﻘﻼباش را اﻧﺠﺎم دﻫﺪ‪ ،‬ﻧﺎﭼﺎر ﺷﺪه ﺑﻮد درﻣﻘﺎﺑﻞ آن ﺧﺸﻮﻧﺖ ﺑﻪﺧﺮج دﻫﺪ‪ .‬ﺗﺠﻠﻲ ارادهي ﭘﺎرﻳﺲ ﺗﻨﻬﺎ ﻳﻚ ﺳﺎﻋﺖ ﻃﻮل‬ ‫ﻛﺸﻴﺪ‪ .‬ﭘﺎرﻳﺲ ﺑﺎ ﺳﺮﻧﮕﻮﻧﻲ اﻣﭙﺮاﺗﻮري دوﺑﺎره ﻛﻨﺎره ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬ﺑﻴﻬﻮده وﻃﻦﭘﺮﺳﺘﺎن دوراﻧﺪﻳﺶ ﺳﻌﻲ ﻛﺮدﻧﺪ ﺑﻪاو ﻫﺸﺪار دﻫﻨﺪ؛‬ ‫ﺑﻴﻬﻮده ﺑﻼﻧﻜﻲ ﻧﻮﺷﺖ‪» :‬ﭘﺎرﻳﺲ ﺑﻴﺶﺗﺮ از آنﻛﻪ ﻣﺎ ﺷﻜﺴﺖﻧﺎﭘﺬﻳﺮ ﺑﻮدﻳﻢ‪ ،‬رﺳﻮخﻧﺎﭘﺬﻳﺮ ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬ﭘﺎرﻳﺲ ﻛﻪ ﺗﻮﺳﻂ ﻣﻄﺒﻮﻋﺎت‬ ‫ﻣﺠﺎﻣﻠﻪﻛﺎر اﻏﻮا ﺷﺪه ﺑﻮد‪ ،‬ﻋﻈﻤﺖ ﺧﻄﺮ را ﻧﺪﻳﺪه ﻣﻲﮔﻴﺮد‪ .‬ﭘﺎرﻳﺲ ﺑﻲﺟﺎ اﻋﺘﻤﺎد ﻣﻲﻛﻨﺪ«؛ ﺑﺎ آنﻛﻪ ﮔﺬر ﻫﺮروز ﺑﺎ ﺧﻮد ﻋﻼﺋﻢ‬ ‫ﺷﻮم ﺗﺎزهاي ﻣﻲآورد‪ ،‬ﭘﺎرﻳﺲ ﺧﻮد را ﺑﻪدﺳﺖ ارﺑﺎﺑﺎن ﺟﺪﻳﺪ ﺳﭙﺮد و ﺑﺎ ﺳﻤﺎﺟﺖ ﭼﺸﻢﻫﺎﻳﺶ را ﺑﺴﺖ‪ .‬ﺳﺎﻳﻪ ﻣﺤﺎﺻﺮه ﻧﺰدﻳﻚ‬ ‫ﻣﻲﺷﺪ و ﺣﻜﻮﻣﺖ دﻓﺎع ﺑﻪﺟﺎي ﺗﺨﻠﻴﻪ دﻫﺎنﻫﺎي اﺿﺎﻓﻲ‪ 200/000 ،‬ﻧﻔﺮ ﺳﺎﻛﻨﺎن ﺣﻮﻣﻪ را در ﺷﻬﺮ ﭼﭙﺎﻧﺪ‪ .‬ﻛﺎر در ﺑﻴﺮون ﺷﻬﺮ‬ ‫ﭘﻴﺶرﻓﺖ ﻧﺪاﺷﺖ‪ .‬ﺑﻪﺟﺎي ﺑﻴﺮون ﻛﺸﻴﺪن ﺗﻤﺎم ﻣﺮدم ﭘﺎرﻳﺲ ـاﻳﻦ اﺧﻼف ﻣﺴﺎواتﻃﻠﺒﺎن ﻣﻴﺪان ﻣﺎرسـ از درون ﺣﺼﺎرﻫﺎي‬ ‫ﺷﻬﺮ و ﺑﻪﻛﺎرﮔﺮﻓﺘﻦ آنﻫﺎ در ﺳﭙﺎهﻫﺎي ‪ 100/000‬ﻧﻔﺮياي ﻛﻪ ﺑﺎ ﺿﺮﺑﻪﻫﺎي ﻃﺒﻞ و ﭘﺮﭼﻢﻫﺎي ﺑﺮاﻓﺮاﺷﺘﻪ ﺑﻪﺣﻔﺮ ﺳﻨﮕﺮﻫﺎ و‬ ‫ﺧﻨﺪقﻫﺎ ﻣﻲﭘﺮداﺧﺘﻨﺪ‪ ،‬ﺗﺮوﺷﻮ اﻳﻦ اﻣﺮ را ﺑﻪﭘﻴﻤﺎﻧﻜﺎران ﻋﺎدي ﺳﭙﺮد‪ .‬ارﺗﻔﺎﻋﺎت ﺷﺎﺗﻴﻮن ﻛﻪ ﻛﻠﻴﺪ اﺳﺘﺤﻜﺎﻣﺎت ﻣﺎ در ﺟﻨﻮب‬ ‫ﺑﻮد‪ ،‬ﺗﺎزه ﺗﺤﺖ ﺣﻔﺎﻇﺖ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮد ﻛﻪ دﺷﻤﻦ در روز ﻧﻮزده ﺳﭙﺘﺎﻣﺒﺮ در آنﺟﺎ ﻇﺎﻫﺮ ﺷﺪ و ﻓﻮج ﺗﺮﺳﻴﺪهي زواوﻫﺎ‬ ‫]ﺳﺮﺑﺎزان ﺧﺎرﺟﻲ در ارﺗﺶ ﻓﺮاﻧﺴﻪ‪ .‬م[ و ﺳﺮﺑﺎزاﻧﻲ را ﻛﻪ ﺗﻤﺎﻳﻠﻲ ﺑﻪﺟﻨﮓ ﻧﺪاﺷﺘﻨﺪ‪ ،‬از اﻳﻦ اﺳﺘﺤﻜﺎﻣﺎت ﺟﺎرو ﻛﺮد‪ .‬روز ﺑﻌﺪ‬ ‫ﭘﺎرﻳﺲ ﻛﻪ روزﻧﺎﻣﻪﻫﺎ اﻋﻼم ﻛﺮده ﺑﻮدﻧﺪ ﻧﻤﻲﺗﻮان ﻣﺤﺎﺻﺮهاش ﻛﺮد‪ ،‬ﻣﺤﺎﺻﺮه ﺷﺪ و راﺑﻄﻪي آن ﺑﺎ ﺑﻘﻴﻪ ﻓﺮاﻧﺴﻪ ﻗﻄﻊ ﮔﺮدﻳﺪ‪.‬‬ ‫اﻳﻦ ﻏﻔﻠﺖ ﻓﺎﺣﺶ ﺧﻴﻠﻲ زود اﻧﻘﻼﺑﻴﻮن را ﺑﻪﺧﻮد آورد‪ .‬آنﻫﺎ ﻗﻮل ﺣﻤﺎﻳﺖ ـﻧﻪ اﻳﻤﺎن ﻛﻮراﻧﻪـ ﺧﻮد را داده ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬آنﻫﺎ‬ ‫ﻛﻪ ﺑﺮاي دﻓﺎع و ﺣﻔﻆ ﺟﻤﻬﻮري ﺧﻮاﻫﺎن ﺗﻤﺮﻛﺰ ﻧﻴﺮوﻫﺎي ﺣﺰب اﻗﺪام ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬از ﭼﻬﺎرم ﺳﭙﺘﺎﻣﺒﺮ ﮔﺮدﻫﻢآﺋﻲﻫﺎي ﻋﻤﻮﻣﻲ را‬ ‫در ﻫﺮﻧﺎﺣﻴﻪ ﺳﺎزﻣﺎن دادﻧﺪ ﺗﺎ ﺟﻬﺖ ﻛﻨﺘﺮل ﺷﻬﺮدارﻫﺎ ﻳﻚ ﻛﻤﻴﺘﻪي ﻧﺎﻇﺮ ﺗﺸﻜﻴﻞ دﻫﻨﺪ و ﭼﻬﺎر ﻋﻀﻮ اﻧﺘﺨﺎﺑﻲ را ﺟﻬﺖ اﻋﺰام‬ ‫ﺑﻪﻛﻤﻴﺘﻪي ﻣﺮﻛﺰي ﻧﻮاﺣﻲ ﺑﻴﺴﺖﮔﺎﻧﻪي ﭘﺎرﻳﺲ ﻣﻨﺼﻮب ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﺷﻴﻮهي ﺑﻲﻧﻈﻢ و ﺗﺮﺗﻴﺐ اﻧﺘﺨﺎب ﺑﻪﺗﺸﻜﻴﻞ ﻛﻤﻴﺘﻪاي‬ ‫ﻣﺮﻛﺐ از ﻛﺎرﮔﺮان‪ ،‬ﻛﺎرﻣﻨﺪان و ﻧﻮﻳﺴﻨﺪﮔﺎﻧﻲ ﻣﻨﺠﺮ ﺷﺪ ﻛﻪ در ﺟﻨﺒﺶﻫﺎي اﻧﻘﻼﺑﻲ ﺳﺎلﻫﺎي اﺧﻴﺮ ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬اﻳﻦ‬ ‫ﻛﻤﻴﺘﻪي ﻣﺮﻛﺰي در ﺗﺎﻻر ﺧﻴﺎﺑﺎن ﻛﻮردوري ﻣﺴﺘﻘﺮ ﺷﺪ ﻛﻪ از ﻃﺮف اﻧﺘﺮﻧﺎﺳﻴﻮﻧﺎل و ﻓﺪراﺳﻴﻮن اﺗﺤﺎدﻳﻪﻫﺎي ﻛﺎرﮔﺮي ﻣﻮﻗﺘﺎً‬ ‫دراﺧﺘﻴﺎرﺷﺎن ﮔﺬاﺷﺘﻪ ﺷﺪه ﺑﻮد‪.‬‬ ‫اﻳﻦ ﻛﻤﻴﺘﻪﻫﺎ ﺗﻘﺮﻳﺒﺎً ﻛﺎر ﺧﻮد را ﺑﻪﺣﺎﻟﺖ ﺗﻌﻠﻴﻖ درآورده ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬زﻳﺮا ﺧﺪﻣﺖ در ﮔﺎرد ﻣﻠﻲ ﺗﻤﺎم ﻧﻴﺮو و وﻗﺖ آنﻫﺎ را‬ ‫ﻣﻲﮔﺮﻓﺖ‪ .‬ﻋﺪهاي از اﻋﻀﺎي آن دوﺑﺎره در ﻛﻤﻴﺘﻪي ﻧﻈﺎرت و ﻛﻤﻴﺘﻪي ﻣﺮﻛﺰي ﻋﻀﻮ ﺷﺪﻧﺪ؛ و ﻫﻤﻴﻦ اﻣﺮ ﺑﺎﻋﺚ ﺷﺪ ﻛﻪ اﻳﻦ‬ ‫ﻛﻤﻴﺘﻪي اﺧﻴﺮ اﺷﺘﺒﺎﻫﺎً ﺑﻪاﻧﺘﺮﻧﺎﺳﻴﻮﻧﺎل ﻧﺴﺒﺖ داده ﺷﻮد‪ .‬اﻳﻦ ﻛﻤﻴﺘﻪ‪ ،‬در ﭼﻬﺎرم ﺳﭙﺘﺎﻣﺒﺮ‪ ،‬ﺑﺎ اﻧﺘﺸﺎر ﺑﻴﺎﻧﻴﻪاي ﺧﻮاﺳﺘﺎر اﻳﻦ ﻣﻮارد‬ ‫ﺷﺪ‪ :‬اﻧﺘﺨﺎﺑﻲ ﺑﻮدن ﺷﻬﺮداريﻫﺎ؛ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻦ ﭘﻠﻴﺲ در دﺳﺖ ﻛﻤﻴﺘﻪ؛ اﻧﺘﺨﺎﺑﻲ ﺑﻮدن و ﻛﻨﺘﺮل ﻫﻤﻪي ﻗﻀﺎت؛ آزادي ﻣﻄﻠﻖ‬ ‫ﻣﻄﺒﻮﻋﺎت‪ ،‬ﺗﺠﻤﻌﺎت ﻋﻤﻮﻣﻲ و اﻧﺠﻤﻦﻫﺎ؛ ﻣﺼﺎدرهي ﻛﻠﻴﻪ اﺟﻨﺎس ﻣﻮرد ﻧﻴﺎز اوﻟﻴﻪ و ﺗﻮزﻳﻊ آنﻫﺎ ﺑﺎ ﻛﻮﭘﻦ؛ ﻣﺴﻠﺢ ﻛﺮدن ﻛﻠﻴﻪ‬ ‫ﺷﻬﺮوﻧﺪان؛ و اﻋﺰام ﻓﺮﺳﺘﺎدﮔﺎﻧﻲ ﺑﺮاي ﺑﺮاﻧﮕﻴﺨﺘﻦ ﺷﻬﺮﺳﺘﺎنﻫﺎ‪ .‬وﻟﻲ ﭘﺎرﻳﺲ درآن ﻫﻨﮕﺎم ﺑﻪﺑﻴﻤﺎري اﻋﺘﻤﺎد ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻮد‪.‬‬ ‫روزﻧﺎﻣﻪﻫﺎي ﺑﻮرژوا ﺑﻪﻛﻤﻴﺘﻪ اﺗﻬﺎم ﭘﺮوﺳﻲ ﺑﻮدن ﻣﻲزدﻧﺪ‪ .‬وﻟﻲ ﻧﺎم ﺑﻌﻀﻲ از اﻣﻀﺎﻛﻨﻨﺪﮔﺎن ﺑﻴﺎﻧﻴﻪ ﺑﺮاي ﮔﺮدﻫﻢآﺋﻲﻫﺎ و‬

‫‪32‬‬

‫ﻫﻢﭼﻨﻴﻦ ﺑﺮاي ﻣﻄﺒﻮﻋﺎت آﺷﻨﺎ ﺑﻮد‪ :‬راﻧﻮﻳﻪ]*[‪ ،‬ﻣﻲﻟﻴﺮ‪ ،‬ﻟﻮﻧﮕﻪ‪ ،‬واﻟﺲ]*[‪ ،‬ﻟُﻔﺮاﻧﺴﻪ‪ ،‬ﻣﺎﻟﻮن]*[ و ﻏﻴﺮه‪ .‬ﭘﻮﺳﺘﺮﻫﺎي آنﻫﺎ را ﭘﺎره‬ ‫ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ‪.‬‬ ‫در ﺑﻴﺴﺘﻢ ﺳﭙﺘﺎﻣﺒﺮ‪ ،‬ﭘﺲ از ﻣﻌﺎﻣﻠﻪي ژول ﻓﺎور ﺑﺎ ﺑﻴﺴﻤﺎرك‪ ،‬ﻛﻤﻴﺘﻪ اﺟﺘﻤﺎع ﺑﺰرﮔﻲ در اﻟﻜﺎزار ﺑﺮﮔﺬار ﻛﺮد و ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎﻧﻲ‬ ‫ﺑﻪﺷﻬﺮداري ﻣﺮﻛﺰي ﻓﺮﺳﺘﺎد ﺗﺎ ﺟﻨﮓ »ﺗﺎ آﺧﺮ« و اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت‪ ‬ﭘﻴﺶاز وﻗﺖ‪ ‬ﻛﻤﻮن ﭘﺎرﻳﺲ را ﺗﻘﺎﺿﺎ ﻛﻨﺪ‪ .‬ژول ﻓﺮي ﻗﻮل ﺷﺮف‬ ‫داد ﻛﻪ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺑﻪﻫﻴﭻ ﻗﻴﻤﺘﻲ ﻛﻨﺎر ﻧﺨﻮاﻫﺪ آﻣﺪ و اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت ﺷﻬﺮداري را ﺑﺮاي آﺧﺮ ﻣﺎه اﻋﻼن ﻛﺮد‪ .‬دو روز ﺑﻌﺪ‪ ،‬ﻳﻚ‬ ‫ﺗﺼﻮﻳﺐﻧﺎﻣﻪ آن را ﺗﺎ زﻣﺎﻧﻲ ﻧﺎﻣﻌﻠﻮم ﺑﻪﺗﺄﺧﻴﺮ اﻧﺪاﺧﺖ‪.‬‬ ‫ﺑﻪاﻳﻦﺗﺮﺗﻴﺐ‪ ،‬ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻛﻪ درﻋﺮض ﻫﻔﺪه روز ﻫﻴﭻ ﺗﺪارﻛﻲ ﻧﺪﻳﺪه و ﺧﻮد را ﺣﺘﻲ ﺑﺪون ﻫﻴﭻ ﻣﺒﺎرزهاي در ﺑﻦﺑﺴﺖ ﻗﺮار‬ ‫داده ﺑﻮد؛ ﺿﻤﻦ رد ﺗﻘﺎﺿﺎي ﭘﺎرﻳﺲ‪ ،‬ﺑﻴﺶاز ﭘﻴﺶ ادﻋﺎ ﻣﻲﻛﺮد ﻛﻪ ﺣﻖِ رﻫﺒﺮي دﻓﺎع ﺗﻨﻬﺎ از آن اوﺳﺖ‪ .‬آﻳﺎ ﺣﻜﻮﻣﺖ رﻣﺰ‬ ‫ﭘﻴﺮوزي را در دﺳﺖ داﺷﺖ؟ ﻫﻤﻴﻦ ﺗﺎزﮔﻲﻫﺎ ﺗﺮوﺷﻮ ﮔﻔﺘﻪ ﺑﻮد‪» :‬ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻳﻚ دﻳﻮاﻧﮕﻲ ﻗﻬﺮﻣﺎﻧﺎﻧﻪ اﺳﺖ«؛ ﭘﻲﻛﺎر ﮔﻔﺘﻪ ﺑﻮد‪:‬‬ ‫»ﻣﺎ ﺑﻪﺧﺎﻃﺮ ﺷﺮﻓﻤﺎن دﻓﺎع ﻣﻲﻛﻨﻴﻢ‪ ،‬وﻟﻲ ﻫﺮ اﻣﻴﺪي ﻣﻮﻫﻮم اﺳﺖ«؛ ﻛﺮﻣﻴﻮي ﺧﻮش ﺑﻴﺎن ﮔﻔﺘﻪ ﺑﻮد‪» :‬ﭘﺮوﺳﻲﻫﺎ وارد‬ ‫ﭘﺎرﻳﺲ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬ﻫﻤﺎنﻃﻮر ﻛﻪ ﻛﺎرد داﺧﻞ ﻛﺮه ﻣﻲﺷﻮد«]‪[7‬؛ رﺋﻴﺲ ﺳﺘﺎد‪ ‬ﺗﺮوﺷﻮ ﮔﻔﺘﻪ ﺑﻮد‪» :‬ﻣﺎ ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﻴﻢ از ﺧﻮدﻣﺎن دﻓﺎع‬ ‫ﻛﻨﻴﻢ‪ ،‬ﻣﺎ ﺗﺼﻤﻴﻢ ﮔﺮﻓﺘﻪاﻳﻢ از ﺧﻮد دﻓﺎع ﻧﻜﻨﻴﻢ«]‪ .[8‬اﻳﻦ اﻓﺮاد ﻛﻪ دﻓﺎع را ﻏﻴﺮﻣﻤﻜﻦ اﻋﻼم ﻛﺮده و ﺑﺪون آنﻛﻪ ﺻﺎدﻗﺎﻧﻪ‬ ‫ﺑﻪﻣﺮدم ﻫﺸﺪار ﺑﺪﻫﻨﺪ و ﺑﮕﻮﻳﻨﺪ »ﻳﺎ ﻓﻮراً ﺗﺴﻠﻴﻢ ﺷﻮﻳﺪ ﻳﺎ ﻧﺒﺮد را ﺧﻮد ﻫﺪاﻳﺖ ﻛﻨﻴﺪ«‪ ،‬ادﻋﺎي رﻫﺒﺮي ﺑﻼﻣﻨﺎزع ﻧﻴﺰ داﺷﺘﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﭘﺲ ﻫﺪف آنﻫﺎ ﭼﻴﺴﺖ؟ ﻣﺬاﻛﺮه ﺑﺮاي ﻣﻌﺎﻣﻠﻪ‪ .‬آنﻫﺎ از اوﻟﻴﻦ ﺷﻜﺴﺖ ﺑﻪﺑﻌﺪ ﻫﻴﭻ ﻫﺪف دﻳﮕﺮي ﻧﺪاﺷﺘﻨﺪ‪ .‬اُﻓﺖﻫﺎﺋﻲ ﻛﻪ‬ ‫ﭘﺪران ﻣﺎ را ﺑﻪﺗﻜﺎﭘﻮ و ﺗﻼش ﺑﻴﺶﺗﺮ ﺑﺮﻣﻲاﻧﮕﻴﺨﺖ‪ ،‬اﻳﻦ »ﭼﭗ« را ﺻﺮﻓﺎً ﺑﻪرﻓﺘﺎري ﺟﺒﻮﻧﺎﻧﻪﺗﺮ از ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎن اﻣﭙﺮاﺗﻮري ﺳﻮق‬ ‫ﻣﻲداد‪ .‬در ﻫﻔﺘﻢ اوت‪ ،‬ژول ﻓﺎور‪ ،‬ژول ﺳﻴﻤﻮن و ﭘﻠﺘﺎن ﺑﻪاﺷﻨﺎﻳﺪر ﮔﻔﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ‪» :‬ﻣﺎ ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﻴﻢ ﻣﻌﻄﻞ ﺑﻤﺎﻧﻴﻢ‪ .‬ﺑﺎﻳﺪ ﻫﺮﭼﻪ‬ ‫زودﺗﺮ ﺑﻪﺗﻮاﻓﻖ ﺑﺮﺳﻴﻢ«]‪ .[9‬در روزﻫﺎي ﺑﻌﺪ‪» ،‬ﭼﭗ« ﻓﻘﻂ ﻳﻚ ﺳﻴﺎﺳﺖ داﺷﺖ ـ ﺗﺸﻮﻳﻖ ﻣﺠﻠﺲ ﺑﻪدر دﺳﺖ ﮔﺮﻓﺘﻦ ﻗﺪرت‬ ‫ﺑﺮاي آﻏﺎز ﻣﺬاﻛﺮه‪ ،‬ﺑﻪاﻳﻦ اﻣﻴﺪ ﻛﻪ ﺑﻌﺪاً ﺧﻮدش ﺳﺮِﻛﺎر ﺑﻴﺎﻳﺪ‪ .‬اﻳﻦ دﻓﺎعﻃﻠﺒﺎن ﻫﻨﻮز ﺟﺎﮔﻴﺮ ﻧﺸﺪه ﺑﻮدﻧﺪ ﻛﻪ ﺗﻲﻳﺮ را ﺑﺮاي‬ ‫ﮔﺪاﺋﻲ ﺻﻠﺢ رواﻧﻪي ﺳﺮاﺳﺮ اروﭘﺎ ﻛﺮدﻧﺪ و ژول ﻓﺎور را ﺑﻪدﻧﺒﺎل ﺑﻴﺴﻤﺎرك دواﻧﺪﻧﺪ ﺗﺎ ﺷﺮاﺋﻂ او را ﺑﺪاﻧﻨﺪ]‪ [10‬ـ اﻗﺪاﻣﻲ ﻛﻪ‬ ‫ﺑﺮاي ﭘﺮوﺳﻲﻫﺎ آﺷﻜﺎر ﻛﺮد ﺑﺎ ﭼﻪ آدمﻫﺎي ﻣﺬﺑﺬﺑﻲ ﺳﺮوﻛﺎر دارﻧﺪ‪.‬‬ ‫وﻗﺘﻲ ﺗﻤﺎﻣﻲ ﭘﺎرﻳﺲ ﺳﺮ آنﻫﺎ ﻓﺮﻳﺎد زد‪» :‬از ﻣﺎ دﻓﺎع ﻛﻨﻴﺪ‪ ،‬دﺷﻤﻦ را ﻋﻘﺐ ﺑﺮاﻧﻴﺪ«؛ ﻛﻒ زدﻧﺪ و ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻨﺪ؛ اﻣﺎ در دل‬ ‫ﮔﻔﺘﻨﺪ‪» :‬ﺷﻤﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﺗﺴﻠﻴﻢ ﺷﻮﻳﺪ«‪ .‬در ﺗﺎرﻳﺦ ﺧﻴﺎﻧﺘﻲ از اﻳﻦ ﮔﻮﻳﺎﺗﺮ وﺟﻮد ﻧﺪارد‪ .‬اﻳﻦ ﺟﻨﺎﻳﺖ را اﻋﺘﻤﺎد اﺣﻤﻘﺎﻧﻪي اﻛﺜﺮﻳﺖ ﻋﻈﻴﻢ‬ ‫ﻣﺮدم ﺗﺨﻔﻴﻒ ﻧﻤﻲدﻫﺪ‪ ،‬ﻫﻤﺎنﻃﻮر ﻛﻪ ﺣﻤﺎﻗﺖ‪ ‬ﻓﺮﻳﺐﺧﻮرده‪ ،‬ﻓﺮﻳﺐدﻫﻨﺪه را ﺗﺒﺮﺋﻪ ﻧﻤﻲﻛﻨﺪ‪ .‬آﻳﺎ آدمﻫﺎي ﭼﻬﺎرم ﺳﭙﺘﺎﻣﺒﺮ‬ ‫ﺑﻪوﻛﺎﻟﺘﻲ ﻛﻪ ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻨﺪ ﺧﻴﺎﻧﺖ ﻛﺮدﻧﺪ‪ ،‬آري ﻳﺎ ﻧﻪ؟ ﺣﻜﻢ آﻳﻨﺪه »آري« ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪.‬‬ ‫درﺳﺖ اﺳﺖ ﻛﻪ اﻳﻦ ﻳﻚ وﻛﺎﻟﺖ ﺿﻤﻨﻲ ﺑﻮد‪ ،‬وﻟﻲ آنﻗﺪر واﺿﺢ و رﺳﻤﻲ ﺻﻮرت ﮔﺮﻓﺖ ﻛﻪ ﺗﻤﺎﻣﻲ ﭘﺎرﻳﺲ ﺑﺎ ﺷﻨﻴﺪن‬ ‫ﺧﺒﺮ ﻣﺮاﺳﻢ در ﻓﺮﻳﺮ ﺑﻪﺟﻨﺐ و ﺟﻮش درآﻣﺪ‪ .‬اﮔﺮ دﻓﺎعﻃﻠﺒﺎن ﻳﻚ ﮔﺎم ﭘﻴﺶﺗﺮ رﻓﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﺟﺎرو ﻣﻲﺷﺪﻧﺪ‪ .‬آنﻫﺎ ﻣﺠﺒﻮر ﺑﻮدﻧﺪ‬ ‫ﺑﻪوﻗﺖﻛُﺸﻲ ﺑﭙﺮدازﻧﺪ و ﺑﻪآنﭼﻪ ﺧﻮد »ﺟﻨﻮن ﻣﺤﺎﺻﺮه« ﻣﻲﻧﺎﻣﻴﺪﻧﺪ‪ ،‬راه دﻫﻨﺪ و اداي دﻓﺎع را درآورﻧﺪ‪ .‬در واﻗﻊ‪ ،‬آنﻫﺎ ﻳﻚ‬ ‫ﺳﺎﻋﺖ ﻫﻢ ﻧﻈﺮﺷﺎن را رﻫﺎ ﻧﻜﺮدﻧﺪ و ﺧﻮد را ﺗﻨﻬﺎ ﻛﺴﺎﻧﻲ در ﭘﺎرﻳﺲ ﻣﻲداﻧﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﻋﻘﻞﺷﺎن را از دﺳﺖ ﻧﺪاده ﺑﻮدﻧﺪ‪.‬‬ ‫»ازآنﺟﺎﻛﻪ ﭘﺎرﻳﺴﻲﻫﺎ اﻳﻦﻃﻮر ﻣﻲﺧﻮاﻫﻨﺪ‪ ،‬ﻧﺒﺮد ﺻﻮرت ﺧﻮاﻫﺪ ﮔﺮﻓﺖ‪ ،‬وﻟﻲ ﻓﻘﻂ ﺑﻪﻣﻨﻈﻮر ﻧﺮمﻛﺮدن ﺑﻴﺴﻤﺎرك«؛‬ ‫ﺗﺮوﺷﻮ‪ ،‬ﺑﻪﻫﻨﮕﺎم ﺑﺎزﮔﺸﺖاش از ﺑﺎزدﻳﺪ ﻧﻈﺎﻣﻲ ـاﺣﺘﻤﺎﻻً ﺗﺤﺖ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﺻﺤﻨﻪي اﻣﻴﺪواراﻧﻪ و اﺑﺮاز اﺣﺴﺎﺳﺎت ‪ 250/000‬ﻧﻴﺮوي‬ ‫ﻣﺴﻠﺢـ اﻋﻼم داﺷﺖ‪» :‬ﺷﺎﻳﺪ ﺑﺘﻮان ﺳﻨﮕﺮﻫﺎ را ﻧﮕﺎﻫﺪاﺷﺖ«‪ .‬اﻳﻦ ﺣﺪاﻛﺜﺮ اﺣﺴﺎﺳﺎت ﺗﺮوﺷﻮ ﺑﻮد‪» :‬ﻧﮕﺎﻫﺪاﺷﺘﻦ ﺳﻨﮕﺮﻫﺎ«‪ ،‬ﻧﻪ‬ ‫ﮔﺸﻮدن دروازهﻫﺎ‪ .‬اﻣﺎ او ﻫﺮﮔﺰ ﺑﻪﺧﻮاب ﻫﻢ ﻧﺪﻳﺪ ﻛﻪ ﻣﻲﺗﻮان اﻳﻦ ‪ 250/000‬ﻧﻴﺮوي ﻣﺴﻠﺢ را ﺗﺠﺪﻳﺪ ﺳﺎزﻣﺎن ﻧﻤﻮد؛ ﺑﺎ‬ ‫‪ 2/403/000‬ﻧﻴﺮوي ﭘﺮاﻛﻨﺪهي ﻗﺎﺑﻞ ﺑﺴﻴﺞ در ﺳﺮاﺳﺮ ﻛﺸﻮر‪ ،‬ﺳﺮﺑﺎزان و ﻣﻠﻮاﻧﺎﻧﻲ ﻛﻪ در ﭘﺎرﻳﺲ ﺟﻤﻊ ﺷﺪهاﻧﺪ‪ ،‬ﭘﻴﻮﻧﺪﺷﺎن داد؛‬ ‫و ﺑﺎ اﻳﻦ ﻧﻴﺮوي ﻣﺘﺤﺪ ﺷﻼق ﻧﻴﺮوﻣﻨﺪي ﻓﺮاﻫﻢ آورد و دﺷﻤﻦ را ﺗﺎ راﻳﻦ ﻋﻘﺐ راﻧﺪ‪ .‬ﻫﻤﻜﺎران ﺗﺮوﺷﻮ ﻫﻢ اﻧﺪﻳﺸﻪي ﭼﻨﺪاﻧﻲ‬

‫‪33‬‬

‫ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪاﻳﻦ ﺷﻼق ﻧﻴﺮوﻣﻨﺪ ﻧﺪاﺷﺘﻨﺪ و ﻓﻘﻂ در ﻣﻮرد ﻣﻴﺰان ﺧﻄﺮي ﻛﻪ در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﻣﺤﺎﺟﻤﺎن ﭘﺮوﺳﻲ ﻣﺘﺤﻤﻞ ﻣﻲﺷﺪﻧﺪ‪ ،‬ﺑﺎ او‬ ‫ﺑﺤﺚ ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ‪.‬‬ ‫او ﻛﻼً ﻃﺮﻓﺪار روشﻫﺎي ﻣﻼﻳﻢ ﺑﻮد‪ .‬ﭘﺎيﺑﻨﺪي ﻣﺬﻫﺒﻲاش او را از ﺧﻮﻧﺮﻳﺰي ﺑﻲﻓﺎﻳﺪه ﻣﻨﻊ ﻣﻲﻛﺮد‪ .‬از آنﺟﺎ ﻛﻪ ﻣﻄﺎﺑﻖ‬ ‫ﺗﻤﺎم ﻛﺘﺎبﻫﺎي ﻧﻈﺎﻣﻲ ﺷﻬﺮ ﺑﺰرگ ﻣﺤﻜﻮم ﺑﻪﺳﻘﻮط اﺳﺖ‪ ،‬او ﻣﻲﺧﻮاﺳﺖ ﻛﺎري ﻛﻨﺪ ﻛﻪ اﻳﻦ ﺳﻘﻮط ﺣﺘﻲاﻻﻣﻜﺎن ﺑﺎ‬ ‫ﺧﻮﻧﺮﻳﺰي ﻛﻢﺗﺮي ﺻﻮرت ﺑﮕﻴﺮد‪ .‬ﺑﻪﻋﻼوه‪ ،‬ﻫﻤﻪ در اﻧﺘﻈﺎر ﺑﺎزﮔﺸﺖ ﺗﻲﻳﺮ ﺑﻮدﻧﺪ ﻛﻪ در ﻫﺮﻟﺤﻈﻪ اﻣﻜﺎن داﺷﺖ ﻣﻌﺎﻫﺪهي‬ ‫ﻣﻮرد اﻧﺘﻈﺎر را ﺑﻴﺎورد‪ .‬ﺗﺮوﺷﻮ‪ ،‬درﻋﻴﻦ آنﻛﻪ ﺑﻪدﺷﻤﻦ ﻓﺮﺻﺖ داد ﻛﻪ در آراﻣﺶ دور ﭘﺎرﻳﺲ ﻣﺴﺘﻘﺮ ﺷﻮد‪ ،‬در اﻧﻈﺎر ﻋﻤﻮم‬ ‫ﺑﻪﭼﻨﺪ ﺟﻨﮓوﮔﺮﻳﺰ ﻧﻴﺰ دﺳﺖ زد‪ .‬ﻓﻘﻂ ﻳﻚ درﮔﻴﺮي ﺟﺪي در ﺳﻲام ﺳﭙﺘﺎﻣﺒﺮ در ﺷ‪‬ﻮيﻳﻲ رخ داد ﻛﻪ ﺑﻪدﻟﻴﻞ ﻛﻤﺒﻮد‬ ‫ﻧﻴﺮوﻫﺎي ﻛﻤﻜﻲ و ﻧﻔﺮات‪ ،‬ﭘﺲ از ﻳﻚ ﻣﻮﻓﻘﻴﺖ‪ ،‬ﺑﺎ رﻫﺎ ﻛﺮدن ﻳﻚ واﺣﺪ ﺗﻮپﺧﺎﻧﻪ ﻋﻘﺐﻧﺸﻴﻨﻲ ﻛﺮدﻳﻢ‪ .‬اﻓﻜﺎر ﻋﻤﻮﻣﻲ ﻛﻪ‬ ‫ﻫﻨﻮز ﻓﺮﻳﻔﺘﻪي ﻛﺴﺎﻧﻲ ﺑﻮد ﻛﻪ ﻓﺮﻳﺎد زده ﺑﻮدﻧﺪ‪» :‬ﭘﻴﺶ ﺑﻪﺳﻮي ﺑﺮﻟﻦ«! ﺑﻪﻣﻮﻓﻘﻴﺖ ﺑﺎور داﺷﺖ‪ .‬ﻓﻘﻂ اﻧﻘﻼﺑﻴﻮن ﻓﺮﻳﺐ‬ ‫ﻧﺨﻮردﻧﺪ‪ .‬ﺳﻘﻮط ﺗﻮل و اﺳﺘﺮاﺳﺒﻮرگ ﺑﺮاي آنﻫﺎ ﻳﻚ ﻫﺸﺪار ﺟﺪي ﺑﻮد‪ .‬ﻓﻠﻮران ﺳﺮﻛﺮدهي ﮔﺮدان ‪ 63‬ﻛﻪ ﻓﺮﻣﺎﻧﺪه واﻗﻌﻲ‬ ‫ﺑِﻠﻮﻳﻦ ﺑﻮد‪ ،‬دﻳﮕﺮ ﻧﺘﻮاﻧﺴﺖ ﺧﻮدداري ﻛﻨﺪ‪ .‬ﻓﻠﻮران ﺑﺎ ﺳﺮ و ﻗﻠﺐ ﻳﻚ ﻛﻮدك و ﺧﻮﺋﻲ آﺗﺸﻴﻦ‪ ،‬ﻓﻘﻂ ﺑﻪﺳﺎﺋﻘﻪي اﻧﮕﻴﺰهي دروﻧﻲ‬ ‫ﺧﻮد‪ ،‬ﮔﺮدانﻫﺎﻳﺶ را ﺑﻪﺷﻬﺮداري ﻣﺮﻛﺰي ﺑﺮد و در آنﺟﺎ ﺧﻮاﺳﺘﺎر ﺑﺴﻴﺞ ﻫﻤﮕﺎﻧﻲ‪ ،‬ﭘﺎﺗﻚ‪ ،‬اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت ﺷﻬﺮداري و ﺑﺮﻗﺮاري‬ ‫ﺟﻴﺮهﺑﻨﺪي در ﺷﻬﺮ ﺷﺪ‪ .‬ﺗﺮوﺷﻮ‪ ،‬ﻛﻪ ﺑﺮاي ﺧﻮش آﻳﻨﺪ او‪ ،‬ﻋﻨﻮان ﺳﺮﮔﺮد ﺳﻨﮕﺮ ﺑﻪاو داده ﺑﻮد‪ ،‬ﺳﺨﻨﺮاﻧﻲ زﻳﺮﻛﺎﻧﻪاي ﻛﺮد؛‬ ‫ﺣﻮارﻳﻮن دوازدهﮔﺎﻧﻪ )اﺷﺎره ﺑﻪﻫﻤﺎن دوازده ﻧﻔﺮي اﺳﺖ ﻛﻪ ﭘﺎرﻳﺲ را در دﺳﺖ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ( ﺑﺎ او ﺑﺤﺚ ﻛﺮدﻧﺪ و ﺑﺎ ﻧﺸﺎن‬ ‫دادن درِ ﺧﺮوﺟﻲ ﺑﻪاو ﻛﺎر را ﺧﺎﺗﻤﻪ دادﻧﺪ‪ .‬ﺑﻪﻣﺤﺾ اﻳﻦﻛﻪ ﻓﺮﺳﺘﺎدﮔﺎن از ﻫﺮﺳﻮ آﻣﺪﻧﺪ ﺗﺎ ﺗﻘﺎﺿﺎ ﻛﻨﻨﺪ ﻛﻪ ﭘﺎرﻳﺲ ﺑﺎﻳﺪ در‬ ‫ﻣﻮرد دﻓﺎع از ﺧﻮدش ﻧﻈﺮ ﺑﺪﻫﺪ‪ ،‬و ﺷﻮرا‪ ،‬ﻳﻌﻨﻲ ﻛﻤﻮنِ ﺧﻮد را ﺑﺮﮔﺰﻳﻨﺪ؛ در ﻫﻔﺘﻢ اﻛﺘﺒﺮ اﻋﻼم ﺷﺪ ﻛﻪ ﺣﺮﻣﺖ ﻣﻘﺎم ﺣﻜﻮﻣﺖ‬ ‫ﺗﻦ دادن ﺑﻪﭼﻨﻴﻦ ﺧﻮاﺳﺖﻫﺎﺋﻲ را ﻣﻤﻨﻮع ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﺟﺴﺎرت ﻣﻮﺟﺐ ﺟﻨﺒﺶ ‪ 8‬اﻛﺘﺒﺮ ﺷﺪ‪ .‬ﻛﻤﻴﺘﻪي ﻧﻮاﺣﻲ ﺑﻴﺴﺖﮔﺎﻧﻪ در‬ ‫ﻳﻚ ﭘﻼﻛﺎرد‪ ،‬ﺑﺎ ﻟﺤﻨﻲ ﺷﺪﻳﺪ اﻋﺘﺮاض ﻛﺮد‪ .‬زﻳﺮ ﭘﻨﺠﺮهﻫﺎي ﺷﻬﺮداري ﻣﺮﻛﺰي‪ ،‬ﻋﺪهاي در ﺣﺪود ﻫﻔﺘﺼﺪ ﻳﺎ ﻫﺸﺘﺼﺪ ﻧﻔﺮ‬ ‫ﻓﺮﻳﺎد زدﻧﺪ‪» :‬زﻧﺪهﺑﺎد ﻛﻤﻮن«! وﻟﻲ ﺗﻮدهي ﻣﺮدم ﻫﻨﻮز اﻳﻤﺎن ﺧﻮد را از دﺳﺖ ﻧﺪاده ﺑﻮد‪ .‬ﺗﻌﺪاد زﻳﺎدي از رؤﺳﺎي ﮔﺮدانﻫﺎ‬ ‫ﺑﻪﻳﺎري آﻣﺪﻧﺪ؛ و ﺣﻜﻮﻣﺖ از آنﻫﺎ ﺳﺎن دﻳﺪ‪ .‬ژول ﻓﺎور ﺳﻴﻞ ﺳﺨﻨﻮري ﺧﻮد را ﺟﺎري ﻛﺮد و ﺑﺎ اﻳﻦ »ﺑﺮﻫﺎن ﻗﺎﻃﻊ«! ﻛﻪ ﻫﻤﻪ‬ ‫ﺑﺎﻳﺪ در ﺳﻨﮕﺮﻫﺎ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ ،‬اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت را ﻏﻴﺮﻣﻤﻜﻦ اﻋﻼم ﻧﻤﻮد‪.‬‬ ‫اﻛﺜﺮﻳﺖ ﺑﺎ وﻟﻊ ﻃﻌﻤﻪي اﻳﻦ دام را ﺑﻠﻌﻴﺪ‪ .‬در ﺷﺎﻧﺰدﻫﻢ اﻛﺘﺒﺮ‪ ،‬ﭘﺲ از آنﻛﻪ ﺗﺮوﺷﻮ ﺑﻪدوﺳﺖ ﺧﻮد ـاﺗﻲﻳﻦ آراﮔﻮـ ﻧﻮﺷﺖ‬ ‫»ﻣﻦ ﻧﻘﺸﻪاي را ﻛﻪ ﺑﺮاي ﺧﻮد رﻳﺨﺘﻪام ﺗﺎ ﭘﺎﻳﺎن دﻧﺒﺎل ﻣﻲﻛﻨﻢ«؛ ﻟﻢدادهﻫﺎ ﺑﺎ اﻋﻼم ﭘﻴﺮوزي‪ ،‬ﻧﻐﻤﻪاي را ﻛﻪ در ﻣﺎه اوت‬ ‫ﺑﺮاي ﺑﺎزن ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬دوﺑﺎره ﺳﺎز ﻛﺮدﻧﺪ‪» :‬راﺣﺖاش ﺑﮕﺬارﻳﺪ‪ .‬او ﻧﻘﺸﻪي ﺧﻮدش را دارد«‪ .‬در ﻣﻮرد آژﻳﺘﺎﺗﻮرﻫﺎ ﻛﻪ از ﻧﻈﺮ‬ ‫ﺗﺮوﺷﻮ ﺑﺎ ﭘﺮوﺳﻲﻫﺎ ﻓﺮﻗﻲ ﻧﺪارﻧﺪ‪ ،‬او ﺑﻪﻋﻨﻮان ﻳﻚ ژِزوﺋﻴﺖ ﺧﻮب‪ ،‬درﻧﮓ ﻧﻜﺮد ﻛﻪ آنﻫﺎ را »ﻣﻌﺪود اﻓﺮادي ﺑﺎ ﻧﻈﺮات‬ ‫ﻣﺬﻣﻮم« ﺑﺨﻮاﻧﺪ ﻛﻪ »ﺑﻪﻧﻘﺸﻪﻫﺎي دﺷﻤﻦ ﺧﺪﻣﺖ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ«‪ .‬ﺑﻪاﻳﻦﺗﺮﺗﻴﺐ‪ ،‬در ﺗﻤﺎم ﻃﻮل ﻣﺎه اﻛﺘﺒﺮ‪ ،‬ﭘﺎرﻳﺲ ﺑﺎ ﻻﻻﺋﻲ‬ ‫ﻋﻤﻠﻴﺎت ﺟﻨﮕﻲاي ﺑﻪﺧﻮاب رﻓﺖ ﻛﻪ ﺑﺎ ﻣﻮﻓﻘﻴﺖ ﺷﺮوع ﻣﻲﺷﺪ و ﻫﻤﻮاره ﺑﺎ ﻋﻘﺐﻧﺸﻴﻨﻲ ﺧﺎﺗﻤﻪ ﻣﻲﻳﺎﻓﺖ‪ .‬در ﺳﻴﺰدﻫﻢ اﻛﺘﺒﺮ‪،‬‬ ‫ﻣﺎ ﺑﺎﻧﻴﻮ را ﭘﺲ ﮔﺮﻓﺘﻴﻢ و ﺣﻤﻠﻪاي ﺟﺴﻮراﻧﻪ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺴﺖ ﺷﺎﺗﻴﻮن را ﻫﻢ دوﺑﺎره ﺑﻪﺗﺼﺮف در آورد؛ وﻟﻲ ﺗﺮوﺷﻮ ﻫﻴﭻ ﻧﻴﺮوي‬ ‫ذﺧﻴﺮهاي ﻧﺪاﺷﺖ‪ .‬در ﺑﻴﺴﺖ و ﻳﻜﻢ اﻛﺘﺒﺮ‪ ،‬ﺣﺮﻛﺖ ﺑﻪﺳﻤﺖ ﻣﺎﻟ‪‬ﻤﺰون ﺿﻌﻒ ﻣﺤﺎﺻﺮه را آﺷﻜﺎر ﻛﺮد و ﺣﺘﻲ ورﺳﺎي را ﻫﻢ‬ ‫ﺑﻪﻫﺮاس اﻧﺪاﺧﺖ‪ .‬ژﻧﺮال دوﻛﺮو ﺑﻪﺟﺎي ﺗﺴﺮﻳﻊ ﭘﻴﺶر‪‬وي‪ ،‬ﻓﻘﻂ ‪ 6/000‬ﻧﻔﺮ را درﮔﻴﺮ ﻧﺒﺮد ﻛﺮد و دﺷﻤﻦ ﺑﺎ ﮔﺮﻓﺘﻦ دو ﺗﻮپ او‬ ‫را ﻋﻘﺐ راﻧﺪ‪ .‬ﺣﻜﻮﻣﺖ اﻳﻦ ﻋﻘﺐﻧﺸﻴﻨﻲﻫﺎ را ﻋﻤﻠﻴﺎت ﺷﻨﺎﺳﺎﺋﻲ ﻣﻮﻓﻘﻴﺖآﻣﻴﺰ ﺟﺎزد و ﺑﻪﺑﺎزار ﮔﺮﻣﻲ ﭘﻴﺮاﻣﻮن ﭘﻴﺎمﻫﺎﺋﻲ ﭘﺮداﺧﺖ‬ ‫ﻛﻪ ﮔﺎﻣﺒﺘﺎ در ﻫﻴﺠﺪه اﻛﺘﺒﺮ ﺑﺮاي ﺷﻬﺮﺳﺘﺎنﻫﺎ ﻓﺮﺳﺘﺎده ﺑﻮد ﺗﺎ وﺟﻮد ارﺗﺶﻫﺎي ﺧﻴﺎﻟﻲ را اﻋﻼم ﻛﻨﺪ و ﭘﺎرﻳﺲ را ﺑﺎ ﮔﺰارش‬ ‫دﻓﺎع درﺧﺸﺎن از ﺷﺎﺗﻮدن ﺗﺤﻤﻴﻖ ﻧﻤﺎﻳﺪ‪.‬‬ ‫ﺷﻬﺮدارﻫﺎ اﻳﻦ اﻋﺘﻤﺎد دﻟﭙﺬﻳﺮ را داﻣﻦ زدﻧﺪ‪ .‬اﮔﺮ اﻳﻦ ﺟﻤﻊ ‪ 64‬ﻧﻔﺮي ﻛﻪ ﺑﺎ ﻣﻌﺎوﻧﺎنﺷﺎن در ﺷﻬﺮداري ﻣﺮﻛﺰي ﻧﺸﺴﺘﻪ‬ ‫ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﻛﻢﺗﺮﻳﻦ ﺷﺠﺎﻋﺘﻲ داﺷﺘﻨﺪ‪ ،‬ﺑﻪروﺷﻨﻲ ﻣﻲدﻳﺪﻧﺪ ﻛﻪ وﺿﻊ دﻓﺎع از ﭼﻪ ﻗﺮار اﺳﺖ‪ .‬وﻟﻲ اﻳﻦ ﺟﻤﻊ از آن ﻟﻴﺒﺮالﻫﺎ و‬

‫‪34‬‬

‫ﺟﻤﻬﻮريﺧﻮاﻫﺎﻧﻲ ﺗﺮﻛﻴﺐ ﺷﺪه ﺑﻮد ﻛﻪ »ﭼﭗ« آﺧﺮﻳﻦ ﺗﺠﻠﻲاش ﺑﻪﺷﻤﺎر ﻣﻲآﻣﺪ‪ .‬آنﻫﺎ ﮔﺎه و ﺑﻲﮔﺎه ﻓﻘﻂ ﺑﺮ درِ ﺣﻜﻮﻣﺖ‬ ‫دقاﻟﺒﺎب ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ ﺗﺎ ﺧﺠﻮﻻﻧﻪ از او ﭘﺮسوﺟﻮﺋﻲ ﻛﻨﻨﺪ و اﻃﻤﻴﻨﺎن ﺧﺎﻃﺮ ﻣﺒﻬﻤﻲ درﻳﺎﻓﺖ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ ﻛﻪ ﺧﻮدﺷﺎن ﺑﻪآن ﺑﺎور‬ ‫ﻧﺪاﺷﺘﻨﺪ]‪[12‬؛ اﻣﺎ ﻫﻤﻪي ﺗﻼش ﺧﻮدرا ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ ﺗﺎ آن را ﺑﻪﭘﺎرﻳﺲ ﺑﺒﺎوراﻧﻨﺪ‪.‬‬ ‫وﻟﻲ در ﻛﻮردري‪ ،‬در ﻛﻠﻮپﻫﺎ‪ ،‬در ﻧﺸﺮﻳﻪ ﺑﻼﻧﻜﻲ‪ ،‬در ﺑﻴﺪاري )ارﮔﺎنِ د‪ِ‬ﻟﺴﻜﻮز( و در ﻧﺸﺮﻳﻪي ﻧﺒﺮد )ﻛﻪ از ﻃﺮف‬ ‫ﻓﻴﻠﻴﻜﺲﭘﻴﺎ]*[ ﻣﻨﺘﺸﺮ ﻣﻲﺷﺪ( ﻧﻘﺸﻪي آدمﻫﺎي ﺷﻬﺮداري اﻓﺸﺎ ﻣﻲﮔﺮدﻳﺪ‪ .‬ﻣﻌﻨﺎي اﻳﻦ ﺣﻤﻠﻪﻫﺎي ﺟﺰﺋﻲ ﻛﻪ ﻫﺮﮔﺰ ﺗﺪاوم‬ ‫ﻧﻤﻲﻳﺎﺑﺪ‪ ،‬ﭼﻴﺴﺖ؟ ﭼﺮا ﮔﺎرد ﻣﻠﻲ ﭼﻨﻴﻦ ﻛﻢ ﺳﻼح‪ ،‬ﺑﻲﺳﺎزﻣﺎن و ﺑﺮﻛﻨﺎر از ﻫﺮﮔﻮﻧﻪ ﻋﻤﻠﻴﺎت ﺟﻨﮕﻲ اﺳﺖ؟ ﭼﺮا ﻋﻤﻠﻴﺎت‬ ‫ﺗﻮپرﻳﺰي راه ﻧﻤﻲاﻓﺘﺪ؟ ﺷﺶ ﻫﻔﺘﻪ ﮔﻔﺘﮕﻮي ﺑﻲﺣﺎﺻﻞ و اﻧﻔﻌﺎل ﻛﻢﺗﺮﻳﻦ ﺗﺮدﻳﺪي در ﻣﻮرد ﺑﻲﻛﻔﺎﻳﺘﻲ ﻳﺎ ﻗﺼﺪ ﺣﻜﻮﻣﺖ‬ ‫ﺑﺎﻗﻲ ﻧﻤﻲﮔﺬارد‪ .‬ﻳﻚ ﻓﻜﺮ ﻫﻤﻪي اذﻫﺎن را ﺑﻪﺧﻮد ﻣﺸﻐﻮل ﻛﺮده اﺳﺖ‪ :‬اﻳﻦﻫﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﺟﺎ را ﺑﺮاي ﻛﺴﺎﻧﻲ ﺧﺎﻟﻲ ﻛﻨﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﻪدﻓﺎع‬ ‫ﺑﺎور دارﻧﺪ؛ ﭘﺎرﻳﺲ ﺑﺎﻳﺪ دوﺑﺎره زﻣﺎم اﻣﻮر ﺧﻮد را ﺑﻪدﺳﺖ ﺑﮕﻴﺮد؛ و ﺑﺎﻳﺪ ﻛﻤﻮن ‪ 1792‬اﺣﻴﺎ ﺷﻮد ﺗﺎ ﭘﺎرﻳﺲ و ﺗﻤﺎم ﻓﺮاﻧﺴﻪ را‬ ‫ﻧﺠﺎت دﻫﺪ‪ .‬ﻟﺰوم اﻳﻦ اﻗﺪاﻣﺎت ﻫﺮروز ﻋﻤﻴﻖﺗﺮ در اذﻫﺎن ﻣﺮدان رزمﺟﻮ ﻓﺮوﻣﻲرود‪ .‬در ﺑﻴﺴﺖ و ﻫﻔﺘﻢ اﻛﺘﺒﺮ‪ ،‬ﻧﺸﺮﻳﻪ ﻧﺒﺮد ﻛﻪ‬ ‫ﺑﺎ ﺟﻤﻠﻪﭘﺮدازيﻫﺎي ﺑﻠﻨﺪﭘﺮوازاﻧﻪ ﺑﺮاي ﻛﻤﻮن ﺗﺒﻠﻴﻎ ﻣﻲﻛﺮد و آﻫﻨﮓ ﻛﻠﻤﺎتاش ﺑﻴﺶ از دﻳﺎﻟﻜﺘﻴﻚ ﻋﺼﺒﻲِ ﺑﻼﻧﻜﻲ ﺑﻪدلﻫﺎ‬ ‫ﻣﻲﻧﺸﺴﺖ‪ ،‬ﺧﺒﺮي ﻣﻨﺘﺸﺮ ﻛﺮد ﻛﻪ ﺑﻪﺳﺎن ﺑﻤﺒﻲ ﻣﻬﻴﺐ ﺻﺪا ﻛﺮد‪» :‬ﺑﺎزن در آﺳﺘﺎﻧﻪي ﺗﺴﻠﻴﻢِ ﻣﺪس و ﻋﻘﺪ ﻗﺮارداد ﺻﻠﺢ ﺑﻪﻧﺎم‬ ‫ﻧﺎﭘﻠﺌﻮن ﺳﻮم اﺳﺖ؛ و دﺳﺖﻳﺎر او ﻫﻢاﻳﻨﻚ در ورﺳﺎي اﺳﺖ«‪ .‬ﺷﻬﺮداري ﺑﻼﻓﺎﺻﻠﻪ در واﻛﻨﺶ ﺑﻪاﻳﻦ ﺧﺒﺮ‪ ،‬آن را »ﻫﻤﺎنﻗﺪر‬ ‫ﺗﻮﻫﻴﻦآﻣﻴﺰ ﻛﻪ ﻛﺬب« ﺧﻮاﻧﺪ؛ و اﻋﻼم داﺷﺖﻛﻪ »ﺑﺎزن ـاﻳﻦ ﺳﺮﺑﺎز ﭘﺮاﻓﺘﺨﺎرـ ﻫﻢﭼﻨﺎن ﺑﺎ ﭘﺎﺗﻚﻫﺎي درﺧﺸﺎن ﺧﻮد ارﺗﺶ‬ ‫ﻣﺤﺎﺻﺮهﻛﻨﻨﺪه را ﺑﻪﺳﺘﻮه ﻣﻲآورد«‪ .‬ﺣﻜﻮﻣﺖ »ﺷﻼق اﻓﻜﺎر ﻋﻤﻮﻣﻲ« را ﺣﻮاﻟﻪي اﻳﻦ روزﻧﺎﻣﻪﻧﮕﺎر ﻛﺮد‪ .‬ﺑﺎ اﻳﻦ ﻓﺮاﺧﻮان‪،‬‬ ‫اﻧﮕﻞﻫﺎي ﭘﺎرﻳﺲ ﺑﻪﺟﻨﺐ و ﺟﻮش اﻓﺘﺎدﻧﺪ‪ ،‬روزﻧﺎﻣﻪ را ﺳﻮزاﻧﺪﻧﺪ و اﮔﺮ روزﻧﺎﻣﻪﻧﮕﺎر ﻧﮕﺮﻳﺨﺘﻪ ﺑﻮد‪ ،‬ﺗﻜﻪﺗﻜﻪاش ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬روز‬ ‫ﺑﻌﺪ روزﻧﺎﻣﻪي ﻧﺒﺮد اﻋﻼم ﻛﺮد ﻛﻪ ﺧﺒﺮ را از روﺷﻔﻮر درﻳﺎﻓﺖ ﻛﺮده و او ﻧﻴﺰ از ﻃﺮﻳﻖ ﻓﻠﻮرن ﻣﻄﻠﻊ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻪدﻧﺒﺎل آن‪،‬‬ ‫ﻣﺴﺎﺋﻞ دﻳﮕﺮي ﭘﻴﺶ آﻣﺪ‪ .‬در ‪ 20‬اﻛﺘﺒﺮ ﻳﻚ ﻋﻤﻠﻴﺎت ﻏﺎﻓﻞﮔﻴﺮاﻧﻪ ﻣﺎ را ﺑﺮ ﺑﻮرژه )دﻫﻜﺪهاي در ﺷﻤﺎل ﺷﺮق ﭘﺎرﻳﺲ( ﻣﺴﻠﻂ‬ ‫ﻛﺮد‪ ،‬در ﺑﻴﺴﺖ و ﻧﻬﻢ اﻛﺘﺒﺮ‪ ،‬ﺳﺘﺎد ﻛﻞ‪ ،‬اﻳﻦ ﻋﻤﻠﻴﺎت را ﺑﻪﻋﻨﻮان ﻳﻚ ﭘﻴﺮوزي اﻋﻼم ﻛﺮد‪ .‬اﻳﻦ ﺳﺘﺎد ﺗﻤﺎم روز ﺳﺮﺑﺎزان ﻣﺎ را‬ ‫ﺑﺪون ﻏﺬا و ﺑﺪون ﻧﻴﺮوي ﺗﻘﻮﻳﺘﻲ زﻳﺮ آﺗﺶ ﭘﺮوﺳﻲﻫﺎ رﻫﺎ ﻛﺮد ﺗﺎ آنﻫﺎ در ‪ 30‬اﻛﺘﺒﺮ ﺑﺎ ‪ 15/000‬ﻧﻴﺮو ﺑﺎزﮔﺮدﻧﺪ و اﻳﻦ دﻫﻜﺪه‬ ‫را از ‪ 1/600‬ﻣﺪاﻓﻊاش ﭘﺎك ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬در ‪ 31‬اﻛﺘﺒﺮ‪ ،‬ﭘﺎرﻳﺲ وﻗﺘﻲ از ﺧﻮاب ﺑﻴﺪار ﺷﺪ ﺧﺒﺮ ﺳﻪ ﻓﺎﺟﻌﻪ را ﺷﻨﻴﺪ‪ :‬از دﺳﺖ رﻓﺘﻦ‬ ‫ﺑﻮرژه‪ ،‬ﺗﺴﻠﻴﻢ ﻣﺪس ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ ﺗﻤﺎﻣﻲ ارﺗﺶِ »ﺑﺎزن ﭘﺮ اﻓﺘﺨﺎر« و ورود ﺗﻲﻳﺮ ﺑﻪﻣﻨﻈﻮر ﻣﺬاﻛﺮه ﺑﺮاي ﻳﻚ آﺗﺶﺑﺲ‪.‬‬ ‫ﻣﺮدان ‪ 4‬ﺳﭙﺘﺎﻣﺒﺮ ﮔﻤﺎن ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ ﻛﻪ ﻧﺠﺎت ﻳﺎﻓﺘﻪاﻧﺪ و ﺑﻪﻫﺪف ﺧﻮد رﺳﻴﺪهاﻧﺪ‪ .‬آنﻫﺎ ﺑﺎ اﻳﻦ اﻋﺘﻘﺎد ﻛﻪ ﭘﺎرﻳﺲِ ﻧﻮﻣﻴﺪ از‬ ‫ﭘﻴﺮوزي‪ ‬ﺻﻠﺢ را ﺧﻮاﻫﺪ ﭘﺬﻳﺮﻓﺖ‪ ،‬اﻳﻦ دو »ﺧﺒﺮ ﺧﻮب و ﺑﺪ«]‪[13‬ـﺧﺒﺮ آﺗﺶﺑﺲ و ﺧﺒﺮ ﺗﺴﻠﻴﻢـ را ﻛﻨﺎر ﻫﻢ ﺑﻪدﻳﻮارﻫﺎ‬ ‫ﭼﺴﺒﺎﻧﺪه ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﭘﺎرﻳﺲ ﮔﻮﺋﻲ ﺑﺮاﺛﺮ ﻳﻚ ﺷﻮك اﻟﻜﺘﺮﻳﻜﻲ از ﺟﺎ ﺟﺴﺖ و ﻫﻢزﻣﺎن ﻣﺎرﺳﻲ‪ ،‬ﺗﻮﻟﻮز و ﺳﻨﺖاﺗﻴﻦ ﺑﭙﺎﺧﺎﺳﺘﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﭼﻨﺎن ﺧﺸﻢ ﺧﻮداﻧﮕﻴﺨﺘﻪاي ﺑﻪوﺟﻮد آﻣﺪ ﻛﻪ ﺗﻮدهﻫﺎ از ﺳﺎﻋﺖ ﻳﺎزده زﻳﺮ ﺑﺎران ﺷﺪﻳﺪ ﺑﺎ ﻓﺮﻳﺎد »آﺗﺶ ﺑﺲ‪ ،‬ﻧﻪ!« ﺑﻪﺷﻬﺮداري‬ ‫ﻣﺮﻛﺰي آﻣﺪﻧﺪ‪ .‬ﻋﻠﻲرﻏﻢ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﮔﺎردﻫﺎي ﻣﺘﺤﺮك‪ ‬ﻣﺪاﻓﻊِ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن‪ ،‬آنﻫﺎ ﺑﻪورودي آن رﺧﻨﻪ ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬آراﮔﻮ و ﻣﻌﺎوناش‬ ‫ﺑﻪآنﺟﺎ ﺷﺘﺎﻓﺘﻨﺪ و ﻗﺴﻢ ﺧﻮردﻧﺪ ﻛﻪ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺑﺮاي ﻧﺠﺎت ﻣﺎ ﻫﻤﻪي ﺗﻼش ﺧﻮدرا ﺑﻪﻋﻤﻞ ﻣﻲآورد‪ .‬اوﻟﻴﻦ ﮔﺮوه ﺟﻤﻌﻴﺖ‬ ‫ﺑﺮﮔﺸﺖ؛ وﻟﻲ ﺟﻤﻌﻴﺖ دﻳﮕﺮي ﺑﻼﻓﺎﺻﻠﻪ ﭘﺸﺖ در ﺣﺎﺿﺮ ﺷﺪ‪ .‬ﺗﺮوﺷﻮ ﺑﺎ اﻳﻦ ﻓﻜﺮ ﻛﻪ ﺑﺎ ﻳﻚ ﺳﺨﻨﺮاﻧﻲ آﺗﺸﻴﻦ ﺧﻮد را از‬ ‫ﻣﺨﻤﺼﻪ ﻧﺠﺎت ﻣﻲدﻫﺪ‪ ،‬ﺳﺎﻋﺖ ‪ 12‬ﭘﺎي ﭘﻠﻪﻫﺎ ﻇﺎﻫﺮ ﺷﺪ‪ .‬ﻓﺮﻳﺎدﻫﺎي »ﻣﺮگ ﺑﺮ ﺗﺮوﺷﻮ« ﺑﻪاو ﭘﺎﺳﺦ داد‪ .‬ژول ﺳﻴﻤﻮن‬ ‫ﺑﻪﻛﻤﻚ او آﻣﺪ و ﺑﺎ اﻃﻤﻴﻨﺎن از ﻗﺪرت ﺳﺨﻨﻮري ﺧﻮد ﺣﺘﻲ ﺑﻪﻣﻴﺪان ﺟﻠﻮي ﺷﻬﺮداري رﻓﺖ و ﺑﺎ ﻃﻮل و ﺗﻔﺼﻴﻞ از ﻣﺰاﻳﺎي‬ ‫ﺗﺮك ﻣﺨﺎﺻﻤﻪ ﺻﺤﺒﺖ ﻛﺮد‪ .‬ﻣﺮدم ﻓﺮﻳﺎد زدﻧﺪ‪» :‬ﺗﺮك ﻣﺨﺎﺻﻤﻪ‪ ،‬ﻧﻪ«‪ .‬او ﻓﻘﻂ ﭘﺲ از آنﻛﻪ از ﻣﺮدم ﺧﻮاﺳﺖ ﺷﺶ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪه‬ ‫اﻧﺘﺨﺎب ﻛﻨﻨﺪ ﺗﺎ ﻫﻤﺮاه او ﺑﻪﺷﻬﺮداري ﺑﺮوﻧﺪ‪ ،‬ﻣﻮﻓﻖ ﺷﺪ ﺗﺎ راﻫﺶ را از ﻣﻴﺎن ﺟﻤﻌﻴﺖ ﺑﺎز ﻛﻨﺪ و ﺑﺮﮔﺮدد‪ .‬ﺗﺮوﺷﻮ‪ ،‬ژول ﻓﺎور‪،‬‬ ‫ژول ﻓﺮي و ﭘﻲﻛﺎر اﻳﻦ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪهﻫﺎ را ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻨﺪ‪ .‬ﺗﺮوﺷﻮ ﺑﻪﺳﺒﻚ ﻋﻬﺪ ﺳﻴﺴﺮون از ﺑﻲﻓﺎﻳﺪﮔﻲ ﺟﻨﮓ دﻫﻜﺪهي ﺑﻮرژه‬ ‫]ﺳﻴﺴﺮون در ﺟﻨﮓ ر‪‬م ﺑﺎ ﮔﻞ )ﻓﺮاﻧﺴﻪي اﻣﺮوزي( ﮔﻔﺘﻪ ﺑﻮد‪» :‬ر‪‬م ﻫﻴﭻﮔﺎه ﺑﺮ ﻣﺮدﻣﺎن آن ﻃﺮف آﻟﭗ ﻏﻠﺒﻪ ﻧﺨﻮاﻫﺪ ﻛﺮد«؛ و‬

‫‪35‬‬

‫ﺳﺮاﻧﺠﺎم ر‪‬م در ﻫﻤﻴﻦ ﻣﻨﻄﻘﻪي ﺑﻮرژه ـدر آن زﻣﺎن دورﻧﺘﻴﺎـ از ﮔﻞ ﺷﻜﺴﺖ ﺧﻮرد‪ .‬م[ داد ﺳﺨﻦ داد و ﻣﺪﻋﻲ ﺷﺪ ﻛﻪ ﻓﻘﻂ‬ ‫ﻫﻤﻴﻦ اﻵن از ﺗﺴﻠﻴﻢ ﻣﺪس ﺑﺎ ﺧﺒﺮ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﻛﺴﻲ ﻓﺮﻳﺎد زد‪» :‬ﺗﻮ دروغﮔﻮﺋﻲ«‪ .‬ﻳﻚ ﻫﻴﺌﺖ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﻲ از ﻛﻤﻴﺘﻪي ﻧﻮاﺣﻲ‬ ‫ﺑﻴﺴﺖﮔﺎﻧﻪ و ﻛﻤﻴﺘﻪﻫﺎي ﻧﻈﺎرت اﻧﺪﻛﻲ ﭘﻴﺶ وارد ﺷﻬﺮداري ﺷﺪه ﺑﻮد‪ .‬دﻳﮕﺮان ﻛﻪ ﻗﺼﺪ داﺷﺘﻨﺪ ﺗﺮوﺷﻮ را ﺳﺆالﭘﻴﭻ ﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬او‬ ‫را دﻋﻮت ﻛﺮدﻧﺪ ﻛﻪ ﺑﻪﺳﺨﻨﺮاﻧﻲاش اداﻣﻪ دﻫﺪ‪ .‬او دوﺑﺎره ﺷﺮوع ﻛﺮد‪ ،‬ﻛﻪ ﻳﻚ ﮔﻠﻮﻟﻪ در ﻣﻴﺪان ﺷﻠﻴﻚ ﺷﺪ و ﺑﻪاﻳﻦ ﮔﻔﺘﺎر‬ ‫ﻳﻚﻃﺮﻓﻪ ﺧﺎﺗﻤﻪ داد و ﺳﺨﻨﺮان را ﻫﺮاﺳﺎن ﺑﻪﻓﺮار واداﺷﺖ‪ .‬ﭘﺲ از آن ﻛﻪ دوﺑﺎره آراﻣﺶ ﺑﺮﻗﺮار ﺷﺪ‪ ،‬ژول ﻓﺎور ﺟﺎي ژﻧﺮال‬ ‫را ﮔﺮﻓﺖ و رﺷﺘﻪي ﺳﺨﻨﺎن او را دﻧﺒﺎل ﻛﺮد‪.‬‬ ‫درﺣﺎﻟﻲﻛﻪ اﻳﻦ ﺻﺤﻨﻪﻫﺎ در ﺳﺎﻟﻦ ﺗﺮون ﺟﺮﻳﺎن داﺷﺖ‪ ،‬ﺷﻬﺮدارﻫﺎ ﻛﻪ ﺗﻤﺎم اﻳﻦ ﻣﺪت دﺳﺖ در دﺳﺖ ﺗﺮوﺷﻮ داﺷﺘﻨﺪ‪ ،‬در‬ ‫ﺗﺎﻻر ﺷﻬﺮداري ﻣﺸﻐﻮل ﻣﺬاﻛﺮه ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬آنﻫﺎ ﺑﺮاي آرام ﺳﺎﺧﺘﻦ ﺷﻮرش‪ ‬اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت ﺷﻬﺮداريﻫﺎ‪ ،‬ﺗﺸﻜﻴﻞ ﮔﺮدانﻫﺎي ﮔﺎرد‬ ‫ﻣﻠﻲ و اﻟﺤﺎق آنﻫﺎ ﺑﻪارﺗﺶ را ﭘﻴﺶﻧﻬﺎد ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬اﺗﻴِﻦ آراﮔﻮ را ﺟﻠﻮ اﻧﺪاﺧﺘﻨﺪ ﺗﺎ اﻳﻦ ﻣﻌﺠﻮن را ﺑﻪﺣﻜﻮﻣﺖ اراﺋﻪ ﻛﻨﺪ‪ .‬ﺳﺎﻋﺖ ‪2‬‬ ‫ﺟﻤﻌﻴﺖ ﻋﻈﻴﻤﻲ ﺑﻪﻣﻴﺪان ﺷﻬﺮداري ﺳﺮازﻳﺮ ﺷﺪ ﻛﻪ ﻓﺮﻳﺎد ﻣﻲزدﻧﺪ »ﻣﺮگ ﺑﺮ ﺗﺮوﺷﻮ! زﻧﺪه ﺑﺎد ﻛﻤﻮن!« و ﭘﺮﭼﻢﻫﺎﺋﻲ ﺣﻤﻞ‬ ‫ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ ﻛﻪ روي آنﻫﺎ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺷﺪه ﺑﻮد‪» :‬ﺗﺮك ﻣﺨﺎﺻﻤﻪ‪ ،‬ﻧﻪ«‪ .‬آنﻫﺎ ﭼﻨﺪﻳﻦ ﺑﺎر ﺑﺎ ﻣﻴﻠﻴﺲ درﮔﻴﺮ ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎﻧﻲ ﻛﻪ‬ ‫ﺑﻪداﺧﻞ ﺷﻬﺮداري رﻓﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﭘﺎﺳﺨﻲ ﻧﻴﺎوردﻧﺪ‪ .‬در ﺳﺎﻋﺖ ‪ 3‬ﺟﻤﻌﻴﺖ ﻛﻪ ﺷﻜﻴﺒﺎﺋﻲاش را از دﺳﺖ داده ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﻪﺟﻠﻮ ﻳﻮرش‬ ‫ﺑﺮد‪ ،‬ﺻﻒ ﻣﻴﻠﻴﺲ را ﺑﺮﻳﺪ‪ ،‬ﻓﻠﻴﻜﺲﭘﻴﺎ را ﻛﻨﺎر زد و وارد ﺷﻬﺮداري ﺷﺪ و ﺑﻪﻋﻨﻮان ﺗﻤﺎﺷﺎﭼﻲ ﺑﻪﺳﺎﻟﻦ ﺷﻬﺮدارﻫﺎ رﻓﺖ‪.‬‬ ‫ﻓﻠﻴﻜﺲﭘﻴﺎ داد و ﻓﺮﻳﺎد راه اﻧﺪاﺧﺖ‪ ،‬ﺑﻪاﻳﻦ در و آن در زد‪ ،‬و اﻋﺘﺮاض ﻛﺮد ﻛﻪ اﻳﻦ ﺧﻼف ﻫﻤﻪي ﻗﻮاﻋﺪ اﺳﺖ‪ .‬ﺷﻬﺮدارﻫﺎ ﺗﺎ‬ ‫آنﺟﺎ ﻛﻪ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺴﺘﻨﺪ از او ﺣﻤﺎﻳﺖ ﻛﺮدﻧﺪ و اﻋﻼم ﻧﻤﻮدﻧﺪ ﻛﻪ ﺧﻮاﺳﺘﺎر اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت ﺷﻬﺮداريﻫﺎ ﺷﺪهاﻧﺪ و ﺗﺼﻮﻳﺐﻧﺎﻣﻪاي در‬ ‫اﻳﻦ زﻣﻴﻨﻪ در ﺷُﺮف اﻣﻀﺎﺳﺖ‪ .‬ﺟﻤﻌﻴﺖ ﻛﻪ ﻫﻢﭼﻨﺎن ﺑﻪﭘﻴﺶ ﻣﻲرود‪ ،‬داﺧﻞ ﺳﺎﻟﻦ ﺗﺮون ﻣﻲﺷﻮد و ﺧﻄﺎﺑﻪي ژول ﻓﺎور را ﻛﻪ‬ ‫ﺣﺎﻻ ﺑﻪﻫﻤﻜﺎراناش در اﻃﺎق ﺣﻜﻮﻣﺖ ﭘﻴﻮﺳﺘﻪ اﺳﺖ‪ ،‬ﻧﻴﻤﻪﻛﺎره ﻣﻲﮔﺬارد‪.‬‬ ‫درﺣﺎﻟﻲﻛﻪ ﻣﺮدم ﭘﺸﺖ‪ ‬در ﻣﻲﻏﺮﻳﺪﻧﺪ‪ ،‬دﻓﺎعﻃﻠﺒﺎن ﭘﻴﺶﻧﻬﺎد ﺷﻬﺮداران را ﺗﺼﻮﻳﺐ ﻛﺮدﻧﺪ ـ وﻟﻲ در اﺻﻮل‪ ،‬ﺑﺪون ﺗﻌﻴﻴﻦ‬ ‫ﺗﺎرﻳﺨﻲ ﺑﺮاي اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت]‪ :[14‬ﻳﻚ ﺣﻘﻪي ژزوﺋﻴﺘﻲ دﻳﮕﺮ‪ .‬ﺣﻮاﻟﻲ ﺳﺎﻋﺖ ‪ 4‬ﺗﻮدهي ﺟﻤﻌﻴﺖ ﺑﻪﺗﺎﻻر داﺧﻞ ﺷﺪ‪ .‬روﺷﻔﻮر ﻗﻮل‬ ‫اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت ﺷﻬﺮداريﻫﺎ را داد ﻛﻪ اﻓﺎﻏﻪ ﻧﻜﺮد‪ .‬ﺟﻤﻌﻴﺖ ﺧﻮاﺳﺘﺎر ﻛﻤﻮن ﺷﺪ! ﻳﻜﻲ از ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎن ﻛﻤﻴﺘﻪي ﻧﻮاﺣﻲ ﺑﻴﺴﺖﮔﺎﻧﻪ‬ ‫روي ﻣﻴﺰ رﻓﺖ و اﻟﻐﺎء‪ ‬ﺣﻜﻮﻣﺖ را اﻋﻼم ﻛﺮد‪ .‬ﻛﻤﻴﺴﻴﻮﻧﻲ ﻣﺄﻣﻮر ﺷﺪ ﻛﻪ در ﻋﺮض ‪ 48‬ﺳﺎﻋﺖ ﺗﺮﺗﻴﺐ اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت را ﺑﺪﻫﺪ‪.‬‬ ‫اﺳﺎﻣﻲ دورﻳﺎن )ﺗﻨﻬﺎ وزﻳﺮي ﻛﻪ ﻗﻠﺒﺎً ﺑﻪدﻓﺎع ﺑﺎور داﺷﺖ(‪ ،‬ﻟﻮﺋﻲ ﺑﻼن‪ ،‬ﻟﺪروـروﻟﻦ‪ ،‬وﻳﻜﺘﻮر ﻫﻮﮔﻮ‪ ،‬راﺳﭙﺎي‪ ،‬د‪‬ﻟ‪‬ﺴﻜﻠﻮز‪،‬‬ ‫ﻓﻠﻴﻜﺲﭘﻴﺎ‪ ،‬ﺑﻼﻧﻜﻲ و ﻣﻲﻟﻴﺮ ﺑﺎ ﻛﻒ زدن ﻣﻮرد اﺳﺘﻘﺒﺎل ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺖ‪.‬‬ ‫اﮔﺮ اﻳﻦﻛﻤﻴﺴﻴﻮن زﻣﺎم اﻣﻮر را در دﺳﺖ ﻣﻲﮔﺮﻓﺖ‪ ،‬ﺷﻬﺮداري را ﺗﺼﻔﻴﻪ ﻣﻲﻛﺮد وﺑﺎ اﻧﺘﺸﺎر اﻋﻼﻣﻴﻪاي اﻧﺘﺨﺎب ﻛﻨﻨﺪﮔﺎن‬ ‫را درﻛﻮﺗﺎهﺗﺮﻳﻦ ﻣﻬﻠﺖ دﻋﻮت ﻣﻲﻛﺮد‪ ،‬ﻛﺎر اﻣﺮوز ﺑﻪﻧﺤﻮ ﻣﻔﻴﺪي ﺧﺎﺗﻤﻪ ﻳﺎﻓﺘﻪ ﺑﻮد‪ .‬وﻟﻲ دورﻳﺎن ﻋﻀﻮﻳﺖ در ﻛﻤﻴﺴﻴﻮن را‬ ‫ﻧﭙﺬﻳﺮﻓﺖ‪ .‬ﻟﻮﺋﻲ ﺑﻼن‪ ،‬وﻳﻜﺘﻮر ﻫﻮﮔﻮ‪ ،‬ﻟﺪروـروﻟﻦ‪ ،‬راﺳﭙﺎي‪ ،‬ﻓﻠﻴﻜﺲﭘﻴﺎ‪ ،‬و ﻣﻮﺗﻮا ﻳﺎ ﻛﻨﺎر ﻛﺸﻴﺪﻧﺪ و ﻳﺎ ﻋﻘﺐﮔﺮد ﻛﺮدﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﺑﻪدﻧﺒﺎل آن ﺑﺤﺚﻫﺎي ﺑﻲاﻧﺘﻬﺎ درﮔﺮﻓﺖ و ﺑﻲﻧﻈﻤﻲ ﺧﺎرقاﻟﻌﺎدهاي ﺣﺎﻛﻢ ﺷﺪ‪ .‬ﻣﺮدان ﭼﻬﺎرم ﺳﭙﺘﺎﻣﺒﺮ اﺣﺴﺎس ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ‬ ‫ﻛﻪ ﻧﺠﺎت ﻳﺎﻓﺘﻪاﻧﺪ و از ﻣﺸﺎﻫﺪهي اﻳﻦﻛﻪ اﻳﻦ ﻓﺎﺗﺤﺎن ﻣﻲﮔﺬارﻧﺪ ﻛﻪ ﭘﻴﺮوزي از ﻛﻒﺷﺎن ﺑﺮود‪ ،‬ﻟﺒﺨﻨﺪ ﻣﻲزدﻧﺪ‪ .‬از اﻳﻦ ﻟﺤﻈﻪ‬ ‫ﺑﻪﺑﻌﺪ ﻫﻤﻪﭼﻴﺰ ﺑﺎ ﺑﻦﺑﺴﺘﻲ ﻧﺎﮔﺸﻮدﻧﻲ ﻣﻮاﺟﻪ ﺷﺪ‪ .‬ﻫﺮﺗﺎﻻري ﺣﻜﻮﻣﺖ و ﺳﺨﻨﺮان ﺧﻮدش را داﺷﺖ‪ .‬اﻏﺘﺸﺎش آنﭼﻨﺎن ﺑﻮد‬ ‫ﻛﻪ در ﺳﺎﻋﺖ ﻫﺸﺖ‪ ،‬ﺟﻠﻮي ﭼﺸﻢ ﻓﻠﻮرن ﻧﻔﺮات ﻣﺮﺗﺠﻊ ﮔﺎرد ﻣﻠﻲ ﺗﻮاﻧﺴﺘﻨﺪ ﺗﺮوﺷﻮ و ژول ﻓﺮي را ﺗﺤﺖ ﺣﻤﺎﻳﺖ ﺧﻮد‬ ‫ﺑﮕﻴﺮﻧﺪ؛ و ﺗﻌﺪاد دﻳﮕﺮي از آنﻫﺎ ﺑﻼﻧﻜﻲ را ﺑﺎ ﺧﻮد ﻣﻲﺑﺮدﻧﺪ ﻛﻪ ﭼﻨﺪ ﺗﻚ ﺗﻴﺮاﻧﺪاز ﺳﻌﻲ ﻛﺮدﻧﺪ او را ﻧﺠﺎت دﻫﻨﺪ‪ .‬در دﻓﺘﺮ‬ ‫ﺷﻬﺮدار‪ ،‬اﺗﻴﻦ آرﮔﻮ و ﻣﻌﺎوﻧﻴﻦاش اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت را ﺑﺮاي روز ﺑﻌﺪ‪ ،‬ﺗﺤﺖ رﻳﺎﺳﺖ دورﻳﺎن و ﺷﻮﻟﺸﻪ‪ ،‬اﻋﻼم ﻛﺮدﻧﺪ؛ و ﺣﻮاﻟﻲ ﺳﺎﻋﺖ‬ ‫ده اﻋﻼﻣﻴﻪ آنﻫﺎ در ﭘﺎرﻳﺲ ﭘﺨﺶ ﺷﺪ‪.‬‬ ‫ﺗﻤﺎم آن روز ﭘﺎرﻳﺲ ﻧﻈﺎرهﮔﺮ ﻣﺎﻧﺪه ﺑﻮد‪ .‬ژول ﻓﺮي ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ‪» :‬ﺑﺎﻣﺪاد روز ﺳﻲ و ﻳﻜﻢ اﻛﺘﺒﺮ ﻫﻤﻪي ﺟﻤﻌﻴﺖ ﭘﺎرﻳﺲ‪ ،‬از‬ ‫ﻓﺮادﺳﺖﺗﺮﻳﻦ ﺗﺎ ﻓﺮودﺳﺖﺗﺮﻳﻦ‪ ،‬ﻣﻄﻠﻘﺎً ﺑﺎ ﻣﺎ دﺷﻤﻦ ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﻫﻤﻪ ﻓﻜﺮ ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ ﻛﻪ ﻣﺎ ﺳﺰاوار ﺑﺮﻛﻨﺎري ﻫﺴﺘﻴﻢ«]‪ .[15‬ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ‬

‫‪36‬‬

‫ﮔﺮدانﻫﺎي ﺗﺮوﺷﻮ ازﺟﺎ ﻧﺠﻨﺒﻴﺪﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻠﻜﻪ ﻳﻜﻲ از ﺑﻬﺘﺮﻳﻦِ آنﻫﺎ‪ ،‬ﻛﻪ ﺗﺤﺖ رﻫﺒﺮي ژﻧﺮال ﺗﺎﻣﻴﺰﻳﻪ )ﻓﺮﻣﺎﻧﺪه ﻛﻞ ﮔﺎرد ﻣﻠﻲ(‬ ‫ﺑﻪﻛﻤﻚ ﺣﻜﻮﻣﺖ آﻣﺪه ﺑﻮد‪ ،‬ﻫﻨﮕﺎم ورود ﺑﻪﻣﻴﺪان ﺷﻬﺮداري ﺗﻔﻨﮓﻫﺎيﺷﺎن را واژﮔﻮﻧﻪ ﺑﺎﻻ ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ‪ .‬ﻋﺼﺮ ﻫﻨﮕﺎم‪ ،‬ﭘﺲ از‬ ‫اﻧﺘﺸﺎر ﺧﺒﺮ زﻧﺪاﻧﻲ ﺷﺪن اﻋﻀﺎي ﺣﻜﻮﻣﺖ و ﻣﻬﻢﺗﺮ از آن ﻣﺸﺨﺺ ﺷﺪن ﻫﻮﻳﺖ ﺟﺎﻧﺸﻴﻨﺎن آنﻫﺎ‪ ،‬ﻫﻤﻪﭼﻴﺰ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻛﺮد‪ .‬اﻳﻦ‬ ‫اﻗﺪام ﺑﻴﺶاز ﺣﺪ ﺷﺪﻳﺪ ﺑﻪﻧﻈﺮ ﻣﻲرﺳﻴﺪ‪ .‬آدمﻫﺎﺋﻲﻛﻪ اﺣﺘﻤﺎﻻً ﻟﺪروـروﻟﻦ و وﻳﻜﺘﻮر ﻫﻮﮔﻮ را ﻣﻲﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻨﺪ‪ ،‬ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﺴﺘﻨﺪ ﺑﺎ‬ ‫ﻓﻠﻮرن و ﺑﻼﻧﻜﻲ ﻣﻮاﻓﻖ ﺑﺎﺷﻨﺪ]‪ .[16‬ﺗﻤﺎم روز ﻃﺒﻞِ ﻓﺮاﺧﻮان ﺑﻪﺑﺮداﺷﺘﻦ ﺳﻼح ﻧﺘﻴﺠﻪاي ﻧﺪاد؛ اﻣﺎ ﻋﺼﺮﻫﻨﮕﺎم ﺗﺄﺛﻴﺮ آن ﻇﺎﻫﺮ‬ ‫ﺷﺪ‪ .‬ﺻﺒﺢ روز ﺑﻌﺪ ﮔﺮدانﻫﺎي ﻳﺎﻏﻲِ ﮔﺎرد ﻣﻠﻲ ﺑﻪﻣﻴﺪان واﻧﺪوم آﻣﺪﻧﺪ‪ ،‬اﻟﺒﺘﻪ اﻛﺜﺮ آنﻫﺎ ﮔﻤﺎن ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ ﻛﻪ ﻗﺮار اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت‬ ‫ﮔﺬاﺷﺘﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﻓﻘﻂ ﺟﻠﺴﻪاي از اﻓﺴﺮان در ﺑﻮرس ﻣﻮاﻓﻘﺖ ﻛﺮد ﻛﻪ ﻣﻨﺘﻈﺮ اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت ﻣﻨﻈﻤﻲ ﺑﻤﺎﻧﻨﺪ ﻛﻪ ﭘﻼﻛﺎرد دورﻳﺎن‬ ‫و ﺷﻠﻮﺷﺮ ﻗﻮل داده ﺑﻮد‪ .‬ﺗﺮوﺷﻮ و ﻓﺮاريﻫﺎي ﺷﻬﺮداري ﺑﺎر دﻳﮕﺮ ﮔﻠﻪي وﻓﺎداران ﺧﻮد را ﺑﺎزﻳﺎﻓﺘﻨﺪ‪ .‬از ﺳﻮي دﻳﮕﺮ‪ ،‬ﺷﻬﺮداري‬ ‫داﺷﺖ ﺧﺎﻟﻲ ﻣﻲﺷﺪ‪.‬‬ ‫اﻛﺜﺮ ﮔﺮدانﻫﺎي ﻫﻮادار ﻛﻤﻮن‪ ،‬ﻛﻪ ﮔﻤﺎن ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ ﻧﻈﺮﺷﺎن ﭘﻴﺮوز ﺷﺪه‪ ،‬ﺑﻪﻗﺮارﮔﺎهﻫﺎي ﺧﻮد ﺑﺮﮔﺸﺘﻨﺪ‪ .‬در ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن‬ ‫ﺷﻬﺮداري ﺑﻪزﺣﻤﺖ ﻫﺰار ﻧﻔﺮ اﻓﺮاد ﻏﻴﺮﻣﺴﻠﺢ )ﺗﻨﻬﺎ ﺗﻴﺮاﻧﺪازان ﻏﻴﺮﻗﺎﺑﻞ ﻛﻨﺘﺮلِ ﻓﻠﻮرن( ﺑﺎﻗﻲ ﻣﺎﻧﺪه ﺑﻮدﻧﺪ؛ و ﺧﻮد او‬ ‫ـﺳﺮﮔَﺮدانـ در ﻣﻴﺎن اﻳﻦ ﺟﻤﻊ ﺑﻪاﻳﻦ و آنﺳﻮ ﻣﻲرﻓﺖ‪ .‬ﺑﻼﻧﻜﻲ اﻣﻀﺎ و ﺑﺎزﻫﻢ اﻣﻀﺎ ﻣﻲﻛﺮد‪ .‬د‪‬ﻟ‪‬ﺴﻜﻠﻮز ﺳﻌﻲ ﻣﻲﻛﺮد‬ ‫ﺗﻪﻣﺎﻧﺪهاي از اﻳﻦ ﺟﻨﺒﺶ ﺑﺰرگ را ﻧﺠﺎت دﻫﺪ‪ .‬او دورﻳﺎن را دﻳﺪ و اﻳﻦ اﻃﻤﻴﻨﺎن رﺳﻤﻲ را داد ﻛﻪ اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت‪ ‬ﻛﻤﻮن روز ﺑﻌﺪ و‬ ‫اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت‪ ‬ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻣﻮﻗﺖ روز ﺑﻌﺪاز آن ﺑﺮﮔﺰار ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ‪ .‬وي اﻳﻦ اﻃﻤﻴﻨﺎنﻫﺎ را در ﻳﺎدداﺷﺘﻲ ﻧﻮﺷﺖ ﻛﻪ در آن ﻛﻤﻴﺘﻪي‬ ‫ﻗﻴﺎم اﻋﻼم ﻣﻲﻛﺮد ﻛﻪ ﻣﻨﺘﻈﺮ ﺑﺮﮔﺰاري اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت ﺧﻮاﻫﺪ ﻣﺎﻧﺪ و آن را ﺑﻪاﻣﻀﺎي ﻣﻲﻟﻴﺮ‪ ،‬ﻓﻠﻮرن و ﺑﻼﻧﻜﻲ ﻧﻴﺰ رﺳﺎﻧﺪ‪ .‬ﻣﻲﻟﻴﺮ و‬ ‫دورﻳﺎن رﻓﺘﻨﺪ ﺗﺎ اﻳﻦ ﺳﻨﺪ را ﺑﻪاﻋﻀﺎي ﻛﻤﻴﺘﻪي دﻓﺎع اﺑﻼغ ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ﻣﻲﻟﻴﺮ ﺑﻪآنﻫﺎ ﭘﻴﺶﻧﻬﺎد ﻛﺮد ﻛﻪ ﻫﻤﮕﻲ ﺑﺎ ﻫﻢ ﺷﻬﺮداري‬ ‫را ﺗﺮك ﻛﻨﻨﺪ و ﺑﺎ اﻳﻦ ﺷﺮط ﺻﺮﻳﺢ ﻛﻪ ﻫﻴﭻ ﺗﻌﻘﻴﺒﻲ ﺻﻮرت ﻧﮕﻴﺮد‪ ،‬دورﻳﺎن و ﺷﻮﻟﺸﻪ را ﻣﺄﻣﻮر اﻧﺠﺎم اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬اﻋﻀﺎي‬ ‫ﻛﻤﻴﺘﻪي دﻓﺎع ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻨﺪ]‪[17‬؛ و ﻣﻲﻟﻴﺮ ﺗﺎزه داﺷﺖ ﺑﻪآنﻫﺎ ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬آﻗﺎﻳﺎن‪ ،‬ﺷﻤﺎ آزادﻳﺪ« ﻛﻪ اﻓﺮاد ﮔﺎرد ﻣﻠﻲ ﺗﻘﺎﺿﺎي‬ ‫ﺗﻌﻬﺪ ﻛﺘﺒﻲ ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬زﻧﺪاﻧﻴﺎن از اﻳﻦﻛﻪ ﻗﻮلﺷﺎن ﻣﻮرد ﺗﺮدﻳﺪ ﻗﺮار ﻣﻲﮔﺮﻓﺖ‪ ،‬ﻋﺼﺒﺎﻧﻲ ﺷﺪﻧﺪ و ﻣﻲﻟﻴﺮ و ﻓﻠﻮران ﻫﻢ‬ ‫ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﺴﺘﻨﺪ ﺑﻪﮔﺎردﻫﺎي ﻣﻠﻲ ﺣﺎﻟﻲ ﻛﻨﻨﺪ ﻛﻪ اﻣﻀﺎ ﭼﻴﺰ ﻣ‪‬ﺤﻤﻠﻲ اﺳﺖ‪ .‬در ﺟﺮﻳﺎن اﻳﻦ ﻫﺮج و ﻣﺮج ﻛﺸﻨﺪه ﺗﻌﺪاد ﮔﺮدانﻫﺎي‬ ‫ﻧﻈﻢ اﻓﺰاﻳﺶ ﻳﺎﻓﺖ و ژول ﻓﺮي ﺑﻪﺳﻤﺖ دري ﻛﻪ ﺑﻪﻣﻴﺪان ﻟﻮﺑﻮ ﺑﺎز ﻣﻲﺷﺪ‪ ،‬ﻫﺠﻮم ﺑﺮد‪ .‬د‪‬ﻟ‪‬ﺴﻜﻠﻮز و دورﻳﺎن او را از ﻗﺮاردادي‬ ‫ﻛﻪ ﺧﻮد ﮔﻤﺎن ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ ﺑﺴﺘﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ ،‬ﻣﻄﻠﻊ ﻛﺮدﻧﺪ و از او ﺧﻮاﺳﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﻣﻨﺘﻈﺮ ﺑﻤﺎﻧﺪ‪ .‬ﺗﺎ ﺳﺎﻋﺖ ﺳﻪ ﺻﺒﺢ ﻫﻨﻮز ﻫﺮج و‬ ‫ﻣﺮج ﺣﺎﻛﻢ ﻣﻄﻠﻖ اﺳﺖ‪ .‬در ﻣﻴﺪان ﺷﻬﺮداري ﺻﺪاي ﻃﺒﻞﻫﺎي ﺗﺮوﺷﻮ ﺑﻠﻨﺪ ﺑﻮد‪ .‬ﻳﻚ ﮔﺮدان از ﮔﺎردﻫﺎي ﻣﺘﺤﺮك ﺑﺮوﺗﻮن ﻛﻪ‬ ‫از ﻃﺮﻳﻖ داﻻنﻫﺎي زﻳﺮزﻣﻴﻨﻲ ﭘﺎدﮔﺎن ﻧﺎﭘﻠﺌﻮﻧﻲ ﺑﻪدرون ﺷﻬﺮداري رﺧﻨﻪ ﻛﺮده ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﺴﻴﺎري از ﺗﻚﺗﻴﺮاﻧﺪازان را ﻏﺎﻓﻞﮔﻴﺮ و‬ ‫ﺧﻠﻊ ﺳﻼح ﻛﺮد‪ .‬ژول ﻓﺮي ﺑﻪﺳﻤﺖ ﺗﺎﻻر ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻫﺠﻮم ﺑﺮد‪ .‬اﻳﻦ ﺗﻮدهي اﻧﻀﺒﺎطﻧﺎﭘﺬﻳﺮ ﻫﻴﭻ ﻣﻘﺎوﻣﺘﻲ ﻧﻜﺮد‪ .‬ژول ﻓﺎور و‬ ‫ﻫﻤﻜﺎراناش آزاد ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺗﻬﺪﻳﺪ ﺑﺮﺗﻮنﻫﺎ‪ ،‬ژﻧﺮال ﺗﺎﻣﻴﺴﻴﺮ ﺑﻪآنﻫﺎ ﻣﻮاﻓﻘﺖﻧﺎﻣﻪاي را )ﻛﻪ ﻋﺼﺮ ﻫﻤﺎن روز ﺣﺎﺻﻞ‬ ‫ﺷﺪه ﺑﻮد( ﮔﻮﺷﺰد ﻛﺮد و ﺑﺮاي ﻧﺸﺎن دادن ﭼﺸﻢﭘﻮﺷﻲ و ﺗﺴﺎﻫﻞ دوﺟﺎﻧﺒﻪ‪ ،‬درﺣﺎﻟﻲﻛﻪ ﻣﻴﺎن ﺑﻼﻧﻜﻲ و ﻓﻠﻮران ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮد‪،‬‬ ‫از ﺷﻬﺮداري ﺧﺎرج ﺷﺪ‪ .‬ﺗﺮوﺷﻮ ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ ﻧﻤﺎﻳﺶ ﭘﺮ زرق و ﺑﺮق ﮔﺮدانﻫﺎﻳﺶ در ﺧﻴﺎﺑﺎنﻫﺎ رژه ﻣﻲرﻓﺖ‪.‬‬ ‫ﺑﻪاﻳﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ‪ ،‬اﻳﻦ روز ﻛﻪ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺴﺖ دﻓﺎع را ﺳﺮوﺳﺎﻣﺎن ﺑﺪﻫﺪ‪ ،‬در اﺑﻬﺎم ﺑﻪﭘﺎﻳﺎن رﺳﻴﺪ‪ .‬ﭘﺎدرﻫﻮاﺋﻲ و ﺑﻲاﻧﻀﺒﺎﻃﻲ‬ ‫وﻃﻦﭘﺮﺳﺘﺎن‪ ،‬ﺣﺎﻟﺖ ﭘﺎﻛﻲ و ﻣﺒﺮاﺋﻲِ ﺳﭙﺘﺎﻣﺒﺮ را ﺑﻪﺣﻜﻮﻣﺖ ﺑﺎزﮔﺮداﻧﺪ‪ .‬ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از اﻳﻦ وﺿﻌﻴﺖ‪ ،‬ﻫﻤﺎن ﺷﺐ‬ ‫ﭘﻼﻛﺎردﻫﺎي دورﻳﺎن و ﺷﻮﻟﺸﻪ را ﭘﺎره ﻛﺮد‪ .‬و ﺿﻤﻦ آنﻛﻪ ﺑﺎ اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت ﺷﻬﺮداريﻫﺎ در ﺗﺎرﻳﺦ ﭘﻨﺠﻢ ﻣﻮاﻓﻘﺖ ﻧﻤﻮد؛ درﻣﻘﺎﺑﻞ‪،‬‬ ‫ﻗﺮارِ رﻓﺮاﻧﺪﻣﻲ را ﮔﺬاﺷﺖ ﻛﻪ ﻣﻀﻤﻮناﺻﻠﻲاش اﻳﻦ ﺑﻮد‪» :‬ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺧﻮاﻫﺎن ﺑﻘﺎي اﻳﻦ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻫﺴﺘﻨﺪ رأي آري‬ ‫ﻣﻲدﻫﻨﺪ«‪ .‬ﻛﻤﻴﺘﻪي ﻧﻮاﺣﻲ ﺑﻴﺴﺖﮔﺎﻧﻪ ﺑﻪﻋﺒﺚ ﺑﻴﺎﻧﻴﻪاي ﺻﺎدر ﻛﺮد‪ .‬و ﻧﺸﺮﻳﺎت ﺑﻴﺪاري‪ ،‬ﻣﻴﻬﻦ در ﺧﻄﺮ و ﻧﺒﺮد ﺻﺪﻫﺎ دﻟﻴﻞ‬ ‫ﺑﻴﻬﻮده ﺑﺮاي اﺛﺒﺎت ﺿﺮورت ﺟﻮاب ﻧﻪ اﻗﺎﻣﻪ ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﺷﺶ ﻣﺎه ﭘﺲ از رﻓﺮاﻧﺪوﻣﻲ ﻛﻪ ﺟﻨﮓ را راه اﻧﺪاﺧﺖ‪ ،‬اﻛﺜﺮﻳﺖ ﻋﻈﻴﻢ‬ ‫ﭘﺎرﻳﺲ در رﻓﺮاﻧﺪوﻣﻲ ﺷﺮﻛﺖ ﻛﺮدﻧﺪ ﻛﻪ ﺗﺴﻠﻴﻢ را ﺷﻜﻞ داد‪ .‬ﺗﺎ ﭘﺎرﻳﺲ اﻳﻦ را ﺑﻪﺧﺎﻃﺮ ﺑﺴﭙﺎرد و ﺧﻮد را ﺳﺮزﻧﺶ ﻛﻨﺪ‪.‬‬

‫‪37‬‬

‫ﭘﺎرﻳﺲ‪ ،‬از ﺑﻴﻢ دو ﻳﺎ ﺳﻪ ﻧﻔﺮ‪ ،‬اﻋﺘﺒﺎر ﺗﺎزهاي ﺑﺮاي اﻳﻦ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﮔﺸﻮد ﻛﻪ ﺑﻲﻛﻔﺎﻳﺘﻲ را ﺑﺮ ﮔﺴﺘﺎﺧﻲ اﻓﺰود؛ و ﺑﻪآن ﮔﻔﺖ‪:‬‬ ‫»ﻣﻦ ﺗﻮ را ‪ 322/000‬ﺑﺎر دوﺳﺖ دارم«‪ .‬ارﺗﺶ و ﮔﺎردﻫﺎي ﻣﺘﺤﺮك در اﻳﻦ رﻓﺮاﻧﺪوم ‪ 237/000‬رأي آري دادﻧﺪ‪ .‬ﻓﻘﻂ‬ ‫‪ 54/000‬ﻏﻴﺮﻧﻈﺎﻣﻲ و ‪ 9/000‬ﺳﺮﺑﺎز ﺑﻮدﻧﺪ ﻛﻪ ﺑﺎ ﺷﻬﺎﻣﺖ ﺑﮕﻮﻳﻨﺪ‪ :‬ﻧﻪ‪.‬‬ ‫ﭼﻪ ﺷﺪ ﻛﻪ آن ‪ 60/000‬ﻧﻔﺮ ﭼﻨﻴﻦ روﺷﻦﺑﻴﻦ‪ ،‬ﭼﺎﺑﻚ و ﭘﺮ اﻧﺮژي ﻧﺘﻮاﻧﺴﺘﻨﺪ اﻓﻜﺎرﻋﻤﻮﻣﻲ را ﻫﺪاﻳﺖ ﻛﻨﻨﺪ؟ ﺻﺮﻓﺎً ﺑﻪاﻳﻦ‬ ‫دﻟﻴﻞ ﻛﻪ آنﻫﺎ ﻓﺎﻗﺪ ﻛﺎدر‪ ،‬روش و ﺳﺎزﻣﺎندﻫﻨﺪه ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﺻ‪‬ﺮف اﺣﺴﺎس ﻣﺤﺎﺻﺮه ﻫﺮﮔﺰ ﻗﺎدر ﺑﻪﻣﻨﻀﺒﻂ ﻛﺮدن ﻣﺒﺎرزهﺟﻮﺋﻲ‬ ‫اﻧﻘﻼﺑﻲ ﻧﺒﻮده اﺳﺖ؛ در ﺑﻠﺒﺸﻮي وﺣﺸﺘﻨﺎﻛﻲ ﻧﻈﻴﺮ ﭼﻨﺪ ﻫﻔﺘﻪ ﻗﺒﻞ‪ ،‬ﻗﻄﺐﻫﺎي ‪ 1848‬ﻫﻢ ﺳﻌﻲ ﻧﻜﺮدﻧﺪ اﻳﻦ ﻛﺎر را اﻧﺠﺎم‬ ‫دﻫﻨﺪ‪ .‬ژاﻛﻮﺑﻦﻫﺎﺋﻲ ﻧﻈﻴﺮ د‪‬ﻟ‪‬ﺴﻜﻠﻮز و ﺑﻼﻧﻜﻲ ﺑﻪﺟﺎي راﻫﺒﺮي ﻣﺮدم در ﻣﺤﻔﻞ درﺑﺴﺘﻪاي از دوﺳﺘﺎن ﺑﻪﺳﺮ ﻣﻲﺑﺮدﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﻓﻠﻴﻜﺲﭘﻴﺎ ﻛﻪ ﺑﻴﻦ ﻧﻈﺮات درﺳﺖ و ﺑﺤﺮانﻫﺎي ﻣﺼﺮوﻋﺎﻧﻪي ادﺑﻲ درﻧﻮﺳﺎن ﺑﻮد‪ ،‬ﻓﻘﻂ وﻗﺘﻲ اﻫﻞ ﻋﻤﻞ ﺷﺪ]‪ [18‬ﻛﻪ‬ ‫ﻣﻲﺑﺎﻳﺴﺖ ﺟﺎن ﺧﻮدش را ﻧﺠﺎت دﻫﺪ‪ .‬ﺳﺎﻳﺮﻳﻦ‪ :‬ﻟﺪروـروﻟﻦ‪ ،‬ﻟﻮﺋﻲ ﺑﻼن و ﺷﻮﻟﺸﻪ ـاﻳﻦ اﻣﻴﺪﻫﺎي ﺟﻤﻬﻮريﺧﻮاﻫﺎن در‬ ‫دوران اﻣﭙﺮاﺗﻮريـ ﺳﻄﺤﻲ‪ ،‬ﺧﺸﮓ ﻣﻐﺰ و ﺑﺮاﺛﺮ ﻏﺮور و ﺧﻮدﭘﺴﻨﺪي ﺗﺎ ﻣﻐﺰ اﺳﺘﺨﻮان ﭘﻮﺳﻴﺪه‪ ،‬ﺑﺪون ﺷﺠﺎﻋﺖ ﻳﺎ وﻃﻦ‬ ‫ﭘﺮﺳﺘﻲ‪ ،‬و ﺑﺎ اﺣﺴﺎس ﺗﺤﻘﻴﺮِ ﺳﻮﺳﻴﺎﻟﻴﺴﺖﻫﺎ از ﺗﺒﻌﻴﺪ ﺑﺮﮔﺸﺘﻨﺪ‪ .‬ﻗﺮﺗﻲﻫﺎي ژاﻛﻮﺑﻴﻨﻴﺴﻢ ﻓﻠﻮﻛﻪ‪ ،‬ﻛﻠﻤﺎﻧﺴﻮ‪ ،‬ﺑﺮﻳﻨﻮن ﻛﻪ ﺧﻮد را‬ ‫رادﻳﻜﺎل ﻣﻲﻧﺎﻣﻴﺪﻧﺪ و ﺳﺎﻳﺮ ﺳﻴﺎﺳﺘﻤﺪاران دﻣﻮﻛﺮات‪ ،‬ﺑﺎ دﻗﺖ از ﻛﺎرﮔﺮان ﻓﺎﺻﻠﻪ ﻣﻲﮔﺮﻓﺘﻨﺪ‪ .‬ﻣﻮﻧﺘﺎﻧﻴﺎرﻫﺎي ﻗﺪﻳﻤﻲ ﺑﺮاي ﺧﻮد‬ ‫ﮔﺮوﻫﻲ ﺗﺸﻜﻴﻞ دادﻧﺪ و ﻫﺮﮔﺰ ﺑﻪﻛﻤﻴﺘﻪي ﻧﻮاﺣﻲ ﺑﻴﺴﺖﮔﺎﻧﻪ ﻛﻪ ﺑﺮاي ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺷﺪن ﺑﻪﻗﺪرت ﻓﻘﻂ ﺑﻪروش و ﺗﺠﺮﺑﻪ ﺳﻴﺎﺳﻲ‬ ‫ﻧﻴﺎز داﺷﺖ‪ ،‬ﻧﻴﺎﻣﺪﻧﺪ‪ .‬درﻧﺘﻴﺠﻪ اﻳﻦ ﻓﻘﻂ ﻛﺎﻧﻮﻧﻲ ﺑﺮاي ﻫﻤﺪردي ﺑﻮد‪ ،‬ﻧﻪ رﻫﺒﺮي ـ ﺑﺨﺶ ﮔﺮاوﻳﻪي ‪1871‬ـ‪ 1870‬درﻋﻴﻦ‬ ‫ﺟﺴﺎرت و ﺑﻼﻏﺖ‪ ،‬ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺳﻠﻒ ﺧﻮد ﻫﻤﻪﭼﻴﺰ را ﻓﻘﻂ ﺣﻞ و ﻓﺼﻞ ﻣﻲﻛﺮد‪ .‬وﻟﻲ در آنﺟﺎ ﻻاﻗﻞ زﻧﺪﮔﻲ وﺟﻮد داﺷﺖ؛ ﭼﺮاﻏﻲ‬ ‫ـﮔﺮﭼﻪ ﻧﻪ ﻫﻤﻴﺸﻪ ﭘﺮﻧﻮرـ اﻣﺎ ﻫﻤﻴﺸﻪ روﺷﻦ‪ .‬ﺑﺨﺶ ﭘﺎﺋﻴﻨﻲ ﻃﺒﻘﻪي ﻣﺘﻮﺳﻂ ﺣﺎﻻ ﭼﻪ ﺳﻬﻤﻲ دارد؟ ژاﻛﻮﺑﻦﻫﺎي آن ﻳﺎ ﺣﺘﻲ‬ ‫ﻛﻮردوﻟﻴﻪﻫﺎي آن ﻛﺠﺎ ﻫﺴﺘﻨﺪ؟ ﻣﻦ در ﻛﻮردري زﺣﻤﺖﻛﺸﺎن ﺑﺨﺶ ﭘﺎﺋﻴﻨﻲ ﻃﺒﻘﻪي ﻣﺘﻮﺳﻂ‪ ،‬اﻳﻦ ﻣﺮدان اﻫﻞ ﻗﻠﻢ و ﺧﻄﺎﺑﻪ‬ ‫را ﻣﻲﺑﻴﻨﻢ‪ ،‬وﻟﻲ ﺑﺪﻧﻪي اﻳﻦ ارﺗﺶ ﻛﺠﺎﺳﺖ؟‬ ‫ﺳﻜﻮت ﻛﺎﻣﻞ ﺑﺮﻗﺮار اﺳﺖ‪ .‬ﭘﺎرﻳﺲ‪ ،‬ﺻﺮف ﻧﻈﺮ از ﻣﺤﻼت ﻣﺮدﻣﻲ‪ ،‬ﺑﻪﻣﺮﻳﺾﺧﺎﻧﻪي ﺑﺰرﮔﻲ ﺷﺒﻴﻪ ﺑﻮد ﻛﻪ در آن‬ ‫ﻫﻴﭻﻛﺲ ﺟﺮأت ﻧﻤﻲﻛﺮد از ﺣﺎل ﺧﻮدش ﺣﺮف ﺑﺰﻧﺪ‪ .‬اﻳﻦ اﻧﻔﻌﺎل اﺧﻼﻗﻲ ﭘﺪﻳﺪهي روانﺷﻨﺎﺳﺎﻧﻪي ﺣﻘﻴﻘﻲ ﻣﺤﺎﺻﺮه اﺳﺖ؛‬ ‫اﻣﺎ اﻣﺮ ﻓﻮقاﻟﻌﺎده در اﻳﻦ ﻣﻴﺎن‪ ،‬ﻫﻢزﻳﺴﺘﻲ آن ﺑﺎ اﺷﺘﻴﺎﻗﻲ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﺤﺴﻴﻦ ﺑﺮاي ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﻮد‪ .‬ﻣﺮداﻧﻲﻛﻪ از اﺳﺘﻘﺒﺎلِ ﻣﺮگ‪‬‬ ‫ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ زن و ﻓﺮزﻧﺪﺷﺎن ﺻﺤﺒﺖ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬ﻣﻲﮔﻮﻳﻨﺪ ﻛﻪ »ﺗﺮﺟﻴﺢ ﻣﻲدﻫﻴﻢ ﺧﺎﻧﻪﻣﺎن را ﺑﺴﻮزاﻧﻴﻢ ﺗﺎ آنﻛﻪ ﺑﻪدﺷﻤﻦ ﺗﺴﻠﻴﻢ‬ ‫ﻛﻨﻴﻢ«]‪[19‬؛ و از ﻫﺮﮔﻔﺘﮕﻮﺋﻲ درﺑﺎرهي ﺗﻔﻮﻳﺾ ﻗﺪرت ﺑﻪآدمﻫﺎي ﺷﻬﺮداريِ ﻣﺮﻛﺰي ﺑﺮاﻓﺮوﺧﺘﻪ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‪ .‬اﮔﺮ اﻳﻦ ﻣﺮدان از‬ ‫ﺳﺒﻚﺳﺮﻫﺎ‪ ،‬ﻣﺘﻌﺼﺐﻫﺎ و ﻳﺎ ﻫﻤﺪﺳﺘﺎن ﻣﺼﺎﻟﺤﻪﺟﻮي دﺷﻤﻦ واﻫﻤﻪ دارﻧﺪ‪ ،‬ﭼﺮا رﻫﺒﺮي ﺟﻨﺒﺶ را ﺑﻪدﺳﺖ ﺧﻮدﺷﺎن‬ ‫ﻧﻤﻲﮔﻴﺮﻧﺪ؟ وﻟﻲ آنﻫﺎ ﺑﻪاﻳﻦ اﻛﺘﻔﺎ ﻛﺮدﻧﺪ ﻛﻪ ﻓﺮﻳﺎد ﺑﺰﻧﻨﺪ‪» :‬ﺑﺎﺣﻀﻮر دﺷﻤﻦ‪ ،‬ﻗﻴﺎم ﻧﻪ! ﻣﺘﻌﺼﺐﻫﺎ ﻧﻪ!«؛ ﮔﻮﺋﻲ ﺗﺴﻠﻴﻢ ﺑﻪدﺷﻤﻦ‬ ‫ﺑﻬﺘﺮ از ﻗﻴﺎم اﺳﺖ؛ ﮔﻮﺋﻲ دﻫﻢ اوت ‪ 1792‬و ﺳﻲ و ﻳﻜﻢ ﻣﻪ ‪ 1793‬در ﺣﻀﻮر دﺷﻤﻦ ﻗﻴﺎم رخ ﻧﺪاد؛ ﮔﻮﺋﻲ ﺑﻴﻦ اﻧﻔﻌﺎل و‬ ‫ﻫﺬﻳﺎن ﺣﺪ وﺳﻄﻲ وﺟﻮد ﻧﺪارد‪ .‬و ﺷﻤﺎ‪ ،‬آي ﺷﻬﺮوﻧﺪان ﺳﻠﺤﺸﻮر ﺣﻮزهﻫﺎي ﺳﺎﺑﻖ )‪93‬ـ‪ (1792‬ﻛﻪ ﺑﻪﻛﻨﻮاﻧﺴﻴﻮن و ﻛﻤﻮن‬ ‫ﺧﻂ دادﻳﺪ‪ ،‬ﺑﻪآنﻫﺎ راه ﺗﺄﻣﻴﻦ اﻣﻨﻴﺖ را دﻳﻜﺘﻪ ﻛﺮدﻳﺪ‪ ،‬ﻛﻠﻮپﻫﺎ و اﻧﺠﻤﻦﻫﺎي اﺧﻮت راه اﻧﺪاﺧﺘﻴﺪ و در ﭘﺎرﻳﺲ ﻳﻜﺼﺪ ﻛﺎﻧﻮن‬ ‫روﺷﻨﺎﺋﻲ ﺑﺮاﻓﺮوﺧﺘﻴﺪ؛ آﻳﺎ اﺟﺪاد ﺧﻮد را در وﺟﻮد اﻳﻦ ﺳﺎدهﻟﻮﺣﺎنِ ﺿﻌﻴﻒاﻟﻨﻔﺲ‪ ،‬ﺣﺴﻮد ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪﻣﺮدم و ﺑﻪﺳﺠﺪه درآﻣﺪه در‬ ‫ﻣﻘﺎﺑﻞ »ﭼﭗ« )ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ ﻣﺮﻳﺪ در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﻣﺮاد( ﺑﺎز ﻣﻲﺷﻨﺎﺳﻴﺪ؟‬ ‫اﻳﻦ ﻣﺮدم در ﭘﻨﺠﻢ و ﻫﻔﺘﻢ ﻧﻮاﻣﺒﺮ‪ ،‬در ﺟﺮﻳﺎن ﻫﻤﻪﭘﺮﺳﻲ اﻧﺘﺨﺎب ﺧﻮدرا ﺗﺠﺪﻳﺪ ﻛﺮدﻧﺪ و از ﻣﻴﺎن ﺑﻴﺴﺖ ﺷﻬﺮدار ﻛﻪ‬ ‫ﻣﻲﺑﺎﻳﺴﺖ اﻧﺘﺨﺎب ﻣﻲﺷﺪﻧﺪ‪ ،‬دوازده ﻧﻔﺮ را ﻛﻪ ﻣﻨﺼﻮب ﺑﻪآراﮔﻮن ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬اﻧﺘﺨﺎب ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬از ﻣﻴﺎن آنﻫﺎ ﭼﻬﺎر ﻧﻔﺮ )دوﺑﺎي‪،‬‬ ‫ووﺗﺮَن‪ ،‬ﺗﻴﺮار و د‪‬ﻣﺎره( ﺑﻪارﺗﺠﺎعِ ﻧﺎب ﺗﻌﻠﻖ داﺷﺘﻨﺪ‪ .‬ﻗﺴﻤﺖ اﻋﻈﻢ ﻣﻌﺎوﻧﻴﻦ از ﻗﻤﺎش ﻟﻴﺒﺮالﻫﺎ ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬اﻫﺎﻟﻲ ﻧﻮاﺣﻲ ﻣﺮدﻣﻲ‬ ‫ـﻫﻢﭼﻨﺎن ﺛﺎﺑﺖﻗﺪمـ د‪‬ﻟ‪‬ﺴﻜﻠﻮز را در ﻧﺎﺣﻴﻪ ﻧﻮزدﻫﻢ و راﻧﻮﻳﻪ‪ ،‬ﻣﻲﻟﻴﺮ‪ ،‬ﻟﻔﺮاﻧﺴﻪ و ﻓﻠﻮرن را در ﻧﺎﺣﻴﻪ ﺑﻴﺴﺘﻢ اﻧﺘﺨﺎب ﻛﺮدﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﭼﻬﺎر ﻧﻔﺮ اﺧﻴﺮ ﻧﺘﻮاﻧﺴﺘﻨﺪ ﺑﻪﻣﻘﺎم ﺧﻮد دﺳﺖ ﻳﺎﺑﻨﺪ‪ .‬ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺑﺎ ﻧﻘﺾ ﻣﻮاﻓﻘﺖﻧﺎﻣﻪي دورﻳﺎن و ﺗﺎﻣﻴﺴﻴﺮ ﻗﺮار ﺑﺎزداﺷﺖ آنﻫﺎ و‬

‫‪38‬‬

‫ﺑﻴﺴﺖ اﻧﻘﻼﺑﻲ دﻳﮕﺮ را ﺻﺎدر ﻛﺮد]‪ .[20‬از ﻣﻴﺎن ﻫﻔﺘﺎد و ﭘﻨﺞ ﻋﻀﻮ ﻣﺆﺛﺮ‪ ،‬اﻋﻢ از ﺷﻬﺮدار و ﻣﻌﺎون ﺷﻬﺮدار‪ ،‬ده ﻧﻔﺮ ﻫﻢ‬ ‫اﻧﻘﻼﺑﻲ ﻧﺒﻮدﻧﺪ‪.‬‬ ‫اﻳﻦ ﺳﺎﻳﻪﻫﺎي اﻋﻀﺎي اﻧﺠﻤﻦ ﺷﻬﺮ ﺧﻮد را ﺧﺪﻣﻪي دﻓﺎع ﺗﻠﻘﻲ ﻛﺮدﻧﺪ‪ ،‬از ﻫﺮ ﺳﺆال ﻧﺴﻨﺠﻴﺪهاي ﺧﻮدداري ﻧﻤﻮدﻧﺪ‪،‬‬ ‫ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ رﻓﺘﺎر ﻣﻤﻜﻦ را درﭘﻴﺶ ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ و ﺑﻪﺗﻐﺬﻳﻪ و ﭘﺮﺳﺘﺎريِ ﺑﻴﻤﺎرانِ و زﺧﻤﻲﻫﺎي ﺗﺮوﺷﻮ ﭘﺮداﺧﺘﻨﺪ‪ .‬آنﻫﺎ ﻣﺠﺎل دادﻧﺪ ﻛﻪ‬ ‫ﻓﺮي ﮔﺴﺘﺎخ و ﺑﻲﻟﻴﺎﻗﺖ ﺑﻪﻣﻘﺎم ﺷﻬﺮدارِ ﻣﺮﻛﺰي و ﻛﻠﻤﺎنـﺗﻮﻣﺎ )ﺟﻼد ژوﺋﻦ ‪ (1848‬ﺑﻪﻓﺮﻣﺎﻧﺪﻫﻲ ﻛﻞ ﮔﺎرد ﻣﻠﻲ ﻣﻨﺼﻮب‬ ‫ِ‬ ‫ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬آنﻫﺎ در ﻋﺮض ﻫﻔﺘﺎد روز‪ ،‬ﺑﺎ آنﻛﻪ اﺣﺴﺎس ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ ﻛﻪ ﻧﺒﺾ ﭘﺎرﻳﺲ ﺳﺎﻋﺖ ﺑﻪﺳﺎﻋﺖ ﺿﻌﻴﻒﺗﺮ ﻣﻲزﻧﺪ‪ ،‬ﺻﺪاﻗﺖ و‬ ‫ﺷﺠﺎﻋﺖ آن را ﻧﺪاﺷﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﻪﺣﻜﻮﻣﺖ ﺑﮕﻮﻳﻨﺪ‪» :‬ﻣﺎ را ﺑﻪﻛﺠﺎ ﻣﻲﺑﺮﻳﺪ«؟‬ ‫در آﻏﺎز ﻧﻮاﻣﺒﺮ ﻫﻨﻮز ﻫﻴﭻﭼﻴﺰ از دﺳﺖ ﻧﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮد‪ .‬ارﺗﺶ‪ ،‬ﮔﺎردﻫﺎي ﻣﺘﺤﺮك و ﺗﻔﻨﮓداران درﻳﺎﺋﻲ ﻣﻄﺎﺑﻖ آﻣﺎر رﻓﺮاﻧﺪوم‬ ‫ﺑﻪ ‪ 264/0000‬ﺳﺮﺑﺎز و ‪ 7/000‬اﻓﺴﺮ ﺑﺎﻟﻎ ﻣﻲﺷﺪﻧﺪ‪ 125/000 :‬ﮔﺎردﻫﺎي ﻣﻠﻲ آﻣﺎدهي ﺟﻨﮓ ﺑﻪراﺣﺘﻲ در ﭘﺎرﻳﺲ ﻗﺎﺑﻞ‬ ‫ﺟﻤﻊآوري ﺑﻮد و ﺑﺎزﻫﻢ ‪ 129/000‬ﺑﺮاي دﻓﺎع از داﺧﻞ ﺷﻬﺮ ﺑﺎﻗﻲ ﻣﻲﻣﺎﻧﺪ]‪ .[21‬ﺳﻼح ﻻزم را ﻣﻲﺷﺪ در ﻋﺮض ﭼﻨﺪ ﻫﻔﺘﻪ‬ ‫ﻓﺮاﻫﻢ آورد‪ .‬در ﻣﻮرد ﺗﻮپ‪ ،‬ﺑﻪوﻳﮋه ﻏﺮور ﺳﻨﺘﻲ ﭘﺎرﻳﺴﻲﻫﺎ ﺑﺎﻋﺚ ﻣﻲﺷﺪ ﻛﻪ ﻫﺮﻛﺲ ﺣﺎﺿﺮ ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ ﺑﺮاي دادن ‪ 5‬ﺗﻮپ‬ ‫ﺑﻪﮔﺮدان ﺧﻮد از ﻧﺎناش ﺑﮕﺬرد‪ .‬ﺗﺮوﺷﻮ ﻣﻲﭘﺮﺳﻴﺪ ازﻛﺠﺎ ﻣﻲﺗﻮان ‪ 9/000‬ﺗﻮپﭼﻲ ﭘﻴﺪا ﻛﺮد؟ ﻫﻤﺎنﻃﻮر ﻛﻤﻮن ﺑﻪﺣﺪ ﻛﻔﺎﻳﺖ‬ ‫ﺛﺎﺑﺖ ﻛﺮده اﺳﺖ‪ ،‬در وﺟﻮد ﻫﺮﺗﻌﻤﻴﺮﻛﺎر ﭘﺎرﻳﺴﻲ ﺟﻮﻫﺮهي ﻳﻚ ﺗﻮپﭼﻲ وﺟﻮد دارد‪ .‬ﻫﺮﭼﻴﺰ دﻳﮕﺮي ﻫﻢ ﺑﻪﻫﻤﻴﻦ وﻓﻮر‬ ‫ﻣﻮﺟﻮد ﺑﻮد‪ .‬ﭘﺎرﻳﺲ ﻣﻤﻠﻮ از ﻣﻬﻨﺪس‪ ،‬ﻧﺎﻇﺮ ﺗﻮﻟﻴﺪ و ﺳﺮﻛﺎرﮔﺮ ﺑﻮد ﻛﻪ ﻣﻲﺷﺪ از آنﻫﺎ اﻓﺴﺮ ﺳﺎﺧﺖ‪ .‬در اﻳﻦﺟﺎ ﺗﻤﺎم ﻣﻮاد ﻻزم‬ ‫ﺑﺮاي ﻳﻚ ارﺗﺶ ﭘﻴﺮوزﻣﻨﺪ ﻋﺎﻃﻞ ﻣﺎﻧﺪه ﺑﻮد‪.‬‬ ‫اﻓﺴﺮان ﻧﻘﺮﺳﻲ و ﭘﺎﻳﺒﻨﺪ اﻧﻀﺒﺎط ﻛﻮرﻛﻮراﻧﻪي ارﺗﺶ ﻣﻨﻈﻢ در اﻳﻦﺟﺎ ﭼﻴﺰي ﺟﺰ ﺑﺮﺑﺮﻳﺖ ﻧﻤﻲدﻳﺪﻧﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﭘﺎرﻳﺴﻲﻛﻪ‬ ‫ﻧﻈﺮش ﺣﺘﻲ در ﻣﻮرد ژﻧﺮالﻫﺎي اﻧﻘﻼب ﻓﺮاﻧﺴﻪ ]ﻣﺎرﺳﻴﺎ‪ ،‬ﻫ‪‬ﺶ و ﻛ‪‬ﻠ‪‬ﺒﺮ[ اﻳﻦ ﺑﻮد ﻛﻪ آنﻫﺎ ﻧﻪ ﭼﻨﺪان ﺟﻮان‪ ،‬ﻧﻪ ﭼﻨﺪان وﻓﺎدار‬ ‫و ﻧﻪ ﭼﻨﺪان ﭘﺎك ﺑﻮدﻧﺪ؛ ﺣﺎﻻ ژﻧﺮالﻫﺎﺋﻲ در اﺧﺘﻴﺎر داﺷﺖ ﻛﻪ ﭼﻴﺰي ﺟﺰ رﺳﻮﺑﺎت اﻣﭙﺮاﺗﻮري و اورﻟﺌﺎﻧﻴﺴﻢ ﻧﺒﻮدﻧﺪ‪ :‬وﻳﻨﻮاي‬ ‫دﺳﺎﻣﺒﺮ‪ ،‬دوﻛﺮو‪ ،‬ﻟﻮز‪‬ان‪ ،‬ﻟ‪‬ﻔﻠﻮ و ﻓﺴﻴﻠﻲ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺷﺎﺑﻮـﻻﺗﻮر‪ .‬اﻳﻦ ژﻧﺮالﻫﺎ در ﻣﺤﺎﻓﻞ ﺧﺼﻮﺻﻲ ﺧﻮد اﻣﺮ دﻓﺎع را ﺑﻪاﺳﺘﻬﺰا‬ ‫ﻣﻲﮔﺮﻓﺘﻨﺪ]‪ .[22‬وﻟﻲ وﻗﺘﻲ آنﻫﺎ دﻳﺪﻧﺪ ﻛﻪ اﻳﻦ ﺷﻮﺧﻲ اﻧﺪﻛﻲ زﻳﺎد ﻃﻮل ﻛﺸﻴﺪ‪ 31 ،‬اﻛﺘﺒﺮ ﺑﻪﺧﺸﻢﺷﺎن آورد‪ .‬آنﻫﺎ ﻛﻴﻨﻪاي‬ ‫ﺗﺴﻜﻴﻦﻧﺎﭘﺬﻳﺮ و ﻏﻴﺮﻗﺎﺑﻞ ﻛﻨﺘﺮل از ﻧﻔﺮات ﮔﺎرد ﻣﻠﻲ ﺑﻪدل ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ و ﺗﺎ آﺧﺮﻳﻦ ﺳﺎﻋﺖ از ﺑﻪﻛﺎر ﮔﺮﻓﺘﻦ آنﻫﺎ ﺧﻮدداري ﻛﺮدﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﺑﻪﺟﺎي ادﻏﺎم ﻫﻤﻪي ﻧﻴﺮوﻫﺎي ﭘﺎرﻳﺲ ﺗﺎ ﺟﺎﺋﻲﻛﻪ ﺑﻪﻫﻤﻪ ﻳﻚ ﻛﺎدر‪ ،‬ﻳﻚ ﻳﻮﻧﻴﻔﻮرم‪ ،‬ﻳﻚ ﭘﺮﭼﻢ و ﻫﻢﭼﻨﻴﻦ ﻧﺎم ﻏﺮورآﻣﻴﺰ‬ ‫ﮔﺎرد ﻣﻠﻲ را ﺑﺪﻫﻨﺪ‪ ،‬ﺗﺮوﺷﻮ ﺗﻘﺴﻴﻢ ﺳﻪﮔﺎﻧﻪي ارﺗﺶ‪ ،‬ﻧﻴﺮوﻫﺎي ﻣﺘﺤﺮك و ﻏﻴﺮﻧﻈﺎﻣﻲﻫﺎ را ﺣﻔﻆ ﻛﺮد‪ .‬اﻳﻦ ﻧﺘﻴﺠﻪي ﻃﺒﻴﻌﻲ‬ ‫ﻧﻈﺮ او درﺧﺼﻮص دﻓﺎع ﺑﻮد‪ .‬ارﺗﺶ ﺗﺤﺖ اﻟﻘﺎﺋﺎت ﭘﺮﺳﻨﻞ ﻓﺮﻣﺎﻧﺪﻫﻲ ﻛﻪ ﺑﻪآن ﮔﻔﺘﻪ ﺑﻮد ﻛﻪ ﭘﺎرﻳﺲ زﺣﻤﺎت زﻳﺎدي را‬ ‫ﺑﻪارﺗﺶ ﺗﺤﻤﻴﻞ ﻛﺮده‪ ،‬در ﻧﻔﺮت اﻳﻦ ﻓﺮﻣﺎﻧﺪﻫﻲ از ﭘﺎرﻳﺲ ﺳﻬﻴﻢ ﺷﺪه ﺑﻮد‪ .‬اﻓﺮاد ﻧﻴﺮوﻫﺎي ﻣﺘﺤﺮك ﺷﻬﺮﺳﺘﺎنﻫﺎ‪ ،‬ﺗﺤﺖ ﺗﺄﺛﻴﺮ‬ ‫اﻓﺴﺮان ﺧﻮد ـ اﻳﻦ ﮔﻞﻫﺎي ﺳﺮﺳﺒﺪ ﻣﺎﻟﻜﻴﻦ دﻫﺎتـ ﻧﻴﺰ دلﭼﺮﻛﻴﻦ ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬ﻫﻤﮕﻲ ﺑﺎ دﻳﺪن اﻳﻦﻛﻪ ﮔﺎرد ﻣﻠﻲ را ﺗﺤﻘﻴﺮ‬ ‫ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬ﺑﻪﺗﺤﻘﻴﺮ آن ﭘﺮداﺧﺘﻨﺪ و آنﻫﺎ را »ﺗﺎ آﺧﺮ ﺧﻄﻲﻫﺎ‪ ،‬ﺳﻲ ﻏﺎزيﻫﺎ!« ﻣﻲﻧﺎﻣﻴﺪﻧﺪ‪) .‬از زﻣﺎن ﻣﺤﺎﺻﺮه‪ ،‬ﻫﺮﭘﺎرﻳﺴﻲ ‪30‬‬ ‫ﺳﻮ ـﭘﻮل آن زﻣﺎن ﻓﺮاﻧﺴﻪـ ﻛﻤﻚ ﻫﺰﻳﻨﻪ درﻳﺎﻓﺖ ﻣﻲﻛﺮد(]ﻣﺎ »ﻏﺎز« را ﺑﻪﻋﻨﻮان ﻣﻌﺎدل »ﺳﻮ« ﻣﻨﺎﺳﺐ دﻳﺪﻳﻢ ـ م[‪ .‬ﻫﺮآن‬ ‫ﺑﻴﻦ آنﻫﺎ ﺑﻴﻢ ﻣﺼﺎدﻣﻪ ﻣﻲرﻓﺖ]‪.[23‬‬ ‫‪ 31‬اﻛﺘﺒﺮ در وﺿﻌﻴﺖ واﻗﻌﻲ اﻣﻮر ﻫﻴﭻ ﺗﻐﻴﻴﺮي ﻧﺪاد‪ .‬ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻣﺬاﻛﺮات را ﻗﻄﻊ ﻛﺮد‪ ،‬زﻳﺮا ﻋﻠﻲرﻏﻢ ﭘﻴﺮوزي ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﺴﺖ‬ ‫ﺑﺪون ﻏﺮق ﺷﺪن آن را دﻧﺒﺎل ﻛﻨﺪ؛ دﺳﺘﻮر ﺗﺸﻜﻴﻞ ﮔﺮوﻫﺎنﻫﺎي ﺣﻤﻠﻪ را در ﮔﺎرد ﻣﻠﻲ ﺻﺎدر ﻛﺮد و ﻛﺎر رﻳﺨﺘﻦ ﺗﻮپﻫﺎ را‬ ‫ﺗﺴﺮﻳﻊ ﻧﻤﻮد‪ ،‬وﻟﻲ از آنﺟﺎﻛﻪ دﻳﮕﺮ ﺳﺮِ ﺳﻮزﻧﻲ ﺑﻪدﻓﺎع ﺑﺎور ﻧﺪاﺷﺖ‪ ،‬ﺑﺎز ﻣﺴﻴﺮ ﺻﻠﺢ را ﺑﺎزﮔﺬاﺷﺖ‪ .‬ﺷﻮرشﻫﺎ ﻣﻮﺿﻮع اﺻﻠﻲ‬ ‫دلﻣﺸﻐﻮﻟﻲﻫﺎي ﺣﻜﻮﻣﺘﻴﺎن ﺑﻮد]‪ .[24‬آنﻫﺎ ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﻣﻲﺧﻮاﺳﺘﻨﺪ ﭘﺎرﻳﺲ را از »ﺟﻨﻮن ﻣﺤﺎﺻﺮه«‪ ،‬ﺑﻠﻜﻪ ﺑﻴﺶ از آن از دﺳﺖ‬ ‫اﻧﻘﻼﺑﻴﻮن ﻧﺠﺎت دﻫﻨﺪ‪ .‬ﺑﻮرژوازي ﺑﺰرگ آنﻫﺎ را ﺑﻪاﻳﻦ ﺳﻤﺖ ﺳﻮق ﻣﻲداد‪ .‬ﭘﻴﺶ از ‪ 4‬ﺳﭙﺘﺎﻣﺒﺮ اﻳﻦﻫﺎ اﻋﻼم ﻛﺮده ﺑﻮدﻧﺪ‪:‬‬ ‫»اﮔﺮ ﻃﺒﻘﻪﻛﺎرﮔﺮ ﻣﺴﻠﺢ ﺑﺎﺷﺪ ﻳﺎ ﺑﻪﮔﻮﻧﻪاي اﻣﻜﺎن ﺗﺴﻠﻂ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬آنﻫﺎ ﻧﺨﻮاﻫﻨﺪ ﺟﻨﮕﻴﺪ«]‪[25‬؛ و ﻋﺼﺮ روز ‪ 4‬ﺳﭙﺘﺎﻣﺒﺮ‬

‫‪39‬‬

‫ژول ﻓﺎور و ژول ﺳﻴﻤﻮن ﺑﻪارﮔﺎن ﻗﺎﻧﻮنﮔﺰاري رﻓﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ ﺗﺎ ﺑﻪآنﻫﺎ اﻃﻤﻴﻨﺎن ﺑﺪﻫﻨﺪ و ﺑﺮايﺷﺎن روﺷﻦ ﻛﻨﻨﺪ ﻛﻪ ﻣﺴﺘﺄﺟﺮان‬ ‫ﺟﺪﻳﺪ ﻟﻄﻤﻪاي ﺑﻪﺧﺎﻧﻪ وارد ﻧﺨﻮاﻫﻨﺪ ﻛﺮد‪ .‬وﻟﻲ ﺟﺮﻳﺎن ﻏﻴﺮﻗﺎﺑﻞ ﻣﻘﺎوﻣﺖ وﻗﺎﻳﻊ ﺳﻼح را دراﺧﺘﻴﺎر ﭘﺮوﻟﺘﺎرﻳﺎ ﮔﺬاﺷﺖ و ﺣﺎﻻ‬ ‫ﻣﻬﻢﺗﺮﻳﻦ ﻫﺪف ﺑﻮرژوازي اﻳﻦ ﺑﻮد ﻛﻪ آن ﺳﻼح را در دﺳﺖ ﭘﺮوﻟﺘﺎرﻳﺎ ﺑﻼاﺛﺮ ﻛﻨﺪ‪ .‬ﻣﺪت دو ﻣﺎه آنﻫﺎ ﻣﺘﺮﺻﺪ ﻓﺮﺻﺖ ﺑﻮدﻧﺪ و‬ ‫رﻓﺮاﻧﺪوم ﺑﻪآنﻫﺎ ﮔﻔﺖ ﻛﻪ اﻳﻦ ﻓﺮﺻﺖ ﻓﺮارﺳﻴﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﺗﺮوﺷﻮ ﭘﺎرﻳﺲ را در دﺳﺖ داﺷﺖ و ﺑﻮرژوازي از ﻃﺮﻳﻖ روﺣﺎﻧﻴﺖ‪‬‬ ‫ﺗﺮوﺷﻮ را؛ و ﭼﻪ ﺑﻬﺘﺮ ﻛﻪ او ﮔﻤﺎن ﻛﻨﺪ ﻓﻘﻂ ﺑﻪﻧﺪاي وﺟﺪان ﺧﻮدش ﮔﻮش ﻣﻲدﻫﺪ‪ .‬وﺟﺪاﻧﻲ ﻏﺮﻳﺐ‪ ،‬ﺑﺎ ﭘﻴﭽﻴﺪﮔﻲﻫﺎﺋﻲ‬ ‫ﺑﻴﺶﺗﺮ از ﻳﻚ ﻧﻤﺎﻳﺶﻧﺎﻣﻪ‪ .‬از ‪ 4‬ﺳﭙﺘﺎﻣﺒﺮ ژﻧﺮال اﻳﻦ وﻇﻴﻔﻪ را درﻣﻘﺎﺑﻞ ﺧﻮد ﻗﺮار داده ﺑﻮد ﻛﻪ ﭘﺎرﻳﺲ را ﺑﻔﺮﻳﺒﺪ و ﺑﻪاو ﺑﮕﻮﻳﺪ‬ ‫»ﻣﻦ ﺗﻮ را ﺗﺴﻠﻴﻢ ﻣﻲﻛﻨﻢ‪ ،‬وﻟﻲ اﻳﻦ ﻛﺎر ﺑﺮاي ﺧﻴﺮِ ﺧﻮد‪ ‬ﺗﻮﺳﺖ«‪ .‬ﭘﺲ از ‪ 31‬اﻛﺘﺒﺮ‪ ،‬او رﺳﺎﻟﺖ دوﻣﻲ ﻫﻢ ﺑﺮاي ﺧﻮد ﺗﺼﻮر‬ ‫ﻣﻲﻛﺮد و در وﺟﻮد ﺧﻮد ﻣﻼﺋﻜﻪي اﻋﻈﻢ‪ ،‬ﻣﻴﺸﻞ ﻗﺪﻳﺲ ﺟﺎﻣﻌﻪي در ﺗﻬﺪﻳﺪ را ﻣﻲدﻳﺪ‪ .‬اﻳﻦ اﻣﺮ دوﻣﻴﻦ دورهي دﻓﺎع را‬ ‫ﻣﺸﺨﺺ ﻣﻲﻛﻨﺪ و رد آن را ﺷﺎﻳﺪ ﺑﺘﻮان در دﻓﺘﺮي واﻗﻊ در ﺧﻴﺎﺑﺎن دـﭘ‪‬ﺴﺖ ﭘﻴﺪا ﻛﺮد‪ ،‬زﻳﺮا رؤﺳﺎي روﺣﺎﻧﻴﺖ روﺷﻦﺗﺮ از‬ ‫ﻫﺮﻛﺲ دﻳﮕﺮي ﺧﻄﺮ ﻋﺎدت ﻛﺮدن ﻛﺎرﮔﺮان ﺑﻪﺟﻨﮓ را ﺗﺸﺨﻴﺺ ﻣﻲدﻫﻨﺪ‪ .‬دﺳﻴﺴﻪﻫﺎيﺷﺎن ﻣﻤﻠﻮ از ﺷﮕﺮدﻫﺎي ﻣﺰوراﻧﻪ‬ ‫ﺑﻮد‪ .‬ﻣﺮﺗﺠﻌﻴﻦ ﺧﺸﻮﻧﺖﻃﻠﺐ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺴﺘﻨﺪ ﺑﺎ ﻛﺸﺎﻧﺪن ﭘﺎرﻳﺲ ﺑﻪاﻧﻘﻼﺑﻲ ﭘﻴﺶرس‪ ،‬ﻫﻤﻪﭼﻴﺰ را ﺧﺮاب ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬آنﻫﺎ در ﻛﺎر‬ ‫زﻳﺮزﻣﻴﻨﻲ ﺧﻮد روشﻫﺎي ﻣﻜﺎراﻧﻪي ﻇﺮﻳﻔﻲ ﺑﻪﻛﺎر ﻣﻲﺑﺴﺘﻨﺪ‪ :‬ﻫﻤﻪي ﺣﺮﻛﺎت ﺗﺮوﺷﻮ را زﻳﺮ ﻧﻈﺮ داﺷﺘﻨﺪ‪ ،‬ﺑﻴﺰاري او از ﮔﺎرد‬ ‫ﻣﻠﻲ را داﻣﻦ ﻣﻲزدﻧﺪ و ﻫﻤﻪﺟﺎ ـدر آﻣﺒﻮﻻﻧﺲﻫﺎ و ﺣﺘﻲ در ﺷﻬﺮداريﻫﺎـ ﺑﻴﻦ ﻛﺎرﻛﻨﺎن رﺧﻨﻪ ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻣﺎﻫﻲﮔﻴﺮاﻧﻲ‬ ‫ﻛﻪ ﺑﺎ ﻳﻚ ﻧﻬﻨﮓ ﺑﺴﻴﺎر ﺑﺰرگ درﮔﻴﺮﻧﺪ؛ او را ﮔﻴﺞ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬ﮔﺎﻫﻲ آزادش ﻣﻲﮔﺬارﻧﺪ ﺗﺎ ﺑﻪراه ﺧﻮد ﺑﺮود‪ ،‬و ﺑﻌﺪ ﺑﺎ ﻧﻴﺰه ﺑﻪاو‬ ‫ﺣﻤﻠﻪ ﻣﻲﺑﺮﻧﺪ‪ .‬در ‪ 28‬ﻧﻮاﻣﺒﺮ ﺗﺮوﺷﻮ اوﻟﻴﻦ ﭘﺮده را ﺑﻪﻧﻤﺎﻳﺶ ﮔﺬاﺷﺖ‪ ،‬ﻳﻚ ﺣﻤﻠﻪ ﺑﺎ ارﻛﺴﺘﺮ ﻛﺎﻣﻞ‪ .‬ژﻧﺮال دوﻛﺮو ﻛﻪ‬ ‫ﻓﺮﻣﺎﻧﺪﻫﻲ را ﺑﻪﻋﻬﺪه داﺷﺖ‪ ،‬ﺧﻮد را ﻧﻮﻋﻲ ﻟﺌﻮﻧﻴﺪاس ﺟﻠﻮه داد‪» :‬ﻣﻦ در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺷﻤﺎ‪ ،‬در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺗﻤﺎم ﻣﻠﺖ ﺳﻮﮔﻨﺪ ﻳﺎد‬ ‫ﻣﻲﻛﻨﻢ‪ .‬ﻣﻦ ﻣﺮده ﻳﺎ ﻓﺎﺗﺢ ﺑﻪﭘﺎرﻳﺲ ﺑﺎز ﺧﻮاﻫﻢ ﮔﺸﺖ؛ ﺷﻤﺎ ﻣﺮا ﺧﻮاﻫﻴﺪ دﻳﺪ ﻛﻪ ﻣﻲاﻓﺘﻢ‪ ،‬وﻟﻲ ﻧﺨﻮاﻫﻴﺪ دﻳﺪ ﻛﻪ ﻋﻘﺐ‬ ‫ﻣﻲﻧﺸﻴﻨﻢ«‪ .‬اﻳﻦ ﺻﺤﻨﻪ ﭘﺎرﻳﺲ را ﺑﻪﻫﻴﺠﺎن آورد و ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ داوﻃﻠﺒﺎن ﭘﺎرﻳﺴﻲ از ﺗﭙﻪﻫﺎﺋﻲ ﺑﺎﻻ ﻣﻲرﻓﺘﻨﺪ ﻛﻪ زﻳﺮ ﭘﻮﺷﺶ‬ ‫دﻓﺎع ﺗﻮپﺧﺎﻧﻪ ﺑﻮد‪ ،‬ﺧﻮد را در آﺳﺘﺎﻧﻪي ژﻣﺎپ ﺗﺼﻮر ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ؛ اﻳﻦﺑﺎر ﻗﺮار ﺑﻮد ﮔﺎرد ﻣﻠﻲ ﻫﻢ در ﻋﻤﻠﻴﺎت ﺷﺮﻛﺖ داﺷﺘﻪ‬ ‫ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬ ‫ﻣﺎ ﻣﻲﺑﺎﻳﺴﺘﻲ از ﻃﺮﻳﻖ رودﺧﺎﻧﻪي ﻣﺎرن ﮔﺬرﮔﺎﻫﻲ ﺑﺮاي ﺧﻮد ﺑﺎز ﻛﻨﻴﻢ ﺗﺎ ﺑﻪارﺗﺶ اﻓﺴﺎﻧﻪاي ﺷﻬﺮﺳﺘﺎنﻫﺎ ﺑﭙﻴﻮﻧﺪﻳﻢ و در‬ ‫ﻧﻮژان از رودﺧﺎﻧﻪ ﻋﺒﻮر ﻧﻤﺎﺋﻴﻢ‪ .‬ﻣﻬﻨﺪسِ دوﻛﺮو ﺑﺪ اﻧﺪازهﮔﻴﺮي ﻛﺮده ﺑﻮد؛ ﭘﻞﻫﺎ درﺳﺖ ﺳﺮِ ﺟﺎيﺷﺎن ﻗﺮار ﻧﺪاﺷﺘﻨﺪ‪ .‬ﻻزم ﺑﻮد‬ ‫ﺗﺎ روز ﺑﻌﺪ ﻣﻨﺘﻈﺮ ﻣﺎﻧﺪ‪ .‬دﺷﻤﻦ ﺑﻪﺟﺎي آنﻛﻪ ﻏﺎﻓﻞﮔﻴﺮ ﺷﻮد‪ ،‬ﺗﻮاﻧﺴﺖ ﺑﻪﺧﻮد آراﻳﺶ دﻓﺎع ﺑﺪﻫﺪ‪ .‬روز ‪ 30‬ﻧﻮاﻣﺒﺮ ﻳﻚ ﺣﻤﻠﻪي‬ ‫ﺳﺮﻳﻊ ﺷﺎﻣﭙﻴﻨﻲ را در اﺧﺘﻴﺎر ﻣﺎ ﻗﺮار داد‪ .‬روز ﺑﻌﺪ دوﻛﺮو ﻏﻴﺮﻓﻌﺎل ﻣﺎﻧﺪ‪ ،‬درﺣﺎﻟﻲ ﻛﻪ دﺷﻤﻦ ﺑﺎ ﺗﺨﻠﻴﻪ ورﺳﺎي‪ ،‬ﻫﻤﻪي ﻧﻴﺮوي‬ ‫ﺧﻮد را در اﻃﺮاف ﺷﺎﻣﭙﻴﻨﻲ ﺟﻤﻊ ﻛﺮد و روز دوم ﺑﺨﺸﻲ از دﻫﻜﺪه را ﭘﺲ ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬ﻣﺎ ﺗﻤﺎم روز ﺷﺪﻳﺪاً ﺟﻨﮕﻴﺪﻳﻢ‪ .‬ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎن‬ ‫ﺳﺎﺑﻖ »ﭼﭗ«‪ ،‬در ﻣﻴﺪان ﻧﺒﺮد ﺑﺎ ﻳﻚ ﻧﺎﻣﻪ ﺑﻪ»رﺋﻴﺲ ﺟﻤﻬﻮر ﺑﺴﻴﺎر ﻣﺤﺒﻮب« ﺧﻮد ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﻲ ﻣﻲﺷﺪﻧﺪ‪ .‬آن ﺷﺐ ﻣﺎ در ﻣﻮاﺿﻊ‬ ‫ﺧﻮد ﻣﺎﻧﺪﻳﻢ‪ ،‬وﻟﻲ ﺗﻘﺮﻳﺒﺎً ﻳﺨﺰده؛ ﭼﻮنﻛﻪ »رﺋﻴﺲ ﺟﻤﻬﻮر ﻣﺤﺒﻮب« دﺳﺘﻮر داده ﺑﻮد ﻛﻪ ﭘﺘﻮﻫﺎ در ﭘﺎرﻳﺲ ﺑﻤﺎﻧﻨﺪ و ﻣﺎ ﺑﻲﭼﺎدر‬ ‫و آﻣﺒﻮﻻﻧﺲ ـدﻟﻴﻠﻲ ﺑﺮاﻳﻦﻛﻪ ﻫﻤﻪي ﻛﺎرﻫﺎ ﺑﺎ ﻣﺴﺨﺮﮔﻲ ﺻﻮرت ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮدـ ﺣﺮﻛﺖ ﻛﺮده ﺑﻮدﻳﻢ‪ .‬روز ﺑﻌﺪ دوﻛﺮو اﻋﻼم ﻛﺮد‬ ‫ﻛﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﻋﻘﺐﻧﺸﻴﻨﻲ ﻛﻨﻴﻢ؛ اﻳﻦ ﻻﻓﺰن ﺑﻲآﺑﺮو »در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﭘﺎرﻳﺲ و ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺗﻤﺎم ﻣﻠﺖ« ﻧﺪاي ﻋﻘﺐﻧﺸﻴﻨﻲ را ﺳﺮداد‪ .‬از‬ ‫ﻣﺠﻤﻮع ‪ 100/000‬ﻧﻔﺮي ﻛﻪ ﺣﺮﻛﺖ ﻛﺮده و ‪ 50/000‬ﻧﻔﺮي ﻛﻪ درﮔﻴﺮ ﺷﺪه ﺑﻮدﻧﺪ‪ 8/000 ،‬ﻛﺸﺘﻪ و زﺧﻤﻲ داﺷﺘﻴﻢ‪.‬‬ ‫ﻣﺪت ﺑﻴﺴﺖ روز ﺗﺮوﺷﻮ اﻳﻦ ﺗﺎج اﻓﺘﺨﺎر را ﺑﺮ ﺳﺮ ﺧﻮد ﻧﮕﺎه داﺷﺖ‪ .‬ﻛﻠﻤﺎنـﺗﻮﻣﺎ از اﻳﻦ دوران ﻓﺮاﻏﺖ اﺳﺘﻔﺎده ﻛﺮد ﺗﺎ‬ ‫ﺗﻴﺮاﻧﺪازان ﺑﻠﻮﻳﻞ را‪ ،‬ﻛﻪ اﻟﺒﺘﻪ ﻛﺸﺘﻪ و زﺧﻤﻲﻫﺎي زﻳﺎدي در ﺻﻔﻮف ﺧﻮد داﺷﺘﻨﺪ‪ ،‬ﻣﺘﻔﺮق و ﺑﻲاﻋﺘﺒﺎر ﻛﻨﺪ‪ .‬او در ﮔﺰارش‬ ‫ﻓﺮﻣﺎﻧﺪﻫﻲ ﻛﻞ در وﻧﺴﻦ از ﮔﺮدان ‪ 200‬ﻫﻢ ﻫﺘﻚ ﺣﻴﺜﻴﺖ ﻛﺮد‪ .‬ﻓﻠﻮرن دﺳﺖﮔﻴﺮ ﺷﺪ‪ .‬در ﺑﻴﺴﺘﻢ دﺳﺎﻣﺒﺮ‪ ،‬اﻳﻦ ﺗﺼﻔﻴﻪﮔﺮانِ‬ ‫ﺳﺮﻳﻊاﻟﻌﻤﻞِ ﺻﻔﻮف ﺧﻮد‪ ‬ﻣﺎ‪ ،‬رﺿﺎﻳﺖ دادﻧﺪ ﻛﻪ ﺗﻮﺟﻪ اﻧﺪﻛﻲ ﻫﻢ ﺑﻪﭘﺮوﺳﻲﻫﺎ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻴﻢ‪ .‬ﻧﻔﺮات ﻧﻴﺮوي ﻣﺘﺤﺮك‪ ‬ﺳﻦ‪ ،‬ﺑﺪون‬ ‫ﺗﻮپﺧﺎﻧﻪ ﺑﻪﺳﻮي ﺣﺼﺎرﻫﺎي اﺳﺘﻦ ﮔﺴﻴﻞ و ﺑﻪﺑﻮرژه ﺣﻤﻠﻪ ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬دﺷﻤﻦ از آنﻫﺎ ﺑﺎ ﺗﻮپﺧﺎﻧﻪي ﻛﻮﺑﻨﺪه اﺳﺘﻘﺒﺎل ﻛﺮد‪.‬‬

‫‪40‬‬

‫اﻣﺘﻴﺎزي ﻛﻪ در ﺟﻨﺎح راﺳﺖ وﻳﻞـوار ﺑﻪدﺳﺖ آﻣﺪ‪ ،‬ﭘﻲﮔﻴﺮي ﻧﺸﺪ‪ .‬ﺳﺮﺑﺎزان در ﻛﻤﺎل ﭘﺮﻳﺸﺎﻧﻲ‪ ،‬و درﺣﺎﻟﻲﻛﻪ ﻋﺪهاي از آنﻫﺎ‬ ‫ﻓﺮﻳﺎد ﻣﻲزدﻧﺪ‪» :‬زﻧﺪه ﺑﺎد ﺻﻠﺢ« ﻋﻘﺐ ﻧﺸﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﻫﺮ ﺣﺮﻛﺖ ﺟﺪﻳﺪي ﻧﻘﺸﻪي ﺗﺮوﺷﻮ را ﻛﻪ ﺗﻀﻌﻴﻒ روﺣﻴﻪ ﺳﺮﺑﺎزان ﺑﻮد‪،‬‬ ‫ﺑﺮﻣﻼ ﻣﻲﻛﺮد‪ .‬وﻟﻲ ﻫﻴﭻ ﺗﺄﺛﻴﺮي ﺑﺮ روﺣﻴﻪ ﻧﻔﺮات درﮔﻴﺮ ﮔﺎرد ﻣﻠﻲ ﻧﺪاﺷﺖ‪ .‬در ﻓﻼت اورون‪ ،‬آنﻫﺎ دو روز در ﻣﻘﺎﺑﻞ آﺗﺶ ‪60‬‬ ‫ﻋﺮادهي ﺗﻮپ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﭘﺲ از آنﻛﻪ ﺗﻌﺪاد زﻳﺎدي ﻛﺸﺘﻪ داده ﺷﺪ‪ ،‬ﺗﺎزه ﺗﺮوﺷﻮ ﻛﺸﻒ ﻛﺮد ﻛﻪ اﻳﻦ ﻣﻮﺿﻊ اﻫﻤﻴﺘﻲ‬ ‫ﻧﺪارد و ﺗﺨﻠﻴﻪ ﮔﺮدﻳﺪ‪.‬‬ ‫اﻳﻦ ﻧﺎﻛﺎﻣﻲﻫﺎي ﻣﻜﺮر ﺑﻪﺗﺪرﻳﺞ زودﺑﺎوري ﭘﺎرﻳﺴﻲﻫﺎ را ﻛﻨﺎر زد‪ .‬ﺳﺎﻋﺖ ﺑﻪﺳﺎﻋﺖ ﻓﺸﺎر ﮔﺮﺳﻨﮕﻲ اﻓﺰاﻳﺶ ﻣﻲﻳﺎﻓﺖ و‬ ‫ﮔﻮﺷﺖ اﺳﺐ ﺑﻪﻳﻚ ﺧﻮراك ﻣﻄﺒﻮع ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺷﺪه ﺑﻮد‪ .‬ﺳﮓ‪ ،‬ﮔﺮﺑﻪ و ﻣﻮش ﺑﺎ اﺷﺘﻬﺎ ﺑﻠﻌﻴﺪه ﻣﻲﺷﺪ‪ .‬زنﻫﺎ ﺳﺎﻋﺖﻫﺎ در ﺳﺮﻣﺎ و‬ ‫ﮔ‪‬ﻞ ﻣﻨﺘﻈﺮ ﺟﻴﺮهي ﻏﺬاﺋﻲ ﻣﻲﻣﺎﻧﺪﻧﺪ‪ .‬ﺑﻪﺟﺎي ﻧﺎن‪ ،‬ﭼﻴﺰ ﺳﻴﺎهرﻧﮕﻲ ﻣﻲﮔﺮﻓﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﻣﻌﺪه را آزار ﻣﻲداد‪ .‬ﺑﭽﻪﻫﺎ روي‬ ‫ﭘﺴﺘﺎنﻫﺎي ﺧﺎﻟﻲ ﻣﺎدرانﺷﺎن ﻣﻲﻣﺮدﻧﺪ‪ .‬ﻗﻴﻤﺖ ﭼﻮب ﺑﺎ ﻗﻴﻤﺖ ﻃﻼي ﻫﻢوزن ﺧﻮدش ﺑﺮاﺑﺮ ﺷﺪه ﺑﻮد‪ .‬ﻓﻘﺮا ﻣﻲﺑﺎﻳﺴﺖ ﺧﻮد را‬ ‫ﻓﻘﻂ ﺑﺎ ﮔﺰارشﻫﺎي ﮔﺎﻣﺒﺘﺎ ﮔﺮم ﻛﻨﻨﺪ ﻛﻪ ﻣﺮﺗﺐ از ﭘﻴﺮوزيﻫﺎي ﺧﻴﺎﻟﻲ ﺧﺒﺮ ﻣﻲداد]‪ .[26‬در اواﺧﺮ ﻣﺎه دﺳﺎﻣﺒﺮ‪،‬‬ ‫ﻣﺤﺮوﻣﻴﺖﻫﺎي ﻣﺮدم دﻳﮕﺮ داﺷﺖ ﭼﺸﻤﺎنﺷﺎن را ﺑﺎز ﻣﻲﻛﺮد‪ .‬آﻳﺎ ﻣﻲﺑﺎﻳﺴﺖ ﺑﺎ ﺳﻼحﻫﺎي دﺳﺖﻧﺨﻮرده ﺗﺴﻠﻴﻢ ﺷﻮﻧﺪ؟‬ ‫ﺷﻬﺮدارﻫﺎ ازﺟﺎ ﺗﻜﺎن ﻧﺨﻮردﻧﺪ‪ .‬ژول ﻓﺎور ﺑﺎ آنﻫﺎ دﻳﺪارﻫﺎي ﻫﻔﺘﮕﻲ ﻛﻮﺗﺎﻫﻲ داﺷﺖ ﻛﻪ در ﻣﻮرد ﺷﻴﻮهي آﺷﭙﺰي‬ ‫ﺑﻪﻫﻨﮕﺎم ﻣﺤﺎﺻﺮه ﺷﺎﻳﻌﻪﭘﺮاﻛﻨﻲ ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ]‪ .[27‬ﻓﻘﻂ ﻳﻚ ﻧﻔﺮ وﻇﻴﻔﻪ ﺧﻮد را اﻧﺠﺎم داد و او د‪‬ﻟ‪‬ﺴﻜﻠﻮز ﺑﻮد‪ .‬او ﺑﻪﺧﺎﻃﺮ‬ ‫ﻣﻘﺎﻻتاش در روزﻧﺎﻣﻪ ﺑﻴﺪاري اﻋﺘﺒﺎر ﻋﻈﻴﻤﻲ ﻛﺴﺐ ﻛﺮده ﺑﻮد‪ :‬ﻣﻘﺎﻻﺗﻲ ﻫﻢ ﺑﺮﻛﻨﺎر از ﺟﺎﻧﺐداري و ﻫﻢ ﻛﻮﺑﻨﺪه‪ .‬در ‪30‬‬ ‫دﺳﺎﻣﺒﺮ‪ ،‬او ﺟﻠﻮي ژول ﻓﺎور درآﻣﺪ‪ ،‬ﺑﻪﻫﻤﻜﺎراناش ﮔﻔﺖ‪» :‬ﺷﻤﺎ ﻣﺴﺆﻟﻴﺪ« و ﺧﻮاﺳﺘﺎر ﭘﻴﻮﺳﺘﻦ اﻧﺠﻤﻦ ﺷﻬﺮ ﺑﻪاﻣﺮ دﻓﺎع ﺷﺪ‪.‬‬ ‫ﻫﻤﻜﺎراناش‪ ،‬ﺑﻪوﻳﮋه دوﺑﺎي و واﺷﺮو ﻣﺨﺎﻟﻔﺖ ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬در ‪ 4‬ژاﻧﻮﻳﻪ دوﺑﺎره ﺑﻪاﻳﻦ اﻣﺮ ﺑﺮﮔﺸﺖ و ﭘﻴﺶﻧﻬﺎدي رادﻳﻜﺎل ﻣﻄﺮح‬ ‫ﻛﺮد‪ :‬ﺑﺮﻛﻨﺎري ﺗﺮوﺷﻮ و ﻛﻠﻤﺎنـﺗﻮﻣﺎ‪ ،‬ﺑﺴﻴﺞ ﮔﺎرد ﻣﻠﻲ‪ ،‬ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺷﻮراي دﻓﺎع و ﺗﺠﺪﻳﺪ اﻋﻀﺎي ﻛﻤﻴﺘﻪي ﺟﻨﮓ‪ .‬ﺗﻮﺟﻬﻲ‬ ‫ﺑﻴﺶﺗﺮ از ﻗﺒﻞ ﺑﻪﺣﺮفﻫﺎي او ﻧﺸﺪ‪.‬‬ ‫ﻛﻤﻴﺘﻪي ﻧﻮاﺣﻲ ﺑﻴﺴﺖﮔﺎﻧﻪ در ‪ 6‬ژاﻧﻮﻳﻪ ﺑﺎ اﻧﺘﺸﺎر ﻳﻚ ﭘﻮﺳﺘﺮ ﺳﺮخ از او ﺣﻤﺎﻳﺖ ﻛﺮد‪» :‬آﻳﺎ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻛﻪ ﺗﺼﺪي دﻓﺎع را‬ ‫ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻪ و وﻇﻴﻔﻪاش را اﻧﺠﺎم داده اﺳﺖ؟ ﻧﻪ‪ .‬ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺑﺮ ﻣﺎ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ ﺑﺎ ﺗﻌﻠﻞ‪ ،‬ﺑﻲﺗﺼﻤﻴﻤﻲ و رﺧﻮت ﺧﻮد‪ ،‬ﻣﺎ را‬ ‫ﺑﻪﻟﺐ ﭘﺮﺗﮕﺎه ﻛﺸﺎﻧﺪهاﻧﺪ‪ .‬آنﻫﺎ ﻧﻪ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺑﻠﺪﻧﺪ و ﺟﻨﮕﻴﺪن‪ .‬ﻣﺎ از ﺳﺮﻣﺎ و ﺣﺘﻲ ﮔﺮﺳﻨﮕﻲ ﻣﻲﻣﻴﺮﻳﻢ‪ .‬درﮔﻴﺮيﻫﺎي ﻣﺮﮔﺒﺎر‬ ‫ﺑﺪون ﻧﺘﻴﺠﻪ و ﺷﻜﺴﺖﻫﺎي ﻣﻜﺮر‪ .‬ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻣﻴﺰان ﻇﺮﻓﻴﺖ ﺧﻮد را ﻧﺸﺎن داده اﺳﺖ‪ .‬اﻳﻦ ﺣﻜﻮﻣﺖ درﺣﺎل ﻛﺸﺘﻦ ﻣﺎﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﺗﺪاوم اﻳﻦ رژﻳﻢ ﺑﻪﻣﻌﻨﺎي ﺗﺴﻠﻴﻢ اﺳﺖ«‪ .‬در اﻳﻦﺟﺎ ﺳﻴﺎﺳﺖ‪ ،‬اﺳﺘﺮاﺗﮋيﻫﺎ و ﻃﺮز ادارهي اﻣﭙﺮاﺗﻮري ﻛﻪ ﺗﻮﺳﻂ ﻣﺮدان ﭼﻬﺎرم‬ ‫ﺳﭙﺘﺎﻣﺒﺮ ﺗﺪاوم ﻳﺎﻓﺘﻪ ﺑﻮد‪ ،‬ﻣﻮرد ﻗﻀﺎوت ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪» :‬از ﺳﺮ راه ﻣﺮدم ﻛﻨﺎر ﺑﺮوﻳﺪ‪ .‬از ﺳﺮ راه ﻛﻤﻮن ﻛﻨﺎر ﺑﺮوﻳﺪ«]‪.[28‬‬ ‫اﻳﻦ ﺣﺮف ﺻﺮﻳﺢ و درﺳﺖ ﺑﻮد‪ .‬اﻳﻦ ﻛﻤﻴﺘﻪ ﻫﺮﻗﺪر ﻫﻢ ﻛﻪ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﻋﺎﺟﺰ از ﻋﻤﻞ ﺑﻮده ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻧﻈﺮاتاش درﺳﺖ و دﻗﻴﻖ‬ ‫ﺑﻮد و ﺗﺎ آﺧﺮِ ﻣﺤﺎﺻﺮه راﻫﻨﻤﺎي ﺧﺮدﻣﻨﺪ و ﺧﺴﺘﮕﻲﻧﺎﭘﺬﻳﺮ ﭘﺎرﻳﺲ ﺑﺎﻗﻲ ﻣﺎﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﺗﻮدهي ﻣﺮدم ﻛﻪ ﺑﻪدﻧﺒﺎل ﻧﺎمﻫﺎي ﻣﺸﻬﻮر ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻪاﻳﻦ ﭘﻮﺳﺘﺮﻫﺎ ﺗﻮﺟﻬﻲ ﻧﻜﺮدﻧﺪ‪ .‬ﺗﻌﺪادي از اﻣﻀﺎﻛﻨﻨﺪﮔﺎن آن دﺳﺖﮔﻴﺮ‬ ‫ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬وﻟﻲ‪ ،‬ﺗﺮوﺷﻮ ﺧﻮد را آﻣﺎج ﺣﻤﻠﻪ دﻳﺪ و ﻫﻤﺎن ﺷﺐ ﺑﺮ دﻳﻮارﻫﺎي ﭘﺎرﻳﺲ اﻋﻼﻣﻴﻪ ﭼﺴﺒﺎﻧﺪ ﻛﻪ »ﺣﺎﻛﻢ ﭘﺎرﻳﺲ ﻫﺮﮔﺰ‬ ‫ﺗﺴﻠﻴﻢ ﻧﺨﻮاﻫﺪ ﺷﺪ«؛ و ﭘﺎرﻳﺲ ﺑﺎزﻫﻢ ﭼﻬﺎرﻣﺎه ﭘﺲ از ‪ 4‬ﺳﭙﺘﺎﻣﺒﺮ ﻛﻒ زد‪ .‬ﺣﺘﻲ از اﻳﻦ اﻣﺮ ﺗﻌﺠﺐ ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ ﻛﻪ ﭼﺮا ﺑﺎوﺟﻮد‬ ‫اﻋﻼﻣﻴﻪ ﺗﺮوﺷﻮ ﻫﻨﻮز د‪‬ﻟ‪‬ﺴﻜﻠﻮز و ﻣﻌﺎوﻧﻴﻦاش ﺑﻪﻓﻜﺮ اﺳﺘﻌﻔﺎ ﺑﻮدﻧﺪ]‪.[29‬‬ ‫ﺑﺎ وﺟﻮد اﻳﻦ‪ ،‬اﮔﺮ ﻛﺴﻲ ﻧﻤﻲﺧﻮاﺳﺖ ﭼﺸﻤﺎن ﺧﻮد را ﻟﺠﻮﺟﺎﻧﻪ ﺑﺒﻨﺪد‪ ،‬ﻏﻴﺮﻣﻤﻜﻦ ﺑﻮد ﻧﺒﻴﻨﺪ ﻛﻪ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻣﺎ را ﺑﻪﺳﻤﺖ ﭼﻪ‬ ‫ﭘﺮﺗﮕﺎﻫﻲ ﺳﻮق ﻣﻲدﻫﺪ‪ .‬ﭘﺮوﺳﻲﻫﺎ ﺧﺎﻧﻪﻫﺎي ﻣﺎ را از اﺳﺘﺤﻜﺎﻣﺎت اﻳﺴﻲ و واﻧﻮ ﺑﻤﺒﺎران ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ و ﺗﺮوﺷﻮ در ‪ 30‬دﺳﺎﻣﺒﺮ‪،‬‬ ‫ﭘﺲ از اﻋﻼم اﻳﻦﻛﻪ ﻫﻴﭻﮔﻮﻧﻪ ﻋﻤﻠﻴﺎت دﻳﮕﺮي ﻣﻤﻜﻦ ﻧﻴﺴﺖ‪ ،‬ﻧﻈﺮ ﻛﻠﻴﻪ ژﻧﺮالﻫﺎي ﺧﻮد را ﻣﻄﺮح ﻛﺮد و ﺑﻪاﻳﻦﺟﺎ رﺳﻴﺪ ﻛﻪ‬ ‫ﺧﻮدش ﺑﺎﻳﺪ ﺟﺎيﮔﺰﻳﻦ ﺷﻮد‪ .‬در دوم‪ ،‬ﺳﻮم و ﭼﻬﺎرم ژاﻧﻮﻳﻪ دﻓﺎعﻃﻠﺒﺎن در ﻣﻮرد اﻧﺘﺨﺎب ﻣﺠﻠﺴﻲ ﺑﺤﺚ ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ ﻛﻪ‬ ‫ﻣﻲﺑﺎﻳﺴﺖ ﻓﺎﺟﻌﻪ را دﻧﺒﺎل ﻛﻨﺪ]‪ .[30‬اﮔﺮ از ﺑﻴﻢ ﺧﺸﻢ وﻃﻦﭘﺮﺳﺘﺎن ﻧﺒﻮد‪ ،‬ﭘﺎرﻳﺲ ﻗﺒﻞ از ‪ 15‬ژاﻧﻮﻳﻪ ﺗﺴﻠﻴﻢ ﺷﺪه ﺑﻮد‪.‬‬

‫‪41‬‬

‫دﻳﮕﺮ‪ ،‬اﻫﺎﻟﻲ ﻣﺤﻼت ﻣﺮدﻣﻲ اﻋﻀﺎي ﺣﻜﻮﻣﺖ را ﺑﺎ اﺳﻤﻲ ﻏﻴﺮاز »ﺑﺎﻧﺪ ﻳﻬﻮداﻫﺎ« ﻧﺎم ﻧﻤﻲﺑﺮدﻧﺪ‪ .‬ﺑﺖﻫﺎي ﺑﺰرگ‬ ‫دﻣﻮﻛﺮات ﻛﻪ ﭘﺲ از ‪ 31‬اﻛﺘﺒﺮ ﻛﻨﺎره ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻪﻛﻤﻮن ﺑﺮﮔﺸﺘﻨﺪ و ﺑﻪاﻳﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﻣﻔﻠﻮﻛﻲ ﺧﻮد و ﻋﻘﻞ ﺳﻠﻴﻢ ﻣﺮدم را‬ ‫ﺛﺎﺑﺖ ﻛﺮدﻧﺪ‪» .‬اﺗﺤﺎد ﺟﻤﻬﻮريﺧﻮاﻫﺎن« ﻛﻪ در آن ﻟﺪروـرﻟﻦ در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﻧﻴﻢ دوﺟﻴﻦ آدم ﺟﻮﺷﻲ ـوﺣﺪت ﺟﻤﻬﻮريﺧﻮاﻫﺎنـ‬ ‫ﺻﺤﺒﺖ ﻣﻲﻛﺮد و ﭼﻨﺪ اﻣﺎﻣﺰادهي ﺑﻮرژواﺋﻲ دﻳﮕﺮ ﺗﺎ آنﺟﺎ ﭘﻴﺶ رﻓﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﺎ ﺣﺮارت زﻳﺎد ﺧﻮاﺳﺘﺎر ﻣﺠﻠﺴﻲ ﺑﺮاي ﭘﺎرﻳﺲ‬ ‫ﺷﺪﻧﺪ ﺗﺎ دﻓﺎع را ﺳﺎزﻣﺎن دﻫﺪ‪ .‬ﺣﻜﻮﻣﺖ اﺣﺴﺎس ﻛﺮد ﻛﻪ وﻗﺘﻲ ﺑﺮاي ﺗﻠﻒ ﻛﺮدن ﻧﺪارد‪ .‬اﮔﺮ ﺑﻮرژوازي ﺑﻪﻣﺮدم ﻣﻲﭘﻴﻮﺳﺖ‪،‬‬ ‫ﺗﺴﻠﻴﻢ‪ ‬ﺑﺪون ﻳﻚ ﻗﻴﺎم ﺳﻬﻤﮕﻴﻦ ﻏﻴﺮﻣﻤﻜﻦ ﻣﻲﺷﺪ‪ .‬ﺟﻤﻌﻴﺘﻲ ﻛﻪ زﻳﺮ ﮔﻠﻮﻟﻪﻫﺎي ﺗﻮپ ﻫﻮرا ﻣﻲﻛﺸﻴﺪ‪ ،‬اﺟﺎزه ﻧﻤﻲداد ﻛﻪ ﻣﺜﻞ‬ ‫ﻳﻚ ﮔﻠﻪ ﮔﻮﺳﻔﻨﺪ ﺗﺴﻠﻴﻢاش ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬اﺑﺘﺪا ﻻزم ﺑﻮد ﻛﻪ رﻳﺎﺿﺖاش داد؛ و ﺑﻪﻗﻮل ژول ﻓﺮي »ﺧﻠﺠﺎناش« را درﻣﺎن ﻧﻤﻮد و‬ ‫ﺗﺐاش را ﭘﺎﺋﻴﻦ آورد‪ .‬آنﻫﺎ در ﺳﺮ ﺳﻔﺮهي ﺣﻜﻮﻣﺖ ﮔﻔﺘﻨﺪ ﻛﻪ‪» :‬ﮔﺎرد ﻣﻠﻲ ﻓﻘﻂ ﭘﺲ از آنﻛﻪ ‪ 10/000‬از ﻧﻔﺮاتاش‬ ‫ﺑﻪزﻣﻴﻦ ﺑﻴﻔﺘﻨﺪ‪ ،‬ﻗﺎﻧﻊ ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ«‪ .‬ﺑﻪﺗﺸﻮﻳﻖ ژول ﻓﺎور و ﭘﻲﻛﺎر از ﻳﻚ ﺳﻮ‪ ،‬و از ﺳﻮي دﻳﮕﺮ ﺳﺎدهﻟﻮﺣﺎﻧﻲ ﻧﻈﻴﺮ اﻣﺎﻧﻮﺋﻞ آراﮔﻮ‬ ‫و ﮔﺎرﻧﻴﻪـﭘﺎژ؛ ﺗﺮوﺷﻮي ﻣﻜﺎر ﺑﻪاﻧﺠﺎم آﺧﺮﻳﻦ ﻣﺎﻧﻮر رﺿﺎﻳﺖ داد‪.‬‬ ‫اﻳﻦ ﻛﺎر‪ ،‬ﻫﻢزﻣﺎن ﺑﺎ ﺗﺴﻠﻴﻢ‪ ،‬ﺑﻪﺻﻮرت ﻣﻀﺤﻜﻪاي]‪ [31‬ﺻﻮرت ﮔﺮﻓﺖ]‪ .[32‬در ‪ 19‬ژاﻧﻮﻳﻪ‪ ،‬ﺷﻮراي دﻓﺎع اﻋﻼم ﻛﺮد ﻛﻪ‬ ‫ﻳﻚ ﺷﻜﺴﺖ ﺟﺪﻳﺪ ﻋﻼﻣﺖ ﻓﺎﺟﻌﻪ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪ .‬ﺗﺮوﺷﻮ ﻣﺎﻳﻞ ﺑﻮد ﻣﺸﺎرﻛﺖ ﺷﻬﺮدارﻫﺎ را در ﻣﺴﺌﻠﻪي ﺗﺴﻠﻴﻢ و ﺗﺄﻣﻴﻦ آذوﻗﻪ‬ ‫ﺑﭙﺬﻳﺮد‪ .‬ژول ﺳﻴﻤﻮن و ﮔﺎرﻧﻴﻪـﭘﺎژ ﻣﺎﻳﻞ ﺑﻪﺗﺴﻠﻴﻢ ﭘﺎرﻳﺲ ﺑﻮدﻧﺪ و ﻓﻘﻂ در ﻣﻮرد ﻓﺮاﻧﺴﻪ ﺷﺮاﺋﻄﻲ داﺷﺘﻨﺪ‪ .‬ﮔﺎرﻧﻴﻪـﭘﺎژ ﭘﻴﺶﻧﻬﺎد‬ ‫ﻛﺮد ﻛﻪ از ﻃﺮﻳﻖ اﻧﺘﺨﺎﺑﺎﺗﻲ وﻳﮋه‪ ،‬ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎﻧﻲ ﺑﺮاي ﺗﺼﺪي اﻣﺮ ﺗﺴﻠﻴﻢ اﻧﺘﺨﺎب ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﺑﻮد دﻋﺎي ﺷﺐزﻧﺪهداريِ ﻗﺒﻞ از‬ ‫ﺳﻼح ﺑﺮداﺷﺘﻦ آنﻫﺎ‪.‬‬ ‫در ‪ 18‬ژاﻧﻮﻳﻪ ﺻﺪاي ﺷﻴﭙﻮر و ﻃﺒﻞْ ﭘﺎرﻳﺴﻲﻫﺎ را ﺑﻪﺑﺮداﺷﺘﻦ ﺳﻼح ﻓﺮاﺧﻮاﻧﺪ و ﭘﺮوﺳﻲﻫﺎ را در ﺣﺎﻟﺖ آﻣﺎدهﺑﺎش ﻗﺮار داد‪.‬‬ ‫ﺑﺮاي اﻳﻦ ﺗﻼش ﻧﻬﺎﺋﻲ ﺗﺮوﺷﻮ ﻓﻘﻂ ﺗﻮاﻧﺴﺘﻪ ﺑﻮد ‪ 84/000‬ﻧﻔﺮ ﮔﺮد آورد ﻛﻪ ‪ 19‬ﮔﺮدان آن ﺑﻪﮔﺎرد ﻣﻠﻲ ﺗﻌﻠﻖ داﺷﺖ‪ .‬او آنﻫﺎ‬ ‫را ﻧﺎﭼﺎر ﻛﺮد ﻛﻪ ﺷﺐ ﺳﺮد و ﺑﺎراﻧﻲ را در ﮔﻞ و ﻻي ﻣﺰارع ﻣﻮنـواﻟ‪‬ﺮﻳﺎن ﺑﮕﺬراﻧﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﺣﻤﻠﻪ ﻣﺘﻮﺟﻪ اﺳﺘﺤﻜﺎﻣﺎت دﻓﺎﻋﻲاي ﺑﻮد ﻛﻪ ورﺳﺎي را از ﺳﻤﺖ ﻻﺑِﺮژري ﭘﻮﺷﺶ ﻣﻲداد‪ .‬در ﺳﺎﻋﺖ ده‪ ،‬ﺑﺎ ﺗﺤﺮﻳﻚ‬ ‫ﺳﺮﺑﺎزان ﻗﺪﻳﻤﻲ]‪ ،[33‬ﻧﻔﺮات ﮔﺎرد ﻣﻠﻲ و ﻧﻴﺮوﻫﺎي ﻣﺘﺤﺮك ﻛﻪ ﻗﺴﻤﺖ اﻋﻈﻢ ﺟﻨﺎح ﭼﭗ و ﻣﺮﻛﺰ را ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻣﻲدادﻧﺪ]‪،[34‬‬ ‫ﺑﻪﺳﻨﮕﺮﻫﺎي ﻣﻮﻧﺘﺮﺗﻮ ـﻗﺴﻤﺖ ﺑﻮزاﻧﻮالـ ﺑﺨﺸﻲ از ﺳﻦﻛﻠﻮ ﻳﻮرش ﺑﺮده و ﺗﺎ ﮔﺎرش ﭘﻴﺶرﻓﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ؛ و در ﻳﻚ ﻛﻼم‪ ،‬ﻫﻤﻪي‬ ‫ﻣﻮاﺿﻊ ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ را اﺷﻐﺎل ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ژﻧﺮال دوﻛﺮو ﻛﻪ ﻓﺮﻣﺎﻧﺪﻫﻲ ﺟﻨﺎح ﭼﭗ را ﺑﻪﻋﻬﺪه داﺷﺖ‪ ،‬دو ﺳﺎﻋﺖ دﻳﺮﺗﺮ از وﻗﺖ ﻣﻘﺮر‬ ‫رﺳﻴﺪ و ﮔﺮﭼﻪ ارﺗﺶ او ﻋﻤﺪﺗﺎً از ﺳﺮﺑﺎزانِ ﺻﻒ ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬اﻣﺎ ﭘﻴﺶروي ﻧﻜﺮد‪.‬‬ ‫ﻣﺎ ﭼﻨﺪﻳﻦ ﺗﭙﻪي ﻛﻠﻴﺪي را ﺗﺴﺨﻴﺮ ﻛﺮده ﺑﻮدﻳﻢ ﻛﻪ ژﻧﺮالﻫﺎي ﻣﺴﻠﺢ ﻗﺎدر ﺑﻪاﻧﺠﺎم آن ﻧﺒﻮدﻧﺪ‪ .‬ﭘﺮوﺳﻲﻫﺎ ﻣﺠﺎل ﻳﺎﻓﺘﻨﺪ ﺗﺎ‬ ‫اﻳﻦ ﺗﭙﻪﻫﺎ را ﺑﻪآﺳﺎﻧﻲ ﺟﺎرو ﻛﻨﻨﺪ و در ﺳﺎﻋﺖ ﭼﻬﺎر ﺳﺘﻮنﻫﺎي ﺣﻤﻠﻪ را ﺑﻪﭘﻴﺶ ﺑﺮاﻧﺪﻧﺪ‪ .‬ﻧﻔﺮات ﻣﺎ اﺑﺘﺪا راه دادﻧﺪ‪ ،‬وﻟﻲ ﺑﻌﺪ‬ ‫ﺧﻮدﺷﺎن را ﺟﻤﻊ ﻛﺮدﻧﺪ و ﻣﺎﻧﻊ ﭘﻴﺶروي دﺷﻤﻦ ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬ﺣﻮاﻟﻲ ﺳﺎﻋﺖ ﺷﺶ وﻗﺘﻲ آﺗﺶ دﺷﻤﻦ ﺗﺨﻔﻴﻒ ﻳﺎﻓﺖ‪ ،‬ﺗﺮوﺷﻮ‬ ‫ﻓﺮﻣﺎن ﻋﻘﺐﻧﺸﻴﻨﻲ داد‪ .‬ﺑﺎ آنﻛﻪ ﻫﻨﻮز ‪ 40/000‬ﻧﻔﺮات ذﺧﻴﺮه ﺑﻴﻦ ﻣﻮنـواﻟﺮﻳﺎن و ﺑﻮزاﻧﻮال وﺟﻮد داﺷﺖ و از ‪ 150‬ﻋﺮادهي‬ ‫ﺗﻮپ ﻓﻘﻂ ‪ 30‬ﻋﺮاده ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮد‪ .‬وﻟﻲ ژﻧﺮالﻫﺎ‪ ،‬ﻛﻪ در ﺗﻤﺎﻣﻲ روز ﺑﻪﻧﺪرت زﺣﻤﺖ ﺗﻤﺎس ﮔﺮﻓﺘﻦ ﺑﺎ ﻧﻔﺮات‬ ‫ﮔﺎرد ﻣﻠﻲ را ﺑﻪﺧﻮد داده ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬اﻋﻼم ﻛﺮدﻧﺪ ﻛﻪ ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﻨﺪ ﻳﻚ ﺷﺐ دﻳﮕﺮ ﺑﻤﺎﻧﻨﺪ و ﺗﺮوﺷﻮ دﺳﺘﻮر ﺗﺨﻠﻴﻪ ﻣﻮﻧﺘﺮﺗﻮ و ﻫﻤﻪي‬ ‫ﻣﻮاﺿﻊ ﺗﺴﺨﻴﺮ ﺷﺪه را ﺻﺎدر ﻛﺮد‪ .‬ﮔﺮدانﻫﺎ ﺧﺸﻢآﻟﻮده و ﺑﺎ ﭼﺸﻢﻫﺎي ﮔﺮﻳﺎن ﺑﺮﮔﺸﺘﻨﺪ‪ .‬ﻫﻤﮕﻲ ﻓﻬﻤﻴﺪﻧﺪ ﻛﻪ ﺗﻤﺎم اﻳﻦ ﻛﺎرﻫﺎ‬ ‫ﺟﺰ ﻳﻚ ﻣﺴﺨﺮﮔﻲ دردﻧﺎك ﻧﺒﻮده اﺳﺖ]‪.[35‬‬ ‫ﭘﺎرﻳﺲ ﻛﻪ ﭘﻴﺮوزﻣﻨﺪ ﺑﻪﺧﻮاب رﻓﺘﻪ ﺑﻮد ﺑﺎ ﻧﺎﻗﻮس ﺧﻄﺮِ ﺗﺮوﺷﻮ ﺑﻴﺪار ﺷﺪ‪ .‬ژﻧﺮال ﺧﻮاﺳﺘﺎر ﻳﻚ آﺗﺶﺑﺲ دو روزه ﺑﺮاي‬ ‫اﻧﺘﻘﺎل زﺧﻤﻲﻫﺎ و دﻓﻦ ﻛﺸﺘﻪﻫﺎ ﺷﺪ‪ .‬او ﮔﻔﺖ‪» :‬ﻣﺎ ﺑﻪزﻣﺎن‪ ،‬ﮔﺎري و ﻛﻠﻲ وﺳﺎﺋﻞ ﻧﻴﺎز دارﻳﻢ«‪ .‬ﻛﺸﺘﻪﻫﺎ و زﺧﻤﻲﻫﺎ از ‪3/000‬‬ ‫ﻧﻔﺮ ﺗﺠﺎوز ﻧﻤﻲﻛﺮد‪.‬‬

‫‪42‬‬

‫اﻳﻦﺑﺎر‪ ،‬ﺑﺎﻻﺧﺮه ﭘﺎرﻳﺲ ﭘﺮﺗﮕﺎه را دﻳﺪ‪ .‬ﺑﻪﻋﻼوه‪ ،‬دﻓﺎعﻃﻠﺒﺎن ﺑﺎ اﺳﺘﻬﺰاء‪ ‬ﻫﺮﮔﻮﻧﻪ ﭘﺮدهﭘﻮﺷﻲ‪ ،‬ﻧﺎﮔﻬﺎن ﻧﻘﺎبﻫﺎ را ﻛﻨﺎر زدﻧﺪ‪.‬‬ ‫ژول ﻓﺎور و ﺗﺮوﺷﻮ ﺷﻬﺮدارﻫﺎ را اﺣﻀﺎر ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﺗﺮوﺷﻮ ﻫﻤﻪﭼﻴﺰ را از دﺳﺖ رﻓﺘﻪ و ﻫﺮﮔﻮﻧﻪ ﻣﺒﺎرزهي دﻳﮕﺮي را ﻏﻴﺮﻣﻤﻜﻦ‬ ‫اﻋﻼم ﻛﺮد]‪ .[36‬اﻳﻦ ﺧﺒﺮِ ﺷﻮم ﻓﻮراً در ﺳﺮاﺳﺮ ﺷﻬﺮ ﭘﺨﺶ ﺷﺪ‪.‬‬ ‫وﻃﻦﭘﺮﺳﺘﺎن ﭘﺎرﻳﺲ‪ ،‬ﻃﻲ ﭼﻬﺎرﻣﺎه ﻣﺤﺎﺻﺮه‪ ،‬ﻫﻤﻪﭼﻴﺰ را ﭘﻴﺶﺑﻴﻨﻲ ﻛﺮده و ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ‪ :‬ﻃﺎﻋﻮن‪ ،‬ﺗﻬﺎﺟﻢ‪ ،‬ﻏﺎرت‪،‬‬ ‫ﻫﻤﻪﭼﻴﺰ ﺟﺰ ﺗﺴﻠﻴﻢ‪ .‬در وﺿﻌﻴﺖ ﺑﻴﺴﺘﻢ ژاﻧﻮﻳﻪ‪ ،‬ﭘﺎرﻳﺲ ـﻋﻠﻲرﻏﻢ زودﺑﺎوري و ﺿﻌﻒاشـ ﺧﻮدرا ﻫﻤﺎن ﭘﺎرﻳﺲ ﺑﻴﺴﺘﻢ‬ ‫ﺳﭙﺘﺎﻣﺒﺮ ﻳﺎﻓﺖ‪ .‬ﺑﺪﻳﻦﮔﻮﻧﻪ‪ ،‬وﻗﺘﻲ ﻛﻼم آﺧﺮ ادا ﺷﺪ‪ ،‬اﻧﮕﺎر ﻛﻪ ﺷﻬﺮ ﺑﺎ ﺟﻨﺎﻳﺘﻲ ﻣﻬﻴﺐ و ﻏﻴﺮﻃﺒﻴﻌﻲ ﻣﻮاﺟﻪ ﺷﺪه ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬اﺑﺘﺪا‬ ‫ﺑﻬﺖزده ﺷﺪ‪ .‬زﺧﻢﻫﺎي ﭼﻬﺎرﻣﺎﻫﻪ دوﺑﺎره ﺳﺮ ﺑﺎز ﻛﺮدﻧﺪ و ﻓﺮﻳﺎد اﻧﺘﻘﺎم را ﺳﺮدادﻧﺪ‪ .‬ﺳﺮﻣﺎ‪ ،‬ﮔﺮﺳﻨﮕﻲ‪ ،‬ﺑﻤﺒﺎران‪ ،‬ﺷﺐﻫﺎي‬ ‫ﻃﻮﻻﻧﻲ در ﺳﻨﮕﺮﻫﺎ‪ ،‬ﻣﺮگ ﻫﺰاران ﻛﻮدك‪ ،‬ﻛﻤﻴﻦ ﻣﺮگ در ﺑﻴﺮون ﺧﺎﻧﻪ ﺑﻪﻫﻨﮕﺎم ﺣﻤﻠﻪﻫﺎ؛ ﺳﺮاﻧﺠﺎمِ ﻫﻤﻪي اﻳﻦﻫﺎ ﺑﻪاﻳﻦ‬ ‫ﻧﻨﮓ ﻣﻨﺠﺮ ﮔﺮدﻳﺪ‪ :‬ﺗﺸﻜﻴﻞِ اﺳﻜﻮرت ﺑﺮاي ﺑﺎزن و ﺗﺒﺪﻳﻞ آن ﺑﻪﻣﺪس دوم‪ .‬اﻧﺴﺎن ﺧﻴﺎل ﻣﻲﻛﺮد ﻛﻪ ﺻﺪاي رﻳﺸﺨﻨﺪ‬ ‫ﭘﺮوﺳﻲﻫﺎ را ﻣﻲﺷﻨﻮد‪ .‬ﺑ‪‬ﻬﺖ ﻋﺪهاي ﺑﻪﺧﺸﻢ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺷﺪ‪ .‬ﻫﻤﺎن ﻛﺴﺎﻧﻲﻛﻪ آرزوﻣﻨﺪ ﺗﺴﻠﻴﻢ ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﻣﻮﺿﻊ ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ‪ .‬ﮔﻠﻪي‬ ‫ﺑﻲرﻣﻖ ﺷﻬﺮدارﻫﺎ ﺳﺮِ دو ﭘﺎ ﺑﻠﻨﺪ ﺷﺪ‪ .‬ﻋﺼﺮ ‪ 21‬ژاﻧﻮﻳﻪ ﺗﺮوﺷﻮ دوﺑﺎره آنﻫﺎ را ﭘﺬﻳﺮﻓﺖ‪ .‬ﻫﻤﺎن روز ﺻﺒﺢ ﻫﻤﻪي ژﻧﺮالﻫﺎ‬ ‫ﺑﻪاﺗﻔﺎق ﻧﻈﺮ داده ﺑﻮدﻧﺪ ﻛﻪ ﭘﺎﺗﻚ دﻳﮕﺮي ﻣﻤﻜﻦ ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬ﺗﺮوﺷﻮ ﺑﻪﻧﺤﻮ ﺑﺴﻴﺎر ﻓﻴﻠﺴﻮﻓﺎﻧﻪاي ﺿﺮورت ﻣﻄﻠﻖ ﺗﻤﺎس ﺑﺎ دﺷﻤﻦ‬ ‫را ﺑﺮاي ﺷﻬﺮدارﻫﺎ ﺛﺎﺑﺖ ﻛﺮد؛ وﻟﻲ اﻋﻼم ﻧﻤﻮد ﻛﻪ ﻧﻤﻲﺧﻮاﻫﺪ ﺧﻮد را درﮔﻴﺮ آن ﻛﻨﺪ‪ ،‬و اﻳﻦﻃﻮر اﻟﻘﺎ ﻛﺮد ﻛﻪ آنﻫﺎ ﺑﻪﺟﺎي او‬ ‫ﺗﺴﻠﻴﻢ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬آنﻫﺎ رو ﺗﺮش ﻛﺮدﻧﺪ‪ ،‬اﻋﺘﺮاض ﻧﻤﻮدﻧﺪ؛ و ﻫﻨﻮز ﺧﻴﺎل ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ ﻛﻪ ﻣﺴﺆل اﻳﻦ ﻛﺎر ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﭘﺲ از رﻓﺘﻦ آنﻫﺎ دﻓﺎعﻃﻠﺒﺎن ﺷُﻮر ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ژول ﻓﺎور ﺗﻘﺎﺿﺎي اﺳﺘﻌﻔﺎ ﻛﺮد؛ وﻟﻲ او ـاﻳﻦ ﺣﻮاري رﻳﺎﻛﺎرـ ﺑﺎ اﻳﻦ ﺧﻴﺎل ﻛﻪ‬ ‫ﺗﺎرﻳﺦ را ﺑﺎ اﻳﻦ ﺑﺎور ﻛﻪ ﺗﺎ آﺧﺮ در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺗﺴﻠﻴﻢ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻛﺮده‪ ،‬ﺑﻔﺮﻳﺒﺪ؛ اﺻﺮار ﻛﺮد ﻛﻪ ﻫﻢﭼﻨﺎن ﻛﻨﺎر آنﻫﺎ ﺑﻤﺎﻧﺪ]‪ .[37‬ﺑﺤﺚ‬ ‫داغ ﺷﺪه ﺑﻮد ﻛﻪ در ﺳﺎﻋﺖ ﺳﻪ ﺻﺒﺢ از رﻫﺎﺋﻲ ﻓﻠﻮرن و ﺳﺎﻳﺮ زﻧﺪاﻧﻴﺎن ﺳﻴﺎﺳﻲ در ﻣﺎزا ﺑﺎﺧﺒﺮ ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬ﻳﻚ دﺳﺘﻪ از اﻓﺮاد ﮔﺎرد‬ ‫ﻣﻠﻲ ﺑﻪﺳﺮﻛﺮدﮔﻲ ﻳﻜﻲ از ﻣﻌﺎوﻧﻴﻦ ﺷﻬﺮداري ﻫﻴﺠﺪﻫﻢ ﻳﻚ ﺳﺎﻋﺖ ﭘﻴﺶ ﺟﻠﻮي زﻧﺪان ﺣﺎﺿﺮ ﺷﺪه ﺑﻮد‪ .‬رﺋﻴﺲ زﻧﺪان ﻣﺘﺤﻴﺮ‬ ‫ﺑﻪآنﻫﺎ اﺟﺎزه داد ﺗﺎ راه ﺧﻮدرا دﻧﺒﺎل ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬دﻓﺎعﻃﻠﺒﺎن‪ ،‬از ﺗﺮس ﺗﻜﺮار ‪ 31‬اﻛﺘﺒﺮ‪ ،‬ﺑﻪﺗﺼﻤﻴﻢ ﺧﻮد ﺑﺮاي ﺟﺎﮔﺰﻳﻦ ﻛﺮدن ﺗﺮوﺷﻮ‬ ‫ﺑﺎ وﻳﻨﻮا ﺷﺘﺎب ﺑﺨﺸﻴﺪﻧﺪ‪.‬‬ ‫او ﺧﻮاﺳﺖ ﻋﺬر ﺑﻴﺎورد‪ .‬ژول ﻓﺎور و ﻟﻔﻠﻮ ﻣﺮدم ﻣﺴﻠﺢ و ﻗﻴﺎم ﻗﺮﻳﺐاﻟﻮﻗﻊ را ﺑﻪاو ﮔﻮﺷﺰد ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬درﻫﻤﻴﻦ ﻟﺤﻈﻪ‪ ،‬ﺻﺒﺢ ‪22‬‬ ‫ژاﻧﻮﻳﻪ‪ ،‬رﺋﻴﺲ ﭘﻠﻴﺲ ﺑﺎ ﺑﻴﺎن اﻳﻦﻛﻪ ﻗﺪرﺗﻲ در اﺧﺘﻴﺎرش ﻧﻴﺴﺖ‪ ،‬اﺳﺘﻌﻔﺎي ﺧﻮد را اﻋﻼم ﻛﺮد‪ .‬آدمﻫﺎي ‪ 4‬ﺳﭙﺘﺎﻣﺒﺮ ﺑﻪﭼﻨﺎن‬ ‫ﺳﻄﺢ ﻧﺎزﻟﻲ ﺳﻘﻮط ﻛﺮده ﺑﻮدﻧﺪ ﻛﻪ ﺟﻠﻮي ‪ 2‬دﺳﺎﻣﺒﺮيﻫﺎ زاﻧﻮ ﺑﺰﻧﻨﺪ‪ .‬وﻳﻨﻮا ﺑﺰرﮔﻮاري ﻛﺮد و ﺗﻦ داد‪.‬‬ ‫اوﻟﻴﻦ ﻛﺎر وﻳﻨﻮا اﻳﻦ ﺑﻮد ﻛﻪ در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﭘﺎرﻳﺲ ﻣﺴﻠﺢ ﺷﻮد؛ ﺻﻔﻮف اﻳﻦ ﺷﻬﺮ را در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﭘﺮوﺳﻲﻫﺎ ﺑﺮﭼﻴﻨﺪ؛ ﻧﻴﺮوﻫﺎ را از‬ ‫ﺳﻮرن‪ ،‬ژاﻧﺘﻲﻳﻲ و ﻟﻪﻟﻴﻼ ﻓﺮاﺑﺨﻮاﻧﺪ؛ و ﺳﻮاره ﻧﻈﺎم و ژاﻧﺪارﻣﺮي را ﺑﻴﺮون ﺑﺒﺮد‪ .‬ﻳﻚ ﮔﺮدان از ﻧﻴﺮوﻫﺎي ﻣﺘﺤﺮك‬ ‫ﺑﻪﻓﺮﻣﺎﻧﺪﻫﻲ واﺑﺮ‪ ،‬ﻛﻠﻨﻞِ ﮔﺎرد ﻣﻠﻲ‪ ،‬در ﺷﻬﺮداري ﻣﺮﻛﺰي ﻣﻮﺿﻊ ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬ﻛﻠﻤﺎنـﺗﻮﻣﺎ ﺑﻴﺎﻧﻴﻪ ﺧﺸﻢآﻟﻮدي ﺻﺎدر ﻛﺮد‪» :‬دار و‬ ‫دﺳﺘﻪﻫﺎ ﺑﻪدﺷﻤﻦ ﻣﻲﭘﻴﻮﻧﺪﻧﺪ«‪ .‬او »ﺗﻤﺎﻣﻲ ﮔﺎرد ﻣﻠﻲ را ﺑﻪﻗﻴﺎم ﺑﺮاي ﻣﻨﻜﻮب ﻛﺮدن آنﻫﺎ« دﻋﻮت ﻛﺮد‪ .‬وﻟﻲ از اﻳﻦ ﮔﺎرد‬ ‫ﻧﺨﻮاﺳﺘﻪ ﺑﻮد ﻛﻪ ﻋﻠﻴﻪ ﭘﺮوﺳﻲﻫﺎ ﻗﻴﺎم ﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﻋﻼﺋﻤﻲ از ﻋﺼﺒﺎﻧﻴﺖ ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻣﻲﺷﺪ‪ ،‬وﻟﻲ ﻧﻪ ﻳﻚ درﮔﻴﺮيِ ﺟﺪي‪ .‬ﺑﺴﻴﺎري از اﻧﻘﻼﺑﻴﻮن ﺑﻪﺧﻮﺑﻲ آﮔﺎه ﺑﻮدﻧﺪ ﻛﻪ‬ ‫ﻫﻤﻪﭼﻴﺰ ﺑﻪﭘﺎﻳﺎن رﺳﻴﺪه اﺳﺖ؛ آنﻫﺎ ﻣﺎﻳﻞ ﻧﺒﻮدﻧﺪ از ﺟﻨﺒﺸﻲ ﺣﻤﺎﻳﺖ ﻛﻨﻨﺪ ﻛﻪ درﺻﻮرت ﭘﻴﺮوزي‪ ،‬ﻣﻮﺟﺐ ﻧﺠﺎت ﻛﺎرﮔﺰاران‬ ‫دﻓﺎع ﻣﻲﮔﺮدﻳﺪ و ﻓﺎﺗﺤﻴﻦ را ﻣﺠﺒﻮر ﻣﻲﻛﺮد ﺑﻪﺟﺎي آنﻫﺎ ﺗﺴﻠﻴﻢ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬دﻳﮕﺮان ﻛﻪ وﻃﻦﭘﺮﺳﺘﻲﺷﺎن ﺑﻪﻧﻮر ﻋﻘﻞ روﺷﻦ ﻧﺒﻮد‬ ‫و ﻫﻨﻮز از ﺑﺎدهي ﺑﻮزاﻧﻮال ﺳﺮﻣﺴﺖ ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻪﻳﻚ ﻫﺠﻮم ﻫﻤﮕﺎﻧﻲ اﻋﺘﻘﺎد داﺷﺘﻨﺪ‪ .‬آنﻫﺎ ﻣﻲﮔﻔﺘﻨﺪ ﻣﺎ ﺑﺎﻳﺪ دﺳﺖﻛﻢ ﺷﺮف ﺧﻮد‬ ‫را ﺣﻔﻆ ﻛﻨﻴﻢ‪ .‬ﺷﺐ ﻗﺒﻞ‪ ،‬ﺗﻌﺪادي از ﮔﺮدﻫﻢآﺋﻲﻫﺎ رأي داده ﺑﻮدﻧﺪ ﻛﻪ ﺑﺎ ﻫﺮﺗﻼﺷﻲ ﺑﺮاي ﺗﺴﻠﻴﻢ‪ ،‬ﻣﺴﻠﺤﺎﻧﻪ ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ﻛﻨﻨﺪ و ﻗﺮار‬ ‫ﺗﺠﻤﻊ ﺟﻠﻮي ﺷﻬﺮداري ﻣﺮﻛﺰي را ﮔﺬاﺷﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ‪.‬‬ ‫در ﺳﺎﻋﺖ دوازده در ﺑﺎﺗﻴﻨﻴﻮل ﻃﺒﻞﻫﺎ ﻓﺮاﺧﻮانِ ﺑﺮداﺷﺘﻦ ﺳﻼح ﻣﻲدﻫﻨﺪ‪ .‬در ﺳﺎﻋﺖ ﻳﻚ ﭼﻨﺪﻳﻦ ﮔﺮوه ﻣﺴﻠﺢ در ﻣﻴﺪان‬

‫‪43‬‬

‫ﺷﻬﺮداري ﻣﺮﻛﺰي ﭘﺪﻳﺪار ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﺟﻤﻌﻴﺖ روﺑﻪاﻓﺰاﻳﺶ ﺑﻮد‪ .‬ﻳﻚ ﻫﻴﺌﺖ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﻲ ﺑﻪرﻳﺎﺳﺖ ﻳﻜﻲ از اﻋﻀﺎي »اﺗﺤﺎد«‬ ‫ﺗﻮﺳﻂ ﺷﻮدي ـﻣﻌﺎون ﺷﻬﺮدارـ ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪ‪ ،‬ﭼﻮنﻛﻪ ﺣﻜﻮﻣﺖ از ‪ 31‬اﻛﺘﺒﺮ ﺑﻪﺑﻌﺪ در ﻟﻮور ﻣﺴﺘﻘﺮ ﺷﺪه ﺑﻮد‪ .‬ﺳﺨﻨﺮان اﻇﻬﺎر‬ ‫داﺷﺖ ﻛﻪ ﺧﻄﺎﻫﺎي ﭘﺎرﻳﺲ ﺑﺮﻗﺮاري ﻛﻤﻮن را ﺿﺮوري ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬ﺷﻮدي ﭘﺎﺳﺦ داد ﻛﻪ ﻛﻤﻮن ﺑﻲﻣﻌﻨﻲ اﺳﺖ و او ﻫﻤﻮاره ﺑﺎ‬ ‫آن ﻣﺨﺎﻟﻒ ﺑﻮده و ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪ .‬ﻳﻚ ﻫﻴﺌﺖ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﻲ ﭘﺮﺣﺮارتﺗﺮ از راه رﺳﻴﺪ‪ .‬ﺷﻮدي آنﻫﺎ را ﺑﺎ دﺷﻨﺎم اﺳﺘﻘﺒﺎل ﻛﺮد‪.‬‬ ‫درﻋﻴﻦﺣﺎل‪ ،‬ﻫﻴﺠﺎن ﺑﻪﺟﻤﻌﻴﺘﻲ ﻛﻪ ﻣﻴﺪان را ﭘﺮ ﻛﺮده ﺑﻮد‪ ،‬ﺳﺮاﻳﺖ ﻣﻲﻛﺮد‪ .‬ﮔﺮدان ‪ 101‬ﺑﺎ ﻓﺮﻳﺎد »ﻣﺮگ ﺑﺮ ﺧﺎﺋﻨﻴﻦ!« از‬ ‫ﺳﺎﺣﻞ ﭼﭗ وارد ﺷﺪ و ﻫﻢزﻣﺎن ﮔﺮدان ‪ 270‬ﺑﺎﺗﻴﻨﻴﻮل ﺑﺎ ﻋﺒﻮر از ﺑﻮﻟﻮارﻫﺎ و از ﻃﺮﻳﻖ ﺧﻴﺎﺑﺎن ﺗﺎﻣﭙﻞ وارد ﻣﻴﺪان ﺷﺪ و ﺟﻠﻮي‬ ‫ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﺷﻬﺮداري ـﺑﺎ درﻫﺎ و ﭘﻨﺠﺮهﻫﺎي ﺑﺴﺘﻪاشـ ﺻﻒ ﻛﺸﻴﺪ‪ .‬دﻳﮕﺮان ﺑﻪآنﻫﺎ ﭘﻴﻮﺳﺘﻨﺪ‪ .‬ﭼﻨﺪ ﮔﻠﻮﻟﻪ ﺷﻠﻴﻚ ﺷﺪ‪ ،‬اﺑﺮي از‬ ‫دود ﭘﻨﺠﺮهﻫﺎي ﺷﻬﺮداري را ﭘﻮﺷﺎﻧﺪ و ﺟﻤﻌﻴﺖ وﺣﺸﺘﺰده و ﻓﺮﻳﺎدﻛﺸﺎن ﭘﺮاﻛﻨﺪه ﺷﺪ‪ .‬در ﭘﻨﺎه ﺗﻴﺮﻫﺎي ﭼﺮاغ و ﭼﻨﺪ ﺗَﻞِ ﺷ‪‬ﻦ‬ ‫ﺗﻌﺪادي از ﻧﻔﺮات ﮔﺎرد ﻣﻠﻲ ﺗﻮاﻧﺴﺘﻨﺪ در ﻣﻘﺎﺑﻞ آﺗﺶ ﻧﻴﺮوﻫﺎي ﻣﺘﺤﺮك ﭘﺎﻳﺪاري ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬دﻳﮕﺮان از ﺧﺎﻧﻪﻫﺎي ﺧﻴﺎﺑﺎن وﻳﻜﺘﻮرﻳﺎ‬ ‫آﺗﺶ ﮔﺸﻮدﻧﺪ‪ .‬ﻧﻴﻢ ﺳﺎﻋﺖ ﺑﻌﺪاز آﻏﺎز ﺗﻴﺮاﻧﺪازي ژاﻧﺪارمﻫﺎ ﺳﺮ ﭘﻴﭻ ﺧﻴﺎﺑﺎن ﭘﺪﻳﺪار ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬ﺷﻮرﺷﻴﺎن ﻛﻪ ﺗﻘﺮﻳﺒﺎً ﺑﻪﻣﺤﺎﺻﺮه‬ ‫درآﻣﺪه ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﻋﻘﺐﻧﺸﻴﻨﻲ ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﺣﺪود ده ﻧﻔﺮ دﺳﺖﮔﻴﺮ ﺷﺪﻧﺪ و ﺑﻪداﺧﻞ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﺷﻬﺮداري اﻧﺘﻘﺎل ﻳﺎﻓﺘﻨﺪ ﻛﻪ وﻳﻨﻮا‬ ‫ﻣﻲﺧﻮاﺳﺖ آنﻫﺎ را ﻓﻮراً و در ﻫﻤﺎنﺟﺎ اﻋﺪام ﻛﻨﺪ‪ .‬ژول ﻓﺮي ﻛﻮﺗﺎه آﻣﺪ و آنﻫﺎ را ﺑﻪدادﮔﺎهﻫﺎي ﻧﻈﺎﻣﻲ رﺳﻤﻲ ﺗﺤﻮﻳﻞ داد‪.‬‬ ‫ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻛﻪ در ﺗﻈﺎﻫﺮات ﺷﺮﻛﺖ ﻛﺮده ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻪﻫﻤﺮاه ﺗﻤﺎﺷﺎﭼﻴﺎن ﺑﻲآزار ‪ 30‬ﻛﺸﺘﻪ و زﺧﻤﻲ دادﻧﺪ ﻛﻪ ﻣﺮدي ﺑﺴﻴﺎر ﻓﻌﺎل‬ ‫ـﻓﺮﻣﺎﻧﺪه ﺳﺎﭘﻴﺎـ از ﺟﻤﻠﻪي آنﻫﺎ ﺑﻮد‪ .‬ﺷﻬﺮداري ﻓﻘﻂ ﻳﻚ ﻛﺸﺘﻪ و دو زﺧﻤﻲ داﺷﺖ‪.‬‬ ‫ﻫﻤﺎن ﺷﺐ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻫﻤﻪي ﻛﻠﻮپﻫﺎ را ﺑﺴﺖ و ﭼﻨﺪﻳﻦ ﻗﺮارﺑﺎزداﺷﺖ ﺻﺎدر ﻛﺮد‪ .‬ﻫﺸﺘﺎد و ﺳﻪ ﻧﻔﺮ‪ ،‬اﻛﺜﺮاً ﺑﻲﮔﻨﺎه]‪،[38‬‬ ‫ﺑﺎزداﺷﺖ ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬ﻫﻢﭼﻨﻴﻦ از اﻳﻦ ﻓﺮﺻﺖ اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪ ﺗﺎ د‪‬ﻟ‪‬ﺴﻜﻠﻮز‪ ،‬ﻋﻠﻲرﻏﻢ ﺷﺼﺖ و ﭘﻨﺞ ﺳﺎل ﺳﻦ و ﺑﺮوﻧﺸﻴﺖ ﺣﺎدي ﻛﻪ‬ ‫ﺳﻼﻣﺖاش را ﻣﺨﺘﻞ ﻛﺮده ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﺮاي ﭘﻴﻮﺳﺘﻦ ﺑﻪزﻧﺪاﻧﻴﺎن ‪ 31‬اﻛﺘﺒﺮ ﻛﻪ در دﺧﻤﻪاي ﻣﺮﻃﻮب روي ﻫﻢ اﻧﺒﺎﺷﺘﻪ ﺷﺪه ﺑﻮدﻧﺪ‪،‬‬ ‫ﺑﻪوﻧﺴﻦ ﻓﺮﺳﺘﺎده ﺷﻮد‪ .‬روزﻧﺎﻣﻪﻫﺎي ﺑﻴﺪاري و ﻧﺒﺮد ﺗﻌﻄﻴﻞ ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬ﻳﻚ ﺑﻴﺎﻧﻴﻪ ﺧﺸﻢآﻟﻮد ﺷﻮرﺷﻴﺎن را »ﻋﻤﺎل اﺟﺎﻧﺐ« ﺧﻮاﻧﺪ‪.‬‬ ‫در واﻗﻊ‪ ،‬اﻳﻦ ﺗﻨﻬﺎ وﺳﻴﻠﻪاي ﺑﻮد ﻛﻪ دراﻳﻦ ﺑﺤﺮان ﺷﺮمآور ﺑﺮاي آدمﻫﺎي ‪ 4‬ﺳﭙﺘﺎﻣﺒﺮ ﺑﺎﻗﻲ ﻣﺎﻧﺪه ﺑﻮد‪ .‬آنﻫﺎ ﻓﻘﻂ دراﻳﻦ ﻛﺎر‬ ‫ژاﻛﻮﺑﻦ ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﭼﻪﻛﺴﻲ ﺑﻪدﺷﻤﻦ ﺧﺪﻣﺖ ﻛﺮد؛ ﺣﻜﻮﻣﺖ‪ ‬ﻫﻤﻴﺸﻪ آﻣﺎدهي ﻣﻌﺎﻣﻠﻪ ﻳﺎ ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺗﺎ ﭘﺎي ﺟﺎن ﺧﻮد را‬ ‫ﭘﻴﺶﻧﻬﺎد ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ؟ ﺗﺎرﻳﺦ در اﻳﻦ ﻣﻮرد ﺗﻮﺿﻴﺢ ﺧﻮاﻫﺪ داد ﻛﻪ ﭼﮕﻮﻧﻪ ﻳﻚ ارﺗﺶ ﻋﻈﻴﻢ ﺑﺎ ﻛﺎدرﻫﺎ و ﺳﺮﺑﺎزان ورزﻳﺪه‬ ‫ﮔﺬاﺷﺖ ﺗﺎ ﺗﺴﻠﻴﻢاش ﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬ﺑﺪون آنﻛﻪ ﻳﻚ ژﻧﺮال‪ ،‬ﻳﻚ ﺳﺮﻫﻨﮓ ﻳﺎ ﻳﻚ ﮔﺮدان ﺑﭙﺎﺧﻴﺰد و آن را از دﺳﺖ ﺑﺎزن ﻧﺠﺎت‬ ‫دﻫﺪ]‪[39‬؛ ﺣﺎل آنﻛﻪ اﻧﻘﻼﺑﻴﻮن ﭘﺎرﻳﺲ‪ ،‬ﺑﺪون رﻫﺒﺮ و ﺑﺪون ﺳﺎزﻣﺎن‪ ،‬در ﻣﻘﺎﺑﻞ ‪ 240/000‬ﺳﺮﺑﺎز و ﻧﻴﺮوي ﻣﺘﺤﺮك ﻛﻪ‬ ‫ﺑﻪﺻﻠﺢ دلﺑﺴﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﺗﻮاﻧﺴﺘﻨﺪ ﺗﺴﻠﻴﻢ را ﻣﺎهﻫﺎ ﺑﻪﻋﻘﺐ ﺑﻴﻨﺪازﻧﺪ و ﺑﺎ ﺧﻮن ﺧﻮد اﻧﺘﻘﺎم آن را ﺑﮕﻴﺮﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﻧﺎﺧﺮﺳﻨﺪي ﺳﺎﺧﺘﮕﻲ ﺧﺎﺋﻨﻴﻦ ﻓﻘﻂ ﻣﻮﺟﺐ اﺣﺴﺎس ﻧﻔﺮت ﻣﻲﺷﺪ‪ .‬ﺻﺮف ﻧﺎم آنﻫﺎ‪ ،‬ﻳﻌﻨﻲ »ﺣﻜﻮﻣﺖ دﻓﺎع«‪ ،‬ﺑﺮﻋﻠﻴﻪ آنﻫﺎ‬ ‫ﺑﺎ ﺻﺪاي ﺑﻠﻨﺪ ﺷﻬﺎدت ﻣﻲداد‪ .‬در ﻫﻤﺎن روز اﻏﺘﺸﺎش‪ ،‬آنﻫﺎ آﺧﺮﻳﻦ ﻛﻤﺪي ﺧﻮد را ﺑﺎزي ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ژول ﺳﻴﻤﻮن ﻛﻪ ﺷﻬﺮداران‬ ‫و ﺣﺪود ‪ 10‬ﻧﻔﺮ از اﻓﺴﺮان ارﺷﺪ را ﺑﻪﺗﺸﻜﻴﻞ ﻳﻚ ﺟﻠﺴﻪ دﻋﻮت ﻛﺮده ﺑﻮد]‪ ،[40‬ﻓﺮﻣﺎﻧﺪﻫﻲ را ﺑﻪﻧﻈﺎﻣﻴﺎﻧﻲ ﻋﺮﺿﻪ ﻛﺮد ﻛﻪ‬ ‫ﺑﺘﻮاﻧﻨﺪ ﻃﺮﺣﻲ ﭘﻴﺶﻧﻬﺎد ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬آدمﻫﺎي ﭼﻬﺎرم ﺳﭙﺘﺎﻣﺒﺮ‪ ،‬اﻳﻦ ﭘﺎرﻳﺴﻲ را ﻛﻪ ﺳﺮﺷﺎر از ﺣﻴﺎت ﺗﺤﻮﻳﻞ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬اﻛﻨﻮن ﻛﻪ‬ ‫ﻓﺮﺳﻮده و ﻣﺠﺮوحاش ﻛﺮده ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﭘﻴﺶﻧﻬﺎد ﻣﻲدادﻧﺪ ﻛﻪ ﺑﻪدﺳﺖ دﻳﮕﺮان ﺳﭙﺮده ﺷﻮد‪ .‬ﻫﻴﭻﻳﻚ از اﻓﺮاد ﺣﺎﻇﺮ از اﻳﻦ ﻃﻨﺰ‬ ‫ﺷﺮمآور ﺑﻪﺧﺸﻢ ﻧﻴﺎﻣﺪ‪ .‬آنﻫﺎ ﺗﻨﻬﺎ ﺑﻪرد اﻳﻦ ﻣﻴﺮاث ﺑﻲﺳﺮاﻧﺠﺎم اﻛﺘﻔﺎ ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬اﻳﻦ درﺳﺖ ﻫﻤﺎن ﭼﻴﺰي ﺑﻮد ﻛﻪ ژول ﺳﻴﻤﻮن‬ ‫اﻧﺘﻈﺎرش را داﺷﺖ‪ .‬ﻛﺴﻲ زﻳﺮ ﻟﺐ ﻗﺮ زد‪» :‬ﻣﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﺗﺴﻠﻴﻢ ﺷﻮﻳﻢ«‪ .‬اﻳﻦ ژﻧﺮال ﻟُﻜُﻨُﺖ ﺑﻮد‪ .‬ﺷﻬﺮدارﻫﺎ دﻟﻴﻞ اﺣﻀﺎر ﺧﻮد را‬ ‫ﻓﻬﻤﻴﺪه ﺑﻮدﻧﺪ و ﭼﻨﺪ ﻧﻔﺮي اﺷﻚ ﺑﻪﭼﺸﻢ آوردﻧﺪ‪.‬‬ ‫از اﻳﻦ زﻣﺎن ﺑﻪﺑﻌﺪ‪ ،‬ﭘﺎرﻳﺲ ﺑﻪﺑﻴﻤﺎري ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ ﺑﻮد ﻛﻪ در اﻧﺘﻈﺎر ﻗﻄﻊ ﻋﻀﻮ اﺳﺖ‪ .‬از اﺳﺘﺤﻜﺎﻣﺎت ﻫﻨﻮز ﻏﺮش ﺗﻮﻓﺎن ﺑﻠﻨﺪ‬ ‫ﺑﻮد‪ ،‬ﻛﺸﺘﻪﻫﺎ و زﺧﻤﻲﻫﺎ ﻫﻨﻮز از راه ﻣﻲرﺳﻴﺪﻧﺪ؛ وﻟﻲ ﻣﻌﻠﻮم ﺷﺪ ﻛﻪ ﻓﺎور در ورﺳﺎي اﺳﺖ‪ .‬در ‪ 27‬ژاﻧﻮﻳﻪ‪ ،‬ﻧﻴﻤﻪﺷﺐ ﺗﻮپﻫﺎ‬ ‫ﺧﺎﻣﻮش ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬ﺑﻴﺴﻤﺎرك و ژول ﻓﺎور ﺑﻪﻳﻚ ﺗﻔﺎﻫﻢ ﺷﺮاﻓﺘﻤﻨﺪاﻧﻪ ﻧﺎﺋﻞ آﻣﺪه ﺑﻮدﻧﺪ]‪ .[41‬ﭘﺎرﻳﺲ ﺗﺴﻠﻴﻢ ﺷﺪه ﺑﻮد‪.‬‬

‫‪44‬‬

‫روز ﺑﻌﺪ ﺣﻜﻮﻣﺖ دﻓﺎع اﺳﺎس ﻣﺬاﻛﺮات را ﻣﻨﺘﺸﺮ ﻛﺮد‪ :‬ﻳﻚ آﺗﺶﺑﺲ ﭼﻬﺎرده روزه‪ ،‬دﻋﻮت ﻓﻮري ﻳﻚ ﻣﺠﻠﺲ‪ ،‬ﺑﻪاﺷﻐﺎل‬ ‫دادن اﺳﺘﺤﻜﺎﻣﺎت ﺷﺮق‪ ،‬ﺧﻠﻊﺳﻼح ﻫﻤﻪي ﺳﺮﺑﺎزان و ﻧﻴﺮوﻫﺎي ﻣﺘﺤﺮك ﺑﻪﺟﺰ ﻳﻚ ﺗﻴﭗ‪ .‬ﺷﻬﺮ‪ ،‬ﮔﺮﻓﺘﻪ و ﺧﺎﻣﻮش ﺑﺮﺟﺎ ﻣﺎﻧﺪ‪.‬‬ ‫اﻳﻦ روزﮔﺎر رﻧﺞﺑﺎر ﭘﺎرﻳﺲ را در ﺑ‪‬ﻬﺖ ﻓﺮو ﺑﺮده ﺑﻮد‪ .‬ﻓﻘﻂ ﭼﻨﺪ ﺗﻈﺎﻫﺮات ﺻﻮرت ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬ﻳﻚ ﮔﺮدان از ﮔﺎرد ﻣﻠﻲ ﺑﺎ ﻓﺮﻳﺎد‬ ‫»ﻣﺮگ ﺑﺮ ﺧﺎﺋﻨﻴﻦ!« ﺑﻪﺟﻠﻮي ﺷﻬﺮداري ﻣﺮﻛﺰي آﻣﺪ‪ .‬ﺷﺐ ﻫﻨﮕﺎم‪ ،‬ﭼﻬﺎرﺻﺪ اﻓﺴﺮ ﻳﻚ ﭘﻴﻤﺎن ﻣﻘﺎوﻣﺖ اﻣﻀﺎ ﻛﺮدﻧﺪ و‬ ‫ﺑﺮوﻧ‪‬ﻞ]*[‪ ،‬اﻓﺴﺮ ﺳﺎﺑﻖ را ﻛﻪ ﺑﻪﺧﺎﻃﺮ ﻋﻘﺎﻳﺪ ﺟﻤﻬﻮريﺧﻮاﻫﻲاش از ارﺗﺶ اﻣﭙﺮاﺗﻮري اﺧﺮاج ﺷﺪه ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﻪرﻳﺎﺳﺖ ﺧﻮد اﻧﺘﺨﺎب‬ ‫ﻛﺮدﻧﺪ و ﺗﺼﻤﻴﻢ ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ ﺗﺤﺖ ﻓﺮﻣﺎﻧﺪﻫﻲ ﺳﺴﻲ ﻛﻪ روزﻧﺎﻣﻪﻫﺎ ﺑﺮاﻳﺶ ﻣﺤﺒﻮﺑﻴﺖ ﻛﺴﻲ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺑﻮرﭘﺮ را ﻗﺎﺋﻞ ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻪﻃﺮف‬ ‫اﺳﺘﺤﻜﺎﻣﺎت ﺣﺮﻛﺖ ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ﻧﻴﻤﻪﺷﺐ ﻓﺮاﺧﻮان ﺑﻪﺑﺮداﺷﺘﻦ ﺳﻼح و ﻧﺎﻗﻮس ﺧﻄﺮ در ﻧﻮاﺣﻲ دﻫﻢ‪ ،‬ﺳﻴﺰدﻫﻢ و ﺑﻴﺴﺘﻢ آﻣﺎدهﺑﺎش‬ ‫داد‪ .‬وﻟﻲ ﺷﺐ ﺳﺮد و ﻳﺦﺑﻨﺪان و ﮔﺎرد ﻣﻠﻲ ﺧﺴﺘﻪﺗﺮ از آن ﺑﻮد ﻛﻪ از روي ﻧﻮﻣﻴﺪي ﺑﻪﻋﻤﻠﻲ دﺳﺖ ﺑﺰﻧﺪ‪ .‬ﻓﻘﻂ دو ﻳﺎ ﺳﻪ‬ ‫ﮔﺮدان ﺳﺮِ ﻗﺮار ﺣﺎﺿﺮ ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬ﺑﺮوﻧﻞ دو روز ﺑﻌﺪ ﺑﺎزداﺷﺖ ﺷﺪ‪.‬‬ ‫در روز ‪ 29‬ژاﻧﻮﻳﻪ ﭘﺮﭼﻢ آﻟﻤﺎن ﺑﺮﻓﺮاز اﺳﺘﺤﻜﺎﻣﺎت ﻣﺎ ﺑﻪاﻫﺘﺰاز درآﻣﺪ‪ .‬ﻫﻤﻪﭼﻴﺰ ﺷﺐ ﭘﻴﺶ ﺑﻪاﻣﻀﺎ رﺳﻴﺪه ﺑﻮد‪400/000 .‬‬ ‫ﻧﻔﺮ ﻣﺴﻠﺢ ﺑﻪﺗﻔﻨﮓ و ﺗﻮپ ﺑﻪ ‪ 200/000‬ﻧﻔﺮ ﺗﺴﻠﻴﻢ ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬اﺳﺘﺤﻜﺎﻣﺎت و ﺣﺼﺎر ﺷﻬﺮ ﺧﻠﻊ ﺳﻼح ﺷﺪ‪ .‬ﭘﺎرﻳﺲ ﻣﻲﺑﺎﻳﺴﺖ‬ ‫درﻋﺮض دو ﻫﻔﺘﻪ ‪ 200/000/000‬ﻓﺮاﻧﻚ ﺑﭙﺮدازد‪ .‬ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻻف ﻣﻲزد ﻛﻪ ﺳﻼحﻫﺎي ﮔﺎرد ﻣﻠﻲ را اﺳﺘﺜﻨﺎ ﻛﺮده اﺳﺖ‪ ،‬وﻟﻲ‬ ‫ﻫﻤﻪﻛﺲ ﻣﻲداﻧﺴﺖ ﻛﻪ ﻻزﻣﻪي ﮔﺮﻓﺘﻦ آنﻫﺎ ﺣﻤﻠﻪ ﺑﻪﭘﺎرﻳﺲ ﺑﻮد‪ .‬ﺳﺮاﻧﺠﺎم‪ ،‬ﺣﻜﻮﻣﺖ دﻓﺎع ﻣﻠﻲ ﻛﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﺑﻪﺗﺴﻠﻴﻢ ﭘﺎرﻳﺲ‬ ‫ﻗﺎﻧﻊ ﻧﺒﻮد‪ ،‬ﺗﻤﺎﻣﻲ ﻓﺮاﻧﺴﻪ را ﺗﺴﻠﻴﻢ ﻛﺮد‪ .‬آﺗﺶﺑﺲ ﺷﺎﻣﻞ ارﺗﺶﻫﺎي ﺗﻤﺎم ﺷﻬﺮﺳﺘﺎنﻫﺎ ﺑﻪﺟﺰ ﺑﻮرﺑﺎﻛﻲ ﻣﻲﺷﺪ‪ ،‬ﺗﻨﻬﺎ ارﺗﺸﻲ ﻛﻪ‬ ‫ﻣﻤﻜﻦ ﺑﻮد ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎدهي ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻗﺮار ﺑﮕﻴﺮد‪.‬‬ ‫روز ﺑﻌﺪ اﺧﺒﺎري از ﺷﻬﺮﺳﺘﺎنﻫﺎ رﺳﻴﺪ‪ .‬ﻣﻌﻠﻮم ﺷﺪ ﻛﻪ ﺑﻮرﺑﺎﻛﻲ ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر ﭘﺮوﺳﻲﻫﺎ‪ ،‬ﭘﺲ از ﻳﻚ ﻧﻤﺎﻳﺶ ﻣﻀﺤﻚ‬ ‫ﺧﻮدﻛﺸﻲ‪ ،‬ﺗﻤﺎم ارﺗﺶ ﺧﻮد را ﺑﻪﺳﻮﺋﻴﺲ ﻣﻨﺘﻘﻞ ﻛﺮده اﺳﺖ‪ .‬ﺗﺮﻛﻴﺐ و ﺿﻌﻒ ﻫﻴﺌﺖ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﻲِ ﻣﺴﺆل دﻓﺎع در ﺷﻬﺮﺳﺘﺎنﻫﺎ‬ ‫ﺗﺎزه داﺷﺖ ﺑﺮﻣﻼ ﻣﻲﺷﺪ ﻛﻪ روزﻧﺎﻣﻪ ﺷﻌﺎر )ﺑﻪﺻﺎﺣﺐ اﻣﺘﻴﺎزي روﺷﻔﻮر‪ ،‬ﻛﻪ ﭘﺲ از ‪ 31‬اﻛﺘﺒﺮ از ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻛﻨﺎره ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮد(‬ ‫اﻋﻼﻣﻴﻪاي را ﺑﻪﻗﻠﻢ ﮔﺎﻣﺒﺘﺎ ﻣﻨﺘﺸﺮ ﻛﺮد ﻛﻪ ﺣﺎوي ﻣﺤﻜﻮم ﻛﺮدن ﺻﻠﺤﻲ ﺷﺮمآور و ردﻳﻒ ﻛﺎﻣﻠﻲ از اﺣﻜﺎم »رادﻳﻜﺎل« ﺑﻮد‪:‬‬ ‫ﻏﻴﺮﻗﺎﺑﻞ اﻧﺘﺨﺎب ﺑﻮدن ﻛﻠﻴﻪ ﻛﺎرﻣﻨﺪان ارﺷﺪ و ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎن رﺳﻤﻲ اﻣﭙﺮاﺗﻮري؛ اﻧﺤﻼل ﺷﻮراﻫﺎي ﻋﻤﻮﻣﻲ و ﺑﺮﻛﻨﺎري ﭘﺎرهاي از‬ ‫ﻗﻀﺎت]‪ [42‬ﻛﻪ ﺑﺨﺸﻲ از ﻛﻤﻴﺴﻴﻮن ﻣﺨﺘﻠﻂ دوم دﺳﺎﻣﺒﺮ را ﺗﺸﻜﻴﻞ داده ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬اﻳﻦ اﻣﺮ ﻧﺎدﻳﺪه ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪه ﺑﻮد ﻛﻪ ﺧﻮد‪‬‬ ‫ﻫﻴﺌﺖ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﻲ ]ﻛﻪ رﻳﺎﺳﺖ آن ﺑﻪﻋﻬﺪهي ﮔﺎﻣﺒﺘﺎ ﺑﻮد‪ .‬م[‪ ،‬در ﺳﺮاﺳﺮ ﺟﻨﮓ‪ ،‬ﺑﺮﺧﻼف آﺧﺮﻳﻦ اﺣﻜﺎم ﺧﻮد ﻋﻤﻞ ﻛﺮده ﺑﻮد‪.‬‬ ‫اﺣﻜﺎﻣﻲ ﻛﻪ ﭼﻮن از ﻳﻚ ﻗﺪرت ﺳﺎﻗﻂ ﺷﺪه ﺻﺎدر ﻣﻲﺷﺪ‪ ،‬ﭼﻴﺰي ﺟﺰ ﺗﺮﻓﻨﺪﻫﺎي اﻧﺘﺨﺎﺑﺎﺗﻲ ﺻﺮف ﻧﺒﻮد و ﻧﺎم ﮔﺎﻣﺒﺘﺎ ﺗﻘﺮﻳﺒﺎً در‬ ‫ﺗﻤﺎم ﻟﻴﺴﺖﻫﺎي اﻧﺘﺨﺎﺑﺎﺗﻲ ﺟﺎي داﺷﺖ‪.‬‬ ‫ﭘﺎرهاي از روزﻧﺎﻣﻪﻫﺎي ﺑﻮرژواﺋﻲ از ژول ﻓﺎور و ﭘﻲﻛﺎر ﺣﻤﺎﻳﺖ ﻛﺮدﻧﺪ ﻛﻪ اﻳﻦ زرﻧﮕﻲ را داﺷﺘﻨﺪ ﺗﺎ ﺧﻮد را اﻓﺮاﻃﻲﻫﺎي‬ ‫ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺑﺒﺎوراﻧﻨﺪ؛ ﻫﻴﭻﻛﺪام از اﻳﻦ روزﻧﺎﻣﻪﻫﺎ ﺟﺮأت ﻧﻤﻲﻛﺮدﻧﺪ ﺗﺎ آنﺟﺎ ﭘﻴﺶ ﺑﺮوﻧﺪ ﻛﻪ از ﺳﻴﻤﻮن‪ ،‬ﺗﺮوﺷﻮ و ﻓﺮي ﻫﻢ‬ ‫ﺣﻤﺎﻳﺖ ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ﺗﻨﻮع ﻟﻴﺴﺖﻫﺎي ﺣﺰب ﺟﻤﻬﻮريﺧﻮاﻫﺎن ﻧﺎﺗﻮاﻧﻲ آنﻫﺎ را در ﺟﺮﻳﺎن ﻣﺤﺎﺻﺮه ﺗﻮﺿﻴﺢ ﻣﻲداد‪ .‬ﻣﺮدان ‪ 1848‬از‬ ‫ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻦ ﺑﻼﻧﻜﻲ ﺳﺮ ﺑﺎز زدﻧﺪ‪ ،‬وﻟﻲ ﭼﻨﺪ ﻋﻀﻮ اﻧﺘﺮﻧﺎﺳﻴﻮﻧﺎل را ﻗﺒﻮل ﻛﺮدﻧﺪ ﺗﺎ از ﻧﺎم آنﻫﺎ ﺳﻮءاﺳﺘﻔﺎده ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ؛ ﻟﻴﺴﺖ آنﻫﺎ‬ ‫ﻛﻪ ﻣﺨﻠﻮﻃﻲ ﺑﻮد از ﻧﺌﻮژاﻛﻮﺑﻴﻨﻴﺴﻢ و ﺳﻮﺳﻴﺎﻟﻴﺴﻢ ﻋﻨﻮان »ﻣﺸﺖ ﭼﻬﺎر ﻛﻤﻴﺘﻪ« را ﺑﺮﺧﻮد ﮔﺬاﺷﺖ‪ .‬ﻟﻴﺴﺖﻫﺎﺋﻲ ﻛﻪ ﻛﻠﻮپﻫﺎ و‬ ‫ﮔﺮوهﻫﺎي ﻛﺎرﮔﺮي ﺗﻨﻈﻴﻢ ﻛﺮدﻧﺪ از ﺻﺮاﺣﺖ ﺑﻴﺶﺗﺮي ﺑﺮﺧﻮدار ﺑﻮد‪ .‬ﻳﻜﻲ از آنﻫﺎ ﻧﺎم ﻟﻴﺒﻜﻨﺨﺖ‪ ،‬ﻧﻤﺎﻳﻨﺪه ﺳﻮﺳﻴﺎل دﻣﻮﻛﺮات‬ ‫ﻣﺠﻠﺲ آﻟﻤﺎن را داﺷﺖ‪ .‬روﺷﻦﺗﺮﻳﻦ آنﻫﺎ ﻟﻴﺴﺖ ﻛﻮردري ﺑﻮد‪.‬‬ ‫اﻧﺘﺮﻧﺎﺳﻴﻮﻧﺎل و اﻃﺎق ﻓﺪرال اﻧﺠﻤﻦﻫﺎي ﻛﺎرﮔﺮي ﻛﻪ در دوران ﻣﺤﺎﺻﺮه ﺧﺎﻣﻮش و ﺑﻲﺳﺎزﻣﺎن ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬دوﺑﺎره ﺑﺮﻧﺎﻣﻪي‬ ‫ﺧﻮد را ﭘﻴﺶ ﻛﺸﻴﺪﻧﺪ و ﮔﻔﺘﻨﺪ‪» :‬ﻣﺎ ﻫﻢ ﺑﺎﻳﺪ ﻛﺎرﮔﺮاﻧﻲ در ﻣﻴﺎن ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻛﻪ در ﻗﺪرت ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻴﻢ«‪ .‬آنﻫﺎ ﺑﺎ‬ ‫ﻛﻤﻴﺘﻪي ﻧﻮاﺣﻲ ﺑﻴﺴﺖﮔﺎﻧﻪ ﺑﻪﺗﻮاﻓﻖ رﺳﻴﺪﻧﺪ و اﻳﻦ ﺳﻪ ﮔﺮوه ﺑﺎ ﻫﻢ ﻳﻚ ﺑﻴﺎﻧﻴﻪ واﺣﺪ دادﻧﺪ‪ .‬آنﻫﺎ ﮔﻔﺘﻨﺪ‪» :‬اﻳﻦ ﻟﻴﺴﺘﻲ‬ ‫اﺳﺖﻛﻪ ﺑﻪﻧﺎم دﻧﻴﺎﺋﻲ ﻧﻮﻳﻦ ازﻃﺮف ﺣﺰب ﻣﺤﺮوﻣﻴﻦ اراﺋﻪ ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬ﻓﺮاﻧﺴﻪ در آﻏﺎز ﺗﺠﺪﻳﺪ‪ ‬ﺑﻨﺎي ﺧﻮﻳﺶ اﺳﺖ‪ .‬ﻛﺎرﮔﺮان ﺣﻖ‬

‫‪45‬‬

‫دارﻧﺪ دراﻳﻦ ﻧﻈﻢ ﻧﻮﻳﻦ ﺟﺎي ﺧﻮد را ﭘﻴﺪا و اﺷﻐﺎل ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ﻧﺎﻣﺰدﻫﺎي ﺳﻮﺳﻴﺎﻟﻴﺴﺖﻫﺎي اﻧﻘﻼﺑﻲ ﻧﺸﺎندﻫﻨﺪهي ﻧﻔﻲ ﺑﻲﭼﻮن و‬ ‫ﭼﺮاي ﺣﻖ ﺑﺤﺚ در ﻣﻮﺟﻮدﻳﺖ ﺟﻤﻬﻮري‪ ،‬ﺗﺄﻛﻴﺪ ﺑﺮ ﺿﺮورت دﺳﺖﻳﺎﺑﻲ ﺑﻪﻗﺪرت ﺳﻴﺎﺳﻲ ﺑﺮاي ﻛﺎرﮔﺮان و ﺳﺮﻧﮕﻮﻧﻲ ﺣﻜﻮﻣﺖ‬ ‫اوﻟﻴﮕﺎرﺷﻲ و ﻓﺌﻮداﻟﻴﺴﻢ ﺻﻨﻌﺘﻲ اﺳﺖ«‪ .‬ﻏﻴﺮاز ﭼﻨﺪ ﻧﺎم آﺷﻨﺎ ﺑﺮاي ﻋﻤﻮم )ﺑﻼﻧﻜﻲ‪ ،‬ﮔﺎﻣﺒﻮن]*[‪ ،‬ﮔﺎرﻳﺒﺎﻟﺪي‪ ،‬ﻓﻠﻴﻜﺲ ﭘﻴﺎ‪،‬‬ ‫راﻧﻮﻳﻪ‪ ،‬ﺗﺮﻳﺪون‪ ،‬ﻟﻮﻧﮕﻪ‪ ،‬ﻟﻔﺮاﻧﺴﻪ‪ ،‬واﻟﺲ(‪ ،‬اﻳﻦ ﻧﺎﻣﺰدﻫﺎي ﺳﻮﺳﻴﺎﻟﻴﺴﺖ ﻓﻘﻂ در ﻣﺮاﻛﺰ ﻛﺎرﮔﺮي ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺗﻌﻤﻴﺮﻛﺎرﻫﺎ‪ ،‬ﻛﻔﺎشﻫﺎ‪،‬‬ ‫ﺧﻴﺎطﻫﺎ‪ ،‬آﻫﻨﮕﺮﻫﺎ‪ ،‬ﻧﺠﺎرﻫﺎ‪ ،‬آﺷﭙﺰﻫﺎ‪ ،‬ﻣﺒﻞﺳﺎزﻫﺎ و ﺳﻨﮕﺘﺮاشﻫﺎ ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه ﺑﻮدﻧﺪ]‪ .[43‬اﻋﻼﻣﻴﻪﻫﺎيﺷﺎن اﻟﺒﺘﻪ از ﻧﻈﺮ ﺗﻌﺪاد‬ ‫ﻧﺎﭼﻴﺰ ﺑﻮد‪ .‬اﻳﻦ ﻣﺤﺮوﻣﻴﻦ ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﺴﺘﻨﺪ ﺑﺎ اﻣﻜﺎﻧﺎت ﺑﻮژوازي رﻗﺎﺑﺖ ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬دوران آنﻫﺎ ﻣﻲﺑﺎﻳﺴﺖ ﭼﻨﺪ ﻫﻔﺘﻪ ﺑﻌﺪ ﻓﺮا ﻣﻲرﺳﻴﺪ‬ ‫ﻛﻪ دوﺳﻮم آنﻫﺎ ﺑﻪﻋﻀﻮﻳﺖ ﻛﻤﻮن اﻧﺘﺨﺎب ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬در اﻳﻦ زﻣﺎن از ﻣﻴﺎن آنﻫﺎ ﻓﻘﻂ ﭘﻨﺞ ﻧﻔﺮ اﻧﺘﺨﺎب ﺷﺪﻧﺪ ﻛﻪ ﻣﻮرد ﻗﺒﻮل‬ ‫ﻣﻄﺒﻮﻋﺎت ﺑﻮرژوا ﺑﻮدﻧﺪ‪ :‬ﮔﺎرﻳﺒﺎﻟﺪي‪ ،‬ﮔﺎﻣﺒﻮن‪ ،‬ﻓﻠﻴﻜﺲ ﭘﻴﺎ‪ ،‬ﺗﻮﻟﻦ و ﻣﺎﻟﻮن‪.‬‬ ‫ﻟﻴﺴﺖ ‪ 8‬ﻓﻮرﻳﻪ ﺑﻪواﻗﻊ ﻣﺴﺨﺮهﺑﺎزي ﺑﻮد و ﻫﻤﻪي ﻃﻴﻒﻫﺎي ﺟﻤﻬﻮريﺧﻮاه و اﻋﺠﻮﺑﻪﻫﺎي ﺳﻴﺎﺳﻲ را ﺷﺎﻣﻞ ﻣﻲﺷﺪ‪.‬‬ ‫ﻟﻮﺋﻲ ﺑﻼن ﻛﻪ در اﻳﺎم ﻣﺤﺎﺻﺮه ﻧﻘﺶ آدم »ﺧﻮﺑﻪ« را ﺑﺎزي ﻛﺮده ﺑﻮد و از ﻃﺮف ﻫﻤﻪي ﻛﻤﻴﺘﻪﻫﺎ ﺑﻪﺟﺰ ﻛﻮردوري ﺣﻤﺎﻳﺖ‬ ‫ﺷﺪه ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﺎ ‪ 216/000‬رأي در رأس ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺖ و وﻳﻜﺘﻮر ﻫﻮﮔﻮ‪ ،‬ﮔﺎﻣﺒﺘﺎ و ﮔﺎرﻳﺒﺎﻟﺪي ﭘﺲ از او ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ‪ .‬د‪‬ﻟ‪‬ﺴﻜﻠﻮز‬ ‫‪ 154/000‬رأي آورد‪ .‬ﭘﺲ از آنﻫﺎ ﺟﻤﻊ درﻫﻤﻲ از ﻓﺴﻴﻞﻫﺎي ژاﻛﻮﺑﻦ‪ ،‬رادﻳﻜﺎلﻫﺎ‪ ،‬اﻓﺴﺮﻫﺎ‪ ،‬ﺷﻬﺮدارﻫﺎ‪ ،‬روزﻧﺎﻣﻪﻧﮕﺎرﻫﺎ و‬ ‫ﻣﺨﺘﺮﻋﻴﻦ ﻣﻲآﻣﺪ‪ .‬ﻓﻘﻂ ﻳﻚ ﻋﻀﻮ ﺣﻜﻮﻣﺖ ـژول ﻓﺎورـ ﺑﻪدرون آنﻫﺎ ﺧﺰﻳﺪ‪ ،‬ﺑﺎ آنﻛﻪ زﻧﺪﮔﻲ ﺧﺼﻮﺻﻲاش ﺗﻮﺳﻂ ﻣﻴﻠﻲِﻳﺮ‬ ‫ﻛﻪ ﺧﻮدش ﻫﻢ اﻧﺘﺨﺎب ﺷﺪه ﺑﻮد‪ ،‬اﻓﺸﺎ ﮔﺸﺖ]‪ .[44‬دراﺛﺮ ﻳﻚ ﺑﻲﻋﺪاﻟﺘﻲ دردﻧﺎك‪ ،‬ﺑﻼﻧﻜﻲ ـاﻳﻦ ﻗﺮاول ﻫﻮﺷﻴﺎر و ﺗﻨﻬﺎ‬ ‫روزﻧﺎﻣﻪﻧﮕﺎري ﻛﻪ در ﺗﻤﺎم ﻃﻮل ﻣﺤﺎﺻﺮه ﻫﻤﻮاره ﺧﺮدﻣﻨﺪي ﻧﺸﺎن داده ﺑﻮدـ ﻓﻘﻂ ‪ 52/000‬رأي آورد؛ ﺗﻘﺮﻳﺒﺎً ﺑﻪاﻧﺪازه‬ ‫ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺑﺎ رﻓﺮاﻧﺪوم ﻣﺨﺎﻟﻔﺖ ﻛﺮده ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﺣﺎل آنﻛﻪ ﻓﻴﻠﻴﻜﺲ ﭘﻴﺎ ﺑﻪﺧﺎﻃﺮ ﺟﻴﻎ و دادﻫﺎﻳﺶ در روزﻧﺎﻣﻪي ﻧﺒﺮد ‪145/000‬‬ ‫رأي ﺑﻪدﺳﺖ آورد]‪ .[45‬اﻳﻦ رأي ﻣﻐﺸﻮش و ﭘﺮاﻛﻨﺪه دﺳﺖﻛﻢ ﺑﺮ ﮔﺮاﻳﺶ ﺟﻤﻬﻮريﺧﻮاﻫﻲ ﮔﻮاﻫﻲ ﻣﻲداد‪ .‬ﭘﺎرﻳﺲ‬ ‫ـﻟﮕﺪﻛﻮب اﻣﭙﺮاﺗﻮري و ﻟﻴﺒﺮالﻫﺎـ ﺑﻪﺟﻤﻬﻮري ﻣﺘﻮﺳﻞ ﺷﺪ ﻛﻪ ﺑﻪاو آﻳﻨﺪه را ﻧﻮﻳﺪ ﻣﻲداد‪ .‬وﻟﻲ ﺣﺘﻲ ﭘﻴﺶ از آنﻛﻪ رأيﮔﻴﺮي‬ ‫در ﭘﺎرﻳﺲ اﻋﻼم ﺷﻮد‪ ،‬ﻓﺮﻳﺎد وﺣﺸﻴﺎﻧﻪي ارﺗﺠﺎع از ﺻﻨﺪوقﻫﺎي ﺷﻬﺮﺳﺘﺎنﻫﺎ ﺑﻪﮔﻮش ﻣﻲرﺳﻴﺪ‪ .‬ﭘﻴﺶاز آنﻛﻪ ﺣﺘﻲ ﻳﻜﻲ از‬ ‫ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎن ﭘﺎرﻳﺲ از ﺷﻬﺮ ﺧﺎرج ﺷﺪه ﺑﺎﺷﺪ]ازآنﺟﺎﻛﻪ ﭘﺎرﻳﺲ در ﻣﺤﺎﺻﺮه ﺑﻮد‪ ،‬اﻳﻦ ﻣﺠﻠﺲ در ﺑﻮردو ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺟﻠﺴﻪ ﻣﻲداد‪.‬‬ ‫م[‪ ،‬ﭘﺎرﻳﺴﻲﻫﺎ ﻗﺸﻮﻧﻲ از دﻫﺎﺗﻲﻫﺎ‪ ،‬ﭘﻮرﺳﻮﻧﻴﺎكﻫﺎ ]ﭘﻮرﺳﻮﻧﻴﺎك ﻋﻨﻮان ﻛﺘﺎﺑﻲ از ﻣﻮﻟﻴﺮ اﺳﺖﻛﻪ ﻧﻤﻮﻧﻪي ﺗﻴﭙﻴﻚ ﻳﻚ ارﺗﺸﻲ‬ ‫دونﭘﺎﻳﻪ و دﻫﺎﺗﻲ را در آن ﺑﻪﻧﻤﺎﻳﺶ ﻣﻲﮔﺬارد‪ .‬م[ و روﺣﺎﻧﻴﻮن ﻋﺒﻮس )اﻳﻦ اﺷﺒﺎح ‪ 1815‬و ‪ 1830‬و ‪ (1848‬و ﻣﺮﺗﺠﻌﻴﻦ‬ ‫رﻳﺰ و درﺷﺖ را در راه ﺑﻮردو ﻣﻲدﻳﺪ ﻛﻪ ﻏُﺮﻏُﺮﻛﻨﺎن و ﺑﺮاﻓﺮوﺧﺘﻪ ﻣﻲآﻣﺪﻧﺪ ﺗﺎ ﺑﻪﺑﺮﻛﺖ آراء‪ ‬ﻋﻤﻮﻣﻲ زﻣﺎم ﻓﺮاﻧﺴﻪ را در دﺳﺖ‬ ‫ﺑﮕﻴﺮﻧﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﻣﻀﺤﻜﻪي ﺷﻮم ﭼﻪ ﻣﻔﻬﻮﻣﻲ داﺷﺖ؟ ﭼﮕﻮﻧﻪ اﻳﻦ ﮔﻴﺎﻫﺎن زﻳﺮزﻣﻴﻨﻲ در ﺳﺮ ﭘﺮوراﻧﺪه ﺑﻮدﻧﺪ ﻛﻪ از ﻻﻧﻪ ﺑﻴﺮون‬ ‫ﺑﺨﺰﻧﺪ و ﺗﺎ رأس ﻛﺸﻮر ﻓﺮاﺑﺮوﻳﻨﺪ؟‬ ‫ﺷﺎﻳﻠﻮك ﭘﺮوﺳﻲ ﻣﻲﺑﺎﻳﺴﺖ ﻣﻴﻠﻴﺎردﻫﺎي ﻣﺎ را‬ ‫ِ‬ ‫اﻳﻦﮔﻮﻧﻪ ﺑﻮد ﻛﻪ ﭘﺎرﻳﺲ و ﺷﻬﺮﺳﺘﺎنﻫﺎ ﻣﻲﺑﺎﻳﺴﺖ ﻣﻨﻜﻮب ﻣﻲﺷﺪﻧﺪ؛ ﻛﻪ‬ ‫ﺑﻤﻜﺪ و ﻳﻚ ﭘﻮﻧﺪ ﮔﻮﺷﺖ ﺧﻮد را ﺑِﺒ‪‬ﺮد؛ ﻛﻪ ﺣﺎﻟﺖ ﻓﻼﻛﺖ و اﻧﺤﻄﺎط ﻣﻲﺑﺎﻳﺴﺖ ﺑﻪﻣﺪت ﭼﻬﺎر ﺳﺎل ﺑﺮ ﭼﻬﻞ و دو ﺷﻬﺮﺳﺘﺎن‬ ‫ﺳﻨﮕﻴﻨﻲ ﻛﻨﺪ؛ ﻛﻪ ‪ 100/000‬ﻓﺮاﻧﺴﻮي ﻣﻲﺑﺎﻳﺴﺖ ﺑﺎ زﻧﺪﮔﻲ وداع ﻛﻨﻨﺪ ﻳﺎ از ﻣﺮز و ﺑﻮم ﺧﻮد ﺗﺒﻌﻴﺪ ﺷﻮﻧﺪ؛ ﻛﻪ ﺟﻤﻌﻴﺖ اُﺧﻮت‬ ‫ﺳﻴﺎه ﻣﻲﺑﺎﻳﺴﺖ دﺳﺘﻪﻫﺎي ﺧﻮد را در ﺳﺮاﺳﺮ ﻓﺮاﻧﺴﻪ ﺑﻪراه ﺑﻴﺎﻧﺪازد و زﻣﻴﻨﻪي اﻳﻦ ﺗﻮﻃﺌﻪي ﺑﺰرگ ﻣﺤﺎﻓﻈﻪﻛﺎراﻧﻪ را ﺑﭽﻴﻨﺪ‪،‬‬ ‫ﻛﻪ اﻧﻘﻼﺑﻴﻮن ﭘﺎرﻳﺲ و ﺷﻬﺮﺳﺘﺎنﻫﺎ از ﻫﻤﺎن ﺳﺎﻋﺖ اول ﺗﺎ آﺧﺮﻳﻦ اﻧﻔﺠﺎر‪ ،‬دﻣﻲ از اﻓﺸﺎي آن ﻧﺰد ﺣﻜﺎم ﺧﺎﺋﻦ و ﻛُﻨﺪذﻫﻦ‬ ‫ﺧﻮد ﺑﺎز ﻧﺎﻳﺴﺘﺎدﻧﺪ‪.‬‬ ‫در ﺷﻬﺮﺳﺘﺎنﻫﺎ ﻣﻴﺪان و ﺗﺎﻛﺘﻴﻚﻫﺎي ﻧﺒﺮد ﻳﻜﺴﺎن ﻧﺒﻮد‪ .‬ﺗﻮﻃﺌﻪ ﺑﻪﺟﺎي آنﻛﻪ در درون ﺣﻜﻮﻣﺖ اﻧﺠﺎم ﺷﻮد‪ ،‬آن را دور‬ ‫ﻣﻲزد‪ .‬در ﺳﺮاﺳﺮ ﻣﺎه ﺳﭙﺘﺎﻣﺒﺮ‪ ،‬ﻣﺮﺗﺠﻌﻴﻦ در ﻣﻐﺎكﻫﺎي ﺧﻮد ﭘﻨﻬﺎن ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﺣﻜﻮﻣﺖ دﻓﺎع ﻣﻠﻲ ﻓﻘﻂ ﻳﻚ ﻋﻨﺼﺮ دﻓﺎع را‬ ‫ﻓﺮاﻣﻮش ﻛﺮده ﺑﻮد ـ ﺷﻬﺮﺳﺘﺎنﻫﺎ را‪ ،‬ﺷﺼﺖ و ﺷﺶ ﺷﻬﺮﺳﺘﺎن را‪ .‬ﺑﺎوﺟﻮد اﻳﻦ‪ ،‬آنﻫﺎ در ﺟﻮﺷﺶ ﺑﻮدﻧﺪ و از ﺧﻮد ﺣﻴﺎت‬ ‫ﻧﺸﺎن ﻣﻲدادﻧﺪ و ﺑﻪﺗﻨﻬﺎﺋﻲ ﺟﻠﻮي ارﺗﺠﺎع را ﻣﻲﮔﺮﻓﺘﻨﺪ‪ .‬ﻟﻴﻮن ﺣﺘﻲ زودﺗﺮ از ﭘﺎرﻳﺲ وﻇﻴﻔﻪي ﺧﻮد را درك ﻛﺮده ﺑﻮد‪ .‬ﺻﺒﺢ‬

‫‪46‬‬

‫روز ﭼﻬﺎرم ﺳﭙﺘﺎﻣﺒﺮ اﻋﻼن ﺟﻤﻬﻮري ﻛﺮد‪ ،‬ﭘﺮﭼﻢ ﺳﺮخ ﺑﺮاﻓﺮاﺷﺖ و ﻳﻚ ﻛﻤﻴﺘﻪي ﻧﺠﺎت ﻋﻤﻮﻣﻲ اﻧﺘﺨﺎب ﻧﻤﻮد‪ .‬ﻣﺎرﺳﻲ و‬ ‫ﺗﻮﻟﻮز ﻛﻤﻴﺴﻴﻮنﻫﺎي ﻣﻨﻄﻘﻪاي ﺗﺸﻜﻴﻞ دادﻧﺪ‪ .‬دﻓﺎعﻃﻠﺒﺎن از اﻳﻦ ﻏﻴﺮت وﻃﻦﭘﺮﺳﺘﺎﻧﻪ ﻫﻴﭻ ﻧﻔﻬﻤﻴﺪﻧﺪ‪ ،‬ﻓﺮاﻧﺴﻪ را ﻣﺘﻔﺮق ﺗﺼﻮر‬ ‫ﻛﺮدﻧﺪ و ﺗﺼﻤﻴﻢ ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ زﻣﺎم آن را دوﺑﺎره ﺑﻪدﺳﺖ دو ﻳﺎدﮔﺎر ﺑﻪﻃﻮر زﻧﻨﺪهاي رﻧﮓآﻣﻴﺰي ﺷﺪه )ﻳﻌﻨﻲ‪ :‬ﻛﺮﻣﻴﻮ و ﮔﻠﻪـﺑ‪َ‬ﺰوان(‬ ‫و ﺣﺎﻛﻢ ﭘﻴﺸﻴﻦِ ﻛ‪‬ﻴِﻦ ‪ ،‬ﻓﻮرﻳﺸﻮن ـآدﻣﻴﺮال ﺑﻨﺎﭘﺎرﺗﻴﺴﺖـ ﺑﺴﭙﺎرﻧﺪ‪.‬‬ ‫آنﻫﺎ ﻫﻴﺠﺪﻫﻢ ﺳﭙﺘﺎﻣﺒﺮ ﺑﻪﺗﻮر رﺳﻴﺪﻧﺪ‪ .‬وﻃﻦﭘﺮﺳﺘﺎن ﺑﻪﻣﻼﻗﺎت آنﻫﺎ ﺷﺘﺎﻓﺘﻨﺪ‪ .‬آنﻫﺎ از ﭘﻴﺶ ﻫﻴﺌﺖﻫﺎﺋﻲ را ﺑﺮاي‬ ‫آﻣﺎدهﺳﺎزي ﻧﻈﺎﻣﻲ ﺷﻬﺮﺳﺘﺎنﻫﺎ در ﻣﻘﺎﺑﻞ دﺷﻤﻦ و ﺟﺒﺮان ﻓﻘﺪان ﻳﻚ ﻧﻴﺮوي ﻣﺮﻛﺰي‪ ،‬در ﻏﺮب و ﺟﻨﻮب‪ ،‬ﺗﺸﻜﻴﻞ داده‬ ‫ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬اﻳﻦ وﻃﻦﭘﺮﺳﺘﺎن دور ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎن ﭘﺎرﻳﺲ ﺟﻤﻊ ﺷﺪﻧﺪ‪ ،‬از آنﻫﺎ ﺧﻮاﺳﺘﺎر اواﻣﺮ‪ ،‬اﻗﺪاﻣﺎت ﺟﺪي و ارﺳﺎل ﻣﺄﻣﻮرﻳﻦ‬ ‫ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺑﻪﻣﺤﻞ ﺷﺪﻧﺪ و ﻗﻮل ﻫﻤﻜﺎري ﻣﻄﻠﻖ دادﻧﺪ‪ .‬اﻳﻦ رﺟﺎﻟﻪﻫﺎي ﺣﻜﻮﻣﺘﻲ ﭘﺎﺳﺦ دادﻧﺪ‪» :‬ﻣﺎ رو در رو ﻫﺴﺘﻴﻢ‪ ،‬ﺑﮕﺬارﻳﺪ‬ ‫رك ﺣﺮف ﺑﺰﻧﻴﻢ‪ .‬ﺑﻠﻪ‪ ،‬ﻣﺎ دﻳﮕﺮ ﻫﻴﭻ ارﺗﺸﻲ ﻧﺪارﻳﻢ‪ .‬ﻫﺮﮔﻮﻧﻪ ﻣﻘﺎوﻣﺘﻲ ﻏﻴﺮﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ«‪ .‬ﻣﺎ ﻓﻘﻂ ﺑﺮاي ﺑﻪدﺳﺖ آوردن ﺷﺮاﻳﻂ‬ ‫ﺑﻬﺘﺮ ﭘﺎﻳﺪاري ﻣﻲﻛﻨﻴﻢ‪ .‬ﻣﺎ ﺧﻮد ﺷﺎﻫﺪ ﺻﺤﻨﻪ ﻫﺴﺘﻴﻢ]‪ .[46‬ﻓﻘﻂ ﻳﻚ ﻓﺮﻳﺎد ﺧﺸﻢ آﻟﻮد ﺑﻠﻨﺪ ﺷﺪ‪» :‬ﻋﺠﺐ! اﻳﻦ اﺳﺖ ﭘﺎﺳﺦ‬ ‫ﺷﻤﺎ‪ ،‬ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ ﻫﺰاران ﻓﺮاﻧﺴﻮي ﻣﻲآﻳﻨﺪ ﺗﺎ ﺟﺎن و ﻣﺎل ﺧﻮد را ﺗﻘﺪﻳﻢ ﺷﻤﺎ ﻛﻨﻨﺪ«؟‬ ‫‪ 28‬ﺳﭙﺘﺎﻣﺒﺮ‪ ،‬ﻟﻴﻮﻧﻲﻫﺎ ﻗﻴﺎم ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﺣﺪاﻛﺜﺮ ﭼﻬﺎر ﺷﻬﺮﺳﺘﺎن آنﻫﺎ را از دﺷﻤﻨﻲ ﺟﺪا ﻣﻲﻛﺮد ﻛﻪ ﻫﺮآن ﻣﻤﻜﻦ ﺑﻮد ﺑﻴﺎﻳﺪ و‬ ‫روي ﺷﻬﺮ آنﻫﺎ ﺧﺮاج ﺑﺒﻨﺪد؛ آنﻫﺎ از ﭼﻬﺎرم ﺳﭙﺘﺎﻣﺒﺮ ﺑﻪﻋﺒﺚ ﺗﻘﺎﺿﺎي ﺳﻼح ﻛﺮده ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬اﻧﺠﻤﻦ ﺷﻬﺮ ﻛﻪ در ‪ 16‬ﺳﭙﺘﺎﻣﺒﺮ‬ ‫ﺑﻪﺟﺎي ﻛﻤﻴﺘﻪي ﻧﺠﺎت ﻋﻤﻮﻣﻲ اﻧﺘﺨﺎب ﺷﺪه ﺑﻮد‪ ،‬وﻗﺖ ﺧﻮد را ﺑﻪﺳﺮوﻛﻠﻪ زدن ﺑﺎ ﻓﺮﻣﺎﻧﺪار‪ ،‬ﺷﺎﻟﻤﻞـﻻﻛﻮر‪ ،‬ﻳﻚ ﻧﺌﻮژاﻛﻮﺑﻦ‬ ‫ﻣﺘﻜﺒﺮ ﻣﻲﮔﺬراﻧﺪ‪ .‬در ‪ 27‬ﺳﭙﺘﺎﻣﺒﺮ‪ ،‬ﺷﻮراي ﺷﻬﺮ ﺑﻪﺟﺎي ﻫﺮﮔﻮﻧﻪ اﻗﺪام ﺟﺪي در اﻣﺮ دﻓﺎع‪ ،‬ﭘﻨﺞ ﭘﻨﻲ از دﺳﺘﻤﺰد ﻛﺎرﮔﺮاﻧﻲ ﻛﻪ‬ ‫در اﺳﺘﺤﻜﺎﻣﺎت ﻛﺎر ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ‪ ،‬ﻛﺴﺮ ﻧﻤﻮد و ﻛﻠﻮزره]*[ را ﺑﻪﻋﻨﻮان ژﻧﺮال ﺑﻲﻟﺸﻜﺮي ﻛﻪ ﻣﻲﺑﺎﻳﺴﺖ ﻳﻚ ارﺗﺶ ﺑﻪوﺟﻮد‬ ‫ﺑﻴﺎورد‪ ،‬ﺑﺮﮔﺰﻳﺪ]‪.[47‬‬ ‫ﻛﻤﻴﺘﻪﻫﺎي ﺟﻤﻬﻮريﺧﻮاﻫﺎنِ ﻣﺤﻼت ﻟﻪﺑﺮوﺗﻮ‪ ،‬ﻻﮔﻴﻮﺗﻴﺮ‪ ،‬ﻻﻛﺮواـروس]‪ [48‬و ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ ﻛﻤﻴﺘﻪي ﻣﺮﻛﺰي ﮔﺎرد ﻣﻠﻲ‬ ‫ﺗﺼﻤﻴﻢ ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ روي ﺷﻬﺮداري ﻣﺮﻛﺰي ﻓﺸﺎر ﺑﻴﺎورﻧﺪ و در ‪ 28‬ﺳﭙﺘﺎﻣﺒﺮ ﻳﻚ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪي دﻓﺎﻋﻲ ﻓﻌﺎل در ﻣﻘﺎﺑﻞ آن ﻗﺮار دادﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﻛﺎرﮔﺮان اﺳﺘﺤﻜﺎﻣﺎت ﺑﻪرﻫﺒﺮي ﺳ‪‬ﻨﻲ ﺑﺎ ﻳﻚ ﺗﻈﺎﻫﺮات از اﻳﻦ اﻗﺪام ﭘﺸﺘﻴﺒﺎﻧﻲ ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬آنﻫﺎ ﻣﻴﺪان ﺗ‪‬ﺮو را ﭘﺮ ﻛﺮدﻧﺪ و ﺗﺎﺣﺪي‬ ‫ﺗﺤﺖ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﺳﺨﻨﺮاﻧﻲﻫﺎ و ﺗﺎﺣﺪي ﻫﻢ در اﺛﺮ ﺷﻮر و ﻫﻴﺠﺎن ﺑﻪﺷﻬﺮداري ﻫﺠﻮم ﺑﺮدﻧﺪ‪ .‬ﺳ‪‬ﻨﻲ ﭘﻴﺶﻧﻬﺎد اﻧﺘﺨﺎب ﻳﻚ ﻛﻤﻴﺘﻪي‬ ‫اﻧﻘﻼﺑﻲ را ﻣﻄﺮح ﻛﺮد و ﺑﺎ دﻳﺪن ﻛﻠﻮزره او را ﺑﻪﻓﺮﻣﺎﻧﺪﻫﻲ ﮔﺎرد ﻣﻠﻲ ﻣﻨﺼﻮب ﻧﻤﻮد‪ .‬ﻛﻠﻮزره ﻛﻪ ﺑﻴﺶﺗﺮ ﻧﮕﺮان آﻳﻨﺪهي ﺧﻮد‬ ‫ﺑﻮد‪ ،‬ﻓﻘﻂ در ﺑﺎﻟﻜﻦ ﻇﺎﻫﺮ ﺷﺪ ﺗﺎ ﻧﻘﺸﻪاش را ﻣﻄﺮح ﻛﻨﺪ و ﺳﻔﺎرش آراﻣﺶ ﺑﺪﻫﺪ‪ .‬ﻟﻴﻜﻦ ﭼﻮن ﻛﻤﻴﺴﻴﻮن ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺷﺪه ﺑﻮد‪ ،‬او‬ ‫دﻳﮕﺮ ﺟﺮأت ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻧﻜﺮد‪ ،‬وﻟﻲ در ﺟﺴﺘﺠﻮي ﺳﺮﺑﺎزاناش ﻋﺰم ﺧﺮوج ﻧﻤﻮد‪ .‬دم در‪ ،‬ﺷﻬﺮدار ﻫﻨﻮن و ﻓﺮﻣﺎﻧﺪار او را ﺗﻮﻗﻴﻒ‬ ‫ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬آنﻫﺎ از ﻃﺮﻳﻖ ﻣﻴﺪان ﻛﻤﺪي ﺑﻪﺷﻬﺮداري وارد ﺷﺪه ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﺳ‪‬ﻨﻲ روي ﺑﺎﻟﻜﻦ ﭘﺮﻳﺪ و ﺧﺒﺮ راﻋﻼم ﻛﺮد و ﺟﻤﻌﻴﺖ ﺧﻮد‬ ‫را ﺑﻪداﺧﻞ ﺷﻬﺮداري رﺳﺎﻧﺪ‪ ،‬ژﻧﺮال اﺣﺘﻤﺎﻟﻲ را رﻫﺎﻧﻴﺪ و ﺑﻪﻧﻮﺑﻪي ﺧﻮد ﻓﺮﻣﺎﻧﺪار و ﺷﻬﺮدار را دﺳﺖﮔﻴﺮ ﻛﺮد‪.‬‬ ‫ﮔﺮدانﻫﺎي ﺑﻮرژوا ﺑﻪزودي وارد ﻣﻴﺪان ﺗﺮو ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬اﻧﺪﻛﻲ ﺑﻌﺪ ﮔﺮدانﻫﺎي ﻟﻜﺮواـروس و ﮔﻴﻮﺗﻴﺮ ﺳﺮرﺳﻴﺪﻧﺪ‪ .‬ﺷﻠﻴﻚ‬ ‫اوﻟﻴﻦ ﮔﻠﻮﻟﻪ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺴﺖ ﻣﺼﻴﺒﺖ ﺑﺰرﮔﻲ ﺑﻪﺑﺎر آورد‪ .‬آنﻫﺎ ﺑﺎﻫﻢ ﺑﺤﺚ ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﻛﻤﻴﺴﻴﻮن ﺳﺮﺑﻪﻧﻴﺴﺖ ﺷﺪ و ژﻧﺮالﻫﺎ ﻏﻴﺐﺷﺎن‬ ‫زد‪.‬‬ ‫اﻳﻦ ﻳﻚ ﻫﺸﺪار ﺑﻮد‪ .‬ﻋﻼﺋﻢ دﻳﮕﺮي در ﭼﻨﺪﻳﻦ ﺷﻬﺮ ﺑﺮوز ﻛﺮد‪ .‬ﻓﺮﻣﺎﻧﺪارﻫﺎ ﺣﺘﻲ رﻳﺎﺳﺖ ﻫﻴﺌﺖﻫﺎ را ﺑﺮﻋﻬﺪه داﺷﺘﻨﺪ و ﺑﺎ‬ ‫ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ ﻣﻼﻗﺎت ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬در آﻏﺎز اﻛﺘﺒﺮ آدﻣﻴﺮال ﻣﻨﻄﻘﻪي ﻛﺎﻳﻦ ﻓﻘﻂ ﺗﻮاﻧﺴﺘﻪ ﺑﻮد ‪ 30/000‬ﻧﻔﺮ ﺟﻤﻊآوري ﻛﻨﺪ و از ﺗﻮر‬ ‫ﻫﻢ‪ ،‬ﻛﺎري ﺟﺰ ﺗﺼﻤﻴﻢ اﻧﺠﺎم اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت در ‪ 16‬اﻛﺘﺒﺮ ﺑﺮﻧﻴﺎﻣﺪ‪.‬‬ ‫روز ‪ 9‬اﻛﺘﺒﺮ‪ ،‬وﻗﺘﻲ ﮔﺎﻣﺒﺘﺎ از ﺑﺎﻟﻮن ﺧﻮد ﭘﻴﺎده ﺷﺪ‪ ،‬ﻫﻤﻪي وﻃﻦﭘﺮﺳﺘﺎن ﺑﻪﺣﺮﻛﺖ درآﻣﺪﻧﺪ‪ .‬ﻣﺤﺎﻓﻈﻪﻛﺎرﻫﺎ ﻛﻪ داﺷﺘﻨﺪ از‬ ‫ﺳﻮراخﻫﺎيﺷﺎن ﺑﻴﺮون ﻣﻲﺧﺰﻳﺪﻧﺪ‪ ،‬ﺳﺮﻳﻌﺎً دوﺑﺎره ﻋﻘﺐ ﻧﺸﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﺣﺮارت و ﻗﻮت اوﻟﻴﻦ ﺑﻴﺎﻧﻴﻪاش ﻣﺮدم را ﺑﻪﺟﻨﺐ و ﺟﻮش‬ ‫درآورد‪ .‬ﮔﺎﻣﺒﺘﺎ ﻓﺮاﻧﺴﻪ را ﻣﻄﻠﻘﺎً در ﭼﻨﮓ داﺷﺖ؛ او از ﻗﺪرت ﻛﺎﻣﻞ ﺑﺮﺧﻮردار ﺑﻮد‪.‬‬

‫‪47‬‬

‫او ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻋﻈﻴﻢ ﻓﺮاﻧﺴﻪ و ﻣﺮدان ﺑﻲﺷﻤﺎر آن را در اﺧﺘﻴﺎر داﺷﺖ؛ ﺑﻮرژ‪ ،‬ﺑﺮﺳﺖ‪ ،‬اورﻳﺎن‪ ،‬روﺷﻔﻮر و ﺗﻮﻟﻮن را ﺑﺮاي‬ ‫زرادﺧﺎﻧﻪ؛ ﻛﺎرﮔﺎهﻫﺎﺋﻲ ﻧﻈﻴﺮ ﻟﻴﻞ‪ ،‬ﻧﺎﻧﺖ‪ ،‬ﺑﺮدو‪ ،‬ﺗﻮﻟﻮز‪ ،‬ﻣﺎرﺳﻲ‪ ،‬ﻟﻴﻮن را؛ درﻳﺎﻫﺎي آزاد را؛ ﻗﺪرﺗﻲ ﻏﻴﺮﻗﺎﺑﻞِ ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﺑﺎ ﻗﺪرت‬ ‫ﻓﺮاﻧﺴﻪ در ‪ 1793‬ﻛﻪ ﻣﺠﺒﻮر ﺑﻮد ﻫﻢزﻣﺎن ﺑﺎ ﺷﻮرش ﺧﺎرﺟﻲ و داﺧﻠﻲ ﺑﺠﻨﮕﺪ‪ .‬ﻛﺎﻧﻮنﻫﺎ درﺣﺎل اﺷﺘﻌﺎل ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﺷﻮراﻫﺎي‬ ‫ﺷﻬﺮداريﻫﺎ اﺑﺮاز وﺟﻮد ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ‪ ،‬ﺣﺎل آنﻛﻪ ﺑﺨﺶﻫﺎي روﺳﺘﺎﺋﻲ ﻫﻨﻮز ﻋﻼﻣﺘﻲ از ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻧﺸﺎن ﻧﻤﻲدادﻧﺪ و ذﺧﻴﺮهي‬ ‫ﻣﻠﻲ دﺳﺖﻧﺨﻮرده ﺑﻮد‪ .‬ﻓﻠﺰ ﮔﺪاﺧﺘﻪ ﻓﻘﻂ اﺣﺘﻴﺎج ﺑﻪﻗﺎﻟﺐرﻳﺰي داﺷﺖ‪ .‬آﻏﺎز ﻛﺎرِ اﻳﻦ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪه ﻳﻚ ﺧﻄﺎي ﺟﺪي ﺑﻮد‪ .‬او ﺑﺮاي‬ ‫ﺑﻪﺗﺄﺧﻴﺮ اﻧﺪاﺧﺘﻦ اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت ﻛﻪ ﻧﻮﻳﺪ ﺟﻤﻬﻮريﺧﻮاﻫﻲ و ﺟﻨﮕﺠﻮﺋﻲ ﻣﻲداد‪ ،‬ﺗﺼﻮﻳﺐﻧﺎﻣﻪي ﭘﺎرﻳﺲ را اﺟﺮا ﻛﺮد‪ .‬ﺑﻴﺴﻤﺎرك‬ ‫ﺷﺨﺼﺎً ﺑﻪژول ﻓﺎور ﮔﻔﺘﻪ ﺑﻮد ﻛﻪ ﺧﻮاﻫﺎن ﻳﻚ ﻣﺠﻠﺲ ﻧﻴﺴﺖ‪ ،‬زﻳﺮا آن ﻣﺠﻠﺲ ﺑﺮاي ﺟﻨﮓ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪ .‬ﺑﺨﺶﻧﺎﻣﻪﻫﺎي ﻣﺆﺛﺮ‪،‬‬ ‫اﻗﺪاﻣﺎﺗﻲ ﻋﻠﻴﻪ دﺳﻴﺴﻪﮔﺮان‪ ،‬دﺳﺘﻮرﻫﺎي رﺳﻤﻲ ﺑﻪﻓﺮﻣﺎﻧﺪاران ﻣﻲﺗﻮاﻧﺴﺖ اﻳﻦ ﺟﻮﺷﺶ وﻃﻦﭘﺮﺳﺘﺎﻧﻪ را روﺷﻦﺗﺮ ﻛﻨﺪ و آن را‬ ‫ﭘﻴﺮوزﻣﻨﺪاﻧﻪ داﻣﻦ ﺑﺰﻧﺪ‪ .‬ﻣﺠﻠﺴﻲ ﻛﻪ از ﻃﺮف ﺗﻤﺎم ﮔﺮاﻳﺶﻫﺎي ﺟﻤﻬﻮريﺧﻮاه ﺗﻘﻮﻳﺖ ﻣﻲﺷﺪ‪ ،‬ﺑﺎ رﻫﺒﺮي ﻣﺤﻜﻢ‪ ،‬ﻣﺴﺘﻘﺮ در‬ ‫ﻳﻚ ﺷﻬﺮ ﭘﺮﺟﻤﻌﻴﺖ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺴﺖ ﻧﻴﺮوي ﻣﻠﺖ را ﺻﺪ ﺑﺮاﺑﺮ اﻓﺰاﻳﺶ دﻫﺪ‪ ،‬اﺳﺘﻌﺪادﻫﺎي ﻏﻴﺮﻣﺘﺮﻗﺒﻪ را ﻛﺸﻒ ﻛﻨﺪ و اﻣﻜﺎن اﻳﻦ‬ ‫را داﺷﺖ ﻛﻪ از ﻛﺸﻮر ﻫﻤﻪﭼﻴﺰ‪ ،‬از ﺧﻮن ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺗﺎ ﻃﻼ‪ ،‬اﺳﺘﺨﺮاج ﻧﻤﺎﻳﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﻣﺠﻠﺲ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺴﺖ اﻋﻼن ﺟﻤﻬﻮري ﻛﻨﺪ و اﮔﺮ‬ ‫در اﺛﺮ ﺑﺪﺑﻴﺎريﻫﺎ‪ ،‬ﻧﺎﮔﺰﻳﺮ ﺑﻪﻣﺬﻛﺮه ﻣﻲﺷﺪ‪ ،‬آن را از ﻏﺮق ﺷﺪن ﻧﺠﺎت ﻣﻲداد و ﺟﻠﻮي ارﺗﺠﺎع را ﻣﻲﮔﺮﻓﺖ‪ .‬وﻟﻲ دﺳﺘﻮرات‬ ‫ﮔﺎﻣﺒﺘﺎ ﺻﺮﻳﺢ ﺑﻮد‪ .‬او ﮔﻔﺖ‪» :‬اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت در ﭘﺎرﻳﺲ روزﻫﺎﺋﻲ ﻣﺎﻧﻨﺪ روزﻫﺎيِ ژوﺋﻦ را ﺑﺎزﻣﻲﮔﺮداﻧﺪ«‪ .‬ﭘﺎﺳﺦ ﻣﺎ اﻳﻦ ﺑﻮد‪» :‬ﻣﺎ ﺑﺎﻳﺪ‬ ‫ﺑﻲﭘﺎرﻳﺲ‪ ،‬ﻛﺎرﻣﺎن را ﭘﻴﺶ ﺑﺒﺮﻳﻢ«‪ .‬ﻫﻤﻪي اﻳﻦﻫﺎ ﻳﺎوه ﺑﻮد‪ .‬واﻧﮕﻬﻲ‪ ،‬ﻋﺪهاي از ﻓﺮﻣﺎﻧﺪارﻫﺎ‪ ،‬ﻋﺎﺟﺰ از ﻧﻔﻮذ ﺑﺮ اﻃﺮاﻓﻴﺎن ﺧﻮد‪،‬‬ ‫اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت ﻣﺤﺘﺮﻣﺎﻧﻪ را ﺗﻮﺻﻴﻪ ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﮔﺎﻣﺒﺘﺎ ﻛﻪ ﺗﻮان دﺳﺖ و ﭘﻨﺠﻪ ﻧﺮم ﻛﺮدن ﺑﺎ ﻣﺸﻜﻼت واﻗﻌﻲ آن ﻣﻮﻗﻌﻴﺖ را ﻧﺪاﺷﺖ‪،‬‬ ‫ﺑﻪاﻳﻦ ﺧﻴﺎل اﻓﺘﺎد ﻛﻪ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ آنﻫﺎ را ﺑﺎ ﻟﻔﺎﻇﻲﻫﺎي دﻳﻜﺘﺎﺗﻮرﻣ‪Ĥ‬ﺑﺎﻧﻪي ﺧﻮد ﺗﻐﻴﻴﺮ دﻫﺪ‪.‬‬ ‫آﻳﺎ او ﻳﻚ اﻧﻘﻼب ﺳﻴﺎﺳﻲ ﺑﺰرگ اﻧﺠﺎم داد؟ ﻧﻪ‪ .‬ﺗﻤﺎم ﺑﺮﻧﺎﻣﻪي او ﻋﺒﺎرت ﺑﻮد از »ﺣﻔﻆ ﻧﻈﻢ و آزادي و ﭘﻴﺶﺑﺮد‬ ‫ﺟﻨﮓ«]‪ .[49‬ﻛﺮﻣﻴﻮ ﺑﻨﺎﭘﺎرﺗﻴﺴﺖﻫﺎ را »ﺟﻤﻬﻮريﺧﻮاﻫﺎن ﺑﻪﺑﻴﺮاﻫﻪ رﻓﺘﻪ« ﺧﻮاﻧﺪه ﺑﻮد‪ .‬ﮔﺎﻣﺒﺘﺎ ﺑﻪوﻃﻦﭘﺮﺳﺘﻲ ﻣﺮﺗﺠﻌﺎن ﺑﺎور‬ ‫داﺷﺖ ﻳﺎ ﺗﻈﺎﻫﺮ ﻣﻲﻛﺮد ﻛﻪ ﺑﺎور دارد‪ .‬ﭼﻨﺪ ﺳﺮﺑﺎز ﻣﺰدور ﭘﺎپ ﻛﻪ آﻣﺎدﮔﻲ ﺧﻮد را اﻋﻼم ﻛﺮدﻧﺪ‪ ،‬ﺳﺮﺳﭙﺮدﮔﻲ ﭼﺎﻛﺮاﻧﻪي‬ ‫ژﻧﺮالﻫﺎي ﺑﻨﺎﭘﺎرﺗﻴﺴﺖ و ﭼﺎﭘﻠﻮﺳﻲ ﭼﻨﺪ اﺳﻘﻒ]‪ [50‬ﺑﺮاي ﻓﺮﻳﻔﺘﻦ او ﻛﺎﻓﻲ ﺑﻮد‪.‬‬ ‫او ﺗﺎﻛﺘﻴﻚ اﺳﻼف ﺧﻮد ﻣﺒﻨﻲ ﺑﺮ آﺷﺘﻲ ﻫﻤﮕﺎﻧﻲ را اداﻣﻪ داد و ﺣﺘﻲ ﺑﻪﻛﺎرﻣﻨﺪان دوﻟﺖ ﻣﺼﻮﻧﻴﺖ ﺑﺨﺸﻴﺪ‪ .‬در داﻳﺮهي‬ ‫داراﺋﻲ و ﺗﻌﻠﻴﻤﺎت ﻋﻤﻮﻣﻲ او و ﻫﻤﻜﺎراناش ﺑﻪﻃﻮرﻛﻠﻲ اﺧﺮاج ﻫﺮﻣﺄﻣﻮري را ﻏﺪﻏﻦ ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬دﺑﻴﺮﺧﺎﻧﻪي ﺟﻨﮓ ﺑﺮاي ﻳﻚ‬ ‫ﻣﺪت ﻃﻮﻻﻧﻲ ﺗﺤﺖ رﻳﺎﺳﺖ ﻋﺎﻟﻲ ﻳﻚ ﺑﻨﺎﭘﺎرﺗﻴﺴﺖ ﺑﺎﻗﻲ ﻣﺎﻧﺪ ﻛﻪ ﻫﻤﻮاره ﻳﻚ ﺟﻨﮓ ﭘﻨﻬﺎن را ﻋﻠﻴﻪ دﻓﺎع ﭘﻴﺶ ﻣﻲﺑﺮد‪.‬‬ ‫ﮔﺎﻣﺒﺘﺎ در ﺑﻌﻀﻲ از ﻓﺮﻣﺎﻧﺪاريﻫﺎ ﻫﻤﺎن ﻛﺎرﻣﻨﺪاﻧﻲ را ﺳﺮِ ﻛﺎر ﻧﮕﺎﻫﺪاﺷﺖ ﻛﻪ ﻓﻬﺮﺳﺖ ﻧﺎم ﻣﺤﺮوماﻟﺤﻘﻮقﻫﺎي دوم دﺳﺎﻣﺒﺮ‬ ‫‪ 1851‬را ﺗﻨﻈﻴﻢ ﻛﺮده ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﺑﻪاﺳﺘﺜﻨﺎي ﭼﻨﺪ ﺣﺎﻛﻢ ﻣﺤﻜﻤﻪﻫﺎي ﺻﻠﺢ و ﻣﻌﺪودي ﻗﺎﺿﻲ ﻫﻴﭻ ﺗﻐﻴﻴﺮي در ﭘﺮﺳﻨﻞ ﺳﻴﺎﺳﻲ‬ ‫ﺻﻮرت ﻧﮕﺮﻓﺖ و دﺳﺘﮕﺎه اداري دﺳﺖ ﻧﺨﻮرده ﺑﺎﻗﻲ ﻣﺎﻧﺪ‪ .‬آﻳﺎ او ﻓﺎﻗﺪ اوﺗﻮرﻳﺘﻪ ﺑﻮد؟ ﻫﻤﻜﺎران او در ﺷﻮرا ﺣﺘﻲ ﺟﺮأت دم‬ ‫ﺑﺮآوردن ﻫﻢ ﻧﺪاﺷﺘﻨﺪ‪ .‬ﻓﻘﻂ ﻓﺮﻣﺎﻧﺪارﻫﺎ او را ﻣﻲﺷﻨﺎﺧﺘﻨﺪ‪ .‬ژﻧﺮالﻫﺎ در ﺣﻀﻮر او رﻓﺘﺎر ﺑﭽﻪ دﺑﺴﺘﺎﻧﻲﻫﺎ را داﺷﺘﻨﺪ‪ .‬آﻳﺎ ﭘﺮﺳﻨﻞ‬ ‫ﻛﻢ داﺷﺖ؟ در اﻧﺠﻤﻦﻫﺎ ﻋﻨﺎﺻﺮ ﻗﺎﺑﻞ اﻋﺘﻤﺎدي وﺟﻮد داﺷﺖ‪ .‬ﺧﺮدهﺑﻮرژوازي و ﭘﺮوﻟﺘﺎرﻳﺎ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺴﺘﻨﺪ ﻛﺎدر اراﺋﻪ ﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﮔﺎﻣﺒﺘﺎ در اﻳﻦ ﺟﺎﻧﺐ ﺟﺰ ﻣﺎﻧﻊ‪ ،‬ﻫﺮجوﻣﺮج و ﻓﺪراﻟﻴﺴﻢ ﻧﻤﻲدﻳﺪ و ﺑﺎ ﺧﺸﻮﻧﺖ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎن آنﻫﺎ را ﻛﻨﺎر ﻣﻲزد‪ .‬ﻫﺮ اﺳﺘﺎن‬ ‫ﮔﺮوﻫﻲ از ﺟﻤﻬﻮريﺧﻮاﻫﺎن ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه و آزﻣﻮده داﺷﺖ ﻛﻪ ﻋﻼوه ﺑﺮ ادارهي دﻓﺎع‪ ،‬ﻣﻲﺷﺪ ﻧﻘﺶ ﺗﺴﺮﻳﻊﻛﻨﻨﺪه را ﻧﻴﺰ‪،‬‬ ‫ﺗﺤﺖ رﻳﺎﺳﺖ اﻋﻀﺎي ﻛﻤﻴﺴﻴﻮنﻫﺎ‪ ،‬ﺑﻪآنﻫﺎ ﺳﭙﺮد‪ .‬ﮔﺎﻣﺒﺘﺎ ﺗﻘﺮﻳﺒﺎً در ﻫﻤﻪﺟﺎ از ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﺑﻪآنﻫﺎ ﺳﺮ ﺑﺎز زد و ﻣﻌﺪودي را ﻫﻢ‬ ‫ﻛﻪ ﺑﻪﻛﺎر ﮔﻤﺎﺷﺖ‪ ،‬ﻣﻲداﻧﺴﺖ ﻛﻪ ﭼﻄﻮر دﺳﺖ و ﭘﺎيﺷﺎن را ﻣﺤﻜﻢ ﺑﺒﻨﺪد‪ .‬او ﻫﻤﻪي ﻗﺪرت را در دﺳﺖ ﻓﺮﻣﺎﻧﺪارﻫﺎ ﻗﺮار داد‬ ‫ﻛﻪ اﻛﺜﺮ آنﻫﺎ از وﻳﺮاﻧﻪﻫﺎي ‪ 1848‬و ﻳﺎ ﻫﻤﻜﺎراناش در ﻛﻨﻔﺮاﻧﺲ ﻣﻮﻟﻪ ﺑﻮدﻧﺪ]‪ :[51‬ﻛﻢ دل‪ ،‬ﭘﺮﺣﺮف‪ ،‬ﺧﺠﻮل و ﺑﺴﻴﺎري از‬ ‫آنﻫﺎ ﻧﮕﺮان ﺧﻮﺷﻨﺎﻣﻲ ﺧﻮد و ﻳﺎ ﻣﺘﺮﺻﺪ اﻳﻦﻛﻪ در ﻣﺤﻞِ ﻣﺄﻣﻮرﻳﺖﺷﺎن آﺷﻴﺎﻧﻪاي ﺑﺮاي ﺧﻮد ﺑﺴﺎزﻧﺪ‪.‬‬

‫‪48‬‬

‫دﻓﺎع در ﺷﻬﺮﺳﺘﺎنﻫﺎ ﺑﺮاﻳﻦ دو ﭘﺎﻳﻪ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺖ‪ :‬دﺑﻴﺮﺧﺎﻧﻪي ﺟﻨﮓ و ﻓﺮﻣﺎﻧﺪارﻫﺎ‪ .‬ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺑﺮاﺳﺎس اﻳﻦ ﻃﺮح اﺑﻠﻬﺎﻧﻪي‬ ‫آﺷﺘﻲ اداره ﻣﻲﺷﺪ‪.‬‬ ‫آﻳﺎ اﻳﻦ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪهي ﻣﺴﺌﻮل ﺟﺪﻳﺪ دﺳﺖﻛﻢ ﻳﻚ ﻧﻈﺮﻳﻪي ﻧﻈﺎﻣﻲ ﻣﺤﻜﻢ ﺑﺎ ﺧﻮد آورده اﺳﺖ؟ »ﻫﻴﭻﻛﺲ در ﺣﻜﻮﻣﺖ‪ ،‬ﻧﻪ‬ ‫ژﻧﺮال ﺗﺮوﺷﻮ ﻧﻪ ژﻧﺮال ﻟﻔﻠﻮ‪ ،‬ﻫﻴﭻﻛﺲ ﭘﻴﺶﻧﻬﺎد ﻫﻴﭻ ﺟﻨﮕﻲ‪ ،‬از ﻫﺮﻧﻮع ﻛﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻧﻜﺮده ﺑﻮد«]‪ .[52‬آﻳﺎ او دﺳﺖﻛﻢ آن‬ ‫ﺳﺮﻋﺖ اﻧﺘﻘﺎﻟﻲ را داﺷﺖ ﻛﻪ ﻣﻌﻤﻮﻻً ﻛﻤﺒﻮد ﺗﺠﺮﺑﻪ را ﺟﺒﺮان ﻣﻲﻛﻨﺪ؟ او ﭘﺲ از ﺑﻴﺴﺖ روز‪ ،‬ﻣﻮﻗﻌﻴﺖ ﻧﻈﺎﻣﻲ در ﺷﻬﺮﺳﺘﺎنﻫﺎ‬ ‫را ﺑﻬﺘﺮ از زﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ در ﭘﺎرﻳﺲ ﺑﻮد‪ ،‬ﻧﻤﻲﻓﻬﻤﻴﺪ‪ .‬ﺗﺴﻠﻴﻢ ﻣﺪس او را ﺑﻪﺻﺪور ﺑﻴﺎﻧﻴﻪﻫﺎي ﺧﺸﻢآﻟﻮد واداﺷﺖ؛ وﻟﻲ او از ﻫﻴﭻﻳﻚ‬ ‫ﻫﻤﻜﺎراناش در ﺷﻬﺮداري ﻣﺮﻛﺰي ﭘﺎرﻳﺲ ﺑﻴﺶﺗﺮ ﺑﺮاﻳﻦ اﻣﺮ وﻗﻮف ﻧﺪاﺷﺖ‪ ،‬ﻛﻪ درﺳﺖ ﻫﻤﻴﻦ زﻣﺎن‪ ،‬وﻗﺖ دﺳﺖ زدن‬ ‫ﺑﻪﻋﻤﻠﻴﺎت ﻗﻄﻌﻲ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﺑﻪاﺳﺘﺜﻨﺎي ﺳﻪ ﺗﻴﭗ )‪ 30/000‬ﻧﻔﺮ( و ﺑﺨﺶ اﻋﻈﻢ ﺳﻮاره ﻧﻈﺎم‪ ،‬آﻟﻤﺎنﻫﺎ ﺑﺮاي اﺷﻐﺎل ﭘﺎرﻳﺲ ﻧﺎﮔﺰﻳﺮ ﺑﻮدﻧﺪ ﻫﻤﻪي‬ ‫ﻧﻔﺮات ﺧﻮد را ﺑﻜﺎر ﺑﮕﻴﺮﻧﺪ و در آن ﺻﻮرت ﻫﻴﭻ ذﺧﻴﺮهاي ﺑﺮايﺷﺎن ﺑﺎﻗﻲ ﻧﻤﻲﻣﺎﻧﺪ‪ .‬ﻧﻴﺮوﻫﺎي ﻣﺎ در ﻟﻮار‪ ،‬اﻳﻦ ﺳﻪ ﺗﻴﭗ را در‬ ‫اورﻟﺌﺎن و ﺷﺎﺗﻮدون ﻣﺘﻮﻗﻒ ﻛﺮده ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﺳﻮاره ﻧﻈﺎم ﻛﻪ در ﻣﻨﺎﻃﻖ وﺳﻴﻌﻲ در ﻏﺮب و ﺷﻤﺎل و ﺷﺮق ﭘﺮاﻛﻨﺪه ﺑﻮد‪،‬‬ ‫ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﺴﺖ در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﭘﻴﺎده ﻧﻈﺎم اﻳﺴﺘﺎدﮔﻲ ﻛﻨﺪ‪ .‬در ﭘﺎﻳﺎن اﻛﺘﺒﺮ‪ ،‬ارﺗﺸﻲ ﻛﻪ در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﭘﺎرﻳﺲ ﻗﺮار داﺷﺖ‪ ،‬ﺑﺎ آنﻛﻪ ﻣﻮاﺿﻊ‬ ‫ﺧﻮد را از ﺳﻤﺖ‪ ‬اﻳﻦ ﺷﻬﺮ ﺷﺪﻳﺪاً ﻣﺴﺘﺤﻜﻢ ﻛﺮده ﺑﻮد‪ ،‬اﻣﺎ از ﺟﺎﻧﺐ ﺷﻬﺮﺳﺘﺎنﻫﺎ ﻫﻴﭻ ﺣﻔﺎﻇﻲ ﻧﺪاﺷﺖ‪ .‬در ﭼﻨﻴﻦ ﺣﺎﻟﺘﻲ‪ ،‬ﭘﻴﺪا‬ ‫ﺷﺪن ﺳﺮوﻛﻠﻪي ‪ 50/000‬ﻧﻔﺮ‪ ،‬ﻫﺮﭼﻨﺪ از ﺳﺮﺑﺎزان ﺟﻮان‪ ،‬ﻣﻤﻜﻦ ﺑﻮد ﭘﺮوﺳﻲﻫﺎ را ﺑﻪﺑﺮداﺷﺘﻦ ﻣﺤﺎﺻﺮه ﻣﺠﺒﻮر ﻛﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﻣﻮﻟﺘﻜﻪ ﻛﺴﻲ ﻧﺒﻮد ﻛﻪ ﺧﻄﺮ را ﻧﺎدﻳﺪه ﺑﮕﻴﺮد‪ .‬او ﺗﺼﻤﻴﻢ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮد ﺗﺎ در ﺻﻮرت ﻧﻴﺎز ﻣﺤﺎﺻﺮه را ﺑﺮدارد؛ ﭘﺎرك ادوات‬ ‫ﺗﻮپﺧﺎﻧﻪ را ﻛﻪ در آنوﻗﺖ در وﻳﻠﻜﻮﺑﻠﻪ در ﺣﺎل ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺑﻮد‪ ،‬ﻗﺮﺑﺎﻧﻲ ﻛﻨﺪ؛ ارﺗﺶ ﺧﻮد را ﺑﺮاي ﻋﻤﻠﻴﺎت در ﻓﻀﺎي ﺑﺎز ﺑﻴﺮون‬ ‫ﺷﻬﺮ ﻣﺘﻤﺮﻛﺰ ﻧﻤﺎﻳﺪ؛ و ﻣﺤﺎﺻﺮه را ﻓﻘﻂ ﭘﺲ از ﭘﻴﺮوزي‪ ،‬ﻳﻌﻨﻲ ﭘﺲ از رﺳﻴﺪن ارﺗﺶ ﻣﺪس از ﻧﻮ ﺑﺮﻗﺮار ﺳﺎزد‪ .‬ﻳﻚ ﺷﺎﻫﺪ‬ ‫ﻋﻴﻨﻲ‪ ،‬ﺳﺮﻫﻨﮓ ﺳﻮﺋﻴﺴﻲ د‪‬رﻻش ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ‪» :‬ﻫﻤﻪﭼﻴﺰ ﺑﺮاي ﺷﺒﻴﺨﻮن ﻣﺎ آﻣﺎده ﺑﻮد‪ .‬ﻣﺎ ﻓﻘﻂ ﻣﻲﺑﺎﻳﺴﺖ ﻧﻴﺮوﻫﺎيﻣﺎن را ﺟﻤﻊ‬ ‫و ﺟﻮر ﻣﻲﻛﺮدﻳﻢ«‪ .‬روزﻧﺎﻣﻪﻫﺎي رﺳﻤﻲ ﺑﺮﻟﻦ از ﭘﻴﺶ اﻓﻜﺎر ﻋﻤﻮﻣﻲ را ﺑﺮاي اﻳﻦ واﻗﻌﻪ آﻣﺎده ﻛﺮده ﺑﻮدﻧﺪ‪.‬‬ ‫اﮔﺮ ﻣﺤﺎﺻﺮهي ﭘﺎرﻳﺲ ـﺣﺘﻲ ﻣﻮﻗﺘﺎًـ ﺑﺮداﺷﺘﻪ ﻣﻲﺷﺪ‪ ،‬اﻳﻦ اﻣﻜﺎن وﺟﻮد داﺷﺖ ﻛﻪ ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر اروﭘﺎ ﺑﻪﻳﻚ ﺻﻠﺢ‬ ‫ﺷﺮاﻓﺘﻤﻨﺪاﻧﻪ دﺳﺖ ﻳﺎﻓﺖ‪ .‬اﻳﻦ اﻣﺮ ﺗﻘﺮﻳﺒﺎً ﻣﺴﻠﻢ ﺑﻮد‪ .‬ﭘﺲ از آنﻛﻪ ﭘﺎرﻳﺲ و ﻓﺮاﻧﺴﻪ اﻋﺘﻤﺎد ﺑﻪﻧﻔﺲ ﺣﻴﺎتﺑﺨﺶ ﺧﻮد را ﺑﺎز‬ ‫ﻣﻲﻳﺎﻓﺘﻨﺪ و دوﺑﺎره ﺑﻪاﻳﻦ ﺷﻬﺮ ﺑﺰرگ آذوﻗﻪ ﻣﻲرﺳﻴﺪ و درﻧﺘﻴﺠﻪ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻃﻮﻻﻧﻲ ﻣﻲﺷﺪ‪ ،‬زﻣﺎن ﻻزم ﺑﺮاي ﺗﺠﺪﻳﺪ ﺳﺎزﻣﺎن‬ ‫ارﺗﺶ ﺷﻬﺮﺳﺘﺎنﻫﺎ ﻧﻴﺰ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺴﺖ ﻓﺮاﻫﻢ ﮔﺮدد‪.‬‬ ‫در ﭘﺎﻳﺎن اﻛﺘﺒﺮ‪ ،‬ﺗﺸﻜﻴﻞ ارﺗﺶ ﻟﻮار ﭘﻴﺶرﻓﺖﻫﺎي ﺧﻮﺑﻲ ﻛﺮده ﺑﻮد‪ ،‬ﺳﭙﺎه ﭘﺎﻧﺰدﻫﻢ در ﺳﺎﻟﺒﺮي و ﺳﭙﺎه ﺷﺎﻧﺰدﻫﻢ در ﺑﻠﻮا‬ ‫ﻧﻔﺮاتﺷﺎن ﺑﻪ ‪ 80/000‬ﺑﺎﻟﻎ ﺷﺪه ﺑﻮد‪ .‬اﮔﺮ اﻳﻦ ارﺗﺶ از ﻣﻴﺎن ﺑﺎوارﻳﺎﺋﻲﻫﺎ در اورﻟﺌﺎن و ﭘﺮوﺳﻲﻫﺎ در ﺷﺎﺗﻮدون ﻋﺒﻮر ﻛﺮده‬ ‫ﺑﻮد؛ اﮔﺮ ـﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪﺑﺮﺗﺮي ﻋﺪدي اﻳﻦ ﻛﺎر آﺳﺎﻧﻲ ﺑﻮدـ دﺷﻤﻦ را ﻳﻜﻲ ﭘﺲ از دﻳﮕﺮي درﻫﻢ ﺷﻜﺴﺘﻪ ﺑﻮدﻳﻢ‪ ،‬راه ﭘﺎرﻳﺲ ﺑﺎز‬ ‫ﻣﻲﺷﺪ و ﻧﺠﺎت آن ﺗﻘﺮﻳﺒﺎً ﻣﺴﻠﻢ ﺑﻮد‪.‬‬ ‫ﻫﻴﺌﺖ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﻲ در ﺗﻮر ﭼﻨﺪان دوراﻧﺪﻳﺸﻲ ﺑﺨﺮج ﻧﺪاد و ﻧﻴﺮوي ﺧﻮد را ﻣﻨﺤﺼﺮ ﺑﻪﻧﺠﺎت اورﻟﺌﺎن ﻛﺮد ﺗﺎ در آنﺟﺎ ﻳﻚ‬ ‫اردوﮔﺎه ﺳﻨﮕﺮﺑﻨﺪي ﺷﺪه ﺑﺮﭘﺎ ﻛﻨﺪ‪ .‬در ‪ 26‬اﻛﺘﺒﺮ‪ ،‬ژﻧﺮال دورِل د‪‬ﭘﺎﻻدﻳﻦ ﻛﻪ از ﻃﺮف ﮔﺎﻣﺒﺘﺎ ﺑﻪﺳﺮﻓﺮﻣﺎﻧﺪﻫﻲ اﻳﻦ دو ﺳﭙﺎه‬ ‫ﻣﻨﺼﻮب ﺷﺪه ﺑﻮد‪ ،‬دﺳﺘﻮر ﻳﺎﻓﺖ ﺗﺎ ﺷﻬﺮ را از دﺳﺖ ﺑﺎوارﻳﺎﺋﻲﻫﺎ ﻧﺠﺎت دﻫﺪ‪ .‬او ﺳﻨﺎﺗﻮر ﺑﻮد‪ :‬ﻣﺮﺗﺠﻌﻲ ﺧﺸﮓ ﻣﻐﺰ و‬ ‫ﺳﺮﻳﻊاﻟﻌﻤﻞ‪ ،‬در ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ ﺣﺎﻟﺖ اﻓﺴﺮي ﻛﻪ ﺑﻪدرد رﻫﺒﺮي ﺳﺮﺑﺎزان ﻣﺰدور ﺧﺎرﺟﻲ ﻣﻲﺧﻮرد و در ﺑﺎﻃﻦ از دﻓﺎع ﻛﺮاﻫﺖ داﺷﺖ‪.‬‬ ‫ﻗﺮار ﺷﺪ ﻛﻪ ﺣﻤﻠﻪ از ﺑﻠﻮآ ﺻﻮرت ﺑﮕﻴﺮد‪ .‬ﺑﻪﺟﺎي آن ﻛﻪ ﺳﭙﺎه ﭘﺎﻧﺰدﻫﻢ را ﭘﻴﺎده ﺑﺒﺮﻧﺪ ﻛﻪ از ﻃﺮﻳﻖ روﻣﻮراﻧﺘﻴﻦ ﭼﻬﻞ و ﻫﺸﺖ‬ ‫ﺳﺎﻋﺖ ﻃﻮل ﻣﻲﻛﺸﻴﺪ‪ ،‬ﻫﻴﺌﺖ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﻲ آن را ﺑﺎ راهآﻫﻦ وﻳﺮزون ﺑﻪﺗﻮر ﻓﺮﺳﺘﺎد؛ ﺳﻔﺮي ﻛﻪ ﭘﻨﺞ روز ﻃﻮل ﻛﺸﻴﺪ و‬ ‫ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﺴﺖ از دﺷﻤﻦ ﭘﻨﻬﺎن ﺑﻤﺎﻧﺪ‪ .‬ﺑﺎ وﺟﻮد اﻳﻦ در ‪ 28‬اﻛﺘﺒﺮ دورل ﺑﺎ دﺳﺖﻛﻢ ‪ 40/000‬ﻧﻔﺮ روﺑﺮوي ﺑﻠﻮآ اردو زد و ﻗﺮار‬ ‫ﺑﻮد ﻛﻪ روز ﺑﻌﺪ ﻋﺎزم اورﻟﺌﺎن ﺷﻮد‪.‬‬

‫‪49‬‬

‫ﺳﺎﻋﺖ ﻧﻪ ﺷﺐ ‪ 28‬اﻛﺘﺒﺮ ﻓﺮﻣﺎﻧﺪهي آﻟﻤﺎﻧﻲ او را از »ﺗﺴﻠﻴﻢ ﻣﺪس« ﻣﻄﻠﻊ ﻛﺮد‪ .‬دورل روي اﻳﻦ ﺑﻬﺎﻧﻪ ﭘﺮﻳﺪ و ﺑﻪﺗﻮر‬ ‫ﺗﻠﮕﺮاف ﻛﺮد ﻛﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﺣﺮﻛﺖ ﺧﻮد را ﻟﻐﻮ ﻛﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﻳﻚ ژﻧﺮال اﻧﺪك ﻻﻳﻖ و اﻧﺪﻛﻲ ﺑﺎ ﺣﺴﻦ ﻧﻴﺖ ـﺑﺮﻋﻜﺲـ در ﭼﻨﻴﻦ ﻣﻮﻗﻌﻴﺘﻲ ﻫﻤﻪﭼﻴﺰ را ﺷﺘﺎب ﻣﻲداد‪ .‬ﭼﻮنﻛﻪ ارﺗﺶ‬ ‫ﻣﻘﺎﺑﻞ ﻣﺪس ﺣﺎﻻ آزاد ﺷﺪه ﺑﻮد و ﺑﻪﺳﻤﺖ ﻣﺮﻛﺰ ﻓﺮاﻧﺴﻪ ﺳﺮازﻳﺮ ﻣﻲﺷﺪ‪ ،‬ﺑﺮاي ﭘﻴﺶدﺳﺘﻲ ﻛﺮدن ﺑﺮاو ﻳﻚ روز را ﻫﻢ‬ ‫ﻧﻤﻲﺑﺎﻳﺴﺖ از دﺳﺖ ﻣﻲداد‪ .‬ﻫﺮﺳﺎﻋﺖ ﻏﻨﻴﻤﺖ ﺑﻮد‪ .‬اﻳﻦﺟﺎ ﻧﻘﻄﻪي ﻋﻄﻒ ﺣﺴﺎس ﺟﻨﮓ ﺑﻮد‪.‬‬ ‫ﻫﻴﺌﺖ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﻲ در ﺗﻮر ﻫﻢ ﺑﻪاﻧﺪازهي دورل اﺣﻤﻖ ﺑﻮد‪ .‬ﺑﻪﺟﺎي ﺑﺮﻛﻨﺎر ﻛﺮدن او ﺑﻪآه و زاري اﻛﺘﻔﺎ ﻛﺮد و ﺑﻪاو دﺳﺘﻮر‬ ‫داد ﺗﺎ ﻧﻴﺮوﻫﺎﻳﺶ را ﻣﺘﻤﺮﻛﺰ ﻛﻨﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﺗﻤﺮﻛﺰ ﻗﻮا در ﺳﻮم ﻧﻮاﻣﺒﺮ ﭘﺎﻳﺎن ﻳﺎﻓﺖ]‪ .[53‬دورل در آن وﻗﺖ ‪ 70/000‬ﺳﺮﺑﺎز در‬ ‫اﺧﺘﻴﺎر داﺷﺖ ﻛﻪ از ﻣ‪‬ﺮ ﺗﺎ ﻣﺎرﺷ‪‬ﻨﻮار ﻣﺴﺘﻘﺮ ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬او اﺣﺘﻤﺎﻻً ﻗﺒﻞ از آن ﻛﻪ وﻗﺎﻳﻊ ﻏﺎﻓﻞﮔﻴﺮش ﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬ﻫﻮاﺋﻲ ﺗﺎزه ﻛﺮده ﺑﻮد‪.‬‬ ‫در ﻫﻤﺎن روز ﻳﻚ ﺑﺮﻳﮕﺎد ﻛﺎﻣﻞ ﺳﻮاره ﻧﻈﺎم ﺑﻪﻧﺎﭼﺎر ﻣﺎﻧﺖ را رﻫﺎ ﻛﺮده ﺑﻮد و در ﻣﻘﺎﺑﻞ دﺳﺘﻪﻫﺎﺋﻲ از ﻧﻴﺮوﻫﺎي ﻧﺎﻣﻨﻈﻢ‬ ‫ﻋﻘﺐﻧﺸﻴﻨﻲ ﻛﺮد‪ .‬ﻧﻴﺮوﻫﺎي ﻓﺮاﻧﺴﻪ در ﺣﺎل ﺣﺮﻛﺖ از ﻛﻮروﻳﻞ ﺑﻪﺳﻤﺖ ﺷﺎرﺗﺮ دﻳﺪه ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬دورل ﺗﻜﺎن ﻧﺨﻮرد و ﻫﻴﺌﺖ‬ ‫ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﻲ ﻫﻢ ﺑﻪاﻧﺪازهي او زﻣﻴﻦﮔﻴﺮ ﻣﺎﻧﺪ‪ .‬در ‪ 4‬ﻧﻮاﻣﺒﺮ‪ ،‬ﻓﺮِﺳﻴﻨﻪ‪ ،‬ﻧﻤﺎﻳﻨﺪهي ﻣﺴﺌﻮل ﺟﻨﮓ]‪ [54‬در ﻧﺎﻣﻪاي ﻧﻮﺷﺖ‪» :‬ﺟﻨﺎب‬ ‫وزﻳﺮ‪ ،‬ﭼﻨﺪ روز اﺳﺖ ﻛﻪ ﻧﻪ ارﺗﺶ و ﻧﻪ ﺷﺨﺺ ﻣﻦ ﻧﻤﻲداﻧﻴﻢ ﻛﻪ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺻﻠﺢ ﻣﻲﺧﻮاﻫﺪ ﻳﺎ ﺟﻨﮓ‪ .‬در اﻳﻦ ﻟﺤﻈﻪ‪ ،‬درﺳﺖ‬ ‫ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ ﻣﺎ آﻣﺎدهاﻳﻢ ﺗﺎ ﻧﻘﺸﻪﻫﺎﺋﻲ را ﻛﻪ ﺑﺎ زﺣﻤﺖ ﺗﻬﻴﻪ ﺷﺪهاﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻪاﻧﺠﺎم ﺑﺮﺳﺎﻧﻴﻢ؛ ﺷﺎﻳﻌﻪ آﺗﺶﺑﺲ ذﻫﻦ ژﻧﺮالﻫﺎي ﻣﺎ و‬ ‫ﺧﻮد ﻣﺮا ﻣﺸﻮش ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬ﻣﻦ ﺳﻌﻲ ﻣﻲﻛﻨﻢ ﺑﻪآنﻫﺎ روﺣﻴﻪ ﺑﺪﻫﻢ و آنﻫﺎ را ﺑﻪﻛﺎر ﺗﺸﻮﻳﻖ ﻛﻨﻢ‪ ،‬وﻟﻲ ﻣﻄﻤﺌﻦ ﻧﻴﺴﺘﻢ ﻛﻪ ﻓﺮدا‬ ‫از ﻃﺮف ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺳﺮزﻧﺶ ﻧﺸﻮم«‪ .‬ﻫﻤﺎن روز ﮔﺎﻣﺒﺘﺎ ﺟﻮاب داد‪» :‬ﻣﻦ در ﻣﻮرد آﺛﺎر ﻧﺎﺧﻮشآﻳﻨﺪ ﺗﺮدﻳﺪﻫﺎي ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺑﺎ ﺷﻤﺎ‬ ‫ﻣﻮاﻓﻘﻢ‪ .‬از اﻣﺮوز ﻣﺎ ﺑﺎﻳﺪ در ﻣﻮرد ﺣﺮﻛﺖ ﺑﻪﭘﻴﺶ ﺧﻮد ﺗﺼﻤﻴﻢ ﺑﮕﻴﺮﻳﻢ«‪ .‬در ‪ 7‬ﻧﻮاﻣﺒﺮ‪ ،‬دورل ﻫﻨﻮز ﺑﻲﺣﺮﻛﺖ ﻣﺎﻧﺪه ﺑﻮد‪.‬‬ ‫ﺑﺎﻻﺧﺮه‪ ،‬در ‪ 8‬ﻧﻮاﻣﺒﺮ ﺣﺮﻛﺖ ﻛﺮد‪ ،‬ﺣﺪود ‪ 15‬ﻛﻴﻠﻮﻣﺘﺮ راه رﻓﺖ و ﻋﺼﺮ ﻫﻤﺎن روز دوﺑﺎره از ﺗﻮﻗﻒ ﺑﺮاي اﺳﺘﺮاﺣﺖ ﺻﺤﺒﺖ‬ ‫ﻛﺮد]‪ .[55‬ﻧﻴﺮوﻫﺎﻳﺶ درﺟﻤﻊ ﺑﺎﻟﻎ ﺑﺮ ‪ 100/000‬ﻧﻔﺮ ﻣﻲﺷﺪ‪ .‬روز ‪ 9‬ﻧﻮاﻣﺒﺮ ﺗﺼﻤﻴﻢ ﮔﺮﻓﺖ ﻛﻪ در ﻛﻮﻟﻤﻴﻴِﻪ ﺣﻤﻠﻪ ﻛﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﺑﺎوارﻳﺎﺋﻲﻫﺎ ﻓﻮراً اورﻟﺌﺎن را ﺗﺨﻠﻴﻪ ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬دورل ﺑﺪون آنﻛﻪ آنﻫﺎ را ﺗﻌﻘﻴﺐ ﻛﻨﺪ‪ ،‬اﻋﻼم ﻛﺮد ﻛﻪ ﻗﺼﺪ دارد ﻣﻮاﺿﻊ ﺧﻮد را در‬ ‫ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺷﻬﺮ ﺗﺤﻜﻴﻢ ﻧﻤﺎﻳﺪ‪ .‬ﻫﻴﺌﺖ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﻲ ﻫﻢ او را آزاد ﮔﺬاﺷﺖ ﺗﺎ ﻫﺮﻛﺎر ﻣﻲﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻜﻨﺪ و ﻫﻴﭻ ﻓﺮﻣﺎﻧﻲ ﺑﺮاي ﺗﻌﻘﻴﺐ‬ ‫دﺷﻤﻦ ﺑﻪاو ﻧﺪاد]‪ .[56‬ﺳﻪ روز ﺑﻌﺪ‪ ،‬ﮔﺎﻣﺒﺘﺎ ﺑﻪﻣﻘﺮ ﺳﺮﻓﺮﻣﺎﻧﺪﻫﻲ آﻣﺪ و اﻗﺪاﻣﺎت دورل را ﺗﺄﻳﻴﺪ ﻛﺮد‪ .‬در اﻳﻦ ﻓﺎﺻﻠﻪ‪ ،‬ﺑﺎوارﻳﺎﺋﻲﻫﺎ‬ ‫ﺑﻪﺗﻮري ﺑﺮﮔﺸﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ و دو ﺗﻴﭗ ﻛﻪ ﺑﺎ ﻋﺠﻠﻪ از ﻣﺪس ﺗﻮﺳﻂ راهآﻫﻦ اﻋﺰام ﺷﺪه ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﻪﻣﻘﺎﺑﻞ ﭘﺎرﻳﺲ رﺳﻴﺪه ﺑﻮد‪ .‬ﻣﻮﻟﺘﻜﻪ‬ ‫ﺗﻮاﻧﺴﺖ ﺑﺪون ﻫﻴﭻ ﻣﺎﻧﻌﻲ ﺗﻴﭗ ‪ 17‬ﭘﺮوس را ﺑﻪﺗﻮري ﺑﻔﺮﺳﺘﺪ و اﻳﻦ ﺗﻴﭗ در ﺗﺎرﻳﺦ ‪ 12‬ﻧﻮاﻣﺒﺮ ﺑﻪآنﺟﺎ رﺳﻴﺪ‪ .‬ﺳﻪ ﺳﭙﺎه دﻳﮕﺮ‬ ‫ارﺗﺶ ﻣﺪس ﺑﺎ ﺣﺮﻛﺘﻲ اﺿﻄﺮاري ﺑﻪﺳ‪‬ﻦ ﻧﺰدﻳﻚ ﺷﺪ‪ .‬ﻧﺎداﻧﻲ ﻫﻴﺌﺖ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﻲ‪ ،‬ﻗﺼﻮر ﺗﺮوﺷﻮ و ﺳﻮء‪ ‬ﻧﻴﺖ و ﻧﺪاﻧﻢﻛﺎريﻫﺎي‬ ‫دورل ﺗﻨﻬﺎ ﻓﺮﺻﺖ ﺑﺮاي ﺷﻜﺴﺘﻦ ﻣﺤﺎﺻﺮهي ﭘﺎرﻳﺲ را ﺑﻪﻫﺪر داد‪.‬‬ ‫در ‪ 19‬ﻧﻮاﻣﺒﺮ‪ ،‬ارﺗﺶ ﻣﺪس ﻣﺴﺌﻮﻟﻴﺖ راهﺑﻨﺪان ﺷﻤﺎل و ﺟﻨﻮب را ﺑﺮﻋﻬﺪه داﺷﺖ‪ .‬از اﻳﻦ ﭘﺲ ﻫﻴﺌﺖ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﻲ ﻓﻘﻂ ﻳﻚ‬ ‫ﻧﻘﺶ داﺷﺖ ﻛﻪ ﺑﺎزي ﻛﻨﺪ و آن اﻳﻦ ﺑﻮد ﻛﻪ ارﺗﺶﻫﺎﺋﻲ ﻗﺎﺑﻞ ﻗﺒﻮل و ﻗﺎﺑﻞ ﻣﺎﻧﻮر ﺑﺮاي ﻓﺮاﻧﺴﻪ ﺗﺪارك ﺑﺒﻴﻨﺪ‪ ،‬و ﺑﺮاي اﻳﻦ ﻛﺎر‬ ‫ﻓﺮﺻﺖ ﻻزم را ﻫﻢ در اﺧﺘﻴﺎر داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ؛ ﻫﻤﺎن ﻛﺎري ﻛﻪ در ﻋﻬﺪ ﺑﺎﺳﺘﺎن روﻣﻲﻫﺎ ﻛﺮدﻧﺪ و اﻣﺮوز آﻣﺮﻳﻜﺎﺋﻲﻫﺎ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬ ‫اﻳﻦ ﻫﻴﺌﺖ ﺗﺮﺟﻴﺢ ﻣﻲداد ﻇﻮاﻫﺮ ﺑﻴﻬﻮده را ﻣﻬﻢ ﺟﻠﻮه دﻫﺪ‪ ،‬اﻓﻜﺎر ﻋﻤﻮﻣﻲ را ﺑﺎ ﺳﺮوﺻﺪاي ﺳﻼحﻫﺎ ﺳﺮﮔﺮم ﺳﺎزد و ﺗﺼﻮر‬ ‫ﻛﻨﺪ ﻛﻪ اﻳﻦ ﻛﺎرﻫﺎ ﭘﺮوﺳﻲﻫﺎ را ﻫﻢ ﮔﻴﺞ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬ﻧﻔﺮاﺗﻲ را ﺑﻪﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ﺑﺎ آنﻫﺎ ﻣﻲﻓﺮﺳﺘﺎد ﻛﻪ ﻫﻤﻴﻦ ﭼﻨﺪ روز ﭘﻴﺶ ﺟﻤﻊآوري‬ ‫ﺷﺪه ﺑﻮدﻧﺪ‪ :‬ﺑﺪون آﻣﻮزش‪ ،‬ﺑﺪون اﻧﻀﺒﺎط‪ ،‬ﺑﺪون اﺑﺰار ﺟﻨﮓ و ﻗﻄﻌﺎً ﻣﺤﻜﻮم ﺑﻪﺷﻜﺴﺖ‪ .‬ﻓﺮﻣﺎﻧﺪهﻫﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﻣﺴﺆﻟﻴﺖ‬ ‫ﺳﺎزﻣﺎﻧﺪﻫﻲ ﮔﺎردﻫﺎي ﻣﺘﺤﺮك و داوﻃﻠﺒﺎن ﭘﻴﻮﺳﺘﻦ ﺑﻪآنﻫﺎ را ﺑﺮﻋﻬﺪه داﺷﺘﻨﺪ‪ ،‬در ﻧﺰاﻋﻲ ﻣﺪاوم ﺑﺎ ژﻧﺮالﻫﺎ ﺑﻪﺳﺮ ﻣﻲﺑﺮدﻧﺪ و‬ ‫در ﺟﺰﺋﻴﺎت ﺗﺠﻬﻴﺰات ﺳﺮدرﮔﻢ ﺷﺪه ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ژﻧﺮالﻫﺎ ﻛﻪ ﻧﻤﻲداﻧﺴﺘﻨﺪ ﺑﺎ اﻳﻦ ﻧﻴﺮوﻫﺎي ﺑﺴﻴﺎر ﻣﺠﻬﺰ ﻛﺎري از ﭘﻴﺶ ﺑﺒﺮﻧﺪ‪،‬‬ ‫ﺑﺮﺣﺴﺐ اﺿﻄﺮار ﺣﺮﻛﺖ ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ]‪ .[57‬ﮔﺎﻣﺒﺘﺎ ﻫﻨﮕﺎم ورود در ﺑﻴﺎﻧﻴﻪي ﺧﻮد ﮔﻔﺘﻪ ﺑﻮد‪» :‬ﻣﺎ ﻓﺮﻣﺎﻧﺪﻫﺎن ﺟﻮان ﺧﻮاﻫﻴﻢ‬ ‫ﺳﺎﺧﺖ« و ﻓﺮﻣﺎﻧﺪﻫﻲﻫﺎي ﻣﻬﻢ ﺑﻪآدمﻫﺎي اﻣﭙﺮاﺗﻮري ﺳﭙﺮده ﺷﺪ ﻛﻪ ﻓﺮﺳﻮده‪ ،‬ﺟﺎﻫﻞ و ﻛﺎﻣﻼً ﺑﻲاﻃﻼع از ﺟﻨﮓﻫﺎي‬

‫‪50‬‬

‫وﻃﻦﭘﺮﺳﺘﺎﻧﻪ ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﺑﺮاي اﻳﻦ ﺳﺮﺑﺎزان ﺟﻮان ﻛﻪ ﻣﻲﺷﺪ ﺑﺎ ﭘﻴﺎمﻫﺎي ﭘﺮﺷﻮر ﺗﻜﺎنﺷﺎن داد‪ ،‬دورل از ﻛﻼم ﺧﺪاوﻧﺪ و ﻣﺰﻳﺖ‬ ‫ﺧﺪﻣﺖ ﺳﺨﻦ ﻣﻲراﻧﺪ]‪ .[58‬ﻫﻤﺪﺳﺖ ﺑﺎزن‪ ،‬ﺑﻮرﺑﺎﻛﻲ]‪ ،[59‬ﻫﻨﮕﺎم ﺑﺎزﮔﺸﺖ از اﻧﮕﻠﺴﺘﺎن ﻓﺮﻣﺎﻧﺪﻫﻲ ارﺗﺶ ﺷﺮق را ﺗﺤﻮﻳﻞ‬ ‫ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬ﺿﻌﻒ اﻳﻦ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪهي ﺟﺪﻳﺪ ﻣﺨﺎﻟﻔﺖ ﻫﻤﻪي ﻧﺎراﺿﻴﺎن را ﺗﺸﺪﻳﺪ ﻛﺮد‪ .‬ﮔﺎﻣﺒﺘﺎ از اﻓﺴﺮان ﭘﺮﺳﻴﺪ ﻛﻪ آﻳﺎ آنﻫﺎ ﺧﺪﻣﺖ‬ ‫ﺗﺤﺖ ﻓﺮﻣﺎﻧﺪﻫﻲ ﮔﺎرﻳﺒﺎﻟﺪي را ﻣﻲﭘﺬﻳﺮﻧﺪ]‪ .[60‬او ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﺑﻪآنﻫﺎ اﻣﻜﺎن داد ﭘﺎﺳﺦ رد ﺑﺪﻫﻨﺪ‪ ،‬ﺑﻠﻜﻪ ﻛﺸﻴﺸﻲ را ﻫﻢ ﻛﻪ روي‬ ‫ﻣﻨﺒﺮ ﺧﻄﺎﺑﻪ ﺑﺮاي ﺳﺮ اﻳﻦ ﻓﺮﻣﺎﻧﺪه ﻗﻴﻤﺖ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻛﺮده ﺑﻮد‪ ،‬آزاد ﻛﺮد‪ .‬او ﺑﺎ ﺗﻮاﺿﻊ ﺑﻪاﻓﺴﺮان ﺳﻠﻄﻨﺖﻃﻠﺐ ﺗﻮﺿﻴﺢ داد ﻛﻪ‬ ‫ﻣﺴﺌﻠﻪ ﻧﻪ ﺑﺮ ﺳﺮ دﻓﺎع از ﺟﻤﻬﻮري‪ ،‬ﺑﻠﻜﻪ ﺑﺮﺳﺮ دﻓﺎع از ﺳﺮزﻣﻴﻦ اﺳﺖ‪ .‬او ﺑﻪﺳﺮﺑﺎزان ﻣﺰدور ﭘﺎپ اﺟﺎزه داد ﻛﻪ ﭘﺮﭼﻢ ﻗﻠﺐ‬ ‫ﻣﻘﺪس را ﺑﺮاﻓﺮازﻧﺪ‪ .‬او ﺑﻪآدﻣﻴﺮال ﻓﻮرﻳﺸﻮن اﺟﺎزه داد ﺗﺎ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪدراﺧﺘﻴﺎر ﮔﺮﻓﺘﻦ ﺑﺤﺮﻳﻪ ﺑﺎ ﻫﻴﺌﺖ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﻲ ﻣﺨﺎﻟﻔﺖ‬ ‫ﻛﻨﺪ]‪ .[61‬او ﺑﺎ ﻋﺼﺒﺎﻧﻴﺖ ﻫﺮﻃﺮﺣﻲ ﺑﺮاي ﻗﺮﺿﻪي اﺟﺒﺎري را رد ﻛﺮد و از اﻣﻀﺎي آنﻫﺎﺋﻲ ﻛﻪ در ﭼﻨﺪ اﺳﺘﺎن ﺗﺼﻮﻳﺐ ﺷﺪه‬ ‫ﺑﻮد‪ ،‬ﺧﻮدداري ﻧﻤﻮد‪ .‬او ﺷﺮﻛﺖﻫﺎي راهآﻫﻦ را ﻛﻪ ﺣﻤﻞ و ﻧﻘﻞ را در ﻛﻨﺘﺮل ﺧﻮد داﺷﺘﻨﺪ‪ ،‬در دﺳﺖ ﻣﺮﺗﺠﻌﻴﻨﻲ واﮔﺬاﺷﺖ ﻛﻪ‬ ‫ﻫﻤﻮاره آﻣﺎدهي اﺷﻜﺎلﺗﺮاﺷﻲ ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬از ﭘﺎﻳﺎن ﻧﻮاﻣﺒﺮ‪ ،‬اﻳﻦ ﻓﺮﻣﺎنﻫﺎي ﺟﻨﺠﺎﻟﻲ و ﻣﺘﻨﺎﻗﺾ‪ ،‬اﻳﻦ اﻧﺒﻮه ﺗﺼﻤﻴﻤﺎت ﻏﻴﺮﻋﻤﻠﻲ‪ ،‬و‬ ‫اﻳﻦ اﺧﺘﻴﺎراﺗﻲ ﻛﻪ واﮔﺬار و ﭘﺲﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣﻲﺷﺪﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻪروﺷﻨﻲ ﺛﺎﺑﺖ ﻛﺮدﻧﺪ ﻛﻪ ﻓﻘﻂ ﻳﻚ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻛﺎذب ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫روﺳﺘﺎ اﻃﺎﻋﺖ ﻛﺮد و ﻫﻤﻪﭼﻴﺰ را ﺑﺎ ﻧﺎﺑﻴﻨﺎﺋﻲ و ﻣﻨﻔﻌﻼﻧﻪ ﭘﺬﻳﺮﻓﺖ‪ .‬ﺳﺮﺑﺎزان ﺳﻬﻤﻴﻪاي ﺑﺪون ﻣﺸﻜﻞ ﮔﺮدآوري ﺷﺪﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﻋﻠﻲرﻏﻢ ﻏﻴﺒﺖ ژاﻧﺪارﻣﺮي در ﻫﻤﺮاﻫﻲ ﺑﺎ ارﺗﺶ‪ ،‬در ﻣﻨﺎﻃﻖ روﺳﺘﺎﺋﻲ ﻣﻘﺎوﻣﺘﻲ در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺳﺮﺑﺎزﮔﻴﺮي وﺟﻮد ﻧﺪاﺷﺖ‪.‬‬ ‫اﻧﺠﻤﻦﻫﺎ ﺑﺎ اوﻟﻴﻦ ﺗﻮﺑﻴﺦ ﺟﺎزده ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﻓﻘﻂ در ‪ 31‬اﻛﺘﺒﺮ ﺣﺮﻛﺘﻲ ﺻﻮرت ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬اﻧﻘﻼﺑﻴﻮن ﻣﺎرﺳﻲ ﻛﻪ از ﺿﻌﻒ ﺷﻬﺮداريِ‬ ‫ﺧﻮد ﻋﺼﺒﺎﻧﻲ ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬اﻋﻼن ﻛﻤﻮن ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﻛﻠﻮزره ﻛﻪ از ژﻧﻮ از ﮔﺎﻣﺒﺘﺎي »ﭘﺮوﺳﻲ« ﺗﻘﺎﺿﺎ ﻛﺮده ﺑﻮد ﻛﻪ او را ﺑﻪﻓﺮﻣﺎﻧﺪﻫﻲ‬ ‫ﻳﻜﻲ از ﺳﭙﺎهﻫﺎي ارﺗﺶ ﻣﻨﺼﻮب ﻛﻨﺪ‪ ،‬در ﻣﺎرﺳﻲ ﻇﺎﻫﺮ ﺷﺪ و ﺧﻮد را ﺑﻪژﻧﺮاﻟﻲ رﺳﺎﻧﺪ؛ وﻟﻲ ﺑﻌﺪاً ﻋﻘﺐﮔﺮد ﻛﺮد و ﺑﻪﺳﻮﺋﻴﺲ‬ ‫ﺑﺮﮔﺸﺖ‪ .‬وﺟﺎﻫﺖ او ﻣﺎﻧﻊ از آن ﺷﺪ ﻛﻪ ﻣﺜﻞ ﻳﻚ ﺳﺮﺑﺎز ﺳﺎده ﺧﺪﻣﺖ ﻛﻨﺪ‪ .‬در ﺗﻮﻟﻮز اﻫﺎﻟﻲ‪ ‬ﻓﺮﻣﺎﻧﺪهي ارﺗﺶ را ﺑﻴﺮون ﻛﺮدﻧﺪ‪.‬‬ ‫در ﺳﻦ اﺗﻴﻴِﻦ‪ ،‬ﻛﻤﻮن ﻳﻚ ﺳﺎﻋﺖ دوام ﻳﺎﻓﺖ‪ .‬وﻟﻲ ﻫﻤﻪﺟﺎ ﻳﻚ ﻛﻠﻤﻪ ﻛﺎﻓﻲ ﺑﻮد ﺗﺎ اوﺗﻮرﻳﺘﻪ را دوﺑﺎره در دﺳﺖ ﻫﻴﺌﺖ‬ ‫ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﻲ ﺑﮕﺬارد‪ .‬دلﻧﮕﺮاﻧﻲ ﻫﻤﻪ از اﻳﺠﺎد ﻛﻢﺗﺮﻳﻦ ﻧﺎراﺣﺘﻲ ﺗﺎ اﻳﻦ ﺣﺪ ﺑﻮد‪ .‬اﻳﻦ اﻧﻔﻌﺎل ﻓﻘﻂ ﺑﻪﻛﺎر ﻣﺮﺗﺠﻌﻴﻦ آﻣﺪ‪ .‬ژزوﺋﻴﺖﻫﺎ‬ ‫ﻛﻪ دﺳﻴﺴﻪﻫﺎيﺷﺎن را از ﺳﺮ ﻣﻲﮔﺮﻓﺘﻨﺪ‪ ،‬ﺗﻮﺳﻂ ﮔﺎﻣﺒﺘﺎ دوﺑﺎره ﺑﻪﻣﺎرﺳﻲ ـﺷﻬﺮي ﻛﻪ ﺑﺮاﺛﺮ ﺧﺸﻢ ﻣﺮدم از آن اﺧﺮاج ﺷﺪه‬ ‫ﺑﻮدﻧﺪـ ﺑﺎزﮔﺸﺘﻨﺪ‪ .‬ﮔﺎﻣﺒﺘﺎ ﺗﻌﻠﻴﻖ ﻧﺸﺮﻳﺎﺗﻲ را ﻛﻪ ﻧﺎﻣﻪﻫﺎي ﺷﺎﻣﺒﻮر ]ﻛُﻨﺖ د‪‬ﺷﺎﻣﺒﻮر )‪1884‬ـ‪ (1820‬ﻧﻮهي ﺷﺎرل دﻫﻢ و ﻣﺪﻋﻲ‬ ‫ﺳﻠﻄﻨﺖ ﻓﺮاﻧﺴﻪ ـ م[ و د‪‬ﻣ‪‬ﻞ را ﻣﻨﺘﺸﺮ ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ‪ ،‬ﻟﻐﻮ ﻧﻤﻮد‪ .‬او ﻗﻀﺎت ﻋﻀﻮ ﻛﻤﻴﺴﻴﻮن ﻣﺨﺘﻠﻂ را ﺗﺤﺖ ﺣﻤﺎﻳﺖ ﺧﻮد ﮔﺮﻓﺖ و‬ ‫ﻗﺎﺿﻲ ﻋﺎﻣﻞ ﺳﺮﻛﻮب اﺳﺘﺎنِ وار را آزاد ﻛﺮد و ﻓﺮﻣﺎﻧﺪار ﺗﻮﻟﻮز را ﺑﻪﺧﺎﻃﺮ آنﻛﻪ ﻳﻜﻲ دﻳﮕﺮ از اﻳﻦ ﻗﻀﺎت را از ﻣﻘﺎماش در‬ ‫ِ‬ ‫ﻣﻨﻄﻘﻪي اوت ﮔﺎرون ﻣﻌﻠﻖ ﻛﺮده ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﺮﻛﻨﺎر ﻧﻤﻮد‪ .‬ﺑﻨﺎﭘﺎرﺗﻴﺴﺖﻫﺎ دوﺑﺎره ﻛﺎرﻫﺎ را در دﺳﺖ ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ]‪ .[62‬وﻗﺘﻲ ﻓﺮﻣﺎﻧﺪار‬ ‫ﺑﻮردو ﻛﻪ ﻳﻚ ﻟﻴﺒﺮال ﻓﻮق ﻣﻴﺎﻧﻪرو ﺑﻮد‪ ،‬اﺟﺎزه ﺧﻮاﺳﺖ ﺗﺎ ﺑﻌﻀﻲ از ﺳﺮﻛﺮدﮔﺎن ﺑﻨﺎﭘﺎرﺗﻴﺴﺖ را دﺳﺖﮔﻴﺮ ﻛﻨﺪ‪ ،‬ﮔﺎﻣﺒﺘﺎ ﺑﺎ‬ ‫ﺧﺸﻮﻧﺖ ﭘﺎﺳﺦ داد‪» :‬اﻳﻦ ﺳﺒﻚ ﻛﺎر اﻣﭙﺮاﺗﻮري اﺳﺖ ﻧﻪ ﺟﻤﻬﻮري«‪ .‬ﻛﺮﻣﻴﻮ ﻫﻢ ﮔﻔﺖ‪» :‬ﺟﻤﻬﻮري ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻗﺎﻧﻮن اﺳﺖ«‪.‬‬ ‫آنﮔﺎه واﻧﺪهي ﻣﺤﺎﻓﻈﻪﻛﺎر ﺳﺮ ﺑﻠﻨﺪ ﻛﺮد‪ .‬ﺳﻠﻄﻨﺖﻃﻠﺐﻫﺎ‪ ،‬روﺣﺎﻧﻴﻮن و ﺳﺮﻣﺎﻳﻪدارﻫﺎ در اﻧﺘﻈﺎر ﻧﻮﺑﺖ ﺧﻮد ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬آنﻫﺎ در‬ ‫ﻗﻠﻌﻪﻫﺎي ﺧﻮد ﭘﻨﺎه ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ و ﻫﻤﻪي دژﻫﺎيﺷﺎن‪ :‬ﺣﻮزهﻫﺎي ﻋﻠﻤﻴﻪ‪ ،‬دادﮔﺎهﻫﺎ و ﺷﻮراﻫﺎي ﻋﻤﻮﻣﻲ ﻛﻪ ﻫﻴﺌﺖ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﻲ‬ ‫آنﻫﻤﻪ وﻗﺖ از اﻧﺤﻼل دﺳﺘﻪﺟﻤﻌﻲ آنﻫﺎ ﺧﻮدداري ﻛﺮده ﺑﻮد‪ ،‬دﺳﺖ ﻧﺨﻮرده ﺑﺎﻗﻲ ﻣﺎﻧﺪه ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬آنﻫﺎ آنﻗﺪر زرﻧﮓ ﺑﻮدﻧﺪ‬ ‫ﻛﻪ اﻳﻦﺟﺎ و آنﺟﺎ ﺧﻮد را در ﻣﻴﺪان ﻧﺒﺮد ﻧﺸﺎن ﺑﺪﻫﻨﺪ ﺗﺎ ﻇﺎﻫﺮ وﻃﻦﭘﺮﺳﺘﻲ را ﺣﻔﻆ ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬آنﻫﺎ درﻋﺮض ﭼﻨﺪ ﻫﻔﺘﻪ ﮔﺎﻣﺒﺘﺎ‬ ‫را ﺧﻮب ﺑﺮاﻧﺪاز ﻛﺮده ﺑﻮدﻧﺪ و ﻟﻴﺒﺮال را ﭘﺸﺖ ﺗﺮﻳﺒﻮن ﻛﺸﻒ ﻧﻤﻮدﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﻣﺒﺎرزهي آنﻫﺎ از ﻫﻤﺎن آﻏﺎز ﺗﻮﺳﻂ ﺗﻨﻬﺎ ﺗﺎﻛﺘﻴﺴﻴﻦﻫﺎي ﺟﺪيِ ﻓﺮاﻧﺴﻪ ﻳﻌﻨﻲ ژزوﺋﻴﺖﻫﺎ‪ ،‬اﻳﻦ ﺳﺮوران روﺣﺎﻧﻴﺖ‪،‬‬ ‫ﻃﺮحرﻳﺰي و ﻫﺪاﻳﺖ ﻣﻲﺷﺪ‪ .‬ورود ﺗﻲﻳِﺮ رﻫﺒﺮ ﻇﺎﻫﺮي را ﻓﺮاﻫﻢ ﻛﺮد‪.‬‬ ‫ﻣﺮدان ‪ 4‬ﺳﭙﺘﺎﻣﺒﺮ او را ﺳﻔﻴﺮ ﺧﻮد ﻛﺮده ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﻓﺮاﻧﺴﻪ ﻛﻪ از ﺗﺎﻟﻴﺮان ﺑﻪﺑﻌﺪ ﺗﻘﺮﻳﺒﺎً ﻓﺎﻗﺪ دﻳﭙﻠﻮﻣﺎت ﺑﻮده اﺳﺖ‪ ،‬ﻫﺮﮔﺰ ﻛﺴﻲ‬ ‫را ﻧﺪاﺷﺘﻪ ﻛﻪ ﻓﺮﻳﺐ دادناش از اﻳﻦ ﻣﺮدك آﺳﺎنﺗﺮ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬او ﺑﺎ ﺳﺎدهﻟﻮﺣﻲ ﺑﻪﻟﻨﺪن‪ ،‬ﺳﻦﭘﺘﺮزﺑﻮرگ و اﻳﺘﺎﻟﻴﺎ ﻛﻪ ﻫﻤﻮاره دﺷﻤﻦ‬

‫‪51‬‬

‫ﻗﺴﻢﺧﻮردهﺷﺎن ﺑﻮده‪ ،‬رﻓﺖ ﺗﺎ از آنﻫﺎ ﺑﺮاي ﻓﺮاﻧﺴﻪي درﻫﻢﺷﻜﺴﺘﻪ اﺗﺤﺎدي را ﮔﺪاﺋﻲ ﻛﻨﺪ ﻛﻪ در ﻫﻨﮕﺎم ﺗﻨﺪرﺳﺘﻲ از او‬ ‫درﻳﻎ ﺷﺪه ﺑﻮد‪ .‬او در ﻫﻤﻪﺟﺎ ﺑﺎ ﺑﻲاﻋﺘﻨﺎﺋﻲ روﺑﺮو ﺷﺪ‪ .‬او ﻓﻘﻂ ﻣﻮﻓﻖ ﺑﻪاﻧﺠﺎم ﻳﻚ ﻣﻼﻗﺎت ﺑﺎ ﺑﻴﺴﻤﺎرك ﺷﺪ و ﻣﺬاﻛﺮات‬ ‫آﺗﺶﺑﺴﻲ را ﺻﻮرت داد ﻛﻪ در ‪ 31‬اﻛﺘﺒﺮ رد ﺷﺪ‪ .‬وﻗﺘﻲ در اوﻟﻴﻦ روزﻫﺎي ﻧﻮاﻣﺒﺮ وارد ﺗﻮر ﺷﺪ‪ ،‬ﻣﻲداﻧﺴﺖ ﻛﻪ ﺻﻠﺢ ﻣﺤﺎل‬ ‫اﺳﺖ؛ و از اﻳﻦ ﭘﺲ‪ ،‬اﻟﺰاﻣﺎً ﻧﻮﺑﺖ ﺟﻨﮓ ﺑﺎ ﭼﻨﮓودﻧﺪان اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻪﺟﺎي اﻳﻦ ﻛﻪ ﺷﺠﺎﻋﺎﻧﻪ آن را ﺑﻪﺑﻬﺘﺮﻳﻦ ﻧﺤﻮ ﺑﻪﭘﻴﺶ ﺑﺒﺮد و‬ ‫وﺟﻮد ﺧﻮد را در اﺧﺘﻴﺎر ﻫﻴﺌﺖ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﻲ ﺑﮕﺬارد‪ ،‬او ﻓﻘﻂ ﻳﻚ ﻫﺪف داﺷﺖ‪ :‬ﺳﻨﮓاﻧﺪازي ﺑﺮ ﺳﺮ راه دﻓﺎع‪ .‬ﺑﺮاي دﻓﺎع‪،‬‬ ‫دﺷﻤﻨﻲ وﺣﺸﺘﻨﺎكﺗﺮ از او ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﺴﺖ وﺟﻮد داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻣﻮﻓﻘﻴﺖ اﻳﻦ ﻣﺮد ﻓﺎﻗﺪ ﻧﻈﺮ‪ ،‬ﻓﺎﻗﺪ اﺻﻮل ﺣﻜﻮﻣﺘﻲ‪ ،‬ﻓﺎﻗﺪ درك از‬ ‫ﭘﻴﺶرﻓﺖ و ﻓﺎﻗﺪ ﺷﺠﺎﻋﺖ در ﻫﻴﭻﺟﺎ ﺟﺰ ﻧﺰد ﺑﻮرژوازي ﻓﺮاﻧﺴﻪ ﻣﻴﺴﺮ ﻧﺒﻮد‪ .‬وﻟﻲ ﻫﺮوﻗﺖ ﻟﻴﺒﺮاﻟﻲ ﺑﺮاي زدن ﻣﺮدم ﻻزم اﺳﺖ‪،‬‬ ‫او ﻫﻤﻮاره در دﺳﺖرس ﺑﻮده و در دﺳﻴﺴﻪﭼﻴﻨﻲﻫﺎي ﭘﺎرﻟﻤﺎﻧﻲ ﻫﻨﺮﭘﻴﺸﻪي ﺷﮕﻔﺖاﻧﮕﻴﺰي اﺳﺖ‪ .‬ﻫﻴﭻﻛﺲ ﻣﺜﻞ او ﻃﺮز‬ ‫ﺣﻤﻠﻪ‪ ،‬ﻃﺮز ﻣﻨﺰوي ﻛﺮدن ﻳﻚ ﺣﻜﻮﻣﺖ‪ ،‬ﻃﺮز ﺑﺎ ﻫﻢ ﺟﻤﻊ ﻛﺮدن ﺗﻌﺼﺐ‪ ،‬ﻧﻔﺮت و ﻣﻨﺎﻓﻊ و ﻫﻢﭼﻨﻴﻦ ﻃﺮز ﭘﻨﻬﺎن ﻛﺮدن‬ ‫دﺳﻴﺴﻪﻫﺎي ﺧﻮد را ﭘﺸﺖ وﻃﻦ ﭘﺮﺳﺘﻲ و ﻋﻘﻞ ﺳﻠﻴﻢ ﺑﻠﺪ ﻧﺒﻮده اﺳﺖ‪ .‬ﻣﻴﺪانداري او ‪71‬ـ‪ 1870‬ﻣﺴﻠﻤﺎً ﺷﺎهﻛﺎرش ﺑﻪﺣﺴﺎب‬ ‫ﺧﻮاﻫﺪ آﻣﺪ‪ .‬او ﺗﺼﻤﻴﻢ ﺧﻮد را در ﻣﻮرد دادن ﺳﻬﻢ ﺷﻴﺮ ﺑﻪﭘﺮوﺳﻲﻫﺎ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮد و دﻳﮕﺮ ﺗﻮﺟﻬﻲ ﺑﻪآنﻫﺎ ﻧﺪاﺷﺖ ﺗﺎ وﻗﺘﻲ ﻛﻪ‬ ‫از ﻣﻮزِل ﻋﺒﻮر ﻛﺮدﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﺑﺮاي او دﺷﻤﻦ ﻫﻤﺎﻧﺎ ﻫﻮادار دﻓﺎع ﺑﻮد‪ .‬وﻗﺘﻲ ﮔﺎردﻫﺎي ﻣﺘﺤﺮك‪ ‬ﺑﻴﭽﺎرهي ﻣﺎ ﺑﺪون ﻛﺎدرﻫﺎي ورزﻳﺪه و ﺑﺪون آﻣﻮزش‬ ‫ﻧﻈﺎﻣﻲ ﮔﺮﻓﺘﺎر ﻫﻮاي ﺳﺮد ﻣﻬﻠﻜﻲ )ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ ﺳﺎل ‪ (1812‬ﺷﺪﻧﺪ‪ ،‬ﺗﻲﻳﺮ از ﻣﺼﺎﺋﺐ ﻣﺎ ﺑﻪﺷﻮق آﻣﺪ‪ .‬ﺧﺎﻧﻪاش ﺑﻪﭘﺎﻳﮕﺎﻫﻲ ﺑﺮاي‬ ‫ﺳﺮﺷﻨﺎﺳﺎن ﻣﺤﺎﻓﻈﻪﻛﺎر ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺷﺪه ﺑﻮد‪ .‬در ﺑﻮردو ﺑﻪوﻳﮋه ﺑﻪﻧﻈﺮ ﻣﻲرﺳﻴﺪ ﻛﻪ ﻣﻘﺮ ﺣﻘﻴﻘﻲ ﺣﻜﻮﻣﺖ در اﻳﻦ ﺧﺎﻧﻪ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﻣﻄﺒﻮﻋﺎت ارﺗﺠﺎﻋﻲ ﭘﺎرﻳﺲ‪ ،‬ﻗﺒﻞ از ﻣﺤﺎﺻﺮه‪ ،‬ﺳﺮوﻳﺲ ﺷﻬﺮﺳﺘﺎﻧﻲ داﺷﺘﻨﺪ و از ﻫﻤﺎن آﻏﺎز از ﺣﺮارت ﻫﻴﺌﺖ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﻲ‬ ‫ﻣﻲﻛﺎﺳﺘﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﭘﺲ از ورود ﺗﻲﻳﺮ آنﻫﺎ دﺳﺖ ﺑﻪﺟﻨﮕﻲ ﻣﻨﻈﻢ زدﻧﺪ‪ .‬آنﻫﺎ ﻣﺪام ﭘﺎﭘﻴﭻ ﻣﻲﺷﺪﻧﺪ‪ ،‬اﺗﻬﺎم ﻣﻲزدﻧﺪ و ﻛﻢﺗﺮﻳﻦ ﻛﻮﺗﺎﻫﻲﻫﺎ را‬ ‫ﻣﻮرد ﻣﻮﺷﻜﺎﻓﻲ ﻗﺮار ﻣﻲدادﻧﺪ؛ ﻧﻪ ﺑﺮاي درس ﮔﺮﻓﺘﻦ‪ ،‬ﺑﻠﻜﻪ ﺑﺮاي ﺗﻬﻤﺖ زدن و ﺳﺮاﻧﺠﺎم رﺳﻴﺪن ﺑﻪاﻳﻦ ﻧﺘﻴﺠﻪﮔﻴﺮي ﻗﺎﺑﻞ‬ ‫ﭘﻴﺶﺑﻴﻨﻲ ﻛﻪ‪ :‬ﺟﻨﮕﻴﺪن دﻳﻮاﻧﮕﻲ اﺳﺖ و ﺳﺮﭘﻴﭽﻲ ﻣﺸﺮوع‪ .‬از اواﺳﻂ ﻧﻮاﻣﺒﺮ اﻳﻦ اﺳﻢ ﺷﺐ ﻛﻪ ﺑﺎ وﻓﺎداري از ﻃﺮف ﻫﻤﻪي‬ ‫ﻧﺸﺮﻳﺎت اﻳﻦ ﺣﺰب دﻧﺒﺎل ﻣﻲﺷﺪ‪ ،‬در ﻣﻨﺎﻃﻖ روﺳﺘﺎﺋﻲ ﻣﻨﺘﺸﺮ ﺷﺪ‪.‬‬ ‫ﺑﺮاي ﻧﺨﺴﺘﻴﻦﺑﺎر ﻣﻼﻛﻴﻦ روﺳﺘﺎﻫﺎ ﺑﺮاي ﺧﻮد راﻫﻲ ﺑﻪﮔﻮش دﻫﻘﺎﻧﺎن ﺑﺎز ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﺟﻨﮓ در ﺷُﺮف آن ﺑﻮد ﻛﻪ ﻫﻤﻪي‬ ‫اﻓﺮادي را ﻛﻪ در ارﺗﺶ ﻳﺎ ﮔﺎرد ﻣﺘﺤﺮك ﻧﺒﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﺟﺬب ﻛﻨﺪ و اردوﮔﺎهﻫﺎﺋﻲ ﻧﻴﺰ ﺑﺮاي ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻦ آنﻫﺎ در دﺳﺖ اﺣﺪاث ﺑﻮد‪.‬‬ ‫‪ 260/000‬ﻧﻔﺮ در زﻧﺪانﻫﺎي آﻟﻤﺎن ﺑﻪﺳﺮ ﻣﻲﺑﺮدﻧﺪ؛ و ﺑﻴﺶاز ‪ 350/000‬ﻧﻔﺮ در ﭘﺎرﻳﺲ‪ ،‬ﻟﻮار و ارﺗﺶ ﺷﺮق ﺣﻀﻮر داﺷﺘﻨﺪ‪.‬‬ ‫‪ 30/000‬ﻣﺮده و ﻫﺰارﻫﺎ ﻧﻔﺮ ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎنﻫﺎ را ﭘﺮﻛﺮده ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬از ﻣﺎه اوت ﻓﺮاﻧﺴﻪ دﺳﺖﻛﻢ ‪ 700/000‬ﺳﺮﺑﺎز ﺗﺤﻮﻳﻞ داده ﺑﻮد‪.‬‬ ‫ﻛﺠﺎ ﻣﻲﺧﻮاﻫﻨﺪ ﺑﺲ ﻛﻨﻨﺪ؟ اﻳﻦ ﻓﺮﻳﺎد در ﻫﺮﻛﻠﺒﻪي روﺳﺘﺎﺋﻲ ﻃﻨﻴﻦ اﻧﺪاﺧﺘﻪ ﺑﻮد‪» :‬اﻳﻦ ﺟﻤﻬﻮري اﺳﺖ ﻛﻪ ﺟﻨﮓ ﻣﻲﺧﻮاﻫﺪ!‬ ‫ﭘﺎرﻳﺲ در دﺳﺖ ﻣﺴﺎواتﻃﻠﺒﺎن اﺳﺖ«‪ .‬دﻫﻘﺎن ﻓﺮاﻧﺴﻮي از ﺳﺮزﻣﻴﻦ ﭘﺪري ﺧﻮد ﭼﻪ ﻣﻲداﻧﺪ؟ ﭼﻨﺪ ﻧﻔﺮ از آنﻫﺎ ﻣﻲﺗﻮاﻧﻨﺪ‬ ‫ﺑﮕﻮﻳﻨﺪ ﻛﻪ آﻟﺰاس در ﻛﺠﺎ ﻗﺮار دارد؟‬ ‫ﺑﻮرژوازي ﻧﻴﺰ ﻫﻨﮕﺎم ﻣﺨﺎﻟﻔﺖ ﺑﺎ ﺗﻌﻠﻴﻤﺎت اﺟﺒﺎري‪ ،‬ﺑﻴﺶاز ﻫﻤﻪ‪ ،‬ﻫﻤﻴﻦ دﻫﻘﺎﻧﺎن را در ﻧﻈﺮ ﻣﻲﮔﻴﺮد‪ .‬در ﻃﻮل ﻫﺸﺘﺎد‬ ‫ﺳﺎل ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺗﻤﺎمِ ﺗﻼش ﺑﻮرژوازي ﻣﺘﻮﺟﻪي ﺗﺒﺪﻳﻞِ ﻧﻮادﮔﺎن داوﻃﻠﺒﺎن ‪ 1792‬ﺑﻪﺑﺮدﮔﺎن اﺟﻴﺮ ﺑﻮده اﺳﺖ‪.‬‬ ‫روﺣﻴﻪي ﻃﻐﻴﺎن‪ ،‬در اﻳﻦ اواﺧﺮ‪ ،‬ﮔﺎردﻫﺎي ﻣﺘﺤﺮك را ﻛﻪ ﺗﻘﺮﻳﺒﺎً در ﻫﻤﻪﺟﺎ ﺗﺤﺖ ﻓﺮﻣﺎﻧﺪﻫﻲ ﻣﺘﻨﻔﺬﻳﻦ ﻣﺮﺗﺠﻊ ﻗﺮار دارﻧﺪ‪،‬‬ ‫ﻓﺮاﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪ .‬ﻳﻚﺟﺎ ﻳﻚ اﻓﺴﺮ ﮔﺎرد اﻣﭙﺮاﻃﻮري و ﺟﺎي دﻳﮕﺮ ﻳﻚ ﺳﻠﻄﻨﺖﻃﻠﺐ ﺧﺸﮓ ﻣﻐﺰ ﮔﺮدانﻫﺎ را رﻫﺒﺮي ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬ ‫اﻳﻦﻫﺎ در ارﺗﺶ ﻟﻮار زﻳﺮﻟﺐ ﻏُﺮ ﻣﻲزﻧﻨﺪ ﻛﻪ‪» :‬ﻣﺎ ﺑﺮاي آﻗﺎي ﮔﺎﻣﺒﺘﺎ ﻧﺨﻮاﻫﻴﻢ ﺟﻨﮕﻴﺪ«]‪ .[63‬اﻓﺴﺮان ﻧﻴﺮوﻫﺎي ﻣﺘﺤﺮك اﻏﻠﺐ‬ ‫ﻻف ﻣﻲزدﻧﺪ ﻛﻪ ﻫﺮﮔﺰ ﺟﺎن ﻧﻔﺮات ﺧﻮد را ﺑﻪﺧﻄﺮ ﻧﻴﻨﺪاﺧﺘﻪاﻧﺪ‪.‬‬

‫‪52‬‬

‫در آﻏﺎز ﺳﺎل ‪ 1871‬ﺷﻬﺮﺳﺘﺎنﻫﺎ از ﺳﻄﺢ ﺗﺎ ذﻳﻞ ﻣﺘﺰﻟﺰل ﺷﺪه ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﺑﺮﺧﻲ از ﺷﻮراﻫﺎي ﻋﻤﻮﻣﻲ ﻛﻪ ﻣﻨﺤﻞ ﺷﺪه ﺑﻮدﻧﺪ‪،‬‬ ‫ﻋﻠﻨﺎً ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺟﻠﺴﻪ ﻣﻲدادﻧﺪ و اﻋﻼم ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ ﻛﻪ ﺧﻮد را ﻣﻨﺘﺨﺐ ﻣﻲداﻧﻨﺪ‪ .‬ﻫﻴﺌﺖ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﻲ رﺷﺪ و ﺗﺮﻗﻲ اﻳﻦ دﺷﻤﻦ را‬ ‫دﻧﺒﺎل ﻣﻲﻛﺮد؛ در ﺧﻠﻮت ﺑﻪﺗﻲﻳﺮ ﻟﻌﻨﺖ ﻣﻲﻓﺮﺳﺘﺎد‪ ،‬وﻟﻲ ﻛﺎﻣﻼً ﻣﺮاﻗﺐ ﺑﻮد ﻛﻪ او را ﺑﺎزداﺷﺖ ﻧﻜﻨﺪ‪ .‬ﺑﻪاﻧﻘﻼﺑﻴﻮﻧﻲ ﻛﻪ آﻣﺪه‬ ‫ﺑﻮدﻧﺪ ﺗﺎ ﺑﺎ اﻳﻦ ﻫﻴﺌﺖ از ﺗﻄﻮﻳﻞ ﻛﺎرﻫﺎ ﺻﺤﺒﺖ ﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬درِ ﺧﺮوﺟﻲ را ﺑﺎ ﮔﺴﺘﺎﺧﻲ ﻧﺸﺎن داده ﻣﻲﺷﺪ‪ .‬ﮔﺎﻣﺒﺘﺎ‪ ،‬ﻓﺮﺳﻮده و‬ ‫ﺑﻲاﻋﺘﻘﺎد ﺑﻪدﻓﺎع‪ ،‬ﻓﻘﻂ در اﻳﻦ اﻧﺪﻳﺸﻪ ﺑﻮد ﻛﻪ آدمﻫﺎي ﺻﺎﺣﺐ ﻧﻔﻮذ را ﺳﺎزش دﻫﺪ و ﺧﻮد را ﺑﺮاي آﻳﻨﺪه ﻗﺎﺑﻞ ﻗﺒﻮل ﺳﺎزد‪.‬‬ ‫ﻋﻼﻣﺖ‪ ‬آﻏﺎز اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت‪ ،‬ﺻﺤﻨﻪاي ﻛﻪ ﺑﺎ دﻗﺖ ﭼﻴﺪه ﺷﺪه ﺑﻮد‪ ،‬ﻫﻤﻪي ﺑﺎزي را آﺷﻜﺎر ﻛﺮد و ﻣﺤﺎﻓﻈﻪﻛﺎران را ﻣﺠﺘﻤﻊ‪،‬‬ ‫ﻣﺘﻔﺮﻋﻦ و ﺑﺎ ﻟﻴﺴﺖﻫﺎي آﻣﺎده ﻧﺸﺎن داد‪ .‬ﺣﺎﻻ ﻣﺎ دﻳﮕﺮ از ﻣﺎه اﻛﺘﺒﺮ ﻛﻪ آنﻫﺎ در ﺧﻴﻠﻲ از اﺳﺘﺎنﻫﺎ ﺣﺘﻲ ﺟﺮأت ﻧﻜﺮدﻧﺪ‬ ‫ﻧﺎﻣﺰدﻫﺎي ﺧﻮد را ﻫﻢ ﻣﻄﺮح ﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬ﺧﻴﻠﻲ ﻓﺎﺻﻠﻪ دارﻳﻢ‪ .‬ﺗﻘﻠﻴﻞ در ﻣﺤﺮوﻣﻴﺖ از ﺣﻖ اﻧﺘﺨﺎب ﺷﺪنِ ﻣﺴﺘﺨﺪﻣﻴﻦِ ارﺷﺪ‪‬‬ ‫ﺑﻨﺎﭘﺎرﺗﻴﺴﺖ ﻓﻘﻂ روي ﺳﺎﻳﻪﻫﺎ اﺛﺮ ﮔﺬاﺷﺖ‪ .‬اﻳﻦ اﺋﺘﻼف ﻛﻪ رﺟﺎل ﺑﺮﻳﺪهي اﻣﭙﺮاﺗﻮري را ﺗﺤﻘﻴﺮ ﻣﻲﻛﺮد‪ ،‬ﺑﺎ دﻗﺖ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪاي‬ ‫از ﻧﺠﺒﺎي د‪‬مﻛُﻠﻔﺖ‪ ،‬ﻣﺰرﻋﻪداران ﻣﺮﻓﻪ‪ ،‬ﻣﺪﻳﺮان ﺻﻨﻌﺖ و ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻛﻪ اﺣﻴﺎﻧﺎً ﻛﺎر را ﺑﺪون ﺣﺴﺎﺳﻴﺖ اﻧﺠﺎم ﻣﻲدﻫﻨﺪ‪ ،‬ﺟﻮر ﻛﺮده‬ ‫ﺑﻮد‪ .‬روﺣﺎﻧﻴﺖ ﺑﺎ ﻣﻬﺎرت در ﻟﻴﺴﺖ ﺧﻮد ﻟ‪‬ﮋﻳﺘﻴﻤﻴﺴﺖﻫﺎ و اورﻟﺌﺎﻧﻴﺴﺖﻫﺎ را ﻣﺘﺤﺪ ﻛﺮده ﺑﻮد و ﺷﺎﻳﺪ ﭘﺎﻳﻪاي ﺑﺮاي ادﻏﺎم‬ ‫ﻣﻲﮔﺬاﺷﺖ‪ .‬رأيﮔﻴﺮي ﻧﻈﻴﺮ ﻳﻚ رﻓﺮاﻧﺪوم اﻧﺠﺎم ﺷﺪ‪ .‬درﺣﺎﻟﻲﻛﻪ ﺟﻤﻬﻮريﺧﻮاﻫﺎن ﺳﻌﻲ ﻛﺮدﻧﺪ از ﻳﻚ ﺻﻠﺢ ﺷﺮاﻓﺘﻤﻨﺪاﻧﻪ‬ ‫ﺣﺮف ﺑﺰﻧﻨﺪ‪ ،‬دﻫﻘﺎﻧﺎن ﻓﻘﻂ ﻣﻲﺧﻮاﺳﺘﻨﺪ از ﺻﻠﺢ ﺑﻪﻫﺮﻗﻴﻤﺖ ﺑﺸﻨﻮﻧﺪ‪ .‬ﺷﻬﺮﻫﺎ درﺳﺖ ﻧﻤﻲداﻧﺴﺘﻨﺪ ﭼﻪ ﻣﻮﺿﻌﻲ ﺑﮕﻴﺮﻧﺪ؛ و در‬ ‫ﻧﻬﺎﻳﺖ ﻟﻴﺒﺮالﻫﺎ را اﻧﺘﺨﺎب ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬از ﻫﻔﺘﺼﺪوﭘﻨﺠﺎه ﻋﻀﻮ ﻣﺠﻠﺲ ﭼﻬﺎرﺻﺪوﭘﻨﺠﺎه ﻧﻔﺮ ﺳﻠﻄﻨﺖﻃﻠﺐ ﻣﺘﻮﻟﺪ ﺷﺪه ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬رﺋﻴﺲ‬ ‫ﻇﺎﻫﺮي ﻣﺒﺎرزات و ﺷﺎه ﻟﻴﺒﺮالﻫﺎ‪ ،‬ﺗﻲﻳﺮ از ‪ 23‬اﺳﺘﺎن اﻧﺘﺨﺎب ﺷﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﺳﺎزشﻛﺎر دوآﺗﺸﻪ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺴﺖ ﺑﺎ ﺗﺮوﺷﻮ رﻗﺎﺑﺖ ﻛﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﻳﻜﻲ ﭘﺎرﻳﺲ را ﻣﻨﻘﻠﺐ ﻛﺮده ﺑﻮد‪ ،‬دﻳﮕﺮي ﻓﺮاﻧﺴﻪ را‪.‬‬

‫‪53‬‬

‫ﻓﺼﻞ اول‬ ‫ﭘﺮوﺳﻲﻫﺎ ﺑﻪﭘﺎرﻳﺲ وارد ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‬

‫»ﻧﻪ رﺋﻴﺲ ﻗﻮهي ﻣﺠﺮﻳﻪ و ﻧﻪ ﻣﺠﻠﺲ ﻣﻠﻲ‪ ،‬ﻛﻪ ﻫﻤﺪﻳﮕﺮ را ﭘﺸﺘﻴﺒﺎﻧﻲ و‬ ‫ﺗﻘﻮﻳﺖ ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ‪ ،‬ﻫﻴﭻﻛﺎري ﺑﺮاي ﺗﺤﺮﻳﻚ ﺑﻪﻗﻴﺎم ﭘﺎرﻳﺲ ﻧﻜﺮدﻧﺪ«‪) .‬از‬ ‫ﺳﺨﻨﺮاﻧﻲ دوﻓﻮر در ﻣﺨﺎﻟﻔﺖ ﺑﺎ ﻋﻔﻮﻋﻤﻮﻣﻲ‪ ،‬ﺟﻠﺴﻪي ‪ 18‬ﻣﻪ ‪(1876‬‬

‫ﻫﺠﻮم ﭘﺮوﺳﻲﻫﺎ »ﻣﺠﻠﺲ ﻧﺎﻳﺎﻓﺘﻨﻲ« ﺳﺎل ‪) 1816‬ﭘﺎرﻟﻤﺎن ﻓﻮق راﺳﺘﻲ ﻛﻪ در دوران اﻋﺎدهي ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺑﻮرﺑﻮنﻫﺎ در‬ ‫‪ 1816‬ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺷﺪ( را ﺑﻪﭘﺎرﻳﺲ ﺑﺎز ﮔﺮداﻧﺪ‪ .‬ﭘﺲاز رؤﻳﺎي اﻳﻦﻛﻪ ﻓﺮاﻧﺴﻪ ﺑﻪﭘﺎﺧﺎﺳﺘﻪ و ﺑﻪﺳﻮي روﺷﻨﺎﺋﻲ ﺑﺎل ﻣﻲﮔﺸﺎﻳﺪ‪،‬‬ ‫ﭼﻘﺪر دردﻧﺎك اﺳﺖ ﻛﻪ اﺣﺴﺎس ﻛﻨﻲ ﻧﻴﻢ ﻗﺮن ﺑﻪﻋﻘﺐ راﻧﺪه ﺷﺪهاي‪ :‬ﺗﺤﺖ ﻳﻮغ روﺣﺎﻧﻴﻮن ژزوﺋﻴﺖ‪ ،‬ﻛﻠﻴﺴﺎﻫﺎ و ﺧﺮدهﻣﺎﻟﻜﺎن‬ ‫زﻣﺨﺖ روﺳﺘﺎﻧﺸﻴﻦ! در اﻳﻦ ﻣﻴﺎن ﻛﺴﺎﻧﻲ ﺑﻮدﻧﺪ ﻛﻪ روﺣﻴﻪ ﺧﻮد را ﺑﺎﺧﺘﻨﺪ‪ .‬ﺑﺴﻴﺎري از اﻳﻦﻛﻪ ﺷﺨﺼﺎً ﺟﻼي وﻃﻦ ﻛﻨﻨﺪ‪،‬‬ ‫ﺳﺨﻦ ﺑﻪﻣﻴﺎن آوردﻧﺪ‪ .‬ﺧﻮشﺧﻴﺎلﻫﺎ ﮔﻔﺘﻨﺪ‪ :‬اﻳﻦ ﻣﺠﻠﺲ ﻳﻚ روز ﺑﻴﺶﺗﺮ ﻃﻮل ﻧﻤﻲﻛﺸﺪ‪ ،‬ﭼﻮن ﻓﻘﻂ اﺧﺘﻴﺎر ﺗﺼﻤﻴﻢﮔﻴﺮي در‬ ‫اﻣﺮ ﺟﻨﮓ و ﺻﻠﺢ را دارد‪ .‬وﻟﻲ ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﭘﻴﺶرﻓﺖ ﺗﻮﻃﺌﻪ و ﻧﻘﺶ ﻋﻤﺪهي روﺣﺎﻧﻴﺖ را دﻧﺒﺎل ﻛﺮده ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬از ﭘﻴﺶ‬ ‫ﻣﻲداﻧﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ اﻳﻦ آدمﻫﺎ‪ ،‬ﻗﺒﻞ از اﻳﻦﻛﻪ ﺑﻪﻓﺮاﻧﺴﻪ ﻣﺠﺎل ﮔﺮﻳﺰ از ﭼﻨﮕﺎلﻫﺎيﺷﺎن را ﺑﺪﻫﻨﺪ‪ ،‬آن را درﻫﻢ ﻣﻲﺷﻜﻨﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﻛﺴﺎﻧﻲﻛﻪ ﺗﺎزه از ﭘﺎرﻳﺲ ﻗﺤﻄﻲ زده‪ ،‬اﻣﺎ ﺳﺮﻓﺮاز ﮔﺮﻳﺨﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬در ﻣﺠﻠﺲ ﺑﻮردو‪ ،‬ﻛﻮﺑﻠﻨﺰ ﻣﻬﺎﺟﺮت اول را ﻳﺎﻓﺘﻨﺪ؛ وﻟﻲ‬ ‫اﻳﻦﺑﺎر ﺑﺮﺧﻮردار از ﻗﺪرت ﻓﺮوﻧﺸﺎﻧﺪن ﻛﻴﻨﻪﻫﺎﺋﻲ ﻛﻪ ﭼﻬﻞ ﺳﺎل ﻣﺘﺮاﻛﻢ ﺷﺪه ﺑﻮد‪ .‬روﺣﺎﻧﻴﻮن و ﻣﺤﺎﻓﻈﻪﻛﺎران ﺑﺮاي اوﻟﻴﻦ ﺑﺎر‬ ‫اﺟﺎزه ﻳﺎﻓﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ ﻛﻪ ﺑﺪون ﻣﺪاﺧﻠﻪي اﻣﭙﺮاﻃﻮر ﻳﺎ ﺷﺎه‪ ،‬ﺑﻪدﻟﺨﻮاه ﺧﻮد ﭘﺎرﻳﺲ ﺧﺪاﻧﺎﺷﻨﺎس و اﻧﻘﻼﺑﻲ را ﻛﻪ ﺑﺎرﻫﺎ ﻳﻮغ آنﻫﺎ را‬ ‫ﺧُﺮد ﻛﺮده و ﻧﻘﺸﻪﻫﺎيﺷﺎن را ﺑﺮﻫﻢ زده ﺑﻮد‪ ،‬ﻟﮕﺪﻛﻮب ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬در ﻫﻤﺎن ﺟﻠﺴﻪي اول ﺧﺸﻢﺷﺎن ﺷﻌﻠﻪور ﺷﺪ‪ .‬در ﺗﻪ ﺗﺎﻻر‬ ‫ﭘﻴﺮﻣﺮدي ﻛﻪ درﻋﻴﻦ ﺑﻲاﻋﺘﻨﺎﺋﻲ ﻫﻤﮕﺎن ﺑﻪﺗﻨﻬﺎﺋﻲ روي ﻧﻴﻤﻜﺘﺶ ﻧﺸﺴﺘﻪ ﺑﻮد‪ ،‬از ﺟﺎ ﺑﺮﺧﺎﺳﺖ و ﺗﻘﺎﺿﺎي ﺳﺨﻦ ﮔﻔﺘﻦ در‬ ‫ﻣﻘﺎﺑﻞ ﻣﺠﻠﺲ را ﻛﺮد‪ .‬زﻳﺮ ﺑﺎﻻﭘﻮﺷﺶ ﻳﻚ ﭘﻴﺮاﻫﻦ ﺳﺮخ ﺗﻮي ﭼﺸﻢ ﻣﻲزد‪ .‬اﻳﻦ ﮔﺎرﻳﺒﺎﻟﺪي ﺑﻮد‪ .‬ﺑﺎ ﺧﻮاﻧﺪه ﺷﺪن ﻧﺎﻣﺶ‬

‫‪54‬‬

‫ﺧﻮاﺳﺖ ﭘﺎﺳﺦ دﻫﺪ و درﭼﻨﺪ ﻛﻠﻤﻪ ﺑﮕﻮﻳﺪ‪ :‬از وﻛﺎﻟﺘﻲ ﻛﻪ ﭘﺎرﻳﺲ او را ﺑﺪان ﻣﻔﺘﺨﺮ ﻛﺮده‪ ،‬اﺳﺘﻌﻔﺎء ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬ﺻﺪاﻳﺶ در ﻫﻴﺎﻫﻮ‬ ‫ﮔﻢ ﺷﺪ‪ .‬ﺳﺮِﭘﺎ ﻣﺎﻧﺪ و دﺳﺘﺶ را ﺑﺎﻻ ﮔﺮﻓﺖ‪ ،‬وﻟﻲ دﺷﻨﺎمﻫﺎ دوﭼﻨﺪان ﺷﺪ‪ .‬ﺑﻲدرﻧﮓ ﭘﺎﺳﺨﻲ ﻛﻮﺑﻨﺪه از ﺟﺎﻳﮕﺎه ﺗﻤﺎﺷﺎﭼﻴﺎن‬ ‫ﻃﻨﻴﻦ اﻓﻜﻨﺪ‪ :‬اﻛﺜﺮﻳﺖ دﻫﺎﺗﻲ! ﻧﻨﮓ ﻓﺮاﻧﺴﻪ! اﻳﻦ ﺻﺪاي زﻧﮓدار و ﺟﻮان ﮔﺎﺳﺘﻮن ﻛﺮﻣﻴﻮ از ﻣﺎرﺳﻲ ﺑﻮد‪ .‬ﻧﻤﺎﻳﻨﺪهﻫﺎ‬ ‫ﺗﻬﺪﻳﺪﻛﻨﺎن ازﺟﺎ ﺑﻠﻨﺪ ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬ﻓﺮﻳﺎد آﻓﺮﻳﻦِ ﺻﺪﻫﺎ ﺗﻤﺎﺷﺎﭼﻲ در ﭘﺎﺳﺦ او‪ ،‬ﺻﺪاي ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎن را ﻣﺤﻮ ﻛﺮد‪ .‬ﭘﺲاز ﺟﻠﺴﻪ‪ ،‬ﺟﻤﻌﻴﺖ‬ ‫ﮔﺎرﻳﺒﺎﻟﺪي را ﺗﺸﻮﻳﻖ و ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎن را ﻫﻮ ﻛﺮد‪ .‬ﮔﺎرد ﻣﻠﻲ‪ ،‬ﻋﻠﻲرﻏﻢ ﺧﺸﻢ ﺗﻲﻳﺮ ﻛﻪ ﺑﻪاﻓﺴﺮ ﻓﺮﻣﺎﻧﺪه ﺗﺸﺮ ﻣﻲزد‪ ،‬اداي اﺣﺘﺮام‬ ‫ﻧﻈﺎﻣﻲ ﻛﺮد‪ .‬روز ﺑﻌﺪ ﻣﺮدم دوﺑﺎره آﻣﺪﻧﺪ‪ ،‬ﺟﻠﻮي ﺗﺌﺎﺗﺮ ﺻﻒ ﻛﺸﻴﺪﻧﺪ و ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎن ﻣﺮﺗﺠﻊ را ﻧﺎﮔﺰﻳﺮ ﻛﺮدﻧﺪ ﺗﺎ ﺷﺎﻫﺪ ﺗﺸﻮﻳﻖ‬ ‫ﺟﻤﻬﻮريﺧﻮاﻫﺎن ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬وﻟﻲ آن ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎن ﺑﺮ ﻗﺪرت ﺧﻮد واﻗﻒ ﺑﻮدﻧﺪ و از ﻫﻤﺎن اول ﺟﻠﺴﻪ ﺣﻤﻠﻪي ﺧﻮد را ﺷﺮوع ﻛﺮدﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﻳﻜﻲ از دﻫﺎﺗﻲﻫﺎ‪ ،‬ﺑﺎ اﺷﺎره ﺑﻪﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎن ﭘﺎرﻳﺲ ﻓﺮﻳﺎد زد‪ ،‬اﻳﻦﻫﺎ دﺳﺖﺷﺎن ﺑﻪﺧﻮن ﻧﺎﺷﻲ از ﺟﻨﮓ داﺧﻠﻲ آﻟﻮده اﺳﺖ! و‬ ‫وﻗﺘﻲ ﻳﻜﻲ از اﻳﻦ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪهﻫﺎي ﺟﻤﻬﻮريﺧﻮاه ﻓﺮﻳﺎد زد‪ ،‬زﻧﺪه ﺑﺎد ﺟﻤﻬﻮري! اﻛﺜﺮﻳﺖ او را ﻫﻮ ﻛﺮدﻧﺪ و ﮔﻔﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﺷﻤﺎ ﻓﻘﻂ‬ ‫ﭘﺎرهي ﻛﻮﭼﻜﻲ از ﻛﺸﻮر ﻫﺴﺘﻴﺪ‪ .‬روز ﺑﻌﺪ ﻣﺠﻠﺲ ﺑﻪﻣﺤﺎﺻﺮهي ﺳﺮﺑﺎزاﻧﻲ درآﻣﺪ ﻛﻪ ﻣﺎﻧﻊ ورود ﺟﻤﻬﻮريﺧﻮاﻫﺎن ﻣﻲﺷﺪﻧﺪ‪.‬‬ ‫درﻋﻴﻦﺣﺎل ﻧﺸﺮﻳﺎت ﻣﺤﺎﻓﻈﻪﻛﺎر ﺑﺮاي ﺗﻤﺴﺨﺮ و اﻧﻜﺎر ﭘﺎرﻳﺲ ﻫﻢﺻﺪا ﺷﺪه ﺑﻮدﻧﺪ و ﺣﺘﻲ ﻣﺸﻘﺎﺗﻲ را ﻫﻢ ﻛﻪ ﭘﺎرﻳﺴﻲﻫﺎ‬ ‫ﺗﺤﻤﻞ ﻛﺮده ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﻣﻮرد اﻧﻜﺎر ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬آنﻫﺎ ﻣﻲﮔﻔﺘﻨﺪ ﮔﺎرد ﻣﻠﻲ از ﺟﻠﻮي ﭘﺮوﺳﻲﻫﺎ ﻓﺮار ﻛﺮد و ﺗﻨﻬﺎ ﻋﻤﻠﻴﺎﺗﻲ ﻛﻪ اﻧﺠﺎم‬ ‫داد‪ ،‬در ‪ 31‬اﻛﺘﺒﺮ و ‪ 22‬ژاﻧﻮﻳﻪ ﺑﻮده اﺳﺖ‪ .‬اﻳﻦ اﻓﺘﺮاﻫﺎ در ﺷﻬﺮﺳﺘﺎنﻫﺎ ﻛﻪ از ﻣﺪتﻫﺎ ﭘﻴﺶ ﺑﺮاي ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻦ آنﻫﺎ آﻣﺎده ﺷﺪه‬ ‫ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﻧﺘﻴﺠﻪ داد‪ .‬ﺑﻲﺧﺒﺮي آنﻫﺎ از ﻣﺤﺎﺻﺮه ﭼﻨﺎن ﺑﻮد ﻛﻪ از ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻧﻈﻴﺮ ﺗﺮوﺷﻮ‪ ،‬دوﻛﺮو‪ ،‬ﻓﺮي‪ ،‬ﭘﻠﺘﺎن‪ ،‬ﮔﺎرﻧﻴﻪـﭘﺎژ‪ ،‬اﻣﺎﻧﻮﺋﻞ‬ ‫آراﮔﻮ ﻧﺎم ﻣﻲﺑﺮدﻧﺪ‪ ،‬و ﺑﻌﻀﻲﻫﺎ را ﺣﺘﻲ ﭼﻨﺪﻳﻦﺑﺎر‪ ،‬ﻛﻪ ﭘﺎرﻳﺲ از دادن ﻳﻚ رأي ﺑﻪآنﻫﺎ ﻫﻢ ﺧﻮداري ﻛﺮده ﺑﻮد‪.‬‬ ‫اﻳﻦ وﻇﻴﻔﻪي ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎن ﭘﺎرﻳﺲ ﺑﻮد ﻛﻪ اﻳﻦ اﺑﻬﺎم را رﻓﻊ ﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬ﻣﺤﺎﺻﺮه را ﺗﺸﺮﻳﺢ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ‪ ،‬اﻓﺮاد ﻣﺴﺌﻮل ﺷﻜﺴﺖ‬ ‫ﭘﺎرﻳﺲ را رﺳﻮا ﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬اﻫﻤﻴﺖ رأي ﭘﺎرﻳﺲ را ﺗﻮﺿﻴﺢ دﻫﻨﺪ و ﭘﺮﭼﻢ ﺟﻤﻬﻮري را در ﺑﺮاﺑﺮ اﺋﺘﻼف روﺣﺎﻧﻴﺘﻲـﺳﻠﻄﻨﺘﻲ‬ ‫ﺑﺮاﻓﺮازﻧﺪ‪ .‬آنﻫﺎ ﺳﺎﻛﺖ ﻣﺎﻧﺪﻧﺪ و ﺧﻮدرا ﺑﻪﺟﻠﺴﺎت ﺑﭽﮕﺎﻧﻪي ﺣﺰﺑﻲ ﻗﺎﻧﻊ ﻛﺮدﻧﺪ ﻛﻪ د‪‬ﻟﺴﻜﻠﻮز از آنﻫﺎ ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ ﺟﻠﺴﺎت‬ ‫ﺷﻬﺮداران ﭘﺎرﻳﺲ دلﺷﻜﺴﺘﻪ روﮔﺮداﻧﺪ‪ .‬ﭘﺎﺳﺦ اﭘﻤﻨﻴﺪﻫﺎي ‪ 1848‬ﻣﺎ اﻳﻦ ﺑﻮد ﻛﻪ ﺟﻤﻼت ﻛﻠﻴﺸﻪاي اﻧﺴﺎندوﺳﺘﺎﻧﻪ ﺑﻪﻛﺎر‬ ‫ﺑﺒﺮﻧﺪ و از ﭼﻜﺎﭼﻚ ﺳﻼحﻫﺎي دﺷﻤﻦ ﺳﺨﻦ ﺑﮕﻮﻳﻨﺪ؛ دﺷﻤﻨﻲ ﻛﻪ دمﺑﻪدم ﺑﺮ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪي ﺧﻮد ﺗﺎﺋﻴﺪ ﻣﻲﻛﺮد‪ :‬ﺳﺮﻫﻢﺑﻨﺪي ﻛﺮدن‬ ‫ﻳﻚ ﺻﻠﺢ‪ ،‬دﻓﻦ ﺟﻤﻬﻮري و ﺑﺮاي رﺳﻴﺪن ﺑﻪاﻳﻦ ﻣﻘﺼﻮد‪ ،‬ﺧﺎﻟﻲ ﻛﺮدن زﻳﺮ ﭘﺎي ﭘﺎرﻳﺲ‪ .‬اﻧﺘﺨﺎب ﺗﻲﻳﺮ ﺑﻪرﻳﺎﺳﺖ ﻗﻮهي‬ ‫ﻣﺠﺮﻳﻪ ﺑﺎ ﻛﻒ زدن ﻋﻤﻮﻣﻲ ﻫﻤﺮاه ﺑﻮد؛ و او ژول ﻓﺎور‪ ،‬ژول ﺳﻴﻤﻮن‪ ،‬ﭘﻲﻛﺎر و ﻟﻔﻠﻮ را ﺑﻪﻋﻨﻮان وزراي ﺧﻮد ﺑﺮﮔﺰﻳﺪ ﻛﻪ اﺣﻴﺎﻧﺎً‬ ‫ﻣﻲﺑﺎﻳﺴﺖ ﺑﺎ ﺟﻤﻬﻮريﺧﻮاﻫﺎن ﺷﻬﺮﺳﺘﺎنﻫﺎ ﺟﻤﻊ ﻣﻲﺷﺪﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﺑﺎ اﻳﻦ اﻧﺘﺨﺎبﻫﺎ‪ ،‬ﺑﺎ اﻳﻦ ﺗﻬﺪﻳﺪﻫﺎ‪ ،‬ﺑﺎ ﺗﻮﻫﻴﻦ ﺑﻪﮔﺎرﻳﺒﺎﻟﺪي و ﺑﻪﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎن ﭘﺎرﻳﺲ؛ و ﻫﻢﭼﻨﻴﻦ ﺑﺎ اﻧﺘﺨﺎب ﺗﻲﻳﺮ ـاﻳﻦ‬ ‫ﺗﺠﺴﻢ ﺳﻠﻄﻨﺖ ﭘﺎرﻟﻤﺎﻧﻲـ در ﻣﻘﺎم ﺑﺎﻻﺗﺮﻳﻦ ﻣﻘﺎم ﻗﻀﺎﺋﻲ ﺟﻤﻬﻮري‪ ،‬ﺿﺮﺑﻪ ﭘﺸﺖ ﺿﺮﺑﻪ ﺑﻪﭘﺎرﻳﺲ وارد ﺷﺪ ـ ﭘﺎرﻳﺴﻲ ﻛﻪ ﺗﺐ‬ ‫ﻛﺮده و ﺑﻪزﺣﻤﺖ ﭼﻴﺰي ﺑﺮاي ﺗﻐﺬﻳﻪ داﺷﺖ‪ ،‬وﻟﻲ ﻫﻨﻮز ﺑﻴﺶﺗﺮ ﮔﺮﺳﻨﻪي آزادي ﺑﻮد ﺗﺎ ﻧﺎن‪ .‬ﭘﺲ‪ ،‬اﻳﻦ ﺑﻮد ﭘﺎداش ﭘﻨﺞ ﻣﺎه‬ ‫رﻧﺞ و ﺗﺤﻤﻞ‪ .‬اﻳﻦ ﺷﻬﺮﺳﺘﺎنﻫﺎ‪ ،‬ﻛﻪ ﭘﺎرﻳﺲ در ﺗﻤﺎم ﻃﻮل ﻣﺤﺎﺻﺮه ﺑﻴﻬﻮده دﺳﺖ ﻳﺎري ﺑﻪﺳﻮيﺷﺎن دراز ﻛﺮده ﺑﻮد‪ ،‬ﺣﺎﻻ‬ ‫ﺟﺮأت ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ اﻧﮓ ﺗﺮﺳﻮﺋﻲ ﺑﻪآن ﺑﺰﻧﻨﺪ ﺗﺎ ﺑﺘﻮاﻧﻨﺪ او را از ﺑﻴﺴﻤﺎرك ﺑﻪ ﺷﺎﻣﺒﻮر ﭘﺲ ﺑﻔﺮﺳﺘﻨﺪ‪ .‬در ﭼﻨﻴﻦ وﺿﻌﻴﺘﻲ ﭘﺎرﻳﺲ‬ ‫ﻣﺼﻤﻢ ﺑﻮد از ﺧﻮد ﺣﺘﻲ در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﻓﺮاﻧﺴﻪ دﻓﺎع ﻛﻨﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﺧﻄﺮ ﻓﻮري ﺗﺎزه و ﺗﺠﺮﺑﻪي دﺷﻮارِ ﻣﺤﺎﺻﺮه‪ ،‬ﻧﻴﺮوي اﻳﻦ ﺷﻬﺮ‬ ‫ﺑﺰرگ را ﺑﺮاﻧﮕﻴﺨﺖ و ﺑﻪآن روح ﺟﻤﻌﻲ ﺑﺨﺸﻴﺪ‪.‬‬ ‫ﭘﻴﺶاز اﻳﻦ‪ ،‬در اواﺧﺮ ژاﻧﻮﻳﻪ‪ ،‬ﺑﻌﻀﻲ از ﺟﻤﻬﻮريﺧﻮاﻫﺎن ـﺣﺘﻲ ﺑﻌﻀﻲ از دﺳﻴﺴﻪﮔﺮان ﺑﻮرژواـ ﺳﻌﻲ ﻛﺮده ﺑﻮدﻧﺪ ﺑﺎ‬ ‫ﺗﻮﺳﻞ ﺑﻪاﻧﺘﺨﺎﺑﺎت‪ ،‬ﮔﺎرد ﻣﻠﻲ را ﮔﺮد ﺧﻮد ﺟﻤﻊ ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ﻳﻚ ﺟﻠﺴﻪي وﺳﻴﻊ ﺑﻪﺳﺮﭘﺮﺳﺘﻲ ﻛﻮرﺗﻲ‪ ،‬ﺗﺎﺟﺮي از ﻧﺎﺣﻴﻪ ﺳﻪ‪ ،‬در‬ ‫ﺳﻴﺮك ﺑﺮﮔﺰار ﺷﺪه ﺑﻮد‪ .‬در آنﺟﺎ ﻟﻴﺴﺘﻲ ﺗﻨﻈﻴﻢ ﺷﺪه ﺑﻮد و ﺗﺼﻤﻴﻢ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ ﻛﻪ درﺻﻮرت وﺟﻮد دور دوم اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت‪،‬‬ ‫ﺑﺮاي ﺑﺎزﺑﻴﻨﻲ آن‪ ،‬ﻣﺠﺪداً ﺑﺎ ﻫﻢ ﻣﺸﻮرت ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ﻫﻢﭼﻨﻴﻦ ﻛﻤﻴﺘﻪاي ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺷﺪ ﺗﺎ ﻣﺮﺗﺒﺎً ﻫﻤﻪي ﮔﺮوﻫﺎنﻫﺎ را در ﺟﺮﻳﺎن ﺑﮕﺬارد‪.‬‬ ‫ﺟﻠﺴﻪي دوم در ‪ 15‬ﻓﻮرﻳﻪ‪ ،‬در ووﻛﺴﺎل ـواﻗﻊ در ﺧﻴﺎﺑﺎن دوانـ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺷﺪ‪ .‬وﻟﻲ آنوﻗﺖ‪ ،‬ﻛﻲ ﺑﻪﻓﻜﺮ اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت ﺑﻮد؟ ﻓﻘﻂ‬

‫‪55‬‬

‫ﻳﻚ ﻓﻜﺮ ﻏﻠﺒﻪ داﺷﺖ‪ :‬وﺣﺪت ﻫﻤﻪي ﻧﻴﺮوﻫﺎي ﭘﺎرﻳﺲ ﻋﻠﻴﻪ دﻫﺎﺗﻲﻫﺎ ﭘﻴﺮوز‪ .‬ﮔﺎرد ﻣﻠﻲ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪهي ﻫﻤﻪي ﻣﺮداﻧﮕﻲ ﭘﺎرﻳﺲ‬ ‫ﺑﻮد‪ .‬از ﻣﺪتﻫﺎ ﭘﻴﺶ‪ ‬ﻓﻜﺮِ روﺷﻦ‪ ،‬ﺳﺎده و اﺳﺎﺳﺎً ﻓﺮاﻧﺴﻮيِ ﺑﻪﻫﻢ وﺻﻞ ﻛﺮدن ﻫﻤﻪي ﮔﺮدانﻫﺎ و در ﻗﺎﻟﺐ ﻳﻚ ﻛﻨﻔﺪراﺳﻴﻮن‬ ‫در ذﻫﻦ ﻫﻤﻪ ﺑﻮد‪ .‬اﻳﻦ ﻧﻈﺮ ﺑﺎ ﻛﻒ زدن اﺳﺘﻘﺒﺎل ﮔﺮدﻳﺪ و ﻗﺮار ﺷﺪ ﮔﺮدانﻫﺎي ﻣﺘﺤﺪ ﮔﺮد ﻳﻚ ﻛﻤﻴﺘﻪي ﻣﺮﻛﺰي ﺟﻤﻊ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬ ‫در ﻫﻤﻴﻦ ﺟﻠﺴﻪ ﻳﻚ ﻛﻤﻴﺴﻴﻮن ﻣﺄﻣﻮر ﺗﻨﻈﻴﻢ اﺳﺎﺳﻨﺎﻣﻪ ﺷﺪ‪ .‬ﻫﺮ ﻧﺎﺣﻴﻪ ـﻫﻴﺠﺪه ﻧﺎﺣﻴﻪ از ﺑﻴﺴﺖ ﻧﺎﺣﻴﻪ ﭘﺎرﻳﺲـ ﻳﻚ‬ ‫ﻛﻤﻴﺴﺮ اﻧﺘﺨﺎب ﻛﺮد‪ .‬اﻳﻦ اﻓﺮاد ﭼﻪ ﻛﺴﺎﻧﻲ ﺑﻮدﻧﺪ؟ ﻣ‪‬ﺒﻠﻎﻫﺎ‪ ،‬اﻧﻘﻼﺑﻴﻮن ﻛﻮردوري‪ ،‬ﺳﻮﺳﻴﺎﻟﻴﺴﺖﻫﺎ؟ ﻧﻪ؛ ﻫﻴﭻ ﻧﺎم ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ‬ ‫ﺷﺪهاي ﺑﻴﻦ آنﻫﺎ ﻧﺒﻮد‪ .‬ﻫﻤﻪي آنﻫﺎﺋﻲ ﻛﻪ اﻧﺘﺨﺎب ﺷﺪﻧﺪ‪ ،‬اﻓﺮادي از ﻃﺒﻘﻪ ﻣﺘﻮﺳﻂ ﺑﻮدﻧﺪ‪ :‬دﻛﺎﻧﺪار و ﻛﺎرﻣﻨﺪ ﺟﺰء‪ ،‬ﺑﻴﮕﺎﻧﻪ ﺑﺎ‬ ‫ﺑﺎﻧﺪﺑﺎزي وﺗﺎ آن زﻣﺎن اﻛﺜﺮاً ﺣﺘﻲ ﺑﻴﮕﺎﻧﻪ ﺑﺎﺳﻴﺎﺳﺖ]‪ .[64‬ﻛﻮرﺗﻲ‪ ،‬رﺋﻴﺲ‪ ،‬ﻓﻘﻂ از زﻣﺎن ﺟﻠﺴﻪي ﺳﻴﺮك ﻣﻌﺮوف ﺷﺪهﺑﻮد‪ .‬از‬ ‫ﻫﻤﺎن روز اول اﻳﺪهي ﻓﺪراﺳﻴﻮن ﻫﻤﺎنﻃﻮر ﻛﻪ ﺑﻮد‪ ،‬ﻳﻌﻨﻲ ﻫﻤﻪﮔﻴﺮ و ﻧﻪ ﻓﺮﻗﻪﮔﺮا و درﻧﺘﻴﺠﻪ ﻧﻴﺮوﻣﻨﺪ ﻇﺎﻫﺮ ﺷﺪ‪ .‬روز ﺑﻌﺪ‪،‬‬ ‫ﻛﻠﻤﺎنـﺗﻮﻣﺎ ﺑﻪﺣﻜﻮﻣﺖ اﻋﻼم ﻛﺮدﻛﻪ دﻳﮕﺮ ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﺪ ﻣﺴﺌﻮل ﮔﺎردﻣﻠﻲ ﺑﺎﺷﺪ واﺳﺘﻌﻔﺎ داد‪ .‬ﺑﻪﺟﺎي او ﻣﻮﻗﺘﺎً وﻳﻨﻮا ﺑﺮﮔﺰﻳﺪه ﺷﺪ‪.‬‬ ‫روز ‪ 24‬ﻓﻮرﻳﻪ در ووﻛﺴﺎل‪ ،‬در ﺣﻀﻮر دو ﻫﺰار ﻧﻤﺎﻳﻨﺪه و اﻓﺮاد ﮔﺎرد‪ ،‬ﻛﻤﻴﺴﻴﻮنْ اﺳﺎﺳﻨﺎﻣﻪاي را ﻛﻪ ﺗﻨﻈﻴﻢ ﻛﺮده ﺑﻮد‪،‬‬ ‫ﻗﺮاﺋﺖ ﻛﺮد و از ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎن ﺧﻮاﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻼﻓﺎﺻﻠﻪ اﻋﻀﺎي ﻛﻤﻴﺘﻪي ﻣﺮﻛﺰي را اﻧﺘﺨﺎب ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ﻣﺠﻠﺲ‪ ‬ﻃﻮﻓﺎﻧﻲ‪ ،‬ﻣﺘﺸﻨﺞ و‬ ‫ﺑﻲﻣﻴﻞ ﺑﻪﻣﺬاﻛﺮات آرام ﺑﻮد‪ .‬از ﻫﺸﺖ روز ﮔﺬﺷﺘﻪ‪ ،‬ﻫﺮروز ﺗﻬﺪﻳﺪﻫﺎي ﺗﻮﻫﻴﻦآﻣﻴﺰ ﺗﺎزهاي را از ﺑﻮردو ﺑﺎ ﺧﻮد آورده ﺑﻮد‪ .‬ﮔﻔﺘﻪ‬ ‫ﻣﻲﺷﺪ ﻛﻪ ﻣﻲﺧﻮاﻫﻨﺪ ﮔﺮدانﻫﺎ را ﺧﻠﻊ ﺳﻼح ﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬ﻛﻤﻚ ﻫﺰﻳﻨﻪي ‪ 30‬ﺳﻮﺋﻲ ـاﻳﻦ ﺗﻨﻬﺎ ﻣﻤﺮ ﻣﻌﺎش ﻛﺎرﮔﺮانـ را ﻗﻄﻊ‬ ‫ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ‪ ،‬ﻛﺮاﻳﻪﻫﺎي ﻋﻘﺐﻣﺎﻧﺪه را ﺑﮕﻴﺮﻧﺪ و ﻗﻴﻤﺖﻫﺎ را اﻓﺰاﻳﺶ دﻫﻨﺪ‪ .‬ﺑﻪﻋﻼوه‪ ،‬آﺗﺶﺑﺲ ﻛﻪ ﺑﺮاي ﻳﻚ ﻫﻔﺘﻪ ﺗﻤﺪﻳﺪ ﺷﺪه ﺑﻮد‪،‬‬ ‫‪ 26‬ﻓﻮرﻳﻪ ﺗﻤﺎم ﻣﻲﺷﺪ و روزﻧﺎﻣﻪﻫﺎ اﻋﻼم ﻛﺮدﻧﺪ ﻛﻪ ﭘﺮوﺳﻲﻫﺎ روز ‪ 27‬ﻓﻮرﻳﻪ وارد ﭘﺎرﻳﺲ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﺑﺨﺘﻚ ﻳﻚ ﻫﻔﺘﻪ‬ ‫روي ﺳﻴﻨﻪي ﻫﻤﻪي وﻃﻦﭘﺮﺳﺘﺎن ﺳﻨﮕﻴﻨﻲ ﻛﺮده ﺑﻮد‪ .‬ﮔﺮدﻫﻢآﺋﻲ ﻫﻢ ﻓﻮراً ﺑﻪﺑﺮرﺳﻲ اﻳﻦ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺣﺎد ﭘﺮداﺧﺖ‪ .‬وارﻟﻦ‬ ‫ﭘﻴﺶﻧﻬﺎد ﻛﺮد‪ :‬ﮔﺎرد ﻣﻠﻲ ﻓﻘﻂ رﻫﺒﺮان ﻣﻨﺘﺨﺐ ﺧﻮد را ﺑﻪرﺳﻤﻴﺖ ﺑﺸﻨﺎﺳﺪ‪ .‬ﻳﻚ ﻧﻔﺮ دﻳﮕﺮ‪ :‬ﮔﺎرد ﻣﻠﻲ از ﻃﺮﻳﻖ ﻛﻤﻴﺘﻪي‬ ‫ﻣﺮﻛﺰي ﺑﻪﻫﺮﺗﻼﺷﻲ ﺑﺮاي ﺧﻠﻊ ﺳﻼح اﻋﺘﺮاض ﻣﻲﻛﻨﺪ و اﻋﻼم ﻣﻲدارد ﻛﻪ درﺻﻮرت ﻧﻴﺎز ﺑﻪﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻣﺴﻠﺤﺎﻧﻪ دﺳﺖ‬ ‫ﻣﻲزﻧﺪ‪ .‬ﻫﺮدو ﭘﻴﺶﻧﻬﺎد ﺑﻪاﺗﻔﺎق آراء ﺗﺼﻮﻳﺐ ﺷﺪ‪ .‬اﻣﺎ ﺣﺎﻻ‪ ،‬آﻳﺎ ﭘﺎرﻳﺲ ﻣﻲﺑﺎﻳﺴﺖ ﺑﻪورود ﭘﺮوﺳﻲﻫﺎ ﺗﻦ دﻫﺪ و ﺑﮕﺬارد در‬ ‫ﺑﻮﻟﻮارﻫﺎﻳﺶ رژه ﺑﺮوﻧﺪ؟ ﺑﺤﺚ اﻳﻦ را ﻫﻢ ﻧﻤﻲﺷﺪ ﻛﺮد‪ .‬ﺗﻤﺎم ﺣﺎﺿﺮان در ﺟﻤﻊ‪ ،‬ﻛﻪ ﺑﺮاﻓﺮوﺧﺘﻪ از ﺟﺎ ﭘﺮﻳﺪه ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﻳﻚ ﺻﺪا‬ ‫ﻓﺮﻳﺎد ﺟﻨﮓ ﺑﺮداﺷﺘﻨﺪ‪ .‬ﭼﻨﺪ ﻫﺸﺪار ﻣﺒﻨﻲ ﺑﺮ اﺣﺘﻴﺎط ﺑﺎ ﺗﺤﻘﻴﺮ روﺑﺮو ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬ﺑﻠﻪ‪ ،‬آنﻫﺎ ﺳﻼحﻫﺎي ﺧﻮد را در ﻣﻘﺎﺑﻞ‬ ‫ﭘﺮوﺳﻲﻫﺎ‪ ،‬اﮔﺮ وارد ﭘﺎرﻳﺲ ﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬ﻗﺮار ﺧﻮاﻫﻨﺪ داد‪ .‬اﻳﻦ ﭘﻴﺶﻧﻬﺎد ﻣﻲﺑﺎﻳﺴﺖ ﺗﻮﺳﻂ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎن ﺑﻪﮔﺮوﻫﺎنﻫﺎيﺷﺎن ﺗﺴﻠﻴﻢ‬ ‫ﺷﻮد‪ .‬ﺑﺎ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺳﻮم ﻣﺎرس ﺑﺮاي ﮔﺮدﻫﻢآﺋﻲ ﺑﻌﺪي‪ ،‬ﺟﻠﺴﻪ ﺧﺎﺗﻤﻪ ﻳﺎﻓﺖ و ﺣﻀﺎر درﺣﺎﻟﻲﻛﻪ ﺗﻌﺪاد زﻳﺎدي از ﺳﺮﺑﺎزان و‬ ‫ﮔﺎردﻫﺎي ﻣﺘﺤﺮك را ﺑﻪﻫﻤﺮاه داﺷﺘﻨﺪ؛ ﺑﻪﺳﻤﺖ ﺑﺎﺳﺘﻴﻞ راه اﻓﺘﺎدﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﭘﺎرﻳﺲ‪ ،‬ﺑﻴﻤﻨﺎك از اﻳﻦﻛﻪ آزادي ﺧﻮدرا از دﺳﺖ ﺑﺪﻫﺪ‪ ،‬از ﺑﺎﻣﺪاد ﮔ‪‬ﺮد ﺳﺘﻮن اﻧﻘﻼﺑﺶ ﺟﻤﻊ ﺷﺪه ﺑﻮد؛ ﻫﻤﺎنﻃﻮر ﻛﻪ‬ ‫ﭘﻴﺶ از آن‪ ،‬زﻣﺎﻧﻲﻛﻪ ﺑﺮاي از دﺳﺖ دادن ﻓﺮاﻧﺴﻪ ﺑﺮﺧﻮد ﻣﻲﻟﺮزﻳﺪ‪ ،‬دور ﻣﺠﺴﻤﻪي اﺳﺘﺮاﺳﺒﻮرگ ﮔﺮد آﻣﺪه ﺑﻮد‪ .‬راﻫﭙﻴﻤﺎﺋﻲ‬ ‫ﮔﺮدانﻫﺎ درﺣﺎﻟﻲ ﺻﻮرت ﮔﺮﻓﺖ ﻛﻪ ﻃﺒﻞﻫﺎ و ﭘﺮﭼﻢﻫﺎ ﭘﻴﺸﺎﭘﻴﺶ آنﻫﺎ در ﺣﺮﻛﺖ ﺑﻮدﻧﺪ و ﻧﺮدهﻫﺎ و ﺳﺘﻮنﻫﺎي ﻣﺴﻴﺮ ﺑﺎ‬ ‫ﺗﺎجﻫﺎي ﮔُﻞِ ﻧﺎﻣﻴﺮا]*[ آذﻳﻦ ﺷﺪه ﺑﻮد‪ .‬ﮔﺎه ﺑﻪﮔﺎه ﻧﻤﺎﻳﻨﺪهاي از ﻣﻴﺎن ﺟﻤﻌﻴﺖ روي ﭼﻬﺎر ﭘﺎﻳﻪاي ﻣﻲرﻓﺖ و ﻣﺮدم را از اﻳﻦ‬ ‫ﺗﺮﻳﺒﻮن ﺑﺮﻧﺠﻲ ﻣﻮرد ﺧﻄﺎب ﻗﺮار ﻣﻲداد‪ ،‬ﻛﻪ ﺑﺎ ﻓﺮﻳﺎد زﻧﺪه ﺑﺎد ﺟﻤﻬﻮري ﭘﺎﺳﺨﺶ را ﻣﻲدادﻧﺪ‪ .‬ﻧﺎﮔﻬﺎن ﻳﻚ ﭘﺮﭼﻢ ﺳﺮخ از‬ ‫ﻣﻴﺎن ﺟﻤﻌﻴﺖ ﺑﻪداﺧﻞ ﺑﻨﺎي ﻳﺎدﺑﻮد ﺑﺮده ﺷﺪ و اﻧﺪﻛﻲ ﺑﻌﺪ روي ﻧﺮدهﻫﺎ ﻇﺎﻫﺮ ﮔﺮدﻳﺪ‪ .‬ﻓﺮﻳﺎدي ﻣﻬﻴﺐ ﺑﻪآن درود ﮔﻔﺖ و‬ ‫ﺑﻪدﻧﺒﺎل آن ﺳﻜﻮﺗﻲ ﻃﻮﻻﻧﻲ ﺑﺮﻗﺮار ﺷﺪ‪ .‬ﻣﺮدي ﺧﻮد را ﺑﻪﺑﺎم رﺳﺎﻧﺪ و ﺑﺎ ﭼﺎﺑﻜﻲ ﭘﺮﭼﻢ را در دﺳﺖ ﻣﺠﺴﻤﻪي آزادي‪ ،‬ﺑﺮﻓﺮاز‬ ‫ﺳﺘﻮن ﻗﺮار داد‪ .‬ﺑﺪﻳﻦﮔﻮﻧﻪ‪ ،‬در ﻣﻴﺎن اﺑﺮاز اﺣﺴﺎﺳﺎت ﺷﻮراﻧﮕﻴﺰ ﻣﺮدم‪ ،‬ﺑﺮاي اوﻟﻴﻦﺑﺎر ـﭘﺲ از ‪1848‬ـ ﭘﺮﭼﻢ ﺑﺮاﺑﺮي ﺑﺮاﻳﻦ‬ ‫ﻧﻘﻄﻪ ﺳﺎﻳﻪ اﻓﻜﻨﺪ‪ ،‬ﺟﺎﺋﻲ ﻛﻪ ﺧﻮن ﻫﺰار ﺷﻬﻴﺪ آن را از ﭘﺮﭼﻤﺶ ﺳﺮخﺗﺮ ﻛﺮده اﺳﺖ‪.‬‬ ‫اﻳﻦ زﻳﺎرت ﻣﻘﺪس روز ﺑﻌﺪ ﻫﻢ‪ ،‬ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﺗﻮﺳﻂ ﮔﺎرد ﻣﻠﻲ‪ ،‬ﺑﻠﻜﻪ ﻫﻢﭼﻨﻴﻦ از ﻃﺮف ﺳﺮﺑﺎزان و ﻧﻴﺮوﻫﺎي ﻣﺘﺤﺮك اداﻣﻪ‬ ‫ﻳﺎﻓﺖ‪ .‬ارﺗﺶ ﺑﻪﺧﻮاﺳﺖ ﭘﺎرﻳﺲ ﺗﻦ داد‪ .‬ﻧﻴﺮوﻫﺎي ﻣﺘﺤﺮك ﭘﺸﺖ ﺳﺮ ﻣﺴﺆﻟﻴﻦ ﺗﺪارﻛﺎت ﺧﻮد ﻛﻪ ﭘﺮﭼﻢﻫﺎي ﺳﻴﺎه ﺣﻤﻞ‬

‫‪56‬‬

‫ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ‪ ،‬از راه ﻣﻲرﺳﻴﺪﻧﺪ؛ ﺷﻴﭙﻮرﭼﻲﻫﺎ ﻛﻪ در ﻛﻨﺎرهﻫﺎي ﺳﺘﻮن ﻣﺴﺘﻘﺮ ﺷﺪه ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻪآنﻫﺎ درود ﻣﻲﻓﺮﺳﺘﺎدﻧﺪ و اﺑﺮاز‬ ‫اﺣﺴﺎﺳﺎت ﻣﺮدم ورودﺷﺎن را ﭘﮋواك ﻣﻲداد‪ .‬زﻧﺎن ﺳﻴﺎهﭘﻮش ﭘﺮﭼﻢﻫﺎي ﺳﻪ رﻧﮕﻲ را ﺗﻜﺎن ﻣﻲدادﻧﺪ ﻛﻪ روي آنﻫﺎ ﻧﻮﺷﺘﻪ‬ ‫ﺷﺪه ﺑﻮد‪ :‬از ﻃﺮف زﻧﺎن ﺟﻤﻬﻮريﺧﻮاه ﺑﻪﺷﻬﺪا‪ .‬وﻗﺘﻲﻛﻪ ﺳﺘﻮن ﭘﻮﺷﺎﻧﺪه ﺷﺪ‪ ،‬ﻓﻮراً ﺗﺎجﻫﺎي ﮔﻞ دورادور ﻣﺠﺴﻤﻪ را ﭘﺮ ﻛﺮد و‬ ‫رﻧﮓﻫﺎي زرد و ﺳﻴﺎه ﺑﻪﻫﻤﺮاه ﻧﻮارﻫﺎي ﺳﻪ رﻧﮓ‪ ،‬ﺑﻪﻋﻼﻣﺖ ﺳﻮﮔﻮاري ﺑﺮاي ﮔﺬﺷﺘﻪ و اﻣﻴﺪ ﺑﻪآﻳﻨﺪه‪ ،‬ﺳﺮﺗﺎ ﭘﺎي آن را‬ ‫ﭘﻮﺷﺎﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﺗﻈﺎﻫﺮات‪ ،‬در ‪ 26‬ﻓﻮرﻳﻪ ﺑﺴﻴﺎر وﺳﻴﻊ و ﺧﺸﻢ آﻟﻮد ﺷﺪ‪ .‬ﻳﻚ ﻋﺎﻣﻞ ﭘﻠﻴﺲ درﺣﺎل ﻳﺎدداﺷﺖﺑﺮداري از ﻧﺎم ﮔﺮدانﻫﺎْ‬ ‫ﻏﺎﻓﻞﮔﻴﺮ و ﺑﻪدرون ﺳﻦ اﻧﺪاﺧﺘﻪ ﺷﺪ‪ .‬ﺑﻴﺴﺖ و ﭘﻨﺞ ﮔﺮدان راﻫﭙﻴﻤﺎﺋﻲ ﻛﺮدﻧﺪ؛ ﮔﺮﻓﺘﻪ و دﺳﺖﺧﻮش ﻧﮕﺮاﻧﻲ ﺷﺪﻳﺪ‪ .‬ﻣﻬﻠﺖ‬ ‫آﺗﺶﺑﺲ رو ﺑﻪاﻧﻘﻀﺎ ﺑﻮد و روزﻧﺎﻣﻪي رﺳﻤﻲ ﺣﺮﻓﻲ از ﺗﻤﺪﻳﺪ آن ﻧﻤﻲزد‪ .‬روزﻧﺎﻣﻪﻫﺎ ورود ارﺗﺶ ﭘﺮوس از ﻃﺮﻳﻖ ﺷﺎﻧﺰهﻟﻴﺰه‬ ‫را در روز ﺑﻌﺪ اﻋﻼم ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻣﺸﻐﻮل ﻓﺮﺳﺘﺎدن ﻧﻴﺮو ﺑﻪﺳﺎﺣﻞ ﭼﭗ رودﺧﺎﻧﻪ ﺳﻦ و ﺗﺨﻠﻴﻪ ﻛﺎخ ﺻﻨﻌﺖ ﺑﻮد‪ .‬ﻓﻘﻂ‬ ‫ﺗﻮپﻫﺎﺋﻲ را ﻛﻪ در ﻣﻴﺪان واﮔﺮام و ﭘﺎﺳﻲ ﺟﻤﻊ ﺷﺪه ﺑﻮد‪ ،‬ﻓﺮاﻣﻮش ﻛﺮد‪ .‬ﭘﻴﺶاز اﻳﻦ ﻫﻢ‪ ،‬ﺑﻲاﺣﺘﻴﺎﻃﻲِ ﺗﺴﻠﻴﻢﻃﻠﺒﺎن ﺑﺎﻋﺚ‬ ‫ﺷﺪه ﺑﻮد ﻛﻪ ‪ 12/000‬ﻗﺒﻀﻪ ﺗﻔﻨﮓ ﺑﻴﺶﺗﺮ از آنﭼﻪ ﻗﺮار ﺷﺪه ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﻪدﺳﺖ ﭘﺮوﺳﻲﻫﺎ ﺑﻴﻔﺘﺪ]‪ .[65‬ﭼﻪﻛﺴﻲ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺑﮕﻮﻳﺪ‬ ‫ﻛﻪ ﭘﺮوﺳﻲﻫﺎ ﺑﻪاﻳﻦ ﺳﻼحﻫﺎي ﭘﻴﺶرﻓﺘﻪ ﻛﻪ ﺑﺎ ﮔﻮﺷﺖ و ﺧﻮن ﭘﺎرﻳﺴﻲﻫﺎ ﻋﺠﻴﻦ ﺑﻮدﻧﺪ و ﺷﻤﺎرهي ﮔﺮدانﻫﺎ رويﺷﺎن ﺣﻚ‬ ‫ﺷﺪه ﺑﻮد‪ ،‬دﺳﺖ ﻧﺨﻮاﻫﻨﺪ ﻳﺎﻓﺖ]‪[66‬؟ ﭘﺎرﻳﺲ ﺧﻮد ﺑﻪﺧﻮد ﺑﭙﺎﺧﺎﺳﺖ‪ .‬ﮔﺮدانﻫﺎي ﺑﻮرژواي ﭘﺎرﻳﺲ در ﺗﻮاﻓﻖ ﺑﺎ ﺷﻬﺮداري]‪[67‬‬ ‫ﺳﺮﻣﺸﻖ دادﻧﺪ و ﺗﻮپﻫﺎي راﻧﻼگ را ﺑﻪﭘﺎرك ﻣﻮﻧﺴﻮ ﺑﺮدﻧﺪ]‪ .[68‬ﺳﺎﻳﺮ ﮔﺮدانﻫﺎ ﺑﻪﺳﺮاغ ﺗﻮپﻫﺎي ﺧﻮد ﺑﻪﭘﺎرك واﮔﺮام‬ ‫آﻣﺪﻧﺪ و آنﻫﺎ را از ﺧﻴﺎﺑﺎنﻫﺎي ﺳﻨﺖ اوﻧﻮره و رﻳﻮوﻟﻲ ﺑﻪﻣﻴﺪان ووژ ﺗﺤﺖ ﺣﻤﺎﻳﺖ ﺑﺎﺳﺘﻴﻞ ﻛﺸﻴﺪﻧﺪ‪.‬‬ ‫در ﻃﻲ روز ﺳﺮﺑﺎزاﻧﻲﻛﻪ ﺗﻮﺳﻂ وﻳﻨﻮا ﺑﻪﺑﺎﺳﺘﻴﻞ ﻓﺮﺳﺘﺎده ﺷﺪه ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻪﻣﺮدم ﭘﻴﻮﺳﺘﻨﺪ‪ .‬ﻃﺮفﻫﺎي ﻋﺼﺮ ﺻﺪاي ﻃﺒﻞ‪،‬‬ ‫ﺑﻮق و ﺷﻴﭙﻮر ﻫﺰاران ﻓﺮد‪ ‬ﻣﺴﻠﺢ را ﺑﻪﺧﻴﺎﺑﺎنﻫﺎ ﻛﺸﺎﻧﺪ ﻛﻪ ﺳﺮاﻧﺠﺎم در ﺑﺎﺳﺘﻴﻞ‪ ،‬ﺷﺎﺗﻮدو و ﺧﻴﺎﺑﺎن رﻳﻮﻟﻲ ﮔﺮدﻫﻢ آﻣﺪﻧﺪ‪ .‬زﻧﺪان‬ ‫ﺳﻦ ﭘﻼژي ﻣﻮرد ﻫﺠﻮم ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺖ و ﺑ‪‬ﺮوﻧ‪‬ﻞ آزاد ﺷﺪ‪ .‬در ﺳﺎﻋﺖ دو ﺻﺒﺢ ‪ 40/000‬ﻧﻔﺮ در ﺳﻜﻮت و ﺑﺎ ﻧﻈﻢ ﻛﺎﻣﻞ از ﺧﻴﺎﺑﺎن‬ ‫ﺷﺎﻧﺰهﻟﻴﺰه و ﮔﺮاﻧﺪارﻣﻪ ﺑﺎﻻ رﻓﺘﻨﺪ ﺗﺎ ﺑﺎ ﭘﺮوﺳﻲﻫﺎ ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ﺗﺎ ﺳﭙﻴﺪهي ﺻﺒﺢ ﻣﻨﺘﻈﺮ ﻣﺎﻧﺪﻧﺪ‪ .‬در راه ﺑﺎزﮔﺸﺖ‪ ،‬ﮔﺮدانﻫﺎي‬ ‫ﻣﻮن ﻣﺎرﺗﺮ ﻫﻤﻪي ﺗﻮپﻫﺎﺋﻲ را ﻛﻪ ﺳﺮ راه ﺧﻮد ﻳﺎﻓﺘﻨﺪ‪ ،‬ﺑﻪﺷﻬﺮداري ﻧﺎﺣﻴﻪ ﻫﻴﺠﺪﻫﻢ و ﺑﻮﻟﻮار اوﻣﺎﻧﻮ ﺑﺮدﻧﺪ‪.‬‬ ‫در ﻣﻘﺎﺑﻞ اﻳﻦ ﺟﻮﺷﺶ ﺗﺐآﻟﻮد ـوﻟﻲ ﻣﺘﻴﻦـ وﻳﻨﻮا ﻓﻘﻂ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺴﺖ اﻧﮓ زدن را در دﺳﺘﻮر روز ﻗﺮار دﻫﺪ‪ .‬و اﻳﻦ ﺣﻜﻮﻣﺖ‬ ‫ﻛﻪ ﺑﻪﭘﺎرﻳﺲ ﺗﻮﻫﻴﻦ ﻣﻲﻛﺮد‪ ،‬درﻋﻴﻦﺣﺎل از او ﻣﻲﺧﻮاﺳﺖ ﺗﺎ ﺧﻮد را ﻗﺮﺑﺎﻧﻲ ﻓﺮاﻧﺴﻪ ﻛﻨﺪ! ﺑﻴﺎﻧﻴﻪاي ﻛﻪ ﺻﺒﺢ ‪ 27‬ﻓﻮرﻳﻪ ﻣﻨﺘﺸﺮ‬ ‫ﺷﺪ‪ ،‬ﺗﻤﺪﻳﺪ آﺗﺶﺑﺲ و اﺷﻐﺎل ﺷﺎﻧﺰهﻟﻴﺰه ﺗﻮﺳﻂ ‪ 30/000‬آﻟﻤﺎﻧﻲ از اول ﻣﺎه ﻣﺎرس را اﻋﻼم ﻛﺮد‪.‬‬ ‫در ﺳﺎﻋﺖ دو ﻛﻤﻴﺴﻴﻮﻧﻲ ﻛﻪ ﻣﺄﻣﻮر ﺗﻨﻈﻴﻢ اﺳﺎﺳﻨﺎﻣﻪ ﺑﺮاي ﻛﻤﻴﺘﻪي ﻣﺮﻛﺰي ﺷﺪه ﺑﻮد‪ ،‬در ﺷﻬﺮداري ﻧﺎﺣﻴﻪ ﺳﻪ ﺗﺸﻜﻴﻞ‬ ‫ﺟﻠﺴﻪ داد‪ .‬از ﺷﺐ ﭘﻴﺶ‪ ،‬ﺑﻌﻀﻲ از اﻋﻀﺎي اﻳﻦ ﻛﻤﻴﺴﻴﻮن ﻛﻪ ﺧﻮد را در اﻳﻦ ﻣﻮﻗﻌﻴﺖ واﺟﺪ اﺧﺘﻴﺎر ﻣﻲداﻧﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬ﺳﻌﻲ ﻛﺮده‬ ‫ﺑﻮدﻧﺪ ﻳﻚ ﻛﻤﻴﺘﻪي ﻓﺮﻋﻲ داﺋﻤﻲ در اﻳﻦ ﺷﻬﺮداري ﺗﺸﻜﻴﻞ دﻫﻨﺪ‪ .‬وﻟﻲ ﭼﻮن ﺗﻌﺪادﺷﺎن ﻛﺎﻓﻲ ﻧﺒﻮد‪ ،‬اﻳﻦ ﻛﺎر را ﺑﻪروز ﺑﻌﺪ‬ ‫ﻣﻮﻛﻮل ﻛﺮدﻧﺪ و ﺑﺎ رؤﺳﺎي ﮔﺮدانﻫﺎ ﻣﺸﻮرت ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﺟﻠﺴﻪ ﻛﻪ ﺗﺤﺖ رﻳﺎﺳﺖ ﻛﺎﭘﻴﺘﺎن ﺑﺮژره]*[ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺷﺪ‪ ،‬ﻃﻮﻓﺎﻧﻲ‬ ‫ﺑﻮد‪ .‬ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎن ﮔﺮدان ﻣﻮﻧﻤﺎرﺗﺮ ﻛﻪ ﺑﺮاي ﺧﻮد ﻳﻚ ﻛﻤﻴﺘﻪ در ﺧﻴﺎﺑﺎن روزﻳﻪ ﺗﺸﻜﻴﻞ داده ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﻓﻘﻂ ﻣﻲﺧﻮاﺳﺘﻨﺪ در ﻣﻮرد‬ ‫ﺟﻨﮕﻴﺪن ﺻﺤﺒﺖ ﺷﻮد و اﻟﺰاﻣﺎت ﻣﺄﻣﻮرﻳﺖ ﺧﻮد را ﻧﺸﺎن ﻣﻲدادﻧﺪ و ﻗﻄﻌﻨﺎﻣﻪي ووﻛﺴﺎل را ﻳﺎدآوري ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﺗﻘﺮﻳﺒﺎً‬ ‫ﺑﻪاﺗﻔﺎق ﺗﺼﻤﻴﻢ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪ ﻛﻪ در ﻣﻘﺎﺑﻞ آﻟﻤﺎﻧﻲﻫﺎ ﺳﻼح ﺑﺮدارﻧﺪ‪ .‬ﺷﻬﺮدار‪ ،‬ﺑﻮﻧﻮاﻟﻪ‪ ،‬ﻛﻪ از داﺷﺘﻦ ﭼﻨﻴﻦ ﻣﻴﻬﻤﺎﻧﺎﻧﻲ ﻧﺎراﺣﺖ‬ ‫ﺑﻮد‪ ،‬ﺷﻬﺮداري را ﺑﻪﻣﺤﺎﺻﺮه در آورد و ﻧﻴﻤﻲ ﺑﺎ اﻗﻨﺎع و ﻧﻴﻤﻲ ﺑﺎ زور آنﻫﺎ را از ﺳﺮ ﺧﻮد ﺑﺎز ﻛﺮد‪.‬‬ ‫در ﻃﻲ آن روز اﻫﺎﻟﻲ ﻣﺤﻠﻪﻫﺎي ﻣﺮدﻣﻲ ﻣﺴﻠﺢ ﺷﺪﻧﺪ‪ ،‬ﻣﻬﻤﺎت ﺿﺒﻂ ﻛﺮدﻧﺪ؛ وﺳﺎﺋﻞ ﺳﻨﮕﻴﻦ را دوﺑﺎره ﺑﺎر ﮔﺎريﻫﺎ‬ ‫ﻛﺮدﻧﺪ؛ ﻧﻔﺮات ﻧﻴﺮوي ﻣﺘﺤﺮك‪ ،‬ﻛﻪ ﻓﺮاﻣﻮش ﻛﺮده ﺑﻮدﻧﺪ ﻛﻪ اﺳﺮاي ﺟﻨﮕﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬ﻣﻲرﻓﺘﻨﺪ ﺗﺎ دوﺑﺎره اﺳﻠﺤﻪﻫﺎي ﺧﻮدرا‬ ‫ﭘﺲ ﺑﮕﻴﺮﻧﺪ‪ .‬ﺷﺎﻣﮕﺎه ﺟﻤﻌﻲ ﺑﻪﭘﺎدﮔﺎن ﻣﻠﻮاﻧﺎن در ﻻﭘﭙﻴﻨﻴﺮ ﺣﻤﻠﻪ ﻛﺮدﻧﺪ و آنﻫﺎ را ﺑﻪﺑﺎﺳﺘﻴﻞ آوردﻧﺪ ﺗﺎ ﺑﻪﻣﺮدم ﺑﭙﻴﻮﻧﺪﻧﺪ‪.‬‬

‫‪57‬‬

‫اﮔﺮ ﺷﺠﺎﻋﺖ ﭼﻨﺪ ﻧﻔﺮي ﻧﺒﻮد ﻛﻪ ﺑﺎ ﺟﺮأت در ﻣﻘﺎﺑﻞ اﻳﻦ ﺟﺮﻳﺎن ﺧﻄﺮﻧﺎك اﻳﺴﺘﺎدﻧﺪ‪ ،‬ﻓﺎﺟﻌﻪ اﺟﺘﻨﺎبﻧﺎﭘﺬﻳﺮ ﻣﻲﺷﺪ‪ .‬ﻫﻤﻪي‬ ‫اﻧﺠﻤﻦﻫﺎﺋﻲ ﻛﻪ در ﻣﻴﺪان ﻛﻮردوري ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺟﻠﺴﻪ داده ﺑﻮدﻧﺪ ـﻛﻤﻴﺘﻪي ﻣﺮﻛﺰي ﻧﻮاﺣﻲ ﺑﻴﺴﺖﮔﺎﻧﻪ ﭘﺎرﻳﺲ‪ ،‬اﻧﺘﺮﻧﺎﺳﻴﻮﻧﺎل و‬ ‫ﻓﺪراﺳﻴﻮنـ ﺑﻪاﻳﻦ ﻛﻤﻴﺘﻪي ﻣﺮﻛﺰي ﻛﻪ از آدمﻫﺎي ﮔﻢﻧﺎﻣﻲ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺷﺪه ﺑﻮد ﻛﻪ ﻫﺮﮔﺰ در ﻣﺒﺎرزات اﻧﻘﻼﺑﻲ ﺷﺮﻛﺖ ﻧﻜﺮده‬ ‫ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﺑﺎ ﺗﺮدﻳﺪ ﻧﮕﺎه ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﭘﺲ از ﺧﺮوج از ﺷﻬﺮداري ﻧﺎﺣﻴﻪ ﺳﻪ ﺗﻌﺪادي از ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎن ﮔﺮدانﻫﺎ ﻛﻪ ﺑﻪﺷﻌﺒﻪﻫﺎي‬ ‫اﻧﺘﺮﻧﺎﺳﻴﻮﻧﺎل ﺗﻌﻠﻖ داﺷﺘﻨﺪ‪ ،‬ﺑﻪﻛﻮردوري آﻣﺪﻧﺪ ﺗﺎ ﺧﺒﺮ ﺟﻠﺴﻪ و ﻗﻄﻌﻨﺎﻣﻪي ﻧﻮﻣﻴﺪاﻧﻪي ﻧﺎﺷﻲ از آن را ﺑﺪﻫﻨﺪ‪ .‬ﺗﻼش زﻳﺎدي‬ ‫ﺑﺮاي آرام ﻛﺮدن آنﻫﺎ ﺻﻮرت ﮔﺮﻓﺖ و ﺳﺨﻦﮔﻮﻫﺎﺋﻲ ﺑﻪووﻛﺴﺎل ﻛﻪ ﺟﻠﺴﻪي وﺳﻴﻌﻲ در آن ﻣﻨﻌﻘﺪ ﺑﻮد‪ ،‬اﻋﺰام ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬آنﻫﺎ‬ ‫ﻣﻮﻓﻖ ﺷﺪﻧﺪ ﺻﺪايﺷﺎن را ﺑﻪﮔﻮشﻫﺎ ﺑﺮﺳﺎﻧﻨﺪ‪ .‬ﺷﻬﺮوﻧﺪان ﺑﺴﻴﺎر دﻳﮕﺮي ﻧﻴﺰ ﺗﻼش ﻓﺮاوان ﻛﺮدﻧﺪ ﻛﻪ ﻣﺮدم را ﺳﺮ ﻋﻘﻞ‬ ‫ﺑﻴﺎورﻧﺪ‪ .‬ﺻﺒﺢ روز ﺑﻌﺪ‪ 28 ،‬ﻓﻮرﻳﻪ ﺳﻪ ﮔﺮوه ﻛﻮردوري ﺑﻴﺎﻧﻴﻪاي ﻣﻨﺘﺸﺮ ﻛﺮدﻧﺪ و ﻛﺎرﮔﺮان را ﺑﻪﻫﻮﺷﻴﺎري دﻋﻮت ﻧﻤﻮدﻧﺪ‪ .‬آنﻫﺎ‬ ‫ﮔﻔﺘﻨﺪ‪ :‬ﻫﺮﺣﻤﻠﻪاي ﺑﻪﻛﺎرِ ﻗﺮار دادن ﻣﺮدم در ﻣﻌﺮض ﺿﺮﺑﺎت دﺷﻤﻨﺎن اﻧﻘﻼب ﻣﻲآﻳﺪ ﺗﺎ ﻫﻤﻪي ﺧﻮاﺳﺖﻫﺎي اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ را در‬ ‫درﻳﺎﺋﻲ از ﺧﻮن ﻏﺮق ﻛﻨﺪ‪ .‬ﻛﻤﻴﺘﻪي ﻣﺮﻛﺰي ﻛﻪ از ﻫﺮﺳﻮ ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر ﺑﻮد‪ ،‬ﻣﺠﺒﻮر ﺑﻪﺗﺴﻠﻴﻢ ﺷﺪ‪ ،‬ﻫﻤﺎنﻃﻮرﻛﻪ در اﻋﻼﻣﻴﻪاي‬ ‫ﺑﺎ اﻣﻀﺎي ﺑﻴﺴﺖ و ﻧﻪ ﻧﻔﺮ اﻋﻼم داﺷﺖ‪» :‬ﻫﺮﺗﻬﺎﺟﻢ ﻧﺎﺑﻪﻫﻨﮕﺎم ﺑﻪﺳﺮﻧﮕﻮﻧﻲ ﻓﻮري ﺟﻤﻬﻮري ﻣﻨﺠﺮ ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ‪ .‬ﮔﺮداﮔﺮد‬ ‫ﻣﺤﻼﺗﻲﻛﻪ ﻗﺮار اﺳﺖ ﺑﻪاﺷﻐﺎل دﺷﻤﻦ درآﻳﺪ‪ ،‬ﺑﺎرﻳﻜﺎد ﺑﺮﭘﺎ ﻣﻲﺷﻮد‪ ،‬ﻃﻮريﻛﻪ دﺷﻤﻦ در اردوﺋﻲ ﺟﺪا از ﺷﻬﺮ ﻣﺎ ﺑﻪﺟﻮﻻن‬ ‫درآﻳﺪ«‪ .‬اﻳﻦ ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ اﺑﺮاز وﺟﻮد ﻛﻤﻴﺘﻪي ﻣﺮﻛﺰي ﺑﻮد‪ .‬اﻳﻦ ﺑﻴﺴﺖ و ﻧﻪ ﻧﻔﺮ ﮔﻢﻧﺎم]‪ [69‬ﻛﻪ ﻗﺎدر ﺑﻪآرام ﻛﺮدن ﮔﺎرد ﻣﻠﻲ‬ ‫ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﺣﺘﻲ ﻣﻮرد ﺗﺸﻮﻳﻖ ﺑﻮرژوازي ﻛﻪ ﻇﺎﻫﺮاً از ﻗﺪرت آنﻫﺎ در ﺷﮕﻔﺖ ﻧﺒﻮد‪ ،‬ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﭘﺮوﺳﻲﻫﺎ روز اول ﻣﺎرس وارد ﭘﺎرﻳﺲ ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﭘﺎرﻳﺲ ﻛﻪ ﻣﺮدم ﺗﺼﺮفاش ﻛﺮده ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬دﻳﮕﺮ ﭘﺎرﻳﺲ اﺷﺮاف و‬ ‫ﺑﻮرژوازي ﺑﺰرگ ‪ 1815‬ﻧﺒﻮد‪ .‬ﭘﺮﭼﻢﻫﺎي ﺳﻴﺎه از ﺧﺎﻧﻪﻫﺎ آوﻳﺰان ﺑﻮد؛ وﻟﻲ ﺧﻴﺎﺑﺎنﻫﺎي ﺧﻠﻮت‪ ،‬دﻛﺎنﻫﺎي ﺑﺴﺘﻪ‪ ،‬ﻓﻮارهﻫﺎي‬ ‫ﺑﻲآب‪ ،‬ﻣﺠﺴﻤﻪﻫﺎي ﭼﺎدرﭘﻴﭻ ﺷﺪهي ﻣﻴﺪان ﻛﻨﻜﻮرد‪ ،‬ﭼﺮاغﮔﺎزيﻫﺎي ﺧﺎﻣﻮش در ﺷﺐ؛ ﺑﻪﻃﻮر ﺑﺮﺟﺴﺘﻪاي ﺷﻬﺮ را‬ ‫ﻋﺬابآﻟﻮده و درﺣﺎل اﺧﺘﻀﺎر ﻧﺸﺎن ﻣﻲداد‪ .‬ﻓﺎﺣﺸﻪﻫﺎﺋﻲ ﻛﻪ ﺟﺴﺎرت رﻓﺘﻦ ﺑﻪﻣﺤﻼت دﺷﻤﻦ را ﻛﺮده ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬در ﻣﻸ ﻋﺎم‬ ‫ﺷﻼق ﻣﻲﺧﻮردﻧﺪ‪ .‬ﻗﻬﻮهﺧﺎﻧﻪاي در ﺷﺎﻧﺰهﻟﻴﺰه ﻛﻪ درِ ﺧﻮد را ﺑﻪروي ﻓﺎﺗﺤﻴﻦ ﺑﺎز ﻛﺮده ﺑﻮد‪ ،‬ﻏﺎرت ﺷﺪ‪ .‬ﻓﻘﻂ در ﻓﻮﺑﻮر ﺳﻦ‬ ‫ژرﻣﻦ ﻳﻚ ﻣﺎﻟﻚ ﺑﺰرگ ﺑﻮد ﻛﻪ ﺧﺎﻧﻪاش را ﺑﻪﭘﺮوﺳﻲﻫﺎ ﻋﺮﺿﻪ ﻣﻲﻛﺮد‪.‬‬ ‫ﭘﺎرﻳﺲ ﻫﻨﻮز در ﺣﺎﻟﺘﻲ از ﭼﻨﺪش و اﺣﺴﺎسِ ﺧﻮاري ﺑﻪﺳﺮ ﻣﻲﺑﺮد ﻛﻪ از ﺟﺎﻧﺐ ﺑﻮردو رﮔﺒﺎري از ﺗﻮﻫﻴﻦ ﺑﺮ ﺳﺮش‬ ‫ﺑﺎرﻳﺪن ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬ﻣﺠﻠﺲ ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﻛﻼم ﻳﺎ ﻋﻤﻠﻲ ﻧﻴﺎﻓﺖ ﻛﻪ در اﻳﻦ ﺑﺤﺮان دردﻧﺎك ﻳﺎور او ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺑﻠﻜﻪ ﻣﻄﺒﻮﻋﺎت و در رأس‬ ‫آنﻫﺎ روزﻧﺎﻣﻪي رﺳﻤﻲ‪ ،‬ﺷﻬﺮ را ﺳﺮزﻧﺶ ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ ﻛﻪ ﻣﻲﺑﺎﻳﺴﺖ در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﭘﺮوﺳﻲﻫﺎ ﺑﻪﻓﻜﺮ دﻓﺎع از ﺧﻮدش ﻣﻲﺑﻮد‪.‬‬ ‫ﻃﺮﺣﻲ در دﺑﻴﺮﺧﺎﻧﻪ در دﺳﺖ اﻣﻀﺎء ﺑﻮد ﻛﻪ ﻣﺤﻞ ﻣﺠﻠﺲ را در ﺧﺎرج از ﭘﺎرﻳﺲ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﻲﻛﺮد‪ .‬ﻻﻳﺤﻪي اﻓﺰاﻳﺶ ﺑﻬﺮهي‬ ‫وامﻫﺎي ﻣﺪتدار و ﻛﺮاﻳﻪ ﺧﺎﻧﻪﻫﺎيِ ﻋﻘﺐاﻓﺘﺎده ﭼﺸﻢاﻧﺪاز ورﺷﻜﺴﺘﮕﻲﻫﺎي ﺑﻲﺷﻤﺎري را ﻣﻲﮔﺸﻮد‪ .‬ﺻﻠﺢ ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪ و‬ ‫ﻣﺜﻞ ﻳﻚ ﻛﺎر ﻣﻌﻤﻮﻟﻲ‪ ،‬ﺑﺎ ﻋﺠﻠﻪ ﻣﻮرد ﺗﺼﻮﻳﺐ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬آﻟﺰاس‪ ،‬ﺑﺨﺶ ﻋﻤﺪهي ﻟﻮرن ﺑﺎ ‪ 1/600/000‬ﻓﺮاﻧﺴﻮي از‬ ‫ﺳﺮزﻣﻴﻦ ﭘﺪري ﺟﺪا ﻣﻲﺷﺪﻧﺪ‪ ،‬ﭘﻨﺞ ﻣﻴﻠﻴﺎرد ﻣﻲﺑﺎﻳﺴﺖ ﭘﺮداﺧﺖ ﻣﻲﺷﺪ‪ ،‬اﺳﺘﺤﻜﺎﻣﺎت ﺷﺮق ﭘﺎرﻳﺲ ﺗﺎ ﭘﺮداﺧﺖ اوﻟﻴﻦ ﻗﺴﻂ‬ ‫‪ 500/000/000‬ﻏﺮاﻣﺖ و ﺷﻬﺮﺳﺘﺎنﻫﺎي ﺷﺮق ﺗﺎ ﭘﺮداﺧﺖ ﻛﺎﻣﻞ آن در اﺷﻐﺎل ﭘﺮوﺳﻲﻫﺎ ﻣﻲﻣﺎﻧﺪ؛ اﻳﻦ ﺑﻮد ﻫﺰﻳﻨﻪي ﺗﺮوﺷﻮ‪،‬‬ ‫ﻓﺎور و اﺗﻼف ﺑﺮاي ﻣﺎ‪ ،‬ﻳﻌﻨﻲ‪ :‬ﺑﻬﺎﺋﻲ ﻛﻪ درازاي آن ﺑﻴﺴﻤﺎرك ﺑﻪﻣﺎ ﺟﻮاز ﻣﺠﻠﺲ دﺳﺖ ﻧﺎﻳﺎﻓﺘﻨﻲ را ﻣﻲداد‪ .‬و ﺑﺮاي ﺗﺴﻼي‬ ‫ﭘﺎرﻳﺲ از اﻳﻦ ﻫﻤﻪ ﻓﻀﻴﺤﺖ‪ ،‬آﻗﺎي ﺗﻲﻳﺮ ﻓﺮﻣﺎﻧﺪهي ﻧﺎﻻﻳﻖ و ﺧﺸﻦِ ارﺗﺶ ﻳﻜﻢ ﻟﻮار ـدورل دﭘﺎﻻدﻳﻦـ را ﺑﻪﻋﻨﻮان ژﻧﺮال‬ ‫ﮔﺎرد ﻣﻠﻲ ﻣﻨﺼﻮب ﻛﺮد‪ .‬دو ﺳﻨﺎﺗﻮر‪ ،‬وﻳﻨﻮا و دورل‪ ،‬دو ﺑﻨﺎﭘﺎرﺗﻴﺴﺖ در رأس ﭘﺎرﻳﺲ ﺟﻤﻬﻮريﺧﻮاه ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ ـ اﻳﻦ دﻳﮕﺮ‬ ‫ﺧﻴﻠﻲ زور داﺷﺖ‪ .‬ﭘﺎرﻳﺲ ﺗﻤﺎﻣﺎً اﻳﻦ اﺣﺴﺎس را داﺷﺖ ﻛﻪ ﻛﻮدﺗﺎﺋﻲ در ﭘﻴﺶ اﺳﺖ]‪.[70‬‬ ‫در آن ﺷﺐ ﮔﺮوهﻫﺎي زﻳﺎدي در ﺑﻮﻟﻮارﻫﺎ ﺟﻤﻊ ﺷﺪه ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬اﻓﺮاد ﮔﺎرد ﻣﻠﻲ ﺑﺎ اﻣﺘﻨﺎع از ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻦ دورل ﺑﻪﻋﻨﻮان‬ ‫ﻓﺮﻣﺎﻧﺪهي ﺧﻮد‪ ،‬ﺧﻮاﺳﺘﺎر اﻧﺘﺼﺎب ﮔﺎرﻳﺒﺎﻟﺪي ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬در ‪ 3‬ﻣﺎرس ‪ 200‬ﮔﺮدان ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎن ﺧﻮد را ﺑﻪووﻛﺴﺎل ﻓﺮﺳﺘﺎدﻧﺪ‪ .‬ﻛﺎر ﺑﺎ‬ ‫ﻗﺮاﺋﺖ اﺳﺎﺳﻨﺎﻣﻪ ﺷﺮوع ﺷﺪ‪ .‬ﻣﻘﺪﻣﻪي اﺳﺎﺳﻨﺎﻣﻪ اﻋﻼم ﻣﻲﻛﺮد ﻛﻪ »ﺟﻤﻬﻮري را ﺗﻨﻬﺎ ﺷﻜﻞ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺗﻮﺳﻂ ﻗﺎﻧﻮن و ﻋﺪاﻟﺖ‬

‫‪58‬‬

‫و ﺑﺎﻻﺗﺮ از رأي ﻋﻤﻮﻣﻲ ﻛﻪ زاﺋﻴﺪهي آن اﺳﺖ« ﻣﻲداﻧﺪ‪ .‬ﻣﺎدهي ‪ 6‬اﻋﻼم ﻣﻲﻛﺮد ﻛﻪ »ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎن ﺑﺎﻳﺪ از ﻫﺮﺗﻼﺷﻲ ﻛﻪ‬ ‫ﻫﺪف آن ﺳﺮﻧﮕﻮﻧﻲ ﺟﻤﻬﻮري اﺳﺖ‪ ،‬ﺟﻠﻮﮔﻴﺮي ﻛﻨﻨﺪ«‪ .‬ﻛﻤﻴﺘﻪي ﻣﺮﻛﺰي ﻣﺘﺸﻜﻞ از ﺳﻪ ﻋﻀﻮ ﺑﺮاي ﻫﺮﻧﺎﺣﻴﻪ ﻛﻪ از ﻃﺮف‬ ‫ﮔﺮوﻫﺎنﻫﺎ‪ ،‬ﮔﺮدانﻫﺎ‪ ،‬ﻫﻨﮓﻫﺎ و ﻧﻴﺰ از ﻓﺮﻣﺎﻧﺪهي ﻫﻨﮓﻫﺎ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻣﻲﺷﺪ]‪[71‬؛ و در اﻧﺘﻈﺎر اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت ﻣﻨﻈﻢ‪ ،‬ﻓﻲاﻟﻤﺠﻠﺲ‬ ‫ﻳﻚ ﻛﻤﻴﺘﻪي اﺟﺮاﺋﻲ ﻣﻮﻗﺖ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻛﺮد‪ .‬وارﻟﻦ‪ ،‬اﻳﻨﺪي‪ ،‬ژاك دوران و ﭼﻨﺪ ﺳﻮﺳﻴﺎﻟﻴﺴﺖ دﻳﮕﺮ از ﻛﻮردوري ﺟﺰو آن ﺑﻮدﻧﺪ؛‬ ‫زﻳﺮا ﺗﻮاﻓﻘﻲ ﺑﻴﻦ ﻛﻤﻴﺘﻪي ﻣﺮﻛﺰي‪ ،‬ﻳﺎ دﻗﻴﻖﺗﺮ‪ :‬ﺑﻴﻦ ﻛﻤﻴﺴﻴﻮﻧﻲ ﻛﻪ اﺳﺎﺳﻨﺎﻣﻪ را ﺗﻨﻈﻴﻢ ﻛﺮد و ﺳﻪ ﮔﺮوه ﻋﻀﻮ ﻛﻮردوري‬ ‫ﺻﻮرت ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮد‪ .‬وارﻟﻦ ﻣﻮﻓﻖ ﺷﺪ اﻧﺘﺨﺎب ﻣﺠﺪد ﻛﻠﻴﻪ اﻓﺴﺮان ﮔﺎرد ﻣﻠﻲ را ﺑﻼﻓﺎﺻﻠﻪ ﺑﻪﺗﺼﻮﻳﺐ ﺑﺮﺳﺎﻧﺪ‪ .‬ﭘﻴﺶﻧﻬﺎد دﻳﮕﺮي‬ ‫ﻣﻄﺮح ﺷﺪ داﺋﺮ ﺑﺮاﻳﻦ ﻛﻪ اﮔﺮ ﻣﺠﻠﺲ ﺗﻼش ﻛﻨﺪ ﭘﺎﻳﺘﺨﺖ را از ﭘﺎرﻳﺲ ﻣﻨﺘﻘﻞ ﻧﻤﺎﻳﺪ‪ ،‬ﺷﻬﺮﺳﺘﺎن ﭘﺎرﻳﺲ ﺧﻮد ﻳﻚ ﺟﻤﻬﻮري‬ ‫ﻣﺴﺘﻘﻞ ﺗﺸﻜﻴﻞ دﻫﺪ‪ .‬ﭘﻴﺶﻧﻬﺎدي ﻧﺴﻨﺠﻴﺪه ﻛﻪ ﺑﻪﺧﻄﺎ ﻣﻄﺮح ﺷﺪ و ﻇﺎﻫﺮاً ﭘﺎرﻳﺲ را از ﺳﺎﻳﺮ ﺷﻬﺮﺳﺘﺎنﻫﺎ ﻣﻨﺰوي ﻣﻲﻛﺮد‪.‬‬ ‫ﺗﻚر‪‬وي ﺿﺪاﻧﻘﻼﺑﻲ و ﺿﺪﭘﺎرﻳﺴﻲ ﻛﻪ ﺷﺪﻳﺪاً ﻋﻠﻴﻪ ﭘﺎرﻳﺲ ﻣﻮرد ﺑﻬﺮه ﺑﺮداري ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬اﮔﺮ ﺷﻬﺮﺳﺘﺎنﻫﺎ ﻧﺒﺎﺷﻨﺪ‪ ،‬ﭘﺲ ﭼﻪ‬ ‫ﻛﺴﻲ ﭘﺎرﻳﺲ را ﻏﺬا ﺑﺪﻫﺪ؟ اﮔﺮ ﭘﺎرﻳﺲ ﻧﺒﺎﺷﺪ ﭼﻪ ﻛﺴﻲ دﻫﻘﺎﻧﺎن را ﻧﺠﺎت ﻣﻲدﻫﺪ؟ وﻟﻲ ﭘﺎرﻳﺲ ﺑﻪﻣﺪت ﺷﺶ ﻣﺎه در اﻧﺰوا‬ ‫ﺑﻪﺳﺮ ﺑﺮده ﺑﻮد؛ ﺑﻪﺗﻨﻬﺎﺋﻲ ﺗﺎ آﺧﺮﻳﻦ ﻟﺤﻈﻪ ﺧﻮاﻫﺎن اداﻣﻪي ﺟﻨﮓ ﺑﻪﻫﺮﻗﻴﻤﺖ ﺷﺪه ﺑﻮد و ﺑﻪﺗﻨﻬﺎﺋﻲ ﺑﺎ رأي ﺧﻮد ﺟﻤﻬﻮري را‬ ‫ﺗﺄﻳﻴﺪ ﻛﺮده ﺑﻮد‪ .‬رﻫﺎ ﻛﺮدن ﭘﺎرﻳﺲ‪ ،‬رأي ﺷﻬﺮﺳﺘﺎنﻫﺎ و اﻛﺜﺮﻳﺖ دﻫﺎﺗﻲ‪ ،‬اﻳﻦﻫﻤﻪ اﻧﺴﺎنﻫﺎﺋﻲ را ﻛﻪ ﺣﺎﺿﺮ ﺑﻮدﻧﺪ ﺑﺮاي‬ ‫ﺟﻤﻬﻮري ﺑﻤﻴﺮﻧﺪ ﺑﻪاﻳﻦ ﺧﻴﺎل ﻣﻲاﻧﺪاﺧﺖ ﻛﻪ ﮔﻮﻳﺎ ﺟﻤﻬﻮري ﻣﻲﺗﻮاﻧﺴﺖ در ﭼﻬﺎر دﻳﻮاري ﭘﺎرﻳﺲ ﻣﺤﺒﻮس ﺑﻤﺎﻧﺪ‪.‬‬

‫‪59‬‬

‫ﻓﺼﻞ دوم‬ ‫اﺋﺘﻼف ﺑﻪروي ﭘﺎرﻳﺲ آﺗﺶ ﻣﻲﮔﺸﺎﻳﺪ‬

‫»ﮔﻔﺘﻪ ﻣﻲﺷﺪ ﻛﻪ ﺟﻤﻬﻮري از ﻃﺮف ﻣﺠﻠﺲ ﻣﻮرد ﺗﻬﺪﻳﺪ ﻗﺮار دارد‪ .‬آﻗﺎﻳﺎن‪،‬‬ ‫وﻗﺘﻲ ﻗﻴﺎم درﮔﺮﻓﺖ از ﻟﺤﺎظ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﻓﻘﻂ دو ﻛﺎر از ﻣﺠﻠﺲ ﺧﻮاﺳﺘﻪ ﺷﺪ‪:‬‬ ‫اﻧﺘﺨﺎب رأس ﻗﻮهي ﻣﺠﺮﻳﻪ و ﻗﺒﻮل ﻫﻴﺌﺖ وزﻳﺮان ﺟﻤﻬﻮري«‪&'") .‬ا‪%‬‬ ‫(ر"‪ %‬از ‪ #‬ج *) &  ‪ 2-# ،% ./0/ -/‬ه‪45‬ه‪.(١٨٧٦  3‬‬

‫ﺑﻪرﻓﺮاﻧﺪوم دﻫﺎﺗﻲﻫﺎ‪ ،‬ﮔﺎرد ﻣﻠﻲ ﭘﺎرﻳﺲ ﺑﺎ ﻓﺪراﺳﻴﻮن ﺧﻮد؛ ﺑﻪﺗﻬﺪﻳﺪ ﺳﻠﻄﻨﺖﻃﻠﺒﺎن و ﻃﺮح اﻧﺘﻘﺎل ﭘﺎﻳﺘﺨﺖ از ﭘﺎرﻳﺲ ﺑﺎ‬ ‫ﺗﻈﺎﻫﺮات ﺑﺎﺳﺘﻴﻞ؛ و ﺑﻪاﻧﺘﺼﺎب دورِل‪ ،‬ﺑﺎ ﻗﻄﻌﻨﺎﻣﻪي ‪ 3‬ﻣﺎرس ﭘﺎﺳﺦ داده ﺑﻮد‪ .‬آنﭼﻪ را ﻛﻪ ﻣﺼﺎﺋﺐ ﻣﺤﺎﺻﺮه ﻧﺘﻮاﻧﺴﺖ‬ ‫ﺻﻮرت دﻫﺪ‪ ،‬ﻣﺠﻠﺲ اﻧﺠﺎم داد‪ :‬اﺗﺤﺎد ﻃﺒﻘﻪي ﻣﺘﻮﺳﻂ ﺑﺎ ﭘﺮوﻟﺘﺎرﻳﺎ‪ .‬اﻛﺜﺮﻳﺖ ﻋﻈﻴﻢ ﭘﺎرﻳﺴﻲﻫﺎ رﺷﺪ ارﺗﺶِ ﺟﻤﻬﻮري را ﺑﺪون‬ ‫ﻧﮕﺮاﻧﻲ ﻧﻈﺎره ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬در ‪ 3‬ﻣﺎرس‪ ،‬وﻗﺘﻲ وزﻳﺮ داﺧﻠﻪ ـﭘﻲﻛﺎرـ »ﻛﻤﻴﺘﻪي ﻣﺮﻛﺰي ﺑﻲﻧﺎم« را ﻣﺤﻜﻮم ﻛﺮد و »ﻫﻤﻪي‬ ‫ﺷﻬﺮوﻧﺪان را ﺑﻪﺧﻔﻪ ﻛﺮدن اﻳﻦ ﺗﻈﺎﻫﺮات ﻣﺸﻜﻮك« ﻓﺮا ﺧﻮاﻧﺪ‪ ،‬ﻫﻴﭻﻛﺲ ازﺟﺎ ﺗﻜﺎن ﻧﺨﻮرد‪ .‬واﻧﮕﻬﻲ‪ ،‬اﻳﻦ اﺗﻬﺎم ﻣﺴﺨﺮه‬ ‫ﺑﻮد‪ .‬ﻛﻤﻴﺘﻪ ﭼﻬﺮهي ﺧﻮد را ﺑﻪروﺷﻨﻲ ﻧﺸﺎن ﻣﻲداد‪ ،‬ﺻﻮرت ﺟﻠﺴﺎﺗﺶ را ﺑﺮاي روزﻧﺎﻣﻪﻫﺎ ﻣﻲﻓﺮﺳﺘﺎد و ﺗﻈﺎﻫﺮات را ﺻﺮﻓﺎً‬ ‫ﺑﺮاي ﻧﺠﺎت ﭘﺎرﻳﺲ از ﻓﺎﺟﻌﻪ ﺑﺮﮔﺰار ﻛﺮده ﺑﻮد‪ .‬اﻳﻦ ﻛﻤﻴﺘﻪ روز ﺑﻌﺪ ﺟﻮاب داد‪» :‬ﻛﻤﻴﺘﻪ ﺑﻲﻧﺎم ﻧﻴﺴﺖ‪ ،‬ﺑﻠﻜﻪ اﺗﺤﺎد ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎن‬ ‫اﻧﺴﺎنﻫﺎي آزادي اﺳﺖ ﻛﻪ ﺧﻮاﻫﺎن ﻫﻢﺑﺴﺘﮕﻲ ﻛﻠﻴﻪي اﻋﻀﺎي ﮔﺎرد ﻣﻠﻲ ﻣﻲﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬اﺳﻨﺎد آن ﻫﻤﻮاره اﻣﻀﺎ دارد‪ .‬اﻳﻦ ﻛﻤﻴﺘﻪ‬ ‫ﺑﺎ اﻧﺰﺟﺎر ﻫﻤﻪي اﻓﺘﺮاﻫﺎﺋﻲ رد ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻛﻪ او را ﻣﺘﻬﻢ ﺑﻪﻏﺎرت و ﺟﻨﮓ داﺧﻠﻲ ﻣﻲﻧﻤﺎﻳﻨﺪ«‪ .‬اﻣﻀﺎي اﻋﻀﺎي ﻛﻤﻴﺘﻪ زﻳﺮ اﻳﻦ‬ ‫ﺟﻮاﺑﻴﻪ ﺑﻮد]‪ .[72‬رﻫﺒﺮان اﺋﺘﻼف ﺑﻪروﺷﻨﻲ ﻣﻲدﻳﺪﻧﺪ ﻛﻪ وﻗﺎﻳﻊ در ﭼﻪ ﻣﺴﻴﺮي اﻓﺘﺎده اﺳﺖ‪ .‬ارﺗﺶ ﺟﻤﻬﻮري ﻫﺮروز ذﺧﻴﺮهي‬ ‫ﺳﻼح ﺧﻮد‪ ،‬ﺑﻪوﻳﮋه ﺗﻮپ را اﻓﺰاﻳﺶ ﻣﻲداد‪ .‬اﻛﻨﻮن ﻣﺮاﻛﺰ ﺗﻮپﺧﺎﻧﻪ در ده ﻣﺤﻞ ﻣﺨﺘﻠﻒ وﺟﻮد داﺷﺖ‪ :‬ﺑﻪوﻳﮋه در ﺑﺎرﻳﻴِﺮ‬ ‫دﻳﺘﺎﻟﻲ‪ ،‬ﻓُﺒﻮر ﺳ‪‬ﻨﺖآﻧﺘﻮان و ﺑﻮت ﻣﻮﻧﻤﺎرﺗﺮ‪ .‬ﭘﻮﺳﺘﺮﻫﺎيِ ﺳﺮخ‪ ،‬ﭘﺎرﻳﺲ را از ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻛﻤﻴﺘﻪي ﻣﺮﻛﺰي ﻓﺪراﺳﻴﻮن ﮔﺎردﻫﺎي ﻣﻠﻲ‬ ‫ﻣﻄﻠﻊ ﻛﺮد؛ و از ﺗﻤﺎم ﺷﻬﺮوﻧﺪان دﻋﻮت ﻧﻤﻮد ﺗﺎ در ﻫﺮﻧﺎﺣﻴﻪ ﻛﻤﻴﺘﻪﻫﺎي ﮔﺮدانﻫﺎ و ﺷﻮراﻫﺎي ﻟﮋﻳﻮنﻫﺎ را ﺗﺸﻜﻴﻞ دﻫﻨﺪ و‬ ‫ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎﻧﻲ ﺑﺮاي ﺷﺮﻛﺖ در ﻛﻤﻴﺘﻪي ﻣﺮﻛﺰي ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ‪ .‬درﻣﺠﻤﻮع ﺳﺮﺳﺨﺘﻲ اﻳﻦ ﺟﻨﺒﺶ‪ ،‬ﻇﺎﻫﺮاً ﺑﺮ ﺳﺎزﻣﺎن ﻗﺪرﺗﻤﻨﺪ‬ ‫ﻛﻤﻴﺘﻪي ﻣﺮﻛﺰي دﻻﻟﺖ داﺷﺖ‪ .‬اﮔﺮ ﺿﺮﺑﻪاي ﻓﻮراً وارد ﻧﻤﻲﺷﺪ‪ ،‬ﭼﻨﺪ روز دﻳﮕﺮ ﭘﺎﺳﺦ ﻣﺮدم درﺣﺪ ﻛﻤﺎل ﻣﻲﺑﻮد‪ .‬آنﭼﻪ را ﻛﻪ‬ ‫رﻫﺒﺮان اﺋﺘﻼف ﺑﺪ ﻓﻬﻤﻴﺪه ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬درﻳﺎدﻟﻲ دﺷﻤﻦﺷﺎن ﺑﻮد‪ .‬ﭘﻴﺮوزي ‪ 22‬ژاﻧﻮﻳﻪ آنﻫﺎ را ﻛﻮر ﻛﺮد‪ .‬آنﻫﺎ ﺑﻪداﺳﺘﺎنﻫﺎي‬

‫‪60‬‬

‫روزﻧﺎﻣﻪﻫﺎي ﺧﻮد‪ ،‬ﺑﻪﺗﺮﺳﻮﺋﻲ ﻧﻔﺮات ﮔﺎرد ﻣﻠﻲ و ﺑﻪﻻفآﻣﺪنﻫﺎي دوﻛﺮو ﻛﻪ در دﻓﺘﺮ ﻣﺠﻠﺲ ﺳﻮﮔﻨﺪ ﻣﻲﺧﻮرد ﻛﻪ از‬ ‫ﻋﻮامﻓﺮﻳﺒﺎن ﻧﻔﺮت اﺑﺪي دارد‪ ،‬و درﻋﻴﻦﺣﺎل ﻣﻲﮔﻔﺖ ﻛﻪ ﮔﻮﻳﺎ در ﻧﻬﺎﻳﺖ ﺑﺮاي آنﻫﺎ ﭘﻴﺮوزي ﻛﺴﺐ ﺧﻮاﻫﺪ ﻛﺮد‪ ،‬ﺑﺎور‬ ‫داﺷﺘﻨﺪ]‪ .[73‬ﻗُﻠﺪرﻫﺎي ارﺗﺠﺎع ﺧﻴﺎل ﻛﺮدﻧﺪ ﻛﻪ ﻣﻲﺗﻮاﻧﻨﺪ ﭘﺎرﻳﺲ را ﻳﻚ ﻟﻘﻤﻪي ﭼﭗ ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ﻋﻤﻠﻴﺎت ﺑﺎ ﻣﻬﺎرت‪ ،‬روش و‬ ‫اﻧﻀﺒﺎط وﻳﮋهي روﺣﺎﻧﻴﺖ ﺻﻮرت ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬ﻟ‪‬ﮋﻳﺘﻴﻤﻴﺴﺖﻫﺎ و اورﻟﺌﺎﻧﻴﺴﺖﻫﺎ ﻛﻪ ﺑﺮ ﺳﺮ ﻧﺎم ﺷﺎه اﺧﺘﻼف ﻧﻈﺮ داﺷﺘﻨﺪ‪ ،‬ﻣﺼﺎﻟﺤﻪي‬ ‫ﭘﻴﺶﻧﻬﺎدي ﺗﻲﻳﺮ ﻣﺒﻨﻲﺑﺮ ﺳﻬﻢ ﻣﺴﺎوي در ﻗﺪرت را ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻨﺪ ﻛﻪ »ﭘﻴﻤﺎن ﺑﻮردو« ﻧﺎم ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬واﻧﮕﻬﻲ‪ ،‬در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﭘﺎرﻳﺲ‬ ‫ﻫﻴﭻ ﺗﻔﺮﻗﻪاي روا ﻧﺒﻮد‪.‬‬ ‫از آﻏﺎز ﻣﺎرس‪ ،‬روزﻧﺎﻣﻪﻫﺎي ﺷﻬﺮﺳﺘﺎنﻫﺎ ﻫﻢزﻣﺎن ﮔﺰارشﻫﺎي ﻣﻔﺼﻠﻲ در ﻣﻮرد آﺗﺶاﻓﺮوزي و ﻏﺎرت در ﭘﺎرﻳﺲ ﻣﻨﺘﺸﺮ‬ ‫ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬در ‪ 4‬ﻣﺎرس در دﺑﻴﺮﺧﺎﻧﻪي ﻣﺠﻠﺲ ﻓﻘﻂ ﺻﺤﺒﺖ از اﻳﻦ ﺷﺎﻳﻌﻪ ﺑﻮد ﻛﻪ در ﭘﺎرﻳﺲ ﻗﻴﺎﻣﻲ ﺻﻮرت ﮔﺮﻓﺘﻪ‪ ،‬ارﺗﺒﺎط‬ ‫ﺗﻠﮕﺮاﻓﻲ ﻗﻄﻊ ﺷﺪه و ژﻧﺮال وﻳﻨﻮا ﺑﻪﺳﺎﺣﻞ ﭼﭗ ﺳﻦ ﻋﻘﺐﻧﺸﻴﻨﻲ ﻛﺮده اﺳﺖ‪ .‬ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻛﻪ اﻳﻦ ﺷﺎﻳﻌﺎت را ﻣﻲﭘﺮاﻛﻨﺪ]‪،[74‬‬ ‫ﭼﻬﺎر ﻧﻤﺎﻳﻨﺪه ﻛﻪ ﺷﻬﺮدار ﻫﻢ ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻪﭘﺎرﻳﺲ اﻋﺰام ﻛﺮد‪ .‬آنﻫﺎ روز ﺑﻌﺪ‪ 4 ،‬ﻣﺎرس‪ ،‬وارد ﺷﺪﻧﺪ و ﭘﺎرﻳﺲ را ﻛﺎﻣﻼً آرام و ﺣﺘﻲ‬ ‫ﺷﺎد ﻳﺎﻓﺘﻨﺪ]‪ .[75‬ﺷﻬﺮداران و ﻣﻌﺎوﻧﻴﻦ آنﻫﺎ در ﺟﻠﺴﻪاي ﺑﺎ ﺷﺮﻛﺖ وزﻳﺮ داﺧﻠﻪ ﺑﺮآراﻣﺶ ﺷﻬﺮ ﮔﻮاﻫﻲ دادﻧﺪ‪ .‬وﻟﻲ ﭘﻲﻛﺎر ﻛﻪ‬ ‫ﺑﻲﺗﺮدﻳﺪ در ﺗﻮﻃﺌﻪ دﺳﺖ داﺷﺖ‪ ،‬ﮔﻔﺖ‪» :‬اﻳﻦ آراﻣﺶ ﻇﺎﻫﺮي اﺳﺖ‪ .‬ﻣﺎ ﺑﺎﻳﺪ دﺳﺖ ﺑﻪﻋﻤﻞ ﺑﺰﻧﻴﻢ«‪ .‬و و‪‬ﺗﺮَن ﻓﻮقِ ﻣﺤﺎﻓﻈﻪﻛﺎر‬ ‫اﺿﺎﻓﻪ ﻛﺮد‪» :‬ﻣﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﮔﺎو را از ﺷﺎخﻫﺎﻳﺶ ﺑﮕﻴﺮﻳﻢ و ﻛﻤﻴﺘﻪي ﻣﺮﻛﺰي را ﺑﺎزداﺷﺖ ﻛﻨﻴﻢ«‪ .‬راﺳﺖ ﻫﺮﮔﺰ از دامﮔﺬاﺷﺘﻦ ﺑﺮاي‬ ‫اﻳﻦ ﮔﺎو دﺳﺖ ﻧﻜﺸﻴﺪ‪ .‬ﺗﻤﺴﺨﺮ‪ ،‬ﺗﺤﻘﻴﺮ و ﺗﻮﻫﻴﻦ ﺑﺮﺳﺮ ﭘﺎرﻳﺲ و ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎﻧﺶ ﻣﻲﺑﺎرﻳﺪ‪.‬‬ ‫از ﺑﻴﻦ آنﻫﺎ ﺑﺮﺧﻲ‪ :‬رﺷﻔﻮ‪‬ر‪ ،‬ﺗﺮﻳﺪ‪‬ن‪ ،‬ﻣﺎﻟﻮ‪‬ن و ران ﻫﻨﮕﺎم ﺧﺮوج از ﺟﻠﺴﻪاي ﻛﻪ ﺑﻪﻣﺜﻠﻪ ﺷﺪن ﻛﺸﻮر رأي داد‪ ،‬ﺑﺎ ﻓﺮﻳﺎد‪‬‬ ‫»ﺳﻔﺮ ﺧﻮﺷﻲ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻴﺪ«! ﻣﺸﺎﻳﻌﺖ ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬وﻳﻜﺘﻮر ﻫﻮﮔﻮ ﻛﻪ از ﮔﺎرﻳﺒﺎﻟﺪي دﻓﺎع ﻛﺮده ﺑﻮد‪ ،‬ﻫﻮ ﺷﺪ‪ .‬ﺑﻪﺣﺮف د‪‬ﻟﺴﻜﻠﻮز ﻛﻪ‬ ‫ﺗﻘﺎﺿﺎي ﺑﺮﻛﻨﺎري اﻋﻀﺎي ﺣﻜﻮﻣﺖ دﻓﺎع ﻣﻠﻲ را ﻛﺮده ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﻬﺘﺮ از اﻳﻦ ﮔﻮش داده ﻧﺸﺪ‪ .‬ژول ﺳﻴﻤﻮن اﻋﻼم ﻛﺮد ﻛﻪ ﻗﺎﻧﻮن‬ ‫ﺿﺪاﻧﺠﻤﻦ]ﺑﻪروزﺷﻤﺎر ﺟﻨﺒﺶﻛﺎرﮔﺮي ﻓﺮاﻧﺴﻪ ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﻛﻨﻴﺪ[ را اﺑﻘﺎ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬در ‪ 10‬ﻣﺎرس ﺷﻜﺎف آﺷﻜﺎر ﺑﻮد‪ .‬ﻗﻄﻌﻨﺎﻣﻪاي‬ ‫داﺋﺮ ﺑﺮاﻳﻦﻛﻪ ﭘﺎرﻳﺲ دﻳﮕﺮ ﻧﺒﺎﻳﺪ ﭘﺎﻳﺘﺨﺖ ﺑﺎﺷﺪ و ﻣﺠﻠﺲ ﺑﺎﻳﺪ در ورﺳﺎي ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺟﻠﺴﻪ دﻫﺪ‪ ،‬ﺑﻪﺗﺼﻮﻳﺐ رﺳﻴﺪ‪.‬‬ ‫اﻳﻦ ﺑﻪﻣﻌﻨﺎي ﻓﺮاﺧﻮاﻧﺪن ﻛﻤﻮن ﺑﻮد‪ ،‬زﻳﺮا ﭘﺎرﻳﺲ ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﺴﺖ درﻋﻴﻦﺣﺎل ﻫﻢ ﺑﺪون ﺣﻜﻮﻣﺖ و ﻫﻢ ﺑﺪون ﺷﻬﺮدار ﺑﻤﺎﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﺣﺎل ﻛﻪ ﻣﻴﺪان ﻧﺒﺮد ﭘﻴﺪا ﺷﺪ؛ ﻣﺴﺌﻠﻪ‪ ،‬ﺗﻬﻴﻪي ارﺗﺶ ﺑﺮاي آن اﺳﺖ‪ .‬ﺣﻜﻮﻣﺖ اداﻣﻪي ﭘﺮداﺧﺖ ﺣﻘﻮق ﮔﺎردﻫﺎي ﻣﻠﻲ را‬ ‫ﺑﻪﺗﻘﺎﺿﺎي آنﻫﺎ ﻣﻮﻛﻮل ﻛﺮده ﺑﻮد‪ .‬ﻣﺠﻠﺲ ﻣﻘﺮر ﻛﺮد ﻛﻪ ﺑﺪﻫﻲﻫﺎﺋﻲ ﻛﻪ ﺗﺎرﻳﺦ ﺳﺮﺳﻴﺪ آنﻫﺎ ﺗﺎ ‪ 13‬ﻧﻮاﻣﺒﺮ ‪ 1870‬ﺑﻮده اﺳﺖ‪،‬‬ ‫ﺑﺎﻳﺪ در ‪ 13‬ﻣﺎرس ‪ ،1871‬ﻳﻌﻨﻲ در ﻋﺮض ﺳﻪ روز ﭘﺮداﺧﺖ ﺷﻮد‪ .‬دوﻓﻮ‪‬ر‪ ،‬وزﻳﺮ ﻣﺮﺑﻮﻃﻪ‪ ،‬ﺑﺎ ﺳﺮﺳﺨﺘﻲ ﻫﺮﮔﻮﻧﻪ ارﻓﺎﻗﻲ را در‬ ‫اﻳﻦ ﻣﻮرد رد ﻛﺮد‪ .‬ﻋﻠﻲرﻏﻢ ﺗﻘﺎﺿﺎﻫﺎي ﻋﺎﺟﻞ ﻣﻴﻠﻲﻳﺮ‪ ،‬ﻣﺠﻠﺲ از ﺗﺼﻮﻳﺐ ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ ﺑﺮاي ﺣﻤﺎﻳﺖ از ﻣﺴﺘﺄﺟﺮﻳﻨﻲ ﻛﻪ ﻛﺮاﻳﻪ‬ ‫ﺧﺎﻧﻪي آنﻫﺎ ﺷﺶ ﻣﺎه ﻋﻘﺐ اﻓﺘﺎده ﺑﻮد‪ ،‬ﺧﻮدداري ﻛﺮد‪ .‬ﺑﻪاﻳﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ‪ ،‬دوﻳﺴﺖ ﻳﺎ ﺳﻴﺼﺪ ﻫﺰار ﻛﺎرﮔﺮ‪ ،‬دﻛﺎﻧﺪار‪ ،‬ﻧﻤﻮﻧﻪﺳﺎز و‬ ‫ﺗﻮﻟﻴﺪﻛﻨﻨﺪﮔﺎن ﺧﺮدهﭘﺎﺋﻲ ﻛﻪ در ﺧﺎﻧﻪي ﺧﻮد ﻛﺎر ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ‪ ،‬و اﻧﺪك ذﺧﻴﺮهي ﭘﻮل ﺧﻮد را ﺧﺮج ﻛﺮده و ﺑﻪدﻟﻴﻞ ﺧﻮاﺑﻴﺪن‬ ‫ﻛﺴﺐوﻛﺎر دﻳﮕﺮ اﻣﻜﺎﻧﻲ ﺑﺮاي ﺗﻬﻴﻪ ﭘﻮل ﻧﺪاﺷﺘﻨﺪ‪ ،‬ﺳﺮﻧﻮﺷﺖ آنﻫﺎ ﺑﺮاي ﻧﺠﺎت از ﮔﺮﺳﻨﮕﻲ و ورﺷﻜﺴﺘﮕﻲ در ﮔﺮوِ اﻟﻄﺎف‬ ‫ﺑﺰرﮔﻮاراﻧﻪي ﺻﺎﺣﺐﺧﺎﻧﻪﻫﺎ ﺑﻮد‪ .‬از ‪ 13‬ﺗﺎ ‪ 17‬ﻣﺎرس ﺻﺪو ﭘﻨﺠﺎه ﻫﺰار ﻃﻠﺐ ﺑﻼوﺻﻮل ﻣﺎﻧﺪ‪ .‬ﺳﺮاﻧﺠﺎم‪ ،‬راﺳﺖ‪ ،‬ﺗﻲﻳﺮ را ﻣﺠﺒﻮر‬ ‫ﻛﺮد ﻛﻪ از ﺗﺮﻳﺒﻮن اﻋﻼم ﻛﻨﺪ ﻛﻪ »ﻣﺠﻠﺲ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﻣﺬاﻛﺮات ﺧﻮد را ﺑﺪون ﺗﺮس از ﺳﻨﮓﭘﺮاﻧﻲ ﺷﻮرﺷﻴﺎن در ورﺳﺎي دﻧﺒﺎل‬ ‫ﻛﻨﺪ«؛ و ﺑﻪاﻳﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ او را ﻧﺎﭼﺎر ﻛﺮدﻧﺪ ﺗﺎ ﻓﻮراً دﺳﺖ ﺑﻜﺎر ﺷﻮد‪ ،‬زﻳﺮا ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎن ﻣﻲﺑﺎﻳﺴﺖ دوﺑﺎره در ‪ 20‬ﻣﺎرس در ورﺳﺎي‬ ‫ﺟﻠﺴﻪ ﻣﻲﮔﺮﻓﺘﻨﺪ‪.‬‬ ‫دورل ﻋﻤﻠﻴﺎت ﺧﻮد ﻋﻠﻴﻪ ﮔﺎرد ﻣﻠﻲ را ﺷﺮوع و اﻋﻼم ﻛﺮد ﻛﻪ اﻳﻦ ﮔﺎرد را ﺗﺤﺖ اﻧﻀﺒﺎط ﺳﺨﺖ ﻗﺮار ﻣﻲدﻫﺪ و از ﻋﻨﺎﺻﺮ‬ ‫ﺑﺪ ﺗﺼﻔﻴﻪ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬او در دﺳﺘﻮر ﻛﺎر روز ﺧﻮد اﻋﻼم ﻛﺮد‪» :‬ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ وﻇﻴﻔﻪي ﻣﻦ ﻋﺒﺎرت از ﺗﺄﻣﻴﻦ اﺣﺘﺮام ﻻزم ﺑﻪﻗﺎﻧﻮن و‬ ‫ﻣﺎﻟﻜﻴﺖ اﺳﺖ«؛ ﻫﻤﺎن ﺗﺤﺮﻳﻜﻲ ﻛﻪ ﺑﻮرژوازي ـ ﺗﺎ اﺑﺪ ـ ﻫﺮزﻣﺎن ﻛﻪ دراﺛﺮ ﺟﺮﻳﺎن وﻗﺎﻳﻊ اﻧﻘﻼﺑﻲ ﺑﻪرأس ﻗﺪرت ﺻﻌﻮد‬ ‫ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ ،‬ﺑﻪآن دﺳﺖ ﻣﻲزﻧﺪ‪.‬‬

‫‪61‬‬

‫ﺳﺎﻳﺮ ﺳﻨﺎﺗﻮرﻫﺎ ﻫﻢ ﺑﻪاو ﭘﻴﻮﺳﺘﻨﺪ‪ .‬در ‪ 7‬ﻣﺎرس‪ ،‬وﻳﻨﻮا ﺑﻴﺴﺖ و ﻳﻚ ﻫﺰار ﮔﺎرد ﻣﺘﺤﺮك ﺳﻦ را ﺑﺎ ﭘﺮداﺧﺖ ﺷﺶ ﺷﻴﻠﻴﻨﮓ‬ ‫ﺑﻪﻫﺮ ﻧﻔﺮ‪ ،‬ﺑﻪﺧﻴﺎﺑﺎنﻫﺎ رﻳﺨﺖ‪ .‬در ‪ 11‬ﻣﺎرس‪ ،‬ﻫﻤﺎن روزيﻛﻪ ﭘﺎرﻳﺲ از ﺑﺮﻳﺪنِ ﺳﺮِ ﺧﻮد و اﻳﻦ ﺗﺼﻤﻴﻤﺎت ﺧﺎﻧﻪﺧﺮابﻛﻦ‬ ‫ﺑﺎﺧﺒﺮ ﺷﺪ‪ ،‬وﻳﻨﻮا ﺷﺶ روزﻧﺎﻣﻪي ﺟﻤﻬﻮريﺧﻮاه را ﺗﻌﻄﻴﻞ ﻛﺮد ﻛﻪ ﭼﻬﺎرﺗﺎي آنﻫﺎ‪ :‬ﻓﺮﻳﺎد ﺧﻠﻖ‪ ،‬ﺷﻌﺎر‪ ،‬ﭘِﺮدوﺷ‪‬ﻦ و اﻧﺘﻘﺎمﺟﻮ‪،‬‬ ‫دوﻳﺴﺖ ﻫﺰار ﺗﻴﺮاژ داﺷﺘﻨﺪ‪ .‬در ﻫﻤﺎن روز‪ ،‬دادﮔﺎه ﻧﻈﺎﻣﻲاي ﻛﻪ ﻣﺘﻬﻤﻴﻦ ‪ 31‬اﻛﺘﺒﺮ را ﻣﺤﺎﻛﻤﻪ ﻣﻲﻛﺮد‪ ،‬ﭼﻨﺪﻳﻦ ﻧﻔﺮ )از ﺟﻤﻠﻪ‬ ‫ﺑﻼﻧﻜﻲ و ﻓﻠﻮرن( را ﺑﻪﻣﺮگ ﻣﺤﻜﻮم ﻧﻤﻮد‪ .‬درﻧﺘﻴﺠﻪ‪ ،‬ﻫﻤﻪ )از ﺑﻮرژوا ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺗﺎ ﺟﻤﻬﻮريﺧﻮاه و اﻧﻘﻼﺑﻲ( زﻳﺮ ﺿﺮب رﻓﺘﻨﺪ‪.‬‬ ‫اﻳﻦ ﻣﺠﻠﺲ ﺑﻮردو‪ ،‬دﺷﻤﻦ ﺧﻮﻧﻲ ﭘﺎرﻳﺲ‪ ،‬ﻛﻪ از ﻟﺤﺎظ اﺣﺴﺎﺳﻲ و ذﻫﻨﻲ و زﺑﺎﻧﻲ ﺑﺎ وي ﻏﺮﻳﺒﻪ ﺑﻮد‪ ،‬ﺣﻜﻮﻣﺖ اﺟﺎﻧﺐ ﺑﻪﻧﻈﺮ‬ ‫ﻣﻲرﺳﻴﺪ‪ .‬در ﻣﺤﻼت ﺗﺠﺎري ﻫﻢﭼﻨﺎن ﻛﻪ در ﺣﻮﻣﻪﻫﺎي ﻛﺎرﮔﺮي ﻓﺮﻳﺎد ﻋﻤﻮم ﻣﺮدم ﻋﻠﻴﻪ اﻳﻦ ﻣﺠﻠﺲ ﻃﻨﻴﻦ اﻓﻜﻦ ﺑﻮد]‪.[76‬‬ ‫از اﻳﻦ زﻣﺎن ﺑﻪﺑﻌﺪ‪ ،‬آﺧﺮﻳﻦ دو دﻟﻲﻫﺎ ﺑﺮﻃﺮف ﺷﺪ‪ .‬ﺷﻬﺮدار ﻣﻮﻧﻤﺎرﺗﺮ ـﻛﻠﻤﺎﻧﺴﻮـ از ﭼﻨﺪ روز ﭘﻴﺶ ﻣﺸﻐﻮل دﺳﻴﺴﻪﭼﻴﻨﻲ‬ ‫ﺑﺮاي ﺗﺴﻠﻴﻢ ﺗﻮپﻫﺎ ﺑﻮد و ﺣﺘﻲ اﻓﺴﺮاﻧﻲ را ﭘﻴﺪا ﻛﺮده ﺑﻮد ﻛﻪ راﺿﻲ ﺑﻪﺗﺴﻠﻴﻢ ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬وﻟﻲ ﮔﺮدانﻫﺎ اﻋﺘﺮاض ﻛﺮدﻧﺪ و وﻗﺘﻲ‬ ‫در ‪ 12‬ﻣﺎرس دورل اﻓﺮادش را ﻓﺮﺳﺘﺎد‪ ،‬ﻧﻔﺮات ﮔﺎرد ﻣﻠﻲ از ﺗﺤﻮﻳﻞ ﺗﻮپﻫﺎ اﻣﺘﻨﺎع ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﭘﻲﻛﺎر‪ ،‬ﺑﺮاي ﻧﺸﺎن دادن ﺷﺪت‬ ‫ﻋﻤﻞ‪ ،‬دﻧﺒﺎل ﻛﻮرﺗﻲ ﻓﺮﺳﺘﺎد و ﺑﻪاو ﮔﻔﺖ‪» :‬اﻋﻀﺎي ﻛﻤﻴﺘﻪ ﻣﺮﻛﺰي ﺟﺎن ﺧﻮد را ﺑﻪﺧﻄﺮ ﻣﻲاﻧﺪازﻧﺪ«‪ ،‬و ﻳﻚ ﺷ‪‬ﺒﻪﻗﻮﻟﻲ ﮔﺮﻓﺖ‪.‬‬ ‫ﻛﻤﻴﺘﻪ ﻛﻮرﺗﻲ را اﺧﺮاج ﻛﺮد‪ .‬از ‪ 6‬ﻣﺎرس ﺑﻪﺑﻌﺪ‪ ،‬ﻛﻤﻴﺘﻪ ﺟﻠﺴﺎت ﺧﻮد را در ﺗﺎﻻر ﻛﻮردوري ﺗﺸﻜﻴﻞ داده ﺑﻮد‪.‬‬ ‫ﻫﺮﭼﻨﺪ ﺧﻮد را ﺟﺪا و ﻛﺎﻣﻼً ﻣﺴﺘﻘﻞ از ﺳﻪ ﮔﺮوه دﻳﮕﺮ ﻧﮕﻪ ﻣﻲداﺷﺖ‪ ،‬وﻟﻲ ﻣﺤﺒﻮﺑﻴﺖ اﻳﻦ ﻣﺤﻞ ﺑﺮاﻳﺶ ﻣﻔﻴﺪ ﺑﻮد‪ .‬اﻳﻦ‬ ‫ﻧﺸﺎﻧﻪي ﺳﻴﺎﺳﺘﻲ درﺳﺖ ﺑﻮد و دﺳﻴﺴﻪﻫﺎي ﻓﺮﻣﺎﻧﺪه دوﺑﻴﺴﻮ‪‬ن را ﻫﻢ ﺧﻨﺜﻲ ﻣﻲﻛﺮد‪ .‬اﻳﻦ اﻓﺴﺮ ﻛﻪ در ﺧﺎرج ﺧﺪﻣﺖ ﻛﺮده و‬ ‫ﺑﺮاي اﻣﻮر ﻣﺸﻜﻮﻛﻲ ﺑﻜﺎر ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪه ﺑﻮد‪ ،‬ﺳﻌﻲ ﻣﻲﻛﺮد در ﺑﺎﻻ ﻳﻚ ﻛﻤﻴﺘﻪي ﻣﺮﻛﺰي از رﻫﺒﺮان ﮔﺮدانﻫﺎ ﺗﺸﻜﻴﻞ دﻫﺪ‪.‬‬ ‫ﻛﻤﻴﺘﻪ ﻣﺮﻛﺰي ﺳﻪ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪه ﺑﻪاﻳﻦ ﮔﺮوه ﻓﺮﺳﺘﺎد ﻛﻪ ﺑﺎ ﻣﺨﺎﻟﻔﺖ ﺷﺪﻳﺪ روﺑﺮو ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬ﺑﺎرﺑﺮت‪ ،‬ﺳﺮﻛﺮدهي ﮔﺮدان‪ ،‬ﺑﻪوﻳﮋه‬ ‫ﻧﺎﺑﺮدﺑﺎري ﻧﺸﺎن ﻣﻲداد‪ .‬وﻟﻲ ﻳﻚ ﺳﺮﻛﺮدهي دﻳﮕﺮ‪ ،‬ﻓﺎﻟﺘﻮ‪ ،‬ﺑﺎ ﮔﻔﺘﻦ اﻳﻦﻛﻪ »ﻣﻦ ﺟﺎﺋﻲ ﻣﻲروم ﻛﻪ ﻣﺮدم ﻫﺴﺘﻨﺪ«‪ ،‬ﺟﻠﺴﻪ را‬ ‫ﺑﻪﻫﻴﺠﺎن آورد‪ .‬ادﻏﺎم دو ﻛﻤﻴﺘﻪ در ‪ 10‬ﻣﺎرس روز ﺟﻠﺴﻪي ﻋﻤﻮﻣﻲ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎن ﺻﻮرت ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬ﻛﻤﻴﺘﻪ ﮔﺰارش ﻫﻔﺘﮕﻲ ﺧﻮد‬ ‫را اراﺋﻪ ﻛﺮد ﻛﻪ در آن وﻗﺎﻳﻊ روزﻫﺎي ﮔﺬﺷﺘﻪ‪ :‬اﻧﺘﺼﺎب دورل و ﺗﻬﺪﻳﺪﻫﺎي ﭘﻲﻛﺎر را ﺷﺮح داد و ﺑﻪدرﺳﺘﻲ ﺧﺎﻃﺮﻧﺸﺎن ﻛﺮد‬ ‫ﻛﻪ »آنﭼﻪ ﻣﺎ ﻫﺴﺘﻴﻢ ﻫﻤﺎﻧﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ وﻗﺎﻳﻊ از ﻣﺎ ﺳﺎﺧﺘﻪ اﺳﺖ‪ :‬ﺣﻤﻼت ﻣﻜﺮر ﻣﻄﺒﻮﻋﺎت‪ ‬دﺷﻤﻦِ دﻣﻮﻛﺮاﺳﻲ اﻳﻦ را ﺑﻪﻣﺎ‬ ‫آﻣﻮﺧﺘﻪ و ﺗﻬﺪﻳﺪﻫﺎي ﺣﻜﻮﻣﺖ آن را ﺗﺄﻛﻴﺪ ﻛﺮده اﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﺎ ﺳﺪ ﺧﻠﻞﻧﺎﭘﺬﻳﺮي ﻫﺴﺘﻴﻢ ﻛﻪ در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﻫﺮﺗﻼﺷﻲ ﺑﺮاي‬ ‫ﺳﺮﻧﮕﻮﻧﻲ ﺟﻤﻬﻮري ﺑﻪﭘﺎ ﺷﺪه اﺳﺖ«‪ .‬ﻫﻢﭼﻨﻴﻦ از ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎن دﻋﻮت ﺷﺪ ﻛﻪ اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت ﻛﻤﻴﺘﻪي ﻣﺮﻛﺰي را ﭘﻴﺶ ﺑﺒﺮﻧﺪ‪ .‬ﭘﻴﺎﻣﻲ‬ ‫ﻫﻢ ﺑﺮاي ارﺗﺶ ﺗﻨﻈﻴﻢ ﺷﺪ‪» :‬ﺳﺮﺑﺎزان‪ ،‬ﻓﺮزﻧﺪان ﺧﻠﻖ! ﺑﻴﺎﺋﻴﺪ ﺗﺎ ﺑﺮاي ﺧﺪﻣﺖ ﺑﻪﺟﻤﻬﻮري ﻣﺘﺤﺪ ﺷﻮﻳﻢ‪ .‬ﺷﺎﻫﺎن و اﻣﭙﺮاﻃﻮران‬ ‫ﺑﻪﻗﺪر ﻛﺎﻓﻲ ﺑﻪﻣﺎ ﻟﻄﻤﻪ زدهاﻧﺪ«‪ .‬روز ﺑﻌﺪ ﺳﺮﺑﺎزاﻧﻲ ﻛﻪ ﺗﺎزه از ارﺗﺶ ﻟﻮار وارد ﺷﺪه ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﻣﻘﺎﺑﻞ اﻳﻦ ﭘﻮﺳﺘﺮﻫﺎي ﺳﺮخ ﻛﻪ ﻧﺎم‬ ‫و ﻧﺸﺎﻧﻲ ﺗﻤﺎم اﻋﻀﺎي ﻛﻤﻴﺘﻪي ﻣﺮﻛﺰي زﻳﺮ آن ﺑﻮد‪ ،‬ﺟﻤﻊ ﺷﺪﻧﺪ‪.‬‬ ‫اﻧﻘﻼب‪ ،‬ﻣﺤﺮوم از روزﻧﺎﻣﻪﻫﺎي ﺧﻮد‪ ،‬اﻛﻨﻮن ﺑﺎ زﺑﺎن ﭘﻮﺳﺘﺮﻫﺎﺋﻲ ﺳﺨﻦ ﻣﻲﮔﻔﺖ ﻛﻪ در ﻣﺘﻨﻮعﺗﺮﻳﻦ رﻧﮓﻫﺎ و ﻋﻘﻴﺪهﻫﺎ‬ ‫ﺑﻪﻫﻤﻪي دﻳﻮارﻫﺎ ﭼﺴﺒﻴﺪه ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﻓﻠﻮرن و ﺑﻼﻧﻜﻲ ﻛﻪ ﻏﻴﺎﺑﺎً ﻣﺤﻜﻮم ﺷﺪه ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬اﻋﺘﺮاض ﺧﻮدرا در ﮔﺬرﮔﺎهﻫﺎ ﭼﺴﺒﺎﻧﺪﻧﺪ‪ .‬در‬ ‫ﺗﻤﺎم ﻧﻮاﺣﻲ ﻣﺮدﻣﻲ ﻛﻤﻴﺘﻪﻫﺎي ﻓﺮﻋﻲ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺷﺪ‪ .‬رﻫﺒﺮ ﻛﻤﻴﺘﻪي ﻓﺮﻋﻲ ﻧﺎﺣﻴﻪ ﺳﻴﺰدﻫﻢ آﻫﻨﮕﺮ ﺟﻮاﻧﻲ ﺑﻮد ﺑﻪﻧﺎم دووال‪ ،‬ﺑﺎ‬ ‫ﺑﺮﺧﻮردي ﺧﺸﻚ و ﻣﺼﻤﻢ‪ .‬ﻛﻤﻴﺘﻪي ﻓﺮﻋﻲ ﺧﻴﺎﺑﺎن ر‪‬زﻳﻪ دور ﺗﻮپﻫﺎي ﺧﻮد ﺧﻨﺪق ﻛَﻨﺪ و ﺑﺮاي آنﻫﺎ ﻧﮕﻬﺒﺎن ﺷﺒﺎﻧﻪروزي‬ ‫ﮔﻤﺎﺷﺖ]‪ .[77‬ﻫﻤﻪي اﻳﻦ ﻛﻤﻴﺘﻪﻫﺎ اواﻣﺮ دورل را ﻧﺪﻳﺪه ﻣﻲﮔﺮﻓﺘﻨﺪ و آنﻫﺎ ﻓﺮﻣﺎﻧﺪﻫﺎن ﺣﻘﻴﻘﻲ ﮔﺎرد ﻣﻠﻲ ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﺑﻲﺷﻚ‬ ‫ﭘﺎرﻳﺲ ﺑﻪﭘﺎﺧﺎﺳﺘﻪ و آﻣﺎدهي ﺟﺒﺮان ﻛﻮﺗﺎﻫﻲ ﺧﻮد در دورهي ﻣﺤﺎﺻﺮه ﺑﻮد‪ .‬اﻳﻦ ﭘﺎرﻳﺲِ ﺧﻤﻴﺪه و ﻣﻨﻜﻮب زﻳﺮ ﺑﺎرِ ﻧﻴﺎز ـ ﺻﻠﺢ‬ ‫و ﻛﺴﺐوﻛﺎر را ﺑﻪوﻗﺖ دﻳﮕﺮ ﻣﻮﻛﻮل ﻛﺮد و ﻓﻘﻂ ﺑﻪﺟﻤﻬﻮري ﻣﻲاﻧﺪﻳﺸﻴﺪ‪ .‬ﻛﻤﻴﺘﻪي ﻣﺮﻛﺰي ﻣﻮﻗﺖ‪ ،‬ﺑﺪون آنﻛﻪ ﺑﻴﻤﻲ از‬ ‫وﻳﻨﻮا ﺑﻪﺧﻮد راه دﻫﺪ‪ ،‬ﻛﻪ ﺗﻘﺎﺿﺎي ﺑﺎزداﺷﺖ ﻫﻤﻪ اﻋﻀﺎي آن را ﻛﺮده ﺑﻮد‪ ،‬در ‪ 15‬ﻣﺎرس در ﻣﺠﻤﻊ ﻋﻤﻮﻣﻲ ووﻛﺴﺎل ﺣﺎﺿﺮ‬ ‫ﺷﺪ‪ .‬دوﻳﺴﺖ و ﭘﺎﻧﺰده ﮔﺮدان ﻧﻤﺎﻳﻨﺪه ﻓﺮﺳﺘﺎده ﺑﻮدﻧﺪ ﻛﻪ ﻫﻤﮕﻲ ﺑﺎ اﺑﺮاز اﺣﺴﺎﺳﺎت‪ ،‬ﮔﺎرﻳﺒﺎﻟﺪي را ﺑﻪﻋﻨﻮان ﻓﺮﻣﺎﻧﺪهي ﻛﻞ‬ ‫ﮔﺎرد ﻣﻠﻲ ﺑﺮﮔﺰﻳﺪﻧﺪ‪ .‬ﻳﻜﻲ از ﺳﺨﻨﺮانﻫﺎ‪ ،‬ﻟﻮﻟﻴﻴِﻪ‪ ،‬ﺟﻤﻊ را ﺳﺮدرﮔﻢ ﻛﺮد‪ .‬وي اﻓﺴﺮ ﺳﺎﺑﻖ ﺑﺤﺮﻳﻪ ﺑﻮد‪ ،‬ﻛﺎﻣﻼً ﻣﺨﺒﻂ و ﺑﺎ اﻧﺪك‬

‫‪62‬‬

‫داﻧﺶ ﻧﻈﺎﻣﻲ‪ ،‬ﻛﻪ وﻗﺘﻲ ﺳﺮش از ﺑﺎده داغ ﻧﺒﻮد‪ ،‬ﻟﺤﻈﺎﺗﻲ از ﻫﻮﺷﻴﺎري داﺷﺖ ﻛﻪ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺴﺖ ﻫﺮﻛﺲ را ﺑﻔﺮﻳﺒﺪ‪ .‬او ﺑﻪﻋﻨﻮان‬ ‫ﻛﻠﻨﻞ ﻓﺮﻣﺎﻧﺪﻫﻲ ﺗﻮپﺧﺎﻧﻪ ﻣﻨﺼﻮب ﺷﺪ‪ .‬ﭘﺲ از آن‪ ،‬ﻧﺎم اﻋﻀﺎي اﻧﺘﺨﺎب ﺷﺪهي ﻛﻤﻴﺘﻪي ﻣﺮﻛﺰي آﻣﺪ ﻛﻪ در ﻣﺠﻤﻮع ﺣﺪود‬ ‫ﺳﻲ ﻧﻔﺮ ﻣﻲﺷﺪﻧﺪ؛ زﻳﺮا ﭼﻨﺪ ﻧﺎﺣﻴﻪ ﻫﻨﻮز رأي ﻧﺪاده ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﻫﻤﺎن ﻛﻤﻴﺘﻪي ﻣﺮﻛﺰيِ ﻣﻨﻈﻤﻲ ﺑﻮد ﻛﻪ ﻣﻲﺑﺎﻳﺴﺖ در‬ ‫ﺷﻬﺮداري ﻣﺮﻛﺰي ﻣﺴﺘﻘﺮ ﺷﻮد‪ .‬ﺗﻌﺪاد زﻳﺎدي از ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻛﻪ اﻧﺘﺨﺎب ﺷﺪﻧﺪ‪ ،‬ﺟﺰء‪ ‬ﻛﻤﻴﺴﻴﻮن ﻗﺒﻠﻲ ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬دﻳﮕﺮان ﻫﻤﮕﻲ‬ ‫آدمﻫﺎﺋﻲ ﻛﺎﻣﻼً ﮔﻢﻧﺎﻣﻲ ﺑﻮدﻧﺪ ﻛﻪ ﺑﻪﭘﺮوﻟﺘﺎرﻳﺎ و ﻃﺒﻘﻪي ﻣﺘﻮﺳﻂ‪ ‬ﺧُﺮد ﺗﻌﻠﻖ داﺷﺘﻨﺪ و ﻓﻘﻂ ﺑﺮاي ﮔﺮدانﻫﺎي ﺧﻮد ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ‬ ‫ﺷﺪه ﺑﻮدﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﮔﻢﻧﺎم ﺑﻮدن آنﻫﺎ ﭼﻪ اﻫﻤﻴﺘﻲ داﺷﺖ؟ ﻛﻤﻴﺘﻪي ﻣﺮﻛﺰي‪ ،‬ﺣﻜﻮﻣﺘﻲ در رأس ﻳﻚ ﺣﺰب ﻧﺒﻮد و ﺑﻪﻫﻴﭻ ﻧﺎﻛﺠﺎآﺑﺎدي ﻫﻢ‬ ‫اﻋﺘﻘﺎد ﻧﺪاﺷﺖ‪ .‬ﻳﻚ اﺣﺴﺎس ﺧﻴﻠﻲ ﺳﺎده‪ ،‬ﺗﺮس از ﺳﻠﻄﻨﺖ‪ ،‬ﺑﻪﺗﻨﻬﺎﺋﻲ ﺗﻮاﻧﺴﺘﻪ ﺑﻮد اﻳﻦ ﻫﻤﻪ ﮔﺮدان را ﮔﺮدﻫﻢ ﺟﻤﻊ ﻛﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﮔﺎرد ﻣﻠﻲ ﺑﻪﻳﻚ ﺷﺮﻛﺖ ﺑﻴﻤﻪ ﻋﻠﻴﻪ ﻛﻮدﺗﺎ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺷﺪه ﺑﻮد‪ .‬زﻳﺮا‪ ،‬ﺑﺎوﺟﻮد اﻳﻦﻛﻪ ﺗﻲﻳﺮ و ﻋﻤﺎﻟﺶ ﻟﻔﻆ »ﺟﻤﻬﻮري« را ﺗﻜﺮار‬ ‫ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ‪ ،‬اﻣﺎ ﺣﺰب ﺧﻮد‪ ‬آنﻫﺎ و ﻫﻢﭼﻨﻴﻦ ﻣﺠﻠﺲ ﻓﺮﻳﺎد ﻣﻲزد‪» :‬زﻧﺪه ﺑﺎد ﺷﺎه«! ﻛﻤﻴﺘﻪي ﻣﺮﻛﺰي ﻳﻚ ﻗﺮاول ﺑﻮد و ﺑﺲ‪.‬‬ ‫ﻃﻮﻓﺎن ﻧﺰدﻳﻚ ﻣﻲﺷﺪ و ﻫﻤﻪﭼﻴﺰ ﻧﺎﻣﻌﻠﻮم ﺑﻮد‪ .‬اﻧﺘﺮﻧﺎﺳﻴﻮﻧﺎل ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎن ﺳﻮﺳﻴﺎﻟﻴﺴﺖ را اﺣﻀﺎر ﻛﺮد ﺗﺎ از آنﻫﺎ ﺑﭙﺮﺳﺪ ﻛﻪ ﭼﻪ‬ ‫ﺑﺎﻳﺪ ﻛﺮد؟ وﻟﻲ ﺣﻤﻠﻪ‪ ،‬ﻧﻪ ﻃﺮاﺣﻲ و ﻧﻪ ﺣﺘﻲ ﺗﻮﺻﻴﻪ ﺷﺪه ﺑﻮد‪ .‬ﻛﻤﻴﺘﻪي ﻣﺮﻛﺰي رﺳﻤﺎً اﻋﻼم ﻛﺮد ﻛﻪ ﺷﻠﻴﻚ اوﻟﻴﻦ ﮔﻠﻮﻟﻪ از‬ ‫ﻃﺮف ﻣﺮدم ﻧﺨﻮاﻫﺪ ﺑﻮد و آنﻫﺎ ﻓﻘﻂ درﺻﻮرت ﺗﺠﺎوز‪ ،‬از ﺧﻮد دﻓﺎع ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﻛﺮد‪.‬‬ ‫ﻣﺘﺠﺎوز‪ ،‬ﺗﻲﻳﺮ‪ ،‬روز ‪ 15‬از راه رﺳﻴﺪ‪ .‬از ﻣﺪتﻫﺎ ﻗﺒﻞ او ﭘﻴﺶﺑﻴﻨﻲ ﻛﺮده ﺑﻮد ﻛﻪ ﻳﻚ درﮔﻴﺮي ﺳﻬﻤﮕﻴﻦ ﺑﺎ ﭘﺎرﻳﺲ ﻻزم‬ ‫اﺳﺖ‪ .‬وﻟﻲ او درﻧﻈﺮ داﺷﺖﻛﻪ ﻛﺎﻣﻼً ﺑﻪﻣﻮﻗﻊ دﺳﺖ ﺑﻪﻋﻤﻞ ﺑﺰﻧﺪ و ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﭘﺎرﻳﺲ را دوﺑﺎره ﺑﮕﻴﺮد ﻛﻪ ارﺗﺸﻲ ﺑﺎ ﭼﻬﻞ ﻫﺰار‬ ‫ﺳﺮﺑﺎز ﺧﻮبِ دﺳﺖﭼﻴﻦ ﺷﺪه و ﺑﺎ دﻗﺖ از ﭘﺎرﻳﺴﻲﻫﺎ ﺑﺮﻛﻨﺎر ﻣﺎﻧﺪه‪ ،‬در اﺧﺘﻴﺎر داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﻧﻘﺸﻪ ﺗﻮﺳﻂ ﻳﻚ اﻓﺴﺮ ارﺷﺪ‬ ‫اﻓﺸﺎ ﺷﺪ‪ .‬ﺗﻲﻳﺮ در آن ﻟﺤﻈﻪ ﺻﺮﻓﺎً ﺗﻜﻪ ﭘﺎرهﻫﺎي ﻳﻚ ارﺗﺶ را در دﺳﺖ داﺷﺖ‪ 230/000 .‬ﻧﻔﺮي ﻛﻪ در اﺛﺮ ﺗﺴﻠﻴﻢ ﺧﻠﻊ‬ ‫ﺳﻼح ﺷﺪه و ﺑﺎ ﻋﺠﻠﻪي ﺗﻤﺎم ﺑﻪﻣﻮﻃﻦ ﺧﻮد ﻓﺮﺳﺘﺎده ﺷﺪه ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬اﻛﺜﺮاً از ﮔﺎردﻫﺎي ﻣﺘﺤﺮك ﻳﺎ ﺳﺮﺑﺎزاﻧﻲ ﺑﻮدﻧﺪ ﻛﻪ دوران‬ ‫ﺧﺪﻣﺖﺷﺎن ﺗﻤﺎم ﺷﺪه ﺑﻮد؛ ﺑﻪﻫﺮروي‪ ،‬آنﻫﺎ ﻓﻘﻂ ﺷﻤﺎرِ ارﺗﺶ ﭘﺎرﻳﺲ را اﻓﺰاﻳﺶ ﻣﻲدادﻧﺪ‪ .‬در ﻫﻤﻴﻦ ﻓﺮﺻﺖ ﻫﻢ ﻋﺪهاي از‬ ‫ﮔﺎردﻫﺎي ﻣﺘﺤﺮك‪ ،‬ﻣﻠﻮانﻫﺎ و ﺳﺮﺑﺎزان ﻳﻚ اﻧﺠﻤﻦ ﺟﻤﻬﻮريﺧﻮاه را ﺑﻪﻫﻤﺮاه ﻧﻔﺮات ﮔﺎرد ﻣﻠﻲ ﭘﺎﻳﻪ ﮔﺬاﺷﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬آنﭼﻪ‬ ‫ﺑﺮاي وﻳﻨﻮا ﻣﻲﻣﺎﻧﺪ ﻋﺒﺎرت ﺑﻮد از ﻧﻔﺮات ﺗﻴﭙﻲ ﻛﻪ ﭘﺮوﺳﻲﻫﺎ ﺑﻪآن اﺟﺎزهي ﻋﺒﻮر داده ﺑﻮدﻧﺪ؛ ﺑﻪﻋﻼوهي ﺳﻪ ﻫﺰار ﮔﺮوﻫﺒﺎن‬ ‫ﺷﻬﺮي و ﻳﺎ ژاﻧﺪارم‪ ،‬ﻛﻪ در ﻣﺠﻤﻮع ﭘﺎﻧﺰده ﻫﺰار ﻧﻔﺮ ﻣﻲﺷﺪﻧﺪ و در ﺷﺮاﺋﻄﻲ ﻧﺴﺒﺘﺎً ﻧﺎﻣﻨﺎﺳﺒﻲ ﻗﺮار داﺷﺘﻨﺪ‪ .‬ﻟﻔﻠﻮ ﭼﻨﺪﻫﺰار ﻧﻔﺮ‬ ‫ﺑﺮاﻳﺶ ﻓﺮﺳﺘﺎد ﻛﻪ از ارﺗﺶﻫﺎي ﻟﻮار و ﺷﻤﺎل اﻧﺘﺨﺎب ﺷﺪه ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬وﻟﻲ آنﻫﺎ ﺑﻪﻛُﻨﺪي ﻣﻲآﻣﺪﻧﺪ‪ ،‬ﺗﻘﺮﻳﺒﺎً ﻓﺎﻗﺪ ﻛﺎدر ﺑﻮدﻧﺪ و از‬ ‫ﺧﺪﻣﺖ ﺑﻪﺳﺘﻮه آﻣﺪه و دل زده ﺷﺪه ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬از ﻫﻤﺎن اوﻟﻴﻦ ﺳﺎنِ وﻳﻨﻮا‪ ،‬آنﻫﺎ در آﺳﺘﺎﻧﻪي ﺷﻮرش ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﺳﺮﺑﺎزان را در‬ ‫ﭘﺎرﻳﺲ ﺳﺮﮔَﺮدان ﮔﺬاﺷﺘﻨﺪ و وﻗﺘﻲ اﻳﻦﮔﻮﻧﻪ ﺑﻪﺣﺎل ﺧﻮد رﻫﺎ ﺷﺪﻧﺪ ﺑﺎ ﭘﺎرﻳﺴﻲﻫﺎ ﻛﻪ در اﻳﻦ وﺿﻌﻴﺖ ﺑﻪآنﻫﺎ ﻳﺎري ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ‪،‬‬ ‫آﻣﻴﺨﺘﻨﺪ‪ :‬وﻗﺘﻲ ﻛﻪ آنﻫﺎ در زاﻏﻪﻫﺎي ﺧﻮد از ﺳﺮﻣﺎ ﻳﺦ ﻣﻲزدﻧﺪ‪ ،‬زنﻫﺎ ﺑﺮايﺷﺎن آش ﮔﺮم و رواﻧﺪاز ﻣﻲﺑﺮدﻧﺪ‪ .‬در واﻗﻊ‪ ،‬در‬ ‫‪ 19‬ﻣﺎرس‪ ،‬ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻓﻘﻂ ‪ 25/000‬ﺳﺮﺑﺎز ﺑﺪون اﻧﻀﺒﺎط و اﻧﺴﺠﺎم دراﺧﺘﻴﺎر داﺷﺖ ﻛﻪ دوﺳﻮم آنﻫﺎ ﺑﻪ ﻣﺤﻠﻪﻫﺎي ﻣﺮدﻣﻲ‬ ‫ﭘﺎرﻳﺲ ﮔﺮاﻳﺶ ﭘﻴﺪا ﻛﺮده ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﭼﮕﻮﻧﻪ ‪ 100/000‬ﻧﻔﺮ را ﻣﻲﺷﺪ ﺑﺎ اﻳﻦ ﺗﻮدهي ﺑﻲﺷﻜﻞ ﺧﻠﻊ ﺳﻼح ﻛﺮد؟ زﻳﺮا ﺑﺮاي ﺑﺮدن و‬ ‫اﻧﺘﻘﺎل ﺗﻮپﻫﺎ‪ ،‬ﺧﻠﻊ ﺳﻼح ﮔﺎرد ﻣﻠﻲ ﻧﺎﮔﺰﻳﺮ ﺑﻮد‪ .‬ﺣﺎﻻ دﻳﮕﺮ ﭘﺎرﻳﺴﻲﻫﺎ در ﻛﺎر ﺟﻨﮓ ﻣﺒﺘﺪي ﻧﺒﻮدﻧﺪ‪ .‬آنﻫﺎ ﻣﻲﮔﻔﺘﻨﺪ‪» :‬ﺑﺎ‬ ‫ﮔﺮﻓﺘﻦ ﺗﻮپﻫﺎي ﻣﺎ ﺗﻔﻨﮓﻫﺎيﻣﺎن را ﻧﻴﺰ ﺑﻲﻓﺎﻳﺪه ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ«‪ .‬وﻟﻲ اﺋﺘﻼف ﮔﻮشِ ﺷﻨﻴﺪن ﻫﻴﭻ ﭼﻴﺰ را ﻧﺪاﺷﺖ‪ .‬ﻫﻨﻮز از راه‬ ‫ﻧﺮﺳﻴﺪه ﺑﻮد ﻛﻪ ﺗﻲﻳﺮ را ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر ﮔﺬاﺷﺖ ﺗﺎ دﺳﺖ ﺑﻪﻛﺎر ﺷﻮد و اﻳﻦ د‪‬ﻣﻞ را ﻓﻮراً ﺑﺎز ﻛﻨﺪ‪ .‬دﺳﺖاﻧﺪرﻛﺎران ﺑﺎﻧﻚﻫﺎ و اﻣﻮر‬ ‫ﻣﺎﻟﻲ ـﺑﻲﺗﺮدﻳﺪ ﻫﻤﺎن ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺑﺮاي دادن روﻧﻖ ﺗﺎزهاي ﺑﻪﻛﺴﺐوﻛﺎر ﺧﻮد ﺟﻨﮓ را ﭘﻴﺶ اﻧﺪاﺧﺘﻨﺪ]‪[78‬ـ ﺑﻪاو ﮔﻔﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ‬ ‫»ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﻲ ﻋﻤﻠﻴﺎت ﻣﺎﻟﻲ را ﺳﺮوﺳﺎﻣﺎن ﺑﺪﻫﻲ‪ ،‬ﻣﮕﺮ آنﻛﻪ ﺑﻪﻛﺎر اﻳﻦ اراذل ﺧﺎﺗﻤﻪ ﺑﺪﻫﻲ«]‪ .[79‬ﻫﻤﻪي اﻳﻦﻫﺎ اﻋﻼم ﻛﺮدﻧﺪ‬ ‫ﻛﻪ ﮔﺮﻓﺘﻦ ﺗﻮپﻫﺎ ﺑﺴﺎدﮔﻲِ ﻳﻚ ﺑﺎزيِ ﺑﭽﮕﺎﻧﻪ اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪63‬‬

‫از اﻳﻦ ﺗﻮپﻫﺎ‪ ،‬درواﻗﻊ ﭼﻨﺪان ﻫﻢ ﻣﺮاﻗﺒﺖ ﻧﻤﻲﺷﺪ؛ وﻟﻲ ﮔﺎرد ﻣﻠﻲ ﻣﻲداﻧﺴﺖ ﻛﻪ ﺟﺎي آنﻫﺎ ﻣﺤﻜﻢ اﺳﺖ‪ .‬ﻛﺎﻓﻲ ﺑﻮد‬ ‫ﭼﻨﺪ ﺗﺨﺘﻪ ﺳﻨﮓ از ﺳﻨﮓﻓﺮشﻫﺎ ﺑﺮداﺷﺘﻪ ﺷﻮد ﺗﺎ ﻋﺒﻮر آنﻫﺎ از ﻛﻮﭼﻪﻫﺎي ﺑﺎرﻳﻚ و ﺷﻴﺐدار ﻣﻮﻧﻤﺎرﺗﺮ ﻏﻴﺮﻣﻤﻜﻦ ﮔﺮدد‪ .‬ﺑﺎ‬ ‫اوﻟﻴﻦ ﻫﺸﺪار‪ ،‬ﻫﻤﻪي ﭘﺎرﻳﺲ ﺑﻪﻛﻤﻚ ﻣﻲﺷﺘﺎﻓﺖ‪ .‬اﻳﻦ ﻫﻤﺎن ﺻﺤﻨﻪاي ﺑﻮد ﻛﻪ در ‪ 16‬ﻣﺎرس‪ ،‬ﻫﻨﮕﺎﻣﻲﻛﻪ ژاﻧﺪارمﻫﺎ در‬ ‫ﻣﻴﺪان و‪‬ژ ﺣﺎﺿﺮ ﺷﺪﻧﺪ ﺗﺎ ﺗﻮپﻫﺎﺋﻲ را ﻛﻪ ﺑﻪووﺗﺮَن ﻗﻮل داده ﺷﺪه ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﺒﺮﻧﺪ‪ ،‬دﻳﺪه ﺷﺪ‪ .‬ﮔﺎردﻫﺎي ﻣﻠﻲ از ﻫﺮﺳﻮ ﺳﺮرﺳﻴﺪﻧﺪ‬ ‫و ﺗﻮپﻫﺎ را اوراق ﻛﺮدﻧﺪ و ﻛﺎﺳﺐﻫﺎي ﺧﻴﺎﺑﺎن ﺗﻮرﻧ‪‬ﻞ ﻫﻢ ﺷﺮوع ﻛﺮدﻧﺪ ﺑﻪﺑﺮﭼﻴﺪن ﺳﻨﮓﻫﺎي ﻛﻒ ﺧﻴﺎﺑﺎن‪.‬‬ ‫ﺣﻤﻠﻪ دﻳﻮاﻧﮕﻲ ﺑﻮد؛ و ﺑﻪﻫﻤﻴﻦ دﻟﻴﻞ ﭘﺎرﻳﺲ ﻣﺼﻤﻢ ﺷﺪ در ﻣﻮﺿﻊ دﻓﺎع ﺑﺎﻗﻲ ﺑﻤﺎﻧﺪ‪ .‬اﻣﺎ ﺗﻲﻳﺮ ﻫﻴﭻ ﭼﻴﺰ‪ ،‬ﻧﻪ ﺑﻲﻣﻴﻠﻲ‬ ‫ﻃﺒﻘﺎت ﻣﺘﻮﺳﻂ و ﻧﻪ آزردﮔﻲ ﻋﻤﻴﻖ ﻣﺤﻼت ﻣﺮدﻣﻲ را ﻧﻤﻲدﻳﺪ‪ .‬ﻧﺰدﻳﻚ ﺷﺪن ‪ 20‬ﻣﺎرس‪ ،‬اﻳﻦ ﻣﺮدك‪ ،‬اﻳﻦ ﻛﺴﻲﻛﻪ ﺗﻤﺎم‬ ‫ﻋﻤﺮ آﻟﺖ ﻓﻌﻞ دﻳﮕﺮان )ﺣﺘﻲ آدﻣﻲ ﻣﺜﻞ ﻣﺎﻛﻤﺎﻫﻮن( ﺑﻮد‪ ،‬را ﺑﻪﺗﻘﻼ اﻧﺪاﺧﺖ؛ ژول ﻓﺎور و ﭘﻲﻛﺎر او را ﺗﺸﻮﻳﻖ ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ و او‬ ‫ﻛﻪ از ﭘﺲِ ﺷﻜﺴﺖ ‪ 31‬اﻛﺘﺒﺮ اﻧﻘﻼﺑﻴﻮن ﺑﻪاﻳﻦ ﺑﺎور رﺳﻴﺪه ﺑﻮد ﻛﻪ آنﻫﺎ از اﻧﺠﺎم ﻫﺮﮔﻮﻧﻪ ﻋﻤﻞِ ﺟﺪي ﻋﺎﺟﺰاﻧﺪ‪ ،‬ﺑﺎ اﺷﺘﻴﺎقِ‬ ‫ﺑﺎزي در ﻧﻘﺶِ ﻧﻮﻋﻲ ﺑﻨﺎﭘﺎرت‪ ،‬ﻗﺒﻞ از ﻫﻤﻪ ﺧﻮد را ﺑﻪﻣﻴﺎن ﻣﻌﺮﻛﻪ اﻧﺪاﺧﺖ‪ .‬در ‪ 17‬ﻣﺎرس‪ ،‬ﺷﻮراﺋﻲ ﺗﺸﻜﻴﻞ داد و ﺑﺪون‬ ‫ﻣﺤﺎﺳﺒﻪي ﻧﻴﺮوي ﺧﻮد و ﺗﻮان دﺷﻤﻦ‪ ،‬ﺑﺪون اﻃﻼع ﻗﺒﻠﻲِ ﺷﻬﺮدارﻫﺎ )ﭘﻲﻛﺎر رﺳﻤﺎً ﺑﻪآنﻫﺎ ﻗﻮل داده ﺑﻮد ﻛﻪ ﺑﺪون ﻣﺸﻮرت‬ ‫ﺑﺎ آنﻫﺎ درﺻﺪد ﺗﻮﺳﻞ ﺑﻪزور ﺑﺮﻧﻴﺎﻳﺪ( و ﺑﺪون ﮔﻮش دادن ﺑﻪﺳﺮﻛﺮدﮔﺎن ﮔﺮدانﻫﺎي ﺑﻮرژوا]‪ ،[80‬اﻳﻦ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻛﻪ ﺿﻌﻴﻒﺗﺮ‬ ‫از آن ﺑﻮد ﻛﻪ ﺑﺘﻮاﻧﺪ ﺣﺘﻲ ‪ 25‬ﻋﻀﻮ ﻛﻤﻴﺘﻪي ﻣﺮﻛﺰي را ﺑﺎزداﺷﺖ ﻛﻨﺪ‪ ،‬دﺳﺘﻮر اﻧﺘﻘﺎل ‪ 250‬ﺗﻮپ را داد]‪ [81‬ﻛﻪ ﺗﻤﺎﻣﻲ ﭘﺎرﻳﺲ‬ ‫از آنﻫﺎ ﻧﮕﺎﻫﺪاري ﻣﻲﻛﺮد‪.‬‬

‫‪64‬‬

‫ﻓﺼﻞ ﺳﻮم‬ ‫ﻫﻴﺠﺪﻫﻢ ﻣﺎرس‬

‫»ﻣﺎ در آن وﻗﺖ ﻛﺎري را ﻛﺮدﻳﻢ ﻛﻪ ﻣﻲﺑﺎﻳﺴﺖ ﻣﻲﻛﺮدﻳﻢ‪ :‬ﭼﻴﺰي ﻗﻴﺎم‬ ‫ﭘﺎرﻳﺲ را ﺑﺮﻧﻴﺎﻧﮕﻴﺨﺖ«‪) .‬ﺳﺨﻨﺮاﻧﻲ دﻓﻮر ﻋﻠﻴﻪ ﻋﻔﻮﻋﻤﻮﻣﻲ‪ ،‬ﺟﻠﺴﻪي‬ ‫ﻫﻴﺠﺪﻫﻢ ﻣﻪ ‪.(1876‬‬

‫اﺟﺮاي ﻧﻘﺸﻪ ﺑﻪﻫﻤﺎن اﻧﺪازهي ﻃﺮح آن اﺣﻤﻘﺎﻧﻪ ﺑﻮد‪ .‬روز ‪ 18‬ﻣﺎرس‪ ،‬ﺳﺎﻋﺖ ﺳﻪ ﺻﺒﺢ‪ ،‬ﭼﻨﺪ ﺳﺘﻮن در ﺟﻬﺎت ﻣﺨﺘﻠﻒ و‬ ‫ﺑﻪﻣﻘﺼﺪ ﺑﻮت ﺷﻮﻣﻦ‪ ،‬ﺑﻠﻮﻳﻞ‪ ،‬ﻓﻮﺑﻮرگ دوﺗﺎﻣﭙﻞ‪ ،‬ﺑﺎﺳﺘﻴﻞ‪ ،‬ﺷﻬﺮداري ﻣﺮﻛﺰي‪ ،‬ﻣﻴﺪان ﺳﻦ ﻣﻴﺸﻞ‪ ،‬ﻟﻮﮔﺰاﻧﺒﻮرگ و ﻧﺎﺣﻴﻪ‬ ‫ﺳﻴﺰدﻫﻢ و اَﻧﻮ‪‬ﻟﻴﺪ ﭘﺮاﻛﻨﺪه ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬ژﻧﺮال ﺳﻮﺳﺒﻴﻴِﻞ ﺑﺎ دو ﺑﺮﻳﮕﺎد‪ ،‬ﺣﺪود ‪ 6/000‬ﻧﻔﺮ ﺑﻪﻣﻮﻧﻤﺎرﺗﺮ وارد ﺷﺪ‪ .‬ﻫﻤﻪﺟﺎ ﺳﺎﻛﺖ و‬ ‫ﺧﻠﻮت ﺑﻮد‪ .‬ﺑﺮﻳﮕﺎد ﭘ‪‬ﺘﻮرِل ﺑﺪون ﺷﻠﻴﻚ ﻳﻚ ﮔﻠﻮﻟﻪ ﻣﻮﻟَﻦ د‪‬ﻻﮔﺎﻟ‪‬ﺖ را ﺗﺼﺮف ﻛﺮد‪ .‬ﺑﺮﻳﮕﺎد ﻟُﻜُﻨﺖ ﺑﺮج ﺳ‪‬ﻠﻔ‪‬ﺮﻳﻨﻮ را ﮔﺮﻓﺖ و‬ ‫ﻓﻘﻂ ﺑﺎ ﻳﻚ ﻗﺮاول ﺑﻪﻧﺎم ﺗﻮر‪‬ﭘﻴﻦ روﺑﺮو ﺷﺪ ﻛﻪ ﺑﺎ ﺳﺮﻧﻴﺰه ﺑﻪﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ﺑﺮﺧﺎﺳﺖ و ﺑﻪدﺳﺖ ژاﻧﺪارمﻫﺎ ﺗﻜﻪ ﺗﻜﻪ ﺷﺪ‪ .‬ﭘﺲ از آن‬ ‫ﺑﻪﭘﺴﺖ ﻧﮕﻬﺒﺎﻧﻲ ﺧﻴﺎﺑﺎن ر‪‬زﻳﻪ ﻫﺠﻮم ﺑﺮدﻧﺪ‪ ،‬آن را اﺷﻐﺎل ﻛﺮدﻧﺪ و ﻧﻔﺮات ﮔﺎرد ﻣﻠﻲ را ﺑﻪدﺧﻤﻪﻫﺎي ﺑﺮج ﺳ‪‬ﻠﻔ‪‬ﺮﻳﻨﻮ اﻧﺪاﺧﺘﻨﺪ‪ .‬در‬ ‫ﺳﺎﻋﺖ ﺷﺶ اﻳﻦ ﺣﻤﻠﻪي ﻏﺎﻓﻞﮔﻴﺮاﻧﻪ ﻛﺎﻣﻞ ﺷﺪه ﺑﻮد‪ .‬ﻛﻠﻤﺎﻧﺴﻮ ﺑﻪﺑﻮت ﺷﺘﺎﻓﺖ ﺗﺎ ﺑﻪژﻧﺮال ﻟُﻜُﻨﺖ ﺗﺒﺮﻳﻚ ﺑﮕﻮﻳﺪ‪ .‬در ﺳﺎﻳﺮ‬ ‫ﺟﺎﻫﺎ ﺗﻮپﻫﺎ ﺑﻪﻫﻤﻴﻦ ﻧﺤﻮ ﻏﺎﻓﻞﮔﻴﺮ ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬ﺣﻜﻮﻣﺖ در ﺗﻤﺎم ﻃﻮل ﺧﻂ ﺟﺒﻬﻪ ﭘﻴﺮوز ﺷﺪه ﺑﻮد و دورل ﺑﻴﺎﻧﻴﻪاي ﺑﺮاي‬ ‫روزﻧﺎﻣﻪﻫﺎ ﻓﺮﺳﺘﺎد ﻛﻪ از ﻗﻠﻢ ﻳﻚ ﻓﺎﺗﺢ ﺗﺮاوش ﻛﺮده ﺑﻮد‪.‬‬ ‫ﻓﻘﻂ ﻳﻚ ﭼﻴﺰ ﻛﻢ ﺑﻮد‪ ،‬دﺳﺘﻪﻫﺎﺋﻲ ﻛﻪ اﻳﻦ ﻏﻨﺎﺋﻢ را ﺑﺒﺮﻧﺪ‪ .‬وﻳﻨﻮا ﺗﻘﺮﻳﺒﺎً آنﻫﺎ را ﻓﺮاﻣﻮش ﻛﺮده ﺑﻮد‪ .‬در ﺳﺎﻋﺖ ﻫﺸﺖ‬ ‫ﺷﺮوع ﻛﺮدﻧﺪ ﺑﻪﺑﺴﺘﻦ اﺳﺐ ﺟﻠﻮي ﺑﻌﻀﻲ از ﺗﻮپﻫﺎ‪ .‬درﻫﻤﺎن ﺣﺎل‪ ،‬ﻣﺮدم ﻣﺤﻞ ﺑﻴﺪار ﻣﻲﺷﺪﻧﺪ و درﻫﺎي اوﻟﻴﻦ دﻛﺎنﻫﺎ ﺑﺎز‬ ‫ﻣﻲﺷﺪ‪ .‬ﻣﺮدم در اﻃﺮاف ﺷﻴﺮﻓﺮوﺷﻲﻫﺎ و ﺟﻠﻮي ﺷﺮاب ﻓﺮوﺷﻲﻫﺎ ﺷﺮوع ﺑﻪﭘﭻﭘﭻ ﻛﺮدﻧﺪ؛ و ﺑﻪﺳﺮﺑﺎزﻫﺎ و ﻣﺴﻠﺴﻞﻫﺎﺋﻲﻛﻪ‬ ‫ﺑﻪﺳﻤﺖ ﺧﻴﺎﺑﺎنﻫﺎ ﻧﺸﺎﻧﻪ رﻓﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ و ﻫﻢﭼﻨﻴﻦ ﺑﻪﭘﻮﺳﺘﺮﻫﺎي ﻫﻨﻮز ﺧﻴﺲ ﺗﻲﻳﺮ و وزراﻳﺶ روي دﻳﻮارﻫﺎ‪ ،‬اﺷﺎره ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ‪.‬‬ ‫آنﻫﺎ از ﻛﺴﺐوﻛﺎر ﻓﻠﺞ‪ ،‬ﻧﻈﻢِ ﻣﺨﺘﻞ و ﭘﺎرﻳﺲِ وﺣﺸﺖزده ﺻﺤﺒﺖ ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ‪.‬‬

‫‪65‬‬

‫آﻗﺎﻳﺎن ﺗﻮﻳﻪـﻛ‪‬ﺮﺗﻴﻴﻪ‪ ،‬د‪‬ﻻرﺳﻲ‪ ،‬د‪‬ﻓﻮور و ﺳﺎﻳﺮ ﺟﻤﻬﻮريﺧﻮاﻫﺎن ﻣﻲﮔﻔﺘﻨﺪ‪» :‬اﻫﺎﻟﻲ ﭘﺎرﻳﺲ‪ ،‬ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺑﻪﺧﺎﻃﺮ ﻣﺼﺎﻟﺢ ﺷﻤﺎ‬ ‫ﺗﺼﻤﻴﻢ ﮔﺮﻓﺖ وارد ﻋﻤﻞ ﺷﻮد‪ .‬ﺷﻬﺮوﻧﺪان ﺧﻮب از ﺑﺪ ﺟﺪا ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬آنﻫﺎ ﺑﻪﻗﻮاي دوﻟﺘﻲ ﻛﻤﻚ ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ﺑﺎ اﻳﻦ ﻛﺎر آنﻫﺎ در‬ ‫ﺣﻘﻴﻘﺖ ﺑﻪﺧﻮد‪ ‬ﺟﻤﻬﻮري ﺧﺪﻣﺖ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ«‪ .‬ﺟﻤﻠﻪي آﺧﺮ از ادﺑﻴﺎت دﺳﺎﻣﺒﺮ اﻗﺘﺒﺎس ﺷﺪه اﺳﺖ‪» :‬ﻣﺠﺮﻣﻴﻦ ﺑﺎﻳﺪ ﺗﺴﻠﻴﻢ ﻋﺪاﻟﺖ‬ ‫ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﻧﻈﻢ ﻛﺎﻣﻞ‪ ،‬ﻓﻮري و ﺧﺪﺷﻪﻧﺎﭘﺬﻳﺮ ﺑﺎﻳﺪ دوﺑﺎره ﺑﺮﻗﺮار ﺷﻮد«‪ .‬وﻗﺘﻲ آنﻫﺎ از ﻧﻈﻢ ﺳﺨﻦ ﻣﻲﮔﻔﺘﻨﺪ‪ ،‬ﻣﻌﻨﺎﻳﺶ اﻳﻦ ﺑﻮد ﻛﻪ‬ ‫ﺧﻮن ﺑﺎﻳﺪ رﻳﺨﺘﻪ ﺷﻮد‪.‬‬ ‫ﺑﻪروال آن اﻳﺎم ﺑﺰرگ‪ ،‬اﺑﺘﺪا اﻳﻦ زنﻫﺎ ﺑﻮدﻧﺪ ﻛﻪ ﻋﻜﺲاﻟﻌﻤﻞ ﻧﺸﺎن دادﻧﺪ‪ .‬زﻧﺎن ‪ 18‬ﻣﺎرس‪ ،‬ﻛﻪ در دورهي ﻣﺤﺎﺻﺮه‬ ‫آﺑﺪﻳﺪه ﺷﺪه ﺑﻮدﻧﺪ و از آن ﻓﻼﻛﺖ ﺳﻬﻢ ﻣﻀﺎﻋﻔﻲ ﻧﺼﻴﺐﺷﺎن ﺷﺪه ﺑﻮد‪ ،‬ﻣﻨﺘﻈﺮ ﻣﺮدﻫﺎ ﻧﺸﺪﻧﺪ‪ .‬دور ﻣﺴﻠﺴﻞﻫﺎ ﺣﻠﻘﻪ زدﻧﺪ و‬ ‫روﺑﻪﻧﻈﺎﻣﻲﻫﺎي ﻣﺘﺼﺪي ﺗﻮپﻫﺎ ﮔﻔﺘﻨﺪ‪» :‬ﺷﺮم آور اﺳﺖ! ﺷﻤﺎ آنﺟﺎ ﭼﻪ ﻣﻲﻛﻨﻴﺪ«؟ ﺳﺮﺑﺎزﻫﺎ ﭘﺎﺳﺦ ﻧﺪادﻧﺪ‪ .‬ﮔﺎه ﻳﻚ درﺟﻪدار‬ ‫ﺑﺎ آنﻫﺎ ﺻﺤﺒﺖ ﻣﻲﻛﺮد‪» :‬ﺧﺎﻧﻢﻫﺎي ﺧﻮب ﻣﻦ‪ ،‬از ﺳﺮ راه ﻛﻨﺎر ﺑﺮوﻳﺪ«‪ .‬در ﻫﻤﻴﻦﺣﺎل ﭼﻨﺪ ﮔﺎرد ﻣﻠﻲ در ﺳﺮ راه ﺧﻮد‬ ‫ﺑﻪﭘﺴﺖ ﻧﮕﻬﺒﺎﻧﻲِ ﺧﻴﺎﺑﺎن دود‪‬وﻳﻞ دو ﻃﺒﻞ ﭘﻴﺪا ﻛﺮدﻧﺪ ﻛﻪ ﺧُﺮد ﻧﺸﺪه ﺑﻮد و ﺑﺎ آنﻫﺎ ﻣﺮدم را ﺧﺒﺮ ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬در ﺳﺎﻋﺖ ﻫﺸﺖ‬ ‫ﺗﻌﺪاد اﻓﺴﺮان و ﮔﺎردﻫﺎﺋﻲ ﻛﻪ از ﺑﻮﻟﻮار اُرﻧﺎﻧﻮ ﺑﺎﻻ ﻣﻲرﻓﺘﻨﺪ‪ ،‬ﺳﻴﺼﺪ ﻧﻔﺮ ﺷﺪه ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬آنﻫﺎ ﺑﺎ ﻳﻚ ﺟﻮﺧﻪ از ﺳﺮﺑﺎزان ﺗﻴﭗ ‪88‬‬ ‫روﺑﺮو ﺷﺪﻧﺪ و ﺑﺎ ﻓﺮﻳﺎد زﻧﺪه ﺑﺎد ﺟﻤﻬﻮري‪ ،‬آنﻫﺎ را ﻳﺎرﮔﻴﺮي ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﭘﺴﺖ ﻧﮕﻬﺒﺎﻧﻲ ﺧﻴﺎﺑﺎن د‪‬ژان ﻫﻢ ﺑﻪآنﻫﺎ ﭘﻴﻮﺳﺖ و‬ ‫ﺳﺮﺑﺎزان و ﮔﺎرديﻫﺎ درﺣﺎﻟﻲﻛﻪ ﺗﻔﻨﮓﻫﺎيﺷﺎن را واژﮔﻮﻧﻪ ﺑﺎﻻ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﺑﺎﻫﻢ ﺑﻪﻃﺮف ﺧﻴﺎﺑﺎن ﻣﻮﻟﺮ رﻓﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﻪﺑﻮت‬ ‫ﻣﻮﻧﻤﺎرﺗﺮ ﻣﻨﺘﻬﻲ ﻣﻲﺷﺪ؛ و در اﻳﻦ ﺳﻤﺖ ﺗﻴﭗ ‪ 88‬از آن دﻓﺎع ﻣﻲﻛﺮد‪ .‬اﻳﻦﻫﺎ ﻛﻪ رﻓﻘﺎي ﺧﻮد را ﻗﺎﻃﻲ ﮔﺎردﻫﺎي ﻣﻠﻲ دﻳﺪﻧﺪ‪،‬‬ ‫ﺑﻪآنﻫﺎ ﻋﻼﻣﺖ دادﻧﺪ ﻛﻪ ﺟﻠﻮ ﺑﻴﺎﻳﻨﺪ و اﺟﺎزهي ﻋﺒﻮر دادﻧﺪ‪ .‬ژﻧﺮال ﻟُﻜُﻨﺖ ﻛﻪ ﻣﺘﻮﺟﻪي اﻳﻦ ﻋﻼﻣﺖ دادن ﺷﺪه ﺑﻮد‪ ،‬دﺳﺘﻮر داد‬ ‫ﻛﻪ ﮔﺮوﻫﺒﺎنﻫﺎي ﺷﻬﺮي]ﻧﻴﺮوي اﻧﺘﻈﺎﻣﻲ داﺧﻞ ﭘﺎرﻳﺲ‪ .‬م[ را ﺑﻪﺟﺎي ﺳﺮﺑﺎزان ﺑﮕﺬارﻧﺪ و آنﻫﺎ را در ﺑﺮج ﺳﻮﻟﻔﺮﻳﻨﻮ ﺣﺒﺲ‬ ‫ﻛﺮد؛ و اﺿﺎﻓﻪ ﻛﺮد ﻛﻪ‪» :‬ﺷﻤﺎ ﺑﻪﺟﺰاي ﺧﻮد ﺧﻮاﻫﻴﺪ رﺳﻴﺪ«‪ .‬اﻳﻦ ﮔﺮوﻫﺒﺎنﻫﺎ ﭼﻨﺪ ﺗﻴﺮ ﺷﻠﻴﻚ ﻛﺮدﻧﺪ ﻛﻪ ﮔﺎردﻫﺎ ﺑﻪآن ﭘﺎﺳﺦ‬ ‫دادﻧﺪ‪ .‬ﻧﺎﮔﻬﺎن ﺗﻌﺪاد زﻳﺎدي ﮔﺎرد ﻣﻠﻲ‪ ،‬ﺗﻔﻨﮓﻫﺎي واژﮔﻮﻧﻪ در دﺳﺖ ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ زﻧﺎن و ﺑﭽﻪﻫﺎ از ﺟﻨﺎح دﻳﮕﺮ‪ ،‬ﺧﻴﺎﺑﺎن روزﻳﻪ‪،‬‬ ‫ﭘﺪﻳﺪار ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬ﻟُﻜُﻨﺖ ﻛﻪ ﺑﻪﻣﺤﺎﺻﺮه درآﻣﺪه ﺑﻮد‪ ،‬ﺳﻪﺑﺎر ﻓﺮﻣﺎن آﺗﺶ داد‪ .‬ﻧﻔﺮاﺗﺶ ﻫﻴﭻ ﺣﺮﻛﺘﻲ ﻧﻜﺮدﻧﺪ و دﺳﺖ ﺑﻪﺳﻼح‬ ‫ﻧﺒﺮدﻧﺪ‪ .‬ﺟﻤﻌﻴﺖ ﭘﻴﺶ آﻣﺪ و ﺑﻪآنﻫﺎ ﭘﻴﻮﺳﺖ و ﻟُﻜُﻨﺖ و اﻓﺴﺮاﻧﺶ دﺳﺖﮔﻴﺮ ﺷﺪﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﺳﺮﺑﺎزاﻧﻲﻛﻪ ﻫﻤﻴﻦ ﭼﻨﺪ ﻟﺤﻈﻪ ﭘﻴﺶ در ﺑﺮج ﻣﺤﺒﻮس ﺷﺪه ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﻗﺼﺪ داﺷﺘﻨﺪ او را ﺗﻴﺮﺑﺎران ﻛﻨﻨﺪ؛ اﻣﺎ ﭼﻨﺪ ﮔﺎرد ﻣﻠﻲ ﺑﺎ‬ ‫زﺣﻤﺖ زﻳﺎد ﺗﻮاﻧﺴﺘﻨﺪ او را درﺑﺒﺮﻧﺪ‪ ،‬زﻳﺮا ﺟﻤﻌﻴﺖ ﻫﻢ او را ﺑﻪﺟﺎي وﻳﻨﻮا ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮد؛ و ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ اﻓﺴﺮاﻧﺶ ﺑﻪﺷﺎﺗﻮروژ )ﻣﻘﺮ‬ ‫ﻓﺮﻣﺎﻧﺪﻫﻲ ﮔﺮدانﻫﺎي ﮔﺎرد ﻣﻠﻲ( ﻣﻨﺘﻘﻞ ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬در آنﺟﺎ از او ﻓﺮﻣﺎن ﺗﺨﻠﻴﻪي ﺑﻮت را ﺧﻮاﺳﺘﻨﺪ‪ .‬او آن را ﺑﻲدرﻧﮓ اﻣﻀﺎ‬ ‫ﻛﺮد]‪ .[82‬اﻳﻦ ﻓﺮﻣﺎن ﻓﻮراً ﺑﻪاﻓﺴﺮان و ﺳﺮﺑﺎزان ﺧﻴﺎﺑﺎن روزﻳﻪ اﺑﻼغ ﺷﺪ‪ .‬ژاﻧﺪارمﻫﺎ ﺷَﺎﺳﭙﻮﻫﺎي ﺧﻮد را ﺗﺴﻠﻴﻢ ﻛﺮدﻧﺪ و ﺣﺘﻲ‬ ‫ﻓﺮﻳﺎد زدﻧﺪ‪» :‬زﻧﺪهﺑﺎد ﺟﻤﻬﻮري«! ﺷﻠﻴﻚ ﺳﻪ ﮔﻠﻮﻟﻪي ﺗﻮپ ﺑﺎزﭘﺲﮔﺮﻓﺘﻦ ﺑﻮت را اﻋﻼم ﻛﺮد‪.‬‬ ‫ژﻧﺮال ﭘﺎﺗﻮرِل ﻛﻪ ﻗﺼﺪ ﺑﺮدن ﺗﻮپﻫﺎ را داﺷﺖ‪ ،‬در ﻣﻮﻟﻦ دهﻻﮔﺎﻟﺖ ﻏﺎﻓﻞﮔﻴﺮ ﺷﺪ و در ﺧﻴﺎﺑﺎن ﻟُﭙﻴﻚ ﺑﺎ ﺑﺎرﻳﻜﺎدﻫﺎي زﻧﺪه‬ ‫درﮔﻴﺮ ﮔﺮدﻳﺪ‪ .‬ﻣﺮدم اﺳﺐﻫﺎ را ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ‪ ،‬راهﻫﺎ را ﺑﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬ﺗﻮپﭼﻲﻫﺎ را ﻣﺘﻔﺮق ﻛﺮدﻧﺪ و ﺗﻮپﻫﺎ را ﺑﻪﭘﺴﺖﻫﺎي ﺧﻮد ﺑﺮﮔﺮداﻧﺪﻧﺪ‪.‬‬ ‫در ﻣﻴﺪان ﭘﻴﮕﺎل‪ ،‬ژﻧﺮال ﺳﻮﺳﺒﻴﻞ دﺳﺘﻮر ﺣﻤﻠﻪ ﺑﻪﺟﻤﻌﻴﺘﻲ را ﺻﺎدر ﻛﺮد ﻛﻪ در ﺧﻴﺎﺑﺎن ﻫﻮدون ﺟﻤﻊ ﺷﺪه ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬وﻟﻲ‬ ‫ﺷﻜﺎريﻫﺎ ]ﺷَﺴﻮرﻫﺎ‪ :‬ﻳﻚ ﻧﻴﺮوي ﻧﻈﺎﻣﻲ اﺳﺐ ﺳﻮار‪ .‬م[ وﺣﺸﺖزده اﺳﺐﻫﺎي ﺧﻮد را ﺑﻪﻋﻘﺐ راﻧﺪﻧﺪ و ﻣﺎﻳﻪ ﺧﻨﺪه ﺷﺪﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﻳﻚ اﻓﺴﺮ ﺷﻤﺸﻴﺮ ﺑﻪدﺳﺖ ﺑﻪﺟﻠﻮ راﻧﺪ‪ ،‬ﻳﻚ ﮔﺎرد را زﺧﻤﻲ ﻛﺮد و ﺑﻪﺿﺮب ﮔﻠﻮﻟﻪ ﻓﺮو اﻓﺘﺎد‪ .‬ﻓﺮﻣﺎﻧﺪه ﻓﺮار ﻛﺮد‪ .‬ژاﻧﺪارمﻫﺎ ﻛﻪ‬ ‫از ﭘﺸﺖ ﭘﻨﺎهﮔﺎهﻫﺎ ﺷﺮوع ﺑﻪﺗﻴﺮاﻧﺪازي ﻛﺮدﻧﺪ‪ ،‬ﺳﺮﻳﻌﺎً ﻣﺘﻼﺷﻲ ﺷﺪﻧﺪ و ﺗﻮدهي ﺳﺮﺑﺎزان ﺑﻪﻣﺮدم ﭘﻴﻮﺳﺘﻨﺪ‪.‬‬ ‫در ﺑِﻠﻮﻳﻞ‪ ،‬ﺑﻮت ﺷُﻤ‪‬ﻦ و ﻟﻮﮔﺰاﻣﺒﻮرگ ﺳﺮﺑﺎزﻫﺎ در ﻫﻤﻪﺟﺎ ﺑﻪﻣﺮدﻣﻲ ﭘﻴﻮﺳﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﺎ اوﻟﻴﻦ ﻫﺸﺪار ﮔﺮد آﻣﺪه ﺑﻮدﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﺗﺎ ﺳﺎﻋﺖ ﻳﺎزده‪ ،‬ﻣﺮدم دﻳﮕﺮ ﻣﺘﺠﺎوزﻳﻦ را در ﺗﻤﺎم ﻧﻘﺎط ﺷﻜﺴﺖ داده ﺑﻮدﻧﺪ و ﺗﻘﺮﻳﺒﺎً ﻫﻤﻪي ﺗﻮپﻫﺎ را ﺣﻔﻆ ﻛﺮدﻧﺪ؛ ﺗﻨﻬﺎ‬ ‫ده ﻋﺮاده ﺑﺮده ﺷﺪ و ﻫﺰاران ﺷﺎﺳﭙﻮ ﺑﻪﭼﻨﮓ آﻣﺪ‪ .‬ﺣﺎﻻ دﻳﮕﺮ ﻫﻤﻪي ﮔﺮدانﻫﺎي ﻣﺮدم درﺣﺎل آﻣﺎدهﺑﺎش ﺑﻮدﻧﺪ و ﻣﺮدان‬ ‫ﻣﺤﻠﻪﻫﺎي ﻣﺮدﻣﻲ ﺑﻪﺑﺮﭼﻴﺪن ﺳﻨﮓﻓﺮش ﺧﻴﺎﺑﺎنﻫﺎ ﻣﺸﻐﻮل ﺷﺪﻧﺪ‪.‬‬

‫‪66‬‬

‫از ﺳﺎﻋﺖ ﺷﺶ ﺻﺒﺢ‪ ،‬دورل ﮔﻔﺘﻪ ﺑﻮد ﻛﻪ در ﻣﺤﻠﻪﻫﺎي ﻣﺮﻛﺰي ﻓﺮاﺧﻮان ﺑﺪﻫﻨﺪ‪ ،‬وﻟﻲ ﺑﻲﻓﺎﻳﺪه‪ .‬ﮔﺮدانﻫﺎﺋﻲ ﻛﻪ ﻗﺒ ً‬ ‫ﻼ‬ ‫ﺑﻪوﻓﺎداري ﺑﻪﺗﺮوﺷﻮ ﻣﻌﺮوف ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﻓﻘﻂ ﺑﻴﺴﺖ ﻧﻔﺮ ﺑﻪﻣﻴﻌﺎدﮔﺎه ﻓﺮﺳﺘﺎدﻧﺪ‪ .‬ﺗﻤﺎﻣﻲ ﭘﺎرﻳﺲ ﺑﺎ ﺧﻮاﻧﺪن ﭘﻮﺳﺘﺮﻫﺎ ﮔﻔﺘﻨﺪ‪» :‬اﻳﻦ‬ ‫ﻛﻮدﺗﺎ اﺳﺖ«‪ .‬در ﺳﺎﻋﺖ ‪ ،12‬دورل و ﭘﻲﻛﺎر زﻧﮓ ﺧﻄﺮ را ﺑﻪﺻﺪا درآوردﻧﺪ‪» :‬ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺷﻤﺎ را ﺑﻪدﻓﺎع از ﺧﺎﻧﻪ‪ ،‬ﺧﺎﻧﻮاده و‬ ‫اﻣﻮال ﺧﻮدﺗﺎن ﻓﺮاﻣﻲﺧﻮاﻧﺪ‪ .‬ﺑﻌﻀﻲ اﻓﺮاد‪ ‬ﻣﻨﺤﺮف‪ ،‬ﺗﺤﺖ اﻣﺮ ﭘﺎرهاي رﻫﺒﺮان ﻣﺨﻔﻲ‪ ،‬ﺗﻮپﻫﺎي ﭘﺲﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪه از ﭘﺮوﺳﻲﻫﺎ‬ ‫را ﺑﻪﺳﻮي ﭘﺎرﻳﺲ ﻣﻲﭼﺮﺧﺎﻧﻨﺪ«‪ .‬از آنﺟﺎ ﻛﻪ اﻳﻦ ﺣﺮف ﻳﺎدآور ﺧﺎﻃﺮات ژوﺋﻦ ‪ 1848‬ﺑﻮد و اﺗﻬﺎم ﻧﺎﻣﻄﺒﻮعِ ﻫﻢﺳﻮﺋﻲ ﺑﺎ‬ ‫ﭘﺮوﺳﻲﻫﺎ ﻧﺘﻮاﻧﺴﺖ ﻛﺴﻲ را ﻗﺎﻧﻊ ﻛﻨﺪ‪ ،‬ﺗﻤﺎﻣﻲ وزراء ﺑﻪﻛﻤﻚ آﻣﺪﻧﺪ‪» :‬اﻳﻦ ﺷﺎﻳﻌﻪي ﺑﻲاﺳﺎس در اﻓﻮاه اﻓﺘﺎده اﺳﺖ ﻛﻪ ﮔﻮﻳﺎ‬ ‫ﺣﻜﻮﻣﺖ در ﺗﺪارك ﻳﻚ ﻛﻮدﺗﺎ اﺳﺖ‪ .‬ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺧﻮاﺳﺘﻪ اﺳﺖ و ﻫﻨﻮز ﻣﻲﺧﻮاﻫﺪ ﻛﻪ ﺑﻪﻛﺎر ﻛﻤﻴﺘﻪاي ﺷﻮرﺷﻲ ﻛﻪ اﻋﻀﺎي آن‬ ‫ﻓﻘﻂ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪهي ﻧﻈﺮﻳﺎت ﻛﻤﻮﻧﻴﺴﺘﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬ﺧﺎﺗﻤﻪ دﻫﺪ«‪ .‬اﻳﻦ ﻫﺸﺪارﻫﺎ ﻛﻪ ﺑﻪﻛﺮات ﺗﻜﺮار ﺷﺪ‪ ،‬ﻓﻘﻂ درﻛﻞ ﭘﺎﻧﺼﺪ ﻧﻔﺮ را‬ ‫ﺟﻤﻊ ﻛﺮد]‪.[83‬‬ ‫ﺗﻲﻳﺮ ﭘﺲ از اوﻟﻴﻦ ﭼﺮﺧﺶ اوﺿﺎع ﺑﻪاﻋﻀﺎي ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻛﻪ در وزارت ﺧﺎرﺟﻪ ﺟﻤﻊ ﺷﺪه ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬دﺳﺘﻮر داد ﻛﻪ ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ‬ ‫ﻫﻤﻪي ﺳﺮﺑﺎزان ﺑﻪﻣﻴﺪان ﻣﺎرس ﻋﻘﺐ ﺑﻨﺸﻴﻨﻨﺪ‪ .‬وﻗﺘﻲ او ﻓﺮار ﮔﺎردﻫﺎي ﻣﻠﻲ ﻣﻴﺎﻧﻪروِ ﭘﺎرﻳﺲ را دﻳﺪ‪ ،‬اﻋﻼم ﻛﺮد ﻛﻪ ﺗﺨﻠﻴﻪي‬ ‫ﭘﺎرﻳﺲ ﺿﺮوري اﺳﺖ‪ .‬ﭼﻨﺪ وزﻳﺮ ﻣﺨﺎﻟﻔﺖ ﻛﺮدﻧﺪ و ﺧﻮاﺳﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﭼﻨﺪ ﻧﻘﻄﻪ ﻣﺜﻞ ﺷﻬﺮداري ﻣﺮﻛﺰي ﻛﻪ ﭘﺎدﮔﺎن آن در اﺷﻐﺎل‬ ‫ﺑﺮﻳﮕﺎد د‪‬ر‪‬ژا ﺑﻮد و ﻣﺪرﺳﻪي ﻧﻈﺎم ﺣﻔﻆ ﺷﻮﻧﺪ؛ و در ﺗﺮُﻛﺎد‪‬رو ﻣﻮﺿﻊ ﺑﮕﻴﺮﻧﺪ‪ .‬اﻣﺎ اﻳﻦ ﻣﺮدك ﻛﺎﻣﻼً ﺑﻲﺧﻴﺎل‪ ،‬ﻓﻘﻂ ﻣﻲﺧﻮاﺳﺖ‬ ‫ﺣﺮف اﻗﺪاﻣﺎت اﻓﺮاﻃﻲ را ﺑﺸﻨﻮد‪ .‬ﻟﻔﻠﻮ ﻛﻪ ﻧﺰدﻳﻚ ﺑﻮد در ﺑﺎﺳﺘﻴﻞ زﻧﺪاﻧﻲ ﺷﻮد‪ ،‬ﻗﻮﻳﺎً از او ﺣﻤﺎﻳﺖ ﻛﺮد‪ .‬ﺗﺼﻤﻴﻢ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪ ﻛﻪ‬ ‫ﺗﻤﺎم ﺷﻬﺮ‪ ،‬ﺣﺘﻲ اﺳﺘﺤﻜﺎﻣﺎت در ﺟﻨﻮب‪ ،‬ﻛﻪ دو ﻫﻔﺘﻪ ﭘﻴﺶ ﭘﺮوﺳﻲﻫﺎ ﭘﺲ داده ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﺗﺨﻠﻴﻪ ﺷﻮد‪ .‬ﺣﻮاﻟﻲ ﺳﺎﻋﺖ ﺳﻪ‪،‬‬ ‫ﮔﺮدانﻫﺎي ﻣﺮدﻣﻲ ﮔﺮوﻛﺎﻳﻮ ﺑﺎ ﻃﺒﻞ و ﺷﻴﭙﻮر از ﺟﻠﻮي ﺷﻬﺮداري ﻣﺮﻛﺰي ﻋﺒﻮر ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﺷﻮراي ﺷﻬﺮ ﮔﻤﺎن ﻛﺮد ﻛﻪ‬ ‫ﺑﻪﻣﺤﺎﺻﺮه در آﻣﺪه اﺳﺖ]‪ .[84‬ﺗﻲﻳﺮ از ﻳﻜﻲ از ﭘﻠﻜﺎنﻫﺎي ﭘﺸﺖ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﻓﺮار ﻛﺮد و ﻋﺎزم ورﺳﺎي ﺷﺪ‪ ،‬ﭼﻨﺎن ﺳﺮاﺳﻴﻤﻪ‬ ‫ﻛﻪ ﺳﺮِ ﭘﻞ ﺳ‪‬ﻮر ﻛﺘﺒﺎً دﺳﺘﻮر ﺗﺨﻠﻴﻪي ﻣ‪‬ﻦواﻟ‪‬ﺮﻳﺎن را داد‪.‬‬ ‫ﺗﺎ ﻫﻨﮕﺎم ﻓﺮار ﺗﻲﻳﺮ‪ ،‬ﻧﻴﺮوﻫﺎي اﻧﻘﻼﺑﻲ ﻫﻨﻮز ﻧﻪ ﺑﻪﺣﻤﻠﻪاي دﺳﺖ زده و ﻧﻪ ﻫﻴﭻ ﻣﻮﺿﻊ دوﻟﺘﻲاي را اﺷﻐﺎل ﻛﺮده‬ ‫ﺑﻮدﻧﺪ]‪ .[85‬ﺗﻬﺎﺟﻢ آن روز ﺻﺒﺢ ﻛﻤﻴﺘﻪي ﻣﺮﻛﺰي را ﻫﻢ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺗﻤﺎﻣﻲ ﻣﺮدم ﭘﺎرﻳﺲ ﻏﺎﻓﻞﮔﻴﺮ ﻛﺮده ﺑﻮد‪ .‬آنﻫﺎ ﺷﺐِ ﻗﺒﻞ‬ ‫ﻃﺒﻖ ﻣﻌﻤﻮل ﺑﻪﻫﻨﮕﺎم ﺟﺪا ﺷﺪن از ﻫﻢ‪ ،‬ﻗﺮار ﻣﻼﻗﺎت ﺑﻌﺪي را در ‪ 18‬ﻣﺎرس‪ ،‬ﺳﺎﻋﺖ ﻳﺎزده ﺷﺐ ﭘﺸﺖ ﺑﺎﺳﺘﻴﻞ‪ ،‬در ﻣﺪرﺳﻪاي‬ ‫در ﺧﻴﺎﺑﺎن ﺑﺎﺳﻔﺮوا ﮔﺬاﺷﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﭼﻮنﻛﻪ ﻣﻴﺪان ﻛﻮردوري ﻛﻪ ﻓﻌﺎﻻﻧﻪ ﺗﻮﺳﻂ ﭘﻠﻴﺲ ﻣﺮاﻗﺒﺖ ﻣﻲﺷﺪ‪ ،‬دﻳﮕﺮ ﺟﺎي اﻣﻨﻲ ﻧﺒﻮد‪.‬‬ ‫اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت ﺟﺪﻳﺪ در ‪ 15‬ﻣﺎرس ﺑﺮﺗﻌﺪاد آنﻫﺎ اﻓﺰوده ﺑﻮد و ﻳﻚ ﻛﻤﻴﺘﻪي دﻓﺎع اﻧﺘﺨﺎب ﻛﺮده ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﺑﺎ درﻳﺎﻓﺖ ﺧﺒﺮ ﺣﻤﻠﻪ‪،‬‬ ‫ﻋﺪهاي ﺑﻪﺧﻴﺎﺑﺎن ﺑﺎﺳﻔﺮوا ﺷﺘﺎﻓﺘﻨﺪ و ﺑﺮﺧﻲ ﺑﻪﺑﺮاﻧﮕﻴﺨﺘﻦ ﮔﺮدانﻫﺎي ﻣﺤﻼت ﺧﻮد ﻫﻤﺖ ﮔﻤﺎﺷﺘﻨﺪ‪ .‬وارﻟﻦ در ﺑﺎﺗﻴﻨﻴﻮل‪ ،‬ﺑِﺮژِره‬ ‫)ﻛﻪ اﺧﻴﺮاً ﺑﻪﺳﺮﻛﺮدﮔﻲ ﻟﮋﻳﻮن ﻣﻨﺼﻮب ﺷﺪه ﺑﻮد( در ﻣﻮﻧﻤﺎرﺗﺮ‪ ،‬دووال در ﭘﺎﻧﺘ‪‬ﺌﻮن‪ ،‬ﭘﻴﻨﺪي در ﻧﺎﺣﻴﻪ ﺳﻮم و ﻓﺎﻟﺘﻮ در ﺧﻴﺎﺑﺎن‬ ‫ﺳ‪‬ﻮر‪ .‬راﻧﻮﻳﻪ و ﺑﺮوﻧﻞ ﺑﺪون آنﻛﻪ ﺑﻪﻛﻤﻴﺘﻪ ﺗﻌﻠﻖ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ ،‬ﺑﻪﺑﺮاﻧﮕﻴﺨﺘﻦ ﺑﻠﻮﻳﻞ و ﻧﺎﺣﻴﻪ دﻫﻢ ﻣﺸﻐﻮل ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬در ﺳﺎﻋﺖ‬ ‫ده‪ 12 ،‬ﻧﻔﺮ از اﻋﻀﺎ ﮔﺮد ﻫﻢ آﻣﺪﻧﺪ ﻛﻪ درﮔﻴﺮ اﻧﺒﻮه ﺧﺒﺮﻫﺎﺋﻲ ﺑﻮدﻧﺪ ﻛﻪ از ﻫﺮﺳﻮ ﻣﻲرﺳﻴﺪ و ﮔﺎﻫﻲ زﻧﺪاﻧﻴﺎﻧﻲ ﻫﻢ ﻧﺰد آنﻫﺎ‬ ‫ﻣﻲآوردﻧﺪ‪ .‬اﻃﻼﻋﺎت ﻣﻮﺛﻖ ﻓﻘﻂ ﺣﻮاﻟﻲ ﺳﺎﻋﺖ دو رﺳﻴﺪ‪ .‬آنﮔﺎه ﻃﺮﺣﻲ رﻳﺨﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﻣﻄﺎﺑﻖ آن ﻫﻤﻪي ﮔﺮدانﻫﺎي ﻓﺪراﻟﻴﺴﺖ‬ ‫در ﺷﻬﺮداري ﻣﺮﻛﺰي ﺑﻪﻫﻢ ﻣﻲﭘﻴﻮﺳﺘﻨﺪ و از آنﺟﺎ ﺑﺮاي اﻧﺘﻘﺎل ﻓﺮﻣﺎنﻫﺎ ﺑﻪﻫﺮﺳﻮ ﭘﺮاﻛﻨﺪه ﻣﻲﺷﺪﻧﺪ]‪ .[86‬درواﻗﻊ‪ ،‬ﮔﺮدانﻫﺎ‬ ‫ﻋﻤﻼً درﺣﺎل آﻣﺎدهﺑﺎش ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬وﻟﻲ ﺣﺮﻛﺖ ﻧﻤﻲﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﭘﺎﻳﮕﺎهﻫﺎي اﻧﻘﻼﺑﻲ از ﺑﻴﻢ ﺣﻤﻠﻪي ﺟﺪﻳﺪ و ﺑﻲﺧﺒﺮ از ﭘﻴﺮوزي‬ ‫ﺗﻤﺎمﻛﻤﺎل ﺧﻮد‪ ،‬ﺷﺪﻳﺪاً ﺳﻨﮕﺮﺑﻨﺪي ﻛﺮده و در ﺟﺎي ﺧﻮد ﺑﺎﻗﻲ ﻣﺎﻧﺪﻧﺪ‪ .‬ﺣﺘﻲ ﻣﻮﻧﻤﺎرﺗﺮ ﻫﻢ ﻓﻘﻂ ﭘ‪‬ﺮﺑﻮد از ﮔﺎرديﻫﺎﺋﻲ ﻛﻪ‬ ‫دﻧﺒﺎل ﺧﺒﺮ ﻣﻲﮔﺸﺘﻨﺪ و ﺳﺮﺑﺎزان ﺑﻲﺳﺎزﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺑﺮايﺷﺎن ﻏﺬا ﺟﻤﻊ ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ‪ ،‬ﭼﻮن از ﺻﺒﺢ ﭼﻴﺰي ﺑﺮاي ﺧﻮردن ﻧﺪاﺷﺘﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﺣﻮاﻟﻲ ﺳﺎﻋﺖ ﺳﻪوﻧﻴﻢ‪ ،‬ﻛﻤﻴﺘﻪي ﺑﻴﺪاري ﻧﺎﺣﻴﻪ ﻫﻴﺠﺪﻫﻢ‪ ،‬ﻣﺴﺘﻘﺮ در ﺧﻴﺎﺑﺎن ﻛﻴﻠﻨﻴﺎﻧﻜﻮر‪ ،‬ﻣﻄﻠﻊ ﺷﺪ ﻛﻪ ﺟﺎن ژﻧﺮال ﻟُﻜُﻨﺖ ﺟﺪاً‬ ‫درﺧﻄﺮ اﺳﺖ‪ .‬ﺟﻤﻌﻴﺘﻲ‪ ،‬اﺳﺎﺳﺎً ﻣﺘﺸﻜﻞ از ﺳﺮﺑﺎزان‪ ،‬ﺷﺎﺗﻮروژ را ﻣﺤﺎﺻﺮه ﻛﺮده و ژﻧﺮال را ﻃﻠﺐ ﻣﻲﻧﻤﻮد‪ .‬اﻋﻀﺎي ﻛﻤﻴﺘﻪي‬

‫‪67‬‬

‫ﺑﻴﺪاري )ﻓ‪‬ﺮه]*[‪ ،‬ژاﻛﻼر و ﺑﺮژره( ﻓﻮراً دﺳﺘﻮري ﺑﻪﻓﺮﻣﺎﻧﺪهي ﺷﺎﺗﻮروژ ﻓﺮﺳﺘﺎدﻧﺪ ﻛﻪ زﻧﺪاﻧﻲ را‪ ،‬ﻛﻪ ﻗﺮار ﺑﻮد ﻣﺤﺎﻛﻤﻪ ﺷﻮد‪،‬‬ ‫ﻧﮕﺎﻫﺪارد‪ .‬وﻗﺘﻲ ﻓﺮﻣﺎن رﺳﻴﺪ‪ ،‬ﻟُﻜُﻨﺖ ﺗﺎزه از آنﺟﺎ رﻓﺘﻪ ﺑﻮد‪.‬‬ ‫ﺧﻮدش از ﻫﻤﺎن اول ﺗﻘﺎﺿﺎ ﻛﺮده ﺑﻮد ﻛﻪ ﺑﻪﻛﻤﻴﺘﻪي ﻣﺮﻛﺰي ﺑﺮده ﺷﻮد‪ .‬رؤﺳﺎي اﻳﻦ ﭘﺴﺖ ﻛﻪ ﻓﺮﻳﺎدﻫﺎي ﺟﻤﻌﻴﺖ ﺑﺴﻴﺎر‬ ‫ﺳﺮاﺳﻴﻤﻪﺷﺎن ﻛﺮده ﺑﻮد‪ ،‬درﺻﺪد آن ﺑﻮدﻧﺪ ﻛﻪ ﺧﻮد را از اﻳﻦ ﻣﺴﺌﻮﻟﻴﺖ ﺑﺮﻫﺎﻧﻨﺪ؛ و ﭼﻮن ﻓﻜﺮ ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ اﻳﻦ ﻛﻤﻴﺘﻪ در ﺧﻴﺎﺑﺎن‬ ‫روزﻳﻪ ﻣﺴﺘﻘﺮ اﺳﺖ‪ ،‬ﺗﺼﻤﻴﻢ ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ ژﻧﺮال و اﻓﺴﺮاﻧﺶ را ﺑﻪآنﺟﺎ ﺑﺒﺮﻧﺪ‪ .‬آنﻫﺎ ﺣﺪود ﺳﺎﻋﺖ ﭼﻬﺎر ﺑﻪآنﺟﺎ رﺳﻴﺪﻧﺪ‪ ،‬درﺣﺎﻟﻲﻛﻪ‬ ‫از ﻣﻴﺎن ﺟﻤﻌﻴﺘﻲ ﺑﺴﻴﺎر ﺧﺸﻤﮕﻴﻦ راه ﺑﺎز ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ؛ وﻟﻲ ﻛﺴﻲ روي آنﻫﺎ دﺳﺖ ﺑﻠﻨﺪ ﻧﻜﺮد‪ .‬ژﻧﺮال در ﺳﺎﻟﻦ ﻛﻮﭼﻜﻲ در‬ ‫ﻃﺒﻘﻪي ﻫﻢﻛﻒ ﺷﺪﻳﺪاً ﺗﺤﺖ ﻧﻈﺮ ﺑﻮد‪ .‬در اﻳﻦﺟﺎ ﺻﺤﻨﻪﻫﺎي ﺷﺎﺗﻮروژ ﺗﻜﺮار ﺷﺪ‪ .‬ﺳﺮﺑﺎزان ﺑﺮاﻓﺮوﺧﺘﻪ ﺧﻮاﻫﺎن اﻋﺪام او ﺑﻮدﻧﺪ‪.‬‬ ‫اﻓﺴﺮان ﮔﺎرد ﻣﻠﻲ ﺗﻼش ﻧﻮﻣﻴﺪاﻧﻪاي ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ ﻛﻪ آنﻫﺎ را آرام ﻛﻨﻨﺪ و ﻓﺮﻳﺎد ﻣﻲزدﻧﺪ »ﺻﺒﺮ ﻛﻨﻴﺪ ﺗﺎ ﻛﻤﻴﺘﻪ ﺑﻴﺎﻳﺪ«‪ .‬آنﻫﺎ‬ ‫ﻣﻮﻓﻖ ﺷﺪﻧﺪ ﻧﮕﻬﺒﺎن ﺑﮕﺬارﻧﺪ و ﺑﺮاي ﻣﺪﺗﻲ ﻫﻴﺠﺎن ﺟﻤﻌﻴﺖ را ﻓﺮو ﺑﻨﺸﺎﻧﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﻫﻨﻮز ﻛﺴﻲ از اﻋﻀﺎي ﻛﻤﻴﺘﻪ ﻧﻴﺎﻣﺪه ﺑﻮد ﻛﻪ در ﺳﺎﻋﺖ ﭼﻬﺎروﻧﻴﻢ ﻓﺮﻳﺎد ﻣﻬﻴﺒﻲ ﺧﻴﺎﺑﺎن را ﭘ‪‬ﺮﻛﺮد و ﻣﺮد ﺳﻔﻴﺪ رﻳﺸﻲ ﻛﻪ‬ ‫ﺟﻤﻌﻴﺘﻲ ﺧﺸﻦ دﻧﺒﺎﻟﺶ ﻛﺮده ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﻣﺤﻜﻢ ﺑﻪدﻳﻮار ﺧﺎﻧﻪ ﺧﻮرد‪ .‬اﻳﻦ ﻛﻠ‪‬ﻤﺎنﺗﻮﻣﺎ‪ ،‬آدم ژوﺋﻦ ‪ 1848‬و دﺷﻨﺎمﮔﻮي ﮔﺮدانﻫﺎي‬ ‫اﻧﻘﻼﺑﻲ ﺑﻮد‪ .‬او در ﺷُﺴﻪ د‪‬ﻣﺎرﺗﻴﺮ‪ ،‬ﻫﻨﮕﺎم ﺑﺎزرﺳﻲ ﺑﺎرﻳﻜﺎدﻫﺎ ﺷﻨﺎﺳﺎﺋﻲ و دﺳﺖﮔﻴﺮ ﺷﺪه ﺑﻮد‪ .‬ﺗﻌﺪادي از اﻓﺴﺮان ﮔﺎرد ﻣﻠﻲ‪،‬‬ ‫ﻳﻚ ﻛﺎﭘﻴﺘﺎن ﻫﻮادار ﮔﺎرﻳﺒﺎﻟﺪي‪ ،‬ﭘِﺮﭘﻴﻦﻻﻛﺮوا‪ ،‬و ﻋﺪهاي از ﺗﻚﺗﻴﺮاﻧﺪازﻫﺎ ﺳﻌﻲ ﻛﺮده ﺑﻮدﻧﺪ ﺗﻮدهي ﺧﻮنﺧﻮاه را ﻣﺘﻮﻗﻒ ﻛﻨﻨﺪ‬ ‫و ﻫﺰار ﺑﺎر ﻓﺮﻳﺎد زدﻧﺪ‪» :‬ﺻﺒﺮ ﻛﻨﻴﺪ ﻛﻤﻴﺘﻪ ﺑﻴﺎﻳﺪ! دادﮔﺎه ﻧﻈﺎﻣﻲ ﺗﺸﻜﻴﻞ دﻫﻴﺪ«! اﻣﺎ ﺗﻮدهي ﺧﻮنﺧﻮاه آنﻫﺎ را ﺑﺎ ﺧﺸﻮﻧﺖ ﻛﻨﺎر‬ ‫زدﻧﺪ و دوﺑﺎره ﻛﻠﻤﺎنﺗﻮﻣﺎ را ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ و ﺑﻪﺣﻴﺎط ﻛﻮﭼﻚ ﺧﺎﻧﻪ ﭘﺮت ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﺑﻴﺴﺖ ﺗﻔﻨﮓ ﺑﻪﻃﺮف او ﻗﺮاول رﻓﺖ و او را ﻧﻘﺶ‬ ‫زﻣﻴﻦ ﻛﺮد‪ .‬درﺣﻴﻦ اﻳﻦ اﻋﺪام‪ ،‬ﺳﺮﺑﺎزان ﭘﻨﺠﺮهي اﺗﺎﻗﻲ ﻛﻪ ژﻧﺮال ﻟُﻜُﻨﺖ در آن زﻧﺪاﻧﻲ ﺑﻮد را ﺷﻜﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬ﺧﻮد را روي او‬ ‫اﻧﺪاﺧﺘﻨﺪ و او را ﺑﻪﻃﺮف ﺣﻴﺎط ﻛﺸﺎﻧﺪﻧﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﻣﺮد ﻛﻪ ﺻﺒﺢ ﻫﻤﺎن روز ﺳﻪ ﺑﺎر ﻓﺮﻣﺎن آﺗﺶ ﺑﻪﻃﺮف ﻣﺮدم را داده ﺑﻮد‪،‬‬ ‫ﮔﺮﻳﺴﺖ‪ ،‬ﺗﻘﺎﺿﺎي ﺗﺮﺣﻢ ﻛﺮد و از ﺧﺎﻧﻮادهاش ﺣﺮف زد‪ .‬او را ﻛﻨﺎر دﻳﻮار ﻛﺸﺎﻧﺪﻧﺪ و زﻳﺮ رﮔﺒﺎر ﮔﻠﻮﻟﻪ از ﭘﺎ درآﻣﺪ‪.‬‬ ‫ﭘﺲ از ﭘﺎﻳﺎن اﻳﻦ ﺗﻼﻓﻲﺟﻮﺋﻲﻫﺎ‪ ،‬ﺧﺸﻢ ﺗﻮده آرام ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬آنﻫﺎ اﺟﺎزه دادﻧﺪ ﻛﻪ اﻓﺴﺮان ﻫﻤﺮاه ﻟُﻜُﻨﺖ ﺑﻪﺷﺎﺗﻮروژ‬ ‫ﺑﺮﮔﺮداﻧﺪه ﺷﻮﻧﺪ و ﺑﺎ ﻓﺮارﺳﻴﺪن ﺷﺐ آزاد ﺷﺪﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﺑﺎ اﻳﻦ اﻋﺪامﻫﺎ‪ ،‬ﻣﺮدم ﻛﻪ ﺗﺎ اﻳﻦ زﻣﺎن ﺣﺎﻟﺖ دﻓﺎﻋﻲ داﺷﺘﻨﺪ‪ ،‬ﺑﻪﺟﻨﺐ و ﺟﻮش درآﻣﺪﻧﺪ‪ .‬ﺑﺮوﻧ‪‬ﻞ ﭘﺎدﮔﺎن ﭘﺮَﻧﺲ اوژِن را ﻛﻪ‬ ‫در دﺳﺖ ﺗﻴﭗ ‪ 120‬ﺻﻒ ﺑﻮد‪ ،‬ﻣﺤﺎﺻﺮه ﻛﺮد‪ .‬ﻛﻠﻨﻞ ﺑﻪﻫﻤﺮاه ﺣﺪود ﺻﺪ اﻓﺴﺮ ﻛﻪ ﺣﺎﻟﺖ ﻣﺘﻜﺒﺮاﻧﻪاي ﺑﻪﺧﻮد ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ‪،‬‬ ‫ﺑﻪدﺳﺘﻮر ﺑﺮوﻧﻞ ﺣﺒﺲ ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬دو ﻫﺰار ﺷَﺎﺳﭙﻮ ﺑﻪدﺳﺖ ﻣﺮدم اﻓﺘﺎد‪ .‬ﺑﺮوﻧﻞ از ﻃﺮﻳﻖ ﺧﻴﺎﺑﺎن ﺗﺎﻣﭙﻞ ﺣﺮﻛﺖ ﺧﻮد را ﺑﻪﻃﺮف‬ ‫ﺷﻬﺮداري ﻣﺮﻛﺰي اداﻣﻪ داد‪ .‬ﭼﺎپﺧﺎﻧﻪي ﻣﻠﻲ در ﺳﺎﻋﺖ ﭘﻨﺞ اﺷﻐﺎل ﺷﺪ‪ .‬در ﺳﺎﻋﺖ ﺷﺶ ﺟﻤﻌﻴﺖ ﺑﺎ ﭼﻜﺶ ﺑﻪدرﻫﺎي‬ ‫ﭘﺎدﮔﺎن ﻧﺎﭘﻠﺌﻮن ﺣﻤﻠﻪ ﻛﺮد‪ .‬از روزﻧﻪﻫﺎ ﺷﻠﻴﻚ ﺷﺪ و ﺳﻪ ﻧﻔﺮ ازﭘﺎ درآﻣﺪﻧﺪ‪ .‬وﻟﻲ ﺳﺮﺑﺎزﻫﺎ از ﭘﻨﺠﺮهﻫﺎي ﺧﻴﺎﺑﺎن رﻳﻮﻟﻲ ﻋﻼﻣﺖ‬ ‫دادﻧﺪ و ﻓﺮﻳﺎد زدﻧﺪ »اﻳﻦ ژاﻧﺪارمﻫﺎ ﺑﻮدﻧﺪ ﻛﻪ ﺷﻠﻴﻚ ﻛﺮدﻧﺪ‪ ،‬زﻧﺪه ﺑﺎد ﺟﻤﻬﻮري«! اﻧﺪﻛﻲ ﺑﻌﺪ آنﻫﺎ درﻫﺎ را ﮔﺸﻮدﻧﺪ و اﺟﺎزهي‬ ‫ﺑﺮدن ﺳﻼحﻫﺎ را دادﻧﺪ]‪.[87‬‬ ‫در ﺳﺎﻋﺖ ﻫﻔﺖوﻧﻴﻢ ﺷﻬﺮداري ﻣﺮﻛﺰي ﺗﻘﺮﻳﺒﺎً ﻣﺤﺎﺻﺮه ﺷﺪه ﺑﻮد‪ .‬ژاﻧﺪارمﻫﺎﺋﻲ ﻛﻪ آنﺟﺎ را اﺷﻐﺎل ﻛﺮده ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ازﻃﺮﻳﻖ‬ ‫ﮔﺬرﮔﺎه زﻳﺮزﻣﻴﻨﻲ ﭘﺎدﮔﺎن ﻟﻮﺑﻮ ﮔﺮﻳﺨﺘﻨﺪ‪ .‬در ﺳﺎﻋﺖ ﻫﺸﺖوﻧﻴﻢ‪ ،‬ژول ﻓﺮي و واﺑﺮ ﻛﻪ ﺗﻮﺳﻂ اﻓﺮاد ﺧﻮد رﻫﺎ ﺷﺪه و ﺑﺪون ﻫﻴﭻ‬ ‫دﺳﺘﻮري از ﻃﺮف ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺟﺎ ﻣﺎﻧﺪه ﺑﻮدﻧﺪ ـﻧﻴﺰـ دزداﻧﻪ دررﻓﺘﻨﺪ‪ .‬اﻧﺪﻛﻲ ﺑﻌﺪ‪ ،‬ﺳﺘﻮنﻫﺎي ﺑﺮوﻧﻞ ﺑﻪﻣﻴﺪان رﺳﻴﺪﻧﺪ و ﺷﻬﺮداري‬ ‫ﻣﺮﻛﺰي را ﺑﻪﺗﺼﺮف درآوردﻧﺪ و درﺳﺖ در ﻫﻤﺎن زﻣﺎن‪ ،‬راﻧﻮﻳﻪ ﻫﻢ ازﻃﺮﻳﻖ ﻛﻨﺎرهي ﺳﻦ ﺑﻪآنﺟﺎ رﺳﻴﺪ‪.‬‬ ‫ﺗﻌﺪاد ﮔﺮدانﻫﺎ ﺑﻲوﻗﻔﻪ اﻓﺰاﻳﺶ ﻣﻲﻳﺎﻓﺖ‪ .‬ﺑﺮوﻧﻞ دﺳﺘﻮر داد ﺧﻴﺎﺑﺎن رﻳﻮﻟﻲ وﻛﻨﺎرهي ﺳﻦ را ﺑﺎرﻳﻜﺎدﺑﻨﺪي ﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬در‬ ‫ﻫﻤﻪي وروديﻫﺎ ﻧﻔﺮ ﮔﺬاﺷﺖ‪ ،‬ﭘﺴﺖﻫﺎ را ﺗﻘﺴﻴﻢ ﻛﺮد و ﮔﺮوهﻫﺎي ﮔﺸﺘﻲ زﻳﺎدي ﺑﻪاﻃﺮاف ﻓﺮﺳﺘﺎد‪ .‬ﻳﻜﻲ از اﻳﻦ ﮔﺸﺘﻲﻫﺎ‬ ‫ﺷﻬﺮداري ﻟﻮور را ﻛﻪ ﺷﻬﺮدارﻫﺎ در آن ﺟﻠﺴﻪ داﺷﺘﻨﺪ‪ ،‬ﻣﺤﺎﺻﺮه ﻛﺮد؛ ﻧﺰدﻳﻚ ﺑﻮد ﻣﻮﻓﻖ ﺑﻪدﺳﺖﮔﻴﺮي ﻓﺮي ﺷﻮد ﻛﻪ او ﺑﺎ‬ ‫ﺑﻴﺮون ﭘﺮﻳﺪن از ﻳﻚ ﭘﻨﺠﺮه ﺧﻮد را ﻧﺠﺎت داد‪ .‬ﺷﻬﺮدارﻫﺎ ﺑﻪﺷﻬﺮداري ﻣﻴﺪان ﺑﻮرس ﺑﺮﮔﺸﺘﻨﺪ‪.‬‬

‫‪68‬‬

‫آنﻫﺎ‪ ،‬در آنﺟﺎ ﺗﻤﺎم روز را ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ ﺑﺴﻴﺎري از ﻣﻌﺎوﻧﻴﻦ ﺑﻪﻣﺬاﻛﺮه ﮔﺬراﻧﺪه ﺑﻮدﻧﺪ و در اﻧﺘﻈﺎر اﻃﻼﻋﺎت و ﻧﻈﺮات ﺟﺪﻳﺪ‪،‬‬ ‫اﻛﺜﺮاً از ﺣﻤﻠﻪي ﺑﻲﻣﻌﻨﺎي ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻋﺼﺒﺎﻧﻲ ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﺣﻮاﻟﻲ ﺳﺎﻋﺖ ﭼﻬﺎر‪ ،‬آنﻫﺎ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎﻧﻲ ﻧﺰد ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻓﺮﺳﺘﺎدﻧﺪ‪ .‬ﺗﻲﻳﺮ‬ ‫ﭘﻴﺶ از اﻳﻦ د‪‬ررﻓﺘﻪ ﺑﻮد‪ .‬ﭘﻲﻛﺎر ﻣﺆدﺑﺎﻧﻪ درِ ﺧﺮوﺟﻲ را ﺑﻪآنﻫﺎ ﻧﺸﺎن داد‪ .‬دورل دﺳﺖﻫﺎﻳﺶ را از اﻳﻦ ﻛﺎر ﺗﻤﺎﻣﺎً ﺷﺴﺖ و‬ ‫ﮔﻔﺖ ﻛﻪ ﺣﻘﻮقداﻧﺎن آن را اﻧﺠﺎم دادهاﻧﺪ‪ .‬وﻟﻲ ﺷﺐﻫﻨﮕﺎم ﻻزم آﻣﺪ ﻛﻪ ﺗﺼﻤﻴﻤﻲ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮد‪ .‬ﮔﺮدانﻫﺎي ﻓﺪرال‪ ،‬ﺷﻬﺮداري‬ ‫ﻣﺮﻛﺰي را در ﻣﺤﺎﺻﺮه داﺷﺘﻨﺪ و ﻣﻴﺪان واﻧﺪوم را اﺷﻐﺎل ﻛﺮده ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬وارﻟﻦ‪ ،‬ﺑﺮژره و آرﻧﻮﻟﺪ ﮔﺮدانﻫﺎي ﻣﻮﻧﻤﺎرﺗﺮ و ﺑﺎﺗﻨﻴﻮل‬ ‫را آنﺟﺎ ﺑﺮده ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬واﺷﺮو‪ ،‬و‪‬ﺗﺮَن و ﭼﻨﺪ ﻣﺮﺗﺠﻊ ﺻﺤﺒﺖ از ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﻪﻫﺮﻗﻴﻤﺖ ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ‪ ،‬ﮔﻮﺋﻲ ارﺗﺸﻲ داﺷﺘﻨﺪ ﻛﻪ از آنﻫﺎ‬ ‫ﭘﺸﺘﻴﺒﺎﻧﻲ ﻧﻤﺎﻳﺪ‪ .‬دﻳﮕﺮان ﻛﻪ ﻣﻌﻘﻮلﺗﺮ ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬دﻧﺒﺎل راه ﭼﺎرهاي ﻣﻲﮔﺸﺘﻨﺪ‪ .‬آنﻫﺎ ﻓﻜﺮ ﻛﺮدﻧﺪ ﻛﻪ راه آرامﻛﺮدن اوﺿﺎع‬ ‫ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ اﻳﻦ ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ ادوارد آدام‪ ،‬ﻛﻪ اﻣﺘﺤﺎن ﺧﻮد را در ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ﺑﺎ ﺷﻮرﺷﻴﺎن ژوﺋﻦ ‪ 1848‬داده ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﻪﻋﻨﻮان رﺋﻴﺲ ﭘﻠﻴﺲ و‬ ‫ﻻﻧﮕﻠﻮا )ﭘﺮودﻧﻴﺴﺖ ﺳﺒﻚﺳﺮ‪ ،‬ﻋﻀﻮ ﺳﺎﺑﻖ اﻧﺘﺮﻧﺎﺳﻴﻮﻧﺎل ﻛﻪ ﺻﺒﺢ ﻫﻮادار ﺟﻨﺒﺶ ‪ 31‬اﻛﺘﺒﺮ ﺑﻮد و ﺷﺐ ﻣﺨﺎﻟﻒ آن و ﺑﻪﺧﺎﻃﺮ‬ ‫ﺧﺮاﺷﻲ ﻛﻪ ﻫﻨﮕﺎم ﻗﻴﺎﻓﻪ آﻣﺪن در ﺑﻮزِﻧﻮال ﺑﺮداﺷﺖ‪ ،‬ﺑﻪﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﻲ ﺑﺮﮔﺰﻳﺪه ﺷﺪ( ﺑﻪﻋﻨﻮان ﻓﺮﻣﺎﻧﺪه ﮔﺎرد ﻣﻠﻲ ﻣﻨﺼﻮب ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎن رﻓﺘﻨﺪ ﺗﺎ اﻳﻦ راهﺣﻞ درﺧﺸﺎن را ﺑﻪژول ﻓﺎور ﭘﻴﺶﻧﻬﺎد ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬او ﻗﺎﻃﻌﺎﻧﻪ رد ﻛﺮد و ﮔﻔﺖ »ﻣﺎ ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﻴﻢ ﺑﺎ‬ ‫آدمﻛﺶﻫﺎ ﻛﻨﺎر ﺑﻴﺎﺋﻴﻢ«‪ .‬اﻳﻦ ﻛﻤﺪي را ﻓﻘﻂ ﺑﺮاي آن ﺑﺎزي ﻛﺮد ﻛﻪ ﺗﺨﻠﻴﻪي ﭘﺎرﻳﺲ ﻛﻪ او از ﺷﻬﺮدارﻫﺎ ﭘﻨﻬﺎن ﻣﻲﻛﺮد‪،‬‬ ‫ﺗﻮﺟﻴﻪ ﮔﺮدد‪ .‬در ﺣﻴﻦ ﻣﺬاﻛﺮات ﺧﺒﺮ رﺳﻴﺪ ﻛﻪ ژول ﻓ‪‬ﺮي ﺷﻬﺮداري ﻣﺮﻛﺰي را ﺗﺮك ﻛﺮده اﺳﺖ‪ .‬اﻳﻦ ژولِ دﻳﮕﺮ ﺧﻮد را‬ ‫ﺑﻪﻇﺎﻫﺮ ﻣﺘﻌﺠﺐ ﻧﺸﺎن داد و ﺑﺎ ﺷﻬﺮداران ﻗﺮار ﮔﺬاﺷﺖ ﻛﻪ ﮔﺮدانﻫﺎي ﻫﻮادار ﻧﻈﻢ را ﻓﺮا ﺑﺨﻮاﻧﻨﺪ ﺗﺎ ﺟﺎﻧﺸﻴﻦ ارﺗﺶ‬ ‫ﻣﻀﻤﺤﻞ ﺷﺪه ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﺷﻬﺮدارﻫﺎ ﺑﺎزﮔﺸﺘﻨﺪ ﻛﺎﻣﻼً ﻣﻘﻬﻮر اﻳﻦ رﻳﺸﺨﻨﺪ و ﺗﺤﻘﻴﺮ ﺷﺪه از اﻳﻦﻛﻪ ﻫﻤﮕﻲ در ﻣﻮرد ﻧﻴﺖ ﺣﻜﻮﻣﺖ در اﺑﻬﺎم ﺑﻮدﻧﺪ‪.‬‬ ‫اﮔﺮ از اﻧﺪك ﺷﺠﺎﻋﺖ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﺑﺮﺧﻮردار ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻪﺟﺎي آنﻛﻪ دوﺑﺎره در ﺷﻬﺮداري ﺧﻮد ﺷﺮوع ﺑﻪﻣﺬاﻛﺮه ﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬ﻳﻜﺮاﺳﺖ‬ ‫ﺑﻪﺷﻬﺮداري ﻣﺮﻛﺰي ﻣﻲرﻓﺘﻨﺪ‪ .‬ﺳﺮاﻧﺠﺎم‪ ،‬در ﺳﺎﻋﺖ ده ﺻﺒﺢ‪ ،‬ﭘﻲﻛﺎر ﺑﻪآنﻫﺎ اﻃﻼع داد ﻛﻪ ﻣﻲﺗﻮاﻧﻨﺪ ﻻﻓﺎﻳِﺖ]ژﻧﺮال‬ ‫ﻓﺮاﻧﺴﻮي ﻛﻪ در اﻧﻘﻼب ‪ 1789‬ﺑﺎ اﻧﻘﻼب ﻫﻤﻜﺎري ﻛﺮد‪ ،‬وﻟﻲ در ﭘﺎﻳﺎن در ﻛﻨﺎر ﺷﺎه ﻋﻠﻴﻪ اﻧﻘﻼب ﺗﻮﻃﺌﻪ ﻛﺮد[ ﺧﻮد را ﺑﻴﺮون‬ ‫ﺑﻴﺎورﻧﺪ‪ .‬آنﻫﺎ ﻓﻮراً ﻻﻧﮕﻠﻮا را ﺑﻪﺷﻬﺮداري ﻣﺮﻛﺰي ﻓﺮﺳﺘﺎدﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﺑﻌﻀﻲ از اﻋﻀﺎي ﻛﻤﻴﺘﻪي ﻣﺮﻛﺰي از ﺳﺎﻋﺖ ده ﺻﺒﺢ آنﺟﺎ ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﻋﻤﻮﻣﺎً ﻧﮕﺮان و ﻣﺮدد‪ .‬ﻫﻴﭻﻳﻚ از آنﻫﺎ ﺧﻮاب اﻳﻦ‬ ‫را ﻫﻢ ﻧﺪﻳﺪه ﺑﻮدﻧﺪ ﻛﻪ ﻗﺪرت ﺑﺎ اﻳﻦ ﺳﻨﮕﻴﻨﻲ ﺑﺮ ﺷﺎﻧﻪﻫﺎﻳﺸﺎن ﺑﻴﻔﺘﺪ‪ .‬ﺑﺴﻴﺎري از آنﻫﺎ ﻧﻤﻲﺧﻮاﺳﺘﻨﺪ در ﺷﻬﺮداري ﻣﺮﻛﺰي‬ ‫ﻣﺴﺘﻘﺮ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬آنﻫﺎ ﺑﺎ ﻫﻢ ﺷُﻮر ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﺳﺮاﻧﺠﺎم ﺗﺼﻤﻴﻢ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪ ﻛﻪ ﻓﻘﻂ دو ﻳﺎ ﺳﻪ روزي را ﻛﻪ ﺑﺮاي اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت ﻧﻴﺎز ﺑﻮد‪،‬‬ ‫در آنﺟﺎ ﺑﻤﺎﻧﻨﺪ‪ .‬ﺿﻤﻨﺎً ﻻزم ﺑﻮد ﻛﻪ ﻣﺮاﻗﺐ ﻫﺮﮔﻮﻧﻪ ﺗﻼﺷﻲ ﺑﺮاي ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬ﻟﻮﺋﻴﻠﻴﻴِﻪ ﺣﺎﺿﺮ ﺑﻮد و در اﻃﺮاف ﻛﻤﻴﺘﻪ وزوز‬ ‫ﻣﻲﻛﺮد‪ ،‬در ﻳﻜﻲ از ﻓﻮاﺻﻞ ﻫﻮﺷﻴﺎري ﺧﻮد ﻗﻮل داد ﻣﺮاﻗﺐ ﻫﺮﺧﻄﺮي ﺑﺎﺷﺪ و ﺑﻪرأي ووﻛﺴﺎل ﻣﺘﻮﺳﻞ ﺷﺪ‪ .‬در ﺗﻤﺎم روز او‬ ‫ﻫﻴﭻ ﻧﻘﺸﻲ ﺑﺎزي ﻧﻜﺮده ﺑﻮد]‪ .[88‬ﻛﻤﻴﺘﻪ ﻣﺮﺗﻜﺐ اﻳﻦ اﺷﺘﺒﺎه ﺷﺪ ﻛﻪ او را ﺑﻪﻓﺮﻣﺎﻧﺪﻫﻲ ﻛﻞ ﮔﺎرد ﻣﻠﻲ ﮔﻤﺎﺷﺖ‪ ،‬ﺣﺎل آنﻛﻪ‬ ‫ﺑﺮوﻧﻞ ﻛﻪ از ﺻﺒﺢ اﻳﻦ وﻇﻴﻔﻪ را اﻧﺠﺎم ﻣﻲداد‪ ،‬از ﭘﻴﺶ در ﺷﻬﺮداري ﻣﺮﻛﺰي ﻣﺴﺘﻘﺮ ﺷﺪه ﺑﻮد‪.‬‬ ‫در ﺳﺎﻋﺖ ﺳﻪ‪ ،‬ﻻﻧﮕﻠﻮا‪ ،‬رﻗﻴﺐ ﻟﻮﺋﻴﻠﻴﻴﻪ اﻋﻼم آﻣﺎدﮔﻲ ﻛﺮد‪ .‬او ﺑﻪﺧﻮد اﻋﺘﻤﺎد ﻛﺎﻣﻞ داﺷﺖ و از ﭘﻴﺶ ﺑﻴﺎﻧﻴﻪاش را‬ ‫ﺑﻪروزﻧﺎﻣﻪي رﺳﻤﻲ ﻓﺮﺳﺘﺎده ﺑﻮد‪ .‬ﻧﮕﻬﺒﺎنﻫﺎ از او ﭘﺮﺳﻴﺪﻧﺪ‪» :‬ﺷﻤﺎ ﻛﻲ ﻫﺴﺘﻴﺪ«؟ ﻻﻧﮕﻠﻮا ﺟﻮاب داد‪» :‬ﻓﺮﻣﺎﻧﺪه ﮔﺎرد ﻣﻠﻲ«‪.‬‬ ‫ﭼﻨﺪ ﺗﻦ از ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎن ﭘﺎرﻳﺲ‪ ،‬ﻟُﻜﺮوا‪ ،‬ﻛﻮرﻧﻪ و ﻏﻴﺮه ﻫﻤﺮاه او ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﻛﻤﻴﺘﻪ رﺿﺎﻳﺖ داد ﻛﻪ آنﻫﺎ را ﺑﭙﺬﻳﺮد‪ .‬ﻛﻤﻴﺘﻪ از آنﻫﺎ‬ ‫ﭘﺮﺳﻴﺪ‪» :‬ﻛﻲ ﺷﻤﺎ را اﻧﺘﺨﺎب ﻛﺮده اﺳﺖ«؟ »آﻗﺎي ﺗﻲﻳﺮ«‪ .‬آنﻫﺎ ﺑﻪاﻋﺘﻤﺎد ﺑﻪﻧﻔﺲ اﻳﻦ ﻣﺮد دﻳﻮاﻧﻪ ﺧﻨﺪﻳﺪﻧﺪ‪ .‬ﺿﻤﻦ آنﻛﻪ او‬ ‫از ﺣﻘﻮق ﻣﺠﻠﺲ دﻓﺎع ﻣﻲﻛﺮد‪ ،‬آنﻫﺎ از او اﻣﺘﺤﺎن ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ‪» :‬آﻳﺎ ﺷﻤﺎ ﻛﻤﻴﺘﻪي ﻣﺮﻛﺰي را ﺑﻪرﺳﻤﻴﺖ ﻣﻲﺷﻨﺎﺳﻴﺪ«؟ »ﻧﻪ«‪ .‬او‬ ‫ﭘﺲ از ﻗﺮاﺋﺖ ﺑﻴﺎﻧﻴﻪ ﺧﻮد ﺑﻴﺮون رﻓﺖ و ﭘﺎ ﺑﻪﻓﺮار ﮔﺬاﺷﺖ‪.‬‬ ‫ﺷﺐ آرام ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﻪﻧﺤﻮي ﻣﻌﻨﻲدار ﺑﺮاي آزادي‪ .‬از دروازهي ﺟﻨﻮب‪ ،‬وﻳﻨﻮا ﻫﻨﮓﻫﺎي ﺧﻮد‪ ،‬ﺗﻮپﺧﺎﻧﻪي ﺧﻮد و ﺑﺎروﺑﻨﻪي‬ ‫ﺧﻮد را ﺑﻪﻃﺮف ورﺳﺎي ﺣﺮﻛﺖ ﻣﻲداد‪ .‬ﺳﺮﺑﺎزان ﺑﻲﺳﺎزﻣﺎن ﺑﺎ دﻟﺨﻮري ﺑﻪاﻳﻦﺳﻮ و آنﺳﻮ ﻣﻲرﻓﺘﻨﺪ و ﺑﻪژاﻧﺪارمﻫﺎ ﻓﺤﺶ‬

‫‪69‬‬

‫ﻣﻲدادﻧﺪ]‪ .[89‬ﺳﺘﺎد‪ ،‬ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺳ‪‬ﻨﺖ ﺧﻮد‪ ،‬ﻋﻘﻠﺶ را از دﺳﺖ داده ﺑﻮد و ﺳﻪ ﻫﻨﮓ‪ ،‬ﺷﺶ آﺗﺶﺑﺎر ﺗﻮپﺧﺎﻧﻪ و ﻫﻤﻪي‬ ‫ﻗﺎﻳﻖﻫﺎي ﺗﻮپدار را ﻛﻪ ﻛﺎﻓﻲ ﺑﻮد آنﻫﺎ را ﺑﻪﺟﺮﻳﺎن آب رودﺧﺎﻧﻪ ﺑﺴﭙﺎرد‪ ،‬در ﭘﺎرﻳﺲ ﺟﺎﮔﺬاﺷﺖ‪ .‬ﻛﻢﺗﺮﻳﻦ ﺣﺮﻛﺘﻲ از ﻃﺮف‬ ‫ﻓﺪرالﻫﺎ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺴﺖ اﻳﻦ ﻛﻮچ را ﻣﺘﻮﻗﻒ ﻛﻨﺪ‪ .‬ﻓﺮﻣﺎﻧﺪهي ﺟﺪﻳﺪ ﮔﺎرد ﻣﻠﻲ ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﺑﻪﻓﻜﺮ ﺑﺴﺘﻦ دروازهﻫﺎ ﻧﺒﻮد )او از اﻳﻦ‬ ‫ﺟﻬﺖ در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺷﻮراي ﺟﻨﮓ]ارﮔﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﭘﺲ از ﺷﻜﺴﺖ ﻛﻤﻮن از ﻃﺮف ﺣﻜﻮﻣﺖ ورﺳﺎي ﻛﻤﻮﻧﺎرﻫﺎ را ﻣﺤﺎﻛﻤﻪ ﻣﻲﻛﺮد‪ .‬م[‬ ‫ﺑﻪﺧﻮد ﻣﻲﺑﺎﻟﻴﺪ(‪ ،‬ﺑﻠﻜﻪ ﻫﻤﻪي ﻣﻔﺮﻫﺎ را ﺑﻪروي ارﺗﺶ ﺑﺎز ﮔﺬاﺷﺘﻪ ﺑﻮد‪.‬‬

‫‪70‬‬

‫ﻓﺼﻞ ﭼﻬﺎرم‬ ‫ﻛﻤﻴﺘﻪي ﻣﺮﻛﺰي ﺑﺮاي اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت ﻓﺮاﺧﻮان ﻣﻲدﻫﺪ‬

‫»ﻗﻠﺐﻫﺎي ﺷﻜﺴﺘﻪي ﻣﺎ ﺑﻪﻗﻠﺐﻫﺎي ﺷﻤﺎ ﻣﺘﻮﺳﻞ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ«‪.‬‬ ‫)ﺷﻬﺮداران و ﻣﻌﺎوﻧﻴﻦ ﭘﺎرﻳﺲ و ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎن ﺳﻦ ﺑﻪﮔﺎرد ﻣﻠﻲ و ﻫﻤﻪي‬ ‫ﺷﻬﺮوﻧﺪان(‪.‬‬

‫ﭘﺎرﻳﺲ ﻓﻘﻂ در ﺻﺒﺢ ‪ 19‬ﻣﺎرس از ﭘﻴﺮوزي ﺧﻮد آﮔﺎه ﺷﺪ‪ .‬ﻋﺠﺐ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﺻﺤﻨﻪاي‪ ،‬ﺣﺘﻲ در ﻗﻴﺎس ﺑﺎ آنﻫﻤﻪ ﺗﻌﻮﻳﺾ‬ ‫ﺻﺤﻨﻪ ﻛﻪ در ﻃﻲ اﻳﻦ ﻫﻔﺖﻣﺎه در اﻳﻦ درام رخ ﻧﻤﻮد! ﭘﺮﭼﻢ ﺳﺮخ ﺑﺮﻓﺮاز ﺷﻬﺮداري ﻣﺮﻛﺰي در اﻫﺘﺰاز ﺑﻮد‪ .‬ارﺗﺶ‪ ،‬ﺣﻜﻮﻣﺖ‬ ‫و دﺳﺘﮕﺎه اداري ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ ﻣﻪ ﺻﺒﺤﮕﺎﻫﻲ دود ﺷﺪه و ﺑﻪﻫﻮا رﻓﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬از اﻋﻤﺎق ﺑﺎﺳﺘﻴﻞ و ﺧﻴﺎﺑﺎن ﮔﻢﻧﺎم ﺑﺎﻓﺮوا‪ ،‬ﻛﻤﻴﺘﻪي‬ ‫ﻣﺮﻛﺰي ﺑﻪﺗﺎرك ﭘﺎرﻳﺲ و درﻣﻌﺮض دﻳﺪ ﺗﻤﺎم ﺟﻬﺎن ﺻﻌﻮد ﻛﺮده ﺑﻮد‪ .‬ﺑﻪاﻳﻦﺗﺮﺗﻴﺐ در ‪ 4‬ﺳﭙﺘﺎﻣﺒﺮ اﻣﭙﺮاﻃﻮري از ﺻﺤﻨﻪ‬ ‫ﻧﺎﭘﺪﻳﺪ ﺷﺪ؛ و ﺑﺎر ﺑﻪاﻳﻦﺗﺮﺗﻴﺐ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎن »ﭼﭗ« ﻳﻚ ﻗﺪرت ﺑﻲﺻﺎﺣﺐ را ﺑﻪﭼﻨﮓ آورده ﺑﻮدﻧﺪ‪.‬‬ ‫وﻟﻲ اﻓﺘﺨﺎر ﺑﺰرگ ﻛﻤﻴﺘﻪي ﻣﺮﻛﺰي در اﻳﻦ ﺑﻮد ﻛﻪ ﻓﻘﻂ ﻳﻚ اﻧﺪﻳﺸﻪ درﺳﺮداﺷﺖ و آنﻫﻢ ﺑﺎزﮔﺮداﻧﺪن ﻗﺪرت ﺧﻮد‬ ‫ﺑﻪﭘﺎرﻳﺲ ﺑﻮد‪ .‬اﮔﺮ ﻓﺮﻗﻪﮔﺮا و ﺗﺼﻮﻳﺐﻧﺎﻣﻪ ﭘﺮداز ﺑﻮد‪ ،‬ﺳﺮاﻧﺠﺎمِ اﻳﻦ ﺟﻨﺒﺶ ﻫﻢ ﻣﺜﻞ ﺟﻨﺒﺶ ‪ 31‬اﻛﺘﺒﺮ ﻣﻲﺷﺪ‪ .‬ﺧﻮشﺑﺨﺘﺎﻧﻪ‪،‬‬ ‫اﻳﻦ ﻛﻤﻴﺘﻪ از ﺗﺎزه واردﻫﺎﺋﻲ ﺗﺮﻛﻴﺐ ﺷﺪه ﺑﻮد ﻛﻪ ﮔﺬﺷﺘﻪاي ﺧﺎص و ﻫﻢﭼﻨﻴﻦ ادﻋﺎي ﺳﻴﺎﺳﻲ ﺧﺎﺻﻲ ﻧﺪاﺷﺘﻨﺪ‪ .‬اﻓﺮاد ﻃﺒﻘﻪي‬ ‫ﻣﺘﻮﺳﻂ ﺧُﺮد و ﻧﻴﺰ ﻛﺎرﮔﺮ‪ ،‬دﻛﺎﻧﺪار‪ ،‬ﺗﻌﻤﻴﺮﻛﺎر‪ ،‬ﻣﻨﺸﻲ ﺷﺮﻛﺖ ﺗﺠﺎري‪ ،‬ﻣﺠﺴﻤﻪﺳﺎز‪ ،‬ﻣﻌﻤﺎر و ﻛﻢﺗﺮ در ﻗﻴﺪ ﺳﻴﺴﺘﻢﻫﺎ و ﺑﻴﺶاز‬ ‫ﻫﺮﭼﻴﺰ ﻧﮕﺮان ﻧﺠﺎت ﺟﻤﻬﻮري‪ .‬آنﻫﺎ در اﻳﻦ ارﺗﻔﺎع ﺳﺮﮔﻴﺠﻪآور ﻓﻘﻂ ﻳﻚ ﻓﻜﺮ داﺷﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﻣﻮﺟﺐ ﺑﻘﺎيﺷﺎن ﻣﻲﺷﺪ‪:‬‬ ‫ﺷﻬﺮداري ﭘﺎرﻳﺲ را ﺑﻪﺧﻮد ﭘﺎرﻳﺲ ﺑﺴﭙﺎرﻧﺪ‪.‬‬ ‫در دورهي اﻣﭙﺮاﻃﻮري اﻳﻦ ﻳﻜﻲ از ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎي ﺧﺎص »ﭼﭗ« ﺑﻮد ﻛﻪ ﻋﻤﺪﺗﺎً ﺑﻪﺟﻬﺖ آن ﺧﺮدهﺑﻮرژوازي ﭘﺎرﻳﺲ )ﻛﻪ‬ ‫ﻃﻲ ﻫﺸﺘﺎد ﺳﺎل ﺗﻤﺎم ﺑﺎ دﻳﺪن ﻣﻨﺼﻮﺑﻴﻦ ﺣﻜﻮﻣﺘﻲ ﺑﺮﺗﺨﺖ ﺷﻬﺮداري ﻣﺮﻛﺰي ﭘﺎرﻳﺲ ﺣﺴﺎﺑﻲ ﺗﺤﻘﻴﺮ ﺷﺪه ﺑﻮد( ﺑﻪآن ﺟﻠﺐ‬ ‫ﻣﻲﺷﺪ‪ .‬ﺣﺘﻲ ﻣﺴﺎﻟﻤﺖﺟﻮﺗﺮﻳﻦ آنﻫﺎ ﻫﻢ از اﻓﺰاﻳﺶ ﺑﻲوﻗﻔﻪي ﺑﻮدﺟﻪ‪ ،‬اﻓﺰاﻳﺶ وامﻫﺎ و اﺧﺘﻼسﻫﺎي ﻣﺎﻟﻲ اُﺳﻤﺎن )ﺷﻬﺮدار‬ ‫ﭘﺎرﻳﺲ در دوران اﻣﭙﺮاﺗﻮري( ﻣﺘﺤﻴﺮ و ﻧﺎراﺣﺖ ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬و آنﻫﺎ ﭼﻪ ﺗﺸﻮﻳﻖآﻣﻴﺰ ﺑﺮاي ﭘﻲﻛﺎر ﻛﻒ زدﻧﺪ ﻛﻪ ﺑﺮاي اﻳﻦ‬ ‫ﺑﺰرگﺗﺮﻳﻦ و روﺷﻦﻓﻜﺮﺗﺮﻳﻦ ﺷﻬﺮ ﻓﺮاﻧﺴﻪ ﻫﻤﺎن ﺣﻘﻮﻗﻲ را ﺧﻮاﺳﺘﻪ ﺑﻮد ﻛﻪ ﻛﻮﭼﻚﺗﺮﻳﻦ ﻗﺼﺒﻪﻫﺎ از آن ﺑﺮﺧﻮردار ﺑﻮدﻧﺪ و از‬

‫‪71‬‬

‫ﭘﺎﺷﺎي ﺳﻦ )ﻳﻌﻨﻲ‪ ،‬ﻫﻤﺎن ﺷﻬﺮدار ﭘﺎرﻳﺲ( ﺧﻮاﺳﺘﻪ ﺑﻮد ﻛﻪ ﺣﺴﺎب ﭘﺲ ﺑﺪﻫﺪ! در اواﺧﺮ اﻣﭙﺮاﻃﻮري‪ ،‬ﻓﻜﺮ ﻳﻚ ﺷﻮراي‬ ‫ﺷﻬﺮداري ﻣﻨﺘﺨﺐ ﻧﻀﺞ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮد‪ ،‬اﻳﻦ ﻓﻜﺮ ﺗﺎ ﺣﺪي در اﻳﺎم ﻣﺤﺎﺻﺮه ﺟﺎﻣﻌﻪي ﻋﻤﻞ ﭘﻮﺷﻴﺪ و ﺣﺎﻻ ﺗﻨﻬﺎ ﺗﺤﻘﻖ ﻛﺎﻣﻞ آن‬ ‫ﻣﻲﺗﻮاﻧﺴﺖ ﭘﺎرﻳﺲ را از ﺟﻬﺖ ﺗﻤﺮﻛﺰزداﺋﻲاش آﺳﻮده ﺧﺎﻃﺮ ﺳﺎزد‪.‬‬ ‫از ﺳﻮي دﻳﮕﺮ‪ ،‬ﺗﻮدهﻫﺎي ﻣﺮدم‪ ،‬ﺑﻲﺗﻔﺎوت ﺑﻪآرﻣﺎن ﺑﻮرژواﺋﻲِ ﺷﻮراي ﺷﻬﺮداري‪ ،‬ﺑﻪﻛﻤﻮن ﻣﺎﻳﻞ ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬آنﻫﺎ در ﻃﻲ‬ ‫ﻣﺤﺎﺻﺮه و ﺑﻪﻋﻨﻮان ﻳﻚ ﺳﻼح ﻋﻠﻴﻪ دﺷﻤﻦ ﺧﻮاﺳﺘﺎر آن ﺷﺪه ﺑﻮدﻧﺪ؛ و ﻫﻨﻮز ﻫﻢ ﺑﻪﻋﻨﻮان اﻫﺮﻣﻲ ﺑﺮاي رﻳﺸﻪﻛﻦ ﻛﺮدن‬ ‫اﺳﺘﺒﺪاد و ﻓﻼﻛﺖ ﺧﻮاﺳﺘﺎر آن ﻣﻲﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬آنﻫﺎ ﺑﺮاي ﺷﻮراﺋﻲ ﺣﺘﻲ ﻣﻨﺘﺨﺐ‪ ،‬اﻣﺎ ﺑﺪون آزادي و واﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪدوﻟﺖ ﭼﻪ ارزﺷﻲ‬ ‫ﻗﺎﺋﻞ ﺑﻮدﻧﺪ؛ ﺷﻮراﺋﻲ ﻛﻪ در ادارهي ﻣﺪارس‪ ،‬ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎنﻫﺎ‪ ،‬دادﮔﺴﺘﺮي و ﭘﻠﻴﺲ اﺧﺘﻴﺎري ﻧﺪاﺷﺖ و در ﻣﺠﻤﻮع از دﺳﺖوﭘﻨﺠﻪ‬ ‫ﻧﺮم ﻛﺮدن ﺑﺎ ﺑﺮدﮔﻲ اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﻫﻤﺸﻬﺮﻳﺎن ﺧﻮد ﻧﺎﺗﻮان ﺑﻮد‪ .‬آنﭼﻪ ﻣﺮدم ﺑﺮاﻳﺶ ﺗﻼش ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ ﻳﻚ ﺷﻜﻞ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﺑﻮد‪ ،‬ﻛﻪ‬ ‫ﺑﻪآنﻫﺎ اﻣﻜﺎن ﻛﺎرﻛﺮدن ﺑﺮاي ﺑﻬﺒﻮد وﺿﻌﻴﺖ ﺧﻮد را ﺑﺪﻫﺪ‪ .‬آنﻫﺎ ﻫﻤﻪي ﻗﻮاﻧﻴﻦ اﺳﺎﺳﻲ و ﻫﻤﻪي ﺣﻜﻮﻣﺖﻫﺎي اﻧﺘﺨﺎﺑﻲ را‬ ‫دﻳﺪه ﺑﻮدﻧﺪ ﻛﻪ ﺑﺮﺧﻼف ارادهي ﺑﻪاﺻﻄﻼح ﻣﻮﻛﻠﻴﻦِ اﻧﺘﺨﺎبﻛﻨﻨﺪهي ﺧﻮد اداره ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ و ﻗﺪرت دوﻟﺘﻲ روزﺑﻪروز ﺑﻴﺶﺗﺮ‬ ‫ﺑﻪاﺳﺘﺒﺪاد ﻣﻲﮔﺮاﻳﺪ و ﻛﺎرﮔﺮ را ـﺣﺘﻲـ از ﺣﻖ دﻓﺎع از ﻛﺎرِ ﺧﻮد ﻣﺤﺮوم ﻣﻲﻛﻨﺪ؛ اﻣﺎ ﻫﻤﻴﻦ ﻗﺪرﺗﻲ ﻛﻪ ﺣﺘﻲ ﺗﻨﻔﺲ ﻫﻮا را‬ ‫ﺗﺤﺖ اﻣﺮِ ﺧﻮد در ﻣﻲآورد‪ ،‬ﻫﻤﻮاره از ﻣﺪاﺧﻠﻪ در راﻫﺰﻧﻲﻫﺎي ﺳﺮﻣﺎﻳﻪداري ﺳﺮ ﺑﺎز ﻣﻲزﻧﺪ‪ .‬آنﻫﺎ ﭘﺲ از آنﻫﻤﻪ ﺷﻜﺴﺖ‪،‬‬ ‫ﻛﺎﻣﻼً ﻣﺘﻘﺎﻋﺪ ﺷﺪه ﺑﻮدﻧﺪ ﻛﻪ رژﻳﻢ ﺣﻜﻮﻣﺘﻲ و ﻗﺎﻧﻮنﮔﺰاري ﻣﻮﺟﻮد ﺑﺮاﺛﺮ ﻃﺒﻴﻌﺖ ﺧﻮد ﻗﺎدر ﺑﻪرﻫﺎﺋﻲ ﻛﺎرﮔﺮ ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬اﻳﻦ‬ ‫رﻫﺎﺋﻲ را آنﻫﺎ از ﻛﻤﻮن ﺧﻮدﻣﺨﺘﺎر اﻧﺘﻈﺎر داﺷﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﺣﻜﻮﻣﺘﻲ ﻣﻨﺎﺳﺐ در ﻣﺤﺪودهي ﺑﻘﺎي وﺣﺪت ﻣﻠﻲ ﺑﻮد‪ .‬ﻗﺎﻧﻮن اﺳﺎﺳﻲِ‬ ‫ﻛﻤﻮن ﻣﻲﺑﺎﻳﺴﺖ وﻛﺎﻟﺖ ﺑﺎ وﻇﺎﺋﻒ ﻣﻨﺠﺰ و روﺷﻦ را ﺟﺎﻧﺸﻴﻦ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎﻧﻲ ﺳﺎزد ﻛﻪ ﺑﺮ اﻧﺘﺨﺎبﻛﻨﻨﺪهي ﺧﻮد ﺳﺮوري‬ ‫ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ﻗﺪرت دوﻟﺘﻲ ﺳﺎﺑﻖ ﻛﻪ ﺧﻮدرا ﺑﻪﻛﺸﻮر ﭘﻴﻮﻧﺪ زده ﺑﻮد و از ﺷﻴﺮهي ﺟﺎن آن ﺗﻐﺬﻳﻪ ﻣﻲﻛﺮد و ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ را ﺑﺮاﺳﺎس‬ ‫ﻣﻨﺎﻓﻊ ﻣﺘﻔﺎوت و ﻣﺘﺨﺎﺻﻢ ﻏﺼﺐ ﻣﻲﻧﻤﻮد و ﻣﺎﻟﻴﻪ و ﻋﺪﻟﻴﻪ و ارﺗﺶ و ﭘﻠﻴﺲ را ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺑﺎ ﻣﻨﺎﻓﻊ ﻣﻌﺪودي اﻓﺮاد ﺳﺎزﻣﺎن‬ ‫ﻣﻲداد‪ ،‬ﻣﻲﺑﺎﻳﺴﺖ ﺑﺎ ﻫﻴﺌﺘﻲ از ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎن ﻛﻠﻴﻪ ﻛﻤﻮنﻫﺎي ﺧﻮدﻣﺨﺘﺎر ﺟﺎيﮔﺰﻳﻦ ﻣﻲﺷﺪ‪.‬‬ ‫ﺑﻪاﻳﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ‪ ،‬ﻣﺴﺄﻟﻪي ﺷﻬﺮداري ﺑﺎ ﺗﻮﺳﻞ ﺑﻪﺣﺴﺎﺳﻴﺖﻫﺎي ﻣﺸﺮوع ﺑﻌﻀﻲ و آرﻣﺎنﻫﺎي دﻟﻴﺮاﻧﻪي ﺑﻌﻀﻲ دﻳﮕﺮ‪ ،‬ﻫﻤﻪي‬ ‫ﻃﺒﻘﺎت را ﮔﺮد ﻛﻤﻴﺘﻪي ﻣﺮﻛﺰي ﻓﺮاﻫﻢ آورد‪.‬‬ ‫در ﺳﺎﻋﺖ ﻫﻔﺖوﻧﻴﻢ‪ ،‬آنﻫﺎ اوﻟﻴﻦ ﺟﻠﺴﻪي ﺧﻮد را در ﻫﻤﺎن اﻃﺎﻗﻲ ﻛﻪ ﺗﺮوﺷﻮ در آن ﺑﻪﺗﺨﺖ ﻧﺸﺴﺘﻪ ﺑﻮد‪ ،‬ﺗﺸﻜﻴﻞ‬ ‫دادﻧﺪ‪ .‬رﺋﻴﺲ ﻣﺮدي ﺟﻮان )ﺣﺪوداً ‪ 32‬ﺳﺎﻟﻪ( و ﭘﻴﻠﻪور ﺧُﺮدي ﺑﻮد ﺑﻪﻧﺎم ادوارد ﻣﻮرو‪ .‬او ﮔﻔﺖ‪» :‬ﻣﻦ ﺑﺎ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺟﻠﺴﻪ در‬ ‫ﺷﻬﺮداري ﻣﺮﻛﺰي ﻣﻮاﻓﻖ ﻧﺒﻮدم«؛ وﻟﻲ ﺣﺎﻻ ﻛﻪ آنﺟﺎ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬ﺑﺎﻳﺪ وﺿﻌﻴﺖ ﺧﻮدﺷﺎن را ﻓﻮراً ﻣﺸﺨﺺ ﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬ﺑﻪﭘﺎرﻳﺲ‬ ‫ﺑﮕﻮﻳﻨﺪ ﻛﻪ ﭼﻪ ﻣﻲﺧﻮاﻫﻨﺪ‪ ،‬در ﻛﻮﺗﺎهﺗﺮﻳﻦ زﻣﺎن ﻣﻤﻜﻦ اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت را اﻧﺠﺎم دﻫﻨﺪ‪ ،‬ﺧﺪﻣﺎت ﻋﻤﻮﻣﻲ را ﺗﺄﻣﻴﻦ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ و ﺷﻬﺮ را‬ ‫در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺣﻤﻠﻪي ﻏﺎﻓﻞﮔﻴﺮاﻧﻪ ﺣﻔﻆ ﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬ ‫دو ﺗﻦ از ﻫﻤﻜﺎراﻧﺶ ﻓﻮراً ﮔﻔﺘﻨﺪ‪» :‬ﻣﺎ ﺑﺎﻳﺪ اول ﺑﻪﻃﺮف ورﺳﺎي ﺣﺮﻛﺖ ﻛﻨﻴﻢ‪ ،‬ﻣﺠﻠﺲ را ﻣﺘﻔﺮق ﻧﻤﺎﺋﻴﻢ و ﺑﻪﻓﺮاﻧﺴﻪ‬ ‫ﻓﺮاﺧﻮان دﻫﻴﻢ ﺗﺎ ﻧﻈﺮ ﺑﺪﻫﺪ«‪.‬‬ ‫دﻳﮕﺮي‪ ،‬ﻧﻮﻳﺴﻨﺪهي ﭘﻴﺶﻧﻬﺎد ووﻛﺴﺎل‪ ،‬ﮔﻔﺖ‪» :‬ﻧﻪ‪ .‬ﻣﺎ ﻓﻘﻂ ﻣﺄﻣﻮرﻳﺖ ﺗﺄﻣﻴﻦ ﺣﻘﻮق ﭘﺎرﻳﺲ را دارﻳﻢ‪ .‬اﮔﺮ ﺷﻬﺮﺳﺘﺎنﻫﺎ ﺑﺎ‬ ‫ﻣﺎ ﻫﻢ ﻧﻈﺮ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬از ﻣﺎ ﺳﺮﻣﺸﻖ ﺑﮕﻴﺮﻧﺪ«‪.‬‬ ‫ﻋﺪهاي ﺧﻮاﺳﺘﺎر آن ﺑﻮدﻧﺪ ﻛﻪ ﻗﺒﻞ از رﺟﻮع ﺑﻪاﻧﺘﺨﺎبﻛﻨﻨﺪﮔﺎن‪ ،‬اﻧﻘﻼب را ﺑﻪﻓﺮﺟﺎم ﺑﺮﺳﺎﻧﻨﺪ‪ .‬دﻳﮕﺮان ﺑﺎ اﻳﻦ ﭘﻴﺶﻧﻬﺎد‬ ‫ﻣﺒﻬﻢ ﻣﺨﺎﻟﻔﺖ ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﻛﻤﻴﺘﻪ ﺗﺼﻤﻴﻢ ﮔﺮﻓﺖ ﻓﻮراً اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت را ﺑﺮﮔﺰار ﻛﻨﺪ و ﻣﻮرو را ﻣﺴﺆل ﺗﻬﻴﻪ ﻓﺮاﺧﻮان ﺑﺮاي اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت‬ ‫ﻛﺮد‪ .‬درﺣﻴﻦ اﻣﻀﺎ‪ ،‬ﻳﻜﻲ از اﻋﻀﺎي ﻛﻤﻴﺘﻪ وارد ﺷﺪ و ﮔﻔﺖ‪» :‬ﺷﻬﺮوﻧﺪان‪ ،‬ﻫﻢاﻛﻨﻮن ﻣﻄﻠﻊ ﺷﺪهاﻳﻢ ﻛﻪ ﺑﻴﺶﺗﺮ اﻋﻀﺎي‬ ‫ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻫﻨﻮز در ﭘﺎرﻳﺲ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬در ﻧﻮاﺣﻲ اول و دوم ﺗﻼﺷﻲ ﺑﺮاي ﻣﻘﺎوﻣﺖ درﺣﺎل ﺳﺎزﻣﺎﻧﺪﻫﻲ اﺳﺖ‪ .‬ﺳﺮﺑﺎزان راﻫﻲ‬ ‫ورﺳﺎي ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﻣﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﻓﻮراً وارد ﻋﻤﻞ ﺷﻮﻳﻢ‪ ،‬روي وزﻳﺮﻫﺎ دﺳﺖ ﺑﮕﺬارﻳﻢ‪ ،‬ﮔﺮدانﻫﺎي ﻣﺨﺎﺻﻢ را ﻣﺘﻔﺮق ﻛﻨﻴﻢ و ﻣﺎﻧﻊ‬ ‫ﺧﺮوج دﺷﻤﻦ از ﺷﻬﺮ ﺷﻮﻳﻢ«‪.‬‬

‫‪72‬‬

‫در واﻗﻊ‪ ،‬ژول ﻓﺎور و ﭘﻲﻛﺎر ﺗﺎزه داﺷﺘﻨﺪ از ﭘﺎرﻳﺲ ﺧﺎرج ﻣﻲﺷﺪﻧﺪ‪ .‬ﺗﺨﻠﻴﻪ وزارتﺧﺎﻧﻪﻫﺎ ﻋﻠﻨﺎً در ﺟﺮﻳﺎن ﺑﻮد‪ .‬ﺳﺘﻮنﻫﺎي‬ ‫ﺳﺮﺑﺎز ﻫﻨﻮز درﺣﺎل ﺧﺮوج از دروازهﻫﺎي ﻛﺮاﻧﻪي ﭼﭗ ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬وﻟﻲ ﻛﻤﻴﺘﻪ ﺑﻪاﻣﻀﺎ ﻛﺮدن اداﻣﻪ داد و اﻳﻦ اﺣﺘﻴﺎط ﺳﻨﺘﻲِ ﺑﺴﺘﻦ‬ ‫دروازهﻫﺎ را ﻧﺎدﻳﺪه ﮔﺮﻓﺖ و در اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت ﻏﺮق ﺷﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﻛﻤﻴﺘﻪ ﻧﺪﻳﺪ ـﻫﺮﭼﻨﺪ اﻓﺮاد ﺧﻴﻠﻲ ﻣﻌﺪودي دﻳﺪﻧﺪـ ﻛﻪ اﻳﻦ ﻳﻚ‬ ‫ﻣﺒﺎرزهي ﺗﺎ ﭘﺎي ﺟﺎن ﺑﺎ ﻣﺠﻠﺲ ورﺳﺎي اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﻛﻤﻴﺘﻪ ﺑﺮاي ﺗﻮزﻳﻊ ﻛﺎرﻫﺎﺋﻲ ﻛﻪ ﺑﺎﻳﺪ اﻧﺠﺎم ﻣﻲﺷﺪ‪ ،‬ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎﻧﻲ ﺑﺮاي ﺗﺼﺮف وزارتﺧﺎﻧﻪﻫﺎ و ﻫﺪاﻳﺖ دواﻳﺮ ﻣﺨﺘﻠﻒ‬ ‫ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻛﺮد‪ .‬ﺑﻌﻀﻲ از اﻳﻦ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎن از ﺑﻴﻦ اﻓﺮادي ﺧﺎرج از ﻛﻤﻴﺘﻪ و از ﻣﻴﺎن ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺑﻪﻛﺎرداﻧﻲ ﻳﺎ اﻧﻘﻼﺑﻲ ﺑﻮدن ﺷﻬﺮت‬ ‫داﺷﺘﻨﺪ‪ ،‬اﻧﺘﺨﺎب ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬ﻳﻚ ﻧﻔﺮ از اﻓﺰاﻳﺶ ﺣﻘﻮق ﺻﺤﺒﺖ ﻛﺮد و ﻫﻤﻜﺎراﻧﺶ ﺑﺎ ﻋﺼﺒﺎﻧﻴﺖ ﭘﺎﺳﺦ دادﻧﺪ‪» :‬ﻣﺎ اﻳﻦﺟﺎ ﻧﻴﺴﺘﻴﻢ ﺗﺎ‬ ‫از ﺣﻜﻮﻣﺖ دﻓﺎع ﺗﻘﻠﻴﺪ ﻛﻨﻴﻢ‪ .‬ﻣﺎ ﺗﺎ ﺣﺎﻻ ﺑﺎ ﺣﻘﻮﻗﻤﺎن زﻧﺪﮔﻲ ﻛﺮدهاﻳﻢ‪ ،‬ﻫﻨﻮز ﻫﻢ ﻛﺎﻓﻲ اﺳﺖ‪ .‬ﺗﺮﺗﻴﺒﺎﺗﻲ در ﻣﻮرد ﺣﻀﻮر داﺋﻤﻲ‬ ‫ﺑﻌﻀﻲ از اﻋﻀﺎ در ﺷﻬﺮداري ﻣﺮﻛﺰي داده ﺷﺪ و ﺟﻠﺴﻪ در ﺳﺎﻋﺖ ﻳﻚ ﺑﻌﺪازﻇﻬﺮ ﺗﻌﻄﻴﻞ ﺷﺪ‪.‬‬ ‫در ﺑﻴﺮون ﻏﻮﻏﺎي ﺷﺎدﻣﺎﻧﻪي ﻣﺮدم ﺑﻪﺧﻴﺎﺑﺎنﻫﺎ زﻧﺪﮔﻲ ﺑﺨﺸﻴﺪه ﺑﻮد‪ .‬آﻓﺘﺎب ﺑﻬﺎري ﺑﻪﭘﺎرﻳﺴﻲﻫﺎ ﻟﺒﺨﻨﺪ ﻣﻲزد‪ .‬ﭘﺲ از‬ ‫ﻫﺸﺖ ﻣﺎه‪ ،‬اﻳﻦ اوﻟﻴﻦ روز آﺳﻮدﮔﻲ ﺧﺎﻃﺮ و اﻣﻴﺪواري آنﻫﺎ ﺑﻮد‪ .‬در ﺟﻠﻮي ﺑﺎرﻳﻜﺎدﻫﺎي ﺷﻬﺮداري‪ ،‬در ﺑﻮت ﻣﺎرﺗﺮ و ﻫﻤﻪي‬ ‫ﺑﻮﻟﻮارﻫﺎ ﺟﻤﻌﻴﺖ ﺗﻤﺎﺷﺎﭼﻴﺎن ﻣﻮج ﻣﻲزد‪ .‬ﭘﺲ ﻛﻲ از ﺟﻨﮓ داﺧﻠﻲ ﺻﺤﺒﺖ ﻣﻲﻛﺮد؟ ﻓﻘﻂ روزﻧﺎﻣﻪي رﺳﻤﻲ‪ .‬اﻳﻦ روزﻧﺎﻣﻪ‬ ‫وﻗﺎﻳﻊ را ﺑﻪﺷﻴﻮهي ﺧﺎص ﺧﻮد رواﻳﺖ ﻣﻲﻛﺮد‪» :‬ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻫﻤﻪي راهﻫﺎي آﺷﺘﻲ را آزﻣﻮده اﺳﺖ« و در ﭘﻴﺎﻣﻲ ﺑﻪﮔﺎرد ﻣﻠﻲ‬ ‫ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬ﻛﻤﻴﺘﻪاي ﻛﻪ ﻛﻤﻴﺘﻪي ﻣﺮﻛﺰي ﻧﺎم ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪ ،‬ژﻧﺮال ﻛﻠﻤﺎنـﺗﻮﻣﺎ و ﻟُﻜُﻨﺖ را ﺑﺎ ﺧﻮنﺳﺮدي ﺑﻪﻗﺘﻞ رﺳﺎﻧﺪ‪.‬‬ ‫اﻋﻀﺎي اﻳﻦ ﻛﻤﻴﺘﻪ ﭼﻪ ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ؟ ﻛﻤﻮﻧﻴﺴﺖﻫﺎ‪ ،‬ﺑﻨﺎﭘﺎرﺗﻴﺴﺖﻫﺎ ﻳﺎ ﭘﺮوﺳﻲﻫﺎ‪ .‬آﻳﺎ ﺷﻤﺎ ﻣﺴﺌﻮﻟﻴﺖ اﻳﻦ ﻗﺘﻞﻫﺎ را ﺑﻪﻋﻬﺪهي‬ ‫ﺧﻮد ﻣﻲﮔﻴﺮﻳﺪ«؟ اﻳﻦ ﻧﻮﺣﻪﺳﺮاﺋﻲ ﺑﺮاي ﻓﺮارﻳﺎن ﻓﻘﻂ ﭼﻨﺪ ﮔﺮوﻫﺎن ﺑﺎ ﮔﺮاﻳﺶ ﻣﺮﻛﺰ را ﺗﺤﺖ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﻗﺮار داد‪ .‬اﻣﺎ اﻳﻦ ﻣﻮرد‬ ‫ﻧﺸﺎﻧﻪاي ﺟﺪي اﺳﺖ‪ :‬ﺑﻮرژواﻫﺎي ﺟﻮان و ﺷﺎﮔﺮدان ﭘﻠﻲﺗﻜﻨﻴﻚ‪ ،‬ﺑﻪﺷﻬﺮداري ﻧﺎﺣﻴﻪ دوم آﻣﺪﻧﺪ ﻛﻪ ﻫﻤﻪ ﺷﻬﺮدارﻫﺎ در آن‬ ‫ﺟﻤﻊ ﺷﺪه ﺑﻮدﻧﺪ؛ اﻳﻦ داﻧﺸﺠﻮﻳﺎن داﻧﺸﮕﺎه ﻛﻪ ﺗﺎ اﻣﺮوز ﭘﻴﺸﺎﻫﻨﮓ ﻛﻠﻴﻪ اﻧﻘﻼبﻫﺎي ﻣﺎ ﺑﻮدهاﻧﺪ‪ ،‬ﻣﺨﺎﻟﻔﺖ ﺧﻮد را ﺑﺎ ﻛﻤﻴﺘﻪ‬ ‫اﻋﻼم ﻛﺮدﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﭼﺮاﻛﻪ اﻳﻦ اﻧﻘﻼب ﺗﻮﺳﻂ ﭘﺮوﻟﺘﺮﻫﺎ ﺻﻮرت ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮد‪ .‬آنﻫﺎ ﭼﻪﻛﺴﺎﻧﻲ ﺑﻮدﻧﺪ؟ ﭼﻪ ﻣﻲﺧﻮاﺳﺘﻨﺪ؟ ﺳﺎﻋﺖ دو ﻫﻤﻪ‬ ‫ﻣﻲﺷﺘﺎﻓﺘﻨﺪ ﺗﺎ ﭘﻮﺳﺘﺮﻫﺎي دﻳﻮاري ﻛﻤﻴﺘﻪ را ﻛﻪ ﺗﺎزه از ﭼﺎپﺧﺎﻧﻪي ﻣﻠﻲ ﺑﻴﺮون آﻣﺪه ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﺒﻴﻨﺪ‪» :‬ﺷﻬﺮوﻧﺪان‪ ،‬ﻣﺮدم ﭘﺎرﻳﺲ‬ ‫درﻋﻴﻦ ﻧﻴﺮوﻣﻨﺪي آرام و ﺑﺮدﺑﺎر‪ ،‬ﺑﺪون ﻫﺮاس ـﻫﻢﭼﻨﺎنﻛﻪ ﺑﺪون ﺗﺤﺮﻳﻚـ در ﻛﻤﻴﻦ اﺣﻤﻖﻫﺎي ﺑﻲﺷﺮﻣﻲ ﻛﻪ ﻣﻲﺧﻮاﻫﻨﺪ‬ ‫ﺑﻪﺟﻤﻬﻮري ﻣﺎ آﺳﻴﺐ ﺑﺮﺳﺎﻧﻨﺪ‪ ،‬ﻧﺸﺴﺘﻪاﻧﺪ‪ .‬ﺑﮕﺬارﻳﺪ ﺗﺎ ﭘﺎرﻳﺲ و ﻓﺮاﻧﺴﻪ ﺑﻪاﺗﻔﺎق ﻫﻢ ﺷﺎﻟﻮدهي ﻳﻚ ﺟﻤﻬﻮري ﺣﻘﻴﻘﻲ‪ ،‬اﻳﻦ‬ ‫ﺗﻨﻬﺎ ﺣﻜﻮﻣﺘﻲ ﻛﻪ ﺑﺮاي ﻫﻤﻴﺸﻪ ﺑﻪﻋﺼﺮ اﻧﻘﻼﺑﺎت ﺧﺎﺗﻤﻪ ﺧﻮاﻫﺪ داد‪ ،‬را ﺑﺮﻳﺰﻧﺪ‪ .‬از ﻣﺮدم ﭘﺎرﻳﺲ ﺑﺮاي اﻧﺠﺎم اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت‬ ‫ﺧﻮدﺷﺎن دﻋﻮت ﻣﻲﺷﻮد«‪ .‬و ﺧﻄﺎب ﺑﻪﮔﺎرد ﻣﻠﻲ‪» :‬ﺷﻤﺎ ﻣﺎ را ﺑﺮاي دﻓﺎع از ﭘﺎرﻳﺲ و ﺣﻘﻮق ﺧﻮدﺗﺎن ﻣﺄﻣﻮر ﻛﺮدهاﻳﺪ‪.‬‬ ‫ﻣﺄﻣﻮرﻳﺖ ﻣﺎ اﻛﻨﻮن ﻣﻨﻘﻀﻲ اﺳﺖ‪ .‬آﻣﺎده ﺷﻮﻳﺪ و ﻓﻮراً اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت ﻛﻤﻮن ﺧﻮد را اﻧﺠﺎم دﻫﻴﺪ‪ .‬در اﻳﻦ ﻓﺎﺻﻠﻪ‪ ،‬ﻣﺎ ﺑﻪﻧﺎم ﻣﺮدم‪،‬‬ ‫ﺷﻬﺮداري ﻣﺮﻛﺰي را ﻧﮕﺎه ﻣﻲدارﻳﻢ«‪ .‬ﺑﻴﺴﺖ ﻧﺎم]‪ [90‬در ذﻳﻞ آﻣﺪه ﺑﻮد ﻛﻪ ﺟﺰ ﺳﻪ ﻳﺎ ﭼﻬﺎر ﻧﻔﺮ از آنﻫﺎ )اﺳﻲ‪ ،‬ﻟﻮﻟﻴﻪ و‬ ‫وارﻟﻦ( ﻓﻘﻂ از ﻃﺮﻳﻖ ﭘﻮﺳﺘﺮﻫﺎي ﭼﻨﺪ روز اﺧﻴﺮ ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﭘﺎرﻳﺲ از ﺻﺒﺢِ دﻫﻢِ اوت ‪] 1792‬ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﻛﻨﻴﺪ‬ ‫ﺑﻪروزﺷﻤﺎر اﻧﻘﻼب ﻛﺒﻴﺮ ﻓﺮاﻧﺴﻪ‪ .‬م[ ﺗﺎﻛﻨﻮن ﻇﻬﻮر ﭼﻨﻴﻦ آدمﻫﺎي ﮔﻢﻧﺎﻣﻲ را در ﺷﻬﺮداريِ ﺧﻮد ﻧﺪﻳﺪه ﺑﻮد‪.‬‬ ‫ﺑﺎاﻳﻦ وﺟﻮد‪ ،‬ﭘﻮﺳﺘﺮﻫﺎيﺷﺎن ﻣﻮرد اﺣﺘﺮام ﺑﻮد و ﮔﺮدانﻫﺎيﺷﺎن آزاداﻧﻪ ﺗﺮدد ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬آنﻫﺎ ﻣﺆﺳﺴﺎت را ﺗﺼﺮف‬ ‫ﻛﺮدﻧﺪ‪ ،‬در ﺳﺎﻋﺖ ﻳﻚ وزارتﺧﺎﻧﻪﻫﺎي ﻣﺎﻟﻴﻪ و داﺧﻠﻪ؛ در ﺳﺎﻋﺖ دو دﻓﺎﺗﺮ ﺑﺤﺮﻳﻪ‪ ،‬ﺟﻨﮓ‪ ،‬ﺗﻠﮕﺮاف و روزﻧﺎﻣﻪي رﺳﻤﻲ؛ و‬ ‫دووال در ﺷﻬﺮﺑﺎﻧﻲ ﻛﻞ ﻣﺴﺘﻘﺮ ﺷﺪ‪ .‬آنﻫﺎ ﻛﺎر ﺧﻮدﺷﺎن را ﻛﺮده ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬راﺳﺘﻲ‪ ،‬ﻋﻠﻴﻪ اﻳﻦ ﻗﺪرت ﻧﻮزاد ﻛﻪ ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﻛﻼﻣﺶ‬ ‫ﻛﻨﺎرهﮔﻴﺮي ﺧﻮدش از ﻗﺪرت اﺳﺖ‪ ،‬ﭼﻪ ﻣﻲﺗﻮان ﮔﻔﺖ؟‬ ‫ﻫﻤﻪﭼﻴﺰ در اﻃﺮاف آنﻫﺎ ﺣﺎﻟﺖ ﺟﻨﮕﻲ داﺷﺖ‪ .‬ﺑﻴﺎﺋﻴﺪ از ﻣﻴﺎن ﺑﺎرﻳﻜﺎدﻫﺎي ﻧﻴﻤﻪﺑﺎز ﺧﻴﺎﺑﺎن رﻳﻮﻟﻲ رد ﺷﻮﻳﻢ‪ 20/000 .‬ﻧﻔﺮ‬ ‫در ﻣﻴﺪان ﺷﻬﺮداري اردو زده و ﻧﺎنﺷﺎن را ﺑﻪﻗﻨﺪاق ﺗﻔﻨﮓﺷﺎن ﺑﺴﺘﻪاﻧﺪ‪ .‬ﭘﻨﺠﺎه ﺗﻮپ و ﻣﺴﻠﺴﻠﻲ ﻛﻪ در ﻃﻮل ﻧﻤﺎي ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن‬

‫‪73‬‬

‫ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ‪ ،‬ﺣﺎﻟﺖ ﻣﺠﺴﻤﻪﻫﺎﺋﻲ را دارد ﻛﻪ در اﻃﺮاف ﺗﺎﻻر ﺷﻬﺮ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪاﻧﺪ‪ .‬ﺣﻴﺎط و راهﭘﻠﻪﻫﺎ ﭘ‪‬ﺮ ﺑﻮد از ﮔﺎردﻫﺎﺋﻲ ﻛﻪ‬ ‫ﻣﺸﻐﻮل ﻏﺬاﺧﻮردن ﺑﻮدﻧﺪ و ﺗﺎﻻر وﺳﻴﻊ ﺗﺮون ﻣﻤﻠﻮ ﺑﻮد از اﻓﺴﺮان‪ ،‬ﮔﺎردﻫﺎ و ﻏﻴﺮﻧﻈﺎﻣﻲﻫﺎ‪ .‬در ﺳﺎﻟﻦ ﺳﻤﺖ ﭼﭗ ﻛﻪ ﺑﻪﭘﺮﺳﻨﻞ‬ ‫ﻣﺮﺑﻮط ﻣﻲﺷﺪ‪ ،‬ﺳﺮوﺻﺪا ﻓﺮوﻛﺶ ﻣﻲﻛﺮد‪ .‬اﻃﺎق ﻛﻨﺎر ﺳﺎﺣﻞ رودﺧﺎﻧﻪ در زاوﻳﻪ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن‪ ،‬ﻣﺨﺼﻮصِ ﻛﻤﻴﺘﻪ ﺑﻮد‪ .‬در آنﺟﺎ‬ ‫ﺣﺪود ﭘﻨﺠﺎه ﻧﻔﺮ روي ﻳﻚ ﻣﻴﺰ دراز ﺧﻢ ﺷﺪه و ﻣﺸﻐﻮل ﻧﻮﺷﺘﻦ ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬اﻧﻀﺒﺎط و ﺳﻜﻮت در آنﺟﺎ ﺣﺎﻛﻢ ﺑﻮد‪ .‬ﺑﺎ‬ ‫آﻧﺎرﺷﻴﺴﺖﻫﺎي ‪ 31‬اﻛﺘﺒﺮ ﺧﻴﻠﻲ ﻓﺎﺻﻠﻪ داﺷﺘﻴﻢ‪ .‬ﮔﺎه ﺑﻪﮔﺎه‪ ،‬درِ ورودي ﻛﻪ دو ﻧﮕﻬﺒﺎن از آن ﻣﺮاﻗﺒﺖ ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻪروي ﻳﻜﻲ‬ ‫از اﻋﻀﺎي ﻛﻤﻴﺘﻪ ﻛﻪ ﺣﺎﻣﻞ ﻓﺮﻣﺎن ﻳﺎ ﻣﺸﻐﻮل ﺗﺤﻘﻴﻘﻲ ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﺎز ﻣﻲﺷﺪ‪.‬‬ ‫ﺟﻠﺴﻪ از ﺳﺮﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪه ﺑﻮد‪ .‬ﻳﻜﻲ از اﻋﻀﺎ از ﻛﻤﻴﺘﻪ ﺧﻮاﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻪاﻋﺪام ﻛﻠﻤﺎنـﺗﻮﻣﺎ و ﻟُﻜُﻨﺖ ﻛﻪ ﻫﻴﭻ دﺧﺎﻟﺘﻲ در آن‬ ‫ﻧﺪاﺷﺘﻪ‪ ،‬اﻋﺘﺮاض ﻛﻨﺪ‪ .‬دﻳﮕﺮي ﺟﻮاب داد‪» :‬ﻣﺮدم را اﻧﻜﺎر ﻧﻜﻦ‪ ،‬ﭼﻮن ﺑﻴﻢ اﻳﻦ ﻫﺴﺖ ﻛﻪ آنﻫﺎ در ﻧﻬﺎﻳﺖ ﺗﻮ را اﻧﻜﺎر ﻛﻨﻨﺪ«‪.‬‬ ‫ﻧﻔﺮ ﺳﻮم ﮔﻔﺖ »روزﻧﺎﻣﻪي رﺳﻤﻲ اﻋﻼم ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻛﻪ اﻋﺪام ﺟﻠﻮي ﭼﺸﻢ ﻣﺎ ﺻﻮرت ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪ .‬ﻣﺎ ﺑﺎﻳﺪ اﻳﻦ ﺗﻬﻤﺖﻫﺎ را‬ ‫ﻣﺘﻮﻗﻒ ﻛﻨﻴﻢ‪ .‬ﻣﺮدم و ﺑﻮرژوازي در اﻳﻦ اﻧﻘﻼب دﺳﺖ ﺑﻪدﺳﺖ ﻫﻢ دادهاﻧﺪ‪ .‬اﻳﻦ اﺗﺤﺎد ﺑﺎﻳﺪ ﺣﻔﻆ ﺷﻮد‪ .‬ﺷﻤﺎ از ﻫﻤﻪﻛﺲ‬ ‫ﻣﻲﺧﻮاﻫﻴﺪ ﻛﻪ در اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت ﺷﺮﻛﺖ ﻛﻨﻨﺪ«‪ .‬در ﺣﺮﻓﺶ دوﻳﺪﻧﺪ‪» :‬ﺧﻮب‪ ،‬ﭘﺲ ﻣﺮدم را رﻫﺎ ﻛﻨﻴﺪ ﺗﺎ ﺑﻮرژوازي را ﺑﻪدﺳﺖ آورﻳﺪ؛‬ ‫ﻣﺮدم ﻛﻨﺎر ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﻛﺸﻴﺪ و آنوﻗﺖ ﺷﻤﺎ ﺧﻮاﻫﻴﺪ دﻳﺪ ﻛﻪ آﻳﺎ اﻳﻦ ﺑﻮرژواﻫﺎ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ اﻧﻘﻼبﻫﺎ را ﻣﻲﺳﺎزﻧﺪ«]‪.[91‬‬ ‫ﻛﻤﻴﺘﻪ ﺗﺼﻤﻴﻢ ﮔﺮﻓﺖ ﻛﻪ ﻳﻚ ﻳﺎدداﺷﺖ در روزﻧﺎﻣﻪ رﺳﻤﻲ درج و ﺣﻘﻴﻘﺖ اﻣﺮ ﺗﺸﺮﻳﺢ ﺷﻮد‪ .‬ادوارد ﻣﻮرو ﭘﻴﺶﻧﻮﻳﺲ‬ ‫ﺑﻴﺎﻧﻴﻪ را ﭘﻴﺶﻧﻬﺎد و ﻗﺮاﺋﺖ ﻛﺮد ﻛﻪ ﺑﻪﺗﺼﻮﻳﺐ رﺳﻴﺪ‪.‬‬ ‫ﻛﻤﻴﺘﻪ ﻣﺸﻐﻮل ﺑﺤﺚ درﻣﻮرد ﻧﺤﻮه و ﺗﺎرﻳﺦ ﺑﺮﮔﺰاري اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت ﺑﻮد ﻛﻪ ﻣﻄﻠﻊ ﺷﺪ در ﺷﻬﺮداري ﻧﺎﺣﻴﻪ ﺳﻪ ﮔﺮدﻫﻢآﺋﻲ‬ ‫ﺑﺰرﮔﻲ از ﺳﺮان ﮔﺮدانﻫﺎ‪ ،‬ﺷﻬﺮدارﻫﺎ و ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎن ﺳﻦ در ﻣﺠﻠﺲ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﺻﺒﺢ ﻫﻤﺎن روز‪ ،‬ﺗﻲﻳﺮ ادارهي ﻣﻮﻗﺖ‬ ‫ﭘﺎرﻳﺲ را ﺑﻪاﺗﺤﺎدﻳﻪاي از ﺷﻬﺮداران واﮔﺬار ﻛﺮده ﺑﻮد و ﺣﺎﻻ آنﻫﺎ داﺷﺘﻨﺪ اﻗﺘﺪار ﺧﻮد را ﺑﺮﮔﺎرد ﻣﻠﻲ آزﻣﺎﻳﺶ ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﺑﻪﻛﻤﻴﺘﻪ اﻃﻤﻴﻨﺎن داده ﺷﺪ ﻛﻪ آنﻫﺎ ﻗﺼﺪ دارﻧﺪ اﻧﺘﺨﺎبﻛﻨﻨﺪﮔﺎن را ﺑﻪﺷﺮﻛﺖ در اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت دﻋﻮت ﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﺗﻌﺪادي از اﻋﻀﺎ ﮔﻔﺘﻨﺪ‪» :‬اﮔﺮ اﻳﻦﻃﻮر اﺳﺖ ﻣﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺎ آنﻫﺎ ﺑﻪﺗﻮاﻓﻘﻲ ﺑﺮﺳﻴﻢ ﺗﺎ وﺿﻌﻴﺖ ﺗﺤﺖ ﻗﺎﻋﺪه درآﻳﺪ«‪ .‬دﻳﮕﺮان ﺑﺎ‬ ‫ﻳﺎدآوري ﻣﺤﺎﺻﺮه ﺻﺮاﺣﺘﺎً ﺧﻮاﺳﺘﺎر ﺑﺎزداﺷﺖ آنﻫﺎ ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬ﻳﻜﻲ از اﻋﻀﺎ ﮔﻔﺖ‪» :‬اﮔﺮ ﻣﺎ ﻣﻲﺧﻮاﻫﻴﻢ ﻓﺮاﻧﺴﻪ را ﺑﺎ ﺧﻮد داﺷﺘﻪ‬ ‫ﺑﺎﺷﻴﻢ‪ ،‬ﻧﺒﺎﻳﺪ آن را ﺑﺘﺮﺳﺎﻧﻴﻢ‪ .‬ﺗﺼﻮر ﻛﻨﻴﺪ ﻛﻪ ﺑﺎزداﺷﺖ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎن و ﺷﻬﺮدارﻫﺎ ﭼﻪ اﻧﻌﻜﺎﺳﻲ ﺧﻮاﻫﺪ داﺷﺖ؛ و از ﺳﻮي دﻳﮕﺮ‬ ‫ﺗﺄﺛﻴﺮ ﻫﻤﻜﺎري آنﻫﺎ ﭼﻪ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد«‪ .‬دﻳﮕﺮي ﮔﻔﺖ‪» :‬ﮔ‪‬ﺮد آوردن ﺗﻌﺪاد ﭼﺸﻢﮔﻴﺮي از رأيدﻫﻨﺪه ﺧﻴﻠﻲ اﻫﻤﻴﺖ دارد‪ .‬اﮔﺮ‬ ‫ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎن و ﺷﻬﺮدارﻫﺎ ﺑﻪﻣﺎ ﺑﭙﻴﻮﻧﺪﻧﺪ‪ ،‬ﻫﻤﻪي ﭘﺎرﻳﺲ ﭘﺎي ﺻﻨﺪوقﻫﺎي رأي ﺧﻮاﻫﻨﺪ آﻣﺪ«‪ .‬ﻳﻚ ﻫﻤﻜﺎر ﻋﺼﺒﻲ ﻣﺰاج ﻓﺮﻳﺎد‬ ‫زد‪» :‬ﺑﻬﺘﺮ اﺳﺖ ﺑﮕﻮﺋﻴﺪ ﻛﻪ ﺷﻤﺎ ﺷﺎﻳﺴﺘﻪي ﻣﻘﺎﻣﺘﺎن ﻧﻴﺴﺘﻴﺪ و ﺗﻨﻬﺎ دﻏﺪﻏﻪي ﺷﻤﺎ اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ از زﻳﺮﺑﺎر ﻣﺴﺌﻮﻟﻴﺖ ﺷﺎﻧﻪ‬ ‫ﺧﺎﻟﻲ ﻛﻨﻴﺪ«‪ .‬ﺳﺮاﻧﺠﺎم‪ ،‬ﺗﺼﻤﻴﻢ ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ ﻛﻪ آرﻧﻮﻟﺪ را ﺑﻪﻋﻨﻮان ﻧﻤﺎﻳﻨﺪه ﺑﻪﺷﻬﺮداري ﺑﻔﺮﺳﺘﻨﺪ‪.‬‬ ‫از او اﺳﺘﻘﺒﺎل ﺧﻴﻠﻲ ﺑﺪي ﺷﺪ‪ .‬رادﻳﻜﺎلﺗﺮﻳﻦ ﻣﻌﺎوﻧﻴﻦ و ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎن‪ ،‬ﺳﻮﺳﻴﺎﻟﻴﺴﺖﻫﺎﺋﻲ ﻣﺜﻞ ﻣﻴﻠﻲﻳِﺮ و ﻣﺎﻟﻮن از ﺗﺮس‬ ‫اﺑﺘﻜﺎر ﺧﻄﺮﻧﺎك ﻣﺮدم‪ ،‬ﺻﺮاﺣﺘﺎً ﻋﻠﻴﻪ ﺷﻬﺮداري ﻣﺮﻛﺰي ﻣﻮﺿﻊ ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ‪ .‬ﺑﺴﻴﺎري ﻫﻢ ﮔﻔﺘﻨﺪ‪» :‬اﻳﻦ آدمﻫﺎي ﻧﺎﺷﻨﺎس‬ ‫ﭼﻪﻛﺴﺎﻧﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ«؟ ﺣﺘﻲ در ﻛﻮردوري‪ ،‬اﻧﺘﺮﻧﺎﺳﻴﻮﻧﺎﻟﻴﺴﺖﻫﺎ و اﻋﻀﺎي ﺳﺎﺑﻖ ﻛﻤﻴﺘﻪي ﻧﻮاﺣﻲ ﺑﻴﺴﺖﮔﺎﻧﻪ ﻫﻢ ﺑﺮﺧﻮردي‬ ‫اﺣﺘﻴﺎطآﻣﻴﺰ داﺷﺘﻨﺪ‪ .‬ﻣﻌﻬﺬا‪ ،‬اﻳﻦ ﺟﻠﺴﻪ ﺗﺼﻤﻴﻢ ﮔﺮﻓﺖ ﻣﺄﻣﻮرﻳﻨﻲ ﺑﻪﺷﻬﺮداري ﻣﺮﻛﺰي ﺑﻔﺮﺳﺘﺪ‪ .‬زﻳﺮا ﭼﻪ آنﻫﺎ ﻣﻲﺧﻮاﺳﺘﻨﺪ و‬ ‫ﭼﻪ ﻧﻤﻲﺧﻮاﺳﺘﻨﺪ‪ ،‬ﻗﺪرت در آنﺟﺎ ﺑﻮد‪.‬‬ ‫در ﻫﻤﻴﻦ ﻓﺎﺻﻠﻪ‪ ،‬ﻛﻤﻴﺘﻪ روز ﭼﻬﺎرﺷﻨﺒﻪ را ﺑﺮاي اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻛﺮد؛ و درﻋﻴﻦﺣﺎل ﺣﺎﻟﺖ اﺿﻄﺮاري را رﻓﻊ‪ ،‬دادﮔﺎهﻫﺎي‬ ‫ﻧﻈﺎﻣﻲ را ﻟﻐﻮ و ﻛﻠﻴﻪ ﺟﻨﺎﻳﺎت و ﺟﺮاﺋﻢ ﺳﻴﺎﺳﻲ را ﺷﺎﻣﻞ ﻋﻔﻮ ﻋﻤﻮﻣﻲ ﻧﻤﻮد‪ .‬ﺳﻮﻣﻴﻦ ﺟﻠﺴﻪ ﺑﺮاي ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻦ ﻫﻴﺌﺖ اﻋﺰاﻣﻲ‬ ‫اﺗﺤﺎدﻳﻪ ﺷﻬﺮداران در ﺳﺎﻋﺖ ﻫﺸﺖ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺷﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﻫﻴﺌﺖ ﺑﻮدﻧﺪ از‪ :‬ﻛﻠﻤﺎﻧﺴﻮ‪ ،‬ﻣﻴﻠﻲﻳِﺮ‪ ،‬ﺗُﻠَﻦ‪ ،‬ﻛﻮرﻧ‪‬ﻪ‪ ،‬ﻣﺎﻟُﻦ‪ ،‬و ﻟُﻜﺮوا )از‬ ‫ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎن(؛ ﺑ‪‬ﻨﻮاﻟﻪ و ﻣﻮﺗﻮ )از ﺷﻬﺮداران(؛ و ﻣﻮرا‪ ،‬ژاﻛﻼر و ﻟﺌﻮﻣ‪‬ﻴﻴِﻪ )از ﻣﻌﺎوﻧﻴﻦ(‪.‬‬

‫‪74‬‬

‫ﻛﻠﻤﺎﻧﺴﻮ‪ ،‬ﻧﻴﻤﻲ ﻫﻤﺪﺳﺖ و ﻧﻴﻤﻲ آﻟﺖ ﻓﻌﻞ ﻛﻮدﺗﺎي ﺗﻲﻳﺮ ـدر ﻣﻘﺎم ﺧﻮد ﺑﻪﻋﻨﻮان ﻧﻤﺎﻳﻨﺪه ﻣﺠﻠﺲ و درﻋﻴﻦﺣﺎل‬ ‫ﺷﻬﺮدارـ ﺳﺨﻦﮔﻮي آنﻫﺎ ﺑﻮد‪ .‬او درازﮔﻮ ﺑﻮد و ﻛﺘﺎﺑﻲ ﺣﺮف ﻣﻲزد‪» :‬ﻗﻴﺎم ﺑﺮﻣﺒﻨﺎي ﻳﻚ اﻧﮕﻴﺰهي ﻧﺎﻣﺸﺮوع ﺻﻮرت ﮔﺮﻓﺘﻪ‬ ‫اﺳﺖ؛ ﺗﻮپﻫﺎ ﺑﻪدوﻟﺖ ﺗﻌﻠﻖ دارﻧﺪ‪ .‬ﻛﻤﻴﺘﻪي ﻣﺮﻛﺰي وﻛﺎﻟﺖ ﻧﺪارد و ﭘﺎرﻳﺲ در دﺳﺖ آدمﻫﺎي وارد ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬ﻋﺪهي ﻛﺜﻴﺮي از‬ ‫ﻧﻔﺮات ﮔﺮدانﻫﺎ دور ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎن ﻣﺠﻠﺲ و ﺷﻬﺮدارﻫﺎ ﺟﻤﻊ ﺷﺪهاﻧﺪ‪ .‬ﻃﻮﻟﻲ ﻧﺨﻮاﻫﺪ ﻛﺸﻴﺪ ﻛﻪ ﻛﻤﻴﺘﻪ ﻣﺴﺨﺮه ﺑﺸﻮد و‬ ‫ﺗﺼﻤﻴﻤﺎﺗﺶ ﻣﻮرد ﺑﻲاﻋﺘﻨﺎﺋﻲ ﻗﺮار ﮔﻴﺮد‪ .‬واﻧﮕﻬﻲ‪ ،‬ﭘﺎرﻳﺲ ﺣﻖ ﻧﺪارد ﻋﻠﻴﻪ ﻓﺮاﻧﺴﻪ ﻃﻐﻴﺎن ﻛﻨﺪ و ﺑﺎﻳﺪ ﻣﻄﻠﻘﺎً اوﺗﻮرﻳﺘﻪي‬ ‫ﻣﺠﻠﺲ را ﻗﺒﻮل ﻧﻤﺎﻳﺪ‪ .‬ﻛﻤﻴﺘﻪ ﻓﻘﻂ ﻳﻚ راه ﺑﺮاي ﺑﺮونرﻓﺖ از اﻳﻦ ﻣﺸﻜﻞ دارد و آنﻫﻢ ﺗﺴﻠﻴﻢ ﺑﻪاﺗﺤﺎد ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎن ﻣﺠﻠﺲ‬ ‫و ﺷﻬﺮداران اﺳﺖ‪ ،‬ﻛﻪ ﻣﺼﻤﻢاﻧﺪ از ﻣﺠﻠﺲ اﻣﻜﺎن ﺗﺄﻣﻴﻦ ﻧﻴﺎزﻫﺎي ﻣﻮرد ﻣﻄﺎﻟﺒﻪي ﭘﺎرﻳﺲ را ﻛﺴﺐ ﻛﻨﻨﺪ«‪ .‬ﻧﻄﻖ او ﻣﺮﺗﺒﺎً‬ ‫ﻗﻄﻊ ﻣﻲﺷﺪ‪ .‬ﻋﺠﺐ! آنﻫﺎ ﺟﺮأت ﻛﺮدﻧﺪ از ﻗﻴﺎم ﺣﺮف ﺑﺰﻧﻨﺪ! ﻛﻲ ﺟﻨﮓ داﺧﻠﻲ را ﺷﺮوع ﻛﺮد و اول ﺣﻤﻠﻪ ﻛﺮد؟ اﻓﺮاد ﮔﺎرد‬ ‫ﻣﻠﻲ ﭼﻪ ﻛﺮدهاﻧﺪ‪ ،‬ﺟﺰ ﭘﺎﺳﺦ دادن ﺑﻪﻳﻚ ﺣﻤﻠﻪي ﺷﺒﺎﻧﻪ و ﭘﺲﮔﺮﻓﺘﻦ ﺗﻮپﻫﺎﺋﻲ ﻛﻪ ﺧﻮدﺷﺎن ﭘﻮﻟﺶ را ﭘﺮداﺧﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ؟ ﮔﺎرد‬ ‫ﻣﻠﻲ ﭼﻪ ﻛﺎري ﺟﺰ رﻓﺘﻦ ﺑﻪدﻧﺒﺎل ﻣﺮدم و اﺷﻐﺎل ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﺧﺎﻟﻲ ﺷﻬﺮاري ﻣﺮﻛﺰي ﻛﺮده اﺳﺖ؟‬ ‫ﻳﻚ ﻋﻀﻮ ﻛﻤﻴﺘﻪ ﮔﻔﺖ‪» :‬ﻛﻤﻴﺘﻪي ﻣﺮﻛﺰي ﻣﺄﻣﻮرﻳﺖ ﻣﻌﺘﺒﺮ و اﻟﺰامآور درﻳﺎﻓﺖ ﻛﺮده اﺳﺖ‪ .‬اﻳﻦ ﻣﺄﻣﻮرﻳﺖ اﻛﻴﺪاً او را‬ ‫ﻣﻠﺰم ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﻧﮕﺬارد ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻳﺎ ﻣﺠﻠﺲ ﺑﻪآزاديﻫﺎ ﻳﺎ ﺟﻤﻬﻮري ﻣﺮدم ﺗﻌﺪي ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ‪ .‬ﻣﺠﻠﺲ ﻫﺮﮔﺰ از زﻳﺮ ﺳﺆال ﺑﺮدن‬ ‫ﻣﻮﺟﻮدﻳﺖ ﺟﻤﻬﻮري دﺳﺖ ﺑﺮﻧﺪاﺷﺘﻪ اﺳﺖ‪ .‬ﻳﻚ ژﻧﺮال آﺑﺮوﺑﺎﺧﺘﻪ را در رأس ﻣﺎ ﻗﺮار داده‪ ،‬ﭘﺎرﻳﺲ را از ﭘﺎﻳﺘﺨﺘﻲ اﻧﺪاﺧﺘﻪ و‬ ‫ﺳﻌﻲ در وﻳﺮان ﻛﺮدن ﺗﺠﺎرت آن داﺷﺘﻪ اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻪرﻧﺞﻫﺎي ﻣﺎ ﭘﻮزﺧﻨﺪ زده‪ ،‬و ﭘﺎﻳﺒﻨﺪي‪ ،‬ﺷﺠﺎﻋﺖ و اﻳﺜﺎري را ﻛﻪ ﭘﺎرﻳﺲِ ﺗﺤﺖ‬ ‫ﻣﺤﺎﺻﺮه از ﺧﻮد ﻧﺸﺎن داد‪ ،‬اﻧﻜﺎر ﻛﺮده و ﻣﺤﺒﻮبﺗﺮﻳﻦ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎن آنﻫﺎ ـﮔﺎرﻳﺒﺎﻟﺪي و وﻳﻜﺘﻮرﻫﻮﮔﻮـ را ﻫﻮ ﻛﺮده اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﺗﻮﻃﺌﻪ ﻋﻠﻴﻪ ﺟﻤﻬﻮري آﺷﻜﺎر اﺳﺖ‪ .‬اﻳﻦ ﺗﻮﻃﺌﻪ ﺑﺎ ﺑﺴﺘﻦ دﻫﺎن ﻣﻄﺒﻮﻋﺎت ﺷﺮوع ﺷﺪ و اﻣﻴﺪوار ﺑﻮدﻧﺪ ﻛﻪ ﺑﺎ ﺧﻠﻊ ﺳﻼح‬ ‫ﮔﺮدانﻫﺎي ﻣﺎ آن را ﺑﻪاﻧﺠﺎم ﺑﺮﺳﺎﻧﻨﺪ‪ .‬ﺑﻠﻪ‪ ،‬ﻣﻮرد ﻣﺎ ﻣﻮرد دﻓﺎع ﻣﺸﺮوع اﺳﺖ‪ .‬اﮔﺮ ﻣﺎ در ﻣﻘﺎﺑﻞ اﻳﻦ ﺗﻮﻫﻴﻦِ ﺗﺎزه ﺳﺮ ﻓﺮود‬ ‫ﻣﻲآوردﻳﻢ‪ ،‬ﺧﺘﻢ ﺟﻤﻬﻮري ﺧﻮاﻧﺪه ﺷﺪه ﺑﻮد‪ .‬ﺷﻤﺎ ﻫﻢاﻛﻨﻮن از ﻣﺠﻠﺲ ﻓﺮاﻧﺴﻪ ﺣﺮف زدﻳﺪ‪ ،‬ﻣﺪت اﻋﺘﺒﺎر ﻣﺄﻣﻮرﻳﺖ اﻳﻦ ﻣﺠﻠﺲ‬ ‫ﻣﻨﻘﻀﻲ اﺳﺖ‪ .‬اﻣﺎ در ﻣﻮرد ﻓﺮاﻧﺴﻪ‪ ،‬ﻣﺎ ﻣﺪﻋﻲ آن ﻧﻴﺴﺘﻴﻢ ﻛﻪ ﻗﻮاﻧﻴﻦ آن را دﻳﻜﺘﻪ ﻛﻨﻴﻢ ـﻣﺎ ﺧﻮد ﺗﺤﺖ ﻗﻮاﻧﻴﻦ آن ﺑﻴﺶاز ﺣﺪ‬ ‫رﻧﺞ ﺑﺮدهاﻳﻢـ وﻟﻲ ﺑﻪرﻓﺮاﻧﺪوم دﻫﺎﺗﻲﻫﺎي ﻫﻢ ﺗﻦ ﻧﻤﻲدﻫﻴﻢ‪ .‬ﻣﻼﺣﻈﻪ ﻣﻲﻛﻨﻴﺪ‪ ،‬ﻣﺴﺌﻠﻪ دﻳﮕﺮ اﻳﻦ ﻧﻴﺴﺖ ﻛﻪ ﺑﺪاﻧﻴﻢ ﻣﺄﻣﻮرﻳﺖ‬ ‫ﻛﺪامﻳﻚ از ﻣﺎ ﻣﻌﺘﺒﺮﺗﺮ اﺳﺖ‪ .‬ﻣﺎ ﺑﻪﺷﻤﺎ ﻣﻲﮔﻮﺋﻴﻢ ﻛﻪ اﻧﻘﻼب اﻧﺠﺎم ﺷﺪه اﺳﺖ؛ وﻟﻲ ﻣﺎ ﻏﺎﺻﺒﺎن ﻗﺪرت ﻧﻴﺴﺘﻴﻢ و ﻣﻲﺧﻮاﻫﻴﻢ‬ ‫ﭘﺎرﻳﺲ را دﻋﻮت ﻛﻨﻴﻢ ﻛﻪ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎﻧﺶ را ﺑﺮﮔﺰﻳﻨﺪ‪ .‬آﻳﺎ ﺷﻤﺎ ﺑﻪﻣﺎ ﻛﻤﻚ ﻣﻲﻛﻨﻴﺪ و ﻫﻤﺮاه ﻣﺎ ﺑﻪاﻧﺘﺨﺎﺑﺎت رﺟﻮع ﻣﻲﻧﻤﺎﺋﻴﺪ؟ ﻣﺎ‬ ‫ﺑﺎ اﺷﺘﻴﺎق ﻫﻤﻜﺎري ﺷﻤﺎ را ﻣﻲﭘﺬﻳﺮﻳﻢ«‪ .‬ﻫﻤﻴﻦﻛﻪ او از ﻛﻤﻮنﻫﺎي ﺧﻮدﻣﺨﺘﺎر و ﻓﺪراﺳﻴﻮن آنﻫﺎ ﺻﺤﺒﺖ ﻛﺮد‪ ،‬ﻣﻴﻠﻲﻳِﺮ‬ ‫ﮔﻔﺖ‪» :‬ﻣﺮاﻗﺐ ﺑﺎﺷﻴﺪ‪ ،‬اﮔﺮ ﭘﺮﭼﻢ اﻳﻦﻫﺎ را ﺑﻠﻨﺪ ﻛﻨﻴﺪ‪ ،‬ﻫﻤﻪي ﻓﺮاﻧﺴﻪ ﺑﺮ ﺳﺮِ ﭘﺎرﻳﺲ ﻣﻲرﻳﺰﻧﺪ و ﻣﻦ روزﻫﺎي ﻣﺮگﺑﺎري ﻣﺜﻞ‬ ‫ژوﺋﻦ ‪ 1848‬را ﭘﻴﺶﺑﻴﻨﻲ ﻣﻲﻛﻨﻢ‪ .‬زﻧﮓ اﻧﻘﻼب اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﻫﻨﻮز ﺑﻪﺻﺪا درﻧﻴﺎﻣﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﭘﻴﺶرﻓﺖ ﺑﺎ ﮔﺎمﻫﺎي آرامﺗﺮ ﺑﻪدﺳﺖ‬ ‫آﻣﺪه اﺳﺖ‪ .‬از آن ﻗُﻠﻪي ﻣﺮﺗﻔﻌﻲ ﻛﻪ ﺧﻮد را در آن ﻗﺮار دادهاﻳﺪ‪ ،‬ﭘﺎﺋﻴﻦ ﺑﻴﺎﺋﻴﺪ‪ .‬ﻗﻴﺎم ﺷﻤﺎ ﻛﻪ اﻣﺮوز ﭘﻴﺮوزﻣﻨﺪ اﺳﺖ‪ ،‬ﻣﻤﻜﻦ‬ ‫اﺳﺖ ﻛﻪ ﻓﺮدا ﺷﻜﺴﺖ ﺑﺨﻮرد‪ .‬ﻫﺮﭼﻪ در ﺗﻮان دارﻳﺪ‪ ،‬ﺑﺮاي آن ﻣﺎﻳﻪ ﺑﮕﺬارﻳﺪ؛ وﻟﻲ دراﻳﻦﻛﻪ ﺑﻪﻛﻢ ﻗﺎﻧﻊ ﺑﺎﺷﻴﺪ‪ ،‬ﺗﺮدﻳﺪ ﺑﻪﺧﻮد‬ ‫راه ﻧﺪﻫﻴﺪ‪ .‬ﻣﻦ ﺑﻪﺷﻤﺎ ﻧﺼﻴﺤﺖ ﻣﻲﻛﻨﻢ ﻛﻪ ﻣﻴﺪان را ﺑﺮاي اﺗﺤﺎدﻳﻪ ﺷﻬﺮدارﻫﺎ و ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎن ﻣﺠﻠﺲ ﺑﺎز ﺑﮕﺬارﻳﺪ‪ .‬اﻳﻦ اﻋﺘﻤﺎد‬ ‫از ﺟﺎﻧﺐ ﺷﻤﺎ ﻛﺎﻣﻼً ﺑﻪﺟﺎ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد«‪.‬‬ ‫ﻳﻚ ﻧﻔﺮ از ﻛﻤﻴﺘﻪ‪» :‬ﭼﻮن ﺻﺤﺒﺖ از اﻧﻘﻼب اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﺷﺪ‪ ،‬ﻣﻦ اﻋﻼم ﻣﻲﻛﻨﻢ ﻛﻪ ﻣﺄﻣﻮرﻳﺖ ﻣﺎ ﺗﺎ آنﺟﺎ ﻧﻤﻲرود«‪) .‬ﭼﻨﺪ‬ ‫ﻧﻔﺮ دﻳﮕﺮ از ﻛﻤﻴﺘﻪ‪» :‬ﺑﻠﻪ! ﺑﻠﻪ! ﺑﻠﻪ!«‪» ،‬ﻧﻪ! ﻧﻪ!«(‪» .‬ﺷﻤﺎ از ﻓﺪراﺳﻴﻮن و از ﭘﺎرﻳﺲ ﺑﻪﻋﻨﻮان ﻳﻚ ﺷﻬﺮ آزاد ﺻﺤﺒﺖ ﻛﺮدﻳﺪ‪.‬‬ ‫وﻇﻴﻔﻪي ﻣﺎ از اﻳﻦﻫﺎ ﺳﺎدهﺗﺮ اﺳﺖ‪ .‬وﻇﻴﻔﻪي ﻣﺎ ﺑﺮﮔﺰاري اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻌﺪاً ﻣﺮدم در ﻣﻮرد ﻓﻌﺎﻟﻴﺖﻫﺎيﺷﺎن ﺗﺼﻤﻴﻢ‬ ‫ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬اﻣﺎ در ﻣﻮرد ﺗﺴﻠﻴﻢ ﺷﺪن ﺑﻪﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎن ﻣﺠﻠﺲ و ﺷﻬﺮدارﻫﺎ‪ ،‬اﻳﻦ ﻏﻴﺮﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ‪ .‬آنﻫﺎ ﻓﺎﻗﺪ ﻣﺤﺒﻮﺑﻴﺖ‬ ‫ﻣﺮدﻣﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ؛ و در ﻣﺠﻠﺲ ﻧﻴﺰ وزﻧﻲ ﻧﺪارﻧﺪ‪ .‬اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت ﺑﺎ ﻳﺎ ﺑﺪون ﻫﻤﻜﺎري آنﻫﺎ ﺑﺮﮔﺰار ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ‪ .‬آﻳﺎ آنﻫﺎ ﺑﻪﻣﺎ ﻛﻤﻚ‬

‫‪75‬‬

‫ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﻛﺮد؟ ﻣﺎ ﺑﺎ آﻏﻮش ﺑﺎز از آنﻫﺎ اﺳﺘﻘﺒﺎل ﻣﻲﻛﻨﻴﻢ‪ .‬وﮔﺮﻧﻪ ﻣﺎ ﺑﺪون آنﻫﺎ اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت را ﺑﺮﮔﺰار ﺧﻮاﻫﻴﻢ ﻛﺮد؛ و اﮔﺮ‬ ‫درﺻﺪد ﺑﺮآﻳﻨﺪ‪ ،‬ﺳﺪ راه ﻣﺎ ﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬ﻣﻲداﻧﻴﻢ ﻛﻪ ﭼﮕﻮﻧﻪ آنﻫﺎ را ﺧﻨﺜﻲ ﻛﻨﻴﻢ«‪.‬‬ ‫ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎن اﻋﺰاﻣﻲ ﺑﺮﺣﺮف ﺧﻮد ﭘﺎﻓﺸﺎري ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﺑﺤﺚ داغ ﺷﺪ‪ .‬ﻛﻠﻤﺎﻧﺴﻮ ﮔﻔﺖ‪» :‬ﺑﺎﻻﺧﺮه‪ ،‬ﺧﻮاﺳﺖﻫﺎي ﺷﻤﺎ ﭼﻴﺴﺖ؟‬ ‫آﻳﺎ ﺷﻤﺎ ﻣﺄﻣﻮرﻳﺖ ﺧﻮد را ﺑﻪﺗﻘﺎﺿﺎ از ﻣﺠﻠﺲ ﺑﺮاي ﺷﻮراي ﺷﻬﺮداري ﻣﺤﺪود ﻣﻲﻛﻨﻴﺪ«؟‬ ‫ﻋﺪهي زﻳﺎدي از ﻛﻤﻴﺘﻪ‪» :‬ﻧﻪ! ﻧﻪ«! وارﻟﻦ ﮔﻔﺖ‪» :‬ﻣﺎ ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﺷﻮراي ﺷﻬﺮ را ﻣﻲﺧﻮاﻫﻴﻢ‪ ،‬ﺑﻠﻜﻪ ﻫﻢﭼﻨﻴﻦ ﺧﻮاﺳﺘﺎر‬ ‫آزاديﻫﺎي واﻗﻌﻲِ ﺷﻬﺮي‪ ،‬ﺣﺬف ﺷﻬﺮﺑﺎﻧﻲ‪ ،‬ﺣﻖ ﮔﺎرد ﻣﻠﻲ ﺑﺮاي ﺗﻌﻴﻴﻦ رؤﺳﺎ و ﺗﺠﺪﻳﺪ ﺳﺎزﻣﺎن ﺧﻮد‪ ،‬اﻋﻼن ﺟﻤﻬﻮري‬ ‫ﺑﻪﻋﻨﻮان ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ‪ ،‬ﻧﺎدﻳﺪهﮔﺮﻓﺘﻦِ ﺻﺎف و ﺳﺎدهي اﺟﺎرهﻫﺎي ﻋﻘﺐﻣﺎﻧﺪه‪ ،‬ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ ﻣﻨﺼﻔﺎﻧﻪ درﺧﺼﻮص ﺑﺪﻫﻲﻫﺎي‬ ‫ﻣﻌﻮﻗﻪ‪ ،‬و ﻣﻤﻨﻮﻋﻴﺖ ارﺗﺶ در ﻗﻠﻤﺮو ﭘﺎرﻳﺲ‪ ،‬ﻫﺴﺘﻴﻢ«‪.‬‬ ‫ﻣﺎﻟﻮن‪» :‬ﻣﻦ ﻫﻢ ﻫﻤﻴﻦ ﺧﻮاﺳﺖﻫﺎي ﺷﻤﺎ را دارم‪ ،‬وﻟﻲ اوﺿﺎع ﺧﻄﺮﻧﺎك اﺳﺖ‪ .‬واﺿﺢ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﺎدام ﻛﻪ ﻛﻤﻴﺘﻪ‪،‬‬ ‫ﺷﻬﺮداريِ ﻣﺮﻛﺰي را در اﺷﻐﺎل دارد‪ ،‬ﻣﺠﻠﺲ ﺑﻪﻫﻴﭻ ﺣﺮﻓﻲ ﮔﻮش ﻧﺨﻮاﻫﺪ داد‪ .‬ﺑﺮﻋﻜﺲ اﮔﺮ ﭘﺎرﻳﺲ دوﺑﺎره ﺑﻪﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎن‬ ‫ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ ﺧﻮد اﻋﺘﻤﺎد ﻛﻨﺪ‪ ،‬ﺑﻪﻧﻈﺮ ﻣﻦ از آنﻫﺎ ﻛﺎري ﺑﻴﺶاز ﺷﻤﺎ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد«‪.‬‬ ‫ﺑﺤﺚ ﺗﺎ ﺳﺎﻋﺖ دهوﻧﻴﻢ ﻃﻮل ﻛﺸﻴﺪ‪ ،‬درﺣﺎﻟﻲﻛﻪ ﻛﻤﻴﺘﻪ ﻫﻢﭼﻨﺎن از ﺣﻖ ﺧﻮد ﺑﺮاي ﺑﺮﮔﺰاري اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت‪ ،‬و اﻋﻀﺎيِ ﻫﻴﺌﺖ‬ ‫اﻋﺰاﻣﻲ از ادﻋﺎي ﺧﻮد ﺑﺮاي ﺟﺎﻧﺸﻴﻨﻲِ ﻛﻤﻴﺘﻪ دﻓﺎع ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﺳﺮاﻧﺠﺎم ﺗﻮاﻓﻖ ﻛﺮدﻧﺪ ﻛﻪ ﻛﻤﻴﺘﻪ‪ ،‬ﭼﻬﺎر ﻧﻔﺮ از اﻋﻀﺎي ﺧﻮد را‬ ‫ﺑﻪﻧﺎﺣﻴﻪ ‪ 2‬ﺑﻔﺮﺳﺘﺪ‪ .‬وارﻟَﻦ‪ ،‬ﻣ‪‬ﺮو‪ ،‬آرﻧﻮﻟﺪ و ژورد]*[ اﻧﺘﺨﺎب ﺷﺪﻧﺪ‪.‬‬ ‫در آنﺟﺎ ﺑﺎ ﺗﻤﺎم ﻋﻤﻠﻪـاﻛﺮهي ﻟﻴﺒﺮاﻟﻴﺴﻢ روﺑﺮو ﺷﺪﻧﺪ‪ :‬ﻧﻤﺎﻳﻨﺪهﻫﺎ‪ ،‬ﺷﻬﺮدارﻫﺎ و ﻣﻌﺎوﻧﻴﻦ؛ ﻟﻮﺋﻲ ﺑﻼن‪ ،‬ﺷﻠﺸﻪ‪ ،‬ﻛﺎرﻧﻮ‪ ،‬ﭘﻴﺮا‪،‬‬ ‫ﺗﻴﺮار‪ ،‬ﻓﻠُﻜﻪ‪ ،‬د‪‬ﻣﺎره‪ ،‬و‪‬ﺗﺮَن‪ ،‬و دوﺑﺎي؛ درﻣﺠﻤﻮع ﺣﺪود ﺷﺼﺖ ﻧﻔﺮ‪ .‬آرﻣﺎنِ ﻣﺮدم درآنﺟﺎ ﻣﻌﺪودي ﻫﻮادار ﺻﻤﻴﻤﻲ‪ ،‬اﻣﺎ ﺑﺮاﺛﺮ‬ ‫آﻳﻨﺪهاي ﻧﺎﻣﻌﻠﻮم‪ ،‬ﺑﺴﻴﺎر ﻣﺄﻳﻮس داﺷﺖ‪ .‬ﺗﻴﺮار‪ ،‬ﺷﻬﺮدار ﻧﺎﺣﻴﻪ دو‪ ،‬رﻳﺎﺳﺖ ﺟﻠﺴﻪ را ﺑﺮﻋﻬﺪه داﺷﺖ‪ .‬او ﻟﻴﺒﺮاﻟﻲ ﻋﺼﺒﻲ و ﻣﺘﻜﺒﺮ‬ ‫ﺑﻮد‪ ،‬از ﻫﻤﺎن ﻗﻤﺎﺷﻲﻛﻪ ﺑﻪﻓﻠﺞ ﺷﺪن ﭘﺎرﻳﺲ در دﺳﺖ ﺗﺮوﺷﻮ ﻳﺎري رﺳﺎﻧﺪه ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬او در ﺷﻬﺎدت ﺧﻮد درﻣﻘﺎﺑﻞ ﻛﻤﻴﺘﻪي‬ ‫ﺗﺤﻘﻴﻖِ دﻫﺎﺗﻲﻫﺎ اﻳﻦ ﺟﻠﺴﻪ را ﻛﻪ در آن ﺑﻮرژوازي رادﻳﻜﺎلـﻟﻴﺒﺮال ﺗﻤﺎم ﻓﺮوﻣﺎﻳﮕﻲ ﺧﻮد را ﺑﻪﻋﺮﻳﺎﻧﻲ ﻧﺸﺎن داد‪ ،‬ﻣﺜﻠﻪ و‬ ‫دﺳﺖﻛﺎري ﻛﺮده ﺑﻮد‪ .‬ﻣﺎ ]ﻧﻮﻳﺴﻨﺪه[ دراﻳﻦﺟﺎ‪ ،‬ﺑﺮاي روﺷﻦ ﺷﺪن ﻳﻚ ﺑﻲﻋﺪاﻟﺘﻲ در ﺣﻖ ﻣﺮدم‪ ،‬ﺣﻘﻴﻘﺖ ﺳﺎدهي آن را اراﺋﻪ‬ ‫ﻣﻲﻛﻨﻴﻢ‪.‬‬ ‫ﻓﺮﺳﺘﺎدﮔﺎن ﻛﻤﻴﺘﻪ ﻣﺮﻛﺰي‪» :‬ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ ﺣﺎﻟﺖ از ﻧﻈﺮ ﻛﻤﻴﺘﻪي ﻣﺮﻛﺰي اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺎ ﺷﻬﺮداريﻫﺎ ﺑﻪﺗﻮاﻓﻖ ﺑﺮﺳﺪ‪،‬‬ ‫درﺻﻮرﺗﻲﻛﻪ آنﻫﺎ ﺣﺎﺿﺮ ﺑﻪﺑﺮﮔﺬاري اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت ﺑﺎﺷﻨﺪ«‪.‬‬ ‫ﺷﻮﻟﺸﻪ‪ ،‬ﺗﻴﺮار‪ ،‬ﭘﻴﺮا‪ ،‬ﻟﻮﺋﻲ ﺑﻼن و ﺧﻼﺻﻪ ﻫﻤﻪي رادﻳﻜﺎلﻫﺎ و ﻟﻴﺒﺮالﻫﺎ ﺑﻪﻃﻮر دﺳﺘﻪﺟﻤﻌﻲ‪» :‬ﺷﻬﺮداريﻫﺎ ﺑﺎ ﻛﻤﻴﺘﻪي‬ ‫ﻣﺮﻛﺰي وارد ﻣﺬاﻛﺮه ﻧﻤﻲﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﻓﻘﻂ ﻳﻚ ﻣﺮﺟﻊ واﺟﺪ ﺻﻼﺣﻴﺖ وﺟﻮد دارد‪ :‬اﺗﺤﺎدﻳﻪ ﺷﻬﺮداران ﻛﻪ از ﻃﺮف ﺣﻜﻮﻣﺖ‬ ‫ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﻲ دارد«‪.‬‬ ‫ﻓﺮﺳﺘﺎدﮔﺎن ﻛﻤﻴﺘﻪي ﻣﺮﻛﺰي‪» :‬ﺑﻴﺎﺋﻴﺪ وارد اﻳﻦ ﺑﺤﺚ ﻧﺸﻮﻳﻢ‪ .‬ﻛﻤﻴﺘﻪي ﻣﺮﻛﺰي ﻣﻮﺟﻮدﻳﺖ دارد‪ .‬ﻣﺎ از ﻃﺮف ﮔﺎرد ﻣﻠﻲ‬ ‫اﻧﺘﺨﺎب ﺷﺪهاﻳﻢ و ﺷﻬﺮداري ﻣﺮﻛﺰي را در دﺳﺖ دارﻳﻢ‪ .‬آﻳﺎ ﺷﻤﺎ ﺣﺎﺿﺮﻳﺪ اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت را ﺑﺮﮔﺰار ﻛﻨﻴﺪ«؟‬ ‫وارﻟﻦ اﻳﻦ ﺳﺆال را ﻣﻄﺮح ﻛﺮد‪» :‬وﻟﻲ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪي ﺷﻤﺎ ﭼﻴﺴﺖ«؟ او از ﻫﻤﻪ ﻃﺮف ﻣﻮرد ﺣﻤﻠﻪ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬ﭼﻬﺎر ﻓﺮﺳﺘﺎده‬ ‫ﻣﻲﺑﺎﻳﺴﺖ ﺑﺎ ﺑﻴﺴﺖ ﻣﻬﺎﺟﻢ ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬اﺳﺘﺪﻻل ﻋﻤﺪهي ﻟﻴﺒﺮالﻫﺎ اﻳﻦ ﺑﻮد ﻛﻪ ﭘﺎرﻳﺲ ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺧﻮد را ﺑﻪاﻧﺘﺨﺎﺑﺎت‬ ‫دﻋﻮت ﻛﻨﺪ‪ ،‬ﺑﻠﻜﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﻣﻨﺘﻈﺮ اﺟﺎزهي ﻣﺠﻠﺲ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﺣﺮف ﻳﺎدآور اﻳﺎم ﻣﺤﺎﺻﺮه ﺑﻮد‪ ،‬ﻛﻪ آنﻫﺎ در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺣﻜﻮﻣﺖ‪ ‬دﻓﺎع‬ ‫ﻛﺮﻧﺶ ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﺑﺮﻋﻜﺲ‪ ،‬ﻓﺮﺳﺘﺎدﮔﺎن ﻛﻤﻴﺘﻪي ﻣﺮﻛﺰي ﺗﺄﻛﻴﺪ ﻛﺮدﻧﺪ‪» :‬ﻣﺮدم ﺣﻖ دﻋﻮت ﺧﻮد ﺑﻪاﻧﺘﺨﺎﺑﺎت را دارﻧﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﺣﻘﻲ اﻧﻜﺎرﻧﺎﭘﺬﻳﺮ‬ ‫اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺎرﻫﺎ )در ﻣﻮاﻗﻊ ﻣﺨﺎﻃﺮات ﺑﺰرگ و در ﻃﻮل ﺗﺎرﻳﺦ ﻣﺎ( ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ‪ ،‬و ﻣﺎ درﺣﺎلﺣﺎﺿﺮ درﭼﻨﻴﻦ‬ ‫ﺑﺤﺮاﻧﻲ ﺣﺮﻛﺖ ﻣﻲﻛﻨﻴﻢ؛ ﭼﺮاﻛﻪ ﻣﺠﻠﺲ ورﺳﺎي راه ﺳﻠﻄﻨﺖ را ﺻﺎف ﻣﻲﻛﻨﺪ«‪.‬‬

‫‪76‬‬

‫ﺑﻪدﻧﺒﺎل آن‪ ،‬اﺗﻬﺎمزﻧﻲ ﺷﺮوع ﺷﺪ‪ ،‬ﻓﺮﺳﺘﺎدﮔﺎن ﻛﻤﻴﺘﻪ ﮔﻔﺘﻨﺪ‪» :‬ﺣﺎﻻ ﺷﻤﺎ ﺑﺎ زور ﻣﻮاﺟﻪ ﻫﺴﺘﻴﺪ‪ .‬ﻣﺮاﻗﺐ ﺑﺎﺷﻴﺪ ﻛﻪ ﺑﺎ‬ ‫ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺧﻮد ﺟﻨﮓ داﺧﻠﻲ ﺑﻪراه ﻧﻴﻨﺪازﻳﺪ«‪ .‬ﻟﻴﺒﺮالﻫﺎ ﺟﻮاب دادﻧﺪ‪» :‬اﻳﻦ ﺷﻤﺎﺋﻴﺪ ﻛﻪ ﻃﺎﻟﺐ ﺟﻨﮓ داﺧﻠﻲ ﻫﺴﺘﻴﺪ«‪ .‬ﻧﻴﻤﻪﺷﺐ‬ ‫ﻣﻮرو و آرﻧﻮﻟﺪ ﺑﺎ ﻧﻮﻣﻴﺪي ﻛﺎﻣﻞ از ﺟﻠﺴﻪ ﺧﺎرج ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬ﻫﻤﻜﺎرانﺷﺎن ﻫﻢ درﺣﺎل ﺧﺮوج ﺑﻮدﻧﺪ ﻛﻪ ﺑﻌﻀﻲ از ﻣﻌﺎوﻧﻴﻦ اﺻﺮار‬ ‫ﻛﺮدﻧﺪ ﻛﻪ ﺑﻤﺎﻧﻨﺪ‪ .‬ﺷﻬﺮدارﻫﺎ و ﻣﻌﺎوﻧﻴﻦ ﮔﻔﺘﻨﺪ‪» :‬ﻣﺎ ﻫﻤﻪي ﺗﻼش ﺧﻮد را ﻣﻲﻛﻨﻴﻢ ﻛﻪ اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت را در ﻛﻮﺗﺎهﺗﺮﻳﻦ ﻓﺮﺻﺖ‬ ‫داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻴﻢ«‪ .‬ﻓﺮﺳﺘﺎدﮔﺎن ﻛﻤﻴﺘﻪ ﭘﺎﺳﺦ دادﻧﺪ‪» :‬ﺑﺴﻴﺎر ﺧﻮب‪ ،‬وﻟﻲ ﻣﺎ ﻣﻮﺿﻊ ﺧﻮد را ﺣﻔﻆ ﻣﻲﻛﻨﻴﻢ‪ .‬ﻣﺎ ﺗﻀﻤﻴﻦ ﻣﻲﺧﻮاﻫﻴﻢ«‪.‬‬ ‫ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎن ﻣﺠﻠﺲ و ﺷﻬﺮدارﻫﺎ ﺑﺎ ﻟﺠﺎﺟﺖ ﻣﺪﻋﻲ ﺷﺪﻧﺪ ﻛﻪ ﭘﺎرﻳﺲ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺪون ﻗﻴﺪ و ﺷﺮط ﺗﺴﻠﻴﻢ ﺷﻮد‪ .‬ژورد داﺷﺖ ﻣﻲرﻓﺖ‬ ‫ﻛﻪ ﺑﺎز ﺑﺮﺧﻲ از ﻣﻌﺎوﻧﻴﻦ او را ﻧﮕﺎه داﺷﺘﻨﺪ‪ .‬ﺑﺮاي ﻟﺤﻈﻪاي ﺑﻪﻧﻈﺮ ﻣﻲرﺳﻴﺪ ﻛﻪ دارﻧﺪ ﺑﻪﺗﻔﺎﻫﻤﻲ ﻣﻲرﺳﻨﺪ‪ .‬ﻗﺮار ﺷﺪ ﻛﻪ ﻛﻤﻴﺘﻪ‬ ‫ﻛﻠﻴﻪ وﻇﺎﺋﻒ اداري را ﺑﻪﺷﻬﺮدارﻫﺎ واﮔﺬارد و ﺑﮕﺬارد ﻛﻪ آنﻫﺎ ﻳﻚ ﻗﺴﻤﺖ از ﺷﻬﺮداري ﻣﺮﻛﺰي را اﺷﻐﺎل ﻛﻨﻨﺪ؛ وﻟﻲ ﺧﻮدش‬ ‫ﻫﻢﭼﻨﺎن در آنﺟﺎ ﻣﺴﺘﻘﺮ ﺑﺎﺷﺪ ﺗﺎ رﻫﺒﺮي اﻧﺤﺼﺎري ﮔﺎرد ﻣﻠﻲ را در دﺳﺖ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ و ﺑﺮاﻣﻨﻴﺖ ﺷﻬﺮ ﻧﻈﺎرت ﻛﻨﺪ‪ .‬ﻓﻘﻂ‬ ‫ﻻزم ﺑﻮد ﻛﻪ اﻳﻦ ﺗﻮاﻓﻖ ﺑﺎ ﺻﺪور ﻳﻚ ﺑﻴﺎﻧﻴﻪ ﻣﺸﺘﺮك ﺗﺄﻛﻴﺪ ﺷﻮد‪ ،‬وﻟﻲ وﻗﺘﻲ ﺗﻴﺘﺮ اﻳﻦ ﺑﻴﺎﻧﻴﻪ ﻣﻮرد ﺑﺤﺚ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺖ‪،‬‬ ‫ﻣﺨﺎﻟﻔﺖﻫﺎ از ﻗﺒﻞ ﻫﻢ ﺷﺪﻳﺪﺗﺮ ﺷﺪ‪ .‬ﻓﺮﺳﺘﺎدﮔﺎن ﻛﻤﻴﺘﻪ ﭘﻴﺶﻧﻬﺎد ﻛﺮدﻧﺪ‪» :‬ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎن‪ ،‬ﺷﻬﺮداران و ﻣﻌﺎوﻧﻴﻦ در ﺗﻮاﻓﻖ ﺑﺎ‬ ‫ﻛﻤﻴﺘﻪ ﻣﺮﻛﺰي«؛ وﻟﻲ اﻳﻦ آﻗﺎﻳﺎن‪ ،‬ﺑﺮﻋﻜﺲ‪ ،‬ﻣﻲﺧﻮاﺳﺘﻨﺪ ﭼﻬﺮهي ﺧﻮدرا ﭘﺸﺖ ﻧﻘﺎب ﭘﻨﻬﺎن ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ﻳﻚ ﺳﺎﻋﺖ ﺗﻤﺎم‪ ،‬ﻟﻮﺋﻲ‬ ‫ﺑﻼن‪ ،‬ﺗﻴﺮار و ﺷﻮﻟﺸﻪ ﻓﺮﺳﺘﺎدﮔﺎن ﻛﻤﻴﺘﻪ را زﻳﺮ رﮔﺒﺎر اﻧﻮاع اﻫﺎﻧﺖﻫﺎ ﻗﺮار دادﻧﺪ‪ .‬ﻟﻮﺋﻲ ﺑﻼن ﺑﺮﺳﺮ آنﻫﺎ ﻓﺮﻳﺎد زد‪» :‬ﺷﻤﺎ‬ ‫درﻣﻘﺎﺑﻞ ﻣﺠﻠﺴﻲ ﻧﺎﺷﻲ از آزادﺗﺮﻳﻦ اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت ﻳﺎﻏﻲ ﺷﺪهاﻳﺪ]‪ .[92‬ﻣﺎ‪ ،‬ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺑﻪﻃﻮر ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ اﻧﺘﺨﺎب ﺷﺪهاﻳﻢ‪،‬‬ ‫ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﻴﻢ ﺑﺎ ﻳﺎﻏﻴﺎن ﻋﻠﻨﺎً وارد ﻣﺼﺎﻟﺤﻪ ﺷﻮﻳﻢ‪ .‬ﻣﺎ اﻟﺰاﻣﺎً ﺧﻮاﻫﺎن ﺟﻠﻮﮔﻴﺮي از ﺟﻨﮓ داﺧﻠﻲ ﻫﺴﺘﻴﻢ؛ وﻟﻲ ﻧﻪ آنﻛﻪ در ﭼﺸﻢ‬ ‫ﻓﺮاﻧﺴﻪ ﺑﻪﺻﻮرت ﻳﺎران ﺷﻤﺎ ﺟﻠﻮه ﻛﻨﻴﻢ«‪ .‬ژورد ﺑﻪاﻳﻦ ﻛﻮﺗﻮﻟﻪ ﺟﻮاب داد ﻛﻪ اﻳﻦ ﻣﺼﺎﻟﺤﻪ ﺑﺮاي آنﻛﻪ ﺗﻮﺳﻂ ﻣﺮدم ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻪ‬ ‫ﺷﻮد‪ ،‬ﺑﺎﻳﺪ ﻋﻠﻨﺎً ﻣﻮرد ﺗﻮاﻓﻖ ﻗﺮار ﮔﻴﺮد؛ و ﻧﻮﻣﻴﺪ از آنﻛﻪ ﭼﻴﺰي از اﻳﻦ ﺟﻠﺴﻪ ﺣﺎﺻﻞ ﺷﻮد‪ ،‬از آن ﺧﺎرج ﺷﺪ‪.‬‬ ‫و در ﻣﻴﺎن اﻳﻦ ﺗﺒﻌﻴﺪيﻫﺎي ﺳﺎﺑﻖ‪ ،‬ﻣﻄﺒﻮﻋﺎتﭼﻲﻫﺎ و ﻣﻮرﺧﻴﻦ اﻧﻘﻼﺑﺎت ﻓﺮاﻧﺴﻪ )ﻳﻌﻨﻲ‪ :‬اﻳﻦ ﻧﺨﺒﮕﺎن ﺑﻮرژوازي(‪ ،‬ﺣﺘﻲ‬ ‫ﻳﻚ ﺻﺪاي ﺧﺸﻤﮕﻴﻦ‪ ،‬ﺑﻪاﻋﺘﺮاض ﺑﺮﻧﺨﺎﺳﺖ ﻛﻪ »ﺑﻴﺎﺋﻴﺪ ﺑﻪاﻳﻦ ﺟﺪلﻫﺎي آزار دﻫﻨﺪه‪ ،‬ﺑﻪاﻳﻦ ﭘﺎرس ﻛﺮدن ﺑﻪﻳﻚ اﻧﻘﻼب‬ ‫ﺧﺎﺗﻤﻪ دﻫﻴﻢ‪ .‬واي ﺑﺮﻣﺎ‪ ،‬اﮔﺮ اﻳﻦ ﻧﻴﺮوﺋﻲ را ﻛﻪ از ﻃﺮﻳﻖ اﻧﺴﺎنﻫﺎي ﮔﻢﻧﺎم ﺗﺠﻠﻲ ﻣﻲﻳﺎﺑﺪ‪ ،‬ﺑﻪرﺳﻤﻴﺖ ﻧﺸﻨﺎﺳﻴﻢ! ژاﻛﻮﺑﻦﻫﺎي‬ ‫‪ 1794‬آن را اﻧﻜﺎر ﻛﺮدﻧﺪ و ﻓﻨﺎ ﺷﺪﻧﺪ‪ ،‬ﻣﻮﻧﺘﺎﻧﻴﺎردﻫﺎي ‪ 1848‬آن را رﻫﺎ ﻛﺮدﻧﺪ و ﻓﻨﺎ ﺷﺪﻧﺪ‪» ،‬ﭼﭗ« در ﺗﺤﺖ اﻣﭙﺮاﻃﻮري و‬ ‫ﺣﻜﻮﻣﺖ دﻓﺎعِ ﻣﻠﻲ آن را ﺗﺤﻘﻴﺮ ﻛﺮد و ﻳﻜﭙﺎرﭼﮕﻲ ﻣﺎ ﺑﻪﻋﻨﻮان ﻳﻚ ﻣﻠﺖ ﻓﻨﺎ ﺷﺪ‪ .‬ﺑﻴﺎﺋﻴﺪ ﭼﺸﻢﻫﺎ و ﻗﻠﺐﻫﺎي ﺧﻮد را ﺑﺎز‬ ‫ﻛﻨﻴﻢ‪ ،‬ﺑﻴﺎﺋﻴﺪ از اﻳﻦ ﻛﻮره راه ﺑﻲﺳﺮاﻧﺠﺎم ﺑﻴﺮون ﺑﺰﻧﻴﻢ‪ .‬ﻣﺎ درهﻫﺎﺋﻲ را ﻛﻪ روزﻫﺎي ژوﺋﻦ ‪ 1848‬و اﻣﭙﺮاﻃﻮري ﺑﻴﻦ ﻣﺎ و‬ ‫ﻛﺎرﮔﺮان ﻗﺮار دادهاﻧﺪ‪ ،‬ﻋﻤﻴﻖﺗﺮ ﻧﻤﻲﻛﻨﻴﻢ‪ .‬ﻧﻪ؛ ﺑﺎ در ﻧﻈﺮ داﺷﺘﻦ ﻣﺼﺎﺋﺐ ﻓﺮاﻧﺴﻪ‪ ،‬ﻣﺎ اﺟﺎزه ﻧﺨﻮاﻫﻴﻢ داد ﻛﻪ ﻧﻴﺮوﻫﺎي زﻧﺪهي‬ ‫او ﻛﻪ ﻫﻨﻮز دﺳﺖ ﻧﺨﻮرده ﻣﺎﻧﺪهاﻧﺪ‪ ،‬ﺗﻠﻒ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﻫﺮﭼﻪ ﻣﻮﻗﻌﻴﺖ ﻣﺎ ﻏﻴﺮﻋﺎديﺗﺮ و دﻫﺸﺘﻨﺎكﺗﺮ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺑﻴﺶﺗﺮ ﻣﻮﻇﻒ ﺑﻪﭘﻴﺪا‬ ‫ﻛﺮدن راهﺣﻞ‪ ،‬ﺣﺘﻲ ﺟﻠﻮي ﭼﺸﻢ ﭘﺮوﺳﻲﻫﺎ‪ ،‬ﻫﺴﺘﻴﻢ‪ .‬ﺷﻤﺎ‪ ،‬ﻛﻤﻴﺘﻪي ﻣﺮﻛﺰي‪ ،‬ﻛﻪ ﺳﺨﻦﮔﻮي ﭘﺎرﻳﺲ ﻫﺴﺘﻴﺪ؛ ﻣﺎ ﻛﻪ ﻓﺮاﻧﺴﻪي‬ ‫ﺟﻤﻬﻮريﺧﻮاه ﮔﻮش ﺑﻪﺳﺨﻨﺎنﻣﺎن دارد‪ ،‬ﻋﺮﺻﻪاي را ﺑﺮاي ﻋﻤﻞ ﻣﺸﺘﺮك ﻣﺸﺨﺺ ﺧﻮاﻫﻴﻢ ﻛﺮد‪ .‬ﺷﻤﺎ ﻧﻴﺮو و آرﻣﺎنﻫﺎي‬ ‫واﻻ ﻣﻲآورﻳﺪ و ﻣﺎ ﺷﻨﺎﺧﺖ‪ ‬واﻗﻌﻴﺎت و اﻟﺰاﻣﺎت‪ ‬ﺳﺮﺳﺨﺖ‪ ‬آنﻫﺎ را‪ .‬ﻣﺎ اﻳﻦ ﻣﻨﺸﻮر را ﻛﻪ از ﻫﺮﮔﻮﻧﻪ ﻧﻈﺮات ﺗﺨﻴﻠﻲ ﺑﺮﻛﻨﺎر اﺳﺖ‬ ‫و ﺣﻘﻮق ﻣﻠﺖ و ﺣﻘﻮق ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ را ﺑﻪﻳﻚ ﻣﻴﺰان رﻋﺎﻳﺖ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ ،‬ﺑﻪﻣﺠﻠﺲ اراﺋﻪ ﻣﻲﻛﻨﻴﻢ‪ .‬اﮔﺮ ﻣﺠﻠﺲ آن را رد ﻛﺮد‪ ،‬ﻣﺎ اوﻟﻴﻦ‬ ‫ﻛﺴﺎﻧﻲ ﺧﻮاﻫﻴﻢ ﺑﻮد ﻛﻪ اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت را ﺑﺮﮔﺰار ﻣﻲﻛﻨﻴﻢ و ﺧﻮاﻫﺎن رأي دادن ﺷﻤﺎ ﻣﻲﺷﻮﻳﻢ‪ .‬وﻗﺘﻲ ﻓﺮاﻧﺴﻪ ﺑﺒﻴﻨﺪ ﻛﻪ ﭘﺎرﻳﺲ‬ ‫ﻧﻴﺮوي ﺧﻮد را ﺑﺎ ﻣ‪Ĥ‬لاﻧﺪﻳﺸﻲِ ﺗﻌﺪﻳﻞ ﺷﺪه در ﺷﻬﺮداري ﺧﻮد ﻣﺴﺘﻘﺮ ﺳﺎﺧﺘﻪ اﺳﺖ‪ ،‬آنﮔﺎه اﺗﺤﺎد ﺗﺎزه واردان ﻧﻴﺮوﻣﻨﺪ ﺑﺎ‬ ‫ﺻﺎﺣﺎن ﺣﻴﺜﻴﺖﻫﺎيِ ﻗﺪﻳﻤﻲ ـاﻳﻦ ﺗﻨﻬﺎ ﺳﺪ ﻣﻤﻜﻦ در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺳﻠﻄﻨﺖ و روﺣﺎﻧﻴﺖـ ﺑﻪوﺟﻮد ﺧﻮاﻫﺪ آﻣﺪ‪ .‬ﺑﺪﻳﻦﺗﺮﺗﻴﺐ ﻓﺮاﻧﺴﻪ‬ ‫ﻧﻴﺰ ﻣﺎﻧﻨﺪ روزﻫﺎي ﻓﺪراﺳﻴﻮن ﺑﭙﺎ ﻣﻲﺧﻴﺰد و ﺑﻪﻧﺪاي او ورﺳﺎي ﻧﻴﺰ ﻧﺎﭼﺎر ﺑﻪﺗﺴﻠﻴﻢ ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ«‪.‬‬ ‫وﻟﻲ از ﻛﺴﺎﻧﻲﻛﻪ آنﻗﺪر ﺷﺠﺎﻋﺖ ﻧﺪاﺷﺘﻪاﻧﺪ ﺗﺎ ﭘﺎرﻳﺲ را از ﭼﻨﮓ ﺗﺮوﺷﻮ درآورﻧﺪ‪ ،‬ﭼﻪ اﻧﺘﻈﺎري ﻣﻲﺷﺪ داﺷﺖ؟ وارﻟﻦ‬ ‫دﺳﺖ ﺗﻨﻬﺎ ﻣﺠﺒﻮر ﺑﻮد در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺣﻤﻼت ﻫﺮ دو ﻃﺮف ﺑﺎﻳﺴﺘﺪ‪ .‬ﺧﺴﺘﻪ و ﻓﺮﺳﻮده ـاﻳﻦ ﻣﺠﺎدﻟﻪ ﭘﻨﺞ ﺳﺎﻋﺖ ﻃﻮل ﻛﺸﻴﺪه ﺑﻮدـ‬

‫‪77‬‬

‫ﺳﺮاﻧﺠﺎم راه داد‪ ،‬وﻟﻲ در زﻳﺮ ﺑﺎران اﻋﺘﺮاض‪ .‬او در راه ﻣﺮاﺟﻌﺖ ﺑﻪﺷﻬﺮداري ﻣﺮﻛﺰي ﺗﻤﺎم ﻧﻴﺮو و ﻓﺮاﺳﺖ آرام و ﻣﻌﻤﻮل‬ ‫ﺧﻮدرا ﺑﺎزﻳﺎﻓﺖ و ﺑﻪﻛﻤﻴﺘﻪ ﮔﻔﺖ ﻛﻪ ﺣﺎﻻ ﻣﺘﻮﺟﻪ دام ﺷﺪه اﺳﺖ؛ و ﺗﻮﺻﻴﻪ ﻛﺮد ﻛﻪ ﻛﻤﻴﺘﻪ ﭘﻴﺶﻧﻬﺎد ﺷﻬﺮدارﻫﺎ و ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎن را‬ ‫رد ﻛﻨﺪ‪.‬‬

‫‪78‬‬

‫ﻓﺼﻞ ﭘﻨﺠﻢ‬ ‫ﺗﺠﺪﻳﺪ ﺳﺎزﻣﺎن ﺧﺪﻣﺎت ﻋﻤﻮﻣﻲ‬

‫»ﻣﻦ ﻓﻜﺮ ﻣﻲﻛﺮدم ﻛﻪ ﺷﻮرﺷﻴﺎن ﭘﺎرﻳﺲ از ﻫﺪاﻳﺖ ﻛﺸﺘﻲ ﺧﻮد ﻋﺎﺟﺰﻧﺪ«‪.‬‬ ‫)ژول ﻓﺎور‪ ،‬ﺗﺤﻘﻴﻖ در ﻣﻮرد ﻫﻴﺠﺪﻫﻢ ﻣﺎرس(‪.‬‬

‫ﺑﺪﻳﻦﺗﺮﺗﻴﺐ‪ ،‬ﻫﻴﭻ ﺗﻮاﻓﻘﻲ ﺣﺎﺻﻞ ﻧﺸﺪه ﺑﻮد و ﻓﻘﻂ ﻳﻜﻲ از ﭼﻬﺎر ﻓﺮﺳﺘﺎده‪ ،‬ﺻﺮﻓﺎً ﺑﺮاﺛﺮ ﺧﺴﺘﮕﻲ‪ ،‬ﺗﺎ ﺣﺪي اﻧﻌﻄﺎف ﻧﺸﺎن‬ ‫داده ﺑﻮد؛ ﻟﺬا وﻗﺘﻲ ﺻﺒﺢ ‪ 20‬ﻣﺎرس ﺷﻬﺮدار ﺑ‪‬ﻨﻮاﻟﻪ و دو ﻣﻌﺎون اﻋﺰاﻣﻲ از ﻃﺮف ﺷﻬﺮدارﻫﺎ‪ ،‬ﺑﺮاي ﺗﺤﻮﻳﻞ ﮔﺮﻓﺘﻦ ﺷﻬﺮداري‬ ‫ﻣﺮﻛﺰي آﻣﺪﻧﺪ‪ ،‬اﻋﻀﺎي ﻛﻤﻴﺘﻪي ﻣﺮﻛﺰي ﻳﻚﺻﺪا ﻓﺮﻳﺎد زدﻧﺪ‪» :‬ﻣﺎ ﻣﻮاﻓﻘﺖ ﻧﻜﺮدهاﻳﻢ«‪ .‬وﻟﻲ ﺑ‪‬ﻨﻮاﻟﻪ واﻧﻤﻮد ﻛﺮد ﻛﻪ ﺑﻪﺗﻮاﻓﻘﻲ‬ ‫ﻣﻌﺘﺒﺮ ﭘﺎيﺑﻨﺪ اﺳﺖ و در اداﻣﻪ ﮔﻔﺖ‪» :‬ﻧﻤﺎﻳﻨﺪهﻫﺎ اﻣﺮوز ﻣﻲروﻧﺪ ﺗﺎ ﺗﻘﺎﺿﺎي اﺧﺘﻴﺎرات ﺷﻬﺮداريﻫﺎ را ﻣﻄﺮح ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ﻣﺬاﻛﺮات‬ ‫آنﻫﺎ‪ ،‬درﺻﻮرﺗﻲﻛﻪ ادارهي ﭘﺎرﻳﺲ ﺑﻪﺷﻬﺮدارﻫﺎ واﮔﺬار ﻧﺸﻮد‪ ،‬ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻪﻧﺘﻴﺠﻪ ﺑﺮﺳﺪ‪ .‬ﺷﻤﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪﺗﻌﻬﺪات ﻓﺮﺳﺘﺎدﮔﺎن ﺧﻮد‬ ‫ﻋﻤﻞ ﻛﻨﻴﺪ‪ ،‬وﮔﺮﻧﻪ ﺗﻼشﻫﺎﺋﻲ ﻛﻪ ﺑﺮاي ﻧﺠﺎت ﺷﻤﺎ ﺻﻮرت ﻣﻲﮔﻴﺮد ﺧﻨﺜﻲ ﻣﻲﺷﻮد«‪.‬‬ ‫ﻳﻜﻲ از اﻋﻀﺎي ﻛﻤﻴﺘﻪ ﮔﻔﺖ‪» :‬ﻓﺮﺳﺘﺎدﮔﺎن ﻣﺎ وﻛﺎﻟﺖ ﻧﺪاﺷﺘﻨﺪ ﻛﻪ از ﺟﺎﻧﺐ ﻣﺎ ﭼﻨﻴﻦ ﺗﻌﻬﺪي ﺑﻜﻨﻨﺪ‪ .‬ﻣﺎ ﺧﻮاﺳﺘﺎر ﻧﺠﺎت‬ ‫ﺧﻮد ﻧﻴﺴﺘﻴﻢ«‪.‬‬ ‫دﻳﮕﺮي‪» :‬ﺿﻌﻒ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎن و ﺷﻬﺮداران ﻳﻜﻲ از ﻋﻠﻞ اﻧﻘﻼب اﺳﺖ‪ .‬اﮔﺮ ﻛﻤﻴﺘﻪ ﻣﻮاﺿﻊ ﺧﻮد را رﻫﺎ ﻛﻨﺪ و ﺧﻠﻊ ﺳﻼح‬ ‫ﺷﻮد‪ ،‬ﻣﺠﻠﺲ ﻫﻴﭻ ﮔﺬﺷﺘﻲ ﻧﺨﻮاﻫﺪ ﻛﺮد«‪.‬‬ ‫دﻳﮕﺮي‪» :‬ﻣﻦ ﻫﻤﻴﻦ اﻵن از ﻛﻮردوري ﻣﻲرﺳﻢ‪ .‬ﻛﻤﻴﺘﻪي ﻧﺎﺣﻴﻪ ‪ 2‬ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺟﻠﺴﻪ داده و از ﻛﻤﻴﺘﻪي ﻣﺮﻛﺰي ﻣﻲﺧﻮاﻫﺪ‬ ‫ﻛﻪ ﺗﺎ اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت درﺟﺎي ﺧﻮد ﺑﺎﻗﻲ ﺑﻤﺎﻧﺪ«‪ .‬دﻳﮕﺮان ﻫﻢ ﻣﻲﺧﻮاﺳﺘﻨﺪ ﺻﺤﺒﺖ ﻛﻨﻨﺪ ﻛﻪ ﺑ‪‬ﻨﻮاﻟﻪ اﻋﻼم ﻛﺮد ﻛﻪ او ﺑﺮاي ﺗﺤﻮﻳﻞ‬ ‫ﮔﺮﻓﺘﻦ ﺷﻬﺮداري ﻣﺮﻛﺰي آﻣﺪه اﺳﺖ‪ ،‬ﻧﻪ ﺑﺮاي ﺑﺤﺚ ﻛﺮدن؛ و ﺧﺎرج ﺷﺪ‪ .‬ﺗﻔﺮﻋﻦ او ﺑﺪﺑﻴﻨﺎﻧﻪﺗﺮﻳﻦ ﺳﻮء‪ ‬ﻇﻦﻫﺎ را ﺗﺄﻳﻴﺪ ﻛﺮد‪.‬‬ ‫ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺷﺐ ﻗﺒﻞ ﻫﻮادار ﺗﻮاﻓﻖ ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﺣﺎﻻ ﻣﻲﮔﻔﺘﻨﺪ‪» :‬اﻳﻦﻫﺎ ﻣﻲﺧﻮاﻫﻨﺪ ﺑﻪﻣﺎ ﺧﻴﺎﻧﺖ ﻛﻨﻨﺪ«‪ .‬ﻛﻤﻴﺘﻪ در ﭘﺸﺖ‪‬ﺳﺮ‬

‫‪79‬‬

‫ﺷﻬﺮدارﻫﺎ ارﺗﺠﺎع ﻣﺘﺤﺠﺮ را ﻣﻲدﻳﺪ‪ .‬درﻫﺮﺻﻮرت‪ ،‬ﻣﻄﺎﻟﺒﻪي ﺷﻬﺮداري ﻣﺮﻛﺰي از آنﻫﺎ درﺣﻜﻢ ﻣﻄﺎﻟﺒﻪي ﺟﺎنﺷﺎن ﺑﻮد‪،‬‬ ‫ﭼﺮاﻛﻪ ﮔﺎردﻫﺎي ﻣﻠﻲ آنﻫﺎ را ﺧﺎﺋﻦ ﺗﻠﻘﻲ ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ و ﻓﻲاﻟﻤﺠﻠﺲ ﺗﻨﺒﻴﻪ ﻣﻲﻧﻤﻮدﻧﺪ‪ .‬ﺑﻪﻃﻮرﻛﻠﻲ‪ ،‬اﺳﺘﻔﺎده از ﻛﻠﻤﻪي ﺳﺎزش‬ ‫ﻏﻴﺮﻣﻤﻜﻦ ﺷﺪه ﺑﻮد‪ .‬روزﻧﺎﻣﻪي رﺳﻤﻲ‪ ،‬ﻛﻪ ﺑﺮاي ﻧﺨﺴﺘﻴﻦﺑﺎر در دﺳﺖ ﻣﺮدم ﺑﻮد‪ ،‬و ﻧﻴﺰ ﭘﻮﺳﺘﺮﻫﺎي ﺧﺒﺮي ﺣﺮف آﺧﺮ را زده‬ ‫ﺑﻮدﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﻛﻤﻴﺘﻪي ﻣﺮﻛﺰي ﻣﻘﺮر ﻛﺮد ﻛﻪ‪» :‬اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت ﺷﻮراي ﺷﻬﺮداري ﭼﻬﺎرﺷﻨﺒﻪ آﻳﻨﺪه‪ 22 ،‬ﻣﺎرس‪ ،‬ﺑﺮﮔﺰار ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ«‪ .‬و در‬ ‫ﺑﻴﺎﻧﻴﻪاي ﮔﻔﺖ‪» :‬ﻛﻤﻴﺘﻪي ﻣﺮﻛﺰي‪ ،‬اﻳﻦ ذُرﻳﻪ ﺟﻤﻬﻮرياي ﻛﻪ در ﺷﻌﺎرِ آنْ ﻛﻠﻤﻪي ﺑﺰرگ ﺑﺮادري ﺟﺎي دارد‪ ،‬ﺑﺪﺧﻮاﻫﺎن‬ ‫ﺧﻮدرا ﻋﻔﻮ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ ،‬وﻟﻲ درﺻﺪد اﻗﻨﺎع ﻣﺮدم ﺷﺮﻳﻔﻲ ﺑﺮﺧﻮاﻫﺪ آﻣﺪ ﻛﻪ ﺑﺮاﺛﺮ ﺟﻬﻞ ﺑﻪﺗﻬﻤﺖﻫﺎي ﺑﺪﺧﻮاﻫﺎن ﺑﺎور ﻛﺮدهاﻧﺪ‪ .‬اﻳﻦ‬ ‫ﻛﻤﻴﺘﻪ ﺳ‪‬ﺮّي ﻧﺒﻮده‪ ،‬زﻳﺮا ﻛﻠﻴﻪ اﻋﻀﺎ ﺑﻴﺎﻧﻴﻪﻫﺎي آن را ﺑﺎ ذﻛﺮ ﻧﺎم ﺧﻮد اﻣﻀﺎ ﻛﺮدهاﻧﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﻛﻤﻴﺘﻪ ﻧﺎﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﻧﺒﻮده‪ ،‬زﻳﺮا ﺑﻴﺎن‬ ‫آزاداﻧﻪي آراء‪ 215 ‬ﮔﺮدان اﺳﺖ‪ .‬اﻳﻦ ﻛﻤﻴﺘﻪ ﻣﺎﻳﻪ ﺑﻲﻧﻈﻤﻲ ﻧﺒﻮده‪ ،‬زﻳﺮا ﺑﺎ وﺟﻮد ﻫﻤﻪي ﺗﺤﺮﻳﻚﻫﺎ‪ ،‬ﮔﺎرد ﻣﻠﻲ ﻣﺮﺗﻜﺐ ﻫﻴﭻ‬ ‫اﺟﺤﺎﻓﻲ ﻧﺸﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺑﻪﭘﺎرﻳﺲ اﻓﺘﺮا ﻣﻲﺑﺴﺖ و ﺷﻬﺮﺳﺘﺎنﻫﺎ را ﻋﻠﻴﻪ ﭘﺎرﻳﺲ ﺗﺤﺮﻳﻚ ﻣﻲﻛﺮد‪ ،‬ﻣﻲﺧﻮاﺳﺖ ﻳﻚ‬ ‫ژﻧﺮال را ﺑﻪﻣﺎ ﺗﺤﻤﻴﻞ ﻛﻨﺪ‪ ،‬ﺗﻼش ﻛﺮد ﻣﺎ را ﺧﻠﻊ ﺳﻼح ﻛﻨﺪ و ﺑﻪﭘﺎرﻳﺲ ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬ﺗﻮ از ﺧﻮد ﻗﻬﺮﻣﺎﻧﻲ ﻧﺸﺎن دادهاي‪ ،‬ﻣﺎ از‬ ‫ﺗﻮ ﻣﻲﺗﺮﺳﻴﻢ و ﻟﺬا ﺗﺎج ﭘﺎﻳﺘﺨﺘﻲ را از ﺳﺮِ ﺗﻮ ﺑﺮﻣﻲدارﻳﻢ«‪ .‬در ﭘﺎﺳﺦ ﺑﻪاﻳﻦ ﺣﻤﻼت‪ ،‬ﻛﻤﻴﺘﻪ ﻣﺮﻛﺰي ﭼﻪ ﻛﺮد؟ ﻓﺪراﺳﻴﻮن را‬ ‫ﺑﻨﻴﺎن ﻧﻬﺎد و اﻋﺘﺪال و ﮔﺬﺷﺖ را ﻣﻮﻋﻈﻪ ﻛﺮد‪ .‬ﻳﻜﻲ از ﺑﺰرگﺗﺮﻳﻦ ﻋﻠﻞ ﻋﺼﺒﺎﻧﻴﺖ از ﻣﺎ ﮔﻢﻧﺎﻣﻲ ﻣﺎﺳﺖ‪ .‬اﻓﺴﻮس! ﺑﺴﻴﺎري از‬ ‫ﻧﺎمﻫﺎ ﻣﻌﺮوف ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﺧﻴﻠﻲ ﻫﻢ ﻣﻌﺮوف ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬وﻟﻲ ﻫﻤﻴﻦ ﻣﻌﺮوﻓﻴﺖ آنﻫﺎ ﺑﺮاي ﻣﺎ ﻓﺎﺟﻌﻪﺑﺎر ﺑﻮده اﺳﺖ‪ .‬ﻣﻌﺮوﻓﻴﺖ ارزان‬ ‫ﺑﻪدﺳﺖ ﻣﻲآﻳﺪ‪ .‬اﻏﻠﺐ ﺟﻤﻼﺗﻲ ﺗﻮﺧﺎﻟﻲ و اﻧﺪﻛﻲ ﺑﺰدﻟﻲ ﻛﺎﻓﻲ اﺳﺖ‪ .‬وﻗﺎﻳﻊ اﺧﻴﺮ اﻳﻦ را ﺛﺎﺑﺖ ﻛﺮده اﺳﺖ‪ .‬اﻛﻨﻮن ﻛﻪ‬ ‫ﺑﻪﻫﺪﻓﻤﺎن رﺳﻴﺪهاﻳﻢ‪ ،‬ﻣﺎ ﺑﻪﻣﺮدم )ﻛﻪ آنﻗﺪر ﺑﻪﻣﺎ اﺣﺘﺮام ﻣﻲﮔﺬارﻧﺪ ﺗﺎ ﺑﻪاﻳﻦ ﺗﻮﺻﻴﻪ‪ ،‬ﻛﻪ اﻏﻠﺐ ﺑﺎ ﻧﺎﺷﻜﻴﺒﺎﺋﻲ آنﻫﺎ ﻣﻮاﺟﻪ‬ ‫ﺷﺪه اﺳﺖ‪ ،‬ﮔﻮش ﻓﺮادﻫﻨﺪ( ﻣﻲﮔﻮﺋﻴﻢ‪» :‬اﻳﻦ اﺳﺖ ﻣﺄﻣﻮرﻳﺘﻲﻛﻪ ﺷﻤﺎ ﺑﻪﻣﺎ واﮔﺬار ﻛﺮدهاﻳﺪ«‪ .‬ﺟﺎﺋﻲﻛﻪ ﻣﻨﻔﻌﺖ ﺷﺨﺼﻲ ﻣﺎ آﻏﺎز‬ ‫ﻣﻲﺷﻮد وﻇﻴﻔﻪﻣﺎن ﺧﺎﺗﻤﻪ ﻣﻲﻳﺎﺑﺪ‪ .‬آنﭼﻪ را ارادهي ﺷﻤﺎ اﺳﺖ‪ ،‬اﻧﺠﺎم دﻫﻴﺪ‪ .‬ﺷﻤﺎ ﺧﻮد را آزاد ﻛﺮدهاﻳﺪ‪ .‬ﻣﺎ ﻛﻪ ﭼﻨﺪ روز ﭘﻴﺶ‬ ‫ﮔﻢﻧﺎم ﺑﻮدﻳﻢ‪ ،‬ﮔﻢﻧﺎم ﻫﻢ ﺑﻪﺻﻔﻮف ﺷﻤﺎ ﺑﺎزﻣﻲﮔﺮدﻳﻢ؛ و ﺑﻪﺣﺎﻛﻤﺎن ﺧﻮد ﻧﺸﺎن ﻣﻲدﻫﻴﻢ ﻛﻪ ﻣﻲﺷﻮد ﺑﺎ ﮔﺮدﻧﻲ ﺑﺮاﻓﺮاﺷﺘﻪ و ﺑﺎ‬ ‫اﻃﻤﻴﻨﺎن از اﺳﺘﻘﺒﺎل ﻓﺸﺎر دﺳﺖﻫﺎي ﺑﺎوﻓﺎ و ﻣﻬﺮﺑﺎن ﺷﻤﺎ در اﻋﻤﺎق‪ ،‬از ﭘﻠﻪﻫﺎي ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﺷﻬﺮداري ﻣﺮﻛﺰيِ ﺷﻤﺎ ﻓﺮود‬ ‫آﻣﺪ«]‪ .[93‬درﻛﻨﺎر ﺑﻴﺎﻧﻴﻪاي ﺑﺎ ﻛﻼﻣﻲ ﭼﻨﻴﻦ درﺧﺸﺎن و ﺑﺪﻳﻊ‪ ،‬ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎن و ﺷﻬﺮدارﻫﺎ ﭼﻨﺪ ﺳﻄﺮ ﺧﺸﻚ و ﺑﻲرﻧﮓ اﻧﺘﺸﺎر‬ ‫دادﻧﺪ ﻛﻪ در آن ﻗﻮل داده ﺑﻮدﻧﺪ ﻛﻪ در ﻫﻤﺎن روز از ﻣﺠﻠﺲ ﺗﻘﺎﺿﺎي ﺑﺮﮔﺰاري اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت رؤﺳﺎي ﮔﺮدانﻫﺎي ﮔﺎرد ﻣﻠﻲ و‬ ‫ﺑﺮﻗﺮاري ﺷﻮراي ﺷﻬﺮداري را ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﻛﺮد‪.‬‬ ‫آنﻫﺎ در ورﺳﺎي ﺑﺎ ﺟﻤﻌﻴﺘﻲ ﺷﺪﻳﺪاً ﻫﻴﺠﺎنزده روﺑﺮو ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬ﻛﺎرﻣﻨﺪان وﺣﺸﺖزدهاي ﻛﻪ از ﭘﺎرﻳﺲ آﻣﺪه ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻴﻦ‬ ‫آنﻫﺎ ﺗﺨﻢ وﺣﺸﺖ ﻣﻲﭘﺮاﻛﻨﺪﻧﺪ و ﺧﺒﺮ ﭘﻨﺞ ﻳﺎ ﺷﺶ ﻗﻴﺎم از ﺷﻬﺮﺳﺘﺎنﻫﺎ ﻫﻢ رﺳﻴﺪه ﺑﻮد‪ .‬اﺋﺘﻼف ﻣﺄﻳﻮس ﺷﺪه ﺑﻮد‪ .‬ﭘﺎرﻳﺲ‬ ‫ﭘﻴﺮوزﻣﻨﺪ و ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻓﺮاري‪ ،‬اﻳﻦ آن ﭼﻴﺰي ﻧﺒﻮد ﻛﻪ ﻗﻮﻟﺶ را داده ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﺗﻮﻃﺌﻪﮔﺮان ﻛﻪ ﺑﺎ ﻣﻴﻦﻫﺎﺋﻲ ﻛﻪ ﺧﻮد ﻛﺎﺷﺘﻪ‬ ‫ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﻣﺘﻼﺷﻲ ﺷﺪﻧﺪ‪ ،‬ﺑﺎﻧﮓ ﺗﻮﻃﺌﻪ ﺑﺮداﺷﺘﻨﺪ و از ﭘﻨﺎه ﺑﺮدن ﺑﻪﺑﻮرژ ﺻﺤﺒﺖ ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﭘﻲﻛﺎر ﻳﻘﻴﻨﺎً ﺑﻪﺗﻤﺎم ﺷﻬﺮﺳﺘﺎنﻫﺎ‬ ‫ﺗﻠﮕﺮاف ﻛﺮده ﺑﻮد ﻛﻪ »ارﺗﺸﻲ ‪ 40/000‬ﻧﻔﺮه در ورﺳﺎي ﻣﺘﻤﺮﻛﺰ اﺳﺖ«؛ وﻟﻲ ﺗﻨﻬﺎ ارﺗﺶ ﻗﺎﺑﻞ رؤﻳﺖ‪ ‬دﺳﺘﻪﻫﺎي واﻣﺎﻧﺪهي‬ ‫ﺳﺮﺑﺎزاﻧﻲ ﺑﻮدﻧﺪ ﻛﻪ در ﺧﻴﺎﺑﺎنﻫﺎ وِل ﻣﻲﮔﺸﺘﻨﺪ‪ .‬ﻫﻤﻪي آن ﻛﺎري ﻛﻪ از وﻳﻨﻮا ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺑﻮد‪ ،‬در اﻳﻦ ﺧﻼﺻﻪ ﻣﻲﺷﺪ ﻛﻪ ﭼﻨﺪ‬ ‫ﭘ‪‬ﺴﺖ ﻧﮕﻬﺒﺎﻧﻲ در ﺟﺎدهﻫﺎي ﺷﺎﺗﻴﻮن و ﺳ‪‬ﻮر ﻣﺴﺘﻘﺮ ﻛﻨﺪ و راهﻫﺎي ﻣﻨﺘﻬﻲ ﺑﻪﻣﺠﻠﺲ را ﺑﺎ ﭼﻨﺪ ﻣﺴﻠﺴﻞ ﺣﻔﺎﻇﺖ ﻧﻤﺎﻳﺪ‪.‬‬ ‫رﺋﻴﺲ ﻣﺠﻠﺲ‪ ،‬ﮔﺮِوي‪ ،‬ﻛﻪ ﺗﻤﺎم دوران ﺟﻨﮓ را از ﺗﺮس ﺑﻪﺷﻬﺮﺳﺘﺎن ﺧﺰﻳﺪه و رﺳﻤﺎً ﻣﺨﺎﻟﻒ دﻓﺎع ﺑﻮد‪ ،‬ﺟﻠﺴﻪ را ﺑﺎ‬ ‫ﻣﺤﻜﻮم ﻛﺮدن اﻳﻦ ﻗﻴﺎمِ ﺟﻨﺎﻳﺖﻛﺎراﻧﻪ اﻓﺘﺘﺎح ﻛﺮد‪» :‬ﻫﻴﭻ ﻋﺬري ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﺪ آن را ﺗﺨﻔﻴﻒ دﻫﺪ«‪ .‬آنﮔﺎه ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎن ﺳﻦ رژه‬ ‫ﺑﻪﺳﻤﺖ ﺗﺮﻳﺒﻮن را آﻏﺎز ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬آنﻫﺎ ﺑﻪﺟﺎي ﻳﻚ ﺑﻴﺎﻧﻴﻪ دﺳﺘﻪﺟﻤﻌﻲ‪ ،‬ﻳﻚ رﺷﺘﻪ ﻃﺮحﻫﺎي ﭘﺮاﻛﻨﺪه‪ ،‬ﺑﺪون ﭘﻴﻮﻧﺪ ﺑﺎﻫﻢ‪ ،‬ﺑﺪون‬ ‫ﻳﻚ دﻳﺪ ﻛﻠﻲ و ﺑﺪون ﻣﻘﺪﻣﻪاي ﻛﻪ آنﻫﺎ را ﺗﻮﺿﻴﺢ دﻫﺪ‪ ،‬در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﻣﺠﻠﺲ ﮔﺬاﺷﺘﻨﺪ‪ .‬اول ﻳﻚ ﻗﺮار ـدر ﻛﻮﺗﺎهﺗﺮﻳﻦ ﻣﻬﻠﺖـ‬

‫‪80‬‬

‫اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت‪ ‬ﭘﺎرﻳﺲ را اﻋﻼم ﻣﻲﻛﺮد و ﺑﻌﺪ ﻗﺮارِ دﻳﮕﺮي‪ ،‬اﻧﺘﺨﺎب رؤﺳﺎي ﮔﺎرد ﻣﻠﻲ را ﺑﻪﺧﻮد اﻳﻦ ﮔﺎرد واﮔﺬار ﻣﻲﻧﻤﻮد‪ .‬ﺗﻨﻬﺎ‬ ‫ﻣﻴﻠﻲﻳِﺮ ﺑﻪﻓﻜﺮ ﺑﺪﻫﻲﻫﺎي ﺗﺠﺎري ﻣﻌﻮﻗﻪ اﻓﺘﺎد و ﭘﻴﺶﻧﻬﺎد ﻛﺮد ﻛﻪ ﺳﺮرﺳﻴﺪ آنﻫﺎ را ﺑﻪﻣﺪت ﺷﺶ ﻣﺎه ﺗﻤﺪﻳﺪ ﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﺗﺎ اﻳﻦﺟﺎ ﻓﻘﻂ ﻛﻠﻤﺎت آﺗﺸﻴﻦ و دﺷﻨﺎمﻫﺎي زﻳﺮﻟﺒﻲ ﺣﻮاﻟﻪي ﭘﺎرﻳﺲ ﻣﻲﺷﺪ و از ﻛﻴﻔﺮﺧﻮاﺳﺖ رﺳﻤﻲ ﺧﺒﺮي ﻧﺒﻮد‪ .‬در‬ ‫ﺟﻠﺴﻪي ﻋﺼﺮ ﻳﻚ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪه اﻳﻦ ﻛﻴﻔﺮﺧﻮاﺳﺖ را ﺗﻘﺎﺿﺎ ﻛﺮد‪ .‬ﺗﺮوﺷﻮ ﺑﻪﻳﻚ ﭘﺎﺗﻚ دﺳﺖ زد‪ .‬در ﺻﺤﻨﻪي ﺳﻬﻤﮕﻴﻨﻲﻛﻪ ﻓﻘﻂ‬ ‫ﺷﻜﺴﭙﻴﺮ آدﻣﻲ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺴﺖ ﺗﻮﺻﻴﻔﺶ ﻛﻨﺪ‪ ،‬اﻳﻦ آدم ﺑﻲﺟﺮﺑﺰه ﻛﻪ ﺑﺎ ﺧﻮنﺳﺮدي ﻛﺎﻣﻞ اﻳﻦ ﺷﻬﺮ ﺑﺰرگ را ﺗﻮي دﺳﺖ وﻳﻠﻬﻠﻢ‬ ‫ﮔﺬاﺷﺖ‪ ،‬ﺧﻴﺎﻧﺖ ﺧﻮد را ﺑﻪﮔﺮدن اﻧﻘﻼﺑﻴﻮن اﻧﺪاﺧﺖ و آنﻫﺎ را ﻣﺘﻬﻢ ﻛﺮد ﻛﻪ ﺗﻘﺮﻳﺒﺎً دهـدوازده ﺑﺎري ﭘﺮوس را ﺑﻪداﺧﻞ ﭘﺎرﻳﺲ‬ ‫آوردهاﻧﺪ‪ .‬و ﻣﺠﻠﺲ‪ ،‬ﻣﻤﻨﻮن از ﺧﺪﻣﺎت او و از ﻧﻔﺮﺗﺶ‪ ،‬ﺑﺎ اﻋﻄﺎي ﺗﺎﺟﻲ ﻛﻪ ﺷﺎﻳﺴﺘﻪي او ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﺮاﻳﺶ دﺳﺖ زد‪ .‬دﻳﮕﺮي آﻣﺪ‬ ‫ﺗﺎ اﻳﻦ ﺧﺸﻢ را داﻣﻦ ﺑﺰﻧﺪ‪ .‬ﺷﺐِ ﭘﻴﺶ ﮔﺎردﻫﺎي ﻣﻠﻲ دو ژﻧﺮال ﺑﺎ اوﻧﻴﻔﻮرم را در ﻗﻄﺎري ﻛﻪ از اورﻟﺌﺎن ﻣﻲآﻣﺪ‪ ،‬ﺑﺎزداﺷﺖ ﻛﺮده‬ ‫ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﻳﻜﻲ از آنﻫﺎ ﺷﺎﻧﺰي ﺑﻮد ﻛﻪ ﺑﺮاي ﺟﻤﻌﻴﺘﻲ ﻛﻪ او را ﺑﺎ دورل ﻋﻮﺿﻲ ﮔﺮﻓﺖ‪ ،‬ﻧﺎﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺑﻮد‪ .‬آنﻫﺎ را ﻧﻤﻲﺷﺪ ﺑﺪون‬ ‫ﺑﻪﺧﻄﺮ اﻓﺘﺎدنِ ﺟﺎنﺷﺎنْ آزاد ﻛﺮد؛ وﻟﻲ ﻳﻚ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪه‪ ،‬ﺗﻮرﻛﻪ‪ ،‬ﻛﻪ ﻫﻤﺮاه آنﻫﺎ ﺑﻮد‪ ،‬ﻓﻮراً آزاد ﺷﺪ‪ .‬او ﺧﻮدش را ﺳﺮﻳﻌﺎً‬ ‫ﺑﻪﻣﺠﻠﺲ رﺳﺎﻧﺪ‪ ،‬ﺑﺮاي ﻧﻤﺎﻳﻨﺪهﻫﺎ ﻳﻚ داﺳﺘﺎن ﭘﺮﻳﺎن ﺗﻌﺮﻳﻒ ﻛﺮد و واﻧﻤﻮد ﻛﺮد ﻛﻪ ﻫﻨﮕﺎم ﺻﺤﺒﺖ ﻛﺮدن از ﻫﻢﺳﻔﺮاﻧﺶ‬ ‫ﺧﻴﻠﻲ ﻣﻨﻘﻠﺐ ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬اﻳﻦ رﻳﺎﻛﺎر ﮔﻔﺖ‪» :‬ﻣﻦ اﻣﻴﺪوارم ﻛﻪ آنﻫﺎ را ﻧﻜﺸﻨﺪ«‪ .‬اﻳﻦ داﺳﺘﺎن ﺑﺎ آه و ﻓﻐﺎنِ ﺧﺸﻢآﻟﻮد‬ ‫ﻣﺠﻠﺲﻧﺸﻴﻨﺎن ﻧﻴﺰ ﻫﻤﺮاﻫﻲ ﻣﻲﺷﺪ]‪.[94‬‬ ‫از ﻫﻤﺎن ﺟﻠﺴﻪي اول ﻣﻲﺷﺪ دﻳﺪ ﻛﻪ درﮔﻴﺮي ﭘﺎرﻳﺲ و ورﺳﺎي از ﭼﻪ ﻗﺮار ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪ .‬ﺗﻮﻃﺌﻪﮔﺮانِ ﺳﻠﻄﻨﺖﻃﻠﺐ‪ ،‬ﺑﺎ‬ ‫رﻫﺎﻛﺮدن ﻣﻮﻗﺘﻲ رؤﻳﺎي ﺧﻮد‪ ،‬ﺑﺪواً ﺑﻪاﻧﺠﺎم ﻋﺎﺟﻞﺗﺮﻳﻦ ﻛﺎر‪ ،‬ﻳﻌﻨﻲ ﻧﺠﺎت ﺧﻮد از اﻧﻘﻼب‪ ،‬ﺷﺘﺎﻓﺘﻨﺪ‪ .‬آنﻫﺎ دور ﺗﻲﻳﺮ را ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ‬ ‫و ﺑﺮاي درﻫﻢ ﺷﻜﺴﺘﻦ ﭘﺎرﻳﺲ ﻗﻮل ﺣﻤﺎﻳﺖ ﻣﻄﻠﻖ ﺧﻮد را ﺑﻪاو دادﻧﺪ‪ .‬درﻧﺘﻴﺠﻪ ﻛﺎﺑﻴﻨﻪاي ﻛﻪ ﻳﻚ ﻣﺠﻠﺲ واﻗﻌﺎً ﻣﻠﻲ آن را‬ ‫ﺑﻪﻣﺤﺎﻛﻤﻪ ﻣﻲﻛﺸﻴﺪ‪ ،‬ﺑﻪواﺳﻄﻪي ﺟﺮاﺋﻢ ﺧﻮد ﻛﺎﻣﻼً ﻗﺪرتﻣﻨﺪ ﺷﺪ‪ .‬ﺗﻲﻳﺮ و وزراﻳﺶ ﻫﻨﻮز ﻛﺎﻣﻼً از وﺣﺸﺖ‪ ‬ﮔﺮﻳﺰِ ﺟﻤﻌﻲ ﺧﻮد‬ ‫درﻧﻴﺎﻣﺪه ﺑﻮدﻧﺪ ﻛﻪ ﺟﺮأت ﻳﺎﻓﺘﻨﺪ ﻗﻴﺎﻓﻪي ﻣﺘﻜﺒﺮان ﻻفزن را ﺑﻪﺧﻮد ﺑﮕﻴﺮﻧﺪ‪ .‬و ﺑﻪراﺳﺘﻲ‪ ،‬آﻳﺎ ﺷﻬﺮﺳﺘﺎنﻫﺎ‪ ،‬ﻣﺜﻞ ژوﺋﻦ ‪،1848‬‬ ‫ﺑﻪﻛﻤﻚ آنﻫﺎ ﻧﻤﻲﺷﺘﺎﻓﺘﻨﺪ؟ و ﭘﺮوﻟﺘﺮﻫﺎ ﺑﺪون آﻣﻮزش ﺳﻴﺎﺳﻲ‪ ،‬ﺑﺪون دﺳﺘﮕﺎه اداري و ﺑﺪون ﭘﻮل ﭼﮕﻮﻧﻪ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺴﺘﻨﺪ »اﻳﻦ‬ ‫ﻛﺸﺘﻲ را ﻫﺪاﻳﺖ ﻛﻨﻨﺪ«؟‬ ‫در ‪ ،1831‬ﭘﺮوﻟﺘﺮﻫﺎ‪ ،‬ﻣﺴﻠﻂ ﺑﺮ ﻟﻴﻮن‪ ،‬در ﺗﻼش ﺑﺮاي ﺧﻮدـﺣﻜﻮﻣﺘﻲ ﺷﻜﺴﺖ ﺧﻮرده ﺑﻮدﻧﺪ؛ و ﺣﺎﻻ ﻣﺸﻜﻼت ﭘﺮوﻟﺘﺮﻫﺎي‬ ‫ﭘﺎرﻳﺲ در ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﺑﺎ آن ﭼﻘﺪر ﺑﻴﺶﺗﺮ ﺑﻮد! ﺗﺎ اﻳﻦ زﻣﺎن‪ ،‬ﻫﺮﻗﺪرت ﺟﺪﻳﺪي ﻣﺎﺷﻴﻦ اداري را آﻣﺎده ﺑﻪﻛﺎر و ﻣﻬﻴﺎيِ ﭘﺬﻳﺮش‬ ‫ﻓﺎﺗﺤﻴﻦ ﻳﺎﻓﺘﻪ ﺑﻮد‪ .‬در ‪ 20‬ﻣﺎرس ﻛﻤﻴﺘﻪي ﻣﺮﻛﺰي آن را ﺗﻜﻪﺗﻜﻪ ﻳﺎﻓﺖ‪ .‬ﺑﺎ ﻋﻼﻣﺖ ورﺳﺎي‪ ،‬اﻛﺜﺮﻳﺖ ﻛﺎرﻣﻨﺪان ﭘﺴﺖﻫﺎي‬ ‫ﺧﻮد را ﺗﺮك ﻛﺮده ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﻣﺎﻟﻴﺎتﻫﺎ‪ ،‬ﻧﻈﺎﻓﺖ ﺧﻴﺎﺑﺎنﻫﺎ‪ ،‬روﺷﻨﺎﺋﻲ‪ ،‬ﺑﺎزارﻫﺎ‪ ،‬اﻣﻮر ﺧﻴﺮﻳﻪ‪ ،‬ﺗﻠﮕﺮاف‪ ،‬ﻛﻠﻴﻪ اﻣﻮر ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪﺧﻮرد و‬ ‫ﺧﻮراك و ﻫﻢﭼﻨﻴﻦ ﺗﺨﻠﻴﻪي ﻓﻀﻮﻻت ﻳﻚ ﺷﻬﺮ ﻳﻚ ﻣﻴﻠﻴﻮنوﺷﺸﺼﺪ ﻫﺰار ﻧﻔﺮي ـﺧﻼﺻﻪ ﻫﻤﻪﭼﻴﺰـ ﻣﻲﺑﺎﻳﺴﺖ ﻓﻲاﻟﺒﺪاﻫﻪ‬ ‫و ﺑﺪون ﺗﺪارك ﻗﺒﻠﻲ ﺳﺎﻣﺎن ﻣﻲﮔﺮﻓﺖ‪ .‬ﺑﻌﻀﻲ از ﺷﻬﺮدارﻫﺎْ ﻣ‪‬ﻬﺮ‪ ،‬دﻓﺎﺗﺮِ ﺛﺒﺖ و ﺻﻨﺪوق ﺷﻬﺮداريِ ﺧﻮد را ﻫﻢ ﺑﺮده ﺑﻮدﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﺑﻬﺪاري ارﺗﺶ ‪ 6/000‬ﺑﻴﻤﺎر را ﺑﺪون ﻳﻚ ﻏﺎز ﭘﻮل در ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎنﻫﺎ و در آﻣﺒﻮﻻﻧﺲﻫﺎ ﺟﺎﮔﺬاﺷﺘﻪ ﺑﻮد]‪ .[95‬ﺗﻲﻳﺮ ﺣﺘﻲ ﺳﻌﻲ‬ ‫ﻛﺮد ﻛﻪ ﺳﺎزﻣﺎن ادارهي ﮔﻮرﺳﺘﺎنﻫﺎ را ﻫﻢ ﻣﺨﺘﻞ ﻛﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﺑﻴﭽﺎره اﻳﻦ ﻣﺮدك! ﻛﻪ ﻫﺮﮔﺰ از ﭘﺎرﻳﺲ ﻣﺎ‪ ،‬از ﻗﺪرت زوالﻧﺎﭘﺬﻳﺮ او و ﻗﺪرت اﻧﻄﺒﺎق ﺷﮕﻔﺖاﻧﮕﻴﺰش ﭼﻴﺰي ﻧﻔﻬﻤﻴﺪه‬ ‫ﺑﻮد‪ .‬ﻛﻤﻴﺘﻪي ﻣﺮﻛﺰي از ﻫﻤﻪﺳﻮ ﻣﻮرد ﺣﻤﺎﻳﺖ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬ﻛﻤﻴﺘﻪي ﻧﻮاﺣﻲ ﺑﺮاي ﺷﻬﺮداريﻫﺎ ﭘﺮﺳﻨﻞ ﻓﺮاﻫﻢ ﻛﺮد‪ .‬ﺑﻌﻀﻲ از‬ ‫اﻓﺮاد ﻣﺘﻌﻠﻖ ﺑﻪﺑﺨﺶ ﭘﺎﺋﻴﻨﻲ ﻃﺒﻘﻪي ﻣﺘﻮﺳﻂ ﺗﺠﺮﺑﻪي ﺧﻮد را در اﺧﺘﻴﺎر ﮔﺬاﺷﺘﻨﺪ و ﻣﻬﻢﺗﺮﻳﻦ ﺧﺪﻣﺎت ﺗﻮﺳﻂ ﻣﺮدﻣﻲ ﺑﺎ‬ ‫داﻧﺶ و ﺗﻮان ﻣﻌﻤﻮﻟﻲ روﺑﻪراه ﺷﺪ‪ ،‬ﻛﻪ ﺧﻴﻠﻲ زود ﺑﺮﺗﺮي ﺧﻮد را ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪﺧﺪﻣﺎت ﻣﺘﺪاول ﻧﺸﺎن داد‪ .‬ﻛﺎرﻛﻨﺎﻧﻲ ﻛﻪ در‬ ‫ﭘﺴﺖﻫﺎي ﺧﻮد ﺑﺎﻗﻲ ﻣﺎﻧﺪه ﺑﻮدﻧﺪ ﺗﺎ ﭘﻮلﻫﺎ را ﺗﺤﻮﻳﻞ ورﺳﺎي ﺑﺪﻫﻨﺪ‪ ،‬ﻟﻮ رﻓﺘﻨﺪ و ﻧﺎﮔﺰﻳﺮ ﺑﻪﻓﺮار ﺷﺪﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﻛﻤﻴﺘﻪي ﻣﺮﻛﺰي ﺑﺮﻳﻚ ﻣﺸﻜﻞ ﭘﺮﻣﺨﺎﻃﺮهﺗﺮ ﻫﻢ ﻏﻠﺒﻪ ﻛﺮد‪ .‬ﺳﻴﺼﺪ ﻫﺰار ﻧﻔﺮ ﺑﻲﻛﺎر و ﺑﻲﻫﺮﮔﻮﻧﻪ ﻣﺤﻞِ درآﻣﺪ در اﻧﺘﻈﺎر‬ ‫درﻳﺎﻓﺖ ﻣﺴﺘﻤﺮي ﺳﻲ ﺳﻮﺋﻲاي ﺑﻮدﻧﺪ ﻛﻪ در ﻫﻔﺖ ﻣﺎه ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺑﺎ آن اﻣﺮار ﻣﻌﺎش ﻛﺮده ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬در ‪ 19‬ﻣﺎرس‪ ،‬وارﻟﻦ و ژورد‪،‬‬

‫‪81‬‬

‫ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎن اﻋﺰاﻣﻲ ﺑﻪادارهي ﻣﺎﻟﻴﻪ‪ ،‬اﻳﻦ وزارتﺧﺎﻧﻪ را دراﺧﺘﻴﺎر ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ‪ .‬ﺑﺮﻃﺒﻖ ﺻﻮرتﺣﺴﺎبﻫﺎﺋﻲ ﻛﻪ ﺑﻪآنﻫﺎ ﺗﺤﻮﻳﻞ داده‬ ‫ﺷﺪ‪ ،‬در ﮔﺎوﺻﻨﺪوقﻫﺎ ﭼﻬﺎر ﻣﻴﻠﻴﻮنوﺷﺸﺼﺪ ﻫﺰار ﻓﺮاﻧﻚ ﭘﻮل ﻣﻮﺟﻮد ﺑﻮد؛ وﻟﻲ ﻛﻠﻴﺪﻫﺎ در ورﺳﺎي ﺑﻮد و ﺑﻪﻟﺤﺎظ ﺳﺎزﺷﻲ ﻛﻪ‬ ‫آن ﻫﻨﮕﺎم در ﺟﺮﻳﺎن ﺑﻮد‪ ،‬اﻳﻦ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎن ﺟﺮأت ﻧﻜﺮدﻧﺪ ﻗﻔﻞﻫﺎ را ﺑﺸﻜﻨﻨﺪ‪ .‬روز ﺑﻌﺪ آنﻫﺎ ﻧﺰد روﺗﺸﻴﻠﺪ رﻓﺘﻨﺪ ﺗﺎ از او ﺑﺨﻮاﻫﻨﺪ‬ ‫ﻛﻪ ﺑﺎﻧﻚ اﻋﺘﺒﺎري ﺑﺮاي آنﻫﺎ ﺑﺎز ﻛﻨﺪ و او ﻳﺎدداﺷﺘﻲ ﻓﺮﺳﺘﺎد ﻛﻪ ﭘﻮل ﺗﺄﻣﻴﻦ ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ‪ .‬ﻫﻤﺎن روز ﻛﻤﻴﺘﻪي ﻣﺮﻛﺰي ﻣﺴﺌﻠﻪ‬ ‫را ﺑﺎ ﻓﺸﺎر ﺑﻴﺶﺗﺮي ﻣﻄﺮح ﻛﺮد و ﺳﻪ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪه ﺑﻪﺑﺎﻧﻚ ﻓﺮﺳﺘﺎد ﺗﺎ ﭘﻮل را ﻣﻄﺎﻟﺒﻪ ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ﺑﻪآنﻫﺎ ﭘﺎﺳﺦ دادﻧﺪﻛﻪ ﻳﻚ ﻣﻴﻠﻴﻮن‬ ‫دراﺧﺘﻴﺎر وارﻟﻦ و ژورد ﻛﻪ در ﺳﺎﻋﺖ ﺷﺶ ﻋﺼﺮ ﺗﻮﺳﻂ آﻗﺎي روﻻن رﺋﻴﺲ ﺑﺎﻧﻚ ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪﻧﺪ‪ ،‬ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬او ﮔﻔﺖ‪» :‬ﻣﻦ‬ ‫ﻣﻨﺘﻈﺮ دﻳﺪار ﺷﻤﺎ ﺑﻮدم‪ .‬در ﺻﺒﺢ روز ﺑﻌﺪ از ﻳﻚ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﺣﻜﻮﻣﺖ‪ ،‬ﻫﻤﻴﺸﻪ ﺑﺎﻧﻚ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺮاي ﺗﺎزه واردان دﻧﺒﺎل ﭘﻮل ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬ ‫ﻗﻀﺎوت درﻣﻮرد اﻳﻦ ﺣﻮادث ﻛﺎر ﻣﻦ ﻧﻴﺴﺖ‪ ،‬ﺑﺎﻧﻚ ﻣﺮﻛﺰي ﻓﺮاﻧﺴﻪ ﻛﺎري ﺑﻪﻛﺎر ﺳﻴﺎﺳﺖ ﻧﺪارد‪ .‬ﺷﻤﺎ ﻳﻚ ﺣﻜﻮﻣﺖ دوﻓﺎﻛﺘﻮ‬ ‫ﻫﺴﺘﻴﺪ و ﺑﺎﻧﻚ ﺑﺮاي اﻣﺮوز ﻳﻚ ﻣﻴﻠﻴﻮن ﺑﻪﺷﻤﺎ ﻣﻲدﻫﺪ‪ .‬ﻓﻘﻂ اﻳﻦ ﻟﻄﻒ را ﺑﻜﻨﻴﺪ ﻛﻪ در رﺳﻴﺪ ﺧﻮد ﺗﺬﻛﺮ دﻫﻴﺪ ﻛﻪ اﻳﻦ ﻣﺒﻠﻎ‬ ‫ﺑﻪﺣﺴﺎب ﺷﻬﺮ ﭘﺎرﻳﺲ ﺗﻘﺎﺿﺎ ﺷﺪه اﺳﺖ«]‪ .[96‬ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎن اﻋﺰاﻣﻲ ﻳﻚ ﻣﻴﻠﻴﻮن اﺳﻜﻨﺎس ﺑﺎﻧﻚ را ﺑﺎ ﺧﻮد ﺑﺮدﻧﺪ‪ .‬ﻫﻤﻪي‬ ‫ﻛﺎرﻛﻨﺎن وزارت ﻣﺎﻟﻴﻪ از ﺻﺒﺢ ﻫﻤﺎن روز ﻧﺎﭘﺪﻳﺪ ﺷﺪه ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬وﻟﻲ ﺑﻪﻛﻤﻚ ﭼﻨﺪ دوﺳﺖ اﻳﻦ ﻣﺒﻠﻎ ﺳﺮﻳﻌﺎً ﺑﻴﻦ ﻣﺄﻣﻮرﻳﻦ‬ ‫ﭘﺮداﺧﺖ‪ ‬ﺗﻮزﻳﻊ ﺷﺪ‪ .‬در ﺳﺎﻋﺖ ده اﻳﻦ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎن ﻣﻲﺗﻮاﻧﺴﺘﻨﺪ ﺑﻪﻛﻤﻴﺘﻪي ﻣﺮﻛﺰي ﺑﮕﻮﻳﻨﺪ ﻛﻪ ﺣﻮاﻟﻪﻫﺎ در ﻫﻤﻪي ﻧﻮاﺣﻲ در‬ ‫ﺣﺎل ﺗﻮزﻳﻊ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﺑﺎﻧﻚ ﺑﺎ اﺣﺘﻴﺎط رﻓﺘﺎر ﻣﻲﻛﺮد‪ .‬ﻛﻤﻴﺘﻪي ﻣﺮﻛﺰي ﻣﺤﻜﻢ ﭘﺎرﻳﺲ را در دﺳﺖ داﺷﺖ‪ .‬ﺷﻬﺮدارﻫﺎ و ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎن ﻣﺠﻠﺲ‬ ‫ﻧﺘﻮاﻧﺴﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ ﺑﻴﺶ از ﺳﻴﺼﺪ ﻳﺎ ﭼﻬﺎرﺻﺪ ﻧﻔﺮ ﺟﻤﻊ ﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬ﻫﺮﭼﻨﺪﻛﻪ درﻳﺎدار ﺳ‪‬ﺴﻪ را ﻣﺄﻣﻮر ﺳﺎزﻣﺎندﻫﻲ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻛﺮده‬ ‫ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﻛﻤﻴﺘﻪ آنﭼﻨﺎن از ﻗﺪرت ﺧﻮد ﻣﻄﻤﺌﻦ ﺑﻮد ﻛﻪ دﺳﺘﻮر داد ﺑﺎرﻳﻜﺎدﻫﺎ را ﺑﺮﭼﻴﻨﻨﺪ‪ .‬ﻫﻤﻪ ﺑﻪﺳﻤﺖ ﻛﻤﻴﺘﻪ ﻣﻲآﻣﺪﻧﺪ‪ .‬ﻧﻔﺮات‬ ‫ﭘﺎدﮔﺎن و‪‬ﻧﺴ‪‬ﻦ ﺷﺨﺼﺎً ﺧﻮد و دژ را ﺗﺴﻠﻴﻢ ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﭘﻴﺮوزي ﻛﻤﻴﺘﻪ زﻳﺎدي ﻛﺎﻣﻞ ﺑﻮد؛ زﻳﺮا اﻳﻦ ﺧﻄﺮ را داﺷﺖ ﻛﻪ او را ﻣﺠﺒﻮر‬ ‫ﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﺮاي ﺗﺼﺮف دژﻫﺎي رﻫﺎ ﺷﺪه در ﺟﻨﻮب‪ ،‬ﻧﻴﺮوﻫﺎي ﺧﻮد را ﭘﺮاﻛﻨﺪه ﺳﺎزد‪ .‬ﻟﻮﻟﻴﻴِﻪ ﻛﻪ اﻳﻦ ﻣﺄﻣﻮرﻳﺖ ﺑﻪاو واﮔﺬار ﺷﺪه‬ ‫ﺑﻮد‪ ،‬در روزﻫﺎي ‪ 19‬و ‪ 20‬ﻣﺎرس‪ ،‬ﺗﺮﺗﻴﺐ اﺷﻐﺎل دژﻫﺎي اﻳﻮري‪ ،‬ﺑﻴﺴ‪‬ﺘﺮ‪ ،‬ﻣ‪‬ﻨﺮوژ‪ ،‬واﻧﻮ و اﻳﺴﻲ را داد‪ .‬آﺧﺮﻳﻦ دژي ﻛﻪ ﮔﺎرد‬ ‫ﻣﻠﻲ را ﺑﻪآنﺟﺎ ﻓﺮﺳﺘﺎد‪ ،‬ﻣ‪‬ﻦـواﻟﺮﻳﺎن ﺑﻮد ﻛﻪ ﻛﻠﻴﺪ ﭘﺎرﻳﺲ و‪ ،‬در آن ﻣﻘﻄﻊ‪ ،‬ﻫﻢﭼﻨﻴﻦ ﻛﻠﻴﺪ ورﺳﺎي ﺑﻪﺣﺴﺎب ﻣﻲآﻣﺪ‪.‬‬ ‫اﻳﻦ دژ ﻧﻔﻮذﻧﺎﭘﺬﻳﺮ ﺑﻪﻣﺪت ﺳﻲوﺷﺶ ﺳﺎﻋﺖ ﺧﺎﻟﻲ ﻣﺎﻧﺪه ﺑﻮد‪ .‬در ﺷﺎمﮔﺎه‪ 18 ‬ﻣﺎرس‪ ،‬ﭘﺲ از دﺳﺘﻮر ﺗﺨﻠﻴﻪ‪ ،‬اﻳﻦ دژ ﺑﺮاي‬ ‫دﻓﺎع ﺧﻮد ﺑﻴﺴﺖﺗﺎﺋﻲ ﺗﻔﻨﮓ و ﺗﻌﺪادي از اﻓﺮاد ﻧﻴﺮوي ﺷﻜﺎري واﻧﺴﻦ را داﺷﺖ ﻛﻪ ﺑﻪدﻟﻴﻞ ﺷﻮرش درآنﺟﺎ ﻣﺤﺒﻮس ﺑﻮدﻧﺪ‪.‬‬ ‫آنﻫﺎ ﻫﻤﺎن ﺷﺐ ﻗﻔﻞﻫﺎي دژ را ﺷﻜﺴﺘﻨﺪ و ﺑﻪﭘﺎرﻳﺲ ﺑﺮﮔﺸﺘﻨﺪ‪.‬‬ ‫وﻗﺘﻲ ﺧﺒﺮ ﺗﺨﻠﻴﻪ ﻣﻮنـواﻟﺮﻳﺎن ﺑﻪورﺳﺎي رﺳﻴﺪ‪ ،‬ژﻧﺮالﻫﺎ و ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎن از ﺗﻲﻳﺮ ﺧﻮاﺳﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﺗﺮﺗﻴﺐ اﺷﻐﺎل ﻣﺠﺪد آن را‬ ‫ﺑﺪﻫﺪ‪ .‬او اﻳﻦ ﺗﻘﺎﺿﺎ را ﺟﺪاً رد ﻛﺮد و اﻋﻼم ﻧﻤﻮد ﻛﻪ اﻳﻦ ﻗﻠﻌﻪ ارزش اﺳﺘﺮاﺗﮋﻳﻚ ﻧﺪارد‪ .‬در ﺗﻤﺎم روز ‪ 19‬ﻣﺎرس ﺗﻼش آنﻫﺎ‬ ‫ﻫﻨﻮز ﺑﻪﺟﺎﺋﻲ ﻧﺮﺳﻴﺪه ﺑﻮد‪ .‬ﺳﺮاﻧﺠﺎم‪ ،‬وﻳﻨﻮا‪ ،‬ﻛﻪ ﺑﻪﻧﻮﺑﻪي ﺧﻮد ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر اﻳﻦﻫﺎ ﻗﺮار داﺷﺖ‪ ،‬ﻣﻮﻓﻖ ﺷﺪ در ﺳﺎﻋﺖ ﻳﻚ ﺻﺒﺢ‬ ‫‪ 20‬ﻣﺎرس ﻓﺮﻣﺎﻧﻲ از ﺗﻲﻳﺮ اﺧﺬ ﻛﻨﺪ‪ .‬ﻳﻚ ﺳﺘﻮن ﻓﻮراً اﻋﺰام ﺷﺪ و در ﻫﻨﮕﺎم ﻇﻬﺮ ﻫﺰار ﺳﺮﺑﺎز دژ را اﺷﻐﺎل ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﻗﺒﻞ از‬ ‫ﺳﺎﻋﺖ ﻫﺸﺖ ﺷﺐ از ﻧﻔﺮات ﮔﺮدان ﺗ‪‬ﺮن ﺧﺒﺮي ﻧﺒﻮد‪ .‬ﺑﻌﺪ ﻫﻢ ﻓﺮﻣﺎﻧﺪهي دژ ﺑﻪراﺣﺘﻲ اﻓﺴﺮان آنﻫﺎ را از ﺳﺮ ﺑﺎزﻛﺮد‪ .‬ﻟﻮوﻟﻴﻴﻪ‬ ‫در ﮔﺰارﺷﻲ ﻛﻪ ﺑﺮاي ﻛﻤﻴﺘﻪي ﻣﺮﻛﺰي ﺗﻬﻴﻪ ﻛﺮد‪ ،‬ﮔﻔﺖ ﻛﻪ او ﻫﻤﻪي دژﻫﺎ را اﺷﻐﺎل ﻛﺮده اﺳﺖ؛ ﺣﺘﻲ ﻧﺎم ﮔﺮداﻧﻲ را ﻛﻪ‪،‬‬ ‫ﺑﻪﻗﻮل او‪ ،‬در آن ﻫﻨﮕﺎم ﻣ‪‬ﻦـواﻟﺮﻳﺎن را در اﺷﻐﺎل داﺷﺖ‪ ،‬ذﻛﺮ ﻛﺮد‪.‬‬

‫‪82‬‬

‫ﻓﺼﻞ ﺷﺸﻢ‬ ‫ﺷﻬﺮدارﻫﺎ و ﻣﺠﻠﺲ ﻋﻠﻴﻪ ﭘﺎرﻳﺲ ﻫﻤﺪﺳﺖ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‬

‫»ﻓﻜﺮ اﻳﻦ ﻛﻪ ﺷﺎﻫﺪ ﻳﻚ ﻛﺸﺘﺎر ﺑﺎﺷﻢ ﻣﺮا ﻏﺮق ﻧﮕﺮاﻧﻲ ﻣﻲﻛﺮد«‪.‬‬

‫)ژول‬

‫ﻓﺎور‪ ،‬ﺗﺤﻘﻴﻖ درﻣﻮرد ‪ 4‬ﺳﭙﺘﺎﻣﺒﺮ(‪.‬‬

‫ﻣﻮﻗﻌﻴﺖ در روز ‪ 21‬ﻣﺎرس ﻛﺎﻣﻼً روﺷﻦ ﺑﻮد‪.‬‬ ‫ﻛﻤﻴﺘﻪي ﻣﺮﻛﺰي در ﭘﺎرﻳﺲ ﺑﻮد و ﻫﻤﺮاه آن ﻫﻤﻪي ﻛﺎرﮔﺮان و ﻫﻤﻪي اﻓﺮاد ﺑﺎ ﮔﺬﺷﺖ و روﺷﻦﺑﻴﻦ ﻃﺒﻘﻪي ﻣﺘﻮﺳﻂ‬ ‫ﭘﺎﺋﻴﻦ‪ .‬ﻛﻤﻴﺘﻪ ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬ﻣﺎ ﻓﻘﻂ ﻳﻚ ﻫﺪف دارﻳﻢ و آن ﻫﻢ اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻪﻫﺮﻛﺲ ﻛﻪ در اﻳﻦ ﻛﺎر ﺑﺎ ﻣﺎ ﻫﻤﻜﺎري ﻛﻨﺪ‪،‬‬ ‫ﺧﻮشآﻣﺪ ﻣﻲﮔﻮﺋﻴﻢ؛ وﻟﻲ ﺗﺎ اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت را ﻋﻤﻠﻲ ﻧﻜﻨﻴﻢ از ﺷﻬﺮداري ﻣﺮﻛﺰي ﺧﺎرج ﻧﻤﻲﺷﻮﻳﻢ«‪.‬‬ ‫در ورﺳﺎي ﻣﺠﻠﺲ ﺑﻮد و ﻫﻤﻪي ﺳﻠﻄﻨﺖﻃﻠﺒﺎن‪ ،‬ﻫﻤﻪي ﺑﻮرژوازي ﺑﺰرگ و ﻫﻤﻪي ﺑﺮدهدارﻫﺎ‪ .‬آنﻫﺎ ﻫﻮار ﺑﺮداﺷﺘﻪ‬ ‫ﺑﻮدﻧﺪ‪» :‬ﭘﺎرﻳﺲ ﺻﺮﻓﺎً ﻳﻚ ﻳﺎﻏﻲ و ﻛﻤﻴﺘﻪي ﻣﺮﻛﺰي دﺳﺘﻪاي از راﻫﺰﻧﺎن اﺳﺖ«‪.‬‬ ‫ﺑﻴﻦ ورﺳﺎي و ﭘﺎرﻳﺲ ﻫﻤﻪي ﺷﻬﺮدارﻫﺎ‪ ،‬ﺑﺴﻴﺎري از ﻣﻌﺎوﻧﻴﻦ و ﭼﻨﺪ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪهي رادﻳﻜﺎل ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬اﻳﻦﻫﺎ‬ ‫ﺑﻮرژواﻫﺎي ﻟﻴﺒﺮال را ﺷﺎﻣﻞ ﻣﻲﺷﺪﻧﺪ؛ ﻫﻤﺎن رﻣﻪي ﻣﻘﺪﺳﻲﻛﻪ ﻫﻤﻪي اﻧﻘﻼبﻫﺎ را ﺑﭙﺎ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ و ﺑﻪﻫﻤﻪي اﻣﭙﺮاﻃﻮريﻫﺎ ﻧﻴﺰ‬ ‫اﻣﻜﺎن ﻣﻲدﻫﻨﺪ ﺗﺎ ﺑﭙﺎ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬اﻳﻦﻫﺎ ﻛﻪ ﻣﻮرد ﺗﺤﻘﻴﺮ ﻣﺠﻠﺲ و ﺗﻤﺴﺨﺮ ﻣﺮدم ﻗﺮار داﺷﺘﻨﺪ ﺑﺮﺳﺮِ ﻛﻤﻴﺘﻪي ﻣﺮﻛﺰي ﻓﺮﻳﺎد‬ ‫ﻣﻲزدﻧﺪ‪» :‬ﻏﺎﺻﺐﻫﺎ«! و ﺑﻪﻣﺠﻠﺲ ﻫﻢ ﻋﺘﺎب ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ ﻛﻪ ‪» :‬ﺷﻤﺎ ﻫﻤﻪﭼﻴﺰ را ﺧﺮاب ﻣﻲﻛﻨﻴﺪ«‪.‬‬ ‫روز ‪ 21‬ﻣﺎرس ﻳﻚ روز ﺑﻪﻳﺎدﻣﺎﻧﺪﻧﻲ اﺳﺖ‪ ،‬زﻳﺮا در اﻳﻦ روز ﻫﻤﻪي اﻳﻦ ﺻﺪاﻫﺎ ﺧﻮد را ﺑﻪﮔﻮشﻫﺎ رﺳﺎﻧﺪﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﻛﻤﻴﺘﻪ ﻣﺮﻛﺰي‪» :‬ﭘﺎرﻳﺲ ﺑﻪﻫﻴﭻوﺟﻪ ﻗﺼﺪ ﺟﺪا ﺷﺪن از ﻓﺮاﻧﺴﻪ را ﻧﺪارد؛ از اﻳﻦ ﻫﻢ ﺑﺎﻻﺗﺮ‪ .‬او ﺑﻪﺧﺎﻃﺮ ﻓﺮاﻧﺴﻪ ﺑﺎ‬ ‫اﻣﭙﺮاﻃﻮري و ﺣﻜﻮﻣﺖ دﻓﺎع ﻣﻠﻲ ﺑﺎ ـﻫﻤﻪي ﺧﻴﺎﻧﺖﻫﺎ و ﻧﻮاﻗﺺﺷﺎنـ ﺗﺎﻛﺮده اﺳﺖ‪ ،‬ﻣﺴﻠﻤﺎً ﻧﻪ ﺑﺮاي آنﻛﻪ اﻣﺮوز او را رﻫﺎ‬ ‫ﻛﻨﺪ‪ ،‬ﺑﻠﻜﻪ ﺑﺮاي آنﻛﻪ ﻣﺜﻞ ﻳﻚ ﺧﻮاﻫﺮ ﺑﺰرگﺗﺮ ﺑﻪاو ﺑﮕﻮﻳﺪ‪ :‬ﺧﻮدت را ﺣﻔﻆ ﻛﻦ‪ ،‬ﻫﻤﺎنﻃﻮر ﻛﻪ ﻣﻦ ﻛﺮدهام‪ ،‬ﺑﺎ ﻇﻠﻢ ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ‬ ‫ﻛﻦ‪ ،‬ﻫﻤﺎنﻃﻮر ﻛﻪ ﻣﻦ ﻛﺮدهام«‪.‬‬ ‫و روزﻧﺎﻣﻪي رﺳﻤﻲ ﻛﻪ در اوﻟﻴﻦ ﻣﻘﺎﻟﻪ از ﺳﻠﺴﻠﻪ ﻣﻘﺎﻻﺗﻲ ﻛﻪ در آنﻫﺎ ﻣ‪‬ﺮو‪ ،‬ﻟُﻨﮕ‪‬ﻪ و ر‪‬ژار اﻧﻘﻼب ﻧﻮﻳﻦ را ﺗﻔﺴﻴﺮ‬ ‫ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ‪ ،‬ﻣﻲﻧﻮﺷﺖ‪:‬‬

‫‪83‬‬

‫»ﺑﺮاي آنﻫﺎ وﻗﺖ آن ﻓﺮارﺳﻴﺪه ﻛﻪ از ﻃﺮﻳﻖ در دﺳﺖ ﮔﺮﻓﺘﻦ زﻣﺎم اﻣﻮر ﻋﻤﻮﻣﻲ‪ ،‬ﻣﻮﻗﻌﻴﺖ را ﻧﺠﺎت دﻫﻨﺪ‪ .‬آنﻫﺎ ﻫﻨﻮز‬ ‫ﺣﻜﻮﻣﺖ را ﻛﺎﻣﻼً در دﺳﺖ ﻧﮕﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ ﻛﻪ ﺑﺎﻋﺠﻠﻪ ﻣﺮدم ﭘﺎرﻳﺲ را ﺑﻪﭘﺎي ﺻﻨﺪوقﻫﺎي رأي ﻓﺮاﺧﻮاﻧﺪﻧﺪ‪ .‬در ﺗﺎرﻳﺦ ﻫﻴﭻ‬ ‫ﻧﻤﻮﻧﻪاي از ﻳﻚ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻣﻮﻗﺖ وﺟﻮد ﻧﺪارد ﻛﻪ ﺗﺎ اﻳﻦ ﺣﺪ ﺷﺎﻳﻖ ﺑﻪﺧﻠﻊ ﺧﻮد از ﻣﺄﻣﻮرﻳﺘﻲ ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ ﺑﻪاو ﺳﭙﺮدهاﻧﺪ‪ .‬ﺑﺎ وﺟﻮد‬ ‫رﻓﺘﺎري ﭼﻨﻴﻦ ﺑﻲﻏﺮﺿﺎﻧﻪ‪ ،‬ﻣﻲﺗﻮان ﺳﺆال ﻛﺮد ﻛﻪ ﭼﮕﻮﻧﻪ ﻣﻄﺒﻮﻋﺎﺗﻲ آنﻗﺪر ﺑﻲاﻧﺼﺎف ﭘﻴﺪا ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ ﻛﻪ ﺑﺮﺳﺮ اﻳﻦ ﺷﻬﺮوﻧﺪان‬ ‫ﺑﺎراﻧﻲ از ﺗﻬﻤﺖ‪ ،‬ﺗﺤﻘﻴﺮ و ﺗﻮﻫﻴﻦ ﺑﻪﺑﺎرﻧﺪ‪ .‬آﻳﺎ ﻛﺎرﮔﺮان‪ ،‬ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﻫﻤﻪﭼﻴﺰ را ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ و از ﻫﻴﭻﭼﻴﺰ ﺑﺮﺧﻮردار ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ‪،‬‬ ‫ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺮاي ﻫﻤﻴﺸﻪ در ﻣﻌﺮض ﺗﻌﺪي ﺑﺎﺷﻨﺪ؟ آﻳﺎ ﺑﻮرژوازي ﻛﻪ رﻫﺎﺋﻲ ﺧﻮد را ﺑﻪاﻧﺠﺎم رﺳﺎﻧﺪه اﺳﺖ‪ ،‬ﻧﻤﻲﻓﻬﻤﺪ ﻛﻪ اﻛﻨﻮن زﻣﺎن‬ ‫رﻫﺎﺋﻲ ﭘﺮوﻟﺘﺎرﻳﺎ ﻓﺮارﺳﻴﺪه اﺳﺖ؟ ﭘﺲ ﭼﺮا ﻫﻢﭼﻨﺎن ﭘﺎﻓﺸﺎري ﻣﻲﻛﻨﺪ و ﺳﻬﻢ ﻣﺸﺮوع ﭘﺮوﻟﺘﺎرﻳﺎ را از وي درﻳﻎ ﻣﻲدارد«؟‬

‫اﻳﻦ ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﻣ‪‬ﻬﺮ ﺳﻮﺳﻴﺎﻟﻴﺴﺘﻲاي ﺑﻮد ﻛﻪ ﺑﺮﺟﻨﺒﺶ ﻣﻲﺧﻮرد‪ .‬اﻧﻘﻼبﻫﺎي ﭘﺎرﻳﺲ ﻫﺮﮔﺰ ﺻﺮﻓﺎً ﺳﻴﺎﺳﻲ ﻧﻤﺎﻧﺪهاﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﻧﺰدﻳﻚ ﺷﺪن ﺑﻴﮕﺎﻧﮕﺎن و ﻫﻢﭼﻨﻴﻦ روﺣﻴﻪ اﻳﺜﺎر ﻛﺎرﮔﺮان ـدر ‪ 4‬ﺳﭙﺘﺎﻣﺒﺮـ ﺑﻴﺎن ﻫﻤﻪي ﺧﻮاﺳﺖﻫﺎي اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ را ﺑﻪﺳﻜﻮت‬ ‫ﻛﺸﺎﻧﺪه ﺑﻮد‪.‬‬ ‫ﺑﺎ اﻧﻌﻘﺎد ﺻﻠﺢ و ﻗﺪرت ﮔﺮﻓﺘﻦ ﻛﺎرﮔﺮان‪ ،‬ﻃﺒﻴﻌﺘﺎً ﺻﺪاي آنﻫﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪﮔﻮشﻫﺎ ﻣﻲرﺳﻴﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﺷﻜﻮهي ﻛﻤﻴﺘﻪي ﻣﺮﻛﺰي‬ ‫ﭼﻘﺪر ﺑﻪﺟﺎ ﺑﻮد! ﭼﻪ ﻛﻴﻔﺮﺧﻮاﺳﺘﻲ ﻛﻪ ﭘﺮوﻟﺘﺎرﻳﺎي ﭘﺎرﻳﺲ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺴﺖ ﻋﻠﻴﻪ ارﺑﺎﺑﺎن ﺧﻮد ﺻﺎدر ﻛﻨﺪ! و آﻳﺎ در ‪ 18‬ﻣﺎرس ‪،1871‬‬ ‫ﻣﺮدم ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬ﺑﺎ اﻓﺰودن اﻳﻦ ‪ 20‬ﺳﺎل ﺑﻪﺳﺨﻨﺎنِ ﺳﻠﻒ ﺑﺰرگ ﺧﻮد در ‪ ،1848‬ﺑﮕﻮﻳﻨﺪ‪» :‬ﻣﺎ ﻫﺸﺘﺎد ﺳﺎل ﺑﺮدﺑﺎري را در‬ ‫ﺧﺪﻣﺖ ﻛﺸﻮرﻣﺎن ﻗﺮار داده ﺑﻮدﻳﻢ«؟‬ ‫ﻛﻤﻴﺘﻪي ﻣﺮﻛﺰي در ﻫﻤﺎن روز‪ ،‬ﺣﺮاج اﺷﻴﺎء‪ ‬ﮔﺮوﮔﺬاﺷﺘﻪ ﺷﺪه در ﮔﺮوﺧﺎﻧﻪﻫﺎ را ﻣﻌﻠﻖ ﻛﺮد‪ ،‬ﺳﺮرﺳﻴﺪ ﺑﺪﻫﻲﻫﺎي‬ ‫ﻋﻘﺐﻣﺎﻧﺪه را ﻳﻚ ﻣﺎه ﺗﻤﺪﻳﺪ ﻛﺮد و ﺻﺎﺣﺐﺧﺎﻧﻪﻫﺎ را ﺗﺎ اﺧﻄﺎر ﺑﻌﺪي از اﺧﺮاج ﻣﺴﺘﺄﺟﺮﻳﻦ ﺧﻮد ﻏﺪﻏﻦ ﻧﻤﻮد‪ .‬ﺑﺪﻳﻦﺗﺮﺗﻴﺐ‬ ‫ﻛﻤﻴﺘﻪي ﻣﺮﻛﺰي در ﺳﻪ ﺳﻄﺮ ﻋﺪاﻟﺖ را ﺑﺮﻗﺮار ﻛﺮد‪ ،‬ورﺳﺎي را زد و ﭘﺎرﻳﺲ را ﺑﺮد‪.‬‬ ‫از ﺳﻮي دﻳﮕﺮ‪ ،‬ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎن و ﺷﻬﺮدارﻫﺎ ﺑﻪﻣﺮدم ﮔﻔﺘﻨﺪ‪» :‬اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت ﻧﻪ‪ .‬ﻫﻤﻪﭼﻴﺰ در ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ ﺣﺎﻟﺖ اﺳﺖ‪ .‬ﻣﺎ ﺧﻮاﺳﺘﺎر ﺑﻘﺎي‬ ‫ﮔﺎرد ﻣﻠﻲ ﺑﻮدﻳﻢ‪ ،‬ﺑﻪاﻳﻦ ﺧﻮاﺳﺖ ﺧﻮاﻫﻴﻢ رﺳﻴﺪ‪ .‬ﻣﺎ ﺧﻮاﺳﺘﺎر اﻋﺎدهي آزادي ﺷﻬﺮداري ﭘﺎرﻳﺲ ﺑﻮدﻳﻢ‪ ،‬ﺑﻪاﻳﻦ ﺧﻮاﺳﺖ ﺧﻮاﻫﻴﻢ‬ ‫رﺳﻴﺪ‪ .‬درﺧﻮاﺳﺖﻫﺎي ﺷﻤﺎ در ﻣﺠﻠﺲ ﻣﻄﺮح ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﻣﺠﻠﺲ ﺑﻪاﺗﻔﺎق آرا آنﻫﺎ را ﺑﺮآورده ﻛﺮده اﺳﺖ و اﻳﻦ ﺧﻮد‬ ‫ﺗﻀﻤﻴﻨﻲ اﺳﺖ ﺑﺮاي اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت ﺷﻬﺮداري‪ .‬در اﻧﺘﻈﺎر اﻳﻦ ﺗﻨﻬﺎ اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ‪ ،‬ﻣﺎ اﻋﻼم ﻣﻲﻛﻨﻴﻢ ﻛﻪ از ﺷﺮﻛﺖ در اﻧﺘﺨﺎﺑﺎﺗﻲ‬ ‫ﻛﻪ ﻗﺮار اﺳﺖ ﻓﺮدا اﻧﺠﺎم ﺷﻮد‪ ،‬ﺧﻮدداري ﻣﻲﻛﻨﻴﻢ و ﺑﻪﻏﻴﺮﻗﺎﻧﻮﻧﻲ ﺑﻮدن آن اﻋﺘﺮاض ﻣﻲﻧﻤﺎﺋﻴﻢ«‪.‬‬ ‫ﻳﻚ ﭘﻴﺎم ﺑﺎ ﺳﻪ دروغ! ﻣﺠﻠﺲ ﻳﻚ ﻛﻠﻤﻪ از ﮔﺎرد ﻣﻠﻲ ﺣﺮف ﻧﺰده ﺑﻮد‪ ،‬ﻗﻮﻟﻲ در ﻣﻮرد آزادي ﺷﻬﺮداري ﻧﺪاده ﺑﻮد و‬ ‫ﺑﺴﻴﺎري از اﻣﻀﺎﻫﺎ ﻧﻴﺰ ﻣﻮﻫﻮم ﺑﻮد‪.‬‬ ‫ﺑﻪدﻧﺒﺎل آنﻫﺎ‪ ،‬ﻣﻄﺒﻮﻋﺎت ﺑﻮرژواﺋﻲ دﺳﺖ ﺑﻪﻛﺎر ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬از روز ‪ 19‬ﻣﺎرس ﻣﻄﺒﻮﻋﺎت ﻓﻴﮕﺎرﻳﺴﺖ ﻛﻪ ﺗﻮﺳﻂ ﭘﻠﻴﺲ‪،‬‬ ‫ﻣﺤﺮاب و ﺣﻴﺎطﺧﻠﻮتﻫﺎ ﺣﻤﺎﻳﺖ ﻣﻲﺷﺪﻧﺪ و ﻧﻴﺰ ﻧﺸﺮﻳﺎت ﻟﻴﺒﺮال ﻛﻪ ﺗﺮوﺷﻮ از ﻃﺮﻳﻖ آنﻫﺎ ﺗﺴﻠﻴﻢ را ﺗﺪارك دﻳﺪه ﺑﻮد‪ ،‬از‬ ‫ﻟﺠﻦﭘﺮاﻛﻨﻲ ﺑﻪﮔﺮدانﻫﺎي ﻓﺪرال دﺳﺖ ﻧﻤﻲﻛﺸﻴﺪﻧﺪ‪ .‬آنﻫﺎ از ﺻﻨﺪوقﻫﺎي دوﻟﺖ و اﻣﻮال ﺧﺼﻮﺻﻲ ﻛﻪ ﻏﺎرت ﺷﺪه ﺑﻮدﻧﺪ‪،‬‬ ‫از ﺳﻴﻞ ﻃﻼي ﭘﺮوﺳﻲﻫﺎ ﻛﻪ ﺑﻪﺳﻤﺖ ﻣﺤﻼت ﻣﺮدﻣﻲ ﺟﺎري ﺑﻮد‪ ،‬و ﻣﺪارﻛﻲ ﻋﻠﻴﻪ اﻋﻀﺎي ﻛﻤﻴﺘﻪي ﻣﺮﻛﺰي‪ ،‬ﻛﻪ ﺗﻮﺳﻂ‬ ‫آنﻫﺎ ﻧﺎﺑﻮد ﺷﺪه ﺑﻮد‪ ،‬ﺻﺤﺒﺖ ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬روزﻧﺎﻣﻪﻫﺎي ﺟﻤﻬﻮريﺧﻮاه ﻫﻢ در ﺟﻨﺒﺶ‪ ،‬ﭘﻮل ﻛﺸﻒ ﻛﺮدﻧﺪ؛ وﻟﻲ ﭘﻮل‬ ‫ﺑﻨﺎﭘﺎرﺗﻴﺴﺘﻲ‪ .‬و ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ آنﻫﺎ ﺑﺎ ﺳﺎدهﻟﻮﺣﻲ ﮔﻤﺎن ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ ﻛﻪ ﺟﻤﻬﻮري ﻣﺘﻌﻠﻖ ﺑﻪارﺑﺎﺑﺎن آنﻫﺎﺳﺖ‪ ،‬و ﻋﻠﻴﻪ ﺑﻪﻗﺪرت رﺳﻴﺪن‬ ‫ﭘﺮوﻟﺘﺎرﻳﺎ داد ﺳﺨﻦ ﻣﻲدادﻧﺪ‪» :‬اﻳﻦ آدمﻫﺎ آﺑﺮوي ﻣﺎ را ﻣﻲﺑ‪‬ﺮﻧﺪ«‪ .‬آنﻫﺎ ﻛﻪ ﺗﻮﺳﻂ ﺷﻬﺮدارﻫﺎ و ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎن ﺗﺸﺠﻴﻊ ﺷﺪه ﺑﻮدﻧﺪ‪،‬‬ ‫ﻫﻤﮕﻲ ﺑﺎ ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ ﺗﻮاﻓﻖ ﻛﺮدﻧﺪ ﻛﻪ ﻃﻐﻴﺎن ﻛﻨﻨﺪ؛ و دﺳﺘﻪﺟﻤﻌﻲ در روز ‪ 21‬ﻣﺎرس‪ ،‬در ﻳﻚ اﻋﻼﻣﻴﻪ از اﻧﺘﺨﺎبﻛﻨﻨﺪﮔﺎن‬ ‫ﺧﻮاﺳﺘﻨﺪ ﻛﻪ دﻋﻮت‪ ‬ﻏﻴﺮﻗﺎﻧﻮﻧﻲِ ﺷﻬﺮداري ﻣﺮﻛﺰي را ﻛﺎنﻟﻢﻳﻜﻦ ﺑﺪاﻧﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﻏﻴﺮﻗﺎﻧﻮﻧﻲ ﺑﻮدن! اﻳﻦ ﻣﺴﺌﻠﻪ ﺗﻮﺳﻂ ﭼﻪﻛﺴﺎﻧﻲ ﻣﻄﺮح ﻣﻲﺷﺪ؟ ﺗﻮﺳﻂ ﻟ‪‬ﮋﻳﺘﻴﻤﻴﺴﺖﻫﺎ ﻛﻪ ﺧﻮد دوﺑﺎر ﺑﻪزور ﺳﺮﻧﻴﺰهي‬ ‫اﺟﺎﻧﺐ ﺑﻪﻣﺎ ﺗﺤﻤﻴﻞ ﺷﺪﻧﺪ‪ ،‬ﺗﻮﺳﻂ اورﻟﺌﺎﻧﻴﺴﺖﻫﺎ ﻛﻪ از ﻃﺮﻳﻖ ﺑﺎرﻳﻜﺎدﻫﺎ ﺑﻪﻗﺪرت رﺳﻴﺪﻧﺪ‪ ،‬ﺗﻮﺳﻂ راﻫﺰﻧﺎن دﺳﺎﻣﺒﺮ‪ ،‬ﺣﺘﻲ‬ ‫ﺗﻮﺳﻂ ﺗﺒﻌﻴﺪيﻫﺎﺋﻲﻛﻪ ﺑﻪﺑﺮﻛﺖ ﻗﻴﺎم ﺑﻪوﻃﻦ ﺑﺮﮔﺸﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﻋﺠﺐ! درﺟﺎﺋﻲﻛﻪ ﺑﻮرژواﻫﺎ ﺧﻮد ﻫﻤﻪي ﻗﺎﻧﻮنﻫﺎ را وﺿﻊ‬

‫‪84‬‬

‫ﻣﻲﻧﻤﺎﻳﻨﺪ و ﻫﻤﻮاره ﻏﻴﺮﻗﺎﻧﻮﻧﻲ ﻋﻤﻞ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ؛ ﻛﺎرﮔﺮان ﻛﻪ ﻫﻤﻪي ﻗﻮاﻧﻴﻦ ﻋﻠﻴﻪ آنﻫﺎ وﺿﻊ ﺷﺪهاﺳﺖ‪ ،‬ﭼﻪ رﻓﺘﺎري ﺑﺎﻳﺪ‬ ‫داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ؟‬ ‫ﺣﻤﻠﻪﻫﺎي ﺷﻬﺮدارﻫﺎ‪ ،‬ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎن ﻣﺠﻠﺲ و ﻣﻄﺒﻮﻋﺎت‪ ،‬ﭘﻬﻠﻮان ﭘﻨﺒﻪﻫﺎي ارﺗﺠﺎع را ﺗﺸﺠﻴﻊ ﻛﺮد‪ .‬دو روز ﺗﻤﺎم اﻳﻦ ﺟﻤﻊ‬ ‫اراذل ﻓﺮاريﻛﻪ در اﻳﺎم ﻣﺤﺎﺻﺮه ﻛﺎﻓﻪﻫﺎي ﺑﺮوﻛﺴﻞ و ﺗﺮاسﻫﺎي ﻟﻨﺪن را اﻧﺒﺎﺷﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬در ﺑﻮﻟﻮارﻫﺎي ﺷﻴﻚ ﺑﻪﺟﺴﺖوﺧﻴﺰ‬ ‫ﺑﺮﺧﺎﺳﺘﻨﺪ و ﺧﻮاﻫﺎن ﻧﻈﻢ و ﻛﺎر ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬روز ‪ 21‬ﻣﺎرس‪ ،‬درﺣﺪود ﺳﺎﻋﺖ ده‪ ،‬در ﻣﻴﺪان ﺑﻮرس‪ ،‬ﺣﺪود ﺻﺪ ﻧﻔﺮ از اﻳﻦ ﻛﺎرﮔﺮان‬ ‫ﻋﺠﻴﺐ ﮔﺮد ﺑﺎزار ﺑﻮرس دور زدﻧﺪ و ﺳﭙﺲ ﺑﺎ ﭘﺮﭼﻢﻫﺎي ﺑﺮاﻓﺮاﺷﺘﻪ و ﻓﺮﻳﺎد »زﻧﺪهﺑﺎد ﻣﺠﻠﺲ« در ﺧﻴﺎﺑﺎنﻫﺎ راه اﻓﺘﺎدﻧﺪ؛‬ ‫ﺑﻪﻣﻴﺪان واﻧﺪوم وارد ﺷﺪﻧﺪ و در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺳﺘﺎد ﻛﻞ ﻓﺮﻳﺎد زدﻧﺪ‪» :‬ﻣﺮگ ﺑﺮ ﻛﻤﻴﺘﻪ«! ﻓﺮﻣﺎﻧﺪهي اﻳﻦ ﻣﻴﺪان‪ ،‬ﺑﺮژره ﺑﻪآنﻫﺎ ﮔﻔﺖ‬ ‫ﻛﻪ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎنﺷﺎن را ﺑﻔﺮﺳﺘﻨﺪ‪ .‬آنﻫﺎ ﻓﺮﻳﺎد زدﻧﺪ‪» :‬ﻧﻪ‪ ،‬ﻧﻪ! ﻧﻤﺎﻳﻨﺪه ﻧﻪ‪ ،‬ﺷﻤﺎ آنﻫﺎ را ﻣﻲﻛﺸﻴﺪ«! ﻓﺪرالﻫﺎ ﻛﻪ ﺷﻜﻴﺒﺎﺋﻲﺷﺎن را‬ ‫از دﺳﺖ داده ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬اﻗﺪام ﺑﻪﭘﺎكﺳﺎزي ﻣﻴﺪان ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﺷﻴﻚﭘﻮﺷﺎن ﺷﻮرﺷﻲ ﺑﺎ ﻫﻢ ﺑﺮاي روز ﺑﻌﺪ ﻣﻘﺎﺑﻞ اُﭘﺮاﺧﺎﻧﻪي ﺟﺪﻳﺪ‬ ‫وﻋﺪه ﻛﺮدﻧﺪ‪.‬‬ ‫در ﻫﻤﻴﻦ ﺳﺎﻋﺖ ﻣﺠﻠﺲ ﺳﺮﮔﺮم ﻛﺎر ﺧﻮد ﺑﻮد‪ .‬ﭘﻴﺶﻧﻮﻳﺲ ﻳﻚ ﭘﻴﺎم ﺑﻪﻣﺮدم و ارﺗﺶ‪ ،‬ﺑﺎﻓﺘﻪاي از دروغ و دﺷﻨﺎم‬ ‫ﺑﻪﭘﺎرﻳﺲ‪ ،‬ﺗﺎزه ﻗﺮاﺋﺖ و ﻣﻴﻠﻲﻳﺮ ﻛﻪ ﺗﺬﻛﺮ داده ﺑﻮد ﻛﻪ در آن ﻋﺒﺎراﺗﻲ ﻧﺎﺷﺎﻳﺴﺘﻪ وﺟﻮد دارد‪ ،‬ﻫﻮ ﺷﺪه ﺑﻮد‪ .‬ﺗﻘﺎﺿﺎي »ﭼﭗ«‬ ‫داﺋﺮ ﺑﺮاﻳﻦﻛﻪ اﻳﻦ ﭘﻴﺎم ـﺣﺪاﻗﻞـ ﺑﺎ ﻋﺒﺎرت »زﻧﺪهﺑﺎد ﺟﻤﻬﻮري«! ﺧﺘﻢ ﺷﻮد‪ ،‬ﺑﺎ ﻣﺨﺎﻟﻔﺖ ﻋﺼﺒﻲ اﻛﺜﺮﻳﺖ ﺑﺰرﮔﻲ رد ﺷﺪ‪ .‬در‬ ‫ﭘﺎﺳﺦِ ﻣﺼﺮاﻧﻪي ﻟﻮﺋﻲ ﺑﻼن و ﮔﺮوه او ﻛﻪ از ﻣﺠﻠﺲ ﺧﻮاﺳﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ ﺗﺎ ﻓﻮراً ﻃﺮح آنﻫﺎ ﺑﺮاي ﻗﺎﻧﻮن ﺷﻬﺮداريﻫﺎ ﻣﻮرد ﺑﺮرﺳﻲ‬ ‫ﻗﺮار ﮔﻴﺮد و ﻳﻚ رأيﮔﻴﺮي را در ﻣﻘﺎﺑﻞ اﻧﺘﺨﺎﺑﺎﺗﻲ ﻛﻪ ﻛﻤﻴﺘﻪ ﺑﺮاي روز ﺑﻌﺪ اﻋﻼم ﻛﺮده‪ ،‬ﻗﺮار دﻫﺪ‪ ،‬ﺗﻲﻳﺮ ﮔﻔﺖ‪» :‬ﺑﻪ ﻣﺎ وﻗﺖ‬ ‫ﺑﺪﻫﻴﺪ ﺗﺎ ﻣﺴﺌﻠﻪ را ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻛﻨﻴﻢ«‪ .‬ﻛﻠﻤﺎﻧﺴﻮ ﺑﺎ ﺗﻌﺠﺐ ﻓﺮﻳﺎد زد‪» :‬وﻗﺖ! ﻣﺎ ﭼﻴﺰي ﻧﺪارﻳﻢ ﻛﻪ از دﺳﺖ ﺑﺪﻫﻴﻢ«‪ .‬ﺗﻲﻳﺮ ﺑﻪاﻳﻦ‬ ‫ﻣﻮﺟﻮدات ﺑﻲﺧﺎﺻﻴﺖ درﺳﻲ داد ﻛﻪ ﺷﺪﻳﺪاً ﻧﻴﺎزﻣﻨﺪ آن ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬او ﮔﻔﺖ‪» :‬اﻣﺘﻴﺎز دادن ﭼﻪ ﻓﺎﻳﺪهاي دارد؟ ﺷﻤﺎ در ﭘﺎرﻳﺲ ﭼﻪ‬ ‫وزﻧﻲ دارﻳﺪ؟ در ﺷﻬﺮداري ﻣﺮﻛﺰي ﭼﻪﻛﺴﻲ ﺑﻪﺣﺮف ﺷﻤﺎ ﮔﻮش ﻣﻲدﻫﺪ؟ آﻳﺎ ﻓﻜﺮ ﻣﻲﻛﻨﻴﺪ ﻛﻪ ﺗﺼﻮﻳﺐ ﻳﻚ ﻗﺎﻧﻮنْ ﺣﺰبِ‬ ‫آدمﻛُﺶﻫﺎ و ﺣﺰب راﻫﺰﻧﺎن را ﺧﻠﻊ ﺳﻼح ﺧﻮاﻫﺪ ﻛﺮد«؟ آنﮔﺎه ژول ﻓﺎور را ﻣﺄﻣﻮر ﻛﺮد ﺗﺎ ﺟﻬﺖ ﻣﺼﺮف ﺧﺎص ﺷﻬﺮﺳﺘﺎنﻫﺎ‬ ‫در اﻳﻦ ﻣﻮﺿﻮع درازﮔﻮﺋﻲ ﻛﻨﺪ‪ .‬در ﻋﺮض ﻳﻚ ﺳﺎﻋﺖ و ﻧﻴﻢ اﻳﻦ دﻧﺒﺎﻟﻪروي ﻛﻴﻨﻪﺗﻮز ﮔﺎده ]رﺋﻴﺲ ﻣﺠﻠﺲ‪ .‬م[‪ ،‬ﺑﺎ ﺗﻨﻴﺪن ﺗﺎرِ‬ ‫ﻋﺒﺎرات ادﻳﺒﺎﻧﻪي ﺧﻮد ﺑﻪﮔ‪‬ﺮد ﭘﺎرﻳﺲ‪ ،‬آن را ﺑﻪزﻫﺮ ﺧﻮد آﻟﻮد‪ .‬ﺑﺪون ﺗﺮدﻳﺪ او دوﺑﺎره ﺧﻮد را در ‪ 31‬اﻛﺘﺒﺮ ﻣﻲدﻳﺪ‪ ،‬زﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ‬ ‫ﻣﺮدم او را در اﺧﺘﻴﺎر ﺧﻮد داﺷﺘﻨﺪ و ﺑﺨﺸﻴﺪﻧﺪ‪ ،‬ﺧﺎﻃﺮهي دردﻧﺎﻛﻲ ﺑﺮاي روح ﻣﺘﻼﻃﻢ وي‪ .‬او ﺑﺎ ﻗﺮاﺋﺖ اﻋﻼﻣﻴﻪي ﻣﻄﺒﻮﻋﺎت‬ ‫ﺷﺮوع ﻛﺮد و ﮔﻔﺖ ﻛﻪ اﻳﻦ اﻋﻼﻣﻴﻪ »ﺷﺠﺎﻋﺎﻧﻪ زﻳﺮ ﺗﻴﻎ ﭼﺎﻗﻮي آدمﻛﺶﻫﺎ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ«‪ .‬از ﭘﺎرﻳﺲ ﺑﻪﻋﻨﻮان ﺷﻬﺮي‬ ‫ﺻﺤﺒﺖ ﻛﺮد ﻛﻪ دراﺧﺘﻴﺎر ﻣﺸﺘﻲ اﺷﺮار ﻗﺮار دارد »ﻛﻪ ﻣﻦ ﺣﺎﻻ ﻣﻲﻓﻬﻤﻢ ﭼﻪ ﻫﺪف ﺧﻮﻧﻴﻦ و ﻏﺎرتﮔﺮاﻧﻪاي را در وراي ﺣﻖ‬ ‫ﻣﺠﻠﺲ ﻧﻬﺎدهاﻧﺪ«‪ .‬آنﮔﺎه ﺑﺎ ﺧﻮشرﻗﺼﻲ ﺑﺮاي ﺳﻠﻄﻨﺖﻃﻠﺐﻫﺎ و ﻛﺎﺗﻮﻟﻴﻚﻫﺎ ﺑﺎﻧﮓ ﺑﺮداﺷﺖ‪» :‬آنﭼﻪ آنﻫﺎ ﻣﻲﺧﻮاﻫﻨﺪ‪،‬‬ ‫آنﭼﻪ آنﻫﺎ اﻧﺠﺎم دادهاﻧﺪ‪ ،‬ﺗﻼﺷﻲ اﺳﺖ در ﺟﻬﺖ آن دﻛﺘﺮﻳﻦ ﺷﻮﻣﻲﻛﻪ در ﻓﻠﺴﻔﻪ ﻣﻲﺗﻮان آن را اﻧﺪﻳﻮﻳﺪواﻟﻴﺴﻢ و‬ ‫ﻣﺎﺗﺮﻳﺎﻟﻴﺴﻢ ﻧﺎﻣﻴﺪ و در ﺳﻴﺎﺳﺖ ﺑﻪﻣﻌﻨﺎي ﻗﺮار دادن ﺟﻤﻬﻮري ﺑﺎﻻﺗﺮ از آراي ﻋﻤﻮﻣﻲ اﺳﺖ«‪ .‬ﺑﺎ ﺷﻨﻴﺪن اﻳﻦ اﺑﺎﻃﻴﻞ اﺑﻠﻬﺎﻧﻪ‬ ‫ﻏﺮﻳﻮ ﺗﺸﻮﻳﻖ از ﻣﺠﻠﺲ ﺑﺮﺧﺎﺳﺖ‪ .‬او اداﻣﻪ داد‪» :‬اﻳﻦ دﻛﺘﺮﻫﺎي ﺟﺪﻳﺪ دﻋﻮي ﺟﺪا ﻛﺮدن ﭘﺎرﻳﺲ از ﻓﺮاﻧﺴﻪ را دارﻧﺪ‪ .‬وﻟﻲ‬ ‫ﺑﮕﺬارﻳﺪ ﺷﻮرﺷﻴﺎن اﻳﻦ را ﺑﺪاﻧﻨﺪ ﻛﻪ اﮔﺮ ﻣﺎ ﭘﺎرﻳﺲ را ﺗﺮك ﻛﺮدﻳﻢ‪ ،‬ﺑﻪاﻳﻦ ﻗﺼﺪ ﺑﻮده اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺮﮔﺮدﻳﻢ ﺗﺎ ﻣﺼﻤﻤﺎﻧﻪ ﺑﺎ آنﻫﺎ‬ ‫ﻧﺒﺮد ﻛﻨﻴﻢ«‪) .‬آﻓﺮﻳﻦ! آﻓﺮﻳﻦ!( آنﮔﺎه ﺑﻪداﻣﻦ زدن ﺑﻪوﺣﺸﺖ آن دﻫﺎﺗﻲﻫﺎﺋﻲ ﭘﺮداﺧﺖ ﻛﻪ ﻫﺮآن ﻣﻨﺘﻈﺮ ﺑﻮدﻧﺪ ﺗﺎ ﮔﺮدانﻫﺎي‬ ‫ﻓﺪرال ﺑﺮ ﺳﺮﺷﺎن ﺑﺮﻳﺰﻧﺪ‪» :‬اﮔﺮ ﻳﻜﻲ از ﺷﻤﺎ ﺑﻪدﺳﺖ اﻳﻦ اﻓﺮاد ﺑﻴﻔﺘﺪ ﻛﻪ ﻗﺪرت ﻏﺎﺻﺒﺎﻧﻪ را ﺻﺮﻓﺎً ﺑﺮاي ﺧﺸﻮﻧﺖ‪ ،‬آدمﻛﺸﻲ و‬ ‫دزدي در دﺳﺖ دارﻧﺪ‪ ،‬ﺳﺮﻧﻮﺷﺖ ﺷﻤﺎ ﻧﻈﻴﺮ ﺳﺮﻧﻮﺷﺖ ﻗﺮﺑﺎﻧﻴﺎن ﺧﺸﻢ ﺣﻴﻮاﻧﻲ آنﻫﺎ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد«‪ .‬و ﺳﺮاﻧﺠﺎم‪ ،‬ﭘﺲ از آنﻛﻪ ﺑﺎ‬ ‫ﻣﻬﺎرﺗﻲ ﺳﺒﻮﻋﺎﻧﻪ ﻧﺎﺷﻲﮔﺮيﻫﺎي ﻣﻘﺎﻟﻪاي در روزﻧﺎﻣﻪي رﺳﻤﻲ را ﭘﻴﺮاﻣﻮن اﻋﺪام ژﻧﺮالﻫﺎ رﻓﻊ و رﺟﻮعِ ﻛﺮد‪ ،‬ﮔﻔﺖ‪» :‬دﻳﮕﺮ‬ ‫ﺟﺎي ﻣﻤﺎﺷﺎت ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬ﻣﻦ ﺳﻪ روز ﺗﻤﺎم در ﻣﻘﺎﺑﻞ اﺻﺮارﻫﺎي ﻃﺮف ﻓﺎﺗﺢ ﺑﺮاي ﺧﻠﻊ ﺳﻼح ﮔﺎرد ﻣﻠﻲ اﻳﺴﺘﺎدﮔﻲ ﻛﺮدم‪ .‬ﻣﻦ‬ ‫ﺑﻪﺧﺎﻃﺮ اﻳﻦ ﻛﺎر از ﺧﺪا و از اﻧﺴﺎنﻫﺎ ﭘﻮزش ﻣﻲﻃﻠﺒﻢ«‪ .‬ﻫﺮ دﺷﻨﺎم ﺗﺎزه و ﻫﺮ زﺧﻤﻲ ﻛﻪ ﺑﻪﺗﻦ ﭘﺎرﻳﺲ وارد ﻣﻲآﻣﺪ‪ ،‬از ﮔﻠﻮي‬

‫‪85‬‬

‫ﻣﺠﻠﺲ ﻫﻮراﻫﺎي ﺟﻨﻮنآﺳﺎ ﺑﻴﺮون ﻣﻲﻛﺸﻴﺪ‪ .‬درﻳﺎدار ﺳﺴﻪ ﭘﺎ ﺑﻪزﻣﻴﻦ ﻣﻲﻛﻮﻓﺖ و ﺑﺎ ﺻﺪاﻫﺎي ﺷﻴﻬﻪﻣﺎﻧﻨﺪي ﻛﻪ از ﺧﻮد در‬ ‫ﻣﻲآورد‪ ،‬ﺑﻌﻀﻲ از ﺟﻤﻼت ﺳﺨﻨﺮان را ﺗﺄﻳﻴﺪ ﻣﻲﻛﺮد‪ .‬ژول ﻓﺎور ﻛﻪ از اﻳﻦ ﺗﺸﻮﻳﻖﻫﺎي وﺣﺸﻴﺎﻧﻪ ﺑﻪوﺟﺪ آﻣﺪه ﺑﻮد‪ ،‬زﺧﻢ‬ ‫زﺑﺎنﻫﺎي ﺧﻮد را ﻣﻀﺎﻋﻒ ﻛﺮد‪ .‬از زﻣﺎن ژﻳﺮوﻧﺪﻫﺎ‪ ،‬از زﻣﺎن ﻟﻌﻦ اﻳﺴﻨﺎر ]ﻧﻤﺎﻳﻨﺪهي ژﻳﺮوﻧﺪ در ﻛﻨﻮاﻧﺴﻴﻮن‪ .‬م[‪ ،‬ﭘﺎرﻳﺲ در‬ ‫ﻣﻌﺮض ﭼﻨﻴﻦ ﻃﻌﻦ و ﻟﻌﻨﻲ ﻗﺮار ﻧﮕﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮد‪ .‬ﺣﺘﻲ ﻻﻧﮕﻠﻮ دﻳﮕﺮ ﻧﺘﻮاﻧﺴﺖ ﺗﺤﻤﻞ ﻛﻨﺪ و ﻓﺮﻳﺎد زد‪» :‬آي‪ ،‬اﻳﻦﻃﻮر ﺣﺮف زدن‬ ‫ﺣﺘﺎﻛﺎﻧﻪ اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﻲرﺣﻤﺎﻧﻪ اﺳﺖ«! و وﻗﺘﻲ ژول ﻓﺎور ﺳﺮﺳﺨﺖ و ﺑﻲاﻋﺘﻨﺎ و ﻓﻘﻂ اﻧﺪﻛﻲ ﻛﻒ ﺑﺮﻟﺐ در ﺧﺘﻢ ﺳﺨﻨﺎن ﺧﻮد‬ ‫ﮔﻔﺖ‪» :‬ﻓﺮاﻧﺴﻪ ﺧﻮد را ﺑﻪﺳﻄﺢ ﻣﻠﻌﻮﻧﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﭘﺎرﻳﺲ را ﻣﻨﻜﻮب ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬ﺗﻨﺰل ﻧﺨﻮاﻫﺪ داد«‪ ،‬ﺗﻤﺎم ﻣﺠﻠﺲ ﺑﺎ ﻏﺮﻳﻮي‬ ‫دﻳﻮاﻧﻪوار ﺑﻪﺗﺤﺴﻴﻦ ازﺟﺎ ﺑﺮﺧﺎﺳﺖ‪ .‬دﻫﺎﺗﻲﻫﺎ ﺟﻴﻎ زدﻧﺪ ﻛﻪ‪» :‬از ﺷﻬﺮﺳﺘﺎنﻫﺎ ﻛﻤﻚ ﺑﺨﻮاﻫﻴﻢ«‪ .‬و ﺳ‪‬ﺴﻪ اﻓﺰود‪» :‬ﺑﻠﻪ‪ ،‬از‬ ‫ﺷﻬﺮﺳﺘﺎنﻫﺎ ﻛﻤﻚ ﺑﺨﻮاﻫﻴﻢ و ﺑﻪﺳﻤﺖ ﭘﺎرﻳﺲ ﺣﺮﻛﺖ ﻛﻨﻴﻢ«‪ .‬ﺑﻪﻋﺒﺚ‪ ،‬ﻳﻜﻲ از ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎن ﺳﻦ از ﻣﺠﻠﺲ درﺧﻮاﺳﺖ ﻛﺮد‬ ‫ﻛﻪ ﻧﮕﺬارد دﺳﺖ ﺧﺎﻟﻲ ﺑﻪﭘﺎرﻳﺲ ﺑﺮﮔﺮدﻧﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﺑﻮرژوازي ﺑﺰرگ ﻛﻪ ﻫﻤﻴﻦ ﺗﺎزﮔﻲﻫﺎ ﺷﺮف‪ ،‬ﻣﺎل و ﺣﺘﻲ ﺳﺮزﻣﻴﻦ ﻓﺮاﻧﺴﻪ را‬ ‫ﺑﻪﭘﺮوﺳﻲﻫﺎ ﺗﺴﻠﻴﻢ ﻛﺮده ﺑﻮد‪ ،‬ﺗﻨﻬﺎ ﺑﺎ اﻧﺪﻳﺸﻪي ﻫﺮﮔﻮﻧﻪ ﮔﺬﺷﺘﻲ در ﺣﻖ ﭘﺎرﻳﺲ‪ ،‬از ﺧﺸﻢ ﺑﻪﺧﻮد ﻣﻲﻟﺮزﻳﺪ‪.‬‬ ‫ﭘﺲ از اﻳﻦ ﺻﺤﻨﻪي وﺣﺸﺘﻨﺎك‪ ،‬ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎن رادﻳﻜﺎل ﭘﺎرﻳﺲ ﻛﺎري ﺑﻬﺘﺮ از اﻳﻦ ﺑﺮاي اﻧﺠﺎم ﭘﻴﺪا ﻧﻜﺮدﻧﺪ ﻛﻪ ﭘﻴﺎم‬ ‫اﺷﻚآوري ﺻﺎدر ﻛﻨﻨﺪ و از ﭘﺎرﻳﺲ ﺑﺨﻮاﻫﻨﺪ ﺑﺮدﺑﺎر ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻛﻤﻴﺘﻪي ﻣﺮﻛﺰي ﻣﺠﺒﻮر ﺷﺪ اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت را ﺗﺎ ‪ 23‬ﻣﺎرس ﻋﻘﺐ‬ ‫ﺑﻴﻨﺪازد‪ ،‬زﻳﺮا ﺗﻌﺪادي از ﺷﻬﺮداريﻫﺎ در دﺳﺖ دﺷﻤﻦ ﺑﻮد؛ وﻟﻲ در ‪ 22‬ﻣﺎرس ﺑﻪروزﻧﺎﻣﻪﻫﺎ اﺧﻄﺎر داد ﻛﻪ ﺗﺤﺮﻳﻚ ﺑﻪﺷﻮرش‬ ‫ﺷﺪﻳﺪاً ﺳﺮﻛﻮب ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ‪.‬‬ ‫ﮔﺎوﺑﺎزان ارﺗﺠﺎع ﻛﻪ ﺑﺎ ﻧﻄﻖ ژول ﻓﺎور ﺟﺎن ﺗﺎزهاي ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬اﻳﻦ اﺧﻄﺎر را ﻻﻓﻲ ﺗﻮﺧﺎﻟﻲ اﻧﮕﺎﺷﺘﻨﺪ‪ .‬آنﻫﺎ در ﻇﻬﺮ‬ ‫‪ 22‬ﻣﺎرس در ﻣﻴﺪان اُﭘﺮاي ﺟﺪﻳﺪ ﺟﻤﻊ ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬در ﺳﺎﻋﺖ ﻳﻚ‪ ،‬ﺣﺪود ﻫﺰار ﻧﻔﺮآدم ﺧﻮشﭘﻮش‪ ،‬دﻻل ﺑﻮرس‪ ،‬روزﻧﺎﻣﻪﻧﮕﺎر و‬ ‫ﺑﺴﺘﮕﺎن ﻣﻌﺮوف اﻣﭙﺮاﻃﻮري در ﺧﻴﺎﺑﺎن ﻻﭘﻪ ﺑﺎ ﻓﺮﻳﺎد »زﻧﺪهﺑﺎد ﻧﻈﻢ«! ﺑﻪراه اﻓﺘﺎدﻧﺪ‪ .‬ﻧﻘﺸﻪي آنﻫﺎ اﻳﻦ ﺑﻮد ﻛﻪ ﺗﺤﺖ ﭘﻮﺷﺶ‬ ‫ﻳﻚ ﺗﻈﺎﻫﺮات آرام‪ ‬ﻣﻴﺪان واﻧﺪوم را ﺑﻪاﺷﻐﺎل درآورﻧﺪ و ﻓﺪرالﻫﺎ را از آن ﺑﻴﺮون ﻛﻨﻨﺪ؛ آنﮔﺎه‪ ،‬ﺑﺎ در اﺧﺘﻴﺎر داﺷﺘﻦ ﺷﻬﺮداري‬ ‫ﻧﺎﺣﻴﻪ ﻳﻚ‪ ،‬و ﻧﻴﻤﻲ از ﻧﺎﺣﻴﻪ دو‪ ،‬ﭘﺎرﻳﺲ را ﺑﻪدو ﻧﻴﻢ ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ و ﺷﻬﺮداري ﻣﺮﻛﺰي را ﻣﻮرد ﺗﻬﺪﻳﺪ ﻗﺮار ﻣﻲدادﻧﺪ‪ .‬درﻳﺎدار‬ ‫ﺳﺴﻪ دﻧﺒﺎل آنﻫﺎ ﺑﻮد‪.‬‬ ‫در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺧﻴﺎﺑﺎن ﻧﻮو ﺳ‪‬ﻨﺖاﮔﻮﺳﺘَﻦ‪ ،‬اﻳﻦ ﺗﻈﺎﻫﺮﻛﻨﻨﺪﮔﺎنِ آرام دو ﮔﺎرد ﻣﻠﻲ را ﻛﻪ از ﭘﺴﺖ ﺧﻮد ﺟﺪا اﻓﺘﺎده ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﺧﻠﻊ‬ ‫ﺳﻼح ﻛﺮدﻧﺪ و ﻣﻮرد آزار ﻗﺮار دادﻧﺪ‪ .‬ﺑﺎ دﻳﺪن اﻳﻦ وﺿﻊ‪ ،‬ﻓﺪرالﻫﺎي ﻣﻴﺪان واﻧﺪوم ﺗﻔﻨﮓﻫﺎي ﺧﻮد را ﺑﺮداﺷﺘﻨﺪ‪ ،‬ﺑﻪﺧﻂ ﺷﺪﻧﺪ‬ ‫و ﺑﻪﺳﻤﺖ ﺑﺎﻻي ﺧﻴﺎﺑﺎن ﻧﻮو د‪‬ﭘ‪‬ﺘﻲﺷﺎن ﺷﺘﺎﻓﺘﻨﺪ‪ .‬در اﻳﻦ ﻣﻴﺪان ﻓﻘﻂ دوﻳﺴﺖ ﻧﻔﺮ ﻣﺴﺘﻘﺮ ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬دو ﺗﻮﭘﻲ ﻛﻪ ﺑﻪﺳﻤﺖ ﺧﻴﺎﺑﺎن‬ ‫ﺻﻠﺢ ﻧﺼﺐ ﺷﺪه ﺑﻮد‪ ،‬ﮔﻠﻮﻟﻪ ﻧﺪاﺷﺖ‪ .‬ﻃﻮﻟﻲ ﻧﻜﺸﻴﺪ ﻛﻪ ﻣﺮﺗﺠﻌﻴﻦ ﺑﺎ ﻓﺮﻳﺎد »ﻣﺮگ ﺑﺮﻛﻤﻴﺘﻪ! ﻣﺮگ ﺑﺮ آدمﻛﺶﻫﺎ«! ﺑﺎ ﺧﻂ اول‬ ‫ﻣﻮاﺟﻪ ﺷﺪﻧﺪ‪ ،‬درﺣﺎﻟﻲﻛﻪ ﭘﺮﭼﻢ و دﺳﺘﻤﺎلﻫﺎي ﺧﻮد را ﺗﻜﺎن ﻣﻲدادﻧﺪ و ﺑﻌﻀﻲ از آنﻫﺎ دﺳﺖ دراز ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ ﻛﻪ ﺗﻔﻨﮓﻫﺎ را‬ ‫ﺑﮕﻴﺮﻧﺪ‪ .‬ﺑﺮژره و ﻣﺎﻟﮋورﻧﺎل‪ ،‬از اﻋﻀﺎي ﻛﻤﻴﺘﻪ در ﺧﻂ اول‪ ،‬ﺑﻪﺷﻮرﺷﻴﺎن اﺧﻄﺎر دادﻧﺪ ﻛﻪ ﻣﺘﻔﺮق ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﻓﺮﻳﺎدﻫﺎي ﺧﺸﻢآﻟﻮد‬ ‫»ﺗﺮﺳﻮﻫﺎ‪ ،‬راﻫﺰنﻫﺎ« ﺻﺪاي آنﻫﺎ را ﻣﺤﻮ ﻛﺮد و ﭼﻮبدﺳﺖﻫﺎ را ﺑﻪﺣﺎﻟﺖ ﺗﻬﺪﻳﺪ ﺑﺎﻻ ﺑﺮدﻧﺪ‪ .‬ﺑِﺮژِره ﺑﻪﻃﺒﺎلﻫﺎ ﻋﻼﻣﺖ داد‪.‬‬ ‫ده ﺑﺎري اﻳﻦ اﺧﻄﺎر ﺗﻜﺮار ﺷﺪ‪ .‬ﺑﺮاي ﭼﻨﺪ دﻗﻴﻘﻪ ﻓﻘﻂ ﺻﺪاي ﻃﺒﻞ و ﻓﺮﻳﺎدﻫﺎي وﺣﺸﻴﺎﻧﻪ ﺷﻨﻴﺪه ﻣﻲﺷﺪ‪ .‬ردﻳﻒﻫﺎي ﻋﻘﺐ‬ ‫ﺗﻈﺎﻫﺮﻛﻨﻨﺪﮔﺎن ردﻳﻒﻫﺎي ﺟﻠﻮي را ﺑﻪﭘﻴﺶ ﻫﻞ ﻣﻲدادﻧﺪ و ﺳﻌﻲ ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ در ﺻﻒ ﻓﺪرالﻫﺎ ﺷﻜﺎف اﻳﺠﺎد ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ﺳﺮاﻧﺠﺎم‪،‬‬ ‫ﺷﻮرﺷﻴﺎن ﻧﻮﻣﻴﺪ از اﻳﻦﻛﻪ ﺻﺮﻓﺎً ﺑﺎ دﻟﻴﺮﻧﻤﺎﺋﻲ ﻣﻮﻓﻖ ﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬ﺗﭙﺎﻧﭽﻪﻫﺎي ﺧﻮد را آﺗﺶ ﻛﺮدﻧﺪ]‪[97‬؛ دو ﻧﻔﺮ از ﮔﺎرد ﻣﻠﻲ ﻛﺸﺘﻪ و‬ ‫ﻫﻔﺖ ﻧﻔﺮ ﻣﺠﺮوح ﺷﺪﻧﺪ]‪[98‬؛ ﻣﺎﻟﮋورﻧﻞ از ﻧﺎﺣﻴﻪي ران ﻣﻮرد اﺻﺎﺑﺖ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺖ‪.‬‬ ‫ﻣﻲﺗﻮان ﮔﻔﺖ ﻛﻪ ﺗﻔﻨﮓﻫﺎي ﮔﺎردﻫﺎي ﻣﻠﻲ ﺧﻮد ﺑﻪﺧﻮد ﺷﻠﻴﻚ ﺷﺪ‪ .‬ﻳﻚ رﮔﺒﺎر و ﻓﺮﻳﺎدي ﺳﻬﻤﮕﻴﻦ و ﺑﻪدﻧﺒﺎل آن‬ ‫ﺳﻜﻮﺗﻲ ﻫﻮﻟﻨﺎكﺗﺮ‪ .‬در ﻋﺮض ﭼﻨﺪ ﺛﺎﻧﻴﻪ ﺧﻴﺎﺑﺎن ﭘﺮﺟﻤﻌﻴﺖ‪ ‬ﻻﭘﻪ ﺧﺎﻟﻲ ﺷﺪ‪ .‬در اﻳﻦ ﻣﻌﺒﺮ ﺧﻠﻮت‪ ،‬در ﻛﻨﺎر ﺗﭙﺎﻧﭽﻪﻫﺎ‪ ،‬ﺷﻤﺸﻴﺮﻫﺎ‬ ‫و ﻛﻼهﻫﺎﺋﻲ ﻛﻪ در ﻫﺮﺳﻮ ﭘﺮاﻛﻨﺪه ﺑﻮد‪ ،‬ﺣﺪوداً ده ﺟﺴﺪ ﺑﻪﭼﺸﻢ ﻣﻲﺧﻮرد‪ .‬ﻛﺎﻓﻲ ﺑﻮد ﻛﻪ ﻓﺪرالﻫﺎ ﺳﻴﻨﻪي دﺷﻤﻦ را ﻫﺪف‬ ‫ﻣﻲﮔﺮﻓﺘﻨﺪ ﺗﺎ دوﻳﺴﺖ ﻧﻔﺮ ﻛﺸﺘﻪ ﻣﻲﺷﺪﻧﺪ؛ زﻳﺮا در اﻳﻦ ﺗﻮدهي درﻫﻢ ﻓﺸﺮده ﻫﻴﭻ ﺗﻴﺮي ﺑﻪﺧﻄﺎ ﻧﻤﻲرﻓﺖ‪ .‬ﺷﻮرﺷﻴﺎن ﻳﻜﻲ از‬

‫‪86‬‬

‫ﺧﻮدﺷﺎن‪ ،‬وﻳﻜُﻨﺖ د‪‬ﻣ‪‬ﻠﻴﻨﺎ‪ ،‬را ﻛﺸﺘﻨﺪ‪ .‬او در ردﻳﻒﻫﺎي اول رو ﺑﻪﻣﻴﺪان و ﺑﺎ ﮔﻠﻮﻟﻪاي در ﭘﺸﺖ‪ ‬ﺑﻪزﻣﻴﻦ اﻓﺘﺎده ﺑﻮد‪ .‬روي‬ ‫ﺟﺴﺪش ﺧﻨﺠﺮي ﭘﻴﺪا ﺷﺪ ﻛﻪ از زﻧﺠﻴﺮ ﻛﻮﺗﺎﻫﻲ آوﻳﺰان ﺑﻮد‪ .‬ﻳﻚ ﮔﻠﻮﻟﻪي ﻛﺸﻨﺪه از ﭘﺸﺖ ﺳﺮ ﺑﻪﺑﻨﺎﭘﺎرﺗﻴﺴﺖ د‪‬ﭘﻦ‪ ،‬ﺳﺮدﺑﻴﺮ‬ ‫ﭘﺎري ژورﻧﺎل‪ ،‬ﻳﻜﻲ از ﭘ‪‬ﺴﺖﺗﺮﻳﻦ ﻓﺤﺎﺷﺎن ﺑﻪﺟﻨﺒﺶ‪ ،‬اﺻﺎﺑﺖ ﻛﺮد‪.‬‬ ‫ﻓﺮاريﻫﺎ در ﭘﺎرﻳﺲ ﻣﻲﮔﺸﺘﻨﺪ و ﻓﺮﻳﺎد ﻣﻲزدﻧﺪ‪» :‬ﻗﺘﻞ«! ﻣﻐﺎزهﻫﺎي ﺑﻮﻟﻮار ﺑﺴﺘﻪ ﺑﻮد و ﻣﻴﺪان ﺑﻮرس ﻣﻤﻠﻮ از از‬ ‫ﮔﺮوهﻫﺎي ﺑﺮآﺷﻔﺘﻪ از ﺧﺸﻢ‪ .‬در ﺳﺎﻋﺖ ﭼﻬﺎر ﻧﻔﺮاﺗﻲ از ﮔﺮوﻫﺎنﻫﺎي ﻣﺮﺗﺠﻊ ـ ﻣﺼﻤﻢ‪ ،‬ﺑﺎ ﻧﻈﻢ و ﺗﻔﻨﮓﻫﺎ ﺑﻪدوش ﭘﺪﻳﺪار‬ ‫ﺷﺪﻧﺪ و ﻣﺤﻠﻪي ﺑﻮرس را ﺑﻪاﺷﻐﺎل درآوردﻧﺪ‪.‬‬ ‫در ﺳﺎﻋﺖ ﺳﻪ ﺧﺒﺮ اﻳﻦ واﻗﻌﻪ ﺑﻪورﺳﺎي رﺳﻴﺪ‪ .‬ﻣﺠﻠﺲ ﺗﺎزه ﻗﺎﻧﻮن ﺷﻮراي ﺷﻬﺮداري ﻟﻮﺋﻲ ﺑﻼن را رد ﻛﺮده ﺑﻮد و ﭘﻲﻛﺎر‬ ‫ﻣﺸﻐﻮل ﺧﻮاﻧﺪن ﻣﺘﻦ ﻗﺎﻧﻮن دﻳﮕﺮي ﺑﻮد ﻛﻪ ﻫﺮﮔﻮﻧﻪ ارﻓﺎﻗﻲ ﺑﻪﭘﺎرﻳﺲ را ﻣﺮدود ﻣﻲداﻧﺴﺖ‪ ،‬ﻛﻪ ﺧﺒﺮ رﺳﻴﺪ‪ .‬ﻣﺠﻠﺲ ﭘﻴﺶ از‬ ‫وﻗﺖ ﺟﻠﺴﻪ را ﺗﻌﻄﻴﻞ ﻛﺮد‪ .‬وزرا ﺑﻬﺖزده ﺑﻪﻧﻈﺮ ﻣﻲرﺳﻴﺪﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﻫﺪف ﻫﻤﻪي ﻻفزﻧﻲﻫﺎي ﺷﺐ ﻗﺒﻞ آنﻫﺎ اﻳﻦ ﺑﻮد ﻛﻪ ﭘﺎرﻳﺲ را ﺑﺘﺮﺳﺎﻧﻨﺪ‪ ،‬ﻫﻮاداران ﻧﻈﻢ را دل ﺑﺪﻫﻨﺪ و ﻳﻚ ﺿﺮﺑﻪي‬ ‫ﻛﺎري وارد ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ﺣﺎدﺛﻪ رخ داده ﺑﻮد‪ ،‬اﻣﺎ ﻛﻤﻴﺘﻪي ﻣﺮﻛﺰي ﭘﻴﺮوز از ﻛﺎر درآﻣﺪ‪ .‬ﺑﺮاي ﻧﺨﺴﺘﻴﻦﺑﺎر‪ ،‬ﺗﻲﻳﺮ ﺑﻪاﻳﻦ ﻓﻜﺮ اﻓﺘﺎد ﻛﻪ‬ ‫اﻳﻦ ﻛﻤﻴﺘﻪ ﻛﻪ ﻗﺎدر اﺳﺖ ﻳﻚ ﺷﻮرش را ﺳﺮﻛﻮب ﻛﻨﺪ‪ ،‬در ﻧﻬﺎﻳﺖ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﻳﻚ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬ ‫اﺧﺒﺎر ﺷﺐ اﻃﻤﻴﻨﺎنﺑﺨﺶﺗﺮ ﺑﻮد‪ .‬ﻇﺎﻫﺮاً اﻳﻦ ﺗﻴﺮاﻧﺪازي ﻫﻮاداران ﻧﻈﻢ را ﺑﺮاﻧﮕﻴﺨﺘﻪ ﺑﻮد‪ .‬آنﻫﺎ در راه ﻣﻴﺪان ﺑﻮرس ﺑﻮدﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﺗﻌﺪاد ﺑﺴﻴﺎر زﻳﺎدي از اﻓﺴﺮاﻧﻲ ﻛﻪ ﺗﺎزه از آﻟﻤﺎن ﺑﺮﮔﺸﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻪﻛﻤﻚ آﻣﺪﻧﺪ‪ .‬ﮔﺮدانﻫﺎي ﻣﺮﺗﺠﻊ‪ ،‬ﻣﺤﻜﻢ در ﺷﻬﺮداري‬ ‫ﻧﻬﻢ ﻣﺴﺘﻘﺮ ﺷﺪﻧﺪ و ﺷﻬﺮداري ﺷﺸﻢ را ﻫﻢ دوﺑﺎره اﺷﻐﺎل ﻧﻤﻮدﻧﺪ؛ ﻓﺪرالﻫﺎ را از اﻳﺴﺘﮕﺎه ﺳﻦﻻزار ﺑﻴﺮون راﻧﺪﻧﺪ‪،‬‬ ‫وروديﻫﺎي ﻣﺤﻼت اﺷﻐﺎﻟﻲ را ﺗﺤﺖ ﻣﺮاﻗﺒﺖ ﻗﺮار دادﻧﺪ و ﻋﺎﺑﺮﻳﻦ را ﺑﻪزور ﺑﺎزداﺷﺖ ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﺷﻬﺮي در درون ﺷﻬﺮ‬ ‫ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺷﺪه ﺑﻮد‪ .‬ﺷﻬﺮدارﻫﺎ ﻣﺸﻐﻮل ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻳﻚ ﻛﻤﻴﺘﻪي داﺋﻤﻲ در ﺷﻬﺮداري ﻧﺎﺣﻴﻪ دوم ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﻣﻘﺎوﻣﺖ آنﻫﺎ ﺣﺎﻻ‬ ‫ارﺗﺶ ﻫﻢ داﺷﺖ‪.‬‬

‫‪87‬‬

‫ﻓﺼﻞ ﻫﻔﺘﻢ‬ ‫ﻛﻤﻴﺘﻪي ﻣﺮﻛﺰي ﺷﻬﺮدارﻫﺎ را وادار ﺑﻪﺗﺴﻠﻴﻢ ﻣﻲﻛﻨﺪ‬ ‫ﻛﻤﻴﺘﻪي ﻣﺮﻛﺰي از ﭘﺲ اﻳﻦ ﻣﻮﻗﻌﻴﺖ ﺑﺮﻣﻲآﻣﺪ‪ .‬ﺑﻴﺎﻧﻴﻪﻫﺎي آن‪ ،‬ﻣﻘﺎﻻت ﺳﻮﺳﻴﺎﻟﻴﺴﺘﻲاش در روزﻧﺎﻣﻪي رﺳﻤﻲ و‬ ‫ازﻃﺮف دﻳﮕﺮ ﮔﺴﺘﺎﺧﻲ ﺷﻬﺮدارﻫﺎ و ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎن ﻣﺠﻠﺲ ـﺳﺮاﻧﺠﺎمـ ﻫﻤﻪي ﮔﺮوهﻫﺎي اﻧﻘﻼﺑﻲ را ﮔﺮد اﻳﻦ ﻛﻤﻴﺘﻪ ﺟﻤﻊ ﻛﺮده‬ ‫ﺑﻮد‪ .‬ﻛﻤﻴﺘﻪ ﻫﻢﭼﻨﻴﻦ اﻓﺮادي را ﻛﻪ ﺑﻴﺶﺗﺮ ﺑﺮاي ﺗﻮدهﻫﺎ ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻪاﻋﻀﺎي ﺧﻮد اﺿﺎﻓﻪ ﻛﺮد]‪ .[99‬ﺑﻪدﺳﺘﻮر ﻛﻤﻴﺘﻪ‬ ‫ﻣﻴﺪان واﻧﺪوم ﺑﺎرﻳﻜﺎدﺑﻨﺪي ﺷﺪ؛ ﮔﺮدانﻫﺎي ﺷﻬﺮداري ﻣﺮﻛﺰي ﺗﻘﻮﻳﺖ ﺷﺪﻧﺪ؛ ﮔﺸﺖﻫﺎي ﻧﻴﺮوﻣﻨﺪي در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﭘﺴﺖﻫﺎي‬ ‫ﻣﺮﺗﺠﻌﻴﻦ در ﺑﻮﻟﻮارﻫﺎي وﻳﻮﻳﻴِﻦ و دروﺋُﻮ ﺑﺮﻗﺮار ﺷﺪ؛ و ﺑﻪﻫﻤﺖ اﻳﻦ ﻛﻤﻴﺘﻪ ﺷﺐ ﺑﻪآراﻣﻲ ﮔﺬﺷﺖ‪.‬‬ ‫ازآنﺟﺎﻛﻪ اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت ﺑﺮاي روز ﺑﻌﺪ ﻏﻴﺮﻣﻤﻜﻦ ﺷﺪه ﺑﻮد‪ ،‬ﻛﻤﻴﺘﻪ اﻋﻼم ﻛﺮد ﻛﻪ ﻓﻘﻂ در ‪ 26‬ﻣﺎرس ﻣﻲﺗﻮان آن را ﺑﺮﮔﺰار‬ ‫ﻛﺮد‪ ،‬و ﺑﻪﭘﺎرﻳﺲ ﮔﻔﺖ‪» :‬ارﺗﺠﺎع ﺑﻪﺗﺤﺮﻳﻚ ﺷﻬﺮدارﻫﺎ و ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎنِ ﺷﻤﺎ در ﻣﺠﻠﺲ ﺑﻪﻣﺎ اﻋﻼن ﺟﻨﮓ داده اﺳﺖ‪ .‬ﻣﺎ ﺑﺎﻳﺪ‬ ‫اﻳﻦ ﻣﺒﺎرزه را ﺑﭙﺬﻳﺮﻳﻢ و اﻳﻦ ﻣﻘﺎوﻣﺖ را درﻫﻢ ﺑﺸﻜﻨﻴﻢ«‪ .‬ﻛﻤﻴﺘﻪ اﻋﻼم ﻛﺮد ﻛﻪ ﻫﻤﻪي روزﻧﺎﻣﻪﻧﮕﺎراﻧﻲ ﻛﻪ ﺑﻪﻣﺮدم ﺗﻮﻫﻴﻦ‬ ‫ﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬اﺣﻀﺎر ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﺷﺪ‪ .‬از ﺑِﻠﻮﻳﻞ ﻳﻚ ﮔﺮدان ﻓﺮﺳﺘﺎد ﺗﺎ ﺷﻬﺮداري ﻧﺎﺣﻴﻪ ﺷﺶ را دوﺑﺎره اﺷﻐﺎل ﻛﻨﺪ و ﺷﻬﺮدارﻫﺎ و ﻣﻌﺎوﻧﻴﻦ‬ ‫ﻧﻮاﺣﻲ ﺳﻮم‪ ،‬دﻫﻢ‪ ،‬ﻳﺎزدﻫﻢ‪ ،‬دوازدﻫﻢ و ﻫﻴﺠﺪﻫﻢ را ﻋﻠﻲرﻏﻢ اﻋﺘﺮاضﻫﺎيﺷﺎن‪ ،‬ﺑﺎ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎن اﻋﺰاﻣﻲ ﺧﻮد ﺟﺎيﮔﺰﻳﻦ ﻧﻤﺎﻳﺪ‪.‬‬ ‫ﻛﻠﻤﺎﻧﺴﻮ ﻧﻮﺷﺖ ﻛﻪ او ﺑﻪزور ﺗﺴﻠﻴﻢ ﻣﻲﺷﻮد‪ ،‬وﻟﻲ ﺧﻮدش ﺑﻪزور ﺗﻮﺳﻞ ﻧﻤﻲﺟﻮﻳﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﺣﺮف ﺑﻪوﻳﮋه از اﻳﻦ ﻟﺤﺎظ ﺑﺰرﮔﻮاراﻧﻪ‬ ‫اﺳﺖ ﻛﻪ زور او ﻣﻨﺤﺼﺮ ﺑﻪﺧﻮد او و ﻣﻌﺎوناش ﺑﻮد‪ .‬ﻓﺪرالﻫﺎ در ﺑﺎﺗﻴﻨﻮﻳﻞ روي رﻳﻞﻫﺎ ﻣﺴﺘﻘﺮ ﺷﺪﻧﺪ‪ ،‬ﻗﻄﺎرﻫﺎ را ﻣﺘﻮﻗﻒ‬ ‫ﻛﺮدﻧﺪ و ﺑﻪاﻳﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ از اﺷﻐﺎل اﻳﺴﺘﮕﺎه ﺳ‪‬ﻦﻻزار ﺟﻠﻮﮔﻴﺮي ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﻛﻤﻴﺘﻪ ﭘﺲاز اﻳﻦ اﻗﺪاﻣﺎت‪ ،‬درآﺧﺮ ﻛﺎر ﻗﻮﻳﺎً ﻋﻠﻴﻪ ﺑﻮرس‬ ‫وارد ﻋﻤﻞ ﺷﺪ‪.‬‬ ‫ارﺗﺠﺎع ﺑﺮاي ﺗﺴﻠﻴﻢ ﻛﻤﻴﺘﻪ روي ﻗﺤﻄﻲ ﺣﺴﺎب ﻣﻲﻛﺮد‪ .‬ﻳﻚ ﻣﻴﻠﻴﻮنِ ﻓﺮاﻧﻚ دوﺷﻨﺒﻪ رﻓﺘﻪ ﺑﻮد و ﻗﻮل ﻳﻚ ﻣﻴﻠﻴﻮن‬ ‫دﻳﮕﺮ داده ﺷﺪه ﺑﻮد‪ .‬ﭘﻨﺞﺷﻨﺒﻪ ﺻﺒﺢ وارﻟﻦ و ژورد ﻛﻪ ﺑﺮاي آوردن ﻳﻚ ﻗﺴﻂ اﻳﻦ ﭘﻮل رﻓﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﻓﻘﻂ ﺗﻬﺪﻳﺪ درﻳﺎﻓﺖ‬ ‫ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬آنﻫﺎ ﺑﻪرﺋﻴﺲ ﺑﺎﻧﻚ ﻧﻮﺷﺘﻨﺪ‪» :‬ﮔﺮﺳﻨﮕﻲ دادن ﻣﺮدم‪ ،‬اﻳﻦ اﺳﺖ ﻫﺪف ﺣﺰﺑﻲﻛﻪ ﺧﻮدش را ﺷﺮاﻓﺘﻤﻨﺪ ﻣﻲﻧﺎﻣﺪ‪ .‬ﻗﺤﻄﻲ‬ ‫ﻛﺴﻲ را ﺧﻠﻊ ﺳﻼح ﻧﻤﻲﻛﻨﺪ‪ ،‬ﻓﻘﻂ ﺿﺎﻳﻌﺎت را داﻣﻦ ﻣﻲزﻧﺪ‪ .‬ﻣﺎ دﻋﻮﺗﻲ را ﻛﻪ ﺑﺮاي زورآزﻣﺎﺋﻲ از ﻣﺎ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ ،‬ﻣﻲﭘﺬﻳﺮﻳﻢ«‪.‬‬ ‫و ﻛﻤﻴﺘﻪ ﺑﺪون آنﻛﻪ اﻋﺘﻨﺎﺋﻲ ﺑﻪﻏﺪارهﺑﻨﺪان ﺑﻮرس ﻛﻨﺪ‪ ،‬دو ﮔﺮدان ﺑﻪﺑﺎﻧﻚ ﻓﺮﺳﺘﺎد ﻛﻪ ﻧﺎﭼﺎر ﺑﻪاﻃﺎﻋﺖ ﺷﺪﻧﺪ‪.‬‬ ‫درﻋﻴﻦﺣﺎل ﻛﻤﻴﺘﻪ ﺑﺮاي اﻃﻤﻴﻨﺎن دادن ﺑﻪﭘﺎرﻳﺲ ﻫﻴﭻﭼﻴﺰ را ﻧﺎدﻳﺪه ﻧﻤﻲﮔﺮﻓﺖ‪ .‬ﺗﻌﺪاد زﻳﺎدي اﻓﺮاد ﺑﻲﻛﺎره در ﺳﻄﺢ‬ ‫ﺷﻬﺮ وِل ﻣﻲﮔﺸﺘﻨﺪ‪ .‬ﻛﻤﻴﺘﻪ ﻣﺮاﻗﺒﺖ آنﻫﺎ را ﺑﻪﮔﺸﺘﻲﻫﺎي ﮔﺎرد ﻣﻠﻲ واﮔﺬار ﻛﺮد و در ﭘﻮﺳﺘﺮﻫﺎﺋﻲ ﻛﻪ روي درﻫﺎي ﺷﻬﺮداري‬

‫‪88‬‬

‫ﭼﺴﺒﺎﻧﺪ‪ ،‬ﻧﻮﺷﺖ‪» :‬ﻫﺮ ﻓﺮدي ﻛﻪ درﺣﺎل دزدي دﺳﺖﮔﻴﺮ ﺷﻮد‪ ،‬ﺗﻴﺮﺑﺎران ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ«‪ .‬ﭘﻠﻴﺲِ ﭘﻲﻛﺎر از ﺧﺎﺗﻤﻪ دادن ﺑﻪﻛﺎر‬ ‫ﻗﻤﺎرﺑﺎزاﻧﻲ ﻛﻪ از زﻣﺎن ﻣﺤﺎﺻﺮه ﻫﺮﺷﺐ ﺧﻴﺎﺑﺎنﻫﺎ را ﭘﺮ ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ‪ ،‬ﻋﺎﺟﺰ ﻣﺎﻧﺪه ﺑﻮد؛ ﺑﺮاي اﻳﻦ ﻛﺎر ﻳﻚ اﻋﻼﻣﻴﻪ ﻛﻤﻴﺘﻪ‬ ‫ﻛﻔﺎﻳﺖ ﻛﺮد‪ .‬ﻣﺘﺮﺳﻚ ﺑﺰرگ‪ ‬ﻣﺮﺗﺠﻌﻴﻦْ ﭘﺮوﺳﻲﻫﺎ ﺑﻮدﻧﺪ و ژول ﻓﺎور ﻗﻮل ﻣﺪاﺧﻠﻪي ﻗﺮﻳﺐاﻟﻮﻗﻮع آنﻫﺎ را داده ﺑﻮد‪ .‬ﻛﻤﻴﺘﻪ‬ ‫ﻧﺎﻣﻪﻫﺎﺋﻲ را ﻛﻪ در اﻳﻦ ﻣﻮرد ﺑﺎ ﻓﺮﻣﺎﻧﺪهي ﻛُﻤﭙﻴﻨﻲ ]ﺷﻬﺮي در ﺷﻤﺎل ﭘﺎرﻳﺲ ﻛﻪ ﺳﺘﺎد ارﺗﺶ ﭘﺮوس در آن ﻗﺮار داﺷﺖ‪ .‬م[‬ ‫ﻣﺒﺎدﻟﻪ ﻛﺮده ﺑﻮد‪ ،‬ﻣﻨﺘﺸﺮ ﻧﻤﻮد‪» :‬ﺳﺮﺑﺎزان آﻟﻤﺎن‪ ،‬ﻣﺎدام ﻛﻪ ﭘﺎرﻳﺲ ﻣﻮﺿﻌﻲ ﺧﺼﻤﺎﻧﻪ ﻧﮕﺮﻓﺘﻪ‪ ،‬دﺳﺖ ﺑﻪﻋﻤﻠﻲ ﻧﻤﻲزﻧﻨﺪ«‪.‬‬ ‫ﻛﻤﻴﺘﻪ ﺑﺎ ﻣﺘﺎﻧﺖ ﺑﺴﻴﺎر ﭘﺎﺳﺦ داده ﺑﻮد‪» :‬اﻧﻘﻼﺑﻲﻛﻪ در ﭘﺎرﻳﺲ ﺻﻮرت ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺎﺳﺎً ﺟﻨﺒﻪي ﺷﻬﺮي دارد«‪ .‬ﻣﺎ در ﻣﻘﺎﻣﻲ‬ ‫ﻧﻴﺴﺘﻴﻢ ﻛﻪ ﭘﻴﺮاﻣﻮن ﻣﺒﺎدي ﺻﻠﺢ ﻛﻪ ﺗﻮﺳﻂ ﻣﺠﻠﺲ ﺗﺼﻮﻳﺐ ﺷﺪه‪ ،‬ﺑﺤﺚ ﻛﻨﻴﻢ«‪ .‬ﻟﺬا‪ ،‬ﭘﺎرﻳﺲ از آن ﺟﺎﻧﺐ ﻧﮕﺮاﻧﻲ ﻧﺪاﺷﺖ‪.‬‬ ‫اﺧﻼل ﺗﻨﻬﺎ از ﺷﻬﺮدارﻫﺎ ﻧﺎﺷﻲ ﻣﻲﺷﺪ‪ .‬ﺑﺎ اﺟﺎزهي ﺗﻲﻳﺮ‪ ،‬آنﻫﺎ ﺳﻴﺴﻪ )ﻫﻤﺎن دﻳﻮاﻧﻪي ﺟﻠﺴﻪي روز ‪ 21‬ﻣﺎرس( را‬ ‫ﺑﻪرﻳﺎﺳﺖ ﮔﺎرد ﻣﻠﻲ اﻧﺘﺨﺎب ﻛﺮدﻧﺪ و ﻻﻧﮕﻠﻮا و ﺷﻮﺷﻪ را ﻫﻢ ﺑﻪدﺳﺖﻳﺎري او ﮔﻤﺎﺷﺘﻨﺪ و ﻫﺮﻛﺎريﻛﻪ از دﺳﺖﺷﺎن ﺑﺮﻣﻲآﻣﺪ‪،‬‬ ‫ﻛﺮدﻧﺪ ﺗﺎ ﮔﺎردﻫﺎي ﻣﻠﻲ را ﺑﻪﻣﻴﺪان ﺑﻮرس ﻛﻪ در آنﺟﺎ ﻣﻮاﺟﺐ ﮔﺎردﻫﺎي ﺷﻬﺮداريﻫﺎي اﺷﻐﺎﻟﻲ را ﻣﻲﭘﺮداﺧﺘﻨﺪ‪ ،‬ﺟﻠﺐ ﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﺧﻴﻠﻲﻫﺎ ﻓﻘﻂ ﺑﺮاي ﮔﺮﻓﺘﻦ ﻣﻮاﺟﺐ ﻣﻲآﻣﺪﻧﺪ‪ ،‬ﻧﻪ ﺑﺮاي ﺟﻨﮕﻴﺪن‪ .‬ﺣﺘﻲ ﺑﻴﻦ ﺧﻮد‪ ‬رؤﺳﺎ ﺗﻔﺮﻗﻪ ﺑﻪوﺟﻮد آﻣﺪ‪ .‬اﻟﺒﺘﻪ‬ ‫ﻛﻠﻪﺧﺮﺗﺮﻳﻦﺷﺎن از ﺟﺎرو ﻛﺮدن ﻫﻤﻪﭼﻴﺰ از ﺳﺮ راه ﺧﻮد ﺻﺤﺒﺖ ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬اﻳﻦﻫﺎ ﻋﺒﺎرت ﺑﻮدﻧﺪ از‪ :‬و‪‬ﺗﺮَن‪ ،‬دوﺑﺎي‪ ،‬د‪‬ﻧُﺮﻣﺎﻧﺪي‪،‬‬ ‫د‪‬ﮔﻮوـد‪‬ﻧﻮﻧﻚ و ﻫ‪‬ﻠﻴﮕُﻮن )ﻛﺎرﮔﺮ ﺳﺎﺑﻖ و آدم ﺑﻴﻜﺎرهاي ﻛﻪ در زﻣﺮهي ﻧﻮﻛﺮان ﺑﻮرژوازي ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪه و ﻣﺜﻞ ﻫﻤﻪي‬ ‫ﻧﻮﻛﺮﺻﻔﺘﺎنْ ﮔُﻨﺪهﮔﻮز ﺑﻮد(‪ .‬وﻟﻲ ﺑﺴﻴﺎري دﻳﮕﺮ اﻧﻌﻄﺎف ﻧﺸﺎن ﻣﻲدادﻧﺪ و ﺑﻪآﺷﺘﻲ ﻓﻜﺮ ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻪﺧﺼﻮص از وﻗﺘﻲﻛﻪ‬ ‫ﺑﻌﻀﻲ از ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎن ﻣﺠﻠﺲ و ﻣﻌﺎوﻧﻴﻦ ﺷﻬﺮداريﻫﺎ )ﻣﻴﻠﻲﻳِﺮ‪ ،‬ﻣﺎﻟﻮن‪ ،‬د‪‬رور و ژاﻛﻼر( از اﺗﺤﺎد ﺷﻬﺮداران ﺑﻴﺮون آﻣﺪﻧﺪ و‬ ‫ﺑﻪاﻳﻦﺗﺮﺗﻴﺐ ﺧﺼﻠﺖ ارﺗﺠﺎﻋﻲ آن را ﺑﻴﺶ از ﭘﻴﺶ ﺗﺄﻛﻴﺪ ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﺑﺎﻻﺧﺮه‪ ،‬ﭘﺎرهاي از ﺷﻬﺮداران ﺗﻬﻲﻣﻐﺰ ﻛﻪ ﻫﻨﻮز ﺑﺮاﻳﻦ ﮔﻤﺎن‬ ‫ﺑﻮدﻧﺪ ﻛﻪ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎن ﻣﺠﻠﺲ ﻓﻘﻂ ﻧﻴﺎزﻣﻨﺪ روﺷﻦ ﺷﺪناﻧﺪ‪ ،‬ﺻﺤﻨﻪﻫﺎي ﻣﻠﻮدرام اﺑﺪاع ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ‪.‬‬ ‫آنﻫﺎ در ‪ 23‬ﻣﺎرس وارد ورﺳﺎي ﺷﺪﻧﺪ‪ ،‬ﻫﻤﺎن زﻣﺎﻧﻲﻛﻪ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎن ﺷﺠﺎﻋﺖﺷﺎن را ﺑﺎز ﻳﺎﻓﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ و از ﺷﻬﺮﺳﺘﺎنﻫﺎ‬ ‫ﻛﻤﻚ ﻣﻲﺧﻮاﺳﺘﻨﺪ ﺗﺎ ﺑﻪﻃﺮف ﭘﺎرﻳﺲ ﺣﺮﻛﺖ ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬اﻳﻦﻫﺎ ﺑﺎ ﺗﺸﺮﻳﻔﺎﺗﻲﺗﺮﻳﻦ ﺣﺎﻟﺖ و ﺷﺎل رﺳﻤﻲ ﺑﻪﻛﻤﺮ‪ ،‬در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺗﺮﻳﺒﻮن‬ ‫رﺋﻴﺲ ﻣﺠﻠﺲ ﺣﺎﺿﺮ ﺷﺪﻧﺪ‪» .‬ﭼﭗ‪ «‬ﻫﻢزﻣﺎن ﺑﺎ ﻛﻒ زدن‪ ،‬ﻓﺮﻳﺎد ﻛﺸﻴﺪ‪» :‬زﻧﺪه ﺑﺎد ﺟﻤﻬﻮري«! ﻻرﻧﻮرِت اﻳﻦ ﺗﻌﺎرف را ﺟﻮاب‬ ‫داد‪ .‬وﻟﻲ »راﺳﺖ« و »ﻣﺮﻛﺰ« ﻓﺮﻳﺎد زدﻧﺪ‪» :‬زﻧﺪهﺑﺎد ﻓﺮاﻧﺴﻪ! ﻧﻈﻢ! ﻧﻈﻢ!« و ﺑﺎ ﻣﺸﺖﻫﺎي ﮔﺮه ﻛﺮده ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎنِ »ﭼﭗ« را‬ ‫ﺗﻬﺪﻳﺪ ﻛﺮدﻧﺪ ﻛﻪ ﺑﺎ ﺳﺎدهﻟﻮﺣﻲ ﺑﻪ«راﺳﺖ« ﻣﻲﮔﻔﺘﻨﺪ »ﺷﻤﺎ ﺑﻪﭘﺎرﻳﺲ اﻫﺎﻧﺖ ﻣﻲﻛﻨﻴﺪ«‪» .‬راﺳﺖ«ﻫﺎ ﺟﻮاب دادﻧﺪ »ﺷﻤﺎ‬ ‫ﺑﻪﻓﺮاﻧﺴﻪ اﻫﺎﻧﺖ ﻣﻲﻛﻨﻴﺪ«‪ ،‬و از ﻣﺠﻠﺲ ﺧﺎرج ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬ﻫﻤﺎن روز آرﻧﻮ د‪‬ﻻرﻳﻴِﮋ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪهاي ﻛﻪ ﺷﻬﺮدار ﻫﻢ ﺑﻮد‪ ،‬ﻧﺎﻣﻪاي را ﻛﻪ‬ ‫ﻫﻴﺌﺖ از ﭘﺎرﻳﺲ آورده ﺑﻮد‪ ،‬از ﺗﺮﻳﺒﻮن ﻣﺠﻠﺲ ﺧﻮاﻧﺪ و ﺑﺎ اﻳﻦ ﻋﺒﺎرات آن را ﻟﻮﻟﻪ ﻛﺮد‪» :‬ﻣﺎ در آﺳﺘﺎﻧﻪي ﻳﻚ ﺟﻨﮓ داﺧﻠﻲ‬ ‫ﻣﻬﻴﺐ ﻗﺮار دارﻳﻢ‪ .‬ﻓﻘﻂ ﻳﻚ راه ﺑﺮاي اﺟﺘﻨﺎب از آن وﺟﻮد دارد و آن اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ ‪ 28‬ﻣﺎرس ﺑﺮاي اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت ﻓﺮﻣﺎﻧﺪهي ﻛﻞ‬ ‫ﮔﺎرد ﻣﻠﻲ و ‪ 3‬آورﻳﻞ ﺑﺮاي اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت ﺷﻮراي ﺷﻬﺮداري ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺷﻮد«‪ .‬اﻳﻦ ﭘﻴﺶﻧﻬﺎدﻫﺎ ﺑﻪﻛﻤﻴﺘﻪي ﻣﺠﻠﺲ ارﺟﺎع ﺷﺪ‪.‬‬ ‫ﺷﻬﺮدارﻫﺎ ﺑﺎ ﻋﺼﺒﺎﻧﻴﺖ ﺑﻪﺧﺎﻧﻪ ﺑﺮﮔﺸﺘﻨﺪ‪ .‬ﺧﺒﺮي از ﺷﺐ ﻗﺒﻞ ﭘﺎرﻳﺲ را ﻧﺎآرام ﻛﺮده ﺑﻮد‪ .‬ﺗﻲﻳﺮ ﺑﻪﺷﻬﺮﺳﺘﺎنﻫﺎ اﻋﻼم ﻛﺮده ﺑﻮد‬ ‫ﻛﻪ وزراي ﺑﻨﺎﭘﺎرﺗﻴﺴﺖ ـروﻫ‪‬ﺮ‪ ،‬ﺷ‪‬ﻮرو و ﺑﻮاﺗ‪‬ﻞـ ﻛﻪ ﺗﻮﺳﻂ ﻣﺮدم ﺑﻮﻟﻮﻧﻲ ﺑﺎزداﺷﺖ ﺷﺪه ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﺗﺤﺖ ﺣﻔﺎﻇﺖ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪاﻧﺪ و‬ ‫ﻧﻴﺰ ﻣﺎرﺷﺎل ﻛﺎﻧﺮُﺑِﺮ‪ ،‬ﻳﻜﻲ از ﻫﻤﺪﺳﺘﺎن ﺑﺎزِن‪ ،‬ﺑﻪﺣﻜﻮﻣﺖ ﭘﻴﺶﻧﻬﺎد ﺧﺪﻣﺖ داده اﺳﺖ‪ .‬اﻫﺎﻧﺘﻲ ﻛﻪ ﺑﻪﺷﻬﺮداران وارد ﺷﺪه ﺑﻮد‬ ‫ﻛﻞ ﻃﺒﻘﻪي ﻣﺘﻮﺳﻂ را آزرده ﺧﺎﻃﺮ ﻛﺮد و ﻣﻮﺟﺐ ﺗﻐﻴﻴﺮي ﻧﺎﮔﻬﺎﻧﻲ در ﻟﺤﻦ روزﻧﺎﻣﻪﻫﺎي ﺟﻤﻬﻮريﺧﻮاه ﺷﺪ‪ .‬ﺣﻤﻼت‬ ‫ﺑﻪﻛﻤﻴﺘﻪي ﻣﺮﻛﺰي ﻓﺮوﻛﺶ ﻛﺮد؛ و ﺣﺘﻲ ﻣﻴﺎﻧﻪروﻫﺎ ﻫﻢ دﻳﮕﺮ اﻧﺘﻈﺎر ﺳﺮزدن ﺑﺪﺗﺮﻳﻦ ﻛﺎرﻫﺎ را از ورﺳﺎي داﺷﺘﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﻛﻤﻴﺘﻪي ﻣﺮﻛﺰي از اﻳﻦ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻧﻈﺮ ﺑﻬﺮه ﺟﺴﺖ‪ .‬ﻛﻤﻴﺘﻪ ﻛﻪ ﺗﺎزه از اﻋﻼن ﻛﻤﻮن در ﻟﻴﻮن ﻣﻄﻠﻊ ﺷﺪه ﺑﻮد‪ ،‬در ﺑﻴﺎﻧﻴﻪ ‪24‬‬ ‫ﻣﺎرس ﺧﻮد ﺑﺎ روﺷﻨﻲ ﻛﺎﻣﻞ ﺳﺨﻦ ﮔﻔﺖ‪» :‬ﺑﺮﺧﻲ از ﮔﺮدانﻫﺎ ﻛﻪ ﺗﻮﺳﻂ رﻫﺒﺮان ﻣﺮﺗﺠﻊ ﺧﻮد ﮔﻢراه ﺷﺪهاﻧﺪ‪ ،‬اﻳﻦ را‬ ‫وﻇﻴﻔﻪي ﺧﻮد ﻣﻲاﻧﮕﺎرﻧﺪ ﻛﻪ ﺳﺪ راه ﺟﻨﺒﺶﻫﺎي ﻣﺎ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﻋﺪهاي از ﺷﻬﺮداران و ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎن ﻣﺠﻠﺲ ﺑﺎ ﻓﺮاﻣﻮش ﻛﺮدن‬ ‫ﻣﻮﺿﻮع وﻛﺎﻟﺖ ﺧﻮد‪ ،‬اﻳﻦ ﻣﻘﺎوﻣﺖ را ﺗﺸﻮﻳﻖ ﻛﺮدهاﻧﺪ‪ .‬ﻣﺎ ﺑﺮاي اﻧﺠﺎم رﺳﺎﻟﺖ ﺧﻮد ﺑﺮ ﺷﺠﺎﻋﺖ ﺷﻤﺎ ﺗﻜﻴﻪ ﻣﻲﻛﻨﻴﻢ‪ .‬ادﻋﺎ‬

‫‪89‬‬

‫ﻣﻲﺷﻮد ﻛﻪ ﻣﺠﻠﺲ ﻗﻮل ﺑﺮﮔﺰاري اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت ﺷﻮراﻫﺎ و ﻫﻢﭼﻨﻴﻦ رؤﺳﺎي ﻣﺎ را در زﻣﺎﻧﻲ ﻧﺎﻣﻌﻴﻦ ﻣﻲدﻫﺪ و درﻧﺘﻴﺠﻪ ﻣﻘﺎوﻣﺖ‬ ‫ﻣﺎ ﻧﺒﺎﻳﺪ ﺗﺪاوم ﻳﺎﺑﺪ‪ .‬ﻣﺎ ﺑﻴﺶ از آن ﻓﺮﻳﺐ ﺧﻮردهاﻳﻢ ﻛﻪ ﻳﻚ ﺑﺎر دﻳﮕﺮ ﻫﻢ ﺑﻪاﻳﻦ دام ﺑﻴﻔﺘﻴﻢ‪ .‬ﺑﺎزﻫﻢ دﺳﺖ‪ ‬ﭼﭗ آنﭼﻪ را دﺳﺖ‪‬‬ ‫راﺳﺖ ﻣﻲدﻫﺪ‪ ،‬ﭘﺲ ﺧﻮاﻫﺪ ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬ﺑﻪآنﭼﻪ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﭘﻴﺶ از اﻳﻦ ﻛﺮده‪ ،‬ﻧﮕﺎه ﻛﻨﻴﺪ‪ .‬در ﻣﺠﻠﺲ‪ ،‬از زﺑﺎن ژول ﻓﺎور‪ ،‬ﻣﺎ را‬ ‫ﺑﻪﻳﻚ ﺟﻨﮓ داﺧﻠﻲ ﻫﻮﻟﻨﺎك ﺗﻬﺪﻳﺪ ﻛﺮدهاﻧﺪ‪ ،‬ﺷﻬﺮﺳﺘﺎنﻫﺎ را ﺑﻪوﻳﺮان ﻛﺮدن ﭘﺎرﻳﺲ ﻓﺮاﺧﻮاﻧﺪهاﻧﺪ و ﻧﻔﺮتاﻧﮕﻴﺰﺗﺮﻳﻦ اﻓﺘﺮاﻫﺎ‬ ‫را ﻧﺜﺎر ﻣﺎ ﻛﺮدهاﻧﺪ«‪.‬‬ ‫ﻛﻤﻴﺘﻪ ﻛﻪ ﺣﺎﻻ دﻳﮕﺮ ﺣﺮﻓﺶ را زده ﺑﻮد‪ ،‬وارد ﻋﻤﻞ ﺷﺪ و ﺳﻪ ﻓﺮﻣﺎﻧﺪه اﻧﺘﺨﺎب ﻛﺮد‪ :‬ﺑﺮوﻧﻪ‪ ،‬دووال و اود]*[‪ .‬ﻛﻤﻴﺘﻪ‬ ‫ﻫﻢﭼﻨﻴﻦ ﻣﻲﺑﺎﻳﺴﺖ ﻟﻮﻟﻴﻴِﻪي داﺋﻢاﻟﺨﻤﺮ را ﺣﺒﺲ ﻣﻲﻛﺮد‪ ،‬ﭼﻮنﻛﻪ ﺷﺐ ﻗﺒﻞ ﺑﺎ ﻳﺎري ﭘﺮﺳﻨﻞ ﺧﺎﺋﻦ‪ ،‬اﺟﺎزه داده ﺑﻮد ﺗﺎ ﻳﻚ‬ ‫ﻫﻨﮓ ﻛﺎﻣﻞ ارﺗﺶ ﻣﺴﺘﻘﺮ در ﻟﻮﮔﺰاﻣﺒﻮرگ ﺑﺎ ﺳﻼح و ﺑﻨﻪ از ﭘﺎرﻳﺲ ﺧﺎرج ﺷﻮد‪ .‬ﺑﻪﻋﻼوه‪ ،‬ﺣﺎﻻ ﻣﻌﻠﻮم ﺷﺪه ﺑﻮد ﻛﻪ از دﺳﺖ‬ ‫رﻓﺘﻦ ﻣﻦـواﻟﺮﻳﺎن ﺗﻘﺼﻴﺮ او ﺑﻮده اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﻓﺮﻣﺎﻧﺪﻫﺎن اﻇﻬﺎر ﻧﻈﺮي ﻛﺮدﻧﺪ ﻛﻪ ﻧﺒﺎﻳﺪ ﺳﻮء‪ ‬ﺗﻌﺒﻴﺮ ﺷﻮد‪» :‬اﻳﻦ زﻣﺎن دﻳﮕﺮ زﻣﺎن ﭘﺎرﻟﻤﺎﻧﺘﺎرﻳﺴﻢ ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬ﻣﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﻋﻤﻞ‬ ‫ﻛﻨﻴﻢ‪ .‬ﭘﺎرﻳﺲ ﻣﻲﺧﻮاﻫﺪ آزاد ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﺷﻬﺮ ﺑﺰرگ اﺟﺎزه ﻧﺨﻮاﻫﺪ داد ﻛﻪ ﻧﻈﻢ ﻋﻤﻮﻣﻲ ﺑﻲﻫﻴﭻ ﻛﻴﻔﺮي ﻣﺨﺘﻞ ﺷﻮد«‪.‬‬ ‫اﻳﻦ اﺧﻄﺎر ﺻﺮﻳﺤﻲ ﺑﻮد ﺑﻪاردوي ﻣﻴﺪان ﺑﻮرس ﻛﻪ ﺗﺪرﻳﺠﺎً و ﺑﻪﻃﻮر آﺷﻜﺎر از ﺗﻌﺪادﺷﺎن ﻛﺎﺳﺘﻪ ﻣﻲﺷﺪ‪ .‬ﺑﺎ ﻫﺮﺟﻠﺴﻪي‬ ‫ﻣﺠﻠﺲِ دﻫﺎﺗﻲﻫﺎ ﻣﻮارد ﺗﺮك آن اﻓﺰاﻳﺶ ﻣﻲﻳﺎﻓﺖ‪ .‬زنﻫﺎ ﻣﻲآﻣﺪﻧﺪ ﺗﺎ ﺷﻮﻫﺮانﺷﺎن را ﺑﺒﺮﻧﺪ‪ .‬اﻓﺴﺮان ﺑﻨﺎﭘﺎرﺗﻴﺴﺖ ﺑﺎ‬ ‫ﺗﻨﺪر‪‬ويﻫﺎي ﺧﻮد ﻣﻴﺎﻧﻪروﻫﺎ را ﻣﻲآزردﻧﺪ‪ .‬ﺑﺮﻧﺎﻣﻪي ﺷﻬﺮدارﻫﺎ ﻣﺒﻨﻲ ﺑﺮ ﺗﺴﻠﻴﻢ ﺷﺪن ﺑﻪورﺳﺎي ﻃﺒﻘﻪي ﻣﺘﻮﺳﻂ را دلﺳﺮد‬ ‫ﻣﻲﻛﺮد‪ .‬ﺳﺘﺎد ﻛﻞ اﻳﻦ ارﺗﺶ ﺑﻲدر و دروازه از ﺳﺮِ ﺑﻼﻫﺖ در ﮔﺮاﻧﺪﻫﺘﻞ ﻣﺴﺘﻘﺮ ﺷﺪه ﺑﻮد‪ .‬در آنﺟﺎ ﺟﻤﻊ ﺳﻪ دﻳﻮاﻧﻪ ـﺳﺴﻪ‪،‬‬ ‫ﻻﻧﮕﻠﻮا و ﺷﻮﺷﻪـ ﺟﻠﺴﻪ ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ ﻛﻪ از اﻋﺘﻤﺎد ﺑﻪﻧﻔﺲ اﻓﺮاﻃﻲ ﺑﻪﺣﺎﻟﺖ روﺣﻴﻪﺑﺎﺧﺘﮕﻲ ﻣﻔﺮط درﻏﻠﻄﻴﺪه ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﻣﺨﺒﻂﺗﺮﻳﻦ‬ ‫آنﻫﺎ‪ ،‬ﺳﺴﻪ‪ ،‬ﺣﺘﻲ ﺑﻪﮔﺮدن ﮔﺮﻓﺖ ﻛﻪ در ﭘﻼﻛﺎردي اﻋﻼن ﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﻣﺠﻠﺲ‪ ،‬ﺷﻨﺎﺳﺎﺋﻲ ﻛﺎﻣﻞ اﺧﺘﻴﺎرات ﺷﻬﺮداري‪ ،‬اﻧﺘﺨﺎﺑﻲ‬ ‫ﺑﻮدن ﻫﻤﻪي اﻓﺴﺮان ﮔﺎرد ﻣﻠﻲ )ﺣﺘﻲ ﻓﺮﻣﺎﻧﺪه ﻛﻞ آن(‪ ،‬اﺻﻼح ﻗﺎﻧﻮن ﺑﺪﻫﻲﻫﺎي ﺗﺠﺎري ﻣﻌﻮﻗﻪ و ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ درﻣﻮرد‬ ‫ﻣﺎلاﻻﺟﺎره ﺑﻪﻧﻔﻊ ﻣﺴﺘﺄﺟﺮﻳﻦ را ﺗﺼﻮﻳﺐ ﻛﺮده اﺳﺖ‪ .‬اﻳﻦ ﭼﺸﻢﺑﻨﺪي ﺑﺰرگ ﺻﺮﻓﺎً ﻣﻮﺟﺐ ﺳﺮدرﮔﻤﻲ ورﺳﺎي ﺷﺪ‪.‬‬ ‫ﻛﻤﻴﺘﻪ ﭘﺎ ﭘﻴﺶ ﮔﺬاﺷﺖ]‪ [100‬و ﺑﻪﺑﺮوﻧﻪ دﺳﺘﻮر داد ﺗﺎ ﺷﻬﺮداريﻫﺎي ﻧﻮاﺣﻲ اول و دوم را ﺗﺴﺨﻴﺮ ﻛﻨﺪ‪ .‬ﺑﺮوﻧﻪ ﺑﺎ ﺷﺸﺼﺪ‬ ‫ﻧﻔﺮ از ﺑِﻠﻮﻳﻞ و دو ﺗﻮپ‪ ،‬ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ دو ﻧﻤﺎﻳﻨﺪه از ﻃﺮف ﻛﻤﻴﺘﻪ ـﻟﻴﺴﺒﻮن و ﭘﺮوﺗﻮ]*[ـ ﺳﺎﻋﺖ ﺳﻪ در ﺷﻬﺮداري ﻟﻮور ﺣﺎﺿﺮ ﺷﺪ‪.‬‬ ‫ﮔﺮدانﻫﺎي ﺑﻮرژوا ﺣﺎﻟﺖ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﻪﺧﻮد ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ‪ .‬وﻟﻲ ﺑﺮوﻧﻪ‪ ،‬وﻗﺘﻲ ﺑﺮاي ﻳﻚ ﻟﺤﻈﻪ راه ﺑﺮاﻳﺶ ﺑﺎز ﺷﺪ‪ ،‬دﺳﺘﻮر داد ﺗﻮپﻫﺎ را‬ ‫ﭘﻴﺶ ﺑﺒﺮﻧﺪ‪ .‬او ﺑﻪﻣﻌﺎوﻧﻴﻦ ﺷﻬﺮداري ـﻣ‪‬ﻠﻴﻦ و اَدامـ اﻋﻼم ﻛﺮد ﻛﻪ ﻛﻤﻴﺘﻪ ﺑﻪﻣﺤﺾ اﻣﻜﺎن‪ ،‬اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت را ﺑﺮﮔﺰار ﺧﻮاﻫﺪ ﻛﺮد‪.‬‬ ‫ﻣﻌﺎوﻧﻴﻦ‪ ،‬ﺗﺮﺳﻴﺪه‪ ،‬ﺑﺎ ﺷﻬﺮداري ﻧﺎﺣﻴﻪ دو ﺟﻬﺖ ﻛﺴﺐ اﺟﺎزهي ﻣﺬاﻛﺮه ﺗﻤﺎس ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ‪ .‬د‪‬ﺑﺎي ﭘﺎﺳﺦ داد ﻛﻪ آنﻫﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﻗﻮل‬ ‫اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت در ‪ 3‬آورﻳﻞ را ﺑﺪﻫﻨﺪ‪ .‬ﺑﺮوﻧﻪ روي ﺗﻌﻴﻴﻦ ‪ 30‬ﻣﺎرس ﭘﺎﻓﺸﺎري ﻛﺮد‪ .‬ﻣﻌﺎوﻧﻴﻦ رﺿﺎﻳﺖ دادﻧﺪ‪ .‬ﮔﺎردﻫﺎي ﻣﻠﻲِ ﻫﺮدو‬ ‫اردو اﻳﻦ ﺗﻮاﻓﻖ را ﺑﺎ ﻓﺮﻳﺎدﻫﺎي ﺷﻮقاﻧﮕﻴﺰ اﺳﺘﻘﺒﺎل ﻛﺮدﻧﺪ و ﺑﺎ درآﻣﻴﺨﺘﻦ ﺻﻔﻮف ﺧﻮد ﺑﻪﻃﺮف ﺷﻬﺮداري ﻧﺎﺣﻴﻪ دو ﺣﺮﻛﺖ‬ ‫ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬در ﺧﻴﺎﺑﺎن ﻣ‪‬ﻦﻣﺎرﺗﺮ ﺑﻪﻣﻌﺪودي از ﮔﺮدانﻫﺎي ارﺗﺶ ﺑﻮرس ﻛﻪ ﺳﻌﻲ ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ راه را ﺑﺮ آنﻫﺎ ﺑﺒﻨﺪﻧﺪ‪ ،‬ﮔﻔﺘﻨﺪ‪» :‬ﺻﻠﺢ‬ ‫ﺑﺮﻗﺮار ﺷﺪه اﺳﺖ« و آنﻫﺎ راه را ﺑﺎز ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬در ﺷﻬﺮداري ﻧﺎﺣﻴﻪ دو ﻛﻪ ﺷﻮﻟﺸﻪ رﻳﺎﺳﺖ ﺟﻠﺴﻪي ﺷﻬﺮداران را ﺑﻪﻋﻬﺪه داﺷﺖ‪،‬‬ ‫دوﺑﺎي و ووﺗﺮن ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ و ﺑﺎ ﭘﺎﻓﺸﺎري ﺑﺮ ﺗﺎرﻳﺦ ‪ 3‬آورﻳﻞ از ﺗﺄﻳﻴﺪ ﻣﻮاﻓﻘﺖﻧﺎﻣﻪ اﻣﺘﻨﺎع ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ؛ وﻟﻲ اﻛﺜﺮﻳﺖ‬ ‫ﺑﺰرﮔﻲ از ﻫﻤﻜﺎران آنﻫﺎ ﺗﺎرﻳﺦ ‪ 30‬ﻣﺎرس را ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻨﺪ و ‪ 3‬آورﻳﻞ ﺑﺮاي اﻧﺘﺨﺎب ﻓﺮﻣﺎﻧﺪهي ﻛﻞ ﮔﺎرد ﻣﻠﻲ ﻣﺎﻧﺪ‪ ،‬ﻏﺮﻳﻮ ﺷﺎدي‬ ‫اﻳﻦ ﺧﺒﺮ ﺧﻮش را ﭘﺬﻳﺮا ﺷﺪ و ﮔﺎردﻫﺎي ﻣﺮدﻣﻲ در ﻣﻴﺎن درودﻫﺎي ﮔﺎردﻫﺎي ﺑﻮرژوا‪ ،‬درﺣﺎﻟﻲﻛﻪ ﺗﻮپﻫﺎيﺷﺎن را ﻛﻪ‬ ‫ﻧﻮﺟﻮاﻧﺎن ﺑﺎ ﺷﺎﺧﻪﻫﺎي ﺳﺒﺰ در دﺳﺖ ﺑﺮآنﻫﺎ ﺳﻮار ﺷﺪه ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻪدﻧﺒﺎل ﻣﻲﻛﺸﻴﺪﻧﺪ‪ ،‬از ﺧﻴﺎﺑﺎن وﻳﻮيﻳِﻦ و ﺑﻮﻟﻮارﻫﺎ ﻋﺒﻮر‬ ‫ﻛﺮدﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﻛﻤﻴﺘﻪي ﻣﺮﻛﺰي ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﺴﺖ اﻳﻦ ﻣﻌﺎﻣﻠﻪ را ﺑﭙﺬﻳﺮد‪ .‬اﻳﻦ ﻛﻤﻴﺘﻪ دو ﺑﺎر اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت را ﺑﻪﺗﻌﻮﻳﻖ اﻧﺪاﺧﺘﻪ ﺑﻮد‪ .‬ﻳﻚ ﺗﻌﻮﻳﻖ‬ ‫دﻳﮕﺮ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺴﺖ ﻣﻬﻠﺘﻲ ﭘﻨﺞروزه ﺑﻪﺷﻬﺮدارﻫﺎ ﺑﺪﻫﺪ ﺗﺎ ﺗﻮﻃﺌﻪ ﺑﭽﻴﻨﻨﺪ و دﺳﺖ ورﺳﺎي را ﺑﺎزي ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬واﻧﮕﻬﻲ‪ ،‬ﮔﺮدانﻫﺎي‬

‫‪90‬‬

‫ﻓﺪرال ﻛﻪ از ‪ 18‬ﻣﺎرس آﻣﺎدهﺑﺎش داﺷﺘﻨﺪ‪ ،‬واﻗﻌﺎً ﺧﺴﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬راﻧﻮﻳﻪ و آرﻧﻮﻟﺪ ﻫﻤﺎن ﺷﺐ ﺑﻪﺷﻬﺮداري ﻧﺎﺣﻴﻪ دو رﻓﺘﻨﺪ ﺗﺎ‬ ‫ﺑﮕﻮﻳﻨﺪ ﺷﻬﺮداري ﻣﺮﻛﺰي ﻫﻢﭼﻨﺎن ﺑﻪﺗﺎرﻳﺦ ‪ 26‬ﻣﺎرس ﺑﺮاي اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت ﭘﺎيﺑﻨﺪ اﺳﺖ‪ .‬ﺷﻬﺮدارﻫﺎ و ﻣﻌﺎوﻧﻴﻦ ﻛﻪ ﺑﺴﻴﺎري از‬ ‫آنﻫﺎ ـﻫﻤﺎنﻃﻮرﻛﻪ در اﻳﻦ ﻓﺎﺻﻠﻪ اﻋﺘﺮاف ﻛﺮده ﺑﻮدﻧﺪ]‪[101‬ـ ﻫﺪﻓﻲ ﺟﺰ ﺑﻪدﺳﺖ آوردن ﻓﺮﺻﺖ ﻧﺪاﺷﺘﻨﺪ‪ ،‬از اﻳﻦ ﻧﻘﺾ ﻋﻬﺪ‬ ‫ﺑﺮآﺷﻔﺘﻨﺪ‪ .‬ﻓﺮﺳﺘﺎدﮔﺎن ﻛﻤﻴﺘﻪ درﻣﻘﺎﺑﻞ ﮔﻔﺘﻨﺪ ﺑﺮوﻧﻪ ﻣﺄﻣﻮرﻳﺘﻲ ﺟﺰ اﺷﻐﺎل ﺷﻬﺮداريﻫﺎ ﻧﺪاﺷﺘﻪ اﺳﺖ‪ .‬ﭼﻨﺪ ﺳﺎﻋﺖ ﻫﺮﮔﻮﻧﻪ‬ ‫ﺗﻼﺷﻲ ﺻﻮرت ﮔﺮﻓﺖ ﺗﺎ ﺑﺎ ﻓﺮﺳﺘﺎدﮔﺎن ﻛﻤﻴﺘﻪ ﺑﺎب ﻣﺬاﻛﺮه ﺑﺎز ﺷﻮد‪ ،‬وﻟﻲ آنﻫﺎ ﺑﺮ ﻣﻮﺿﻊ ﺧﻮد ﺑﺎﻗﻲ ﻣﺎﻧﺪﻧﺪ و ﺳﺎﻋﺖ ‪ 2‬ﺻﺒﺢ‬ ‫ﺑﺪون آنﻛﻪ ﻧﺘﻴﺠﻪاي ﺣﺎﺻﻞ ﺷﺪه ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻣﺮاﺟﻌﺖ ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﭘﺲ از رﻓﺘﻦ ﻓﺮﺳﺘﺎدﮔﺎن ﻛﻤﻴﺘﻪ ﺳﺮﺳﺨﺖﺗﺮﻫﺎ اﻣﻜﺎن ﻣﻘﺎوﻣﺖ را‬ ‫ﻣﻮرد ﺑﺤﺚ ﻗﺮار دادﻧﺪ‪ .‬دوﺑﺎي ﻣﻬﺎرﻧﺸﺪﻧﻲ ﻓﺮاﺧﻮاﻧﻲ ﺑﻪﺑﺮداﺷﺘﻦ ﺳﻼح ﻧﻮﺷﺖ‪ ،‬آن را ﺑﻪﭼﺎپﺧﺎﻧﻪ ﻓﺮﺳﺘﺎد و ﺗﻤﺎم ﺷﺐ را‬ ‫ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ ﻫ‪‬ﻠﻴﮕُﻦ وﻓﺎدارِ ﺧﻮﻳﺶ‪ ‬ﻣﺼﺮوف ﻓﺮﺳﺘﺎدن ﻓﺮﻣﺎن ﺑﻪرؤﺳﺎي ﮔﺮدانﻫﺎ و ﺗﻬﻴﻪ ﻣﺴﻠﺴﻞ ﺑﺮاي ﺷﻬﺮداري ﻣﺮﻛﺰي ﻛﺮد‪.‬‬ ‫درﺣﻴﻦ اﻳﻦﻛﻪ ﺷﻬﺮدارﻫﺎ و ﻣﻌﺎوﻧﻴﻦ ﭼﻨﻴﻦ ﺳﺮﮔﺮم ﺗﺪارك ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬دﻫﺎﺗﻲﻫﺎ اﺣﺴﺎس ﻛﺮدﻧﺪ ﻛﻪ ﺑﻪآنﻫﺎ ﺧﻴﺎﻧﺖ‬ ‫ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬آنﻫﺎ روز ﺑﻪروز ﻋﺼﺒﻲﺗﺮ ﻣﻲﺷﺪﻧﺪ و ﻣﺤﺮوم از وﺳﺎﺋﻞ آﺳﺎﻳﺶ ﺧﻮد‪ ،‬ﻧﺎﭼﺎر ﺑﻪﺑﻴﺘﻮﺗﻪ در ﺳﺮﺳﺮاﻫﺎي ﻛﺎخِ ورﺳﺎي‬ ‫ﺑﻮدﻧﺪ و درﻣﻌﺮض ﻫﺮﮔﻮﻧﻪ ﺧﻄﺮ و ﻫﺮﮔﻮﻧﻪ وﺣﺸﺖ ﻗﺮار داﺷﺘﻨﺪ‪ .‬اﻳﻦﻫﺎ از ﻣﺪاﺧﻼت ﻣﺪاوم ﺷﻬﺮدارﻫﺎ ﺧﺴﺘﻪ و از ﺑﻴﺎﻧﻴﻪ ﺳ‪‬ﺴﻪ‬ ‫ﺑﻬﺖزده ﺑﻮدﻧﺪ؛ و ﺗﺼﻮر ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ ﻛﻪ ﺗﻲﻳﺮ دارد از ﺗﻮدهي ﻋﻮام دﻟﺒﺮي ﻣﻲﻛﻨﺪ و اﻳﻦ ﺧﺮدهﺑﻮرژوا )ﻋﻨﻮاﻧﻲﻛﻪ ﺗﻲﻳﺮ رﻳﺎﻛﺎراﻧﻪ‬ ‫ﺑﻪﺧﻮدش ﻣﻲداد( ﻣﻲﺧﻮاﻫﺪ ﺳﺮ ﺳﻠﻄﻨﺖﻃﻠﺐﻫﺎ ﻛﻼه ﺑﮕﺬارد و ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﭘﺎرﻳﺲ ﺑﻪﻋﻨﻮان اﻫﺮم ﺧﻮد‪ ،‬آنﻫﺎ را ﺳﺮﻧﮕﻮن‬ ‫ﻛﻨﺪ‪ .‬اﻳﻦ دﻫﺎﺗﻲﻫﺎ از ﺑﺮﻛﻨﺎري او و اﻧﺘﺨﺎب ﻳﻜﻲ از اورﻟﺌﺎنﻫﺎ‪ ،‬ژوﺋَﻨﻮﻳﻞ ﻳﺎ ُدﻣﺎل ﺑﻪﻓﺮﻣﺎﻧﺪﻫﻲ ﻛﻞ ﻗﻮا ﺻﺤﺒﺖ ﻛﺮدﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﺗﻮﻃﺌﻪي آنﻫﺎ ﻣﻲﺑﺎﻳﺴﺖ در ﺟﻠﺴﻪي ﺷﺐ ﻛﻪ ﻗﺮار ﺑﻮد در آن ﭘﻴﺶﻧﻬﺎد ﺷﻬﺮدارﻫﺎ ﺧﻮاﻧﺪه ﺷﻮد‪ ،‬آﻓﺘﺎﺑﻲ ﮔﺮدد‪ .‬ﺗﻲﻳﺮ ﺑﺮ‬ ‫آنﻫﺎ ﭘﻴﺶدﺳﺘﻲ ﻛﺮد و ﺧﻮاﺳﺖ ﻛﻪ اﻳﻦ ﺑﺤﺚ ﺑﻪﺑﻌﺪ ﻣﻮﻛﻮل ﺷﻮد و اﻓﺰود ﻛﻪ ﻫﺮﻛﻼم ﻧﺴﻨﺠﻴﺪهاي ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﺑﻪﻗﻴﻤﺖ‬ ‫ﺳﻴﻼبﻫﺎ ﺧﻮن ﺗﻤﺎم ﺷﻮد‪ .‬ﮔﺮِﻳﻮي در ﻋﺮض ده دﻗﻴﻘﻪ ﺳﺮوﺗﻪ ﺟﻠﺴﻪ را ﻫﻢ آورد؛ وﻟﻲ ﺷﺎﻳﻌﻪي ﺗﻮﻃﺌﻪ ﺑﻪﺑﻴﺮون درز ﻛﺮد‪.‬‬ ‫ﺷﻨﺒﻪ روز آﺧﺮ ﺑﺤﺮان ﺑﻮد‪ .‬ﻳﺎ ﻛﻤﻴﺘﻪي ﻣﺮﻛﺰي ﻳﺎ ﺷﻬﺮدارﻫﺎ‪ ،‬ﻳﻜﻲ ﻣﻲﺑﺎﻳﺴﺖ از ﻣﻴﺪان ﺑﻪدر رود‪ .‬در ﺻﺒﺢ ﻫﻤﻴﻦ روز‬ ‫ﻛﻤﻴﺘﻪي ﻣﺮﻛﺰي در ﭘﻼﻛﺎردي ﻧﻮﺷﺖ‪» :‬اﻧﺘﻘﺎل ﻣﺴﻠﺴﻞﻫﺎ ﺑﻪﺷﻬﺮداري ﻧﺎﺣﻴﻪ ‪ 2‬ﻣﺎ را وادار ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﺮ ﺗﺼﻤﻴﻢﻣﺎن ﺑﺎﻗﻲ‬ ‫ﺑﻤﺎﻧﻴﻢ‪ .‬اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت در ‪ 26‬ﻣﺎرس اﻧﺠﺎم ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ«‪ .‬ﭘﺎرﻳﺲ ﻛﻪ ﮔﻤﺎن ﻛﺮده ﺑﻮد ﻣﺼﺎﻟﺤﻪ ﺻﻮرت ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ و ﺑﻌﺪ از ﭘﻨﺞ‬ ‫روز ﺗﺎزه ﻳﻚ ﺷﺐ آرام را ﮔﺬراﻧﺪه ﺑﻮد‪ ،‬از اﻳﻦﻛﻪ ﻣﻲدﻳﺪ ﺷﻬﺮدارﻫﺎ دوﺑﺎره ﺟﻨﺠﺎل را از ﺳﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪاﻧﺪ‪ ،‬ﺧﻴﻠﻲ ﻋﺼﺒﺎﻧﻲ ﺷﺪ‪.‬‬ ‫ﻓﻜﺮ اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت راه ﺧﻮد را ﺑﻪﻫﻤﻪي ﺻﻔﻮف و ﺑﺴﻴﺎري از روزﻧﺎﻣﻪﻫﺎ ﺑﺎز ﻛﺮده ﺑﻮد‪ .‬ﺣﺘﻲ ﺑﻌﻀﻲ از ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻛﻪ اﻋﺘﺮاض ‪21‬‬ ‫ﻣﺎرس را اﻣﻀﺎء ﻛﺮده ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬از آن اﻋﻼن ﻫﻮاداري ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﻫﻴﭻﻛﺲ ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﺴﺖ اﻳﻦ دﻋﻮا ﺑﺮﺳﺮ ﺗﺎرﻳﺦ اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت را ﺑﻔﻬﻤﺪ‪.‬‬ ‫ﻳﻚ ﺟﺮﻳﺎن ﻣﻘﺎوﻣﺖﻧﺎﭘﺬﻳﺮ ﻫﻢﺑﺴﺘﮕﻲ ﺑﺮادراﻧﻪ ﺗﻤﺎم ﺷﻬﺮ را ﻓﺮاﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮد‪ .‬ﺻﻒ دوﻳﺴﺖـﺳﻴﺼﺪ ﻧﻔﺮيِ ﺳﺮﺑﺎزان ﻧﻈﻢ ﻛﻪ‬ ‫ﺑﻪدوﺑﺎي وﻓﺎدار ﻣﺎﻧﺪه ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﺳﺎﻋﺖ ﺑﻪﺳﺎﻋﺖ ﺗﻘﻠﻴﻞ ﻣﻲرﻓﺖ و آدﻣﻴﺮال ﺳﺴﻪ را ﺗﻨﻬﺎ رﻫﺎ ﻣﻲﻛﺮد ﺗﺎ در ﻣﺘﺮوﻛﻪ ﮔﺮاﻧﺪﻫﺘﻞ‬ ‫ﺑﻴﺎﻧﻴﻪاش را ﺻﺎدر ﻛﻨﺪ‪ .‬وﻗﺘﻲ در ﺳﺎﻋﺖ ‪ 10‬راﻧﻮﻳﻪ آﻣﺪ ﺗﺎ از ﺷﻬﺮدارﻫﺎ ﺗﺼﻤﻴﻢ ﻧﻬﺎﺋﻲﺷﺎن را ﺟﻮﻳﺎ ﺷﻮد‪ ،‬آنﻫﺎ دﻳﮕﺮ ارﺗﺸﻲ‬ ‫ﻧﺪاﺷﺘﻨﺪ؛ و ﭘﺲ از آنﻛﻪ ﺗﻌﺪادي از ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎن ﻣﺠﻠﺲ در ﻣﺮاﺟﻌﺖ از ورﺳﺎي ﺧﺒﺮ ارﺗﻘﺎء‪ ‬دوك د‪‬ﻣﺎل ﺑﻪدرﺟﻪي ﺳﺮﺗﻴﭙﻲ را‬ ‫ﺷﻨﻴﺪﻧﺪ‪ ،‬ﺑﺤﺚ آنﻫﺎ داغ ﺷﺪ‪ .‬ﺑﺎﻻﺧﺮه ﭼﻨﺪﻳﻦ ﺷﻬﺮدار و ﻣﻌﺎون دﻳﺪﻧﺪ ﻛﻪ ﺟﻤﻬﻮري در ﻣﺨﺎﻃﺮه اﺳﺖ و از آنﺟﺎ ﻛﻪ‬ ‫ﺑﻪﻧﺎﺗﻮاﻧﻲ ﺧﻮد اذﻋﺎن داﺷﺘﻨﺪ‪ ،‬ﺗﺴﻠﻴﻢ ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬ﭘﻴﺶﻧﻮﻳﺲ ﻳﻚ ﭘﻮﺳﺘﺮ ﺗﻨﻈﻴﻢ ﺷﺪ ﻛﻪ ﻗﺮار ﺑﻮد ﺗﻮﺳﻂ ﺷﻬﺮدارﻫﺎ‪ ،‬ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎن‬ ‫ﻣﺠﻠﺲ‪ ،‬و از ﻃﺮف ﻛﻤﻴﺘﻪ ﺗﻮﺳﻂ راﻧﻮﻳﻪ و آرﻧﻮﻟﺪ اﻣﻀﺎ ﺷﻮد‪ .‬ﻛﻤﻴﺘﻪ ﻣﻲﺧﻮاﺳﺖ دﺳﺖﺟﻤﻌﻲ اﻣﻀﺎء ﺷﻮد و اﻧﺪﻛﻲ ﻣﺘﻦ را‬ ‫ﺗﻐﻴﻴﺮ داد و ﻧﻮﺷﺖ‪» :‬ﻛﻤﻴﺘﻪي ﻣﺮﻛﺰي ﻛﻪ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎن ﭘﺎرﻳﺲ‪ ،‬ﺷﻬﺮداران و ﻣﻌﺎوﻧﻴﻦ ﺑﻪآنﻫﺎ ﭘﻴﻮﺳﺘﻪاﻧﺪ‪ ،‬دﻋﻮت ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .«...‬در‬ ‫اﻳﻦﺟﺎ ﺑﻌﻀﻲ از ﺷﻬﺮدارﻫﺎ ﻛﻪ دﻧﺒﺎل ﺑﻬﺎﻧﻪ ﻣﻲﮔﺸﺘﻨﺪ از ﺟﺎ ﺑﺮﺧﺎﺳﺘﻨﺪ و ﻓﺮﻳﺎد زدﻧﺪ‪» :‬اﻳﻦ ﻗﺮار ﻣﺎ ﻧﺒﻮد؛ ﻣﺎ ﻧﻮﺷﺘﻴﻢ‪:‬‬ ‫ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎن‪ ،‬ﺷﻬﺮداران‪ ،‬ﻣﻌﺎوﻧﻴﻦ و ﻛﻤﻴﺘﻪ ﻣﺮﻛﺰي‪ ،«...‬و ﺑﺎ وﺟﻮد ﺧﻄﺮ روﺷﻦ ﻛﺮدن آﺗﺶﻫﺎي زﻳﺮ ﺧﺎﻛﺴﺘﺮ‪ ،‬اﻋﺘﺮاض ﺧﻮد را‬ ‫ﻣﻨﺘﺸﺮ ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬وﻟﻲ ﻛﻤﻴﺘﻪ ﺣﻖ داﺷﺖ ﺑﮕﻮﻳﺪ ﻛﻪ آنﻫﺎ ﺑﻪاﻳﻦ ﻛﻤﻴﺘﻪ »ﭘﻴﻮﺳﺘﻪاﻧﺪ«‪ ،‬زﻳﺮا در ﻫﻴﭻ ﻧﻜﺘﻪاي ﻛﻮﺗﺎه ﻧﻴﺎﻣﺪه ﺑﻮد‪.‬‬ ‫ﻟﻴﻜﻦ وزﻧﻪي ﭘﺎرﻳﺲ دردﺳﺮآﻓﺮﻳﻦﻫﺎ را ﺧﻨﺜﻲ ﻛﺮد‪ .‬درﻳﺎدار ﺳﺴﻪ ﻧﺎﭼﺎر ﺷﺪ ﭼﻬﺎر ﻧﻔﺮي را ﻛﻪ ﺑﺮاﻳﺶ ﻣﺎﻧﺪه ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﭘﺮاﻛﻨﺪه‬

‫‪91‬‬

‫ﻛﻨﺪ‪ .‬ﺗﻴﺮار در ﭘﻮﺳﺘﺮي ﺑﻪرأيدﻫﻨﺪﮔﺎن ﺗﻮﺻﻴﻪ ﻛﺮد در اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت ﺷﺮﻛﺖ ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ﭼﻮن ﺗﻲﻳﺮ ﺻﺒﺢ ﻫﻤﺎن روز ﻧﺪا را ﺑﻪاو داده‬ ‫ﺑﻮد ﻛﻪ‪» :‬ﺑﻪﻣﻘﺎوﻣﺘﻲ ﺑﻲﻓﺎﻳﺪه اداﻣﻪ ﻧﺪﻫﻴﺪ‪ .‬ﻣﻦ دارم ارﺗﺶ را ﺗﺠﺪﻳﺪ ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﻲﻛﻨﻢ‪ .‬ﻣﻦ اﻣﻴﺪوارم ﻛﻪ درﻋﺮض دو ﻳﺎ ﺳﻪ‬ ‫ﻫﻔﺘﻪ ﻧﻴﺮوي ﻛﺎﻓﻲ ﺑﺮاي ﻧﺠﺎت ﭘﺎرﻳﺲ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻴﻢ«]‪.[102‬‬ ‫ﻓﻘﻂ ﭘﻨﺞ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪه‪ ،‬ﭘﻴﺎمِ ﻫﻮاداري از اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت را اﻣﻀﺎ ﻛﺮدﻧﺪ‪ :‬ﻟُﻜﺮوا‪ ،‬ﻓﻠُﻜﻪ‪ ،‬ﻛﻠﻤﺎﻧﺴﻮ‪ ،‬ﺗُﻠَﻦ و ﮔﺮِﭘﻮ‪ .‬ﻣﺎﺑﻘﻲ ﮔﺮوه‪ ‬ﻟﻮﺋﻲﺑﻼن‬ ‫ﺑﺮاي ﭼﻨﺪ روز از ﭘﺎرﻳﺲ ﻛﻨﺎره ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﺿﻌﻴﻒاﻟﻨﻔﺲﻫﺎ‪ ،‬ﻛﻪ ﺗﻤﺎم ﻋﻤﺮ در ﻣﻨﺎﻗﺐ اﻧﻘﻼب ﺗﺮاﻧﻪ ﺧﻮاﻧﺪه ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬وﻗﺘﻲ‬ ‫اﻧﻘﻼب در ﻣﻘﺎﺑﻞﺷﺎن ﺑﻪﭘﺎ ﺷﺪ ﺑﺎ رﻧﮓ ﭘﺮﻳﺪه ﭘﺎ ﺑﻪﻓﺮار ﮔﺬاﺷﺘﻨﺪ‪ ،‬ﻧﻈﻴﺮ آن ﻣﺎﻫﻲﮔﻴﺮ ﻋﺮب ﭘﺲاز ﻇﻬﻮر ﺟﻦ‪.‬‬ ‫ﺑﻴﻦ اﻳﻦ ﻣﻴﺮزاﺑﻨﻮﻳﺲﻫﺎي ﺗﺮﻳﺒﻮنِ ﺗﺎرﻳﺦ و روزﻧﺎﻣﻪﻧﮕﺎري‪ ،‬ﻛﻪ ﮔﻨﮓ و ﺑﻲﺟﺎن ﺑﻮدﻧﺪ؛ و ﻓﺮزﻧﺪان ﺗﻮدهﻫﺎي ﮔُﻢﻧﺎم‪ ،‬وﻟﻲ‬ ‫ﺳﺮﺷﺎر از اراده‪ ،‬اﻳﻤﺎن و ﺻﺮاﺣﺖ ﻟﻬﺠﻪ‪ ‬ﺗﻔﺎوت ﻏﺮﻳﺒﻲ ﺑﻪﭼﺸﻢ ﻣﻲﺧﻮرد‪ .‬ﭘﻴﺎم وداع اﻳﻦﻫﺎ در ﺧﻮر ﻇﻬﻮرﺷﺎن در ﺻﺤﻨﻪ ﺑﻮد‪:‬‬ ‫»ﻓﺮاﻣﻮش ﻧﻜﻨﻴﺪ ﻛﻪ اﻓﺮادي ﻛﻪ ﺑﻬﺘﺮ از ﻫﻤﻪ ﺑﻪﺷﻤﺎ ﺧﺪﻣﺖ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬آنﻫﺎﺋﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ از ﻣﻴﺎن ﺧﻮدﺗﺎن اﻧﺘﺨﺎب ﻣﻲﻛﻨﻴﺪ‪،‬‬ ‫ﻣﺜﻞ ﺧﻮدﺗﺎن زﻧﺪﮔﻲ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ و از ﻫﻤﺎن ﻣﺼﺎﺋﺒﻲ رﻧﺞ ﻣﻲﻛﺸﻨﺪ ﻛﻪ ﺷﻤﺎ‪ .‬ﻣﺮاﻗﺐ ﺟﺎهﻃﻠﺐﻫﺎ‪ ،‬ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ ﻣﺪﻋﻴﺎن ﻧﻮﻇﻬﻮر ﺑﺎﺷﻴﺪ‪.‬‬ ‫ﻫﻢﭼﻨﻴﻦ ﻣﺮاﻗﺐ ﻛﺴﺎﻧﻲ ﺑﺎﺷﻴﺪ ﻛﻪ ﻓﻘﻂ ﺣﺮف ﻣﻲزﻧﻨﺪ‪ .‬از ﺻﺎﺣﺒﺎن ﻣﺎل و ﻣﻨﺎل ﺑﺮﺣﺬر ﺑﺎﺷﻴﺪ‪ ،‬زﻳﺮا اﺳﺘﺜﻨﺎي ﻧﺎدري اﺳﺖ ﻛﻪ‬ ‫ﺻﺎﺣﺐ ﺗﻤﻮلْ ﻣﺎﻳﻞ ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ ﻛﺎرﮔﺮ را ﺑﻪﻋﻨﻮان ﺑﺮادر ﺧﻮد ﻧﮕﺎه ﻛﻨﺪ‪ .‬ﻛﺴﺎﻧﻲ را ارﺟﺢ ﺑﺪاﻧﻴﺪ ﻛﻪ از ﺷﻤﺎ ﻃﻠﺐ رأي ﻧﻤﻲﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﻓﺮوﺗﻨﻲ و ﺗﻮاﺿﻊ ﺷﺎﻳﺴﺘﮕﻲ ﺣﻘﻴﻘﻲ اﺳﺖ‪ ،‬و اﻳﻦ ﺑﺮﻛﺎرﮔﺮان اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺪاﻧﻨﺪ ﭼﻪﻛﺴﻲ ﺷﺎﻳﺴﺘﮕﻲ دارد‪ ،‬ﻧﻪ ﺑﺮﻛﺴﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺧﻮد‬ ‫را ﻧﺎﻣﺰد ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ«‪.‬‬ ‫در واﻗﻊ‪ ،‬اﻳﻦ ﻣﺮدان ﮔﻢﻧﺎﻣﻲ ﻛﻪ ﻛﺸﺘﻲ اﻧﻘﻼب ‪ 18‬ﻣﺎرس را ﺑﻪﺳﺎﺣﻞ ﻧﺠﺎت آورده ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﻣﻲﺗﻮاﻧﺴﺘﻨﺪ »ﺑﺎ ﮔﺮدنﻫﺎي‬ ‫ﺑﺮاﻓﺮاﺷﺘﻪ از ﭘﻠﻪﻫﺎي ﺷﻬﺮداري ﻣﺮﻛﺰي ﭘﺎﺋﻴﻦ ﺑﻴﺎﻳﻨﺪ«‪ .‬آنﻫﺎ ﻛﻪ ﻓﻘﻂ ﺑﺮاي ﺳﺎزﻣﺎندﻫﻲ ﮔﺎرد ﻣﻠﻲ ﺑﺮﮔﺰﻳﺪه ﺷﺪه ﺑﻮدﻧﺪ و‬ ‫ﺑﻪرأس ﻳﻚ اﻧﻘﻼب ﺑﻲﺳﺎﺑﻘﻪ و ﺑﺪون رﻫﺒﺮ ﭘﺮﺗﺎب ﺷﺪﻧﺪ‪ ،‬ﺗﻮاﻧﺴﺘﻨﺪ در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﻧﺎﺷﻜﻴﺒﺎﺋﻲ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬ﺷﻮرش را ﻣﻬﺎر‬ ‫ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ‪ ،‬ﺧﺪﻣﺎت ﻋﻤﻮﻣﻲ را دوﺑﺎره ﺑﺮﻗﺮار ﺳﺎزﻧﺪ‪ ،‬ﭘﺎرﻳﺲ را ﻏﺬا ﺑﺮﺳﺎﻧﻨﺪ‪ ،‬دﺳﻴﺴﻪﻫﺎ را درﻫﻢ ﺑﺸﻜﻨﻨﺪ‪ ،‬از ﻫﻤﻪي اﺷﺘﺒﺎﻫﺎت‬ ‫ورﺳﺎي و ﺷﻬﺮدارﻫﺎ ﺑﻬﺮهﺑﺮداري ﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬و درﻋﻴﻦ آنﻛﻪ از ﻫﺮﺳﻮ ﻣﻮرد ﺣﻤﻠﻪ و ﻫﺮﻟﺤﻈﻪ در ﺧﻄﺮ ﺟﻨﮓ داﺧﻠﻲ ﻗﺮار داﺷﺘﻨﺪ‪،‬‬ ‫ﻃﺮز ﻣﺬاﻛﺮه و ﻧﻴﺰ ﻃﺮز ﻋﻤﻞ در زﻣﺎن درﺳﺖ و ﻣﻜﺎن درﺳﺖ را ﺑﻔﻬﻤﻨﺪ‪ .‬آنﻫﺎ ﺗﺠﺴﻢ ﮔﺮاﻳﺶ ﺟﻨﺒﺶ ﺷﺪه ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﺑﺮﻧﺎﻣﻪي‬ ‫ﺧﻮد را ﺑﻪﺧﻮاﺳﺖ ﻛﻤﻮن ﻣﺤﺪود ﻛﺮدﻧﺪ و ﺗﻤﺎم اﻫﺎﻟﻲ را ﺑﻪﺳﻤﺖ ﺻﻨﺪوق رأي ﻫﺪاﻳﺖ ﻧﻤﻮدﻧﺪ‪ .‬آنﻫﺎ زﺑﺎﻧﻲ دﻗﻴﻖ‪ ،‬رﺳﺎ و‬ ‫ﺑﺮادراﻧﻪ اﺑﺪاع ﻛﺮده ﺑﻮدﻧﺪ ﻛﻪ ﺑﺮاي ﺗﻤﺎم ﻗﺪرتﻫﺎي ﺑﻮرژواﺋﻲ ﻧﺎﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺑﻮد‪.‬‬ ‫و ﺑﺎاﻳﻦﺣﺎل‪ ،‬آنﻫﺎ آدمﻫﺎﺋﻲ ﮔﻢﻧﺎم‪ ،‬ﻫﻤﮕﻲ ﺑﺎ ﺗﺤﺼﻴﻼﺗﻲ ﻧﺎﻗﺺ و ﺑﻌﻀﻲ ﻣﺘﻌﺼﺐ ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬وﻟﻲ ﻣﺮدم ﻫﻤﺮاه آنﻫﺎ ﻓﻜﺮ‬ ‫ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﭘﺎرﻳﺲ ﻣﺸﻌﻞ ﺑﻮد و ﺷﻬﺮداري ﻣﺮﻛﺰي ﺷﻌﻠﻪ‪ .‬در ﺷﻬﺮداري ﻣﺮﻛﺰي ﻛﻪ ﺑﻮرژواﻫﺎي ﺻﺎﺣﺐﻧﺎم ﻛﺎري ﺟﺰ اﻓﺰودن‬ ‫ﺑﻼﻫﺖ ﺑﻪﺷﻜﺴﺖ اﻧﺠﺎم ﻧﺪادﻧﺪ‪ ،‬اﻳﻦ ﺗﺎزه از راه رﺳﻴﺪهﻫﺎ ﺑﻪﭘﻴﺮوزي دﺳﺖ ﻳﺎﻓﺘﻨﺪ‪ ،‬زﻳﺮا ﺑﻪﭘﺎرﻳﺲ ﮔﻮش دادﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ ﺧﺪﻣﺎتﺷﺎن اﻳﻦ دو ﺧﻄﺎي ﺑﺰرگ را ﺑﺮآنﻫﺎ ﺑﺒﺨﺸﺎﻳﺪ‪ :‬دادن اﻣﻜﺎن ﻓﺮار ﺑﻪارﺗﺶ و ﻛﺎرﻣﻨﺪان دوﻟﺖ؛ و‬ ‫ﭘﺲﮔﺮﻓﺘﻦ ﻣ‪‬ﻦواﻟﺮﻳﺎن ﺗﻮﺳﻂ ورﺳﺎي‪ .‬ﮔﻔﺘﻪ ﻣﻲﺷﻮد ﻛﻪ آنﻫﺎ در ‪ 19‬ﻳﺎ ‪ 20‬ﻣﺎرس ﻣﻲﺑﺎﻳﺴﺖ ﺑﻪﻃﺮف ورﺳﺎي ﺣﺮﻛﺖ‬ ‫ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬وﻟﻲ در آنﺻﻮرت‪ ،‬اﻳﻦﻫﺎ ﺑﺎ اوﻟﻴﻦ اﺣﺴﺎس ﺧﻄﺮ اﺣﺘﻤﺎﻻً ﺑﺎ دﺳﺘﮕﺎه اداري‪ ،‬و »ﭼﭗ«‪ ،‬ﻳﻌﻨﻲ ﻫﻤﻪي آن ﭼﻴﺰي ﻛﻪ‬ ‫ﺑﺮاي ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻛﺮدن و ﻓﺮﻳﺐ ﺷﻬﺮﺳﺘﺎنﻫﺎ ﻻزم ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﻪﻓﻮﻧﺘﻨﺒﻠﻮ ﻓﺮار ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬اﺷﻐﺎل ورﺳﺎي ﻓﻘﻂ دﺷﻤﻦ را ﺟﺎﺑﻪﺟﺎ‬ ‫ﻣﻲﻛﺮد و اﻳﻦ ﻫﻢ زﻳﺎد ﻃﻮل ﻧﻤﻲﻛﺸﻴﺪ؛ ﭼﻮنﻛﻪ ﮔﺮدانﻫﺎي ﻣﺮدﻣﻲ از ﻟﺤﺎظ اﻣﻜﺎﻧﺎت و ﻓﺮﻣﺎﻧﺪﻫﻲ در وﺿﻌﻴﺘﻲ ﺑﺪﺗﺮ از آن‬ ‫ﻗﺮار داﺷﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﺘﻮاﻧﻨﺪ درﻋﻴﻦﺣﺎل ﻫﻢ ورﺳﺎي‪ ،‬اﻳﻦ ﺷﻬﺮ ﺑﻲﺣﻔﺎظ‪ ،‬و ﻫﻢ ﭘﺎرﻳﺲ را ﺣﻔﻆ ﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬ ‫درﻫﺮﺻﻮرت‪ ،‬ﻛﻤﻴﺘﻪي ﻣﺮﻛﺰي ﺑﺮاي ﺧﻠﻒ ﺧﻮد ﻫﻤﻪي وﺳﺎﺋﻞ ﻻزم ﺟﻬﺖ ﺧﻠﻊ ﺳﻼح دﺷﻤﻦ را ﺑﺮﺟﺎ ﮔﺬاﺷﺖ‪.‬‬

‫‪92‬‬

‫ﻓﺼﻞ ﻫﺸﺘﻢ‬ ‫اﻋﻼم ﻛﻤﻮن‬

‫»ﺑﺨﺶ ﻗﺎﺑﻞ ﻣﻼﺣﻈﻪاي از اﻫﺎﻟﻲ و ﮔﺎرد ﻣﻠﻲ ﭘﺎرﻳﺲ ﺧﻮاﻫﺎن ﺣﻤﺎﻳﺖ‬ ‫ﺷﻬﺮﺳﺘﺎنﻫﺎ ﺑﺮاي اﻋﺎدهي ﻧﻈﻢ ﻫﺴﺘﻨﺪ«‪) .‬ﺑﺨﺶﻧﺎﻣﻪي ﺗﻲﻳِﺮ ﺑﻪﻓﺮﻣﺎﻧﺪارﻫﺎ‪،‬‬ ‫‪ 27‬ﻣﺎرس(‪.‬‬

‫اﻳﻦ ﻫﻔﺘﻪ ﺑﺎ ﭘﻴﺮوزي ﭘﺎرﻳﺲ ﭘﺎﻳﺎن ﻳﺎﻓﺖ‪ .‬ﭘﺎرﻳﺲـﻛﻤﻮن دوﺑﺎره ﻧﻘﺶ ﺧﻮد را ﺑﻪﻋﻨﻮان ﭘﺎﻳﺘﺨﺖ ﻓﺮاﻧﺴﻪ از ﺳﺮ ﮔﺮﻓﺖ و‬ ‫دوﺑﺎره ﺑﻪﭘﻴﺶﮔﺎم ﻣﻠﻲ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺷﺪ‪ .‬ﺑﺮاي دﻫﻤﻴﻦ ﺑﺎر ـاز ‪1789‬ـ ﻛﺎرﮔﺮانْ ﻓﺮاﻧﺴﻪ را در ﻣﺴﻴﺮ درﺳﺖ ﻗﺮار دادﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﺳﺮﻧﻴﺰهي ﭘﺮوﺳﻲﻫﺎ ﻛﺸﻮر ﻣﺎ را ﺑﺮﻫﻨﻪ ﻛﺮده ﺑﻮد‪ ،‬ﻫﻤﺎنﻃﻮر ﻛﻪ ﻫﺸﺘﺎد ﺳﺎل ﺳﻠﻄﻪي ﺑﻮرژوازي آن را ـاﻳﻦ ﻏﻮل‬ ‫ﻧﻴﺮوﻣﻨﺪ راـ ﺑﻪاﻣﺎن راﻧﻨﺪهاش واﮔﺬاﺷﺘﻪ ﺑﻮد‪.‬‬ ‫ﭘﺎرﻳﺲ ﻫﺰاران ﺑﻨﺪ و رﻧﺠﻴﺮي ﻛﻪ ﻓﺮاﻧﺴﻪ را ﺑﻪزﻣﻴﻦ ﺑﺴﺘﻪ و ﺑﺴﺎن ﮔﺎﻟﻴﻮر ﻃﻌﻤﻪي ﻣﻮرﭼﻪﻫﺎ ﻛﺮده ﺑﻮد‪ ،‬درﻫﻢ ﺷﻜﺴﺖ‪.‬‬ ‫دوﺑﺎره ﺧﻮن را در اﻋﻀﺎي ﻓﻠﺞ آن ﺑﻪﺟﺮﻳﺎن اﻧﺪاﺧﺖ و ﮔﻔﺖ‪» :‬ﺣﻴﺎت ﻛﻞ ﻣﻠﺖ در ﺗﻚ ﺗﻚ ﻛﻮﭼﻚﺗﺮﻳﻦ اﻋﻀﺎي آن‬ ‫ﻣﻮﺟﻮدﻳﺖ دارد«‪ ،‬وﺣﺪت ﻛﻨﺪوﮔﻮﻧﻪ و ﻧﻪ ﭘﺎدﮔﺎﻧﻲ‪ .‬ﺳﻠﻮل ارﮔﺎﻧﻴﻚ ﺟﻤﻬﻮري ﻓﺮاﻧﺴﻪ ﺷﻬﺮداري اﺳﺖ‪ ،‬ﻛﻤﻮن اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﭘﺎرﻳﺲ‪ ،‬اﻳﻦ ﻻزارِ ]ﻧﺎم ﻣﺮدهاي در ﻋﻬﺪ ﺟﺪﻳﺪ ﻛﻪ ﻣﺴﻴﺢ او را زﻧﺪه ﻛﺮد‪ .‬م[ اﻣﭙﺮاﻃﻮري و ﻣﺤﺎﺻﺮه‪ ،‬دوﺑﺎره زﻧﺪه ﺷﺪ و‬ ‫ﭘﺲ از ﭘﺎره ﻛﺮدن ﭼﺸﻢﺑﻨﺪ ﺧﻮﻳﺶ و دوراﻧﺪاﺧﺘﻦ ﻛﻔﻨﺶ زﻧﺪﮔﻲ ﺟﺪﻳﺪي را آﻏﺎز ﻣﻲﻛﺮد؛ درﺣﺎﻟﻲ ﻛﻪ ﻛﻤﻮنﻫﺎي اﺣﻴﺎء‬ ‫ﺷﺪهي ﻓﺮاﻧﺴﻪ ﺑﻪدﻧﺒﺎﻟﺶ روان ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬اﻳﻦ زﻧﺪﮔﻲ ﺟﺪﻳﺪ ﺑﻪﺗﻤﺎﻣﻲ ﭘﺎرﻳﺲ ﭼﻬﺮهاي ﺟﻮان ﺑﺨﺸﻴﺪ‪ .‬ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﻳﻚ ﻣﺎه ﭘﻴﺶ‬ ‫ﻧﺎاﻣﻴﺪ ﺷﺪه ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﺣﺎﻻ ﺳﺮﺷﺎر از اﺷﺘﻴﺎقاﻧﺪ‪ .‬ﻏﺮﻳﺒﻪﻫﺎ ﺑﺎ ﻫﻤﺪﻳﮕﺮ ﺣﺮف ﻣﻲزﻧﻨﺪ و دﺳﺖ ﻣﻲدﻫﻨﺪ‪ .‬زﻳﺮا ﺑﻪواﻗﻊ ﻣﺎ ﺑﺎﻫﻢ‬ ‫ﻏﺮﻳﺒﻪ ﻧﺒﻮدﻳﻢ‪ ،‬ﺑﻠﻜﻪ ﺑﺎ ﺳﺮﻧﻮﺷﺖ واﺣﺪ و آرزوﻫﺎي واﺣﺪ ﺑﻪﻫﻢ ﺑﺴﺘﻪ ﺑﻮدﻳﻢ‪.‬‬ ‫ﻳﻚﺷﻨﺒﻪ ‪ 26‬ﻣﺎرس روزي ﺷﺎد و آﻓﺘﺎﺑﻲ ﺑﻮد‪ .‬ﭘﺎرﻳﺲ دوﺑﺎره ﻧﻔﺲ ﻛﺸﻴﺪ‪ ،‬ﺧﻮشﺣﺎل ﻣﺜﻞ ﻛﺴﻲ ﻛﻪ ﺗﺎزه از ﻣﺮگ ﻳﺎ‬ ‫ﺧﻄﺮي ﺑﺰرگ ﺟﺴﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬در ورﺳﺎي‪ ،‬ﺧﻴﺎﺑﺎنﻫﺎ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻪﻧﻈﺮ ﻣﻲرﺳﻴﺪ‪ ،‬ژاﻧﺪارمﻫﺎ اﻳﺴﺘﮕﺎه راهآﻫﻦ را اﺷﻐﺎل ﻛﺮده ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﺑﺎ‬ ‫ﺧﺸﻮﻧﺖ ﭘﺎﺳﭙﻮرت ﻣﻲﺧﻮاﺳﺘﻨﺪ‪ ،‬ﻫﻤﻪي روزﻧﺎﻣﻪﻫﺎي ﭘﺎرﻳﺲ را ﺿﺒﻂ ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ و ﺑﺎ ﻛﻢﺗﺮﻳﻦ اﺑﺮاز ﻫﻢدردي ﺑﺎ اﻳﻦ ﺷﻬﺮ ﺗﻮ را‬ ‫ﺑﺎزداﺷﺖ ﻣﻲﻧﻤﻮدﻧﺪ‪ .‬ﻫﺮﻛﺲ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺴﺖ آزاداﻧﻪ وارد ﭘﺎرﻳﺲ ﺷﻮد‪ .‬ﺧﻴﺎﺑﺎنﻫﺎ ﻣﻤﻠﻮ از آدم ﺑﻮد و ﻛﺎﻓﻪﻫﺎ ﭘﺮ ﺳﺮوﺻﺪا؛ ﻧﻮﺟﻮان‬

‫‪93‬‬

‫روزﻧﺎﻣﻪ ﻓﺮوش ﭘﺎري ژورﻧﺎل و ﻛﻤﻮن را ﺑﺎﻫﻢ ﻓﺮﻳﺎد ﻣﻲزد‪ ،‬ﺣﻤﻼت ﻋﻠﻴﻪ ﺷﻬﺮداري ﻣﺮﻛﺰي و اﻋﺘﺮاض ﭼﻨﺪ ﻧﺎراﺿﻲ روي‬ ‫دﻳﻮارﻫﺎ درﻛﻨﺎر ﭘﻮﺳﺘﺮﻫﺎي ﻛﻤﻴﺘﻪي ﻣﺮﻛﺰي ﻗﺮار داﺷﺖ‪ .‬ﻣﺮدم ﺧﺸﻢ ﻧﺪاﺷﺘﻨﺪ‪ ،‬ﭼﻮنﻛﻪ ﺗﺮﺳﻲ ﻧﺪاﺷﺘﻨﺪ‪ .‬ﺑﺮﮔﻪي رأيﮔﻴﺮي‬ ‫ﺟﺎﻧﺸﻴﻦ ﺷﺴﭙﻮ ﺷﺪه ﺑﻮد‪.‬‬ ‫ﻗﺎﻧﻮن ﭘﻲﻛﺎر ﻓﻘﻂ ﺷﺼﺖ ﻋﻀﻮ اﻧﺠﻤﻦ ﺷﻬﺮ ﺑﻪﭘﺎرﻳﺲ ﻣﻲداد‪ ،‬ﺳﻪ ﻋﻀﻮ ﺑﺮاي ﻫﺮﻧﺎﺣﻴﻪ و ﺻﺮف ﻧﻈﺮ از ﺟﻤﻌﻴﺖ آن‪.‬‬ ‫ﺑﻪاﻳﻦ روال‪ 150/000 ،‬ﺳﻜﻨﻪي ﻧﺎﺣﻴﻪ ﻳﺎزدﻫﻢ ﻫﻤﺎن ﺗﻌﺪاد ﻧﻤﺎﻳﻨﺪه را داﺷﺘﻨﺪ ﻛﻪ ‪ 45/000‬ﺳﺎﻛﻨﻴﻦ ﻧﺎﺣﻴﻪ ﺷﺸﻢ‪ .‬ﻛﻤﻴﺘﻪي‬ ‫ﻣﺮﻛﺰي ﺗﺼﻤﻴﻢ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮد ﻛﻪ ﺑﺮاي ﻫﺮ ‪ 20/000‬ﻧﻔﺮ و ﻫﻢﭼﻨﻴﻦ ﻫﺮﻛﺴﺮي از ‪ 10/000‬ﻧﻔﺮ ﺑﻪﺑﺎﻻ ﻳﻚ ﻋﻀﻮ ﺷﻮرا و در‬ ‫ﻣﺠﻤﻮع‪ ،‬ﺷﻮراي ﺷﻬﺮ ‪ 90‬ﻋﻀﻮ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت ﻣﻄﺎﺑﻖ ﻟﻴﺴﺖ ﻓﻮرﻳﻪ و ﺑﻪروش ﻣﻌﻤﻮل ﺻﻮرت ﻣﻲﮔﺮﻓﺖ‪ .‬ﻓﻘﻂ‬ ‫ﻛﻤﻴﺘﻪي ﻣﺮﻛﺰي اﻳﻦ اﻣﻴﺪ را اﺑﺮاز ﻛﺮده ﺑﻮد ﻛﻪ در آﻳﻨﺪه رأيﮔﻴﺮي ﻋﻠﻨﻲ ﺗﻨﻬﺎ ﺷﻴﻮهي ﺷﺎﻳﺴﺘﻪي اﺻﻮل دﻣﻮﻛﺮاﺗﻴﻚ ﺗﻠﻘﻲ‬ ‫ﺷﻮد‪ .‬ﻫﻤﻪي ﻣﺤﻼت ﻣﺮدﻣﻲ ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻨﺪ و رأي ﻋﻠﻨﻲ دادﻧﺪ‪ .‬اﻧﺘﺨﺎبﻛﻨﻨﺪﮔﺎن ﻣﺤﻠﻪي ﺳ‪‬ﻨﺘﺎﻧﺘﻮان ﺻﻒﻫﺎي ﻃﻮﻻﻧﻲ ﺗﺸﻜﻴﻞ‬ ‫دادﻧﺪ و ﺑﺎ ﭘﺮﭼﻢ ﺳﺮخ درﭘﻴﺶ و ورﻗﻪﻫﺎي رأي ﭼﺴﺒﻴﺪه ﺑﻪﻛﻼهﻫﺎ ﺟﻠﻮيِ ﺳﺘﻮن ﺑﺎﺳﺘﻴﻞ ﺻﻒ ﻛﺸﻴﺪﻧﺪ و ﺑﺎ ﻫﻤﻴﻦ آراﻳﺶ‬ ‫ﺑﻪﻃﺮف ﺣﻮزهﻫﺎي ﺧﻮد ﺣﺮﻛﺖ ﻛﺮدﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﭘﻴﻮﺳﺘﻦ و دﻋﻮت ﺷﻬﺮدارﻫﺎ ﻫﺮ دﻏﺪﻏﻪاي را ﻣﺮﺗﻔﻊ ﻛﺮده ﺑﻮد و ﻣﺤﻼت ﺑﻮرژوا را ﻫﻢ ﺑﻪﺣﻮزهﻫﺎي رأيﮔﻴﺮي ﻛﺸﺎﻧﺪ‪.‬‬ ‫اﻳﻦ اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ ﺷﺪ‪ ،‬ﭼﻮنﻛﻪ ﻣﻘﺎﻣﺎت ﺗﺎماﻻﺧﺘﻴﺎر ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺑﻪآن رﺿﺎﻳﺖ داده ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﺑﺎ وﺟﻮد اﻳﻦﻛﻪ از زﻣﺎن ﺑﺎز ﺷﺪن‬ ‫دروازهﻫﺎ ـﭘﺲاز ﻣﺤﺎﺻﺮهـ ﺑﺨﺶ ﺑﺰرﮔﻲ از ﺟﻤﻌﻴﺖ ﺑﻴﻜﺎرهي ﻣﺮﻓﻪ ﺑﺮاي ﺑﺎزﻳﺎﺑﻲ ﺳﻼﻣﺘﻲ ﺧﻮﻳﺶ ﺑﻪﺷﻬﺮﺳﺘﺎنﻫﺎ رﻓﺘﻪ‬ ‫ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬دوﻳﺴﺖوﻫﺸﺘﺎدوﻫﻔﺖ ﻫﺰار ﻧﻔﺮ رأي دادﻧﺪ ﻛﻪ در ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﺑﺎ اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت ﻓﻮرﻳﻪ ﺗﻌﺪاد ﺧﻴﻠﻲ ﺑﻴﺶﺗﺮي ﺑﻮد‪.‬‬ ‫اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت ﺑﻪﮔﻮﻧﻪي ﺷﺎﻳﺴﺘﻪي ﻣﺮدﻣﻲ آزاد ﺑﺮﮔﺰار ﺷﺪ‪ .‬ﺑﺎوﺟﻮد اﻳﻦﻛﻪ ﺗﻲﻳﺮ ﺟﺮأت ﻛﺮد ﺗﺎ ﺑﻪﺷﻬﺮﺳﺘﺎنﻫﺎ ﺗﻠﮕﺮاف ﻛﻨﺪ‪:‬‬ ‫»اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت اﻣﺮوز ﺑﺪون آزادي و ﺑﺪون اوﺗﻮرﻳﺘﻪي ﻣﻌﻨﻮي ﺻﻮرت ﺧﻮاﻫﺪ ﮔﺮﻓﺖ«؛ در ﺣﻮلوﺣﻮش ﺣﻮزهﻫﺎ ﻫﻴﭻ ﭘﻠﻴﺲ و‬ ‫ﻫﻴﭻ ﺗﺤﺮﻳﻜﻲ ﻧﺒﻮد‪ .‬آزادي ﭼﻨﺎن ﻣﻄﻠﻖ ﺑﻮد ﻛﻪ در ﺗﻤﺎم ﭘﺎرﻳﺲ ﺣﺘﻲ ﻳﻚ اﻋﺘﺮاض ﻫﻢ ﺻﻮرت ﻧﮕﺮﻓﺖ‪.‬‬ ‫ﺣﺘﻲ روزﻧﺎﻣﻪﻫﺎي ﻣﻴﺎﻧﻪرو ﻣﻘﺎﻻت روزﻧﺎﻣﻪي رﺳﻤﻲ را ﻛﻪ در آنﻫﺎ ﻟُﻨﮕ‪‬ﻪ‪ ،‬ﻋﻀﻮ ﻛﻤﻴﺘﻪ‪ ،‬ﻧﻘﺶ ﻣﺠﻠﺲ ﻛﻤﻮﻧﻲ آﻳﻨﺪه را‬ ‫ﻣﻮرد ﺑﺮرﺳﻲ ﻗﺮار ﻣﻲداد‪ ،‬ﭼﻨﻴﻦ ﺗﻔﺴﻴﺮ ﻛﺮدﻧﺪ‪» :‬ﻗﺒﻞ از ﻫﺮﭼﻴﺰ اﻳﻦ ﻣﺠﻠﺲ ﺑﺎﻳﺪ ﻣﺄﻣﻮرﻳﺖ ﺧﻮد را ﺗﻌﺮﻳﻒ ﻛﻨﺪ و ﺣﺪود‬ ‫ﺻﻼﺣﻴﺖﻫﺎي ﺧﻮد را ﻣﺸﺨﺺ ﺳﺎزد‪ .‬اوﻟﻴﻦ ﻛﺎر آن ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺤﺚ درﺑﺎرهي ﺗﻨﻈﻴﻢ ﻣﻨﺸﻮر ﺧﻮدش ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﭘﺲ از اﻧﺠﺎم اﻳﻦ ﻛﺎر‪،‬‬ ‫ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪوﺳﺎﺋﻞ ﻧﻴﻞ ﺑﻪاﺳﺎﺳﻨﺎﻣﻪاي ﺑﺮاي ﺧﻮدﻣﺨﺘﺎري ﺷﻬﺮداريﻫﺎ ﺑﭙﺮدازد ﻛﻪ ﺗﻮﺳﻂ ﻗﺪرت ﻣﺮﻛﺰي ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ و ﺗﻀﻤﻴﻦ ﺷﺪه‬ ‫ﺑﺎﺷﺪ«‪ .‬ﺳﺎدﮔﻲ‪ ،‬اﺣﺘﻴﺎط و اﻋﺘﺪاﻟﻲ ﻛﻪ در اﻋﻤﺎل ﻣﺄﻣﻮران رﺳﻤﻲ ﺑﻪﭼﺸﻢ ﻣﻲﺧﻮرد‪ ،‬ﺑﻪﺗﺪرﻳﺞ ﻣﺘﺤﺠﺮﺗﺮﻳﻦ اﻓﺮاد را ﻫﻢ ﺗﺤﺖ‬ ‫ﺗﺄﺛﻴﺮ ﻗﺮار ﻣﻲداد‪ .‬ﻓﻘﻂ ﻧﻔﺮت ورﺳﺎﺋﻲﻫﺎ ﺑﻮد ﻛﻪ ﺗﺨﻔﻴﻒ ﻧﻤﻲﻳﺎﻓﺖ‪ .‬ﻫﻤﺎن روز ﺗﻲﻳﺮ از ﭘﺸﺖ ﺗﺮﻳﺒﻮن ﻓﺮﻳﺎد زد‪» :‬ﻧﻪ‪ ،‬ﻓﺮاﻧﺴﻪ‬ ‫ﻧﻤﻲﮔﺬارد ﻟﻌﻨﺘﻲﻫﺎﺋﻲ ﻛﻪ او را در ﺧﻮن ﻏﺮﻗﻪ ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﻛﺮد‪ ،‬ﭘﻴﺮوز ﺷﻮﻧﺪ«‪.‬‬ ‫روز ﺑﻌﺪ ‪ 200/000‬ﻧﻔﺮ از اﻳﻦ »ﻟﻌﻨﺘﻲﻫﺎ« ﺑﻪﺷﻬﺮداري ﻣﺮﻛﺰي آﻣﺪﻧﺪ ﺗﺎ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎن ﺑﺮﮔﺰﻳﺪهي ﺧﻮد را درآنﺟﺎ ﻣﺴﺘﻘﺮ‬ ‫ﻛﻨﻨﺪ؛ ﮔﺮدانﻫﺎ ﻃﺒﻞزﻧﺎن‪ ،‬ﭘﺮﭼﻢﻫﺎ ﺑﺮﻓﺮاز ﻛﻼهﻫﺎي ﻓﺮﻳﮋي ]ﻛﻼه اﻧﻘﻼﺑﻴﻮن ‪ .1789‬م[ و ﻧﻮارﻫﺎي ﺳﺮخ دور ﺗﻔﻨﮓﻫﺎ‪.‬‬ ‫درﺣﺎﻟﻲﻛﻪ ﺻﻔﻮفﺷﺎن را ﺳﺮﺑﺎزان ﺻﻒ‪ ،‬ﻧﻔﺮات ﺗﻮپﺧﺎﻧﻪ و ﻣﻠﻮاﻧﺎن وﻓﺎدار ﺑﻪﭘﺎرﻳﺲ ﮔﺴﺘﺮش داده ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬از ﻫﻤﻪي‬ ‫ﺧﻴﺎﺑﺎنﻫﺎ ﺑﻪﻣﻴﺪان ﻻﮔﺮِو آﻣﺪﻧﺪ؛ ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ ﻫﺰاران ﺟﻮﻳﺒﺎرِ ﻳﻚ رود ﺑﺰرگ‪ .‬در ﻣﻴﺎنِ ﻣﺤﻮﻃﻪي ﺟﻠﻮيِ ﺷﻬﺮداري و در ﻛﻨﺎر درِ‬ ‫ﻣﺮﻛﺰي‪ ،‬ﻳﻚ ﭘﻼﺗﻔﺮم ﺑﺰرگ ﺑﺮﭘﺎ ﺷﺪه ﺑﻮد‪ .‬در رأس آن ﻧﻴﻢﺗﻨﻪي ﺟﻤﻬﻮري‪ ،‬ﺑﺎ ﺷﺎل ﺳﺮﺧﻲ دور آن‪ ،‬ﻗﺮار داﺷﺖ‪ .‬ﻧﻮارﻫﺎي‬ ‫ﺳﺮخ ﻋﻈﻴﻢ روي ﺟﻠﻮﺧﺎن و ﺑﺮج ﻧﺎﻗﻮس ﺑﻪزﺑﺎن آﺗﺸﻴﻨﻲ ﻣﻲﻣﺎﻧﺴﺖ ﻛﻪ ﺧﺒﺮ ﺧﻮش را ﺑﻪﻓﺮاﻧﺴﻪ ﻣﻲداد‪ .‬ﺣﺪود ﺻﺪ ﮔﺮدان‬ ‫ﻣﻴﺪان را اﻧﺒﺎﺷﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ و از ﺳﺮﻧﻴﺰهﻫﺎيﺷﺎن ﻛﻪ در ﻧﻮر ﺧﻮرﺷﻴﺪ ﺑﺮق ﻣﻲزد‪ ،‬ﺟﻠﻮي ﺷﻬﺮداري ﻳﻚ ﻛﻮﻣﻪي ﺑﺰرگ درﺳﺖ‬ ‫ﻛﺮده ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﺳﺎﻳﺮ ﮔﺮدانﻫﺎ ﻛﻪ ﻧﺘﻮاﻧﺴﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ ﺑﻪﻣﻴﺪان وارد ﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬در ﺧﻴﺎﺑﺎنﻫﺎي اﻃﺮاف ﺗﺎ ﺣﺪ ﺑﻮﻟﻮار ﺳﺒﺎﺳﺘﻮﭘﻞ و ﻛﻨﺎر‬ ‫رودﺧﺎﻧﻪ ﺻﻒ ﻛﺸﻴﺪه ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﭘﺮﭼﻢﻫﺎ در ﺟﻠﻮي ﭘﻼﺗﻔﺮم ﮔﺮد آورده ﺷﺪه ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻌﻀﻲ از آنﻫﺎ ﺳﻪ رﻧﮓ ﺑﻮدﻧﺪ؛ وﻟﻲ ﻫﻤﻪ‪،‬‬ ‫ﺑﻪﻧﺸﺎﻧﻪي ﻇﻬﻮر ﻣﺮدم‪ ،‬ﻣﻨﮕﻮﻟﻪﻫﺎي ﺳﺮخ داﺷﺘﻨﺪ‪ .‬درﺣﺎﻟﻲﻛﻪ ﻣﻴﺪان ﭘﺮ ﻣﻲﺷﺪ‪ ،‬ﻣﻮﺳﻴﻘﻲ ﻃﻨﻴﻦاﻧﺪاز ﺑﻮد و دﺳﺘﻪﻫﺎي ﻣﻮزﻳﻚ‬

‫‪94‬‬

‫ﻣﺎرﺳﻲﻳﺰ و »ﺳﺮود ﻋﺰﻳﻤﺖ« را ﻣﻲﻧﻮاﺧﺘﻨﺪ؛ ﺷﻴﭙﻮرﻫﺎ ﻓﺮﻣﺎن ﺣﻤﻠﻪ ﻣﻲدادﻧﺪ و ﺗﻮپﻫﺎي ﻛﻤﻮن ﺳﺎﺑﻖ در ﻛﻨﺎرهي رودﺧﺎﻧﻪ‬ ‫ﻣﻲﻏﺮﻳﺪﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﻧﺎﮔﻬﺎن ﺻﺪاﻫﺎ آرام ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬اﻋﻀﺎي ﻛﻤﻴﺘﻪي ﻣﺮﻛﺰي و ﻛﻤﻮن‪ ،‬ﺷﺎلﻫﺎي ﻗﺮﻣﺰ ﺑﺮدوش‪ ،‬روي ﭘﻼﺗﻔﺮم ﻇﺎﻫﺮ ﺷﺪﻧﺪ‪.‬‬ ‫راﻧﻮﻳﻪ ﮔﻔﺖ‪» :‬ﺷﻬﺮوﻧﺪان‪ ،‬ﻗﻠﺐ ﻣﻦ ﺑﻴﺶ از آن از ﺷﺎدي ﺳﺮﺷﺎر اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺘﻮاﻧﻢ ﻧﻄﻖ ﻛﻨﻢ‪ .‬ﻓﻘﻂ ﺑﻪﻣﻦ اﺟﺎزه دﻫﻴﺪ ﻛﻪ از‬ ‫ﻣﺮدم ﭘﺎرﻳﺲ ﺑﻪﺧﺎﻃﺮ ﺳﺮﻣﺸﻖ ﺑﺰرﮔﻲ ﻛﻪ ﺑﻪﺟﻬﺎن دادﻧﺪ‪ ،‬ﺗﺸﻜﺮ ﻛﻨﻢ«‪ .‬ﻳﻜﻲ از اﻋﻀﺎي ﻛﻤﻴﺘﻪ ﻧﺎم ﻛﺴﺎﻧﻲ را ﻛﻪ اﻧﺘﺨﺎب‬ ‫ﺷﺪه ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬اﻋﻼم ﻛﺮد‪ .‬ﻃﺒﻞﻫﺎ ﺑﺮاي اداي اﺣﺘﺮام ﺑﻪﺻﺪا درآﻣﺪ و دﺳﺘﻪي ﻣﻮزﻳﻚ ﺑﺎ ﻫﻤﺮاﻫﻲ دوﻳﺴﺖﻫﺰار ﺻﺪا ﺳﺮود‬ ‫ﻣﺎرﺳﻲﻳﺰ ﺧﻮاﻧﺪﻧﺪ‪ .‬در ﻳﻚ ﻓﺎﺻﻠﻪي ﺳﻜﻮت‪ ،‬راﻧﻮﻳﻪ ﻓﺮﻳﺎد زد‪» :‬ﺑﻪﻧﺎم ﻣﺮدم‪ ،‬ﻛﻤﻮن اﻋﻼم ﻣﻲﺷﻮد«‪.‬‬ ‫ﻃﻨﻴﻨﻲ ﻫﺰاران ﺑﺮاﺑﺮ ﺑﺰرگﺗﺮ ﭘﺎﺳﺦ داد‪» :‬زﻧﺪهﺑﺎد ﻛﻤﻮن«! ﻛﻼهﻫﺎ ﺑﺮ ﻧﻮك ﺳﺮﻧﻴﺰهﻫﺎ ﺑﺎﻻ رﻓﺘﻨﺪ و ﭘﺮﭼﻢﻫﺎ ﺑﻪاﻫﺘﺰاز‬ ‫درآﻣﺪﻧﺪ‪ .‬از ﭘﻨﺠﺮهﻫﺎ و روي ﺑﺎمﻫﺎ ﻫﺰاران دﺳﺖ دﺳﺘﻤﺎل ﺗﻜﺎن ﻣﻲدادﻧﺪ‪ .‬ﺻﺪاي ﺷﻠﻴﻚ ﭘﻴﺎﭘﻲ ﺗﻮپﻫﺎ‪ ،‬ﺳﺎزﻫﺎ و ﻃﺒﻞﻫﺎ در‬ ‫ارﺗﻌﺎﺷﻲ ﺷﮕﻔﺖاﻧﮕﻴﺰ ﺑﻪﻫﻢ ﻣﻲآﻣﻴﺨﺘﻨﺪ‪ .‬ﻫﻤﻪي ﻗﻠﺐﻫﺎ از ﺷﺎدي ﻣﻲﻃﭙﻴﺪ و ﻫﻤﻪي ﭼﺸﻢﻫﺎ از اﺷﻚ ﭘﺮ ﺑﻮد‪ .‬از زﻣﺎن‬ ‫ﻓﺪراﺳﻴﻮن ﺑﺰرگ ﺗﺎﻛﻨﻮن ﻫﺮﮔﺰ ﭘﺎرﻳﺲ ﺑﻪاﻳﻦﮔﻮﻧﻪ ﺑﻪﺗﺤﺮك در ﻧﻴﺎﻣﺪه ﺑﻮد‪.‬‬ ‫ﺑﺮوﻧ‪‬ﻞ ﺑﺎ ﭼﺎﺑﻜﻲ ﺣﺮﻛﺖ ﺟﻤﻌﻴﺖ را ﺗﻨﻈﻴﻢ ﻣﻲﻛﺮد‪ ،‬ﺑﻪﻃﻮري ﻛﻪ از ﻳﻚﺳﻮ ﻣﻴﺪان را ﺗﺨﻠﻴﻪ ﻣﻲﻛﺮد ﺗﺎ از ﺳﻮي دﻳﮕﺮ‬ ‫ﮔﺮدانﻫﺎﺋﻲ ﻛﻪ در ﺑﻴﺮون ﺑﻮدﻧﺪ و ﻫﻤﮕﻲ اﺷﺘﻴﺎق داﺷﺘﻨﺪ ﺑﻪﻛﻤﻮن اداي اﺣﺘﺮام ﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬ﺑﻪآن وارد ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬در ﺟﻠﻮي ﻣﺠﺴﻤﻪي‬ ‫ﺟﻤﻬﻮري ﭘﺮﭼﻢﻫﺎ ﭘﺎﺋﻴﻦ ﻣﻲآﻣﺪ‪ ،‬اﻓﺴﺮﻫﺎ ﺑﺎ ﺷﻤﺸﻴﺮﻫﺎي ﺧﻮد ﺳﻼم ﻣﻲدادﻧﺪ و ﻧﻔﺮات‪ ‬ﺗﻔﻨﮓﻫﺎي ﺧﻮد را ﺑﻠﻨﺪ ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﺗﺎ‬ ‫ﺳﺎﻋﺖ ﻫﻔﺖ ﻫﻨﻮز آﺧﺮﻳﻦ دﺳﺘﻪ ﻋﺒﻮر ﻧﻜﺮده ﺑﻮد‪.‬‬ ‫ﻋ‪‬ﻤﺎل ﺗﻲﻳﺮ ﺑﺎ ﺳﺮﺧﻮردﮔﻲ ﻧﺰد او ﺑﺎزﮔﺸﺘﻨﺪ ﺗﺎ ﺑﮕﻮﻳﻨﺪ‪» :‬اﻳﻦ‪ ،‬در واﻗﻊ‪ ،‬ﻫﻤﻪي ﭘﺎرﻳﺲ ﺑﻮد ﻛﻪ در ﺗﻈﺎﻫﺮات ﺷﺮﻛﺖ‬ ‫داﺷﺖ«‪ .‬و ﻛﻤﻴﺘﻪي ﻣﺮﻛﺰي ﻛﺎﻣﻼً ﺣﻖ داﺷﺖ ﻛﻪ درﻋﻴﻦ ﻫﻴﺠﺎن ﻧﺪا ﺳﺮ دﻫﺪ ﻛﻪ »ﭘﺎرﻳﺲ‪ ‬اﻣﺮوز ﺻﻔﺤﻪي ﺗﺎزهاي در ﻛﺘﺎب‬ ‫ﺗﺎرﻳﺦ ﮔﺸﻮد و ﻧﺎم ﻗﺪرﺗﻤﻨﺪ ﺧﻮد را در آن ﺛﺒﺖ ﻛﺮد‪ .‬ﺑﮕﺬارﻳﺪ ﺟﺎﺳﻮﺳﺎن ورﺳﺎي ﻛﻪ در اﻃﺮاف ﻣﺎ ﻣﻲﺧﺰﻧﺪ‪ ،‬ﺑﺮوﻧﺪ و‬ ‫ﺑﻪارﺑﺎﺑﺎنﺷﺎن ﺑﮕﻮﻳﻨﺪ ﻛﻪ ﺟﻨﺒﺶ ﻣﺸﺘﺮك ﺗﻤﺎم ﺟﻤﻌﻴﺖ ﭼﻪ ﻣﻌﻨﺎﺋﻲ دارد‪ .‬ﺑﮕﺬارﻳﺪ اﻳﻦ ﺟﺎﺳﻮﺳﺎن ﺗﺼﻮﻳﺮ ﺻﺤﻨﻪي ﺑﺎ ﺷﻜﻮه‬ ‫ﻣﺮدﻣﻲ را ﻛﻪ ﺣﺎﻛﻤﻴﺖﺷﺎن را ﺑﺎز ﻣﻲﻳﺎﺑﻨﺪ‪ ،‬ﺑﺎ ﺧﻮد ﻧﺰد آنﻫﺎ ﺑﺮﮔﺮداﻧﻨﺪ«‪.‬‬ ‫ﺑﺮق اﻳﻦ ﺗﻨﺪر‪ ،‬ﻛﻮر را ﻫﻢ ﺗﻮان ﻧﻈﺎره ﻣﻲداد‪ .‬ﻳﻜﺼﺪوﻫﺸﺘﺎد ﻫﺰار رآيدﻫﻨﺪه‪ .‬دوﻳﺴﺖ ﻫﺰار ﻧﻔﺮ ﺑﺎ ﻳﻚ اﺳﻢِﺷﺐِ واﺣﺪ‪.‬‬ ‫اﻳﻦ‪ ،‬آنﻃﻮر ﻛﻪ ده روز ﺗﻤﺎم ﮔﻔﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﻳﻚ ﻛﻤﻴﺘﻪي ﺳﺮي‪ ،‬ﻣﺸﺘﻲ ﺷﻮرﺷﻲ ﻓﺮﻗﻪﺑﺎز و راﻫﺰن ﻧﺒﻮد‪ .‬اﻳﻦﺟﺎ ﻧﻴﺮوي ﻋﻈﻴﻤﻲ‬ ‫در ﺧﺪﻣﺖ ﻳﻚ اﻳﺪهي ﻣﻌﻴﻦ‪ ،‬اﺳﺘﻘﻼل ﻛﻤﻮﻧﻲ و ﺣﻴﺎت روﺷﻨﻔﻜﺮي ﻓﺮاﻧﺴﻪ ﻗﺮار داﺷﺖ‪ .‬دراﻳﻦ زﻣﺎﻧﻪي ﻛﻢﺧﻮﻧﻲ ﺟﻬﺎﻧﻲ‪،‬‬ ‫اﻳﻦ ﻧﻴﺮوﺋﻲ ﺑﻲﻧﻬﺎﻳﺖ ارزشﻣﻨﺪ ﺑﻮد‪ .‬دﺳﺘﻲ ﻏﻴﺒﻲ ﺑﻪارزشﻣﻨﺪيِ ﻗﻄﺐﻧﻤﺎ ﻛﻪ ﺟﻠﻮي ﻛﺸﺘﻲ‪‬ﺷﻜﺴﺘﮕﻲ را ﮔﺮﻓﺖ و ﺑﺎزﻣﺎﻧﺪﮔﺎن‬ ‫را ﻧﺠﺎت داد‪ .‬اﻳﻦ ﻳﻜﻲ از آن ﻧﻘﻄﻪﻋﻄﻒﻫﺎي ﺑﺰرگ ﺗﺎرﻳﺦ ﺑﻮد ﻛﻪ در آن ﺧﻠﻘﻲ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ از ﻧﻮ ﺷﻜﻞ ﺑﮕﻴﺮد‪.‬‬ ‫ﻟﻴﺒﺮالﻫﺎ! اﮔﺮ از ﺳﺮ ﺣ‪‬ﺴﻦﻧﻴﺖ ﺑﻮد ﻛﻪ ﺷﻤﺎ در دورهي اﻣﭙﺮاﻃﻮري ﺧﻮاﺳﺘﺎر ﻋﺪم ﺗﻤﺮﻛﺰ ﺷﺪﻳﺪ؛ ﺟﻤﻬﻮريﺧﻮاﻫﺎن! اﮔﺮ‬ ‫ﺷﻤﺎ ژوﺋﻦ ‪ 1848‬و دﺳﺎﻣﺒﺮ ‪ 1851‬را درك ﻛﺮدهاﻳﺪ؛ رادﻳﻜﺎلﻫﺎ! اﮔﺮ ﺷﻤﺎ واﻗﻌﺎً ﻃﺎﻟﺐ ﺧﻮدـﺣﻜﻮﻣﺘﻲ ﻣﺮدم ﻫﺴﺘﻴﺪ؛ ﺑﻪاﻳﻦ‬ ‫ﻧﺪاي ﻧﻮﻳﻦ ﮔﻮش ﻓﺮا دﻫﻴﺪ‪ ،‬اﻳﻦ ﻓﺮﺻﺖ ﻣﻌﺠﺰهآﺳﺎ را درﻳﺎﺑﻴﺪ‪.‬‬ ‫اﻣﺎ ﭘﺮوﺳﻲﻫﺎ! ﭼﻪ اﻫﻤﻴﺘﻲ دارد؟ ﭼﺮا ﺟﻠﻮي ﭼﺸﻢ دﺷﻤﻦ ﺳﻼح ﻧﺴﺎزﻳﻢ؟ ﺑﻮرژواﻫﺎ! آﻳﺎ در دﻳﺪر‪‬س اﺟﻨﺒﻲ ﻧﺒﻮد ﻛﻪ ﺟ‪‬ﺪ‬ ‫ﺷﻤﺎ‪ ،‬اﺗﻴﻴِﻦ ﻣﺎرﺳﻞ‪ ،‬ﺳﻌﻲ ﻛﺮد ﺗﺎ ﻓﺮاﻧﺴﻪ را دوﺑﺎره ﺑﺴﺎزد؟ و ﻛﻨﻮاﻧﺴﻴﻮن ﺷﻤﺎ‪ ،‬آﻳﺎ درﺳﺖ در ﻣﻴﺎن ﻃﻮﻓﺎنﻫﺎ ﺑﺎ ﻗﺎﻃﻌﻴﺖ ﻋﻤﻞ‬ ‫ﻧﻜﺮد؟‬ ‫ﭘﺎﺳﺦ آنﻫﺎ ﭼﻪ ﺑﻮد؟ ﻣﺮگ ﺑﺮ ﭘﺎرﻳﺲ!‬ ‫آﻓﺘﺎب ﺳﺮخ ﺳﺘﻴﺰ و ﻧﺎﻫﻢﺳﺎزي داﺧﻠﻲ ﻟﻌﺎب ﻇﺎﻫﺮي و ﻫﻤﻪي ﻣﺎﺳﻚﻫﺎ را ذوب ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬آنﺟﺎ‪ ،‬آنﻫﺎ دﺳﺖ در دﺳﺖ‬ ‫ﻫﻢ دارﻧﺪ‪ ،‬ﻧﻈﻴﺮ ‪ 1794 ،1791‬و ‪1848‬؛ ﺳﻠﻄﻨﺖﻃﻠﺐﻫﺎ‪ ،‬روﺣﺎﻧﻴﻮن‪ ،‬ﻟﻴﺒﺮالﻫﺎ‪ ،‬رادﻳﻜﺎلﻫﺎ ـﻫﻤﮕﻲـ ﺑﻪروي ﻣﺮدم دﺳﺖ ﺑﻠﻨﺪ‬ ‫ﻛﺮدهاﻧﺪ‪ :‬ﻳﻚ ارﺗﺶ در اوﻧﻴﻔﺮمﻫﺎي ﻣﺘﻔﺎوت‪ .‬ﻋﺪم ﺗﻤﺮﻛﺰ آنﻫﺎ ﻓﺪراﻟﻴﺴﻢ دﻫﺎﺗﻲ و ﺳﺮﻣﺎﻳﻪداري اﺳﺖ و ﺧﻮدﺣﻜﻮﻣﺘﻲﺷﺎنْ‬

‫‪95‬‬

‫ﺑﻬﺮهﺑﺮداريِ ﺷﺨﺼﻲﺷﺎن از ﺑﻮدﺟﻪ‪ ،‬درﺳﺖ ﻫﻤﺎنﻃﻮر ﻛﻪ ﻛﻞ ﻋﻠﻢ ﺳﻴﺎﺳﺖ دوﻟﺖﻣﺮدانﺷﺎن ﺻﺮﻓﺎً ﻋﺒﺎرت اﺳﺖ از ﻛﺸﺘﺎر و‬ ‫وﺿﻌﻴﺖ ﻓﻮقاﻟﻌﺎده‪.‬‬ ‫ﻛﺪام ﺑﻮرژوازي در دﻧﻴﺎ ﭘﺲ از ﭼﻨﻴﻦ ﻣﺼﺎﺋﺐ ﻋﻈﻴﻤﻲ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺎ دﻗﺖ و اﺣﺘﻴﺎط ﻣﺴﻴﺮ اﻳﻦ ﻣﺨﺰن ﻧﻴﺮوي زﻧﺪه را‬ ‫ﺗﻌﻘﻴﺐ ﻧﻜﺮده ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬ ‫آنﻫﺎ ﺑﺎ دﻳﺪن اﻳﻦ ﭘﺎرﻳﺴﻲ ﻛﻪ ﻗﺎدر ﺑﻪاﻳﺠﺎد دﻧﻴﺎﺋﻲ ﻧﻮﻳﻦ و ﻗﻠﺒﻲ ﻣﺎﻻﻣﺎل از ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ ﺧﻮنﻫﺎي ﻓﺮاﻧﺴﻪ اﺳﺖ‪ ،‬ﻓﻘﻂ ﻳﻚ‬ ‫ﻓﻜﺮ در ﺳﺮ دارﻧﺪ‪ :‬ﺑﻪﺧﻮن ﻛﺸﻴﺪن ﭘﺎرﻳﺲ‪.‬‬

‫‪96‬‬

‫ﻓﺼﻞ ﻧﻬﻢ‬ ‫ﻛﻤﻮن در ﻟﻴﻮن‪ ،‬ﺳﻨﺖاﺗﻴﻴِﻦ و ﻛﺮُزو‬

‫»ﺗﻤﺎم اﺟﺰاء‪ ‬ﻓﺮاﻧﺴﻪ ﺑﺎﻫﻢ ﻣﺘﺤﺪ ﺷﺪهاﻧﺪ و ﺑﻪﻣﺠﻠﺲ و ﺣﻜﻮﻣﺖ‬ ‫ﭘﻴﻮﺳﺘﻪاﻧﺪ«‪) .‬از ﺑﺨﺶﻧﺎﻣﻪي ﺗﻲﻳِﺮ ﺑﻪﺷﻬﺮﺳﺘﺎنﻫﺎ‪ ،‬ﺷﺎمﮔﺎه ‪ 23‬ﻣﺎرس(‪.‬‬ ‫وﺿﻊ در ﺷﻬﺮﺳﺘﺎنﻫﺎ ﭼﮕﻮﻧﻪ ﺑﻮد؟‬ ‫ﺗﺎ ﭼﻨﺪ روز ﺑﺪون دﺳﺘﺮﺳﻲ ﺑﻪروزﻧﺎﻣﻪﻫﺎي ﭘﺎرﻳﺲ‪ ،‬ﺑﺎ ﺧﺒﺮﻫﺎي دروغ ﺗﻲﻳﺮ ﺳﺮ ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ]‪ ،[103‬ﺑﻌﺪ ﻧﮕﺎﻫﻲ ﺑﻪاﻣﻀﺎﻫﺎي‬ ‫زﻳﺮ ﺑﻴﺎﻧﻴﻪﻫﺎي ﻛﻤﻴﺘﻪي ﻣﺮﻛﺰي اﻧﺪاﺧﺘﻨﺪ و ﭼﻮن ﻧﺎم ﻫﻴﭻﻳﻚ از د‪‬رداﻧﻪﻫﺎي »ﭼﭗ« ﻳﺎ دﻣﻮﻛﺮات را ﺑﻴﻦ آنﻫﺎ ﻧﺪﻳﺪﻧﺪ‪،‬‬ ‫ﮔﻔﺘﻨﺪ‪» :‬اﻳﻦ آدمﻫﺎي ﺑﻲﻧﺎم و ﻧﺸﺎن دﻳﮕﺮ ﭼﻪ ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ«؟ ﺑﻮرژواﻫﺎي ﺟﻤﻬﻮريﺧﻮاه ﻛﻪ از وﻗﺎﻳﻌﻲ ﻛﻪ در دوران‬ ‫ﻣﺤﺎﺻﺮهي ﭘﺎرﻳﺲ رخ داد‪ ،‬اﻃﻼﻋﺎت ﻧﺎدرﺳﺘﻲ درﻳﺎﻓﺖ ﻛﺮده ﺑﻮدﻧﺪ و ﻧﻴﺰ در داﻣﻲﻛﻪ ﻣﻄﺒﻮﻋﺎت ﻣﺤﺎﻓﻈﻪﻛﺎر زﻳﺮﻛﺎﻧﻪ‬ ‫ﺑﺮايﺷﺎن ﮔﺴﺘﺮده ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬اﻓﺘﺎدﻧﺪ؛ و ازآنﺟﺎﻛﻪ ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﺴﺘﻨﺪ ﺟﻨﺒﺶﻫﺎي ﻣﺮدم را ﺑﻔﻬﻤﻨﺪ‪ ،‬ﻣﺎﻧﻨﺪ ﭘﺪرانﺷﺎن ﻛﻪ در زﻣﺎن ﺧﻮد‬ ‫ﮔﻔﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ »دﺳﺖ ﭘﻴﺖ ]ﻧﺨﺴﺖ وزﻳﺮ ﻣﻌﺮوف اﻧﮕﻠﻴﺲ‪ .‬م[ و ﻛُﺒﻮرگ ]ﺷﻬﺮي در ﺑﺎوارﻳﺎي آﻟﻤﺎن ﻛﻪ ﺷﺎﻫﺰادﮔﺎن آن ﻧﺴﺒﺘﻲ‬ ‫ﺳﺒﺒﻲ ﺑﺎ ﺧﺎﻧﻮادهي ﺳﻠﻄﻨﺘﻲ اﻧﮕﻠﻴﺲ داﺷﺘﻨﺪ‪ .‬م[ در ﻛﺎر اﺳﺖ«‪ ،‬ﮔﻔﺘﻨﺪ‪» :‬اﻳﻦ آدمﻫﺎي ﺑﻲﻧﺎم و ﻧﺸﺎن ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺟﺰ‬ ‫ﺑﻨﺎﭘﺎرﺗﻴﺴﺖﻫﺎ ﭼﻴﺰ دﻳﮕﺮي ﺑﺎﺷﻨﺪ«‪ .‬ﺗﻨﻬﺎ ﻣﺮدم ﺷﻌﻮر ﻏﺮﻳﺰي ﺧﻮد را ﻧﺸﺎن دادﻧﺪ‪.‬‬ ‫اوﻟﻴﻦ ﭘﮋواك ﻛﻤﻮن ﭘﺎرﻳﺲ در ﻟﻴﻮن ﺷﻨﻴﺪه ﺷﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﻃﻨﻴﻦ اﻟﺰاﻣﻲ ﺑﻮد‪ .‬از زﻣﺎن ﭘﻴﺪاﻳﺶ ﻣﺠﻠﺲ‪ ،‬ﻛﺎرﮔﺮان ﺧﻮد را ﺗﺤﺖ‬ ‫ﻧﻈﺮ اﺣﺴﺎس ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬اﻋﻀﺎي اﻧﺠﻤﻦ ﺷﻬﺮ ﻛﻪ آدمﻫﺎي ﺿﻌﻴﻔﻲ ﺑﻮدﻧﺪ و ﭘﺎرهاي از آنﻫﺎ ﺗﻘﺮﻳﺒﺎً دﻟﺒﺴﺘﻪي ارﺗﺠﺎع‪ ،‬ﭘﺮﭼﻢ‬ ‫ﺳﺮخ را ﺑﻪاﻳﻦ ﺑﻬﺎﻧﻪ ﻛﻪ »ﭘﺮﭼﻢ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺗﺎ ﭘﺎي ﺟﺎن ﻧﺒﺎﻳﺪ ﭘﺲ از ﺗﺤﻘﻴﺮ ﻓﺮاﻧﺴﻪ ﻫﻢﭼﻨﺎن ﺑﺮﻗﺮار ﺑﺎﺷﺪ«‪ ،‬ﭘﺎﺋﻴﻦ آوردﻧﺪ‪ .‬اﻳﻦ‬ ‫ﻧﻴﺮﻧﮓ ﻧﺎﺷﻴﺎﻧﻪ ﻧﺘﻮاﻧﺴﺖ ﻣﺮدﻣﻲ را ﻛﻪ در ﮔﻲﻳﻮﺗﻲﻳِﺮ در اﻃﺮاف ﭘﺮﭼﻢ ﺧﻮد ﭘ‪‬ﺴﺖ ﻧﮕﻬﺒﺎﻧﻲ ﮔﺬاﺷﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﻓﺮﻳﺐ دﻫﺪ‪.‬‬ ‫ﻓﺮﻣﺎﻧﺪار ﺟﺪﻳﺪ ـوﻻﻧﺘﻦ‪ ،‬اﻓﺴﺮ ﺳﺎﺑﻖـ ﻛﻪ ﺧﺸﻮﻧﺘﺶ دﺳﺖِﻛﻤﻲ از رذاﻟﺘﺶ ﻧﺪاﺷﺖ‪ ،‬ﭼﻴﺰي ﺑﻮد از ﻗﻤﺎش ﻛﻠ‪‬ﻤﺎنـﺗﻮﻣﺎ‪ ،‬ﺑﻪﺣﺪ‬ ‫ﻛﻔﺎﻳﺖ ﻣﺮدم را از ﭘﻴﺶ درﺧﺼﻮص ﻧﻮع ﺟﻤﻬﻮرياي ﻛﻪ ﺑﺮايﺷﺎن ﺗﺪارك دﻳﺪه ﺷﺪه ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﺎﺧﺒﺮ ﻛﺮد‪.‬‬

‫‪97‬‬

‫در ‪ 19‬ﻣﺎرس‪ ،‬ﺑﺎ اوﻟﻴﻦ ﺧﺒﺮﻫﺎ‪ ،‬ﺟﻤﻬﻮريﺧﻮاﻫﺎن ﮔﻮش ﺑﻪزﻧﮓ ﺑﻮدﻧﺪ و ﻫﻤﺪردي ﺧﻮد را ﺑﺎ ﭘﺎرﻳﺲ ﭘﻨﻬﺎن ﻧﻤﻲﻛﺮدﻧﺪ‪.‬‬ ‫روز ﺑﻌﺪ وﻻﻧﺘﻦ ﺑﻴﺎﻧﻴﻪ ﺗﺤﺮﻳﻚآﻣﻴﺰي ﻣﻨﺘﺸﺮ ﻛﺮد‪ ،‬روزﻧﺎﻣﻪﻫﺎي ﭘﺎرﻳﺲ را ﺿﺒﻂ ﻧﻤﻮد و ﻛﻼً ﺟﻠﻮي اﻧﺘﻘﺎل اﺧﺒﺎر را ﮔﺮﻓﺖ‪.‬‬ ‫روز ‪ 21‬ﻣﺎرس‪ ،‬ﺑﻌﻀﻲ از اﻋﻀﺎي ﺷﻮراي ﺷﻬﺮ ﻋﺼﺒﺎﻧﻲ ﺷﺪﻧﺪ و ﻳﻜﻲ ﮔﻔﺖ‪» :‬ﺑﮕﺬارﻳﺪ ﺣﺪاﻗﻞ ﺷﺠﺎﻋﺖ ﻛﻤﻮن ﻟﻴﻮن ﺑﻮدن‬ ‫را داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻴﻢ«‪ .‬در روز ‪ 22‬ﻣﺎرس‪ ،‬ﻫﺸﺘﺼﺪ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪهي ﮔﺎرد ﻣﻠﻲ ﻫﻨﮕﺎم ﻇﻬﺮ در ﻛﺎخ ﺳﻦﭘﻲﻳﺮ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺟﻠﺴﻪ دادﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﻃﺮﺣﻲ داﺋﺮ ﺑﺮاﻧﺘﺨﺎب ﺑﻴﻦ ﭘﺎرﻳﺲ و ورﺳﺎي ﺑﻪﺑﺤﺚ ﮔﺬاﺷﺘﻪ ﺷﺪه ﺑﻮد‪ .‬ﺷﻬﺮوﻧﺪي ﻛﻪ ﺗﺎزه از ﭘﺎرﻳﺲ رﺳﻴﺪه ﺑﻮد‪ ،‬ﺟﻨﺒﺶ‬ ‫آنﺟﺎ را ﺗﺸﺮﻳﺢ ﻛﺮد و ﺑﺴﻴﺎري ﺧﻮاﺳﺘﺎر آن ﺷﺪﻧﺪ ﻛﻪ ﺟﻠﺴﻪ ﻓﻮراً ﻃﺮﻓﺪاري ﺧﻮد از ﭘﺎرﻳﺲ را اﻋﻼم ﻛﻨﺪ‪ .‬ﺳﺮاﻧﺠﺎم‪ ‬ﺟﻠﺴﻪ‪،‬‬ ‫ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎﻧﻲ را ﺑﻪﺷﻬﺮداري ﻣﺮﻛﺰي ﻓﺮﺳﺘﺎد ﺗﺎ ﺧﻮاﺳﺘﺎر ﺑﺴﻂ آزاديﻫﺎي ﺷﻬﺮي‪ ،‬اﻧﺘﺼﺎب ﺷﻬﺮدار ﺑﻪرﻳﺎﺳﺖ ﮔﺎرد ﻣﻠﻲ و‬ ‫ﺗﻔﻮﻳﺾ اﺧﺘﻴﺎرات ﻓﺮﻣﺎﻧﺪار ﺑﻪاو ﺷﻮد‪.‬‬ ‫ﺷﻮراي ﺷﻬﺮ ﺗﺎزه ﺟﻠﺴﻪ ﻛﺮده ﺑﻮد‪ .‬ﺷﻬﺮدار‪ ،‬ﻫ‪‬ﻨﻮ‪‬ن‪ ،‬ﻳﻚ ﻛﻠﻪﺧﺸﮓ از ﺑﻘﺎﻳﺎي ‪ ،1848‬ﺑﺎ ﻫﺮﮔﻮﻧﻪ ﻣﻘﺎوﻣﺘﻲ در ﻣﻘﺎﺑﻞ‬ ‫ورﺳﺎي ﻣﺨﺎﻟﻔﺖ ﻛﺮد‪ .‬ﺷﻬﺮدارِ ﮔﻲﻳﻮﺗﻲﻳِﺮ ـﻛﺮِﺳﺘَﻦ‪ ،‬ﻳﻚ ﺟﻤﻬﻮريﺧﻮاه ﻣﻌﺮوفـ ﺗﻘﺎﺿﺎ ﻛﺮد ﻛﻪ ﺣﺪاﻗﻞ اﻋﺘﺮاض ﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﺳﺎﻳﺮﻳﻦ از ﺷﻮرا ﻣﻲﺧﻮاﺳﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﺻﻼﺣﻴﺖﻫﺎي ﺧﻮد را ﮔﺴﺘﺮش دﻫﺪ‪ .‬ﻫﻨﻮن ﺗﻬﺪﻳﺪ ﻛﺮد ﻛﻪ اﮔﺮ ﻫﻤﻴﻦﻃﻮر اداﻣﻪ دﻫﻨﺪ‪،‬‬ ‫اﺳﺘﻌﻔﺎء ﺧﻮاﻫﺪ داد و ﭘﻴﺶﻧﻬﺎد ﻛﺮد ﻛﻪ ﻧﺰد ﻓﺮﻣﺎﻧﺪار ﺑﺮوﻧﺪ ﻛﻪ در آن ﻫﻨﮕﺎم ﻣﺸﻐﻮل اﺣﻀﺎر ﮔﺮدانﻫﺎي ﻣﺮﺗﺠﻊ ﺑﻮد‪.‬‬ ‫ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎن ﭘﺎﻟﻪ ﺳﻦﭘﻲﻳﺮ از راه رﺳﻴﺪﻧﺪ و ﻫﻨﻮن ﺑﺎ ﺳﺮدي آنﻫﺎ را ﭘﺬﻳﺮﻓﺖ‪ .‬ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎن ﭘﻲدرﭘﻲ ﻣﻲآﻣﺪﻧﺪ و ﻫﻤﻮاره ﺑﺎ‬ ‫ﻫﻤﺎن ﺑﻲاﻋﺘﻨﺎﺋﻲﻫﺎ روﺑﺮو ﻣﻲﺷﺪﻧﺪ‪ .‬در ﻫﻤﻴﻦ ﺣﻴﻦ ﮔﺮدانﻫﺎي ﺑﺮُﺗﻮ و ﮔﻲﻳﻮﺗﻲﻳِﺮ آﻣﺎده ﻣﻲﺷﺪﻧﺪ‪ .‬در ﺳﺎﻋﺖ ﻫﺸﺖ ﺗﻮدهاي‬ ‫ﻣﺘﺮاﻛﻢ ﻣﻴﺪان ﺗ‪‬ﺮو را در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺷﻬﺮداري ﻣﺮﻛﺰي ﭘﺮﻛﺮده ﺑﻮد ﻛﻪ ﻓﺮﻳﺎد ﻣﻲزد‪» :‬زﻧﺪهﺑﺎد ﻛﻤﻮن! ﻣﺮگ ﺑﺮ ورﺳﺎي«!‬ ‫ﮔﺮدانﻫﺎي ارﺗﺠﺎﻋﻲ ﺑﻪﻓﺮاﺧﻮان ﻓﺮﻣﺎﻧﺪار ﭘﺎﺳﺦ ﻧﺪادﻧﺪ‪.‬‬ ‫در ﺳﺎﻋﺖ ﻧﻪ ﺑﺨﺸﻲ از ﺷﻮرا دوﺑﺎره ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺟﻠﺴﻪ داد‪ ،‬درﺣﺎﻟﻲﻛﻪ ﺳﺎﻳﺮﻳﻦ ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ ﻫﻨﻮن ﻫﻨﻮز ﺑﺎ ﻓﺮﺳﺘﺎدﮔﺎن ﮔﺎرد‬ ‫ﻣﻠﻲ ﻛﻠﻨﺠﺎر ﻣﻲرﻓﺘﻨﺪ‪ .‬ﭘﺲ از ﭘﺎﺳﺨﻲ از ﺟﺎﻧﺐ ﺷﻬﺮدار ﻛﻪ ﻫﻴﭻ اﻣﻴﺪي ﺑﻪرﺳﻴﺪن ﺑﻪﻳﻚ ﺗﻔﺎﻫﻢ ﺑﺮاي آنﻫﺎ ﺑﺎﻗﻲ ﻧﮕﺬاﺷﺖ‪،‬‬ ‫اﻳﻦ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎن ﺗﺎﻻر ﺷﻮرا را اﺷﻐﺎل ﻛﺮدﻧﺪ و ﺟﻤﻌﻴﺖ ﻛﻪ از اﻳﻦ ﻛﺎر ﺑﺎ ﺧﺒﺮ ﺷﺪ‪ ،‬ﺑﻪداﺧﻞ ﺷﻬﺮداري ﻣﺮﻛﺰي ﻫﺠﻮم ﺑﺮد‪.‬‬ ‫ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎن دور ﻣﻴﺰ ﺷﻮرا ﻧﺸﺴﺘﻨﺪ و ﻛﺮﻳﺴﺘﻦ را ﺑﻪﻋﻨﻮان ﺷﻬﺮدارِ ﻟﻴﻮن ﻣﻨﺼﻮب ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬او اﻣﺘﻨﺎع ﻛﺮد و وﻗﺘﻲ از او ﺧﻮاﺳﺘﻨﺪ‬ ‫ﻛﻪ دﻻﺋﻞ ﺧﻮد را ﻣﻄﺮح ﻛﻨﺪ‪ ،‬اﻋﻼم ﻛﺮد ﻛﻪ رﻫﺒﺮي ﺟﻨﺒﺶ ﺑﻪﻛﺴﺎﻧﻲ ﺗﻌﻠﻖ دارد ﻛﻪ آن را آﻏﺎز ﻛﺮدهاﻧﺪ‪ .‬ﭘﺲ از ﺟﺮ و ﺑﺤﺚ‬ ‫ﻓﺮاوان ﮔﺎردﻫﺎي ﻣﻠﻲ ﺑﺮاي ﻛﻤﻴﺴﻴﻮن ﻛﻤﻮن‪ ،‬ﻛﻪ در رأس آن ﭘﻨﺞ ﻋﻀﻮ اﻧﺠﻤﻦ ﺷﻬﺮ ـﻛﺮﻳﺴﺘﻦ‪ ،‬دوران‪ ،‬ﺑﻮاﺗﻴﻴﻪ‪ ،‬ﭘِﺮه و و‪‬ﻟﻪـ‬ ‫ﻗﺮار داﺷﺘﻨﺪ‪ ،‬اﺑﺮاز اﺣﺴﺎﺳﺎت ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎن دﻧﺒﺎل وﻻﻧﺘﻦ ﻓﺮﺳﺘﺎدﻧﺪ و از او ﺟﻮﻳﺎ ﺷﺪﻧﺪ ﻛﻪ ﻃﺮﻓﺪار ورﺳﺎي ﻫﺴﺖ ﻳﺎ ﻧﻪ‪ .‬او‬ ‫ﭘﺎﺳﺦ داد ﻛﻪ ﺑﻴﺎﻧﻴﻪاش ﻫﻴﭻ ﺗﺮدﻳﺪي در اﻳﻦ زﻣﻴﻨﻪ ﺑﺎﻗﻲ ﻧﻤﻲﮔﺬارد و ﺑﻪﻫﻤﻴﻦ ﺟﻬﺖ ﺗﺤﺖ ﺑﺎزداﺷﺖ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬آنﮔﺎه‬ ‫درﻣﻮرد اﻋﻼن ﻛﻤﻮن‪ ،‬اﻧﺤﻼل ﺷﻮراي ﺷﻬﺮ‪ ،‬ﺑﺮﻛﻨﺎري ﻓﺮﻣﺎﻧﺪار و ﻓﺮﻣﺎﻧﺪهي ﮔﺎرد ﻣﻠﻲ ﺗﺼﻤﻴﻢ ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﻣﻲﺑﺎﻳﺴﺖ ﺑﺎ‬ ‫رﻳﭽﻴﻮﺗﻲ ﮔﺎرﻳﺒﺎﻟﺪي ﻛﻪ ﻫﻢ ﺑﻪﺧﺎﻃﺮ آوازهاش و ﻫﻢ ﺑﻪﺟﻬﺖ ﺧﺪﻣﺎﺗﺶ در ارﺗﺶ و‪‬ژ ﻣﻮرد ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻮد‪ ،‬ﺟﺎيﮔﺰﻳﻦ ﺷﻮد‪ .‬اﻳﻦ‬ ‫ﺗﺼﻤﻴﻢﻫﺎ ﺑﻪاﻃﻼع ﻣﺮدم رﺳﻴﺪ و ﺑﺎ ﻫﻠﻬﻠﻪي ﺷﺎدي آنﻫﺎ روﺑﺮو ﮔﺮدﻳﺪ‪ .‬ﭘﺮﭼﻢ ﺳﺮخ دوﺑﺎره از ﺑﺎﻟﻜﻦ ﺑﻪاﻫﺘﺰاز درآﻣﺪ‪.‬‬ ‫ﺻﺒﺢ زود‪ ‬روز ﺑﻌﺪ‪ 23 ،‬ﻣﺎرس‪ ،‬ﭘﻨﺞ ﻋﻀﻮ ﺷﻮرا ﻛﻪ ﺷﺐ ﭘﻴﺶ اﻧﺘﺨﺎب ﺷﺪه ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬از ﻗﻮل ﺧﻮد ﻋﺪول ﻧﻤﻮدﻧﺪ و ﺑﺎ اﻳﻦ‬ ‫ﻛﺎر ﺷﻮرﺷﻴﺎن را ﻧﺎﮔﺰﻳﺮ ﻛﺮدﻧﺪ ﻛﻪ ﺧﻮد ﺑﺎ دﺳﺖ ﺧﺎﻟﻲ ﺑﻪﻟﻴﻮن و ﺷﻬﺮﻫﺎي ﻣﺠﺎور ﺑﺮوﻧﺪ‪ .‬آنﻫﺎ اﻋﻼم ﻛﺮدﻧﺪ‪» :‬ﻛﻤﻮن ﺑﺎﻳﺪ‬ ‫ﺑﺮاي ﻟﻴﻮن ﺧﻮاﺳﺘﺎر ﺣﻖ وﺿﻊ و ادارهي ﻣﺎﻟﻴﺎت ﺧﻮد‪ ،‬داﺷﺘﻦ ﭘﻠﻴﺲ‪ ،‬و دراﺧﺘﻴﺎر داﺷﺘﻦ ﮔﺎرد ﻣﻠﻲاي ﻛﻪ ﻫﻤﻪي ﭘﺎﻳﮕﺎهﻫﺎ و‬ ‫اﺳﺘﺤﻜﺎﻣﺎت را دراﺧﺘﻴﺎر ﺑﮕﻴﺮد‪ ،‬ﺑﺸﻮد«‪ .‬اﻳﻦ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪي ﻧﺴﺒﺘﺎً ﻧﺎﭼﻴﺰ ﺗﻮﺳﻂ ﻛﻤﻴﺘﻪﻫﺎي ﮔﺎرد ﻣﻠﻲ و اﺗﺤﺎد ﺟﻤﻬﻮريﺧﻮاﻫﺎن‬ ‫اﻧﺪﻛﻲ ﺑﻴﺶﺗﺮ ﺑﺴﻂ ﻳﺎﻓﺖ‪» :‬ﺑﺎ وﺟﻮد‪ ‬ﻛﻤﻮن ﻣﺎﻟﻴﺎتﻫﺎ ﺳﺒﻚ ﻣﻲﺷﻮد‪ ،‬ﭘﻮل دوﻟﺖ دﻳﮕﺮ ﺣﻴﻒ و ﻣﻴﻞ ﻧﻤﻲﺷﻮد و ﻧﻬﺎدﻫﺎي‬ ‫اﺟﺘﻤﺎﻋﻲِ ﻣﻮرد درﺧﻮاﺳﺖ ﻛﺎرﮔﺮان ﺗﺄﺳﻴﺲ ﻣﻲﮔﺮدد‪ .‬ﺑﺴﻴﺎري از ﻓﻼﻛﺖﻫﺎ و رﻧﺞﻫﺎ ﺗﺴﻜﻴﻦ ﻣﻲﻳﺎﺑﻨﺪ ﺗﺎ آنﻛﻪ ﺳﺮاﻧﺠﺎم اﻳﻦ‬ ‫ﺑﻼي زﺷﺖ ﺟﺎﻣﻌﻪ ـﻣﺴﻜﻨﺖـ از ﻣﻴﺎن ﺑﺮود«‪ .‬اﻳﻦﻫﺎ ﻣﻄﺎﻟﺒﻲ ﻧﺎرﺳﺎ و ﻧﺎروﺷﻦ ﺑﻮدﻛﻪ درﻣﻮرد ﺗﻬﺪﻳﺪ ﺟﻤﻬﻮري و ﺗﻮﻃﺌﻪي‬ ‫روﺣﺎﻧﻴﻮن‪ ،‬ﺗﻨﻬﺎ اﻫﺮمﻫﺎﺋﻲﻛﻪ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺴﺘﻨﺪ ﺑﺨﺶ ﭘﺎﺋﻴﻨﻲ ﻃﺒﻘﻪ ﻣﺘﻮﺳﻂ را ﺑﺮاﻧﮕﻴﺰﻧﺪ‪ ،‬ﺳﺎﻛﺖ ﺑﻮد‪.‬‬

‫‪98‬‬

‫درﻧﺘﻴﺠﻪ‪ ،‬ﻛﻤﻴﺴﻴﻮن ﺧﻮد را ﻣﻨﺰوي دﻳﺪ‪ .‬ﻛﻤﻴﺴﻴﻮن ﻛﻪ دژ ﺷﺎرﭘِﻦ را ﺗﺴﺨﻴﺮ ﻛﺮده ﺑﻮد‪ ،‬ﮔﻠﻮﻟﻪﻫﺎ را ﺟﻤﻊآوري و ﺗﻮپﻫﺎ و‬ ‫ﻣﺴﻠﺴﻞﻫﺎ را در اﻃﺮاف ﺷﻬﺮداري ﻣﺮﻛﺰي ﻣﺴﺘﻘﺮ ﻧﻤﻮد‪ .‬وﻟﻲ ﮔﺮدانﻫﺎي ﻣﺮدﻣﻲ ﺟﺰ دوـﺳﻪﺗﺎﺋﻲ ﺑﺪون اﺳﺘﻘﺮار ﭘﺴﺖﻫﺎي‬ ‫ﻧﮕﻬﺒﺎﻧﻲ‪ ‬ﻣﺤﻞ را ﺗﺮك ﻛﺮده ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬درﺣﺎﻟﻲﻛﻪ ﻣﺨﺎﻟﻔﻴﻦ ﻣﺸﻐﻮل ﺳﺎزﻣﺎندﻫﻲ ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ژﻧﺮال ﻛﺮوزا در اﻳﺴﺘﮕﺎه راهآﻫﻦ‬ ‫ﻫﻤﻪي ﺳﺮﺑﺎزان‪ ،‬ﻣﻠﻮاﻧﺎن و ﮔﺎردﻫﺎي ﻣﺘﺤﺮﻛﻲ را ﻛﻪ در ﻟﻴﻮن ﭘﺮاﻛﻨﺪه ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﺟﻤﻊ ﻛﺮد‪ .‬ﻫﻨﻮن‪ ،‬ﺑﻮرا را ﺑﻪﻓﺮﻣﺎﻧﺪﻫﻲ ﮔﺎرد‬ ‫ﻣﻠﻲ ﻣﻨﺼﻮب ﻧﻤﻮد‪ .‬اﻓﺴﺮﻫﺎي ﮔﺮدانﻫﺎي ﻧﻈﻢ ﺑﻪﺑﺮﻗﺮاري ﻛﻤﻮن اﻋﺘﺮاض ﻛﺮدﻧﺪ و ﺧﻮد را در اﺧﺘﻴﺎر ﺷﻮراي ﺷﻬﺮ ﻛﻪ در‬ ‫دﻓﺘﺮ ﺷﻬﺮدار و در ﻧﺰدﻳﻜﻲ ﻛﻤﻴﺴﻴﻮن ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺟﻠﺴﻪ ﻣﻲداد‪ ،‬ﻗﺮار دادﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﻛﻤﻴﺴﻴﻮن ﺑﺎ ﻓﺮاﻣﻮش ﻛﺮدن اﻳﻦﻛﻪ ﺷﺐ ﭘﻴﺶ ـﺧﻮدشـ ﺷﻮراي ﺷﻬﺮ را ﻣﻨﺤﻞ ﻛﺮده ﺑﻮد‪ ،‬آن را دﻋﻮت ﻛﺮد ﺗﺎ‬ ‫ﺟﻠﺴﺎﺗﺶ را در ﻫﻤﺎن ﺗﺎﻻر ﻣﻌﻤﻮﻟﻲِ ﺷﻮرا ﺗﺸﻜﻴﻞ دﻫﺪ‪ .‬اﻋﻀﺎي ﺷﻮرا ﺳﺎﻋﺖ ﭼﻬﺎر از راه رﺳﻴﺪﻧﺪ‪ .‬ﻛﻤﻴﺴﻴﻮن ﻣﺤﻞ را‬ ‫ﺑﻪآنﻫﺎ واﮔﺬاﺷﺖ‪ ،‬درﺣﺎﻟﻲﻛﻪ ﮔﺎردﻫﺎي ﻣﻠﻲ ﺑﺨﺸﻲ را ﻛﻪ ﺑﻪﻣﺮاﺟﻌﻴﻦ اﺧﺘﺼﺎص داﺷﺖ‪ ،‬اﺷﻐﺎل ﻛﺮده ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬اﮔﺮ در اﻳﻦ‬ ‫ﻃﺒﻘﻪي ﻣﺘﻮﺳﻂ رﻣﻘﻲ وﺟﻮد داﺷﺖ و اﮔﺮ از دﻟﻮاﭘﺴﻲﻫﺎي ﻣﺤﺎﻓﻈﻪﻛﺎران واﻫﻤﻪاي ﻧﺪاﺷﺖ‪ ،‬اﻋﻀﺎي ﺟﻤﻬﻮريﺧﻮاه‪ ‬ﺷﻮراْ‬ ‫رﻫﺒﺮيِ ﺟﻨﺒﺶ ﻣﺮدﻣﻲ را در دﺳﺖ ﻣﻲﮔﺮﻓﺘﻨﺪ‪ .‬وﻟﻲ ﻋﺪهاي از اﻳﻦﻫﺎ ﻫﻨﻮز ﻫﻤﺎن اﺷﺮاف ﺳﻮداﮔﺮي ﺑﻮدﻧﺪﻛﻪ در دوران ﺟﻨﮓ‪‬‬ ‫دﻓﺎعِ ﻣﻠﻲ ﺗﻨﻬﺎ ﭘﺮواي ﻣﺎل و ﺟﺎن ﺧﻮد را داﺷﺘﻨﺪ‪ .‬و ﺑﻘﻴﻪ ﻫﻤﺎن رادﻳﻜﺎلﻫﺎي ﻣﺘﻜﺒﺮي ﺑﻮدﻧﺪ ﻛﻪ ﻫﻤﻮاره ﺑﺮاي اﻧﻘﻴﺎد‬ ‫ﻃﺒﻘﻪﻛﺎرﮔﺮ ـو ﻧﻪ رﻫﺎﺋﻲ آنـ ﺟﻬﺪ ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬در ﻫﻤﺎن ﺣﺎلﻛﻪ آنﻫﺎ ﻣﺸﻐﻮل ﻣﺬاﻛﺮه ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﺑﺪون اﻳﻦﻛﻪ ﺑﻪﺗﺼﻤﻴﻤﻲ‬ ‫ﺑﺮﺳﻨﺪ‪ ،‬ﺣﻀﺎر ﻛﻪ ﺣﻮﺻﻠﻪﺷﺎن ﺳﺮ رﻓﺘﻪ ﺑﻮد‪ ،‬ﭼﻨﺪ ﺑﺎر اﻋﺘﺮاض ﻛﺮدﻧﺪ ﻛﻪ ﺑﻪﺣﻀﺮتﺷﺎن ﺑﺮﺧﻮرد و ﻧﺎﮔﻬﺎن ﺟﻠﺴﻪ را ﺧﺎﺗﻤﻪ‬ ‫دادﻧﺪ ﺗﺎ ﺑﺮوﻧﺪ ﺑﺎ ﻫﻨﻮن ﻣﺘﻦ ﭘﻴﺎﻣﻲ را ﺗﻨﻈﻴﻢ ﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﺷﺐﻫﻨﮕﺎم دو ﻧﻤﺎﻳﻨﺪه از ﻛﻤﻴﺘﻪي ﻣﺮﻛﺰي ﭘﺎرﻳﺲ ﺑﻪﻛﻠﻮپ ﺧﻴﺎﺑﺎن دوﮔ‪‬ﺴﻜﻠَﻦ وارد ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬آنﻫﺎ را ﺑﻪﺷﻬﺮداري ﻣﺮﻛﺰي‬ ‫ﺑﺮدﻧﺪ و از ﺑﺎﻟﻜﻦ ﺑﺰرگ ﺑﺮاي ﺗﻮدهاي ﻧﻄﻖ ﻛﺮدﻧﺪ ﻛﻪ ﺑﺎ ﻓﺮﻳﺎد »زﻧﺪهﺑﺎد ﭘﺎرﻳﺲ! زﻧﺪهﺑﺎد ﻛﻤﻮن!« ﺟﻮاب ﻣﻲداد‪ .‬ﻧﺎم‬ ‫رﻳﭽﻴﻮﺗﻲ ﺑﺎز در ﻣﻴﺎن اﺑﺮاز اﺣﺴﺎﺳﺎت ﻣﺮدم ﺷﻨﻴﺪه ﺷﺪ‪.‬‬ ‫وﻟﻲ اﻳﻦ ﻓﻘﻂ ﺗﻈﺎﻫﺮات ﺑﻮد‪ .‬ﺧﻮد اﻳﻦ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎن ﺑﻴﺶاز آن ﺑﻲﺗﺠﺮﺑﻪ ﺑﻮدﻧﺪ ﻛﻪ ﺑﺘﻮاﻧﻨﺪ اﻳﻦ ﺟﻨﺒﺶ را زﻧﺪه ﻧﮕﻬﺪارﻧﺪ و‬ ‫رﻫﺒﺮي ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬در ‪ 24‬ﻣﺎرس ﻓﻘﻂ ﭼﻨﺪ ﮔﺮوه از اﻓﺮاد ﺑﻲﻛﺎره در ﻣﻴﺪان ﺗﺮو ﺑﺎﻗﻲ ﻣﺎﻧﺪه ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﻃﺒﻞِ ﻓﺮاﺧﻮان ﺑﻴﻬﻮده ﺑﻪﺻﺪا‬ ‫درآﻣﺪه ﺑﻮد‪ .‬ﭼﻬﺎر روزﻧﺎﻣﻪي ﻣﻬﻢ‪ ‬ﻟﻴﻮن‪ ،‬رادﻳﻜﺎل‪ ،‬ﻟﻴﺒﺮال و روﺣﺎﻧﻲ »ﻗﻮﻳﺎً ﻫﺮﮔﻮﻧﻪ ﻫﻤﺪﻟﻲ ﺑﺎ ﻗﻴﺎمﻫﺎي ﭘﺎرﻳﺲ‪ ،‬ﻟﻴﻮن و ﺳﺎﻳﺮ‬ ‫ﺷﻬﺮﻫﺎ را رد ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ«؛ و ژﻧﺮال ﻛﺮوزا اﻳﻦ ﺷﺎﻳﻌﻪ را ﭘﺨﺶ ﻣﻲﻛﺮد ﻛﻪ ﻗﻮاي ﭘﺮوس )ﻣﺴﺘﻘﺮ در دﻳﮋون( ﺗﻬﺪﻳﺪ ﻛﺮدهاﻧﺪ ﻛﻪ‬ ‫اﮔﺮ ﻧﻈﻢ ﺑﺮﻗﺮار ﻧﺸﻮد‪ ،‬در ﻋﺮض ﺑﻴﺴﺖوﭼﻬﺎر ﺳﺎﻋﺖ ﻟﻴﻮن را اﺷﻐﺎل ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﻛﺮد‪ .‬ﻛﻤﻴﺴﻴﻮن‪ ،‬ﻛﻪ ﺑﻪﻣﺮور ﺧﻠﻮتﺗﺮ ﻣﻲﺷﺪ‪،‬‬ ‫دوﺑﺎره ﺑﻪﺷﻮرا ﻛﻪ ﺣﺎﻻ دﻳﮕﺮ ﺟﻠﺴﺎﺗﺶ را در ﺑﻮرس ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻣﻲداد‪ ،‬روي آورده ﺑﻮد و ﭘﻴﺶﻧﻬﺎد ﻣﻲﻛﺮد ﻛﻪ آنﻫﺎ ﺑﺨﺶ‬ ‫اداري را ﺗﺤﻮﻳﻞ ﺑﮕﻴﺮﻧﺪ‪ .‬ﺷﻮرا از ﻫﻤﻜﺎري ﺳﺮ ﺑﺎز زد‪ .‬ﺷﻬﺮدار ﮔﻔﺖ‪» :‬ﻧﻪ‪ ،‬ﻣﺎ ﻫﺮﮔﺰ ﻛﻤﻮن را ﻧﻤﻲﭘﺬﻳﺮﻳﻢ«‪ .‬و ﻫﻤﻴﻦﻛﻪ ﺧﺒﺮ‬ ‫ﺣﺮﻛﺖ ﮔﺎردﻫﺎي ﻣﺘﺤﺮك از ﺑِﻠﻔﻮر اﻋﻼن ﺷﺪ‪ ،‬ﺷﻮرا ﺗﺼﻤﻴﻢ ﮔﺮﻓﺖ ﺗﺎ از آنﻫﺎ اﺳﺘﻘﺒﺎل رﺳﻤﻲ ﺑﻪﻋﻤﻞ آورد‪ .‬اﻳﻦ ﻛﺎر در واﻗﻊ‬ ‫اﻋﻼن ﺟﻨﮓ ﺑﻮد‪.‬‬ ‫ﮔﻔﺘﮕﻮﻫﺎ ﺗﻤﺎم ﻋﺼﺮ درﺟﺮﻳﺎن ﺑﻮد و ﺗﺎ ﭘﺎﺳﻲ از ﺷﺐ ﻃﻮل ﻛﺸﻴﺪ‪ .‬ﺷﻬﺮداري ﻣﺮﻛﺰي ﻛﻢﻛﻢ ﺧﻠﻮت ﺷﺪ و اﻋﻀﺎي‬ ‫ﻛﻤﻴﺴﻴﻮن ﻧﺎﭘﺪﻳﺪ ﮔﺮدﻳﺪﻧﺪ‪ .‬در ﺳﺎﻋﺖ ﭼﻬﺎر ﺻﺒﺢ‪ ،‬دو ﻋﻀﻮ ﻛﻤﻴﺴﻴﻮن ﻛﻪ ﺑﺎﻗﻲ ﻣﺎﻧﺪه ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬اﺧﺘﻴﺎرات ﺧﻮد را ﻟﻐﻮ‬ ‫ﻛﺮدﻧﺪ]‪ ،[104‬ﻧﮕﻬﺒﺎﻧﺎﻧﻲ را ﻛﻪ ﻣﺮاﻗﺐ ﻓﺮﻣﺎﻧﺪار ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﺑﺮﻛﻨﺎر ﻛﺮدﻧﺪ و ﺷﻬﺮداري را ﺗﺮك ﻧﻤﻮدﻧﺪ‪ .‬روز ﺑﻌﺪ ﻟﻴﻮن دﻳﺪ ﻛﻪ‬ ‫ﻛﻤﻮﻧﺶ از دﺳﺖ رﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫در ﻫﻤﺎن ﺷﺐ ﻛﻪ ﺟﻨﺒﺶ اﻧﻘﻼﺑﻲ در ﻟﻴﻮن ﺧﺎﻣﻮش ﻣﻲﺷﺪ‪ ،‬در ﺳﻨﺖاﺗﻴﻴِﻦ زﺑﺎﻧﻪ ﻛﺸﻴﺪ‪ .‬از ‪ 31‬اﻛﺘﺒﺮ ﻛﻪ ﺳﻮﺳﻴﺎﻟﻴﺴﺖﻫﺎ‬ ‫ﺗﻘﺮﻳﺒﺎً ﺑﻪﻃﻮر رﺳﻤﻲ ﻣﻮﻓﻖ ﺑﻪاﻋﻼم ﻛﻤﻮن ﺷﺪه ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﻋﻠﻲرﻏﻢ ﻣﺨﺎﻟﻔﺖﻫﺎ و ﺣﺘﻲ ﺗﻬﺪﻳﺪﻫﺎيِ ﺷﻮراي ﺷﻬﺮ‪ ،‬ﻫﺮﮔﺰ از‬ ‫درﺧﻮاﺳﺖ آن دﺳﺖ ﺑﺮﻧﺪاﺷﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ‪.‬‬ ‫در ﺷﻬﺮ دو ﻛﺎﻧﻮن ﺟﻤﻬﻮريﺧﻮاﻫﻲ وﺟﻮد داﺷﺖ‪» :‬ﻛﻤﻴﺘﻪي ﮔﺎرد ﻣﻠﻲ« ﻛﻪ ﺗﻮﺳﻂ ﻛﻠﻮپ اﻧﻘﻼﺑﻲ ﺧﻴﺎﺑﺎن ﻻوﻳﺮژ ﺗﻘﻮﻳﺖ‬

‫‪99‬‬

‫ﻣﻲﺷﺪ؛ و »اﺗﺤﺎد ﺟﻤﻬﻮريﺧﻮاﻫﺎن« ﻛﻪ در رأس ﺟﻤﻬﻮريﺧﻮاﻫﺎن ﭘﻴﺶرو ﻗﺮار داﺷﺖ‪ .‬ﺷﻮراي ﺷﻬﺮ‪ ،‬ﺑﺎ ﻳﻚ ﻳﺎ دو اﺳﺘﺜﻨﺎ‪،‬‬ ‫از آن رادﻳﻜﺎلﻫﺎﺋﻲ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻣﻲﺷﺪ ﻛﻪ ﻣﻲداﻧﺴﺘﻨﺪ ﭼﮕﻮﻧﻪ ﺑﺎ ﻣﺮدم ﻣﺨﺎﻟﻔﺖ ﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬ﺑﺪون آن ﻛﻪ ﺗﻮﺳﻂ ارﺗﺠﺎع ﻣﺘﻼﺷﻲ‬ ‫ﺷﻮﻧﺪ‪» .‬ﻛﻤﻴﺘﻪ« و »اﺗﺤﺎد« ﻣﺘﻔﻘﺎً ﺧﻮاﺳﺘﺎر ﺗﺠﺪﻳﺪ اﻧﺘﺨﺎب اﻳﻦ ﺷﻮرا ﺷﺪﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﻛﺎرﮔﺮان ﺑﺎ اﺷﺘﻴﺎق از ‪ 18‬ﻣﺎرس اﺳﺘﻘﺒﺎل ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬روزﻧﺎﻣﻪي ﻟ‪‬ﻜﻠ‪‬ﺮُر ]روﺷﻦﮔﺮ[‪ ،‬ارﮔﺎن رادﻳﻜﺎلﻫﺎ ﺑﺪون ﻫﻴﭻ ﻧﺘﻴﺠﻪﮔﻴﺮي‬ ‫ﻧﻮﺷﺖ‪» :‬اﮔﺮ ﻣﺠﻠﺲ ﻣﺴﻠﻂ ﺷﻮد‪ ،‬ﻛﺎر ﺟﻤﻬﻮري ﺳﺎﺧﺘﻪ اﺳﺖ‪ .‬از ﺳﻮي دﻳﮕﺮ‪ ،‬اﮔﺮ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎن ﭘﺎرﻳﺲ از ﻛﻤﻴﺘﻪي ﻣﺮﻛﺰي ﺟﺪا‬ ‫ﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺮاي اﻳﻦ ﻛﺎر دﻟﻴﻞ ﺧﻮﺑﻲ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ«‪ .‬ﻣﺮدم راﺳﺖ راه ﺧﻮد را رﻓﺘﻨﺪ‪ .‬روز ‪ 23‬ﻣﺎرس‪ ،‬ﻛﻠﻮپ ﻻوﻳﺮژ‬ ‫ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎﻧﻲ ﺑﻪﺷﻬﺮداري ﻓﺮﺳﺘﺎد ﺗﺎ ﺧﻮاﺳﺘﺎر ﻛﻤﻮن ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﺷﻬﺮدار ﻗﻮل داد ﻛﻪ ﻣﻮﺿﻮع را ﺑﺎ ﻫﻤﻜﺎراﻧﺶ درﻣﻴﺎن ﺑﮕﺬارد‪.‬‬ ‫»اﺗﺤﺎد« ﻫﻢ آﻣﺪه ﺑﻮد ﺗﺎ ﺗﻘﺎﺿﺎي اﻟﺤﺎق ﭼﻨﺪ ﺗﻦ از ﻧﻤﺎﻳﻨﺪهﻫﺎي اﻋﺰاﻣﻲ ﺑﻪﺷﻮرا را ﻣﻄﺮح ﻧﻤﺎﻳﺪ‪.‬‬ ‫روز ﺑﻌﺪ‪ 24 ،‬ﻣﺎرس‪ ،‬ﻧﻤﺎﻳﻨﺪهﻫﺎ ﺑﺮﮔﺸﺘﻨﺪ‪ .‬ﺷﻮرا اﺳﺘﻌﻔﺎ ﻛﺮد و اﻋﻼم ﻧﻤﻮد ﺗﺎ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺟﺎﻧﺸﻴﻦاش ﺗﻮﺳﻂ اﻧﺘﺨﺎبﻛﻨﻨﺪﮔﺎن‬ ‫ﻛﻪ ﺑﺎﻳﺪ در ﻛﻮﺗﺎهﺗﺮﻳﻦ ﻣﻬﻠﺖ دﻋﻮت ﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬ﺗﺼﺪي ﻛﺎرﻫﺎ را ﺑﺮﻋﻬﺪه ﻣﻲﮔﻴﺮد‪ .‬اﻳﻦ ﻳﻚ ﺷﻜﺴﺖ ﺑﻮد‪ .‬ﭼﻮن ﻫﻤﺎن روز‬ ‫ﻓﺮﻣﺎﻧﺪار ﻣﻮﻗﺖ ﻣ‪‬ﺮﻟﻪ ﻣﺮدم را ﺗﺸﻮﻳﻖ ﻛﺮد ﻛﻪ اﻋﻼن ﻛﻤﻮن ﻧﻜﻨﻨﺪ‪ ،‬ﺑﻠﻜﻪ اوﺗﻮرﻳﺘﻪي ﻣﺠﻠﺲ را ﻣﺤﺘﺮم ﺑﺸﻤﺎرﻧﺪ‪ .‬در ﺳﺎﻋﺖ‬ ‫ﻫﻔﺖ ﺷﺐ‪ ،‬ﻳﻚ ﮔﺮوﻫﺎن از ﮔﺎرد ﻣﻠﻲ ﺑﺎ ﻓﺮﻳﺎد »زﻧﺪهﺑﺎد ﻛﻤﻮن!« وﻇﻴﻔﻪي ﻧﮕﻬﺒﺎﻧﻲ را ﺑﻪﻋﻬﺪه ﮔﺮﻓﺖ‪» .‬ﻛﻤﻴﺘﻪ«‪،‬‬ ‫»اﺗﺤﺎدﻳﻪ« را دﻋﻮت ﻛﺮد ﺗﺎ در ﺗﺼﺮف ﺷﻬﺮداري ﻣﺮﻛﺰي ﺑﻪوي ﻣﻠﺤﻖ ﺷﻮد‪ .‬اﻳﻦ رادﻳﻜﺎلﻫﺎ اﻣﺘﻨﺎع ﻛﺮدﻧﺪ و ﮔﻔﺘﻨﺪ ﻗﻮل‬ ‫ﺷﻮرا ﻛﺎﻓﻲ اﺳﺖ‪ ،‬ﺟﻨﺒﺶ ﭘﺎرﻳﺲ و ﻟﻴﻮن ﻣﺎﻫﻴﺘﻲ ﻧﺎروﺷﻦ دارﻧﺪ و ﻻزم اﺳﺖ ﻛﻪ ﻧﻈﻢ و آراﻣﺶ اﻛﻴﺪاً رﻋﺎﻳﺖ ﺷﻮد‪.‬‬ ‫ﻫﻢزﻣﺎن ﺑﺎ اﻳﻦ ﻣﺬاﻛﺮات‪ ،‬ﻣﺮدم در ﻛﻠﻮپ ﻻوﻳﺮژ ﺟﻤﻊ ﺷﺪه ﺑﻮدﻧﺪ و ﺑﺎ ﻣﺘﻬﻢ ﻛﺮدن ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎن ﻗﺒﻠﻲ ﺑﻪﺿﻌﻒ‪ ،‬ﺗﺼﻤﻴﻢ‬ ‫ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎن دﻳﮕﺮي ﺑﻔﺮﺳﺘﻨﺪ و ﺧﻮد ﻫﻤﺮاه آنﻫﺎ ﺑﺮوﻧﺪ ﺗﺎ ﻧﺘﻮاﻧﻨﺪ ﻛﻮﺗﺎه ﺑﻴﺎﻳﻨﺪ‪ .‬در ﺳﺎﻋﺖ ده‪ ،‬دو ﺳﺘﻮن ﻫﺮﻳﻚ‬ ‫ﺷﺎﻣﻞ ﭼﻬﺎرﺻﺪ ﻧﻔﺮ ﺟﻠﻮي ﻧﺮدهﻫﺎي ﺷﻬﺮداري ﻣﺮﻛﺰي اﺟﺘﻤﺎع ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﻧﺮدهﻫﺎ ﺑﻪدﺳﺘﻮر ﻓﺮﻣﺎﻧﺪار ﺟﺪﻳﺪ‪ ،‬د‪‬ﻟ‪‬ﺴﭙﻪ‪ ،‬ﺑﺴﺘﻪ‬ ‫ﺷﺪه ﺑﻮد‪ .‬وي ﻣﺪﻳﺮ ﻳﻚ ﻛﺎرﺧﺎﻧﻪي آﻫﻦ ﺑﻮدﻛﻪ ﺗﺎزه از راه رﺳﻴﺪه و ﻣﺸﺘﺎق ﺑﻮدﻛﻪ آﺷﻮبﮔﺮان را ﻣﻬﺎر ﻛﻨﺪ‪ .‬وﻟﻲ ﻣﺮدم‬ ‫ﻧﺮدهﻫﺎ را آنﻗﺪر ﭘﺎﺋﻴﻦ ﻛﺸﻴﺪﻧﺪ ﻛﻪ راه دﺧﻮل ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎنﺷﺎن ﺑﺎز ﺷﺪ‪ .‬در آنﺟﺎ ﺷﻬﺮدار و ﻣﻮرﻟﻪ را دﻳﺪﻧﺪ و ﺧﻮاﻫﺎن ﻛﻤﻮن و‬ ‫ﻣﻮﻗﺘﺎً اﻧﻌﻘﺎد ﻳﻚ ﻛﻤﻴﺴﻴﻮن ﻣﺮدﻣﻲ ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬ﺷﻬﺮدار اﻣﺘﻨﺎع ﻛﺮد‪ .‬ﻓﺮﻣﺎﻧﺪار ﻗﺒﻠﻲ ﻫﻢ اﺻﺮار داﺷﺖ ﺛﺎﺑﺖ ﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﻛﻤﻮن اﺧﺘﺮاع‬ ‫ﭘﺮوﺳﻲﻫﺎﺳﺖ‪ .‬او ﻧﻮﻣﻴﺪ از ﻣﺘﻘﺎﻋﺪ ﻛﺮدن ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎن‪ ،‬رﻓﺖ ﺗﺎ د‪‬ﻟ‪‬ﺴﭙﻪ را ﺧﺒﺮ ﻛﻨﺪ؛ ﭼﻮن ﻛﻪ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﻓﺮﻣﺎﻧﺪاري ﭼﺴﺒﻴﺪه‬ ‫ﺑﻪﺷﻬﺮداري ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﻌﺪاً ﻫﺮدو ﻣﻮﻓﻖ ﺷﺪﻧﺪ از ﻃﺮﻳﻖ ﺣﻴﺎط ﺑﻪژﻧﺮال ﻻوواي‪ ،‬ﻓﺮﻣﺎﻧﺪهي ﻟﺸﮕﺮ ﻣﻠﺤﻖ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎن ﻛﻪ ﻧﺘﻮاﻧﺴﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ ﭼﻴﺰي ﺑﻪدﺳﺖ آورﻧﺪ‪ ،‬ﻧﻴﻤﻪﺷﺐ اﻋﻼم ﻛﺮدﻧﺪ ﻛﻪ ﻫﻴﭻﻛﺲ ﺣﻖ ﺧﺮوج از ﺷﻬﺮداري را‬ ‫ﻧﺪارد و از ﭘﺸﺖ ﻧﺮدهﻫﺎ ﺑﻪﺗﻈﺎﻫﺮﻛﻨﻨﺪﮔﺎن ﮔﻔﺘﻨﺪ ﻣﺮاﻗﺐ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬ﻋﺪهاي ﺑﻪﺟﺴﺘﺠﻮي ﺳﻼح رﻓﺘﻨﺪ و ﻋﺪهاي ﻫﻢ وارد ﺗﺎﻻر‬ ‫ﭘﺮود‪‬م ﺷﺪﻧﺪ و در آنﺟﺎ ﻳﻚ ﮔﺮدﻫﻢآﺋﻲ ﺗﺮﺗﻴﺐ دادﻧﺪ‪ .‬ﺷﺐ در آﺷﻔﺘﮕﻲ ﺳﭙﺮي ﺷﺪ‪ .‬ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎن ﻛﻪ ﺗﺎزه از ﻋﻘﻴﻢ ﻣﺎﻧﺪن‬ ‫ﺟﻨﺒﺶ ﻟﻴﻮن اﻃﻼع ﻳﺎﻓﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬دو دل ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬ﻣﺮدم ﺗﻬﺪﻳﺪ ﻛﺮدﻧﺪ و ﺧﻮاﺳﺘﺎر ﺑﻪﺻﺪا درآوردن ﻃﺒﻞﻫﺎ و ﻓﺮاﺧﻮان ﻋﻤﻮﻣﻲ‬ ‫ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬ﺷﻬﺮدار اﻣﺘﻨﺎع ﻛﺮد‪ .‬ﺳﺮاﻧﺠﺎم در ﺳﺎﻋﺖ ﻫﻔﺖ‪ ،‬ﺷﻬﺮدار ﭼﺎرهاي اﻧﺪﻳﺸﻴﺪ و ﻗﻮل داد ﻛﻪ ﺑﺮﻗﺮاري ﻛﻤﻮن ﺑﻪرﻓﺮاﻧﺪوم‬ ‫ﮔﺬاﺷﺘﻪ ﺷﻮد‪ .‬ﻧﻤﺎﻳﻨﺪهاي اﻳﻦ اﻋﻼﻣﻴﻪ را ﺑﺮاي ﻣﺮدم ﺧﻮاﻧﺪ و آنﻫﺎ ﻓﻮراً از ﺷﻬﺮداري ﺑﻴﺮون رﻓﺘﻨﺪ‪.‬‬ ‫در ﻫﻤﻴﻦ ﻣﻮﻗﻊ د‪‬ﻟ‪‬ﺴﭙﻪ ﺑﻪﺻﺮاﻓﺖ اﻳﺪهي درﺧﺸﺎن زدن ﻃﺒﻞ و ﻓﺮاﺧﻮان اﻓﺘﺎد ﻛﻪ ﻣﺮدم ﺑﻲﻧﺘﻴﺠﻪ از ﻧﻴﻤﻪﺷﺐ ﺧﻮاﺳﺘﺎر‬ ‫آن ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬او ﺗﻌﺪادي از ﻧﻔﺮات ﮔﺎرد ﻣﻠﻲ ﺟﺎﻧﺒﺪار ﻧﻈﻢ را ﺟﻤﻊ ﻛﺮد و ﺑﻪﺷﻬﺮداري ﻛﻪ ﻛﺎﻣﻼً ﺗﺨﻠﻴﻪ ﺷﺪه ﺑﻮد‪ ،‬وارد ﻧﻤﻮد و‬ ‫ﻃﻲ ﺑﻴﺎﻧﻴﻪاي اﻋﻼن ﭘﻴﺮوزي ﻛﺮد‪ .‬وﻗﺘﻲ ﺷﻮراي ﺷﻬﺮ د‪‬ﻟ‪‬ﺴﭙﻪ را از ﺗﻮاﻓﻖ ﺻﺒﺢ ﻣﻄﻠﻊ ﻛﺮد‪ ،‬او از ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺗﺎرﻳﺦ اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت‬ ‫ﺧﻮدداري ﻧﻤﻮد‪ .‬ﺑﻪﻋﻼوه‪ ،‬او ﮔﻔﺖ ﻛﻪ ژﻧﺮال ﻗﻮل ﻳﺎري ﻟﺸﮕﺮ را ﺑﻪوي داده اﺳﺖ‪.‬‬ ‫در ﺳﺎﻋﺖ ﻳﺎزده ﺻﺒﺢ‪ ،‬ﻫﻤﻴﻦ ﻓﺮاﺧﻮان ﻓﺮﻣﺎﻧﺪار ﺑﻪﻣﺴﻠﺢ ﺷﺪن‪ ،‬ﺑﺎر دﻳﮕﺮ ﮔﺮدانﻫﺎي ﻣﺮدﻣﻲ را ﮔﺮدﻫﻢ آورد‪ .‬ﮔﺮوهﻫﺎﺋﻲ‬ ‫در ﺟﻠﻮي ﺷﻬﺮداري ﻣﺮﻛﺰي ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺷﺪﻛﻪ ﻓﺮﻳﺎد ﻣﻲزدﻧﺪ‪» :‬زﻧﺪهﺑﺎد ﻛﻤﻮن«! د‪‬ﻟ‪‬ﺴﭙﻪ ﺑﻪدﻧﺒﺎل ﻧﻔﺮاﺗﺶ ﻓﺮﺳﺘﺎد ﻛﻪ ﻋﺒﺎرت‬ ‫ﺑﻮدﻧﺪ از دوﻳﺴﺖوﺷﺼﺖ ﺳﺮﺑﺎز ﭘﻴﺎده و دو اﺳﻜﺎدران ﺳﻮاره ﻧﻈﺎم ﺳﺒﻚ ﻛﻪ ﺑﺎ ﺗﺄﻧﻲ آﻣﺪﻧﺪ‪ .‬ﺟﻤﻌﻴﺖ دور آنﻫﺎ را ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬ﺷﻮرا‬

‫‪100‬‬

‫اﻋﺘﺮاض ﻛﺮد و ﻓﺮﻣﺎﻧﺪار ﻧﺎﭼﺎر ﺷﺪ ﺟﻨﮕﺠﻮﻳﺎن ﺧﻮد را ﻣﺮﺧﺺ ﻛﻨﺪ‪ ،‬ﺑﻪﻃﻮريﻛﻪ ﺑﺮاي ﻣﻮاﺟﻬﻪ ﺑﺎ ﺟﻤﻌﻴﺖ ﻓﻘﻂ ﻳﻚ ﺻﻒ از‬ ‫آﺗﺶﻧﺸﺎنﻫﺎ و در داﺧﻞ ﺷﻬﺮداري دو ﮔﺮوﻫﺎن ﻣﺎﻧﺪ ﻛﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﻳﻜﻲ از آنﻫﺎ ﻫﻮادار ﺣﺰب ﻧﻈﻢ ]ﺣﺰﺑﻲ اﺳﺖﻛﻪ از ادﻏﺎم دو‬ ‫ﺟﻨﺎح ﺳﻠﻄﻨﺖﻃﻠﺐِ ﻟﮋﻳﺘﻴﻤﻴﺴﺖ و اورﻟﺌﺎﻧﻴﺴﺖ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺷﺪ‪ .‬م[ ﺑﻮد‪.‬‬ ‫ﻧﺰدﻳﻜﻲﻫﺎي ﻇﻬﺮ ﻳﻚ ﻫﻴﺌﺖ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﻲ از ﺷﻮرا ﺧﻮاﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻪﻗﻮﻟﺶ ﻋﻤﻞ ﻛﻨﺪ‪ .‬اﻋﻀﺎي ﺣﺎﺿﺮِ ﺷﻮرا ﻛﻪ ﺗﻌﺪادﺷﺎن‬ ‫ﺧﻴﻠﻲ ﻛﻢ ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﻪﭘﺬﻳﺮش دو ﻧﻤﺎﻳﻨﺪه از ﻫﺮﮔﺮوﻫﺎن ﺑﻪﻋﻨﻮان دﺳﺘﻴﺎر ﺑﻲﻣﻴﻞ ﻧﺒﻮدﻧﺪ‪ ،‬وﻟﻲ د‪‬ﻟ‪‬ﺴﭙﻪ رﺳﻤﺎً اﻋﻼم ﻛﺮد ﻛﻪ ﺑﺎ‬ ‫ﻫﺮﺳﺎزﺷﻲ ﻣﺨﺎﻟﻒ اﺳﺖ‪ .‬در ﺳﺎﻋﺖ ﭼﻬﺎر ﻳﻚ ﻫﻴﺌﺖ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﻲ ﻛﺜﻴﺮاﻟﻌﺪه از ﻃﺮف ﻛﻤﻴﺘﻪ ﺳﺮرﺳﻴﺪ‪ .‬ﻓﺮﻣﺎﻧﺪار از ﺳﻨﮕﺮﺑﻨﺪي و‬ ‫ﺗﻘﻮﻳﺖ درﻫﺎ ﺑﺮاي دﻓﺎع ﺻﺤﺒﺖ ﻛﺮد‪ ،‬وﻟﻲ آﺗﺶﻧﺸﺎنﻫﺎ ﻗﻨﺪاق ﺗﻔﻨﮓﻫﺎي ﺧﻮد را ﺑﺎﻻ ﺑﺮدﻧﺪ و راه ﺑﺎز ﻛﺮدﻧﺪ و د‪‬ﻟ‪‬ﺴﭙﻪ ﻣﺠﺒﻮر‬ ‫ﺷﺪ ﺗﻌﺪادي از ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎن را ﺑﭙﺬﻳﺮد‪.‬‬ ‫ﺟﻤﻌﻴﺖ در ﺑﻴﺮون ﺧﺴﺘﻪ از اﻳﻦ ﻣﺬاﻛﺮات ﺑﻲﻓﺎﻳﺪه‪ ،‬ﺑﻪﺗﺪرﻳﺞ از ﻛﻨﺘﺮل ﺧﺎرج ﻣﻲﺷﺪ‪ .‬در ﺳﺎﻋﺖ ﭼﻬﺎروﻧﻴﻢ‪ ،‬ﻫﻨﮕﺎﻣﻲﻛﻪ‬ ‫ﻛﺎرﮔﺮان ﻛﺎرﺧﺎﻧﻪي اﺳﻠﺤﻪﺳﺎزي از راه رﺳﻴﺪﻧﺪ‪ ،‬ﻳﻚ ﮔﻠﻮﻟﻪ از ﺧﺎﻧﻪاي در اﻃﺮاف ﻣﻴﺪان ﺷﻠﻴﻚ ﺷﺪ و ﻛﺎرﮔﺮي ﺑﻪﻧﺎم ﻟﻴﻮﻧﻪ را‬ ‫ﻛﺸﺖ‪ .‬ﺻﺪ ﮔﻠﻮﻟﻪ ﭘﺎﺳﺦ داد؛ ﻃﺒﻞﻫﺎ ﺑﻪﺻﺪا درآﻣﺪ و ﺷﻴﭙﻮرﻫﺎ ﻓﺮﻣﺎن ﺣﻤﻠﻪ را ﻧﻮاﺧﺘﻨﺪ؛ ﮔﺮدانﻫﺎ ﺑﻪداﺧﻞ ﺷﻬﺮداري ﻫﺠﻮم‬ ‫ﺑﺮدﻧﺪ‪ ،‬درﺣﺎﻟﻲ ﻛﻪ دﻳﮕﺮان ﻣﺸﻐﻮل ﺗﻔﺘﻴﺶ ﺧﺎﻧﻪاي ﺑﻮدﻧﺪ ﻛﻪ ﺗﺼﻮر ﻣﻲﺷﺪ ﺣﻤﻠﻪ از آنﺟﺎ اﻧﺠﺎم ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﻓﺮﻣﺎﻧﺪار ﺑﺎ ﺻﺪاي ﺗﻴﺮاﻧﺪازي ﻣﺬاﻛﺮه را ﻗﻄﻊ ﻛﺮد و ﻣﺜﻞ ﺷﺐ ﭘﻴﺶ ﺳﻌﻲ ﻛﺮد ﻛﻪ ﻓﺮار ﻛﻨﺪ‪ ،‬اﻣﺎ راه را ﻋﻮﺿﻲ ﮔﺮﻓﺖ و‬ ‫ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪ و ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ ﻣﻌﺎون دادﺳﺘﺎن دﺳﺖﮔﻴﺮ ﮔﺮدﻳﺪ؛ و ﺑﺎ او ﺑﻪﺗﺎﻻر اﻧﺘﻘﺎل ﻳﺎﻓﺖ و از ﺑﺎﻟﻜﻦ ﻧﺸﺎن داده ﺷﺪ‪ .‬ﻣﺮدم ﻛﻪ‬ ‫ﻋﻘﻴﺪه داﺷﺘﻨﺪ او ﻓﺮﻣﺎن ﺗﻴﺮاﻧﺪازي را داده اﺳﺖ‪ ،‬او را ﻫﻮ ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬آﻗﺎي د‪‬واﻧﺘﺎو‪‬ن‪ ،‬ﻳﻜﻲ از ﮔﺎردﻫﺎي ﻣﺮﺗﺠﻊ ﻫﻨﮕﺎم ﻓﺮار از‬ ‫ﺷﻬﺮداري ﺑﻪﻋﻨﻮان ﻗﺎﺗﻞ ﻟﻴﻮﻧﻪ دﺳﺖﮔﻴﺮ ﺷﺪ و او را روي ﻫﻤﺎن ﺑﺮاﻧﻜﺎردي ﻛﻪ اﻧﺪﻛﻲ ﭘﻴﺶ ﺟﺴﺪ را ﺑﻪﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎن ﻣﻨﺘﻘﻞ‬ ‫ﻛﺮده ﺑﻮد‪ ،‬ﻗﺮار دادﻧﺪ و دور ﮔﺮداﻧﺪﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﻓﺮﻣﺎﻧﺪار و ﻣﻌﺎون دادﺳﺘﺎن در ﺗﺎﻻر ﺑﺰرگ در ﻣﻴﺎن اﻓﺮادي ﺑﺮآﺷﻔﺘﻪ رﻫﺎ ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬ﺑﺴﻴﺎري د‪‬ﻟ‪‬ﺴﭙﻪ را ﻣﺘﻬﻢ ﻛﺮدﻧﺪ ﻛﻪ در‬ ‫دوران اﻣﭙﺮاﺗﻮري ﻣﺤﺮك ﺗﻴﺮاﻧﺪازي ﺑﻪﻣﻌﺪنﭼﻴﺎن اُﺑ‪‬ﻦ ﺑﻮده اﺳﺖ‪ .‬او اﻋﺘﺮاض ﻛﺮد و ﮔﻔﺖ ﻛﻪ در آن زﻣﺎن ﻣﺪﻳﺮ ﻣﻌﺎدن‬ ‫آرﺷﺎﻣﺒﻮ ﺑﻮده‪ ،‬ﻧﻪ اُﺑ‪‬ﻦ‪ .‬ﺟﻤﻌﻴﺖ ﻛﻢﻛﻢ ﺧﺴﺘﻪ ﺷﺪ و ﻣﺘﻔﺮق ﮔﺮدﻳﺪ‪ .‬در ﺳﺎﻋﺖ ﻫﺸﺖ ﻓﻘﻂ ﺣﺪود ﭼﻬﻞ ﮔﺎرد در ﺗﺎﻻر ﺑﺎﻗﻲ‬ ‫ﻣﺎﻧﺪ‪ .‬دو زﻧﺪاﻧﻲ اﺳﻴﺮ ﻏﺬا ﺧﻮردﻧﺪ و رﺋﻴﺲ ﻛﻤﻮن ﻧﻴﺰ ﻛﻪ در اﻃﺎق ﻛﻨﺎري ﻣﺴﺘﻘﺮ ﺷﺪه ﺑﻮد‪ ،‬وﻗﺘﻲ ﻫﻤﻪﭼﻴﺰ را آرام دﻳﺪ ﺑﻴﺮون‬ ‫رﻓﺖ‪ .‬در ﺳﺎﻋﺖ ﻧﻪ ﺟﻤﻌﻴﺖ ﺑﺮﮔﺸﺖ‪ ،‬درﺣﺎﻟﻲﻛﻪ ﻓﺮﻳﺎد ﻣﻲزد‪» :‬ﻛﻤﻮن! ﻛﻤﻮن! اﻣﻀﺎ ﻛﻨﻴﺪ«! د‪‬ﻟ‪‬ﺴﭙﻪ ﮔﻔﺖ ﺑﻪﺷﺮﻃﻲ اﻣﻀﺎ‬ ‫ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﺘﻮاﻧﺪ اﺿﺎﻓﻪ ﻧﻤﺎﻳﺪ ﻛﻪ اﻳﻦ ﻛﺎر را ﺗﺤﺖ اﺟﺒﺎر ﻛﺮده اﺳﺖ‪ .‬زﻧﺪاﻧﻴﺎن در اﺧﺘﻴﺎر دو ﻧﻔﺮ ﺑﻮدﻧﺪ‪ :‬وﻳﻜﺘﻮار و ﻓﻴﻮن‪ .‬اﻳﻦ‬ ‫ﻓﺮد اﺧﻴﺮ ﻳﻚ ﺗﺒﻌﻴﺪي ﺳﺎﺑﻖ و ﻛﺎﻣﻼً ﮔﻴﺞ ﺑﻮد ﻛﻪ ﮔﺎه ﺑﻪﺟﻤﻌﻴﺖ ﻣﻲﭘﺮﻳﺪ و ﮔﺎه ﺑﻪزﻧﺪاﻧﻲﻫﺎ‪ .‬در ﺳﺎﻋﺖ ده ﻓﻴﻮن ﻛﻪ از ﻓﺸﺎر‬ ‫ﺟﻤﻌﻴﺖ ﻋﺼﺒﻲ ﺷﺪه ﺑﻮد‪ ،‬ﻣﺜﻞ آنﻛﻪ در ﺧﻮاب ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ازﺟﺎ ﭘﺮﻳﺪ و از ﺗﭙﺎﻧﭽﻪي ﺧﻮد دو ﮔﻠﻮﻟﻪ ﺷﻠﻴﻚ ﻛﺮد ﻛﻪ ﻳﻜﻲ دوﺳﺘﺶ‬ ‫وﻳﻜﺘﻮار را ﻛﺸﺖ و دﻳﮕﺮي ﻳﻚ ﻃﺒﺎل را زﺧﻤﻲ ﻛﺮد‪ .‬ﺗﻔﻨﮓﻫﺎ ﺧﻮدﺑﻪﺧﻮد ﺑﻪﺳﻤﺖ ﻓﻴﻮن ﻧﺸﺎﻧﻪ رﻓﺖ و او و د‪‬ﻟ‪‬ﺴﭙﻪ از ﭘﺎ‬ ‫درآﻣﺪﻧﺪ‪ .‬ﻣﻌﺎون در ﭘﻨﺎه ﺟﺴﺪ ﻓﻴﻮن از ﺗﻴﺮﻫﺎ در اﻣﺎن ﻣﺎﻧﺪ‪ .‬روز ﺑﻌﺪ او و د‪‬واﻧﺘﺎو‪‬ن آزاد ﺷﺪﻧﺪ‪.‬‬ ‫در ﺧﻼل ﺷﺐ ﻳﻚ ﻛﻤﻴﺴﻴﻮن ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺷﺪ ﻛﻪ اﻋﻀﺎي ﺧﻮد را از ﺑﻴﻦ اﻓﺴﺮان ﮔﺎرد ﻣﻠﻲ و ﺳﺨﻨﺮاﻧﺎن ﻋﺎدي ﻛﻠﻮپ‬ ‫ﻻوﻳﺮژ اﻧﺘﺨﺎب ﻧﻤﻮد‪ .‬اﻳﻦ ﻛﻤﻴﺴﻴﻮن دﺳﺘﻮر اﺷﻐﺎل اﻳﺴﺘﮕﺎه راهآﻫﻦ را داد‪ ،‬ﺗﻠﮕﺮافﺧﺎﻧﻪ را دراﺧﺘﻴﺎر ﮔﺮﻓﺖ‪ ،‬ﮔﻠﻮﻟﻪﻫﺎي اﻧﺒﺎر‬ ‫ﻣﻬﻤﺎت را ﺿﺒﻂ ﻛﺮد و اﻧﺘﺨﺎبﻛﻨﻨﺪﮔﺎن را ﺑﺮاي ‪ 29‬ﻣﺎرس دﻋﻮت ﻧﻤﻮد‪ .‬ﻛﻤﻴﺴﻴﻮن در ﺑﻴﺎﻧﻴﻪ ﺧﻮد ﮔﻔﺖ‪» :‬ﻛﻤﻮن ﻧﻪ‬ ‫ﺑﻪﻣﻌﻨﺎي آﺗﺶاﻓﺮوزي اﺳﺖ‪ ،‬ﻧﻪ ﺳﺮﻗﺖ و ﻧﻪ ﻏﺎرت‪ ،‬آنﻃﻮرﻛﻪ ﺧﻴﻠﻲﻫﺎ ﺧﻮش دارﻧﺪ ﺟﻠﻮه دﻫﻨﺪ‪ ،‬ﺑﻠﻜﻪ ﻋﺒﺎرت اﺳﺖ از ﻛﺴﺐ‬ ‫ﺣﻘﻮق و اﺳﺘﻘﻼﻟﻲ ﻛﻪ ﺗﻮﺳﻂ ﻗﻮاﻧﻴﻦ اﻣﭙﺮاﻃﻮري و ﺳﻠﻄﻨﺖ ﺑﻪزور از ﻣﺎ ﻏﺼﺐ ﻛﺮدهاﻧﺪ‪ .‬ﻛﻤﻮن ﺑﻨﻴﺎن ﺣﻘﻴﻘﻲ ﺟﻤﻬﻮري‬ ‫اﺳﺖ«‪ .‬اﻳﻦ ﻛﻞِ ﻣﻘﺪﻣﻪي ﺑﻴﺎﻧﻴﻪ ﺑﻮد‪ .‬در اﻳﻦ ﻛﻨﺪوي ﺻﻨﻌﺖ ﻛﻪ در اﺣﺎﻃﻪي ﻫﺰاران ﻣﻌﺪﻧﭽﻲ ﻻرﻳﻜﺎﻣﺎري و ﻓﻴﺮﻣﻴﻨﻲ ﻗﺮار‬ ‫داﺷﺖ‪ ،‬آنﻫﺎ ﻳﻚ ﻛﻼم ﺑﺮاي ﮔﻔﺘﻦ ﭘﻴﺮاﻣﻮن ﻣﺴﺎﺋﻞ اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﭘﻴﺪا ﻧﻜﺮدﻧﺪ‪ .‬ﻛﻤﻴﺴﻴﻮن ﻓﻘﻂ ﺑﻠﺪ ﺑﻮد ﭼﮕﻮﻧﻪ ﻃﺒﻞ ﻓﺮاﺧﻮان را‬ ‫ﺑﻪﺻﺪا درآورد ﻛﻪ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻣﻮرد ﻟﻴﻮن ﭘﺎﺳﺨﻲ درﻳﺎﻓﺖ ﻧﻤﻲﻛﺮد‪.‬‬

‫‪101‬‬

‫روز ﺑﻌﺪ‪ ،‬ﻳﻚﺷﻨﺒﻪ‪ ،‬ﺷﻬﺮ ـآرام و ﻛﻨﺠﻜﺎوـ ﺑﻴﺎﻧﻴﻪ ﻛﻤﻮن را ﺧﻮاﻧﺪ ﻛﻪ ﭘﻬﻠﻮ ﺑﻪﭘﻬﻠﻮي ﭘﻴﺎمﻫﺎي ژﻧﺮال و دادﺳﺘﺎن ﭼﺴﺒﺎﻧﺪه‬ ‫ﺷﺪه ﺑﻮد‪ .‬اﻳﻦ درﺣﺎﻟﻲ ﺑﻮد ﻛﻪ ﻓﺮد اﺧﻴﺮ ﺑﻪدﻟﻴﻞ اﻳﻦﻛﻪ رادﻳﻜﺎل ﺧﻮﺑﻲ ﺷﺪه ﺑﻮد‪ ،‬از ﺗﻮﻃﺌﻪي ﺑﻨﺎﭘﺎرﺗﻲ ﺻﺤﺒﺖ ﻣﻲﻛﺮد؛ و‬ ‫ژﻧﺮال از ﺷﻮراي ﺷﻬﺮ ﻣﻲﺧﻮاﺳﺖ ﻛﻪ اﺳﺘﻌﻔﺎﻳﺶ را ﭘﺲ ﺑﮕﻴﺮد‪ .‬او ﻧﺰد اﻋﻀﺎي ﺷﻮرا ﻛﻪ در ﺳﺮﺑﺎزﺧﺎﻧﻪ ﭘﻨﺎه ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ‪،‬‬ ‫رﻓﺖ و ﺑﻪآنﻫﺎ ﮔﻔﺖ‪» :‬ﺳﺮﺑﺎزان ﻣﻦ ﻧﻤﻲﺧﻮاﻫﻨﺪ ﺑﺠﻨﮕﻨﺪ‪ ،‬وﻟﻲ ﻣﻦ ﺣﺪوداً ﻫﺰارﺗﺎ ﺷَﺴﭙﻮ دارم‪ .‬اﮔﺮ ﺷﻤﺎ ﻣﻲﺧﻮاﻫﻴﺪ از آنﻫﺎ‬ ‫اﺳﺘﻔﺎده ﻛﻨﻴﺪ‪ ،‬ﺑﻔﺮﻣﺎﺋﻴﺪ«! در ﻣﻘﺎﺑﻞْ اﻋﻀﺎي ﺷﻮرا ﻋﺪمِ ﺗﻨﺎﺳﺐِ ﺧﻮد ﺑﺎ ﻋﻤﻠﻴﺎت ﻧﻈﺎﻣﻲ را ﻣﻄﺮح ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬وﻟﻲ درﻋﻴﻦﺣﺎل ﺑﺎ‬ ‫اﻳﻦ ﻧﻈﺮ ﻛﻪ »آدم ﻓﻘﻂ ﺑﺎ اﻓﺮاد ﺻﺎدق ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ وارد ﻣﺬاﻛﺮه ﺷﻮد«‪ ،‬ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻟﻴﻮن از ﺗﻤﺎس ﺑﺎ ﺷﻬﺮداري ﻣﺮﻛﺰي اﻣﺘﻨﺎع ﻧﻤﻮدﻧﺪ‪.‬‬ ‫در روز ‪ 27‬ﻣﺎرس »اﺗﺤﺎد« و ا‪‬ﻛﻠ‪‬ﺮور ﻛﻼً ﻛﻨﺎر ﻛﺸﻴﺪﻧﺪ و ﻛﻤﻴﺴﻴﻮن ﺑﻪﺗﺪرﻳﺞ آب رﻓﺖ‪ .‬ﻫﻨﮕﺎم ﻋﺼﺮ‪ ،‬ﻣﻌﺪود وﻓﺎداراﻧﻲ‬ ‫ﻛﻪ ﻫﻨﻮز ﭘﺎﻳﺪاري ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ‪ ،‬دو ﻣﺮد ﺟﻮان را ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎﻧﻲ از ﻛﻤﻴﺘﻪي ﻣﺮﻛﺰي ﻟﻴﻮن آنﻫﺎ را ﻓﺮﺳﺘﺎده ﺑﻮدﻧﺪ‪.‬‬ ‫آنﻫﺎ ﺗﺸﻮﻳﻖ ﺑﻪﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻛﺮدﻧﺪ‪ ،‬وﻟﻲ ﺷﻬﺮداري داﺷﺖ ﺧﺎﻟﻲ ﻣﻲﺷﺪ؛ و ﺻﺒﺢ ‪ 28‬ﻣﺎرس ﻓﻘﻂ ﺻﺪ ﻧﻔﺮي ﺑﺎﻗﻲ ﻣﺎﻧﺪه ﺑﻮدﻧﺪ‪.‬‬ ‫در ﺳﺎﻋﺖ ﺷﺶ‪ ،‬ژﻧﺮال ﻻوواي ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ ﺗﻚﺗﻴﺮاﻧﺪازان و‪‬ژ و ﺗﻌﺪادي ﺳﺮﺑﺎزِ اﻫﻞ ﻣﻮﻧﺒﺮﻳﺰُن از راه رﺳﻴﺪﻧﺪ‪ .‬ﮔﺎردﻫﺎي ﻣﻠﻲ در‬ ‫ﭘﺎﺳﺦِ اﺧﻄﺎرِ ﺑﻪزﻣﻴﻦ ﮔﺬاﺷﺘﻦ ﺳﻼحﻫﺎ از ﻃﺮف او‪ ،‬ﺟﻬﺖ اﺣﺘﺮاز از ﺧﻮنرﻳﺰي‪ ،‬ﺑﻪﺗﺨﻠﻴﻪ ﺷﻬﺮداري رﺿﺎﻳﺖ دادﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﺑﺎزداﺷﺖﻫﺎي ﻣﺘﻌﺪدي ﺻﻮرت ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬ﻣﺤﺎﻓﻈﻪﻛﺎرانْ ﻛﻤﻮن را ﺑﻪﺑﺎد ﻧﺎﺳﺰاﻫﺎي ﻣﻌﻤﻮل ﺧﻮد ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ و ﺗﻌﺮﻳﻒ ﻛﺮدﻧﺪ ﻛﻪ‬ ‫در ﻣﻴﺎن ﻗﺎﺗﻼن ﻓﺮﻣﺎﻧﺪاري آدمﺧﻮارﻫﺎﺋﻲ ﻫﻢ دﻳﺪه ﺷﺪه ﺑﻮدﻧﺪ]‪ .[105‬اﻛﻠﺮور از اﺛﺒﺎت اﻳﻦﻛﻪ ﺟﻨﺒﺶ ﺑﻪﻃﻮر ﺧﺎﻟﺺ‬ ‫ﺑﻨﺎﭘﺎرﺗﻴﺴﺖ ﺑﻮده اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﺎز ﻧﻤﻲاﻳﺴﺘﺎد‪ .‬ﻛﺎرﮔﺮان ﺧﻮد را ﻣﻐﻠﻮب اﺣﺴﺎس ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ و در ﺧﺎكﺳﭙﺎري رﺳﻤﻲ د‪‬ﻟ‪‬ﺴﭙﻪ‬ ‫دﺷﻨﺎمﻫﺎﺋﻲ ـﮔﺮﭼﻪ ﻧﻪ ﺑﺎﺻﺪاي ﺑﻠﻨﺪ‪ ،‬وﻟﻲ درﺧﻔﺎـ ﺷﻨﻴﺪه ﻣﻲﺷﺪ‪.‬‬ ‫در ﻛﺮُزو ﻫﻢ ﭘﺮوﻟﺘﺮيﻫﺎ ﺷﻜﺴﺖ ﺧﻮردﻧﺪ‪ .‬ﺑﺎ آن ﻛﻪ ﺳﻮﺳﻴﺎﻟﻴﺴﺖﻫﺎ از ﭼﻬﺎرم ﺳﭙﺘﺎﻣﺒﺮ ﺷﻬﺮ را اداره ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ و ﺷﻬﺮدارِ‬ ‫ﺷﻬﺮ‪ ،‬دورﻧﻪ‪ ،‬ﻛﺎرﮔﺮ ﺳﺎﺑﻖ ﻛﺎرﺧﺎﻧﻪ ﺑﻮد‪ .‬در روز ‪ 25‬ﻣﺎرس ﺑﺎ رﺳﻴﺪن اﺧﺒﺎر ﻟﻴﻮن‪ ،‬از اﻋﻼن ﻛﻤﻮن ﺻﺤﺒﺖ ﺷﺪ‪ .‬در روز ‪26‬‬ ‫ﻣﺎرس‪ ،‬ﮔﺎرد ﻣﻠﻲ ﻫﻨﮕﺎم ﺳﺎن ﻓﺮﻳﺎد زد‪» :‬زﻧﺪهﺑﺎد ﻛﻤﻮن«! و ﺟﻤﻌﻴﺖ‪ ‬ﻫﻤﺮاه آنﻫﺎ ﺑﻪﻣﻴﺪان ﺷﻬﺮداري رﻓﺖ ﻛﻪ در دﺳﺖ‬ ‫ژِرار‪ ،‬ﻓﺮﻣﺎﻧﺪهي ﻧﻴﺮوﻫﺎي زرﻫﻲ ﺑﻮد‪ .‬او ﻓﺮﻣﺎن آﺗﺶ داد‪ .‬ﺳﺮﺑﺎزان ﭘﻴﺎدهﻧﻈﺎم اﻣﺘﻨﺎع ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬اﻳﻦﺑﺎر ﺑﻪﺳﺮﺑﺎزان ﺳﻮاره ﻓﺮﻣﺎن‬ ‫ﺣﻤﻠﻪ داد‪ .‬وﻟﻲ ﮔﺎردﻫﺎ ﺑﺎ ﺳﺮﻧﻴﺰه ﺑﻪﺷﻬﺮداري ﻫﺠﻮم ﺑﺮدﻧﺪ‪ .‬دوﻣ‪‬ﻪ ﺧﻠﻊ ﺣﻜﻮﻣﺖ ورﺳﺎي و ﺑﺮﻗﺮاري ﻛﻤﻮن را اﻋﻼم ﻛﺮد‪.‬‬ ‫ﭘﺮﭼﻢﻫﺎي ﺳﺮخ ﺑﻪاﻫﺘﺰاز در آﻣﺪ‪.‬‬ ‫وﻟﻲ در آنﺟﺎ ﻧﻴﺰ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺳﺎﻳﺮ ﺟﺎﻫﺎ ﻣﺮدم ﺑﻲﺣﺮﻛﺖ ﻣﺎﻧﺪﻧﺪ‪ .‬ﻓﺮﻣﺎﻧﺪهي ﻛُﺮزه روز ﺑﻌﺪ ﺑﺎﻗﻮاي ﺗﻘﻮﻳﺘﻲ ﺑﺮﮔﺸﺖ‪ ،‬ﺟﻤﻌﻴﺘﻲ را‬ ‫ﻛﻪ ﻛﻨﺠﻜﺎو و ﻣﻨﻔﻌﻞ در ﻣﻴﺪان اﻳﺴﺘﺎده ﺑﻮد‪ ،‬ﻣﺘﻔﺮق ﻛﺮد و ﺷﻬﺮداري را ﺗﺼﺮف ﻧﻤﻮد‪.‬‬ ‫درﻋﺮض ﭼﻬﺎر روز ﻫﻤﻪي ﻛﺎﻧﻮنﻫﺎي اﻧﻘﻼﺑﻲ ﺷﺮق‪ :‬ﻟﻴﻮن‪ ،‬ﺳﻦاﺗﻴﻦ و ﻛﺮوزه از دﺳﺖ ﻛﻤﻮن ﺧﺎرج ﺷﺪ‪.‬‬

‫‪102‬‬

‫ﻓﺼﻞ دﻫﻢ‬ ‫ﻛﻤﻮن در ﻣﺎرﺳﻲ‪ ،‬ﺗﻮﻟﻮز و ﻧﺎرﺑﻮن‬ ‫اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت ‪ 8‬ﻓﻮرﻳﻪ‪ ،‬ﻇﻬﻮر ﻣﺮﺗﺠﻌﻴﻦ‪ ،‬اﻧﺘﺼﺎب ﺗﻲﻳﺮ‪ ،‬ﺻﻠﺢ ﺷﺮمآور و ﻗﻼﺑﻲ‪ ،‬ﭼﺸﻢاﻧﺪاز ﺑﺮﻗﺮاري ﺳﻠﻄﻨﺖ‪ ،‬ﺗﻬﺪﻳﺪﻫﺎ و‬ ‫ﺷﻜﺴﺖﻫﺎ ﺷﻬﺮِ ﻏﻴﻮر ﻣﺎرﺳﻲ را ﻣﺎﻧﻨﺪ ﭘﺎرﻳﺲ ﺷﺪﻳﺪاً ﺑﻪﺧﺸﻢ آورده ﺑﻮد‪ .‬در اﻳﻦ ﺷﻬﺮ‪ ،‬ﺧﺒﺮ ‪ 18‬ﻣﺎرس روي ﺑﺸﻜﻪي ﺑﺎروت‬ ‫ﻓﺮود آﻣﺪ‪ .‬ﺑﺎوﺟﻮد اﻳﻦ‪ ،‬ﻫﻨﻮز ﻫﻤﻪ در اﻧﺘﻈﺎر ﺟﺰﺋﻴﺎت ﺑﻴﺶﺗﺮ ﺑﻮدﻧﺪ ﻛﻪ روز ‪ 22‬ﻣﺎرس ﺑﺎ ﺧﻮد ﺧﺒﺮ ﻣﻌﺮوف روﻫﺮـﻛﺎﻧﺮﺑﺮ را‬ ‫آورد‪.‬‬ ‫ﻛﻠﻮپﻫﺎ‪ ،‬اﻳﻦ ﻛﺎﻧﻮنﻫﺎي ﺣﻘﻴﻘﻲ زﻧﺪﮔﻲ ﭘﺮﺷﻮر ﻣﺎرﺳﻲايﻫﺎ‪ ،‬ﻓﻮراً ﻣﻤﻠﻮ از ﺟﻤﻌﻴﺖ ﺷﺪ‪ .‬رادﻳﻜﺎلﻫﺎي ﻣﺤﺘﺎط و ﻣﻨﻀﺒﻂ‬ ‫ﺑﻪﻛﻠﻮپ ﮔﺎرد ﻣﻠﻲ رﻓﺖوآﻣﺪ داﺷﺘﻨﺪ‪ .‬ﻋﻨﺎﺻﺮ ﻣﺮدﻣﻲ در ا‪‬لد‪‬رادو ﮔﺮدﻫﻢ ﻣﻲآﻣﺪﻧﺪ‪ .‬آنﻫﺎ درآنﺟﺎ ﺑﺮاي ﮔﺎﺳﺘﻮن ﻛﺮِﻣﻴﻮ‪،‬‬ ‫ﺳﺨﻨﺮان ﻓﺼﻴﺢ و ﻇﺮﻳﻒ دﺳﺖ ﻣﻲزدﻧﺪ ﻛﻪ ﮔﺎه و ﺑﻲﮔﺎه ـﻣﺎﻧﻨﺪ ﻣﻮرد ﺑﻮردوـ واژهﻫﺎي دوﭘﻬﻠﻮ را ﺧﻮش داﺷﺖ‪ .‬ﮔﺎﻣﺒِﺘﺎ‬ ‫اﻧﺘﺨﺎبِ ﺧﻮد از ﻣﺎرﺳﻲ را‪ ،‬در دوران اﻣﭙﺮاﺗﻮري‪ ،‬ﻣﺪﻳﻮن او ﺑﻮد‪ .‬ﻛﺮﻣﻴﻮ ﻓﻮراً ﺑﻪﻛﻠﻮپ ﮔﺎردﻫﺎي ﻣﻠﻲ رﻓﺖ‪ ،‬ورﺳﺎي را ﻣﺤﻜﻮم‬ ‫ﻛﺮد و ﺑﻪﮔﺎردﻫﺎ ﮔﻔﺖ ﻛﻪ ﻧﺒﺎﻳﺪ اﺟﺎزه دﻫﻨﺪ ﺟﻤﻬﻮري از ﺑﻴﻦ ﺑﺮود و ﺑﺎﻳﺪ دﺳﺖ ﺑﻪﻋﻤﻞ ﺑﺰﻧﻨﺪ‪ .‬ﮔﺮﭼﻪ ﻛﻠﻮپ ﺑﻪﺷﺪت از آن‬ ‫ﺧﺒﺮ ﻋﺼﺒﺎﻧﻲ ﺑﻮد‪ ،‬اﻣﺎ او را از ﺷﺘﺎبزدﮔﻲ ﺑﺮﺣﺬر داﺷﺖ‪ .‬ﺑﻪﮔﻔﺘﻪي آنﻫﺎ ﺑﻴﺎﻧﻴﻪﻫﺎي ﻛﻤﻴﺘﻪي ﻣﺮﻛﺰي ﻫﻴﭻ ﺳﻴﺎﺳﺘﻲ را ﻛﻪ‬ ‫ﺑﻪروﺷﻨﻲ ﻣﺸﺨﺺ ﺷﺪه ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬اﻋﻼن ﻧﻤﻲﻛﻨﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﺑﻴﺎﻧﻴﻪﻫﺎ ﺑﺎ اﻣﻀﺎي اﻓﺮاد ﮔﻢﻧﺎم ﺣﺘﻲ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﻛﺎر ﺑﻨﺎﭘﺎرﺗﻴﺴﺖﻫﺎ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬ ‫اﻳﻦ اﺳﺘﺪﻻل ژاﻛﻮﺑﻨﻲ در ﻣﺎرﺳﻲ ﻛﻪ ﭘﻴﺎم ﺗﻲﻳﺮ در آنﺟﺎ ﻣﺸﺨﺼﺎً ﻋﻼﻣﺖ ﺷﺮوع ﻧﺎآراﻣﻲﻫﺎ را داده ﺑﻮد‪ ،‬ﻣﺴﺨﺮه‬ ‫ﻣﻲﻧﻤﻮد‪ .‬ﭼﻪﻛﺴﻲ ﺑﺎ ﺑﻨﺎﭘﺎرﺗﻴﺴﻢ ﻣﻌﺎﺷﻘﻪ ﻣﻲﻛﺮد ـ اﻳﻦ ﻣﺮدان ﮔﻢﻧﺎم ﻛﻪ در ﻣﻘﺎﺑﻞ ورﺳﺎي ﺑﻪﭘﺎ ﺧﻮاﺳﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ ﻳﺎ ﺗﻲﻳﺮ ﻛﻪ ﺑﺎ‬ ‫ﭘﻮﺷﺶ دادن ﺑﻪروﻫﺮ و وزراﻳﺶ ﻻف ﭘﻴﺶﻧﻬﺎد ﻛﺎﻧﺮوﺑﺮت را ﻣﻲزد‪.‬‬ ‫ﭘﺲ از ﺳﺨﻨﺮاﻧﻲ ﺑﻮﺷﻪ ـﻣﻌﺎون دادﺳﺘﺎنـ ﮔﺎﺳﺘﻮن ﻛﺮﻣﻴﻮ از ﺳﺮ اﺣﺴﺎﺳﺎت در ﺣﺮﻛﺖ آﻏﺎزﻳﻦ ﺧﻮد ﺗﺠﺪﻳﺪ ﻧﻈﺮ ﻛﺮد و‬ ‫ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ ﻓﺮﺳﺘﺎدﮔﺎن ﻛﻠﻮپ ﺑﻪالدرادو رﻓﺖ‪ .‬در آنﺟﺎ او روزﻧﺎﻣﻪي رﺳﻤﻲ ﭘﺎرﻳﺲ را )ﻛﻪ از ﻓﺮﻣﺎﻧﺪار ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮد( ﺧﻮاﻧﺪ‪،‬‬ ‫ﺗﻔﺴﻴﺮ ﻛﺮد‪ ،‬ﻫﻴﺠﺎﻧﺎت را ﺗﺴﻜﻴﻦ داد و ﺳﺮاﻧﺠﺎم ﮔﻔﺖ‪» :‬ﺣﻜﻮﻣﺖ ورﺳﺎي ﭼﻮﺑﺪﺳﺖ ﺧﻮد را ﺑﻪروي آنﭼﻪ ﻗﻴﺎم ﭘﺎرﻳﺲ‬ ‫ﻣﻲﺧﻮاﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻠﻨﺪ ﻛﺮد؛ وﻟﻲ اﻳﻦ ﭼﻮب در دﺳﺖ ﺧﻮدش ﺷﻜﺴﺖ و از اﻳﻦ ﺗﻼش ﻛﻤﻮن ﭘﺪﻳﺪ آﻣﺪ‪ .‬ﺑﻴﺎﺋﻴﺪ ﺳﻮﮔﻨﺪ ﻳﺎد ﻛﻨﻴﻢ ﻛﻪ‬ ‫ﻣﺎ ﺑﺮاي دﻓﺎع از ﺣﻜﻮﻣﺖ ﭘﺎرﻳﺲ‪ ،‬ﺗﻨﻬﺎ ﺣﻜﻮﻣﺘﻲ ﻛﻪ ﺑﻪرﺳﻤﻴﺖ ﻣﻲﺷﻨﺎﺳﻴﻢ‪ ،‬ﻣﺘﺤﺪ ﻫﺴﺘﻴﻢ«‪ .‬ﻣﺮدم ﻣﻬﻴﺎي ﻣﻘﺎوﻣﺖ‪ ،‬وﻟﻲ‬ ‫ﻣﺼﻤﻢ ﺑﻪﺧﻮﻳﺸﺘﻦداري‪ ،‬ﻣﺘﻔﺮق ﺷﺪﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﺑﺎ وﺟﻮد اﻳﻦﻛﻪ ﻓﺮﻣﺎﻧﺪار ﺑﺎ اﺑﻠﻬﺎﻧﻪﺗﺮﻳﻦ وﺳﺎﺋﻞ ﺳﻌﻲ در ﺗﺤﺮﻳﻚ ﺟﻤﻌﻴﺖ ﺑﺮاﻓﺮوﺧﺘﻪ داﺷﺖ‪ ،‬ﺑﺎزﻫﻢ ﺟﻤﻌﻴﺖ ﺧﻮدداري‬ ‫‪103‬‬

‫ﻧﺸﺎن داد‪ .‬درﻳﺎدار ﻛُﻨﻴﻴِﻪ‪ ،‬اﻓﺴﺮ ﺑﺮﺟﺴﺘﻪي ﺑﺤﺮﻳﻪ ـ وﻟﻲ در ﺳﻴﺎﺳﺖ‪ ‬ﻫﻴﭻ و ﻛﺎﻣﻼً ﺑﻴﮕﺎﻧﻪ ﺑﺎ ﻣﺤﻴﻄﻲ ﻛﻪ ﻫﻤﻴﻦ ﺗﺎزﮔﻲ ﺑﻪآن‬ ‫وارد ﺷﺪه ﺑﻮد‪ ،‬اﺑﺰار ﻣﻨﻔﻌﻞ ارﺗﺠﺎع ﺷﺪ‪ .‬ﻫﻤﺎن ارﺗﺠﺎﻋﻲﻛﻪ از ‪ 4‬ﺳﭙﺘﺎﻣﺒﺮ ﺑﺎرﻫﺎ ﺑﺎ ﮔﺎردﻫﺎي ﻣﻠﻲ ـﺷﻬﺮوﻧﺪيﻫﺎـ ﻛﻪ ﻛﻤﻮن را‬ ‫اﻋﻼن و ژزوﺋﻴﺖﻫﺎ را اﺧﺮاج ﻛﺮده ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬درﮔﻴﺮ ﺷﺪه ﺑﻮد‪ .‬ﻋﺎﻟﻲﺟﻨﺎب ﭘﺪر ﺗﻴﺴﻴﻴِﺮ ﺑﺎ وﺟﻮد ﻏﻴﺒﺖ‪ ،‬ﻫﻨﻮز رﻫﺒﺮ اﻳﻦ ارﺗﺠﺎع ﺑﻮد‪.‬‬ ‫درﻳﺎدار ﻣﻼﻳﻤﺖ ﺷﻬﺮ را ﺑﻪﺣﺴﺎب ﺟ‪‬ﺒﻦ آن ﮔﺬاﺷﺖ‪ .‬ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺗﻲﻳﺮ در ‪ 17‬ﻣﺎرس‪ ،‬او ﺧﻮد را آنﻗﺪر ﻗﻮي ﻣﻲداﻧﺴﺖ ﻛﻪ‬ ‫ﺿﺮﺑﻪي ﻛﻮﺑﻨﺪهاي وارد ﻛﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﺷﺐﻫﻨﮕﺎم درﻳﺎدار ﺑﺎ ﺷﻬﺮدار )ﺑﻮرﻳﺲ‪ ،‬ﭘﻴﺮﻣﺮد ﺷﻜﺴﺘﻪاي از ‪ 1848‬ﻛﻪ دﻧﺒﺎل ﺗﻤﺎم اﺋﺘﻼفﻫﺎي روﺣﺎﻧﻲـﻟﻴﺒﺮال رﻓﺘﻪ ﺑﻮد(‪،‬‬ ‫دادﺳﺘﺎن )ﮔﻴﺒِﺮ‪ ،‬ﻣﺬﺑﺬب و ﺧﺠﻮل( و ژﻧﺮال ا‪‬ﺳﭙﻴﻮان د‪‬ﻻوﻳﻠﺒﻮازه )ﻳﻜﻲ از آن ﻛﺎرﻳﻜﺎﺗﻮرﻫﺎي ﺧﻮنرﻳﺰي ﻛﻪ ﺟﻨﮓﻫﺎي‬ ‫آﻣﺮﻳﻜﺎي ﺟﻨﻮﺑﻲ ﺑﻪوﻓﻮر ﻣﻲﭘﺮوراﻧﺪ( ﺑﻪﻣﺸﻮرت ﻧﺸﺴﺖ‪ .‬اﻳﻦ درﻳﺎدار ﻟ‪‬ﮋﻳﺘﻴﻤﻴﺴﺘﻲ ﻛﻮدن‪ ،‬ﺧﺸﮕﻪﻣﻘﺪﺳﻲ ﺑﻲﺗﺸﺨﻴﺺ‪،‬‬ ‫ﺗﺠﺴﻤﻲ از ﺳﻴﻼﺑﻮس ]اﺷﺎره ﺑﻪﺟﺰوهاي اﺳﺖ ﻛﻪ ﭘﺎپ در ﻣﺬﻣﺖ ﻟﻴﺒﺮاﻟﻴﺴﻢ ﻣﻨﺘﺸﺮ ﻛﺮده ﺑﻮد[‪ ،‬ﻣﺮد‪ ‬ﺑﺰم و ﻋﻀﻮ‬ ‫ﻛﻤﻴﺴﻴﻮنﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻂ ‪]1851‬اﻳﻦ ﻛﻤﻴﺴﻴﻮنﻫﺎ در ژاﻧﻮﻳﻪ ‪ 1852‬ﭘﺲ از ﻛﻮدﺗﺎي ﻟﻮﺋﻲ ﻧﺎﭘﻠﺌﻮن در دﺳﺎﻣﺒﺮ ﺳﺎل ﻗﺒﻞ ﺗﺸﻜﻴﻞ‬ ‫ﺷﺪ و از ﻓﺮﻣﺎﻧﺪار‪ ،‬دادﺳﺘﺎن و اﻓﺴﺮان ﺑﺮﮔﺰﻳﺪه ﺗﺮﻛﻴﺐ ﻣﻲﺷﺪ ﻛﻪ در ﻣﻨﺎﻃﻘﻲ ﻛﻪ ﺗﺤﺖ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻧﻈﺎﻣﻲ ﻗﺮار داﺷﺖ‪،‬‬ ‫ﻣﺨﺎﻟﻔﻴﻦ را ﻣﺤﺎﻛﻤﻪ ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﻣﺘﻬﻤﻴﻦ ﻣﺠﺎز ﻧﺒﻮدﻧﺪ ﺷﺎﻫﺪ ﻳﺎ وﻛﻴﻞ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬از اﻳﻦ ﻃﺮﻳﻖ ﺑﻴﺴﺖ ﻫﺰار ﻧﻔﺮ ﻣﺤﻜﻮم‬ ‫ﺷﺪﻧﺪ ﻛﻪ ﻧﻴﻤﻲ از آنﻫﺎ ﺑﻪﺷﻤﺎل آﻓﺮﻳﻘﺎ و ﻛﺎﻳِﻦ ﺗﺒﻌﻴﺪ ﺷﺪﻧﺪ‪ [.‬ﺑﻮد ﻛﻪ در دوران ﺟﻨﮓ ﺗﻮﺳﻂ ﻣﺮدﻣﻲﻛﻪ ﻫﻢ از ﺑﻲﻛﻔﺎﻳﺘﻲ و‬ ‫ﻫﻢ از ﺳﺎﺑﻘﻪي او ﺧﺸﻤﮕﻴﻦ ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬از ﺷﻬﺮ ﻟﻴﻞ اﺧﺮاج ﺷﺪ‪ .‬او ﺷﻌﺎر ﻛﺸﻴﺶﻫﺎ و ﻣﺮﺗﺠﻌﻴﻦ را ﺑﻪﺷﻮرا آورد و ﭘﻴﺶﻧﻬﺎد ﻛﺮد‬ ‫ﻛﻪ ﻧﻔﺮات ﮔﺎرد ﻣﻠﻲ ﺑﺮاي اﻧﺠﺎم ﻳﻚ ﺗﻈﺎﻫﺮات‪ ‬ﻣﺠﻬﺰ ﺑﻪﺳﻼح‪ ،‬ﺑﻪﻫﻮاداري از ورﺳﺎي دﻋﻮت ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﮔﺮﭼﻪ ﺑﻲﺷﻚ او ﺑﻴﺶ‬ ‫از اﻳﻦ ﻣﻲﺧﻮاﺳﺖ‪ ،‬اﻣﺎ ﻗﺸﻮن ﻓﻘﻂ ﻋﺒﺎرت ﺑﻮد از ﺗﻜﻪﭘﺎرهﻫﺎﺋﻲ از ارﺗﺶ ﺷﺮق و ﻣﻌﺪودي ﺗﻮپﭼﻲ ﭘﺮاﻛﻨﺪه‪ .‬ﻛُﻨﻴﻴِﻪ ﻛﻪ ﻛﺎﻣﻼً‬ ‫ﺳﺮدرﮔﻢ ﺷﺪه ﺑﻮد ﺑﺎ ﺗﻈﺎﻫﺮات ﻣﻮاﻓﻘﺖ ﻛﺮد و ﺑﻪﺷﻬﺮدار و ﻛﻠﻨﻞ ﻣﺴﺌﻮل ﮔﺎردﻫﺎي ﻣﻠﻲ دﺳﺘﻮر داد ﺗﺎ ﺗﺪارﻛﺎت ﻻزم را‬ ‫ﺑﺒﻴﻨﻨﺪ‪.‬‬ ‫در ﺳﺎﻋﺖ ﻫﻔﺖ ﺻﺒﺢ روز ‪ 23‬ﻣﺎرس ﻃﺒﻞ ﻓﺮاﺧﻮان ﺑﻪﺳﻼح ﻧﻮاﺧﺘﻪ ﺷﺪ‪ .‬ﻧﻈﺮ ﻧﺒﻮغآﺳﺎي ﻓﺮﻣﺎﻧﺪار در ﺷﻬﺮ ﻣﻨﺘﺸﺮ ﺷﺪه‬ ‫ﺑﻮد و ﮔﺮدانﻫﺎي ﻣﺮدﻣﻲ ﺑﺮاي ﺗﺤﻘﻖ آن آﻣﺎده ﻣﻲﺷﺪﻧﺪ‪ .‬آنﻫﺎ از ﺳﺎﻋﺖ ده وارد ﻛﻮر دوﺷﺎﭘﻴﺘﺮ ﺷﺪﻧﺪ و ﺗﻮپﺧﺎﻧﻪ در ﻛﻮر‬ ‫ﺳﻦﻣﻴﺸﻞ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬ﺗﻚﺗﻴﺮاﻧﺪازان‪ ،‬ﻧﻔﺮات ﮔﺎرد ﻣﻠﻲ و ﺳﺮﺑﺎزان ﻫﻤﻪي ارﺗﺶ در ﺳﺎﻋﺖ دوازده ﺑﻪﻫﻢ آﻣﻴﺨﺘﻨﺪ و در ﻛﻮر‬ ‫ﺑِﻠﺰِﻧﺲ ﮔﺮد آﻣﺪﻧﺪ‪ .‬درﺣﺎﻟﻲﻛﻪ از ﮔﺮدانﻫﺎي ﻫﻮادار ﻧﻈﻢ ﺧﺒﺮي ﻧﺒﻮد‪ ،‬ﮔﺮدانﻫﺎي ﺑِﻞد‪‬ﻣ‪‬ﻪ و آﻧﺪور]‪ [106‬ﺑﺎ ﺗﻤﺎم ﻧﻔﺮات ﺣﺎﺿﺮ‬ ‫ﺷﺪﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﺷﻮراي ﺷﻬﺮ ﻛﻪ دﭼﺎر وﺣﺸﺖ ﺷﺪه ﺑﻮد‪ ،‬ﺗﻈﺎﻫﺮات را ﺗﻘﺒﻴﺢ ﻛﺮد و ﻳﻚ ﭘﻴﺎم ﺟﻤﻬﻮريﺧﻮاﻫﺎﻧﻪ اﻧﺘﺸﺎر داد‪ .‬ﻛﻠﻮپ ﮔﺎرد‬ ‫ﻣﻠﻲ ﺑﻪﺷﻮرا ﭘﻴﻮﺳﺖ و ﺧﻮاﻫﺎن ﺑﺎزﮔﺸﺖ ﻣﺠﻠﺲ ﺑﻪﭘﺎرﻳﺲ و اﺧﺮاج ﻫﻤﻪي ﻫﻤﺪﺳﺘﺎن اﻣﭙﺮاﺗﻮري از ﻣﻘﺎﻣﺎت دوﻟﺘﻲ ﺷﺪ‪.‬‬ ‫ﺑﻮﺷﻪ‪ ،‬ﻣﻌﺎون دادﺳﺘﺎن‪ ،‬اﺳﺘﻌﻔﺎ ﻛﺮد‪.‬‬ ‫در ﺗﻤﺎم اﻳﻦ ﻣﺪت ﮔﺮدانﻫﺎ در ﻣﻴﺪان ﺑﻪاﻳﻦﺳﻮ و آنﺳﻮ ﻣﻲرﻓﺘﻨﺪ و ﻓﺮﻳﺎد ﻣﻲزدﻧﺪ‪» :‬زﻧﺪهﺑﺎد ﭘﺎرﻳﺲ«! ﺳﺨﻨﺮاﻧﺎن‬ ‫ﻣﺮدﻣﻲ آنﻫﺎ را ﺗﻬﻴﻴﺞ ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ و ﻛﻠﻮپ ﻧﮕﺮان از اﻧﻔﺠﺎر ﻗﺮﻳﺐاﻟﻮﻗﻮع‪ ‬ﮔﺎﺳﺘﻮن ﻛﺮﻣﻴﻮ‪ ،‬ﺑﻮﺷﻪ و ﻓﺮِﺳﻴﻨﻪ را ﺑﻪﻓﺮﻣﺎﻧﺪاري‬ ‫ﻓﺮﺳﺘﺎد ﺗﺎ از ﻓﺮﻣﺎﻧﺪار ﺑﺨﻮاﻫﻨﺪ ﻛﻪ ﺻﻔﻮف را ﺑﺸﻜﻨﺪ و اﺧﺒﺎر واﺻﻠﻪ از ﭘﺎرﻳﺲ را ﻣﻨﺘﺸﺮ ﻛﻨﺪ‪ .‬ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎن اﻋﺰاﻣﻲ ﻣﺸﻐﻮل‬ ‫ﺑﺤﺚ ﺑﺎ ﻛُﻨﻴﻴِﻪ ﺑﻮدﻧﺪ ﻛﻪ از ﺑﻴﺮون ﻫﻴﺎﻫﻮي زﻳﺎدي ﺷﻨﻴﺪه ﺷﺪ‪ .‬ﻓﺮﻣﺎﻧﺪاري ﻣﺤﺎﺻﺮه ﺷﺪه ﺑﻮد‪ .‬ﺳﺎﻋﺖ ﭼﻬﺎر‪ ،‬ﮔﺮدانﻫﺎ ﺧﺴﺘﻪ‬ ‫از ﺷﺶ ﺳﺎﻋﺖ ﺳﺮﭘﺎ اﻳﺴﺘﺎدن‪ ،‬ﭘﺸﺖ ﺳﺮ ﻃﺒﻞﻫﺎيﺷﺎن‪ ،‬ﺑﻪراه اﻓﺘﺎده ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬دوازده ﻳﺎ ﺳﻴﺰده ﻫﺰار ﻧﻔﺮ ﻛﻪ از ﻃﺮﻳﻖ ﻛﺎﻧﺒﻴﺮ و‬ ‫ﺧﻴﺎﺑﺎن ﻓﺮﻳﻮل راهﭘﻴﻤﺎﺋﻲ ﻛﺮده ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﻓﺮﻣﺎﻧﺪاري اﺟﺘﻤﺎع ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎن ﻛﻠﻮپ ﺳﻌﻲ ﻛﺮدﻧﺪ ﺑﺎ آنﻫﺎ وارد‬ ‫ﻣﺬاﻛﺮه ﺷﻮﻧﺪ ﻛﻪ ﮔﻠﻮﻟﻪاي ﺷﻠﻴﻚ ﺷﺪ و ﺟﻤﻌﻴﺖ ﺑﻪداﺧﻞ ﻓﺮﻣﺎﻧﺪاري ﻫﺠﻮم ﺑﺮد؛ و ﺑﺪﻳﻦﺗﺮﺗﻴﺐ ﻓﺮﻣﺎﻧﺪار‪ ،‬دو ﻣﻨﺸﻲ او و‬ ‫ژﻧﺮال اوﻟﻴﻮﻳﻪ را دﺳﺖﮔﻴﺮ ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﮔﺎﺳﺘﻮن ﻛﺮﻣﻴﻮ در ﺑﺎﻟﻜﻦ ﻇﺎﻫﺮ ﺷﺪ‪ ،‬از ﺣﻘﻮق ﭘﺎرﻳﺲ ﺻﺤﺒﺖ ﻛﺮد و ﺑﻪﺣﻔﻆ ﻧﻈﻢ ﺳﻔﺎرش‬ ‫ﻧﻤﻮد‪ .‬ﺟﻤﻌﻴﺖ ﺗﺸﻮﻳﻖ ﻛﺮد‪ ،‬وﻟﻲ ﻫﻢﭼﻨﺎن ورود ﺑﻪﻓﺮﻣﺎﻧﺪاري را اداﻣﻪ داد و ﺧﻮاﺳﺘﺎر ﺳﻼح ﺷﺪ‪ .‬ﻛﺮﻣﻴﻮ دﺳﺘﻮر ﺗﺸﻜﻴﻞ دو‬

‫‪104‬‬

‫ﺳﺘﻮن را داد و آنﻫﺎ را ﺑﻪﻗﻮرﺧﺎﻧﻪي ﻣﺎﻧﭙﺎﻧﺘﻲ ﻓﺮﺳﺘﺎد ﻛﻪ ﺳﻼحﻫﺎيﺷﺎن ﻣﺴﺘﺮد ﺷﺪ‪.‬‬ ‫در ﻣﻴﺎن اﻳﻦ آﺷﻔﺘﮕﻲ ﻳﻚ ﻛﻤﻴﺴﻴﻮن ﺑﺎ ﺷﺶ ﻋﻀﻮ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺷﺪ‪ :‬ﻛﺮﻣﻴﻮ‪ ،‬ﺟﻮب‪ ،‬ا‪‬ﺗﻴﻴِﻦ )ﺑﺎرﺑﺮ دورهﮔﺮد(‪ ،‬ﻣﺎوﻳﻞ )ﻛﻔﺎش(‪،‬‬ ‫ﮔﺎﻳﺎر )ﺗﻌﻤﻴﺮﻛﺎر(‪ ،‬و اﻟﺮﻳﻨﻲ )ﻛﻪ وﺳﻂ ﺟﻤﻌﻴﺖ ﺑﻪراﻳﺰﻧﻲ ﻣﻲﭘﺮداﺧﺖ(‪ .‬ﻛﺮﻣﻴﻮ ﭘﻴﺶﻧﻬﺎد ﻛﺮد ﻛﻪ زﻧﺪاﻧﻴﺎﻧﻲ را ﻛﻪ ﺗﺎزه دﺳﺖﮔﻴﺮ‬ ‫ﺷﺪه ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬آزاد ﻛﻨﻨﺪ؛ وﻟﻲ از ﻫﺮﻃﺮف ﺻﺪا ﺑﻠﻨﺪ ﺷﺪ ﻛﻪ »آنﻫﺎ را ﺑﻪﻋﻨﻮان ﮔﺮوﮔﺎن ﻧﮕﻬﺪارﻳﺪ«‪ .‬درﻳﺎدار را در اﻃﺎق ﻣﺠﺎور‬ ‫ﺗﺤﺖ ﻧﻈﺮ ﻗﺮار دادﻧﺪ و ﻫﻤﺎنﻃﻮر ﻛﻪ وﺳﻮاس ﻏﺮﻳﺐ ﺟﻨﺒﺶﻫﺎي ﻣﺮدﻣﻲ اﻳﻦﮔﻮﻧﻪ اﺳﺖ ـ از او ﺧﻮاﺳﺘﻨﺪ ﻛﻪ اﺳﺘﻌﻔﺎ دﻫﺪ‪.‬‬ ‫ﻛُﻨﻴﻴِﻪ ﻛﺎﻣﻼً ﭘﺮﻳﺸﺎنﺣﺎل‪ ،‬ﻫﺮﭼﻪ را از او ﺧﻮاﺳﺘﻨﺪ‪ ،‬اﻣﻀﺎ ﻛﺮد)*(]‪ (*)] [107‬در ﻣﺘﻦ ﻓﺮاﻧﺴﻪ اﻳﻦ ﺟﻤﻠﻪ ﺑﻪاﻳﻦ ﺻﻮرت اﺳﺖ‪:‬‬ ‫»ﻛﻨﻴﻴِﻪ‪ ،‬ﻛﺎﻣﻼً ﭘﺮﻳﺸﺎنﺣﺎل‪ ،‬ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻣﺮد دﻟﻴﺮي ﻛﻪ ﺑﺨﻮاﻫﺪ ﺟﻠﻮي ﺧﻮنرﻳﺰي ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮد‪ ،‬اﻣﻀﺎ ﻣﻲﻛﻨﺪ«‪ .‬ﺑﻪدﻧﺒﺎل اﻳﻦ ﺟﻤﻠﻪ‪،‬‬ ‫اﻳﻦ ﺟﻤﻠﻪ ﻫﻢ در ﻣﺘﻦ ﻓﺮاﻧﺴﻮي ﻫﺴﺖ ﻛﻪ در ﺗﺮﺟﻤﻪي اﻧﮕﻠﻴﺴﻲ ﻧﻴﺎﻣﺪه اﺳﺖ‪» :‬ﭼﻨﺪ ﻣﺎه ﺑﻌﺪ‪ ،‬او ﻛﻪ از ﻃﺮف ارﺗﺠﺎع ﻣﻮرد‬ ‫ﻓﺤﺎﺷﻲ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮد و ﻣﻲﺗﺮﺳﻴﺪ ﻛﻪ اﻳﻦ اﺳﺘﻌﻔﺎ ﺑﻪﺣﺴﺎب ﺑﺰدﻟﻲ ﮔﺬاﺷﺘﻪ ﺷﻮد‪ ،‬ﺑﺎ ﮔﻠﻮﻟﻪ ﻣﻐﺰ ﺧﻮد را ﭘﺮﻳﺸﺎن ﻛﺮد«[‪.‬‬ ‫ﻛﻤﻴﺴﻴﻮن ﺑﻴﺎﻧﻴﻪاي ﻣﺒﻨﻲ ﺑﺮاﻳﻦﻛﻪ ﻫﻤﻪي ﻗﺪرتﻫﺎ در دﺳﺘﺶ ﻣﺘﻤﺮﻛﺰ اﺳﺖ‪ ،‬اﻧﺘﺸﺎر داد؛ و ﭼﻮن ﻟﺰوم ﺗﻘﻮﻳﺖ ﺧﻮد را‬ ‫اﺣﺴﺎس ﻣﻲﻛﺮد‪ ،‬از ﺷﻮراي ﺷﻬﺮ و ﻛﻠﻮپ ﮔﺎرد ﻣﻠﻲ دﻋﻮت ﻧﻤﻮد ﻛﻪ ﻫﺮﻛﺪام ﺳﻪ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪه ﺑﻔﺮﺳﺘﻨﺪ‪ .‬ﺷﻮرا داوﻳﺪ ﺑ‪‬ﺴﻚ‪،‬‬ ‫د‪‬ﺳ‪‬ﺮوي و ﺳﻴﺪ‪‬ر را ﺑﺮﮔﺰﻳﺪ؛ و ﻛﻠﻮپ ﺑﻮﺷﻪ‪ ،‬ﻛﺎرﺗﻮ‪ ،‬و ﻓﻮﻟﮋِرا را‪ .‬روز ﺑﻌﺪ آنﻫﺎ ﻳﻚ ﺑﻴﺎﻧﻴﻪي ﻣﻼﻳﻢ دادﻧﺪ‪» :‬ﻣﺎرﺳﻲ ﺧﻮاﺳﺘﻪ‬ ‫اﺳﺖ ﺗﺎ از ﺟﻨﮓ داﺧﻠﻲ ﻛﻪ ﺑﺨﺶﻧﺎﻣﻪﻫﺎي ورﺳﺎي ﺑﺮاﻧﮕﻴﺨﺘﻪ اﺳﺖ‪ ،‬ﺟﻠﻮﮔﻴﺮي ﻛﻨﺪ‪ .‬ﻣﺎرﺳﻲ از ﻳﻚ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺟﻤﻬﻮري ﻛﻪ‬ ‫ﻣﻄﺎﺑﻖ ﻣﻘﺮرات ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺷﻮد و در ﭘﺎﻳﺘﺨﺖ ﻣﺴﺘﻘﺮ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺣﻤﺎﻳﺖ ﺧﻮاﻫﺪ ﻛﺮد‪ .‬ﻛﻤﻴﺴﻴﻮن اﻳﻦ ﺷﻬﺮﺳﺘﺎن ﻛﻪ ﺑﺎ ﺗﻮاﻓﻖ ﻫﻤﻪي‬ ‫ﮔﺮوهﻫﺎي ﺟﻤﻬﻮريﺧﻮاه ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﺮﺟﻤﻬﻮري ﻧﻈﺎرت ﺧﻮاﻫﺪ ﻛﺮد‪ ،‬و ﺗﺎ زﻣﺎﻧﻲﻛﻪ ﻳﻚ اوﺗﻮرﻳﺘﻪي ﺟﺪﻳﺪ‪ ‬ﻧﺎﺷﻲ از‬ ‫اﺳﺘﻘﺮارِ ﺣﻜﻮﻣﺘﻲ ﻣﻄﺎﺑﻖ ﻗﺎﻋﺪه در ﭘﺎرﻳﺲ وي را رﺳﻤﺎً از اﻳﻦ وﻇﻴﻔﻪ ﻣﻌﺎف ﻧﻜﻨﺪ‪ ،‬ﺑﻪاﻳﻦ ﻧﻈﺎرت اداﻣﻪ ﺧﻮاﻫﺪ داد«‪.‬‬ ‫اﺳﺎﻣﻲ ﺷﻮراي ﺷﻬﺮ و ﻛﻠﻮپ‪ ،‬ﻃﺒﻘﻪي ﻣﺘﻮﺳﻂ را آﺳﻮدهﺧﺎﻃﺮ ﻛﺮده ﺑﻮد‪ .‬ﻣﺮﺗﺠﻌﻴﻦ ﻫﻢﭼﻨﺎن ﺳﺮ ﺧﻮد را ﻣﻲدزدﻳﺪﻧﺪ و‬ ‫ارﺗﺶ ﺷﺒﺎﻧﻪ ﺷﻬﺮ را ﺗﺨﻠﻴﻪ ﻛﺮده ﺑﻮد‪ .‬ا‪‬ﺳﭙﻴﻮان ﺗﺮﺳﻮ‪ ،‬ﺑﺎ ﺟﺎﮔﺬاﺷﺘﻦ ﻓﺮﻣﺎﻧﺪار در ﺗﻠﻪاي ﻛﻪ ﺧﻮد ﺑﺮاﻳﺶ ﮔﺬاﺷﺘﻪ ﺑﻮد‪ ،‬ﭘﺲ از‬ ‫اﺷﻐﺎل ﻓﺮﻣﺎﻧﺪاري در ﺧﺎﻧﻪي ﻣﻌﺸﻮﻗﻪي ﻳﻜﻲ از ﻓﺮﻣﺎﻧﺪﻫﺎن ﮔﺎرد ﻣﻠﻲ ﺑﻪﻧﺎم اﺳﭙﻴﺮ ﻣﺨﻔﻲ ﺷﺪ ﻛﻪ ﺑﻌﺪاً ﺑﻪﺧﺎﻃﺮ ﻫﻤﻴﻦ‬ ‫ﺧﺪﻣﺘﺶ ﺑﻪﻧﻈﻢ اﺧﻼﻗﻲ ﺑﻪاو ﻧﺸﺎن ﻟﮋﻳﻮن دوﻧﻮر دادﻧﺪ‪ .‬او ﻧﻴﻤﻪﺷﺐ دزداﻧﻪ ﺑﻴﺮون آﻣﺪ و ﺑﻪﺳﺮﺑﺎزﻫﺎﺋﻲ ﻣﻠﺤﻖ ﺷﺪ ﻛﻪ ﺑﺪون‬ ‫ﻣﻤﺎﻧﻌﺖ از ﻃﺮف ﻣﺮدﻣﻲﻛﻪ ﺳﺮﻣﺴﺖ از ﭘﻴﺮوزي ﺧﻮد اﺣﺴﺎس اﻣﻨﻴﺖ ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻪدﻫﻜﺪهي اُﺑﺎﻧﻲ در ﻫﻔﺪه ﻛﻴﻠﻮﻣﺘﺮي‬ ‫ﻣﺎرﺳﻲ رﺳﻴﺪه ﺑﻮدﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﺑﻪاﻳﻦﺗﺮﺗﻴﺐ‪ ،‬ﻣﺎرﺳﻲ ﺗﻤﺎﻣﺎً در دﺳﺖ ﻣﺮدم ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬اﻳﻦ ﭘﻴﺮوزي ﺣﺘﻲ ﺑﺮاي ﻛﻠﻪﻫﺎﺋﻲ ﻛﻪ زود ﺑﺎد در آنﻫﺎ ﻣﻲاﻓﺘﺪ‪،‬‬ ‫ﺑﺎزﻫﻢ زﻳﺎدي ﻛﺎﻣﻞ ﺑﻮد‪ .‬در اﻳﻦ »ﺷﻬﺮِ ﺧﻮرﺷﻴﺪ« از ﺳﺎﻳﻪروﺷﻦﻫﺎي ﻣﻼﻳﻢ ﺧﺒﺮي ﻧﻴﺴﺖ؛ آﺳﻤﺎن‪ ،‬ﻣﺰرﻋﻪ‪ ،‬ﻣﻨﺶ آدمﻫﺎ ﻫﻤﻪ‬ ‫رﻧﮓﻫﺎﺋﻲ ﺗﻨﺪ و ﺧﺎم دارﻧﺪ‪ .‬ﮔﺎردﻫﺎي ﺷﻬﺮي درﺣﺎﻟﻲﻛﻪ ﻣﻲداﻧﺴﺘﻨﺪ ﻛﻤﻴﺴﻴﻮن اﻳﻦ ﻛﺎر را ﺧﻮش ﻧﺪارد‪ ،‬در ‪ 24‬ﻣﺎرس ﭘﺮﭼﻢ‬ ‫ﺳﺮخ ﺑﻠﻨﺪ ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﺳﻴﺪ‪‬ر‪ ،‬دِﺳ‪‬ﺮوي و ﻓﻮﻟﮋِرا ﺑﻲﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪوﻇﺎﺋﻒ ﺧﻮد از ﻓﺮﻣﺎﻧﺪاري ﻛﻨﺎره ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ؛ ﻛﺎرﺗﻮ ﺑﺮاي ﺧﺒﺮﮔﺮﻓﺘﻦ‬ ‫ﺑﻪﭘﺎرﻳﺲ رﻓﺘﻪ ﺑﻮد‪ .‬ﺑﻪاﻳﻦﺗﺮﺗﻴﺐ ﺗﻤﺎم ﺑﺎر ﺑﺮ دوش ﺑ‪‬ﺴﻚ و ﺑﻮﺷﻪ اﻓﺘﺎد ﻛﻪ ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ ﮔﺎﺳﺘﻮن ﻛﺮﻣﻴﻮ ﺳﻌﻲ ﻛﺮدﻧﺪ ﺗﺎ ﺟﻨﺒﺶ را‬ ‫ﺗﺤﺖ ﻗﺎﻋﺪه درآورﻧﺪ‪ .‬آنﻫﺎ ﺑﺎ ﮔﻔﺘﻦ اﻳﻦﻛﻪ ﺣﺎﻻ وﻗﺖ ﭘﺮﭼﻢ ﺳﺮخ ﻧﻴﺴﺖ و ﻧﮕﺎﻫﺪاﺷﺘﻦ ﮔﺮوﮔﺎنﻫﺎ ﺑﻲﻓﺎﻳﺪه اﺳﺖ‪ ،‬ﺧﻴﻠﻲ زود‬ ‫درﻣﻌﺮض ﺳﻮء‪‬ﻇﻦ و ﻣﻮرد ﺗﻬﺪﻳﺪ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ‪ .‬ﺷﺎﻣﮕﺎه ‪ 24‬ﻣﺎرس‪ ،‬ﺑﻮﺷﻪ ﻛﻪ ﻛﺎﻣﻼً دلﺳﺮد ﺷﺪه ﺑﻮد‪ ،‬اﺳﺘﻌﻔﺎ داد؛ وﻟﻲ ﺑﺎ‬ ‫ﺷﻜﺎﻳﺖ ﻛﺮﻣﻴﻮ ﺑﻪﻛﻠﻮپ ﮔﺎرد ﻣﻠﻲ راﺿﻲ ﺷﺪ ﻛﻪ ﺑﻪﻛﺎر ﺧﻮد ﺑﺮﮔﺮدد‪.‬‬ ‫ﺷﺎﻳﻌﻪي اﻳﻦ ﻛﺸﻤﻜﺶﻫﺎ در ﺷﻬﺮ ﺑﻪﮔﻮش ﻣﻲرﺳﻴﺪ‪ .‬در روز ‪ 25‬ﻣﺎرس ﻛﻤﻴﺴﻴﻮن ﻣﺠﺒﻮر ﺷﺪ ﺗﺎ اﻋﻼم ﻛﻨﺪ ﻛﻪ‬ ‫»ﻛﺎﻣﻞﺗﺮﻳﻦ ﺗﻮاﻓﻖ ﻧﻈﺮ‪ ،‬ﻛﻤﻴﺴﻴﻮن را ﺑﺎ ﺷﻮراي ﺷﻬﺮ ﻣﺘﺤﺪ ﻛﺮده اﺳﺖ«‪ .‬وﻟﻲ اﻳﻦ ﺷﻮرا در ﻫﻤﺎن روز ﺧﻮد را ﺗﻨﻬﺎ ﻗﺪرت‬ ‫ﻣﻮﺟﻮد اﻋﻼن ﻛﺮد و ﮔﺎرد ﻣﻠﻲ را ﺑﻪﺑﻴﺮون آﻣﺪن از اﻧﻔﻌﺎل ﻓﺮاﺧﻮاﻧﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﺷﻮرا ﻛﻪ ﺑﻴﻦ ارﺗﺠﺎع و ﻣﺮدم در ﻧﻮﺳﺎن ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﺎزي‬ ‫ﺣﻘﻴﺮي را آﻏﺎز ﻛﺮد ﻛﻪ ﻧﺎﮔﺰﻳﺮ ﺑﻪرﺳﻮاﺋﻲ ﻣﻨﺠﺮ ﻣﻲﺷﺪ‪.‬‬ ‫درﺣﺎﻟﻲﻛﻪ ﻟﻴﺒﺮالﻫﺎ از ﺗﻴﺮاد و ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎن »ﭼﭗ« ﺗﻨﺪرو ﻛﻪ دوﻓﻮر در ﭘﻴﺎمﻫﺎﻳﺶ ﺑﻪآنﻫﺎ رﺟﻮع ﻣﻲداد‪ ،‬ﺗﻘﻠﻴﺪ ﻣﻲﻧﻤﻮدﻧﺪ؛‬

‫‪105‬‬

‫اﺳﭙﻴﻮان ﻣﻮ ﺑﻪﻣﻮ از ژﻧﺮال ﺗﻲﻳﺮ ﻛﭙﻲﺑﺮداري ﻣﻲﻛﺮد‪ .‬او ﻫﻤﻪي ادارات ﻣﺎرﺳﻲ را ﭼﭙﺎول ﻛﺮده ﺑﻮد‪ .‬ﺧﺰاﻧﻪداريِ ﻟﺸﮕﺮ ﺑﻪاُﺑﺎﺋﻲ‬ ‫ﻣﻨﺘﻘﻞ ﺷﺪه ﺑﻮد‪ .‬اﮔﺮ ﮔﺎﺳﺘﻮن ﻛﺮﻣﻴﻮ و ﺑﻮﺷﻪ ﺷﻮرا را وادار ﻧﻜﺮده ﺑﻮدﻧﺪ ﻛﻪ ﻳﻚ رﺋﻴﺲ ﺳﺘﺎد ﻣﻮﻗﺖ ﺑﺮاي ﺳﺮرﺷﺘﻪداري‬ ‫ﻣﻨﺼﻮب ﻛﻨﺪ؛ ﻫﺰاروﭘﺎﻧﺼﺪ ﺗﻦ ﻧﻔﺮات ﮔﺎرﻳﺒﺎﻟﺪي در ارﺗﺶ و‪‬ژ و ﻫﻢﭼﻨﻴﻦ ﻛﺴﺎﻧﻲﻛﻪ ﻗﺼﺪ داﺷﺘﻨﺪ ﺑﻪﭘﺎﻳﮕﺎه آنﻫﺎ در آﻓﺮﻳﻘﺎ‬ ‫ﺑﭙﻴﻮﻧﺪﻧﺪ‪ ،‬ﺑﺪون ﻧﺎن و ﺑﺪون ﭘﻮل و ﺗﻮﺷﻪي راه و ﺣﺘﻲ ﺑﺪون ﺳﺮﭘﻨﺎه ﻣﻲﻣﺎﻧﺪﻧﺪ‪ .‬ﻛﺴﺎﻧﻲﻛﻪ ﺧﻮن ﺧﻮد را در راه ﻓﺮاﻧﺴﻪ رﻳﺨﺘﻪ‬ ‫ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻪﺑﺮﻛﺖ وﺟﻮد ﻛﻤﻴﺴﻴﻮنْ ﻏﺬا و ﺳﺮﭘﻨﺎه درﻳﺎﻓﺖ ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﮔﺎﺳﺘﻮن ﻛﺮﻣﻴﻮ در ﻧﻄﻘﻲ ﺑﻪآنﻫﺎ ﮔﻔﺖ‪» :‬وﻗﺘﻲ زﻣﺎﻧﺶ ﻓﺮا‬ ‫ﺑﺮﺳﺪ‪ ،‬ﺷﻤﺎ اﻳﻦ دﺳﺖ ﺑﺮادري را ﻛﻪ ﻣﺎ ﺑﻪﺳﻮيﺗﺎن دراز ﻛﺮدهاﻳﻢ‪ ،‬ﺑﻪﻳﺎد ﺧﻮاﻫﻴﺪ آورد«‪ .‬او ﻳﻚ اﺣﺴﺎﺳﺎﺗﻲِ ﻣﻬﺮﺑﺎن ﺑﻮد ﻛﻪ‬ ‫اﻧﻘﻼب را ﺑﻴﺶﺗﺮ ﺑﻪﺻﻮرت ﺗﺮاﻧﻪﻫﺎي روﺳﺘﺎﺋﻲ ﻣﻲدﻳﺪ‪.‬‬ ‫در روز ‪ 26‬ﻣﺎرس اﻧﺰواي ﻛﻤﻴﺴﻴﻮن آﺷﻜﺎرﺗﺮ ﺷﺪ‪ .‬ﻫﻴﭻﻛﺲ ﻋﻠﻴﻪ آن ﺳﻼح ﺑﺮﻧﺪاﺷﺖ‪ ،‬وﻟﻲ ﻫﻴﭻﻛﺲ ﻫﻢ ﺑﻪآن‬ ‫ﻧﭙﻴﻮﺳﺖ‪ .‬ﺗﻘﺮﻳﺒﺎً ﻫﻤﻪي ﺷﻬﺮدارﻫﺎ از ﻧﺼﺐ اﻋﻼﻣﻴﻪﻫﺎي آن در ﺗﺎﺑﻠﻮي اﻋﻼﻧﺎت ﺧﻮد اﻣﺘﻨﺎع ﻛﺮدﻧﺪ و ﺗﻈﺎﻫﺮات ﺑﻪﻫﻮاداري از‬ ‫ﭘﺮﭼﻢ ﺳﺮخ در آرل ﻧﺎﻛﺎم ﻣﺎﻧﺪ‪ .‬اﺣﺴﺎﺳﺎﺗﻲﻫﺎي آﺗﺸﻴﻦِ درون ﻓﺮﻣﺎﻧﺪاري ﻫﻴﭻﻛﺎري ﺑﺮاي ﺗﻮﺿﻴﺢ اﻫﻤﻴﺖ ﭘﺮﭼﻤﻲﻛﻪ‬ ‫ﺑﺮاﻓﺮاﺷﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﺻﻮرت ﻧﺪادﻧﺪ؛ و اﻳﻦ ﭘﺮﭼﻢ‪ ‬در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﭼﺸﻤﺎن ﻣﺮدم ﻣﺎرﺳﻲﻛﻪ ﺑﺎ ﻛﻨﺠﻜﺎوي ﻧﻈﺎره ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ و ﻧﻴﺰ در ﻣﻴﺎن‬ ‫اﻳﻦ آراﻣﺶ ﻛﺴﺎﻟﺖﺑﺎر‪ ،‬ﺑﻲﺣﺮﻛﺖ و ﺑﻲﺻﺪا از ﺑﺮج ﻧﺎﻗﻮس ﻓﺮﻣﺎﻧﺪاري ـﻣﺜﻞ ﻳﻚ ﻣﻌﻤﺎـ آوﻳﺰان ﺑﻮد‪.‬‬ ‫ﭘﺎﻳﺘﺨﺖ ﺟﻨﻮب ﻏﺮﺑﻲ ﻫﻢ ﺷﺎﻫﺪ ﻓﺮوﻣﺮدن ﻗﻴﺎم ﺧﻮد ﺑﻮد‪ .‬ﻏﺮش ﺗﻨﺪر ‪ 18‬ﻣﺎرس‪ ‬ﺗﻮﻟﻮز را ﻫﻢ ﺑﻪﻟﺮزه درآورده ﺑﻮد‪ .‬در‬ ‫ﻓﻮﺑﻮرگ ﺳﻦﺳﻴﭙﺮﻳﺎن ﺟﻤﻌﻴﺘﻲ از ﻛﺎرﮔﺮان آﮔﺎه و دﻟﻴﺮ زﻧﺪﮔﻲ ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ ﻛﻪ اﺳﺘﺨﻮانﺑﻨﺪي ﮔﺎرد ﻣﻠﻲ را ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻣﻲداﻧﺪ و از‬ ‫روز ‪ 19‬ﻣﺎرس ﺑﺎ ﻓﺮﻳﺎد »زﻧﺪهﺑﺎد ﭘﺎرﻳﺲ«! ﺑﭙﺎﺧﺎﺳﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﭼﻨﺪ اﻧﻘﻼﺑﻲ از ﻓﺮﻣﺎﻧﺪار‪ ،‬دوﭘ‪‬ﺮﺗﺎل‪ ،‬ﺧﻮاﺳﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﻧﻈﺮش را ﻟﻪ ﻳﺎ‬ ‫ﻋﻠﻴﻪ ﭘﺎرﻳﺲ اﻋﻼم ﻛﻨﺪ‪ .‬ﻳﻚ ﻣﺎه ﺑﻮد ﻛﻪ ﺳﺎزﻣﺎن »ﻧﺠﺎت« ﺗﺤﺖ رﻫﺒﺮي او ﻣﺒﺎرزهاي را ﻋﻠﻴﻪ »ﻣﺠﻠﺲ دﻫﺎﺗﻲﻫﺎ« ﭘﻴﺶ‬ ‫ﻣﻲﺑﺮد و ﺣﺘﻲ ﺷﺨﺼﺎً در ﮔﺮدﻫﻢآﺋﻲﻫﺎي ﻋﻤﻮﻣﻲ ﺑﺮﻋﻘﺎﻳﺪ ﺟﻤﻬﻮريﺧﻮاﻫﺎﻧﻪي ﺧﻮد ﺗﺄﻛﻴﺪ ﻛﺮده ﺑﻮد‪ .‬وﻟﻲ او آدﻣﻲ ﻧﺒﻮد ﻛﻪ‬ ‫اﺑﺘﻜﺎر ﺑﻪﺧﺮج دﻫﺪ و از ﻗﻄﻊ راﺑﻄﻪ ﺑﺎ ورﺳﺎي ﺧﻮدداري ﻣﻲﻛﺮد‪ .‬ﻟﻴﻜﻦ ﻛﻠﻮپﻫﺎ او را ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر ﻗﺮار دادﻧﺪ‪ ،‬اﻓﺴﺮان ﮔﺎرد‬ ‫ﻣﻠﻲ را وادار ﻛﺮدﻧﺪ ﺗﺎ ﺳﻮﮔﻨﺪ ﻳﺎد ﻛﻨﻨﺪ ﻛﻪ از ﺟﻤﻬﻮري دﻓﺎع ﻣﻲﻧﻤﺎﻳﻨﺪ و ﺧﻮاﺳﺘﺎر ﻣﻬﻤﺎت ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬ﺗﻲﻳﺮ ﻛﻪ ﻣﻲدﻳﺪ دوﭘﺮﺗﺎل‬ ‫درﻧﻬﺎﻳﺖ ﺑﻪﺧﻮاﺳﺖ آنﻫﺎ ﺗﻦ ﺧﻮاﻫﺪ داد‪ ،‬ﻛ‪‬ﺮاﺗﺮي‪ ،‬رﺋﻴﺲ ﭘﻠﻴﺲ ﺳﺎﺑﻖِ ‪ 4‬ﺳﭙﺘﺎﻣﺒﺮي را ﺑﻪﻓﺮﻣﺎﻧﺪاري ﻣﻨﺼﻮب ﻛﺮد‪ .‬وي و در‬ ‫ﺷﺐ ‪ 21‬ﺑﻪ ‪ 22‬ﻣﺎرس ﺑﻪﺧﺎﻧﻪي ﻧﺎﺳﻮﺗﻲ‪ ،‬ﻓﺮﻣﺎﻧﺪه ﺗﻴﭗ‪ ،‬وارد ﺷﺪ و وﻗﺘﻲ ﻣﺘﻮﺟﻪ ﺷﺪ ﻛﻪ در ﭘﺎدﮔﺎن ﻓﻘﻂ ﺷﺸﺼﺪ ﺳﺮﺑﺎز‬ ‫ﺑﻲﺳﺎزﻣﺎن ﻣﻮﺟﻮد اﺳﺖ و ﮔﺎرد ﻣﻠﻲ ﻛﻼً از دوﭘﺮﺗﺎل ﻃﺮﻓﺪاري ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ ،‬ﺑﻪاَژن ﻋﻘﺐ ﻧﺸﺴﺖ‪.‬‬ ‫در روز ‪ 23‬ﻣﺎرس ﮔﺎرد ﻣﻠﻲ در ﻛﺎر ﺗﺪارك ﺗﻈﺎﻫﺮاﺗﻲ ﺑﺮاي ﺗﺴﺨﻴﺮ ﻗﻮرﺧﺎﻧﻪ ﺑﻮدﻛﻪ دوﭘﺮﺗﺎل و ﺷﻬﺮدار ﺧﻮد را ﺑﻪﻛﺎﭘﻴﺘﺎل‬ ‫ـﺷﻬﺮداري ﻣﺮﻛﺰي ﺗﻮﻟﻮزـ رﺳﺎﻧﺪﻧﺪ‪ .‬ﺷﻬﺮدار اﻋﻼم ﻛﺮد ﻛﻪ ﻣﺮاﺳﻢ ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ ﻧﺒﺎﻳﺪ ﺑﺮﮔﺰار ﺷﻮد و دوﭘﺮﺗﺎل ﮔﻔﺖ ﺗﺮﺟﻴﺢ‬ ‫ﻣﻲدﻫﺪ اﺳﺘﻌﻔﺎ ﻛﻨﺪ ﺗﺎ آنﻛﻪ از ﺟﻨﺒﺶ اﻋﻼن ﻫﻮاداري ﻧﻤﺎﻳﺪ‪ .‬وﻟﻲ ژﻧﺮالﻫﺎ ﻛﻪ از ﺧﻴﺰش اﻳﻦ ﻣﺤﻠﻪي ﻣﺮدﻣﻲ ﺗﺮﺳﻴﺪه‬ ‫ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻪﻗﻮرﺧﺎﻧﻪ ﭘﻨﺎه ﺑﺮدﻧﺪ‪ .‬ﺷﻬﺮدار و ﺷﻮراي ﺷﻬﺮ ﻛﻪ ﻓﻬﻤﻴﺪﻧﺪ دﻳﮕﺮ ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺑﻪﻧﻘﺶ اﻓﻼﻃﻮﻧﻲ ﺧﻮد اداﻣﻪ دﻫﻨﺪ‪،‬‬ ‫ﺑﻪﻧﻮﺑﻪي ﺧﻮد ﮔﺮﻳﺨﺘﻨﺪ؛ ﻟﺬا دوﭘﺮﺗﺎل ﻛﻪ ﺗﻨﻬﺎ در اﻳﻦ ﻓﺮﻣﺎﻧﺪاري ﻣﺎﻧﺪه ﺑﻮد‪ ،‬ﻣﺜﻞ ﻳﻚ اﻧﻘﻼﺑﻲ ﺑﺰرگ و درﻧﺘﻴﺠﻪ ﻣﺠﻤﻮﻋﺎً‬ ‫ﺷﺎﻳﺴﺘﻪي اﺣﺘﺮام ﮔﺎرد ﻣﻠﻲ ﺟﻠﻮه ﻛﺮد‪ .‬او ﻧﻬﺎﻳﺖ ﺗﻼش را ﻛﺮد ﺗﺎ ﺑﻪژﻧﺮالﻫﺎ اﻃﻤﻴﻨﺎن ﺑﺪﻫﺪ؛ ﺑﻪﻗﻮرﺧﺎﻧﻪ رﻓﺖ و در آنﺟﺎ ﻋﺰم‬ ‫راﺳﺦ ﺧﻮد ﺑﻪﺑﺮﻗﺮاري ﻧﻈﻢ ﺑﻪﻧﺎم ﺣﻜﻮﻣﺖ ورﺳﺎي را ﺑﻪﻋﻨﻮان ﺗﻨﻬﺎ ﺣﻜﻮﻣﺘﻲﻛﻪ او ﻣﺸﺮوع ﻣﻲداﻧﺴﺖ‪ ،‬ﺑﻪآنﻫﺎ ﻓﻬﻤﺎﻧﺪ؛ و در‬ ‫اﻳﻦ ﻛﺎر ﭼﻨﺎن ﻣﻮﻓﻖ ﺑﻮد ﻛﻪ آنﻫﺎ ﺑﻪﺗﻲﻳﺮ ﺗﻮﺻﻴﻪ ﻛﺮدﻧﺪ ﺗﺎ او را در ﻣﻘﺎﻣﺶ اﺑﻘﺎ ﻛﻨﺪ‪ .‬ﻛﺮاﺗﺮي ﻃﻲ ﺑﻴﺎﻧﻴﻪاي از او ﻛﻤﻚ‬ ‫ﺧﻮاﺳﺖ ﺗﺎ ﻓﺮﻣﺎﻧﺪاري را ﺗﺤﻮﻳﻞ ﺑﮕﻴﺮد و دوﭘﺮﺗﺎل ﺑﺎ او ﺑﺮاي روز ﺑﻌﺪ‪ 24 ،‬ﻣﺎرس‪ ،‬در ﺟﻤﻊ اﻓﺴﺮان ﮔﺎرد ﻣﺘﺤﺮك و ﮔﺎرد ﻣﻠﻲ‬ ‫ﻗﺮار ﮔﺬاﺷﺖ‪ .‬ﻛﺮاﺗﺮي ﻣﻨﻈﻮر او را ﻓﻬﻤﻴﺪ و در اَژن ﺑﺎﻗﻲ ﻣﺎﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﻫﺪف اﻳﻦ ﺗﺠﻤﻊ ﺟﻤﻊآوري داوﻃﻠﺐﻫﺎي ﻣﻮرد درﺧﻮاﺳﺖ ﻣﺠﻠﺲ ﺑﻮد‪ .‬از ﺷﺼﺖ اﻓﺴﺮ ﮔﺎرد ﻣﺘﺤﺮك‪ ،‬ﭼﻬﺎر اﻓﺴﺮ ﺑﺮاي‬ ‫ﺧﺪﻣﺖ ﺑﻪورﺳﺎي اﻋﻼن آﻣﺎدﮔﻲ ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬اﻓﺴﺮان ﮔﺎرد ﻣﻠﻲ ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﺑﻪﻓﺮﻣﺎﻧﺪاري ﻧﻴﺎﻣﺪﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻠﻜﻪ ﺑﺮﻋﻜﺲ‪ ،‬در ﻫﻤﺎن زﻣﺎن‬

‫‪106‬‬

‫ﺗﻈﺎﻫﺮاﺗﻲ را ﻋﻠﻴﻪ ﻛﺮاﺗﺮي ﺗﺪارك دﻳﺪﻧﺪ‪ .‬در ﺳﺎﻋﺖ ﻳﻚ‪ ،‬دو ﻫﺰار ﻧﻔﺮ در ﻣﻴﺪان ﻛﺎﭘﻴﺘﻮل ﺟﻤﻊ ﺷﺪﻧﺪ و ﺑﺎ ﭘﺮﭼﻢﻫﺎي‬ ‫ﺑﺮاﻓﺮاﺷﺘﻪ ﺑﻪﻃﺮف ﻓﺮﻣﺎﻧﺪاري ﺑﻪراه اﻓﺘﺎدﻧﺪ و دوﭘﺮﺗﺎلْ اﻓﺴﺮان آنﻫﺎ را در ﻓﺮﻣﺎﻧﺪاري ﭘﺬﻳﺮﻓﺖ‪ .‬ﻳﻜﻲ از آنﻫﺎ اﻋﻼم ﻛﺮد ﻛﻪ‬ ‫ﻧﻪ ﻓﻘﻂ از ﻣﺠﻠﺲ ﺣﻤﺎﻳﺖ ﻧﻤﻲﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬ﺑﻠﻜﻪ آﻣﺎدهاﻧﺪ ﺗﺎ ﻋﻠﻴﻪ آن ﺑﺠﻨﮕﻨﺪ و اﮔﺮ ﺗﻲﻳﺮ ﺑﺎ ﭘﺎرﻳﺲ ﺻﻠﺢ ﻧﻜﻨﺪ‪ ،‬آنﻫﺎ اﻋﻼن ﻛﻤﻮن‬ ‫ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﻛﺮد‪ .‬ﺑﺎ اداي اﻳﻦ اﺳﻢ ﻓﺮﻳﺎد از ﭼﻬﺎر ﮔﻮﺷﻪي ﺗﺎﻻر ﺑﻠﻨﺪ ﺷﺪ‪» :‬زﻧﺪهﺑﺎد ﻛﻤﻮن! زﻧﺪهﺑﺎد ﭘﺎرﻳﺲ«! اﻓﺴﺮان ﻛﻪ دﻟﮕﺮم‬ ‫ﺷﺪه ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﻗﺮار ﺑﺎزداﺷﺖ ﻛﺮاﺗﺮي را ﺻﺎدر ﻛﺮدﻧﺪ‪ ،‬ﻛﻤﻮن را اﻋﻼم ﻧﻤﻮدﻧﺪ و از دوﭘﺮﺗﺎل ﺧﻮاﺳﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﺧﻮد در رأس آنﻫﺎ‬ ‫ﻗﺮار ﺑﮕﻴﺮد‪ .‬او ﺳﻌﻲ ﻛﺮد ﺷﺎﻧﻪ ﺧﺎﻟﻲ ﻛﻨﺪ و ﭘﻴﺶﻧﻬﺎد ﻧﻤﻮد ﻛﻪ ﺑﻪﻋﻨﻮان دﺳﺘﻴﺎر ﻏﻴﺮرﺳﻤﻲ رؤﺳﺎي ﻛﻤﻮن ﻋﻤﻞ ﻛﻨﺪ‪ .‬اﻓﺴﺮان‬ ‫ﻛﻪ از اﻳﻦ ﻛﻮﺗﺎﻫﻲ ﺳﺨﺖ ﻧﺎراﺣﺖ ﺷﺪﻧﺪ‪ ،‬او را ﺗﺸﻮﻳﻖ ﻛﺮدﻧﺪ ﺗﺎ ﺑﻪﻣﻴﺪان ﻓﺮﻣﺎﻧﺪاري ﺑﻴﺎﻳﺪ و در آنﺟﺎ ﮔﺎردﻫﺎي ﻣﻠﻲ ﺑﺮاي او‬ ‫اﺑﺮاز اﺣﺴﺎﺳﺎت ﻧﻤﻮدﻧﺪ و ﺑﻪﻃﺮف ﻛﺎﭘﻴﺘﻮل ﺑﻪراه اﻓﺘﺎدﻧﺪ‪.‬‬ ‫رﻫﺒﺮان از ﻫﻤﺎن ﻟﺤﻈﻪي ورود ﺑﻪﺗﺎﻻر ﺑﺰرگ‪ ،‬ﺑﺴﻴﺎر ﻣﻀﻄﺮب ﺑﻪﻧﻈﺮ ﻣﻲرﺳﻴﺪﻧﺪ‪ .‬آنﻫﺎ ﻣﻘﺎم رﻳﺎﺳﺖ را ﺑﻪﻧﻮﺑﺖ‬ ‫ﺑﻪﺷﻬﺮدار و ﺳﺎﻳﺮ اﻋﻀﺎي اﻧﺠﻤﻦ ﺷﻬﺮ ﭘﻴﺶﻧﻬﺎد ﻧﻤﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﻛﻪ ﻫﻤﮕﻲ ﺑﻲﺳﺮوﺻﺪا ﺷﺎﻧﻪ ﺧﺎﻟﻲ ﻛﺮدﻧﺪ؛ و دوﭘﺮﺗﺎل در ﻣﻘﺎﺑﻞ اﻳﻦ‬ ‫ﭘﻴﺶﻧﻬﺎد و ﺑﻪﻣﻨﻈﻮر ﺷﺎﻧﻪ ﺧﺎﻟﻲ ﻛﺮدن از آنْ ﺑﻴﺎﻧﻴﻪاي ﺗﻬﻴﻪ ﻛﺮد ﻛﻪ از ﺑﺎﻟﻜﻦ ﺑﺰرگ ﻗﺮاﺋﺖ ﺷﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﺑﻴﺎﻧﻴﻪ ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬ﻛﻤﻮن‬ ‫ﺗﻮﻟﻮز ﻫﻮاداري ﺧﻮد را از ﺟﻤﻬﻮري واﺣﺪ و ﺗﻘﺴﻴﻢﻧﺎﭘﺬﻳﺮ اﻋﻼم ﻣﻲﻛﻨﺪ و از ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎن ﭘﺎرﻳﺲ ﻣﻲﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻴﻦ ﺣﻜﻮﻣﺖ و اﻳﻦ‬ ‫ﺷﻬﺮ ﺑﺰرگ ﭘﺎ درﻣﻴﺎﻧﻲ ﻛﻨﺪ و آﻗﺎي ﺗﻲﻳﺮ را دﻋﻮت ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﻣﺠﻠﺲ را ﻣﻨﺤﻞ ﻧﻤﺎﻳﺪ«‪ .‬ﺗﻮدهي ﻣﺮدم ﺑﺮاي اﻳﻦ ﻛﻤﻮن‬ ‫آﺑﻜﻲ ﻛﻪ ﺑﻪﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎن »ﭼﭗ« و ﻣﻈﻠﻮﻣﻴﺖ ﺗﻲﻳﺮ از ﺟﺎﻧﺐ اﻛﺜﺮﻳﺖ ﻣﺠﻠﺲ »دﻫﺎﺗﻲﻫﺎ« ﺑﺎور داﺷﺖ‪ ،‬اﺑﺮاز اﺣﺴﺎﺳﺎت ﻛﺮدﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﻋﺼﺮ ﻫﻤﺎن روز ﻋﺪهاي از اﻓﺴﺮان ﻳﻚ ﻛﻤﻴﺴﻴﻮن اﺟﺮاﺋﻲ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻛﺮدﻧﺪ ﻛﻪ ﺑﺎ دو ﻳﺎ ﺳﻪ اﺳﺘﺜﻨﺎ از ﻛﺴﺎﻧﻲ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻣﻲﺷﺪ‬ ‫ﻛﻪ ﺻﺮﻓﺎً اﻫﻞ ﺣﺮف ﺑﻮدﻧﺪ و ﻫﻴﭻﻳﻚ از ﺷﺨﺼﻴﺖﻫﺎي اﺻﻠﻲ ﺟﻨﺒﺶ در آن ﺣﻀﻮر ﻧﺪاﺷﺘﻨﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﻛﻤﻴﺴﻴﻮن ﻫﻢِ ﺧﻮد را‬ ‫ﻣﺼﺮوف ﻧﺼﺐ ﺑﻴﺎﻧﻴﻪ ﻛﺮد و از ﻛﻮﭼﻚﺗﺮﻳﻦ اﻗﺪاﻣﺎت اﺣﺘﻴﺎﻃﻲ‪ ،‬ﺣﺘﻲ اﺷﻐﺎل اﻳﺴﺘﮕﺎه راهآﻫﻦ‪ ،‬ﻏﺎﻓﻞ ﻣﺎﻧﺪ‪ .‬ﺑﺎوﺟﻮد اﻳﻦ‪،‬‬ ‫ژﻧﺮالﻫﺎ ﺟﺮأت ﻧﻜﺮدﻧﺪ از ﻗﻮرﺧﺎﻧﻪي ﺧﻮد ﺗﻜﺎن ﺑﺨﻮرﻧﺪ و روز ‪ 26‬ﻣﺎرس ﻗﺎﺿﻲ اولِ ﻣﺤﺎﻛﻢ و دادﺳﺘﺎن ﻛﻞ ﻫﻢ ﺑﻪآنﻫﺎ‬ ‫ﻣﻠﺤﻖ ﺷﺪﻧﺪ و ﻃﻲ ﭘﻴﺎﻣﻲ از اﻫﺎﻟﻲ ﺧﻮاﺳﺘﻨﺪ دورﺷﺎن ﺟﻤﻊ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﮔﺎرد ﻣﻠﻲ ـدر ﭘﺎﺳﺦـ ﻗﺼﺪ داﺷﺖ ﺑﻪﻗﻮرﺧﺎﻧﻪ ﻳﻮرش ﺑﺮد و‬ ‫ﻣﺮدم ﻓﻮﺑﻮرگ ﻫﻢ از ﭘﻴﺶ و ﺑﻪﻃﻮر دﺳﺘﻪﺟﻤﻌﻲ رواﻧﻪي ﻛﺎﭘﻴﺘﻮل ﺷﺪه ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬وﻟﻲ ﻛﻤﻴﺴﻴﻮن ﺗﺮﺟﻴﺢ داد ﻣﺬاﻛﺮه ﻛﻨﺪ و‬ ‫ﭘﻴﻐﺎﻣﻲ ﺑﻪﻗﻮرﺧﺎﻧﻪ ﻓﺮﺳﺘﺎد ﻛﻪ ﻛﻤﻴﺴﻴﻮن ﺣﺎﺿﺮ ﺑﻪاﻧﺤﻼل اﺳﺖ‪ ،‬اﻟﺒﺘﻪ ﺑﻪﺷﺮﻃﻲ ﻛﻪ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺑﻪﺟﺎي ﻛﺮاﺗﺮي ﻳﻚ ﻓﺮﻣﺎﻧﺪار‬ ‫ﺟﻤﻬﻮريﺧﻮاه اﻧﺘﺨﺎب ﻛﻨﺪ و دوﭘﺮﺗﺎل را ﻛﻪ ﻛﺎري ﻧﻜﺮده اﺳﺖ )و اﻳﻦ ﺣﺮف درﺳﺘﻲ ﺑﻮد(‪ ،‬ﺑﻪﺣﺎل ﺧﻮد رﻫﺎ ﻛﻨﺪ‪ .‬ﻣﺬاﻛﺮات‬ ‫ﺗﻤﺎم ﺷﺐ ﻃﻮل ﻛﺸﻴﺪ‪ .‬ﮔﺎردﻫﺎي ﻣﻠﻲِ ﺧﺴﺘﻪ ﻛﻪ ﻓﺮﻳﺐ رؤﺳﺎي ﺧﻮد را ﺧﻮرده ﺑﻮدﻧﺪ ﺑﺎ ﺧﻴﺎل اﻳﻦﻛﻪ ﻫﻤﻪﭼﻴﺰ رو ﺑﻪراه ﺷﺪه‬ ‫اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﻪﺧﺎﻧﻪﻫﺎيﺷﺎن ﺑﺮﮔﺸﺘﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﻛﺮاﺗﺮي ﻛﻪ ﺑﻪﺧﻮﺑﻲ در ﺟﺮﻳﺎن اﻳﻦ ﻛﻮﺗﺎﻫﻲﻫﺎ ﻗﺮار داﺷﺖ‪ ،‬روز ﺑﻌﺪ ﺑﺎ ﺳﻪ اﺳﻜﺎدران ﺳﻮارهﻧﻈﺎم ﺑﻪاﻳﺴﺘﮕﺎه راهآﻫﻦ وارد‬ ‫ﺷﺪ؛ ﺑﻪﻗﻮرﺧﺎﻧﻪ رﻓﺖ‪ ،‬ﻣﺬاﻛﺮات را ﻗﻄﻊ ﻛﺮد و ﻓﺮﻣﺎن ﺣﺮﻛﺖ داد‪ .‬در ﺳﺎﻋﺖ ﻳﻚ‪ ،‬ارﺗﺶ ورﺳﺎي ﻣﺮﻛﺐ از ‪ 200‬ﺳﻮاره ﻧﻈﺎم‬ ‫و ‪ 600‬ﺳﺮﺑﺎز ﻧﺎﻫﻢﮔﻮن‪ ،‬ﻋﻤﻠﻴﺎت ﺧﻮد را ﺷﺮوع ﻛﺮد‪ .‬ﻳﻚ دﺳﺘﻪ ﭘﻞ ﺳﻦﺳﻴﭙﺮﻳﺎن را اﺷﻐﺎل ﻛﺮد ﺗﺎ ﺷﻬﺮ را از ﻓﻮﺑﻮرگ ﺟﺪا‬ ‫ﺳﺎزد‪ ،‬دﻳﮕﺮي ﺑﻪﻃﺮف ﻓﺮﻣﺎﻧﺪاري رﻓﺖ و دﺳﺘﻪي ﺳﻮم ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ ﻧﺎﻧﺴﻮﺗﻲ‪ ،‬ﻛﺮاﺗﺮي و ﻗﺎﺿﻲﻫﺎ ﺑﻪﺟﺎﻧﺐ ﻛﺎﭘﻴﺘﻮل ﺣﺮﻛﺖ‬ ‫ﻛﺮدﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﺣﺪود ﺳﻴﺼﺪ ﻧﻔﺮ ﺣﻴﺎطﻫﺎ‪ ،‬ﭘﻨﺠﺮهﻫﺎ و اﻳﻮان را ﭘﺮ ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ورﺳﺎﺋﻲﻫﺎ ﻧﻔﺮات و ﺷﺶ ﺗﻮپ ﺧﻮد را در ﻳﻚ ﺧﻂ ﺑﻪﻓﺎﺻﻠﻪي‬ ‫ﺣﺪوداً ﺷﺼﺖ ﻣﺘﺮي ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﻣﺴﺘﻘﺮ ﻛﺮدﻧﺪ و ﺑﻪاﻳﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﺑﺎ ﺑﻲﻣﺒﺎﻻﺗﻲ ﭘﻴﺎدهﻧﻈﺎم و ﺗﻮپﺧﺎﻧﻪي ﺧﻮد را در ﺗﻴﺮرس‬ ‫ﺗﻔﻨﮓﻫﺎي ﺷﻮرﺷﻴﺎن ﻗﺮار دادﻧﺪ‪ .‬ﻗﺎﺿﻲ اول و دادﺳﺘﺎن ﻛﻞ ﭘﻴﺶﻗﺪم ﻣﺬاﻛﺮه ﺷﺪﻧﺪ‪ ،‬وﻟﻲ ﭼﻴﺰي ﻋﺎﻳﺪﺷﺎن ﻧﺸﺪ‪ .‬ﻛﺮاﺗﺮي‬ ‫ﻗﺎﻧﻮن ﻣﺠﺎزات ﻃﻐﻴﺎن را درﺣﺎﻟﻲ ﻗﺮاﺋﺖ ﻛﺮد ﻛﻪ ﺻﺪاﻳﺶ در ﻓﺮﻳﺎدﻫﺎ ﮔﻢ ﻣﻲﺷﺪ‪ .‬ﻳﻚ رﮔﺒﺎرِ ﮔﻠﻮﻟﻪي ﻣﺸﻘﻲ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺴﺖ ﻫﻢ‬ ‫ﺳﺮﺑﺎزﻫﺎ و ﻫﻢ ﺗﻮپﭼﻲﻫﺎ را ﺑﻪﻫﺮاس ﺑﻴﻨﺪازد‪ ،‬ﺑﻪﺧﺼﻮص ﻛﻪ آنﻫﺎ را ﻣﻲﺷﺪ از دو ﺟﻨﺎح ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر ﻗﺮار داد‪ .‬وﻟﻲ رﻫﺒﺮان‬ ‫از ﻛﺎﭘﻴﺘﻮل ﮔﺮﻳﺨﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﻫﻨﻮز اﻣﻜﺎن داﺷﺖﻛﻪ ﺷﺠﺎﻋﺖ ﭼﻨﺪ ﻧﻔﺮ ﻣﻮﺟﺐ درﮔﻴﺮي ﺷﻮد‪ ،‬ﻛﻪ اﻧﺠﻤﻦ ﺟﻤﻬﻮريﺧﻮاﻫﺎن‬

‫‪107‬‬

‫ﻣﺪاﺧﻠﻪ ﻛﺮد‪ ،‬ﮔﺎردﻫﺎ را ﺑﻪﻋﻘﺐﻧﺸﻴﻨﻲ ﻣﺘﻘﺎﻋﺪ ﻧﻤﻮد و ﻛﺮاﺗﺮي را ﻧﺠﺎت داد‪ .‬ﺗﺴﺨﻴﺮ ﻓﺮﻣﺎﻧﺪاري از اﻳﻦ ﻫﻢ آﺳﺎنﺗﺮ ﺑﻮد و‬ ‫ﻛﺮاﺗﺮي ﻫﻤﺎن ﺷﺐ در آن ﻣﺴﺘﻘﺮ ﮔﺮدﻳﺪ‪ .‬اﻋﻀﺎي ﻛﻤﻴﺴﻴﻮن اﺟﺮاﺋﻲ روز ﺑﻌﺪ ﺑﻴﺎﻧﻴﻪاي ﺳﺮﻫﻢ ﻛﺮدﻧﺪ و ازﺟﻤﻠﻪ در آن‬ ‫ﺧﻮاﻫﺎن ﻣﻌﺎﻓﻴﺖ ﺧﻮد از ﻣﺠﺎزات ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬ﻛﺮاﺗﺮي ﻳﻜﻲ از آنﻫﺎ را ﺑﻪﺷﻬﺮداري ﻣﻨﺼﻮب ﻛﺮد‪.‬‬ ‫ﺑﻪاﻳﻦﮔﻮﻧﻪ‪ ،‬ﻛﺎرﮔﺮان ﺳﺨﺎوﺗﻤﻨﺪ ﺗﻮﻟﻮز ﻛﻪ ﺑﺎ ﻓﺮﻳﺎد »زﻧﺪهﺑﺎد ﭘﺎرﻳﺲ« ﺑﭙﺎﺧﺎﺳﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬از ﻃﺮف ﻛﺴﺎﻧﻲﻛﻪ آنﻫﺎ را ﺑﻪﻗﻴﺎم‬ ‫ﻛﺸﺎﻧﺪه ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬درﻣﻴﺎن ﻣﺨﻤﺼﻪ رﻫﺎ ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬ﺑﺮاي ﭘﺎرﻳﺲ اﻳﻦ ﺷﻜﺴﺘﻲ ﻣﺼﻴﺒﺖﺑﺎر ﺑﻮد‪ ،‬زﻳﺮا اﮔﺮ ﺗﻮﻟﻮز ﭘﻴﺮوز ﻣﻲﺷﺪ‪ ،‬ﺳﺮاﺳﺮ‬ ‫ﺟﻨﻮب از ﺳﺮﻣﺸﻖ آن ﭘﻴﺮوي ﻣﻲﻛﺮد‪.‬‬ ‫ﻣﺮد اﻧﺪﻳﺸﻪ و ﻋﻤﻞ ﻛﻪ ﻫﻤﻪي اﻳﻦ ﺟﻨﺒﺶﻫﺎ ﻛﻢ داﺷﺘﻨﺪ‪ ،‬در ﻗﻴﺎم ﻧﺎرﺑﻮن ﭘﺪﻳﺪار ﺷﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﺷﻬﺮ ﻗﺪﻳﻤﻲ ﺑﺎ ﺷﻮر و ﺣﺎل‬ ‫ﮔﺎﻟﻴﻚ و ﭘﺸﺖﻛﺎر روﻣﻲ ﻣﺮﻛﺰ ﺣﻘﻴﻘﻲ دﻣﻮﻛﺮاﺳﻲ در ﺣﻮزهي ﺷﻬﺮﺳﺘﺎن اود ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ .‬در دوران ﺟﻨﮓ‪ ،‬ﻫﻴﭻﺟﺎ در ﻣﻘﺎﺑﻞ‬ ‫ﻛﻮﺗﺎﻫﻲﻫﺎي ﮔﺎﻣﺒﺘﺎ اﻋﺘﺮاﺿﻲ ﺷﺪﻳﺪﺗﺮ از اﻳﻦﺟﺎ ﺻﻮرت ﻧﮕﺮﻓﺖ‪ .‬ﺑﻪﻫﻤﻴﻦ دﻟﻴﻞ ﺗﻔﻨﮓﻫﺎي ﮔﺎردﻫﺎي ﻣﻠﻲ ﻧﺎرﺑﻮن را ﻫﻨﻮز‬ ‫ﺑﻪآنﻫﺎ ﭘﺲ ﻧﺪاده ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬درﺣﺎﻟﻲﻛﻪ ﮔﺎردﻫﺎي ﻣﻠﻲ در ﻛﺎرﻛﺎﺳ‪‬ﻦ از ﻣﺪتﻫﺎ ﭘﻴﺶ ﻣﺴﻠﺢ ﺷﺪه ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﺑﺎ رﺳﻴﺪن ﺧﺒﺮ ‪18‬‬ ‫ﻣﺎرس‪ ،‬ﻧﺎرﺑﻮن ﺗﺮدﻳﺪ ﻧﻜﺮد و ﺟﺎﻧﺐ ﭘﺎرﻳﺲ را ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬ﺑﺮاي اﻋﻼن ﻛﻤﻮن‪ ،‬ﻳﻚ ﺗﺒﻌﻴﺪي اﻣﭙﺮاﺗﻮري‪ ،‬ﻣﺮدي ﺑﺎ اﻋﺘﻘﺎداﺗﻲ ﻗﻮي‬ ‫و ﺷﺨﺼﻴﺘﻲ ﻣﺤﻜﻢ‪ ،‬دﻳﮋُن‪ ،‬ﻓﻮراً دﺳﺖ ﺑﻪﻛﺎر ﺷﺪ‪ .‬دﻳﮋُن ﻛﻪ درﻋﻴﻦ ﺳﺮﺳﺨﺘﻲ‪ ‬ﻓﺮوﺗﻦ ﻫﻢ ﺑﻮد‪ ،‬رﻫﺒﺮي ﺟﻨﺒﺶ را ﺑﻪرﻓﻴﻖ‬ ‫دوران ﺗﺒﻌﻴﺪ ﺧﻮد ﻣﺎرﻛﻮ‪ ،‬رﻫﺒﺮ ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪهي دﻣﻮﻛﺮاﺳﻲ در اود و ﻳﻜﻲ از ﭘﺮﺣﺮارتﺗﺮﻳﻦ ﻃﺮﻓﺪاران ﮔﺎﻣﺒﺘﺎ در زﻣﺎن ﺟﻨﮓ‪،‬‬ ‫ﭘﻴﺶﻧﻬﺎد ﻛﺮد‪ .‬ﻣﺎرﻛﻮ‪ ،‬اﻳﻦ وﻛﻴﻞ ﻣﻜﺎر‪ ،‬از ﺑﻴﻢ ﺑﻪﺧﻄﺮ اﻧﺪاﺧﺘﻦ ﺧﻮد و ﻫﺮاﺳﺎن از اﻧﺮژي دﻳﮋُن در دﭘﺎرﺗﻤﺎن ﻣﺮﻛﺰي ﺷﻬﺮ‪ ،‬او‬ ‫را ﺑﻪرﻓﺘﻦ ﺑﻪﻧﺎرﺑﻮن ﺗﺸﻮﻳﻖ ﻛﺮد‪ .‬دﻳﮋُن در ‪ 23‬ﻣﺎرس ﺑﻪآنﺟﺎ وارد ﺷﺪ و در آﻏﺎز ﻓﻜﺮ ﻛﺮد ﻛﻪ اﻋﻀﺎي اﻧﺠﻤﻦ ﺷﻬﺮ را‬ ‫ﺑﻪاﻋﻀﺎي اﺻﻠﻲ ﻛﻤﻮن ﺗﺒﺪﻳﻞ ﻛﻨﺪ‪ .‬وﻟﻲ ﺑﺎ اﻣﺘﻨﺎع ﺷﻬﺮدار ـرِﻧﺎلـ از اﺣﻀﺎر ﺷﻮرا‪ ،‬ﻣﺮدم ﻛﻪ ﻛﺎﻣﻼً ﺷﻜﻴﺒﺎﺋﻲ ﺧﻮد را از دﺳﺖ‬ ‫داده ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬در ﻋﺼﺮ ‪ 24‬ﻣﺎرس ﺑﻪﺷﻬﺮداري ﻣﺮﻛﺰي ﺣﻤﻠﻪ ﺑﺮدﻧﺪ و ﺑﺎ ﻣﺴﻠﺢ ﻛﺮدن ﺧﻮد ﺑﺎ ﺗﻔﻨﮓﻫﺎﺋﻲ ﻛﻪ ﺗﻮﺳﻂ ﺷﻬﺮداري‬ ‫ﻧﮕﺎﻫﺪاري ﻣﻲﺷﺪ‪ ،‬دﻳﮋُن و دوﺳﺘﺎﻧﺶ را در آنﺟﺎ ﻣﺴﺘﻘﺮ ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬او در ﺑﺎﻟﻜﻦ ﻇﺎﻫﺮ ﺷﺪ‪ ،‬ﻛﻤﻮن ﻧﺎرﺑﻮن را در اﺗﺤﺎد ﺑﺎ ﻛﻤﻮن‬ ‫ﭘﺎرﻳﺲ اﻋﻼم ﻛﺮد و ﺑﻼﻓﺎﺻﻠﻪ ﺑﻪاﺗﺨﺎذ اﻗﺪاﻣﺎت دﻓﺎﻋﻲ ﭘﺮداﺧﺖ‪ .‬روز ﺑﻌﺪ رﻧﺎل ﺳﻌﻲ ﻛﺮد ﻛﻪ ﭘﺎدﮔﺎن را ﺑﺎ ﺧﻮد ﻫﻤﺮاه ﻛﻨﺪ و‬ ‫ﭼﻨﺪ ﮔﺮوﻫﺎن ﻫﻢ ﺟﻠﻮي ﺷﻬﺮداري ﻣﺮﻛﺰي ﭘﺪﻳﺪار ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬وﻟﻲ ﻣﺮدم ﺑﻪوﻳﮋه زﻧﺎن‪ ،‬ﺑﻪﺳﺎن ﺧﻮاﻫﺮان ﭘﺎرﻳﺴﻲ ﺧﻮد‪ ،‬ﺳﺮﺑﺎزﻫﺎ را‬ ‫ﺧﻠﻊ ﺳﻼح ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﻳﻚ ﺳﺘﻮان و ﻳﻚ ﺳﺮﮔﺮد ﺑﻪﮔﺮوﮔﺎن ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬ﻣﺎﺑﻘﻲ ﻧﻔﺮات رﻓﺘﻨﺪ و در ﺳﺮﺑﺎزﺧﺎﻧﻪﻫﺎي ﺳﻦﺑﺮﻧﺎرد‬ ‫درﻫﺎ را ﺑﻪروي ﺧﻮد ﺑﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﭼﻮن رﻧﺎل ﻫﻢﭼﻨﺎن درﺻﺪد داﻣﻦزدن ﺑﻪﻣﺨﺎﻟﻔﺖ ﺑﻮد‪ ،‬در روز ‪ 26‬ﻣﺎرس ﻣﺮدم او را دﺳﺖﮔﻴﺮ‬ ‫ﻛﺮدﻧﺪ؛ و دﻳﮋُن ﺳﻪ ﮔﺮوﮔﺎن را در ﺟﻠﻮي دﺳﺘﻪاي از ﻓﺪرالﻫﺎ ﻗﺮار داد‪ ،‬ﻓﺮﻣﺎﻧﺪاري را ﺗﺴﺨﻴﺮ ﻛﺮد و ﭘﺴﺖﻫﺎي ﻧﮕﻬﺒﺎﻧﻲ در‬ ‫اﻳﺴﺘﮕﺎه راهآﻫﻦ و ﺗﻠﮕﺮافﺧﺎﻧﻪ ﻣﺴﺘﻘﺮ ﻧﻤﻮد‪ .‬ﺑﺮاي ﺑﻪدﺳﺖ آوردن ﺳﻼح ﺑﻪزور وارد ﻗﻮرﺧﺎﻧﻪ ﺷﺪ و ﺳﺮﺑﺎزان آنﺟﺎ ﻋﻠﻲرﻏﻢ‬ ‫ﻓﺮﻣﺎﻧﺪهﻫﺎيﺷﺎن ﻛﻪ ﺑﻪآنﻫﺎ ﻓﺮﻣﺎن ﺷﻠﻴﻚ ﻣﻲداﻧﺪ‪ ،‬اﺳﻠﺤﻪﻫﺎي ﺧﻮد را ﺗﺴﻠﻴﻢ ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﻫﻤﺎن روز ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎﻧﻲ از ﻛﻤﻮنﻫﺎي‬ ‫ﻣﺠﺎور وارد ﺷﺪﻧﺪ و دﻳﮋُن دﺳﺖ ﺑﻪﻛﺎر ﺗﻌﻤﻴﻢ ﺟﻨﺒﺶ ﺷﺪ‪ .‬او ﺑﻪروﺷﻨﻲ ﻓﻬﻤﻴﺪه ﺑﻮد ﻛﻪ ﻗﻴﺎمﻫﺎي ﺷﻬﺮﺳﺘﺎنﻫﺎ اﮔﺮ ﺑﻪﺧﻮﺑﻲ ﺑﺎ‬ ‫ﻫﻢ ﭘﻴﻮﻧﺪ ﻧﺪاﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ ،‬ﺧﻴﻠﻲ زود ﻓﺮوﻛﺶ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪ .‬او ﻣﻲﺧﻮاﺳﺖ دﺳﺖ‪ ‬ﻳﺎري ﺑﻪﺳﻮي ﻟﻴﻮن و ﻣﺎرﺳﻲ ﺑﭙﺎﺧﺎﺳﺘﻪ دراز ﻛﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﺗﺎ ﻫﻤﻴﻦﺟﺎ ﺑِﺰﻳﻴِﻪ و ﺳ‪‬ﺖ ﺑﻪاو ﻗﻮل ﻛﻤﻚ داده ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬او ﻋﺎزم ﺣﺮﻛﺖ ﺑﻪﺑِﺰﻳِﻴﻪ ﺑﻮد ﻛﻪ در روز ‪ 28‬ﻣﺎرس دو ﮔﺮوﻫﺎن از ﺗﻮرﻛﻮ‬ ‫وارد ﺷﺪﻧﺪ و اﻧﺪﻛﻲ ﺑﻌﺪ ﺑﻪدﻧﺒﺎل آنﻫﺎ ﺳﺮﺑﺎزاﻧﻲ از ﻣ‪‬ﻨﭙ‪‬ﻠﻴﻴِﻪ‪ ،‬ﺗﻮﻟﻮز و ﭘِﺮﭘﻴﻨﻴﺎن رﺳﻴﺪﻧﺪ‪ .‬از اﻳﻦ ﻟﺤﻈﻪ ﺑﻪﺑﻌﺪ دﻳﮋُن ﻣﺠﺒﻮر ﺷﺪ‬ ‫ﻫﻢِ ﺧﻮد را ﻣﺼﺮوف دﻓﺎع ﻛﻨﺪ‪ .‬دﺳﺘﻮر داد ارﺗﻔﺎع ﺑﺎرﻳﻜﺎدﻫﺎ را ﺑﻴﺶﺗﺮ ﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬ﭘﺴﺖﻫﺎي ﻧﮕﻬﺒﺎﻧﻲ را ﺗﻘﻮﻳﺖ ﻛﺮد و ﺑﻪﻓﺪرالﻫﺎ‬ ‫ﺳﻔﺎرش ﻧﻤﻮد ﻛﻪ ﻫﻤﻮاره ﻣﺘﺮﺻﺪ ﺣﻤﻠﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ و ﻓﻘﻂ اﻓﺴﺮان را آﻣﺎج ﺑﮕﻴﺮﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﺑﻌﺪاً ﺑﻪاﻳﻦ ﻣﻮﺿﻮع ﺑﺮﻣﻲﮔﺮدﻳﻢ‪ .‬ﻓﻌﻼً ﭘﺎرﻳﺲ ﻣﺎ را ﻣﻲﻃﻠﺒﺪ‪ .‬ﺳﺎﻳﺮ ﺟﻨﺒﺶﻫﺎي ﺷﻬﺮﺳﺘﺎنﻫﺎ ﺻﺮﻓﺎً ﭘﺲﻟﺮزهﻫﺎي‬ ‫ﻟﺤﻈﻪاي ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬در روز ‪ 28‬ﻣﺎرس وﻗﺘﻲ ﻫﻨﻮز ﭘﺎرﻳﺲ از ﭘﻴﺮوزي ﺳﺮﺧﻮش ﺑﻮد‪ ،‬ﻫﻤﻪي ﺟﻨﺒﺶﻫﺎي ﺷﻬﺮﺳﺘﺎنﻫﺎ ﺑﻪﺟﺰ‬ ‫ﻣﺎرﺳﻲ و ﻧﺎرﺑﻮن ﺟﺎرو ﺷﺪه ﺑﻮدﻧﺪ‪.‬‬

‫‪108‬‬

‫ﻓﺼﻞ ﻳﺎزدﻫﻢ‬ ‫ﺷﻮراي ﻛﻤﻮن ﻣﺮدد اﺳﺖ‬ ‫وﻗﺘﻲﻛﻪ اﻋﻀﺎي ﺟﺪﻳﺪاﻻﻧﺘﺨﺎب ﻛﻤﻮن ﺟﺪﻳﺪ در ﺗﺎﻻر ﺷﻮراي ﺷﻬﺮداري ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺟﻠﺴﻪ دادﻧﺪ‪ ،‬ﻣﻴﺪان ﺷﻬﺮداري‬ ‫ﻣﺮﻛﺰي ﻫﻨﻮز در ﺟﻨﺐوﺟﻮش ﺑﻮد‪.‬‬ ‫از ﺻﻨﺪوقﻫﺎي رأي ﺷﺎﻧﺰده ﺷﻬﺮدار و ﻣﻌﺎون ﻟﻴﺒﺮال از ﻫﺮ رﻧﮓ]‪ ،[108‬ﭼﻨﺪ رادﻳﻜﺎل]‪ [109‬و ﺣﺪود ﺷﺼﺖ اﻧﻘﻼﺑﻲ از‬ ‫ﻫﺮﻧﻮع ﺑﻴﺮون آﻣﺪ]‪.[110‬‬ ‫ﭼﻪ ﭘﻴﺶ آﻣﺪ ﻛﻪ اﻳﻦ دﺳﺘﻪي اﺧﻴﺮ اﻧﺘﺨﺎب ﺷﺪﻧﺪ؟ ﻫﻤﻪﭼﻴﺰ ﺑﺎﻳﺪ ﮔﻔﺘﻪ ﺷﻮد و ﺳﺮاﻧﺠﺎم ﺣﻘﻴﻘﺖ‪ ‬زاﻳﻨﺪه ﺟﺎﻧﺸﻴﻦِ‬ ‫ﺗﻤﻠﻖﮔﻮﺋﻲ ﺑﻲﺑﻮ و ﺧﺎﺻﻴﺖ ﻣﻜﺘﺐ ﻗﺪﻳﻤﻲ روﻣﺎﻧﺘﻴﻚ ﮔﺮدد ﻛﻪ ﺧﻮد را »اﻧﻘﻼﺑﻲ« ﺟﺎ زده ﺑﻮد‪ .‬ﭼﻴﺰي ﻫﺴﺖ ﻛﻪ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ از‬ ‫ﺧﻮد ﺷﻜﺴﺖ وﺧﻴﻢﺗﺮ ﺑﺎﺷﺪ‪ :‬ﺳﻮء‪ ‬ﺗﻌﺒﻴﺮ ﻳﺎ ﻓﺮاﻣﻮش ﻛﺮدن ﻋﻠﻞ آن‪.‬‬ ‫ﺳﻨﮕﻴﻨﻲ ﻣﺴﺌﻮﻟﻴﺖ‪ ،‬اﻟﺒﺘﻪ ﺑﻴﺶﺗﺮ ﺑﺮ دوش اﻧﺘﺨﺎبﺷﺪﮔﺎن اﺳﺖ؛ وﻟﻲ ﻧﺒﺎﻳﺪ ﻫﻤﻪ را ﺑﺎرِ ﻳﻚ ﻃﺮف ﻛﺮد‪ ،‬اﻧﺘﺨﺎبﻛﻨﻨﺪﮔﺎن‬ ‫ﻫﻢ در آن ﺳﻬﻴﻢ ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﻛﻤﻴﺘﻪي ﻣﺮﻛﺰي در ﻳﻚﺷﻨﺒﻪي ‪ 19‬ﻣﺎرس ﺑﻪﻣﺮدم ﮔﻔﺘﻪ ﺑﻮد‪» :‬ﺑﺮاي اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت ﻛﻤﻮن ﺧﻮد آﻣﺎده‬ ‫ﺷﻮﻳﺪ«‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ‪ ،‬آنﻫﺎ ﻳﻚ ﻫﻔﺘﻪي ﻛﺎﻣﻞ وﻗﺖ داﺷﺘﻨﺪ ﺗﺎ ﻣﻮﺿﻮع وﻛﺎﻟﺘﻲ را ﻛﻪ ﻣﻲﺧﻮاﺳﺘﻨﺪ ﺑﺪﻫﻨﺪ و وﻛﻼﺋﻲ ﻛﻪ‬ ‫ﻣﻲﺑﺎﻳﺴﺖ آن را ﻋﻤﻠﻲ ﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬ﻣﺸﺨﺺ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ‪ .‬ﺑﻲﺷﻚ‪ ،‬ﻣﺨﺎﻟﻔﺖ ﺷﻬﺮدارﻫﺎ و اﺷﻐﺎل ﭘﺴﺖﻫﺎي ﻧﻈﺎﻣﻲ‪ ‬ﺑﺴﻴﺎري از اﻧﻘﻼﺑﻴﻮن‬ ‫را از ﻧﻮاﺣﻲ ﻣﺤﻞ ﺳﻜﻮﻧﺖ ﺧﻮد دور ﻧﮕﻬﺪاﺷﺘﻪ ﺑﻮد؛ وﻟﻲ ﻫﻨﻮز ﺑﻪاﻧﺪازهي ﻛﺎﻓﻲ ﺷﻬﺮوﻧﺪاﻧﻲ در ﻣﺤﻞ ﺣﻀﻮر داﺷﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﻛﺎر‬ ‫ﮔﺰﻳﻨﺶ را ﭘﻴﺶﺑﺒﺮﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﺗﺼﺮﻳﺢ ﻣﻮﺿﻮع وﻛﺎﻟﺖ‪ ‬وﻛﻼ در ﻫﻴﭻ زﻣﺎﻧﻲ از اﻳﻦ ﺿﺮوريﺗﺮ ﻧﺒﻮده اﺳﺖ؛ زﻳﺮا ﻣﺴﺌﻠﻪي اراﺋﻪي ﻳﻚ ﻗﺎﻧﻮن اﺳﺎﺳﻲ‬ ‫ﻛﻤﻮﻧﻲ ﺑﻪﭘﺎرﻳﺲ ﻣﻄﺮح ﺑﻮد ﻛﻪ ﻣﻲﺑﺎﻳﺴﺖ ﺑﺮاي ﺗﻤﺎم ﻓﺮاﻧﺴﻪ ﻧﻴﺰ ﻗﺎﺑﻞ ﻗﺒﻮل ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﭘﺎرﻳﺲ ﻫﺮﮔﺰ اﻳﻦﭼﻨﻴﻦ ﻧﻴﺎزﻣﻨﺪ ﻣﺮداﻧﻲ‬ ‫روﺷﻦ و اﻫﻞ ﻋﻤﻞ ﻧﺒﻮده اﺳﺖ ﻛﻪ درﻋﻴﻦﺣﺎل ﻫﻢ ﺑﺘﻮاﻧﻨﺪ ﻣﺬاﻛﺮه ﻛﻨﻨﺪ و ﻫﻢ ﻧﺒﺮد‪.‬‬ ‫ﺑﺎوﺟﻮد اﻳﻦ‪ ،‬ﻫﺮﮔﺰ ﻣﺒﺎﺣﺜﺎت ﻣﻘﺪﻣﺎﺗﻲِ ﻫﻴﭻ اﻧﺘﺨﺎﺑﺎﺗﻲ از اﻳﻦ ﻛﻢﺗﺮ ﻧﺒﻮده اﺳﺖ‪ .‬ﻓﻘﻂ ﭼﻨﺪ ﻧﻔﺮي ﻣﺮدم را ﺑﻪاﺣﺘﻴﺎط دﻋﻮت‬ ‫ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ؛ ﻣﺮدﻣﻲﻛﻪ ﻋﺎدﺗﺎً در ﻣﺴﺎﺋﻞ اﻧﺘﺨﺎﺑﺎﺗﻲ ﺑﻴﺶ از ﺣﺪ دﻏﺪﻏﻪ دارﻧﺪ و اﻳﻦﺑﺎر ﺣﺘﻲ ﺗﺎزه اﻧﻘﻼب ﻛﺮده ﺑﻮدﻧﺪ ﺗﺎ ﮔﺮﻳﺒﺎن‬

‫‪109‬‬

‫ﺧﻮدرا از دﺳﺖ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎنﺷﺎن ﻧﺠﺎت دﻫﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﻛﻤﻴﺘﻪي ﻧﻮاﺣﻲ ﺑﻴﺴﺖﮔﺎﻧﻪ ﺑﻴﺎﻧﻴﻪاي ﺣﺎوي ﭼﻨﺪﻳﻦ ﻧﻜﺘﻪي ﺑﺴﻴﺎر ﺑﻪﺟﺎ ﻣﻨﺘﺸﺮ ﻛﺮد ﻛﻪ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺴﺖ ﺑﻪﻋﻨﻮان ﻃﺮحِ ﻛﻠﻲ‬ ‫ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﮔﻴﺮد‪ .‬دو ﻧﻤﺎﻳﻨﺪه در ادارهي اﻣﻮر داﺧﻠﻪ‪ ،‬از ﻃﺮﻳﻖ ﻣﻘﺎﻟﻪاي در روزﻧﺎﻣﻪ رﺳﻤﻲ‪ ،‬ﺳﻌﻲ ﻛﺮدﻧﺪ ﺗﻮﺟﻪ ﭘﺎرﻳﺲ‬ ‫را ﺑﻪاﻫﻤﻴﺖ رأﻳﺶ ﺟﻠﺐ ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ﺣﺘﻲ ﻳﻚ ﻣﺠﻤﻊ ﻫﻢ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪاي ﻛﻠﻲ ﺑﺮاي ﭘﺎرﻳﺲ ﺗﻨﻈﻴﻢ ﻧﻜﺮد‪ .‬ﺗﻨﻬﺎ دو ﻳﺎ ﺳﻪ ﻧﺎﺣﻴﻪ ﻧﻮﻋﻲ‬ ‫ﺷﺮحِ وﻇﺎﺋﻒ‪ ‬وﻛﻼ ﺗﻨﻈﻴﻢ ﻛﺮدﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﺑﻪﺟﺎي رأي دادن ﺑﻪﻳﻚ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ‪ ،‬ﺑﻪاﺳﻢﻫﺎ رأي دادﻧﺪ‪ .‬ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺧﻮاﺳﺘﺎر ﻛﻤﻮن ﺷﺪه ﺑﻮدﻧﺪ و در ﻛُﺮود‪‬وري ﻳﺎ ﻫﻨﮕﺎم‬ ‫ﻣﺤﺎﺻﺮه ﺧﻮدي ﻧﺸﺎن داده ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﺑﺪون آنﻛﻪ ﻫﻴﭻ ﺗﻮﺿﻴﺢ دﻳﮕﺮي از آنﻫﺎ ﺧﻮاﺳﺘﻪ ﺷﻮد‪ ،‬اﻧﺘﺨﺎب ﺷﺪﻧﺪ؛ و ﺣﺘﻲ ﺑﻌﻀﻲ‬ ‫ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻓﻠﻮران ـﻋﻠﻲرﻏﻢ اﺷﺘﺒﺎﻫﺎت ‪ 31‬اﻛﺘﺒﺮـ دوﺑﺎر اﻧﺘﺨﺎب ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬ﺗﻨﻬﺎ ﻫﻔﺖ ﻳﺎ ﻫﺸﺖ ﻧﻔﺮ از اﻋﻀﺎي ﮔﻢﻧﺎم ﻛﻤﻴﺘﻪي‬ ‫ﻣﺮﻛﺰي‪ ،‬و آن ﻫﻢ ﻧﻪ از ﺑﻬﺘﺮﻳﻦﻫﺎيﺷﺎن‪ ،‬اﻧﺘﺨﺎب ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬اﻟﺒﺘﻪ اﻳﻦ درﺳﺖ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻛﻤﻴﺘﻪي ﻣﺮﻛﺰي ﺗﺼﻤﻴﻢ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮد ﻛﻪ‬ ‫در اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت ﻛﺎﻧﺪﻳﺪ ﻣﻌﺮﻓﻲ ﻧﻜﻨﺪ‪ .‬ﮔﺮدﻫﻢآﺋﻲﻫﺎي ﻋﻤﻮﻣﻲ در ﺑﺴﻴﺎري از ﻧﻮاﺣﻲ ﺑﻪﺣﺮاﻓﺎن ﭘﺮﺧﺎشﮔﺮ و روﻣﺎﻧﺘﻴﻚﻫﺎﺋﻲﻛﻪ در‬ ‫دوران ﻣﺤﺎﺻﺮه ﺳﺮ ﺑﺮآوردﻧﺪ و ﻫﻴﭻ ﺷﻨﺎﺧﺘﻲ از زﻧﺪﮔﻲ ﻋﻤﻠﻲ ﻧﺪاﺷﺘﻨﺪ‪ ،‬ﻣﻴﺪان ﻣﻲداد‪ .‬در ﻫﻴﭻﺟﺎ ﻛﺎﻧﺪﻳﺪاﻫﺎ ﻣﻮرد ﻫﻴﭻﮔﻮﻧﻪ‬ ‫آزﻣﺎﻳﺸﻲ ﻗﺮار ﻧﻤﻲﮔﺮﻓﺘﻨﺪ‪ .‬در ﮔﺮﻣﺎﮔﺮم ﻣﺒﺎرزه آنﻫﺎ ﻫﻴﭻ ﺑﻪﻓﻜﺮ روز ﺑﻌﺪ ﻧﺒﻮدﻧﺪ‪ .‬ﮔﺎه اﻳﻦﻃﻮر ﺑﻪﻧﻈﺮ ﻣﻲرﺳﻴﺪ ﻛﻪ ﻫﺪف ﻣﻮرد‬ ‫ﻧﻈﺮ ﻓﻘﻂ ﻧﻤﺎﻳﺶ دادن اﺳﺖ‪ ،‬ﻧﻪ ﺑﻨﻴﺎنﮔﺬاري ﻧﻈﻤﻲ ﻧﻮﻳﻦ‪.‬‬ ‫ﻓﻘﻂ ﺑﻴﺴﺖوﭼﻬﺎر ﻛﺎرﮔﺮ اﻧﺘﺨﺎب ﺷﺪﻧﺪ ﻛﻪ ﻳﻚﺳﻮمﺷﺎن ﺑﻴﺶﺗﺮ ﺑﻪﮔﺮدﻫﻢآﺋﻲﻫﺎي ﻋﻤﻮﻣﻲ ﺗﻌﻠﻖ داﺷﺘﻨﺪ ﺗﺎ‬ ‫ﺑﻪاﻧﺘﺮﻧﺎﺳﻴﻮﻧﺎل ﻳﺎ ﺟﻮاﻣﻊ ﻛﺎرﮔﺮي‪ .‬ﺳﺎﻳﺮ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎن ﻣﺮدم از ﻣﻴﺎن ﻃﺒﻘﻪي ﻣﺘﻮﺳﻂ و ﺑﻪاﺻﻄﻼح ﺻﺎﺣﺒﺎن ﻣﺸﺎﻏﻞ آزاد‬ ‫)ﺣﺴﺎبدارﻫﺎ و ﻧﺎﺷﺮان( اﻧﺘﺨﺎب ﺷﺪﻧﺪ ـ ﺗﻌﺪاد دوازده ﻧﻔﺮ از اﻳﻦ دﺳﺘﻪ ﭘﺰﺷﮓ و وﻛﻴﻞ دﻋﺎوي ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬اﻳﻦﻫﺎ‪ ،‬ﺳﻮاي ﺗﻌﺪادي‬ ‫اﻓﺮاد‪ ‬واﻗﻌﺎً ﺣﺎذق ـﭼﻪ ﻣﺠﺮب و ﭼﻪ ﺗﺎزهﻛﺎرـ ﺑﺎ وﺟﻮد ﺷﺨﺼﻴﺖ ﻗﻮي ﺧﻮد‪ ،‬ﺑﻪﻫﻤﺎن اﻧﺪازهي ﻛﺎرﮔﺮان از ﻣﻜﺎﻧﻴﺴﻢ ﺳﻴﺎﺳﻲ و‬ ‫اداري ﺑﻮرژوازي ﺑﻲاﻃﻼع ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﺳﻼﻣﺖ ﻛﻤﻴﺘﻪي ﻣﺮﻛﺰي در اﻳﻦ ﺑﻮد ﻛﻪ از ﻣﺮدان ﺑﺰرﮔﻲ ﻛﻪ ﻫﺮﻛﺪام ﻓﺮﻣﻮل ﺧﺎص ﺧﻮد‬ ‫را داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ ،‬ﭘﻴﺮاﺳﺘﻪ ﺑﻮد‪ .‬ﺑﺮﻋﻜﺲ‪ ،‬ﺷﻮراي ﻛﻤﻮن ﭘﺮ ﺑﻮد از ﻣﺤﺎﻓﻞ دوﺳﺘﺎﻧﻪ‪ ،‬ﮔﺮوهﻫﺎ‪ ،‬ﻧﻴﻤﻪﻣﺸﺎﻫﻴﺮ و درﻧﺘﻴﺠﻪ‬ ‫زورآزﻣﺎﺋﻲﻫﺎ و رﻗﺎﺑﺖﻫﺎي ﺑﻲاﻧﺘﻬﺎ‪.‬‬ ‫ﺑﺪﻳﻦﺗﺮﺗﻴﺐ‪ ،‬ﺷﺘﺎبزدﮔﻲ و ﺑﻲﺗﻮﺟﻬﻲِ رأيدﻫﻨﺪﮔﺎن اﻧﻘﻼﺑﻲ‪ ‬اﻓﺮادي را ﺑﻪﺷﻬﺮداري ﻣﺮﻛﺰي ﻓﺮﺳﺘﺎد ﻛﻪ اﻛﺜﺮﻳﺖ آنﻫﺎ‪،‬‬ ‫ﮔﺮﭼﻪ اﻏﻠﺐ ازﺧﻮدﮔﺬﺷﺘﻪ‪ ،‬وﻟﻲ ﺑﺪون ﻣﺪاﻗﻪ اﻧﺘﺨﺎب ﺷﺪه ﺑﻮدﻧﺪ؛ و ﺑﺪون وﻇﺎﺋﻒ ﻣﺸﺨﺼﻲﻛﻪ آنﻫﺎ را در ﻣﺒﺎرزهاي ﻛﻪ ﺑﻪآن‬ ‫وارد ﺷﺪه ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﻣﻘﻴﺪ و ﻫﺪاﻳﺖ ﻛﻨﺪ؛ در ﺟﺮﻳﺎن ﻛﺎر ﺑﻪﻧﻴﺎت و ﺗﻤﺎﻳﻼت ﺧﻮد واﮔﺬاﺷﺘﻪ ﺷﺪﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﻣﺮور زﻣﺎن و ﺗﺠﺮﺑﻪ ـﺑﻲﺷﻚـ اﻳﻦ ﻏﻔﻠﺖ را ﺗﺼﺤﻴﺢ ﻣﻲﻛﺮد‪ ،‬وﻟﻲ زﻣﺎن ﺗﻨﮓ ﺑﻮد‪ .‬ﻣﺮدم ﻫﺮﮔﺰ ﺣﺘﻲ ﺑﺮاي ﻳﻚ ﺳﺎﻋﺖ‬ ‫ﻫﻢ دﭼﺎر ﺗﺮدﻳﺪ ﻧﺸﺪﻧﺪ‪ ،‬و واي ﺑﺮ آنﻫﺎ اﮔﺮ در اﻳﻦ ﺣﺎلْ آﻣﺎده و ﺳﺮ ﺗﺎ ﭘﺎ ﻣﺴﻠﺢ ﻧﺒﺎﺷﻨﺪ‪ .‬اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت ‪ 26‬ﻣﺎرس ﻏﻴﺮﻗﺎﺑﻞ ﺟﺒﺮان‬ ‫ﺑﻮد‪.‬‬ ‫در ﺟﻠﺴﻪي اول ﻓﻘﻂ ﺷﺼﺖ ﻧﻔﺮ از ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻛﻪ اﻧﺘﺨﺎب ﺷﺪه ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﺣﻀﻮر داﺷﺘﻨﺪ‪ .‬در اﻓﺘﺘﺎح ﺟﻠﺴﻪ‪ ‬ﻛﻤﻴﺘﻪي ﻣﺮﻛﺰي‬ ‫آﻣﺪ ﺗﺎ ﺑﻪﺷﻮرا ﺗﺒﺮﻳﻚ ﺑﮕﻮﻳﺪ‪ .‬رﺋﻴﺲ ﺳﻨﻲ‪ ،‬ﺑِﺴﻠﻪ‪ ،‬ﺳﺮﻣﺎﻳﻪداري ﺑﺎ روﺣﻴﻪ اﺧﻮت‪ ،‬ﻧﻄﻖ اﻓﺘﺘﺎﺣﻴﻪ را اﻳﺮاد ﻛﺮد‪.‬‬ ‫او ﺑﺎ ﺳﺮﺧﻮﺷﻲ زﻳﺎد اﻳﻦ اﻧﻘﻼب ﺟﻮان را ﭼﻨﻴﻦ ﺗﻌﺮﻳﻒ ﻛﺮد‪» :‬رﻫﺎﺋﻲ ﻛﻤﻮن ﭘﺎرﻳﺲ رﻫﺎﺋﻲ ﻫﻤﻪي ﻛﻤﻮنﻫﺎي‬ ‫ﺟﻤﻬﻮري اﺳﺖ‪ .‬ﻣﺨﺎﻟﻔﺎن ﺷﻤﺎ ﮔﻔﺘﻪاﻧﺪ ﻛﻪ ﺷﻤﺎ ﺑﻪﺟﻤﻬﻮري ﺿﺮﺑﻪ زدهاﻳﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﻣﺜﻞ ﺑﻨﺎي ﻋﻈﻴﻤﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﭘﺎﻳﻪﻫﺎﻳﺶ در‬ ‫ﻋﻤﻖ ﺧﺎك ﻓﺮو ﻣﻲرود‪ .‬ﺟﻤﻬﻮري ‪ 1793‬ﺳﺮﺑﺎزي ﺑﻮد ﻛﻪ ﻣﻲﺧﻮاﺳﺖ ﻫﻤﻪي ﻗﻮاي ﻣﻠﺖ را ﻣﺘﻤﺮﻛﺰ ﻛﻨﺪ‪ .‬ﺟﻤﻬﻮري ‪1871‬‬ ‫ﻛﺎرﮔﺮي اﺳﺖ ﻛﻪ ﭘﻴﺶ از ﻫﺮ ﭼﻴﺰ آزادي ﻣﻲﺧﻮاﻫﺪ ﺗﺎ ﺻﻠﺢ را ﺑﻨﺎ ﻛﻨﺪ‪ .‬ﻛﻤﻮن ﺑﻪﻛﻠﻴﻪ اﻣﻮر ﻣﺤﻠﻲ؛ ﺷﻬﺮﺳﺘﺎن‪ ،‬ﺑﻪﺗﻤﺎم اﻣﻮر‬ ‫ﻣﻨﻄﻘﻪاي؛ و ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺑﻪﻫﺮآنﭼﻪ ﻣﻠﻲ اﺳﺖ‪ ،‬ﻣﻲﭘﺮدازد‪ .‬اﮔﺮ از اﻳﻦ ﻣﺤﺪوده ﻗﺪم ﺑﻴﺮون ﻧﮕﺬارﻳﻢ‪ ،‬آنﮔﺎه ﻣﻤﻠﻜﺖ و ﺣﻜﻮﻣﺖ‬ ‫از ﺗﺸﻮﻳﻖ و ﻛﻒ زدن ﺑﺮاي اﻳﻦ اﻧﻘﻼب‪ ‬ﺧﻮﺷﻨﻮد و ﺳﺮاﻓﺮاز ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد«‪ .‬اﻳﻦ ﺗﻮﻫﻢ ﺳﺎدهﻟﻮﺣﺎﻧﻪي ﭘﻴﺮﻣﺮدي ﺑﻮد ﻛﻪ‬ ‫ﺑﻪﻫﺮﺻﻮرت ﺗﺠﺮﺑﻪي ﻳﻚ زﻧﺪﮔﻲ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﻃﻮﻻﻧﻲ را ﭘﺸﺖ ﺳﺮ داﺷﺖ‪ .‬اﻳﻦ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ‪ ،‬ﺑﺎ اﻳﻦ ﺣﺪ از ﻣﻴﺎﻧﻪروي در ﺷﻜﻞ‪ ،‬ﺑﺎز‬

‫‪110‬‬

‫ﻫﻤﺎنﻃﻮر ﻛﻪ در ﻫﻤﻴﻦ ﺟﻠﺴﻪ ﻧﺸﺎن داده ﺷﺪ‪ ،‬ﭼﻴﺰي ﻛﻢﺗﺮ از ﻧﺎﻗﻮس ﻣﺮگ ﺑﻮرژوازي ﺑﺰرگ ﻧﺒﻮد‪ .‬وﻟﻲ در ﻋﻴﻦﺣﺎل ﻧﻮاﻫﺎي‬ ‫ﻧﺎﺳﺎزي ﻫﻢ ﺑﻪﮔﻮش ﻣﻲرﺳﻴﺪ‪.‬‬ ‫ﺧﺸﻦﻫﺎ و ﮔﻴﺞﻫﺎ ﺑﻪﭘﻴﺶﻧﻬﺎدﻫﺎي ﺑﻲﭘﺎﻳﻪاي دﺳﺖ زدﻧﺪ و از ﻛﻤﻮن ﺧﻮاﺳﺘﻨﺪ ﺧﻮد را واﺟﺪ اﺧﺘﻴﺎر ﺗﺎم اﻋﻼن ﻛﻨﺪ‪ .‬ﺗﻴﺮار‬ ‫ﻛﻪ از ﻧﺎﺣﻴﻪ ﺧﻮدش اﻧﺘﺨﺎب ﺷﺪه ﺑﻮد‪ ،‬از اﻳﻦ ﻓﺮﺻﺖ ﺑﺮاي ﻛﻨﺎرهﮔﻴﺮي اﺳﺘﻔﺎده ﻛﺮد و ﮔﻔﺖ ﻛﻪ وﻛﺎﻟﺖ او ﻓﻘﻂ ﺟﻨﺒﻪي ﺻﺮﻓﺎً‬ ‫ﺷﻬﺮي دارد و ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺧﺼﻠﺖ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﻛﻤﻮن را ﻗﺒﻮل ﻛﻨﺪ‪ .‬اﺳﺘﻌﻔﺎي ﺧﻮد را ﺗﺴﻠﻴﻢ ﻛﺮد و ﺑﺎ ﻛﻨﺎﻳﻪاي اﺳﺘﻬﺰاآﻣﻴﺰ از ﺷﻮرا‬ ‫وداع ﻧﻤﻮد‪» :‬ﻣﻦ آرزوﻫﺎي ﺻﻤﻴﻤﺎﻧﻪام را ﺗﻘﺪﻳﻢ ﺷﻤﺎ ﻣﻲﻛﻨﻢ‪ ،‬ﻛﺎش در وﻇﻴﻔﻪي ﺧﻮد ﻣﻮﻓﻖ ﺑﺎﺷﻴﺪ«‪ ،‬و ﻏﻴﺮه‪.‬‬ ‫ﮔﺴﺘﺎﺧﻲ اﻳﻦ ﻣﺮد ﺑﻲﺻﺪاﻗﺖ ﻛﻪ ﻫﺸﺖ روز ﺗﻤﺎم ﻣﺸﻐﻮل ﺑﺮاﻓﺮوﺧﺘﻦ ﺟﻨﮓ داﺧﻠﻲ ﺑﻮد و ﺣﺎﻻ وﻛﺎﻟﺖﻧﺎﻣﻪاي را ﻛﻪ‬ ‫ﺑﺮاي او ﺻﺎدر ﺷﺪه ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﻪﻃﺮف اﻧﺘﺨﺎبﻛﻨﻨﺪﮔﺎن ﺧﻮد ﭘﺮﺗﺎب ﻣﻲﻛﺮد‪ ،‬ﺑﺎﻋﺚ ﺧﺸﻢ ﻋﻤﻮﻣﻲ ﺷﺪ‪ .‬ﻧﺎﺷﻜﻴﺒﺎﺗﺮﻫﺎ ﺑﺎزداﺷﺖ و‬ ‫دﻳﮕﺮان اﻋﻼن اﺑﻄﺎل وﻛﺎﻟﺖ او را ﺗﻘﺎﺿﺎ ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﺑﺎ وﺟﻮد اﻳﻦﻛﻪ او در ﺗﺮﻳﺒﻮن ورﺳﺎي ﮔﻔﺖ‪» :‬وﻗﺘﻲ ﺷﻤﺎ وارد ﺷﻬﺮداري‬ ‫ﻣﺮﻛﺰي ﻣﻲﺷﻮﻳﺪ‪ ،‬ﻣﻄﻤﺌﻦ ﻧﻴﺴﺘﻴﺪ ﻛﻪ از آن ﺑﻴﺮون ﻣﻲآﺋﻴﺪ«‪ ،‬ﺧﻮدش ﺟﺎن ﺳﺎﻟﻢ ﺑﻪدر ﺑﺮد‪.‬‬ ‫ﺑﻲﺷﻚ اﻳﻦ ﺣﺎدﺛﻪ ﺑﺎﻋﺚ ﺷﺪ ﻛﻪ ﺷﻮرا ﺑﻪﺳﺮي ﺑﻮدن ﻣﺬاﻛﺮات ﺧﻮد رأي دﻫﺪ؛ ﮔﺮﭼﻪ ﺑﻬﺎﻧﻪي ﻇﺎﻫﺮي اﻳﻦ ﺑﻮد ﻛﻪ‬ ‫ﻛﻤﻮن ﻳﻚ ﭘﺎرﻟﻤﺎن ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬اﻳﻦ ﺗﺼﻤﻴﻢ‪ ،‬ﺑﺎ ﻧﻘﺾ ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ ﺳﻨﺖﻫﺎي ﻛﻤﻮن ‪ ،1792-1793‬ﺗﺄﺛﻴﺮ ﺑﺪي ﺑﺮﺟﺎي ﮔﺬاﺷﺖ‪.‬‬ ‫ﭼﻮنﻛﻪ ﺑﻪﺷﻮرا ﻇﺎﻫﺮِ ﻳﻚ ﺗﻮﻃﺌﻪ را ﻣﻲداد و دو ﻫﻔﺘﻪ ﺑﻌﺪ‪ ،‬وﻗﺘﻲ ﻛﻪ در ﻧﺘﻴﺠﻪي ﻃﺒﻴﻌﻲ ﺟﻠﺴﺎت ﺳﺮي‪ ،‬روزﻧﺎﻣﻪﻫﺎ ﭘﺮ ﺷﺪ از‬ ‫ﮔﺰارشﻫﺎي ﺧﻴﺎﻟﻲ‪ ،‬ﻟﻐﻮ آن ﻻزم ﺑﻪﻧﻈﺮ رﺳﻴﺪ‪ .‬وﻟﻲ ﻋﻠﻨﻲ ﺑﻮدن ﻫﺮﮔﺰ ﭼﻴﺰي ﺟﺰ درج ﮔﺰارﺷﻲ ﻛﻮﺗﺎه در روزﻧﺎﻣﻪ رﺳﻤﻲ ﻧﺒﻮد‪.‬‬ ‫ﺷﻮرا ﻫﺮﮔﺰ ﻋﻤﻮم ﻣﺮدم را ﻛﻪ ﺣﻀﻮرﺷﺎن ﻣﻲﺗﻮاﻧﺴﺖ از ﺧﻴﻠﻲ اﺷﺘﺒﺎﻫﺎت ﺟﻠﻮﮔﻴﺮي ﻛﻨﺪ‪ ،‬ﻧﭙﺬﻳﺮﻓﺖ‪.‬‬ ‫روز ﺑﻌﺪ‪ ،‬ﺷﻮرا ﺧﻮد را ﺑﻪﻛﻤﻴﺴﻴﻮنﻫﺎي ﺗﺨﺼﺼﻲ ﺑﺮاي اﻣﻮر ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺗﻘﺴﻴﻢ ﻛﺮد‪ .‬ﻳﻚ ﻛﻤﻴﺴﻴﻮن ﻧﻈﺎﻣﻲ و‬ ‫ﻛﻤﻴﺴﻴﻮنﻫﺎي دﻳﮕﺮي ﺑﺮاي داراﺋﻲ‪ ،‬دادﮔﺴﺘﺮي‪ ،‬ﺗﻨﺪرﺳﺘﻲ ﻋﻤﻮﻣﻲ‪ ،‬ارزاق‪ ،‬ﻛﺎر و ﻣﺒﺎدﻟﻪ‪ ،‬اﻣﻮر ﺧﺎرﺟﻪ‪ ،‬ﺧﺪﻣﺎت ﻋﻤﻮﻣﻲ و‬ ‫آﻣﻮزش و ﭘﺮورش ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺷﺪ‪ .‬ﻛﻤﻴﺴﻴﻮن اﺟﺮاﺋﻲ ﻣﺮﻛﺐ ﺑﻮد از ﻟﻔﺮاﻧﺴﻪ‪ ،‬دووال‪ ،‬ﻓﻠﻴﻜﺲ ﭘﻴﺎ‪ ،‬ﺑﺮژره‪ ،‬ﺗﺮﻳﺪون‪ ،‬اود و و‪‬ﻳﺎن ﻛﻪ‬ ‫از ﺑﻴﻦ آنﻫﺎ دووال‪ ،‬ﺑﺮژره‪ ،‬و اود ﺑﻪﻛﻤﻴﺴﻴﻮن ﻧﻈﺎﻣﻲ ﻫﻢ ﺗﻌﻠﻖ داﺷﺘﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﺗﺎزه ﺗﺼﻮﻳﺐ ﺷﺪه ﺑﻮد ﻛﻪ ﺗﻤﺎم ﻣﺼﻮﺑﺎت ﺑﺎﻳﺪ اﻣﻀﺎي ﻛﻤﻮن را داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ـرأﺋﻲ ﻛﻪ ﺧﻴﻠﻲ زود ﻓﺮاﻣﻮش ﺷﺪـ ﻛﻪ ﺧﺒﺮ‬ ‫ورود ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎن ﻛﻤﻴﺘﻪي ﻣﺮﻛﺰي اﻋﻼن ﮔﺮدﻳﺪ‪ .‬آنﻫﺎ ﭘﺲ از ﻧﻴﻢ ﺳﺎﻋﺖ اﻧﺘﻈﺎر داﺧﻞ ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬ﺳﺨﻦﮔﻮي آنﻫﺎ ﮔﻔﺖ‪:‬‬ ‫»ﺷﻬﺮوﻧﺪان‪ ،‬ﻛﻤﻴﺘﻪي ﻣﺮﻛﺰي آﻣﺪه اﺳﺖ ﺗﺎ اﺧﺘﻴﺎرات اﻧﻘﻼﺑﻲ ﺧﻮد را ﺑﻪﺷﻤﺎ ﺗﻘﺪﻳﻢ ﻛﻨﺪ‪ .‬ﻣﺎ وﻇﺎﺋﻔﻲ را ﻛﻪ اﺳﺎسﻧﺎﻣﻪ‬ ‫ﺑﺮاﻳﻤﺎن ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻛﺮده از ﺳﺮﻣﻲﮔﻴﺮﻳﻢ«‪.‬‬ ‫وﻗﺖ آن ﺑﻮد ﻛﻪ ﺷﻮرا اوﺗﻮرﻳﺘﻪي ﺧﻮد را ﺗﺄﻛﻴﺪ ﻛﻨﺪ‪ .‬ﺷﻮرا‪ ،‬ﺗﻨﻬﺎ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪهي اﻫﺎﻟﻲ و ﻳﮕﺎﻧﻪ ﻣﺴﺌﻮل اﻣﻮر‪ ،‬ﺣﺎﻻ ﻣﻲﺑﺎﻳﺴﺖ‬ ‫ﻫﻤﻪي ﻗﺪرتﻫﺎ را ﺟﺬب ﻛﺮده ﺑﺎﺷﺪ و ﻫﻢزﻳﺴﺘﻲ ﺑﺎ ﻛﻤﻴﺘﻪاي را ﺗﺤﻤﻞ ﻧﻜﻨﺪ ﻛﻪ ﻣﺴﻠﻤﺎً ﻫﻤﻮاره ﻣﻮﺿﻊ ﺑﺮﺗﺮي را ﻛﻪ زﻣﺎﻧﻲ‬ ‫داﺷﺘﻪ اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﻪﺧﺎﻃﺮ دارد و ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺗﻼش ﻛﻨﺪ ﺗﺎ دوﺑﺎره آن را ﺑﻪدﺳﺖ آورد‪ .‬ﺷﻮرا در ﺟﻠﺴﻪي ﻗﺒﻞ ﺧﻮد ﺑﺎ ﺗﺼﻮﻳﺐ‬ ‫اﻳﻦﻛﻪ ﻛﻤﻴﺘﻪ اﻓﺘﺨﺎر ﭘﺎرﻳﺲ و ﺟﻤﻬﻮري اﺳﺖ‪ ،‬ﺣﻖ اﻳﻦ ﻛﻤﻴﺘﻪ را ادا ﻛﺮده ﺑﻮد و ﺣﺎﻻ ﻣﻲﺑﺎﻳﺴﺖ از آن ﺑﺨﻮاﻫﺪ ﻛﻪ ﺑﻪﻗﻮل‬ ‫ﺧﻮد ﻋﻤﻞ ﻛﻨﺪ و وﻇﻴﻔﻪي ﺧﻮد را ﺧﺎﺗﻤﻪ ﻳﺎﻓﺘﻪ اﻋﻼم ﻧﻤﺎﻳﺪ‪ .‬اﻣﺎ ﺑﻪﺟﺎي ﺗﺼﻤﻴﻤﻲ ﻣﻘﺘﺪراﻧﻪ در اﻳﻦ ﺟﻬﺖ ﺑﻪاﺗﻬﺎمزﻧﻲ ﻣﺘﻮﺳﻞ‬ ‫ﺷﺪ‪.‬‬ ‫ﻳﻜﻲ از اﻋﻀﺎي ﺷﻮرا ﻗﺮارِ اﻧﺤﻼلِ ﻛﻤﻴﺘﻪي ﻣﺮﻛﺰي ﭘﺲ از اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت را ﻳﺎدآوري ﻛﺮد‪ .‬اﮔﺮ ﻫﺪفﺷﺎن ﻗﺪرت ﻧﺒﻮد‪،‬‬ ‫ﻟﺰوﻣﻲ ﺑﺮاي ﺑﻘﺎي ﺳﺎزﻣﺎنﺷﺎن وﺟﻮد ﻧﺪاﺷﺖ‪ .‬وارﻟﻦ و ﺑِﺴﻠﻪ از ﻣﻮﺟﻮدﻳﺖ ﻛﻤﻴﺘﻪ دﻓﺎع ﻛﺮدﻧﺪ ﻛﻪ ﺑﺎ ﻣﺨﺎﻟﻔﺖ ژورد و ﺑﺮﻧﻮ‬ ‫روﺑﺮو ﺷﺪ‪ .‬ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎن ﻛﻤﻴﺘﻪ ﻛﻪ اﺣﻴﺎﻧﺎً ﺑﺎ ﻳﻚ ﺟﻤﻠﻪي ﻗﺎﻃﻊ ﺗﺴﻠﻴﻢ ﻣﻲﺷﺪﻧﺪ‪ ،‬درﻣﻘﺎﺑﻞ اﻳﻦ ﺿﻌﻒ ﺑﻪﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﺮﺧﺎﺳﺘﻨﺪ‪.‬‬ ‫آنﻫﺎ ﮔﻔﺘﻨﺪ‪» :‬اﻳﻦ ﻫﻤﺎن ﻓﺪراﺳﻴﻮﻧﻲ اﺳﺖﻛﻪ ﺟﻤﻬﻮري را ﻧﺠﺎت داد‪ .‬ﺣﺮف آﺧﺮ ﻫﻨﻮز زده ﻧﺸﺪه ﺑﻮد‪ .‬اﻧﺤﻼل اﻳﻦ ﺳﺎزﻣﺎن‬ ‫ﺷﻜﺴﺘﻦ ﻗﺪرت ﺷﻤﺎﺳﺖ‪ .‬ﻛﻤﻴﺘﻪي ﻣﺮﻛﺰي ﻣﺪﻋﻲ ﺷﺮاﻛﺖ در ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬اﻳﻦ ﻛﻤﻴﺘﻪ ﺣﻠﻘﻪي اﺗﺤﺎد ﺑﻴﻦ ﺷﻤﺎ و ﮔﺎرد‬ ‫ﻣﻠﻲ‪ ،‬اﻳﻦ دﺳﺖ راﺳﺖ اﻧﻘﻼب‪ ،‬ﺑﺎﻗﻲ ﻣﻲﻣﺎﻧﺪ‪ .‬ﻣﺎ دوﺑﺎره ﻫﻤﺎن ﭼﻴﺰي ﻣﻲﺷﻮﻳﻢ ﻛﻪ ﺑﻮدﻳﻢ‪ :‬ﻣﺸﺎور ﺧﺎﻧﻮادهي ﺑﺰرگ ﮔﺎرد‬

‫‪111‬‬

‫ﻣﻠﻲ«‪.‬‬ ‫اﻳﻦ ﻗﻴﺎس ﻣﻊاﻟﻔﺎرق ﺣﺴﺎﺑﻲ ﻣﺆﺛﺮ اﻓﺘﺎد‪ .‬ﻣﺬاﻛﺮات ﺑﻪدرازا ﻛﺸﻴﺪ و ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎن ﻛﻤﻴﺘﻪ ﺑﺪون آنﻛﻪ ﻧﺘﻴﺠﻪاي ﺑﻪدﺳﺖ آﻣﺪه‬ ‫ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺧﺎرج ﺷﺪﻧﺪ‪.‬‬ ‫دراﻳﻦ ﻫﻨﮕﺎم‪ ،‬ﻓﻠﻴﻜﺲ ﭘﻴﺎ ﺑﺪون ﻣﻘﺪﻣﻪ و ﻣﺜﻞ ﻋﺮوﺳﻚ ﻛﻮﻛﻲ از ﺟﺎ ﭘﺮﻳﺪ و ﭘﻴﺶﻧﻬﺎد ﻟﻐﻮ ﺳﺮﺑﺎزﮔﻴﺮي اﺟﺒﺎري را ﻣﻄﺮح‬ ‫ﻛﺮد‪.‬‬ ‫روز ‪ 3‬ﻣﺎرس او دزداﻧﻪ از ﻣﺠﻠﺲ ﺑﻴﺮون آﻣﺪه ﺑﻮد‪ ،‬ﻫﻤﺎنﻃﻮرﻛﻪ در ‪ 31‬اﻛﺘﺒﺮ از ﺷﻬﺮداري ﻣﺮﻛﺰي ﺟﻴﻢ ﺷﺪه ﺑﻮد؛ و‬ ‫ﭼﻨﺪ روز ﺑﻌﺪ از زﻧﺪان در رﻓﺖ‪ .‬در ‪ 18‬ﻣﺎرس او از ﺟﺎ ﻧﺠﻨﺒﻴﺪ‪ ،‬درﺣﺎﻟﻲﻛﻪ د‪‬ﻟ‪‬ﺴﻜﻠﻮز از ﻫﻤﺎن روز اول ﺑﻪاﻧﻘﻼب ﭘﻴﻮﺳﺘﻪ ﺑﻮد‪.‬‬ ‫ﻓﻠﻴﻜﺲ ﭘﻴﺎ ﻣﻨﺘﻈﺮ ﭘﻴﺮوزي ﻣﺎﻧﺪ و در آﺳﺘﺎﻧﻪي اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت آﻣﺪ ﺗﺎ در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﻛﻤﻴﺘﻪاي ﻃﺒﻞ ﺑﺰﻧﺪ ﻛﻪ »ﺑﻪﻣﻐﺮورﺗﺮﻳﻦ آدمﻫﺎ‬ ‫درس ﺗﻮاﺿﻊ ﻣﻲدﻫﺪ و ﻧﻮاﺑﻎ را دﭼﺎر اﺣﺴﺎس ﺣﻘﺎرت ﻣﻲﻛﻨﺪ«‪ .‬او ﻛﻪ ﺑﺎ ﺣﺪود ‪ 12/000‬رأي از ﻧﺎﺣﻴﻪ دﻫﻢ اﻧﺘﺨﺎب ﺷﺪه‬ ‫ﺑﻮد‪ ،‬ﺣﺎﻻ ﻣﻲرﻓﺖ ﺗﺎ ﻛﺮﺳﻲاش را در ﺷﻬﺮداري ﻣﺮﻛﺰي اﺷﻐﺎل ﻛﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﺑﺎﻻﺧﺮه ﺳﺎﻋﺘﻲﻛﻪ اﻧﺘﻈﺎرش ﺑﻴﺴﺖ ﺳﺎل ﻃﻮل ﻛﺸﻴﺪه ﺑﻮد‪ ،‬ﻓﺮارﺳﻴﺪ؛ و او در ﺷُﺮف رﻓﺘﻦ روي ﺻﺤﻨﻪ ﺑﻮد‪ .‬درﻣﻴﺎن اﻧﺒﻮه‬ ‫ﻧﻤﺎﻳﺶﻧﺎﻣﻪ ﻧﻮﻳﺲﻫﺎ‪ ،‬ﻣﻌﺠﺰهﮔﺮﻫﺎ‪ ،‬روﻣﺎﻧﺘﻴﻚﻫﺎ‪ ،‬ﺧﻴﺎلﺑﺎفﻫﺎ و ﺑﻘﺎﻳﺎي ژاﻛﻮﺑﻦﻫﺎ ﻛﻪ از ‪ 1830‬ﺑﻪاﻳﻦ ﻃﺮف ﺑﻪﭘﺮوﭘﺎي اﻧﻘﻼب‬ ‫اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﭘﻴﭽﻴﺪهاﻧﺪ‪ ،‬ﻛﺎر او ﻋﺒﺎرت ﺑﻮده اﺳﺖ از‪ :‬ﻓﺮاﺧﻮاﻧﺪن ﺑﻪﺷﺎهﻛُﺸﻲ و ﺷﻮرشﮔﺮي اﻧﻘﻼﺑﻲ و ﻣﺮاﺳﻠﻪ‪ ،‬ﺗﻤﺜﻴﻞ‪ ،‬ﺗﺸﻮﻳﻖ‪،‬‬ ‫اﺳﺘﺪﻋﺎ‪ ،‬ﻳﺎدآوري‪ ،‬ﻗﻄﻌﺎت ادﺑﻲ ﭘﻴﺮاﻣﻮن وﻗﺎﻳﻊ روز و دﺳﺖﻛﺎري ﺳﺎﺧﺘﻪﻫﺎي ﻣﻮﻧﺘﺎﻧﻴﺎرﻫﺎ و ﺗﺮﻣﻴﻢ آنﻫﺎ ﺑﺎ اﻧﺪﻛﻲ ﻟﻌﺎب‬ ‫اﻧﺴﺎندوﺳﺘﺎﻧﻪ‪ .‬در دورهي اﻣﭙﺮاﻃﻮري ﺑﻴﺎﻧﻴﻪﻫﺎي ﺗﻨﺪ و ﺗﻴﺰ او ﻣﺎﻳﻪ ﺧﻮﺷﻨﻮدي ﭘﻠﻴﺲ و روزﻧﺎﻣﻪﻫﺎي ﺑﻨﺎﭘﺎرﺗﻴﺴﺖ ﺑﻮد؛ ﭼﺮاﻛﻪ‬ ‫ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ ﻟﻘﻤﻪﻫﺎي ﭘﻮﺳﻴﺪه ﺑﻪﻃﺮف ﻣﺮدم ﭘﺮﺗﺎب ﻣﻲﺷﺪ‪ ،‬ﺑﺪون آنﻛﻪ آنﻫﺎ ﺑﺘﻮاﻧﻨﺪ ﻧﻜﺘﻪاي ﻋﻤﻠﻲ ﻳﺎ ذرهاي ﻣﻌﻨﻲ از آن ﺑﻴﺮون‬ ‫ﺑﻜﺸﻨﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﺣﺎﻟﺖ ﻣﺴﺘﻲ و ﺑﺮاﻧﮕﻴﺨﺘﮕﻲ‪ ،‬ﺧﺎﻟﻲ از ﺗﺼﻨﻊ ﻧﺒﻮد‪ .‬ﻣﺮد ﭘﺮﻳﺸﺎن و دﻳﻮاﻧﻪي روي ﺳﻦْ در ﭘﺸﺖ ﺻﺤﻨﻪ ﺣﺴﺎﺑﻲ‬ ‫زﻳﺮك و دﺳﺖ ﺑﻪﻋﺼﺎ ﻣﻲﺷﺪ‪ .‬در ﺑﻄﻦْ ﻓﻘﻂ آدﻣﻲ ﺷﻜﺎك و ﻣﻮذي ﺑﻮد و ﺗﻨﻬﺎ در ﺧﻮدﺳﺘﺎﺋﻲ ﺻﻤﻴﻤﻴﺖ داﺷﺖ‪ .‬او ﺑﺎ‬ ‫ﺟﻴﺐﻫﺎﺋﻲ ﭘﺮ از ﻻﻳﺤﻪ ﺑﻪﻛﻤﻮن آﻣﺪ‪.‬‬ ‫وﻗﺘﻲ ﻃﺮح ﺧﻮد را ﺧﻮاﻧﺪ‪ ،‬روﻣﺎﻧﺘﻴﻚﻫﺎ ﺑﺎ ﺣﺮارت آن را ﺗﺤﺴﻴﻦ ﻛﺮدﻧﺪ و ﻓﻮراً ﺑﻪﺗﺼﻮﻳﺐ رﺳﻴﺪ‪ .‬درﺣﺎﻟﻲﻛﻪ آن روز ﺻﺒﺢ‬ ‫ﻛﻤﻮن ﻫﻴﭻ اﺷﺎرهاي ﺑﻪاﻳﻦ ﻗﺒﻴﻞ ﭼﻴﺰﻫﺎ ﻧﻜﺮده ﺑﻮد و ﺻﺮﻓﺎً در ﺑﻴﺎﻧﻴﻪاي ﻛﻪ ﺟﻬﺖ ﻣﻌﺮﻓﻲ ﺧﻮد ﺑﻪﭘﺎرﻳﺲ ﻣﻨﺘﺸﺮ ﻧﻤﻮد‪ ،‬ازﺟﻤﻠﻪ‬ ‫ﮔﻔﺖ‪» :‬اﻣﺮوز ﺗﺼﻤﻴﻢﮔﻴﺮي در ﻣﻮرد ﻛﺮاﻳﻪﺧﺎﻧﻪ‪ ،‬ﻓﺮدا در ﻣﻮرد ﺑﺪﻫﻲﻫﺎي ﻋﻘﺐﻣﺎﻧﺪه‪ ،‬از ﺳﺮﮔﻴﺮي ﺧﺪﻣﺎت ﻋﻤﻮﻣﻲ و‬ ‫ﺷﻔﺎفﺳﺎزي آنﻫﺎ‪ ،‬و ﺗﺠﺪﻳﺪ ﺳﺎزﻣﺎن ﮔﺎرد ﻣﻠﻲ؛ اوﻟﻴﻦ اﻗﺪاﻣﺎت ﻣﺎ اﻳﻦﻫﺎ ﻫﺴﺘﻨﺪ«‪ .‬و ﺣﺎﻻ ﻧﺎﮔﻬﺎن ﺑﻪاﻣﻮر ﻛﺸﻮري‬ ‫ﻣﻲﭘﺮداﺧﺖ‪ .‬ﺻﺒﺢ ﻛﻤﻮن و ﺷﺐ ﻣﺠﻠﺲ ﻣﺆﺳﺴﺎن‪.‬‬ ‫اﮔﺮ ﻣﻲﺧﻮاﺳﺘﻨﺪ اﻧﻘﻼب را از ﻛﻤﻮﻧﻲ ﺑﻪﻣﻠﻲ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬اﻳﻦ را ﺑﺎﻳﺪ ﻣﻲﮔﻔﺘﻨﺪ؛ ﺟﺴﻮراﻧﻪ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪي ﻛﻠﻲ ﺧﻮد را ﻣﻄﺮح‬ ‫ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ و ﺿﺮورت اﻳﻦ اﻗﺪام ﺧﻮد را ﺑﺮاي ﻓﺮاﻧﺴﻪ ﺛﺎﺑﺖ ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬وﻟﻲ اﻳﻦ ﻣﺼﻮﺑﻪي ﺗﺼﺎدﻓﻲ و ﺑﺎﻟﺒﺪاﻫﻪ‪ ،‬ﺑﺪون اﻋﻼﻣﻴﻪ‬ ‫ﻗﺒﻠﻲ و ﭘﻲﮔﻴﺮي ﺑﻌﺪي ﭼﻪ ﻣﻌﻨﻲ داﺷﺖ؟ اﻳﻦ اﻟﺰاﻣﺎت ﺣﺘﻲ ﺑﺮرﺳﻲ ﻫﻢ ﻧﺸﺪ‪ .‬ﺑﻪﺑﻬﺎﻧﻪي اﺣﺘﺮاز از ﭘﺎرﻟﻤﺎﻧﺘﺎرﻳﺴﻢ از اﻣﻮر ﻣﻮرد‬ ‫ﺑﺤﺚ ﺑﺎ ﺷﺘﺎب ﮔﺬﺷﺘﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﺑﻌﺪ‪ ،‬ﺷﻮرا ﺑﺨﺸﻮدﮔﻲ ﻛﺮاﻳﻪﻫﺎي ﻋﻘﺐﻣﺎﻧﺪه ﺑﻴﻦ اﻛﺘﺒﺮ ‪ 1870‬و ژوﺋﻴﻪي ‪ 1871‬را ﺗﺼﻮﻳﺐ ﻛﺮد‪ .‬ورﺳﺎي ﻓﻘﻂ ﻣﻬﻠﺖ‬ ‫داده ﺑﻮد‪ ،‬ﻛﻪ ﺑﺎ اﺻﻞ اﻧﺼﺎف ﻣﻐﺎﻳﺮت داﺷﺖ‪ .‬ﺷﻮرا ﻛﺮاﻳﻪﻫﺎ را ﺑﻪاﻳﻦ دﻟﻴﻞ درﺳﺖ ﺑﺨﺸﻴﺪﻛﻪ ﻣﺎﻟﻜﻴﻦ ﻫﻢ ﺑﺎﻳﺪ ﺳﻬﻢ ﺧﻮد را از‬ ‫ﻓﺪاﻛﺎري ﻋﻤﻮم ﻣﺮدم ﺑﭙﺮدازﻧﺪ‪ .‬وﻟﻲ ﺑﺴﻴﺎري از ﺻﺎﺣﺒﺎن ﺻﻨﺎﻳﻊ را ﻛﻪ در دوران ﻣﺤﺎﺻﺮه ﺳﻮدﻫﺎي ﺗﻜﺎندﻫﻨﺪهاي ﺑﻪﺟﻴﺐ‬ ‫زده ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﻣﻌﺎف ﻛﺮد‪ .‬اﻳﻦ ﻣﻐﺎﻳﺮ ﻋﺪاﻟﺖ ﺑﻮد‪.‬‬ ‫ﺑﺎﻻﺧﺮه‪ ،‬آنﻫﺎ از اﻋﻼن وﺟﻮد ﺧﻮد ﺑﻪﺷﻬﺮﺳﺘﺎنﻫﺎ ﻛﻪ ﭘﻴﺶ از آن ﻫﻢ از ﺳﻮي ﻛﻤﻴﺘﻪي ﻣﺮﻛﺰي ﻧﺎدﻳﺪه ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪه‬ ‫ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﻏﻔﻠﺖ ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬اﻟﺒﺘﻪ ﻛﻤﻴﺴﻴﻮﻧﻲ ﻣﺄﻣﻮر ﺗﻨﻈﻴﻢ ﭘﻴﺎﻣﻲ ﺧﻄﺎب ﺑﻪﺷﻬﺮﺳﺘﺎنﻫﺎ ﺷﺪه ﺑﻮد‪ ،‬وﻟﻲ ﻛﺎر آن ﻣﻮرد ﭘﺴﻨﺪ ﻗﺮار‬ ‫ﻧﮕﺮﻓﺖ و ﻛﻤﻴﺴﻴﻮن دﻳﮕﺮي ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺷﺪ؛ ﺑﻪﻃﻮريﻛﻪ ﭼﻪ ﺑﺎ اﻳﻦ ﻛﻤﻴﺴﻴﻮن ﭼﻪ ﺑﺎ آن دﻳﮕﺮي ﺑﺮﻧﺎﻣﻪي ﻛﻤﻮن ﺑﺮاي‬

‫‪112‬‬

‫ﺷﻬﺮﺳﺘﺎنﻫﺎ ‪ 22‬روز ﻣﻌﻠﻖ ﻣﺎﻧﺪ و ﺷﻮرا اﺟﺎزه داده ﺑﻮد ﺗﺎ ﻗﻴﺎمﻫﺎي ﺷﻬﺮﺳﺘﺎنﻫﺎ ﻓﺮوﻧﺸﻴﻨﻨﺪ‪ ،‬ﺑﺪون آن ﻛﻪ ﺗﻮﺻﻴﻪ و ﻧﻈﺮي‬ ‫ﺑﻪآنﻫﺎ داده ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬ ‫اﻳﻦ ﺗﺨﻄﻲﻫﺎ و ﺑﻲﻧﻈﻤﻲﻫﺎ ﭘﺎرﻳﺲ را ﺑﻪاﻳﻦ ﻓﻜﺮ ﻣﻲاﻧﺪاﺧﺖ ﻛﻪ ﻗﺪرت ﺟﺪﻳﺪ ﻧﻪ ﻧﻈﺮ ﺧﻴﻠﻲ روﺷﻨﻲ دارد و ﻧﻪ آﮔﺎﻫﻲاي‬ ‫از ﻣﻮﻗﻌﻴﺖ‪ .‬ﺑﺨﺶ ﻟﻴﺒﺮال ﻛﻤﻮن از اﻳﻦ ﺑﻬﺎﻧﻪ ﺑﺮاي ﺑﻴﺮون رﻓﺘﻦ اﺳﺘﻔﺎده ﻛﺮد‪ .‬اﮔﺮ ﺗﻮاﻓﻖ ‪ 20‬ﻣﺎرس ﺷﻬﺮدارﻫﺎ و ﻣﻌﺎوﻧﻴﻦ‬ ‫ﻣﻨﺘﺨﺐ‪ ‬ﺻﻤﻴﻤﺎﻧﻪ ﺑﻮد و اﮔﺮ ﻧﮕﺮان ﺳﺮﻧﻮﺷﺖ ﭘﺎرﻳﺲ ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﺷﺠﺎﻋﺎﻧﻪ ﭘﺎي وﻇﻴﻔﻪي ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﻲ ﺧﻮد ﻣﻲاﻳﺴﺘﺎدﻧﺪ‪ .‬اﻳﻦﻫﺎ ﻫﻢ‬ ‫ﻧﻈﻴﺮ ﻫﻤﻜﺎران ﺷﻬﺮﺳﺘﺎﻧﻲ ﺧﻮد ﻛﻨﺎرهﮔﻴﺮي ﻛﺮدﻧﺪ؛ وﻟﻲ ﺑﻴﺶﺗﺮ از آنﻫﺎ ﻣﻘﺼﺮ ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﭼﺮاﻛﻪ ﺑﻪاﻧﺘﺨﺎب ﺧﻮد اﻋﺘﺮاض ﻧﻜﺮده‬ ‫ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﺑﺴﻴﺎري از اﻳﻦﻫﺎ ﻫﺮﮔﺰ در ﺷﻬﺮداري ﻣﺮﻛﺰي دﻳﺪه ﻧﺸﺪه ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﻋﺪهاي دﺳﺖﻫﺎي ﺧﻮد را ﺑﻪﻫﻢ ﻣﻲﺳﺎﺋﻴﺪﻧﺪ و‬ ‫ﻣﻲﻧﺎﻟﻴﺪﻧﺪ ﻛﻪ »ﻣﺎ ﺑﻪﻛﺠﺎ ﻣﻲروﻳﻢ«؟ ﻋﺪهاي دﻳﮕﺮ ﺧﻮد را ﺑﻪﻣﺮدن ﻣﻲزدﻧﺪ ﻛﻪ »ﻣﻲﺑﻴﻨﻴﺪ‪ ،‬ﻣﻦ دارم ﻧﻔﺲﻫﺎي آﺧﺮم را‬ ‫ﻣﻲﻛﺸﻢ«‪ .‬از ﻫﻤﻪ ﻧﺎﭘﺴﻨﺪﺗﺮ ﻛﺴﺎﻧﻲ ﺑﻮدﻧﺪ ﻛﻪ از ﻫﻤﺎن آﻏﺎز ﺣﻘﻴﺮاﻧﻪ درﺻﺪد ﻃﻔﺮه رﻓﺘﻦ ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﻫﻴﭻﻛﺪام دﻟﻴﺮاﻧﻪ ﻗﻄﻊ راﺑﻄﻪ‬ ‫ﻧﻜﺮدﻧﺪ‪.‬‬ ‫اﺳﺘﻌﻔﺎي آنﻫﺎ]‪ [111‬و اﻧﺘﺨﺎبﻫﺎي ﻣﻀﺎﻋﻒ در روز ‪ 30‬ﻣﺎرس‪ ،‬ﻛﻪ ﻛﻤﻮن ﺑﻪاﻋﺘﺒﺎرﻧﺎﻣﻪﻫﺎ رﺳﻴﺪﮔﻲ ﻣﻲﻛﺮد‪ 22 ،‬ﺟﺎي‬ ‫ﺧﺎﻟﻲ ﺑﺎﻗﻲ ﮔﺬاﺷﺖ‪ .‬ﻛﻤﻮن ﺑﺎ وﻓﺎداري ﺑﻪﺑﻬﺘﺮﻳﻦ ﺳﻨﺖﻫﺎي ﺟﻤﻬﻮري ﻓﺮاﻧﺴﻪ ﻓﺮاﻧﻜﻞ ﻣﺠﺎرﺳﺘﺎﻧﻲ ـﻳﻜﻲ از ﻫﻮﺷﻤﻨﺪﺗﺮﻳﻦ‬ ‫اﻋﻀﺎي اﻧﺘﺮﻧﺎﺳﻴﻮﻧﺎلـ را ﻛﻪ از ﻧﺎﺣﻴﻪ ﺳﻴﺰدﻫﻢ اﻧﺘﺨﺎب ﺷﺪه ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﻪﻋﻀﻮﻳﺖ ﭘﺬﻳﺮﻓﺖ‪ .‬ﺷﺶ ﻧﺎﻣﺰد ﻳﻚﻫﺸﺘﻢِ آراء‪ ‬ﻣﻘﺮر در‬ ‫ﻗﺎﻧﻮن اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت ‪ 1848‬را ﻛﺴﺐ ﻧﻜﺮده ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﺷﻮرا اﻳﻦ ﻣﻮرد را ﻧﺎدﻳﺪه ﮔﺮﻓﺖ‪ ،‬زﻳﺮا اﻳﻦ ﻧﺎﻣﺰدﻫﺎ ﺑﻪﻧﺎﺣﻴﻪﻫﺎﺋﻲ ﺗﻌﻠﻖ داﺷﺘﻨﺪ‬ ‫ﻛﻪ ﻣﺤﻼت ﻣﺮﺗﺠﻊﻧﺸﻴﻦ را ﺷﺎﻣﻞ ﻣﻲﺷﺪ و روزﺑﻪروز ﺧﺎﻟﻲﺗﺮ ﻣﻲﺷﺪﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﻫﻮاداران ﻧﻈﻢ ﻛﻪ دوﺑﺎر ﭼﻮب اﻳﻦ اوﺿﺎع را ﺧﻮرده ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﻫﻢﭼﻨﺎن ﻣﻬﺎﺟﺮت ﺑﻪورﺳﺎي را اداﻣﻪ ﻣﻲدادﻧﺪ و اﻧﺒﺎر ﺟﺪﻳﺪي‬ ‫از ﻛﻴﻨﻪﻫﺎ و ﻻﻓﺰﻧﻲﻫﺎ در آنﺟﺎ ذﺧﻴﺮه ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﺷﻬﺮ ﺣﺎﻟﺘﻲ ﺟﻨﮕﻲ ﺑﻪﺧﻮد ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮد‪ .‬ﻫﻤﻪﭼﻴﺰ ﺧﺒﺮ از آن ﻣﻲداد ﻛﻪ‬ ‫درﮔﻴﺮي ﻗﺮﻳﺐاﻟﻮﻗﻮع اﺳﺖ‪ .‬ﺗﻲﻳﺮ ﭘﻴﺸﺎﭘﻴﺶ ﭘﺎرﻳﺲ را از ﻓﺮاﻧﺴﻪ ﺟﺪا ﻛﺮده ﺑﻮد‪ .‬در ‪ 31‬ﻣﺎرس‪ ،‬در آﺳﺘﺎﻧﻪي ﺳﺮرﺳﻴﺪ اداري‬ ‫آورﻳﻞ‪ ،‬ﻣﺪﻳﺮ ﭘﺴﺖﺧﺎﻧﻪي ﻛﻞ‪ ،‬راﻣﭙﺎن‪ ،‬ﺑﺎ ﻧﻘﺾ ﻗﻮل ﺷﺮﻓﻲ ﻛﻪ ﺑﻪﺗﻴﺴﺰ‪ ،‬ﻧﻤﺎﻳﻨﺪهي ﻛﻤﻴﺘﻪي ﻣﺮﻛﺰي داده ﺑﻮد‪ ،‬ﭘﺲ از‬ ‫ﺑﻬﻢرﻳﺨﺘﻦ ﺧﺪﻣﺎت ﭘﺴﺘﻲ ﻧﺎﭘﺪﻳﺪ ﺷﺪ و ﺗﻲﻳﺮ ﻗﻄﺎرﻫﺎي ﺑﺎري را ﺣﺬف ﻛﺮد و ﻛﻠﻴﻪ ﻣﺮاﺳﻼت ﺑﻪﻣﻘﺼﺪ ﭘﺎرﻳﺲ را ﭘﺲﻓﺮﺳﺘﺎد‪.‬‬ ‫وي در اول آورﻳﻞ رﺳﻤﺎً اﻋﻼن ﺟﻨﮓ داد‪ .‬او ﺑﻪﻓﺮﻣﺎﻧﺪارﻫﺎ ﺗﻠﮕﺮاف ﻛﺮد‪» :‬ﻣﺠﻠﺲ در ورﺳﺎي ﺟﻠﺴﻪ دارد‪ ،‬ﺟﺎﺋﻲﻛﻪ‬ ‫ﺳﺎزﻣﺎندﻫﻲ ﻳﻜﻲ از ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ ارﺗﺶﻫﺎﺋﻲ ﻛﻪ ﺗﺎﻛﻨﻮن ﻓﺮاﻧﺴﻪ داﺷﺘﻪ اﺳﺖ‪ ،‬درﺣﺎل اﺗﻤﺎم اﺳﺖ‪ .‬ﭘﺲ ﺷﻬﺮوﻧﺪان ﻧﻴﻚ ﻣﻲﺗﻮاﻧﻨﺪ‬ ‫دﻟﮕﺮم و ﺑﻪﭘﺎﻳﺎن درﮔﻴﺮي اﻣﻴﺪوار ﺑﺎﺷﻨﺪ ﻛﻪ اﻟﺒﺘﻪ ﺗﺄﺳﻒﺑﺎر‪ ،‬وﻟﻲ ﻛﻮﺗﺎه ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد«‪ .‬اﻳﻦ ﻻﻓﺰﻧﻲ ﻣﺰوراﻧﻪي ﻫﻤﺎن‬ ‫ﺑﻮرژوازياي اﺳﺖ ﻛﻪ از ﺳﺎزﻣﺎندﻫﻲ ارﺗﺶ درﻣﻘﺎﺑﻞ ﭘﺮوﺳﻲﻫﺎ ﺳﺮﺑﺎز زده ﺑﻮد‪ .‬اﻳﻦ »ﻳﻜﻲ از ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ ارﺗﺶﻫﺎ«‪ ،‬ﻫﻤﺎن‬ ‫وﻳﺮاﻧﻪﻫﺎي ﺑﺎﻗﻲﻣﺎﻧﺪهي ‪ 18‬ﻣﺎرس ﺑﻮد ﻛﻪ ﺑﺎ ﭘﻨﺞ ﻳﺎ ﺷﺶ ﻫﻨﮓ ﺣﺪود ﺳﻲوﭘﻨﺞ ﻫﺰار ﻧﻔﺮ‪ ،‬ﺳﻪﻫﺰار اﺳﺐ و ﭘﻨﺞﻫﺰار ژاﻧﺪارم‬ ‫و ﮔﺮوﻫﺒﺎن ﺷﻬﺮي‪ ،‬ﺗﻨﻬﺎ ﻧﻴﺮوﺋﻲ ﻛﻪ ﻧﻮﻋﻲ اﻧﺴﺠﺎم داﺷﺖ‪ ،‬ﺗﻘﻮﻳﺖ ﺷﺪه ﺑﻮد‪.‬‬ ‫ﭘﺎرﻳﺲ ﺣﺘﻲ ﻣﻮﺟﻮدﻳﺖ اﻳﻦ ارﺗﺶ را ﻫﻢ ﺑﺎور ﻧﺪاﺷﺖ‪ .‬روزﻧﺎﻣﻪﻫﺎي ﻣﺮدﻣﻲ ﺧﻮاﺳﺘﺎر ﺷﺒﻴﺨﻮن ﺑﻮدﻧﺪ و از ﺳﻔﺮ ﺑﻪورﺳﺎي‬ ‫ﺑﻪﺻﻮرت ﻳﻚ ﮔﺮدش ﺻﺤﺒﺖ ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬از ﻫﻤﻪ دوآﺗﺸﻪﺗﺮ روزﻧﺎﻣﻪي واﻧﮋور ﺑﻮد ﻛﻪ در آن ﻓﻠﻴﻜﺲ ﭘﻴﺎ ﺑﺎ ﺧﺸﻢ ﻛﻼه و‬ ‫زﻧﮕﻮﻟﻪ ﺧﻮد را ﺗﻜﺎن ﻣﻲداد‪ .‬او ﻛﻤﻮن را ﺗﺸﻮﻳﻖ ﻣﻲﻛﺮد ﻛﻪ »ﺑﻪورﺳﺎي ﻓﺸﺎر آورد‪ .‬ﺑﻴﭽﺎره ورﺳﺎي! دﻳﮕﺮ ﭘﻨﺠﻢ و ﺷﺸﻢ‬ ‫اﻛﺘﺒﺮ ‪ 1789‬را ﺑﻪﺧﺎﻃﺮ ﻧﻤﻲآورد ﻛﻪ زنﻫﺎي ﻛﻤﻮن ﺑﻪﺗﻨﻬﺎﺋﻲ ﺑﺮاي ﺑﺎزداﺷﺖ ﺷﺎهاش ﻛﺎﻓﻲ ﺑﻮدﻧﺪ«‪ .‬ﺻﺒﺢ ﻳﻚﺷﻨﺒﻪ ‪ 2‬آورﻳﻞ‬ ‫ﻫﻤﻴﻦ ﻋﻀﻮ ﻛﻤﻴﺴﻴﻮن اﺟﺮاﺋﻲ ﺑﻪﭘﺎرﻳﺲ ﺧﺒﺮ داد‪» :‬دﻳﺮوز در ورﺳﺎي ﺳﺮﺑﺎزان ﻛﻪ از آنﻫﺎ ﺧﻮاﺳﺘﻪ ﺷﺪه ﺑﻮد ﻛﻪ ﺑﺎ آري ﻳﺎ ﻧﻪ‬ ‫ﺑﻪاﻳﻦ ﺳﺆال ﺟﻮاب ﺑﺪﻫﻨﺪ ﻛﻪ آﻳﺎ ﻣﺎﻳﻠﻨﺪ ﺑﻪﻃﺮف ﭘﺎرﻳﺲ ﺣﺮﻛﺖ ﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬ﭘﺎﺳﺦِ ﻧﻪ دادﻧﺪ«!‬

‫‪113‬‬

‫ﻓﺼﻞ دوازدﻫﻢ‬ ‫ورﺳﺎﺋﻲﻫﺎ ﻗﺮاولﻫﺎ را ﻋﻘﺐ ﻣﻲراﻧﻨﺪ و‬ ‫اﺳﺮا را ﻛﺸﺘﺎر ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‬ ‫ورﺳﺎﺋﻲﻫﺎ درﺳﺖ در ﻫﻤﺎن روز‪ 2 ،‬آورﻳﻞ‪ ،‬ﺳﺎﻋﺖ ﻳﻚ‪ ،‬ﺑﺪون ﻫﺸﺪار و ﺑﺪون اﺧﻄﺎر ﻗﺒﻠﻲ آﺗﺶ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ و ﮔﻠﻮﻟﻪﻫﺎي‬ ‫ﺗﻮپ را ﺑﻪداﺧﻞ ﭘﺎرﻳﺲ ﺷﻠﻴﻚ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﭼﻨﺪﻳﻦ روز ﺑﻮدﻛﻪ ﺳﻮارهﻧﻈﺎمِ آنﻫﺎ ﺑﺎ ﭘﺴﺖﻫﺎي ﻣﻘﺪم ﻣﺎ در ﺷﺎﺗﻴﻮن و ﭘﻮﺗﻮ ﺗﺒﺎدل آﺗﺶ ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﻣﺎ ﻛﻮرﺑ‪‬ﻮوا را ﻛﻪ‬ ‫ﺑﺮﺟﺎدهي ورﺳﺎي ا‪‬ﺷﺮاف دارد‪ ،‬اﺷﻐﺎل ﻛﺮدﻳﻢ‪ .‬اﻳﻦ ﻛﺎر دﻫﺎﺗﻲﻫﺎي ﻣﺠﻠﺲ را ﺧﻴﻠﻲ ﻧﮕﺮان ﻛﺮد‪ .‬در روز دوم‪ ،‬ﺳﺎﻋﺖ ده‬ ‫ﺻﺒﺢ‪ ،‬ﺳﻪ ﺑﺮﻳﮕﺎد از ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ ﺳﺮﺑﺎزان ورﺳﺎي‪ ،‬در ﺟﻤﻊ ‪ 10/000‬ﻧﻔﺮ ﺑﻪﺗﻘﺎﻃﻊ ﺑِﺮژِ رﺳﻴﺪﻧﺪ‪ .‬ﺷﺸﺼﺪ ﻳﺎ ﻫﻔﺘﺼﺪ ﺳﻮارهﻧﻈﺎم از‬ ‫ﺑﺮﻳﮕﺎد ﮔﺎﻟﻴﻔﻪ اﻳﻦ ﻋﻤﻠﻴﺎت را ﭘﺸﺘﻲﺑﺎﻧﻲ ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬درﺣﺎﻟﻲﻛﻪ ﻣﺎ ﻓﻘﻂ ﺳﻪ ﮔﺮدان ﻓﺪرال‪ ،‬درﻛﻞ ﭘﺎﻧﺼﺪ ﻳﺎ ﺷﺸﺼﺪ ﻧﻔﺮ‪ ،‬در‬ ‫ﻛﻮرﺑ‪‬ﻮوا در ﭘﻨﺎه ﻳﻚ ﺑﺎرﻳﻜﺎد ﻧﻴﻤﻪﺗﻤﺎم‪ ،‬درﻛﻨﺎر ﺟﺎدهي ﺳﻦژرﻣﻦ داﺷﺘﻴﻢ‪ .‬وﻟﻲ اﻳﻦ ﮔﺮدانﻫﺎ ﺧﻴﻠﻲ ﺧﻮب دﻳﺪﺑﺎﻧﻲ ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﭘﻴﺶآﻫﻨﮓﻫﺎي آنﻫﺎ ﺳﺮﺟﺮاح ارﺗﺶ ورﺳﺎي را ﻛﻪ ﺑﺎ ﻳﻚ ﺳﺮﻫﻨﮓ ژاﻧﺪرﻣﺮي اﺷﺘﺒﺎه ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﻛﺸﺘﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﻫﻨﮕﺎم ﻇﻬﺮ‪ ،‬ورﺳﺎﺋﻲﻫﺎ ﻛﻪ ﭘﺎدﮔﺎن ﻛﻮرﺑ‪‬ﻮوا و ﺑﺎرﻳﻜﺎد را زﻳﺮ آﺗﺶ ﺗﻮپﺧﺎﻧﻪ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬دﺳﺖ ﺑﻪﺣﻤﻠﻪ زدﻧﺪ‪ .‬ﺑﺎ اوﻟﻴﻦ‬ ‫ﮔﻠﻮﻟﻪﻫﺎي اﻓﺮاد ﻣﺎ‪ ،‬آنﻫﺎ ﺑﺎ ﺟﺎﮔﺬاﺷﺘﻦ ﺗﻮپﻫﺎ و اﻓﺴﺮان ﺧﻮد در ﺟﺎده‪ ،‬ﭘﺎ ﺑﻪﻓﺮار ﮔﺬاﺷﺘﻨﺪ‪ .‬وﻳﻨﻮا ﺧﻮدش ﻣﺠﺒﻮر ﺷﺪ ﺑﻴﺎﻳﺪ و‬ ‫ﺑﻪﻓﺮاريﻫﺎ ﺑﭙﻴﻮﻧﺪد‪ .‬در ﻫﻤﻴﻦ زﻣﺎن‪ ،‬ﮔﺮدان ‪ 130‬ﺻﻒ ﻛﻮرﺑﻮوا را از ﺳﻤﺖ راﺳﺖ دور زد و ﭘﻴﺎدهﻧﻈﺎم ﻣﻠﻮاﻧﺎن ﺑﻪﭼﭗ ﭘﻴﭽﻴﺪ‬ ‫و از ﻃﺮﻳﻖ ﭘﻮﺗﻮ ﺣﺮﻛﺖ ﻛﺮد‪ .‬ﻓﺪرالﻫﺎ ﻛﻪ از ﻟﺤﺎظ ﺗﻌﺪاد ﺧﻴﻠﻲ ﻛﻢﺗﺮ ﺑﻮدﻧﺪ و ﻣﻲﺗﺮﺳﻴﺪﻧﺪ ﻛﻪ ارﺗﺒﺎطﺷﺎن ﺑﺎ ﭘﺎرﻳﺲ ﻗﻄﻊ‬ ‫ﺷﻮد‪ ،‬ﻛﻮرﺑﻮوا را ﺗﺨﻠﻴﻪ ﻛﺮدﻧﺪ و درﺣﺎﻟﻲﻛﻪ ﮔﻠﻮﻟﻪﻫﺎي ﺗﻮپ‪ ‬آنﻫﺎ را دﻧﺒﺎل ﻣﻲﻛﺮد‪ ،‬ﺑﺎ ﺟﺎﮔﺬاﺷﺘﻦ دوازده ﻛﺸﺘﻪ و ﺗﻌﺪادي‬ ‫اﺳﻴﺮ ﺑﻪﺧﻴﺎﺑﺎن ﻧﻮﻳﻲ ﻋﻘﺐ ﻧﺸﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ژاﻧﺪارمﻫﺎ ﭘﻨﺞ ﻧﻔﺮ و از ﺟﻤﻠﻪ ﻳﻚ ﺑﭽﻪي ﭘﺎﻧﺰده ﺳﺎﻟﻪ را ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ‪ ،‬آنﻫﺎ را ﺑﻲرﺣﻤﺎﻧﻪ‬ ‫ﻛﺘﻚ زدﻧﺪ و ﭘﺎي ﻣ‪‬ﻦواﻟﺮﻳﺎن ﺗﻴﺮﺑﺎران ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﺑﺎ ﺧﺘﻢ اﻳﻦ ﻋﻤﻠﻴﺎت‪ ،‬ارﺗﺶ ﺑﻪﻣﻮاﺿﻊ ﺧﻮد ﺑﺮﮔﺸﺖ‪.‬‬ ‫ﺑﺎ ﺻﺪاي ﺗﻮپ ﻫﻤﻪي ﭘﺎرﻳﺲ ﺑﻪﺟﻨﺐوﺟﻮش درآﻣﺪ‪ .‬ﻫﻴﭻﻛﺲ ﮔﻤﺎن ﻧﻤﻲﻛﺮد ﻛﻪ ﺣﻤﻠﻪ ﺷﺪه ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬از روز ‪ 28‬ﻣﺎرس‬ ‫ﺑﻪﺑﻌﺪ ﻫﻤﻪ ﻛﺎﻣﻼً در ﭼﻨﻴﻦ ﺟﻮي از اﻋﺘﻤﺎد ﺑﻪﺳﺮ ﻣﻲﺑﺮدﻧﺪ‪ .‬ﻻﺑﺪ ﺳﺮوﺻﺪاي ﻳﻚ ﺟﺸﻦ ﺗﻮﻟﺪ اﺳﺖ و ﻳﺎ ﻧﻬﺎﻳﺘﺎً ﺳﻮء‪ ‬ﺗﻔﺎﻫﻤﻲ‬ ‫رخ داده اﺳﺖ‪ .‬وﻗﺘﻲ ﺧﺒﺮ ﺑﺎ آﻣﺒﻮﻻﻧﺲﻫﺎ از راه رﺳﻴﺪ‪ ،‬وﻗﺘﻲ اﻳﻦ ﻛﻼم ادا ﺷﺪ ﻛﻪ »ﻣﺤﺎﺻﺮه دارد دوﺑﺎره ﺷﺮوع ﻣﻲﺷﻮد«‪،‬‬ ‫اﻧﻔﺠﺎر وﺣﺸﺖ ﻫﻤﻪي ﻣﺤﻠﻪﻫﺎ را ﺗﻜﺎن داد‪ .‬ﭘﺎرﻳﺲ ﺑﻪﻛﻨﺪوﺋﻲ از زﻧﺒﻮران ﻫﺮاﺳﺎن ﺷﺒﻴﻪ ﺑﻮد‪ .‬ﺑﺎرﻳﻜﺎدﻫﺎ دوﺑﺎره ﺑﺮﭘﺎ ﺷﺪ‪ ،‬در‬

‫‪114‬‬

‫ﻫﻤﻪﺟﺎ ﺻﺪاي ﻃﺒﻞﻫﺎي ﻓﺮاﺧﻮان ﺑﻪﺳﻼح ﺷﻨﻴﺪه ﻣﻲﺷﺪ و ﺗﻮپﻫﺎ را ﺑﻪﺳﻨﮕﺮﻫﺎي ﭘﻮرتﻣﺎﻳﻮ و ﺗ‪‬ﺮن ﻛﺸﻴﺪﻧﺪ‪ .‬در ﺳﺎﻋﺖ‬ ‫ﺳﻪ‪ 80/000 ،‬ﻧﻔﺮ آﻣﺎده ﺑﻮدﻧﺪ و ﻓﺮﻳﺎد ﻣﻲزدﻧﺪ‪» :‬ﭘﻴﺶ ﺑﻪﺳﻮي ورﺳﺎي«! زنﻫﺎ ﮔﺮدانﻫﺎ را ﺗﻬﻴﻴﺞ ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ و از ﺣﺮﻛﺖ در‬ ‫ﭘﻴﺸﺎﭘﻴﺶ آنﻫﺎ ﺣﺮف ﻣﻲزدﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﻛﻤﻴﺴﻴﻮن اﺟﺮاﺋﻲ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺟﻠﺴﻪ داد و ﺑﻴﺎﻧﻴﻪاي را ﺑﻪدﻳﻮارﻫﺎ ﭼﺴﺒﺎﻧﺪ‪» :‬ﺗﻮﻃﺌﻪﮔﺮان ﺳﻠﻄﻨﺖﻃﻠﺐ ﺣﻤﻠﻪ ﻛﺮدهاﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﻋﻠﻲرﻏﻢ ﻣﻼﻳﻤﺖ رﻓﺘﺎر ﻣﺎ آنﻫﺎ ﺣﻤﻠﻪ ﻛﺮدهاﻧﺪ‪ .‬وﻇﻴﻔﻪي ﻣﺎ اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ در ﻣﻘﺎﺑﻞ اﻳﻦ ﺗﺠﺎوزات ﺟﻨﺎﻳﺖﻛﺎراﻧﻪ از اﻳﻦ ﺷﻬﺮ‬ ‫ﺑﺰرگ دﻓﺎع ﻛﻨﻴﻢ‪ .‬در ﻛﻤﻴﺴﻴﻮنْ ﻓﺮﻣﺎﻧﺪﻫﺎن‪ ،‬دوال‪ ،‬ﺑﺮژره و اُد از ﺣﻤﻠﻪ ﻫﻮاداري ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬آنﻫﺎ ﻣﻲﮔﻔﺘﻨﺪ‪» :‬ﺷﻮر و ﻫﻴﺠﺎن‬ ‫ﻣﺮدم ﻏﻴﺮﻗﺎﺑﻞ ﻣﻘﺎوﻣﺖ و ﺑﻲﻧﻈﻴﺮ اﺳﺖ‪ .‬ورﺳﺎي در ﻣﻘﺎﺑﻞ ‪ 100/000‬ﻧﻔﺮ ﭼﻪ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻜﻨﺪ؟ ﻣﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﺣﻤﻠﻪ ﻛﻨﻴﻢ‪.‬‬ ‫ﻫﻤﻜﺎرانﺷﺎن ﻣﺨﺎﻟﻔﺖ ﻛﺮدﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻪوﻳﮋه ﻓﻠﻴﻜﺲ ﭘﻴﺎ ﻛﻪ ﺑﺎ ﭘﺮﺧﺎشﮔﺮيﻫﺎ و ﻻفزﻧﻲﻫﺎي آن روز ﺻﺒﺢ ﺧﻮد ﻣﻮاﺟﻪ ﺑﻮد‪.‬‬ ‫ﺷﺨﺼﻴﺖ ﻣﺴﺨﺮهي اﻳﻦ آدم‪ ،‬او را در ﻣﻘﺎم ﺣﺎﻓﻆ ﺣﻴﺎت ﻗﺮار داد‪ .‬او ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬آدم ﻫﻤﻴﻦﺟﻮر ﺑﻲﺑﺮﻧﺎﻣﻪ‪ ،‬ﺑﻲﺗﻮپ‪ ،‬ﺑﺎ ﻛﺎدرﻫﺎ‬ ‫و ﺑﺪون رﻫﺒﺮ ﺣﺮﻛﺖ ﻧﻤﻲﻛﻨﺪ«؛ و ﺧﻮاﺳﺘﺎر ﺑﺮﮔﺸﺘﻦ ﻧﻔﺮات ﺷﺪ‪ .‬دووال ﻛﻪ از روز ‪ 29‬ﻣﺎرس در ﻓﻜﺮ ﻳﻚ ﭘﺎﺗﻚ ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﺎ‬ ‫ﭘﺮﺧﺎش ﺑﻪاو ﮔﻔﺖ‪» :‬ﭘﺲ ﭼﺮا ﺳﻪ روز اﺳﺖﻛﻪ ﻓﺮﻳﺎد ﻣﻲزﻧﻲ »ﭘﻴﺶ ﺑﻪﺳﻮي ورﺳﺎي«؟ ﭘﺮﺣﺮارتﺗﺮﻳﻦ ﻣﺨﺎﻟﻒ ﺣﻤﻠﻪ‬ ‫ﻟُﻔﺮاﻧﺴﻪ ﺑﻮد‪ .‬ﺳﺮاﻧﺠﺎم‪ ،‬ﭼﻬﺎر ﻋﻀﻮ ﻏﻴﺮﻧﻈﺎﻣﻲِ ﺷﻮرا ـﻳﻌﻨﻲ اﻛﺜﺮﻳﺖـ ﺗﺼﻤﻴﻢ ﮔﺮﻓﺖ ﻛﻪ ﻓﺮﻣﺎﻧﺪﻫﺎن ﻧﻈﺎﻣﻲ ﺻﻮرت ﻣﻔﺼﻠﻲ از‬ ‫ﻧﻔﺮات‪ ،‬ﺗﻮپﻫﺎ‪ ،‬ﻣﻬﻤﺎت و وﺳﺎﺋﻞ ﺣﻤﻞوﻧﻘﻞ ﺗﻬﻴﻪ ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ﻫﻤﺎن ﺷﺐ ﻛﻤﻴﺴﻴﻮن ﻛﻠﻮزره را ﺑﻪﻋﻨﻮان ﻧﻤﺎﻳﻨﺪهي ﻣﺴﺌﻮل در اﻣﻮر‬ ‫ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪﺟﻨﮓ ﻣﺸﺘﺮﻛﺎً ﺑﺎ اُد اﻧﺘﺨﺎب ﻛﺮد‪ .‬اُد ﻛﻪ ﻋﻀﻮ ﺣﺰب ﻣﻮﺳﻮم ﺑﻪاﻗﺪام ﺑﻮد‪ ،‬اﻳﻦ ﻣﻘﺎم را ﺑﻪﺑﺮﻛﺖ ﺣﻤﺎﻳﺖ دوﺳﺘﺎن‬ ‫ﻗﺪﻳﻤﻲ ﺧﻮد ﺑﻪدﺳﺖ آورد‪.‬‬ ‫ﻋﻠﻲرﻏﻢ اﻛﺜﺮﻳﺖ‪ ‬ﻛﻤﻴﺴﻴﻮنْ ژﻧﺮالﻫﺎ آﻣﺎدهي ﺣﺮﻛﺖ ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬در ﻫﺮﺻﻮرت آنﻫﺎ دﺳﺘﻮر رﺳﻤﻲاي ﻣﻐﺎﻳﺮ ﺑﺎ اﻳﻦ ﻛﺎر ﻫﻢ‬ ‫درﻳﺎﻓﺖ ﻧﻜﺮده ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﻓﻠﻴﻜﺲ ﭘﻴﺎ ﺣﺘﻲ ﺣﺮﻓﺶ را اﻳﻦﻃﻮر ﺗﻤﺎم ﻛﺮد ﻛﻪ‪» :‬درﻧﻬﺎﻳﺖ‪ ،‬اﮔﺮ ﺷﻤﺎ ﻓﻜﺮ ﻣﻲﻛﻨﻴﺪ ﻛﻪ آﻣﺎدهاﻳﺪ‪،«...‬‬ ‫آنﻫﺎ ﻣﻲدﻳﺪﻧﺪ ﻛﻪ ﻓﻠﻮران ﻫﻤﻮاره ﺑﺮاي ﻧﺸﺎن دادن ﻳﻚ ﺿﺮبِ ﺷﺼﺖ آﻣﺎده اﺳﺖ و ﺳﺎﻳﺮ ﻫﻤﻜﺎراﻧﺶ ﻫﻢ ﺑﻪاﻧﺪازهي او‬ ‫ﻣﺎﺟﺮاﺟﻮ ﻫﺴﺘﻨﺪ و ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪاوﺗﻮرﻳﺘﻪي ﺧﻮد ﻣﻄﻤﺌﻦ ﺑﻮدﻧﺪ ﻛﻪ ﮔﺎرد ﻣﻠﻲ از آنﻫﺎ ﺗﺒﻌﻴﺖ ﺧﻮاﻫﺪ ﻛﺮد‪ .‬آنﻫﺎ ﺑﻪرؤﺳﺎي‬ ‫ﻟﮋﻳﻮنﻫﺎ ﭘﻴﻐﺎم دادﻧﺪ ﻛﻪ ﺑﻪآراﻳﺶ ﺳﺘﻮنﻫﺎ ﺑﭙﺮدازﻧﺪ‪ .‬ﮔﺮدانﻫﺎي ﻛﺮاﻧﻪي راﺳﺖ ﻣﻲﺑﺎﻳﺴﺖ در ﻣﻴﺪان واﻧﺪوم و ﻣﻴﺪان واﮔﺮام‬ ‫ﺟﻤﻊ ﺷﻮﻧﺪ و ﮔﺮدانﻫﺎي ﻛﺮاﻧﻪي ﭼﭗ در ﻣﻴﺪان اﻳﺘﺎﻟﻲ و ﻣﻴﺪان ﻣﺎرس‪.‬‬ ‫اﻳﻦ ﺟﺎﺑﻪﺟﺎﺋﻲﻫﺎ درﻏﻴﺎب اﻓﺴﺮان ﻛﺎدر ﻛﻪ آنﻫﺎ را ﻫﺪاﻳﺖ ﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬ﺧﻴﻠﻲ ﺑﺪ اﻧﺠﺎم ﺷﺪ‪ .‬ﻋﺪهي ﺑﺴﻴﺎري از ﻧﻔﺮات آنﻗﺪر‬ ‫ﺳﺮﮔﺮدان ﺑﻪاﻳﻦﺳﻮ و آنﺳﻮ رﻓﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﺧﺴﺘﻪ ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬ﺑﺎوﺟﻮد اﻳﻦ‪ ،‬ﻧﻴﻤﻪﺷﺐ ﺣﺪود ‪ 20/000‬ﻧﻔﺮ در ﻛﺮاﻧﻪي راﺳﺖ ﺳﻦ وﺟﻮد‬ ‫داﺷﺖ و ‪ 17/000‬در ﻛﺮاﻧﻪي ﭼﭗ‪.‬‬ ‫ﺷﻮرا از ﺳﺎﻋﺖ ﻫﺸﺖ ﺗﺎ ﻧﻴﻤﻪﺷﺐ ﺟﻠﺴﻪ داﺷﺖ‪ .‬ﻓﻠﻴﻜﺲ ﭘﻴﺎي ﺳﻤﺞ و ﻫﻤﻮاره وﻗﺖﺷﻨﺎس ﺧﻮاﺳﺘﺎر ﺣﺬف ﺑﻮدﺟﻪي‬ ‫ﻋﺒﺎدت ﻋﻤﻮﻣﻲ ﺷﺪ‪ .‬اﻛﺜﺮﻳﺖ ﻓﻮراً رﺿﺎﻳﺖ ﺧﺎﻃﺮ او را ﻓﺮاﻫﻢ ﻛﺮد‪ .‬او درﺳﺖ ﻫﻤﻴﻦﻃﻮر ﻣﻲﺗﻮاﻧﺴﺖ ﻟﻐﻮ ارﺗﺶﻫﺎي ورﺳﺎي را‬ ‫ﻫﻢ از ﺗﺼﻮﻳﺐ ﺑﮕﺬراﻧﺪ‪ .‬از ﺣﻤﻠﻪ‪ ،‬از آﻣﺎدﮔﻲ ﻧﻈﺎﻣﻲ ﻛﻪ ﮔﻮش ﭘﺎرﻳﺲ را ﻛَﺮ ﻛﺮده ﺑﻮد‪ ،‬ﻫﻴﭻﻛﺲ در ﺷﻮرا ﻛﻠﻤﻪاي ﺑﻪزﺑﺎن‬ ‫ﻧﻴﺎورد ـ ﻫﻴﭻﻛﺲ ﺑﺎ ﻓﺮﻣﺎﻧﺪﻫﺎن ﻧﻈﺎﻣﻲ درﻣﻮرد ﻣﻴﺪان ﻧﺒﺮد ﺑﺤﺚ ﻧﻜﺮد‪.‬‬ ‫ﻧﻘﺸﻪي اﻳﻦ ﻓﺮﻣﺎﻧﺪﻫﺎن ﻛﻪ ﺑﻪﻛﻠﻮزره اﺑﻼغ ﮔﺮدﻳﺪ‪ ،‬اﻳﻦ ﺑﻮد ﻛﻪ ﻧﻤﺎﻳﺶ ﻗﺪرﺗﻲ در ﻣﺴﻴﺮ ر‪‬ي اﻧﺠﺎم ﺷﻮد و ﻫﻢزﻣﺎن دو‬ ‫ﺳﺘﻮن از ﻃﺮﻳﻖ ﻣ‪‬ﺪ‪‬ن و ﻓﻼت ﺷﺎﺗﻴﻮن ﺑﻪورﺳﺎي ﺣﻤﻠﻪ ﺑﺮﻧﺪ‪ .‬ﻗﺮار ﺷﺪ ﻛﻪ ﺑِﺮِژره ﺑﺎ ﻣﻌﺎوﻧﺖ ﻓﻠﻮران در ﺟﻨﺎح راﺳﺖ ﻋﻤﻞ ﻛﻨﺪ‬ ‫و ﻓﺮﻣﺎﻧﺪﻫﻲ ﺳﺘﻮنﻫﺎي ﻣﺮﻛﺰ و ﭼﭗ ﺑﻪﻋﻬﺪهي اُد و دووال ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻃﺮﺣﻲ ﺳﺎده و ﺑﺎوﺟﻮد ﻛﺎدرﻫﺎي ﻣﺠﺮب و آدمﻫﺎي‬ ‫ﻣﺤﻜﻢ در رأس ﺳﺘﻮنﻫﺎ ﺑﻪﺳﻬﻮﻟﺖ ﻗﺎﺑﻞ اﺟﺮا‪ .‬وﻟﻲ ﺑﻴﺶﺗﺮ ﮔﺮدانﻫﺎ از ‪ 18‬ﻣﺎرس ﻓﺎﻗﺪ رﻫﺒﺮ و ﮔﺎرد ﻣﻠﻲ از ﻛﺎدر ﻋﺎري ﺑﻮد‬ ‫و ﻓﺮﻣﺎﻧﺪﻫﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﻣﺴﺌﻮﻟﻴﺖ ‪ 40/000‬ﻧﻔﺮ را ﺑﻪﻋﻬﺪه داﺷﺘﻨﺪ‪ ،‬ﻫﺮﮔﺰ ﺣﺘﻲ ﻳﻚ ﮔﺮدان را ﻫﻢ ﺑﻪﻣﻴﺪان ﻧﺒﺮد ﻧﺒﺮده ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬آنﻫﺎ‬ ‫ﺣﺘﻲ اﺑﺘﺪاﺋﻲﺗﺮﻳﻦ اﻗﺪاﻣﺎت اﺣﺘﻴﺎﻃﻲ را ﻣﻮرد ﻏﻔﻠﺖ ﻗﺮار دادﻧﺪ؛ ﻃﺮز ﺟﻤﻊآوري ﺗﻮپﻫﺎ‪ ،‬ﮔﺎريﻫﺎي ﻣﻬﻤﺎت و آﻣﺒﻮﻻﻧﺲﻫﺎ را‬ ‫ﻧﻤﻲداﻧﺴﺘﻨﺪ؛ ﺗﻨﻈﻴﻢ دﺳﺘﻮر ﻛﺎر روزاﻧﻪ را ﻓﺮاﻣﻮش ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ؛ و ﻧﻔﺮات را در ﻫﻮاي ﺳﺮد ﻣﻪآﻟﻮدي ﻛﻪ ﺗﺎ ﻣﻐﺰ اﺳﺘﺨﻮان ﻧﻔﻮذ‬

‫‪115‬‬

‫ﻣﻲﻛﺮد‪ ،‬ﺳﺎﻋﺖﻫﺎ ﺑﻲﻏﺬا ﻣﻲﮔﺬاﺷﺘﻨﺪ‪ .‬ﻫﺮ ﻓﺪراﻟﻲ رﻫﺒﺮي را ﻛﻪ ﺑﻴﺶﺗﺮ از ﻫﻤﻪ دوﺳﺖ داﺷﺖ‪ ،‬اﻧﺘﺨﺎب ﻣﻲﻛﺮد‪ .‬ﺑﺴﻴﺎري‬ ‫ﺣﺘﻲ ﻳﻚ ﺧﺸﺎب ﮔﻠﻮﻟﻪ ﻫﻢ ﻧﺪاﺷﺘﻨﺪ و ﮔﻤﺎن ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ ﻛﻪ ﭘﺎﺗﻚ ﻳﻚ ﺗﻈﺎﻫﺮات ﺳﺎده اﺳﺖ‪ .‬ﻛﻤﻴﺴﻴﻮن اﺟﺮاﺋﻲ اﻧﺪﻛﻲ ﭘﻴﺶ‬ ‫از اﻳﻦ‪ ،‬از ﻣﻴﺪان واﻧﺪوم ـﻣﺤﻞِ ﺳﺘﺎد ﻛﻞ ﮔﺎرد ﻣﻠﻲـ اﻋﻼﻣﻴﻪاي اﻧﺘﺸﺎر داده ﺑﻮد‪» :‬ﺳﺮﺑﺎزانِ ﺻﻒ ﻫﻤﮕﻲ دارﻧﺪ ﺑﻪﺟﺎﻧﺐ ﻣﺎ‬ ‫ﻣﻲآﻳﻨﺪ«‪ ،‬و اﻋﻼم ﻣﻲﻛﺮد ﻛﻪ »ﺟﺰ اﻓﺴﺮان ارﺷﺪ ﻫﻴﭻﻛﺲ ﻧﻤﻲﺧﻮاﻫﺪ ﺑﺠﻨﮕﺪ«‪.‬‬ ‫در ﺳﺎﻋﺖ ﺳﻪ ﺻﺒﺢ ﺳﺘﻮن ﺑﺮژره ﺑﺎ ﺣﺪود ده ﻫﺰار ﻧﻔﺮ و ﻓﻘﻂ ﻫﺸﺖ ﻋﺮاده ﺗﻮپ ﺑﻪﭘﻞ ﻧﻮﻳﻲ رﺳﻴﺪ‪ .‬ﻻزم ﺑﻮد ﺑﻪﻧﻔﺮات‬ ‫ﻛﻪ از ﺷﺐ ﭘﻴﺶ ﺗﺎ آن ﻫﻨﮕﺎم ﭼﻴﺰي ﻧﺨﻮرده ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﻓﺮﺻﺖ داده ﺷﻮد ﺗﺎ ﺗﺠﺪﻳﺪ ﻧﻴﺮو ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ﻫﻨﮕﺎم ﺳﭙﻴﺪهدم ﺑﻪﺟﺎﻧﺐ ر‪‬ي‬ ‫ﺣﺮﻛﺖ ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﮔﺮدانﻫﺎ دﺳﺘﻪ دﺳﺘﻪ ﺑﻪﺻﻒ‪ ،‬ﺑﺪون ﭘﻴﺶﻗﺮاول‪ ،‬از وﺳﻂ ﺟﺎده ﺣﺮﻛﺖ ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ و ﺑﺎ ﺳﺮﺧﻮﺷﻲ در ﺣﺎل ﺑﺎﻻ‬ ‫رﻓﺘﻦ از ﻓﻼت ﺑِﺮژِر ﺑﻮدﻧﺪ ﻛﻪ ﻧﺎﮔﻬﺎن ﻳﻚ ﮔﻠﻮﻟﻪي ﺗﻮپ در ﻣﻴﺎن آنﻫﺎ ﻣﻨﻔﺠﺮ ﺷﺪ و ﻳﻜﻲ دﻳﮕﺮ ﺑﻪدﻧﺒﺎل آن آﻣﺪ‪.‬‬ ‫ﻣﻮنـواﻟﺮﻳﺎن آﺗﺶ ﮔﺸﻮده ﺑﻮد‪.‬‬ ‫درﻣﻴﺎن ﻫﺰارﻫﺎ ﻓﺮﻳﺎد »ﺧﻴﺎﻧﺖ!« وﺣﺸﺖ زﻳﺎدي ﮔﺮدانﻫﺎ را ﻓﺮا ﮔﺮﻓﺖ؛ ]ﭼﺮاﻛﻪ[ ﻛﻞِ ﮔﺎرد ﻣﻠﻲ ﮔﻤﺎن ﻣﻲﻛﺮد ﻛﻪ‬ ‫ﻣﻮنـواﻟﺮﻳﺎن را ﻣﺎ ﺗﺴﺨﻴﺮ ﻛﺮدهاﻳﻢ‪ .‬ﺑﺴﻴﺎري از اﻋﻀﺎي ﻛﻤﻮن و ﻛﻤﻴﺘﻪي ﻣﺮﻛﺰي‪ ،‬در ﻣﻴﺪان واﻧﺪوم‪ ،‬ﺧﻼف اﻳﻦ را‬ ‫ﻣﻲداﻧﺴﺘﻨﺪ؛ وﻟﻲ ﺑﺴﻴﺎر اﺣﻤﻘﺎﻧﻪ آن را ﭘﻨﻬﺎن ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ و در اﻳﻦ اﻣﻴﺪ ﺑﻪﺳﺮ ﻣﻲﺑﺮدﻧﺪ ﻛﻪ ﻣﻮنـواﻟﺮﻳﺎن آﺗﺶ ﻧﺨﻮاﻫﺪ ﻛﺮد‪.‬‬ ‫اﻳﻦ درﺳﺖ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﻮنـواﻟﺮﻳﺎن ﻓﻘﻂ دو ﻳﺎ ﺳﻪ ﺗﻮپ داﺷﺖ ﻛﻪ ﺧﻴﻠﻲ ﻫﻢ ﺑﺪ ﻧﺸﺎﻧﻪﮔﻴﺮي ﺷﺪه ﺑﻮدﻧﺪ و ﻧﻔﺮات ﮔﺎرد ﺑﺎ ﻳﻚ‬ ‫ﺣﺮﻛﺖ ﺳﺮﻳﻊ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺴﺘﻨﺪ از ﺗﻴﺮرس آنﻫﺎ ﺧﺎرج ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬وﻟﻲ وﻗﺘﻲ در ﺣﺎﻟﺘﻲ از اﻋﺘﻤﺎد ﻛﻮرﻛﻮراﻧﻪ ﻏﺎﻓﻞﮔﻴﺮ ﺷﺪﻧﺪ‪ ،‬ﺗﺼﻮر‬ ‫ﻛﺮدﻧﺪ ﻛﻪ ﺑﻪآنﻫﺎ ﺧﻴﺎﻧﺖ ﺷﺪه اﺳﺖ و ﺑﻪﻫﺮﺳﻮ ﻓﺮار ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﺑﺮژره دﺳﺖ ﺑﻪﻫﺮﻛﺎري زد ﺗﺎ آنﻫﺎ را ﻧﮕﻬﺪارد‪ .‬ﻳﻚ ﮔﻠﻮﻟﻪ ﺑﺮادر‬ ‫رﺋﻴﺲ ﺳﺘﺎد او را ﻛﻪ اﻓﺴﺮ ارﺗﺶ ﻣﻨﻈﻢ ﺑﻮد و ﺑﻪﻛﻤﻮن ﭘﻴﻮﺳﺘﻪ ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﻪدو ﻧﻴﻢ ﻛﺮد‪ .‬ﺑﺨﺶ اﻋﻈﻢ ﻓﺪرالﻫﺎ در ﻣﺰارع ﭘﺮاﻛﻨﺪه‬ ‫ﺷﺪﻧﺪ و ﺑﻪﭘﺎرﻳﺲ ﺑﺮﮔﺸﺘﻨﺪ‪ .‬ﻓﻘﻂ ﺳﺘﻮن ﻧﻮدوﻳﻜﻢ و ﻣﻌﺪودي دﻳﮕﺮ‪ ،‬در ﻣﺠﻤﻮع ‪ 1/200‬ﻧﻔﺮ ﻫﻤﺮاه ﺑﺮژره ﻣﺎﻧﺪﻧﺪ و ﺑﺎ ﺗﻘﺴﻴﻢ‬ ‫ﺷﺪن ﺑﻪﮔﺮوهﻫﺎي ﻛﻮﭼﻚ ﺑﻪر‪‬ي رﺳﻴﺪﻧﺪ‪ .‬اﻧﺪﻛﻲ ﺑﻌﺪ ﻓﻠﻮران از ﺟﺎدهي اَﻧﻴﻴِﺮ رﺳﻴﺪ‪ ،‬ﺣﺪاﻛﺜﺮ ﻫﺰار ﻧﻔﺮي ﺑﺎ ﺧﻮد آورده‬ ‫ﺑﻮد]‪ .[112‬ﺑﻘﻴﻪ در ﭘﺎرﻳﺲ و ﻳﺎ در راه ﻋﻘﺐ ﻛﺸﻴﺪه ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﺑﺎوﺟﻮد اﻳﻦ ﻓﻠﻮران ﭘﻴﺶروي ﻛﺮد و ﺑﻪﻣ‪‬ﻠﻤ‪‬ﺰُن رﺳﻴﺪ‪ ،‬ﺳﻮارﻫﺎي‬ ‫ﮔﺎﻟﻴﻔﻪ را ﻣﺘﻮاري ﻛﺮد و ﭘﻴﺸﺎﻫﻨﮕﺎن ﭘﺎرﻳﺲ ﺗﺎ ﺑﻮژﻳﻮال ﭘﻴﺶرﻓﺘﻨﺪ‪.‬‬ ‫ورﺳﺎﺋﻲﻫﺎ ﻛﻪ از اﻳﻦ ﺣﻤﻠﻪ ﻏﺎﻓﻞﮔﻴﺮ ﺷﺪه ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﺧﻴﻠﻲ دﻳﺮ‪ ،‬ﺣﺪود ﺳﺎﻋﺖ ده‪ ،‬ﺑﻪﺧﻮد آﻣﺪﻧﺪ‪ .‬ده ﻫﺰار ﻧﻔﺮ ﺑﻪﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ﺑﺎ‬ ‫ﺑﻮژﻳﻮال ﮔﺴﻴﻞ ﺷﺪ و ﺗﻮپﻫﺎي ﻣﺴﺘﻘﺮ روي ﺗﭙﻪي ژوﻧﺸ‪‬ﺮ‪ ،‬ر‪‬ي را ﮔﻠﻮﻟﻪﺑﺎران ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬دو ﺑﺮﻳﮕﺎد ﺳﻮاره در ﺳﻤﺖ راﺳﺖ و‬ ‫ﺑﺮﻳﮕﺎد ﮔﺎﻟﻴﻔﻪ در ﭼﭗ از ﺟﻨﺎحﻫﺎ دﻓﺎع ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﭘﻴﺸﺎﻫﻨﮓ ﭘﺎرﻳﺲ ﻛﻪ ﻓﻘﻂ ﻣﺸﺘﻤﻞ ﺑﺮ ﺗﻌﺪاد اﻧﮕﺸﺖﺷﻤﺎري ﻣﻲﺷﺪ‪ ،‬دﺳﺖ‬ ‫ﺑﻪﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺳﺮﺳﺨﺘﺎﻧﻪاي زد ﺗﺎ ﺑﻪﺑﺮژره اﻣﻜﺎن دﻫﺪ ﻋﻘﺐﻧﺸﻴﻨﻲ ﺧﻮد را ﻛﻪ از ﺳﺎﻋﺖ ﻳﻚ ﺷﺮوع ﻛﺮده ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﻪاﻧﺠﺎم ﺑﺮﺳﺎﻧﺪ‪.‬‬ ‫او ﺑﻪﻧﻮﻳﻲ ﻋﻘﺐ ﻧﺸﺴﺖ و در آنﺟﺎ ﺳﺮﭘﻞ را ﻣﺴﺘﺤﻜﻢ ﻛﺮد‪ .‬ﺗﻌﺪادي از اﻓﺮاد دﻟﻴﺮي ﻛﻪ ﺑﺎ ﺳﺮﺳﺨﺘﻲ در ر‪‬ي ﭘﺎﻳﺪاري ﻛﺮده‬ ‫ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﺑﺎ دﺷﻮاري زﻳﺎد ﺧﻮد را ﺑﻪﭘﻞِ اَﻧﻴﻴِﺮ رﺳﺎﻧﺪﻧﺪ ﻛﻪ در آنﺟﺎ ﻣﻮرد ﺗﻌﻘﻴﺐ ﺳﻮارهﻧﻈﺎم ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ و ﭼﻨﺪ اﺳﻴﺮ دادﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﻓﻠﻮران در ر‪‬ي ﻏﺎﻓﻞﮔﻴﺮ ﺷﺪ و ﺧﺎﻧﻪاي ﻛﻪ ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ ﭼﻨﺪ اﻓﺴﺮ در اﺷﻐﺎل داﺷﺖ‪ ،‬ﺑﻪﻣﺤﺎﺻﺮهي ژاﻧﺪارمﻫﺎ درآﻣﺪ‪.‬‬ ‫درﺣﺎﻟﻲﻛﻪ او آﻣﺎده ﻣﻲﺷﺪ ﺗﺎ از ﺧﻮد دﻓﺎع ﻛﻨﺪ‪ ،‬اﻓﺴﺮ دﺳﺘﻪ‪ ،‬ﻛﺎﭘﻴﺘﺎن د‪‬ﻣﺎره ﺑﺎ ﺷﻤﺸﻴﺮ ﭼﻨﺎن ﺿﺮﺑﻪي ﺧﺸﻢآﻟﻮدي ﺑﻪﺳﺮ او‬ ‫وارد ﻛﺮد ﻛﻪ ﻣﻐﺰش ﺑﻴﺮون رﻳﺨﺖ‪ .‬ﺟﺴﺪ را در ﻳﻚ ﮔﺎري اﻧﺪاﺧﺘﻨﺪ و ﺑﻪورﺳﺎي ﺑﺮدﻧﺪ و در آنﺟﺎ ﺑﺎﻧﻮان ﺷﻴﻚﭘﻮش ﺟﻤﻊ‬ ‫ﺷﺪﻧﺪ ﺗﺎ از ﺻﺤﻨﻪ ﻟﺬت ﺑﺒﺮﻧﺪ‪ .‬ﭼﻨﻴﻦ ﺑﻮد ﭘﺎﻳﺎن اﻳﻦ ﻣﺮد درﻳﺎدل و ﻣﺤﺒﻮب اﻧﻘﻼب‪.‬‬ ‫در ﻣﻨﺘﻬﺎﻋﻠﻴﻪ ﺳﻤﺖ ﭼﭗ‪ ‬دووال ﺷﺐ را ﺑﺎ ﺷﺶ ﻳﺎ ﻫﻔﺖ ﻫﺰار ﻧﻔﺮ در ﻓﻼت ﺷﺎﺗﻴﻮن ﮔﺬراﻧﺪه ﺑﻮد‪ .‬ﺣﻮاﻟﻲ ﺳﺎﻋﺖ ﻫﻔﺖ او‬ ‫ﻳﻚ ﺳﺘﻮن از ﻧﻔﺮات ﻧﺨﺒﻪ ﺗﺸﻜﻴﻞ داد‪ ،‬ﺗﺎ ﭘ‪‬ﺘﻲـﺑﻴﺴ‪‬ﺘﺮ ﭘﻴﺶ رﻓﺖ‪ ،‬ﭘﺴﺖ ﻣﻘﺪمِ ژﻧﺮال دوﺑﺎرِل را ﻣﺘﻔﺮق ﻛﺮد و اﻓﺴﺮي را ﺑﺮاي‬ ‫ﺷﻨﺎﺳﺎﺋﻲ وﻳﻠﻴﻜﻮﺑﻠ‪‬ﻪ ﻓﺮﺳﺘﺎد ﻛﻪ ﺑﺮﺟﺎده ﻣﺸﺮف ﺑﻮد‪ .‬اﻳﻦ اﻓﺴﺮ ﺧﺒﺮ داد ﻛﻪ راه ﺑﺎز اﺳﺖ و ﻓﺪرالﻫﺎ ﺑﺪون ﺗﺮس ﭘﻴﺶروي‬ ‫ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬وﻗﺘﻲ در ﻧﺰدﻳﻜﻲ ﻗﺼﺒﻪ آﺗﺶ ﺷﺮوع ﺷﺪ‪ ،‬اﻓﺮاد ﺑﻪﺻﻮرت ﺗﻚﺗﻴﺮاﻧﺪازان ﺑﻪﺟﻨﮓ و ﮔﺮﻳﺰ دﺳﺖ زدﻧﺪ و دووال‬ ‫ﺑﻲﺣﻔﺎظ در ﻣﻴﺎن ﺟﺎده ﺑﻪآنﻫﺎ ﺳﺮﻣﺸﻖ ﻣﻲداد‪ .‬آنﻫﺎ ﺗﺎ ﭼﻨﺪ ﺳﺎﻋﺖ ﭘﺎﻳﺪاري ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﭼﻨﺪ ﮔﻠﻮﻟﻪي ﺗﻮپ ﺑﺮاي ﭘﺮاﻛﻨﺪه ﻛﺮدن‬

‫‪116‬‬

‫دﺷﻤﻦ ﻛﺎﻓﻲ ﺑﻮد‪ ،‬وﻟﻲ دووال ﺗﻮپﺧﺎﻧﻪ ﻧﺪاﺷﺖ‪ .‬ﺣﺘﻲ ﮔﻠﻮﻟﻪ ﺑﺮاي ﺗﻔﻨﮓﻫﺎ ﻫﻢ ﻛﻢ آﻣﺪه ﺑﻮد و ﻣﺠﺒﻮر ﺷﺪ ﺑﻔﺮﺳﺘﺪ از ﺷﺎﺗﻴﻮن‬ ‫ﺑﻴﺎورﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﻋﻤﺪهي ﻗﻮاي ﻓﺪرالﻫﺎ ﻛﻪ اﺳﺘﺤﻜﺎﻣﺎت را در اﺷﻐﺎل داﺷﺘﻨﺪ‪ ،‬ﮔﺮﻓﺘﺎر در ﻛﻼف ﺳﺮدرﮔﻢ ﺑﻲﻧﻈﻤﻲ‪ ،‬ﺧﻮد را از ﻫﺮﺳﻮ در‬ ‫ﻣﺤﺎﺻﺮه ﻣﻲاﻧﮕﺎﺷﺘﻨﺪ‪ .‬ﻗﺎﺻﺪان دووال‪ ،‬ﭘﺲ از ورود‪ ،‬ﺗﻘﺎﺿﺎ ﻧﻤﻮدﻧﺪ و ﺗﻬﺪﻳﺪ ﻛﺮدﻧﺪ؛ وﻟﻲ ﻧﻪ ﻧﻴﺮوي ﺗﻘﻮﻳﺘﻲ درﻳﺎﻓﺖ ﻛﺮدﻧﺪ و‬ ‫ﻧﻪ ﻣﻬﻤﺎت‪ .‬ﻳﻚ اﻓﺴﺮ ﺣﺘﻲ ﻓﺮﻣﺎن ﻋﻘﺐﻧﺸﻴﻨﻲ داد‪ .‬دووال ﻧﮕﻮنﺑﺨﺖ‪ ،‬ﻛﺎﻣﻼً رﻫﺎ ﺷﺪه‪ ،‬در ﻣﻌﺮض ﻫﺠﻮم ﺑﺮﻳﮕﺎد د‪‬ر‪‬ژا و‬ ‫ﺗﻤﺎﻣﻲ ﺗﻴﭗ ﭘ‪‬ﻠﻪ‪ ،‬درﻣﺠﻤﻮع ﻫﺸﺖ ﻫﺰار ﻧﻔﺮ‪ ،‬ﻗﺮار داﺷﺖ‪ .‬او ﺑﺎ ﺳﺮﺑﺎزاناش ﺑﻪﻓﻼت ﺷﺎﺗﻴﻮن ﻋﻘﺐ ﻧﺸﺴﺖ‪.‬‬ ‫ﺗﻼشﻫﺎي ﻣﺎ در ﻣﺮﻛﺰ ﺧﻮش اﻗﺒﺎلﺗﺮ ﻧﺒﻮد‪ .‬ده ﻫﺰار ﻧﻔﺮ در ﺳﺎﻋﺖ ﺳﻪ ﺻﺒﺢ ﺑﺎ راﻧﻮﻳﻪ و آورﻳﺎل ﻣﻴﺪان ﻣﺎرس را ﺗﺮك‬ ‫ﻛﺮده ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ژﻧﺮال اُد و ﺗﻤﺎم ﺳﺘﺎد ﺟﻨﮕﻲ او ﺑﻪﺳﺮﺑﺎزان دﺳﺘﻮر ﺣﺮﻛﺖ داده ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬در ﺳﺎﻋﺖ ﺷﺶ دﺳﺘﻪي ﺷﺼﺖوﻳﻜﻢ‬ ‫ﺑﻪﻣﻮﻟﻴﻨﻮ رﺳﻴﺪ ﻛﻪ ﺗﻮﺳﻂ ژاﻧﺪارمﻫﺎ دﻓﺎع ﻣﻲﺷﺪ‪ .‬اﻳﻦﻫﺎ ﺧﻴﻠﻲ زود ﻣﺠﺒﻮر ﺷﺪﻧﺪ ﺑﻪﻣ‪‬ﺪ‪‬ن ﻋﻘﺐﻧﺸﻴﻨﻲ ﻛﻨﻨﺪ ﻛﻪ ﻗﻮﻳﺎً در اﺷﻐﺎل‬ ‫ﻳﻚ ﺑﺮﻳﮕﺎد ورﺳﺎﺋﻲ ﻗﺮار داﺷﺖ و در وﻳﻼﻫﺎ ﺳﻨﮕﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ و ﺑﻪﻣﺴﻠﺴﻞ ﻣﺴﻠﺢ ﺑﻮد‪ .‬درﺣﺎﻟﻲﻛﻪ ﭘﺎرﻳﺲ ﺻﺪﻫﺎ ﺗﻮپ داﺷﺖ‪،‬‬ ‫ﻓﺪرالﻫﺎ ﻓﻘﻂ ﻫﺸﺖ ﺗﻮپ داﺷﺘﻨﺪ و ﻫﺮﻳﻚ از آنﻫﺎ ﻓﻘﻂ ﺑﺮاي ﻫﺸﺖ دور ﺗﻴﺮاﻧﺪازي ﺧﻮراك داﺷﺖ‪ .‬آنﻫﺎ ﺧﺴﺘﻪ از‬ ‫ﺗﻴﺮاﻧﺪازي ﺑﻪدﻳﻮارﻫﺎ در ﺳﺎﻋﺖ ﺷﺶ ﺑﻪﻣﻮﻟﻴﻨﻮ ﻋﻘﺐ ﻧﺸﺴﺘﻨﺪ‪ .‬راﻧﻮﻳﻪ ﺑﻪﺟﺴﺘﺠﻮي ﺗﻮپ رﻓﺖ و آنﻫﺎ را در دژِ اﻳﺴﻲ ﺳﻮار‬ ‫ﻛﺮد و ﺑﻪاﻳﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﻣﺎﻧﻊ از آن ﺷﺪ ﻛﻪ ورﺳﺎﺋﻲﻫﺎ دﺳﺖ ﺑﻪﻫﺠﻮم ﺑﺰﻧﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﻣﺎ در ﻫﻤﻪي ﻧﻘﺎط ﺷﻜﺴﺖ ﺧﻮرده ﺑﻮدﻳﻢ‪ ،‬وﻟﻲ روزﻧﺎﻣﻪﻫﺎي ﻫﻮادار ﻛﻤﻮن ﻓﺮﻳﺎد »ﭘﻴﺮوزي« ﺳﺮ ﻣﻲدادﻧﺪ‪ .‬ﻛﻤﻴﺴﻴﻮن‬ ‫اﺟﺮاﺋﻲﻛﻪ ﺗﻜﻴﻪي ﺑﻲﺟﺎ ﺑﻪﭘﺮﺳﻨﻠﻲ ﻛﻪ ﺣﺘﻲ ﻧﺎم ﻓﺮﻣﺎﻧﺪﻫﺎن ﺧﻮد را ﻧﻤﻲداﻧﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬از ﺑﻪﻫﻢﭘﻴﻮﺳﺘﻦ ﻓﻠﻮران و دووال در‬ ‫ﻛﻮرﺑﺒﻮا ﺧﺒﺮ داد‪ .‬ﻓﻠﻴﻜﺲ ﭘﻴﺎ ﻛﻪ دوﺑﺎره ﺟﻨﮓﻃﻠﺐ ﺷﺪه ﺑﻮد در واﻧﮋُرِ ﺷﺶ ﺑﺎر ﻓﺮﻳﺎد زد‪» :‬ﺑﻪﺳﻮي ورﺳﺎي«]‪ ![113‬ﺑﺎوﺟﻮد‬ ‫ﻓﺮارﻫﺎي ﺻﺒﺢ اﺷﺘﻴﺎق ﻣﺮدم ﻓﺮوﻛﺶ ﻧﻜﺮد‪ .‬ﻳﻚ دﺳﺘﻪي ﺳﻴﺼﺪ ﻧﻔﺮه از زﻧﺎن در ﭘﺸﺖ ﭘﺮﭼﻢﻫﺎي ﺳﺮخ در ﺷﺎﻧﺰهﻟﻴﺰه‬ ‫ﺣﺮﻛﺖ ﻛﺮدﻧﺪ و ﺧﻮاﺳﺘﺎر ﻗﻴﺎم ﻋﻠﻴﻪ دﺷﻤﻦ ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬روزﻧﺎﻣﻪﻫﺎي ﻋﺼﺮ از ورود ﻓﻠﻮران ﺑﻪورﺳﺎي ﺧﺒﺮ دادﻧﺪ‪.‬‬ ‫در ﺳﻨﮕﺮﻫﺎي ﺑﻴﺮون ﭘﺎرﻳﺲ ﺣﻘﻴﻘﺖ ﻏﻢاﻧﮕﻴﺰ ﻛﺸﻒ ﺷﺪ‪ .‬ﮔﺎردﻫﺎ در ﺻﻔﻮف ﻃﻮﻻﻧﻲ از ﻫﻤﻪي دروازهﻫﺎ ﺑﻪﭘﺎرﻳﺲ‬ ‫ﺑﺮﻣﻲﮔﺸﺘﻨﺪ و در ﺳﺎﻋﺖ ﺷﺶ ﺗﻨﻬﺎ ارﺗﺶ ﺑﻴﺮون از ﭘﺎرﻳﺲ‪ ‬ﮔﺎردﻫﺎي ﻣﺴﺘﻘﺮ در ﻓﻼت ﺷﺎﺗﻴﻮن ﺑﻮد‪ .‬ﭼﻨﺪ ﮔﻠﻮﻟﻪي ﺗﻮﭘﻲ ﻛﻪ‬ ‫در وﺳﻂ آنﻫﺎ ﻓﺮود آﻣﺪ ﺑﻲﻧﻈﻤﻲ را ﺗﻜﻤﻴﻞ ﻛﺮد‪.‬‬ ‫ﺑﻌﻀﻲ از ﻧﻔﺮات‪ ،‬دووال را ﻛﻪ ﺗﻼﺷﻲ ﻧﻮﻣﻴﺪاﻧﻪ ﻣﻲﻛﺮد ﺗﺎ آنﻫﺎ را ﮔﺮدﻫﻢ آورد‪ ،‬ﺗﻬﺪﻳﺪ ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬وي ﻫﻢﭼﻨﺎن و ﻫﻤﻮاره‬ ‫ﻣﺼﻤﻢ‪ ،‬ﻓﻘﻂ در ﺣﻠﻘﻪي اﻧﮕﺸﺖﺷﻤﺎري از ﻧﻔﺮات ﻣﺎﻧﺪ‪ .‬او ﻛﻪ ﻣﻌﻤﻮﻻً آدﻣﻲ ﻛﻢﺣﺮف ﺑﻮد‪ ،‬ﺗﻤﺎم ﺷﺐ ـﺑﻲوﻗﻔﻪـ ﻣﻲﮔﻔﺖ‪:‬‬ ‫»ﻣﻦ ﻋﻘﺐﻧﺸﻴﻨﻲ ﻧﻤﻲﻛﻨﻢ«‪.‬‬ ‫روز ﺑﻌﺪ ﺳﺎﻋﺖ ﻫﺸﺖ‪ ،‬اﻳﻦ ﻓﻼت و دﻫﺎت ﻣﺠﺎور آن ﺗﻮﺳﻂ ﺑﺮﻳﮕﺎد دروژا و ﺗﻴﭗِ ژﻧﺮال ﭘﻠﻪ ﻣﺤﺎﺻﺮه ﺷﺪ‪ .‬ژﻧﺮال ﭘﻠﻪ‬ ‫ﺑﻪآنﻫﺎ ﮔﻔﺖ‪» :‬ﺗﺴﻠﻴﻢ ﺷﻮﻳﺪ‪ ،‬ﺟﺎﻧﺘﺎن در اﻣﺎن ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد«‪ .‬ﭘﺎرﻳﺴﻲﻫﺎ ﺗﺴﻠﻴﻢ ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬ورﺳﺎﺋﻲﻫﺎ ﻓﻮراً ﺳﺮﺑﺎزاﻧﻲ را ﻛﻪ در‬ ‫ﺻﻔﻮف ﻓﺪرالﻫﺎ ﻣﻲﺟﻨﮕﻴﺪﻧﺪ ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ و ﺗﻴﺮﺑﺎران ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬اﺳﺮا را در ﻣﻴﺎن دو ردﻳﻒ ﻧﻴﺮوﻫﺎي ﺷﻜﺎري درﺣﺎﻟﻲﻛﻪ اﻓﺴﺮانﺷﺎن‬ ‫ﺑﺎ ﺳﺮﻫﺎي ﺑﺮﻫﻨﻪ و ﺣﻤﺎﻳﻞﻫﺎي ﭘﺎره در رأس ﻛﺎروان ﻗﺮار داﺷﺘﻨﺪ‪ ،‬ﺑﻪورﺳﺎي ﻓﺮﺳﺘﺎدﻧﺪ‪ .‬در ﭘ‪‬ﺘﻲـﺑﻴﺴ‪‬ﺘﺮ ﺑﺎ ﻓﺮﻣﺎﻧﺪهي ﻛﻞ‬ ‫ﺳﺘﺎد‪ ،‬وﻳﻨﻮا‪ ،‬ﺑﺮﺧﻮرد ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬او دﺳﺘﻮر داد ﻛﻪ اﻓﺴﺮان ﺗﻴﺮﺑﺎران ﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬وﻟﻲ رﺋﻴﺲ اﺳﻜﻮرت ﻗﻮل ژﻧﺮال ﭘ‪‬ﻠﻪ را ﺑﻪاو ﻳﺎدآوري‬ ‫ﻛﺮد‪ .‬وﻳﻨﻮا ﭘﺮﺳﻴﺪ »اﻳﻦﺟﺎ ﻓﺮﻣﺎﻧﺪهاي ﻫﺴﺖ«؟ دووال از ﺻﻒ ﺑﻴﺮون آﻣﺪ و ﮔﻔﺖ »ﺧﻮد ﻣﻦ«! دﻳﮕﺮي ﺟﻠﻮ آﻣﺪ و ﮔﻔﺖ‬ ‫»ﻣﻦ رﺋﻴﺲ ﺳﺘﺎد دووال ﻫﺴﺘﻢ«‪ .‬آنﮔﺎه رﺋﻴﺲ داوﻃﻠﺒﺎن ﻣ‪‬ﻨﺮوژ ﺧﻮد را ﻛﻨﺎر آنﻫﺎ ﻗﺮار داد‪ .‬وﻳﻨﻮا ﮔﻔﺖ »ﺷﻤﺎ ﺑﻲﺳﺮوﭘﺎﻫﺎي‬ ‫ﻧﻔﺮتاﻧﮕﻴﺰي ﻫﺴﺘﻴﺪ«‪ .‬ﺑﻌﺪ رو ﺑﻪاﻓﺴﺮاﻧﺶ ﻛﺮد و ﮔﻔﺖ »ﺗﻴﺮﺑﺎرانﺷﺎن ﻛﻨﻴﺪ«‪ .‬دووال و رﻓﻘﺎﻳﺶ از ﭘﺎﺳﺦ دادن ﺑﻪاو اﺑﺎ‬ ‫ﻛﺮدﻧﺪ‪ ،‬ﮔﻮداﻟﻲ را ﺗﻤﻴﺰ ﻧﻤﻮدﻧﺪ و ﻛﻨﺎر دﻳﻮاري اﻳﺴﺘﺎدﻧﺪ ﻛﻪ روي آن ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺷﺪه ﺑﻮد »دووال ﺑﺎﻏﺒﺎن«‪ .‬ﺳﻴﻨﻪﻫﺎي ﺧﻮد را‬ ‫ﺑﺮﻫﻨﻪ ﻛﺮدﻧﺪ و ﺑﺎ ﻓﺮﻳﺎد‪» :‬زﻧﺪهﺑﺎد ﻛﻤﻮن«! در راه آن ﺟﺎن دادﻧﺪ‪ .‬ﻳﻚ اﺳﺐ ﺳﻮار ﭘﻮﺗﻴﻦﻫﺎي دووال را ﻛَﻨﺪ و ﺑﻪﻋﻨﻮان‬ ‫ﻏﻨﻴﻤﺖ ﺑﺎ ﺧﻮد ﺑ‪‬ﺮد]‪ ،[114‬و ﺳﺮدﺑﻴﺮ ﻓﻴﮕﺎرو ﻳﻘﻪي ﺧﻮنآﻟﻮد او را ﺑﻪﭼﻨﮓ آورد‪.‬‬

‫‪117‬‬

‫ﺑﻪاﻳﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ‪ ،‬ارﺗﺶ ﻧﻈﻢ‪ ‬ﺟﻨﮓ داﺧﻠﻲ را ﺑﺎ ﻛﺸﺘﺎر اﺳ‪‬ﺮا آﻏﺎز ﻛﺮد‪ .‬اﻳﻦ ﺟﻨﮓ در ‪ 2‬آورﻳﻞ ﺷﺮوع ﺷﺪه ﺑﻮد؛ روز ﺑﻌﺪ‪3 ،‬‬ ‫آورﻳﻞ‪ ،‬ژﻧﺮال ﮔﺎﻟﻴﻔﻪ در ﺷﺎﺗﻮ دﺳﺘﻮر ﺗﻴﺮﺑﺎران ﺳﻪ ﻓﺪرال را ﻛﻪ ﻫﻨﮕﺎم ﺻﺮف ﻏﺬا در ﻗﻬﻮهﺧﺎﻧﻪاي دﺳﺖﮔﻴﺮ ﺷﺪه ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬داد؛‬ ‫و ﺑﻌﺪ ﺑﻴﺎﻧﻴﻪ ددﻣﻨﺸﺎﻧﻪاي ﻣﻨﺘﺸﺮ ﻛﺮد‪» :‬ﺟﻨﮓ ﺗﻮﺳﻂ راﻫﺰﻧﺎن ﭘﺎرﻳﺲ اﻋﻼم ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬آنﻫﺎ ﺳﺮﺑﺎزان ﻣﺮا ﺑﻪﻗﺘﻞ رﺳﺎﻧﺪهاﻧﺪ‪.‬‬ ‫اﻳﻦ ﺟﻨﮓ ﺑﻲرﺣﻤﺎﻧﻪاي اﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﻦ ﻋﻠﻴﻪ اﻳﻦ آدمﻛﺶﻫﺎ اﻋﻼم ﻣﻲﻛﻨﻢ‪ .‬ﻣﻦ ﺑﺎﻳﺪ ﺳﺮﻣﺸﻘﻲ ﻣﻲدادم«‪.‬‬ ‫ژﻧﺮاﻟﻲﻛﻪ رزﻣﻨﺪﮔﺎن ﭘﺎرﻳﺲ را راﻫﺰن و اﻳﻦ آدﻣﻜﺸﻲﻫﺎ را »ﺳﺮﻣﺸﻖ« ﻣﻲﻧﺎﻣﻴﺪ‪ ،‬ﺑﻲﺳﺮوﭘﺎي وﻟﺨﺮﺟﻲ ﺑﻮد ﻛﻪ زﻧﺪﮔﻲ‬ ‫ﭘﺮﺗﺠﻤﻠﻲ داﺷﺖ و از زﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺧﺎﻧﻪ ﺧﺮاب ﺷﺪ‪ ،‬ﺑﺎزيﮔﺮان زن ﺧﺮﺟﺶ را ﻣﻲدادﻧﺪ‪ .‬او ﻛﻪ ﺑﻪراﻫﺰﻧﻲ در ﻣﻜﺰﻳﻚ ﺷﻬﺮت‬ ‫داﺷﺖ‪ ،‬در ﻋﺮض ﭼﻨﺪ ﺳﺎل ﺑﺮاﺛﺮ دﻟﺮﺑﺎﺋﻲﻫﺎي ﻫﻤﺴﺮش ﻛﻪ در ﺑﺰمﻫﺎي ﻋﻴﺶ و ﻧﻮش درﺑﺎر اﻣﭙﺮاﻃﻮر ﭼﻬﺮهاي ﺑﺮﺟﺴﺘﻪ ﺑﻮد‪،‬‬ ‫ﺑﻪﻓﺮﻣﺎﻧﺪﻫﻲ ﺑﺮﻳﮕﺎد رﺳﻴﺪ‪ .‬در اﻳﻦ ﺟﻨﮓ داﺧﻠﻲ ﻫﻴﭻﭼﻴﺰ آﻣﻮزﻧﺪهﺗﺮ از اﻳﻦ ﭘﺮﭼﻢداران »ﻣﺮدم ﺷﺮﻳﻒ« ﻧﻴﺴﺖ‪.‬‬ ‫ﻓﻮج ﭘﺮﺷﻤﺎري از اﻳﻦ »ﻣﺮدم ﺷﺮﻳﻒ« ﺑﻪﺧﻴﺎﺑﺎن ﭘﺎرﻳﺲ در ورﺳﺎي ﺷﺘﺎﻓﺘﻨﺪ ﺗﺎ اﺳﺮاي ﺷﺎﺗﻴﻮن را ﺗﻤﺎﺷﺎ ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ﺗﻤﺎﻣﻲ‬ ‫ﻣﻬﺎﺟﺮﻳﻦ ﭘﺎرﻳﺲ ـﻛﺎرﻣﻨﺪان‪ ،‬ﻗﺮﺗﻲﻫﺎ‪ ،‬ﺑﺎﻧﻮان ﻣﺤﺎﻓﻞ اﻋﻴﺎﻧﻲ و زﻧﺎن ﺧﻴﺎﺑﺎﻧﻲـ آﻣﺪه ﺑﻮدﻧﺪ ﺗﺎ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﮔﺮازﻫﺎي ﺧﺸﻤﮕﻴﻦ ﺑﺎ‬ ‫ﻣﺸﺖ و ﻋﺼﺎ و ﭼﺘﺮ آﻓﺘﺎﺑﻲ ﻓﺪرالﻫﺎ را ﺑﺰﻧﻨﺪ‪ ،‬ﻛُﺖ و ﻛﻼهﺷﺎن را ﺑﻜﺸﻨﺪ و ﻓﺮﻳﺎد ﺑﺮدارﻧﺪ‪» :‬ﻣﺮگ ﺑﺮ آدﻣﻜﺶﻫﺎ! ﺑﻪﺳﻮي‬ ‫ﮔﻴﻮﺗﻴﻦ«! در ﻣﻴﺎن اﻳﻦ »آدﻣﻜﺶﻫﺎ« ﺟﻐﺮاﻓﻲدان ا‪‬ﻟﻴﺰه رِﻛﻠﻮ وﺟﻮد داﺷﺖ ﻛﻪ ﺑﺎ دووال دﺳﺖﮔﻴﺮ ﺷﺪه ﺑﻮد‪ .‬ﺑﺮاي آنﻛﻪ‬ ‫ﻓﺮﺻﺖ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ ﻛﻪ ﺧﻮب ﺧﺸﻢ ﺧﻮد را ﻓﺮوﻧﺸﺎﻧﻨﺪ‪ ،‬اﺳﻜﻮرت‪ ،‬ﻗﺒﻞ از ﺑﺮدن اﺳﺮا ﺑﻪﻣﻘﺮ ژاﻧﺪارمﻫﺎ‪ ،‬ﭼﻨﺪﻳﻦ ﺑﺎر ﺗﻮﻗﻒ ﻛﺮد‪.‬‬ ‫آنﻫﺎ را در اﺳﻜﻠﻪﻫﺎي ﺳﺎﺗﻮري اﻧﺪاﺧﺘﻨﺪ و از آنﺟﺎ در واﮔﻦﻫﺎي وﻳﮋهي ﺣﻤﻞ دام ﺑﻪﺑﺮﺳﺖ ﻣﻨﺘﻘﻞ ﻛﺮدﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﭘﻲﻛﺎر ﻣﻲﺧﻮاﺳﺖ ﻫﻤﻪي ﻣﺮدم ﺷﺮﻳﻒ ﺷﻬﺮﺳﺘﺎنﻫﺎ را در اﻳﻦ ﻃﻌﻤﻪي دام ﺳﻬﻴﻢ ﻛﻨﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﻓﺎﻟﺴﺘﺎف‪] ِ‬ﺷﺨﺼﻴﺘﻲ رﻳﺎﻛﺎر‬ ‫و ﺧﻮدﻧﻤﺎ در ﻧﻤﺎﻳﺸﻨﺎﻣﻪي ﻫﺎﻧﺮي ﭼﻬﺎرم‪ ،‬ﺷﻜﺴﭙﻴﺮ‪ .‬م[ آﺑﻠﻪرو در ﺗﻠﮕﺮاف ﺧﻮد ﻧﻮﺷﺖ‪» :‬ﻫﺮﮔﺰ ﭼﻬﺮهﻫﺎﺋﻲ ﻓﺮوﻣﺎﻳﻪﺗﺮ از اﻳﻦ‬ ‫ﻋﻮامﻓﺮﻳﺒﺎن ﻓﺮوﻣﺎﻳﻪ اﻳﻦﭼﻨﻴﻦ ﺑﺎ ﻧﮕﺎه آزردهي ﻣﺮدم ﺷﺮﻳﻒ ﺗﻼﻗﻲ ﻧﻜﺮده اﺳﺖ«‪.‬‬ ‫ﻫﻤﺎن ﺷﺐ ﭘﻴﺶ‪ ،‬ﭘﺲ از اﻋﺪامﻫﺎي ﺷﺎﺗﻮ و ﻣﻮنـواﻟﺮﻳﺎن‪ ،‬ﺗﻲﻳﺮ ﺑﻪﻓﺮﻣﺎﻧﺪاراﻧﺶ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺑﻮد‪» :‬وﺿﻌﻴﺖ روﺣﻲ ﻋﺎﻟﻲ‬ ‫اﺳﺖ«؛ ﺗﻜﺮار ﻧﻔﺮتاﻧﮕﻴﺰ ﺟﻤﻠﻪي آن روس »در ورﺷﻮ ﻧﻈﻢ ﺑﺮﻗﺮار اﺳﺖ« و »ﺷَﺴﭙﻮﻫﺎ ﻣﻌﺠﺰه ﻛﺮدهاﻧﺪ«‪ .‬ﻫﻤﻪ ﻣﻲداﻧﻨﺪ ﻛﻪ‬ ‫اﻳﻦ ﻧﻪ ﺑﻮرژوازي ﻓﺮاﻧﺴﻪ‪ ،‬ﺑﻠﻜﻪ دﺧﺘﺮي از ﻣﺮدم ﺑﻮد ﻛﻪ اﻳﻦ ﻛﻼم زﻳﺒﺎ را ﺑﻪزﺑﺎن آورد‪» :‬ﻣﻦ ﻫﺮﮔﺰ رﻳﺨﺘﻦ ﺧﻮن ﻓﺮاﻧﺴﻮيﻫﺎ‬ ‫را ﻧﺪﻳﺪهام‪ ،‬ﺑﺪون آنﻛﻪ ﻣﻮ ﺑﻪﺗﻨﻢ راﺳﺖ ﺷﻮد«‪.‬‬

‫‪118‬‬

‫ﻓﺼﻞ ﺳﻴﺰدﻫﻢ‬ ‫ﻛﻤﻮن در ﻣﺎرﺳﻲ و ﻧﺎرﺑﻮن ﺷﻜﺴﺖ ﻣﻲﺧﻮرد‬ ‫ﻫﻤﺎن ﺧﻮرﺷﻴﺪي ﻛﻪ ﺷﺎﻫﺪ ﺳﻨﮕﻴﻦ ﺷﺪن ﻛﻔﻪي ﺗﺮازو ﺑﻪﺿﺮر ﭘﺎرﻳﺲ ﺑﻮد‪ ،‬ﺷﻜﺴﺖ ﻣﺮدم ﻣﺎرﺳﻲ را ﻫﻢ ﻧﻈﺎره ﻛﺮد‪.‬‬ ‫ﻛﻤﻴﺴﻴﻮن ﻓﻠﺞ ﻫﻨﻮز درﺣﺎل ﭼﺮت زدن ﺑﻮد ﻛﻪ ا‪‬ﺳﺘﻴﻮان در روز ‪ 26‬ﻣﺎرس زﻧﮓ ﺑﻴﺪاري را ﺑﻪﺻﺪا درآورد‪ ،‬ﺷﻬﺮﺳﺘﺎن را‬ ‫در وﺿﻌﻴﺖ اﺿﻄﺮاري ﻗﺮار داد و ﺑﻴﺎﻧﻴﻪاي ﺑﻪﺳﺒﻚ ﺗﻲﻳﺮ ﻣﻨﺘﺸﺮ ﻛﺮد‪ .‬ﺷﻮراي ﺷﻬﺮ ﺑﺮﺧﻮد ﻟﺮزﻳﺪ و روز ‪ 27‬ﻣﺎرس‬ ‫ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎﻧﺶ را از ﻓﺮﻣﺎﻧﺪاري ﺧﺎرج ﻛﺮد‪ .‬ﮔﺎﺳﺘﻮن ﻛﺮﻣﻴﻮ و ﺑﻮﺷﻪ ﻓﻮراً ﺑﻪﺷﻬﺮداري اﻋﺰام ﺷﺪﻧﺪ ﺗﺎ اﻋﻼم ﻛﻨﻨﺪ ﻛﻪ ﻛﻤﻴﺴﻴﻮن‬ ‫ﺣﺎﺿﺮ اﺳﺖ در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺷﻮرا ﻛﻨﺎرهﮔﻴﺮي ﻛﻨﺪ‪ .‬ﺷﻮرا ﻣﻬﻠﺖ ﺧﻮاﺳﺖ ﺗﺎ ﺑﺮرﺳﻲ ﻛﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﺷﺐ ﺳﭙﺮي ﻣﻲﺷﺪ و ﻛﻤﻴﺴﻴﻮن دﻧﺒﺎل ﻣﻔﺮي ﻣﻲﮔﺸﺖ ﺗﺎ از اﻳﻦ ﻣﻮﺿﻌﻲ ﻛﻪ دﻳﮕﺮ ﻗﺎﺑﻞ دﻓﺎع ﻧﺒﻮد‪ ،‬ﺑﻴﺮون ﺑﻴﺎﻳﺪ‪ .‬ﺑﻮﺷﻪ‬ ‫ﭘﻴﺶﻧﻬﺎد ﻛﺮد ﻛﻪ ازﻃﺮﻳﻖ ﺗﻠﮕﺮاف ﺑﻪورﺳﺎي ﺑﮕﻮﻳﻨﺪ ﻛﻪ ﻛﻤﻴﺴﻴﻮن ﺣﺎﺿﺮ اﺳﺖ اﺳﺘﻌﻔﺎي ﺧﻮد را ﺑﻪﻳﻚ ﻓﺮﻣﺎﻧﺪار‬ ‫ﺟﻤﻬﻮريﺧﻮاه ﺗﺴﻠﻴﻢ ﻛﻨﺪ‪ .‬ﭘﺎﻳﺎن رﻗﺖﺑﺎر ﻳﻚ ﺟﻨﺒﺶ ﺑﺰرگ! آنﻫﺎ ﻣﻲداﻧﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﻓﺮﻣﺎﻧﺪارﻫﺎي ﺟﻤﻬﻮريﺧﻮاه‪ ‬ﺗﻲﻳِﺮ از ﭼﻪ‬ ‫ﻻﻧﺪك‪ ،‬اَﻣﻮرو و ﻣ‪‬ﻪ‬ ‫ﻗﻤﺎشاﻧﺪ‪ .‬ﻛﻤﻴﺴﻴﻮن‪ ،‬ﻓﺮﺳﻮده و روﺣﻴﻪﺑﺎﺧﺘﻪ‪ ،‬ﻛﺎر ﺗﻬﻴﻪ ﻣﺘﻦ ﺗﻠﮕﺮاف را ﺑﻪﺑﻮﺷﻪ واﮔﺬار ﻛﺮده ﺑﻮد ﻛﻪ ِ‬ ‫ﺳﺮرﺳﻴﺪﻧﺪ و ﮔﻔﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﭘﺎرﻳﺲ آنﻫﺎ را ﻓﺮﺳﺘﺎده اﺳﺖ‪ .‬آنﻫﺎ ﺑﻪﻧﺎم ﭘﺎرﻳﺲ‪ ،‬اﻳﻦ ﺷﻬﺮ ﺑﺰرگ ﺻﺤﺒﺖ ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﺑﻮﺷﻪ ﺧﻮاﺳﺖ‬ ‫اﺧﺘﻴﺎرات آنﻫﺎ را ﺑﺮرﺳﻲ ﻛﻨﺪ و اﻋﺘﺒﺎر آنﻫﺎ را ﻣﻮرد ﺗﺮدﻳﺪ ﻗﺮار داد ـﻛﻪ ﺑﻪواﻗﻊ از ﻗﺎﺑﻞ ﺗﺮدﻳﺪ ﻫﻢ ﭼﻴﺰي ﺑﻴﺶﺗﺮ ﺑﻮدـ اﻣﺮي‬ ‫ﻛﻪ ﻣﻮﺟﺐ ﻋﺼﺒﺎﻧﻴﺖ اﻋﻀﺎي ﻛﻤﻴﺴﻴﻮن ﺷﺪ‪ .‬ﻧﺎم ﺟﺎدوﺋﻲ ﭘﺎرﻳﺲِ ﭘﻴﺮوز ﻫﻤﺎن ﺷﻮر و اﺷﺘﻴﺎق ﺳﺎﻋﺎت اول را ﺑﻴﺪار ﻛﺮد و‬ ‫ﺑﻮﺷﻪ ﺑﻪﻋﻨﻮان اﻋﺘﺮاض ﻣﺤﻞ را ﺗﺮك ﻛﺮد‪ .‬ﻧﻴﻤﻪﺷﺐ ﺷﻮراي ﺷﻬﺮ ﺗﺼﻤﻴﻢ ﮔﺮﻓﺖ ﻛﻪ ﺑﺮ ﻧﻈﺮ ﺧﻮد ﺑﺎﻗﻲ ﺑﻤﺎﻧﺪ و ﻛﻠﻮپ ﮔﺎرد‬ ‫ﻣﻠﻲ را از اﻳﻦ ﺗﺼﻤﻴﻢ ﺧﻮد ﻣﻄﻠﻊ ﻛﺮد و ﻛﻠﻮپ ﻫﻢ ﻓﻮراً از اﻟﮕﻮي آن ﭘﻴﺮوي ﻛﺮد‪ .‬ﺳﺎﻋﺖ ﻳﻚوﻧﻴﻢ ﺻﺒﺢ‪ ،‬ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎن ﻛﻠﻮپ‬ ‫ﺑﻪﻛﻤﻴﺴﻴﻮن اﻃﻼع دادﻧﺪ ﻛﻪ ﻣﺄﻣﻮرﻳﺖﺷﺎن ﺧﺎﺗﻤﻪ ﻳﺎﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻮرژوازي ﻟﻴﺒﺮالِ ﺑﺰدلْ دزداﻧﻪ ﺑﻴﺮون رﻓﺖ‪ ،‬رادﻳﻜﺎلﻫﺎ ﻋﻘﺐ‬ ‫ﻛﺸﻴﺪﻧﺪ و ﻣﺮدم ﺗﻨﻬﺎ ﻣﺎﻧﺪﻧﺪ ﺗﺎ ﺑﺎ ارﺗﺠﺎع رو در رو ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬ ‫اﻳﻦ دوﻣﻴﻦ ﻣﺮﺣﻠﻪي ﺟﻨﺒﺶ ﺑﻮد‪ .‬ﭘﺮﺣﺮارتﺗﺮﻳﻦِ اﻳﻦ ﺳﻪ ﻓﺮﺳﺘﺎدهي ﭘﺎرﻳﺲ‪ ،‬ﻻﻧﺪ‪‬ك‪ ،‬ﺑﻪاﺗﻮرﻳﺘﻪاي ﻣﺎﻓﻮق ﻛﻤﻴﺴﻴﻮن‬ ‫ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺷﺪ‪ .‬ﺟﻤﻬﻮريﺧﻮاﻫﺎن ﺧﻮﻧﺴﺮد ﻛﻪ ﺣﺮفﻫﺎي او را ﺷﻨﻴﺪﻧﺪ و از ﺳ‪‬ﺮوﺳ‪‬ﺮﻫﺎي او ﺑﺎ ﭘﻠﻴﺲ اﻣﭙﺮاﺗﻮري ﺧﺒﺮ داﺷﺘﻨﺪ‪ ،‬در‬ ‫وﺟﻮد اﻳﻦ ﻗﻠﺪر ﺷﺪﻳﺪاً ﺟﺎﻫﻞ و ﺧﺸﻦ ﻳﻚ ﺑﻨﺎﭘﺎرﺗﻴﺴﺖ‪ ‬را ﭘﻨﻬﺎن ﻣﻲدﻳﺪﻧﺪ‪ .‬او ﺑﻪواﻗﻊ ﺣﻘﻪﺑﺎزي ﺑﻮد ﻛﻪ ﺑﻪﻛﺎر ﻣﻌﺮﻛﻪﮔﻴﺮي و‬ ‫ﻟﻮدﮔﻲﻫﺎي ﺧﻴﺎﻟﻲ ﻣﻲآﻣﺪ و در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﻫﻴﭻ ﭼﻴﺰ ﻋﻘﺐ ﻧﻤﻲﻧﺸﺴﺖ‪ ،‬ﭼﻮن از ﻫﻤﻪﭼﻴﺰ ﺑﻲﺧﺒﺮ ﺑﻮد‪ .‬ﺑﺎ وﺟﻮد‪ ‬اﻳﻦ ﺷﺎرﻻﺗﺎن در‬ ‫رﻫﺒﺮي‪ ‬وﺿﻌﻴﺖ ﺑﻪوﺧﺎﻣﺖ ﮔﺮاﺋﻴﺪ‪ .‬ﻛﺮﻣﻴﻮ ﻛﻪ ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﺴﺖ ﭼﺎرهي دﻳﮕﺮي ﭘﻴﺪا ﻛﻨﺪ‪ ،‬ﻫﻨﻮز ﺑﺮﻫﻤﺎن راهﺣﻞ ﺷﺐ ﭘﻴﺶ ﺑﺎﻗﻲ‬

‫‪119‬‬

‫ﺑﻮد‪ .‬در روز ‪ 28‬ﻣﺎرس ﺑﻪﺷﻮراي ﺷﻬﺮ ﻧﻮﺷﺖ ﻛﻪ ﻛﻤﻴﺴﻴﻮن ﺑﺮاي ﻛﻨﺎرهﮔﻴﺮي آﻣﺎده اﺳﺖ و ﻣﺴﺌﻮﻟﻴﺖ وﻗﺎﻳﻊ را ﺑﻪﻋﻬﺪهي‬ ‫ﺷﻮرا ﻣﻲﮔﺬارد‪ .‬او از ﻫﻤﻜﺎراﻧﺶ ﻫﻢ ﺧﻮاﺳﺖ ﻛﻪ ﮔﺮوﮔﺎنﻫﺎ را آزاد ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﻛﺎر او را ﺑﻴﺶ از ﭘﻴﺶ در ﻣﻈﺎن ﻣﻴﺎﻧﻪروي‬ ‫ﻗﺮار داد‪ .‬او ﻛﻪ ﺷﺪﻳﺪاً ﺗﺤﺖ ﻧﻈﺮ و ﻣﻮرد ﺗﻬﺪﻳﺪ ﻗﺮار داﺷﺖ از اﻳﻦ ﺟﺪلﻫﺎ دﻟﺰده ﺷﺪ و ﻫﻤﺎن ﺷﺐ ﻓﺮﻣﺎﻧﺪاري را ﺗﺮك ﻛﺮد‪.‬‬ ‫ﻛﻨﺎرهﮔﻴﺮي او ﻛﻤﻴﺴﻴﻮن را از ﻫﺮﮔﻮﻧﻪ اوﺗﻮرﻳﺘﻪاي ﻋﺎري ﻛﺮد‪ .‬ﻛﻤﻴﺴﻴﻮن ﻣﻮﻓﻖ ﺷﺪ او را ﺑﺎزﮔﺮداﻧﺪ‪ :‬ﺑﻪﭘﺎيﺑﻨﺪي او ﺑﻪﻫﺪف‬ ‫ﻣﺘﻮﺳﻞ ﺷﺪ و او را ﺑﻪﻓﺮﻣﺎﻧﺪاري ﺑﺮﮔﺮداﻧﺪ ﺗﺎ در آنﺟﺎ ﻧﻘﺶ ﺷﮕﻔﺖ‪ ‬ﺳﺮﻛﺮدهاي درﻋﻴﻦﺣﺎل اﺳﻴﺮ و ﻣﺴﺌﻮل را ﺑﺎزي ﻛﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﺷﻮراي ﺷﻬﺮ ﺑﻪﻧﺎﻣﻪي ﻛﺮﻣﻴﻮ ﭘﺎﺳﺦ ﻧﺪاد و در ‪ 29‬ﻣﺎرس ﻛﻤﻴﺴﻴﻮن ﭘﻴﺶﻧﻬﺎد ﺧﻮد را ﺗﻜﺮار ﻛﺮد‪ .‬ﺷﻮرا ﺑﺎز ﻫﻢ ﺳﺎﻛﺖ‬ ‫ﻣﺎﻧﺪ‪ .‬در ﺷﺎمﮔﺎه ﻫﻤﺎن روز‪ ،‬ﭼﻬﺎرﺻﺪ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪه از ﮔﺎرد ﻣﻠﻲ در ﻣﻮزه ﺗﺠﻤﻊ ﻛﺮدﻧﺪ و ﺗﺼﻤﻴﻢ ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ ﮔﺮدانﻫﺎ را در‬ ‫ﻓﺪراﺳﻴﻮﻧﻲ ﻣﺘﺤﺪ ﻛﻨﻨﺪ و ﻛﻤﻴﺴﻴﻮﻧﻲ را اﻧﺘﺨﺎب ﻛﺮدﻧﺪ ﻛﻪ ﻣﺴﺌﻮﻟﻴﺖ ﻣﺬاﻛﺮه ﺑﻴﻦ ﺷﻬﺮداري و ﻓﺮﻣﺎﻧﺪاري را ﺑﺮﻋﻬﺪه داﺷﺖ‪.‬‬ ‫وﻟﻲ اﻳﻦﻫﺎ ﻓﻘﻂ ﻋﻨﺎﺻﺮ اﻧﻘﻼﺑﻲ ﮔﺮدانﻫﺎ را ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﻲ ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ و ﺷﻬﺮداري ﻫﺮﭼﻪ ﺑﻴﺶﺗﺮ در ورﻃﻪي ﻧﻮﻣﻴﺪي‬ ‫ﻓﺮوﻣﻲرﻓﺖ‪.‬‬ ‫از اﻳﻦ زﻣﺎن ﻧﻮﻋﻲ ﺟﻨﮓ ﺑﻴﺎﻧﻴﻪﻫﺎ ﺑﻴﻦ اﻳﻦ دو ﻗﺪرت درﮔﺮﻓﺖ‪ .‬روز ‪ 30‬ﻣﺎرس‪ ،‬ﺷﻮرا ﺑﻪﻧﻈﺮات ﮔﺮدﻫﻢآﺋﻲ ﻣﻮزه ﺑﺎ‬ ‫اﻋﻼﻣﻴﻪاي از ﺟﺎﻧﺐ ﺳﺮﻛﺮدﮔﺎن ﮔﺮدانﻫﺎي ارﺗﺠﺎﻋﻲ ﭘﺎﺳﺦ داد‪ .‬ﻛﻤﻴﺴﻴﻮن ﻃﻲ ﺑﻴﺎﻧﻴﻪاي ﺧﻮاﺳﺘﺎر ﺧﻮدﻣﺨﺘﺎري ﻛﻤﻮن و‬ ‫اﻟﻐﺎي ﻓﺮﻣﺎﻧﺪاريﻫﺎ ﺷﺪ‪ .‬ﺑﻼﻓﺎﺻﻠﻪ ﭘﺲ از آن‪ ،‬ﺷﻮرا دﺑﻴﺮﻛﻞ ﻓﺮﻣﺎﻧﺪاري را ﻧﻤﺎﻳﻨﺪهي ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ ﺣﻜﻮﻣﺖ اﻋﻼم ﻛﺮد و از او‬ ‫دﻋﻮت ﻧﻤﻮد ﺗﺎ ﺑﻪﻣﻘﺎم ﺧﻮد ﺑﺮﮔﺮدد‪ .‬دﺑﻴﺮﻛﻞ ﺧﻮدرا ﺑﻪﻛﺮﮔﻮﺷﻲ زد و ﺑﻪﻋﺮﺷﻪي ﻛﺸﺘﻲ ﻻﻛﻮران ﭘﻨﺎه ﺑﺮد‪ .‬ﺑﺴﻴﺎري از اﻋﻀﺎي‬ ‫ﺷﻮرا ﻧﻴﺰ ﺧﻮد را ﺑﻪاﻳﻦ ﻛﺸﺘﻲ ﺟﻨﮕﻲ رﺳﺎﻧﺪﻧﺪ ـ ﺑﺰدﻟﻲ ﺑﻲﺑﺮو و ﺑﺮﮔﺮد؛ زﻳﺮا ﺳﺮﺷﻨﺎسﺗﺮﻳﻦ ﻣﺮﺗﺠﻌﻴﻦ‪ ،‬ﺑﺪون آنﻛﻪ ﻛﻢﺗﺮﻳﻦ‬ ‫ﺧﻄﺮي ﻣﺘﻮﺟﻪﺷﺎن ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺑﻪاﻳﻦﺳﻮ و آنﺳﻮ ﮔﺮﻳﺨﺘﻨﺪ‪ .‬ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﻛﻤﻴﺴﻴﻮن ﺻﺮﻓﺎً ﺟﻨﺒﻪي ﻧﻤﺎﻳﺸﻲ داﺷﺖ و ﻓﻘﻂ دو ﻳﺎ ﺳﻪ‬ ‫ﻛﺎرﻣﻨﺪ‪ ،‬دادﺳﺘﺎن ﮔﻴﺒﺮ‪ ،‬ﻣﻌﺎون او‪ ،‬و ﻛﻮﺗﺎهزﻣﺎﻧﻲ ﻣﺪﻳﺮ ﮔﻤﺮك و ﭘﺴﺮ ﺷﻬﺮدار را ﺑﺎزداﺷﺖ ﻛﺮد‪ .‬ژﻧﺮال اوﻟﻴﻮﻳﻪ‪ ،‬ﺑﻪﻣﺠﺮد آنﻛﻪ‬ ‫ﻣﻌﻠﻮم ﺷﺪ از ﻋﻀﻮﻳﺖ در ﻛﻤﻴﺴﻴﻮنﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻂ ‪ 1851‬ﺧﻮدداري ﻛﺮده اﺳﺖ‪ ،‬آزاد ﺷﺪ‪ .‬ﻛﻤﻴﺴﻴﻮن ﺣﺘﻲ آنﻗﺪر ﻻاﺑﺎﻟﻲ ﺑﻮد‬ ‫ﻛﻪ ﻳﻚ ﭘﺴﺖ ﻧﮕﻬﺒﺎﻧﻲ ﻧﺰدﻳﻚ ﻓﺮﻣﺎﻧﺪاري را ﻛﻪ در دﺳﺖ ﺷﻜﺎريﻫﺎﺋﻲ ﺑﻮد ﻛﻪ اﺳﺘﻴﻮان ﺟﺎﮔﺬاﺷﺘﻪ ﺑﻮد‪ ،‬ﻫﻤﺎنﻃﻮر ﺑﺎﻗﻲ‬ ‫ﮔﺬاﺷﺖ‪ .‬درﻧﺘﻴﺠﻪ‪ ،‬ﻓﺮار ﺷﻮرا ﻓﻘﻂ ﺷﺮمآورﺗﺮ ﺟﻠﻮه ﻛﺮد‪ .‬ﺷﻬﺮ ﻫﻢﭼﻨﺎن آرام‪ ،‬ﺷﺎد و ﺳﺮدﻣﺎغ ﺑﻮد‪ .‬ﻳﻚ روز ﻗﺎﻳﻖ ﮔﺸﺘﻲ ﻟُﺮُﻧﺎر‬ ‫آﻣﺪ ﺗﺎ ﺗﻮپﻫﺎﻳﺶ را در ﻛَﺎﻧﺒﻴﻴِﺮ ﺑﻪﻧﻤﺎﻳﺶ ﺑﮕﺬارد‪ ،‬ﻣﺮدﻣﻲ ﻛﻪ در ﺳﺎﺣﻞ ازدﺣﺎم ﻛﺮده ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬آنﻗﺪر ﻫﻮ ﻛﺮدﻧﺪ ﻛﻪ ﻣﺠﺒﻮر ﺷﺪ‬ ‫ﻟﻨﮕﺮﻫﺎﻳﺶ را ﺟﻤﻊ ﻛﻨﺪ و ﺑﻪﺑﻨﺪرﮔﺎه ﺟﺪﻳﺪ ﺑﺮود و ﺑﻪﻧﺎو ﺟﻨﮕﻲ ﺑﭙﻴﻮﻧﺪد‪.‬‬ ‫اﺳﺘﻨﺒﺎط ﻛﻤﻴﺴﻴﻮن اﻳﻦ ﺑﻮد ﻛﻪ ﻫﻴﭻﻛﺲ ﺟﺮأت ﺣﻤﻠﻪ ﺑﻪآن را ﻧﺪارد و درﻧﺘﻴﺠﻪ ﻫﻴﭻ اﻗﺪام دﻓﺎﻋﻲ ﺻﻮرت ﻧﺪاد‪ .‬اﻳﻦ‬ ‫ﻛﻤﻴﺴﻴﻮن ﺑﻪراﺣﺘﻲ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺴﺖ ﺑﻠﻨﺪيﻫﺎي ﻧﻮﺗﺮدام دهﻻﮔﺎرد را ﻛﻪ ﺑﺮ ﺷﻬﺮ ﻣ‪‬ﺸﺮف ﺑﻮد‪ ،‬ﻣﺴﻠﺢ ﻛﻨﺪ و ﺗﻌﺪاد زﻳﺎدي از ﻧﻔﺮات‬ ‫ﮔﺎرﻳﺒﺎﻟﺪي را ﺑﻪﺧﺪﻣﺖ ﺑﮕﻴﺮد؛ ﺑﻪﺧﺼﻮص ﻛﻪ ﻋﺪهاي از اﻓﺴﺮانِ آﺧﺮﻳﻦ ﻋﻤﻠﻴﺎت‪ ‬ﺟﻨﮕﻲ‪ ‬ﭘﻴﺶﻧﻬﺎد ﻛﺮده ﺑﻮدﻧﺪ ﻛﻪ ﻫﻤﻪﭼﻴﺰ را‬ ‫ﺳﺎزﻣﺎندﻫﻲ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ‪ .‬ﻛﻤﻴﺴﻴﻮن از آنﻫﺎ ﺗﺸﻜﺮ ﻛﺮد و ﮔﻔﺖ ﺳﺮﺑﺎزﻫﺎ ﻧﻤﻲآﻳﻨﺪ و اﮔﺮ ﻫﻢ ﺑﻴﺎﻳﻨﺪ ﺑﻪﻣﺮدم ﻣﻲﭘﻴﻮﻧﺪﻧﺪ‪ .‬آنﻫﺎ‬ ‫ﺑﻪﺑﺮاﻓﺮاﺷﺘﻦ ﭘﺮﭼﻢ ﺳﻴﺎه‪ ،‬ﺻﺪور ﺑﻴﺎﻧﻴﻪاي ﺧﻄﺎب ﺑﻪﺳﺮﺑﺎزان و ﺟﻤﻊآوري اﺳﻠﺤﻪ و ﺗﻮپ در ﻓﺮﻣﺎﻧﺪاري‪ ،‬ﺑﺪون ﮔﻠﻮﻟﻪﻫﺎﺋﻲ ﺑﺎ‬ ‫ﻛﺎﻟﻴﺒﺮ ﻣﻨﺎﺳﺐ‪ ،‬اﻛﺘﻔﺎ ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﻻﻧﺪ‪‬ك ﻫﻢ ﺑﺮاي ﺧﻮدﻧﻤﺎﺋﻲ‪ ‬اﺳﺘﻴﻮان را ﺧﺎﺋﻦ ﺑﺰرگ اﻋﻼم ﻛﺮد و ﻳﻚ ﮔﺮوﻫﺒﺎن ﺳﺎﺑﻖ ﺷﻜﺎري‬ ‫ﺑﻪﻧﺎم ﭘِﻠﺴﻴﻴِﻪ را ﺑﻪﺟﺎي او ﻣﻨﺼﻮب ﻧﻤﻮد‪ .‬ﻗﺮاري ﻛﻪ در اﻳﻦ ﻣﻮرد ﺻﺎدر ﺷﺪ‪ ،‬درﻋﻴﻦﺣﺎل ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬ﺗﺎ زﻣﺎن آﻏﺎز ﻛﺎر او‪،‬‬ ‫ﺳﺮﺑﺎزان ﻫﻢﭼﻨﺎن ﺗﺤﺖ ﻓﺮﻣﺎﻧﺪﻫﻲ ژﻧﺮال اﺳﺘﻴﻮان ﻣﻲﻣﺎﻧﻨﺪ«‪ .‬ﺗﺎرﻳﺦ اﻳﻦ ﻣﻀﺤﻜﻪي ﺑﻲﻣﻌﻨﻲ ﺑﻪاول آورﻳﻞ ﺑﺮﻣﻲﮔﺮدد‪.‬‬ ‫ﭘﻠﻴﺴﻴﻪ ﻫﻨﮕﺎم ﻣﺤﺎﻛﻤﻪي ﺧﻮد در ﻣﻘﺎﺑﻞ دادﮔﺎه ﻧﻈﺎﻣﻲ ﺣﻖ ﻣﻄﻠﺐ را ادا ﻛﺮد‪ .‬وﻗﺘﻲ از ﻻﻧﺪ‪‬ك ﺳﺆال ﺷﺪ‪» :‬ﺷﻤﺎ ژﻧﺮال ﻛﺪام‬ ‫ارﺗﺶ ﺑﻮدﻳﺪ«؟ اﻳﻦ ﺟﻮاب را داد‪» :‬ﻣﻦ ژﻧﺮال آن ﻣﻮﻗﻌﻴﺖ ﺑﻮدم«‪ .‬درواﻗﻊ‪ ،‬او ﻫﺮﮔﺰ ﻫﻴﭻ ﻗﺸﻮﻧﻲ را ﻓﺮﻣﺎﻧﺪﻫﻲ ﻧﻜﺮد‪ .‬ﺻﺒﺢ‬ ‫روز ‪ 24‬ﻣﺎرس ﻛﺎرﮔﺮان ﺑﻪﺳﺮ ﻛﺎرﻫﺎي ﺧﻮد ﺑﺮﮔﺸﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬زﻳﺮا ﺑﻪﮔﺎردﻫﺎي ﻣﻠﻲ‪ ،‬ﺟﺰ ﻧﮕﻬﺒﺎﻧﺎن ﻓﺮﻣﺎﻧﺪاري‪ ،‬ﺣﻘﻮق ﭘﺮداﺧﺖ‬ ‫ﻧﻤﻲﺷﺪ‪ .‬ﺑﺮاي ﻣﺮاﻗﺒﺖ از ﭘﺴﺖﻫﺎ ﻧﻔﺮ ﺑﺎ دﺷﻮاري ﮔﻴﺮ ﻣﻲآﻣﺪ و ﻧﻴﻤﻪﺷﺐ ﻓﺮﻣﺎﻧﺪاري ﻓﻘﻂ ﺣﺪود ﺻﺪ ﻣﺪاﻓﻊ داﺷﺖ‪.‬‬ ‫وارد ﻛﺮدن ﻳﻚ ﺿﺮﺑﻪ آﺳﺎن ﺑﻮد و ﺑﻌﻀﻲ از ﺑﻮرژواﻫﺎي ﺛﺮوﺗﻤﻨﺪ ﻣﻲﺧﻮاﺳﺘﻨﺪ آن را اﻣﺘﺤﺎن ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ﻧﻔﺮات آﻣﺎده ﺑﻮدﻧﺪ و‬

‫‪120‬‬

‫ﻧﻘﺸﻪي ﻛﺎر ﻣﻮرد ﺗﻮاﻓﻖ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮد‪ .‬ﻗﺮار ﺑﻮد ﻧﻴﻤﻪﺷﺐ ﻛﻤﻴﺴﻴﻮن دﺳﺖﮔﻴﺮ و ﻓﺮﻣﺎﻧﺪاري ﺗﺴﺨﻴﺮ ﺷﻮد‪ .‬در ﻫﻤﻴﻦ ﺣﻴﻦ‬ ‫اﺳﺘﻴﻮان ﺑﻪﻃﺮف ﺷﻬﺮ ﺣﺮﻛﺖ ﻣﻲﻛﺮد‪ ،‬ﺑﻪﻃﻮريﻛﻪ ﺳﭙﻴﺪهدم آنﺟﺎ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻳﻚ اﻓﺴﺮ ﺑﻪاُﺑﺎﻧﻲ ﮔﺴﻴﻞ ﺷﺪ‪ .‬ژﻧﺮال ﻓﺮﻣﺎﻧﺪه‬ ‫ﺑﻪﺑﻬﺎﻧﻪي اﺣﺘﻴﺎط اﻣﺘﻨﺎع ﻛﺮد‪ ،‬وﻟﻲ دﺳﺘﻴﺎرش اﻧﮕﻴﺰهي ﺣﻘﻴﻘﻲ اﻳﻦ اﻣﺘﻨﺎع را ﻓﺎش ﻧﻤﻮد‪ .‬آنﻫﺎ ﺑﻪﻗﺎﺻﺪ ﮔﻔﺘﻨﺪ‪» :‬ﻣﺎ ﻣﺜﻞ‬ ‫دزدﻫﺎ از ﻣﺎرﺳﻲ ﮔﺮﻳﺨﺘﻪاﻳﻢ و ﺣﺎﻻ ﻣﻲﺧﻮاﻫﻴﻢ ﻣﺜﻞ ﻓﺎﺗﺤﺎن دوﺑﺎره ﺑﻪآن ﺑﺮﮔﺮدﻳﻢ«‪.‬‬ ‫ﭼﻨﻴﻦ ﻛﺎري ﺑﺎ ارﺗﺶ اُﺑﺎﻧﻲ‪ ،‬ﺑﺎ ﺷﺸﺼﺪ ﻳﺎ ﻫﻔﺘﺼﺪ ﻧﻔﺮ ﺑﺪون ﻛﺎدر و اﻧﻀﺒﺎط ﻗﺪري ﻣﺸﻜﻞ ﺑﻪﻧﻈﺮ ﻣﻲرﺳﻴﺪ‪ .‬ﻓﻘﻂ ﻳﻚ‬ ‫ﻫﻨﮓ‪ ،‬ﻫﻨﮓ ﺷﺸﻢ ﺷﻜﺎري‪ ،‬ﺷﺠﺎﻋﺖ ﻧﻈﺎﻣﻲ ﺑﻴﺶﺗﺮي از ﺧﻮد ﻧﺸﺎن داد‪ .‬وﻟﻲ اﺳﺘﻴﻮان در راﺑﻄﻪ ﺑﺎ ﻣﻠﻮانﻫﺎي ﻻﻛﻮران و‬ ‫ﻧﻔﺮات ﮔﺎرد ﻣﻠﻲِ ﻧﻈﻢ ﻛﻪ ﺑﺎ او در ارﺗﺒﺎط ﻣﺴﺘﻤﺮ ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻴﺶ از ﻫﺮﭼﻴﺰ ﺑﺮ ﺑﻲﺣﺎﻟﻲ ﻛﻤﻴﺴﻴﻮن ﺗﻜﻴﻪ ﻣﻲﻛﺮد‪.‬‬ ‫ﻛﻤﻴﺴﻴﻮن ﺳﻌﻲ ﻛﺮد ﺑﺎ اﻟﺤﺎق ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎﻧﻲ از ﮔﺎرد ﻣﻠﻲ ﻣﻮﺿﻊ ﺧﻮد را ﺗﻘﻮﻳﺖ ﻛﻨﺪ؛ اﻳﻦ ﻛﻤﻴﺴﻴﻮن ﺑﻪاﻧﺤﻼل ﺷﻮراي‬ ‫ﺷﻬﺮ رأي داد و اﻧﺘﺨﺎبﻛﻨﻨﺪﮔﺎن را ﺑﺮاي ﺳﻮم آورﻳﻞ دﻋﻮت ﻛﺮد‪ .‬اﻳﻦ اﻗﺪام اﮔﺮ در ‪ 24‬ﻣﺎرس اﺗﺨﺎذ ﻣﻲﺷﺪ‪ ،‬ﻣﻤﻜﻦ ﺑﻮد‬ ‫ﻫﻤﻪﭼﻴﺰ را روﺑﻪراه ﻛﻨﺪ؛ وﻟﻲ در دوم آورﻳﻞ ﺧﺸﺘﻲ ﺑﺮآب ﺑﻮد‪.‬‬ ‫در روز ‪ 3‬ﻧﻮاﻣﺒﺮ ﺑﺎ رﺳﻴﺪن ﺧﺒﺮ از ورﺳﺎي‪ ،‬اﺳﺘﻴﻮان ﺑﺮاي ﺳﺮﻛﺮدﮔﺎن ﮔﺮدانﻫﺎي ارﺗﺠﺎﻋﻲ دﺳﺘﻮر آﻣﺎدهﺑﺎش ﻓﺮﺳﺘﺎد‪ .‬در‬ ‫ﺳﺎﻋﺖ ﻳﺎزده ﺷﺐ‪ ،‬اﻓﺴﺮان ﮔﺎرﻳﺒﺎﻟﺪي آﻣﺪﻧﺪ ﺗﺎ ﺑﻪﻓﺮﻣﺎﻧﺪاري ﺧﺒﺮ ﺑﺪﻫﻨﺪ ﻛﻪ ﺳﺮﺑﺎزان اُﺑﺎﻧﻲ درﺣﺎل ﺣﺮﻛﺖاﻧﺪ‪ .‬ﻛﻤﻴﺴﻴﻮن‬ ‫ﻧﻐﻤﻪي ﻗﺪﻳﻤﻲ ﺧﻮد را ﺳﺎز ﻛﺮد‪» :‬ﺑﮕﺬارﻳﺪ ﺑﻴﺎﻳﻨﺪ‪ ،‬ﻣﺎ آﻣﺎدهي ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻦ آنﻫﺎ ﻫﺴﺘﻴﻢ«‪ .‬ﺳﺎﻋﺖ ﻳﻚوﻧﻴﻢ ﺗﺼﻤﻴﻢ ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ ﻛﻪ‬ ‫ﻃﺒﻞ آﻣﺎدهﺑﺎش را ﺑﺰﻧﻨﺪ و ﺣﻮاﻟﻲ ﺳﺎﻋﺖ ﭼﻬﺎر ﻋﺪهاي در ﻓﺮﻣﺎﻧﺪاري ﺣﺎﺿﺮ ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬ﺣﺪود ﺻﺪ ﺗﻚﺗﻴﺮاﻧﺪاز در اﻳﺴﺘﮕﺎه راهآﻫﻦ‬ ‫ﻣﺴﺘﻘﺮ ﺷﺪﻧﺪ‪ ،‬درﺣﺎﻟﻲﻛﻪ ﻛﻤﻴﺴﻴﻮن ﺣﺘﻲ ﺑﻪﻓﻜﺮ ﻗﺮاردادن ﻳﻚ آﺗﺶﺑﺎر ﺗﻮپﺧﺎﻧﻪ در آنﺟﺎ ﻧﺒﻮد‪.‬‬ ‫در ﺳﺎﻋﺖ ﭘﻨﺞ ﻣﺎرﺳﻲ در ﺣﺎﻟﺖ آﻣﺎدهﺑﺎش ﺑﻮد‪ .‬ﭼﻨﺪ ﮔﺮوﻫﺎن ارﺗﺠﺎﻋﻲ در ﻣﻴﺪان ﻛﺎخ دادﮔﺴﺘﺮي و ﻛﻮرﺑﻨﺎﭘﺎرت ﭘﺪﻳﺪار‬ ‫ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬ﻣﻠﻮانﻫﺎي ﻻﻛﻮر‪‬ن ﺟﻠﻮي ﺑﻮرس ﺻﻒآراﺋﻲ ﻛﺮده ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬اوﻟﻴﻦ ﮔﻠﻮﻟﻪ در اﻳﺴﺘﮕﺎه راهآﻫﻦ ﺷﻠﻴﻚ ﺷﺪ‪.‬‬ ‫ﺳﺮﺑﺎزان اﺳﺘﻴﻮان در ﺳﻪ ﻧﻘﻄﻪ ﺣﺎﺿﺮ ﺷﺪﻧﺪ ـ اﻳﺴﺘﮕﺎه راهآﻫﻦ‪ ،‬ﻣﻴﺪان ﻛﺎﺳﺘﻠَﻦ و ﻻﭘﻠ‪‬ﻦ‪ .‬ﺗﻚﺗﻴﺮاﻧﺪازان ﻋﻠﻲرﻏﻢ دﻓﺎع‬ ‫ﺧﻮب ﺧﻮد‪ ،‬ﺳﺮﻳﻌﺎً در ﻣﺤﺎﺻﺮه ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ و ﻣﺠﺒﻮر ﺑﻪﻋﻘﺐﻧﺸﻴﻨﻲ ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬ورﺳﺎﺋﻲﻫﺎ رﺋﻴﺲ ﻓﺪراﻟﻴﺴﺖ راهآﻫﻦ را در ﻣﻘﺎﺑﻞ‬ ‫ﭘﺴﺮ ﺷﺎﻧﺰده ﺳﺎﻟﻪاش ﺗﻴﺮﺑﺎران ﻛﺮدﻧﺪ‪ ،‬درﺣﺎﻟﻲﻛﻪ اﻳﻦ ﻛﻮدك ﺑﻪﭘﺎي ﻓﺮﻣﺎﻧﺪه اﻓﺘﺎده ﺑﻮد و ﺑﺎ اﻟﺘﻤﺎس ﻣﻲﺧﻮاﺳﺖ ﺗﺎ او را‬ ‫ﺑﻪﺟﺎي ﭘﺪرش ﺑﻜﺸﻨﺪ‪ .‬ﻣﻌﺎون اﻳﺴﺘﮕﺎه ﻓﻮﻧ‪‬ﻞ‪ ،‬ﺗﻮاﻧﺴﺖ ﻓﻘﻂ ﺑﺎ ﻳﻚ ﺑﺎزوي ﺷﻜﺴﺘﻪ ﻓﺮار ﻛﻨﺪ‪ .‬ﺳﺘﻮنﻫﺎي ﻻﭘﻠ‪‬ﻦ و ﻟﺴﭙﻠﻨﺎد‬ ‫ﺻﻔﻮف ﻣﻘﺪم ﺧﻮد را ﺗﺎ ﺳﻴﺼﺪ ﻣﺘﺮي ﻓﺮﻣﺎﻧﺪاري ﭘﻴﺶ ﺑﺮدﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﻛﻤﻴﺴﻴﻮنﻛﻪ ﻫﻨﻮز در اﺑﺮﻫﺎ ﺳﻴﺮ ﻣﻲﻛﺮد‪ ،‬ﺳﻔﻴﺮي ﻧﺰد اﺳﺘﻴﻮان ﻓﺮﺳﺘﺎد‪ .‬ﻛﺮﻣﻴﻮ و ﭘِﻠﻴﺴﻴِﻪ ﺑﻪراه اﻓﺘﺎدﻧﺪ و ﺑﻪدﻧﺒﺎل آنﻫﺎ‬ ‫ﺗﻮدهاي ﻋﻈﻴﻢ از ﻣﺮد و زن و ﺑﭽﻪ ﻫﻤﮕﻲ ﻓﺮﻳﺎد ﻣﻲزدﻧﺪ‪» :‬زﻧﺪهﺑﺎد ﭘﺎرﻳﺲ«! در ﭘﺴﺖ ﻣﻘﺪم ﻣﻴﺪان ﻛﺎﺳﺘﻠَﻦ‪ ،‬ﻣﻘﺮ ﺳﺘﺎد‪،‬‬ ‫ﻓﺮﻣﺎﻧﺪهي ﻫﻨﮓ ﺷﺸﻢ ﺳﻮار‪ ،‬وﻳﻠﻨُﻮ‪ ،‬ﺑﻪﻃﺮف ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎن آﻣﺪ‪ .‬ﻛﺮﻣﻴﻮ ﭘﺮﺳﻴﺪ‪» :‬ﻗﺼﺪ ﺷﻤﺎ ﭼﻴﺴﺖ«؟ »ﻣﺎ ﻣﻲﺧﻮاﻫﻴﻢ ﻧﻈﻢ را‬ ‫ﺑﺮﻗﺮار ﻛﻨﻴﻢ«‪ .‬ﻛﺮﻣﻴﻮ ﻓﺮﻳﺎد زد‪» :‬ﭼﻲ! ﺷﻤﺎ ﺟﺮأت دارﻳﺪ ﺑﻪروي ﻣﺮدم آﺗﺶ ﻛﻨﻴﺪ«؟ و ﺑﺎ اﺣﺴﺎﺳﺎت ﺷﺮوع ﺑﻪﺳﺨﻨﺮاﻧﻲ ﻛﺮد‬ ‫ﻛﻪ ورﺳﺎﺋﻲﻫﺎ ﺗﻬﺪﻳﺪ ﻛﺮدﻧﺪ ﻛﻪ ﺑﻪﭘﻴﺎدهﻧﻈﺎم ﻓﺮﻣﺎن ﺣﺮﻛﺖ ﻣﻲدﻫﻨﺪ‪ .‬ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎن ﻛﻤﻴﺴﻴﻮن ﺧﻮاﺳﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﻧﺰد اﺳﺘﻴﻮان ﺑﺮده‬ ‫ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬او اﺑﺘﺪا از ﺑﺎزداﺷﺖ ﻛﺮدن آنﻫﺎ ﺻﺤﺒﺖ ﻛﺮد‪ ،‬وﻟﻲ ﺑﻌﺪاً ﺑﻪآنﻫﺎ ﭘﻨﺞ دﻗﻴﻘﻪ ﺑﺮاي ﺗﺨﻠﻴﻪي ﻓﺮﻣﺎﻧﺪاري وﻗﺖ داد‪ .‬ﻫﻨﮕﺎم‬ ‫ﺑﺎزﮔﺸﺖ‪ ،‬ﻛﺮﻣﻴﻮ ﺳﺮﺑﺎزان ﭘﻴﺎده ﻧﻈﺎم را دﻳﺪﻛﻪ ﺑﺎ ﺟﻤﻌﻴﺘﻲﻛﻪ ﺳﻌﻲ در ﺧﻠﻊ ﺳﻼح آنﻫﺎ داﺷﺘﻨﺪ‪ ،‬درﮔﻴﺮ ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬دﺳﺘﻪي ﺗﺎزهاي‬ ‫از ﻣﺮدم ﺑﺎ ﭘﺮﭼﻤﻲ ﺳﻴﺎه درﭘﻴﺶ ﺳﺮرﺳﻴﺪﻧﺪ و ﻓﺸﺎر ﺷﺪﻳﺪي ﺑﻪﺳﺮﺑﺎزان وارد ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﻳﻚ اﻓﺴﺮ آﻟﻤﺎﻧﻲ از ﻧﻔﺮات اﺳﺘﻴﻮان‪،‬‬ ‫ﭘِﻠﻴﺴﻴِﻪ را ﺑﺎزداﺷﺖ ﻛﺮد‪ ،‬وﻟﻲ ﺳﺮﻛﺮدﮔﺎن ورﺳﺎﺋﻲ ﻛﻪ ﺗﺰﻟﺰل ﺳﺮﺑﺎزان ﺧﻮد را دﻳﺪﻧﺪ‪ ،‬ﻓﺮﻣﺎن ﻋﻘﺐﻧﺸﻴﻨﻲ دادﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﻣﺮدم ﻛﻪ ﮔﻤﺎن ﻛﺮدﻧﺪ آنﻫﺎ ﻣﺘﻔﺮق ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬دﺳﺖ زدﻧﺪ‪ .‬دو ﺳﭙﺎه ﭘﻴﺎده ﻧﻈﺎم از ﺣﺮﻛﺖ ﺧﻮدداري ﻛﺮده ﺑﻮد و ﻣﻴﺪان‬ ‫ﻓﺮﻣﺎﻧﺪاري ﭘﺮ ﺑﻮد از ﻣﺮدم ﻣﻄﻤﺌﻦ از ﻣﻮﻓﻘﻴﺖ‪ .‬ﻧﺎﮔﻬﺎن‪ ،‬ﺣﻮاﻟﻲ ﺳﺎﻋﺖ ده‪ ،‬ﺳﺮوﻛﻠﻪي ﻧﻔﺮات ﭘﻴﺎده ﻧﻈﺎم از ﺧﻴﺎﺑﺎنﻫﺎي روم و‬ ‫ﻻ‪‬رﻣ‪‬ﻨﻲ ﭘﻴﺪا ﺷﺪ‪ .‬وﻗﺘﻲﻛﻪ ﺑﺴﻴﺎري از آنﻫﺎ ﻗﻨﺪاق ﺗﻔﻨﮓﻫﺎيﺷﺎن را ﺑﺎﻻ ﺑﺮدﻧﺪ‪ ،‬ﻣﺮدم ﻓﺮﻳﺎد ﻛﺸﻴﺪﻧﺪ و دور آنﻫﺎ ﺟﻤﻊ ﺷﺪﻧﺪ‪.‬‬ ‫اﻓﺴﺮي ﻛﻪ ﮔﺮوﻫﺎن ﺧﻮد را ﺗﺸﻮﻳﻖ ﺑﻪﺣﻤﻠﻪ ﺑﺎ ﺳﺮﻧﻴﺰه ﻣﻲﻛﺮد ﺑﺎ ﮔﻠﻮﻟﻪاي در ﻣﻐﺰش ﻧﻘﺶ زﻣﻴﻦ ﺷﺪ‪ .‬اﻓﺮاد او ﺑﻪﻓﺪرالﻫﺎ‬

‫‪121‬‬

‫ﺣﻤﻠﻪ ﻛﺮدﻧﺪ ﻛﻪ ﺑﻪﻓﺮﻣﺎﻧﺪاري ﭘﻨﺎه ﺑﺮدﻧﺪ و در آنﺟﺎ ﺑﻪاﺳﺎرات درآﻣﺪﻧﺪ؛ ﻧﻔﺮات ﭘﻴﺎده ﻧﻈﺎم ﻫﻢ آنﻫﺎ را ﺗﺎ ﻓﺮﻣﺎﻧﺪاري ﺗﻌﻘﻴﺐ‬ ‫ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬رﮔﺒﺎر ﮔﺎردﻫﺎي ﻣﻠﻲِ ﻧﻈﻢ و ﻧﻔﺮات ﭘﻴﺎدهي ﻧﻈﺎم ﻛﻪ از ﻛﻮرﺑﻨﺎﭘﺎرت و ﺧﺎﻧﻪي ﻓﺮِراﻳﻨﻴﻮراﻧﺘَﻦ آﺗﺶ ﮔﺸﻮده ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬از‬ ‫ﭘﻨﺠﺮهﻫﺎي ﻓﺮﻣﺎﻧﺪاري و ﺗﻮﺳﻂ ﻓﺪرالﻫﺎ ﭘﺎﺳﺦ داده ﻣﻲﺷﺪﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﺗﻴﺮاﻧﺪازي دو ﺳﺎﻋﺖ ﻃﻮل ﻛﺸﻴﺪه ﺑﻮد و از ﻧﻴﺮوي ﻛﻤﻜﻲ ﺑﺮاي ﻓﺪرالﻫﺎ ﺧﺒﺮي ﻧﺒﻮد‪ .‬آنﻫﺎ ﻛﻪ در ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﻣﺴﺘﺤﻜﻢ‬ ‫ﻓﺮﻣﺎﻧﺪاري ﻏﻴﺮﻗﺎﺑﻞ دﺳﺘﺮﺳﻲ ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﺑﺎ وﺟﻮد اﻳﻦ ﺷﻜﺴﺖ ﻣﻲﺧﻮردﻧﺪ‪ ،‬زﻳﺮا ﻧﻪ آذوﻗﻪ داﺷﺘﻨﺪ‪ ،‬ﻧﻪ ﻣﻬﻤﺎت؛ و ﻛﺎﻓﻲ ﺑﻮد ﻛﻪ‬ ‫ﺗﻔﻨﮓ ﺑﺮ دوش ﻣﻨﺘﻈﺮ ﻣﺎﻧﺪ ﺗﺎ ﮔﻠﻮﻟﻪﻫﺎي آنﻫﺎ ﺗﻤﺎم ﺷﻮد‪ .‬وﻟﻲ ﻓﺮﻣﺎﻧﺪهي ﺳﺎﻛﺮهﻛُﺮ ﻧﻤﻲﺧﻮاﺳﺖ ﺑﻪاﻳﻦ ﭘﻴﺮوزي ﻧﻴﻤﻪﻛﺎره‬ ‫اﻛﺘﻔﺎ ﻛﻨﺪ‪ .‬اﻳﻦ اوﻟﻴﻦ ﻧﺒﺮد او ﺑﻮد‪ .‬او ﺧﻮاﻫﺎن ﺧﻮن و ﺑﺎﻻﺗﺮ از ﻫﺮﭼﻴﺰ‪ ،‬ﺳﺮوﺻﺪا ﺑﻮد‪ .‬از ﺳﺎﻋﺖ ﻳﺎزده دﺳﺘﻮر داده ﺑﻮد ﺗﺎ‬ ‫ﻓﺮﻣﺎﻧﺪاري را از رأس ﻧﻮﺗﺮدام د‪‬ﻻﮔﺎرد‪ ،‬در ﻓﺎﺻﻠﻪي ﺗﻘﺮﻳﺒﺎً ﭘﺎﻧﺼﺪﻣﺘﺮي ﺑﻤﺒﺎران ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬دژِ ﺳﻦﻧﻴﻜﻼ ﻫﻢ آﺗﺶ ﻛﺮد‪ ،‬وﻟﻲ‬ ‫ازآنﺟﺎﻛﻪ ﮔﻠﻮﻟﻪي ﺗﻮپﻫﺎﻳﺶ از ﮔﻠﻮﻟﻪﻫﺎي ﻧﻮﺗﺮدام د‪‬ﻻﮔﺎرد ﺑ‪‬ﺮد ﻛﻢﺗﺮي داﺷﺖ‪ ،‬روي ﺧﺎﻧﻪﻫﺎي اﺷﺮاﻓﻲِ ﻛﻮرﺑﻨﺎﭘﺎرت ﻣﻲاﻓﺘﺎد‬ ‫و ﻳﻚ ﮔﺎرد ﻧﻈﻢِ ﻗﻬﺮﻣﺎن را ﻧﻴﺰ ﻛﻪ از ﭘﺸﺖ‪‬ﺳﺮ ﺳﺮﺑﺎزﻫﺎ ﺗﻴﺮاﻧﺪازي ﻣﻲﻛﺮد‪ ،‬ﻛﺸﺖ‪ .‬در ﺳﺎﻋﺖ ﺳﻪ‪ ،‬ﻓﺮﻣﺎﻧﺪاري ﭘﺮﭼﻢ‬ ‫آﺗﺶﺑﺲ را ﺑﺎﻻ ﺑﺮد‪ .‬اﺳﺘﻴﻮان ﺑﻪآﺗﺶ اداﻣﻪ داد‪ .‬ﺳﻔﻴﺮي ﻧﺰد او ﻓﺮﺳﺘﺎدﻧﺪ‪ ،‬وﻟﻲ او ﺑﺮ ﺗﺴﻠﻴﻢ ﺑﻲﻗﻴﺪ و ﺷﺮط آنﻫﺎ اﺻﺮار ﻛﺮد‪.‬‬ ‫در ﺳﺎﻋﺖ ﭘﻨﺞ‪ ،‬ﺑﻴﺶ از ﺳﻴﺼﺪ ﮔﻠﻮﻟﻪي ﺗﻮپ ﺑﺮ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﻓﺮورﻳﺨﺘﻪ و ﺑﺴﻴﺎري از ﻓﺪرالﻫﺎ را زﺧﻤﻲ ﻛﺮده ﺑﻮد‪ .‬ﻣﺪاﻓﻌﻴﻦ ﻛﻪ‬ ‫دﻳﺪﻧﺪ ﭘﺸﺘﻴﺒﺎﻧﻲ ﻧﻤﻲﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬ﻛﻢﻛﻢ ﻣﺤﻞ را ﺗﺮك ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﻓﺮﻣﺎﻧﺪاري از ﻣﺪتﻫﺎ ﭘﻴﺶ آﺗﺶ را ﻣﺘﻮﻗﻒ ﻛﺮده ﺑﻮد‪ ،‬وﻟﻲ اﺳﺘﻴﻮان‬ ‫ﻫﻨﻮز آن را ﺑﻤﺒﺎران ﻣﻲﻛﺮد‪ .‬ﺗﺮس اﻳﻦ ﺣﻴﻮان آنﻗﺪر زﻳﺎد ﺑﻮد ﻛﻪ او ﺗﺎ ﻓﺮارﺳﻴﺪن ﺷﺐ ﻫﻢﭼﻨﺎن ﺑﻪﮔﻠﻮﻟﻪ ﺑﺎران اداﻣﻪ داد‪ .‬در‬ ‫ﺳﺎﻋﺖ ﻫﻔﺖوﻧﻴﻢ‪ ،‬ﻣﻠﻮاﻧﺎن ﻻﻛﻮرون و ﻟﻪﻣﺎﻧﻴﺎﻧﻴﻢ ﺷﺠﺎﻋﺎﻧﻪ ﺑﻪﻓﺮﻣﺎﻧﺪاري ﺗﻬﻲ از ﻫﻤﻪي ﻣﺪاﻓﻌﻴﻨﺶ ﻫﺠﻮم ﺑﺮدﻧﺪ‪.‬‬ ‫آنﻫﺎ ﮔﺮوﮔﺎنﻫﺎ را ﺻﺤﻴﺢ و ﺳﺎﻟﻢ ﻳﺎﻓﺘﻨﺪ‪ ،‬ﻫﻤﺎنﻃﻮر ﻛﻪ ﺷﻜﺎريﻫﺎﺋﻲ ﻛﻪ ﺻﺒﺢ ﻫﻤﺎن روز اﺳﻴﺮ ﺷﺪه ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﺑﺎوﺟﻮد‬ ‫اﻳﻦ‪ ،‬ﺳﺮﻛﻮب ژزوﺋﻴﺘﻲ ﺑﻲرﺣﻤﺎﻧﻪ ﺑﻮد‪ .‬ﻫﻮاداران ﻧﻈﻢ از دم دﺳﺖﮔﻴﺮ ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ و ﻗﺮﺑﺎﻧﻴﺎن ﺧﻮد را ﺑﻪاﻧﺒﺎرﻫﺎي روﺑﺎز اﻳﺴﺘﮕﺎه‬ ‫راهآﻫﻦ ﻣﻲﻛﺸﻴﺪﻧﺪ‪ .‬درآنﺟﺎ ﻳﻚ اﻓﺴﺮ زﻧﺪاﻧﻴﺎن را وراﻧﺪاز ﻣﻲﻛﺮد‪ ،‬ﺑﻪاﻳﻦ ﻳﺎ آن اﺷﺎره ﻣﻲﻛﺮد ﻛﻪ ﻗﺪم ﺟﻠﻮ ﺑﮕﺬارد و ﻣﻐﺰش‬ ‫را داﻏﺎن ﻣﻲﻛﺮد‪ .‬روزﻫﺎي ﺑﻌﺪ ﺷﺎﻳﻌﺎﺗﻲ در ﻣﻮرد اﻋﺪامﻫﺎي ﺑﺪون ﻣﺤﺎﻛﻤﻪ در ﭘﺎدﮔﺎنﻫﺎ‪ ،‬دژﻫﺎ و زﻧﺪانﻫﺎ ﭘﺨﺶ ﺷﺪ‪ .‬ﺗﻌﺪاد‬ ‫ﻛﺸﺘﻪﻫﺎي ﻣﺮدم ﻣﻌﻠﻮم ﻧﻴﺴﺖ؛ وﻟﻲ از ﺻﺪوﭘﻨﺠﺎه ﻧﻔﺮ ﺑﻴﺶﺗﺮ اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﻪاﺿﺎﻓﻪي زﺧﻤﻲﻫﺎي ﺑﺴﻴﺎري ﻛﻪ از ﺑﻴﻢ دﺳﺖﮔﻴﺮي‬ ‫ﻣﺨﻔﻲ ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬ورﺳﺎﺋﻲﻫﺎ ﺳﻲ ﻛﺸﺘﻪ و ﭘﻨﺠﺎه زﺧﻤﻲ داﺷﺘﻨﺪ‪ .‬ﺑﻴﺶ از ﻧﻬﺼﺪ ﻧﻔﺮ ﺑﻪدﺧﻤﻪﻫﺎي ﭼﺎﺗﻮدﻳﻒ و دژ ﺳﻦﻧﻴﻜﻼ‬ ‫اﻧﺪاﺧﺘﻪ ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬ﻛﺮﻣﻴﻮ ﺟﻠﻮي در ﻗﺒﺮﺳﺘﺎن ﻳﻬﻮديﻫﺎ دﺳﺖﮔﻴﺮ ﺷﺪ‪ .‬او داوﻃﻠﺒﺎﻧﻪ ﺧﻮد را ﺗﺴﻠﻴﻢ ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻛﺮد ﻛﻪ دﻧﺒﺎﻟﺶ‬ ‫ﻣﻲﮔﺸﺘﻨﺪ‪ ،‬ﻛﺎﻣﻼً در ﺧﻮشﺑﺎوري ﺧﻮد ﺑﺎﻗﻲ ﺑﻮد و ﻫﻨﻮز ﺑﻪﻗﺎﺿﻲﻫﺎ اﻋﺘﻘﺎد داﺷﺖ‪ .‬اﺗﻴﻴِﻦ دﻟﻴﺮ را ﻫﻢ ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ‪ .‬ﻻﻧﺪ‪‬ك‪ ،‬اﻟﺒﺘﻪ‪،‬‬ ‫ﺧﻮب ﻣﻮﻗﻌﻲ ﺑﻴﺮون زده ﺑﻮد‪.‬‬ ‫روز ‪ 5‬ﻓﻮرﻳﻪ اﺳﺘﻴﻮان درﻣﻴﺎن اﺑﺮاز اﺣﺴﺎﺳﺎت ﺟﻨﻮنآﻣﻴﺰ و وﺣﺸﻴﺎﻧﻪي ﻣﺮﺗﺠﻌﻴﻦ‪ ،‬ﭘﻴﺮوزﻣﻨﺪاﻧﻪ وارد ﺷﺪ‪ .‬وﻟﻲ از ﺻﻔﻮف‬ ‫ﻋﻘﺒﻲ ﺟﻤﻌﻴﺖ داد و ﻓﺮﻳﺎد ﻋﻠﻴﻪ ﻗﺎﺗﻠﻴﻦ ﺑﻠﻨﺪ ﺷﺪ‪ .‬در ﻣﻴﺪان ﺳﻦﻓ‪‬ﺮِﺋﻮل ﺑﻪﻳﻚ ﻛﺎﭘﻴﺘﺎن ﺗﻴﺮاﻧﺪازي ﺷﺪ و ﻣﺮدم ﺑﻪﭘﻨﺠﺮهي‬ ‫ﺧﺎﻧﻪاي ﻛﻪ از آن ﺑﺮاي ﻣﻠﻮاﻧﺎن اﺑﺮاز اﺣﺴﺎﺳﺎت ﺷﺪه ﺑﻮد‪ ،‬ﺳﻨﮓ ﭘﺮت ﻛﺮدﻧﺪ‪.‬‬ ‫دو روز ﺑﻌﺪ از درﮔﻴﺮي‪ ،‬ﺷﻮراي ﺷﻬﺮ ﻫﻨﮕﺎم ﻣﺮاﺟﻌﺘﺶ از ﻻﻛﻮرون‪ ،‬ﺻﺪاي ﺧﻮد را ﺑﺎزﻳﺎﻓﺖ ﺗﺎ ﻣﻐﻠﻮﺑﻴﻦ را ﺑﻜﻮﺑﺪ‪.‬‬ ‫ﮔﺎرد ﻣﻠﻲ ﺧﻠﻊ ﺳﻼح ﺷﺪ‪ ،‬ﻧﻈﻤﻲ ﺳﺒﻌﺎﻧﻪ ﺑﺮﻗﺮار ﮔﺮدﻳﺪ ﻛﻪ ژزوﺋﻴﺖﻫﺎ دوﺑﺎره در آن ﺧﺪاﺋﻲ ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ و اﺳﺘﻴﻮان‬ ‫ﺑﻪﻫﻤﻪﺳﻮ ﻣﻲرﻓﺖ و ﺑﺎ ﻓﺮﻳﺎدﻫﺎي »زﻧﺪه ﺑﺎد ﻋﻴﺴﻲ! زﻧﺪه ﺑﺎد ﻗﻠﺐ ﻣﻘﺪس«! ﻣﻮرد ﺗﺸﻮﻳﻖ ﻗﺮار ﻣﻲﮔﺮﻓﺖ‪ .‬ﻛﻠﻮپ ﮔﺎرد ﻣﻠﻲ‬ ‫ﺑﺴﺘﻪ ﺷﺪ‪ ،‬ﺑﻮﺷﻪ دﺳﺖﮔﻴﺮ ﮔﺮدﻳﺪ و رادﻳﻜﺎلﻫﺎي ﺗﻮﻫﻴﻦ و ﺗﺤﻘﻴﺮ ﺷﺪه ﻳﻚﺑﺎر دﻳﮕﺮ دﻳﺪﻧﺪ ﻛﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﮔﺬاﺷﺘﻦ ﻣﺮدم ﭼﻘﺪر‬ ‫ﻫﺰﻳﻨﻪ دارد‪.‬‬ ‫ﻧﺎرﺑﻮن ﻫﻢ ﻣﻨﻜﻮب ﺷﺪ‪ .‬در ‪ 30‬ﻣﺎرس‪ ،‬ﻓﺮﻣﺎﻧﺪار و دادﺳﺘﺎن ﻛﻞ ﺑﻴﺎﻧﻴﻪاي ﻣﻨﺘﺸﺮ ﻛﺮدﻧﺪ ﻛﻪ در آن از »اﻧﮕﺸﺖ ﺷﻤﺎري‬ ‫ﺗﻔﺮﻗﻪاﻓﻜﻦ« ﺻﺤﺒﺖ ﺷﺪه ﺑﻮد‪ ،‬ﺧﻮد را ﻧﺎﺟﻴﺎن ﺣﻘﻴﻘﻲ ﺟﻤﻬﻮري ﻣﻌﺮﻓﻲ ﻛﺮدﻧﺪ و ﺷﻜﺴﺖ ﺟﻨﺒﺶﻫﺎي ﺷﻬﺮﺳﺘﺎنﻫﺎ را‬

‫‪122‬‬

‫ﺑﻪﻫﻤﻪﺟﺎ ﺗﻠﮕﺮاف ﻧﻤﻮدﻧﺪ‪ .‬دﻳﮋون در ﭘﻮﺳﺘﺮي ﭘﺎﺳﺦ داد‪» :‬آﻳﺎ اﻳﻦ دﻟﻴﻠﻲ ﺑﺮآن اﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﺎ اﻳﻦ ﭘﺮﭼﻢ ﺳﺮخ را ﻛﻪ از ﺧﻮن‬ ‫ﺷﻬﺪايﻣﺎن رﻧﮕﻴﻦ اﺳﺖ‪ ،‬ﭘﺎﺋﻴﻦ ﺑﻴﺎورﻳﻢ«؟‬ ‫»ﺑﮕﺬارﻳﺪ دﻳﮕﺮان ﺑﻪاﻳﻦ ﻛﻪ ﺗﺎ اﺑﺪ در ﻣﻈﻠﻮﻣﻴﺖ زﻧﺪﮔﻲ ﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬رﺿﺎ دﻫﻨﺪ«‪ .‬و ﭘﺲ از آن ﺑﺮاي ﻧﺒﺮد آﻣﺎده ﺷﺪ و‬ ‫ﺧﻴﺎﺑﺎنﻫﺎي ﻣﻨﺘﻬﻲ ﺑﻪﺷﻬﺮداري ﻣﺮﻛﺰي را ﺑﺎرﻳﻜﺎدﺑﻨﺪي ﻛﺮد‪ .‬زنﻫﺎ‪ ،‬ﻣﺜﻞ ﻫﻤﻴﺸﻪ ﭘﻴﺶﻗﺪم‪ ،‬ﺳﻨﮓﻫﺎي ﭘﻴﺎدهرو را ﻛﻨﺪﻧﺪ و‬ ‫اﺳﺎﺳﻴﻪي ﺧﺎﻧﻪﻫﺎ را روي ﻫﻢ اﻧﺒﺎﺷﺘﻨﺪ‪ .‬ﻣﻘﺎﻣﺎت‪ ،‬ﻫﺮاﺳﺎن از ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺟﺪي‪ ،‬ﻣﺎرﻛﻮ را ﻧﺰد دوﺳﺘﺶ دﻳﮋون ﻓﺮﺳﺘﺎدﻧﺪ‪ .‬اﻳﻦ‬ ‫ﺑﺮوﺗﻮسِ ﻛﺎرﻛﺎﺳﻮﻧﻲ ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ دو ﺟﻤﻬﻮريﺧﻮاه اﻫﻞ ﻟﻴﻤﻮ ﺑﻪﺷﻬﺮداري ﻣﺮﻛﺰي ﻗﺪم ﮔﺬاﺷﺖ ﺗﺎ ﺑﻪﻧﺎم دادﺳﺘﺎن ﻛﻞ ﺑﻪﻛﺴﺎﻧﻲ‬ ‫ﻛﻪ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن را ﺗﺨﻠﻴﻪ ﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬ﻋﻔﻮ ﺗﻤﺎم و ﻛﻤﺎل ﭘﻴﺶﻧﻬﺎد ﻧﻤﺎﻳﺪ‪ .‬آنﻫﺎ ﺑﻪدﻳﮋون ﺑﻴﺴﺖوﭼﻬﺎر ﺳﺎﻋﺖ وﻗﺖ دادﻧﺪ ﺗﺎ ﺧﻮدش را‬ ‫ﺑﻪﻣﺮز ﺑﺮﺳﺎﻧﺪ‪ .‬دﻳﮋون ﺟﻠﺴﻪي ﺷﻮراي ﺧﻮد را ﺗﺸﻜﻴﻞ داد و ﻫﻤﮕﻲ از ﻓﺮار اﻣﺘﻨﺎع ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﻣﺎرﻛﻮ ﺑﺎﻋﺠﻠﻪ رﻓﺖ ﺗﺎ ﻣﻘﺎﻣﺎت‬ ‫ﻧﻈﺎﻣﻲ را ﻣﻄﻠﻊ ﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﺣﺎﻻ ﺑﺎﻳﺪ دﺳﺖ ﺑﻪﻋﻤﻞ ﺑﺰﻧﻨﺪ]‪ .[115‬ژﻧﺮال زِﻧﺘﺰ ﻓﻮراً ﺑﻪﻧﺎرﺑﻮن ﮔﺴﻴﻞ ﺷﺪ‪.‬‬ ‫در ﺳﺎﻋﺖ ﺳﻪ ﺻﺒﺢ ﻳﻚ دﺳﺘﻪ از ﺗﻮرﻛﻮﻫﺎ]ﺳﺮﺑﺎزان اﻟﺠﺰاﻳﺮي ارﺗﺶ ﻓﺮاﻧﺴﻪ ﻛﻪ اروﭘﺎﺋﻲﻫﺎ آنﻫﺎ را ﺗﺮك ﻣﻲاﻧﮕﺎﺷﺘﻨﺪ‪.‬‬ ‫م[ ﺟﻠﻮي ﺑﺎرﻳﻜﺎدﻫﺎي ﺧﻴﺎﺑﺎن ﭘ‪‬ﻦ رﺳﻴﺪ‪ .‬ﻓﺪرالﻫﺎ ﻛﻪ اﻧﺘﻈﺎر ﭘﻴﻮﺳﺘﻦ آنﻫﺎ را ﺑﻪﺧﻮد داﺷﺘﻨﺪ‪ ،‬ﺑﺎرﻳﻜﺎدﻫﺎ را ﺑﺮﭼﻴﺪﻧﺪ؛ وﻟﻲ ﺑﺎ‬ ‫رﮔﺒﺎر آنﻫﺎ ﻣﻮاﺟﻪ ﺷﺪﻧﺪ ﻛﻪ دو ﻛﺸﺘﻪ و ﺳﻪ ﻣﺠﺮوح داﺷﺖ‪ .‬در روز ‪ 31‬ﻣﺎرس‪ ،‬ﺳﺎﻋﺖ ﻫﻔﺖ‪ ،‬زﻧﺘﺰ ﻃﻲ ﺑﻴﺎﻧﻴﻪاي اﻋﻼم ﻛﺮد‬ ‫ﻛﻪ ﺑﺰودي ﺑﻤﺒﺎران از ﺳﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬دﻳﮋون ﻓﻮراً ﺑﻪاو ﻧﻮﺷﺖ‪» :‬ﻣﻦ ﺣﻖ دارم ﭼﻨﻴﻦ ﺗﻬﺪﻳﺪ وﺣﺸﻴﺎﻧﻪاي را ﺑﻪﻫﻤﺎن‬ ‫ﺳﺒﻚ ﭘﺎﺳﺦ دﻫﻢ‪ .‬ﺑﻪﺷﻤﺎ اﺧﻄﺎر ﻣﻲدﻫﻢ ﻛﻪ اﮔﺮ ﺷﻬﺮ را ﺑﻤﺒﺎران ﻛﻨﻴﺪ‪ ،‬ﻣﻦ دﺳﺘﻮر ﺗﻴﺮﺑﺎران ﺳﻪ اﺳﻴﺮي را ﻛﻪ در اﺧﺘﻴﺎر دارم‪،‬‬ ‫ﺧﻮاﻫﻢ داد«‪ .‬زﻧﺘﺰ ﺑﺎ دﺳﺖﮔﻴﺮ ﻛﺮدن ﻗﺎﺻﺪ ﭘﺎﺳﺦ داد و دﺳﺘﻮر داد ﺑﻴﻦ ﺗﻮرﻛﻮﻫﺎ‪ ،‬اﻟﺒﺘﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﺳﺮﺑﺎزاﻧﻲ ﻛﻪ ﻣﺎﻳﻞ ﺑﻪﺣﺮﻛﺖ‬ ‫ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﺑﺮاﻧﺪي ﺗﻮزﻳﻊ ﺷﻮد‪ .‬اﻳﻦ ﺟﺎﻧﻮران ﺑﻪﻋﺸﻖ ﻏﺎرت ﺑﻪﻧﺎرﺑﻮن آﻣﺪﻧﺪ و ﺳﻪ ﻛﺎﻓﻪ را ﻫﻢ ﻏﺎرت ﻛﺮده ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﺟﻨﮓ در ﺷُﺮف‬ ‫آﻏﺎز ﺑﻮد ﻛﻪ دادﺳﺘﺎن ﻛﻞ ﺑﺎر دﻳﮕﺮ دو ﻗﺎﺻﺪ ﻓﺮﺳﺘﺎد و ﺑﻪﻛﺴﺎﻧﻲﻛﻪ ﻗﺒﻞ از ﺷﺮوع آﺗﺶ‪ ‬ﺷﻬﺮداري را ﺗﺨﻠﻴﻪ ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ‪،‬‬ ‫ﭘﻴﺶﻧﻬﺎد ﻋﻔﻮ داد؛ وﻟﻲ اﻋﺪام ﮔﺮوﮔﺎنﻫﺎ ﺑﻪﻛﺸﺘﺎر ﻫﻤﻪي ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻣﻨﺠﺮ ﻣﻲﺷﺪ ﻛﻪ آنﺟﺎ را در اﺷﻐﺎل داﺷﺘﻨﺪ‪ .‬دﻳﮋون اﻳﻦ‬ ‫ﺷﺮاﺋﻂ را ﻛﻪ ﻳﻜﻲ از ﻗﺎﺻﺪﻫﺎ ﺑﺮاﻳﺶ اﻣﻼ ﻣﻲﻛﺮد‪ ،‬ﻳﺎدداﺷﺖ ﻧﻤﻮد‪ ،‬آنﻫﺎ را ﺑﺮاي ﻓﺪرالﻫﺎ ﺧﻮاﻧﺪ و ﻫﻤﻪ را آزاد ﮔﺬاﺷﺖ ﻛﻪ‬ ‫ﺑﻴﺮون ﺑﺮوﻧﺪ‪ .‬در اﻳﻦ ﻫﻨﮕﺎم دادﺳﺘﺎن ﻛﻞ ﺷﺨﺼﺎً ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ ﺗﻮرﻛﻮﻫﺎ در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺣﻴﺎط ﺷﻬﺮداري ﺣﺎﺿﺮ ﺷﺪ‪ .‬دﻳﮋون ﺑﻪآن‬ ‫ﻃﺮف دوﻳﺪ‪ .‬دادﺳﺘﺎن ﺑﺮاي ﺟﻤﻊ ﻧﻄﻖ ﻣﻲﻛﺮد و وﻗﺘﻲ از ﮔﺬﺷﺖ ﺻﺤﺒﺖ ﺑﻪﻣﻴﺎن آورد‪ ،‬دﻳﮋون در اﻋﺘﺮاض ﮔﻔﺖ ﻫﻤﻴﻦ‬ ‫ﺣﺎﻻ ﻗﻮل ﻋﻔﻮ داده ﺷﺪ‪ .‬دادﺳﺘﺎن ﺑﺤﺚ را در ﺳﺮوﺻﺪاي ﻃﺒﻞﻫﺎ ﻏﺮق ﻛﺮد و در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺷﻬﺮداري اﺑﻼغ ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ را ﻗﺮاﺋﺖ‬ ‫ﻧﻤﻮد و ﺧﻮاﺳﺘﺎر ﮔﺮوﮔﺎنﻫﺎ ﺷﺪ ﻛﻪ ﺳﺮﺑﺎزان ﻓﺮاري آنﻫﺎ را ﺑﻪاو ﺗﺤﻮﻳﻞ دادﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﻫﻤﻪي اﻳﻦ ﻣﺬاﻛﺮات دﻓﺎع را ﻋﻤﻴﻘﺎً ﺗﻀﻌﻴﻒ ﻛﺮده ﺑﻮد‪ .‬واﻧﮕﻬﻲ‪ ،‬از ﺷﻬﺮداري ﻣﺮﻛﺰي در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺑﻤﺒﺎراﻧﻲ ﻛﻪ‬ ‫ﻣﻲﺗﻮاﻧﺴﺖ ﺷﻬﺮ را زﻳﺮ ﺿﺮب ﺑﮕﻴﺮد‪ ،‬ﻛﺎري ﺳﺎﺧﺘﻪ ﻧﺒﻮد‪ .‬دﻳﮋون دﺳﺘﻮر داد ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن را ﺗﺨﻠﻴﻪ و ﻣﺼﻤﻢ ﺑﻪاﻳﻦﻛﻪ زﻧﺪﮔﻴﺶ‬ ‫را ﮔﺮان ﺑﻔﺮوﺷﺪ‪ ،‬ﺑﻪﺗﻨﻬﺎﺋﻲ در دﻓﺘﺮ ﺷﻬﺮدار در را ﺑﻪروي ﺧﻮد ﺑﺴﺖ‪ .‬وﻟﻲ ﻣﺮدم‪ ،‬ﻋﻠﻲرﻏﻢ ﻣﻘﺎوﻣﺖاش‪ ،‬او را ﺑﺎ ﺧﻮد ﺑﺮدﻧﺪ‪.‬‬ ‫وﻗﺘﻲ ﺗﻮرﻛﻮﻫﺎ آﻣﺪﻧﺪ‪ ،‬ﺷﻬﺮداري ﺧﺎﻟﻲ ﺑﻮد‪ .‬آنﻫﺎ ﺷﻬﺮداري را ﻛﺎﻣﻼً ﻏﺎرت ﻛﺮدﻧﺪ و اﻓﺴﺮاﻧﻲ دﻳﺪه ﺷﺪﻧﺪ ﻛﻪ اﺷﻴﺎء‪ ‬ﻗﻴﻤﺘﻲ‬ ‫ﻣﺴﺮوﻗﻪ را ﺑﻪﺧﻮد آوﻳﺨﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﻋﻠﻲرﻏﻢ ﻗﻮل ﻋﻔﻮ ﻋﻤﻮﻣﻲ‪ ،‬ﻗﺮار ﺑﺎزداﺷﺖﻫﺎي زﻳﺎدي ﺻﺎدر ﺷﺪ‪ .‬دﻳﮋون ﺣﺎﺿﺮ ﺑﻪﻓﺮار ﻧﺸﺪ و ﺑﻪدادﺳﺘﺎن ﻧﻮﺷﺖ ﻛﻪ ﺑﺎﻳﺪ‬ ‫او را دﺳﺖﮔﻴﺮ ﻛﻨﺪ‪ .‬ﭼﻨﻴﻦ آدﻣﻲ در ﺗﻮﻟﻮز ﻣﻤﻜﻦ ﺑﻮد ﺟﻨﺒﺶ را ﻧﺠﺎت دﻫﺪ و ﺳﺮاﺳﺮ ﺟﻨﻮب را ﺑﻪﻗﻴﺎم ﺑﻜﺸﺎﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﻟﻴﻤﻮژ در روز ﺳﺮﻧﻮﺷﺖﺳﺎز ‪ 4‬آورﻳﻞ ﻧﻮر اﻣﻴﺪي ﺑﻪﺧﻮد دﻳﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﭘﺎﻳﺘﺨﺖ اﻧﻘﻼﺑﻲِ ﻣﺮﻛﺰ ﻓﺮاﻧﺴﻪ ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﺴﺖ ﺑﻲﺣﺮﻛﺖ‬ ‫ﻧﻈﺎرهﮔﺮ ﺗﻼشﻫﺎي ﭘﺎرﻳﺲ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬در ‪ 23‬ﻣﺎرس‪» ،‬ﺟﺎﻣﻌﻪي ﺧﻠﻖ« ﻫﻤﻪي ﻧﻴﺮوﻫﺎي دﻣﻜﺮات را ﺟﻤﻊ ﻛﺮد و ﺗﻘﺪﻳﺮﻧﺎﻣﻪاي را‬ ‫از ارﺗﺶ ﭘﺎرﻳﺲ ﺑﻪﺧﺎﻃﺮ رﻓﺘﺎرش در ‪ 18‬ﻣﺎرس‪ ،‬از ﺗﺼﻮﻳﺐ ﮔﺬراﻧﺪ‪ .‬وﻗﺘﻲ ورﺳﺎي ﺗﻘﺎﺿﺎي داوﻃﻠﺐ ﻛﺮد‪» ،‬ﺟﺎﻣﻌﻪ« اﻛﻴﺪاً از‬ ‫ﺷﻮراي ﺷﻬﺮ ﺧﻮاﺳﺖ ﻛﻪ از ﭼﻨﻴﻦ ﺗﺤﺮﻳﻜﻲ ﺑﻪﺟﻨﮓ داﺧﻠﻲ ﺟﻠﻮﮔﻴﺮي ﻛﻨﺪ‪ .‬ﺟﻮاﻣﻊ ﻛﺎرﮔﺮي اﻧﺪﻛﻲ ﭘﺲ از اﻋﻼم ﻛﻤﻮن ﻳﻚ‬

‫‪123‬‬

‫ﻫﻴﺌﺖ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﻲ ﺑﻪﭘﺎرﻳﺲ ﻓﺮﺳﺘﺎدﻧﺪ ﺗﺎ از اﺻﻮل آن ﺟﻮﻳﺎ ﺷﻮﻧﺪ و ﺗﻘﺎﺿﺎ ﻛﻨﻨﺪ ﻛﻪ ﻛﻤﻮن ﻳﻚ ﻛﻤﻴﺴﺮ ﺑﻪﻟﻴﻤﻮژ ﺑﻔﺮﺳﺘﺪ‪.‬‬ ‫اﻋﻀﺎي ﻛﻤﻮن ﭘﺎﺳﺦ دادﻧﺪ ﻛﻪ درﺣﺎل ﺣﺎﺿﺮ اﻳﻦ ﻛﺎر ﻣﻤﻜﻦ ﻧﻴﺴﺖ و در اوﻟﻴﻦ ﻓﺮﺻﺖ ﺑﻪآن اﻗﺪام ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﻛﺮد‪ .‬وﻟﻲ ﻫﺮﮔﺰ‬ ‫ﻛﺴﻲ را ﻧﻔﺮﺳﺘﺎدﻧﺪ‪ .‬ﻟﺬا‪» ،‬ﺟﺎﻣﻌﻪي ﺧﻠﻖ« ﻣﺠﺒﻮر ﺷﺪ ﺑﻪﺗﻨﻬﺎﺋﻲ دﺳﺖ ﺑﻪﻛﺎر ﺷﻮد‪» .‬ﺟﺎﻣﻌﻪ« ﺷﻮراي ﺷﻬﺮ را ﺗﺸﻮﻳﻖ ﻛﺮد ﺗﺎ‬ ‫ﺳﺎنِ ارﺗﺶ را ﺑﺮﮔﺰار ﻛﻨﺪ و اﻃﻤﻴﻨﺎن داﺷﺖﻛﻪ اﻳﻦ ﻛﺎر ﺑﻪﺗﻈﺎﻫﺮات ﻋﻠﻴﻪ ورﺳﺎي ﻣﻨﺠﺮ ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ‪ .‬ﺷﻮرا ﻛﻪ ﺑﻪﺟﺰ ﻣﻌﺪودي‪،‬‬ ‫از آدمﻫﺎي دﺳﺖ ﺑﻪﻋﺼﺎ ﺗﺮﻛﻴﺐ ﺷﺪه ﺑﻮد‪ ،‬ﺳﻌﻲ در وﻗﺖﻛُﺸﻲ داﺷﺖ ﻛﻪ ﺧﺒﺮ ‪ 3‬آورﻳﻞ ﭘﺨﺶ ﺷﺪ‪ .‬ﺻﺒﺢ روز ‪ 4‬آورﻳﻞ‪ ،‬ﺑﺎ‬ ‫ﺧﻮاﻧﺪن ﺗﻠﮕﺮام ﭘﻴﺮوزﻣﻨﺪاﻧﻪي ورﺳﺎي روي دﻳﻮارﻫﺎ‪ ،‬ﻛﺎرﮔﺮان ﻃﻐﻴﺎن ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﻳﻚ دﺳﺘﻪي ﭘﺎﻧﺼﺪ ﻧﻔﺮي ﺳﺮﺑﺎز ﻋﺎزم ورﺳﺎي‬ ‫ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﺟﻤﻌﻴﺖ ﻫﻤﺮاه آنﻫﺎ ﺑﻪاﻳﺴﺘﮕﺎه راهآﻫﻦ ﻣﻲرﻓﺘﻨﺪ و ﻛﺎرﮔﺮان آنﻫﺎ را ﺗﺸﻮﻳﻖ ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ ﻛﻪ ﺑﻪﻣﺮدم ﺑﭙﻴﻮﻧﺪﻧﺪ‪ .‬ﺳﺮﺑﺎزان‬ ‫ﻛﻪ دوره ﺷﺪه و ﺑﺴﻴﺎر ﻫﻴﺠﺎنزده ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻪﻣﺮدم ﭘﻴﻮﺳﺘﻨﺪ‪ ،‬ﺳﻼحﻫﺎيﺷﺎن را ﺗﺴﻠﻴﻢ ﻛﺮدﻧﺪ و ﺧﻴﻠﻲ از آنﻫﺎ ﺑﻪﻣﻘﺮ »ﺟﺎﻣﻌﻪ‬ ‫ﺧﻠﻖ« ﺑﺮده ﺷﺪﻧﺪ و در آنﺟﺎ ﻣﺨﻔﻲ ﮔﺮدﻳﺪﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﺑﻼﻓﺎﺻﻠﻪ ﻃﺒﻞ ﻓﺮاﺧﻮان ﺑﻪﺻﺪا درآﻣﺪ‪ .‬ﺑﻴﻠﻪ‪ ،‬ﻓﺮﻣﺎﻧﺪهي ﻧﻴﺮوﻫﺎي زرهﭘﻮش ﻛﻪ ﺑﺎ ﺳﺮﺑﺎزان ﺗﺤﺖ ﻓﺮﻣﺎن ﺧﻮد ﺳﻮاره در‬ ‫ﺷﻬﺮ ﮔﺸﺖ ﻣﻲزد‪ ،‬ﺑﻪﻣﺤﺎﺻﺮهي ﻣﺮدم درآﻣﺪ و ﻣﺠﺒﻮر ﺷﺪ ﻓﺮﻳﺎد ﺑﺰﻧﺪ »زﻧﺪهﺑﺎد ﺟﻤﻬﻮري«! در ﺳﺎﻋﺖ ﭘﻨﺞ‪ ،‬ﺗﻤﺎﻣﻲ ﮔﺎرد ﻣﻠﻲ‬ ‫ﻣﺴﻠﺢ در ﻣﻴﺪان ﺷﻬﺮداري ﺣﺎﺿﺮ ﺑﻮد‪ .‬در ﺟﻠﺴﻪاي ﻛﻪ اﻓﺴﺮان در ﺷﻬﺮداري ﺗﺸﻜﻴﻞ دادﻧﺪ ﻳﻚ ﻋﻀﻮ ﺷﻮراي ﺷﻬﺮ‬ ‫ﭘﻴﺶﻧﻬﺎد ﻛﺮد ﻛﻪ ﻛﻤﻮن اﻋﻼم ﺷﻮد‪ .‬ﺷﻬﺮدار ﻣﺨﺎﻟﻔﺖ ﻛﺮد‪ ،‬وﻟﻲ ﺻﺪا از ﻫﺮﻃﺮف ﺑﻠﻨﺪ ﺷﺪ‪ .‬ﻛﺎﭘﻴﺘﺎن ﻛﻮاﺳﺎك ﻋﻬﺪهدار ﺷﺪ‬ ‫ﻛﻪ ﺑﻪاﻳﺴﺘﮕﺎه راهآﻫﻦ ﺑﺮود ﺗﺎ ﻗﻄﺎر آﻣﺎدهي اﻧﺘﻘﺎل ﺳﺮﺑﺎزان را ﻣﺘﻮﻗﻒ ﻛﻨﺪ‪ .‬ﺳﺎﻳﺮ اﻓﺴﺮان ﻧﻈﺮ ﮔﺮوﻫﺎنﻫﺎي ﺧﻮد را ﭘﺮﺳﻴﺪﻧﺪ‬ ‫ﻛﻪ ﻳﻚﺻﺪا ﻓﺮﻳﺎد زدﻧﺪ‪» :‬زﻧﺪه ﺑﺎد ﭘﺎرﻳﺲ! ﻣﺮگ ﺑﺮ ورﺳﺎي«! اﻧﺪﻛﻲ ﺑﻌﺪ‪ ،‬ﮔﺮدانﻫﺎ ﻛﻪ در ﻟﺒﺎس رﺳﻤﻲ ﺧﻮد‪ ،‬ﭘﺸﺖ‪‬ﺳﺮ دو‬ ‫ﻋﻀﻮ ﺷﻮرا ﺟﻠﻮي ﺷﻬﺮداري ﺻﻒ ﻛﺸﻴﺪه ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬رﻓﺘﻨﺪ ﺗﺎ از ژﻧﺮال ﺧﻮاﺳﺘﺎر آزادي ﺳﺮﺑﺎزاﻧﻲ ﺷﻮﻧﺪ ﻛﻪ درﻃﻲ روز دﺳﺖﮔﻴﺮ‬ ‫ﺷﺪه ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ژﻧﺮال دﺳﺘﻮر آزادي آنﻫﺎ را داد و درﻋﻴﻦﺣﺎل ﺑﻪﻛﻠﻨﻞ ﺑﻴﻠﻪ ﭘﻴﻐﺎم داد ﺗﺎ ﺑﺮاي ﺟﻠﻮﮔﻴﺮي از ﻗﻴﺎم آﻣﺎده ﺷﻮد‪.‬‬ ‫ﻓﺪرالﻫﺎ از ﻣﻴﺪان ﺗﻮرﻧﻲ ﺑﻪﺷﻬﺮداري رﻓﺘﻨﺪ و ﻋﻠﻲرﻏﻢ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﮔﺎردﻫﺎيِ ﻣﺤﺎﻓﻈﻪﻛﺎر آن را اﺷﻐﺎل ﻛﺮدﻧﺪ و دﺳﺖ ﺑﻪﻛﺎرِ‬ ‫ﺑﺮﭘﺎﻛﺮدن ﺑﺎرﻳﻜﺎد ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬ﭼﻨﺪ ﺳﺮﺑﺎز از ﻃﺮﻳﻖ ﺧﻴﺎﺑﺎن ﭘﺮﻳﺰُن ﺳﺮرﺳﻴﺪﻧﺪ و ﺗﻌﺪادي از ﺷﻬﺮوﻧﺪانْ اﻓﺴﺮان را از آﻏﺎز ﺟﻨﮓ‬ ‫داﺧﻠﻲ ﺑﺮﺣﺬر داﺷﺘﻨﺪ‪ .‬وﻗﺘﻲ اﻳﻦﻫﺎ ﻣﺮدد ﺷﺪﻧﺪ و ﻋﻘﺐ ﻧﺸﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬ﻛﻠﻨﻞ ﺑﻴﻠﻪ ﺑﺎ ﺣﺪود ﭘﻨﺠﺎه ﺳﺮﺑﺎز زرﻫﻲ وارد ﻣﻴﺪان‬ ‫ﺳﻦﻣﻴﺸﻞ ﺷﺪ و ﺑﻪﻧﻔﺮات ﺧﻮد دﺳﺘﻮر داد ﻛﻪ ﺑﺎ ﺷﻤﺸﻴﺮﻫﺎي آﺧﺘﻪ ﭘﻴﺶروي ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬آنﻫﺎ ﺗﭙﺎﻧﭽﻪﻫﺎيﺷﺎن را آﺗﺶ ﻛﺮدﻧﺪ‪،‬‬ ‫ﻓﺪرالﻫﺎ ﺟﻮاب دادﻧﺪ و ﻛﻠﻨﻞ زﺧﻢ ﻣﻬﻠﻜﻲ ﺑﺮداﺷﺖ‪ .‬اﺳﺒﺶ ر‪‬م ﻛﺮد و ﺳﻮارِ ﺧﻮد را ﺗﺎ ﻣﻴﺪان ﺳﻦﭘﻲﻳﺮ ﺑ‪‬ﺮد‪ ،‬درﺣﺎﻟﻲﻛﻪ ﺳﺎﻳﺮ‬ ‫اﺳﺐﻫﺎ ﻫﻢ دﻧﺒﺎل او راه اﻓﺘﺎده ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬و ﺑﻪاﻳﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ‪ ،‬ﻓﺪرالﻫﺎ ﻳﻜﻪﺗﺎز ﻣﻴﺪان ﻧﺒﺮد ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬وﻟﻲ دراﺛﺮ ﻓﻘﺪان ﺳﺎزﻣﺎندﻫﻲ‬ ‫ﺷﺐ ﻫﻨﮕﺎم ﻣﺘﻔﺮق ﺷﺪﻧﺪ و ﻓﺮﻣﺎﻧﺪاري را رﻫﺎ ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬روز ﺑﻌﺪ ﻧﻔﺮات‪ ‬ﮔﺮوﻫﺎﻧﻲﻛﻪ اﻳﺴﺘﮕﺎه راهآﻫﻦ را اﺷﻐﺎل ﻛﺮده ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﺧﻮد‬ ‫را رﻫﺎ ﺷﺪه ﻳﺎﻓﺘﻨﺪ و ﺑﻴﺮون آﻣﺪﻧﺪ‪ .‬دﺳﺖﮔﻴﺮيﻫﺎ ﺷﺮوع ﺷﺪ و ﺧﻴﻠﻲﻫﺎ ﻣﺠﺒﻮر ﺷﺪﻧﺪ ﻣﺨﻔﻲ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﺑﻪاﻳﻦﮔﻮﻧﻪ‪ ،‬ﺷﻮرش ﺷﻬﺮﻫﺎي ﺑﺰرگ ﻳﻜﻲ ﭘﺲ از دﻳﮕﺮي ﻧﻈﻴﺮ ﺣﻔﺮهي اﻃﺮاف ﻳﻚ آﺗﺶﻓﺸﺎنِ ﺧﺎﻣﻮش‪ ،‬ﻣﺤﻮ ﺷﺪﻧﺪ‪.‬‬ ‫اﻧﻘﻼﺑﻴﻮن ﺷﻬﺮﺳﺘﺎنﻫﺎ در ﻫﻤﻪﺟﺎ ﺧﻮد را ﻛﺎﻣﻼً ﺑﻲﺳﺎزﻣﺎن و ﻓﺎﻗﺪ ﻗﺎﺑﻠﻴﺖ ادارهي ﻗﺪرت ﻧﺸﺎن دادﻧﺪ‪ .‬ﻛﺎرﮔﺮان ﻛﻪ در ﻫﻤﻪﺟﺎ‬ ‫در اﺑﺘﺪاي ﻛﺎر ﭘﻴﺮوز ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﻓﻘﻂ ﻃﺮز اﺑﺮاز ﻫﻮاداري از ﭘﺎرﻳﺲ را ﻣﻲداﻧﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﺑﻠﻲ دﺳﺖﻛﻢ آن ﻫﺎ ﻧﻮﻋﻲ ﺳﺮزﻧﺪﮔﻲ‪،‬‬ ‫ﺳﺨﺎوﺗﻤﻨﺪي و ﻏﺮور را ﻧﺸﺎن دادﻧﺪ‪ .‬ﻫﺸﺘﺎد ﺳﺎل ﺳﻠﻄﻪي ﺑﻮرژوازي ﻧﺘﻮاﻧﺴﺘﻪ ﺑﻮد آنﻫﺎ را ﺑﻪﻣﻠﺘﻲ از ﻣﺰدوران ﺗﺒﺪﻳﻞ ﻛﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﺣﺎلآنﻛﻪ رادﻳﻜﺎلﻫﺎ ﻛﻪ ﻳﺎ ﺑﺎ ﻛﺎرﮔﺮان ﺟﻨﮕﻴﺪﻧﺪ و ﻳﺎ از آنﻫﺎ ﻛﻨﺎره ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ‪ ،‬ﻳﻚﺑﺎر دﻳﮕﺮ ﺑﺮ ﻓﺮﺳﻮدﮔﻲ و ﺧﻮدﭘﺮﺳﺘﻲ‬ ‫ﻃﺒﻘﻪي ﻣﺘﻮﺳﻂ ﮔﻮاﻫﻲ دادﻧﺪ ﻛﻪ ﻫﻤﻮاره آﻣﺎده اﺳﺖ ﺗﺎ ﻛﺎرﮔﺮان را ﺑﻪﻃﺒﻘﺎت ﺑﺎﻻ ﺑﻔﺮوﺷﺪ‪.‬‬

‫‪124‬‬

‫ﻓﺼﻞ ﭼﻬﺎردﻫﻢ‬ ‫ﺿﻌﻒﻫﺎي ﺷﻮرا‬ ‫ﭘﺲ از ﻳﻚ آﺗﺶﺑﺲ ﻫﻔﺘﺎد روزه‪ ،‬ﭘﺎرﻳﺲ دوﺑﺎره دﺳﺖ‪ ‬ﺗﻨﻬﺎ ﻣﺒﺎرزه ﺑﺮاي ﻛﻞ ﻓﺮاﻧﺴﻪ را ﺑﻪﻋﻬﺪه ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬ﺟﻬﺪ او دﻳﮕﺮ ﻧﻪ‬ ‫ﺻﺮﻓﺎً ﺑﺮاي ﺳﺮزﻣﻴﻦ‪ ،‬ﺑﻠﻜﻪ ﺑﺮاي ﺧﻮد ﺑﻨﻴﺎن ﻣﻠﺖ ﺑﻮد‪ .‬اﮔﺮ ﭘﻴﺮوز ﻣﻲﺷﺪ‪ ،‬ﭘﻴﺮوزﻳﺶ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﭘﻴﺮوزي در ﻣﻴﺪان ﺟﻨﮓ ﻋﻘﻴﻢ ﻧﺒﻮد‪.‬‬ ‫ﻣﺮدم ﺟﺎﻧﻲ دوﺑﺎره ﻣﻲﮔﺮﻓﺘﻨﺪ و ﺑﻪﻛﺎرِ ﻋﻈﻴﻢ ﺑﺎزﺳﺎزي ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻣﻲﭘﺮداﺧﺘﻨﺪ‪ .‬اﮔﺮ ﺷﻜﺴﺖ ﻣﻲﺧﻮرد‪ ،‬آزادي ﻳﻚﺳﺮه‬ ‫اﻓﻮل ﻣﻲﻛﺮد‪ ،‬ﺑﻮرژوازي ﺷﻼقﻫﺎﻳﺶ را ﺑﻪﻋﻘﺮبﻫﺎي ﻣﻬﻠﻚ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﻣﻲﻛﺮد و ﻳﻚ ﻧﺴﻞ ﻛﺎﻣﻞ ﺑﻪﻗﻌﺮ ﮔﻮر درﻣﻲﻏﻠﻄﻴﺪ‪.‬‬ ‫و ﭘﺎرﻳﺲ ﺑﺎ اﻳﻦﻫﻤﻪ ﺳﺨﺎوﺗﻤﻨﺪي و ﺑﺎ ﭼﻨﻴﻦ روﺣﻴﻪ ﺑﺮادراﻧﻪاي از ﺟﻨﮓ داﺧﻠﻲ ﻗﺮﻳﺐاﻟﻮﻗﻮع روﺣﻴﻪ ﺑﺎﺧﺘﻪ ﻧﺸﺪ‪ .‬او‬ ‫ﺑﺮآرﻣﺎﻧﻲ ﭘﺎي ﻣﻲﻓﺸﺮد ﻛﻪ رزمآوراﻧﺶ را ﺑﻪﺷﻮر و ﺧﺮوش ﻣﻲآورد‪ .‬درﺣﺎﻟﻲﻛﻪ ﺑﻮرژوا ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ »ﻣﻦ ﻧﻤﻲﺟﻨﮕﻢ‪ ،‬ﻣﻦ ﺧﺎﻧﻮاده‬ ‫دارم«‪ ،‬ﻛﺎرﮔﺮ ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ »ﻣﻦ ﺑﺮاي ﺑﭽﻪﻫﺎﻳﻢ ﻣﻲﺟﻨﮕﻢ«‪.‬‬ ‫ﺑﺮاي ﺳﻮﻣﻴﻦ ﺑﺎر‪ ،‬از ‪ 18‬ﻣﺎرس ﺑﻪاﻳﻦ ﻃﺮف‪ ،‬ﭘﺎرﻳﺲ ﻳﻚ ﺗﻦِ واﺣﺪ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬اﺧﺒﺎر رﺳﻤﻲ و روزﻧﺎﻣﻪﻧﮕﺎران ﻗﻠﻢ ﺑﻪﻣﺰد‬ ‫در ورﺳﺎي‪ ،‬از اﻳﻦ ﺷﻬﺮ ﺗﺼﻮﻳﺮ ﺑﺎزار ﻣﻜﺎرهي آﻓﺎت اروﭘﺎ را ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ و داﺳﺘﺎن ﺳﺮﻗﺖﻫﺎ‪ ،‬ﺑﺎزداﺷﺖﻫﺎي دﺳﺘﻪﺟﻤﻌﻲ و‬ ‫ﻋﻴﺎﺷﻲﻫﺎي ﺑﻲاﻧﺘﻬﺎ را ﺑﺎ ﺟﺰﺋﻴﺎت و اﺳﻢ و رﺳﻢ ﺗﻌﺮﻳﻒ ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﺑﺮاﺳﺎس ﺗﺒﻠﻴﻐﺎت ورﺳﺎﺋﻲﻫﺎ‪ ،‬زنﻫﺎي ﺷﺮﻳﻒ‪ ،‬دﻳﮕﺮ در‬ ‫ﭘﺎرﻳﺲ ﺟﺮأت آﻣﺪن ﺑﻪﺧﻴﺎﺑﺎنﻫﺎ را ﻧﺪارﻧﺪ‪ .‬و ورﺳﺎي ﺑﻪﻗﺒﻠﻪي ﺣﺎﺟﺎت ﻳﻚ ﻣﻴﻠﻴﻮن و ﭘﺎﻧﺼﺪ ﻫﺰار ﻧﻔﺮ آدمِ اﺳﻴﺮِ ﺳﺘﻢِ ﺑﻴﺴﺖ‬ ‫ﻫﺰار اوﺑﺎش ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬وﻟﻲ ﻣﺴﺎﻓﺮيﻛﻪ ﺧﻄﺮ ﻣﻲﻛﺮد و ﺑﻪﭘﺎرﻳﺲ ﻣﻲآﻣﺪ‪ ،‬ﺧﻴﺎﺑﺎنﻫﺎ و ﺑﻮﻟﻮارﻫﺎ را آرام و ﺑﻪﻫﻤﺎن‬ ‫ﺻﻮرت ﻋﺎدي ﺧﻮد ﻣﻲﻳﺎﻓﺖ‪ .‬ﻏﺎرتﮔﺮان ﻓﻘﻂ ﮔﻴﻮﺗﻴﻦ را ﺑﻪﻏﺎرت ﺑﺮده ﺑﻮدﻧﺪ و رﺳﻤﺎً ﺟﻠﻮي ﺷﻬﺮداري ﻧﺎﺣﻴﻪ ﻳﺎزدﻫﻢ‬ ‫ﺳﻮزاﻧﺪﻧﺪ‪ .‬از ﻫﺮﺳﻮ زﻣﺰﻣﻪي ﻟﻌﻨﺖ ﺑﻪورﺳﺎي ﺑﻪﺧﺎﻃﺮ ﻛﺸﺘﻦ اﺳ‪‬ﺮا و آن ﺻﺤﻨﻪﻫﺎي زﺷﺖ ﺑﻪﮔﻮش ﻣﻲرﺳﻴﺪ‪ .‬ﻧﺎﻫﻢﺧﻮاﻧﻲ‬ ‫اوﻟﻴﻦ اﻋﻤﺎل ﺷﻮرا ﺑﻪﻧﺪرت ﻣﻮرد ﺗﻮﺟﻪ ﻗﺮار ﻣﻲﮔﺮﻓﺖ‪ ،‬درﺣﺎﻟﻲﻛﻪ ﺳﺒﻌﻴﺖ ورﺳﺎﺋﻲﻫﺎ ﻣﻮﺿﻮع روز ﺑﻮد‪.‬‬ ‫اﺷﺨﺎﺻﻲﻛﻪ ﺳﺮﺷﺎر از ﺧﺸﻢ ﻋﻠﻴﻪ ﭘﺎرﻳﺲ ﺑﻪاﻳﻦ ﺷﻬﺮ ﻣﻲآﻣﺪﻧﺪ‪ ،‬ﺑﺎ دﻳﺪن اﻳﻦ آراﻣﺶ‪ ،‬اﻳﻦ ﻳﻚدﻟﻲ‪ ،‬اﻳﻦ اﻧﺴﺎنﻫﺎي‬ ‫زﺧﻢ ﺧﻮردهاي ﻛﻪ ﻓﺮﻳﺎد ﻣﻲزدﻧﺪ‪» :‬زﻧﺪهﺑﺎد ﻛﻤﻮن«! و اﻳﻦ ﮔﺮدانﻫﺎي ﭘﺮﺷﻮر ـ در آنﻃﺮف‪ ،‬ﻣﻮنـواﻟﺮﻳﺎن ﻛﻪ ﻣﺮگ ﻗﻲ‬ ‫ﻣﻲﻛﺮد؛ و در اﻳﻦﻃﺮف‪ ،‬ﻣﺮدﻣﻲ ﻛﻪ ﺑﺮادراﻧﻪ زﻧﺪﮔﻲ ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪـ درﻋﺮض ﭼﻨﺪ ﺳﺎﻋﺖ ﺑﻴﻤﺎريِ ﭘﺎرﻳﺴﻲﻫﺎ را واﻣﻲﮔﺮﻓﺘﻨﺪ‪.‬‬ ‫اﻳﻦ ﻧﻮﻋﻲ ﺗﺐ اﻳﻤﺎن‪ ،‬ﺳﺮﺳﭙﺮدﮔﻲ ﻛﻮرﻛﻮراﻧﻪ و اﻣﻴﺪ ـ ﺑﻠﻪ‪ ،‬ﺑﺎﻻﺗﺮ از ﻫﻤﻪ‪ ،‬اﻣﻴﺪ ـ ﺑﻮد‪ .‬ﻛﺪامﻳﻚ از ﺷﻮرشﻫﺎ ﭼﻨﻴﻦ‬ ‫ﻣﺴﻠﺢ ﺑﻮده اﺳﺖ؟ دﻳﮕﺮ اﻳﻦﻫﺎ ﺻﺮﻓﺎً ﻣﺸﺘﻲ ﻣﺮدان دﺳﺖ از ﺟﺎن ﺷﺴﺘﻪ ﻧﺒﻮدﻧﺪ ﻛﻪ ﭘﺸﺖ ﭼﻨﺪ ﺗﺨﺘﻪ ﺳﻨﮕﻲ ﻛﻪ از ﻛﻒ‬ ‫ﺧﻴﺎﺑﺎن ﻛﻨﺪهاﻧﺪ‪ ،‬ﻣﻲﺟﻨﮕﻨﺪ و ﻧﺎﭼﺎرﻧﺪ ﺗﻔﻨﮓﻫﺎيﺷﺎن را ﺑﺎ ﺗﺮاﺷﻪﻫﺎي آﻫﻦ و ﺳﻨﮓرﻳﺰه ﭘ‪‬ﺮ ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ﻛﻤﻮن ‪ 1871‬ﺧﻴﻠﻲ ﺑﻬﺘﺮ‬

‫‪125‬‬

‫از ﻛﻤﻮن ‪ 1793‬ﻣﺴﻠﺢ ﺑﻮد و دﺳﺖﻛﻢ ‪ 60/000‬ﻧﻔﺮ‪ 200/000 ،‬ﺗﻔﻨﮓ‪ 1/200 ،‬ﺗﻮپ و ‪ 5‬دژ ﻣﻨﻄﻘﻪاي‪ ،‬ازﺟﻤﻠﻪ ﺷﺎﻣﻞ‬ ‫ﻣﻮنـﻣﺎﺗﺮ‪ ،‬ﺑﻠﻮﻳﻞ و ﭘﺎﻧﺘﺌﻮن ﻛﻪ ﺑﺮ ﺗﻤﺎم ﺷﻬﺮ ﻣﺸﺮف ﺑﻮد‪ ،‬ﻣﻬﻤﺎت ﻛﺎﻓﻲ ﺑﺮاي ﭼﻨﺪﻳﻦ ﺳﺎل و ﻣﻴﻠﻴﺎردﻫﺎ ﭘﻮل دراﺧﺘﻴﺎر داﺷﺖ‪.‬‬ ‫ﺑﺮاي ﭘﻴﺮوزي ﭼﻪ ﭼﻴﺰ دﻳﮕﺮي ﻻزم اﺳﺖ؟ ﻗﺪري ﻏﺮﻳﺰهي اﻧﻘﻼﺑﻲ‪ .‬در ﺷﻬﺮداري ﻣﺮﻛﺰي ﻳﻚ ﻧﻔﺮ ﻫﻢ ﻧﺒﻮد ﻛﻪ ﻻف داﺷﺘﻦ‬ ‫آن را ﻧﺰﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﺟﻠﺴﻪي ‪ 3‬آورﻳﻞ در ﻫﻨﮕﺎم ﻧﺒﺮد‪ ،‬ﻃﻮﻓﺎﻧﻲ ﺑﻮد‪ .‬ﺑﺴﻴﺎري ﺑﺎ ﺻﺪاي ﺑﻠﻨﺪ ﺑﺎ اﻳﻦ ﺷﺒﻴﺨﻮن ﺟﻨﻮنآﻣﻴﺰ ﻣﺨﺎﻟﻔﺖ ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﻟ‪‬ﻔﺮاﻧﺴﻪ‪ ،‬ﺧﺸﻤﮕﻴﻦ از اﻳﻦﻛﻪ ﻓﺮﻳﺐاش دادهاﻧﺪ‪ ،‬از ﻛﻤﻴﺴﻴﻮن ﺧﺎرج ﺷﺪ؛ و وﻗﺘﻲ از او ﺗﻮﺿﻴﺢ ﺧﻮاﺳﺘﻪ ﺷﺪ‪ ،‬ﻫﻤﻪي ﺗﻘﺼﻴﺮﻫﺎ‬ ‫را ﺑﻪﮔﺮدن ﻓﺮﻣﺎﻧﺪﻫﺎن ﻧﻈﺎﻣﻲ اﻧﺪاﺧﺖ‪ .‬دوﺳﺘﺎن اﻳﻦ ﻓﺮﻣﺎﻧﺪﻫﺎن ﺑﻪدﻓﺎع از آنﻫﺎ ﭘﺮداﺧﺘﻨﺪ و ﮔﻔﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﻣﻨﺘﻈﺮ ﺧﺒﺮﻫﺎ ﻣﺎﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﻃﻮﻟﻲ ﻧﻜﺸﻴﺪ ﻛﻪ اﺧﺒﺎر ﻓﺎﺟﻌﻪﺑﺎر از راه رﺳﻴﺪ و ﺟﺎي ﺗﺮدﻳﺪي ﺑﺮاي آنﻫﺎ ﺑﺎﻗﻲ ﻧﮕﺬاﺷﺖ‪ .‬ﺟﺒﺮان ﭼﻨﻴﻦ ﺳﻮء‪ ‬اﺳﺘﻔﺎدهاي از‬ ‫ﻗﺪرت ﻓﻘﻂ ﺑﺎ ﺗﺎوان ﻣﻤﻜﻦ ﺑﻮد‪ .‬ﻓﻠﻮران و دووال ﺑﺎ ﺟﺎن ﺧﻮد اﻳﻦ ﺗﺎوان را داوﻃﻠﺒﺎﻧﻪ ﭘﺮداﺧﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬دﻳﮕﺮان ﻫﻢ ﻣﻲﺑﺎﻳﺴﺖ‬ ‫از آنﻫﺎ ﭘﻴﺮوي ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﺑﻪاﻳﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ‪ ،‬ﻣﺮدهﻫﺎ آرام ﻣﻲﮔﺮﻓﺘﻨﺪ‪ ،‬ﻳﻚﺑﺎر ﺑﺮاي ﻫﻤﻴﺸﻪ اﻳﻦﮔﻮﻧﻪ دﻳﻮاﻧﮕﻲﻫﺎ ﺳﺮﻫﻢﺑﻨﺪي‬ ‫ﻣﻲﺷﺪ‪ ،‬و اﻗﺘﺪار و اﻋﺘﺒﺎر ﻛﻤﻮن ﻧﺰد ﻧﺎﻓﺮﻣﺎنﺗﺮﻳﻦ اﻓﺮاد ﻧﻴﺰ ﺗﺜﺒﻴﺖ ﻣﻲﺷﺪ‪.‬‬ ‫وﻟﻲ آدمﻫﺎي درون ﺷﻬﺮداري اﻫﻞ اﻳﻦﮔﻮﻧﻪ ﭘﺎيﺑﻨﺪيﻫﺎ ﻧﺒﻮدﻧﺪ‪ .‬ﺑﺴﻴﺎري از آنﻫﺎ ﻣﺒﺎرزه ﻛﺮده ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﺗﺤﺖ رژﻳﻢ‬ ‫اﻣﭙﺮاﺗﻮري ﺑﺎﻫﻢ ﺗﻮﻃﺌﻪ ﻧﻤﻮده‪ ،‬ﺑﺎﻫﻢ در ﻳﻚ زﻧﺪان ﺑﻪﺳﺮ ﺑﺮده و اﻧﻘﻼب را ﺑﺎ دوﺳﺘﺎن ﺧﻮد ﻳﻜﻲ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬واﻧﮕﻬﻲ‪ ،‬آﻳﺎ‬ ‫ﻓﺮﻣﺎﻧﺪﻫﺎن ﻧﻈﺎﻣﻲ ﺑﻪﺗﻨﻬﺎﺋﻲ ﻣﻘﺼﺮ ﺑﻮدﻧﺪ؟ ﻏﻴﺮﻣﻤﻜﻦ ﺑﻮد ﻛﻪ اﻳﻦﻫﻤﻪ ﮔﺮدان ﺗﻤﺎم ﺷﺐ درﮔﻴﺮ ﺑﺎﺷﻨﺪ و ﺷﻮرا در ﺟﺮﻳﺎن‬ ‫ﻋﻤﻠﻴﺎت آنﻫﺎ ﻗﺮار ﻧﺪاﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺣﺘﻲ اﮔﺮ ﻛﻮر ﻳﺎ ﻛﺮ ﻫﻢ ﺑﻮدﻧﺪ ﺑﺎز ﻣﺴﺌﻮﻟﻴﺖ داﺷﺘﻨﺪ‪ .‬اﮔﺮ ﻣﻲﺧﻮاﺳﺘﻨﺪ ﻣﻨﺼﻒ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪،‬‬ ‫ﻣﻲﺑﺎﻳﺴﺖ ﺧﻮد ﻛﻨﺎره ﻣﻲﮔﺮﻓﺘﻨﺪ‪ .‬ﺑﻲﺗﺮدﻳﺪ‪ ،‬آنﻫﺎ ﻣﺘﻮﺟﻪي اﻳﻦ اﻣﺮ ﺑﻮدﻧﺪ و ﺟﺮأت ﻧﻜﺮدﻧﺪ ﺑﻪﻓﺮﻣﺎﻧﺪﻫﺎن ﻧﻈﺎﻣﻲ ﺗﻌﺮض ﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬ ‫دﺳﺖﻛﻢ ﻣﻲﺑﺎﻳﺴﺖ آنﻫﺎ را ﺑﺮﻛﻨﺎر ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬اﻣﺎ ﺑﻪﺗﻌﻮﻳﺾ آنﻫﺎ در ﻛﻤﻴﺴﻴﻮن اﺟﺮاﺋﻲ اﻛﺘﻔﺎ ﻛﺮدﻧﺪ و ﻣﺮاﺗﺐ را در‬ ‫ﻛﻤﺎل اﺣﺘﺮام اﺑﻼغ ﻧﻤﻮدﻧﺪ‪» :‬ﻛﻤﻮن ﻣﺎﻳﻞ ﺑﻮد ﻛﻪ آنﻫﺎ را در ﻫﺪاﻳﺖ ﻋﻤﻠﻴﺎت ﻧﻈﺎﻣﻲ ﻛﺎﻣﻼً آزاد ﺑﮕﺬارد‪ .‬ﻧﻪ ﻗﺼﺪ ﻃﺮد آنﻫﺎ‬ ‫در ﻛﺎر ﺑﻮد و ﻧﻪ ﺗﻀﻌﻴﻒ اوﺗﻮرﻳﺘﻪﺷﺎن«‪ .‬اﻳﻦ درﺣﺎﻟﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻲﻓﻜﺮي و ﺑﻲﻛﻔﺎﻳﺘﻲ آنﻫﺎ ﻓﺎﺟﻌﻪاي ﻣﺮگﺑﺎر از ﻛﺎر درآﻣﺪه‬ ‫ﺑﻮد‪ .‬ﻓﻘﻂ ﺟﻬﻞﺷﺎن آنﻫﺎ را از اﻳﻦ ﺳﻮء‪‬ﻇﻦ ﻛﻪ ﻣﺒﺎدا ﺧﻴﺎﻧﺖ ﻛﺮده ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ ،‬ﻧﺠﺎت ﻣﻲداد‪ .‬اﻳﻦ ﮔﺬﺷﺖ ﺑﺎ ﻗﻮلﻫﺎﺋﻲ ﺑﺮاي آﻳﻨﺪه‬ ‫ﺑﺮﺟﺴﺘﻪ ﻣﻲﺷﺪ‪.‬‬ ‫ﻣﻨﻈﻮر از اﻳﻦ آﻳﻨﺪه ﺷﺨﺺ ﻛﻠﻮزره ﺑﻮد‪ .‬او از ﻫﻤﺎن روزﻫﺎي اول ﺑﺎ دﺳﺖﻫﺎﺋﻲ ﭘﺮ از ﻧﻘﺸﻪﻫﺎي ﺟﻨﮕﻲ ﺑﺮﻋﻠﻴﻪ‬ ‫ﺷﻬﺮدارﻫﺎ‪ ،‬در ﺟﺴﺘﺠﻮي ﻣﻘﺎم ﻓﺮﻣﺎﻧﺪﻫﻲ‪ ،‬ﻛﻤﻴﺘﻪي ﻣﺮﻛﺰي و دواﺋﺮ ﺣﻜﻮﻣﺘﻲ را ﺑﻪﺳﺘﻮه آورده ﺑﻮد‪.‬‬ ‫ﻛﻤﻴﺘﻪ اﻋﺘﻨﺎﺋﻲ ﺑﻪاو ﻧﻜﺮد‪ .‬ﻟﺬا ﺑﻪﻛﻤﻴﺴﻴﻮن اﺟﺮاﺋﻲ ﻣﺘﻮﺳﻞ ﺷﺪ ﻛﻪ در ﺳﺎﻋﺖ ﻫﻔﺖ ﺑﻌﺪ از ﻇﻬﺮِ ‪ 2‬آورﻳﻞ او را ﺑﻪﻋﻨﻮان‬ ‫ﻧﻤﺎﻳﻨﺪهي ﻣﺴﺌﻮل ﺟﻨﮓ ﻣﻨﺼﻮب ﻛﺮد‪ ،‬ﺑﺎ اﻳﻦ ﻓﺮﻣﺎن ﻛﻪ ﺑﻼﻓﺎﺻﻠﻪ ﺑﻪاﻧﺠﺎم وﻇﻴﻔﻪي ﺧﻮد ﻣﺸﻐﻮل ﺷﻮد‪ .‬در ﻫﻤﺎن ﻟﺤﻈﻪ‬ ‫ﻃﺒﻞﻫﺎ ﺑﺮاي ﻫﻤﺎن ﺷﺒﻴﺨﻮن ﻣﻬﻠﻚ درﺣﺎل ﻧﻮاﺧﺘﻦ ﺑﻮد‪ .‬ﻛﻠﻮزره ﺑﻬﺘﺮ دﻳﺪ ﺳﺮِ ﭘﺴﺖ ﺧﻮد ﻧﺮود‪ ،‬ﺑﻪﻓﺮﻣﺎﻧﺪﻫﺎن ﻓﺮﺻﺖ داد ﺗﺎ‬ ‫ﺧﻮد را ﺧﺮاب ﻛﻨﻨﺪ و روز ﺑﻌﺪ در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺷﻮرا ﻇﺎﻫﺮ ﺷﺪ ﺗﺎ رﻓﺘﺎر ﺑﭽﮕﺎﻧﻪي آنﻫﺎ را ﻣﺤﻜﻮم ﻧﻤﺎﻳﺪ‪ .‬ﺳﻮﺳﻴﺎﻟﻴﺴﺖﻫﺎي ‪1871‬‬ ‫اﻳﻦ ﺟﺰوهﻧﻮﻳﺲ ﻧﻈﺎﻣﻲ را ﻣﺄﻣﻮر دﻓﺎع از اﻧﻘﻼب ﺧﻮد ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬او درواﻗﻊ‪ ،‬ﻫﻴﭻ اﻋﺘﺒﺎري ﺟﺰ ﻣﺪاﻟﻲ ﻧﺪاﺷﺖ ﻛﻪ در ﻣﻘﺎﺑﻞ‬ ‫ﺳﻮﺳﻴﺎﻟﻴﺴﺖﻫﺎي ‪ 1848‬ﺑﺮده ﺑﻮد؛ ﺳﻮﺳﻴﺎﻟﻴﺴﺖﻫﺎﺋﻲ ﻛﻪ در ﺳﻪ ﻗﻴﺎم ﻧﻘﺶ ﻋﺮوﺳﻚ ﺧﻴﻤﻪ ﺷﺐﺑﺎزي را اﻳﻔﺎ ﻛﺮده ﺑﻮدﻧﺪ‪.‬‬ ‫اﻳﻦ اﻧﺘﺨﺎب ﻧﺎﭘﺴﻨﺪ و اﺻﻮﻻً ﺻ‪‬ﺮف ﻓﻜﺮ اﻧﺘﺨﺎب ﻳﻚ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪهي ﻣﺴﺌﻮل ﺧﻄﺎ ﺑﻮد‪ .‬ﺷﻮرا ﺗﺎزه ﺗﺼﻤﻴﻢ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮد ﻛﻪ‬ ‫ﻣﻮﺿﻊ ﺗﺪاﻓﻌﻲ را ﺣﻔﻆ ﻛﻨﺪ‪ .‬ﺑﺮاي ﺣﺮاﺳﺖ از ﺧﻄﻮط ﺟﺒﻬﻪ‪ ،‬ﺗﻨﻈﻴﻢ ﺧﺪﻣﺎت و آذوﻗﻪ و ﻫﻢﭼﻨﻴﻦ ادارهي ﮔﺮدانﻫﺎ ﻋﻘﻞ ﺳﻠﻴﻢ‬ ‫ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪهي ﻣﺴﺌﻮل ﻣﻲﺑﻮد‪ .‬ﻛﻤﻴﺴﻴﻮﻧﻲ ﻣﺮﻛﺐ از ﭼﻨﺪ آدم ﻓﻌﺎل و ﻛﺎري ﻣﻲﺗﻮاﻧﺴﺖ اﻣﻨﻴﺖ را ﻛﺎﻣﻼً ﺗﻀﻤﻴﻦ ﻛﻨﺪ‪.‬‬ ‫واﻧﮕﻬﻲ‪ ،‬ﺷﻮرا ﻧﺘﻮاﻧﺴﺖ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﭼﻪ ﻧﻮع دﻓﺎﻋﻲ را در ﻧﻈﺮ دارد‪ .‬دﻓﺎع از دژﻫﺎ‪ ،‬ﻗﺮارﮔﺎﻫﺎ و ﻣﻮاﺿﻊِ ﻛﻤﻜﻲ اﺣﺘﻴﺎج‬ ‫ﺑﻪﻫﺰاران ﺳﺮﺑﺎز و اﻓﺴﺮان ﻣﺠﺮب داﺷﺖ؛ اﻳﻦ ﺟﻨﮕﻲ ﺑﻮد ﺑﺎ ﻛﻠﻨﮓ‪ ،‬ﺑﻪﻋﻼوهي ﺗﻔﻨﮓ‪ .‬ﮔﺎرد ﻣﻠﻲ ﻗﺎﺑﻠﻴﺖ اﻳﻦﮔﻮﻧﻪ ﺳﺮﺑﺎزي را‬ ‫ﻧﺪاﺷﺖ‪ .‬ﺑﺮﻋﻜﺲ‪ ،‬در ﭘﺸﺖ ﺳﻨﮕﺮﺑﻨﺪيﻫﺎ اﻳﻦ ﮔﺎرد ﺷﻜﺴﺖﻧﺎﭘﺬﻳﺮ ﻣﻲﺷﺪ‪ .‬ﻛﺎﻓﻲ ﺑﻮد دژﻫﺎي ﺟﻨﻮب را ﻣﻨﻔﺠﺮ ﻛﺮد؛‬

‫‪126‬‬

‫ﻣ‪‬ﻦـﻣﺎرﺗﺮ‪ ،‬ﭘﺎﻧﺘﺌﻮن و ﺑﻮتـﺷﻮﻣ‪‬ﻦ را ﻣﺴﺘﺤﻜﻢ ﻧﻤﻮد؛ ﺳﻨﮕﺮﺑﻨﺪيﻫﺎ را ﺷﺪﻳﺪاً ﻣﺴﻠﺢ ﺳﺎﺧﺖ؛ و دوﻣﻴﻦ و ﺳﻮﻣﻴﻦ ﺣﺼﺎر را‬ ‫اﻳﺠﺎد ﻛﺮد ﺗﺎ ﭘﺎرﻳﺲ ﺑﺮاي دﺷﻤﻦ دﺳﺖﻧﻴﺎﻓﺘﻨﻲ ﻳﺎ ﺣﻔﻆ ﻧﻜﺮدﻧﻲ ﺷﻮد‪ .‬ﺷﻮرا ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﻫﻴﭻﻳﻚ از اﻳﻦ دو روش را در ﻧﻈﺮ‬ ‫ﻧﮕﺮﻓﺖ‪ ،‬ﺑﻠﻜﻪ ﺑﻪﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎن ﻣﺴﺌﻮل ﺧﻮد اﺟﺎزه داد ﺑﺎ ﻫﺮ دوي آنﻫﺎ ﺑﺎزي ﻛﻨﻨﺪ و ﺳﺮاﻧﺠﺎم ﻳﻜﻲ را ﺑﺎ دﻳﮕﺮي ﺑﻲاﻋﺘﺒﺎر‬ ‫ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ‪.‬‬ ‫اﮔﺮ ﺑﺎ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻳﻚ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪهي ﻣﺴﺌﻮل ﻣﻲﺧﻮاﺳﺘﻨﺪ ﺗﻤﺮﻛﺰ اﻳﺠﺎد ﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬ﭼﺮا ﻛﻤﻴﺘﻪي ﻣﺮﻛﺰي را ﻣﻨﺤﻞ ﻧﻜﺮدﻧﺪ؟ اﻳﻦ ﻛﻤﻴﺘﻪ‬ ‫از ﺷﻮرا ﻛﻪ آن را از ﺷﻬﺮداري ﻣﺮﻛﺰي ﺑﻴﺮون ﻛﺮده ﺑﻮد‪ ،‬ﺟﺴﻮراﻧﻪﺗﺮ و ﺑﻬﺘﺮ ﻋﻤﻞ ﻣﻲﻧﻤﻮد و ﺳﺨﻦ ﻣﻲﮔﻔﺖ‪ .‬اﻳﻦ ﻛﻤﻴﺘﻪ در‬ ‫ﺧﻴﺎﺑﺎن ﻻﻧﺘﺮﭘﻮ‪ ،‬ﭘﺸﺖ ﮔﻤﺮكﺧﺎﻧﻪ و ﻧﺰدﻳﻚ زادﮔﺎﻫﺶ ﻣﺴﺘﻘﺮ ﺷﺪه ﺑﻮد‪ .‬از آنﺟﺎ در ‪ 5‬آورﻳﻞ ﺑﻴﺎﻧﻴﻪاي ﺻﺎدﻗﺎﻧﻪ ﻣﻨﺘﺸﺮ ﻛﺮد‪:‬‬ ‫»ﻛﺎرﮔﺮان‪ ،‬ﺧﻮد را در ﻣﻮرد ﻣﻌﻨﺎي اﻳﻦ ﻧﺒﺮد ﻧﻔﺮﻳﺒﻴﺪ‪ .‬اﻳﻦ درﮔﻴﺮياي اﺳﺖ ﺑﻴﻦ اﻧﮕﻠﻲ زﻳﺴﺘﻦ و ﻛﺎر‪ ،‬ﺑﻴﻦ اﺳﺘﺜﻤﺎر و ﺗﻮﻟﻴﺪ‪.‬‬ ‫اﮔﺮ از زﻧﺪﮔﻲ در ﺟﻬﻞ و ﻏﻮﻃﻪ ﺧﻮردن در ﻓﻘﺮ ﺧﺴﺘﻪ ﺷﺪهاﻳﺪ؛ اﮔﺮ ﻣﻲﺧﻮاﻫﻴﺪ ﻓﺮزﻧﺪانﺗﺎن ﻣﺮداﻧﻲ ﺑﺎﺷﻨﺪ ﻛﻪ از ﺛﻤﺮهي ﻛﺎر‬ ‫ﺧﻮد ﺑﻬﺮهﻣﻨﺪ ﮔﺮدﻧﺪ‪ ،‬ﻧﻪ ﺣﻴﻮاﻧﺎﺗﻲﻛﻪ ﺻﺮﻓﺎً ﺑﺮاي ﻛﺎرﮔﺎه و ﻣﻴﺪان ﺟﻨﮓ ﺗﺮﺑﻴﺖ ﺷﻮﻧﺪ؛ اﮔﺮ ﻧﻤﻲﺧﻮاﻫﻴﺪ دﺧﺘﺮانﺗﺎن ﻛﻪ ﻗﺎدر‬ ‫ﻧﻴﺴﺘﻴﺪ آنﮔﻮﻧﻪ ﻛﻪ دﻟﺨﻮاهﺗﺎن اﺳﺖ آنﻫﺎ را آﻣﻮزش دﻫﻴﺪ و ﻣﺮاﻗﺒﺖ ﻛﻨﻴﺪ‪ ،‬اﺑﺰار ﻟﺬت در آﻏﻮش اﺷﺮاﻓﻴﺖ ﭘﻮل ﻧﺸﻮﻧﺪ؛ و‬ ‫ﺑﺎﻻﺧﺮه‪ ،‬اﮔﺮ ﺧﻮاﻫﺎن ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ ﻋﺪل ﻫﺴﺘﻴﺪ‪ ،‬ﻛﺎرﮔﺮان‪ ،‬ﻫﻮﺷﻴﺎر ﺑﺎﺷﻴﺪ‪ ،‬ﺑﭙﺎﺧﻴﺰﻳﺪ«!‬ ‫اﻟﺒﺘﻪ‪ ،‬ﻛﻤﻴﺘﻪ در ﺑﻴﺎﻧﻴﻪ دﻳﮕﺮي اﻋﻼم ﻛﺮد ﻛﻪ ﻣﺪﻋﻲ ﻫﻴﭻﮔﻮﻧﻪ ﻗﺪرت ﺳﻴﺎﺳﻲ ﻧﻴﺴﺖ‪ ،‬وﻟﻲ در زﻣﺎن اﻧﻘﻼب ﻗﺪرت‬ ‫ﺑﻪﺧﻮدي ﺧﻮد ﺑﻪﻛﺴﺎﻧﻲ ﺗﻌﻠﻖ دارد ﻛﻪ آن را ﺗﻌﻴ‪‬ﻦ ﻣﻲﺑﺨﺸﻨﺪ‪ .‬ﺗﺎ ﻫﺸﺖ روز ﺷﻮرا ﻧﻤﻲداﻧﺴﺖ ﻛﻤﻮن را ﭼﮕﻮﻧﻪ ﺗﻌﺮﻳﻒ ﻛﻨﺪ و‬ ‫ﻛﻞ ﺑﻀﺎﻋﺖ آن ﻋﺒﺎرت ﺑﻮد از دو ﺗﺼﻮﻳﺐﻧﺎﻣﻪي ﺑﻲاﻫﻤﻴﺖ‪ .‬ﺑﺮﻋﻜﺲ‪ ،‬ﻛﻤﻴﺘﻪي ﻣﺮﻛﺰي ﺧﻴﻠﻲ ﻣﺸﺨﺺ ﺧﺼﻠﺖ اﻳﻦ ﻣﺠﺎدﻟﻪ‬ ‫را ﻣﻄﺮح ﻛﺮد ﻛﻪ ﺟﻨﺒﻪي اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﭘﻴﺪا ﻛﺮده ﺑﻮد و ﺑﺎ ﻛﻨﺎر زدن ﻧﻤﺎي ﺳﻴﺎﺳﻲ در ﭘﺸﺖ ﻣﺒﺎرزه ﺑﺮاي آزاديﻫﺎي ﺷﻬﺮي‪،‬‬ ‫ﻣﺴﺌﻠﻪي ﭘﺮوﻟﺘﺎرﻳﺎ را ﻧﺸﺎن داد‪.‬‬ ‫ﺷﻮرا ﻣﻲﺗﻮاﻧﺴﺖ از اﻳﻦ درس اﺳﺘﻔﺎده ﻛﻨﺪ‪ ،‬درﺻﻮرت ﻟﺰوم اﻳﻦ ﺑﻴﺎﻧﻴﻪ را ﺗﺄﻳﻴﺪ ﻧﻤﺎﻳﺪ و ﺑﺎ اﺳﺘﻨﺎد ﺑﻪاﻋﺘﺮاﺿﺎت ﻛﻤﻴﺘﻪ‪،‬‬ ‫آن را ﻣﺠﺒﻮر ﺑﻪﻣﻨﺤﻞ ﺳﺎﺧﺘﻦ ﺧﻮد ﻧﻤﺎﻳﺪ‪ .‬اﻧﺠﺎم اﻳﻦ ﻛﺎر ﺑﻪوﻳﮋه از اﻳﻦ ﻟﺤﺎظ آﺳﺎن ﺑﻮد ﻛﻪ دراﺛﺮ اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت‪ ‬ﻛﻤﻴﺘﻪ ﺑﺴﻴﺎر‬ ‫ﺗﻀﻌﻴﻒ ﺷﺪه ﺑﻮد و ﻓﻘﻂ ﺑﻪﺑﺮﻛﺖ ﭼﻬﺎر ﻳﺎ ﭘﻨﺞ ﻋﻀﻮ و ﺳﺨﻦﮔﻮي ﻣﺒﺮز آن‪ ،‬ﻣﻮرو ﻣﻮﺟﻮدﻳﺖ داﺷﺖ‪ .‬وﻟﻲ ﺷﻮرا ﺑﻪاﻋﺘﺮاض‬ ‫ﻣﻼﻳﻤﻲ ﺑﻪﺟﻠﺴﻪي روز ‪ 5‬آورﻳﻞ ﻛﻤﻴﺘﻪ اﻛﺘﻔﺎ ﻛﺮد و ﻃﺒﻖ ﻣﻌﻤﻮل ﮔﺬاﺷﺖ ﺗﺎ اوﺿﺎع ﺑﻪﺑﻬﺘﺮﻳﻦ ﺷﻜﻞ ﻣﻤﻜﻦ روال ﺧﻮد را‬ ‫ﻃﻲ ﻛﻨﺪ‪.‬‬ ‫اﻳﻦ ﺷﻮرا از ﺿﻌﻔﻲ ﺑﻪﺿﻌﻒ دﻳﮕﺮ درﻣﻲﻏﻠﻄﻴﺪ‪ .‬ﺑﺎوﺟﻮد اﻳﻦ اﮔﺮ زﻣﺎﻧﻲ ﻫﻢ ﺑﻮد ﻛﻪ ﺑﻪﻧﻴﺮوي ﺧﻮد ﺑﺎور داﺷﺖ‪ ،‬ﻫﻤﺎن روز‬ ‫ﺑﻮد‪ .‬وﺣﺸﻲﮔﺮي ورﺳﺎﺋﻲﻫﺎ‪ ،‬ﻗﺘﻞ اﺳ‪‬ﺮا‪ ،‬ﻓﻠﻮران و دوال آرامﺗﺮﻳﻦ اﻓﺮاد را ﺑﺮاﻧﮕﻴﺨﺘﻪ ﺑﻮد‪ .‬آنﻫﺎ‪ ،‬اﻳﻦ ﻫﻤﻜﺎران و دوﺳﺘﺎن دﻟﻴﺮ‪،‬‬ ‫ﺳﻪ روز ﭘﻴﺶ در اﻳﻦﺟﺎ ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﺳﺮﺷﺎر از ﺣﻴﺎت و ﺣﺎﻻ ﺟﺎي ﺧﺎﻟﻲﺷﺎن ﮔﻮﺋﻲ ﻓﺮﻳﺎد اﻧﺘﻘﺎم ﻣﻲﻛﺸﻴﺪ‪ .‬ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺣﺎﻻ ﻛﻪ‬ ‫ورﺳﺎﺋﻲﻫﺎ ﺟﻨﮓ آدمﺧﻮارﻫﺎ را ﺑﻪراه اﻧﺪاﺧﺘﻪاﻧﺪ؛ آنﻫﺎ ﻫﻢ ﺟﻮاب ﻣﻲدﻫﻨﺪ‪ ،‬ﭼﺸﻢ در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﭼﺸﻢ و دﻧﺪان در ﻣﻘﺎﺑﻞ دﻧﺪان‪.‬‬ ‫واﻧﮕﻬﻲ‪ ،‬اﮔﺮ ﺷﻮرا دﺳﺖ ﺑﻪﻋﻤﻞ ﻧﻤﻲزد‪ ،‬ﺷﺎﻳﻊ ﺑﻮد ﻛﻪ ﻣﺮدم اﺣﺘﻤﺎﻻً اﻧﺘﻘﺎم ﺳﻬﻤﮕﻴﻦﺗﺮي ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬ﺷﻮرا ﻣﻘﺮر ﻛﺮد‬ ‫ﻛﻪ ﻫﺮﻛﺲ ﺑﻪﺟﺎﺳﻮﺳﻲ ﺑﺮاي ورﺳﺎي ﻣﺘﻬﻢ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬در ﻇﺮف ﺑﻴﺴﺖوﭼﻬﺎر ﺳﺎﻋﺖ ﻣﺤﺎﻛﻤﻪ و در ﺻﻮرت ﻣﺠﺮﻣﻴﺖ ﺑﻪﻋﻨﻮان‬ ‫ﮔﺮوﮔﺎن ﺗﻠﻘﻲ ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬اﻋﺪام ﻫﺮ ﻣﺪاﻓﻊ ﻛﻤﻮن اﻋﺪام ﻳﻚ ﮔﺮوﮔﺎن را ﺑﻪدﻧﺒﺎل ﺧﻮاﻫﺪ داﺷﺖ ـ ﻣﺼﻮﺑﻪ از ﺳﻪ ﺑﺮاﺑﺮ و ﺑﻴﺎﻧﻴﻪ از‬ ‫ﻣﺴﺎوي ﻳﺎ دو ﺑﺮاﺑﺮ آن ﺻﺤﺒﺖ ﻣﻲﻛﺮد‪.‬‬ ‫اﻳﻦ ﺗﻔﺎوت در ﻗﺮاﺋﺖﻫﺎ ﻧﻤﺎﻳﺎنﮔﺮ ﺗﺸﻮﻳﺶ ذﻫﻦﻫﺎي آنﻫﺎ ﺑﻮد‪ .‬اﻳﻦ ﺗﻨﻬﺎ ﺷﻮرا ﺑﻮد ﻛﻪ ﮔﻤﺎن ﻣﻲﻛﺮد ﻛﻪ ﺑﺎ اﻳﻦ‬ ‫ﺗﺼﻤﻴﻢﻫﺎي ﺧﻮد ورﺳﺎي را ﺗﺮﺳﺎﻧﺪه اﺳﺖ‪ .‬روزﻧﺎﻣﻪﻫﺎي ﺑﻮرژوا اﻟﺒﺘﻪ ﻓﺮﻳﺎد »اﻧﺰﺟﺎر« ﺳﺮدادﻧﺪ و ﺗﻲﻳﺮ ﻛﻪ ﺑﺪون ﻫﻴﭻ‬ ‫ﻣﺼﻮﺑﻪاي اﻋﺪام ﻣﻲﻛﺮد‪ ،‬ﺳﺒﻌﻴﺖ ﻛﻤﻮن را ﻣﺤﻜﻮم ﻧﻤﻮد‪ .‬در واﻗﻊ اﻣﺮ‪ ،‬آنﻫﺎ ﻫﻤﻪ در دل ﻣﻲﺧﻨﺪﻳﺪﻧﺪ‪ .‬ﻣﺮﺗﺠﻌﻴﻦ از ﻫﺮﻗﻤﺎش‬ ‫ﻣﺪتﻫﺎ ﺑﻮد ﻛﻪ از ﭘﺎرﻳﺲ ﻓﺮار ﻛﺮده ﺑﻮدﻧﺪ‪.‬‬

‫‪127‬‬

‫در ﭘﺎرﻳﺲ ﻓﻘﻂ ﺧﺮدهرﻳﺰهﻫﺎ ﻣﺎﻧﺪه ﺑﻮدﻧﺪ ﻛﻪ ورﺳﺎي ﺣﺎﺿﺮ ﺑﻮد‪ ،‬درﺻﻮرت ﻟﺰوم‪ ،‬آنﻫﺎ را ﻓﺪا ﻛﻨﺪ]‪ .[116‬اﻋﻀﺎي ﻛﻤﻮن‬ ‫در ﺧﺸﻢ ﻛﻮدﻛﺎﻧﻪي ﺧﻮد ﮔﺮوﮔﺎنﻫﺎي واﻗﻌﻲ‪ :‬ﺑﺎﻧﻚ‪ ،‬ﺛﺒﺖ و ﻣﺴﺘﻐﻼت‪ ،‬ﺻﻨﺪوق رﻫﻦ و ﻛﺎرﮔﺸﺎﺋﻲ و ﻏﻴﺮه را ﺟﻠﻮي‬ ‫ﭼﺸﻢﺷﺎن ﻧﺪﻳﺪه ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬از ﻃﺮﻳﻖ اﻳﻦﻫﺎ ﻣﻲﺷﺪ ﺑﻴﻀﻪﻫﺎي ﺑﻮرژوازي را در ﭼﻨﮓ داﺷﺖ‪ .‬ﺑﺪون ﺑﻪﺧﻄﺮ اﻧﺪاﺧﺘﻦ ﺣﺘﻲ ﻳﻚ‬ ‫ﻧﻔﺮ‪ ،‬ﻛﻤﻮن ﻓﻘﻂ ﻛﺎﻓﻲ ﺑﻮد ﺑﻪآنﻫﺎ ﺑﮕﻮﻳﺪ‪» :‬ﻛﻨﺎر ﺑﻴﺎﺋﻴﺪ ﻳﺎ ﺑﻤﻴﺮﻳﺪ«‪.‬‬ ‫ﻣﻨﺘﺨﺒﻴﻦ ﻛﻢدل ‪ 26‬ﻣﺎرس آدمﻫﺎﺋﻲ ﻧﺒﻮدﻧﺪ ﻛﻪ ﺟﺮأت اﻳﻦ ﻛﺎر را داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬ﻛﻤﻴﺘﻪي ﻣﺮﻛﺰي ﺑﺎ دادن اﻣﻜﺎن ﻓﺮار‬ ‫ﺑﻪارﺗﺶ ﺧﻄﺎي ﺑﺰرﮔﻲ ﻣﺮﺗﻜﺐ ﺷﺪ‪ .‬ﺧﻄﺎي ﻛﻤﻮن ﺻﺪﺑﺎر از آن زﻳﺎنﺑﺎرﺗﺮ ﺑﻮد‪ .‬ﻫﻤﻪي ﺷﻮرﺷﻴﺎن ﺟﺪي‪ ‬ﻗﻴﺎم ﺧﻮد را ﺑﺎ دﺳﺖ‬ ‫ﮔﺬاﺷﺘﻦ روي ﻧﻘﻄﻪي ﺣﺴﺎس دﺷﻤﻦ ﻳﻌﻨﻲ‪ :‬ﺧﺰاﻧﻪ ﺷﺮوع ﻛﺮدهاﻧﺪ‪ .‬ﺷﻮراي ﻛﻤﻮن ﺗﻨﻬﺎ ﺣﻜﻮﻣﺖ اﻧﻘﻼﺑﻲاي ﺑﻮد ﻛﻪ از اﻧﺠﺎم‬ ‫اﻳﻦ ﻛﺎر ﺳﺮﺑﺎز زد‪ .‬اﻳﻦ ﺷﻮرا ﺑﻮدﺟﻪي آﺋﻴﻦﻫﺎي ﻣﺬﻫﺒﻲ را ﻛﻪ در ورﺳﺎي ﺑﻮد‪ ،‬ﻟﻐﻮ ﻛﺮد؛ وﻟﻲ در ﻣﻘﺎﺑﻞِ ﺻﻨﺪوق ﭘﻮل‬ ‫ﺑﻮرژوازي ﺑﺰرگ ﻛﻪ زﻳﺮ دﺳﺘﺶ ﺑﻮد‪ ،‬زاﻧﻮ ﺧﻢ ﻛﺮد‪.‬‬ ‫در ﭘﻲآن‪ ،‬ﺻﺤﻨﻪي ﻛﻤﺪي ﺑﺰرگ آﻣﺪ ـ اﮔﺮ ﻣﻲﺷﺪ ﺑﻪﻏﻔﻠﺘﻲ ﻛﻪ ﺑﺎﻋﺚ رﻳﺨﺘﻦ آنﻫﻤﻪ ﺧﻮن ﺷﺪ‪ ،‬ﺧﻨﺪﻳﺪ‪ .‬ﻣﺪﻳﺮان ﺑﺎﻧﻚ‬ ‫از ‪ 19‬ﻣﺎرس ﻣﺜﻞ آدمﻫﺎي ﻣﺤﻜﻮم ﺑﻪﻣﺮگ زﻧﺪﮔﻲ ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ و ﻫﺮروز اﻧﺘﻈﺎر اﻋﺪام ﺻﻨﺪوق ﺧﻮد را داﺷﺘﻨﺪ‪ .‬آنﻫﺎ ﺧﻮاب‬ ‫اﻧﺘﻘﺎل آن ﺑﻪورﺳﺎي را ﻫﻢ ﻧﻤﻲدﻳﺪﻧﺪ‪ .‬ﺑﺮاي اﻳﻦ ﻛﺎر دﺳﺖﻛﻢ دوﻳﺴﺖ ﮔﺎري و ﻳﻚ ﺳﭙﺎه ارﺗﺶ ﻻزم ﺑﻮد‪ .‬در ‪ 23‬ﻣﺎرس‬ ‫ﻣﺪﻳﺮ ﻋﺎﻣﻞ ﺑﺎﻧﻚ‪ ،‬روﻻن‪ ،‬دﻳﮕﺮ ﺗﺎب ﻧﻴﺎورد و ﻓﺮار ﻛﺮد؛ و ﻣﻌﺎوناش د‪‬ﭘﻠﺌﻮك‪ ،‬ﺟﺎﻧﺸﻴﻦ او ﺷﺪ‪ .‬او ﻛﻪ از ﻫﻤﺎن اوﻟﻴﻦ‬ ‫ﻣﻼﻗﺎتﻫﺎ ﺑﺎ ﻓﺮﺳﺘﺎدﮔﺎن ﺷﻬﺮداري ﻣﺮﻛﺰي ﻣﺘﻮﺟﻪ ﺑﻲﺟﺮﺑﺰﮔﻲ آنﻫﺎ ﺷﺪه ﺑﻮد‪ ،‬از در ﺟﺪال درآﻣﺪ و ﺑﻌﺪاً ﻛﻢﻛﻢ ﻧﺮﻣﻲ از ﺧﻮد‬ ‫ﻧﺸﺎن داد و ﭘﻮل را ﻓﺮاﻧﻚ ﻓﺮاﻧﻚ ﺗﺤﻮﻳﻞ ﻣﻲداد‪ .‬ﻣﻮﺟﻮدي ﺑﺎﻧﻚ ﻛﻪ ورﺳﺎي ﮔﻤﺎن ﻣﻲﻛﺮد ﺧﺎﻟﻲ اﺳﺖ‪ ،‬ﺷﺎﻣﻞ ﺑﻮد ﺑﺮ‪77 :‬‬ ‫ﻣﻴﻠﻴﻮن ﺳﻜﻪ]‪[117‬؛ ‪ 166‬ﻣﻴﻠﻴﻮن ﺣﻮاﻟﻪي ﺑﺎﻧﻜﻲ؛ ‪ 899‬ﻣﻴﻠﻴﻮن ﺳﻔﺘﻪ؛ ‪ 166‬ﻣﻴﻠﻴﻮن اوراق ﻗﺮﺿﻪ؛ ‪ 11‬ﻣﻴﻠﻴﻮن ﺷﻤﺶ ﻃﻼ؛ ‪7‬‬ ‫ﻣﻴﻠﻴﻮن ﺟﻮاﻫﺮات ﺳﭙﺮده؛ ‪ 900‬ﻣﻴﻠﻴﻮن ﺳﻬﺎم دوﻟﺘﻲ و ﺳﺎﻳﺮ اوراق ﺑﻬﺎدار ﺳﭙﺮده؛ ﻳﻌﻨﻲ درﻣﺠﻤﻮع ‪ 2‬ﻣﻴﻠﻴﺎرد و ‪ 180‬ﻣﻴﻠﻴﻮن‬ ‫ﻓﺮاﻧﻚ‪ 800 :‬ﻣﻴﻠﻴﻮن اﺳﻜﻨﺎس ﻓﻘﻂ ﺑﻪاﻣﻀﺎي ﺻﻨﺪوقدار ﻧﻴﺎز داﺷﺖ ﻛﻪ اﻧﺠﺎم آن ﻛﺎر آﺳﺎﻧﻲ ﺑﻮد‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ‪ ،‬ﻛﻤﻮن ‪ 3‬ﻣﻴﻠﻴﺎرد‬ ‫زﻳﺮ دﺳﺖ ﺧﻮد داﺷﺖ ﻛﻪ ﻳﻚ ﻣﻴﻠﻴﺎردش ﻧﻘﺪ ﺑﻮد و ﺑﺎ آن ﻣﻲﺗﻮاﻧﺴﺖ ﺗﻤﺎم ﻓﺮﻣﺎﻧﺪﻫﺎن و ﻛﺎرﻣﻨﺪان ارﺷﺪ ورﺳﺎي را ﺑﺨﺮد‪.‬‬ ‫ﺑﻪﻋﻨﻮان ﮔﺮوﮔﺎن ﻫﻢ ‪ 90‬ﻣﻴﻠﻴﻮن اوراق ﺳﭙﺮده و دو ﻣﻴﻠﻴﺎرد ﭘﻮل در ﮔﺮدش ﻛﻪ ﭘﺸﺘﻮاﻧﻪي آن در ﮔﺎوﺻﻨﺪوقﻫﺎي ﺧﻴﺎﺑﺎن‬ ‫ﻻورﻳﻠﻴﻴِﺮ ﺟﺎ داﺷﺖ‪.‬‬ ‫در ‪ 29‬ﻣﺎرس ﺑِﺴﻠﻪي ﭘﻴﺮ‪ ،‬ﻧﻤﺎﻳﻨﺪهي ﻛﻤﻮن‪ ،‬ﺟﻠﻮي اﻳﻦ ﻣﻌﺒﺪ ﺣﺎﺿﺮ ﺷﺪ‪ .‬د‪‬ﭘﻠﺌﻮك ﺑﺮاي ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻦ او ‪ 430‬ﻛﺎرﻣﻨﺪ ﺧﻮد را‬ ‫ﺟﻤﻊ ﻛﺮده ﺑﻮد ﻛﻪ ﺑﻪﺗﻔﻨﮓﻫﺎي ﺑﻲﺧﺸﺎب ﻣﺴﻠﺢ ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﺑِﺴﻠﻪ ﻛﻪ از ﻣﻴﺎن ﺻﻔﻮف اﻳﻦ ﺟﻨﮕﺠﻮﻳﺎن ﻋﺒﻮر داده ﻣﻲﺷﺪ ﺑﺎ‬ ‫ﺗﻮاﺿﻊ از ﻣﺪﻳﺮ ﺑﺎﻧﻚ اﺳﺘﺪﻋﺎ ﻛﺮد ﻛﻪ ﻟﻄﻒ ﻛﻨﺪ و ﺗﺮﺗﻴﺐ ﭘﺮداﺧﺖ ﺣﻘﻮق ﻧﻔﺮات ﮔﺎرد ﻣﻠﻲ را ﺑﺪﻫﺪ‪ .‬د‪‬ﭘﻠﺌﻮك ﺑﺎ ﻧﺨﻮت ﭘﺎﺳﺦ‬ ‫داد و در دﻓﺎع از ﺧﻮدش ﺻﺤﺒﺖ ﺑﻪﻣﻴﺎن آورد‪ .‬ﺑِﺴﻠﻪ ﮔﻔﺖ‪» :‬اﮔﺮ ﻛﻤﻮن ﺑﺮاي اﺣﺘﺮاز از ﺧﻮنرﻳﺰي ﻳﻚ ﻣﺪﻳﺮ ﺑﺮاي ﺑﺎﻧﻚ‬ ‫ﻣﻨﺼﻮب ﻛﻨﺪ‪ .«...‬د‪‬ﭘﻠﺌﻮك ﻛﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﻃﺮف ﺧﻮد را ﻓﻬﻤﻴﺪ‪ ،‬ﮔﻔﺖ‪» :‬ﻣﺪﻳﺮ‪ ،‬ﻫﺮﮔﺰ! وﻟﻲ ﻳﻚ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪه! اﮔﺮ آن ﻧﻤﺎﻳﻨﺪه ﺷﻤﺎ‬ ‫ﺑﺎﺷﻴﺪ ﻣﺎ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﺑﻪﺗﻔﺎﻫﻤﻲ ﺑﺮﺳﻴﻢ«‪ .‬و ﺣﺎﻟﺘﻲ اﺣﺴﺎﺳﺎﺗﻲ ﺑﻪﺧﻮد ﮔﺮﻓﺖ ﻛﻪ »ﺑﻴﺎﺋﻴﺪ آﻗﺎي ﺑِﺴﻠﻪ ﺑﻪﻣﻦ ﻛﻤﻚ ﻛﻨﻴﺪ ﺗﺎ اﻳﻦ‬ ‫را ﻧﺠﺎت دﻫﻴﻢ‪ .‬اﻳﻦ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﻛﺸﻮر ﺷﻤﺎ‪ ،‬ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﻓﺮاﻧﺴﻪ اﺳﺖ«‪.‬‬ ‫ﺑِﺴﻠﻪ ﻛﻪ ﻋﻤﻴﻘﺎً ﺗﺤﺖ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﻪﻛﻤﻴﺴﻴﻮن اﺟﺮاﺋﻲ ﺷﺘﺎﻓﺖ و درس ﺧﻮد را ﭼﻮن ﺧﻮدش ﻫﻢ ﺑﻪآن اﻋﺘﻘﺎد‬ ‫داﺷﺖ‪ ،‬ﺧﻴﻠﻲ ﺧﻮب ﭘﺲ داد و ﺑﻪﺷَﻢ ﻣﺎﻟﻲ ﺧﻮد ﺑﺎﻟﻴﺪ‪ .‬او ﮔﻔﺖ ‪» :‬ﺑﺎﻧﻚ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﻛﺸﻮر اﺳﺖ و ﺑﺪون آن ﻧﻪ ﺻﻨﻌﺖ دارﻳﻢ ﻧﻪ‬ ‫ﺗﺠﺎرت‪ .‬اﮔﺮ ﺑﻪآن دﺳﺖ ﺑﺰﻧﻴﺪ ﻫﻤﻪي ﭘﻮلﻫﺎﻳﺶ ﺑﻪﻛﺎﻏﺬﭘﺎره ﺗﺒﺪﻳﻞ ﻣﻲﺷﻮد«]‪ .[118‬اﻳﻦ ﻳﺎوه در ﺷﻬﺮداري ﻣﺮﻛﺰي ﭘﺨﺶ‬ ‫ﺷﺪ و ﭘﺮودﻧﻲﻫﺎي ﺷﻮرا ﺑﺎ ﻓﺮاﻣﻮش ﻛﺮدن اﻳﻦﻛﻪ اﺳﺘﺎدﺷﺎن ﺣﺬف ﺑﺎﻧﻚ را در ﺳﺮﻟﻮﺣﻪي ﺑﺮﻧﺎﻣﻪي اﻧﻘﻼب ﺧﻮد ﻗﺮار داده‬ ‫ﺑﻮد‪ ،‬از ﺑِﺴﻠﻪي ﭘﻴﺮ ﺣﻤﺎﻳﺖ ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬در ﺧﻮد ورﺳﺎي ﻫﻢ‪ ،‬اﻳﻦ دژ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪداري ﻣﺪاﻓﻌﻴﻨﻲ ﭘﺮوﭘﺎ ﻗﺮصﺗﺮ از ﺷﻬﺮداري ﻣﺮﻛﺰي‬ ‫ﻧﺪاﺷﺖ‪ .‬اﮔﺮ ﺑﺮﻓﺮض ﻛﺴﻲ ﭘﻴﺶﻧﻬﺎد ﻣﻲﻛﺮد‪» :‬ﺑﻴﺎﺋﻴﺪ ﻻاﻗﻞ ﺑﺎﻧﻚ را اﺷﻐﺎل ﻛﻨﻴﻢ«‪ ،‬اﻣﺎ ﻛﻤﻴﺴﻴﻮن اﺟﺮاﺋﻲ دل آن را ﻧﺪاﺷﺖ‬

‫‪128‬‬

‫و ﺑﻪﻣﺄﻣﻮرﻳﺖ دادن ﺑﻪﺑﺴﻠﻪ اﻛﺘﻔﺎ ﻛﺮد‪ .‬د‪‬ﭘﻠﺌﻮك اﻳﻦ ﻣﺮد ﻧﻴﻚ را ﺑﺎ آﻏﻮش ﺑﺎز ﭘﺬﻳﺮﻓﺖ‪ ،‬او را در ﻧﺰدﻳﻚﺗﺮﻳﻦ دﻓﺘﺮ ﺟﺎي داد‪،‬‬ ‫ﺣﺘﻲ او را ﻗﺎﻧﻊ ﻛﺮد ﻛﻪ ﺷﺐﻫﺎ ﻫﻢ در ﺑﺎﻧﻚ ﺑﺨﻮاﺑﺪ‪ ،‬او را ﺑﻪﮔﺮوﮔﺎن ﺧﻮد ﺗﺒﺪﻳﻞ ﻛﺮد و دﻳﮕﺮﺑﺎر ﺑﻪراﺣﺖ ﻧﻔﺲ ﻛﺸﻴﺪ‪.‬‬ ‫ﺑﻪاﻳﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ‪ ،‬از ﻫﻤﺎن ﻫﻔﺘﻪي اول‪ ،‬ﻣﺠﻤﻊ ﺷﻬﺮداري ﻣﺮﻛﺰي ﺧﻮد را در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﻋﻮاﻣﻞ ﺷﺒﻴﺨﻮن ﺿﻌﻴﻒ‪ ،‬در ﻣﻘﺎﺑﻞ‬ ‫ﻛﻤﻴﺘﻪي ﻣﺮﻛﺰي ﺿﻌﻴﻒ‪ ،‬در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺑﺎﻧﻚ ﺿﻌﻴﻒ‪ ،‬در ﻣﺼﻮﺑﻪﻫﺎي ﺧﻮد و ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪه ﺑﺮاي دﺑﻴﺮﺧﺎﻧﻪي ﺟﻨﮓ ﺳﻄﺤﻲ‪،‬‬ ‫ﺑﺪون ﻫﻴﭻ ﻧﻘﺸﻪ‪ ،‬ﺑﺪون ﻫﻴﭻ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ‪ ،‬ﺑﺪون ﻫﻴﭻ دﻳﺪ ﻛﻠﻲ و ﻏﺮق در ﺑﺤﺚﻫﺎي ﭘﺮاﻛﻨﺪه ﻧﺸﺎن داد‪ .‬رادﻳﻜﺎلﻫﺎﺋﻲ ﻛﻪ در ﺷﻮرا‬ ‫ﻣﺎﻧﺪه ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﻣﺘﻮﺟﻪ ﺷﺪﻧﺪ ﻛﻪ ﺷﻮرا ﺑﻪﻛﺪام ﺳﻤﺖ ﻛﺸﺎﻧﺪه ﻣﻲﺷﻮد و ﭼﻮن ﻣﺎﻳﻞ ﺑﻪاﻳﻔﺎي ﻧﻘﺶ ﺷﻬﻴﺪ ﻧﺒﻮدﻧﺪ‪ ،‬اﺳﺘﻌﻔﺎ دادﻧﺪ‪.‬‬ ‫اي اﻧﻘﻼب! ﺗﻮ ﭼﺸﻢاﻧﺘﻈﺎر روز و ﺳﺎﻋﺖ ﻣﻴﻤﻮن ﻧﻤﻲﻣﺎﻧﻲ‪.‬‬ ‫ﺗﻮ ﺳﺮزده ﻣﻲآﺋﻲ‪ ،‬ﻛﻮر و وﻳﺮانﮔﺮ ﺑﻪﺳﺎن ﺑﻬﻤﻦ‪.‬‬ ‫ﺳﺮﺑﺎز راﺳﺘﻴﻦ اﻧﻘﻼب ﻫﺮﺟﺎ ﻛﻪ دﺳﺖ‪ ‬ﺣﺎدﺛﻪاش ﻣﻜﺎن داده‪ ،‬ﻧﺒﺮد را ﭘﺬﻳﺮا ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬ ‫ﻧﻪ ﮔﺎمﻫﺎي ﻧﺴﻨﺠﻴﺪه‪ ،‬ﻧﻪ ﻛﺎﺳﺘﻲﻫﺎ و ﻧﻪ ﻳﺎران ﻧﻴﻤﻪراه‪ ،‬ﻫﻴﭻﻳﻚ در ﻋﺰمات ﺧﻠﻞ ﻧﻤﻲآورد‪.‬‬ ‫ﺷﻜﺴﺖ را ﻫﻢ ﻛﻪ ﻳﻘﻴﻦ دارد‪ ،‬ﺑﺎز ﻣﻲرزﻣﺪ‪ ،‬ﺧﻮرﺷﻴﺪ ﭘﻴﺮوزي او در آﺳﻤﺎن آﻳﻨﺪه ﻣﻲﺗﺎﺑﺪ‪.‬‬

‫‪129‬‬

‫ﻓﺼﻞ ﭘﺎﻧﺰدﻫﻢ‬ ‫ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﻧﺒﺮدﻫﺎي ﻛﻤﻮن‬ ‫ﻫﺰﻳﻤﺖ ‪ 3‬آورﻳﻞ ﺗﺮﺳﻮﻫﺎ را رﻣﺎﻧﺪ‪ ،‬وﻟﻲ ﺟﺴﻮرﻫﺎ را ﺑﺮاﻧﮕﻴﺨﺖ‪ .‬ﮔﺮدانﻫﺎﺋﻲﻛﻪ ﺗﺎﻛﻨﻮن دﭼﺎر ﺧﻤﻮد ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻪﺷﻮر آﻣﺪﻧﺪ‪.‬‬ ‫دﻳﮕﺮ ﺑﺮاي دژﻫﺎ ﺗﺴﻠﻴﺤﺎت ﺑﻪاﻧﺪازهي ﻛﺎﻓﻲ وﺟﻮد داﺷﺖ‪ .‬ﻏﻴﺮ از دژﻫﺎي اﻳﺴﻲ و واﻧﻮ ﻛﻪ ﻗﺪري ﻟﻄﻤﻪ دﻳﺪﻧﺪ‪ ،‬ﺳﺎﻳﺮ دژﻫﺎ‬ ‫دﺳﺖ ﻧﺨﻮرده ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﻫﻤﻪي ﭘﺎرﻳﺴﻲﻫﺎ ﺧﻴﻠﻲ زود ﺻﺪاي اﻳﻦ ﺗﻮپﻫﺎي زﻳﺒﺎي ﻫﻔﺖ ﺳﺎﻧﺘﻴﻤﺘﺮي را ﺷﻨﻴﺪﻧﺪ ﻛﻪ ﻣﻮرد‬ ‫ﺑﻲﻣﻬﺮي ﺗﺮوﺷﻮ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ]‪[119‬؛ دﻗﺖ ﻧﺸﺎﻧﻪﮔﻴﺮي و ﻗﺪرت اﻳﻦ ﺗﻮپﻫﺎ ﭼﻨﺎن ﺑﻮدﻧﺪﻛﻪ ورﺳﺎﺋﻲﻫﺎ ﻋﺼﺮ روز ﭼﻬﺎرم‬ ‫ﺑﻪﺗﺨﻠﻴﻪ ﻓﻼت ﺷﺎﺗﻴﻮن ﻣﺠﺒﻮر ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬در ﺳﻨﮕﺮﻫﺎي ﺣﺎﻓﻆ دژﻫﺎ ﻧﻴﺮو ﻗﺮار داده ﺷﺪ‪ .‬لِﻣﻮﻟﻴﻨﻮ‪ ،‬ﻛﻼﻣﺎر و والـﻓﻠﻮري از ﺻﺪاي‬ ‫ﺷﻠﻴﻚ ﺑﻪﻟﺮزه درآﻣﺪ‪ .‬در ﺳﻤﺖ راﺳﺖ‪ ‬ﻣﺎ دوﺑﺎره ﻛﻮرﺑﻮوا را اﺷﻐﺎل ﻛﺮدﻳﻢ و ﭘﻞِ ﻧﻮﻳﻲ ﺑﺎرﻳﻜﺎدﺑﻨﺪي ﺷﺪ‪.‬‬ ‫ﻣﺎ از اﻳﻦﺟﺎ ﺑﻪﺗﻬﺪﻳﺪ ورﺳﺎي اداﻣﻪ ﻣﻲدادﻳﻢ‪ .‬وﻳﻨﻮا دﺳﺘﻮر ﻳﺎﻓﺖ ﻛﻪ ﻧﻮﻳﻲ را ﺗﺴﺨﻴﺮ ﻛﻨﺪ‪ .‬ﺻﺒﺢ ‪ 6‬آورﻳﻞ‪ ،‬ﻣﻮنـواﻟﺮﻳﺎن‬ ‫ﻛﻪ ﺗﺎزه ﺑﻪﺗﻮپﻫﺎي ‪ 24‬ﺳﺎﻧﺘﻴﻤﺘﺮي ﻣﺴﻠﺢ ﺷﺪه ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﻪروي ﻧﻮﻳﻲ آﺗﺶ ﮔﺸﻮد‪ .‬ﭘﺲ از ﺷﺶ ﺳﺎﻋﺖ ﺑﻤﺒﺎران‪ ،‬ﻓﺪرالﻫﺎ‬ ‫ﺗﻘﺎﻃﻊﻫﺎ را ﺗﺨﻠﻴﻪ ﻛﺮدﻧﺪ و ﭘﺸﺖ ﺑﺎرﻳﻜﺎد‪ ‬وﺳﻴﻊِ ﭘﻞِ ﻧﻮﻳﻲ ﻣﻮﺿﻊ ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ‪ .‬ورﺳﺎﺋﻲﻫﺎ اﻳﻦ ﺑﺎرﻳﻜﺎد را درﺣﺎﻟﻲﻛﻪ ﻣﻮرد ﭘﺸﺘﻴﺒﺎﻧﻲ‬ ‫ﭘﻮرتـﻣﺎﻳﻮ ﻗﺮار داﺷﺖ‪ ،‬ﺑﻤﺒﺎران ﻛﺮدﻧﺪ‪.‬‬ ‫اﻳﻦ ﭘﻮرتـﻣﺎﻳﻮ ﻛﻪ اﻓﺴﺎﻧﻪاي ﺷﺪه اﺳﺖ‪ ،‬ﻓﻘﻂ ﭼﻨﺪ ﺗﻮپ داﺷﺖ ﻛﻪ از ﺑﺎﻻ در ﻣﻌﺮض آﺗﺶ ﻣﻮنـواﻟﺮﻳﺎن ﻗﺮار داﺷﺖ‪.‬‬ ‫ﺑﻪﻣﺪت ﭼﻬﻞوﻫﺸﺖ روز ﻛﻤﻮن ﭼﻨﺎن ﻣﺮداﻧﻲ را ﻳﺎﻓﺖﻛﻪ اﻳﻦ ﻣﻮﺿﻊ ﺑﻼدﻓﺎع را ﺣﻔﻆ ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ﺷﺠﺎﻋﺖ آنﻫﺎ ﺑﻪﻫﻤﻪ ﻧﻴﺮو‬ ‫ﻣﻲداد‪ .‬ﺟﻤﻌﻴﺖ ﺑﺮاي دﻳﺪن آنﻫﺎ روي اركـد‪‬ـﺗﺮﻳﻮﻧﻒ ]ﻣﻘﺒﺮهي ﺳﺮﺑﺎز ﮔﻢﻧﺎم‪ .‬م[ ﻣﻲرﻓﺖ و ﭘﺴﺮﺑﭽﻪﻫﺎ ﺑﻲﺻﺒﺮاﻧﻪ اﻧﺘﻈﺎر‬ ‫ﺑﻤﺒﺎران ﻣﻲﻣﺎﻧﺪﻧﺪ ﺗﺎ دﻧﺒﺎل ﺗﻜﻪﭘﺎرهﻫﺎي ﮔﻠﻮﻟﻪﻫﺎ ﺑﺪوﻧﺪ‪.‬‬ ‫دﻟﻴﺮي ﭘﺎرﻳﺴﻲ ﺑﺰودي در ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﺟﻨﮓ و ﮔﺮﻳﺰﻫﺎ ﺟﻠﻮهﮔﺮ ﺷﺪ‪ .‬روزﻧﺎﻣﻪﻫﺎي ﺑﻮرژوا از اﻳﻦ ﺗﺄﺳﻒ ﻣﻲﺧﻮردﻧﺪ ﻛﻪ ﭼﺮا‬ ‫اﻳﻦ ﻫﻤﻪ ﻏﻴﺮت در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﭘﺮوﺳﻲﻫﺎ ﺑﻪﺧﺮج داده ﻧﺸﺪ‪ .‬ﻫﺮاس ‪ 3‬آورﻳﻞ ﻋﻤﻠﻴﺎت ﻗﻬﺮﻣﺎﻧﺎﻧﻪاي را ﺑﻪﻣﻨﺼﻪي ﻇﻬﻮر آورد و‬ ‫ﻛﻤﻮن ﺷﺎدﻣﺎﻧﻪ ﺑﺎ اﻟﻬﺎم از آن ﻣﻲﺧﻮاﺳﺖ ﺑﺮاي اﻳﻦ ﻣﺪاﻓﻌﺎن ﻛﻤﻮن ﻣﺮاﺳﻢ ﺧﺎﻛﺴﭙﺎري ﺷﺎﻳﺴﺘﻪاي ﺑﺮﮔﺰار ﻛﻨﺪ‪ .‬ﺑﺮاي اﻳﻦﻛﺎر‬ ‫ﺑﻪﻣﺮدم ﻣﺘﻮﺳﻞ ﺷﺪ‪ .‬روز ‪ 6‬آورﻳﻞ در ﺳﺎﻋﺖ ‪ ،2‬ﺟﻤﻌﻴﺖ ﺑﻲﺷﻤﺎري ﺑﻪﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎن ﺑﻮژون ﻛﻪ ﻛﺸﺘﻪﻫﺎ ﺑﻪآن ﻣﻨﺘﻘﻞ ﺷﺪه‬ ‫ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﺷﺘﺎﻓﺖ‪ .‬ﺑﺴﻴﺎري از آنﻫﺎ ﻛﻪ ﺑﻌﺪ از ﻧﺒﺮد ﺗﻴﺮﺑﺎران ﺷﺪه ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﺟﺎي ﻃﻨﺎبﻫﺎ را ﺑﺮ ﺑﺎزو داﺷﺘﻨﺪ‪ .‬ﺻﺤﻨﻪﻫﺎي دﻟﺨﺮاﺷﻲ‬ ‫ﺑﻮد‪ .‬ﻣﺎدران و ﻫﻤﺴﺮان روي اﻳﻦ اﺟﺴﺎد ﺧﻢ ﺷﺪه‪ ،‬ﻓﺮﻳﺎد ﺧﺸﻢ و ﻧﺪاي اﻧﺘﻘﺎم ﺳﺮ داده ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﺳﻪ ﻧﻌﺶﻛﺶ ﺑﺰرگ ﻛﻪ‬ ‫ﻫﺮﻳﻚ ﺣﺎوي ‪ 35‬ﺗﺎﺑﻮت ﭘﻮﺷﻴﺪه ﺑﺎ ﭘﺎرﭼﻪي ﺳﻴﺎه و ﻣﺰﻳﻦ ﺑﻪﭘﺮﭼﻢ ﺳﺮخ ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﺎ ﻫﺸﺖ اﺳﺐ ﻛﺸﻴﺪه ﻣﻲﺷﺪ؛ و ﭘﻴﺸﺎﭘﻴﺶ‬

‫‪130‬‬

‫آنﻫﺎ ﺷﻴﭙﻮرﭼﻲﻫﺎ و دﺳﺘﻪي واﻧﮋر د‪‬ﭘﺎري ]اﻧﺘﻘﺎمﺟﻮﻳﺎن ﭘﺎرﻳﺲ‪ .‬م[ در ﺑﻮﻟﻮارﻫﺎي ﺑﺰرگ ﺑﻪآراﻣﻲ ﺣﺮﻛﺖ ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬د‪‬ﻟ‪‬ﺴﻜﻠﻮز‬ ‫و ﭘﻨﺞ ﻧﻔﺮ از اﻋﻀﺎي ﻛﻤﻮن ﺑﺎ ﺷﺎلﻫﺎي ﻗﺮﻣﺰ و ﺳﺮﻫﺎي ﺑﺮﻫﻨﻪ در رأس ﻋﺰاداران راه ﻣﻲرﻓﺘﻨﺪ‪ .‬ﭘﺸﺖ‪ ‬ﺳﺮ آنﻫﺎ ﺑﺴﺘﮕﺎن‬ ‫ﻗﺮﺑﺎﻧﻴﺎن در ﺣﺮﻛﺖ ﺑﻮدﻧﺪ؛ ﺑﻴﻮهﻫﺎي اﻣﺮوز را ﺑﻴﻮهﻫﺎي ﻓﺮدا ﺗﺴﻠﻲ ﻣﻲدادﻧﺪ‪ .‬ﻫﺰاران ﻫﺰار ﻣﺮد‪ ،‬زن و ﻛﻮدك‪ ،‬ﺑﺎ ﮔﻞﻫﺎي‬ ‫ﻧﺎﻣﻴﺮا ﺑﺮ ﻳﻘﻪ‪ ،‬ﺳﺎﻛﺖ و ﻣﻮﻗﺮ ﺑﺎ ﺻﺪاي ﺧﻔﻪي ﻃﺒﻞ ﮔﺎم ﺑﺮﻣﻲداﺷﺘﻨﺪ‪ .‬ﻓﺎﺻﻠﻪ ﺑﻪﻓﺎﺻﻠﻪ‪ ،‬ﻧﻮاي آرام ﻣﻮﺳﻴﻘﻲ ﻣﺜﻞ ﺑﻐﻀﻲ‬ ‫ﻓﺮوﺧﻮرده ﻣﻲﺗﺮﻛﻴﺪ‪ .‬در ﺑﻮﻟﻮارﻫﺎي ﺑﺰرگ دهﻫﺎ ﻫﺰار ﭼﻬﺮهي رﻧﮓ ﭘﺮﻳﺪه را ﺷﻤﺮدﻳﻢ ﻛﻪ از ﭘﻨﺠﺮهﻫﺎ ﻣﺎ را ﻧﻈﺎره ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ‪.‬‬ ‫زنﻫﺎ ﻣﻲﮔﺮﻳﺴﺘﻨﺪ و ﺑﺴﻴﺎري ﻏﺶ ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬اﻳﻦ راه ﻣﻘﺪس اﻧﻘﻼب‪ ،‬ﺑﺴﺘﺮ آن ﻫﻤﻪ درد و آن ﻫﻤﻪ ﺷﻮق‪ ،‬ﺷﺎﻳﺪ ﻫﺮﮔﺰ ﺷﺎﻫﺪ‬ ‫ﻳﮕﺎﻧﮕﻲِ اﻳﻦﭼﻨﻴﻦِ ﻗﻠﺐﻫﺎ ﻧﺒﻮده اﺳﺖ‪ .‬د‪‬ﻟﺴﻜﻠﻮز ﺑﺎ ﺷﻴﻔﺘﮕﻲ ﻓﺮﻳﺎد زد‪» :‬ﭼﻪ ﻣﺮدم ﻗﺎﺑﻞ ﺗﺤﺴﻴﻨﻲ! آﻳﺎ ﺑﺎزﻫﻢ ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﮔﻔﺖ ﻛﻪ‬ ‫ﻣﺎ اﻧﮕﺸﺖﺷﻤﺎري اﻓﺮادي ﻧﺎراﺿﻲ ﻫﺴﺘﻴﻢ«‪ .‬در ﭘِﺮﻻﺷ‪‬ﺰ ﺑﻪﻃﺮف ﮔﻮر دﺳﺘﻪﺟﻤﻌﻲ ﺣﺮﻛﺖ ﻛﺮدﻳﻢ‪ .‬در آنﺟﺎ اﻳﻦ ﻣﺮد درﺣﺎل‬ ‫ﻧﺰع‪ ،‬ﭼﺮوﻛﻴﺪه‪ ،‬ﺧﻤﻴﺪه ﻛﻪ ﭼﻴﺰي ﺟﺰ اﻳﻤﺎن ﺧﻠﻞﻧﺎﭘﺬﻳﺮش او را ﺳﺮِﭘﺎ ﻧﮕﺎه ﻧﻤﻲداﺷﺖ‪ ،‬ﺑﻪﻛﺸﺘﻪﻫﺎ اداي اﺣﺘﺮام ﻛﺮد‪» :‬ﻣﻦ‬ ‫ﻧﻤﻲﺧﻮاﻫﻢ ﺑﺮاي ﺷﻤﺎ ﻧﻄﻖﻫﺎي ﻃﻮﻻﻧﻲ ﺑﻜﻨﻢ‪ .‬اﻳﻦ ﻧﻄﻖﻫﺎي ﻃﻮﻻﻧﻲ ﺑﺮاي ﻣﺎ ﺧﻴﻠﻲ ﮔﺮان ﺗﻤﺎم ﺷﺪهاﻧﺪ‪ ...‬ﻋﺪاﻟﺖ ﺑﺮاي‬ ‫ﺧﺎﻧﻮادهي ﻗﺮﺑﺎﻧﻴﺎن‪ ،‬ﻋﺪاﻟﺖ ﺑﺮاي ﺷﻬﺮ ﺑﺰرﮔﻲ ﻛﻪ ﭘﺲ از ﭘﻨﺞ ﻣﺎه ﻣﺤﺎﺻﺮه و ﺧﻴﺎﻧﺖ ﺣﻜﻮﻣﺘﺶ در ﺣﻖ او‪ ،‬ﻫﻨﻮز آﻳﻨﺪهي‬ ‫ﺑﺸﺮﻳﺖ را در دﺳﺖﻫﺎي ﺧﻮد دارد‪ .‬ﺑﻴﺎﺋﻴﺪ ﺑﺮاي ﺑﺮادرانﻣﺎن ﻛﻪ ﻗﻬﺮﻣﺎﻧﺎﻧﻪ ﺑﻪﺧﺎك اﻓﺘﺎدهاﻧﺪ‪ ،‬ﻧﮕﺮﻳﻴﻢ؛ وﻟﻲ ﺑﻴﺎﺋﻴﺪ ﺳﻮﮔﻨﺪ ﻳﺎد‬ ‫ﻛﻨﻴﻢ ﻛﻪ راه آنﻫﺎ را اداﻣﻪ داده؛ آزادي‪ ،‬ﻛﻤﻮن و ﺟﻤﻬﻮري را ﻧﺠﺎت ﺑﺪﻫﻴﻢ«‪.‬‬ ‫روز ﺑﻌﺪ ورﺳﺎﺋﻲﻫﺎ ﺑﺎرﻳﻜﺎد و ﺧﻴﺎﺑﺎن ﻧﻮﻳﻲ را ﺑﻤﺒﺎران ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﺳﺎﻛﻨﺎن ﻣﺤﻞ‪ ،‬ﻛﻪ ورﺳﺎﺋﻲﻫﺎ اﻳﻦ اﻧﺴﺎﻧﻴﺖ را ﻧﺪاﺷﺘﻨﺪ ﻛﻪ‬ ‫از ﭘﻴﺶ ﺑﺎﺧﺒﺮﺷﺎن ﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬ﻣﺠﺒﻮر ﺷﺪﻧﺪ ﺑﻪزﻳﺮزﻣﻴﻦﻫﺎي ﺧﻮد ﭘﻨﺎه ﺑﺒﺮﻧﺪ‪ .‬ﺣﻮاﻟﻲ ﺳﺎﻋﺖ ﭼﻬﺎروﻧﻴﻢ آﺗﺶ ورﺳﺎﺋﻲﻫﺎ ﻣﺘﻮﻗﻒ ﺷﺪ‬ ‫و ﻓﺪرالﻫﺎ داﺷﺘﻨﺪ ﻛﻤﻲ اﺳﺘﺮاﺣﺖ ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ ﻛﻪ ﺳﺮوﻛﻠﻪي اﻧﺒﻮﻫﻲ ﺳﺮﺑﺎز روي ﭘﻞ ﭘﻴﺪا ﺷﺪ‪ .‬ﻓﺪرالﻫﺎ ﻛﻪ ﻏﺎﻓﻞﮔﻴﺮ ﺷﺪه‬ ‫ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﺳﻌﻲ ﻛﺮدﻧﺪ ﻛﻪ ﭘﻴﺶر‪‬وي آنﻫﺎ را ﻣﺘﻮﻗﻒ ﻛﻨﻨﺪ و ﻳﻚ ﻓﺮﻣﺎﻧﺪه را ﻣﺠﺮوح و دوﺗﺎي دﻳﮕﺮ را ﻛﺸﺘﻨﺪ‪ ،‬ﻛﻪ ﻳﻜﻲ از آنﻫﺎ‬ ‫ـﺑِﺴ‪‬ﻦـ ﻣﺴﺌﻮل ﻏﺎﻓﻞﮔﻴﺮي ﺑﻮﻣﻮنﻻرﮔﻮن در ﻫﻨﮕﺎم ﺣﺮﻛﺖ ﺑﻪﺳﻮي ﺳﺪان ﺑﻮد‪ .‬وﻟﻲ ﺳﺮﺑﺎزان ﺑﺎ ﺗﻔﻮق ﻧﻴﺮو ﻣﻮﻓﻖ ﺷﺪﻧﺪ ﺗﺎ‬ ‫ﭘﺎرك ﻗﺪﻳﻤﻲ ﻧﻮﻳﻲ ﺟﻠﻮ ﺑﺮوﻧﺪ‪.‬‬ ‫از دﺳﺖ دادن اﻳﻦ دررو آنﻗﺪر ﺟﺪي ﺑﻮد ﻛﻪ ﺑﮋرِه ﻃﻲ ﻧﺎﻣﻪاي ﺑﺮاي روزﻧﺎﻣﻪ رﺳﻤﻲ از ﻃﺮف ﻧﻮﻳﻲ ﺑﻪآن ﭘﺎﺳﺦ داده‬ ‫ﺑﻮد‪ .‬ﻛﻤﻴﺴﻴﻮن اﺟﺮاﺋﻲ ﭘ‪‬ﻞ د‪‬ﻣﺒﺮوﺳﻜﻲ را ﺑﻪﺟﺎي او ﻣﻨﺼﻮب ﻛﺮد‪ ،‬ﻛﻪ ﮔﺎرﻳﺒﺎﻟﺪي در ﺟﺮﻳﺎن ﺟﻨﮓ و‪‬ژ ﺑﺮاي ﻋﻀﻮﻳﺖ در ﺳﺘﺎد‬ ‫ﻛﻞ ﺧﻮد از او دﻋﻮت ﻛﺮده ﺑﻮد‪ .‬اﻋﻀﺎي ﺳﺘﺎد ﺑﺮژره اﻋﺘﺮاض ﻛﺮدﻧﺪ و ﻛﺸﻤﻜﺶﻫﺎيﺷﺎن ﺑﻪدﺳﺖﮔﻴﺮي رﺋﻴﺲ آنﻫﺎ ﺗﻮﺳﻂ‬ ‫ﺷﻮرا ﻣﻨﺠﺮ ﺷﺪ ﻛﻪ از ﭘﻴﺶ ﻫﻢ ﻣﻮرد ﺳﻮء‪‬ﻇﻦ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮد‪ .‬ﮔﺎرد ﻣﻠﻲ ﺧﻮد ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪاﻳﻦ ﻓﺮﻣﺎﻧﺪهي ﺟﺪﻳﺪ ﻧﻮﻋﻲ‬ ‫ﺑﻲاﻋﺘﻤﺎدي ﻧﺸﺎن داد‪ .‬ﻛﻤﻴﺴﻴﻮن ﻧﺎﭼﺎر ﺷﺪ او را ﺑﻪﭘﺎرﻳﺲ ﻣﻌﺮﻓﻲ ﻛﻨﺪ و ﭼﻮن اﻃﻼﻋﺎﺗﺶ در ﻣﻮرد او ﻏﻠﻂ ﺑﻮد‪ ،‬اﻓﺴﺎﻧﻪاي‬ ‫ﺑﻪﻧﻔﻊ او ﺳﺮﻫﻢﺑﻨﺪي ﻛﺮد‪ .‬ﺑﺮﺧﻮرداري د‪‬ﻣﺒﺮوﺳﻜﻲ از اﻳﻦ اﻓﺴﺎﻧﻪ ﻃﻮﻟﻲ ﻧﻜﺸﻴﺪ‪.‬‬ ‫ﻫﻤﺎن روز ﻓﺪرالﻫﺎي ﻧﻮﻳﻲ ﻣﺮدي رﻳﺰﻧﻘﺶ ﺑﺎ ﻳﻮﻧﻴﻔﺮﻣﻲ رﻧﮓ و رﻓﺘﻪ را ﺗﻮﻗﻴﻒ ﻛﺮدﻧﺪ ﻛﻪ در ﮔﺮﻣﺎﮔﺮم آﺗﺶ ـآرام آرامـ‬ ‫ﻗﺮاولﻫﺎ را ﻣﻲﭘﺎﺋﻴﺪ‪ .‬او د‪‬ﻣﺒﺮوﺳﻜﻲ ﺑﻮد‪ .‬ﺑﻪﺟﺎي دﻟﻴﺮي ﺗﺮﻗﻪوار و ﭘﺮﺣﺮارت ﻓﺮاﻧﺴﻮي‪ ،‬آنﻫﺎ ﺷﺎﻫﺪ ﺷﺠﺎﻋﺖ ﺳﺮد و ـﮔﻮﻳﺎـ‬ ‫ﻧﺎآﮔﺎﻫﺎﻧﻪي اﺳﻼوي ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬رﺋﻴﺲ ﺟﺪﻳﺪ ﭘﺲ از ﭼﻨﺪ ﺳﺎﻋﺖ ﻗﻠﺐ اﻓﺮاد ﺧﻮد را ﺗﺴﺨﻴﺮ ﻛﺮد‪ .‬اﻳﻦ اﻓﺴﺮ ﻗﺎﺑﻞ ﺧﻴﻠﻲ زود ﺧﻮد را‬ ‫ﻧﺸﺎن داد‪ .‬در ‪ 9‬آورﻳﻞ‪ ،‬ﺷﺐ ﻫﻨﮕﺎم‪ ،‬دوﻣﺒﺮوﺳﻜﻲ]*[ ﺑﺎ دو ﮔﺮدان از ﻣﻮنـﻣﺎرﺗﺮ ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ ورﻣﻮرِل‪ ،‬ورﺳﺎﺋﻲﻫﺎ را در اَﻧﻴﻴِﺮ‬ ‫ﻏﺎﻓﻞﮔﻴﺮ ﻛﺮد‪ ،‬آنﻫﺎ را ﺑﻴﺮون راﻧﺪ‪ ،‬ﺗﻮپﻫﺎيﺷﺎن را ﺿﺒﻂ ﻛﺮد و از واﮔﻦﻫﺎي زرهﭘﻮش راهآﻫﻦ‪ ،‬ﻛﻮروﺑﻮوا و ﭘﻞ ﻧﻮﻳﻲ را از‬ ‫ﭘﻬﻠﻮ ﺑﻤﺒﺎران ﻛﺮد‪ .‬در ﻫﻤﻴﻦ زﻣﺎن ﺑﺮادرش ﺑﻪ دژ ﺑِﻜُﻦ ﺣﻤﻠﻪ ﻛﺮد ﻛﻪ ﺑﺮ ﺟﺎدهي اﻧﻴﻴﺮ ﺑﻪﻛﻮرﺑﻮا ﻣﺸﺮف اﺳﺖ‪ .‬ﭘﺲ از آنﻛﻪ‬ ‫وﻳﻨﻮا در ﺷﺐ ‪ 12‬ﺑﻪ ‪ 13‬آورﻳﻞ ﺳﻌﻲ ﻛﺮد دوﺑﺎره اﻳﻦ ﻣﺤﻞ را ﭘﺲ ﺑﮕﻴﺮد‪ ،‬ﻧﻔﺮاﺗﺶ ﺑﻪﻧﺤﻮ ﻓﻀﻴﺤﺖﺑﺎري ﻋﻘﺐ راﻧﺪه ﺷﺪﻧﺪ؛‬ ‫دو ﭘﺎ ﻛﻪ داﺷﺘﻨﺪ‪ ،‬دو ﭘﺎ ﻫﻢ ﻗﺮض ﻛﺮدﻧﺪ و ﺑﻪﻛﻮرﺑﻮوا ﮔﺮﻳﺨﺘﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﭘﺎرﻳﺲ از اﻳﻦ ﻣﻮﻓﻘﻴﺖ ﺑﻲﺧﺒﺮ ﻣﺎﻧﺪ‪ ،‬ﺳﺮوﻳﺲ ﺳﺘﺎد ﻛﻞ ﺗﺎ اﻳﻦ ﺣﺪ ﻧﺎﻛﺎرآﻣﺪ ﺑﻮد‪ .‬اﻳﻦ ﺣﻤﻠﻪي درﺧﺸﺎن ﻛﺎر ﻳﻚ ﻧﻔﺮ ﺑﻮد‪،‬‬ ‫درﺳﺖ ﻫﻤﺎنﻃﻮر ﻛﻪ دﻓﺎع از دژﻫﺎ ﻫﻢ اﺑﺘﻜﺎر ﺑﺎﻟﺒﺪاﻫﻪي ﮔﺎرد ﻣﻠﻲ ﺑﻮد‪ .‬ﺗﺎ اﻳﻦ زﻣﺎن ﻫﻴﭻ رﻫﺒﺮياي درﻛﺎر ﻧﺒﻮد‪ .‬ﻫﺮﻛﺲ‬

‫‪131‬‬

‫ﺑﺮآن ﺑﻮد ﻛﻪ ﺑﻪﻧﻮﻋﻲ ﺧﻄﺮ ﻛﻨﺪ‪ ،‬ﺷﺨﺼﺎً دﺳﺖ ﺑﻪﻛﺎر ﻣﻲﺷﺪ‪ .‬ﻫﺮﻛﺲ ﺗﻮپ ﻳﺎ ﻧﻴﺮوي ﻛﻤﻜﻲ ﻣﻲﺧﻮاﺳﺖ ﺑﻪﻣﻴﺪان واﻧﺪوم‪،‬‬ ‫ﺑﻪﻛﻤﻴﺘﻪي ﻣﺮﻛﺰي‪ ،‬ﺑﻪﺷﻬﺮداري ﻣﺮﻛﺰي ﻣﻲرﻓﺖ و آن را از ﻓﺮﻣﺎﻧﺪهي ﻛﻞ ﻗﻮا‪ ،‬ﻛﻠﻮزره‪ ،‬ﻃﻠﺐ ﻣﻲﻛﺮد‪.‬‬ ‫ﻛﻠﻮزره ﻛﺎر ﺧﻮد را ﺑﺎ اﻳﻦ ﻋﻘﻴﺪهي ﻏﻠﻂ آﻏﺎز ﻛﺮد ﻛﻪ ﻓﻘﻂ ﻣﺮدان ﻣﺠﺮد ﻫﻔﺪه ﺗﺎ ﺳﻲوﭘﻨﺞ ﺳﺎﻟﻪ را ﺑﻪﻛﺎر ﻣﻲﮔﺮﻓﺖ و‬ ‫ﺑﻪاﻳﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﻛﻤﻮن را از ﭘﺮﺣﺮارتﺗﺮﻳﻦ ﻣﺪاﻓﻌﺎﻧﺶ‪ ،‬ﻳﻌﻨﻲ ﻣﺮدان ﻣﻮ ﺟﻮﮔﻨﺪﻣﻲ‪ ،‬ﻣﺤﺮوم ﻣﻲﻛﺮد ﻛﻪ در ﻛﻠﻴﻪ ﻗﻴﺎمﻫﺎي ﻣﺎ‬ ‫اوﻟﻴﻦ و آﺧﺮﻳﻦ ﻧﻔﺮات در زﻳﺮ آﺗﺶ ﺑﻮدهاﻧﺪ‪ .‬ﺳﻪ روز ﺑﻌﺪ اﻳﻦ ﻣﺼﻮﺑﻪ ﻧﺎﮔﺰﻳﺮ ﻟﻐﻮ ﺷﺪ‪ .‬در ‪ 5‬آورﻳﻞ اﻳﻦ اﺳﺘﺮاﺗﮋﻳﺴﺖ ﻋﻤﻴﻖ در‬ ‫ﮔﺰارش ﺧﻮد ﺑﻪﺷﻮرا اﻋﻼن ﻛﺮد ﻛﻪ ﺣﻤﻠﻪي ورﺳﺎﺋﻲﻫﺎ ﭘﻮﺷﺸﻲ ﺑﻮده ﺑﺮاي ﺣﺮﻛﺘﻲ ﺟﻬﺖ اﺷﻐﺎل ﻛﺮاﻧﻪي راﺳﺖ ﺳﻦ ﻛﻪ آن‬ ‫زﻣﺎن در دﺳﺖ ﭘﺮوﺳﻲﻫﺎ ﺑﻮد‪ .‬ﻧﻈﻴﺮ ﺗﺮوﺷﻮ‪ ،‬او ﺑﻤﺒﺎرانﻫﺎي ﭼﻨﺪ روز اﺧﻴﺮ را ﺑﻪﻗﻮل ﺧﻮدش ﺑﻪﺧﺎﻃﺮ ﺣﺪر دادن ﻣﻬﻤﺎت‬ ‫ﺳﺮزﻧﺶ ﻣﻲﻛﺮد‪ .‬و اﻳﻦ ﻣﻄﻠﺐ درﺣﺎﻟﻲ ﻣﻄﺮح ﻣﻲﺷﺪ‪ :‬ﻛﻪ ﭘﺎرﻳﺲ ﺑﺎروت و ﮔﻠﻮﻟﻪي ﺗﻮپ ﺑﻪوﻓﻮر در اﺧﺘﻴﺎر داﺷﺖ‪ ،‬ﻛﻪ‬ ‫ﺳﺮﺑﺎزان ﺟﻮان آن ﻣﻲﺑﺎﻳﺴﺖ ﺑﺎ ﺗﻮپﺧﺎﻧﻪ ﺳﺮﮔﺮم و ﺣﻔﻆ ﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬ﻛﻪ ورﺳﺎﺋﻲﻫﺎيِ ﺷﺎﺗﻴﻮن دراﺛﺮ آﺗﺶ ﺑﻲوﻗﻔﻪي ﻣﺎ ﻧﺎﮔﺰﻳﺮ‬ ‫ﺑﻮدﻧﺪ ﻫﺮﺷﺐ ﺟﺎﺑﻪﺟﺎ ﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬و ﻓﻘﻂ ﻳﻚ ﺗﻮپﺑﺎران ﻣﺪاوم ﻣﻲﺗﻮاﻧﺴﺖ ﻧﻮﻳﻲ را ﻧﺠﺎت دﻫﺪ‪.‬‬ ‫ﺷﻮرا در اﻗﺪاﻣﺎت ﺧﻮد ﺑﺮاي دﻓﺎع ﺧﺮدﻣﻨﺪﺗﺮ از او ﻧﺒﻮد‪ .‬اﻳﻦ ﺷﻮرا ﺧﺪﻣﺖ اﺟﺒﺎري و ﺧﻠﻊ ﺳﻼح ﻳﺎﻏﻴﺎن را ﻣﻘﺮر ﻛﺮد‪ ،‬وﻟﻲ‬ ‫ﺧﺎﻧﻪﮔﺮديﻫﺎي ﺑﻲروﻳﻪ و ﺑﺪون ﻛﻤﻚ ﭘﻠﻴﺲ ﺣﺘﻲ ﻳﻚ ﻧﻔﺮ ﻳﺎ ﺻﺪ ﺗﻔﻨﮓ اﺿﺎﻓﻲ ﻫﻢ ﻓﺮاﻫﻢ ﻧﻜﺮد‪ .‬ﺷﻮرا ﺑﺮاي ﻫﻤﺴﺮان و‬ ‫واﻟﺪﻳﻦ ﻓﺪرالﻫﺎﺋﻲ ﻛﻪ در ﻧﺒﺮد ﻛﺸﺘﻪ ﻣﻲﺷﺪﻧﺪ‪ ،‬ﻣﺴﺘﻤﺮي ﻣﺎداماﻟﻌﻤﺮ و ﺑﺮاي ﻓﺮزﻧﺪانﺷﺎن ﻣﺴﻤﺮي ﺳﺎﻻﻧﻪ ﺗﺎ ﺳﻦ ﻫﻴﺠﺪه‬ ‫ﺳﺎﻟﮕﻲ ﻣﻘﺮر ﻛﺮد و ﻳﺘﻴﻢﻫﺎ را ﺑﻪﻓﺮزﻧﺪي ﭘﺬﻳﺮﻓﺖ‪ .‬اﻳﻦﻫﺎ اﻗﺪاﻣﺎﺗﻲ ﻋﺎﻟﻲ ﺑﻮد ﻛﻪ روﺣﻴﻪ رزﻣﻨﺪﮔﺎن را ﺑﺎﻻ ﻣﻲﺑﺮد‪ ،‬وﻟﻲ اﻳﻦﻫﺎ‬ ‫ﻫﻤﻪ ﺻﺮﻓﺎً ﺑﺎ اﻳﻦ ﻓﺮض ﺑﻮد ﻛﻪ ﻛﻤﻮن ﭘﻴﺮوز ﺷﻮد‪ .‬آﻳﺎ ﺑﻬﺘﺮ ﻧﺒﻮد ﻛﻪ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻣﻮرد دووال و دوﻣﺒﺮوﺳﻜﻲ ﺑﻪدارﻧﺪﮔﺎن اﻳﻦ ﺣﻖ‬ ‫ﭼﻨﺪ ﻫﺰار ﻓﺮاﻧﻚ در ﻳﻚ ﻧﻮﺑﺖ داده ﻣﻲﺷﺪ؟ درواﻗﻊ اﻳﻦ ﻣﺴﻤﺮيﺑﮕﻴﺮﻫﺎي ﻧﮕﻮنﺑﺨﺖ ﻓﻘﻂ ‪ 50‬ﻓﺮاﻧﻚ از ﻛﻤﻮن درﻳﺎﻓﺖ‬ ‫ﻛﺮدﻧﺪ‪.‬‬ ‫اﻳﻦ اﻗﺪاﻣﺎت ﻧﻴﻢﺑﻨﺪ و ﺑﻲﺗﺮﺗﻴﺐ ﻧﺸﺎﻧﻪي ﻓﻘﺪان ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ و ﺗﻌﻤﻖ ﺑﻮد‪ .‬اﻋﻀﺎ ﺑﺪون ﻫﻴﭻﮔﻮﻧﻪ ﺗﺪارﻛﻲ ﺑﻪﺷﻮرا ﻣﻲآﻣﺪﻧﺪ‪،‬‬ ‫ﻣﺜﻞ رﻓﺘﻦ ﺑﻪﻳﻚ ﮔﺮدﻫﻢآﺋﻲ ﻋﻤﻮﻣﻲ‪ ،‬و در آنﺟﺎ ﺑﻲﻫﻴﭻ روﺷﻲ دﺳﺖ ﺑﻪﻛﺎر ﻣﻲﺷﺪﻧﺪ‪ .‬ﻣﺼﻮﺑﻪﻫﺎي روز ﻗﺒﻞ ﻓﺮاﻣﻮش و‬ ‫ﻣﺴﺎﺋﻞ ﻓﻘﻂ ﻧﻴﻤﻪﻛﺎره ﺣﻞ ﻣﻲﺷﺪ‪ .‬ﺷﻮرا ﺑﻪﺗﺸﻜﻴﻞ ﺷﻮراي ﺟﻨﮓ و دادﮔﺎهﻫﺎي ﻧﻈﺎﻣﻲ اﻗﺪام ﻛﺮد و ﺑﻪﻛﻤﻴﺘﻪي ﻣﺮﻛﺰي اﺟﺎزه‬ ‫داد ﺗﺎ آﺋﻴﻦ دادرﺳﻲ و ﻣﻘﺮرات ﺟﺰاﺋﻲ را ﺗﻨﻈﻴﻢ ﻧﻤﺎﻳﺪ‪ .‬ﺷﻮرا ﻳﻚ ﻧﻴﻤﻪ از ﺧﺪﻣﺎت ﭘﺰﺷﮕﻲ را ﺳﺎزﻣﺎن داد و ﻛﻠﻮزره ﻧﻴﻢ دﻳﮕﺮ‬ ‫را‪ .‬ﺷﻮرا ﻋﻨﻮان ژﻧﺮال را ﺣﺬف ﻛﺮد و اﻓﺴﺮان ارﺷﺪ آن را ﺣﻔﻆ ﻛﺮدﻧﺪ‪ ،‬ﻧﻤﺎﻳﻨﺪهي ﻣﺴﺌﻮل ﺟﻨﮓ اﻳﻦ ﻋﻨﻮان را ﺑﻪآنﻫﺎ‬ ‫ﺗﻔﻮﻳﺾ ﻣﻲﻛﺮد‪ .‬در ﻣﻴﺎن ﻳﻚ ﺟﻠﺴﻪ‪ ،‬ﻫﻨﮕﺎﻣﻲﻛﻪ دوﻣﺒﺮوﺳﻜﻲ ﻧﻮﻣﻴﺪاﻧﻪ ﺗﻘﺎﺿﺎي ﻧﻴﺮوﻫﺎي ﺗﻘﻮﻳﺘﻲ را ﻣﻄﺮح ﻛﺮده ﺑﻮد‪،‬‬ ‫ﻓﻠﻴﻜﺲﭘﻴﺎ از ﺟﺎ ﭘﺮﻳﺪ ﺗﺎ ﺧﻮاﺳﺘﺎر ﺧﺮاب ﻛﺮدن ﺳﺘﻮن واﻧﺪوم ﺷﻮد‪.‬‬ ‫او ﺑﻪزﺣﻤﺖ ‪ 2/500‬ﻧﻔﺮ ﺑﺮاي ﺣﻔﻆ ﻧﻮﻳﻲ‪ ،‬اَﻧﻴﻴﺮ و ﺗﻤﺎﻣﻲ ﺷﺒﻪﺟﺰﻳﺮهي ژُنوﻳﻠﻴِﻪ دراﺧﺘﻴﺎر داﺷﺖ‪ ،‬ﺣﺎل آنﻛﻪ ورﺳﺎي‬ ‫ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ ﺳﺮﺑﺎزاﻧﺶ را در ﻣﻘﺎﺑﻞ او ﺟﻤﻊ ﻣﻲﻛﺮد‪ .‬از ‪ 14‬ﺗﺎ ‪ 17‬آورﻳﻞ‪ ،‬اﻳﻦ ﺳﺮﺑﺎزان دژ ﺑِﻜُﻦ را ﺗﻮپﺑﺎران ﻛﺮدﻧﺪ و ﺻﺒﺢ ‪17‬‬ ‫آورﻳﻞ ﻳﻚ ﺑﺮﻳﮕﺎد ﺑﻪآن ﺣﻤﻠﻪ ﻧﻤﻮد‪ .‬دوﻳﺴﺖوﭘﻨﺠﺎه ﻓﺪراﻟﻲﻛﻪ اﻳﻦ دژ را در اﺷﻐﺎل داﺷﺘﻨﺪ‪ ،‬ﺷﺶ ﺳﺎﻋﺖ ﭘﺎﻳﺪاري ﻛﺮدﻧﺪ؛ و‬ ‫ﭘﺲ از آن‪ ،‬ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻛﻪ زﻧﺪه ﻣﺎﻧﺪه ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻪاَﻧﻴﻴِﺮ ﻋﻘﺐ ﻧﺸﺴﺘﻨﺪ و ﻫﻤﺮاه آنﻫﺎ وﺣﺸﺖ ﺑﻪآنﺟﺎ وارد ﺷﺪ‪ .‬دوﻣﺒﺮوﺳﻜﻲ‪،‬‬ ‫اوﻛُﻠﻮﻳﺘﺰ و ﭼﻨﺪ ﻣﺮد ﻣﻘﺎوم ﺑﻪآنﺟﺎ ﺷﺘﺎﻓﺘﻨﺪ و ﻣﻮﻓﻖ ﺷﺪﻧﺪ دوﺑﺎره اﻧﺪﻛﻲ ﻧﻈﻢ را ﺑﺮﻗﺮار ﻛﻨﻨﺪ و اﻳﻦ ﺳﺮﭘﻞ را ﻣﺴﺘﺤﻜﻢ‬ ‫ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ‪ .‬دوﻣﺒﺮوﺳﻜﻲ ﺗﻘﺎﺿﺎي ﻧﻴﺮوي ﺗﻘﻮﻳﺘﻲ ﻛﺮد و دﺑﻴﺮﺧﺎﻧﻪي ﺟﻨﮓ ﻓﻘﻂ ﭼﻨﺪ ﮔﺮوﻫﺎن ﺑﺮاي او ﻓﺮﺳﺘﺎد‪ .‬روز ﺑﻌﺪ‬ ‫ﭘﻴﺶﻗﺮاوﻻن ﻣﺎ ﺗﻮﺳﻂ دﺳﺘﻪﻫﺎي ﺑﺰرگ ﻏﺎﻓﻞﮔﻴﺮ ﺷﺪﻧﺪ و ﺗﻮپﻫﺎي ﻛﻮرﺑﻮوا‪ ،‬اَﻧﻴﻴﺮ را ﻛﻮﺑﻴﺪﻧﺪ‪ .‬ﭼﻨﺪ ﮔﺮدان ﭘﺲ از ﻳﻚ‬ ‫ﻣﺒﺎرزهي ﺟﺎﻧﺎﻧﻪ ﺧﺴﺘﻪ و ﻓﺮﺳﻮده‪ ،‬ﺑﺨﺶ ﺟﻨﻮﺑﻲ دﻫﻜﺪه را رﻫﺎ ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬در ﺑﺨﺶ ﺷﻤﺎﻟﻲ ﻧﺒﺮد ﻧﻮﻣﻴﺪاﻧﻪ ﺑﻮد‪ .‬دوﻣﺒﺮوﺳﻜﻲ‬ ‫ﻋﻠﻲرﻏﻢ ﺗﻠﮕﺮاف ﻛﻪ ﭘﺸﺖ ﺗﻠﮕﺮاف ﻓﺮﺳﺘﺎد‪ ،‬ﻓﻘﻂ ‪ 300‬ﻧﻔﺮ ﺑﻪدﺳﺖ آورد‪ .‬در ﺳﺎﻋﺖ ﭘﻨﺞ ﻋﺼﺮ ورﺳﺎﺋﻲﻫﺎ ﻓﺸﺎر زﻳﺎدي وارد‬ ‫ﻛﺮدﻧﺪ و ﻓﺪرالﻫﺎي ﺧﺴﺘﻪ و ﺑﻴﻤﻨﺎك از ﻋﻘﺐﻧﺸﻴﻨﻲ‪ ،‬ﺧﻮد را ﺑﻪﭘﻞِ ﻗﺎﻳﻘﻲ رﺳﺎﻧﺪﻧﺪ و ﺑﺎ ﺑﻲﻧﻈﻤﻲ از آن ﻋﺒﻮر ﻛﺮدﻧﺪ‪.‬‬

‫‪132‬‬

‫روزﻧﺎﻣﻪﻫﺎي ارﺗﺠﺎع ﭘﻴﺮاﻣﻮن اﻳﻦ ﻋﻘﺐﻧﺸﻴﻨﻲ ﺳﺮوﺻﺪاي زﻳﺎد ﺑﻪراه اﻧﺪاﺧﺘﻨﺪ‪ .‬ﭘﺎرﻳﺲ از آن ﺗﻜﺎن ﺧﻮرد‪ .‬اﻳﻦ ﺳﺮﺳﺨﺘﻲ‬ ‫وﺣﺸﻴﺎﻧﻪي ﻧﺒﺮدﻫﺎ ﺑﻪﺗﺪرﻳﺞ ﭼﺸﻢ ﺧﻮشﺑﻴﻦﻫﺎ را ﺑﺎز ﻣﻲﻛﺮد‪ .‬ﺗﺎ آن زﻣﺎن ﻋﺪهاي آن را ﺗﻤﺎﻣﺎً ﻧﺎﺷﻲ از ﻧﻮﻋﻲ ﺳﻮء‪ ‬ﺗﻔﺎﻫﻢ‬ ‫ﻧﺎﺧﻮشآﻳﻨﺪ ﻣﻲداﻧﺴﺘﻨﺪ و ﮔﺮوهﻫﺎي آﺷﺘﻲ ﺗﺸﻜﻴﻞ داده ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﭼﻪ ﺑﺴﻴﺎر ﺑﻮدﻧﺪ ﻛﺴﺎﻧﻲ در ﭘﺎرﻳﺲ ﻛﻪ ﺗﺎ زﻣﺎن آﺧﺮﻳﻦ ﻛﺸﺘﺎر‬ ‫ﻫﻨﻮز از درك ﻧﻘﺸﻪﻫﺎي ﺗﻲﻳﺮ و اﺋﺘﻼف ﻋﺎﺟﺰ ﺑﻮدﻧﺪ! در ‪ 4‬آورﻳﻞ‪ ،‬ﻋﺪهاي از ﻛﺴﺒﻪ و ﺻﻨﻌﺖﮔﺮان »اﺗﺤﺎدﻳﻪ ﻣﻠﻲ اﻃﺎقﻫﺎي‬ ‫ﺳﻨﺪﻳﻜﺎﺋﻲ« را ﺗﺸﻜﻴﻞ داده‪ ،‬ﺑﺮﻧﺎﻣﻪي آن را ﺑﻘﺎي ﺟﻤﻬﻮري و اﺧﺘﻴﺎرات آن و ﺷﻨﺎﺳﺎﺋﻲ ﺣﻘﻮق و اﻣﺘﻴﺎزات ﺷﻬﺮداري ﭘﺎرﻳﺲ‬ ‫ﻗﺮار داده ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬در ﻫﻤﺎن روز در ﻛﺎرﺗﻴﻪ د‪‬زِﻛُﻞ ﻣﻌﻠﻤﻴﻦ‪ ،‬ﭘﺰﺷﮕﺎن‪ ،‬ﺣﻘﻮقداﻧﺎن‪ ،‬ﻣﻬﻨﺪﺳﻴﻦ و داﻧﺸﺠﻮﻳﺎن ﺑﻴﺎﻧﻴﻪاي ﻣﻨﺘﺸﺮ‬ ‫ﻛﺮدﻧﺪ و ﺧﻮاﺳﺘﺎر ﻳﻚ ﺟﻤﻬﻮري دﻣﻮﻛﺮاﺗﻴﻚ و ﻻﺋﻴﻚ‪ ،‬ﻛﻤﻮن ﺧﻮدﻣﺨﺘﺎر و ﻓﺪراﺳﻴﻮن ﻛﻤﻮنﻫﺎ ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬ﮔﺮوه ﻣﺸﺎﺑﻬﻲ‬ ‫ﻧﺎﻣﻪاي ﺧﻄﺎب ﺑﻪﺗﻲﻳﺮ اﻧﺘﺸﺎر داد‪» :‬ﺷﻤﺎ ﮔﻤﺎن ﻣﻲﻛﻨﻴﺪ ﻛﻪ ﺷﻮرش اﺳﺖ‪ ،‬ﺣﺎل آنﻛﻪ ﺧﻮد را ﺑﺎ اﻋﺘﻘﺎداﺗﻲ ﻣﺸﺨﺺ و‬ ‫ﻫﻤﮕﺎﻧﻲ رودررو ﻣﻲﺑﻴﻨﻴﺪ‪ .‬اﻛﺜﺮﻳﺖ ﻋﻈﻴﻤﻲ از ﭘﺎرﻳﺴﻲﻫﺎ ﺧﻮاﺳﺘﺎر ﺟﻤﻬﻮري ﺑﻪﻋﻨﻮان ﺣﻘﻲ ﻓﺮاﺗﺮ از ﻫﺮ ﺑﺤﺜﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﭘﺎرﻳﺲ‬ ‫در ﻣﺠﻤﻮعِ رﻓﺘﺎرِ ﻣﺠﻠﺲ‪ ،‬ﻧﻘﺸﻪي از ﭘﻴﺶﭘﺮداﺧﺘﻪاي ﺑﺮاي اﻋﺎدهي ﺳﻠﻄﻨﺖ را دﻳﺪه اﺳﺖ«‪ .‬ﭘﺎرهاي از ﺳﺮان ﻟﮋ ﻓﺮاﻣﺎﺳﻮﻧﻲ‬ ‫ﻫﻢزﻣﺎن ﺑﻪورﺳﺎي و ﺷﻮرا ﭘﻴﺎم دادﻧﺪ‪» :‬رﻳﺨﺘﻦ ﺧﻮنﻫﺎﺋﻲ ﭼﻨﻴﻦ ﮔﺮانﺑﻬﺎ را ﻣﺘﻮﻗﻒ ﻛﻨﻴﺪ«!‬ ‫ﺑﺎﻻﺧﺮه‪ ،‬ﺗﻌﺪادي از ﺷﻬﺮداران و ﻣﻌﺎوﻧﻴﻦ ـازﻗﺒﻴﻞ ﻓﻠُﻜﻪ‪ ،‬ﻛﻮرﺑﻮن‪ ،‬ﺑ‪‬ﻨﻮاﻟﻪ و ﻏﻴﺮهـ ﻛﻪ ﺗﺎ آﺧﺮﻳﻦ ﻟﺤﻈﻪ ﺗﺴﻠﻴﻢ ﻧﺸﺪه‬ ‫ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﺑﺎ ﻃﻤﻄﺮاق ﺗﻤﺎم ﻟﻴﮓ اﺗﺤﺎدﻳﻪ ﺟﻤﻬﻮريﺧﻮاﻫﺎن ﺑﺮاي ﺣﻘﻮق ﭘﺎرﻳﺲ را ﺑﭙﺎ ﻛﺮدﻧﺪ؛ و ﺣﺎﻻ ﺧﻮاﺳﺘﺎر ﻗﺒﻮل ﺟﻤﻬﻮري‪،‬‬ ‫ﺣﻖ ﭘﺎرﻳﺲ ﺑﻪﺣﻜﻮﻣﺖ ﺑﺮﺧﻮد و ﺗﻔﻮﻳﺾ اﻧﺤﺼﺎري ﻣﺮاﻗﺒﺖ از ﺷﻬﺮ ﺑﻪﮔﺎرد ﻣﻠﻲ ﺑﻮدﻧﺪ؛ ﻳﻌﻨﻲ‪ ،‬ﻫﻤﻪي آن ﭼﻴﺰﻫﺎﺋﻲﻛﻪ‬ ‫ﻛﻤﻮن ﺧﻮاﺳﺘﻪ ﺑﻮد و از ‪ 9‬ﺗﺎ ‪ 25‬آورﻳﻞ ﻣﻮرد ﻣﺨﺎﻟﻔﺖ آنﻫﺎ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮد‪.‬‬ ‫ﮔﺮوهﻫﺎي دﻳﮕﺮي ﻫﻢ در ﻛﺎر ﺷﻜﻞ ﮔﺮﻓﺘﻦ ﺑﻮد‪ .‬ﻫﻤﻪ در دو ﻧﻜﺘﻪ ﺗﻮاﻓﻖ داﺷﺘﻨﺪ‪ :‬ﺗﺜﺒﻴﺖ ﺟﻤﻬﻮري و ﺣﻘﻮق ﭘﺎرﻳﺲ‪.‬‬ ‫ﺗﻘﺮﻳﺒﺎً ﺗﻤﺎم روزﻧﺎﻣﻪﻫﺎي ﻛﻤﻮن اﻳﻦ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ را ﻣﻨﻌﻜﺲ ﻛﺮدﻧﺪ و روزﻧﺎﻣﻪﻫﺎي ﺟﻤﻬﻮريﺧﻮاه آن را ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻨﺪ‪ .‬ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎن‬ ‫ﭘﺎرﻳﺲ در ﻣﺠﻠﺲ‪ ‬آﺧﺮﻳﻦ ﻛﺴﺎﻧﻲ ﺑﻮدﻧﺪ ﻛﻪ در اﻳﻦ ﻣﻮرد ﺻﺤﺒﺖ ﻛﺮدﻧﺪ و آن ﻫﻢ ﻓﻘﻂ ﺑﺮاي آنﻛﻪ ﻣﻮﺟﺐ اﺷﻤﺌﺰاز ﭘﺎرﻳﺲ‬ ‫ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﻟﻮﺋﻲ ﺑﻼن‪ ،‬اﻳﻦ ﺳﻠﻄﺎن ﻛﻠﻤﺎت ﻗﺼﺎر‪ ،‬ﺑﺎ ﻫﻤﺎن ﻟﺤﻦ ﮔﺮﻳﻪآور و ژزوﺋﻴﺖوار ﻛﻪ ﺑﺎ آن ﺗﺎرﻳﺦ را ﺗﺤﺮﻳﻒ ﻣﻲﻛﺮد]‪،[120‬‬ ‫ﺑﺎ آن ﺟﻤﻼت ﻧﻔﺲﮔﻴﺮ و اﺣﺴﺎﺳﺎﺗﻲﻛﻪ ﺑﻪﻛﺎر ﭘﻮﺷﺎﻧﺪن ﺧﺸﮕﻲ ﻗﻠﺐ و ﻛﻮﭼﻜﻲ ﻣﻐﺰش ﻣﻲآﻳﺪ‪ ،‬ﺑﻪﻧﺎم ﻫﻤﻜﺎراناش ﻧﻮﺷﺖ‪:‬‬ ‫»ﻫﻴﭻﻳﻚ از اﻋﻀﺎي اﻛﺜﺮﻳﺖ ﺗﺎﻛﻨﻮن اﺻﻞ ﺟﻤﻬﻮري را ﻣﻮرد ﭼﻮن و ﭼﺮا ﻗﺮار ﻧﺪاده اﺳﺖ‪ ...‬اﻣﺎ در ﻣﻮرد آنﻫﺎﺋﻲﻛﻪ‬ ‫دﺳﺖاﻧﺪرﻛﺎر ﻗﻴﺎم ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬ﻣﺎ ﺑﻪآنﻫﺎ ﻣﻲﮔﻮﺋﻴﻢ ﻛﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺎ ﻓﻜﺮ ﺗﺸﺪﻳﺪ و ﺗﻤﺪﻳﺪ ﺑﻼي اﺷﻐﺎل ﺧﺎرﺟﻲ و اﻓﺰودن ﺑﻼي ﻧﻔﺎق‬ ‫داﺧﻠﻲ ﺑﻪآن‪ ،‬ﺑﺮﺧﻮد ﺑﻠﺮزﻧﺪ«‪.‬‬ ‫اﻳﻦ درﺳﺖ ﻫﻤﺎن ﺣﺮﻓﻲ اﺳﺖﻛﻪ ﺗﻲﻳﺮ ﻛﻠﻤﻪ ﺑﻪﻛﻠﻤﻪ ﺑﺮاي اوﻟﻴﻦ آﺷﺘﻲدﻫﻨﺪﮔﺎن‪ :‬ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎن »اﺗﺤﺎدﻳﻪ ﺳﻨﺪﻳﻜﺎﺋﻲ« ﻛﻪ‬ ‫در ‪ 8‬ﻣﻪ ﺑﻪاو ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﻛﺮدﻧﺪ‪ ،‬ﺗﻜﺮار ﻧﻤﻮد‪» :‬ﻗﻴﺎم ﺑﺎﻳﺪ ﺧﻠﻊ ﺳﻼح ﺷﻮد‪ .‬ﻣﺠﻠﺲ ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺧﻠﻊ ﺳﻼح ﺷﻮد‪ .‬اﮔﺮ ﭘﺎرﻳﺲ‬ ‫ﺟﻤﻬﻮري ﻣﻲﺧﻮاﻫﺪ‪ .‬ﺟﻤﻬﻮري وﺟﻮد دارد؛ ﺑﻪﺷﺮﻓﻢ ﻗﺴﻢ‪ ،‬ﻣﺎدام ﻛﻪ ﻣﻦ در ﻗﺪرت ﻫﺴﺘﻢ از ﺑﻴﻦ ﻧﺨﻮاﻫﺪ رﻓﺖ‪ .‬اﻣﺎ ﭘﺎرﻳﺲ‬ ‫اﺧﺘﻴﺎرات و اﻣﺘﻴﺎزات ﺑﺮاي ﺷﻬﺮداري ﺧﻮد ﻣﻲﺧﻮاﻫﺪ‪ .‬ﻣﺠﻠﺲ درﺣﺎل ﺗﻬﻴﻪ ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ ﺑﺮاي ﻫﻤﻪي ﻛﻤﻮنﻫﺎﺳﺖ‪ .‬ﭘﺎرﻳﺲ ﻧﻪ‬ ‫ﭼﻴﺰي ﺑﻴﺶﺗﺮ درﻳﺎﻓﺖ ﺧﻮاﻫﺪ ﻛﺮد و ﻧﻪ ﭼﻴﺰي ﻛﻢﺗﺮ«‪ .‬ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎن اﺗﺤﺎدﻳﻪ ﻃﺮح ﺳﺎزﺷﻲ را ﻗﺮاﺋﺖ ﻛﺮدﻧﺪ ﻛﻪ از ﻋﻔﻮ ﻋﻤﻮﻣﻲ‬ ‫و آﺗﺶﺑﺲ ﺻﺤﺒﺖ ﻣﻲﻛﺮد‪ .‬ﺗﻲﻳﺮ ﮔﺬاﺷﺖ ﺗﺎ آن را ﺑﺨﻮاﻧﻨﺪ و ﺣﺘﻲ ﺑﺎ ﻳﻚ ﻣﺎده از آن ﻫﻢ رﺳﻤﺎً ﻣﺨﺎﻟﻔﺖ ﻧﻜﺮد‪ ،‬و ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎن‬ ‫ﺑﺎ اﻳﻦ اﻋﺘﻘﺎد ﺑﻪﭘﺎرﻳﺲ ﺑﺮﮔﺸﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﭘﺎﻳﻪاي ﺑﺮاي ﻣﺼﺎﻟﺤﻪ ﻳﺎﻓﺘﻪاﻧﺪ‪.‬‬ ‫آنﻫﺎ ﻫﻨﻮز ﺑﻪراه ﻧﻴﻔﺘﺎده ﺑﻮدﻧﺪ ﻛﻪ ﺗﻲﻳﺮ ﺑﻪﻣﺠﻠﺲ‪ ،‬ﻛﻪ ﻗﺒﻞ از ورود او ﻫﻤﻪي ﻛﻤﻮنﻫﺎ را از ﺣﻖ اﻧﺘﺨﺎب ﺷﻬﺮدار‬ ‫ﺑﺮﺧﻮردار ﻛﺮده ﺑﻮد‪ ،‬ﺷﺘﺎﻓﺖ‪ .‬ﺗﻲﻳﺮ از ﺗﺮﻳﺒﻮن ﺑﺎﻻ رﻓﺖ و ﺗﻘﺎﺿﺎ ﻛﺮد ﻛﻪ اﻳﻦ ﺣﻖ ﺑﻪﺷﻬﺮﻫﺎﺋﻲ ﻣﻨﺤﺼﺮ ﺷﻮد ﻛﻪ ﻛﻢﺗﺮ از‬ ‫‪ 20/000‬ﻧﻔﺮ ﺟﻤﻌﻴﺖ دارﻧﺪ‪ .‬آنﻫﺎ در ﭘﺎﺳﺦ او ﻓﺮﻳﺎد زدﻧﺪ‪» :‬دﻳﮕﺮ ﺗﺼﻮﻳﺐ ﺷﺪه اﺳﺖ«‪ .‬او اﺻﺮار ﻛﺮد و اﻋﻼم ﻧﻤﻮد ﻛﻪ »در‬ ‫ﻳﻚ ﺟﻤﻬﻮري ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺑﺎﻳﺪ ﻫﺮﭼﻪ ﺑﻴﺶﺗﺮ ﻣﺴﻠﺢ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬زﻳﺮا ﺣﻔﻆ ﻧﻈﻢ ﻣﺸﻜﻞﺗﺮ اﺳﺖ«‪ .‬ﺗﻬﺪﻳﺪ ﻛﺮد ﻛﻪ اﺳﺘﻌﻔﺎﻳﺶ را‬ ‫ﺗﺴﻠﻴﻢ ﻣﻲﻛﻨﺪ و ﻣﺠﻠﺲ را وادار ﻛﺮد رأي ﺧﻮد را اﺑﻄﺎل ﻧﻤﺎﻳﺪ‪.‬‬

‫‪133‬‬

‫در روز ‪ 10‬ﻣﻪ‪» ،‬ﻟﻴﮓ ﺣﻘﻮق ﭘﺎرﻳﺲ« ﺷﻴﭙﻮر را ﺑﻪﺻﺪا درآورد و ﻳﻚ اﻋﻼﻣﻴﻪ رﺳﻤﻲ را ﺑﻪدﻳﻮارﻫﺎ ﭼﺴﺒﺎﻧﺪ‪» :‬ﺣﻜﻮﻣﺖ‬ ‫ﺑﺎﻳﺪ از ﻧﺎدﻳﺪه ﮔﺮﻓﺘﻦ واﻗﻌﻴﺎﺗﻲﻛﻪ در ‪ 18‬ﻣﺎرس رخ داد‪ ،‬دﺳﺖ ﺑﺮدارد‪ .‬ﺑﺎﻳﺪ ﺗﺠﺪﻳﺪ اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت ﻛﻤﻮن ﺑﺎ‪ ...‬ﭘﻴﺶ رود‪ .‬اﮔﺮ‬ ‫ﺣﻜﻮﻣﺖ ورﺳﺎي ﺑﻪاﻳﻦ ﺗﻘﺎﺿﺎﻫﺎي ﻣﺸﺮوع ﻧﺎﺷﻨﻮا ﺑﻤﺎﻧﺪ‪ ،‬ﻛﺎﻣﻼً ﻣﻌﻠﻮم ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ ﺗﻤﺎم ﭘﺎرﻳﺲ ﺑﺮاي دﻓﺎع از آنﻫﺎ ﺑﭙﺎ ﺧﻮاﻫﺪ‬ ‫ﺧﻮاﺳﺖ«]‪ .[121‬روز ﺑﻌﺪ‪ ،‬ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎن ﻟﻴﮓ ﺑﻪورﺳﺎي رﻓﺘﻨﺪ و ﺗﻲﻳﺮ ﻧﻐﻤﻪي ﺳﺎﺑﻘﺶ را ﺳﺎز ﻛﺮد‪» :‬ﺑﺎﻳﺪ ﭘﺎرﻳﺲ ﺧﻠﻊ ﺳﻼح‬ ‫ﺷﻮد« و ﻧﺨﻮاﺳﺖ ﻧﻪ ﺣﺮﻓﻲ از آﺗﺶﺑﺲ ﺑﺸﻨﻮد و ﻧﻪ از ﻋﻔﻮ‪ .‬او ﮔﻔﺖ‪» :‬ﺑﺨﺸﻮدﮔﻲ ﺷﺎﻣﻞ ﻫﻤﻪ ﻛﺴﺎﻧﻲ ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ ﻛﻪ ﺧﻠﻊ‬ ‫ﺳﻼح ﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬ﻣﮕﺮ ﻗﺎﺗﻼن ﻛﻠﻤﺎنـﺗﻮﻣﺎ و ﻟُﻜُﻨﺖ«‪ .‬اﻳﻦ ﺑﺮاي آن ﺑﻮد ﻛﻪ دﺳﺖ ﺧﻮدش را در ﻣﻮرد ﭼﻨﺪﻫﺰار ﻧﻔﺮ ﺑﺎز ﺑﮕﺬارد‪.‬‬ ‫ﺧﻼﺻﻪ‪ ،‬او ﻣﻲﺧﻮاﺳﺖ ﺑﺎ ﺳﺮﺧﺮﻳﺪ ﭘﻴﺮوزي‪ ،‬دوﺑﺎره ﺑﻪﻣﻘﺎم ‪ 18‬ﻣﺎرس ﺧﻮد ﺑﺮﮔﺮداﻧﺪه ﺷﻮد‪ .‬ﻫﻤﺎن روز ﺑﻪﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎن ﻟُﮋ‬ ‫ﻣﺎﺳﻮﻧﻲ ﮔﻔﺖ‪» :‬ﺗﻼش ﺧﻮد را ﻣﺘﻮﺟﻪ ﻛﻤﻮن ﻛﻨﻴﺪ‪ .‬آنﭼﻪ ﺧﻮاﺳﺘﻪ ﻣﻲﺷﻮد‪ ،‬ﺳﺮﻛﻮب ﺷﻮرﺷﻴﺎن اﺳﺖ و ﻧﻪ اﺳﺘﻌﻔﺎي ﻗﺪرت‬ ‫ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ«‪ .‬ﺑﺮاي ﺗﺴﻬﻴﻞ ﻛﺎر اﻳﻦ ﺳﺮﻛﻮب‪ ،‬روز ﺑﻌﺪ‪ ،‬روزﻧﺎﻣﻪ رﺳﻤﻲ ورﺳﺎي‪ ،‬ﭘﺎرﻳﺲ را ﺑﻪدﺷﺖ ﻣﺎراﺗﻮن ﺗﺸﺒﻴﻪ ﻛﺮد ﻛﻪ‬ ‫دﺳﺘﻪاي راﻫﺰن و ﻗﺎﺗﻞ آن را اﺷﻐﺎل ﻛﺮدهاﻧﺪ‪ .‬روز ‪ 13‬ﻣﻪ‪ ،‬ﭘﺲ از آنﻛﻪ ﻳﻚ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪه‪ ،‬ﺑﺮوﻧﻪ‪ ،‬ﺳﺆال ﻛﺮد ﻛﻪ آﻳﺎ ﺣﻜﻮﻣﺖ‬ ‫ﻗﺼﺪ ﺻﻠﺢ ﺑﺎ ﭘﺎرﻳﺲ را دارد ﻳﺎ ﻧﻪ‪ ،‬ﻣﺠﻠﺲ ﻃﺮح اﻳﻦ ﺳﺆال در ﻣﺠﻠﺲ را ﻳﻚ ﻣﺎه ﺑﻪﺗﺄﺧﻴﺮ اﻧﺪاﺧﺖ‪.‬‬ ‫»ﻟﻴﮓ‪ «...‬ﻛﻪ ﺑﻪاﻳﻦ ﻧﺤﻮ ﺣﺴﺎﺑﻲ ﺷﻼقﻛﺎري ﺷﺪ‪ ،‬روز ‪ 14‬ﻣﻪ ﺑﻪﺷﻬﺮداري ﻣﺮﻛﺰي رﻓﺖ‪ .‬ﺷﻮرا ﻛﻪ از ﻫﻤﻪي اﻳﻦ‬ ‫ﻣﺬاﻛﺮات ﺑﻲﺧﺒﺮ ﺑﻮد‪ ،‬آنﻫﺎ را ﻛﺎﻣﻼً آزاد ﮔﺬاﺷﺖ و ﻓﻘﻂ ﺗﺠﻤﻌﻲ را ﻛﻪ در ﺑﻮرس ﺗﻮﺳﻂ ﺗﻴﺮار ﻣﻌﻠﻮماﻟﺤﺎل اﻋﻼن ﺷﺪه ﺑﻮد‪،‬‬ ‫ﻗﺪﻏﻦ ﻛﺮد‪ .‬ﺷﻮرا ﺑﻪاﻳﻦ اﻛﺘﻔﺎ ﻛﺮد ﻛﻪ »ﻟﻴﮓ‪ «...‬را در ﻣﻘﺎﺑﻞ اﻋﻼﻣﻴﻪ ﻣﻮرخ ‪ 10‬ﻣﻪ ﺧﻮدش ﻗﺮار دﻫﺪ‪» :‬ﺷﻤﺎ ﮔﻔﺘﻪاﻳﺪ ﻛﻪ اﮔﺮ‬ ‫ورﺳﺎي ﻛﺮﮔﻮﺷﻲ ﻛﻨﺪ‪ ،‬ﻫﻤﻪي ﭘﺎرﻳﺲ ﺑﭙﺎ ﺧﻮاﻫﺪ ﺧﺎﺳﺖ‪ .‬ورﺳﺎي ﻛﺮﮔﻮﺷﻲ ﻛﺮده اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﭙﺎ ﺧﻴﺰﻳﺪ«‪ .‬و ﺑﺮاي آنﻛﻪ اﻳﻦ اﻣﺮ‬ ‫را ﺑﻪﻗﻀﺎوت ﻋﻤﻮﻣﻲ ﺑﮕﺬارد‪ ،‬ﺷﻮرا ﺑﺎوﻓﺎداري ﮔﺰارش آﺷﺘﻲدﻫﻨﺪﮔﺎن را در روزﻧﺎﻣﻪ رﺳﻤﻲ ﺧﻮد ﻣﻨﺘﺸﺮ ﻛﺮد‪.‬‬

‫‪134‬‬

‫ﻓﺼﻞ ﺷﺎﻧﺰدﻫﻢ‬ ‫ﺑﻴﺎﻧﻴﻪ و ﻧﻄﻔﻪﻫﺎي ﺷﻜﺴﺖ‬ ‫ﺑﺮاي دوﻣﻴﻦ ﺑﺎر ﻣﻮﻗﻌﻴﺖ ﻣﺸﺨﺼﺎً ﻣﻌﻠﻮم ﺷﺪ‪ .‬اﮔﺮ ﺷﻮرا ﻧﻤﻲداﻧﺴﺖ ﻛﻤﻮن را ﭼﮕﻮﻧﻪ ﺗﻌﺮﻳﻒ ﻛﻨﺪ‪ ،‬آﻳﺎ ﺗﻮﺳﻂ ﺟﻨﮓ‪،‬‬ ‫ﺑﻤﺒﺎران‪ ،‬ﺧﺸﻢ ورﺳﺎﺋﻲﻫﺎ و ﺷﻜﺴﺖ آﺷﺘﻲﺟﻮﻳﺎن‪ ،‬ﺑﻪﻣﺴﻠﻢﺗﺮﻳﻦ ﻧﺤﻮ و ﺟﻠﻮي ﭼﺸﻢ ﺗﻤﺎﻣﻲ ﭘﺎرﻳﺲ‪ ،‬اﻋﻼم ﻧﻤﻲﺷﺪ ﻛﻪ‬ ‫ﻛﻤﻮن ﺑﻪﻣﻌﻨﺎي ﻳﻚ اردوﮔﺎه ﺷﻮرﺷﻲ اﺳﺖ؟ اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت ﻣﻴﺎندورهاي ‪ 16‬آورﻳﻞ ـدر اﺛﺮ ﻣﺮگ‪ ،‬اﻧﺘﺨﺎب ﻣﻀﺎﻋﻒ و ﻳﺎ اﺳﺘﻌﻔﺎي‬ ‫ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎن ‪ 31‬ﻛﺮﺳﻲ ﺧﺎﻟﻲ ﻣﺎﻧﺪه ﺑﻮدـ ﻗﻮاي واﻗﻌﻲ ﻗﻴﺎم را آﺷﻜﺎر ﻛﺮد‪ .‬ﺗﻮﻫﻢ ‪ 26‬آورﻳﻞ زاﺋﻞ ﺷﺪه ﺑﻮد‪ .‬ﺣﺎﻻ دﻳﮕﺮ در زﻳﺮ‬ ‫آﺗﺶ‪ ،‬رأيﮔﻴﺮي ﻣﻲﺷﺪ‪ .‬روزﻧﺎﻣﻪﻫﺎي ﻛﻤﻮن و ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎن اﻃﺎقﻫﺎي ﺳﻨﺪﻳﻜﺎﺋﻲ ﻧﻴﺰ ﺑﻪﻋﺒﺚ ﻣﺮدم را ﺑﻪﺻﻨﺪوقﻫﺎي رأي‬ ‫ﻓﺮاﻣﻲﺧﻮاﻧﺪﻧﺪ‪ .‬از ‪ 146/000‬رأيدﻫﻨﺪهاي ﻛﻪ در اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت ‪ 26‬ﻣﺎرس در اﻳﻦ ﻧﻮاﺣﻲ ﺣﻀﻮر ﭘﻴﺪا ﻛﺮده ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬اﻳﻦ ﺑﺎر ﻓﻘﻂ‬ ‫‪ 61/000‬ﻧﻔﺮ آﻣﺪﻧﺪ‪ .‬آن اﻋﻀﺎﺋﻲ از ﺷﻮرا ﺷﻬﺮ ﻛﻪ در ﻧﻮاﺣﻲ ﻛﺮﺳﻲ ﺧﻮد را ﺧﺎﻟﻲ ﮔﺬاﺷﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻪﺟﺎي ‪ 51/000‬رأي اﻳﻦﺑﺎر‬ ‫‪ 16/000‬رأي درﻳﺎﻓﺖ ﻛﺮدﻧﺪ‪.‬‬ ‫زﻣﺎن ﺗﻮﺿﻴﺢ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪي آنﻫﺎ ﺑﺮاي ﻓﺮاﻧﺴﻪ ﻳﺎ ﺣﺎﻻ ﺑﻮد ﻳﺎ ﻫﺮﮔﺰ‪ .‬ﻛﻤﻴﺴﻴﻮن اﺟﺮاﺋﻲ در ‪ 6‬آورﻳﻞ ﻃﻲ ﭘﻴﺎﻣﻲ ﺧﻄﺎب‬ ‫ﺑﻪﺷﻬﺮﺳﺘﺎنﻫﺎ ﺑﻪاﻓﺘﺮاﻫﺎي ورﺳﺎي اﻋﺘﺮاض ﻛﺮده ﺑﻮد‪ ،‬وﻟﻲ ﺑﺪون آنﻛﻪ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪاي ﻣﻄﺮح ﻛﻨﺪ؛ اﻳﻦ ﻛﻤﻴﺴﻴﻮن ﺗﻨﻬﺎ ﺑﻪاﻳﻦ‬ ‫اﻛﺘﻔﺎ ﻧﻤﻮد ﻛﻪ ﺑﮕﻮﻳﺪ ﭘﺎرﻳﺲ ﺑﺮاي ﻫﻤﻪي ﻓﺮاﻧﺴﻪ ﻣﻲﺟﻨﮕﺪ‪ .‬اﻓﺎﺿﺎت ﺟﻤﻬﻮريﺧﻮاﻫﺎﻧﻪي ﺗﻲﻳﺮ‪ ،‬ﺧﺼﻮﻣﺖ »ﭼﭗ ﺗﻨﺪرو« و‬ ‫ﻣﺼﻮﺑﺎت ﺑﻲﻫﺪف ﺷﻮرا‪ ،‬ﺷﻬﺮﺳﺘﺎنﻫﺎ را ﻛﺎﻣﻼً ﺳﺮدرﮔﻢ ﻛﺮده ﺑﻮد‪ .‬ﺿﺮوري ﺑﻮد ﻛﻪ آنﻫﺎ ﻓﻮراً در ﺟﺮﻳﺎن ﻗﺮار ﮔﻴﺮﻧﺪ‪ .‬در ‪19‬‬ ‫آورﻳﻞ‪ ،‬ﻛﻤﻴﺴﻴﻮﻧﻲﻛﻪ ﻣﺄﻣﻮر ﺗﻨﻈﻴﻢ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺑﻮد‪ ،‬ﻛﺎر ﺧﻮد و ﻳﺎ دﻗﻴﻖﺗﺮ ﻛﺎر ﻛﻤﻴﺴﻴﻮن دﻳﮕﺮي را اراﺋﻪ ﻛﺮد‪ .‬اﻳﻦ ﻧﺸﺎﻧﻪاي‬ ‫ﺗﺄﺳﻒاﻧﮕﻴﺰ و درﻋﻴﻦﺣﺎل ﺷﺎﺧﺺ ﺑﻮد‪ .‬ﻋﻠﻲرﻏﻢ ﺣﻀﻮر دوازده ﺣﻘﻮﻗﺪان در ﺷﻮرا‪ ،‬اﻋﻼﻣﻴﻪي ﻛﻤﻮن از اﻳﻦ ﺷﻮرا ﻧﺎﺷﻲ‬ ‫ﻧﻤﻲﺷﺪ‪ .‬از ﭘﻨﺞ ﻋﻀﻮ ﻛﻤﻴﺴﻴﻮن ﻣﺴﺌﻮل ﺗﻨﻈﻴﻢ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺗﻨﻬﺎ د‪‬ﻟ‪‬ﺴﻜﻠﻮز در ﺗﻬﻴﻪ ﭼﻨﺪ ﭘﺎراﮔﺮاف ﺳﻬﻴﻢ ﺑﻮد‪ .‬ﺑﺨﺶ ﻓﻨﻲ آن ﻛﺎر‬ ‫ﻳﻚ روزﻧﺎﻣﻪﻧﮕﺎر‪ ،‬ﭘﻲﻳﺮ د‪‬ﻧﻲ‪ ،‬ﺑﻮد‪.‬‬ ‫او رؤﻳﺎي ﭘﺎرﻳﺲ‪ ‬ﺷﻬﺮِ آزاد را ﻛﻪ در ﻓﻮران اﺣﺴﺎﺳﺎت ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﺗﺠﻤﻌﺎت ووﻛﺴﺎل ﺗﻜﻮﻳﻦ ﻳﺎﻓﺘﻪ ﺑﻮد‪ ،‬اﻗﺘﺒﺎس ﻛﺮد و در‬ ‫ﺻﻔﺤﺎت »ﻓﺮﻳﺎد ﻣﺮدم« ﺑﻪﺻﻮرت ﻳﻚ ﻗﺎﻧﻮن درآورد‪ .‬ﻣﻄﺎﺑﻖ ﻧﻈﺮِ اﻳﻦ ﻗﺎﻧﻮنﮔﺰار‪ ،‬ﭘﺎرﻳﺲ ﻣﻲﺑﺎﻳﺴﺖ ﺑﻪﺗﺎﻓﺘﻪاي ﺟﺪاﺑﺎﻓﺘﻪ‬ ‫ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺷﻮد‪ ،‬ﺗﺎج ﻫﻤﻪي آزاديﻫﺎ را ﺑﺮ ﺳﺮ ﺧﻮد ﺑﮕﺬارد و از اوج ﻗﻠﻪي ﭘﺮاﻓﺘﺨﺎر ﺧﻮد ﺑﻪﻛﻤﻮنﻫﺎي در زﻧﺠﻴﺮ ﻓﺮاﻧﺴﻪ ﺑﮕﻮﻳﺪ‪:‬‬ ‫»اﮔﺮ ﻣﻲﺗﻮاﻧﻴﺪ از ﻣﻦ ﺗﻘﻠﻴﺪ ﻛﻨﻴﺪ‪ .‬وﻟﻲ ﺑﻪﺧﺎﻃﺮ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻴﺪ ﻛﻪ ﻣﻦ ﻫﻴﭻ ﻛﺎري ﺑﺮاي ﺷﻤﺎ ﻧﺨﻮاﻫﻢ ﻛﺮد و ﻓﻘﻂ ﺳﺮﻣﺸﻖ‬

‫‪135‬‬

‫ﻣﻲدﻫﻢ«‪ .‬اﻳﻦ ﻧﻘﺸﻪي ﺟﺬاب‪ ،‬دلِ ﺗﻌﺪادي از اﻋﻀﺎي ﺷﻮرا را ﺑﺮده ﺑﻮد و رﮔﻪﻫﺎي ﻓﺮاواﻧﻲ از آن در اﻋﻼﻣﻴﻪ ﺑﻪﭼﺸﻢ‬ ‫ﻣﻲﺧﻮرد‪.‬‬ ‫در اﻋﻼﻣﻴﻪ آﻣﺪه ﺑﻮد‪» :‬ﭘﺎرﻳﺲ ﭼﻪ ﻣﻲﺧﻮاﻫﺪ؟ ﻗﺒﻮل ﺟﻤﻬﻮري‪ .‬ﺧﻮدﻣﺨﺘﺎري ﻣﻄﻠﻖ ﻛﻤﻮن ﻛﻪ ﺑﻪﺗﻤﺎم ﻣﻨﺎﻃﻖ ﻓﺮاﻧﺴﻪ‬ ‫ﺑﺴﻂ ﻳﺎﻓﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺣﻘﻮق ذاﺗﻲ ﻛﻤﻮن ﻋﺒﺎرت اﺳﺖ از‪ :‬ﺗﺼﻮﻳﺐ ﺑﻮدﺟﻪي ﻛﻤﻮن‪ ،‬وﺿﻊ و ﺗﻮزﻳﻊ ﻣﺎﻟﻴﺎتﻫﺎ‪ ،‬ادارهي ﺧﺪﻣﺎت‬ ‫ﻣﺤﻠﻲ‪ ،‬ﺳﺎزﻣﺎندﻫﻲ دﺳﺘﮕﺎه ﻗﻀﺎﺋﻲ‪ ،‬ﭘﻠﻴﺲ داﺧﻠﻲ و آﻣﻮزش و ﭘﺮورش ﺧﻮد‪ ،‬ادارهي ﻓﺮآوردهﻫﺎي ﻛﻤﻮن‪ ،‬اﻧﺘﺨﺎب و ﺣﻖ‬ ‫داﺋﻤﻲ ﻧﻈﺎرت ﺑﺮ ﻗﻀﺎت و ﻛﺎرﻣﻨﺪان ﻛﻤﻮن‪ .‬ﺗﻀﻤﻴﻦ ﻣﻄﻠﻖ آزادي ﻓﺮد‪ ،‬آزادي ﻋﻘﻴﺪه و آزادي ﻛﺎر‪ ،‬ﺳﺎزﻣﺎندﻫﻲ دﻓﺎع ﺷﻬﺮ‬ ‫و ﮔﺎرد ﻣﻠﻲ‪ ،‬ﻣﺴﺌﻮﻟﻴﺖ اﻧﺤﺼﺎري ﻛﻤﻮن ﺑﺮاي ﻧﻈﺎرت و ﺗﺄﻣﻴﻦ اﻋﻤﺎل آزاداﻧﻪ و ﻋﺎدﻻﻧﻪي ﺣﻖ اﻧﺠﻤﻦ و ﻣﻄﺒﻮﻋﺎت‪ ...‬ﭘﺎرﻳﺲ‬ ‫ﭼﻴﺰي ﺑﻴﺶ از اﻳﻦ ﻧﻤﻲﺧﻮاﻫﺪ‪ .‬ﺑﻪﺷﺮط آنﻛﻪ در دﺳﺘﮕﺎه اداري ﻣﺘﻤﺮﻛﺰ وﺳﻴﻊ‪ ،‬ﻳﻌﻨﻲ ﻫﻴﺌﺖ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﻲ ﻫﻤﻪي ﻛﻤﻮنﻫﺎي‬ ‫ﻣﺘﺤﺪه‪ ،‬ﺗﺒﻠﻮر و اﺟﺮاي ﻫﻤﻴﻦ اﺻﻞ در ﻋﻤﻞ دﻳﺪه ﺷﻮد«‪.‬‬ ‫اﺧﺘﻴﺎرات آن ﻫﻴﺌﺖ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﻲ ﻣﺮﻛﺰي و ﺗﻌﻬﺪات ﻣﺘﻘﺎﺑﻞ ﻛﻤﻮنﻫﺎ از ﭼﻪ ﻗﺮار ﺑﻮد؟ اﻋﻼﻣﻴﻪ اﻳﻦﻫﺎ را ﺗﺼﺮﻳﺢ ﻧﻤﻲﻛﺮد‪.‬‬ ‫ﻣﻄﺎﺑﻖ اﻳﻦ ﻣﺘﻦ‪ ،‬ﻫﺮﻣﺤﻠﻲ ﺑﺎﻳﺪ اﻳﻦ ﺣﻖ را داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ ﺧﻮد را در درون ﺧﻮدﻣﺨﺘﺎرياش ﻣﺤﺒﻮس ﻛﻨﺪ‪ .‬وﻟﻲ از‬ ‫ﺧﻮدﻣﺨﺘﺎري در ﺑﺮﻳﺘﺎﻧﻲ ﺳﻔﻠﻲ و ﻧﻪ دﻫﻢ ﻛﻤﻮنﻫﺎي ﻓﺮاﻧﺴﻪ ﻛﻪ ﻧﻴﻤﻲ از آنﻫﺎ ﺑﻴﺶ از ‪ 600‬ﻧﻔﺮ ﺟﻤﻌﻴﺖ ﻧﺪارﻧﺪ‪ ،‬ﭼﻪ‬ ‫اﻧﺘﻈﺎري ﻣﻲﺷﻮد داﺷﺖ]‪ ،[122‬آن ﻫﻢ درﺣﺎﻟﺘﻲﻛﻪ ﺣﺘﻲ اﻋﻼﻣﻴﻪ ﭘﺎرﻳﺲ ﻫﻢ اﺑﺘﺪاﺋﻲﺗﺮﻳﻦ ﺣﻘﻮق اﻧﺴﺎﻧﻲ را ﻧﻘﺾ ﻣﻲﻛﻨﺪ و‬ ‫ﺿﻤﻦ ﺗﻔﻮﻳﺾ ﻣﺴﺌﻮﻟﻴﺖ ﻧﻈﺎرت ﺑﺮاﻋﻤﺎل ﺻﺤﻴﺢ ﺣﻖ آزادي ﻣﻄﺒﻮﻋﺎت و اﺟﺘﻤﺎﻋﺎت ﺑﻪﻛﻤﻮن‪ ،‬ﺣﻖ اﻧﺠﻤﻦ را از ﻳﺎد ﻣﻲﺑﺮد؟‬ ‫اﻳﻦ را ﻫﻤﻪ ﻣﻲداﻧﻨﺪ و اﻣﺘﺤﺎناش را ﺧﻴﻠﻲ ﺧﻮب ﭘﺲ دادهاﻧﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﻛﻤﻮنﻫﺎي ﺧﻮدﻣﺨﺘﺎر روﺳﺘﺎﺋﻲ‪ ،‬ﺑﺎ وﺟﻮد اﻳﻦﻫﻤﻪ‬ ‫زاﻟﻮﺋﻲﻛﻪ ﺑﻪﭘﻬﻠﻮي اﻧﻘﻼب ﭼﺴﺒﻴﺪهاﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻪﻫﻴﻮﻻﺋﻲ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﺷﺪ‪.‬‬ ‫ﻧﻪ! ﻫﺰاران ﮔُﻨﮓ و ﻛﻮر ﺑﺮاي اﻧﻌﻘﺎد ﻳﻚ ﻗﺮارداد اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﺿﻌﻴﻒ‪ ،‬ﺑﻲﺳﺎزﻣﺎن و ﻣﻘﻴﺪ ﺑﻪﻫﺰار ﻗﻴﺪ‪ ،‬ﻣﺮدم‬ ‫روﺳﺘﺎﻫﺎ ﻓﻘﻂ ﺗﻮﺳﻂ ﺷﻬﺮﻫﺎ ﻣﻲﺗﻮاﻧﻨﺪ ﻧﺠﺎت ﻳﺎﺑﻨﺪ و ﻣﺮدم ﺷﻬﺮﻫﺎ ﺗﺤﺖ ﻫﺪاﻳﺖ ﭘﺎرﻳﺲ‪ .‬ﺷﻜﺴﺖ ﻫﻤﻪي ﻗﻴﺎمﻫﺎ در‬ ‫ﺷﻬﺮﺳﺘﺎنﻫﺎ‪ ،‬ﺣﺘﻲ در ﺷﻬﺮﻫﺎي ﺑﺰرگ‪ ،‬اﻳﻦ را ﺑﻪﺣﺪ ﻛﻔﺎﻳﺖ ﻧﺸﺎن داده ﺑﻮد‪ .‬وﻗﺘﻲ اﻋﻼﻣﻴﻪ ﻣﻲﮔﻔﺖ »وﺣﺪت ﺑﻪآن ﺻﻮرﺗﻲ‬ ‫ﻛﻪ ﺗﺎ اﻣﺮوز ﺗﻮﺳﻂ اﻣﭙﺮاﺗﻮري‪ ،‬ﺳﻠﻄﻨﺖ و ﭘﺎرﻟﻤﺎﻧﺘﺎرﻳﺴﻢ ﺑﻪﻣﺎ ﺗﺤﻤﻴﻞ ﺷﺪه ﺻﺮﻓﺎً وﺣﺪﺗﻲ اﺳﺘﺒﺪادي و ﺗﻤﺮﻛﺰي ﺑﻲﺗﻤﻴﺰ ﺑﻮده‬ ‫اﺳﺖ«‪ ،‬ﺳﺮﻃﺎﻧﻲ را آﺷﻜﺎر ﻣﻲﻛﺮد ﻛﻪ ﻓﺮاﻧﺴﻪ را ﻣﻲﺑﻠﻌﻴﺪ‪ .‬وﻟﻲ وﻗﺘﻲ ﻣﻲاﻓﺰود »وﺣﺪت ﺳﻴﺎﺳﻲ آنﭼﻨﺎن ﻛﻪ ﺗﻮﺳﻂ ﭘﺎرﻳﺲ‬ ‫ﻓﻬﻤﻴﺪه ﻣﻲﺷﻮد‪ ،‬ﻋﺒﺎرت اﺳﺖ از ﺑﻪﻫﻢ ﭘﻴﻮﺳﺘﻦ داوﻃﻠﺒﺎﻧﻪي ﻛﻠﻴﻪ اﺑﺘﻜﺎرات ﻣﺤﻠﻲ«‪ ،‬ﻧﺸﺎن ﻣﻲداد ﻛﻪ ﻫﻴﭻ ﭼﻴﺰ از‬ ‫ﺷﻬﺮﺳﺘﺎنﻫﺎ ﻧﻤﻲداﻧﺪ‪.‬‬ ‫اﻋﻼﻣﻴﻪ ﺑﻪﺳﺒﻚ ﻳﻚ ﭘﻴﺎم و ﮔﺎﻫﻲ اوﻗﺎت ﺑﻪﺟﺎ‪ ،‬اداﻣﻪ ﻣﻲداد‪» :‬ﭘﺎرﻳﺲ ﺑﺮاي ﺗﻤﺎم ﻓﺮاﻧﺴﻪ ﻛﺎر ﻣﻲﻛﻨﺪ و رﻧﺞ ﻣﻲﺑﺮد و‬ ‫ﺑﺎ ﻣﺒﺎرزات و رﻧﺞﻫﺎي ﺧﻮد اﺣﻴﺎي ﻓﻜﺮي‪ ،‬اﺧﻼﻗﻲ‪ ،‬اداري و اﻗﺘﺼﺎدي آن را ﺗﺪارك ﻣﻲﺑﻴﻨﺪ‪ ...‬اﻧﻘﻼب ﻛﻤﻮﻧﻲ ﻛﻪ ﺑﺎ اﺑﺘﻜﺎر‬ ‫ﻣﺮدﻣﻲِ در ‪ 18‬ﻣﺎرس ﺷﺮوع ﺷﺪ‪ ،‬دوران ﺟﺪﻳﺪي را ﻣﻲﮔﺸﺎﻳﺪ«‪ .‬اﻣﺎ در ﻫﻤﻪي اﻳﻦ ﻋﺒﺎرتﻫﺎ ﻫﻴﺞ ﭼﻴﺰ ﻣﺸﺨﺼﻲ وﺟﻮد‬ ‫ﻧﺪاﺷﺖ‪ .‬ﭼﺮا ﻧﺒﺎﻳﺪ ﺑﺎ اﻗﺘﺒﺎس از ﻓﺮﻣﻮل ‪ 28‬ﻣﺎرس ـ»آنﭼﻪ ﻛﻤﻮﻧﻲ اﺳﺖ ﺑﻪﻛﻤﻮن‪ ،‬آنﭼﻪ ﻣﻠﻲ اﺳﺖ ﺑﻪﻣﻠﺖ«ـ ﻛﻤﻮن آﻳﻨﺪه‬ ‫را ﻃﻮري ﺗﻌﺮﻳﻒ ﻧﻜﻨﻴﻢ ﻛﻪ ﺑﻪاﻧﺪازهي ﻛﺎﻓﻲ وﺳﻴﻊ ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ ﺑﻪآن ﺣﻴﺎت ﺳﻴﺎﺳﻲ ﺑﺪﻫﺪ و آنﻗﺪر ﻣﺤﺪود ﻛﻪ ﺑﺮاي ﺷﻬﺮوﻧﺪان‬ ‫ﺧﻮد اﻳﻦ اﻣﻜﺎن را ﻓﺮاﻫﻢ ﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﻪﺳﻬﻮﻟﺖ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ اﺟﺘﻤﺎﻋﺎيﺷﺎن را ﺑﺎ ﻫﻢ ﭘﻴﻮﻧﺪ دﻫﻨﺪ؛ ﭼﺮا ﻧﺒﺎﻳﺪ ﻛﻤﻮنﻫﺎي ﺑﺎ ﺟﻤﻌﻴﺖ‬ ‫‪ 15/000‬ﺗﺎ ‪ 20/000‬ﻧﻔﺮ را ﻛﺎﻧﺘﻮنـﻛﻤﻮن ﺗﻌﺮﻳﻒ ﻧﻜﻨﻴﻢ و ﺑﻪروﺷﻨﻲ ﺣﻘﻮق ﻛﻤﻮﻧﻲ آن را ﻣﻄﺮح ﻧﺴﺎزﻳﻢ و ﻧﮕﻮﺋﻴﻢ ﻛﻪ‬ ‫ﻫﻤﻪي آنﻫﺎ ﺟﺰﺋﻲ از ﻓﺮاﻧﺴﻪ ﻫﺴﺘﻨﺪ؟ ﻧﻮﻳﺴﻨﺪﮔﺎن اﻋﻼﻣﻴﻪ ﺣﺘﻲ از اﺗﺤﺎد ﺷﻬﺮﻫﺎي ﺑﺰرگ ﺑﺮاي ﻛﺴﺐ ﺣﻘﻮق ﺧﻮد ﺻﺤﺒﺖ‬ ‫ﻧﻜﺮدﻧﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺑﻪآن ﺻﻮرﺗﻲ ﻛﻪ ﺑﻮد ـﻣﺒﻬﻢ‪ ،‬ﻧﺎﻗﺺ و در ﭘﺎرهاي ﻣﻮارد ﻏﻴﺮﻋﻤﻠﻲـ ﻋﻠﻲرﻏﻢ ﺑﻌﻀﻲ ﻧﻈﺮات‬ ‫ﺳﺨﺎوﺗﻤﻨﺪاﻧﻪ‪ ،‬ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﺴﺖ ﻛﻤﻚ زﻳﺎدي ﺑﻪروﺷﻦ ﺷﺪن ذﻫﻦ ﺷﻬﺮﺳﺘﺎنﻫﺎ ﺑﻜﻨﺪ‪.‬‬ ‫اﻳﻦ اﻋﻼﻣﻴﻪ ﭼﻴﺰي ﺟﺰ ﻳﻚ ﭘﻴﺶﻧﻮﻳﺲ ﻧﺒﻮد‪ .‬ﺑﻲﺗﺮدﻳﺪ‪ ،‬ﺷﻮرا ﻣﻲﺑﺎﻳﺴﺖ آن را ﺑﻪﺑﺤﺚ ﻣﻲﮔﺬاﺷﺖ‪ .‬وﻟﻲ در ﺷﻮر اول‪،‬‬ ‫ﺑﻲﻫﻴﭻ ﻣﺬاﻛﺮه و ﺣﺘﻲ اﻇﻬﺎرﻧﻈﺮي‪ ،‬ﺗﺼﻮﻳﺐ ﺷﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﺟﻤﻊ ﻛﻪ ﭼﻬﺎر روز را ﺻﺮف ﺑﺤﺚ در ﺑﺎرهي ﺑﺪﻫﻲﻫﺎي ﺗﺠﺎري‬

‫‪136‬‬

‫ﻣﻌﻮﻗﻪ ﻛﺮد‪ ،‬ﻳﻚ ﺟﻠﺴﻪ ﻫﻢ ﺑﺮاي ﻣﻄﺎﻟﻌﻪي اﻋﻼﻣﻴﻪاي ﻧﮕﺬاﺷﺖ ﻛﻪ اﮔﺮ ﭘﻴﺮوز ﻣﻲﺷﺪ‪ ،‬ﺑﺮﻧﺎﻣﻪي آن و درﺻﻮرت ﺷﻜﺴﺖ‬ ‫وﺻﻴﺖﻧﺎﻣﻪاش ﺑﻮد‪.‬‬ ‫ﺑﺮاي وﺧﻴﻢﺗﺮ ﺷﺪن اوﺿﺎع‪ ،‬ﺷﻮرا ﺑﻪﺑﻴﻤﺎري ﺟﺪﻳﺪي ﻣﺒﺘﻼ ﺷﺪ ﻛﻪ ﻣﻴﻜﺮوباش درﻋﺮض ﭼﻨﺪ روز ﭘﺮاﻛﻨﺪه ﮔﺮدﻳﺪ و ﺑﺎ‬ ‫اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت ﺗﻜﻤﻴﻠﻲ ﺑﻪﺑﻠﻮغ ﻛﺎﻣﻞ رﺳﻴﺪ‪ .‬رﻣﺎﻧﺘﻴﻚﻫﺎ ﻣﻮﺟﺐ ﭘﻴﺪاﻳﺶ اﺧﻼﻗﻴﻮن ﺧﻮردهﺑﻴﻦ ﺷﺪﻧﺪ و ﻫﺮدو دﺳﺘﻪ آﻣﺪﻧﺪ ﺗﺎ در‬ ‫ﺑﺮرﺳﻲ اﻋﺘﺒﺎرﻧﺎﻣﻪﻫﺎي ﺟﺪﻳﺪ ﻣﺘﻪ ﺑﻪﺧﺸﺨﺎش ﺑﮕﺬارﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﺷﻮرا در ‪ 30‬آورﻳﻞ اﻋﺘﺒﺎر ﺷﺶ اﻧﺘﺨﺎب را ﺑﺎ اﻛﺜﺮﻳﺖ ﻧﺴﺒﻲ ﺗﺄﻳﻴﺪ ﻛﺮده ﺑﻮد‪ .‬ﮔﺰارشﮔﺮ اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت روز ‪ 16‬آورﻳﻞ‬ ‫ﭘﻴﺶﻧﻬﺎد ﻛﺮد ﻛﻪ ﻛﻠﻴﻪ ﻧﺎﻣﺰدﻫﺎﺋﻲ را ﻛﻪ واﺟﺪ اﻛﺜﺮﻳﺖ ﻣﻄﻠﻖ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬ﻣﻨﺘﺨﺐ اﻋﻼم ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬اﺧﻼﻗﻴﻮن ﺧﺸﻤﮕﻴﻦ ﺷﺪﻧﺪ‪.‬‬ ‫آنﻫﺎ ﮔﻔﺘﻨﺪ »اﻳﻦ ﺑﺪﺗﺮﻳﻦ ﺿﺮﺑﻪاي ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد ﻛﻪ ﺗﺎﻛﻨﻮن ﻳﻚ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺑﻪآراء ﻋﻤﻮﻣﻲ وارد ﻛﺮده اﺳﺖ«‪.‬‬ ‫وﻟﻲ ﻧﻤﻲﺷﺪ ﻣﺮدم را ﻣﺪام را ﺑﺮاي اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت دﻋﻮت ﻛﺮد‪ .‬اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت ﺳﻪ ﻧﺎﺣﻴﻪ ازﺧﻮدﮔﺬﺷﺘﻪﺗﺮﻳﻦ ﻧﻮاﺣﻲ ﻧﺘﻴﺠﻪاي ﻧﺪاده‬ ‫ﺑﻮد‪ .‬ﻳﻜﻲ از اﻳﻦ ﺳﻪ ﻧﺎﺣﻴﻪ ـﻧﺎﺣﻴﻪ ﺳﻴﺰدﻫﻢـ از ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ ﻧﻔﺮات ﺧﻮد ﻣﺤﺮوم ﺑﻮد؛ ﭼﻮنﻛﻪ در ﻫﻨﮕﺎم اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت در ﺻﻔﻮف‬ ‫ﻣﻘﺪم ﻣﻲﺟﻨﮕﻴﺪﻧﺪ‪ .‬ﻳﻚ رأيﮔﻴﺮي ﺗﺎزه‪ ،‬ﺻﺮﻓﺎً اﻧﺰواي ﻛﻤﻮن را ﺑﺮﺟﺴﺘﻪﺗﺮ ﻣﻲﻛﺮد؛ و ﮔﺬﺷﺘﻪ از اﻳﻦ‪ ،‬در ﻫﻨﮕﺎم ﻧﺒﺮد و‬ ‫زﻣﺎﻧﻲﻛﻪ ﮔﺮدانْ از ﺳﺮﻛﺮدهي ﺧﻮﻳﺶ ﻣﺤﺮوم اﺳﺖ و ﭘﺮاﻛﻨﺪه‪ ،‬آﻳﺎ ﻓﺮﺻﺖ ﻣﻨﺎﺳﺒﻲ اﺳﺖ ﺑﺮاي اﺻﺮار ﺑﺮاﻧﺘﺨﺎب ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎن‬ ‫ﻣﻄﺎﺑﻖ ﻗﻮاﻋﺪ؟‬ ‫ﺑﺤﺚ ﺧﻴﻠﻲ داغ ﺑﻮد‪ ،‬زﻳﺮا در اﻳﻦ ﺷﻬﺮداريِ ﻏﻴﺮﻗﺎﻧﻮﻧﻲ ﻫﻮاداران اﻓﺮاﻃﻲ ﻗﺎﻧﻮﻧﻴﺖ ﺟﻠﺴﻪ داﺷﺘﻨﺪ‪ .‬ﭘﺎرﻳﺲ ﻣﻲﺑﺎﻳﺴﺖ ﺑﺎ‬ ‫اﺻﻮل ﻧﺠﺎتﺑﺨﺶ آنﻫﺎ ﺧﻔﻪ ﺷﻮد‪ .‬ﭘﻴﺶ از اﻳﻦ‪ ،‬ﻛﻤﻴﺴﻴﻮن اﺟﺮاﺋﻲ ﺑﻪﻧﺎم ﺧﻮدﻣﺨﺘﺎري ﻣﻘﺪس ﻛﻪ ﻣﺪاﺧﻠﻪ در ﺧﻮدﻣﺨﺘﺎري‬ ‫ﻫﻤﺴﺎﻳﻪ را ﻣﻤﻨﻮع ﻣﻲﻛﺮد‪ ،‬از ﻣﺴﻠﺢ ﻛﺮدن ﻛﻤﻮنﻫﺎي اﻃﺮاف ﭘﺎرﻳﺲ ﻛﻪ ﺧﻮاﺳﺘﺎر ﺣﻤﻠﻪ ﺑﻪورﺳﺎي ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﺧﻮدداري ﻛﺮده‬ ‫ﺑﻮد‪ .‬ﺗﻲﻳﺮ ﺑﺮاي ﻣﻨﺰوي ﻛﺮدن ﭘﺎرﻳﺲ اﻗﺪاﻣﻲ ﻣﺆﺛﺮﺗﺮ از اﻳﻦ اﻧﺠﺎم ﻧﺪاد‪.‬‬ ‫اﺳﺘﻨﺘﺎﺟﺎت ﮔﺰارش ﺑﺎ ﺑﻴﺴﺖوﺷﺶ رأي در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺳﻴﺰده رأي ﺗﺼﻮﻳﺐ ﺷﺪ‪ .‬ﺗﻨﻬﺎ ﺑﻴﺴﺖ اﻧﺘﺨﺎب‪ ‬ﻣﻌﺘﺒﺮ اﻋﻼم‬ ‫ﮔﺮدﻳﺪ]‪ [123‬ﻛﻪ ﻏﻴﺮﻣﻨﻄﻘﻲ ﺑﻮد؛ ﻳﻜﻲ ﺑﺎ ﻛﻢﺗﺮ از ‪ 1/100‬رأي ﺗﺄﻳﻴﺪ و دﻳﮕﺮي ﺑﺎ ‪ 2/500‬رأي رد ﺷﺪ‪ .‬ﻳﺎ ﻫﻤﻪي اﻧﺘﺨﺎبﻫﺎ‬ ‫ﺑﺎﻳﺪ ﺗﺄﻳﻴﺪ ﻣﻲﺷﺪﻧﺪ ﻳﺎ ﻫﻴﭻ ﻛﺪام‪ .‬ﭼﻬﺎر ﻧﻔﺮ از ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎن ﺟﺪﻳﺪ روزﻧﺎﻣﻪﻧﮕﺎر ﺑﻮدﻧﺪ و ﻓﻘﻂ ﺷﺶ ﻧﻔﺮﺷﺎن ﻛﺎرﮔﺮ‪ .‬ﻳﺎزده ﻧﻔﺮ ﻛﻪ‬ ‫از ﺣﻤﺎﻳﺖ ﺗﺠﻤﻊﻫﺎي ﻋﻤﻮﻣﻲ ﺑﺮﺧﻮردار ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻪﺗﻘﻮﻳﺖ روﻣﺎﻧﺘﻴﻚﻫﺎ ﭘﺮداﺧﺘﻨﺪ‪ .‬دو ﻧﻔﺮ از ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻛﻪ اﻧﺘﺨﺎبﺷﺎن از ﻃﺮف‬ ‫ﺷﻮرا ﺗﺄﻳﻴﺪ ﺷﺪه ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﻪاﻳﻦ دﻟﻴﻞ ﻛﻪ ﻓﻘﻂ ﻳﻚ ﻫﺸﺘﻢ آرا را ﺑﻪدﺳﺖ آورده ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬از ﻗﺒﻮل ﻛﺮﺳﻲ ﺧﻮد اﻣﺘﻨﺎع ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ر‪‬ژار‪،‬‬ ‫ﻣﺆﻟﻒ ﻛﺘﺎب ﺳﺘﻮدﻧﻲ »ﺣﺮفﻫﺎي ﻟﻴﺒﺎﻧﻮس« ]ﻛﺘﺎﺑﻲﻛﻪ اﺟﺤﺎﻓﺎت اﻣﭙﺮاﻃﻮري دوم را ﺑﺮرﺳﻲ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬م[‪ ،‬ﮔﺬاﺷﺖ ﺗﺎ او را ﺑﺎ‬ ‫وﺳﻮاس ﻛﺎذب ﻗﺎﻧﻮﻧﻴﺖ ﺑﻔﺮﻳﺒﻨﺪ ـ اﻳﻦ ﺗﻨﻬﺎ ﺿﻌﻒ اﻳﻦ ﻣﺮد ﺳﺨﺎوﺗﻤﻨﺪ ﺑﻮد ﻛﻪ ﻗﺪرت ﺑﻴﺎن ﻧﺎب و درﺧﺸﺎن ﺧﻮد را وﻗﻒ‬ ‫ﻛﻤﻮن ﻛﺮد‪ .‬اﺳﺘﻌﻔﺎي او ﺷﻮرا را از ﻣﺮدي ﺑﺎ ﻋﻘﻞ ﺳﻠﻴﻢ ﻣﺤﺮوم ﻛﺮد‪ ،‬وﻟﻲ ﻳﻚ ﺑﺎر دﻳﮕﺮ ﻧﻘﺎب از ﭼﻬﺮهي ﻓﻠﻴﻜﺲ ﭘﻴﺎي‬ ‫ﻧﻬﻴﺐزن ﺑﺮداﺷﺖ‪.‬‬ ‫ﻓﻠﻴﻜﺲ ﭘﻴﺎ ﻛﻪ ﺑﺎ اﺣﺴﺎس ﻓﺮارﺳﻴﺪن ﺗﻮﻓﺎن و ﭘﻴﺶﺑﻴﻨﻲ ﺳﺮﻧﻮﺷﺖ ﻫﻮﻟﻨﺎﻛﻲ ﻧﻈﻴﺮ ﭘﺎﻧﻮرژ ]ﺷﺨﺼﻴﺖ ﺑﻲاﺻﻮل‪ ،‬ﻣﻮذي‪،‬‬ ‫ﻋﻴﺎش و ﺗﺮﺳﻮي ﻛﺘﺎب ﭘﺎﻧﺘﺎﮔﺮوﺋﻞ اﺛﺮ راﺑﻠﻪ‪ .‬م[‪ ،‬از ﻳﻚ آورﻳﻞ درﺻﺪد ﺗﺮك ﭘﺎرﻳﺲ ﺑﺮآﻣﺪه ﺑﻮد‪ ،‬اﺳﺘﻌﻔﺎي ﺧﻮد از ﻋﻀﻮﻳﺖ‬ ‫در ﻛﻤﻴﺴﻴﻮن اﺟﺮاﺋﻲ را ﺑﻪﺷﻮرا ﻓﺮﺳﺘﺎد و اﻋﻼم ﻛﺮد ﻛﻪ ﺣﻀﻮرش در ورﺳﺎي ﺿﺮوري اﺳﺖ‪ .‬وﻗﺘﻲ ﺳﻮارهﻧﻈﺎم ورﺳﺎي‬ ‫ﺧﺮوج از ﭘﺎرﻳﺲ را زﻳﺎدي ﭘﺮﺧﻄﺮ ﻛﺮد‪ ،‬او ﺑﺰرﮔﻮاري ﻛﺮد و ﻣﺎﻧﺪ؛ وﻟﻲ درﻋﻴﻦﺣﺎل دو ﻧﻘﺎب ﺑﺮ ﭼﻬﺮه زد‪ ،‬ﻳﻜﻲ ﺑﺮاي‬ ‫ﺷﻬﺮداري ﻣﺮﻛﺰي و دﻳﮕﺮي ﺑﺮاي ﻋﻤﻮم ﻣﺮدم‪ .‬در ﺟﻠﺴﺎت ﺳ‪‬ﺮّي ﺷﻮرا‪ ،‬او ﺑﺎ ﺟﻮش و ﺧﺮوشِ ﻳﻚ ﮔﺮﺑﻪي وﺣﺸﻲ اﻗﺪاﻣﺎت‬ ‫ﻗﻬﺮآﻣﻴﺰ را ﺗﺸﻮﻳﻖ ﻣﻲﻛﺮد‪ .‬در »واﻧﮋر« ﻟﺤﻨﻲ ﻣﻘﺪسﻣﺎﺑﺎﻧﻪ ﺑﻪﺧﻮد ﻣﻲﮔﺮﻓﺖ‪ ،‬ﻣﻮﻫﺎي ﺟﻮﮔﻨﺪﻣﻲ ﺧﻮد را ﺗﻜﺎن ﻣﻲداد و‬ ‫ﻣﻲﮔﻔﺖ »ﺑﻪﻃﺮف ﺻﻨﺪوق رأي‪ ،‬ﻧﻪ ﺑﻪﻃﺮف ورﺳﺎي«! در روزﻧﺎﻣﻪي ﺧﻮدش ﻫﻢ دو ﭼﻬﺮه داﺷﺖ‪ .‬ﻣﺜﻼً اﮔﺮ ﻣﻲﺧﻮاﺳﺖ در‬ ‫ﻣﻘﺎﻟﻪاي ﺗﻮﻗﻴﻒ روزﻧﺎﻣﻪﻫﺎ را ﻃﻠﺐ ﻛﻨﺪ‪ ،‬اﻣﻀﺎ ﻣﻲﻛﺮد »ﻟُﻮ واﻧﮋر«‪ .‬اﮔﺮ ﻣﻲﺧﻮاﺳﺖ ﻣﺠﺎﻣﻠﻪ ﻛﻨﺪ‪ ،‬اﻣﻀﺎ ﻣﻲﻛﺮد »ﻓﻠﻴﻜﺲ‬ ‫ﭘﻴﺎ«‪ .‬ﺷﻜﺴﺖ اَﻧﻴﻴﺮ دوﺑﺎره او را دﭼﺎر وﺣﺸﺖ ﻛﺮد و از ﻧﻮ درﺻﺪد ﭘﻴﺪا ﻛﺮدن راه ﮔﺮﻳﺰي ﺑﺮآﻣﺪ‪ .‬اﺳﺘﻌﻔﺎي ر‪‬ژار اﻳﻦ راه را‬

‫‪137‬‬

‫ﺑﻪروي او ﮔﺸﻮد‪ .‬درﭘﻨﺎه اﻳﻦ ﻧﺎم ﭘﺎك‪ ،‬ﻓﻠﻴﻜﺲ ﭘﻴﺎ اﺳﺘﻌﻔﺎي ﺧﻮد را دزداﻧﻪ ﺟﻠﻮ داد‪ .‬او ﻧﻮﺷﺖ‪» :‬ﻛﻤﻮن ﻗﺎﻧﻮن را ﻧﻘﺾ ﻛﺮده‬ ‫اﺳﺖ‪ .‬ﻣﻦ ﻧﻤﻲﺧﻮاﻫﻢ ﺷﺮﻳﻚ اﻳﻦ ﺟﺮم ﺑﺎﺷﻢ«‪ .‬و ﺑﺮاي ﺑﺴﺘﻦ راه ﻫﺮﮔﻮﻧﻪ ﺑﺎزﮔﺸﺖ ﺧﻮد ﺑﻪﻛﻤﻮن ﭘﺎي ﺣﺮﻣﺖ آن را ﺑﻪﻣﻴﺎن‬ ‫ﻛﺸﻴﺪ‪ .‬او ﮔﻔﺖ »اﮔﺮ ﺷﻮرا اﻳﻦﻃﻮر اداﻣﻪ دﻫﺪ‪ ،‬ﺷﺨﺺ او ﺑﺎ ﻛﻤﺎل ﺗﺄﺳﻒ ﻧﺎﮔﺰﻳﺮ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد ﻗﺒﻞ از ﭘﻴﺮوزي‪ ،‬اﺳﺘﻌﻔﺎي ﺧﻮد را‬ ‫ﺗﺴﻠﻴﻢ ﻛﻨﺪ«‪.‬‬ ‫او اﻳﻦﻃﻮر ﺣﺴﺎب ﻛﺮده ﺑﻮد ﻛﻪ از اﻳﻦﺟﺎ ﻫﻢ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻣﺠﻠﺲ ﺑﻮردو دزداﻧﻪ ﺧﺎرج ﺷﻮد‪ .‬وﻟﻲ ﻣﻮذيﮔﺮي او ﻣﻮﺟﺐ ﺗﻨﻔﺮ‬ ‫ﺷﻮرا ﺷﺪ‪» .‬واﻧﮋر« ﺗﻮﻗﻴﻒ ﺗﻌﺪادي از روزﻧﺎﻣﻪﻫﺎي ﻣﺮﺗﺠﻊ را ﻛﻪ ﺑﺎرﻫﺎ و ﺑﺎرﻫﺎ ﺗﻮﺳﻂ ﻓﻠﻴﻜﺲ ﭘﻴﺎ ﺗﻘﺎﺿﺎ ﺷﺪه ﺑﻮد‪ ،‬ﻣﺤﻜﻮم‬ ‫ﻛﺮد‪ .‬ورﻣﻮرل اﻳﻦ دو دوزهﺑﺎزي را ﻣﺤﻜﻮم ﻛﺮد‪ .‬ﻳﻚ ﻋﻀﻮ‪» :‬در اﻳﻦﺟﺎ ﺑﻪﻗﻮﻟﻲ اﺳﺘﻌﻔﺎ درﺣﻜﻢ ﺧﻴﺎﻧﺖ اﺳﺖ«‪ .‬دﻳﮕﺮي‪:‬‬ ‫»وﻗﺘﻲ ﻣﻘﺎم آدﻣﻲ ﺧﻄﻴﺮ و ﺷﺮﻳﻒ اﺳﺖ‪ ،‬ﻧﺒﺎﻳﺪ آن را ﺗﺮك ﻛﻨﺪ«‪ .‬ﻋﻀﻮ ﺳﻮﻣﻲ رﺳﻤﺎً ﺧﻮاﺳﺘﺎر دﺳﺖﮔﻴﺮي ﻓﻠﻴﻜﺲ ﭘﻴﺎ ﺷﺪ‪.‬‬ ‫دﻳﮕﺮي ﮔﻔﺖ‪» :‬ﻣﻦ ﻣﺘﺄﺳﻔﻢ ﻛﻪ ﺻﺮاﺣﺘﺎً ﺗﺄﻛﻴﺪ ﻧﺸﺪه اﺳﺖ ﻛﻪ اﺳﺘﻌﻔﺎ را ﻓﻘﻂ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪﺧﻮد اﻧﺘﺨﺎبﻛﻨﻨﺪﮔﺎن ﺗﺴﻠﻴﻢ ﻛﺮد«‪ .‬و‬ ‫د‪‬ﻟﺴﻜﻠﻮز اﺿﺎﻓﻪ ﻛﺮد‪» :‬ﻫﻴﭻﻛﺲ ﺣﻖ ﻧﺪارد ﺑﻪدﻟﻴﻞ دﻟﺨﻮري ﺷﺨﺼﻲ و ﻳﺎ اﻳﻦﻛﻪ اﻗﺪاﻣﻲ ﺑﺎ ﻋﻘﻴﺪهي او ﻧﻤﻲﺧﻮاﻧﺪ‪ ،‬ﻛﻨﺎر‬ ‫ﺑﻜﺸﺪ‪ .‬آﻳﺎ ﮔﻤﺎن ﻣﻲﻛﻨﻴﺪ ﻛﻪ ﻫﻤﻪ ﺑﺎ آنﭼﻪ در اﻳﻦﺟﺎ اﻧﺠﺎم ﻣﻲﺷﻮد‪ ،‬ﻣﻮاﻓﻖاﻧﺪ؟ ﺑﻠﻪ‪ ،‬اﻋﻀﺎﺋﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﻋﻠﻲرﻏﻢ‬ ‫دﺷﻨﺎمﻫﺎﺋﻲ ﻛﻪ ﻧﺜﺎر ﻣﺎ ﻣﻲﺷﻮد‪ ،‬ﻣﺎﻧﺪهاﻧﺪ و ﺗﺎ آﺧﺮ ﻫﻢ ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﻣﺎﻧﺪ‪ .‬ﻣﻦ ﺷﺨﺼﺎً ﺗﺼﻤﻴﻢ ﮔﺮﻓﺘﻪام در ﭘﺴﺖ ﺧﻮدم ﺑﻤﺎﻧﻢ و اﮔﺮ‬ ‫ﭘﻴﺮوزي را ﻧﺒﻴﻨﻴﻢ‪ ،‬ﻣﺎ آﺧﺮﻳﻦ ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻧﺨﻮاﻫﻴﻢ ﺑﻮد ﻛﻪ در ﺳﻨﮕﺮﻫﺎ ﻳﺎ روي ﭘﻠﻪﻫﺎي ﺷﻬﺮداري ﺑﻪزﻣﻴﻦ ﻣﻲاﻓﺘﻨﺪ«‪.‬‬ ‫اﻳﻦ ﺳﺨﻨﺎن ﺟﺴﻮراﻧﻪ ﺑﺎ اﺑﺮاز اﺣﺴﺎﺳﺎت ﻣﻤﺘﺪ روﺑﺮو ﺷﺪ‪ .‬ﻫﻴﺞﻛﺲ ﺗﺎ اﻳﻦ اﻧﺪازه ﭘﺎيﺑﻨﺪ و ﭼﻨﻴﻦ ﺷﺎﻳﺴﺘﻪي ﺗﺤﺴﻴﻦ‬ ‫ﻧﺒﻮد‪ .‬ﻋﺎدات د‪‬ﻟﺴﻜﻠﻮزِ ﺟﺪي‪ ،‬ﻛﺎري و آﻣﺎل واﻻﻳﺶ‪ ،‬او را ﺑﻴﺶ از ﻫﺮﻛﺲ دﻳﮕﺮي از اﻛﺜﺮ ﻫﻤﻜﺎرانِ ﻻاﺑﺎﻟﻲ و ﺗﻨﺒﻞ و‬ ‫ﻣﺘﻤﺎﻳﻞ ﺑﻪدرﮔﻴﺮيﻫﺎي ﺷﺨﺼﻲ‪ ،‬ﻣﺘﻤﺎﻳﺰ ﻣﻲﻛﺮد‪ .‬اﮔﺮ ﻳﻚ روز ﺧﺴﺘﻪ از اﻳﻦ ﻫﺮج و ﻣﺮج ﺗﺼﻤﻴﻢ ﺑﻪاﺳﺘﻌﻔﺎ ﻣﻲﮔﺮﻓﺖ‪ ،‬ﻫﻤﻴﻦ‬ ‫ﻛﺎﻓﻲ ﺑﻮد ﻛﻪ ﺑﻪاو ﺑﮕﻮﻳﻨﺪ ﻛﻨﺎرهﮔﻴﺮياش ﺑﺮاي ﻫﺪف ﻣﺮدم ﺧﻴﻠﻲ زﻳﺎن ﺑﺎر ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد ﺗﺎ ﺑﻪﻣﺎﻧﺪن ﻣﺘﻘﺎﻋﺪ ﺷﻮد و در اﻧﺘﻈﺎر‬ ‫ﻧﻪ ﭘﻴﺮوزي ـاو ﻫﻢ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻓﻠﻴﻜﺲ ﭘﻴﺎ آن را ﻏﻴﺮﻣﻤﻜﻦ ﻣﻲداﻧﺴﺖـ ﺑﻠﻜﻪ ﻣﺮگ ﻛﻪ آﻳﻨﺪه را ﺑﺎرور ﻣﻲﻛﺮد‪ ،‬ﺑﺎﻳﺴﺘﺪ‪.‬‬ ‫ﻓﻠﻴﻜﺲ ﭘﻴﺎ ﻛﻪ از ﻫﻤﻪﺳﻮ رﻫﺎ ﺷﺪه ﺑﻮد و ﺟﺮات ﻧﻤﻲﻛﺮد ﺑﻪد‪ِ‬ﻟﺴﻜﻠﻮز ﺑﭙﺮد‪ ،‬ﺣﻤﻠﻪي ﺧﻮد را ﻣﺘﻮﺟﻪ ورﻣﻮرل ﻛﺮد ﻛﻪ ﻋﻠﻴﻪ‬ ‫او ﻫﻴﭻ دﻟﻴﻠﻲ ﺟﺰ اﻳﻦﻛﻪ ﺑﮕﻮﻳﺪ او را »ﺟﺎﺳﻮس« اﺳﺖ‪ ،‬ﻧﺪاﺷﺖ؛ و از آنﺟﺎ ﻛﻪ ورﻣﻮرل ﻋﻀﻮ ﻛﻤﻴﺴﻴﻮن ﻧﺠﺎت ﻋﻤﻮﻣﻲ ﺑﻮد‪،‬‬ ‫ﻓﻠﻴﻜﺲﭘﻴﺎ در روزﻧﺎﻣﻪي »واﻧﮋر« ادﻋﺎ ﻣﻲﻛﺮد ﻛﻪ او ﺷﻮاﻫﺪي را ﻛﻪ ادارهي ﭘﻠﻴﺲ ﻋﻠﻴﻪاش ﺟﻤﻊآوري ﻛﺮده ﺑﻮد‪ ،‬از ﺑﻴﻦ‬ ‫ﺑﺮده اﺳﺖ‪ .‬اﻳﻦ ﻋﻀﻮ ﺗﻴﺮهي ﺧﺮﮔﻮﺷﺎن ﺗﻴﺰﭘﺎْ ورﻣﻮرل را »ﻛﺮم« ]در زﺑﺎن ﻓﺮاﻧﺴﻪ ‪ verm‬ﺑﻪﻣﻌﻨﻲ ﻛﺮم اﺳﺖ‪ .‬ﻧﺴﺒﺖ دادن‬ ‫ﭘﻴﺎ ﺑﻪﺧﺮﮔﻮش ﻇﺎﻫﺮاً ﺑﻪﺧﺎﻃﺮ ﺳﺮﻋﺖ و ﭘﻴﺶدﺳﺘﻲ او در ﻓﺮار از ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺧﻄﺮ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻗﺒﻼً از آن ﺻﺤﺒﺖ ﺷﺪ‪ .‬م[ ﻧﺎﻣﻴﺪ‪.‬‬ ‫ﺷﻴﻮهي ﺑﺤﺚ او اﻳﻦﮔﻮﻧﻪ ﺑﻮد‪ .‬زﻳﺮ ﻧﻘﺎب ﻇﺮاﻓﺖﻫﺎي ادﺑﻲ‪ ،‬ﻟﻮدﮔﻲﻫﺎي زﺑﺎن ﭼﺎرواداري ﻧﻬﻔﺘﻪ ﺑﻮد‪ .‬او در ﻣﺠﻠﺲ ﻣﺆﺳﺴﺎن‬ ‫‪ ،1848‬ﭘﺮودون را »ﺧﻮك« ﻧﺎﻣﻴﺪ‪ .‬و در ‪ 1871‬در ﻛﻤﻮن‪ ،‬ﺗﺮﻳﺪون را »ﻃﻮﺑﺮهي ﺳﺮﮔﻴﻦ« ﺧﻮاﻧﺪ‪ .‬در اﻳﻦ ﺟﻤﻊ ﻛﻪ ﻛﺎرﮔﺮاﻧﻲ‬ ‫از ﻣﺸﺎﻏﻞ ﺳﺨﺖ ﻳﺪي ﻫﻢ ﻋﻀﻮﻳﺖ داﺷﺘﻨﺪ‪ ،‬او ﺗﻨﻬﺎ ﻛﺴﻲ ﺑﻮد ﻛﻪ ﻟﻮدﮔﻲ را ﺑﻪﺑﺤﺚ ﻫﺎ وارد ﻣﻲﻛﺮد‪.‬‬ ‫در ﭘﺎﺳﺦ‪ ،‬ورﻣﻮرل در »ﻓﺮﻳﺎد ﻣﺮدم« ﺗﻮدﻫﻨﻲ ﻣﺤﻜﻤﻲ ﺑﻪاو زد‪ .‬اﻧﺘﺨﺎبﻛﻨﻨﺪﮔﺎن ﻓﻠﻴﻜﺲ ﭘﻴﺎ ﺳﻪ ﺑﺎر ﺑﻪاو اﺧﻄﺎر دادﻧﺪ ﻛﻪ‬ ‫در ﭘﺴﺖ ﺧﻮدش ﺑﻤﺎﻧﺪ‪» :‬ﺷﻤﺎ ﺳﺮﺑﺎزﻳﺪ‪ ،‬ﺑﺎﻳﺪ در ﺳﻨﮕﺮ ﺑﻤﺎﻧﻴﺪ‪ .‬ﻓﻘﻂ ﻣﺎ ﺣﻖ ﺑﺮﻛﻨﺎر ﻛﺮدن ﺷﻤﺎ را دارﻳﻢ«‪ .‬درﺣﺎﻟﻲﻛﻪ از ﺳﻮي‬ ‫ﻣﻮﻛﻠﻴﻦ ﺧﻮد ﺑﻪﺷﺪت ﺗﺤﺖ ﻧﻈﺮ و از ﺟﺎﻧﺐ ﺷﻮرا در ﺗﻬﺪﻳﺪ ﺑﺎزداﺷﺖ ﻗﺮار داﺷﺖ‪ ،‬اﻳﻦ ﻳﻮﻧﺎﻧﻲ ﺧﻄﺮ ﻛﻢﺗﺮ را اﻧﺘﺨﺎب ﻛﺮد و‬ ‫ﺑﺎ رﻓﺘﺎري ﻣﻮﻗﺮاﻧﻪ دوﺑﺎره وارد ﺷﻬﺮداري ﻣﺮﻛﺰي ﺷﺪ‪.‬‬ ‫ورﺳﺎي ﺑﺎ ﻣﺸﺎﻫﺪهي اﻳﻦ ﺑﺎزيﻫﺎي ﺣﻘﻴﺮ از ﺷﺎدي در ﭘﻮﺳﺖ ﺧﻮد ﻧﻤﻲﮔﻨﺠﻴﺪ‪ .‬ﺑﺮاي ﻧﺨﺴﺘﻴﻦﺑﺎر ﻋﻤﻮم ﻣﺮدم ﺑﺎ اﻧﺪروﻧﻲِ‬ ‫ﺷﻮرا و ﻣﺤﺎﻓﻞ ﺑﻲﻧﻬﺎﻳﺖ ﻛﻮﭼﻚ آن آﺷﻨﺎ ﻣﻲﺷﺪﻧﺪ ﻛﻪ از دوﺳﺘﻲﻫﺎ و ﻛﺪورتﻫﺎي ﺻﺮﻓﺎً ﺷﺨﺼﻲ ﺑﻪوﺟﻮد آﻣﺪه ﺑﻮد‪.‬‬ ‫ﻫﺮﻛﺲ ﺑﻪﭼﻨﻴﻦ ﮔﺮوﻫﻲ ﺗﻌﻠﻖ داﺷﺖ‪ ،‬ﻋﻠﻲرﻏﻢ ﻫﻤﻪي ﻣﻌﺎﻳﺒﺶ از ﺣﻤﺎﻳﺖ ﻛﺎﻣﻞ ﺑﺮﺧﻮردار ﻣﻲﺷﺪ‪ .‬از اﻳﻦ ﻫﻢ ﺑﺎﻻﺗﺮ‪ ،‬ﺑﺮاي‬ ‫آنﻛﻪ اﺟﺎزهي ﺧﺪﻣﺖ ﺑﻪﻛﻤﻮن داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻲ‪ ،‬ﺗﻌﻠﻖ ﺑﻪﭼﻨﻴﻦ ﺟﺮﮔﻪي اﺧﻮﺗﻲ اﻟﺰاﻣﻲ ﺑﻮد‪ .‬اﻓﺮاد ازﺧﻮدﮔﺬﺷﺘﻪ و ﺻﻤﻴﻤﻲ‬ ‫ﺑﺴﻴﺎري‪ :‬دﻣﻮﻛﺮاتﻫﺎي آزﻣﻮده‪ ،‬ﻛﺎرﻣﻨﺪان ﺑﺎﻓﺮاﺳﺖ‪ ‬ﻓﺮاري از ﺧﺪﻣﺖ دوﻟﺖ و ﺣﺘﻲ اﻓﺴﺮان ﺟﻤﻬﻮريﺧﻮاه داوﻃﻠﺐ ﺧﺪﻣﺖ‬

‫‪138‬‬

‫ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬آنﻫﺎ ﺑﺎ رﻓﺘﺎر ﻣﺘﻜﺒﺮاﻧﻪي ﻧﻮرﺳﻴﺪهﻫﺎي ﻧﺎﻻﻳﻘﻲ روﺑﺮو ﻣﻲﺷﺪﻧﺪ ﻛﻪ از ﺧﻮدﮔﺬﺷﺘﮕﻲﺷﺎن ﻧﺒﺎﻳﺪ از ‪ 20‬ﻣﻪ ﻓﺮاﺗﺮرﻓﺘﻪ‬ ‫ﺑﺎﺷﺪ؛ و اﻳﻦ درﺣﺎﻟﻲ ﺑﻮد ﻛﻪ ﻛﻤﺒﻮد ﭘﺮﺳﻨﻞ و ﻧﻴﺎز ﺑﻪاﻓﺮاد ﻻﻳﻖ ﻫﺮروز ﺑﻴﺶﺗﺮ اﺣﺴﺎس ﻣﻲﺷﺪ‪ .‬اﻋﻀﺎي ﺷﻮرا ﺷﻜﻮه داﺷﺘﻨﺪ‬ ‫ﻛﻪ ﻫﻴﭻﻛﺎري ﭘﻴﺶ ﻧﻤﻲرود‪ .‬ﻧﻪ ﻛﻤﻴﺴﻴﻮن اﺟﺮاﺋﻲ ﻃﺮز ﻓﺮﻣﺎن دادن را ﺑﻠﺪ ﺑﻮد و ﻧﻪ اﻓﺮاد ﺗﺤﺖ ﻓﺮﻣﺎن آن ﻃﺮز اﻃﺎﻋﺖ را‪.‬‬ ‫ﺷﻮرا درﻋﻴﻦ آنﻛﻪ اﺧﺘﻴﺎرات را ﺗﻔﻮﻳﺾ ﻣﻲﻛﺮد‪ ،‬آن را در دﺳﺖ ﺧﻮد ﻧﮕﻪ ﻣﻲداﺷﺖ و در ﻫﺮﻟﺤﻈﻪ در ﺳﺎدهﺗﺮﻳﻦ ﺟﺰﺋﻴﺎت‬ ‫ﻛﺎرﻫﺎ ﻣﺪاﺧﻠﻪ ﻣﻲﻛﺮد‪ .‬ﺣﻜﻮﻣﺖ‪ ،‬دﺳﺘﮕﺎه اداري و دﻓﺎع را ﻫﻤﺎنﻃﻮر ﻫﺪاﻳﺖ ﻣﻲﻛﺮد ﻛﻪ ﺣﻤﻠﻪي ‪ 3‬آورﻳﻞ را‪.‬‬

‫‪139‬‬

‫ﻓﺼﻞ ﻫﻔﺪﻫﻢ‬ ‫زﻧﺎن ﻛﻤﻮن و ارﺗﺶﻫﺎي ﻣﺘﺨﺎﺻﻢ‬ ‫ﺷﻌﻠﻪي ﺑﺎﺷﻜﻮه ﭘﺎرﻳﺲ ﻫﻨﻮز اﻳﻦ ﻧﺎرﺳﺎﺋﻲﻫﺎ را ﻣﻲﭘﻮﺷﺎﻧﺪ‪ .‬آدم ﺑﺎﻳﺪ ﺧﻮد اﻳﻦ آﺗﺶ را در ﺟﺎﻧﺶ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﺗﺎ ﺑﺘﻮاﻧﺪ آن‬ ‫را ﺗﻮﺻﻴﻒ ﻧﻤﺎﻳﺪ‪ .‬در ﻛﻨﺎر اﻳﻦ آﺗﺶ‪ ،‬روزﻧﺎﻣﻪﻫﺎي »ﻛﻤﻮﻧﺎر«‪ ،‬ﻋﻠﻲرﻏﻢ روﻣﺎﻧﺘﻴﺴﻴﺴﻢ ﺧﻮد ﺑﻲرﻧﮓ و ﻛﺴﺎﻟﺖﺑﺎر ﺟﻠﻮه‬ ‫ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ؛ ﮔﺮﭼﻪ ﺻﺤﻨﻪﭘﺮدازي ﻣﺤﻘﺮاﻧﻪ ﺑﻮد‪ :‬در ﺧﻴﺎﺑﺎنﻫﺎ و در ﺑﻮﻟﻮارﻫﺎي ﺳﺎﻛﺖ‪ ،‬ﮔُﺮداﻧﻲ ﺻﺪ ﻧﻔﺮه ﻋﺎزم ﻧﺒﺮد اﺳﺖ ﻳﺎ از‬ ‫ﻧﺒﺮد ﺑﺮﻣﻲﮔﺮدد؛ زﻧﻲ ﻛﻪ ﺑﻪدﻧﺒﺎل آنﻫﺎ روان اﺳﺖ‪ ،‬ﻋﺎﺑﺮي ﻛﻪ دﺳﺖ ﻣﻲزﻧﺪ ـ ﻫﻤﻴﻦ و دﻳﮕﺮ ﻫﻴﭻ‪ .‬وﻟﻲ اﻳﻦ درام اﻧﻘﻼب‬ ‫اﺳﺖ‪ ،‬ﺳﺎده و ﻋﻈﻴﻢ ﻣﺜﻞ دراﻣﻲ از آﺷﻴﻞ ]‪456‬ـ‪ 525‬ﻗﺒﻞ از ﻣﻴﻼد‪ ،‬ﻧﻤﺎﻳﺸﻨﺎﻣﻪﻧﻮﻳﺲ ﻳﻮﻧﺎﻧﻲ‪ .‬م[‪.‬‬ ‫اي ﭘ‪‬ﺮز ﮔﺮﻓﺘﻪ‪ ،‬ﺑﻪﻫﻤﺮاه ﻧﻔﺮات ﺟﻮان ﻳﺎ ﻣﺮداﻧﻲ ﺑﺎ ﻣﻮﻫﺎي ﺟﻮﮔﻨﺪﻣﻲ‪،‬‬ ‫ﻓﺮﻣﺎﻧﺪه‪ ،‬ﮔﺮدآﻟﻮد ﺑﺎ ﻧﻴﻢﺗﻨﻪي ﻧﻈﺎﻣﻲ و ﺣﻤﺎﻳﻞ ﻧﻘﺮه ِ‬ ‫رزﻣﻨﺪﮔﺎن ژوﺋﻦ ‪ 1848‬و ﻳﺘﻴﻢﻫﺎي ﻣﺎرس ‪ ،1871‬ﭘﺴﺮان اﻏﻠﺐ ﭘﺎﺑﻪﭘﺎي ﭘﺪر در ﺣﺮﻛﺖ]‪.[124‬‬ ‫اﻳﻦ زن ﻛﻪ ﺑﻪآنﻫﺎ درود ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ ﻳﺎ ﻫﻤﺮاﻫﻲﺷﺎن ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ ،‬زن ﭘﺎرﻳﺴﻲ ﺣﻘﻴﻘﻲ اﺳﺖ‪ .‬آن ﻣﻮﺟﻮد ﻧﺮﻣﻮك ﭘﻠﻴﺪي ﻛﻪ در‬ ‫ﻣﻨﺠﻼب اﻣﭙﺮاﺗﻮري زاده ﺷﺪ‪ ،‬اﻳﻦ ﺑﺎﻛﺮهي ﭘﻮرﻧﻮﺳﺎزﻫﺎ‪ ،‬دوﻣﺎي ﭘﺴﺮ و ﻓ‪‬ﺪوﻫﺎ‪ ،‬ﻳﺎ ﻫﻤﺮاه ﻣﺸﺘﺮﻳﺎﻧﺶ ﺑﻪورﺳﺎي رﻓﺘﻪ اﺳﺖ ﻳﺎ‬ ‫در ﺳ‪‬ﻦد‪‬ﻧﻲ از ﻣﻌﺪن ﭘﺮوﺳﻲﻫﺎ ﺑﻬﺮه ﻣﻲﺑﺮد‪ .‬آن زﻧﻲ ﻛﻪ ﺣﺎﻻ ﻏﻠﺒﻪ دارد‪ ،‬زﻧﻲ ﭘﺎرﻳﺴﻲ اﺳﺖ‪ :‬ﻗﻮي‪ ،‬ﻓﺪاﻛﺎر و ﺗﺮاژﻳﻚ ﻛﻪ‬ ‫ﻃﺮز ﻣ‪‬ﺮدن را ﺑﻪآنﮔﻮﻧﻪ ﻛﻪ دوﺳﺖ دارد‪ ،‬ﻣﻲداﻧﺪ‪ .‬ﻳﺎوري اﺳﺖ در ﻛﺎر‪ ،‬و ﻧﻴﺰ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺷﺮﻳﻜﻲ در ﻣﺒﺎرزهي ﻣﺮگ و زﻧﺪﮔﻲ‬ ‫ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﺑﺮاﺑﺮي ﺷﮕﻔﺖاﻧﮕﻴﺰ را ﺑﺎﻳﺪ در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺑﻮرژوازي ﻗﺮار داد‪ .‬ﭘﺮوﻟﺘﺎرﻳﺎ ﻗﺪرﺗﻲ ﻣﻀﺎﻋﻒ دارد ـ ﻳﻚ ﻗﻠﺐ و ﭼﻬﺎر دﺳﺖ‪.‬‬ ‫در ‪ 24‬ﻣﺎرس‪ ،‬ﻳﻚ ﻓﺪرال اﻳﻦ ﺳﺨﻨﺎن ﭘﺮﻣﻐﺰ را ﺧﻄﺎب ﺑﻪﮔﺮدانﻫﺎي ﺑﻮرژواي ﻧﺎﺣﻴﻪ ﻳﻚ اﻳﺮاد ﻛﺮد ﻛﻪ ﺑﺎﻋﺚ ﺷﺪ آنﻫﺎ‬ ‫ﺳﻼح ﺑﺮ زﻣﻴﻦ ﺑﮕﺬارﻧﺪ‪» :‬ﺣﺮف ﻣﺮا ﺑﺎور ﻛﻨﻴﺪ‪ ،‬ﺷﻤﺎ ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﻴﺪ دوام ﺑﻴﺎورﻳﺪ‪ .‬زﻧﺎن ﺷﻤﺎ ﻫﻤﻪ اﺷﻚ ﻣﻲرﻳﺰﻧﺪ‪ ،‬وﻟﻲ زﻧﺎن ﻣﺎ‬ ‫زاري ﻧﻤﻲﻛﻨﻨﺪ«‪.‬‬ ‫او ﺷﻮﻫﺮش را ﺑﺎزﻧﻤﻲدارد]‪[125‬؛ ﺑﺮﻋﻜﺲ‪ ،‬او را ﺑﻪﻧﺒﺮد ﺗﺸﻮﻳﻖ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬رﺧﺖ و ﻏﺬاﻳﺶ را ﺑﺮاﻳﺶ ﻣﻲﺑ‪‬ﺮد‪،‬‬ ‫ﻫﻤﺎنﻃﻮرﻛﻪ ﻗﺒﻼً ﺑﻪﻛﺎرﮔﺎﻫﺶ ﻣﻲﺑ‪‬ﺮد‪ .‬ﺑﺴﻴﺎري از ﻣﺮدان ﺑﺮﻧﺨﻮاﻫﻨﺪ ﮔﺸﺖ؛ ﻫﻤﺴﺮانﺷﺎن ﺑﻪﺟﺎي آنﻫﺎ ﺳﻼح ﺑﺮﻣﻲدارﻧﺪ‪.‬‬ ‫آنﻫﺎ در ﻓﻼت ﺷﺎﺗﻴﻮن در زﻳﺮ آﺗﺶ‪ ،‬ﺑﻴﺶﺗﺮﻳﻦ اﻳﺴﺘﺎدﮔﻲ را ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬دهﻫﺎ ﻧﻔﺮ از زﻧﺎن ﻣﺴﺌﻮل رﺳﺘﻮرانﻫﺎي ﻧﻈﺎﻣﻲ‪ ،‬در‬ ‫ﻟﺒﺎس ﺳﺎدهي زﻧﺎن ﻛﺎرﮔﺮ ﻧﻪ ﺗﻦﭘﻮشﻫﺎي آنﭼﻨﺎﻧﻲ‪ ،‬ﺑﺮزﻣﻴﻦ اﻓﺘﺎدﻧﺪ‪ .‬در ‪ 3‬آورﻳﻞ‪ ،‬در ﻣ‪‬ﺪ‪‬ن‪ ،‬ﺷﻬﺮوﻧﺪ ﻻﺷ‪‬ﺰ‪ ،‬ﺳﺮآﺷﭙﺰ زن‬ ‫ﮔﺮدان ‪ ،66‬ﺗﻤﺎم روز را در ﻣﻴﺪان ﻧﺒﺮد ﻣﺎﻧﺪ و دﺳﺖ ﺗﻨﻬﺎ ﺑﺪون ﭘﺰﺷﮓ از زﺧﻤﻲﻫﺎ ﻣﺮاﻗﺒﺖ ﻛﺮد‪.‬‬

‫‪140‬‬

‫اﮔﺮ ﺑﺮﻣﻲﮔﺮدﻧﺪ ﺑﺮاي آن اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻪﺑﺮداﺷﺘﻦ ﺳﻼح ﻓﺮاﺧﻮان ﺑﺪﻫﻨﺪ‪ .‬ﭘﺲ از آنﻛﻪ در ﺷﻬﺮداري ﻧﺎﺣﻴﻪ دﻫﻢ ﻳﻚ‬ ‫ﻛﻤﻴﺘﻪي ﻣﺮﻛﺰي ﺗﺸﻜﻴﻞ دادﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻴﺎﻧﻴﻪﻫﺎي آﺗﺸﻴﻨﻲ ﻣﻨﺘﺸﺮ ﻛﺮدﻧﺪ‪» :‬ﻣﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﻳﺎ ﭘﻴﺮوز ﺷﻮﻳﻢ ﻳﺎ ﺑﻤﻴﺮﻳﻢ‪ .‬ﺗﻮﺋﻲﻛﻪ ﻣﻲﮔﻮﺋﻲ "اﮔﺮ‬ ‫ﻗﺮار ﺑﺎﺷﺪ ﻛﺴﺎﻧﻲ را ﻛﻪ دوﺳﺖ دارم از دﺳﺖ ﺑﺪﻫﻢ‪ ،‬ﭘﻴﺮوزي ﻫﺪفﻣﺎن ﭼﻪ اﻫﻤﻴﺘﻲ دارد"؟ ﺑﺪان ﻛﻪ ﺗﻨﻬﺎ راه ﻧﺠﺎت ﻛﺴﺎﻧﻲ‬ ‫ﻛﻪ دوﺳﺖﺷﺎن داري اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺧﻮد را درﮔﻴﺮ ﻣﺒﺎرزه ﻛﻨﻲ«‪ .‬ﻛﻤﻴﺘﻪﻫﺎي آنﻫﺎ اﻓﺰاﻳﺶ ﻳﺎﻓﺖ‪ .‬آنﻫﺎ ﺧﻮد را در اﺧﺘﻴﺎر‬ ‫ﻛﻤﻮن ﮔﺬاﺷﺘﻨﺪ‪ ،‬ﺗﻘﺎﺿﺎي ﺳﻼح و ﭘﺴﺖﻫﺎي ﺧﻄﺮﻧﺎك ﻛﺮدﻧﺪ و از ﺗﺮﺳﻮﻫﺎﺋﻲ ﻛﻪ از اﻧﺠﺎم وﻇﻴﻔﻪي ﺧﻮد ﻃﻔﺮه ﻣﻲرﻓﺘﻨﺪ‪،‬‬ ‫ﮔﻼﻳﻪ داﺷﺘﻨﺪ]‪ .[126‬ﺧﺎﻧﻢ آﻧﺪره ﻟ‪‬ﺌﻮ ﺑﺎ ﻗﻠﻢ ﺷﻴﻮاي ﺧﻮد ﻣﻔﻬﻮم ﻛﻤﻮن را ﺗﻮﺿﻴﺢ داد و ﻧﻤﺎﻳﻨﺪهي ﻣﺴﺌﻮل در دﺑﻴﺮﺧﺎﻧﻪي‬ ‫ﺟﻨﮓ را ﻓﺮاﺧﻮاﻧﺪ ﺗﺎ »از ﺷﻌﻠﻪي ﻣﻘﺪﺳﻲ ﻛﻪ در ﻗﻠﺐ زﻧﺎن ﻣﻲﺳﻮزد« ﺑﻬﺮه ﮔﻴﺮد‪ .‬ﻳﻚ زن ﺟﻮان روس‪ ،‬اﺷﺮافزاده‪،‬‬ ‫ﺗﺤﺼﻴﻞﻛﺮده‪ ،‬زﻳﺒﺎ و ﺛﺮوﺗﻤﻨﺪ ﺑﻪﻧﺎم دﻣﻴﺘﺮﻳﻒ‪ ،‬ﺗ‪‬ﺮواﻧﻲ د‪‬ﻣ‪‬ﺮﻳﻜﻮرِ اﻳﻦ اﻧﻘﻼب ﺑﻮد]زن زﻳﺒﺎ و ﺗﺤﺼﻴﻞﻛﺮدهاي ﻛﻪ در اﻧﻘﻼب‬ ‫ﻛﺒﻴﺮ ﻓﺮاﻧﺴﻪ ﺑﻪﻣﺮدم ﭘﻴﻮﺳﺖ‪ .‬م[‪ .‬ﺧﺼﻠﺖ ﭘﺮوﻟﺘﺮي ﻛﻤﻮن در وﺟﻮد ﻟﻮﺋﻴﺰ ﻣﻴﺸﻞ‪ ،‬آﻣﻮزﮔﺎري در ﻧﺎﺣﻴﻪ ‪ ،7‬ﺗﺠﺴﻢ ﻳﺎﻓﺖ‪.‬‬ ‫ﻣﻬﺮﺑﺎن و ﺑﺮدﺑﺎر ﺑﺎ ﺑﭽﻪﻫﺎي ﻛﻮﭼﻜﻲ ﻛﻪ او را ﻣﻲﭘﺮﺳﺘﻴﺪﻧﺪ؛ در راه ﻣﺮدم اﻳﻦ ﻣﺎدر ﺑﻪﺷﻴﺮزﻧﻲ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺷﺪ‪ .‬او دﺳﺘﻪاي از‬ ‫ﭘﺮﺳﺘﺎران آﻣﺒﻮﻻﻧﺲ را ﺳﺎزﻣﺎن داده ﺑﻮد ﻛﻪ ﺣﺘﻲ در زﻳﺮ آﺗﺶ ﻫﻢ از ﻣﺠﺮوﺣﻴﻦ ﻣﺮاﻗﺒﺖ ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬در اﻳﻦ ﻛﺎر آنﻫﺎ‬ ‫ﺑﻲرﻗﻴﺐ ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬آنﻫﺎ ﻫﻢﭼﻨﻴﻦ ﺑﻪﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎنﻫﺎ ﻣﻲرﻓﺘﻨﺪ ﺗﺎ رﻓﻘﺎي ﻣﺤﺒﻮبﺷﺎن را از دﺳﺖ راﻫﺒﻪﻫﺎي ﺧﺸﮓ و ﺑﻲاﺣﺴﺎس‬ ‫ﻧﺠﺎت دﻫﻨﺪ‪ .‬و ﭼﺸﻤﺎن ﻣﺤﺘﻀﺮ ﺑﻪزﻣﺰﻣﻪي اﻳﻦ ﺻﺪاﻫﺎي ﻣﻬﺮﺑﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺑﺎ آنﻫﺎ از ﺟﻤﻬﻮري و اﻣﻴﺪ ﺳﺨﻦ ﻣﻲﮔﻔﺖ‪ ،‬ﺑﺮق‬ ‫ﻣﻲزد‪.‬‬ ‫در اﻳﻦ ﻫﻢآوردي در ﻓﺪاﻛﺎري‪ ،‬ﻛﻮدﻛﺎن ﻫﻤﺮاه ﻣﺮدان و زﻧﺎن ﻣﻲﺟﻨﮕﻴﺪﻧﺪ‪ .‬ورﺳﺎﺋﻲﻫﺎ ﭘﺲ از ﭘﻴﺮوزي ‪ 660‬ﻧﻔﺮ از آنﻫﺎ‬ ‫را ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ و ﺑﺴﻴﺎري ﻫﻢ در ﻧﺒﺮدﻫﺎي ﺧﻴﺎﺑﺎﻧﻲ ازﺑﻴﻦ رﻓﺘﻨﺪ‪ .‬ﻫﺰاران ﻧﻔﺮ از آنﻫﺎ در دوران ﻣﺤﺎﺻﺮه ﺧﺪﻣﺖ ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬آنﻫﺎ‬ ‫ﺑﻪدﻧﺒﺎل ﮔﺮدانﻫﺎ ﺗﺎ درون ﺳﻨﮕﺮﻫﺎ و دژﻫﺎ ﻣﻲرﻓﺘﻨﺪ و ﻣﺨﺼﻮﺻﺎً ﺑﻪﺗﻮپﻫﺎ ﻣﻲﭼﺴﺒﻴﺪﻧﺪ‪ .‬ﺑﻌﻀﻲ از ﺗﻮپﭼﻲﻫﺎي ﭘﻮرتـﻣﺎﻳﻮ‬ ‫ﭘﺴﺮﺑﭽﻪﻫﺎي ﺳﻴﺰده ﭼﻬﺎرده ﺳﺎﻟﻪ ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﺑﻲﺣﻔﺎظ‪ ،‬در ﻓﻀﺎيِ ﺑﺎز ﺻﺤﻨﻪﻫﺎﺋﻲ از ﻗﻬﺮﻣﺎﻧﻲِ ﺟﻨﻮنآﺳﺎ را ﺑﻪﻧﻤﺎﻳﺶ‬ ‫ﮔﺬاﺷﺘﻨﺪ]‪.[127‬‬ ‫ﭘﺮﺗﻮ اﻳﻦ ﺷﻌﻠﻪي ﭘﺎرﻳﺲ ﺑﻪوراي ﺣﺼﺎر آن روﺷﻨﻲ اﻓﻜﻨﺪ‪ .‬ﺷﻬﺮداريﻫﺎي ﺳﻮ و ﺳﻦـدﻧﻲ در و‪‬ﻧﺴ‪‬ﻦ ]ﻣﻨﺎﻃﻘﻲ‬ ‫درﺣﻮﻣﻪي ﭘﺎرﻳﺲ‪ .‬م[ ﻣﺘﺤﺪ ﺷﺪﻧﺪ ﺗﺎ ﺑﻪﺑﻤﺒﺎرانﻫﺎ اﻋﺘﺮاض ﻛﻨﻨﺪ و ﺧﻮاﺳﺘﺎر آزاديﻫﺎي ﺷﻬﺮي و ﺑﺮﻗﺮاري ﺟﻤﻬﻮري ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﮔﺮﻣﺎي اﻳﻦ ﺷﻌﻠﻪ ﺣﺘﻲ در ﺷﻬﺮﺳﺘﺎنﻫﺎ ﻫﻢ اﺣﺴﺎس ﺷﺪ‪.‬‬ ‫آنﻫﺎ ﺑﻪﺗﺪرﻳﺞ ﻣﻌﺘﻘﺪ ﻣﻲﺷﺪﻧﺪ ﻛﻪ ﭘﺎرﻳﺲ ﻧﻔﻮذﻧﺎﭘﺬﻳﺮ اﺳﺖ و ﺑﻴﺶﺗﺮ ﺑﻪﭘﻴﺎمﻫﺎي ﺗﻲﻳﺮ ﻣﻲﺧﻨﺪﻳﺪﻧﺪ ﻛﻪ در ‪ 3‬آورﻳﻞ‬ ‫ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬اﻳﻦ روز ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺳﺮﻧﻮﺷﺖ ﻗﻴﺎم اﺳﺖ«‪ ،‬و در روز ‪ 4‬آورﻳﻞ‪» :‬اﻣﺮوز ﺷﻮرﺷﻴﺎن ﺷﻜﺴﺘﻲ ﺗﻌﻴﻴﻦﻛﻨﻨﺪه ﺧﻮردهاﻧﺪ«‪،‬‬ ‫روز ‪ 7‬آورﻳﻞ‪» :‬اﻳﻦ روز ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻛﻨﻨﺪه اﺳﺖ«‪ ،‬روز ‪ 11‬آورﻳﻞ‪» :‬در ورﺳﺎي وﺳﺎﺋﻞ ﻏﻴﺮﻗﺎﺑﻞ ﻣﻘﺎوﻣﺘﻲ در دﺳﺖ ﺗﺪارك‬ ‫اﺳﺖ«‪ ،‬و روز ‪ 12‬آورﻳﻞ »ﻣﺎ ﻣﻨﺘﻈﺮ ﻟﺤﻈﻪي ﺗﻌﻴﻴﻦﻛﻨﻨﺪه ﻫﺴﺘﻴﻢ«‪ .‬و ﺑﻪرﻏﻢ اﻳﻦﻫﻤﻪ ﻣﻮﻓﻘﻴﺖﻫﺎي ﺗﻌﻴﻴﻦﻛﻨﻨﺪه و وﺳﺎﺋﻞ‬ ‫ﻣﻘﺎوﻣﺖﻧﺎﭘﺬﻳﺮ‪ ،‬ارﺗﺶ ورﺳﺎي ﻫﻨﻮز در ﭘﺴﺖﻫﺎي ﻣﻘﺪم ﻣﺎ ﻣﺘﻮﻗﻒ ﺑﻮد‪ .‬ﺗﻨﻬﺎ ﭘﻴﺮوزيﻫﺎي آن درﻣﻘﺎﺑﻞ ﺧﺎﻧﻪﻫﺎي ﭘﺸﺖ ﺣﺼﺎر‬ ‫و ﺣﻮﻣﻪﻫﺎ ﺑﻮد‪.‬‬ ‫ﻣﻨﺎﻃﻖ ﻣﺠﺎور ﭘﻮرتـﻣﺎﻳﻮ‪ ،‬ﺧﻴﺎﺑﺎن ﮔﺮاﻧﺪ آرﻣﻪ و ﺧﻴﺎﺑﺎن ﺗ‪‬ﺮن ﻣﺪام ﺑﺮاﺛﺮ آﺗﺶ اﻧﻔﺠﺎر روﺷﻦ ﻣﻲﺷﺪ‪ .‬اَﻧﻴﻴِﺮ و ﻟُﻮ‪‬ﻟﻮا ﭘﺮ ﺑﻮد‬ ‫از وﻳﺮاﻧﻪ و ﺳﺎﻛﻨﺎن ﻧﻮﻳﻲ در زﻳﺮزﻣﻴﻦﻫﺎي ﺧﻮد ﮔﺮﺳﻨﮕﻲ ﻣﻲﻛﺸﻴﺪﻧﺪ‪ .‬ورﺳﺎﺋﻲﻫﺎ ﻓﻘﻂ ﺑﻪاﻳﻦ ﻧﻘﺎط روزي ‪ 1/500‬ﮔﻠﻮﻟﻪي‬ ‫ﺗﻮپ ﭘﺮﺗﺎب ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬و ﺑﺎوﺟﻮد اﻳﻦ ﺗﻲﻳﺮ ﺑﻪﻓﺮﻣﺎﻧﺪاران ﺧﻮد ﻣﻲﻧﻮﺷﺖ‪» :‬اﮔﺮ ﺻﺪاي ﺷﻠﻴﻚ ﭼﻨﺪ ﺗﻮپ ﺷﻨﻴﺪه ﻣﻲﺷﻮد‪ ،‬ﻛﺎر‬ ‫ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻧﻴﺴﺖ‪ ،‬ﺑﻠﻜﻪ ﻛﺎر ﭼﻨﺪ ﺷﻮرﺷﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺳﻌﻲ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ ﺑﻪﻣﺎ ﺑﺒﺎوراﻧﻨﺪ ﻛﻪ دارﻧﺪ ﺟﻨﮓ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪ .‬درﺣﺎﻟﻲﻛﻪ ﺟﺮأت‬ ‫ﻧﺸﺎن دادن ﺧﻮد را ﻫﻢ ﻧﺪارﻧﺪ«‪.‬‬ ‫ﻛﻤﻮن ﺑﻪﻣﺮدم ﺑﻤﺒﺎران ﺷﺪهي ﭘﺎرﻳﺲ ﻛﻤﻚ ﻛﺮد‪ ،‬وﻟﻲ ﺑﺮاي ﺑﻤﺒﺎران ﺷﺪهﻫﺎي ﻧﻮﻳﻲ ﻛﻪ ﺑﻴﻦ دو آﺗﺶ ﮔﺮﻓﺘﺎر ﺷﺪه‬ ‫ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﻛﺎري از آن ﺳﺎﺧﺘﻪ ﻧﺒﻮد‪ .‬ﻓﺮﻳﺎد اﺳﺘﻐﺎﺛﻪ از ﻫﻤﻪي ﻣﻄﺒﻮﻋﺎت ﺑﻠﻨﺪ ﺷﺪ‪ .‬ﻓﺮاﻣﺎﺳﻮنﻫﺎ و ﺟﺎﻣﻌﻪي ﺣﻘﻮق ﭘﺎرﻳﺲ‬

‫‪141‬‬

‫ﭘﺎدرﻣﻴﺎﻧﻲ ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎن اﻋﺰاﻣﻲ ﺑﺎ زﺣﻤﺖ زﻳﺎد ـﭼﻮنﻛﻪ ﻓﺮﻣﺎﻧﺪﻫﺎن ﻣﺎﻳﻞ ﺑﻪآﺗﺶﺑﺲ ﻧﺒﻮدﻧﺪـ ﻣﻮﻓﻖ ﺷﺪﻧﺪ ﺑﻪﻣﺪت‬ ‫ﻫﺸﺖ ﺳﺎﻋﺖ ﻋﻤﻠﻴﺎت ﻧﻈﺎﻣﻲ را ﻣﻌﻠﻖ ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ﺷﻮرا ﭘﻨﺞ ﻧﻔﺮ از اﻋﻀﺎي ﺧﻮد را ﺑﺮاي ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻦ ﺑﻤﺒﺎران ﺷﺪهﻫﺎ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻛﺮد‪.‬‬ ‫ﺷﻬﺮداريﻫﺎ ﺑﺮاي آنﻫﺎ ﻣﺤﻞ اﻣﻨﻲ ﺗﻬﻴﻪ ﻛﺮدﻧﺪ و ﺑﻌﻀﻲ از ﻛﻤﻴﺘﻪﻫﺎي زﻧﺎن ﺑﺮاي اﻣﺪادرﺳﺎﻧﻲ ﺑﻪآنﻫﺎ ﭘﺎرﻳﺲ را ﺗﺮك‬ ‫ﻛﺮدﻧﺪ‪.‬‬ ‫در روز ‪ 25‬آورﻳﻞ‪ ،‬از ﺳﺎﻋﺖ ﻧﻪ ﺻﺒﺢ ﺗﻮپﻫﺎ از ﭘﻮرتـﻣﺎﻳﻮ ﺗﺎ اَﻧﻴﻴﺮ ﺳﺎﻛﺖ ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﻫﺰاران ﭘﺎرﻳﺴﻲ ﺑﺮاي دﻳﺪن‬ ‫وﻳﺮاﻧﻪﻫﺎي ﺧﻴﺎﺑﺎن و ﭘﻮرتـﻣﺎﻳﻮ رﻓﺘﻨﺪ‪ :‬اﻧﺒﻮﻫﻲ از ﺧﺎك‪ ،‬ﺳﻨﮓ و ﻗﻄﻌﺎت ﮔﻠﻮﻟﻪﻫﺎي ﺗﻮپ‪ .‬درﺣﺎﻟﻲﻛﻪ ﻋﻤﻴﻘﺎً ﻣﺘﺄﺛﺮ ﺷﺪه‬ ‫ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺗﻮپﭼﻲﻫﺎﺋﻲ ﻛﻪ ﺑﻪﺗﻮپﻫﺎي ﭘﺮآوازهي ﺧﻮد ﺗﻜﻴﻪ داده ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﺳﺎﻛﺖ اﻳﺴﺘﺎدﻧﺪ و ﺑﻌﺪ در ﺳﺮاﺳﺮ ﻧﻮﻳﻲ‬ ‫ﭘﺮاﻛﻨﺪه ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﺷﻬﺮ ﻛﻮﭼﻚ ﻛﻪ زﻣﺎﻧﻲ ﭼﻨﺎن دﻟﺮﺑﺎ ﺑﻮد‪ ،‬ﺧﺎﻧﻪﻫﺎي درﻫﻢﺷﻜﺴﺘﻪي ﺧﻮد را در اﺷﻌﻪي درﺧﺸﺎن آﻓﺘﺎب‬ ‫ﺑﻪﻧﻤﺎﻳﺶ ﻣﻲﮔﺬاﺷﺖ‪ .‬در ﻣﺤﺪودهي ﻣﻮرد ﺗﻮاﻓﻖ‪ ،‬دو دﻳﻮاره وﺟﻮد داﺷﺖ‪ ،‬ﻳﻜﻲ ﻣﺘﻌﻠﻖ ﺑﻪﺳﺮﺑﺎزان ﺻﻒ و دﻳﮕﺮي ﺑﻪﻓﺪرالﻫﺎ‬ ‫ﻛﻪ در ﻓﺎﺻﻠﻪاي ﺣﺪود ﺑﻴﺴﺖ ﻣﺘﺮ از ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ ﻗﺮار داﺷﺘﻨﺪ‪ .‬ﺳﺮﺑﺎزان ورﺳﺎﺋﻲ ﻛﻪ از ﻣﻴﺎن ﻗﺎﺑﻞ اﻋﺘﻤﺎدﺗﺮﻳﻦﻫﺎ اﻧﺘﺨﺎب ﺷﺪه‬ ‫ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﺗﻮﺳﻂ اﻓﺴﺮان ﺧﻮد ﺑﺎ ﻧﮕﺎهﻫﺎي ﺗﺮﺳﻴﺪه ﺗﺤﺖ ﻧﻈﺮ ﻗﺮار داﺷﺘﻨﺪ‪ .‬ﭘﺎرﻳﺴﻲﻫﺎ‪ ،‬ﺑﺎ ﺧﻮشروﺋﻲ ﺑﻪﺳﺮﺑﺎزان ﻧﺰدﻳﻚ‬ ‫ﻣﻲﺷﺪﻧﺪ و ﺑﺎ آنﻫﺎ ﺣﺮف ﻣﻲزدﻧﺪ‪ .‬اﻓﺴﺮان ﻓﻮراً ﻣﻲدوﻳﺪﻧﺪ و ﺑﺎ ﺧﺸﻢ ﻓﺮﻳﺎد ﻣﻲزدﻧﺪ‪ .‬وﻗﺘﻲ ﻳﻚ ﺳﺮﺑﺎز ﺑﻪدو ﺧﺎﻧﻢ ﺟﻮاب‬ ‫ﻣﺆدﺑﺎﻧﻪاي داد‪ ،‬ﻳﻚ اﻓﺴﺮ ﺧﻮد را روي او اﻧﺪاﺧﺖ‪ ،‬ﺗﻔﻨﮓاش را ﮔﺮﻓﺖ و درﺣﺎﻟﻲﻛﻪ ﺳﺮﻧﻴﺰه را ﺑﻪﻃﺮف ﺧﺎﻧﻢﻫﺎي ﭘﺎرﻳﺴﻲ‬ ‫ﻧﺸﺎﻧﻪ رﻓﺘﻪ ﺑﻮد‪ ،‬ﻓﺮﻳﺎد زد‪» :‬اﻳﻦﻃﻮر ﺑﺎ آنﻫﺎ ﺣﺮف ﻣﻲزﻧﻨﺪ«‪ .‬ﺑﻌﻀﻲ اﺷﺨﺎص ﻛﻪ از ﻣﺮز ﻣﺸﺨﺺ ﺷﺪه ﻋﺒﻮر ﻛﺮده ﺑﻮدﻧﺪ‪،‬‬ ‫دﺳﺖﮔﻴﺮ ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬ﺑﺎ اﻳﻦ ﺣﺎل ﺑﺪون آنﻛﻪ ﻛﺸﺘﺎري ﺻﻮرت ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬زﻧﮓ ﺳﺎﻋﺖ ﭘﻨﺞ ﺑﻪﺻﺪا درآﻣﺪ‪ .‬ﺧﻴﺎﺑﺎن ﺧﺎﻟﻲ ﺷﺪ‪.‬‬ ‫ﻫﺮﭘﺎرﻳﺴﻲ ﻫﻨﮕﺎم ﻣﺮاﺟﻌﺖ ﺑﻪﺧﺎﻧﻪ ﻳﻚ ﻛﻴﺴﻪ ﺧﺎك ﺑﺮاي ﺳﻨﮕﺮﺑﻨﺪيﻫﺎي ﭘﻮرتـﻣﺎﻳﻮ آورد ﻛﻪ ﮔﻮﺋﻲ ﺑﻪﻧﺤﻮي ﺟﺎدوﺋﻲ‬ ‫دوﺑﺎره ﺑﺮﭘﺎ ﺷﺪه ﺑﻮدﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﻋﺼﺮﻫﻨﮕﺎم ورﺳﺎﺋﻲﻫﺎ دوﺑﺎره آﺗﺶ ﮔﺸﻮدﻧﺪ‪ .‬روي اﺳﺘﺤﻜﺎﻣﺎت ﺟﻨﻮب ﺑﻤﺒﺎران ﻣﺘﻮﻗﻒ ﻧﺸﺪه ﺑﻮد‪ .‬ﻫﻤﺎن روز دﺷﻤﻦ در‬ ‫اﻳﻦﺟﺎﻧﺐ از آﺗﺶﺑﺎرﻫﺎي ﺗﻮپﺧﺎﻧﻪ ﻛﻪ دو ﻫﻔﺘﻪ ﭘﻴﺶ در دﺳﺖ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﺑﻮد ـﺑﺨﺸﻲ از ﻧﻘﺸﻪي ژﻧﺮال ﺗﻲﻳﺮـ ﭘﺮده‬ ‫ﺑﺮداﺷﺖ‪.‬‬ ‫او در ‪ 6‬ﻣﻪ ﻫﻤﻪي ﺳﺮﺑﺎزﻫﺎ را ﺗﺤﺖ ﻓﺮﻣﺎﻧﺪﻫﻲ آن ﻣﺎﻛﻤﺎﻫﻮﻧﻲ ﻗﺮار داد ﻛﻪ ﺑﺪﻧﺎﻣﻲﻫﺎي ﺳ‪‬ﺪان ﻫﻨﻮز دﻧﺒﺎﻟﺶ ﺑﻮد‪ .‬ارﺗﺶ‬ ‫در اﻳﻦ زﻣﺎن ﺑﺎﻟﻎ ﺑﺮ ‪ 46/000‬ﻧﻔﺮ ﺑﻮد ﻛﻪ ﺑﺨﺶ ﻋﻤﺪهي آنﻫﺎ را ﺗﻪﻣﺎﻧﺪهﻫﺎي ذﺧﻴﺮهﻫﺎ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻣﻲدادﻧﺪ ﻛﻪ ﺗﻮان ﻫﻴﭻﮔﻮﻧﻪ‬ ‫ﻋﻤﻠﻴﺎت ﺟﺪي را ﻧﺪاﺷﺘﻨﺪ‪ .‬ﺗﻲﻳﺮ ﺑﺮاي ﺗﻘﻮﻳﺖ ﻋﻤﻠﻴﺎت و ﮔﺮدآوري ﺳﺮﺑﺎز ژول ﻓﺎور را ﻓﺮﺳﺘﺎده ﺑﻮد ﺗﺎ ﭘﻴﺶ ﺑﻴﺴﻤﺎرك‬ ‫اﻟﺘﻤﺎس ﻛﻨﺪ‪ .‬ﭘﺮوﺳﻲﻫﺎ ‪ 60/000‬اﺳﻴﺮ را ﺑﺎ ﺷﺮاﺋﻂ ﺳﺨﺖﺗﺮ ﺻﻠﺢ آزاد ﻛﺮدﻧﺪ و ﺑﻪﻣﺘﺤﺪ ﺧﻮد‪ ،‬ﺗﻲﻳﺮ اﺟﺎزه دادﻧﺪ ﻛﻪ در‬ ‫اﻃﺮاف ﭘﺎرﻳﺲ ﺗﺎ ‪ 130/000‬ﺳﺮﺑﺎز ﻣﺴﺘﻘﺮ ﻛﻨﺪ‪ ،‬در ﺣﺎﻟﻲﻛﻪ ﺑﺮاﺳﺎس ﻣﺒﺎدي ﺻﻠﺢ‪ ‬اﻳﻦ ﺗﻌﺪاد ﻧﻤﻲﺑﺎﻳﺴﺖ از‪ 40/000‬ﺗﺠﺎوز‬ ‫ﻣﻲﻛﺮد‪ .‬در ‪ 25‬آورﻳﻞ‪ ،‬ارﺗﺶ ورﺳﺎي از ﭘﻨﺞ ﺳﭙﺎه ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺷﺪه ﺑﻮد ﻛﻪ دوﺗﺎي آنﻫﺎ ـﺳﭙﺎهﻫﺎي ﺗﺤﺖ ﻓﺮﻣﺎﻧﺪﻫﻲ دوﺋﻪ و‬ ‫ﻛﻠَﻨﺸﺎنـ از اﺳﺮاي آزاد ﺷﺪه از آﻟﻤﺎن ﺑﻮدﻧﺪ و ﻳﻜﻲ ﻫﻢ رزرو ﺑﻮد ﻛﻪ ﺗﺤﺖ ﻓﺮﻣﺎﻧﺪﻫﻲ وﻳﻨﻮا ﻗﺮار داﺷﺖ؛ اﻳﻦﻫﺎ رويﻫﻢرﻓﺘﻪ‬ ‫ﺑﺎﻟﻎ ﺑﺮ ‪ 110/000‬ﻧﻔﺮ ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬اﻳﻦ رﻗﻢ ﺑﻪ ‪ 170/000‬ﺟﻴﺮه ﺑﮕﻴﺮ اﻓﺰاﻳﺶ ﻳﺎﻓﺖ ﻛﻪ ‪ 130/000‬ﻧﻔﺮﺷﺎن رزﻣﻲ ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﺗﻲﻳﺮ ﺑﺎ‬ ‫ﻗﺮار دادن آنﻫﺎ در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﭘﺎرﻳﺲ واﻗﻌﺎً از ﺧﻮد ﻣﻬﺎرت ﻧﺸﺎن داد‪ .‬ﺳﺮﺑﺎزﻫﺎ ﺧﻮراك و ﻟﺒﺎس ﻣﻨﺎﺳﺐ داﺷﺘﻨﺪ‪ ،‬ﺳﺨﺖ ﺗﺤﺖ‬ ‫ﻛﻨﺘﺮل ﺑﻮدﻧﺪ و اﻧﻀﺒﺎط دوﺑﺎره ﺑﺮﻗﺮار ﺷﺪه ﺑﻮد‪ .‬ﻣﻮارد اﺳﺮارآﻣﻴﺰي از ﺳﺮ ﺑﻪﻧﻴﺴﺖ ﺷﺪن اﻓﺴﺮاﻧﻲ ﻛﻪ ﻧﻔﺮت ﺧﻮد را از اﻳﻦ‬ ‫ﺟﻨﮓ ﺑﺮادرﻛﺸﻲ اﺑﺮاز ﻛﺮده ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬رخ داد‪ .‬ﻟﻴﻜﻦ اﻳﻦ ﻫﻨﻮز ارﺗﺸﻲ ﺑﺎ ﻗﺪرت ﺗﻬﺎﺟﻤﻲ ﻧﺒﻮد و ﻧﻔﺮاﺗﺶ ﻫﻤﻮاره ﻗﺒﻞ از ﻳﻚ‬ ‫ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺟﺪي ﭘﺎ ﺑﻪﻓﺮار ﻣﻲﮔﺬاﺷﺘﻨﺪ‪ .‬ﻋﻠﻲرﻏﻢ ﻻفزﻧﻲﻫﺎي رﺳﻤﻲ‪ ‬ﻓﺮﻣﺎﻧﺪﻫﺎن ﻓﻘﻂ روي ﺗﻮپﺧﺎﻧﻪ ﺣﺴﺎب ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ ﻛﻪ‬ ‫ﻣﻮﻓﻘﻴﺖﻫﺎي دورﺑﻮوا و اَﻧﻴﻴﺮ را ﻣﺮﻫﻮن آن ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﺑﺮ ﭘﺎرﻳﺲ ﻓﻘﻂ ﻣﻲﺑﺎﻳﺴﺖ ﺑﺎ آﺗﺶ ﻏﻠﺒﻪ ﻛﺮد‪.‬‬ ‫ﻧﻈﻴﺮ دوران ﻣﺤﺎﺻﺮهي اول‪ ،‬اﻳﻦﺑﺎر ﻫﻢ ﭘﺎرﻳﺲ ﺑﻪﻣﻌﻨﺎي اﺧﺺ ﻛﻠﻤﻪ‪ ،‬ﺑﺎ ﺳﺮﻧﻴﺰه اﺣﺎﻃﻪ ﺷﺪه ﺑﻮد؛ وﻟﻲ اﻳﻦﺑﺎر ﻧﻴﻤﻲ از‬ ‫آنﻫﺎ ﺧﺎرﺟﻲ و ﻧﻴﻤﻲ ﻓﺮاﻧﺴﻮي ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ارﺗﺶ آﻟﻤﺎن ﺑﺎ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻳﻚ ﻧﻴﻢداﻳﺮه از ﻣﺎرن ﺗﺎ ﺳﻦـدﻧﻲ‪ ،‬دژﻫﺎي ﺷﺮق و ﺷﻤﺎل را‬

‫‪142‬‬

‫در اﺷﻐﺎل داﺷﺖ‪ .‬ارﺗﺶ ورﺳﺎي از ﺳﻦدﻧﻲ ﺗﺎ وﻳﻠﻨُﻮﺳ‪‬ﻦژورژ داﻳﺮه را ﻣﻲﺑﺴﺖ و ﻓﻘﻂ ﻣﻮنـﻮاﻟﺮﻳﺎن را دراﺧﺘﻴﺎر داﺷﺖ‪ .‬اﻳﻦ‬ ‫ارﺗﺶ ﻓﻘﻂ از ﻏﺮب و ﺟﻨﻮب ﻣﻲﺗﻮاﻧﺴﺖ ﺑﻪﻛﻤﻮن ﺣﻤﻠﻪ ﻛﻨﺪ‪ .‬ﻓﺪرالﻫﺎ در آن زﻣﺎن ﭘﻨﺞ دژ اﻳﻮري‪ ،‬ﺑﻴﺴ‪‬ﺘﺮ‪ ،‬ﻣﻮﻧﺮوژ‪ ،‬واﻧﻮ و‬ ‫اﻳﺴﻲ را ﺑﺮاي دﻓﺎع در اﺧﺘﻴﺎر داﺷﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﺳﻨﮕﺮﻫﺎ و ﭘﺴﺖﻫﺎي ﻣﻘﺪم ﺑﻪواﺳﻄﻪي آنﻫﺎ ﺑﺎ ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ و ﻫﻢﭼﻨﻴﻦ ﺑﺎ دﻫﻜﺪهﻫﺎي‬ ‫ﻋﻤﺪه ـﻧﻮﻳﻲ‪ ،‬اَﻧﻴﻴﺮ و ﺳ‪‬ﻨﺘﻮﺋ‪‬ﻦـ ﺗﻤﺎس ﺑﺮﻗﺮار ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﻧﻘﻄﻪي آﺳﻴﺐﭘﺬﻳﺮ ﺣﺼﺎر در ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ﺑﺎ ورﺳﺎﺋﻲﻫﺎ در ﺳﻤﺖ ﺟﻨﻮب ﻏﺮﺑﻲ‪ ،‬زاوﻳﻪ ﭘﻮﺋَﻦدوژور ﺑﻮد ﻛﻪ ﺗﻮﺳﻂ دژ اﻳﺴﻲ دﻓﺎع‬ ‫ﻣﻲﺷﺪ‪ .‬اﻳﻦ دژ ﻛﻪ از ﺳﻤﺖ راﺳﺖ ﺑﻪﺣﺪ ﻛﻔﺎﻳﺖ ﺗﻮﺳﻂ ﭘﺎرك‪ ،‬ﻗﻠﻌﻪي اﻳﺴﻲ و ﺧﻨﺪﻗﻲ ﻛﻪ آن را ﺑﻪﺳﻦ ﻣﺘﺼﻞ ﻣﻲﻛﺮد‪،‬‬ ‫ﺗﺤﺖ ﭘﻮﺷﺶ ﺑﻮد و ﺗﺤﺖ ﻓﺮﻣﺎﻧﺪﻫﻲِ ﻗﺎﻳﻖﻫﺎي ﺗﻮپدار ﻣﺎ ـﻧﻴﺰـ ﻗﺮار داﺷﺖ‪ ،‬از ﺟﻠﻮ و ﺳﻤﺖ ﭼﭗ ﺑﻪارﺗﻔﺎﻋﺎت ﺑِﻠﻮو‪ ،‬ﻣ‪‬ﺪ‪‬ن و‬ ‫ﺷَﺘﻴﻮن ﻣﺸﺮف ﺑﻮد‪ .‬ﺗﻲﻳِﺮ اﻳﻦ ارﺗﻔﺎﻋﺎت را ﺑﺎ ‪ 293‬ﻋﺮادهي ﺗﻮپ ﺣﺼﺎرﺷﻜﻦ ﻛﻪ از ﺗﻮﻟُﻦ‪ ،‬ﺷ‪‬ﺮﺑﻮرگ‪ ،‬دوﺋﻪ‪ ،‬ﻟﻴﻮن و ﺑِﺰاﻧﺴ‪‬ﻦ‬ ‫آورده ﺑﻮد‪ ،‬ﻣﺴﻠﺢ ﻛﺮد و ﻧﺘﻴﺠﻪ اﻳﻦﻛﻪ دژ اﻳﺴﻲ از ﻫﻤﺎن آﻏﺎز ﻣﺘﺰﻟﺰل ﺷﺪ‪ .‬ژﻧﺮال ﺳﻴﺴﻪ ﻛﻪ ﻣﺘﺼﺪي اﻳﻦ ﻋﻤﻠﻴﺎت ﺑﻮد‪ ،‬ﻓﻮراً‬ ‫اﻗﺪام ﺑﻪﻣﺎﻧﻮر ﻛﺮد‪.‬‬ ‫ﻧﻘﺸﻪي ﺗﻲﻳِﺮ اﻳﻦ ﺑﻮد ﻛﻪ دژ اﻳﺴﻲ و دژ واﻧﻮ را ﻛﻪ از آن ﭘﺸﺘﻴﺒﺎﻧﻲ ﻣﻲﻛﺮد‪ ،‬درﻫﻢ ﺑﺸﻜﻨﺪ و ﺑﻌﺪ ﺑﻪﭘﻮﺋَﻦدوژور ﻧﻔﻮذ ﻛﻨﺪ‬ ‫ﻛﻪ از آن ﻣﻲﺷﺪ ﺑﻪداﺧﻞ ﭘﺎرﻳﺲ ﻟﺸﮕﺮﻛﺸﻲ ﻛﺮد‪ .‬ﺗﻨﻬﺎ ﻫﺪف ﻋﻤﻠﻴﺎت از ﺳ‪‬ﻨﺘﻮان ﺗﺎ ﻧﻮﻳﻲ ﺟﻠﻮﮔﻴﺮي از ﺣﻤﻠﻪي ﻣﺎ از ﻃﺮﻳﻖ‬ ‫ﻛﻮرﺑ‪‬ﺒﻮا ﺑﻮد‪.‬‬ ‫در ﻣﻘﺎﺑﻞ‪ ،‬ﻛﻤﻮن ﭼﻪ ﻧﻴﺮوﻫﺎ و ﻛﺪام ﻧﻘﺸﻪ را ﻗﺮار داد؟‬ ‫آﻣﺎر از ‪ 96/000‬ﻧﻔﺮ و ‪ 4/000‬اﻓﺴﺮ ﮔﺎرد ﻣﻠﻲِ آﻣﺎدهي ﺧﺪﻣﺖ و ‪ 100/000‬ﻧﻔﺮ و ‪ 3/500‬اﻓﺴﺮ رزرو ﺣﻜﺎﻳﺖ‬ ‫داﺷﺖ]‪ .[128‬ﺳﭙﺎه آزاد ﺳﻲوﺷﺶ ﻣﺪﻋﻲ ﺑﻮد ﻛﻪ ‪ 3/450‬ﻧﻔﺮ را ﺷﺎﻣﻞ ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬اﮔﺮ ﻣﻲداﻧﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﭼﻄﻮر ﻛﺎر را ﺳﺎﻣﺎن‬ ‫ﺑﺪﻫﻨﺪ‪ ،‬ﭘﺲ از ﻫﻤﻪي ﺟﻤﻊ و ﺗﻔﺮﻳﻖﻫﺎ ﺑﺎزﻫﻢ ﻣﻲﺷﺪ ‪ 60/000‬ﻧﻔﺮ دراﺧﺘﻴﺎر داﺷﺖ‪ .‬وﻟﻲ ﺿﻌﻒ ﺷﻮرا و دﺷﻮاري ﻧﻈﺎرت و‬ ‫ﻛﻨﺘﺮل‪ ،‬ﺑﻪﻛﺴﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺟﺴﺎرت ﻛﻢﺗﺮي داﺷﺘﻨﺪ و ﻣﻲﺗﻮاﻧﺴﺘﻨﺪ ﺑﺪون دﺳﺘﻤﺰد ﺧﻮد ﺳﺮﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬اﻳﻦ ﻣﺠﺎل را داد ﺗﺎ از ﻫﺮﻛﻨﺘﺮﻟﻲ‬ ‫ﺑﮕﺮﻳﺰﻧﺪ‪ .‬ﺧﻴﻠﻲﻫﺎ ﺗﻤﻬﻴﺪاﺗﻲ ﺑﻪﻛﺎر ﺑﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﺧﺪﻣﺖ ﺧﻮد را ﺑﻪداﺧﻞ ﭘﺎرﻳﺲ ﻣﺤﺪود ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ﺑﻪاﻳﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ‪ ،‬ﺑﻪدﻟﻴﻞ ﻓﻘﺪان ﻧﻈﻢ‪،‬‬ ‫ﻧﻴﺮوﻫﺎي واﻗﻌﻲ ﺧﻴﻠﻲ ﺿﻌﻴﻒ ﻣﺎﻧﺪﻧﺪ و ﺟﺒﻬﻪي ﺳﻨﺘﻮان ﺗﺎ اﻳﻮري ﻫﺮﮔﺰ ﺗﻮﺳﻂ ﺑﻴﺶ از ﭘﺎﻧﺰده ﻳﺎ ﺷﺎﻧﺰده ﻫﺰار ﻧﻔﺮ ﻧﮕﻬﺪاري‬ ‫ﻧﻤﻲﺷﺪ‪.‬‬ ‫ﺳﻮارهﻧﻈﺎم ﻓﻘﻂ روي ﻛﺎﻏﺬ وﺟﻮد داﺷﺖ‪ .‬ﻓﻘﻂ ‪ 500‬اﺳﺐ ﺑﺮاي ﻛﺸﻴﺪن ﺗﻮپﻫﺎ و ﮔﺎريﻫﺎ ﻳﺎ ﺳﻮاري اﻓﺴﺮان و‬ ‫ﭘﻴﻐﺎمﻧﻮﻳﺲﻫﺎ وﺟﻮد داﺷﺖ‪ .‬ﻋﻠﻲرﻏﻢ ﻣﺼﻮﺑﻪﻫﺎي دﻗﻴﻖ‪ ،‬داﻳﺮهي ﻣﻬﻨﺪﺳﻲ در وﺿﻌﻴﺖ ﻧﻄﻔﻪاي ﻣﺎﻧﺪ‪ .‬ﻫﺮﮔﺰ ﺑﻴﺶ از ‪ 500‬ﻧﻔﺮ‬ ‫ﺗﻮپﭼﻲ ﻣﻮﺟﻮد ﻧﺒﻮد‪ ،‬درﺣﺎﻟﻲﻛﻪ آﻣﺎرﻫﺎ از وﺟﻮد ‪ 2/500‬ﺗﻮپﭼﻲ ﺣﻜﺎﻳﺖ داﺷﺖ‪ .‬از ﻫﺰار و دوﻳﺴﺖ ﻋﺮاده ﺗﻮﭘﻲﻛﻪ در اﺧﺘﻴﺎر‬ ‫ﭘﺎرﻳﺲ ﺑﻮد‪ ،‬ﻓﻘﻂ دوﻳﺴﺖ ﻋﺮاده ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺖ‪.‬‬ ‫د‪‬ﻣﺒﺮوﺳﻜﻲ ﭘﻞﻫﺎي اَﻧﻴﻴِﺮ‪ ،‬ﻟُﻮ‪‬ﻟﻮا و ﻧﻮﻳﻲ را دﺳﺖ ﺑﺎﻻ ﺑﺎ ‪ 4/000‬ﻳﺎ ‪ 5/000‬ﻧﻔﺮ اﺷﻐﺎل ﻛﺮد]‪ .[129‬او ﺑﺮاي ﺣﻔﻆ ﻣﻮاﺿﻊ‬ ‫ﺧﻮد در ﻛﻠﻴﺸﻲ و اَﻧﻴﻴﺮ ‪ 30‬ﻋﺮادهي ﺗﻮپ و دو واﮔﻦ زرهﭘﻮش راهآﻫﻦ دراﺧﺘﻴﺎر داﺷﺖ ﻛﻪ از ‪ 15‬آورﻳﻞ ﺗﺎ ‪ 22‬ﻣﻪ‪ ،‬ﺣﺘﻲ ﭘﺲ‬ ‫از ورود ورﺳﺎﺋﻲﻫﺎ ﺑﻪﭘﺎرﻳﺲ‪ ،‬در ﻃﻮل ﺧﻂ ﺣﺮﻛﺖ ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ؛ و در ﻟُﻮ‪‬ﻟﻮا ﺗﻨﻬﺎ ‪ 10‬ﻋﺮادهي ﺗﻮپ دراﺧﺘﻴﺎر داﺷﺖ‪ .‬اﺳﺘﺤﻜﺎﻣﺎت‬ ‫ﺷﻤﺎل ﺑﻪاو ﻳﺎري ﻣﻲداد و ﭘﻮرتـﻣﺎﻳﻮ در ﻧﻮﻳﻲ او را در ﭘﻮﺷﺶ داﺷﺖ‪.‬‬ ‫در ﻛﺮاﻧﻪي ﭼﭗ‪ ،‬از اﻳﺴﻲ ﺗﺎ اﻳﻮري‪ ،‬در دژﻫﺎ‪ ،‬دﻫﻜﺪهﻫﺎ و ﺳﻨﮕﺮﻫﺎ ده ﺗﺎ ﻳﺎزده ﻫﺰار ﻓﺪرال وﺟﻮد داﺷﺖ‪ .‬دژ اﻳﺴﻲ داراي‬ ‫‪ 600‬ﻧﻔﺮ و ﭘﻨﺠﺎه ﻋﺮادهي ﺗﻮپ ﺑﻮد ﻛﻪ دوﺳﻮم آنﻫﺎ از ﻛﺎر اﻓﺘﺎده ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﭘﺎﻳﮕﺎهﻫﺎي ‪ 72‬و ‪ 73‬ﺑﻪﻛﻤﻚ ﭼﻬﺎر ﻟﻜﻮﻣﻮﺗﻴﻮ‬ ‫زرهﭘﻮش ﻛﻪ روي ﭘﻞ ﻣﻌﻠﻖ ﭘﻮﺋَﻦﻳﻮژور ﻣﺴﺘﻘﺮ ﺷﺪه ﺑﻮد‪ ،‬اﻧﺪﻛﻲ ﺑﻪاو ﻳﺎري ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬در زﻳﺮ ﭘﻞ ﻗﺎﻳﻖﻫﺎي ﺗﻮپدار ﻛﻪ‬ ‫دوﺑﺎره ﻣﺴﻠﺢ ﺷﺪه ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻪروي ﺑﺮُﻓﻮي‪ ،‬ﺳ‪‬ﻮر و ﺑﺮﻳﻤﺒ‪‬ﺮﻳﻮن آﺗﺶ ﻣﻲﮔﺸﻮدﻧﺪ و ﺣﺘﻲ ﺟﺮأت ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ ﺗﺎ ﺷﺎﺗﻴﻮن ﭘﻴﺶ ﺑﺮوﻧﺪ‬ ‫و ﺑﻲﺣﻔﺎظْ ﻣ‪‬ﺪ‪‬ن را ﺑﻪﺗﻮپ ﺑﺒﻨﺪﻧﺪ‪ .‬ﭼﻨﺪ ﺻﺪ ﺗﻔﻨﮓدار دژ و ﻗﻠﻌﻪي اﻳﺴﻲﻣﻮﻟﻴﻨﻮ‪ ،‬لُو‪‬ل‪ ،‬و ﺧﻨﺪﻗﻲﻛﻪ دژ اﻳﺴﻲ را ﺑﻪدژ واﻧﻮ‬ ‫ﻣﺘﺼﻞ ﻣﻲﻛﺮد را اﺷﻐﺎل ﻧﻤﻮدﻧﺪ‪ .‬ﺗﻼشﻫﺎي دژ واﻧﻮ ﻛﻪ ﻣﺎﻧﻨﺪ دژ اﻳﺴﻲ در ﺗﻴﺮرس ﻗﺮار داﺷﺖ‪ ،‬ﺑﺎ ﻛﻤﻚ دﻟﻴﺮاﻧﻪي ‪ 500‬ﻧﻔﺮ‬

‫‪143‬‬

‫اﺑﻮابﺟﻤﻌﻲ ﺧﻮد و ﺣﺪود ‪ 20‬ﻋﺮادهي ﺗﻮپ ﻣﻮرد ﭘﺸﺘﻴﺒﺎﻧﻲ ﻗﺮار ﻣﻲﮔﺮﻓﺖ‪ .‬ﭘﺎﻳﮕﺎهﻫﺎي ﺣﺼﺎرِ ﭘﺎرﻳﺲ ﺧﻴﻠﻲ ﻛﻢ از آن دژ‬ ‫ﭘﺸﺘﻴﺒﺎﻧﻲ ﻛﺮدﻧﺪ‪.‬‬ ‫دژ ﻣ‪‬ﻨﺮوژ ﺑﺎ ‪ 350‬ﻧﻔﺮ و ‪ 10‬ﺗﺎ ‪ 15‬ﺗﻮپ ﻓﻘﻂ از دژ واﻧﻮ ﭘﺸﺘﻴﺒﺎﻧﻲ ﻣﻲﻛﺮد‪ .‬دژ ﺑﻴﺴ‪‬ﺘﺮ ﺑﺎ ‪ 500‬ﻧﻔﺮ و ‪ 20‬ﺗﻮپ ﺑﻪﺳﻤﺖ‬ ‫ﻫﺪفﻫﺎﺋﻲ آﺗﺶ ﻣﻲﻛﺮد ﻛﻪ از دﻳﺪ آن ﭘﻨﻬﺎن ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﺳﻪ ﻛﺎﻧﻮن ﺗﻘﻮﻳﺘﻲ ﻗﺎﺑﻞ ﻣﻼﺣﻈﻪ از اﻳﻦ دژ ﺣﻔﺎﻇﺖ ﻛﺮدﻧﺪ‪ :‬اُتﺑﺮوﻳِﺮ ﺑﺎ‬ ‫‪ 500‬ﻧﻔﺮ و ‪ 20‬ﻋﺮاده ﺗﻮپ‪ ،‬ﻣﻮﻟَﻦ ﺳﺎﻛﻪ ﺑﺎ ‪ 700‬ﻧﻔﺮ و ﺣﺪود ‪ 14‬ﺗﻮپ‪ ،‬و وﻳﻠﮋوﺋﻴﻒ ﺑﺎ ‪ 300‬ﻧﻔﺮ و ﭼﻨﺪ ﺗﻮپ ﻫﻮﻳﺘﺰر‪ .‬در‬ ‫ﻣﻨﺘﻬﻲاﻟﻴﻪ ﺳﻤﺖ ﭼﭗ‪ ،‬دژ اﻳﻮري ‪ 500‬ﻧﻔﺮ و ﺣﺪود ‪ 40‬ﺗﻮپ داﺷﺖ‪ .‬دﻫﻜﺪهﻫﺎي اﻃﺮاف ـژاﻧﺘﻴﻴﻲ‪ ،‬ﻛَﺸﺎن و اَرﻧُﻲـ در اﺷﻐﺎل‬ ‫‪ 2/000‬ﺗﺎ ‪ 2/500‬ﻓﺪرال ﺑﻮد‪.‬‬ ‫ﻓﺮﻣﺎﻧﺪﻫﻲ اﺳﻤﻲ دژﻫﺎي ﺟﻨﻮب ﻛﻪ اﺑﺘﺪا ﺑﻪاُد ﺑﺎ دﺳﺘﻴﺎري ﻳﻜﻲ از اﻓﺴﺮان ﮔﺎرﻳﺒﺎﻟﺪي ـﻻﺳ‪‬ﺴﻴﻠﻴﺎ]*[ـ ﺳﭙﺮده ﺷﺪه ﺑﻮد‪،‬‬ ‫در ‪ 20‬آورﻳﻞ ﺑﻪدﺳﺖ اَﻟﺴﺎﺗﻴﺎن وِﺗﺰِل‪ ،‬اﻓﺴﺮ ارﺗﺶ ﻟﻮار اﻓﺘﺎد‪ .‬او ﻣﻲﺑﺎﻳﺴﺖ از ﺳﺘﺎد ﺧﻮد در اﻳﺴﻲ ﺑﺮ ﺳﻨﮕﺮﻫﺎي اﻳﺴﻲ و واﻧﻮ‬ ‫و ﻫﻢﭼﻨﻴﻦ دﻓﺎع دژﻫﺎ ﻧﻈﺎرت ﻣﻲﻛﺮد‪ .‬در ﻋﻤﻞ‪ ،‬ﻓﺮﻣﺎﻧﺪﻫﺎن اﻳﻦ دژﻫﺎ ﻛﻪ ﻣﺮﺗﺒﺎً ﺗﻌﻮﻳﺾ ﻣﻲﺷﺪﻧﺪ‪ ،‬ﻫﺮﻛﺎري را ﻛﻪ‬ ‫ﺑﻪدﻟﺨﻮاهﺷﺎن ﺑﻮد‪ ،‬اﻧﺠﺎم ﻣﻲدادﻧﺪ‪.‬‬ ‫در اواﺳﻂ آورﻳﻞ‪ ،‬ﻓﺮﻣﺎﻧﺪﻫﻲ اﻳﺴﻲ ﺗﺎ ارﻛُﻲ ﺑﻪژﻧﺮال ور‪‬ﺑﻠ‪‬ﻮﺳﻜﻲ‪ ،‬ﻳﻜﻲ از ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ اﻓﺴﺮان ﻗﻴﺎم ﻟﻬﺴﺘﺎن ﺗﻔﻮﻳﺾ ﺷﺪ‪ .‬او‬ ‫ﺟﻮاﻧﻲ دﻟﻴﺮ‪ ،‬ﻣﻨﻀﺒﻂ‪ ،‬ﻛﺎرﺑ‪‬ﺮ و وارد ﺑﻪﻋﻠﻢ ﻧﻈﺎم ﺑﻮد ﻛﻪ ﻫﻤﻪﻛﺲ و ﻫﻤﻪﭼﻴﺰ را ﺑﻪﻛﺎر ﻣﻲﮔﺮﻓﺖ‪ .‬ﺳﺮﻛﺮدهاي ﻋﺎﻟﻲ ﺑﺮاي‬ ‫ﺳﺮﺑﺎزان ﺟﻮان]‪.[130‬‬ ‫ﻫﻤﻪي اﻳﻦ اﻓﺴﺮان ﻓﺮﻣﺎﻧﺪه ﻫﺮﮔﺰ ﺟﺰ ﻳﻚ ﻓﺮﻣﺎن درﻳﺎﻓﺖ ﻧﻜﺮدﻧﺪ‪» :‬ﺧﻮدﺗﺎن دﻓﺎع ﻛﻨﻴﺪ«‪ .‬ﺗﺎ ﺟﺎﺋﻲﻛﻪ ﺑﻪﻧﻘﺸﻪي ﻛﻠﻲ‬ ‫ﻣﺮﺑﻮط ﻣﻲﺷﺪ‪ ،‬ﻫﺮﮔﺰ ﭼﻨﻴﻦ ﻧﻘﺸﻪاي درﻛﺎر ﻧﺒﻮد‪ .‬ﻧﻪ ﻛﻠﻮزره ﻧﻪ روﺳﻞ]*[ ﻫﻴﭻﻳﻚ ﺷﻮراي ﺟﻨﮓ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻧﺪادﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﻧﻔﺮات ﻫﻢ ﺑﻪﺣﺎل ﺧﻮد رﻫﺎ ﺷﺪه ﺑﻮدﻧﺪ؛ ﻧﻪ ﻛﺴﻲ ﺑﻪآنﻫﺎ رﺳﻴﺪﮔﻲ ﻣﻲﻛﺮد و ﻧﻪ ﻛﻨﺘﺮﻟﻲ ﺑﺮﻛﺎرﺷﺎن وﺟﻮد داﺷﺖ‪ .‬ﺑﻪﻧﺪرت‬ ‫ـاﮔﺮ ﻧﮕﻮﺋﻴﻢ ﻫﺮﮔﺰـ ﺑﻪﻧﻔﺮات زﻳﺮ آﺗﺶ اﻣﺪادرﺳﺎﻧﻲ ﻣﻲﺷﺪ‪ .‬ﺗﻤﺎم ﻓﺸﺎر ﺑﺮاﻓﺮاد ﻣﻌﻴﻨﻲ وارد ﻣﻲآﻣﺪ‪ .‬ﺑﻌﻀﻲ از ﮔﺮدانﻫﺎ ﺑﻴﺴﺖ‬ ‫ﻳﺎ ﺳﻲ روز در ﺳﻨﮕﺮﻫﺎ ﻣﻲﻣﺎﻧﺪﻧﺪ‪ ،‬درﺣﺎﻟﻲﻛﻪ دﻳﮕﺮان ﻣﺪام ﺟﺰو رزرو ﻣﻲﻣﺎﻧﺪﻧﺪ‪ .‬اﮔﺮ ﻋﺪهاي ﭼﻨﺎن ﺑﻪﺷﻠﻴﻚ ﻋﺎدت ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ‬ ‫ﻛﻪ ﺣﺎﺿﺮ ﺑﻪﺑﺎزﮔﺸﺘﻦ ﺑﻪﺧﺎﻧﻪ ﻧﺒﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﻋﺪهاي دﻳﮕﺮ ﻣﺄﻳﻮس ﺑﻮدﻧﺪ و ﺑﺎ ﻧﺸﺎن دادن ﻟﺒﺎسﻫﺎي ﺷﭙﺶ ﮔﺮﻓﺘﻪي ﺧﻮد ﺗﻘﺎﺿﺎي‬ ‫ﻣﺮﺧﺼﻲ ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﻓﺮﻣﺎﻧﺪﻫﺎن ﻛﻪ ﻛﺴﻲ را ﻧﺪاﺷﺘﻨﺪ ﺗﺎ ﺑﻪﺟﺎيﺷﺎن ﺑﮕﺬارﻧﺪ‪ ،‬ﻧﺎﮔﺰﻳﺮ آنﻫﺎ را ﻧﮕﺎه ﻣﻲداﺷﺘﻨﺪ‪.‬‬ ‫اﻳﻦ ﺑﻲﻣﺒﺎﻻﺗﻲ ﺧﻴﻠﻲ زود ﻫﺮﮔﻮﻧﻪ اﻧﻀﺒﺎﻃﻲ را از ﺑﻴﻦ ﺑﺮد‪ .‬دﻟﻴﺮﻫﺎ ﻣﻲﺧﻮاﺳﺘﻨﺪ ﻓﻘﻂ ﺑﻪﺧﻮد ﺗﻜﻴﻪ ﻛﻨﻨﺪ و دﻳﮕﺮان از‬ ‫ﺧﺪﻣﺖ درﻣﻲرﻓﺘﻨﺪ‪ .‬اﻓﺴﺮان ﻫﻢ ﻫﻤﻴﻦ ﻛﺎر را ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻌﻀﻲ از آنﻫﺎ ﭘﺴﺖ ﺧﻮد را ﺗﺮك ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ ﺗﺎ ﺑﻪﺟﻨﮓ در‬ ‫ﻣﻨﻄﻘﻪي ﻣﺠﺎور ﺧﻮد ﻛﻤﻚ ﺑﺮﺳﺎﻧﻨﺪ‪ ،‬دﻳﮕﺮان ﺑﻪﺷﻬﺮ ﺑﺮﻣﻲﮔﺸﺘﻨﺪ‪ .‬دادﮔﺎه ﻧﻈﺎﻣﻲ ﺗﻌﺪادي از آنﻫﺎ را ﺧﻴﻠﻲ ﺷﺪﻳﺪ ﻣﺠﺎزات‬ ‫ﻛﺮد‪ .‬ﺷﻮرا اﺣﻜﺎم را ﻧﻘﺾ ﻛﺮد و ﻳﻚ ﻣﻮرد ﺣﻜﻢ اﻋﺪام را ﺑﻪﺳﻪ ﺳﺎل زﻧﺪان ﺗﺨﻔﻴﻒ داد‪.‬‬ ‫اﮔﺮ ﻣﻲﺧﻮاﺳﺘﻨﺪ از ﺳﺨﺖﮔﻴﺮي و اﻧﻀﺒﺎط ﺟﻨﮕﻲ ﻣﻌﻤﻮل دوري ﺟﻮﻳﻨﺪ‪ ،‬ﻣﻲﺑﺎﻳﺴﺖ روشﻫﺎ و ﺗﺎﻛﺘﻴﻚﻫﺎي ﺧﻮد را ﺗﻐﻴﻴﺮ‬ ‫ﻣﻲدادﻧﺪ‪ .‬وﻟﻲ ﺷﻮرا ﺣﺎﻻ ﺣﺘﻲ ﻛﻢﺗﺮ از روز اول ﻗﺎدر ﺑﻪﻧﺸﺎن دادن اراده ﻣﺴﺘﻘﻞ ﺧﻮد ﺑﻮد‪ .‬اﻳﻦ ﺷﻮرا ﻫﻤﻮاره از راﻛﺪ ﺑﻮدن‬ ‫ﻛﺎرﻫﺎ ﺷﻜﻮه داﺷﺖ؛ وﻟﻲ ﻧﻤﻲداﻧﺴﺖ ﭼﮕﻮﻧﻪ آنﻫﺎ را ﺑﻪﺟﺮﻳﺎن ﺑﻴﻨﺪازد‪ .‬در ‪ 26‬آورﻳﻞ‪ ،‬ﻛﻤﻴﺴﻴﻮن ﻧﻈﺎﻣﻲ ﺑﺎ اﻋﻼم اﻳﻦﻛﻪ‬ ‫ﻣﺼﻮﺑﻪﻫﺎ و ﻓﺮﻣﺎنﻫﺎ روي ﻛﺎﻏﺬ ﻣﺎﻧﺪهاﻧﺪ؛ ﺷﻬﺮداريﻫﺎ‪ ،‬ﻛﻤﻴﺘﻪي ﻣﺮﻛﺰي و رؤﺳﺎي ﻫﻨﮓﻫﺎ را ﻣﺄﻣﻮر ﺗﺠﺪﻳﺪ ﺳﺎزﻣﺎن ﮔﺎرد‬ ‫ﻣﻠﻲ ﻛﺮد‪ .‬ﻫﻴﺞﻳﻚ از اﻳﻦ ﺗﻤﻬﻴﺪات ﺑﻪﻃﻮر روشﻣﻨﺪ ﺑﻪﻛﺎر ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻧﺸﺪ‪ .‬ﺷﻮرا ﺣﺘﻲ ﺑﻪﺳﺎزﻣﺎندﻫﻲ ﭘﺎرﻳﺲ ﺑﺮاﺳﺎس ﺣﻮزهﻫﺎ‬ ‫ﻫﻢ ﻓﻜﺮ ﻧﻜﺮده ﺑﻮد‪ .‬ﻛﻤﻴﺘﻪي ﻣﺮﻛﺰي دﺳﻴﺴﻪ ﻣﻲﻛﺮد‪ .‬رؤﺳﺎي ﻫﻨﮓﻫﺎ ﻧﺎآرام ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﺑﻌﻀﻲ از اﻋﻀﺎي ﺷﻮرا و ﻓﺮﻣﺎﻧﺪﻫﺎن‬ ‫ﺧﻮاب ﻳﻚ دﻳﻜﺘﺎﺗﻮري ﻧﻈﺎﻣﻲ را ﻣﻲدﻳﺪﻧﺪ‪ .‬ﺷﻮرا درﻣﻴﺎن اﻳﻦ ﺟﺪالﻫﺎي ﺳﺮﻧﻮﺷﺖﺳﺎز ﻃﻲ ﭼﻨﺪﻳﻦ ﺟﻠﺴﻪ ﺑﻪﺑﺤﺚ در اﻳﻦ‬ ‫ﻣﻮرد ﭘﺮداﺧﺖ ﻛﻪ ﻗﺒﺾﻫﺎي ﮔﺮو ﻛﻪ ﻗﺮار ﺑﻮد ﻣﺠﺎﻧﺎً ﺑﻪﺻﺎﺣﺒﺎن آنﻫﺎ ﺑﺮﮔﺮداﻧﺪه ﺷﻮد‪ ،‬ﺑﻴﺴﺖ ﻓﺮاﻧﻚ ﺑﺎﺷﺪ ﻳﺎ ﺳﻲ ﻓﺮاﻧﻚ و‬ ‫روزﻧﺎﻣﻪي رﺳﻤﻲ ﺑﻪﭘﻨﺞ ﺳﺎﻧﺘﻴﻢ ﻓﺮوﺧﺘﻪ ﺷﻮد‪.‬‬

‫‪144‬‬

‫در اواﺧﺮ آورﻳﻞ ﻫﻴﭻ ﻧﺎﻇﺮ ﻛﻢوﺑﻴﺶ دوراﻧﺪﻳﺸﻲ ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﺴﺖ ﻧﺒﻴﻨﺪ ﻛﻪ اﻣﻴﺪي ﺑﻪدﻓﺎع ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬در ﭘﺎرﻳﺲ اﻓﺮاد ﻓﻌﺎل و‬ ‫ازﺧﻮدﮔﺬﺷﺘﻪ ﻧﻴﺮوي ﺧﻮد را ﺑﺮاي اﺑﺪاع روشﻫﺎﺋﻲ ﺟﻬﺖ ﺳﺮوﻛﻠﻪ زدن ﺑﺎ دﻓﺘﺮﻫﺎ‪ ،‬ﻛﻤﻴﺘﻪﻫﺎ‪ ،‬ﻛﻤﻴﺘﻪﻫﺎي ﻓﺮﻋﻲ و ﻫﺰاران‬ ‫ادارهي ﻣﺪﻋﻲِ رﻗﻴﺐ‪ ‬ﻣﺴﺘﻬﻠﻚ ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ و اﻏﻠﺐ ﻳﻚ روز ﺗﻤﺎم ﺻﺮف ﻣﻲﻧﻤﻮدﻧﺪ ﺗﺎ ﻳﻚ ﺗﻮپ ﺑﻪدﺳﺖ آورﻧﺪ‪ .‬در‬ ‫اﺳﺘﺤﻜﺎﻣﺎت ﭘﺎرهاي از ﺗﻮپﭼﻲﻫﺎ ﺻﻔﻮف ورﺳﺎي را ﺳﻮراخ ﺳﻮراخ ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ و ﻫﻴﭻﭼﻴﺰ ﺟﺰ ﻏﺬا و ﮔﻠﻮﻟﻪ ﻧﻤﻲﺧﻮاﺳﺘﻨﺪ و ﺗﺎ‬ ‫وﻗﺘﻲﻛﻪ آﺗﺶ دﺷﻤﻦ آنﻫﺎ را ﺗﻜﻪ ﺗﻜﻪ ﻧﻤﻲﻛﺮد در ﻛﻨﺎر ﺗﻮپﻫﺎي ﺧﻮد ﻣﻲﻣﺎﻧﺪﻧﺪ‪ .‬دژﻫﺎ و آﺷﻴﺎﻧﻪﻫﺎي ﺗﻮپﻫﺎيﺷﺎن ﺷﻜﺎف‬ ‫ﺑﺮﻣﻲداﺷﺖ‪ ،‬روزﻧﻪي ﺷﻠﻴﻚﺷﺎن ﻣﻨﻬﺪم ﻣﻲﺷﺪ و ﺑﺎز آنﻫﺎ ﺑﺎ ﻗﺪرت از ﺑﻠﻨﺪيﻫﺎ ﺑﻪآﺗﺶ دﺷﻤﻦ ﭘﺎﺳﺦ ﻣﻲدادﻧﺪ‪ .‬ﺗﻴﺮاﻧﺪازان‬ ‫دﻟﻴﺮ‪ ،‬ﺑﺪون ﺣﻔﺎظ‪ ،‬ﺳﺮﺑﺎزانِ ﺻﻒ را در ﻛﻤﻴﻦﮔﺎهﻫﺎيﺷﺎن ﻏﺎﻓﻞﮔﻴﺮ ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﻫﻤﻪي اﻳﻦ ازﺧﻮدﮔﺬﺷﺘﮕﻲﻫﺎ و ﻗﻬﺮﻣﺎﻧﻲﻫﺎي‬ ‫ﺧﻴﺮهﻛﻨﻨﺪه ﺑﻴﻬﻮده ﺑﻪﺣﺪر ﻣﻲرﻓﺖ‪ ،‬ﻣﺜﻞ ﺑﺨﺎر ﻳﻚ ﻣﻮﺗﻮر ﻛﻪ از ﺻﺪﻫﺎ ﻣﻨﻔﺬ ﻧﺸﺖ ﻛﻨﺪ‪.‬‬

‫‪145‬‬

‫ﻓﺼﻞ ﻫﻴﺠﺪﻫﻢ‬ ‫ﻛﺎر ﻛﻤﻮن‬ ‫ﻧﺎرﺳﺎﺋﻲﻫﺎ و ﺿﻌﻒ ﻛﻤﻴﺴﻴﻮن اﺟﺮاﺋﻲ ﭼﻨﺎن آﺷﻜﺎر ﺷﺪ ﻛﻪ روز ‪ 20‬آورﻳﻞ ﺷﻮرا ﺗﺼﻤﻴﻢ ﮔﺮﻓﺖ ﻛﻪ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎن ‪9‬‬ ‫ﻛﻤﻴﺴﻴﻮن اﺧﺘﺼﺎﺻﻲ را ﺑﻪﺟﺎي آنﻫﺎ ﺑﮕﺬارد‪ .‬وﻇﺎﺋﻒ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺷﻮرا ﺑﻴﻦ اﻳﻦ ﻛﻤﻴﺴﻴﻮنﻫﺎ ﺗﻘﺴﻴﻢ ﺷﺪ‪ .‬اﻋﻀﺎي اﻳﻦ‬ ‫ﻛﻤﻴﺴﻴﻮنﻫﺎ در ﻫﻤﺎن روز از ﻧﻮ اﻧﺘﺨﺎب ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬ﺑﻪﻃﻮرﻛﻠﻲ اﻳﻦ ﻛﻤﻴﺴﻴﻮنﻫﺎ ﭼﻨﺪان ﻣﻮرد اﻋﺘﻨﺎ ﻗﺮار ﻧﮕﺮﻓﺘﻨﺪ؛ اﺻﻮﻻً ﭼﮕﻮﻧﻪ‬ ‫ﻳﻚ ﻧﻔﺮ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺴﺖ درﻋﻴﻦﺣﺎل ﻫﻢ در ﺟﻠﺴﺎت روزﻣﺮهي ﺷﻬﺮداري ﻣﺮﻛﺰي‪ ،‬ﻫﻢ در ﻛﻤﻴﺴﻴﻮن و ﻫﻢ در ﺷﻬﺮداري ﺧﻮدش‬ ‫ﺣﻀﻮر داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ؟ ازآنﺟﺎﻛﻪ ﺷﻮرا ﻫﺮﻳﻚ از اﻋﻀﺎي ﺧﻮد را ﻣﺴﺌﻮل ﻫﻤﺎن دﺳﺘﮕﺎه اداري ﻧﺎﺣﻴﻪ ﻣﺮﺑﻮﻃﻪي ﺧﻮد ﻛﺮده ﺑﻮد‬ ‫و ﻋﻤﻼً ﻛﺎر ﭼﻨﺪﻳﻦ ﻛﻤﻴﺴﻴﻮن ﺑﺮ دوش ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎﻧﻲ ﺑﻮد ﻛﻪ از ﻫﻤﺎن آﻏﺎز رﻳﺎﺳﺖ‪ ‬آنﻫﺎ را ﺑﻪﻋﻬﺪه داﺷﺘﻨﺪ و اﻛﺜﺮاً در روز ‪20‬‬ ‫آورﻳﻞ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻫﻢ ﻧﻜﺮده ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬آنﻫﺎ ﺗﻘﺮﻳﺒﺎً دﺳﺖ ﺗﻨﻬﺎ ﺑﻪروال ﺳﺎﺑﻖ ﺑﻪﻛﺎر اداﻣﻪ دادﻧﺪ‪ .‬ﭘﻴﺶ از اداﻣﻪي ﺷﺮح وﻗﺎﻳﻊ‪ ،‬ﻧﻈﺮي‬ ‫دﻗﻴﻖﺗﺮ ﺑﻪﻛﺎرﻫﺎي آنﻫﺎ ﻣﻲاﻧﺪازﻳﻢ‪.‬‬ ‫دو ﻫﻴﺌﺖ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﻲ ﺻﺮﻓﺎً ﺑﻪﺣﺴﻦﻧﻴﺖ ﻧﻴﺎز داﺷﺘﻨﺪ‪ :‬ﻫﻴﺌﺖﻫﺎي ﻣﺴﺌﻮل داﻳﺮهي آذوﻗﻪرﺳﺎﻧﻲ و ﺧﺪﻣﺎت ﻋﻤﻮﻣﻲ ﻳﺎ‬ ‫ﺷﻬﺮي‪ .‬آذوﻗﻪرﺳﺎﻧﻲ ﺷﻬﺮ از ﻃﺮﻳﻖ ﻣﻨﺎﻃﻖ ﺑﻲﻃﺮﻓﻲ ﺻﻮرت ﻣﻲﮔﺮﻓﺖ ﻛﻪ ﺗﻲﻳﺮ ﺑﺎ آنﻛﻪ ﻣﺎﻳﻞ ﺑﻮد ﭘﺎرﻳﺲ را ﮔﺮﺳﻨﮕﻲ‬ ‫ﺑﺪﻫﺪ]‪ ،[131‬ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﺴﺖ ﻣﺎﻧﻊ ﻋﺮﺿﻪي ﻣﻨﻈﻢ ﻏﺬا از اﻳﻦ ﻣﻨﺎﻃﻖ ﺷﻮد‪ .‬ازآنﺟﺎﻛﻪ ﻫﻤﻪي ﺳﺮﻛﺎرﮔﺮﻫﺎ در ﭘﺴﺖﻫﺎي ﺧﻮد‬ ‫ﻣﺎﻧﺪه ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﺳﺮوﻳﺲﻫﺎي ﺷﻬﺮي ﻟﻄﻤﻪ ﻧﺨﻮرد‪ .‬ﭼﻬﺎر ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﻲ ﻣﺴﺆل ـﻣﺎﻟﻴﻪ‪ ،‬ﺟﻨﮓ‪ ،‬ﻧﺠﺎت ﻋﻤﻮﻣﻲ و اﻣﻮر ﺧﺎرﺟﻪـ‬ ‫ﺑﻪﻗﺎﺑﻠﻴﺖﻫﺎي وﻳﮋه ﻧﻴﺎز داﺷﺘﻨﺪ‪ .‬ﺳﻪ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪه دﻳﮕﺮ ـآﻣﻮزش و ﭘﺮورش‪ ،‬دادﮔﺴﺘﺮي و ﻛﺎر و ﻣﺒﺎدﻟﻪـ ﻣﻲﺑﺎﻳﺴﺖ اﺻﻮل ﻓﻠﺴﻔﻲ‬ ‫اﻳﻦ اﻧﻘﻼب را در ﻧﻈﺮ ﻣﻲداﺷﺘﻨﺪ‪ .‬ﻫﻤﻪي ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎن ﺑﻪﺟﺰ ﻓﺮاﻧﻜﻞ ﻛﻪ ﻛﺎرﮔﺮ ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﻪﻗﺸﺮ زﻳﺮﻳﻦ ﻃﺒﻘﻪ ﻣﺘﻮﺳﻂ ﺗﻌﻠﻖ داﺷﺘﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﻛﻤﻴﺴﻴﻮن ﻣﺎﻟﻴﻪ در ﺷﺨﺺ ژورد ﺗﻤﺮﻛﺰ ﻳﺎﻓﺖ ﻛﻪ ﺑﺎ ﭘﺮﮔﻮﺋﻲﻫﺎي ﺧﺴﺘﮕﻲﻧﺎﭘﺬﻳﺮ ﺧﻮد وارﻟَﻦِ ﺑﻴﺶ از ﺣﺪ ﻣﺘﻮاﺿﻊ را‬ ‫ﺗﺤﺖاﻟﺸﻌﺎع ﻗﺮار داده ﺑﻮد‪ .‬وﻇﻴﻔﻪي ﻣﺤﻮﻟﻪ ﺑﻪاﻳﻦ ﻛﻤﻴﺴﻴﻮن ﻋﺒﺎرت از اﻳﻦ ﺑﻮد ﻛﻪ ﻫﺮ روز ﺻﺒﺢ ‪ 675/000‬ﻓﺮاﻧﻚ ﺑﺮاي‬ ‫ﺗﻐﺬﻳﻪ ‪ 25/000‬ﻧﻔﺮ و ﺗﺄﻣﻴﻦ ﺗﻮان ﺟﻨﮕﻲ آنﻫﺎ ﺗﻬﻴﻪ ﺷﻮد‪ .‬ﻋﻼوه ﺑﺮ ‪ 4/658/000‬در ﮔﺎوﺻﻨﺪوقﻫﺎي ﺧﺰاﻧﻪداري‪124 ،‬‬ ‫ﻣﻠﻴﻮن ﻓﺮاﻧﻚ ﻫﻢ ﺑﻪﺻﻮرت ﺳﻬﺎم و ﺳﺎﻳﺮ اوراق ﺑﻬﺎدار در ادارهي ﻣﺎﻟﻴﻪ ﭘﻴﺪا ﺷﺪ‪ .‬وﻟﻲ ژورد ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﺴﺖ ﻳﺎ ﻧﻤﻲﺧﻮاﺳﺖ در‬ ‫ﻣﻮرد آنﻫﺎ ﻣﺬاﻛﺮه ﻛﻨﺪ و از اﻳﻦ ﻃﺮﻳﻖ ﺧﺰاﻧﻪي ﺧﻮد را ﭘ‪‬ﺮﻧﻤﺎﻳﺪ؛ ازاﻳﻦرو‪ ،‬او ﻧﺎﭼﺎر ﺑﻮد ﻛﻪ روي درآﻣﺪ ﻫﻤﻪي ادارهﻫﺎ )از‬ ‫ﻗﺒﻴﻞ ﭘﺴﺖ و ﺗﻠﮕﺮاف‪ ،‬ﻋﻮارض‪ ،‬ﺣﻖاﻟﻌﻤﻞﻫﺎي ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ‪ ،‬ﺛﺒﺖ اﺳﻨﺎد و ﺗﻤﺒﺮ‪ ،‬ﺑﺎزارﻫﺎ‪ ،‬دﺧﺎﻧﻴﺎت‪ ،‬ﺻﻨﺪوق ﺷﻬﺮداريﻫﺎ و‬ ‫ﺧﺪﻣﺎت راه آﻫﻦ( دﺳﺖ ﺑﮕﺬارد‪ .‬ﺑﺎﻧﻚ ﻛﻢﻛﻢ ‪ 9/400/000‬ﻓﺮاﻧﻚ ﺑﺪﻫﻲ ﺧﻮد را ﺑﻪﺷﻬﺮ ﭘﺮداﺧﺖ و ﺣﺘﻲ ‪ 7/290/000‬ﻫﻢ از‬

‫‪146‬‬

‫ﺣﺴﺎب ﺧﻮدش داد‪ .‬ﺑﻪاﻳﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﺑﻴﻦ ‪ 20‬ﻣﺎرس ﺗﺎ ‪ 30‬آورﻳﻞ‪ 26/000/000 ،‬ﺑﻪزﺣﻤﺖ ﻓﺮاﻫﻢ ﺷﺪ‪ .‬در ﻃﻲ ﻫﻤﻴﻦ دوران‬ ‫ادارهي ﺟﻨﮓ ﺑﻪﺗﻨﻬﺎﺋﻲ ‪ 20/000/000‬درﻳﺎﻓﺖ ﻛﺮد‪ .‬ﻓﺮﻣﺎﻧﺪاري ‪ ،1/813/000‬ﻫﻤﻪي ﺷﻬﺮداريﻫﺎ درﻣﺠﻤﻮع ‪،1/446/000‬‬ ‫داﺧﻠﻪ ‪ ،103/000‬ﺑﺤﺮﻳﻪ ‪ ،29/000‬دادﮔﺴﺘﺮي ‪ ،5/500‬ﺗﺠﺎرت ‪ ،50/000‬آﻣﻮزش و ﭘﺮورش ﻓﻘﻂ ‪ ،1/000‬ﺧﺎرﺟﻪ‬ ‫‪ ،112/000‬ﻣﺄﻣﻮران آش ﻧﺸﺎﻧﻲ ‪ ،100/000‬ﻛﺘﺎبﺧﺎﻧﻪي ﻣﻠﻲ ‪ ،80/000‬ﻛﻤﻴﺴﻮن ﺑﺎرﻳﻜﺎدﻫﺎ ‪ ،44/500‬ﭼﺎپﺧﺎﻧﻪي ﻣﻠﻲ‬ ‫‪ ،100/000‬اﻧﺠﻤﻦ ﺧﻴﺎﻃﺎن و ﻛﻔﺎﺷﺎن ‪ 24/882‬ﻓﺮاﻧﻚ درﻳﺎﻓﺖ ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬از اول ﻣﺎه ﻣﻪ ﺗﺎ ﺳﻘﻮط ﻛﻤﻮن اﻳﻦ ﻧﺴﺒﺖﻫﺎ ﺗﻘﺮﻳﺒﺎً‬ ‫ﺑﻪﻫﻤﻴﻦ ﺻﻮرت ﺑﺎﻗﻲ ﻣﺎﻧﺪ‪ .‬ﻣﺨﺎرج دورهي دوم ﺑﻪﺣﺪود ﺑﻴﺴﺖ ﻣﻴﻠﻴﻮن ﻓﺮاﻧﻚ رﺳﻴﺪ‪ .‬ﻣﺠﻤﻮع ﻣﺨﺎرج ﻛﻤﻮن ‪46/300/000‬‬ ‫ﺑﻮد ﻛﻪ ‪ 16/696/000‬آن ﺗﻮﺳﻂ ﺑﺎﻧﻚ و ﺑﻘﻴﻪ ﺗﻮﺳﻂ ﺳﺮوﻳﺲﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﭘﺮداﺧﺖ ﺷﺪ؛ ﺗﻘﺮﻳﺒﺎً دوازده ﻣﻴﻠﻴﻮن ﻓﺮاﻧﻚ از‬ ‫درآﻣﺪ ﻋﻮارض ﺗﺤﻮﻳﻞ ﺷﺪ‪.‬‬ ‫اﻛﺜﺮ اﻳﻦ ﺳﺮوﻳﺲﻫﺎ ﺗﺤﺖ ﺳﺮﭘﺮﺳﺘﻲ ﻛﺎرﮔﺮان و ﻳﺎ ﻛﺎرﻣﻨﺪان ﺟﺰء‪ ‬ﺳﺎﺑﻖ ﻗﺮار داﺷﺘﻨﺪ و ﻫﻤﮕﻲ ﺗﻘﺮﻳﺒﺎً ﺑﺎ ﻳﻚﭼﻬﺎرم‬ ‫ﺗﻌﺪاد ﻧﻔﺮات ﻣﻌﻤﻮﻟﻲ ﺧﻮد ﻛﺎر ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﻣﺪﻳﺮ داﻳﺮهي ﭘ‪‬ﺴﺖ ـﺗﺎﻳﺰ‪ ،‬ﻛﺎرﮔﺮ ﺗﺮاﺷﻜﺎرـ ﺳﺮوﻳﺲ را ﻛﺎﻣﻼً ﺑﻲﺳﺎزﻣﺎن ﻣﻲﻳﺎﺑﺪ‪.‬‬ ‫دﻓﺎﺗﺮ ﭘ‪‬ﺴﺖ‪ ‬ﺑﺨﺶﻫﺎ ﺑﺴﺘﻪاﻧﺪ‪ ،‬ﺗﻤﺒﺮﻫﺎ ﻣﺨﻔﻲ ﻳﺎ رﺑﻮده ﺷﺪه ﺑﻮدﻧﺪ؛ ﻣﺪارك‪ ،‬ﻣﻬﺮﻫﺎ‪ ،‬ﻛﺎرتﻫﺎ و ﻏﻴﺮه ﻣﻔﻘﻮد و ﺻﻨﺪوقﻫﺎ ﺧﺎﻟﻲ‬ ‫ﺑﻮد‪ .‬ﻳﺎدداﺷﺖﻫﺎﺋﻲ ﺑﺮ در و دﻳﻮار ﻛﺮﻳﺪورﻫﺎ و ﺣﻴﺎطﻫﺎ ﺑﻪﻛﺎرﻣﻨﺪان دﺳﺘﻮر ﻣﻲداد ﻛﻪ ﺑﻪورﺳﺎي ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬واﻻ اﺧﺮاج‬ ‫ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‪ .‬وﻟﻲ ﺗﺎﻳﺰ ﺑﺎ ﺳﺮﻋﺖ و ﻧﻴﺮو وارد ﻋﻤﻞ ﺷﺪ‪ .‬وﻗﺘﻲﻛﻪ ﻛﺎرﻣﻨﺪان ﺟﺰء ﻛﻪ از ﭘﻴﺶ ﺧﺒﺮ ﻧﺪاﺷﺘﻨﺪ‪ ،‬ﺑﺮاي ﺳﺎزﻣﺎندﻫﻲ‬ ‫ﺳﺮوﻳﺲ ﻧﺎﻣﻪﻫﺎ و ﺑﺴﺘﻪﻫﺎي ﭘﺴﺘﻲ آﻣﺪﻧﺪ‪ ،‬او ﺑﺮايﺷﺎن ﺻﺤﺒﺖ ﻛﺮد و ﺑﺎ آنﻫﺎ ﺑﻪﺑﺤﺚ ﭘﺮداﺧﺖ و دﺳﺘﻮر داد درﻫﺎ را ﺑﺒﻨﺪد‪.‬‬ ‫ﻛﻢﻛﻢ ﺑﻪراه آﻣﺪﻧﺪ‪ .‬ﺑﻌﻀﻲ از ﻛﺎرﻣﻨﺪان ﻛﻪ ﺳﻮﺳﻴﺎﻟﻴﺴﺖ ﻧﻴﺰ ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻪﻛﻤﻚ آﻣﺪﻧﺪ‪ .‬رﻳﺎﺳﺖ ﺳﺮوﻳﺲﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ‬ ‫ﺑﻪﺳﺮﻣﻨﺸﻲﻫﺎ ﺳﭙﺮده ﺷﺪ‪ .‬ﭘ‪‬ﺴﺖ‪ ‬ﺑﺨﺶﻫﺎ ﮔﺸﻮده ﺷﺪ و درﻋﺮض ﺑﻴﺴﺖ و ﭼﻬﺎر ﺳﺎﻋﺖ ﺟﻤﻊآوري و ﺗﻮزﻳﻊ ﻧﺎﻣﻪﻫﺎ در ﭘﺎرﻳﺲ‬ ‫ﺗﺠﺪﻳﺪﺳﺎزﻣﺎن ﮔﺮدﻳﺪ‪ .‬ﻧﺎﻣﻪﻫﺎﺋﻲﻛﻪ ﻣﻘﺼﺪﺷﺎن ﺷﻬﺮﺳﺘﺎن ﺑﻮد‪ ،‬از ﻃﺮﻳﻖ ﻣﺄﻣﻮرﻳﻦ ﻣﺒﺘﻜﺮ ﺑﻪﺻﻨﺪوقﻫﺎي ﺳﻦـدﻧﻲ در‬ ‫ﻓﺎﺻﻠﻪي ﭘﺎﻧﺰده ﻛﻴﻠﻮﻣﺘﺮي رﻳﺨﺘﻪ ﺷﺪ؛ و ﺑﺮاي ورود ﻧﺎﻣﻪﻫﺎ ﺑﻪﭘﺎرﻳﺲ دﺳﺖﻫﺎ ﺑﺮاي ﻫﺮﮔﻮﻧﻪ اﺑﺘﻜﺎر ﺷﺨﺼﻲ ﺑﺎزﮔﺬاﺷﺘﻪ ﺷﺪه‬ ‫ﺑﻮد‪ .‬ﻳﻚ ﺷﻮراي ﻋﺎﻟﻲ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺷﺪ ﻛﻪ دﺳﺘﻤﺰد ﻧﺎﻣﻪرﺳﺎنﻫﺎ‪ ،‬ﻣﺄﻣﻮران دﺳﺘﻪﺑﻨﺪي‪ ،‬ﺑﺎرﺑﺮﻫﺎ و ﻣﺴﺘﺨﺪﻣﻴﻦ و ﻧﮕﻬﺒﺎﻧﺎن ادارات‬ ‫را اﺿﺎﻓﻪ ﻛﺮد؛ زﻣﺎن ﻛﺎر در ﺳﺮوﻳﺲﻫﺎي ﻓﻮقاﻟﻌﺎده را ﻣﺤﺪود ﻧﻤﻮد و ﻗﺮار ﮔﺬاﺷﺖ ﻛﻪ در آﻳﻨﺪه ﻗﺎﺑﻠﻴﺖ ﻛﺎرﻣﻨﺪان از ﻃﺮﻳﻖ‬ ‫ﺳﻨﺠﺶ و اﻣﺘﺤﺎن ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺷﻮد]‪.[132‬‬ ‫ﺿﺮابﺧﺎﻧﻪ ﺗﺤﺖ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﻛﺎﻣ‪‬ﻠﻴﻨﺎ ـآﻟﻴﺎژﺳﺎز و ﻳﻜﻲ از ﻓﻌﺎلﺗﺮﻳﻦ اﻋﻀﺎي اﻧﺘﺮﻧﺎﺳﻴﻮﻧﺎلـ ﺗﻤﺒﺮﻫﺎي ﭘﺴﺘﻲ را ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻛﺮد‪.‬‬ ‫در ﺿﺮابﺧﺎﻧﻪ ﻫﻢ ﻣﺎﻧﻨﺪ ادارهي ﻛﻞ ﭘﺴﺖ‪ ،‬اﺑﺘﺪا ﻣﺪﻳﺮ و ﻛﺎرﻣﻨﺪان اﺻﻠﻲ ﻣﺠﺎدﻟﻪ ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ؛ وﻟﻲ ﺳﺮاﻧﺠﺎم ﺳﺎﻛﺖ ﺷﺪﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﻛﺎﻣ‪‬ﻠﻴﻨﺎ ﺑﺎ ﺣﻤﺎﻳﺖ ﭼﻨﺪ دوﺳﺖ‪ ‬اﻳﻦ ﻣﺤﻞ را دﻟﻴﺮاﻧﻪ در دﺳﺖ ﮔﺮﻓﺖ‪ ،‬ﻛﺎر را اداﻣﻪ داد و ازآنﺟﺎﻛﻪ ﻫﺮﻛﺲ ﺗﺠﺮﺑﻪي ﺣﺮﻓﻪاي‬ ‫ﺧﻮد را ﺑﻪﻛﺎر ﻣﻲﮔﺮﻓﺖ‪ ،‬اﺻﻼﺣﺎﺗﻲ ﻫﻢ در ﻣﺎﺷﻴﻦﻫﺎ و ﻫﻢ در روشﻫﺎي ﻛﺎر ﺻﻮرت ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬ﺑﺎﻧﻚ ﻛﻪ ﺷﻤﺶﻫﺎي ﻃﻼي‬ ‫ﺧﻮد را ﭘﻨﻬﺎن ﻛﺮده ﺑﻮد‪ ،‬ﻣﺠﺒﻮر ﺷﺪ ﻣﻌﺎدل ‪ 110/000‬ﻓﺮاﻧﻚ‪ ‬ﻃﻼ ﺗﺤﻮﻳﻞ دﻫﺪ ﻛﻪ ﺑﻼﻓﺎﺻﻠﻪ ﺑﻪﺻﻮرت ﺳﻜﻪﻫﺎي ﭘﻨﺞ‬ ‫ﻓﺮاﻧﻜﻲ ﺿﺮب ﺷﺪ‪ .‬ﻗﺎﻟﺐ ﻳﻚ ﺳﻜﻪي ﺟﺪﻳﺪ ﻫﻢ رﻳﺨﺘﻪ ﺷﺪه ﺑﻮد و در ﺷُﺮف اﺳﺘﻔﺎده ﺑﻮد ﻛﻪ ورﺳﺎﺋﻲﻫﺎ وارد ﭘﺎرﻳﺲ ﺷﺪﻧﺪ‪.‬‬ ‫داﻳﺮهي ﻣﺪدﻛﺎري ﻋﻤﻮﻣﻲ ﻫﻢ ﺑﻪداﻳﺮهي ﻣﺎﻟﻴﻪ واﺑﺴﺘﻪ ﺑﻮد‪ .‬ﺗﺮاﻳﻬﺎرد‪ ،‬از ﺗﺒﻌﻴﺪيﻫﺎي ‪ ،1851‬ﻣﺮدي واﺟﺪ واﻻﺗﺮﻳﻦ‬ ‫ﻓﻀﺎﺋﻞ‪ ،‬اﻳﻦ اداره را ﻛﻪ درﻛﻤﺎل ﺑﻲﺗﺮﺗﻴﺒﻲ ﺗﺤﻮﻳﻞ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮد‪ ،‬ﺗﺠﺪﻳﺪ ﺳﺎزﻣﺎن ﻛﺮد‪ .‬ﭘﺎرهاي از ﭘﺰﺷﮕﺎن و ﻣﺴﺌﻮﻻن ﺧﺪﻣﺎت‪،‬‬ ‫ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎنﻫﺎ را رﻫﺎ ﻛﺮده ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬در اﻳﺴﻲ ﻣﺪﻳﺮ و ﺧﺪﻣﺖﻛﺎران ﻓﺮار ﻛﺮده و ﺑﺴﻴﺎري از اﻓﺮاد‪ ‬ﺗﺤﺖ ﺳﺮﭘﺮﺳﺘﻲ آنﻫﺎ ﺑﻪﮔﺪاﺋﻲ‬ ‫در ﺧﻴﺎﺑﺎنﻫﺎ اﻓﺘﺎده ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﺑﻌﻀﻲ از ﻛﺎرﻛﻨﺎن ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎنﻫﺎ ﻣﺠﺮوﺣﻴﻦ ﻣﺎ را ﺟﻠﻮي در ﻣﻌﻄﻞ ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ و در ﻫﻤﻴﻦ ﺣﺎل‬ ‫ﺧﻮاﻫﺮان رﺑﺎﻧﻲ ﺳﻌﻲ ﻣﻲﻧﻤﻮدﻧﺪ آنﻫﺎ را از زﺧﻢﻫﺎي اﻓﺘﺨﺎرآﻣﻴﺰﺷﺎن ﺷﺮﻣﮕﻴﻦ ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬وﻟﻲ ﺗﺮاﻳﻬﺎرد ﻫﻤﻪﭼﻴﺰ را ﻣﺮﺗﺐ ﻛﺮد و‬ ‫ﺑﺮاي دوﻣﻴﻦ ﺑﺎر از ‪ 1792‬ﺑﻪاﻳﻦ ﻃﺮف ﺑﻴﻤﺎران و ﻣﻌﻠﻮﻟﻴﻦ در وﺟﻮد ﻧﮕﻬﺒﺎﻧﺎنْ دوﺳﺘﺎن ﺧﻮد را ﻳﺎﻓﺘﻨﺪ و ﻛﻤﻮن را ﺳﺘﻮدﻧﺪ‪ .‬اﻳﻦ‬ ‫ﻣﺮد رﺋﻮفاﻟﻘﻠﺐ و روﺷﻦﻓﻜﺮ ﻛﻪ در ‪ 24‬ﻣﻪ در ﭘﺎﻧﺘ‪‬ﺌ‪‬ﻦ ﺑﻪدﺳﺖ ﻳﻚ اﻓﺴﺮ ورﺳﺎﺋﻲ ﻛﺸﺘﻪ ﺷﺪ‪ ،‬ﮔﺰارش ﺑﺴﻴﺎر ﺟﺎﻣﻌﻲ درﺑﺎرهي‬

‫‪147‬‬

‫ﺣﺬف دﻓﺘﺮ ﺧﻴﺮﻳﻪ ﻛﻪ ﻓﻘﺮا را ﺑﻪﺣﻜﻮﻣﺖ و ﻛﻠﻴﺴﺎ زﻧﺠﻴﺮ ﻣﻲﻛﺮد‪ ،‬ﺑﺮﺟﺎ ﮔﺬاﺷﺘﻪ اﺳﺖ‪ .‬او ﭘﻴﺶﻧﻬﺎد ﻛﺮد ﻛﻪ ﺑﻪﺟﺎي اﻳﻦ دﻓﺎﺗﺮ‬ ‫در ﻫﺮﻧﺎﺣﻴﻪ ﻳﻚ دﻓﺘﺮ ﻣﺪدﻛﺎري ﺗﺤﺖ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﻛﻤﻴﺘﻪي ﻛﻤﻮن ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺷﻮد‪.‬‬ ‫ادارهي ﺗﻠﮕﺮاف‪ ،‬ﺛﺒﺖ اﺳﻨﺎد و اﻣﻼك‪ ‬زﻳﺮﻛﺎﻧﻪ ﺗﻮﺳﻂ آﮔﻮﺳﺖ ﻓُﻨﺘ‪‬ﻦِ اداره ﻣﻲﺷﺪ‪ .‬ﺳﺮوﻳﺲ ﻋﻮارض ﺗﻮﺳﻂ ﻓﻴِِﻪ و ﻛُﻤﺒﻮ‬ ‫ﻳﻚﺳﺮه از ﻧﻮ ﺗﺄﺳﻴﺲ ﮔﺮدﻳﺪ‪ .‬ﭼﺎپﺧﺎﻧﻪي ﻣﻠﻲ ﻛﻪ د‪‬ﺑ‪‬ﻚ ﺗﺠﺪﻳﺪﺳﺎزﻣﺎن ﻛﺮد و ﺑﺎ اﺳﺘﺎدي آن را اداره ﻧﻤﻮد]‪ ،[133‬و‬ ‫ﻫﻢﭼﻨﻴﻦ ﺳﺎﻳﺮ دواﻳﺮ ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﻪداﻳﺮهي ﻣﺎﻟﻴﻪ ﻛﻪ ﻣﻌﻤﻮﻻً ﺑﻪﺑﻮرژوازي ﺑﺰرگ اﺧﺘﺼﺎص داﺷﺖ‪ ،‬ﺑﺎ ﻣﻬﺎرت و ﺻﺮﻓﻪﺟﻮﺋﻲ‬ ‫ـﺣﻘﻮقﻫﺎ ﻫﺮﮔﺰ ﺑﻪﺣﺪاﻛﺜﺮ ‪ 6/000‬ﻓﺮاﻧﻚ ﻧﺮﺳﻴﺪـ ﺗﻮﺳﻂ ﻛﺎرﮔﺮان و ﻛﺎرﻣﻨﺪان ﺟﺰء روﺑﻪراه ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﻓﻬﺮﺳﺖ ﻛﺎﻣﻞ‬ ‫ﺟﻨﺎﻳﺎت ﭘﻨﻬﺎن از ﭼﺸﻢ ﺑﻮرژوازي ورﺳﺎﺋﻲ ﻧﻴﺴﺖ‪.‬‬ ‫در ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﺑﺎ داﻳﺮه ﻣﺎﻟﻴﻪ‪ ،‬داﻳﺮه ﺟﻨﮓ‪ ،‬ﺳﺮزﻣﻴﻦ ﺗﺎرﻳﻜﻲ و ﺳﺎﻳﺮ درﻫﻢرﻳﺨﺘﮕﻲﻫﺎ ﺑﻮد‪ .‬اﻓﺴﺮﻫﺎ و ﮔﺎرديﻫﺎ اﻃﺎقﻫﺎي‬ ‫وزارتﺧﺎﻧﻪ را ﭘﺮﻛﺮده ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﻋﺪهاي ﺗﻘﺎﺿﺎي ﻣﻬﻤﺎت و آذوﻗﻪ داﺷﺘﻨﺪ و ﻋﺪهاي از ﻧﺒﻮد اﻣﺪادرﺳﺎﻧﻲ ﺷﻜﻮه ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬آنﻫﺎ را‬ ‫ﺑﻪﻣﻴﺪان واﻧﺪوم ﭘﺲ ﻣﻲﻓﺮﺳﺘﺎدﻧﺪ ﻛﻪ ﻫﻢﭼﻨﺎن در ﺑﻨﺪ ﻋﻘﻞ ﺳﻠﻴﻢ ﺑﻮد و ﺗﻮﺳﻂ ﻛﻠﻨﻞ ﻫﺎﻧﺮي ﭘﺮود‪‬م‪ ،‬ﺷﺨﺼﻴﺘﻲ ﻗﺪري ﺗﻮدار‪،‬‬ ‫اداره ﻣﻲﺷﺪ‪ .‬در ﻃﺒﻘﻪي زﻳﺮﻳﻦ‪ ،‬ﻛﻤﻴﺘﻪي ﻣﺮﻛﺰي ﻛﻪ ﺗﻮﺳﻂ ﻛﻠﻮزره درآنﺟﺎ ﻣﺴﺘﻘﺮ ﺷﺪه ﺑﻮد؛ ﺳﺨﺖ در ﺟﻨﺐ و ﺟﻮش ﺑﻮد‬ ‫و وﻗﺖ و ﺗﻮان ﺧﻮد را ﻣﺼﺮوف ﺟﻠﺴﺎت ﺑﻲاﻧﺘﻬﺎ ﻣﻲﻛﺮد‪ ،‬ﻏﻠﻂﻫﺎي ﻧﻤﺎﻳﻨﺪهي ﻣﺴﺌﻮل ﺟﻨﮓ را ﻣﻲﮔﺮﻓﺖ‪ ،‬ﺧﻮد را ﺑﻪﺗﻬﻴﻪ‬ ‫ﻳﻚ اﺳﻜﻨﺎس ﺟﺪﻳﺪ ﺳﺮﮔﺮم ﻣﻲﺳﺎﺧﺖ‪ ،‬ﻧﺎراﺿﻴﺎن وزارتﺧﺎﻧﻪ را ﻣﻲﭘﺬﻳﺮﻓﺖ‪ ،‬از ﺳﺘﺎد ﻛﻞ ﮔﺰارش ﻣﻲﺧﻮاﺳﺖ و ﻣﺪﻋﻲ ﺑﻮد‬ ‫ﻛﻪ درﻣﻮرد ﻋﻤﻠﻴﺎت ﻧﻈﺎﻣﻲ ﻧﻈﺮ ﻣﻲدﻫﺪ‪ .‬ﻛﻤﻴﺘﻪي ﺗﻮپﺧﺎﻧﻪ ﻛﻪ در ‪ 28‬ﻣﺎرس ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺷﺪه ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﻪﻧﻮﺑﻪي ﺧﻮد‪ ،‬ﺑﺎ ادارهي‬ ‫ﺟﻨﮓ ﺑﺮ ﺳﺮ ﻣﺤﻞ اﺳﺘﻘﺮار ﺗﻮپﻫﺎ ﺟﺎر و ﺟﻨﺠﺎل راه اﻧﺪاﺧﺘﻪ ﺑﻮد‪ .‬اﻳﻦ اداره ﺗﻮپﻫﺎي ﻣﻴﺪان ﻣﺎرس را دراﺧﺘﻴﺎر داﺷﺖ و‬ ‫ﻛﻤﻴﺘﻪي ﺗﻮپﺧﺎﻧﻪ ﺗﻮپﻫﺎي ﻣﻮﻧﻤﺎرﺗﺮ را‪ .‬ﺗﻼشﻫﺎﺋﻲ ﺑﺮاي اﻳﺠﺎد ﻳﻚ ﭘﺎرك ﻣﺮﻛﺰي ﺑﺮاي ﺗﻮپﺧﺎﻧﻪ]‪ [134‬و ﻳﺎ ﺣﺘﻲ‬ ‫داﻧﺴﺘﻦ ﺗﻌﺪاد ﻋﺮادهﻫﺎي ﺗﻮپ ﻣﻮﺟﻮد ﺑﻲﻧﺘﻴﺠﻪ ﻣﺎﻧﺪ‪ .‬ﺗﻮپﻫﺎي دورﺑ‪‬ﺮد ﺗﺎ ﻟﺤﻈﻪي آﺧﺮ در ﻛﻨﺎر ﺳﻨﮕﺮﺑﻨﺪيﻫﺎ ﺑﺎﻗﻲ ﻣﺎﻧﺪ؛‬ ‫درﺣﺎﻟﻲﻛﻪ دژﻫﺎ ﺑﺮاي ﭘﺎﺳﺦﮔﻮﺋﻲ ﺑﻪﺗﻮپﻫﺎي ﻋﻈﻴﻢ ﺑﺤﺮﻳﻪ ﻓﻘﻂ ﺗﻮپﻫﺎي ‪ 7‬و ‪ 12‬ﺳﺎﻧﺘﻴﻤﺘﺮي در اﺧﺘﻴﺎر داﺷﺘﻨﺪ و ﻣﻬﻤﺎت‬ ‫ﻫﻢ اﻏﻠﺐ ﺑﻪﻛﺎﻟﻴﺒﺮ آنﻫﺎ ﻧﻤﻲﺧﻮرد‪ .‬ﺳﺮرﺷﺘﻪداري ﻛﻪ ﻣﻮرد ﻫﺠﻮم آﻧﺎرﺷﻴﺴﺖﻫﺎي رﻧﮕﺎرﻧﮓ ﻗﺮار داﺷﺖ‪ ،‬ﻣﻮﺟﻮدي اﻧﺒﺎرﻫﺎي‬ ‫ﺧﻮد را ﺑﺮﺣﺴﺐ ﺗﺼﺎدف و ﺑﻲﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺗﻬﻴﻪ ﻣﻲﻛﺮد‪ .‬ﺳﺎﺧﺘﻦ ﺑﺎرﻳﻜﺎدﻫﺎ ﻛﻪ ﻣﻲﺑﺎﻳﺴﺖ ﺣﺼﺎر دوم و ﺳﻮﻣﻲ ﺑﻪدور ﭘﺎرﻳﺲ اﻳﺠﺎد‬ ‫ﻣﻲﻛﺮد و ﻗﺮار آن ﺑﺮاي ‪ 9‬آورﻳﻞ ﮔﺬاﺷﺘﻪ ﺷﺪه ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﻪآدم ﻛﻠﻪ ﺷﻘﻲ ﺳﭙﺮده ﺷﺪ ﻛﻪ ﻫﻤﻪﺟﺎ ﺑﺪون روش و ﻋﻠﻲرﻏﻢ‬ ‫ﻧﻘﺸﻪﻫﺎي ﻣﺎﻓﻮقﻫﺎي ﺧﻮد دﺳﺖ ﺑﻪﻛﺎر ﻣﻲﺷﺪ‪ .‬ﺗﻤﺎم ﺳﺮوﻳﺲﻫﺎي دﻳﮕﺮ ﺑﻪﻫﻤﻴﻦ ﺳﺒﻚ‪ ،‬ﺑﺪون ﻫﻴﭻﮔﻮﻧﻪ اﺻﻞِ ﺛﺎﺑﺖ‪ ،‬ﺑﺪون‬ ‫رﻋﺎﻳﺖ ﺣﺪود ﺣﻮزهي ﻋﻤﻞ و وﻇﺎﺋﻒ ﻣﺤﻮﻟﻪ ﺻﻮرت ﻣﻲﮔﺮﻓﺖ‪ :‬ﭼﺮخﻫﺎي ﻣﺎﺷﻴﻦ درﻳﻚ ﺟﻬﺖ ﺣﺮﻛﺖ ﻧﻤﻲﻛﺮد‪ .‬در اﻳﻦ‬ ‫ﻛﻨﺴﺮت ﺑﺪون رﻫﺒﺮ ﻫﺮﻧﻮازﻧﺪهاي ﻫﺮﭼﻪ دوﺳﺖ داﺷﺖ ﻣﻲﻧﻮاﺧﺖ و ﻧﻮا در ﻧﻮاي ﻧﻮازﻧﺪهي ﻛﻨﺎرياش ﻣﻲاﻧﺪاﺧﺖ‪.‬‬ ‫ﻳﻚ دﺳﺖ ﻗﻮي و ﻛﺎردان ﺑﻪراﺣﺘﻲ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺴﺖ ﻫﻤﺎﻫﻨﮕﻲ را دوﺑﺎره ﺑﺮﻗﺮار ﻛﻨﺪ‪ .‬ﻛﻤﻴﺘﻪي ﻣﺮﻛﺰي ﻋﻠﻲرﻏﻢ اﻳﻦ ﺗﺼﻮر‬ ‫ﺧﻮد ﻛﻪ ﺑﻪﻛﻤﻮن ﺧﻂ ﻣﻲدﻫﺪ و ﮔﻔﺘﻪ ﻣﻲﺷﺪ »ﻛﻪ ﻛﻤﻮن دﺧﺘﺮ آن اﺳﺖ و ﻧﺒﺎﻳﺪ اﺟﺎزه داد از راه ﺑﻪدر ر‪‬ود«‪ ،‬ﺣﺎﻻ ﺑﻪﺟﻤﻌﻲ‬ ‫از ﭘ‪‬ﺮﮔﻮﻳﺎن ﻓﺎﻗﺪ ﻫﺮﮔﻮﻧﻪ اوﺗﻮرﻳﺘﻪ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺷﺪه ﺑﻮد‪ .‬اﻋﻀﺎي اﻳﻦ ﻛﻤﻴﺘﻪ از زﻣﺎن ﺑﺮﻗﺮاري ﻛﻤﻮن ﺗﺎﺣﺪ زﻳﺎدي ﺗﺠﺪﻳﺪ ﺷﺪه‬ ‫ﺑﻮدﻧﺪ و ﺑﻪواﺳﻄﻪي اﻧﺘﺨﺎﺑﺎتﻫﺎي ﭘ‪‬ﺮ ﭼﻮن و ﭼﺮا ـزﻳﺮا ﺧﻴﻠﻲﻫﺎ ﻃﺎﻟﺐ ﻋﻨﻮان ﻋﻀﻮﻳﺖ اﻳﻦ ﻛﻤﻴﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪـ در آن اﻛﺜﺮﻳﺘﻲ از‬ ‫اﻓﺮاد ﻻاﺑﺎﻟﻲ و ﺑﻲﺧﻴﺎل اﻳﺠﺎد ﺷﺪه ﺑﻮد]‪ .[135‬اﻳﻦ ﻛﻤﻴﺘﻪ در وﺿﻌﻴﺖ ﻛﻨﻮﻧﻲ ﺧﻮد ﻫﻤﻪي اﻫﻤﻴﺖاش را از ﻫﻢﭼﺸﻤﻲ ﺑﺎ‬ ‫ﻛﻤﻮن اﺧﺬ ﻣﻲﻛﺮد‪ .‬ﻛﻤﻴﺘﻪي ﺗﻮپﺧﺎﻧﻪ ﻛﻪ ﺑﺮاﻟ‪‬ﺮ آن را در اﻧﺤﺼﺎر ﺧﻮد ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﺎ ﻛﻢﺗﺮﻳﻦ ﻓﺸﺎري ﻓﻮراً ﺟﺎﺧﺎﻟﻲ ﻣﻲﻛﺮد‪.‬‬ ‫ﺳﺮرﺷﺘﻪداري و ﺳﺎﻳﺮ ﺳﺮوﻳﺲﻫﺎ ﻳﻜﺴﺮه ﺑﻪﻃﺮز ﻛﺎر ﻧﻤﺎﻳﻨﺪهي ﻣﺴﺌﻮل ﺟﻨﮓ واﺑﺴﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﻓﺮﻣﺎﻧﺪهي ﻧﺎﻣﺮﺋﻲ‪ ،‬درازﻛﺶ روي ﻛﺎﻧﺎﭘﻪي ﺧﻮد‪ ،‬ﻓﺮﻣﺎنﻫﺎ و ﺑﺨﺶﻧﺎﻣﻪﻫﺎﺋﻲ ـﮔﺎه ﻣﺎﻟﻴﺨﻮﻟﻴﺎﺋﻲ و ﮔﺎه آﻣﺮاﻧﻪـ ﺻﺎدر‬ ‫ﻣﻲﻛﺮد و ﻫﺮﮔﺰ ﺑﺮاي ﻧﻈﺎرت ﺑﺮاﺟﺮاي آنﻫﺎ اﻧﮕﺸﺘﻲ ﺗﻜﺎن ﻧﻤﻲداد‪ .‬اﮔﺮ ﻳﻜﻲ از اﻋﻀﺎي ﻛﻤﻮن ﻣﻲآﻣﺪ ﺗﺎ ﺑﻪاو ﺗﻜﺎﻧﻲ ﺑﺪﻫﺪ‪:‬‬ ‫»ﺗﻮ اﻳﻦﺟﺎ ﭼﻪ ﻣﻲﻛﻨﻲ؟ ﻓﻼن و ﺑﻬﻤﺎنﺟﺎ در ﺧﻄﺮ اﺳﺖ«‪ ،‬او ﺑﺎ ﺗﺒﺨﺘﺮ ﺟﻮاب ﻣﻲداد »ﻣﻦ ﻓﻜﺮ ﻫﻤﻪﭼﻴﺰ را ﻛﺮدهام‪ .‬ﻓﺮﺻﺖ‬ ‫ﺑﺪﻫﻴﺪ ﻃﺮحﻫﺎي ﻣﻦ ﺑﻪاﻧﺠﺎم ﺑﺮﺳﺪ«‪ ،‬و دوﺑﺎره ﻛﺎرش را از ﺳﺮﻣﻲﮔﺮﻓﺖ‪ .‬اﻳﻦ ﻓﺮﻣﺎﻧﺪه ﻳﻚ روز ﺑﺎ ﻗﻠﺪري ﻛﻤﻴﺘﻪي ﻣﺮﻛﺰي را‬

‫‪148‬‬

‫از وزارتﺧﺎﻧﻪ ﺑﻴﺮون ﻣﻲﻛﻨﺪ ﺗﺎ در ﺧﻴﺎﺑﺎن ﻻﻧﺘﺮﭘﻮ ﻋﺰﻟﺖ ﮔﺰﻳﻨﺪ و ﻳﻚ ﻫﻔﺘﻪ ﺑﻌﺪ دﻧﺒﺎل ﻫﻤﻴﻦ ﻛﻤﻴﺘﻪ ﻣﻲرود و آن را دوﺑﺎره‬ ‫ﺑﻪدﺑﻴﺮﺧﺎﻧﻪي ﺟﻨﮓ ﺑﺮﻣﻲﮔﺮداﻧﺪ‪ .‬اﻳﻦ آدم ﺗﺎ ﺳﺮﺣﺪ ﺑﻴﺸﺮﻣﻲ ﺧﻮدﺑﻴﻦ]‪ [136‬ﻛﻪ از ﺗﻮدﻟ‪ِ‬ﺒﺎن ﻧﺎﻣﻪﻫﺎي ﺟﻌﻠﻲ در ﻣﻮرد‬ ‫ﻧﻘﺸﻪﻫﺎي دﻓﺎع ﻧﺸﺎن ﻣﻲداد و وﻗﺖ ﺧﻮد را ﺑﺎ ﻫﻢﻧﺸﻴﻨﻲ ﺑﺎ ﺧﺒﺮﻧﮕﺎران روزﻧﺎﻣﻪﻫﺎي ﺧﺎرﺟﻲ ﻣﻲﮔﺬراﻧﺪ‪ ،‬ﺑﺎ ﺗﻜﺒﺮ ﺗﻤﺎم ﻫﺮﮔﺰ‬ ‫اوﻧﻴﻔﺮم‪ ،‬ﻛﻪ ﺑﻪﻫﺮﺻﻮرت در آن زﻣﺎن ﭘﻮﺷﺶ ﺣﻘﻴﻘﻲ ﭘﺮوﻟﺘﺮﻫﺎ ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﻪﺗﻦ ﻧﻜﺮد‪ .‬ﺑﺮاي ﻛﻤﻮن ﺗﻘﺮﻳﺒﺎً ﻳﻚ ﻣﺎه ﻃﻮل ﻛﺸﻴﺪ ﺗﺎ‬ ‫درﻳﺎﺑﺪ ﻛﻪ اﻳﻦ ﻻفزن ﺑﻲﻣﺎﻳﻪ‪ ،‬ﻋﻠﻲرﻏﻢ ﻇﺎﻫﺮ ﻧﻮآور ﺧﻮد‪ ،‬ﭼﻴﺰي ﺟﺰ ﻳﻚ اﻓﺴﺮ واﻣﺎﻧﺪهي ارﺗﺶ ﻣﻨﻈﻢ ﻧﻴﺴﺖ‪.‬‬ ‫اﻣﻴﺪﻫﺎي ﺑﺴﻴﺎري ﻣﺘﻮﺟﻪ رﺋﻴﺲ ﺳﺘﺎد او روﺳﻞ ﺷﺪ‪ :‬ﺟﻮان ‪ 28‬ﺳﺎﻟﻪي رادﻳﻜﺎل‪ ،‬ﺧﻮددار و ﻣﻨﺰهﻃﻠﺒﻲ ﻛﻪ ﺑﺬر ﺟﻮﻫﺎي‬ ‫وﺣﺸﻲ اﻧﻘﻼب ﺧﻮد را ﻣﻲاﻓﺸﺎﻧﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﺳﺮوانِ ﻣﻬﻨﺪﺳﻲ در ارﺗﺶ ﻣ‪‬ﺪس ﺑﻪﻣﺨﺎﻟﻔﺖ ﺑﺎ ﺑﺎزِن ﺑﺮﺧﺎﺳﺘﻪ و از ﭼﻨﮓ ﭘﺮوﺳﻲﻫﺎ‬ ‫ﮔﺮﻳﺨﺘﻪ ﺑﻮد‪ .‬ﮔﺎﻣﺒﺘﺎ او را در اردوي ﻧ‪‬ﻮِر ﺑﻪﺳﺮﻫﻨﮓ‪ ‬ﻣﻬﻨﺪﺳﻲ ﻣﻨﺼﻮب ﻛﺮده ﺑﻮد و ﺗﺎ ‪ 18‬ﻣﺎرس ﻫﻨﻮز در آنﺟﺎ ﻣﻌﻄﻞ ﺑﻮد‪.‬‬ ‫‪ 18‬ﻣﺎرس او را ﺑﻪوﺟﺪ آورد‪ .‬در ﭘﺎرﻳﺲ آﻳﻨﺪهي ﻓﺮاﻧﺴﻪ و ﻫﻢﭼﻨﻴﻦ آﻳﻨﺪهي ﺧﻮدش را دﻳﺪ‪ .‬ﺑﺎ ﻋﺠﻠﻪ ﺧﻮد را ﺑﻪﭘﺎرﻳﺲ رﺳﺎﻧﺪ‬ ‫و در آنﺟﺎ از ﻃﺮﻳﻖ دوﺳﺘﺎﻧﻲ در ﻟﮋﻳﻮن ﻫﻔﺪﻫﻢ ﺟﺎ ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬او آدﻣﻲ ﻣﺘﻜﺒﺮ ﺑﻮد‪ ،‬ﺧﻴﻠﻲ زود ﺳﻮء‪ ‬ﺷﻬﺮت ﭘﻴﺪا ﻛﺮد و در ‪3‬‬ ‫آورﻳﻞ ﺑﺎزداﺷﺖ ﺷﺪ‪ .‬دو ﻋﻀﻮ ﺷﻮرا‪ ،‬ﻣﺎﻟﻮن و ﺷﺎرل ژِراﻟﺪ‪‬ن ﻣﻮﺟﺒﺎت آزادي او را ﻓﺮاﻫﻢ ﻛﺮدﻧﺪ و ﺑﻪﻛﻠﻮزره ﻣﻌﺮﻓﻲ ﻧﻤﻮدﻧﺪ و‬ ‫از ﻃﺮﻳﻖ او ﺑﻪرﻳﺎﺳﺖ ﺳﺘﺎد ﻛﻞ ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪ‪ .‬روﺳﻞ ﺑﺎ اﻳﻦ ﺧﻴﺎل ﻛﻪ ﻛﻤﻴﺘﻪي ﻣﺮﻛﺰي ﺻﺎﺣﺐ ﻗﺪرت اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﻪﭼﺎﭘﻠﻮﺳﻲ از‬ ‫آن ﭘﺮداﺧﺖ‪ ،‬و ﭼﻨﻴﻦ ﺟﻠﻮه ﻣﻲداد ﻛﻪ از آن رﻫﻨﻤﻮد ﻣﻲﮔﻴﺮد و دﻧﺒﺎل آدمﻫﺎﺋﻲ ﻣﻲرﻓﺖ ﻛﻪ ﮔﻤﺎن ﻣﻲﻛﺮد ﻣﺤﺒﻮﺑﻴﺖ دارﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﺳﺮدي او‪ ،‬زﺑﺎن ﻓﻨﻲ و روﺷﻨﻲ ﺑﻴﺎﻧﺶ‪ ،‬و ﻗﻴﺎﻓﻪي آدمﻫﺎي ﺑﺰرگ ﻛﻪ ﺑﻪﺧﻮد ﻣﻲﮔﺮﻓﺖ‪ ،‬دﺑﻴﺮﺧﺎﻧﻪ را ﻣﺠﺬوب ﻛﺮد؛ وﻟﻲ‬ ‫ﻛﺴﺎﻧﻲﻛﻪ او را دﻗﻴﻖﺗﺮ ﺑﺮرﺳﻲ ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ‪ ،‬ﻣﺘﻮﺟﻪ ﻇﺎﻫﺮ ﻧﺎاﺳﺘﻮار و ﻋﻼﺋﻢ ﻏﻴﺮﻗﺎﺑﻞ ﺗﺮدﻳﺪي از روﺣﻴﻪ ﻣﺸﻮش او ﻣﻲﺷﺪﻧﺪ‪.‬‬ ‫اﻳﻦ اﻓﺴﺮ ﺟﻮان اﻧﻘﻼﺑﻲ ﺗﺎ اﻧﺪازهاي ﺑﺎب روز ﺷﺪه ﺑﻮد و رﻓﺘﺎر ﻛﻨﺴﻮلﻣ‪Ĥ‬ﺑﺎﻧﻪي او ﺑﺮاي ﻋﻤﻮم ﻣﺮدم ﻛﻪ از ﺑﻲﺣﺎﻟﻲ ﻛﻠﻮزره‬ ‫دﻟﺰده ﺷﺪه ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﻧﺎﺧﻮشآﻳﻨﺪ ﻧﻤﻲﻧﻤﻮد‪.‬‬ ‫وﻟﻲ ﻫﻴﭻﭼﻴﺰ اﻳﻦ ﺷﻴﻔﺘﮕﻲ را ﺗﻮﺟﻴﻪ ﻧﻤﻲﻛﺮد‪ .‬او ﻛﻪ از ‪ 5‬آورﻳﻞ رﺋﻴﺲ ﺳﺘﺎد ﻛﻞ ﺑﻮد‪ ،‬ﻫﻤﻪي ﺳﺮوﻳﺲﻫﺎ را ﺑﻪﺣﺎل ﺧﻮد‬ ‫واﮔﺬاﺷﺖ‪ .‬ﺗﻨﻬﺎ ﺳﺮوﻳﺲ ﺗﺎﺣﺪي ﺳﺎزﻣﺎن ﻳﺎﻓﺘﻪ‪ ،‬ﻳﻌﻨﻲ ﺳﺮوﻳﺲ ﺑﺮرﺳﻲ اﻃﻼﻋﺎت ﻛﻠﻲ‪ ،‬ﻛﺎر ﻣﻮرو ﺑﻮد ﻛﻪ ﻫﺮروز ﺻﺒﺢ‬ ‫ﮔﺰارﺷﻲ ﻣﻔﺼﻞ و اﻏﻠﺐ زﻧﺪه و ﮔﻮﻳﺎ از ﻋﻤﻠﻴﺎت ﻧﻈﺎﻣﻲ و وﺿﻌﻴﺖ روﺣﻲ ﭘﺎرﻳﺲ ﺑﻪﻛﻤﻮن و دﺑﻴﺮﺧﺎﻧﻪي ﺟﻨﮓ اراﺋﻪ ﻣﻲﻛﺮد‪.‬‬ ‫اﻳﻦ ﺗﻘﺮﻳﺒﺎً ﻛﻞ ﭘﻠﻴﺴﻲ ﺑﻮد ﻛﻪ ﻛﻤﻮن داﺷﺖ‪ .‬ﻛﻤﻴﺴﻴﻮن اﻣﻨﻴﺖ ﻣﻠﻲ ﻛﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪﺳﺮّيﺗﺮﻳﻦ ﺗﺎرﻳﻚﺧﺎﻧﻪﻫﺎ ﻧﻮر ﻣﻲاﻓﺸﺎﻧﺪ‪،‬‬ ‫ﻓﻘﻂ ﮔﺎه و ﺑﻲﮔﺎه ﺟﺮﻗﻪﻫﺎي ﺿﻌﻴﻔﻲ ﭘﺨﺶ ﻣﻲﻛﺮد‪.‬‬ ‫ﻛﻤﻴﺘﻪي ﻣﺮﻛﺰي راﺋﻮل رﻳﮕﻮ]*[‪ ،‬اﻳﻦ ﺟﻮان ﺑﻴﺴﺖ و ﭼﻬﺎر ﺳﺎﻟﻪ را ﻛﻪ ﺑﻴﺶﺗﺮ ﺑﺎ ﺟﻨﺒﺶ اﻧﻘﻼﺑﻲ ﭘﻴﻮﻧﺪ داﺷﺖ‪ ،‬ﺑﻪﻋﻨﻮان‬ ‫ﻧﻤﺎﻳﻨﺪهي ﻏﻴﺮﻧﻈﺎﻣﻲ ﺧﻮد در ﻓﺮﻣﺎﻧﺪاري ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻛﺮده ﺑﻮد؛ وﻟﻲ ﺗﺤﺖ ﻧﻈﺎرت ﺷﺪﻳﺪ دووال‪ .‬اﮔﺮ رﻳﮕﻮ ﺧﻮب ﻣﻬﺎر ﻣﻲﺷﺪ‪،‬‬ ‫ﺳﺘﻮان ﺧﻮﺑﻲ از ﻛﺎر ﻣﻲآﻣﺪ و ﻣﺎدام ﻛﻪ دووال زﻧﺪه ﺑﻮد ﺑﻪراه ﺧﻄﺎ ﻧﻤﻲرﻓﺖ‪ .‬ﺧﻄﺎي ﻧﺎﺑﺨﺸﻮدﻧﻲ ﺷﻮرا اﻳﻦ ﺑﻮد ﻛﻪ او را در‬ ‫رأس ﺳﺮوﻳﺴﻲ ﻗﺮار داد ﻛﻪ ﻛﻢﺗﺮﻳﻦ اﺷﺘﺒﺎه در آن ﺧﻄﺮﻧﺎكﺗﺮ از ﭘﺴﺖﻫﺎي ﻣﻘﺪم ﺑﻮد‪ .‬دوﺳﺘﺎﻧﺶ ﺑﻪاﺳﺘﺜﻨﺎي ﻣﻌﺪودي ـﻓ‪‬ﺮه‪،‬‬ ‫رِﻧﻴﺎر و دو ﻳﺎ ﺳﻪ ﻧﻔﺮ دﻳﮕﺮـ ﻫﻤﮕﻲ ﻣﺜﻞ ﺧﻮد او ﺟﻮان و ﺳﺮ ﺑﻪﻫﻮا ﺑﻮدﻧﺪ و ﺣﺴﺎسﺗﺮﻳﻦ وﻇﺎﺋﻒ را ﺑﻪﻧﺤﻮي ﻛﻮدﻛﺎﻧﻪ اﻧﺠﺎم‬ ‫ﻣﻲدادﻧﺪ‪ .‬ﻛﻤﻴﺴﻴﻮن ﻧﺠﺎت ﻋﻤﻮﻣﻲﻛﻪ ﻣﻲﺑﺎﻳﺴﺖ ﺑﺮ رﻳﮕﻮ ﻧﻈﺎرت ﻣﻲداﺷﺖ‪ ،‬ﺻﺮﻓﺎً ﻧﻤﻮﻧﻪي او را دﻧﺒﺎل ﻣﻲﻛﺮد‪ .‬دراﻳﻦ‬ ‫ﻛﻤﻴﺘﻪ‪ ،‬آنﻫﺎ ﭘﻴﺶ از ﻫﺮﭼﻴﺰ در ﻣﺤﻔﻞ دوﺳﺘﺎﻧﻪي ﺧﻮد ﺑﻪﺳﺮ ﻣﻲﺑﺮدﻧﺪ و ﻇﺎﻫﺮاً از اﻳﻦﻛﻪ ﻧﮕﻬﺒﺎﻧﻲ و ﻣﺴﺌﻮﻟﻴﺖ ﺟﺎن‬ ‫‪ 100/000‬ﻧﻔﺮ را ﺑﻪﻋﻬﺪه ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﻏﺎﻓﻞ ﻣﺎﻧﺪﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﺟﺎي ﺗﻌﺠﺐ ﻧﺒﻮد ﻛﻪ ﺧﻴﻠﻲ زود در اﻃﺮاف ﻣﺮﻛﺰ ﭘﻠﻴﺲ ﻣﻮشﻫﺎ درﺣﺎل ﺑﺎزي دﻳﺪه ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬روزﻧﺎﻣﻪﻫﺎﺋﻲ ﻛﻪ ﺻﺒﺢ ﺗﻮﻗﻴﻒ‬ ‫ﻣﻲﺷﺪﻧﺪ‪ ،‬ﻋﺼﺮ در ﺧﻴﺎﺑﺎنﻫﺎ ﺑﻪﻓﺮوش ﻣﻲرﺳﻴﺪﻧﺪ‪ .‬ﺗﻮﻃﺌﻪﮔﺮان ﺑﺪون آنﻛﻪ ﺳﻮء‪‬ﻇﻦ رﻳﮕﻮ و ﻳﺎراﻧﺶ را ﺑﺮاﻧﮕﻴﺰﻧﺪ‪ ،‬در ﻫﻤﻪي‬ ‫ﺳﺮوﻳﺲﻫﺎ رﺧﻨﻪ ﻛﺮده ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬آنﻫﺎ ﻫﺮﮔﺰ ﺧﻮد ﭼﻴﺰي ﻛﺸﻒ ﻧﻜﺮدﻧﺪ‪ .‬ﻫﻤﻴﺸﻪ ﻻزم ﺑﻮد ﻛﺴﻲ اﻳﻦ ﻛﺎر را ﺑﻪﺟﺎي آنﻫﺎ اﻧﺠﺎم‬ ‫دﻫﺪ‪ .‬ﺑﺎزداﺷﺖﻫﺎ را ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻟﺸﮕﺮﻛﺸﻲﻫﺎي ﻧﻈﺎﻣﻲ در ﻃﻮل روز و ﺑﺎ ﭘﺸﺘﻴﺒﺎﻧﻲ ﺷﺪﻳﺪ ﻧﻴﺮوﻫﺎي ﻛﻤﻜﻲ از ﮔﺎرد ﻣﻠﻲ اﻧﺠﺎم‬ ‫ﻣﻲدادﻧﺪ‪ .‬ﭘﺲ از ﺗﺼﻮﻳﺐ ﻗﺮار در ﻣﻮرد ﮔﺮوﮔﺎنﻫﺎ‪ ،‬آنﻫﺎ ﻓﻘﻂ ﺗﻮاﻧﺴﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ روي ﭼﻬﺎر ﻳﺎ ﭘﻨﺞ روﺣﺎﻧﻲ ﺑﺮﺟﺴﺘﻪي واﺑﺴﺘﻪ‬

‫‪149‬‬

‫ﺑﻪﻛﻠﻴﺴﺎ دﺳﺖ ﺑﮕﺬارﻧﺪ‪ :‬اﺳﻘﻒ اﻋﻈﻢ ﮔﺎﻟﻴﻚ ـدارﺑﻮاـ ﺑﻨﺎﭘﺎرﺗﻴﺴﺖ ﺗﻤﺎم ﻋﻴﺎر؛ ﻋﻠﻲاﻟﺒﺪل او ﻻﮔﺎرد؛ ﻛﺸﻴﺶ ﻛﻠﻴﺴﺎي ﻣﺎدﻟﻦ؛‬ ‫د‪‬ﮔ‪‬ﺮي‪ ،‬ﻧﻮﻋﻲ ﻣ‪‬ﺮﻧﻲِ ﻋﺒﺎﭘﻮش]ﺗﺎﺟﺮ و ﺳﻴﺎﺳﺖﻣﺪاري از ﻧﺰدﻳﻜﺎن ﻧﺎﭘﻠﺌﻮن ﺳﻮم ﻛﻪ در ﻛﻮدﺗﺎ ﺑﺎ او ﻫﻤﻜﺎري ﻛﺮد و در دوران‬ ‫اﻣﭙﺮاﺗﻮري ﺑﻪوزارت ﻛﺸﻮر و رﻳﺎﺳﺖ ﻣﺠﻠﺲ رﺳﻴﺪ‪ .‬م[؛ آﺑﻪ اَﻻر‪ ،‬اﺳﻘﻒ ﺳﻮرا؛ و ﭼﻨﺪ ژزوﺋﻴﺖ ﺳﻔﺖ و ﺳﺨﺖ دﻳﮕﺮ‪ .‬ﺻﺮﻓﺎً‬ ‫ﺣﺴﻦ ﺗﺼﺎدف ﺑ‪‬ﻨﮋان رﺋﻴﺲ دادﮔﺎه ﭘﮋوﻫﺶ]‪ [137‬و ژِﻛﻪ ﻣﺒﺘﻜﺮ ﻣﻌﺮوف ﻟﺸﮕﺮﻛﺸﻲ ﺑﻪﻣﻜﺰﻳﻚ را ﺑﻪﭼﻨﮓ آنﻫﺎ‬ ‫اﻧﺪاﺧﺖ]‪.[138‬‬ ‫اﻳﻦ ﻻاﺑﺎﻟﻲﮔﺮيِ ﻗﺎﺑﻞ ﺳﺮزﻧﺶ ﻛﻪ ﻣﺮدم ﺑﻬﺎي آن را ﺑﺎ ﺧﻮن ﺧﻮد ﻣﻲﭘﺮداﺧﺘﻨﺪ‪ ،‬ﻣﺎﻳﻪ ﻧﺠﺎت ﺟﻨﺎﻳﺖﻛﺎران ﺑﻮد‪ .‬ﺗﻌﺪادي از‬ ‫ﻧﻔﺮات ﮔﺎرد ﻣﻠﻲ از اﺳﺮار دﻳﺮ ﭘﻴﻜﭙﻮس ﭘﺮده ﺑﺮداﺷﺘﻨﺪ؛ ﻛﺸﻔﻴﺎت آنﻫﺎ ﻋﺒﺎرت ﺑﻮد از‪ :‬ﺳﻪ زن ﺗﻴﺮه روز ﻛﻪ در ﻗﻔﺲﻫﺎي‬ ‫ﻓﻠﺰي ﺣﺒﺲ ﺷﺪه ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬اﺑﺰارﻫﺎي ﻋﺠﻴﺐ]‪ ،[139‬ﻛﺮﺳﺖﻫﺎي آﻫﻨﻲ‪ ،‬ﻣﻴﻠﻪﻫﺎ و ﻗﻼبﻫﺎﺋﻲﻛﻪ ﺑﻪﻧﺤﻮي ﻏﺮﻳﺐ ﺗﻔﺘﻴﺶ ﻋﻘﺎﻳﺪ‬ ‫را ﺗﺪاﻋﻲ ﻣﻲﻛﺮد‪ ،‬ﻣﻘﺎﻟﻪاي در ﻣﻮرد ﺳﻘﻂ ﺟﻨﻴﻦ و دو ﺟﻤﺠﻤﻪ ﻛﻪ ﻫﻨﻮز از ﻣﻮ ﭘﻮﺷﻴﺪه ﺑﻮد‪ .‬ﻳﻜﻲ از زﻧﺪاﻧﻴﺎن‪ ،‬ﺗﻨﻬﺎ ﻧﻔﺮي ﻛﻪ‬ ‫ﻋﻘﻠﺶ را از دﺳﺖ ﻧﺪاده ﺑﻮد‪ ،‬ﮔﻔﺖ ﻛﻪ او ده ﺳﺎل در اﻳﻦ ﻗﻔﺲ ﺑﻮده اﺳﺖ‪ .‬ﭘﻠﻴﺲ ﺑﻪاﻳﻦ اﻛﺘﻔﺎ ﻛﺮد ﻛﻪ راﻫﺒﻪﻫﺎ را ﺑﻪﺳﻦ‬ ‫ﻻزار ﺑﻔﺮﺳﺘﺪ]‪ [140‬ﺑﻌﻀﻲ از ﺳﺎﻛﻨﺎن ﻧﺎﺣﻴﻪ دﻫﻢ در ﻛﻠﻴﺴﺎي ﺳﻦ ﻟﻮران ﺗﻌﺪادي اﺳﻜﻠﺖ زن ﻛﺸﻒ ﻛﺮده ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﻓﺮﻣﺎﻧﺪاري‬ ‫ﺻﺮﻓﺎً ﺑﻪﻳﻚ ﺗﺤﻘﻴﻖ ﻧﻤﺎﻳﺸﻲ دﺳﺖ زد ﻛﻪ ﺑﻪﺟﺎﺋﻲ ﻧﺮﺳﻴﺪ‪.‬‬ ‫وﻟﻲ در ﻣﻴﺎن ﻫﻤﻪي اﻳﻦ ﻟﻐﺰشﻫﺎ اﻳﺪهي اﻧﺴﺎندوﺳﺘﻲ‪ ‬ﺧﻮد را آﺷﻜﺎر ﺳﺎﺧﺖ‪ ،‬اﺻﺎﻟﺖ اﻳﻦ اﻧﻘﻼب ﻣﺮدﻣﻲ ﺗﺎ اﻳﻦ ﺣﺪ در‬ ‫ﻛﻤﺎل ﺑﻮد‪ .‬رﺋﻴﺲ دﺑﻴﺮﺧﺎﻧﻪي ﻧﺠﺎت ﻋﻤﻮﻣﻲ ﻫﻨﮕﺎم دادن ﭘﻴﺎﻣﻲ ﺑﻪﻣﺮدم ﺑﻪﻧﻔﻊ ﻗﺮﺑﺎﻧﻴﺎن ﺟﻨﮓ ﮔﻔﺖ‪» :‬ﻛﻤﻮن ﺑﺮاي ‪ 92‬ﺗﻦ‬ ‫از ﻫﻤﺴﺮان ﻛﺴﺎﻧﻲﻛﻪ ﻣﺸﻐﻮل ﻛﺸﺘﻦ ﻣﺎ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬ﻧﺎن ﻓﺮﺳﺘﺎده اﺳﺖ‪ .‬زﻧﺎن ﺑﻴﻮه ﺑﻪﻫﻴﭻ ﺣﺰﺑﻲ ﺗﻌﻠﻖ ﻧﺪارﻧﺪ‪ .‬ﺟﻤﻬﻮري ﺑﺮاي‬ ‫ﻫﻤﻪي درﻣﺎﻧﺪﮔﺎن ﻧﺎن دارد و از ﻫﻤﻪي ﻳﺘﻴﻤﺎن ﻣﺮاﻗﺒﺖ ﻣﻲﻛﻨﺪ«‪ .‬ﻛﻼﻣﻲ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﺤﺴﻴﻦ درﺧﻮر ﺷﺎﻟﻴﻪ و ﺷﻮﻣ‪‬ﺖ]از ﺟﻨﺎج ﭼﭗ‬ ‫رﻫﺒﺮان اﻧﻘﻼب ‪ .1789‬م[‪ .‬ﻓﺮﻣﺎﻧﺪاري ﻛﻪ از ﻛﺜﺮت ﮔﺰارشﻫﺎ ﺑﻪﺳﺘﻮه آﻣﺪه ﺑﻮد‪ ،‬اﻋﻼم ﻛﺮد ﻛﻪ ﺑﻪﮔﺰارشﻫﺎي ﺑﻲﻧﺎم ﺗﺮﺗﻴﺐ‬ ‫اﺛﺮ ﻧﺨﻮاﻫﺪ داد‪ .‬روزﻧﺎﻣﻪ رﺳﻤﻲ ﻧﻮﺷﺖ‪» :‬ﻛﺴﻲﻛﻪ ﺟﺮأت ﻧﻤﻲﻛﻨﺪ ﻳﻚ ﮔﺰارش را اﻣﻀﺎ ﻛﻨﺪ‪ ،‬ﻧﻪ ﺑﻪﻣﺼﺎﻟﺢ ﻋﻤﻮﻣﻲ‪ ،‬ﻛﻪ‬ ‫ﺑﻪﻛﻴﻨﻪﻛ‪‬ﺸﻲﻫﺎي ﺷﺨﺼﻲ ﺧﺪﻣﺖ ﻣﻲﻛﻨﺪ«‪ .‬ﮔﺮوﮔﺎنﻫﺎ اﺟﺎزه داﺷﺘﻨﺪ از ﺑﻴﺮون ﻏﺬا‪ ،‬ﻟﺒﺎس‪ ،‬روزﻧﺎﻣﻪ و ﻛﺘﺎب ﺗﻬﻴﻪ ﻛﻨﻨﺪ؛ ﺑﺎ‬ ‫دوﺳﺘﺎن ﺧﻮد ﻣﻼﻗﺎت داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ؛ و ﮔﺰارشﮔﺮان روزﻧﺎﻣﻪﻫﺎي ﺧﺎرﺟﻲ را ﺑﭙﺬﻳﺮﻧﺪ‪ .‬ﺣﺘﻲ ﺑﻪﺗﻲﻳﺮ ﭘﻴﺶﻧﻬﺎد ﺷﺪ ﻛﻪ‬ ‫ﮔﺮوﮔﺎنﻫﺎي ﺑﺮﺟﺴﺘﻪاي ﻧﻈﻴﺮ اﺳﻘﻒ اﻋﻈﻢ د‪‬ﮔ‪‬ﺮي‪ ،‬ﺑﻮژﻳﺎن و ﻻﮔﺎرد را ﺗﻨﻬﺎ ﺑﺎ ﺑﻼﻧﻜﻲ ﻣﺒﺎدﻟﻪ ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ﺑﺮاي اﻧﺠﺎم اﻳﻦ‬ ‫ﻣﺬاﻛﺮات وﻳﻜﺎرـژﻧﺮال ﭘﺲ از آنﻛﻪ ﻧﺰد اﺳﻘﻒ اﻋﻈﻢ و ﻧﻤﺎﻳﻨﺪهي ﻛﻤﻮن ﺳﻮﮔﻨﺪ ﺧﻮرد ﻛﻪ درﺻﻮرت ﻋﺪم ﻣﻮﻓﻘﻴﺖ ﺑﻪزﻧﺪان‬ ‫ﺧﻮد ﺑﺮﻣﻲﮔﺮدد‪ ،‬رواﻧﻪي ورﺳﺎي ﺷﺪ‪ .‬وﻟﻲ ﺗﻲﻳﺮ ﻓﻜﺮ ﻛﺮد ﻛﻪ ﺑﻼﻧﻜﻲ ﻳﻚ ﺳﺮ ﺑﻪﺟﻨﺒﺶ ﺧﻮاﻫﺪ داد‪ ،‬درﺣﺎﻟﻲﻛﻪ ﻫﻮاداران‬ ‫ﭘﺎپ ﻛﻪ ﺑﺎ وﻟﻊ ﭼﺸﻢ ﺑﻪﻛﺮﺳﻲ اﺳﻘﻔﻲ ﭘﺎرﻳﺲ دوﺧﺘﻪاﻧﺪ‪ ،‬ﻛﺎﻣﻼً ﻣﻮاﻇﺐاﻧﺪ ﻛﻪ دارﺑﻮاي ﮔﺎﻟﻴﻚ ﺟﺎن درﻧَﺒﺮد]ﮔﺎﻟﻴﻚﻫﺎ ﻳﺎ‬ ‫اوﻟﺘﺮاﻣﺎﻧﺘﺎﻳﻦﻫﺎ آن دﺳﺘﻪ از روﺣﺎﻧﻴﻮن ﻓﺮاﻧﺴﻮي ﺑﻮدﻧﺪ ﻛﻪ ﺑﻪاﺳﺘﻘﻼل ﻛﻠﻴﺴﺎي ﻓﺮاﻧﺴﻪ از ﭘﺎپ رم اﻋﺘﻘﺎد داﺷﺘﻨﺪ‪ .‬م[‪ .‬ﻣﺮگ او‬ ‫ﻣﺘﻀﻤﻦ ﺳﻮدي ﻣﻀﺎﻋﻒ ﺑﻮد‪ :‬ﻫﻢ ﺛﺮوﺗﻲ ﻫﻨﮕﻔﺖ ﺑﺮاي آنﻫﺎ ﺑﻪﺟﺎ ﻣﻲﮔﺬاﺷﺖ و ﻫﻢ ﺑﺎ ﺧﺮﺟﻲ اﻧﺪك ﻳﻚ ﺷﻬﻴﺪ ﺑﻪآنﻫﺎ‬ ‫ﻣﻲداد‪ .‬ﺗﻲﻳﺮ ﻣﺨﺎﻟﻔﺖ ﻛﺮد و ﻻﮔﺎرد در ورﺳﺎي ﻣﺎﻧﺪ]‪ .[141‬ﺷﻮرا اﺳﻘﻒ اﻋﻈﻢ را ﺑﻪﺧﺎﻃﺮ اﻳﻦ ﭘﻴﻤﺎنﺷﻜﻨﻲ ﺗﻨﺒﻴﻪ ﻧﻜﺮد و‬ ‫ﭼﻨﺪ روز ﺑﻌﺪ ﺧﻮاﻫﺮش را آزاد ﻧﻤﻮد‪ .‬ﻫﺮﮔﺰ ﺣﺘﻲ در اﻳﺎم ﻧﻮﻣﻴﺪي اوﻟﻮﻳﺖ زﻧﺎن ﻓﺮاﻣﻮش ﻧﺸﺪ‪ .‬راﻫﺒﻪﻫﺎي ﺧﺎﻃﻲ ﭘﻴﻜﭙﻮس و‬ ‫ﺳﺎﻳﺮ ﻣﺬﻫﺒﻲﻫﺎﺋﻲ ﻛﻪ ﺑﻪﺳﻦ ﻻزار ﻣﻨﺘﻘﻞ ﺷﺪﻧﺪ‪ ،‬در ﺑﺨﺶ ﻣﺨﺼﻮﺻﻲ از ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﻣﺤﺒﻮس ﮔﺮدﻳﺪﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﻓﺮﻣﺎﻧﺪاري و ﻫﻴﺌﺖﻫﺎي ﻣﺴﺌﻮل دادﮔﺴﺘﺮي ﻫﻢ در ﺑﻬﺒﻮد وﺿﻌﻴﺖ زﻧﺪانﻫﺎ اﻧﺴﺎﻧﻴﺖ ﺧﻮد را ﻧﺸﺎن دادﻧﺪ‪ .‬ﺷﻮرا ﺑﻪﻧﻮﺑﻪي‬ ‫ﺧﻮد در ﺗﻼش ﺑﺮاي ﺗﻀﻤﻴﻦ آزادي ﻓﺮدي ﻣﻘﺮر ﻛﺮد ﻛﻪ ﻫﺮﮔﻮﻧﻪ ﺑﺎزداﺷﺘﻲ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻼﻓﺎﺻﻠﻪ ﺑﻪﻧﻤﺎﻳﻨﺪهي دادﮔﺴﺘﺮي اﺑﻼغ ﺷﻮد‬ ‫و ﻫﻴﭻ ﺗﻔﺘﻴﺸﻲ ﺑﺪون ﺟﻮاز ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ ﺻﻮرت ﻧﮕﻴﺮد‪ .‬ﭘﺲ از آنﻛﻪ اﻓﺮاد ﮔﺎرد ﻣﻠﻲ ﺑﺮاﺛﺮ اﻃﻼﻋﺎت ﻏﻠﻂ ﭼﻨﺪ ﻧﻔﺮ را ﻛﻪ ﺷﺎﻳﻊ ﺑﻮد‬ ‫ﻛﻪ ﻣﺸﻜﻮكاﻧﺪ‪ ،‬ﺑﺎزداﺷﺖ ﻛﺮدﻧﺪ‪ ،‬ﺷﻮرا در روزﻧﺎﻣﻪ رﺳﻤﻲ اﻋﻼم ﻛﺮد ﻛﻪ ﻫﺮﮔﻮﻧﻪ ﻋﻤﻞ ﺧﻮدﺳﺮاﻧﻪ اﺧﺮاج و ﺗﻌﻘﻴﺐ ﻓﻮري‬ ‫ﺑﻪدﻧﺒﺎل ﺧﻮاﻫﺪ داﺷﺖ‪ .‬ﮔﺮداﻧﻲﻛﻪ در ﺷﺮﻛﺖﻫﺎي ﮔﺎز دﻧﺒﺎل اﺳﻠﺤﻪ ﻣﻲﮔﺸﺖ‪ ،‬ﮔﻤﺎن ﻛﺮده ﺑﻮد ﻛﻪ ﺑﻪﺿﺒﻂ ﺻﻨﺪوق ﭘﻮل ﻫﻢ‬ ‫ﻣﺠﺎز اﺳﺖ؛ ﺷﻮرا ﻓﻮراً دﺳﺘﻮر داد ﻛﻪ ﭘﻮل ﻣﺴﺘﺮد ﺷﻮد‪ .‬ﻛﻤﻴﺴﺮ ﭘﻠﻴﺲ ﻛﻪ ﮔﻮﺳﺘﺎو ﺷُﺎدي را ﺑﻪاﺗﻬﺎم ﺻﺪور ﻓﺮﻣﺎن آﺗﺶ در‬

‫‪150‬‬

‫‪ 22‬ژاﻧﻮﻳﻪ دﺳﺖﮔﻴﺮ ﻛﺮد‪ ،‬ﭘﻮل زﻧﺪاﻧﻲ را ﻫﻢ ﺿﺒﻂ ﻧﻤﻮده ﺑﻮد‪ .‬ﺷﻮرا ﻛﻤﻴﺴﺮ را ﺑﺮﻛﻨﺎر ﻛﺮد‪ .‬ﺑﺮاي ﺟﻠﻮﮔﻴﺮي از ﻫﺮﮔﻮﻧﻪ‬ ‫ﺳﻮءاﺳﺘﻔﺎده از ﻗﺪرت‪ ،‬ﺷﻮرا دﺳﺘﻮر ﺗﺤﻘﻴﻖ در وﺿﻌﻴﺖ زﻧﺪاﻧﻴﺎن و ﻋﻠﺖ ﺑﺎزداﺷﺖ آنﻫﺎ را ﺻﺎدر ﻛﺮد؛ و درﻋﻴﻦﺣﺎل ﺑﻪﻛﻠﻴﻪ‬ ‫اﻋﻀﺎي ﺧﻮد اﺟﺎزهي ﻣﻼﻗﺎت ﺑﺎ زﻧﺪاﻧﻴﺎن را داد‪ .‬ﺑﺎ اﻳﻦ ﻛﺎر رﻳﮕﻮ اﺳﺘﻌﻔﺎي ﺧﻮد را ﻓﺮﺳﺘﺎد ﻛﻪ ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪ؛ زﻳﺮا او دﻳﮕﺮ‬ ‫داﺷﺖ ﻫﻤﻪ را ﺧﺴﺘﻪ ﻣﻲﻛﺮد و د‪‬ﻟ‪‬ﺴﻜﻠﻮز ﻣﺠﺒﻮر ﺷﺪه ﺑﻮد ﻛﻪ او را ﺗﻮﺑﻴﺦ ﻛﻨﺪ‪ .‬ﺷﻴﺮﻳﻨﻜﺎريﻫﺎي او ﺳﺘﻮن روزﻧﺎﻣﻪﻫﺎي‬ ‫ورﺳﺎﺋﻲ را ﻛﻪ ﻫﻤﻮاره ﻣﺘﺮﺻﺪ رﺳﻮاﺋﻲ ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﭘ‪‬ﺮ ﻣﻲﻛﺮد‪ .‬آنﻫﺎ اﻳﻦ ﭘﻠﻴﺲ و رﻓﺘﺎرِ ﻛﻮدﻛﺎﻧﻪاش را ﻣﺘﻬﻢ ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ ﻛﻪ ﭘﺎرﻳﺲ‬ ‫را دﭼﺎر وﺣﺸﺖ ﻛﺮده اﺳﺖ؛ و اﻋﻀﺎي ﺷﻮرا را ﻛﻪ از اﻣﻀﺎي اﺣﻜﺎم ﻣﺤﻜﻮﻣﻴﺖ دادﮔﺎهﻫﺎي ﻧﻈﺎﻣﻲ در اﻳﻦ ﻣﻮارد ﺧﻮدداري‬ ‫ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ‪ ،‬آدمﻛُﺶ ﻣﻌﺮﻓﻲ ﻣﻲﻧﻤﻮدﻧﺪ‪ .‬ﻣﻮرﺧﻴﻦ ﻓﻴﮕﺎروﺋﻲ اﻳﻦ اﻓﺴﺎﻧﻪ را زﻧﺪه ﻧﮕﻪداﺷﺘﻪاﻧﺪ‪ .‬آن ﺑﻮرژوازي ﺳ‪‬ﻔﻠﻪاي ﻛﻪ در‬ ‫ﻣﻘﺎﺑﻞ ‪ 30/000‬دﺳﺖﮔﻴﺮي دﺳﺎﻣﺒﺮ ‪ 1851‬و ﻧﺎﻣﻪﻫﺎي ﺳﻔﻴﺪﻣ‪‬ﻬﺮِ اﻣﭙﺮاﻃﻮري ﺳﺮ ﺧﻢ ﻣﻲﻛﺮد و ﺑﺮاي ‪ 50/000‬دﺳﺖﮔﻴﺮي‬ ‫ﻣﺎه ﻣﻪ ﻛﻒ ﻣﻲزد‪ ،‬ﻫﻨﻮز ﺑﺮاي ‪ 800‬ﻳﺎ ‪ 900‬ﺑﺎزداﺷﺘﻲﻛﻪ ﺗﻮﺳﻂ ﻛﻤﻮن ﺻﻮرت ﮔﺮﻓﺖ‪ ،‬ﻧﻮﺣﻪ ﺳﺮاﺋﻲ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬ﺗﻌﺪاد‬ ‫ﺑﺎزداﺷﺘﻲﻫﺎ در ﻃﻮل اﻳﻦ دو ﻣﺎه ﻣﻨﺎزﻋﻪ ﻫﺮﮔﺰ از اﻳﻦ رﻗﻢ ﺗﺠﺎوز ﻧﻜﺮد و دوﺳﻮم آنﻫﺎ ﻓﻘﻂ ﺑﺮاي ﭼﻨﺪ روز و ﺧﻴﻠﻲﻫﺎ ﻓﻘﻂ‬ ‫ﭼﻨﺪ ﺳﺎﻋﺖ در ﺑﺎزداﺷﺖ ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬وﻟﻲ ﺷﻬﺮﺳﺘﺎنﻫﺎ ﻛﻪ ﻓﻘﻂ ﺗﻮﺳﻂ ﻣﻄﺒﻮﻋﺎت ورﺳﺎﺋﻲ ﺗﻐﺬﻳﻪ ﻣﻲﺷﺪﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻪﺑﺎﻓﺘﻪﻫﺎي آنﻫﺎ ﻛﻪ‬ ‫در ﺑﺨﺶﻧﺎﻣﻪﻫﺎي ﺗﻲﻳﺮ ﺑﻪﻓﺮﻣﺎﻧﺪاريﻫﺎ ﻧﻴﺰ ﺑﺰرگﻧﻤﺎﺋﻲ ﻣﻲﺷﺪ‪ ،‬ﺑﺎور داﺷﺘﻨﺪ‪» :‬ﺷﻮرﺷﻴﺎن دارﻧﺪ ﺧﺎﻧﻪﻫﺎي اﻋﻴﺎﻧﻲ ﭘﺎرﻳﺲ را‬ ‫ﺧﺎﻟﻲ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ ﺗﺎ اﺛﺎﺛﻴﻪ آنﻫﺎ را ﺑﻪﻓﺮوش ﺑﺮﺳﺎﻧﻨﺪ«‪.‬‬ ‫روﺷﻦ ﻛﺮدن ذﻫﻦ ﺷﻬﺮﺳﺘﺎنﻫﺎ و ﺑﺮاﻧﮕﻴﺨﺘﻦ آنﻫﺎ ﺑﻪﻣﺪاﺧﻠﻪ‪ ،‬اﻳﻦ ﺑﻮد ﻧﻘﺶ ﻫﻴﺌﺖ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﻲ اﻣﻮر ﺑﻴﺮوﻧﻲ ﻛﻪ ﺗﺤﺖ‬ ‫ﻳﻚ ﻋﻨﻮان ﻧﺎرﺳﺎ اﻧﺘﺨﺎب ﺷﺪه ﺑﻮد و از ﻟﺤﺎظ اﻫﻤﻴﺖ ﻓﻘﻂ ﺑﻪﻧﺴﺒﺖ ﻫﻴﺌﺖ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﻲ ﺟﻨﮓ در ﻣﺮﺗﺒﻪي دوم ﻗﺮار داﺷﺖ‪ .‬از‬ ‫‪ 4‬آورﻳﻞ )ﻣﻦ ﺑﻌﺪاً اﻳﻦ ﺟﻨﺒﺶﻫﺎ را ﺑﺮرﺳﻲ ﺧﻮاﻫﻢ ﻛﺮد( ﺷﻬﺮﺳﺘﺎنﻫﺎ ﺑﻪﺟﻨﺐ و ﺟﻮش درآﻣﺪه ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬اﻓﺮاد ﮔﺎرد ﻣﻠﻲ ﺟﺰ در‬ ‫ﻣﺎرﺳﻲ ﻛﻪ ﺑﻌﻀﺎً ﺧﻠﻊ ﺳﻼح ﺷﺪه ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬درﻫﻤﻪﺟﺎ ﺗﻔﻨﮓ داﺷﺘﻨﺪ‪ .‬در ﻣﺮﻛﺰ‪ ،‬ﺷﺮق‪ ،‬ﻏﺮب و ﺟﻨﻮب ﻛﺸﻮر ﺑﻪآﺳﺎﻧﻲ ﻋﻤﻠﻴﺎت‬ ‫ﻧﻴﺮوﻣﻨﺪي ﺻﻮرت ﻣﻲﮔﺮﻓﺖ‪ ،‬اﻳﺴﺘﮕﺎهﻫﺎي راه آﻫﻦ اﺷﻐﺎل ﻣﻲﺷﺪ و از اﻳﻦ ﻃﺮﻳﻖ ﻧﻴﺮوﻫﺎي ﻛﻤﻜﻲ و ﺗﻮپﻫﺎي ارﺳﺎﻟﻲ ﺑﺮاي‬ ‫ورﺳﺎي ﺗﻮﻗﻴﻒ ﻣﻲﺷﺪ‪.‬‬ ‫ﻫﻴﺌﺖ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﻲ ﺑﻪاﻳﻦ اﻛﺘﻔﺎ ﻣﻲﻛﺮد ﻛﻪ ﻣﻌﺪودي ﻣﺄﻣﻮر ﺑﺪون آﺷﻨﺎﺋﻲ ﺑﺎ ﻣﺤﻞ‪ ،‬ﺑﺪون ﺣﺴﻦ ﺳﻠﻮك و ﺑﺪون اوﺗﻮرﻳﺘﻪ را‬ ‫ﺑﻪاﻳﻦ ﺷﻬﺮﺳﺘﺎنﻫﺎ ﺑﻔﺮﺳﺘﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﻫﻴﺌﺖ ﺣﺘﻲ ﻣﻮرد ﺳﻮءاﺳﺘﻔﺎدهي ﺧﺎﺋﻨﻴﻦ ﻗﺮار ﻣﻲﮔﺮﻓﺖ ﻛﻪ ﭘﻮﻟﺶ را ﺑﻪﺟﻴﺐ ﻣﻲزدﻧﺪ و‬ ‫اﻃﻼﻋﺎﺗﺶ را ﺗﻘﺪﻳﻢ ورﺳﺎي ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﺟﻤﻬﻮريﺧﻮاﻫﺎن ﺑﺎ ﺣﺴﻦ ﺷﻬﺮت ﻛﻪ ﺑﺎ ﻋﺎدات و رﺳﻮم ﺷﻬﺮﺳﺘﺎنﻫﺎ آﺷﻨﺎ ﺑﻮدﻧﺪ‪،‬‬ ‫ﺑﻪﻋﺒﺚ ﭘﻴﺶﻧﻬﺎد ﺧﺪﻣﺖ ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬درآنﺟﺎ ﻫﻢ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺟﺎﻫﺎي دﻳﮕﺮ ﻧﻮرﭼﺸﻤﻲ ﺑﻮدن ﻻزم ﺑﻮد‪ .‬و ﺑﺎﻻﺧﺮه‪ ،‬ﺑﺮاي ﻛﺎرِ روﺷﻦ‬ ‫ﺳﺎﺧﺘﻦ و ﺑﺮاﻧﮕﻴﺨﺘﻦ ﻓﺮاﻧﺴﻪ ﺑﻪﻗﻴﺎم ﻓﻘﻂ ‪ 100/000‬ﻓﺮاﻧﻚ اﺧﺘﺼﺎص داده ﺷﺪه ﺑﻮد‪.‬‬ ‫ﻫﻴﺌﺖ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﻲ ﻓﻘﻂ ﺗﻌﺪاد ﻛﻤﻲ ﺑﻴﺎﻧﻴﻪ ﻣﻨﺘﺸﺮ ﻛﺮد‪ .‬ﻳﻜﻲ ﺧﻼﺻﻪي ﻛﻮﺗﺎه و ﮔﻮﻳﺎﺋﻲ از اﻧﻘﻼب ﭘﺎرﻳﺲ ﺑﻮد‪ .‬دو ﭘﻴﺎم‬ ‫ﺧﻄﺎب ﺑﻪدﻫﻘﺎﻧﺎن ﻛﻪ ﻳﻜﻲ از آنﻫﺎ ـﺳﺎده و ﭘﺮﺷﻮرـ ﺗﻮﺳﻂ ﺧﺎﻧﻢ آﻧﺪره ﻟﺌﻮ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺷﺪه ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﺮاي دﻫﻘﺎﻧﺎن ﻛﺎﻣﻼً ﻗﺎب ﻓﻬﻢ‬ ‫ﺑﻮد‪» :‬ﺑﺮادر ﺗﻮ را دارﻧﺪ ﻓﺮﻳﺐ ﻣﻲدﻫﻨﺪ‪ .‬ﻣﻨﺎﻓﻊ ﻣﺎ ﻳﻜﻲ اﺳﺖ‪ .‬آنﭼﻪ را ﻣﻦ ﻣﻲﺧﻮاﻫﻢ آرزوي ﺗﻮ ﻫﻢ ﻫﺴﺖ‪ .‬رﻫﺎﺋﻲاي ﻛﻪ ﻣﻦ‬ ‫ﺗﻘﺎﺿﺎ ﻣﻲﻛﻨﻢ‪ ،‬درواﻗﻊ رﻫﺎﺋﻲ ﺗﻮﺳﺖ‪ ...‬در ﻧﻬﺎﻳﺖ آنﭼﻪ را ﭘﺎرﻳﺲ ﻣﻲﺧﻮاﻫﺪ‪ ،‬زﻣﻴﻦ ﺑﺮاي دﻫﻘﺎن و اﺑﺰار ﺑﺮاي ﻛﺎرﮔﺮ اﺳﺖ«‪.‬‬ ‫اﻳﻦ ﺑﺬر ﻧﻴﻚ ﺑﺎرِ ﺑﺎﻟﻮن آزادي ﺑﻮد ﻛﻪ ﺑﺎ ﻳﻚ ﻣﻜﺎﻧﻴﺴﻢ ﺧﻴﻠﻲ ﺣﺴﺎب ﺷﺪه ﮔﺎه ﺑﻪﮔﺎه اوراق ﭼﺎﭘﻲ را ﭘﺎﺋﻴﻦ ﻣﻲاﻧﺪاﺧﺖ‪ .‬ﭼﻪ‬ ‫ﺑﺴﻴﺎر از آنﻫﺎ ﻛﻪ ﻣﻴﺎن ﺧﺎرﺳﺘﺎنﻫﺎ اﻓﺘﺎدﻧﺪ و ﮔﻢ ﺷﺪﻧﺪ!‬ ‫اﻳﻦ ﻫﻴﺌﺖ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﻲﻛﻪ ﺻﺮﻓﺎً ﺑﺮاي ﺑﻴﺮون ﺑﻪوﺟﻮد آﻣﺪه ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﻘﻴﻪ دﻧﻴﺎ را ﻳﻜﺴﺮه از ﻳﺎد ﺑﺮد‪ .‬در ﺳﺮاﺳﺮ اروﭘﺎ ﻃﺒﻘﺎت‬ ‫ﻛﺎرﮔﺮ ﻛﻪ ﺑﺎ اﺷﺘﻴﺎق ﭼﺸﻢ ﺑﻪاﺧﺒﺎر ﭘﺎرﻳﺲ داﺷﺘﻨﺪ‪ ،‬ﻗﻠﺒﺎً ﺧﻮد را ﻫﻤﺮزﻣﺎن اﻳﻦ ﺷﻬﺮ ﺑﺰرگ ﺑﺸﻤﺎر ﻣﻲآوردﻧﺪ ﻛﻪ ﺣﺎﻻ دﻳﮕﺮ‬ ‫ﭘﺎﻳﺘﺨﺖ ﻫﻤﻪي آنﻫﺎ ﺷﺪه ﺑﻮد و آن را ﺑﻪﺟﻠﺴﺎت‪ ،‬راهﭘﻴﻤﺎﺋﻲﻫﺎ و ﭘﻴﺎمﻫﺎي ﺧﻮد ﻣﻲاﻓﺰودﻧﺪ‪ .‬ﻧﺸﺮﻳﺎت اﻏﻠﺐ ﻓﻘﻴﺮاﻧﻪﺷﺎن‬ ‫ﺷﺠﺎﻋﺎﻧﻪ ﻋﻠﻴﻪ اﻓﺘﺮاﻫﺎي ﻣﻄﺒﻮﻋﺎت ﺑﻮرژواﺋﻲ ﻣﺒﺎرزه ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬وﻇﻴﻔﻪي ﻫﻴﺌﺖ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﻲ اﻳﻦ ﺑﻮد ﻛﻪ دﺳﺖ ﻳﺎري ﺑﻪﺳﻮي‬

‫‪151‬‬

‫اﻳﻦ ﻣﺪدﻛﺎران ارزﺷﻤﻨﺪ دراز ﻛﻨﺪ‪ .‬وﻟﻲ ﻛﺎري ﻧﻜﺮد‪ .‬ﺑﺮﺧﻲ از اﻳﻦ ﻧﺸﺮﻳﺎت آﺧﺮﻳﻦ اﻣﻜﺎﻧﺎت ﺧﻮد را در دﻓﺎع از ﻛﻤﻮﻧﻲ ﺻﺮف‬ ‫ﻛﺮدﻧﺪ ﻛﻪ اﺟﺎزه ﻣﻲداد ﻣﺪاﻓﻌﺎﻧﺶ ﺑﺮاﺛﺮ ﻛﻤﺒﻮد ﻧﺎن از ﭘﺎ درآﻳﻨﺪ‪.‬‬ ‫اﻳﻦ ﻫﻴﺌﺖ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﻲ‪ ،‬ﺑﺪون ﺗﺠﺮﺑﻪ و ﺑﺪون اﻣﻜﺎﻧﺎت ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﺴﺖ ﺑﺎ زﻳﺮﻛﻲ ﻣﺤﻴﻼﻧﻪي ﺗﻲﻳﺮ ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ﻛﻨﺪ‪ .‬در ﻣﺤﺎﻓﻈﺖ‬ ‫از اﺗﺒﺎع ﺑﻴﮕﺎﻧﻪ ﺣﺮارت زﻳﺎدي از ﺧﻮد ﻧﺸﺎن داد‪ ،‬ﺑﺸﻘﺎبﻫﺎي ﻧﻘﺮهي ﻗﻴﻤﺘﻲ وزارتﺧﺎﻧﻪ را ﺑﻪﺿﺮابﺧﺎﻧﻪ ﻓﺮﺳﺘﺎد‪ ،‬وﻟﻲ ﻛﺎري‬ ‫واﻗﻌﻲ اﻧﺠﺎم ﻧﺪاد‪.‬‬ ‫ﺣﺎﻻ ﻣﻲرﺳﻴﻢ ﺑﻪﻫﻴﺌﺖﻫﺎﺋﻲﻛﻪ اﻫﻤﻴﺖ ﺣﻴﺎﺗﻲ دارﻧﺪ‪ .‬ازآنﺟﺎﻛﻪ ﻛﻤﻮن ﺑﺎ ﻧﻴﺮوي ﺣﻮادث ﺑﻪ»ﺳ‪‬ﺮد‪‬مدارِ« اﻧﻘﻼب ﺗﺒﺪﻳﻞ‬ ‫ﺷﺪه ﺑﻮد‪ ،‬ﺗﻜﻠﻴﻒ داﺷﺖﻛﻪ آرزوﻫﺎي اﻳﻦ ﻗﺮن را ﺑﻴﺎن ﻛﻨﺪ؛ و اﮔﺮ ﻗﺮار ﺑﻮدﻛﻪ ﺑﻤﻴﺮد‪ ،‬ﻣﻲﺑﺎﻳﺴﺖ دﺳﺖﻛﻢ وﺻﻴﺖ‪ ‬آنﻫﺎ را‬ ‫ﺑﺮﮔﻮر ﺧﻮد ﺑﺎﻗﻲ ﻣﻲﮔﺬاﺷﺖ‪ .‬ﺑﺮاي اﻳﻦﻛﺎر ﻛﺎﻓﻲ ﺑﻮد ﺗﺎ ﻓﻬﺮﺳﺖ ﻛﺎﻣﻠﻲ از ﻧﻬﺎدﻫﺎﺋﻲﻛﻪ درﻋﺮض اﻳﻦ ﭼﻬﻞ ﺳﺎل از ﻃﺮف‬ ‫ﺣﺰب اﻧﻘﻼب ﺧﻮاﺳﺘﻪ ﺷﺪه ﺑﻮد ﺑﺎ روﺷﻦﺑﻴﻨﻲ ﺗﻨﻈﻴﻢ ﺷﻮد‪.‬‬ ‫ﺣﻘﻮقداﻧﻲﻛﻪ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪهي ﻣﺴﺌﻮل دادﮔﺴﺘﺮي ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﺎﻳﺪ ﺧﻼﺻﻪاي از اﺻﻼﺣﺎﺗﻲ را ﻛﻪ از دﻳﺮﺑﺎز ﻣﻮرد ﺗﻘﺎﺿﺎي‬ ‫ﺳﻮﺳﻴﺎﻟﻴﺴﺖﻫﺎ ﺑﻮده اﺳﺖ‪ ،‬ﺗﻬﻴﻪ ﻣﻲﻛﺮد‪ .‬اﻳﻦ ﺑﺮﻋﻬﺪهي اﻧﻘﻼب ﭘﺮوﻟﺘﺎرﻳﺎﺋﻲ ﺑﻮد ﻛﻪ اﺷﺮاﻓﻴﺖ ﻧﻈﺎم ﻗﻀﺎﺋﻲ ﻣﺎ و ﻣﺒﺎﻧﻲ‬ ‫ﻣﺴﺘﺒﺪاﻧﻪ و ﻣﻨﺪرس ﻛُﺪ ﻧﺎﭘﻠﺌﻮﻧﻲ را ﻧﺸﺎن دﻫﺪ‪ .‬ﻣﺮدم ﺣﺎﻛﻢ ﻫﺮﮔﺰ ﺧﻮد را ﻣﺤﺎﻛﻤﻪ ﻧﻜﺮدهاﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻠﻜﻪ ﺗﻮﺳﻂ ﻛﺎﺳﺘﻲ ﻣﺤﺎﻛﻤﻪ‬ ‫ﺷﺪهاﻧﺪ ﻛﻪ از اوﺗﻮرﻳﺘﻪاي ﻏﻴﺮ از اوﺗﻮرﻳﺘﻪي ﺧﻮدﺷﺎن ﻧﺎﺷﻲ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ :‬ﺳﻠﺴﻠﻪ ﻣﺮاﺗﺐ اﺣﻤﻘﺎﻧﻪي ﻗﻀﺎت و دادﮔﺎهﻫﺎ‪،‬‬ ‫ﻧﺴﺨﻪﺑﺮدارﻫﺎ‪ ،‬دادﺳﺘﺎنﻫﺎ‪ 400/000 ،‬ﺗﻨﺪﻧﻮﻳﺲ‪ ،‬ﻛﺎرﮔﺸﺎ‪ ،‬ﺿﺎﺑﻂ‪ ،‬اﻓﺴﺮ‪ ،‬ﻣﻨﺸﻲ‪ ،‬ﻧﺎﻇﺮ‪ ،‬وﻛﻴﻞ و ﺣﻘﻮﻗﺪان ﻛﻪ ﺗﺎ ﭼﻨﺪﻳﻦ‬ ‫ﻣﻴﻠﻴﻮن ﺛﺮوت ﻣﻠﻲ را ﻣﻲﻣﻜﻨﺪ‪ .‬اﻳﻦ اﻣﺮ ﺑﺮاي اﻧﻘﻼﺑﻲﻛﻪ ﺑﻪﻧﺎم ﻛﻤﻮن ﺻﻮرت ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮد‪ ،‬اوﻟﻮﻳﺖ داﺷﺖﻛﻪ واﺟﺪ دادﮔﺎﻫﻲ‬ ‫ﺑﺎﺷﺪ ﺗﺎ در آن ﻣﺮدﻣﻲ ﻛﻪ ﺣﻘﻮق ﺧﻮد را ﺑﺎزاﻓﺘﻪاﻧﺪ‪ ،‬ﺑﺘﻮاﻧﻨﺪ از ﻃﺮﻳﻖ ﻫﻴﺌﺖﻫﺎي ﻣﻨﺼﻔﻪ ﻫﻤﻪﮔﻮﻧﻪ دﻋﺎوي )اﻋﻢ از ﻣﺪﻧﻲ‪،‬‬ ‫ﺗﺠﺎري‪ ،‬ﺟﻨﺤﻪ ﻳﺎ ﺟﻨﺎﺋﻲ( را رﺳﻴﺪﮔﻲ ﻛﻨﻨﺪ؛ دادﮔﺎﻫﻲ ﻗﻄﻌﻲ و ﺑﺪون ﻓﺮﺟﺎمﺧﻮاﻫﻲ ـﺟﺰ در ﻣﻮارد ﻧﻘﺺ ﺷﻜﻠﻲـ ﺗﺎ ﻧﺸﺎن دﻫﺪ‬ ‫ﻛﻪ ﭼﮕﻮﻧﻪ ﻛﺎرﮔﺸﺎ‪ ،‬ﺿﺎﺑﻂ و ﻣﻨﺸﻲ زاﺋﺪ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ و ﺗﻨﺪﻧﻮﻳﺲ ﺟﺎي ﺧﻮد را ﺑﻪﻣﺄﻣﻮر ﺳﺎدهي ﺛﺒﺖ در دﻓﺘﺮ ﻣﻲدﻫﺪ‪ .‬ﻧﻤﺎﻳﻨﺪهي‬ ‫ﻣﺴﺌﻮل ﺑﻴﺶﺗﺮ ﻫﻢِ ﺧﻮد را ﻣﺼﺮوف اﻧﺘﺼﺎب ﻣﻨﺸﻲﻫﺎ‪ ،‬اﻓﺴﺮان ﺿﺎﺑﻂ و ﻧُﻈﺎر ﻣﻲﻛﺮد ﻛﻪ ﺣﻘﻮﻗﻲ ﺛﺎﺑﺖ ﻣﻲﮔﺮﻓﺘﻨﺪ ـ‬ ‫اﻧﺘﺼﺎﺑﺎﺗﻲ ﺑﺴﻴﺎر ﺑﻲﻫﻮده در زﻣﺎن ﺟﻨﮓ ﻛﻪ ﻫﻢﭼﻨﻴﻦ اﻳﻦ ﻋﻴﺐ را ﻧﻴﺰ داﺷﺖ ﻛﻪ اﺻﻞ ﺿﺮورت وﺟﻮد ﭼﻨﻴﻦ ﻣﺄﻣﻮرﻳﻨﻲ را‬ ‫ﻣﻮرد ﺗﺄﻳﻴﺪ ﻗﺮار ﻣﻲداد‪ .‬ﺗﻘﺮﻳﺒﺎً ﻫﻴﭻﭼﻴﺰ ﻣﺘﺮﻗﻲ از اﻳﻦ ﻛﺎر ﺣﺎﺻﻞ ﻧﺸﺪ‪ .‬ﻣﻘﺮر ﺷﺪ ﻛﻪ در ﻫﻨﮕﺎم ﺑﺎزداﺷﺖ اﺷﺨﺎص در‬ ‫ﺻﻮرتﺟﻠﺴﻪ ﺑﺎﻳﺪ دﻟﻴﻞ ﺑﺎزداﺷﺖ و ﻧﺎم ﺷﻬﻮدي ﻛﻪ ﺑﺎﻳﺪ اﺣﻀﺎر ﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬ذﻛﺮ ﮔﺮدد؛ و اوراق‪ ،‬ﭘﻮلﻫﺎ و وﺳﺎﺋﻞ ﺷﺨﺺ ﺑﺎزداﺷﺖ‬ ‫ﺷﺪه ﺑﻪ»ﺻﻨﺪوق ﻋﺮاﻳﺾ« ﺳﭙﺮده ﺷﻮد‪ .‬ﻣﺼﻮﺑﻪي دﻳﮕﺮي ﻣﺪﻳﺮان ﺗﻴﻤﺎرﺳﺘﺎنﻫﺎ را ﻣﻮﻇﻒ ﻣﻲﻛﺮد ﻛﻪ در ﻇﺮف ﭼﻬﺎر روز‬ ‫ﻧﺎم و ﺷﺮح وﺿﻌﻴﺖ ﺑﻴﻤﺎران ﺧﻮد را ارﺳﺎل ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬اﮔﺮ ﻛﻤﻮن ﺑﺮاﻳﻦ ﻣﺆﺳﺴﺎت ﻛﻪ آنﻫﻤﻪ ﺟﻨﺎﻳﺖ را اﺳﺘﺘﺎر ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬ﭘﺮﺗﻮي‬ ‫اﻧﺪاﺧﺘﻪ ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﺸﺮﻳﺖ ﻣﺪﻳﻮن آن ﻣﻲﺷﺪ‪ .‬وﻟﻲ اﻳﻦ ﻣﺼﻮﺑﺎت ﻫﺮﮔﺰ اﺟﺮا ﻧﺸﺪﻧﺪ‪.‬‬ ‫آﻳﺎ ﻏﺮﻳﺰهي ﻋﻤﻠﻲ‪ ،‬ﻛﻢﺑﻮد‪ ‬داﻧﺶِ ﻫﻴﺌﺖ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﻲ را ﺟﺒﺮان ﻛﺮد؟ آﻳﺎ ﺑﺮ اَﺳﺮار دﺧﻤﻪي ﭘﻴﻜﭙﻮس و اﺳﻜﻠﺖﻫﺎي ﺳﻦ‬ ‫ﻟﻮران ﭘﺮﺗﻮ اﻓﻜﻨﺪ؟ ﻇﺎﻫﺮاً ﻫﻴﭻ ﺗﻮﺟﻬﻲ ﺑﻪآنﻫﺎ ﻧﻜﺮد و ارﺗﺠﺎع از اﻳﻦ ﺑﻪاﺻﻄﻼح ﻛﺸﻔﻴﺎت ﺑﻪﺷﻮق آﻣﺪ‪ .‬ﻫﻴﺌﺖ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﻲ‬ ‫ﺣﺘﻲ اﻳﻦ ﻓﺮﺻﺖ را ﻫﻢ از دﺳﺖ داد ﻛﻪ ﻻاﻗﻞ ﺑﺮاي ﻳﻚ روز ﻫﻢ ﻛﻪ ﺷﺪه ﻛﻠﻴﻪ ﺟﻤﻬﻮريﺧﻮاﻫﺎن ﻓﺮاﻧﺴﻪ را ﺑﻪﺟﺎﻧﺐ ﻛﻤﻮن‬ ‫ﺟﺬب ﻛﻨﺪ‪ .‬ژِﻛ‪‬ﺮ در اﺧﺘﻴﺎر آنﻫﺎ ﺑﻮد‪ .‬اﻳﻦ ﺷﺨﺺ ﺛﺮوﺗﻤﻨﺪ‪ ،‬دﻟﻴﺮ و ﮔﺴﺘﺎخ ﻫﻤﻮاره ﺑﺎ اﻃﻤﻴﻨﺎن ﺑﻪﻣﺼﻮﻧﻴﺖ از ﻣﺠﺎزات زﻧﺪﮔﻲ‬ ‫ﻛﺮده ﺑﻮد‪ ،‬زﻳﺮا ﻗﺎﻧﻮﻧﻴﺖ ﺑﻮرژواﺋﻲ ﻫﺮﮔﺰ ﺑﺮاي ﺟﻨﺎﻳﺎﺗﻲ ﻧﻈﻴﺮ ﻟﺸﮕﺮﻛﺸﻲ ﺑﻪﻣﻜﺰﻳﻚ ﻣﺠﺎزاﺗﻲ اﻋﻤﺎل ﻧﻤﻲﻛﻨﺪ‪ .‬ﻓﻘﻂ اﻧﻘﻼب‬ ‫ﻣﻲﺗﻮاﻧﺴﺖ او را ﮔﻮﺷﻤﺎﻟﻲ دﻫﺪ‪ .‬ﻫﻴﭻﭼﻴﺰ آﺳﺎنﺗﺮ از ﺗﺤﺖ ﺗﻌﻘﻴﺐ ﻗﺮار دادن او ﻧﺒﻮد‪ .‬ژِﻛ‪‬ﺮ ﻛﻪ ﻣﺪﻋﻲ ﺑﻮد ﻓﺮﻳﺐ اﻣﭙﺮاﻃﻮري را‬ ‫ﺧﻮرده اﺳﺖ‪ ،‬ﻣﺎﻳﻞ ﺑﻪاﻓﺸﺎﮔﺮي ﺑﻮد‪ .‬در ﻳﻚ دادﮔﺎه ﻋﻠﻨﻲ‪ ،‬در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﻳﻚ ﻫﻴﺌﺖ ﻣﻨﺼﻔﻪي دوازده ﻧﻔﺮه ﻛﻪ ﺑﻪﻗﻴﺪ ﻗﺮﻋﻪ‬ ‫اﻧﺘﺨﺎب ﺷﺪه ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﺟﻠﻮي ﭼﺸﻢ ﺟﻬﺎﻧﻴﺎن‪ ،‬از ﻃﺮﻳﻖ او ﻣﻲﺷﺪ ﻟﺸﮕﺮﻛﺸﻲ ﻣﻜﺰﻳﻚ را از ﻏﺮﺑﺎل ﮔﺬراﻧﺪ‪ ،‬دﺳﻴﺴﻪﻫﺎي‬ ‫روﺣﺎﻧﻴﺖ را ﺑﺮﻣﻼ و ﻣﺸﺖ دزدان را ﺑﺎز ﻛﺮد‪ .‬ﺑﺪﻳﻦﺗﺮﺗﻴﺐ ﻧﺸﺎن داده ﻣﻲﺷﺪ ﻛﻪ ﭼﮕﻮﻧﻪ زن اﻣﭙﺮاﺗﻮر‪ ،‬ﻣﻴﺮاﻣﻮن ]‪-1867‬‬ ‫‪ ،1831‬ﻣﺎرﺷﺎل ﻓﺮاﻧﺴﻮيﺗﺒﺎرِ ﻣﻜﺰﻳﻜﻲﻛﻪ درﺧﺪﻣﺖ ﺳﻴﺎﺳﺖ ﻧﺎﭘﻠﺌﻮن ﺳﻮم در اﻳﻦ ﻛﺸﻮر ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺖ و ﭘﺲ از ﺷﻜﺴﺖ‬

‫‪152‬‬

‫اﻣﭙﺮاﺗﻮري ﻣﺎﻛﺴﻲﻣﻴﻠﻴﻦ ﺑﻪدﺳﺖ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺟﻤﻬﻮري ﺗﻴﺮﺑﺎران ﺷﺪ‪ .‬م[ و ﻣﻮرﻧﻲ ﺗﻮﻃﺌﻪ را ﺑﻪراه اﻧﺪاﺧﺘﻨﺪ‪ ،‬ﺑﻪﭼﻪ ﻗﺼﺪي و‬ ‫ﺑﺮاي ﭼﻪﻛﺴﺎﻧﻲ ﻓﺮاﻧﺴﻪ درﻳﺎﻫﺎ ﺧﻮن و ﺻﺪﻫﺎ ﻣﻴﻠﻴﻮن ﭘﻮل را از دﺳﺖ داد‪ .‬ﺳﭙﺲ‪ ،‬اﻳﻦ ﻛﻴﻔﺮ اﺣﻴﺎﻧﺎً در روز روﺷﻦ در ﻣﻴﺪان‬ ‫ﻛﻨﻜﻮرد روﺑﺮوي ﺗﻮﻳﻠﺮي ﺑﻪاﻧﺠﺎم ﻣﻲرﺳﻴﺪ‪ .‬ﺷﻌﺮا ﻛﻪ ﺧﻮد ﺑﻪﻧﺪرت ﺗﻴﺮﺑﺎران ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬ﺷﺎﻳﺪ زاري ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ؛ وﻟﻲ ﻣﺮدم‪ ،‬اﻳﻦ‬ ‫ﻗﺮﺑﺎﻧﻴﺎن اﺑﺪي‪ ،‬دﺳﺖ ﻣﻲزدﻧﺪ و ﻣﻲﮔﻔﺘﻨﺪ‪» :‬ﻓﻘﻂ اﻧﻘﻼب ﻋﺪاﻟﺖ را اﺟﺮا ﻣﻲﻛﻨﺪ«‪ .‬ﺣﺘﻲ از ﺑﺎزﺟﻮﺋﻲ ژِﻛ‪‬ﺮ ﻫﻢ ﻏﻔﻠﺖ ﺷﺪ‪.‬‬ ‫ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﻲ ﻣﺴﺌﻮل آﻣﻮزش و ﭘﺮورش ﻣﺘﻌﻬﺪ ﺑﻮد ﻛﻪ ﻳﻜﻲ از زﻳﺒﺎﺗﺮﻳﻦ ﺻﻔﺤﺎت ﻛﻤﻮن را رﻗﻢ ﺑﺰﻧﺪ‪ ،‬زﻳﺮا ﭘﺲ از اﻳﻦﻫﻤﻪ‬ ‫ﺳﺎل ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ و آزﻣﺎﻳﺶ اﻳﻦ ﻣﺴﺄﻟﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﺣﺎﺿﺮ و آﻣﺎده از ﻳﻚ ﻣﻐﺰ واﻗﻌﺎً اﻧﻘﻼﺑﻲ ﺗﺮاوش ﻣﻲﻛﺮد‪ .‬اﻳﻦ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪه ﻳﻚ رﺳﺎﻟﻪ‪،‬‬ ‫ﻳﻚ ﻃﺮح‪ ،‬ﻳﻚ ﭘﻴﺎم و ﻳﺎ ﻳﻚ ﺳﻄﺮ ﺑﺮﺟﺎي ﻧﮕﺬاﺷﺘﻪ اﺳﺖ ﻛﻪ در آﻳﻨﺪه ﺑﻪﻧﻔﻌﺶ ﺷﻬﺎدت دﻫﺪ‪ .‬ﺑﺎ آنﻛﻪ اﻳﻦ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪه دﻛﺘﺮ و‬ ‫ﺗﺤﺼﻴﻞﻛﺮدهي داﻧﺸﮕﺎهﻫﺎي آﻟﻤﺎن ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﻪاﻳﻦ ﻗﻨﺎﻋﺖ ﻛﺮد ﻛﻪ ﺷﻤﺎﻳﻞ ﻣﺴﻴﺢ ﻣﺼﻠﻮب را از ﻛﻼسﻫﺎ ﺑﺮدارد و ﺑﻪﻛﺴﺎﻧﻲ ﻛﻪ‬ ‫در ﻣﻮرد ﻣﺴﺄﻟﻪي ﺗﺪرﻳﺲ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻛﺮدهاﻧﺪ‪ ،‬ﭘﻴﺎم دﻫﺪ‪ .‬ﻳﻚ ﻛﻤﻴﺴﻴﻮن ﻣﺄﻣﻮر ﺳﺎزﻣﺎندﻫﻲ ﺗﻌﻠﻴﻤﺎت اﺑﺘﺪاﺋﻲ و ﺣﺮﻓﻪاي ﺷﺪ ﻛﻪ‬ ‫ﻛﺎرش ﻋﺒﺎرت از اﻋﻼن اﻓﺘﺘﺎح ﻳﻚ ﻣﺪرﺳﻪ در ‪ 6‬ﻣﻪ ﺑﻮد‪ .‬ﻛﻤﻴﺴﻴﻮن دﻳﮕﺮي ﺑﺮاي آﻣﻮزش زﻧﺎن در ﻫﻤﺎن روزي ﻛﻪ‬ ‫ورﺳﺎﺋﻲﻫﺎ وارد ﭘﺎرﻳﺲ ﺷﺪﻧﺪ‪ ،‬ﺗﻌﻴﻴﻦ ﮔﺮدﻳﺪ‪.‬‬ ‫ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ اداري اﻳﻦ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪه ﻣﻨﺤﺼﺮ ﺑﻮد ﺑﻪﺻﺪور ﻗﺮارﻫﺎي ﻏﻴﺮﻋﻤﻠﻲ و ﻣﻌﺪودي اﻧﺘﺼﺎﺑﺎت‪ .‬دو ﻣﺮد ﻣﺘﻌﻬﺪ و ﺑﺎ ذﻛﺎوت‪:‬‬ ‫اﻟﻴﺰه رِﻛﻠﻮ و ب‪ .‬ﮔﺎﺳﺘﻴﻨﻮ ﻣﺄﻣﻮر ﺗﺠﺪﻳﺪﺳﺎزﻣﺎن ﻛﺘﺎبﺧﺎﻧﻪي ﻣﻠﻲ ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬آنﻫﺎ ﻗﺮض دادن ﻛﺘﺎب را ﻣﻤﻨﻮع ﻛﺮدﻧﺪ و‬ ‫ﺑﺪﻳﻦﺗﺮﺗﻴﺐ ﺑﻪاﻳﻦ روﻳﻪ ﺑﻲﺷﺮﻣﺎﻧﻪ ﻛﻪ ﻋﺪهاي ﺻﺎﺣﺐاﻣﺘﻴﺎز از ﻣﺠﻤﻮﻋﻪﻫﺎي ﻋﻤﻮﻣﻲ ﺑﺮاي ﺧﻮد ﻛﺘﺎبﺧﺎﻧﻪﻫﺎي ﺧﺼﻮﺻﻲ‬ ‫ﺗﺮﺗﻴﺐ ﻣﻲدادﻧﺪ‪ ،‬ﺧﺎﺗﻤﻪ داده ﺷﺪ‪ .‬ﻓﺪراﺳﻴﻮن ﻫﻨﺮﻣﻨﺪان ﺗﺤﺖ ﺳﺮﭘﺮﺳﺘﻲ ﻛﻮرﺑﻪ‪ ،‬ﻛﻪ در ‪ 16‬آورﻳﻞ ﺑﻪﻋﻀﻮﻳﺖ ﺷﻮرا اﻧﺘﺨﺎب‬ ‫ﺷﺪ‪ ،‬ﺑﻪﻛﺎر اﻓﺘﺘﺎح و ﻧﻈﺎرت ﻣﻮزهﻫﺎ ﭘﺮداﺧﺘﻨﺪ‪.‬‬ ‫اﮔﺮ ﭼﻨﺪ ﺑﺨﺶﻧﺎﻣﻪي ﺷﻬﺮداريﻫﺎ ﻧﺒﻮد‪ ،‬ﻫﻴﭻ ﺧﺒﺮي از ﻧﻈﺮات اﻳﻦ اﻧﻘﻼب ﭘﻴﺮاﻣﻮن آﻣﻮزش و ﭘﺮورش ﺑﺮﺟﺎ ﻧﻤﻲﻣﺎﻧﺪ‪.‬‬ ‫اﻓﺮاد ﺑﺴﻴﺎري ﻣﺪرﺳﻪﻫﺎﺋﻲ را ﻛﻪ از ﺳﻮي ﻣﺒﻠﻐﻴﻦ ﻛﻠﻴﺴﺎ و ﻣﻌﻠﻤﻴﻦ ﺷﻬﺮداريﻫﺎ رﻫﺎ ﺷﺪه ﺑﻮد‪ ،‬از ﻧﻮ ﮔﺸﻮدﻧﺪ و ﻛﺸﻴﺶﻫﺎي‬ ‫ﺑﺎﻗﻲﻣﺎﻧﺪه را ﺑﻴﺮون راﻧﺪﻧﺪ‪ .‬ﺷﻬﺮداري ﻧﺎﺣﻴﻪ ﺑﻴﺴﺘﻢ ﭘﻮﺷﺎك و ﺧﻮراك ﺑﭽﻪﻫﺎ را ﺗﺄﻣﻴﻦ ﻣﻲﻛﺮد‪ .‬ﺷﻬﺮداري ﻧﺎﺣﻴﻪ ﭼﻬﺎر‬ ‫ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬آﻣﻮزش ﻛﻮدﻛﺎن ﺑﻪﻋﺸﻖ و اﺣﺘﺮام ﺑﻪﻫﻢﻧﻮع‪ ،‬ﺑﺎرآوردن آنﻫﺎ ﺑﺎ ﻋﺸﻖ ﺑﻪﻋﺪاﻟﺖ و آﻣﻮزش آنﻫﺎ ﺑﺮاي ﻣﻨﺎﻓﻊ‬ ‫ﻫﻤﮕﺎﻧﻲ؛ اﻳﻦﻫﺎ اﺻﻮل اﺧﻼﻗﻲاي ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ آﻣﻮزش و ﭘﺮورش ﻛﻤﻮﻧﻲ آﻳﻨﺪه ﺑﺮآن ﺑﻨﺎ ﻣﻲﺷﻮد«‪ .‬ﺷﻬﺮداري ﻧﺎﺣﻴﻪ ﻫﻔﺪﻫﻢ‬ ‫اﻋﻼم ﻛﺮد‪» :‬ﻣﻌﻠﻤﻴﻦ ﻣﺪارس و ﭘﺮورﺷﮕﺎهﻫﺎ درآﻳﻨﺪه ﻣﻨﺤﺼﺮاً از روش ﻋﻠﻤﻲ‪ ،‬ﻳﻌﻨﻲ روﺷﻲﻛﻪ ﻫﻤﻮاره از واﻗﻌﻴﺎت ـﺟﺴﻤﻲ‪،‬‬ ‫ﻣﻌﻨﻮي و ﻓﻜﺮيـ آﻏﺎز ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ ،‬اﺳﺘﻔﺎده ﺧﻮاﻫﺪ ﻛﺮد«‪ .‬وﻟﻲ اﻳﻦ ﻓﻮرﻣﻮلﻫﺎي ﻣﺒﻬﻢ ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﺴﺖ ﻛﻢﺑﻮد ﻳﻚ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪي ﻛﺎﻣﻞ‬ ‫را ﺟﺒﺮان ﻛﻨﺪ‪.‬‬ ‫وﻟﻲ ﭼﻪﻛﺴﻲ از ﺟﺎﻧﺐ ﻣﺮدم ﺳﺨﻦ ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ؟ ﻫﻴﺌﺖ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﻲ ﻣﺴﺌﻮل »ﻛﺎر و ﻣﺒﺎدﻟﻪ«‪ .‬ﻫﺪف اﻳﻦ ﻫﻴﺌﺖ ﻛﻪ ﻣﻨﺤﺼﺮاً‬ ‫از ﺳﻮﺳﻴﺎﻟﻴﺴﺖﻫﺎي اﻧﻘﻼﺑﻲ ﺗﺮﻛﻴﺐ ﺷﺪه ﺑﻮد‪ ،‬ﻋﺒﺎرت ﺑﻮد از‪» :‬ﻣﻄﺎﻟﻌﻪي ﻛﻠﻴﻪ اﺻﻼﺣﺎﺗﻲ ﻛﻪ ﺑﺎﻳﺪ در ﺳﺮوﻳﺲﻫﺎي ﻋﻤﻮﻣﻲ‬ ‫ﻛﻤﻮن و ﻳﺎ در رواﺑﻂ ﻣﺮدان و زﻧﺎن ﻛﺎرﮔﺮ ﺑﺎ ﺻﺎﺣﺐﻛﺎرانﺷﺎن ﺻﻮرت ﺑﮕﻴﺮد‪ ،‬ﺗﺠﺪﻳﺪﻧﻈﺮ در ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﻗﻮاﻧﻴﻦ ﺗﺠﺎري و‬ ‫ﺣﻘﻮق ﮔﻤﺮﻛﻲ‪ ،‬ﺗﺠﺪﻳﺪﻧﻈﺮ در ﻛﻠﻴﻪ ﻣﺎﻟﻴﺎتﻫﺎي ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ و ﻏﻴﺮﻣﺴﺘﻘﻴﻢ و ﺗﻬﻴﻪ آﻣﺎر ﻛﺎر«‪ .‬اﻳﻦ ﻫﻴﺌﺖ ﻗﺼﺪ داﺷﺖ ﻣﺪارك‬ ‫ﻻزم ﺑﺮاي ﻟﻮاﻳﺤﻲ را ﻛﻪ ﻣﻲﺑﺎﻳﺴﺖ ﺑﻪﻛﻤﻮن ﺗﺴﻠﻴﻢ ﺷﻮد‪ ،‬از ﺧﻮد ﺷﻬﺮوﻧﺪان ﺟﻤﻊ آوري ﻧﻤﺎﻳﺪ‪.‬‬ ‫ﻧﻤﺎﻳﻨﺪهي اﻳﻦ داﻳﺮه‪ ،‬ﻟﺌﻮ ﻓﺮاﻧﻜﻞ‪ ،‬از ﻛﻤﻚ ﻳﻚ ﻛﻤﻴﺴﻴﻮن ﻣﺸﻮرﺗﻲ ﻣﺮﻛﺐ از ﻛﺎرﮔﺮان ﺑﺮﺧﻮردار ﺑﻮد‪ .‬دﻓﺎﺗﺮي ﺑﺮاي‬ ‫ﺛﺒﺖ ﻋﺮﺿﻪ و ﺗﻘﺎﺿﺎي ﻛﺎر در ﻛﻠﻴﻪ ﻧﻮاﺣﻲ ﮔﺸﻮده ﺷﺪ‪ .‬ﺑﻪدرﺧﻮاﺳﺖ ﺑﺴﻴﺎري از ﺷﺎﮔﺮدﻧﺎﻧﻮاﻫﺎ‪ ،‬ﻛﺎر ﺷﺒﺎﻧﻪي ﻧﺎﻧﻮاﺋﻲﻫﺎ ﻣﻤﻨﻮع‬ ‫ﺷﺪ ـ اﻗﺪاﻣﻲ درﻋﻴﻦﺣﺎل ﺑﻬﺪاﺷﺘﻲ واﺧﻼﻗﻲ‪ .‬اﻳﻦ ﻫﻴﺌﺖ ﻻﻳﺤﻪاي درﻣﻮرد ﺑﺴﺘﻦ ﮔﺮوﺧﺎﻧﻪﻫﺎ و ﻣﺼﻮﺑﻪاي درﻣﻮرد ﻛﺴﺮ‬ ‫ﮔﺬاﺷﺘﻦ از دﺳﺘﻤﺰدﻫﺎ ﺗﻬﻴﻪﻛﺮد و ازﻣﺼﻮﺑﻪي ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪﻛﺎرﮔﺎهﻫﺎﺋﻲﻛﻪ ﺗﻮﺳﻂ ﺻﺎﺣﺒﺎن ﻓﺮاريﺷﺎن رﻫﺎﺷﺪه ﺑﻮد‪ ،‬ﺣﻤﺎﻳﺖ ﻛﺮد‪.‬‬ ‫ﻃﺮح آنﻫﺎ اﺷﻴﺎء‪ ‬ﮔﺮوي را ﻣﺠﺎﻧﺎً ﺑﻪﻗﺮﺑﺎﻧﻴﺎن ﺟﻨﮓ و ﻧﻴﺎزﻣﻨﺪان ﺑﺮﻣﻲﮔﺮداﻧﺪ‪ .‬ﻛﺴﺎﻧﻲﻛﻪ ﻣﻤﻜﻦ ﺑﻮد اﻳﻦ ﻋﻨﻮان اﺧﻴﺮ را‬ ‫ﻧﭙﺬﻳﺮﻧﺪ‪ ،‬ﻣﻲﺗﻮاﻧﺴﺘﻨﺪ ﮔﺮوي ﺧﻮد را در ازاي ﻗﻮل ﺗﺄدﻳﻪي د‪‬ﻳﻦ درﻋﺮض ﭘﻨﺞ ﺳﺎل‪ ،‬ﺗﺤﻮﻳﻞ ﺑﮕﻴﺮﻧﺪ‪ .‬ﮔﺰارش ﻫﻴﺌﺖ ﺑﺎ اﻳﻦ‬

‫‪153‬‬

‫ﻛﻠﻤﺎت ﺧﺘﻢ ﻣﻲﺷﺪ‪» :‬ﻛﺎﻣﻼً ﻣﻌﻠﻮم اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻪدﻧﺒﺎل ﺣﺬف ﮔﺮوﺧﺎﻧﻪﻫﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﺳﺎزﻣﺎﻧﻲ اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﺑﻪوﺟﻮد آﻳﺪ ﻛﻪ ﺑﻪﻛﺎرﮔﺮاﻧﻲ‬ ‫ﻛﻪ از ﻛﺎر ﺑﻴﺮون ﭘﺮﺗﺎب ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬ﺿﻤﺎﻧﺘﻲ ﺟﺪي ﺑﺪﻫﺪ‪ .‬اﺳﺘﻘﺮار ﻛﻤﻮن ﻣﺴﺘﻠﺰم ﻧﻬﺎدﻫﺎﺋﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻛﺎرﮔﺮان را از اﺳﺘﺜﻤﺎر‬ ‫ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﻣﺤﺎﻓﻈﺖ ﻛﻨﺪ«‪.‬‬ ‫ﻣﺼﻮﺑﻪايﻛﻪ ﻛﺴﺮ از ﺣﻘﻮقﻫﺎ و دﺳﺘﻤﺰدﻫﺎ را ﻣﻠﻐﻲ ﻛﺮد ﺑﻪﻳﻜﻲ از ﻓﺎﺣﺶﺗﺮﻳﻦ ﺑﻲﻋﺪاﻟﺘﻲﻫﺎي رژﻳﻢ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪداري ﭘﺎﻳﺎن‬ ‫داد‪ ،‬اﻳﻦ ﺟﺮﻳﻤﻪﻫﺎ اﻏﻠﺐ ﺑﺎ ﻓﺌﻮداﻟﻲﺗﺮﻳﻦ ﺑﻬﺎﻧﻪﻫﺎ ﺗﻮﺳﻂ ﺧﻮد ﻛﺎرﻓﺮﻣﺎ ﺻﻮرت ﻣﻲﮔﺮﻓﺖ؛ ﻛﻪ او در اﻳﻦ ﻣﻮرد ﺧﻮد ﻫﻢ ﻗﺎﺿﻲ‬ ‫و ﻫﻢ ﺷﺎﻛﻲ ﺑﻮد‪.‬‬ ‫ﻣﺼﻮﺑﻪي ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪﻛﺎرﮔﺎهﻫﺎي رﻫﺎ ﺷﺪه‪ ،‬ﻣﺎﻟﻜﻴﺖ ﺣﺎﺻﻞ از ﻛﺎرِ ﺗﻮدهﻫﺎ را ـﭘﺲ از ﻗﺮنﻫﺎ ﻣﺤﺮوﻣﻴﺖـ ﺑﻪﺧﻮدﺷﺎنﻫﺎ‬ ‫ﺑﺎزﮔﺮداﻧﺪ‪ .‬ﻳﻚ ﻛﻤﻴﺴﻴﻮن ﺗﺤﻘﻴﻖ‪ ،‬ﻣﻨﺼﻮبِ اﻃﺎقﻫﺎي ﺳﻨﺪﻳﻜﺎﺋﻲ‪ ،‬ﻗﺮار ﺑﻮد آﻣﺎر و ﺻﻮرت ﻛﺎرﮔﺎهﻫﺎي رﻫﺎ ﺷﺪه را ﻛﻪ‬ ‫ﻣﻲﺑﺎﻳﺴﺖ ﺑﻪدﺳﺖ ﻛﺎرﮔﺮان ﺳﭙﺮده ﺷﻮد‪ ،‬ﺗﻨﻈﻴﻢ ﻛﻨﺪ‪ .‬ﺑﻪاﻳﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ »ﺧﻠﻊ ﻣﺎﻟﻜﻴﺖ ﻛﻨﻨﺪﮔﺎن ﺑﻨﻮﺑﻪي ﺧﻮد ﺧﻠﻊ ﻣﺎﻟﻜﻴﺖ‬ ‫ﻣﻲﺷﺪﻧﺪ«‪ .‬ﻗﺮن ﻧﻮزدﻫﻢ ﺑﺪون آﻏﺎز ﻛﺮدن اﻳﻦ اﻧﻘﻼب ﺳﭙﺮي ﻧﻤﻲﺷﺪ؛ ﻫﺮﭘﻴﺶرﻓﺘﻲ در ﻣﺎﺷﻴﻦآﻻت اﻳﻦ اﻧﻘﻼب را‬ ‫ﻧﺰدﻳﻚﺗﺮ ﻣﻲﻛﻨﺪ؛ ﻫﺮﭼﻪ اﺳﺘﺜﻤﺎر ﻛﺎر در دﺳﺖﻫﺎي ﻣﻌﺪودي ﻣﺘﻤﺮﻛﺰﺗﺮ ﻣﻲﮔﺮدد‪ ،‬ﺗﻮدهﻫﺎي ﻛﺎرﮔﺮ ﺑﻴﺶﺗﺮ ﺑﻪﻫﻢ ﭘﻴﻮﺳﺘﻪ و‬ ‫ﻣﻨﻀﺒﻂﺗﺮ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﺑﺰودي ﻃﺒﻘﻪي ﺗﻮﻟﻴﺪﻛﻨﻨﺪهي آﮔﺎه و ﻣﺘﺤﺪ‪ ،‬ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻓﺮاﻧﺴﻪي ﺟﻮان ‪ ،1789‬ﻧﺎﭼﺎر ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد ﺑﺎ اﻳﻦ ﻣﻌﺪود‬ ‫ﻏﺎﺻﺒﺎن ﺻﺎﺣﺐ اﻣﺘﻴﺎز ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ﻛﻨﺪ‪ .‬ﭘﻲﮔﻴﺮﺗﺮﻳﻦ اﻧﻘﻼﺑﻲ ﺳﻮﺳﻴﺎﻟﻴﺴﺖ‪ ،‬ﻫﻤﺎﻧﺎ اﻧﺤﺼﺎرﮔﺮ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﺑﺪون ﺷﻚ اﻳﻦ ﻣﺼﻮﺑﻪ ﻛﻢﺑﻮدﻫﺎﺋﻲ داﺷﺖ و ﻧﻴﺎزﻣﻨﺪ ﺗﻮﺿﻴﺤﺎت دﻗﻴﻘﻲ ﺑﻮد؛ ﺑﻪوﻳﮋه در ﻣﻮرد ﺟﻮاﻣﻊ ﺗﻌﺎوﻧﻲ‪ ،‬ﻛﻪ اﻳﻦ‬ ‫ﻛﺎرﮔﺎهﻫﺎ ﻣﻲﺑﺎﻳﺴﺖ ﺑﻪآنﻫﺎ ﺳﭙﺮده ﻣﻲﺷﺪﻧﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﻣﺼﻮﺑﻪ ـدر ﮔﺮﻣﺎﮔﺮم ﻣﻨﺎزﻋﻪـ ﺑﻴﺶ از دﻳﮕﺮ ﻣﺼﻮﺑﻪﻫﺎ ﻗﺎﺑﻞ اﺟﺮا ﻧﺒﻮد‪ ،‬و‬ ‫ﻋﻼوه ﺑﺮاﻳﻦ ﺑﻪﺗﻌﺪادي ﻣﺼﻮﺑﺎت ﺗﻜﻤﻴﻠﻲ ﻧﻴﺰ ﻧﻴﺎز داﺷﺖ؛ وﻟﻲ دﺳﺖﻛﻢ اﻳﺪهاي از ﺧﻮاﺳﺖﻫﺎي ﻃﺒﻘﻪﻛﺎرﮔﺮ را ﺑﻪدﺳﺖ‬ ‫ﻣﻲداد‪ .‬اﮔﺮ اﻧﻘﻼب ‪ 18‬ﻣﺎرس ﺟﺰ اﻳﻦ‪ ،‬ﻛﺎرِ ﻣﺜﺒﺖ دﻳﮕﺮي ﻧﻜﺮده ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﺎ ﺻ‪‬ﺮف ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻛﻤﻴﺴﻴﻮن ﻛﺎر و ﻣﺒﺎدﻟﻪ ﺑﺎزﻫﻢ ﺑﻴﺶ‬ ‫از ﻫﻤﻪي ﻣﺠﺎﻟﺲ ﺑﻮرژواﺋﻲ از ‪ 5‬ﻣﻪ ‪ 1789‬ﺑﻪاﻳﻦﺳﻮ ﺑﻪﻛﺎرﮔﺮان ﺗﻮﺟﻪ ﻛﺮده ﺑﻮد‪.‬‬ ‫ﻫﻴﺌﺖ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﻲ ﻛﺎر ﻣﻲﺧﻮاﺳﺖﻛﻪ ﺑﺮ ﻗﺮاردادﻫﺎي ﻛﻤﻴﺴﺎرﻳﺎ از ﻧﺰدﻳﻚ ﻧﻈﺎرت داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻛﻤﻴﺴﻴﻮن ﻧﺸﺎن داد ﻛﻪ در‬ ‫ﻣﻮرد ﻣﻘﺎﻃﻌﻪ از ﻃﺮﻳﻖ ﻣﻨﺎﻗﺼﻪ‪ ،‬ﭘﺎﺋﻴﻦ ﺑﻮدنِ ﻗﻴﻤﺖ ﺑﻪﻛﺎر ﺗﺤﻤﻴﻞ ﻣﻲﺷﻮد‪ ،‬ﻧﻪ ﺑﻪﺳﻮد ﻣﻘﺎﻃﻌﻪﻛﺎر‪ .‬در ﮔﺰارش آﻣﺪ ﻛﻪ »و‬ ‫ﻣﺘﺄﺳﻔﺎﻧﻪ ﻛﻤﻮن آنﻗﺪر ﻧﺎﺑﻴﻨﺎ ﻫﺴﺖ ﻛﻪ ﺑﻪﭼﻨﻴﻦ ﻣﺎﻧﻮرﻫﺎﺋﻲ ﺗﻦ دﻫﺪ؛ ﺑﻪوﻳﮋه در زﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﻛﺎرﮔﺮ دﻳﮕﺮ ﻣﺮگ را ﺑﺮ ﺗﻦ دادن‬ ‫ﺑﻪﭼﻨﻴﻦ اﺳﺘﺜﻤﺎري ﺗﺮﺟﻴﺢ ﻣﻲدﻫﺪ«‪ .‬اﻳﻦ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪه ﻣﺴﺌﻮل ﺗﻘﺎﺿﺎ ﻣﻲﻛﺮد ﻛﻪ ﺗﺨﻤﻴﻦ ﻣﺨﺎرج ﺑﺎﻳﺪ ﻫﺰﻳﻨﻪي ﻛﺎر را ﻣﺸﺨﺺ‬ ‫ﻛﺮده و در ﺳﻔﺎرﺷﺎت ارﺟﺤﻴﺖ ﺑﺎ ﺗﻌﺎوﻧﻲﻫﺎي ﻛﺎرﮔﺮي ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬و ﻗﻴﻤﺖ ﻗﺮاردادﻫﺎ ﺑﺎﻳﺪ از ﻃﺮﻳﻖ داوري ﺑﻴﻦ ﻛﻤﺴﻴﺎرﻳﺎ‪ ،‬اﻃﺎق‬ ‫اﺗﺤﺎدﻳﻪ ﺗﻌﺎوﻧﻲ و ﻧﻤﺎﻳﻨﺪهي ﻣﺴﺌﻮل ﻛﺎر ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺷﻮد‪ .‬ﺷﻮرا ﺑﺮاي ﻧﻈﺎرت ﺑﺮادارهي ﻣﺎﻟﻲِ ﻫﻤﻪي ﻫﻴﺌﺖﻫﺎي ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﻲ ﺧﻮد‪،‬‬ ‫ﻳﻚ ﻛﻤﻴﺴﻴﻮن ﻋﺎﻟﻲ ﺟﻬﺖ وارﺳﻲ ﺣﺴﺎب اﻳﻦ ﻫﻴﺌﺖﻫﺎ در ﻣﺎه ﻣﻪ ﺗﺸﻜﻴﻞ داد‪ .‬ﺷﻮرا ﻣﻘﺮر ﻛﺮد ﻛﻪ ﻛﺎرﻣﻨﺪان و‬ ‫ﻣﻘﺎﻃﻌﻪﻛﺎراﻧﻲ ﻛﻪ ﻣﺮﺗﻜﺐ اﺧﺘﻼس ﻳﺎ دزدي ﺷﺪه ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ ،‬ﺑﻪﻣﺠﺎزات ﻣﺮگ ﺧﻮاﻫﻨﺪ رﺳﻴﺪ‪.‬‬ ‫ﺧﻼﺻﻪ‪ ،‬ﺳﻮاي ﻫﻴﺌﺖﻫﺎي ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﻲِ ﻛﺎر‪ ،‬ﻣﺎﺑﻘﻲِ ﻫﻴﺌﺖﻫﺎي ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﻲ در ﺣﺪ وﻇﺎﺋﻒ ﺧﻮد ﻧﺒﻮدﻧﺪ‪ .‬ﻫﻤﮕﻲ ﻣﺮﺗﻜﺐ ﻳﻚ‬ ‫ﺧﻄﺎ ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬آنﻫﺎ ﺑﻪﻣﺪت دو ﻣﺎه ﺑﺎﻳﮕﺎﻧﻲﻫﺎي ﺑﻮژوازي از ‪ 1789‬را در دﺳﺖ ﺧﻮد داﺷﺘﻨﺪ‪ :‬دﻳﻮان ﻣﺤﺎﺳﺒﺎت ﺑﺮاي اﻓﺸﺎي‬ ‫راﻫﺰﻧﻲﻫﺎي رﺳﻤﻲ؛ ﺷﻮراي دوﻟﺘﻲ ﺑﺮاي ﻣﺬاﻛﺮات ﭘﺸﺖ ﭘﺮدهي اﺳﺘﺒﺪاد؛ ﺷﻬﺮﺑﺎﻧﻲ ﺑﺮاي ﺟﺮﻳﺎنﻫﺎي ﻧﻨﮕﻴﻦ ﻗﺪرت‬ ‫اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ؛ وزارت دادﮔﺴﺘﺮي ﺑﺮاي ﺑﻨﺪﮔﻲ و ﺟﻨﺎﻳﺎت ﺳﺮﻛﻮبﮔﺮﺗﺮﻳﻦِ ﻫﻤﻪي ﻃﺒﻘﺎت‪ .‬در ﺷﻬﺮداري ﻣﺮﻛﺰي ﻫﻨﻮز اﺳﻨﺎد‬ ‫ﻛﺸﻒ ﻧﺸﺪهاي از اوﻟﻴﻦ اﻧﻘﻼب‪ ،‬از ‪ 1830 ، 1815‬و ‪ 1848‬وﺟﻮد داﺷﺖ و دﻳﭙﻠﻮﻣﺎتﻫﺎي ﺳﺮاﺳﺮ اروﭘﺎ از ﺑﺎز ﺷﺪن‬ ‫ﮔﺎوﺻﻨﺪوقﻫﺎي وزارت ﺧﺎرﺟﻪ در ﻫﺮاس ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬آنﻫﺎ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺴﺘﻨﺪ ﺗﺎرﻳﺦ ﻣﺤﺮﻣﺎﻧﻪي اﻧﻘﻼب‪ ،‬دﻳﺮﻛﺘﻮار‪ ،‬اﻣﭙﺮاﻃﻮري اول‪،‬‬ ‫ﺳﻠﻄﻨﺖ ژوﺋﻴﻪ‪ 1848 ،‬و ﻧﺎﭘﻠﺌﻮن ﺳﻮم را در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﭼﺸﻢ ﻣﺮدم آﺷﻜﺎر ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬آنﻫﺎ ﻓﻘﻂ در دو ﻳﺎ ﺳﻪ ﻧﻮﺑﺖ ﻣﺪارﻛﻲ ﻣﻨﺘﺸﺮ‬ ‫ﻛﺮدﻧﺪ]‪ .[142‬ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎن ﻣﺴﺌﻮل ﭼﻨﺎنﻛﻪ ﺑﻪﻧﻈﺮ ﻣﻲرﺳﻴﺪ‪ ،‬ﻏﺎﻓﻞ از ارزش اﻳﻦ ﮔﻨﺠﻴﻨﻪﻫﺎ در ﻛﻨﺎر آنﻫﺎ ﺑﻪﺧﻮاب رﻓﺘﻨﺪ‪.‬‬

‫‪154‬‬

‫رادﻳﻜﺎلﻫﺎ ﺑﺎ دﻳﺪن اﻳﻦ ﺣﻘﻮقداﻧﺎن‪ ،‬دﻛﺘﺮﻫﺎ و روزﻧﺎﻣﻪﻧﮕﺎران ﻛﻪ ﺑﻪژِﻛ‪‬ﺮ اﺟﺎزهي ﺧﺎﻣﻮش ﺑﻮدن و ﺑﻪدﻳﻮان ﻣﺤﺎﺳﺒﺎت‬ ‫ﻣﺠﺎل ﺑﺴﺘﻪ ﺑﻮدن داده ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﭼﻨﻴﻦ ﻏﻔﻠﺘﻲ را ﺑﺎور ﻧﻤﻲﻛﺮدﻧﺪ و ﺑﺎز ﺑﺮاي ﺣﻞ اﻳﻦ ﻣﻌﻤﺎ ﺑﻪﻛﻠﻤﻪي »ﺑﻨﺎﭘﺎرﺗﻴﺴﻢ« ﻣﺘﻮﺳﻞ‬ ‫ﻣﻲﺷﺪﻧﺪ‪ .‬اﺗﻬﺎم اﺣﻤﻘﺎﻧﻪاي ﻛﻪ ﺑﺎ ﻫﺰاران دﻟﻴﻞ ﺗﻜﺬﻳﺐ ﻣﻲﺷﺪ‪ .‬ﺑﺮاي ﺷﺮاﻓﺖ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎن ﻣﺴﺌﻮل ﻫﻢ ﻛﻪ ﺷﺪه‪ ،‬ﺑﺎﻳﺪ اﻳﻦ‬ ‫ﺣﻘﻴﻘﺖ ﺗﻠﺦ را ﮔﻔﺖ‪ :‬اﻳﻦ ﻏﻔﻠﺖ آنﻫﺎ ﻧﻪ ﺳﺎﺧﺘﮕﻲ‪ ،‬ﺑﻠﻜﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﺑﻴﺶ از ﺣﺪ واﻗﻌﻲ ﺑﻮد‪ .‬اﻳﻦ ﻏﻔﻠﺖ ﺗﺎ ﺣﺪ زﻳﺎدي زادهي‬ ‫ﺳﺮﻛﻮب ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺑﻮد‪.‬‬

‫‪155‬‬

‫ﻓﺼﻞ ﻧﻮزدﻫﻢ‬ ‫ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻛﻤﻴﺘﻪي ﻧﺠﺎت ﻋﻤﻮﻣﻲ‬ ‫ﺗﻲﻳﺮ ﺑﺎ ﻧﺎرﺳﺎﺋﻲﻫﺎي ﻛﻤﻮن ﻛﺎﻣﻼً آﺷﻨﺎ ﺑﻮد‪ ،‬وﻟﻲ ﺿﻌﻒﻫﺎي ارﺗﺶ ﺧﻮد را ﻫﻢ ﻣﻲﺷﻨﺎﺧﺖ‪ .‬ﺑﻪﻋﻼوه‪ ،‬او در ﻣﻘﺎﺑﻞ‬ ‫ﭘﺮوﺳﻲﻫﺎ‪ ،‬از ﺑﺎزي در ﻧﻘﺶ ﺳﺮﺑﺎز ﺑﻪﺧﻮد ﻣﻲﺑﺎﻟﻴﺪ‪ .‬ﺑﺮاي آرام ﻛﺮدن ﻫﻤﻜﺎراﻧﺶﻛﻪ ﻣﺸﺘﺎق ﺣﻤﻠﻪ ﺑﻪﭘﺎرﻳﺲ ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﻫﻨﮕﺎم‬ ‫ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻦ آﺷﺘﻲﻃﻠﺒﺎن ﻛﻪ ﻣﺮﺗﺒﺎً ﺑﺮ ﭘﻴﺶﻧﻬﺎدﻫﺎ و ﻃﺮحﻫﺎي ﺑﻲﺣﺎﺻﻞ ﺧﻮد ﻣﻲاﻓﺰودﻧﺪ‪ ،‬از ﺑﺎﻻ ﺑﺮﺧﻮرد ﻣﻲﻛﺮد‪.‬‬ ‫ﻫﻤﻪ ﭘﺎدرﻣﻴﺎﻧﻲ ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ‪ ،‬از ﻛُﻨﺴﻴﺪ‪‬ران ﻧﻴﻚ و ﺧﻴﺎلﭘﺮداز ﺗﺎ ژِراردن ﺧﺒﻴﺚ و ﻫﻢﭼﻨﻴﻦ ﺳ‪‬ﺴﻪ‪ ،‬وردﺳﺖ ﺳﺎﺑﻖ ﺷﻮﻟﺸﻪ‪،‬‬ ‫ﻛﻪ ﻧﻘﺸﻪي ﻧﺒﺮد ‪ 24‬ﻣﺎرس ﺧﻮد را ﺑﺎ ﻧﻘﺸﻪاي آﺷﺘﻲﺟﻮﻳﺎﻧﻪ ﻋﻮض ﻛﺮده ﺑﻮد‪ .‬اﻳﻦ ﺑﺮﺧﻮردﻫﺎ ﻣﺎﻳﻪ ﺧﻨﺪهي ﻣﺮدم ﺷﺪه ﺑﻮد‪.‬‬ ‫»ﺟﺎﻣﻌﻪي ﺣﻘﻮق ﭘﺎرﻳﺲ« ﭘﺲ از اﻋﻼﻣﻴﻪ ﭘ‪‬ﺮﻃﻤﻄﺮاق ﺧﻮد »ﻫﻤﻪي ﭘﺎرﻳﺲ ﺑﻪﭘﺎ ﺧﻮاﻫﺪ ﺧﺎﺳﺖ«‪ ،‬ﺑﻪﻃﻮرﻛﻠﻲ از ﻧﻈﺮﻫﺎ‬ ‫ﻧﺎﭘﺪﻳﺪ ﺷﺪه ﺑﻮد‪ .‬ﻛﺎﻣﻼً ﻣﻌﻠﻮم ﺑﻮد ﻛﻪ اﻳﻦ رادﻳﻜﺎلﻫﺎ در ﺟﺴﺘﺠﻮي ﻣ‪‬ﺤﻤ‪‬ﻠﻲ آﺑﺮوﻣﻨﺪاﻧﻪ ﺑﺮاي ﺧﺮوج از ﻣﺨﻤﺼﻪ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﺣﺮﻛﺎت ﻣﺘﻈﺎﻫﺮاﻧﻪي آنﻫﺎ در ﭘﺎﻳﺎن آورﻳﻞ ـدرواﻗﻊـ ﮔَﺮد و ﺧﺎﻛﻲ ﺑﻮد ﻛﻪ ﺑﻪﭘﺎ ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ ﺗﺎ ﻛﺮدار ﺷﺠﺎﻋﺎﻧﻪي ﻓﺮاﻣﺎﺳﻮنﻫﺎ‬ ‫دﻳﺪه ﻧﺸﻮد‪.‬‬ ‫در ‪ 21‬آورﻳﻞ‪ ،‬ﻓﺮاﻣﺎﺳﻮنﻫﺎ ﻛﻪ ﺑﺮاي ﺗﻘﺎﺿﺎي آﺗﺶﺑﺲ ﺑﻪورﺳﺎي رﻓﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬از ﻗﺎﻧﻮن ﺷﻬﺮداريﻫﺎ ﻛﻪ اﺧﻴﺮاً ﺗﻮﺳﻂ‬ ‫ﻣﺠﻠﺲ ﺗﺼﻮﻳﺐ ﺷﺪه ﺑﻮد‪ ،‬ﮔﻠﻪ ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﺗﻲﻳﺮ ﭘﺎﺳﺦ داد‪» :‬ﭼﻲ! اﻳﻦ ﻟﻴﺒﺮالﺗﺮﻳﻦ ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﺎ در ﻫﺸﺘﺎد ﺳﺎل اﺧﻴﺮ‬ ‫داﺷﺘﻪاﻳﻢ«‪» .‬ﻋﺬر ﻣﻲﺧﻮاﻫﻴﻢ‪ ،‬اﻣﺎ ﻧﻬﺎدﻫﺎي ﻛﻤﻮﻧﻲ ‪ 1791‬ﭼﻪ«؟ »آه! ﺷﻤﺎ ﻣﻲﺧﻮاﻫﻴﺪ ﺑﻪدﻳﻮاﻧﮕﻲﻫﺎي ﭘﺪران ﻣﺎ رﺟﻮع‬ ‫ﻛﻨﻴﺪ«؟ »ﭘﺲ درﻧﻬﺎﻳﺖ ﺷﻤﺎ ﻣﺼﻤﻢاﻳﺪ ﻛﻪ ﭘﺎرﻳﺲ را ﻗﺮﺑﺎﻧﻲ ﻛﻨﻴﺪ«؟ »در آنﺟﺎ ﺧﺎﻧﻪﻫﺎﺋﻲ ﺧﺮاب و ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻛﺸﺘﻪ ﺧﻮاﻫﻨﺪ‬ ‫ﺷﺪ‪ ،‬وﻟﻲ ﻗﺎﻧﻮن اﺟﺮا ﻣﻲﺷﻮد«‪ .‬ﻓﺮاﻣﺎﺳﻮنﻫﺎ اﻳﻦ ﭘﺎﺳﺦ ﻣﺸﻤﺌﺰﻛﻨﻨﺪه را ﺑﺮدﻳﻮارﻫﺎي ﭘﺎرﻳﺲ ﭼﺴﺒﺎﻧﺪﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﻓﺮاﻣﺎﺳﻮنﻫﺎ در روز ‪ 26‬آورﻳﻞ در ﺷَﺘﻠﻪ ﮔﺮد ﻫﻢ آﻣﺪﻧﺪ و ﺗﻌﺪادي از آنﻫﺎ ﭘﻴﺶﻧﻬﺎد ﻛﺮدﻧﺪ ﻛﻪ ﺑﺮوﻧﺪ و ﭘﺮﭼﻢﻫﺎيﺷﺎن را‬ ‫ﺑﺮﻓﺮاز اﺳﺘﺤﻜﺎﻣﺎت ﻧﺼﺐ ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ﻫﺰار ﻓﺮﻳﺎد ﺑﻪاﺟﺎﺑﺖ ﺑﻠﻨﺪ ﺷﺪ‪ .‬ﻓﻠﻮﻛﻪ ﻛﻪ ﺑﺎ ﻧﮕﺎﻫﻲ ﺑﻪآﻳﻨﺪه از ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﻲ ﻣﺠﻠﺲ اﺳﺘﻌﻔﺎ داده‬ ‫ﺑﻮد‪ ،‬ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ ﻟﻮﻛﺮوا و ﻛﻠﻤﺎﻧﺴﻮ ﺑﻪاﻳﻦ ﻫﻢآواﺋﻲ ﻃﺒﻘﻪ ﻣﺘﻮﺳﻂ ﺑﺎ ﻣﺮدم اﻋﺘﺮاض ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﺻﺪاي زﻳﺮ او در ﻣﻴﺎن ﻓﺮﻳﺎدﻫﺎي‬ ‫ﭘﺮﺷﻮر درون ﻃﺎﻻر ﮔﻢ ﺷﺪ]‪ .[143‬ﻓﺮاﻣﺎﺳﻮنﻫﺎ ﺑﻪﭘﻴﺶﻧﻬﺎد راﻧﻮﻳﻪ در ﭘﻲِ ﭘﺮﭼﻢ ﺧﻮد ﺑﻪﺷﻬﺮداري ﻣﺮﻛﺰي رﻓﺘﻨﺪ؛ و ﺷﻮرا‬ ‫آنﻫﺎ را در ﺣﻴﺎط اﻓﺘﺨﺎر ﭘﺬﻳﺮﻓﺖ‪ .‬ﺳﺨﻦﮔﻮي آنﻫﺎ‪ ،‬ﺗﻴﺮﻳﻔﻮك ﮔﻔﺖ‪» :‬اﮔﺮ در اﺑﺘﺪا ﻓﺮاﻣﺎﺳﻮنﻫﺎ ﻣﺎﻳﻞ ﺑﻪﻋﻤﻞ ﻧﺒﻮدﻧﺪ‪ ،‬از اﻳﻦ‬ ‫ﺟﻬﺖ ﺑﻮد ﻛﻪ ﻣﻲﺧﻮاﺳﺘﻨﺪ دﻟﻴﻞ ﻣﺤﻜﻤﻲ داﻳﺮ ﺑﺮاﻳﻦﻛﻪ ورﺳﺎي ﺣﺎﺿﺮ ﻧﻴﺴﺖ ﺣﺮف ﺳﺎزش را ﺑﺸﻨﻮد‪ ،‬در دﺳﺖ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬ ‫اﻣﺎ اﻣﺮوز آنﻫﺎ آﻣﺎدهاﻧﺪ ﺗﺎ ﭘﺮﭼﻢ ﺧﻮد را ﺑﺮﻓﺮاز اﺳﺘﺤﻜﺎﻣﺎت ﺑﻴﺮون ﭘﺎرﻳﺲ ﻧﺼﺐ ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬اﮔﺮ ﺣﺘﻲ ﻳﻚ ﮔﻠﻮﻟﻪ ﺑﻪآن اﺻﺎﺑﺖ‬

‫‪156‬‬

‫ﻛﻨﺪ‪ ،‬ﻓﺮاﻣﺎﺳﻮنﻫﺎ ﺑﺎ ﻫﻤﺎن ﺣﺮارت ﺧﻮد ﺷﻤﺎ ﺑﻪدﺷﻤﻦ ﻣﺸﺘﺮك ﻫﺠﻮم ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﺑﺮد«‪ .‬اﻳﻦ ﺑﻴﺎﻧﺎت ﺑﺎ ﻛﻒ زدن ﺷﺪﻳﺪ روﺑﺮو‬ ‫ﺷﺪ‪ .‬ژول واﻟﻪ ﺷﺎل ﻗﺮﻣﺰ ﺧﻮد را ﺑﻪﻧﺎم ﻛﻤﻮن ﺗﻘﺪﻳﻢ ﻛﺮد ﻛﻪ ﮔﺮد ﭘﺮﭼﻢ ﭘﻴﭽﻴﺪه ﺷﺪ و ﻫﻴﺌﺘﻲ از ﻛﻤﻮن ﺑﺮادران را ﺗﺎ ﻣﻌﺒﺪ‬ ‫ﻣﺎﺳﻮﻧﻲ در ﺧﻴﺎﺑﺎن ﻛﺎده ﺑﺪرﻗﻪ ﻛﺮد‪.‬‬ ‫آنﻫﺎ ﺳﻪ روز ﺑﻌﺪ آﻣﺪﻧﺪ ﺗﺎ ﺑﻪﻗﻮل ﺧﻮد ﻋﻤﻞ ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬اﻋﻼن اﻳﻦ ﺧﺒﺮ‪ ،‬ﭘﺎرﻳﺲ را ﺑﺴﻴﺎر اﻣﻴﺪوار ﻛﺮده ﺑﻮد‪ .‬ﺟﻤﻌﻴﺖ ﻋﻈﻴﻤﻲ‬ ‫از ﺻﺒﺢ زود وروديﻫﺎي ﻛﺎروﺳ‪‬ﻞ‪ ،‬ﻣﺤﻞ اﺟﺘﻤﺎع ﻛﻠﻴﻪ ﻟُﮋﻫﺎ را ﭘ‪‬ﺮﻛﺮده ﺑﻮد و ﻋﻠﻲرﻏﻢ ﺗﻌﺪادي ﻓﺮاﻣﺎﺳﻮن ﻣﺮﺗﺠﻊ ﻛﻪ‬ ‫ﭘﻮﺳﺘﺮﻫﺎي ﻣﺨﺎﻟﻒ ﺑﻠﻨﺪ ﻛﺮده ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬در ﺳﺎﻋﺖ ده ‪ 10/000‬ﺑﺮادر ﺑﻪﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﻲ از ﭘﻨﺠﺎه و ﭘﻨﺞ ﻟﮋ ﻣﺎﺳﻮﻧﻲ در ﻛﺎروﺳﻞ ﮔﺮد‬ ‫آﻣﺪه ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﺷﺶ ﻋﻀﻮ ﺷﻮرا آنﻫﺎ را از ﻣﻴﺎن اﻧﺒﻮه ﺟﻤﻌﻴﺖ و ﺻﻔﻮف ﮔﺮدانﻫﺎ ﺑﻪﺳﻮي ﺷﻬﺮداري ﻣﺮﻛﺰي ﻫﺪاﻳﺖ ﻛﺮدﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﭘﻴﺸﺎﭘﻴﺶ راهﭘﻴﻤﺎﻳﺎن دﺳﺘﻪي ﻣﻮزﻳﻚ آﻫﻨﮓﻫﺎي رﺳﻤﻲ و ﺗﺸﺮﻳﻔﺎﺗﻲ ﻣﻲﻧﻮاﺧﺖ‪ .‬ﺑﻪدﻧﺒﺎل آنﻫﺎ اﻓﺴﺮان ارﺷﺪ‪ ،‬اﺳﺘﺎدان‬ ‫اﻋﻈﻢ‪ ،‬اﻋﻀﺎي ﺷﻮرا و در آﺧﺮ ﺑﺮادران ﺑﺮﺣﺴﺐ رﺗﺒﻪي ﺧﻮد ﺑﺎ ﻧﻮارﻫﺎي ﭘﻬﻦ آﺑﻲ‪ ،‬ﺳﺒﺰ‪ ،‬ﺳﻔﻴﺪ‪ ،‬ﻗﺮﻣﺰ و ﺳﻴﺎه ﺣﺮﻛﺖ‬ ‫ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ ﻛﻪ ﮔ‪‬ﺮد ﺷﺼﺖ و ﭘﻨﺞ ﭘﺮﭼﻢ ﺟﻤﻊ ﺷﺪه ﺑﻮدﻧﺪ ﻛﻪ ﭘﻴﺶ از آن ﻫﺮﮔﺰ در ﻣﻼء‪ ‬ﻋﺎم ﻇﺎﻫﺮ ﻧﺸﺪه ﺑﻮد‪ .‬ﭘﺮﭼﻤﻲ ﻛﻪ در‬ ‫ﺟﻠﻮي راهﭘﻴﻤﺎﻳﺎن ﻗﺮار داﺷﺖ‪ ،‬ﭘﺮﭼﻢ ﺳﻔﻴﺪ وﻧﺴ‪‬ﻦ ﺑﻮد ﻛﻪ ﺑﺎ ﺣﺮوف ﻗﺮﻣﺰ ﻋﺒﺎرت ﺑﺮادراﻧﻪ و اﻧﻘﻼﺑﻲ »ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ را دوﺳﺖ‬ ‫ﺑﺪارﻳﺪ« ﻧﻘﺶ ﺑﺴﺘﻪ ﺑﻮد‪ .‬دﺳﺘﻪاي از زﻧﺎن ﻣﻮرد ﺗﺸﻮﻳﻖ وﻳﮋه ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﭘﺮﭼﻢﻫﺎ ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ ﻳﻚ ﻫﻴﺌﺖ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﻲ ﺑﺰرگ ﺑﻪﺷﻬﺮداري ﻣﺮﻛﺰي ﺑ‪‬ﺮده ﺷﺪ و اﻋﻀﺎي ﺷﻮرا در ﺑﺎﻟﻜﻨﻲ ﻛﻪ ﭘﻠﻜﺎن‬ ‫اﻓﺘﺨﺎر ﺑﻪآن ﻣﻨﺘﻬﻲ ﻣﻲﺷﺪ‪ ،‬ﻣﻨﺘﻈﺮ اﺳﺘﻘﺒﺎل از آنﻫﺎ ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﭘﺮﭼﻢﻫﺎ را در ﻛﻨﺎر ﭘﻠﻪﻫﺎ ﻧﺼﺐ ﺷﺪه ﺑﻮد‪ .‬اﻳﻦ ﻧﺸﺎﻧﻪﻫﺎي ﺻﻠﺢ‬ ‫درﻛﻨﺎر ﭘﺮﭼﻢﻫﺎي ﺳﺮخ‪ ،‬اﻳﻦ ﻃﺒﻘﻪي ﻣﺘﻮﺳﻂ ﻛﻪ ﺗﺤﺖ ﻟﻮاي ﭘ‪‬ﺮﻏﺮور ﺟﻤﻬﻮري ﺑﺎ ﭘﺮوﻟﺘﺎرﻳﺎ ﻫﻤﺪﺳﺖ ﻣﻲﺷﺪ‪ ،‬اﻳﻦ ﻓﺮﻳﺎدﻫﺎي‬ ‫ﺑﺮادري ﺣﺘﻲ ﭘﮋﻣﺮدهﺗﺮﻳﻦ اﻓﺮاد را ﻫﻢ ﺧﻴﺮه ﻣﻲﻛﺮد و ﺑﻪوﺟﺪ ﻣﻲآورد‪ .‬ﻓﻠﻴﻜﺲ ﭘﻴﺎ در ﺑﺎزي اﺣﺴﺎﺳﺎﺗﻲ ﺑﺎ ﻛﻠﻤﺎت و‬ ‫ﻧﻘﻴﻀﻪﮔﻮﺋﻲﻫﺎي ادﻳﺒﺎﻧﻪ ﻣﺒﺎﻟﻐﻪ ﻛﺮد‪ .‬ﺑِﺴﻠﻪي ﭘﻴﺮ ﺑﺎ ﭼﻨﺪ ﻛﻠﻤﻪاي ﻛﻪ ﺑﺎ ﺳﺮازﻳﺮ ﺷﺪن اﺷﻚ ﻗﻄﻊ ﺷﺪ‪ ،‬ﺧﻴﻠﻲ از او ﺑﻠﻴﻎﺗﺮ ﺑﻮد‪.‬‬ ‫ﻳﻜﻲ از ﺑﺮادران ﺗﻘﺎﺿﺎ ﻛﺮد ﻛﻪ اﻳﻦ اﻓﺘﺨﺎر ﺑﻪاو داده ﺷﻮد ﺗﺎ اوﻟﻴﻦ ﻛﺴﻲ ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ ﭘﺮﭼﻢ ﻟُﮋ ﺧﻮد‪ ،‬ﭘﺮﺳ‪‬ﻮِراﻧﺲ‪ ،‬را ﻛﻪ در ﺳﺎل‬ ‫‪ 1790‬دوران ﻓﺪراﺳﻴﻮن ﺑﺰرگ ﺑﻨﻴﺎد ﺷﺪه ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﺮﻓﺮاز اﺳﺘﺤﻜﺎﻣﺎت ﻧﺼﺐ ﻛﻨﺪ‪ .‬ﻳﻜﻲ از اﻋﻀﺎي ﺷﻮرا ﭘﺮﭼﻢ ﺳﺮخ را ﺑﻪآنﻫﺎ‬ ‫داد و ﮔﻔﺖ‪» :‬ﺑﮕﺬارﻳﺪ اﻳﻦ ﻫﻢ ﭘﺮﭼﻢ ﺷﻤﺎ را ﻫﻤﺮاﻫﻲ ﻛﻨﺪ‪ ،‬ﺑﮕﺬارﻳﺪ از اﻳﻦ ﭘﺲ ﻫﻴﭻ دﺳﺘﻲ ﻧﺘﻮاﻧﺪ ﻣﺎ را رو در روي ﻫﻢ ﻗﺮار‬ ‫دﻫﺪ«‪ .‬و ﺳﺨﻨﺮان ﻫﻴﺌﺖ‪ ،‬اﺷﻚ در ﭼﺸﻢ‪ ،‬ﺑﺎ اﺷﺎره ﺑﻪﭘﺮﭼﻢ وﻧﺴ‪‬ﻦ ﮔﻔﺖ‪» :‬اﻳﻦ اوﻟﻴﻦ ﭘﺮﭼﻤﻲ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد ﻛﻪ در ﻣﻘﺎﺑﻞ‬ ‫ﺻﻔﻮف دﺷﻤﻦ ﺑﻠﻨﺪ ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬ﻣﺎ ﺑﻪآنﻫﺎ ﺧﻮاﻫﻴﻢ ﮔﻔﺖ‪ :‬ﺳﺮﺑﺎزان ﻣﺎم وﻃﻦ ﺑﻪﻣﺎ ﺑﭙﻴﻮﻧﺪﻳﺪ‪ ،‬ﺑﻴﺎﺋﻴﺪ و ﻣﺎ را درآﻏﻮش ﺑﮕﻴﺮﻳﺪ‪ .‬اﮔﺮ‬ ‫ﻣﻮﻓﻖ ﻧﺸﺪﻳﻢ‪ ،‬ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺮوﻳﻢ و ﺑﻪﮔﺮوﻫﺎنﻫﺎي ﺟﻨﮓ ﻣﻠﺤﻖ ﺷﻮﻳﻢ«‪.‬‬ ‫وﻗﺘﻲ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎن از ﺷﻬﺮداري ﻣﺮﻛﺰي ﺧﺎرج ﺷﺪﻧﺪ‪ ،‬ﻳﻚ ﺑﺎﻟﻮن آزاد ﻛﻪ ﺳﻪ ﻧﻘﻄﻪي ﻧﻤﺎدﻳﻦ ﺑﺮآن ﻧﻘﺶ ﺷﺪه ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﻪﻫﻮا‬ ‫رﻓﺖ و ﺑﻴﺎﻧﻴﻪ ﻓﺮاﻣﺎﺳﻮنﻫﺎ را اﻳﻦﺟﺎ و آنﺟﺎ ﻓﺮو رﻳﺨﺖ‪ .‬اﻳﻦ دﺳﺘﻪي ﻋﻈﻴﻢ ﭘﺲاز ﻧﺸﺎن دادن ﭘﺮﭼﻢﻫﺎي اﺳﺮارآﻣﻴﺰ ﺧﻮد در‬ ‫ﺑﺎﺳﺘﻴﻞ و ﺑﻮﻟﻮارﻫﺎ‪ ،‬در ﻣﻴﺎن ﻛﻒ زدنﻫﺎي ﺷﺪﻳﺪ ﺑﻪﺗﻘﺎﻃﻊ ﺷﺎﻧﺰهﻟﻴﺰه رﺳﻴﺪ‪ .‬ﮔﻠﻮﻟﻪي ﺗﻮپﻫﺎي ﻣﻮنـواﻟﺮﻳﺎن آنﻫﺎ را ﻧﺎﮔﺰﻳﺮ‬ ‫ﻛﺮد ﻛﻪ ﺑﺮاي رﺳﻴﺪن ﺑﻪاركـدهـﺗﺮﻳ‪‬ﻨﻒ )ﻣﻘﺒﺮهي ﺳﺮﺑﺎز ﮔﻢﻧﺎم( از ﺧﻴﺎﺑﺎنﻫﺎي ﻓﺮﻋﻲ ﻋﺒﻮر ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬در آنﺟﺎ ﻫﻴﺌﺘﻲ از رﻳﺶ‬ ‫ﺳﻔﻴﺪان رﻓﺖ ﺗﺎ ﭘﺮﭼﻢﻫﺎ را در ﺧﻄﺮﻧﺎكﺗﺮﻳﻦ ﻣﻮاﺿﻊ از ﭘﻮرتـﻣﺎﻳﻮ ﺗﺎ ﭘﻮرتـﺑﻴﻨﻮ ﻧﺼﺐ ﻛﻨﺪ‪ .‬وﻗﺘﻲ ﭘﺮﭼﻢ ﺳﻔﻴﺪ در‬ ‫ﭘﻮرتـﻣﺎﻳﻮ ﺑﺮﻓﺮاز ﭘﺴﺖ ﻣﻘﺪم ﺑﻪاﻫﺘﺰاز درآﻣﺪ‪ ،‬ورﺳﺎﺋﻲﻫﺎ آﺗﺶ را ﻣﺘﻮﻗﻒ ﻛﺮدﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎن ﻓﺮاﻣﺎﺳﻮنﻫﺎ ﺑﻪﻫﻤﺮاﻫﻲ ﭼﻨﺪ ﻋﻀﻮ ﺷﻮرا ﻛﻪ ﺗﻮﺳﻂ ﻫﻤﻜﺎران ﺧﻮد اﻧﺘﺨﺎب ﺷﺪﻧﺪ‪ ،‬درﺣﺎﻟﻲﻛﻪ ﭘﺮﭼﻢﻫﺎ‬ ‫ﭘﻴﺸﺎﭘﻴﺶ آنﻫﺎ ﻗﺮار داﺷﺖ‪ ،‬ﺗﺎ ﺧﻴﺎﺑﺎن ﻧﻮﻳﻲ ﭘﻴﺶ رﻓﺘﻨﺪ‪ .‬ﺳﺮ ﭘ‪‬ﻞ ﻛﻮرﺑِﻮوا در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺑﺎرﻳﻜﺎدﻫﺎي ورﺳﺎﺋﻲﻫﺎ ﺑﺎ اﻓﺴﺮي ﺑﺮﺧﻮرد‬ ‫ﻛﺮدﻧﺪ ﻛﻪ آنﻫﺎ را ﻧﺰد ژﻧﺮال ﻣﻮﻧﺘﻮدون ﺑﺮد ﻛﻪ ﺧﻮدش ﻫﻢ ﻓﺮاﻣﺎﺳﻮن ﺑﻮد‪ .‬ﭘﺎرﻳﺴﻲﻫﺎ ﻫﺪف ﺗﻈﺎﻫﺮات ﺧﻮد را ﺗﻮﺿﻴﺢ دادﻧﺪ‬ ‫و ﺗﻘﺎﺿﺎي ﻳﻚ آﺗﺶﺑﺲ ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ژﻧﺮال ﭘﻴﺶﻧﻬﺎد ﻛﺮد ﻛﻪ ﻫﻴﺌﺘﻲ را ﺑﻪورﺳﺎي ﺑﻔﺮﺳﺘﻨﺪ‪ .‬ﺳﻪ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪه اﻧﺘﺨﺎب ﺷﺪ و‬ ‫ﻫﻤﺮاﻫﺎنﺷﺎن ﺑﻪﭘﺎرﻳﺲ ﺑﺮﮔﺸﺘﻨﺪ‪ .‬ﻋﺼﺮﻫﻨﮕﺎم ﺳﻜﻮت از ﺳﻨﺘﻮان ﺗﺎ ﻧﻮﻳﻲ ﺣﺎﻛﻢ ﺑﻮد‪ ،‬دوﻣﺒﺮوﺳﻜﻲ ﻫﻢ ﺗﻌﻬﺪ ﻛﺮده ﺑﻮد ﻛﻪ‬ ‫آﺗﺶﺑﺲ را رﻋﺎﻳﺖ ﻛﻨﺪ‪ .‬ﭘﺲ از ﺑﻴﺴﺖ و ﭘﻨﺞ روز‪ ،‬آن ﺷﺐ ﺑﺮاي اوﻟﻴﻦﺑﺎر ﺧﻮاب ﭘﺎرﻳﺴﻲﻫﺎ ﺑﺎ ﻏﺮش ﺗﻮپﻫﺎ آﺷﻔﺘﻪ ﻧﺸﺪ‪.‬‬

‫‪157‬‬

‫روز ﺑﻌﺪ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎن ﺑﺮﮔﺸﺘﻨﺪ‪ .‬ﺗﻲﻳﺮ ﻇﺎﻫﺮاً ﺧﻴﻠﻲ ﻟﻄﻒ ﻛﺮده ﺑﻮد ﻛﻪ آنﻫﺎ را ﭘﺬﻳﺮﻓﺖ؛ وﻟﻲ ﺧﻮد را ﺑﻲﺣﻮﺻﻠﻪ‪ ،‬ﻋﺼﺒﻲ‪،‬‬ ‫ﻣﺼﻤﻢ ﺑﻪﻧﺪادن ﻫﻴﭻ اﻣﺘﻴﺎز و ﻧﭙﺬﻳﺮﻓﺘﻦ ﻫﻴﭻ ﻫﻴﺌﺖ دﻳﮕﺮي ﻧﺸﺎن داد‪ .‬ﻓﺮاﻣﺎﺳﻮنﻫﺎ ﻫﻢ ﻣﺼﻤﻢ ﺷﺪﻧﺪ ﺑﺎ ﻧﺸﺎنﻫﺎي ﺧﻮد‬ ‫راﻫﻲ ﻧﺒﺮد ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﺑﻌﺪازﻇﻬﺮ ﻫﻤﺎن روز »اﺗﺤﺎد ﺟﻤﻬﻮريﺧﻮاﻫﺎن ﺷﻬﺮﺳﺘﺎنﻫﺎ« ﺗﺼﻤﻴﻢ ﺧﻮد ﻣﺒﺘﻨﻲ ﺑﺮاﻟﺤﺎق ﺑﻪﻛﻤﻮن را اﻋﻼم ﻛﺮد‪.‬‬ ‫ﻣﻴﻠﻲﻳِﺮ ﻛﻪ ﻛﺎﻣﻼً ﺑﻪﺟﻨﺒﺶ ﭘﻴﻮﺳﺘﻪ ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﺪون آنﻛﻪ اﻋﺘﻤﺎد ﺷﻬﺮداري ﻣﺮﻛﺰي را ﺟﻠﺐ ﻛﺮده ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺗﻼش ﺧﻮد را ﻣﺼﺮوف‬ ‫ﮔﺮدآوردن ﺷﻬﺮﺳﺘﺎﻧﻲﻫﺎي ﻣﻘﻴﻢ ﭘﺎرﻳﺲ ﻛﺮد‪ .‬ﻛﻴﺴﺖ ﻛﻪ ﻧﺪاﻧﺪ ﻛﻪ ﺷﻬﺮﺳﺘﺎنﻫﺎ از ﻟﺤﺎظ ﻧﻔﺮات و اﻣﻜﺎﻧﺎت ﭼﻪ ﻛﻤﻜﻲ ﺑﻪاﻳﻦ‬ ‫ﺷﻬﺮ ﺑﺰرگ ﻛﺮدﻧﺪ؟ از ‪ 35/000‬زﻧﺪاﻧﻲ ﻓﺮاﻧﺴﻮي ﻛﻪ در ﮔﺰارشﻫﺎي ورﺳﺎي آﻣﺪه اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﻪاﻇﻬﺎر ﺧﻮدﺷﺎن ﻓﻘﻂ ‪ 9/000‬ﻧﻔﺮ‬ ‫در ﭘﺎرﻳﺲ ﻣﺘﻮﻟﺪ ﺷﺪه ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﻫﺮﮔﺮوه از ﺷﻬﺮﺳﺘﺎﻧﻲﻫﺎ ﻣﺘﻌﻬﺪ ﻣﻲﺷﺪ ﻛﻪ ﻫﻢﺷﻬﺮيﻫﺎي ﺧﻮد را روﺷﻦ ﻛﻨﺪ و ﺑﺮاي آنﻫﺎ‬ ‫ﺑﺨﺶﻧﺎﻣﻪ‪ ،‬ﺑﻴﺎﻧﻴﻪ و ﻧﻤﺎﻳﻨﺪه ﺑﻔﺮﺳﺘﺪ‪ .‬در ‪ 30‬آورﻳﻞ‪ ،‬ﻫﻤﻪي ﮔﺮوهﻫﺎ در ﺣﻴﺎط ﻟﻮور ﺟﻤﻊ ﺷﺪﻧﺪ ﺗﺎ ﺑﻪﭘﻴﺎﻣﻲ ﺑﺮاي ﺷﻬﺮﺳﺘﺎنﻫﺎ‬ ‫رأي دﻫﻨﺪ و در ﻛﻞ ﺣﺪود ‪ 15/000‬ﻧﻔﺮ و در رأس آنﻫﺎ ﻣﻴﻠﻲﻳِﺮ ﺑﻪﺷﻬﺮداري ﻣﺮﻛﺰي رﻓﺘﻨﺪ »ﺗﺎ ﭘﻴﻮﻧﺪ ﺧﻮد را ﺑﺎ ﻛﺎر‬ ‫وﻃﻦﭘﺮﺳﺘﺎﻧﻪي ﻛﻤﻮن ﺗﺠﺪﻳﺪ ﻛﻨﻨﺪ«‪.‬‬ ‫راهﭘﻴﻤﺎﺋﻲ ﻫﻨﻮز در ﺟﺮﻳﺎن ﺑﻮد ﻛﻪ ﺷﺎﻳﻌﻪ ﺷﻮﻣﻲ ﻣﻨﺘﺸﺮ ﺷﺪ‪ :‬دژ اﻳﺴﻲ ﺗﺨﻠﻴﻪ ﺷﺪه ﺑﻮد‪.‬‬ ‫ورﺳﺎﺋﻲﻫﺎ ﻛﻪ ﺑﺎ ﭘﻮﺷﺶ ﺗﻮپﺧﺎﻧﻪي ﺧﻮد ﭘﻴﺶروي ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ‪ ،‬در ﺷﺐ ‪ 26‬ﺑﻪ ‪ 27‬آورﻳﻞ ﻣﻮﻟﻴﻨﻮ را ﻏﺎﻓﻞﮔﻴﺮ ﻛﺮده ﺑﻮدﻧﺪ‬ ‫ﻛﻪ از ﻃﺮﻳﻖ آن ﭘﺎرك اﻳﺴﻲ ﻗﺎﺑﻞ دﺳﺖرﺳﻲ ﺑﻮد‪ .‬روز ﺑﻌﺪ ‪ 60‬ﻋﺮاده ﺗﻮپ ﺑﺎ ﻛﺎﻟﻴﺒﺮ ﺑﺎﻻ دژ را زﻳﺮ ﮔﻠﻮﻟﻪﻫﺎي ﺧﻮد ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ؛‬ ‫درﺣﺎﻟﻲﻛﻪ دﻳﮕﺮان واﻧﻮ‪ ،‬ﻣﻮﻧﺮوژ‪ ،‬ﻗﺎﻳﻖﻫﺎي ﺗﻮپدار و ﺑﺎروﻫﺎ را اﺷﻐﺎل ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬اﻳﺴﻲ دﻻوراﻧﻪ ﭘﺎﺳﺦ داد‪ ،‬وﻟﻲ ﺳﻨﮕﺮﻫﺎي ﻣﺎ‬ ‫ﻛﻪ وﺗﺰل ﻣﻲﺑﺎﻳﺴﺖ در آنﻫﺎ ﺣﺎﺿﺮ ﻣﻲﺷﺪ‪ ،‬در ﺷﺮاﻳﻂ ﺑﺪي ﻗﺮار داﺷﺘﻨﺪ‪ .‬در ‪ 29‬آورﻳﻞ ﺑﻤﺒﺎران دوﺑﺮاﺑﺮ ﺷﺪ و ﮔﻠﻮﻟﻪﻫﺎ ﭘﺎرك‬ ‫را ﺷﺨﻢ زدﻧﺪ‪ .‬در ﺳﺎﻋﺖ ﻳﺎزده ﺷﺐ ورﺳﺎﺋﻲﻫﺎ آﺗﺶﺑﺎري را ﻣﺘﻮﻗﻒ ﻛﺮدﻧﺪ و در آراﻣﺶ ﺷﺒﺎﻧﻪ ﻓﺪرالﻫﺎ را ﻏﺎﻓﻞﮔﻴﺮ ﺳﺎﺧﺘﻨﺪ‬ ‫و ﺧﻨﺪقﻫﺎ را اﺷﻐﺎل ﻧﻤﻮدﻧﺪ‪ .‬در ‪ 30‬آورﻳﻞ‪ ،‬ﺳﺎﻋﺖ ﭘﻨﺞ ﺻﺒﺢ‪ ،‬دژ ﻛﻪ ﻫﻴﭻ اﺧﻄﺎري در ﻣﻮرد اﻳﻦ واﻗﻌﻪ درﻳﺎﻓﺖ ﻧﻜﺮده ﺑﻮد‪،‬‬ ‫ﺧﻮد را در ﻣﺤﺎﺻﺮهي ﻧﻴﻢداﻳﺮهاي از ورﺳﺎﺋﻲﻫﺎ ﻳﺎﻓﺖ‪ .‬ﻓﺮﻣﺎﻧﺪه‪ ،‬ﻣ‪‬ﮋي‪ ،‬ﺳﺮاﺳﻴﻤﻪ دﻧﺒﺎل ﻧﻴﺮوﻫﺎي ﻛﻤﻜﻲ ﻓﺮﺳﺘﺎد‪ ،‬وﻟﻲ ﭼﻴﺰي‬ ‫درﻳﺎﻓﺖ ﻧﻜﺮد‪ .‬ﻧﻔﺮات ﺧﺒﺮ ﺷﺪﻧﺪ و اﻳﻦ ﻓﺪرالﻫﺎ ﻛﻪ درﻣﻘﺎﺑﻞ رﮔﺒﺎر ﮔﻠﻮﻟﻪﻫﺎي ﺗﻮپ ﺑﺎ ﺷﻌﻒ اﻳﺴﺘﺎدﮔﻲ ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ‪ ،‬از ﭼﻨﺪ‬ ‫ﺗﻚﺗﻴﺮاﻧﺪاز دﭼﺎر وﺣﺸﺖ ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬ﻣﮋي ﺷﻮراﺋﻲ ﺗﺸﻜﻴﻞ داد ﻛﻪ ﺗﺼﻤﻴﻢ ﺑﻪﺗﺨﻠﻴﻪ ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬ﺗﻮپﻫﺎ ﺑﺎ ﺷﺘﺎﺑﺰدﮔﻲ ﭼﻨﺎن ﺑﺪ‬ ‫ﻣﻴﺦﻛﻮب ﺷﺪه ﺑﻮدﻧﺪ ﻛﻪ ﻫﻤﺎن ﺷﺐ ازﺟﺎ ﻛﻨﺪه ﺷﺪﻧﺪ و ﻋﻤﺪهي ﻧﻔﺮات ﻫﺰﻳﻤﺖ ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﺗﻌﺪادي از اﻓﺮاد ﺑﺎ دركﻫﺎي ﻣﺘﻔﺎوت‬ ‫از وﻇﻴﻔﻪ اﻳﻦ را ﻳﻚ اﻣﺮ ﺷﺮاﻓﺘﻲ ﻛﺮدﻧﺪ ﻛﻪ در ﭘﺴﺖﻫﺎي ﺧﻮد ﺑﻤﺎﻧﻨﺪ‪ .‬درﻃﻮل روز ﻳﻚ اﻓﺴﺮ ورﺳﺎﺋﻲ ﺑﻪآنﻫﺎ اﺧﻄﺎر داد ﻛﻪ‬ ‫درﻋﺮض ﻳﻚ رﺑﻊ ﺳﺎﻋﺖ ﺗﺴﻠﻴﻢ ﺷﻮﻧﺪ واﻻ ﻛﺸﺘﻪ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‪ .‬وﻟﻲ آنﻫﺎ ﺣﺘﻲ ﭘﺎﺳﺦ ﻫﻢ ﻧﺪادﻧﺪ‪.‬‬ ‫در ﺳﺎﻋﺖ ﺳﻪ‪ ،‬ﻛﻠﻮزره و ﻻﺳﻴﺴﻠﻴﺎ ﺑﺎ ﭼﻨﺪ ﮔﺮوﻫﺎن ﻛﻪ ﺑﺎﻋﺠﻠﻪ ﺟﻤﻊآوري ﺷﺪه ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻪاﻳﺴﻲ وارد ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬آنﻫﺎ ﺑﺎ‬ ‫آراﻳﺶ ﺟﻨﮓ و ﮔﺮﻳﺰ ورﺳﺎﺋﻲﻫﺎ را از ﭘﺎرك ﺑﻴﺮون راﻧﺪﻧﺪ و ﻓﺪرالﻫﺎ در ﺳﺎﻋﺖ ﺷﺶ دوﺑﺎره دژ را اﺷﻐﺎل ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬در ﻣﺪﺧﻞ‬ ‫دژ و ﻛﻨﺎر ﻳﻚ ﮔﺎري ﻣﻤﻠﻮ از ﺟﻌﺒﻪﻫﺎي ﺑﺎروت و ﻓﺸﻨﮓ ﺑﺎ ﻛﻮدﻛﻲ ﺑﻪﻧﺎم دوﻓﻮر ﺑﺮﺧﻮرد ﻛﺮدﻧﺪ ﻛﻪ آﻣﺎده ﺑﻮد ﺧﻮدش و‬ ‫آنﭼﻪ را ﻛﻪ اﻧﺒﺎر ﻣﻬﻤﺎت ﻣﻲاﻧﮕﺎﺷﺖ‪ ،‬ﻣﻨﻔﺠﺮ ﻛﻨﺪ‪ .‬ﺷﺐ ﻫﻨﮕﺎم ورﻣﻮرل و ﺗﺮَﻧﻜﻪ]*[ ﻗﻮاي ﺗﻘﻮﻳﺘﻲ ﺑﻴﺶﺗﺮي آوردﻧﺪ و ﻣﺎ‬ ‫ﻫﻤﻪي ﻣﻮاﺿﻊﻣﺎن را دوﺑﺎره اﺷﻐﺎل ﻛﺮدﻳﻢ‪.‬‬ ‫ﺑﺎ اوﻟﻴﻦ ﺷﺎﻳﻌﻪ ﺗﺨﻠﻴﻪ‪ ،‬ﻧﻔﺮات ﮔﺎرد ﻣﻠﻲ ﺑﻪﺷﻬﺮداري ﻣﺮﻛﺰي رﻓﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ ﺗﺎ از ﻛﻤﻴﺴﻴﻮن اﺟﺮاﺋﻲ ﭘﺮسوﺟﻮ ﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﻛﻤﻴﺴﻴﻮن دادن ﻫﺮﮔﻮﻧﻪ ﻓﺮﻣﺎن ﺗﺨﻠﻴﻪ را اﻧﻜﺎر ﻛﺮد و ﻗﻮل داد ﻛﻪ اﮔﺮ ﺧﺎﺋﻨﻲ در ﻛﺎر ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺑﻪﻣﺠﺎزات ﻣﻲرﺳﺪ‪ .‬ﻛﻤﻴﺴﻴﻮن‬ ‫ﺷﺐﻫﻨﮕﺎم ﻛﻠﻮزره را ﻛﻪ ﺗﺎزه از دژ اﻳﺴﻲ ﺑﺮﮔﺸﺘﻪ ﺑﻮد‪ ،‬دﺳﺖﮔﻴﺮ ﻛﺮد‪ .‬ﺷﺎﻳﻌﺎت ﻏﺮﻳﺒﻲ در ﻣﻮرد او ﭘﺨﺶ ﺷﺪ و او ﺑﺪون ﺑﺮﺟﺎ‬ ‫ﮔﺬاﺷﺘﻦ ﻛﻢﺗﺮﻳﻦ اﺛﺮي از ﻫﺮﮔﻮﻧﻪ ﻛﺎر ﻣﻔﻴﺪ‪ ،‬وزارتﺧﺎﻧﻪ را ﺗﺮك ﻛﺮد‪ .‬درﻣﻮرد دﻓﺎع داﺧﻠﻲ‪ ،‬ﻫﻤﻪي ﻛﺎري ﻛﻪ او ﻛﺮده ﺑﻮد‪،‬‬ ‫ﻫﻤﺎن اﺳﺘﺘﺎر ﺗﻮپﻫﺎ در ﺗﺮوﻛﺎد‪‬رو ﺑﻮد ﻛﻪ ﺑﻪﻗﻮل ﺧﻮدش ﻣﻲﺑﺎﻳﺴﺖ ﻣﻮنـواﻟﺮﻳﺎن را درﻫﻢ ﺑﺸﻜﻨﻨﺪ‪ .‬در دوراﻧﻲ دﻳﮕﺮ‪ ،‬ﭘﺲ از‬ ‫ﺳﻘﻮط ﻛﻤﻮن‪ ،‬ﺳﻌﻲ ﻛﺮد ﺑﻲﻛﻔﺎﻳﺘﻲﻫﺎﻳﺶ را ﺑﻪﺣﺴﺎب ﻫﻤﻜﺎران ﺧﻮد ﺑﮕﺬارد و در روزﻧﺎﻣﻪﻫﺎي اﻧﮕﻠﻴﺴﻲ آنﻫﺎ را اﺣﻤﻖﻫﺎﺋﻲ‬

‫‪158‬‬

‫ﻋﺎﻃﻞ و ﺟﺎﻫﻞ ﺧﻮاﻧﺪ و ﺑﻪآدﻣﻲ ﻣﺜﻞ د‪‬ﻟ‪‬ﺴﻜﻠﻮز رﻓﺘﺎرﻫﺎﺋﻲ رذﻳﻼﻧﻪ ﻧﺴﺒﺖ داد و ادﻋﺎ ﻛﺮد ﻛﻪ دﺳﺖﮔﻴﺮي او ﻫﻤﻪﭼﻴﺰ را‬ ‫ﺧﺮاب ﻧﻤﻮد و ﺑﺎ ﺗﻮاﺿﻊ ﺧﻮد را »ﺗﺠﺴﻢ ﻣﺮدم« ﺧﻮاﻧﺪ]‪.[144‬‬ ‫وﺣﺸﺖ اﻳﺴﻲ ﻣﻮﺟﺐ ﭘﻴﺪاﻳﺶ ﻛﻤﻴﺘﻪي ﻧﺠﺎت ﻋﻤﻮﻣﻲ ﺷﺪ‪ .‬در ﻫﻤﺎن ‪ 28‬آورﻳﻞ‪ ،‬در ﭘﺎﻳﺎن ﺟﻠﺴﻪ‪ ،‬ﻳﻜﻲ از ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ رﻳﺶ‬ ‫ﺳﻔﻴﺪان ‪ 1848‬ـﻣﻴﻮـ ازﺟﺎ ﺑﺮﺧﺎﺳﺖ ﺗﺎ »ﺑﺪون ﺟﻤﻠﻪﭘﺮدازي« ﺗﻘﺎﺿﺎي ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻳﻚ ﻛﻤﻴﺘﻪي ﻧﺠﺎت ﻋﻤﻮﻣﻲ را ﻣﻄﺮح ﻛﻨﺪ ﺗﺎ‬ ‫ﺑﺮﻫﻤﻪي ﻛﻤﻴﺴﻴﻮنﻫﺎ اوﺗﻮرﻳﺘﻪ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬وﻗﺘﻲ ﺑﺮاي اراﺋﻪ دﻻﺋﻞ ﺧﻮد ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺖ‪ ،‬ﻣﻮﻗﺮاﻧﻪ ﭘﺎﺳﺦ داد ﻛﻪ‬ ‫ﻛﻤﻴﺘﻪي ﻧﺠﺎت ﻋﻤﻮﻣﻲ را ﻻزم ﻣﻲداﻧﺪ‪ .‬در ﻣﻮرد ﻟﺰوم ﺗﻘﻮﻳﺖ ﻛﻨﺘﺮل و ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﻣﺮﻛﺰي ﻫﻤﻪ ﻧﻈﺮي ﻳﻜﺴﺎن داﺷﺘﻨﺪ‪ ،‬زﻳﺮا‬ ‫ﻛﻤﻴﺴﻴﻮن اﺟﺮاﺋﻲ دوم ﻧﻴﺰ ﺑﻪﻫﻤﺎن اﻧﺪازهي ﻛﻤﻴﺴﻴﻮن اﺟﺮاﺋﻲ اول ﻧﺎﺗﻮان ﺑﻮد‪ :‬ﻫﺮﻳﻚ از ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎنِ ﻣﺴﺌﻮلْ راه ﺧﻮد را‬ ‫ﻣﻲرﻓﺘﻨﺪ و ﺑﻪﺗﻨﻬﺎﺋﻲ ﺗﺼﻤﻴﻢ ﻣﻲﮔﺮﻓﺘﻨﺪ‪ .‬وﻟﻲ اﻳﻦ واژهي ﻛﻤﻴﺘﻪي ﻧﺠﺎت ﻋﻤﻮﻣﻲ‪ ،‬ﺗﻘﻠﻴﺪ ﻣﺴﺨﺮهي ﮔﺬﺷﺘﻪ و ﻣﺘﺮﺳﻚ‬ ‫ﮔﻮلﻫﺎ ﭼﻪ ﻣﻔﻬﻮﻣﻲ داﺷﺖ]اﺷﺎره ﺑﻪﻛﻤﻴﺘﻪاي ﺑﻪﻫﻤﻴﻦ ﻧﺎم اﺳﺖ ﻛﻪ در ﺟﺮﻳﺎن اﻧﻘﻼب ‪1794‬ـ‪ 1789‬در ﺷﺮاﻳﻂ ﻓﻮقاﻟﻌﺎده‬ ‫ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺷﺪ‪ .‬م[؟ اﻳﻦ ﻛﻤﻴﺘﻪ ﺑﺎ اﻳﻦ اﻧﻘﻼب ﭘﺮوﻟﺘﺮي و اﻳﻦ ﺷﻬﺮداري ﻣﺮﻛﺰي ﻛﻪ ﻛﻤﻴﺘﻪي ﻧﺠﺎت ﻣﻠﻲ اوﻟﻴﻪ ﺷﻮﻣﺖ‪ ،‬ژاك‬ ‫رو و ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ دوﺳﺘﺎن ﻣﺮدم را از آن راﻧﺪه ﺑﻮد‪ ،‬ﻧﻤﻲﺧﻮاﻧﺪ‪ .‬وﻟﻲ روﻣﺎﻧﺘﻴﻚﻫﺎي ﺷﻮرا درﻛﻲ ﺻﺮﻓﺎً ﺳﻄﺤﻲ از ﺗﺎرﻳﺦ اﻧﻘﻼب‬ ‫داﺷﺘﻨﺪ و اﻳﻦ ﻋﻨﻮان ﭘﺮآوازه آنﻫﺎ را ﺑﻪوﺟﺪ ﻣﻲآورد‪ .‬اﮔﺮ ﻓﺸﺎر ﺑﻌﻀﻲ از ﻫﻤﻜﺎرانﺷﺎن ﻧﺒﻮد ﻛﻪ ﺑﺮ ﺑﺤﺚ در اﻳﻦ ﻣﻮرد اﺻﺮار‬ ‫داﺷﺘﻨﺪ‪ ،‬آنﻫﺎ ﻓﻲاﻟﻤﺠﻠﺲ آنرا ﺗﺼﻮﻳﺐ ﻛﺮده ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬اﻳﻦﻫﺎ ﻣﻲﮔﻔﺘﻨﺪ‪» :‬ﺑﻠﻪ‪ ،‬ﺑﻪﻳﻚ ﻛﻤﻴﺴﻴﻮن ﻧﻴﺮوﻣﻨﺪ ﻧﻴﺎز دارﻳﻢ‪ ،‬وﻟﻲ‬ ‫روشﻫﺎي ﻋﺎرﻳﺘﻲ از اﻧﻘﻼب را ﺑﻪﻣﺎ ﻋﺮﺿﻪ ﻧﻜﻨﻴﺪ‪ .‬ﺑﮕﺬارﻳﺪ ﻛﻤﻮن اﺻﻼح ﺷﻮد‪ .‬ﺑﮕﺬارﻳﺪ دﻳﮕﺮ ﻳﻚ ﭘﺎرﻟﻤﺎن ﻛﻮﭼﻚ ﺣﺮاف‬ ‫ﻧﺒﺎﺷﺪ ﻛﻪ ﭼﻴﺰي را ﻛﻪ دﻳﺮوز ﺑﻨﺎ ﮔﺬاﺷﺘﻪ اﻣﺮوز ﺑﻪدﻟﺨﻮاه ﺧﻮد ﻧﻘﺾ ﻛﻨﺪ«؛ و ﻳﻚ ﻛﻤﻴﺘﻪي اﺟﺮاﺋﻲ را ﭘﻴﺶﻧﻬﺎد ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬در‬ ‫اﻳﻦ ﻣﻮرد ﻫﻢ اﺧﺘﻼف ﻧﻈﺮ وﺟﻮد داﺷﺖ‪.‬‬ ‫ﻗﻀﻴﻪ اﻳﺴﻲ ﻣﻮازﻧﻪ را ﺗﻐﻴﻴﺮ داد‪ .‬در اول ﻣﺎه ﻣﻪ‪ 34 ،‬ﻣﻮاﻓﻖ در ﻣﻘﺎﺑﻞ ‪ 28‬ﻣﺨﺎﻟﻒ ﻋﻨﻮان ﻧﺠﺎت ﻋﻤﻮﻣﻲ را ﺑﺮﮔﺰﻳﺪ‪48 .‬‬ ‫ﻧﻔﺮ در ﻣﻮرد ﻛﻞ ﻻﻳﺤﻪ رأي ﻣﻮاﻓﻖ و ‪ 23‬ﻧﻔﺮ رأي ﻣﺨﺎﻟﻒ دادﻧﺪ‪ .‬ﻋﺪهاي ﺻﺮﻓﺎً ﺑﺎ ﻫﺪف اﻳﺠﺎد ﻳﻚ ارﮔﺎن ﻧﻴﺮوﻣﻨﺪ و‬ ‫ﺻﺮفﻧﻈﺮ از ﻋﻨﻮان آن ﺑﻪﻛﻤﻴﺘﻪ رأي داده ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﺧﻴﻠﻲﻫﺎ دﻟﻴﻞ رأي ﺧﻮد را ﺑﻴﺎن ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﻋﺪهاي ﻣﺪﻋﻲ ﺷﺪﻧﺪ ﻛﻪ از ﺧﻮاﺳﺖ‬ ‫اﻟﺰامآور رأيدﻫﻨﺪﮔﺎن ﺧﻮد ﭘﻴﺮوي ﻛﺮدهاﻧﺪ‪ .‬ﺑﻌﻀﻲﻫﺎ ﺧﻮاﺳﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ »ﺗﻦ ﺗﺮﺳﻮﻫﺎ و ﺧﺎﺋﻨﻴﻦ را ﺑﻠﺮزاﻧﻨﺪ«‪ .‬دﻳﮕﺮان‪ ،‬ﻧﻈﻴﺮ ﻣﻴﻮ‪،‬‬ ‫ﺻﺮﻓﺎً اﻋﻼم ﻛﺮدﻧﺪ ﻛﻪ »اﻗﺪام ﻻزﻣﻲ ﺑﻮد«‪ .‬ﻓﻠﻴﻜﺲ ﭘﻴﺎ ﻛﻪ در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﻣﻴﻮ اﺣﺴﺎس ﺣﻘﺎرت ﻣﻲﻛﺮد‪ ،‬ﺑﺮاي ﺑﺎز ﻳﺎﻓﺘﻦ ﺷﻬﺮت‬ ‫ﺧﻮد ﺑﻪاﻓﺮاﻃﻲ ﺑﻮدن‪ ،‬ﺷﺪﻳﺪاً از اﻳﻦ ﭘﻴﺶﻧﻬﺎد ﭘﺸﺘﻴﺒﺎﻧﻲ ﻛﺮد و ﺑﺮاي آن اﻳﻦ دﻟﻴﻞ ﻗﺎﻧﻊﻛﻨﻨﺪه را آورد‪» :‬ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪاﻳﻦﻛﻪ‬ ‫واژهﻫﺎي ﻧﺠﺎت ﻋﻤﻮﻣﻲ ﻫﻤﺎن ﺗﺄﺛﻴﺮي را دارد ﻛﻪ واژهﻫﺎي ﺟﻤﻬﻮري ﻓﺮاﻧﺴﻪ و ﻛﻤﻮن ﭘﺎرﻳﺲ‪ :‬آري«‪ .‬اﻣﺎ ﺗﺮﻳﺪون‪» :‬از‬ ‫آنﺟﺎﻛﻪ ﻣﻦ ﻟﺒﺎسﻫﺎي ﻗﺪﻳﻤﻲ ﻣﺴﺘﻌﻤﻞ‪ ،‬ﻣﻀﺤﻚ و ﻣﺘﺮوك را دوﺳﺖ ﻧﺪارم‪ :‬ﻧﻪ«‪ .‬ورﻣﻮرل‪» :‬ﻧﻪ‪ ،‬اﻳﻦﻫﺎ ﻓﻘﻂ واژه ﻫﺴﺘﻨﺪ و‬ ‫ﻣﺮدم زﻳﺎدي وﻗﺖ ﺻﺮف واژهﻫﺎ ﻛﺮدهاﻧﺪ«‪ .‬ﻟﻮﻧﮕﻪ‪» :‬ﭼﻮنﻛﻪ ﺑﻪواژهي ﻧﺠﺎت ﺑﻴﺶﺗﺮ از واژهﻫﺎي ﻃﻠﺴﻢ و دﻓﻊﺑﻼ اﻋﺘﻘﺎد‬ ‫ﻧﺪارم‪ ،‬رأي ﻧﻪ ﻣﻲدﻫﻢ«‪ .‬ﻫﻔﺪه ﻧﻔﺮ ﺑﻪﻃﻮر ﺟﻤﻌﻲ ﺑﺎ ﺗﺄﺳﻴﺲ ﻛﻤﻴﺘﻪ ﻣﺨﺎﻟﻔﺖ ﻛﺮدﻧﺪ؛ زﻳﺮا‪ ،‬ﺑﻪﻗﻮل آنﻫﺎ‪ ،‬ﻣﻮﺟﺪ دﻳﻜﺘﺎﺗﻮري‬ ‫ﻣﻲﺷﻮد و دﻳﮕﺮان ﻫﻢ ﺑﻪﻫﻤﻴﻦ دﻟﻴﻞ اﺳﺘﻨﺎد ﻛﺮدﻧﺪ ﻛﻪ ﺑﻪاﻧﺪازهي ﻛﺎﻓﻲ ﻛﻮدﻛﺎﻧﻪ ﺑﻮد‪ .‬ﺷﻮرا ﭼﻨﺎن ﺣﺎﻛﻢ ﻣﺎﻧﺪ ﻛﻪ ﻫﺸﺖ روز‬ ‫ﺑﻌﺪ ﻛﻤﻴﺘﻪ را ﺑﺮﭼﻴﺪ‪.‬‬ ‫ﻣﺨﺎﻟﻔﻴﻦ ﻛﻪ ﺑﺎ اﻳﻦ رأي اﻋﺘﺮاض ﺧﻮد را ﻧﺸﺎن داده ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﺑﺎﻳﺪ ﻗﺎﻋﺪﺗﺎً ﺑﻌﺪاً از اﻳﻦ وﺿﻌﻴﺖ ﺣﺪاﻛﺜﺮ اﺳﺘﻔﺎده را ﺑﺮده‬ ‫ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬ﺗﺮﻳﺪون ﺑﺎ ﻳﻘﻴﻦ ﮔﻔﺖ‪» :‬ﻣﻦ آدمﻫﺎﺋﻲ را ﻛﻪ ﺑﺸﻮد در ﭼﻨﻴﻦ ﻛﻤﻴﺘﻪاي ﮔﺬاﺷﺖ‪ ،‬ﻧﻤﻲﺑﻴﻨﻢ«‪ .‬اﻳﻦ دﻟﻴﻞ دﻳﮕﺮي ﺑﺮاي‬ ‫ﻣﻴﺪان ﻧﺪادن ﺑﻪرﻣﺎﻧﺘﻴﻚﻫﺎ ﺑﻮد‪ .‬ﻣﺨﺎﻟﻔﺎن ﺑﻪﺟﺎي آنﻛﻪ ﺑﺎ ﻫﻤﻜﺎران ﺧﻮد ـﻛﻪ ﺧﻮاﻫﺎن ﺗﻤﺮﻛﺰ ﻗﺪرت ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﻧﻪ ﺑﻪﺧﺪﻣﺖ‬ ‫ﮔﺮﻓﺘﻦ ﻳﻚ ارﮔﺎنـ ﺑﻪﺗﻔﺎﻫﻢ ﺑﺮﺳﻨﺪ‪ ،‬دﺳﺖ روي دﺳﺖ ﮔﺬاﺷﺘﻨﺪ‪ .‬آنﻫﺎ ﻣﻲﮔﻔﺘﻨﺪ‪» :‬ﻣﺎ ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﻴﻢ ﻛﺴﻲ را در ﻣﺆﺳﺴﻪاي‬ ‫ﺑﮕﻤﺎرﻳﻢ ﻛﻪ از ﻧﻈﺮ ﻣﺎ ﺑﻲﻓﺎﻳﺪه و ﻣﻬﻠﻚ اﺳﺖ‪ ...‬ﻣﺎ اﻣﺘﻨﺎع را ﺗﻨﻬﺎ ﺑﺮﺧﻮرد ﺷﺎﻳﺴﺘﻪ‪ ،‬ﻣﻨﻄﻘﻲ و ﺳﻴﺎﺳﻲ ﻣﻲداﻧﻴﻢ«‪.‬‬ ‫رأﺋﻲﻛﻪ ﺑﻪاﻳﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ از ﭘﻴﺶ ﺑﻲاﻋﺘﺒﺎر ﺷﺪه ﺑـﻮد‪ ،‬ﻗـﺪرﺗﻲ ﺑـﺪون اوﺗﻮرﻳﺘﻪ ﺑﻪﺑﺎر آورد‪ .‬ﻓﻘﻂ ‪ 37‬رأي داده ﺷﺪ‪ .‬راﻧـﻮﻳﻪ‪،‬‬

‫‪159‬‬

‫آ‪.‬آرﻧﻮ‪ ،‬ﻣﻴﻠﻪ‪ ،‬ﺷﺎرل ژراﻟﺪﻳﻦ و ﻓﻠﻴﻜﺲ ﭘﻴﺎ اﻧﺘﺨﺎب ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬ﺧﺎﻃﺮ ﻫﺸﺪار دﻫﻨﺪﮔﺎن ﻣﻲﺗﻮاﻧﺴﺖ آﺳﻮده ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺗﻨﻬﺎ آدم واﻗﻌﺎً‬ ‫ﻓﻌﺎل در اﻳﻦ ﻣﻴﺎن‪ ،‬راﻧﻮﻳﻪي درﺳﺘﻜﺎر و ﮔﺮمدل‪ ،‬ﺑﻨﺪهي ﻣﻬﺮﺑﺎﻧﻲ ﻛﻮراﻧﻪي ﺧﻮد ﺑﻮد‪.‬‬ ‫دوﺳﺘﺎن ﻛﻤﻮن و ﺳﺮﺑﺎزان دﻟﻴﺮ ﺳﻨﮕﺮﻫﺎ و دژﻫﺎ ﺗﺎزه ﻣﻲﻓﻬﻤﻴﺪﻧﺪ ﻛﻪ در ﺷﻬﺮداري ﻣﺮﻛﺰي ﻳﻚ اﻗﻠﻴﺖ وﺟﻮد دارد‪ .‬اﻳﻦ‬ ‫اﻗﻠﻴﺖ درﺳﺖ در ﻫﻤﺎن زﻣﺎﻧﻲ اﺑﺮاز وﺟﻮد ﻛﺮد ﻛﻪ ورﺳﺎي ﻫﻢ اﺳﺘﺘﺎر ﺗﻮپﻫﺎﻳﺶ را ﺑﺮداﺷﺖ‪ .‬اﻳﻦ اﻗﻠﻴﺖ ﻛﻪ ﺑﻪاﺳﺘﺜﻨﺎي ﺣﺪود‬ ‫ده ﻋﻀﻮ‪ ،‬از روﺷﻦﺗﺮﻳﻦ و ﻛﺎريﺗﺮﻳﻦ اﻋﻀﺎي ﺷﻮرا ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻣﻲﺷﺪ‪ ،‬ﻫﺮﮔﺰ ﻗﺎدر ﻧﺸﺪ ﺧﻮد را ﺑﺎ ﻣﻮﻗﻌﻴﺖ ﺗﻄﺒﻴﻖ دﻫﺪ‪ .‬اﻳﻦ‬ ‫اﻓﺮاد ﻫﺮﮔﺰ ﻧﺘﻮاﻧﺴﺘﻨﺪ ﺑﻔﻬﻤﻨﺪ ﻛﻪ ﻛﻤﻮن ﻳﻚ ﺑﺎرﻳﻜﺎد اﺳﺖ‪ ،‬ﻧﻪ ﻳﻚ ﺣﻜﻮﻣﺖ‪ .‬ﺑﺎور ﺧﺮاﻓﻲ آنﻫﺎ ﺑﻪﻃﻮل ﻋﻤﺮ ﺣﻜﻮﻣﺖﺷﺎن‪،‬‬ ‫ﻳﻚ اﺷﺘﺒﺎه ﻋﻤﻮﻣﻲ ﺑﻮد؛ درﻧﺘﻴﺠﻪ‪ ،‬ﺑﺮاي ﻧﻤﻮﻧﻪ‪ ،‬ﺗﺎرﻳﺦ ﺑﺎزﮔﺮداﻧﺪن ﺗﻤﺎﻣﻲ ﮔﺮويﻫﺎي ﮔﺮوﺧﺎﻧﻪﻫﺎ را ﺗﺎ ﻫﻔﺖ ﻣﺎه ﺑﻪﺗﺎﺧﻴﺮ‬ ‫اﻧﺪاﺧﺘﻨﺪ‪ .‬اﺣﺘﻤﺎﻻً در اﻗﻠﻴﺖ ﻫﻤﺎنﻗﺪر آدم ﺧﻮابﻧﻤﺎ ﺑﻮد ﻛﻪ در اﻛﺜﺮﻳﺖ‪ .‬ﻋﺪهاي اﺻﻮل ﺧﻮد را ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺳﺮ ﻣ‪‬ﺪوﺳﺎ ]دﺧﺘﺮ زﻳﺒﺎﺋﻲ‬ ‫در اﺳﺎﻃﻴﺮ ﻳﻮﻧﺎن ﻛﻪ ﻣﻮرد ﺧﺸﻢ آﺗﻨﺎ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺖ و ﺑﻪﻫﻴﺌﺖ دﻳﻮ درآﻣﺪ و ﭘﺮﺳﻴﺎس ﺳﺮش را از ﺑﺪن ﺟﺪا ﻛﺮد و ﺑﻪﻋﻨﻮان‬ ‫ﺳﻼح در ﻧﺒﺮد از آن اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲﻛﺮد‪ .‬م[ ﭘﻴﺶ ﻣﻲﻛﺸﻴﺪﻧﺪ و ﺣﺘﻲ ﺑﻪﺧﺎﻃﺮ اﻧﻘﻼب ﻫﻢ ﻫﻴﭻ ﮔﺬﺷﺘﻲ ﻧﻤﻲﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬آنﻫﺎ‬ ‫واﻛﻨﺶ در ﻣﻘﺎﺑﻞ اﺻﻞ اوﺗﻮرﻳﺘﻪ را ﺗﺎ ﺣﺪ ﺧﻮدﻛﺸﻲ ﺳﺨﺖ ﻛﺮدﻧﺪ و ﻣﻲﮔﻔﺘﻨﺪ‪» :‬ﻣﺎ ﻛﻪ ﺗﺤﺖ ﺳﻴﻄﺮهي اﻣﭙﺮاﻃﻮري ﻫﻮادار‬ ‫آزادي ﺑﻮدﻳﻢ‪ ،‬در ﻗﺪرت آن را ﻧﻔﻲ ﻧﻤﻲﻛﻨﻴﻢ«‪ .‬آنﻫﺎ ﺣﺘﻲ در ﺗﺒﻌﻴﺪ ﻫﻢ ﺧﻴﺎل ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ ﻛﻪ ﻛﻤﻮن ﺑﺮاﺛﺮ ﮔﺮاﻳﺶﻫﺎي‬ ‫اوﺗﻮرﻳﺘﻪاي ﺧﻮد از ﺑﻴﻦ رﻓﺖ‪ .‬ﺑﺎ اﻧﺪﻛﻲ دﻳﭙﻠﻮﻣﺎﺳﻲ و ﻗﺒﻮل اوﺿﺎع و اﺣﻮال و ﺿﻌﻒﻫﺎي دوﺳﺘﺎن ﺧﻮد‪ ،‬آنﻫﺎ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺴﺘﻨﺪ‬ ‫ﻫﻤﻪي اﻓﺮاد ارزﻧﺪهي واﻗﻌﻲ را از اﻛﺜﺮﻳﺖ ﺟﺪا ﻛﻨﻨﺪ]‪ .[145‬ﺗﺮﻳﺪون ﺑﻲدﻋﻮت ﺑﻪﺳﻮي آنﻫﺎ آﻣﺪه ﺑﻮد‪ ،‬وﻟﻲ او ﺧﻮد از‬ ‫ذﻫﻨﻴﺘﻲ ﻓﻮقاﻟﻌﺎده ﺑﺮﺧﻮردار ﺑﻮد‪ .‬آنﻫﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪدﻳﮕﺮان ﻧﺰدﻳﻚ ﻣﻲﺷﺪﻧﺪ و ﻧﻈﺮات ﻣﺸﺨﺺ را در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﻻﻓﺰﻧﻲﻫﺎي ﺗﻮﺧﺎﻟﻲ‬ ‫ﻣﻲﮔﺬاﺷﺘﻨﺪ و ﺗﺸﻨﺞ را ﺗﺨﻔﻴﻒ ﻣﻲدادﻧﺪ‪ .‬وﻟﻲ آنﻫﺎ ﺑﻲﮔﺬﺷﺖ و ﺳﺮﺳﺨﺖ ﻣﺎﻧﺪﻧﺪ و ﺑﻪاﻋﺘﺮاضﻫﺎي ﺧﺸﻦ اﻛﺘﻔﺎ ﻛﺮدﻧﺪ‪.‬‬ ‫از آن ﭘﺲ‪ ،‬اﺧﺘﻼﻓﺎت ﺑﻪﺧﺼﻮﻣﺖ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺷﺪ‪ .‬در اﻃﺎق ﺷﻮرا ﻛﻪ ﻛﻮﭼﻚ ﺑﻮد و ﺗﻬﻮﻳﻪ ﺧﻮﺑﻲ ﻧﺪاﺷﺖ‪ ،‬اﻳﻦ ﻓﻀﺎي ﺗَﻒ‬ ‫ﻛﺮده ﺧُﻠﻖﻫﺎ را ﺗﻨﮓ ﻣﻲﻛﺮد‪ .‬ﺑﺤﺚﻫﺎ ﺑﻪﻣﺠﺎدﻟﻪ ﻣﻲﻛﺸﻴﺪ و ﻓﻠﻴﻜﺲ ﭘﻴﺎ آنﻫﺎ را ﺑﻪﻧﺰاع ﺗﺒﺪﻳﻞ ﻣﻲﻛﺮد‪ .‬د‪‬ﻟ‪‬ﺴﻜﻠﻮز ﻫﺮﮔﺰ ﺟﺰ‬ ‫ﺑﺮاي اﺗﺤﺎد و ﺗﻮاﻓﻖ ﺣﺮﻓﻲ ﻧﺰد‪ .‬وﻟﻲ ﻓﻠﻴﻜﺲ ﭘﻴﺎ ﺣﺘﻲ ﻣﺮگ ﻛﻤﻮن را ﺑﺮ ﻧﺠﺎت آن ﺑﻪدﺳﺖ ﻳﻜﻲ از ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻛﻪ او از آنﻫﺎ‬ ‫ﻛﻴﻨﻪاي ﺑﻪدل داﺷﺖ‪ ،‬ﺗﺮﺟﻴﺢ ﻣﻲداد و از ﻛﺴﻲ ﻛﻪ ﺑﻪاﻳﻦ ﺟﻨﻮن او ﻣﻲﺧﻨﺪﻳﺪ‪ ،‬ﻣﺘﻨﻔﺮ ﺑﻮد‪ .‬ﺑﺮاي او ﺑﻲاﻋﺘﺒﺎر ﻛﺮدن ﻛﻤﻮن و‬ ‫ﺗﻬﻤﺖ ﺑﺴﺘﻦ ﺑﻪوﻓﺎدارﺗﺮﻳﻦ اﻋﻀﺎي آن ﻫﻴﭻ ﻗﺒﺤﻲ ﻧﺪاﺷﺖ؛ ﺗﺎ آن ﺣﺪﻛﻪ از ﻫﺮﻛﺲ ﻛﻪ ﻏﺮور اﺑﻠﻬﺎﻧﻪي او را ﺧﺪﺷﻪدار‬ ‫ﻣﻲﻛﺮد‪ ،‬ﺧﺸﻤﮕﻴﻦ ﻣﻲﺷﺪ‪ .‬او ﻣﻲﺗﻮاﻧﺴﺖ ﺑﺎ ﺟﺴﺎرت ﻛﺎﻣﻞ دروغ ﺑﮕﻮﻳﺪ‪ ،‬اﻓﺘﺮاﻫﺎي زﺷﺖ از ﺧﻮدش درﺑﻴﺎورد‪ ،‬ﻫﺮﭼﻪ از‬ ‫دﻫﻨﺶ ﺑﻴﺮون ﻣﻲآﻳﺪ ﺑﻪﻳﻚ ﻫﻤﻜﺎر ﺑﮕﻮﻳﺪ و ﺑﻌﺪ ﻧﺎﮔﻬﺎن ﺑﺎ ﺣﺎﻟﺘﻲ اﺣﺴﺎﺳﺎﺗﻲ آﻏﻮش ﺑﺎز ﻛﻨﺪ و ﻓﺮﻳﺎد ﺑﺰﻧﺪ‪» :‬ﺑﻴﺎﺋﻴﺪ ﻫﻢدﻳﮕﺮ‬ ‫را ﺑﺒﻮﺳﻴﻢ«‪ .‬او ﺣﺎﻻ ورﻣﻮرل را ﻣﺘﻬﻢ ﻣﻲﻛﺮد ﻛﻪ روزﻧﺎﻣﻪاش را‪ ،‬ﭘﺲ از ﻋﺮﺿﻪ ﺑﻪاورﻟﺌﺎﻧﻴﺴﺖﻫﺎ‪ ،‬ﺑﻪاﻣﭙﺮاﻃﻮري ﻓﺮوﺧﺘﻪ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫او در ﺳﺎﻟﻦﻫﺎ‪ ،‬ﻛﻤﻴﺴﻴﻮنﻫﺎ‪ ،‬در ﭘﺸﺖ ﺻﺤﻨﻪﻫﺎ‪ ،‬ﮔﺎه ﺑﺎ ﻃﻤﺄﻧﻴﻨﻪ‪ ،‬ﮔﺎه ﺑﺎﺣﺮارت و ﺑﻌﻀﺎً ﭘﺪراﻧﻪ ﺳﺨﻦ ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» .‬ﻛﻤﻮن‪ ،‬آه اﻳﻦ‬ ‫ﺑﭽﻪي ﻣﻦ اﺳﺖ! ﻣﻦ ﺑﻴﺴﺖ ﺳﺎل ﻣﺮاﻗﺒﺶ ﺑﻮدهام‪ ...‬ﺗﺮوﺧﺸﮕﺶ ﻛﺮدهام و ﮔﻬﻮارهاش را ﺗﻜﺎن دادهام«‪ .‬اﮔﺮ ﺑﻪاو ﮔﻮش‬ ‫دﻫﻴﻢ‪ 18 ،‬ﻣﺎرس ﻧﻴﺰ ﻛﺎر او اﺳﺖ‪ .‬اﻳﻦ ﺳﺎدهﻟﻮﺣﻲ و ﺗﻬﻲﻣﻐﺰي ﻛﻪ از ﻃﺮﻳﻖ اﺟﺘﻤﺎﻋﺎت ﻋﻤﻮﻣﻲ ﺑﻪﻛﻤﻮن راه ﻳﺎﻓﺖ و‬ ‫ﻋﻠﻲرﻏﻢ ﺑﻲﻛﻔﺎﻳﺘﻲ ﻣﻄﻠﻘﻲﻛﻪ اﻳﻦ آدم ﻫﻨﮕﺎم ﻋﻀﻮﻳﺖ در ﻛﻤﻴﺴﻴﻮن اﺟﺮاﺋﻲ اول از ﺧﻮد ﻧﺸﺎن داد و ﻋﻠﻲرﻏﻢ ﺗﻼشﻫﺎﻳﺶ‬ ‫ﺑﺮاي ﻓﺮار ﺑﺎز در اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت ﻛﻤﻴﺘﻪي ﻧﺠﺎت ﻋﻤﻮﻣﻲ ﺑﻴﺴﺖ و ﭼﻬﺎر رأي آورد‪ .‬اﻳﻦ ﻣﺎر ﺑﺪ زﺑﺎن زﻧﮕﻲ از اﻳﻦ ﺑﻲﻛﻔﺎﻳﺘﻲ‬ ‫راهﻳﺎﻓﺘﻪ ﺑﻪﻛﻤﻮن ﺳﻮد ﺟﺴﺖ ﺗﺎ ﺑﻪﻧﻔﺎق داﻣﻦ ﺑﺰﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﺗﻔﺮﻗﻪ در ﺷﻮرا ﻣﻬﻠﻚ و ﻣﺎدر ﺷﻜﺴﺖ ﺑﻮد‪ .‬ﺑﮕﺬار ﻣﺮدم اﻳﻦ را ﻫﻢ در ﻛﻨﺎر ﺧﻄﺎﻫﺎيﺷﺎن ﺑﺪاﻧﻨﺪ ﻛﻪ اﮔﺮ آنﻫﺎ ﺑﻪﻣﺮدم‬ ‫ﻣﻲاﻧﺪﻳﺸﻴﺪﻧﺪ و اﮔﺮ از اﻳﻦ ﻧﺰاعﻫﺎي ﺷﺨﺼﻲ ﺣﻘﻴﺮ ﻓﺮاﺗﺮ ﻣﻲرﻓﺘﻨﺪ‪ ،‬اﻳﻦ ﺗﻔﺮﻗﻪ ﺧﺎﺗﻤﻪ ﻣﻲﻳﺎﻓﺖ‪ .‬آنﻫﺎ ﺟﺴﺪ ﭘﻴﻴﺮ ﻟ‪‬ﺮو‪،‬‬ ‫ﻓﻴﻠﺴﻮﻓﻲ را ﻛﻪ از ﺷﻮرﺷﻴﺎن ژوﺋﻦ ‪ 1848‬دﻓﺎع ﻛﺮده ﺑﻮد‪ ،‬ﻣﺸﺎﻳﻌﺖ ﻧﻤﻮدﻧﺪ‪ .‬آنﻫﺎ دﺳﺘﻮر ﺗﺨﺮﻳﺐ ﻛﻠﻴﺴﺎي ﺑﺮِآ ـﻛﻪ ﺑﻪﻳﺎد‬ ‫ﺧﺎﺋﻨﻲﻛﻪ ﺑﻪﺣﻖ ﻣﺠﺎزات ﺷﺪه ﺑﻮدـ و ﻫﻢﭼﻨﻴﻦ ﺑﻨﺎي ﻃﻠﺐ ﻣﻐﻔﺮت ـﻛﻪ اﻫﺎﻧﺘﻲ ﺑﻪاﻧﻘﻼب ﺑﻮدـ را دادﻧﺪ و از وﺿﻊ زﻧﺪاﻧﻴﺎن‬ ‫ﺳﻴﺎﺳﻲ ﻛﻪ ﻫﻨﻮز در ﺑ‪‬ﻨﻴﻮ ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﻏﺎﻓﻞ ﻧﻤﺎﻧﺪﻧﺪ؛ و ﻣﻴﺪان اﻳﺘﺎﻟﻴﺎ را ﺑﻪﻧﺎم دووال ﻣﻔﺘﺨﺮ ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﻫﻤﻪي ﻟﻮاﻳﺢ ﺳﻮﺳﻴﺎﻟﻴﺴﺘﻲ‬

‫‪160‬‬

‫ﺑﻪاﺗﻔﺎق آرا ﺗﺼﻮﻳﺐ ﺷﺪ‪ .‬زﻳﺮا ﮔﺮﭼﻪ آنﻫﺎ ﺑﺎ ﻫﻢ اﺧﺘﻼف داﺷﺘﻨﺪ‪ ،‬ﻫﻤﮕﻲ ﺳﻮﺳﻴﺎﻟﻴﺴﺖ ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬در ﺷﻮرا اﺧﺮاج دو ﻋﻀﻮ‬ ‫ﺑﻪﺧﺎﻃﺮ ﺟﺮاﻳﻤﻲ ﻛﻪ ﻗﺒﻼً ﻣﺮﺗﻜﺐ ﺷﺪه ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﻓﻘﻂ ﻳﻚ رأي آورد]‪ .[146‬و ﻫﻴﭻﻛﺲ ﺣﺘﻲ در اوج ﺧﻄﺮ ﺟﺮأت ﻧﻜﺮد ﻛﻠﻤﻪي‬ ‫ﺗﺴﻠﻴﻢ را ﺑﻪزﺑﺎن آورد‪.‬‬

‫‪161‬‬

‫ﻓﺼﻞ ﺑﻴﺴﺘﻢ‬ ‫روﺳﻞ ﺟﺎﻧﺸﻴﻦ ﻛﻠﻮزِره ﻣﻲﺷﻮد‬ ‫آﺧﺮﻳﻦ ﻛﺎرﻛﻤﻴﺴﻴﻮن اﺟﺮاﺋﻲ دوم اﻳﻦ ﺑﻮد ﻛﻪ روﺳﻞ را ﺑﻪﻋﻨﻮان ﻧﻤﺎﻳﻨﺪهي ﻣﺴﺌﻮل ﺟﻨﮓ اﻧﺘﺨﺎب ﻛﻨﺪ‪ .‬در ﻫﻤﺎن ﺷﺐ‬ ‫)‪ 30‬آورﻳﻞ( دﻧﺒﺎل او ﻓﺮﺳﺘﺎدﻧﺪ‪ .‬او ﻓﻮراً آﻣﺪ‪ ،‬ﺟﺮﻳﺎن ﻣﺤﺎﺻﺮهﻫﺎي ﻣﻌﺮوف را ﺑﺎزﮔﻮ ﻛﺮد و ﻗﻮل داد ﭘﺎرﻳﺲ را رﺧﻨﻪﻧﺎﭘﺬﻳﺮ‬ ‫ﻛﻨﺪ‪ .‬ﻫﻴﭻﻛﺲ از او ﻃﺮﺣﻲ ﻛﺘﺒﻲ ﻧﺨﻮاﺳﺖ و اﻧﺘﺼﺎب او ﻓﻲاﻟﻤﺠﻠﺲ ﺗﺼﻮﻳﺐ ﺷﺪ‪ .‬او ﺑﻼﻓﺎﺻﻠﻪ ﺑﻪﺷﻮرا ﻧﻮﺷﺖ‪» :‬ﻣﻦ اﻳﻦ‬ ‫وﻇﺎﺋﻒ دﺷﻮار را ﻣﻲﭘﺬﻳﺮم‪ ،‬وﻟﻲ ﺧﻮاﻫﺎن ﺣﻤﺎﻳﺖ ﻛﺎﻣﻞ ﺷﻤﺎ ﻫﺴﺘﻢ ﺗﺎ زﻳﺮﺑﺎر اﻳﻦ ﺷﺮاﻳﻂ ﺧﻢ ﻧﺸﻮم«‪.‬‬ ‫روﺳﻞ ﺗﻤﺎم ﺟﻮاﻧﺐ اﻳﻦ ﺷﺮاﻳﻂ را ﻣﻲﺷﻨﺎﺧﺖ‪ .‬او ﻛﻪ ﺑﻴﺴﺖوﭘﻨﺞ روز رﺋﻴﺲ ﺳﺘﺎد ﻛﻞ ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﻴﺶﺗﺮ از ﻫﺮﻛﺲ دﻳﮕﺮي در‬ ‫ﭘﺎرﻳﺲ از اﻣﻜﺎﻧﺎت ﻧﻈﺎﻣﻲ آن ﻣﻄﻠﻊ ﺑﻮد‪ .‬او ﺑﺎ اﻋﻀﺎي ﺷﻮرا و ﻛﻤﻴﺘﻪي ﻣﺮﻛﺰي‪ ،‬اﻓﺴﺮان‪ ،‬ﻧﻴﺮوﻫﺎي ﺑﺎﻟﻔﻌﻞ و ﺧﺼﻮﺻﻴﺎت‬ ‫ﺳﺮﺑﺎزاﻧﻲ ﻛﻪ رﻫﺒﺮيﺷﺎن را ﺑﻪﻋﻬﺪه ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮد‪ ،‬آﺷﻨﺎﺋﻲ داﺷﺖ‪.‬‬ ‫در آﻏﺎز ﻛﺎر‪ ،‬در ﭘﺎﺳﺦ ﺑﻪاﻓﺴﺮ ورﺳﺎﺋﻲ ﻛﻪ ﺑﺮاي ﺗﺴﻠﻴﻢ دژ اﻳﺴﻲ اﺧﻄﺎر داده ﺑﻮد‪ ،‬ﻧﻐﻤﻪي ﻧﺎﺳﺎزي ﺳﺮداد‪» .‬رﻓﻴﻖِ ﻋﺰﻳﺰِ‬ ‫ﻣﻦ‪ ،‬اوﻟﻴﻦ ﺑﺎريﻛﻪ ﺷﻤﺎ ﺑﻪﺧﻮد اﺟﺎزه دﻫﻴﺪ ﭼﻨﻴﻦ اﺧﻄﺎرﻫﺎي ﮔﺴﺘﺎﺧﺎﻧﻪاي ﺑﺮاي ﻣﺎ ﺑﻔﺮﺳﺘﻴﺪ‪ ،‬ﻣﻦ ﻣﻲدﻫﻢ ﭘﻴﻐﺎمآور ﺷﻤﺎ را‬ ‫ﺗﻴﺮﺑﺎران ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬رﻓﻴﻖِ ارادﺗﻤﻨﺪ ﺷﻤﺎ«‪ .‬اﻳﻦ ﻫﺮزهﮔﻮﺋﻲ وﻗﻴﺤﺎﻧﻪ ﻓﻘﻂ ﺷﺎﻳﺴﺘﻪي ﺳﺮدﺳﺘﻪي ﻏﺪارهﺑﻨﺪﻫﺎﺳﺖ‪ .‬ﻣﺴﻠﻤﺎً ﻛﺴﻲﻛﻪ‬ ‫ﺗﻬﺪﻳﺪ ﻣﻲﻛﺮد ﻛﻪ ﻳﻚ ﺳﺮﺑﺎز ﻣﻌﺼﻮم را ﺗﻴﺮﺑﺎران ﻣﻲﻛﻨﺪ و دﺳﺘﻴﺎر ﮔﺎﻟﻴﻔﻪ را ﺑﺎ اﻟﻔﺎظ رﻓﻴﻖ ارادﺗﻤﻨﺪ و ﻋﺰﻳﺰ ﺧﻮدش‬ ‫ﻣﻲﻧﻮاﺧﺖ‪ ،‬ﺑﺎﻗﻠﺐ ﺑﺰرگ ﭘﺎرﻳﺲ و ﺟﻨﮓ داﺧﻠﻲ آن ﺑﻴﮕﺎﻧﻪ ﺑﻮد‪.‬‬ ‫ﻫﻴﭻﻛﺲ ﭘﺎرﻳﺲ و ﮔﺎرد ﻣﻠﻲ را ﻛﻢﺗﺮ از روﺳﻞ ﻧﻤﻲﺷﻨﺎﺧﺖ‪ .‬او ﺗﺼﻮر ﻣﻲﻛﺮد ﻛﻪ ﭘِﺮدوﺷ‪‬ﻦ ]ﻳﻜﻲ از روزﻧﺎﻣﻪﻫﺎي ﻫﻮادار‬ ‫ﻛﻤﻮن ﻛﻪ اﺳﻢ ﺧﻮد را از روزﻧﺎﻣﻪاي ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮد ﻛﻪ ﺑﻪﻫﻮاداري از اﻧﻘﻼب ‪ 1789‬ﺑﻴﻦ ﺳﺎلﻫﺎي ‪ 1790‬و ‪ 1794‬ﺗﻮﺳﻂ ژاك‬ ‫ا‪‬ﺑِﺮت ﻣﻨﺘﺸﺮ ﻣﻲﺷﺪ‪ .‬م[ ﺳﺨﻦﮔﻮي واﻗﻌﻲ ﻛﺎرﮔﺮان اﺳﺖ‪ .‬ﻫﻨﻮز ﺑﻪﻣﻘﺎم وزارت ﻧﺮﺳﻴﺪه ﺑﻮد ﻛﻪ از ﻗﺮار دادن ﮔﺎرد ﻣﻠﻲ در‬ ‫ﭘﺎدﮔﺎنﻫﺎ و ﺑﻤﺒﺎران ﻓﺮاريﻫﺎ ﺻﺤﺒﺖ ﻛﺮد‪ .‬او ﻣﻲﺧﻮاﺳﺖ ﻟﮋﻳﻮنﻫﺎ را ﺗﺠﺰﻳﻪ ﻛﻨﺪ و آنﻫﺎ را ﺑﺎ ﻛﻠﻨﻞﻫﺎﺋﻲ ﻛﻪ ﺧﻮد ﻣﻨﺼﻮب‬ ‫ﻣﻲﻛﺮد‪ ،‬ﺑﻪﺻﻮرت ﻫﻨﮓﻫﺎي ارﺗﺸﻲ درآورد‪ .‬ﻛﻤﻴﺘﻪي ﻣﺮﻛﺰي ﻛﻪ رؤﺳﺎي ﻟﮋﻳﻮنﻫﺎ ﺑﻪآن ﺗﻌﻠﻖ داﺷﺘﻨﺪ‪ ،‬اﻋﺘﺮاض ﻛﺮدﻧﺪ و‬ ‫ﮔﺮدانﻫﺎ ﺑﻪﺷﻮرا ﺷﻜﺎﻳﺖ ﻧﻤﻮدﻧﺪ ﻛﻪ روﺳﻞ را اﺣﻀﺎر ﻛﺮد‪ .‬او ﻃﺮح ﺧﻮد را ﺑﻪﻧﺤﻮي ﺣﺮﻓﻪاي و ﺑﺎ ﺑﻴﺎﻧﻲ ﻣﻌﻘﻮل و دﻗﻴﻖ و‬ ‫ﭼﻨﺎن ﻣﺘﻔﺎوت ﺑﺎ ﺳﺨﻦﭘﺮدازيﻫﺎي ﭘﻴﺎﺋﻲ ﺗﺸﺮﻳﺢ ﻧﻤﻮد ﻛﻪ ﺷﻮرا ﮔﻤﺎن ﻛﺮد ﻛﻪ ﺑﺎ آدﻣﻲ ﺣﺴﺎﺑﻲ ﻃﺮف اﺳﺖ و ﺗﺤﺖ ﺗﺄﺛﻴﺮ‬ ‫ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬وﻟﻲ ﻃﺮح او در واﻗﻊ ﻫﻤﺎن ﺧُﺮدﻛﺮدن ﮔﺎرد ﻣﻠﻲ ﺑﻮد و ﺷﻮرا ﻫﻢ ﻣﺜﻞ ﻛﻤﻴﺴﻴﻮن اﺟﺮاﺋﻲ ﻧﺘﻮاﻧﺴﺖ ﻳﻚ ﻧﻘﺸﻪي‬

‫‪162‬‬

‫ﻛﻠﻲ ﺑﺮاي دﻓﺎع‪ ،‬از او ﺑﮕﻴﺮد‪ .‬او اﻟﺒﺘﻪ ﺗﻘﺎﺿﺎ ﻛﺮد ﻛﻪ ﺷﻬﺮداريﻫﺎ ﻣﺴﺌﻮل ﺗﻤﺮﻛﺰ ﺳﻼحﻫﺎ‪ ،‬ﻧﻴﺮوﻫﺎ و ﺗﻌﻘﻴﺐ ﻳﺎﻏﻴﺎن ﺑﺎﺷﻨﺪ‪،‬‬ ‫وﻟﻲ ﻫﻴﭻ ﺷﺮط ﺟﺎﻣﻊ و ﻣﺎﻧﻌﻲ ﻗﺎﺋﻞ ﻧﺸﺪ‪.‬‬ ‫او درﻣﻮرد ﻣﻮﻗﻌﻴﺖ ﻧﻈﺎﻣﻲ ﻫﻴﭻ ﮔﺰارﺷﻲ ﺗﺴﻠﻴﻢ ﻧﻜﺮد‪ .‬او دﺳﺘﻮر ﺳﺎﺧﺘﻦ ﺣﺼﺎر دوﻣﻲ از ﺑﺎرﻳﻜﺎدﻫﺎ و ﺳﻪ ﭘﺎﻳﮕﺎه‬ ‫ﻓﺮﻣﺎﻧﺪﻫﻲ در ﻣﻮﻧﻤﺎرﺗﺮ‪ ،‬ﺗﺮوﻛﺎدرو و ﭘﺎﻧﺘﺌﻮن را ﺻﺎدر ﻛﺮد‪ ،‬وﻟﻲ ﻫﺮﮔﺰ ﺷﺨﺼﺎً ﺧﻮد را درﮔﻴﺮ اﺟﺮاي آنﻫﺎ ﻧﺴﺎﺧﺖ‪ .‬او‬ ‫ﻓﺮﻣﺎﻧﺪﻫﻲ ژﻧﺮال وروﺑﻠﻮﺳﻜﻲ را ﺑﻪﻛﻠﻴﻪ ﺳﺮﺑﺎزان و دژﻫﺎي ﻛﺮاﻧﻪي ﭼﭗ ﺑﺴﻂ داد‪ ،‬وﻟﻲ ﺳﻪ روز ﺑﻌﺪ دوﺑﺎره آن را ﻣﺤﺪود‬ ‫ﻛﺮد و اﻳﻦ ﻗﺴﻤﺖ را ﺑﻪژﻧﺮال ﻻﺳ‪‬ﺴﻴﻠﻴﺎ واﮔﺬار ﻧﻤﻮد ﻛﻪ ﻫﻴﭻﻳﻚ از ﻗﺎﺑﻠﻴﺖﻫﺎي ﻻزم را ﺑﺮاي ﻓﺮﻣﺎﻧﺪﻫﻲ ﻋﺎﻟﻲ واﺟﺪ ﻧﺒﻮد‪ .‬او‬ ‫ﻫﺮﮔﺰ ﺑﻪﻓﺮﻣﺎﻧﺪﻫﺎن دﺳﺘﻮراﺗﻲ در ﻣﻮرد ﺣﻤﻠﻪ ﻳﺎ دﻓﺎع ﻧﺪاد‪ .‬ﻋﻠﻲرﻏﻢ ﭘﺎرهاي اﻓﺖوﺧﻴﺰﻫﺎ‪ ،‬او آنﻗﺪر ﻛﻢ اﻧﺮژي ﺑﻮد ﻛﻪ اُد را‬ ‫درﺳﺖ در ﻫﻤﺎن زﻣﺎﻧﻲ ﺑﻪﻓﺮﻣﺎﻧﺪﻫﻲ ﻧﻴﺮوي دوم ذﺧﻴﺮه ﻣﻨﺼﻮب ﻛﺮد ﻛﻪ او ـﺑﺮﺧﻼف دﺳﺘﻮر رﺳﻤﻲـ دژ اﻳﺴﻲ را ﻛﻪ از‬ ‫زﻣﺎن اﺷﻐﺎل ﻣﺠﺪد ﺗﺤﺖ ﻓﺮﻣﺎﻧﺪﻫﻲاش ﻗﺮار داﺷﺖ‪ ،‬رﻫﺎ ﻛﺮد‪.‬‬ ‫ورﺳﺎﺋﻲﻫﺎ ﺑﺎﺷﺪت ﻛﺎﻣﻞ آﺗﺶﺑﺎري را ازﺳﺮﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﮔﻠﻮﻟﻪي ﺗﻮپﻫﺎ و ﺑﻤﺐﻫﺎ آﺷﻴﺎﻧﻪي ﺗﻮپﻫﺎ ﻣﺎ را درﻫﻢ‬ ‫ﻣﻲﻛﻮﺑﻴﺪ و ﮔﻠﻮﻟﻪﻫﺎي ﺧﻮﺷﻪاي ﺳﻨﮕﺮﻫﺎي ﻣﺎ را از آﻫﻦ ﻓﺮش ﻛﺮده ﺑﻮد‪ .‬در ﺷﺐ اول ﺑﻪدوم ﻣﺎه ﻣﻪ‪ ،‬ورﺳﺎﺋﻲﻫﺎ ﻛﻪ ﻫﻤﻮاره‬ ‫ﺑﻪﻋﻤﻠﻴﺎت ﻏﺎﻓﻞﮔﻴﺮاﻧﻪي ﺷﺒﺎﻧﻪ دﺳﺖ ﻣﻲزدﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻪاﻳﺴﺘﮕﺎه راهآﻫﻦ ﻛﻼﻣﺎر و دژ اﻳﺴﻲ ﺣﻤﻠﻪ ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬اﻳﺴﺘﮕﺎه ﺗﻘﺮﻳﺒﺎً ﺑﺪون‬ ‫درﮔﻴﺮي ﺗﺴﺨﻴﺮ ﺷﺪ‪ ،‬وﻟﻲ دژ اﻳﺴﻲ را ﻧﺎﭼﺎر ﺷﺪﻧﺪ وﺟﺐ ﺑﻪوﺟﺐ ﻓﺘﺢ ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬در ﺻﺒﺢ ‪ 2‬ﻣﻪ‪ ،‬دژ ﻣﺠﺪداً ﺧﻮد را در ﻫﻤﺎن‬ ‫ﻣﻮﻗﻌﻴﺖ ﺳﻪ روز ﭘﻴﺶ دﻳﺪ‪ .‬ﺣﺘﻲ ﻳﻚ ﺑﺨﺶ از دﻫﻜﺪهي اﻳﺴﻲ ﻫﻢ در دﺳﺖ ﺳﺮﺑﺎزﻫﺎ ﺑﻮد‪ .‬درﻃﻮل روز ﺗﻚﺗﻴﺮاﻧﺪازان‬ ‫ﭘﺎرﻳﺲ آنﻫﺎ را ﺑﻪﺿﺮب ﺳﺮﻧﻴﺰه ﺑﻴﺮون راﻧﺪﻧﺪ‪ .‬اُد ﻛﻪ ﺑﻪﻋﺒﺚ ﺗﻘﺎﺿﺎي ﻧﻴﺮوي ﻛﻤﻜﻲ ﻣﻲﻛﺮد‪ ،‬ﺑﻪدﺑﻴﺮﺧﺎﻧﻪي ﺟﻨﮓ رﻓﺖ ﺗﺎ‬ ‫اﻋﻼم ﻛﻨﺪ ﻛﻪ اﮔﺮ وِﺗﺰِل ﺑﺮﻛﻨﺎر ﻧﺸﻮد‪ ،‬او ﻧﻤﻲﻣﺎﻧﺪ‪ .‬ﻻﺳﺴﻴﻠﻴﺎ ﺟﺎيﮔﺰﻳﻦ وﺗﺰل ﺷﺪ‪ ،‬وﻟﻲ اُد ﺑﻪدژ ﺑﺮﻧﮕﺸﺖ و ﻓﺮﻣﺎﻧﺪﻫﻲ را‬ ‫ﺑﻪرﺋﻴﺲ ﺳﺘﺎد ﺧﻮد واﮔﺬاﺷﺖ‪.‬‬ ‫ﺑﻪاﻳﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ از ‪ 3‬ﻣﻪ ﻣﻌﻠﻮم ﺷﺪ ﻛﻪ ﻫﻤﻪﭼﻴﺰ ﺑﻪروال دوران ﻛﻠﻮزِره ﺟﺮﻳﺎن دارد و ﻛﻤﻴﺘﻪي ﻣﺮﻛﺰي ﺟﺴﻮرﺗﺮ ﺷﺪ‪ .‬اﻳﻦ‬ ‫ﻛﻤﻴﺘﻪ ﺑﻴﺶ از ﭘﻴﺶ ﺑﻪﺳﺎﻳﻪ راﻧﺪه ﺷﺪه ﺑﻮد‪ ،‬زﻳﺮا ﻛﻤﻴﺴﻴﻮن ﺟﻨﮓ آن را ﺑﺮﻛﻨﺎر ﻧﮕﺎه ﻣﻲداﺷﺖ‪ .‬ﺟﻠﺴﺎﺗﺶ ﻛﻪ ﺑﻪﺗﺪرﻳﺞ‬ ‫ﻣﻐﺸﻮشﺗﺮ و ﺑﻲﻣﺤﺘﻮيﺗﺮ ﻣﻲﺷﺪ‪ ،‬ﺧﻴﻠﻲ ﻛﻢ ﺷﺮﻛﺖﻛﻨﻨﺪه داﺷﺖ ـ ﺣﺪود ده ﻧﻔﺮ و ﮔﺎﻫﻲ ﺣﺘﻲ ﻛﻢﺗﺮ‪.‬‬ ‫اﻗﺪام روﺳﻞ ﻋﻠﻴﻪ ﻟﮋﻳﻮنﻫﺎ دوﺑﺎره اﻧﺪﻛﻲ اوﺗﻮرﻳﺘﻪ و ﺟﺮأت ﺑﻪﻛﻤﻴﺘﻪي ﻣﺮﻛﺰي ﺑﺨﺸﻴﺪ‪ .‬در ‪ 3‬ﻣﻪ ﺑﺎﺗﻮاﻓﻖ رؤﺳﺎي‬ ‫ﻟﮋﻳﻮنﻫﺎ‪ ،‬ﻛﻤﻴﺘﻪ ﻣﺼﻤﻢ ﺷﺪ از ﺷﻮراْ رﻫﺒﺮي و ادارهي دﺑﻴﺮﺧﺎﻧﻪي ﺟﻨﮓ را ﺑﺨﻮاﻫﺪ‪ .‬روﺳﻞ از اﻳﻦ اﻣﺮ ﺑﻮ ﺑﺮد و دﺳﺘﻮر داد‬ ‫ﻳﻜﻲ از اﻋﻀﺎي ﻛﻤﻴﺘﻪ را دﺳﺖﮔﻴﺮ ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﺳﺎﻳﺮﻳﻦ ﻛﻪ ﺗﻌﺪاد زﻳﺎدي از آنﻫﺎ رؤﺳﺎي ﻟﮋﻳﻮن ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﺷﻤﺸﻴﺮﻫﺎ ﺑﻪﻛﻤﺮ‪،‬‬ ‫ﺑﻪﺷﻬﺮداري ﻣﺮﻛﺰي رﻓﺘﻨﺪ و در آنﺟﺎ از ﻃﺮف ﻓﻠﻴﻜﺲ ﭘﻴﺎ ـﻛﻪ از اﻳﻦ ﻓﻜﺮ ﻋﺠﻴﺐ ﻛﻪ آنﻫﺎ آﻣﺪه ﺑﻮدﻧﺪ ﺗﺎ روي او دﺳﺖ‬ ‫ﺑﮕﺬارﻧﺪ‪ ،‬ﻣﺘﺄﺛﺮ ﺷﺪه ﺑﻮدـ ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬آنﻫﺎ ﮔﻔﺘﻨﺪ‪» :‬در دﺑﻴﺮﺧﺎﻧﻪي ﺟﻨﮓ ﻫﻴﭻﻛﺎري ﺻﻮرت ﻧﻤﻲﮔﻴﺮد‪ .‬ﻫﻤﻪي ﺳﺮوﻳﺲﻫﺎ‬ ‫ﺑﻲﺗﺮﺗﻴﺐ اﺳﺖ‪ .‬ﻛﻤﻴﺘﻪي ﻣﺮﻛﺰي ﺑﺮآن اﺳﺖ ﻛﻪ ﺧﻮد ﺗﺼﺪي آنﻫﺎ را ﺑﺮﻋﻬﺪه ﺑﮕﻴﺮد‪ .‬ﻧﻤﺎﻳﻨﺪهي ﻣﺴﺌﻮل‪ ،‬ﻋﻤﻠﻴﺎت را رﻫﺒﺮي‬ ‫ﺧﻮاﻫﺪ ﻛﺮد و ﻛﻤﻴﺘﻪ ﺑﺮ دﺳﺘﮕﺎه اداري ﻧﻈﺎرت ﺧﻮاﻫﺪ داﺷﺖ«‪ .‬ﻓﻠﻴﻜﺲ ﭘﻴﺎ اﻳﻦ ﻧﻈﺮ را ﻗﺒﻮل ﻛﺮد و آن را ﺑﻪﺷﻮرا ﺗﺴﻠﻴﻢ‬ ‫ﻧﻤﻮد‪ .‬اﻗﻠﻴﺖ از ادﻋﺎﻫﺎي ﻛﻤﻴﺘﻪ آزرده ﺷﺪ و ﺣﺘﻲ از دﺳﺖﮔﻴﺮي اﻋﻀﺎي آن ﺻﺤﺒﺖ ﻛﺮد‪ .‬اﻛﺜﺮﻳﺖ اﻳﻦ اﻣﺮ را ﺑﻪﻛﻤﻴﺘﻪي‬ ‫ﻧﺠﺎت ﻋﻤﻮﻣﻲ ﻣﺤﻮل ﻛﺮد ﻛﻪ ﺑﺎ ﺻﺪور ﻗﺮاري ﻫﻤﻜﺎريِ ﻛﻤﻴﺘﻪي ﻣﺮﻛﺰي را ﭘﺬﻳﺮﻓﺖ‪ .‬روﺳﻞ اﻳﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ را ﻗﺒﻮل ﻛﺮد و‬ ‫ﺑﻪرؤﺳﺎي ﺳﭙﺎهﻫﺎ ﺧﺒﺮ داد‪ .‬ﻋﻠﻲرﻏﻢ ﻫﻤﻪي اﻳﻦﻫﺎ‪ ،‬ﻛﻤﻴﺴﻴﻮن ﺟﻨﮓ ﺑﺎز ﺑﺎ ﻛﻤﻴﺘﻪ ﻣﺤﺎﺟﻪ ﻣﻲﻛﺮد‪.‬‬ ‫ﻧﻔﺮات ﻣﺎ ﺑﺮاي اﻳﻦ ﺧﺮدهاﻧﻘﻼبﻫﺎي دﻓﺘﺮي ﺑﻬﺎي ﮔﺮاﻧﻲ ﭘﺮداﺧﺘﻨﺪ‪ .‬آنﻫﺎ ﺧﺴﺘﻪ و ﺑﺎ ﻓﺮﻣﺎﻧﺪﻫﻲ ﺑﺪ ﻣﺘﻮﺟﻪ ﮔﺬر زﻣﺎن‬ ‫ﻧﺒﻮدﻧﺪ و درﻧﺘﻴﺠﻪ درﻣﻌﺮض اﻧﻮاع ﻏﺎﻓﻞﮔﻴﺮيﻫﺎ ﻗﺮار داﺷﺘﻨﺪ‪ .‬ﺳﻬﻤﮕﻴﻦﺗﺮﻳﻦ اﻳﻦ ﻋﺎﻓﻞﮔﻴﺮيﻫﺎ در ﺷﺐ ‪ 3‬ﺑﻪ ‪ 4‬ﻣﻪ در‬ ‫ﺷﻦرﻳﺰ ﻣﻮﻟﻦﺳﺎﻛﻪ ﻛﻪ در آن وﻫﻠﻪ ‪ 500‬ﻧﻔﺮ از آن دﻓﺎع ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ‪ ،‬رخ داد‪ .‬ﻓﺪرال در ﭼﺎدرﻫﺎي ﺧﻮد ﺧﻮاﺑﻴﺪه ﺑﻮدﻧﺪ ﻛﻪ‬ ‫ورﺳﺎﺋﻲﻫﺎ ﭘﺲ از ﮔﺮﻓﺘﻦ ﭘﺴﺖﻫﺎي ﻧﮕﻬﺒﺎﻧﻲ وارد ﺧﺎكرﻳﺰ ﺷﺪﻧﺪ و ‪ 50‬ﻧﻔﺮ از آنﻫﺎ را ﻗﺼﺎﺑﻲ ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﺳﺮﺑﺎزﻫﺎ ﺑﺎ‬ ‫ﺳﺮﻧﻴﺰهﻫﺎيﺷﺎن ﭼﺎدرﻫﺎ را ﺳﻮراخ ﺳﻮراخ ﻛﺮدﻧﺪ‪ ،‬ﺟﺴﺪﻫﺎ را ﺗﻜﻪﭘﺎره ﻧﻤﻮدﻧﺪ و ﺑﺎ ﮔﺮﻓﺘﻦ ﭘﻨﺞ ﺗﻮپ و ‪ 200‬اﺳﻴﺮ ﮔﺮﻳﺨﺘﻨﺪ‪.‬‬

‫‪163‬‬

‫ﻛﺎﭘﻴﺘﺎن ﺳﭙﺎه ﭘﻨﺠﺎهوﭘﻨﺠﻢ ﺑﻪﻟﻮدادن اﺳﻢ ﺷﺐ ﻣﺘﻬﻢ ﺷﺪ‪ .‬ﺣﻘﻴﻘﺖ اﻣﺮ ﺑﻪﻃﻮر ﻣﺴﻠﻢ ﻣﻌﻠﻮم ﻧﺸﺪه اﺳﺖ! ‪ -‬ﺷﻮرا ﻫﺮﮔﺰ در اﻳﻦ‬ ‫ﻣﻮرد ﺗﺤﻘﻴﻖ ﻧﻜﺮد‪.‬‬ ‫ﺗﻲﻳﺮ ﺧﺒﺮ اﻳﻦ »ﺿﺮب ﺷﺼﺖ ﺷﻴﺮﻳﻦ«]‪ [147‬را در اﻃﻼﻋﻴﻪ ﺗﻤﺴﺨﺮآﻣﻴﺰي ﺑﻪاﻳﻦ ﺻﻮرت ﻣﻨﺘﺸﺮ ﻧﻤﻮد ﻛﻪ آنﻫﺎ ‪200‬‬ ‫ﻧﻔﺮ را ﻛﺸﺘﻪاﻧﺪ و »اﻳﻦ آنﭼﻨﺎن ﭘﻴﺮوزياي اﺳﺖ ﻛﻪ ﻛﻤﻮن ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﺧﺒﺮ آن را در ﺑﻮﻟﺘﻦ ﺧﻮد ﻣﻨﺘﺸﺮ ﻛﻨﺪ«‪ .‬اﺳﺮاﺋﻲﻛﻪ‬ ‫ﺑﻪورﺳﺎي ﺑﺮده ﺷﺪﻧﺪ ﺗﻮﺳﻂ اراذﻟﻲ ﻣﻮرد اﺳﺘﻘﺒﺎل ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﻗﺒﻼ در ﻛﺎﻓﻪﻫﺎي ﺳﻦژرﻣﻦ وﻗﺖﻛﺸﻲ ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ و ﺣﺎﻻ‬ ‫ﺑﻪﺳﺘﺎد ﻓﺤﺸﺎي ﺳﻄﺢ ﺑﺎﻻ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺷﺪه ﺑﻮدﻧﺪ؛ و روي ارﺗﻔﺎﻋﺎت ﻣﻲرﻓﺘﻨﺪ ﺗﺎ داﻏﻮن ﺷﺪن دﻳﻮارﻫﺎ و ﻣﺮدم ﭘﺎرﻳﺲ را زﻳﺮ‬ ‫ﮔﻠﻮﻟﻪﻫﺎي ﺗﻮپ ﺗﻤﺎﺷﺎ ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬وﻟﻲ اﻳﻦ ﺳﺮﮔﺮﻣﻲﻫﺎي ﻛﺴﺎﻟﺖﺑﺎر ﭼﻪ رﺑﻄﻲ ﺑﻪﻛﺎرواﻧﻲ از اﺳﺮا داﺷﺖ ﻛﻪ ﻛﺎﻓﻪﻧﺸﻴﻦﻫﺎي‬ ‫ﺳﻦژرﻣﻦ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺴﺘﻨﺪ آنﻫﺎ را ﻛﺘﻚ ﺑﺰﻧﻨﺪ‪ ،‬ﺑﻪآنﻫﺎ ﺗﻒ ﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬ﻣﺘﻠﻚ ﺑﺎرانﺷﺎن ﻛﻨﻨﺪ و ﺟﺎن ﻛﻨﺪنﻫﺎي ﻣﺎﺗﻮ را ﻫﺰارﺑﺎر‬ ‫ﺗﺠﺪﻳﺪ ﻛﻨﻨﺪ؟‬ ‫ﺳﺒﻌﻴﺖ ﺻﺮﻓﺎً ددﻣﻨﺸﺎﻧﻪي ﺳﺮﺑﺎزان ﺑﻪﻣﺮاﺗﺐ ﻛﻢﺗﺮ ﻧﻔﺮتاﻧﮕﻴﺰ ﺑﻮد‪.‬‬ ‫اﻳﻦ ﺗﻴﺮهروزان ﺑﻴﭽﺎره ﻗﻮﻳﺎً ﻋﻘﻴﺪه داﺷﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﻓﺪرالﻫﺎ دزد ﻳﺎ ﭘﺮوﺳﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ و اﺳﺮاي ﺧﻮد را ﺷﻜﻨﺠﻪ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ﺑﻌﻀﻲ‬ ‫از آنﻫﺎ ﭘﺲ از اﻧﺘﻘﺎل ﺑﻪﭘﺎرﻳﺲ ﺗﺎ ﻣﺪﺗﻲ ﻫﺮﮔﻮﻧﻪ ﺧﻮراﻛﻲ را از ﺗﺮس اﻳﻦ ﻛﻪ ﻣﺒﺎدا ﺳﻢ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬رد ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬اﻓﺴﺮانْ اﻳﻦ‬ ‫داﺳﺘﺎنﻫﺎي ﻫﻮﻟﻨﺎك را ﭘﺨﺶ ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ و ﺑﺮﺧﻲ ﺣﺘﻲ ﺧﻮد ﺑﻪآن ﺑﺎور داﺷﺘﻨﺪ]‪ .[148‬ﺑﻴﺶﺗﺮ اﻳﻦﻫﺎ ﻛﻪ از آﻟﻤﺎن و درﺣﺎﻟﺖ‬ ‫ﺑﺮآﺷﻔﺘﮕﻲ ﺷﺪﻳﺪ ﻋﻠﻴﻪ ﭘﺎرﻳﺲ ﻣﻲآﻣﺪﻧﺪ]‪ ،[149‬ﻋﻠﻨﺎً ﻣﻲﮔﻔﺘﻨﺪ »ﻣﺎ ﺑﻪاﻳﻦ ﺑﻲﺳﺮوﭘﺎﻫﺎ ﻫﻴﭻ رﺣﻤﻲ ﻧﺨﻮاﻫﻴﻢ ﻛﺮد«‪ ،‬و ﻧﻬﻴﺐ‬ ‫اﻋﺪامﻫﺎي ﺻﺤﺮاﺋﻲ را ﻣﻲدادﻧﺪ‪ .‬در ‪ 25‬آورﻳﻞ در ﺑِﻞـا‪‬ﭘﻴﻦ‪ ،‬ﻧﺰدﻳﻚ وﻳﻞـژوﺋﻴﻒ‪ ،‬ﭼﻬﺎر ﻧﻔﺮ از ﮔﺎرد ﻣﻠﻲ ﻛﻪ ﺗﻮﺳﻂ‬ ‫ﺷﻜﺎريﻫﺎي ﺳﻮار ﻏﺎﻓﻞﮔﻴﺮ ﺷﺪه ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬درﻣﻘﺎﺑﻞ اﺧﻄﺎرِ ﺗﺴﻠﻴﻢ‪ ‬ﺳﻼحﻫﺎي ﺧﻮد را ﺑﻪزﻣﻴﻦ ﮔﺬاﺷﺘﻨﺪ‪ .‬ﺳﺮﺑﺎزﻫﺎ درﺣﺎل اﻧﺘﻘﺎل‬ ‫آنﻫﺎ ﺑﻮدﻧﺪ ﻛﻪ ﻳﻚ اﻓﺴﺮ از راه رﺳﻴﺪ و ﺑﻲدرﻧﮓ ﺗﭙﺎﻧﭽﻪي ﺧﻮد را ﺑﻪروي آنﻫﺎ ﺧﺎﻟﻲ ﻛﺮد‪ .‬دو ﻧﻔﺮ از آنﻫﺎ درﺟﺎ ﻣﺮدﻧﺪ و‬ ‫دو ﻧﻔﺮ دﻳﮕﺮ ﺑﻪﺣﺎل ﺧﻮد رﻫﺎ ﺷﺪﻧﺪ ﺗﺎ ﺑﻤﻴﺮﻧﺪ‪ .‬اﻳﻦ دو ﺗﻮاﻧﺴﺘﻨﺪ ﺧﻮد را ﺗﺎ ﻧﺰدﻳﻚﺗﺮﻳﻦ ﭘﺎﻳﮕﺎه ﺑﻜﺸﺎﻧﻨﺪ ﻛﻪ ﻳﻜﻲ از آنﻫﺎ در‬ ‫آنﺟﺎ ﺟﺎن ﺳﭙﺮد]‪ .[150‬ﻧﻔﺮ ﭼﻬﺎرم ﺑﻪآﻣﺒﻮﻻﻧﺲ ﻣﻨﺘﻘﻞ ﺷﺪ‪ .‬ﭘﺎرﻳﺲ ﻛﻪ ﭘﻴﺶ از اﻳﻦ درﻣﺤﺎﺻﺮهي ﭘﺮوﺳﻲﻫﺎ ﻗﺮار داﺷﺖ‪،‬‬ ‫اﻛﻨﻮن ﻣﻮرد ﺗﻌﻘﻴﺐ ﺑﺒﺮﻫﺎي درﻧﺪه ﺑﻮد‪.‬‬ ‫اﻳﻦ ﻋﻼﺋﻢ ﺷﻮم ﻛﻪ از ﺳﺮﻧﻮﺷﺘﻲ ﻛﻪ در اﻧﺘﻈﺎر ﺷﻜﺴﺖﺧﻮردهﻫﺎ ﺑﻮد ﺧﺒﺮ ﻣﻲداد‪ ،‬ﺷﻮرا را ﺧﺸﻤﮕﻴﻦ ﻣﻲﻛﺮد؛ وﻟﻲ ﻫﺸﺪار‬ ‫ﻧﻤﻲداد‪ .‬ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ ﺧﻄﺮ‪ ،‬ﺑﻲﻧﻈﻤﻲ ﻫﻢ اﻓﺰاﻳﺶ ﻣﻲﻳﺎﻓﺖ‪ .‬روﺳﻞ ﻫﻴﭻﭼﻴﺰ را ﺑﻪﺟﺮﻳﺎن ﻧﻴﻨﺪاﺧﺖ‪ .‬ﭘﻴﺎ‪ ،‬ﻛﻪ روﺳﻞ اﻏﻠﺐ ﺑﺎ ﻳﻚ‬ ‫ﻛﻠﻤﻪ ﺳﺎﻛﺘﺶ ﻛﺮده ﺑﻮد‪ ،‬از او واﻫﻤﻪ داﺷﺖ و ﻫﺮﮔﺰ از ﻣﺘﺰﻟﺰل ﻛﺮدن اوﺗﻮرﻳﺘﻪي او ﺑﺎزﻧﻤﻲاﻳﺴﺘﺎد‪ .‬ﭘﻴﺎ ﺑﻪروﻣﺎﻧﺘﻴﻚﻫﺎ‬ ‫ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬اﻳﻦ آدم را ﻣﻲﺑﻴﻨﻴﺪ‪ ،‬ﺑﻠﻪ‪ ،‬او ﻳﻚ ﺧﺎﺋﻦ اﺳﺖ‪ ،‬ﻳﻚ ﺳﺰاري! ﭘﺲ از ﻧﻘﺸﻪي ﺗﺮوﺷﻮ ﺣﺎﻻ ﻧﻘﺸﻪي روﺳﻞ«‪ .‬ﭘﻴﺎ در ‪8‬‬ ‫ﻣﻪ دﺳﺘﻮر داد ﻛﻪ رﻫﺒﺮي ﻋﻤﻠﻴﺎت ﻧﻈﺎﻣﻲ ﺑﻪژﻧﺮال وروﺑﻠﻮﺳﻜﻲ ﻣﻨﺘﻘﻞ ﺷﻮد و ﺑﺮاي روﺳﻞ ﻓﻘﻂ وﻇﺎﻳﻒ اﺳﻤﻲ ﺑﺎﻗﻲ ﮔﺬاﺷﺖ‪.‬‬ ‫روﺳﻞ ﺑﺎ اﻃﻼع از اﻳﻦﻛﺎر ﻫﻤﺎن ﺷﺐ ﺑﻪﻛﻤﻴﺘﻪي ﻧﺠﺎت ﻋﻤﻮﻣﻲ رﻓﺖ و آن ﻛﻤﻴﺘﻪ را ﻣﺠﺒﻮر ﻛﺮد ﻛﻪ اﻳﻦ ﻗﺮار را ﻟﻐﻮ‬ ‫ﻧﻤﺎﻳﺪ]‪ .[151‬در ‪ 4‬ﻣﻪ‪ ،‬ﻓﻠﻴﻜﺲ ﭘﻴﺎ ﺑﺪون ﻣﻄﻠﻊ ﺳﺎﺧﺘﻦ روﺳﻞ اواﻣﺮ را ﺑﻪوروﺑﻠﻮﺳﻜﻲ ﻓﺮﺳﺘﺎد‪ .‬روز ﺑﻌﺪ روﺳﻞ از ﻛﻤﻴﺘﻪي‬ ‫ﻧﺠﺎت ﻋﻤﻮﻣﻲ ﺑﻪﺧﺎﻃﺮ اﻳﻦ ﻣﺪاﺧﻠﻪي زﻳﺎنآوري ﻛﻪ ﻫﻤﻪﭼﻴﺰ را ﺑﻪﻫﻢ ﻣﻲرﻳﺨﺖ‪ ،‬ﺷﻜﻮه ﻛﺮد‪ .‬او ﮔﻔﺖ‪» :‬ﺗﺤﺖ اﻳﻦ ﺷﺮاﻳﻂ‬ ‫ﻣﻦ ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﻢ ﻣﺴﺌﻮل ﺑﺎﺷﻢ« و ﺧﻮاﺳﺘﺎر ﻋﻠﻨﻲ ﺑﻮدن ﺟﻠﺴﺎت ﺷﺪ‪ ،‬ﭼﻮن او را ﻫﻤﻮاره در ﻣﺬاﻛﺮات ﺧﺼﻮﺻﻲ ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﺑﻪﺟﺎي اﻳﻦﻛﻪ او را ﻣﺠﺒﻮر ﻛﻨﻨﺪ ﻃﺮﺣﺶ را ﺗﺤﻮﻳﻞ دﻫﺪ‪ ،‬ﺧﻮد را ﺑﻪاﻳﻦ ﺳﺮﮔﺮم ﻛﺮدﻧﺪ ﻛﻪ او را ﺑﻪدادن ﻧﻮﻋﻲ اﻣﺘﺤﺎن‬ ‫ﻓﺮاﻣﺎﺳﻮﻧﻲ وادار ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ‪ .‬ﻣﻴﻮي ﻋﻬﺪ دﻗﻴﺎﻧﻮﺳﻲ از او ﭘﺮﺳﻴﺪ ﻛﻪ ﺳﻮاﺑﻖ دﻣﻮﻛﺮاﺗﻲاش ﭼﻴﺴﺖ‪ .‬روﺳﻞ ﺑﺎ زرﻧﮕﻲ ﺑﺴﻴﺎر ﺧﻮد را‬ ‫از ﻣﺨﻤﺼﻪ رﻫﺎﻧﻴﺪ‪» .‬ﻣﻦ ﻧﻤﻲﺧﻮاﻫﻢ ﺑﻪﺷﻤﺎ ﺑﮕﻮﻳﻢ ﻛﻪ ﻣﺴﺄﻟﻪي اﺻﻼﺣﺎت اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ را ﻋﻤﻴﻘﺎً ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻛﺮدهام‪ ،‬وﻟﻲ ﻣﻦ از‬ ‫اﻳﻦ ﺟﺎﻣﻌﻪاي ﻛﻪ ﻫﻢاﻛﻨﻮن ﺑﻪاﻳﻦ ﺷﻜﻞ وﻗﻴﺤﺎﻧﻪ ﺑﻪﻓﺮاﻧﺴﻪ ﺧﻴﺎﻧﺖ ﻛﺮده اﺳﺖ‪ ،‬ﻣﺘﻨﻔﺮم‪ .‬ﻣﻦ ﻧﻤﻲداﻧﻢ ﻧﻈﻢ ﻧﻮﻳﻦ ﺳﻮﺳﻴﺎﻟﻴﺴﻢ‬ ‫ﭼﻪ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪ .‬ﻣﻦ از ﺳﺮ اﻋﺘﻤﺎد آن را دوﺳﺖ دارم‪ ،‬و در ﻫﺮﺣﺎل اﻳﻦ ﻧﻈﻢ ﻧﻮﻳﻦ ﺑﻬﺘﺮ از ﻧﻈﻢ ﻗﺪﻳﻢ اﺳﺖ«‪ .‬ﻫﺮﻛﺲ ﻫﺮ‬

‫‪164‬‬

‫ﺳﺆاﻟﻲ را ﻛﻪ ﺷﺨﺼﺎً اﻧﺘﺨﺎب ﻛﺮده ﺑﻮد‪ ،‬ﻧﻪ از ﻃﺮﻳﻖ رﺋﻴﺲ ﺟﻠﺴﻪ‪ ،‬ﺑﻠﻜﻪ ﻣﺴﺘﻘﻴﻤﺎً از او ﻣﻲﭘﺮﺳﻴﺪ‪ .‬او ﻫﻤﻪي آنﻫﺎ را ﺑﺎ‬ ‫ﺧﻮنﺳﺮدي و دﻗﺖ ﭘﺎﺳﺦ ﻣﻲداد و ﻫﻤﻪي دﻏﺪﻏﻪﻫﺎي آنﻫﺎ را ﻣﺮﺗﻔﻊ ﻣﻲﻧﻤﻮد و ﭼﻴﺰي ﺟﺰ ﺗﺸﻮﻳﻖ و ﺗﺤﺴﻴﻦ ﺑﺎ ﺧﻮد ﻧﺒﺮد‪.‬‬ ‫اﮔﺮ او‪ ،‬آنﭼﻨﺎن ﻛﻪ ﮔﻤﺎن ﻣﻲﺷﺪ‪ ،‬ﺻﺎﺣﺐ ﻣﻐﺰي ﻗﻮي ﺑﻮد از ﻣﺪتﻫﺎ ﭘﻴﺶ وﺿﻌﻴﻒ را ﺳﻨﺠﻴﺪه و درﻳﺎﻓﺘﻪ ﺑﻮد ﻛﻪ ﺑﺮاي‬ ‫اﻳﻦ ﻣﺒﺎرزهي ﺑﻲﺳﺎﺑﻘﻪ ﺗﺎﻛﺘﻴﻚﻫﺎي ﺟﺪﻳﺪ ﻻزم اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﺮاي اﻳﻦ ﺳﺮﺑﺎزانِ ﺧﻠﻖاﻟﺴﺎﻋﻪ ﻣﻴﺪان ﻧﺒﺮدي ﭘﻴﺪا ﻛﺮده ﺑﻮد‪ ،‬دﻓﺎع‬ ‫داﺧﻠﻲ را ﺳﺎزﻣﺎن داده ﺑﻮد و ﺑﺮﻓﺮاز ﺑﻠﻨﺪيﻫﺎي ﻣﻮنـﻣﺎرﺗﺮ‪ ،‬ﺗﺮوﻛﺎدرو و ﻣﻮنـواﻟﺮﻳﺎن ﻣﻨﺘﻈﺮ ورﺳﺎﺋﻲﻫﺎ اﻳﺴﺘﺎده ﺑﻮد‪ .‬وﻟﻲ او‬ ‫ﻧﺒﺮدﻫﺎ را در ﺧﻮاب ﻣﻲدﻳﺪ‪ ،‬او ﺳﺮﺑﺎز ﺑﻮد؛ اﻣﺎ در ﻋﻤﻖ وﺟﻮد ﺧﻮد ﻓﻘﻂ ﻳﻚ ﺳﺮﺑﺎز ﻛﺘﺎﺑﻲ ﺑﻮد و ﺻﺮﻓﺎً در ﻛﻼم و ﺳﺒﻚ‬ ‫ﺗﺎزﮔﻲ داﺷﺖ‪ .‬درﺣﺎﻟﻲﻛﻪ ﻫﻤﻴﺸﻪ از ﻓﻘﺪان اﻧﻀﺒﺎط و ﻧﻔﺮات ﺷﻜﻮه داﺷﺖ‪ ،‬اﺟﺎزه داد ﺗﺎ ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ ﺧﻮنﻫﺎي ﭘﺎرﻳﺲ در‬ ‫ﻧﺒﺮدﻫﺎي ﺑﻲﺣﺎﺻﻞ ﺑﻴﺮون ﺷﻬﺮ‪ ،‬در درﮔﻴﺮيﻫﺎي ﻗﻬﺮﻣﺎﻧﺎﻧﻪي ﻧﻮﻳﻲ‪ ،‬واﻧﻮ و اﻳﺴﻲ رﻳﺨﺘﻪ ﺷﻮد‪.‬‬ ‫از ﻫﻤﻪ ﺑﺎﻻﺗﺮ‪ ،‬اﻳﺴﻲ دﻳﮕﺮ ﻧﻪ ﻳﻚ دژ و ﺣﺘﻲ ﻣﻮﺿﻊ ﻣﺴﺘﺤﻜﻢ‪ ،‬ﺑﻠﻜﻪ آﻣﻴﺰهاي ﺑﻮد از ﺧﺎك و آوارﻫﺎي ﻛﻮﺑﻴﺪه ﺑﺎ‬ ‫ﮔﻠﻮﻟﻪﻫﺎي ﺗﻮپ‪ .‬آﺷﻴﺎﻧﻪﻫﺎي درﻫﻢﺷﻜﺴﺘﻪي ﺗﻮپﻫﺎ ﭼﺸﻢاﻧﺪازي ﺑﻪﺳﻮي روﺳﺘﺎ ﺑﺎز ﻣﻲﻛﺮد‪ ،‬ﺑﺸﻜﻪﻫﺎي ﺑﺎروت درﻓﻀﺎي ﺑﺎز‬ ‫رﻫﺎ ﺑﻮد‪ ،‬ﻧﻴﻤﻲ از ﭘﺎﻳﮕﺎه ﺷﻤﺎره ‪ 3‬در آب ﺧﻨﺪق ﻓﺮو رﻓﺘﻪ ﺑﻮد و ﺑﺎ درﺷﻜﻪ ﻣﻲﺷﺪ ﺗﺎ ﺷﻜﺎف ﺣﺼﺎر ﺟﻠﻮ رﻓﺖ‪ .‬ﺣﺪاﻛﺜﺮ ده ﺗﻮپ‬ ‫ﺑﻪﺷﺼﺖ ﻋﺮادهي ورﺳﺎﺋﻲﻫﺎ ﭘﺎﺳﺦ ﻣﻲداد‪ ،‬درﺣﺎﻟﻲﻛﻪ ﺗﻴﺮاﻧﺪازي از ﺳﻨﮕﺮﻫﺎ ﺑﻪﻫﺪف روزﻧﻪي ﺗﻴﺮِ ﺗﻮپﻫﺎ ﺗﻘﺮﻳﺒﺎً ﻫﻤﻪي‬ ‫ﺗﻮپﭼﻲﻫﺎي ﻣﺎ را ﻛﺸﺘﻪ ﺑﻮد‪ .‬در ‪ 3‬ﻣﻪ‪ ،‬ورﺳﺎﺋﻲﻫﺎ دوﺑﺎره اﺧﻄﺎر ﺗﺴﻠﻴﻢ ﺧﻮد را ﺗﺠﺪﻳﺪ ﻛﺮدﻧﺪ و از زﺑﺎن ﻛﺎﻣﺒﺮون ﭘﺎﺳﺦ‬ ‫ﺷﻨﻴﺪﻧﺪ‪ .‬رﻳﺎﺳﺖ ﺳﺘﺎد ﻛﻞ ﻧﻴﺰ ﻛﻪ اُد رﻫﺎ ﻛﺮده ﺑﻮد‪ ،‬ﺧﺎﻟﻲ ﻣﺎﻧﺪه ﺑﻮد؛ وﻟﻲ ﺧﻮشﺑﺨﺘﺎﻧﻪ دژ در دﺳﺖﻫﺎي دﻟﻴﺮ ﻣﻬﻨﺪس رﻳﺴﺖ‬ ‫و ژوﻟﻴﺎن ﻓﺮﻣﺎﻧﺪهي ﮔﺮدان ﭼﻬﺎردﻫﻢ ﻧﺎﺣﻴﻪ ‪ 11‬ﻣﺎﻧﺪ‪ .‬اﻓﺘﺨﺎر اﻳﻦ دﻓﺎع ﺷﮕﻔﺖاﻧﮕﻴﺰ ﺑﻪآنﻫﺎ و ﺑﻪﻓﺪرالﻫﺎﺋﻲ ﻛﻪ درﻛﻨﺎر آنﻫﺎ‬ ‫اﻳﺴﺘﺎدﮔﻲ ﻛﺮدﻧﺪ‪ ،‬ﺗﻌﻠﻖ دارد‪ .‬اﻳﻦ ﻫﻢ ﭼﻨﺪ ﻳﺎدداﺷﺖ از ﻳﺎدداﺷﺖﻫﺎي ﻧﻈﺎﻣﻲ روزاﻧﻪي آنﻫﺎ‪:‬‬ ‫ﭼﻬﺎرم ﻣﻪ ـ ﮔﻠﻮﻟﻪﻫﺎي اﻧﻔﺠﺎرياي درﻳﺎﻓﺖ ﻣﻲﻛﻨﻴﻢ ﻛﻪ ﺑﺎ ﺻﺪاي ﺗﺮﻗﻪ ﻣﻲﺗﺮﻛﻨﺪ‪ .‬ﮔﺎريﻫﺎ ﻧﻤﻲآﻳﻨﺪ‪ .‬ﻏﺬا ﻛﻢ اﺳﺖ و‬ ‫ﺑﺰودي ﮔﻠﻮﻟﻪﻫﺎي ‪ 7‬ﺳﺎﻧﺘﻴﻤﺘﺮيِ ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ ﺗﻮپﻫﺎي ﻣﺎ ﺗﻤﺎم ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬ﻧﻴﺮوﻫﺎي ﺗﻘﻮﻳﺘﻲ ﻛﻪ ﻫﺮ روز وﻋﺪه داده ﻣﻲﺷﻮد‪،‬‬ ‫ﭘﻴﺪايﺷﺎن ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬دو رﺋﻴﺲ ﮔﺮدان ﻧﺰد روﺳﻞ رﻓﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬او از آنﻫﺎ اﺳﺘﻘﺒﺎل ﺑﺪي ﻛﺮده ﺑﻮد و ﮔﻔﺘﻪ ﺑﻮد ﻛﻪ ﺣﻖ دارد آنﻫﺎ‬ ‫را ﺑﻪﺧﺎﻃﺮ رﻫﺎ ﻛﺮدن ﭘ‪‬ﺴﺖﺷﺎن ﺗﻴﺮﺑﺎران ﻛﻨﺪ‪ .‬آنﻫﺎ وﺿﻌﻴﺖ ﻣﺎ را ﺗﻮﺿﻴﺢ دادﻧﺪ‪ .‬روﺳﻞ ﺟﻮاب داد ﻛﻪ ﻳﻚ دژ ﺑﺎ ﺳﺮﻧﻴﺰه از‬ ‫ﺧﻮد دﻓﺎع ﻣﻲﻛﻨﺪ و از اﺛﺮ ﻛﺎرﻧﻮ ﻧﻘﻞ ﻗﻮل ﻛﺮد‪ .‬ﺑﺎ وﺟﻮد اﻳﻦ ﻗﻮل ﻗﻮاي ﻛﻤﻜﻲ داده اﺳﺖ‪ .‬ﻓﺮاﻣﺎﺳﻮنﻫﺎ ﭘﺮﭼﻢ ﺧﻮد را روي‬ ‫اﺳﺘﺤﻜﺎﻣﺎت ﻣﺎ ﻧﺼﺐ ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ورﺳﺎﺋﻲﻫﺎ ﻓﻮراً آن را زدﻧﺪ و اﻧﺪاﺧﺘﻨﺪ‪ .‬آﻣﺒﻮﻻﻧﺲﻫﺎي ﻣﺎ ﭘ‪‬ﺮ اﺳﺖ‪ .‬زﻧﺪان و ﻛﺮﻳﺪور ﻣﻨﺘﻬﻲ ﺑﻪآن‬ ‫اﻧﺒﺎﺷﺘﻪ از ﺟﺴﺪ اﺳﺖ‪ .‬اﻣﺸﺐ ﻳﻚ آﻣﺒﻮﻻﻧﺲ ﺑﺰرگ رﺳﻴﺪ‪ .‬ﻣﺎ ﺑﻴﺶﺗﺮﻳﻦ ﻣﺠﺮوح ﻣﻤﻜﻦ را در آن ﺟﺎ دادﻳﻢ‪ .‬درﺣﻴﻦ ﮔﺬر از دژ‬ ‫ﺑﻪاﻳﺴﻲ‪ ،‬ورﺳﺎﺋﻲﻫﺎ ﺑﺮﺳﺮ آن ﮔﻠﻮﻟﻪ ﭘﺎﺷﻴﺪﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﭘﻨﺠﻢ ﻣﻪ ـ آﺗﺶ دﺷﻤﻦ ﻳﻚ ﻟﺤﻈﻪ ﻫﻢ ﻗﻄﻊ ﻧﻤﻲﺷﻮد‪ .‬روزﻧﻪﻫﺎي ﺷﻠﻴﻚ ﺗﻴﺮ ﻣﺎ دﻳﮕﺮ وﺟﻮد ﻧﺪارﻧﺪ‪ .‬ﺗﻮپﻫﺎي ﺟﺒﻬﻪ‬ ‫ﻫﻨﻮز ﭘﺎﺳﺦ ﻣﻲدﻫﻨﺪ‪ .‬در ﺳﺎﻋﺖ دو ﻣﺎ ده ﮔﺎري ﮔﻠﻮﻟﻪﻫﺎي ﺗﻮپ ﻫﻔﺖ ﺳﺎﻧﺘﻴﻤﺘﺮي درﻳﺎﻓﺖ ﻣﻲﻛﻨﻴﻢ‪ .‬روﺳﻞ آﻣﺪه اﺳﺖ‪ .‬او‬ ‫ﻣﺪﺗﻲ ﻃﻮﻻﻧﻲ ﺑﻪﻛﺎر ورﺳﺎﺋﻲﻫﺎ ﻧﮕﺎه ﻛﺮد‪» .‬ﺑﭽﻪﻫﺎي ﮔﻤﺸﺪه« ]ﻳﺘﻴﻢﻫﺎي ﺗﺤﺖ ﺳﺮﭘﺮﺳﺘﻲ ﻛﻤﻮن‪ .‬م[ ﻛﻪ ﺑﻪﺗﻮپﻫﺎي ﭘﺎﻳﮕﺎه‬ ‫ﺷﻤﺎره ‪ 5‬ﺧﺪﻣﺖ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬دارﻧﺪ اﻓﺮاد ﺧﻴﻠﻲ زﻳﺎدي را از دﺳﺖ ﻣﻲدﻫﻨﺪ‪ .‬آنﻫﺎ ﻗﺮص و ﻣﺤﻜﻢ ﻣﺎﻧﺪﻧﺪ‪ .‬ﺣﺎﻻ در دﺧﻤﻪﻫﺎ ﺗﺎ دو‬ ‫ﻣﺘﺮ ﻛﻠﻔﺘﻲ ﺟﺴﺪ ﭼﻴﺪه ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﻫﻤﻪي ﺳﻨﮕﺮﻫﺎي ﻣﺎ ﻛﻪ ﻫﺪف ﺗﻮپﺧﺎﻧﻪ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪاﻧﺪ‪ ،‬ﺗﺨﻠﻴﻪ ﺷﺪهاﻧﺪ‪ .‬ﺳﻨﮕﺮ ورﺳﺎﺋﻲﻫﺎ ‪60‬‬ ‫ﻣﺘﺮ ﺑﺎ ﺧﻨﺪقﻫﺎي دور دژ ﻓﺎﺻﻠﻪ دارد‪ .‬آنﻫﺎ ﻣﺮﺗﺐ ﻓﺸﺎر ﻣﻲآورﻧﺪ‪ .‬اﺣﺘﻴﺎﻃﺎت ﻻزم ﺑﺮاي ﺣﻤﻠﻪي اﺣﺘﻤﺎﻟﻲِ اﻣﺸﺐ‪ ‬ﺑﻪﻋﻤﻞ آﻣﺪه‬ ‫اﺳﺖ‪ .‬ﻫﻤﻪي ﺗﻮپﻫﺎي ﺟﺎﻧﺒﻲ ﺑﺎ ﮔﻠﻮﻟﻪﻫﺎي ﺧﻮﺷﻪاي ﭘﺮ ﺷﺪهاﻧﺪ‪ .‬ﻣﺎ دو ﻣﺴﻠﺴﻞ روي ﺳﻜﻮ ﻧﺼﺐ ﻛﺮدهاﻳﻢ ﺗﺎ ﻓﻮراً دﺷﻤﻦ را در‬ ‫ﺧﻨﺪق و ﻣﻨﻄﻘﻪي ﺣﺎﻳﻞ ﺑﻴﻦ ﻣﺎ و دﺷﻤﻦ درو ﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﺷﺸﻢ ﻣﻪ ـ آﺗﺶﺑﺎر ﻓﻠﻮري ﺑﻪﻃﻮر ﻣﻨﻈﻢ ﻫﺮﭘﻨﺞ دﻗﻴﻘﻪ ﻳﻚﺑﺎر ﺷﺶ ﺧﺸﺎبِ ﺧﻮد را روي ﻣﺎ ﺧﺎﻟﻲ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬آﺷﭙﺰِ زﻧﻲﻛﻪ از‬ ‫ﻧﺎﺣﻴﻪ ﻟﮕﻦ ﭼﭗ زﺧﻤﻲ ﺷﺪه ﺑﻮد‪ ،‬ﻫﻤﻴﻦ اﻵن ﺑﻪآﻣﺒﻮﻻﻧﺲ آورده ﺷﺪ‪ .‬در ﭼﻬﺎر روز ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺳﻪ زن ﺑﺮاي رﺳﻴﺪﮔﻲ ﺑﻪزﺧﻤﻲﻫﺎ‬ ‫زﻳﺮ ﺷﺪﻳﺪﺗﺮﻳﻦ آﺗﺶﻫﺎ رﻓﺘﻪاﻧﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﻳﻜﻲ در ﺣﺎل ﻣﺮگ اﺳﺖ و از ﻣﺎ ﻣﻲﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻪﻳﺎد دو ﺑﭽﻪاش ﺑﺎﺷﻴﻢ‪ .‬دﻳﮕﺮ ﻏﺬا ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬ﻣﺎ‬ ‫ﻓﻘﻂ ﮔﻮﺷﺖ اﺳﺐ ﻣﻲﺧﻮرﻳﻢ‪ .‬اﻣﺸﺐ ﺳﻨﮕﺮ را ﻧﻤﻲﺗﻮان ﺣﻔﻆ ﻛﺮد‪.‬‬ ‫ﻫﻔﺘﻢ ﻣﻪ ـ ﻣﺎ ﻫﺮ دﻗﻴﻘﻪ ﺑﻴﺶ از ده ﮔﻠﻮﻟﻪ درﻳﺎﻓﺖ ﻣﻲﻛﻨﻴﻢ‪ .‬ﺳﻨﮕﺮﻫﺎ ﻛﺎﻣﻼً ﺑﻲﺣﻔﺎظاﻧﺪ‪ .‬ﻫﻤﻪي ﺗﻮپﻫﺎ ﺟﺰ دو ﻳﺎ ﺳﻪ ﺗﺎ‬ ‫ﻣﺘﻼﺷﻲ ﺷﺪهاﻧﺪ‪ .‬ﻣﻮاﺿﻊ ورﺳﺎﺋﻲﻫﺎ ﺗﻘﺮﻳﺒﺎً ﺑﻪﻣﺎ ﭼﺴﺒﻴﺪهاﻧﺪ‪ .‬ﺳﻲ ﻧﻔﺮ دﻳﮕﺮ ﻛﺸﺘﻪ ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬ﻣﺎ دارﻳﻢ ﻣﺤﺎﺻﺮه ﻣﻲﺷﻮﻳﻢ‪.‬‬

‫‪165‬‬

‫ﻓﺼﻞ ﺑﻴﺴﺖ و ﻳﻜﻢ‬ ‫ﺑﻤﺒﺎران ﭘﺎرﻳﺲ و ﻓﺮار روﺳﻞ‬

‫»ﺑﺰرگﺗﺮﻳﻦ رﺳﻮاﺋﻲ در ﺣﺎﻓﻈﻪي ﻧﺴﻞ ﺣﺎﺿﺮ درﺣﺎل وﻗﻮع اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﭘﺎرﻳﺲ زﻳﺮ ﺑﻤﺒﺎران اﺳﺖ«‪).‬از ﺑﻴﺎﻧﻴﻪ ﺣﻜﻮﻣﺖ دﻓﺎع ﻣﻠﻲ در ﻣﻮرد ﺑﻤﺒﺎران‬ ‫ﭘﺮوﺳﻲﻫﺎ(‪.‬‬

‫»ﻣﺎ ﻳﻚ ﺑﺨﺶ ﻛﺎﻣﻞ از ﭘﺎرﻳﺲ را درﻫﻢ‬

‫ﻛﻮﻓﺘﻪاﻳﻢ« )ﺗﻲﻳﺮ ﺧﻄﺎب ﺑﻪﻣﺠﻠﺲ‬

‫ﻣﻠﻲ‪ ،‬ﺟﻠﺴﻪي ‪ 5‬اوت ‪..(1871‬‬

‫ﺣﺎل ﺑﺎﻳﺪ اﻳﻦ ﻓﻀﺎي ﻗﻬﺮﻣﺎﻧﻲ را ﺗﺮك ﻛﻨﻴﻢ ﺗﺎ ﺑﻪ ﻧﺰاعﻫﺎي ﺷﻮرا و ﻛﻤﻴﺘﻪي ﻣﺮﻛﺰي ﺑﺮﮔﺮدﻳﻢ‪ .‬ﭼﺮا ﺟﻠﺴﺎت ﺧﻮد را در‬ ‫ﻻﻣﻮﺋ‪‬ﺖ و ﺟﻠﻮي ﭼﺸﻢ ﻣﺮدم ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻧﻤﻲدادﻧﺪ]‪[152‬؟ ﮔﻠﻮﻟﻪﻫﺎي ﺗﻮپ ﻣﻮﻧﺘﺮﺗﻮر ﻛﻪ ﺗﺎزه اﺳﺘﺘﺎر آﺗﺶﺑﺎر ﻧﻴﺮوﻣﻨﺪ ﺧﻮد را‬ ‫ﺑﺮداﺷﺘﻪ ﺑﻮد و ﺑﺮﺧﻮرد ﺟﺪي ﻣﺮدم‪ ،‬ﺑﺪون ﺗﺮدﻳﺪ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺴﺖ آنﻫﺎ را درﻣﻘﺎﺑﻞ دﺷﻤﻦ ﻣﺸﺘﺮك ﻣﺘﺤﺪ ﻛﻨﺪ؛ وﻟﻲ اﻳﻦ ﺣﻤﻠﻪ در‬ ‫ﺻﻔﻮف آنﻫﺎ ﺷﻜﺎف اﻳﺠﺎد ﻛﺮد‪.‬‬ ‫در ﺻﺒﺢ ﻫﺸﺘﻢ ﻣﻪ‪ ،‬ﻫﻔﺘﺎد ﺗﻮپ درﻳﺎﺋﻲ ﺣﻤﻠﻪ ﺑﻪﺣﺼﺎر ﭘﺎرﻳﺲ‪ ،‬از ﭘﺎﻳﮕﺎه ﺷﻤﺎره ‪ 60‬ﺗﺎ ﭘﻮﺋﻦدوژور‪ ،‬را آﻏﺎز ﻛﺮدﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﮔﻠﻮﻟﻪي ﺗﻮپﻫﺎي ﻛﻼﻣﺎر دﻳﮕﺮ ﺑﻪك‪‬د‪‬ژاول ﻣﻲرﺳﻴﺪ و ﮔﻠﻮﻟﻪﻫﺎي آﺗﺶﺑﺎر ﺑﺮﺗﻮي ﻣﺤﻠﻪي ﮔُﺮﻧﻞ را ﭘﻮﺷﺎﻧﺪه ﺑﻮد‪ .‬درﻋﺮض‬ ‫ﭼﻨﺪ ﺳﺎﻋﺖ ﻧﻴﻤﻲ از ﭘ‪‬ﺴﻲ ﻏﻴﺮﻗﺎﺑﻞ ﺳﻜﻮﻧﺖ ﺷﺪه ﺑﻮد‪.‬‬ ‫ﺗﻲﻳﺮ ﺑﻴﺎﻧﻴﻪاي را ﻫﻤﺮاه ﮔﻠﻮﻟﻪﻫﺎي ﺗﻮپﻫﺎي ﺧﻮد ﻛﺮد‪» .‬ﭘﺎرﻳﺴﻲﻫﺎ‪ ،‬ﺣﻜﻮﻣﺖ‪ ،‬آنﭼﻨﺎن ﻛﻪ آدمﻫﺎي ﻛﻤﻮن ﻣﺴﻠﻤﺎً‬ ‫ﺑﻪﺷﻤﺎ ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﮔﻔﺖ‪ ،‬ﻫﺮﮔﺰ ﭘﺎرﻳﺲ را ﺑﻤﺒﺎران ﻧﺨﻮاﻫﻨﺪ ﻛﺮد‪ .‬ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺗﻮپﻫﺎي ﺧﻮد را‪ ...‬ﺧﺎﻟﻲ ﺧﻮاﻫﺪ ﻛﺮد‪ .‬ﺣﻜﻮﻣﺖ‬ ‫ﻣﻲداﻧﺪ‪ ،‬و ﺣﺘﻲ اﮔﺮ ﺷﻤﺎ ازﻫﺮﺟﺎﻧﺐ ﻧﮕﻔﺘﻪ ﺑﻮدﻳﺪ‪ ،‬ﺑﺎز ﻣﻲﻓﻬﻤﻴﺪ ﻛﻪ ﺑﻪﻣﺤﺾ آنﻛﻪ ﺳﺮﺑﺎزان از ﺣﺼﺎر ﻋﺒﻮر ﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬ﺷﻤﺎ دور‬ ‫ﭘﺮﭼﻢ ﻣﻠﻲ ﮔﺮد ﻣﻲآﺋﻴﺪ«؛ و از ﭘﺎرﻳﺴﻲﻫﺎ دﻋﻮت ﻛﺮد ﻛﻪ دروازهﻫﺎي ﭘﺎرﻳﺲ را ﺑﻪروي او ﺑﺎز ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ﻋﻤﻞ ﺷﻮرا در ﭘﺎﺳﺦ‬ ‫ﺑﻪاﻳﻦ ﻓﺮاﺧﻮان ﺑﻪﺧﻴﺎﻧﺖ ﭼﻪ ﺑﻮد؟‬

‫‪166‬‬

‫در ‪ 18‬آورﻳﻞ ﺷﻮرا ﺗﺼﺎدﻓﺎً وارد ﺑﺤﺜﻲ در ﻣﻮرد ﺻﻮرتﺟﻠﺴﺎت ﺧﻮد]‪ [153‬و ﻋﻠﻨﻲ ﺑﻮدن اﻳﻦ ﺟﻠﺴﺎت ﺷﺪ ﻛﻪ ﻳﻜﻲ از‬ ‫اﻋﻀﺎي اﻛﺜﺮﻳﺖ ﺗﻘﺎﺿﺎ ﻛﺮد ﻛﻪ ﻛﻼً آن را ﻛﻨﺎر ﺑﮕﺬارﻧﺪ‪ .‬اﻗﻠﻴﺖ از ﻛﻤﻴﺘﻪي ﻣﺮﻛﺰي ﺷﻜﻮه ﻛﺮد ﻛﻪ ﻋﻠﻲرﻏﻢ ﻛﻤﻴﺴﻴﻮن‬ ‫ﺟﻨﮓ‪ ،‬در ﻫﻤﻪي ﻛﺎرﻫﺎ دﺳﺖاﻧﺪازي ﻣﻲﻛﻨﺪ و وارﻟَﻦ را از ﻛﻤﻴﺴﺎرﻳﺎ ﻛﻪ ﺗﻤﺎﻣﺎً ﺗﻮﺳﻂ او ﺗﺠﺪﻳﺪ ﺳﺎزﻣﺎن ﻳﺎﻓﺘﻪ‪ ،‬ﺑﻴﺮون راﻧﺪه‬ ‫اﺳﺖ‪ .‬آنﻫﺎ ﭘﺮﺳﻴﺪﻧﺪ ﻛﻪ آﻳﺎ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺧﻮد را ﻛﻤﻴﺘﻪي ﻣﺮﻛﺰي ﻣﻲﻧﺎﻣﺪ ﻳﺎ ﻛﻤﻮن‪ .‬ﻓﻠﻴﻜﺲ ﭘﻴﺎ ﺑﺎ ﻣﺘﻬﻢ ﻛﺮدن روﺳﻞ ﺑﻪﺗﻮﺟﻴﻪ‬ ‫ﺧﻮد ﭘﺮداﺧﺖ‪» .‬اﮔﺮ روﺳﻞ ﻓﺎﻗﺪ آن ﺗﻮان و ﻓﺮاﺳﺖ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻛﻤﻴﺘﻪي ﻣﺮﻛﺰي را در ﻣﺤﺪودهي وﻇﺎﺋﻔﺶ ﻧﮕﻬﺪارد‪ ،‬ﺗﻘﺼﻴﺮ‬ ‫ﻛﻤﻴﺘﻪي ﻧﺠﺎت ﻋﻤﻮﻣﻲ ﻧﻴﺴﺖ«‪ .‬دوﺳﺘﺎن روﺳﻞ ﺑﺎ ﻣﺘﻬﻢﻛﺮدن ﭘﻴﺎ ﺑﻪاﻳﻦﻛﻪ ﻣﺪام ﺣﺘﻲ در ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺻﺮﻓﺎً ﻧﻈﺎﻣﻲ ﻣﺪاﺧﻠﻪ‬ ‫ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ ،‬ﭘﺎﺳﺦ دادﻧﺪ‪ .‬دﻟﻴﻞ ﻏﺎﻓﻞﮔﻴﺮ ﺷﺪن ﻣﻮﻟﻦﺳﺎﻛﻪ اﻳﻦ ﺑﻮد ﻛﻪ وروﺑﻠ‪‬ﻮﺳﻜﻲ ﻛﻪ ﻓﺮﻣﺎﻧﺪﻫﻲ آن ﻣﻨﻄﻘﻪ را ﺑﻪﻋﻬﺪه داﺷﺖ‪،‬‬ ‫از ﻓﻠﻴﻜﺲ ﭘﻴﺎ ﻓﺮﻣﺎن رﺳﻤﻲِ داﺋﺮ ﺑﺮ رﻓﺘﻦ ﺑﻪاﻳﺴﻲ را درﻳﺎﻓﺖ ﻛﺮده ﺑﻮد‪ .‬ﭘﻴﺎ ﮔﻔﺖ‪» :‬اﻳﻦ درﺳﺖ ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬ﻣﻦ ﻫﺮﮔﺰ ﭼﻨﻴﻦ‬ ‫ﻓﺮﻣﺎﻧﻲ ﻧﺪادهام«‪ .‬آنﻫﺎ ﮔﺬاﺷﺘﻨﺪ ﺗﺎ ﻛﺎﻣﻼً ﺧﻮد را ﮔﻴﺮ ﺑﻴﻨﺪازد و آنﮔﺎه ﻓﺮﻣﺎن را ﻛﻪ ﺗﻤﺎﻣﺎً ﺑﻪدﺳﺖ ﺧﻮد او ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺷﺪه ﺑﻮد‪،‬‬ ‫اراﺋﻪ ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬او آن را در دﺳﺖ ﮔﺮﻓﺖ‪ ،‬وراﻧﺪازش ﻛﺮد‪ ،‬اﻇﻬﺎر ﺗﻌﺠﺐ ﻧﻤﻮد و ﺳﺮاﻧﺠﺎم ﻧﺎﭼﺎر ﺑﻪاﻋﺘﺮاف ﺷﺪ]‪ .[154‬ﭘﺲ از آن‬ ‫ﺑﺤﺚ دوﺑﺎره ﺑﻪﻛﻤﻴﺘﻪي ﻣﺮﻛﺰي ﻣﻌﻄﻮف ﺷﺪ ـ آﻳﺎ ﻣﻲﺑﺎﻳﺴﺖ آن را ﻣﻨﺤﻞ و اﻋﻀﺎﻳﺶ را دﺳﺖﮔﻴﺮ ﻛﻨﻨﺪ ﻳﺎ ادارهي ﺟﻨﮓ را‬ ‫ﺑﻪآن ﺑﺴﭙﺎرﻧﺪ؟ ﺷﻮرا‪ ،‬ﻃﺒﻖ ﻣﻌﻤﻮل‪ ،‬ﺟﺮأت ﻧﻜﺮد ﺗﺼﻤﻴﻢ ﺑﮕﻴﺮد و ﭘﺲ از ﺑﺤﺚﻫﺎي ﭘﺮاﻛﻨﺪه ﻣﻔﺎد ﻗﻄﻌﻨﺎﻣﻪي ‪ 3‬ﻣﻪ را ﺗﺄﻛﻴﺪ‬ ‫ﻛﺮد ـ ﻛﻤﻴﺘﻪ ﻣﺮﻛﺰي ﺗﺎﺑﻊ ﻛﻤﻴﺴﻴﻮن ﻧﻈﺎﻣﻲ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪.‬‬ ‫درﻫﻤﻴﻦ ﻟﺤﻈﻪ‪ ،‬ﺻﺤﻨﻪي ﻏﺮﻳﺒﻲ در دﺑﻴﺮﺧﺎﻧﻪي ﺟﻨﮓ ﺟﺮﻳﺎن داﺷﺖ‪ .‬رؤﺳﺎي ﻟﮋﻳﻮنﻫﺎ‪ ،‬ﻛﻪ ﺑﻴﺶاز ﭘﻴﺶ از روﺳﻞ‬ ‫دﻟﺨﻮر ﻣﻲﺷﺪﻧﺪ‪ ،‬در اﻳﻦ روز ﺗﺼﻤﻴﻢ ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ از او ﮔﺰارﺷﻲ از ﻛﻠﻴﻪ ﺗﺼﻤﻴﻤﺎﺗﻲ ﻛﻪ درﻧﻈﺮ دارد درﺧﺼﻮص ﮔﺎرد ﻣﻠﻲ اﺗﺨﺎذ‬ ‫ﻛﻨﺪ‪ ،‬ﺑﺨﻮاﻫﻨﺪ‪ .‬روﺳﻞ ﻧﻘﺸﻪي آنﻫﺎ را ﺧﻮاﻧﺪه ﺑﻮد‪ .‬ﺷﺐ ﻛﻪ وارد وزارتﺧﺎﻧﻪ ﺷﺪﻧﺪ‪ ،‬در ﺣﻴﺎط ﻣﺘﻮﺟﻪ ﻳﻚ ﺟﻮﺧﻪي ﻣﺴﻠﺢ‬ ‫ﺷﺪﻧﺪ و روﺳﻞ را دﻳﺪﻧﺪ ﻛﻪ از ﭘﻨﺠﺮه آنﻫﺎ را زﻳﺮ ﻧﻈﺮ دارد‪ .‬او ﺧﻄﺎب ﺑﻪآنﻫﺎ ﮔﻔﺖ‪» :‬ﺧﻴﻠﻲ ﮔﺴﺘﺎخاﻳﺪ‪ .‬ﻣﻲداﻧﻴﺪ ﻛﻪ اﻳﻦ‬ ‫ﺟﻮﺧﻪ ﺑﺮاي ﺗﻴﺮﺑﺎران ﺷﻤﺎ اﻳﻦﺟﺎﺳﺖ«؟ آنﻫﺎ ﺑﺪون آنﻛﻪ ﭼﻨﺪان اﻫﻤﻴﺘﻲ ﺑﺪﻫﻨﺪ‪ ،‬ﺟﻮاب دادﻧﺪ‪» :‬ﻧﻴﺎزي ﺑﻪﮔﺴﺘﺎﺧﻲ ﻧﻴﺴﺖ‪.‬‬ ‫ﻣﺎ ﻓﻘﻂ آﻣﺪهاﻳﻢ ﺗﺎ ﺑﺎ ﺷﻤﺎ در ﻣﻮرد ﺳﺎزﻣﺎندﻫﻲ ﮔﺎرد ﻣﻠﻲ ﺻﺤﺒﺖ ﻛﻨﻴﻢ«‪ .‬روﺳﻞ آرام ﮔﺮﻓﺖ‪ ،‬ﻛﻨﺎر ﭘﻨﺠﺮه رﻓﺖ و ﺑﻪﺟﻮﺧﻪ‬ ‫ﻓﺮﻣﺎن ﻣﺮاﺟﻌﺖ داد‪ .‬اﻳﻦ ﻧﻤﺎﻳﺶ ﺗﺮاژيـﻛﻤﻴﻚ اﺛﺮ ﺧﻮد را ﺑﺮﺟﺎ ﮔﺬاﺷﺖ‪ .‬رؤﺳﺎي ﻟﮋﻳﻮنﻫﺎ ﻧﻘﺸﻪي ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪﻫﻨﮓﻫﺎ را ﻧﻜﺘﻪ‬ ‫ﺑﻪﻧﻜﺘﻪ ﻣﻮرد ﭼﻮن و ﭼﺮا ﻗﺮار دادﻧﺪ و ﻏﻴﺮﻋﻤﻠﻲ ﺑﻮدن آن را ﺛﺎﺑﺖ ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬روﺳﻞ ﻛﻪ از ﻣﺒﺎﺣﺜﻪ ﺧﺴﺘﻪ ﺷﺪه ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﻪآنﻫﺎ ﮔﻔﺖ‬ ‫»ﻣﻦ ﻛﺎﻣﻼً آﮔﺎﻫﻢ ﻛﻪ ﻧﻴﺮوﺋﻲ ﻧﺪارم‪ ،‬وﻟﻲ ﻣﻲﮔﻮﻳﻢ ﻛﻪ ﺷﻤﺎ ﻫﻢ ﻧﺪارﻳﺪ‪ .‬ﺷﻤﺎ ﻣﻲﮔﻮﺋﻴﺪ‪ ،‬دارﻳﺪ؟ ﺑﺴﻴﺎر ﺧﻮب‪ ،‬دﻟﻴﻠﺶ را ﺑﻪﻣﻦ‬ ‫ﺑﺪﻫﻴﺪ‪ .‬ﻓﺮدا‪ ،‬ﺳﺎﻋﺖ ﻳﺎزده‪ ،‬ﺑﺮاي ﻣﻦ ‪ 12/000‬ﻧﻔﺮ ﺑﻴﺎورﻳﺪ ﻣﻴﺪان ﻛﻨﻜﻮرد‪ ،‬و ﻣﻦ ﺳﻌﻲ ﺧﻮاﻫﻢ ﻛﺮد ﻛﻪ ﻛﺎري ﺻﻮرت دﻫﻢ«‪.‬‬ ‫او ﻣﻲﺧﻮاﺳﺖ از اﻳﺴﺘﮕﺎه راهآﻫﻦ ﻛﻼﻣﺎر ﺣﻤﻠﻪ ﻛﻨﺪ‪ .‬رؤﺳﺎي ﻟﮋﻳﻮنﻫﺎ ﺗﻌﻬﺪ ﻛﺮدﻧﺪ ﻛﻪ اﻳﻦ ﺗﻌﺪاد ﻧﻔﺮ را ﭘﻴﺪا ﻛﻨﻨﺪ و ﺗﻤﺎم ﺷﺐ‬ ‫را ﺻﺮف ﮔﺸﺘﻦ ﺑﻪدﻧﺒﺎل آنﻫﺎ ﻛﺮدﻧﺪ‪.‬‬ ‫درﺣﺎﻟﻲﻛﻪ اﻳﻦ ﻣﺠﺎدﻟﻪ ﺟﺮﻳﺎن داﺷﺖ‪ ،‬دژ اﻳﺴﻲ درﺣﺎل ﺗﺨﻠﻴﻪ ﺑﻮد‪ .‬اﻳﻦ دژ از ﺻﺒﺢ ﻛﺎﻣﻼً در ﺗﻨﮕﻨﺎ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮد‪.‬‬ ‫ﻫﺮﻳﻚ از ﻣﺪاﻓﻌﺎن دژ ﻛﻪ ﺑﻪﺗﻮپ ﻧﺰدﻳﻚ ﻣﻲﺷﺪ‪ ،‬ﺟﺎن ﺧﻮد را از دﺳﺖ ﻣﻲداد‪ .‬ﺷﺐ‪ ،‬اﻓﺴﺮان ﺟﻠﺴﻪ ﻛﺮدﻧﺪ و ﺑﻪاﻳﻦ ﻧﺘﻴﺠﻪ‬ ‫رﺳﻴﺪﻧﺪ ﻛﻪ دﻳﮕﺮ ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﻨﺪ ﭘﺎﻳﺪاري ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬در اﻳﻦ ﻫﻨﮕﺎم ﻧﻔﺮات ﻛﻪ ﺑﺮاﺛﺮ ﮔﻠﻮﻟﻪﻫﺎي ﺗﻮپ ﺑﻪﻫﺮﺳﻮ ﻣﻲﮔﺮﻳﺨﺘﻨﺪ‪ ،‬ﺟﻤﻌﺎً زﻳﺮ‬ ‫ﻫﺸﺘﻲ ورودي ﭘﻨﺎه ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﮔﻠﻮﻟﻪي ﺗﻮﭘﻲ ﻛﻪ از ﻣﻮﻟﻦدوﭘﻲﻳﺮ ﺷﻠﻴﻚ ﺷﺪ‪ ،‬ﺷﺎﻧﺰده ﻧﻔﺮ از آنﻫﺎ را ﻛﺸﺖ‪ .‬رﻳﺴﺖ‪ ،‬ژوﻟﻴﺎن و‬ ‫ﭼﻨﺪ ﻧﻔﺮ دﻳﮕﺮ ﻛﻪ ﺳﺮﺳﺨﺘﺎﻧﻪ ﺑﺮﺣﻔﻆ اﻳﻦ وﻳﺮاﻧﻪﻫﺎ ﭘﺎﻓﺸﺎري ﻛﺮده ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﻧﺎﮔﺰﻳﺮ ﺑﻪﺗﺴﻠﻴﻢ ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬ﺣﺪود ﺳﺎﻋﺖ ﻫﻔﺖ‪ ،‬ﺗﺨﻠﻴﻪ‬ ‫آﻏﺎز ﺷﺪ‪ .‬ﻓﺮﻣﺎﻧﺪه‪ ،‬ﻟﻴﺴﺒﻮن]*[‪ ،‬ﻋﻀﻮ ﻛﻤﻴﺘﻪي ﻣﺮﻛﺰي اول و ﻣﺮدي ﻓﻮقاﻟﻌﺎده ﺷﺠﺎع‪ ،‬زﻳﺮ ﺑﺎران ﮔﻠﻮﻟﻪ ﻋﻘﺐﻧﺸﻴﻨﻲ را‬ ‫ﭘﻮﺷﺶ داد‪.‬‬ ‫ﭼﻨﺪ ﺳﺎﻋﺖ ﺑﻌﺪ‪ ،‬ورﺳﺎﺋﻲﻫﺎ‪ ،‬ﺑﺎ ﻋﺒﻮر از ﺳﻦ‪ ،‬ﺟﻠﻮي ﺑﻮﻟﻮﻧﻲ‪ ،‬در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﭘﺎﻳﮕﺎه ﭘﻮﺋﻦدوژور ﻣﺴﺘﻘﺮ ﺷﺪﻧﺪ و در ﺳﻴﺼﺪ ﻣﺘﺮي‬ ‫ﺣﺼﺎر ﺳﻨﮕﺮ ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ‪ .‬ﺳﺮاﺳﺮ آن ﺷﺐ و ﺗﻤﺎم ﺻﺒﺢ ‪ 9‬ﻣﻪ‪ ،‬دﺑﻴﺮﺧﺎﻧﻪي ﺟﻨﮓ و ﻛﻤﻴﺘﻪي ﻧﺠﺎت ﻋﻤﻮﻣﻲ ﻫﻴﭻ ﺧﺒﺮي از ﺗﺨﻠﻴﻪ‬ ‫دژ ﻧﺪاﺷﺘﻨﺪ‪.‬‬

‫‪167‬‬

‫در ‪ 9‬ﻣﻪ‪ ،‬ﺣﻮاﻟﻲ ﻇﻬﺮ‪ ،‬ﮔﺮدانﻫﺎﺋﻲ ﻛﻪ روﺳﻞ درﺧﻮاﺳﺖ ﻛﺮده ﺑﻮد‪ ،‬درﻃﻮل ﻣﻴﺪان ﻛﻨﻜﻮرد ﺻﻒ ﻛﺸﻴﺪه ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬روﺳﻞ‬ ‫ﺳﻮار ﺑﺮ اﺳﺐ وارد ﺷﺪ و ﻫﻨﻮز ﻧﮕﺎﻫﻲ ﺑﻪﺻﻔﻮف اول ﻧﻴﻨﺪاﺧﺘﻪ ﺑﻮد ﻛﻪ ﺧﻄﺎب ﺑﻪرؤﺳﺎي ﻟﮋﻳﻮنﻫﺎ ﮔﻔﺖ‪» :‬اﻳﻦ ﺗﻌﺪاد ﻧﻔﺮ ﺑﺮاي‬ ‫ﻣﻦ ﻛﺎﻓﻲ ﻧﻴﺴﺖ«‪ .‬و ﻓﻮراً ﺑﺮﮔﺸﺖ و ﺑﻪﻃﺮف دﺑﻴﺮﺧﺎﻧﻪي ﺟﻨﮓ راﻧﺪ و در آنﺟﺎ ﺑﻮد ﻛﻪ از ﺗﺨﻠﻴﻪ دژ اﻳﺴﻲ ﻣﻄﻠﻊ ﺷﺪ‪ .‬ﻗﻠﻤﺶ‬ ‫را ﺑﺮداﺷﺖ و ﻧﻮﺷﺖ »ﭘﺮﭼﻢ ﺳﻪ رﻧﮓ از ﻓﺮاز دژ اﻳﺴﻲ ﻛﻪ دﻳﺮوز ﻋﺼﺮ ﺗﻮﺳﻂ ﻧﻔﺮات‪ ‬آن رﻫﺎ ﺷﺪ‪ ،‬ﻓﺮود ﻣﻲآﻳﺪ« و ﺑﺪون‬ ‫ﻣﻄﻠﻊ ﺳﺎﺧﺘﻦ ﺷﻮرا ﻳﺎ ﻛﻤﻴﺘﻪي ﻧﺠﺎت ﻋﻤﻮﻣﻲ دﺳﺘﻮر داد ﺗﺎ از اﻳﻦ دو ﺧﻂ ده ﻫﺰار ﻧﺴﺨﻪ در ﭘﺎرﻳﺲ ﭼﺴﺒﺎﻧﺪه ﺷﻮد‪،‬‬ ‫درﺣﺎﻟﻲﻛﻪ ﺗﻌﺪاد ﻧﺴﺨﻪﻫﺎﺋﻲ ﻛﻪ در اﻳﻦﮔﻮﻧﻪ ﻣﻮارد ﭼﺎپ ﻣﻲﺷﺪ ﺷﺶ ﻫﺰار ﺑﻮد‪.‬‬ ‫ﭘﺲ از آن اﺳﺘﻌﻔﺎي ﺧﻮد را ﺗﺴﻠﻴﻢ ﻛﺮد‪» :‬ﺷﻬﺮوﻧﺪان‪ ،‬اﻋﻀﺎي ﻛﻤﻮن‪ ،‬ﻣﻦ اﺣﺴﺎس ﻣﻲﻛﻨﻢ دﻳﮕﺮ ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﻢ ﻣﺴﺌﻮﻟﻴﺖ‬ ‫ﻓﺮﻣﺎﻧﺪﻫﻲ را درﺟﺎﺋﻲﻛﻪ ﻫﻤﻪ ﻣﺬاﻛﺮه ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ و ﻫﻴﭻﻛﺲ ﻓﺮﻣﺎن ﻧﻤﻲﺑﺮد‪ ،‬ﺑﺮﻋﻬﺪه داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻢ‪ .‬ﻛﻤﻴﺘﻪي ﻣﺮﻛﺰيِ ﺗﻮپﺧﺎﻧﻪ‬ ‫ﻣﺬاﻛﺮه ﻛﺮده و ﻫﻴﭻ رﻫﻨﻤﻮدي ﻧﺪاده اﺳﺖ‪ .‬ﻛﻤﻮن ﻣﺬاﻛﺮه ﻛﺮده‪ ،‬وﻟﻲ در ﻫﻴﭻ ﻣﻮردي ﺗﺼﻤﻴﻢ ﻧﮕﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪ .‬ﻛﻤﻴﺘﻪي‬ ‫ﻣﺮﻛﺰي ﻣﺬاﻛﺮه ﻣﻲﻛﻨﺪ و ﻫﻨﻮز ﻧﻔﻬﻤﻴﺪه ﭼﮕﻮﻧﻪ ﻋﻤﻞ ﻛﻨﺪ‪ .‬در اﻳﻦ ﻓﺎﺻﻠﻪ‪ ،‬دﺷﻤﻦ ﺑﺎ ﺣﻤﻠﻪﻫﺎي ﻧﺴﻨﺠﻴﺪه‪ ،‬ﻛﻪ اﮔﺮ ﻣﻦ‬ ‫ﻛﻢﺗﺮﻳﻦ ﻧﻴﺮوي ﻧﻈﺎﻣﻲ در اﺧﺘﻴﺎر داﺷﺘﻢ او را ﮔﻮﺷﻤﺎﻟﻲ ﻣﻲدادم‪ ،‬ﺑﻪدژ اﻳﺴﻲ رﺧﻨﻪ ﻛﺮده اﺳﺖ«‪ .‬آنﮔﺎه ﺗﺨﻠﻴﻪي دژ اﻳﺴﻲ را‬ ‫ﺑﻪﺳﺒﻚ ﺧﻮدش و ﺑﻪﻧﺤﻮي ﺑﺴﻴﺎر ﻧﺎدرﺳﺖ رواﻳﺖ ﻛﺮد و در ﻣﻮرد ﺳﺎن ﻣﻴﺪان ﻛﻨﻜﻮرد ﮔﻔﺖ ﺑﻪﺟﺎي ‪ 12/000‬ﻛﻪ ﻗﻮل داده‬ ‫ﺷﺪه ﺑﻮد‪ ،‬ﻓﻘﻂ ‪ 7/000‬ﻧﻔﺮ]‪ [155‬آنﺟﺎ ﺑﻮدﻧﺪ و ﻧﺘﻴﺠﻪ ﮔﺮﻓﺖ‪» :‬ﺑﻪاﻳﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ‪ ،‬ﺑﻲﻛﻔﺎﻳﺘﻲ ﻛﻤﻴﺘﻪي ﺗﻮپﺧﺎﻧﻪ ﻣﺎﻧﻊ‬ ‫ﺳﺎزﻣﺎندﻫﻲ ﺗﻮپﺧﺎﻧﻪ ﺷﺪ‪ .‬ﺗﺬﺑﺬب ﻛﻤﻴﺘﻪي ﻣﺮﻛﺰي ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ را ﻣﺘﻮﻗﻒ ﻛﺮد‪ .‬دﻏﺪﻏﻪﻫﺎي ﻣﺴﺨﺮهي رؤﺳﺎي ﻟﮋﻳﻮنﻫﺎ ﻛﺎر‬ ‫ﺑﺴﻴﺞ ﺳﺮﺑﺎزان را ﻓﻠﺞ ﻧﻤﻮد‪ .‬ﺳﻠﻒ ﻣﻦ ﻣﺮﺗﻜﺐ ﺧﻄﺎي ﻣﺒﺎرزه ﺑﺎ اﻳﻦ وﺿﻊ ﺑﻲﻣﻌﻨﺎ ﺷﺪ‪ .‬ﻣﻦ ﻛﻨﺎره ﻣﻲﮔﻴﺮم و ﻣﻔﺘﺨﺮم ﻛﻪ از‬ ‫ﺷﻤﺎ ﻳﻚ ﺳﻠﻮل در ﻣﺎزا ﺗﻘﺎﺿﺎ ﻛﻨﻢ«‪.‬‬ ‫او ﻗﺼﺪ داﺷﺖ از اﻳﻦ ﻃﺮﻳﻖ ﺣﻴﺜﻴﺖ ﻧﻈﺎﻣﻲ ﺧﻮد را ﭘﺎك ﻛﻨﺪ‪ ،‬وﻟﻲ ﻣﻲﺑﺎﻳﺴﺖ ﺻﺮاﺣﺘﺎً ﻧﻜﺘﻪ ﺑﻪﻧﻜﺘﻪ ﺟﻮاب او داده‬ ‫ﻣﻲﺷﺪ‪ .‬ﺷﻤﺎ ﻛﻪ ﺑﺎ اﻳﻦ وﺿﻌﻴﺖ »ﺑﻲﻣﻌﻨﻲ« ﻛﺎﻣﻼً آﺷﻨﺎﺋﻲ داﺷﺘﻴﺪ‪ ،‬ﭼﺮا ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻴﺪ؟ ﭼﺮا در اول آورﻳﻞ ﻫﻨﮕﺎم ورود‬ ‫ﺑﻪوزارتﺧﺎﻧﻪ و ﻫﻢﭼﻨﻴﻦ در دوم و ﺳﻮم ﻣﻪ در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺷﻮرا‪ ،‬ﻫﻴﭻ ﺷﺮﻃﻲ ﻗﺎﺋﻞ ﻧﺸﺪﻳﺪ؟ ﭼﺮا ﻫﻤﻴﻦ اﻣﺮوز دﺳﺖﻛﻢ ‪7/000‬‬ ‫ﻧﻔﺮ را دﺳﺖ ﺑﻪﺳﺮ ﻛﺮدﻳﺪ‪ ،‬درﺣﺎﻟﻲﻛﻪ ادﻋﺎ ﻣﻲﻛﻨﻴﺪ »ﻛﻢﺗﺮﻳﻦ ﻧﻴﺮوي ﻧﻈﺎﻣﻲ دراﺧﺘﻴﺎر« ﻧﺪارﻳﺪ؟ ﭼﺮا ﭘﺎﻧﺰده ﺳﺎﻋﺖ از ﺗﺨﻠﻴﻪي‬ ‫دژي ﻛﻪ ﺑﺎزرﺳﻲ ﺳﺎﻋﺖ ﺑﻪﺳﺎﻋﺖ ﮔﻠﻮﮔﺎهﻫﺎي آن ﺟﺰء وﻇﺎﺋﻒ ﺷﻤﺎ ﺑﻮد‪ ،‬ﻛﺎﻣﻼً ﺑﻲﺧﺒﺮ ﻣﺎﻧﺪﻳﺪ؟ ﺧﻂ دوم دﻓﺎع ﺷﻤﺎ ﻛﺠﺎﺳﺖ؟‬ ‫ﭼﺮا در ﻣﻮﻧﻤﺎرﺗﺮ و ﭘﺎﻧﺘﺌﻮن ﻫﻴﭻﻛﺎري ﺻﻮرت ﻧﮕﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ؟‬ ‫روﺳﻞ اﺣﺘﻤﺎﻻً اﻳﺮادﻫﺎي ﺧﻮد را ﺑﻪﺷﻮرا اﻃﻼع داده ﺑﻮد‪ ،‬وﻟﻲ ﺑﺎ ﻓﺮﺳﺘﺎدن ﻧﺎﻣﻪﻫﺎي ﺧﻮد ﺑﻪروزﻧﺎﻣﻪﻫﺎ ﻣﺮﺗﻜﺐ ﺧﻄﺎﺋﻲ‬ ‫ﻧﺎﺑﺨﺸﻮدﻧﻲ ﺷﺪ‪ .‬او ﺑﺎ اﻳﻦﻛﺎرِ ﺧﻮد‪ ،‬در ﻛﻢﺗﺮ از دو ﺳﺎﻋﺖ ‪ 8/000‬رزﻣﻨﺪه را دﻟﺴﺮد ﻛﺮده ﺑﻮد‪ ،‬ﺗﺨﻢ وﺣﺸﺖ ﭘﺮاﻛﻨﺪه‪ ،‬ﻣﺮدان‬ ‫دﻟﻴﺮ اﻳﺴﻲ را ﻟﻜﻪدار ﻛﺮده‪ ،‬ﺿﻌﻒ دﻓﺎع را ﺑﻪدﺷﻤﻦ ﺧﺒﺮ داده ﺑﻮد؛ و اﻳﻦﻫﺎ ﻫﻤﻪ درﺳﺖ در ﻫﻤﺎن زﻣﺎﻧﻲ واﻗﻊ ﺷﺪﻧﺪ ﻛﻪ‬ ‫ورﺳﺎﺋﻲﻫﺎ ﺑﻪﺧﺎﻃﺮ ﮔﺮﻓﺘﻦ اﻳﺴﻲ ﺑﻪﺧﻮد ﻣﻲﺑﺎﻟﻴﺪﻧﺪ‪.‬‬ ‫در آنﺟﺎ ﻫﻤﻪ ﺷﺎدي ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﺗﻲﻳﺮ و ﻣﺎﻛﻤﺎﻫﻮن ﺑﺮاي ﺳﺮﺑﺎزاﻧﻲﻛﻪ آوازﺧﻮاﻧﺎن ﭼﻨﺪ ﺗﻮﭘﻲ را ﻛﻪ در دژ ﭘﻴﺪا ﺷﺪه ﺑﻮد ﺑﺎ‬ ‫ﺧﻮد ﻣﻲآوردﻧﺪ‪ ،‬ﺳﺨﻦراﻧﻲ ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﻣﺠﻠﺲ ﺟﻠﺴﺎت ﺧﻮد را ﺑﻪﺣﺎﻟﺖ ﺗﻌﻠﻴﻖ درآورد و ﺑﻪﺣﻴﺎط ﻣﺮﻣﺮ آﻣﺪ ﺗﺎ اﻳﻦ ﻓﺮزﻧﺪان ﻣﺮدم‬ ‫ﻛﻪ ﺧﻮد را ﻓﺎﺗﺢ ﮔﻤﺎن ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ‪ ،‬ﺗﺸﻮﻳﻖ ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ﺗﻲﻳﺮ ﻳﻚ ﻣﺎه ﺑﻌﺪ از ﭘﺸﺖ ﺗﺮﻳﺒﻮن ﮔﻔﺖ‪» :‬ﻣﻦ وﻗﺘﻲ اﻳﻦ ﻓﺮزﻧﺪان‬ ‫ﻣﺮﻏﺰارﻫﺎيﻣﺎن را ﻣﻲﺑﻴﻨﻢ ﻛﻪ در ﻋﻴﻦ ﻣﺤﺮوﻣﻴﺖ از آﻣﻮزﺷﻲ ﻛﻪ اﻧﺴﺎن را ﺗﻌﺎﻟﻲ ﻣﻲﺑﺨﺸﻨﺪ‪ ،‬ﺑﺮاي ﺷﻤﺎ و ﺑﺮاي ﻣﺎ ﻣﻲﻣﻴﺮﻧﺪ‪،‬‬ ‫ﻋﻤﻴﻘﺎً ﻣﺘﺄﺛﺮ ﻣﻲﺷﻮم«‪ .‬اﻳﻦ ﻫﻤﺎن اﺣﺴﺎﺳﺎت ﻣﺘﺄﺛﺮﻛﻨﻨﺪهي ﺷﻜﺎرﭼﻲ در ﻗﺒﺎل ﺳﮓ ﺷﻜﺎري ﺧﻮد اﺳﺖ‪ .‬ﻓﺮزﻧﺪان ﻣﺮﻏﺰار‪،‬‬ ‫اﻳﻦ اﻋﺘﺮاف و ﺟﻨﺲ آدمﻫﺎﺋﻲ را ﻛﻪ ﺑﺮايﺷﺎن ﻣﻲﻣﻴﺮﻳﺪ ﺑﻪﺧﺎﻃﺮ ﺑﺴﭙﺎرﻳﺪ!‬ ‫ﺑﺎاﻳﻦ وﺟﻮد‪ ،‬در ﺷﻬﺮداري ﻣﺮﻛﺰي ﻫﻨﻮز ﻣﺸﻐﻮل ﻣﺒﺎﺣﺜﻪ ﺑﻮدﻧﺪ! رﻳﮕﻮ ﻣﺘﻬﻢ ﻣﻲﻛﺮد‪ .‬ﻋﻠﻲرﻏﻢ ﺑﻲﺗﺮﺗﻴﺒﻲﻫﺎي ﻧﺎﺷﺎﻳﺴﺖ‪‬‬ ‫او در ﻓﺮﻣﺎﻧﺪاري‪ ،‬اﻛﺜﺮﻳﺖ ﺷﻮرا وي را ﺑﻪدادﺳﺘﺎﻧﻲ ﻛﻤﻮن ﻣﻨﺼﻮب ﻛﺮده ﺑﻮد‪ .‬ﺑﺤﺚ داﺷﺖ ﺑﻪﻋﺼﺒﺎﻧﻴﺖ ﻣﻲﻛﺸﻴﺪ ﻛﻪ‬ ‫د‪‬ﻟ‪‬ﺴﻜﻠﻮز ﺑﺎﻋﺠﻠﻪ وارد ﺷﺪ و ﻓﺮﻳﺎد زد‪» :‬ﺷﻤﺎ ﺑﺤﺚ ﻣﻲﻛﻨﻴﺪ‪ ،‬درﺣﺎﻟﻲﻛﻪ اﻋﻼم ﺷﺪه اﺳﺖ ﻛﻪ ﭘﺮﭼﻢ ﺳﻪ رﻧﮓ از ﺑﺮﻓﺮاز دژ‬

‫‪168‬‬

‫اﻳﺴﻲ ﻓﺮواﻓﺘﺎده اﺳﺖ‪ .‬ﺧﻄﺎب ﻣﻦ ﺑﻪﻫﻤﻪي ﺷﻤﺎﺳﺖ‪ .‬ﻣﻦ اﻣﻴﺪوار ﺑﻮدم ﻛﻪ ﻓﺮاﻧﺴﻪ ﺗﻮﺳﻂ ﭘﺎرﻳﺲ و اروﭘﺎ ﺗﻮﺳﻂ ﻓﺮاﻧﺴﻪ‬ ‫ﻧﺠﺎت ﻳﺎﺑﺪ‪ .‬ﻛﻤﻮن آﺑﺴﺘﻦ ﻗﺪرت‪ ‬ﻏﺮﻳﺰهاي اﻧﻘﻼﺑﻲ اﺳﺖﻛﻪ ﻗﺎدر ﺑﻪﻧﺠﺎت ﻛﺸﻮر ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ .‬اﻣﺮوز ﻫﻤﻪي ﺧﺼﻮﻣﺖﻫﺎي ﺧﻮد‬ ‫را ﻛﻨﺎر ﺑﮕﺬارﻳﺪ‪ .‬ﻣﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﻛﺸﻮر را ﻧﺠﺎت دﻫﻴﻢ‪ .‬ﻛﻤﻴﺘﻪي ﻧﺠﺎت ﻋﻤﻮﻣﻲ اﻧﺘﻈﺎرات ﻣﺎ را ﺑﺮآورده ﻧﻜﺮده اﺳﺖ‪ .‬اﻳﻦ ﻛﻤﻴﺘﻪ‬ ‫ﺑﻪﺟﺎي ﻣﺤﺮك‪ ،‬ﺧﻮد ﻳﻚ ﻣﺎﻧﻊ ﺑﻮده اﺳﺖ‪ .‬ﺧﻮدش را ﺑﻪﭼﻪ ﻛﺎري ﻣﺸﻐﻮل ﻛﺮده اﺳﺖ؟ ﺑﻪاﻧﺘﺼﺎﺑﺎت ﻓﺮدي ﺑﻪﺟﺎي اﻗﺪاﻣﺎت‬ ‫ﻛﻠﻲ‪ .‬ﻓﺮﻣﺎﻧﻲ ﺑﻪاﻣﻀﺎي ﻣ‪‬ﻴﻪ‪ ،‬ﺧﻮد‪ ‬اﻳﻦ ﺷﻬﺮوﻧﺪ را ﺑﻪﺳﻤﺖ ﺣﺎﻛﻢ دژ ﺑﻴﺴ‪‬ﺘﺮ ﻣﻨﺼﻮب ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬ﻣﺎ در آنﺟﺎ ﻳﻚ ﻧﻔﺮ را داﺷﺘﻴﻢ‪،‬‬ ‫ﻳﻚ ﺳﺮﺑﺎز]‪ [156‬ﻛﻪ ﮔﻤﺎن ﻣﻲﺷﺪ زﻳﺎدي ﺳﺨﺖﮔﻴﺮ اﺳﺖ‪ .‬ﻛﺎش ﻫﻤﻪ ﺑﻪاﻧﺪازهي او ﺳﺨﺖﮔﻴﺮ ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﻛﺎر ﻛﻤﻴﺘﻪي ﻧﺠﺎت‬ ‫ﻋﻤﻮﻣﻲ ﺷﻤﺎ ﺗﻤﺎم اﺳﺖ و در زﻳﺮ ﺳﻨﮕﻴﻨﻲ ﺧﺎﻃﺮات واﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪآن درﻫﻢ ﺷﻜﺴﺘﻪ اﺳﺖ‪ .‬ﻣﻦ ﻣﻲﮔﻮﻳﻢ اﻳﻦ ﻛﻤﻴﺘﻪ ﺑﺎﻳﺪ از ﺑﻴﻦ‬ ‫ﺑﺮود«‪.‬‬ ‫اﻳﻦ ﺑﺎﻋﺚ ﺷﺪ ﻛﻪ ﺟﻤﻊ ﻣﺘﻮﺟﻪ وﻇﻴﻔﻪي ﺧﻮد ﺷﻮد‪ ،‬ﻛﻤﻴﺘﻪاي ﺳﺮي ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺑﺪﻫﺪ و ﻳﻜﺴﺮه ﻛﻤﻴﺘﻪي ﻧﺠﺎت ﻋﻤﻮﻣﻲ را‬ ‫ﻣﻮرد ﺑﺤﺚ ﻗﺮار دﻫﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﻛﻤﻴﺘﻪ درﻃﻲ ﻫﻔﺘﻪي ﮔﺬﺷﺘﻪ ﭼﻪ ﻛﺮده اﺳﺖ؟ ﻛﻤﻴﺘﻪي ﻣﺮﻛﺰي را در دﺑﻴﺮﺧﺎﻧﻪي ﺟﻨﮓ ﻣﺴﺘﻘﺮ‬ ‫ﻛﺮد‪ ،‬ﺑﻲﻧﻈﻤﻲ را اﻓﺰاﻳﺶ داد و دو آﻓﺖ را ﺣﻔﻆ ﻛﺮد‪ .‬اﻋﻀﺎي آن ﺧﻮد را در ﺟﺰﺋﻴﺎت ﻏﺮق ﻛﺮدﻧﺪ و ﻳﺎ ﻛﺎر ﺧﻮد را از ﺳﺮ‬ ‫ﺗﻔﻨﻦ ﺻﻮرت دادﻧﺪ‪ .‬ﻳﻜﻲ ﺷﻬﺮداري ﻣﺮﻛﺰي را رﻫﺎ ﻛﺮد ﺗﺎ ﺑﺮود و ﺧﻮد را در ﻳﻚ دژ ﻣﺤﺒﻮس ﻛﻨﺪ‪ .‬ﻛﺎش ﻻاﻗﻞ اﻳﻦ دژ‬ ‫اﻳﺴﻲ ﻳﺎ واﻧﻮ ﺑﻮد! ﻓﻠﻴﻜﺲ ﭘﻴﺎ ﺑﻴﺶﺗﺮ وﻗﺖ ﺧﻮد را در دﻓﺘﺮ روزﻧﺎﻣﻪي واﻧﮋر ﻣﻲﮔﺬراﻧﺪ و در آنﺟﺎ دق دل ﺧﻮد را ﺑﺎ‬ ‫ﻣﻘﺎﻟﻪﻫﺎي دور و دراز ﺧﺎﻟﻲ ﻣﻲﻛﺮد‪ .‬ﻳﻜﻲ از اﻋﻀﺎي ﻛﻤﻴﺘﻪي ﻧﺠﺎت ﻋﻤﻮﻣﻲ ﺳﻌﻲ ﻛﺮد ﺑﺎ اﺷﺎره ﺑﻪاﺑﻬﺎمِ ﺣﻮزهي‬ ‫ﺻﻼﺣﻴﺖﻫﺎي اﻳﻦ ﻛﻤﻴﺘﻪ از آن دﻓﺎع ﻛﻨﺪ‪ .‬ﺑﻪاو ﭘﺎﺳﺦ داده ﺷﺪ ﻛﻪ ﻣﺎدهي ‪ 3‬ﺗﺼﻮﻳﺐﻧﺎﻣﻪ در ﻗﺒﺎل ﻫﻤﻪي ﻛﻤﻴﺴﻴﻮنﻫﺎ‬ ‫ﺑﻪﻛﻤﻴﺘﻪ اﺧﺘﻴﺎر ﻛﺎﻣﻞ داده اﺳﺖ‪ .‬ﺳﺮاﻧﺠﺎم ﭘﺲ از ﺳﺎﻋﺖﻫﺎ ﺗﺼﻤﻴﻢ ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﻛﻤﻴﺘﻪ را ﻓﻮراً ﺗﺠﺪﻳﺪ ﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬ﻳﻚ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪهي‬ ‫ﻏﻴﺮﻧﻈﺎﻣﻲ ﺑﺮاي دﺑﻴﺮﺧﺎﻧﻪي ﺟﻨﮓ ﻣﻨﺼﻮب ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ‪ ،‬ﻳﻚ ﺑﻴﺎﻧﻴﻪ ﺗﻨﻈﻴﻢ ﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬ﻛﻪ ﺟﺰ در ﻣﻮارد اﺿﻄﺮاري‪ ،‬ﻓﻘﻂ ﺳﻪﺑﺎر در ﻫﻔﺘﻪ‬ ‫ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺟﻠﺴﻪ دﻫﻨﺪ‪ ،‬و ﻛﻤﻴﺘﻪ را ﺑﻪﻃﻮر داﺋﻤﻲ در ﺷﻬﺮداري ﻣﺮﻛﺰي ﻣﺴﺘﻘﺮ ﺳﺎزﻧﺪ‪ ،‬درﺣﺎﻟﻲﻛﻪ ﺳﺎﻳﺮ اﻋﻀﺎي ﺷﻮرا ﻣﻲﺑﺎﻳﺴﺖ‬ ‫ﻣﻨﻈﻤﺎً در ﻧﻮاﺣﻲ ﺧﺎص ﺧﻮد ﺣﻀﻮر ﻳﺎﺑﻨﺪ‪ .‬د‪‬ﻟ‪‬ﺴﻜﻠﻮز ﺑﻪﻋﻨﻮان ﻧﻤﺎﻳﻨﺪهي ﻣﺴﺌﻮل ﺟﻨﮓ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺷﺪ‪.‬‬ ‫ﻫﻤﺎن ﺷﺐ ﺳﺎﻋﺖ ده‪ ،‬ﺟﻠﺴﻪي دوﻣﻲ ﺑﺮاي اﻧﺘﺨﺎب اﻋﻀﺎي ﻛﻤﻴﺘﻪي ﺟﺪﻳﺪ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺷﺪ‪ .‬اﻛﺜﺮﻳﺖ ﺑﺮاي ﻛﺮﺳﻲ رﻳﺎﺳﺖ‬ ‫آن ﺑﻪﻓﻠﻴﻜﺲ ﭘﻴﺎ ﻛﻪ از ﺣﻤﻼت ﺑﻌﺪاز ﻇﻬﺮ ﺷﺪﻳﺪاً ﺑﺮآﺷﻔﺘﻪ ﺑﻮد‪ ،‬رأي داد‪ .‬او ﺟﻠﺴﻪ را ﺑﺎ ﺗﻘﺎﺿﺎي ﺑﺎزداﺷﺖ روﺳﻞ اﻓﺘﺘﺎح ﻛﺮد‪.‬‬ ‫ﺑﺎ ﺟﻔﺖ و ﺟﻮر ﻛﺮدن زﻳﺮﻛﺎﻧﻪي ﻇﻮاﻫﺮي ﻛﻪ ﺑﺮاي آدمﻫﺎي ﺷﻜﺎك دﻟﻴﻞ ﻣﻲﻧﻤﻮد‪ ،‬روﺳﻞ را ﺑﻪﮔﻮﺳﻔﻨﺪ ﻗﺮﺑﺎﻧﻲِ ﺗﻤﺎم‬ ‫ﺧﻄﺎﻫﺎي ﻛﻤﻴﺘﻪ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﻛﺮد و ﺧﺸﻢ ﺷﻮرا را ﻣﺘﻮﺟﻪ وي ﻧﻤﻮد‪ .‬ﻧﻴﻢﺳﺎﻋﺖ ﺗﻤﺎم ﺑﻪﺗﺨﻔﻴﻒ اﻳﻦ ﺷﺨﺺ ﻏﺎﻳﺐ ﻣﺸﻐﻮل ﺑﻮد ﻛﻪ‬ ‫ﺟﺮأت ﺣﻤﻠﻪي رو در رو ﺑﻪاو از ﻃﺮف وي ﺑﻌﻴﺪ ﻣﻲﻧﻤﻮد‪» .‬ﺷﻬﺮوﻧﺪان‪ ،‬ﻣﻦ ﺑﻪﺷﻤﺎ ﮔﻔﺘﻢ ﻛﻪ او ﺧﺎﺋﻦ اﺳﺖ‪ .‬ﺷﻤﺎ ﻧﺨﻮاﺳﺘﻴﺪ‬ ‫ﺣﺮف ﻣﺮا ﺑﺎور ﻛﻨﻴﺪ‪ .‬ﺷﻤﺎ ﺟﻮاﻧﻴﺪ و ﻧﻤﻲداﻧﻴﺪ ﻛﻪ ﭼﮕﻮﻧﻪ‪ ،‬ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺳﺮﻣﺸﻖﻫﺎي ﻋﺎﻟﻲﻗﺪر ﻣﺎ در ﻛﻨﻮاﻧﺴﻴﻮن‪ ،‬ﺑﻪﻗﺪرت ﻧﻈﺎﻣﻲ‬ ‫ﺑﻲاﻋﺘﻤﺎد ﺑﺎﺷﻴﺪ«‪ .‬اﻳﻦ اﺷﺎرهي ﺗﺎرﻳﺨﻲ روﻣﺎﻧﺘﻴﻚﻫﺎ را از ﺧﻮد ﺑﻲﺧﻮد ﻛﺮد‪ .‬اﻳﻦﻫﺎ ﻓﻘﻂ ﻳﻚ رؤﻳﺎ داﺷﺘﻨﺪ و آنﻫﻢ اﻳﻦ ﺑﻮد‬ ‫ﻛﻪ ﻛﻨﻮاﻧﺴﻴﻮﻧﻲ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬ﺑﺮاي اﻧﻘﻼبِ ﭘﺮوﻟﺘﺮي‪ ،‬رﻫﺎ ﺳﺎﺧﺘﻦ ﺧﻮد از زرقوﺑﺮق اﻧﻘﻼب ﺑﻮرژواﺋﻲ ﺗﺎ اﻳﻦ ﺣﺪ دﺷﻮار ﺑﻮد‪.‬‬ ‫ﺑﺮاي ﻣﺘﻘﺎﻋﺪ ﻛﺮدن اﻳﻦ ﺟﻤﻊ ﻧﻴﺎزي ﺑﻪﻏﻀﺐ ﭘﻴﺎ ﻧﺒﻮد‪ .‬ﻋﻤﻞ روﺳﻞ از ﻧﻈﺮ اﻓﺮادي ﻫﻢ ﻛﻪ ﻫﻴﭻﮔﻮﻧﻪ ﭘﻴﺶداورياي‬ ‫ﻧﺪاﺷﺘﻨﺪ‪ ،‬ﻣﺤﻜﻮم ﺑﻮد‪ .‬ﺑﺎزداﺷﺖ او ﺑﻪاﺗﻔﺎق آراء ـﻣﻨﻬﺎي دو رأيـ ﺗﺼﻮﻳﺐ ﺷﺪ و ﻛﻤﻴﺴﻴﻮن ﺟﻨﮓ ﻓﺮﻣﺎن اﺟﺮاي آن را‬ ‫درﻳﺎﻓﺖ ﻛﺮد‪.‬‬ ‫ﭘﺲ از آن ﺑﻪاﻧﺘﺨﺎب اﻋﻀﺎي ﻛﻤﻴﺘﻪ ﭘﺮداﺧﺘﻨﺪ‪ .‬اﻗﻠﻴﺖ ﻛﻪ ﺑﺎ اﻧﺘﺨﺎب د‪‬ﻟ‪‬ﺴﻜﻠﻮز و ژورد ﻛﻪ ﺑﻪﻧﻈﺮ ﻣﻲرﺳﻴﺪ ﺣﻖ ﺷﻮرا ﺑﺮاي‬ ‫ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪهي ﻣﺴﺌﻮل را ﻗﺒﻮل دارﻧﺪ‪ ،‬اﻧﺪﻛﻲ ﻣﻄﻤﺌﻦ ﺷﺪه ﺑﻮد‪ ،‬ﺗﺼﻤﻴﻢ ﮔﺮﻓﺖ در اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت ﺷﺮﻛﺖ ﻛﻨﺪ و ﺧﻮاﺳﺘﺎر ﺟﺎﺋﻲ‬ ‫در ﻟﻴﺴﺖ اﻛﺜﺮﻳﺖ ﺷﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﻓﺮﺻﺘﻲ ﻋﺎﻟﻲ ﺑﻮد ﺑﺮاي رﻓﻊ ﻫﻤﻪي اﺧﺘﻼﻓﺎت و اﺣﻴﺎي وﺣﺪت در ﻣﻘﺎﺑﻞ ورﺳﺎي‪ .‬وﻟﻲ‬ ‫ﻋﻜﺲاﻟﻌﻤﻞﻫﺎي ﻣﺰوراﻧﻪي ﻓﻠﻴﻜﺲ ﭘﻴﺎ ﻣﻮﺟﺐ ﺷﺪ ﻛﻪ روﻣﺎﻧﺘﻴﻚﻫﺎ ﻫﻤﻜﺎران اﻗﻠﻴﺘﻲ ﺧﻮد را ﺑﻪﺻﻮرت ﻣﺮﺗﺠﻌﻴﻨﻲ ﺣﻘﻴﻘﻲ‬ ‫ﻧﮕﺎه ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ﭘﺲ از ﺳﺨﻨﺮاﻧﻲ او ﺟﻠﺴﻪ ﺑﻪﺣﺎﻟﺖ ﺗﻌﻠﻴﻖ درآﻣﺪ‪ .‬اﻋﻀﺎي اﻗﻠﻴﺖ اﻧﺪك اﻧﺪك ﺧﻮد را در ﺗﺎﻻر ﺷﻮرا ﺗﻨﻬﺎ دﻳﺪﻧﺪ‪.‬‬

‫‪169‬‬

‫ﺑﻪﺟﺴﺘﺠﻮي ﻫﻤﻜﺎران ﺧﻮد رﻓﺘﻨﺪ و آنﻫﺎ را در اﻃﺎق ﻣﺠﺎور در ﺣﺎل ﻣﺬاﻛﺮهي ﺟﺪاﮔﺎﻧﻪ ﻏﺎﻓﻞﮔﻴﺮ ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﭘﺲ از ﻳﻚ‬ ‫ﺑﺮﺧﻮرد ﺧﺸﻦ‪ ،‬ﻫﻤﮕﻲ ﺑﻪﺷﻮرا ﺑﺮﮔﺸﺘﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﻳﻜﻲ از اﻋﻀﺎي اﻗﻠﻴﺖ ﺗﻘﺎﺿﺎ ﻛﺮد ﺗﺎ ﺑﻪاﻳﻦ ﺗﻔﺮﻗﻪﻫﺎي ﺷﺮمآور ﺧﺎﺗﻤﻪ داده ﺷﻮد‪ .‬در ﭘﺎﺳﺦ‪ ،‬ﻳﻜﻲ از روﻣﺎﻧﺘﻴﻚﻫﺎ ﺧﻮاﺳﺘﺎر‬ ‫ﺑﺎزداﺷﺖ اﻗﻠﻴﺖ ﺗﻔﺮﻗﻪاﻓﻜﻦ ﺷﺪ و رﺋﻴﺲ‪ ،‬ﭘﻴﺎ‪ ،‬داﺷﺖ ﻋﻘﺪهﻫﺎي ﺧﺸﻢ ﺧﻮد را ﺧﺎﻟﻲ ﻣﻲﻛﺮد ﻛﻪ ﻣﺎﻟﻮن ﺑﺮﺳﺮش ﻓﺮﻳﺎد زد‪:‬‬ ‫»ﺳﺎﻛﺖ! ﺷﻤﺎ ﻧﺎﺑﻐﻪي ﭘﻠﻴﺪ اﻳﻦ اﻧﻘﻼب ﻫﺴﺘﻴﺪ‪ .‬از ﭘﺮاﻛﻨﺪن ﺑﺪﮔﻤﺎﻧﻲ زﻫﺮآﻟﻮد ﺧﻮد ﺑﺮاي ﻧﻔﺎقاﻓﻜﻨﻲ دﺳﺖ ﺑﺮدارﻳﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﻧﻔﻮذ‬ ‫ﺷﻤﺎﺳﺖ ﻛﻪ دارد ﻛﻤﻮن را وﻳﺮان ﻣﻲﻛﻨﺪ«‪ .‬و آرﻧﻮﻟﺪ‪ ،‬ﻳﻜﻲ از ﺑﺎﻧﻴﺎن ﻛﻤﻴﺘﻪي ﻣﺮﻛﺰي‪ ،‬اﻓﺰود‪» .‬ﺑﺎزﻫﻢ اﻳﻦ آدمﻫﺎي ‪1848‬‬ ‫ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ اﻧﻘﻼب را ﺧﺮاب ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ«‪.‬‬ ‫وﻟﻲ ﺣﺎﻻ دﻳﮕﺮ ﺑﺮاي وارد ﺷﺪن ﺑﻪﻣﺒﺎرزه ﺧﻴﻠﻲ دﻳﺮ ﺑﻮد و اﻗﻠﻴﺖ ﻧﺎﭼﺎر ﺑﻮد ﻣﻜﺎﻓﺎت آﺋﻴﻦﮔﺮاﺋﻲ و ﻧﺪاﻧﻢﻛﺎري ﺧﻮد را ﭘﺲ‬ ‫ﺑﺪﻫﺪ‪ .‬ﻟﻴﺴﺖ اﻛﺜﺮﻳﺖ ﻛﺎﻣﻼً ﺗﺄﻳﻴﺪ ﺷﺪ‪ :‬راﻧﻮﻳﻪ‪ ،‬آرﻧﻮ‪ ،‬ﮔﺎﻣﻠﻮن‪ ،‬د‪‬ﻟ‪‬ﺴﻜﻠﻮز و اُد‪ .‬از آنﺟﺎ ﻛﻪ ﺑﺮﮔﺰﻳﺪن د‪‬ﻟ‪‬ﺴﻜﻠﻮز ﺑﻪرﻳﺎﺳﺖ‬ ‫دﺑﻴﺮﺧﺎﻧﻪي ﺟﻨﮓ در ﻛﻤﻴﺘﻪي ﻧﺠﺎت ﻋﻤﻮﻣﻲ ﺧﻸ اﻳﺠﺎد ﻛﺮده ﺑﻮد‪ ،‬دو روز ﺑﻌﺪ رأيﮔﻴﺮي دوﻣﻲ ﺻﻮرت ﮔﺮﻓﺖ ﻛﻪ اﻗﻠﻴﺖ‬ ‫وارﻟﻦ را ﭘﻴﺶﻧﻬﺎد ﻛﺮد‪ .‬اﻛﺜﺮﻳﺖ ﺑﺎ ﺳﻮءاﺳﺘﻔﺎده از ﭘﻴﺮوزي ﺧﻮد ﻣﺮﺗﻜﺐ اﻳﻦ ﻋﻤﻞ ﻧﺎﺷﺎﻳﺴﺖ ﺷﺪ ﻛﻪ ﺑﻴﻮره‪ ،‬ﻳﻜﻲ از‬ ‫ﺑﻲارزشﺗﺮﻳﻦ اﻋﻀﺎ را ﺗﺮﺟﻴﺢ دﻫﺪ‪.‬‬ ‫اﺟﻼس ﺷﻮرا در ﺳﺎﻋﺖ ﻳﻚ ﺻﺒﺢ ﺧﺎﺗﻤﻪ ﻳﺎﻓﺖ‪ .‬ﻓﻠﻴﻜﺲ ﭘﻴﺎ ﺿﻤﻦ ﺗﺮك ﻛﺮﺳﻲ ﺧﻮد ﺑﻪدوﺳﺘﺎﻧﺶ ﮔﻔﺖ‪» :‬ﺧﻮب‬ ‫ﺧﺪﻣﺖﺷﺎن رﺳﻴﺪﻳﻢ؟ ﺑﻪﻧﻈﺮ ﺷﻤﺎ ﻗﻀﻴﻪ را ﺧﻮب ﭘﻴﺶ ﺑ‪‬ﺮدم«]‪[157‬؟ اﻳﻦ ﻣﻨﺘﺨﺐِ ﺷﺮﻳﻒ ﻛﻪ ﻛﺎﻣﻼً ﻏﺮق در ﻛﺎرِ »رﺳﻴﺪن‬ ‫ﺑﻪﺧﺪﻣﺖ‪ «‬ﻫﻤﻜﺎراﻧﺶ ﺑﻮد‪ ،‬ﻓﺮاﻣﻮش ﻛﺮده ﺑﻮد ﺗﺎ ﺑﺮرﺳﻲ ﻛﻨﺪ و ﺑﺒﻴﻨﺪ ﻛﻪ آﻳﺎ دژ اﻳﺴﻲ ﺗﺴﺨﻴﺮ ﺷﺪه ﻳﺎ ﻧﻪ‪ .‬و ﻫﻤﺎن ﺷﺐ‪،‬‬ ‫ﺑﻴﺴﺖوﺷﺶ ﺳﺎﻋﺖ ﭘﺲ از ﺗﺨﻠﻴﻪ‪ ،‬ﺷﻬﺮداري ﻣﺮﻛﺰي ﺑﺮ در ﺷﻬﺮداريﻫﺎ اﻳﻦ ﺑﻴﺎﻧﻴﻪ را ﭼﺴﺒﺎﻧﺪ‪» :‬اﻳﻦ اﺷﺘﺒﺎه اﺳﺖ ﻛﻪ ﭘﺮﭼﻢ‬ ‫ﺳﻪرﻧﮓ ﺑﺮﻓﺮاز دژ اﻳﺴﻲ در اﻫﺘﺰاز ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬ورﺳﺎﺋﻲﻫﺎ آن را اﺷﻐﺎل ﻧﻜﺮده و ﻧﺨﻮاﻫﻨﺪ ﻛﺮد«‪ .‬اﻳﻦ اﻧﻜﺎر ﺑﻪﺣﺮفﻫﺎي ﺗﺮوﺷﻮ در‬ ‫ﻣﺪس ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺑﻮد‪.‬‬ ‫درﺟﺮﻳﺎن اﻳﻦ ﻃﻮﻓﺎن در ﺷﻬﺮداري ﻣﺮﻛﺰي‪ ،‬ﻛﻤﻴﺘﻪي ﻣﺮﻛﺰي ﺑﻪدﻧﺒﺎل روﺳﻞ ﻓﺮﺳﺘﺎده ﺑﻮد و او را ﺑﻪﺧﺎﻃﺮ ﭘﻮﺳﺘﺮ‬ ‫ﺑﻌﺪازﻇﻬﺮ و ﺗﻌﺪاد ﻏﻴﺮﻣﻌﻤﻮل ﻧﺴﺨﻪﻫﺎي ﭼﺎپ ﺷﺪه ﺳﺮزﻧﺶ ﻛﺮد‪ .‬او ﺑﺎ ﺗﻨﺪي از ﺧﻮد دﻓﺎع ﻧﻤﻮد‪» :‬وﻇﻴﻔﻪام ﺑﻮد‪ .‬ﻫﺮﭼﻪ ﺧﻄﺮ‬ ‫ﺑﺰرگﺗﺮ ﺑﺎﺷﺪ وﻇﻴﻔﻪي ﺷﻨﺎﺳﺎﻧﺪن آن ﺑﻪﻣﺮدم ﺑﺰرگﺗﺮ اﺳﺖ«‪ .‬وﻟﻲ او در ﻏﺎﻓﻞﮔﻴﺮي ﻣﻮﻟﻦﺳﺎﻛﻪ ﺑﻪﭼﻨﻴﻦ ﻛﺎري دﺳﺖ ﻧﺰده‬ ‫ﺑﻮد‪ .‬ﭘﺲ از رﻓﺘﻦ او ﻛﻤﻴﺘﻪ ﻣﺪﺗﻲ ﻃﻮﻻﻧﻲ ﺷُﻮر ﻛﺮد‪ .‬ﻳﻚ ﻧﻔﺮ ﮔﻔﺖ‪» :‬اﮔﺮ دﻳﻜﺘﺎﺗﻮري ﻧﺪاﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻴﻢ‪ ،‬ﺑﺎﺧﺘﻪاﻳﻢ«‪ .‬ﭼﻨﺪ روزي‬ ‫اﻳﻦ ﻧﻈﺮ در ﻛﻤﻴﺘﻪ ﺗﻔﻮق داﺷﺖ‪ .‬ﻛﻤﻴﺘﻪ ﺧﻴﻠﻲ ﺟﺪي رأي داد ﻛﻪ وﺟﻮد دﻳﻜﺘﺎﺗﻮر اﻟﺰاﻣﻲ اﺳﺖ و اﻳﻦ دﻳﻜﺘﺎﺗﻮر ﻫﻢ ﺑﺎﻳﺪ روﺳﻞ‬ ‫ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻳﻚ ﻫﻴﺌﺖ ﭘﻨﺞ ﻧﻔﺮي ﺑﺎﺟﺪﻳﺖ ﺑﻪدﻧﺒﺎل او رﻓﺖ‪ .‬او ﺑﻪﻛﻤﻴﺘﻪ آﻣﺪ‪ ،‬واﻧﻤﻮد ﻛﺮد ﻛﻪ ﺑﻪﻓﻜﺮ ﻓﺮو رﻓﺘﻪ اﺳﺖ و ﺳﺮاﻧﺠﺎم‬ ‫اﻋﻼم ﻛﺮد‪» :‬دﻳﮕﺮ ﺧﻴﻠﻲ دﻳﺮ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﻣﻦ دﻳﮕﺮ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪهي ﻣﺴﺌﻮل ﻧﻴﺴﺘﻢ‪ .‬ﻣﻦ اﺳﺘﻌﻔﺎﻳﻢ را دادهام«‪ .‬وﻗﺘﻲ ﻋﺪهاي از‬ ‫دﺳﺖ او ﻋﺼﺒﺎﻧﻲ ﺷﺪﻧﺪ‪ ،‬آنﻫﺎ را ﺳﺮزﻧﺶ ﻛﺮد و رﻓﺖ‪ .‬در دﻓﺘﺮش ﻛﻤﻴﺴﻴﻮن ﺟﻨﮓ ـد‪‬ﻟ‪‬ﺴﻜﻠﻮز‪ ،‬ﺗﺮﻳﺪون‪ ،‬آورﻳﺎل‪ ،‬ژوﻫﺎﻧﺎر‪،‬‬ ‫آرﻧﻮﻟﺪ و وارﻟﻦـ را دﻳﺪ ﻛﻪ ﺗﺎزه رﺳﻴﺪه ﺑﻮدﻧﺪ‪.‬‬ ‫د‪‬ﻟ‪‬ﺴﻜﻠﻮز ﻣﺄﻣﻮرﻳﺖ ﺧﻮدﺷﺎن را ﺗﻮﺿﻴﺢ داد‪ .‬روﺳﻞ ﺧﻴﻠﻲ آرام ﮔﻮش داد؛ و ﮔﻔﺖ ﻛﻪ ﮔﺮﭼﻪ اﻳﻦ ﺗﺼﻤﻴﻢ ﻧﺎﻋﺎدﻻﻧﻪ اﺳﺖ‪،‬‬ ‫ﺑﻪآن ﺗﺴﻠﻴﻢ ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬آنﮔﺎه ﺑﻪﺗﻮﺻﻴﻒ وﺿﻌﻴﺖ ﻧﻈﺎﻣﻲ‪ ،‬اﻧﻮاع رﻗﺎﺑﺖﻫﺎ ﻛﻪ ﻣﺴﺘﻤﺮاً ﭘﺎﭘﻴﭻ او ﺑﻮده و ﺿﻌﻒ ﺷﻮرا ﭘﺮداﺧﺖ‪ .‬او‬ ‫ﮔﻔﺖ‪» :‬ﺷﻮرا ﻧﻪ ﻃﺮز اﺳﺘﻔﺎده از ﻛﻤﻴﺘﻪي ﻣﺮﻛﺰي را ﺑﻠﺪ ﺑﻮده و ﻧﻪ ﻃﺮز درﻫﻢ ﺷﻜﺴﺘﻦ آن را در ﻓﺮﺻﺖ ﻣﻨﺎﺳﺐ‪ .‬اﻣﻜﺎﻧﺎت ﻣﺎ‬ ‫ﻛﺎﻣﻼً ﻛﺎﻓﻲ اﺳﺖ و ﻣﻦ ﺑﻪﺳﻬﻢ ﺧﻮدم آﻣﺎدهي ﺑﻪﻋﻬﺪه ﮔﺮﻓﺘﻦ ﻫﺮﮔﻮﻧﻪ ﻣﺴﺌﻮﻟﻴﺘﻲ ﻫﺴﺘﻢ‪ ،‬وﻟﻲ ﺑﻪﺷﺮط آنﻛﻪ ﻣﻮرد ﺣﻤﺎﻳﺖ‬ ‫ﻳﻚ ﻗﺪرت ﻗﻮي و ﻳﻚدﺳﺖ ﻗﺮار داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻢ‪ .‬ﻣﻦ ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﻢ در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺗﺎرﻳﺦ‪ ،‬ﺑﺪون ﻧﻈﺮ ﻣﻮاﻓﻖ و ﺣﻤﺎﻳﺖ ﻛﻤﻮن‪ ،‬ﻣﺴﺌﻮﻟﻴﺖ‬ ‫ﭘﺎرهاي ﺳﺮﻛﻮبﻫﺎي ﻻزم را ﺑﻪﻋﻬﺪه ﺑﮕﻴﺮم«‪ .‬او ﺑﺎ ﻃﻮل و ﺗﻔﺼﻴﻞ ﺑﻪﻫﻤﺎن ﺳﺒﻚ روﺷﻦ و اﺣﺴﺎﺳﻲاي ﺻﺤﺒﺖ ﻛﺮد ﻛﻪ‬ ‫ﺑﺎﻋﺚ ﺷﺪ دوﺑﺎر در ﺷﻮرا ﺑﺮ ﻣﺼﻤﻢﺗﺮﻳﻦ ﺣﺮﻳﻔﺎن ﺧﻮد ﻏﻠﺒﻪ ﻛﻨﺪ‪ .‬ﻛﻤﻴﺴﻴﻮن ﻛﻪ ﺷﺪﻳﺪاً ﺗﺤﺖ ﺗﺎﺛﻴﺮ اﺳﺘﺪﻻلﻫﺎي او ﻗﺮار‬ ‫ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﻪاﻃﺎق دﻳﮕﺮي رﻓﺖ‪ .‬د‪‬ﻟ‪‬ﺴﻜﻠﻮز ﮔﻔﺖ ﻛﻪ ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﺪ در ﻣﻮرد ﺑﺎزداﺷﺖ روﺳﻞ‪ ،‬ﻗﺒﻞ از آنﻛﻪ ﺷﻮرا ﺣﺮفﻫﺎي او را‬

‫‪170‬‬

‫ﺷﻨﻴﺪه ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺗﺼﻤﻴﻢ ﺑﮕﻴﺮد‪ .‬ﻫﻤﻜﺎراﻧﺶ ﻫﻢ ﺑﺮﻫﻤﻴﻦ ﻋﻘﻴﺪه ﺑﻮدﻧﺪ و ﻧﻤﺎﻳﻨﺪهي ﻣﺴﺌﻮل ﺳﺎﺑﻖ را ﺗﺤﺖ ﻣﺮاﻗﺒﺖ آورﻳﺎل و‬ ‫ژوﻫﺎﻧﺎر ﮔﺬاﺷﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﺻﺒﺢ روز ﺑﻌﺪ او را ﺑﻪﺷﻬﺮداري ﻣﺮﻛﺰي ﻣﻨﺘﻘﻞ ﻛﻨﺪ‪ .‬آورﻳﺎل ﺑﺎ روﺳﻞ در دﻓﺘﺮ ﻣﺄﻣﻮر ﺗﺤﻘﻴﻖ ﻣﺎﻧﺪ و‬ ‫ژوﻫﺎﻧﺎر رﻓﺖ ﺗﺎ ﺷﻮرا را از ورود ﺧﻮدﺷﺎن ﻣﻄﻠﻊ ﻛﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﻋﺪهاي ﺧﻮاﻫﺎن ﺷﻨﻴﺪن ﺣﺮفﻫﺎي روﺳﻞ ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬اﻛﺜﺮ اﻋﻀﺎ ﻛﻪ ﺑﻪﺧﻮد ﻣﻄﻤﺌﻦ ﻧﺒﻮدﻧﺪ و ﻣﻲﺗﺮﺳﻴﺪﻧﺪ ﻛﻪ ﻣﺒﺎدا ﺻﺪاي او‬ ‫ﻓﻀﺎي ﺷﻮرا را ﻋﻮض ﻛﻨﺪ‪ ،‬ﻋﻘﻴﺪه داﺷﺘﻨﺪ ﻛﻪ اﺳﺘﻤﺎع ﺣﺮفﻫﺎي او ﻣﺨﺎﻟﻒ اﺻﻞ اﻧﺼﺎف اﺳﺖ و ﻣﻮرد ﻛﻠﻮزره را ذﻛﺮ‬ ‫ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ ﻛﻪ ﺑﺪون اﺳﺘﻤﺎع ﺣﺮفﻫﺎﻳﺶ ﺑﺎزداﺷﺖ ﺷﺪ؛ ﮔﻮﺋﻲ ﻳﻚ ﺑﻲﻋﺪاﻟﺘﻲ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻲﻋﺪاﻟﺘﻲ دﻳﮕﺮي را ﺗﻮﺟﻴﻪ ﻛﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﭘﺬﻳﺮش روﺳﻞ رد ﺷﺪ‪.‬‬ ‫ﺷﺎرل ژراردن‪ ،‬ﻋﻀﻮ ﺷﻮرا‪ ،‬ﺑﻪدﻓﺘﺮ ﻣﺄﻣﻮر ﺗﺤﻘﻴﻖ رﻓﺖ‪ .‬آورﻳﺎل ﭘﺮﺳﻴﺪ‪» :‬ﻛﻤﻮن ﭼﻪ ﺗﺼﻤﻴﻤﻲ ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ؟ ژراردن ﺑﺎ‬ ‫آنﻛﻪ ﻫﻤﺎن ﻟﺤﻈﻪ ﺟﻠﺴﻪ را ﺗﺮك ﻛﺮده ﺑﻮد‪ ،‬ﺟﻮاب داد‪» :‬ﻫﻨﻮز ﻫﻴﭻ«‪ .‬و ﺑﺎ دﻳﺪن ﺗﭙﺎﻧﭽﻪي آورﻳﺎل روي ﻣﻴﺰ ﺧﻄﺎب‬ ‫ﺑﻪروﺳﻞ ﮔﻔﺖ‪» :‬ﻧﮕﻬﺒﺎن ﺷﻤﺎ وﻇﻴﻔﻪي ﺧﻮد را ﺑﺎ وﺟﺪان اﻧﺠﺎم داده اﺳﺖ«‪ .‬روﺳﻞ ﻓﻮراً ﺟﻮاب داد‪» :‬ﻣﻦ ﮔﻤﺎن ﻧﻤﻲﻛﻨﻢ ﻛﻪ‬ ‫اﻳﻦ اﺣﺘﻴﺎطﻛﺎري ﺑﻪﺧﺎﻃﺮ ﻣﻦ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬واﻧﮕﻬﻲ‪ ،‬ﺷﻬﺮوﻧﺪ آورﻳﺎل‪ ،‬ﻣﻦ ﺑﻪﻋﻨﻮان ﻳﻚ ﺳﺮﺑﺎز ﺑﻪﺗﻮ ﻗﻮل ﺷﺮف ﻣﻲدﻫﻢ ﻛﻪ ﻗﺼﺪ‬ ‫ﻓﺮار ﻧﺪارم«‪.‬‬ ‫آورﻳﺎل ﻛﻪ از ﭘﺴﺖ ﻧﮕﻬﺒﺎﻧﻲ ﺧﻮد ﺧﻴﻠﻲ ﺧﺴﺘﻪ ﺷﺪه ﺑﻮد‪ ،‬ﭘﻴﺶ از آن از ﺷﻮرا ﺗﻘﺎﺿﺎي ﻣﺮﺧﺼﻲ ﻛﺮده ﺑﻮد‪ .‬ﭼﻮن ﺟﻮاﺑﻲ‬ ‫درﻳﺎﻓﺖ ﻧﻜﺮد‪ ،‬ﺑﺎ اﻳﻦ ﻓﻜﺮ ﻛﻪ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ زﻧﺪاﻧﻲ ﺧﻮد را ﺗﺤﺖ ﻧﻈﺮ ﻳﻚ ﻋﻀﻮ ﻛﻤﻴﺘﻪي ﻧﺠﺎت ﺑﮕﺬارد ـزﻳﺮا ژراردن ﻫﻨﻮز از‬ ‫ﻣﻘﺎم ﺧﻮد ﺑﺮﻛﻨﺎر ﻧﺸﺪه ﺑﻮدـ ﺑﻪﺷﻮرا ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﻛﺮد‪ .‬وﻗﺘﻲ ﺑﺮﮔﺸﺖ روﺳﻞ و ژراردن رﻓﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﺟﻮان ﺟﺎهﻃﻠﺐ از ﺟﻨﮓ‬ ‫داﺧﻠﻲاي ﻛﻪ ﻧﺴﻨﺠﻴﺪه ﺧﻮد را ﺑﻪدرون آن ﭘﺮﺗﺎب ﻧﻤﻮده ﺑﻮد‪ ،‬ﻣﺜﻞ ﻳﻚ ﻣﻮش ﻓﺮار ﻛﺮد‪.‬‬ ‫ﻣﻲﺗﻮان ﺣﺪس زد ﻛﻪ ﭘﻴﺎ از ﻫﻴﭻ ﺻﻔﺘﻲ ﻋﻠﻴﻪ ﻓﺮاري درﻳﻎ ﻧﻜﻨﺪ‪ .‬ﻛﻤﻴﺘﻪي ﺟﺪﻳﺪ ﻛﻪ ﺗﺎزه از ﻛﺸﻒ دو ﺗﻮﻃﺌﻪ ﻣﻄﻠﻊ ﺷﺪه‬ ‫ﺑﻮد‪ ،‬در ﺑﻴﺎﻧﻴﻪاي اﺿﻄﺮاري ﻫﺸﺪار داد‪» :‬ﺧﻴﺎﻧﺖ ﺑﻪدرون ﺻﻔﻮف ﻣﺎ ﺧﺰﻳﺪه اﺳﺖ‪ .‬رﻫﺎ ﻛﺮدن دژ اﻳﺴﻲ و اﻧﺘﺸﺎر ﭘﻮﺳﺘﺮ‬ ‫رذﻳﻼﻧﻪي ﺧﺒﺮ آن ﺗﻮﺳﻂ ﺳﻔﻠﻪﮔﺎﻧﻲﻛﻪ آن را ﺗﺴﻠﻴﻢ ﻛﺮدﻧﺪ‪ ،‬ﭘﺮدهي اول اﻳﻦ ﻧﻤﺎﻳﺶ ﺑﻮد‪ .‬ﺑﻪدﻧﺒﺎل آن ﻗﺮار ﺑﻮده ﻳﻚ ﻗﻴﺎم‬ ‫ﺳﻠﻄﻨﺖﻃﻠﺒﺎﻧﻪ در ﻣﻴﺎن ﺻﻔﻮف ﻣﺎ و ﻫﻢزﻣﺎن ﺗﺴﻠﻴﻢ ﻳﻜﻲ از دروازهﻫﺎي ﻣﺎ‪ ،‬واﻗﻊ ﺷﻮد‪ .‬ﺗﻤﺎم ﺳﺮﻧﺦﻫﺎي اﻳﻦ ﺗﻮﻃﺌﻪي ﺳﻴﺎه‬ ‫اﻛﻨﻮن در دﺳﺖ ﻣﺎﺳﺖ‪ .‬اﻛﺜﺮ ﻣﺠﺮﻣﻴﻦ دﺳﺖﮔﻴﺮ ﺷﺪهاﻧﺪ‪ .‬ﺑﮕﺬارﻳﺪ ﻫﻤﻪي ﭼﺸﻢﻫﺎ ﺑﺎز و ﻫﻤﻪي ﺳﻼحﻫﺎ آﻣﺎدهي ﻛﻮﺑﻴﺪن‬ ‫ﺧﺎﺋﻨﻴﻦ ﺑﺎﺷﺪ«‪.‬‬ ‫اﻳﻦ اﻣﺮ داﺷﺖ ﺑﻪﻳﻚ ﻣﻠﻮدرام ﺗﺒﺪﻳﻞ ﻣﻲﺷﺪ‪ ،‬ﺣﺎل آنﻛﻪ ﺑﻪﺧﻮنﺳﺮدي و دﻗﺖ ﻧﻴﺎز ﺑﻮد‪ .‬و ﻛﻤﻴﺘﻪ وﻗﺘﻲ ادﻋﺎ ﻣﻲﻛﺮد ﻛﻪ‬ ‫»اﻛﺜﺮ ﻣﺠﺮﻣﻴﻦ« را دﺳﺖﮔﻴﺮ ﻛﺮده و »ﺗﻤﺎم ﺳﺮﻧﺦﻫﺎي اﻳﻦ ﺗﻮﻃﺌﻪي ﺳﻴﺎه« را در دﺳﺖ دارد‪ ،‬ﺑﻪﻻفزﻧﻲ ﻏﺮﻳﺒﻲ دﺳﺖ‬ ‫ﻣﻲزد‪.‬‬

‫‪171‬‬

‫ﻓﺼﻞ ﺑﻴﺴﺖ و دوم‬ ‫ﺗﻮﻃﺌﻪ ﻋﻠﻴﻪ ﻛﻤﻮن‬ ‫ﻛﻤﻮن ﻣﻮﺟﺐ رواج ﺑﺎزار اﻧﻮاع دﺳﻴﺴﻪﭼﻴﻨﺎن‪ ،‬دروازهﮔﺸﺎﻳﺎن ﺧﺎﺋﻦ و دﻻﻻن ﺗﻮﻃﺌﻪ ﺷﺪه ﺑﻮد؛ ﻣﺘﻘﻠﺒﻴﻦ ﻣﻌﻤﻮﻟﻲ و‬ ‫ﺟﻮﻧﺎﺗﺎن وﻳﻠﺪﻫﺎي ]ﺷﺨﺼﻴﺖ روﻣﺎﻧﻲ از ﻫﻨﺮي ﻓﻴﻠﺪﻳﻨﮓ[ ﻛﻨﺎر ﺟﻮي ﺧﻴﺎﺑﺎنﻫﺎ ـ ﻛﻪ ﺳﺎﻳﻪ ﻳﻚ ﭘﻠﻴﺲ ﺑﺮاي رﻣﺎﻧﺪنﺷﺎن‬ ‫ﻛﺎﻓﻲ ﺑﻮد‪ .‬آنﻫﺎ ﻫﻴﭻ ﻗﺪرﺗﻲ ﺟﺰ ﺿﻌﻒ ﻓﺮﻣﺎﻧﺪاري و ﺑﻲﻣﺒﺎﻻﺗﻲ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎن ﻣﺴﺌﻮل ﻧﺪاﺷﺘﻨﺪ‪ .‬ﻣﺪارك ﻣﻮﺟﻮد در اﻳﻦ ﻣﻮارد‬ ‫ﻫﻨﻮز ﻫﻢ در ﻗﺒﻀﻪي ورﺳﺎﺋﻲﻫﺎﺳﺖ‪ .‬وﻟﻲ آنﻫﺎ ﺧﻮد ﻣﻄﺎﻟﺐ زﻳﺎدي ﻣﻨﺘﺸﺮ ﻛﺮدهاﻧﺪ ﻛﻪ اﻏﻠﺐ ﻋﻠﻴﻪ ﻫﻤﺪﻳﮕﺮ ﺷﻬﺎدت‬ ‫ﻣﻲدﻫﻨﺪ و ﻣﺎ ﭼﻪ از ﻃﺮﻳﻖ اﻃﻼﻋﺎت ﺧﺼﻮﺻﻲ‪ ،‬ﭼﻪ از ﻃﺮﻳﻖ ﻓﺮﺻﺘﻲﻛﻪ در ﺗﺒﻌﻴﺪ ﺑﻪوﺟﻮد آﻣﺪه‪ ،‬ﻗﺎدرﻳﻢ ﺑﻪﻗﻠﻤﺮو اﻳﻦ‬ ‫ﻧﺎﺑﻜﺎران رﺧﻨﻪ ﻛﻨﻴﻢ‪.‬‬ ‫از اواﺧﺮ ﻣﺎرس‪ ،‬ﻋﻮارﺿﻲ ﺑﺮﻛﻠﻴﻪ وزارتﺧﺎﻧﻪﻫﺎي ورﺳﺎي وﺿﻊ ﺷﺪ و در ازاي ﮔﺸﻮدن ﺗﻌﺪادي از دروازهﻫﺎي ﭘﺎرﻳﺲ ﻳﺎ‬ ‫رﺑﻮدن اﻋﻀﺎي ﻛﻤﻮن ﭼﻨﺪ ﭘﻮل ﺳﻴﺎه ﭘﻴﺶﻧﻬﺎد ﻧﻤﻮدﻧﺪ ﻛﻪ ﺑﺮﺣﺴﺐ درﺟﻪي آنﻫﺎ ﻛﻢوﺑﻴﺶ ﻃﺒﻘﻪﺑﻨﺪي ﺷﺪه ﺑﻮد‪ .‬ﻛﻠﻨﻞ‬ ‫ﺳﺘﺎد‪ ،‬ﻛﻮرﺑ‪‬ﻦ‪ ،‬ﻣﺄﻣﻮر ﺳﺎزﻣﺎندﻫﻲ اﻓﺮاد وﻓﺎدار ﮔﺎرد ﻣﻠﻲ ﻛﻪ ﻫﻨﻮز در ﭘﺎرﻳﺲ ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﺷﺪ‪ .‬ﻓﺮﻣﺎﻧﺪهي ﻳﻚ ﮔﺮدان ارﺗﺠﺎﻋﻲ‪،‬‬ ‫ﻛﻠﻨﻞ ﺷَﺮﭘﺎﻧﺘﻴﻪ‪ ،‬اﻓﺴﺮ ﻣﺸﻖ ﺳﺎﺑﻖ ﺳﻦﺳﻴﺮ‪ ،‬ﺑﻪاو ﭘﻴﺶﻧﻬﺎد ﺧﺪﻣﺖ ﻛﺮد ﻛﻪ ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪ و او ﻫﻢﭼﻨﻴﻦ ﭼﻨﺪ ﻧﻔﺮ از دوﺳﺘﺎن‬ ‫ﻧﺰدﻳﻚ ﺧﻮد ـدوروﺷﻮ‪ ،‬د‪‬ﻣﻪ و ﮔﺎﻟﻴﻤﺎرـ را ﻣﻌﺮﻓﻲ ﻛﺮد‪ .‬از آنﻫﺎ ﺧﻮاﺳﺘﻪ ﺷﺪه ﺑﻮد ﻛﻪ ﮔﺮدانﻫﺎي ﻣﺨﻔﻲ ﺗﺸﻜﻴﻞ دﻫﻨﺪ ﺗﺎ در‬ ‫روزي ﻛﻪ دراﺛﺮ ﺣﻤﻠﻪي ﻋﻤﻮﻣﻲ ﻫﻤﻪي ﻓﺪرالﻫﺎ ﺑﻪﺳﻨﮕﺮﻫﺎي ﺧﻂ ﻣﻘﺪم ﻓﺮاﺧﻮاﻧﺪه ﺷﺪﻧﺪ‪ ،‬ﺑﺨﺶﻫﺎي اﺳﺘﺮاﺗﮋﻳﻚ ﺷﻬﺮ را‬ ‫اﺷﻐﺎل ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬اﻓﺴﺮ درﻳﺎﺋﻲ‪ ،‬دوﻣﺎﻟَﻦ‪ ،‬ﭘﻴﺶﻧﻬﺎد ﻛﺮد ﻛﻪ در آن ﻟﺤﻈﻪ ﻣﻮﻧﻤﺎرﺗﺮ‪ ،‬ﺷﻬﺮداري ﻣﺮﻛﺰي‪ ،‬ﻣﻴﺪان واﻧﺪوم و ﻛﻤﻴﺴﺎرﻳﺎ‬ ‫را ﺑﺎ ﭼﻨﺪ ﻫﺰار ﻧﻔﺮي ﻛﻪ ﻣﻲﮔﻔﺖ در دﺳﺘﺮس دارد‪ ،‬ﻏﺎﻓﻞﮔﻴﺮ ﻧﻤﺎﻳﺪ‪ .‬او در راﺑﻄﻪ ﺑﺎ ﺷﺎرﭘﺎﻧﺘﻴﻪ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬آنﻫﺎ ﺑﺎ ﺗﻤﺎم ﻗﻮا‬ ‫دﺳﺖ ﺑﻪﻛﺎر ﺷﺪﻧﺪ و ﺗﻌﺪاد ﺣﻴﺮتاﻧﮕﻴﺰي از اﻓﺮاد را در اﻃﺮاف ﭘﺴﺖﻫﺎي رﺳﻤﻲ ﮔﺮد آوردﻧﺪ و ﺧﻴﻠﻲ زود از وﺟﻮد ‪6/000‬‬ ‫ﻧﻔﺮ و ‪ 150‬ﺗﻮپﭼﻲ ﺑﺎ دﺳﺘﮕﺎهﻫﺎي ﺗﻮپ ﺧﺮابﻛﻦ ﮔﺰارش دادﻧﺪ‪ .‬ﻫﻤﻪي اﻳﻦ ﻣﺮدان دﻟﻴﺮ ﻓﻘﻂ ﻣﻨﺘﻈﺮ ﻳﻚ ﻋﻼﻣﺖ ﺑﻮدﻧﺪ‪.‬‬ ‫درﻋﻴﻦ ﺣﺎل‪ ،‬اﻟﺒﺘﻪ ﭘﻮل ﺑﺮاي ﺣﻔﻆ ﺷﻮقوﺷﻮر آنﻫﺎ ﻻزم ﺑﻮد و ﺷﺎرﭘﺎﻧﺘﻴﻪ و دوﻣﺎﻟَﻦ ﺑﺎ واﺳﻄﻪي دوروﺷﻮ ﭼﻨﺪ ﺻﺪ ﻫﺰار‬ ‫ﻓﺮاﻧﻚ از ورﺳﺎﺋﻲﻫﺎ اﺧﺬ ﻛﺮدﻧﺪ‪.‬‬ ‫در اواﺧﺮ ﻣﺎرس‪ ،‬آنﻫﺎ در وﺟﻮد لُﻣ‪‬ﺮد‪‬ﺑﻮﻓﻮن‪ ،‬اﻓﺴﺮ درﻳﺎﺋﻲ ﺳﺎﺑﻖ و ﺣﺎﻛﻢ ﻣﻮﻗﺖ ﻛﺎﻳِﻦ‪ ،‬رﻗﻴﺐ ﻣﻬﻴﺒﻲ ﭘﻴﺪا ﻛﺮدﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﺑﻪﺟﺎي ﻛﻮﺑﻴﺪن ﺑﺮﻃﺒﻞ ﻳﺎرﮔﻴﺮي ﺑﻮرژواﻫﺎ‪ ،‬ﻓﻜﺮي ﻛﻪ ﺑﻮﻓﻮن آن را ﻣﺴﺨﺮه ﻣﻲﻧﺎﻣﻴﺪ‪ ،‬وي ﭘﻴﺶﻧﻬﺎد ﻣﻲﻛﺮد ﻛﻪ ﻣﻘﺎوﻣﺖ را‬ ‫از ﻃﺮﻳﻖ ﻋﻮاﻣﻞ زﻳﺮﻛﻲ ﻛﻪ ﺧﺮابﻛﺎري ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ و ﺳﺮوﻳﺲﻫﺎ را از ﻛﺎر ﻣﻲاﻧﺪازﻧﺪ‪ ،‬ﻓﻠﺞ ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ﻧﻘﺸﻪي او ﻛﻪ ﺑﺎ دﻳﺪﮔﺎه ﺗﻲﻳﺮ‬

‫‪172‬‬

‫ﻛﺎﻣﻼً ﺗﻄﺎﺑﻖ داﺷﺖ‪ ،‬ﺑﺎ ﻧﻈﺮ ﻣﺴﺎﻋﺪ ورﺳﺎي روﺑﺮو ﺷﺪ ﻛﻪ ﺑﻪاو اﺧﺘﻴﺎرات ﺗﺎم داد‪ .‬او دو آدم ﺟﺪي‪ ،‬ﻻروك‪ ،‬ﻣﻨﺸﻲ ﺑﺎﻧﻚ و‬ ‫ﻻﻧﻴﻪ‪ ،‬اﻓﺴﺮ ﺳﺎﺑﻖ ﻟﮋﻳﻮن ﺷﻮﻟﺸﻪ‪ ،‬را ﺑﻪدﺳﺘﻴﺎري ﺑﺮﮔﺰﻳﺪ‪.‬‬ ‫ﻋﻼوه ﺑﺮاﻳﻦﻫﺎ‪ ،‬دﺳﺘﮕﺎه ﺳﮓﻫﺎي ﺗﺎزي دﻳﮕﺮي ﻫﻢ داﺷﺖ ـ آﻟﺴﺎﺗﻴﺎن آروﻧﺸﻮن‪ ،‬ﻛﻠﻨﻞ ﺳﭙﺎه آزاد در زﻣﺎن ﺟﻨﮓ ﻛﻪ‬ ‫ﺗﻮﺳﻂ اﻓﺮاد ﺧﻮد ﺑﺮﻛﻨﺎر ﺷﺪ و در ﺗﻮر او را ﺑﻪﺳﺮﻗﺖ ﻣﺘﻬﻢ ﻛﺮدﻧﺪ؛ ﻓﺮاﻧﺰﻳﻨﻲ ﻛﻪ ﺑﻌﺪﻫﺎ ﺗﻮﺳﻂ اﻧﮕﻠﺴﺘﺎن ﻣﺴﺘﺮد و‬ ‫ﺑﻪﻛﻼهﺑﺮداري ﻣﺘﻬﻢ ﺷﺪ‪ ،‬ﺑﺎرالد‪ِ‬ﻣﻮﻧﺘﻮ‪ ،‬ﻛﻪ ﺑﺎ ﺟﺴﺎرت ﺧﻮد را ﺑﻪدﺑﻴﺮﺧﺎﻧﻪي ﺟﻨﮓ ﻣﻌﺮﻓﻲ ﻛﺮد و ﺑﻪﺑﺮﻛﺖ اﻋﺘﻤﺎد ﺑﻪﻧﻔﺲ ﺧﻮد‬ ‫ﺑﻪرﻳﺎﺳﺖ ﻟﮋﻳﻮن ﻫﻔﺘﻢ ﻣﻨﺼﻮب ﺷﺪ؛ آﺑﻪ ﺳﻠﻴﻨﻲ‪ ،‬ﻛﺸﻴﺶ ﻣﺄﻣﻮرِ ﻧﺎوﮔﺎن ﻧﺎﻣﻌﻠﻮم و ﻧﺎﺷﻨﺎﺧﺘﻪاي ﻛﻪ از ﺣﻤﺎﻳﺖ ژول ﺳﻴﻤﻮن‬ ‫ﺑﺮﺧﻮردار ﺑﻮد؛ و ﺑﺎﻻﺧﺮه ﺗﻮﻃﺌﻪﮔﺮان اﺷﺮافﻣﺴﻠﻚ و ژﻧﺮالﻫﺎي ﺑﺰرگ ﺗﺮﺳﺎن از اﻧﻘﻼب‪ :‬ﻟﻮﻟﻴﻪ‪ ،‬دوﺑﻴﺴﻮن و ﮔﺎﻧﻴﻪداﺑ‪‬ﻦ‪ .‬اﻳﻦ‬ ‫ﺟﻤﻬﻮريﺧﻮاﻫﺎن ﺷﺮﻳﻒ ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﺴﺘﻨﺪ ﺑﻪﻛﻤﻮن اﺟﺎزه ﺑﺪﻫﻨﺪ ﻛﻪ ﺟﻤﻬﻮري را وﻳﺮان ﻛﻨﺪ‪ .‬اﮔﺮ آنﻫﺎ ﭘﻮل ورﺳﺎي را‬ ‫ﻣﻲﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻨﺪ‪ ،‬ﺻﺮﻓﺎً ﺑﺎ اﻳﻦ ﻧﻈﺮ ﺑﻮد ﻛﻪ ﭘﺎرﻳﺲ و ﺟﻤﻬﻮري را از دﺳﺖ آدمﻫﺎي ﺷﻬﺮداري ﻣﺮﻛﺰي ﻧﺠﺎت دﻫﻨﺪ‪ .‬آنﻫﺎ‬ ‫ﻣﻲﺧﻮاﺳﺘﻨﺪ ﻛﻤﻮن را واژﮔﻮن ﻛﻨﻨﺪ؛ وﻟﻲ آن را ﺑﻪدﺷﻤﻦ ﻣﻲﻓﺮوﺧﺘﻨﺪ‪ ،‬آه! ﻧﻪ‪ ،‬ﺑﻪﻫﻴﭻوﺟﻪ!‬ ‫ﺷﺨﺼﻲ ﺑﻪﻧﺎم ﺑﺮﻳﻴﺮ ﺳﻦـﻻژﻳﻴﻪ ﮔﺰارش ﺟﺎﻣﻌﻲ درﻣﻮرد ﻫﻤﻪي اﻳﻦ ﭘﻬﻠﻮاﻧﺎن ﺗﻨﻈﻴﻢ ﻣﻲﻛﺮد و ﻣﻨﺸﻲ ﺗﻲﻳﺮ‪،‬‬ ‫ﺗﺮوﻧﺴ‪‬ﻦـدوﻣ‪‬ﺮﺳﺎن ﻛﻪ ﺳﻪ ﺳﺎل ﺑﻌﺪ ﺑﻪﻛﻼﻫﺒﺮداري ﻣﺤﻜﻮم ﺷﺪ‪ ،‬ﺑﻴﻦ ﭘﺎرﻳﺲ و ورﺳﺎي در رﻓﺖوآﻣﺪ ﺑﻮد‪ .‬او ﭘﻮل ﻣﻲآورد‪،‬‬ ‫ﺳﺮﭘﺮﺳﺘﻲ ﻣﻲﻛﺮد و ﺳﺮﻧﺦﻫﺎي اﻳﻦ ﺗﻮﻃﺌﻪﻫﺎي رﻧﮕﺎرﻧﮓ را ﻛﻪ اﻏﻠﺐ ﻳﻜﻲ در ﻗﻔﺎ و ﭘﻨﻬﺎن از دﻳﮕﺮي ﺟﺮﻳﺎن داﺷﺖ‪ ،‬در‬ ‫دﺳﺖ داﺷﺖ‪.‬‬ ‫در ﻧﺘﻴﺠﻪ اﻳﻦﻫﺎ ﻣﺪام ﺑﺎ ﻫﻢ درﮔﻴﺮي داﺷﺘﻨﺪ‪ .‬اﻳﻦ رﺟﺎﻟﻪﻫﺎ ﻫﻤﺪﻳﮕﺮ را ﻟﻮ ﻣﻲدادﻧﺪ‪ .‬ﺑﺮﻳﻴﺮد‪‬ﺳﻦـﻻژﻳﻴﻪ ﻣﻲﻧﻮﺷﺖ‪» :‬ﻣﻦ‬ ‫از آﻗﺎي وزﻳﺮ داﺧﻠﻪ ﻣﻲﺧﻮاﻫﻢ ﻛﻪ آﻗﺎي لِﻣ‪‬ﺮدوﻓﻮن را ﺗﺤﺖ ﻧﻈﺮ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻣﻦ ﺷﺪﻳﺪاً ﺑﻪاو ﻣﺸﻜﻮﻛﻢ ﻛﻪ ﻣﺒﺎدا‬ ‫ﺑﻨﺎﭘﺎرﺗﻴﺴﺖ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﭘﻮﻟﻲ ﻛﻪ او درﻳﺎﻓﺖ ﻛﺮده اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﻴﺶﺗﺮ ﺻﺮف ﭘﺮداﺧﺖ ﺑﺪﻫﻲﻫﺎي او ﺷﺪه اﺳﺖ«‪ .‬در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﮔﺰارش‬ ‫دﻳﮕﺮي ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬ﻣﻦ ﺑﻪآﻗﺎﻳﺎن دوﻣﺎﻟﻦ‪ ،‬ﺷﺎرﭘﺎﻧﺘﻴﻪ و ﺑﺮﻳﻴﺮدﺳﻦـﻻژﻳﻴﻪ ﻣﺸﻜﻮﻛﻢ‪ .‬آنﻫﺎ اﻏﻠﺐ در ﭘﺎﺗﻖ ﭘﺘﺮ ﻣﻼﻗﺎت ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‬ ‫و ﺑﻪﺟﺎي ﭘﺮداﺧﺘﻦ ﺑﻪﻫﺪف ﺑﺰرگ رﻫﺎﺋﻲ از ﭘﺎﻧﺘﺎﮔﻮروﺋﻞ ]ﺷﺨﺼﻴﺘﻲ ﺷﻬﻮتﭘﺮﺳﺖ در ﻛﺘﺎﺑﻲ از راﺑﻠﻪ[ ﺗﻘﻠﻴﺪ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪ .‬آنﻫﺎ‬ ‫ﺑﻪاورﻟﺌﺎﻧﻴﺴﺖﻫﺎ ﻣﻲﻣﺎﻧﻨﺪ«]‪.[158‬‬ ‫ﺑﻲﭘﺮواﺗﺮﻳﻦ اﻳﻦ ﺳﻮداﮔﺮان‪ ،‬ﺑﻮﻓﻮن‪ ،‬ﻣﻮﻓﻖ ﺷﺪ ﺑﺎ ﺳﺘﺎد ژﻧﺮال ﻫﻨﺮي ﭘﺮودوم‪ ،‬ﺑﺎ ﻣﺪرﺳﻪي ﻧﻈﺎم ﺑﻪﻓﺮﻣﺎﻧﺪﻫﻲ ووﻧﻮ و ﺑﺎ‬ ‫دﺑﻴﺮﺧﺎﻧﻪي ﺟﻨﮓ ﻛﻪ در آن ﮔﻮﻳﻪ درﻧﻈﺮ داﺷﺖ ﺑﺎ ﺑﺨﺶ ﻣﻬﻤﺎت درﮔﻴﺮ ﺷﻮد‪ ،‬راﺑﻄﻪ ﺑﺮﻗﺮار ﻧﻤﺎﻳﺪ‪ .‬ﻋﻮاﻣﻞ او‪ ،‬ﻻﻧﻴﻪ و‬ ‫ﻻروك‪ ،‬روي ﺷﺨﺼﻲ ﺑﻪﻧﺎم ﻣﻮﻟﻪ ﻛﺎر ﻛﺮدﻧﺪ ﻛﻪ ﺑﺎ دور زدن ﻛﻤﻴﺘﻪي ﻣﺮﻛﺰي ﺧﻮد را ﺑﻪرﻳﺎﺳﺖ ﻟﮋﻳﻮن ﻫﻔﺪﻫﻢ رﺳﺎﻧﺪه و‬ ‫ﺗﺎﺣﺪي آن را ﻓﻠﺞ ﻛﺮده ﺑﻮد‪ .‬ﻳﻚ اﻓﺴﺮ ﺗﻮپﺧﺎﻧﻪ‪ ،‬ﻛﺎﭘﻴﺘﺎن ﭘﻴﮕﻴﻪ‪ ،‬ﻛﻪ از ﻃﺮف وزارتﺧﺎﻧﻪ در اﺧﺘﻴﺎرﺷﺎن ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮد‪،‬‬ ‫ﻧﻘﺸﻪي ﺑﺎرﻳﻜﺎدﻫﺎ را رﺳﻢ ﻛﺮد و ﻳﻜﻲ از اﻳﻦ دﺳﺘﻪﻫﺎ ﺗﻮاﻧﺴﺖ در ﻫﺸﺘﻢ ﻣﻪ ﮔﺰار ﺑﺪﻫﺪ‪» :‬ﻫﻴﭻ ﻣﻴﻨﻲ ﻛﺎر ﮔﺬاﺷﺘﻪ ﻧﺸﺪه‬ ‫اﺳﺖ‪ .‬ارﺗﺶ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺎ ﻧﻮاي ﺷﻴﭙﻮرﻫﺎ وارد ﺷﻮد«‪ .‬ﮔﺎه ﺑﻪﺗﻄﻤﻴﻊ ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﻣﺘﻮﺳﻞ ﻣﻲﺷﺪﻧﺪ و ﮔﺎه ﻧﻘﺶ ﻛﻤﻮﻧﺎرﻫﺎي دوآﺗﺸﻪ‬ ‫را ﺑﺎزي ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ‪ ،‬آنﻫﺎ راه ﺑﻪدﺳﺖآوردن اﻃﻼﻋﺎت را ﺑﻠﺪ ﺑﻮدﻧﺪ و ﺑﻲﻣﺒﺎﻻﺗﻲ ﻣﺴﺌﻮﻟﻴﻦ ﻧﻴﺰ ﻛﺎر آنﻫﺎ را ﺑﻪوﻳﮋه ﺗﺴﻬﻴﻞ‬ ‫ﻣﻲﻛﺮد‪ .‬اﻓﺴﺮان ﺳﺘﺎد و رؤﺳﺎي ﺑﺨﺶﻫﺎ دوﺳﺖ داﺷﺘﻨﺪ اﻫﻤﻴﺖ ﺧﻮد را ﺑﻪرخ ﺑﻜﺸﻨﺪ‪ ،‬در ﻛﺎﻓﻪﻫﺎي ﭘﺮ از ﺟﺎﺳﻮس ﺑﻮﻟﻮارﻫﺎ‬ ‫درﻣﻮرد ﺣﺴﺎسﺗﺮﻳﻦ اﻣﻮر ﺑﺤﺚ ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ]‪ .[159‬ﻛﻮرﻧﻪ ﻛﻪ در ﺷﻬﺮﺑﺎﻧﻲ ﺟﺎﻧﺸﻴﻦ رﻳﮕﻮ ﺷﺪ‪ ،‬ﻋﻠﻲرﻏﻢ ﻣﻨﺶ ﺟﺪي ﺧﻮد‪،‬‬ ‫ﺳﺮوﻳﺲ اﻣﻨﻴﺖ ﻋﻤﻮﻣﻲ را ﺑﻬﺒﻮد ﻧﺒﺨﺸﻴﺪ‪ .‬ﻟﻮﻟﻴﻪ ﻛﻪ دوﺑﺎر دﺳﺖﮔﻴﺮ و ﻫﺮﺑﺎر ﻣﻮﻓﻖ ﺑﻪﻓﺮار ﺷﺪ‪ ،‬در ﻛﺎﻓﻪﻫﺎ ﻋﻠﻨﺎً از ﺟﺎرو ﺷﺪن‬ ‫ﻛﻤﻮن ﺣﺮف ﻣﻲزد‪ .‬ﺗﺮوﻧﺴﻦـدوﻣ‪‬ﺮان ﻛﻪ ﺷﻬﺮت داﺷﺖ ﺑﻴﺴﺖ ﺳﺎل ﻣﺄﻣﻮر ﭘﻠﻴﺲ وزارت داﺧﻠﻪ ﺑﻮده اﺳﺖ‪ ،‬آزاداﻧﻪ در‬ ‫ﺧﻴﺎﺑﺎنﻫﺎ راه ﻣﻲرﻓﺖ و ﺳﻮژه ﺧﻮد را ﻛﺎﻣﻼً زﻳﺮ ﻧﻈﺮ داﺷﺖ‪ .‬ﻣﻘﺎﻃﻌﻪﻛﺎران ﺳﺎﺧﺘﻤﺎنِ اﺳﺘﺤﻜﺎﻣﺎت ﻣﻮﻧﻤﺎرﺗﺮ ﻫﺮروز ﺑﺮاي‬ ‫ﺑﻪﺗﻌﻮﻳﻖ اﻧﺪاﺧﺘﻦ ﺷﺮوع ﻛﺎر ﺑﻬﺎﻧﻪﻫﺎي ﺗﺎزهاي ﻣﻲﺗﺮاﺷﻴﺪﻧﺪ‪ .‬ﻛﻠﻴﺴﺎي ﺑﺮِآ دﺳﺖ ﻧﺨﻮرده ﻣﺎﻧﺪ ـ ﻋﻬﺪهدار ﺧﺮاب ﻛﺮدن اﻳﻦ‬ ‫ﺑﻨﺎي اﺳﺘﻐﻔﺎر ﺗﺮﺗﻴﺒﻲ داد ﻛﻪ اﻳﻦ ﻛﺎر ﺗﺎ ورود ﺳﺮﺑﺎزان ﺑﻪﻋﻘﺐ اﻓﺘﺪ‪ .‬ﺻﺮﻓﺎً ﺣﺴﻦ ﺗﺼﺎدف ﻣﻮﺟﺐ ﻛﺸﻒ ﺗﻮﻃﺌﻪي ﺑﺎزوﺑﻨﺪ ﺷﺪ‬ ‫و ﻓﻘﻂ وﻓﺎداري دوﻣﺒﺮوﺳﻜﻲ ﺗﻮﻃﺌﻪي وِﺳ‪‬ﻪ را ﺑﺮﻣﻼ ﻧﻤﻮد‪.‬‬

‫‪173‬‬

‫اﻳﻦ ﻋﺎﻣﻞ ﺗﺠﺎري ﺑﺮاي ﭘﻴﺶﻧﻬﺎد ﻋﻤﻠﻴﺎت آذوﻗﻪرﺳﺎﻧﻲ ﺑﻪورﺳﺎي رﻓﺘﻪ ﺑﻮد‪ .‬ﭘﻴﺶﻧﻬﺎدش رد ﺷﺪ و او ﺑﺮﮔﺸﺖ‪ ،‬وﻟﻲ اﻳﻦ‬ ‫ﺑﺎر ﺑﺎ ﭘﻴﺶﻧﻬﺎد ﺧﺮﻳﺪن دوﻣﺒﺮوﺳﻜﻲ‪ .‬او ﺑﺎ ﺣﻤﺎﻳﺖ درﻳﺎدار ﺳﺴﻪ ـدر اوج دﻳﻮاﻧﮕﻲاشـ ﻣﻮﻓﻖ ﺷﺪ ﻛﺎر ﺧﻮد را ﺑﻪﺷﻜﻞ ﻳﻚ‬ ‫ﺷﺮﻛﺖ ﺗﺠﺎري ﺑﻪراه اﻧﺪازد‪ ،‬ﺳﻬﺎمدار و ﺑﻴﺴﺖ ﻫﺰار ﻓﺮاﻧﻚ ﺑﺮاي ﻣﺨﺎرج اﺿﻄﺮاري ﭘﻴﺪا ﻛﻨﺪ و ﺑﺎ ﻳﻜﻲ از دﺳﺘﻴﺎران‬ ‫دوﻣﺒﺮوﺳﻜﻲ ﺑﻪﻧﺎم ﻫﻮﺗﺰﻳﻨﺠﺮ ﻛﻪ ﺑﻌﺪاً ﺗﻮﺳﻂ ﺣﻜﻮﻣﺖ ورﺳﺎي ﺑﺮاي ﺟﺎﺳﻮﺳﻲ در ﻣﻴﺎن ﺗﺒﻌﻴﺪيﻫﺎ در ﻟﻨﺪن اﺳﺘﺨﺪام ﺷﺪ‪،‬‬ ‫ارﺗﺒﺎط ﺑﺮﻗﺮار ﻧﻤﺎﻳﺪ‪ .‬وِﺳ‪‬ﻪ ﺑﻪاو ﮔﻔﺖ ﻛﻪ اﮔﺮ ژﻧﺮال دوﻣﺒﺮوﺳﻜﻲ دروازهﻫﺎي ﺗﺤﺖ ﻓﺮﻣﺎن ﺧﻮد را ﺗﺴﻠﻴﻢ ﻛﻨﺪ‪ ،‬ورﺳﺎي ﻳﻚ‬ ‫ﻣﻴﻠﻴﻮن ﻓﺮاﻧﻚ ﺑﻪاو ﻣﻲدﻫﺪ‪ .‬دوﻣﺒﺮوﺳﻜﻲ ﻓﻮراً ﻛﻤﻴﺘﻪي اﻣﻨﻴﺖ ﻣﻠﻲ را ﺧﺒﺮ ﻛﺮد و ﭘﻴﺶﻧﻬﺎد ﻧﻤﻮد ﻛﻪ ﺑﻪﻳﻚ ﻳﺎ دو ﺳﭙﺎه‬ ‫ارﺗﺶ ورﺳﺎي اﻣﻜﺎن ورود ﺑﺪﻫﻨﺪ و آنﮔﺎه آنﻫﺎ را ﺗﻮﺳﻂ ﮔﺮدانﻫﺎﺋﻲ ﻛﻪ در ﻛﻤﻴﻦ ﻧﺸﺴﺘﻪاﻧﺪ‪ ،‬درﻫﻢ ﺑﻜﻮﺑﻨﺪ‪ .‬ﻛﻤﻴﺘﻪ‬ ‫ﻧﻤﻲﺧﻮاﺳﺖ ﺗﻦ ﺑﻪاﻳﻦ ﺧﻄﺮ ﺑﺪﻫﺪ‪ ،‬وﻟﻲ ﺑﻪدوﻣﺒﺮوﺳﻜﻲ دﺳﺘﻮر دادﻛﻪ ﻣﺬاﻛﺮات را اداﻣﻪ دﻫﺪ]‪ .[160‬ﻫﻮﺗﺰﻳﻨﺠﺮ ﻫﻤﺮاه وِﺳ‪‬ﻪ‬ ‫ﺑﻪورﺳﺎي رﻓﺖ و ﺳﺴﻪ را دﻳﺪ ﻛﻪ ﺑﻪاو ﭘﻴﺶﻧﻬﺎد ﻛﺮد ﻛﻪ ﺟﻬﺖ ﺗﻀﻤﻴﻦ اﺟﺮاي ﻗﻮلﻫﺎﺋﻲ ﻛﻪ ﺑﻪدوﻣﺒﺮوﺳﻜﻲ داده ﺷﺪه‬ ‫اﺳﺖ‪ ،‬ﺧﻮد را ﺑﻪﻋﻨﻮان ﮔﺮوﮔﺎن ﺗﺴﻠﻴﻢ ﻛﻨﺪ‪ .‬ﺣﺘﻲ ﻗﺮار ﺑﻮد ژﻧﺮال ﺳﺴﻪ ﺷﺒﻲ ﻣﺨﻔﻴﺎﻧﻪ ﺑﻪﻣﻴﺪان واﻧﺪوم ﺑﺮود و ﻛﻤﻴﺘﻪي‬ ‫اﻣﻨﻴﺖ ﻋﻤﻮﻣﻲ ﻛﻪ از ﭘﻴﺶ در ﺟﺮﻳﺎن ﻗﺮار داﺷﺖ در ﺗﺪارك ﺑﺎزداﺷﺖ او ﺑﻮد ﻛﻪ ﺑﺎرﺗ‪‬ﻠ‪‬ﻤﻲﺳﻦﻫﻴﻠ‪‬ﺮ او را از اﻳﻦ ﺑﻼﻫﺖ ﺟﺪﻳﺪ‬ ‫ﺑﺮﺣﺬر داﺷﺖ‪ .‬از آن ﺑﻪﺑﻌﺪ‪ ،‬ﺗﻲﻳﺮ ﻛﻢﻛﻢ اﻣﻴﺪ ﮔﺮﻓﺘﻦ ﺷﻬﺮ از ﻃﺮﻳﻖ ﻏﺎﻓﻞﮔﻴﺮي را رﻫﺎ ﻛﺮد‪ .‬اﻳﻦ ﺳﺮﮔﺮﻣﻲ اوﻟﻴﻦ روزﻫﺎي‬ ‫ﻣﺎه ﻣﻪ او ﺑﻮد‪ .‬ﺑﺮاﺳﺎس اﻇﻬﺎرات ﻳﻚ ﻣﺄﻣﻮر ﻛﻪ ﻗﻮل داده ﺑﻮد ﺗﺮﺗﻴﺐ ﺗﺴﻠﻴﻢ دروازهي دوﻓﻴﻦ را ﺗﻮﺳﻂ دوﺳﺖ ﺧﻮد ﻻﭘﻮرت‬ ‫ـرﺋﻴﺲ ﻟﮋﻳﻮن ﺷﺎﻧﺰدﻫﻢـ ﺑﺪﻫﺪ‪ ،‬ﺗﻲﻳﺮ ﻋﻠﻲرﻏﻢ ﺑﻲﻣﻴﻠﻲ ﻣﺎﻛﻤﺎﻫﻮن و ارﺗﺶ ﻛﻪ ﺧﻮاﺳﺘﺎر ورودي ﭘﻴﺮوزﻣﻨﺪاﻧﻪ ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﻳﻚ‬ ‫ﻧﻘﺸﻪي ﻛﺎﻣﻞ رﻳﺨﺘﻪ ﺑﻮد]‪ .[161‬در ﻃﻮل ﺷﺐ ‪ 3‬ﻣﻪ‪ ،‬ﺗﻤﺎم ارﺗﺶ ﻓﻌﺎل و ﺑﺨﺸﻲ از ذﺧﻴﺮه ﺑﻪﺣﺎﻟﺖ آﻣﺎدهﺑﺎش درآﻣﺪ و ژﻧﺮال‬ ‫ﺗﻲﻳﺮ ﺑﺮاي ﺧﻮاب ﺑﻪﺳ‪‬ﻮر رﻓﺖ‪ .‬ﻧﻴﻤﻪ ﺷﺐ‪ ،‬ﺳﺮﺑﺎزﻫﺎ در ﺑﻮآد‪‬ﺑﻠﻮﻧﻴﻪ ﻣﻘﺎﺑﻞ درﻳﺎﭼﻪي ﭘﺎﺋﻴﻦ ﺟﻤﻊ ﺷﺪﻧﺪ و ﺑﻪدروازهﻫﺎي ﺑﺴﺘﻪ‬ ‫ﭼﺸﻢ دوﺧﺘﻨﺪ‪ .‬ﻗﺮار ﺑﻮد اﻳﻦ دروازهﻫﺎ ﺗﻮﺳﻂ ﻳﻚ ﮔﺮوﻫﺎن ارﺗﺠﺎﻋﻲ ﻛﻪ در ﭘﺎﺳﻲ و ﺗﺤﺖ ﻓﺮﻣﺎن وري ـﺳﺮوان ﺳﭙﺎه‬ ‫ﺳﻲوﻫﺸﺘﻢ ﻛﻪ ﺑﻪﻋﻨﻮان ﺟﺎﻧﺸﻴﻦ ﻓﺮﻣﺎﻧﺪهي ﺧﻮد‪ ،‬ﻻوﻳﻨﻴﻪ‪ ،‬ﻋﻤﻞ ﻣﻲﻛﺮدـ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺷﺪه ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﺎز ﺷﻮد‪ .‬وﻟﻲ اﻳﻦ ﺗﻮﻃﺌﻪﮔﺮان‬ ‫ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ ﻓﺮاﻣﻮش ﻛﺮده ﺑﻮدﻧﺪ ﻻوﻳﻨﻴﻪ را درﺟﺮﻳﺎن ﺑﮕﺬارﻧﺪ؛ و ﭼﻮن ﮔﺮوﻫﺎﻧﻲﻛﻪ ﻣﻲﺑﺎﻳﺴﺖ ﺟﺎي ﻓﺪرالﻫﺎ را ﺑﮕﻴﺮد ﻓﺮﻣﺎﻧﻲ‬ ‫از ﻣﺎﻓﻮق ﻧﺪاﺷﺖ‪ ،‬ﺑﻪوﺟﻮد ﻳﻚ ﻛﻤﻴﻦ ﺳﻮءﻇﻦ ﺑﺮد و از اﻧﺠﺎم اﻳﻦ ﻛﺎر اﻣﺘﻨﺎع ﻛﺮد‪ .‬ﺑﻪاﻳﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﻧﮕﻬﺒﺎﻧﺎن ﻣﻄﻤﺌﻦ ﺗﻌﻮﻳﺾ‬ ‫ﻧﺸﺪﻧﺪ‪ .‬ﺳﺮﺑﺎزﻫﺎ‪ ،‬ﭘﺲ از ﭼﻨﺪ ﺳﺎﻋﺖ اﻧﺘﻈﺎر ﺑﻴﻬﻮده‪ ،‬ﺳﭙﻴﺪهدم ﺑﻪاردوﮔﺎهﻫﺎي ﺧﻮد ﺑﺮﮔﺸﺘﻨﺪ‪ .‬دو روز ﺑﻌﺪ ﻻﭘﻮرت ﺑﺎزداﺷﺖ ﺷﺪ‪،‬‬ ‫وﻟﻲ دوﺑﺎره ﺧﻴﻠﻲ ﺳﺮﻳﻊ آزاد ﮔﺮدﻳﺪ‪.‬‬ ‫ﺑﻮﻓﻮن ﺑﺎ اﻗﺘﺒﺎس ﻫﻤﻴﻦ ﻧﻘﺸﻪ ﺗﺴﻠﻴﻢ دروازهﻫﺎي اوﺗﻮي و دوﻓﻴﻦ را ﺑﺮاي ﺷﺐ ‪ 12‬ﺑﻪ ‪ 13‬ﻣﻪ ﺗﻀﻤﻴﻦ ﻛﺮد‪ .‬ﺗﻲﻳﺮ دوﺑﺎره‬ ‫ﻫﻤﻪي دﺳﺘﮕﺎه را ﺑﻪراه اﻧﺪاﺧﺖ و ﭼﻨﺪﻳﻦ دﺳﺘﻪ ﺑﻪﺳﻤﺖ ﭘﻮﺋﻦد‪‬ژور اﻋﺰام ﺷﺪﻧﺪ؛ درﺣﺎﻟﻲ ﻛﻪ ارﺗﺶ آﻣﺎدهي ﺑﻮد ﺗﺎ آنﻫﺎ را‬ ‫دﻧﺒﺎل ﻛﻨﺪ‪ .‬وﻟﻲ در آﺧﺮﻳﻦ ﻟﺤﻈﻪ ﻧﻘﺸﻪﻫﺎي ﺗﻮﻃﺌﻪﮔﺮان ﻧﻘﺶﺑﺮآب ﮔﺮدﻳﺪ]‪ [162‬و ﻣﺜﻞ ‪ 3‬ﻣﻪ ارﺗﺶ ﻣﺠﺒﻮر ﺑﻪﻋﻘﺐﮔﺮد ﺷﺪ‪.‬‬ ‫ﻛﻤﻴﺘﻪي ﻧﺠﺎت ﻋﻤﻮﻣﻲ ﻛﻪ از ﺗﻼش ﻗﺒﻠﻲ ﻛﺎﻣﻼً ﺑﻲﺧﺒﺮ ﺑﻮد‪ ،‬از اﻳﻦ ﻳﻜﻲ اﻃﻼع داﺷﺖ‪.‬‬ ‫ﻻﻧﻴﻪ روز ﺑﻌﺪ ﺑﺎزداﺷﺖ ﺷﺪ‪ .‬ﻛﻤﻴﺘﻪ ﺗﺎزه روي ﺑﺎزوﺑﻨﺪﻫﺎي ﺳﻪرﻧﮓ ﻛﻪ ﻗﺮار ﺑﻮد ﮔﺎردﻫﺎي ﻣﻠﻲ ﻧﻈﻢ ﻫﻨﮕﺎم ورود ارﺗﺶ‬ ‫ﺑﻪﺑﺎزو ﺑﻨﺪﻧﺪ‪ ،‬دﺳﺖ ﮔﺬاﺷﺘﻪ ﺑﻮد‪ .‬ﻟ‪‬ﮕﺮو‪ ،‬زﻧﻲ ﻛﻪ آنﻫﺎ را درﺳﺖ ﻣﻲﻛﺮد از دادن دﺳﺘﻤﺰد دﺧﺘﺮاﻧﻲ ﻛﻪ ﺑﺮاﻳﺶ ﻛﺎر ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ‪،‬‬ ‫ﻏﻔﻠﺖ ﻧﻤﻮده ﺑﻮد‪ .‬ﻳﻜﻲ از آنﻫﺎ ﻛﻪ ﮔﻤﺎن ﻛﺮده ﺑﻮد ﻛﺎر ﺑﺮاي ﻛﻤﻮن اﻧﺠﺎم ﺷﺪه اﺳﺖ ﺑﺮاي دﺳﺘﻤﺰد ﺧﻮد ﺑﻪﺷﻬﺮداري‬ ‫ﻣﺮﻛﺰي رﻓﺖ‪ .‬در ﺗﺤﻘﻴﻖ از ﻟﮕﺮو رد ﺑﻮﻓﻮن و ﻫﻤﺪﺳﺘﺎﻧﺶ را ﺑﻪدﺳﺖ آوردﻧﺪ‪ .‬ﺑﻮﻓﻮن و ﻻروك ﻣﺨﻔﻲ ﺷﺪﻧﺪ و‬ ‫ﺗﺮوﻧﺴﻦـدوﻣﺮﺳﻮن ﺑﻪورﺳﺎي رﻓﺖ‪ .‬ﺑﻪاﻳﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ‪ ،‬ﺷﺎرﭘﺎﻧﺘﻴﻪ ﻳﻜﻪﺗﺎز ﻣﻴﺪان ﻣﺎﻧﺪ‪ .‬ﻛﻮرﺑﻦ او را ﺗﺸﻮﻳﻖ ﻛﺮد ﻛﻪ اﻓﺮادش را در‬ ‫دﺳﺘﻪﻫﺎي ده و ﺻﺪﻧﻔﺮي ﺳﺎزﻣﺎن دﻫﻲ ﻛﻨﺪ و ﻧﻘﺸﻪي ﻛﺎﻣﻠﻲ را ﺑﺮاﻳﺶ ﺗﺮﺳﻴﻢ ﻛﺮد ﻛﻪ ﻣﻄﺎﺑﻖ آن ﺑﻼﻓﺎﺻﻠﻪ ﭘﺲ از ورود‬ ‫ﺳﺮﺑﺎزﻫﺎ او ﻣﻲﺑﺎﻳﺴﺖ ﺷﻬﺮداري ﻣﺮﻛﺰي را دراﺧﺘﻴﺎر ﻣﻲﮔﺮﻓﺖ‪ .‬ﺷﺎرﭘﺎﻧﺘﻴﻪي ﻫﻤﻮاره ﻣﺴﻠﻂ ﺑﺮﺧﻮد‪ ،‬او را روز ﺑﻪروز ﺑﺎ اﺧﺒﺎر‬ ‫ﻓﺘﻮﺣﺎت ﺗﺎزه دور ﺳﺮ ﻣﻲﮔﺮداﻧﺪ‪ ،‬از ﺑﻪﺧﺪﻣﺖ درآوردن ‪ 20/000‬ﻧﻔﺮ ﺻﺤﺒﺖ ﻣﻲﻛﺮد و ﺗﻘﺎﺿﺎي دﻳﻨﺎﻣﻴﺖ ﺑﺮاي ﻣﻨﻔﺠﺮ ﻛﺮدن‬

‫‪174‬‬

‫ﺧﺎﻧﻪﻫﺎ داﺷﺖ‪ [163]،‬و ﺑﻪﻋﻨﻮان ﻳﻚ ﭘﺎدﺗﺎﮔﺮوﻟﻲ ]ﺷﺨﺼﻴﺘﻲ از ﻳﻜﻲ از آﺛﺎر راﺑﻠﻪ‪ .‬م[ ﺣﻘﻴﻘﻲ ﻣﺒﺎﻟﻎ ﻫﻨﮕﻔﺘﻲ را ﻛﻪ ﺑﻮروﺷﻮ‬ ‫ﺑﻪاو ﺗﺤﻮﻳﻞ ﻣﻲداد‪ ،‬ﻣﻲﺑﻠﻌﻴﺪ‪.‬‬ ‫درﻧﻬﺎﻳﺖ‪ ،‬ﻛﻞ دﺳﺘﻪي دﺳﻴﺴﻪﮔﺮان ﻣﻮﻓﻖ ﺑﻪﺗﺴﻠﻴﻢ ﺣﺘﻲ ﻳﻚ دروازه ﻫﻢ ﻧﺸﺪﻧﺪ‪ ،‬وﻟﻲ ﻛﻤﻚ زﻳﺎدي ﺑﻪﺑﻲﺳﺎزﻣﺎن ﻛﺮدن‬ ‫ﻛﺎرﻫﺎ ﻧﻤﻮدﻧﺪ‪ .‬ﺑﺎاﻳﻦ وﺟﻮد‪ ،‬در ﺑﺮﺧﻮرد ﺑﺎ ﮔﺰارشﻫﺎي آنﻫﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﺧﻴﻠﻲ ﻣﺤﺘﺎط ﺑﻮد‪ .‬اﻳﻦ ﮔﺰارشﻫﺎ اﻏﻠﺐ ﻣﻤﻠﻮ از‬ ‫ﻣﻮﻓﻘﻴﺖﻫﺎي ﺧﻴﺎﻟﻲ اﺳﺖﻛﻪ ﺑﺮاي ﺗﻮﺟﻴﻪ ﺻﺪﻫﺎ ﻫﺰار ﻓﺮاﻧﻚ ﻫﺰﻳﻨﻪاي اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻪﺟﻴﺐ زدﻧﺪ‪.‬‬

‫‪175‬‬

‫ﻓﺼﻞ ﺑﻴﺴﺖوﺳﻮم‬ ‫»ﭼﭗﻫﺎ« ﺑﻪﭘﺎرﻳﺲ ﺧﻴﺎﻧﺖ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‬

‫»ﻣﺎ ﭘﺎرﻳﺲ را ﺑﺎ ﺗﻮپ و ﺳﻴﺎﺳﺖ ﮔﺮﻓﺘﻴﻢ«‪.‬‬

‫)ﺗﺤﻘﻴﻖ از ﺗﻲﻳﺮ در ﻣﻮرد‬

‫ﻫﻴﺠﺪﻫﻢ ﻣﺎرس(‬

‫ﺗﻮﻃﺌﻪﮔﺮ ﺑﺰرگ ﻋﻠﻴﻪ ﭘﺎرﻳﺲ ﭼﻪﻛﺴﻲ ﺑﻮد؟ »ﭼﭗ ﺗﻨﺪرو«‪.‬‬ ‫در ‪ 19‬ﻣﺎرس ﺑﺮاي ﺗﻲﻳﺮ ﭼﻪ ﻣﺎﻧﺪه ﺑﻮد و ﺑﺎ ﭼﻪ وﺳﻴﻠﻪاي ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺮﻓﺮاﻧﺴﻪ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻣﻲﻛﺮد؟ او ﻧﻪ ارﺗﺶ داﺷﺖ‪ ،‬ﻧﻪ ﺗﻮپ‬ ‫و ﻧﻪ ﺷﻬﺮ ﺑﺰرگ‪ .‬ﭘﺎرﻳﺴﻲﻫﺎ ﺳﻼح داﺷﺘﻨﺪ و ﻛﺎرﮔﺮانﺷﺎن ﮔﻮش ﺑﻪزﻧﮓ ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬اﮔﺮ آن ﻗﺸﺮ ﭘﺎﺋﻴﻨﻲ ﻃﺒﻘﻪي ﻣﺘﻮﺳﻂ ﻛﻪ‬ ‫ﺷﻬﺮﺳﺘﺎنﻫﺎ را ﺑﻪاﻣﻀﺎي اﻧﻘﻼبﻫﺎي ﭘﺎﻳﺘﺨﺖ واﻣﻲدارد‪ ،‬دﻧﺒﺎل ﺟﻨﺒﺶ ﻣﻲرﻓﺖ و از ﻫﻢﻃﺒﻘﻪايﻫﺎي ﭘﺎرﻳﺴﻲ ﺧﻮد ﺗﻘﻠﻴﺪ‬ ‫ﻣﻲﻛﺮد‪ ،‬ﺗﻲﻳﺮ ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﺴﺖ ﺣﺘﻲ ﻳﻚ ﮔﺮدان ﻫﻢ درﻣﻘﺎﺑﻞ آنﻫﺎ ﻗﺮار دﻫﺪ‪ .‬اﻣﻜﺎﻧﺎت اﻳﻦ رﻫﺒﺮ ﺑﻮرژوازي ﺑﺮاي ﺑﻘﺎ‪ ،‬ﻧﮕﻬﺪاﺷﺘﻦ‬ ‫ﺷﻬﺮﺳﺘﺎنﻫﺎ و وادارﻛﺮدن آنﻫﺎ ﺑﻪدادن ﺳﺮﺑﺎز و ﺗﻮپ ﺟﻬﺖ ﻛﻮﺑﻴﺪن ﭘﺎرﻳﺲ ﭼﻪ ﺑﻮد؟ ﻓﻘﻂ ﻳﻚ ﻛﻠﻤﻪ و اﻧﮕﺸﺖﺷﻤﺎري آدم‪.‬‬ ‫آن ﻛﻠﻤﻪ‪ ،‬ﺟﻤﻬﻮري ﺑﻮد و آن آدمﻫﺎ‪ ،‬رﻫﺒﺮان ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪهي ﺣﺰب ﺟﻤﻬﻮريﺧﻮاه‪.‬‬ ‫ﮔﺮﭼﻪ دﻫﺎﺗﻲﻫﺎي ﻛﻮدن ﺣﺘﻲ ﺑﻪﻧﺎم ﺟﻤﻬﻮري ﻫﻢ ﭘﺎرس ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ و از درج آن در ﺑﻴﺎﻧﻴﻪﻫﺎي ﺧﻮد اﺣﺘﺮاز داﺷﺘﻨﺪ‪ ،‬اﻣﺎ‬ ‫ﺗﻲﻳﺮ ﻛﻪ واردﺗﺮ ﺑﻮد‪ ،‬اﻳﻦ ﻧﺎم را ﺑﺎﻗﻮت ﺑﻪزﺑﺎن ﻣﻲآورد و آن را ﺑﺎ ﺗﺤﺮﻳﻒ ﻣﺼﻮﺑﺎت ﻣﺠﻠﺲ]‪ [164‬ﺑﻪاﺳﻢ ﺷﺐ زﻳﺮدﺳﺘﺎن‬ ‫ﺧﻮد ﺗﺒﺪﻳﻞ ﻛﺮد]‪ .[165‬از ﻫﻤﺎن اوﻟﻴﻦ ﺧﻴﺰشﻫﺎ ﻫﻤﻪي ﻣﻘﺎﻣﺎت ﺷﻬﺮﺳﺘﺎﻧﻲ ﻳﻚ ﺗﺮﺟﻴﻊﺑﻨﺪ داﺷﺘﻨﺪ‪» :‬ﻣﺎ در ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ﺑﺎ‬ ‫دﺳﺘﻪﺑﻨﺪيﻫﺎ از ﺟﻤﻬﻮري دﻓﺎع ﻣﻲﻛﻨﻴﻢ«]‪.[166‬‬ ‫اﻟﺒﺘﻪ اﻳﻦ ﻫﻢ ﺣﺮﻓﻲ ﺑﻮد‪ ،‬وﻟﻲ رأي دﻫﺎﺗﻲﻫﺎ و ﮔﺬﺷﺘﻪي ﺗﻲﻳﺮ ﺑﺎ اﻳﻦ اﻓﺎﺿﺎت ﺟﻤﻬﻮريﺧﻮاﻫﺎﻧﻪ ﻧﻤﻲﺧﻮاﻧﺪ‪ .‬ﻗﻬﺮﻣﺎﻧﺎن‬ ‫ﭘﻴﺸﻴﻦ دﻓﺎع ﻣﻠﻲ ﺣﺘﻲ ﺑﺮاي ﺷﻬﺮﺳﺘﺎنﻫﺎ ﻫﻢ ﺑﻪﻋﻨﻮان ﺣﺎﻓﻈﺎن اﻣﻨﻴﺖ ﻣﻮرد ﻗﺒﻮل ﻧﺒﻮدﻧﺪ‪ .‬ﺗﻲﻳﺮ ﻛﺎﻣﻼً ﺑﺮاﻳﻦ اﻣﺮ آﮔﺎه ﺑﻮد و‬ ‫ﺑﻪﭘﺎكﺗﺮﻳﻦِ ﭘﺎكﻫﺎ‪ ،‬اﻓﺮاد ﻣﺠﺮب ﺑﺮﮔﺸﺘﻪ از ﺗﺒﻌﻴﺪ ﻣﺘﻮﺳﻞ ﺷﺪ‪ .‬ﺣﻴﺜﻴﺖ آنﻫﺎ درﭼﺸﻢ دﻣﻮﻛﺮاتﻫﺎي ﺷﻬﺮﺳﺘﺎنﻫﺎ ﻫﻨﻮز‬ ‫دﺳﺖ ﻧﺨﻮرده ﻣﺎﻧﺪه ﺑﻮد‪ .‬ﺗﻲﻳﺮ در ﺿﻴﺎﻓﺖﻫﺎ آنﻫﺎ را ﻣﻲدﻳﺪ و ﺑﻪآنﻫﺎ ﻣﻲﮔﻔﺖ ﻛﻪ ﺳﺮﻧﻮﺷﺖ ﺟﻤﻬﻮري در دﺳﺖﺷﺎن ﻗﺮار‬ ‫دارد‪ ،‬ﻏﺮور ﻓﺮﺗﻮت آنﻫﺎ را ﻣﻲﻧﻮاﺧﺖ و ﺑﺎ ﭼﻨﺎن ﻣﻮﻓﻘﻴﺘﻲ از آنﻫﺎ ﺗﻤﻠﻖ ﻣﻲﮔﻔﺖ ﻛﻪ از ‪ 22‬ﻣﺎرس]‪ [167‬دﻳﮕﺮ‬ ‫ﺑﻪﻛﺎرﭼﺎقﻛﻦﻫﺎي او ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺷﺪه ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬وﻗﺘﻲ ﺟﻤﻬﻮريﺧﻮاﻫﺎن ﺷﻬﺮﺳﺘﺎنﻫﺎ دﻳﺪﻧﺪ ﻛﻪ ﻟﻮﺋﻲ ﺑﻼنِ ﻋﻤﻴﻖ و ﺷﻮﻟﺸﻪي‬

‫‪176‬‬

‫ﺑﺎﻫﻮش و ﻣﻌﺮوفﺗﺮﻳﻦ ﻗُﺮﻗُﺮوﻫﺎي ﭘﻴﺶآﻫﻨﮓ رادﻳﻜﺎل ﺑﻪورﺳﺎي اﻟﺘﺠﺎ ﻛﺮدﻧﺪ و ﺑﻪﻛﻤﻴﺘﻪي ﻣﺮﻛﺰي دﺷﻨﺎم دادﻧﺪ و از ﺳﻮي‬ ‫دﻳﮕﺮ از ﭘﺎرﻳﺲ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ و ﻓﺮﺳﺘﺎدﮔﺎﻧﻲ ﻗﺎﺑﻞ ﺑﻪﺳﺮاغﺷﺎن ﻧﻴﺎﻣﺪ‪ ،‬ﺧﻮد را ﻛﻨﺎر ﻛﺸﻴﺪﻧﺪ و ﮔﺬاﺷﺘﻨﺪ ﺗﺎ ﺷﻌﻠﻪاي ﻛﻪ ﻛﺎرﮔﺮان‬ ‫ﺑﺮاﻓﺮوﺧﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﻓﺮوﺑﻤﻴﺮد‪.‬‬ ‫ﺑﻤﺒﺎران ‪ 3‬آورﻳﻞ اﻧﺪﻛﻲ آنﻫﺎ را ﺑﺮاﻧﮕﻴﺨﺖ‪ .‬روز ‪ 5‬آورﻳﻞ ﺷﻮراي ﺷﻬﺮداري ﻟﻴﻞ ﻣﺮﻛﺐ از ﺳﺮﺷﻨﺎﺳﺎن ﺟﻤﻬﻮريﺧﻮاه‪،‬‬ ‫از ﺳﺎزش ﺳﺨﻦ ﮔﻔﺖ و از ﺗﻲﻳﺮ ﺧﻮاﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺮﺟﻤﻬﻮري ﺗﺄﻛﻴﺪ ﻛﻨﺪ‪ .‬ﺷﻮراي ﺷﻬﺮ ﻟﻴﻮن ﭘﻴﺎم ﻣﺸﺎﺑﻬﻲ داد‪ .‬ﺳﻨﺖاَوﻣ‪‬ﺮ‬ ‫ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎﻧﻲ ﺑﻪورﺳﺎي ﻓﺮﺳﺘﺎد‪ .‬ﺷﻬﺮ ﺗﺮوا اﻋﻼم ﻛﺮد ﻛﻪ »ﺑﺎ دل و ﺟﺎن ﻫﻤﺮاه ﺷﻬﺮوﻧﺪان ﻗﻬﺮﻣﺎﻧﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺮاي اﻋﺘﻘﺎدات‬ ‫ﺟﻤﻬﻮريﺧﻮاﻫﺎﻧﻪي ﺧﻮد ﻣﻲرزﻣﻨﺪ«‪ .‬ﻣ‪‬ﻜﻮن از ﺣﻜﻮﻣﺖ و ﻣﺠﻠﺲ دﻋﻮت ﻛﺮد ﻛﻪ ﺑﺎ ﻗﺒﻮل ﻧﻬﺎدﻫﺎي ﺟﻤﻬﻮري ﺑﻪاﻳﻦ ﻣﺒﺎرزه‬ ‫ﺧﺎﺗﻤﻪ دﻫﻨﺪ‪ .‬د‪‬رِم‪ ،‬وار‪ ،‬ووﻛﻠﻮز‪ ،‬آرد‪‬ش‪ ،‬ﻟﻮآر‪ ،‬ﺳﺎووآ‪ ،‬ﻫ‪‬ﺮو‪ ،‬ژِر و ﭘﻴﺮﻳﻨﻪي ﺷﺮﻗﻲ‪ ،‬ﺑﻴﺴﺖ اﺳﺘﺎن ﭘﻴﺎمﻫﺎي ﻣﺸﺎﺑﻬﻲ ﻣﻨﺘﺸﺮ‬ ‫ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﻛﺎرﮔﺮان روآن ﭘﻴﻮﺳﺘﻦ ﺧﻮد ﺑﻪﻛﻤﻮن را اﻋﻼم ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﻛﺎرﮔﺮان ﻫﺎور ﻛﻪ ﺗﻮﺳﻂ ﺑﻮرژواﻫﺎي ﺟﻤﻬﻮريﺧﻮاه ﻃﺮد ﺷﺪه‬ ‫ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﮔﺮوﻫﻲ ﻣﺴﺘﻘﻞ ﺗﺸﻜﻴﻞ دادﻧﺪ‪ .‬در ‪ 16‬آورﻳﻞ‪ ،‬در ﮔُﺮِﻧﻮﺑﻞ ‪ 600‬ﻣﺮد‪ ،‬زن و ﺑﭽﻪ ﺑﻪاﻳﺴﺘﮕﺎه راهآﻫﻦ رﻓﺘﻨﺪ ﺗﺎ ﻣﺎﻧﻊ‬ ‫ارﺳﺎل ﺳﺮﺑﺎز و ﻣﻬﻤﺎت ﺑﺮاي ورﺳﺎي ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬در روز ‪ 18‬آورﻳﻞ‪ ،‬در ﺷﻬﺮ ﻧﻴﻢ ﻣﺮدم در ﭘﺸﺖ ﭘﺮﭼﻢ ﺳﺮخ ﺑﺎ ﻓﺮﻳﺎد »زﻧﺪهﺑﺎد‬ ‫ﻛﻤﻮن! زﻧﺪهﺑﺎد ﭘﺎرﻳﺲ! ﻣﺮگﺑﺮ ورﺳﺎي!« در ﺷﻬﺮ راهﭘﻴﻤﺎﺋﻲ ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬در روزﻫﺎي ‪ 17 ،16‬و ‪ 18‬آورﻳﻞ ﺑﻮردو ﻧﺎآرام ﺑﻮد‪.‬‬ ‫ﺗﻌﺪادي از ﻣﺄﻣﻮران ﭘﻠﻴﺲ اﺳﻴﺮ ﺷﺪﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻪﭼﻨﺪ اﻓﺴﺮ ﺣﻤﻠﻪ ﺷﺪ‪ ،‬ﺳﺮﺑﺎزﺧﺎﻧﻪﻫﺎي ﭘﻴﺎدهﻧﻈﺎم ﺳﻨﮓﺑﺎران ﮔﺮدﻳﺪ‪ .‬ﻣﺮدم ﻓﺮﻳﺎد‬ ‫ﻣﻲزدﻧﺪ‪» :‬زﻧﺪهﺑﺎد ﭘﺎرﻳﺲ! ﻣﺮگ ﺑﺮ ﺧﺎﺋﻨﻴﻦ«! ﺟﻨﺒﺶ ﺣﺘﻲ ﺑﻪﻃﺒﻘﺎت ﻛﺸﺎورز ﻫﻢ ﮔﺴﺘﺮش ﻳﺎﻓﺖ‪ .‬در ﺳ‪‬ﻨﻜﻮآن )ﻣﻨﻄﻘﻪي‬ ‫ﺷ‪‬ﺮ(‪ ،‬در ﺷﺎرﻳﺘﻪـﺳﻮرـﻟﻮآر و در ﭘﻮﻳﻲ )ﻣﻨﻄﻘﻪي ﻧﻴﻴِِﻮر( ﮔﺎردﻫﺎي ﻣﻠﻲ ﺳﻼح ﺑﻪدوش ﺑﺎ ﭘﺮﭼﻢ ﺳﺮخ راهﭘﻴﻤﺎﺋﻲ ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﻛُﻮن‬ ‫در ‪ 18‬ﻣﺎرس و ﻓﻠﻮريـﺳﻮرـﻣﻮآر در ‪ 19‬آورﻳﻞ از ﭘﻲِ ﺟﻨﺒﺶ آﻣﺪﻧﺪ‪ .‬در آرﻳﻴِِﮋ ﭘﺮﭼﻢ ﺳﺮخ ﻣﺪام در اﻫﺘﺰاز ﺑﻮد‪ .‬در ﻓﻮآ ﺣﻤﻞ‬ ‫ﺗﻮپﻫﺎ را ﻣﺘﻮﻗﻒ ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬در وارﻳﻞ ﺳﻌﻲ ﻛﺮدﻧﺪ ﻗﻄﺎر ﻣﻬﻤﺎت را از ﺧﻂ ﺧﺎرج ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ‪ .‬در ﭘِﺮﻳﮕﻮ ﻛﺎرﻣﻨﺪان راهآﻫﻦ ﻣﺴﻠﺴﻞﻫﺎ‬ ‫را ﺿﺒﻂ ﻛﺮدﻧﺪ‪.‬‬ ‫در ‪ 15‬آورﻳﻞ ﭘﻨﺞ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪه از ﻃﺮف ﺷﻮراي ﺷﻬﺮداري ﻟﻴﻮن ﺧﻮد را ﺑﻪﺗﻲﻳﺮ ﻣﻌﺮﻓﻲ ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬او ﺑﺮ ﭘﺎيﺑﻨﺪي ﺧﻮد‬ ‫ﺑﻪﺟﻤﻬﻮري ﺗﺄﻛﻴﺪ ﻛﺮد و ﺳﻮﮔﻨﺪ ﺧﻮرد ﻛﻪ ﻣﺠﻠﺲ ﺑﻪﻣﺠﻠﺲ ﻣﺆﺳﺴﺎن ﺗﺒﺪﻳﻞ ﻧﺸﻮد‪ .‬در ﺗﻮﺟﻴﻪ رﻓﺘﺎر ﺧﻮد ﻣﻲﮔﻔﺖ ﻛﻪ اﮔﺮ او‬ ‫ﻛﺎرﻣﻨﺪان ﺧﻮد را ﺑﻴﺮون از ﺟﻤﻬﻮريﺧﻮاﻫﺎن ﺑﺮﻣﻲﮔﺰﻳﻨﺪ ﺑﻪاﻳﻦ دﻟﻴﻞ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﻲﺧﻮاﻫﺪ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪﻣﺼﺎﻟﺢ ﻫﻤﻴﻦ ﺟﻤﻬﻮري‬ ‫رﻋﺎﻳﺖ ﻫﻤﻪي اﺣﺰاب را ﻛﺮده ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬او ﮔﻔﺖ ﻛﻪ از ﺟﻤﻬﻮري درﻣﻘﺎﺑﻞ ﺑﺪﺗﺮﻳﻦ دﺷﻤﻨﺎن آن ﻳﻌﻨﻲ آدمﻫﺎي ﺷﻬﺮداري‬ ‫ﻣﺮﻛﺰي دﻓﺎع ﻣﻲﻛﻨﺪ؛ اﻳﻦ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎن ﻣﻲﺗﻮاﻧﺴﺘﻨﺪ از اﻳﻦ ﻟﺤﺎظ ﺣﺘﻲ در ﭘﺎرﻳﺲ ﻫﻢ ﺧﺎﻃﺮﺟﻤﻊ ﺑﺎﺷﻨﺪ و او ﻛﺎﻣﻼً ﺣﺎﺿﺮ ﺑﻮد‬ ‫ﺑﻪآنﻫﺎ ﺗﺄﻣﻴﻦ ﺑﺪﻫﺪ‪ .‬واﻧﮕﻬﻲ‪ ،‬اﮔﺮ ﻟﻴﻮن ﺟﺮأت ﺗﻜﺎن ﺧﻮردن ﻛﻨﺪ ‪ 30/000‬ﻧﻔﺮ آﻣﺎدهي آرام ﻛﺮدن آن ﻫﺴﺘﻨﺪ]‪ .[168‬او‬ ‫ﻣﻌﻤﻮﻻً اﻳﻦﻃﻮر ﺣﺮف ﻣﻲزد‪ .‬ﺑﻪﻫﻤﻪي ﻫﻴﺌﺖﻫﺎي اﻋﺰاﻣﻲ ﻫﻤﻴﻦ ﭘﺎﺳﺦ ﺑﺎ آنﭼﻨﺎن ﺧﻮشﺧُﻠﻘﻲ و ﻟﺤﻦ ﺧﻮدﻣﺎﻧﻲاي داده‬ ‫ﻣﻲﺷﺪ ﻛﻪ ﻛﺎﻣﻼً ﻣﻲﺗﻮاﻧﺴﺖ ﺷﻬﺮﺳﺘﺎﻧﻲﻫﺎ را ﺗﺤﺖ ﺗﺎﺛﻴﺮ ﻗﺮار دﻫﺪ‪.‬‬ ‫اﻳﻦ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎن ﭘﺲ از ﻣﻘﺎم رﻳﺎﺳﺖ‪ ،‬ﻧﺰد ﭘﻴﺸﻮاﻳﺎن »ﭼﭗ ﺗﻨﺪرو«‪ :‬ﻟﻮﺋﻲ ﺑﻼن‪ ،‬ﺷﻮﻟﺸﻪ‪ ،‬آدام و ﺳﺎﻳﺮ دﻣﻮﻛﺮاتﻫﺎي‬ ‫ﺑﺮﺟﺴﺘﻪ رﻓﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﺮﮔﻔﺘﻪﻫﺎي ﺗﻲﻳﺮ ﺻﺤﻪ ﻣﻲﮔﺬاﺷﺘﻨﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﻋﺎﻟﻲﺟﻨﺎﺑﺎن‪ ،‬ﮔﺮﭼﻪ ﻟﻄﻒ ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ و ﻣﻲﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﺧﻮاﺳﺖ‬ ‫ﭘﺎرﻳﺲ درﻣﺠﻤﻮع ﻏﻠﻂ ﻧﻴﺴﺖ‪ ،‬وﻟﻲ آن را ﺑﺪآﻏﺎز و ـﺑﻪﺧﺎﻃﺮ ﻳﻚ ﻧﺒﺮد ﺟﻨﺎﻳﺖﻛﺎراﻧﻪـ ﻧﺎﻣﺸﺮوع ﻣﻲداﻧﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﭘﺲ از آن ﻛﻪ‬ ‫ﭘﺎرﻳﺲ ﺧﻠﻊ ﺳﻼح ﻣﻲﺷﺪ‪ ،‬آنﻫﺎ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺴﺘﻨﺪ ﺑﺒﻴﻨﻨﺪ ﻛﻪ ﭼﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﻛﺮد‪ .‬ﻓﺮﺻﺖﻃﻠﺒﻲ ﻣﺤﺼﻮل ﻫﻤﻴﻦ دﻳﺮوز ﻧﻴﺴﺖ‪ ،‬ﺑﻠﻜﻪ در‬ ‫‪ 19‬ﻣﺎرس ‪ 1871‬ﺑﻪدﻧﻴﺎ آﻣﺪه اﺳﺖ]‪ ،[169‬ﻟﻮﺋﻲ ﺑﻼن و ﺷﺮﻛﺎء ﭘﺪرﺧﻮاﻧﺪهﻫﺎي آن ﻫﺴﺘﻨﺪ و در ﺧﻮن ‪ 30/000‬ﭘﺎرﻳﺴﻲ‬ ‫ﻏﺴﻞ ﺗﻌﻤﻴﺪ ﻳﺎﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪ .‬ﻟﻮﺋﻲ ﺑﻼن ﭘﺮﺳﻴﺪ‪» :‬در ﭘﺎرﻳﺲ ﺑﺎ ﭼﻪ ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻃﺮف ﻫﺴﺘﻨﺪ؟ اﮔﺮ از دﺳﻴﺴﻪﮔﺮان ﺑﻨﺎﭘﺎرﺗﻴﺴﺖ و‬ ‫ﭘﺮوﺳﻲ ﺻﺤﺒﺖ ﻧﻜﻨﻴﻢ‪ ،‬اﻓﺮاديﻛﻪ در آنﺟﺎ ﺑﺮاي ﺗﺴﺨﻴﺮ ﻗﺪرت ﺗﻼش ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ ﻋﺒﺎرتاﻧﺪ از ﻣﺸﺘﻲ اﻓﺮاد ﻣﺘﻌﺼﺐ‪ ،‬اﺣﻤﻖ و‬ ‫ﺣﻘﻪﺑﺎز«]‪ .[170‬و ﻫﻤﻪي رادﻳﻜﺎلﻫﺎ ﺑﺮآﺷﻔﺘﻨﺪ ﻛﻪ »اﮔﺮ ﭘﺎرﻳﺲ ﺑﺮﺣﻖ ﺑﻮد آﻳﺎ ﻣﺎ در ﭘﺎرﻳﺲ ﻧﺒﻮدﻳﻢ«؟ اﻛﺜﺮﻳﺖ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎن‪:‬‬ ‫ﺣﻘﻮقداﻧﺎن‪ ،‬ﭘﺰﺷﮕﺎن و ﺗﺠﺎر ﻛﻪ ﺑﺎ اﺣﺘﺮام ﺑﻪاﻳﻦ ﺳﺘﺎرﮔﺎن درﺧﺸﺎن ﺑﺎرآﻣﺪه ﺑﻮدﻧﺪ و ﺑﻪﻋﻼوه ﻣﻲﺷﻨﻴﺪﻧﺪ ﻛﻪ اﻳﻦ ﺟﻮاﻧﺎن ﻫﻢ‬

‫‪177‬‬

‫ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻣﺮاﺟﻊ ﻣﺬﻫﺒﻲ ﺣﺮف ﻣﻲزﻧﻨﺪ‪ ،‬ﺑﻪﺷﻬﺮﺳﺘﺎنﻫﺎ ﺑﺮﮔﺸﺘﻨﺪ و ﻫﻤﺎنﻃﻮر ﻛﻪ »ﭼﭗ« ﺑﻪآنﻫﺎ ﻣﻮﻋﻈﻪ ﻛﺮده ﺑﻮد‪ ،‬آنﻫﺎ ﻫﻢ‬ ‫ﺑﻪﻧﻮﺑﻪي ﺧﻮد ﻣﻮﻋﻈﻪ ﻛﺮدﻧﺪ ﻛﻪ ﺑﺮاي ﻧﺠﺎت ﺟﻤﻬﻮري رﻫﺎ ﻛﺮدن ﻛﻤﻮن ﺿﺮوري اﺳﺖ‪ .‬ﺗﻌﺪادي از آنﻫﺎ ﺑﻪدﻳﺪن ﭘﺎرﻳﺲ‬ ‫ﻫﻢ آﻣﺪﻧﺪ؛ وﻟﻲ ﺑﺎ ﻣﻼﺣﻈﻪي ﺗﻔﺮﻗﻪﻫﺎ در ﺷﻬﺮداري ﻣﺮﻛﺰي‪ ،‬دﻳﺪار ﺑﺎ ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻛﻪ اﻏﻠﺐ ﻧﻤﻲداﻧﺴﺘﻨﺪ ﭼﮕﻮﻧﻪ اﻓﻜﺎر ﺧﻮد را‬ ‫ﺟﻤﻊﺑﻨﺪي ﻛﻨﻨﺪ و ﺗﻬﺪﻳﺪﻫﺎي ﻓﻠﻴﻜﺲ ﭘﻴﺎ در واﻧﮋور‪ ،‬ﺑﺎ اﻳﻦ اﻋﺘﻘﺎد ﻛﻪ از اﻳﻦ ﺑﻲﻧﻈﻤﻲ ﭼﻴﺰي ﺣﺎﺻﻞ ﻧﻤﻲﺷﻮد‪ ،‬ﻣﺮاﺟﻌﺖ‬ ‫ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬وﻗﺘﻲ دوﺑﺎره از ورﺳﺎي ﻋﺒﻮر ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ‪ ،‬ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎن »ﭼﭗ« ﺑﺮﻧﺪه ﺷﺪه ﺑﻮدﻧﺪ‪» .‬ﺧﻮب‪ ،‬ﻣﺎ ﺑﻪﺷﻤﺎ ﭼﻪ ﮔﻔﺘﻴﻢ«؟ ﺣﺘﻲ‬ ‫ﻣﺎرﺗﻦـﺑﺮﻧﺎرد ﻫﻢ ﺑﻪاﻧﺘﺨﺎبﻛﻨﻨﺪﮔﺎن ﺧﻮد اردﻧﮕﻲ زد‪.‬‬ ‫در ﭘﺎرﻳﺲ ﻫﻨﻮز ﻛﺴﺎﻧﻲ ﺑﻮدﻧﺪ ﻛﻪ ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﺴﺘﻨﺪ ﺑﻪاﻳﻦ ﺧﻴﺎﻧﺖ آﺷﻜﺎر از ﻧﺎﺣﻴﻪ »ﭼﭗ« ﺑﺎور ﻛﻨﻨﺪ و ﻫﻨﻮز ﺑﻪآنﻫﺎ اﻳﻤﺎن‬ ‫داﺷﺘﻨﺪ‪ .‬در اواﺧﺮ آورﻳﻞ ﭘﻴﺎﻣﻲ از آنﻫﺎ ﻣﻲﭘﺮﺳﻴﺪ‪» :‬درﺣﺎﻟﻲﻛﻪ ورﺳﺎي ﭘﺎرﻳﺲ را ﺑﻤﺒﺎران ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ ،‬ﺷﻤﺎ در ورﺳﺎي ﭼﻪ‬ ‫ﻣﻲﻛﻨﻴﺪ؟ ﺑﻪﺑﻮدن در ﻣﻴﺎن ﻫﻤﻜﺎراﻧﻲ ﻛﻪ اﻧﺘﺨﺎبﻛﻨﻨﺪﮔﺎن ﺷﻤﺎ را ﻣﻲﻛُﺸﻨﺪ ﭼﻪ وﺟﻬﻪاي ﻣﻲدﻫﻴﺪ؟ اﮔﺮ ﺑﺮ ﻣﺎﻧﺪن در ﻣﻴﺎن‬ ‫دﺷﻤﻨﺎن ﭘﺎرﻳﺲ ﭘﺎي ﻣﻲﻓﺸﺎرﻳﺪ‪ ،‬دﺳﺖﻛﻢ ﺑﺎ ﺳﻜﻮت ﺧﻮد ﺑﻪﻫﻤﺪﺳﺘﺎن آنﻫﺎ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﻧﺸﻮﻳﺪ‪ .‬ﻋﺠﺐ! ﺷﻤﺎ ﺑﻪﺗﻲﻳﺮ اﺟﺎزه‬ ‫ﻣﻲدﻫﻴﺪ ﺑﻪﺷﻬﺮﺳﺘﺎنﻫﺎ ﺑﻨﻮﻳﺴﺪ »ﺷﻮرﺷﻴﺎن ﺧﺎﻧﻪﻫﺎي اﻋﻴﺎﻧﻲ ﭘﺎرﻳﺲ را ﺧﺎﻟﻲ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ ﺗﺎ اﺛﺎﺛﻴﻪي آنﻫﺎ را ﺑﻪﻓﺮوش‬ ‫ﺑﺮﺳﺎﻧﻨﺪ«‪ ،‬و ﺷﻤﺎ از ﺗﺮﻳﺒﻮن ﺑﺎﻻ ﻧﻤﻲروﻳﺪ ﺗﺎ اﻋﺘﺮاض ﻛﻨﻴﺪ؟ ﻋﺠﺐ! ﺗﻤﺎم ﻣﻄﺒﻮﻋﺎت ﺑﻨﺎﭘﺎرﺗﻴﺴﺖ و دﻫﺎﺗﻲ‪ ،‬ﺷﻬﺮﺳﺘﺎنﻫﺎ را در‬ ‫ﻣﻘﺎﻻت ﺑ‪‬ﻬﺘﺎنآﻣﻴﺰ ﻏﺮق ﻛﺮدهاﻧﺪ ﻛﻪ در آنﻫﺎ ﺗﺼﺮﻳﺢ ﻣﻲﺷﻮد در ﭘﺎرﻳﺲ ﻗﺘﻞ‪ ،‬ﺗﺠﺎوز و ﺳﺮﻗﺖ ﺣﺎﻛﻢ اﺳﺖ‪ ،‬و ﺷﻤﺎ ﺳﺎﻛﺘﻴﺪ!‬ ‫ﻋﺠﺐ! ﺗﻲﻳﺮ ﻣﺪﻋﻲ ﻣﻲﺷﻮد ﻛﻪ ژاﻧﺪارمﻫﺎﻳﺶ اﺳ‪‬ﺮا را ﺑﻪﻗﺘﻞ ﻧﻤﻲرﺳﺎﻧﻨﺪ‪ .‬ﺷﻤﺎ ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﻴﺪ از اﻳﻦ اﻋﺪامﻫﺎي ﺑﻲرﺣﻤﺎﻧﻪ‬ ‫ﺑﻲﺧﺒﺮ ﺑﺎﺷﻴﺪ و ﺳﺎﻛﺘﻴﺪ‪ .‬از ﺗﺮﻳﺒﻮن ﺑﺎﻻ ﺑﺮوﻳﺪ و ﺑﻪﺷﻬﺮﺳﺘﺎنﻫﺎ ﺣﻘﻴﻘﺘﻲ را ﻛﻪ دﺷﻤﻨﺎن ﻛﻤﻮن از آنﻫﺎ ﻣﺨﻔﻲ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪،‬‬ ‫ﺑﮕﻮﺋﻴﺪ‪ .‬ﻣﮕﺮ دﺷﻤﻨﺎن ﻣﺎ دﺷﻤﻨﺎن ﺷﻤﺎ ﻫﻢ ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ«؟‬ ‫ﭘﻴﺎﻣﻲ ﺑﻲﺛﻤﺮ ﻛﻪ ﺗﺮﺳﻮﻫﺎي »ﭼﭗ« راه ﮔﺮﻳﺰ از آن را ﻣﻲداﻧﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﻟﻮﺋﻲ ﺑﻼن ﺑﺎ ﺳﺒﻚ ﺗﺎرﺗﻮﻓﻲ ﺧﻮد ﻓﺮﻳﺎد زد‪» :‬آي‬ ‫ﺟﻨﮓ داﺧﻠﻲ! درﮔﻴﺮي ﻧﻔﺮتاﻧﮕﻴﺰ! ﺗﻮپﻫﺎ ﻣﻲﻏﺮﻧﺪ! ﻣﺮدم ﻫﻢدﻳﮕﺮ را ﻣﻲﻛﺸﻨﺪ و ﻣﻲﻣﻴﺮﻧﺪ‪ .‬و ﻛﺴﺎﻧﻲ در ﻣﺠﻠﺲ ﻛﻪ ﻣﺎﻳﻠﻨﺪ‬ ‫ﺟﺎن ﺧﻮد را ﺑﺮاي دﻳﺪن ﺣﻞِ ﺻﻠﺢآﻣﻴﺰ اﻳﻦ ﻣﺸﻜﻞِ ﺧﻮنﺑﺎر ﺑﺪﻫﻨﺪ‪ ،‬ﻣﺤﻜﻮم ﺑﻪاﻳﻦ ﺷﻜﻨﺠﻪاﻧﺪ ﻛﻪ ﺧﻮد را از اﻧﺠﺎم ﻋﻤﻠﻲ‪،‬‬ ‫ﺑﺮآوردن ﻓﺮﻳﺎدي و ﺑﻪزﺑﺎن آوردن ﻛﻼﻣﻲ ﻋﺎﺟﺰ ﺑﺒﻴﻨﻨﺪ«‪ .‬از زﻣﺎن ﺗﻮﻟﺪ ﻣﺠﻠﺲ در ﻓﺮاﻧﺴﻪ ﭼﻨﻴﻦ »ﭼﭗِ« ﺷﺮمآوري دﻳﺪه‬ ‫ﻧﺸﺪه ﺑﻮد‪ .‬ﻣﻨﻈﺮهي اﺳ‪‬ﺮا زﻳﺮ ﺑﺎران ﻣﺸﺖوﻟﮕﺪ‪ ،‬دﺷﻨﺎم و ﺗُﻒ ﻫﻢ ﻧﺘﻮاﻧﺴﺖ اﻋﺘﺮاﺿﻲ از اﻳﻦ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎن ﻣﻔﻠﻮك‪ ‬ﭘﺎرﻳﺲ‬ ‫ﺑﺮآورد‪ .‬ﻓﻘﻂ ﻳﻚ ﻧﻔﺮ از آنﻫﺎ‪ ،‬ﺗﻮﻟﻦ‪ ،‬در ﻣﻮرد ﻗﺘﻞ در ﺑِﻞـا‪‬ﭘﻴﻦ ﺗﻮﺿﻴﺢ ﺧﻮاﺳﺖ‪ .‬ﻟﻮﺋﻲ ﺑﻼن‪ ،‬ﺷﻮﻟﺸﻪ‪ ،‬ﮔﺮِﭘﻮ‪ ،‬آدام‪ ،‬ﻻﻧﮕﻠﻮا‪،‬‬ ‫ﺑﺮﻳﺴﻮن‪ ،‬و ﻏﻴﺮه؛ و اﻣﺜﺎل ژِروﻧﺖﻫﺎ و اﺳﻜﺎﭘﻮنﻫﺎ ﻣﻘﺪسﻣ‪Ĥ‬ﺑﺎﻧﻪ اﻧﺘﺨﺎبﻛﻨﻨﺪﮔﺎن ﺑﻤﺒﺎران ﺷﺪهي ﺧﻮد را ﻧﻈﺎره ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ و‬ ‫ﺑﺎ آﮔﺎﻫﻲ ﻛﺎﻣﻞ از ﻓﺮاﻣﻮشﻛﺎري ﺳﻬﻞاﻧﮕﺎراﻧﻪي ﭘﺎرﻳﺲ‪ ،‬ﺧﻮاب اﻧﺘﺨﺎب ﻣﺠﺪد ﺧﻮد را ﻣﻲدﻳﺪﻧﺪ‪.‬‬ ‫اﻓﺘﺮاﻫﺎي ﻋﺎﻟﻲﺟﻨﺎﺑﺎن »ﭼﭗ« در ﻓﺮوﻧﺸﺎﻧﺪن ﻋﻤﻞ ﺷﻬﺮﺳﺘﺎنﻫﺎ ـوﻟﻲ ﻧﻪ رﻓﻊ ﻧﮕﺮاﻧﻲ آنﻫﺎـ ﻣﻮﻓﻖ ﺷﺪ‪ .‬ﻛﺎرﮔﺮان‬ ‫ﻓﺮاﻧﺴﻪ از دل و ﺟﺎن ﺑﺎ ﭘﺎرﻳﺲ ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﻛﺎرﻛﻨﺎن اﻳﺴﺘﮕﺎهﻫﺎي راهآﻫﻦ ﺑﺮاي ﺳﺮﺑﺎزان ﻋﺒﻮري ﺳﺨﻦراﻧﻲ ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ و ﺟﺪاً از‬ ‫آنﻫﺎ ﻣﻲﺧﻮاﺳﺘﻨﺪ ﺗﻔﻨﮓﻫﺎيﺷﺎن را از ﻗﻨﺪاق ﺑﻠﻨﺪ ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ﭘﻮﺳﺘﺮﻫﺎي دوﻟﺘﻲ ﺷﺐﻫﻨﮕﺎم ﭘﺎره ﻣﻲﺷﺪ‪ .‬ﻛﺎﻧﻮن ﺑﺰرگ ﭘﻴﺎمﻫﺎي‬ ‫ﺧﻮد را ﺻﺪﺗﺎﺻﺪﺗﺎ ﻣﻲﻓﺮﺳﺘﺎدﻧﺪ‪ .‬ﻫﻤﻪي روزﻧﺎﻣﻪﻫﺎي ﺟﻤﻬﻮريﺧﻮاه ﺧﻮاﺳﺘﺎر ﺻﻠﺢ و در ﺟﺴﺘﺠﻮي راه ﺳﺎزﺷﻲ ﺑﻴﻦ ﭘﺎرﻳﺲ و‬ ‫ورﺳﺎي ﺑﻮدﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﭘﺎرﻳﺲ و ورﺳﺎي! وﻗﺘﻲ ﺗﺸﻨﺞ ﻣﺰﻣﻦ ﺷﺪ‪ ،‬ﺗﻲﻳﺮ‪ ،‬دوﻓﻮر ـاﻳﻦ ﺷﺎﭘﻠﻴﻪي ﺑﻮرژوازي ﺟﺪﻳﺪ ]ﺷﺎﭘﻠﻴﻪ ﻣﺒﺘﻜﺮ ﻗﺎﻧﻮن‬ ‫ﺿﺪاﻋﺘﺼﺎب ‪ 1791‬ﺑﻮد[ و ﻳﻜﻲ از ﻧﻔﺮتاﻧﮕﻴﺰﺗﺮﻳﻦ ﻣﺠﺮﻳﺎن ﻛﺎرﻫﺎي ﻛﺜﻴﻒ ﺧﻮدرا ﭘﻴﺶ اﻧﺪاﺧﺖ‪ .‬او ﺑﻪدادﺳﺘﺎنﻫﺎي ﺧﻮد‬ ‫دﺳﺘﻮر داد ﺗﺎ ﻧﻮﻳﺴﻨﺪﮔﺎن ﻫﻮادار ﻛﻤﻮن‪» ،‬اﻳﻦ دﻳﻜﺘﺎﺗﻮرياي ﻛﻪ ﺗﻮﺳﻂ ﻣﺤﻜﻮﻣﻴﻦِ ﺗﺤﺖ‪ ‬رژﻳﻢِ آزاديِ ﻣﺸﺮوط و ﺑﻴﮕﺎﻧﮕﺎنْ‬ ‫ﺑﺮﭘﺎ ﺷﺪه و ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺧﻮد را ﺑﺎ ﺳﺮﻗﺖ و ﺷﻜﺴﺘﻦ درِ ﺧﺎﻧﻪﻫﺎي اﺷﺨﺎص در دل ﺷﺐ و ورود ﺑﻪزور اﺳﻠﺤﻪ‪ ،‬اﻋﻼم ﻣﻲﻛﻨﺪ«‪،‬‬ ‫را ﺗﺤﺖ ﺗﻌﻘﻴﺐ ﻗﺮار دﻫﻨﺪ و روي »ﺳﺎزشﻛﺎراﻧﻲ ﻛﻪ از ﻣﺠﻠﺲ ﻣﻲﺧﻮاﻫﻨﺪ دﺳﺖﻫﺎي ﺷﺮﻳﻒ ﺧﻮد را ﺑﻪﺳﻮي دﺳﺖﻫﺎي‬

‫‪178‬‬

‫آﻏﺸﺘﻪ ﺑﻪﺧﻮن دﺷﻤﻨﺎﻧﺶ دراز ﻛﻨﺪ«‪ ،‬دﺳﺖ ﺑﮕﺬارد‪ .‬ورﺳﺎي ﺑﺎ اﻳﻦ ﻛﺎر اﻣﻴﺪوار ﺑﻮد ﺗﺎ در ﺟﺮﻳﺎن اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت ﺷﻬﺮداريﻫﺎ ﻛﻪ در‬ ‫‪ 30‬آورﻳﻞ ﺑﺮﮔﺰار ﻣﻲﺷﺪ‪ ،‬اﻳﺠﺎد وﺣﺸﺖ ﻛﻨﺪ‪.‬‬ ‫در ﻫﻤﻪﺟﺎ ﺟﻤﻬﻮريﺧﻮاﻫﺎن ﺑﺮﻧﺪه ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﺷﻬﺮﺳﺘﺎنﻫﺎ ﻛﻪ در ژوﺋﻦ ‪ 1848‬و اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت ‪ 1849‬ﻋﻠﻴﻪ ﭘﺎرﻳﺲ‬ ‫ﺑﺮﺧﺎﺳﺘﻨﺪ‪ ،‬در ‪ 1871‬ﺻﺪ ﻧﻔﺮي ﻫﻢ داوﻃﻠﺐ ﻧﻔﺮﺳﺘﺎدﻧﺪ و ﻓﻘﻂ ﻣﻲﺧﻮاﺳﺘﻨﺪ ﺑﺎ ﻣﺠﻠﺲ ﻣﺒﺎرزه ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬در ﺷﻬﺮ ﺗﻴﻴﺮ )واﻗﻊ در‬ ‫ﭘﻮيـد‪‬ـد‪‬م( ﻣﺮدم ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﺷﻬﺮداري را اﺷﻐﺎل ﻛﺮدﻧﺪ‪ ،‬ﭘﺮﭼﻢ ﺳﺮخ ﺑﻠﻨﺪ ﻛﺮدﻧﺪ و ﺗﻠﮕﺮافﺧﺎﻧﻪ را ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ‪ .‬در ﺳﻮپ‪ ،‬ﻧ‪‬ﻤﻮر‪،‬‬ ‫ﺷﺎﺗﻮـﻻﻧﺪو‪ ،‬در ﻧﺎﺣﻴﻪ ﻓﻮﻧﺘ‪‬ﻦﺑﻠﻮ اﻏﺘﺸﺎﺷﺎﺗﻲ رخ داد‪ .‬در دوردﻳﻮ )واﻗﻊ در ﻟﻮاره( ﻛﻤﻮﻧﺎرﻫﺎ ﻳﻚ درﺧﺖ ﻳﺎدﺑﻮد ﺟﻠﻮي ﺷﻬﺮداري‬ ‫ﻛﺎﺷﺘﻨﺪ و روي آن ﭘﺮﭼﻢ ﺳﺮخ ﻧﺼﺐ ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬آنﻫﺎ در ﻣﻮﻧﺘﺎرژي ﭘﺮﭼﻢ ﺳﺮخ ﺑﻠﻨﺪ ﻛﺮدﻧﺪ و ﭘﻮﺳﺘﺮﻫﺎي ﺣﺎوي ﭘﻴﺎم ﻛﻤﻮن‬ ‫ﺑﻪﻣﻨﺎﻃﻖ روﺳﺘﺎﺋﻲ را ﻧﺼﺐ ﻧﻤﻮدﻧﺪ؛ و وﻛﻴﻞ دﻋﺎوياي را ﻛﻪ ﺳﻌﻲ ﻛﺮده ﺑﻮد اﻳﻦ ﭘﻮﺳﺘﺮﻫﺎ را ﭘﺎره ﻛﻨﺪ‪ ،‬ﻣﺠﺒﻮر ﺳﺎﺧﺘﻨﺪ ﺗﺎ‬ ‫زاﻧﻮ ﺑﺰﻧﺪ و ﻋﺬر ﺑﺨﻮاﻫﺪ‪ .‬در ﻛﻮﻟﻮﻣﻴﻪ )واﻗﻊ در ﺳ‪‬ﻦـا‪‬ـﻤﺎرن( ﺗﻈﺎﻫﺮاﺗﻲ ﺑﺎ ﻓﺮﻳﺎد »زﻧﺪهﺑﺎد ﺟﻤﻬﻮري! زﻧﺪهﺑﺎد ﻛﻤﻮن!« ﺻﻮرت‬ ‫ﮔﺮﻓﺖ‪.‬‬ ‫ﻟﻴﻮن ﺑﻪﻗﻴﺎم ﺑﺮﺧﺎﺳﺖ‪ .‬از ‪ 24‬ﻣﺎرس ﭘﺮﭼﻢ ﺳﻪرﻧﮓ در اﻳﻦﺟﺎ ﻏﺎﻟﺐ ﺑﻮد‪ ،‬ﺟﺰ در ﮔﻴﻮﺗﻴﻴﺮ]‪ [171‬ﻛﻪ ﻣﺮدم ﭘﺮﭼﻢ ﺳﺮخ را‬ ‫ﻧﮕﻬﺪاﺷﺘﻨﺪ‪ .‬ﺷﻮرا ﻫﻨﮕﺎم ﺑﺎزﮔﺸﺖ ﺑﻪﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﺷﻬﺮداري ﺧﻮاﺳﺘﺎر ﺷﻨﺎﺳﺎﺋﻲ ﺣﻘﻮق ﭘﺎرﻳﺲ و اﻧﺘﺨﺎب ﻳﻚ ﻣﺠﻠﺲ ﻣﺆﺳﺴﺎن‬ ‫ﺷﺪه ﺑﻮد و ﻳﻚ اﻓﺴﺮ از ﺗﻚﺗﻴﺮاﻧﺪازان‪ ،‬ﺑﻮرا‪ ،‬را ﺑﻪﻓﺮﻣﺎﻧﺪﻫﻲ ﮔﺎرد ﻣﻠﻲ ﺑﺮﮔﻤﺎرد‪ .‬درﺣﺎﻟﻲﻛﻪ ﺷﻮرا ﭘﻴﺎمﻫﺎ و ﺗﻘﺎﺿﺎﻫﺎي ﺧﻮد را‬ ‫ﺧﻄﺎب ﺑﻪﺗﻲﻳﺮ اﻓﺰاﻳﺶ ﻣﻲداد‪ ،‬ﮔﺎرد ﻣﻠﻲ دوﺑﺎره دﺳﺖﺧﻮش ﻧﺎآراﻣﻲ ﺷﺪ‪ .‬ﮔﺎرد ﻣﻠﻲ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪاي ﺑﻪﺷﻮراي ﺷﻬﺮ ﺗﺴﻠﻴﻢ ﻛﺮد ﻛﻪ‬ ‫ﺷﻮرا رﺳﻤﺎً آن را رد ﻧﻤﻮد‪ .‬ﻣﺨﺎﻟﻔﺘﻲ ﻛﻪ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎن اﻋﺰاﻣﻲ ﺑﻪورﺳﺎي ﺑﺎ آن ﻣﻮاﺟﻪ ﺷﺪﻧﺪ‪ ،‬اﺧﺘﻼف را داﻣﻦ زد‪ .‬وﻗﺘﻲ‬ ‫اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت ﻛﻤﻮنﻫﺎ ﺑﺮاي ‪ 30‬آورﻳﻞ اﻋﻼم ﺷﺪ‪ ،‬ﻋﻨﺼﺮ اﻧﻘﻼﺑﻲ ﺑﺮاﻳﻦ ﻋﻘﻴﺪه ﺑﻮد ﻛﻪ ﻗﺎﻧﻮن ﺷﻬﺮداريﻫﺎ ﻣﺼﻮب ﻣﺠﻠﺲ‬ ‫ﻛﺎنﻟﻢﻳﻜﻦ اﺳﺖ‪ ،‬زﻳﺮا ﻣﺠﻠﺲ از اﺧﺘﻴﺎرات ﻣﺠﻠﺲ ﻣﺆﺳﺴﺎن ﺑﺮﺧﻮردار ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬دو ﻧﻤﺎﻳﻨﺪهي اﻋﺰاﻣﻲ از ﭘﺎرﻳﺲ از ﺷﻬﺮدار‬ ‫ﻫﻨﻮن ﺧﻮاﺳﺘﻨﺪ ﻛﻪ اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت را ﺑﻪﺗﻌﻮﻳﻖ ﺑﻴﻨﺪازد‪ .‬و ﻳﻜﻲ از ﺑﺎزيﮔﺮان ﺟﻨﺠﺎل ‪ 28‬ﺳﭙﺘﺎﻣﺒﺮ‪ ،‬ﮔﺎﺳﭙﺎر ﺑﻼن‪ ،‬دوﺑﺎره درﺻﺤﻨﻪ‬ ‫ﻇﺎﻫﺮ ﺷﺪ‪ .‬رادﻳﻜﺎلﻫﺎ ﻛﻪ ﻫﻤﻮاره ﺧﻂ ﺑﻨﺎﭘﺎرﺗﻴﺴﻢ را زﻳﺮﻧﻈﺮ دارﻧﺪ‪ ،‬در ﻣﻮرد اﻳﻦ ﺷﺨﺼﻴﺖ ﺳﺮوﺻﺪاي زﻳﺎد ﺑﻪﭘﺎ ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬وﻟﻲ‬ ‫در آن زﻣﺎن او ﻫﻨﻮز ﺻﺮﻓﺎً ﻳﻚ آدم ﺑﻲﻛﻠﻪ ﺑﻮد و ﺻﺮﻓﺎً در دوران ﺗﺒﻌﻴﺪ ﺑﻮد ﻛﻪ اوﻧﻴﻔﺮم اﻣﭙﺮاﻃﻮري ﺑﻪﺗﻦ ﻛﺮد‪ .‬در روز ‪27‬‬ ‫آورﻳﻞ‪ ،‬در ﻳﻚ ﮔﺮدﻫﻢآﺋﻲ ﺑﺰرگ ﺗﺼﻤﻴﻢ ﺑﻪﻋﺪم ﺷﺮﻛﺖ در رأيﮔﻴﺮي ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪ‪ .‬ﻫﻤﻪي ﻛﻤﻴﺘﻪﻫﺎي ﮔﻴﻮﺗﻴﻴﺮ ﭘﻴﺮوي ﻛﺮدﻧﺪ‬ ‫و در ﺟﻠﺴﻪي ﻋﻠﻨﻲ ‪ 29‬آورﻳﻞ ﻣﺨﺎﻟﻔﺖ ﺑﺎ رأيﮔﻴﺮي ﺗﺼﻮﻳﺐ ﺷﺪ‪.‬‬ ‫در روز ‪ 30‬آورﻳﻞ‪ ،‬روز اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت‪ ،‬از ﺳﺎﻋﺖ ﺷﺶ ﺻﺒﺢ ﻃﺒﻞﻫﺎي ﻓﺮاﺧﻮان در ﮔﻴﻮﺗﻴﻴﺮ ﺑﻪﺻﺪا درآﻣﺪ‪ .‬ﺷﻬﺮوﻧﺪان ﻣﺴﻠﺢ‬ ‫ﺻﻨﺪوقﻫﺎي رأي را ﺑﻴﺮون ﺑﺮدﻧﺪ‪ ،‬در ﻣﺪﺧﻞ ﺗﺎﻻر ﻧﮕﻬﺒﺎن ﮔﺬاﺷﺘﻨﺪ و ﻳﻚ ﺑﻴﺎﻧﻴﻪ ﻣﻨﺘﺸﺮ و ﻧﺼﺐ ﺷﺪ‪» :‬ﺷﻬﺮ ﻟﻴﻮن دﻳﮕﺮ‬ ‫ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﺪ ﻧﻈﺎرهﮔﺮ ﺧﻔﻪ ﻛﺮدن ﺧﻮاﻫﺮ ﻗﻬﺮﻣﺎﻧﺶ ﭘﺎرﻳﺲ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬اﻧﻘﻼﺑﻴﻮن ﻟﻴﻮن ﻃﻲ ﺗﻮاﻓﻘﻲ ﻳﻚ ﻛﻤﻴﺴﻴﻮن ﻣﻮﻗﺖ ﺑﺮﮔﺰﻳﺪهاﻧﺪ‪.‬‬ ‫اﻋﻀﺎي اﻳﻦ ﻛﻤﻴﺴﻴﻮن ﺑﻴﺶ از ﻫﺮﭼﻴﺰ ﻣﺼﻤﻢاﻧﺪ ﻛﻪ ﺑﻪﺟﺎي ﺗﻦ دادن ﺑﻪﺷﻜﺴﺖ‪ ،‬ﺷﻬﺮي را ﻛﻪ آنﻗﺪر ﺗﺮﺳﻮ ﺑﻮده ﻛﻪ‬ ‫اﺟﺎزهي ﻗﺘﻞ ﭘﺎرﻳﺲ و ﺟﻤﻬﻮري را ﺑﺪﻫﺪ‪ ،‬ﺑﻪﺗﻠﻲ از وﻳﺮاﻧﻪ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﻛﻨﻨﺪ«‪ .‬ﻣﻴﺪان ﺷﻬﺮداري از ﺟﻤﻌﻴﺘﻲ ﺑﺮاﻓﺮوﺧﺘﻪ ﻣﺎﻻﻣﺎل‬ ‫ﺑﻮد‪ .‬ﻛﺴﻲ ﺑﻪﺣﺮف ﺷﻬﺮدار ﻛﺮﻳﺴﺘﻦ و ﻣﻌﺎوﻧﺶ ﻛﻪ ﺳﻌﻲ ﻛﺮدﻧﺪ ﻣﺪاﺧﻠﻪ ﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬ﮔﻮش ﻧﺪاد و ﻳﻚ ﻛﻤﻴﺴﻴﻮن اﻧﻘﻼﺑﻲ در‬ ‫ﺷﻬﺮداري ﻣﺴﺘﻘﺮ ﺷﺪ‪.‬‬ ‫ﺑﻮرا ﺑﻪﻓﺮﻣﺎﻧﺪﻫﺎن ﮔﻴﻮﺗﻴﻴﺮ ﻓﺮﻣﺎن داد ﻛﻪ ﺑﻪﮔﺮدانﻫﺎي ﺧﻮد ﻣﻠﺤﻖ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬آنﻫﺎ ﺣﻮاﻟﻲ ﺳﺎﻋﺖ ‪ 2‬در ﺣﻴﺎط د‪‬ﺑﺮوس ﺻﻒ‬ ‫ﻛﺸﻴﺪﻧﺪ‪ .‬ﺗﻌﺪاد زﻳﺎدي از ﮔﺎرديﻫﺎ ﺑﺎ اﻳﻦ ﺟﻨﺒﺶ ﻣﻮاﻓﻖ ﻧﺒﻮدﻧﺪ‪ ،‬وﻟﻲ ﻛﺴﻲ ﻧﻤﻲﺧﻮاﺳﺖ ﺳﺮﺑﺎز ورﺳﺎي ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺟﻤﻌﻴﺖ‪ ‬آنﻫﺎ‬ ‫را اﺣﺎﻃﻪ ﻛﺮد و ﺳﺮاﻧﺠﺎم ﺻﻒ را ﺷﻜﺴﺖ‪ .‬ﺣﺪود ﺻﺪ ﻧﻔﺮ ﺑﻪرﻫﺒﺮي ﻛﺎﭘﻴﺘﺎنِ ﺧﻮد ﺑﻪﺷﻬﺮداري رﻓﺘﻨﺪ ﺗﺎ ﭘﺮﭼﻢﻫﺎي ﺳﺮخ ﺧﻮد‬ ‫را ﺑﻪاﻫﺘﺰاز درآورﻧﺪ‪ .‬دﻧﺒﺎل ﺷﻬﺮدار ﻓﺮﺳﺘﺎدﻧﺪ و ﻛﻤﻴﺴﻴﻮن از او ﺧﻮاﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻪﺟﻨﺒﺶ ﺑﭙﻴﻮﻧﺪد‪ .‬وﻟﻲ او ﺧﻮدداري ﻛﺮد‪ .‬ﻛﺎري‬ ‫ﻛﻪ در ‪ 22‬ﻣﺎرس ﻫﻢ ﻛﺮده ﺑﻮد‪ .‬ﻧﺎﮔﻬﺎن ﺗﻮپﻫﺎ ﺑﻪﻏﺮش درآﻣﺪﻧﺪ‪.‬‬

‫‪179‬‬

‫ﻫ‪‬ﻨﻮن و ﺷﻮراي او ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻣﺎه ﭘﻴﺶ ﻗﺼﺪ دﻓﻊاﻟﻮﻗﺖ داﺷﺘﻨﺪ؛ ﺣﺎل آنﻛﻪ وﻻﻧﺘﻦ و ﻛﺮوزا ﺧﻮاب اﺳﺘﻴﻮان را ﻣﻲدﻳﺪﻧﺪ‪ .‬در‬ ‫ﺳﺎﻋﺖ ‪ 5‬ﺳﭙﺎه ﺳﻲوﻫﺸﺘﻢ ﺻﻒ از ﻃﺮﻳﻖ ﭘﻞ ﮔﻴﻮﺗﻴﻴﺮ وارد ﺷﺪ‪ .‬ﺟﻤﻌﻴﺖ داﺧﻞ ﺻﻔﻮف ﺳﺮﺑﺎزان ﺷﺪ و از آنﻫﺎ ﺧﻮاﺳﺖ‬ ‫ﺗﻴﺮاﻧﺪازي ﻧﻜﻨﻨﺪ و اﻓﺴﺮان ﻧﺎﭼﺎر ﺷﺪﻧﺪ اﻓﺮاد ﺧﻮد را ﺑﻪﭘﺎدﮔﺎن ﺑﺮﮔﺮداﻧﻨﺪ‪ .‬در ﻫﻤﻴﻦ ﺣﻴﻦ ﮔﻴﻮﺗﻴﻴﺮ ﻣﺸﻐﻮل ﺗﺤﻜﻴﻢ وﺿﻌﻴﺖ‬ ‫دﻓﺎﻋﻲ ﺧﻮد ﺑﻮد‪ .‬ﻳﻚ ﺑﺎرﻳﻜﺎد ﺑﺰرگ ﻛﻪ از اﻧﺒﺎرﻫﺎي ﻧﻮووـﻣﻮﻧﺪ ﺗﺎ زاوﻳﻪي ﺷﻬﺮداري اداﻣﻪ داﺷﺖ‪ ،‬ﮔﺮاﻧﺪرو را ﻣﺴﺪود ﻛﺮد‪.‬‬ ‫ﺑﺎرﻳﻜﺎد دﻳﮕﺮي در ﻣﺪﺧﻞ ﺧﻴﺎﺑﺎن ﺗﺮواروا و ﺑﺎرﻳﻜﺎد ﺳﻮﻣﻲ ﻫﻢﺳﻄﺢ ﺑﺎ ﺧﻴﺎﺑﺎن ﺷﺎﺑﺮول ﺑﻪﭘﺎ ﺷﺪ‪.‬‬ ‫در ﺳﺎﻋﺖ ﺷﺶوﻧﻴﻢ ﺳﭙﺎه ﺳﻲوﻫﺸﺘﻢ از ﭘﺎدﮔﺎن ﺧﻮد ﺑﻴﺮون آﻣﺪ‪ ،‬وﻟﻲ اﻳﻦ ﺑﺎر ﻳﻚ ﮔﺮدان از ﺷﻜﺎريﻫﺎ ﻣﺮاﻗﺐ آن‬ ‫ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬وﻻﻧﺘﻦ‪ ،‬ﻛﺮوزا و دادﺳﺘﺎن ﭘﻴﺸﺎﭘﻴﺶ آنﻫﺎ ﺣﺮﻛﺖ ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬درﻣﻘﺎﺑﻞِ ﺷﻬﺮداري ﻗﺎﻧﻮن ﺿﺪﺷﻮرش ﻗﺮاﺋﺖ ﺷﺪ‪ .‬در‬ ‫ﭘﺎﺳﺦ ﭼﻨﺪ ﮔﻠﻮﻟﻪ ﺷﻠﻴﻚ ﺷﺪ و ﻓﺮﻣﺎﻧﺪار را زﺧﻤﻲ ﻛﺮد‪ .‬ﺳﻮارهﻧﻈﺎم ﺣﻴﺎط د‪‬ﺑﺮوس و ﻣﻴﺪان ﺷﻬﺮداري را ﺗﺨﻠﻴﻪ ﻛﺮد‪،‬‬ ‫درﺣﺎﻟﻲﻛﻪ دو ﺗﻮپ ﺑﻪﺳﻮي ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن آﺗﺶ ﮔﺸﻮدﻧﺪ‪ .‬درﻫﺎي آن ﺧﻴﻠﻲ زود ﮔﺸﻮده ﺷﺪ و اﺷﻐﺎلﻛﻨﻨﺪﮔﺎن آن را رﻫﺎ ﻛﺮدﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﺳﺮﺑﺎزﻫﺎ ﭘﺲ از ﻛﺸﺘﻦ ﻧﮕﻬﺒﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺗﺎ آﺧﺮﻳﻦ ﻟﺤﻈﻪ در ﭘﺴﺖ ﺧﻮد ﻣﺎﻧﺪه ﺑﻮد‪ ،‬وارد ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬ﺷﺎﻳﻊ ﺷﺪ ﻛﻪ ﭘﻨﺞ ﺷﻮرﺷﻲ ﻛﻪ در‬ ‫داﺧﻞ ﺷﻬﺮداري ﻏﺎﻓﻞﮔﻴﺮ ﺷﺪﻧﺪ‪ ،‬ﺗﻮﺳﻂ ﻳﻚ اﻓﺴﺮ ورﺳﺎﺋﻲ و ﺑﺎ ﮔﻠﻮﻟﻪﻫﺎﺋﻲ ﻛﻪ از ﺗﭙﺎﻧﭽﻪي او ﺷﻠﻴﻚ ﺷﺪ‪ ،‬ﻛﺸﺘﻪ ﺷﺪﻧﺪ‪.‬‬ ‫درﮔﻴﺮي درﻃﻮل ﺷﺐ در ﺧﻴﺎﺑﺎنﻫﺎي ﻣﺠﺎور اداﻣﻪ ﻳﺎﻓﺖ و ﺳﺮﺑﺎزﻫﺎ در ﺗﺎرﻳﻜﻲ ﺷﺐ ﺑﻪاﺷﺘﺒﺎه ﺣﺪود ﺻﺪ ﻧﻔﺮ از اﻓﺮاد ﺧﻮد‬ ‫را ﻛﺸﺘﻨﺪ‪ .‬ﺗﻠﻔﺎت ﻛﻤﻮﻧﺎرﻫﺎ ﻛﻢﺗﺮ ﺑﻮد‪ .‬در ﺳﺎﻋﺖ ﺳﻪ ﺻﺒﺢ‪ ،‬دﻳﮕﺮ ﻫﻤﻪﭼﻴﺰ ﺗﻤﺎم ﺷﺪه ﺑﻮد‪.‬‬ ‫در ﻛﺮواـروژ ﻋﺪهاي از ﺷﻬﺮوﻧﺪان ﺑﻪﺷﻬﺮداري ﺣﻤﻠﻪ ﺑﺮده و اوراق اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت را ﭘﺮاﻛﻨﺪه ﻛﺮده ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﺑﺴﺘﻪ ﺷﺪن ﮔﻴﻮﺗﻴﻴﺮ‬ ‫ﺑﻪﻣﻘﺎوﻣﺖ آنﻫﺎ ﺧﺎﺗﻤﻪ داد‪.‬‬ ‫ورﺳﺎﺋﻲﻫﺎ از اﻳﻦ ﭘﻴﺮوزي ﺑﺮاي ﺧﻠﻊ ﺳﻼح ﮔﺮدانﻫﺎي ﮔﻴﻮﺗﻴﻴﺮ اﺳﺘﻔﺎده ﻛﺮدﻧﺪ‪ ،‬وﻟﻲ اﻫﺎﻟﻲ از ﺟﻤﻊ ﺷﺪن ﮔ‪‬ﺮد ﻓﺎﺗﺤﻴﻦ‬ ‫ﺧﻮدداري ﻧﻤﻮدﻧﺪ‪ .‬ﭼﻨﺪ ﺳﻠﻄﻨﺖﻃﻠﺐ اﻧﺘﺨﺎب ﺷﺪه ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬وﻟﻲ ﭼﻮن ﻫﻤﻪ اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت ‪ 30‬آورﻳﻞ را ﻛﺎنﻟﻢﻳﻜﻦ ﻣﻲداﻧﺴﺘﻨﺪ‪،‬‬ ‫آنﻫﺎ ﻣﺠﺒﻮر ﺷﺪﻧﺪ ﺑﻪﻳﻚ اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت دوم ﺗﻦ دﻫﻨﺪ و ﻫﻴﭻﻳﻚ از آنﻫﺎ ﻣﺠﺪداً اﻧﺘﺨﺎب ﻧﺸﺪ‪ .‬ﺟﻨﺒﺶ ﺑﻪﻫﻮاداري از ﭘﺎرﻳﺲ‬ ‫اداﻣﻪ ﻳﺎﻓﺖ‪.‬‬ ‫اﻳﻦ اﻋﻀﺎي ﺟﻤﻬﻮريﺧﻮاه ﺗﺎزه ﻣﻨﺘﺨﺐِ ﺷﻮراي ﺷﻬﺮ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺴﺘﻨﺪ ﺑﻪﻧﺤﻮ ﻣﺆﺛﺮي وزﻧﻪاي در ﻣﻘﺎﺑﻞ اوﺗﻮرﻳﺘﻪي ورﺳﺎي‬ ‫ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬ﻣﻄﺒﻮﻋﺎت ﭘﻴﺶرو آنﻫﺎ را ﺗﺸﺠﻴﻊ ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬روزﻧﺎﻣﻪي ﺗﺮﻳﺒﻮن ﺑﻮردو اﻳﻦ اﻓﺘﺨﺎر را داﺷﺖ ﻛﻪ اوﻟﻴﻦﺑﺎر ﭘﻴﺶﻧﻬﺎد‬ ‫ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻛﻨﮕﺮهاي از ﻛﻠﻴﻪ ﺷﻬﺮﻫﺎي ﻓﺮاﻧﺴﻪ ﺑﻪﻣﻨﻈﻮر ﺧﺎﺗﻤﻪ دادن ﺑﻪﺟﻨﮓ داﺧﻠﻲ‪ ،‬ﺗﺄﻣﻴﻦ آزاديﻫﺎي ﺷﻬﺮي و ﺗﺤﻜﻴﻢ‬ ‫ﺟﻤﻬﻮري را ﻣﻄﺮح ﻛﻨﺪ‪ .‬ﺷﻮراي ﺷﻬﺮ ﻟﻴﻮن ﻫﻢ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪي ﻣﺸﺎﺑﻬﻲ ﻣﻨﺘﺸﺮ ﻛﺮد و از ﻫﻤﻪي ﺷﻬﺮداريﻫﺎ ﺧﻮاﺳﺖ ﺗﺎ‬ ‫ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎﻧﻲ ﺑﻪﻟﻴﻮن ﺑﻔﺮﺳﺘﻨﺪ‪ .‬در ‪ 4‬ﻣﻪ‪ ،‬ﺷﻮراﻫﺎي ﺷﻬﺮﻫﺎي ﻋﻤﺪهي ﻫ‪‬ﺮو در ﻣﻮﻧﭙ‪‬ﻠﻴﻪ دﻳﺪار ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬روزﻧﺎﻣﻪي ﻟﻴﺒﺮﺗﻪي ﻫ‪‬ﺮو در‬ ‫ﭘﻴﺎم ﮔﺮﻣﻲ ﻛﻪ ﭘﻨﺠﺎه ﻧﺸﺮﻳﻪ دﻳﮕﺮ ﻫﻢ آن را ﻣﻨﺘﺸﺮ ﻛﺮدﻧﺪ‪ ،‬ﻣﻄﺒﻮﻋﺎت اﺳﺘﺎن را ﺑﻪﻳﻚ ﻛﻨﮕﺮه دﻋﻮت ﻛﺮد‪ .‬ﻳﻚ ﻋﻤﻞ‬ ‫ﻣﺸﺘﺮك داﺷﺖ ﺟﺎي ﺗﺤﺮﻛﺎت ﻧﺎﻫﻤﺎﻫﻨﮓ ﭼﻨﺪ ﻫﻔﺘﻪي اﺧﻴﺮ را ﻣﻲﮔﺮﻓﺖ‪ .‬اﮔﺮ ﺷﻬﺮﺳﺘﺎنﻫﺎ ﻗﺪرت ﺧﻮد‪ ،‬زﻣﺎن و ﻧﻴﺎزﻫﺎي‬ ‫ﺧﻮد را درك ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ ـ اﮔﺮ آنﻫﺎ ﮔﺮوﻫﻲ از اﻓﺮاد‪ ‬درﺣﺪ اﻳﻦ ﻣﻮﻗﻌﻴﺖ را ﻣﻲﻳﺎﻓﺘﻨﺪ‪ ،‬ورﺳﺎي ﻛﻪ ﺑﻴﻦ ﭘﺎرﻳﺲ و ﺷﻬﺮﺳﺘﺎنﻫﺎ‬ ‫ﮔﺮﻓﺘﺎر ﻣﻲآﻣﺪ‪ ،‬ﻧﺎﭼﺎر ﻣﻲﺷﺪ ﺑﻪﻓﺮاﻧﺴﻪي ﺟﻤﻬﻮريﺧﻮاه ﺗﺴﻠﻴﻢ ﺷﻮد‪ .‬ﺗﻲﻳﺮ ﻛﻪ از ﭘﻴﺶ و ﺑﻪوﺿﻮح ﺧﻄﺮ را ﺣﺲ ﻛﺮده ﺑﻮد‪،‬‬ ‫رﻓﺘﺎر ﻳﻚ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻧﻴﺮوﻣﻨﺪ را درﭘﻴﺶ ﮔﺮﻓﺖ و ﻗﻮﻳﺎً ﻛﻨﮕﺮهﻫﺎ را ﻏﺪﻏﻦ ﻛﺮد‪ .‬روزﻧﺎﻣﻪي رﺳﻤﻲ در روز ‪ 8‬ﻣﻪ ﻧﻮﺷﺖ‪:‬‬ ‫»ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺑﻪﻣﺠﻠﺲ‪ ،‬ﺑﻪﻓﺮاﻧﺴﻪ و ﺑﻪﺗﻤﺪن ﺧﻴﺎﻧﺖ ﻣﻲﻛﺮد‪ ،‬ﻫﺮآﻳﻨﻪ اﺟﺎزه ﻣﻲداد ﻛﻪ ﻣﺤﺎﻛﻢ ﺟﺎﻧﻴﺎن ﻛﻤﻮﻧﻴﺴﻢ و ﻃﻐﻴﺎن‬ ‫درﻛﻨﺎر ﻗﺪرت ﻣﻨﻈﻢِ ﻧﺎﺷﻲ از آراء‪ ‬ﻋﻤﻮﻣﻲ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺷﻮد«‪ .‬ﭘﻲﻛﺎر ﻛﻪ از ﺗﺮﻳﺒﻮن درﻣﻮرد دﻋﻮت ﺑﻪﻛﻨﮕﺮه ﺻﺤﺒﺖ ﻣﻲﻛﺮد‪،‬‬ ‫ﮔﻔﺖ‪» :‬ﻫﺮﮔﺰ ﻗﺼﺪي ﺟﻨﺎﻳﺖﻛﺎراﻧﻪﺗﺮ از ﻗﺼﺪ اﻳﻦﻫﺎ وﺟﻮد ﻧﺪاﺷﺘﻪ اﺳﺖ‪ .‬در ﺧﺎرج از ﻣﺠﻠﺲ ﻫﻴﭻ ﺣﻘﻲ وﺟﻮد ﻧﺪارد«‪.‬‬ ‫دادﺳﺘﺎنﻫﺎي ﻛﻞ و ﻓﺮﻣﺎﻧﺪاران دﺳﺘﻮر ﻳﺎﻓﺘﻨﺪ ﻛﻪ از ﻫﺮﮔﻮﻧﻪ ﮔﺮدﻫﻢآﺋﻲ ﺟﻠﻮﮔﻴﺮي ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ﺗﻌﺪادي از اﻋﻀﺎي اﻧﺠﻤﻦ ﺣﻘﻮق در‬ ‫ﺳﺮ راه ﺧﻮد ﺑﻪﺑﻮردو ﺑﺎزداﺷﺖ ﺷﺪﻧﺪ‪.‬‬

‫‪180‬‬

‫ﺑﺮاي ﺗﺮﺳﺎﻧﺪن رادﻳﻜﺎلﻫﺎ ﭼﻴﺰي ﺑﻴﺶ از اﻳﻦ ﻻزم ﻧﺒﻮد‪ .‬ﺳﺎزﻣﺎندﻫﻨﺪﮔﺎن ﻛﻨﮕﺮهي ﺑﻮردو ﺳﻜﻮت ﻛﺮدﻧﺪ و ﺑﻮردوﺋﻲﻫﺎ‬ ‫ﻧﺎﻣﻪي ﻣﻠﺘﻤﺴﺎﻧﻪاي ﺑﻪاﻳﻦ ﻣﻀﻤﻮن ﻛﻪ ﻗﺼﺪ آنﻫﺎ ﺻﺮﻓﺎً اﻧﻌﻘﺎد ﻣﺠﻠﺴﻲ از ﻣﺘﻨﻔﺬﻳﻦ ﻣﺤﻠﻲ ﺑﻮده اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﻪورﺳﺎي ﻧﻮﺷﺘﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﺗﻲﻳﺮ ﻛﻪ ﺑﻪﻫﺪف ﺧﻮد رﺳﻴﺪه ﺑﻮد از ﺗﻌﻘﻴﺐ آنﻫﺎ ﺻﺮف ﻧﻈﺮ ﻛﺮد و ﺣﺘﻲ ﺑﻪﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎن ﻫﻴﺠﺪه اﺳﺘﺎن اﺟﺎزه داد ﺗﺎ اﻳﺮادات‬ ‫ﺧﻮد را ﻣﻄﺮح ﻛﻨﻨﺪ و ﺣﺘﻲ ﺟﺪاً اﻋﻼم ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ ﻛﻪ »آنﻫﺎ ﻫﺮﻳﻚ از دو ﻃﺮف ﻧﺒﺮد را ﻛﻪ ﺷﺮاﻳﻂ آنﻫﺎ را رد ﻛﻨﺪ‪ ،‬ﻣﺴﺌﻮل‬ ‫ﻣﻲداﻧﻨﺪ«‪ .‬ﺑﺎ وﺟﻮد اﻳﻦ‪ ،‬آنﻫﺎ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺴﺘﻨﺪ ﺑﻪﺧﻮد ﺑﺒﺎﻟﻨﺪ‪ .‬رﺋﻴﺲ آنﻫﺎ از اﻳﻦ ﻫﻢ ﻛﻢﺗﺮ ﻛﺮده ﺑﻮد‪ .‬ﮔﺎﻣﺒﺘﺎ در اﺳﭙﺎﻧﻴﺎ‪ ،‬در‬ ‫ﺳﻦﺳﺒﺎﺳﺘﻴﻦ‪ ،‬ﻛﻨﺎره ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮد و در آنﺟﺎ ﺳﺎﻛﺖ ﺑﺪون ﻫﻴﭻ ﻋﻼﻣﺖ ﻫﻤﺪردي ﺑﺮاي ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺧﻮد را در راه ﺟﻤﻬﻮري ﻓﺪا‬ ‫ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ‪ ،‬ﺑﺎ ﺑﻲدردي دﺳﺖ روي دﺳﺖ ﮔﺬاﺷﺘﻪ و ﻣﻨﺘﻈﺮ ﭘﺎﻳﺎن ﺟﻨﮓ داﺧﻠﻲ ﻧﺸﺴﺘﻪ ﺑﻮد‪.‬‬ ‫ﺑﻪاﻳﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ‪ ،‬ﻃﺒﻘﻪي ﻣﺘﻮﺳﻂ ﺷﻬﺮﺳﺘﺎنﻫﺎ ﻓﺮﺻﺖ ﻧﺎدر ﺑﺮاي ﺑﻪﭼﻨﮓآوردن آزادي و ﺑﺎزﻳﺎﻓﺘﻦ ﻧﻘﺶ ﺑﺰرگ ‪ 1792‬ﺧﻮد‬ ‫را از دﺳﺖ داد‪ .‬روﺷﻦ ﺷﺪ ﻛﻪ ﭼﻘﺪر ﺟﺴﻢ و روح او در اﺛﺮ دوراﻧﻲ ﻃﻮﻻﻧﻲ از واﺑﺴﺘﮕﻲ ﺳﻴﺎﺳﻲ و ﻏﻴﺒﺖ ﻛﺎﻣﻞ از ﻫﺮﮔﻮﻧﻪ‬ ‫ﺣﻴﺎت ﻣﺪﻧﻲ‪ ،‬ﻓﺮﺳﻮده ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬از ‪ 19‬ﻣﺎرس ﺗﺎ ‪ 5‬آورﻳﻞ آنﻫﺎ ﻛﺎرﮔﺮان را رﻫﺎ ﻛﺮدﻧﺪ‪ ،‬ﺣﺎل آنﻛﻪ ﺑﺎ ﺣﻤﺎﻳﺖ از ﺗﻼشﻫﺎي‬ ‫آنﻫﺎ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺴﺘﻨﺪ اﻧﻘﻼب را ﻧﺠﺎت دﻫﻨﺪ و ﺗﺪاوم ﺑﺨﺸﻨﺪ‪ .‬وﻗﺘﻲ ﺳﺮاﻧﺠﺎم ﺧﻮاﺳﺘﻨﺪ ﺣﺮف ﺑﺰﻧﻨﺪ ﺧﻮد را ﺗﻨﻬﺎ‪ ،‬اﺳﺒﺎبﺑﺎزي و‬ ‫ﻣﺎﻳﻪ ﺧﻨﺪهي دﺷﻤﻨﺎنﺷﺎن دﻳﺪﻧﺪ‪ .‬ﺗﺎرﻳﺦِ اﻳﻦ ﻃﺒﻘﻪ از روﺑﺲﭘﻲﻳﺮ ﺑﻪاﻳﻦﺳﻮ ﺑﻪﻫﻤﻴﻦ روال ﺑﻮده اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﺑﺪﻳﻦﮔﻮﻧﻪ در ‪ 10‬ﻣﻪ ﺗﻲﻳﺮ ﻛﺎﻣﻼً ﺑﺮ اوﺿﺎع ﻣﺴﻠﻂ ﺑﻮد‪ .‬ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﻫﻤﻪي ﺳﻼحﻫﺎ‪ ،‬از رﺷﻮه ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺗﺎ وﻃﻦﭘﺮﺳﺘﻲ‪ ،‬ﺑﺎ‬ ‫دروغ ﮔﻔﺘﻦ در ﺗﻠﮕﺮامﻫﺎي ﺧﻮد و وادار ﻛﺮدن روزﻧﺎﻣﻪﻫﺎﻳﺶ ﺑﻪدروغﮔﻮﺋﻲ‪ ،‬ﺑﺎ واژهﻫﺎي ﺧﻮدﻣﺎﻧﻲ و ﻧﻴﺸﺪار در ﻣﺬاﻛﺮه ﺑﺎ‬ ‫ﻫﻴﺌﺖﻫﺎ‪ ،‬ﺑﺎ ﻣﻄﺮح ﻛﺮدن ﮔﺎه ژاﻧﺪارمﻫﺎي ﺧﻮد و ﮔﺎه ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎن »ﭼﭗ«‪ ،‬او ﻣﻮﻓﻖ ﺷﺪه ﺑﻮد ﻛﻪ ﺗﻤﺎم ﺗﻼشﻫﺎ ﺑﺮاي ﺳﺎزش‬ ‫را ﺧﻨﺜﻲ ﻛﻨﺪ‪ .‬او ﺗﺎزه ﺻﻠﺢ ﻓﺮاﻧﻜﻔﻮرت را اﻣﻀﺎ ﻛﺮده ﺑﻮد‪ ،‬و آﺳﻮدهﺧﺎﻃﺮ از اﻳﻦ ﺟﺎﻧﺐ‪ ،‬رﻫﺎ از دﺳﺖ ﺷﻬﺮﺳﺘﺎنﻫﺎ‪ ،‬ﺗﻨﻬﺎ‬ ‫ﭘﺎرﻳﺲ را درﻣﻘﺎﺑﻞ ﺧﻮد داﺷﺖ‪.‬‬ ‫وﻗﺘﺶ ﺑﻮد‪ .‬ﭘﻨﺞ ﻫﻔﺘﻪ ﻣﺤﺎﺻﺮه ﺣﻮﺻﻠﻪي روﺳﺘﺎﺋﻲﻫﺎ را ﺳﺮ ﺑﺮده ﺑﻮد‪ .‬ﺳﻮءﻇﻦﻫﺎي روزﻫﺎي اول دوﺑﺎره داﺷﺖ ﺟﺎن‬ ‫ﻣﻲﮔﺮﻓﺖ‪ .‬آنﻫﺎ ﺧﻴﺎل ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ ﻛﻪ »ﺧُﺮدهﺑﻮرژوا« دارد دﻓﻊاﻟﻮﻗﺖ ﻣﻲﻛﻨﺪ ﺗﺎ ﭘﺎرﻳﺲ را ﻧﺠﺎت دﻫﺪ‪ .‬ﺗﺎزه اﺗﺤﺎد ﺳﻨﺪﻳﻜﺎﻫﺎ‬ ‫ﮔﺰارﺷﻲ از ﻳﻚ ﻣﺼﺎﺣﺒﻪ را ﻣﻨﺘﺸﺮ ﻛﺮده ﺑﻮد ﻛﻪ در آن ﺗﻲﻳﺮ آﺳﻮدهﺧﺎﻃﺮ ﺑﻪﻧﻈﺮ ﻣﻲرﺳﻴﺪ‪ .‬ﻳﻚ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪهي راﺳﺖ ﺧﻮد را‬ ‫ﺑﻪﺗﺮﻳﺒﻮن رﺳﺎﻧﺪ و ﺗﻲﻳﺮ را ﺑﻪﺗﺄﺧﻴﺮ در ورود ﺑﻪﭘﺎرﻳﺲ ﻣﺘﻬﻢ ﻛﺮد‪ .‬او ﭼﻜﺸﻲ ﺟﻮاب داد‪» :‬ﮔﺸﻮدن ﺳﻨﮕﺮﻫﺎﺋﻲ در ﻓﺎﺻﻠﻪي‬ ‫ﻓﻘﻂ ﺷﺸﺼﺪ ﻣﺘﺮي ﭘﺎرﻳﺲ ﺑﻪاﻳﻦ ﻣﻌﻨﻲ ﻧﻴﺴﺖﻛﻪ ﻣﺎ ﻧﻤﻲﺧﻮاﻫﻴﻢ ﺑﻪآنﺟﺎ وارد ﺷﻮﻳﻢ«‪ .‬روز ﺑﻌﺪ‪ 12 ،‬ﻣﻪ‪ ،‬راﺳﺖ دوﺑﺎره ﺑﻪاﻳﻦ‬ ‫ﻣﻄﻠﺐ رﺟﻮع ﻛﺮد‪ .‬آﻳﺎ اﻳﻦ ﺣﻘﻴﻘﺖ داﺷﺖ ﻛﻪ ﺗﻲﻳﺮ ﺑﻪﺷﻬﺮدار ﺑﻮردو ﮔﻔﺘﻪ اﺳﺖ ﻛﻪ »اﮔﺮ ﺷﻮرﺷﻴﺎن دﺳﺖ از ﻣﺨﺎﺻﻤﻪ‬ ‫ﺑﺮدارﻧﺪ‪ ،‬دروازهﻫﺎي ﭘﺎرﻳﺲ ﺑﻪﻣﺪت ﻳﻚ ﻫﻔﺘﻪ ﺑﺮاي ﻫﻤﻪ ﺟﺰ ﻗﺎﺗﻠﻴﻦ ژﻧﺮالﻫﺎ ﺑﺎز ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد«؟ آﻳﺎ اﺣﺘﻤﺎل دارد ﻛﻪ ﺣﻜﻮﻣﺖ‬ ‫ﺑﺨﻮاﻫﺪ ﺑﻌﻀﻲ از ﭘﺎرﻳﺴﻲﻫﺎ را از ﭼﻨﮓ ﻣﺠﻠﺲ ﺑﻪدر ﺑﺮد؟ ﺗﻲﻳﺮ در اﻋﺘﺮاض ﻣﻈﻠﻮمﻧﻤﺎﺋﻲ ﻛﺮد‪» :‬ﺷﻤﺎ درﺳﺖ روزي را‬ ‫اﻧﺘﺨﺎب ﻣﻲﻛﻨﻴﺪ ﻛﻪ ﻣﻦ در ﺗﺒﻌﻴﺪم و ﺧﺎﻧﻪام ﺧﺮاب ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬اﻳﻦ ﺑﻲﺣﺮﻣﺘﻲ اﺳﺖ‪ .‬ﻣﻦ ﻧﺎﭼﺎرم ﻓﺮﻣﺎن اَﻋﻤﺎل ﺧﻄﻴﺮي را ﺑﺪﻫﻢ‬ ‫و اﻳﻦ ﻛﺎر را ﻫﻢ ﻣﻲﻛﻨﻢ‪ .‬ﻣﻦ ﺑﺎﻳﺪ رأي اﻋﺘﻤﺎد داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻢ«‪ .‬درآﺧﺮ از ﻛﻮره در رﻓﺖ‪ ،‬ﺑﻪروﺳﺘﺎﺋﻴﺎن رو ﻛﺮد و ﺑﺎ ﻧﻴﺸﺨﻨﺪ‬ ‫ﻏﺮﻳﺪ‪» :‬ﻣﻦ ﺑﻪﺷﻤﺎ ﻣﻲﮔﻮﻳﻢ ﻛﻪ در ﻣﻴﺎنﺗﺎن آدمﻫﺎي ﺑﻲاﺣﺘﻴﺎﻃﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ زﻳﺎدي ﻋﺠﻠﻪ دارﻧﺪ‪ .‬آنﻫﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﻫﺸﺖ روز دﻳﮕﺮ‬ ‫ﺗﺎب ﺑﻴﺎورﻧﺪ‪ .‬در ﭘﺎﻳﺎن اﻳﻦ ﻫﺸﺖ روز دﻳﮕﺮ ﺧﻄﺮي ﻧﺨﻮاﻫﺪ ﺑﻮد و ﻛﺎرﻫﺎ ﺑﺎ ﺷﺠﺎﻋﺖ و ﻛﻔﺎﻳﺖ آنﻫﺎ ﻣﺘﻨﺎﺳﺐ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد«‪.‬‬ ‫ﻫﺸﺖ روز! اﻋﻀﺎي ﻛﻤﻮن‪ ،‬ﻣﻲﺷﻨﻮﻳﺪ؟‬

‫‪181‬‬

‫ﻓﺼﻞ ﺑﻴﺴﺖوﭼﻬﺎرم‬ ‫ﻛﻤﻴﺘﻪي ﺟﺪﻳﺪ در ﻛﺎر‬ ‫ﻫﻨﮕﺎم ﻇﻬﻮر ﻛﻤﻴﺘﻪي ﺟﺪﻳﺪ در ‪ 10‬ﻣﻪ‪ ،‬ﻣﻮﻗﻌﻴﺖ ﻧﻈﺎﻣﻲ ﻣﺎ در درون ﺧﻂ ﺑﻴﻦ ﺳﻨﺘﻮان و ﻧﻮﻳﻲ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻧﻜﺮده ﺑﻮد و دو‬ ‫ﻃﺮف در ﻳﻚ ﺳﻄﺢ درﻣﻘﺎﺑﻞ ﻫﻢ ﻗﺮار داﺷﺘﻨﺪ‪ ،‬وﻟﻲ از ﻻﻣﻮﺋﺖ ﺑﻪآنﺳﻮ ﻣﻮﻗﻌﻴﺖ رو ﺑﻪوﺧﺎﻣﺖ ﻣﻲرﻓﺖ‪ .‬آﺗﺶﺑﺎر ﻧﻴﺮوﻣﻨﺪ‬ ‫ﻣﻮﻧﺘﺮِﺗﻮ و ﻫﻢﭼﻨﻴﻦ آﺗﺶﺑﺎرﻫﺎي ﻣﻮدون و ﻣﻮنـواﻟﺮﻳﺎن‪ ،‬ﭘﺴﻲ را در ﺗﻴﺮرس ﮔﻠﻮﻟﻪي ﺗﻮپﻫﺎي ﺧﻮد داﺷﺘﻨﺪ و ﺑﻪاﺳﺘﺤﻜﺎﻣﺎت‬ ‫ﻣﺎ ﺷﺪﻳﺪاً آﺳﻴﺐ ﻣﻲرﺳﺎﻧﺪﻧﺪ‪ .‬ﺳﻨﮕﺮﻫﺎي ورﺳﺎﺋﻲﻫﺎ از ﺑﻮﻟﻮﻧﻲ ﺗﺎ ﺳ‪‬ﻦ ﮔﺴﺘﺮده ﺑﻮد‪ .‬ﻧﻴﺮوﻫﺎي ﺟﻨﮓ و ﮔﺮﻳﺰﺷﺎن روي‬ ‫دﻫﻜﺪهي اﻳﺴﻲ ﻓﺸﺎر ﻣﻲآوردﻧﺪ‪ ،‬ﺳﻨﮕﺮﻫﺎي ﺑﻴﻦ دژ اﻳﺴﻲ و دژ واﻧﻮ را اﺷﻐﺎل ﻛﺮدﻧﺪ و ﺳﻌﻲ داﺷﺘﻨﺪ راﺑﻄﻪي اﻳﻦ دژ اﺧﻴﺮ را‬ ‫ﺑﺎ ﻣﻮﻧﺮوژ ﻗﻄﻊ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ‪ .‬ﻏﻔﻠﺖ دﻓﺎع ﻣﺎ ﻫﻢﭼﻨﺎن ﺑﺮﺟﺎ ﺑﻮد‪ .‬اﺳﺘﺤﻜﺎﻣﺎت از ﻻﻣﻮﺋﺖ ﺗﺎ دژ واﻧﻮ ﻣﻲﺷﺪ ﮔﻔﺖ ﻛﻪ ﻣﺴﻠﺢ ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﻗﺎﻳﻖﻫﺎي ﺗﻮپدار ﻣﺎ ﺗﻘﺮﻳﺒﺎً ﺑﻪﺗﻨﻬﺎﺋﻲ آﺗﺶ ﻣﻮدون‪ ،‬ﻛﻼﻣﺎر و والـﻓﻠﻮري را ﺗﺤﻤﻞ ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ‪.‬‬ ‫اوﻟﻴﻦ ﻛﺎر ﻛﻤﻴﺘﻪي ﺟﺪﻳﺪ ﺻﺪور دﺳﺘﻮر ﺧﺮاب ﻛﺮدن ﺧﺎﻧﻪي ﺗﻲﻳﺮ ﺑﻮد‪ .‬اﻳﻦ ﻋﻤﻞ ﻧﺴﻨﺠﻴﺪه ﻳﻚ ﻗﺼﺮ ﻧﺼﻴﺐ اﻳﻦ‬ ‫ﺑﻤﺒﺎرانﻛﻨﻨﺪه ﻛﺮد ﻛﻪ روز ﺑﻌﺪ ﺑﻪﺗﺼﻮﻳﺐ ﻣﺠﻠﺲ رﺳﻴﺪ‪ .‬ﭘﺲ از آن ﻛﻤﻴﺘﻪ ﺑﻴﺎﻧﻴﻪ ﺧﻮد را ﻣﻨﺘﺸﺮ ﻛﺮد‪» :‬ﺧﻴﺎﻧﺖ ﺑﻪدرون‪...‬‬ ‫ﺧﺰﻳﺪه ﺑﻮد«‪ ،‬اﻟﻲ آﺧﺮ‪.‬‬ ‫د‪‬ﻟ‪‬ﺴﻜﻠﻮز ﺷﺨﺼﺎً ﺑﻴﺎﻧﻴﻪاي ﺻﺎدر ﻛﺮد‪ .‬او ﻛﻪ ﺑﻪزور ﺧﻮد را ﻣﻲﻛﺸﻴﺪ و دﭼﺎر ﺗﻨﮕﻲ ﻧﻔﺲ ﺑﻮد‪ ،‬ﻛﺎﻣﻼً ﺣﻖ داﺷﺖ ﻛﻪ‬ ‫ﺑﮕﻮﻳﺪ‪» :‬اﮔﺮ ﻣﻦ ﺻﺮﻓﺎً ﺑﻪﺗﻮان ﺧﻮد رﺟﻮع ﻣﻲﻛﺮدم ﺑﺎﻳﺪ از اﻳﻦ وﻇﻴﻔﻪ ﺳﺮﺑﺎزﻣﻲزدم‪ .‬وﺿﻌﻴﺖ ﺣﺴﺎس اﺳﺖ‪ .‬وﻟﻲ وﻗﺘﻲ‬ ‫آﻳﻨﺪهي ﺑﺎﺷﻜﻮﻫﻲ را ﻛﻪ ﺑﺮاي ﻓﺮزﻧﺪانﻣﺎن در ﭘﻴﺶ اﺳﺖ ﺗﺼﻮر ﻣﻲﻛﻨﻢ‪ ،‬ﮔﺮﭼﻪ ﻣﺎ ﻓﺮﺻﺖ ﺑﺮداﺷﺖ ﺗﺨﻤﻲ را ﻛﻪ ﻣﻲاﻓﺸﺎﻧﻴﻢ‬ ‫ﻧﺪارﻳﻢ‪ ،‬ﺑﺎز ﺑﺎ اﺷﺘﻴﺎق اﻧﻘﻼب ‪ 18‬ﻣﺎرس را درﺑﺮﻣﻲﮔﻴﺮم«‪.‬‬ ‫ﻫﻨﮕﺎم ورود ﺑﻪوزارتﺧﺎﻧﻪ دﻳﺪ ﻛﻪ ﻛﻤﻴﺘﻪي ﻣﺮﻛﺰي ﻫﻢ ﻣﺸﻐﻮل ﺗﻨﻈﻴﻢ ﻳﻚ ﺑﻴﺎﻧﻴﻪ اﺳﺖ‪» .‬ﻛﻤﻴﺘﻪ ﻣﺮﻛﺰي اﻋﻼم ﻣﻲﻛﻨﺪ‬ ‫ﻛﻪ وﻇﻴﻔﻪي ﺧﻮد ﻣﻲداﻧﺪ ﻛﻪ ﻧﮕﺬارد اﻧﻘﻼب ‪ 18‬ﻣﺎرس ﻛﻪ ﺑﻪاﻳﻦ ﺧﻮﺑﻲ آن را آﻏﺎز ﻛﺮده اﺳﺖ‪ ،‬ﺷﻜﺴﺖ ﺑﺨﻮرد‪ .‬اﻳﻦ ﻛﻤﻴﺘﻪ‬ ‫ﺑﻼاﺳﺘﺜﻨﺎ ﻫﺮﮔﻮﻧﻪ ﻣﻘﺎوﻣﺘﻲ را درﻫﻢ ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﻜﺴﺖ‪ .‬ﻛﻤﻴﺘﻪ ﻣﺼﻤﻢ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻪﻫﻤﻪي ﻣﻨﺎﻗﺸﺎت ﺧﺎﺗﻤﻪ دﻫﺪ‪ ،‬ﺑﺪﺧﻮاﻫﺎن را‬ ‫ﺳﺮﻛﻮب ﻛﻨﺪ و ﭼﺸﻢوﻫﻢﭼﺸﻤﻲ‪ ،‬ﺟﻬﻞ و ﺑﻲﻛﻔﺎﻳﺘﻲ را ازﺑﻴﻦ ﺑﺒﺮد«‪ .‬اﻳﻦ ﺑﻪﻣﻌﻨﻲ ﻣﻘﺘﺪراﻧﻪﺗﺮ از ﺷﻮرا ﺣﺮفزدن و ﺑﻴﺶ از‬ ‫ﻫﺮﭼﻴﺰ ﺧﻮدﺳﺘﺎﺋﻲاي ﻏﺮﻳﺐ ﺑﻮد‪.‬‬ ‫از ﻫﻤﺎن ﺷﺐ اولْ ﺟﺒﺮانِ ﺧﺴﺎرات‪ ‬ﻧﺎﺷﻲ از ﻳﻚ ﺳﺎﻧﺤﻪ ﻻزم آﻣﺪ‪ .‬دژ واﻧﻮ ﻛﻪ ﻫﻤﻪي آﺗﺶﻫﺎﺋﻲ ﻛﻪ ﻗﺒﻼً ﻣﺘﻮﺟﻪ اﻳﺴﻲ‬ ‫ﺑﻮد‪ ،‬ﺣﺎﻻ روي آن ﻣﺘﻤﺮﻛﺰ ﺷﺪه ﺑﻮد‪ ،‬دﻳﮕﺮ ﻗﺎﺑﻞ دﻓﺎع ﻧﺒﻮد و ﻓﺮﻣﺎﻧﺪهاش آن را ﺗﺨﻠﻴﻪ ﻛﺮد‪ .‬وﻗﺘﻲ وروﺑﻠﻮﺳﻜﻲ از اﻳﻦ اﻣﺮ‬ ‫ﻣﻄﻠﻊ ﺷﺪ‪ ،‬ﻓﺮﻣﺎﻧﺪﻫﻲ را از ﻻﺳﺴﻴﻠﻴﺎ ﻛﻪ ﺑﻴﻤﺎر ﺷﺪه ﺑﻮد‪ ،‬ﮔﺮﻓﺖ؛ و در ﺷﺐ ‪ 10‬ﺑﻪ ‪ 11‬ﻣﻪ در رأس ﮔﺮدانﻫﺎي ‪ 187‬و ‪ 105‬از‬ ‫‪182‬‬

‫ﻟﮋﻳﻮن ﻣﻌﺮوف ﻳﺎزدﻫﻢ ﻛﻪ ﺗﺎ آﺧﺮﻳﻦ ﻟﺤﻈﺎت ﻫﻢ از ﺗﺄﻣﻴﻦ ﻧﻔﺮات ﺑﺮاي دﻓﺎع ﺑﺎزﻧﺎﻳﺴﺘﺎد‪ ،‬ﺑﻪآنﺟﺎ ﺷﺘﺎﻓﺖ‪ .‬در ﺳﺎﻋﺖ ﭼﻬﺎر‬ ‫ﺻﺒﺢ وروﺑﻠﻮﺳﻜﻲ درﻣﻘﺎﺑﻞ ﺧﺎكرﻳﺰ ﻣﺤﻞ اﺳﺘﻘﺮار ورﺳﺎﺋﻲﻫﺎ ﻇﺎﻫﺮ ﺷﺪ‪ ،‬ﺑﺎ ﺳﺮﻧﻴﺰه ﺑﻪآنﻫﺎ ﺣﻤﻠﻪﻛﺮد‪ ،‬آنﻫﺎ را ﻓﺮاري داد‪،‬‬ ‫ﺗﻌﺪادي اﺳﻴﺮ ﮔﺮﻓﺖ و دژ را دوﺑﺎره ﺗﺴﺨﻴﺮ ﻧﻤﻮد‪ .‬ﻳﻚ ﺑﺎر دﻳﮕﺮ ﻓﺪرالﻫﺎي دﻟﻴﺮ ﻣﺎ ﻧﺸﺎن دادﻧﺪ ﻛﻪ اﮔﺮ ﺧﻮب ﻓﺮﻣﺎﻧﺪﻫﻲ‬ ‫ﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬ﭼﻪ ﻛﺎرﻫﺎﺋﻲ از آنﻫﺎ ﺳﺎﺧﺘﻪ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫درﻃﻮل روز ورﺳﺎﺋﻲﻫﺎ ﺑﻤﺒﺎران را ازﺳﺮﮔﺮﻓﺘﻨﺪ‪ .‬آنﻫﺎ ﺑﻪﻣﺪرﺳﻪي ﻃﻼب دﻳﻨﻲ د‪‬زوازو و ﺗﻤﺎﻣﻲ دﻫﻜﺪهي اﻳﺴﻲﻛﻪ‬ ‫ﺧﻴﺎﺑﺎن اﺻﻠﻲ آن ﺑﺮاﺛﺮ ﮔﻠﻮﻟﻪﻫﺎي ﺗﻮپ و ﻧﺎرﻧﺠﻚﻫﺎي ﺣﺎوي ﭘﻴﻜﺮات ﭘﺘﺎﺳﻴﻢ ﺑﻪﺗَﻠﻲ از آوار ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺷﺪه ﺑﻮد‪ ،‬دﺳﺖ ﻳﺎﻓﺘﻨﺪ‪.‬‬ ‫در ﺷﺐ ‪ 12‬ﺑﻪ ‪ 13‬ﻣﻪ دﺑﻴﺮﺳﺘﺎن واﻧﻮ را ﻏﺎﻓﻞﮔﻴﺮ ﻛﺮدﻧﺪ و روز ‪ 13‬ﻣﻪ ﺑﻪﻣﺪرﺳﻪي ﻃﻼب دﻳﻨﻲ اﻳﺴﻲ ﺣﻤﻠﻪ ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﺑﺮوﻧﻪ‬ ‫ﻃﻲ ﭘﻨﺞ روز ﺗﻼش ﺑﺮاي دادن اﻧﺪك ﻧﻈﻤﻲ ﺑﻪدﻓﺎعِ اﻳﻦ دﻫﻜﺪه‪ ،‬ﺧﻮد را ﻓﺮﺳﻮد‪ .‬روﺳﻞ ﺑﻪدﻧﺒﺎل اﻳﻦ ﻋﻀﻮ دﻟﻴﺮ ﺷﻮرا‪ ،‬ﻛﻪ‬ ‫ﺑﺮاﺛﺮ ﺣﺴﺎدتﻫﺎي ﻣﺤﻔﻠﻲ ﺑﻪﺣﺎﺷﻴﻪ راﻧﺪه ﺷﺪه ﺑﻮد‪ ،‬ﻓﺮﺳﺘﺎد و ﺑﻪاو ﮔﻔﺖ‪» :‬ﻣﻮﻗﻌﻴﺖ در اﻳﺴﻲ ﺗﻘﺮﻳﺒﺎً از دﺳﺖ رﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪ .‬آﻳﺎ‬ ‫ﺷﻤﺎ دﻓﺎع آن را ﺑﻪﻋﻬﺪه ﻣﻲﮔﻴﺮﻳﺪ«؟ ﺑﺮوﻧﻪ ﺑﻪاﻳﻦ ﻛﺎر ﻫﻤﺖ ﮔﻤﺎﺷﺖ‪ ،‬ﺑﻪﺳﺎﺧﺘﻦ ﺑﺎرﻳﻜﺎد ﭘﺮداﺧﺖ و ﺑﻪدﻧﺒﺎل ﺗﻮپ )ﻓﻘﻂ ﭼﻬﺎر‬ ‫ﻋﺮاده ﻣﻮﺟﻮد ﺑﻮد( و ﮔﺮدانﻫﺎي ﺟﺪﻳﺪ ﺑﺮاي ﻳﺎري رﺳﺎﻧﺪن ﺑﻪ ‪ 2/000‬ﻧﻔﺮي ﻛﻪ ﭼﻬﻞوﻳﻚ روز ﭘﺎﻳﺪاري ﻛﺮده ﺑﻮدﻧﺪ‪،‬‬ ‫ﻓﺮﺳﺘﺎد]‪ .[172‬ﻓﻘﻂ دوﻳﺴﺖ ﻳﺎ ﺳﻴﺼﺪ ﻧﻔﺮ ﺑﺮاي او ﻓﺮﺳﺘﺎدﻧﺪ‪ .‬او ﺳﻌﻲ ﻛﺮد ﺑﺎ اﻳﻦﻫﺎ ﻛﺎري ﺻﻮرت دﻫﺪ‪ ،‬و ﻣﺪرﺳﻪي دﻳﻨﻲ را‬ ‫ﻛﻪ ﻓﺪرالﻫﺎ در زﻳﺮ ﺑﺎراﻧﻲ از ﮔﻠﻮﻟﻪﻫﺎي ﺗﻮپ ﻗﺎدر ﺑﻪﻧﮕﻬﺪاري از آن ﻧﺒﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﻣﺴﺘﺤﻜﻢ ﻛﺮد‪ .‬ﺑﺮوﻧﻪ ﻳﻚ ﺧﻂ دﻓﺎﻋﻲ دوم در‬ ‫ﺧﺎﻧﻪﻫﺎي دﻫﻜﺪه ﺗﺸﻜﻴﻞ داد و ﺷﺐ ﺑﻪدﺑﻴﺮﺧﺎﻧﻪي ﺟﻨﮓ رﻓﺖ ﻛﻪ د‪‬ﻟ‪‬ﺴﻜﻠﻮز از او ﺧﻮاﺳﺘﻪ ﺑﻮد آنﺟﺎ در ﺟﻠﺴﻪي ﺷﻮراي‬ ‫ﺟﻨﮓ ﺣﻀﻮر داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬ ‫اﻳﻦ اوﻟﻴﻦ و ﺗﻨﻬﺎ ﺷﻮراي ﺟﻨﮕﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ در دوران ﻛﻤﻮن ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺷﺪ‪ .‬در اﻳﻦ ﺟﻠﺴﻪ دوﻣﺒﺮوﺳﻜﻲ‪ ،‬وروﺑﻠﻮﺳﻜﻲ و‬ ‫ﻻﺳﺴﻴﻠﻴﺎ ﻫﻢ ﺣﻀﻮر داﺷﺘﻨﺪ‪ .‬دوﻣﺒﺮوﺳﻜﻲ ﺑﺎﺣﺮارت زﻳﺎد از ﮔﺮدآوري ‪ 100/000‬ﻧﻔﺮ ﺻﺤﺒﺖ ﻛﺮد‪ .‬وروﺑﻠﻮﺳﻜﻲ ﻛﻪ ﻋﻤﻠﻲﺗﺮ‬ ‫ﻓﻜﺮ ﻣﻲﻛﺮد‪ ،‬ﭘﻴﺶﻧﻬﺎد ﻧﻤﻮد ﻛﻪ ﻫﻤﻪي ﺗﻼشﻫﺎﺋﻲ ﻛﻪ در ﻧﻮﻳﻲ ﺑﻪﺣﺪر ﻣﻲرود‪ ،‬ﻋﻠﻴﻪ ﺳﻨﮕﺮﻫﺎي ﺟﻨﻮب ﻣﺘﻤﺮﻛﺰ ﺷﻮد‪ .‬ﭘﺲ‬ ‫از ﻣﺬاﻛﺮات ﻃﻮﻻﻧﻲ ﻫﻴﭻ ﻧﺘﻴﺠﻪاي ﺣﺎﺻﻞ ﻧﺸﺪ‪ .‬وﻗﺘﻲ ﺑﺮوﻧﻪ رﺳﻴﺪ‪ ،‬ﺟﻠﺴﻪ دﻳﮕﺮ ﺗﻤﺎم ﺷﺪه ﺑﻮد‪ .‬ﻟﺬا ﻣﺠﺒﻮر ﺷﺪ در ﺟﺴﺘﺠﻮي‬ ‫د‪‬ﻟ‪‬ﺴﻜﻠﻮز ﺑﻪﺷﻬﺮداري ﻣﺮﻛﺰي ﺑﺮود و ﺑﻌﺪ از راﻫﻲ ﻛﻪ آﻣﺪه ﺑﻮد‪ ،‬دوﺑﺎره ﺑﻪاﻳﺴﻲ ﺑﺮﮔﺸﺖ‪ .‬دم دروازهي ورﺳﺎي ﮔﺮدانﻫﺎي‬ ‫ﺧﻮد را در آن ﻃﺮف اﺳﺘﺤﻜﺎﻣﺎت دﻳﺪ‪ .‬اﻳﻦﻫﺎ ﺑﺎ ﻛﺮﮔﻮﺷﻲ ﺑﻪﺣﺮف رؤﺳﺎي ﺧﻮد دﻫﻜﺪه را ﺗﺨﻠﻴﻪ ﻛﺮده ﺑﻮدﻧﺪ و ﻣﻲﺧﻮاﺳﺘﻨﺪ‬ ‫ﺑﻪﺷﻬﺮ ﺑﺮﮔﺮدﻧﺪ‪ .‬ﺑﺮوﻧﻪ ﻣﺎﻧﻊ ﭘﺎﺋﻴﻦ آوردن ﭘ‪‬ﻞِ ﻣﻌﻠﻖ ﺷﺪ و ﺳﻌﻲ ﻧﻤﻮد از دروازهي واﻧﻮ ﺑﻴﺮون ﺑﺮود ﻛﻪ ﻣﺎﻧﻊ ﻋﺒﻮر او ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬او‬ ‫ﺑﻪدﺑﻴﺮﺧﺎﻧﻪي ﺟﻨﮓ ﺑﺮﮔﺸﺖ‪ ،‬وﺿﻌﻴﺖ را ﺗﻮﺿﻴﺢ داد و ﺧﻮاﺳﺘﺎر ﻧﻔﺮات ﺷﺪ و ﺗﻤﺎم ﺷﺐ ﺑﻪدﻧﺒﺎل ﮔﺮدآوري اﻓﺮاد ﺑﻪﻫﺮ دري‬ ‫زد ﺗﺎ ﺑﺎﻻﺧﺮه در ﺳﺎﻋﺖ ﭼﻬﺎر ﺻﺒﺢ ﺑﺎ ‪ 150‬ﻓﺪرال ﺣﺮﻛﺖ ﻛﺮد‪ ،‬وﻟﻲ دﻳﺪ ﻛﻪ ﺗﻤﺎم دﻫﻜﺪه ﺗﻮﺳﻂ ورﺳﺎﺋﻲﻫﺎ اﺷﻐﺎل ﺷﺪه‬ ‫اﺳﺖ‪ .‬اﻓﺴﺮان اﻳﺴﻲ در دادﮔﺎه ﻧﻈﺎﻣﻲ ﻣﺤﺎﻛﻤﻪ ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬ﺑﺮوﻧﻪ در آنﺟﺎ ﺷﻬﺎدت داد و ﺑﻪﺗﻠﺨﻲ از ﺑﻲﻣﺒﺎﻻﺗﻲ ﻣﺠﺮﻣﺎﻧﻪاي ﻛﻪ‬ ‫دﻓﺎع را ﻓﻠﺞ ﻛﺮده اﺳﺖ‪ ،‬ﺷﻜﻮه ﻛﺮد‪ .‬در ﭘﺎﺳﺦ‪ ،‬ﺑﺎزداﺷﺖ ﺷﺪ‪.‬‬ ‫ﺗﻨﻬﺎ ﺟﺮم او اﻳﻦ ﺑﻮد ﻛﻪ زﻳﺎدي ﺣﻘﻴﻘﺖﮔﻮﺋﻲ ﻛﺮد‪ .‬ﺑﻲﻧﻈﻤﻲ در دﺑﻴﺮﺧﺎﻧﻪي ﺟﻨﮓ ﻫﺮﮔﻮﻧﻪ ﻣﻘﺎوﻣﺘﻲ را واﻫﻲ ﻣﻲﻛﺮد‪.‬‬ ‫د‪‬ﻟ‪‬ﺴﻜﻠﻮز ﻓﻘﻂ ﺗﻌﻬﺪ و دلﺑﺴﺘﮕﻲ ﺧﻮد را ﺑﻪآنﺟﺎ آورده ﺑﻮد‪ .‬او ﻛﻪ ﺑﻪرﻏﻢ ﻇﺎﻫﺮ ﺧﺸﮓ ﺧﻮد ﺷﺨﺼﻴﺘﻲ ﺿﻌﻴﻒ داﺷﺖ‪ ،‬ﺗﺤﺖ‬ ‫ﻧﻔﻮذ ﺳﺘﺎد ﻛﻞ ﻗﺮار داﺷﺖ ﻛﻪ ﻫﻨﻮز ﭘﺮودوم ﺑﺮآن رﻳﺎﺳﺖ داﺷﺖ ﻛﻪ ﺑﺎ ﺑﻘﺎي ﺧﻮد ـﭘﺲ از رﻓﺘﻦ ﻫﻤﻪي رؤﺳﺎﻳﺶـ ﻣﻮﻓﻖ‬ ‫ﺷﺪه ﺑﻮد ﻛﺎري ﻛﻨﺪ ﻛﻪ وﺟﻮدش ﺿﺮوري ﺗﺼﻮر ﺷﻮد‪ .‬ﻛﻤﻴﺘﻪي ﻣﺮﻛﺰي ﻛﻪ از اﻧﻔﻌﺎل ﺷﻮرا ﺟﺴﺎرت ﭘﻴﺪا ﻛﺮده ﺑﻮد‪ ،‬در‬ ‫ﻫﻤﻪﺟﺎ ﻣﺪاﺧﻠﻪ ﻣﻲﻛﺮد‪ ،‬ﻗﺮار ﺻﺎدر ﻣﻲﻛﺮد و دﺳﺘﻮر ﭘﺮداﺧﺖ ﻫﺰﻳﻨﻪﻫﺎ را ﻣﻲداد‪ ،‬ﺑﺪون آنﻛﻪ آنﻫﺎ را در ﻣﻌﺮض ﻛﻨﺘﺮل‬ ‫ﻛﻤﻴﺴﻴﻮن ﻧﻈﺎﻣﻲ ﻗﺮار دﻫﺪ‪ .‬اﻋﻀﺎي ﻛﻤﻴﺴﻴﻮن ﻧﻈﺎﻣﻲ ﻛﻪ اﻓﺮادي زﻳﺮك‪ ،‬وﻟﻲ ﻣﺘﻌﻠﻖ ﺑﻪاﻗﻠﻴﺖ ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻪﻛﻤﻴﺴﻴﻮن ﻧﺠﺎت‬ ‫ﻋﻤﻮﻣﻲ ﺷﻜﺎﻳﺖ ﻛﺮدﻧﺪ ﻛﻪ روﻣﺎﻧﺘﻴﻚﻫﺎ را ﺑﻪﺟﺎيﺷﺎن ﺑﻨﺸﺎﻧﺪ‪ .‬ﻣﻨﺎﻗﺸﻪ ﻫﻢﭼﻨﺎن اداﻣﻪ داﺷﺖ و ﭼﻨﺎن ﺧﺸﻮﻧﺖآﻣﻴﺰ ﺷﺪ ﻛﻪ‬ ‫ﺷﺎﻳﻌﻪي اﻧﺸﻘﺎق ﺑﻴﻦ ﺷﻮرا و ﻛﻤﻴﺘﻪي ﻣﺮﻛﺰي ﺑﻴﻦ ﻟﮋﻳﻮنﻫﺎ ﻣﻨﺘﺸﺮ ﺷﺪ‪.‬‬

‫‪183‬‬

‫ورﺳﺎﺋﻲﻫﺎ ﺑﻨﻮﺑﻪي ﺧﻮد ﻫﻢﭼﻨﺎن ﭘﻴﺶروي ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬در ﺷﺐ ‪ 13‬ﺑﻪ ‪ 14‬ﻣﻪ دژ واﻧﻮ ﻛﻪ دﻳﮕﺮ ﻓﻘﻂ ﮔﺎهﺑﻪﮔﺎه آﺗﺶﺑﺎري‬ ‫ﻣﻲﻛﺮد‪ ،‬ﻛﺎﻣﻼً ﺧﺎﻣﻮش ﺷﺪ و دﻳﮕﺮ ﻧﺘﻮاﻧﺴﺖ آﺗﺶ را از ﺳﺮ ﺑﮕﻴﺮد‪ .‬ﻧﻔﺮات ﻛﻪ ارﺗﺒﺎطﺷﺎن از ﻫﻤﻪﺳﻮ ﻗﻄﻊ ﺷﺪه ﺑﻮد‪ ،‬از ﻃﺮﻳﻖ‬ ‫ﺳﻨﮕﻼخﻫﺎي ﻣﻮﻧﺮوژ ﻋﻘﺐﻧﺸﻴﻨﻲ ﻛﺮدﻧﺪ و ورﺳﺎﺋﻲﻫﺎ ﺑﺎﻗﻲﻣﺎﻧﺪهي دژ را اﺷﻐﺎل ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﺑﺎز در ورﺳﺎي ﻣﻮﺟﻲ از ﺗﺸﻮﻳﻖ و‬ ‫ﺗﺠﻠﻴﻞ ﺑﻠﻨﺪ ﺷﺪ‪.‬‬ ‫در ‪ 16‬ﻣﻪ ﻣﺎ از ﻛﺮاﻧﻪي ﭼﭗ ﺗﺎ ﭘِﺘﻴﺖواﻧﻮ ـﺟﺎﺋﻲ ﻛﻪ ‪ 2/000‬ﻧﻔﺮ ﺗﺤﺖ ﻓﺮﻣﺎﻧﺪﻫﻲ ﻻﺳﺴﻴﻠﻴﺎ و ﻟﻴﺴﺒﻮن اردو زده ﺑﻮدﻧﺪـ‬ ‫ﺣﺘﻲ ﻳﻚ ﻓﺪرال ﻧﺪاﺷﺘﻴﻢ‪ .‬ﻣﺎ ﺗﻼش ﻛﺮدﻳﻢ دﻫﻜﺪهي اﻳﺴﻲ را ﭘﺲ ﺑﮕﻴﺮﻳﻢ‪ ،‬وﻟﻲ ﺣﻤﻠﻪﻣﺎن دﻓﻊ ﺷﺪ‪ .‬از اﻳﻦ ﭘﺲ دﺷﻤﻦ‬ ‫ﻣﻲﺗﻮاﻧﺴﺖ ﭘﻴﺶرويﻫﺎي ﺧﻮد را اداﻣﻪ دﻫﺪ و دو ﻗﺮارﮔﺎه دژ اﻳﺴﻲ را ﻛﻪ روﺑﻪﺷﻬﺮ ﺑﻮد‪ ،‬ﻣﺴﻠﺢ ﻛﻨﺪ‪ .‬آﺗﺶ او ﻛﻪ ﻣﺪﺗﻲ‬ ‫ﺗﻮﺳﻂ اﺳﺘﺤﻜﺎﻣﺎت ﺧﻨﺜﻲ ﻣﻲﺷﺪ‪ ،‬ﺣﺎﻻ ﺗﻔﻮق ﭼﺸﻢﮔﻴﺮي ﻧﺸﺎن ﻣﻲداد و ﺑﻪآﺗﺶﺑﺎرﻫﺎﺋﻲ ﻛﻪ ﻧﺎﺣﻴﻪي ﺷﺎﻧﺰدﻫﻢ را‬ ‫ﻣﻲﻛﻮﺑﻴﺪﻧﺪ‪ ،‬ﻣﻲﭘﻴﻮﺳﺖ‪ .‬اﻳﻦ ﻣﺤﻠﻪي ﺑﺪاﻗﺒﺎل ﺣﺎﻻ در ﺗﻴﺮرس ﻗﺮار داﺷﺖ و از ﺟﻠﻮ و ﭘﻬﻠﻮ ﻣﻮرد ﻫﺠﻮم ﺗﻘﺮﻳﺒﺎً ﺻﺪ ﻋﺮاده‬ ‫ﺗﻮپ ﺑﻮد‪ .‬درواﻗﻊ وﻗﺖ ﻓﻜﺮ ﻛﺮدن ﺑﻪدﻓﺎع از داﺧﻞ ﺷﻬﺮ رﺳﻴﺪه ﺑﻮد‪ .‬د‪‬ﻟ‪‬ﺴﻜﻠﻮز اﺧﺘﻴﺎرات اﻳﻦ ﺳﻪ ژﻧﺮال را ﺑﻪﻣﺤﻼت ﻣﺠﺎور‬ ‫ﺣﻮزهي ﻓﺮﻣﺎﻧﺪﻫﻲ آنﻫﺎ ﺑﺴﻂ داد‪ .‬او ﮔﺮدان ﺑﺎرﻳﻜﺎدﻫﺎ را ﻛﻪ ﺑﻪﻫﻴﭻ ﻛﺎري ﻧﻴﺎﻣﺪه ﺑﻮد‪ ،‬ﻣﻨﺤﻞ ﻛﺮد و ﻛﺎر آن را ﺑﻪﻣﻬﻨﺪﺳﻴﻦ‬ ‫ﻧﻈﺎﻣﻲ واﮔﺬار ﻛﺮد ﻛﻪ ﻛﺎرﮔﺮان ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻲ را ﺑﻪﻛﺎر ﻣﻲﮔﺮﻓﺘﻨﺪ‪ .‬وﻟﻲ ﺗﺼﻤﻴﻤﺎت او ﻛﻼً ﻳﺎ روي ﻛﺎﻏﺬ ﻣﻲﻣﺎﻧﺪ و ﻳﺎ ﺑﺎ‬ ‫ﺗﺼﻤﻴﻤﺎت دﻳﮕﺮان ﺗﻼﻗﻲ ﻣﻲﻛﺮد‪ .‬در ﺟﺎﺋﻲﻛﻪ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪهي ﻣﺴﺌﻮل ﺑﻪﻛﺎرﮔﺮان ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻲ ‪ 3‬ﻓﺮاﻧﻚ و ‪ 50‬ﺳﺎﻧﺘﻴﻢ دﺳﺘﻤﺰد‬ ‫ﭘﻴﺶﻧﻬﺎد ﻣﻲﻛﺮد‪ ،‬ﻛﻤﻴﺘﻪي ﻧﺠﺎت ﻋﻤﻮﻣﻲ در ﻫﻤﺎن ﺳﺘﻮن روزﻧﺎﻣﻪي رﺳﻤﻲ ﺑﺮاي آنﻫﺎ دﺳﺘﻤﺰد ‪ 3‬ﻓﺮاﻧﻚ و ‪ 75‬ﺳﺎﻧﺘﻴﻢ‬ ‫ﻗﺎﺋﻞ ﻣﻲﺷﺪ‪.‬‬ ‫ﻛﻤﻴﺴﻴﻮن ﻧﺠﺎت ﻋﻤﻮﻣﻲ ﺟﻬﺖ ﻛﻤﻚ ﺑﻪدﻓﺎع ﻃﻲ ﻗﺮاري ﻫﻤﻪي ﺳﻜﻨﻪي ﭘﺎرﻳﺲ را ﻣﻜﻠﻒ ﺑﻪداﺷﺘﻦ ﻛﺎرت ﺷﻨﺎﺳﺎﺋﻲ‬ ‫ﻛﺮد ﻛﻪ درﺻﻮرت درﺧﻮاﺳﺖ ﮔﺎرد ﻣﻠﻲ اراﺋﻪ ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﻗﺮار ﺑﻪﻧﻈﻴﺮ ﻗﺮار راﺟﻊ ﺑﻪﻣﺸﻤﻮﻟﻴﻦ ﻓﺮاري ﻏﻴﺮﻋﻤﻠﻲ ﺑﻮد و ﻣﺎﻧﻨﺪ آن‬ ‫ﺑﻼاﺟﺮا ﻣﺎﻧﺪ‪ .‬دﻳﮕﺮ ﺷﻬﺮداري ﻣﺮﻛﺰي ﻫﻴﭻﻛﺲ را ﻧﻤﻲﺗﺮﺳﺎﻧﺪ و درﭘﺸﺖ ﻛﻠﻤﺎت دﻫﺎنﭘﺮﻛﻦ آن ﻧﺎﺗﻮاﻧﻲ ﻣﺤﺴﻮس ﺑﻮد‪ .‬روز‬ ‫‪ 12‬ﻣﻪ ﭼﻨﺪ ﮔﺮدان ﭘﺲ از ﻣﺤﺎﺻﺮهي ﺑﺎﻧﻚ ﻗﺼﺪ ﺗﻔﺘﻴﺶ داﺷﺘﻨﺪﻛﻪ ﺑﺴﻠﻪي ﭘﻴﺮ ﻣﺎﻧﻊ آنﻫﺎ ﺷﺪ و دﻳﻜﺘﺎﺗﻮرﻫﺎي ﻣﺨﻮف‬ ‫ﻛﻤﻴﺘﻪي ﻧﺠﺎت ﻋﻤﻮﻣﻲ در اﻳﻦ ﻣﻴﺎن ﻣﺄﻣﻮر ﺧﻮد را ﺑﻲاﻋﺘﺒﺎر ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﭼﻪ ﻫﻮﻟﻨﺎك ﺑﻮد وﻗﺘﻲ ﻛﻪ ﻣﺮدم اﻳﻦ ﻛﺎر را دﺳﺖ‬ ‫ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ و ﻣﺎﻳﻪ ﺗﻤﺴﺨﺮ ﻋﻤﻮﻣﻲ ﺷﺪ! ﺑﺎ ﻳﻚ ﺿﺮﺑﻪي دﻳﮕﺮ ﻓﺎﺗﺤﻪي اوﺗﻮرﻳﺘﻪي ﻛﻤﻮن ﺧﻮاﻧﺪه ﺑﻮد‪.‬‬ ‫اﻳﻦ ﺿﺮﺑﻪ از ﻃﺮف اﻗﻠﻴﺖ وارد ﺷﺪ‪ .‬اﻗﻠﻴﺖ از دﻳﺪن اﻳﻦﻛﻪ ﻻﻳﻖﺗﺮﻳﻦ اﻋﻀﺎﻳﺶ از ارﮔﺎنﻫﺎ ﺑﺮﻛﻨﺎر ﻣﻲﺷﺪﻧﺪ ـورﻣﻮرل از‬ ‫ﻛﻤﻴﺴﻴﻮن ﻧﺠﺎت ﻋﻤﻮﻣﻲ‪ ،‬ﻟﻮﻧﮕﻪ از روزﻧﺎﻣﻪي رﺳﻤﻲ و وارﻟﻦ از ﻛﻤﻴﺴﺎرﻳﺎـ‪ ،‬ﺑﺮآﺷﻔﺘﻪ ﺑﻮد؛ و از ﺑﻲﻧﻈﻤﻲ در دﺑﻴﺮﺧﺎﻧﻪي‬ ‫ﺟﻨﮓ ﻧﻴﺰ ﺳﺮﺧﻮرده ﺷﺪه ﺑﻮد‪ .‬آنﻫﺎ ﺑﺎ اﻳﻦ ﻓﻜﺮ ﺗﺄﺳﻒﺑﺎر ﻛﻪ ﻣﺴﺌﻮﻟﻴﺖ ﺧﻮد را اﻧﻜﺎر ﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬ﺑﻴﺎﻧﻴﻪاي ﺗﻬﻴﻪ ﻛﺮدﻧﺪ و آن را‬ ‫ﺑﻪﺟﻠﺴﻪي روز ‪ 15‬ﻣﻪ آوردﻧﺪ‪ .‬اﻋﻀﺎي اﻛﺜﺮﻳﺖ ﻛﻪ از ﭘﻴﺶ ﺧﺒﺮدار ﺷﺪه ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻪاﺳﺘﺜﻨﺎي ﭼﻬﺎر ﻳﺎ ﭘﻨﺞ ﻧﻔﺮ‪ ،‬ﺑﻪﺟﻠﺴﻪ ﻧﻴﺎﻣﺪﻧﺪ‪.‬‬ ‫اﻗﻠﻴﺖ ﭘﺲ از ﺗﻘﺎﺿﺎي ﺛﺒﺖ ﻏﻴﺒﺖ آنﻫﺎ‪ ،‬ﺑﻪﺟﺎي آنﻛﻪ ﻣﻨﺘﻈﺮ ﺟﻠﺴﻪي ﺑﻌﺪ ﺑﻤﺎﻧﺪ‪ ،‬اﻋﻼﻣﻴﻪ ﺧﻮد را ﺑﺮاي روزﻧﺎﻣﻪﻫﺎ ﻓﺮﺳﺘﺎد‪.‬‬ ‫در اﻳﻦ اﻋﻼﻣﻴﻪ آﻣﺪه ﺑﻮد‪» :‬ﻛﻤﻮن ﻗﺪرت ﺧﻮد را ﺑﻪﻳﻚ دﻳﻜﺘﺎﺗﻮري واﮔﺬار ﻛﺮده اﺳﺖﻛﻪ ﺑﻪآن ﻧﺎم ﻛﻤﻴﺘﻪي ﻧﺠﺎت ﻋﻤﻮﻣﻲ‬ ‫داده اﺳﺖ‪ .‬اﻛﺜﺮﻳﺖ ﺑﺎ رأي ﺧﻮد ﺑﻲﻣﺴﺌﻮﻟﻴﺘﻲاش را اﻋﻼم ﻛﺮده اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺮﻋﻜﺲ‪ ،‬اﻗﻠﻴﺖ ﺗﺄﻛﻴﺪ ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﻛﻤﻮن درﻗﺒﺎل‬ ‫ﺟﻨﺒﺶ اﻧﻘﻼﺑﻲ اﻳﻦ ﺗﻌﻬﺪ را دارد ﻛﻪ ﻫﻤﻪي ﻣﺴﺌﻮﻟﻴﺖﻫﺎ را ﺗﻘﺒﻞ ﻛﻨﺪ‪ .‬ﺗﺎﺟﺎﺋﻲ ﻛﻪ ﺑﻪﺧﻮد ﻣﺎ ﻣﺮﺑﻮط ﻣﻲﺷﻮد‪ ،‬ﻣﺎ ﻣﺪﻋﻲ اﻳﻦ‬ ‫ﺣﻖ ﻫﺴﺘﻴﻢ ﻛﻪ ﺑﻪﺗﻨﻬﺎﺋﻲ ﺑﺮاي ﻛﺎرﻫﺎي ﺧﻮد ﭘﺎﺳﺦﮔﻮ ﺑﺎﺷﻴﻢ ـ ﺑﺪون آن ﻛﻪ ﺧﻮد را در ﭘﺸﺖ ﻳﻚ دﻳﻜﺘﺎﺗﻮري ﻣﺎﻓﻮقْ ﭘﻨﻬﺎن‬ ‫ﻛﻨﻴﻢ‪ .‬ﻫﺮﻳﻚ از ﻣﺎ ﺑﻪﻧﺎﺣﻴﻪ ﺧﻮد ﺑﺮﻣﻲﮔﺮدد‪ .‬ﺑﺎ اﻳﻦ اﻋﺘﻘﺎد ﻛﻪ ﻣﺴﺄﻟﻪي ﺟﻨﮓ ﺑﺮﺗﻤﺎم ﻣﺴﺎﺋﻞ دﻳﮕﺮ ﺗﻔﻮق دارد‪ ،‬اوﻗﺎت ﻓﺮاﻏﺖ‬ ‫از وﻇﺎﻳﻒﻣﺎن در ﺷﻬﺮداري را در ﻣﻴﺎن ﺑﺮادرانﻣﺎن در ﮔﺎرد ﻣﻠﻲ ﺻﺮف ﺧﻮاﻫﻴﻢ ﻛﺮد«‪.‬‬ ‫اﻳﻦ ﺧﻄﺎﺋﻲ ﻓﺎﺣﺶ و ﻛﻼً ﻧﺎﺑﺨﺸﻮدﻧﻲ ﺑﻮد‪ .‬اﻗﻠﻴﺖ ﻛﻪ ﺑﺪون ﺑﻴﺎن ﻫﻴﭻ ﻗﻴﺪي ﺑﻪﻛﻤﻴﺘﻪي دوم رأي داده ﺑﻮد‪ ،‬ﺣﻖ ﻧﺪاﺷﺖ‬ ‫ﺑﺎﻧﮓ وادﻳﻜﺘﺎﺗﻮري ﺑﻠﻨﺪ ﻛﻨﺪ‪ .‬ﺣﻖ ﻧﺪاﺷﺖ ﺑﮕﻮﻳﺪ ﻛﻪ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎن ﻣﺴﺌﻮل ﻣﻨﺘﺨﺐ ﻣﺮدم ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ آنﻫﺎ را ﻧﻘﺾ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪ .‬زﻳﺮا‬ ‫اﻳﻦ ﺗﻤﺮﻛﺰ ﻗﺪرت ﻛﺎﻣﻼً ﺗﺼﺎدﻓﻲ ﺑﻮد‪ ،‬وﺿﻌﻴﺖ ﻧﺒﺮد آن را اﻳﺠﺎب ﻣﻲﻛﺮد و ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ ﻣﺮدم را در اوﺿﺎعواﺣﻮال ﻋﺎدي ﻛﺎﻣﻼً‬

‫‪184‬‬

‫دﺳﺖ ﻧﺨﻮرده ﻣﻲﮔﺬاﺷﺖ‪ .‬ﻣﻮﻗﺮاﻧﻪﺗﺮ اﻳﻦ ﺑﻮد ﻛﻪ ﻋﻠﻨﺎً اﻋﻤﺎل ﻛﻤﻴﺘﻪ را رد ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ و ﺑﻌﺪ ﺧﻮد ﭼﻴﺰ ﺑﻬﺘﺮي ﭘﻴﺶﻧﻬﺎد‬ ‫ﻣﻲﻧﻤﻮدﻧﺪ‪ .‬از آنﺟﺎﻛﻪ »ﻣﺴﺄﻟﻪي ﺟﻨﮓ ﺑﺮﺗﻤﺎم ﻣﺴﺎﺋﻞ دﻳﮕﺮ ﺗﻔﻮق داﺷﺖ«‪ ،‬ﻣﻨﻄﻘﻲ ﺑﻮد ﻛﻪ ﺑﺎ ﺗﺮك‪ ‬اﻳﻦﮔﻮﻧﻪي ﺷﻬﺮداري‬ ‫ﻣﺮﻛﺰي‪ ،‬دﻓﺎع را روﺣﺎً ﺗﻀﻌﻴﻒ ﻧﻤﻲﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﻣﺴﻠﻤﺎً ﻧﻮاﺣﻲ ﺑﺎ اﻳﻦ ﻧﻈﺮ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎﻧﻲ ﺑﻪﺷﻮرا ﻧﻔﺮﺳﺘﺎده ﺑﻮدﻧﺪ ﻛﻪ آنﻫﺎ در ﻧﺎﺣﻴﻪ‬ ‫ﺧﻮد ﺑﻤﺎﻧﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﺗﻌﺪادي از اﻋﻀﺎي اﻗﻠﻴﺖ ﻣﺴﺄﻟﻪ را ﺑﻪﮔﺮدﻫﻢآﺋﻲﻫﺎي ﻋﻤﻮﻣﻲ ﻛﺸﺎﻧﺪﻧﺪ و در اﻳﻦ اﺟﺘﻤﺎﻋﺎت ﻣﺮدم از آنﻫﺎ ﺧﻮاﺳﺘﻨﺪ ﻛﻪ‬ ‫ﺳﺮ ﭘﺴﺖﻫﺎي ﺧﻮد ﺑﺮﮔﺮدﻧﺪ‪ .‬اﻋﻀﺎي اﻗﻠﻴﺖ ﻧﺎﺣﻴﻪ ﭼﻬﺎر در ﺗﺌﺎﺗﺮ ﻟﻴﺮﻳﻚ ﺗﻮﺿﻴﺢ دادﻧﺪ و از ﺟﻤﻠﻪ ﮔﻔﺘﻨﺪ‪» :‬ﻛﻪ اﺻﻞ راﻫﻨﻤﺎي‬ ‫آنﻫﺎ اﻳﻦ اﺳﺖﻛﻪ ﻛﻤﻮن ﺻﺮﻓﺎً ﺑﺎﻳﺪ ﻋﺎﻣﻞ اﺟﺮاي ارادهي ﻣﺮدم ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ ﻣﺴﺘﻤﺮاً ﺗﺠﻠﻲ ﻣﻲﻛﻨﺪ و روزﺑﻪروز ﻧﺸﺎن ﻣﻲدﻫﺪ‬ ‫ﻛﻪ ﺑﺮاي ﺗﺄﻣﻴﻦ ﭘﻴﺮوزي اﻧﻘﻼب ﭼﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﻛﺮد«‪ .‬ﺑﻲﺷﻚ اﻳﻦ اﺻﻞ درﺳﺖ ﺑﻮد و اﻧﻘﻼب را ﺻﺮﻓﺎً ﺑﺎ ﻗﺎﻧﻮنﮔﺰاري ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ‬ ‫ﻣﺮدم ﻣﻲﺗﻮان ﺗﺄﻣﻴﻦ ﻛﺮد‪ .‬وﻟﻲ آﻳﺎ اﻳﻦ زﻣﺎن ﻛﻪ ﺗﻮپ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻣﻲﻛﺮد‪ ،‬ﻫﻨﮕﺎم ﻗﺎﻧﻮنﮔﺰاري ﺑﻮد؟ و درﻣﻴﺎﻧﻪي آﺗﺶ آﻳﺎ »اﻳﻦ‬ ‫ﻋﺎﻣﻞ اﺟﺮا« ﺑﺎﻳﺪ از ﺳﺮﺑﺎزي ﻛﻪ ﺑﺮاﻳﺶ ﻣﻲﺟﻨﮕﺪ ﺗﻮﻗﻊ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ ﺑﻪاو اﻳﺪه ﻫﻢ ﺑﺪﻫﺪ؟‬ ‫روزﻧﺎﻣﻪﻫﺎي ورﺳﺎﺋﻲ ﭘﻴﺮاﻣﻮن اﻳﻦ ﺑﻴﺎﻧﻴﻪ ﺳﺮوﺻﺪاي ﺑﺴﻴﺎر ﺑﻪراه اﻧﺪاﺧﺘﻨﺪ‪ .‬ﺑﺴﻴﺎري از ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻛﻪ آن را اﻣﻀﺎ ﻛﺮده ﺑﻮدﻧﺪ‬ ‫ﻣﺘﻮﺟﻪ اﺷﺘﺒﺎه ﺧﻮد ﺷﺪﻧﺪ و در ﺟﻠﺴﻪي روز ‪ 17‬ﻣﻪ ﺣﻀﻮر ﭘﻴﺪا ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﺷﻮرا ﻫﺮﮔﺰ ﺟﻠﺴﻪاي ﺑﺎ اﻳﻦ ﻫﻤﻪ ﻋﻀﻮ ﻧﺪاﺷﺖ‪ .‬ﻫﻨﮕﺎم‬ ‫ﺣﻀﻮر و ﻏﻴﺎب ‪ 66‬ﺟﻮاب ﺣﺎﺿﺮ داده ﺷﺪ‪ .‬ﺷﻮرا اﺑﺘﺪا ﺑﻪﭘﻴﺶﻧﻬﺎدي ﻛﻪ از ﻃﺮف ﻳﻚ ﺧﺎﺋﻦ ﻃﺮح ﺷﺪ‪ ،‬ﭘﺮداﺧﺖ‪ .‬ﺑﺎرالد‪‬ﻣﻮﻧﺘﻮ‬ ‫اﻧﺪﻛﻲ ﭘﻴﺶ اﻋﻼم ﻛﺮده ﺑﻮد ﻛﻪ ورﺳﺎﺋﻲﻫﺎي واﻧﻮ ﻳﻚ ﭘﺮﺳﺘﺎر زن آﻣﺒﻮﻻﻧﺲ ﻛﻤﻮن را ﺗﻴﺮﺑﺎران ﻛﺮدهاﻧﺪ‪ .‬اورﺑﻦ ﺑﻪﺗﺸﻮﻳﻖ‬ ‫ﻣﻮﻧﺘﻮ ﻛﻪ ﺗﻮاﻧﺴﺘﻪ ﺑﻮد دوﺳﺘﻲِ او را ﺟﻠﺐ ﻛﻨﺪ‪ ،‬ﺗﻘﺎﺿﺎ ﻛﺮد ﻛﻪ ﺑﻪﺗﻼﻓﻲ اﻳﻦﻛﺎر ﭘﻨﺞ ﮔﺮوﮔﺎن در داﺧﻠﻪي ﭘﺎرﻳﺲ و ﭘﻨﺞ‬ ‫ﮔﺮوﮔﺎن دﻳﮕﺮ در ﺧﻄﻮط ﻣﻘﺪم ﺗﻴﺮﺑﺎران ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﺷﻮرا وارد دﺳﺘﻮر روز ﺷﺪ‪ .‬ﺑﻼﻓﺎﺻﻠﻪ ﭘﺲ از اﻳﻦ ﺣﺎدﺛﻪ ﻳﻚ ﻋﻀﻮ اﻛﺜﺮﻳﺖ‪،‬‬ ‫اﻋﻀﺎي اﻗﻠﻴﺖ را ﻣﻮرد ﺧﻄﺎب ﻗﺮار داد‪ .‬او ﺑﺪون ﻫﻴﭻ ﻣﺸﻜﻠﻲ ﭘﻮچ ﺑﻮدن دﻻﺋﻠﻲ را ﻛﻪ در ﺑﻴﺎﻧﻴﻪ ﺧﻮد ﻣﻄﺮح ﻛﺮده ﺑﻮدﻧﺪ‪،‬‬ ‫ﺛﺎﺑﺖ ﻛﺮد و ﮔﺮم ﻛﻪ ﺷﺪ ﺣﺮﻳﻔﺎن ﺧﻮد را ژﻳﺮوﻧﺪن ﺧﻮاﻧﺪ‪ .‬ﻓﺮاﻧﻜﻞ ﺟﻮاب داد‪» :‬ﭼﻲ! ژﻳﺮوﻧﺪن! ﻣﻲﺷﻮد دﻳﺪ ﻛﻪ ﺷﻤﺎ ﺑﺎ‬ ‫روزﻧﺎﻣﻪي ﻣﻮﻧﻴﺘﻮر ‪ 1793‬ﺷﺐ ﺑﻪرﺧﺘﺨﻮاب ﻣﻲروﻳﺪ و ﺻﺒﺢ از ﺧﻮاب ﺑﺮﻣﻲﺧﻴﺰﻳﺪ‪ ،‬واﻻ ﺗﻔﺎوﺗﻲ را ﻛﻪ ﺑﻴﻦ ﻣﺎ‬ ‫ﺳﻮﺳﻴﺎﻟﻴﺴﺖﻫﺎي اﻧﻘﻼﺑﻲ ﺑﺎ ژﻳﺮوﻧﺪنﻫﺎ وﺟﻮد دارد‪ ،‬ﻣﻲﻓﻬﻤﻴﺪﻳﺪ«‪ .‬ﺑﺤﺚ داغ ﺷﺪ‪ .‬واﻟﻪ ﻛﻪ ﺑﻴﺎﻧﻴﻪ را اﻣﻀﺎ ﻛﺮده ﺑﻮد‪ ،‬ﮔﻔﺖ‪:‬‬ ‫»ﻣﻦ اﻋﻼم ﻛﺮدهام ﻛﻪ ﻣﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺎ اﻛﺜﺮﻳﺖ ﺑﻪﺗﻔﺎﻫﻢ ﺑﺮﺳﻴﻢ‪ .‬وﻟﻲ آنﻫﺎ ﻫﻢ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪاﻗﻠﻴﺖ ﻛﻪ ﻳﻚ ﻧﻴﺮو اﺳﺖ‪ ،‬اﺣﺘﺮام ﺑﮕﺬارﻧﺪ«‪.‬‬ ‫او ﻫﻢﭼﻨﻴﻦ ﺧﻮاﺳﺘﺎر ﺷﺪ ﻛﻪ ﻫﻤﻪي ﻧﻴﺮوﻫﺎ ﻣﺘﻮﺟﻪ دﺷﻤﻦ ﺷﻮد‪ .‬ﺷﻬﺮوﻧﺪ ﻣﻴﻮ از ﺗﻪ دل ﺑﻪﺳﺨﺘﻲ ﭘﺎﺳﺦ داد‪ .‬ﻳﻚ ﻋﻀﻮ‬ ‫اﻛﺜﺮﻳﺖ از آﺷﺘﻲ ﺻﺤﺒﺖ ﻛﺮد‪ .‬ﺑﻼﻓﺎﺻﻠﻪ ﻓﻠﻴﻜﺲ ﭘﻴﺎ ﺟﻬﺖ ﺑﺮاﻓﺮوﺧﺘﻦ آﺗﺶ ﺧﺸﻢ آنﻫﺎ ﺗﻘﺎﺿﺎي ﻗﺮاﺋﺖ ﺑﻴﺎﻧﻴﻪ را ﻛﺮد‪.‬‬ ‫وﻳﺎن]*[ ﺑﻪﻋﺒﺚ وﻟﻲ ﺑﺎ دراﻳﺖ و اﻧﺼﺎف ﮔﻔﺖ‪» :‬وﻗﺘﻲ ﺑﺮادران ﻣﺎ ﺑﻪﻧﺰد ﻣﺎ ﺑﺮﻣﻲﮔﺮدﻧﺪ و ﺑﺮﻧﺎﻣﻪي ﺧﻮد را ﻧﻔﻲ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬ﻣﺎ‬ ‫ﻧﺒﺎﻳﺪ آن را ﺑﻪرخ آنﻫﺎ ﺑﻜﺸﻴﻢ و آنﻫﺎ را ﻧﺎﮔﺰﻳﺮ ﻛﻨﻴﻢ ﺑﺮاﺷﺘﺒﺎه ﺧﻮد ﭘﺎﻓﺸﺎري ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ«‪ .‬و دﺳﺘﻮرِ آﺷﺘﻲﺟﻮﻳﺎﻧﻪي روز ﺑﺎ‬ ‫ﺑﺮﻧﺎﻣﻪي ﻣﻴﻮ ﻛﻪ ﺑﺎ ﻛﻠﻤﺎﺗﻲ ﺑﺮﺧﻮرﻧﺪه ﺑﻪاﻗﻠﻴﺖ ﺗﻨﻈﻴﻢ ﺷﺪه ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﻪﻫﻢﺧﻮرد‪.‬‬ ‫ﻧﺎﮔﻬﺎن ﻳﻚ اﻧﻔﺠﺎر ﻋﻈﻴﻢ ﺑﺤﺚ را ﻗﻄﻊ ﻛﺮد‪ .‬ﺑﻴﻮره ﺑﺎ اﻳﻦ ﺧﺒﺮ ﻛﻪ ﻛﺎرﺧﺎﻧﻪي ﻣﻬﻤﺎتﺳﺎزي ﺧﻴﺎﺑﺎن ر‪‬پ ﻣﻨﻔﺠﺮ ﺷﺪه‬ ‫اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﺎﺷﺘﺎب وارد ﺷﺪ‪ .‬ﺗﻤﺎﻣﻲ ﺷﺮق ﭘﺎرﻳﺲ ﺗﻜﺎن ﺧﻮرده ﺑﻮد‪ .‬ﺳﺘﻮﻧﻲ از آﺗﺶ‪ ،‬ﺳﺮب ﻣﺬاب‪ ،‬ﺗﻜﻪﻫﺎي ﺑﺪن اﻧﺴﺎن‪،‬‬ ‫ﭼﻮبﻫﺎي ﺷﻌﻠﻪور و ﮔﻠﻮﻟﻪﻫﺎي درﺣﺎل اﻧﻔﺠﺎر از ﻣﻴﺪان ﻣﺎرس ﺗﺎ ارﺗﻔﺎع زﻳﺎدي ﺑﺎﻻ ﻣﻲرﻓﺖ و ﺑﺮﺳﺮ ﻧﻮاﺣﻲ ﻣﺠﺎور ﻣﻲﺑﺎرﻳﺪ‪.‬‬ ‫ﭼﻬﺎر ﺧﺎﻧﻪ ﻓﺮورﻳﺨﺖ و ﭼﻬﻞ ﻧﻔﺮ زﺧﻤﻲ ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬اﮔﺮ آﺗﺶﻧﺸﺎنﻫﺎي ﻛﻤﻮن ﮔﺎريﻫﺎي ﺣﺎوي ﮔﻠﻮﻟﻪ و ﺑﺸﻜﻪﻫﺎي ﺑﺎروت را از‬ ‫ﻣﻴﺎن آﺗﺶ ﺑﻴﺮون ﻧﻴﺎورده ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﻓﺎﺟﻌﻪ از اﻳﻦ ﻫﻢ ﺳﻬﻤﮕﻴﻦﺗﺮ ﻣﻲﺷﺪ‪ .‬ﺟﻤﻌﻴﺘﻲ ﺣﻴﺮتزده ﮔﺮدآﻣﺪ ﻛﻪ ﻣﻌﺘﻘﺪ ﺑﻮد ﺟﻨﺎﻳﺘﻲ در‬ ‫ﻛﺎر ﺑﻮده اﺳﺖ‪ .‬ﭼﻨﺪ ﻧﻔﺮي ﺑﺎزداﺷﺖ ﺷﺪﻧﺪ و ﻳﻚ ﺗﻮپﭼﻲ ﺑﻪﻣﺪرﺳﻪي ﻧﻈﺎم ﺑﺮده ﺷﺪ‪.‬‬ ‫ﭼﻪ ﻛﺴﻲ ﻣﻘﺼﺮ ﺑﻮد؟ ﻫﻴﭻﻛﺲ ﻧﻤﻲداﻧﺴﺖ‪ .‬ﻧﻪ ﺷﻮرا و ﻧﻪ دادﺳﺘﺎن ﻛﻤﻮن ﻗﻀﻴﻪ را رﺳﻴﺪﮔﻲ ﻧﻜﺮدﻧﺪ‪ .‬ﺑﺎوﺟﻮد اﻳﻦ‬ ‫ﻛﻤﻴﺘﻪي ﻧﺠﺎت ﻋﻤﻮﻣﻲ ﻃﻲ ﺑﻴﺎﻧﻴﻪاي ﺧﺒﺮ داد ﻛﻪ ﭼﻬﺎر ﻧﻔﺮ در ﺣﺒﺲ ﻫﺴﺘﻨﺪ و د‪‬ﻟ‪‬ﺴﻜﻠﻮز ﻫﻢ ﮔﻔﺖ ﻛﻪ ﻗﺮار اﺳﺖ اﻳﻦ ﻣﻮرد‬ ‫ﺑﻪدادﮔﺎه ﻧﻈﺎﻣﻲ اﺣﺎﻟﻪ ﺷﻮد‪ .‬دﻳﮕﺮ ﭼﻴﺰي از آن ﺷﻨﻴﺪه ﻧﺸﺪ‪ ،‬ﮔﺮﭼﻪ اﻳﻦ ﺑﻴﺶﺗﺮ ﻫﻢ وﻇﻴﻔﻪ و ﻫﻢ ﻣﺼﻠﺤﺖ ﺷﻮرا ﺑﻮد ﻛﻪ اﻳﻦ‬

‫‪185‬‬

‫ﻗﻀﻴﻪ را روﺷﻦ ﻛﻨﺪ‪ .‬ﻳﻚ ﺗﺤﻘﻴﻖ ﺟﺪي اﺣﺘﻤﺎﻻً وﺟﻮد ﺟﻨﺎﻳﺘﻲ را ﻓﺎش ﻣﻲﻛﺮد‪ .‬زﻧﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﻣﻌﻤﻮﻻً ﺳﺎﻋﺖ ﻫﻔﺖ ﻛﺎرﺧﺎﻧﻪ را‬ ‫ﺗﺮك ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ در آن روز ﺳﺎﻋﺖ ﺷﺶ ﻣﺮﺧﺺ ﺷﺪه ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬دﻳﺪه ﺷﺪه ﺑﻮد ﻛﻪ ﺷﺎرﭘﺎﻧﺘﻴﻪ از ﻛﻮرﺑﻦ دﻳﻨﺎﻣﻴﺖ ﺧﻮاﺳﺘﻪ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫اﺣﻴﺎﻧﺎً ﺑﺮاي ﺗﻮﻃﺌﻪﮔﺮان ﺧﻴﻠﻲ ﻣﻔﻴﺪ ﺑﻮده اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺎ ﻳﻚ ﺿﺮﺑﻪ در دﺑﻴﺮﺧﺎﻧﻪي ﺟﻨﮓ‪ ،‬ﻣﺪرﺳﻪي ﻧﻈﺎم‪ ،‬ﭘﺎرك ﺗﻮپﺧﺎﻧﻪ و‬ ‫ﭘﻨﺎهﮔﺎهﻫﺎي ﻣﻴﺪان ﻣﺎرس ﻛﻪ ﻫﻤﻮاره در اﺷﻐﺎل ﭼﻨﺪ ﻓﺪرال ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﻫﺮاس اﻳﺠﺎد ﻛﻨﻨﺪ]‪ .[173‬ﭘﺎرﻳﺲ اﻛﻴﺪاً ﻣﻌﺘﻘﺪ ﺑﻪوﺟﻮد‬ ‫ﺗﻮﻃﺌﻪ ﺑﻮد‪ .‬ﻣﺮﺗﺠﻌﻴﻦ ﻣﻲﮔﻔﺘﻨﺪ‪» :‬اﻳﻦ اﻧﺘﻘﺎم ﺳﺘﻮن واﻧﺪوم اﺳﺖ«]اﻳﻦ ﺳﺘﻮن ﻛﻪ در ‪ 1805‬ﺑﻪاﻓﺘﺨﺎر ﭘﻴﺮوزيﻫﺎي ﻧﺎﭘﻠﺌﻮن‬ ‫ﺑﺮﭘﺎ ﺷﺪ‪ ،‬ﺑﻪﺳﻤﺒﻮل ﺑﻨﺎﭘﺎرﺗﻴﺴﻢ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺷﺪه ﺑﻮد[‪.‬‬ ‫اﻳﻦ ﺳﺘﻮن ﺷﺐ ﭘﻴﺶ ﺑﺎ ﺗﺸﺮﻳﻔﺎت ﺑﺴﻴﺎر ﭘﺎﺋﻴﻦ ﻛﺸﻴﺪه ﺷﺪه ﺑﻮد‪ .‬ﻗﺮار اﻧﻬﺪام آن‪ ،‬ﻛﻪ ﻓﻜﺮش در ﺟﺮﻳﺎن اوﻟﻴﻦ ﻣﺤﺎﺻﺮه‬ ‫ﻛﺎﻣﻼً ﺷﺎﻳﻊ ﺷﺪه ﺑﻮد]‪ ،[174‬در ‪ 12‬آورﻳﻞ ﺑﻪﺗﺼﻮﻳﺐ رﺳﻴﺪ]‪ .[175‬اﻳﻦ ﺧﻮاﺳﺖ ﻣﺮدﻣﻲ‪ ،‬اﻧﺴﺎﻧﻲ و ﻋﻤﻴﻖ ﻛﻪ ﻧﺸﺎن ﻣﻲداد‬ ‫ﺟﻨﮓ ﻃﺒﻘﺎت ﺑﺎﻳﺪ ﺟﺎﻧﺸﻴﻦ ﺟﻨﮓ ﻣﻠﺖﻫﺎ ﺷﻮد‪ ،‬درﻋﻴﻦﺣﺎل ﺿﺮﺑﻪاي ﺑﻮد ﺑﻪﭘﻴﺮوزي زودﮔﺬر ﭘﺮوس‪ .‬ﺗﺪارﻛﺎت ﻧﺴﺒﺘﺎً‬ ‫ﭘﺮﻫﺰﻳﻨﻪي آن‪ ،‬ﻛﻪ ﺗﻘﺮﻳﺒﺎً ‪ 15/000‬ﻓﺮاﻧﻚ ﺧﺮج ﺑﺮداﺷﺖ‪ ،‬ﺑﻪﺧﺎﻃﺮ ﺑﻲﻣﻴﻠﻲ ﻣﻬﻨﺪس و ﺗﻼش ﻣﺴﺘﻤﺮ در ﺗﻄﻤﻴﻊ ﻛﺎرﮔﺮان‬ ‫ﻃﻮﻻﻧﻲ ﺷﺪ‪ .‬در ‪ 16‬آورﻳﻞ )ﺳﺎﻋﺖ دو( ﺟﻤﻌﻴﺖ ﻋﻈﻴﻤﻲ ﻫﻤﻪي ﺧﻴﺎﺑﺎنﻫﺎي ﻣﺠﺎور را ﭘﺮ ﻛﺮدﻧﺪ ﻛﻪ ﻧﮕﺮان ﻧﺘﻴﺠﻪي ﻋﻤﻠﻴﺎت‬ ‫ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﻣﺮﺗﺠﻌﻴﻦ وﻗﻮع اﻧﻮاع ﻓﺎﺟﻌﻪﻫﺎ را ﭘﻴﺶﺑﻴﻨﻲ ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ؛ ﺑﺮﻋﻜﺲ ﻣﻬﻨﺪس ﺗﺄﻛﻴﺪ داﺷﺖ ﻛﻪ ﺿﺮﺑﻪاي وارد ﻧﺨﻮاﻫﺪ ﺷﺪ و‬ ‫ﺳﺘﻮن در ﺣﺎل ﻓﺮود آﻣﺪن ﺧﻮد ﻗﻄﻌﻪﻗﻄﻌﻪ ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬او آن را ﺑﻪﻃﻮر اﻓﻘﻲ از اﻧﺪﻛﻲ ﺑﺎﻻﺗﺮ از ﭘﺎﻳﻪ اره ﻛﺮده ﺑﻮد؛ ﻳﻚ ﻛﺎﻧﺎل‬ ‫ﺷﻴﺐدار ﺳﻘﻮط ﺑﻪﻋﻘﺐ ـﺑﺮ ﺑﺴﺘﺮي از ﻫﻴﻤﻪ‪ ،‬ﺷﻦ و ﭘِﻬِﻦـ را ﻛﻪ در ﺟﻬﺖ ﺧﻴﺎﺑﺎن ﻻﭘﻪ ﮔﺴﺘﺮده ﺑﻮد‪ ،‬ﺗﺴﻬﻴﻞ ﻣﻲﻛﺮد‪.‬‬ ‫ﻃﻨﺎﺑﻲ ﻛﻪ ﺑﻪﻧﻮك ﺳﺘﻮن ﺑﺴﺘﻪ ﺑﻮد‪ ،‬دور ﻳﻚ ﻓﻮﻟﻲ ﻛﻪ در ﻣﺪﺧﻞ ﺧﻴﺎﺑﺎن ﻧﺼﺐ ﺷﺪه ﺑﻮد‪ ،‬ﻣﻲﭼﺮﺧﻴﺪ‪ .‬ﻣﻴﺪان از ﻧﻔﺮات‬ ‫ﮔﺎرد ﻣﻠﻲ و ﭘﻨﺠﺮهﻫﺎ و ﺑﺎمﻫﺎ از ﺗﻤﺎﺷﺎﭼﻴﺎن ﻛﻨﺠﻜﺎو ﭘﺮ ﺑﻮد‪ .‬در ﻏﻴﺎب ژول ﺳﻴﻤﻮن و ﻓﺮي ﻛﻪ زﻣﺎﻧﻲ ﻫﻮادار دوآﺗﺸﻪ اﻳﻦ‬ ‫ﻋﻤﻠﻴﺎت ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﮔﻠ‪‬ﻪـﺑﻴﺰوآن ﺑﻪرﺋﻴﺲ ﭘﻠﻴﺲ ﺟﺪﻳﺪ‪ ،‬ﻓ‪‬ﺮ‪ ،‬ﻛﻪ ﺗﺎزه ﺟﺎﻧﺸﻴﻦ ﻛﻮرﻧﻪ ﺷﺪه ﺑﻮد‪ ،‬ﺗﺒﺮﻳﻚ ﮔﻔﺖ و اﻳﻦ ﻛﺎر را ﺑﻪاو ﻛﻪ‬ ‫ﻣﺪت ﭼﻬﻞ ﺳﺎل ﺑﺎ اﺷﺘﻴﺎق آرزوي اﻧﻬﺪام اﻳﻦ ﺑﻨﺎي ﻳﺎدﺑﻮد را داﺷﺖ‪ ،‬ﺳﭙﺮد‪ .‬دﺳﺘﻪﻫﺎي ﻣﻮزﻳﻚ ﺳﺮود ﻣﺎرﺳﻴﻴﺰ ﻣﻲﻧﻮاﺧﺘﻨﺪ و‬ ‫در اﺛﺮ ﺷﻜﺴﺘﻦ ﻓﻮﻟﻲ ﻳﻚ ﻧﻔﺮ زﺧﻤﻲ ﺷﺪ‪ .‬ﻓﻮراً ﺷﺎﻳﻌﻪي ﺧﻴﺎﻧﺖ ﺑﻴﻦ ﺟﻤﻌﻴﺖ ﭘﺨﺶ ﺷﺪ‪ ،‬وﻟﻲ ﺧﻴﻠﻲ زود ﻓﻮﻟﻲ دﻳﮕﺮي ﺗﻬﻴﻪ‬ ‫ﺷﺪ‪ .‬در ﺳﺎﻋﺖ ﭘﻨﺞورﺑﻊ ﻳﻚ اﻓﺴﺮ روي ﺑﺎﻟﻜﻦ ﻇﺎﻫﺮ ﺷﺪ‪ ،‬ﭘﺮﭼﻢ ﺳﻪ رﻧﮕﻲ را ﻣﺪﺗﻲ ﺗﻜﺎن داد و ﺑﻌﺪ آن را روي ﻧﺮدهﻫﺎ ﻧﺼﺐ‬ ‫ﻛﺮد‪ .‬در ﺳﺎﻋﺖ ﭘﻨﺞوﭘﻨﺞ دﻗﻴﻘﻪ ﻓﻮﻟﻲ دوﺑﺎره ﭼﺮﺧﻴﺪ و ﭼﻨﺪ دﻗﻴﻘﻪ ﺑﻌﺪ اﻧﺘﻬﺎي ﺳﺘﻮن ﻛﻤﻲ ﺟﺎﺑﻪﺟﺎ ﺷﺪ و اﻧﺪكاﻧﺪك ﺳﺘﻮن‬ ‫ﺟﺎﻛﻦ ﺷﺪ و درﺣﻴﻦ ﻧﻮﺳﺎن ﺑﻪاﻳﻦﺳﻮ و آنﺳﻮ ﺑﺎﺻﺪاي ﺧﻔﻪاي ﺳﻘﻮط ﻛﺮد‪ .‬ﺳﺮ ﺑﻨﺎﭘﺎرت روي زﻣﻴﻦ ﻏﻠﻄﻴﺪ و ﺑﺎزوي ﭘﺪرﻛُﺶ‬ ‫او از ﺗﻦ ﺟﺪا ﺷﺪ‪ .‬اﺑﺮاز اﺣﺴﺎﺳﺎﺗﻲ ﻋﻈﻴﻢ‪ ،‬ﻧﻈﻴﺮ اﺑﺮاز اﺣﺴﺎﺳﺎت ﻣﺮدﻣﻲ ﻛﻪ از ﻳﻮﻏﻲ آزاد ﺷﺪه ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ ،‬درﮔﺮﻓﺖ‪ .‬ﻣﺮدم از‬ ‫وﻳﺮاﻧﻪﻫﺎي ﺑﻨﺎ ﺑﺎﻻ رﻓﺘﻨﺪ و ﺑﺎ ﻓﺮﻳﺎدﻫﺎي ﻣﺸﺘﺎﻗﺎﻧﻪ درود ﻣﻲﻓﺮﺳﺘﺎدﻧﺪ و ﭘﺮﭼﻢﻫﺎي ﺳﺮخ ﺑﺮﭘﺎﻳﻪي ﻏﺒﺎرروﺑﻲ ﺷﺪهي ﺑﻨﺎ ﻛﻪ در‬ ‫آن روز ﺑﻪﻣﺤﺮاب ﻧﻮع ﺑﺸﺮ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺷﺪه ﺑﻮد‪ ،‬در اﻫﺘﺰاز درآﻣﺪ‪.‬‬ ‫ﻣﺮدم ﻣﻲﺧﻮاﺳﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﭘﺎرهﻫﺎي ﺳﺘﻮن را ﺑﻴﻦ ﺧﻮد ﺗﻘﺴﻴﻢ ﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬وﻟﻲ ﻣﺪاﺧﻠﻪي ﺑﻲﺟﺎي اﻋﻀﺎي ﺣﺎﺿﺮ ﺷﻮرا ﻣﺎﻧﻊ آنﻫﺎ‬ ‫ﺷﺪ‪ .‬ﻳﻚ ﻫﻔﺘﻪ ﺑﻌﺪ ورﺳﺎﺋﻲﻫﺎ آنﻫﺎ را ﺟﻤﻊ ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﻳﻜﻲ از ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﻛﺎرﻫﺎي ﺑﻮرژوازي ﭘﻴﺮوز ﺑﻪﭘﺎ ﻛﺮدن دوﺑﺎرهي اﻳﻦ‬ ‫ﺳﺘﻮن‪ ،‬ﺳﻤﺒﻮل ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ ﺧﻮد ﺑﻮد‪ .‬ﺑﺮاي ﺑﺎﻻ ﻛﺸﻴﺪن ﻗﻴﺼﺮ ﺑﺮ روي ﭘﺎﻳﻪاش‪ ،‬آنﻫﺎ ﺑﻪﭼﻮبﺑﺴﺘﻲ از ‪ 30/000‬ﺟﺴﺪ ﻧﻴﺎز‬ ‫داﺷﺘﻨﺪ‪ .‬ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻣﺎدران در دوران اﻣﭙﺮاﻃﻮري اول‪ ،‬ﺷﺎﻳﺪ ﻣﺎدران اﻳﺎم ﻣﺎ ﻫﻢ ﻧﺘﻮاﻧﻨﺪ ﺑﺪون ﮔﺮﻳﺴﺘﻦ ﺑﻪاﻳﻦ ﺑﺮﻧﺰ ﻧﮕﺎه ﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬

‫‪186‬‬

‫ﻓﺼﻞ ﺑﻴﺴﺖ و ﭘﻨﺠﻢ‬ ‫ﭘﺎرﻳﺲ در آﺳﺘﺎﻧﻪي ﻣﺮگ‬ ‫ﭘﺎرﻳﺲِ ﻛﻤﻮن ﻓﻘﻂ ﺳﻪ روز دﻳﮕﺮ ﻣﻬﻠﺖ زﻧﺪﮔﻲ ﻛﺮدن دارد‪ .‬ﺑﮕﺬارﻳﺪ ﺧﻄﻮط ﺳﻴﻤﺎي درﺧﺸﺎن آن را در ﺣﺎﻓﻈﻪي ﺧﻮد‬ ‫ﺣﻚ ﻛﻨﻴﻢ‪.‬‬ ‫آن ﻛﺲ ﻛﻪ در ﺣﻴﺎت ﺗﻮ آن ﺗﺐ آﺗﺸﻴﻦ ﺗﺎرﻳﺦ ﻋﺼﺮ ﺟﺪﻳﺪ را دم زده اﺳﺖ‪ ،‬ﻛﻪ در ﺑﻮﻟﻮارﻫﺎي ﺗﻮ ﻧﻔﺲﻧﻔﺲزﻧﺎن دوﻳﺪه‬ ‫اﺳﺖ و در ﻣﺤﻼت ﻓﻘﻴﺮﻧﺸﻴﻦات ﮔﺮﻳﺴﺘﻪ اﺳﺖ‪ ،‬ﻛﻪ ﺑﺮ ﺑﺎﻣﺪاد اﻧﻘﻼبﻫﺎي ﺗﻮ ﺗﺮاﻧﻪ ﺳﺮداده و ﭼﻨﺪ ﻫﻔﺘﻪ ﺑﻌﺪ در ﭘﺸﺖ‬ ‫ﺑﺎرﻳﻜﺎدﻫﺎي ﺗﻮ دﺳﺖﻫﺎ ﺑﻪﺑﺎروت ﺷﺴﺘﻪ؛ آن ﻛﺲ ﻛﻪ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ از زﻳﺮ ﺳﻨﮓ ﺳﻨﮓ ﺗﻮ ﺻﺪاي ﺷﻬﻴﺪان راه اﻧﺪﻳﺸﻪﻫﺎي‬ ‫ﻣﺘﻌﺎﻟﻲ را ﺑﺸﻨﻮد و در ﺗﻚﺗﻚ ﺧﻴﺎﺑﺎنﻫﺎي ﺗﻮ ﺗﺎرﻳﺨﻲ از ﺗﺮﻗﻲ ﺑﺸﺮ را ﺑﺨﻮاﻧﺪ‪ ،‬ﺣﺘﻲ او ﻛﻢﺗﺮ از ﻏﺮﻳﺒﻪاي‪ ،‬ﮔﺮﭼﻪ ﻋﺎﻣﻲ ﻛﻪ‬ ‫در زﻣﺎن ﻛﻤﻮن آﻣﺪ ﺗﺎ ﻧﮕﺎﻫﻲ ﺑﻪﺗﻮ ﺑﻴﻨﺪازد‪ ،‬ﺣﻖ ﻋﻈﻤﺖ اﺻﻴﻞ ﺗﻮ را ادا ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬ﺟﺎذﺑﻪي ﭘﺎرﻳﺲِ ﺷﻮرﺷﻲ آنﻗﺪر ﺑﻮد ﻛﻪ‬ ‫ﻣﺮدم از آﻣﺮﻳﻜﺎ ﺑﻪاﻳﻦﺟﺎ ﻣﻲﺷﺘﺎﻓﺘﻨﺪ ﺗﺎ اﻳﻦ ﺻﺤﻨﻪي ﺑﻲﺳﺎﺑﻘﻪ در ﺗﺎرﻳﺦ ﺑﺸﺮ ـﺑﺰرگﺗﺮﻳﻦ ﺷﻬﺮ ﻗﺎرهي اروﭘﺎ در دﺳﺖ‬ ‫ﭘﺮوﻟﺘﺮﻫﺎـ را ﺑﻪﭼﺸﻢ ﺑﺒﻴﻨﻨﺪ‪ .‬ﺣﺘﻲ ﺑﺰدلﻫﺎ ﻫﻢ ﺑﻪﺳﻮي آن ﻛﺸﻴﺪه ﻣﻲﺷﺪﻧﺪ‪.‬‬ ‫در اوﻟﻴﻦ روزﻫﺎي ﻣﺎه ﻣﻪ ﻳﻜﻲ از دوﺳﺘﺎن ﻣﺎ ـاز ﻛﻢ ﺟﺮأتﺗﺮﻳﻦ اﻫﺎﻟﻲ ﺷﻬﺮﺳﺘﺎنﻫﺎي ﻛﻢﺟﺮأتـ ﺑﻪاﻳﻦﺟﺎ آﻣﺪ‪ .‬ﻫﻨﮕﺎم‬ ‫ﻋﺰﻳﻤﺖ‪ ،‬اﻫﻞوﻋﻴﺎﻟﺶ اﺷﻚ در ﭼﺸﻢ‪ ‬او را ﺑﺪرﻗﻪ ﻛﺮده ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬اﻧﮕﺎر ﻛﻪ ﺑﻪﺟﺎﺋﻲ در ﺟﻬﻨﻢ ﻫﺒﻮط ﻣﻲﻛﺮد‪ .‬او از ﻣﺎ ﻣﻲﭘﺮﺳﻴﺪ‪:‬‬ ‫»اﻳﻦ ﻫﻤﻪ ﺷﺎﻳﻌﻪ ﻛﻪ ﭘﺮاﻛﻨﺪه ﺷﺪه ﺗﺎ ﭼﻪ ﺣﺪ ﺣﻘﻴﻘﺖ دارد«؟‬ ‫ﮔﻔﺘﻴﻢ‪» :‬ﺑﻴﺎ و ﺗﻤﺎم زواﻳﺎي ﺗﺎرﻳﻚ اﻳﻦ دﻫﻠﻴﺰ را ﺑﮕﺮد«‪ .‬از ﺑﺎﺳﺘﻴﻞ ﺷﺮوع ﻛﺮدﻳﻢ‪ .‬ﻓﺮﻳﺎد ﻛَﺮﻛﻨﻨﺪهي روزﻧﺎﻣﻪ ﻓﺮوشﻫﺎي‬ ‫دورهﮔﺮد ﺧﻴﺎﺑﺎنﻫﺎ را ﭘﺮ ﻛﺮده اﺳﺖ‪ :‬ﻣﻮد‪‬رد‪ ‬روﺷﻔﻮر‪ ،‬ﭘِﺮدوﺷ‪‬ﻦ‪ ،‬ﻛﺮيدوﭘ‪‬ﭙﻞِ ژول واﻟﻪ‪ ،‬واﻧﮋورِ ﻓﻠﻴﻜﺲ ﭘﻴﺎ‪ ،‬ﻻﻛﻤﻮن‪ ،‬ﻻﻓﺮاﻧﺸﻲ‬ ‫و ﭘﻴﻠُﺮيد‪‬ﻣﻮﺷﺎر‪ .‬روزﻧﺎﻣﻪي رﺳﻤﻲ ﻛﻢﺗﺮ ﻣﺸﺘﺮي داﺷﺖ‪ ،‬ﭼﻮنﻛﻪ روزﻧﺎﻣﻪﻧﮕﺎران ﺷﻮرا ﺑﺎ رﻗﺎﺑﺖﻫﺎي ﺧﻮد آن را ﺧﻔﻪ ﻛﺮده‬ ‫ﺑﻮدﻧﺪ‪» .‬ﻓﺮﻳﺎد ﺧﻠﻖ« ﺻﺪﻫﺰار ﺗﻴﺮاژ دارد‪ .‬زودﺗﺮ از ﻫﻤﻪ ﺑﻴﺮون آﻣﺪه اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﺎ ﺧﺮوسﺧﻮان ﺻﺪاﻳﺶ ﺑﻠﻨﺪ ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬اﮔﺮ اﻣﺮوز‬ ‫ﺻﺒﺢ ﻣﻘﺎﻟﻪاي از واﻟﻪ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻴﻢ‪ ،‬ﺷﺎﻧﺲ آوردهاﻳﻢ؛ وﻟﻲ ﺑﻪﺟﺎي او‪ ،‬ﺧﻴﻠﻲوﻗﺖﻫﺎ ﭘﻴﻴﺮد‪‬ﻧﻲ ﺑﺎ اﺳﺘﻘﻼل رأي ﺑﻲﺣﺪ ﺧﻮد‬ ‫ﻗﻠﻢﻓﺮﺳﺎﺋﻲ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬ﭘِﺮدوﺷ‪‬ﻦ را ﻓﻘﻂ ﻳﻚﺑﺎر ﺑﺨﺮ‪ ،‬ﻫﺮﭼﻨﺪ ﻛﻪ ﺗﻴﺮاژش ﺑﻴﺶﺗﺮ از ‪ 60/000‬اﺳﺖ‪ .‬ﻣﻘﺎﻟﻪي ﻓﻠﻴﻜﺲ ﭘﻴﺎ در‬ ‫واﻧﮋور را ﻧﻤﻮﻧﻪي ﺧﻮﺑﻲ از ﺗﺨﺪﻳﺮ ادﺑﻲ ﺑﮕﻴﺮ‪ .‬ﺑﻮرژوازي ﻫﻴﭻ دﺳﺘ‪‬ﻴﺎري ﺑﻬﺘﺮ از اﻳﻦ ﺳﺨﻦﭘﺮدازان ﻳﺎوهﮔﻮ و ﺟﺎﻫﻞ ﻧﺪارد‪ .‬اﻳﻦ‬ ‫ﻳﻜﻲ‪ ،‬ﻻﻛﻤﻮن‪ ،‬ﻧﺸﺮﻳﻪاي ﺗﺌﻮرﻳﻚ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﻴﻠﻲﻳِﺮ ﮔﺎﻫﻲ در آن ﻗﻠﻢ ﻣﻲزﻧﺪ و ژرژ دوﺷﻦ در آن ﺟﻮاﻧﺎن و ﻣﺴﻦﻫﺎي‬ ‫ﺷﻬﺮداري ﻣﺮﻛﺰي را ﭼﻨﺎن ﺳﺨﺖﮔﻴﺮاﻧﻪ ﻣﻮرد ﻋﺘﺎب ﻗﺮار ﻣﻲدﻫﺪ ﻛﻪ ﺑﺎ ﺷﺨﺼﻴﺖ ﻛﺴﻲ دﻳﮕﺮ ﺑﻬﺘﺮ ﺟﻮر ﻣﻲآﻳﺪ ﺗﺎ ﺑﺎ‬

‫‪187‬‬

‫ﺷﺨﺼﻴﺖ ﺧﻮدش‪ .‬ﺑﻪﺣﺮف روﻣﺎﻧﺘﻴﻚﻫﺎ ﮔﻮش ﻧﺪه و ﻣﻮد‪‬رد را از ﻗﻠﻢ ﻧﻴﻨﺪاز‪ .‬اﻳﻦ ﻳﻜﻲ از اوﻟﻴﻦ ﻧﺸﺮﻳﺎﺗﻲ ﺑﻮد ﻛﻪ از اﻧﻘﻼب‬ ‫‪ 18‬ﻣﺎرس ﺣﻤﺎﻳﺖ ﻛﺮد و ﺗﻴﺮﻫﺎي ﺳﻬﻤﮕﻴﻨﻲ ﺑﻪﺳﻮي ورﺳﺎﺋﻲﻫﺎ ﭘﺮﺗﺎب ﻧﻤﻮد‪.‬‬ ‫در دﻛﻪﻫﺎي روزﻧﺎﻣﻪﻓﺮوﺷﻲﻫﺎ ﻛﺎرﻳﻜﺎﺗﻮر ﻫﻢ ﻫﺴﺖ‪ .‬ﺗﻲﻳﺮ‪ ،‬ﭘﻲﻛﺎر و ژول ﻓﺎور ﻣﺜﻞ ﺳﻪﺧﻮاﻫﺮان اﻟﻬﻪي زﻳﺒﺎﺋﻲ ﻧﺸﺎن‬ ‫داده ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ ﻛﻪ ﺑﺎ ﺷﻜﻢﻫﺎي ﮔﻨﺪه ﺑﻪﻫﻢ ﭼﺴﺒﻴﺪهاﻧﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﻣﺎﻫﻲ ﺑﺎ ﭘﻮﻟﻚﻫﺎي ﺳﺒﺰ ﻣﺎﻳﻞ ﺑﻪآﺑﻲ‪ ،‬ﻛﻪ دارد از ﺗﺎج اﻣﭙﺮاﻃﻮري‬ ‫ﻳﻚ ﺗﺨﺘﺨﻮاب ﻣﻲﺳﺎزد‪ ،‬ﻣﺎرﻛﻲد‪‬ﮔﺎﻟﻴﻔﻪ اﺳﺖ‪ .‬ﻻوِﻧﻴﺮ ارﮔﺎن ﻟﻴﮓ‪ ،‬ﺳﻴﻴِﻜﻞ ﻛﻪ از زﻣﺎن دﺳﺖﮔﻴﺮي ﮔﻮﺳﺘﺎو ﺷُﺪي ﺧﻴﻠﻲ‬ ‫ﭘﺮﺧﺎشﮔﺮ ﺷﺪه و ﻻو‪‬ﻧﻴﺘﻪ روزﻧﺎﻣﻪي ﻳﺎﻧﻜﻲ ر‪‬ﺗﺎﻟﻲ‪ ،‬دلﮔﻴﺮ و دﺳﺖ ﻧﺨﻮرده‪ ،‬روي ﻫﻢ ﺗﻞاﻧﺒﺎر ﺷﺪهاﻧﺪ‪ .‬ﺧﻴﻠﻲ از روزﻧﺎﻣﻪﻫﺎي‬ ‫ﻣﺮﺗﺠﻊ ﺗﻮﺳﻂ ﻛﻤﻮن ﺗﻮﻗﻴﻒ ﺷﺪهاﻧﺪ‪ .‬وﻟﻲ ﺑﺎوﺟﻮد اﻳﻦ از ﺑﻴﻦ ﻧﺮﻓﺘﻪاﻧﺪ و ﺟﻮاﻧﻚ روزﻧﺎﻣﻪﻓﺮوش ﻛﻪ آدم ﻣﺮﻣﻮزي ﻫﻢ ﺑﻪﻧﻈﺮ‬ ‫ﻧﻤﻲرﺳﺪ‪ ،‬آنﻫﺎ را ﺑﻪﻣﺎ ﻋﺮﺿﻪ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﺗﻤﺎم اﻳﻦ روزﻧﺎﻣﻪﻫﺎي ﻛﻤﻮﻧﺎر را ﻛﻪ دراﺛﺮ ﻧﺒﺮد ﺗﺤﺮﻳﻚ ﻫﻢ ﺷﺪهاﻧﺪ‪ ،‬ﺑﺨﻮان؛ ﺑﮕﺮد و ﺑﺒﻴﻦ ﻛﻪ آﻳﺎ در آنﻫﺎ ﻳﻚ ﻓﺮاﺧﻮان‬ ‫ﺑﻪﻗﺘﻞ و ﻏﺎرت ﻳﺎ ﺣﺘﻲ ﻳﻚ ﺳﻄﺮ آزارﻧﺪه ﻣﻲﻳﺎﺑﻴﺪ؛ و ﺑﻌﺪ آنﻫﺎ را ﺑﺎ روزﻧﺎﻣﻪﻫﺎي ورﺳﺎﺋﻲ ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﻛﻦ ﻛﻪ ﺧﻮاﺳﺘﺎر‬ ‫ﺗﻴﺮﺑﺎرانﻫﺎي دﺳﺘﻪﺟﻤﻌﻲ ﭘﺲ از ﺷﻜﺴﺖ ﭘﺎرﻳﺲ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﺑﻴﺎ ﻧﻌﺶﻛﺸﻲ را ﻛﻪ از ﺧﻴﺎﺑﺎن ﻻرِﻛ‪‬ﺖ ﺑﺎﻻ ﻣﻲروﻧﺪ‪ ،‬دﻧﺒﺎل ﻛﻨﻴﻢ؛ و ﻫﻤﺮاه آنﻫﺎ وارد ﮔﻮرﺳﺘﺎن ﭘِﺮﻻﺷ‪‬ﺰ ﺷﻮﻳﻢ‪ .‬ﻫﻤﻪي‬ ‫ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺑﺮاي ﭘﺎرﻳﺲ ﺟﺎن ﻣﻲدﻫﻨﺪ ﺑﺎ ﻣﺮاﺳﻢ در اﻳﻦ آرامﮔﺎه ﺑﺰرگ دﻓﻦ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﻛﻤﻮن اﻓﺘﺨﺎر ﭘﺮداﺧﺘﻦ ﻫﺰﻳﻨﻪي‬ ‫ﻣﺮاﺳﻢ ﺗﺪﻓﻴﻦ آنﻫﺎ را ﺑﻪﺧﻮد اﺧﺘﺼﺎص داده اﺳﺖ‪ .‬ﭘﺮﭼﻢ ﺳﺮخ ﻛﻤﻮن در ﭼﻬﺎر ﮔﻮﺷﻪي ﺗﺎﺑﻮت ﻛﻪ ﺗﻮﺳﻂ رﻓﻘﺎي ﻫﻢﮔُﺮداﻧﻲ‬ ‫او ﻣﺸﺎﻳﻌﺖ ﻣﻲﺷﻮد‪ ،‬ﺑﻪﭼﺸﻢ ﻣﻲﺧﻮرد و ﻫﻤﻮاره ﺗﻌﺪادي از ﻋﺎﺑﺮﻳﻦ ﻫﻢ ﺑﻪﺟﻤﻊ ﺗﺸﻴﻴﻊﻛﻨﻨﺪﮔﺎن ﻣﻲﭘﻴﻮﻧﺪﻧﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﻫﻢ زﻧﻲ ﻛﻪ‬ ‫ﺟﺴﺪ ﻫﻤﺴﺮ ﺧﻮد را ﻫﻤﺮاﻫﻲ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬ﻳﻚ ﻋﻀﻮ ﺷﻮرا دﻧﺒﺎل ﺗﺎﺑﻮت در ﺣﺮﻛﺖ اﺳﺖ‪ .‬ﺳﺮِ ﻗﺒﺮ او ﻧﻪ از ﺗﺄﺳﻒ‪ ،‬ﺑﻠﻜﻪ از اﻣﻴﺪ و‬ ‫اﻧﺘﻘﺎم ﺳﺨﻦ ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ‪ .‬ﺑﻴﻮهي ﺳﺮﺑﺎز ﺑﭽﻪﻫﺎﻳﺶ را در آﻏﻮش ﻣﻲﻓﺸﺎرد و ﺧﻄﺎب ﺑﻪآنﻫﺎ ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ‪» :‬ﺑﻪﺧﺎﻃﺮ ﺑﺴﭙﺎرﻳﺪ و ﺑﺎ‬ ‫ﻣﻦ ﻓﺮﻳﺎد ﺑﺰﻧﻴﺪ زﻧﺪه ﺑﺎد ﺟﻤﻬﻮري! زﻧﺪهﺑﺎد ﻛﻤﻮن«]‪![176‬‬ ‫ﻫﻨﮕﺎم ﺑﺎزﮔﺸﺖ از ﺟﻠﻮي ﺷﻬﺮداري ﻧﺎﺣﻴﻪ ﻳﺎزدﻫﻢ رد ﻣﻲﺷﻮﻳﻢ‪ .‬اﻳﻦ ﺷﻬﺮداري در ﻋﺰاي آﺧﺮﻳﻦ ﻫﻤﻪﭘﺮﺳﻲ اﻣﭙﺮاﻃﻮري‬ ‫ﻛﻪ ﭘﺎرﻳﺲ ﻫﻴﭻ دﺳﺘﻲ در آن ﻧﺪاﺷﺖ و ﺧﻮد ﻗﺮﺑﺎﻧﻲ ﺷﺪ‪ ،‬ﭘﺮﭼﻢ ﺳﻴﺎه زده اﺳﺖ‪ .‬از ﻣﻴﺪان ﺑﺎﺳﺘﻴﻞ ﻋﺒﻮر ﻣﻲﻛﻨﻴﻢ ﻛﻪ ﺟﺸﻦ‬ ‫ﺑﺎزارِ ﻧﺎن زﻧﺠﺒﻴﻠﻲ آن را ﺷﺎد و ﭘﺮ ﺟﻨﺐوﺟﻮش ﻛﺮده اﺳﺖ‪ .‬ﭘﺎرﻳﺲ درﻣﻘﺎﺑﻞ ﺗﻮپﻫﺎ ﻫﻴﭻ ﻛﻮﺗﺎه ﻧﻤﻲآﻳﺪ‪ .‬ﺣﺘﻲ ﺟﺸﻦ را ﻳﻚ‬ ‫ﻫﻔﺘﻪ ﻫﻢ ﺗﻤﺪﻳﺪ ﻛﺮده اﺳﺖ‪ .‬ﺗﺎبﻫﺎ در ﺟﺎي ﺧﻮد ﺑﻪاﻳﻦﺳﻮ و آنﺳﻮ در ﻧﻮﺳﺎﻧﻨﺪ‪ ،‬ﭼﺮخوﻓﻠﻚﻫﺎ ﻗﮋﻗﮋ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬دﻛﺎﻧﺪارﻫﺎ‬ ‫ﻓﺮﻳﺎد ﻣﻲزﻧﻨﺪ‪ :‬ﻳﺎدﮔﺎري ﺑﺨﺮ ﺑﻪﺳﻴﺰده ﻏﺎز و آﻛﺮوﺑﺎتﻫﺎ ﺷﻴﺮﻳﻦﻛﺎري ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ و ﻗﻮل ﻣﻲدﻫﻨﺪ ﻛﻪ ﻧﺼﻒ درآﻣﺪﺷﺎن ﺑﺮاي‬ ‫ﻣﺠﺮوﺣﻴﻦ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻳﻚ ﮔﺎردي ﻛﻪ از ﺳﻨﮕﺮ ﻣﻲآﻳﺪ‪ ،‬ﺑﻪﺗﻔﻨﮓ ﺧﻮد ﺗﻜﻴﻪ ﻛﺮده و ﺗﺼﻮﻳﺮﻫﺎي ﻣﺤﺎﺻﺮه و ورود ﮔﺎرﻳﺒﺎﻟﺪي‬ ‫ﺑﻪدﻳﮋُن را روي ﺗﺼﻮﻳﺮﭼﺮﺧﺎن ﻧﮕﺎه ﻣﻲﻛﻨﺪ‪.‬‬ ‫درﺷﻜﻪ ﻛﻢﻳﺎب اﺳﺖ‪ ،‬زﻳﺮا ﻣﺤﺎﺻﺮهي دوم ﻣﻮﺟﺐ ﺗﻨﮕﻲ آذوﻗﻪ ﺑﺮاي اﺳﺐﻫﺎ ﺷﺪه ﺑﻮد‪ .‬از ﻃﺮﻳﻖ ﺧﻴﺎﺑﺎن ‪ 4‬ﺳﭙﺘﺎﻣﺒﺮ‬ ‫ﺑﻪﺑﻮرس ﺑﺎ ﭘﺮﭼﻢﻫﺎي ﺳﺮخ ﺑﺮﻓﺮاز آن و ﻛﺘﺎبﺧﺎﻧﻪي ﻣﻠﻲ ﻣﻲرﺳﻴﻢ ﻛﻪ در آن ﻣﺮدم دور ﻣﻴﺰﻫﺎي دراز ﻧﺸﺴﺘﻪاﻧﺪ و ﻛﺘﺎب‬ ‫ﻣﻲﺧﻮاﻧﻨﺪ‪ .‬ﺑﺎﻋﺒﻮر از ﭘﺎﻟﻪـروﻳﺎل ﻛﻪ ﻏﺮﻓﻪﻫﺎي آن ﻫﻤﻴﺸﻪ ﺷﻠﻮغ اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﻪﻣﻮزهي ﻟﻮور ﻣﻲرﺳﻴﻢ‪ .‬ﺗﺎﻻرﻫﺎﺋﻲ ﻛﻪ ﺗﺎﺑﻠﻮﻫﺎي‬ ‫ﻧﻘﺎﺷﻲ روي دﻳﻮارﻫﺎيﺷﺎن ﻧﺼﺐ ﺷﺪه‪ ،‬ﺑﻪروي ﻋﻤﻮم ﺑﺎز اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺎوﺟﻮد اﻳﻦ‪ ،‬روزﻧﺎﻣﻪﻫﺎي ورﺳﺎﺋﻲ ﻣﻲﮔﻮﻳﻨﺪ ﻛﻪ ﻛﻤﻮن‬ ‫ﻣﺸﻌﻮل ﻓﺮوش ﻣﺠﻤﻮﻋﻪﻫﺎي ﻫﻨﺮي ﻣﻠﺖ ﺑﻪﺧﺎرﺟﻲﻫﺎﺳﺖ‪.‬‬ ‫از ﺧﻴﺎﺑﺎن رﻳﻮ‪‬ﻟﻲ ﭘﺎﺋﻴﻦ ﻣﻲروﻳﻢ‪ .‬درﺳﻤﺖ راﺳﺖ‪ ،‬در ﺧﻴﺎﺑﺎن ﻛﺎﺳﺘﻴﮕﻠﻴﻮن ﻳﻚ ﺑﺎرﻳﻜﺎد ﻋﻈﻴﻢ ﻣﺪﺧﻞ ﻣﻴﺪان واﻧﺪوم را‬ ‫ﻣﻲﺑﻨﺪد‪ .‬اﻧﺘﻬﺎي ﻣﻴﺪان ﻛﻨﻜﻮرد ﺑﺎ ﻗﺮارﮔﺎه ﺳﻦﻓﻠﻮراﻧﺘﻦ ﺑﺴﺘﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ ﻛﻪ از راﺳﺖ ﺗﺎ وزارت ﺑﺤﺮﻳﻪ و از ﭼﭗ ﺗﺎ ﺑﺎغﻫﺎي‬ ‫ﺗﻮﻳﻠﺮي اﻣﺘﺪاد دارد‪ ،‬ﺑﺎ ﺳﻪ روزﻧﻪي ﺗﻴﺮ ﺑﺎ ﻫﻔﺖ ﻣﺘﺮ ﭘﻬﻨﺎ ﻛﻪ ﺟﻬﺖﮔﻴﺮي ﻧﺎﺟﻮري دارﻧﺪ‪ .‬ﻳﻚ ﺧﻨﺪق ﻋﻈﻴﻢ ﻛﻪ ﻛﻞ ﺷﺮﻳﺎن‬ ‫ﺣﻴﺎت زﻳﺮزﻣﻴﻨﻲ را ﻫﻮﻳﺪا ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ ،‬ﻣﻴﺪان را از اﻳﻦ ﻗﺮارﮔﺎه ﺟﺪا ﻣﻲﻧﻤﺎﻳﺪ‪ .‬ﻛﺎرﮔﺮﻫﺎ ﻣﺸﻐﻮل اﻧﺠﺎم ﻧﺎزكﻛﺎريﻫﺎي ﭘﺎﻳﺎن ﻛﺎر‬ ‫و ﮔﺬاﺷﺘﻦ ﭼﻤﻦ در ﻛﻨﺎرهﻫﺎ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﺑﺴﻴﺎري از ﻋﺎﺑﺮان ﻛﻨﺠﻜﺎواﻧﻪ ﻧﮕﺎه ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ و ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻫﻢ ﭼﻬﺮه درﻫﻢ ﻣﻲﻛﺸﻨﺪ‪.‬‬

‫‪188‬‬

‫داﻻﻧﻲ ﻛﻪ ﺑﺎﻣﻬﺎرت ﺗﻌﺒﻴﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ ،‬ﻣﺎ را ﺑﻪﻣﻴﺪان ﻛﻨﻜﻮرد ﻣﻲرﺳﺎﻧﺪ‪ .‬ﻧﻴﻢر‪‬خ ﻣﻐﺮور ﻣﺠﺴﻤﻪي اﺳﺘﺮاﺳﺒﻮرگ ﺑﺎ ﭘﺮﭼﻢﻫﺎي‬ ‫ﺳﺮخِ ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺧﻮد ﺳﺮِ ﻣﺨﺎﻟﻔﺖ دارد‪ .‬ﻛﻤﻮﻧﺎرﻫﺎ ﻛﻪ ﻣﺘﻬﻢ ﺑﻪاﻳﻦ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﻓﺮاﻧﺴﻪ را ﻧﺎدﻳﺪه ﻣﻲﮔﻴﺮﻧﺪ‪ ،‬ﺗﺎجﻫﺎي ﮔﻞ ﭘﮋﻣﺮدهي‬ ‫ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﻣﺤﺎﺻﺮه را ﺑﺎ ﮔﻞﻫﺎي ﺗﺎزهي ﺑﻬﺎري ﺟﺎيﮔﺰﻳﻦ ﻛﺮدهاﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﺑﻪﻣﻨﻄﻘﻪي ﻧﺒﺮد وارد ﻣﻲﺷﻮﻳﻢ‪ .‬ﺧﻂ ﻃﻮﻻﻧﻲ و ﺧﻠﻮت ﺧﻴﺎﺑﺎن ﺷﺎﻧﺰِﻟﻴﺰه آﺷﻜﺎر ﻣﻲﺷﻮد ﻛﻪ ﺑﺎ اﻧﻔﺠﺎر ﺳﻬﻤﮕﻴﻦ ﮔﻠﻮﻟﻪي‬ ‫ﺗﻮپﻫﺎﺋﻲ ﻛﻪ از ﻣﻮنـواﻟﺮﻳﺎن و ﻛﻮرﺑﻮآ ﺷﻠﻴﻚ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬ﻗﻄﻊ ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬اﻳﻦ ﮔﻠﻮﻟﻪﻫﺎ ﺗﺎ ﻛﺎخ ﺻﻨﻌﺖ ﻛﻪ ﻛﺎرﻛﻨﺎن ﻛﻤﻮن از‬ ‫ﺧﺰاﺋﻦ آن ﺷﺠﺎﻋﺎﻧﻪ دﻓﺎع ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬ﻣﻲرﺳﺪ‪ .‬از دوردﺳﺖ ﺣﺠﻢ ﻋﻈﻴﻢ آركـد‪‬ﺗﺮﻳﻮﻧﻒ ﭘﺪﻳﺪار ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬از ﮔﺮدشﮔﺮان‬ ‫روزﻫﺎي ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ دﻳﮕﺮ ﺧﺒﺮي ﻧﻴﺴﺖ‪ ،‬زﻳﺮا ﻣﻴﺪان ا‪‬ﺗﻮآل ﺗﻘﺮﻳﺒﺎً ﺑﻪاﻧﺪازهي ﺧﻂ ﻣﻘﺪم ﻧﺒﺮد ﻣﺮگزا ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﮔﻠﻮﻟﻪﻫﺎي ﺗﻮپ‬ ‫ﻣﺠﺴﻤﻪﻫﺎي ﻛﻮﺗﺎﻫﻲ را ﻛﻪ ژول ﺳﻴﻤﻮن در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﭘﺮوﺳﻲﻫﺎ زرهﭘﻮش ﻛﺮده ﺑﻮد‪ ،‬ﻣﺘﻼﺷﻲ ﻣﻲﻛﺮد‪ .‬ﺟﻠﻮي ﻃﺎﻗﻲ اﺻﻠﻲ‪،‬‬ ‫دﻳﻮار ﻛﺸﻴﺪهاﻧﺪ ﺗﺎ از اﺻﺎﺑﺖ ﮔﻠﻮﻟﻪﻫﺎﺋﻲ ﻛﻪ ﺑﻪﺳﻮي آن ﺷﻠﻴﻚ ﻣﻲﺷﻮد‪ ،‬در اﻣﺎن ﺑﻤﺎﻧﺪ‪ .‬در ﭘﺸﺖ اﻳﻦ ﺑﺎرﻳﻜﺎدﻫﺎ آنﻫﺎ آﻣﺎده‬ ‫ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ ﺗﺎ ﻗﻄﻌﺎﺗﻲ را روي ﺳﻜﻮﻫﺎ ﺳﻮار ﻛﻨﻨﺪ ﻛﻪ ﺗﻘﺮﻳﺒﺎً ﺑﻪارﺗﻔﺎي ﻣﻮنـواﻟﺮﻳﺎن ﺑﻠﻨﺪي دارد‪.‬‬ ‫از ﻃﺮﻳﻖ ﻓﻮﺑﻮرﺳﻦاوﻧﻮره در اﻣﺘﺪاد ﺷﺎﻧﺰِﻟﻴﺰه ﺣﺮﻛﺖ ﻣﻲﻛﻨﻴﻢ‪ .‬در زاوﻳﻪ راﺳﺖ در ﻓﺎﺻﻠﻪي ﺑﻴﻦ ﺧﻴﺎﺑﺎن ﮔﺮاﻧﺪآرﻣ‪‬ﻪ‪،‬‬ ‫ﺧﻴﺎﺑﺎن ﺗ‪‬ﺮن‪ ،‬ﺣﺼﺎر ﻣﻮﻗﺖ و ﺧﻴﺎﺑﺎن واﮔﺮام ﻳﻚ ﺧﺎﻧﻪ ﻫﻢ ﺳﺎﻟﻢ ﻧﻤﺎﻧﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﻣﻲﺑﻴﻨﻴﺪ ﻛﻪ ﺗﻲﻳﺮ »آنﻃﻮر ﻛﻪ آدمﻫﺎي ﻛﻤﻮن‬ ‫ﻣﺮﺗﺐ ﻣﻲﮔﻮﻳﻨﺪ‪ ،‬ﭘﺎرﻳﺲ را ﺑﻤﺒﺎران ﻧﻤﻲﻛﻨﺪ«‪ .‬ﺗﻜﻪﻫﺎﺋﻲ از ﻳﻚ ﭘﻮﺳﺘﺮ از دﻳﻮاري ﻧﻴﻤﻪوﻳﺮان آوﻳﺰان اﺳﺖ‪ .‬ﻣﺘﻦ ﺳﺨﻦراﻧﻲ‬ ‫ﺗﻲﻳﺮ ﻋﻠﻴﻪ ﺷﺎه ﺑ‪‬ﻤﺒﺎﺳﺖ ﻛﻪ ﻳﻜﻲ از ﮔﺮوهﻫﺎي آﺷﺘﻲﺟﻮ ﺑﺎ زﻳﺮﻛﻲ آن را ﻣﻨﺘﺸﺮ ﻛﺮده اﺳﺖ]ﻓﺮدﻳﻨﺎد دوم‪ ،‬ﭘﺎدﺷﺎه ﺳﻴﺴﻴﻞ‬ ‫)‪1859‬ـ‪ (1810‬ﻛﻪ ﭘﺲ از ﺑﻤﺒﺎران ﻗﻴﺎم ﻣﺮدم در ‪ 1848‬ﺑﻪ»ﺷﺎه ﺑ‪‬ﻤﺒﺎ« ﻣﻌﺮوف ﺷﺪ‪ .‬م[‪ .‬ﺗﻲﻳﺮ ﺑﻪﺑﻮرژواﻫﺎي ‪1848‬‬ ‫ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬ﺷﻤﺎ ﻋﺎﻟﻲﺟﻨﺎﺑﺎن ﻣﻲداﻧﻴﺪ ﻛﻪ در ﭘﺎﻟﻤﺮ ﭼﻪ ﻣﻲﮔﺬرد‪ .‬ﻫﻤﻪي ﺷﻤﺎ از ﺷﻨﻴﺪن اﻳﻦ ﺧﺒﺮ ﻛﻪ ﺑﻪﻣﺪت ‪ 48‬ﺳﺎﻋﺖ ﻳﻚ‬ ‫ﺷﻬﺮ ﺑﺰرگ ﺑﻤﺒﺎران ﺷﺪه اﺳﺖ از ﺗﺮس ﺑﺮﺧﻮد ﻟﺮزﻳﺪهاﻳﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﻛﺎر ﺗﻮﺳﻂ ﭼﻪﻛﺴﻲ ﺻﻮرت ﮔﺮﻓﺖ؟ آﻳﺎ اﻳﻦ دﺷﻤﻨﻲ ﺧﺎرﺟﻲ‬ ‫ﺑﻮد ﻛﻪ ﺣﻘﻮق ﺟﻨﮓ را اﻋﻤﺎل ﻣﻲﻛﺮد؟ ﻧﻪ آﻗﺎﻳﺎن‪ ،‬اﻳﻦ ﻛﺎر از ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺧﻮدي ﺳﺮزد‪ .‬اﻣﺎ ﺑﺮاي ﭼﻪ؟ ﺑﺮاي اﻳﻦﻛﻪ آن ﺷﻬﺮ‬ ‫ﻧﮕﻮنﺑﺨﺖ ﺣﻘﻮق ﺧﻮد را ﻃﻠﺐ ﻣﻲﻛﺮد‪ .‬ﺑﻠﻪ اﻳﻦ ﺷﻬﺮ درﺳﺖ ﺑﻪﺧﺎﻃﺮ ﻣﻄﺎﻟﺒﻪي ﺣﻘﻮق ﺧﻮد ﭼﻬﻞوﻫﺸﺖ ﺳﺎﻋﺖ ﺑﻤﺒﺎران‬ ‫ﺷﺪه اﺳﺖ«! ﺧﻮش ﺑﻪﺣﺎل ﭘﺎﻟﺮﻣﻮ! ﭘﺎرﻳﺲ ﺗﺎ ﻫﻤﻴﻦﺟﺎ ﭼﻬﻞ روز ﺑﻤﺒﺎران را از ﺳﺮﮔﺬراﻧﺪه اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﻓﺮﺻﺘﻲ دارﻳﻢ ﺗﺎ از ﺳﻤﺖ ﭼﭗ ﺧﻴﺎﺑﺎن ﺗ‪‬ﺮن ﺑﻪﺑﻮﻟﻮار ﭘِﺮﻳﺮ ﺑﺮوﻳﻢ‪ .‬از آنﺟﺎ ﺗﺎ ﭘﻮرتـﻣﺎﻳﻮ در ﻫﺮﻧﻘﻄﻪ ﺧﻄﺮ در ﻛﻤﻴﻦ‬ ‫اﺳﺖ‪ .‬ﻣﻨﺘﻈﺮ ﻳﻚ آراﻣﺶ ﻣﻮﻗﺘﻲ ﺷﺪﻳﻢ و ﺧﻮدﻣﺎن را ﺑﻪدروازه و ﻳﺎ درواﻗﻊ ﺗﻮدهي آواري ﻛﻪ ﺟﺎي آن را ﻣﺸﺨﺺ ﻣﻲﻛﺮد‪،‬‬ ‫رﺳﺎﻧﺪﻳﻢ‪ .‬اﻳﺴﺘﮕﺎه راهآﻫﻦ دﻳﮕﺮ وﺟﻮد ﻧﺪارد‪ ،‬ﺗﻮﻧﻞ ﭘﺮ ﺷﺪه اﺳﺖ و ﺣﺼﺎرﻫﺎي ﻣﻮﻗﺖ ﺗﻮي ﺧﻨﺪقﻫﺎ ﻏﻠﻄﻴﺪهاﻧﺪ‪ .‬ﺑﺎوﺟﻮد اﻳﻦ‪،‬‬ ‫ﻫﻨﻮز ﻗﻘﻨﻮسﻫﺎي اﻧﺴﺎﻧﻲاي ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﺟﺮأت ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ در ﻣﻴﺎن اﻳﻦ وﻳﺮاﻧﻪﻫﺎ ﺑﻪاﻳﻦﺳﻮ و آنﺳﻮ ﺑﺮوﻧﺪ‪ .‬روﺑﺮوي دروازه ﺳﻪ‬ ‫ﺗﻮپ ﺗﺤﺖ ﻓﺮﻣﺎن ﻛﺎﭘﻴﺘﺎن ﻻﻣﺎرﺳ‪‬ﻲﻳِﺰ‪ ،‬درﺳﻤﺖ راﺳﺖ‪ ،‬ﭘﻨﺞ ﺗﻮپ ﺗﺤﺖ ﻓﺮﻣﺎن ﻛﺎﭘﻴﺘﺎن روﺷﺎ و در ﺳﻤﺖ ﭼﭗ‪ ‬ﭼﻬﺎر ﺗﻮپ‬ ‫ﺗﺤﺖ ﻓﺮﻣﺎن ﻛﺎﭘﻴﺘﺎن ﻣﺎرﺗﻦ ﻗﺮار دارد‪ .‬ﻣ‪‬ﻨﺘﺮه ﻛﻪ در ﭘﻨﺞ ﻫﻔﺘﻪي ﮔﺬﺷﺘﻪ ﻓﺮﻣﺎﻧﺪهي اﻳﻦ ﭘﺴﺖ ﺑﻮده اﺳﺖ‪ ،‬در اﻳﻦ ﺟﻮ‪‬‬ ‫ﺗﻮپﺑﺎران در ﻛﻨﺎر آنﻫﺎ ﺑﻪﺳﺮ ﻣﻲﺑﺮد‪ .‬ﻣﻮنـواﻟﺮﻳﺎن‪ ،‬ﻛﻮرﺑﻮوآ و ﺑِﻜُﻦ ﺑﻴﺶ از ﻫﺸﺘﺼﺪ ﮔﻠﻮﻟﻪي ﺗﻮپ ﺑﻪاﻳﻦ ﺳﻮ ﭘﺮﺗﺎب‬ ‫ﻛﺮدهاﻧﺪ‪ .‬ده ﻣﺮد ﺗﺎ ﻛﻤﺮ ﺑﺮﻫﻨﻪ‪ ،‬ﺑﺎ ﺑﺪنﻫﺎ و ﺑﺎزوﻫﺎي ﺳﻴﺎه از ﺑﺎروت‪ ،‬ﻋﺮقرﻳﺰان و اﻏﻠﺐ ﺑﺎ ﻛﺒﺮﻳﺘﻲ در ﻫﺮدﺳﺖ ﺑﻪاﻳﻦ دوازده‬ ‫ﺗﻮپ ﺳﺮوﻳﺲ ﻣﻲدﻫﻨﺪ‪ .‬ﺗﻨﻬﺎ ﺑﺎﻗﻲﻣﺎﻧﺪهي دﺳﺘﻪي اول‪ ،‬ﻣﻠﻮان ﺑﻮﻧﺎواﻧﺘﻮر‪ ،‬ﺑﻴﺴﺖﺑﺎر ﺷﺎﻫﺪ ﺗﻜﻪﺗﻜﻪ ﺷﺪن رﻓﻘﺎﻳﺶ ﺑﻮده اﺳﺖ‪.‬‬ ‫و ﺑﺎوﺟﻮد اﻳﻦ‪ ،‬آنﻫﺎ ﭘﺎﻳﺪاري ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ و اﻳﻦ ﺗﻮپﻫﺎ ﻛﻪ ﻣﺪام از ﻛﺎر ﻣﻲاﻓﺘﻨﺪ‪ ،‬ﻫﺮﺑﺎر ﻣﺮﻣﺖ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﺗﻮپﭼﻲﻫﺎ ﻓﻘﻂ از‬ ‫ﻛﻢﺑﻮد ﻣﻬﻤﺎت ﺷﻜﻮه دارﻧﺪ‪ ،‬زﻳﺮا ﮔﺎريﻫﺎ دﻳﮕﺮ ﺟﺮأت ﻧﻤﻲﻛﻨﻨﺪ ﻧﺰدﻳﻚ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ورﺳﺎﺋﻲﻫﺎ ﺑﺎرﻫﺎ ﺳﻌﻲ ﻛﺮدهاﻧﺪ و اﺣﺘﻤﺎﻻً‬ ‫ﺑﺎزﻫﻢ ﺳﻌﻲ ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﻛﺮد ﻛﻪ ﺑﻪﺣﻤﻼت ﻏﺎﻓﻞﮔﻴﺮاﻧﻪ دﺳﺖ ﺑﺰﻧﻨﺪ‪ .‬ﻣﻮﻧﺘﺮه ﺷﺐ و روز ﻣﺮاﻗﺐ اﺳﺖ و ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺪون آنﻛﻪ‬ ‫ﻻف زده ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺑﻪﻛﻤﻴﺘﻪي اﻣﻨﻴﺖ ﻋﻤﻮﻣﻲ ﺑﻨﻮﻳﺴﺪ ﻛﻪ ﺗﺎ وﻗﺘﻲ او در آنﺟﺎﺳﺖ‪ ،‬ورﺳﺎﺋﻲﻫﺎ از ﻃﺮﻳﻖ ﭘﻮرتـﻣﺎﻳﻮ وارد‬ ‫ﻧﺨﻮاﻫﻨﺪ ﺷﺪ‪.‬‬

‫‪189‬‬

‫ﻫﺮﮔﺎﻣﻲ ﺑﻪﺳﻮي ﻻﻣﻮﺋ‪‬ﺖ ﺑﻪاﺳﺘﻘﺒﺎل ﻣﺮگ رﻓﺘﻦ اﺳﺖ‪ .‬وﻟﻲ دوﺳﺖ ﻣﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﺷﺎﻫﺪ ﺗﻤﺎم ﻋﻈﻤﺖ ﭘﺎرﻳﺲ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬روي‬ ‫ﺣﺼﺎرﻫﺎي ﻣﻮﻗﺖ ﻧﺰدﻳﻚ دروازهي ﻻﻣﻮﺋ‪‬ﺖ‪ ،‬ﻳﻚ اﻓﺴﺮ دارد ﻛﻼه ﻛ‪‬ﭙﻲ ﺧﻮد را ﺑﻪﺳﻤﺖ ﺟﻨﮕﻞ ﺑﻮﻟﻮﻧﻲ ﺗﻜﺎن ﻣﻲدﻫﺪ‪.‬‬ ‫ﮔﻠﻮﻟﻪﻫﺎ در اﻃﺮاف او ﻧﻔﻴﺮ ﻣﻲﻛﺸﻨﺪ‪ .‬اﻳﻦ دوﻣﺒﺮوﺳﻜﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺧﻮد را ﺑﺎ ﺣﻤﻠﻪي ﻟﻔﻈﻲ ﺑﻪورﺳﺎﺋﻲﻫﺎي درون ﺳﻨﮕﺮﻫﺎ‬ ‫ﺳﺮﮔﺮم ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬ﻳﻚ ﻋﻀﻮ ﺷﻮرا ﻛﻪ ﻫﻤﺮاه اوﺳﺖ‪ ،‬ﻣﻮﻓﻖ ﻣﻲﺷﻮد او را وادار ﻛﻨﺪ ﻛﻪ از اﻳﻦ ﻛﻠﻪﺷﻘﻲِ ﺗﻔﮓﭼﻲﻫﺎ دﺳﺖ‬ ‫ﺑﺮدارد‪ .‬ژﻧﺮالْ ﻣﺎرا ﺑﻪاﻳﺴﻲ ﻣﻲﺑﺮد ﻛﻪ ﻳﻜﻲ از ﺳﺘﺎدﻫﺎي ﺧﻮد را در آن ﻣﺴﺘﻘﺮ ﻛﺮده اﺳﺖ‪ .‬ﻫﻤﻪي اﻃﺎقﻫﺎ در اﺛﺮ ﮔﻠﻮﻟﻪﻫﺎي‬ ‫ﺗﻮپ ﺳﻮراخ ﺳﻮراخ ﺷﺪهاﻧﺪ‪ .‬ﻣﻌﻬﺬا او در آنﺟﺎ ﻣﺎﻧﺪه اﺳﺖ و اﻓﺮادش را ﻫﻢ ﺑﻪﻣﺎﻧﺪن واداﺷﺘﻪ اﺳﺖ‪ .‬ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻛﺮدهاﻧﺪ ﻛﻪ‬ ‫دﺳﺘﻴﺎران او ﺑﻪﻃﻮر ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ ﻫﺸﺖ روز زﻧﺪه ﻣﻲﻣﺎﻧﻨﺪ‪ .‬در اﻳﻦ ﻟﺤﻈﻪ ﻧﮕﻬﺒﺎنْ ﺑِﻠﻮِد‪‬ر ﺑﺎ رﻧﮓ‪ ‬ﭘﺮﻳﺪه ﺑﻪدرون ﻣﻲدود‪ .‬ﻳﻚ‬ ‫ﮔﻠﻮﻟﻪي ﺗﻮپ از وﺳﻂ ﭘﺴﺖ ﻧﮕﻬﺒﺎﻧﻲ او رد ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬دوﻣﺒﺮوﺳﻜﻲ ﺑﻪاو ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ‪» :‬ﻫﻤﺎنﺟﺎ ﺑﻤﺎن‪ ،‬اﮔﺮ ﺗﻘﺪﻳﺮ ﺗﻮ اﻳﻦ ﻧﺒﺎﺷﺪ‬ ‫ﻛﻪ در آنﺟﺎ ﺑﻤﻴﺮي‪ ،‬دﻟﻴﻠﻲ ﺑﺮاي ﺗﺮﺳﻴﺪن ﻧﺪاري«‪ .‬ﺷﺠﺎﻋﺖ او اﻳﻦﮔﻮﻧﻪ ﺑﻮد ـ ﻛﺎﻣﻼً ﻗَﺪ‪‬ري‪ .‬ﻋﻠﻲرﻏﻢ ﭘﻴﻐﺎمﻫﺎﻳﺶ‬ ‫ﺑﻪدﺑﻴﺮﺧﺎﻧﻪي ﺟﻨﮓ‪ ‬ﻧﻴﺮوي ﺗﻘﻮﻳﺘﻲ درﻳﺎﻓﺖ ﻧﻜﺮد‪ .‬ﺑﺎزي را ﺑﺎﺧﺘﻪ ﻣﻲداﻧﺴﺖ و اﻳﻦ را ﻣﻲﮔﻔﺖ‪ ،‬وﻟﻲ در ﺗﻜﺮار آن اﻓﺮاط‬ ‫ﻣﻲﻛﺮد‪.‬‬ ‫اﻳﻦ ﺗﻨﻬﺎ اﻳﺮاد ﻣﻦ اﺳﺖ‪ ،‬از ﻣﻦ اﻧﺘﻈﺎر ﻧﺪاﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻴﺪ ﻛﻪ اﻳﻦ را ﻛﻪ ﻛﻤﻮن اﺟﺎزه داده ﺗﺎ ﺧﺎرﺟﻲﻫﺎ در راه آن ﺟﺎن ﺑﺪﻫﻨﺪ‪،‬‬ ‫ﺗﻮﺟﻴﻪ ﻛﻨﻢ‪ .‬آﻳﺎ اﻳﻦ اﻧﻘﻼب ﻫﻤﻪي ﭘﺮوﻟﺘﺮﻫﺎ ﻧﻴﺴﺖ؟ آﻳﺎ ﺑﺮﻋﻬﺪهي ﻣﺮدم ﻧﻴﺴﺖ ﻛﻪ ﺳﺮاﻧﺠﺎم از اﻳﻦ ﻧﮋاد ﺑﺰرگ ﻟﻬﺴﺘﺎﻧﻲ ﻛﻪ‬ ‫ﻫﻤﻪي ﺣﻜﻮﻣﺖﻫﺎي ﻓﺮاﻧﺴﻪ ﺑﻪآن ﺧﻴﺎﻧﺖ ﻛﺮدهاﻧﺪ‪ ،‬ﻗﺪرداﻧﻲ ﻛﻨﻨﺪ؟‬ ‫دوﻣﺒﺮوﺳﻜﻲ ﻣﺎ را از ﻣﻴﺎن ﭘﺴﻲ ﺗﺎ ﺳﻦ ﻫﻤﺮاﻫﻲ ﻣﻲﻛﻨﺪ و ﺣﺼﺎرﻫﺎي ﻣﻮﻗﺖ‪ ‬ﺗﻘﺮﻳﺒﺎً رﻫﺎ ﺷﺪه را ﺑﻪﻣﺎ ﻧﺸﺎن ﻣﻲدﻫﺪ‪.‬‬ ‫ﮔﻠﻮﻟﻪﻫﺎي ﺗﻮپ ﻫﻤﻪي راهﻫﺎي وﺻﻮل ﺑﻪراهآﻫﻦ را ﺗﺨﺮﻳﺐ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ﭘﻞ ﻫﻮاﺋﻲ ﺑﺰرگ راهآﻫﻦ از ﺻﺪ ﺟﺎ ﺳﻮراخ ﺷﺪه اﺳﺖ‬ ‫و ﻟﻜﻮﻣﻮﺗﻴﻮﻫﺎي زرهﭘﻮش واژﮔﻮن ﺷﺪهاﻧﺪ‪ .‬آﺗﺶﺑﺎر ورﺳﺎﺋﻲِ ﺟﺰﻳﺮهي ﺑﻴﺎﻧﻜﻮر ﻳﻚراﺳﺖ ﻗﺎﻳﻖﻫﺎي ﺗﻮپدار ﻣﺎ را ﻫﺪف ﻗﺮار‬ ‫ﻣﻲدﻫﻨﺪ و ﻳﻜﻲ از آنﻫﺎ‪ ،‬ﻟ‪‬ﺴﺘﻮك‪ ،‬را درﺳﺖ ﺟﻠﻮي ﭼﺸﻢ ﻣﺎ ﻏﺮق ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ﻳﻚ ﻳﺪكﻛﺶ ﺑﻪﻣﻮﻗﻊ ﺳﺮﻣﻲرﺳﺪ‪ ،‬ﺧﺪﻣﻪي‬ ‫ﻗﺎﻳﻖ را ﺑﺮﻣﻲدارد و در زﻳﺮ آﺗﺸﻲ ﻛﻪ ﺗﺎ ﭘﻞ ژﻳﻨﺎ آن را دﻧﺒﺎل ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ ،‬در ﺳﻦ ﺑﺎﻻ ﻣﻲرود‪.‬‬ ‫آﺳﻤﺎﻧﻲ ﺻﺎف‪ ،‬آﻓﺘﺎﺑﻲ درﺧﺸﺎن و ﺳﻜﻮﺗﻲ ﺻﻠﺢآﻣﻴﺰ؛ اﻳﻦ ﻧﻬﺮ‪ ،‬اﻳﻦ ﻗﺎﻳﻖ ﺷﻜﺴﺘﻪ و اﻳﻦ ﮔﻠﻮﻟﻪﻫﺎي ﭘﺮاﻛﻨﺪه را‬ ‫ﻓﺮاﮔﺮﻓﺘﻪاﻧﺪ‪ .‬درﻣﻴﺎن آراﻣﺶ ﻃﺒﻴﻌﺖ‪ ‬ﻣﺮگ ﻇﺎﻟﻤﺎﻧﻪﺗﺮ ﺟﻠﻮه ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬ﺑﺮوﻳﻢ و ﺑﻪﻣﺠﺮوﺣﻴﻦ ﺧﻮد در ﭘﺴﻲ ﺳﻼم ﻛﻨﻴﻢ‪ .‬ﻳﻚ‬ ‫ﻋﻀﻮ ﺷﻮرا‪ ،‬ﻟ‪‬ﻔﺮاﻧﺴ‪‬ﻪ‪ ،‬دارد از آﻣﺒﻮﻻﻧﺲ دﻛﺘﺮ د‪‬ﻣﺎرﻛﻪ دﻳﺪار ﻣﻲﻛﻨﺪ و از ﺣﺎل زﺧﻤﻲﻫﺎ را ﻣﻲﭘﺮﺳﺪ‪ .‬دﻛﺘﺮ ﭘﺎﺳﺦ ﻣﻲدﻫﺪ‪:‬‬ ‫»ﻣﻦ ﻋﻘﺎﻳﺪ ﺷﻤﺎ را ﻗﺒﻮل ﻧﺪارم و ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﻢ ﭘﻴﺮوزي آرﻣﺎن ﺷﻤﺎ را آرزو ﻛﻨﻢ‪ ،‬وﻟﻲ ﻣﻦ ﻫﺮﮔﺰ ﻣﺠﺮوﺣﻴﻨﻲ ﻧﺪﻳﺪهام ﻛﻪ درﺣﻴﻦ‬ ‫ﻋﻤﻞ ﺗﺎ اﻳﻦ ﺣﺪ آراﻣﺶ و ﺧﻮنﺳﺮدي ﺧﻮد را ﺣﻔﻆ ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ﻣﻦ اﻳﻦ ﺷﺠﺎﻋﺖ را ﺑﻪاﺳﺘﻮاري اﻋﺘﻘﺎدات آنﻫﺎ ﻧﺴﺒﺖ ﻣﻲدﻫﻢ«‪.‬‬ ‫ﺑﻌﺪ‪ ‬از ﺑﻴﻤﺎران ﺑﺴﺘﺮي دﻳﺪار ﻣﻲﻛﻨﻴﻢ‪ .‬اﻛﺜﺮ آنﻫﺎ ﺑﺎ ﻧﮕﺮاﻧﻲ از ﻣﺎ ﻣﻲﭘﺮﺳﻨﺪ ﻛﻪ ﻛﻲ ﻗﺎدر ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﺑﻮد ﺧﺪﻣﺖ ﺧﻮد را از ﺳﺮ‬ ‫ﺑﮕﻴﺮﻧﺪ‪ .‬ﻳﻚ ﺟﻮان ﻫﻴﺠﺪه ﺳﺎﻟﻪ ﻛﻪ دﺳﺖ راﺳﺘﺶ ﺗﺎزه ﻗﻄﻊ ﺷﺪه‪ ،‬دﺳﺖ دﻳﮕﺮ را ﺑﺎﻻ ﻣﻲﮔﻴﺮد و ﻓﺮﻳﺎد ﻣﻲزﻧﺪ‪» :‬ﻣﻦ ﻫﻨﻮز‬ ‫اﻳﻦ ﻳﻜﻲ را ﺑﺮاي ﺧﺪﻣﺖ ﺑﻪﻛﻤﻮن دارم«‪ .‬ﺑﻪاﻓﺴﺮي ﻛﻪ زﺧﻤﻲ ﻣﻬﻠﻚ ﺑﺮداﺷﺘﻪ‪ ،‬ﻣﻲﮔﻮﻳﻨﺪ ﻛﻪ ﻛﻤﻮن ﻫﻤﻴﻦ اﻵن ﺣﻘﻮﻗﺶ را‬ ‫ﺑﻪزن و ﻓﺮزﻧﺪاﻧﺶ ﺗﺤﻮﻳﻞ داده اﺳﺖ‪ .‬او ﭘﺎﺳﺦ ﻣﻲدﻫﺪ »ﻣﻦ ﺣﻘﻲ ﺑﺮاﻳﻦ ﺣﻘﻮق ﻧﺪاﺷﺘﻢ«‪» .‬آري دوﺳﺖ ﻣﻦ‪ ،‬اﻳﻦﻫﺎ ﻫﻤﺎن‬ ‫داﺋﻢاﻟﺨﻤﺮﻫﺎي ﺣﻴﻮانﺻﻔﺖ و ﻣﺤﻜﻮﻣﻴﻦ درﺣﺎل ﻣﺮﺧﺼﻲاي ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﻪﮔﻔﺘﻪي ورﺳﺎي ارﺗﺶ ﻛﻤﻮن را ﺗﺸﻜﻴﻞ‬ ‫ﻣﻲدﻫﻨﺪ«‪.‬‬ ‫از ﻃﺮﻳﻖ ﻣﻴﺪان ﻣﺎرس ﺑﺮﻣﻲﮔﺮدﻳﻢ‪ .‬ﭘﻨﺎﻫﮕﺎهﻫﺎي آن ﻛﻢﺑﻮد ﻧﻔﺮات دارﻧﺪ‪ .‬ﻛﺎدرﻫﺎﺋﻲ دﻳﮕﺮ و اﻧﻀﺒﺎﻃﻲ ﻏﻴﺮ از اﻳﻦ ﻻزم‬ ‫اﺳﺖ ﺗﺎ ﺑﺘﻮان ﮔﺮدانﻫﺎ را در اﻳﻦﺟﺎ ﺣﻔﻆ ﻛﺮد‪ .‬درﻣﻘﺎﺑﻞ ﻣﺪرﺳﻪي ﻧﻈﺎم‪ ،‬در ‪ 1/500‬ﻣﺘﺮي ﺣﺼﺎرﻫﺎي ﻣﻮﻗﺖ و ﭼﻨﺪ ﻗﺪﻣﻲ‬ ‫دﺑﻴﺮﺧﺎﻧﻪي ﺟﻨﮓ ﺻﺪ ﻋﺮادهاي ﺗﻮپ‪ ،‬ﭘﺮ از ﮔﻞوﻻي‪ ،‬ﻋﺎﻃﻞ اﻓﺘﺎده اﺳﺖ‪ .‬ﺳﻤﺖ راﺳﺖ‪ ‬ﺧﻮد‪ ،‬دﺑﻴﺮﺧﺎﻧﻪي ﺟﻨﮓ‪ ،‬اﻳﻦ ﻣﺮﻛﺰ‬ ‫اﻧﺸﻘﺎق‪ ،‬را رد ﻣﻲﻛﻨﻴﻢ و وارد ارﮔﺎن ﻗﺎﻧﻮنﮔﺰاري ﻣﻲﺷﻮﻳﻢ ﻛﻪ ﺣﺎﻻ ﺑﻪﻳﻚ ﻛﺎرﮔﺎه ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬در اﻳﻦﺟﺎ ﭘﺎﻧﺼﺪ ﻧﻔﺮ‬ ‫زن ﻣﺸﻐﻮل دوﺧﺘﻦ ﻛﻴﺴﻪﻫﺎي ﺷﻦ ﺑﺮاي ﭘﺮﻛﺮدن رﺧﻨﻪﮔﺎهﻫﺎ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬دﺧﺘﺮي ﻗﺪﺑﻠﻨﺪ و ﺟﺬاب‪ ،‬ﻣﺎرت‪ ،‬ﻛﻪ ﺷﺎﻟﻲ ﻗﺮﻣﺰ ﺑﺎ‬

‫‪190‬‬

‫ﺣﺎﺷﻴﻪ ﻧﻘﺮهاي را ﻛﻪ رﻓﻘﺎﻳﺶ ﺑﻪاو دادهاﻧﺪ‪ ،‬دور ﻛﻤﺮ ﺑﺴﺘﻪ‪ ،‬ﻛﺎر را ﺗﻘﺴﻴﻢ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬ﺳﺎﻋﺖﻫﺎي ﻃﻮﻻﻧﻲِ ﻛﺎر‪ ،‬ﺑﺎ ﺗﺮاﻧﻪﻫﺎيِ ﺷﺎد‬ ‫ﻛﻮﺗﺎه ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬ﻫﺮﺷﺐ دﺳﺘﻤﺰدﻫﺎ ﭘﺮداﺧﺖ ﻣﻲﺷﻮد و زنﻫﺎ ﺗﻤﺎم ﻣﺒﻠﻎ را درﻳﺎﻓﺖ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ؛ ﻫﺸﺖ ﺳﺎﻧﺘﻴﻢ ﺑﺮاي ﻫﺮﻛﻴﺴﻪ‪،‬‬ ‫درﺣﺎﻟﻲﻛﻪ ﻣﻘﺎﻃﻌﻪﻛﺎرﻫﺎي ﻗﺒﻠﻲ ﺑﻪزور دو ﺳﺎﻧﺘﻴﻢ ﺑﻪآنﻫﺎ ﻣﻲدادﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﺣﺎﻻ درﺣﺎﻟﻲﻛﻪ ﺑﺮاﺛﺮ ﺳﻜﻮﺗﻲ ﻛﺎﻣﻞْ ﻧﻮﻋﻲ اﺣﺴﺎس آﺳﻮدﮔﻲ ﻣﻲﻛﻨﻴﻢ در ﻛﻨﺎرهي ﺳﻦ راه ﻣﻲروﻳﻢ‪ .‬آﻛﺎدﻣﻲ ﻋﻠﻮم‬ ‫ﺟﻠﺴﻪي دوﺷﻨﺒﻪﻫﺎي ﺧﻮد را ﺗﺸﻜﻴﻞ داده اﺳﺖ‪ .‬اﻳﻦ ﻛﺎرﮔﺮان ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﮔﻔﺘﻪاﻧﺪ‪» :‬ﺟﻤﻬﻮري داﻧﺸﻤﻨﺪ ﻧﻤﻲﺧﻮاﻫﺪ«‪ .‬آﻗﺎي‬ ‫ﺑِﻠﻮﻧﻪ ﺑﺮ ﻛﺮﺳﻲ رﻳﺎﺳﺖ ﻧﺸﺴﺘﻪ اﺳﺖ‪ .‬آﻗﺎي ا‪‬ﻟﻲد‪‬ﺑﻮﻣﻮن ﻧﺎﻣﻪﻫﺎي رﺳﻴﺪه را ﺑﺎز ﻣﻲﻛﻨﺪ و ﻳﺎدداﺷﺖ ﻫﻤﻜﺎرش‪ ،‬آﻗﺎي ژ ﺑِﺮﺗﺮان‪،‬‬ ‫را ﻣﻲﺧﻮاﻧﺪ ﻛﻪ ﺑﻪﺳﻦژرﻣﻦ ﻓﺮار ﻛﺮده اﺳﺖ‪ .‬ﻣﻲﺗﻮاﻧﻴﻢ ﮔﺰارش آن را در روزﻧﺎﻣﻪي رﺳﻤﻲ ﻛﻤﻮن ﭘﻴﺪا ﻛﻨﻴﻢ‪.‬‬ ‫ﻧﺒﺎﻳﺪ ﺑﺪون دﻳﺪار از زﻧﺪان ﻧﻈﺎﻣﻲ‪ ،‬ﻛﺮاﻧﻪي ﭼﭗ را ﺗﺮك ﻛﻨﻴﻢ‪ .‬از ﺳﺮﺑﺎزﻫﺎي زﻧﺪاﻧﻲ ﺑﭙﺮﺳﻴﺪ ﻛﻪ آﻳﺎ در ﭘﺎرﻳﺲ ﺣﺘﻲ ﻳﻚ‬ ‫ﺗﻬﺪﻳﺪ و ﻳﺎ ﻳﻚ ﺗﻮﻫﻴﻦ ﺑﻪآنﻫﺎ ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬ ‫دﻳﮕﺮ ﺷﺐ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﺗﺌﺎﺗﺮﻫﺎ دارﻧﺪ ﺑﺎز ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﻟﻴﺮﻳﻚ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪي ﻣﻔﺼﻠﻲ ﺑﻪﻧﻔﻊ ﻣﺠﺮوﺣﻴﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ داده اﺳﺖ و‬ ‫اﭘﺮاـﻛﻤﻴﻚ ﻫﻢ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪاي دﻳﮕﺮي در دﺳﺖ ﺗﻬﻴﻪ دارد‪ .‬اﭘﺮا ﺑﺮاي دوﺷﻨﺒﻪي آﻳﻨﺪه ﺑﻪﻣﺎ ﻗﻮل ﺑﺮﻧﺎﻣﻪي ﻣﺨﺼﻮﺻﻲ را ﻣﻲدﻫﺪ‬ ‫ﻛﻪ در آن ﻣﻲﺗﻮاﻧﻴﻢ ﺳﺮود اﻧﻘﻼﺑﻲ ﮔﻮﺳ‪‬ﻚ را ﺑﺸﻨﻮﻳﻢ‪ .‬ﻫﻨﺮﻣﻨﺪان ﮔ‪‬ﺘﻪ ﻛﻪ ﻣﺪﻳﺮﺷﺎن آنﻫﺎ را رﻫﺎ ﻛﺮده اﺳﺖ‪ ،‬ﺧﻮدﺷﺎن ﺗﺌﺎﺗﺮ‬ ‫را اداره ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ژﻳﻤﻨﺎز‪ ،‬ﺷﺎﺗﻠﻪ‪ ،‬ﺗﺌﺎﺗﺮـﻓﺮاﻧﺴﻪ‪ ،‬آﻣﺒﻴﮕﻮـﻛﻤﻴﻚ و ﺑِﻴﺎﺳﻤﺎن ﻫﺮﺷﺐ ﺗﻤﺎﺷﺎﭼﻴﺎن زﻳﺎدي دارﻧﺪ‪ .‬ﺑﺮوﻳﻢ ﺳﺮاغ‬ ‫ﻧﻤﺎﻳﺶﻫﺎي ﺟﺪيﺗﺮ‪ ،‬از آن ﻗﺒﻴﻞ ﻛﻪ ﭘﺎرﻳﺲ از ‪ 1793‬ﺷﺎﻫﺪ ﻧﺒﻮده اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ده ﻛﻠﻴﺴﺎ اﻓﺘﺘﺎح ﻣﻲﺷﻮد و اﻧﻘﻼب از ﻣﻨﺒﺮﻫﺎ ﺑﺎﻻ ﻣﻲرود‪ .‬در ﻣﺤﻠﻪي ﻗﺪﻳﻤﻲ ﮔﺮاوﻳﻪ و ﺳﻦﻧﻴﻜﻼد‪‬ﺷﺎن زﻣﺰﻣﻪﻫﺎي‬ ‫ﭘﺮﻗﺪرت اﻓﺮاد ﺑﺴﻴﺎري ﻃﻨﻴﻦ ﻣﻲاﻧﺪازد‪ .‬ﭼﻨﺪ ﭼﺮاغ ﮔﺎزﺳﻮز ﺑﻪزﺣﻤﺖ ﻧﻮري ﺑﺮاﻳﻦ ﺟﻤﻌﻴﺖ ﻣﺘﺮاﻛﻢ ﻣﻲاﻓﻜﻨﺪ‪ .‬و در ﺳﻮي‬ ‫دﻳﮕﺮ‪ ،‬آنﺟﺎﻛﻪ ﺗﻘﺮﻳﺒﺎً در ﺳﺎﻳﻪ ﻏﺮﻓﻪﻫﺎ ﭘﻨﻬﺎن ﻣﻲﺷﻮد‪ ،‬ﺷﻤﺎﻳﻞ ﻣﺴﻴﺢ روي ﻫﻤﺎن ﺑﻴﺮق ﻣﻌﻤﻮل آوﻳﺰان اﺳﺖ‪ .‬ﺗﻨﻬﺎ ﻧﻘﻄﻪي‬ ‫روﺷﻦ‪ ،‬ﻣﻴﺰِ ﻗﺮاﺋﺖ روﺑﺮوي ﻣﻨﺒﺮ اﺳﺖ ﻛﻪ آن ﻫﻢ ﭘﻮﺷﺶ ﺳﺮخ دارد‪ .‬اُرگ ﺳﺮود ﻣﺎرﺳ‪‬ﻲﻳِﺰ ﻣﻲﻧﻮازد و ﻣﺮدم ﻫﻤﺮاه آن‬ ‫ﻣﻲﺧﻮاﻧﻨﺪ‪ .‬ﺧﻄﻴﺐ ﻛﻪ ﺑﺮاﺛﺮ اﻳﻦ ﻓﻀﺎي ﺧﻴﺎلاﻧﮕﻴﺰ ﺷﺪﻳﺪاً ﺑﻪﻫﻴﺠﺎن آﻣﺪه اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﻪاﻳﺮاد ﺧﻄﺒﻪاي آﺗﺸﻴﻦ ﻣﻲﭘﺮدازد ﻛﻪ‬ ‫ﭘﮋواك‪ ‬آن را ﺑﻪﺻﻮرت ﻳﻚ ﺗﻬﺪﻳﺪ ﺗﻜﺮار ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬ﻣﺮدم درﻣﻮرد وﻗﺎﻳﻊ روز و وﺳﺎﺋﻞ دﻓﺎع ﺑﺤﺚ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪ .‬اﻋﻀﺎي ﺷﻮرا‬ ‫ﺑﻪﺳﺨﺘﻲ ﺳﺮزﻧﺶ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ و ﻗﻄﻌﻨﺎﻣﻪي ﻣﺤﻜﻤﻲ ﺗﺼﻮﻳﺐ ﻣﻲﺷﻮد ﺗﺎ روز ﺑﻌﺪ ﺑﻪﺷﻬﺮداري ﻣﺮﻛﺰي ﺗﺴﻠﻴﻢ ﮔﺮدد‪ .‬زنﻫﺎ‬ ‫ﮔﺎﻫﻲ ﺗﻘﺎﺿﺎي ﺳﺨﻦ ﮔﻔﺘﻦ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪ .‬آنﻫﺎ در ﺑﺎﺗﻴﻨﻴﻮل ﻛﻠﻮﭘﻲ ﻣﺨﺼﻮص ﺧﻮدﺷﺎن دارﻧﺪ‪ .‬ﺑﺪون ﺷﻚ از اﻳﻦ‬ ‫ﮔﺮدﻫﻢآﺋﻲﻫﺎي ﺗﺐآﻟﻮد ﺑﻪﻧﺪرت ﻧﻈﺮ ﻣﺸﺨﺼﻲ ﺣﺎﺻﻞ ﻣﻲﺷﻮد‪ ،‬وﻟﻲ ﺧﻴﻠﻲﻫﺎ در آنﺟﺎ ﻣﻨﺒﻌﻲ از ﻧﻴﺮو و ﺷﺠﺎﻋﺖ ﻣﻲﻳﺎﺑﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﺗﺎزه ﺳﺎﻋﺖ ﻧﻪ اﺳﺖ و ﻫﻨﻮز اﻣﻜﺎن دارﻳﻢ ﻛﻪ ﺑﻪﻣﻮﻗﻊ ﺑﻪﻛﻨﺴﺮت ﺗﻮﻳﻠﺮي ﺑﺮﺳﻴﻢ‪ .‬در ﺳﺎﻟﻦ ورودي ﺷﻬﺮوﻧﺪان ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ‬ ‫ﻣﺄﻣﻮرﻳﻦ ﺑﺮاي زﻧﺎن ﺑﻴﻮه و ﻛﻮدﻛﺎن ﻳﺘﻴﻢِ ﻛﻤﻮن اﻋﺎﻧﻪ ﺟﻤﻊ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ﺗﺎﻻرﻫﺎي ﻋﻈﻴﻢ را ﺟﻤﻌﻴﺘﻲ ﻣﻮﻗﺮ و ﺷﺎد ﻣﺎﻻﻣﺎل از‬ ‫ﺣﻴﺎت ﻛﺮده اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺮاي ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﺑﺎر زﻧﺎن ﺑﺎ ﻟﺒﺎسﻫﺎي ﻣﻨﺎﺳﺐ روي ﻧﻴﻤﻜﺖﻫﺎي ﺣﻴﺎط ﻧﺸﺴﺘﻪاﻧﺪ‪ .‬ﺳﻪ ارﻛﺴﺘﺮ در ﮔﺎﻟﺮيﻫﺎ‬ ‫ﻣﻲﻧﻮازﻧﺪ‪ .‬وﻟﻲ ﻗﻠﺐ ﺟﺸﻦ در ﺳﺎﻟﻦ ﻣﺎرِﺷﻮ ﻣﻲﻃَﭙ‪‬ﺪ‪ ،‬درﺳﺖ ﻫﻤﺎنﺟﺎﺋﻲ ﻛﻪ ﺑﻨﺎﭘﺎرت و دارودﺳﺘﻪاش ده ﻣﺎه ﭘﻴﺶ ﺑﻪﺗﺨﺖ‬ ‫ﻧﺸﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬ﻣﺎدﻣﺎزل آﮔﺎر ﻗﻄﻌﺎﺗﻲ از »ﻣﺠﺎزاتﻫﺎ« را ﻣﻲﺧﻮاﻧﺪ‪ .‬ﻣﻮزار‪ ،‬ﻣ‪‬ﻴِﺮﺑﻴﺮ‪ ،‬روﺳﻴﻨﻲ‪ ،‬آﺛﺎر ﻫﻨﺮي ﺑﺰرگ‪ ‬ﻣﻮﺳﻴﻘﻲ ﻣﺒﺘﺬل‬ ‫اﻣﭙﺮاﻃﻮري را ﻛﻨﺎر زدهاﻧﺪ‪ .‬از ﭘﻨﺠﺮهي ﺑﺰرگ ﻣﻴﺎﻧﻲ ﻧﻐﻤﻪﻫﺎي ﻣﻮزون ﺑﻪدرون ﺑﺎغ ﻣﻨﺘﺸﺮ ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬ﻧﻮر ﺷﺎد ﭼﺮاغﻫﺎ در‬ ‫زﻣﻴﻨﻪي ﺳﺒﺰ ﭼﻤﻦ ﻣﻲدرﺧﺸﺪ‪ ،‬در ﻣﻴﺎن درﺧﺖﻫﺎ ﻣﻲرﻗﺼﺪ و ﻓﻮارهﻫﺎي ﺑﺎزيﮔﻮش را رﻧﮓآﻣﻴﺰي ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬زﻳﺮ دارﺑﺴﺖﻫﺎ‬ ‫ﻣﺮدم ﻣﻲﺧﻨﺪﻧﺪ‪ .‬وﻟﻲ ﺷﺎﻧﺰِﻟﻴﺰِهي اَﺷﺮاﻓﻲ‪ ،‬ﺗﺎرﻳﻚ و ﻣﻨﺰوي‪ ،‬ﮔﻮﺋﻲ ﺑﻪاﻳﻦ ارﺑﺎﺑﺎن ﻣﺮدﻣﻲ ﻛﻪ ﻫﺮﮔﺰ آنﻫﺎ را ﺑﻪرﺳﻤﻴﺖ‬ ‫ﻧﺸﻨﺎﺧﺘﻪ اﺳﺖ‪ ،‬اﻋﺘﺮاض ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬ورﺳﺎي ﻫﻢ ﺑﺎ اﻳﻦ ﺣﺮﻳﻖ‪ ،‬ﻛﻪ ﭘﺮﺗﻮ ﻛﻢ رﻧﮕﻲ از آن اركـد‪‬ﺗﺮﻳ‪‬ﻨﻒ را ﻛﻪ ﺣﺠﻢ ﺗﻴﺮهي آن‬ ‫در وراي ﺟﻨﮓ داﺧﻠﻲ ﻗﺮار ﻣﻲﮔﻴﺮد‪ ،‬روﺷﻦ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ ،‬اﻋﺘﺮاض ﺧﻮدرا ﻧﺸﺎن ﻣﻲدﻫﺪ‬ ‫در ﺳﺎﻋﺖ ﻳﺎزده وﻗﺘﻲ ﻣﺮدم درﺣﺎل ﺑﺮﮔﺸﺘﻦ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬ﺻﺪاﺋﻲ از ﻃﺮف ﻧﻤﺎزﺧﺎﻧﻪ ﻣﻲﺷﻨﻮﻳﻢ‪ .‬ﺷﻮﻟﺸﻪ ﻫﻤﻴﻦ اﻵن‬ ‫دﺳﺖﮔﻴﺮ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬او را ﺑﻪﻓﺮﻣﺎﻧﺪاري ﺑﺮدهاﻧﺪ و ﭼﻨﺪ ﺳﺎﻋﺖ ﺑﻌﺪ دادﺳﺘﺎن رﻳﮕﻮ او را از ﻫﻤﺎنﺟﺎ آزاد ﻛﺮد‪.‬‬

‫‪191‬‬

‫ﻣﺮدﻣﻲ ﻛﻪ از ﺗﺌﺎﺗﺮﻫﺎ ﺑﺮﻣﻲﮔﺮدﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻮﻟﻮارﻫﺎ را ﭘﺮازدﺣﺎم ﻛﺮدهاﻧﺪ‪ .‬در ﻛﺎﻓﻪ ﭘﺘﺮرز ﺟﻤﻊِ ﺷﺮمآور اﻓﺴﺮانِ ﺻﻒ و ﻓﺎﺣﺸﻪﻫﺎ‬ ‫ﺑﺮﻗﺮار اﺳﺖ‪ .‬ﻧﺎﮔﻬﺎن ﻳﻚ دﺳﺘﻪ از ﮔﺎرد ﻣﻠﻲ ﺳﺮﻣﻲرﺳﺪ و آنﻫﺎ را ﺑﻴﺮون ﻣﻲﺑﺮد‪ .‬ﻣﺎ آنﻫﺎ را ﺗﺎ ﺷﻬﺮداري ﻣﺮﻛﺰي دﻧﺒﺎل‬ ‫ﻣﻲﻛﻨﻴﻢ‪ .‬راﻧﻮﻳﻪ ﻛﻪ در آنﺟﺎ ﺳﺮ ﭘﺴﺖ اﺳﺖ‪ ،‬آنﻫﺎ را ﻣﻲﭘﺬﻳﺮد‪ .‬رﺳﻴﺪﮔﻲ ﻛﻮﺗﺎﻫﻲ ﺻﻮرت ﻣﻲﮔﻴﺮد زنﻫﺎ ﺑﻪﺳ‪‬ﻦﻻزار و‬ ‫اﻓﺴﺮﻫﺎ ﺑﺎ ﺑﻴﻞ و ﻛﻠﻨﮓ ﺑﻪﺳﻨﮕﺮﻫﺎ‪.‬‬ ‫ﺳﺎﻋﺖ ﻳﻚ ﺻﺒﺢ‪ .‬دوﺳﺖ ﻣﻦ اﻳﻦ اﺳﺖ ﭘﺎرﻳﺲ راﻫﺰﻧﺎن‪ .‬ﺷﻤﺎ اﻳﻦ ﭘﺎرﻳﺲ را دﻳﺪهاﻳﺪ ﻛﻪ ﻣﻲاﻧﺪﻳﺸﺪ‪ ،‬ﻣﻲﮔﺮﻳﺪ‪ ،‬ﻣﻲرزﻣﺪ‪،‬‬ ‫ﻛﺎر ﻣﻲﻛﻨﺪ؛ ﻣﺸﺘﺎﻗﺎﻧﻪ‪ ،‬ﺑﺮادراﻧﻪ و ﺳﺨﺖﮔﻴﺮ درﻗﺒﺎل رذاﻟﺖ‪ .‬ﺧﻴﺎﺑﺎنﻫﺎﻳﺶ ﻛﻪ در ﻃﻮل روز آزادﻧﺪ‪ ،‬آﻳﺎ در ﺳﻜﻮت ﺷﺐ ﻛﻢﺗﺮ‬ ‫اﻣﻦ ﻫﺴﺘﻨﺪ؟ از وﻗﺘﻲﻛﻪ ﭘﺎرﻳﺲ ﭘﻠﻴﺲ ﺧﻮد را دارد‪ ،‬ﺟﺮم از ﺑﻴﻦ رﻓﺘﻪ اﺳﺖ]‪ .[177‬ﻫﺮﻛﺲ ﺑﻪﻏﺮاﺋﺰ ﺧﻮدش واﮔﺬاﺷﺘﻪ ﺷﺪه‬ ‫اﺳﺖ‪ ،‬و در ﻛﺠﺎ ﻣﻲﺑﻴﻨﻴﺪ ﻛﻪ ﻋﻴﺎﺷﻲ ﻏﺎﻟﺐ ﺑﺎﺷﺪ؟ اﻳﻦ ﻓﺪرالﻫﺎ ﻛﻪ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺴﺘﻨﺪ ﻣﻴﻠﻴﺎردﻫﺎ درآورﻧﺪ ﺑﺎ دﺳﺘﻤﺰدي ﻣﻀﺤﻚ‬ ‫ﺑﻪﻧﺴﺒﺖ دﺳﺘﻤﺰد ﻣﻌﻤﻮﻟﻲ ﺧﻮد ﮔﺬران ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪ .‬آﻳﺎ ﺑﺎﻻﺧﺮه ﺗﻮ اﻳﻦ ﭘﺎرﻳﺲ را ﻛﻪ از ‪ 1789‬ﺑﻪاﻳﻦﺳﻮ ﻫﻔﺖﺑﺎر ﻣﻨﻜﻮب ﺷﺪه‬ ‫اﺳﺖ و ﻫﻤﻮاره آﻣﺎده اﺳﺖ ﺗﺎ ﺑﺮاي ﻧﺠﺎت ﻓﺮاﻧﺴﻪ ﻗﻴﺎم ﻛﻨﺪ‪ ،‬ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻲ؟ ﻣﻲﭘﺮﺳﻲ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪاش ﻛﺠﺎﺳﺖ؟ در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺧﻮدت‬ ‫دﻧﺒﺎل اﻳﻦ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺑﮕﺮد ﻧﻪ در ﺷﻬﺮداري ﻣﺮﻛﺰي ﻣﺬﺑﺬب‪ .‬اﻳﻦ ﺣﺼﺎرﻫﺎي ﻣﻮﻗﺖ در دود و آﺗﺶ‪ ،‬اﻳﻦ اﻧﻔﺠﺎر ﻗﻬﺮﻣﺎﻧﻲﻫﺎ‪ ،‬اﻳﻦ‬ ‫زﻧﺎن و اﻳﻦ ﻣﺮدان از ﺗﻤﺎم ﺣﺮﻓﻪﻫﺎ ﻛﻪ دﺳﺖ در دﺳﺖ ﻫﻢ دارﻧﺪ‪ ،‬ﻫﻤﻪي ﻛﺎرﮔﺮان ﺟﻬﺎن ﻛﻪ ﻧﺒﺮد ﻣﺎ را ﻣﻲﺳﺘﺎﻳﻨﺪ و‬ ‫ﻫﻢﭼﻨﻴﻦ ﻫﻤﻪي ﭘﺎدﺷﺎﻫﺎن‪ ،‬ﻫﻤﻪي ﺑﻮرژواﻫﺎ ﻛﻪ ﻋﻠﻴﻪ ﻣﺎ دﺳﺖ ﺑﻪﻳﻜﻲ ﻛﺮدهاﻧﺪ؛ آﻳﺎ اﻳﻦﻫﺎ ﻫﻤﻪ اﻧﺪﻳﺸﻪي ﻣﺸﺘﺮك ﻣﺎ و اﻳﻦ‬ ‫را ﻛﻪ ﻫﻤﻪي ﻣﺎ ﺑﺮاي ﺑﺮاﺑﺮي‪ ،‬آزاديِ ﻛﺎر و ﻇﻬﻮر ﻳﻚ ﺟﺎﻣﻌﻪي اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﻣﺒﺎرزه ﻣﻲﻛﻨﻴﻢ‪ ،‬ﺑﺎ ﺑﺎﻧﮓ رﺳﺎ ﺑﻴﺎن ﻧﻤﻲﻛﻨﻨﺪ؟ واي‬ ‫ﺑﺮ ﻓﺮاﻧﺴﻪ اﮔﺮ اﻳﻦ را درك ﻧﻜﻨﺪ! ﻓﻮراً ﺑﺮو و ﺗﻌﺮﻳﻒ ﻛﻦ ﻛﻪ ﭘﺎرﻳﺲ ﭼﻴﺴﺖ‪ .‬اﮔﺮ او ﺑﻤﻴﺮد ﭼﻪ زﻧﺪﮔﻲاي ﺑﺮاي ﺷﻤﺎ ﺑﺎﻗﻲ‬ ‫ﻣﻲﻣﺎﻧﺪ؟ ﻏﻴﺮ از ﭘﺎرﻳﺲ ﭼﻪﻛﺴﻲ ﺗﻮان ﻛﺎﻓﻲ ﺑﺮاي اداﻣﻪ دادن اﻧﻘﻼب ﺧﻮاﻫﺪ داﺷﺖ؟ ﻏﻴﺮ از ﭘﺎرﻳﺲ ﭼﻪﻛﺴﻲ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ دﻳﻮ‬ ‫روﺣﺎﻧﻴﺖ را ﺧﻔﻪ ﻛﻨﺪ؟ ﺑﺮو و ﺑﻪﺷﻬﺮﺳﺘﺎنﻫﺎي ﺟﻤﻬﻮريﺧﻮاه ﺑﮕﻮ »اﻳﻦ ﭘﺮوﻟﺘﺮﻫﺎ ﺑﺮاي ﺷﻤﺎ ﻫﻢ ﻣﺒﺎرزه ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻛﻪ‬ ‫ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﺗﺒﻌﻴﺪيﻫﺎي ﻓﺮدا ﺑﺎﺷﻨﺪ«‪ .‬اﻣﺎ در ﻣﻮرد اﻓﺮاد آن ﻃﺒﻘﻪ‪ ،‬اﻳﻦ ﭘﺮورﻧﺪﮔﺎن اﻣﭙﺮاﻃﻮريﻫﺎ ﻛﻪ ﺧﻴﺎل ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‬ ‫ﻣﻲﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺑﺎ ﻗﺼﺎﺑﻲﻫﺎي ادواري ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻛﻨﻨﺪ؛ ﺑﺮو و ﺑﺎ ﺻﺪاﺋﻲ آنﻗﺪر ﺑﻠﻨﺪ ﻛﻪ از ﺧﻼل ﻏﻮﻏﺎي آنﻫﺎ ﻫﻢ ﺑﻪﮔﻮش ﺑﺮﺳﺪ‪،‬‬ ‫ﺑﻪآنﻫﺎ ﺑﮕﻮ ﻛﻪ »ﺧﻮن ﻣﺮدم‪ ‬ﻣﺰرﻋﻪي اﻧﻘﻼب را ﻏﻨﺎ ﻣﻲﺑﺨﺸﺪ‪ .‬آرﻣﺎن ﭘﺎرﻳﺲ از اﻣﻌﺎ و اﺣﺸﺎء‪ ‬ﻣﺸﺘﻌﻞ آن ﺑﺮﺧﻮاﻫﺪ ﺧﺎﺳﺖ و‬ ‫در دﺳﺖ ﻓﺮزﻧﺪان اﻳﻦ ﺳﻼﺧﻲﺷﺪهﻫﺎ ﺑﻪآﺗﺶزﻧﻪاي ﻛﺎري ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺧﻮاﻫﺪ ﮔﺮدﻳﺪ«‪.‬‬

‫‪192‬‬

‫ﻓﺼﻞ ﺑﻴﺴﺖوﺷﺸﻢ‬ ‫دﺷﻤﻦ وارد ﭘﺎرﻳﺲ ﻣﻲﺷﻮد‬

‫»دروازهي ﺳﻦﻛﻠﻮ ﻫﻤﻴﻦ اﻵن ﺷﻜﺎف ﺑﺮداﺷﺘﻪ اﺳﺖ‪ .‬ژﻧﺮال دوﺋ‪‬ﻪ ﺧﻮد‬ ‫را درون اﻳﻦ ﺷﻜﺎف ﭘﺮﺗﺎب ﻛﺮده اﺳﺖ«‪4 &; &:%9) .‬اران ‪( ٢١‬‬ ‫ﺣﻤﻠﻪي ﺑﺰرگ ﻧﺰدﻳﻚ ﻣﻲﺷﺪ‪ .‬ﻣﺠﻠﺲ ﺑﺮاي ﻧﺒﺮد ﺻﻒآراﺋﻲ ﻣﻲﻛﺮد‪ .‬در ‪ 16‬ﻣﻪ ﺟﻤﻬﻮري را ﺑﻪﻋﻨﻮان ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻓﺮاﻧﺴﻪ‬ ‫رد ﻛﺮد و ﺑﺎ ‪ 417‬رأي از ‪ 420‬رأي اﻧﺠﺎم دﻋﺎ و ﻧﻴﺎﻳﺶ ﻋﻤﻮﻣﻲ را ﺗﺼﻮﻳﺐ ﻧﻤﻮد‪ .‬روز ‪ 17‬ﻣﻪ‪ ،‬ارﺗﺶ آﺗﺶﺑﺎرﻫﺎي‬ ‫ﺣﺼﺎرﺷﻜﻦ ﺧﻮد را ﻣﻘﺎﺑﻞ دروازهﻫﺎي ﻻﻣﻮﺋﺖ‪ ،‬اوﺗﻮي‪ ،‬ﺳﻦﻛﻠﻮ‪ ،‬ﭘﻮﺋﻦدوژور و اﻳﺴﻲ ﻣﺴﺘﻘﺮ ﻛﺮد‪ .‬آﺗﺶﺑﺎرﻫﺎي ﭘﺸﺖ ﺟﺒﻬﻪ‬ ‫ﻫﻢﭼﻨﺎن ﺑﻪﻛﻮﺑﻴﺪن ﺣﺼﺎر ﭘﻮﺋﻦدوژور و ﻣﺸﻮش ﻛﺮدن ﭘﺴﻲ اداﻣﻪ ﻣﻲدادﻧﺪ‪ .‬ﺗﻮپﻫﺎي ﺷﺎﺗﻮﺑﺮِﻛﻮن ﮔﻮرﺳﺘﺎن ﻣﻮنﻣﺎرﺗﺮ را‬ ‫وﻳﺮان ﻛﺮدﻧﺪ و ﺗﺎ ﻣﻴﺪان ﺳﻦﭘﻴﻴﺮ رﺳﻴﺪﻧﺪ‪ .‬ﭘﻨﺞ ﻧﺎﺣﻴﻪ ﺷﻬﺮ ﻣﺎ زﻳﺮ ﮔﻠﻮﻟﻪﻫﺎي ﺗﻮپ ﺑﻮد‪.‬‬ ‫ﺷﺎمﮔﺎه ‪ 18‬ﻣﻪ ورﺳﺎﺋﻲﻫﺎ ﺑﺎ ﺳﺮدادن ﻓﺮﻳﺎد »زﻧﺪهﺑﺎد ﻛﻤﻮن!« ﺑﻪﻓﺪرالﻫﺎ ﻧﺰدﻳﻚ ﺷﺪﻧﺪ و ﺑﻪاﻳﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ آنﻫﺎ را‬ ‫ﻏﺎﻓﻞﮔﻴﺮ ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬وﻟﻲ ﻣﺎ ﻣﻮﻓﻖ ﺷﺪﻳﻢ از ﺣﺮﻛﺖ آنﻫﺎ ﺑﻪﺳﻮي اُتـﺑِﺮوﻳﺮ ﺟﻠﻮﮔﻴﺮي ﻛﻨﻴﻢ‪ .‬رﻫﺒﺎﻧﺎن دوﻣﻴﻨﻴﻜﻦ ﻛﻪ از د‪‬ﻳﺮ ﺧﻮد‬ ‫ﺑﻪدﺷﻤﻦ ﻋﻼﻣﺖ ﻣﻲدادﻧﺪ‪ ،‬دﺳﺖﮔﻴﺮ ﺷﺪﻧﺪ و ﺑﻪدژ ﺑﻴﺴ‪‬ﺘﺮ ﻣﻨﺘﻘﻞ ﮔﺮدﻳﺪﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﻧﻮزدﻫﻢ ﻣﻪ ـ ﻋﻠﻲرﻏﻢ ﻧﺰدﻳﻚ ﺷﺪن دﺷﻤﻦ‪ ،‬دﻓﺎع ﻣﺎ ﻫﻨﻮز ﺑﺮ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﺧﻮد ﻧﻴﺎﻓﺰوده ﺑﻮد‪ .‬ﭘﺎﻳﮕﺎهﻫﺎي ‪ 72‬و ‪ 73‬ﮔﺎهﮔﺎه‬ ‫ﮔﻠﻮﻟﻪﻫﺎﺋﻲ روي دﻫﻜﺪه و دژ اﻳﺴﻲ ﭘﺮﺗﺎب ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬از ﭘﻮﺋﻦدوژور ﺗﺎ ﭘ‪‬ﺮتـﻣﺎﻳﻮ ﻣﺎ ﻓﻘﻂ ﺗﻮپ دروازهي دوﻓﻴﻨﻪ را داﺷﺘﻴﻢ ﺗﺎ‬ ‫ﺑﻪﺻﺪ ﺗﻮپ ورﺳﺎﺋﻲﻫﺎ ﭘﺎﺳﺦ دﻫﺪ و ﻣﺎﻧﻊ ﻛﺎر آنﻫﺎ در ﺟﻨﮕﻞ ﺑﻠﻮﻧﻲ ﺷﻮد‪ .‬ﭼﻨﺪ ﺑﺎرﻳﻜﺎد در دروازهﻫﺎي ﺑﻴﻨﻮ و اَﻧﻴﻴﺮ و ﺑﻮﻟﻮار‬ ‫اﻳﺘﺎﻟﻴﺎ‪ ،‬دو ﻗﺮارﮔﺎه در ﻣﻴﺪان ﻛﻨﻜﻮرد و ﺧﻴﺎﺑﺎن ﻛﺎﺳﺘﻴﮕﻠﻴﻮن‪ ،‬و دو ﺧﻨﺪق ﻳﻜﻲ در ﺧﻴﺎﺑﺎن روﻳﺎل و دﻳﮕﺮي در ﺗﺮوﻛﺎد‪‬رو ـ‬ ‫اﻳﻦﻫﺎ ﻫﻤﻪي ﻛﺎري ﺑﻮد ﻛﻪ ﺷﻮرا در ﻋﺮض اﻳﻦ ‪ 7‬ﻫﻔﺘﻪ ﺑﺮاي دﻓﺎع داﺧﻞ ﺷﻬﺮ اﻧﺠﺎم داده ﺑﻮد‪ .‬ﻫﻴﭻ ﻛﺎري در اﻳﺴﺘﮕﺎه‬ ‫ﻣﻮنﭘﺎرﻧﺎس‪ ،‬ﭘﺎﻧﺘﺌﻮن و ﺑﻮتﻣﻮﻧﻤﺎرﺗﺮ ـ ﻛﻪ در روز ‪ 14‬ﻣﻪ در آن دو ﻳﺎ ﺳﻪ ﺗﻮپ آﺗﺶ ﮔﺸﻮده ﺑﻮدﻧﺪ ﺗﺎ ﻓﻘﻂ ﭼﻨﺪ ﻧﻔﺮ از اﻓﺮاد‬ ‫ﺧﻮدي را ﺑﻜﺸﻨﺪ ـ ﺻﻮرت ﻧﮕﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮد‪ .‬در ﺻﺤﻦ ﺗﻮﻳﻠﺮي ﺣﺪود دوازده ﻛﺎرﮔﺮ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻲ در ﻳﻚ ﺳﻨﮕﺮ ﺑﻴﻬﻮده ﻛﻨﺪوﻛﺎو‬ ‫ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﻣﻲﮔﻔﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﻛﻤﻴﺘﻪي ﻧﺠﺎت ﻋﻤﻮﻣﻲ ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﺪ ﻛﺎرﮔﺮ ﭘﻴﺪا ﻛﻨﺪ‪ ،‬درﺣﺎﻟﻲﻛﻪ ‪ 1/500‬آدم ﺑﻲﻛﺎر در ﭘﺮﻧﺲـاوژن‪،‬‬ ‫‪ 100/000‬ﮔﺎرد ﺛﺎﺑﺖ و ﻣﻴﻠﻴﻮنﻫﺎ ﻓﺮاﻧﻚ در اﺧﺘﻴﺎر داﺷﺘﻨﺪ‪ .‬ارادهاي آﻫﻨﻴﻦ و رﻫﺒﺮي ﻣﺼﻤﻢ ﻫﻨﻮز ﻣﻲﺗﻮاﻧﺴﺖ ﻫﻤﻪﭼﻴﺰ را‬ ‫‪193‬‬

‫ﻧﺠﺎت دﻫﺪ؛ وﻟﻲ ﻣﺎ در ﺑﻲﺧﺒﺮي و رﺧﻮت ﺷﺪﻳﺪ ﺑﻪﺳﺮ ﻣﻲﺑﺮدﻳﻢ‪ .‬ﺗﻤﺎم اﻧﺮژي ﻣﺎ ﻣﺼﺮوف رﻗﺎﺑﺖﻫﺎ‪ ،‬ﻧﺰاعﻫﺎ و دﺳﻴﺴﻪﻫﺎ ﺷﺪه‬ ‫ﺑﻮد‪ .‬ﺷﻮرا ﺑﻪﺟﺰﺋﻴﺎت و اﻣﻮر ﭘﻴﺶﭘﺎ اﻓﺘﺎده ﻣﺸﻐﻮل ﺑﻮد‪ .‬ﻛﻤﻴﺘﻪي ﻧﺠﺎت ﻋﻤﻮﻣﻲ ﺑﺮﺷﻤﺎر ﺑﻴﺎﻧﻴﻪﻫﺎي روﻣﺎﻧﺘﻴﻚ ﺧﻮد ﻣﻲاﻓﺰود‬ ‫ﻛﻪ ﻛﺴﻲ را ﺗﺤﺖ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﻗﺮار ﻧﻤﻲداد‪ .‬ﻛﻤﻴﺘﻪي ﻣﺮﻛﺰي ﻓﻘﻂ ﺑﻪﻓﻜﺮ ﺗﺴﺨﻴﺮ ﻗﺪرﺗﻲ ﺑﻮد ﻛﻪ ﻗﺎﺑﻠﻴﺖ ا‪‬ﻋﻤﺎل آن را ﻧﺪاﺷﺖ‪ .‬اﻳﻦ‬ ‫ﻛﻤﻴﺘﻪ در روز ‪ 19‬ﻣﻪ ﺧﻮد را ﻛﻔﻴﻞ دﺑﻴﺮﺧﺎﻧﻪي ﺟﻨﮓ اﻋﻼم ﻛﺮد‪ .‬اﻋﻀﺎي ﻛﻤﻴﺘﻪ ﭼﻨﺎن از ﺳﻠﻄﻪي ﺧﻮد ﻣﻄﻤﺌﻦ ﺑﻮدﻧﺪ ﻛﻪ‬ ‫ﻳﻜﻲ از آنﻫﺎ ﻃﻲ ﻗﺮاري ﻛﻪ در روزﻧﺎﻣﻪي رﺳﻤﻲ درج ﺷﺪ‪ ،‬از ﺗﻤﺎم ﺳﺎﻛﻨﺎن ﭘﺎرﻳﺲ ﺧﻮاﺳﺖ ﻛﻪ »در ﻋﺮض ﭼﻬﻞوﻫﺸﺖ‬ ‫ﺳﺎﻋﺖ در ﺧﺎﻧﻪﻫﺎي ﺧﻮد ﺣﺎﺿﺮ ﺷﻮﻧﺪ«‪ ،‬واﻻ »ﺳﻨﺪ ﺗﺼﺮف ﺧﺎﻧﻪﻫﺎيﺷﺎن در دﻓﺘﺮ ﻛﻞ ﺛﺒﺖ اﺳﻨﺎد ﺳﻮزاﻧﺪه ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ«‪ .‬اﻳﻦ‬ ‫ﺗﺼﻤﻴﻢ در راﺳﺘﺎي ﺗﻬﻴﻪ ﻛﺎرت ﺷﻨﺎﺳﺎﺋﻲ اﺗﺨﺎذ ﺷﺪه ﺑﻮد‪.‬‬ ‫ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ ﮔﺮدانﻫﺎي ﻣﺎ‪ ،‬در ﺣﺎﻟﺖ ﭘﺮاﻛﻨﺪﮔﻲ و ﺑﻪﺧﻮدواﻧﻬﺎدﮔﻲ‪ ،‬درواﻗﻊ وﻳﺮاﻧﻪﻫﺎﺋﻲ ﺑﻴﺶ ﻧﺒﻮدﻧﺪ‪ .‬از آﻏﺎز آورﻳﻞ ﻣﺎ ﭼﻬﺎر‬ ‫ﻫﺰار ﻧﻔﺮ ﻛﺸﺘﻪ و زﺧﻤﻲ و ﺳﻪ ﻫﺰار ﻧﻔﺮ اﺳﻴﺮ داده ﺑﻮدﻳﻢ‪ .‬ﻋﺠﺎﻟﺘﺎً ﺑﺮاي ﻣﺎ‪ ،‬از اَﻧﻴﻴﺮ ﺗﺎ ﻧﻮﻳﻲ ‪ 2/000‬ﻧﻔﺮ از ﻻﻣﻮﺋ‪‬ﺖ ﺗﺎ ﭘﺘﻲواﻧﻮ‬ ‫ﺷﺎﻳﺪ ‪ 4/000‬ﻧﻔﺮ ﺑﺎﻗﻲ ﻣﺎﻧﺪه ﺑﻮد‪ .‬ﮔﺮدانﻫﺎي ﻣﺄﻣﻮر ﭘﺴﻲ ﻳﺎ اﺻﻮﻻً در ﻣﺤﻞ ﺣﻀﻮر ﻧﺪاﺷﺘﻨﺪ ﻳﺎ در ﺧﺎﻧﻪﻫﺎي اﻃﺮاف دور از‬ ‫ﺣﺼﺎرﻫﺎي ﻣﻮﻗﺖ ﻣﺴﺘﻘﺮ ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﺑﺴﻴﺎري از اﻓﺴﺮان اﻳﻦ ﮔﺮدانﻫﺎ ﻏﻴﺐﺷﺎن زده ﺑﻮد‪ .‬در ﭘﺎﻳﮕﺎهﻫﺎي ‪ 36‬ﺗﺎ ‪ ،70‬دﻗﻴﻘﺎً در‬ ‫ﻧﻘﻄﻪي ﺣﻤﻠﻪ‪ ،‬ﺣﺘﻲ ﺑﻴﺴﺖ ﺗﻮپﭼﻲ ﻫﻢ ﺣﻀﻮر ﻧﺪاﺷﺖ‪ .‬ﻗﺮاولﻫﺎ ﻫﻢ ﻏﺎﻳﺐ ﺑﻮدﻧﺪ‪.‬‬ ‫آﻳﺎ ﺧﻴﺎﻧﺘﻲ در ﻛﺎر ﺑﻮد؟ ﭼﻨﺪ روز ﺑﻌﺪ ﺗﻮﻃﺌﻪﮔﺮان ورﺳﺎﺋﻲ ﻻف زدﻧﺪ ﻛﻪ ﻣﺎ اﻳﻦ ﺣﺼﺎرﻫﺎي ﻣﻮﻗﺖ را اوراق ﻛﺮده ﺑﻮدﻳﻢ؛‬ ‫وﻟﻲ ﺑﻤﺒﺎرانﻫﺎي ﺳﻬﻤﮕﻴﻦ ﺑﺮاي ﺗﻮﺿﻴﺢ اﻳﻦ درﻫﻢرﻳﺨﺘﮕﻲ ﻛﺎﻓﻲ اﺳﺖ‪ .‬ﻣﻌﻬﺬا ﻳﻚ ﺑﻲﻓﻜﺮي ﻗﺎﺑﻞ ﺳﺮزﻧﺶ وﺟﻮد داﺷﺖ‪.‬‬ ‫دوﻣﺒﺮوﺳﻜﻲ ﺧﺴﺘﻪ از درﮔﻴﺮي ﺑﺎ رﺧﻮت دﺑﻴﺮﺧﺎﻧﻪي ﺟﻨﮓ‪ ،‬ﻣﺄﻳﻮس ﺷﺪه ﺑﻮد و اﻛﺜﺮ اوﻗﺎت ﺑﻪﻣﻘﺮش در ﻣﻴﺪان واﻧﺪوم‬ ‫ﻣﻲرﻓﺖ؛ درﺣﺎﻟﻲ ﻛﻪ ﻛﻤﻴﺘﻪي ﻧﺠﺎت ﻣﻠﻲ ﺑﺎ آﮔﺎﻫﻲ از رﻫﺎﺷﺪن ﺣﺼﺎرﻫﺎي ﻣﻮﻗﺖ ﺑﻪﺟﺎي آنﻛﻪ ﺑﻪﻧﺠﺎت ﻣﻮﻗﻌﻴﺖ ﺑﺸﺘﺎﺑﺪ و‬ ‫آن را در دﺳﺖ ﺑﮕﻴﺮد‪ ،‬ﺑﻪﻫﺸﺪار دادن ﺑﻪدﺑﻴﺮﺧﺎﻧﻪي ﺟﻨﮓ اﻛﺘﻔﺎ ﻣﻲﻛﺮد‪.‬‬ ‫روز ﺷﻨﺒﻪ ‪ 20‬ﻣﻪ‪ ،‬اﺳﺘﺘﺎر آﺗﺶﺑﺎرﻫﺎي ﺣﺼﺎرﺷﻜﻦ ﺑﺮداﺷﺘﻪ ﺷﺪ‪ 300 .‬ﺗﻮپ ﺑﺤﺮي و ﺣﺼﺎرﺷﻜﻦ ﺑﺎ درﻫﻢآﻣﻴﺨﺘﻦ آﺗﺶ‬ ‫ﺧﻮد آﻏﺎزِ ﭘﺎﻳﺎن ﻛﺎر را اﻋﻼن ﻛﺮدﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﻫﻤﺎن روز‪ ،‬ﺑﻮﻓﻮن‪ ،‬ﻛﻪ دﺳﺖﮔﻴﺮي ﻻﻧﻴﻪ ﻣﻮﺟﺐ دﻟﺴﺮدي او ﻧﺸﺪه ﺑﻮد‪ ،‬ﻗﺎﺻﺪ ﻣﻌﻤﻮل ﺧﻮد را ﻧﺰد رﺋﻴﺲ ﺳﺘﺎد ﻛﻞ‬ ‫ورﺳﺎﺋﻲﻫﺎ ﻓﺮﺳﺘﺎد ﺗﺎ اﻃﻼع دﻫﺪ ﻛﻪ دروازهﻫﺎي ﻣﻮﻧﺮوژ‪ ،‬واﻧﻮ‪ ،‬ووژﻳﺮار‪ ،‬ﭘﻮﺋﻦدوژور و دوﻓﻴﻦ ﻛﺎﻣﻼً ﺧﺎﻟﻲاﻧﺪ‪ .‬ﻓﺮﻣﺎن ﺗﻤﺮﻛﺰ‬ ‫ﺳﺮﺑﺎزان ﻓﻮراً ﺻﺎدر ﺷﺪ‪ .‬در روز ‪ 21‬ﻣﻪ ورﺳﺎﺋﻲﻫﺎ ﻣﺎﻧﻨﺪ روزﻫﺎي ﺳﻮم و دوازدﻫﻢ‪ ،‬ﺧﻮد را آﻣﺎده ﻣﻲدﻳﺪﻧﺪ؛ وﻟﻲ اﻳﻦﺑﺎر‬ ‫ﻣﻮﻓﻘﻴﺖ ﻣﺴﻠّﻢ ﺑﻪﻧﻈﺮ ﻣﻲرﺳﻴﺪ‪ .‬دروازهي ﺳﻦﻛﻠﻮ درﻫﻢ ﺷﻜﺴﺘﻪ ﺑﻮد‪.‬‬ ‫از ﭼﻨﺪ روز ﭘﻴﺶ ﺗﻌﺪادي از اﻋﻀﺎي ﺷﻮرا وﺟﻮد اﻳﻦ ﺷﻜﺎف را ﺑﻪرﺋﻴﺲ ﺳﺘﺎد ﻛﻞ‪ ،‬ﻫﺎﻧﺮي ﭘﺮودوم‪ ،‬ﺗﺬﻛﺮ داده ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬او‬ ‫ﺑﻪﺳﺒﻚ ﻛﻠﻮﺳﻮره ﭘﺎﺳﺦ داد ﻛﻪ اﻗﺪاﻣﺎت ﺿﺮوري را اﺗﺨﺎذ ﻛﺮده و ﺣﺘﻲ ﻗﺼﺪ دارد ﻛﻪ ﻳﻚ ﺑﺎرﻳﻜﺎد زرهﭘﻮش ﺳﻬﻤﮕﻴﻦ‬ ‫ﺟﻠﻮي اﻳﻦ دروازه ﺑﻪﭘﺎ ﻛﻨﺪ؛ وﻟﻲ در واﻗﻊ از ﺟﺎي ﺧﻮد ﻧﺠﻨﺒﻴﺪ‪ .‬در ﺻﺒﺢ ﻳﻚﺷﻨﺒﻪ‪ ،‬ﻟ‪‬ﻔﺮاﻧﺴﻪ‪ ،‬ﻫﻨﮕﺎم ﻋﺒﻮر از ﺧﻨﺪق ﺑﺮ روي‬ ‫وﻳﺮاﻧﻪﻫﺎي ﭘﻞ ﻣﻌﻠﻖ‪ ،‬در ﻓﺎﺻﻠﻪي ﭘﺎﻧﺰده ﻣﺘﺮي ﺑﺎ ﺳﻨﮕﺮﻫﺎي ورﺳﺎﺋﻲﻫﺎ روﺑﺮو ﺷﺪ‪ .‬او ﻛﻪ از ﻧﺰدﻳﻜﻲ ﺧﻄﺮ ﻳﻜﻪ ﺧﻮرده ﺑﻮد‪،‬‬ ‫ﻳﺎدداﺷﺘﻲ ﺑﺮاي د‪‬ﻟ‪‬ﺴﻜﻠﻮز ﻓﺮﺳﺘﺎد ﻛﻪ ﮔﻢ ﺷﺪ‪.‬‬ ‫در ﺳﺎﻋﺖ ﻫﻔﺖوﻧﻴﻢ‪ ،‬در ﺳﺎﻳﻪ ﺗﻮﻳﻠﺮي ﻛﻨﺴﺮت ﻋﻈﻴﻤﻲ ﺑﻪﻧﻔﻊ ﺑﻴﻮهﻫﺎ و ﻳﺘﻴﻢﻫﺎي ﻛﻤﻮن داده ﻣﻲﺷﺪ‪ .‬ﻟﺒﺎسﻫﺎي ﺑﺮاق‬ ‫ﺑﻬﺎرهي زنﻫﺎ ﺑﺮﺟﻠﻮهي ﮔﺮدشﮔﺎهﻫﺎي ﺳﺮﺳﺒﺰ ﻣﻲاﻓﺰود‪ .‬ﻣﺮدم ﻣﺸﺘﺎﻗﺎﻧﻪ ﻫﻮاي ﺗﺎزهاي را ﻛﻪ از روي درﺧﺘﺎن ﺑﻠﻨﺪ ﻣﻲآﻣﺪ‪،‬‬ ‫اﺳﺘﻨﺸﺎق ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬دوﻳﺴﺖ ﻣﺘﺮ آنﻃﺮفﺗﺮ‪ ،‬در ﻣﻴﺪان ﻛﻨﻜﻮرد‪ ،‬ﮔﻠﻮﻟﻪﻫﺎي ﺗﻮپﻫﺎي ورﺳﺎﺋﻲﻫﺎ ﻣﻨﻔﺠﺮ ﻣﻲﺷﺪ و ﻧُﺖﻫﺎي‬ ‫ﻧﺎﺳﺎز ﺧﻮد را در ﻣﻴﺎن ﻧﻮاﻫﺎي ﺷﺎد ارﻛﺴﺘﺮﻫﺎ و ﻧﻔﺲ ﺗﻮانﺑﺨﺶ ﺑﻬﺎر ﺑﻪﮔﻮشﻫﺎ ﻣﻲرﺳﺎﻧﺪ‪.‬‬ ‫در اﻧﺘﻬﺎي ﻛﻨﺴﺮت ﻳﻚ اﻓﺴﺮ ﺻﻒ روي ﺳﻜﻮي رﻫﺒﺮ ارﻛﺴﺘﺮ رﻓﺖ‪ .‬او ﮔﻔﺖ‪» :‬ﺷﻬﺮوﻧﺪان‪ ،‬ﺗﻲﻳﺮ دﻳﺮوز ﻋﻬﺪ ﻛﺮد ﻛﻪ‬ ‫وارد ﭘﺎرﻳﺲ ﺷﻮد‪ .‬ﺗﻲﻳﺮ وارد ﻧﺸﺪه اﺳﺖ و وارد ﻫﻢ ﻧﺨﻮاﻫﺪ ﺷﺪ‪ .‬ﻣﻦ از ﺷﻤﺎ دﻋﻮت ﻣﻲﻛﻨﻢ ﻛﻪ ﻳﻚﺷﻨﺒﻪي آﻳﻨﺪه ﺑﻪدوﻣﻴﻦ‬ ‫ﻛﻨﺴﺮت ﻣﺎ ﺑﻪﻧﻔﻊ ﺑﻴﻮﻫﺎ و ﻳﺘﻴﻢﻫﺎي ﻛﻤﻮن در ﻫﻤﻴﻦ ﻣﺤﻞ ﺑﻴﺎﺋﻴﺪ«‪.‬‬

‫‪194‬‬

‫در ﻫﻤﺎن ﺳﺎﻋﺖ‪ ،‬در ﻫﻤﺎن دﻗﻴﻘﻪ و ﺗﻘﺮﻳﺒﺎً درﻓﺎﺻﻠﻪي ﺑ‪‬ﺮد ﻳﻚ ﮔﻠﻮﻟﻪي ﺗﻮپ‪ ،‬ﭘﻴﺸﺎﻫﻨﮓ ورﺳﺎﺋﻲﻫﺎ داﺷﺖ وارد ﭘﺎرﻳﺲ‬ ‫ﻣﻲﺷﺪ‪.‬‬ ‫ﻋﻼﻣﺖ ﻣﻮرد اﻧﺘﻈﺎر ﺑﺎﻻﺧﺮه از ﺟﺎﻧﺐ دروازهي ﺳﻦﻛﻠﻮ داده ﺷﺪه ﺑﻮد‪ .‬وﻟﻲ اﻳﻦ ﻋﻼﻣﺖ از ﺳﻮي ﺗﻮﻃﺌﻪﮔﺮان ﺣﺮﻓﻪاي‬ ‫ﻧﻴﺎﻣﺪه ﺑﻮد‪ .‬ﻳﻚ ﺟﺎﺳﻮس آﻣﺎﺗﻮر‪ ،‬دوﻛﺎﺗ‪‬ﻞ‪ ،‬از اﻳﻦ ﻣﺤﻞ درﺣﺎل ﮔﺬر ﺑﻮد ﻛﻪ ﻫﻤﻪﺟﺎ‪ ،‬دروازهﻫﺎ و ﺣﺼﺎرﻫﺎي ﻣﻮﻗﺖ را ﻛﺎﻣﻼً‬ ‫ﺧﺎﻟﻲ ﻣﻲﺑﻴﻨﺪ‪ .‬او در ﻫﻤﺎنﺟﺎ از ﻗﺮارﮔﺎه ‪ 64‬ﺑﺎﻻ ﻣﻲرود و ﺑﺎ ﺗﻜﺎن دادن ﻳﻚ دﺳﺘﻤﺎل ﺳﻔﻴﺪ ﺑﻪﺳﻮي ﺳﺮﺑﺎزان داﺧﻞ ﺳﻨﮕﺮﻫﺎ‬ ‫ﻓﺮﻳﺎد ﻣﻲزﻧﺪ‪» :‬ﺷﻤﺎ ﻣﻲﺗﻮاﻧﻴﺪ وارد ﺷﻮﻳﺪ! ﻛﺴﻲ در اﻳﻦﺟﺎ ﻧﻴﺴﺖ«‪ .‬ﻳﻚ اﻓﺴﺮ ﺑﺤﺮﻳﻪ ﭘﻴﺶ آﻣﺪ‪ ،‬از دوﻛﺎﺗ‪‬ﻞ ﺗﺤﻘﻴﻖ ﻛﺮد‪ ،‬از‬ ‫روي وﻳﺮاﻧﻪﻫﺎي ﭘﻞ ﻣﻌﻠﻖ ﻋﺒﻮر ﻧﻤﻮد و ﺗﻮاﻧﺴﺖ اﻃﻤﻴﻨﺎن ﺣﺎﺻﻞ ﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﭘﺎﻳﮕﺎهﻫﺎ و ﺧﺎﻧﻪﻫﺎي ﻣﺠﺎور ﻛﺎﻣﻼً رﻫﺎ ﺷﺪهاﻧﺪ‪.‬‬ ‫اﻳﻦ اﻓﺴﺮ ﻓﻮراً ﺑﻪﺳﻨﮕﺮ ﺑﺮﻣﻲﮔﺮدد و ﺧﺒﺮ را ﺑﻪﻧﺰدﻳﻚﺗﺮﻳﻦ ژﻧﺮالﻫﺎ ﺗﻠﮕﺮاف ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬آﺗﺶﺑﺎرﻫﺎ آﺗﺶ را ﻣﺘﻮﻗﻒ ﻛﺮدﻧﺪ و‬ ‫ﺳﺮﺑﺎزان ﺳﻨﮕﺮﻫﺎي آن ﺣﻮاﻟﻲ در ﺟﻮﺧﻪﻫﺎي ﻛﻮﭼﻚ ﺑﻪﺣﺼﺎر اﺻﻠﻲ ﺷﻬﺮ داﺧﻞ ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬ﺗﻲﻳﺮ‪ ،‬ﻣﺎﻛﻤﺎﻫﻮن و آدﻣﻴﺮال ﭘﻮﺗﻮان‬ ‫ﻛﻪ ازﻗﻀﺎ در ﻫﻤﺎن زﻣﺎن در ﻣﻮنواﻟﺮﻳﺎن ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻪورﺳﺎي ﺗﻠﮕﺮاف ﻛﺮدﻧﺪ ﻛﻪ ﺑﻪﻛﻠﻴﻪ ﻟﺸﻜﺮﻫﺎ دﺳﺘﻮر ﺣﺮﻛﺖ ﺑﺪﻫﻨﺪ‪.‬‬ ‫دوﻣﺒﺮوﺳﻜﻲ ﻛﻪ ﭼﻨﺪﻳﻦ ﺳﺎﻋﺖ از ﺳﺘﺎد ﺧﻮد در ﻻﻣﻮﺋﺖ ﻏﻴﺒﺖ ﻛﺮده ﺑﻮد‪ ،‬ﺳﺎﻋﺖ ﭼﻬﺎر از راه رﺳﻴﺪ‪ .‬ﻳﻜﻲ از ﻓﺮﻣﺎﻧﺪﻫﺎن‬ ‫ﺑﺎ او ﻣﻼﻗﺎت ﻛﺮد و او را در ﺟﺮﻳﺎن ورود ورﺳﺎﺋﻲﻫﺎ ﻗﺮار داد‪ .‬دوﻣﺒﺮوﺳﻜﻲ ﮔﺬاﺷﺖ ﺗﺎ اﻓﺴﺮ ﮔﺰارش ﺧﻮد را ﺗﻤﺎم ﻛﻨﺪ و‬ ‫ﺳﭙﺲ ﺑﺎ ﺧﻮنﺳﺮدياي ﻛﻪ در ﺷﺮاﻳﻂ ﺣﺴﺎس ﺑﻪﻃﻮر ﻣﺒﺎﻟﻐﻪآﻣﻴﺰي از ﺧﻮد ﻧﺸﺎن ﻣﻲداد‪ ،‬رو ﺑﻪﻳﻜﻲ از دﺳﺘﻴﺎراﻧﺶ ﻧﻤﻮد و‬ ‫ﮔﻔﺖ‪» :‬ﺑﻪوزارت ﺑﺤﺮﻳﻪ دﻧﺒﺎل ﻳﻚ آﺗﺶﺑﺎر ﺑﺎ ﻫﻔﺖ ﺗﻮپ ﺑﻔﺮﺳﺖ‪ .‬اﻳﻦ و آن ﮔﺮدان را ﺧﺒﺮ ﻛﻦ‪ .‬ﻣﻦ ﺧﻮدم ﺷﺨﺼﺎً ﻓﺮﻣﺎﻧﺪﻫﻲ‬ ‫را ﺑﻪﻋﻬﺪه ﻣﻲﮔﻴﺮم«‪ .‬او ﻫﻢﭼﻨﻴﻦ ﭘﻴﻐﺎﻣﻲ ﺑﺮاي ﻛﻤﻴﺘﻪي ﻧﺠﺎت ﻋﻤﻮﻣﻲ و دﺑﻴﺮﺧﺎﻧﻪي ﺟﻨﮓ ﻓﺮﺳﺘﺎد و ﮔﺮدان داوﻃﻠﺒﺎن را‬ ‫رواﻧﻪي اﺷﻐﺎل دروازهي اﺗﻮي ﻛﺮد‪.‬‬ ‫در ﺳﺎﻋﺖ ﭘﻨﺞ اﻓﺮاد ﮔﺎرد ﻣﻠﻲ ﺑﺪون ﻛﻼه ﻛﭙﻲ و ﺑﺪون ﺳﻼح در ﺧﻴﺎﺑﺎنﻫﺎي ﭘﺴﻲ ﺑﺎﻧﮓ ﻫﺸﺪار ﺳﺮدادﻧﺪ‪ .‬ﺑﻌﻀﻲ از‬ ‫اﻓﺴﺮان ﺑﺎ از ﻧﻴﺎم ﻛﺸﻴﺪن ﺷﻤﺸﻴﺮﻫﺎي ﺧﻮد ﺳﻌﻲﻛﺮدﻧﺪ آنﻫﺎ را ﻣﺘﻮﻗﻒ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ‪ .‬ﻓﺪرالﻫﺎ از ﺧﺎﻧﻪﻫﺎي ﺧﻮد ﺑﻴﺮون آﻣﺪﻧﺪ‪،‬‬ ‫ﻋﺪهاي ﺗﻔﻨﮓﻫﺎيﺷﺎن را ﭘﺮ ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ و دﻳﮕﺮان ﻋﻘﻴﺪه داﺷﺘﻨﺪ ﻛﻪ اﻳﻦ ﻳﻚ ﻫﺸﺪار ﻛﺎذب اﺳﺖ‪ .‬ﻓﺮﻣﺎﻧﺪهي داوﻃﻠﺒﺎن ﻫﺮ‬ ‫ﺗﻌﺪادي را ﻛﻪ ﺗﻮاﻧﺴﺖ ﻫﻤﺮاه ﺧﻮد ﻛُﻨﺪ‪ ،‬ﺑﺮداﺷﺖ و ﺑﻪراه اﻓﺘﺎد‪.‬‬ ‫اﻳﻦ داوﻃﻠﺒﺎن ﺳﺮﺑﺎزان آﺷﻨﺎ ﺑﻪﺗﻴﺮاﻧﺪازي ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﻧﺰدﻳﻚ اﻳﺴﺘﮕﺎه راهآﻫﻦ »ﻛﺖ ﻗﺮﻣﺰﻫﺎ« را دﻳﺪﻧﺪ و ﺑﺎ ﻳﻚ رﮔﺒﺎر از‬ ‫آنﻫﺎ اﺳﺘﻘﺒﺎل ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﻳﻚ اﻓﺴﺮ ورﺳﺎﺋﻲ ﺳﻮار ﺑﺮاﺳﺐ ﻛﻪ ﺷﺘﺎﺑﺎن ﻣﻲآﻣﺪ و ﺳﻌﻲ ﻣﻲﻛﺮد ﻛﻪ ﺑﺎ ﺧﻨﺠﺮ ﻛﺸﻴﺪه ﻧﻔﺮات ﺧﻮد را‬ ‫ﺗﺤﺮﻳﻚ ﻛﻨﺪ‪ ،‬زﻳﺮ ﮔﻠﻮﻟﻪﻫﺎي ﻣﺎ ﺑﻪزﻣﻴﻦ درﻏﻠﻄﻴﺪ و ﺳﺮﺑﺎزاﻧﺶ ﻓﺮار ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﻓﺪرالﻫﺎ ﻣﺤﻜﻢ روي ﭘﻞ راهآﻫﻦ و دﻫﺎﻧﻪي‬ ‫ﺑﻮﻟﻮار ﻣﻮرا ﻣﺴﺘﻘﺮ ﺷﺪﻧﺪ و ﻫﻢزﻣﺎن ﻛﻨﺎرهي رودﺧﺎﻧﻪ‪ ،‬ﭼﺴﺒﻴﺪه ﺑﻪﭘﻞ ژﻳﻨﺎ‪ ،‬ﺑﺎرﻳﻜﺎرﺑﻨﺪي ﻣﻲﺷﺪ‪.‬‬ ‫ﭘﻴﻐﺎم دوﻣﺒﺮوﺳﻜﻲ ﺑﻪﻛﻤﻴﺘﻪي ﻧﺠﺎت ﻋﻤﻮﻣﻲ رﺳﻴﺪه ﺑﻮد‪ .‬ﺑﻴﻮره ﻛﻪ در آن ﻣﻮﻗﻊ ﻛﺸﻴﻜﺶ ﺑﻮد‪ ،‬ﻓﻮراً ﺑﻪﺷﻮرا ﻣﺮاﺟﻌﻪ‬ ‫ﻛﺮد‪ .‬ﺟﻠﺴﻪي ﺷﻮرا ﻣﺤﺎﻛﻤﻪي ﻛﻠﻮزره را ﺗﺎزه آﻏﺎز ﻛﺮده ﺑﻮد و ورﻣﻮرل ﺻﺤﺒﺖ ﻣﻲﻛﺮد‪ .‬اﻳﻦ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪهي ﻣﺴﺌﻮل ﺳﺎﺑﻖ روي‬ ‫ﺻﻨﺪﻟﻲ ﻧﺸﺴﺘﻪ ﺑﻮد و ﺑﺎ ﭼﻨﺎن ﺑﻲﺧﻴﺎﻟﻲاي ﺑﻪﺳﺨﻨﺮان ﮔﻮش ﻣﻲداد ﻛﻪ آدم ﻧﺎوارد ﻣﻤﻜﻦ ﺑﻮد آن را ﺑﻪﻓﺮاﺳﺖ وي ﻧﺴﺒﺖ‬ ‫دﻫﺪ‪ .‬ﺑﻴﻮره ﻛﺎﻣﻼً رﻧﮓﭘﺮﻳﺪه وارد ﺷﺪ و ﻟﺤﻈﻪاي ﻧﺸﺴﺖ‪ .‬وﻟﻲ ﭼﻮن ورﻣﻮرل ﻫﻢﭼﻨﺎن اداﻣﻪ ﻣﻲداد‪ ،‬ﺳﺮ او ﻓﺮﻳﺎد زد‪» :‬ﺗﻤﺎم‬ ‫ﻛﻦ! ﺗﻤﺎم ﻛﻦ! ﻣﻦ ﻣﻄﻠﺐ ﺑﺴﻴﺎر ﻣﻬﻤﻲ دارم ﻛﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪاﻃﻼع ﺷﻮرا ﺑﺮﺳﺎﻧﻢ و ﺗﻘﺎﺿﺎي ﺟﻠﺴﻪي ﺳﺮي دارم«‪.‬‬ ‫ورﻣﻮرل ﺳﺨﻦ ﺧﻮد را ﻗﻄﻊ ﻛﺮد و ﮔﻔﺖ‪» :‬ﺑﮕﺬارﻳﺪ ﺷﻬﺮوﻧﺪ ﺑﻴﻮره ﺻﺤﺒﺖ ﻛﻨﺪ«‪.‬‬ ‫ﺑﻴﻮره ﺑﻠﻨﺪ ﺷﺪ و ﻛﺎﻏﺬي را ﻛﻪ ﺑﻪآراﻣﻲ در دﺳﺘﺶ ﻣﻲﻟﺮزﻳﺪ‪ ،‬ﻗﺮاﺋﺖ ﻛﺮد‪.‬‬ ‫»از دوﻣﺒﺮوﺳﻜﻲ ﺑﻪدﺑﻴﺮﺧﺎﻧﻪي ﺟﻨﮓ و ﻛﻤﻴﺘﻪي ﻧﺠﺎت ﻋﻤﻮﻣﻲ‪ .‬ورﺳﺎﺋﻲﻫﺎ از ﻃﺮﻳﻖ دروازهي ﺳﻦﻛﻠﻮ وارد ﺷﺪهاﻧﺪ‪ .‬ﻣﻦ‬ ‫درﺣﺎل اﻧﺠﺎم اﻗﺪاﻣﺎﺗﻲ ﺟﻬﺖ ﻋﻘﺐ راﻧﺪن آنﻫﺎ ﻫﺴﺘﻢ‪ .‬اﮔﺮ ﺷﻤﺎ ﺑﺘﻮاﻧﻴﺪ ﺑﺮاي ﻣﻦ ﻧﻴﺮوي ﻛﻤﻜﻲ ﺑﻔﺮﺳﺘﻴﺪ‪ ،‬ﻣﻦ ﻫﻤﻪﭼﻴﺰ را‬ ‫ﺑﻪﻋﻬﺪه ﻣﻲﮔﻴﺮم«]‪.[178‬‬

‫‪195‬‬

‫اﺑﺘﺪا ﺳﻜﻮﺗﻲ از ﺳﺮ ﺑ‪‬ﻬﺖ ﺑﺮﻗﺮار ﺷﺪ ﻛﻪ ﺧﻴﻠﻲ زود ﺑﺎ ﻃﺮح ﺳﺆالﻫﺎ ﺷﻜﺴﺖ‪ .‬ﺑﻴﻮره ﭘﺎﺳﺦ داد‪» :‬ﺑﻌﻀﻲ از ﮔﺮدانﻫﺎ‬ ‫ﺣﺮﻛﺖ ﻛﺮدهاﻧﺪ‪ .‬ﻛﻤﻴﺘﻪي ﻧﺠﺎت ﻋﻤﻮﻣﻲ ﻣﺮاﻗﺐ اﺳﺖ«‪.‬‬ ‫ﺑﺤﺚ دوﺑﺎره درﮔﺮﻓﺖ و ﻃﺒﻌﺎً زود ﺳﺮﻫﻢﺑﻨﺪي ﺷﺪ‪ .‬ﺷﻮرا ﻛﻠﻮزره را ﺗﺒﺮﺋﻪ ﻛﺮد‪ .‬اﺗﻬﺎﻣﺎت ﻣﻀﺤﻜﻲ ﻛﻪ ﻣﻴﻮ ﻋﻠﻴﻪ او ﻣﻄﺮح‬ ‫ﻛﺮده ﺑﻮد‪ ،‬ﺻﺮﻓﺎً ﺑﺮاﺳﺎس ﺷﺎﻳﻌﺎت ﻗﺮار داﺷﺖ و ﺗﻨﻬﺎ اﻣﺮ ﻣﺠﺮﻣﺎﻧﻪ ـﻳﻌﻨﻲ اﻧﻔﻌﺎل ﻛﻠﻮزره در ﻣﻘﺎم ﻧﻤﺎﻳﻨﺪهي ﻣﺴﺌﻮلـ را ﻣﻮرد‬ ‫ﻏﻔﻠﺖ ﻗﺮار ﻣﻲداد‪ .‬ﺳﭙﺲ اﻋﻀﺎي ﺷﻮرا ﮔﺮوه ﮔﺮوه ﺷﺪﻧﺪ و ﺑﻪاﻇﻬﺎر ﻧﻈﺮ در ﻣﻮرد ﭘﻴﻐﺎم دوﻣﺒﺮوﺳﻜﻲ ﭘﺮداﺧﺘﻨﺪ‪ .‬اﻋﺘﻤﺎد‬ ‫دوﻣﺒﺮوﺳﻜﻲ و اﻃﻤﻴﻨﺎن ﺑﻴﻮره ﺑﺮاي روﻣﺎﻧﺘﻴﻚﻫﺎ ﻛﺎﻣﻼً ﻛﻔﺎﻳﺖ ﻣﻲﻛﺮد‪ .‬در ﻣﻮﺿﻮع اﻳﻤﺎن ﺑﻪژﻧﺮال‪ ،‬اﺳﺘﺤﻜﺎم ﺣﺼﺎرﻫﺎي‬ ‫ﻣﻮﻗﺖ و ﻧﺎﻣﻴﺮاﺋﻲ آرﻣﺎن؛ و ﻧﻴﺰ در ﻣﻮﺿﻮع ﻣﺴﺌﻮﻟﻴﺖ ﻛﻤﻴﺘﻪي ﻧﺠﺎت ﻋﻤﻮﻣﻲ ﻣﺴﺄﻟﻪ ﺑﻪﺳﻜﻮت ﺑﺮﮔﺬار ﺷﺪ‪ .‬ﺑﮕﺬارﻳﺪ ﻫﺮﻛﺲ‬ ‫ﺑﻪدﻧﺒﺎل اﻃﻼﻋﺎت ﺑﻪاﻳﻦﺳﻮ و آنﺳﻮ ﺑﺮود و در ﺻﻮرت ﻟﺰوم ﻫﺮﻋﻀﻮ ﺧﻮد را در اﺧﺘﻴﺎر ﻧﺎﺣﻴﻪاش ﺑﮕﺬارد‪.‬‬ ‫وﻗﺖ ﺑﺮﺳﺮِ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﻛﻮﭼﻚ و ﺑﻲاﻫﻤﻴﺖ ﺗﻠﻒ ﻣﻲﺷﺪ؛ ﻧﻪ ﭘﻴﺶﻧﻬﺎدي ﺑﻮد و ﻧﻪ ﺑﺤﺜﻲ؛ زﻧﮓ ﺳﺎﻋﺖ ﻫﺸﺖ ﺑﻪﺻﺪا درآﻣﺪ‬ ‫و رﺋﻴﺲ ﺧﺘﻢ ﺟﻠﺴﻪ را اﻋﻼم ﻛﺮد‪ .‬اﻳﻦ آﺧﺮﻳﻦ ﺟﻠﺴﻪي ﺷﻮرا ﺑﻮد‪ .‬و ﻫﻴﭻﻛﺲ ﻧﺒﻮد ﻛﻪ ﺧﻮاﺳﺘﺎر ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻳﻚ ﻛﻤﻴﺘﻪي داﺋﻤﻲ‬ ‫ﺷﻮد‪ .‬ﻫﻴﭻﻛﺲ ﻧﺒﻮد ﻛﻪ از ﻫﻤﻜﺎران ﺧﻮد ﺑﺨﻮاﻫﺪ ﻛﻪ در اﻳﻦﺟﺎ ﺑﻪاﻧﺘﻈﺎر اﺧﺒﺎر ﺑﻤﺎﻧﻨﺪ و ﻛﻤﻴﺘﻪي ﻧﺠﺎت ﻋﻤﻮﻣﻲ را‬ ‫ﺑﻪﻣﺤﻜﻤﻪي ﺷﻮرا ﻓﺮاﺑﺨﻮاﻧﻨﺪ‪ .‬ﻫﻴﭻﻛﺲ ﻧﺒﻮد ﺗﺎ اﺻﺮار ﻛﻨﺪ ﻛﻪ در اﻳﻦ ﻟﺤﻈﺎت ﺣﺴﺎسِ ﺑﻲاﻃﻤﻴﻨﺎﻧﻲ ـﻛﻪ اﺣﺘﻤﺎﻻً زﻣﺎﻧﻲ‬ ‫ﭘﻴﺶ ﻣﻲآﻳﺪ ﻛﻪ ﺑﺮاﺛﺮ ﻳﻚ اﺧﻄﺎر ﻟﺤﻈﻪايِ ﻓﻲاﻟﺒﺪاﻫﻪ‪ ،‬ﻃﺮحرﻳﺰيِ ﻳﻚ ﻧﻘﺸﻪي دﻓﺎﻋﻲ ﻻزم ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ؛ ﻳﺎ در ﺻﻮرت وﻗﻮع‬ ‫ﻳﻚ ﻓﺎﺟﻌﻪ‪ ،‬ﺗﺼﻤﻴﻢ ﻣﻬﻤﻲ ﻣﻲﺑﺎﻳﺴﺖ اﺗﺨﺎذ ﮔﺮدد‪ ،‬ﭘﺴﺖ ﻧﮕﻬﺒﺎﻧﺎن ﭘﺎرﻳﺲ در ﻛﺎﻧﻮن آن‪ ،‬ﻳﻌﻨﻲ ﺷﻬﺮداري ﻣﺮﻛﺰي‪ ،‬ﻗﺮار‬ ‫دارد‪ ،‬ﻧﻪ در ﻧﻮاﺣﻲ ﻣﺮﺑﻮﻃﻪي اﻋﻀﺎي ﺷﻮرا‪.‬‬ ‫ﺑﻪاﻳﻦﮔﻮﻧﻪ ﺷﻮراي ﻛﻤﻮن‪ ،‬در ﻫﻨﮕﺎم ﺑﺰرگﺗﺮﻳﻦ ﺧﻄﺮ‪ ،‬ﻳﻌﻨﻲ زﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ ورﺳﺎﺋﻲﻫﺎ ﺑﻪﭘﺎرﻳﺲ رﺧﻨﻪ ﻛﺮدﻧﺪ‪ ،‬از ﺻﺤﻨﻪي‬ ‫ﺗﺎرﻳﺦ و ﺷﻬﺮداري ﻣﺮﻛﺰي ﻧﺎﭘﺪﻳﺪ ﺷﺪ‪ .‬در دﺑﻴﺮﺧﺎﻧﻪي ﺟﻨﮓ ﻫﻢ ﭘﺲ از درﻳﺎﻓﺖ ﺧﺒﺮ در ﺳﺎﻋﺖ ﭘﻨﺞ‪ ،‬ﻫﻤﻴﻦ ﺣﺎﻟﺖ درﻣﺎﻧﺪﮔﻲ‬ ‫ﺣﺎﻛﻢ ﺷﺪ‪ .‬ﻛﻤﻴﺘﻪي ﻣﺮﻛﺰي ﻧﺰد د‪‬ﻟ‪‬ﺴﻜﻠﻮز رﻓﺖ ﻛﻪ ﺧﻴﻠﻲ آرام ﺑﻪﻧﻈﺮ ﻣﻲرﺳﻴﺪ و ﺣﺮﻓﻲ زد ﻛﻪ ﺧﻴﻠﻲﻫﺎ ﺑﻪآن ﺑﺎور داﺷﺘﻨﺪ‪ .‬او‬ ‫ﮔﻔﺖ ﻛﻪ ﺟﻨﮓ در ﺧﻴﺎﺑﺎنﻫﺎ ﺑﻪﻧﻔﻊ ﻛﻤﻮن ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪ .‬ﻓﺮﻣﺎﻧﺪه ﺑﺨﺶ ﭘﻮﺋﻦدوژور ﻫﻢاﻛﻨﻮن آﻣﺪه ﺑﻮد ﺗﺎ ﮔﺰارش دﻫﺪ ﻛﻪ‬ ‫ﻫﻴﭻ اﺗﻔﺎق ﺟﺪياي روي ﻧﺪاده اﺳﺖ و ﻧﻤﺎﻳﻨﺪهي ﻣﺴﺌﻮل ﺑﺪون ﺗﺤﻘﻴﻖ ﺣﺮف او را ﻗﺒﻮل ﻛﺮد‪ .‬رﺋﻴﺲ ﺳﺘﺎد ﻛﻞ ﺣﺘﻲ اﻳﻦ را‬ ‫ﻻزم ﻧﺪاﻧﺴﺖ ﻛﻪ ﺧﻮدش ﺷﺨﺼﺎً ﺑﺮاي ﺷﻨﺎﺳﺎﺋﻲ ﺑﺮود و در ﺳﺎﻋﺖ ﻫﺸﺖ اﻳﻦ ﭘﻴﻐﺎم ﺑﺎور ﻧﻜﺮدﻧﻲ را آﻓﻴﺶ ﻛﺮد‪» :‬دﻳﺪﺑﺎﻧﻲ‬ ‫اركـد‪‬ﺗﺮﻳﻮﻧﻒ ورود ورﺳﺎﺋﻲﻫﺎ را ﺗﻜﺬﻳﺐ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬ﺣﺪاﻗﻞ ﭼﻴﺰي ﻛﻪ ﺑﻪآن ﺷﺒﻴﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻧﻤﻲﺑﻴﻨﺪ‪ .‬ﻓﺮﻣﺎﻧﺪهي ﺑﺨﺶ )رِﻧﻮ(‬ ‫ﻫﻢاﻛﻨﻮن دﻓﺘﺮ ﻣﺮا ﺗﺮك ﻛﺮد و اﻋﻼم ﻧﻤﻮد ﻛﻪ ﺻﺮﻓﺎً وﺣﺸﺘﻲ اﻳﺠﺎد ﺷﺪه ﺑﻮد و دروازهي اوﺗﻮي ﺷﻜﺴﺘﻪ ﻧﺸﺪه اﺳﺖ و اﮔﺮ‬ ‫ﭼﻨﺪ ورﺳﺎﺋﻲ داﺧﻞ ﺷﺪه ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ ،‬ﺑﻪﻋﻘﺐ راﻧﺪه ﺷﺪهاﻧﺪ‪ .‬ﻣﻦ دﻧﺒﺎل ﻳﺎزده ﮔﺮدان ﻧﻴﺮوي ﻛﻤﻜﻲ و ﺑﻪﻫﻤﻴﻦ ﺗﻌﺪاد اﻓﺴﺮان ﺳﺘﺎد‬ ‫ﻛﻞ ﻓﺮﺳﺘﺎدهام و ﻗﺮار اﺳﺖ ﻛﻪ اﻳﻦ ﻳﺎزده اﻓﺴﺮ ﺗﺎ آن ﻳﺎزده ﮔﺮدان ﻧﻴﺮوي ﻛﻤﻜﻲ را ﺑﻪﺳﺮ ﭘﺴﺖﻫﺎﺋﻲ ﻛﻪ ﺑﺎﻳﺪ اﺷﻐﺎل ﻛﻨﻨﺪ‪،‬‬ ‫ﻧﺮﺳﺎﻧﺪهاﻧﺪ‪ ،‬آنﻫﺎ را ﺗﺮك ﻧﻜﻨﻨﺪ«‪.‬‬ ‫در ﻫﻤﻴﻦ ﺳﺎﻋﺖ ﺗﻲﻳﺮ ﺑﻪﻓﺮﻣﺎﻧﺪاراﻧﺶ ﺗﻠﮕﺮاف ﻛﺮد‪» :‬دروازهي ﺳﻦﻛﻠﻮ زﻳﺮ آﺗﺶ ﺗﻮپﻫﺎي ﻣﺎ ﺳﻘﻮط ﻛﺮده اﺳﺖ‪ .‬ژﻧﺮال‬ ‫دوﺋ‪‬ﻪ ﺧﻮد را ﺑﻪداﺧﻞ ﺷﻬﺮ رﺳﺎﻧﺪه اﺳﺖ«‪ .‬ﻣﻄﻠﺒﻲ ﺣﺎوي دو دروغ‪ .‬اوﻻً دروازهي ﺳﻦﻛﻠﻮ از ﺳﻪ روز ﭘﻴﺶ ﺗﻤﺎﻣﺎً ﺑﺎز ﺑﻮد‪،‬‬ ‫ﺑﺪون آنﻛﻪ ورﺳﺎﺋﻲﻫﺎ ﺟﺮأت ﻛﻨﻨﺪ از آن ﺑﮕﺬرﻧﺪ؛ ﺛﺎﻧﻴﺎً ژﻧﺮال دوﺋﻪ ﺧﻴﻠﻲ ﺣﻘﻴﺮاﻧﻪ‪ ،‬ﻧﻔﺮ ﺑﻪﻧﻔﺮ و ﺑﻪﻛﻤﻚ ﺧﻴﺎﻧﺖ ﺑﻪدرون آن‬ ‫ﺧﺰﻳﺪ‪.‬‬ ‫ﺷﺐ ﻫﻨﮕﺎم ﺑﻪﻧﻈﺮ ﻣﻲرﺳﻴﺪ ﻛﻪ دﺳﺘﮕﺎه ﻛﻤﻲ ﺑﻴﺪار ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬اﻓﺴﺮان در آنﺟﺎ ﺟﻤﻊ ﺷﺪﻧﺪ و ﺗﻘﺎﺿﺎي ﻓﺮﻣﺎن ﻛﺮدﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﺳﺘﺎد ﻛﻞ ﺑﻪاﻳﻦ ﺑﻬﺎﻧﻪ ﻛﻪ اﻫﺎﻟﻲ را ﻧﺒﺎﻳﺪ ﻧﮕﺮان ﻛﺮد‪ ،‬اﺟﺎزهي ﻛﺸﻴﺪن آژﻳﺮﻫﺎ را ﻧﻤﻲداد‪ .‬ﺑﻌﻀﻲ از اﻋﻀﺎي ﻛﻤﻮن ﺑﻪﺑﺮرﺳﻲ‬ ‫ﻧﻘﺸﻪي ﭘﺎرﻳﺲ ﭘﺮداﺧﺘﻨﺪ و ﺑﺎﻻﺧﺮه ﻧﻘﺎط اﺳﺘﺮاﺗﮋﻳﻜﻲ را ﻛﻪ ﺷﺶ ﻫﻔﺘﻪ ﺑﻪﻓﺮاﻣﻮﺷﻲ ﺳﭙﺮده ﺷﺪه ﺑﻮد‪ ،‬ﻣﻮرد ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻗﺮار‬ ‫دادﻧﺪ‪ .‬وﻗﺘﻲ ﻛﻪ ﻻزم ﺷﺪ ﺗﺎ ﻓﻮراً ﻳﻚ ﻧﻈﺮ و ﻳﻚ روش ﭘﻴﺪا ﺷﻮد و ﻳﻚ دﺳﺘﻮراﻟﻌﻤﻞ ﻣﺸﺨﺺ اراﺋﻪ ﮔﺮدد‪ ،‬ﻧﻤﺎﻳﻨﺪهي‬ ‫ﻣﺴﺌﻮل درِ دﻓﺘﺮش را ﺑﺴﺖ ﺗﺎ ﻳﻚ ﺑﻴﺎﻧﻴﻪ ﺗﻨﻈﻴﻢ ﻛﻨﺪ‪ .‬در ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ در وﺳﻂ ﭘﺎرﻳﺲ ﭼﻨﺪ ﻧﻔﺮي‪ ،‬ﺑﺎ اﻋﺘﻤﺎد ﺑﻪﻣﻌﺘﻤﺪﻳﻦ‬

‫‪196‬‬

‫ﺧﻮد‪ ،‬ﺑﺪون ﺳﺮﺑﺎز و ﺑﺪون اﻃﻼﻋﺎت‪ ،‬ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﻣﻘﺎوﻣﺖﻫﺎ را ﺗﺪارك ﻣﻲدﻳﺪﻧﺪ‪ ،‬ورﺳﺎﺋﻲﻫﺎ ﻫﻢﭼﻨﺎن از ﺷﻜﺎف ﺣﺼﺎرﻫﺎي‬ ‫ﻣﻮﻗﺖ ﺑﻪدرون ﻣﻲﺧﺰﻳﺪﻧﺪ‪ .‬در ﺗﺎرﻳﻜﻲ‪ ،‬ﺳﺎﻛﺖ و ﭘﻮﺷﻴﺪه‪ ،‬ﻣﻮج ﭘﺸﺖ ﻣﻮج ﺑﺮ ﺳﻴﻞ آنﻫﺎ اﻓﺰوده ﻣﻲﺷﺪ‪ .‬آنﻫﺎ ﺑﻪﺗﺪرﻳﺞ ﺑﻴﻦ‬ ‫ﺧﻂ راهآﻫﻦ و اﺳﺘﺤﻜﺎﻣﺎت ﺟﻤﻊ ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬در ﺳﺎﻋﺖ ﻫﺸﺖ ﺗﻌﺪادﺷﺎن آنﻗﺪر ﺷﺪه ﺑﻮد ﻛﻪ ﺑﻪدو دﺳﺘﻪ ﺗﻘﺴﻴﻢ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﻳﻚدﺳﺘﻪ‬ ‫ﺑﻪﺳﻤﺖ ﭼﭗ ﺣﺮﻛﺖ ﻛﺮد و ﺑﺮ ﻗﺮارﮔﺎهﻫﺎي ‪ 66‬و ‪ 67‬دﺳﺖ ﻳﺎﻓﺖ؛ و دﻳﮕﺮي ﺑﻪﺳﻤﺖ راﺳﺖ و ﺟﺎدهي ورﺳﺎي رﻓﺖ‪.‬‬ ‫دﺳﺘﻪي اول در ﻣﺮﻛﺰ ﭘﺴﻲ ﻣﺴﺘﻘﺮ ﺷﺪ و ﭘﺮورﺷﮕﺎه ﺳﻦﭘِِﺮﻳﻦ‪ ،‬ﻛﻠﻴﺴﺎ و ﻣﻴﺪان اوﺗﻮي را اﺷﻐﺎل ﻛﺮد‪ .‬دﻳﮕﺮي ﭘﺲ از ﺟﺎرو‬ ‫ﻛﺮدن ﺑﺎرﻳﻜﺎدﻫﺎي اﺑﺘﺪاﺋﻲاي ﻛﻪ در ﻛﻨﺎر رودﺧﺎﻧﻪ در ﺑﺎﻻي ﺧﻴﺎﺑﺎن ﮔﻴﻮن ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه ﺑﻮد‪ ،‬ﺣﻮاﻟﻲ ﺳﺎﻋﺖ ﻳﻚ ﺻﺒﺢ‬ ‫ﺗﺮوﻛﺎدرو را از ﻃﺮﻳﻖ ﺧﻴﺎﺑﺎن رِِﻧﻮار اﺣﺎﻃﻪ ﻛﺮد و آنﺟﺎ را ﻛﻪ از اﻳﻦ ﺟﺎﻧﺐ ﻧﻪ ﻣﺴﺘﺤﻜﻢ ﺷﺪه ﺑﻮد و ﻧﻪ ﻧﮕﻬﺒﺎن داﺷﺖ‪ ،‬ﻓﻮراً‬ ‫دراﺧﺘﻴﺎر ﮔﺮﻓﺖ‪.‬‬ ‫در ﺷﻬﺮداري ﻣﺮﻛﺰي اﻋﻀﺎي ﻛﻤﻴﺘﻪي ﻧﺠﺎت ﻋﻤﻮﻣﻲ ﺑﺎﻻﺧﺮه ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺟﻠﺴﻪ داده ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﻓﻘﻂ ﺑﻴﻮره ﻧﺎﭘﺪﻳﺪ ﺷﺪه ﺑﻮد و‬ ‫دﻳﮕﺮ ﺧﺒﺮي از او ﻧﺸﺪ‪ .‬اﻋﻀﺎي ﻛﻤﻴﺘﻪ از ﺗﻌﺪاد و ﻣﻮاﺿﻊ ﺳﺮﺑﺎزان دﺷﻤﻦ ﻫﻴﭻ ﻧﻤﻲداﻧﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬وﻟﻲ ﺧﺒﺮ داﺷﺘﻨﺪ ﻛﻪ دﺷﻤﻦ در‬ ‫ﺗﺎرﻳﻜﻲ ﺷﺐ وارد ﭘﺴﻲ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬اﻓﺴﺮان ﻛﺎدر ﻛﻪ ﺑﺮاي ﺷﻨﺎﺳﺎﺋﻲ ﺑﻪﻻﻣﻮﺋﺖ ﻓﺮﺳﺘﺎده ﺷﺪه ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﺑﺎ اﻃﻤﻴﻨﺎنﺑﺨﺶﺗﺮﻳﻦ‬ ‫اﺧﺒﺎر ﺑﺮﮔﺸﺘﻨﺪ‪ .‬درﺳﺖ در ﻫﻤﻴﻦ ﻫﻨﮕﺎم‪ ،‬ﺳﺎﻋﺖ ﻳﺎزده ﺷﺐ‪ ،‬ﻳﻚ ﻋﻀﻮ ﺷﻮرا‪ ،‬آﺳﻲ‪ ،‬وارد ﺧﻴﺎﺑﺎن ﺑﺘﻬﻮون ﺷﺪ و دﻳﺪ ﻛﻪ‬ ‫ﭼﺮاغﻫﺎي ﺧﻴﺎﺑﺎن ﺧﺎﻣﻮش اﺳﺖ‪ .‬ﻃﻮﻟﻲ ﻧﻜﺸﻴﺪ ﻛﻪ اﺳﺐ او از ﭘﻴﺶروي ﺑﺎز ﻣﺎﻧﺪ‪ .‬اﺳﺐ روي ﺳﻄﺢ وﺳﻴﻌﻲ از ﺧﻮن ﻟﻐﺰﻳﺪه‬ ‫ﺑﻮد و ﺑﻪﻧﻈﺮ ﻣﻲرﺳﻴﺪ ﻛﻪ اﻓﺮاد ﮔﺎرد ﻣﻠﻲ در ﻛﻨﺎر دﻳﻮارﻫﺎ دراز ﻛﺸﻴﺪهاﻧﺪ‪ .‬ﻧﺎﮔﻬﺎن ﺳﺮوﻛﻠﻪي اﻓﺮادي ﭘﻴﺪا ﺷﺪ‪ .‬اﻳﻦﻫﺎ‬ ‫ورﺳﺎﺋﻲﻫﺎي در ﻛﻤﻴﻦ ﻧﺸﺴﺘﻪ و ﺧﻮاﺑﻴﺪهﻫﺎ ﻓﺪرالﻫﺎي ﻛﺸﺘﻪ ﺷﺪه ﺑﻮدﻧﺪ‪.‬‬ ‫ورﺳﺎﺋﻲﻫﺎ در ﭼﻬﺎر دﻳﻮاري ﭘﺎرﻳﺲ ﻣﺸﻐﻮل ﺳﻼﺧﻲ ﺑﻮدﻧﺪ و ﭘﺎرﻳﺴﻲﻫﺎ از آن ﺧﺒﺮ ﻧﺪاﺷﺘﻨﺪ‪ .‬ﺷﺐ‪ ‬ﺻﺎف‪ ،‬ﭘﺮﺳﺘﺎره‪ ،‬ﻣﻼﻳﻢ‬ ‫و دﻟﭙﺬﻳﺮ ﺑﻮد‪ .‬ﺗﻤﺎم ﺗﺌﺎﺗﺮﻫﺎ ﭘﺮ ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﻮﻟﻮارﻫﺎ از ﺣﻴﺎت و ﺷﺎدي ﺑﺮق ﻣﻲزد‪ ،‬و ﻛﺎﻓﻪﻫﺎي روﺷﻦ از ﻣﺸﺘﺮي ﻣﺎﻻﻣﺎل ﺑﻮد و‬ ‫ﺗﻮپﻫﺎ در ﻫﻤﻪﺟﺎ ﺧﺎﻣﻮش ـ ﺳﻜﻮﺗﻲ ﻛﻪ در اﻳﻦ ﺳﻪ ﻫﻔﺘﻪ دﻳﺪه ﻧﺸﺪه ﺑﻮد‪ .‬اﮔﺮ اﻳﻦ »زﻳﺒﺎﺗﺮﻳﻦ ارﺗﺸﻲ ﻛﻪ ﺗﺎﻛﻨﻮن ﻓﺮاﻧﺴﻪ‬ ‫ﺑﻪﺧﻮد دﻳﺪه« ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ راه ﺧﻮد را از ﻛﻨﺎر رودﺧﺎﻧﻪ و ﺑﻮﻟﻮارﻫﺎي ﻋﺎري از ﺑﺎرﻳﻜﺎد اداﻣﻪ ﻣﻲداد‪ ،‬در ﻳﻚ ﺟﺴﺖ ﻛﻤﻮن ﭘﺎرﻳﺲ‬ ‫را درﻫﻢ ﻣﻲﺷﻜﺴﺖ‪.‬‬ ‫داوﻃﻠﺐﻫﺎ ﺗﺎ ﻧﻴﻤﻪﺷﺐ روي ﺧﻂ راهآﻫﻦ ﭘﺎﻳﺪاري ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬آنﮔﺎه ﺧﺴﺘﻪ و ﺑﺪون ﻫﻴﭻﮔﻮﻧﻪ ﻧﻴﺮوي ﻛﻤﻜﻲ‪ ،‬ﺑﻪﻻﻣﻮﺋﺖ‬ ‫ﻋﻘﺐ ﻛﺸﻴﺪﻧﺪ‪ .‬ژﻧﺮال ﻛﻠﻨﺸﺎن آنﻫﺎ را ﺗﻌﻘﻴﺐ ﻛﺮد‪ ،‬دروازهي اوﺗﻮي را اﺷﻐﺎل ﻧﻤﻮد و ﺑﺎ ﻋﺒﻮر از ﻛﻨﺎر دروازهي ﭘﺴﻲ ﺑﻪﺳﻤﺖ‬ ‫ﺳﺘﺎد دوﻣﺒﺮوﺳﻜﻲ ﺣﺮﻛﺖ ﻛﺮد‪ .‬ﭘﻨﺠﺎه داوﻃﻠﺐ ﻫﻨﻮز در ﺷﺎﺗﻮ ﻣﺪﺗﻲ ﺑﻪﺟﻨﮓ و ﮔﺮﻳﺰ اداﻣﻪ ﻣﻲدادﻧﺪ‪ ،‬وﻟﻲ وﻗﺘﻲ ﻛﻪ از ﺳﻤﺖ‬ ‫ﺷﺮق دور زده ﺷﺪﻧﺪ و ﻧﺰدﻳﻚ ﺑﻮد ﻛﻪ از ﺟﺎﻧﺐ ﺗﺮوﻛﺎدرو ﻫﻢ ﺑﻪﺗﻨﮕﻨﺎ ﺑﻴﻔﺘﻨﺪ‪ ،‬در ﺳﺎﻋﺖ ﻳﻚوﻧﻴﻢ ﺻﺒﺢ ﺑﻪﺳﻤﺖ ﺷﺎﻧﺰهﻟﻴﺰه‬ ‫ﻋﻘﺐ ﻧﺸﻴﻨﻲ ﻛﺮدﻧﺪ‪.‬‬ ‫در ﻛﺮاﻧﻪي ﭼﭗ ژﻧﺮال ﺳﺴﻪ ﺗﻤﺎم ﺷﺐ ﻧﻴﺮوﻫﺎي ﺧﻮد را در دوﻳﺴﺖ ﻣﺘﺮي ﺣﺼﺎر ﺟﻤﻊ ﻛﺮده ﺑﻮد‪ .‬ﻧﻴﻤﻪ ﺷﺐ ﻣﻬﻨﺪﺳﻴﻦ‬ ‫او از ﺧﻨﺪق ﮔﺬﺷﺘﻨﺪ‪ ،‬از ﺣﺼﺎرﻫﺎي ﻣﻮﻗﺘﻲ ﺑﺎﻻ رﻓﺘﻨﺪ و ﺑﺪون آنﻛﻪ ﺣﺘﻲ ﺑﺎ ﻳﻚ ﻗﺮاول ﺑﺮﺧﻮرد ﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬دروازهﻫﺎي ﺳﻮر و‬ ‫ورﺳﺎي را ﺑﺎز ﻛﺮدﻧﺪ‪.‬‬ ‫در ﺳﺎﻋﺖ ﺳﻪ ﺻﺒﺢ‪ ،‬ورﺳﺎﺋﻲﻫﺎ از ﻃﺮﻳﻖ ﭘﻨﺞ زﺧﻢ ﮔﺸﻮده‪ ،‬دروازهﻫﺎي ﭘﺴﻲ‪ ،‬اوﺗﻮي‪ ،‬ﺳﻦﻛﻠﻮ‪ ،‬ﺳ‪‬ﻮر و ورﺳﺎي‪ ،‬ﺳﻴﻞوار‬ ‫ﺑﻪﭘﺎرﻳﺲ ﺳﺮازﻳﺮ ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬ﺑﺨﺶ اﻋﻈﻢ ﻧﺎﺣﻴﻪ ﭘﺎﻧﺰدﻫﻢ اﺷﻐﺎل و ﻣﻮﺋﺖ ﺗﺴﺨﻴﺮ ﺷﺪ‪ .‬ﺳﺮاﺳﺮ ﭘﺴﻲ و ارﺗﻔﺎﻋﺎت ﺗﺮوﻛﺎدرو ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ‬ ‫اﻧﺒﺎر ﺑﺎروت‪ ،‬راﻫﺮوﻫﺎي ﺗﻮدرﺗﻮي زﻳﺮزﻣﻴﻨﻲ ﺧﻴﺎﺑﺎن ﺑﺘﻬﻮون ﻟﺒﺮﻳﺰ از ‪ 3/000‬ﺑﺸﮕﻪي ﺑﺎروت‪ ،‬ﻣﻴﻠﻴﻮنﻫﺎ ﺧﺸﺎب ﻓﺸﻨﮓ و‬ ‫ﻫﺰاران ﮔﻠﻮﻟﻪي ﺗﻮپ ﺗﺼﺮف ﺷﺪ‪ .‬ﺳﺎﻋﺖ ﭘﻨﺞ اوﻟﻴﻦ ﮔﻠﻮﻟﻪي ﺗﻮپ ورﺳﺎﺋﻲﻫﺎ روي ﻟﮋﻳﻮند‪‬ﻧﻮر اﻓﺘﺎد‪ .‬ﻣﺜﻞ ﺻﺒﺢ دوم دﺳﺎﻣﺒﺮ‬ ‫ﭘﺎرﻳﺲ درﺧﻮاب ﺑﻮد‪.‬‬

‫‪197‬‬

‫ﻓﺼﻞ ﺑﻴﺴﺖوﻫﻔﺘﻢ‬ ‫ﻫﺠﻮم اداﻣﻪ دارد‬

‫»ژﻧﺮالﻫﺎﺋﻲ ﻛﻪ ورود ﺑﻪﭘﺎرﻳﺲ را ﻓﺮﻣﺎﻧﺪﻫﻲ ﻛﺮدﻧﺪ‪ ،‬ﻣﺮدان ﻧﻈﺎﻣﻲ‬ ‫ﺑﺰرﮔﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ«‪) .‬ﺗﻲﻳﺮ ﺑﻪﻣﺠﻠﺲ ﻣﻠﻲ ‪ 22‬ﻣﻪ ‪(1871‬‬ ‫در ﺳﺎﻋﺖ دو‪ ،‬دوﻣﺒﺮوﺳﻜﻲ رﻧﮓﭘﺮﻳﺪه‪ ،‬اﻓﺴﺮده و درﺣﺎﻟﻲﻛﻪ ﺳﻴﻨﻪاش از ﺗﺮاﺷﻪﻫﺎي ﺳﻨﮓ ﻧﺎﺷﻲ از اﺻﺎﺑﺖ ﮔﻠﻮﻟﻪ‬ ‫ﻣﺠﺮوح ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﻪﺷﻬﺮداري ﻣﺮﻛﺰي وارد ﺷﺪ‪ .‬او ﺑﺎ ﻛﻤﻴﺘﻪي ﻧﺠﺎت ﻋﻤﻮﻣﻲ از ورود ورﺳﺎﺋﻲﻫﺎ‪ ،‬ﻏﺎﻓﻞﮔﻴﺮي ﭘﺴﻲ و ﺗﻼشﻫﺎي‬ ‫ﺑﻲﻧﺘﻴﺠﻪي ﺧﻮد ﺑﺮاي ﺟﻤﻊ ﻛﺮدن ﻧﻔﺮات ﺻﺤﺒﺖ ﻛﺮد‪ .‬از اﻳﻦﻛﻪ ﺑﺎ اﻳﻦ ﺧﺒﺮ او را ﺳﺆالﭘﻴﭻ ﻛﺮدﻧﺪ و ﻫﻢﭼﻨﻴﻦ ﺑﻪﻧﻈﺮ‬ ‫ﻣﻲرﺳﻴﺪ ﻛﻪ از ﭼﻨﻴﻦ ﻫﺠﻮم ﺳﺮﻳﻌﻲ ﺷﮕﻔﺖزدهاﻧﺪ )ﻛﻤﻴﺘﻪ ﺗﺎ اﻳﻦ ﺣﺪ از وﺿﻌﻴﺖ ﻧﻈﺎﻣﻲ ﺑﻲﺧﺒﺮ ﺑﻮد(‪ ،‬دوﻣﺒﺮوﺳﻜﻲ ﻛﻪ‬ ‫ﻣﻨﻈﻮر آنﻫﺎ را درﺳﺖ ﻧﻔﻬﻤﻴﺪه ﺑﻮد‪ ،‬ﻓﺮﻳﺎد زد‪» :‬ﭼﻲ! ﻛﻤﻴﺘﻪي ﻧﺠﺎت ﻋﻤﻮﻣﻲ ﻣﺮا ﺧﺎﺋﻦ ﻣﻲاﻧﮕﺎرد! زﻧﺪﮔﻲ ﻣﻦ ﺑﻪﻛﻤﻮن ﺗﻌﻠﻖ‬ ‫دارد«‪ .‬ﺣﺎﻟﺖ ﭼﻬﺮه و ﺻﺪاي او ﺑﺮ ﻧﻮﻣﻴﺪي ﺗﻠﺦ او ﮔﻮاﻫﻲ ﻣﻲداد‪.‬‬ ‫آن روز ﺻﺒﺢ ﻣﺎﻧﻨﺪ روز ﻗﺒﻞ ﮔﺮم و آﻓﺘﺎﺑﻲ ﺑﻮد‪ .‬آژﻳﺮ ﻓﺮاﺧﻮان ﺑﻪﺑﺮداﺷﺘﻦ ﺳﻼح ﺳﻪ ﺗﺎ ﭼﻬﺎر ﻫﺰار ﻧﻔﺮ را ﺑﺴﻴﺞ ﻛﺮد ﻛﻪ‬ ‫ﺑﻪﺳﻤﺖ ﺗﻮﻳﻠﺮي‪ ،‬ﺷﻬﺮداري ﻣﺮﻛﺰي و دﺑﻴﺮﺧﺎﻧﻪي ﺟﻨﮓ ﺷﺘﺎﻓﺘﻨﺪ‪ .‬وﻟﻲ در ﻫﻤﺎن ﻟﺤﻈﻪ ﺻﺪﻫﺎ ﻧﻔﺮ دﻳﮕﺮ ﭘﺴﺖﻫﺎي ﺧﻮد را‬ ‫رﻫﺎ‪ ،‬ﭘﺴﻲ را ﺗﺮك و ﻧﺎﺣﻴﻪ ﭘﺎﻧﺰدﻫﻢ را ﺗﺨﻠﻴﻪ ﻛﺮده ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﻓﺪرالﻫﺎي ﭘﺘﻲـواﻧﻮ در ﺳﺎﻋﺖ ﭘﻨﺞ ﺑﻪﭘﺎرﻳﺲ ﺑﺮﮔﺸﺘﻨﺪ و ﺑﺎ دﻳﺪن‬ ‫اﻳﻦ ﻛﻪ ﺗﺮوﻛﺎدرو ﺗﻮﺳﻂ ورﺳﺎﺋﻲﻫﺎ اﺷﻐﺎل ﺷﺪه اﺳﺖ‪ ،‬از ﭘﺎﻳﺪاري ﺧﻮدداري ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬در ﻛﺮاﻧﻪي ﭼﭗ‪ ،‬در ﻣﻴﺪان ﺳﻦﻛﻠﻮ‬ ‫ﺑﻌﻀﻲ از اﻓﺴﺮان ﺳﻌﻲ ﻛﺮدﻧﺪ آنﻫﺎ را ﻣﺘﻮﻗﻒ ﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬وﻟﻲ ﮔﺎردﻫﺎ آنﻫﺎ را ﭘﺲ زدﻧﺪ‪ .‬در ﻟﮋﻳﻮند‪‬ﻧﻮر ﺑﻪزور راه ﺧﻮد را ﺑﺎز‬ ‫ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﺑﻴﺎﻧﻴﻪ د‪‬ﻟ‪‬ﺴﻜﻠﻮز آنﻫﺎ را آﺳﻮدهﺧﺎﻃﺮ ﻛﺮده ﺑﻮد‪» :‬ﺣﺎﻻ دﻳﮕﺮ وﻗﺖ ﺟﻨﮓ ﺑﺎرﻳﻜﺎدي اﺳﺖ‪ .‬ﻫﺮﻛﺲ ﺑﻪﻣﺤﻠﻪي ﺧﻮدش‬ ‫ﺑﺮود«‪.‬‬ ‫آن ﺑﻴﺎﻧﻴﻪ ﻣﻬﻠﻚ ﻛﻪ روي ﻫﻤﻪي دﻳﻮارﻫﺎ ﻧﺼﺐ ﮔﺮدﻳﺪ‪ ،‬اﻳﻦﻃﻮر ﺷﺮوع ﻣﻲﺷﺪ‪:‬‬ ‫»دﻳﮕﺮ ﻣﻴﻠﻴﺘﺎرﻳﺴﻢ ﺑﺲ اﺳﺖ! ﺑﺲ اﺳﺖ دﻳﮕﺮ اﻳﻦ اﻓﺴﺮان ﺳﺘﺎد ﺑﺎ اوﻧﻴﻔﺮمﻫﺎي زردوزي ﺷﺪه! راه را ﺑﺮاي ﻣﺮدم‪ ،‬ﺑﺮاي‬ ‫رزﻣﻨﺪﮔﺎن دﺳﺖﺧﺎﻟﻲ ﺑﺎز ﻛﻨﻴﺪ! زﻧﮓ ﺳﺎﻋﺖ ﺟﻨﮓ اﻧﻘﻼﺑﻲ ﺑﻪﺻﺪا درآﻣﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﻣﺮدم از ﻣﺎﻧﻮرﻫﺎي ﺣﺴﺎبﺷﺪه ﭼﻴﺰي‬

‫‪198‬‬

‫ﻧﻤﻲداﻧﻨﺪ‪ .‬وﻟﻲ وﻗﺘﻲ ﺗﻔﻨﮕﻲ در دﺳﺖ و ﺳﻨﮓﻓﺮﺷﻲ زﻳﺮ ﭘﺎ دارﻧﺪ‪ ،‬از ﺗﻤﺎﻣﻲ اﺳﺘﺮاﺗﮋﻫﺎي ﻣﻜﺘﺐ ﺳﻠﻄﻨﺖ ﻫﻴﭻ ﺑﻴﻤﻲ ﺑﻪﺧﻮد راه‬ ‫ﻧﻤﻲدﻫﻨﺪ«!‬

‫وﻗﺘﻲﻛﻪ وزارت ﺟﻨﮓ ﺑﻪاﻳﻦﺗﺮﺗﻴﺐ ﻫﺮﮔﻮﻧﻪ اﻧﻀﺒﺎﻃﻲ را ﻣﺮدود ﻣﻲداﻧﺪ‪ ،‬از اﻳﻦ ﭘﺲ ﭼﻪﻛﺴﻲ اﻃﺎﻋﺖ ﻣﻲﻛﻨﺪ؟ وﻗﺘﻲ او‬ ‫ﻫﺮﮔﻮﻧﻪ روﺷﻲ را رد ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ ،‬ﭼﻪﻛﺴﻲ ﺑﻪﻣﻨﻄﻖ ﮔﻮش ﻣﻲدﻫﺪ؟ درﻧﺘﻴﺠﻪ ﻣﺎ ﺷﺎﻫﺪ ﺻﺪﻫﺎ ﻧﻔﺮ ﻫﺴﺘﻴﻢ ﻛﻪ ﺣﺎﺿﺮ ﺑﻪﺗﺮك‬ ‫ﺳﻨﮓﻓﺮش ﺧﻴﺎﺑﺎن ﺧﻮد ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬ﺑﻪﻣﺤﻠﻪي ﻣﺠﺎور ﺧﻮد ﻛﻪ درﺣﺎل ﻧﺰع اﺳﺖ‪ ،‬ﻫﻴﭻ اﻋﺘﻨﺎﺋﻲ ﻧﺪارﻧﺪ‪ ،‬ﺗﺎ آﺧﺮﻳﻦ ﺳﺎﻋﺖ‬ ‫ﺑﻲﺣﺮﻛﺖ در ﺟﺎي ﺧﻮد ﻣﻲﻣﺎﻧﻨﺪ و ﻣﻨﺘﻈﺮ ارﺗﺶ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﻴﺎﻳﺪ و ﺑﺮ آنﻫﺎ ﻏﻠﺒﻪ ﻛﻨﺪ‪.‬‬ ‫در ﺳﺎﻋﺖ ﭘﻨﺞ ﺻﺒﺢ ﻋﻘﺐﻧﺸﻴﻨﻲ رﺳﻤﻲ آﻏﺎز ﺷﺪ‪ .‬رﺋﻴﺲ ﺳﺘﺎد ﻛﻞ‪ ،‬ﻫﺎﻧﺮي ﭘﺮودوم‪ ،‬ﺷﺘﺎبزده دﺳﺘﻮر ﺗﺨﻠﻴﻪ دﺑﻴﺮﺧﺎﻧﻪي‬ ‫ﺟﻨﮓ را داد‪ ،‬ﺑﺪون آنﻛﻪ ﻣﺪارك ﻣﻮﺟﻮد در آن ﻣﻨﺘﻘﻞ ﻳﺎ ﻧﺎﺑﻮد ﺷﺪه ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬روز ﺑﻌﺪ اﻳﻦ اﺳﻨﺎد ﺑﻪدﺳﺖ ورﺳﺎﺋﻲﻫﺎ اﻓﺘﺎدﻧﺪ و‬ ‫ﻫﺰاران ﻗﺮﺑﺎﻧﻲ ﺗﺤﻮﻳﻞ دادﮔﺎهﻫﺎي ﻧﻈﺎﻣﻲ دادﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﻫﻨﮕﺎمِ ﺗﺮك وزارتﺧﺎﻧﻪ‪ ،‬د‪‬ﻟ‪‬ﺴﻜﻠﻮز ﺑﺎ ﺑﺮوﻧﻮ روﺑﺮو ﺷﺪ ﻛﻪ ﺗﺎزه ﻫﻤﻴﻦ ﺷﺐ ﭘﻴﺶ آزاد ﺷﺪه ﺑﻮد‪ .‬او ﻓﻮراً ﺑﻪﻟﮋﻳﻮن ﺧﻮد‬ ‫ﭘﻴﻮﺳﺘﻪ ﺑﻮد و ﺣﺎﻻ ﺑﺮاي ﭘﻴﺶﻧﻬﺎد ﺧﺪﻣﺖ آﻣﺪه ﺑﻮد‪ .‬زﻳﺮا او ﻳﻜﻲ از آن آدمﻫﺎي ﻣﺘﻌﻬﺪي ﺑﻮد ﻛﻪ ﻗﻮيﺗﺮ از آن ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ‬ ‫ﺧﺸﻮﻧﺖﺑﺎرﺗﺮﻳﻦ ﺣﻖﻛﺸﻲﻫﺎ ﻫﻢ ﺑﺘﻮاﻧﺪ در ﻋﺰمﺷﺎن ﺧﻠﻠﻲ اﻳﺠﺎد ﻛﻨﺪ‪ .‬د‪‬ﻟ‪‬ﺴﻜﻠﻮز ﺑﻪاو دﺳﺘﻮر داد ﻛﻪ از ﻣﻴﺪان ﻛﻨﻜﻮرد دﻓﺎع‬ ‫ﻛﻨﺪ‪ .‬ﺑﺮوﻧﻮ آنﺟﺎ رﻓﺖ و ‪ 150‬ﺗﻚﺗﻴﺮاﻧﺪاز‪ ،‬ﺳﻪ ﺗﻮپ ‪ 4‬ﺳﺎﻧﺘﻴﻤﺘﺮي‪ ،‬ﻳﻚ ﺗﻮپ ‪ 12‬ﺳﺎﻧﺘﻴﻤﺘﺮي و دو ﺗﻮپ ‪ 7‬ﺳﺎﻧﺘﻴﻤﺘﺮي را در‬ ‫ﺣﻴﺎط ﺗﻮﻳﻠﺮي و ﻛﻨﺎر رودﺧﺎﻧﻪ دراﺧﺘﻴﺎر ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬او ﻳﻚ ﻣﺴﻠﺴﻞ و ﻳﻚ ﺗﻮپ ‪ 4‬ﺳﺎﻧﺘﻴﻤﺘﺮي در ﻗﺮارﮔﺎه ﺳﻦﻓﻠﻮراﻧﺘﻦ و دو ﺗﻮپ‬ ‫‪ 12‬ﺳﺎﻧﺘﻴﻤﺘﺮي در ﭘﺎﻳﮕﺎه ﺧﻴﺎﺑﺎن روﻳﺎل در ﻣﺪﺧﻞ ﻣﻴﺪان ﻛﻨﻜﻮرد ﻣﺴﺘﻘﺮ ﻛﺮد‪.‬‬ ‫روﺑﺮوي ﺑﺮوﻧﻮ‪ ،‬در ﻣﻴﺪان ﺑﻮوان ﺗﻌﺪادي از ﻧﻔﺮات ﻟﮋﻳﻮن ﻫﺸﺘﻢ اﺑﺘﺪا ﺑﻴﻬﻮده ﺳﻌﻲ ﻛﺮدﻧﺪ ﺗﺎ ﺟﻠﻮي ﻓﺮاريﻫﺎي ﭘﺴﻲ و‬ ‫اوﺗﻮي را ﺑﮕﻴﺮﻧﺪ و ﺑﻌﺪ ﺗﻼش ﺧﻮد را ﻣﺘﻮﺟﻪ ﺳﺮوﺳﺎﻣﺎن دادن ﺑﻪدﻓﺎع ﻣﺤﻠﻪ ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﺑﺎرﻳﻜﺎدﻫﺎﺋﻲ در ﻓﻮﺑﻮرﺳﻨﺘﻮﻧﻮره ﺗﺎ اﻃﺮاف‬ ‫ﺳﻔﺎرت اﻧﮕﻠﻴﺲ‪ ،‬در ﺧﻴﺎﺑﺎن ﺳﻮرِن و وﻳﻞـﻟ‪‬ﻮِك ﺑﺮﭘﺎ ﺷﺪ‪ .‬ﺗﺎ ورﺳﺎﺋﻲﻫﺎ ﺧﻮد را ﺑﺮﺳﺎﻧﻨﺪ‪ ،‬راهﺑﻨﺪانﻫﺎي زﻳﺎدي در ﻣﻴﺪان‬ ‫ﺳﻨﺖاﮔﻮﺳﺘﻦ‪ ،‬دﻫﺎﻧﻪي ﺑﻮﻟﻮار ﻫﻮﺳﻤﺎن و ﺟﻠﻮي ﺑﻮﻟﻮار ﻣﺎﻟﺰرب اﻳﺠﺎد ﺷﺪه ﺑﻮد‪.‬‬ ‫ورﺳﺎﺋﻲﻫﺎ از ﺻﺒﺢ زود ﭘﻴﺶروي ﺧﻮد را آﻏﺎز ﻛﺮده ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬در ﺳﺎﻋﺖ ﭘﻨﺞوﻧﻴﻢ دوﺋ‪‬ﻪ‪ ،‬ﻛَﻼﻧﺸﺎن و ﻻدﻣﻴﺮو ﺑﺎ دور زدن‬ ‫ﺣﺼﺎرﻫﺎي ﻣﻮﻗﺖ ﺑﻪﺧﻴﺎﺑﺎن ﮔﺮاﻧﺪآرﻣﻪ ﻗﺪم ﮔﺬاﺷﺘﻨﺪ‪ .‬وﻗﺘﻲ ﺗﻮپﭼﻲﻫﺎي ﭘﻮرتـﻣﺎﻳﻮ ﺳﺮﺑﺮﮔﺮداﻧﺪﻧﺪ‪ ،‬در ﭘﺸﺖ ﺳﺮ ﺧﻮد‬ ‫ورﺳﺎﺋﻲﻫﺎ را دﻳﺪﻧﺪ ﻛﻪ ده ﺳﺎﻋﺘﻲ ﺑﻮد در ﻣﺠﺎورت آنﻫﺎ ﻗﺮار داﺷﺘﻨﺪ‪ .‬ﺣﺘﻲ ﻳﻚ ﻗﺮاول ﻫﻢ ﺧﺒﺮ ﺣﻀﻮر آنﻫﺎ را ﻧﺪاده ﺑﻮد‪.‬‬ ‫ﻣﻮﻧﺘ‪‬ﺮه ﻧﻔﺮات ﺧﻮد را از ﻃﺮﻳﻖ ﺗ‪‬ﺮن راﻫﻲ ﻛﺮد‪ ،‬آنﮔﺎه ﺗﻨﻬﺎ ﺑﺎ ﻳﻚ ﺑﭽﻪ ﻳﻜﻲ از ﺗﻮپﻫﺎي ﭘﻮرتـﻣﺎﻳﻮ را آﻣﺎدهي ﺷﻠﻴﻚ‬ ‫ﻧﻤﻮد‪ .‬آﺧﺮﻳﻦ ﮔﻠﻮﻟﻪﻫﺎي ﺧﻮد را ﺑﻪﺳﻮي دﺷﻤﻦ آﺗﺶ ﻛﺮد و از ﻃﺮﻳﻖ ﺑﺎﺗﻴﻨﻴﻮل ﻣﻮﻓﻖ ﺑﻪﻓﺮار ﺷﺪ‪.‬‬ ‫ﺳﺘﻮن دوﺋ‪‬ﻪ ﺧﻴﺎﺑﺎن را ﺗﺎ ﺑﺎرﻳﻜﺎدﻫﺎي ﺟﻠﻮي اركـد‪‬ﺗﺮﻳﻮﻧﻒ ﺑﺎﻻ رﻓﺖ و آنﺟﺎ را ﺑﺪون درﮔﻴﺮي ﺗﺼﺮف ﻧﻤﻮد‪ .‬ﻓﺪرالﻫﺎ‬ ‫ﺑﻪزﺣﻤﺖ ﺗﻮاﻧﺴﺘﻨﺪ ﺗﻮﭘﻲ را ﻛﻪ ﻗﺮار ﺑﻮد روي اﻳﻦ ارك ﻧﺼﺐ ﺷﻮد ﺑﺎ ﺧﻮد ﺑﺒﺮﻧﺪ‪ .‬ﺳﺮﺑﺎزﻫﺎ از ﻛﻨﺎر رودﺧﺎﻧﻪ ﺣﺮﻛﺖ ﻛﺮدﻧﺪ و‬ ‫ﺧﻮد را ﺑﻪﻣﻴﺪان ﺳﺎﻛﺖ ﻛﻨﻜﻮرد رﺳﺎﻧﺪﻧﺪ‪ .‬ﻧﺎﮔﻬﺎن ﺣﻴﺎط ﺗﻮﻳﻠﺮي ﺑﺮق زد‪ .‬ورﺳﺎﺋﻲﻫﺎ ﻛﻪ ﺑﺎ ﻳﻚ رﮔﺒﺎر ﺣﺴﺎب ﺷﺪه اﺳﺘﻘﺒﺎل‬ ‫ﺷﺪه ﺑﻮدﻧﺪ ﺗﺎ ﻛﺎخ ﺻﻨﻌﺖ ﻓﺮار ﻛﺮدﻧﺪ و ﻛﺸﺘﻪﻫﺎي زﻳﺎدي ﺑﺮﺟﺎ ﮔﺬاﺷﺘﻨﺪ‪.‬‬ ‫ورﺳﺎﺋﻲﻫﺎ‪ ،‬در ﺳﻤﺖ ﭼﭗ‪ ،‬اﻟﻴﺰهي رﻫﺎ ﺷﺪه را اﺷﻐﺎل ﻛﺮدﻧﺪ و از ﻃﺮﻳﻖ ﺧﻴﺎﺑﺎنﻫﺎي ﻣﻮرﻧﻲ و آﺑﺎﺗﻮﻛﺴﻲ از ﻣﻴﺪان‬ ‫ﺳﻨﺖآﮔﻮﺳﺘﻦ ﺳﺮ درآوردﻧﺪ‪ .‬در آنﺟﺎ ﺑﺎرﻳﻜﺎدﻫﺎ ﻛﻪ ﻫﻨﻮز ﻛﺎﻣﻼً آﻣﺎده ﻧﺸﺪه ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﻧﺘﻮاﻧﺴﺘﻨﺪ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻛﻨﻨﺪ و در ﺳﺎﻋﺖ ﻫﻔﺖ‬ ‫و ﻧﻴﻢ ورﺳﺎﺋﻲﻫﺎ در ﺳﺮﺑﺎزﺧﺎﻧﻪي ﭘِﭙِﻨﻴﻴﺮ ﻣﺴﺘﻘﺮ ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬ﻓﺪرالﻫﺎ در ﻋﻘﺐ‪ ‬ﻳﻚ ﺧﻂ دوم ﺗﺸﻜﻴﻞ دادﻧﺪ و ﺑﻮﻟﻮار ﻣﺎﻟﺰرب را از‬ ‫ﺑﺎﻻي ﺧﻴﺎﺑﺎن ﺑﻮآﺳﻲداﻧﮕﻞ ﺑﺴﺘﻨﺪ‪ .‬در ﺳﻤﺖ ﭼﭗِ دوﺋ‪‬ﻪ ‪ ،‬ﻛَﻼﻧﺸﺎن و ﻻدﻣﻴﺮو ﺣﺮﻛﺖ ﺧﻮد را درﻃﻮل ﺣﺼﺎرﻫﺎي ﻣﻮﻗﺖ اداﻣﻪ‬ ‫دادﻧﺪ‪ .‬در دروازهﻫﺎي ﺑﻴﻨﻮ‪ ،‬ﻛﻮرﺳﻞ‪ ،‬آﻧﻴﻴﺮ و ﻛﻠﻴﺸﻲ‪ ،‬ﻋﻤﺪهي ﻛﺎر ﻣﺘﻮﺟﻪ اﺳﺘﺤﻜﺎﻣﺎت ﺑﻮد‪ .‬ﺑﺎ ﺑﻼاﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪن آنﻫﺎ‪ ،‬ﺗ‪‬ﺮن‬ ‫ﺑﺪون ﺷﻠﻴﻚ ﻳﻚ ﮔﻠﻮﻟﻪ اﺷﻐﺎل ﺷﺪ‪ .‬ﻫﻢزﻣﺎن ﻳﻜﻲ از ﺗﻴﭗﻫﺎي ﻛَﻼﻧﺸﺎن از ﺣﺼﺎرﻫﺎي ﻣﻮﻗﺖ ﺑﻴﺮوﻧﻲ ﻋﺒﻮر ﻛﺮد‪ .‬ﮔﺮدانﻫﺎي‬ ‫ﻓﺪرال در ﻧﻮﻳﻲ‪ ،‬ﻟﻮ‪‬وﻟﻮآـﭘِﺮِه و ﺳﺘﻨﻮآن از ﭘﺸﺖ‪ ‬ﺳﺮ ﺑﺎ ﮔﻠﻮﻟﻪ ﻣﻮرد ﻫﺠﻮم ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ و ﺗﻌﺪاد زﻳﺎدي اﺳﻴﺮ دادﻧﺪ؛ )ﺑﺎ اﻳﻦ ﺣﻤﻠﻪ‬

‫‪199‬‬

‫آنﻫﺎ ﺑﺮاي اوﻟﻴﻦﺑﺎر در ﺟﺮﻳﺎن ورود ورﺳﺎﺋﻲﻫﺎ ﻗﺮار ﻣﻲﮔﺮﻓﺘﻨﺪ(‪ .‬ﺳﺎﻳﺮﻳﻦ ﻣﻮﻓﻖ ﺷﺪﻧﺪ از ﻃﺮﻳﻖ دروازهﻫﺎي ﺑﻴﻨﻮ‪ ،‬آﻧﻴﻴﺮ و‬ ‫ﻛﻠﻴﺸﻲ ﺑﻪﭘﺎرﻳﺲ ﺑﺮﮔﺮدﻧﺪ و در ﻧﺎﺣﻴﻪ ﻫﻔﺪﻫﻢ وﺣﺸﺖ و ﺷﺎﻳﻌﻪي ﺧﻴﺎﻧﺖ را ﺑﭙﺮاﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﺳﺮاﺳﺮ ﺷﺐ در ﺑﺎﺗﻴﻨﻴﻮل‪ ،‬ﻃﺒﻞﻫﺎ ﺑﻪﮔﺎردﻫﺎي ﻣﺴﺘﻘﺮ و ﺟﻮاﻧﺎن ﻓﺮاﺧﻮان داده ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﻳﻚ ﮔﺮدان از ﻣﻬﻨﺪﺳﻴﻦ ﺑﺮاي‬ ‫ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ﺑﺎ دﺳﺘﻪﻫﺎي ﺟﻨﮓ و ﮔﺮﻳﺰ ﻛﻠﻨﺸﺎن ﭘﻴﺶ آﻣﺪﻧﺪ و ﺟﻠﻮي ﭘﺎرك ﻣﻮﻧﺴﻮ و ﻣﻴﺪان واﮔﺮام ﺷﺮوع ﺑﻪﺗﻴﺮاﻧﺪازي ﻛﺮدﻧﺪ‪.‬‬ ‫رﻧﮓ ﻗﺮﻣﺰ ﺷﻠﻮارﻫﺎيﺷﺎن ﮔﺎردﻫﺎي ﻣﻠﻲ را ﺑﻪاﺷﺘﺒﺎه اﻧﺪاﺧﺖ؛ و ﺑﻪﻫﻤﻴﻦ زﻳﺮ آﺗﺶ ﻣﺮﮔﺒﺎر اﻳﻦ ﮔﺎردﻫﺎ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ‪ .‬درﻧﺘﻴﺠﻪ‪،‬‬ ‫آنﻫﺎ ﻋﻘﺐﻧﺸﻴﻨﻲ ﻛﺮدﻧﺪ و ﭘﺎرك را ﺑﻲﺣﻔﺎظ ﮔﺬاﺷﺘﻨﺪ‪ .‬ورﺳﺎﺋﻲﻫﺎ آن را اﺷﻐﺎل ﻧﻤﻮدﻧﺪ و ﺳﭙﺲ ﻋﺎزم ﺑﺎﺗﻴﻨﻴﻮل ﺷﺪﻧﺪ‪.‬‬ ‫در ﺑﺎﺗﻴﻨﻴﻮل ﺑﺎرﻳﻜﺎدﻫﺎﺋﻲﻛﻪ در ﻫﺮﺳﻮ ﺑﺮﭘﺎ ﺑﻮد‪ ،‬ورﺳﺎﺋﻲﻫﺎ را ﻣﺘﻮﻗﻒ ﻛﺮد‪ .‬در ﺳﻤﺖ ﭼﭗ از ﻣﻴﺪان ﻛﻠﻴﺸﻲ ﺗﺎ ﺧﻴﺎﺑﺎن‬ ‫ﻟ‪‬ﻮي؛ در ﻣﺮﻛﺰ در ﺧﻴﺎﺑﺎنﻫﺎي ﻟ‪‬ﺒﻮﺗﻮ‪ ،‬ﻛُﻨﺪاﻣﻴﻦ و د‪‬دام؛ در ﺳﻤﺖ راﺳﺖ ﻻﭘﻮرش‪ ،‬ﻣﻮﺿﻊ ﻣﻘﺎﺑﻞ ﻣﻴﺪان ﻛﻠﻴﺸﻲ‪ ،‬ﻣﺴﺘﺤﻜﻢ‬ ‫ﺷﺪه ﺑﻮدﻧﺪ؛ و ﺧﻴﻠﻲ زود ﺑﺎﺗﻴﻨﻴﻮل ﺣﻔﺎﻇﻲ ﺟﺪي ﺑﺮاي ﻣﻮﻧﻤﺎرﺗﺮ ـدژ ﻣﺴﺘﺤﻜﻢ اﺻﻠﻲ ﻣﺎـ ﺗﺸﻜﻴﻞ داد‪.‬‬ ‫ﻣﻮﻧﻤﺎرﺗﺮي ﻛﻪ ﻫﻔﺪه ﺳﺎﻋﺖ]‪ [179‬در ﺳﻜﻮت ورود ﺳﺮﺑﺎزان ورﺳﺎي را ﻧﻈﺎره ﻛﺮده ﺑﻮد‪ .‬در ﻃﻮل ﺻﺒﺢ ﺳﺘﻮنﻫﺎي‬ ‫دوﺋ‪‬ﻪ و آدﻣﻴﺮو و ﺗﻮپﺧﺎﻧﻪ و ﮔﺎريﻫﺎيﺷﺎن ﺑﻪﻫﻢ رﺳﻴﺪه و در ﻣﻴﺪان ﺗﺮوﻛﺎدرو ﺑﺎﻫﻢ ﻣﺨﻠﻮط ﺷﺪه ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﭼﻨﺪ ﮔﻠﻮﻟﻪي ﺗﻮپ‬ ‫از ﻣﻮﻧﻤﺎرﺗﺮ]‪ [180‬ﻣﻲﺗﻮاﻧﺴﺖ اﻳﻦ اﺧﺘﻼط را ﺑﻪﻳﻚ ﮔﺮﻳﺰ دﺳﺘﻪﺟﻤﻌﻲ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﻛﻨﺪ‪ .‬و ﻛﻢﺗﺮﻳﻦ ﻣﺎﻧﻌﻲ ﻛﻪ اﻳﻦ ﺳﺮﺑﺎزان در‬ ‫ورود ﺑﻪﭘﺎرﻳﺲ ﺑﺎ آن روﺑﺮو ﻣﻲﺷﺪﻧﺪ‪ ،‬ﻣﻲﺗﻮاﻧﺴﺖ ﺑﺮاي ﭘﺎرﻳﺲ ﻳﻚ ﻫﻴﺠﺪﻫﻢ ﻣﺎرس دوم ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬وﻟﻲ ﺗﻮپﻫﺎي ﺑﻮت ﺳﺎﻛﺖ‬ ‫ﻣﺎﻧﺪﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﻏﻔﻠﺘﻲ وﺣﺸﺘﻨﺎك ﻛﻪ ﺑﻪﺗﻨﻬﺎﺋﻲ ﺑﺮاي ﻣﺤﻜﻮﻣﻴﺖ ﺷﻮرا‪ ،‬دﺑﻴﺮﺧﺎﻧﻪي ﺟﻨﮓ و ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎن ﻣﺴﺌﻮل ﻣﻮﻧﻤﺎرﺗﺮ ﻛﺎﻓﻲ اﺳﺖ‪ .‬در‬ ‫اﻳﻦﺟﺎ ﻫﺸﺘﺎدوﭘﻨﺞ ﺗﻮپ و ﺣﺪود ﺑﻴﺴﺖ ﻣﺴﻠﺴﻞ‪ ،‬ﻛﺜﻴﻒ و ﻧﺎﻣﺮﺗﺐ روي ﻫﻢ رﻳﺨﺘﻪ ﺑﻮد و ﻃﻲ اﻳﻦ ﻫﺸﺖ ﻫﻔﺘﻪ ﻫﻴﭻﻛﺲ‬ ‫ﺣﺘﻲ ﺑﻪﻓﻜﺮ ﺗﻤﻴﺰ ﻛﺮدن آنﻫﺎ ﻧﻴﻔﺘﺎده ﺑﻮد‪ .‬ﮔﻠﻮﻟﻪﻫﺎي ‪ 7‬ﺳﺎﻧﺘﻴﻤﺘﺮي ﺗﻮپ ﺑﻪوﻓﻮر وﺟﻮد داﺷﺖ‪ ،‬وﻟﻲ ﮔﻠﻮﻟﻪ ﺑﺮاي ﻣﺴﻠﺴﻞﻫﺎ‬ ‫ﻧﺒﻮد‪ .‬در ﻣﻮ‪‬ﻟﻦد‪‬ﻻﮔﺎﻟ‪‬ﺖ ﺳﻪ ﺗﻮپ ‪ 24‬ﺳﺎﻧﺘﻴﻤﺘﺮي ﻓﻘﻂ ﺑﺎ ﭼﺮخﻫﺎي ﻧﺎﻗﻞ ﺗﺤﻮﻳﻞ ﺷﺪه ﺑﻮد‪ ،‬وﻟﻲ ﻧﻪ دﻳﻮارهي ﺣﻔﺎﻇﺘﻲ‪ ،‬ﻧﻪ زره‬ ‫ﻓﻠﺰي و ﻧﻪ ﺣﺘﻲ ﺳﻜﻮ ـ ﻫﻴﭻﻳﻚ وﺟﻮد ﻧﺪاﺷﺖ‪ .‬اﻳﻦﻫﻤﻪ ﺗﻮپ ﺗﺎ ﺳﺎﻋﺖ ‪ 9‬ﺻﺒﺢ ﻫﻨﻮز ﺷﻠﻴﻚ ﻧﻜﺮده ﺑﻮدﻧﺪ و ﻟﮕﺪ ﺑﻪﻋﻘﺐِ‬ ‫اوﻟﻴﻦ ﺷﻠﻴﻚ‪ ،‬اراﺑﻪﻫﺎ را واژﮔﻮن ﻛﺮد و وﻗﺖ زﻳﺎدي ﻻزم ﺑﻮد ﺗﺎ دوﺑﺎره آنﻫﺎ را ﺳﺮِﭘﺎ ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ﻣﻬﻤﺎت ﺑﺮاي ﻫﻤﻴﻦ ﺳﻪ ﺗﻮپ‬ ‫)‪ 24‬ﺳﺎﻧﺘﻴﻤﺘﺮي( ﻫﻢ ﺧﻴﻠﻲ ﻛﻢ ﺑﻮد‪ .‬از اﻳﺠﺎد اﺳﺘﺤﻜﺎﻣﺎت ﻳﺎ ﺣﻔﺮ ﺳﻨﮕﺮ ﻫﻢ ﺧﺒﺮي ﻧﺒﻮد‪ .‬ﺑﻪزﺣﻤﺖ ﺳﺎﺧﺖ ﭼﻨﺪ ﺑﺎرﻳﻜﺎد در‬ ‫اﻧﺘﻬﺎي ﺑﻮﻟﻮارﻫﺎي ﺑﻴﺮوﻧﻲ ﺷﺮوع ﺷﺪه ﺑﻮد‪ .‬در ﺳﺎﻋﺖ ‪ ،9‬ﻻﺳ‪‬ﺴﻴﻠﻴﺎ اﻓﺮادي را ﺑﻪﻣﻮﻧﻤﺎرﺗﺮ ﻓﺮﺳﺘﺎد و دﻓﺎعِ آنﺟﺎ را در اﻳﻦ‬ ‫وﺿﻌﻴﺖ ﻓﻀﻴﺤﺖﺑﺎر ﻳﺎﻓﺖ‪ .‬او ﻓﻮراً ﺑﻪﺷﻬﺮداري ﻣﺮﻛﺰي ﭘﻴﻐﺎم ﻓﺮﺳﺘﺎد و از اﻋﻀﺎي ﺷﻮرا ﺧﻮاﺳﺖ ﻛﻪ ﻳﺎ ﺧﻮد ﺑﻪآنﺟﺎ ﺑﻴﺎﻳﻨﺪ ﻳﺎ‬ ‫ﺣﺪاﻗﻞ اﻓﺮاد و ﻣﻬﻤﺎت ﻛﻤﻜﻲ ﺑﻔﺮﺳﺘﻨﺪ‪.‬‬ ‫در ﻫﻤﻴﻦ زﻣﺎن در ﻛﺮاﻧﻪي ﭼﭗ‪ ،‬ﻧﻈﻴﺮ ﻫﻤﻴﻦ اﺗﻔﺎق در ﻣﺪرﺳﻪي ﻧﻈﺎم روي ﻣﻲداد‪ .‬درﺳﺖ روﺑﺮوي ﭘﺎرك ﺗﻮپﺧﺎﻧﻪي‬ ‫اﻳﻦ ﻣﺪرﺳﻪ‪ ،‬از ﺳﺎﻋﺖ ﻳﻚ ﺻﺒﺢ ورﺳﺎﺋﻲﻫﺎ در ﺗﺮوﻛﺎدرو ﻣﺸﻐﻮل ﻣﺎﻧﻮر ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻲآنﻛﻪ ﺣﺘﻲ ﻳﻚ ﮔﻠﻮﻟﻪي ﺗﻮپ ﺑﻪﺳﻮي‬ ‫آنﻫﺎ ﺷﻠﻴﻚ ﺷﻮد‪ .‬ﭘﺲ ﻓﺮﻣﺎﻧﺪه اﻳﻦ ﻣﺪرﺳﻪ ﭼﻪﻛﺎره ﺑﻮد؟‬ ‫ﻫﻨﮕﺎم ﺳﭙﻴﺪهدم‪ ،‬ﺑﺮﻳﮕﺎد ﻻﻧﮕﻮر ﺑﻪﭘﻨﺎﻫﮕﺎهﻫﺎي ﻣﻴﺪان ﻣﺎرس ﺣﻤﻠﻪ ﻛﺮد‪ .‬ﻓﺪرالﻫﺎ ﭼﻨﺪ ﺳﺎﻋﺖ از ﺧﻮد دﻓﺎع ﻛﺮدﻧﺪ و‬ ‫ﻓﻘﻂ زﻣﺎﻧﻲ ﻣﻮاﺿﻊ ﺧﻮد را ﺗﺮك ﻛﺮدﻧﺪ ﻛﻪ ﺑﺮاﺛﺮ ﮔﻠﻮﻟﻪي ﺗﻮپﻫﺎي ﺗﺮوﻛﺎدرو ﺣﺮﻳﻖ ﺑﻪﭘﺎ ﺷﺪ]‪ .[181‬ﭘﺲ از آن ﺑﻪﻣﺪرﺳﻪي‬ ‫ﻧﻈﺎم ﻋﻘﺐ ﻧﺸﺴﺘﻨﺪ و ﻣﺪت زﻣﺎﻧﻲ ﻃﻮﻻﻧﻲ ﻣﺎﻧﻊ ﺗﻼشﻫﺎي ﺳﺮﺑﺎزﻫﺎ ﺷﺪﻧﺪ و ﺑﻪﻧﺎﺣﻴﻪ ﻫﻔﺪﻫﻢ ﻓﺮﺻﺖ دادﻧﺪ ﺗﺎ از ﺟﺎ ﺑﻠﻨﺪ‬ ‫ﺷﻮد‪ .‬ﻛﻨﺎر رودﺧﺎﻧﻪ ﺗﺎ ﻟﮋﻳﻮند‪‬ﻧﻮر‪ ،‬ﺧﻴﺎﺑﺎنﻫﺎي ﻟﻴﻞ و اوﻧﻴﻮرﺳﻴﺘﻪ و ﺑﻮﻟﻮار ﺳﻦژرﻣﻦ ﺗﺎ ﺧﻴﺎﺑﺎن ﺳﻮﻟﻔﺮﻳﻨﻮ در دﺳﺖ‬ ‫ﺑﺎرﻳﻜﺎدﺳﺎزي ﺑﻮد‪ .‬ﭘﻨﺞ ﺷﺶ ﻧﻔﺮي از ﺗﻮﻃﺌﻪﮔﺮانِ ﺑﺎزوﺑﻨﺪدار ﺗﺤﺖ رﻫﺒﺮي دروﺷﻮ و ورﻳﻨﻴﻮ ﺑﺎﺳﺮﻋﺖ زﻳﺎد درﺣﺎل ﭘﺎﺋﻴﻦ آﻣﺪن‬ ‫از ﺧﻴﺎﺑﺎن ﺑ‪‬ﻚ ﺑﻮدﻧﺪ ﻛﻪ ﻳﻜﻲ از اﻋﻀﺎي ﺷﻮرا‪ ،‬ﺳﻴﺴﻜﺎر‪ ،‬ﻣﻘﺎﺑﻞ ﭘﺘﻲﺳﻦﺗﻮﻣﺎ آنﻫﺎ را ﺑﺎزداﺷﺖ ﻛﺮد‪ .‬ﻳﻚ ﮔﻠﻮﻟﻪ ﺑﻪدروﺷﻮ‬ ‫اﺻﺎﺑﺖ ﻧﻤﻮد‪ ،‬ﻣﻼزﻣﺎﻧﺶ او را ﺑﺮدﻧﺪ و از اﻳﻦ ﻓﺮﺻﺖ اﺳﺘﻔﺎده ﻛﺮدﻧﺪ ﺗﺎ دﻳﮕﺮ ﭘﻴﺪايﺷﺎن ﻧﺸﻮد‪ .‬ﺧﻴﺎﺑﺎنﻫﺎي ﺑ‪‬ﻦ‪ ،‬وِرﻧُﻲ و‬ ‫ﺳﻦﭘِﺮ از وﺿﻌﻴﺖ دﻓﺎﻋﻲ ﻣﻨﺎﺳﺒﻲ ﺑﺮﺧﻮردار ﺑﻮدﻧﺪ و ﻳﻚ ﺑﺎرﻳﻜﺎد در ﺧﻴﺎﺑﺎن ﺳ‪‬ﻮر در آﺑﻪـاُـﺑﻮا ﺑﺮﭘﺎ ﺷﺪه ﺑﻮد‪.‬‬

‫‪200‬‬

‫در ﺳﻤﺖ راﺳﺖ‪ ،‬ﺳﺮﺑﺎزانِ ﺳﻴﺴ‪‬ﻪ از ﺧﻴﺎﺑﺎن ووژﻳﺮار ﺑﺪون ﻣﺎﻧﻊ ﺗﺎ ﺧﻴﺎﺑﺎن دوﻣ‪‬ﻦ ﭘﺎﺋﻴﻦ آﻣﺪﻧﺪ‪ .‬ﺳﺘﻮن دﻳﮕﺮي درﻃﻮل ﺧﻂ‬ ‫آﻫﻦ ﺣﺮﻛﺖ ﻛﺮد و ﺳﺎﻋﺖ ﺷﺶ و ﻧﻴﻢ ﺑﻪﻣﻮﻧﭙﺎرﻧﺎس رﺳﻴﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﻣﻮﺿﻊ ﺑﺴﻴﺎر ﻣﻬﻢ ﻛﺎﻣﻼً ﻣﻮرد ﻏﻔﻠﺖ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮد‪ .‬ﺣﺪود‬ ‫ﺑﻴﺴﺖودو ﻧﻔﺮ از آن دﻓﺎع ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ ﻛﻪ ﺧﻴﻠﻲ زود ﮔﻠﻮﻟﻪﻫﺎيﺷﺎن ﺗﻤﺎم ﺷﺪ و ﻧﺎﭼﺎر ﮔﺮدﻳﺪﻧﺪ ﺑﻪﺧﻴﺎﺑﺎن رِن ﻋﻘﺐ ﺑﻨﺸﻴﻨﻨﺪ و‬ ‫در آنﺟﺎ زﻳﺮ آﺗﺶ ﺳﺮﺑﺎزﻫﺎ در دﻫﺎﻧﻪي ﺧﻴﺎﺑﺎن وﻳﻮﻛُﻠُﻤﺒﻴﻪ ﺑﺎرﻳﻜﺎد ﺑﺴﺎزﻧﺪ‪ .‬ﺳﻴﺴﻪ در ﻣﻨﺘﻬﻲاﻟﻴﻪ ﺳﻤﺖ راﺳﺖ ﺧﻮد دروازهي‬ ‫واﻧﻮ را اﺷﻐﺎل ﻛﺮد و ﺗﻤﺎم راهآﻫﻦ ﻏﺮب را ﺑﻪﻫﻢ ﻣﺘﺼﻞ ﻧﻤﻮد‪.‬‬ ‫ﭘﺎرﻳﺲ ﺑﺎ ﻏﺮش ﺗﻮپﻫﺎ ﺑﻴﺪار ﺷﺪ و ﺑﻴﺎﻧﻴﻪ د‪‬ﻟ‪‬ﺴﻜﻠﻮز را ﺧﻮاﻧﺪ‪ .‬دﻛﺎنﻫﺎ ﻓﻮراً دوﺑﺎره ﺑﺴﺘﻪ ﺷﺪﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻮﻟﻮارﻫﺎ ﺧﺎﻟﻲ ﻣﺎﻧﺪ و‬ ‫ﭘﺎرﻳﺲ‪ ،‬اﻳﻦ ﺷﻮرﺷﻲ ﭘﻴﺮ‪ ،‬دوﺑﺎره ﭼﻬﺮهي رزﻣﻨﺪهي ﺧﻮد را ﺑﺎزﻳﺎﻓﺖ‪ .‬ﺧﺒﺮﻧﻮﻳﺲﻫﺎ در ﺧﻴﺎﺑﺎنﻫﺎ ﺑﺮاه اﻓﺘﺎدﻧﺪ و ﺑﻘﺎﻳﺎي‬ ‫ﮔﺮدانﻫﺎ ﺑﻪﺷﻬﺮداري ﻣﺮﻛﺰي آﻣﺪﻧﺪ ﻛﻪ ﻛﻤﻴﺘﻪي ﻣﺮﻛﺰي‪ ،‬ﻛﻤﻴﺘﻪي ﺗﻮپﺧﺎﻧﻪ و ﻛﻠﻴﻪ ﺳﺮوﻳﺲﻫﺎي ﻧﻈﺎﻣﻲ در آن ﻣﺘﻤﺮﻛﺰ‬ ‫ﺷﺪه ﺑﻮد‪.‬‬ ‫در ﺳﺎﻋﺖ ‪ ،9‬ﺟﻠﺴﻪي ﺑﻴﺴﺖ ﻋﻀﻮ ﺷﻮرا ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺷﺪه ﺑﻮد‪ .‬ﻳﻚ ﻣﻌﺠﺰه! ﻓﻠﻴﻜﺲ ﭘﻴﺎ ﻛﻪ ﻫﻤﺎن روز ﺻﺒﺢ در روزﻧﺎﻣﻪي‬ ‫ﺧﻮد ﻓﺮﻳﺎد زده ﺑﻮد‪» :‬ﺳﻼح ﺑﺮدارﻳﺪ!«‪ ،‬در اﻳﻦ ﺟﻠﺴﻪ ﺣﻀﻮر داﺷﺖ‪ .‬او روي دﻧﺪهي وﻃﻦﭘﺮﺳﺘﻲاش اﻓﺘﺎده ﺑﻮد‪» .‬آري‪،‬‬ ‫دوﺳﺘﺎن ﻣﻦ‪ ،‬آﺧﺮﻳﻦ ﺳﺎﻋﺖ ﻣﺎ ﻓﺮارﺳﻴﺪه اﺳﺖ‪ .‬آه‪ ،‬ﺑﺮاي ﺧﻮد ﻣﻦ ﭼﻪ اﻫﻤﻴﺘﻲ دارد‪ .‬ﻣﻮي ﻣﻦ ﺧﺎﻛﺴﺘﺮي ﺷﺪه و ﻛﺎرم‬ ‫ﺑﻪاﺗﻤﺎم رﺳﻴﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﭼﻪ ﭘﺎﻳﺎﻧﻲ ﭘﺮاﻓﺘﺨﺎرﺗﺮ از ﻣﺮگ روي ﺑﺎرﻳﻜﺎد ﻣﻲﺗﻮاﻧﻢ ﺑﺮاي ﺧﻮدم آرزو ﻛﻨﻢ‪ .‬وﻟﻲ وﻗﺘﻲ در اﻃﺮاﻓﻢ اﻳﻦ‬ ‫ﻫﻤﻪ را در ﻋﻨﻔﻮان ﺟﻮاﻧﻲ ﻣﻲﺑﻴﻨﻢ ﺑﺮاي آﻳﻨﺪهي اﻧﻘﻼب ﺑﺮﺧﻮد ﻣﻲﻟﺮزم«‪ .‬آنﮔﺎه او ﺗﻘﺎﺿﺎ ﻛﺮد ﻛﻪ ﻧﺎم اﻓﺮاد ﺣﺎﺿﺮ درج ﺷﻮد‬ ‫ﺗﺎ ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺑﻪوﻇﻴﻔﻪ ﭘﺎيﺑﻨﺪ ﺑﻮدهاﻧﺪ‪ ،‬ﻣﺸﺨﺺ ﮔﺮدﻧﺪ‪ .‬ﻧﺎم ﺧﻮد را اﻣﻀﺎ ﻛﺮد و اﻳﻦ ﻛﻤﺪﻳﻦ ﺑﺎ اﺷﻚ در ﭼﺸﻢ‪ ،‬ﺑﻪﻣﺨﻔﻲﮔﺎه‬ ‫ﺧﺰﻳﺪ و ﺑﺎ اﻳﻦ آﺧﺮﻳﻦ ﺟﺒﻦ‪ ،‬رويِ ﻫﻤﻪي رذاﻟﺖﻫﺎي ﭘﻴﺸﻴﻦ ﺧﻮد را ﺳﻔﻴﺪ ﻛﺮد‪.‬‬ ‫اﻳﻦ ﺟﻠﺴﻪي ﺳﺘﺮون ﺻﺮف ﺑﺤﺚ در ﻣﻮرد اﺧﺒﺎر روز ﺷﺪ‪ .‬ﻧﻪ ﺗﺤﺮﻛﻲ اﻳﺠﺎد ﻛﺮد و ﻧﻪ ﻃﺮﺣﻲ ﺑﺮاي دﻓﺎع رﻳﺨﺖ‪.‬‬ ‫ﻓﺪرالﻫﺎ ﺑﻪﺣﺎل ﺧﻮد واﮔﺬاﺷﺘﻪ ﺷﺪﻧﺪ ـ در واﻗﻊ ﮔﺬاﺷﺘﻨﺪ ﺗﺎ آنﻫﺎ ﻣﺮاﻗﺐ ﺧﻮدﺷﺎن ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬در ﺗﻤﺎم ﻃﻮل ﺷﺐ ﮔﺬﺷﺘﻪ‪ ،‬ﻧﻪ‬ ‫دوﻣﺒﺮوﺳﻜﻲ‪ ،‬ﻧﻪ دﺑﻴﺮﺧﺎﻧﻪي ﺟﻨﮓ و ﻧﻪ ﺷﻬﺮداري ﻣﺮﻛﺰي ـﻫﻴﭻﻳﻚـ ﺑﻪﮔﺮدانﻫﺎي ﺧﺎرج از ﺷﻬﺮ ﻓﻜﺮ ﻧﻜﺮده ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬از اﻳﻦ‬ ‫ﭘﺲ ﻫﻴﭻ ارﮔﺎﻧﻲ ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﺴﺖ دﻳﮕﺮ ﺟﺰ از اﺑﺘﻜﺎر ﺧﻮدش و از اﻣﻜﺎﻧﺎﺗﻲ ﻛﻪ ﺧﻮدش ﻣﻲﺗﻮاﻧﺴﺖ اﻳﺠﺎد ﻛﻨﺪ‪ ،‬از ﻓﺮاﺳﺖ‬ ‫رﻫﺒﺮاﻧﺶ اﻧﺘﻈﺎري داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬ ‫در ﻏﻴﺎب رﻫﺒﺮي‪ ،‬ﺑﻴﺎﻧﻴﻪ ﺑﻪوﻓﻮر ﺻﺎدر ﻣﻲﺷﺪ‪» .‬ﺑﮕﺬار ﺷﻬﺮوﻧﺪان ﺧﻮب ﺑﻪﭘﺎﺧﻴﺰﻧﺪ! ﺑﻪﺳﻮي ﺑﺎرﻳﻜﺎدﻫﺎ! دﺷﻤﻦ در درون‬ ‫دﻳﻮارﻫﺎي ﻣﺎ اﺳﺖ‪ .‬ﺟﺎي ﻫﻴﭻ ﺗﺮدﻳﺪي ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬ﺑﻪﭘﻴﺶ ﺑﺮاي ﻛﻤﻮن و ﺑﺮاي آزادي‪ .‬ﺳﻼح ﺑﺮدارﻳﺪ«!‬ ‫»ﺑﮕﺬارﻳﺪ ﺑﺎرﻳﻜﺎدﻫﺎ ﺑﺮاﻧﺪام ﭘﺎرﻳﺲ ﺑﺮوﻳﻨﺪ و از ﭘﺸﺖ اﻳﻦ ﺣﺼﺎرﻫﺎي ﺧﻠﻖاﻟﺴﺎﻋﻪ ﺑﺎز او ﻧﺪاي ﺟﻨﮕﺠﻮﺋﻲ ﺧﻮد‪ ،‬ﻏﺮور‬ ‫ﻣﺒﺎرزهﻃﻠﺒﻲ ﺧﻮد و ﻧﻴﺰ ﭘﻴﺮوزي ﺧﻮد را ﺑﺮ ﺳﺮ دﺷﻤﻦ ﻓﺮﻳﺎد ﺑﺰﻧﺪ‪ .‬زﻳﺮا ﭘﺎرﻳﺲ ﺑﺎ ﺑﺎرﻳﻜﺎدﻫﺎﻳﺶ ﻣﺤﻮ ﺷﺪﻧﻲ ﻧﻴﺴﺖ«‪.‬‬ ‫ﺣﺮفﻫﺎي دﻫﺎنﭘﺮﻛﻦ‪ .‬ﺣﺮف و ﻓﻘﻂ ﺣﺮف‪.‬‬ ‫ﻇﻬﺮﻫﻨﮕﺎم ـ ژﻧﺮال ﺳﻴﺴﻪ ﺑﻪﺳﻤﺖ ﻣﺪرﺳﻪي ﻧﻈﺎم ﺑﺮﮔﺸﺘﻪ و آﺧﺮﻳﻦ ﻣﺪاﻓﻌﺎن آن را ﺑﻴﺮون راﻧﺪه ﺑﻮد‪ .‬ﺳﺮﺑﺎزان‬ ‫ﺑﻪا‪‬ﺳﭙﻼﻧﺎد د‪‬زداﻧﻮﻟﻴﺪ ﻫﺠﻮم ﺑﺮدﻧﺪ و وارد ﺧﻴﺎﺑﺎن ﮔُُﺮﻧ‪‬ﻞ ﺳﻦژرﻣﻦ ﺷﺪﻧﺪ ﻛﻪ ﻣﺪرﺳﻪي ﺳﺘﺎد ﻣﻨﻔﺠﺮ ﺷﺪ و آنﻫﺎ را ﻓﺮاري داد‪.‬‬ ‫دو ﺗﻮپ ﻣﺎ ﺧﻴﺎﺑﺎن اوﻧﻴﻮرﺳﻴﺘﻪ را ﻫﺪف ﻗﺮار دادﻧﺪ‪ .‬ﭼﻬﺎر ﻗﺎﻳﻖ ﺗﻮپدار ﻛﻪ زﻳﺮ ﭘﻞ روﻳﺎل ﻟﻨﮕﺮ اﻧﺪاﺧﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻪروي‬ ‫ﺗﺮوﻛﺎدرو آﺗﺶ ﮔﺸﻮدﻧﺪ‪ .‬در ﻣﺮﻛﺰ‪ ،‬در ﻧﺎﺣﻴﻪ ﻫﺸﺘﻢ‪ ،‬ورﺳﺎﺋﻲﻫﺎ دﺳﺖ ﺑﻪﺟﻨﮓ و ﮔﺮﻳﺰ زدﻧﺪ‪ .‬آنﻫﺎ در ﺑﺎﺗﻴﻨﻴﻮل ﭘﻴﺶرﻓﺖ‬ ‫ﻧﻜﺮدﻧﺪ‪ ،‬وﻟﻲ ﮔﻠﻮﻟﻪي ﺗﻮپﻫﺎيﺷﺎن ﺧﻴﺎﺑﺎن ﻟ‪‬ﻮي را ﺑﻪﺳﺘﻮه آوردﻧﺪ‪ .‬ﻣﺎ ﻫﻢﭼﻨﻴﻦ در ﺧﻴﺎﺑﺎن ﻛﺎردﻳﻨﻪ‪ ،‬ﻛﻪ ﺑﭽﻪﻫﺎ ﺑﺎ ﺣﺮارت‬ ‫ﺑﺴﻴﺎر در آن ﻣﻲﺟﻨﮕﻴﺪﻧﺪ‪ ،‬ﻧﻔﺮات زﻳﺎدي را از دﺳﺖ دادﻳﻢ‪.‬‬ ‫ﻣﺎﻟﻮن و ژاﻛﻼر ﻛﻪ اﻳﻦ ﺑﺨﺶ از دﻓﺎع را ﻫﺪاﻳﺖ ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ‪ ،‬از ﺻﺒﺢ ﺑﻴﻬﻮده از ﻣﻮﻧﻤﺎرﺗﺮ ﺗﻘﺎﺿﺎي ﻧﻴﺮوﻫﺎي ﻛﻤﻜﻲ ﻛﺮده‬ ‫ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﻟﺬا ﺣﺪود ﺳﺎﻋﺖ ‪ 2‬ﺧﻮد درﺟﺴﺘﺠﻮي ﻧﻴﺮوي ﻛﻤﻜﻲ ﺑﻪآنﺟﺎ رﻓﺘﻨﺪ‪ .‬ﻫﻴﭻﻳﻚ از اﻓﺴﺮان ﻛﺎدر ﻧﺘﻮاﻧﺴﺖ ﻛﻢﺗﺮﻳﻦ‬ ‫اﻃﻼﻋﻲ ﺑﻪآنﻫﺎ ﺑﺪﻫﺪ‪ .‬ﻓﺪرالﻫﺎ در ﺧﻴﺎﺑﺎنﻫﺎ ول ﻣﻲﮔﺸﺘﻨﺪ ﻳﺎ در دﺳﺘﻪﻫﺎي ﻛﻮﭼﻚ ﺑﺎﻫﻢ ﺣﺮف ﻣﻲزدﻧﺪ‪ .‬ﻣﺎﻟﻮن ﺧﻮاﺳﺖ‬

‫‪201‬‬

‫آنﻫﺎ را ﺑﺎ ﺧﻮد ﺑﺮﮔﺮداﻧﺪ‪ ،‬وﻟﻲ آنﻫﺎ اﻣﺘﻨﺎع ﻛﺮدﻧﺪ و ﮔﻔﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﺧﻮدﺷﺎن را ﺑﺮاي دﻓﺎع از ﻣﺤﻠﻪﺷﺎن ﺣﻔﻆ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ﺗﻮپﻫﺎي‬ ‫ﺑﻮت ﺑﻪدﻟﻴﻞ ﻧﺪاﺷﺘﻦ ﻣﻬﻤﺎت ﺧﺎﻣﻮش ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﺷﻬﺮداري ﻣﺮﻛﺰي ﻓﻘﻂ ﺣﺮف ﻓﺮﺳﺘﺎده ﺑﻮد‪.‬‬ ‫ﻫﻨﻮز دو ﻓﺮﻣﺎﻧﺪه روي ﺑﻠﻨﺪيﻫﺎ ﺑﻮدﻧﺪ‪ :‬ﻛﻠﻮزره و ﻻﺳ‪‬ﺴﻴﻠﻴﺎ‪ .‬وزﻳﺮ ﺟﻨﮓ ﺳﺎﺑﻖ ﺑﺎ اﻓﺴﺮدﮔﻲ‪ ،‬ﺑﻲﻛﻔﺎﻳﺘﻲ ﺧﻮابآﻟﻮدهي ﺧﻮد‬ ‫را ﺑﻪﺗﻤﺎﺷﺎ ﻣﻲﮔﺬاﺷﺖ؛ درﺣﺎﻟﻲﻛﻪ ﻻﺳﺴﻴﻠﻴﺎ ﻛﻪ در آن ﻣﻨﻄﻘﻪ ﻧﺎﺷﻨﺎس ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﻼﻓﺎﺻﻠﻪ ﺧﻮدرا ﻋﺎﺟﺰ ﻳﺎﻓﺖ‪.‬‬ ‫ﺳﺎﻋﺖ ‪ 2‬ـ ﺷﻬﺮداري دوﺑﺎره ﻫﻤﺎن ﺣﺎﻟﺖ ﻓﺎﺧﺮ ﻣﺎه ﻣﺎرس را ﺑﻪﺧﻮد ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪ .‬در ﺳﻤﺖ راﺳﺖ‪ ،‬ﻛﻤﻴﺘﻪي ﻧﺠﺎت‬ ‫ﻋﻤﻮﻣﻲ و در ﺳﻤﺖ ﭼﭗ‪ ،‬دﺑﻴﺮﺧﺎﻧﻪي ﺟﻨﮓ ﻏﺮق در ﻛﺎر ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﻛﻤﻴﺘﻪي ﻣﺮﻛﺰي ﻣﺮﺗﺐ ﻓﺮﻣﺎن ﻣﻲداد و از ﺑﻲﻛﻔﺎﻳﺘﻲ‬ ‫اﻋﻀﺎي ﺷﻮرا دادش ﺑﻪﻫﻮا رﻓﺘﻪ ﺑﻮد‪ ،‬ﮔﺮﭼﻪ ﺧﻮدش ﻗﺎدر ﻧﺒﻮد ﺣﺘﻲ ﻳﻚ ﻧﻈﺮ ﻣﺸﺨﺺ ﻣﻄﺮح ﻛﻨﺪ‪ .‬ﻛﻤﻴﺘﻪي ﺗﻮپﺧﺎﻧﻪ‬ ‫ﻣﺴﺘﺄﺻﻞﺗﺮ از ﻫﻤﻴﺸﻪ از ﻋﻬﺪهي ﺗﻮپﻫﺎي ﺧﻮد ﺑﺮﻧﻤﻲآﻣﺪ و ﻧﻤﻲداﻧﺴﺖ آنﻫﺎ را ﺑﻪﭼﻪ ﻛﺴﻲ ﺑﺪﻫﺪ و اﻏﻠﺐ آنﻫﺎ را از‬ ‫ﻣﻬﻢﺗﺮﻳﻦ ﻣﻮاﺿﻊ درﻳﻎ ﻣﻲﻛﺮد‪.‬‬ ‫ﻫﻴﺌﺖ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﻲ ﻛﻨﮕﺮهي ﻟﻴﻮن ﺑﻪرﻫﺒﺮي ژول آﻣﻴﮓ و ﻻروك آﻣﺪ ﺗﺎ ﭘﻴﺶﻧﻬﺎد ﻣﻴﺎﻧﺠﻲﮔﺮي ﻛﻨﺪ‪ ،‬وﻟﻲ ﻣﺄﻣﻮرﻳﺖ‬ ‫ﻧﺪاﺷﺘﻨﺪ و ﺣﺘﻲ ﻧﻤﻲداﻧﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﺗﻲﻳﺮ ﻫﻴﺌﺖ را ﻣﻲﭘﺬﻳﺮد ﻳﺎ ﻧﻪ‪ .‬اﻳﻦ ﻫﻴﺌﺖ ﺑﺎ اﺳﺘﻘﺒﺎل ﺳﺮدي روﺑﺮو ﺷﺪ‪ .‬ﺑﻪﻋﻼوه‪ ،‬ﺑﺴﻴﺎري‬ ‫در ﺷﻬﺮداري ﻣﺮﻛﺰي ﺑﻪﭘﻴﺮوزي ﺑﺎور داﺷﺘﻨﺪ و از ورود ورﺳﺎﺋﻲﻫﺎ ﺧﺮﺳﻨﺪ ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬زﻳﺮا در واﻗﻊ ﺑﻪﻧﻈﺮ ﻣﻲرﺳﻴﺪ ﻛﻪ ﭘﺎرﻳﺲ‬ ‫درآﺳﺘﺎﻧﻪي ﻗﻴﺎم ﻗﺮار دارد‪.‬‬ ‫ﺑﺎرﻳﻜﺎدﻫﺎ ﺳﺮﻳﻌﺎً اﻓﺰاﻳﺶ ﻣﻲﻳﺎﻓﺖ‪ .‬ﺑﺎرﻳﻜﺎد ﺧﻴﺎﺑﺎن رﻳﻮﻟﻲ ﻛﻪ ﻣﻲﺑﺎﻳﺴﺖ ﺷﻬﺮداري را ﺣﻔﻆ ﻣﻲﻛﺮد در ﻣﻴﺪان ﺳﻦژاك‬ ‫ﺗﻘﺎﻃﻊ ﺧﻴﺎﺑﺎن ﺳﻦد‪‬ﻧﻲ ﺑﺮﭘﺎ ﺷﺪه ﺑﻮد‪ .‬ﭘﻨﺠﺎه ﻛﺎرﮔﺮ ﻛﺎرِ ﺳﺎﺧﺖ و ﺳﺎز را اﻧﺠﺎم ﻣﻲدادﻧﺪ‪ ،‬درﺣﺎﻟﻲﻛﻪ اﻧﺒﻮﻫﻲ از ﻛﻮدﻛﺎن‬ ‫ﮔﺎريﻫﺎي دﺳﺘﻲ ﭘﺮ از ﺧﺎك را از ﻣﻴﺪان ﻣﻲآوردﻧﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﻛﺎر ـﺑﺎ ﭼﻨﺪ ﻣﺘﺮ ﻋﻤﻖ و ﺷﺶ ﻣﺘﺮ ارﺗﻔﺎع؛ ﺑﺎ ﺳﻨﮕﺮﻫﺎ‪ ،‬روزﻧﻪﻫﺎ و‬ ‫ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻲ ﺑﻪﻣﺤﻜﻤﻲ ﻗﺮارﮔﺎه ﻓﻠﻮراﻧﺘﻦ ﻛﻪ ﺑﻨﺎي آن ﻣﻲﺑﺎﻳﺴﺖ ﭼﻨﺪ ﻫﻔﺘﻪ ﻃﻮل ﻣﻲﻛﺸﻴﺪ‪ ،‬درﻋﺮض ﭼﻨﺪ ﺳﺎﻋﺖ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪـ‬ ‫ﻧﻤﻮﻧﻪاي اﺳﺖ از آنﭼﻪ ﺗﻼش ﻫﻮﺷﻴﺎراﻧﻪي ﺑﻪﻣﻮﻗﻊ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺴﺖ ﺑﺮاي ﭘﺎرﻳﺲ اﻧﺠﺎم دﻫﺪ‪ .‬در ﻧﺎﺣﻴﻪ ﻧﻬﻢ ﺳﻨﮓﻫﺎي‬ ‫ﺧﻴﺎﺑﺎنﻫﺎي اوﺑِﺮ‪ ،‬ﺷﻮﺳﻪداﻧﺘﻦ‪ ،‬ﺷﺎﺗﻮدن و ﺗﻘﺎﻃﻊﻫﺎي ﻓﻮﺑﻮرﻣﻮﻧﻤﺎرﺗﺮ‪ ،‬ﻧﻮﺗﺮدامد‪‬ﻟﻮرِت‪ ،‬ﺗﺮﻳﻨﻴﺘﻪ و ﺧﻴﺎﺑﺎن ﻣﺎرﺗﻴﺮ ﻛَﻨﺪه ﺷﺪ‪.‬‬ ‫وروديﻫﺎي ﺑﺰرگ ﻻﺷﺎﭘﻞ‪ ،‬ﺑﻮتﺷﻮﻣ‪‬ﻦ‪ ،‬ﺑِﻠﻮﻳﻞ‪ ،‬ﻣ‪‬ﻨﺪﻣﻮﻧﺘﺎن؛ ﺧﻴﺎﺑﺎن ﻗ‪‬ﻜ‪‬ﺖ‪ ،‬ﺑﺎﺳﺘﻴﻞ؛ ﺑﻮﻟﻮارﻫﺎي وﻟﺘﺮ و رﻳﺸﺎرﻟ‪‬ﻨﻮار؛ ﻣﻴﺪان‬ ‫ﺷﺎﺗﻮدو؛ ﺑﻮﻟﻮارﻫﺎي وﺳﻴﻊ ﺑﻪوﻳﮋه از دروازهي ﺳﻦد‪‬ﻧﻲ ـ و در ﻛﺮاﻧﻪي ﭼﭗ‪ ‬ﺗﻤﺎمِ ﻃﻮل ﺑﻮﻟﻮار ﺳﻦﻣﻴﺸﻞ ﭘﺎﻧﺘﺌﻮن؛ ﺧﻴﺎﺑﺎن‬ ‫ﺳﻦژاك و ﮔﻮﺑﻠﻦ؛ و ﺧﻴﺎﺑﺎنﻫﺎي اﺻﻠﻲ ﻧﺎﺣﻴﻪ ﺳﻴﺰدﻫﻢ درﺣﺎل ﺑﺎرﻳﻜﺎدﺑﻨﺪي ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﺑﺨﺶ ﺑﺰرﮔﻲ از اﻳﻦ ﻛﺎرﻫﺎ ﻫﺮﮔﺰ ﺗﻤﺎم‬ ‫ﻧﺸﺪ‪.‬‬ ‫درﺣﺎﻟﻲﻛﻪ ﭘﺎرﻳﺲ ﺑﺮاي آﺧﺮﻳﻦ ﻣﺒﺎرزه آﻣﺎده ﻣﻲﺷﺪ‪ ،‬ورﺳﺎي از ﻓﺮط ﺷﺎدي دﭼﺎر ﺟﻨﻮﻧﻲ وﺣﺸﻴﺎﻧﻪ ﺑﻮد‪ .‬ﻣﺠﻠﺲ ﺻﺒﺢ‬ ‫زود ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺷﺪه ﺑﻮد و ﺗﻲﻳﺮ ﻧﻤﻲﺧﻮاﺳﺖ اﻓﺘﺨﺎر اﻋﻼن اوﻟﻴﻦ ﻗﺼﺎﺑﻲ در ﭘﺎرﻳﺲ را ﺑﻪﻫﻴﭻ ﻳﻚ از وزراﻳﺶ واﮔﺬار ﻛﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﻇﺎﻫﺮ ﺷﺪﻧﺶ روي ﺗﺮﻳﺒﻮن ﺑﺎ ﻓﺮﻳﺎدﻫﺎي ﺷﺎدي وﺣﺸﻴﺎﻧﻪ روﺑﺮو ﺷﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﻣﺮدك ]ﻟﻘﺒﻲ ﻛﻪ ﻛﻤﻮﻧﺎرﻫﺎ ﺑﻪﺗﻲﻳﺮ داده ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬م[‬ ‫ﻓﺮﻳﺎد زد‪» :‬آرﻣﺎن ﻋﺪاﻟﺖ‪ ،‬ﻧﻈﻢ‪ ،‬اﻧﺴﺎﻧﻴﺖ و ﺗﻤﺪن ﭘﻴﺮوز ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ژﻧﺮالﻫﺎﺋﻲ ﻛﻪ ورود ﺑﻪﭘﺎرﻳﺲ را ﻫﺪاﻳﺖ ﻛﺮدهاﻧﺪ‪ ،‬ﻣﺮدان‬ ‫ﺟﻨﮕﻲ ﺑﺰرﮔﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﺗﻼﻓﻲ ﻛﺎﻣﻞ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد و ﺑﻪﻧﺎم ﻗﺎﻧﻮن‪ ،‬از ﻃﺮﻳﻖ ﻗﺎﻧﻮن و ﺑﺎ ﻗﺎﻧﻮن ﺻﻮرت ﺧﻮاﻫﺪ ﮔﺮﻓﺖ«‪ .‬ﻣﺠﻠﺲ‬ ‫ﻛﻪ از اﻳﻦ ﺣﺮف ﻗﻮل ﻛﺸﺘﺎر را ﻓﻬﻤﻴﺪ‪ ،‬ﻣﺜﻞ ﻳﻚ ﺗﻦ واﺣﺪ و ﺑﻪاﺗﻔﺎق آرا؛ راﺳﺖ‪ ،‬ﭼﭗ‪ ،‬ﻣﺮﻛﺰ‪ ،‬روﺣﺎﻧﻲ‪ ،‬ﺟﻤﻬﻮريﺧﻮاه و‬ ‫ﺳﻠﻄﻨﺖﻃﻠﺐ ﮔﻮاﻫﻲ دادﻧﺪ ﻛﻪ »ارﺗﺶ ورﺳﺎي و رﺋﻴﺲ ﻗﻮهي ﻣﺠﺮﻳﻪ ﺑﻪﺧﻮﺑﻲ ﺑﺮازﻧﺪهي ﻛﺸﻮر ﺑﻮدهاﻧﺪ«]‪ .[182‬ﺟﻠﺴﻪ ﻓﻮراً‬ ‫ﺑﺮﭼﻴﺪه ﺷﺪ و ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎن ﺑﻪﺳﻤﺖ ﻻﻧﺘ‪‬ﺮندﻳﻮژِن‪ ،‬ﺷﺎﺗﻴﻮن‪ ،‬ﺳﻦواﻟﺮﻳﺎن و ﻛﻠﻴﻪ ﺗﭙﻪﻫﺎﺋﻲ ﺷﺘﺎﻓﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﻪﭘﺎرﻳﺲ ﻣﺸﺮف ﺑﻮدﻧﺪ و‬ ‫از آنﺟﺎ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬اﻧﮕﺎري ﻛﻪ از ﻳﻚ آﻣﻔﻲﺗﺌﺎﺗﺮ ﺑﺰرگ‪ ،‬ﻗﺼﺎﺑﻲ ﭘﺎرﻳﺲ را ﺗﻤﺎﺷﺎ ﻛﻨﻨﺪ؛ اﻟﺒﺘﻪ ﺑﻲآنﻛﻪ ﻛﻢﺗﺮﻳﻦ ﺧﻄﺮي‬ ‫ﻣﺘﻮﺟﻪﺷﺎن ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺟﻤﺎﻋﺖ ﺑﻴﻜﺎره دﻧﺒﺎل آنﻫﺎ ﺑﻪراه اﻓﺘﺎدﻧﺪ؛ و در روي ﺟﺎدهﻫﺎي ورﺳﺎي ﻧﻤﺎﻳﻨﺪهﻫﺎ‪ ،‬درﺑﺎريﻫﺎ‪ ،‬ﺑﺎﻧﻮان‬ ‫ﻣﺤﺎﻓﻞ‪ ،‬روزﻧﺎﻣﻪﻧﮕﺎرﻫﺎ و ﻛﺎرﻣﻨﺪﻫﺎ ﺑﺎ ﻳﻚ ﺣﺮص واﺣﺪ و ﮔﺎﻫﻲ اوﻗﺎت ﭼﭙﻴﺪه در ﻳﻚ درﺷﻜﻪي واﺣﺪ ﺻﺤﻨﻪاي از ﺟﺸﻦ‬ ‫ﻋﻴﺶ و ﻋﺸﺮت ﺑﻮرژوازي را در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﭼﺸﻢ ﭘﺮوﺳﻲﻫﺎ و ﻓﺮاﻧﺴﻪ ﺑﻪﻧﻤﺎﻳﺶ ﮔﺬاﺷﺘﻨﺪ‪.‬‬

‫‪202‬‬

‫ارﺗﺶ ﭘﺲ از ﺳﺎﻋﺖ ﻫﺸﺖ در ﻫﻤﻪﺟﺎ از ﭘﻴﺶروي ﺑﺎز اﻳﺴﺘﺎد‪ ،‬ﺑﻪﺟﺰ در ﻧﺎﺣﻴﻪ ﻫﺸﺘﻢ ﻛﻪ ﺑﺎرﻳﻜﺎد ﺟﻠﻮي ﺳﻔﺎرت‬ ‫اﻧﮕﻠﻴﺲ از ﻃﺮﻳﻖ ﺑﺎغﻫﺎ دور زده ﺷﺪ‪ .‬ﺧﻂ ﻣﺎ در ﻓﻮﺑﻮر ﺳﻦژرﻣﻦ از ﺳﻦ ﺗﺎ اﻳﺴﺘﮕﺎه راهآﻫﻦ ﻣﻮنـﭘﺎرﻧﺎس ﻛﻪ زﻳﺮ ﺑﻤﺒﺎران ﻣﺎ‬ ‫ﻗﺮار داﺷﺖ‪ ،‬ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻧﻤﻮد‪.‬‬ ‫ﺑﺎ ﻓﺮارﺳﻴﺪن ﺷﺐ ﺗﻴﺮاﻧﺪازي ﻓﺮوﻛﺶ ﻛﺮد‪ ،‬وﻟﻲ ﺷﻠﻴﻚ ﺗﻮپﻫﺎ ﻫﻨﻮز اداﻣﻪ داﺷﺖ‪ .‬ﻧﻮر ﻗﺮﻣﺰي در ﺗﻮﻳﻠﺮي ﺑﻪﭼﺸﻢ‬ ‫ﻣﻲﺧﻮرد و وزارت ﻣﺎﻟﻴﻪ در آﺗﺶ ﻣﻲﺳﻮﺧﺖ‪ .‬در ﺗﻤﺎم ﻃﻮل روز ﺑﺨﺸﻲ از ﮔﻠﻮﻟﻪﻫﺎي ﺗﻮپ ورﺳﺎﺋﻲﻫﺎ ﻛﻪ ﺑﻪﻗﺼﺪ ﺣﻴﺎط‬ ‫ﺗﻮﻳﻠﺮي ﺷﻠﻴﻚ ﻣﻲﺷﺪ‪ ،‬ﺑﻪاﻳﻦ وزارتﺧﺎﻧﻪ اﺻﺎﺑﺖ ﻛﺮده ﺑﻮد و ﻛﺎﻏﺬﻫﺎي اﻧﺒﺎﺷﺘﻪ در ﻃﺒﻘﺎت ﺑﺎﻻي آن آﺗﺶ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮد‪.‬‬ ‫آﺗﺶﻧﺸﺎنﻫﺎي ﻛﻤﻮن دراﺑﺘﺪا اﻳﻦ آﺗﺶ را ﻛﻪ ﻣﺎﻧﻊ دﻓﺎع از ﻗﺮارﮔﺎه ﺳﻦﻓﻠﻮراﻧﺘﻦ ﻣﻲﺷﺪ‪ ،‬ﺧﺎﻣﻮش ﻛﺮده ﺑﻮدﻧﺪ؛ وﻟﻲ ﺧﻴﻠﻲ‬ ‫زود دوﺑﺎره روﺷﻦ ﺷﺪ و دﻳﮕﺮ ﻗﺎﺑﻞ ﻣﻬﺎر ﻧﺒﻮد‪.‬‬ ‫از اﻳﻦ زﻣﺎن‪ ،‬آن ﺷﺐﻫﺎي ﻫﻮﻟﻨﺎﻛﻲ آﻏﺎز ﺷﺪ ﻛﻪ در ﻣﻴﺎن ﻏﺮش ﺗﻮپﻫﺎ و در ﭘﺮﺗﻮ ﻧﻮر ﺧﺎﻧﻪﻫﺎي در ﺣﺎل ﺳﻮﺧﺘﻦ‪ ،‬اﻓﺮاد‬ ‫ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ را در ﺣﻮﺿﭽﻪﻫﺎﺋﻲ از ﺧﻮن ﺟﺴﺘﺠﻮ ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﭘﺎرﻳﺲِ ﻃﻐﻴﺎن‪ ،‬ﺗﻤﺎمﻗﺪ ﺑﭙﺎﺧﺎﺳﺘﻪ ﺑﻮد‪ .‬ﮔﺮدانﻫﺎﻳﺶ درﭘﻲ دﺳﺘﻪي‬ ‫ﻣﻮزﻳﻚ و ﭘﺮﭼﻢﻫﺎي ﺳﺮخ ﺑﻪﺳﻮي ﺷﻬﺮداري ﻣﺮﻛﺰي ﺳﺮازﻳﺮ ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﻳﻚ ﮔﺮدان ﻓﺪرال‪ ،‬ﻛﻮﭼﻚ از ﻟﺤﺎظ ﺗﻌﺪاد‪ ،‬ﺷﺎﻳﺪ‬ ‫دوﻳﺴﺖ ﻧﻔﺮ‪ ،‬وﻟﻲ ﻣﺼﻤﻢ در ﺳﻜﻮت راه ﻣﻲرﻓﺖ‪ .‬ﺑﺮدوش آنﻫﺎ ﺗﻔﻨﮓ ﻫﻢ دﻳﺪه ﺷﺪه ﺑﻮد‪ .‬اﻳﻦﻫﺎ اﻓﺮاد ﻣﻌﺘﻘﺪ ﺑﻪاﻧﻘﻼب‬ ‫اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﺑﻮدﻧﺪ ﻛﻪ ﭼﺸﻢوﻫﻢﭼﺸﻤﻲﻫﺎي ﺷﺨﺼﻲ آنﻫﺎ را از دﻳﮕﺮان دور ﻧﮕﻬﺪاﺷﺘﻪ ﺑﻮد‪ .‬وﻟﻲ در اﻳﻦ ﺳﺎﻋﺎت ﻛﺴﻲ ﺑﻪاﻳﻦ‬ ‫ﻗﺒﻴﻞ ﺧﺮدهﮔﻴﺮيﻫﺎ ﻧﻤﻲاﻧﺪﻳﺸﻴﺪ‪ .‬آﻳﺎ ﺑﻪدﻟﻴﻞ ﺑﻲﻛﻔﺎﻳﺘﻲ ﺳﺮﻛﺮدهﻫﺎ‪ ،‬ﺳﺮﺑﺎزﻫﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﭘﺮﭼﻢ ﺧﻮد را رﻫﺎ ﻛﻨﻨﺪ؟ ﭘﺎرﻳﺲ ‪ 1871‬در‬ ‫ﻣﻘﺎﺑﻞ ورﺳﺎي ﻧﻤﻮدار اﻧﻘﻼب اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ و ﺳﺮﻣﻨﺰل ﻧﻮﻳﻦ ﻣﻠﻞ ﺑﻮد‪ .‬ﻋﻠﻲرﻏﻢ ﺧﻄﺎﻫﺎي ارﺗﻜﺎب ﺷﺪه‪ ،‬ﺷﺨﺺ ﻣﻲﺑﺎﻳﺴﺖ ﻟﻪ ﻳﺎ‬ ‫ﻋﻠﻴﻪ آن ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻓﻘﻂ ﺗﺮﺳﻮﻫﺎ ﻛﻨﺎره ﻣﻲﮔﺮﻓﺘﻨﺪ‪ .‬ﻫﻤﻪي اﻧﻘﻼﺑﻴﻮن ﺣﻘﻴﻘﻲ‪ ،‬ﺣﺘﻲ آنﻫﺎﺋﻲ ﻛﻪ درﻣﻮرد ﻧﺘﻴﺠﻪي ﻣﺒﺎرزه ﻫﻴﭻ‬ ‫ﺗﻮﻫﻤﻲ ﻧﺪاﺷﺘﻨﺪ‪ ،‬ﺑﻪﭘﺎﺧﺎﺳﺘﻨﺪ و ﺑﺎ اﺷﺘﻴﺎق در راه ﻫﺪف ﻧﺎﻣﻴﺮاي ﺧﻮد ﺑﻪروﻳﺎروﺋﻲ ﺑﺎ ﻣﺮگ رﻓﺘﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﺳﺎﻋﺖ ده ـ ﺑﻪﺷﻬﺮدراي ﻣﺮﻛﺰي ﻣﻲرﺳﻴﻢ‪ .‬ﻳﻚ ﮔﺮوه ﺧﺸﻤﮕﻴﻦ از ﻓﺪرالﻫﺎ ﺗﺎزه دوﻣﺒﺮوﺳﻜﻲ را دﺳﺖﮔﻴﺮ ﻛﺮده ﺑﻮدﻧﺪ‪.‬‬ ‫ژﻧﺮال ﺑﺪون ﻫﻴﭻ ﻣﺄﻣﻮرﻳﺘﻲ از ﺻﺒﺢ ﺑﺎ اﻓﺴﺮان ﺧﻮد ﺑﻪﭘﺴﺖ ﻣﻘﺪم ﺳ‪‬ﻨﺘﻮان رﻓﺘﻪ ﺑﻮد و ﺑﺎ اﻳﻦ ﻓﻜﺮ ﻛﻪ ﻧﻘﺶ او ﺧﺎﺗﻤﻪ ﻳﺎﻓﺘﻪ‬ ‫اﺳﺖ‪ ،‬ﻫﻨﮕﺎم ﺷﺐ ﻗﺼﺪ داﺷﺖ ﺳﻮاره از ﻣﻴﺎن ﭘﺮوﺳﻲﻫﺎ ﻋﺒﻮر ﻛﻨﺪ و ﺧﻮد را ﺑﻪﻣﺮز ﺑﺮﺳﺎﻧﺪ‪ .‬ﻓﺮﻣﺎﻧﺪﻫﻲ ﻛﻪ ﺑﻌﺪاً ﺑﻪﻋﻨﻮان ﺧﺎﺋﻦ‬ ‫ﺗﻴﺮﺑﺎران ﺷﺪ‪ ،‬ﻧﻔﺮات ﺧﻮد را ﻋﻠﻴﻪ ژﻧﺮال ﺑﻪاﻳﻦ ﺑﻬﺎﻧﻪ ﻛﻪ او ﺧﻴﺎﻧﺖ ﻣﻲﻛﺮده اﺳﺖ‪ ،‬ﺗﺤﺮﻳﻚ ﻧﻤﻮده ﺑﻮد‪ .‬دوﻣﺒﺮوﺳﻜﻲ ﻛﻪ‬ ‫ﻣﻘﺎﺑﻞ ﻛﻤﻴﺘﻪي ﻧﺠﺎت ﻋﻤﻮﻣﻲ آورده ﺷﺪ‪ ،‬ﺑﺎ ﺧﺸﻢ ﻓﺮﻳﺎد زد »اﻳﻦﻫﺎ ﻣﻲﮔﻮﻳﻨﺪ ﻛﻪ ﻣﻦ ﺧﻴﺎﻧﺖ ﻛﺮدهام«! اﻋﻀﺎي ﻛﻤﻴﺘﻪ ﺑﺎ‬ ‫ﻣﺤﺒﺖ از او اﺳﺘﻘﺒﺎل ﻛﺮدﻧﺪ و اﻳﻦ ﺣﺎدﺛﻪ ﻋﻮاﻗﺐ دﻳﮕﺮي ﻧﺪاﺷﺖ‪.‬‬ ‫ﻗﺎﺻﺪﻫﺎ از ﻫﻤﻪي ﻧﻘﺎط درﮔﻴﺮي ﺑﻪدﺑﻴﺮﺧﺎﻧﻪي ﺟﻨﮓ ﻣﻲآﻣﺪﻧﺪ‪ .‬ﺗﻌﺪاد زﻳﺎدي از ﮔﺎردﻫﺎ و اﻓﺴﺮﻫﺎ در ﺑﺤﺒﻮﺣﻪي ﺗﻜﺎﭘﻮﺋﻲ‬ ‫ﻣﺴﺘﻤﺮ ﻓﺮﻣﺎن و ﭘﻴﺎم ﺻﺎدر ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﺣﻴﺎطﻫﺎي داﺧﻠﻲ ﭘﺮ از ﮔﺎري و درﺷﻜﻪ ﺑﻮد و اﺳﺐﻫﺎ را ﭘﻴﺸﺎﭘﻴﺶ دﻫﺎﻧﻪ زده ﺑﻮدﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﻣﻬﻤﺎت را ﺑﻴﺮون ﻣﻲﺑﺮدﻧﺪ و ﻳﺎ داﺧﻞ ﻣﻲآوردﻧﺪ‪ ،‬ﻛﻢﺗﺮﻳﻦ ﻧﺸﺎﻧﻲ از دﻟﺴﺮدي و ﺣﺘﻲ ﻧﮕﺮاﻧﻲ ﺑﻪﭼﺸﻢ ﻧﻤﻲﺧﻮرد‪ ،‬ﺑﻠﻜﻪ ﻫﻤﻪﺟﺎ‬ ‫ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻲ ﺗﻘﺮﻳﺒﺎً ﺷﺎدﻣﺎﻧﻪ درﺟﺮﻳﺎن ﺑﻮد‪.‬‬ ‫ﺧﻴﺎﺑﺎنﻫﺎ و ﺑﻮﻟﻮارﻫﺎ‪ ،‬ﺑﻪاﺳﺘﺜﻨﺎي ﻣﺤﻼت اﺷﻐﺎل ﺷﺪه‪ ،‬ﺑﻪروال ﻣﻌﻤﻮل روﺷﻦ ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬در ﻣﺪﺧﻞ ﻓﻮﺑﻮرﻣﻮﻧﻤﺎرﺗﺮ روﺷﻨﺎﺋﻲ‬ ‫ﻧﺎﮔﻬﺎن ﻗﻄﻊ ﺷﺪ و ﺑﻪآن ﺣﺎﻟﺖ ﻳﻚ ﺣﻔﺮهي ﺑﺰرگ ﺳﻴﺎه را ﻣﻲداد‪ .‬ﻧﮕﻬﺒﺎﻧﺎن ﮔﺎرد در اﻳﻦ ﺗﺎرﻳﻜﻲ ﻗﺮاول ﻣﻲدادﻧﺪ ﻛﻪ ﮔﺎه‬ ‫ﺑﻪﮔﺎه ﻓﺮﻳﺎد ﻣﻲزدﻧﺪ‪» :‬دور ﺷﻮﻳﺪ«! ﺧﺎرج از اﻳﻦ‪ ،‬ﻓﻘﻂ ﺳﻜﻮﺗﻲ ﺗﻬﺪﻳﺪآﻣﻴﺰ ﺑﺮﻗﺮار ﺑﻮد‪ .‬اﻳﻦ ﺳﺎﻳﻪﻫﺎ ﻛﻪ در ﺷﺐ ﺑﻪاﻳﻦﺳﻮ و‬ ‫آنﺳﻮ ﻣﻲرﻓﺘﻨﺪ‪ ،‬ﺑﻪﻇﺎﻫﺮ اﺷﻜﺎﻟﻲ ﻏﻮلآﺳﺎ ﺑﻪﺧﻮد ﻣﻲﮔﺮﻓﺘﻨﺪ‪ .‬اﻧﺴﺎن ﺧﻴﺎل ﻣﻲﻛﺮد ﻛﻪ ﻛﺎﺑﻮﺳﻲ ﺷﻮم او را دﻧﺒﺎل ﻣﻲﻛﻨﺪ‪.‬‬ ‫دﻟﻴﺮﺗﺮﻳﻦ اﻓﺮاد رﻧﮓ ﺑﻪرو ﻧﺪاﺷﺘﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﻫﻨﮕﺎﻣﻲﻛﻪ ﭘﺎرﻳﺲ دﺳﺖﺧﻮش ﺣﺮﻳﻖ و ﺑﻤﺒﺎران ﺑﻮد‪ ،‬ﺷﺐﻫﺎﺋﻲ ﭘﺮﺳﺮوﺻﺪاﺗﺮ‪ ،‬ﺧﻴﺮهﻛﻨﻨﺪهﺗﺮ و ﭘﺮﻫﻴﺒﺖﺗﺮ داﺷﺖ؛ و‬ ‫ﻫﻴﭻﻳﻚ ﭼﻨﻴﻦ ﻣﺎﺗﻢزا ﻧﺒﻮدﻧﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﺷﺒﻲ اﺳﺖ ﺑﺮاي ﺗﻌﻤﻖ ﺷﺐزﻧﺪهدارِ ﻧﺒﺮد‪ .‬در ﺗﺎرﻳﻜﻲ دﻧﺒﺎل ﻫﻢ ﻣﻲﮔﺸﺘﻴﻢ‪ ،‬ﻳﻮاش ﺣﺮف‬ ‫ﻣﻲزدﻳﻢ و وﺳﺎﺋﻠﻲ را ردوﺑﺪل ﻣﻲﻛﺮدﻳﻢ‪ .‬ﺳﺮ ﺗﻘﺎﻃﻊﻫﺎ ﺑﺮاي ﺑﺮرﺳﻲ ﻣﻮاﺿﻊﻣﺎن ﺑﺎﻫﻢ ﻣﺸﻮرت ﻣﻲﻛﺮدﻳﻢ‪ ،‬و ﺑﺎز ﺳﺮِ ﻛﺎر!‬

‫‪203‬‬

‫ﭘﻴﺶ ﺑﻪﺳﻮي ﺑﻴﻞ و ﺗﺨﺘﻪﺳﻨﮓ‪ .‬ﺑﺎﻳﺪ ﺧﺎك را ﺗﻞاﻧﺒﺎر ﻛﺮد ﺗﺎ ﺿﺮب ﮔﻠﻮﻟﻪﻫﺎي ﺗﻮپ را ﺑﮕﻴﺮد‪ .‬ﺑﺎﻳﺪ ﺗﺸﻚﻫﺎﺋﻲ ﻛﻪ از‬ ‫ﭘﻨﺠﺮهﻫﺎ ﭘﺮﺗﺎب ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻪﺣﻔﺎظ رزﻣﻨﺪﮔﺎن ﺗﺒﺪﻳﻞ ﮔﺮدد‪ .‬ﭼﻨﻴﻦ ﺑﻪﻧﻈﺮ ﻣﻲرﺳﺪ ﻛﻪ از اﻳﻦ ﭘﺲ اﺳﺘﺮاﺣﺘﻲ در ﻛﺎر ﻧﻴﺴﺖ‪.‬‬ ‫ﺑﺎﻳﺪ ﻛﻪ ﺳﻨﮓﻫﺎ ﺑﺎ ﺳﻴﻤﺎن ﻛﻴﻨﻪ ﺑﻪﻫﻢ ﺑﭽﺴﺒﻨﺪ‪ ،‬ﻧﻈﻴﺮ ﺷﺎﻧﻪﻫﺎي آن ﻣﺮداﻧﻲ ﻛﻪ راﻫﻲِ ﻣﻴﺪان ﻧﺒﺮد ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬دﺷﻤﻦْ ﻣﺎ را‬ ‫ﺑﻼدﻓﺎع ﻏﺎﻓﻞﮔﻴﺮ ﻛﺮده اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ ﻓﺮدا ﺑﺎ ﻳﻚ ﺳﺎراﮔﻮس ﻳﺎ ﻳﻚ ﻣﺴﻜﻮ روﺑﺮو ﮔﺮدد]ﺳﺎراﮔﻮس‪ ،‬ﺷﻬﺮي در اﺳﭙﺎﻧﻴﺎ ﻛﻪ‬ ‫در ﺳﺎلﻫﺎي ‪ 1808‬و ‪ 1809‬در ﻣﺤﺎﺻﺮهي ارﺗﺶ ﻧﺎﭘﻠﺌﻮن ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺖ و ﻣﺮدم آن ﻗﻬﺮﻣﺎﻧﺎﻧﻪ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻛﺮدﻧﺪ و ﻣﻘﺎوﻣﺖ آنﻫﺎ‬ ‫ﺑﻪﺳﻤﺒﻞ ارادهي اﺳﭙﺎﻧﻴﺎﺋﻲﻫﺎ ﺑﺮاي اﺳﺘﻘﻼل ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺷﺪ‪ .‬م[!‬ ‫ﻫﺮﻋﺎﺑﺮي ﺑﻪﻛﺎر دﻋﻮت ﻣﻲﺷﺪ‪» .‬ﺑﻴﺎ ﺷﻬﺮوﻧﺪ ﺑﻪﺧﺎﻃﺮ ﺟﻤﻬﻮري ﻣﺪدي ﺑﺮﺳﺎن«! در ﺑﺎﺳﺘﻴﻞ و ﺑﻮﻟﻮارﻫﺎي داﺧﻠﻲ ﺑﺎ ﻓﻮج‬ ‫ﻛﺎرﮔﺮاﻧﻲ ﺑﺮﺧﻮرد ﻣﻲﻛﺮدي ﻛﻪ ﻋﺪهاي زﻣﻴﻦ را ﻣﻲﻛﻨﺪﻧﺪ و ﻋﺪهاي دﻳﮕﺮ ﺗﺨﺘﻪﺳﻨﮓﻫﺎ را ﺣﻤﻞ ﻣﻲﻧﻤﻮدﻧﺪ‪ .‬ﺑﭽﻪﻫﺎ ﺑﺎ ﺑﻴﻞ و‬ ‫ﻛﻠﻨﮓﻫﺎﺋﻲ ﻫﻢﻗﺪ ﺧﻮدﺷﺎن ﻛﺎر ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬زنﻫﺎ‪ ،‬ﻣﺮدﻫﺎ را ﺗﺸﺠﻴﻊ ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬دﺳﺖ ﻇﺮﻳﻒ دﺧﺘﺮ ﺟﻮان ﭘﺘﻚ ﺳﻨﮕﻴﻦ را‬ ‫ﺑﻠﻨﺪ ﻣﻲﻛﺮد ﻛﻪ ﺑﺎﺻﺪاي ﮔﻮشﺧﺮاﺷﻲ ﻓﺮود ﻣﻲآﻣﺪ و ﺟﺮﻗﻪ ﻣﻲزد‪ .‬ﻳﻚ ﺳﺎﻋﺖ ﻃﻮل ﻣﻲﻛﺸﻴﺪ ﻛﻪ از ﺳﻨﮓﻓﺮش ﺑﻪﺧﺎك‬ ‫ﺑﺮﺳﻨﺪ‪ .‬ﭼﻪ اﻫﻤﻴﺘﻲ داﺷﺖ! ﺷﺐ ﺧﻮد را ﺻﺮف اﻳﻦ ﻛﺎر ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﺳﻪ ﺷﻨﺒﻪ ﺷﺐ‪ ،‬در ﺗﻘﺎﻃﻊ ﻣﻴﺪان ﺳﻦژاك و ﺑﻮﻟﻮار‬ ‫ﺳﺒﺎﺳﺘﻮﭘﻮل ﺑﺴﻴﺎري از زﻧﺎن ﺑﺎزار ﺑﺮاي ﻣﺪﺗﻲ ﻃﻮﻻﻧﻲ ﺑﻪﻛﺎرِ ﭘﺮﻛﺮدن ﻛﻴﺴﻪﻫﺎ و زﻧﺒﻴﻞﻫﺎي ﺧﺎك ﻣﺸﻐﻮل ﺑﻮدﻧﺪ]‪.[183‬‬ ‫وﻟﻲ اﻳﻦﻫﺎ دﻳﮕﺮ از ﻧﻮع آن ﻗﺮارﮔﺎهﻫﺎي ﺳﻨﺘﻲِ ﻣﺮﺗﻔﻊ دو ﻃﺒﻘﻪ ﻧﺒﻮد‪ .‬ﻏﻴﺮ از ﭼﻬﺎر ﻳﺎ ﭘﻨﺞ ﺑﺎرﻳﻜﺎد در ﺧﻴﺎﺑﺎنﻫﺎي‬ ‫ﺳﻨﺘﻮﻧﻮره و رﻳﻮﻟﻲ‪ ،‬ﺑﺎرﻳﻜﺎدﻫﺎي ﻣﺎه ﻣﻪ ﻣﺸﺘﻤﻞ ﺑﻮد ﺑﺮﭼﻨﺪ ﺗﺨﺘﻪ ﺳﻨﮓ ﻛﻨﺪه ﺷﺪه از ﻛﻒ ﺧﻴﺎﺑﺎن ﻛﻪ ارﺗﻔﺎع آن ﺑﻪﺳﺨﺘﻲ‬ ‫ﺑﻪاﻧﺪازه ﻗﺪ ﻳﻚ آدم ﻣﻲرﺳﻴﺪ‪ .‬در ﭘﺸﺖ اﻳﻦ ﺑﺎرﻳﻜﺎدﻫﺎ ﮔﺎه ﻳﻚ ﺗﻮپ ﻳﺎ ﻳﻚ ﻣﺴﻠﺴﻞ و در ﻣﻴﺎنﺷﺎن ﭘﺮﭼﻢ ﺳﺮخ‪ ،‬رﻧﮓ‬ ‫اﻧﺘﻘﺎم‪ ،‬ﻗﺮار داﺷﺖ ﻛﻪ ﺑﻴﻦ دو ﺗﺨﺘﻪﺳﻨﮓ ﻣﺤﻜﻢ ﺷﺪه ﺑﻮد‪ .‬از ﭘﺸﺖ ﺗﻜﻪﭘﺎرهﻫﺎي اﻳﻦ ﺣﺼﺎرﻫﺎي ﻣﻮﻗﺖ‪ ،‬ﺳﻲ ﻧﻔﺮ راه ﺑﺮ‬ ‫ﭼﻨﺪﻳﻦ ﮔﺮوﻫﺎن ﻣﻲﺑﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬ ‫اﮔﺮ اﻳﻦ ﺗﻼش ﻋﻤﻮﻣﻲ ﺑﺎ ﻛﻢﺗﺮﻳﻦ ﻓﻜﺮ ﻫﻤﻴﺎري ﻫﺪاﻳﺖ ﺷﺪه ﺑﻮد و اﮔﺮ ﻣﻮﻧﻤﺎرﺗﺮ و ﭘﺎﻧﺘﺌﻮن آﺗﺶ ﺧﻮد را ﺑﻪﻫﻢ آﻣﻴﺨﺘﻪ‬ ‫ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ارﺗﺶ ورﺳﺎي در ﭘﺎرﻳﺲ ذوب ﻣﻲﺷﺪ و ازﺑﻴﻦ ﻣﻲرﻓﺖ‪ .‬وﻟﻲ ﻓﺪرالﻫﺎ ﺑﺪون رﻫﺒﺮي‪ ،‬ﺑﺪون داﻧﺶ ﻧﻈﺎﻣﻲ‪ ،‬دورﺗﺮ از‬ ‫ﻣﺤﻠﻪي ﺧﻮد و ﮔﺎه ﺣﺘﻲ ﺧﻴﺎﺑﺎن ﺧﻮد را ﻧﻤﻲدﻳﺪﻧﺪ‪ .‬ﺑﻪﻃﻮري ﻛﻪ ﺑﻪﺟﺎي ‪ 200‬ﺑﺎرﻳﻜﺎد اﺳﺘﺮاﺗﮋﻳﻚ و ﻣﺤﻜﻢ ﻛﻪ ﺗﻮﺳﻂ‬ ‫‪ 7/000‬ﻳﺎ ‪ 8/000‬ﻧﻔﺮ ﺑﻪآﺳﺎﻧﻲ ﻗﺎﺑﻞ دﻓﺎع ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﺻﺪﻫﺎ ﺑﺎرﻳﻜﺎد در اﻳﻦﺟﺎ و آنﺟﺎ ﭘﺮاﻛﻨﺪه ﺑﻮد ﻛﻪ ﻣﺴﻠﺢ ﻛﺮدن ﻛﺎﻣﻞ آنﻫﺎ‬ ‫ﻏﻴﺮﻣﻤﻜﻦ ﺑﻮد‪ .‬اﺷﺘﺒﺎه ﻛﻠﻲ اﻳﻦ ﮔﻤﺎن ﺑﻮد ﻛﻪ از روﺑﺮو ﻣﻮرد ﻫﺠﻮم ﻗﺮار ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﮔﺮﻓﺖ‪ ،‬ﺣﺎل آنﻛﻪ ورﺳﺎﺋﻲﻫﺎ ﺑﻪﺑﺮﻛﺖ‬ ‫ﺗﻌﺪاد ﺧﻮد در ﻫﻤﻪﺟﺎ دﺳﺖ ﺑﻪﺣﺮﻛﺎت ﺟﻨﺎﺣﻲ ﻣﻲزدﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﻫﻨﮕﺎم ﺷﺐ ﺧﻂ ورﺳﺎﺋﻲﻫﺎ از اﻳﺴﺘﮕﺎه ﺑﺎﺗﻴﻨﻴﻮل ﺗﺎ آﺧﺮ راهآﻫﻦ ﻏﺮب در ﻛﺮاﻧﻪي ﭼﭗ اﻣﺘﺪاد داﺷﺖ و از اﻳﺴﺘﮕﺎه‬ ‫ﺳﻦﻻزار‪ ،‬ﭘﺎدﮔﺎن ﭘِﭙﻴﻨﻴﻴﺮ‪ ،‬ﺳﻔﺎرت اﻧﮕﻠﻴﺲ‪ ،‬ﻛﺎخ ﺻﻨﻌﺖ‪ ،‬ارﮔﺎن ﻗﺎﻧﻮنﮔﺰاري‪ ،‬ﺧﻴﺎﺑﺎن ﺑﻮرﮔﻮﻧﻲ‪ ،‬ﺑﻮﻟﻮار د‪‬زاﻧﻮاﻟﻴﺪ و اﻳﺴﺘﮕﺎه‬ ‫ﻣﻮﻧﭙﺎرﻧﺎس ﻋﺒﻮر ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﺑﺮاي ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ﺑﺎ ﻣﻬﺎﺟﻢ ﻓﻘﻂ ﺑﺎرﻳﻜﺎدﻫﺎﺋﻲ در ﺣﺎﻟﺖ ﺟﻨﻴﻨﻲ وﺟﻮد داﺷﺖ‪ .‬اﮔﺮ اﻳﻦ ﻣﻬﺎﺟﻢ ﺑﺎ ﻳﻚ‬ ‫ﺗﻼش از اﻳﻦ ﺧﻂ ﻛﻪ ﻫﻨﻮز ﺧﻴﻠﻲ ﻫﻢ ﺿﻌﻴﻒ ﺑﻮد‪ ،‬ﻋﺒﻮر ﻣﻲﻛﺮد‪ ،‬ﻣﺮﻛﺰِ ﻛﺎﻣﻼً ﺑﻲﺳﻼح را ﻏﺎﻓﻞﮔﻴﺮ ﻣﻲﻧﻤﻮد‪ .‬وﻟﻲ اﻳﻦ‬ ‫‪ 130/000‬ﻧﻔﺮ ﺟﺮأت اﻳﻦ ﻛﺎر را ﻧﺪاﺷﺘﻨﺪ‪ .‬ﺳﺮﺑﺎزﻫﺎ و ﺳﺮﻛﺮدهﻫﺎ از ﭘﺎرﻳﺲ ﻣﻲﺗﺮﺳﻴﺪﻧﺪ‪ .‬آنﻫﺎ ﺧﻴﺎل ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ ﻛﻪ ﺧﻴﺎﺑﺎنﻫﺎ‬ ‫دﻫﺎن ﺑﺎز ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ و ﺧﺎﻧﻪﻫﺎ ﺑﺮﺳﺮﺷﺎن ﻓﺮود ﻣﻲآﻳﻨﺪ‪ .‬ﺷﺎﻫﺪ اﻳﻦ اﻣﺮ ﻗﺼﻪﻫﺎﺋﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻌﺪﻫﺎ در ﻣﻮرد وﺟﻮد اژدرﻫﺎ و‬ ‫ﻣﻴﻦﻫﺎي زﻳﺮ راهآبﻫﺎ ﺑﺮاي ﺗﻮﺟﻴﻪ اﻳﻦ ﺑﻲﺗﺼﻤﻴﻤﻲﻫﺎ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪ]‪ .[184‬دوﺷﻨﺒﻪ ﺷﺐ ﺑﺎ آنﻛﻪ ﺑﺮﭼﻨﺪ ﻧﺎﺣﻴﻪ ﻣﺴﻠﻂ ﺑﻮدﻧﺪ‪،‬‬ ‫ﻫﻨﻮز از ﺗﺮس ﻳﻚ ﻏﺎﻓﻞﮔﻴﺮي ﺳﻬﻤﮕﻴﻦ ﺑﺮﺧﻮد ﻣﻲﻟﺮزﻳﺪﻧﺪ‪ .‬آنﻫﺎ ﺑﻪآراﻣﺶ ﻛﺎﻣﻞ ﺷﺐ ﻧﻴﺎز داﺷﺘﻨﺪ ﺗﺎ از ﻓﺘﺢ ﺧﻮد ﻓﺎرغ‬ ‫ﺷﻮﻧﺪ و ﺧﻮد را ﻗﺎﻧﻊ ﻛﻨﻨﺪ ﻛﻪ ﻛﻤﻴﺘﻪي دﻓﺎع ﻋﻠﻲرﻏﻢ ﻻفزﻧﻲ ﺧﻮد ﻫﻴﭻ ﭼﻴﺰ را ﻧﻪ ﭘﻴﺶﺑﻴﻨﻲ ﻛﺮده و ﻧﻪ ﺗﺪارك دﻳﺪه اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪204‬‬

‫ﻓﺼﻞ ﺑﻴﺴﺖوﻫﺸﺘﻢ‬ ‫ﺟﻨﮓﻫﺎي ﺧﻴﺎﺑﺎﻧﻲ اداﻣﻪ دارد‬ ‫ﻣﺪاﻓﻌﺎن ﺑﺎرﻳﻜﺎدﻫﺎ روي ﺳﻨﮓﻫﺎﺋﻲ ﻛﻪ از ﻛﻒ ﺧﻴﺎﺑﺎنﻫﺎ ﻛﻨﺪه ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻪﺧﻮاب رﻓﺘﻨﺪ‪ .‬ﺳﺮﭘﺴﺖﻫﺎي دﺷﻤﻦ ﺑﻪﻫﻮش‬ ‫ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬در ﺑﺎﺗﻴﻨﻴﻮل ﻧﻴﺮوي ﺷﻨﺎﺳﺎﺋﻲ ورﺳﺎي ﻳﻚ ﻗﺮاول را رﺑﻮد‪ .‬اﻳﻦ ﻓﺪرال ﺑﺎ ﺗﻤﺎم ﻧﻴﺮو ﻓﺮﻳﺎد زد »زﻧﺪهﺑﺎد ﻛﻤﻮن!« و رﻓﻘﺎي‬ ‫او ﻛﻪ از اﻳﻦ راه ﺧﺒﺮدار ﺷﺪﻧﺪ‪ ،‬ﺗﻮاﻧﺴﺘﻨﺪ ﺑﻪﺣﺎﻟﺖ آﻣﺎدهﺑﺎش درآﻳﻨﺪ‪ .‬او ﻫﻤﺎنﺟﺎ و در ﻫﻤﺎندم ﺗﻴﺮﺑﺎران ﺷﺪ‪ .‬داﺳﺎ و ﺑﺎرا ﻫﻢ‬ ‫ﺑﻪﻫﻤﻴﻦ ﻧﺤﻮ ﺑﻪﺧﺎك اﻓﺘﺎدﻧﺪ‪.‬‬ ‫در ﺳﺎﻋﺖ دو ﻻﺳ‪‬ﺴﻴﻠﻴﺎ ﻫﻢراه ﺑﺎ اﻋﻀﺎي ﺷﻮرا ـﻟ‪‬ﻔﺮاﻧﺴﻪ‪ ،‬وِرﻣﻮرِل و ژوﻫﺎﻧﺎرـ و روزﻧﺎﻣﻪﻧﮕﺎران ـآﻟﻔﻮﻧﺲ ﻫﻮﻣﺒﺮ و گ‪.‬‬ ‫ﻣﺎروﺗﻮـ ﻳﻚ ﻧﻴﺮوي ﻛﻤﻜﻲ ‪ 100‬ﻧﻔﺮي ﺑﻪﺑﺎﺗﻴﻨﻴﻮل آوردﻧﺪ‪ .‬ﺑﻪاﻳﻦ اﻳﺮاد ﻣﺎﻟﻮن ﻛﻪ ﺗﻤﺎم روز ﻣﺤﻠﻪ را ﺑﺪون اﻣﺪاد رﻫﺎ ﻛﺮده‬ ‫اﺳﺖ‪ ،‬اﻳﻦ ﻓﺮﻣﺎﻧﺪه ﭘﺎﺳﺦ داد‪» :‬از ﻣﻦ اﻃﺎﻋﺖ ﻧﻤﻲﺷﻮد«‪.‬‬ ‫ﺳﺎﻋﺖ ﺳﻪ ـ ﺑﻪﺳﻮي ﺑﺎرﻳﻜﺎدﻫﺎ! ﻛﻤﻮن ﻧﻤﺮده اﺳﺖ! ﻫﻮاي ﺧﻨﻚ ﺻﺒﺢ ﺻﻮرتﻫﺎي ﺧﺴﺘﻪ را ﺷﺴﺘﺸﻮ ﻣﻲدﻫﺪ و اﻣﻴﺪ را‬ ‫دوﺑﺎره زﻧﺪه ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬ﺑﻤﺒﺎران دﺷﻤﻦ در ﺗﻤﺎم ﻃﻮل ﺧﻂ‪ ،‬ﻃﻠﻮعِ ﺧﻮرﺷﻴﺪ را درود ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ‪ .‬ﺗﻮپﭼﻲﻫﺎي ﻛﻤﻮن از ﻣﻮﻧﭙﺎرﻧﺎس‬ ‫ﺗﺎ ﺑﻮتﻣﻮﻧﻤﺎرﺗﺮ ﻛﻪ ﺑﻪﻧﻈﺮ ﻣﻲرﺳﻴﺪ ﺑﻴﺪار ﺷﺪهاﻧﺪ‪ ،‬ﺗﺎ ﺟﺎﺋﻲ ﻛﻪ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺴﺘﻨﺪ ﭘﺎﺳﺦ دادﻧﺪ‪.‬‬ ‫ژﻧﺮال ﻻدﻣﻴﺮو ﻛﻪ روز ﻗﺒﻞ ﺗﻘﺮﻳﺒﺎً ﺑﻲﺣﺮﻛﺖ ﺑﻮد‪ ،‬ﺣﺎﻻ ﻧﻔﺮات ﺧﻮد را در ﻃﻮل اﺳﺘﺤﻜﺎﻣﺎت ﺑﻪراه ﻣﻲاﻧﺪازد و ﻫﻤﻪي‬ ‫دروازهﻫﺎ‪ ،‬از ﻧﻮﻳﻲ ﺗﺎ ﺳﻦﺗﻮان را در ﭘﺸﺖ ﺧﻂ ﻣﻲﮔﻴﺮد‪ .‬در ﺳﻤﺖ راﺳﺖ او‪ ،‬ﻛَﻠﻨﺸﺎن ﺑﺎ ﻫﻤﻴﻦ ﺣﺮﻛﺖ ﺑﻪﻫﻤﻪي ﺑﺎرﻳﻜﺎدﻫﺎي‬ ‫ﺑﺎﺗﻴﻨﻴﻮل ﺣﻤﻠﻪ ﻛﺮد‪ .‬اﺑﺘﺪا ﺧﻴﺎﺑﺎن ﻛﺎردﻳﻨﻪ ﺗﺴﻠﻴﻢ ﺷﺪ و ﺑﻌﺪ ﺧﻴﺎﺑﺎنﻫﺎي ﻧﻮﺑﻠﻪ‪ ،‬ﺗﺮوﻓﻮ‪ ،‬ﻻﻛﻮﻧﺪاﻣﻴﻦ و ﭘﺎﺋﻴﻦِ ﺧﻴﺎﺑﺎن ﻛﻠﻴﺸﻲِ‪.‬‬ ‫ﻧﺎﮔﻬﺎن دروازهي ﺳﻨﺘﻮان ﺑﺎز ﺷﺪ و ورﺳﺎﺋﻲﻫﺎ ﺑﻪداﺧﻞ ﭘﺎرﻳﺲ رﻳﺨﺘﻨﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﺗﻴﭗ ﻣﻮﻧﺘﻮدون ﺑﻮد ﻛﻪ از ﻋﺼﺮ ﻫﻤﺎن روز در‬ ‫اﻃﺮاف ﺣﺼﺎر دﺳﺖ ﺑﻪﻋﻤﻠﻴﺎت زده ﺑﻮد‪ .‬ﭘﺮوﺳﻲﻫﺎ ﻣﻨﻄﻘﻪي ﺑﻲﻃﺮف را ﺗﺴﻠﻴﻢ ﻛﺮده ﺑﻮدﻧﺪ و در ﻧﺘﻴﺠﻪ ﻛَﻠﻨﺸﺎن و ﻻدﻣﻴﺮو ﺑﺎ‬ ‫ﻛﻤﻚ ﺑﻴﺴﻤﺎرك ﺗﻮاﻧﺴﺘﻨﺪ ﺑﻮت را از دو ﺟﻨﺎح ﺗﺴﺨﻴﺮ ﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﻣﺎﻟﻮن ﻛﻪ در ﺷﻬﺮداري ﻧﺎﺣﻴﻪ ﻫﻔﺪﻫﻢ ﺗﻘﺮﻳﺒﺎً ﺑﻪﻣﺤﺎﺻﺮه درآﻣﺪه ﺑﻮد‪ ،‬دﺳﺘﻮر ﻋﻘﺐﻧﺸﻴﻨﻲ ﺑﻪﻣﻮﻧﻤﺎرﺗﺮ داد و ﻳﻚ دﺳﺘﻪي‬ ‫ﺑﻴﺴﺖوﭘﻨﺞ ﻧﻔﺮي از زﻧﺎن ﻫﻢ ﻛﻪ ﺗﺤﺖ ﻫﺪاﻳﺖ دﻳﻤﻴﺘﺮﻳﻒ و ﻟﻮﺋﻴﺰ ﻣﻴﺸﻞ]*[ ﺑﺮاي اﻧﺠﺎم ﺧﺪﻣﺖ آﻣﺪه ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻪآنﺟﺎ‬ ‫ﻓﺮﺳﺘﺎده ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬ﻛَﻠﻨﺸﺎن در اداﻣﻪي راه ﺧﻮد ﺗﻮﺳﻂ ﺑﺎرﻳﻜﺎد ﻣﻴﺪان ﻛﻠﻴﺸﻲ ﻣﺘﻮﻗﻒ ﺷﺪ‪ .‬ﺑﺮاي ﺧﻨﺜﻲ ﻛﺮدن اﻳﻦ ﭘﺸﺘﻪي‬ ‫ﺳﻨﮓﻫﺎي ﻛﻒ ﺧﻴﺎﺑﺎن ﻛﻪ ﻧﺎﺷﻴﺎﻧﻪ روي ﻫﻢ ﭼﻴﺪه ﺷﺪه ﺑﻮدﻧﺪ و ﻓﻘﻂ ﭘﻨﺠﺎه ﻧﻔﺮي ﭘﺸﺖ آن ﻣﻲﺟﻨﮕﻴﺪﻧﺪ‪ ،‬ﺗﻼش ﻣﺸﺘﺮك‬ ‫ورﺳﺎﺋﻲﻫﺎي ﺧﻴﺎﺑﺎن ﺳﻦﭘﺘﺮزﺑﻮرگ و ﺗﻴﺮاﻧﺪازان ﻛﻮﻟﮋﺷﺎﭘﺘ‪‬ﻞ ﻻزم آﻣﺪ‪ .‬ﻓﺪرالﻫﺎ ﻛﻪ دﻳﮕﺮ ﮔﻠﻮﻟﻪ ﻧﺪاﺷﺘﻨﺪ‪ ،‬ﺗﻮپﻫﺎيﺷﺎن را ﺑﺎ‬

‫‪205‬‬

‫ﺳﻨﮓ و ﻧﺨﺎﻟﻪ ﭘﺮ ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﭘﺲ از آنﻛﻪ ﺑﺎروتﺷﺎن ﻫﻢ ﺗﻤﺎم ﺷﺪ‪ ،‬ﺑﻪﺧﻴﺎﺑﺎن ﻛﺎرﻳﻴﺮ ﻋﻘﺐ ﻧﺸﺴﺘﻨﺪ و آدﻣﻴﺮو‪ ،‬ﻣﺴﻠﻂ ﺑﺮ‬ ‫ﺧﻴﺎﺑﺎن ﺳﻨﺘﻮان‪ ،‬از ﻃﺮﻳﻖ ﮔﻮرﺳﺘﺎن ﻣﻮﻧﻤﺎرﺗﺮ ﺑﻪﺳﻤﺖ ﺑﺎرﻳﻜﺎدﻫﺎي آنﻫﺎ ﭼﺮﺧﻴﺪ‪ .‬ﺣﺪود ﺑﻴﺴﺖ ﮔﺎرد ﺣﺎﺿﺮ ﺑﻪﺗﺴﻠﻴﻢ ﻧﺸﺪﻧﺪ و‬ ‫ﻓﻮراً ﺗﻮﺳﻂ ورﺳﺎﺋﻲﻫﺎ ﺗﻴﺮﺑﺎران ﮔﺮدﻳﺪﻧﺪ‪.‬‬ ‫در ﭘﺸﺖ ﺧﻂ‪ ،‬ﻣﻨﻄﻘﻪي د‪‬زِﭘﻴﻨ‪‬ﺖ ﺑﺎز ﻣﺪﺗﻲ ﭘﺎﻳﺪاري ﻛﺮد‪ .‬ﺳﺮاﻧﺠﺎم ﻫﺮﻣﻘﺎوﻣﺘﻲ ﻣﺘﻮﻗﻒ ﺷﺪ و ﺑﺎﺗﻴﻨﻴﻮل در ﺳﺎﻋﺖ ‪ 9‬ﺗﻤﺎﻣﺎً‬ ‫ﺑﻪارﺗﺶ ﺗﻌﻠﻖ داﺷﺖ‪.‬‬ ‫ﺷﻬﺮداري ﻣﺮﻛﺰي ﻫﻨﻮز ﭼﻴﺰي از ﭘﻴﺶرﻓﺖ ﺳﺮﺑﺎزﻫﺎ ﻧﻤﻲداﻧﺴﺖ ﻛﻪ ورﻣﻮرل ﺑﻪدﻧﺒﺎل ﻣﻬﻤﺎت ﺑﺮاي ﻣﻮﻧﻤﺎرﺗﺮ ﺑﻪآنﺟﺎ‬ ‫ﺷﺘﺎﻓﺖ‪ .‬ﻫﻤﺎنﻃﻮر ﻛﻪ ﺟﻠﻮي ﮔﺎريﻫﺎ اﻳﺴﺘﺎده ﺑﻮد ﺑﺎ ﻓ‪‬ﺮه ﺑﺮﺧﻮرد ﻛﺮد و ﺑﺎ ﻫﻤﺎن ﻟﺒﺨﻨﺪ آﺷﻨﺎي ﺧﻮد ﺑﻪاو ﮔﻔﺖ‪» :‬ﺧﻮب‪ ،‬ﻓﺮه‪،‬‬ ‫ﻣﻲﺑﻴﻨﻲ ﻛﻪ اﻋﻀﺎي اﻗﻠﻴﺖ ﻫﻢ ﻣﻲﺟﻨﮕﻨﺪ«! ﻓﺮه ﺟﻮاب داد‪» :‬اﻋﻀﺎي اﻛﺜﺮﻳﺖ ﺑﻪوﻇﻴﻔﻪﺷﺎن ﻋﻤﻞ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ«‪ .‬اﻳﻦ ﻫﻢ رﻗﺎﺑﺖ‬ ‫ﺳﺨﺎوتﻣﻨﺪاﻧﻪي اﻳﻦ اﻓﺮاد ﻛﻪ ﻫﺮ دو ﺧﻮد را وﻗﻒ ﻣﺮدم ﻛﺮده ﺑﻮدﻧﺪ و ﻣﻲرﻓﺘﻨﺪ ﺗﺎ ﭼﻨﺎن ﺷﺠﺎﻋﺎﻧﻪ ﺑﻤﻴﺮﻧﺪ‪.‬‬ ‫ورﻣﻮرل ﻧﺘﻮاﻧﺴﺖ ﮔﺎريﻫﺎ را ﺗﺎ ﻣﻮﻧﻤﺎرﺗﺮ ﺑﺒﺮد‪ ،‬ورﺳﺎﺋﻲﻫﺎ ازﭘﻴﺶ اﻳﻦ ﺑﻠﻨﺪيﻫﺎ را ﻣﺤﺎﺻﺮه ﻛﺮده ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﺑﺮاي آنﻫﺎ ﻛﻪ‬ ‫ﺑﺮ ﺑﺎﺗﻴﻨﻴﻮل ﻣﺴﻠﻂ ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﻛﺎﻓﻲ ﺑﻮد ﻛﻪ دﺳﺖ دراز ﻛﻨﻨﺪ ﺗﺎ ﻣﻮﻧﻤﺎرﺗﺮ را ﺑﮕﻴﺮﻧﺪ‪ .‬ﺑﻪﻧﻈﺮ ﻣﻲرﺳﻴﺪ ﻛﻪ ﺑﻮت ﻣﺮده اﺳﺖ‪ .‬در ﻃﻮل‬ ‫ﺷﺐ ﻫﺮاسِ اﻳﻦ ﻛﺎرِ ﻣﺤﻔﻲ آنﻫﺎ را ﻓﺮاﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮد‪ .‬ﮔﺮدانﻫﺎ ﻳﻜﻲ ﭘﺲ از دﻳﮕﺮي ﺗﺤﻠﻴﻞ رﻓﺘﻪ و ﻧﺎﭘﺪﻳﺪ ﺷﺪه ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﻋﻮاﻣﻠﻲ‬ ‫ﻛﻪ ﺑﻌﺪﻫﺎ در ﺻﻔﻮف ارﺗﺶ دﻳﺪه ﺷﺪﻧﺪ‪ ،‬ﺑﺎ اﻧﺘﺸﺎر ﺷﺎﻳﻌﺎت ﻛﺬب و دﺳﺖﮔﻴﺮي ﻣﺮﺗﺐ ﺳﺮان ﻧﻈﺎﻣﻲ و ﻏﻴﺮﻧﻈﺎﻣﻲ ﺑﻪﺑﻬﺎﻧﻪي‬ ‫ﺧﻴﺎﻧﺖ‪ ،‬ﺑﻪﮔﺮﻳﺰ اﻓﺮاد داﻣﻦ زده ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﻓﻘﻂ ﺣﺪود ﺻﺪ ﻧﻔﺮ در ﺳﻤﺖ ﺷﻤﺎﻟﻲ ﺗﭙﻪ ﻣﻮﺿﻊ ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ‪ .‬ﺳﺎﺧﺘﻦ ﭼﻨﺪ ﺑﺎرﻳﻜﺎد در ﻃﻲ‬ ‫ﺷﺐ آﻏﺎز ﺷﺪ‪ ،‬وﻟﻲ ﺑﺪون روﺣﻴﻪ‪ .‬ﻓﻘﻂ زنﻫﺎ از ﺧﻮد ﺣﺮارت ﻧﺸﺎن داده ﺑﻮدﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﻛﻠﻮزره‪ ،‬ﻃﺒﻖ ﻋﺎدت ﻣﻌﻤﻮل ﺧﻮد‪ ،‬ﻗﻬﺮ ﻛﺮده ﺑﻮد‪ .‬ﻻﺳﺴﻴﻠﻴﺎ‪ ،‬ﻋﻠﻲرﻏﻢ ﭘﻴﻐﺎمﻫﺎﻳﺶ و ﻗﻮلﻫﺎي ﺷﻬﺮداري ﻣﺮﻛﺰي‪ ،‬ﻧﻪ‬ ‫ﻧﻴﺮوي ﻛﻤﻜﻲ درﻳﺎﻓﺖ ﻛﺮده ﺑﻮد و ﻧﻪ ﻣﻬﻤﺎت‪ .‬در ﺳﺎﻋﺖ ‪ ،9‬ﭼﻮن دﻳﮕﺮ ﺻﺪاي ﺗﻮپﻫﺎي ﺑﻮت را ﻧﻤﻲﺷﻨﻴﺪ‪ ،‬ﺑﻪآنﺟﺎ ﺷﺘﺎﻓﺖ‬ ‫و دﻳﺪ ﻛﻪ ﺗﻮپﭼﻲﻫﺎ رﻓﺘﻪاﻧﺪ‪ .‬ﻓﺮاريﻫﺎﺋﻲ ﻛﻪ ﺳﺎﻋﺖ ده از ﺑﺎﺗﻴﻨﻴﻮل آﻣﺪﻧﺪ‪ ،‬ﻓﻘﻂ وﺣﺸﺖ ﺑﺎ ﺧﻮد آوردﻧﺪ‪ .‬اﮔﺮ ورﺳﺎﺋﻲﻫﺎ‬ ‫ﺳﺮﻣﻲرﺳﻴﺪﻧﺪ‪ ،‬در آنﺟﺎ ‪ 200‬رزﻣﻨﺪه ﻫﻢ ﺑﺮاي ﻣﻮاﺟﻬﻪ ﺑﺎ آنﻫﺎ وﺟﻮد ﻧﺪاﺷﺖ‪.‬‬ ‫وﻟﻲ ﻣﺎﻛﻤﺎﻫﻮن ﻓﻘﻂ ﺑﺎ ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ ﺳﺮﺑﺎزان ﺧﻮد ﺟﺮأت ﻛﺮد ﺑﻪاﻳﻦ ﺣﻤﻠﻪ دﺳﺖ ﺑﺰﻧﺪ ـ اﻳﻦ ﻣﻮﺿﻊ ﺗﺎ اﻳﻦ ﺣﺪ ﻣﻬﻴﺐ‪ ،‬و‬ ‫ﺷﻬﺮت‪ ‬ﻣﻮﻧﻤﺎرﺗﺮ ﺗﺎ اﻳﻦ ﺣﺪ زﻳﺎد ﺑﻮد‪ .‬دو ﺳﭙﺎه ﻛﺎﻣﻞ ارﺗﺶ از ﺧﻴﺎﺑﺎنﻫﺎي ﻟ‪‬ﭙﻴﻚ‪ ،‬ﻣ‪‬ﺮﻛﺎده و ﺷﻮﺳﻪﮔﻠﻴﻨﻴﺎﻧﻜﻮر ﺑﻪآن ﺣﻤﻠﻪور‬ ‫ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬ﮔﺎه ﺑﻪﮔﺎه از ﭼﻨﺪ ﺧﺎﻧﻪ ﺗﻴﺮﻫﺎﺋﻲ ﺷﻠﻴﻚ ﻣﻲﺷﺪ‪ .‬ﻓﻮراً ﺳﺘﻮنﻫﺎي وﺣﺸﺖزده ﻣﺘﻮﻗﻒ ﻣﻲﺷﺪﻧﺪ‪ ،‬اﻣﺎ ﻣﺤﺎﺻﺮهي ﻣﻌﻤﻮﻟﻲ‬ ‫را اداﻣﻪ ﻣﻲدادﻧﺪ‪ .‬اﻳﻦ ‪ 20/000‬ﻧﻔﺮ ﻛﻪ ﻛﺎﻣﻼً ﻣﻮﻧﻤﺎرﺗﺮ را ﻣﺤﺎﺻﺮه ﻛﺮده ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﺑﺎ ﻛﻤﻚ ﺗﻮپﺧﺎﻧﻪ ﻛﻪ روي ﺳﻜﻮي ﺑﺎرو‬ ‫ﻣﺴﺘﻘﺮ ﺑﻮد‪ ،‬ﺳﻪ ﺳﺎﻋﺖ وﻗﺖ ﺻﺮف ﻛﺮدﻧﺪ ﺗﺎ از اﻳﻦ ﻣﻮاﺿﻊ ﻛﻪ ﺗﻮﺳﻂ ﭼﻨﺪ ده ﺗﻴﺮاﻧﺪاز ﻧﺎآزﻣﻮده دﻓﺎع ﻣﻲﺷﺪ‪ ،‬ﺑﺎﻻ ﺑﺮوﻧﺪ‪.‬‬ ‫در ﺳﺎﻋﺖ ﻳﺎزده ﻗﺒﺮﺳﺘﺎن ﺗﺴﺨﻴﺮ ﺷﺪ و اﻧﺪﻛﻲ ﺑﻌﺪ ﺳﺮﺑﺎزﻫﺎ ﺑﻪﺷﺎﺗﻮروژ رﺳﻴﺪﻧﺪ‪ .‬در اﻃﺮاف ﺗﻴﺮاﻧﺪازيﻫﺎﺋﻲ ﺑﻮد‪ ،‬وﻟﻲ ﭼﻨﺪ‬ ‫رزﻣﻨﺪهي ﺳﺮﺳﺨﺖ ﻛﻪ ﻫﻨﻮز ﻣﻲﺟﻨﮕﻴﺪﻧﺪ‪ ،‬ﺧﻴﻠﻲ زود ﻳﺎ ﻛﺸﺘﻪ ﺷﺪﻧﺪ و ﻳﺎ در اﺛﺮ اﻧﺰواي ﺧﻮد ﻧﻮﻣﻴﺪ ﺷﺪﻧﺪ و دﺳﺖ ﻛﺸﻴﺪﻧﺪ‪.‬‬ ‫ورﺳﺎﺋﻲﻫﺎ ﻛﻪ از ﻫﺮﺳﻮ ﺑﻪﺑﻮت ﺻﻌﻮد ﻛﺮده ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﻫﻨﮕﺎم ﻇﻬﺮ در ﻣﻮﻟﻦد‪‬ﻻﮔﺎﻟﺖ ﻣﺴﺘﻘﺮ ﺷﺪﻧﺪ و از ﻃﺮﻳﻖ ﻣﻴﺪان ﺳﻦﭘﻴﻴﺮ‬ ‫ﺑﻪﺷﻬﺮداري ﻓﺮود آﻣﺪﻧﺪ و ﺗﻤﺎم ﻧﺎﺣﻴﻪ ﻫﻴﺠﺪﻫﻢ را ﺑﺪون ﻫﻴﭻ ﻣﻘﺎوﻣﺘﻲ اﺷﻐﺎل ﻛﺮدﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﺑﺪﻳﻦﮔﻮﻧﻪ‪ ،‬ﺑﺪون ﻳﻚ ﻧﺒﺮد‪ ،‬ﺑﺪون ﻳﻚ ﺣﻤﻠﻪ و ﺣﺘﻲ ﺑﺪون ﻳﻚ واﻛﻨﺶ ﻧﻮﻣﻴﺪاﻧﻪ‪ ،‬اﻳﻦ دژ ﻣﺴﺘﺤﻜﻢ ﻧﻔﻮذﻧﺎﭘﺬﻳﺮ رﻫﺎ ﺷﺪ؛‬ ‫ﺣﺎل آنﻛﻪ ﭼﻨﺪ ﺻﺪ ﻧﻔﺮ ﻣﺮد ﻣﺼﻤﻢ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺴﺘﻨﺪ از ﻫﻤﺎنﺟﺎ ﺗﻤﺎم ارﺗﺶ ورﺳﺎي را ﻣﺘﻮﻗﻒ ﻛﻨﻨﺪ و ﻣﺠﻠﺲ را ﺑﻪﻣﺼﺎﻟﺤﻪ‬ ‫وادارﻧﺪ‪.‬‬ ‫لﻛُﻨﺖ و ﻛﻠﻤ‪‬ﺎنـﺗﻮﻣﺎ ﻳﻚ ﻫﺎﻟﻮﻛﺎﺳﺖ ﺗﻘﺪﻳﻢ ﻛﺮدﻧﺪ‪.‬‬ ‫ورﺳﺎﺋﻲﻫﺎ ﻫﻨﻮز ﻛﺎﻣﻼً ﺑﻪﻣﻮﻧﻤﺎرﺗﺮ ﻧﺮﺳﻴﺪه ﺑﻮدﻧﺪ ﻛﻪ ﺑﻪﺧﻮنﺧﻮاﻫﺎن ِ‬ ‫‪ 42‬ﻣﺮد‪ 3 ،‬زن و ‪ 4‬ﻛﻮدك ﺑﻪﺷﻤﺎرهي ‪ 6‬ﺧﻴﺎﺑﺎن روزﻳﻲِ آورده ﺷﺪﻧﺪ و ﻣﺠﺒﻮر ﮔﺮدﻳﺪﻧﺪ ﺗﺎ ﺑﺎ ﺳﺮِﺑﺮﻫﻨﻪ ﺟﻠﻮي دﻳﻮاري ﻛﻪ در‬ ‫ﻫﻴﺠﺪﻫﻢ ﻣﺎرس ژﻧﺮالﻫﺎ ﻛﻨﺎر آن اﻋﺪام ﺷﺪه ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬زاﻧﻮ ﺑﺰﻧﻨﺪ؛ و آنﮔﺎه ﺑﻪﻗﺘﻞ رﺳﻴﺪﻧﺪ‪ .‬زﻧﻲﻛﻪ ﻛﻮدك ﺧﻮد را در آﻏﻮش‬

‫‪206‬‬

‫داﺷﺖ‪ ،‬از زاﻧﻮ زدن ﺧﻮدداري ﻧﻤﻮد و ﺧﻄﺎب ﺑﻪﻫﻤﺮاﻫﺎﻧﺶ ﻓﺮﻳﺎد زد »ﺑﻪاﻳﻦ ﻛﺜﺎﻓﺖﻫﺎ ﻧﺸﺎن دﻫﻴﺪ ﻛﻪ راه ﺑﺎ ﻗﺪ ﺑﺮاﻓﺮاﺷﺘﻪ‬ ‫ﻣﺮدن را ﻣﻲداﻧﻴﺪ«‪.‬‬ ‫روز ﺑﻌﺪ اﻳﻦ ﻛﺸﺘﺎرﻫﺎ اداﻣﻪ ﻳﺎﻓﺖ‪ .‬ﻫﺮ دﺳﺘﻪ از اﺳﺮا را ﻣﺪﺗﻲ ﻣﻘﺎﺑﻞ اﻳﻦ دﻳﻮار ﻛﻪ ﺟﺎي ﮔﻠﻮﻟﻪﻫﺎ ﺑﺮآن ﺑﻮد‪ ،‬ﻣﺘﻮﻗﻒ‬ ‫ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ و ﺑﻌﺪ ﺑﻪداﻣﻨﻪي ﺑﻮت ﻓﺮﺳﺘﺎده ﻣﻲﺷﺪﻧﺪ ﻛﻪ ﺑﺮﺟﺎدهي ﺳﻦدﻧﻲ ﻣﺸﺮف اﺳﺖ]‪.[185‬‬ ‫ﺑﺎﺗﻴﻨﻴﻮل و ﻣﻮﻧﻤﺎرﺗﺮ ﺷﺎﻫﺪ ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﻛﺸﺘﺎرﻫﺎي ﺟﻤﻌﻲ ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﻫﺮﻓﺮدي ﻛﻪ اوﻧﻴﻔﺮم ﺑﻪﺗﻦ ﻳﺎ ﭼﻜﻤﻪ ﺑﻪﭘﺎ داﺷﺖ‪ ،‬ﺻﺮﻓﺎً‬ ‫ﺑﻪﻫﻤﻴﻦ دﻟﻴﻞ و ﺑﺪون ﻫﻴﭻ ﺳﺆال و ﺟﻮاﺑﻲ ﺗﻴﺮﺑﺎران ﻣﻲﺷﺪ‪ .‬ﺑﻪاﻳﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ‪ ،‬ورﺳﺎﺋﻲﻫﺎ ﺗﻤﺎم روز را در ﻣﻴﺪان ﺑﺎﺗﻴﻨﻴﻮل‪،‬‬ ‫ﻣﻴﺪان ﺷﻬﺮداري ﻣﺮﻛﺰي و دروازهي ﻛﻠﻴﺸﻲ ﺑﻪآدمﻛﺸﻲ ﻣﺸﻐﻮل ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﭘﺎرك ﻣﻮﻧﺴﻮ ﺳﻼخﺧﺎﻧﻪي اﺻﻠﻲ آنﻫﺎ در ﭘﺎرﻳﺲ‬ ‫ﻫﻔﺪﻫﻢ ﺑﻮد‪ .‬ﻣﺮﻛﺰ ﻛﺸﺘﺎرﻫﺎ در ﻣﻮﻧﻤﺎرﺗﺮ ﻋﺒﺎرت ﺑﻮد از‪ :‬ﺑﻮت‪ ،‬اﻟﻴﺰه ـﻛﻪ ﭘﻠﻪﻫﺎي آن از اﺟﺴﺎد ﭘﻮﺷﻴﺪه ﺑﻮدـ و ﺑﻮﻟﻮارﻫﺎي‬ ‫ﺑﻴﺮوﻧﻲ‪.‬‬ ‫درﭼﻨﺪ ﻗﺪﻣﻲ ﻣﻮﻧﻤﺎرﺗﺮ ﻛﺴﻲ از ﻓﺎﺟﻌﻪ ﺧﺒﺮ ﻧﺪاﺷﺖ‪ .‬در ﻣﻴﺪان ﺑﻼﻧﺶ ﺑﺎرﻳﻜﺎد زﻧﺎن ﭼﻨﺪﻳﻦ ﺳﺎﻋﺖ درﻣﻘﺎﺑﻞ ﺳﺮﺑﺎزان‬ ‫َﻛﻠﻨﺸﺎن ﭘﺎﻳﺪاري ﻛﺮد‪ .‬ﺑﻌﺪ ﺑﻪﺳﻤﺖ ﺑﺎرﻳﻜﺎد ﭘﻴﮕﺎل ﻋﻘﺐ ﻧﺸﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ آن ﻫﻢ درﺣﺪود ﺳﺎﻋﺖ ‪ 2‬ﺳﻘﻮط ﻛﺮد‪ .‬رﻫﺒﺮ آن را ﻧﺰد‬ ‫ﺳﺮﻛﺮدهي ﻳﻜﻲ از ﮔﺮدانﻫﺎي ورﺳﺎﺋﻲ ﺑﺮدﻧﺪ‪ .‬اﻓﺴﺮ ﭘﺮﺳﻴﺪ‪» :‬ﺗﻮ ﻛﻲ ﻫﺴﺘﻲ«؟ »ﻟ‪‬ﻮِك‪ ،‬ﺑﻨّﺎ‪ ،‬ﻋﻀﻮ ﻛﻤﻴﺘﻪي ﻣﺮﻛﺰي«‪.‬‬ ‫ﺳﺮﻛﺮدهي ورﺳﺎﺋﻲ ﺗﭙﺎﻧﭽﻪاش را در ﺻﻮرت او ﺧﺎﻟﻲ ﻛﺮد و ﻧﻔﺮاﺗﺶ ﻛﺎر او را ﺗﻤﺎم ﻛﺮدﻧﺪ‪.‬‬ ‫در ﻛﺮاﻧﻪي دﻳﮕﺮ ﺳﻦ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻣﺎ ﻣﻮﻓﻖﺗﺮ ﺑﻮد‪ .‬از ﺻﺒﺢ ورﺳﺎﺋﻲﻫﺎ ﺗﻮاﻧﺴﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ ﭘﺎدﮔﺎن ﺑﺎﺑﻴﻠﻮن و اَﺑﻪـاُـﺑﻮا را اﺷﻐﺎل‬ ‫ﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬وﻟﻲ وارﻟﻦ آنﻫﺎ را در ﺗﻘﺎﻃﻊ ﻛﺮواروژ ﻣﺘﻮﻗﻒ ﻧﻤﻮد‪ .‬اﻳﻦ ﺗﻘﺎﻃﻊ در دﻓﺎع از ﭘﺎرﻳﺲ ﺑﻪﺧﺎﻃﺮﻫﺎ ﺧﻮاﻫﺪ ﻣﺎﻧﺪ‪ .‬ﻫﻤﻪي‬ ‫ﺧﻴﺎﺑﺎنﻫﺎﺋﻲﻛﻪ ﺑﻪاﻳﻦ ﺗﻘﺎﻃﻊ ﻣﻨﺘﻬﻲ ﻣﻲﺷﺪ‪ ،‬ﺧﻴﻠﻲ ﺧﻮب ﺑﺎرﻳﻜﺎدﺑﻨﺪي ﺷﺪه ﺑﻮد و اﻳﻦ ﻣﺤﻞ ﻣﺴﺘﺤﻜﻢ ﻓﻘﻂ وﻗﺘﻲ رﻫﺎ ﺷﺪ‬ ‫ﻛﻪ آﺗﺶ و ﮔﻠﻮﻟﻪﻫﺎي ﺗﻮپ آن را ﺑﻪﺗﻠﻲ از آوار ﺗﺒﺪﻳﻞ ﻛﺮد‪ .‬در ﻛﺮاﻧﻪي رودﺧﺎﻧﻪ‪ ،‬ﺧﻴﺎﺑﺎنﻫﺎي اوﻧﻴﻮرﺳﻴﺘﻪ‪ ،‬ﺳﻦدوﻣﻴﻨﻴﻚ‪،‬‬ ‫ﺳﻦژرﻣﻦ و ﮔﺮِﻧ‪‬ﻞ ﮔﺮدانﻫﺎي ‪ 138 ،135 ،67‬و ‪ 148‬ﺑﺎ ﭘﺸﺘﻴﺒﺎﻧﻲ »ﻛﻮدﻛﺎن ﮔﻢﺷﺪه« و ﺗﻚﺗﻴﺮاﻧﺪازانْ ﺳﺮﺳﺨﺘﺎﻧﻪ ﻣﻘﺎوﻣﺖ‬ ‫ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬در ﺧﻴﺎﺑﺎن رِن و ﺑﻮﻟﻮارﻫﺎي اﻃﺮاف‪ ،‬ورﺳﺎﺋﻲﻫﺎ ﺗﻤﺎم زور ﺧﻮد را ﺑﻪﺧﺮج دادﻧﺪ‪ .‬در ﺧﻴﺎﺑﺎن واون ﻛﻪ دﻓﺎع آن ﺗﺤﺖ‬ ‫رﻫﺒﺮي ﻟﻴﺴﺒﻮن ﻗﺮار داﺷﺖ‪ ،‬ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺷﮕﻔﺖاﻧﮕﻴﺰ ﺑﻮد‪ .‬اﻳﻦ ﭘﺴﺖ ﻣﻘﺪم‪ ،‬ﺗﺎ دو روز ﻣﺎﻧﻊ ﻫﺠﻮم ﺑﻪﻟﻮﮔﺰاﻣﺒﻮرگ ﺷﺪ‪.‬‬ ‫ﻣﺎ در ﻣﻨﺘﻬﻲاﻟﻴﻪ ﭼﭗ ﺧﻮد ﺗﺄﻣﻴﻦ ﻛﻢﺗﺮي داﺷﺘﻴﻢ‪ .‬ورﺳﺎﺋﻲﻫﺎ از ﺻﺒﺢ زود ﮔﻮرﺳﺘﺎن ﻣﻮﻧﭙﺎرﻧﺎس را ﻛﻪ در اﺧﺘﻴﺎر‬ ‫اﻧﮕﺸﺖﺷﻤﺎري از اﻓﺮاد ﻣﺎ ﻗﺮار داﺷﺖ‪ ،‬ﻣﺤﺎﺻﺮه ﻛﺮده ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﻧﺰدﻳﻚ رﺳﺘﻮران رﻳﺸﻔﻮ‪ ،‬ﻓﺪرالﻫﺎ اﺑﺘﺪا ﺑﻪدﺷﻤﻦ راه دادﻧﺪ و‬ ‫ﺑﻌﺪ ﻣﺴﻠﺴﻞﻫﺎيﺷﺎن را ﺑﻴﺮون ﻛﺸﻴﺪﻧﺪ؛ وﻟﻲ ﺑﻲﻧﺘﻴﺠﻪ‪ ،‬زﻳﺮا ﺗﻌﺪاد ورﺳﺎﺋﻲﻫﺎ آنﻗﺪر زﻳﺎد ﺑﻮد ﻛﻪ ﻣﻌﺪود ﻣﺪاﻓﻌﺎن ﮔﻮرﺳﺘﺎن را‬ ‫از ﻫﺮﺳﻮ ﻣﺤﺎﺻﺮه ﻛﺮدﻧﺪ و ﺧﻴﻠﻲ زود ﺑﻪآنﻫﺎ ﻳﻮرش ﺑﺮدﻧﺪ‪ .‬ﺳﭙﺲ‪ ،‬ورﺳﺎﺋﻲﻫﺎ ﺑﺎ ﻋﺒﻮر از ﻛﻨﺎر ﺣﺼﺎرﻫﺎي ﻣﻮﻗﺖ ﻧﺎﺣﻴﻪ‬ ‫ﭼﻬﺎردﻫﻢ ﺑﻪﻣﻴﺪان ﺳﻦﭘﻴﻴﺮ رﺳﻴﺪﻧﺪ‪ .‬اﺳﺘﺤﻜﺎﻣﺎت ﺧﻴﺎﺑﺎن اﻳﺘﺎﻟﻴﺎ و ﺟﺎدهي ﺷﺎﺗﻴﻮن ﻛﻪ از ﻣﺪتﻫﺎ ﭘﻴﺶ ﺑﺎ دﻗﺖ ﺗﺪارك ﺷﺪه‬ ‫ﺑﻮد ـوﻟﻲ ﻫﻨﻮز ﭼﺴﺒﻴﺪه ﺑﻪﺣﺼﺎرﻫﺎي ﻣﻮﻗﺖـ از ﭘﺸﺖ از ﻃﺮﻳﻖ ﺷﻮﺳﻪ دوﻣ‪‬ﻦ ﺗﺼﺮف ﺷﺪ و ﻛﻞ دﻓﺎعِ ﺗﻘﺎﻃﻊﻫﺎي ﻛﺎﺗﺮ ﺷﻮﻣ‪‬ﻦ‬ ‫دور ﻛﻠﻴﺴﺎ ﻣﺘﻤﺮﻛﺰ ﺷﺪ‪ .‬از ﺑﺎﻻي ﺑﺮج ﻛﻠﻴﺴﺎ ﺣﺪود ده ﻧﻔﺮ از ﻓﺪرالﻫﺎي ﻣﻮﻧﺮوژ از ﺑﺎرﻳﻜﺎدﻫﺎﺋﻲ ﺣﻤﺎﻳﺖ ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ ﻛﻪ ﭼﻨﺪﻳﻦ‬ ‫ﺳﺎﻋﺖ ﺗﻮﺳﻂ ﺳﻲ ﻧﻔﺮ ﺣﻔﻆ ﺷﺪه ﺑﻮد و دوﺳﻮم راه ﺷﻮﺳﻪ دوﻣﻦ را ﻣﻲﺑﺴﺖ‪ .‬ﺳﺮاﻧﺠﺎم ﻓﺸﻨﮓﻫﺎي آنﻫﺎ ﺗﻤﺎم ﺷﺪ و ﭘﺮﭼﻢ‬ ‫ﺳﻪ رﻧﮓ در ﻫﻤﺎن زﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺑﺮﻓﺮاز ﺑﻮتﻣﻮﻧﻤﺎرﺗﺮ ﺑﺮاﻓﺮاﺷﺘﻪ ﻣﻲﺷﺪ‪ ،‬در ﺷﻬﺮداري ﻫﻢ ﺑﻪاﺣﺘﺰاز درآﻣﺪ‪ .‬از اﻳﻦ ﭘﺲ راه ﻣﻴﺪان‬ ‫داﻧﻔ‪‬ﺮ ﺑﺎز ﺑﻮد و ورﺳﺎﺋﻲﻫﺎ ﭘﺲ از روﻳﺎروﺋﻲ ﺑﺎ آﺗﺸﻲ از ﺟﺎﻧﺐ اوﺑﺰرواﺗﻮار ﻛﻪ ﭼﻨﺪ ﻓﺪرال در آن ﻣﻮﺿﻊ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻪآنﺟﺎ‬ ‫رﺳﻴﺪﻧﺪ‪.‬‬ ‫در ﭘﺸﺖ اﻳﻦ ﺧﻄﻮط ﻛﻪ ﺑﻪاﻳﻦﮔﻮﻧﻪ درﻫﻢ ﺷﻜﺴﺖ‪ ،‬ﺑﻪﻫﻤﺖ ر‪‬ﺑﻠﻮِﺳﻜﻲ دﻓﺎعﻫﺎي دﻳﮕﺮي ﭘﺎﮔﺮﻓﺖ‪ .‬اﻳﻦ ﻓﺮﻣﺎﻧﺪه روز ﻗﺒﻞْ‬ ‫ﭘﺲاز درﻳﺎﻓﺖ ﻓﺮﻣﺎن ﺗﺨﻠﻴﻪ دژﻫﺎ ﭘﺎﺳﺦ داده ﺑﻮد‪» :‬اﻳﻦ ﺧﻴﺎﻧﺖ اﺳﺖ ﻳﺎ ﺳﻮء‪‬ﺗﻔﺎﻫﻢ؟ ﻣﻦ ﺗﺨﻠﻴﻪ ﻧﻤﻲﻛﻨﻢ«‪ .‬ﭘﺲ از ﺗﺴﺨﻴﺮ‬ ‫ﻣﻮﻧﻤﺎرﺗﺮ‪ ،‬اﻳﻦ ﻓﺮﻣﺎﻧﺪه ﻧﺰد دﻟﺴﻜﻠﻮز رﻓﺖ و او را ﺗﺸﻮﻳﻖ ﻛﺮد ﻛﻪ دﻓﺎع را ﺑﻪﻛﺮاﻧﻪي ﭼﭗ ﻣﻨﺘﻘﻞ ﻛﻨﺪ‪ .‬ﺑﻪﻋﻘﻴﺪهي او ﺳﻦ‪،‬‬ ‫دژﻫﺎ‪ ،‬ﭘﺎﻧﺘﺌﻮن و ﺑﻴﻴِﻮر ﺑﺎ ﻣﺰارع ﺑﺎز ﺑﺮاي ﻋﻘﺐﻧﺸﻴﻨﻲ‪ ،‬ﻣﺄﻣﻦ ﻣﺴﺘﺤﻜﻤﻲ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻣﻲدادﻧﺪ‪ .‬ﻧﻈﺮي ﺑﺴﻴﺎر درﺳﺖ ﺑﺮاي‬

‫‪207‬‬

‫ﺳﺮﺑﺎزان ارﺗﺶ ﻣﻨﻈﻢ‪ ،‬وﻟﻲ ﻗﻠﺐ ﻳﻚ ﻗﻴﺎم را ﻧﻤﻲﺗﻮان ﺑﻪدلﺧﻮاه ﺟﺎﺑﻪﺟﺎ ﻛﺮد و ﻓﺪرالﻫﺎ ﺑﻴﺶ از ﭘﻴﺶ ﺑﻪﻣﺎﻧﺪن در‬ ‫ﻣﺤﻠﻪﻫﺎي ﺧﻮد ﻣﺘﻤﺎﻳﻞ ﺑﻮدﻧﺪ‪.‬‬ ‫ر‪‬ﺑﻠﻮِﺳﻜﻲ ﺑﻪﺳﺘﺎد ﺧﻮد ﺑﺮﮔﺸﺖ‪ ،‬ﻓﺮﻣﺎﻧﺪﻫﺎن دژﻫﺎ را ﺟﻤﻊ ﻛﺮد و ﺑﻪآنﻫﺎ ﺗﻤﺎم اﻗﺪاﻣﺎﺗﻲ را ﻛﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﺻﻮرت ﻣﻲدادﻧﺪ‪،‬‬ ‫ﺗﻮﺿﻴﺢ داد و ﺑﺮﮔﺸﺖ ﺗﺎ ﻓﺮﻣﺎﻧﺪﻫﻲ ﻛﺮاﻧﻪي ﭼﭗ را ﻛﻪ ﻣﺼﻮﺑﻪﻫﺎي ﭘﻴﺸﻴﻦ ﺑﻪاو ﺗﻔﻮﻳﺾ ﻛﺮده ﺑﻮد‪ ،‬ازﺳﺮ ﺑﮕﻴﺮد‪ .‬وﻟﻲ‬ ‫ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ ﻓﺮﻣﺎنﻫﺎﺋﻲ ﺑﺮاي ﭘﺎﻧﺘﺌﻮن ﻓﺮﺳﺘﺎد‪ ،‬ﺑﻪاو ﭘﺎﺳﺦ داده ﺷﺪ ﻛﻪ دراﻳﻦﺟﺎ ﻟﻴﺴﺒﻮن ﻓﺮﻣﺎن ﻣﻲدﻫﺪ‪ .‬ر‪‬ﺑﻠﻮِﺳﻜﻲ‪،‬‬ ‫ﺗﺰﻟﺰلﻧﺎﭘﺬﻳﺮ‪ ،‬ﻗﺴﻤﺘﻲ را ﻛﻪ ﺑﻪاو واﮔﺬاﺷﺘﻪ ﺷﺪه ﺑﻮد‪ ،‬در وﺿﻌﻴﺖ دﻓﺎﻋﻲ ﻗﺮار داد‪ .‬او ﻳﻚ آﺗﺶﺑﺎر ﺑﺎ ﻫﺸﺖ ﺗﻮپ و دو آﺗﺶﺑﺎر‬ ‫ﺑﺎ ﭼﻬﺎر ﺗﻮپ در ﺑﻮتـاُـﻛﺎي‪ ،‬ﻣﻮﺿﻊ ﻣﺴﻠﻄﻲ ﺑﻴﻦ ﭘﺎﻧﺘﺌﻮن و دژﻫﺎ ﻣﺴﺘﻘﺮ ﻧﻤﻮد‪ .‬او ﺑﻮﻟﻮارﻫﺎي اﻳﺘﺎﻟﻲ‪ ،‬اوﭘﻴﺘﺎل و ﻻﮔﺎر را‬ ‫ﻣﺴﺘﺤﻜﻢ ﻛﺮد‪ .‬ﺳﺘﺎد او در ﺷﻬﺮداري ﮔﻮﺑﻠﻦ و ذﺧﻴﺮه او در ﻣﻴﺪان اﻳﺘﺎﻟﻲ‪ ،‬ﻣﻴﺪان ژاﻧﺪارك و ﺑﺮﺳﻲ ﻣﺴﺘﻘﺮ ﺑﻮد‪.‬‬ ‫در ﺳﺎﻳﺮ ﻣﻨﺎﻃﻖ ﺳﺮﺣﺪي ﭘﺎرﻳﺲ‪ ،‬ﻧﻮاﺣﻲ ﭼﻬﺎردﻫﻢ و ﺑﻴﺴﺘﻢ ﻧﻴﺰ دﻓﺎعِ ﺧﻮد را ﺗﺪارك ﻣﻲدﻳﺪﻧﺪ‪ .‬ﭘﺎﺳﺪوﺋ‪‬ﻪي دﻟﻴﺮ ﺟﺎﻧﺸﻴﻦ‬ ‫ﺑﻴﺴ‪‬ﻦ ﺷﺪ ﻛﻪ ﻫﻨﻮز ﺟﺮأت ﻣﻲﻛﺮد ﻛﻪ ﺧﻮد را ﺳﺮﻛﺮدهي ﻟﮋﻳﻮن ﻻوﻳﻠ‪‬ﺖ ﻣﻌﺮﻓﻲ ﻛﻨﺪ‪ .‬آنﻫﺎ ﮔﺮاﻧﺪرود‪‬ﻻﺷﺎﭘﻞ ـﭘﺸﺖ اﻳﺴﺘﮕﺎه‬ ‫راهآﻫﻦ اﺳﺘﺮازﺑﻮرگـ و ﺧﻴﺎﺑﺎنﻫﺎي اوﺑِﺮوﻳﻠﻴﻴﻪ‪ ،‬ﻓﻼﻧْﺪر و ﻛﺎﻧﺎل را ﺑﺎرﻳﻜﺎدﺑﻨﺪي ﻛﺮدﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻪﻃﻮريﻛﻪ ﭘﻨﺞ ﺧﻂ دﻓﺎﻋﻲ ﺑﻪوﺟﻮد‬ ‫آﻣﺪ ﻛﻪ از دو ﺟﻨﺎح ﺗﻮﺳﻂ ﺑﻮﻟﻮارﻫﺎ و اﺳﺘﺤﻜﺎﻣﺎت ﺣﻔﺎﻇﺖ ﻣﻲﺷﺪ‪.‬‬ ‫ﭼﻨﺪ ﺗﻮپ در ﺧﻴﺎﺑﺎن رﻳﻜ‪‬ﻪ‪ ،‬در اﻳﺴﺘﮕﺎه ﮔﺎز‪ ،‬ﻣﺴﺘﻘﺮ ﺷﺪ؛ درﺣﺎﻟﻲﻛﻪ ﻗﻄﻌﺎت ﺳﻨﮕﺮﻫﺎي ﻣﻮﻗﺖ را ﻋﺪهاي ﺑﻪﺑﻮت ﺷﻮﻣﻮن‬ ‫و ﻋﺪهاي دﻳﮕﺮ ﺑﻪﺧﻴﺎﺑﺎن ﭘﻮﺋﺒﻼ ﻣﻲﺑﺮدﻧﺪ‪ .‬ﻳﻚ آﺗﺶﺑﺎر ﺑﺎ ‪ 6‬ﺗﻮپ در ﺑﺎﻻﺗﺮﻳﻦ ﻧﻘﻄﻪي ﭘﺮﻻﺷﺰ ﻧﺼﺐ ﺷﺪ ﻛﻪ ﭘﺎرﻳﺲ را ﺑﺎ‬ ‫ﻏﺮش آزاردﻫﻨﺪهي ﺧﻮد ﭘﻮﺷﺶ ﻣﻲداد‪.‬‬ ‫ﭘﺎرﻳﺴﻲ ﮔﻨﮓ و ﺧﻠﻮت‪ .‬ﻣﺜﻞ روز ﻗﺒﻞ دﻛﺎنﻫﺎ ﺑﺴﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ و ﺧﻴﺎﺑﺎنﻫﺎي رﻧﮓ ﭘﺮﻳﺪه از آﻓﺘﺎب‪ ‬ﺗﻬﻲ و ﺗﻬﺪﻳﺪﻛﻨﻨﺪه‬ ‫ﻣﻲﻧﻤﻮدﻧﺪ‪ .‬ﺗﻨﻬﺎ ﺗﻨﻬﺎ ﺧﺒﺮﻧﻮﻳﺲﻫﺎﺋﻲﻛﻪ ﺑﺎ ﺣﺪاﻛﺜﺮ ﺳﺮﻋﺖ ﻣﻲﺗﺎﺧﺘﻨﺪ‪ ،‬ﺗﻮپﻫﺎﺋﻲﻛﻪ ﺟﺎﺑﻪﺟﺎ ﻣﻲﺷﺪﻧﺪ و رزﻣﻨﺪﮔﺎﻧﻲ ﻛﻪ در‬ ‫ﺣﺮﻛﺖ ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬اﻳﻦ ﺳﻜﻮن را ﻣﻲﺷﻜﺴﺖ‪ .‬ﻓﺮﻳﺎدﻫﺎي »ﻛﺮﻛﺮهﻫﺎ را ﺑﺎز ﻛﻦ«! »ﭘﺸﺖدريﻫﺎ را ﺑﻜﺶ«! اﻳﻦ ﺳﻜﻮت را‬ ‫ﻣﻲﺑﺮﻳﺪ‪ .‬ﻋﻠﻲرﻏﻢ ﮔﻠﻮﻟﻪﻫﺎي ﺗﻮپ ورﺳﺎﺋﻲﻫﺎ ﻛﻪ روي ﭼﺎپﺧﺎﻧﻪي ﺧﻴﺎﺑﺎن آﺑﻮﻛﻴﺮ ﻣﻲاﻓﺘﺎد‪ ،‬دو روزﻧﺎﻣﻪي »ﺗﺮﻳﺒﻮن ﻣﺮدم« و‬ ‫»ﺗﻮدهي ﻣﺤﻜﻢ« ﻣﻨﺘﺸﺮ ﺷﺪ‪.‬‬ ‫ﭼﻨﺪ ﻧﻔﺮي در ﺷﻬﺮداري ﻣﺮﻛﺰي ﺣﺪاﻛﺜﺮ ﺳﻌﻲ ﺧﻮد را ﻛﺮدﻧﺪ ﻛﻪ ﺟﺰﺋﻴﺎت را دﻧﺒﺎل ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ‪ :‬ﻳﻚ ﻣﺼﻮﺑﻪ ﺑﻪﺳﺮﻛﺮدﮔﺎن‬ ‫ﺑﺎرﻳﻜﺎدﻫﺎ اﺧﺘﻴﺎر ﻣﺼﺎدرهي وﺳﺎﺋﻞ ﺿﺮوري و آذوﻗﻪ را ﻣﻲداد و دﻳﮕﺮي ﻫﺮﺧﺎﻧﻪاي ﻛﻪ از آن ﺑﻪﺳﻮي ﻓﺪرالﻫﺎ ﺗﻴﺮاﻧﺪازي‬ ‫ﻣﻲﺷﺪ را ﺑﻪﺳﻮزاﻧﺪن ﻣﺤﻜﻮم ﻣﻲﻛﺮد‪ .‬ﺑﻌﺪازﻇﻬﺮ ﻛﻤﻴﺘﻪي ﻧﺠﺎت ﻋﻤﻮﻣﻲ ﭘﻴﺎﻣﻲ ﺧﻄﺎب ﺑﻪﺳﺮﺑﺎزان ورﺳﺎي ﻣﻨﺘﺸﺮ ﻛﺮد‪:‬‬ ‫ﻣﺮدم ﭘﺎرﻳﺲ ﻫﺮﮔﺰ ﺑﺎور ﻧﻤﻲﻛﻨﻨﺪ ﻛﻪ ﺷﻤﺎ ﺳﻼحﻫﺎي ﺧﻮد را ﻋﻠﻴﻪ آنﻫﺎ ﺑﻠﻨﺪ ﻛﻨﻴﺪ‪ .‬وﻗﺘﻲ آنﻫﺎ ﺑﺎ ﺷﻤﺎ روﺑﺮو ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‪،‬‬ ‫دﺳﺖﻫﺎي ﺷﻤﺎ از ﻋﻤﻠﻲ ﻛﻪ ﭼﻴﺰي ﺟﺰ ﻳﻚ ﺑﺮادرﻛﺸﻲ ﺣﻘﻴﻘﻲ ﻧﻴﺴﺖ‪ ،‬اﺟﺘﻨﺎب ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ﺷﻤﺎ ﻫﻢ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻣﺎ ﭘﺮوﻟﺘﺮ ﻫﺴﺘﻴﺪ‪.‬‬ ‫آنﭼﻪ را در ‪ 18‬ﻣﺎرس ﻧﻜﺮدﻳﺪ‪ ،‬دوﺑﺎره ﻣﻲﻛﻨﻴﺪ‪ .‬ﺑﻪﺳﻮي ﻣﺎ ﺑﻴﺎﺋﻴﺪ‪ ،‬ﺑﺮادران‪ ،‬ﺑﻪﺳﻮي ﻣﺎ ﺑﻴﺎﺋﻴﺪ‪ .‬آﻏﻮشﻫﺎي ﻣﺎ ﺑﺮاي ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻦ‬ ‫ﺷﻤﺎ ﮔﺸﻮده اﺳﺖ‪.‬‬

‫در ﻫﻤﻴﻦ زﻣﺎن ﻛﻤﻴﺘﻪي ﻣﺮﻛﺰي ﻫﻢ ﭘﻴﺎم ﻣﺸﺎﺑﻬﻲ را در ﻣﻌﺎﺑﺮ ﻧﺼﺐ ﻛﺮد ـﺗﻮﻫﻤﻲ ﻛﻮدﻛﺎﻧﻪ وﻟﻲ ﺧﻴﺮﺧﻮاﻫﺎﻧﻪـ و ﻣﺮدم‬ ‫ﭘﺎرﻳﺲ در اﻳﻦ ﻣﻮرد ﺑﺎ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎن ﺧﻮد ﻛﺎﻣﻼً ﻣﻮاﻓﻖ ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﻋﻠﻲرﻏﻢ ﻛﻴﻨﻪﺗﻮزي ﻣﺠﻠﺲ‪ ،‬ﺗﻴﺮﺑﺎران ﻣﺠﺮوﺣﻴﻦ و رﻓﺘﺎريﻛﻪ‬ ‫ﻃﻲ ﺷﺶ ﻫﻔﺘﻪ ﺑﺎ اﺳﺮا ﺷﺪه ﺑﻮد‪ ،‬ﻛﺎرﮔﺮان ﻗﺒﻮل ﻧﻤﻲﻛﺮدﻧﺪ ﻛﻪ ﻓﺮزﻧﺪان ﻣﺮدم ﺑﺘﻮاﻧﻨﺪ ﺷﻜﻢ ﭘﺎرﻳﺴﻲ را ﻛﻪ ﺑﺮاي آنﻫﺎ‬ ‫ﺟﻨﮕﻴﺪه ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﺑﺪرﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﺳﺎﻋﺖ ﺳﻪ‪ ،‬ﺑﻮﻧﻮاﻟﻪ و ﺳﺎﻳﺮ اﻋﻀﺎي اﻧﺠﻤﻦ ﺣﻘﻮق در ﺷﻬﺮداري ﻣﺮﻛﺰي ﺣﺎﺿﺮ ﺷﺪﻧﺪ و درآنﺟﺎ ﺗﻌﺪادي از اﻋﻀﺎي ﺷﻮرا‬ ‫و ﻛﻤﻴﺘﻪي ﻧﺠﺎت ﻋﻤﻮﻣﻲ آنﻫﺎ را ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻨﺪ‪ .‬آنﻫﺎ از اﻳﻦ درﮔﻴﺮي اﻇﻬﺎر ﺗﺄﺳﻒ ﻛﺮدﻧﺪ و ﭘﻴﺶﻧﻬﺎد ﻧﻤﻮدﻧﺪﻛﻪ ﻣﻴﺎﻧﺠﻲﮔﺮي‬ ‫ﻛﻨﻨﺪ ـﻫﻤﺎنﻃﻮر ﻛﻪ در دوران ﻣﺤﺎﺻﺮه ﺑﺎ ﻣﻮﻓﻘﻴﺖ ﻛﺮده ﺑﻮدﻧﺪـ و ﻣﺮاﺗﺐ ﺗﺄﺳﻒ ﺧﻮد را ﺑﻪﮔﻮش ﺗﻲﻳﺮ ﺑﺮﺳﺎﻧﻨﺪ‪ .‬ﺑﺎﻻﺧﺮه‪،‬‬ ‫آنﻫﺎ ﺧﻮد را در اﺧﺘﻴﺎر ﺷﻬﺮداري ﻣﺮﻛﺰي ﮔﺬاﺷﺘﻨﺪ‪ .‬ﺑﻪآنﻫﺎ ﭘﺎﺳﺦ داده ﺷﺪ‪» :‬ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﭘﺲ ﺗﻔﻨﮓ ﺑﻪدوش ﺑﮕﻴﺮﻳﺪ و‬

‫‪208‬‬

‫ﺑﻪﺑﺎرﻳﻜﺎدﻫﺎ ﺑﺮوﻳﺪ«‪ .‬در ﻣﻘﺎﺑﻞ اﻳﻦ درﺧﻮاﺳﺖ ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ‪ ،‬آنﻫﺎ ﺑﻪﺳﻤﺖ ﻛﻤﻴﺘﻪي ﻣﺮﻛﺰي ﺑﺮﮔﺸﺘﻨﺪ ﻛﻪ اﻳﻦ ﺿﻌﻒ را داﺷﺖ ﻛﻪ‬ ‫ﺑﻪﺧﺮفﻫﺎيﺷﺎن ﮔﻮش ﺑﺪﻫﺪ‪.‬‬ ‫در ﻣﻴﺎن ﻧﺒﺮد ﺟﺎﺋﻲ ﺑﺮاي ﻣﺬاﻛﺮه ﻧﺒﻮد‪ .‬ورﺳﺎﺋﻲﻫﺎ ﺑﻪدﻧﺒﺎل ﻣﻮﻓﻘﻴﺖﻫﺎي ﺧﻮد در ﻣﻮﻧﻤﺎرﺗﺮ‪ ،‬در اﻳﻦ ﻟﺤﻈﻪ ﺑﻪﺳﻮي ﺑﻮﻟﻮار‬ ‫اورﻧﺎﻧﻮ و اﻳﺴﺘﮕﺎه راهآﻫﻦ ﺷﻤﺎل ﭘﻴﺶروي ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬در ﺳﺎﻋﺖ ‪ 2‬ﺑﺎرﻳﻜﺎدﻫﺎي ﺷﻮﺳﻪﻛﻴﻨﻴﺎﻧﻜﻮر رﻫﺎ ﺷﺪ و در ﺧﻴﺎﺑﺎن ﻣﻴﺮا‪،‬‬ ‫در ﺟﺎﻧﺐ ورﻣﻮرل‪ ،‬دوﻣﺒﺮوﺳﻜﻲ زﺧﻢﻫﺎي ﻣﻬﻠﻚ ﺑﺮداﺷﺖ و ﺑﻪﺧﺎك درﻏﻠﻄﻴﺪ‪ .‬ﺻﺒﺢ ﻫﻤﺎن روز دﻟﺴﻜﻠﻮز ﺑﻪاو ﮔﻔﺘﻪ ﺑﻮد ﻛﻪ‬ ‫در ﺣﻮلوﺣﻮش ﻣﻮﻧﻤﺎرﺗﺮ ﺣﺪاﻛﺜﺮ ﺳﻌﻲ ﺧﻮد را ﺑﻪﻋﻤﻞ آورد؛ و دوﻣﺒﺮوﺳﻜﻲ‪ ،‬ﺑﺪون اﻣﻴﺪ‪ ،‬ﺑﺪون ﺳﺮﺑﺎز و از زﻣﺎن ورود‬ ‫ورﺳﺎﺋﻲﻫﺎ ﻣﻮرد ﺳﻮءﻇﻦ‪ ،‬ﻫﻤﻪي ﻛﺎري ﻛﻪ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺴﺖ اﻧﺠﺎم دﻫﺪ‪ ،‬اﻳﻦ ﺑﻮد ﻛﻪ ﺑﻤﻴﺮد‪ .‬او دو ﺳﺎﻋﺖ ﺑﻌﺪ در ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎن‬ ‫ﻻرﻳﺒﻮازﻳﻴِﺮ درﮔﺬﺷﺖ‪ .‬ﺟﺴﺪ او ﺑﻪﺷﻬﺮداري ﻣﺮﻛﺰي ﺑﺮدﻧﺪ و اﻓﺮاد ﺑﺎرﻳﻜﺎدﻫﺎ در ﺣﻴﻦ ﻋﺒﻮر ﺑﻪآن اداي اﺣﺘﺮام ﻧﻈﺎﻣﻲ‬ ‫ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﻣﺮگ ﺑﺎﺷﻜﻮه او ﺳﻮءﻇﻦ را ﺧﻠﻊ ﺳﻼح ﻛﺮده ﺑﻮد‪.‬‬ ‫َﻛﻠﻨﺸﺎن ﻛﻪ ﺣﺎﻻ دﻳﮕﺮ در ﺳﻤﺖ ﭼﭗ‪ ‬دﺳﺘﺶ ﺑﺎز ﺑﻮد‪ ،‬ﻣﺘﻮﺟﻪ ﻧﺎﺣﻴﻪ ﻧﻬﻢ ﺷﺪ‪ .‬ﻳﻚ ﺳﺘﻮن از ﺧﻴﺎﺑﺎنﻫﺎي ﻓﻮﻧﺘ‪‬ﻦ‪ ،‬ﺳﻦژرژ‬ ‫و ﻧﻮﺗﺮدامد‪‬ﻟﻮرِت ﺑﻪﻃﺮف ﭘﺎﺋﻴﻦ ﺣﺮﻛﺖ ﻛﺮد و ﺳﺮِ ﺗﻘﺎﻃﻊ ﺗﻮﻗﻒ ﻧﻤﻮد‪ .‬درﻫﻤﻴﻦ ﺣﺎل ﺳﺘﻮن دﻳﮕﺮي ﻗﺒﻞ از دﺧﻮل ﺑﻪﺧﻴﺎﺑﺎن‬ ‫ﺗﺮود‪‬ن ﻛﻪ ﺗﺎ ﺷﺐ در آنﺟﺎ از ﺣﺮﻛﺖ ﺑﺎزداﺷﺘﻪ ﺷﺪ‪ ،‬روﻟﻦﻛﻮﻟﮋ را ﺑﻪﺗﻮپ ﺑﺴﺖ‪.‬‬ ‫ﺑﺎ ﭘﻴﺶروي ﺑﻴﺶﺗﺮ در ﻣﺮﻛﺰ‪ ،‬دوﺋ‪‬ﻪ ﻛﺎﻣﻼً ﺑﻪﺑﺎرﻳﻜﺎد ﻣﻐﺎزه ﭘﺮِﻧﺘﺎن ﻧﺰدﻳﻚ ﺷﺪ و ﺑﺮاي ﺗﺼﺮف ﻛﻠﻴﺴﺎي ﺗﺮﻳﻨﻴﺘﻪ ﻓﺪرالﻫﺎ‬ ‫را ﺑﻪﺿﺮب ﮔﻠﻮﻟﻪﻫﺎي ﺗﻮپ ﻣﺘﻔﺮق ﻛﺮد‪ .‬آنﮔﺎه ﭘﻨﺞ ﺗﻮپ ﻣﺴﺘﻘﺮ در زﻳﺮ رواق ﻛﻠﻴﺴﺎ ﺑﻪﺳﻤﺖ ﺑﺎرﻳﻜﺎد ﺑﺴﻴﺎر ﻣﻬﻤﻲ‬ ‫ﻧﺸﺎﻧﻪﮔﻴﺮي ﺷﺪ ﻛﻪ ﺷﻮﺳﻪداﻧﺘﻮن را در ﻣﺪﺧﻞ ﺑﻮﻟﻮار ﻣﺴﺪود ﻣﻲﻛﺮد‪ .‬ﻳﻚ دﺳﺘﻪ ﺳﺮﺑﺎز ﺑﻪﺧﻴﺎﺑﺎنﻫﺎي ﺷﺎﺗﻮدن و ﻻﻓﺎﻳِﺖ‬ ‫داﺧﻞ ﺷﺪﻧﺪ‪ ،‬وﻟﻲ در ﺗﻘﺎﻃﻊ ﻓﻮﺑﻮرﻣﻮﻧﻤﺎرﺗﺮ ﻳﻚ ﺑﺎرﻳﻜﺎد ﻛﻪ ﺣﺪاﻛﺜﺮ ﻳﻚ ﻣﺘﺮ ارﺗﻔﺎع داﺷﺖ و ﺗﻮﺳﻂ ﺑﻴﺴﺖوﭘﻨﺞ ﻧﻔﺮ دﻓﺎع‬ ‫ﻣﻲﺷﺪ‪ ،‬ﺗﺎ ﺷﺐ ﺟﻠﻮي آنﻫﺎ را ﮔﺮﻓﺖ‪.‬‬ ‫ﺳﻤﺖ راﺳﺖ‪ ‬دوﺋ‪‬ﻪ ﻫﻨﻮز در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺧﻴﺎﺑﺎن روﻳﺎل ﻧﺎﺗﻮان ﺑﻮد‪ .‬درآنﺟﺎ‪ ،‬ﺑﺮوﻧﻮ ﺑﻪﻣﺪت دو روز ﻧﺒﺮدي را اداﻣﻪ داد ﻛﻪ ﻓﻘﻂ‬ ‫ﻧﺒﺮدﻫﺎي ﺑﻮتـا ُـﻛﺎي‪ ،‬ﺑﺎﺳﺘﻴﻞ و ﺷﺎﺗﻮدو ﺑﺎ آن ﺑﺮاﺑﺮي ﻣﻲﻛﺮد‪ .‬ﺑﺎرﻳﻜﺎد اﺻﻠﻲ او درﻋﺮض ﺧﻴﺎﺑﺎﻧﻲ ﻗﺮار داﺷﺖ ﻛﻪ ﺧﺎﻧﻪﻫﺎي‬ ‫ﻣﺠﺎور ﺑﻪآن ﻣﺸﺮف ﺑﻮدﻧﺪ و ورﺳﺎﺋﻲﻫﺎ از آنﺟﺎ ﻓﺪرالﻫﺎ را ﻫﺪف ﻗﺮار ﻣﻲدادﻧﺪ‪ .‬ﺑﺮوﻧﻮ ﺗﺤﺖ ﺗﺄﺛﻴﺮ اﻫﻤﻴﺖ ﭘﺴﺘﻲ ﻛﻪ ﺑﻪاو‬ ‫ﺳﭙﺮده ﺷﺪه ﺑﻮد‪ ،‬دﺳﺘﻮر داد اﻳﻦ آﺷﻴﺎن ﺟﺎﻧﻲﻫﺎ را آﺗﺶ ﺑﺰﻧﻨﺪ‪ .‬ﮔﻠﻮﻟﻪاي ﺑﻪﭼﺸﻢ ﻓﺪراﻟﻲ ﻛﻪ از اﻳﻦ ﻓﺮﻣﺎن او اﻃﺎﻋﺖ ﻛﺮد‪،‬‬ ‫اﺻﺎﺑﺖ ﻧﻤﻮد؛ او ﺑﺮﮔﺸﺖ و درﺣﺎﻟﻲﻛﻪ در ﻛﻨﺎر ﺑﺮوﻧﻮ ﺟﺎن ﻣﻲﺳﭙﺮد‪ ،‬ﮔﻔﺖ‪» :‬ﻣﻦ ﺑﻬﺎي دﺳﺘﻮري را ﻛﻪ ﺗﻮ ﺑﻪﻣﻦ دادي ﺑﺎ ﺟﺎن‬ ‫ﺧﻮد ﻣﻲﭘﺮدازم‪ .‬زﻧﺪهﺑﺎد ﻛﻤﻮن«! ﺗﻤﺎم ﺧﺎﻧﻪﻫﺎي ﻧﺎﺣﻴﻪ ‪ 13‬و ﻓﻮﺑﻮر ﺳﻨﺘﻮﻧﻮره دﭼﺎر ﺣﺮﻳﻖ ﺷﺪ و ورﺳﺎﺋﻲﻫﺎ ﻫﺮاﺳﺎن ﮔﺮﻳﺨﺘﻨﺪ‬ ‫و ﻋﺪهاي ﻫﻢ ﺑﻪﺳﻮي ﻓﺪرالﻫﺎ آﻣﺪﻧﺪ‪ .‬ﻳﻜﻲ ازآنﻫﺎ اوﻧﻴﻔﺮم ﭘﺎرﻳﺴﻲ ﺑﻪﺗﻦ ﻛﺮد و اﻣﺮﺑﺮ ﺑﺮوﻧﻮ ﺷﺪ‪.‬‬ ‫در ﺳﻤﺖ راﺳﺖ‪ ‬ﺑﻮﻟﻮار ﻣﺎﻟﺰرب و در ﺳﻤﺖ ﭼﭗ‪ ‬ﺣﻴﺎط ﺗﻮﻳﻠﺮي ﻛﻪ از روز ﭘﻴﺶ ﺑﺮژره اﺷﻐﺎل ﻛﺮده ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﻪﺗﻼشﻫﺎي‬ ‫ﺑﺮوﻧﻮ ﻳﺎري ﻣﻲرﺳﺎﻧﺪﻧﺪ‪ .‬ﺑﻮﻟﻮار ﻣﺎﻟﺰرب ﻛﻪ ﺑﺮاﺛﺮ ﮔﻠﻮﻟﻪﻫﺎي ﺗﻮپ ﺷﻴﺎر ﺷﻴﺎر ﺷﺪه ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﻪﻣﺰرﻋﻪاي ﻣﻲﻣﺎﻧﺪ ﻛﻪ ﺑﺎ ﺧﻴﺸﻲ‬ ‫ﻏﻮلآﺳﺎ ﺷﺨﻢ زده ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬آﺗﺶ ﻫﺸﺘﺎد ﻋﺮادهي ﺗﻮپ در ﻛﻨﺎرهي دورﺳﻪ‪ ،‬ﭘﺴﻲ‪ ،‬ﻣﻴﺪان ﻣﺎرس و ﺑﺎرﻳﻴﺮد‪‬ﻟ‪‬ﺘﻮال در ﺣﻴﺎط‬ ‫ﺗﻮﻳﻠﺮي و ﺑﺎرﻳﻜﺎد ﺳﻦﻓﻠﻮراﻧﺘﻦ ﺑﻪﻫﻢ ﻣﻲﭘﻴﻮﺳﺖ‪ .‬ﺣﺪود ده ﺗﻮپِ ﻓﺪرالﻫﺎ در ﻣﻘﺎﺑﻞ اﻳﻦ رﮔﺒﺎر اﻳﺴﺘﺎدﮔﻲ ﻣﻲﻛﺮد‪ .‬ﻣﻴﺪان‬ ‫ﻛﻨﻜﻮرد ﻛﻪ ﻣﻴﺎن اﻳﻦ دو آﺗﺶ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮد‪ ،‬ﭘﻮﺷﻴﺪه ﺑﻮد از ﻓﻮارهﻫﺎ و ﺗﻴﺮﻫﺎي ﭼﺮاغ‪ .‬ﺳﺮِ ﻣﺠﺴﻤﻪي ﻟﻴﻞ ﻗﻄﻊ و‬ ‫ﻣﺠﺴﻤﻪي اﺳﺘﺮازﺑﻮرگ ﺑﺮاﺛﺮ ﮔﻠﻮﻟﻪﻫﺎي ﺧﻮﺷﻪاي ﺳﻮراخ ﺳﻮراخ ﺷﺪه ﺑﻮد‪.‬‬ ‫در ﻛﺮاﻧﻪي ﭼﭗ‪ ‬ورﺳﺎﺋﻲﻫﺎ ﺧﺎﻧﻪ ﺑﻪﺧﺎﻧﻪ ﭘﻴﺶ ﻣﻲرﻓﺘﻨﺪ‪ .‬ﺳﺎﻛﻨﺎن ﻣﺤﻼت ﺑﻪآنﻫﺎ ﻳﺎري ﻣﻲرﺳﺎﻧﺪﻧﺪ و از ﭘﺸﺖ‬ ‫ﻛﺮﻛﺮهﻫﺎي ﺑﺴﺘﻪي ﺧﻮد ﺑﻪﻓﺪرالﻫﺎ ﺗﻴﺮاﻧﺪازي ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ ﻛﻪ ﺧﺸﻤﮕﻴﻦ و ﺑﻪزور وارد اﻳﻦ ﺧﺎﻧﻪﻫﺎي ﺧﻴﺎﻧﺖ ﻣﻲﺷﺪﻧﺪ و آنﻫﺎ‬ ‫را ﺑﻪآﺗﺶ ﻣﻲﻛﺸﻴﺪﻧﺪ‪ .‬ﮔﻠﻮﻟﻪي ﺗﻮپﻫﺎي ورﺳﺎﺋﻲﻫﺎ ﭘﻴﺶ از اﻳﻦْ ﺣﺮﻳﻖ را آﻏﺎز ﻛﺮده ﺑﻮد و ﺧﻴﻠﻲ زود ﺑﻘﻴﻪ ﻣﺤﻠﻪ‬ ‫دﺳﺖﺧﻮش آﺗﺶ ﺷﺪ‪ .‬ﺳﺮﺑﺎزﻫﺎ ﺑﻪﭘﻴﺶروي اداﻣﻪ دادﻧﺪ‪ ،‬وزارت ﺟﻨﮓ و ﺗﻠﮕﺮافﺧﺎﻧﻪ را اﺷﻐﺎل ﻛﺮدﻧﺪ و ﺑﻪﭘﺎدﮔﺎن ﺑِﻠﺸﺎس و‬ ‫ﺧﻴﺎﺑﺎن اوﻧﻴﻮرﺳﻴﺘﻪ رﺳﻴﺪﻧﺪ‪ .‬ﺑﺎرﻳﻜﺎدﻫﺎي ﻛﻨﺎر رودﺧﺎﻧﻪ و ﺧﻴﺎﺑﺎن ﺑ‪‬ﻚ ﺑﺎ ﮔﻠﻮﻟﻪﻫﺎي ﺗﻮپ ﻣﺘﻼﺷﻲ ﺷﺪه ﺑﻮد‪ .‬ﮔﺮدانﻫﺎي ﻓﺪرال‬

‫‪209‬‬

‫ﻛﻪ دو روز در ﻟﮋﻳﻮندوﻧﻮر ﭘﺎﻳﺪاري ﻛﺮده ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﻫﻴﭻ ﺟﺎﺋﻲ ﺑﺮاي ﻋﻘﺐﻧﺸﻴﻨﻲ ﺟﺰ ﻛﻨﺎر رودﺧﺎﻧﻪ ﻧﺪاﺷﺘﻨﺪ‪ .‬در ﺳﺎﻋﺖ ﭘﻨﺞ اﻳﻦ‬ ‫ﻣﺤﻞ ﻛﺜﻴﻒ را ﺑﻪآﺗﺶ ﻛﺸﻴﺪﻧﺪ و ﺗﺮك ﻛﺮدﻧﺪ‪.‬‬ ‫در ﺳﺎﻋﺖ ﺷﺶ‪ ،‬ﺑﺎرﻳﻜﺎد ﺷﻮﺳﻪداﻧﺘﻮن از دﺳﺖ ﻣﺎ رﻓﺖ‪ .‬دﺷﻤﻦ ﻛﻪ از ﻃﺮﻳﻖ ﺧﻴﺎﺑﺎنﻫﺎي ﻓﺮﻋﻲ ﭘﻴﺶ ﻣﻲرﻓﺖ‪،‬‬ ‫ﻧﻮوِلاﭘﺮاي ﻛﺎﻣﻼً درب و داﻏﻮن را اﺷﻐﺎل ﻛﺮده ﺑﻮد؛ و ﻣﻠﻮاﻧﺎن از روي ﺑﺎمﻫﺎ ﺑﺮ ﺑﺎرﻳﻜﺎدﻫﺎ ﻣﺴﻠﻂ ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﻓﺪرالﻫﺎ ﺑﻪﺟﺎي‬ ‫آنﻛﻪ از آنﻫﺎ ﺗﻘﻠﻴﺪ ﻛﺮده و ﺧﺎﻧﻪﻫﺎ را اﺷﻐﺎل ﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬در آنﺟﺎ ﻫﻢ ﻣﺜﻞ ﺟﺎﻫﺎي دﻳﮕﺮ ﺑﺎ ﻟﺠﺎﺟﺖ ﭘﺸﺖ ﺑﺎرﻳﻜﺎدﻫﺎ ﻣﺎﻧﺪﻧﺪ‪.‬‬ ‫در ﺳﺎﻋﺖ ﻫﺸﺖ‪ ،‬ﺑﺎرﻳﻜﺎد ﺧﻴﺎﺑﺎن ﻧ‪‬ﻮد‪‬ﻛﺎﭘﻮﺳﻴﻦ در ﻣﺪﺧﻞ ﺑﻮﻟﻮار‪ ،‬زﻳﺮ آﺗﺶ ﺗﻮپﻫﺎي ﭼﻬﺎر ﺳﺎﻧﺘﻴﻤﺘﺮي ﻣﺴﺘﻘﺮ در ﺧﻴﺎﺑﺎن‬ ‫ﻛﻮﻣﺎرﺗَﻦ ﺳﻘﻮط ﻛﺮد‪ .‬ورﺳﺎﺋﻲﻫﺎ ﺑﻪﻣﻴﺪان واﻧﺪوم ﻧﺰدﻳﻚ ﺷﺪﻧﺪ‪.‬‬ ‫ارﺗﺶ در ﻫﻤﻪﺟﺎ ﭘﻴﺶرﻓﺖ ﻛﺮده ﺑﻮد‪ .‬ﺧﻂ ورﺳﺎﺋﻲﻫﺎ ﻛﻪ از اﻳﺴﺘﮕﺎه راهآﻫﻦ ﺷﻤﺎل ﺷﺮوع ﻣﻲﺷﺪ‪ ،‬در ﺧﻴﺎﺑﺎنﻫﺎي‬ ‫روﺷﻮﺷﻮار‪ ،‬ﻛﺎده‪ ،‬دروﺋﻪ )ﻛﻪ ﺷﻬﺮداري آن اﺷﻐﺎل ﺷﺪه ﺑﻮد( و ﺑﻮﻟﻮار د‪‬زﻳﺘﺎﻟﻴﺎن ﺑﻪﻣﻴﺪانﻫﺎي واﻧﺪوم و ﻛﻨﻜﻮرد اﻣﺘﺪاد‬ ‫ﻣﻲﻳﺎﻓﺖ‪ ،‬و ﺑﺎ ﮔﺬر از ﻃﻮل ﺧﻴﺎﺑﺎنﻫﺎي ﺑ‪‬ﻚ و آﺑﻪاوﺑﻮا و ﻫﻢﭼﻨﻴﻦ ﺑﻮﻟﻮار داﻧﻔﺮ ﺑﻪﭘﺎﻳﮕﺎه ‪ 81‬ﺧﺘﻢ ﻣﻲﮔﺮدﻳﺪ‪.‬‬ ‫ﻣﻴﺪان ﻛﻨﻜﻮرد و ﺧﻴﺎﺑﺎن روﻳﺎل ﻛﻪ از ﻫﺮﻃﺮف اﺣﺎﻃﻪ ﺷﺪه ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻪﺗﺨﺘﻪ ﺳﻨﮕﻲ اﻳﺴﺘﺎده و ﺑﺰرگ‪ ،‬در ﻣﻴﺎن ﺑﺎد و ﺑﻮران‬ ‫ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ژﻧﺮال ﻻدﻣﻴﺮو در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﻻوﻳﻠ‪‬ﺖ ﻗﺮار داﺷﺖ‪ .‬در ﺳﻤﺖ راﺳﺖ او‪َ ،‬ﻛﻠﻨﺸﺎن ﻧﺎﺣﻴﻪ ﻧﻬﻢ را اﺷﻐﺎل ﻛﺮد‪ .‬دوﺋﻪ از‬ ‫ﻣﻴﺪان واﻧﺪوم ﺳﺮ درآورد‪ .‬وﻳﻨﻮا از ﺳﻴﺴﻪ ﻛﻪ در ﻛﺮاﻧﻪي ﭼﭗ ﻣﺸﻐﻮل ﻋﻤﻠﻴﺎت ﺑﻮد‪ ،‬ﺣﻤﺎﻳﺖ ﻣﻲﻧﻤﻮد‪ .‬در اﻳﻦ ﺳﺎﻋﺖ‬ ‫ﺑﻪزﺣﻤﺖ ﻧﻴﻤﻲ از ﭘﺎرﻳﺲ ﻫﻨﻮز در دﺳﺖ ﻓﺪرالﻫﺎ ﺑﻮد‪.‬‬ ‫ﻣﺎﺑﻘﻲ ﺗﺴﻠﻴﻢ ﻛﺸﺘﺎر ﺷﺪه ﺑﻮد‪ .‬آنﻫﺎ ﻫﻨﻮز در اﻳﻦ ﺳﺮِ ﻳﻚ ﺧﻴﺎﺑﺎن ﻣﺸﻐﻮل ﺟﻨﮕﻴﺪن ﺑﻮدﻧﺪ ﻛﻪ ﺳﺮ ﺗﺴﺨﻴﺮ ﺷﺪهي دﻳﮕﺮ‬ ‫آن دﺳﺖﺧﻮش ﻗﺘﻞ و ﻏﺎرت ﻗﺮار داﺷﺖ‪ .‬واي ﺑﻪﺣﺎل ﻛﺴﻲ ﻛﻪ اﺳﻠﺤﻪ ﻳﺎ اوﻧﻴﻔﺮم داﺷﺖ! واي ﺑﻪﺣﺎل ﻛﺴﻲ ﻛﻪ اﺑﺮاز اﻧﺰﺟﺎر‬ ‫ﻧﻤﻲﻛﺮد! واي ﺑﻪﺣﺎل ﻛﺴﻲ ﻛﻪ ﺗﻮﺳﻂ ﻳﻚ دﺷﻤﻦ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﻳﺎ ﺷﺨﺼﻲ ﻣﺘﻬﻢ ﻣﻲﺷﺪ‪ .‬او را ﻣﻲﻛﺸﻴﺪﻧﺪ و ﻣﻲﺑﺮدﻧﺪ‪ .‬ﻫﺮ ﺳﭙﺎه‬ ‫ﺟﻼد ﺛﺎﺑﺖ و ﻧﺎﻇﺮِ اﺟﺮاي ﺧﻮدش را داﺷﺖ؛ وﻟﻲ ﺑﺮاي ﭘﻴﺶﺑ‪‬ﺮد ﻛﺎرﻫﺎ در ﻫﺮﺧﻴﺎﺑﺎن ﻧﺎﻇﺮ ﻋﻠﻲاﻟﺒﺪل ﻧﻴﺰ وﺟﻮد داﺷﺖ‪.‬‬ ‫ﻗﺮﺑﺎﻧﻴﺎن راد ﺑﻪآنﺟﺎ ﻧﺰد او ﻣﻲﺑﺮدﻧﺪ و ﺗﻴﺮﺑﺎران ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﻣﺮدان ﻧﻈﻢ ﺑﻪﺧﺸﻢ ﻛﻮر ﺳﺮﺑﺎزان ﻣﻲدﻣﻴﺪﻧﺪ و ﻛﻴﻨﻪي آنﻫﺎ را‬ ‫داﻣﻦ ﻣﻲزﻧﺪﻧﺪ ﺗﺎ ﻋﻘﺪهﻫﺎي ﺧﻮدرا ﺧﺎﻟﻲ ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ﺳﺮﻗﺖ ﺑﻪدﻧﺒﺎل ﻛﺸﺘﺎر ﻣﻲآﻣﺪ‪ .‬دﻛﺎن ﻛﺎﺳﺐﻫﺎﺋﻲ ﻛﻪ ﺑﻪﻛﻤﻮن ﺟﻨﺲ ﻓﺮوﺧﺘﻪ‬ ‫ﺑﻮدﻧﺪ و ﻳﺎ رﻗﻴﺐﻫﺎي دﻛﺎﻧﺪاران اﻳﻦ اﺗﻬﺎم را ﺑﻪآنﻫﺎ زده ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﻣﻮرد ﻏﺎرت ﻗﺮار ﻣﻲﮔﺮﻓﺘﻨﺪ‪ .‬ﺳﺮﺑﺎزان اﺛﺎﺛﻴﻪ را ﺧﺮد ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ‬ ‫و اﺷﻴﺎء‪ ‬ﻗﻴﻤﺘﻲ را ﻣﻲﺑﺮدﻧﺪ‪ .‬ﺟﻮاﻫﺮات‪ ،‬ﺷﺮاب و ﺳﺎﻳﺮ ﻣﺸﺮوﺑﺎت اﻟﻜﻠﻲ‪ ،‬ﻣﻮاد ﻏﺬاﺋﻲ‪ ،‬ﭘﺎرﭼﻪ و ﻋﻄﺮ ﺳﺮ از ﻛﻮﻟﻪﭘﺸﺘﻲ آنﻫﺎ در‬ ‫ﻣﻲآورد‪.‬‬ ‫وﻗﺘﻲ ﺗﻲﻳﺮ از ﺳﻘﻮط ﻣﻮﻧﻤﺎرﺗﺮ ﺑﺎﺧﺒﺮ ﺷﺪ‪ ،‬ﮔﻤﺎن ﻛﺮد ﻛﻪ ﻧﺒﺮد ﺗﻤﺎم اﺳﺖ و ﺑﻪﻓﺮﻣﺎﻧﺪاران ﺗﻠﮕﺮاف زد‪ .‬ﺷﺶ ﻫﻔﺘﻪ ﺑﻮد ﻛﻪ‬ ‫او اﻋﻼم ﻣﻲﻛﺮد ﻛﻪ اﮔﺮ ﺣﺼﺎرﻫﺎ ﺗﺴﺨﻴﺮ ﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬ﺷﻮرﺷﻴﺎن ﻓﺮار ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪ .‬وﻟﻲ ﭘﺎرﻳﺲ‪ ،‬ﺑﺮﺧﻼف ﻋﺎدت آدمﻫﺎي ﺳ‪‬ﺪان و‬ ‫ﻣ‪‬ﺪس و ﻧﻴﺰ دﻓﺎع ﻣﻠﻲ‪ ،‬ﺧﻴﺎﺑﺎن ﺑﻪﺧﻴﺎﺑﺎن و ﺧﺎﻧﻪ ﺑﻪﺧﺎﻧﻪ ﺟﻨﮕﻴﺪ و آنﻫﺎ را ﺑﻪﺟﺎي ﺗﺴﻠﻴﻢ ﺑﻪآﺗﺶ ﻛﺸﻴﺪ‪.‬‬ ‫ﺑﺎ ﻓﺮارﺳﻴﺪن ﺷﺐ ﻧﻮر ﻛﻮرﻛﻨﻨﺪهاي در ﻫﻤﻪﺟﺎ ﭘﺮاﻛﻨﺪه ﺷﺪ‪ .‬ﺗﻮﻳﻠﺮي در آﺗﺶ ﻣﻲﺳﻮﺧﺖ‪ ،‬ﻫﻢﭼﻨﻴﻦ ﺑﻮد ﻟﮋﻳﻮندوﻧﻮر‪،‬‬ ‫»ﺷﻮراي دوﻟﺘﻲ« و »دﻳﻮان ﻣﺤﺎﺳﺒﺎت«‪ .‬اﻧﻔﺠﺎرﻫﺎي ﻣﻬﻴﺒﻲ از ﻛﺎخ ﺷﺎﻫﺎن ﺑﻪﮔﻮش ﻣﻲرﺳﻴﺪ‪ .‬دﻳﻮارﻫﺎﻳﺶ ﺳﺴﺖ ﻣﻲﺷﺪﻧﺪ‬ ‫و ﮔﻨﺒﺪ وﺳﻴﻊ آن ﻓﺮو ﻣﻲرﻳﺨﺖ‪ .‬ﺷﻌﻠﻪﻫﺎي آﺗﺶ‪ ،‬ﮔﺎه آرام و ﮔﺎه ﺳﺮﻳﻊ ﻧﻈﻴﺮ ﻓﺸﻔﺸﻪ‪ ،‬از دهﻫﺎ ﭘﻨﺠﺮه ﺑﻴﺮون ﻣﻲزد‪ .‬ﺟﺮﻳﺎن‬ ‫ﺳﺮخ رود ﺳﻦ اﻳﻦ ﺑﻨﺎﻫﺎ را ﻣﻨﻌﻜﺲ ﻣﻲﻛﺮد و ﭘﺮﺗﻮ ﺣﺮﻳﻖ را ﻣﻀﺎﻋﻒ ﻣﻲﻧﻤﻮد‪ .‬ﺑﺎد ﺷﺮق ﺷﻌﻠﻪﻫﺎي ﺳﺮﻛﺶ را ﺑﻪﺳﻮي‬ ‫ورﺳﺎي ﺳﻮق داد و ﺑﺮ ﺳﺮ ﻓﺎﺗﺢ ﭘﺎرﻳﺲ ﻓﺮﻳﺎد ﻣﻲزد ﻛﻪ ﺟﺎي او دﻳﮕﺮ در آنﺟﺎ ﻧﻴﺴﺖ و اﻳﻦ ﺑﻨﺎﻫﺎي ﺳﻠﻄﻨﺘﻲ دﻳﮕﺮ ﻣﻠﺠﺎء‬ ‫ﻳﻚ ﺳﻠﻄﻨﺖ ﻧﺨﻮاﻫﻨﺪ ﺑﻮد‪ .‬از ﺧﻴﺎﺑﺎن ﺑ‪‬ﻚ‪ ،‬ﺧﻴﺎﺑﺎن ﻟﻴﻞ و ﻛﺮواـروژ ﺳﺘﻮنﻫﺎي ﻧﻮر ﺑﻪآﺳﻤﺎن زﺑﺎﻧﻪ ﻣﻲﻛﺸﻴﺪ‪ .‬ﺧﻴﺎﺑﺎن روﻳﺎل ﺗﺎ‬ ‫ﺳﻦﺳﻮﻟﭙﻴﺲ ﻳﻚ دﻳﻮار آﺗﺸﻴﻦ ﺑﻪﻧﻈﺮ ﻣﻲآﻣﺪ ﻛﻪ ﺳﻦ آن را ﺑﻪدو ﻗﺴﻤﺖ ﺗﻘﺴﻴﻢ ﻛﺮده ﺑﻮد‪ .‬اﺑﺮﻫﺎﺋﻲ از دود ﺳﺮاﺳﺮ ﻏﺮب‬ ‫ﭘﺎرﻳﺲ را ﻓﺮا ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮد و ﺷﻌﻠﻪﻫﺎي ﻣﺎرﭘﻴﭻِ ﺑﺮﺧﺎﺳﺘﻪ از اﻳﻦ ﻛﻮرهﻫﺎ رﮔﺒﺎري از ﺟﺮﻗﻪ ﺑﻴﺮون ﻣﻲزد ﻛﻪ ﺑﺮﻣﺤﻠﻪﻫﺎي ﻣﺠﺎور‬ ‫ﻓﺮو ﻣﻲرﻳﺨﺖ‪.‬‬

‫‪210‬‬

‫ﺳﺎﻋﺖ ﻳﺎزده ـ ﺑﻪﺷﻬﺮداري ﻣﺮﻛﺰي ﻣﻲروﻳﻢ‪ .‬ﭘﺴﺖﻫﺎي ﻧﮕﻬﺒﺎﻧﻲ ﻛﻪ از ﻓﺎﺻﻠﻪي زﻳﺎد ﺑﺮﻗﺮار ﺷﺪهاﻧﺪ‪ ،‬آن را از ﻫﺮﮔﻮﻧﻪ‬ ‫ﺣﻤﻠﻪي ﻏﺎﻓﻞﮔﻴﺮاﻧﻪ ﺣﻔﻆ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪ .‬در ﻓﻮاﺻﻞ ﻃﻮﻻﻧﻲ ﻳﻚ ﭼﺮاغِ ﮔﺎزي در ﺗﺎرﻳﻜﻲ ﺳﻮﺳﻮ ﻣﻲزﻧﺪ‪ .‬در ﺑﺴﻴﺎري از ﺑﺎرﻳﻜﺎدﻫﺎ‬ ‫ﺑﺮاي روﺷﻨﺎﺋﻲ ﻓﻘﻂ ﻣﺸﻌﻞ وﺟﻮد داﺷﺖ ﻳﺎ ﺻﺮﻓﺎً آﺗﺶ اﻓﺮوﺧﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﺑﺎرﻳﻜﺎد ﻣﻴﺪان ﺳﻦژاك روﺑﺮوي ﺑﻮﻟﻮار ﺳﺒﺎﺳﺘﻮﭘﻮل‪،‬‬ ‫ﻛﻪ از درﺧﺖﻫﺎي ﺗﻨﻮﻣﻨﺪي ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه ﺑﻮد و ﺷﺎﺧﻪﻫﺎيﺷﺎن در ﺑﺎد ﺑﻪاﻳﻦﺳﻮ و آنﺳﻮ ﻣﻲرﻓﺖ‪ ،‬در ﺗﺎرﻳﻜﻲ ﺳﻬﻤﮕﻴﻦ‬ ‫زﻣﺰﻣﻪﻛﻨﺎن ﺗﻜﺎنﺗﻜﺎن ﻣﻲﺧﻮرد‪.‬‬ ‫ﺷﻌﻠﻪﻫﺎ از دور دﺳﺖ ﻧﻤﺎي ﺷﻬﺮداري ﻣﺮﻛﺰي را ﺳﺮخ ﻛﺮده ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﻣﺠﺴﻤﻪﻫﺎ ﻛﻪ اﻧﻌﻜﺎس اﻳﻦ ﻧﻮر آنﻫﺎ را در ﺣﺎل‬ ‫ﺣﺮﻛﺖ ﺟﻠﻮه ﻣﻲداد‪ ،‬در ﻣﺤﻔﻈﻪﻫﺎي ﺧﻮد ﺗﻜﺎن ﻣﻲﺧﻮردﻧﺪ‪ .‬ﺻﺤﻦﻫﺎي داﺧﻠﻲ ﭘﺮ ﺑﻮد از ﺟﻤﻌﻴﺖ و ﺟﻨﺠﺎل‪ .‬واﮔﻦﻫﺎي‬ ‫ﻣﺨﺼﻮص ﺣﻤﻞ ﮔﻠﻮﻟﻪﻫﺎي ﺗﻮپ‪ ،‬ﮔﺎريﻫﺎ و دﻟﻴﺠﺎنﻫﺎي ﭘﺮ از ﻣﻬﻤﺎت ﺑﺎ ﺳﺮوﺻﺪاي زﻳﺎد در زﻳﺮ ﻃﺎﻗﻪﻫﺎ ﺑﻪﻫﻢ ﻣﻲﻟﻮﻟﻴﺪﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﺟﺸﻦﻫﺎي ﺑﺎرون ﻫﻮﺳﻤﺎن ]ﺷﻬﺮدار ﭘﺎرﻳﺲ در دوران ﻟﻮﺋﻲ ﺑﻨﺎﭘﺎرت‪ .‬م[ ﭼﻨﻴﻦ ﭘﮋواك ﭘﺮ ﺳﺮوﺻﺪاﺋﻲ ﻧﻤﻲﻳﺎﻓﺖ‪ .‬در ﭘﻠﻜﺎنﻫﺎ‬ ‫و در ﺗﻤﺎم ﻃﺒﻘﻪﻫﺎي اﻳﻦ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﻛﻪ ﺑﺎ ﻫﻤﺎن ﻧﻮر ﺧﻴﺮهﻛﻨﻨﺪهي ﮔﺎز روﺷﻦ ﻣﻲﺷﺪﻧﺪ‪ ،‬زﻧﺪﮔﻲ و ﻣﺮگ‪ ،‬اﺣﺘﻀﺎر و ﻗﻬﻘﻬﻪ‬ ‫ﭘﻬﻠﻮ ﺑﻪﭘﻬﻠﻮي ﻫﻢ ﻣﻲﺳﺎﺋﻴﺪﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﺳﺎﻟﻦﻫﺎي ﭘﺎﺋﻴﻦ ﻣﻤﻠﻮ از اﻓﺮاد ﮔﺎرد ﻣﻠﻲ ﺑﻮد ﻛﻪ ﺧﻮد را در ﭘﺘﻮﻫﺎيﺷﺎن ﭘﻴﭽﻴﺪه ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﻣﺠﺮوﺣﻴﻦ ﻧﺎﻟﻪﻛﻨﺎن روي‬ ‫ﺗﺸﻚﻫﺎي ﺧﻮنآﻟﻮد ﺧﻮد دراز ﻛﺸﻴﺪه ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬از ﺑﺮاﻧﻜﺎردﻫﺎﺋﻲ ﻛﻪ ﺑﻪدﻳﻮار ﺗﻜﻴﻪ داده ﺷﺪه ﺑﻮد‪ ،‬ﺧﻮن ﻣﻲﭼﻜﻴﺪ‪ .‬ﻳﻚ ﻓﺮﻣﺎﻧﺪه‬ ‫ﺑﻪداﺧﻞ آورده ﺷﺪ ﻛﻪ دﻳﮕﺮ ﻫﻴﺒﺖ اﻧﺴﺎن ﻧﺪاﺷﺖ‪ .‬ﮔﻠﻮﻟﻪاي ﻛﻪ از ﮔﻮﻧﻪﻫﺎﻳﺶ رد ﺷﺪه ﺑﻮد‪ ،‬ﻟﺐﻫﺎ را ﺑ‪‬ﺮده و دﻧﺪانﻫﺎ را ﺧﺮد‬ ‫ﻛﺮده ﺑﻮد‪ .‬اﻳﻦ دﻟﻴﺮﻣﺮد ﻛﻪ ﻗﺎدر ﺑﻪﺑﺮآوردن ﺻﺪاﺋﻲ ﻧﺒﻮد‪ ،‬ﻫﻨﻮز ﭘﺮﭼﻢ ﺳﺮﺧﻲ را ﺗﻜﺎن ﻣﻲداد و ﻛﺴﺎﻧﻲ را ﻛﻪ در ﺣﺎل‬ ‫اﺳﺘﺮاﺣﺖ ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬دﻋﻮت ﻣﻲﻛﺮد ﺗﺎ در ﻧﺒﺮد ﺟﺎي او را ﺑﮕﻴﺮﻧﺪ‪.‬‬ ‫در اﻃﺎق ﻣﻌﺮوف واﻟﻨﺘﻦ ﻫﻮﺳﻤﺎن‪ ،‬ﺟﺴﺪ دوﻣﺒﺮوﺳﻜﻲ روي ﺑﺴﺘﺮي از ﺳﺎﺗﻦ آﺑﻲ ﻗﺮار داﺷﺖ‪ .‬ﺗﻨﻬﺎ ﻳﻚ ﺷﻤﻊ ﭘﺮﺗﻮ ﻗﺮﻣﺰ‬ ‫ﺧﻮد را ﺑﺮاﻳﻦ ﺳﺮﺑﺎز ﻗﻬﺮﻣﺎن ﻣﻲاﻓﻜﻨﺪ‪ .‬ﺻﻮرت ﺳﻔﻴﺪ‪ ‬ﻣﺜﻞ ﺑﺮف او آرام ﺑﻮد؛ ﺑﻴﻨﻲ ﻣﺘﻨﺎﺳﺐ‪ ،‬دﻫﺎن ﺧﻮشﺗﺮﻛﻴﺐ و رﻳﺶ‬ ‫ﻛﻮﭼﻚ ﻣﺮﺗﺐ و ﻧﻮكﺗﻴﺰ‪ .‬دو دﺳﺖﻳﺎر او ﮔﻮﺷﻪاي در ﺗﺎرﻳﻜﻲ ﻧﺸﺴﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ و در ﺳﻜﻮت ﻧﻈﺎره ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ و دﺳﺖﻳﺎر ﺳﻮم ﺑﺎ‬ ‫ﻋﺠﻠﻪ آﺧﺮﻳﻦ ﻃﺮح را از ﺻﻮرت ژﻧﺮال ﺧﻮد ﻣﻲﻛﺸﻴﺪ‪.‬‬ ‫ﭘﻠﻜﺎن ﻣﺮﻣﺮي دوﻃﺮﻓﻪ ﭘﺮ ﺑﻮد از ﻣﺮدﻣﻲ ﻛﻪ در رﻓﺖ و ﺑﺮﮔﺸﺖ ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﻧﮕﻬﺒﺎنﻫﺎ ﺑﻪﺳﺨﺘﻲ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺴﺘﻨﺪ آنﻫﺎ را از دﻓﺘﺮ‬ ‫ﻧﻤﺎﻳﻨﺪهي ﻣﺴﺌﻮل دور ﻧﮕﻬﺪارﻧﺪ‪ .‬دﻟﺴﻜﻠﻮز ﺧﺎﻣﻮش و ﻧﺤﻴﻒ ﻣﺜﻞ ﻳﻚ ﺷﺒﺢ ﻓﺮﻣﺎنﻫﺎ را اﻣﻀﺎ ﻣﻲﻛﺮد‪ .‬دﻟﻮاﭘﺴﻲﻫﺎي اﻳﻦ‬ ‫روزﻫﺎي آﺧﺮ ﺗﻪﻣﺎﻧﺪهي ﻧﻴﺮوي ﺣﻴﺎﺗﻲ او را ﻣﺴﺘﻬﻠﻚ ﻛﺮده ﺑﻮد‪ .‬ﺻﺪاﻳﺶ ﻓﻘﻂ ﺧﻠﺠﺎن ﻣﺮگ ﺑﻮد‪ .‬در اﻳﻦ ﭘﻬﻠﻮان ﻣﺤﺘﻀﺮ‬ ‫ﺗﻨﻬﺎ ﭼﺸﻢ و ﻗﻠﺐ ﻫﻨﻮز زﻧﺪه ﺑﻮد‪.‬‬ ‫دو ﻳﺎ ﺳﻪ اﻓﺴﺮ ﺑﻪآراﻣﻲ ﻓﺮﻣﺎنﻫﺎ را آﻣﺎده ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ‪ ،‬ﻧﺎﻣﻪﻫﺎ را ﺗﻤﺒﺮ ﻣﻲزدﻧﺪ و ﻣﻲﻓﺮﺳﺘﺎدﻧﺪ‪ .‬اﻓﺴﺮان و ﮔﺎرديﻫﺎ ﻣﻴﺰ را‬ ‫اﺣﺎﻃﻪ ﻛﺮده ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﺳﺨﻨﺮاﻧﻲ در ﻛﺎر ﻧﺒﻮد؛ اﻧﺪك ﻣﻜﺎﻟﻤﻪاي ﺑﻴﻦ ﮔﺮوهﻫﺎي ﮔﻮﻧﺎﮔﻮن‪ .‬ﮔﺮﭼﻪ اﻣﻴﺪ ﻛﺎﻫﺶ ﻳﺎﻓﺘﻪ ﺑﻮد‪ ،‬ﻋﺰم‬ ‫ﻛﻢﺗﺮ ﻧﺸﺪه ﺑﻮد‪.‬‬ ‫اﻳﻦ اﻓﺴﺮاﻧﻲ ﻛﻪ اوﻧﻴﻔﺮم ﺧﻮد را ﻛﻨﺎر ﮔﺬاﺷﺘﻪاﻧﺪ‪ ،‬اﻳﻦ اﻋﻀﺎي ﺷﻮرا و اﻳﻦ ﻛﺎرﻣﻨﺪاﻧﻲ ﻛﻪ رﻳﺶ ﺧﻮد را ﺗﺮاﺷﻴﺪهاﻧﺪ‪ ،‬ﭼﻪ‬ ‫ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ؟ آنﻫﺎ اﻳﻦﺟﺎ در ﻣﻴﺎن اﻳﻦ ﻣﺮدان دﻟﻴﺮ ﭼﻪ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ؟ راﻧﻮﻳﻪ در ﻣﻴﺎن آنﻫﺎ ﻛﻪ ﺑﻪاﻳﻦﮔﻮﻧﻪ ﺗﻐﻴﻴﺮﻗﻴﺎﻓﻪ داده‬ ‫ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﺑﺎ دو ﺗﻦ از ﻫﻤﻜﺎران ﺧﻮد ﺑﺮﺧﻮرد ﻛﻪ در زﻣﺎن ﻣﺤﺎﺻﺮه ﺟﺰو ﭘ‪‬ﺮﭘﺸﻢ و ﭘﻴﻠﻲﺗﺮﻫﺎ ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﺑﺮﺳﺮ آنﻫﺎ ﻓﺮﻳﺎد زد و ﺗﻬﺪﻳﺪ‬ ‫ﻛﺮد ﻛﻪ اﮔﺮ ﻓﻮراً ﺑﻪﻧﺎﺣﻴﻪ ﺧﻮد ﺑﺮﻧﮕﺮدﻧﺪ‪ ،‬آنﻫﺎ را ﺗﻴﺮﺑﺎران ﻣﻲﻛﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﻳﻚ ﺳﺮﻣﺸﻖ ﺑﺰرگ ﺑﻲﻓﺎﻳﺪه ﻧﺒﻮد‪ .‬ﺳﺎﻋﺖ ﺑﻪﺳﺎﻋﺖ ﻫﺮﮔﻮﻧﻪ اﻧﻀﺒﺎﻃﻲ ﺗﻘﻠﻴﻞ ﻣﻲرﻓﺖ‪ .‬در ﻫﻤﻴﻦ ﻟﺤﻈﻪ‪ ،‬ﻛﻤﻴﺘﻪي‬ ‫ﻣﺮﻛﺰي ﻛﻪ ﺑﺎ ﻛﻨﺎرهﮔﻴﺮي ﺷﻮرا ﺧﻮد را واﺟﺪ اﺧﺘﻴﺎر ﻣﻲداﻧﺴﺖ‪ ،‬ﺑﻴﺎﻧﻴﻪاي ﻣﻨﺘﺸﺮ ﻧﻤﻮد و در آن ﺷﺮوط زﻳﺮ را ﻣﻄﺮح ﻛﺮد‪:‬‬ ‫»اﻧﺤﻼل ﻣﺠﻠﺲ و ﻛﻤﻮن‪ ،‬ﺧﺮوج ارﺗﺶ از ﭘﺎرﻳﺲ‪ ،‬ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻣﻮﻗﺘﺎً ﺑﻪﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎن ﻣﻨﺘﺨﺐ ﺷﻬﺮﻫﺎي ﺑﺰرگ ﺗﻔﻮﻳﺾ ﺷﻮد ﻛﻪ‬ ‫ﺗﺮﺗﻴﺐ اﻧﺘﺨﺎب ﻳﻚ ﻣﺠﻠﺲ ﻣﺆﺳﺴﺎن را ﺧﻮاﻫﻨﺪ داد‪ ،‬ﻋﻔﻮ ﻋﻤﻮﻣﻲ ﻣﺘﻘﺎﺑﻞ«‪ .‬اوﻟﺘﻴﻤﺎﺗﻮم ﻳﻚ ﻓﺎﺗﺢ‪.‬‬

‫‪211‬‬

‫اﻳﻦ رؤﻳﺎ روي ﭼﻨﺪ دﻳﻮار ﻧﺼﺐ ﺷﺪ و ﺑﺎﻋﺚ ﺑﻲﻧﻈﻤﻲ ﺗﺎزهاي در ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﮔﺮدﻳﺪ‪ .‬ﮔﺎه ﺑﻪﮔﺎه ﻫﻴﺎﻫﻮي زﻳﺎدي از ﻣﻴﺪان‬ ‫ﺑﻠﻨﺪ ﻣﻲﺷﺪ‪ .‬ﻳﻚ ﺟﺎﺳﻮس ﻛﻨﺎر ﺑﺎرﻳﻜﺎد ﺧﻴﺎﺑﺎن وﻳﻜﺘﻮرﻳﺎ ﺗﻴﺮﺑﺎران ﺷﺪه ﺑﻮد‪ .‬ﻋﺪهاي آنﻗﺪر ﺟﺴﺎرت داﺷﺘﻨﺪ ﻛﻪ‬ ‫ﺑﻪﻣﺤﺮﻣﺎﻧﻪﺗﺮﻳﻦ ﺷﻮراﻫﺎ داﺧﻞ ﺷﻮﻧﺪ]‪ .[186‬آن ﺷﺐ‪ ،‬در ﺷﻬﺮداري ﻣﺮﻛﺰي‪ ،‬ﺑﺮژره ﺷﻔﺎﻫﺎً اﺧﺘﻴﺎر آﺗﺶ زدن ﺗﻮﻳﻠﺮي را‬ ‫درﻳﺎﻓﺖ ﻛﺮده ﺑﻮد و ﻓﺮديﻛﻪ ﻣﺪﻋﻲ ﺑﻮد از ﻃﺮف او ﻓﺮﺳﺘﺎده ﺷﺪه اﺳﺖ‪ ،‬ﺧﻮاﺳﺘﺎر اﻳﻦ ﻓﺮﻣﺎن ﺑﻪﻃﻮر ﻛﺘﺒﻲ ﺷﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﺷﺨﺺ‬ ‫ﻫﻨﻮز ﻣﺸﻐﻮل ﺣﺮف زدن ﺑﻮد ﻛﻪ ﺑﺮژره ﺳﺮرﺳﻴﺪ‪ .‬او از آن ﺷﺨﺺ ﭘﺮﺳﻴﺪ »ﭼﻪ ﻛﺴﻲ ﺗﻮ را ﻓﺮﺳﺘﺎد«؟ »ﺑﺮژره«‪» .‬ﻛﻲ او را‬ ‫دﻳﺪي«؟ »درﺳﺖ ﻫﻤﻴﻦﺟﺎ‪ ،‬ﻳﻚ ﻟﺤﻈﻪ ﭘﻴﺶ«‪.‬‬ ‫درﻃﻮل اﻳﻦ ﺷﺐ‪ ،‬راﺋﻮل رﻳﮕﻮ ﺻﺮﻓﺎً ﺑﺎ ﻛﺴﺐ دﺳﺘﻮر از ﺧﻮدش و ﺑﺪون ﻣﺸﻮرت ﺑﺎ ﻫﻴﭻﻳﻚ از ﻫﻢﻛﺎران ﺧﻮد ﺑﻪزﻧﺪان‬ ‫ﺳ‪‬ﻨﺖﭘﻴﺎژِه رﻓﺖ و ﺑﻪﺷﻮده اﺑﻼغ ﻛﺮد ﻛﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻤﻴﺮد‪ .‬ﺷﻮده اﻋﺘﺮاض ﻛﺮد و ﮔﻔﺖ ﻛﻪ او ﺟﻤﻬﻮريﺧﻮاه اﺳﺖ و ﻗﺴﻢ ﺧﻮرد ﻛﻪ‬ ‫او در‪ 22‬ژاﻧﻮﻳﻪ ﻓﺮﻣﺎن آﺗﺶ ﻧﺪاده اﺳﺖ‪ .‬وﻟﻲ در آن زﻣﺎن او در ﺷﻬﺮداري ﻣﺮﻛﺰي ﺗﻨﻬﺎ ﺻﺎﺣﺐ اﺧﺘﻴﺎر ﺑﻮده اﺳﺖ‪ .‬ﺣﺮفﻫﺎي‬ ‫او در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﻋﺰم رﻳﮕﻮ ﻓﺎﻳﺪهاي ﻧﺪاﺷﺖ‪ .‬ﺷﻮده ﺑﻪﻣﻴﺪان ﻣﺸﻖ ﺳﻨﺖﭘﻴﺎژه ﺑﺮده ﺷﺪ و ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺳﻪ ژاﻧﺪارﻣﻲ ﻛﻪ در ‪ 18‬ﻣﺎرس‬ ‫اﺳﻴﺮ ﺷﺪه ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﺗﻴﺮﺑﺎران ﮔﺮدﻳﺪ‪ .‬در زﻣﺎن ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﻣﺤﺎﺻﺮه او ﺑﻪﺑﻌﻀﻲ از ﻫﻮاداران ﻛﻤﻮن ﮔﻔﺘﻪ ﺑﻮد‪» :‬ﻧﻴﺮوﻣﻨﺪﺗﺮﻳﻦﻫﺎ‬ ‫دﻳﮕﺮان را ﺗﻴﺮﺑﺎران ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﻛﺮد«‪ .‬ﺷﺎﻳﺪ او ﺑﻪﺧﺎﻃﺮ ﻫﻤﺎن ﺣﺮف ﻣﺮد‪.‬‬

‫‪212‬‬

‫ﻓﺼﻞ ﺑﻴﺴﺖوﻧﻬﻢ‬ ‫روي ﺑﺎرﻳﻜﺎدﻫﺎ‬ ‫»ﺳﺮﺑﺎزان دﻟﻴﺮ ﻣﺎ ﭼﻨﺎن رﻓﺘﺎر ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ ﻛﻪ ﻣﻮﺟﺐ ﺑﻴﺶﺗﺮﻳﻦ اﺣﺘﺮام و‬ ‫ﺗﺤﺴﻴﻦ ﻛﺸﻮرﻫﺎي ﺧﺎرﺟﻲ ﺷﻮد«‪) .‬ﺳﺨﺮاﻧﻲ ﺗﻲﻳﺮ در ﻣﺠﻠﺲ ﻣﻠﻲ‪ 24 ،‬ﻣﻪ‬ ‫‪.(1871‬‬

‫ﻣﺪاﻓﻌﺎن ﺑﺎرﻳﻜﺎدﻫﺎ ﻛﻪ ﭘﻴﺶ از اﻳﻦ ﻓﺎﻗﺪ ﻧﻴﺮوي ﻛﻤﻜﻲ و ﻣﻬﻤﺎت ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﺣﺎﻻ ﺑﻲﻏﺬا ﻫﻢ ﻣﺎﻧﺪهاﻧﺪ و ﺑﻪﻃﻮرﻛﻠﻲ ﺑﺮاي‬ ‫آذوﻗﻪ ﺳﺮﺑﺎر اﻫﺎﻟﻲ و ﺳﺎﻛﻨﻴﻦ اﻃﺮاف ﺧﻮد ﺷﺪهاﻧﺪ‪ .‬ﺑﺴﻴﺎري‪ ،‬ﻛﺎﻣﻼً ﻓﺮﺳﻮده‪ ،‬ﺑﻪدﻧﺒﺎل ﺧﻮراﻛﻲ ﻣﻲرﻓﺘﻨﺪ‪ .‬رﻓﻘﺎيﺷﺎن ﻛﻪ‬ ‫ﺑﺮﮔﺸﺖ آنﻫﺎ را ﻧﻤﻲدﻳﺪﻧﺪ‪ ،‬ﺳﺮﺧﻮرده ﻣﻲﺷﺪﻧﺪ؛ و رﻫﺒﺮان ﺑﺎرﻳﻜﺎدﻫﺎ ﺑﺮﺧﻮد واﺟﺐ ﻣﻲداﻧﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ آنﻫﺎ را ﺑﺮﮔﺮداﻧﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﺑﺮوﻧﻮ در ﺳﺎﻋﺖ ‪ 9‬دﺳﺘﻮر ﻳﺎﻓﺖ ﻛﻪ ﺧﻴﺎﺑﺎن روﻳﺎل را ﺗﺨﻠﻴﻪ ﻛﻨﺪ‪ .‬او ﺑﻪﺗﻮﻳﻠﺮي رﻓﺖ ﺗﺎ ﺑﻪﺑﺮژره ﺑﮕﻮﻳﺪ ﻛﻪ ﻫﻨﻮز ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ‬ ‫ﭘﺎﻳﺪاري ﻧﻤﺎﻳﺪ‪ ،‬وﻟﻲ ﻧﻴﻤﻪﺷﺐ ﻛﻤﻴﺘﻪي ﻧﺠﺎت ﻋﻤﻮﻣﻲ ﻣﺠﺪداً ﻳﻚ ﻓﺮﻣﺎن رﺳﻤﻲ ﻋﻘﺐﻧﺸﻴﻨﻲ ﺑﺮاي او ﻓﺮﺳﺘﺎد‪ .‬اﻳﻦ‬ ‫ﻓﺮﻣﺎﻧﺪهي دﻟﻴﺮ ﻛﻪ ﻣﺠﺒﻮر ﺑﻮد ﭘ‪‬ﺴﺘﻲ را ﻛﻪ ﺑﻪﻣﺪت دو روز ﺑﻪآن ﺧﻮﺑﻲ از آن دﻓﺎع ﻛﺮده ﺑﻮد رﻫﺎ ﻧﻤﺎﻳﺪ‪ ،‬اﺑﺘﺪا ﻣﺠﺮوﺣﻴﻦ ﺧﻮد‬

‫‪213‬‬

‫و ﺳﭙﺲ ﺗﻮپﻫﺎ را از ﻃﺮﻳﻖ ﺧﻴﺎﺑﺎن ﺳﻦﻓﻠﻮراﻧﺘﻦ ﺑﻴﺮون ﺑﺮد‪ .‬ﻓﺪرالﻫﺎ در ﭘﻲ آنﻫﺎ رﻓﺘﻨﺪ‪ .‬آنﻫﺎ وﻗﺘﻲ ﺑﻪﺑﺎﻻي ﺧﻴﺎﺑﺎن‬ ‫ﻛﺎﺳﺘﻴﮕﻠﻴﻮن رﺳﻴﺪﻧﺪ ﺑﺎ ﮔﻠﻮﻟﻪ ﻣﻮرد ﻫﺠﻮم ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ‪.‬‬ ‫اﻳﻦ ورﺳﺎﺋﻲﻫﺎ ﺑﻮدﻧﺪ ﻛﻪ ﭘﺲ از ﺗﺴﻠﻂ ﺑﺮ ﺧﻴﺎﺑﺎنﻫﺎي ﻻﭘﻪ و ﻧ‪‬ﻮد‪‬ﻛﺎﭘﻮﺳﻴﻦ ﺑﻪﻣﻴﺪان واﻧﺪومِ ﻛﺎﻣﻼً ﺧﺎﻟﻲ ﻫﺠﻮم ﺑﺮده و از‬ ‫ﻃﺮﻳﻖ ﻫﺘﻞ ر‪‬ن ﺑﺎرﻳﻜﺎدﻫﺎي ﺧﻴﺎﺑﺎن ﻛﺎﺳﺘﻴﮕﻠﻴﻮن را دور زده ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﻓﺪرالﻫﺎي ﺑﺮوﻧﻞ ﺧﻴﺎﺑﺎن رﻳﻮﻟﻲ را رﻫﺎ ﻛﺮدﻧﺪ‪ ،‬ﻧﺮدهﻫﺎي‬ ‫ﺣﻴﺎط را ﺷﻜﺴﺘﻨﺪ و از ﻛﻨﺎر رودﺧﺎﻧﻪ ﺧﻮد را ﺑﻪﺷﻬﺮداري ﻣﺮﻛﺰي رﺳﺎﻧﺪﻧﺪ‪ .‬دﺷﻤﻦ ﺟﺮأت ﻧﻜﺮد ﻛﻪ آنﻫﺎ را ﺗﻌﻘﻴﺐ ﻧﻤﺎﻳﺪ و‬ ‫ﻓﻘﻂ ﺑﺎ ﻓﺮارﺳﻴﺪن روز وزارت ﺑﺤﺮﻳﻪ را ﻛﻪ از ﻣﺪتﻫﺎ ﭘﻴﺶ رﻫﺎ ﺷﺪه ﺑﻮد‪ ،‬اﺷﻐﺎل ﻧﻤﻮد‪.‬‬ ‫ﺑﻘﻴﻪ ﺷﺐ‪ ‬ﺗﻮپﻫﺎ ﺧﺎﻣﻮش ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﺷﻬﺮداري ﻣﺮﻛﺰي ﺳﺮزﻧﺪﮔﻲ ﺧﻮد را از دﺳﺖ داده ﺑﻮد‪ .‬ﻓﺪرالﻫﺎ در ﻣﻴﺪان ﺧﻮاﺑﻴﺪﻧﺪ‪.‬‬ ‫اﻋﻀﺎي ﻛﻤﻴﺘﻪﻫﺎ و اﻓﺴﺮان در دﻓﺘﺮﻫﺎ ﭼﻨﺪ ﻟﺤﻈﻪاي اﺳﺘﺮاﺣﺖ ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬در ﺳﺎﻋﺖ ‪ 3‬ﻳﻚ اﻓﺴﺮ دﻓﺘﺮي از ﻧﻮﺗﺮدام ﻛﻪ ﺗﻮﺳﻂ‬ ‫ﻓﺪرالﻫﺎ اﺷﻐﺎل ﺷﺪه ﺑﻮد‪ ،‬وارد ﺷﺪ‪ .‬او آﻣﺪه ﺑﻮد ﺗﺎ ﺑﻪﻛﻤﻴﺘﻪي ﻧﺠﺎت ﻋﻤﻮﻣﻲ ﺑﮕﻮﻳﺪ ﻛﻪ در ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎن ﻫﺘﻞ دﻳﻴﻮ ‪ 800‬ﺑﻴﻤﺎر‬ ‫ﺑﺴﺘﺮي ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ از ﻧﺰدﻳﻜﻲ ﺑﺎ ﻣﺤﻞ درﮔﻴﺮيﻫﺎ ﻟﻄﻤﻪ ﺑﺒﻴﻨﻨﺪ؛ و ﻛﻤﻴﺘﻪ ﺑﺮاي ﻧﺠﺎت اﻳﻦ ﺗﻴﺮهروزان ﻓﺮﻣﺎن‬ ‫ﺗﺨﻠﻴﻪ ﻛﻠﻴﺴﺎ را داد‪.‬‬ ‫ﺧﻮرﺷﻴﺪ ﻃﻠﻮع ﻛﺮد ﻧﻤﻮد و ﺷﻌﻠﻪﻫﺎي آﺗﺶ را ﭘﺮﻳﺪه رﻧﮓ ﺳﺎﺧﺖ‪ .‬ﺳﭙﻴﺪهي ﺻﺒﺢ ﭘﺮﺗﻼﻟﺆ ﺑﻮد‪ ،‬وﻟﻲ ﺑﻲﻫﻴﭻ ﻧﻮر اﻣﻴﺪي‬ ‫ﺑﺮاي ﻛﻤﻮن‪ .‬ﭘﺎرﻳﺲ دﻳﮕﺮ ﺟﻨﺎح راﺳﺖ ﻧﺪاﺷﺖ؛ ﻣﺮﻛﺰش درﻫﻢ ﺷﻜﺴﺘﻪ ﺑﻮد و اﻗﺪام ﺑﻪﺣﻤﻠﻪ ﺑﺮاي ﭘﺎرﻳﺲ ﻏﻴﺮﻣﻤﻜﻦ ﺑﻮد‪.‬‬ ‫ﺗﺪاوم ﻣﻘﺎوﻣﺖاش ﺣﺎﻻ ﻓﻘﻂ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺴﺖ ﺷﺎﻫﺪي ﺑﺎﺷﺪ ﺑﺮ اﻳﻤﺎناش‪.‬‬ ‫ﺻﺒﺢ زود ورﺳﺎﺋﻲﻫﺎ از ﻫﻤﻪﺳﻮ ﺣﺮﻛﺖ ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬آنﻫﺎ ﺑﻪﺳﻤﺖ ﻟﻮور‪» ،‬ﻛﺎخ ﺳﻠﻄﻨﺘﻲ«‪ ،‬ﺑﺎﻧﻚ‪ ،‬ﻛﻨﺘﻮار د‪‬ﺳﻜﻮﻧﺖ‪ ،‬ﻣﻴﺪان‬ ‫ﻣﻮﻧﺘﻮﻟﻮن‪ ،‬ﺑﻠﻮار ارﻧﺎﻧﻮ و ﺧﻂ راهآﻫﻦ ﺷﻤﺎل ﭘﻴﺶروي ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬از ﺳﺎﻋﺖ ‪» 4‬ﻛﺎخ ﺳﻠﻄﻨﺘﻲ« را ﻛﻪ در اﻃﺮاف آن ﻧﺒﺮدﻫﺎي‬ ‫ﻧﻮﻣﻴﺪاﻧﻪاي ﺟﺮﻳﺎن داﺷﺖ‪ ،‬ﺑﻤﺒﺎران ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﺳﺎﻋﺖ ﻫﻔﺖ دﻳﮕﺮ ﺑﻪﺑﺎﻧﻚ و ﺑﻮرس رﺳﻴﺪه ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬از آنﺟﺎ ﺑﻪﺳﻤﺖ ﺳﻨﺘُﺴﺘﺎش‬ ‫ﭘﺎﺋﻴﻦ رﻓﺘﻨﺪ ﻛﻪ در آنﺟﺎ ﺑﺎ ﻣﻘﺎوﻣﺘﻲ ﺳﺮﺳﺨﺘﺎﻧﻪاي ﻣﻮاﺟﻪ ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬ﻛﻮدﻛﺎن زﻳﺎدي ﻫﻤﺮاه ﻣﺮدان ﻣﻲﺟﻨﮕﻴﺪﻧﺪ‪ .‬و وﻗﺘﻲ‬ ‫ﻓﺪرالﻫﺎ ﻣﻬﺎر و ﻛﺸﺘﺎر ﺷﺪﻧﺪ‪ ،‬اﻳﻦ ﻛﻮدﻛﺎن اﻓﺘﺨﺎر آن را داﺷﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﻣﺴﺘﺜﻨﻲ ﻧﺸﻮﻧﺪ‪.‬‬ ‫در ﻛﺮاﻧﻪي ﭼﭗ‪ ،‬ﺳﺮﺑﺎزﻫﺎ ﺑﺎ ﻣﺸﻜﻞ در ﻛﻨﺎر رودﺧﺎﻧﻪ و ﺗﻤﺎم آن ﺑﺨﺸﻲ از ﻧﺎﺣﻴﻪ ﺷﺸﻢ ﻛﻪ در ﻛﻨﺎر ﺳﻦ ﻗﺮار دارد‪،‬‬ ‫ﭘﻴﺶروي ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬در ﻣﺮﻛﺰ‪ ،‬ﺑﺎرﻳﻜﺎد ﻛﺮواـروژ و ﻫﻢﭼﻨﻴﻦ ﺑﺎرﻳﻜﺎد ﺧﻴﺎﺑﺎن ر‪‬ن ﻛﻪ ﺳﻲ ﻧﻔﺮ دو روز آن را ﺣﻔﻆ ﻛﺮده ﺑﻮدﻧﺪ‪،‬‬ ‫ﺷﺐ ﻫﻨﮕﺎم ﺗﺨﻠﻴﻪ ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬آنﮔﺎه ورﺳﺎﺋﻲﻫﺎ ﺗﻮاﻧﺴﺘﻨﺪ ﺑﻪﺧﻴﺎﺑﺎنﻫﺎي َاﺳ‪‬ﺲ و ﻧﻮﺗﺮـدامـد‪‬ـﺷﺎن وارد ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬در ﻣﻨﺘﻬﻲاﻟﻴﻪ‬ ‫راﺳﺖ‪ ،‬ﺑﻪوالد‪‬ﮔﺮاس رﺳﻴﺪﻧﺪ و از آنﺟﺎ ﺑﻪﺳﻮي ﭘﺎﻧﺘﺌﻮن ﭘﻴﺶروي ﻛﺮدﻧﺪ‪.‬‬ ‫در ﺳﺎﻋﺖ ﻫﺸﺖ ﺣﺪود ﭘﺎﻧﺰده ﻧﻔﺮ از اﻋﻀﺎي ﺷﻮرا در ﺷﻬﺮداري ﻣﺮﻛﺰي ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺟﻠﺴﻪ دادﻧﺪ و ﺗﺼﻤﻴﻢ ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ ﻛﻪ‬ ‫آنﺟﺎ را ﺗﺨﻠﻴﻪ ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ﻓﻘﻂ دو ﻧﻔﺮ اﻋﺘﺮاض ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﻧﺎﺣﻴﻪ ﺳﻮم ﺑﺎ ﺧﻴﺎﺑﺎنﻫﺎي ﺑﺎرﻳﻚ و ﺑﺎرﻳﻜﺎدﺑﻨﺪيﻫﺎي ﺧﻮب‪ ،‬ﺷﻬﺮداري‬ ‫ﻣﺮﻛﺰي را در ﭘﻨﺎه ﺧﻮد ﻣﻲﮔﺮﻓﺖ و ﺣﻤﻠﻪ از روﺑﺮو ﻳﺎ از ﻛﻨﺎر رودﺧﺎﻧﻪ ﺑﻪآن ﻧﻴﺰ ﻣﻴﺴﺮ ﻧﺒﻮد‪ .‬درﭼﻨﻴﻦ ﺷﺮاﻳﻄﻲ از دﻓﺎع‪،‬‬ ‫ﻋﻘﺐﻧﺸﻴﻨﻲ در ﺣﻜﻢ ﻓﺮار و ﻋﺎري ﻛﺮدن ﻛﻤﻮن از اﻧﺪك ﺣﻴﺜﻴﺘﻲ ﺑﻮد ﻛﻪ ﻫﻨﻮز ﺑﺮاﻳﺶ ﺑﺎﻗﻲﻣﺎﻧﺪه ﺑﻮد‪ .‬وﻟﻲ آنﻫﺎ ﻛﻢﺗﺮ از‬ ‫روزﻫﺎي ﻗﺒﻞ ﺗﻮان ﺟﻤﻊ ﻛﺮدن دو ﻧﻈﺮ درﺳﺖ را داﺷﺘﻨﺪ‪ .‬آنﻫﺎ از ﻫﻤﻪﭼﻴﺰ ﺑﻴﻢ داﺷﺘﻨﺪ‪ ،‬زﻳﺮا از ﻫﻤﻪﭼﻴﺰ ﺑﻲﺧﺒﺮ ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﭘﻴﺶ‬ ‫از اﻳﻦ ﻓﺮﻣﺎﻧﺪهي »ﻛﺎخ ﺳﻠﻄﻨﺘﻲ« دﺳﺘﻮر ﺑﻪآﺗﺶ ﻛﺸﻴﺪن و ﺗﺨﻠﻴﻪ آن را درﻳﺎﻓﺖ ﻛﺮده ﺑﻮد‪ .‬او اﻋﺘﺮاض ﻛﺮده و ﮔﻔﺘﻪ ﺑﻮد ﻛﻪ‬ ‫ﻫﻨﻮز ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﭘﺎﻳﺪاري ﻛﻨﺪ‪ ،‬وﻟﻲ دﺳﺘﻮر ﺗﻜﺮار ﺷﺪ‪ .‬در ﭼﻨﻴﻦ وﺿﻌﻴﺖ ﺳﺮدرﮔﻤﻲ ﺑﻮد ﻛﻪ ﻳﻜﻲ از اﻋﻀﺎ ﭘﻴﺶﻧﻬﺎد ﻋﻘﺐﻧﺸﻴﻨﻲ‬ ‫ﺑﻪﺑِﻠﻮﻳﻞ را ﻛﺮد‪ .‬اﺣﺘﻤﺎل ﺗﺤﻠﻴﻪ ﻓﻮري ﺑﺎﺳﺘﻴﻞ و ﺷﺎﺗﻮدو را ﻫﻢ ﻣﻲرﻓﺖ؛ وﻟﻲ ﻃﺒﻖ ﻣﻌﻤﻮل وﻗﺖ ﺻﺮف ﺣﺮفﻫﺎي ﺟﺰﺋﻲ ﺷﺪ‪.‬‬ ‫ﻣﺘﺼﺪي ﺷﻬﺮداري ﻣﺮﻛﺰي ﺑﺎ ﻧﺎﺷﻜﻴﺒﺎﺋﻲ اﻳﻦﭘﺎ و آنﭘﺎ ﻣﻲﻛﺮد‪.‬‬ ‫ﻧﺎﮔﻬﺎن از ﻧﻮك ﻧﺎﻗﻮسﺧﺎﻧﻪ ﺷﻌﻠﻪ ﺑﻠﻨﺪ ﺷﺪ‪ .‬ﻳﻚ ﺳﺎﻋﺖ ﺑﻌﺪ ﺷﻬﺮداري ﻣﺮﻛﺰي ﻳﻚﭘﺎرﭼﻪ آﺗﺶ ﺷﺪه ﺑﻮد‪ .‬اﻳﻦ ﺑﻨﺎي‬ ‫ﻗﺪﻳﻤﻲ‪ ،‬ﺷﺎﻫﺪ آنﻫﻤﻪ ﻧﻘﺾ ﻋﻬﺪﻫﺎ‪ ،‬ﻛﻪ ﻣﺮدم ﺑﻪﻛﺮات ﻗﺪرتﻫﺎﺋﻲ را در آن ﻣﺴﺘﻘﺮ ﻛﺮده و ﺑﻌﺪاً ﺳﺮﻧﮕﻮن ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ‪،‬‬ ‫ﺣﺎل ﺗﺮك ﺑﺮﻣﻲداﺷﺖ و ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ ارﺑﺎب ﺣﻘﻴﻘﻲ ﺧﻮد ﺳﻘﻮط ﻣﻲﻛﺮد‪ .‬ﺻﺪاي ﺳﻮﺧﺘﻦ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎنﻫﺎ‪ ،‬ﻓﺮورﻳﺨﺘﻦ دﻳﻮارﻫﺎ و‬

‫‪214‬‬

‫دودﻛﺶﻫﺎ‪ ،‬ﺟﺮﻗﻪﻫﺎي ﺧﻔﻪ و اﻧﻔﺠﺎرﻫﺎي ﭘﺮﺻﺪا ﺑﺎ ﻏﺮش ﭘﺮﻃﻨﻴﻦ ﺗﻮپﻫﺎي ﺑﺎرﻳﻜﺎد وﺳﻴﻊ ﺳﻦژاك ﻛﻪ ﺧﻴﺎﺑﺎن رﻳﻮﻟﻲ را درو‬ ‫ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻪﻫﻢ ﻣﻲآﻣﻴﺨﺖ‪.‬‬ ‫دﺑﻴﺮﺧﺎﻧﻪي ﺟﻨﮓ و ﻛﻠﻴﻪ ﺳﺮوﻳﺲﻫﺎ ﺑﻪﺷﻬﺮداري ﻳﺎزدﻫﻢ ﻣﻨﺘﻘﻞ ﺷﺪ‪ .‬دﻟﺴﻜﻠﻮز ﺑﻪﺗﺨﻠﻴﻪ ﺷﻬﺮداري ﻣﺮﻛﺰي اﻋﺘﺮاض‬ ‫ﻛﺮده و ﭘﻴﺶﺑﻴﻨﻲ ﻧﻤﻮده ﺑﻮد ﻛﻪ اﻳﻦ ﻋﻘﺐﻧﺸﻴﻨﻲ ﻣﻮﺟﺐ دلﺳﺮدي ﺧﻴﻠﻲ از رزﻣﻨﺪﮔﺎن ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ‪.‬‬ ‫روز ﺑﻌﺪ ﭼﺎپﺧﺎﻧﻪي ﻣﻠﻲ را ﺗَﺮك ﻛﺮدﻧﺪ ﻛﻪ روزﻧﺎﻣﻪي رﺳﻤﻲ ﻛﻤﻮن روز ‪ 24‬ﻣﻪ ﺑﺮاي آﺧﺮﻳﻦ ﺑﺎر در آن ﻣﻨﺘﺸﺮ ﺷﺪ‪.‬‬ ‫ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ ﻳﻚ روزﻧﺎﻣﻪي رﺳﻤﻲ ﻛﻪ ﻗﻮاﻋﺪ ﺧﻮد را رﻋﺎﻳﺖ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ ،‬اﻳﻦ ﺷﻤﺎره ﻳﻚ روز از زﻣﺎن ﻋﻘﺐ ﺑﻮد و ﺑﻴﺎﻧﻴﻪﻫﺎي روز‬ ‫ﻗﺒﻞ و ﺟﺰﺋﻴﺎﺗﻲ از ﻧﺒﺮدﻫﺎ را ﻛﻪ از ﺳﻪ ﺷﻨﺒﻪ ﺻﺒﺢ ﻓﺮاﺗﺮ ﻧﻤﻲرﻓﺖ‪ ،‬ﺷﺎﻣﻞ ﻣﻲﺷﺪ‪.‬‬ ‫اﻳﻦ ﻓﺮار از ﺷﻬﺮداري ﻣﺮﻛﺰي‪ ،‬ﺑﺎ دو ﺗﻜﻪ ﻛﺮدن دﻓﺎع‪ ،‬ﺑﺮ ﻣﺸﻜﻞ ارﺗﺒﺎﻃﺎت اﻓﺰود‪ .‬آن ﻋﺪه از اﻓﺴﺮان دﻓﺘﺮي ﻛﻪ‬ ‫ﻏﻴﺐﺷﺎن ﻧﺰده ﺑﻮد ﺑﺎ ﮔﺮﻓﺘﺎري ﺑﺴﻴﺎر ﺧﻮد را ﺑﻪﺳﺘﺎد ﺟﺪﻳﺪ رﺳﺎﻧﺪﻧﺪ‪ :‬آنﻫﺎ را در ﻫﺮ ﺑﺎرﻳﻜﺎدي ﻣﺘﻮﻗﻒ ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ و ﻣﺠﺒﻮر‬ ‫ﺑﻪﺣﻤﻞ ﺳﻨﮓﻫﺎي ﺧﻴﺎﺑﺎن ﻣﻲﻧﻤﻮدﻧﺪ‪ .‬وﻗﺘﻲ ﺣﻜﻢﻫﺎيﺷﺎن را ﻧﺸﺎن ﻣﻲدادﻧﺪ و ﻓﻮرﻳﺖ ﻛﺎر ﺧﻮد را ﻣﻄﺮح ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ‪ ،‬ﺟﻮاب‬ ‫ﻣﻲﺷﻨﻴﺪﻧﺪ ﻛﻪ »اﻣﺮوز دﻳﮕﺮ ﻗُﭙﻪﻫﺎي روي ﺷﺎﻧﻪ در ﻛﺎر ﻧﻴﺴﺖ«‪ .‬ﺑﻐﻀﻲﻛﻪ آنﻫﺎ از ﻣﺪتﻫﺎ ﭘﻴﺶ ﻣﻮﺟﺐ ﺷﺪه ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬در اﻳﻦ‬ ‫ﺻﺒﺢ ﻣﻲﺗﺮﻛﻴﺪ‪ .‬در ﺧﻴﺎﺑﺎن ﺳ‪‬ﺪ‪‬ن ﻧﺰدﻳﻚ ﻣﻴﺪان وﻟﺘﺮ‪ ،‬ﻓﺪرالﻫﺎي ﮔﺮدان ‪ 166‬ﻳﻚ اﻓﺴﺮ ﺟﻮان‪ ،‬ﻛﻨﺖد‪‬ﺑﻮﻓﻮر‪ ،‬را ﺷﻨﺎﺳﺎﺋﻲ‬ ‫ﻛﺮدﻧﺪ ﻛﻪ ﭼﻨﺪ روز ﭘﻴﺶ در دﺑﻴﺮﺧﺎﻧﻪي ﺟﻨﮓ آنﻫﺎ را ﺗﻬﺪﻳﺪ ﻛﺮده ﺑﻮد‪ .‬ﺑﻮﻓﻮر ﻛﻪ ﺑﻪدﻟﻴﻞ ﺗﻼش ﺑﺮاي ﺷﺎﻧﻪ ﺧﺎﻟﻲ ﻛﺮدن از‬ ‫دﺳﺘﻮرات اﻳﻦ ﮔﺮدان در ﺳﺮِ ﭘﺴﺖ اﻳﻦ ﮔﺮدان ﺑﺎزداﺷﺖ ﺷﺪه ﺑﻮد‪ ،‬از ﻛﻮره در رﻓﺘﻪ و ﺗﻬﺪﻳﺪ ﻛﺮده ﺑﻮد ﻛﻪ ﮔﺮدان را ﺗﺼﻔﻴﻪ‬ ‫ﺧﻮاﻫﺪ ﻛﺮد و ازآنﺟﺎﻛﻪ ﻫﻤﻴﻦ ﮔﺮدان روز ﻗﺒﻞ ﻧﺰدﻳﻚ ﻣﺎدﻟﻦ ‪ 60‬ﻧﻔﺮ ﺗﻠﻔﺎت داده ﺑﻮد و ﮔﻤﺎن ﻣﻲرﻓﺖ ﻛﻪ ﺣﺎﺻﻞ‬ ‫اﻧﺘﻘﺎمﺟﻮﺋﻲ او ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬اﻳﻦ اﻓﺴﺮ دﺳﺖﮔﻴﺮ و ﺑﻪﻳﻚ دادﮔﺎه ﻧﻈﺎﻣﻲ ﻛﻪ در دﻛﺎﻧﻲ در ﺑﻮﻟﻮار وﻟﺘﺮ ﺑﺮﭘﺎ ﺷﺪه ﺑﻮد‪ ،‬ﻣﻨﺘﻘﻞ ﮔﺮدﻳﺪ‪.‬‬ ‫ﺑﻮﻓﻮر ﭼﻨﺎن اﺳﻨﺎدي اراﺋﻪ ﻛﺮد ﻛﻪ اﺗﻬﺎم رد ﺷﺪ‪ .‬ﺑﺎوﺟﻮد اﻳﻦ ﻗﻀﺎت ﺣﻜﻢ دادﻧﺪ ﻛﻪ او ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪﻋﻨﻮان ﻳﻚ ﮔﺎرد ﺳﺎده در اﻳﻦ‬ ‫ﮔﺮدان ﺧﺪﻣﺖ ﻛﻨﺪ‪ .‬ﻋﺪهاي از ﺣﻀﺎر اﻋﺘﺮاض ﻛﺮدﻧﺪ و او را ﻛﺎﭘﻴﺘﺎن ﺻﺪا زدﻧﺪ‪ .‬ﺟﻤﻌﻴﺖ ﺑﻲﺧﺒﺮ از ﺗﻮﺿﻴﺤﺎت ﺑﻮﻓﻮر ﺑﺎ آزاد‬ ‫دﻳﺪن او ﻏﺮﻳﺪ‪ .‬ﻳﻚ ﮔﺎرد ﺑﻪﻃﺮف او ﺧﻴﺰ ﺑﺮداﺷﺖ و ﺑﻮﻓﻮر آنﻗﺪر ﺑﻲاﺣﺘﻴﺎط ﺑﻮد ﻛﻪ ﺗﭙﺎﻧﭽﻪي ﺧﻮد را ﺑﻜﺸﺪ‪ .‬او را ﻓﻮراً‬ ‫ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ و دوﺑﺎره ﺑﻪداﺧﻞ دﻛﺎن ﭘﺮت ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬رﺋﻴﺲ ﺳﺘﺎد ﻛﻞ ﺟﺮأت ﻧﻜﺮد درﺻﺪد ﻧﺠﺎت اﻓﺴﺮ ﺧﻮد ﺑﺮآﻳﺪ‪ .‬دﻟﺴﻜﻠﻮز ﺑﺎ ﻋﺠﻠﻪ‬ ‫آﻣﺪ‪ ،‬ﻣﻬﻠﺖ ﺧﻮاﺳﺖ و ﮔﻔﺖ ﻛﻪ ﺑﻮﻓﻮر ﺑﺎﻳﺪ ﻣﺤﺎﻛﻤﻪ ﺷﻮد‪ .‬وﻟﻲ ﺟﻤﻌﻴﺖ ﮔﻮﺷﺶ ﺑﻪاﻳﻦ ﺣﺮف ﺑﺪﻫﻜﺎر ﻧﺒﻮد و ﺑﺮاي اﺟﺘﻨﺎب از‬ ‫ﻳﻚ ﻧﺰاع دﺳﺘﻪﺟﻤﻌﻲ ﻣﻲﺑﺎﻳﺴﺖ ﺗﺴﻠﻴﻢ ﺷﺪ‪ .‬ﺑﻮﻓﻮر را ﺑﻪﻓﻀﺎي ﺑﺎزي ﭘﺸﺖ ﺷﻬﺮداري ﺑﺮدﻧﺪ و ﺗﻴﺮﺑﺎران ﻛﺮدﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﻧﺰدﻳﻚ ﺑﻪاﻳﻦ ﺻﺤﻨﻪي اﻧﻔﺠﺎر ﺧﺸﻢ‪ ،‬در ﭘﺮﻻﺷﺰ آﺧﺮﻳﻦ ﻣﺮاﺳﻢ ﺗﺠﻠﻴﻞ ﺑﺮاي دوﻣﺒﺮوﺳﻜﻲ ﺟﺮﻳﺎن داﺷﺖ‪ .‬ﺟﺴﺪ او‬ ‫ﺷﺐﻫﻨﮕﺎم ﺑﻪآنﺟﺎ ﻣﻨﺘﻘﻞ ﺷﺪه ﺑﻮد و ﻫﻨﮕﺎم ﻋﺒﻮر از ﺑﺎﺳﺘﻴﻞ واﻗﻌﻪي ﺗﻜﺎندﻫﻨﺪهاي رخ داد‪ .‬ﻓﺪرالﻫﺎي اﻳﻦ ﺑﺎرﻳﻜﺎدﻫﺎ‬ ‫دﺳﺘﻪي ﻣﺸﺎﻳﻌﺖ ﻛﻨﻨﺪﮔﺎن را ﻣﺘﻮﻗﻒ ﻛﺮدﻧﺪ و ﺟﺴﺪ را ﭘﺎي ﺳﺘﻮن ژوﺋﻴﻪ ﻗﺮار دادﻧﺪ‪ .‬ﻋﺪهاي ﻣﺸﻌﻞ ﺑﻪدﺳﺖ دور آن ﺣﻠﻘﻪ‬ ‫زدﻧﺪ و در ﺣﺎﻟﻲﻛﻪ از ﻃﺒﻞﻫﺎ ﺑﺎﻧﮓ درود ﺑﺮﻣﻲﺧﺎﺳﺖ‪ ،‬ﻫﻤﻪي ﻓﺪرالﻫﺎ ﻳﻜﻲ ﭘﺲ از دﻳﮕﺮي آﻣﺪﻧﺪ ﺗﺎ آﺧﺮﻳﻦ ﺑﻮﺳﻪ را ﺑﺮ‬ ‫ﭘﻴﺸﺎﻧﻲ ژﻧﺮال ﺑﺪﻫﻨﺪ‪ .‬آنﮔﺎه ﺟﺴﺪ ﭘﻴﭽﻴﺪه در ﭘﺮﭼﻢ ﺳﺮخ در ﺗﺎﺑﻮت ﮔﺬاﺷﺘﻪ ﺷﺪ‪ .‬ورﻣﻮرل‪ ،‬ﺑﺮادر ژﻧﺮال‪ ،‬دﺳﺖﻳﺎران او و ‪200‬‬ ‫ﮔﺎرد ﺳﺮﺑﺮﻫﻨﻪ ﺧﺒﺮدار اﻳﺴﺘﺎده ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ورﻣﻮرل ﻓﺮﻳﺎد زد‪» :‬اﻳﻦ ﻛﺴﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻪﺧﻴﺎﻧﺖ ﻣﺘﻬﻢ ﺷﺪ‪ .‬ﻳﻜﻲ از اوﻟﻴﻦ ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻛﻪ‬ ‫ﺟﺎﻧﺶ را ﺑﺮاي ﻛﻤﻮن داده اﺳﺖ‪ .‬و ﻣﺎ‪ ،‬ﺑﻪﺟﺎي ﺗﻘﻠﻴﺪ از او‪ ،‬در اﻳﻦﺟﺎ ﺑﻪﭼﻪ ﻛﺎري ﻣﺸﻐﻮﻟﻴﻢ«؟ او در اداﻣﻪ ﺑﻪﺳﺮزﻧﺶ ﺟﺒﻦ و‬ ‫ﻫﺮاس ﭘﺮداﺧﺖ‪ .‬ﻛﻼم او ﻛﻪ ﻣﻌﻤﻮﻻً ﺛﻘﻴﻞ ﺑﻮد‪ ،‬ﺣﺎﻻ ﮔﺪاﺧﺘﻪ از اﺣﺴﺎﺳﺎت‪ ،‬ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻓﻠﺰ ﻣﺬاب از او ﺟﺎري ﻣﻲﺷﺪ‪» :‬ﺑﻴﺎﺋﻴﺪ‬ ‫ﺳﻮﮔﻨﺪ ﻳﺎد ﻛﻨﻴﻢ ﻛﻪ اﻳﻦﺟﺎ را ﻓﻘﻂ در ﺟﺴﺘﺠﻮي ﻣﺮگ ﺗﺮك ﻧﻤﺎﺋﻴﻢ«! ﻳﻦ آﺧﺮﻳﻦ ﺣﺮف او ﺑﻮد و ﺑﻪآن ﭘﺎﻳﺒﻨﺪ ﻣﺎﻧﺪ‪ .‬ﺗﻮپﻫﺎ‬ ‫در ﻓﺎﺻﻠﻪي ﭼﻨﺪ ﻗﺪﻣﻲ ﻓﺎﺻﻠﻪ ﺑﻪﻓﺎﺻﻠﻪ ﺻﺪاي او را ﻣﺤﻮ ﻛﺮده ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﻣﻌﺪود ﻧﻔﺮات ﺣﺎﺿﺮ اﺷﻚ ﻣﻲرﻳﺨﺘﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﺧﻮش ﺑﻪﺣﺎل ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﻣﻲﺗﻮاﻧﻨﺪ ﭼﻨﻴﻦ ﻣﺮاﺳﻢ ﺧﺎكﺳﭙﺎرياي داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬ﺧﻮش ﺑﻪﺣﺎل ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻛﻪ در ﺣﻴﻦ ﻧﺒﺮد‬ ‫دﻓﻦ ﺷﺪﻧﺪ‪ ،‬درﺣﺎﻟﻲﻛﻪ ﺗﻮپﻫﺎيﺷﺎن ﺑﻪآنﻫﺎ اداي اﺣﺘﺮام ﻣﻲﻛﺮد و دوﺳﺘﺎنﺷﺎن ﺑﺮآنﻫﺎ ﻣﻲﮔﺮﻳﺴﺘﻨﺪ!‬

‫‪215‬‬

‫درﺳﺖ در ﻫﻤﻴﻦ ﻟﺤﻈﻪ ﻋﺎﻣﻞ ورﺳﺎﺋﻲ ﻛﻪ ﻻف زده ﺑﻮد ﻛﻪ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ دوﻣﺒﺮوﺳﻜﻲ را ﺑﺨﺮد‪ ،‬داﺷﺖ ﺗﻴﺮﺑﺎران ﻣﻲﺷﺪ‪.‬‬ ‫ﺣﻮاﻟﻲ ﻇﻬﺮ‪ ،‬ورﺳﺎﺋﻲﻫﺎ ﻛﻪ ﺣﻤﻼت ﺧﻮد در ﻛﺮاﻧﻪي ﭼﭗ ﻗﻮﻳﺎً ﭘﻴﺶ ﻣﻲﺑﺮدﻧﺪ؛ ﺑﻪﻣﺪرﺳﻪي ﻫﻨﺮﻫﺎي زﻳﺒﺎ ـاﻧﺴﺘﻴﺘﻮ و‬ ‫ﻗﻮرﺧﺎﻧﻪـ ﻛﻪ ﻣﺪﻳﺮش‪ ،‬ﻛﺎﻣ‪‬ﻠﻴﻨﺎ‪ ،‬ﻓﻘﻂ در آﺧﺮﻳﻦ ﻟﺤﻈﻪ آن را ﺗﺮك ﻧﻤﻮد‪ ،‬ﻫﺠﻮم ﺑﺮدﻧﺪ‪ .‬ﻓ‪‬ﺮه ﻛﻪ در ﺧﻄﺮ ﮔﻴﺮاﻓﺘﺎدن در‬ ‫اﻳﻞﻧﻮﺗﺮدام ﻗﺮار داﺷﺖ‪ ،‬دﺳﺘﻮر داده ﺑﻮد ﻛﻪ ﻣﺮﻛﺰ ﭘﻠﻴﺲ ﺗﺨﻠﻴﻪ و ﺗﺨﺮﻳﺐ ﺷﻮد‪ .‬اﻟﺒﺘﻪ اﺑﺘﺪا‪ 450‬زﻧﺪاﻧﻲاي ﻛﻪ ﺑﻪﺧﺎﻃﺮ ﺟﺮاﺋﻢ‬ ‫ﺳﺒﻚ ﺑﺎزداﺷﺖ ﺷﺪه ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬آزاد ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬ﻓﻘﻂ ﻳﻚ ﻧﻔﺮ‪ ،‬وِﺳﻪ‪ ،‬ﻧﮕﻪ داﺷﺘﻪ ﺷﺪ و در ﭘﻮنﻧﻒ‪ ،‬درﻣﻘﺎﺑﻞ ﻣﺠﺴﻤﻪي ﻫ‪‬ﻨﺮي ﭼﻬﺎرم‬ ‫ﺗﻴﺮﺑﺎران ﮔﺮدﻳﺪ‪ .‬او درﺳﺖ ﻗﺒﻞ از ﻣﺮگ‪ ‬ﺧﻮد‪ ،‬اﻳﻦ ﻛﻠﻤﺎت ﻏﺮﻳﺐ را ﺑﻪزﺑﺎن آورد‪» :‬ﺷﻤﺎ ﺑﻪﺧﺎﻃﺮ ﻣﺮگ ﻣﻦ ﺑﻪﻛﻨﺖد‪‬ﻓﺎﺑﺮﻳﺲ‬ ‫ﺟﻮاب ﭘﺲ ﺧﻮاﻫﻴﺪ داد«]‪.[187‬‬ ‫ورﺳﺎﺋﻲﻫﺎ‪ ،‬ﺑﺎ ﻧﺎدﻳﺪه ﮔﺮﻓﺘﻦ ﻣﺮﻛﺰ ﭘﻠﻴﺲ وارد ﺧﻴﺎﺑﺎن ﺗﺎر‪‬ن و ﺧﻴﺎﺑﺎنﻫﺎي ﻣﺠﺎور آن ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬آنﻫﺎ دو ﺳﺎﻋﺖ ﺗﻮﺳﻂ‬ ‫ﺑﺎرﻳﻜﺎد ﻣﻴﺪان آﺑﻪ ﻣﺘﻮﻗﻒ ﺷﺪﻧﺪ ﻛﻪ اﻫﺎﻟﻲ ﻣﺤﻠﻪ ﺑﻪدور زدن آن ﻛﻤﻚ ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﻫﻴﺠﺪه ﻓﺪرال ﻛﺸﺘﻪ ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬ﺟﻠﻮﺗﺮ در ﺳﻤﺖ‬ ‫راﺳﺖ‪ ،‬ﺳﺮﺑﺎزﻫﺎ داﺧﻞ ﻣﻴﺪان ﺳﻦﺳﻮﻟﭙﻴﺲ ﺷﺪﻧﺪ و ﺷﻬﺮداري ﻧﺎﺣﻴﻪ ﺷﺸﻢ را درآنﺟﺎ اﺷﻐﺎل ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬از آنﺟﺎ از ﻳﻚﺳﻮ وارد‬ ‫ﺧﻴﺎﺑﺎن ﺳﻦﺳﻮﻟﭙﻴﺲ ﺷﺪﻧﺪ و از ﺳﻮي دﻳﮕﺮ از ﻃﺮﻳﻖ ﺧﻴﺎﺑﺎن ووژﻳﺮار ﺑﻪﺑﺎغ ﻟﻮﮔﺰاﻣﺒﻮرگ داﺧﻞ ﮔﺮدﻳﺪﻧﺪ‪ .‬ﭘﺲ از دو روز‬ ‫درﮔﻴﺮي‪ ،‬ﻓﺪرالﻫﺎي دﻟﻴﺮ ﺧﻴﺎﺑﺎن واو‪‬ن ﻋﻘﺐ ﻧﺸﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬و ﺿﻤﻦ ﻋﻘﺐﻧﺸﻴﻨﻲ ﺧﻮد اﻧﺒﺎر ﺑﺎروت ﺑﺎغ ﻟﻮﮔﺰاﻣﺒﻮرگ را ﻣﻨﻔﺠﺮ‬ ‫ﻧﻤﻮدﻧﺪ‪ .‬ﺑﺮاي ﻟﺤﻈﻪاي ﺗﺸﻨﺞ ﻧﺒﺮد را ﻣﺘﻮﻗﻒ ﻛﺮد‪ .‬ﻛﺎخ ﻟﻮﮔﺰاﻣﺒﻮرگ ﻓﺎﻗﺪ دﻓﺎع ﺑﻮد‪ .‬ﺗﻌﺪادي ﺳﺮﺑﺎز از ﺑﺎغ ﻋﺒﻮر ﻛﺮدﻧﺪ‪،‬‬ ‫ﻧﺮدهﻫﺎي روﺑﺮوي ﺧﻴﺎﺑﺎن ﺳﻮﻓﻠﻮ را ﺷﻜﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬از ﺑﻮﻟﻮار ﮔﺬﺷﺘﻨﺪ و اوﻟﻴﻦ ﺑﺎرﻳﻜﺎد اﻳﻦ ﺧﻴﺎﺑﺎن را ﻏﺎﻓﻞﮔﻴﺮ ﻛﺮدﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﺳﻪ ﺑﺎرﻳﻜﺎد در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﭘﺎﻧﺘﺌﻮن ﺑﺮﭘﺎ ﺷﺪه ﺑﻮد‪ :‬اوﻟﻲ در ﻣﺪﺧﻞ ﺧﻴﺎﺑﺎن ﺳﻮﻓﻠﻮ )ﻛﻪ ﻫﻤﻴﻦ اﻵن اﺷﻐﺎل ﺷﺪ(‪ ،‬دوﻣﻲ در ﻣﺮﻛﺰ‬ ‫و ﺳﻮﻣﻲ از ﺷﻬﺮداري ﻧﺎﺣﻴﻪ ﭘﻨﺠﻢ ﺗﺎ ﻣﺪرﺳﻪي ﺣﻘﻮق اﻣﺘﺪاد ﻣﻲﻳﺎﻓﺖ‪ .‬وارﻟﻦ و ﻟﻴﺴﺒﻮن ﻛﻪ ﺗﺎزه ﺑﻪزﺣﻤﺖ از ﻛﺮواروژ ﻧﺠﺎت‬ ‫ﻳﺎﻓﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬دوﺑﺎره ﺑﻪﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ﺑﺎ دﺷﻤﻦ ﺷﺘﺎﻓﺘﻨﺪ‪ .‬ﻣﺘﺄﺳﻔﺎﻧﻪ ﻓﺪرالﻫﺎ ﻛﻪ ﻧﻤﻲﺧﻮاﺳﺘﻨﺪ ﺑﻪﻫﻴﭻ ﺳﺮﻛﺮدهاي ﮔﻮش ﺑﺪﻫﻨﺪ‪ ،‬در‬ ‫ﻣﻮﺿﻊ دﻓﺎﻋﻲ ﻣﺎﻧﺪﻧﺪ و ﺑﻪﺟﺎي ﺣﻤﻠﻪ ﺑﻪاﻧﮕﺸﺖ ﺷﻤﺎر ﺳﺮﺑﺎزي ﻛﻪ در ﻣﺪﺧﻞ ﺧﻴﺎﺑﺎن ﺳﻮﻓﻠﻮ در دﺳﺖرس ﻗﺮار داﺷﺘﻨﺪ‪،‬‬ ‫ﻓﺮﺻﺖ دادﻧﺪ ﺗﺎ ﻧﻴﺮوﻫﺎي ﻛﻤﻜﻲ از راه ﺑﺮﺳﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﻋﻤﺪهي ﻧﻔﺮات ورﺳﺎﺋﻲ از ﻃﺮﻳﻖ ﺧﻴﺎﺑﺎنﻫﺎي راﺳﻴﻦ و ﻣﺪرﺳﻪي ﻃﺐ ﻛﻪ زنﻫﺎ از آن دﻓﺎع ﻛﺮده ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻪﺑﻮﻟﻮار‬ ‫ﺳﻦﻣﻴﺸﻞ رﺳﻴﺪ‪ .‬ﭘﻞ ﺳﻦﻣﻴﺸﻞ دراﺛﺮ ﺗﻤﺎم ﺷﺪن ﻣﻬﻤﺎت از آﺗﺶ ﺑﺎزاﻳﺴﺘﺎد‪ ،‬ﭼﻨﺎنﻛﻪ ﺳﺮﺑﺎزﻫﺎ ﺗﻮاﻧﺴﺘﻨﺪ ﺑﻪﻃﻮر ﮔﺮوﻫﻲ‬ ‫ﺑﻪﺑﻮﻟﻮار ﮔﺬر ﻛﻨﻨﺪ و ﻣﻴﺪان ﻣﻮﺑِﺮ را ﺑﮕﻴﺮﻧﺪ‪ .‬درﻋﻴﻦﺣﺎل‪ ،‬در ﺳﻤﺖ راﺳﺖ آنﻫﺎ دوﺑﺎره از ﺧﻴﺎﺑﺎن ﻣﻮﻓﺘﺎر ﺑﺎﻻ رﻓﺘﻨﺪ‪ .‬در ﺳﺎﻋﺖ‬ ‫ﭼﻬﺎر‪ ،‬ﺑﻠﻨﺪي ﺳ‪‬ﻨﺖژِﻧﻮﻳﻴِﻮ ﻛﻪ اﻧﺪﻛﻲ ﭘﻴﺶ رﻫﺎ ﺷﺪه ﺑﻮد ﺑﺎ ﺗﻤﺎم داﻣﻨﻪﻫﺎﻳﺶ ﻣﻮرد ﻫﺠﻮم ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺖ و ﻣﻌﺪود ﻣﺪاﻓﻌﺎن آن‬ ‫ﻣﺘﻔﺮق ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬ﺑﻪاﻳﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﭘﺎﻧﺘﺌﻮن ﻫﻢ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻣﻮﻧﻤﺎرﺗﺮ ﺗﻘﺮﻳﺒﺎً ﺑﺪون درﮔﻴﺮي ﺳﻘﻮط ﻛﺮد‪ .‬در اﻳﻦﺟﺎ ﻫﻢ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻣﻮﻧﻤﺎرﺗﺮ‬ ‫ﻛﺸﺘﺎر ﻓﻮراً ﺷﺮوع ﺷﺪ‪ .‬در ﺧﻴﺎﺑﺎن ﺳﻦژاك‪ ،‬ﭼﻬﻞ اﺳﻴﺮ ﻳﻜﻲ ﭘﺲ از دﻳﮕﺮي‪ ،‬ﺟﻠﻮي ﭼﺸﻢ و ﺑﻪﻓﺮﻣﺎن ﻳﻚ ﻛﻠﻨﻞ ﺗﻴﺮﺑﺎران‬ ‫ﺷﺪﻧﺪ‪.‬‬ ‫رﻳﮕﻮ در ﻫﻤﻴﻦ ﺣﻮاﻟﻲ ﻛﺸﺘﻪ ﺷﺪ‪ .‬ﺳﺮﺑﺎزﻫﺎ ﻛﻪ در ﺧﻴﺎﺑﺎن ﮔ‪‬ﻪـﻟﻮﺳﺎك دﻳﺪﻧﺪ ﻳﻚ اﻓﺴﺮ ﻓﺪرال درِ ﺧﺎﻧﻪاي را ﻣﻲزﻧﺪ‪،‬‬ ‫ﺑﺪون آنﻛﻪ ﮔﻠﻮﻟﻪﻫﺎيﺷﺎن ﺑﻪﻫﺪف اﺻﺎﺑﺖ ﻛﻨﺪ‪ ،‬ﺑﻪﺳﻮي او آﺗﺶ ﮔﺸﻮدﻧﺪ‪ .‬در ﺑﺎز ﺷﺪ و رﻳﮕﻮ ﺑﻪدرون رﻓﺖ‪ .‬ﺳﺮﺑﺎزﻫﺎ ﺑﺎ‬ ‫ﺳﺮﻋﺖ ﻫﺮﭼﻪ ﺗﻤﺎمﺗﺮ از ﭘﻲ رﺳﻴﺪﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻪداﺧﻞ ﺧﺎﻧﻪ ﻳﻮرش ﺑﺮدﻧﺪ و ﺻﺎﺣﺐﺧﺎﻧﻪ را دﺳﺖﮔﻴﺮ ﻛﺮدﻧﺪ ﻛﻪ ﻫﻮﻳﺖ ﺧﻮد را ﺛﺎﺑﺖ‬ ‫ﻛﺮد و ﺑﺎﻋﺠﻠﻪ رﻳﮕﻮ را ﺗﺤﻮﻳﻞ داد‪ .‬ﺳﺮﺑﺎزﻫﺎ داﺷﺘﻨﺪ او را ﺑﻪﻃﺮف ﻟﻮﻛﺰاﻣﺒﻮرگ ﻣﻲﻛﺸﻴﺪﻧﺪ ﻛﻪ در ﺧﻴﺎﺑﺎن روﻳﺎلـﻛﻮﻻر ﻳﻚ‬ ‫ﺳﺮﻫﻨﮓ ﺳﺘﺎد ﺑﺎ اﺳﻜﻮرت ﺑﺮﺧﻮرد ﻛﺮد و ﻧﺎم اﺳﻴﺮ را ﭘﺮﺳﻴﺪ‪ .‬رﻳﮕﻮ دﻟﻴﺮاﻧﻪ ﺟﻮاب داد‪» :‬زﻧﺪهﺑﺎد ﻛﻤﻮن! ﻣﺮگ ﺑﺮ آدمﻛﺶﻫﺎ«!‬ ‫او را ﻓﻮراً ﺑﻪﻛﻨﺎر دﻳﻮار ﭘﺮت ﻛﺮدﻧﺪ و ﺗﻴﺮﺑﺎران ﻧﻤﻮدﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﻛﺎش اﻳﻦ ﭘﺎﻳﺎن ﺷﺠﺎﻋﺎﻧﻪ در ﻣﻮرد او ﺑﻪﺣﺴﺎب آﻳﺪ! وﻗﺘﻲ ﺧﺒﺮ ﺳﻘﻮط ﭘﺎﻧﺘﺌﻮن ﻛﻪ در ژوﺋﻦ ‪ 1848‬آنﭼﻨﺎن دﻟﻴﺮاﻧﻪ از آن‬ ‫دﻓﺎع ﺷﺪه ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﻪﺷﻬﺮداري ﻧﺎﺣﻴﻪ ﻳﺎزدﻫﻢ رﺳﻴﺪ‪ ،‬آنﻫﺎ اﺑﺘﺪا ﻋﻠﻴﻪ ﺧﺎﺋﻨﻴﻦ ﺑﺎﻧﮓ ﺑﺮداﺷﺘﻨﺪ‪ .‬وﻟﻲ ﻣﮕﺮ ﺷﻮرا و ﻛﻤﻴﺘﻪي ﻧﺠﺎت‬

‫‪216‬‬

‫ﻋﻤﻮﻣﻲ ﺑﺮاي دﻓﺎع از اﻳﻦ ﭘﺴﺖ ﻣﻬﻢ ﭼﻪ ﻛﺮده ﺑﻮدﻧﺪ؟ در اﻳﻦ ﺷﻬﺮداري ﻫﻢ ﻣﺜﻞ ﺷﻬﺮداري ﻣﺮﻛﺰي آنﻫﺎ ﻣﺸﻐﻮل ﻣﺬاﻛﺮه‬ ‫ﺑﻮدﻧﺪ‪.‬‬ ‫در ﺳﺎﻋﺖ دو‪ ،‬اﻋﻀﺎي ﺷﻮرا و ﻛﻤﻴﺘﻪي ﻣﺮﻛﺰي‪ ،‬اﻓﺴﺮان ارﺷﺪ و رؤﺳﺎي ﺳﺮوﻳﺲﻫﺎ در ﻛﺘﺎبﺧﺎﻧﻪ ﺟﻠﺴﻪ داﺷﺘﻨﺪ‪ .‬اﺑﺘﺪا‬ ‫دﻟﺴﻜﻠﻮز در ﻣﻴﺎن ﺳﻜﻮﺗﻲ ﻋﻤﻴﻖ ﺳﺨﻦ ﮔﻔﺖ‪ ،‬زﻳﺮا ﻛﻢﺗﺮﻳﻦ ﭘﭻﭘﭽﻪاي ﺻﺪاي ﻣﺤﺘﻀﺮ او را ﻣﺤﻮ ﻣﻲﻛﺮد‪ .‬او ﮔﻔﺖ ﻫﻤﻪﭼﻴﺰ‬ ‫از دﺳﺖ ﻧﺮﻓﺘﻪ و ﺑﺎﻳﺪ ﺗﻼش زﻳﺎدي ﻛﺮد و ﺗﺎ آﺧﺮ ﭘﺎﻳﺪاري ﻧﻤﻮد‪ .‬ﻓﺮﻳﺎدﻫﺎي ﺗﺄﻳﻴﺪ ﺣﺮف او را ﻗﻄﻊ ﻣﻲﻛﺮد‪ .‬او از ﺗﻚﺗﻚ‬ ‫اﻓﺮاد ﺧﻮاﺳﺖ ﺗﺎ ﻧﻈﺮ ﺧﻮد را ﺑﻴﺎن ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬او ﮔﻔﺖ‪» :‬ﻣﻦ ﭘﻴﺶﻧﻬﺎد ﻣﻲﻛﻨﻢ ﻛﻪ ﺗﻤﺎم اﻋﻀﺎي ﻛﻤﻮن ﺑﺎ ﺣﻤﺎﻳﻞﻫﺎي ﺧﻮد از‬ ‫ﻫﻤﻪي ﮔﺮدانﻫﺎﺋﻲ ﻛﻪ ﻣﻲﺗﻮاﻧﻨﺪ در ﺑﻮﻟﻮار وﻟﺘﺮ ﺟﻤﻊ ﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬ﺳﺎن ﺑﺒﻴﻨﻨﺪ‪ .‬آنﮔﺎه ﻣﺎ در رأس آنﻫﺎ ﺑﻪﻃﺮف ﻧﻘﺎﻃﻲ ﻛﻪ ﺑﺎﻳﺪ‬ ‫ﻓﺘﺢ ﻛﺮد‪ ،‬ﺣﺮﻛﺖ ﻣﻲﻛﻨﻴﻢ«‪.‬‬ ‫اﻳﻦ ﻓﻜﺮ ﻋﺎﻟﻲ ﺟﻠﻮه ﻛﺮد و ﺣﻀﺎر را ﺗﺤﺖ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﻗﺮار داد‪ .‬از آن ﺟﻠﺴﻪاي ﻛﻪ دﻟﺴﻜﻠﻮز در آن ﮔﻔﺘﻪ ﺑﻮد ﻛﻪ ﭘﺎرهاي از‬ ‫ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎن ﻣﺮدم راه ﻣﺮدن در ﭘﺴﺖ ﺧﻮد را ﻣﻲداﻧﻨﺪ‪ ،‬او ﻫﺮﮔﺰ ﭼﻨﻴﻦ دلﻫﺎ را ﻋﻤﻴﻖ ﺗﻜﺎن ﻧﺪاده ﺑﻮد‪ .‬ﺻﺪاي ﺗﻴﺮاﻧﺪازي از‬ ‫دور دﺳﺖ‪ ،‬ﺗﻮپﻫﺎي ﭘﺮﻻﺷﺰ و ﻫﻴﺎﻫﻮي درﻫﻢ ﮔﺮدانﻫﺎﺋﻲ ﻛﻪ ﮔﺮد ﺷﻬﺮداري را ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ ﺑﺎ ﺻﺪاي او ﻣﻲآﻣﻴﺨﺘﻨﺪ و ﮔﺎه‬ ‫آن را ﻣﺤﻮ ﻣﻲﺳﺎﺧﺘﻨﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﻣﺮدان ﻣﺴﻠﺢ ﺗﺎزه از ﻧﺒﺮد رﺳﻴﺪه‪ ،‬در ﻣﻴﺎن ﺷﻜﺴﺖ‪ ،‬ﺑﺎ دﻳﺪن اﻳﻦ ﭘﻴﺮﻣﺮد ﻛﻪ ﺑﺎ ﻗﺪي ﺑﺮاﻓﺮاﺷﺘﻪ‪،‬‬ ‫ﭼﺸﻤﺎﻧﻲ درﺧﺸﺎن‪ ،‬دﺳﺖ راﺳﺖ ﺧﻮد را ﺑﻠﻨﺪ ﻛﺮده ﻧﻮﻣﻴﺪي را ﺑﻪﻣﺒﺎرزه ﻣﻲﻃﻠﺒﺪ‪ ،‬ﻧﻔﺲﻫﺎ را در ﺳﻴﻨﻪ ﺣﺒﺲ ﻛﺮده ﺑﻮدﻧﺪ ﺗﺎ‬ ‫ﺑﻪﺻﺪاي او ﻛﻪ ﮔﻮﺋﻲ از ﻗﻌﺮ ﮔﻮر ﺑﺎﻻ ﻣﻲآﻣﺪ‪ ،‬ﮔﻮش ﻓﺮادﻫﻨﺪ‪ .‬در ﻫﺰاران ﺗﺮاژديِ آن روز ﻫﻴﭻ ﺻﺤﻨﻪاي از اﻳﻦ‬ ‫ﺗﻜﺎندﻫﻨﺪهﺗﺮ ﻧﺒﻮد‪.‬‬ ‫ﻋﺰمﻫﺎي راﺳﺦ ﺑﻪوﻓﻮر وﺟﻮد داﺷﺖ‪ .‬ﻳﻚ ﺟﻌﺒﻪي درﮔﺸﺎدهي دﻳﻨﺎﻣﻴﺖ روي ﻣﻴﺰ ﻗﺮار داﺷﺖ؛ و ﻳﻚ ﺣﺮﻛﺖ‬ ‫ﻏﻴﺮﻣﺤﺘﺎﻃﺎﻧﻪ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺴﺖ ﺷﻬﺮداري را ﻣﻨﻔﺠﺮ ﻛﻨﺪ‪ .‬آنﻫﺎ از ﺗﺨﺮﻳﺐ ﭘﻞﻫﺎ و اﻧﻔﺠﺎر راهآبﻫﺎي زﻳﺮزﻣﻴﻨﻲ ﺻﺤﺒﺖ ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﻓﺎﻳﺪهي اﻳﻦ درازﮔﻮﺋﻲﻫﺎ ﭼﻪ ﺑﻮد؟ در آن ﺣﺎل ﺑﻪاﻧﻮاع ﮔﻮﻧﺎﮔﻮن ﻣﻬﻤﺎت ﻧﻴﺎز ﺑﻮد‪ .‬ﻛﺠﺎﺳﺖ آن ﺳﺮﻣﻬﻨﺪﺳﻲ ﻛﻪ ﮔﻔﺘﻪ ﺑﻮد‬ ‫ﺑﻪاﺷﺎرهي ﻣﻦ ﻣﻐﺎﻛﻲ دﻫﺎن ﻣﻲﮔﺸﺎﻳﺪ و دﺷﻤﻦ را ﻣﻲﺑﻠﻌﺪ‪ .‬او رﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪ .‬رﻓﺘﻪ اﺳﺖ ﻧﺰد رﺋﻴﺲ ﺳﺘﺎد ﻛﻞ‪ .‬از زﻣﺎن اﻋﺪام‬ ‫ﺑﻮﻓﻮر او اﺣﺴﺎس ﻛﺮده اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺮاي ﭘﺎﮔﻮنﻫﺎﻳﺶ ﺑﺎد ﻣﺨﺎﻟﻔﻲ ﻣﻲوزد‪ .‬ﭘﻴﺶﻧﻬﺎدﻫﺎي دﻳﮕﺮي داده ﺷﺪ و ﻫﻨﻮز ﻫﻢ‬ ‫ﭘﻴﺶﻧﻬﺎدﻫﺎﺋﻲ داده ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ‪ .‬ﻛﻤﻴﺘﻪي ﻣﺮﻛﺰي ﺗﻮاﺿﻊ ﺑﻪﺧﺮج داد و اﻋﻼم ﻛﺮد ﻛﻪ ﺧﻮد را ﺗﺤﺖ ﻓﺮﻣﺎن ﻛﻤﻴﺘﻪي ﻧﺠﺎت‬ ‫ﻋﻤﻮﻣﻲ ﻗﺮار ﻣﻲدﻫﺪ‪ .‬ﺑﻪﻧﻈﺮ ﻣﻲرﺳﻴﺪ ﻛﻪ اﻳﻦ اﻣﺮ ﻗﻄﻌﻲ ﺷﺪه اﺳﺖ ﻛﻪ رﺋﻴﺲ ﻟﮋﻳﻮن ﻳﺎزدﻫﻢ ﺑﺎﻳﺪ ﻫﻤﻪي ﻓﺪرالﻫﺎﺋﻲ را ﻛﻪ‬ ‫ﺑﻪﺷﻬﺮداري ﻧﺎﺣﻴﻪ ﻳﺎزدﻫﻢ ﭘﻨﺎه آوردهاﻧﺪ‪ ،‬ﮔﺮدآورد‪ .‬ﺷﺎﻳﺪ او ﻣﻲﺗﻮاﻧﺴﺖ ﺳﺘﻮنﻫﺎﺋﻲ را ﻛﻪ دﻟﺴﻜﻠﻮز از آنﻫﺎ ﺻﺤﺒﺖ ﻛﺮده‬ ‫ﺑﻮد‪ ،‬ﺗﺸﻜﻴﻞ دﻫﺪ‪.‬‬ ‫آنﮔﺎه ﻧﻤﺎﻳﻨﺪهي ﻣﺴﺌﻮل ﺟﻨﮓ از ﻛﺎر ﺗﺄﺳﻴﺴﺎت دﻓﺎﻋﻲ دﻳﺪن ﻛﺮد‪ .‬ﺗﺪارﻛﺎت ﻗﺎﺑﻞ اﻋﺘﻤﺎدي در ﺑﺎﺳﺘﻴﻞ در دﺳﺖ اﻗﺪام‬ ‫ﺑﻮد‪ .‬در ﺧﻴﺎﺑﺎن ﺳ‪‬ﻨ‪Ĥ‬ﻧﺘﻮان‪ ،‬در ﻣﺪﺧﻞ ﻣﻴﺪان‪ ،‬ﺳﺎﺧﺘﻦ ﺑﺎرﻳﻜﺎدي ﻛﻪ ﺳﻪ ﻋﺮاده ﺗﻮپ داﺷﺖ‪ ،‬در ﺷﺮف اﺗﻤﺎم ﺑﻮد‪ .‬ﺑﺎرﻳﻜﺎد‬ ‫دﻳﮕﺮي در ﻣﺪﺧﻞ ﻓﻮﺑﻮر ﺧﻴﺎﺑﺎنﻫﺎي ﺷﺮاﻧﺘﻮن و ﻻرِﻛ‪‬ﺖ را ﭘﻮﺷﺶ ﻣﻲداد‪ .‬وﻟﻲ در اﻳﻦﺟﺎ ﻫﻢ ﻣﺜﻞ ﻫﺮﺟﺎي دﻳﮕﺮ از ﺟﻨﺎحﻫﺎ‬ ‫ﻣﺤﺎﻓﻈﺖ ﻧﻤﻲﺷﺪ‪ .‬ﻓﺸﻨﮓﻫﺎ و ﮔﻠﻮﻟﻪﻫﺎي ﺗﻮپ در ﻛﻨﺎر ﺧﺎﻧﻪﻫﺎ روي ﻫﻢ ﺗﻞاﻧﺒﺎر ﺷﺪه ﺑﻮدﻧﺪ و در ﻣﻌﺮض ﻫﺮ ﺷﻠﻴﻜﻲ ﻗﺮار‬ ‫داﺷﺘﻨﺪ‪ .‬وروديﻫﺎي ﻧﺎﺣﻴﻪ ﻳﺎزدﻫﻢ ﺑﺎﻋﺠﻠﻪ ﻣﺴﻠﺢ ﺷﺪ و در ﺗﻘﺎﻃﻊ ﺑﻮﻟﻮار وﻟﺘﺮ و رﻳﺸﺎرـﻟُﻨﻮار ﺑﺎ ﺑﺸﮕﻪ‪ ،‬ﺳﻨﮓﻫﺎي ﻛﻒ ﺧﻴﺎﺑﺎن‬ ‫و ﻋﺪلﻫﺎي ﺑﺰرگ ﻛﺎﻏﺬ ﺑﺎرﻳﻜﺎدي ﺑﺮﭘﺎ ﺷﺪ‪ .‬ﮔﺮﭼﻪ اﻳﻦ ﺑﺎرﻳﻜﺎد ﻛﻪ از ﺟﻠﻮ در ﻣﻌﺮض ﻗﺮار ﻧﺪاﺷﺖ‪ ،‬وﻟﻲ ﺑﺎزﻫﻢ ﻣﻲﺷﺪ آن را‬ ‫دور زد‪ .‬درﻣﻘﺎﺑﻞ آن‪ ،‬در ﻣﺪﺧﻞ ﺑﻮﻟﻮار وﻟﺘﺮ ﺑﻪﻣﻴﺪان ﺷﺎﺗﻮدو ﺑﺎ ﺳﻨﮓﻫﺎي ﻛﻒ ﺧﻴﺎﺑﺎن ﺑﺎرﻳﻜﺎدي ﺑﻪارﺗﻔﺎع دو ﻣﺘﺮ ﺑﺮﭘﺎ ﺷﺪ‪ .‬در‬ ‫ﭘﺸﺖ اﻳﻦ ﺳﻨﮕﺮ ﻣﻮﻗﺖ ﻛﻪ از ﭘﺸﺘﻴﺒﺎﻧﻲ دو ﺗﻮپ ﺑﺮﺧﻮردار ﺑﻮد‪ ،‬ﻓﺪرالﻫﺎ ﺑﻪﻣﺪت ﺑﻴﺴﺖوﭼﻬﺎر ﺳﺎﻋﺖ ﻫﻤﻪي ﺳﺘﻮنﻫﺎي‬ ‫ورﺳﺎﺋﻲ را ﻛﻪ ﺑﻪﻣﻴﺪان ﺷﺎﺗﻮدو ﻗﺪم ﻣﻲﮔﺬاﺷﺘﻨﺪ‪ ،‬ﻣﺘﻮﻗﻒ ﻣﻲﻧﻤﻮدﻧﺪ‪ .‬در ﺳﻤﺖ راﺳﺖ اﻧﺘﻬﺎي ﺧﻴﺎﺑﺎنﻫﺎي اوﺑﺮﻛﺎﻣﻒ‪،‬‬ ‫آﻧﮕﻮﻟﻴﻢ‪ ،‬ﺑﻮﺑﻮردوﺗﺎﻣﭙﻞ‪ ،‬ﻓﻮﻧﺘ‪‬ﻦـُاـروا و آﻣﺎﻧﺪﻳﻪ از ﭘﻴﺶ وﺿﻌﻴﺖ دﻓﺎﻋﻲ داﺷﺘﻨﺪ‪ .‬ﺑﺎﻻﺗﺮ‪ ،‬در ﻧﺎﺣﻴﻪ دﻫﻢ‪ ،‬ﺑﺮوﻧﻮ ﻛﻪ ﻫﻤﺎن روز‬ ‫ﺻﺒﺢ از ﺧﻴﺎﺑﺎن روﻳﺎل وارد ﺷﺪه ﺑﻮد‪ ،‬دوﺑﺎره در ﺻﻒ ﻣﻘﺪم ﻗﺮار داﺷﺖ و ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻟﻴﺴﺒﻮن و وارﻟﻦ ﻣﺸﺘﺎق ﻣﺨﺎﻃﺮات ﺗﺎزه ﺑﻮد‪.‬‬

‫‪217‬‬

‫ﻳﻚ ﺑﺎرﻳﻜﺎد ﺑﺰرگ ﺗﻘﺎﻃﻊ ﺑﻮﻟﻮارﻫﺎي ﻣﺎژﻳﻨﺘﺎ و اﺳﺘﺮاﺳﺒﻮرگ را ﻗﻄﻊ ﻣﻲﻛﺮد‪ .‬ﺧﻴﺎﺑﺎن ﺷﺎﺗﻮدو ﻣﺴﺪود ﺑﻮد و ﺳﻨﮕﺮﻫﺎي‬ ‫ﭘﻮرتﺳﻦﻣﺎرﺗﻦ و ﺳﻦدﻧﻲ ﻛﻪ ﻳﻚ ﺷﺐ و روز روي آنﻫﺎ ﻛﺎر ﻛﺮده ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﭘﺮ از رزﻣﻨﺪه ﺑﻮد‪.‬‬ ‫ﺣﻮاﻟﻲ ﺳﺎﻋﺖ ده‪ ،‬ورﺳﺎﺋﻲﻫﺎ ﺗﻮاﻧﺴﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ ﺑﺎ دور زدن ﺧﻴﺎﺑﺎن اﺳﺘ‪‬ﻔﺎﻧﺴﻮن و ﺑﺎرﻳﻜﺎد ﺧﻴﺎﺑﺎن داﻧﻜﺮك اﻳﺴﺘﮕﺎه راهآﻫﻦ‬ ‫ﺷﻤﺎل را ﺗﺼﺮف ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬وﻟﻲ راهآﻫﻦ اﺳﺘﺮاﺳﺒﻮرگ‪ ،‬ﺧﻂ دوم دﻓﺎع ﻣﺎ‪ ،‬در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﻓﺸﺎر آنﻫﺎ اﻳﺴﺘﺎدﮔﻲ ﻛﺮد و ﺗﻮپﺧﺎﻧﻪي ﻣﺎ‬ ‫ﺷﺪﻳﺪاً ﺑﻪﺳﺘﻮهﺷﺎن آورد‪ .‬روي ﺑﻮتﺷﻮﻣﻮن‪ ،‬راﻧﻮﻳﻪ ﻛﻪ دﻓﺎع اﻳﻦ ﻣﺤﻠﻪﻫﺎ را ﻓﺮﻣﺎﻧﺪﻫﻲ ﻣﻲﻛﺮد‪ ،‬ﺳﻪ ﺗﻮپ ﻫﻮﻳﺘﺰر ‪12‬‬ ‫ﺳﺎﻧﺘﻴﻤﺘﺮي‪ ،‬دو ﺗﻮپ ‪ 7‬ﺳﺎﻧﺘﻴﻤﺘﺮي ﻧﺰدﻳﻚ ﺗﺎﻣﭙﻞد‪‬ﻻﺳﻴﺒﻴﻲ و دو ﺗﻮپ ‪ 7‬ﺳﺎﻧﺘﻴﻤﺘﺮي روي ﺗﭙﻪﻫﺎي ﭘﺎﺋﻴﻦ ﻣﺴﺘﻘﺮ ﻛﺮده ﺑﻮد؛‬ ‫در ﺣﺎﻟﻲ ﻛﻪ ﭘﻨﺞ ﺗﻮپ در ﺳﻤﺖ ﺧﻴﺎﺑﺎن ﭘﻮﺋ‪‬ﺒﻼ ﻗﺮار داﺷﺖ و روﺗﻮن را ﻣﺤﺎﻓﻈﺖ ﻣﻲﻧﻤﻮد‪ .‬در ﻛﺎرﻳﻴﺮ د‪‬اﻣ‪‬ﺮﻳﻚ‪ ،‬دو آﺗﺶﺑﺎر‪،‬‬ ‫ﻫﺮﻛﺪام ﺑﺎ ﺳﻪ ﺗﻮپ‪ ،‬وﺟﻮد داﺷﺖ‪ .‬ﺗﻮپﻫﺎي ﭘﺮﻻﺷﺰ‪ ،‬ﺑﺎ ﭘﺸﺘﻴﺒﺎﻧﻲ ﺗﻮپﻫﺎي ﻛﺎﻟﻴﺒﺮ ﺑﺎﻻيِ ﭘﺎﻳﮕﺎه ‪ ،24‬ﺑﻪﻣﺤﻼت ﻣﻮرد ﻫﺠﻮم‬ ‫ﺷﻠﻴﻚ ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﺻﺪاي آﺗﺶﺑﺎري‪ ‬ﻧﺎﺣﻴﻪ ﻧﻬﻢ را ﭘ‪‬ﺮﻛﺮد‪ .‬در ﻓﻮﺑﻮر ﭘﻮاﺳﻮﻧﻴﻴﺮ‪ ،‬ﻣﺎ ﻋﺮﺻﻪي زﻳﺎدي را از دﺳﺖ دادﻳﻢ‪ .‬ﻋﻠﻲرﻏﻢ ﻣﻮﻓﻘﻴﺖﻫﺎي‬ ‫ﺧﻮد در ﻣﻨﻄﻘﻪي ﻫﺎل‪ ،‬ورﺳﺎﺋﻲﻫﺎ ﻗﺎدر ﺑﻪورود ﺑﻪﻧﺎﺣﻴﻪ ﺳﻮم ﻛﻪ در ﭘﻨﺎه ﺑﺎزوي ﺑﻠﻨﺪ ﺑﻮﻟﻮار ﺳﺒﺎﺳﺘﻮﭘﻮل ﻗﺮار داﺷﺖ‪ ،‬ﻧﺒﻮدﻧﺪ؛ و‬ ‫ﻣﺎ ﺗﻮﺳﻂ ﭘﺎدﮔﺎن ﭘﺮﻧﺲ اوژن ﺑﺮﺧﻴﺎﺑﺎن ﺗﻮرﺑﻴﮕﻮ ﻣﺴﻠﻂ ﺑﻮدﻳﻢ‪ .‬ﻧﺎﺣﻴﻪ دوم ﻛﻪ ﺗﻘﺮﻳﺒﺎً ﺑﻪﻃﻮر ﻛﺎﻣﻞ اﺷﻐﺎل ﺷﺪه ﺑﻮد‪ ،‬ﻫﻨﻮز در‬ ‫ﻛﻨﺎرهﻫﺎي ﺳﻦ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻣﻲﻛﺮد‪ .‬در ﭘﻮنـﻧُﻒ ﺑﺎرﻳﻜﺎدﻫﺎي ﺧﻴﺎﺑﺎن وﻳﻜﺘﻮرﻳﺎ و ك‪‬د‪‬ژِور ﺗﺎ ﺷﺐ ﭘﺎﻳﺪاري ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬دﺷﻤﻦ‬ ‫ﻗﺎﻳﻖﻫﺎي ﺗﻮپدار ﻣﺎ را ﻛﻪ رﻫﺎ ﺷﺪه ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﮔﺮﻓﺖ و دوﺑﺎره ﻣﺴﻠﺢ ﻛﺮد‪.‬‬ ‫ﺗﻨﻬﺎ ﻣﻮﻓﻘﻴﺖ ﻣﺎ در ﺑﻮتـاُـﻛﺎي ﺑﻮد ﻛﻪ ﻛﻪ ﺗﺤﺖﺗﺄﺛﻴﺮ وروﻟﻮﺳﻜﻲ]*[ ﺑﻪﻣﻮﺿﻊ ﺗﻬﺎﺟﻤﻲ روآورد‪ .‬در ﻃﻮل ﺷﺐ‪،‬‬ ‫ورﺳﺎﺋﻲﻫﺎ ﺑﻪﺑﺮرﺳﻲ ﻣﻮاﺿﻊ ﻣﺎ ﭘﺮداﺧﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ و ﺑﺎ دﻣﻴﺪن ﺻﺒﺢ ﺑﻪﺣﻤﻠﻪ دﺳﺖ زدﻧﺪ‪ .‬ﻓﺪرالﻫﺎ ﻣﻨﺘﻈﺮ آنﻫﺎ ﻧﻨﺸﺴﺘﻨﺪ و ﺑﺮاي‬ ‫ﻣﻼﻗﺎت آنﻫﺎ ﭘﺎﭘﻴﺶ ﮔﺬاﺷﺘﻨﺪ‪ .‬ﭼﻬﺎر ﺑﺎر ورﺳﺎﺋﻲﻫﺎ ﺑﻪﻋﻘﺐ راﻧﺪه ﺷﺪﻧﺪ و ﭼﻬﺎر ﺑﺎر ﺑﺮﮔﺸﺘﻨﺪ‪ .‬ﭼﻬﺎر ﺑﺎر ﻋﻘﺐ ﻧﺸﺴﺘﻨﺪ و‬ ‫ﺳﺮﺑﺎزان‪ ،‬روﺣﻴﻪﺑﺎﺧﺘﻪ‪ ،‬دﻳﮕﺮ از اﻓﺴﺮان ﺧﻮد اﻃﺎﻋﺖ ﻧﻤﻲﻛﺮدﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﺑﻪاﻳﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ‪ ،‬ﻻوﻟﻴﺖ و ﺑﻮتـاُـﻛﺎي‪ ،‬دو ﺳﺮﺧﻂ دﻓﺎﻋﻲ ﻣﺎ‪ ،‬ﻣﻮاﺿﻊ ﺧﻮد را ﻧﮕﻪداﺷﺘﻨﺪ؛ وﻟﻲ ﭼﻪ ﺷﻜﺎفﻫﺎﺋﻲ در ﺗﻤﺎم‬ ‫اﻳﻦ ﻃﻮل ﺧﻂ! از ﭘﺎرﻳﺲﻛﻪ روز ﻳﻚﺷﻨﺒﻪ ﺗﻤﺎﻣﺎً ﺑﻪﻓﺪرالﻫﺎ ﺗﻌﻠﻖ داﺷﺖ‪ ،‬آنﻫﺎ ﺣﺎﻻ ﻓﻘﻂ ﻧﺎﺣﻴﻪﻫﺎي ﻳﺎزدﻫﻢ‪ ،‬دوازدﻫﻢ‪،‬‬ ‫ﻧﻮزدﻫﻢ‪ ،‬ﺑﻴﺴﺘﻢ و ﺻﺮﻓﺎً ﺑﺨﺶﻫﺎﺋﻲ از ﺳﻮم‪ ،‬ﭘﻨﺠﻢ و ﺳﻴﺰدﻫﻢ را در اﺧﺘﻴﺎر داﺷﺘﻨﺪ‪.‬‬ ‫در آن روز ﻛﺸﺘﺎرﻫﺎ ﭼﻨﺎن اوج وﺣﺸﻴﺎﻧﻪاي ﮔﺮﻓﺖ ﻛﻪ در ﻋﺮض ﭼﻨﺪ ﺳﺎﻋﺖ ﻛﺸﺘﺎر روز ﺑﺎرﺗﻮﻟﻮﻣﻲ را ﺑﺎ ﻓﺎﺻﻠﻪي زﻳﺎدي‬ ‫ﭘﺸﺖ‪‬ﺳﺮ ﮔﺬاﺷﺖ‪ .‬ﺗﺎ آن وﻗﺖ ﻓﻘﻂ ﻓﺪرالﻫﺎ و ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻛﻪ اﺗﻬﺎﻣﻲ ﺑﻪآنﻫﺎ وارد ﻣﻲﺷﺪ‪ ،‬ﺑﻪﻗﺘﻞ ﻣﻲرﺳﻴﺪﻧﺪ؛ وﻟﻲ ﺣﺎﻻ دﻳﮕﺮ‬ ‫ﺳﺮﺑﺎزﻫﺎ دوﺳﺖ و دﺷﻤﻦ ﻧﻤﻲﺷﻨﺎﺧﺘﻨﺪ‪ .‬وﻗﺘﻲ ﻳﻚ ورﺳﺎﺋﻲ ﺑﻪﺷﻤﺎ ﭼﺸﻢ ﻣﻲدوﺧﺖ ﺑﺎﻳﺪ ﻣﻲﻣﺮدﻳﺪ و وﻗﺘﻲ ﺧﺎﻧﻪ را ﺗﻔﺘﻴﺶ‬ ‫ﻣﻲﻛﺮد‪ ،‬ﻫﻴﭻﭼﻴﺰ از دﺳﺖ او در ﻧﻤﻲرﻓﺖ‪ .‬روزﻧﺎﻣﻪي ﻣﺤﺎﻓﻈﻪﻛﺎر ﻻﻓﺮاﻧﺲ ﻧﻮﺷﺖ‪» :‬اﻳﻦﻫﺎ دﻳﮕﺮ ﺳﺮﺑﺎزاﻧﻲ ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ‬ ‫وﻇﻴﻔﻪاي را اﻧﺠﺎم ﻣﻲدﻫﻨﺪ«‪ .‬و درواﻗﻊ اﻳﻦﻫﺎ ﺣﻴﻮاﻧﺎﺗﻲ درﻧﺪه و ﺗﺸﻨﻪ ﺑﻪﺧﻮن و ﻏﺎرت ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬در ﺑﻌﻀﻲ ﻣﺤﻞﻫﺎ داﺷﺘﻦ ﻳﻚ‬ ‫ﺳﺎﻋﺖ ﻣﭽﻲ ﺑﺮاي ﺗﻴﺮﺑﺎران ﺷﺪن ﻛﺎﻓﻲ ﺑﻮد‪ .‬اﺟﺴﺎد را ﻣﻲﮔﺸﺘﻨﺪ]‪[188‬؛ و ﺧﺒﺮﻧﮕﺎران روزﻧﺎﻣﻪﻫﺎي ﺧﺎرﺟﻲ اﻳﻦ دزدي را‬ ‫آﺧﺮﻳﻦ ﺗﻔﺘﻴﺶ ﻣﻲﻧﺎﻣﻴﺪﻧﺪ‪ .‬و ﻫﻤﺎن روز‪ ،‬ﺗﻲﻳﺮ اﻳﻦ رو را داﺷﺖﻛﻪ ﺑﻪﻣﺠﻠﺲ ﺑﮕﻮﻳﺪ‪» :‬ﺳﺮﺑﺎزان دﻟﻴﺮ ﻣﺎ ﭼﻨﺎن رﻓﺘﺎر ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‬ ‫ﻛﻪ ﻣﻮﺟﺐ ﺑﻴﺶﺗﺮﻳﻦ اﺣﺘﺮام و ﺗﺤﺴﻴﻦ ﻛﺸﻮرﻫﺎي ﺧﺎرﺟﻲ ﺷﻮد«‪.‬‬ ‫ﺑﻌﺪ ﻫﻢ اﻓﺴﺎﻧﻪي اﻳﻦ زﻧﺎن ﻧﻔﺖاﻧﺪاز ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪ ﻛﻪ زاﺋﻴﺪهي ﺗﺮس ﺑﻮد و ﻣﻄﺒﻮﻋﺎت ﺑﻪآن داﻣﻦ زدﻧﺪ و ﺑﺮاي ﺻﺪﻫﺎ زن‬ ‫ﺗﻴﺮهروز ﺑﻪﻗﻴﻤﺖ ﺟﺎنﺷﺎن ﺗﻤﺎم ﺷﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﺷﺎﻳﻌﻪ ﻣﻨﺘﺸﺮ ﺷﺪ ﻛﻪ دﺧﺘﺮان ﻋﺼﻴﺎنزده در زﻳﺮزﻣﻴﻦ ﺧﺎﻧﻪﻫﺎ ﻧﻔﺖ ﻣﻲاﻧﺪازﻧﺪ‪ .‬ﻫﺮ‬ ‫زﻧﻲ ﻛﻪ ﺑﺪ ﻟﺒﺎس ﭘﻮﺷﻴﺪه ﺑﻮد ﻳﺎ ﻗﻮﻃﻲ ﺷﻴﺮ‪ ،‬ﺳﻄﻞ و ﺑﻄﺮي در دﺳﺖ داﺷﺖ‪ ،‬ﺑﻪﻋﻨﻮان ﻧﻔﺖاﻧﺪاز ﻧﺸﺎﻧﻪ ﻣﻲﺷﺪ؛ ﻟﺒﺎساش را‬ ‫ﺑﻪﺗﻨﺶ ﺗﻜﻪﺗﻜﻪ ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ‪ ،‬او را ﻛﻨﺎر ﻧﺰدﻳﻚﺗﺮﻳﻦ دﻳﻮار ﻣﻲﻛﺸﻴﺪﻧﺪ و ﺑﺎ ﮔﻠﻮﻟﻪي ﺗﭙﺎﻧﭽﻪ ﻣﻲﻛﺸﺘﻨﺪ‪ .‬ﺟﻨﺒﻪي ﺑﻲﻧﻬﺎﻳﺖ‬ ‫اﺑﻠﻬﺎﻧﻪي اﻳﻦ اﻓﺴﺎﻧﻪ آن ﺑﻮد ﻛﻪ ﻧﻔﺖاﻧﺪازان ﺑﻨﺎ ﺑﻪﻓﺮض در ﻣﺤﻼت ﺗﺤﺖ اﺷﻐﺎل ارﺗﺶ دﺳﺖ ﺑﻪﻋﻤﻞ ﻣﻲزدﻧﺪ‪.‬‬

‫‪218‬‬

‫ﻓﺮاريﻫﺎي ﻣﺤﻼت اﺷﻐﺎل ﺷﺪه ﺧﺒﺮ اﻳﻦ ﻛﺸﺘﺎرﻫﺎ را ﺑﻪﺷﻬﺮداري ﻧﺎﺣﻴﻪ ﻳﺎزدﻫﻢ ﻣﻲآوردﻧﺪ‪ .‬در آنﺟﺎ ﺑﺎ داﻣﻨﻪاي ﻛﻢﺗﺮ و‬ ‫ﺧﻄﺮِ ﺑﻴﺶﺗﺮ ﻫﻤﺎن اﻏﺘﺸﺎﺷﻲ ﺣﺎﻛﻢ ﺑﻮد ﻛﻪ در ﺷﻬﺮداري ﻣﺮﻛﺰي‪ .‬ﺣﻴﺎطﻫﺎي ﺑﺎرﻳﻚ‪ ‬ﭘﺮ از ﮔﺎري‪ ،‬ﻓﺸﻨﮓ و ﺑﺎروت ﺑﻮد‪.‬‬ ‫ﻫﻤﻪي ﭘﻠﻪﻫﺎي ﭘﻠﻜﺎن اﺻﻠﻲ در اﺷﻐﺎل زﻧﺎﻧﻲ ﺑﻮد ﻛﻪ ﻣﺸﻐﻮل دوﺧﺘﻦ ﻛﻴﺴﻪ ﺑﺮاي ﺑﺎرﻳﻜﺎدﻫﺎ ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬در ﺳﺎﻟﻦ ازدواج ﻛﻪ ﻓ‪‬ﺮه‬ ‫دﻓﺘﺮ ﻧﺠﺎت ﻋﻤﻮﻣﻲ را ﺑﻪآن ﻣﻨﺘﻘﻞ ﻛﺮده ﺑﻮد‪ ،‬اﻳﻦ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪهي ﻣﺴﺌﻮل ﺑﻪﻛﻤﻚ دو ﻣﻨﺸﻲ ﻓﺮﻣﺎن ﻣﻲداد‪ ،‬ﺟﻮاز ﻋﺒﻮر اﻣﻀﺎ‬ ‫ﻣﻲﻛﺮد‪ ،‬و ﻛﺴﺎﻧﻲ را ﻛﻪ ﻧﺰد او ﻣﻲآوردﻧﺪ‪ ،‬در ﻧﻬﺎﻳﺖ آراﻣﺶ ﻣﻮرد ﭘﺮسوﺟﻮ ﻗﺮار ﻣﻲداد و ﻧﻈﺮ ﺧﻮد را ﺑﺎ ﻟﺤﻨﻲ ﻣﺆدﺑﺎﻧﻪ و‬ ‫ﻣﻼﻳﻢ و ﻛﻮﺗﺎه اﻋﻼم ﻣﻲﻛﺮد‪ .‬آنﻃﺮفﺗﺮ‪ ،‬در اﻃﺎﻗﻲ ﻛﻪ ﺗﻮﺳﻂ دﺑﻴﺮﺧﺎﻧﻪي ﺟﻨﮓ اﺷﻐﺎل ﺷﺪه ﺑﻮد‪ ،‬ﭼﻨﺪ اﻓﺴﺮ و رﺋﻴﺲ‪‬‬ ‫ﺳﺮوﻳﺲ ﻧﺎﻣﻪﻫﺎ را وﺻﻮل و ارﺳﺎل ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﺑﻌﻀﻲ از آنﻫﺎ در اﻳﻦﺟﺎ ﻫﻢ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺷﻬﺮداري ﻣﺮﻛﺰي وﻇﻴﻔﻪي ﺧﻮد را ﺑﺎ‬ ‫ﺧﻮنﺳﺮدي ﻛﺎﻣﻞ اﻧﺠﺎم ﻣﻲدادﻧﺪ‪ .‬در اﻳﻦ ﺳﺎﻋﺎت‪ ،‬ﺑﻌﻀﻲ از اﻓﺮاد‪ ،‬ﺑﻪوﻳﮋه در ﻣﻴﺎن ﻓﻌﺎﻻن رده دوم ﺟﻨﺒﺶ‪ ،‬ﺷﺨﺼﻴﺖ‬ ‫ﻓﻮقاﻟﻌﺎده ﻣﺤﻜﻤﻲ از ﺧﻮد ﻧﺸﺎن دادﻧﺪ‪ .‬آنﻫﺎ اﺣﺴﺎس ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ ﻛﻪ ﻫﻤﻪﭼﻴﺰ از دﺳﺖ رﻓﺘﻪ اﺳﺖ و ﺧﻮد در ﺷﺮف ﻣﺮدناﻧﺪ‪،‬‬ ‫ﺷﺎﻳﺪ ﺣﺘﻲ ﺑﻪدﺳﺖ ﻣﺮدم ﺧﻮدﺷﺎن؛ زﻳﺮا ﺗﺐ ﺳﻮءﻇﻦ ﺑﻪﺑﺎﻻﺗﺮﻳﻦ درﺟﻪي ﻫﺬﻳﺎن ﺧﻮد رﺳﻴﺪه ﺑﻮد‪ .‬ﺑﺎ وﺟﻮد اﻳﻦ‪ ،‬آنﻫﺎ ﺑﺎ ﻗﻠﺒﻲ‬ ‫آرام و ذﻫﻨﻲ روﺷﻦ در اﻳﻦ ﻛﻮره ﻣﺎﻧﺪﻧﺪ‪ .‬ﻫﺮﮔﺰ ﻫﻴﭻ ﺣﻜﻮﻣﺘﻲ‪ ،‬ﺑﻪاﺳﺘﺜﻨﺎي ﺣﻜﻮﻣﺖ دﻓﺎع ﻣﻠﻲ‪ ،‬از ﺷﻮراي ﻛﻤﻮن اﻣﻜﺎﻧﺎت‬ ‫ﺑﻴﺶﺗﺮ‪ ،‬داﻧﺶ ﺑﻴﺶﺗﺮ و ﻗﻬﺮﻣﺎﻧﻲ ﺑﻴﺶﺗﺮ دراﺧﺘﻴﺎر ﻧﺪاﺷﺘﻪ اﺳﺖ‪ .‬ﻫﺮﮔﺰ ﻫﻢ ﻫﻴﭻ ﺣﻜﻮﻣﺘﻲ ﭼﻨﻴﻦ ﻧﺎزلﺗﺮ از اﻧﺘﺨﺎبﻛﻨﻨﺪﮔﺎن‬ ‫ﺧﻮد ﻧﺒﻮده اﺳﺖ‪.‬‬ ‫در ﺳﺎﻋﺖ ﻫﻔﺖوﻧﻴﻢ ﺳﺮوﺻﺪاي زﻳﺎدي در ﻣﻘﺎﺑﻞ زﻧﺪان ﻻرِﻳﻜ‪‬ﺖ ﺑﻠﻨﺪ ﺷﺪ‪ :‬روز ﭘﻴﺶ ﺳﻴﺼﺪ ﮔﺮوﮔﺎن ﻛﻪ ﺗﺎ آن ﻣﻮﻗﻊ در‬ ‫ﻣﺎزا ﺣﺒﺲ ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻪاﻳﻦﺟﺎ ﻣﻨﺘﻘﻞ ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬در ﻣﻴﺎن ﺟﻤﻌﻴﺖ‪ ‬ﮔﺎردﻫﺎي ﺑﺮآﺷﻔﺘﻪ از ﻛﺸﺘﺎرﻫﺎ‪ ،‬ﻓﺮﺳﺘﺎدهي ﻛﻤﻴﺴﻴﻮن ﻧﺠﺎت‬ ‫ﻋﻤﻮﻣﻲ اﻳﺴﺘﺎده ﺑﻮد و ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬ﭼﻮن آنﻫﺎ ﻣﺎ را ﺗﻴﺮﺑﺎران ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬ﺷﺶ ﮔﺮوﮔﺎن اﻋﺪام ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﭼﻪ ﻛﺴﺎﻧﻲ ﺟﻮﺧﻪي‬ ‫آﺗﺶ را ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻣﻲدﻫﺪ«؟ از ﻫﻤﻪﺳﻮ ﻓﺮﻳﺎد ﺑﻠﻨﺪ ﺷﺪ »ﻣﻦ! ﻣﻦ«! ﻳﻚ ﻧﻔﺮ ﭘﻴﺶ آﻣﺪ و ﮔﻔﺖ »ﻣﻦ اﻧﺘﻘﺎم ﭘﺪرم را ﻣﻲﮔﻴﺮم«‪.‬‬ ‫دﻳﮕﺮي‪» :‬ﻣﻦ اﻧﺘﻘﺎم ﺑﺮادرم را ﻣﻲﮔﻴﺮم«‪ .‬ﻳﻚ ﮔﺎرد ﮔﻔﺖ »اﻣﺎ ﻣﻦ‪ ،‬آنﻫﺎ زن ﻣﺮا ﺗﻴﺮﺑﺎران ﻛﺮدهاﻧﺪ«‪ .‬ﻫﺮﻛﺴﻲ ﺣﻖ ﺧﻮد‬ ‫ﺑﻪاﻧﺘﻘﺎم را ﻣﻄﺮح ﻣﻲﻛﺮد‪ .‬ﺳﻲ ﻧﻔﺮ اﻧﺘﺨﺎب ﺷﺪﻧﺪ و ﺑﻪداﺧﻞ زﻧﺪان رﻓﺘﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﻧﻤﺎﻳﻨﺪهي ﻓﺮﺳﺘﺎدهي ﻛﻤﻴﺴﻴﻮن ﻧﮕﺎﻫﻲ ﺑﻪدﻓﺘﺮ ﺛﺒﺖ زﻧﺪان اﻧﺪاﺧﺖ و اﺳﻘﻒ اﻋﻈﻢ دارﺑﻮا‪ ،‬رﺋﻴﺲ ﺑﻮﻧﮋان‪ ،‬ﺑﺎﻧﻜﺪار ژِﻛ‪‬ﺮ‪،‬‬ ‫ژزوﺋﻴﺖ آﻻر‪ ،‬ﻛﻠ‪‬ﺮك و دوﻛﻮدره را ﻧﺸﺎن ﻛﺮد‪ .‬در آﺧﺮﻳﻦ ﻟﺤﻈﻪ ژﻛﺮ ﺑﺎ ﻛﺸﻴﺶ د‪‬ﮔ‪‬ﺮي ﺟﺎيﮔﺰﻳﻦ ﺷﺪ‪.‬‬ ‫آنﻫﺎ را ﺑﻪﻣﻴﺪان ﻣﺸﻖ ﺑﺮدﻧﺪ‪ .‬دارﺑﻮا ﺑﺎ ﻟﻜﻨﺖ ﮔﻔﺖ‪» :‬ﻣﻦ دﺷﻤﻦ ﻛﻤﻮن ﻧﻴﺴﺘﻢ‪ .‬ﻣﻦ ﻫﻤﻪي آنﭼﻪ را ﻣﻲﺗﻮاﻧﺴﺘﻢ‪،‬‬ ‫ﻛﺮدهام‪ .‬ﻣﻦ دوﺑﺎر ﺑﺮاي ورﺳﺎي ﻧﺎﻣﻪ ﻧﻮﺷﺘﻪام«‪ .‬او وﻗﺘﻲ دﻳﺪ ﻣﺮگ ﮔﺮﻳﺰﻧﺎﭘﺬﻳﺮ اﺳﺖ‪ ،‬اﻧﺪﻛﻲ ﺑﻪﺧﻮد آﻣﺪ‪ .‬ﺑﻮﻧﮋان ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﺴﺖ‬ ‫ﺳﺮ ﭘﺎ ﺑﺎﻳﺴﺘﺪ‪ .‬او ﭘﺮﺳﻴﺪ‪» :‬ﻛﻲ ﻣﺎ را ﻣﺤﻜﻮم ﻛﺮد«؟ »ﻋﺪاﻟﺖ ﻣﺮدم«‪ .‬رﺋﻴﺲ ﺑﻮﻧﮋان ﺟﻮاب داد‪» :‬آه‪ ،‬اﻳﻦ درﺳﺘﺶ ﻧﻴﺴﺖ«‪.‬‬ ‫ﻳﻜﻲ از ﻛﺸﻴﺶﻫﺎ ﺧﻮد را ﻛﻨﺎر ﻣﺤﻔﻈﻪي ﻧﮕﻬﺒﺎن اﻧﺪاﺧﺖ و ﺳﻴﻨﻪاش را ﺑﺮﻫﻨﻪ ﻛﺮد‪ .‬آنﻫﺎ را ﺟﻠﻮﺗﺮ ﺑﺮدﻧﺪ و ﺳﺮ ﻳﻚ ﭘﻴﭻ ﺑﺎ‬ ‫ﺟﻮﺧﻪي آﺗﺶ ﻣﻮاﺟﻪ ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬ﻋﺪهاي ﺑﺮ ﺳﺮ آنﻫﺎ ﻓﺮﻳﺎد زدﻧﺪ و ﻧﻤﺎﻳﻨﺪه ﻓﻮراً اﻣﺮ ﺑﻪﺳﻜﻮت داد‪ .‬ﮔﺮوﮔﺎنﻫﺎ در ﻛﻨﺎر دﻳﻮار ﻗﺮار‬ ‫ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ و اﻓﺴﺮ ﺟﻮﺧﻪ ﺑﻪآنﻫﺎ ﮔﻔﺖ‪» :‬اﻳﻦ ﻣﺎ ﻧﻴﺴﺘﻴﻢ ﻛﻪ ﺷﻤﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪﺧﺎﻃﺮ ﻣﺮگ ﺧﻮد ﻣﺘﻬﻢ ﻛﻨﻴﺪ‪ ،‬اﻳﻦ ورﺳﺎﺋﻲﻫﺎ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ‬ ‫اﺳﺮا را ﺗﻴﺮﺑﺎران ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ«‪ .‬آنﮔﺎه او ﻋﻼﻣﺖ داد و ﺗﻔﻨﮓﻫﺎ ﺷﻠﻴﻚ ﺷﺪ‪ .‬ﮔﺮوﮔﺎنﻫﺎ در ﻳﻚ ﺧﻂ و ﺑﺎ ﻓﺎﺻﻠﻪي ﻣﺴﺎوي از‬ ‫ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ ﭘﺲ اﻓﺘﺎدﻧﺪ‪ .‬ﻓﻘﻂ دارﺑﻮا ﺑﺎ ﺳﺮ زﺧﻤﻲ و ﻳﻚ دﺳﺖ ﺑﺎﻻ‪ ،‬ﺳﺮﭘﺎ اﻳﺴﺘﺎده ﻣﺎﻧﺪ‪ .‬ﻳﻚ رﮔﺒﺎر دﻳﮕﺮ او را ﻧﻴﺰ درﻛﻨﺎر دﻳﮕﺮان‬ ‫ﺧﻮاﺑﺎﻧﺪ]‪.[189‬‬ ‫ﻋﺪاﻟﺖ ﻛﻮر اﻧﻘﻼبﻫﺎ در وﺟﻮد اﻳﻦ ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺑﻪﭼﻨﮕﺶ ﻣﻲاﻓﺘﻨﺪ‪ ،‬ﺟﻨﺎﻳﺎت ﻣﺘﺮاﻛﻢ ﻛﺎﺳﺖ آنﻫﺎ را ﻣﺠﺎزات‬ ‫ﻣﻲﻛﻨﺪ‪.‬‬ ‫در ﺳﺎﻋﺖ ﻫﺸﺖ‪ ،‬ورﺳﺎﺋﻲﻫﺎ ﺑﺎرﻳﻜﺎد ﭘﻮرتﺳﻦﻣﺎرﺗﻦ را ﻣﺤﺎﺻﺮ ﻧﻤﻮده و درﻫﻢ ﻛﻮﺑﻴﺪﻧﺪ‪ .‬ﮔﻠﻮﻟﻪي ﺗﻮپﻫﺎي آنﻫﺎ از‬ ‫ﺧﻴﻠﻲ ﭘﻴﺶ ﺗﺌﺎﺗﺮ را ﺑﻪآﺗﺶ ﻛﺸﻴﺪه ﺑﻮد و ﻓﺪرالﻫﺎ ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر اﻳﻦ ﺣﺮﻳﻖ ﻣﺠﺒﻮر ﺑﻪﻋﻘﺐﻧﺸﻴﻨﻲ ﺷﺪﻧﺪ‪.‬‬

‫‪219‬‬

‫آن ﺷﺐ ورﺳﺎﺋﻲﻫﺎ در ﻣﻘﺎﺑﻞ راهآﻫﻦ اﺳﺘﺮاﺳﺒﻮرگ‪ ،‬ﺧﻴﺎﺑﺎن ﺳﻦدﻧﻲ‪ ،‬ﺷﻬﺮداري ﻣﺮﻛﺰي )ﻛﻪ ﺣﻮاﻟﻲ ﺳﺎﻋﺖ ﻧﻪ ﺗﻮﺳﻂ‬ ‫ﺳﺮﺑﺎران وﻳﻨﻮا اﺷﻐﺎل ﺷﺪه ﺑﻮد(‪ ،‬ﻣﺪرﺳﻪي ﭘﻠﻲﺗﻜﻨﻴﻚ‪ ،‬ﻣﺎدﻟﻮﻧ‪‬ﺖ و ﭘﺎرك ﻣﻮﻧﺴﻮري ﻣﺴﺘﻘﺮ ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬آنﻫﺎ ﻳﻚ ﻧﻮع ﺑﺎدﺑﺰن‬ ‫اﻳﺠﺎد ﻛﺮدﻧﺪ ﻛﻪ ﭘﻮناوﺷﺎﻧﮋ ﻧﻘﻄﻪي ﺛﺎﺑﺖ آن‪ ،‬ﻧﺎﺣﻴﻪي ﺳﻴﺰدﻫﻢ ﺳﻤﺖ راﺳﺖ آن‪ ،‬ﺧﻴﺎﺑﺎنﻫﺎي ﻓﻮﺑﻮر ﺳﻦﻣﺎرﺗﻦ و ﻓﻼﻧﺪر‬ ‫ﺳﻤﺖ ﭼﭗ و اﺳﺘﺤﻜﺎﻣﺎت‪ ‬ﺳﻘﻒ آن را ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻣﻲداد‪ .‬اﻳﻦ ﺑﺎدﺑﺰن ﻣﻲﺑﺎﻳﺴﺖ ﺣﺪوداً در ﺑِﻠﻮﻳﻞ ﻛﻪ در ﺣﻜﻢ ﻣﺮﻛﺰ ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﺴﺘﻪ‬ ‫ﻣﻲﺷﺪ‪.‬‬ ‫ﭘﺎرﻳﺲ ﻫﻢﭼﻨﺎن ﺑﺎ ﺧﺸﻢ ﻣﻲﺳﻮﺧﺖ‪ .‬دروازهي ﺳﻦ ﻣﺎرﺗﻦ‪ ،‬ﻛﻠﻴﺴﺎي ﺳﻦاوﺳﺘﺎش‪ ،‬ﺧﻴﺎﺑﺎن روﻳﺎل‪ ،‬ﺧﻴﺎﺑﺎن رﻳﻮﻟﻲ‪،‬‬ ‫ﺗﻮﻳﻠﺮي‪» ،‬ﻛﺎخ ﺳﻠﻄﻨﺘﻲ«‪ ،‬ﺷﻬﺮداري ﻣﺮﻛﺰي‪ ،‬ﺗﺌﺎﺗﺮ ﻟﻴﺮﻳﻚ‪ ،‬ﻛﺮاﻧﻪي ﭼﭗ‪ ‬از ﻟﮋﻳﻮن دوﻧﻮر ﺗﺎ »ﻛﺎخ دادﮔﺴﺘﺮي«‪ ،‬و ﻣﺮﻛﺰ‬ ‫ﭘﻠﻴﺲ در ﺗﺎرﻳﻜﻲ ﺷﺐ ﺑﺎ رﻧﮓ ﺳﺮخ درﺧﺸﺎﻧﻲ ﺟﻠﻮه ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﺑﺎزيﮔﻮﺷﻲِ آﺗﺶ‪ ‬ﻣﻌﻤﺎري ﺧﻴﺮهﻛﻨﻨﺪهاي از ﻃﺎقﻫﺎ‪ ،‬ﮔﻨﺒﺪﻫﺎ‬ ‫و ﺳﺎﺧﺘﻤﺎنﻫﺎي ﺷﺒﺢﮔﻮﻧﻪ را ﺑﻪﺗﻤﺎﺷﺎ ﻣﻲﮔﺬاﺷﺖ‪ .‬ﺣﺠﻢ ﻋﻈﻴﻢ دود و اﺑﺮﻫﺎﺋﻲ از ﺟﺮﻗﻪ‪ ،‬ﻛﻪ ﺑﻪآﺳﻤﺎن ﻣﻲﭘﺮﻳﺪ‪ ،‬ﻧﺸﺎن‬ ‫اﻧﻔﺠﺎرﻫﺎي ﺳﻬﻤﮕﻴﻦ ﺑﻮد‪ .‬ﻫﺮ دﻗﻴﻘﻪ ﺳﺘﺎرهﻫﺎﺋﻲ ﻣﻲدرﺧﺸﻴﺪﻧﺪ و دوﺑﺎره در اﻓﻖ ﻣﻲﻣﺮدﻧﺪ‪ .‬اﻳﻦﻫﺎ ﺗﻮپﻫﺎي دژ ﺑﻴﺴ‪‬ﺘﺮ‪،‬‬ ‫ﭘﺮﻻﺷﺰ و ﺑﻮتﺷﻮﻣﻮن ﺑﻮدﻧﺪ ﻛﻪ روي ﻣﺤﻼت اﺷﻐﺎﻟﻲ آﺗﺶ ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬آﺗﺶﺑﺎرﻫﺎي ورﺳﺎﺋﻲ از ﭘﺎﻧﺘﺌﻮن‪ ،‬ﺗﺮوﻛﺎدرو و ﻣﻮﻧﻤﺎرﺗﺮ‬ ‫ﭘﺎﺳﺦ ﻣﻲدادﻧﺪ‪ .‬ﮔﺎه ﺷﻠﻴﻚﻫﺎ ﺑﻪﻓﻮاﺻﻞ ﻣﻨﻈﻢ ﺑﻪدﻧﺒﺎل ﻫﻢ ﻣﻲآﻣﺪﻧﺪ و ﮔﺎه ﻏﺮش رﻋﺪآﺳﺎي ﻣﺪاوم در ﺗﻤﺎم ﻃﻮل ﺧﻂ‪ .‬آنﻫﺎ‬ ‫ﺑﻲﻫﺪف‪ ،‬ﻛﻮراﻧﻪ و دﻳﻮاﻧﻪوار ﺷﻠﻴﻚ ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﮔﻠﻮﻟﻪﻫﺎي ﺗﻮپ اﻏﻠﺐ در ﻣﻴﺎﻧﻪي ﻣﺴﻴﺮ ﺧﻮد ﻣﻨﻔﺠﺮ ﻣﻲﺷﺪﻧﺪ‪ .‬ﺗﻤﺎم ﺷﻬﺮ را‬ ‫ﻛﻮراﻧﻲ از دود و آﺗﺶ ﻓﺮا ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮد‪.‬‬ ‫ﭼﻪ ﻣﺮداﻧﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ اﻳﻦ اﻧﮕﺸﺖﺷﻤﺎر رزﻣﻨﺪﮔﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺑﺪون رﻫﺒﺮ‪ ،‬ﺑﺪون اﻣﻴﺪ و ﺑﺪون ﻋﻘﺐﻧﺸﻴﻨﻲ ﺑﺮ ﺳﺮ آﺧﺮﻳﻦ‬ ‫ﺳﻨﮓﻫﺎي ﺧﻴﺎﺑﺎن ﺧﻮد ﺟﺪال ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ؛ ﮔﻮﺋﻲ اﻳﻦ ﺳﻨﮓﻫﺎ ﻣﻌﻨﻲ ﭘﻴﺮوزي ﻣﻲدﻫﻨﺪ! ارﺗﺠﺎعِ رﻳﺎﻛﺎر آنﻫﺎ را ﺑﻪآﺗﺶاﻓﺮوزي‬ ‫ﻣﺘﻬﻢ ﻛﺮده اﺳﺖ‪ ،‬ﮔﻮﺋﻲ در ﺟﻨﮓ آﺗﺶ ﻳﻚ ﺳﻼح ﻣﺸﺮوع ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬ﮔﻮﺋﻲ ﮔﻠﻮﻟﻪي ﺗﻮپﻫﺎي ورﺳﺎﺋﻲﻫﺎ ﺣﺪاﻗﻞ ﻫﻤﺎن ﺗﻌﺪاد‬ ‫ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻲ را ﺑﻪآﺗﺶ ﻧﻜﺸﻴﺪه ﺑﻮد ﻛﻪ از آن ﻓﺪرالﻫﺎ‪ .‬ﮔﻮﺋﻲ ﻣﺎلاﻧﺪوزي ﺷﺨﺼﻲ ﭘﺎرهاي از ﻣﺮدان ﻧﻈﻢ در وﻳﺮاﻧﻲﻫﺎ ﺳﻬﻴﻢ‬ ‫ﻧﺒﻮده اﺳﺖ]‪ .[190‬و ﻫﻤﻴﻦ ﺑﻮرژوازي ﻛﻪ از »ﺳﻮزاﻧﺪن ﻫﻤﻪﭼﻴﺰ«]‪ [191‬درﻣﻘﺎﺑﻞ ﭘﺮوﺳﻲﻫﺎ ﺻﺤﺒﺖ ﻣﻲﻛﺮد؛ اﻳﻦﻫﺎ را‬ ‫ﺑﻲﺳﺮوﭘﺎ ﻣﻲﺧﻮاﻧﺪ‪ ،‬زﻳﺮا آنﻫﺎ ﺗﺮﺟﻴﺢ ﻣﻲدﻫﻨﺪ ﺧﻮد را در اﻳﻦ وﻳﺮاﻧﻪﻫﺎ دﻓﻦ ﻛﻨﻨﺪ ﺗﺎ آن ﻛﻪ اﻳﻤﺎن‪ ،‬ﻣﺎل و ﺧﺎﻧﻮادهي ﺧﻮد را‬ ‫در دﺳﺖ اﺋﺘﻼﻓﻲ از ﻣﺴﺘﺒﺪﻳﻦ رﻫﺎ ﻛﻨﻨﺪ ﻛﻪ ﻫﺰار ﺑﺎر ﺳﺒﻊﺗﺮ و دﻳﺮﭘﺎﺗﺮ از ﺑﻴﮕﺎﻧﮕﺎن ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬ ‫در ﺳﺎﻋﺖ ﻳﺎزده‪ ،‬دو اﻓﺴﺮ وارد اﻃﺎق دﻟﺴﻜﻠﻮز ﺷﺪﻧﺪ و او را را از اﻋﺪام ﮔﺮوﮔﺎنﻫﺎ ﻣﻄﻠﻊ ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬او ﺑﺪون آن ﻛﻪ از‬ ‫ﻧﻮﺷﺘﻦ دﺳﺖ ﺑﻜﺸﺪ‪ ،‬ﺑﻪﺷﺮح ﻣﺎﺟﺮا ﮔﻮش داد و ﻓﻘﻂ ﭘﺮﺳﻴﺪ »آنﻫﺎ ﭼﮕﻮﻧﻪ ﻣﺮدﻧﺪ«؟ وﻗﺘﻲ اﻓﺴﺮان رﻓﺘﻨﺪ‪ ،‬دﻟﺴﻜﻠﻮز ﺑﻪدوﺳﺘﻲ‬ ‫رو ﻧﻤﻮد ﻛﻪ ﺑﺎ او ﻛﺎر ﻣﻲﻛﺮد و ﺻﻮرﺗﺶ را در دﺳﺖﻫﺎ ﭘﻨﻬﺎن ﺳﺎﺧﺖ و ﻓﺮﻳﺎد زد »ﭼﻪ ﺟﻨﮕﻲ! ﭼﻪ ﺟﻨﮕﻲ«! اﻣﺎ او اﻧﻘﻼبﻫﺎ‬ ‫را ﺑﻬﺘﺮ از آن ﻣﻲﺷﻨﺎﺧﺖ ﻛﻪ ﺧﻮد را ﺗﺴﻠﻴﻢ اﻓﻜﺎر ﺑﻲﺣﺎﺻﻞ ﻛﻨﺪ و ﺑﺎ ﺗﺴﻠﻂ ﺑﻪاﺣﺴﺎﺳﺎت ﺧﻮد ﮔﻔﺖ »ﻣﺎ ﺑﺎﻳﺪ راه ﻣﺮدن را‬ ‫ﺑﺪاﻧﻴﻢ«‪.‬‬ ‫در ﺗﻤﺎم ﻃﻮل ﺷﺐ ﻧﺎﻣﻪ ﭘﺸﺖ ﻧﺎﻣﻪ ﺑﻲوﻗﻔﻪ ﻣﻲآﻣﺪ و ﻫﻤﻪ ﺧﻮاﺳﺘﺎر ﺗﻮپ و ﻧﻔﺮات ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﺑﺎ اﻳﻦ ﺗﻬﺪﻳﺪ ﻛﻪ ﻓﻼن ﻳﺎ‬ ‫ﺑﻬﻤﺎن ﺟﺎ را رﻫﺎ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬ ‫وﻟﻲ ﺗﻮپ را از ﻛﺠﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﭘﻴﺪا ﻛﺮد؟ و ﻧﻔﺮ داﺷﺖ ﻣﺜﻞ ﺑﺮوﻧﺰ ﻛﻢﻳﺎب ﻣﻲﺷﺪ‪.‬‬

‫‪220‬‬

‫ﻓﺼﻞ ﺳﻲام‬ ‫ﻛﺮاﻧﻪي ﭼﭗ ﺳﻘﻮط ﻣﻲﻛﻨﺪ‬ ‫ﭼﻨﺪ ﻫﺰار ﻧﻔﺮ ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﺴﺘﻨﺪ ﺑﻪﻣﺪﺗﻲ ﻧﺎﻣﻌﻠﻮم ﺧﻂ ﻧﺒﺮدي ﺑﻪﻃﻮل ﭼﻨﺪﻳﻦ ﻛﻴﻠﻮﻣﺘﺮ را ﻧﮕﻬﺪارﻧﺪ‪ .‬در دل ﺷﺐ ﺑﺴﻴﺎري از‬ ‫ﻓﺪرالﻫﺎ ﺑﺮاي اﻧﺪﻛﻲ اﺳﺘﺮاﺣﺖ ﺑﺎرﻳﻜﺎدﻫﺎي ﺧﻮد را رﻫﺎ ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ورﺳﺎﺋﻲﻫﺎ ﻛﻪ ﻣﺘﺮﺻﺪ ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﻣﻮاﺿﻊ دﻓﺎﻋﻲ آنﻫﺎ را دراﺧﺘﻴﺎر‬ ‫ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ و ﻧﻮر ﻛﻢِ ﺳﭙﻴﺪهي ﺻﺒﺢ درﺟﺎﺋﻲﻛﻪ دﻳﺮوز ﭘﺮﭼﻢ ﺳﺮخ در اﻫﺘﺰاز ﺑﻮد‪ ،‬ﭘﺮﭼﻢ ﺳﻪ رﻧﮓ را دﻳﺪ‪.‬‬ ‫درﺗﺎرﻳﻜﻲ ﺷﺐ‪ ،‬ﻓﺪرالﻫﺎ ﻗﺴﻤﺖ اﻋﻈﻢ ﻧﺎﺣﻴﻪي دﻫﻢ را ﺗﺨﻠﻴﻪ ﻛﺮدﻧﺪ و ﺗﻮپﻫﺎي آن ﺑﻪﺷﺎﺗﻮدو ﻣﻨﺘﻘﻞ ﺷﺪ‪ .‬ﺑﺮوﻧ‪‬ﻞ و‬ ‫ﺷﻴﺮﺑﭽﻪﻫﺎي ﻛﻤﻮن ]ﺑﭽﻪﻫﺎي ﮔﻢﺷﺪهاي ﻛﻪ ﺗﺤﺖ ﺳﺮﭘﺮﺳﺘﻲ ﻛﻤﻮن ﻗﺮار داﺷﺘﻨﺪ و ﺑﻪﻃﻮر داوﻃﻠﺒﺎﻧﻪ ﺑﻪﺻﻔﻮف رزﻣﻨﺪﮔﺎن‬ ‫آن ﭘﻴﻮﺳﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬م[ ﻫﻨﻮز در ﻣﻮاﺿﻊ ﺧﻮد در ﺧﻴﺎﺑﺎن ﻣﺎﻧﻴﺎن و ﻛﻨﺎرهي ژِﻣﺎپ اﻳﺴﺘﺎدﮔﻲ ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ‪ ،‬درﺣﺎﻟﻲﻛﻪ ﺳﺮﺑﺎزﻫﺎ رأس‬ ‫ﺑﻮﻟﻮار ﻣﺎژاﻧﺘﺎ را در دﺳﺖ داﺷﺘﻨﺪ‪ .‬ورﺳﺎﺋﻲﻫﺎ آﺗﺶﺑﺎرﻫﺎﺋﻲ در ﻛﺮاﻧﻪي ﭼﭗ ـ در ﻣﻴﺪان داﻧﻔ‪‬ﺮ‪ ،‬ﻟﻮﮔﺰاﻣﺒﻮرگ و ﭘﺎﻳﮕﺎه ‪ 81‬ﺑﻪﭘﺎ‬ ‫ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﺑﻴﺶ از ﭘﻨﺠﺎه ﺗﻮپ و ﻣﺴﻠﺴﻞ ﺑﻪﺳﻤﺖ ﺑﻮتـاُـﻛﺎي ﻧﺸﺎﻧﻪ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪه ﺑﻮد‪ .‬زﻳﺮا ﺳﻴﺴﻪ ﻛﻪ از ﺣﻤﻠﻪ و ﺗﺴﺨﻴﺮ آن‬ ‫ﻧﻮﻣﻴﺪ ﺑﻮد‪ ،‬ﻣﻲﺧﻮاﺳﺖ آن را ﺑﻪﺿﺮب ﺗﻮپﺧﺎﻧﻪي ﺧﻮد در ﻫﻢ ﺑﺸﻜﻨﺪ‪ .‬وروﺑﻠﻮﺳﻜﻲ ﻧﻴﺰ در ﺟﺎﻧﺐ ﺧﻮد ﻣﻨﻔﻌﻞ ﻧﻤﺎﻧﺪ‪ .‬ﻋﻼوه‬ ‫ﺑﺮﮔﺮدانﻫﺎي ‪ 175‬و ‪ 176‬او ﮔﺮدان اﻓﺴﺎﻧﻪاي ‪ 101‬را ﺗﺤﺖ ﻓﺮﻣﺎن ﺧﻮد داﺷﺖ ﻛﻪ ﺑﺮاي ﻧﻴﺮوﻫﺎي ﻛﻤﻮن در ﺣﻜﻢ ﺑﺮﻳﮕﺎد‬ ‫‪ 32‬ﺑﺮاي ارﺗﺶ اﻳﺘﺎﻟﻴﺎ ﺑﻮد‪ .‬ﮔﺮدان ‪ 101‬از ﺳﻮم آورﻳﻞ اﺳﺘﺮاﺣﺖ ﻧﻜﺮده ﺑﻮد‪ .‬ﻧﻔﺮات آن ﺷﺐ و روز ﺑﺎ ﺗﻔﻨﮓﻫﺎي داغ در‬ ‫ﺳﻨﮕﺮﻫﺎ‪ ،‬دﻫﻜﺪهﻫﺎ و ﻣﺰارع در ﺣﺮﻛﺖ ﺑﻮدهاﻧﺪ‪ .‬ورﺳﺎﺋﻲﻫﺎيِ ﻧﻮﻳﻲ و َاﻧﻴﻴﺮ دهﺑﺎر از ﺟﻠﻮي آنﻫﺎ ﻓﺮار ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬اﻳﻦﻫﺎ ﺳﻪ ﺗﻮپ‬ ‫از ﮔﺮدان ‪ 101‬ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪﻛﻪ ﻣﺜﻞ ﺳﮓﻫﺎي وﻓﺎدار ﻫﻤﻪﺟﺎ دﻧﺒﺎلﺷﺎن ﺑﻮد‪ .‬ﻣﺸﺨﺼﻪي اﻓﺮاد اﻳﻦ ﮔﺮدان ﻛﻪ ﻫﻤﮕﻲ از‬ ‫اﻫﺎﻟﻲ ﻧﺎﺣﻴﻪ ﺳﻴﺰدﻫﻢ و ﻣﺤﻠﻪي ﻣﻮﻓﺘﺎر ﺑﻮدﻧﺪ‪ :‬ﺑﻲاﻧﻀﺒﺎﻃﻲ‪ ،‬اﻧﻀﺒﺎطﻧﺎﭘﺬﻳﺮي‪ ،‬وﺣﺸﻲﮔﺮي و ﺧﺸﻮﻧﺖ ﺑﻮد‪ .‬ﺑﻪﻃﻮريﻛﻪ ﺑﺎ‬ ‫ﻟﺒﺎسﻫﺎ و ﭘﺮﭼﻢﻫﺎي ﭘﺎره‪ ،‬از ﻫﻴﭻ ﻓﺮﻣﺎﻧﻲ ﺟﺰ ﻓﺮﻣﺎن ﺑﻪﭘﻴﺶ اﻃﺎﻋﺖ ﻧﻤﻲﻛﺮدﻧﺪ؛ در ﻏﻴﺎب درﮔﻴﺮي‪ ،‬ﻃﻐﻴﺎنﮔﺮ ﻣﻲﺷﺪﻧﺪ؛ و‬ ‫ﺑﻪﻣﺠﺮدي ﻛﻪ از ﻳﻚ ﻧﺒﺮد ﺧﺎرج ﻣﻲﺷﺪﻧﺪ‪ ،‬ﻣﻲﺑﺎﻳﺴﺖ آنﻫﺎ را درﮔﻴﺮ ﻧﺒﺮدي دﻳﮕﺮ ﻛﺮد‪ .‬ﺳ‪‬ﺮزﻳﻪ آنﻫﺎ را ﻓﺮﻣﺎﻧﺪﻫﻲ‪ ،‬ﻳﺎ ﺑﻪﺑﻴﺎن‬ ‫ﺑﻬﺘﺮ‪ ،‬ﻫﻤﺮاﻫﻲ ﻣﻲﻛﺮد؛ ﭼﺮاﻛﻪ در واﻗﻊ‪ ،‬ﺧﺸﻢ آنﻫﺎ ﺗﻨﻬﺎ ﻓﺮﻣﺎﻧﺪهﺷﺎن اﺳﺖ‪ .‬آنﻫﺎ در ﺟﺒﻬﻪ دﺳﺖ ﺑﻪﻋﻤﻠﻴﺎت ﻏﺎﻓﻞﮔﻴﺮاﻧﻪ‬ ‫ﻣﻲزدﻧﺪ‪ ،‬ﭘﺴﺖﻫﺎي ﻣﻘﺪم را ﻣﻲﮔﺮﻓﺘﻨﺪ و ﻣﻮﺟﺐ ﻫﻮﺷﻴﺎري دﺷﻤﻦ ﻣﻲﺷﺪﻧﺪ‪ .‬وروﺑﻠ‪‬ﻮﺳﻜﻲ ﻛﻪ از زﻣﺎن ﺗﺴﺨﻴﺮ ﭘﺎﻧﺘﺌﻮن در‬ ‫ﺳﻤﺖ راﺳﺖ ﺧﻮد ﭘﻮﺷﺸﻲ ﻧﺪاﺷﺖ‪ ،‬ﺑﺮاي ﺗﺄﻣﻴﻦ ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ ﺳﻦ روي ﭘﻞ اﺳﺘﺮﻟﻴﺘﺰ ﻳﻚ ﺑﺎرﻳﻜﺎد ﺑﻪﭘﺎ ﻛﺮد و ﺑﺮاي ﻣﻤﺎﻧﻌﺖ از‬ ‫ﺳﺮﺑﺎزاﻧﻲ ﻛﻪ ﻣﻤﻜﻦ ﺑﻮد در ﻃﻮل اﻳﺴﺘﮕﺎه راهآﻫﻦ ﭘﻴﺶروي ﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬در ﻣﻴﺪان ژاﻧﺪارك ﺗﻮپ ﻣﺴﺘﻘﺮ ﻧﻤﻮد‪.‬‬

‫‪221‬‬

‫ﻫﻤﺎن روز ﺗﻲﻳﺮ ﺟﺮأت ﻛﺮد ﺑﻪﺷﻬﺮﺳﺘﺎنﻫﺎ ﺗﻠﮕﺮاف ﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﻣﺎرﺷﺎل ﻣﺎﻛﻤﺎﻫﻮن ﻫﻢاﻛﻨﻮن ﺑﺮاي آﺧﺮﻳﻦﺑﺎر از ﻓﺪرالﻫﺎ‬ ‫ﺧﻮاﺳﺘﻪ ﻛﻪ ﺗﺴﻠﻴﻢ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬اﻳﻦ دروغ زﺷﺘﻲ ﺑﻮد ﻛﻪ ﺑﻪآنﻫﻤﻪ دروغﻫﺎي دﻳﮕﺮ اﺿﺎﻓﻪ ﻣﻲﺷﺪ‪ .‬ﺑﺮﻋﻜﺲ‪ ،‬ﺗﻲﻳﺮ ﻫﻢ ﻣﺎﻧﻨﺪ‬ ‫ﻛﺎوﻳﻨﻴﺎك در ‪ 1848‬ﻣﻲﺧﻮاﺳﺖ ﻧﺒﺮد را ﻃﻮﻻﻧﻲ ﻛﻨﺪ‪ .‬او ﻣﻲداﻧﺴﺖ ﻛﻪ ﺗﻮپﻫﺎي او ﭘﺎرﻳﺲ را ﺑﻪآﺗﺶ ﻣﻲﻛﺸﻨﺪ و ﻛﺸﺘﺎر‬ ‫اﺳﺮا و ﻣﺠﺮوﺣﺎن ﻗﻄﻌﺎً ﻛﺸﺘﺎر ﮔﺮوﮔﺎنﻫﺎ را ﺑﻪدﻧﺒﺎل ﺧﻮاﻫﺪ داﺷﺖ‪ .‬وﻟﻲ ﺳﺮﻧﻮﺷﺖ ﭼﻨﺪ ﻛﺸﻴﺶ و ﭼﻨﺪ ژاﻧﺪارم ﺑﺮاي او ﭼﻪ‬ ‫اﻫﻤﻴﺘﻲ داﺷﺖ؟ ﺑﺮاي ﺑﻮرژوازي ﭼﻪ اﻫﻤﻴﺘﻲ داﺷﺖ ﻛﻪ ﺑﺮ ﭘﺎرﻳﺴﻲ وﻳﺮاﻧﻪ ﭘﻴﺮوز ﺷﻮد ـ اﮔﺮ ﺑﺘﻮاﻧﺪ ﺑﺮ وﻳﺮاﻧﻪﻫﺎي آن ﺑﻨﻮﻳﺴﺪ‬ ‫»ﭘﺎرﻳﺲ ﻋﻠﻴﻪ اﻣﺘﻴﺎزات ﻃﺒﻘﺎﺗﻲ ﺟﻨﮕﻴﺪ و ﺣﺎﻻ دﻳﮕﺮ ﭘﺎرﻳﺴﻲ در ﻛﺎر ﻧﻴﺴﺖ«!‬ ‫ﺣﺎﻻ ﻛﻪ ﺷﻬﺮداري ﻣﺮﻛﺰي و ﭘﺎﻧﺘﺌﻮن دراﺧﺘﻴﺎر ﺳﺮﺑﺎزﻫﺎ ﺑﻮد‪ ،‬ﻫﻤﻪي ﺗﻼشﺷﺎن روي ﺷﺎﺗﻮدو‪ ،‬ﺑﺎﺳﺘﻴﻞ و ﺑﻮتـاُـﻛﺎي‬ ‫ﻣﺘﻤﺮﻛﺰ ﻣﻲﺷﺪ‪ .‬در ﺳﺎﻋﺖ ﭼﻬﺎر‪ ،‬ﻛﻠَﻨﺸﺎن ﺣﺮﻛﺖ ﺧﻮد ﺑﻪﺳﻮي ﺷﺎﺗﻮدو را از ﺳﺮﮔﺮﻓﺖ‪ .‬ﻳﻚ ﺳﺘﻮن از ﺧﻴﺎﺑﺎن ﭘﺎرادي راه اﻓﺘﺎد‬ ‫و ﺗﺎ ﺧﻴﺎﺑﺎنﻫﺎي ﺷﺎﺗﻮدو و ﺑﻮﻧﺪي ﺑﺎﻻ رﻓﺖ‪ .‬دﻳﮕﺮي ﻣﺘﻮﺟﻪ ﺑﺎرﻳﻜﺎد ﺑﻮﻟﻮارﻫﺎي ﻣﺎژاﻧﺘﺎ و اﺳﺘﺮاﺳﺒﻮرگ ﺷﺪ‪ .‬درﺣﺎﻟﻲﻛﻪ ﺳﺘﻮن‬ ‫ﺳﻮﻣﻲ از ﺧﻴﺎﺑﺎن ژُﻧُﺮ ﺑﻴﻦ ﺑﻮﻟﻮارﻫﺎ و ﺧﻴﺎﺑﺎن ﺗﻮﺑﻴﮕﻮ ﺑﻪراه اﻓﺘﺎد‪ .‬ﺳﭙﺎه دوﺋ‪‬ﻪ از ﺳﻤﺖ راﺳﺖ از اﻳﻦ ﺣﺮﻛﺖ ﭘﺸﺘﻴﺒﺎﻧﻲ ﻣﻲﻛﺮد و‬ ‫ﺳﻌﻲ داﺷﺖ از ﻃﺮﻳﻖ ﺧﻴﺎﺑﺎنﻫﺎي ﺷﺎرﻟﺖ و ﺳ‪‬ﻨﺘﻮﻧﻲ در ﻧﺎﺣﻴﻪ ﺳﻮم ﺑﺎﻻ ﺑﺮود‪ .‬وﻳﻨﻮا از ﻃﺮﻳﻖ ﺧﻴﺎﺑﺎنﻫﺎي ﻛﻮﭼﻚ ﻣﺠﺎور‬ ‫ﺧﻴﺎﺑﺎن ﺳﻨﺘﺎﻧﺘﻮان و ﻛﻨﺎرهﻫﺎي راﺳﺖ و ﭼﭗ ﺳﻦ ﺑﻪﺳﻮي ﺑﺎﺳﺘﻴﻞ ﭘﻴﺶ ﻣﻲرﻓﺖ‪ .‬ﺳﻴﺴﻪ ﺑﺎ اﺳﺘﺮاﺗﮋي ﻣﺘﻮاﺿﻌﺎﻧﻪﺗﺮي‬ ‫ﺑﻪﺑﻤﺒﺎران ﺑﻮتـاُـﻛﺎي ﭘﺮداﺧﺖ ﻛﻪ ﻧﻔﺮاﺗﺶ ﺑﺎرﻫﺎ از ﻣﻘﺎﺑﻞ آن ﭘﺲ ﻧﺸﺴﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﺻﺤﻨﻪﻫﺎي دردﻧﺎﻛﻲ در دژﻫﺎ ﺑﻪوﺟﻮد آﻣﺪ‪ .‬وروﺑﻠﻮﺳﻜﻲ ﻛﻪ ﺟﻨﺎح ﭼﭗ او ﺗﻮﺳﻂ اﻳﻦ دژﻫﺎ ﭘﻮﺷﺶ ﻣﻲﻳﺎﻓﺖ‪ ،‬ﺑﺮاي‬ ‫ﭘﺎﻳﺪاري آنﻫﺎ روي ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﻋﻀﻮ ﻛﻤﻮن ﻛﻪ وﻇﻴﻔﻪي ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﻲ ﻣﺴﺌﻮل را ﺑﻪﻋﻬﺪه ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮد‪ ،‬ﺣﺴﺎب ﻣﻲﻛﺮد‪ .‬ﺷﺐ ﭘﻴﺶ‬ ‫ﻓﺮﻣﺎﻧﺪهي ﻣﻮﻧﺮوژ اﻳﻦ دژ را رﻫﺎ ﻛﺮده و ﺑﺎ ﻧﻔﺮات ﺧﻮد ﺑﻪﺑﻴﺴﺘﺮ ﻋﻘﺐﻧﺸﻴﻨﻲ ﻛﺮده ﺑﻮد‪ .‬دژ ﺑﻴﺴﺘﺮ ﻫﻢ ﭼﻨﺪان ﭘﺎﻳﺪاري ﻧﻜﺮد‪.‬‬ ‫ﮔﺮدانﻫﺎ اﻋﻼم ﻛﺮدﻧﺪ ﻛﻪ ﻣﻲﺧﻮاﻫﻨﺪ ﺑﻪﺷﻬﺮ ﺑﺮﮔﺮدﻧﺪ ﺗﺎ از ﻣﻨﻄﻘﻪي ﺧﻮدﺷﺎن دﻓﺎع ﻛﻨﻨﺪ و ﻧﻤﺎﻳﻨﺪهي ﻛﻤﻮن‪ ،‬ﻋﻠﻲرﻏﻢ‬ ‫ﺗﻬﺪﻳﺪﻫﺎي ﺧﻮد‪ ،‬ﻧﺘﻮاﻧﺴﺖ آنﻫﺎ را از اﻳﻦ ﻛﺎر ﺑﺎزدارد و ﺗﻤﺎﻣﻲ اﻓﺮاد ﭘﺲ از آنﻛﻪ ﺗﻮپﻫﺎي ﺧﻮد را از ﻛﺎر اﻧﺪاﺧﺘﻨﺪ‪،‬‬ ‫ﺑﻪﭘﺎرﻳﺲ ﺑﺮﮔﺸﺘﻨﺪ‪ .‬ورﺳﺎﺋﻲﻫﺎ دو دژ ﺗﺨﻠﻴﻪ ﺷﺪه را اﺷﻐﺎل ﻛﺮدﻧﺪ و ﺑﺮاي ﻛﻮﺑﻴﺪن دژ اﻳﻮري و ﺑﻮتـاُـﻛﺎي ﻓﻮراً در آنﻫﺎ‬ ‫آﺗﺶﺑﺎر ﺗﻮپﺧﺎﻧﻪ ﺑﻪﭘﺎ ﻛﺮدﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﺣﻤﻠﻪي ﻫﻤﻪﺟﺎﻧﺒﻪ ﺑﻪﺑﻮت ﺗﺎ ﻇﻬﺮ ﺷﺮوع ﻧﺸﺪ‪ .‬ورﺳﺎﺋﻲﻫﺎ ﺑﻪﻣﻨﻈﻮر ﺣﺼﻮل اﻃﻤﻴﻨﺎن از ﻣﻴﺪان اﻳﺘﺎﻟﻲ ﻛﻪ از ﺟﺎﻧﺐ ﮔﻮﺑﻠﻦ‬ ‫ﺑﻪآن ﺣﻤﻠﻪ ﻛﺮده ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬در ﻃﻮل ﺣﺼﺎرﻫﺎي ﻣﻮﻗﺖ ﺗﺎ ﺧﻴﺎﺑﺎن اﻳﺘﺎﻟﻲ و ﺟﺎدهي ﺷﻮازي ﭘﻴﺶ رﻓﺘﻨﺪ‪ .‬ﺧﻴﺎﺑﺎنﻫﺎي اﻳﺘﺎﻟﻲ و‬ ‫ﺷﻮازي ﺗﻮﺳﻂ ﺑﺎرﻳﻜﺎد ﭘﺮﻗﺪرﺗﻲ دﻓﺎع ﻣﻲﺷﺪ ﻛﻪ آنﻫﺎ ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﺴﺘﻨﺪ ﺧﻮاب ﻏﻠﺒﻪ ﺑﺮآن را ﻫﻢ ﺑﺒﻴﻨﻨﺪ؛ وﻟﻲ ﺑﺎرﻳﻜﺎد ﺑﻮﻟﻮار‬ ‫ﺳﻦﻣﺎرﺳﻞ ﻛﻪ از ﻳﻚ ﺟﺎﻧﺐ ﺗﻮﺳﻂ ﺣﺮﻳﻖ ﮔﻮﺑﻠﻦ ﺣﻔﺎﻇﺖ ﻣﻲﺷﺪ‪ ،‬از ﻃﺮﻳﻖ ﺑﺎغﻫﺎي ﻣﺘﻌﺪدي ﻛﻪ در اﻳﻦ ﻣﺤﻠﻪ وﺟﻮد داﺷﺖ‪،‬‬ ‫ﻗﺎﺑﻞ ﺗﺴﺨﻴﺮ ﺑﻮد و ورﺳﺎﺋﻲﻫﺎ ﺑﻪاﻳﻦ ﻛﺎر ﻣﻮﻓﻖ ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬آنﻫﺎ اﺑﺘﺪا ﺧﻴﺎﺑﺎن ﻛﻮردﻳﻴِﺮ ﺳﻦﻣﺎرﺳﻞ را در اﺧﺘﻴﺎر ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ و در آنﺟﺎ‬ ‫ﺑﻴﺴﺖ ﻓﺪراﻟﻲ را ﻛﻪ ﺣﺎﺿﺮ ﺑﻪﺗﺴﻠﻴﻢ ﻧﺸﺪﻧﺪ‪ ،‬ﻛﺸﺘﺎر ﻛﺮدﻧﺪ و ﺑﻌﺪ وارد ﺑﺎغﻫﺎ ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬ﺑﻪﻣﺪت ﺳﻪ ﺳﺎﻋﺖ آﺗﺶ ﻃﻮﻻﻧﻲ و ﺷﺪﻳﺪ‬ ‫ﺗﻮپﻫﺎي ورﺳﺎﺋﻲﻫﺎ ﻛﻪ ﺗﻌﺪادﺷﺎن ﺷﺶ ﺑﺮاﺑﺮ ﺗﻮپﻫﺎي وروﺑﻠﻮﺳﻜﻲ ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﻮتـاُـﻛﺎي را درﻫﻢ ﻛﻮﺑﻴﺪ‪.‬‬ ‫ﻧﻔﺮات دژ اﻳﻮري ﺣﺪود ﺳﺎﻋﺖ ﻳﻚ رﺳﻴﺪﻧﺪ‪ .‬آنﻫﺎ ﻫﻨﮕﺎم ﺗﺮك دژ ﻳﻚ ﻣﻴﻦ ﻛﺎرﮔﺬاﺷﺘﻨﺪ ﻛﻪ دو ﭘﺎﻳﮕﺎه را ﺧﺮاب ﻛﺮد‪.‬‬ ‫اﻧﺪﻛﻲ ﺑﻌﺪ‪ ،‬ورﺳﺎﺋﻲﻫﺎ ﺑﻪدژ رﻫﺎ ﺷﺪه داﺧﻞ ﮔﺮدﻳﺪﻧﺪ و ﭘﺲ از آن‪ ،‬دﻳﮕﺮ درﮔﻴﺮي ﻧﺒﻮد؛ ﺑﺮﺧﻼف آنﭼﻪ ﺗﻲﻳﺮ ﻣﻲﺧﻮاﺳﺖ در‬ ‫ﻳﻜﻲ از ﺑﻮﻟﺘﻦﻫﺎي ﺧﻮد ﻛﻪ در آن راﺳﺖ و دروغ را ﺑﻪﻫﻢ ﺑﺎﻓﺘﻪ ﺑﻮد‪ ،‬ﺟﻠﻮه دﻫﺪ‪.‬‬ ‫ﺣﻮاﻟﻲ ﺳﺎﻋﺖ ده‪ ،‬ورﺳﺎﺋﻲﻫﺎ در ﻛﺮاﻧﻪي راﺳﺖ ﺑﻪﺑﺎرﻳﻜﺎد ﻓﻮﺑﻮرﺳﻦدﻧﻲ‪ ،‬ﻧﺰدﻳﻚ زﻧﺪان ﺳﻦﻻزار‪ ،‬رﺳﻴﺪﻧﺪ؛ و ﻫﻔﺪه‬ ‫ﻓﺪرال را دوره ﻛﺮدﻧﺪ و ﻛﺸﺘﻨﺪ]‪ .[193‬از آنﺟﺎ ﺑﺮاي اﺷﻐﺎل ﺑﺎرﻳﻜﺎد ﺳﻦﻟﻮران ﺑﻪﺳﻪراه ﺑﻮﻟﻮار ﺳﺒﺎﺳﺘﻮﭘﻮل رﻓﺘﻨﺪ‪ ،‬ﺑﺮاي‬ ‫ﺑﻤﺒﺎران ﺷﺎﺗﻮدو ﻳﻚ آﺗﺶﺑﺎر ﺗﻮپﺧﺎﻧﻪ ﺑﻪﭘﺎ ﻛﺮدﻧﺪ و از ﻃﺮﻳﻖ ﺧﻴﺎﺑﺎن رِﻛﻮﻟ‪‬ﻪ ﺑﻪﻛﻨﺎرهي واﻟﻤﻲ رﺳﻴﺪﻧﺪ‪ .‬ﺷﺐ ﻫﻨﮕﺎم ﺣﺮﻛﺖ‬ ‫آنﻫﺎ ﺑﻪﺳﻮي ﺑﻮﻟﻮار ﺳﻦﻣﺎرﺗﻦ از ﻃﺮﻳﻖ ﺧﻴﺎﺑﺎن ﻻﻧﺮي دﭼﺎر وﻗﻔﻪ ﺷﺪ ﻛﻪ از آﻣﺒﻴﮕﻮـﻛﻮﻣﻴﻚﺗﺌﺎﺗﺮ آن را زﻳﺮ آﺗﺶ ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ‪.‬‬ ‫در ﻧﺎﺣﻴﻪ ﺳﻮم آنﻫﺎ در ﺧﻴﺎﺑﺎنﻫﺎي ﻣ‪‬ﻠﻪ‪ ،‬ﻧﺎزارِت‪ ،‬وِرـﺑﻮا‪ ،‬ﺷﺎرﻟﺖ و ﺳﻨﺘﻮﻧﻲ ﻣﺘﻮﻗﻒ ﺷﺪﻧﺪ‪.‬‬

‫‪222‬‬

‫ﻧﺎﺣﻴﻪ دوم ﻛﻪ از ﻫﻤﻪﺳﻮ ﻣﻮرد ﻫﺠﻮم ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮد‪ ،‬ﻫﻨﻮز ﺑﺮ ﺳﺮِ ﺧﻴﺎﺑﺎن ﻣﻮﻧﺘﻮرﮔﻮي ﺧﻮد ﺟﺪال ﻣﻲﻛﺮد‪ .‬ﻧﺰدﻳﻚﺗﺮ‬ ‫ﺑﻪﺳﻦ‪ ،‬وﻳﻨﻮا ﻣﻮﻓﻖ ﺷﺪ ﻛﻪ از ﻃﺮﻳﻖ ﺧﻴﺎﺑﺎنﻫﺎي ﭘﻴﭻدرﭘﻴﭻ وارد ﮔﺮُﻧﻴﻪداﺑﻮﻧﺪاﻧﺲ ﺷﻮد و ﻓﺪرالﻫﺎ ﺑﺮاي ﺑﻴﺮون ﻛﺮدن او اﻳﻦ‬ ‫ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن را ﻛﻪ ﺑﺮ ﺑﺎﺳﺘﻴﻞ ﻣﺸﺮف ﺑﻮد‪ ،‬آﺗﺶ زدﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﺳﺎﻋﺖ ﺳﻪ ـ ورﺳﺎﺋﻲﻫﺎ ﺑﺎزﻫﻢ در ﻧﺎﺣﻴﻪ ﺳﻴﺰدﻫﻢ ﭘﻴﺶﺗﺮ رﻓﺘﻨﺪ‪ .‬ﭼﻮن ﮔﻠﻮﻟﻪي ﺗﻮپﻫﺎي آنﻫﺎ روي زﻧﺪان ﺧﻴﺎﺑﺎن‬ ‫اﻳﺘﺎﻟﻲ ﻣﻲاﻓﺘﺎد‪ ،‬ﻓﺪرالﻫﺎ زﻧﺪان را ﺗﺨﻠﻴﻪ ﻛﺮدﻧﺪ و ﻫﻢزﻣﺎن زﻧﺪاﻧﻴﺎﻧﻲ را ﻛﻪ ﻣﻲﺑﺎﻳﺴﺖ ﻫﻤﺮاه ﻧﻔﺮات ﭘﺎدﮔﺎن ﺑﻴﺴﺘﺮ ﺑﻪﭘﺎرﻳﺲ‬ ‫ﺑﺮﻣﻲﮔﺮداﻧﺪﻧﺪ و در ﺑﻴﻦ آنﻫﺎ زﻧﺪاﻧﻴﺎن دوﻣﻴﻨﻴﻜﻦ آرﻛﻮي ﻫﻢ ﻗﺮار داﺷﺘﻨﺪ‪ ،‬ﺑﻴﺮون ﺑﺮدﻧﺪ‪ .‬ﻣﻨﻈﺮهي اﻳﻦ اﻓﺮاد ﻛﻪ ﺑﻪﻃﻮر‬ ‫ﺷﺎﺧﺼﻲ ﻧﻔﺮتاﻧﮕﻴﺰ ﺑﻮد‪ ،‬رزﻣﻨﺪﮔﺎن را ﺗﺤﺮﻳﻚ ﻛﺮد و ﻫﻨﮕﺎﻣﻲﻛﻪ آنﻫﺎ از ﻃﺮﻳﻖ ﺧﻴﺎﺑﺎن درﺣﺎل ﻓﺮار ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﻣﻲﺗﻮان ﮔﻔﺖ‬ ‫ﻛﻪ ﺧﻮدﺑﻪﺧﻮد ﺗﻔﻨﮓﻫﺎيﺷﺎن در رﻓﺖ و ده ﻧﻔﺮي از اﻳﻦ ﺣﻮارﻳﻮن ﺗﻔﺘﻴﺶ ﻋﻘﺎﻳﺪ ﺑﻪﺿﺮب ﮔﻠﻮﻟﻪ از ﭘﺎ درآﻣﺪﻧﺪ‪ .‬ﺑﺎ ﻛﻠﻴﻪي‬ ‫زﻧﺪاﻧﻴﺎن دﻳﮕﺮ ﻣﺤﺘﺮﻣﺎﻧﻪ ﺑﺮﺧﻮرد ﺷﺪ‪.‬‬ ‫از ﺻﺒﺢ آن روز‪ ،‬وروﺑﻠﻮﺳﻜﻲ دﺳﺘﻮر ﻳﺎﻓﺘﻪ ﺑﻮد ﻛﻪ ﺑﻪﻧﺎﺣﻴﻪ ﻳﺎزدﻫﻢ ﻋﻘﺐ ﺑﻨﺸﻴﻨﺪ‪ .‬او ﺑﺮﭘﺎﻳﺪاري اﺻﺮار ﻛﺮد و ﻓﻘﻂ ﻛﺎﻧﻮن‬ ‫ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺧﻮد را اﻧﺪﻛﻲ ﻋﻘﺐﺗﺮ‪ ،‬ﺑﻪﻣﻴﺪان ژاﻧﺪارك‪ ،‬ﺑﺮد‪ .‬وﻟﻲ ورﺳﺎﺋﻲﻫﺎ ﻛﻪ ﺑﺮﺧﻴﺎﺑﺎن ﮔﻮﺑﻠﻦ ﻣﺴﻠﻂ ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻪﺳﺘﻮنﻫﺎي‬ ‫ﺧﻴﺎﺑﺎنﻫﺎي اﻳﺘﺎﻟﻲ و ﺷﻮازي در ﻧﺎﺣﻴﻪ ﺳﻴﺰدﻫﻢ‪ ،‬وﺻﻞ ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬ﻳﻜﻲ از دﺳﺘﻪﻫﺎي آنﻫﺎ‪ ،‬در اداﻣﻪي ﺣﺮﻛﺖ ﺧﻮد‪ ،‬در ﻃﻮل‬ ‫ﺣﺼﺎرﻫﺎ‪ ،‬ﺑﻪدﻳﻮارهي راه آﻫﻦ اورﻟﺌﺎن رﺳﻴﺪ و »ﻛﺖﺳﺮخﻫﺎ« دﻳﮕﺮ در ﺑﻮﻟﻮار ﺳﻦﻣﺎرﺳﻞ دﻳﺪه ﻣﻲﺷﺪﻧﺪ‪ .‬وروﺑﻠﻮﺳﻜﻲ ﻛﻪ‬ ‫ﺗﻘﺮﻳﺒﺎً از ﻫﻤﻪﺳﻮ اﺣﺎﻃﻪ ﺷﺪه ﺑﻮد‪ ،‬ﻧﺎﭼﺎر ﺑﻪﻋﻘﺐﻧﺸﻴﻨﻲ رﺿﺎﻳﺖ داد‪ .‬ﺑﻪﻋﻼوه‪ ،‬رؤﺳﺎي زﻳﺮدﺳﺖ ﻫﻢ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻓﺮﻣﺎﻧﺪهي ﺧﻮد‬ ‫دﺳﺘﻮر ﻳﺎﻓﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ ﻛﻪ ﻋﻘﺐ ﺑﻨﺸﻴﻨﻨﺪ‪ .‬و ﺑﻪاﻳﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﺑﺎ ﺣﻤﺎﻳﺖ آﺗﺶِ ﭘﻞ اﺳﺘﺮﻟﻴﺘﺰ‪ ،‬اﻳﻦ ﻣﺪاﻓﻊ ﺑﺎﻛﻔﺎﻳﺖ ﺑﻮتـاُـﻛﺎي ﺑﺎ ﻧﻈﻢ‬ ‫ﻛﺎﻣﻞ‪ ،‬ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ ﺗﻮپﺧﺎﻧﻪي ﺧﻮد و ﻫﺰار ﻧﻔﺮ از ﺳﻦ ﻋﺒﻮر ﻛﺮد‪ .‬ﺗﻌﺪادي از ﻓﺪرالﻫﺎ ﻛﻪ ﺑﺮﻣﻘﺎوﻣﺖ ﭘﺎﻓﺸﺎري ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ‪ ،‬در‬ ‫ﻧﺎﺣﻴﻪ ﺳﻴﺰدﻫﻢ ﻋﻘﺐ ﻣﺎﻧﺪﻧﺪ‪ ،‬و ﻣﺤﺎﺻﺮه و اﺳﻴﺮ ﺷﺪﻧﺪ‪.‬‬ ‫ورﺳﺎﺋﻲﻫﺎ ﺟﺮأت ﻧﻜﺮدﻧﺪ ﻣﺰاﺣﻢ ﻋﻘﺐﻧﺸﻴﻨﻲ وروﺑﻠﻮﺳﻜﻲ ﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬ﻫﺮﭼﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﺨﺸﻲ از ﺑﻮﻟﻮار ﺳﻦﻣﺎرﺳﻞ و اﻳﺴﺘﮕﺎه‬ ‫راهآﻫﻦ اورﻟﺌﺎن را در دﺳﺖ داﺷﺘﻨﺪ و ﻗﺎﻳﻖﻫﺎي ﺗﻮپدارﺷﺎن درﺣﺎل ﺑﺎﻻ آﻣﺪن از ﺳﻦ ﺑﻮد‪ .‬اﻳﻦ ﻗﺎﻳﻖﻫﺎ ﻣﺪﺗﻲ در ﻣﺪﺧﻞ‬ ‫ﻛﺎﻧﺎل ﺳﻦﻣﺎرﺗﻦ ﻣﻌﻄﻞ ﺷﺪﻧﺪ‪ ،‬وﻟﻲ ﺳﺮاﻧﺠﺎم ﺑﺎ اﻓﺮاﻳﺶ ﺳﺮﻋﺖ ﺑﺮﻣﺎﻧﻊ ﻏﻠﺒﻪ ﻛﺮدﻧﺪ و ﺷﺎمﮔﺎه در ﺣﻤﻠﻪ ﺑﻪﻧﺎﺣﻴﻪ ﻳﺎزدﻫﻢ ﻳﺎري‬ ‫رﺳﺎﻧﺪﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﺣﺎﻻ دﻳﮕﺮ ﺳﺮاﺳﺮ ﻛﺮاﻧﻪي ﭼﭗ ﺑﻪدﺷﻤﻦ ﺗﻌﻠﻖ داﺷﺖ و ﺑﺎﺳﺘﻴﻞ و ﺷﺎﺗﻮدو ﺑﻪﻛﺎﻧﻮن ﻧﺒﺮد ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺷﺪه ﺑﻮد‪.‬‬ ‫در ﺑﻮﻟﻮار وﻟﺘﺮ ﺣﺎﻻ ﻣﻲﺷﺪ ﻫﻤﻪي دﻻوراﻧﻲ را دﻳﺪ ﻛﻪ ﺟﺎن ﺑﻪدر ﺑﺮده ﺑﻮدﻧﺪ ﻳﺎ ﺣﻀﻮرﺷﺎن در ﺳﺘﺎدﺷﺎن ﺿﺮوري ﻧﺒﻮد‪.‬‬ ‫ﻳﻜﻲ از ﻓﻌﺎلﺗﺮﻳﻦ آنﻫﺎ ورﻣﻮرل ﺑﻮد ﻛﻪ در ﺳﺮاﺳﺮ ﻃﻮل درﮔﻴﺮي ﺷﺠﺎﻋﺘﻲ از ﺧﻮد ﻧﺸﺎن داده ﺑﻮد ﻛﻪ ﺗﺮﻛﻴﺒﻲ ﺑﻮد در‬ ‫ﻋﻴﻦﺣﺎل از آﺗﺶ و ﺑﺮودت‪ .‬ﺑﺮﭘﺸﺖ اﺳﺐ‪ ،‬ﺷﺎل ﺳﺮخ ﺑﻪﻛﻤﺮ‪ ،‬از اﻳﻦ ﺑﺎرﻳﻜﺎد ﺑﻪآن ﺑﺎرﻳﻜﺎد ﻣﻲرﻓﺖ‪ ،‬ﻧﻔﺮات را ﺗﺸﺠﻴﻊ ﻣﻲﻛﺮد‬ ‫و ﻧﻴﺮوﻫﺎي ﻛﻤﻜﻲ ﻣﻲﺑﺮد و ﻣﻲآورد‪ .‬در ﺷﻬﺮداري ﺣﻮاﻟﻲ ﺳﺎﻋﺖ دوازده ﺟﻠﺴﻪي دﻳﮕﺮي ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺷﺪ‪ 22 .‬ﻋﻀﻮر ﺷﻮرا‬ ‫ﺣﻀﻮر داﺷﺘﻨﺪ‪ 10 ،‬ﻋﻀﻮ دﻳﮕﺮ ﻣﺸﻐﻮل دﻓﺎع از ﻧﺎﺣﻴﻪ ﺧﻮد ﺑﻮدﻧﺪ و ﺳﺎﻳﺮﻳﻦ ﻏﻴﺐﺷﺎن زده ﺑﻮد‪ .‬آرﻧﻮﻟﺪ ﺗﻮﺿﻴﺢ داد ﻛﻪ ﺷﺐ‬ ‫ﭘﻴﺶ آﻗﺎي واﺷﺒِﺮن‪ ،‬ﺳﻔﻴﺮ اﻳﺎﻻت ﻣﺘﺤﺪه‪ ،‬آﻣﺪه ﺑﻮد ﺗﺎ ﻣﻴﺎﻧﺠﻲﮔﺮي آﻟﻤﺎن را ﭘﻴﺶﻧﻬﺎد ﻛﻨﺪ‪ .‬او ﮔﻔﺖ ﺗﻨﻬﺎ ﻛﺎري ﻛﻪ ﺣﺎﻻ‬ ‫ﻛﻤﻮن ﺑﺎﻳﺪ اﻧﺠﺎم دﻫﺪ‪ ،‬اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎﻧﻲ ﺑﻪوﻧﺴﻦ ﺑﻔﺮﺳﺘﺪ ﺗﺎ ﺷﺮاﻳﻂ آﺗﺶﺑﺲ را ﺗﻨﻈﻴﻢ ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ﻣﻨﺸﻲ ﺳﻔﺎرت آﻣﺮﻳﻜﺎ‬ ‫وارد ﺟﻠﺴﻪ ﺷﺪ‪ ،‬اﻳﻦ ﻣﻄﻠﺐ را ﺗﻜﺮار ﻛﺮد و ﺑﺤﺚ ﺷﺮوع ﺷﺪ‪ .‬د‪‬ﻟ‪‬ﺴﻜﻠﻮز ﺑﺮاي ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻦ اﻳﻦ ﻃﺮح اﻛﺮاه ﺑﺴﻴﺎر ﻧﺸﺎن داد‪ .‬ﭼﻪ‬ ‫اﻧﮕﻴﺰهاي ﺧﺎرﺟﻲﻫﺎ را ﺑﻪﻣﺪاﺧﻠﻪ واداﺷﺘﻪ اﺳﺖ؟ ﺑﻪاو ﭘﺎﺳﺦ داده ﺷﺪ‪ :‬ﺑﺮاي ﺧﺎﺗﻤﻪ دادن ﺑﻪﺣﺮﻳﻖﻫﺎ و ﺣﻔﻆ ﺿﻤﺎﻧﺘﻲ ﻛﻪ‬ ‫ﻛﺮدهاﻧﺪ‪ .‬وﻟﻲ ﺿﻤﺎﻧﺖ آنﻫﺎ ﺑﺮاي ﺣﻜﻮﻣﺖ ورﺳﺎي ﺑﻮد ﻛﻪ ﭘﻴﺮوزياش در اﻳﻦ ﻟﺤﻈﻪ دﻳﮕﺮ ﺟﺎي ﺗﺮدﻳﺪ ﻧﺪاﺷﺖ‪ .‬دﻳﮕﺮان ﺑﺎ‬ ‫ﺟﺪﻳﺖ اﻇﻬﺎر ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ ﻛﻪ دﻓﺎع راﺳﺦ ﭘﺎرﻳﺲ ﻣﻮﺟﺐ ﺗﺤﺴﻴﻦ ﭘﺮوﺳﻲﻫﺎ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﻫﻴﭻﻛﺲ ﻧﭙﺮﺳﻴﺪ ﻛﻪ آﻳﺎ اﻳﻦ ﺣﺮف‬ ‫ﺑﻲﻣﻌﻨﻲ داﻣﻲ را ﭘﻨﻬﺎن ﻧﻤﻲﻛﻨﺪ و اﻳﻦ ﺑﻪاﺻﻄﻼح ﻣﻨﺸﻲ‪ ،‬ﺑﻪﺳﺎدﮔﻲ‪ ،‬ﺧﻮدش ﻳﻚ ﺟﺎﺳﻮس ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬آنﻫﺎ ﻣﺜﻞ ﻏﺮﻳﻖﻫﺎ‬

‫‪223‬‬

‫ﺑﻪاﻳﻦ آﺧﺮﻳﻦ اﻣﻜﺎن ﻧﺠﺎت ﭼﻨﮓ زدﻧﺪ‪ .‬آرﻧﻮﻟﺪ ﺣﺘﻲ اﺳﺎس آﺗﺶﺑﺴﻲ ﻧﻈﻴﺮ آﺗﺶﺑﺲ ﻛﻤﻴﺘﻪي ﻣﺮﻛﺰي را ﻣﻄﺮح ﻛﺮد‪ .‬ﭼﻬﺎر‬ ‫ﻋﻀﻮ ﺣﺎﺿﺮ ازﺟﻤﻠﻪ د‪‬ﻟ‪‬ﺴﻜﻠﻮز ﻣﺄﻣﻮر ﺷﺪﻧﺪ ﻛﻪ ﻫﻤﺮاه ﻣﻨﺸﻲ آﻣﺮﻳﻜﺎﺋﻲ ﺑﻪوﻧﺴﻦ ﺑﺮوﻧﺪ‪.‬‬ ‫آنﻫﺎ در ﺳﺎﻋﺖ ﺳﻪ ﺑﻪدروازهي وﻧﺴﻦ رﺳﻴﺪﻧﺪ‪ ،‬وﻟﻲ ﻛﻤﻴﺴﺮ ﭘﻠﻴﺲ از دادن اﺟﺎزهي ﻋﺒﻮر ﺑﻪآنﻫﺎ ﺧﻮدداري ﻛﺮد‪ .‬آنﻫﺎ‬ ‫ﺷﺎلﻫﺎ و ﻛﺎرتﻫﺎي ﻋﻀﻮﻳﺖ ﺧﻮد در ﺷﻮرا را ﻧﺸﺎن دادﻧﺪ‪ .‬ﻛﻤﻴﺴﺮ ﻣﻮﻛﺪاً ﺟﻮاز ﻋﺒﻮر از ﻃﺮف ﻛﻤﻴﺴﻴﻮن اﻣﻨﻴﺖ ﻋﻤﻮﻣﻲ را‬ ‫ﻣﻲﺧﻮاﺳﺖ‪ .‬درﺣﺎﻟﻲﻛﻪ ﺑﺤﺚ آنﻫﺎ اداﻣﻪ داﺷﺖ‪ ،‬ﭼﻨﺪ ﻓﺪرال ﺳﺮرﺳﻴﺪﻧﺪ‪ .‬آنﻫﺎ ﭘﺮﺳﻴﺪﻧﺪ »ﺷﻤﺎ ﺑﻪﻛﺠﺎ ﻣﻲروﻳﺪ«؟ »ﺑﻪ‬ ‫وﻧﺴﻦ«‪» .‬ﺑﺮاي ﭼﻪ«؟ »ﺑﺮاي اﻧﺠﺎم ﻳﻚ ﻣﺄﻣﻮرﻳﺖ«‪ .‬ﺑﻪدﻧﺒﺎل آن ﻳﻚ ﺟﺪل دردﻧﺎك درﮔﺮﻓﺖ‪ .‬ﻓﺪرالﻫﺎ ﮔﻤﺎن ﻛﺮدﻧﺪ ﻛﻪ‬ ‫آنﻫﺎ ﻗﺼﺪ ﻓﺮار دارﻧﺪ‪ ،‬ﺣﺘﻲ درﺻﺪد آزار آنﻫﺎ ﺑﺮآﻣﺪه ﺑﻮدﻧﺪ ﻛﻪ ﻳﻚ ﻧﻔﺮ د‪‬ﻟ‪‬ﺴﻜﻠﻮز را ﺷﻨﺎﺧﺖ‪ .‬ﻧﺎم او ﺳﺎﻳﺮﻳﻦ را ﻧﺠﺎت داد‪،‬‬ ‫وﻟﻲ ﻛﻤﻴﺴﺮ ﻫﻨﻮز ﺑﺮ ﺟﻮاز ﻋﺒﻮر اﺻﺮار داﺷﺖ‪.‬‬ ‫ﻳﻜﻲ از ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎن ﺑﺮاي ﺗﻬﻴﻪ ﺟﻮاز ﻋﺒﻮر ﺑﻪﺷﻬﺮداري ﻳﺎزدﻫﻢ ﺷﺘﺎﻓﺖ‪ ،‬وﻟﻲ ﺣﺘﻲ ﺑﺎ دﺳﺘﻮر ﻓﺮه ﻫﻢ ﻧﮕﻬﺒﺎنﻫﺎ از ﭘﺎﺋﻴﻦ‬ ‫آوردن ﭘﻞ ﻣﻌﻠﻖ اﻣﺘﻨﺎع ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬د‪‬ﻟ‪‬ﺴﻜﻠﻮز آنﻫﺎ ﺑﺎ آنﻫﺎ ﺣﺮف زد و ﮔﻔﺖ ﻛﻪ ارادهي ﻋﻤﻮﻣﻲ ﻫﻤﮕﺎن ﻣﻄﺮح اﺳﺖ‪ .‬وﻟﻲ ﺗﻘﺎﺿﺎ‬ ‫و ﺗﻬﺪﻳﺪ ﺑﻪﻳﻚ ﻣﻴﺰان ﺑﺮاي ﻏﻠﺒﻪ ﺑﺮ ﻓﻜﺮ ﻓﺮار ﺑﻲاﺛﺮ ﻣﺎﻧﺪ‪ .‬د‪‬ﻟ‪‬ﺴﻜﻠﻮز درﺣﺎﻟﻲﻛﻪ ﺗﻤﺎم ﺗﻨﺶ ﻣﻲﻟﺮزﻳﺪ ﺑﺮﮔﺸﺖ‪ .‬ﺑﺮاي ﻳﻚ‬ ‫ﻟﺤﻈﻪ او در ﻣﻈﺎن ﺑﺰدﻟﻲ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮد‪ .‬اﻳﻦ ﺑﺮاﻳﺶ ﻳﻚ ﺿﺮﺑﻪي ﻣﺮﮔﺒﺎر ﺑﻮد‪.‬‬ ‫درﻣﻘﺎﺑﻞ ﺷﻬﺮداري ﺟﻤﻌﻴﺘﻲ را دﻳﺪ ﻛﻪ ﭘﺮﭼﻤﻲ را ﺑﻪﺑﺎد دﺷﻨﺎم ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ ﻛﻪ ﻋﻼﻣﺖ ﻋﻘﺎب داﺷﺖ و ﻣﻲﮔﻔﺘﻨﺪ‬ ‫ﻫﻢاﻛﻨﻮن از ورﺳﺎﺋﻲﻫﺎ ﮔﺮﻓﺘﻪاﻧﺪ‪ .‬زﺧﻤﻲﻫﺎ را از ﺑﺎﺳﺘﻴﻞ ﻣﻲآوردﻧﺪ‪ .‬دوﺷﻴﺰه دﻳﻤﻴﺘﺮﻳﻮف ﻫﻨﮕﺎم ﻛﻤﻚ رﺳﺎﻧﻲ ﺑﻪﻓﺮاﻧﻜﻞ ﻛﻪ‬ ‫در ﺑﺎرﻳﻜﺎد ﻓﻮﺑﻮر ﺳﻨﺘﺎﻧﺘﻮان زﺧﻤﻲ ﺷﺪه ﺑﻮد‪ ،‬زﺧﻢ ﺑﺮداﺷﺘﻪ ﺑﻮد‪ .‬د‪‬ﻟ‪‬ﺴﻜﻠﻮز ﺳﺮﻓﺮﻣﺎﻧﺪﻫﻲ را ﺑﻪوروﺑﻠﻮﺳﻜﻲ ﻛﻪ ﺗﺎزه از‬ ‫ﺑﻮتـاُـﻛﺎي رﺳﻴﺪه ﺑﻮد‪ ،‬ﭘﻴﺶﻧﻬﺎد ﻛﺮد‪ .‬وروﺑﻠﻮﺳﻜﻲ ﭘﺮﺳﻴﺪ‪» :‬آﻳﺎ ﭼﻨﺪﻫﺰار ﻧﻔﺮي آدم ﻣﺼﻤﻢ دارﻳﺪ«؟ د‪‬ﻟ‪‬ﺴﻜﻠﻮز ﭘﺎﺳﺦ داد‪:‬‬ ‫»ﺣﺪاﻛﺜﺮ ﭼﻨﺪ ﺻﺪ ﻧﻔﺮ«‪ .‬وروﺑﻠﻮﺳﻜﻲ ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﺴﺖ ﺗﺤﺖ اﻳﻦ ﺷﺮاﻳﻂ ﻧﺎﺑﺮاﺑﺮ ﻫﻴﭻ ﻣﺴﺌﻮﻟﻴﺘﻲ ﺑﭙﺬﻳﺮد و ﻫﻢﭼﻨﺎن ﺑﻪﻋﻨﻮان ﻳﻚ‬ ‫ﺳﺮﺑﺎز ﺳﺎده ﺑﻪﻧﺒﺮد اداﻣﻪ داد‪ .‬او ﺗﻨﻬﺎ ژﻧﺮال ﻛﻤﻮن اﺳﺖ ﻛﻪ ﻗﺎﺑﻠﻴﺖﻫﺎي ﻳﻚ ﻓﺮﻣﺎﻧﺪهي ﻧﻈﺎﻣﻲ را از ﺧﻮد ﺑﺮوز داد‪ .‬او ﻫﻤﻮاره‬ ‫ﻣﻲﺧﻮاﺳﺖ ﮔﺮدانﻫﺎﺋﻲ را ﺑﺮاي او ﺑﻔﺮﺳﺘﻨﺪ ﻛﻪ دﻳﮕﺮان ﻫﻤﻪ رد ﻛﺮده ﺑﻮدﻧﺪ و ﺑﺮﻋﻬﺪه ﻣﻲﮔﺮﻓﺖ ﻛﻪ آنﻫﺎ را ﺑﻪﻛﺎر ﮔﻴﺮد‪.‬‬ ‫ﺣﻤﻠﻪ ﻫﺮﭼﻪ ﺑﻴﺶﺗﺮ ﺑﻪﺷﺎﺗﻮدو ﻧﺰدﻳﻚ ﻣﻲﺷﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﻣﻴﺪان ﻛﻪ ﺑﺎ ﻫﺪف ﻣﻬﺎر ﻓﻮﺑﻮرﻫﺎ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه ﺑﻮد و ﻫﺸﺖ ﺧﻴﺎﺑﺎن‬ ‫ﺑﺰرگ ﺑﻪآن وارد ﻣﻲﺷﺪ‪ ،‬واﻗﻌﺎً ﻣﺴﺘﺤﻜﻢ ﻧﺸﺪه ﺑﻮد‪ .‬ورﺳﺎﺋﻲﻫﺎ ﻛﻪ ﺑﺮ ﻓﻮﻟﻴﺰـﻛﻮﻣﻴﻚ ﺗﺌﺎﺗﺮ و ﺧﻴﺎﺑﺎن ﺷﺎﺗﻮدو ﻣﺴﻠﻂ ﺑﻮدﻧﺪ ﺑﺎ‬ ‫ﻋﺒﻮر از ﻛﻨﺎر ﭘﺎدﮔﺎن ﭘﺮﻧﺲ اوژن‪ ،‬ﺑﻪاﻳﻦ ﻣﻴﺪان ﺣﻤﻠﻪ ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬آنﻫﺎ ﺧﻴﺎﺑﺎن ﻣﺎﻧﻴﺎن را ﺧﺎﻧﻪ ﺑﻪﺧﺎﻧﻪ از دﺳﺖ »ﺑﭽﻪﻫﺎي‬ ‫ﻛﻤﻮن« درآوردﻧﺪ‪ .‬ﺑﺮوﻧﻞ ﭘﺲ از ﭼﻬﺎر روز روﻳﺎروﺋﻲ ﺑﺎ دﺷﻤﻦ از ﻧﺎﺣﻴﻪ ران زﺧﻤﻲ ﺷﺪ‪ .‬ﺑﭽﻪﻫﺎ او را در زﻳﺮ ﺑﺎران ﮔﻠﻮﻟﻪ روي‬ ‫ﺑﺮاﻧﻜﺎرد از ﻣﻴﺪان ﺷﺎﺗﻮدو ﻋﺒﻮر دادﻧﺪ‪.‬‬ ‫ورﺳﺎﺋﻲﻫﺎ از ﺧﻴﺎﺑﺎن ﻣﺎﻧﻴﺎن ﺧﻴﻠﻲ زود ﺑﻪﭘﺎدﮔﺎن رﺳﻴﺪﻧﺪ و ﻓﺪرالﻫﺎ ﻛﻪ ﺗﻌﺪادﺷﺎن ﻛﻢﺗﺮ از آن ﺑﻮد ﻛﻪ از اﻳﻦ ﺑﻨﺎي‬ ‫وﺳﻴﻊ دﻓﺎع ﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬آن را ﺗﺨﻠﻴﻪ ﻧﻤﻮدﻧﺪ‪ .‬ﺳﻘﻮط اﻳﻦ ﻣﻮﺿﻊ‪ ،‬ﺧﻴﺎﺑﺎن ﺗﻮرﺑﻴﮕﻮ را ﺑﻲﺣﻔﺎظ ﻛﺮد و ﺑﻪاﻳﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ ورﺳﺎﺋﻲﻫﺎ را ﻗﺎدر‬ ‫ﺳﺎﺧﺖ ﺗﺎ ﺗﻤﺎﻣﻲ ﺑﺨﺶ ﺑﺎﻻﺋﻲ ﻧﺎﺣﻴﻪ ﺳﻮم را اﺷﻐﺎل ﻛﻨﻨﺪ و ﻛﻨﺴﺮواﺗﻮار ﻫﻨﺮﻫﺎ و ﭘﻴﺸﻪﻫﺎ را ﻣﺤﺎﺻﺮه ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ‪ .‬ﭘﺲ از ﻳﻚ‬ ‫ﻧﺒﺮد ﻧﺴﺒﺘﺎً ﻃﻮﻻﻧﻲ‪ ،‬ﻓﺪرالﻫﺎ ﺑﺎ ﺑﻪﺟﺎ ﮔﺬاﺷﺘﻦ ﻳﻚ ﻣﺴﻠﺴﻞِ ﭘ‪‬ﺮ ﺑﺎرﻳﻜﺎد ﻛﻨﺴﺮواﺗﻮار را رﻫﺎ ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﻳﻚ زن ﻫﻢ ﺑﺮﺟﺎ ﻣﺎﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﺑﻪﻣﺤﺾ آنﻛﻪ ﺳﺮﺑﺎزﻫﺎ ﺑﻪﺗﻴﺮرس رﺳﻴﺪﻧﺪ‪ ،‬او ﻣﺴﻠﺴﻞ را ﺑﻪروي آنﻫﺎ ﺧﺎﻟﻲ ﻛﺮد‪.‬‬ ‫از اﻳﻦ ﭘﺲ ﺑﺎرﻳﻜﺎدﻫﺎي ﺑﻮﻟﻮارﻫﺎي وﻟﺘﺮ و ﺗﺌﺎﺗﺮ د‪‬ژازه ﻣﻲﺑﺎﻳﺴﺖ ﺗﻤﺎﻣﻲ آﺗﺶ ﭘﺎدﮔﺎن ﭘﺮﻧﺲ اوژن‪ ،‬ﺑﻮﻟﻮار ﻣﺎژﻧﺘﺎ‪ ،‬ﺑﻮﻟﻮار‬ ‫ﺳﻦﻣﺎرﺗﻦ‪ ،‬ﺧﻴﺎﺑﺎن ﺗﺎﻣﭙﻞ و ﺧﻴﺎﺑﺎن ﺗﻮرﺑﻴﮕﻮ را ﺗﺤﻤﻞ ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ﻓﺪرالﻫﺎ در ﭘﺸﺖ ﭘﻨﺎﻫﮕﺎه ﺷﻜﻨﻨﺪهي ﺧﻮد‪ ،‬ﻓﺮود اﻳﻦ ﺑﻬﻤﻦ را ﺑﺎ‬ ‫دﻻوري ﭘﺬﻳﺮا ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬ﭼﻪ ﻓﺮاوان آدمﻫﺎﺋﻲ ﻛﻪ ﺑﻪﻗﻬﺮﻣﺎﻧﻲ رﺳﻴﺪﻧﺪ‪ ،‬ﺑﺪون اﻳﻦﻛﻪ ﻫﺮﮔﺰ ﻳﻚ ﺻﺪم اﻳﻦ ﺷﺠﺎﻋﺖ ﺳﺎده اﻳﻦﻫﺎ را‬ ‫از ﺧﻮد ﻧﺸﺎن ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺑﺪون ﻫﻴﭻ ﺻﺤﻨﻪﭘﺮدازي و ﺑﺪون ﻫﻴﭻ رواﻳﺘﻲ‪ ،‬در ﺧﻼل اﻳﻦ روزﻫﺎ‪ ،‬در ﻫﺰار ﻧﻘﻄﻪي‬ ‫ﭘﺎرﻳﺲ درﺧﺸﻴﺪﻧﺪ! در ﺷﺎﺗﻮدو‪ ،‬ﻳﻚ دﺧﺘﺮ ﻧﻮزده ﺳﺎﻟﻪ‪ ،‬ﺳﺮخوﺳﻔﻴﺪ و ﺟﺬاب‪ ،‬ﺑﺎ ﻣﻮﻫﺎي ﻣﺠﻌﺪ ﻣﺸﮕﻲ ﺑﺎ ﻟﺒﺎس ﺗﻔﻨﮓداران‬ ‫درﻳﺎﺋﻲ ﻳﻚ روز ﺗﻤﺎم ﻧﻮﻣﻴﺪاﻧﻪ ﺟﻨﮕﻴﺪ‪ .‬در ﻫﻤﻴﻦ ﻣﺤﻞ ﻳﻚ اﻓﺴﺮ ﺟﻠﻮي ﺑﺎرﻳﻜﺎد ﻛﺸﺘﻪ ﺷﺪ‪ .‬ﻳﻚ ﻛﻮدك ﭘﺎﻧﺰده ﺳﺎﻟﻪ‪ ،‬داﺗﻮي‪،‬‬

‫‪224‬‬

‫در زﻳﺮ ﮔﻠﻮﻟﻪ ﺑﺮاي آوردن ﻛﻼه ﻛﭙﻲ ﺟﺴﺪ او رﻓﺖ و آن را در ﻣﻴﺎن ﺗﺸﻮﻳﻖ ﻫﻤﺮاﻫﺎﻧﺶ ﺑﺮﮔﺮداﻧﺪ‪ .‬زﻳﺮا در ﻧﺒﺮدﻫﺎي ﺧﻴﺎﺑﺎﻧﻲ‪،‬‬ ‫ﻫﻢﭼﻨﺎنﻛﻪ در ﻣﻴﺪان ﺑﺎز ﻧﺒﺮد‪ ،‬ﻛﻮدﻛﺎن ﻫﻤﺎن ﺷﺠﺎﻋﺖ ﺑﺰرﮔﺴﺎﻻن را از ﺧﻮد ﻧﺸﺎن دادﻧﺪ‪ .‬در ﺑﺎرﻳﻜﺎد ﻓﻮﺑﻮر ﺗﺎﻣﭙﻞ‬ ‫ﺧﺴﺘﮕﻲﻧﺎﭘﺬﻳﺮﺗﺮﻳﻦ ﺗﻮپﭼﻲ ﻳﻚ ﻛﻮدك ﺑﻮد‪ .‬ﭘﺲ از ﺗﺴﺨﻴﺮ ﺑﺎرﻳﻜﺎد ﻫﻤﻪي ﻣﺪاﻓﻌﺎن آن ﺗﻴﺮﺑﺎران ﺷﺪﻧﺪ و ﻧﻮﺑﺖ اﻳﻦ ﻛﻮدك‬ ‫ﻫﻢ رﺳﻴﺪ‪ .‬او ﺳﻪ دﻗﻴﻘﻪ ﻣﻬﻠﺖ ﺧﻮاﺳﺖ »ﺗﺎ ﺳﺎﻋﺖ ﻧﻘﺮهاش را ﺑﻪﻣﺎدرش ﻛﻪ ﻫﻤﺎن روﺑﺮو زﻧﺪﮔﻲ ﻣﻲﻛﺮد‪ ،‬ﺑﺪﻫﺪ ﺗﺎ ﺣﺪاﻗﻞ‬ ‫ﻫﻤﻪﭼﻴﺰ را از دﺳﺖ ﻧﺪاده ﺑﺎﺷﺪ«‪ .‬اﻓﺴﺮ ﺑﻲاﺧﺘﻴﺎر ﻣﺘﺄﺛﺮ ﺷﺪ و ﺑﻪاو اﺟﺎزه داد ﺑﺮود و ﮔﻤﺎن ﻧﻤﻲﻛﺮد ﻛﻪ دﻳﮕﺮ او را ﺑﺒﻴﻨﺪ‪ .‬وﻟﻲ‬ ‫ﺳﻪ دﻗﻴﻘﻪ ﺑﻌﺪ ﻛﻮدك ﻓﺮﻳﺎد زد »ﻣﻦ ﺣﺎﺿﺮم«! ﺗﻮي ﭘﻴﺎدهرو ﭘﺮﻳﺪ و ﺑﺎ ﭼﺎﺑﻜﻲ در ﻧﺰدﻳﻚ اﺟﺴﺎد رﻓﻘﺎﻳﺶ ﭘﺸﺖ ﺑﻪدﻳﻮار‬ ‫اﻳﺴﺘﺎد‪ .‬ﭘﺎرﻳﺲ ﻛﻪ ﻣﺎدام ﭼﻨﻴﻦ ﻣﺮدﻣﻲ ﺑﺎر ﻣﻲآورد‪ ،‬ﻫﺮﮔﺰ ﻧﺨﻮاﻫﺪ ﻣﺮد‪.‬‬ ‫ﻣﻴﺪان ﺷﺎﺗﻮدو اﻧﮕﺎر ﺑﺎ ﺳﻴﻞ و ﻃﻮﻓﺎن وﻳﺮان ﺷﺪه ﺑﻮد‪ .‬دﻳﻮارﻫﺎ زﻳﺮ ﮔﻠﻮﻟﻪﻫﺎي ﺗﻮپ و ﺑﻤﺐ ﻓﺮو ﻣﻲرﻳﺨﺘﻨﺪ‪ .‬ﻗﻄﻌﺎت‬ ‫ﻋﻈﻴﻢ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎنﻫﺎ ﺑﻪﻫﻮا ﭘﺮﺗﺎب ﻣﻲﺷﺪ‪ .‬ﺷﻴﺮﻫﺎي ﻓﻮارهﻫﺎ ﺳﻮراخ ﺳﻮراخ ﻳﺎ واژﮔﻮن ﺷﺪه و ﺣﻮض روي آن ﺷﻜﺴﺘﻪ ﺑﻮد‪.‬‬ ‫آﺗﺶ از ﺑﻴﺴﺖ ﺧﺎﻧﻪ زﺑﺎﻧﻪ ﻣﻲﻛﺸﻴﺪ‪ .‬درﺧﺖﻫﺎ ﺑﺮگ ﻧﺪاﺷﺘﻨﺪ و ﺷﺎﺧﻪﻫﺎي ﺷﻜﺴﺘﻪ ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ اﻋﻀﺎيِ ﺗﻨﻪي اﺻﻠﻲ آنﻫﺎ آوﻳﺰان‬ ‫ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﺑﺎغﻫﺎ ﻛﻪ زﻳﺮ و رو ﺷﺪه ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬اﺑﺮي از ﻏﺒﺎر ﺑﻪﻫﻮا ﻣﻲﻓﺮﺳﺘﺎدﻧﺪ‪ .‬دﺳﺖ ﻧﺎﻣﺮﺋﻲ ﻣﺮگ ﺑﺮ ﻫﺮﺳﻨﮕﻲ ﻓﺮود ﻣﻲآﻣﺪ‪.‬‬ ‫در ﺳﺎﻋﺖ ﻳﻚ رﺑﻊ ﺑﻪﻫﻔﺖ‪ ،‬ﻧﺰدﻳﻚ ﺷﻬﺮداري ﻧﺎﺣﻴﻪ ﻳﺎزدﻫﻢ‪ ،‬ﻣﺎ د‪‬ﻟ‪‬ﺴﻜﻠﻮز و ژورد را دﻳﺪﻳﻢ ﻛﻪ ﻫﻤﺮاه ﺣﺪود ﺻﺪ ﻓﺪرال‬ ‫ﺑﻪﺳﻤﺖ ﺷﺎﺗﻮدو ﺣﺮﻛﺖ ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬د‪‬ﻟ‪‬ﺴﻜﻠﻮز ﻟﺒﺎس ﻣﻌﻤﻮﻟﻲ ﺧﻮد را ﺑﻪﺗﻦ داﺷﺖ‪ :‬ﻛﻼه ﺳﻴﺎه و ﻛﺖ و ﺷﻠﻮار؛ و ﺷﺎل ﻗﺮﻣﺰ ﻛﻪ‬ ‫ﺑﻨﺎ ﺑﻪﻋﺎدﺗﺶ ﺑﻪﻧﺤﻮي ﻛﻪ ﺗﻮي ﭼﺸﻢ ﻧﺰﻧﺪ‪ ،‬دور ﻛﻤﺮ ﺑﺴﺘﻪ ﺑﻮد‪ .‬ﺑﺪون ﺳﻼح و ﺑﺎ ﻋﺼﺎ راه ﻣﻲرﻓﺖ‪ .‬ﻣﺎ ﻛﻪ دﻟﻮاﭘﺲ ﺑﻪﭘﺎ ﺷﺪن‬ ‫ﻧﻮﻋﻲ وﺣﺸﺖ ﻫﻤﮕﺎﻧﻲ در ﺷﺎﺗﻮدو ﺑﻮدﻳﻢ‪ ،‬دﻧﺒﺎل ﻧﻤﺎﻳﻨﺪهي ﻛﻤﻮن رﻓﺘﻴﻢ‪ .‬از ﺑﻴﻦ ﻣﺎ ﻋﺪهاي ﺟﻠﻮي ﻛﻠﻴﺴﺎي آﻣﺒﺮوز اﻳﺴﺘﺎدﻧﺪ‬ ‫ﺗﺎ ﺳﻼح ﺑﮕﻴﺮﻧﺪ‪ .‬آنﮔﺎه ﺑﺎ دﻛﺎﻧﺪاري اﻫﻞ آﻟﺰاس ﺑﺮﺧﻮرد ﻛﺮدﻧﺪ ﻛﻪ ﺧﺸﻤﮕﻴﻦ از ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺑﻪﻛﺸﻮرش ﺧﻴﺎﻧﺖ ﻛﺮده ﺑﻮدﻧﺪ‪،‬‬ ‫ﭘﻨﺞ روز ﺟﻨﮕﻴﺪه ﺑﻮد و ﺟﻠﻮي ﭘﺎي ﻣﺎ ﺷﺪﻳﺪاً زﺧﻤﻲ ﺷﺪه ﺑﻮد‪ .‬آنﻃﺮفﺗﺮ‪ ،‬ﻟﻴﺴﺒﻮن ﻛﻪ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺑﺮوﻧﻞ ﺑﺎرﻫﺎ از ﻣﺮگ ﺟﺴﺘﻪ ﺑﻮد‪،‬‬ ‫ﺳﺮاﻧﺠﺎم در ﺷﺎﺗﻮدو از ﭘﺎ درآﻣﺪه ﺑﻮد‪ .‬او را ﺗﻘﺮﻳﺒﺎً ﻣﺮده ﺑﺎز ﻣﻲﮔﺮداﻧﺪﻧﺪ‪ .‬و ﺑﺎﻻﺧﺮه ورﻣﻮرل ﻛﻪ در ﻛﻨﺎر ﻟﻴﺴﺒﻮن زﺧﻤﻲ ﺷﺪه‬ ‫ﺑﻮد‪ ،‬ﺗﻮﺳﻂ ﺗﺎﻳﺰ و ژاﻛﻼر ﺑﺮروي ﺑﺮاﻧﻜﺎرد ﺑﺮده ﻣﻲﺷﺪ ﻛﻪ ردي از ﻗﻄﺮهﻫﺎي درﺷﺖ ﺧﻮن ﺑﺮﺟﺎ ﻣﻲﮔﺬاﺷﺘﻨﺪ‪ .‬ﺑﻪاﻳﻦﺗﺮﺗﻴﺐ ﻣﺎ‬ ‫اﻧﺪﻛﻲ از د‪‬ﻟ‪‬ﺴﻜﻠﻮز ﻋﻘﺐ ﻣﺎﻧﺪﻳﻢ‪ .‬در ﺣﺪود ﻫﺸﺘﺎد ﻣﺘﺮ ﻣﺎﻧﺪه ﺑﻪﺑﺎرﻳﻜﺎد‪ ،‬ﮔﺎردﻫﺎﺋﻲ ﻛﻪ او را ﻫﻤﺮاﻫﻲ ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ‪ ،‬ﻋﻘﺐ‬ ‫ﻛﺸﻴﺪﻧﺪ؛ زﻳﺮا اﻧﻔﺠﺎر ﮔﻠﻮﻟﻪﻫﺎ ﻣﺪﺧﻞ ﺑﻮﻟﻮار را ﺗﺎرﻳﻚ ﻛﺮده ﺑﻮد‪.‬‬ ‫ﺑﺎ وﺟﻮد اﻳﻦ د‪‬ﻟ‪‬ﺴﻜﻠﻮز ﺟﻠﻮ رﻓﺖ‪ .‬اﻳﻦ ﺻﺤﻨﻪ را ﺗﺠﺴﻢ ﻛﻨﻴﺪ‪ ،‬ﻣﺎ ﺷﺎﻫﺪ آن ﺑﻮدﻳﻢ‪ .‬ﺑﮕﺬار در ﻛﺘﺎبﻫﺎي ﺗﺎرﻳﺦ ﻧﻘﺶ ﺑﻨﺪد‪.‬‬ ‫ﺧﻮرﺷﻴﺪ داﺷﺖ ﻏﺮوب ﻣﻲﻛﺮد‪ .‬ﺗﺒﻌﻴﺪي ﭘﻴﺮ‪ ،‬ﺑﻲاﻋﺘﻨﺎ ﺑﻪاﻳﻦ ﻛﻪ ﻛﺴﻲ ﻫﻤﺮاﻫﺶ ﻫﺴﺖ ﻳﺎ ﻧﻪ‪ ،‬ﻫﻨﻮز ﺑﺎ ﻫﻤﺎن آﻫﻨﮓ ﭘﻴﺶ‬ ‫ﻣﻲرﻓﺖ؛ ﺗﻨﻬﺎ ﻣﻮﺟﻮد زﻧﺪه در راه‪ .‬ﺑﺎ ورود ﺑﻪﺑﺎرﻳﻜﺎد ﺑﻪﭼﭗ ﭘﻴﭽﻴﺪ و از ﺗﺨﺘﻪ ﺳﻨﮓﻫﺎ ﺑﺎﻻ رﻓﺖ‪.‬‬ ‫ﺑﺮاي آﺧﺮﻳﻦ ﺑﺎر‪ ،‬ﺻﻮرت ﺟﺪي او در ﻗﺎب رﻳﺶ ﺳﻔﻴﺪش‪ ،‬ﭼﺮﺧﻴﺪه ﺑﻪﺳﻮي ﻣﺮگ ﺑﺮ ﻣﺎ ﻇﺎﻫﺮ ﺷﺪ‪ .‬ﻧﺎﮔﻬﺎن د‪‬ﻟ‪‬ﺴﻜﻠﻮز‬ ‫ﻧﺎﭘﺪﻳﺪ ﮔﺮدﻳﺪ‪ .‬اﻧﮕﺎر ﻛﻪ ﺻﺎﻋﻘﻪ او را زده ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬او ﺑﻪﻣﻴﺪان ﺷﺎﺗﻮدو اﻓﺘﺎد‪.‬‬ ‫ﭼﻨﺪ ﻧﻔﺮ ﺳﻌﻲ ﻛﺮدﻧﺪ او را ﺑﻠﻨﺪ ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ﺳﻪ ﻧﻔﺮ از ﭼﻬﺎر ﻧﻔﺮ ﻛﺸﺘﻪ ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬ﺗﻨﻬﺎ ﭼﻴﺰي ﻛﻪ ﺣﺎﻻ ﻣﻲﺑﺎﻳﺴﺖ ﺑﻪآن ﻓﻜﺮ ﻛﺮد‬ ‫ﺑﺎرﻳﻜﺎد ﺑﻮد و ﺟﻤﻊآوري ﻣﻌﺪود ﻣﺪاﻓﻌﺎن آن‪ .‬ﻳﻚ ﻋﻀﻮ ﺷﻮرا‪ ،‬ژوﻫﺎﻧﺎر‪ ،‬ﺗﻘﺮﻳﺒﺎً در وﺳﻂ ﺑﻮﻟﻮار درﺣﺎﻟﻲﻛﻪ ﺗﻔﻨﮕﺶ را ﺑﻠﻨﺪ‬ ‫ﻛﺮده ﺑﻮد و از ﺧﺸﻢ ﻣﻲﮔﺮﻳﺴﺖ‪ ،‬ﺑﺮآنﻫﺎ ﻛﻪ ﻣﺮدد ﺑﻮدﻧﺪ ﻓﺮﻳﺎد زد‪» :‬ﻧﻪ! ﺷﻤﺎ ﺷﺎﻳﺴﺘﻪي دﻓﺎع از ﻛﻤﻮن ﻧﻴﺴﺘﻴﺪ«! ﺷﺐ ﻓﺮا‬ ‫رﺳﻴﺪ‪ .‬ﻣﺎ ﺑﺎ ﻗﻠﺒﻲ ﺷﻜﺴﺘﻪ از رﻫﺎ ﻛﺮدن ﺟﺴﺪ دوﺳﺘﻤﺎن در ﻣﻌﺮض ﺗﻌﺪﻳﺎت ﺣﺮﻳﻔﻲ ﻛﻪ ﻫﻴﭻ ﺣﺮﻣﺘﻲ ﺑﺮاي ﻣﺮگ ﻗﺎﺋﻞ ﻧﺒﻮد‪،‬‬ ‫ﺑﺎزﮔﺸﺘﻴﻢ‪.‬‬ ‫او ﻫﻴﭻﻛﺲ ﺣﺘﻲ ﻧﺰدﻳﻚﺗﺮﻳﻦ دوﺳﺘﺎﻧﺶ را ﻫﻢ درﺟﺮﻳﺎن ﻧﮕﺬاﺷﺘﻪ ﺑﻮد‪ .‬د‪‬ﻟ‪‬ﺴﻜﻠﻮز‪ ،‬ﺳﺎﻛﺖ و درﺣﺎﻟﻲﻛﻪ ﺗﻨﻬﺎ وﺟﺪاﻧﺶ را‬ ‫ﻣﺤﺮم راز ﺧﻮد داﺷﺖ‪ ،‬ﻫﻤﺎنﻃﻮر ﮔﺎم در ﺑﺎرﻳﻜﺎد ﮔﺬاﺷﺖ ﻛﻪ ﻣﻮﻧﺘﺎﻧﻴﺎرﻫﺎي ﻗﺪﻳﻢ ﺑﻪﭘﺎي ﮔﻴﻮﺗﻴﻦ ﻣﻲرﻓﺘﻨﺪ‪ .‬ﻳﻚ زﻧﺪﮔﻲ ﭘﺮﺑﺎر‬ ‫ﺗﻮان او را ﻓﺮﺳﻮده ﺑﻮد‪ .‬ﺑﺮاي او ﻳﻚ ﻧﻔﺲ ﻣﺎﻧﺪه ﺑﻮد و او آن را داد‪ .‬ورﺳﺎﺋﻲﻫﺎ ﺟﺴﺪ او را دزدﻳﺪهاﻧﺪ‪ ،‬وﻟﻲ ﺧﺎﻃﺮهي او ﻣﺎدام‬ ‫ﻛﻪ ﻓﺮاﻧﺴﻪ ﻛﺸﻮر ﻣﺎدر اﻧﻘﻼب ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬در ﻗﻠﺐ ﻣﺮدم ﺟﺎي دارد‪ .‬او ﻓﻘﻂ ﺑﺮاي ﻋﺪاﻟﺖ زﻧﺪﮔﻲ ﻛﺮد‪ .‬اﺳﺘﻌﺪاد و ﻋﻠﻢ او ﺳﺘﺎرهي‬

‫‪225‬‬

‫ﻗﻄﺐﻧﻤﺎي زﻧﺪﮔﻴﺶ ﺑﻮد‪ .‬او اﻳﻦ ﻋﺪاﻟﺖ را ﺑﺎ ﺳﻲ ﺳﺎل ﺗﺒﻌﻴﺪ‪ ،‬زﻧﺪان و ﺗﻮﻫﻴﻦْ اﻋﻼم و اﻋﺘﺮاف ﻛﺮد و ﭘﻴﮕﺮدﻫﺎﺋﻲ را ﻛﻪ‬ ‫وﺟﻮدش را درﻫﻢ ﺷﻜﺴﺖ‪ ،‬ﺑﻪاﺳﺘﻬﺰاء ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬ﺑﻪﻋﻨﻮان ﻳﻚ ژاﻛﻮﺑﻦ‪ ،‬او ﻫﻤﺮاه ﻛﺴﺎﻧﻲ از ﻣﻴﺎن ﻣﺮدم در دﻓﺎع از ﻋﺪاﻟﺖ ﺟﺎن‬ ‫داد‪ .‬اﻳﻦ ﭘﺎداش او ﺑﻮد ﻛﻪ ﺑﺎ دﺳﺖ ﺑﺎز‪ ،‬در روز روﺷﻦ و در زﻣﺎﻧﻲﻛﻪ ﺧﻮد ﻣﻲﺧﻮاﺳﺖ‪ ،‬ﺑﺪون ﻋﺬاب دﻳﺪن ﭼﻬﺮهي ﺟﻼد در‬ ‫راه ﻋﺪاﻟﺖ ﺑﻤﻴﺮد‪ .‬رﻓﺘﺎر اﻳﻦ وزﻳﺮ ﺟﻨﮓ ﻛﻤﻮن را ﺑﺎ ﺟ‪‬ﺒﻦ وزﻳﺮ و ژﻧﺮالﻫﺎي ﺑﻨﺎﭘﺎرت ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﻛﻨﻴﺪ ﻛﻪ در ﻣﺪس ﺑﺮاي ﻓﺮار از‬ ‫ﻣﺮگ ﺷﻤﺸﻴﺮﻫﺎي ﺧﻮد را ﺗﺴﻠﻴﻢ ﻛﺮدﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﺗﻤﺎم ﻋﺼﺮ ورﺳﺎﺋﻲﻫﺎ ﻣﺸﻐﻮل ﺣﻤﻠﻪ ﺑﻪﻣﺪﺧﻞ ﺑﻮﻟﻮار وﻟﺘﺮ ﺑﻮدﻧﺪ ﻛﻪ ﺣﺮﻳﻖ دو ﺧﺎﻧﻪ در ﻛﻨﺎرهﻫﺎﻳﺶ از آن ﻣﺤﺎﻓﻈﺖ‬ ‫ﻣﻲﻛﺮد‪ .‬آنﻫﺎ در ﺟﺎﻧﺐ ﺑﺎﺳﺘﻴﻞ از ﻣﻴﺪان روﻳﺎل ﺑﺎﻻﺗﺮ ﻧﻴﺎﻣﺪﻧﺪ‪ ،‬وﻟﻲ درﺣﺎل ﻧﻔﻮذ ﺑﻪﻧﺎﺣﻴﻪ دوازدﻫﻢ ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ورﺳﺎﺋﻲﻫﺎ ﻛﻪ در‬ ‫ﻃﻮل روز‪ ،‬در ﭘﻨﺎه دﻳﻮار ﻛﻨﺎرهي ﺳﻦ ﺑﻪزﻳﺮ ﭘﻞ اﺳﺘﺮﻟﻴﺘﺰ داﺧﻞ ﺷﺪه ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﻫﻨﮕﺎم ﻋﺼﺮ ﺗﺤﺖ ﺣﻔﺎﻇﺖ ﻗﺎﻳﻖﻫﺎي ﺗﻮپدار و‬ ‫آﺗﺶﺑﺎر ﺑﺎغ ﻣﻠﻲ ﺗﺎ ﻣﺎزا ﭘﻴﺶ رﻓﺘﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﺟﻨﺎح راﺳﺖ ﻣﺎ ﺑﻬﺘﺮ ﭘﺎﻳﺪاري ﻛﺮد و ورﺳﺎﺋﻲﻫﺎ ﻧﺘﻮاﻧﺴﺘﻨﺪ از ﺧﻂ راهآﻫﻦ ﺷﺮق ﺟﻠﻮﺗﺮ ﺑﺮوﻧﺪ‪ .‬از دور ﺗﻮﺳﻂ آﺗﺶﺑﺎر‬ ‫روﺗﻮﻧﺪ ﺑﻪﺧﻴﺎﺑﺎن اوﺑﺮوﻳﻠﻴﻴﻪ ﺣﻤﻠﻪ ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬راﻧﻮﻳﻪ ﺷﺪﻳﺪاً ﻣﻮﻧﻤﺎرﺗﺮ را زﻳﺮ ﮔﻠﻮﻟﻪي ﺗﻮپ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮد ﻛﻪ ﭘﻴﻐﺎﻣﻲ از ﻃﺮف ﻛﻤﻴﺘﻪي‬ ‫ﻧﺠﺎت ﻋﻤﻮﻣﻲ ﺑﻪاو ﺧﺒﺮ داد ﻛﻪ در ﻣﻮﻟﻦد‪‬ﻻﮔﺎﻟ‪‬ﺖ ﭘﺮﭼﻢ ﺳﺮخ در اﻫﺘﺰاز اﺳﺖ‪ .‬راﻧﻮﻳﻪ ﻛﻪ ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﺴﺖ اﻳﻦ ﺧﺒﺮ را ﺑﺎور ﻛﻨﺪ‪،‬‬ ‫ﺣﺎﺿﺮ ﺑﻪﻣﺘﻮﻗﻒ ﻛﺮدن آﺗﺶ ﻧﺸﺪ‪.‬‬ ‫ﻋﺼﺮﻫﻨﮕﺎم‪ ،‬ورﺳﺎﺋﻲﻫﺎ در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﻓﺪرالﻫﺎ ﺧﻂ ﺷﻜﺴﺘﻪاي ﺗﺸﻜﻴﻞ دادﻧﺪ ﻛﻪ از راهآﻫﻦ ﺷﺮق رد ﻣﻲﺷﺪ و ﺑﺎ ﻋﺒﻮر از‬ ‫ﺷﺎﺗﻮدو و ﺑﺎﺳﺘﻴﻞ ﺑﻪراهآﻫﻦ ﻟﻴﻮن ﺧﺘﻢ ﻣﻲﮔﺮدﻳﺪ‪ .‬ﺑﺮاي ﻛﻤﻮن ﻓﻘﻂ دو ﻧﺎﺣﻴﻪ ﺗﻤﺎم و ﻛﻤﺎلِ ﻧﻬﻢ و ﺑﻴﺴﺘﻢ و ﺣﺪود ﻧﻴﻤﻲ از‬ ‫ﻧﻮاﺣﻲ ﻳﺎزدﻫﻢ و دوازدﻫﻢ ﺑﺎﻗﻲ ﻣﺎﻧﺪه ﺑﻮد‪.‬‬ ‫ﭘﺎرﻳﺲِ ورﺳﺎي دﻳﮕﺮ ﺣﺎﻟﺘﻲ ﻣﺘﻤﺪﻧﺎﻧﻪ ﻧﺪاﺷﺖ‪ .‬ﺗﺮس‪ ،‬ﻧﻔﺮت و ﺳﺒﻌﻴﺘﻲ ﺧﺸﻦ ﻫﺮﮔﻮﻧﻪ اﺣﺴﺎس اﻧﺴﺎﻧﻲ را ﻧﺎﺑﻮد ﻣﻲﻛﺮد‪.‬‬ ‫روزﻧﺎﻣﻪي ﺳﻴﻴِﻜﻞ در ﺗﺎرﻳﺦ ‪ 26‬ﻣﻪ ﻧﻮﺷﺖ‪» :‬اﻳﻦ ﻳﻚ ﺟﻨﻮن ﺧﺸﻢآﻟﻮد ﻫﻤﮕﺎﻧﻲ اﺳﺖ‪ .‬دﻳﮕﺮ ﻧﻤﻲﺷﻮد درﺳﺖ را از ﻧﺎدرﺳﺖ و‬ ‫ﺑﻲﮔﻨﺎه را از ﻣﻘﺼﺮ ﺗﻤﻴﺰ داد‪ .‬زﻧﺪﮔﻲ ﺷﻬﺮوﻧﺪان دﻳﮕﺮ ﭘﺸﻴﺰي ارزش ﻧﺪارد‪ .‬ﺑﺮاي ﻳﻚ ﻓﺮﻳﺎد ﻳﺎ ﻳﻚ ﻛﻠﻤﻪ آدم دﺳﺖﮔﻴﺮ و‬ ‫ﺗﻴﺮﺑﺎران ﻣﻲﺷﻮد«‪ .‬ﺑﻪدﺳﺘﻮر ارﺗﺶ ﻛﻪ ﻣﻲﺧﻮاﺳﺖ ﺑﻪاﻓﺴﺎﻧﻪي ﻧﻔﺖاﻧﺪازان اﻋﺘﺒﺎر ﺑﺪﻫﺪ‪ ،‬ﻫﻮاﻛﺶ زﻳﺮزﻣﻴﻦﻫﺎ ﺑﺴﺘﻪ ﺷﺪ‪.‬‬ ‫ﮔﺎردﻫﺎي ﻣﻠﻲ ﻧﻈﻢ ]‪ [192‬از ﺧﻔﺎﮔﺎهﻫﺎي ﺧﻮد ﺑﻴﺮون ﻣﻲﺧﺰﻳﺪﻧﺪ و ﺑﺎ اﻓﺘﺨﺎر ﺑﻪﺑﺎزوﺑﻨﺪﻫﺎي ﺧﻮد ﺑﻪاﻓﺴﺮﻫﺎ ﭘﻴﺶﻧﻬﺎد ﺧﺪﻣﺖ‬ ‫ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ‪ ،‬ﺑﺮاي ﻏﺎرت ﺧﺎﻧﻪﻫﺎ ﻣﻲﺷﺘﺎﻓﺘﻨﺪ و ﺗﻘﺎﺿﺎي اﻓﺘﺨﺎر ﺗﺼﺪي اﻣﺮ ﺗﻴﺮﺑﺎرانﻫﺎ را داﺷﺘﻨﺪ‪ .‬در ﻧﺎﺣﻴﻪ دﻫﻢ‪ ،‬ﺷﻬﺮدار ﺳﺎﺑﻖ‪،‬‬ ‫دوﺑﺎي‪ ،‬ﺑﺎ ﻳﺎري ﻓﺮﻣﺎﻧﺪهي ﮔﺮدان ‪ ،109‬ﺳﺮﺑﺎزان را ﺑﺮاي ﺷﻜﺎر ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﻗﺒﻼً ﺗﺤﺖ ادارهي او ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﻫﺪاﻳﺖ ﻣﻲﻛﺮد‪.‬‬ ‫ﺑﻪﺑﺮﻛﺖ وﺟﻮد اﻳﻦ ﺑﺎزوﺑﻨﺪدارﻫﺎ ﺗﻌﺪاد زﻧﺪاﻧﻲﻫﺎ آنﻗﺪر ﺑﺎﻻ ﮔﺮﻓﺖ ﻛﻪ ﺗﻤﺮﻛﺰ ﻛﺸﺘﺎر اﻟﺰاﻣﻲ ﺷﺪ‪ .‬ﻗﺮﺑﺎﻧﻴﺎن را ﺑﻪﺷﻬﺮداريﻫﺎ‪،‬‬ ‫ﭘﺎدﮔﺎنﻫﺎ و ﺳﺎﺧﺘﻤﺎنﻫﺎي ﻋﻤﻮﻣﻲ ﻣﻲاﻧﺪاﺧﺘﻨﺪ ﻛﻪ در آنﻫﺎ دادﮔﺎهﻫﺎي وﻳﮋه ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺷﺪه ﺑﻮد‪ ،‬و دﺳﺘﺠﻤﻌﻲ ﺗﻴﺮﺑﺎران‬ ‫ﻣﻲﺷﺪﻧﺪ‪ .‬وﻗﺘﻲ ﺟﻮﺧﻪﻫﺎي آﺗﺶ ﺟﻮابﮔﻮ ﻧﺒﻮد‪ ،‬ﻣﺴﻠﺴﻞﻫﺎ آنﻫﺎ را درو ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﻫﻤﻪ ﻓﻮراً ﻧﻤﻲﻣﺮدﻧﺪ و ﺷﺐﻫﺎ از اﻳﻦ‬ ‫ﺗﻞﻫﺎي ﺧﻮنرﻳﺰ ﺿﺠﻪﻫﺎي ﻫﻮﻟﻨﺎك اﺧﺘﻀﺎر ﺑﺮﻣﻲﺧﺎﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﺳﺎﻳﻪ ﺷﺐ ﺻﺤﻨﻪي ﺣﺮﻳﻖ را ﺑﺎزآورد‪ .‬درﺟﺎﺋﻲﻛﻪ اﺷﻌﻪي ﺧﻮرﺷﻴﺪ ﻓﻘﻂ اﺑﺮﻫﺎي ﺗﻴﺮه را ﻧﺸﺎن ﻣﻲداد‪ ،‬ﺣﺎﻻ ﻫ‪‬ﺮمﻫﺎي‬ ‫آﺗﺶ ﻧﻤﺎﻳﺎن ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﮔُﺮﻧﻴﻴﻪداﺑﻮﻧﺪاﻧﺲ‪ ،‬ﺳﻦ را ﺗﺎ ﺧﻴﻠﻲ ﺑﺎﻻﺗﺮ از اﺳﺘﺤﻜﺎﻣﺎت روﺷﻦ ﻣﻲﻛﺮد‪ .‬ﺳﺘﻮن ﺑﺎﺳﺘﻴﻞ ﻛﻪ ﮔﻠﻮﻟﻪﻫﺎي‬ ‫ﺗﻮپ ﺗﺎجﻫﺎي ﮔﻞ و ﭘﺮﭼﻢﻫﺎي ﻓﺮاز آن را ﺑﻪآﺗﺶ ﻛﺸﻴﺪه ﺑﻮدﻧﺪ و ﻛﺎﻣﻼً ﺳﻮراخ ﺳﻮراخ ﺷﺪه ﺑﻮد‪ ،‬ﻣﺜﻞ ﻳﻚ ﻣﺸﻌﻞ ﺑﺰرگ‬ ‫ﻣﻲﺳﻮﺧﺖ‪ .‬ﺑﻮﻟﻮار وﻟﺘﺮ در ﺟﺎﻧﺐ ﺷﺎﺗﻮدو در آﺗﺶ ﻣﻲﺳﻮﺧﺖ‪.‬‬ ‫ﻣﺮگ د‪‬ﻟ‪‬ﺴﻜﻠﻮز آنﻗﺪر ﺳﺮﻳﻊ و ﺳﺎده ﺑﻮد ﻛﻪ ﺣﺘﻲ در ﺷﻬﺮداري ﻳﺎزدﻫﻢ ﻫﻢ ﻣﻮرد ﺗﺮدﻳﺪ ﻗﺮار داﺷﺖ‪ .‬ﺣﻮاﻟﻲ ﻧﻴﻤﻪ ﺷﺐ‬ ‫ﺑﻌﻀﻲ از اﻋﻀﺎي ﺷﻮرا ﺑﺎ ﺗﺨﻠﻴﻪ ﺷﻬﺮداري ﻣﻮاﻓﻘﺖ ﻛﺮدﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﭼﻲ! ﺑﺎز ﻓﺮار از ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺑﺎروت و ﮔﻠﻮﻟﻪ! ﻣﮕﺮ ﺑﺎﺳﺘﻴﻞ ﺗﺴﺨﻴﺮ ﺷﺪه اﺳﺖ؟ ﻣﮕﺮ ﺑﻮﻟﻮار وﻟﺘﺮ ﻫﻨﻮز ﭘﺎﻳﺪاري ﻧﻤﻲﻛﻨﺪ؟ ﻛﻞ‬ ‫اﺳﺘﺮاﺗﮋي ﻛﻤﻴﺘﻪي ﻧﺠﺎت ﻋﻤﻮﻣﻲ و ﺗﻤﺎﻣﻲ ﻧﻘﺸﻪي ﻧﺒﺮد آن‪ ،‬ﻋﻘﺐﻧﺸﻴﻨﻲ اﺳﺖ‪ .‬در ﺳﺎﻋﺖ دو ﺻﺒﺢ وﻗﺘﻲ ﻛﻪ از ﻳﻚ ﻋﻀﻮ‬

‫‪226‬‬

‫ﺷﻮرا ﺧﻮاﺳﺘﻪ ﺷﺪ ﺗﺎ ﺑﺎرﻳﻜﺎد ﺷﺎﺗﻮدو را ﭘﺸﺘﻴﺒﺎﻧﻲ ﻛﻨﺪ‪ ،‬ﺗﻨﻬﺎ ﮔﺎﻣﺒﻮن ﻳﺎﻓﺖ ﺷﺪ ﻛﻪ در ﮔﻮﺷﻪاي ﺧﻮاﺑﻴﺪه ﺑﻮد‪ .‬ﻳﻚ اﻓﺴﺮ او را‬ ‫ﺑﻴﺪار ﻛﺮد و از او ﻋﺬرﺧﻮاﻫﻲ ﻧﻤﻮد‪ .‬اﻳﻦ ﺟﻤﻬﻮريﺧﻮاه ارﺟﻤﻨﺪ ﭘﺎﺳﺦ داد‪» :‬ﻣﻦ ﻫﻢ ﻣﺜﻞ آن دﻳﮕﺮي‪ ،‬ﻓﻘﻂ زﻧﺪه ﻣﺎﻧﺪهام«‪ ،‬و‬ ‫دﻧﺒﺎل ﻛﺎر رﻓﺖ؛ وﻟﻲ ﮔﻠﻮﻟﻪﻫﺎ دﻳﮕﺮ ﺑﻮﻟﻮار را ﺗﺎ ﻛﻠﻴﺴﺎي ﺳﻦآﻣﺒﺮوز ﺟﺎرو ﻛﺮده ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﺑﺎرﻳﻜﺎد ﺧﺎﻟﻲ ﺑﻮد‪.‬‬

‫‪227‬‬

‫ﻓﺼﻞ ﺳﻲوﻳﻜﻢ‬ ‫آﺧﺮﻳﻦ ﻣﻮاﺿﻊ ﻛﻤﻮن‬

‫»ﻣﺎژور ﺳ‪‬ﮕﻮاﻳﻪﺗﻮﺳﻂ اراذﻟﻲ ﻛﻪ از ﺑﺎﺳﺘﻴﻞ دﻓﺎع ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ‪ ،‬دﺳﺖﮔﻴﺮ و‬ ‫ﺑﺪون اﺣﺘﺮام ﺑﻪرﻋﺎﻳﺖ ﻗﻮاﻧﻴﻦ ﺟﻨﮓ‪ ،‬ﺑﻼﻓﺎﺻﻠﻪ ﺗﻴﺮﺑﺎران ﺷﺪ«‪&ِ:%9) .‬‬ ‫;& ‪4‬اران‪.( ٢٧ ،‬‬

‫ﺳﺮﺑﺎزﻫﺎ ﻛﻪ ﺑﻪﺷﺒﻴﺨﻮنﻫﺎي ﺧﻮد اداﻣﻪ ﻣﻲدادﻧﺪ‪ ،‬ﺑﺎرﻳﻜﺎدﻫﺎي ﺧﺎﻟﻲ ﺧﻴﺎﺑﺎن اوﺑِﺮوﻳﻠﻴﻪ و ﺑﻮﻟﻮار ﻻﺷﺎﭘِﻞ را در اﺧﺘﻴﺎر‬ ‫ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ‪ .‬آنﻫﺎ در ﺟﺎﻧﺐ ﺑﺎﺳﺘﻴﻞ ﺑﺎرﻳﻜﺎد ﺧﻴﺎﺑﺎن ﺳﻨﺖآﻧﺘﻮان‪ ،‬ﺳﺮِﭘﻴﭻ ﺧﻴﺎﺑﺎن ﻛﺎﺳﺘ‪‬ﻜﺲ‪ ،‬ﮔﺎرد‪‬ﻟﻴﻮن و زﻧﺪان ﻣﺎزا؛ و در ﻧﺎﺣﻴﻪ‬ ‫ﺳﻮم ﻫﻤﻪي ﻣﻮاﺿﻊ دﻓﺎﻋﻲِ رﻫﺎ ﺷﺪهي ﺑﺎزار و ﻣﻴﺪان ﺗﺎﻣﭙﻞ را اﺷﻐﺎل ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬آنﻫﺎ ﺑﻪﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﺧﺎﻧﻪﻫﺎي ﺑﻮﻟﻮار وﻟﺘﺮ رﺳﻴﺪﻧﺪ‬ ‫و در ﻣﺎﮔﺎزن رِﺋﻮﻧﻲ ﻣﺴﺘﻘﺮ ﺷﺪﻧﺪ‪.‬‬ ‫در ﺗﺎرﻳﻜﻲ ﺷﺐ ﻳﻚ اﻓﺴﺮ ورﺳﺎﺋﻲ ﺗﻮﺳﻂ ﭘﺴﺖ ﻧﮕﻬﺒﺎﻧﻲ ﻣﺎ در ﺑﺎﺳﺘﻴﻞ ﻏﺎﻓﻞﮔﻴﺮ و ﺗﻴﺮﺑﺎران ﺷﺪ؛ ﺗﻲﻳﺮ روز ﺑﻌﺪ ﮔﻔﺖ‬ ‫»ﺑﺪون اﺣﺘﺮام ﺑﻪﻗﻮاﻧﻴﻦ ﺟﻨﮓ«‪ .‬ﮔﻮﺋﻲ در ﻃﻲ ﭼﻬﺎر روزي ﻛﻪ ﺗﻲﻳﺮ ﺑﻲرﺣﻤﺎﻧﻪ ﻣﺸﻐﻮل ﻛﺸﺘﺎر اﺳﺮا‪ ،‬ﭘﻴﺮﻣﺮدان‪ ،‬زﻧﺎن و‬ ‫ﻛﻮدﻛﺎن ﺑﻮد‪ ،‬از ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ ﺟﺰ ﻗﺎﻧﻮن وﺣﺸﻲﻫﺎ اﻃﺎﻋﺖ ﻛﺮده ﺑﻮد‪.‬‬ ‫ﺣﻤﻠﻪ ﺑﺎ ﺑﺮآﻣﺪن روز از ﺳﺮﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪ‪ .‬در ﻻوﻳﻠﺖ‪ ،‬ورﺳﺎﺋﻲﻫﺎ ﭘﺲ از ﻋﺒﻮر از ﺧﻴﺎﺑﺎن اوﺑِﺮوﻳﻠﻴﻪ‪ ،‬ﺑﺮﮔﺸﺘﻨﺪ و ﻛﺎرﺧﺎﻧﻪي‬ ‫رﻫﺎ ﺷﺪهي اﻳﺴﺘﮕﺎه را اﺷﻐﺎل ﻛﺮدﻧﺪ؛ در ﻣﺮﻛﺰ‪ ،‬ﺗﺎ ﺳﻴﺮك ﻧﺎﭘﻠﺌﻮن را ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ؛ در ﺳﻤﺖ راﺳﺖ‪ ،‬در ﻧﺎﺣﻴﻪ دوازدﻫﻢ‪ ،‬آنﻫﺎ‬ ‫ﺑﺪون درﮔﻴﺮي ﻧﺰدﻳﻚﺗﺮﻳﻦ ﭘﺎﻳﮕﺎهﻫﺎ ﺑﻪرودﺧﺎﻧﻪ را ﺑﻪاﺷﻐﺎل درآوردﻧﺪ‪ .‬ﻳﻚ دﺳﺘﻪ از دﻳﻮارهي راهآﻫﻦ وﻧﺴ‪‬ﻦ ﺑﺎﻻ رﻓﺖ و‬ ‫اﻳﺴﺘﮕﺎه را اﺷﻐﺎل ﻛﺮد‪ ،‬درﺣﺎﻟﻲﻛﻪ ﻳﻚ دﺳﺘﻪي دﻳﮕﺮ ﺑﻮﻟﻮار ﻣﺎزا و ﺧﻴﺎﺑﺎن ﻻﻛﻮﺋﻪ را دراﺧﺘﻴﺎر ﮔﺮﻓﺖ و ﺑﻪﻓﻮﺑﻮر ﺳﻨﺖآﻧﺘﻮان‬ ‫داﺧﻞ ﺷﺪ‪ .‬ﺑﻪاﻳﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ‪ ،‬ﺑﺎﺳﺘﻴﻞ ﻛﻪ از ﺟﻨﺎح راﺳﺖ ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮد‪ ،‬در ﺳﻤﺖ ﭼﭗ ﻧﻴﺰ ﺳﺮﺑﺎزان ﻣﻴﺪانِ روﻳﺎل از‬ ‫ﻃﺮﻳﻖ ﺑﻮﻟﻮار دوﻣﺎرﺷﻪ ﺑﻪآن ﺣﻤﻠﻪ ﻛﺮدﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﺧﻮرﺷﻴﺪ دﻳﮕﺮ ﻧﻤﻲدرﺧﺸﻴﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﭘﻨﺞ روز ﺑﻤﺒﺎران زﻳﺮ ﺑﺎراﻧﻲ ﺟﺮﻳﺎن داﺷﺖ ﻛﻪ ﻣﻌﻤﻮﻻً ﻣﻼزم ﻧﺒﺮدﻫﺎي ﺑﺰرگ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫آﺗﺶﺑﺎري ﺻﺪاي ﺗﻨﺪ و ﺗﻴﺰ ﺧﻮد را از دﺳﺖ داده ﺑﻮد‪ ،‬وﻟﻲ ﺑﺎ آﻫﻨﮕﻲ ﺧﻔﻪ ﻫﻢﭼﻨﺎن ﺟﺮﻳﺎن داﺷﺖ‪ .‬ﻧﻔﺮات ﺑﻪﺳﺘﻮه آﻣﺪه‪ ،‬ﺗﺎ‬ ‫ﻣﻐﺰ اﺳﺘﺨﻮان ﺧﻴﺲ‪ ،‬ﺑﻪﺳﺨﺘﻲ از ﭘﺸﺖ ﻧﻘﺎب ﻣﻪآﻟﻮد‪ ‬ﻧﻘﻄﻪايﻛﻪ ﺣﻤﻠﻪ از آنﺟﺎ اﻧﺠﺎم ﻣﻲﺷﺪ‪ ،‬ﻗﺎﺑﻞ ﺗﺸﺨﻴﺺ ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﮔﻠﻮﻟﻪي‬

‫‪228‬‬

‫ﺗﻮپﻫﺎي ﻳﻚ آﺗﺶﺑﺎر ورﺳﺎﺋﻲ ﻣﺴﺘﻘﺮ در اﻳﺴﺘﮕﺎه راهآﻫﻦ اورﻟﺌﺎن ﻣﺪﺧﻞ ﻓﻮﺑﻮر ﺳﻨﺖآﻧﺘﻮان را ﻣﺘﺸﻨﺞ ﻣﻲﻛﺮد‪ .‬ﺳﺎﻋﺖ‬ ‫ﻫﻔﺖ‪ ،‬ﺧﺒﺮ ﺣﻀﻮر ﺳﺮﺑﺎزﻫﺎ ﺑﺮﺑﺎﻻي ﻓﻮﺑﻮر ﺳﻨﺖآﻧﺘﻮان اﻋﻼن ﺷﺪ‪ .‬اﮔﺮ ﭘﺎﻳﺪاري ﻧﻜﻨﻨﺪ‪ ،‬ﺑﺎﺳﺘﻴﻞ ﺗﺴﺨﻴﺮ ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ‪.‬‬ ‫آنﻫﺎ ﺑﻪﺧﻮﺑﻲ ﭘﺎﻳﺪاري ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﺧﻴﺎﺑﺎن اَﻟ‪‬ﮕﺮ و ﻻﻛﻮﺋﻪ در ﻓﺪاﻛﺎري ﺑﺎﻫﻢ رﻗﺎﺑﺖ ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﻓﺪرالﻫﺎ ﻛﻪ در ﺧﺎﻧﻪﻫﺎ ﺳﻨﮕﺮ‬ ‫ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻪﺧﻮن ﺧﻮد درﻏﻠﻄﻴﺪﻧﺪ؛ وﻟﻲ ﻫﺮﮔﺰ ﻧﻪ ﺗﺴﻠﻴﻢ ﺷﺪﻧﺪ و ﻧﻪ ﻋﻘﺐﻧﺸﻴﻨﻲ ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﺑﻪﺑﺮﻛﺖ از ﺧﻮدﮔﺬﺷﺘﮕﻲ آنﻫﺎ‬ ‫ﺑﺎﺳﺘﻴﻞ ﺑﺎزﻫﻢ ﺷﺶ ﺳﺎﻋﺖ از ﺑﺎرﻳﻜﺎدﻫﺎي درﻫﻢ ﺷﻜﺴﺘﻪ و ﺧﺎﻧﻪﻫﺎي وﻳﺮان ﺷﺪهي ﺧﻮد دﻓﺎع ﻛﺮد‪ .‬در اﻳﻦ ﻣﺼﺐِ اﻧﻘﻼب‪‬‬ ‫ﻫﺮﺳﻨﮕﻲ اﻓﺴﺎﻧﻪي ﺧﻮد را داﺷﺖ‪ .‬اﻳﻦﺟﺎ در دﻳﻮار ﮔﻠﻮﻟﻪاي ﻧﺸﺴﺘﻪ ﻛﻪ در ‪ 1789‬ﺑﻪﺳﻤﺖ اﻳﻦ دژ ﺷﻠﻴﻚ ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﻓﺮزﻧﺪان رزﻣﻨﺪﮔﺎن ژوﺋﻦ ﺑﺎ ﺗﻜﻴﻪ ﺑﻪﻫﻤﻴﻦ دﻳﻮار ﺑﺮاي ﻫﻤﺎن راﻫﻲ ﺟﻨﮕﻴﺪﻧﺪ ﻛﻪ ﭘﺪرانﺷﺎن‪ .‬در اﻳﻦﺟﺎ ﻣﺤﺎﻓﻈﻪﻛﺎران ‪1848‬‬ ‫ﺧﺸﻢ ﺧﻮد را ﺧﺎﻟﻲ ﻛﺮدﻧﺪ‪ ،‬وﻟﻲ ﺧﺸﻢ آنﻫﺎ درﻣﻘﺎﺳﻪ ﺑﺎ ﺧﺸﻢ اﻳﻦﻫﺎ در ‪ 1871‬ﻫﻴﭻ ﺑﻮد‪ .‬ﺧﺎﻧﻪي واﻗﻊ در ﺧﻴﺎﺑﺎن ﻻﻗُﻜ‪‬ﺖ‪،‬‬ ‫زاوﻳﻪي ﺧﻴﺎﺑﺎن ﺷﺎراﻧﺘﻮن ﻃﻮري ﻧﺎﭘﺪﻳﺪ ﺷﺪ ﻛﻪ اﻧﮕﺎر ﺻﺤﻨﻪي ﺗﺌﺎﺗﺮ ﺑﻮد‪ .‬و در ﻣﻴﺎن اﻳﻦ وﻳﺮاﻧﻪﻫﺎ و زﻳﺮ اﻳﻦ ﺷﻌﻠﻪﻫﺎي‬ ‫ﺳﻮزان ﺑﻌﻀﻲ اﻓﺮاد ﺗﻮپﻫﺎي ﺧﻮد را آﺗﺶ ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ و ﺑﻴﺴﺖﺑﺎر ﭘﺮﭼﻢ ﺳﺮخ را ﺑﺎﻻ ﺑﺮدﻧﺪ ﻛﻪ اﻏﻠﺐ ﺑﺎ ﮔﻠﻮﻟﻪي ورﺳﺎﺋﻲﻫﺎ‬ ‫واژﮔﻮن ﻣﻲﺷﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﻣﻴﺪان ﭘﺮاﻓﺘﺨﺎر ﻛﻬﻦﺳﺎل ﮔﺮﭼﻪ ﻫﻤﺎنﻃﻮر ﻛﻪ ﺧﻮد ﺑﻪﺧﻮﺑﻲ ﻣﻲداﻧﺴﺖ در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﻳﻚ ارﺗﺶ ﻛﺎﻣﻞ‬ ‫ﻧﺎﺗﻮان ﺑﻮد‪ ،‬وﻟﻲ دﺳﺖﻛﻢ ﺷﺮاﻓﺘﻤﻨﺪاﻧﻪ ﺳﻘﻮط ﻛﺮد‪.‬‬ ‫ﻫﻨﮕﺎم ﻇﻬﺮ ﭼﻨﺪ ﻧﻔﺮ در آنﺟﺎ ﺑﻮد؟ ﺻﺪﻫﺎ ﻧﻔﺮ‪ ،‬زﻳﺮا ﺷﺐﻫﻨﮕﺎم ﺻﺪﻫﺎ ﺟﺴﺪ در اﻃﺮاف ﺑﺎرﻳﻜﺎد اﺻﻠﻲ ﻗﺮار داﺷﺖ‪ .‬در‬ ‫ﺧﻴﺎﺑﺎن ﻛﺮوزاﺗﻴﻪ ﻛﺸﺘﻪﻫﺎﺋﻲ وﺟﻮد داﺷﺖ‪ .‬در ﺧﻴﺎﺑﺎن آﻟ‪‬ﮕﺮ ﻫﻢ ﺟﺴﺪ اﻓﺮادي ﻛﻪ در ﺟﺮﻳﺎن درﮔﻴﺮي ﻳﺎ ﭘﺲ از ﻧﺒﺮد ﻛﺸﺘﻪ‬ ‫ﺷﺪه ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬روي زﻣﻴﻦ اﻓﺘﺎده ﺑﻮد‪ .‬اﻣﺎ آنﻫﺎ ﭼﮕﻮﻧﻪ ﻣﺮدﻧﺪ؟ در ﺧﻴﺎﺑﺎن ﻛﺮوزاﺗﻴﻪ‪ ،‬ﻳﻚ ﺗﻮپﭼﻲ ارﺗﺶ ﻛﻪ در ‪ 18‬ﻣﺎرس‬ ‫ﺑﻪﻣﺮدم ﭘﻴﻮﺳﺘﻪ ﺑﻮد‪ ،‬ﻣﺤﺎﺻﺮه ﺷﺪ‪ .‬ﺳﺮﺑﺎزﻫﺎ ﻓﺮﻳﺎد زدﻧﺪ »ﺑﻪﺗﻴﺮ ﻣﻲزﻧﻴﻤﺖ«‪ .‬او ﺷﺎﻧﻪﻫﺎي ﺧﻮد را ﺑﺎﻻ اﻧﺪاﺧﺖ و ﮔﻔﺖ »ﻣﺎ‬ ‫ﻓﻘﻂ ﻳﻚﺑﺎر ﻣﻲﺗﻮاﻧﻴﻢ ﺑﻤﻴﺮﻳﻢ«‪ .‬آنﺳﻮﺗﺮ ﭘﻴﺮﻣﺮدي درﮔﻴﺮ ﺑﻮد‪ .‬اﻓﺴﺮ از ﺳﺮِ ﻇﺮاﻓﺖ در ﻗﺴﺎوت ﻣﻲﺧﻮاﺳﺖ او را روي ﺗﻮدهاي‬ ‫زﺑﺎﻟﻪ ﺗﻴﺮﺑﺎران ﻛﻨﺪ‪ .‬ﭘﻴﺮﻣﺮد ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬ﻣﻦ دﻟﻴﺮاﻧﻪ ﺟﻨﮕﻴﺪهام و ﺣﻖ دارم در ﻟﺠﻦزار ﻧﻤﻴﺮم«‪.‬‬ ‫در واﻗﻊ آنﻫﺎ ﻫﻤﻪﺟﺎ ﺧﻮب ﻣﺮدﻧﺪ‪ .‬ﻫﻤﺎن روز ﻣﻴﻠﻲﻳﺮ ﻛﻪ در ﻛﺮاﻧﻪي ﭼﭗ دﺳﺖﮔﻴﺮ ﮔﺮدﻳﺪ‪ ،‬ﺑﻪﺳﺘﺎد ﺳﻴﺴﻪ ﺑﺮده ﺷﺪ‪.‬‬ ‫اﻳﻦ ژﻧﺮال اﻣﭙﺮاﺗﻮري ﻛﻪ در اﺛﺮ ﻛﺜﻴﻒﺗﺮﻳﻦ ﻋﻴﺎﺷﻲﻫﺎ ﺧﺎﻧﻪﺧﺮاب ﺷﺪه و ﺷﻐﻞ وزارت ﺧﻮد را ﻫﻢ ﺑﺎ ﺧﻴﺎﻧﺖ ﺑﻪﭘﺎﻳﺎن رﺳﺎﻧﺪه‬ ‫ﺑﻮد]‪ ،[194‬ﺳﺘﺎد ﺧﻮد در ﻟﻮﮔﺰاﻣﺒﻮرك را ﺑﻪﻳﻜﻲ از ﺳﻼخﺧﺎﻧﻪﻫﺎي ﻛﺮاﻧﻪي ﭼﭗ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﻛﺮده ﺑﻮد‪ .‬ﻧﻘﺶ ﻣﻴﻠﻲﻳﺮ در ﻛﻤﻮن‬ ‫ﺻﺮﻓﺎً آﺷﺘﻲﺟﻮﻳﺎﻧﻪ و ﻣﻨﺎﻇﺮهﻫﺎي او در ﻣﻄﺒﻮﻋﺎت ﺗﻤﺎﻣﺎً ﺗﺌﻮرﻳﻚ و در ﺑﺎﻻﺗﺮﻳﻦ ﺳﻄﺢ ﺑﻮد؛ وﻟﻲ ﺗﻨﻔﺮ اﻓﺴﺮﻫﺎ از‬ ‫ﻫﺮﺳﻮﺳﻴﺎﻟﻴﺴﺖ و ﺗﻨﻔﺮ ژول ﻓﺎور در ﻛﻤﻴﻦ او ﻧﺸﺴﺘﻪ ﺑﻮد‪ .‬آدمﻛﺶ‪ ،‬ﻛﺎﭘﻴﺘﻦ ﺳﺘﺎد‪ ،‬ﮔﺎرﺳﻦ]‪ [195‬ﺑﺎ ﺳﺮي اﻓﺮاﺧﺘﻪ ﺟﻨﺎﻳﺖ‬ ‫ﺧﻮد را رواﻳﺖ ﻛﺮده اﺳﺖ]‪ .[196‬درﻣﻘﺎﺑﻞ ﺗﺎرﻳﺦ‪ ،‬ﺑﺎﻳﺪ ﺑﮕﺬارﻳﻢ ﺣﺮﻓﺶ را ﺑﺰﻧﺪ‪.‬‬ ‫»ﻣﻴﻠﻲﻳﺮ را وﻗﺘﻲ آوردﻧﺪ ﻣﺎ داﺷﺘﻴﻢ ﺑﺎ ژﻧﺮال در رﺳﺘﻮران ﺗﻮرﻧﻮن ﻧﺰدﻳﻚ ﻟﻮﮔﺰاﻣﺒﻮرگ ﺻﺒﺤﺎﻧﻪ ﻣﻲﺧﻮردﻳﻢ‪ .‬ﺳﺮوﺻﺪاي‬ ‫زﻳﺎدي ﺷﻨﻴﺪﻳﻢ و ﺑﻴﺮون رﻓﺘﻴﻢ‪ .‬ﺑﻪﻣﻦ ﮔﻔﺘﻨﺪ »اﻳﻦ ﻣﻴﻠﻲﻳﺮ اﺳﺖ«‪ .‬ﻣﺮاﻗﺒﺖ ﻛﺮدم ﻛﻪ ﻣﺒﺎدا ﺟﻤﻌﻴﺖ ﺧﻮدش اﺟﺮاي ﻋﺪاﻟﺖ را‬ ‫در دﺳﺖ ﺑﮕﻴﺮد‪ .‬او داﺧﻞ ﻟﻮﮔﺰاﻣﺒﻮرگ ﻧﺸﺪ‪ ،‬او را دم در ﻧﮕﻬﺪاﺷﺘﻨﺪ‪ .‬ﻣﻦ ﺧﻮدم را ﺑﻪاو رﺳﺎﻧﺪم و ﭘﺮﺳﻴﺪم »ﺗﻮ ﻣﻴﻠﻲﻳﺮ‬ ‫ﻫﺴﺘﻲ«؟ »ﺑﻠﻪ‪ ،‬وﻟﻲ ﺷﻤﺎ ﻣﻲداﻧﻴﺪ ﻛﻪ ﻣﻦ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪهي ﻣﺠﻠﺴﻢ«‪» .‬ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ‪ ،‬وﻟﻲ ﻣﻦ ﻓﻜﺮ ﻣﻲﻛﻨﻢ ﻛﻪ ﺷﻤﺎ ﺧﺼﻠﺖ‬ ‫ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﻲ ﺧﻮد را از دﺳﺖ دادهاﻳﺪ‪ .‬واﻧﮕﻬﻲ ﻳﻚ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪه‪ ،‬آﻗﺎي د‪‬ﻛﻴﻨﺴﻮن‪ ،‬ﺑﻴﻦ ﻣﺎ ﻫﺴﺖ ﻛﻪ ﺷﻤﺎ را ﺷﻨﺎﺳﺎﺋﻲ ﺧﻮاﻫﺪ ﻛﺮد«‪«.‬‬ ‫»ﺑﻌﺪ ﻣﻦ ﺑﻪﻣﻴﻠﻲﻳﺮ ﮔﻔﺘﻢ ﻛﻪ دﺳﺘﻮر ژﻧﺮال اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ او ﺑﺎﻳﺪ ﺗﻴﺮﺑﺎران ﺷﻮد‪ .‬او از ﻣﻦ ﭘﺮﺳﻴﺪ »ﭼﺮا«؟«‬ ‫»ﺟﻮاب دادم‪» :‬ﻣﻦ ﻓﻘﻂ ﻧﺎم ﺷﻤﺎ را ﻣﻲداﻧﻢ‪ .‬ﻣﻦ ﻣﻘﺎﻻﺗﻲ از ﺷﻤﺎ ﺧﻮاﻧﺪهام ]اﺣﺘﻤﺎﻻً ﻣﻨﻈﻮر ﻣﻘﺎﻻت ﻣﻴﻠﻲﻳﺮ در ﻣﻮرد‬ ‫ژول ﻓﺎور اﺳﺖ‪ .‬م[ ﻛﻪ ﻣﺮا از ﻛﻮره درﺑﺮده اﺳﺖ‪ .‬ﺗﻮ ﻣﺎري ﻫﺴﺘﻲ ﻛﻪ ﺑﺎﻳﺪ زﻳﺮ ﭘﺎ ﻟﻪ ﻛﺮد‪ .‬ﺗﻮ از ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺑﻴﺰاري«‪ .‬او ﻣﻜﺜﻲ‬ ‫ﻛﺮد و ﺑﺎ ﺣﺎﻟﺘﻲ ﻣﻌﻨﻲدار ﮔﻔﺖ »آه‪ ،‬ﺑﻠﻪ! ﻣﻦ ﺑﻪواﻗﻊ از اﻳﻦ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺑﻴﺰارم«‪» .‬ﺧﻮب‪ ،‬ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺗﻮ را از آﻏﻮش ﺧﻮد دور ﻣﻲﻛﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﺗﻮ ﺗﻴﺮﺑﺎران ﻣﻲﺷﻮي«‪» .‬اﻳﻦ ﻗﻀﺎوت ﺧﻮدﺳﺮاﻧﻪ‪ ،‬ﺑﺮﺑﺮﻳﺖ و ﻗﺴﺎوت اﺳﺖ«‪» .‬و ﻫﻤﻪي آن ﻗﺴﺎوتﻫﺎﺋﻲ را ﻛﻪ ﺷﻤﺎ ﻣﺮﺗﻜﺐ‬ ‫ﺷﺪﻳﺪ ﻫﻴﭻ ﺑﻪﺣﺴﺎب ﻧﻤﻲآوري؟ درﻫﺮﺻﻮرت‪ ،‬ﭼﻮن ﺗﻮ ﻣﻲﮔﻮﺋﻲ ﻛﻪ ﻣﻴﻠﻲﻳﺮ ﻫﺴﺘﻲ دﻳﮕﺮ ﻛﺎر ﺗﻤﺎم اﺳﺖ«‪«.‬‬

‫‪229‬‬

‫»ژﻧﺮال دﺳﺘﻮر داده ﺑﻮد ﻛﻪ او ﺑﺎﻳﺪ در ﭘﺎﻧﺘﺌﻮن‪ ،‬ﺑﻪزاﻧﻮ روي زﻣﻴﻦ اﻋﺪام ﺷﻮد و ﭘﻴﺶ از آن از ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺑﻪﺧﺎﻃﺮ ﻫﻤﻪي‬ ‫ﺑﺪيﻫﺎﺋﻲ ﻛﻪ ﻛﺮده اﺳﺖ‪ ،‬ﻋﺬرﺧﻮاﻫﻲ ﻛﻨﺪ‪ .‬او ﺣﺎﺿﺮ ﻧﺸﺪ زاﻧﻮ زده ﺗﻴﺮﺑﺎران ﺷﻮد‪ .‬ﻣﻦ ﺑﻪاو ﮔﻔﺘﻢ ﻛﻪ »اﻳﻦ دﺳﺘﻮر اﺳﺖ و ﺗﻮ‬ ‫زاﻧﻮ زده ﺗﻴﺮﺑﺎران ﻣﻲﺷﻮي‪ ،‬و ﻻﻏﻴﺮ«‪ .‬او ﻛﻤﻲ ﻧﻘﺶ ﺑﺎزي ﻛﺮد‪ ،‬ﻛﺘﺶ را درآورد و ﺳﻴﻨﻪاش را ﺟﻠﻮ ﺟﻮﺧﻪي آﺗﺶ ﺑﺮﻫﻨﻪ‬ ‫ﻛﺮد‪ .‬ﺑﻪاو ﮔﻔﺘﻢ »ﺗﻮ داري ﻧﻤﺎﻳﺶ ﻣﻲدﻫﻲ‪ .‬ﺗﻮ ﻣﻲﺧﻮاﻫﻲ ﺑﻪآنﻫﺎ ﺑﮕﻮﺋﻲ ﭼﻄﻮر ﻣ‪‬ﺮدي‪ .‬آرام ﺑﻤﻴﺮ‪ ،‬اﻳﻦ از ﻫﻤﻪ ﺑﻬﺘﺮ اﺳﺖ«‪.‬‬ ‫»ﻣﻦ آزادم ﺗﺎ ﺑﻪﻣﺼﻠﺤﺖ ﺧﻮدم و ﺑﻪﺧﺎﻃﺮ ﻫﺪﻓﻢ آن ﻛﺎري را ﺑﻜﻨﻢ ﻛﻪ دوﺳﺖ دارم«‪» .‬ﺧﻮب‪ ،‬ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬زاﻧﻮ ﺑﺰن«‪ .‬ﺑﻌﺪ ﺑﻪﻣﻦ‬ ‫ﮔﻔﺖ »ﻣﻦ ﻓﻘﻂ وﻗﺘﻲ اﻳﻦ ﻛﺎر را ﻣﻲﻛﻨﻢ ﻛﻪ ﺗﻮ ﺑﺎ دو ﻧﻔﺮ ﻣﺮا ﺑﻪزور ﻣﺠﺒﻮر ﻛﻨﻲ«‪» .‬دﺳﺘﻮر دادم او را ﺑﻪزور ﺑﻪزاﻧﻮ ﺑﻨﺸﺎﻧﻨﺪ و‬ ‫ﺑﻌﺪ اﻋﺪام او ﺑﻪﺟﺮﻳﺎن اﻓﺘﺎد‪ .‬او ﻓﺮﻳﺎد زد »زﻧﺪهﺑﺎد اﻧﺴﺎﻧﻴﺖ«! او ﻣﻲﺧﻮاﺳﺖ ﭼﻴﺰ دﻳﮕﺮي را ﻫﻢ ﻓﺮﻳﺎد ﺑﺰﻧﺪ ﻛﻪ اﻓﺘﺎد و‬ ‫ﻣ‪‬ﺮد]‪.«[197‬‬ ‫ﻳﻚ اﻓﺴﺮ از ﭘﻠﻪﻫﺎ ﺑﺎﻻ رﻓﺖ‪ ،‬ﺑﻪﺟﺴﺪ ﻧﺰدﻳﻚ ﺷﺪ و ﺷﺎﺳﭙﻮت ﺧﻮد را در ﺷﻘﻴﻘﻪي ﭼﭗ او ﺧﺎﻟﻲ ﻛﺮد‪ .‬ﺳﺮ ﻣﻴﻠﻲﻳﺮ ﻛﻪ‬ ‫ﺑﻪﻋﻘﺐ ﭘﺮت ﺷﺪ‪ ،‬ﻫﻨﮕﺎم زﻣﻴﻦ ﺧﻮردن ﺷﻜﺎف ﺑﺮداﺷﺖ و ﺑﺎز ﺷﺪ‪ ،‬و ﺑﺎروت ﻫﻢ آن را ﺳﻴﺎه ﻛﺮده ﺑﻮد؛ اﻳﻦﻃﻮر ﺑﻪﻧﻈﺮ ﻣﻲآﻣﺪ‬ ‫ﻛﻪ دارد ﺑﻪﻧﻤﺎي ﺑﻨﺎ ﻧﮕﺎه ﻣﻲﻛﻨﺪ‪.‬‬ ‫»زﻧﺪهﺑﺎد ﺑﺸﺮﻳﺖ!« اﻳﻦ ﺷﻌﺎر دو آرﻣﺎن را در ﻧﻈﺮ دارد‪ .‬ﻓﺪراﻟﻲ ﺑﻪﻳﻚ ﻣﺮﺗﺠﻊ ﮔﻔﺖ‪» :‬ﻣﻦ ﺑﺮاي آزادي ﺳﺎﻳﺮ ﻣﺮدﻣﺎن‬ ‫ﻫﻤﺎنﻗﺪر ﻧﮕﺮان ﻫﺴﺘﻢ ﻛﻪ ﺑﺮاي آزادي ﻓﺮاﻧﺴﻪ«]‪ .[198‬در ‪ 1871‬ﻧﻈﻴﺮ ‪ ،1793‬ﭘﺎرﻳﺲ ﺑﺮاي ﻫﻤﻪي ﺳﺮﻛﻮبﺷﺪﮔﺎن ﻧﺒﺮد‬ ‫ﻣﻲﻛﺮد‪.‬‬ ‫ﺑﺎﺳﺘﻴﻞ ﺣﺪود ﺳﺎﻋﺖ دو ﺳﻘﻮط ﻛﺮد‪ .‬ﻻوﻳﻠﺖ ﻫﻨﻮز درﮔﻴﺮ ﺑﻮد‪ .‬ﭘﻴﺶاز ﻇﻬﺮ‪ ،‬ﺑﺎرﻳﻜﺎد‪ ‬ﺳﺮِ ﺗﻘﺎﻃﻊ ﺑﻮﻟﻮار و ﺧﻴﺎﺑﺎن ﻓﻼﻧﺪر‬ ‫ﺗﻮﺳﻂ ﻓﺮﻣﺎﻧﺪهي آن ﺗﺴﻠﻴﻢ ﺷﺪه ﺑﻮد‪ .‬ﻓﺪرالﻫﺎ درﻋﻘﺐ‪ ،‬در اﻣﺘﺪاد ﺧﻂ ﻛﺎﻧﺎل ﻣﺘﻤﺮﻛﺰ ﺷﺪﻧﺪ و ﺧﻴﺎﺑﺎن ﻛﺮﻳﻤﻪ را ﺑﺎرﻳﻜﺎدﺑﻨﺪي‬ ‫ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﺑﺎرﻳﻜﺎد ﻧﺰدﻳﻚ ﻓﻠﻜﻪ ﻛﻪ ﻗﺮار ﺑﻮد ﺿﺮﺑﻪي اﺻﻠﻲ را دﻓﻊ ﻛﻨﺪ ﺑﺎ ﺑﺎرﻳﻜﺎدي در ﻛﻨﺎرهي ﻟﻮار ﺗﻘﻮﻳﺖ ﺷﺪ‪ .‬ﺑﺎرﻳﻜﺎد ‪269‬‬ ‫ﻛﻪ دو روز در ﻣﻘﺎﺑﻞ دﺷﻤﻦ اﻳﺴﺘﺎدﮔﻲ ﻛﺮده ﺑﻮد‪ ،‬ﻣﺒﺎرزه را در ﭘﺸﺖ ﻣﻮاﺿﻊ ﺟﺪﻳﺪ از ﺳﺮ ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬ﺑﻪﺟﻬﺖ ﮔﺴﺘﺮدﮔﻲ ﺧﻂ‬ ‫ﻻوﻳﻠﺖ‪ ،‬راﻧﻮﻳﻪ و ﭘﺎﺳﺪوﺋﻪ ﺑﺮاي آوردن ﻧﻴﺮوي ﻛﻤﻜﻲ ﺑﻪﻧﺎﺣﻴﻪ ﺑﻴﺴﺘﻢ رﻓﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﻘﺎﻳﺎي ﺗﻤﺎم ﮔﺮدانﻫﺎ ﺑﻪآنﺟﺎ ﭘﻨﺎه ﺑﺮده‬ ‫ﺑﻮدﻧﺪ‪.‬‬ ‫اﻓﺮاد در اﻃﺮاف ﺷﻬﺮداري ﻛﻪ ﺧﻮابﮔﺎه و ﻛﻮﭘﻦ ﻏﺬا ﺗﻮزﻳﻊ ﻣﻲﻛﺮد‪ ،‬ﺟﻤﻊ ﺷﺪه ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬در ﻣﺤﻠﻲ ﻧﺰدﻳﻚ ﻛﻠﻴﺴﺎ ﮔﺎريﻫﺎ‬ ‫و اﺳﺐﻫﺎ ﺑﺎ ﺳﺮوﺻﺪا درﻫﻢ ﻣﻲﻟﻮﻟﻴﺪﻧﺪ‪ .‬ﺳﺘﺎدﻫﺎ و ﺳﺮوﻳﺲﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ در رﺷﺘﻪ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎنﻫﺎﺋﻲ ﻛﻪ ﺑﺎ ﺣﻴﺎتﻫﺎ ازﻫﻢ ﺟﺪا‬ ‫ﻣﻲﺷﺪ‪ ،‬واﻗﻊ در ﺧﻴﺎﺑﺎن ﻫﺎﻛﺴﻮ‪ ،‬در ﺳﻴﺘﻪوﻧﺴﻦ ﻣﺴﺘﻘﺮ ﺷﺪه ﺑﻮدﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﻫﻤﺎن ﺑﺎرﻳﻜﺎدﻫﺎي ﻣﺘﻌﺪد ﺧﻴﺎﺑﺎنﻫﺎي ﺗﻮدرﺗﻮي ﻣ‪‬ﻨﻲﻣﻮﻧﺘﺎن ﺗﻘﺮﻳﺒﺎً ﻫﻤﻪ ﺟﻬﺖ ﺧﻮدرا ﻋﻮض ﻛﺮده ﺑﻪﻃﺮف ﺑﻠﻮار ﺑﺮﮔﺸﺘﻪ‬ ‫ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﺟﺎدهي اﺳﺘﺮاﺗﮋﻳﻜﻲ ﻛﻪ در اﻳﻦ ﻧﻘﻄﻪ ﺑﺮ ﭘﺮﻻﺷﺰ ﻣﺸﺮف اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﻮتﺷﻮﻣﻮن و ﺑﻮﻟﻮار ﺑﻴﺮوﻧﻲ‪ ،‬ﺣﺘﻲ ﻣﺮاﻗﺒﺖ ﻫﻢ‬ ‫ﻧﻤﻲﺷﺪ‪ .‬از ﺑﺎﻻي ﺣﺼﺎرﻫﺎي ﻣﻮﻗﺖ‪ ‬ﭘﺮوﺳﻲﻫﺎي ﻣﺴﻠﺢ را ﻣﻲﺷﺪ ﺗﺸﺨﻴﺺ داد‪ .‬ﻣﻄﺎﺑﻖ ﻣﻔﺎد ﻋﻬﺪﻧﺎﻣﻪاي ﻛﻪ ﻗﺒﻼً ﺑﻴﻦ‬ ‫ورﺳﺎي و ﺷﺎﻫﺰادهي ﺳﺎﻛﺴﻮﻧﻲ ﻣﻨﻌﻘﺪ ﺷﺪه ﺑﻮد‪ ،‬ارﺗﺶ آﻟﻤﺎن از روز دوﺷﻨﺒﻪ ﭘﺎرﻳﺲ را از ﺷﻤﺎل و ﺷﺮق ﻣﺤﺎﺻﺮه ﻣﻲﻛﺮد‪ .‬و‬ ‫ﺣﺎﻻ راهآﻫﻦ ﺷﻤﺎل را ﻗﻄﻊ ﻛﺮده‪ ،‬ﺧﻂ ﻛﺎﻧﺎل را از ﺳﻦدﻧﻲ ﻣﺴﺘﺤﻜﻢ ﻧﻤﻮده‪ ،‬از ﺳﻦدﻧﻲ ﺗﺎ ﺷﺎراﻧﺘﻮن ﭘﺴﺖﻫﺎي ﻧﮕﻬﺒﺎﻧﻲ‬ ‫ﻣﺴﺘﻘﺮ ﺳﺎﺧﺘﻪ‪ ،‬و در ﻛﻨﺎر ﻫﻤﻪي ﺟﺎدهﻫﺎ ﺑﺎرﻳﻜﺎد ﺑﺮﭘﺎ ﻛﺮده ﺑﻮد‪ .‬از ﺳﺎﻋﺖ ﭘﻨﺞ ﺑﻌﺪازﻇﻬﺮ روز ﭘﻨﺞﺷﻨﺒﻪ‪ 5/000 ،‬ﻧﻔﺮ از ﻓﻮﻧﺘﻨﻪ‪،‬‬ ‫ﻧﻮژان و ﺷﺮاﻧﺘﻮن ﺳﺮازﻳﺮ ﺷﺪﻧﺪ و از ﻣﺎرن ﺗﺎ ﻣﻮﻧﺘﺮُي ﻳﻚ ﻛﻤﺮﺑﻨﺪ ﻧﻔﻮذﻧﺎﭘﺬﻳﺮ ﺗﺸﻜﻴﻞ دادﻧﺪ‪ .‬و ﺷﺐﻫﻨﮕﺎم‪ ،‬ﻳﻚ ﺳﭙﺎه ﭘﻨﺞ‬ ‫ﻫﺰار ﻧﻔﺮي دﻳﮕﺮ ﺑﺎ ‪ 80‬ﻋﺮادهي ﺗﻮپ‪ ‬وﻧﺴﻦ را اﺷﻐﺎل ﻛﺮد‪ .‬در ﺳﺎﻋﺖ ‪ ،9‬آنﻫﺎ ﮔﺮدان ﭼﻬﺎرم را ﻣﺤﺎﺻﺮه ﻛﺮدﻧﺪ و‬ ‫ﻓﺪرالﻫﺎﺋﻲ را ﻛﻪ ﻣﻲﺧﻮاﺳﺘﻨﺪ ﺑﻪﭘﺎرﻳﺲ ﺑﺮﮔﺮدﻧﺪ‪ ،‬ﺧﻠﻊ ﺳﻼح ﻧﻤﻮدﻧﺪ‪ .‬ﭘﺮوﺳﻲﻫﺎ در اﻳﻦ وﺿﻌﻴﺖ ﺑﻬﺘﺮ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺴﺘﻨﺪ ﺑﺮاي‬ ‫ﻛﻤﻮﻧﺎرﻫﺎ دام ﺑﮕﺴﺘﺮاﻧﻨﺪ‪ .‬ﭘﺮوﺳﻲﻫﺎ ﭘﻴﺶ از اﻳﻦ ﻫﻢ درﺧﻼل ﻣﺤﺎﺻﺮه ﺑﻪﻃﻮر ﻏﻴﺮﻣﺴﺘﻘﻴﻢ از ارﺗﺶ ورﺳﺎي ﺣﻤﺎﻳﺖ ﻛﺮده‬ ‫ﺑﻮدﻧﺪ؛ اﻣﺎ درﻃﻮل اﻳﻦ ﻫﺸﺖ روز ﻣﺎه ﻣﻪ‪ ،‬ﻫﻤﺪﺳﺘﻲ وﻗﻴﺤﺎﻧﻪي آنﻫﺎ ﺑﺎ ﻣﺤﺎﻓﻈﻪﻛﺎران ﻓﺮاﻧﺴﻪ ﺑﻲﻧﻘﺎب ﺧﻮدﻧﻤﺎﺋﻲ ﻣﻲﻛﺮد‪.‬‬

‫‪230‬‬

‫وارد ﻛﺮدن ﻓﺎﺗﺤﺎن ﻓﺮاﻧﺴﻪ ﺑﻪﻣﻨﺎﻗﺸﺎت داﺧﻠﻲ ﻣﺎ و ﺗﻜﺪي از آنﻫﺎ ﺑﺮاي ﻛﻮﺑﻴﺪن ﭘﺎرﻳﺲ‪ ،‬در ﻣﻴﺎن ﻫﻤﻪي ﺟﻨﺎﻳﺎت ﺗﻲﻳﺮ‬ ‫ﻣﺴﻠﻤﺎً ﻳﻜﻲ از زﺷﺖﺗﺮﻳﻦ آنﻫﺎ ﺑﺸﻤﺎر ﻣﻲآﻳﺪ‪.‬‬ ‫ﺣﻮاﻟﻲ ﻇﻬﺮ‪ ،‬در ﺑﺨﺶ ﻏﺮﺑﻲ ﺑﺎراﻧﺪاز ﻻوﻳﻠﺖ ﺣﺮﻳﻖ ﺑﻪﭘﺎ ﺷﺪ‪ ،‬ﻳﻚ اﻧﺒﺎر ﻋﻈﻴﻢ ﻧﻔﺖ‪ ،‬روﻏﻦ و ﻣﻮاد آﺗﺶزا در اﺛﺮ‬ ‫ﮔﻠﻮﻟﻪﻫﺎي ﺗﻮپ ﻫﺮ دو ﻃﺮف ﺷﻌﻠﻪور ﺷﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﺣﺮﻳﻖ ﻣﺎ را ﺑﻪﺗﺮك ﺑﺎرﻳﻜﺎدﻫﺎي ﺧﻴﺎﺑﺎنﻫﺎي ﻓﻼﻧﺪر و رﻳﻜﻪ وادار ﻛﺮد‪.‬‬ ‫ورﺳﺎﺋﻲﻫﺎﺋﻲ ﻛﻪ ﺳﻌﻲ ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ ﺑﺎ ﻗﺎﻳﻖ از ﻛﺎﻧﺎل ﻋﺒﻮر ﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬ﺗﻮﺳﻂ ﺑﺎرﻳﻜﺎدﻫﺎي ﺧﻴﺎﺑﺎن رﻳﻜﻪ و روﺗﻮﻧﺪ ﻣﺘﻮﻗﻒ ﺷﺪﻧﺪ‪.‬‬ ‫وﻳﻨﻮا ﭘﺲاز ﺟﺎ ﮔﺬاﺷﺘﻦ ﭼﻨﺪ ﻫﺰار ﻧﻔﺮي ﻛﻪ ﺑﺮاي ﺗﻔﺘﻴﺶﻫﺎ و اﻋﺪامﻫﺎ در ﺑﺎﺳﺘﻴﻞ ﻻزم ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﻪﺑﺎﻻ رﻓﺘﻦ در ﻧﺎﺣﻴﻪ‬ ‫دوازدﻫﻢ اداﻣﻪ داد‪ .‬ﺑﺎرﻳﻜﺎد ﺧﻴﺎﺑﺎن رﻳﻮﻟﻲ ﺗﻘﺎﻃﻊ ﻓﻮﺑﻮر ﺳﻨﺖآﻧﺘﻮان ﭼﻨﺪ ﺳﺎﻋﺖ در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺳﺮﺑﺎزﻫﺎ ﻛﻪ آن را از ﺑﻮﻟﻮار ﻣﺎزا‬ ‫ﺑﻪﺗﻮپ ﺑﺴﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﭘﺎﻳﺪاري ﻛﺮد‪ .‬ﻫﻢزﻣﺎن‪ ،‬ورﺳﺎﺋﻲﻫﺎ ﺑﺎ ﺣﺮﻛﺖ در ﻃﻮل ﺑﻮﻟﻮار ﻣﺎزا و ﺧﻴﺎﺑﺎن ﭘﻴﻜﭙﻮس ﻣﺘﻮﺟﻪي ﻣﻴﺪان‬ ‫ﺗﺮون ﺷﺪﻧﺪ و ﺳﻌﻲ ﻛﺮدﻧﺪﻛﻪ از ﻃﺮﻳﻖ ﺣﺼﺎرﻫﺎي ﻣﻮﻗﺖ‪ ‬ﻣﻴﺎنﺑﺮ ﺑﺰﻧﻨﺪ‪ .‬ﺗﻮپﺧﺎﻧﻪ ﻛﻮﭼﻚﺗﺮﻳﻦ ﺣﺮﻛﺎت آنﻫﺎ را ﺗﺪارك‬ ‫ﻣﻲدﻳﺪ و ﭘﻮﺷﺶ ﻣﻲداد‪ .‬ﻣﻌﻤﻮﻻً ﺗﻮپﻫﺎ را در ﺳﺮِ ﺟﺎدهاي ﻛﻪ ﻣﻲﺧﻮاﺳﺘﻨﺪ ﺑﻪﻛﻨﺘﺮل ﺧﻮد درآورﻧﺪ ﺳﻮار ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ‪ ،‬ﺟﻠﻮ‬ ‫ﻣﻲﺑﺮدﻧﺪ‪ ،‬ﺗﻴﺮاﻧﺪازي ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ و دوﺑﺎره آنﻫﺎ را ﺑﻪﭘﻨﺎﻫﮕﺎه ﺑﺮﻣﻲﮔﺮداﻧﺪﻧﺪ‪ .‬ﻓﺪرالﻫﺎ ﻓﻘﻂ از ﺑﻠﻨﺪيﻫﺎ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺴﺘﻨﺪ ﺑﻪاﻳﻦ‬ ‫دﺷﻤﻦ ﻧﺎﻣﺮﺋﻲ دﺳﺖرﺳﻲ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬وﻟﻲ ﻣﺘﻤﺮﻛﺰ ﻛﺮدن ﺗﻮپﺧﺎﻧﻪي ﻛﻤﻮن ﻏﻴﺮﻣﻤﻜﻦ ﺑﻮد؛ زﻳﺮا ﻫﺮ ﺑﺎرﻳﻜﺎد ﻣﻲﺧﻮاﺳﺖ‬ ‫ﺗﻮپ ﺧﻮد را دراﺧﺘﻴﺎر داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺑﺪون آن ﻛﻪ اﻋﺘﻨﺎﺋﻲ ﺑﻪﻣﺤﻞ اﺳﺘﻘﺮار آن ﺑﻜﻨﺪ‪.‬‬ ‫دﻳﮕﺮ ﻫﻴﭻ ﻧﻮع اوﺗﻮرﻳﺘﻪاي وﺟﻮد ﻧﺪاﺷﺖ‪ .‬در ﺳﺘﺎد ﮔﺮوه درﻫﻢﺑﺮﻫﻤﻲ از اﻓﺴﺮان ﺳﺮدرﮔﻢ وﺟﻮد داﺷﺖ‪ .‬ﻣﺴﻴﺮ ﺣﺮﻛﺖ‬ ‫دﺷﻤﻦ ﻓﻘﻂ از روي ورود ﺟﺎن ﺑﻪدرﺑﺮدهﻫﺎي ﮔﺮدانﻫﺎ ﻣﻌﻠﻮم ﻣﻲﺷﺪ‪ .‬آﺷﻔﺘﮕﻲ در اﻳﻦ ﻣﺤﻞ ﭼﻨﺎن ﻣﻬﻠﻚ ﺑﻮد ﻛﻪ ﻣﻲﺷﺪ‬ ‫آدﻣﻲ ﻣﺜﻞ دوﺑﻴﺴﻮن را دﻳﺪ ﻛﻪ در ﻟﺒﺎس ژﻧﺮاﻟﻲ ﺳﺮوﻛﻠﻪاش در ﻻوﻳﻠﺖ ﭘﻴﺪاﻳﺶ ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬ﻣﻌﺪود اﻋﻀﺎي ﺷﻮرا ﻛﻪ در ﻧﺎﺣﻴﻪ‬ ‫ﺑﻴﺴﺘﻢ ﺑﻪﭼﺸﻢ ﻣﻲﺧﻮردﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻲﻫﺪف ﺑﻪاﻳﻦﺳﻮ و آنﺳﻮ ﻣﻲرﻓﺘﻨﺪ و ﻣﻄﻠﻘﺎً ﻧﺎدﻳﺪه ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣﻲﺷﺪﻧﺪ؛ درﺣﺎﻟﻲﻛﻪ آنﻫﺎ ﺟﻠﺴﻪاي‬ ‫ﻫﻢ ﺗﺪارك ﻧﺪﻳﺪه ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬روز ﺟﻤﻌﻪ وﻗﺘﻲ دوازده ﻧﻔﺮ از آنﻫﺎ در ﺧﻴﺎﺑﺎن ﻫﺎﻛﺴﻮ ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﻛﻤﻴﺘﻪي ﻣﺮﻛﺰي آﻣﺪ و ﻣﺪﻋﻲ‬ ‫دﻳﻜﺘﺎﺗﻮري ﺷﺪ‪ .‬ﻋﻠﻲرﻏﻢ ﭼﻨﺪ ﻧﻔﺮي ﻛﻪ اﻋﺘﺮاض ﻛﺮدﻧﺪ‪ ،‬اﻳﻦ ﺧﻮاﺳﺖ آنﻫﺎ ﺑﺎ اﺿﺎﻓﻪ ﻛﺮدن وارﻟﻦ ﺑﻪﺟﻤﻊﺷﺎن‪ ،‬ﺑﺮآورده ﺷﺪ‪.‬‬ ‫از ﻛﻤﻴﺘﻪي ﻧﺠﺎت ﻋﻤﻮﻣﻲ دﻳﮕﺮ ﺧﺒﺮي ﺷﻨﻴﺪه ﻧﺸﺪ‪.‬‬ ‫ﺗﻨﻬﺎ ﻛﺴﻲ از اﻋﻀﺎي آن ﻛﻪ ﻧﻘﺸﻲ ﺑﺎزي ﻛﺮد‪ ،‬راﻧﻮﻳﻪ ﺑﻮد ﺑﺎ ﺗﺤﺮﻛﻲ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﺤﺴﻴﻦ در ﻧﺒﺮد‪ .‬در اﻳﻦ روزﻫﺎ او روح‬ ‫ﻻوﻳﻠﺖ و ﺑِﻠﻮﻳﻞ ﺑﻮد‪ ،‬اﻓﺮاد را ﺑﺮﻣﻲاﻧﮕﻴﺨﺖ و ﻫﻤﻪﭼﻴﺰ را زﻳﺮ ﻧﻈﺮ داﺷﺖ‪ .‬در روز ‪ 26‬ﻣﻪ ﺑﻴﺎﻧﻴﻪاي ﻣﻨﺘﺸﺮ ﻛﺮد‪» :‬ﺷﻬﺮوﻧﺪان‬ ‫ﻧﺎﺣﻴﻪ ﺑﻴﺴﺘﻢ! اﮔﺮ ﻣﺎ ﺗﺴﻠﻴﻢ ﺷﻮﻳﻢ‪ ،‬ﻣﻲداﻧﻴﺪ ﭼﻪ ﺳﺮﻧﻮﺷﺘﻲ در اﻧﺘﻈﺎرﺗﺎن اﺳﺖ‪ .‬ﻣﺴﻠﺢ ﺷﻮﻳﺪ! ﻫﻨﮕﺎم ﺷﺐ ﻣﺮاﻗﺐ ﻫﻤﻪﭼﻴﺰ‬ ‫ﺑﺎﺷﻴﺪ‪ .‬از ﺷﻤﺎ ﻣﻲﺧﻮاﻫﻢ ﻛﻪ دﺳﺘﻮرات ﻣﺎ را ﺑﺎ دﻗﺖ اﺟﺮا ﻛﻨﻴﺪ‪ .‬ﺑﻪﻧﺎﺣﻴﻪ ﻧﻮزدﻫﻢ ﻳﺎري ﺑﺮﺳﺎﻧﻴﺪ‪ .‬ﺑﻪآن ﻛﻤﻚ ﻛﻨﻴﺪ ﺗﺎ دﺷﻤﻦ را‬ ‫ﭘﺲ ﺑﺮاﻧﺪ‪ .‬اﻣﻨﻴﺖ ﺷﻤﺎ در اﻳﻦ ﻧﻬﻔﺘﻪ اﺳﺖ‪ .‬ﻣﻨﺘﻈﺮ ﻧﻤﺎﻧﻴﺪ ﺗﺎ ﺑﻪﺧﻮد‪ ‬ﺑﻠﻮﻳﻞ ﺣﻤﻠﻪ ﺷﻮد‪ .‬ﭘﻴﺶدﺳﺘﻲ ﻛﻨﻴﺪ‪ .‬زﻧﺪهﺑﺎد ﺟﻤﻬﻮري«!‬ ‫وﻟﻲ اﻓﺮاد ﺧﻴﻠﻲ ﻛﻤﻲ آن را ﺧﻮاﻧﺪﻧﺪ ﻳﺎ از آن اﻃﺎﻋﺖ ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﮔﻠﻮﻟﻪﻫﺎي ﺗﻮپ ﻛﻪ از روز ﭘﻴﺶ ﻣﻨﻲﻣﻮﻧﺘﺎن را ﻣﻲﻛﻮﺑﻴﺪ و‬ ‫ﻓﺮﻳﺎد و ﻣﻨﻈﺮهي ﻣﺠﺮوﺣﺎﻧﻲ ﻛﻪ در ﭘﻲ ﻛﻤﻚ‪ ‬ﺧﻮدرا ﺧﺎﻧﻪ ﺑﻪﺧﺎﻧﻪ ﻣﻲﻛﺸﻴﺪﻧﺪ‪ ،‬اﻳﻦ دو ﻋﻼﻣﺖ آﺷﻜﺎر‪ ،‬ﻧﺰدﻳﻜﻲ ﭘﺎﻳﺎن ﻛﺎر و‬ ‫ﻋﻮارض ﻋﺎدي ﺷﻜﺴﺖ را ﺗﺴﺮﻳﻊ ﻣﻲﻛﺮد‪ .‬ﻣﺮدم ﺳﺒﻊ و ﻣﺸﻜﻮك ﻣﻲﺷﺪﻧﺪ‪ .‬ﻫﺮ ﻓﺮد ﺑﺪون اوﻧﻴﻔﺮم‪ ،‬درﺻﻮرﺗﻲ ﻛﻪ ﻧﺎم ﻛﺎﻣﻼ‬ ‫ﺷﻨﺎﺧﺘﻪاي ﻧﺪاﺷﺖ ﻛﻪ ﺿﻤﺎﻧﺘﺶ ﻛﻨﺪ‪ ،‬در ﻣﻌﺮض ﺧﻄﺮ ﺗﻴﺮﺑﺎران ﺑﻮد‪ .‬اﺧﺒﺎر ﻛﻪ از ﺟﺎيﺟﺎي ﭘﺎرﻳﺲ ﻣﻲرﺳﻴﺪ‪ ،‬دﻟﻬﺮه و‬ ‫ﻧﻮﻣﻴﺪي را ﺗﺸﺪﻳﺪ ﻣﻲﻛﺮد‪ .‬ﻫﻤﻪ ﻣﻲداﻧﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﺳﺮﺑﺎزﻫﺎ ﻫﻴﭻ رﺣﻤﻲ ﻧﻤﻲﻛﻨﻨﺪ؛ ﻛﻪ زﺧﻤﻲﻫﺎ را ﺧﻼص ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ و ﺣﺘﻲ‬ ‫دﻛﺘﺮﻫﺎ را ﻣﻲﻛﺸﻨﺪ]‪[199‬؛ ﻛﻪ ﻫﺮ ﻓﺮدي ﻛﻪ ﺑﺎ اوﻧﻴﻔﺮم ﮔﺎرد ﻣﻠﻲ ﺑﻪﺗﻦ‪ ،‬ﭘﻮﺗﻴﻦ ﻧﻈﺎﻣﻲ ﺑﻪﭘﺎ و ﻳﺎ ﺑﺎ ﻟﺒﺎﺳﻲ دﺳﺖﮔﻴﺮ ﺷﻮد ﻛﻪ‬ ‫آﺛﺎر ﻧﻮارﻫﺎﺋﻲ ﺑﺮآن ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ ﺗﺎزه ﻛﻨﺪه ﺷﺪهاﻧﺪ‪ ،‬در ﺧﻴﺎﺑﺎن و ﻳﺎ ﺣﻴﺎط ﺧﺎﻧﻪاش ﺗﻴﺮﺑﺎران ﻣﻲﺷﻮد؛ ﻛﻪ رزﻣﻨﺪﮔﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺑﺎ ﻗﻮل‬ ‫ﺗﺄﻣﻴﻦ ﺟﺎﻧﻲ ﺧﻮد را ﺗﺴﻠﻴﻢ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬ﻛﺸﺘﺎر ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ؛ ﻛﻪ ﻫﺰاران ﻣﺮد‪ ،‬زن‪ ،‬ﻛﻮدك و اﻓﺮاد ﻣﺴﻦ ﺑﺎ ﺳﺮ ﺑﺮﻫﻨﻪ ﺑﻪورﺳﺎي ﺑﺮده‬ ‫ﺷﺪهاﻧﺪ و اﻏﻠﺐ در راه ﻛﺸﺘﻪ ﺷﺪهاﻧﺪ؛ ﻛﻪ ﻛﺎﻓﻲ اﺳﺖ ﻛﺴﻲ ﺑﺎ رزﻣﻨﺪهاي ﻣﻨﺘﺴﺐ ﺑﺎﺷﺪ ﻳﺎ ﺑﻪاو ﭘﻨﺎه داده ﺑﺎﺷﺪ ﺗﺎ در ﺳﺮﻧﻮﺷﺖ‬ ‫او ﺳﻬﻴﻢ ﺷﻮد‪ .‬از ﻣﻮارد ﺑﻲﺷﻤﺎر اﻋﺪام ﺑﻪاﺻﻄﻼح ﻧﻔﺖاﻧﺪازان ﺻﺤﺒﺖ ﻣﻲﺷﺪ‪.‬‬

‫‪231‬‬

‫ﺣﺪود ﺳﺎﻋﺖ ﺷﺶ‪ ،‬ﭼﻬﻞوﻫﺸﺖ ژاﻧﺪارم‪ ،‬روﺣﺎﻧﻲ و ﻏﻴﺮﻧﻈﺎﻣﻲ در ﻣﻴﺎن دﺳﺘﻪاي از ﻓﺪرالﻫﺎ از ﺧﻴﺎﺑﺎن ﻫﺎﻛﺴﻮ ﺑﺎﻻ‬ ‫رﻓﺘﻨﺪ‪ .‬اﺑﺘﺪا ﺗﺼﻮر ﻣﻲﺷﺪ ﻛﻪ اﻳﻦﻫﺎ اﺳﺮاﺋﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ اﺧﻴﺮاً دﺳﺖﮔﻴﺮ ﺷﺪهاﻧﺪ و در ﺳﻜﻮت ﻛﺎﻣﻞ ﺣﺮﻛﺖ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪ .‬وﻟﻲ‬ ‫ﺷﺎﻳﻊ ﺷﺪ ﻛﻪ اﻳﻦﻫﺎ ﮔﺮوﮔﺎنﻫﺎي زﻧﺪان ﻻر‪‬ﻛ‪‬ﺖ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﺮاي اﻋﺪام ﻣﻲﺑﺮﻧﺪ‪ .‬ﺟﻤﻌﻴﺖ ﺑﻴﺶﺗﺮ ﺷﺪ‪ ،‬دﻧﺒﺎل آنﻫﺎ اﻓﺘﺎد‪،‬‬ ‫ﻣﻮرد ﻋﺘﺎبﺷﺎن ﻗﺮار داد؛ وﻟﻲ دﺳﺖ ﺑﻪآنﻫﺎ ﻧﺮﺳﺎﻧﺪ‪ .‬در ﺳﺎﻋﺖ ﻫﻔﺖوﻧﻴﻢ اﻳﻦ ﺟﻤﻊ ﺑﻪﺳﻴﺘﻪ وﻧﺴﻦ رﺳﻴﺪ‪ .‬دروازهﻫﺎ ﺑﻪروي‬ ‫آنﻫﺎ ﺑﺴﺘﻪ ﺷﺪ و ﺟﻤﻌﻴﺖ در زﻣﻴﻦﻫﺎي اﻃﺮاف ﭘﺮاﻛﻨﺪه ﮔﺮدﻳﺪ‪.‬‬ ‫اﺳﻜﻮرت ﺑﺎ ﺳﺮاﺳﻴﻤﮕﻲ ﮔﺮوﮔﺎنﻫﺎ را ﻛﻨﺎر ﻧﻮﻋﻲ ﺳﻨﮕﺮ ﭘﺎي دﻳﻮار ﻫﻞ داد‪ .‬ﺷﺎﺳﭙﻮتﻫﺎ در ﺣﺎل ﻧﺸﺎﻧﻪﮔﻴﺮي ﺑﻮدﻧﺪ ﻛﻪ‬ ‫ﻳﻚ ﻋﻀﻮ ﺷﻮرا ﭘﺮﺳﻴﺪ »ﺷﻤﺎ ﭼﻪ ﻣﻲﻛﻨﻴﺪ؟ در اﻳﻦﺟﺎ ﻳﻚ اﻧﺒﺎر ﺑﺎروت ﻫﺴﺖ‪ .‬ﻫﻤﻪي ﻣﺎ را ﺑﻪﻫﻮا ﻣﻲﻓﺮﺳﺘﺪ«‪ .‬ﺑﺎ اﻳﻦ ﻛﺎر او‬ ‫اﻣﻴﺪوار ﺑﻮد ﻛﻪ اﻋﺪام را ﺑﻪﺗﺄﺧﻴﺮ ﺑﻴﻨﺪازد‪ .‬دﻳﮕﺮان‪ ،‬ﻛﺎﻣﻼً ﭘﺮﻳﺸﺎن از اﻳﻦ ﮔﺮوه ﺑﻪآن ﮔﺮوه ﻣﻲرﻓﺘﻨﺪ و ﺳﻌﻲ ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ ﺑﺎ ﺑﺤﺚ‬ ‫آﺗﺶ ﺧﺸﻢ را ﺗﺨﻔﻴﻒ دﻫﻨﺪ‪ .‬آنﻫﺎ را ﭘﺲ ﻣﻲزدﻧﺪ‪ ،‬ﺗﻬﺪﻳﺪ ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ و ﺷﻬﺮت آنﻫﺎ ﻧﻴﺰﭼﻨﺪان ﺑﺮاي ﻧﺠﺎتﺷﺎن از ﻣﺮگ‬ ‫ﺗﻜﺎﭘﻮ ﻧﻤﻲﻛﺮد‪.‬‬ ‫ﺷﺎﺳﭙﻮتﻫﺎ ﺑﻪﻫﺮﻃﺮف ﺷﻠﻴﻚ ﺷﺪ‪ .‬ﺑﻪﺗﺪرﻳﺞ ﮔﺮوﮔﺎنﻫﺎ اﻓﺘﺎدﻧﺪ‪ .‬در ﺑﻴﺮون ﺟﻤﻌﻴﺖ دﺳﺖ زد‪ .‬ﮔﺮﭼﻪ ﻃﻲ دو روز ﮔﺬﺷﺘﻪ‬ ‫ﺳﺮﺑﺎزاﻧﻲ ﻛﻪ اﺳﻴﺮ ﻣﻲﺷﺪﻧﺪ و از وﺳﻂ ﺑﻠﻮﻳﻞ ﻋﺒﻮر ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ‪ ،‬ﺑﺎﻋﺚ ﻛﻢﺗﺮﻳﻦ زﻣﺰﻣﻪاي ﻧﻤﻲﺷﺪ‪ .‬اﻣﺎ اﻳﻦ ژاﻧﺪارمﻫﺎ‪ ،‬اﻳﻦ‬ ‫ﺟﺎﺳﻮسﻫﺎ و اﻳﻦ ﻛﺸﻴﺶﻫﺎ ﻛﻪ ﺑﻴﺴﺖ ﺳﺎل ﺗﻤﺎم ﭘﺎرﻳﺲ را ﻣﻨﻜﻮب ﻛﺮده ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﻧﻤﻮد اﻣﭙﺮاﺗﻮري‪ ،‬ﺑﻮرژوازي و ﻛﺸﺘﺎر‬ ‫ﺑﻪﻧﻔﺮتاﻧﮕﻴﺰﺗﺮﻳﻦ ﺷﻜﻞ آن ﺑﻮدﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﻫﻤﺎن روز ﺻﺒﺢ‪ ،‬ژِﻛ‪‬ﺮ‪ ،‬ﻫﻤﺪﺳﺖ ﻣﻮرﻧﻲ‪ ،‬ﺗﻴﺮﺑﺎران ﺷﺪه ﺑﻮد‪ .‬ﺷﻮرا راه ﻣﺠﺎزات او را ﭘﻴﺪا ﻧﻜﺮده ﺑﻮد‪ .‬ﻋﺪاﻟﺖ ﻣﺮدم ﺑﺮ ﺳﺮ‬ ‫او ﻓﺮود آﻣﺪ‪ .‬ﻳﻚ ﺟﻮﺧﻪي ﭼﻬﺎر ﻧﻔﺮه از ﻓﺪرالﻫﺎ دﻧﺒﺎل آنﻫﺎ ﺑﻪزﻧﺪان ﻻر‪‬ﻛ‪‬ﺖ رﻓﺖ‪ .‬ﺑﻪﻧﻈﺮ ﻣﻲرﺳﻴﺪ ﻛﻪ او ﺑﺎ آراﻣﺶ ﺗﻦ‬ ‫ﺑﻪﻗﻀﺎ داده اﺳﺖ و در راه ﺣﺘﻲ ﺣﺮف ﻫﻢ ﻣﻲزد‪» :‬ﺷﻤﺎ اﺷﺘﺒﺎه ﻣﻲﻛﻨﻴﺪ‪ ،‬اﮔﺮ ﮔﻤﺎن دارﻳﺪﻛﻪ ﺑﻴﺶﺗﺮ ﻛﺎر را ﻣﻦ اﻧﺠﺎم دادهام‪.‬‬ ‫آن آدمﻫﺎ ﺳﺮ ﻣﻦ ﻛﻼه ﮔﺬاﺷﺘﻨﺪ«‪ .‬او در زﻣﻴﻦ ﺑﻲﺣﺼﺎري ﻛﻪ از ﺟﺎﻧﺐ ﺷﺎرون ﺑﻪﭘﺮﻻﺷﺰ وﺻﻞ ﺑﻮد‪ ،‬اﻋﺪام ﺷﺪ‪.‬‬ ‫در ﻃﻲ اﻳﻦ روز‪ ،‬ﺳﺮﺑﺎزﻫﺎ ﻫﻴﭻ ﻧﻘﻞواﻧﺘﻘﺎل ﻣﻬﻤﻲ ﺻﻮرت ﻧﺪادﻧﺪ‪ .‬ﺳﭙﺎهﻫﺎي دوﺋ‪‬ﻪ و ﻛﻠَﻨﺸﺎن در ﺑﻮﻟﻮار رﻳﺸﺎر ﻟ‪‬ﻨﻮار ﺗﻮﻗﻒ‬ ‫ﻛﺮده ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬دو ﺑﺎرﻳﻜﺎد درﻋﻘﺐ ﺑﺎﺗﺎﻛﻼن ﻫﺠﻮم ﺑﻪﺑﻮﻟﻮار وﻟﺘﺮ را ﻣﺘﻮﻗﻒ ﻛﺮد‪ .‬ﻳﻚ ژﻧﺮال ورﺳﺎﺋﻲ در ﺧﻴﺎﺑﺎن ﺳﻦﺳﺒﺎﺳﺘﻴﻦ‬ ‫ﻛﺸﺘﻪ ﺷﺪ‪ .‬ﻣﻴﺪان ﺗﺮون ﻫﻨﻮز ﺑﻪواﺳﻄﻪي ﺑﺎرﻳﻜﺎد ﺧﻴﺎﺑﺎن ﻓﻴﻠﻲـآﮔﻮﺳﺖ ﭘﺎﻳﺪاري ﻣﻲﻛﺮد‪ .‬روﺗﻮﻧﺪ و ﺑﺎراﻧﺪازﻫﺎي ﻻوﻳﻠﺖ ﻫﻢ‬ ‫ﺑﻪﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺧﻮد اداﻣﻪ ﻣﻲدادﻧﺪ‪.‬‬ ‫دراواﺧﺮ روز ﺣﺮﻳﻖ ﺑﻪﻧﺰدﻳﻚﺗﺮﻳﻦ ﺑﺎراﻧﺪازﻫﺎ و ﺑﻪﺷﻬﺮداري ﮔﺴﺘﺮش ﻳﺎﻓﺖ‪ .‬ﺷﺐﻫﻨﮕﺎم‪ ،‬ارﺗﺶ‪ ‬دﻓﺎع را ﺑﻴﻦ اﺳﺘﺤﻜﺎﻣﺎت‬ ‫و ﺧﻄﻲ ﻣﻨﺤﻨﻲ ﻗﺮار داد ﻛﻪ از ﺳﻼخﺧﺎﻧﻪﻫﺎي ﻻوﻳﻠﺖ ﺗﺎ دروازهي وﻧﺴﻦ اداﻣﻪ داﺷﺖ و از ﻛﺎﻧﺎل ﺳﻦﻣﺎرﺗﻦ‪ ،‬ﺑﻮﻟﻮار رﻳﺸﺎر‬ ‫ﻟ‪‬ﻨﻮار و ﺧﻴﺎﺑﺎن ﻓﻮﺑﻮرﺳﻨﺖآﻧﺘﻮان رد ﻣﻲﺷﺪ؛ ﻻدﻣﻴﺮو و وﻳﻨﻮا دو ﺳﺮ اﻳﻦ ﻣﻨﺤﻨﻲ و دوﺋ‪‬ﻪ و ﻛﻠَﻨﺸﺎن ﻣﺮﻛﺰ آن را در اﺷﻐﺎل‬ ‫داﺷﺘﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﺷﺐ ﺟﻤﻌﻪ ﺑﻪﺷﻨﺒﻪ در ﻣﻨﻲﻣﻮﻧﺘﺎن و ﺑﻠﻮﻳﻞ ﻛﻪ دراﺛﺮ ﮔﻠﻮﻟﻪﻫﺎي ﺗﻮپ وﻳﺮان ﺷﺪه ﺑﻮد‪ ،‬ﺷﺒﻲ ﺗﻴﺮه و ﺗﺐآﻟﻮد ﺑﻮد‪ .‬در ﭘﻴﭻ‬ ‫ﻫﺮﺧﻴﺎﺑﺎن ﻧﮕﻬﺒﺎنﻫﺎ اﺳﻢ ﺷﺐ )ﺑﻮﺷﻮتـﺑﻠﻮﻳﻞ( را ﻣﻲﭘﺮﺳﻴﺪﻧﺪ و ﮔﺎه اﻳﻦ ﻫﻢ ﻛﺎﻓﻲ ﻧﺒﻮد و ﺷﺨﺺ ﻣﻲﺑﺎﻳﺴﺖ ﺛﺎﺑﺖ ﻛﻨﺪ ﻛﻪ‬ ‫ﺑﺮاي اﻧﺠﺎم ﻛﺎري ﺑﻪآنﺟﺎ ﻓﺮﺳﺘﺎده ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬رﻫﺒﺮ ﻫﺮﺑﺎرﻳﻜﺎد ﺑﺮاي ﺧﻮد اﻳﻦ ﺣﻖ را ﻗﺎﺋﻞ ﺑﻮد ﻛﻪ ﻣﺎﻧﻊ ﻋﺒﻮر ﺷﻤﺎ ﺷﻮد‪.‬‬ ‫ﺑﻘﺎﻳﺎي ﮔﺮدانﻫﺎ ﻫﻢﭼﻨﺎن ﺑﺎ ﺑﻲﻧﻈﻤﻲ از راه ﻣﻲرﺳﻴﺪﻧﺪ و ﻫﻤﻪي ﺧﺎﻧﻪﻫﺎ را ﭘﺮ ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬اﻛﺜﺮ آنﻫﺎ ﻛﻪ ﺳﺮﭘﻨﺎﻫﻲ ﻧﻴﺎﻓﺘﻪ‬ ‫ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬در ﻓﻀﺎي ﺑﺎز در ﻣﻴﺎن ﺷﻠﻴﻚ ﺗﻮپﻫﺎ ﻛﻪ ﻫﻤﻮاره ﺑﺎ ﻓﺮﻳﺎد »زﻧﺪهﺑﺎد ﻛﻤﻮن!« ﺑﺪرﻗﻪ ﻣﻲﺷﺪ‪ ،‬ﻣﻲﻣﺎﻧﺪﻧﺪ‪.‬‬ ‫در ﺧﻴﺎﺑﺎن ﺑﺰرگ ﺑﻠﻮﻳﻞ ﻋﺪهاي از ﮔﺎردﻫﺎي ﻣﻠﻲ ﺗﺎﺑﻮتﻫﺎﺋﻲ را روي ﺗﻔﻨﮓﻫﺎي ﺻﻠﻴﺐ ﺷﺪهي ﺧﻮد ﻣﻲﺑﺮدﻧﺪ‪،‬‬ ‫ﭘﻴﺸﺎﭘﻴﺶ آنﻫﺎ ﻛﺴﺎﻧﻲ ﺑﺎ ﻣﺸﻌﻞ ﺣﺮﻛﺖ ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ و ﻃﺒﻞﻫﺎ ﻣﻲﻧﻮاﺧﺘﻨﺪ‪ .‬اﻳﻦ رزﻣﻨﺪﮔﺎﻧﻲ ﻛﻪ در ﻣﻴﺎن ﮔﻠﻮﻟﻪﻫﺎي ﺗﻮپ در‬ ‫ﺳﻜﻮت رﻓﻘﺎي ﺧﻮد را ﺑﻪﺧﺎك ﻣﻲﺳﭙﺮدﻧﺪ‪ ،‬ﻋﻈﻤﺖ ﺗﻜﺎندﻫﻨﺪهاي را ﺑﻪﻧﻤﺎﻳﺶ ﻣﻲﮔﺬاﺷﺘﻨﺪ‪ .‬آنﻫﺎ ﺧﻮد دم دروازهي ﻣﺮگ‬ ‫ﺑﻮدﻧﺪ‪.‬‬

‫‪232‬‬

‫ﻫﻤﺎن ﺷﺐ ﺑﺎرﻳﻜﺎدﻫﺎي ﺧﻴﺎﺑﺎن آﻟﻤﺎن رﻫﺎ ﺷﺪ‪ .‬دﺳﺖ ﺑﺎﻻ ﻫﺰار ﻧﻔﺮ‪ ،‬دو روز ﺗﻤﺎم ﺟﻠﻮي ‪ 25/000‬ﺳﺮﺑﺎز آدﻣﻴﺮو را‬ ‫ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ‪ .‬ﺗﻘﺮﻳﺒﺎً ﻫﻤﻪي اﻳﻦ ﻣﺮدانِ دﻟﻴﺮ ﮔﺎردﻫﺎي ﺛﺎﺑﺖ و ﻛﻮدﻛﺎن ﺑﻮدﻧﺪ‪.‬‬ ‫روﺷﻨﺎﺋﻲ ﻛﻢرﻧﮓ و ﻣﺮﻃﻮب ﺷﻨﺒﻪ ﺻﺒﺢ از ﻣﻨﻈﺮهي ﺷﻮﻣﻲ ﭘﺮده ﺑﺮداﺷﺖ‪ .‬ﻣﻪ ﻏﻠﻴﻆ و ﻧﺎﻓﺬ ﺑﻮد و زﻣﻴﻦ ﮔ‪‬ﻞآﻟﻮد‪ .‬در اﺛﺮ‬ ‫آﺗﺶﺑﺎري‪ ،‬اﺑﺮﻫﺎﺋﻲ از دودﻫﺎي ﺳﻔﻴﺪ ﺑﻪآﻫﺴﺘﮕﻲ در ﺑﺎران ﺑﺎﻻ ﻣﻲرﻓﺖ‪ .‬ﻓﺪرالﻫﺎ در ﻟﺒﺎسﻫﺎي ﺧﻴﺲ ﻣﻲﻟﺮزﻳﺪﻧﺪ‪.‬‬ ‫از دﻣﻴﺪن روز ﺑﺎرﻳﻜﺎدﻫﺎي ﺟﺎدهي اﺳﺘﺮاﺗﮋﻳﻚ‪ ،‬دروازهﻫﺎي ﻣﻮﻧﺘﺮوي و ﺑﺎﻧﻴﻮﻟ‪‬ﻪ ﺗﻮﺳﻂ ﺳﺮﺑﺎزﻫﺎ اﺷﻐﺎل ﺷﺪ ﻛﻪ ﺑﺪون‬ ‫ﺑﺮﺧﻮرد ﺑﺎ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﻪﺷﺎرون ﻫﺠﻮم ﺑﺮدﻧﺪ‪ .‬در ﺳﺎﻋﺖ ﻫﻔﺖ آنﻫﺎ در ﻣﻴﺪان ﺗﺮون ﻛﻪ اﺳﺘﺤﻜﺎﻣﺎت دﻓﺎﻋﻲ آن رﻫﺎ ﺷﺪه ﺑﻮد‪،‬‬ ‫اﺳﺘﻘﺮار ﻳﺎﻓﺘﻨﺪ‪ .‬ورﺳﺎﺋﻲﻫﺎ در ﻣﺪﺧﻞ ﺑﻮﻟﻮار وﻟﺘﺮ ﻳﻚ آﺗﺶﺑﺎر ﺑﺎ ﺷﺶ ﺗﻮپ ﺑﻪﺳﻤﺖ ﺷﻬﺮداري ﻳﺎزدﻫﻢ ﺑﺮﭘﺎ ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬اﻓﺴﺮان‬ ‫ﻛﻪ از اﻳﻦ ﭘﺲ از ﭘﻴﺮوزي ﻣﻄﻤﺌﻦ ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﻣﻲﺧﻮاﺳﺘﻨﺪ ﺑﺎ ﺳﺮوﺻﺪا ﺑﺮﻧﺪه ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﺑﺎرﻳﻜﺎدي ﻛﻪ در ﺗﻤﺎم ﻃﻮل روز ‪ 27‬ﻣﻪ‬ ‫آﺗﺶﺑﺎري ﻣﻲﻛﺮد‪ ،‬ﻓﻘﻂ دو ﺗﻮپ داﺷﺖ ﻛﻪ در ﻛﻤﺎل ﺑﻲﺗﺮﺗﻴﺒﻲ ﺷﻠﻴﻚ ﻣﻲﻛﺮد‪ .‬ﺧﻴﻠﻲ از ﮔﻠﻮﻟﻪﻫﺎي ﺳﺮﮔﺮدان ورﺳﺎﺋﻲﻫﺎ‬ ‫ﺑﻪﭘﺎﻳﻪ ﻣﺠﺴﻤﻪي وﻟﺘﺮ اﺻﺎﺑﺖ ﻣﻲﻛﺮد و ﺑﻪﻧﻈﺮ ﻣﻲرﺳﻴﺪ ﻛﻪ او ﺑﺎ آن ﻟﺒﺨﻨﺪ ﺗﻤﺴﺨﺮآﻣﻴﺰ ﺑﺮﻟﺐ ﺑﻪاﻳﻦ اﺳﻼف ﺑﻮرژواي‬ ‫ﺧﻮﻳﺶ ﺿﺮﺑﻪي زﻳﺒﺎ ]‪ ،beau tapage‬ﻣﺘﺄﺳﻔﺎﻧﻪ ﻣﺎ ﻧﺘﻮاﻧﺴﺘﻴﻢ اﺻﻞ ﻣﺘﻦ وﻟﺘﺮ را ﻛﻪ در اﻳﻦﺟﺎ ﻟﻴﺴﺎﮔﺎره ﺑﻪآن اﺷﺎره‬ ‫ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ ،‬ﭘﻴﺪا ﻛﻨﻴﻢ‪ .‬م[ را ﻛﻪ ﺑﻪآنﻫﺎ ﻗﻮل داده ﺑﻮد‪ ،‬ﻳﺎدآوري ﻣﻲﻛﺮد‪.‬‬ ‫در ﻻوﻳﻠﺖ‪ ،‬ﺳﺮﺑﺎزﻫﺎ در ﻫﻤﻪي ﺟﻬﺎت از ﺧﻂ ﻣﻨﺤﺮف ﺷﺪﻧﺪ و ﺑﺎ ﻋﺒﻮر از ﻛﻨﺎر اﺳﺘﺤﻜﺎﻣﺎت ﺑﻪﺧﻴﺎﺑﺎنﻫﺎي ﭘﻮﺋﺒﻼ و‬ ‫ﻛﺮﻳﻤﻪ ﺣﻤﻠﻪ ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﺟﻨﺎح ﭼﭗ آنﻫﺎ ﻫﻨﻮز در ﺑﺨﺶ ﺑﺎﻻﺋﻲ ﻧﺎﺣﻴﻪ دﻫﻢ ﻣﺸﻐﻮل ﺑﻮد و ﺳﻌﻲ ﻣﻲﻛﺮد ﻛﻪ ﻫﻤﻪي ﺧﻴﺎﺑﺎنﻫﺎي‬ ‫ﻣﻨﺘﻬﻲ ﺑﻪﺑﻮﻟﻮار ﻻوﻳﻠﺖ را دراﺧﺘﻴﺎر ﺑﮕﻴﺮد‪ .‬آﺗﺶﺑﺎرﻫﺎي آنﻫﺎ در ﺧﻴﺎﺑﺎن ﻓﻼﻧﺪر‪ ،‬در ﺣﺼﺎرﻫﺎي ﻣﻮﻗﺖ و روﺗﻮﻧﺪ ﺑﺎ آﺗﺶ‬ ‫ﻣﻮﻧﻤﺎرﺗﺮ ﻳﻜﻲ ﺷﺪﻧﺪ و ﺑﺮ ﺑﻮتﺷﻮﻣﻮن ﺑﺎ ﮔﻠﻮﻟﻪﻫﺎي ﺗﻮپ ﭼﻴﺮه ﮔﺮدﻳﺪﻧﺪ‪ .‬ﺑﺎرﻳﻜﺎد ﺧﻴﺎﺑﺎن ﭘﻮﺋﺒﻼ ﺣﺪود ﺳﺎﻋﺖ ده ﺗﺴﻠﻴﻢ ﺷﺪ‪.‬‬ ‫ﻣﻠﻮاﻧﻲ ﻛﻪ ﺗﻨﻬﺎ در آنﺟﺎ ﻣﺎﻧﺪه ﺑﻮد‪ ،‬ﭘﺸﺖ ﺗﺨﺘﻪ ﺳﻨﮓﻫﺎ ﭘﻨﻬﺎن ﺷﺪ و ﻣﻨﺘﻈﺮ ﻣﺎﻧﺪ‪ .‬وﻗﺘﻲ ورﺳﺎﺋﻲﻫﺎ رﺳﻴﺪﻧﺪ‪ ،‬ﺗﭙﺎﻧﭽﻪي ﺧﻮد‬ ‫را ﺑﻪروي آنﻫﺎ ﺧﺎﻟﻲ ﻛﺮد و ﺗﺒﺮ در دﺳﺖ ﺑﻪﻣﻴﺎن ﺻﻔﻮفﺷﺎن ﺣﻤﻠﻪ ﺑﺮد‪ .‬دﺷﻤﻦ در ﻫﻤﻪي ﺧﻴﺎﺑﺎنﻫﺎي ﻣﺠﺎور ﺑﺎ ﺧﻴﺎﺑﺎن‬ ‫ﻣ‪‬ﻨﺎدﻳﻪ ﻛﻪ ﻣﺤﻜﻢ ﺗﻮﺳﻂ ﺗﻚﺗﻴﺮاﻧﺪازان ﻣﺎ ﺣﻔﻆ ﻣﻲﺷﺪ‪ ،‬ﻣﻮﺿﻊ ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬در ﻣﻴﺪان ﻓ‪‬ﺖ دو ﻋﺮادهي ﺗﻮپ ﻣﺎ ﺧﻴﺎﺑﺎن ﻛﺮﻳﻤﻪ را‬ ‫ﭘﻮﺷﺶ ﻣﻲداد و ﺟﻨﺎح راﺳﺖ ﻣﺎ را ﺣﻔﺎﻇﺖ ﻣﻲﻛﺮد‪.‬‬ ‫در ﺳﺎﻋﺖ ﻳﺎزده‪ 9 ،‬ﻳﺎ ‪ 10‬ﻋﻀﻮ ﺷﻮرا در ﺧﻴﺎﺑﺎن ﻫﺎﻛﺘﻮ ﺟﻠﺴﻪ ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﻳﻜﻲ از آنﻫﺎ‪ ،‬ژول اﻟﻴﻜﺲ‪ ،‬ﻛﻪ ﻫﻤﻜﺎراﻧﺶ در‬ ‫دوران ﻛﻤﻮن ﻣﺠﺒﻮر ﺷﺪه ﺑﻮدﻧﺪ او را ﺑﻪﻋﻨﻮان دﻳﻮاﻧﻪ ﺣﺒﺲ ﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬ﺑﺎ ذوق از ﻛﺎر درآﻣﺪ‪ .‬ﺑﻪﮔﻔﺘﻪي او ﻫﻤﻪﭼﻴﺰ در ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ‬ ‫ﺣﺎﻟﺖ اﺳﺖ‪ .‬اﮔﺮ ﺳﺘﺎدﻫﺎي ﻣﺮﻛﺰ ﻣﺘﻼﺷﻲ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ ،‬ﻓﻘﻂ آنﻫﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪاﻳﻦﺟﺎ ﺑﻴﺎﻳﻨﺪ‪ .‬دﻳﮕﺮان ﻓﻜﺮ ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ ﻛﻪ ﺑﺎ ﺗﺴﻠﻴﻢ‬ ‫ﺷﺪن ﺑﻪﭘﺮوﺳﻲﻫﺎ ﻛﻪ آنﻫﺎ را ﺑﻪورﺳﺎي ﺗﺤﻮﻳﻞ ﺧﻮاﻫﻨﺪ داد‪ ،‬ﻣﻲﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺑﻪﻛﺸﺘﺎرﻫﺎ ﺧﺎﺗﻤﻪ دﻫﻨﺪ‪ .‬ﻳﻚ ﻳﺎ دو ﻋﻀﻮ ﭘﻮﭼﻲِ اﻳﻦ‬ ‫اﻣﻴﺪ را ﻧﺸﺎن دادﻧﺪ؛ و ﺑﻪاﻳﻦ ﻫﻢ اﺷﺎره ﻛﺮدﻧﺪ ﻛﻪ اﺻﻮﻻً ﻓﺪرالﻫﺎ ﺑﻪﻛﺴﻲ اﺟﺎزهي ﺧﺮوج از ﭘﺎرﻳﺲ را ﻧﻤﻲدﻫﻨﺪ‪ .‬ﻛﺴﻲ‬ ‫ﺑﻪﺣﺮف آنﻫﺎ ﮔﻮش ﻧﺪاد‪ .‬ﻳﻚ ﻳﺎدداﺷﺖ رﺳﻤﻲ در ﺣﺎل ﺗﻨﻈﻴﻢ ﺑﻮد ﻛﻪ راﻧﻮﻳﻪ ﻛﻪ ﺑﻪﻫﻤﻪﺟﺎ ﺳﺮﻣﻲﻛﺸﻴﺪ و اﻓﺮاد را ﻳﻚ‬ ‫ﺑﻪﻳﻚ ﺑﺮاي دﻓﺎع از ﺑﻮتﺷﻮﻣﻮن ﺟﻤﻊ ﻣﻲﻛﺮد‪ ،‬ﺑﺎ ورود ﺧﻮد ﻣﺬاﻛﺮات را ﻗﻄﻊ ﻛﺮد و ﻓﺮﻳﺎد زد‪» :‬ﭼﺮا ﺷﻤﺎ ﺑﻪﺟﺎي ﺑﺤﺚ‬ ‫ﻛﺮدن ﻧﻤﻲروﻳﺪ ﺑﺠﻨﮕﻴﺪ«‪ .‬آنﻫﺎ در ﺟﻬﺎت ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻣﺘﻔﺮق ﺷﺪﻧﺪ و اﻳﻦ آﺧﺮﻳﻦ ﺟﻠﺴﻪي اﻳﻦ آدمﻫﺎي اﻫﻞ ﻣﺬاﻛﺮات ﺑﻲوﻗﻔﻪ‬ ‫ﺑﻮد‪.‬‬ ‫در اﻳﻦ ﻟﺤﻈﻪ ورﺳﺎﺋﻲﻫﺎ ﭘﺎﻳﮕﺎه ‪ 16‬را اﺷﻐﺎل ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﻫﻨﮕﺎم ﻇﻬﺮ ﺷﺎﻳﻊ ﺷﺪ ﻛﻪ ﺳﺮﺑﺎزﻫﺎ دارﻧﺪ از ﻃﺮﻳﻖ ﺧﻴﺎﺑﺎن ﭘﺎرﻳﺲ و‬ ‫ﺣﺼﺎرﻫﺎ ﭘﻴﺶ ﻣﻲآﻳﻨﺪ‪ .‬ﺟﻤﻌﻴﺘﻲ از ﻣﺮدان و زﻧﺎﻧﻲ ﻛﻪ در اﺛﺮ ﮔﻠﻮﻟﻪﻫﺎي ﺗﻮپ از ﺧﺎﻧﻪﻫﺎي ﺧﻮد راﻧﺪه ﺷﺪه ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﻛﻨﺎر‬ ‫دروازهي روﻣﺎﻧﻮﻳﻞ ﺟﻤﻊ ﺷﺪﻧﺪ و ﺑﺎ ﻓﺮﻳﺎدﻫﺎي ﺑﻠﻨﺪ ﻣﻲﺧﻮاﺳﺘﻨﺪ ﺑﻪآنﻫﺎ اﺟﺎزه داده ﺷﻮد ﺗﺎ ﺑﻪﻣﺰارع اﻃﺮاف ﻓﺮار ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬در‬ ‫ﺳﺎﻋﺖ ﻳﻚ ﭘﻞ ﻣﻌﻠﻖ ﭘﺎﺋﻴﻦ آورده ﺷﺪ ﺗﺎ ﺑﻪﭘﻨﺎﻫﻨﺪهﻫﺎ راه ﺑﺪﻫﺪ‪ .‬ﺟﻤﻌﻴﺖ ﺑﻴﺮون ﺷﺘﺎﻓﺖ و در وﻳﻼژد‪‬ﻟﻴﻼ ﭘﺮاﻛﻨﺪه ﺷﺪ‪.‬‬ ‫ﻫﻨﮕﺎﻣﻲﻛﻪ ﻋﺪهاي زن و ﻛﻮدك ﺗﻼش ﻛﺮدﻧﺪ ﺟﻠﻮﺗﺮ ﺑﺮوﻧﺪ و از ﺑﺎرﻳﻜﺎدي ﻛﻪ در ﻣﻴﺎن ﺟﺎده ﺑﺮﭘﺎ ﺷﺪه ﺑﻮد ﻋﺒﻮر ﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬ﻳﻚ‬

‫‪233‬‬

‫ﮔﺮوﻫﺒﺎن ژاﻧﺪارﻣﺮي‪ ،‬روﻣﺎﻧﻮﻳﻞ‪ ،‬ﺧﻮد را ﺟﻠﻮي آنﻫﺎ اﻧﺪاﺧﺖ و ﺑﻪﻃﺮف ﭘﺮوﺳﻲﻫﺎ ﻓﺮﻳﺎد زد »آﺗﺶ! ﺑﻴﺎﺋﻴﺪ ﺑﻪاﻳﻦ ﺑﻲﺳﺮوﭘﺎﻫﺎ‬ ‫آﺗﺶ ﻛﻨﻴﺪ«‪ .‬ﻳﻚ ﺳﺮﺑﺎز ﭘﺮوﺳﻲ آﺗﺶ ﻛﺮد و ﻳﻚ زن را ﻣﺠﺮوح ﺳﺎﺧﺖ‪.‬‬ ‫در ﻫﻤﻴﻦ ﺣﺎل ﭘﻞ ﻣﻌﻠﻖ ﺑﺎﻻ ﺑﺮده ﺷﺪه ﺑﻮد‪ .‬ﺣﺪود ﺳﺎﻋﺖ ﭼﻬﺎر‪ ،‬ﻛﻠﻨﻞ ﭘﺎران ﺳﻮار ﺑﺮ اﺳﺐ و ﭘﻴﺸﺎﭘﻴﺶ او ﻳﻚ‬ ‫ﺷﻴﭙﻮرﭼﻲ ﺑﻪاﺑﺘﻜﺎر ﺧﻮد ﺟﺮأت ﻛﺮد ﺗﺎ ﺑﺮود و از ﭘﺮوﺳﻲﻫﺎ ﺟﻮاز ﻋﺒﻮر ﺑﺨﻮاﻫﺪ‪ .‬ﺧﻔﺖ ﺑﻴﻬﻮده‪ .‬اﻓﺴﺮ ﺟﻮاب داد ﻛﻪ ﻫﻴﭻ‬ ‫دﺳﺘﻮري در اﻳﻦ زﻣﻴﻨﻪ ﻧﺪارد و او ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪﺳﻦدﻧﻲ ﺑﺮﮔﺮدد‪.‬‬ ‫ﻫﻤﺎن روز آرﻧﻮﻟﺪ‪ ،‬ﻋﻀﻮ ﺷﻮرا‪ ،‬ﻛﻪ ﻫﻨﻮز ﺑﻪﻣﻴﺎﻧﺠﻲﮔﺮي آﻣﺮﻳﻜﺎ ﺑﺎور داﺷﺖ‪ ،‬رﻓﺖ ﺗﺎ از آﻗﺎي واﺷﺒِِﺮن ﻧﺎﻣﻪاي ﺑﺮاي‬ ‫ﭘﺎﺳﮕﺎه آﻟﻤﺎن ﺑﮕﻴﺮد‪ .‬او را از اﻳﻦ اﻓﺴﺮ ﺑﻪآن اﻓﺴﺮ ﻓﺮﺳﺘﺎدﻧﺪ‪ ،‬ﺑﺎ ﺑﻲاﺣﺘﺮاﻣﻲ ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪ و ﺳﺮاﻧﺠﺎم ﺑﺎ اﻳﻦ ﻗﻮل ﻛﻪ ﻧﺎﻣﻪاش‬ ‫را ﺑﻪﺳﻔﻴﺮ ﻣﻲدﻫﻨﺪ‪ ،‬ﺑﺮﮔﺮداﻧﺪه ﺷﺪ‪.‬‬ ‫ﻧﺰدﻳﻚ ﺳﺎﻋﺖ ‪ 2‬ﭼﻨﺪ ﮔﺮدان ورﺳﺎﺋﻲ‪ ،‬ﭘﺲ از ﭘﺎك ﻛﺮدن ﺟﺎدهي اﺳﺘﺮاﺗﮋﻳﻚ از ﻃﺮﻳﻖ ﺧﻴﺎﺑﺎن ﻟﻴﻼ و زﻣﻴﻦ ﺑﺎزِ‬ ‫اﺳﺘﺤﻜﺎﻣﺎت ﺑﻪﺧﻴﺎﺑﺎن ﻛﺮﻳﻤﻪ رﺳﻴﺪﻧﺪ‪ ،‬وﻟﻲ در ﺧﻴﺎﺑﺎن ﺑِﻠﻮو ﻣﺘﻮﻗﻒ ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬از ﻣﻴﺪان ﻣﺎرس ﺳﻪ ﺗﻮپ‪ ،‬ﺑﺮاي ﭘﻮﺷﺶ‬ ‫ﺑﻮتﺷﻮﻣﻮن‪ ،‬آﺗﺶ ﺧﻮد را ﺑﺎ آﺗﺶ ﺗﻮپﻫﺎي ﻣﻴﺪان ﻓﺖ ﻫﻢﺳﻮ ﻛﺮد‪ .‬اﻳﻦ ﺗﻮپﻫﺎ ﺗﻤﺎم روز ﻓﻘﻂ ﺗﻮﺳﻂ ﭘﻨﺞ ﺗﻮپﭼﻲ ﺑﺎ‬ ‫ﺑﺎزوﻫﺎي ﻟﺨﺖ‪ ،‬ﺑﺪون ﻫﻴﭻ ﺷﺎﻫﺪ و ﺑﻲﻧﻴﺎز ﺑﻪرﻫﺒﺮ و دﺳﺘﻮر‪ ،‬ﺳﺮوﻳﺲ ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬در ﺳﺎﻋﺖ ﭘﻨﺞ ﺗﻮپﻫﺎي ﺑﻮت ﺑﻪدﻟﻴﻞ ﺗﻤﺎم‬ ‫ﺷﺪن ﻣﻬﻤﺎت ﺳﺎﻛﺖ ﺷﺪ و ﺗﻮپﭼﻲﻫﺎي آن ﺑﻪﺟﻨﮓ و ﮔﺮﻳﺰﻫﺎي ﺧﻴﺎﺑﺎنﻫﺎي ﻣ‪Ĥ‬ﻧﺪﻳﻪ‪ ،‬ﻓ‪‬ﺴﺎر و د‪‬زاﻧﻠ‪‬ﻪ ﭘﻴﻮﺳﺘﻨﺪ‪.‬‬ ‫در ﺳﺎﻋﺖ ﭘﻨﺞ ﻓ‪‬ﺮه ﺳﺮﺑﺎزان ﺻﻒ ﭘﺎدﮔﺎن ﭘﺮﻧﺲ اوژن را ﻛﻪ از روز ﭼﻬﺎرﺷﻨﺒﻪ ﺑﻪزﻧﺪان رِﻛ‪‬ﺖ ﻛﻮﭼﻚ ﻣﻨﺘﻘﻞ ﺷﺪه ﺑﻮدﻧﺪ‬ ‫و ﺣﺎﻻ اﻳﻦ زﻧﺪان ـﻫﻢﭼﻨﺎنﻛﻪ زﻧﺪان رِﻛ‪‬ﺖ ﺑﺰرگـ ﺗﺨﻠﻴﻪ ﺷﺪه ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﻪﺧﻴﺎﺑﺎن ﻫﺎﻛﺴﻮ آورد‪ .‬ﺟﻤﻌﻴﺖ ﺑﺪون اﺑﺮاز ﻫﻴﭻ‬ ‫ﺗﻬﺪﻳﺪي آنﻫﺎ را ﻧﮕﺎه ﻣﻲﻛﺮد‪ ،‬زﻳﺮا آنﻫﺎ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪاﻳﻦ ﺳﺮﺑﺎزان ﻛﻪ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺧﻮد آنﻫﺎ ﺑﻪﻣﺮدم ﺗﻌﻠﻖ داﺷﺘﻨﺪ‪ ،‬ﻫﻴﭻ ﻧﻔﺮﺗﻲ‬ ‫اﺣﺴﺎس ﻧﻤﻲﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬آنﻫﺎ را در ﻛﻠﻴﺴﺎي ﺑﻠﻮﻳﻞ ﺟﺎ دادﻧﺪ‪ .‬ورود آنﻫﺎ ﻣﻮﺟﺐ ﺗﻔﺮﻗﻪاي ﻣﻬﻠﻚ ﺷﺪ‪ .‬ﻣﺮدم ﺑﺮاي دﻳﺪن ﻋﺒﻮر‬ ‫آنﻫﺎ ﻫﺠﻮم آوردﻧﺪ و دﻓﺎع ﻣﻴﺪان ﻓ‪‬ﺖ ﺑﻪﻫﻢرﻳﺨﺖ‪ .‬ورﺳﺎﺋﻲﻫﺎ ﭘﻴﺶ آﻣﺪﻧﺪ و آنﺟﺎ را اﺷﻐﺎل ﻛﺮدﻧﺪ و آﺧﺮﻳﻦ ﻣﺪاﻓﻌﺎن ﺑﻮت‪،‬‬ ‫ﺑﻪﻓﻮﺑﻮر ﺗﺎﻣﭙﻞ و ﺧﻴﺎﺑﺎن ﭘﺎرﻳﺲ ﻋﻘﺐ ﻧﺸﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬ ‫وﻗﺘﻲ ﻗﺴﻤﺖ ﭘﻴﺶﺟﺒﻬﻪي ﻣﺎ درﺣﺎل ﺷﻜﺴﺖ ﺑﻮد‪ ،‬از ﻋﻘﺐ ﻣﻮرد ﺣﻤﻠﻪ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻴﻢ‪ .‬از ﺳﺎﻋﺖ ﭼﻬﺎر ﺑﻌﺪازﻇﻬﺮ‪،‬‬ ‫ورﺳﺎﺋﻲﻫﺎ در ﻛﺎرِ ﻣﺤﺎﺻﺮهي ﭘﺮﻻﺷﺰ ﺑﻮدﻧﺪ ﻛﻪ ﺑﻴﺶ از ‪ 200‬ﻓﺪرال ـﻣﺼﻤﻢ‪ ،‬وﻟﻲ ﻓﺎﻗﺪ اﻧﻀﺒﺎط و دورﻧﮕﺮيـ در آنﺟﺎ ﻧﺒﻮد‪.‬‬ ‫اﻓﺴﺮان ﻧﺘﻮاﻧﺴﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ آنﻫﺎ را ﺑﻪﻣﺴﺘﺤﻜﻢ ﻛﺮدن دﻳﻮارﻫﺎ وادار ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ﭘﻨﺞ ﻫﺰار ورﺳﺎﺋﻲ از ﻫﺮﺳﻮ ﺑﻪﺣﺼﺎر آن ﻧﺰدﻳﻚ‬ ‫ﻣﻲﺷﺪﻧﺪ‪ ،‬درﺣﺎﻟﻲﻛﻪ ﺗﻮپﺧﺎﻧﻪ ﭘﺎﻳﮕﺎه‪ ،‬داﺧﻞ آن را ﺷﺨﻢ ﻣﻲزد‪ .‬از ﺑﻌﺪازﻇﻬﺮ ﺗﻮپﻫﺎي ﻛﻤﻮن ﺗﻘﺮﻳﺒﺎً ﻫﻴﭻ ﻣﻬﻤﺎﺗﻲ درﻳﺎﻓﺖ‬ ‫ﻧﻜﺮدﻧﺪ‪ .‬در ﺳﺎﻋﺖ ﺷﺶ ورﺳﺎﺋﻲﻫﺎ ﻛﻪ ﻋﻠﻲرﻏﻢ ﻋﺪهي ﺧﻮد ﺟﺮأت ﺑﺎﻻ رﻓﺘﻦ از دﻳﻮارﻫﺎ را ﻧﺪاﺷﺘﻨﺪ‪ ،‬دروازهي ﺑﺰرگ‬ ‫ﮔﻮرﺳﺘﺎن را زﻳﺮ ﺑﻤﺒﺎران ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ‪ ،‬ﻛﻪ ﺑﺎوﺟﻮد ﺣﻤﺎﻳﺖ ﺑﺎرﻳﻜﺎدﻫﺎ ﺧﻴﻠﻲ زود ﻓﺮواﻓﺘﺎد‪ .‬آنﮔﺎه ﻣﺒﺎرزهاي ﻧﻮﻣﻴﺪاﻧﻪ آﻏﺎز ﺷﺪ‪.‬‬ ‫ﻓﺪرالﻫﺎ ﻛﻪ ﭘﺸﺖ ﻗﺒﺮﻫﺎ ﭘﻨﺎه ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬وﺟﺐ ﺑﻪوﺟﺐ از ﭘﻨﺎهﮔﺎه ﺧﻮد دﻓﺎع ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬آنﻫﺎ ﺑﺎ دﺷﻤﻦ در ﻳﻚ ﺟﻨﮓ ﺗﻦﺑﻪﺗﻦ‬ ‫ﻫﺮاساﻧﮕﻴﺰ درﮔﻴﺮ ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬آنﻫﺎ در زﻳﺮ ﻃﺎﻗﻲﻫﺎ ﺑﺎ ﺳﻼحﻫﺎي ﻛﻤﺮي ﻣﻲﺟﻨﮕﻴﺪﻧﺪ‪ .‬دﺷﻤﻦﻫﺎ ﺑﻪﻫﻢ ﻣﻲﭘﻴﭽﻴﺪﻧﺪ و در ﻳﻚ‬ ‫ﮔﻮر ﻣﻲﻣﺮدﻧﺪ‪ .‬ﺗﺎرﻳﻜﻲﻛﻪ ﺧﻴﻠﻲ زود ﻓﺮاﮔﻴﺮ ﺷﺪ‪ ،‬ﺑﻪﺑﻼﺗﻜﻠﻴﻔﻲ ﺧﺎﺗﻤﻪ ﻧﺪاد‪.‬‬ ‫ﺷﻨﺒﻪ ﺷﺐ ﻓﻘﻂ ﺑﺨﺸﻲ از ﻧﻮاﺣﻲ ﻳﺎزدﻫﻢ و دوازدﻫﻢ ﺑﺮاي ﻓﺪرالﻫﺎ ﺑﺎﻗﻲﻣﺎﻧﺪه ﺑﻮد‪ .‬ورﺳﺎﺋﻲﻫﺎ در ﻣﻴﺪان ﻓ‪‬ﺖ‪ ،‬ﺧﻴﺎﺑﺎن‬ ‫ﻓ‪‬ﺴﺎر و ﺧﻴﺎﺑﺎن ﭘﺮادﻳﻪ ﺗﺎ ﺧﻴﺎﺑﺎن رِﺑِﻮال اردو زدﻧﺪ و در اﻳﻦﺟﺎ ـﻫﻢﭼﻨﺎنﻛﻪ در ﺑﻮﻟﻮارـ ﻣﺘﻮﻗﻒ ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬ﭼﻬﺎر ﺿﻠﻌﻲاي ﻛﻪ ﺑﻴﻦ‬ ‫ﺧﻴﺎﺑﺎن ﻓﻮﺑﻮرد‪‬ﺗﺎﻣﭙﻞ‪ ،‬ﺧﻴﺎﺑﺎن ﻓﻮﻟﻲﻣ‪‬ﺮﻳﻜﻮر‪ ،‬ﺧﻴﺎﺑﺎن ر‪‬ﻛ‪‬ﺖ و ﺑﻮﻟﻮار ﺑﻴﺮوﻧﻲ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻣﻲﺷﺪ‪ ،‬ﺑﺨﺸﺎً در اﺷﻐﺎل ﻓﺪرالﻫﺎ ﺑﻮد‪ .‬در‬ ‫ﻣﺪﺗﻲ ﻛﻪ وﻳﻨﻮا و ﻻﻣﻴﺮو ﺑﻠﻨﺪيﻫﺎ را دراﺧﺘﻴﺎر ﻣﻲﮔﺮﻓﺘﻨﺪ و از اﻳﻦ ﻃﺮﻳﻖ ﻓﺪرالﻫﺎ را درﻣﻌﺮض ﺗﻮپﻫﺎ ﻗﺮار ﻣﻲدادﻧﺪ‪ ،‬دوِﺋﻪ و‬ ‫َﻛﻠﻨﺸﺎن در ﺑﻮﻟﻮار رﻳﺸﺎرـﻣ‪‬ﻨﻮار اﻧﺘﻈﺎر ﻣﻲﻛﺸﻴﺪﻧﺪ‪.‬‬

‫‪234‬‬

‫ﭼﻪ ﺷﺒﻲ ﺑﺮاي ﻣﻌﺪود رزﻣﻨﺪﮔﺎن آﺧﺮﻳﻦ ﺳﺎﻋﺖﻫﺎ! ﺑﺎران ﺳﻴﻞآﺳﺎ ﻣﻲﺑﺎرﻳﺪ‪ .‬ﺣﺮﻳﻖ ﻻوﻳﻠﺖ اﻳﻦ ﺗﻴﺮﮔﻲ را ﺑﺎ ﻧﻮر‬ ‫ﻛﻮرﻛﻨﻨﺪهي ﺧﻮد روﺷﻦ ﻣﻲﻛﺮد‪ .‬ﮔﻠﻮﻟﻪﻫﺎي ﺗﻮپ ﻛﻪ ﻫﻢﭼﻨﺎن ﺑﻠﻮﻳﻞ را ﻣﻲﻛﻮﺑﻴﺪﻧﺪ‪ ،‬ﺣﺘﻲ ﺗﺎ ﺑﺎنﻳﻮﻟﻪ ﻫﻢ رﺳﻴﺪﻧﺪ و ﭼﻨﺪ‬ ‫ﺳﺮﺑﺎز ﭘﺮوﺳﻲ را ﻫﻢ زﺧﻤﻲ ﻛﺮدﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﺗﻌﺪاد زﻳﺎدي زﺧﻤﻲ ﺑﻪﺷﻬﺮداري ﺑﻴﺴﺘﻢ وارد ﻣﻲﺷﺪ‪ .‬در آنﺟﺎ ﻧﻪ دﻛﺘﺮ وﺟﻮد داﺷﺖ‪ ،‬ﻧﻪ دارو و ﻧﻪ ﺗﺸﻚ و ﭘﺘﻮ؛ و اﻳﻦ‬ ‫ﻣﺮدم ﺗﻴﺮهروز ﺑﺪون ﻫﻴﭻ اﻣﺪادي ﺟﺎن ﻣﻲدادﻧﺪ‪ .‬ﺗﻌﺪادي ﺟﺎﺳﻮس ﻛﻪ در ﻟﺒﺎس ﮔﺎردﻫﺎي ﻣﻠﻲ ﻏﺎﻓﻞﮔﻴﺮ ﺷﺪه ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬در‬ ‫آنﺟﺎ ﻧﮕﻬﺪاري ﻣﻲﺷﺪﻧﺪ ﻛﻪ ﺑﻌﺪ در ﺣﻴﺎط ﺗﻴﺮﺑﺎران ﮔﺮدﻳﺪﻧﺪ‪ .‬واﻧﮋورﻫﺎي ]اﻧﺘﻘﺎمﺟﻮﻳﺎن‪ .‬م[ ﻓﻠﻮراﻧﺲ ﺑﻪﺳﺮﻛﺮدﮔﻲ ﻛﺎﭘﻴﺘﺎن‬ ‫ﺧﻮد‪ ،‬ﺟﻮاﻧﻲ ﻇﺮﻳﻒ و زﻳﺒﺎ ﻛﻪ ﺑﺮزﻳﻦ اﺳﺒﺶ ﺑﻪاﻳﻦﺳﻮ و آنﺳﻮ ﻣﻲﭼﺮﺧﻴﺪ‪ ،‬وارد ﺷﺪﻧﺪ‪.‬‬ ‫زﻧﻲﻛﻪ ﻣﺴﺆل رﺳﺘﻮران ﻧﻈﺎﻣﻲ ﺑﻮد‪ ،‬دﺳﺖﺧﻮش ﺧﻠﺠﺎن‪ ،‬ﺑﺎ دﺳﺘﻤﺎﻟﻲ ﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪﭘﻴﺸﺎﻧﻲِ ﺧﻮنرﻳﺰ ﺧﻮد‪ ،‬ﻓﺤﺶ ﻣﻲداد و ﺑﺎ‬ ‫ﻓﺮﻳﺎد ﻳﻚ ﻣﺎدهﺷﻴﺮِ زﺧﻤﻲ اﻓﺮاد را ﮔﺮدﻫﻢ ﻓﺮاﻣﻲﺧﻮاﻧﺪ‪ .‬ﺗﻔﻨﮓﻫﺎ از ﻣﻴﺎن دﺳﺖﻫﺎي ﻣﺘﺸﻨﺞ ﺗﺼﺎدﻓﺎً ﺷﻠﻴﻚ ﻣﻲﺷﺪ‪.‬‬ ‫ﺳﺮوﺻﺪاي ﮔﺎريﻫﺎ‪ ،‬ﺗﻬﺪﻳﺪﻫﺎ‪ ،‬ﻻﺑﻪﻫﺎ‪ ،‬ﺗﻴﺮاﻧﺪازيﻫﺎ و ﻏﺮش ﺗﻮپﻫﺎ در ﻏﻮﻏﺎي دﻳﻮاﻧﻪﻛﻨﻨﺪهاي ﺑﻪﻫﻢ ﻣﻲآﻣﻴﺨﺘﻨﺪ و ﭼﻪﻛﺴﻲ‬ ‫در آن ﺳﺎﻋﺖﻫﺎي ﻫﺮاساﻧﮕﻴﺰ اﺣﺴﺎس ﻧﻤﻲﻛﺮد ﻛﻪ ﻋﻘﻠﺶ زاﻳﻞ ﻣﻲﺷﻮد؟ ﻫﺮﻟﺤﻈﻪ ﺑﺎﺧﻮد ﻓﺎﺟﻌﻪي ﺗﺎزهاي ﻣﻲآورد‪ .‬ﻳﻚ‬ ‫ﮔﺎرد ﺷﺘﺎﺑﺎن ﻣﻲآﻣﺪ و ﻣﻲﮔﻔﺖ ﻛﻪ »ﺑﺎرﻳﻜﺎد ﭘﺮادﻳﻪ رﻫﺎ ﺷﺪ«‪ ،‬دﻳﮕﺮي‪» :‬در ﺧﻴﺎﺑﺎن رِﺑِﻮال ﺑﻪﻧﻔﺮ ﻧﻴﺎز دارﻳﻢ«‪ ،‬و ﺳﻮﻣﻲ »در‬ ‫ﺧﻴﺎﺑﺎن ﭘِﺮه دارﻧﺪ ﻓﺮار ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ«‪ .‬ﺑﺮاي ﺷﻨﻴﺪن اﻳﻦ ﻧﺎﻗﻮسﻫﺎي ﻣﺮگ ﻓﻘﻂ ﭼﻨﺪ ﻋﻀﻮ ﺷﻮرا‪ ،‬از ﺟﻤﻠﻪ ﺗﺮاﻧﻜﻪ‪ ،‬ﻓ‪‬ﺮه‪ ،‬وارﻟﻦ و‬ ‫راﻧﻮﻳﻪ ﺣﻀﻮر داﺷﺘﻨﺪ‪ .‬ﻧﻮﻣﻴﺪ از ﻧﺎﺗﻮاﻧﻲ ﺧﻮد‪ ،‬درﻫﻢ ﺷﻜﺴﺘﻪ از اﻳﻦ ﻫﺸﺖ روز‪ ،‬ﺑﻲﺧﻮاﺑﻲ‪ ،‬ﺑﻲاﻣﻴﺪي؛ ﻗﻮيﺗﺮﻳﻦﻫﺎ ﻫﻢ ﻏﺮق‬ ‫دراﻧﺪوه ﺑﻮدﻧﺪ‪.‬‬ ‫از ﺳﺎﻋﺖ ﭼﻬﺎر‪ ،‬وﻳﻨﻮا و آدﻣﻴﺮو ﺳﺮﺑﺎزان ﺧﻮد را در ﻃﻮل ﺣﺼﺎرﻫﺎي ﻣﻮﻗﺖ ﺟﺎدهي اﺳﺘﺮاﺗﮋﻳﻚ ﺑﻪﺣﺮﻛﺖ درآوردﻧﺪ و‬ ‫ﺧﻴﻠﻲ زود در دروازهي روﻣﻨﻮﻳﻞ ﺑﻪﻫﻢ ﭘﻴﻮﺳﺘﻨﺪ‪ .‬ﺣﻮاﻟﻲ ﺳﺎﻋﺖ ﭘﻨﺞ‪ ،‬ﺳﺮﺑﺎزﻫﺎ ﺑﺎرﻳﻜﺎد ﺧﻴﺎﺑﺎن رﺑﻮال در ﻻوﻳﻠﺖ را اﺷﻐﺎل‬ ‫ﻛﺮدﻧﺪ و از ﺧﻴﺎﺑﺎن وﻧﺴﻦ و ﮔﺬرﮔﺎه ر‪‬ﻧﺎر از ﭘﺸﺖ ﺑﻪﺑﺎرﻳﻜﺎدﻫﺎي ﺧﻴﺎﺑﺎن ﭘﺎرﻳﺲ ﺣﻤﻠﻪ ﺑﺮدﻧﺪ‪ .‬ﺷﻬﺮداري ﻧﺎﺣﻴﻪ ﺑﻴﺴﺘﻢ ﺗﺎ ﺳﺎﻋﺖ‬ ‫ﻫﺸﺖ ﺗﺴﺨﻴﺮ ﻧﺸﺪه ﺑﻮد‪ .‬ﺑﺎرﻳﻜﺎد ﺧﻴﺎﺑﺎن ﭘﺎرﻳﺲ در ﺗﻘﺎﻃﻊ ﺑﻮﻟﻮار ﺗﻮﺳﻂ ﻓﺮﻣﺎﻧﺪهي ﮔﺮدان ‪ 191‬ﺑﺎ ﭘﻨﺞ ﻳﺎ ﺷﺶ ﮔﺎرد دﻓﺎع‬ ‫ﻣﻲﺷﺪ ﻛﻪ ﺗﺎ ﺗﻤﺎم ﺷﺪن ﻣﻬﻤﺎتﺷﺎن ﭘﺎﻳﺪاري ﻛﺮدﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﺳﺘﻮﻧﻲﻛﻪ از ﺑﻮﻟﻮار ﻓﻴﻠﻴﭗـآﮔﻮﺳﺖ ﺣﺮﻛﺖ ﻛﺮده ﺑﻮد‪ ،‬در ﺳﺎﻋﺖ ﻧﻪ وارد زﻧﺪان ر‪‬ﻛ‪‬ﺖ ﺷﺪ و ﮔﺮوﮔﺎنﻫﺎ را آزاد ﻛﺮد‪.‬‬ ‫ورﺳﺎﺋﻲﻫﺎ ﻛﻪ از روز ﭘﻴﺶ ﺑﺮ ﭘﺮﻻﺷﺰ ﻣﺴﻠﻂ ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﺣﺪاﻗﻞ از ﺳﺎﻋﺖ ﻧﻪ ﺷﺐ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺴﺘﻨﺪ ﺑﻪاﻳﻦ زﻧﺪان رﻫﺎ ﺷﺪه داﺧﻞ‬ ‫ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﺗﺄﺧﻴﺮ دوازده ﺳﺎﻋﺘﻪ ﺑﻪﺧﻮﺑﻲ ﻧﺸﺎن داد ﻛﻪ ﺟﺎن ﮔﺮوﮔﺎنﻫﺎ ﭼﻘﺪر ﺑﺮاي آنﻫﺎ ﺑﻲﻣﻘﺪار ﺑﻮد‪ .‬ﭼﻬﺎر ﻧﻔﺮ از اﻳﻦﻫﺎ ﻛﻪ‬ ‫اﺳﻘﻒ ﺳﻮرا ﻫﻢ ﺑﻴﻦﺷﺎن ﺑﻮد‪ ،‬در ﻫﻤﻴﻦ ﻓﺎﺻﻠﻪ ـﺒﻌﺪازﻇﻬﺮ روز ﺷﻨﺒﻪـ از زﻧﺪان ﻓﺮار ﻛﺮده ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬دوﺑﺎره ﺗﻮﺳﻂ ﺑﺎرﻳﻜﺎد‬ ‫ﻣﺠﺎور دﺳﺖﮔﻴﺮ و در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﭘ‪‬ﺘﻲر‪‬ﻛ‪‬ﺖ ]ر‪‬ﻛ‪‬ﺖ ﻛﻮﭼﻚ‪ .‬م[ ﺗﻴﺮﺑﺎران ﺷﺪﻧﺪ‪.‬‬ ‫در ﺳﺎﻋﺖ ﻧﻪ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﻪداﻳﺮهي ﻛﻮﭼﻜﻲ ﻣﺤﺪود ﻣﻲﺷﺪ ﻛﻪ از ﺧﻴﺎﺑﺎنﻫﺎي ﻓﻮﺑﻮرد‪‬ﺗﺎﻣﭙﻞ‪ ،‬ﺗﺮوا ﺑﻮرن‪ ،‬ﺗﺮوا ﻛﻮر‪‬ن و ﺑﻮﻟﻮار‬ ‫ﺑﻠﻮﻳﻞ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻣﻲﮔﺮدﻳﺪ‪ .‬دو ﻳﺎ ﺳﻪ ﺧﻴﺎﺑﺎن در ﻧﺎﺣﻴﻪ ﺑﻴﺴﺘﻢ‪ ،‬از ﺟﻤﻠﻪ ﺧﻴﺎﺑﺎن راﻣﭙﻮﻧﻮ‪ ،‬ﻫﻨﻮز ﻣﺒﺎرزه ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﻳﻚ دﺳﺘﻪي‬ ‫ﻛﻮﭼﻚ ﭘﻨﺠﺎه ﻧﻔﺮه ﺑﻪرﻫﺒﺮي وارﻟﻦ‪ ،‬ﻓ‪‬ﺮه و ﮔﺎﻣﺒﻮن ﺷﺎلﻫﺎي ﻗﺮﻣﺰ ﺑﻪﻛﻤﺮ و ﺷﺎﺳﭙﻮتﻫﺎ ﺑﻪدوش از ﺧﻴﺎﺑﺎن ﺷﺎن ﭘﺎﺋﻴﻦ آﻣﺪﻧﺪ‬ ‫و از ﻧﺎﺣﻴﻪ ﺑﻴﺴﺘﻢ وارد ﺑﻮﻟﻮار ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬ﻳﻚ ﮔﺎرﻳﺒﺎﻟﺪياي ﻏﻮلﭘﻴﻜﺮ ﭘﺮﭼﻢ ﺳﺮخ ﺑﺰرﮔﻲ را ﭘﻴﺸﺎﭘﻴﺶ آنﻫﺎ ﺣﻤﻞ ﻣﻲﻛﺮد‪ .‬وارد‬ ‫ﻧﺎﺣﻴﻪ ﻳﺎزدﻫﻢ ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬وارﻟﻦ و ﻫﻤﻜﺎراﻧﺶ ﻣﻲرﻓﺘﻨﺪ ﺗﺎ از ﺑﺎرﻳﻜﺎد ﺧﻴﺎﺑﺎن ﻓﻮﺑﻮرد‪‬ﺗﺎﻣﭙﻞ و ﺧﻴﺎﺑﺎن ﻓﻮﻧﺘ‪‬ﻦاوروا دﻓﺎع ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬اﻳﻦ‬ ‫ﺑﺎرﻳﻜﺎد از ﺟﻠﻮ در دﺳﺘﺮس ﻗﺮار ﻧﺪاﺷﺖ‪ .‬ورﺳﺎﺋﻲﻫﺎ ﻛﻪ ﺑﺮ ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎن ﺳﻦﻟﻮﺋﻲ ﻣﺴﻠﻂ ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﻣﻮﻓﻖ ﺷﺪﻧﺪ آن را از ﻃﺮﻳﻖ‬ ‫ﺧﻴﺎﺑﺎنﻫﺎي ﺳﻦﻣﻮر و ﺑﻴﺸﺎ دور ﺑﺰﻧﻨﺪ‪.‬‬ ‫در ﺳﺎﻋﺖ ده ﺑﺮاي ﻓﺪرالﻫﺎ ﺗﻘﺮﻳﺒﺎً ﻫﻴﭻ ﺗﻮﭘﻲ ﻧﻤﺎﻧﺪه ﺑﻮد و دو ﺳﻮم ارﺗﺶ‪ ‬آنﻫﺎ را در ﻣﺤﺎﺻﺮه داﺷﺖ‪ .‬اﻳﻦ ﻣﺴﺌﻠﻪ ﭼﻪ‬ ‫اﻫﻤﻴﺘﻲ داﺷﺖ؟ در ﺧﻴﺎﺑﺎن ﻓﻮﺑﻮرد‪‬ﺗﺎﻣﭙﻞ‪ ،‬ﺧﻴﺎﺑﺎن اوﺑِﺮﻛﺎﻣﻒ‪ ،‬ﺧﻴﺎﺑﺎن ﺳﻦﻣﻮر و ﺧﻴﺎﺑﺎن ﭘﺎرﻣﺎﻧﺘﻴﻪ آنﻫﺎ ﻫﻨﻮز ﻣﻲﺧﻮاﺳﺘﻨﺪ‬ ‫ﺑﺠﻨﮕﻨﺪ‪ .‬درآنﺟﺎ از ﻳﻚﺳﻮ ﺑﺎرﻳﻜﺎدﻫﺎﺋﻲ وﺟﻮد داﺷﺖ ﻛﻪ ﻧﻤﻲﺷﺪ آنﻫﺎ را دور زد؛ و از دﻳﮕﺮﺳﻮ ﺧﺎﻧﻪﻫﺎﺋﻲﻛﻪ ﺧﺮوﺟﻲ‬

‫‪235‬‬

‫ﻧﺪاﺷﺖ‪ .‬ﺗﺎ ﺗﻤﺎم ﺷﺪن ﻣﻬﻤﺎت ﻓﺪرالﻫﺎ‪ ،‬ورﺳﺎﺋﻲﻫﺎ آنﻫﺎ را ﺑﻤﺒﺎران ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﭘﺲ از اﺗﻤﺎم ﮔﻠﻮﻟﻪﻫﺎ و در زﻳﺮ ﺑﻤﺒﺎران‬ ‫ورﺳﺎﺋﻲﻫﺎ‪ ،‬ﺑﻪﺳﻤﺖ ﺗﻔﻨﮓﻫﺎﺋﻲ ﺷﺘﺎﻓﺘﻨﺪ ﻛﻪ در اﻃﺮاف ﺧﻮد ﭼﺎﺗﻤﻪ زده ﺑﻮدﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﺑﻪﺗﺪرﻳﺞ ﺗﻴﺮاﻧﺪازي ﻓﺮوﻛﺶ ﻛﺮد و ﻫﻤﻪﺟﺎ ﺳﺎﻛﺖ ﺷﺪ‪ .‬در ﺳﺎﻋﺖ ده آﺧﺮﻳﻦ ﺗﻮپ ﻓﺪرالﻫﺎ ﺑﻪﺳﻤﺖ ﺧﻴﺎﺑﺎن ﭘﺎرﻳﺲ ﻛﻪ‬ ‫در اﺷﻐﺎل ورﺳﺎﺋﻲﻫﺎ ﺑﻮد‪ ،‬ﺷﻠﻴﻚ ﻛﺮد‪ .‬اﻳﻦ ﺗﻮپ ﻛﻪ ﺑﺎ دو ﮔﻠﻮﻟﻪ ﭘﺮ ﺷﺪه ﺑﻮد ﺑﺎ ﺻﺪاي اﻧﻔﺠﺎر ﻣﻬﻴﺐِ ﺧﻮد آﺧﺮﻳﻦ آه ﻛﻤﻮن‬ ‫ﭘﺎرﻳﺲ را ﺑﺮﻛﺸﻴﺪ‪.‬‬ ‫آﺧﺮﻳﻦ ﺑﺎرﻳﻜﺎد روزﻫﺎي ﻣﻪ در ﺧﻴﺎﺑﺎن راﻣﭙﻮﻧﻮ ﺑﻮد‪ .‬ﻳﻚ ﻓﺪرالِ ﺗﻨﻬﺎ ﻳﻚ رﺑﻊ ﺳﺎﻋﺖ از آن دﻓﺎع ﻛﺮد‪ .‬او ﺳﻪﺑﺎر ﭘﺎﻳﻪ‬ ‫ﭘﺮﭼﻢ ورﺳﺎﺋﻲﻫﺎ را ﻛﻪ روي ﺑﺎرﻳﻜﺎد ﺧﻴﺎﺑﺎن ﭘﺎرﻳﺲ دراﻫﺘﺰاز ﺑﻮد‪ ،‬ﺷﻜﺴﺖ‪ .‬اﻳﻦ آﺧﺮﻳﻦ ﺳﺮﺑﺎز ﻛﻤﻮن‪ ،‬ﺑﻪﭘﺎداش ﺷﺠﺎﻋﺖ‬ ‫ﺧﻮد‪ ،‬ﻣﻮﻓﻖ ﺑﻪﻓﺮار ﺷﺪ‪.‬‬ ‫در ﺳﺎﻋﺖ ﻳﺎزده ﻫﻤﻪﭼﻴﺰ ﺗﻤﺎم ﺷﺪ‪ .‬ﻣﻴﺪان ﻛﻨﻜﻮرد دو روز ﭘﺎﻳﺪاري ﻛﺮده ﺑﻮد؛ ﺑﻮتـاُـﻛﺎي دو روز و ﻧﻴﻢ‪ ،‬ﻻوﻳﻠ‪‬ﺖ ﺳﻪ‬ ‫روز‪ ،‬و ﺑﻮﻟﻮار وﻟﺘﺮ دو روز و ﻧﻴﻢ‪ .‬از ‪ 79‬ﻋﻀﻮ ﺷﻮرا ﻛﻪ در ‪ 21‬ﻣﻪ اﻧﺠﺎم وﻇﻴﻔﻪ ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ‪ :‬ﻳﻚ ﻧﻔﺮ‪ ،‬د‪‬ﻟ‪‬ﺴﻜﻠﻮز‪ ،‬روي ﺑﺎرﻳﻜﺎدﻫﺎ‬ ‫ﻣﺮد؛ دو ﻧﻔﺮ‪ ،‬ژ‪ .‬دوران و ر‪ .‬رﻳﮕﻮ‪ ،‬ﺗﻴﺮﺑﺎران ﺷﺪه ﺑﻮدﻧﺪ؛ دو ﻧﻔﺮ‪ ،‬ﺑﺮوﻧﻮ و ورﻣﻮرل )ﻛﻪ ﭼﻨﺪ روز ﺑﻌﺪ در ورﺳﺎي ﻣﺮد]‪([200‬؛ دو‬ ‫ﻧﻔﺮ ﺷﺪﻳﺪاً و ﺳﻪ ﻧﻔﺮ ـاوده]*[‪ ،‬ﭘﺮوﺗﻮ و ﻓﺮاﻧﻜﻞـ ﺑﻪﻃﻮر ﺳﻄﺤﻲ زﺧﻤﻲ ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬ورﺳﺎﺋﻲﻫﺎ ﺗﻠﻔﺎت ﻛﻤﻲ داده ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﻣﺎ ﺳﻪ‬ ‫ﻫﺰار ﻛﺸﺘﻪ و زﺧﻤﻲ داﺷﺘﻴﻢ‪ .‬در ژوﺋﻦ ‪ ،1848‬ﺗﻠﻔﺎت ارﺗﺶ و ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺷﻮرﺷﻴﺎن ﻧﺴﺒﺘﺎً ﺟﺪيﺗﺮ ﺑﻮد‪ .‬وﻟﻲ ﺷﻮرﺷﻴﺎن ژوﺋﻦ‬ ‫ﻣﻲﺑﺎﻳﺴﺖ ﻓﻘﻂ ﺑﺎ ‪ 30/000‬ﻧﻔﺮ ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ؛ درﺣﺎﻟﻲﻛﻪ ﺷﻮرﺷﻴﺎن ﻣﻪ ﺑﺎ ‪ 130/000‬ﺳﺮﺑﺎز ﻧﺒﺮد ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﻣﺒﺎرزهي ژوﺋﻦ‬ ‫ﻓﻘﻂ ﺳﻪ روز ﻃﻮل ﻛﺸﻴﺪ و از آنِ ﻓﺪرالﻫﺎ ﻫﺸﺖ ﻫﻔﺘﻪ‪ .‬در آﺳﺘﺎﻧﻪي ژوﺋﻦ ارﺗﺶ اﻧﻘﻼب دﺳﺖ ﻧﺨﻮرده ﺑﻮد؛ و در ‪ 21‬ﻣﻪ‬ ‫ﻗﻄﻌﻪ ﻗﻄﻌﻪ ﺑﻮد‪ .‬ﻏﻴﻮرﺗﺮﻳﻦ ﻣﺪاﻓﻌﺎن در ﭘﺴﺖﻫﺎي ﻣﻘﺪم ﺟﺎن ﺑﺎﺧﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬اﻳﻦ ‪ 15/000‬ﻧﻔﺮيﻛﻪ ﺑﻴﻬﻮده در ﺧﺎرج از ﺷﻬﺮ‬ ‫ﻓﺪا ﺷﺪﻧﺪ‪ ،‬در داﺧﻞ ﭘﺎرﻳﺲ ﭼﻪﻫﺎ ﻛﻪ ﻧﻤﻲﻛﺮدﻧﺪ؟ ﭼﻪ ﻛﺎرﻫﺎ ﻛﻪ ﻣﺮدان دﻟﻴﺮ ﻧﻮﻳﻲ‪ ،‬اﻧﻴﻴﺮ‪ ،‬اﻳﺴﻲ‪ ،‬واﻧﻮ و َﻛﺸﺎن در ﭘﺎﻧﺘﺌﻮن و‬ ‫ﻣﻮﻧﻤﺎرﺗﺮ ﻧﻤﻲﻛﺮدﻧﺪ؟‬ ‫اﺷﻐﺎل دژ وﻧﺴﻦ در دوﺷﻨﺒﻪ ‪ 29‬ﻣﻪ واﻗﻊ ﺷﺪ‪ .‬اﻳﻦ دژ ﻛﻪ ﻣﻄﺎﺑﻖ ﻣﻔﺎد ﻗﺮارداد ﺻﻠﺢ ﺧﻠﻊ ﺳﻼح ﺷﺪه ﺑﻮد‪ ،‬از ﻫﺮﮔﻮﻧﻪ‬ ‫ﺷﺮﻛﺘﻲ در اﻳﻦ ﻧﺰاع ﻋﺎﺟﺰ ﺑﻮده اﺳﺖ‪ .‬ﻋﻮابﺟﻤﻌﻲ آن ﺷﺎﻣﻞ ﺳﻴﺼﺪوﭘﻨﺠﺎه ﻧﻔﺮ و ﺑﻴﺴﺖوﭼﻬﺎر اﻓﺴﺮ ﻣﻲﺷﺪ ﻛﻪ ﺗﺤﺖ‬ ‫ﻓﺮﻣﺎﻧﺪﻫﻲ ﺳﺮﻟﮋﻳﻮن ﻓﺎﻟﺘﻮ‪ ،‬از رزﻣﻨﺪﮔﺎن ﺳﺎﺑﻖ ﺟﻨﮓﻫﺎي ﻟﻬﺴﺘﺎن و ﮔﺎرﻳﺒﺎﻟﺪي و ﻳﻜﻲ از ﻓﻌﺎلﺗﺮﻳﻦ اﻓﺮاد ‪ 18‬ﻣﺎرس‪ ،‬ﻗﺮار‬ ‫داﺷﺘﻨﺪ‪ .‬ﺑﻪاو ﭘﻴﺶﻧﻬﺎد ﺗﺄﻣﻴﻦ ﺟﺎﻧﻲ ﻛﺎﻣﻞ داده ﺷﺪ‪ ،‬وﻟﻲ ﭘﺎﺳﺦ داد ﻛﻪ ﺷﺮﻓﺶ او را از ﺗﺮك ﻫﻤﺮزﻣﺎن ﺧﻮد ﺑﺎزﻣﻲدارد‪.‬‬ ‫روز ﺷﻨﺒﻪ ﻳﻚ ﺳﺮﻫﻨﮓ ﺳﺘﺎد ورﺳﺎﺋﻲ ﺑﺮاي ﻣﺬاﻛﺮه در ﻣﻮرد ﺗﺴﻠﻴﻢ آﻣﺪ‪ .‬ﻓﺎﻟﺘﻮ ﺧﻮاﺳﺘﺎر ﺳﻪ ﺟﻮاز ﻋﺒﻮر‪ ،‬ﻧﻪ ﺑﺮاي ﺧﻮدش‪،‬‬ ‫ﺑﻠﻜﻪ ﺑﺮاي ﺗﻌﺪادي از اﻓﺴﺮان ﺧﻮد ﻛﻪ ﻣﻠﻴﺖ ﺧﺎرﺟﻲ داﺷﺘﻨﺪ‪ ،‬ﺷﺪ؛ و در ﻣﻘﺎﺑﻞ اﻣﺘﻨﺎع ورﺳﺎﺋﻲﻫﺎ ﻣﺮﺗﻜﺐ ﺧﻄﺎي ﺗﻮﺳﻞ‬ ‫ﺑﻪﭘﺮوﺳﻲﻫﺎ ﮔﺮدﻳﺪ‪ .‬وﻟﻲ ﻣﺎﻛﻤﺎﻫﻮن ﻛﻪ ﭘﻴﺶﺑﻴﻨﻲ ﻣﺤﺎﺻﺮه را ﻛﺮده ﺑﻮد‪ ،‬ﺧﻮاﺳﺘﺎر ﻛﻤﻚ ﺷﺎﻫﺰادهي ﺳﺎﻛﺴﻮﻧﻲ ﺷﺪ و اﻳﻦ‬ ‫آﻟﻤﺎﻧﻲ ﺑﻪﺧﺎﻃﺮ اﻳﻦ ﺑﺮادر ارﺗﺸﻲ ﺧﻮد ﮔﻮش ﺑﻪزﻧﮓ ﺑﻮد]‪ .[201‬درﻃﻲ ﻣﺬاﻛﺮات ژﻧﺮال وﻳﻨﻮا ﺑﺎ اﻳﻦ دژ ارﺗﺒﺎط ﺑﺮﻗﺮار ﻛﺮد و‬ ‫ﭼﻨﺪ ﻓﺮد ﺑﺪﻧﺎم ﭘﻴﺶﻧﻬﺎد ﻛﺮدﻧﺪ ﻛﻪ ﻓﺪرالﻫﺎي ﺳﺮﺳﺨﺖ را از ﻣﻴﺎن ﺑﺮدارﻧﺪ‪ .‬ازﺟﻤﻠﻪي اﻳﻦ ﻓﺪرالﻫﺎ ﻳﻜﻲ ﻣ‪‬ﺮﻟﻪ ﺑﻮد‪:‬‬ ‫ﺳﺮﻣﻬﻨﺪسِ ﺗﻮپﺧﺎﻧﻪ‪ ،‬درﺟﻪدار ﺳﺎﺑﻖ‪ ،‬ﻻﻳﻖ‪ ،‬ﭘﺮﺗﺤﺮك و ﻛﺎﻣﻼً ﻣﺼﻤﻢ ﺑﻪﻣﻨﻔﺠﺮ ﻛﺮدن دژ ﺑﻪﺟﺎي ﺗﺴﻠﻴﻢ آن‪ .‬اﻧﺒﺎر ﻣﻬﻤﺎت‬ ‫ﺣﺎوي ﻫﺰار ﻛﻴﻠﻮﮔﺮم ﺑﺎروت و ﭼﻬﺎرﺻﺪ ﮔﻠﻮﻟﻪ ﺑﻮد‪.‬‬ ‫روز ﻳﻚﺷﻨﺒﻪ در ﺳﺎﻋﺖ ﻫﺸﺖ ﺻﺒﺢ ﺻﺪاي ﮔﻠﻮﻟﻪاي از اﻃﺎق ﻣ‪‬ﺮﻟﻪ ﺷﻨﻴﺪه ﺷﺪ‪ .‬ﺑﻪاﻃﺎق او داﺧﻞ ﺷﺪه ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﺟﺴﺪش‬ ‫روي زﻣﻴﻦ اﻓﺘﺎده ﺑﻮد و ﮔﻠﻮﻟﻪي ﺗﭙﺎﻧﭽﻪاي ﺳﺮش را ﺳﻮراخ ﻛﺮده ﺑﻮد‪ .‬ﺑﻪﻫﻢرﻳﺨﺘﮕﻲ اﻃﺎق ﻧﺸﺎن از وﻗﻮع درﮔﻴﺮي داﺷﺖ‪ .‬و‬ ‫ﻛﺎﭘﻴﺘﺎن ﮔﺮدان ‪ ،99‬ب‪ ،...‬ﻛﻪ ﺑﻌﺪاً ورﺳﺎﺋﻲﻫﺎ او را آزاد ﻛﺮدﻧﺪ‪ ،‬ﺗﺼﺪﻳﻖ ﻛﺮد ﻛﻪ ﺑﺎﻃﺮياي را ﻛﻪ ﻣ‪‬ﺮﻟﻪ ﺗﻮﺳﻂ آن ﻗﺼﺪ داﺷﺖ‬ ‫دژ را ﻣﻨﻔﺠﺮ ﻛﻨﺪ‪ ،‬از ﻛﺎر اﻧﺪاﺧﺘﻪ اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪236‬‬

‫روز دوﺷﻨﺒﻪ ﺣﻮاﻟﻲ ﻇﻬﺮ ﺳﺮﻫﻨﮓ ورﺳﺎﺋﻲ ﭘﻴﺶﻧﻬﺎد ﺗﺴﻠﻴﻢ را ﺗﻜﺮار ﻛﺮد‪ .‬ﺑﻴﺴﺖوﭼﻬﺎر ﺳﺎﻋﺖ از ﭘﺎﻳﺎن درﮔﻴﺮي در‬ ‫ﭘﺎرﻳﺲ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺑﻮد‪ .‬اﻓﺴﺮان ﻣﺸﻮرت ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﺗﻮاﻓﻖ ﺷﺪ ﻛﻪ درﻫﺎ ﺑﺎز ﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬و در ﺳﺎﻋﺖ ﺳﻪ ورﺳﺎﺋﻲﻫﺎ وارد ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬اﻓﺮاد ﭘﺲ‬ ‫از زﻣﻴﻦ ﮔﺬاﺷﺘﻦ ﺳﻼحﻫﺎي ﺧﻮد‪ ،‬در اﻧﺘﻬﺎي ﺣﻴﺎط ﺻﻒ ﻛﺸﻴﺪه ﺑﻮدﻧﺪ‪ 9 .‬اﻓﺴﺮ ﺟﺪا از دﻳﮕﺮان ﺗﺤﺖاﻟﺤﻔﻆ ﻣﺎﻧﺪﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﺷﺐﻫﻨﮕﺎم‪ ،‬در ﺧﻨﺪقﻫﺎ‪ ،‬ﺑﻪﻓﺎﺻﻠﻪي ﺻﺪ ﻣﺘﺮيِ ﻣﺤﻠﻲﻛﻪ دوك آﻧﮕﻦ ازﭘﺎ درآﻣﺪه ﺑﻮد‪ ،‬اﻳﻦ ‪ 9‬اﻓﺴﺮ در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺟﻮﺧﻪي‬ ‫آﺗﺶ ﺑﻪﺧﻂ اﻳﺴﺘﺎدﻧﺪ‪ .‬ﻳﻜﻲ از آنﻫﺎ‪ ،‬ﺳﺮﻫﻨﮓ د‪‬ﻟﻮرم‪ ،‬ﺑﻪﻓﺮﻣﺎﻧﺪهي ورﺳﺎﺋﻲ رو ﻛﺮد و ﮔﻔﺖ‪» :‬ﻧﺒﺾ ﻣﺮا ﺑﮕﻴﺮﻳﺪ! ﺑﺒﻴﻨﻴﺪ آﻳﺎ‬ ‫ﺗﺮﺳﻴﺪهام«‪.‬‬

‫‪237‬‬

‫ﻓﺼﻞ ﺳﻲ و دوم‬ ‫ﻏﻀﺐ ورﺳﺎي‬

‫»ﻣﺎ آدمﻫﺎي ﺷﺮاﻓﺘﻤﻨﺪي ﻫﺴﺘﻴﻢ‪ :‬ﻋﺪاﻟﺖ ﻣﻄﺎﺑﻖ ﻗﻮاﻧﻴﻦ ﻋﺎدي ﻣﺠﺮي‬ ‫ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ«‪) .‬ﺗﻲﻳِﺮ ﺑﻪﻣﺠﻠﺲ ﻣﻠﻲ‪ 22 ،‬ﻣﻪ ‪.(1871‬‬ ‫»ﺷﺮاﻓﺘﻤﻨﺪ‪ ،‬ﻳﺎﮔﻮي ﺷﺮاﻓﺘﻤﻨﺪ«! )ﺷﻜﺴﭙﻴﺮ(‪.‬‬ ‫ﻧﻈﻢ در ﭘﺎرﻳﺲ ﺣﺎﻛﻢ ﺑﻮد‪ .‬ﻫﻤﻪﺟﺎ وﻳﺮاﻧﻲ‪ ،‬ﻣﺮگ و زﺟﻪﻫﺎي ﻓﺠﻴﻊ‪ .‬اﻓﺴﺮان ﺑﻪﻧﺤﻮ ﺗﺤﺮﻳﻚآﻣﻴﺰي ﺑﻪاﻳﻦﺳﻮ و آنﺳﻮ‬ ‫ﻣﻲرﻓﺘﻨﺪ و ﺷﻤﺸﻴﺮﻫﺎيﺷﺎن را ﺑﻪرخ ﻣﻲﻛﺸﻴﺪﻧﺪ‪ .‬درﺟﻪدارﻫﺎ ﻫﻢ رﻓﺘﺎر ﻣﺘﻔﺮﻋﻨﺎﻧﻪي آنﻫﺎ را ﺗﻘﻠﻴﺪ ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﺳﺮﺑﺎزﻫﺎ در‬ ‫ﺗﻤﺎم ﺟﺎدهﻫﺎي ﺑﺰرگ اردو زده ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﻋﺪهاي ﻣﻨﮓ از ﺧﺴﺘﮕﻲ و ﻛﺸﺘﺎر روي ﺳﻨﮕﻔﺮشﻫﺎ ﺑﻪﺧﻮاب رﻓﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬دﻳﮕﺮان‬ ‫ﺳﻮپﺷﺎن را در ﻛﻨﺎر اﺟﺴﺎد ﻣﻲﭘﺨﺘﻨﺪ و ﺗﺮاﻧﻪﻫﺎي ﻣﺤﻠﻲ ﺧﻮد را ﻣﻲﺧﻮاﻧﺪﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﺑﺮاي ﭘﻴﺶﮔﻴﺮي از ﺧﺎﻧﻪﮔﺮدي‪ ،‬ﭘﺮﭼﻢ ﺳﻪ رﻧﮓ از ﻫﻤﻪي ﭘﻨﺠﺮهﻫﺎ آوﻳﺰان ﺑﻮد‪ .‬ﺗﻔﻨﮓﻫﺎ‪ ،‬ﺟﻌﺒﻪﻫﺎي ﻓﺸﻨﮓ و اوﻧﻴﻔﺮمﻫﺎ‬ ‫در ﺟﻮيﻫﺎي ﺧﻴﺎﺑﺎنﻫﺎي ﻣﺤﻼت ﻣﺮدﻣﻲ روي ﻫﻢ ﺗﻞاﻧﺒﺎر ﺷﺪه ﺑﻮد‪ .‬ﺟﻠﻮي درﻫﺎ زنﻫﺎ ﻧﺸﺴﺘﻪ‪ ،‬ﺳﺮﻫﺎي ﺧﻮد را ﺑﻴﻦ دو‬ ‫دﺳﺖ ﮔﺮﻓﺘﻪ‪ ،‬ﺑﺎ ﻧﮕﺎﻫﻲ ﺛﺎﺑﺖ ﺑﻪﺟﻠﻮ ﺧﻴﺮه ﺷﺪه ﺑﻮدﻧﺪ و اﻧﺘﻈﺎر ﭘﺴﺮ ﻳﺎ ﺷﻮﻫﺮي را ﻣﻲﻛﺸﻴﺪﻧﺪ ﻛﻪ ﺷﺎﻳﺪ ﻫﺮﮔﺰ ﻧﻤﻲآﻣﺪ‪.‬‬ ‫در ﻣﺤﻼت ﺛﺮوﺗﻤﻨﺪ ﺧﻮﺷﺤﺎﻟﻲ ﻫﻴﭻ ﺣﺪ و ﻣﺮزي ﻧﻤﻲﺷﻨﺎﺧﺖ‪ .‬ﻓﺮاريﻫﺎي دو ﻣﺤﺎﺻﺮه‪ ،‬ﺗﻈﺎﻫﺮﻛﻨﻨﺪﮔﺎن ﻣﻴﺪان واﻧﺪوم و‬ ‫ﺑﺴﻴﺎري از ﻣﻬﺎﺟﺮانِ ورﺳﺎي دوﺑﺎره ﺑﻮﻟﻮارﻫﺎ را دراﺧﺘﻴﺎر ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬از روز ﭘﻨﺞﺷﻨﺒﻪ‪ ،‬اﻫﺎﻟﻲ ﻣﺮدمدار اﻳﻦ ﻣﺤﻼت دﻧﺒﺎل‬ ‫اﺳﺮا راه ﻣﻲاﻓﺘﺎدﻧﺪ‪ ،‬ژاﻧﺪارمﻫﺎي ﻣﺄﻣﻮر اﻧﺘﻘﺎل آنﻫﺎ را ﺗﺸﻮﻳﻖ ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ]‪ [202‬و ﺑﺎ دﻳﺪن ﮔﺎريﻫﺎي ﻣﺴﺘﻮر از ﺧﻮن دﺳﺖ‬ ‫ﻣﻲزدﻧﺪ]‪ .[203‬اﻳﻦ ﻏﻴﺮﻧﻈﺎﻣﻲﻫﺎ ﺟﻬﺪ ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ ﻛﻪ در ﻟﻮدﮔﻲ ﺑﺮﻧﻈﺎﻣﻲﻫﺎ ﺳﺒﻘﺖ ﺑﮕﻴﺮﻧﺪ‪ .‬آدﻣﻲ از آن ﻧﻮع ﻛﻪ ﺟﺮأت ﻧﻜﺮده‬ ‫ﺑﻮد از ﻛﺎﻓﻪي ﻫ‪‬ﻠﺪ‪‬ر آنﻃﺮفﺗﺮ ﺑﺮود‪ ،‬ﺣﺎﻻ از ﺗﺴﺨﻴﺮ ﺷﺎﺗﻮدو ﺗﻌﺮﻳﻒ ﻣﻲﻛﺮد و ﻻف ﻣﻲآﻣﺪ ﻛﻪ دوازده اﺳﻴﺮ را ﺗﻴﺮﺑﺎران ﻛﺮده‬ ‫اﺳﺖ‪ .‬زﻧﺎن ﺷﻴﻚ و ﺷﻨﮕﻮل‪ ،‬اﻧﮕﺎر ﻛﻪ ﺑﻪﺳﻔﺮي ﺗﻔﺮﻳﺤﻲ رﻓﺘﻪاﻧﺪ‪ ،‬ﺧﻮد را ﺑﻪاﺟﺴﺎد ﺳﺮﮔﺮم ﻛﺮده ﺑﻮدﻧﺪ و ﺑﺮاي ﻟﺬت ﺑﺮدن از‬ ‫دﻳﺪار ﻣﺮدهﻫﺎي دﻻور ﺑﺎ ﺗﻪ ﭼﺘﺮِ آﻓﺘﺎﺑﻲ ﺧﻮد آﺧﺮﻳﻦ رواﻧﺪاز آنﻫﺎ را ﻛﻨﺎر ﻣﻲزدﻧﺪ‪.‬‬

‫‪238‬‬

‫ﻣﺎﻛﻤﺎﻫﻮن در ﻇﻬﺮ ‪ 28‬ﻣﻪ اﻋﻼم ﻛﺮد‪» :‬اﻫﺎﻟﻲ ﭘﺎرﻳﺲ‪ ،‬ﭘﺎرﻳﺲ آزاد ﺷﺪه اﺳﺖ! اﻣﺮوز درﮔﻴﺮي ﺧﺎﺗﻤﻪ ﻳﺎﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪ .‬ﻧﻈﻢ‪،‬‬ ‫ﻛﺎر و اﻣﻨﻴﺖ در ﺷُﺮف اﺣﻴﺎﺳﺖ«‪.‬‬ ‫»ﭘﺎرﻳﺲِ آزاد« ﺑﻪﭼﻬﺎر ﺣﻮزهي ﻓﺮﻣﺎﻧﺪﻫﻲ ﺗﺤﺖ ﻓﺮﻣﺎن وﻳﻨﻮا‪ ،‬آدﻣﻴﺮو‪ ،‬ﺳﻴﺴﻪ و دوﺋ‪‬ﻪ ﺗﻘﺴﻴﻢ ﺷﺪ و ﻳﻚﺑﺎر دﻳﮕﺮ ﺗﺤﺖ‬ ‫رژﻳﻢِ ﺣﺎﻟﺖ‪ ‬اﺿﻄﺮاريﻛﻪ ﻛﻤﻮن آن را ﺑﺮﭼﻴﺪه ﺑﻮد‪ ،‬ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬دﻳﮕﺮ ﻫﻴﭻ ﺣﻜﻮﻣﺘﻲ در ﭘﺎرﻳﺲ ﻏﻴﺮاز ارﺗﺸﻲ ﻛﻪ ﭘﺎرﻳﺲ را‬ ‫ﻛﺸﺘﺎر ﻣﻲﻛﺮد‪ ،‬وﺟﻮد ﻧﺪاﺷﺖ‪ .‬ﻋﺎﺑﺮﻳﻦ ﺑﻪﺗﺨﺮﻳﺐ ﺑﺎرﻳﻜﺎدﻫﺎ ﻣﺠﺒﻮر ﻣﻲﺷﺪﻧﺪ و ﻫﺮﻧﺸﺎﻧﻪاي از ﺑﻲﺣﻮﺻﻠﮕﻲ ﺑﺎ ﺧﻮد ﺑﺎزداﺷﺖ و‬ ‫ﻫﺮاﻫﺎﻧﺘﻲ ﻣﺮگ ﻣﻲآورد‪ .‬در ﻣﻌﺎﺑﺮ اﻋﻼن ﭼﺴﺒﺎﻧﺪﻧﺪ ﻛﻪ ﻫﺮﻛﺴﻲ ﻛﻪ ﺳﻼح در اﺧﺘﻴﺎر داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻓﻮراً ﺑﻪدادﮔﺎه ﻧﻈﺎﻣﻲ‬ ‫ﺗﺴﻠﻴﻢ ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ و ﻫﺮﺧﺎﻧﻪاي ﻛﻪ از آن ﺗﻴﺮاﻧﺪازي ﺷﻮد‪ ،‬ﺷﺎﻣﻞ اﻋﺪام ﺻﺤﺮاﺋﻲ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪ .‬ﻫﻤﻪي اﻣﺎﻛﻦ ﻋﻤﻮﻣﻲ در‬ ‫ﺳﺎﻋﺖ ﻳﺎزده ﺑﺴﺘﻪ ﻣﻲﺷﺪﻧﺪ‪ .‬ﺑﻌﺪ از آن ﻓﻘﻂ اﻓﺴﺮان اوﻧﻴﻔﺮم ﭘﻮﺷﻴﺪه ﻣﻲﺗﻮاﻧﺴﺘﻨﺪ آزاداﻧﻪ رﻓﺖ و آﻣﺪ ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ﮔﺸﺘﻲﻫﺎي ﺳﻮاره‬ ‫ﺧﻴﺎﺑﺎنﻫﺎ را ﭘ‪‬ﺮﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ورود ﺑﻪﺷﻬﺮ ﻣﺸﻜﻞ و ﺧﺮوج از آن ﻏﻴﺮﻣﻤﻜﻦ ﺑﻮد‪ .‬ﻓﺮوﺷﻨﺪهﻫﺎ ﺣﻖ ﭘﺲ و ﭘﻴﺶ رﻓﺘﻦ ﻧﺪاﺷﺘﻨﺪ و ﻣﻮاد‬ ‫ﻏﺬاﺋﻲ داﺷﺖ ﻛﻢﻳﺎب ﻣﻲﺷﺪ‪.‬‬ ‫»ﭘﺲ از ﺧﺎﺗﻤﻪي درﮔﻴﺮي«‪ ،‬ارﺗﺶ ﺧﻮد را ﺑﻪﺟﻮﺧﻪي ﺑﺰرﮔﻲ از ﺟﻼدان ﺗﺒﺪﻳﻞ ﻛﺮد‪ .‬روز ﻳﻚﺷﻨﺒﻪ ﺑﻴﺶ از ‪5/000‬‬ ‫زﻧﺪاﻧﻲ ﻛﻪ در اﻃﺮاف ﭘﺮﻻﺷﺰ دﺳﺖﮔﻴﺮ ﺷﺪه ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻪزﻧﺪان ﻻر‪‬ﻛ‪‬ﺖ ﻫﺪاﻳﺖ ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬ﻳﻚ ﺳﺮﮔُﺮدان ﻛﻪ در داﻻن ورودي‬ ‫اﻳﺴﺘﺎده ﺑﻮد‪ ،‬زﻧﺪاﻧﻴﺎن را ﺑﺮاﻧﺪاز ﻣﻲﻛﺮد و ﺑﻪآنﻫﺎ ﻣﻲﮔﻔﺖ »ﺑﻪراﺳﺖ« ﻳﺎ »ﺑﻪﭼﭗ«‪ .‬ﻛﺴﺎﻧﻲﻛﻪ ﺑﻪﭼﭗ ﻣﻲرﻓﺘﻨﺪ‪ ،‬ﺗﻴﺮﺑﺎران‬ ‫ﻣﻲﺷﺪﻧﺪ‪ .‬ﭘﺲ از ﺧﺎﻟﻲﻛﺮدن ﺟﻴﺐﻫﺎيﺷﺎن‪ ،‬آنﻫﺎ را ﻛﻨﺎر دﻳﻮار ﺑﻪﺻﻒ واﻣﻲداﺷﺘﻨﺪ و ﺳﻼﺧﻲ ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬روﺑﺮوي دﻳﻮار دو‬ ‫ﻳﺎ ﺳﻪ ﻛﺸﻴﺶ روي ﻛﺘﺎب دﻋﺎﻫﺎي ﺧﻮد ﺧﻢ ﻣﻲﺷﺪﻧﺪ و ﺑﺮاي اﻳﻦ د‪‬مﻣﺮﮔﻲﻫﺎ زﻳﺮﻟﺒﻲ دﻋﺎ ﻣﻲﺧﻮاﻧﺪﻧﺪ‪.‬‬ ‫از ﻳﻚﺷﻨﺒﻪ ﺗﺎ ﺻﺒﺢ دوﺷﻨﺒﻪ ﺗﻨﻬﺎ در ﻻر‪‬ﻛ‪‬ﺖ ﺑﻴﺶ از ‪ 1/900‬ﻧﻔﺮ ﺑﻪاﻳﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﺑﻪﻗﺘﻞ رﺳﻴﺪﻧﺪ]‪ .[204‬ﺣﻮضﻫﺎﺋﻲ از‬ ‫ﺧﻮن در راهآبﻫﺎي زﻧﺪان ﺟﺎري ﺑﻮد‪ .‬ﻫﻤﻴﻦ ﺳﻼﺧﻲ در ﻣﺪرﺳﻪي ﻧﻈﺎم و ﭘﺎرك ﻣﻮﻧﺴﻮ ﻫﻢ واﻗﻊ ﺷﺪ‪.‬‬ ‫اﻳﻦ ﻛﺎر‪ ،‬ﻗﺼﺎﺑﻲ ﺑﻮد؛ ﻧﻪ ﭼﻴﺰي ﺑﻴﺶﺗﺮ و ﻧﻪ ﭼﻴﺰي ﻛﻢﺗﺮ‪ .‬در ﺟﺎﻫﺎي دﻳﮕﺮ زﻧﺪاﻧﻲﻫﺎ ﺟﻠﻮي دادﮔﺎهﻫﺎي وﻳﮋه‪ ،‬ﻛﻪ از روز‬ ‫دوﺷﻨﺒﻪ ﭘﺎرﻳﺲ از آنﻫﺎ ﻣﻤﻠﻮ ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﺮده ﻣﻲﺷﺪﻧﺪ‪ .‬اﻳﻦﻫﺎ ﺗﺼﺎدﻓﻲ و آنﻃﻮرﻛﻪ ﮔﻤﺎن ﻣﻲﺷﻮد‪ ،‬در ﺑﺤﺒﻮﺣﻪي ﺧﺸﻢ ﻧﺎﺷﻲ از‬ ‫درﮔﻴﺮي‪ ،‬ﺳﺒﺰ ﻧﺸﺪه ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬در ﻣﻘﺎﺑﻞ دادﮔﺎه ﻧﻈﺎﻣﻲ ﺛﺎﺑﺖ ﺷﺪ ﻛﻪ ﺗﻌﺪاد و ﻣﺤﻞ و ﺣﻮزهي ﺻﻼﺣﻴﺖ اﻳﻦ دادﮔﺎهﻫﺎي وﻳﮋه‪،‬‬ ‫ﻗﺒﻞ از ورود ﺑﻪﭘﺎرﻳﺲ در ورﺳﺎي ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺷﺪه ﺑﻮد]‪ .[205‬ﻳﻜﻲ از ﻣﻌﺮوفﺗﺮﻳﻦ آنﻫﺎ در ﺗﺌﺎﺗﺮ ﺷﺎﺗﻠﻪ ﺑﻮد ﻛﻪ ﻛﻠﻨﻞ واﺑ‪‬ﺮ در آن‬ ‫ﺧﺪﻣﺖ ﻣﻲﻛﺮد‪ .‬ﻫﺰاران اﺳﻴﺮي ﻛﻪ ﺑﻪآنﺟﺎ ﺑﺮده ﻣﻲﺷﺪﻧﺪ‪ ،‬ﻗﺒﻞ از ﻫﺮﭼﻴﺰ‪ ،‬روي ﺻﺤﻨﻪ ﻳﺎ در ﺳﺎﻟﻦ ﺗﻤﺎﺷﺎﭼﻴﺎن‪ ،‬زﻳﺮ‬ ‫ﺗﻔﻨﮓﻫﺎي ﺳﺮﺑﺎزاﻧﻲ ﻛﻪ در ﻛﺎﺑﻴﻦﻫﺎ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﻣﺤﺒﻮس ﻣﻲﺷﺪﻧﺪ‪ .‬ﺳﭙﺲ ﻛﻢﻛﻢ‪ ،‬ﻣﺜﻞ ﮔﻮﺳﻔﻨﺪﻫﺎﺋﻲ ﻛﻪ ﺑﻪﻃﺮف درِ‬ ‫ﺳﻼخﺧﺎﻧﻪ ﻣﻲراﻧﻨﺪ‪ ،‬آنﻫﺎ را ﭘﻬﻠﻮ ﺑﻪﭘﻬﻠﻮ ﺑﻪداﺧﻞ ﺳﺎﻟﻨﻲ ﻫ‪‬ﻞ ﻣﻲدادﻧﺪ ﻛﻪ اﻓﺴﺮان ارﺗﺶ و ﮔﺎردﻫﺎي ﻣﻠﻲ ﺷﺮﻳﻒ دور ﻳﻚ‬ ‫ﻣﻴﺰ ﺑﺰرگ‪ ،‬ﺷﻤﺸﻴﺮﻫﺎيﺷﺎن ﺑﻴﻦ ﭘﺎﻫﺎ و ﺳﻴﮕﺎر زﻳﺮ ﻟﺐ‪ ،‬ﻧﺸﺴﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ]‪ .[206‬ﺑﺎزﭘﺮﺳﻲ ﻳﻚﭼﻬﺎرم دﻗﻴﻘﻪ ﻃﻮل ﻣﻲﻛﺸﻴﺪ‪.‬‬ ‫»ﺗﻮ ﻣﺴﻠﺢ ﺑﻮدي؟ ﺑﺮاي ﻛﻤﻮن ﻛﺎر ﻣﻲﻛﺮدي؟ دﺳﺖﻫﺎﻳﺖ را ﻧﺸﺎن ﺑﺪه«‪ .‬اﮔﺮ ﺣﺎﻟﺖ ﻣﺼﻤﻢ اﺳﻴﺮي‪ ‬رزﻣﻨﺪﮔﻲ او را ﻓﺎش‬ ‫ﻣﻲﻛﺮد و اﮔﺮ ﺻﻮرﺗﺶ ﻧﺎﺧﻮشآﻳﻨﺪ ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﺪون ﭘﺮﺳﻴﺪن ﻧﺎم و ﺷﻐﻞ او‪ ،‬ﺑﺪون ﻫﻴﭻ ﻳﺎدداﺷﺘﻲ در ﻫﻴﭻ دﻓﺘﺮي‪» ،‬ﺑﺎﻳﮕﺎﻧﻲ«‬ ‫ﻣﻲﺷﺪ‪ .‬رو ﺑﻪﻧﻔﺮ ﺑﻌﺪي‪» :‬ﺗﻮ؟« و ﻫﻤﻴﻦﻃﻮر ﺗﺎ آﺧﺮ ﺻﻒ؛ ﺑﺪون ﻣﺴﺘﺜﻨﻲﻛﺮدن زﻧﺎن‪ ،‬ﻛﻮدﻛﺎن و ﭘﻴﺮﻣﺮدان‪ .‬وﻗﺘﻲ ﺑﻪدﻟﺨﻮاه‬ ‫ﻳﻚ زﻧﺪاﻧﻲ را ﻣﻌﺎف ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ‪ ،‬ﻣﻲﮔﻔﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﻣﻮرد او ﻋﺎدي اﺳﺖ و در ﻧﻮﺑﺖ اﻋﺰام ﺑﻪورﺳﺎي ﻗﺮار ﻣﻲﮔﺮﻓﺖ‪ .‬ﻫﻴﭻﻛﺲ آزاد‬ ‫ﻧﻤﻲﺷﺪ‪.‬‬ ‫اﻓﺮاد »ﺑﺎﻳﮕﺎﻧﻲ« ﺷﺪه ﻓﻮراً ﺗﺤﻮﻳﻞ ﺟﻼدﻫﺎ ﻣﻲﺷﺪﻧﺪ‪ .‬آنﻫﺎ را ﺑﻪﻧﺰدﻳﻚﺗﺮﻳﻦ ﺑﺎغ ﻳﺎ ﺣﻴﺎط ﻣﻲﺑﺮدﻧﺪ؛ ﻣﺜﻼً از ﺷﺎﺗﻠﻪ آنﻫﺎ‬ ‫را ﺑﻪﭘﺎدﮔﺎن ﻟ‪‬ﺒﻮ]‪ .[207‬درآنﺟﺎ ﻫﻨﻮز درﻫﺎ ﺑﺴﺘﻪ ﻧﺸﺪه ﺑﻮد ﻛﻪ ژاﻧﺪارمﻫﺎ ـﺣﺘﻲ ﺑﺪون ﺟﻤﻊﻛﺮدن ﻗﺮﺑﺎﻧﻴﺎن ﺧﻮدـ درﻣﻘﺎﺑﻞ‬ ‫ﺟﻮﺧﻪي آﺗﺶ ﺷﻠﻴﻚ ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﺑﻌﻀﻲﻛﻪ ﻓﻘﻂ ﻣﺠﺮوح ﻣﻲﺷﺪﻧﺪ‪ ،‬در ﻃﻮل دﻳﻮارﻫﺎ ﻣﻲدوﻳﺪﻧﺪ‪ ،‬ژاﻧﺪارمﻫﺎ ﺑﻪدﻧﺒﺎل آنﻫﺎ‬ ‫آنﻗﺪر ﺷﻠﻴﻚ ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ ﺗﺎ ازﭘﺎ درآﻳﻨﺪ‪ .‬ﻣﻮرو از ﻛﻤﻴﺘﻪي ﻣﺮﻛﺰي ﺑﻪدﺳﺖ ﻳﻜﻲ از اﻳﻦ ﺑﺎﻧﺪﻫﺎ ﻫﻼك ﺷﺪ‪ .‬او را ﻛﻪ ﻋﺼﺮ‬ ‫ﭘﻨﺞﺷﻨﺒﻪ در ﺧﻴﺎﺑﺎن رﻳﻮﻟﻲ ﻏﺎﻓﻞﮔﻴﺮ ﺷﺪه ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﻪﺑﺎغ ﺑﺮدﻧﺪ و ﻛﻨﺎر اﻳﻮان ﻗﺮار دادﻧﺪ‪ .‬آنﻗﺪر ﻗﺮﺑﺎﻧﻲ زﻳﺎد ﺑﻮد ﻛﻪ ﺳﺮﺑﺎزان‬

‫‪239‬‬

‫ﺧﺴﺘﻪ واﻗﻌﺎً ﻣﺠﺒﻮر ﺑﻮدﻧﺪ ﺗﻔﻨﮓﻫﺎي ﺧﻮدرا ﺑﻪاﻳﻦ زﺟﺮﻛ‪‬ﺸﺎن ﺗﻜﻴﻪ ﺑﺪﻫﻨﺪ‪ .‬دﻳﻮارﻫﺎي اﻳﻮان ﭘﻮﺷﻴﺪه از ﻣﻐﺰﻫﺎي ﻣﺘﻼﺷﻲ ﺷﺪه‬ ‫ﺑﻮد و ﺟﻼدﻫﺎ در ﺣﻮﺿﻲ از ﺧﻮن راه ﻣﻲرﻓﺘﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﺑﻪاﻳﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﻛﺸﺘﺎر‪ ،‬ﻫﻢزﻣﺎن‪ ،‬در ﺳﺮﺑﺎزﺧﺎﻧﻪي دوﭘﻠﻴﻜﺲ‪ ،‬دﺑﻴﺮﺳﺘﺎن ﺑﻨﺎﭘﺎرت‪ ،‬اﻳﺴﺘﮕﺎهﻫﺎي راهآﻫﻦ ﺷﻤﺎل و ﻏﺮب و‬ ‫ﺑﺴﻴﺎري از ﺷﻬﺮداريﻫﺎ و ﭘﺎدﮔﺎنﻫﺎ ﺑﺎ ﺳﺎزﻣﺎﻧﻲ ﺣﺴﺎب ﺷﺪه‪ ،‬ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺳﻼخﺧﺎﻧﻪ‪ ،‬ﺻﻮرت ﻣﻲﮔﺮﻓﺖ‪ .‬ﮔﺎريﻫﺎي ﺑﺰرگ‪ ‬رو ﺑﺎز‬ ‫ﻣﻲآﻣﺪﻧﺪ ﺗﺎ اﺟﺴﺎد را ﺑﺒﺮﻧﺪ و در ﻣﻴﺪانﻫﺎ ﻳﺎ ﻫﺮﻣﺤﻮﻃﻪي ﺑﺎز دﻳﮕﺮي در آن ﺣﻮاﻟﻲ ﺗﺨﻠﻴﻪ ﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﻗﺮﺑﺎﻧﻴﺎن ﺑﻪﺳﺎدﮔﻲ و ﺑﻲﺳﺮوﺻﺪا ﻣﻲﻣﺮدﻧﺪ]‪ .[208‬ﺧﻴﻠﻲﻫﺎ دﺳﺖﻫﺎيﺷﺎن را ﺟﻠﻮ ﺗﻔﻨﮓﻫﺎ ﺻﻠﻴﺐ ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ و ﺧﻮدﺷﺎن‬ ‫دﺳﺘﻮر آﺗﺶ ﻣﻲدادﻧﺪ‪ .‬زنﻫﺎ و ﺑﭽﻪﻫﺎ ﻫﻤﺮاه ﺷﻮﻫﺮان و ﭘﺪران ﺧﻮد ﻣﻲرﻓﺘﻨﺪ و ﺑﺮﺳﺮ ﺳﺮﺑﺎزﻫﺎ ﻓﺮﻳﺎد ﻣﻲزدﻧﺪ »ﻣﺎ را ﻫﻢ ﺑﺎ‬ ‫آنﻫﺎ ﺗﻴﺮﺑﺎران ﻛﻨﻴﺪ!« و ﺗﻴﺮﺑﺎران ﻫﻢ ﻣﻲﺷﺪﻧﺪ‪ .‬زنﻫﺎﺋﻲﻛﻪ ﺗﺎ آن زﻣﺎن ﺑﺎ ﻣﺒﺎرزه ﺑﻴﮕﺎﻧﻪ ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬دﻳﺪه ﺷﺪﻧﺪ ﻛﻪ ﺑﻪﺧﻴﺎﺑﺎنﻫﺎ‬ ‫ﻣﻲآﻳﻨﺪ و ﺧﺸﻤﮕﻴﻦ از اﻳﻦ ﻗﺼﺎﺑﻲ‪ ‬اﻓﺴﺮﻫﺎ را ﻣﻲزدﻧﺪ و ﺧﻮد را ﻛﻨﺎر دﻳﻮاري ﻣﻲاﻧﺪاﺧﺘﻨﺪ و ﻣﻨﺘﻈﺮ ﻣﺮگ ﻣﻲﻣﺎﻧﺪﻧﺪ]‪.[209‬‬ ‫ﻛﺎوﻳﻨﻴﺎك در ژوﺋﻦ ‪ 1848‬ﻗﻮلِ ﻋﻔﻮﻋﻤﻮﻣﻲ داده ﺑﻮد و دﺳﺖ ﺑﻪﻗﺘﻞﻋﺎم زد‪ .‬ﺗﻲﻳﺮ ﺑﻪﻗﺎﻧﻮن ﻗﺴﻢ ﺧﻮرده ﺑﻮد و ﺑﻪارﺗﺶ‬ ‫ﺣﻜﻢِ ﺳﻔﻴﺪاﻣﻀﺎ داد‪ .‬ﺣﺎﻻ اﻓﺴﺮاﻧﻲﻛﻪ از آﻟﻤﺎن ﺑﺮﻣﻲﮔﺸﺘﻨﺪ‪ ،‬ﻣﻲﺗﻮاﻧﺴﺘﻨﺪ دق دل ﺧﻮد را ﺳﺮِ ﭘﺎرﻳﺴﻲﻛﻪ ﺑﺎ ﺗﺴﻠﻴﻢ ﻧﺸﺪن‪،‬‬ ‫آنﻫﺎ را ﻣﻮرد اﻫﺎﻧﺖ ﻗﺮار داده ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﺧﺎﻟﻲ ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ﺑﻨﺎﭘﺎرﺗﻴﺴﺖﻫﺎ از ﺟﻤﻬﻮريﺧﻮاﻫﺎن‪ ،‬اﻳﻦ ﻣﻨﻔﻮرﻫﺎي ﻗﺪﻳﻤﻲ اﻣﭙﺮاﺗﻮري‪،‬‬ ‫اﻧﺘﻘﺎم ﻣﻲﮔﺮﻓﺘﻨﺪ‪ .‬ﭘﺴﺮﻫﺎﺋﻲﻛﻪ ﺗﺎزه از ﻣﺪرﺳﻪي ﻧﻈﺎﻣﻲ ﺳﻦﺳﻴ‪‬ﺮ ﺑﻴﺮون ﻣﻲآﻣﺪﻧﺪ ﻛﺎرآﻣﻮزي ﮔﺴﺘﺎﺧﻲ ﺧﻮد را روي ﭘﺎرﻳﺴﻲﻫﺎ‬ ‫اﻧﺠﺎم ﻣﻲدادﻧﺪ‪ .‬ﻳﻚ ژﻧﺮال )ﺑﻪاﺣﺘﻤﺎل ﺑﺴﻴﺎر ﻗﻮي‪ ،‬ﺳﻴﺴﻪ( دﺳﺘﻮر ﺗﻴﺮﺑﺎران ﺳ‪‬ﺮﻧﻮﺷﻲ را داده ﺑﻮدﻛﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﺟﺮم او ﭘﺮداﺧﺖ‬ ‫‪ 100/000‬ﻓﺮاﻧﻚ ﺑﺮاي ﻣﺒﺎرزهي ﺿﺪﺗﺒﻠﻴﻐﺎﺗﻲ در ‪ 1870‬ﺑﻮد]‪ .[210‬ﻫﺮﻓﺮدي ﻛﻪ ﻧﻮﻋﻲ ﻣﺤﺒﻮﺑﻴﺖ ﻣﺮدﻣﻲ داﺷﺖ‪ ،‬ﻣﺮﮔﺶ‬ ‫ﻣﺴﻠﻢ ﺑﻮد‪ .‬دﻛﺘﺮ ﺗﻮﻧﻲ ﻣﻮاﻟَﻦ ﻛﻪ در ﻛﻤﻮن ﻫﻴﺞ ﻧﻘﺸﻲ ﺑﺎزي ﻧﻜﺮده ﺑﻮد؛ وﻟﻲ در دوران اﻣﭙﺮاﺗﻮري در ﭼﻨﺪ ﻣﺤﺎﻛﻤﻪي‬ ‫ﺳﻴﺎﺳﻲ دﺧﺎﻟﺖ داﺷﺖ‪ ،‬در ﻋﺮض ﭼﻨﺪ ﻟﺤﻈﻪ ﻣﺤﺎﻛﻤﻪ و ﻣﺤﻜﻮم ﺑﻪاﻋﺪام ﺷﺪ‪ .‬ﻗﻀﺎت او اﻳﻦ ﺗﻮاﺿﻊ را داﺷﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﻪاو‬ ‫ﺑﮕﻮﻳﻨﺪ ﻣﺤﻜﻮﻣﻴﺖ او ﻧﻪ ﺑﻪاﻳﻦ ﺧﺎﻃﺮ اﺳﺖ ﻛﻪ او ﻣﺮﺗﻜﺐ ﻋﻤﻠﻲ ﺷﺪه ﻛﻪ ﺳﺰاوار ﻣﺮگ اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﻠﻜﻪ ﺑﻪاﻳﻦ دﻟﻴﻞ اﺳﺖ ﻛﻪ او‬ ‫ﻳﻜﻲ از ﺳﺮان ﺣﺰب ﺳﻮﺳﻴﺎﻟﻴﺴﺖ و ﻳﻜﻲ از ﻛﺴﺎﻧﻲ اﺳﺖﻛﻪ ﻳﻚ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻣﺤﺘﺎط و ﻋﺎﻗﻞ‪ ،‬ﻫﺮﮔﺎه ﻣﻮﻗﻌﻴﺖ ﻣﺸﺮوﻋﻲ‬ ‫ﺑﻪﭼﻨﮓ آورد‪ ،‬ﺑﺎﻳﺪ ﺧﻮد را از دﺳﺖ او ﺧﻼص ﻛﻨﺪ]‪ .[211‬رادﻳﻜﺎلﻫﺎي ﻣﺠﻠﺲ ﻛﻪ ﻧﻔﺮت ﺧﻮد از ﻛﻤﻮن را ﺑﻪروﺷﻦﺗﺮﻳﻦ‬ ‫ﺷﻜﻞ ﻧﺸﺎن داده ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﺑﺎز از ﺗﺮس اﻳﻦﻛﻪ ﻣﺒﺎدا در ﺟﺮﻳﺎن ﻛﺸﺘﺎرﻫﺎ ﮔﺮﻓﺘﺎر ﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬ﺟﺮأت ﻗﺪم ﮔﺬاﺷﺘﻦ ﺑﻪﭘﺎرﻳﺲ را ﻧﺪاﺷﺘﻨﺪ‪.‬‬ ‫ارﺗﺶ ﻛﻪ ﻧﻪ ﭘﻠﻴﺲ داﺷﺖ و ﻧﻪ اﻃﻼﻋﺎت دﻗﻴﻖ‪ ،‬از د‪‬م ﻣﻲﻛﺸﺖ‪ .‬ﻫﺮﻋﺎﺑﺮي ﻛﻪ ﻛﺴﻲ را ﺑﻪﻳﻚ ﻧﺎم اﻧﻘﻼﺑﻲ ﺻﺪا ﻣﻲزد‪،‬‬ ‫ﻣﻮﺟﺐ ﻛﺸﺘﻪ ﺷﺪن او ﺗﻮﺳﻂ ﺳﺮﺑﺎزاﻧﻲ ﻣﻲﺷﺪ ﻛﻪ ﻣﺸﺘﺎق ﮔﺮﻓﺘﻦ اﻧﻌﺎم ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬در ﮔﺮُﻧ‪‬ﻞ ﻳﻚ ﺷ‪‬ﺒﻪﺑﻴﻮره را]‪ [212‬ﻋﻠﻲرﻏﻢ‬ ‫اﻋﺘﺮاض ﻧﻮﻣﻴﺪاﻧﻪي او ﺗﻴﺮﺑﺎران ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬در ﻣﻴﺪان واﻧﺪوم ﻳﻚ ﺷ‪‬ﺒﻪﺑﺮوﻧﻞ را در آﭘﺎرﺗﻤﺎن ﻣﺎدام ﻓﻮل ﻛﺸﺘﻨﺪ‪ .‬روزﻧﺎﻣﻪي ﮔﻠﻮا‬ ‫رواﻳﺘﻲ را از ﻗﻮل ﻳﻚ ﮔﺮوﻫﺒﺎن ﻛﻪ واﻟﻪ را ﻣﻲﺷﻨﺎﺧﺘﻪ و در اﻋﺪام او ﺣﺎﺿﺮ ﺑﻮده‪ ،‬ﻧﻘﻞ ﻣﻲﻛﻨﺪ]‪ .[213‬ﻳﻚ ﺷﺎﻫﺪ ﻋﻴﻨﻲ اﻋﻼم‬ ‫ﻛﺮد ﻛﻪ در روز ﭘﻨﺞﺷﻨﺒﻪ در ﺧﻴﺎﺑﺎن ﺑﺎﻧﻚ ﻛﺸﺘﻪ ﺷﺪن ﻟ‪‬ﻔﺮاﻧﺴﻪ را دﻳﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻴﻮرهي واﻗﻌﻲ در ﻣﺎه اوت ﻣﺤﺎﻛﻤﻪ ﺷﺪ‪.‬‬ ‫ﺑﺮوﻧﻞ‪ ،‬واﻟﻪ و ﻟﻔﺮاﻧﺴﻪ ﻣﻮﻓﻖ ﺷﺪﻧﺪ از ﻓﺮاﻧﺴﻪ ﻓﺮار ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ﺑﻪاﻳﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ‪ ،‬اﻋﻀﺎ و ﻛﺎرﻣﻨﺪان ﻛﻤﻮن اﻏﻠﺐ ﭼﻨﺪﻳﻦ ﺑﺎر در وﺟﻮد‬ ‫اﺷﺨﺎﺻﻲ ﻛﻪ ﻛﻢ و ﺑﻴﺶ ﺑﻪآنﻫﺎ ﺷﺒﻴﻪ ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﺗﻴﺮﺑﺎران ﺷﺪﻧﺪ‪.‬‬ ‫وارﻟﻦ‪ ،‬اﻓﺴﻮس! ﻧﺸﺪ ﻛﻪ ﻓﺮار ﻛﻨﺪ‪ .‬روز ﻳﻚﺷﻨﺒﻪ ‪ 28‬ﻣﻪ در ﺧﻴﺎﺑﺎن ﻻﻓﺎﻳِﺖ ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪ و ﺑﻪﭘﺎي ﺑﻮتﻣﻮﻧﻤﺎرﺗﺮ ﻧﺰد‬ ‫ﻓﺮﻣﺎﻧﺪﻫﻲ ﻛﻞ ﺑﺮده ﻳﺎ دﻗﻴﻖﺗﺮ ﻛﺸﺎﻧﺪه ﺷﺪ‪ .‬ورﺳﺎﺋﻲﻫﺎ او را ﻓﺮﺳﺘﺎدﻧﺪ ﺗﺎ در ﺧﻴﺎﺑﺎن روزﻳﻪ ﺗﻴﺮﺑﺎران ﺷﻮد‪ .‬ﺑﻪﻣﺪت ﻳﻚ ﺳﺎﻋﺖ‪،‬‬ ‫ﻳﻚ ﺳﺎﻋﺖ ﻛﺸﻨﺪه‪ ،‬وارﻟﻦ را درﺣﺎﻟﻲﻛﻪ دﺳﺖﻫﺎﻳﺶ از ﭘﺸﺖ ﺑﺴﺘﻪ ﺑﻮد‪ ،‬زﻳﺮ ﺑﺎراﻧﻲ از ﺿﺮﺑﺎت و دﺷﻨﺎم‪ ،‬در ﺧﻴﺎﺑﺎنﻫﺎي‬ ‫ﻣﻮﻧﻤﺎرﺗﺮ ﻣﻲﻛﺸﺎﻧﺪﻧﺪ‪ .‬ﺳﺮ ﺟﻮان و ﻣﺘﻔﻜﺮش ﻛﻪ ﻫﺮﮔﺰ اﻧﺪﻳﺸﻪاي ﺟﺰ اﻧﺪﻳﺸﻪي ﺑﺮادري ﺑﻪآن راه ﻧﻴﺎﻓﺖ‪ ،‬ﺑﺮاﺛﺮ ﺿﺮﺑﻪي‬ ‫ﺷﻤﺸﻴﺮﻫﺎ ﺷﻜﺎف ﺑﺮداﺷﺖ و ﺧﻴﻠﻲ زود ﺻﺮﻓﺎً ﺑﻪﺗﻮدهاي از ﺧﻮن و ﮔﻮﺷﺖ ﻟﻬﻴﺪه ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺷﺪ و ﭼﺸﻢﻫﺎ از ﺣﺪﻗﻪ ﺑﻴﺮون زد‪.‬‬ ‫ﺑﺎ رﺳﻴﺪن ﺑﻪﺧﻴﺎﺑﺎن روزﻳﻪ او دﻳﮕﺮ راه ﻧﻤﻲرﻓﺖ‪ .‬او را ﻣﻲﺑﺮدﻧﺪ‪.‬‬ ‫او را ﻧﺸﺎﻧﺪﻧﺪ ﺗﺎ ﺗﻴﺮﺑﺎران ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ﻣﻠﻌﻮنﻫﺎ ﺟﺴﺪ او را ﺑﺎ ﺿﺮﺑﺎت ﻗﻨﺪاق ﺗﻔﻨﮓ ﻣ‪‬ﺜﻠﻪ ﻛﺮدﻧﺪ‪.‬‬

‫‪240‬‬

‫ﺗﭙﻪي ﺷﻬﺪا ﻫﺮﮔﺰ ﺷﻬﻴﺪي ﭘﺮاﻓﺘﺨﺎرﺗﺮ از وارﻟﻦ ﻧﺪاﺷﺖ‪ .‬ﻛﺎش او ﻫﻢ در ﻗﻠﺐ ﺑﺰرگ ﻃﺒﻘﻪي ﻛﺎرﮔﺮ ﺟﺎي ﮔﻴﺮد‪ .‬ﺳﺮاﺳﺮ‬ ‫زﻧﺪﮔﻲ وارﻟﻦ ﻳﻚ ﻧﻤﻮﻧﻪ ﺑﻮد‪ .‬او ﻛﺎﻣﻼً ﺑﻪﺗﻨﻬﺎﺋﻲ و ﺻﺮﻓﺎً ﺑﺎ ﻗﺪرت ارادهي ﺧﻮد‪ ،‬و ﺑﺎ ﺻ‪‬ﺮف ﺳﺎﻋﺎت ﻧﺎدري ﻛﻪ ﺷﺐﻫﺎ ـﭘﺲ‬ ‫از ﻛﺎرﮔﺎه و ﺑﺮاي ﻣﻄﺎﻟﻌﻪـ ﺑﺮاﻳﺶ ﻣﻲﻣﺎﻧﺪ‪ ،‬ﺧﻮدش را آﻣﻮزش داد‪ .‬آﻣﻮﺧﺘﻦ ﻧﻪ ﺑﺎ اﻳﻦ ﻗﺼﺪ ﻛﻪ ﺑﻪﺑﻮرژوازي راه ﻳﺎﺑﺪ‪ ،‬آنﭼﻨﺎن‬ ‫ﻛﻪ ﺧﻴﻠﻲﻫﺎ ﻛﺮدﻧﺪ؛ وﻟﻲ ﺑﻪﻗﺼﺪ آﻣﻮزش و رﻫﺎﺋﻲ ﻣﺮدم‪ .‬او ﻗﻠﺐ و روح اﻧﺠﻤﻦ ﻛﺎرﮔﺮان در ﭘﺎﻳﺎن دوران اﻣﭙﺮاﺗﻮري ﺑﻮد‪ .‬اﻳﻦ‬ ‫اﻧﻘﻼﺑﻲ ﺧﺴﺘﮕﻲﻧﺎﭘﺬﻳﺮ و ﻓﺮوﺗﻦ ﻛﻪ در ﻋﻴﻦ ﻛﻢﺣﺮﻓﻲ ﻫﻤﻮاره ﺑﻪﻣﻮﻗﻊ ﺣﺮﻓﺶ را ﻣﻲزد و آنﻫﻢ ﺑﺮاي آنﻛﻪ ﻳﻚ ﺑﺤﺚ‬ ‫ﻧﺎﻣﻔﻬﻮم را ﺑﺎ ﻳﻚ ﻛﻠﻤﻪ روﺷﻦ ﺳﺎزد‪ ،‬در وﺟﻮد ﺧﻮد آن ﻏﺮﻳﺰهي اﻧﻘﻼﺑﻲاي را ﻛﻪ اﻏﻠﺐ در ﻛﺎرﮔﺮان آﻣﻮزشدﻳﺪه ﻧﻬﻔﺘﻪ‬ ‫اﺳﺖ‪ ،‬ﺣﻔﻆ ﻛﺮده ﺑﻮد‪ .‬او ﻛﻪ در ‪ 18‬ﻣﺎرس ﻳﻜﻲ از اوﻟﻴﻦ اﻓﺮاد ﺑﻮد‪ ،‬در ﺗﻤﺎم ﻃﻮل ﻛﻤﻮن ﻛﺎر ﻛﺮد و ﺗﺎ آﺧﺮ در ﺑﺎرﻳﻜﺎدﻫﺎ‬ ‫ﺑﻪﺳﺮ ﺑﺮد‪ .‬ﻣﺮگ او ﻣﺎﻳﻪي اﻓﺘﺨﺎر ﻛﺎرﮔﺮان اﺳﺖ‪ .‬اﮔﺮ در ﻣﻄﻠﻊ اﻳﻦ ﺗﺎرﻳﺦ ﺟﺎﺋﻲ ﺑﺮاي ﻧﺎم دﻳﮕﺮي ﺟﺰ ﭘﺎرﻳﺲ وﺟﻮد داﺷﺖ‪،‬‬ ‫اﻳﻦ ﻛﺘﺎب ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪوارﻟﻦ و د‪‬ﻟ‪‬ﺴﻜﻠﻮز ﺗﻘﺪﻳﻢ ﻣﻲﺷﺪ‪.‬‬ ‫روزﻧﺎﻣﻪﻧﮕﺎران ورﺳﺎﺋﻲ روي ﺟﺴﺪ او ﺗﻒ ﻛﺮدﻧﺪ و ﮔﻔﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﭼﻨﺪ ﺻﺪ ﻫﺰار ﻓﺮاﻧﻚ ﻧﺰد او ﭘﻴﺪا ﺷﺪه اﺳﺖ]‪ .[214‬آنﻫﺎ‬ ‫ﻛﻪ ﭘﺸﺖ‪ ‬ﺳﺮِ ارﺗﺶ ﺑﻪﭘﺎرﻳﺲ ﺑﺮﮔﺸﺘﻨﺪ‪ ،‬ﻣﺜﻞ ﺷﻐﺎل او را دﻧﺒﺎل ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬روزﻧﺎﻣﻪﻧﮕﺎران ﻣﺤﺎﻓﻞ ﻣﻌﻠﻮماﻟﺤﺎل ﺑﻴﺶ از ﻫﺮﭼﻴﺰ‬ ‫ﺑﺮاﺛﺮ ﻫﻴﺴﺘﺮي ﺧﻮنﺧﻮاري دﭼﺎر ﺟﻨﻮن ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬اﺋﺘﻼف ‪ 21‬ﻣﺎرس ﻧﻮﺳﺎزي ﺷﺪ‪ .‬ﻫﻤﮕﻲ ﻳﻚ زوزه را ﻋﻠﻴﻪ ﻛﺎرﮔﺮان ﺷﻜﺴﺖ‬ ‫ﺧﻮرده ﺳﺮداده ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﺑﻪﺟﺎي ﺗﻌﺪﻳﻞ ﻛﺸﺘﺎر ﻛﺎﻣﻼً آن را ﺗﺸﻮﻳﻖ ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ‪ ،‬ﻧﺎم و ﻣﺨﻔﻲﮔﺎه ﻛﺴﺎﻧﻲ را ﻛﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﻛﺸﺘﻪ‬ ‫ﻣﻲﺷﺪﻧﺪ‪ ،‬ﻣﻨﺘﺸﺮ ﻣﻲﺳﺎﺧﺘﻨﺪ؛ و ﺑﻪﻧﺤﻮ ﺧﺴﺘﮕﻲﻧﺎﭘﺬﻳﺮي از ﺧﻮد دروغﻫﺎي ﺣﺴﺎب ﺷﺪه درﻣﻲآوردﻧﺪ ﺗﺎ آﺗﺶ ﺗﺮور ﺧﺸﻢآﻟﻮد‬ ‫ﺑﻮرژوازي را روﺷﻦ ﻧﮕﻬﺪارﻧﺪ‪ .‬ﭘﺲ از ﻫﺮ ﺗﻴﺮﺑﺎراﻧﻲ آنﻫﺎ ﻓﺮﻳﺎد ﻣﻲزدﻧﺪ ﺑﺎزﻫﻢ‪.‬‬ ‫ﻣﻦ اﻻﺑﺨﺘﻜﻲ ﻗﻄﻌﺎﺗﻲ را ﻧﻘﻞ ﻣﻲﻛﻨﻢ ﻛﻪ ﻧﻘﻞ ﺗﻤﺎﻣﻲ آنﻫﺎ ﻣﺜﻨﻮيِ ﻫﻔﺘﺎد ﻣﻦ ﻛﺎﻏﺬ ﻣﻲﺷﻮد »ﻣﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﺷﻜﺎر ﻛﻤﻮﻧﺎرﻫﺎ را‬ ‫ﺑﻪراه اﻧﺪازﻳﻢ‪) «.‬ﺑﻴﻴﻦ ﭘﻮﺑﻠﻴﻚ(‪» .‬ﻫﻴﭻﻳﻚ از ﺑﺰهﻛﺎراﻧﻲ ﻛﻪ ﭘﺎرﻳﺲ درﻋﺮض اﻳﻦ دو ﻣﺎه در دﺳﺖ آنﻫﺎ ﺑﻮده اﺳﺖ‪ ،‬ﻣﺮدان‬ ‫ﺳﻴﺎﺳﻲ ﻟﺤﺎظ ﻧﺨﻮاﻫﻨﺪ ﺷﺪ‪ .‬ﺑﺎ آنﻫﺎ ﻣﺎﻧﻨﺪ راﻫﺰﻧﺎن ﺑﺮﺧﻮرد ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ‪ .‬آنﻫﺎ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻫﻮﻟﻨﺎكﺗﺮﻳﻦ ﻫﻴﻮﻻﻫﺎﺋﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ‬ ‫ﺗﺎﻛﻨﻮن در ﺗﺎرﻳﺦ ﺑﺸﺮ دﻳﺪه ﺷﺪهاﻧﺪ«‪ .‬ﺑﺴﻴﺎري از روزﻧﺎﻣﻪﻫﺎ از ﺑﺮﭘﺎ ﻛﺮدن ﻣﺠﺪد ﮔﻴﻮﺗﻴﻦ ﺻﺤﺒﺖ ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ »ﻛﻪ ﺗﻮﺳﻂ آنﻫﺎ‬ ‫ﺧﺮاب ﺷﺪ ﺗﺎ ﺑﻪآنﻫﺎ ﺣﺘﻲ اﻓﺘﺨﺎر ﺗﻴﺮﺑﺎران ﺷﺪن را ﻧﺪﻫﻴﻢ« )ﻣﻮﻧﻴﺘﻮر اوﻧﻴﻮِرﺳ‪‬ﻞ(‪» .‬ﺑﻴﺎﺋﻴﺪ‪ ،‬ﻣﺮدم ﺷﺮﻳﻒ‪ ،‬ﺑﺮاي ﻧﺎﺑﻮد ﻛﺮدن‬ ‫اﻳﻦ ﻛﺮم دﻣﻮﻛﺮاﺗﻴﻚ ﺑﻴﻦاﻟﻤﻠﻠﻲ ﺗﻼش ﻛﻨﻴﻢ« )ﻓﻴﮕﺎرو(‪» .‬اﻳﻦ ﻛﺴﺎﻧﻲﻛﻪ ﺑﻪﺧﺎﻃﺮ ﻛﺸﺘﻦ و دزدﻳﺪن ﻛﺸﺘﻪاﻧﺪ؛ ﺣﺎﻻ ﻛﻪ‬ ‫ﮔﺮﻓﺘﺎر ﺷﺪهاﻧﺪ‪ ،‬ﻣﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﮕﻮﺋﻴﻢ ﻣﻤﻨﻮن! اﻳﻦ زﻧﺎن اﻛﺒﻴﺮ ﻛﻪ ﺳﻴﻨﻪي اﻓﺴﺮان درﺣﺎل ﻣﺮگ را ﺷﻜﺎﻓﺘﻪاﻧﺪ؛ و ﺣﺎﻻ ﻛﻪ ﮔﺮﻓﺘﺎر‬ ‫ﺷﺪهاﻧﺪ‪ ،‬ﻣﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﻓﺮﻳﺎد ﺑﺰﻧﻴﻢ‪ ،‬ﻣﻤﻨﻮن!«)ﭘﺎﺗﺮي(]‪.[215‬‬ ‫ﺑﺮاي ﺗﺸﻮﻳﻖ ﺟﻼدﻫﺎ ـدرﺻﻮرت ﻟﺰومـ ﻣﻄﺒﻮﻋﺎت ﺑﻪآنﻫﺎ ﺟﺎﻳﺰه ﻣﻲدادﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﻓﻴﮕﺎرو ﻧﻮﺷﺖ‪» :‬ﭼﻘﺪر ﻗﺎﺑﻞ ﺗﺤﺴﻴﻦ اﺳﺖ رﻓﺘﺎر اﻓﺴﺮان ﻣﺎ! اﻳﻦ ﻣﻮﻫﺒﺖ ﻓﻘﻂ ﺑﻪﺳﺮﺑﺎز ﻓﺮاﻧﺴﻮي داده ﺷﺪه اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺎ‬ ‫اﻳﻦ ﺳﺮﻋﺖ و ﺑﻪاﻳﻦ ﺧﻮﺑﻲ ﺑﻪﺧﻮد ﻣﻲآﻳﺪ«‪ .‬ژورﻧﺎلد‪‬دﺑﺎ ﻓﺮﻳﺎد زد‪» :‬ﭼﻪ اﻓﺘﺨﺎري! ارﺗﺶ ﻣﺎ ﻣﺼﺎﺋﺐ ﺧﻮد را ﺑﺎ ﭘﻴﺮوزي ﺑﻴﺮون‬ ‫از ﺣﺴﺎب ﺟﺒﺮان ﻛﺮده اﺳﺖ«‪.‬‬ ‫ﺑﺪﻳﻦﺗﺮﺗﻴﺐ ارﺗﺶ ﺑﺮاي ﺷﻜﺴﺖ ﺧﻮد از ﭘﺎرﻳﺲ اﻧﺘﻘﺎم ﻣﻲﮔﺮﻓﺖ‪ .‬ﭘﺎرﻳﺲ دﺷﻤﻨﻲ ﺑﻮد ﻣﺜﻞ ﭘﺮوس و ﻣﺨﺼﻮﺻﺎً از اﻳﻦ‬ ‫ﻟﺤﺎظ ﻧﻤﻲﺷﺪ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪاو ﮔﺬﺷﺖ ﻧﺸﺎن داد ﻛﻪ ارﺗﺶ ﻣﻲﺧﻮاﺳﺖ از اﻳﻦ راه دوﺑﺎره ﺣﻴﺜﻴﺖ ﺑﺮﺑﺎدرﻓﺘﻪي ﺧﻮدرا ﺑﻪﭼﻨﮓ آورد‪.‬‬ ‫ﺑﺮاي ﺗﻜﻤﻴﻞ ﻣﺸﺎﺑﻬﺖ‪ ،‬ﭘﺲ از ﭘﻴﺮوزي ﺟﺸﻦ ﭘﻴﺮوزي ﺑﺮﮔﺰار ﺷﺪ‪ .‬روﻣﻲﻫﺎ ﻫﺮﮔﺰ ﭘﺲ از درﮔﻴﺮيﻫﺎي داﺧﻠﻲ اﺟﺎزهي‬ ‫ﺟﺸﻦ ﻧﻤﻲدادﻧﺪ‪ .‬ﺗﻲﻳﺮ از اﻳﻦ ﺷﺮم ﻧﺪاﺷﺖ ﻛﻪ ﺟﻠﻮي ﭼﺸﻢ ﺧﺎرﺟﻲﻫﺎ و در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﭘﺎرﻳﺴﻲ ﻛﻪ ﻫﻨﻮز از آن دود ﺑﺮﻣﻲﺧﺎﺳﺖ‪،‬‬ ‫از ﺳﺮﺑﺎزاﻧﺶ در ﻳﻚ رژهي ﺑﺰرگ ﺳﺎن ﺑﺒﻴﻨﺪ‪ .‬دراﻳﻦ ﺻﻮرت ﭼﻪﻛﺴﻲ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺴﺖ ﻓﺪرالﻫﺎ را ﺳﺮزﻧﺶ ﻛﻨﺪ ﻛﻪ در ﻣﻘﺎﺑﻞ‬ ‫ارﺗﺶ ورﺳﺎي ﻫﻤﺎنﻃﻮر ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻛﺮدهاﻧﺪ ﻛﻪ ﻣﻤﻜﻦ ﺑﻮد در ﻣﻘﺎﺑﻞ ارﺗﺶ ﭘﺮوس ﺑﻜﻨﻨﺪ؟‬ ‫و ﻛﺠﺎ ﺧﺎرﺟﻲﻫﺎ ﭼﻨﻴﻦ ﻏﻀﺒﻲ از ﺧﻮد ﻧﺸﺎن دادﻧﺪ]‪[216‬؟ ﺣﺘﻲ ﺑﻪﻧﻈﺮ ﻣﻲرﺳﻴﺪ ﻛﻪ ﻣﺮگ‪ ،‬ﻛﻴﻨﻪي آنﻫﺎ را ﺗﻴﺰ ﻛﺮده‬ ‫اﺳﺖ‪ .‬روز ﻳﻚﺷﻨﺒﻪ ‪ 28‬ﻣﻪ‪ ،‬ﻧﺰدﻳﻚ ﺷﻬﺮداري ﻳﺎزدﻫﻢ ﺣﺪود ﭘﻨﺠﺎه زﻧﺪاﻧﻲ ﺗﺎزه ﺗﻴﺮﺑﺎران ﺷﺪه ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﻣﺎ‪ ،‬ﻧﻪ ﺑﻪاﻧﮕﻴﺰهي‬

‫‪241‬‬

‫ﻧﺎﺷﺎﻳﺴﺖ ﻛﻨﺠﻜﺎوي‪ ،‬ﺑﻠﻜﻪ ﺑﻪدﻟﻴﻞ ﻣﻴﻞ ﺟﺪي ﺑﻪداﻧﺴﺘﻦ ﺣﻘﻴﻘﺖ‪ ،‬ﺑﺎ وﺟﻮد ﺧﻄﺮ ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪن‪ ،‬ﺗﺎ آنﺟﺎﺋﻲ ﭘﻴﺶ رﻓﺘﻴﻢ ﻛﻪ‬ ‫اﺟﺴﺎد را روي ﺳﻨﮕﻔﺮش ﺧﻴﺎﺑﺎن ﮔﺬاﺷﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬زﻧﻲ داﻣﻨﺶ ﺑﺎﻻ رﻓﺘﻪ ﺑﻮد‪ ،‬از ﺷﻜﻢ ﭘﺎرهاش اﻣﻌﺎء واﺣﺸﺎءاش ﺑﻴﺮون زده ﺑﻮد‬ ‫و ﻳﻚ ﺗﻔﻨﮕﺪار درﻳﺎﺋﻲ از ﺳﺮ ﺗﻔﻨﻦ ﺑﺎ ﻧﻮك ﺳﺮﻧﻴﺰه آنﻫﺎ را از ﻫﻢ ﺟﺪا ﻣﻲﻛﺮد‪ .‬اﻓﺴﺮﻫﺎ‪ ،‬در ﭼﻨﺪ ﻗﺪﻣﻲ‪ ،‬ﻫﻴﭻ اﻋﺘﻨﺎﺋﻲ ﺑﻪاﻳﻦ‬ ‫ﻛﺎر او ﻧﺪاﺷﺘﻨﺪ‪ .‬ﻓﺎﺗﺤﺎن ﺑﺮاي ﻫﺘﻚ ﺣﺮﻣﺖ از اﻳﻦ اﺟﺴﺎد‪ ،‬ﻧﻮﺷﺘﻪﻫﺎﺋﻲ روي ﺳﻴﻨﻪﻫﺎيﺷﺎن ﮔﺬاﺷﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ‪» :‬آدﻣﻜﺶ«‪،‬‬ ‫»دزد«‪» ،‬داﺋﻢاﻟﺨﻤﺮ« و در دﻫﺎن ﺑﻌﻀﻲ از آنﻫﺎ ﺑﻄﺮي ﻓﺮو ﻛﺮده ﺑﻮدﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﭼﮕﻮﻧﻪ ﺑﺎﻳﺪ اﻳﻦ وﺣﺸﻲﮔﺮي را ﺗﻮﺟﻴﻪ ﻛﺮد؟ ﮔﺰارشﻫﺎي رﺳﻤﻲ ﻓﻘﻂ ﺑﻪﺗﻌﺪاد ﺧﻴﻠﻲ ﻛﻤﻲ ﻛﺸﺘﻪ از ﻃﺮف ورﺳﺎﺋﻲﻫﺎ‬ ‫اﺷﺎره ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ ـ ‪ 877‬ﻧﻔﺮ در ﺗﻤﺎم ﻃﻮل ﻋﻤﻠﻴﺎت از ‪ 3‬آورﻳﻞ ﺗﺎ ‪ 28‬ﻣﻪ]‪ .[217‬ﭘﺲ‪ ،‬ﻏﻀﺐ ورﺳﺎﺋﻲﻫﺎ ﻋﺬري ﺑﺮاي اﻳﻦ‬ ‫ﺗﻼﻓﻲﺟﻮﺋﻲﻫﺎ ﻧﺪاﺷﺖ‪ .‬وﻗﺘﻲﻛﻪ اﻧﮕﺸﺖﺷﻤﺎر اﻓﺮاد ﺑﺮاﻧﮕﻴﺨﺘﻪ‪ ،‬ﺑﺮاي اﻧﺘﻘﺎم ﺧﻮن ﻫﺰاران رﻓﻴﻖ ﺧﻮد ﺷﺴﺖوﺳﻪ ﻧﻔﺮ از‬ ‫ﻛﻬﻨﻪﻛﺎرﺗﺮﻳﻦ دﺷﻤﻨﺎن ﺧﻮد]‪ [218‬را از ﻣﻴﺎن ﺣﺪود ‪ 300‬ﻧﻔﺮي ﻛﻪ در اﺧﺘﻴﺎر داﺷﺘﻨﺪ‪ ،‬ﺗﻴﺮﺑﺎران ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬ارﺗﺠﺎع رﻳﺎﻛﺎر‬ ‫ﭼﻬﺮهي ﺧﻮد را ﻣﻲﭘﻮﺷﺎﻧﺪ و ﺑﻪﻧﺎم ﻋﺪاﻟﺖ اﻋﺘﺮاض ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬ﭘﺲ‪ ،‬اﮔﺮ ﻗﺮار ﺑﺎﺷﺪ ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻣﺤﺎﻛﻤﻪ ﺷﻮﻧﺪ ﻛﻪ ﺑﻪﻃﻮر ﻣﻨﻈﻢ‪،‬‬ ‫ﺑﺪون ﻫﻴﭻ ﻧﮕﺮاﻧﻲاي از ﻧﺘﻴﺠﻪي درﮔﻴﺮي‪ ،‬و ﺑﺎﻻﺗﺮ از ﻫﻤﻪ‪ ،‬ﭘﺲ از ﺧﺘﻢ ﻧﺒﺮد‪ 20/000 ،‬ﻧﻔﺮ را ﺗﻴﺮﺑﺎران ﻛﺮدﻧﺪ ﻛﻪ ﺳﻪﭼﻬﺎرم‬ ‫آنﻫﺎ در ﺟﻨﮓ ﺷﺮﻛﺖ ﻧﻜﺮده ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬اﻳﻦ ﻋﺪاﻟﺖ ﭼﻪ ﺧﻮاﻫﺪ ﮔﻔﺖ؟ ﺑﺎوﺟﻮد اﻳﻦ ﺑﺎرﻗﻪﻫﺎﺋﻲ از اﻧﺴﺎﻧﻴﺖ از ﺳﻮي ﺳﺮﺑﺎران‬ ‫ﺑﻪﭼﺸﻢ ﺧﻮرد؛ ﺑﻌﻀﻲ از آنﻫﺎ دﻳﺪه ﺷﺪﻧﺪ ﻛﻪ ﺑﺎ ﺳﺮﻫﺎي ﺑﻪزﻳﺮ اﻧﺪاﺧﺘﻪ از اﻋﺪام ﺑﺮﻣﻲﮔﺸﺘﻨﺪ‪ .‬وﻟﻲ اﻓﺴﺮﻫﺎ ﻫﺮﮔﺰ ﺑﺮاي ﻳﻚ‬ ‫ﺛﺎﻧﻴﻪ ﻫﻢ در ﺳﺒﻌﻴﺖ ﺧﻮد ﻛﻮﺗﺎه ﻧﻴﺎﻣﺪﻧﺪ‪ .‬ﺣﺘﻲ ﺑﻌﺪ از ﻳﻚﺷﻨﺒﻪ ﻫﻨﻮز اﺳﺮا را ﺳﻼﺧﻲ ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ و ﻫﻨﮕﺎم اﻋﺪامﻫﺎ ﻓﺮﻳﺎد‬ ‫ﻣﻲزدﻧﺪ »آﻓﺮﻳﻦ«! اﻳﻦﻫﺎ ﺷﺠﺎﻋﺖ ﻗﺮﺑﺎﻧﻴﺎن را ﮔﺴﺘﺎﺧﻲ ﻣﻲﻧﺎﻣﻴﺪﻧﺪ]‪ .[219‬ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ اﻳﻦﻫﺎ در ﺑﺮاﺑﺮ ﭘﺎرﻳﺲ‪ ،‬ﻓﺮاﻧﺴﻪ و ﻧﺴﻞ‬ ‫ﺟﺪﻳﺪ ﻣﺴﺌﻮل ﻛﺮدارﻫﺎي زﺷﺖ ﺧﻮد ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﺑﺎﻻﺧﺮه ﺑﻮي ﻻﺷﻪﻫﺎ ﺣﺘﻲ ﭘﺮ ﺣﺮارتﺗﺮﻳﻦﻫﺎ را ﻫﻢ ﺑﻪﺗﻨﮕﻲ ﻧﻔﺲ اﻧﺪاﺧﺖ‪ .‬اﮔﺮ از ﺗﺮﺣﻢ ﺧﺒﺮي ﻧﺒﻮد‪ ،‬ﻃﺎﻋﻮن داﺷﺖ از‬ ‫راه ﻣﻲرﺳﻴﺪ‪ .‬دﺳﺘﻪﻫﺎي ﻣﺘﺮاﻛﻢ ﻣﮕﺲ از روي ﺟﺴﺪﻫﺎي ﮔﻨﺪﻳﺪه ﺑﻠﻨﺪ ﻣﻲﺷﺪ‪ .‬ﺧﻴﺎﺑﺎنﻫﺎ ﭘﺮ ﺑﻮد از ﭘﺮﻧﺪهﻫﺎي ﻣﺮده‪.‬‬ ‫روزﻧﺎﻣﻪي اَو‪ِ‬ﻧﻴﺮ ﻟﻴﺒﺮال در ﻣﺪح ﺑﻴﺎﻧﻴﻪﻫﺎي ﻣﺎﻛﻤﺎﻫﻮن از ﻛﻠﻤﺎت ﻓﻠ‪‬ﺸﻴﻪ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲﻛﺮد‪» :‬او ﺧﻮد را ﭘﻨﻬﺎن ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ ،‬وﻟﻲ‬ ‫ﺷﻜﻮه او ﭼﻬﺮه ﻣﻲﻧﻤﺎﻳﺪ«‪ .‬ﺷﻜﻮه ﺗﻮرِنِ ‪ 1871‬ﺗﺎ رود ﺳﻦ ﭼﻬﺮه ﻣﻲﻧﻤﻮد‪ ،‬اﻳﻦﺟﺎﻛﻪ رد ﺧﻮن‪ ،‬آﺑﻲ را ﻛﻪ از زﻳﺮ دوﻣﻴﻦ‬ ‫ﭼﺸﻤﻪي ﭘﻞ ﺗﻮﻳﻠﺮي رد ﻣﻲﺷﺪ‪ ،‬رﻧﮕﻴﻦ ﻣﻲﻛﺮد]‪.[220‬‬ ‫اﺟﺴﺎد در ﺑﻌﻀﻲ از ﺧﻴﺎﺑﺎنﻫﺎ ﺳﺮ راه ﻣﺮدم ﺑﻮدﻧﺪ و ﻋﺎﺑﺮﻳﻦ را ﺑﺎ ﭼﺸﻢﻫﺎي ﻣﺮدهي ﺧﻮد ﻧﮕﺎه ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬در‬ ‫ﻓﻮﺑﻮرﺳﻨﺘﺎﻧﺘﻮان اﻳﻦﺟﺎ و آنﺟﺎ ﺗﻞ اﺟﺴﺎد را ﻣﻲدﻳﺪي ﻛﻪ ﺑﺮاﺛﺮ آﻫﻚ‪ ‬ﻧﻴﻤﻪ ﺳﻔﻴﺪ ﺷﺪه ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬در ﻣﺪرﺳﻪي ﭘﻠﻲﺗﻜﻨﻴﻚ‬ ‫ﻓﻀﺎﺋﻲ را ﺑﻪﻃﻮل ﺻﺪﻣﺘﺮ و ﻋﻤﻖ ﺳﻪ ﻣﺘﺮ اﺷﻐﺎل ﻛﺮده ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬در ﭘﺴﻲ ﻛﻪ ﻳﻜﻲ از ﻣﺮاﻛﺰ ﺑﺰرگ اﻋﺪام ﻧﺒﻮد‪ 1100 ،‬ﺟﺴﺪ‬ ‫ﻧﺰدﻳﻚ ﺗﺮوﻛﺎدرو وﺟﻮد داﺷﺖ‪ .‬ﮔﺮﭼﻪ اﺟﺴﺎد ﺑﺎ ﻗﺸﺮ ﻧﺎزﻛﻲ از ﺧﺎك ﭘﻮﺷﺎﻧﺪه ﺷﺪه ﺑﻮدﻧﺪ؛ ﺑﺎزﻫﻢ ﻃﺮﺣﻲ وﻫﻢآور‪ ،‬اﻧﺪام آنﻫﺎ‬ ‫را ﻧﺸﺎن ﻣﻲداد‪ .‬روزﻧﺎﻣﻪي ﺗﺎم ﻧﻮﺷﺖ‪» :‬ﭼﻪ ﻛﺴﻲ ﺑﻪﺧﺎﻃﺮ ﻧﻤﻲآورد‪ ،‬ﺣﺘﻲ اﮔﺮ ﺑﺮاي ﻳﻚ ﻟﺤﻈﻪ دﻳﺪه ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻣﻴﺪان‪ ،‬ﻧﻪ‪،‬‬ ‫ﻏﺴﺎلﺧﺎﻧﻪي ﺗﻮرﺳﻦژاك را؟ از ﻣﻴﺎن اﻳﻦ ﺧﺎك ﺧﻴﺲ ﻛﻪ ﺑﻪﺗﺎزﮔﻲ ﺑﺎ ﺑﻴﻞ زﻳﺮ و رو ﺷﺪه ﺑﻮد‪ ،‬اﻳﻦﺟﺎ و آنﺟﺎ ﺳﺮ‪ ،‬ﺑﺎزو‪ ،‬ﭘﺎ و‬ ‫دﺳﺖ ﺳﺮك ﻣﻲﻛﺸﻴﺪ‪ .‬ﻃﺮح اﺟﺴﺎد ـﻣﻠﺒﺲ ﺑﻪاوﻧﻴﻔﺮم ﮔﺎرد ﻣﻠﻲـ دﻳﺪه ﻣﻲﺷﺪ ﻛﻪ روي زﻣﻴﻦ ﻧﻘﺶ ﺑﺴﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﺻﺤﻨﻪ‬ ‫اﺷﻤﺌﺰازآور ﺑﻮد‪ .‬ﺑﻮي ﮔﻨﺪ ﺗﻬﻮعآوري از اﻳﻦ ﺑﺎغ ﺑﺮﻣﻲﺧﺎﺳﺖ و ﮔﺎﻫﻲ در ﺑﻌﻀﻲ ﺟﺎﻫﺎ ﺑﻪﺗﻌﻔﻦ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﻣﻲﺷﺪ«‪ .‬ﺑﺎران و ﮔﺮﻣﺎ‬ ‫ﺗﺠﺰﻳﻪ را ﺗﺴﺮﻳﻊ ﻛﺮده ﺑﻮد و اﺟﺴﺎد ﺑﺎد ﻛﺮده‪ ،‬دوﺑﺎره ﻇﺎﻫﺮ ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬ﺷُﻜﻮه ﻣﺎﻛﻤﺎﻫﻮن ﺧﻮد را زﻳﺎدي ﺧﻮب ﻧﺸﺎن ﻣﻲداد‪.‬‬ ‫روزﻧﺎﻣﻪﻫﺎ را ﺗﺮس داﺷﺖ ﻣﻲﮔﺮﻓﺖ‪ .‬ﻳﻜﻲ از آنﻫﺎ ﻧﻮﺷﺖ‪» :‬ﺑﻪاﻳﻦ ﻟﻌﻨﺘﻲﻫﺎ ﻛﻪ در زﻣﺎن ﺣﻴﺎت ﺧﻮد اﻳﻦﻫﻤﻪ زﻳﺎن ﺑﻪﻣﺎ‬ ‫رﺳﺎﻧﺪهاﻧﺪ ﻧﺒﺎﻳﺪ اﺟﺎزه داد ﻛﻪ ﭘﺲ از ﻣﺮگ ﺧﻮد ﻫﻢ ﻫﻨﻮز ﺑﻪاﻳﻦ ﻛﺎر اداﻣﻪ دﻫﻨﺪ«‪ .‬و ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺗﺤﺮﻳﻚ ﺑﻪﻛﺸﺘﺎر ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ‪،‬‬ ‫ﻓﺮﻳﺎد ﺑﺮآوردﻧﺪ »ﻛﺎﻓﻲ اﺳﺖ«!‬ ‫ﭘﺎرﻳﺲژورﻧﺎلِ ‪ 2‬ژوﺋﻦ ﻧﻮﺷﺖ‪» :‬ﺑﻴﺎﺋﻴﺪ دﻳﮕﺮ ﻧﻜﺸﻴﻢ‪ ،‬ﺣﺘﻲ آدﻣﻜﺶﻫﺎ را‪ ،‬ﺣﺘﻲ آﺗﺶاﻓﺮوزﻫﺎ را‪ .‬ﺑﻴﺎﺋﻴﺪ دﻳﮕﺮ ﻧﻜﺸﻴﻢ‪.‬‬ ‫ﺗﻘﺎﺿﺎي ﻣﺎ ﻋﻔﻮ آنﻫﺎ ﻧﻴﺴﺖ‪ ،‬ﺑﻠﻜﻪ ﻳﻚ وﻗﻔﻪ اﺳﺖ«‪ .‬ﻧﺎﺳﻴﻮﻧﺎلِ ‪ 1‬ژوﺋﻦ ﻧﻮﺷﺖ‪» :‬اﻋﺪام ﻛﺎﻓﻲ اﺳﺖ‪ ،‬ﺧﻮن ﻛﺎﻓﻲ اﺳﺖ‪،‬‬

‫‪242‬‬

‫ﻗﺮﺑﺎﻧﻲ ﻛﺎﻓﻲ اﺳﺖ«! و اوﭘﻴﻨﻴﻮنﻧﺎﺳﻴﻮﻧﺎلِ ﻫﻤﺎن روز‪» :‬ﻳﻚ ﺑﺮرﺳﻲ ﺟﺪي از وﺿﻊ ﻣﺘﻬﻤﻴﻦ ﻻزم اﺳﺖ‪ .‬آدم ﻣﻲﺧﻮاﻫﺪ ﺑﺒﻴﻨﺪ‬ ‫ﻛﻪ ﻓﻘﻂ ﻣﻘﺼﺮﻳﻦ ﻣﻲﻣﻴﺮﻧﺪ«‪.‬‬ ‫اﻋﺪامﻫﺎ ﺗﺨﻔﻴﻒ ﻳﺎﻓﺖ و رﻓﺖ و روب ﺷﺮوع ﺷﺪ‪ .‬ﻫﺮﻧﻮع دﻟﻴﺠﺎن‪ ،‬درﺷﻜﻪ و ﮔﺎري ﺑﺮاي ﺟﻤﻊآوري اﺟﺴﺎد آﻣﺪﻧﺪ و ﺷﻬﺮ‬ ‫را دور زدﻧﺪ‪ .‬از زﻣﺎن ﻃﺎﻋﻮن ﺑﺰرگ ﻟﻨﺪن و ﻣﺎرﺳﻲ ﭼﻨﻴﻦ ﻣﺤﻤﻮﻟﻪاي از ﮔﻮﺷﺖ اﻧﺴﺎن دﻳﺪه ﻧﺸﺪه ﺑﻮد‪ .‬اﻳﻦ ﻧﺒﺶ ﻗﺒﺮﻫﺎ ﺛﺎﺑﺖ‬ ‫ﻛﺮد ﻛﻪ ﺗﻌﺪاد زﻳﺎدي از اﻓﺮاد زﻧﺪهﺑﻪﮔﻮر ﺷﺪه ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬آنﻫﺎ ﻛﻪ ﺑﻪﻃﻮر ﻧﺎﻗﺺ ﺗﻴﺮﺑﺎران ﺷﺪه و ﻫﻤﺮاه اﻧﺒﻮه ﻛﺸﺘﻪﻫﺎ ﺑﻪدرون‬ ‫ﮔﻮرﻫﺎي ﻣﺸﺘﺮك ﭘﺮﺗﺎب ﺷﺪه ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﺧﺎك ﺧﻮرده ﺑﻮدﻧﺪ و ﺗﺸﻨﺞ ﺟﺎنﻛﻨﺪن ﺧﻮد را ﻧﺸﺎن ﻣﻲدادﻧﺪ‪ .‬ﺑﻌﻀﻲ از اﺟﺴﺎد ﻗﻄﻌﻪ‬ ‫ﻗﻌﻄﻪ ﺟﻤﻊآوري ﻣﻲﺷﺪﻧﺪ‪ .‬ﻻزم ﺑﻮد ﻛﻪ ﻫﺮﭼﻪ زودﺗﺮ آنﻫﺎ را در ﮔﺎريﻫﺎ ﺳﺮﺑﺴﺘﻪ ﺣﺒﺲ ﻛﻨﻨﺪ و ﺑﺎ ﺣﺪاﻛﺜﺮ ﺳﺮﻋﺖ‬ ‫ﺑﻪﮔﻮرﺳﺘﺎنﻫﺎ ﺑﺒﺮﻧﺪ‪ .‬در آنﺟﺎ ﮔﻮرﻫﺎي ﻋﻈﻴﻢ آﻫﻜﻲ آﻣﺎدهي ﺑﻠﻌﻴﺪن اﻳﻦ ﺗﻮدهﻫﺎي ﮔﻨﺪﻳﺪه ﺑﻮد‪.‬‬ ‫ﮔﻮرﺳﺘﺎنﻫﺎي ﭘﺎرﻳﺲ ﻫﻤﻪي آنﭼﻪ را ﻛﻪ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺴﺘﻨﺪ در ﺧﻮد ﺟﺎي دادﻧﺪ‪ .‬ﻗﺮﺑﺎﻧﻴﺎن ﭘﻬﻠﻮ ﺑﻪﭘﻬﻠﻮي ﻫﻢ ﺑﺪون ﻫﻴﭻ‬ ‫ﭘﻮﺷﺸﻲ ﺟﺰ ﻟﺒﺎسﻫﺎي ﺧﻮد‪ ،‬ﺧﻨﺪقﻫﺎي ﻋﻈﻴﻤﻲ را در ﭘﺮﻻﺷﺰ‪ ،‬ﻣﻮﻧﻤﺎﺗﺮ و ﻣﻮنـﭘﺎرﻧﺎس ﭘ‪‬ﺮﻛﺮدﻧﺪ ﻛﻪ ﻣﺮدم ﻫﺮﺳﺎﻟﻪ ﺟﻬﺖ‬ ‫ﻳﺎدﺑﻮد ﺑﻪزﻳﺎرت آنﻫﺎ ﻣﻲآﻳﻨﺪ‪ .‬ﺳﺎﻳﺮﻳﻦ ﻛﻪ ﺑﺪﺷﺎﻧﺲﺗﺮ ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻪﺑﻴﺮون ﺷﻬﺮ ﻣﻨﺘﻘﻞ ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬در ﺷﺎرون‪ ،‬ﺑﺎﻧﻴﻮﻟﻪ‪ ،‬ﺑﻴﺴ‪‬ﺘﺮ و ﻏﻴﺮه ـ‬ ‫ﺳﻨﮕﺮﻫﺎﺋﻲ ﻛﻪ ﻫﻨﮕﺎم اوﻟﻴﻦ ﻣﺤﺎﺻﺮه ﺣﻔﺮ ﺷﺪه ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬ﻟﻴﺒِﺮﺗﻪ ﻧﻮﺷﺖ »در آنﺟﺎ ﻫﻴﭻ ﺗﺮﺳﻲ از‬ ‫ﺗﺸﻌﺸﻌﺎت اﻳﻦ ﺟﺴﺪﻫﺎ ﻧﻴﺴﺖ‪ ،‬ﺧﻮﻧﻲ ﻧﺎﭘﺎك زﻣﻴﻦ ﻛﺸﺎورز را آﺑﻴﺎري و ﺣﺎﺻﻞﺧﻴﺰ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬ﻧﻤﺎﻳﻨﺪهي ﻣﺮﺣﻮم ﺟﻨﮓ ﺧﻮاﻫﺪ‬ ‫ﺗﻮاﻧﺴﺖ ﻫﻨﮕﺎم ﻧﻴﻤﻪ ﺷﺐ از ﭘﻴﺮوان وﻓﺎدار ﺧﻮد ﺳﺎن ﺑﺒﻴﻨﺪ‪ .‬اﺳﻢ ﺷﺐ ﻫﻢ آﺗﺶاﻓﺮوزي و آدمﻛﺸﻲ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد«‪ .‬درﻛﻨﺎر اﻳﻦ‬ ‫ﺳﻨﮕﺮﻫﺎي ﻣﺎﺗﻢزده‪ ،‬زنﻫﺎ ﺳﻌﻲ ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ از روي ﺑﻘﺎﻳﺎي اﺟﺴﺎد‪ ،‬آنﻫﺎ را ﺷﻨﺎﺳﺎﺋﻲ ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ﭘﻠﻴﺲ ﺑﺮاي دﺳﺖﮔﻴﺮي‬ ‫ﺷﻮرﺷﻴﺎن زن در آنﺟﺎ ﻣﺘﺮﺻﺪ ﺑﻮد ﺗﺎ اﻧﺪوهﺷﺎن رازﺷﺎن را ﻓﺎش ﻛﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﺧﻴﻠﻲ زود ﻣﻌﻠﻮم ﺷﺪ ﻛﻪ دﻓﻦ اﻳﻦﻫﻤﻪ ﺟﺴﺪ ﺑﻴﺶ از ﺣﺪ دﺷﻮار اﺳﺖ و آنﻫﺎ را در اﺳﺘﺤﻜﺎﻣﺎت در درون آﺷﻴﺎﻧﻪي‬ ‫ﺗﻮپﻫﺎ ﺳﻮزاﻧﺪﻧﺪ‪ .‬وﻟﻲ ﺑﻪدﻟﻴﻞ ﻓﻘﺪان ﺗﻬﻮﻳﻪ ‪،‬اﺣﺘﺮاق ﻧﺎﻗﺺ ﺑﻮد و اﺟﺴﺎد ﺧﻤﻴﺮ ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬در ﺑﻮتﺷﻮﻣﻮن اﺟﺴﺎد را ﺑﻪﺻﻮرت‬ ‫ﺗﻠﻲ ﻋﻈﻴﻢ روي ﻫﻢ اﻧﺒﺎﺷﺘﻨﺪ و ﻧﻔﺖ زﻳﺎد روي آنﻫﺎ رﻳﺨﺘﻨﺪ و در ﻓﻀﺎي ﺑﺎز آﺗﺶ زدﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﻛﺸﺘﺎرﻫﺎي ﺟﻤﻌﻲ ﺗﺎ اوﻟﻴﻦ روزﻫﺎي ژوﺋﻦ اداﻣﻪ داﺷﺖ]‪ [221‬و اﻋﺪامﻫﺎي ﺻﺤﺮاﺋﻲ ﺗﺎ اواﺳﻂ آن ﻣﺎه‪ .‬ﺗﺎ ﻣﺪت زﻳﺎدي‪،‬‬ ‫ﺻﺤﻨﻪﻫﺎي اﺳﺮارآﻣﻴﺰي در ﺟﻨﮕﻞ ﺑﻮﻟﻮﻧﻲ ﻫﻢﭼﻨﺎن درﺟﺮﻳﺎن ﺑﻮد]‪ .[222‬ﻫﺮﮔﺰ ﺗﻌﺪاد ﻗﺮﺑﺎﻧﻴﺎن ﻫﻔﺘﻪي ﺧﻮﻧﻴﻦ ﻣﻌﻠﻮم ﻧﺨﻮاﻫﺪ‬ ‫ﺷﺪ‪ .‬رﺋﻴﺲ دادﮔﺴﺘﺮي ﻧﻈﺎﻣﻲ ﺗﻴﺮﺑﺎران ‪ 17/000‬ﻧﻔﺮ را ﭘﺬﻳﺮﻓﺖ]‪ [223‬و اﻧﺠﻤﻦ ﺷﻬﺮداري ﭘﺎرﻳﺲ ﻣﺨﺎرج دﻓﻦ ‪ 17/000‬ﻧﻔﺮ‬ ‫را ﭘﺮداﺧﺖ‪ .‬وﻟﻲ ﺗﻌﺪاد زﻳﺎدي را ﻳﺎ ﺳﻮزاﻧﺪﻧﺪ ﻳﺎ در ﺧﺎرج از ﭘﺎرﻳﺲ ﻛﺸﺘﻨﺪ‪ .‬اﻏﺮاق ﻧﻴﺴﺖ اﮔﺮ ﺑﮕﻮﺋﻴﻢ ﺣﺪاﻗﻞ ‪ 20/000‬ﻧﻔﺮ‪.‬‬ ‫ﺗﻌﺪاد ﻛﺸﺘﻪﻫﺎي ﺑﺴﻴﺎري از ﻣﻴﺪانﻫﺎي ﻧﺒﺮد ﺑﻴﺶ از اﻳﻦ ﺑﻮده اﺳﺖ‪ ،‬وﻟﻲ اﻳﻦﻫﺎ ﻻاﻗﻞ در ﻛﻮران ﻧﺒﺮد ازﭘﺎ درآﻣﺪه‬ ‫ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﻗﺮن ﻫﺮﮔﺰ ﺷﺎﻫﺪ ﭼﻨﻴﻦ ﺳﻼﺧﻲاي‪ ،‬ﭘﺲ از ﻧﺒﺮد‪ ،‬ﻧﺒﻮده اﺳﺖ‪ .‬در ﺗﺎرﻳﺦ درﮔﻴﺮيﻫﺎي داﺧﻠﻲِ ﻣﺎ ﻫﻴﭻﭼﻴﺰ ﻧﻴﺴﺖ‬ ‫ﻛﻪ ﺑﺎ آن ﺑﺮاﺑﺮي ﻛﻨﺪ‪ .‬ﺳﻦﺑﺎرﺗﻠﻤﻲ‪ ،‬ژوﺋﻦ ‪ 1848‬و ‪ 2‬دﺳﺎﻣﺒﺮ ﻓﻘﻂ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺴﺘﻨﺪ ﭘﺮدهاي از ﻛﺸﺘﺎرﻫﺎي ﻣﺎه ﻣﻪ را ﺗﺸﻜﻴﻞ‬ ‫دﻫﻨﺪ‪ .‬ﺣﺘﻲ ﺟﻼدان ﺑﺰرگ ر‪‬م و ﻋﺼﺮ ﺟﺪﻳﺪ در ﻣﻘﺎﺑﻞ دوك ﻣﺎژِﻧﺘﺎ رﻧﮓ ﻣﻲﺑﺎزﻧﺪ‪ .‬ﺗﻨﻬﺎ ﻗﺘﻞﻋﺎمﻫﺎي ﻓﺎﺗﺤﺎن آﺳﻴﺎﺋﻲ و‬ ‫ﺟﺸﻦﻫﺎي ﺑﺎﻫﻮﻣﻲ ﻣﻲﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺗﺼﻮري از اﻳﻦ ﻗﺼﺎﺑﻲ ﺷﺪن ﭘﺮوﻟﺘﺮﻫﺎ اراﺋﻪ ﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬ ‫اﻳﻦ ﺑﻮد ﺳﺮﻛﻮب »از ﻃﺮﻳﻖ ﻗﺎﻧﻮن و ﺑﺎ ﻗﺎﻧﻮن«‪ .‬و ﻃﻲ اﻳﻦ ﻗﺴﺎوتﻫﺎﺋﻲ ﻛﻪ ﺑﻪﻧﺤﻮ ﻏﻴﺮﻗﺎﺑﻞ ﻣﻘﺎﻳﺴﻪاي از ﻧﻮعِ ﺑﻠﻐﺎريِ‬ ‫آن ﺑﺪﺗﺮ ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﻮرژوازي ﺑﺎ ﺑﺎﻻ ﺑﺮدن دﺳﺖﻫﺎي ﺧﻮنآﻟﻮد ﺧﻮد ﺑﻪﺳﻮي آﺳﻤﺎن‪ ،‬درﺻﺪد ﺑﺮآﻣﺪ ﺳﺮاﺳﺮ ﺟﻬﺎن را ﻋﻠﻴﻪ ﻣﺮدﻣﻲ‬ ‫ﺗﺤﺮﻳﻚ ﻛﻨﺪ ﻛﻪ در ﻃﻲ دو ﻣﺎه ﺳﻠﻄﻪي ﺧﻮد‪ ،‬ﻫﺰاران ﻧﻔﺮ از اﻓﺮادﺷﺎن ﻛﺸﺘﺎر ﺷﺪه و ﺧﻮن ﺷﺴﺖوﺳﻪ زﻧﺪاﻧﻲ را رﻳﺨﺘﻪ‬ ‫ﺑﻮدﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﺗﻤﺎم ﻗﺪرتﻫﺎي اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﺧﺮﻧﺎس ﺟﺎنﻛﻨﺪن ﻗﺮﺑﺎﻧﻴﺎن را ﺑﺎ ﺻﺪاي ﻛﻒزدنﻫﺎي ﺧﻮد ﭘﻮﺷﺎﻧﺪﻧﺪ‪ .‬ﻛﺸﻴﺶﻫﺎ‪ ،‬اﻳﻦ‬ ‫ﺗﻘﺪﻳﺲﻛﻨﻨﺪﮔﺎن ﻛﺒﻴﺮ آدمﻛﺸﻲﻫﺎ‪ ،‬ﭘﻴﺮوزي را ﺑﺎ ﻣﺮاﺳﻤﻲ رﺳﻤﻲ ﺗﺠﻠﻴﻞ ﻛﺮدﻧﺪ ﻛﻪ ﻣﺠﻠﺲ ﺗﻤﺎﻣﺎً در آن ﺣﻀﻮر داﺷﺖ‪.‬‬ ‫ﺣﻜﻢرواﺋﻲ ﻣﺴﻴﺢ داﺷﺖ آﻏﺎز ﻣﻲﺷﺪ‪.‬‬

‫‪243‬‬

‫ﻓﺼﻞ ﺳﻲوﺳﻮم‬ ‫ﺳﺮﻧﻮﺷﺖ اُﺳﺮا‬

‫»ﺧﻮاﺳﺖ ﻋﺪاﻟﺖ‪ ،‬ﻧﻈﻢ‪ ،‬اﻧﺴﺎﻧﻴﺖ و ﺗﻤﺪن ﭘﻴﺮوز ﺷﺪه‬

‫اﺳﺖ«‪) .‬ﺗﻲﻳِﺮ‬

‫ﺑﻪﻣﺠﻠﺲ ﻣﻠﻲ(‪.‬‬

‫ﺧﻮش ﺑﻪﺣﺎل ﻛﺸﺘﻪﻫﺎ! آنﻫﺎ ﻧﺎﭼﺎر ﻧﺒﻮدﻧﺪ از ﺟﻠﺠﺘﺎي اُﺳﺮا ﺑﺎﻻ ﺑﺮوﻧﺪ‪.‬‬ ‫از روي ﺗﻴﺮﺑﺎرانﻫﺎي وﺳﻴﻊ ﻣﻲﺗﻮان ﺗﻌﺪاد ﺑﺎزداﺷﺖﻫﺎ را ﺣﺪس زد‪ .‬اﻳﻠﻐﺎرِ ﻫﻮﻟﻨﺎﻛﻲ ﺑﻮد‪ .‬ﻣﺮد‪ ،‬زن‪ ،‬ﻛﻮدك‪ ،‬ﭘﺎرﻳﺴﻲ‪،‬‬ ‫ﺷﻬﺮﺳﺘﺎﻧﻲ‪ ،‬ﺧﺎرﺟﻲ‪ ،‬ﺟﻤﻌﻴﺘﻲ از ﻫﺮﺳﻨﻲ‪ ،‬از ﻫﺮﺟﻨﺴﻴﺘﻲ‪ ،‬از ﻫﺮﺣﺰﺑﻲ و از ﻫﺮﺷﺮاﻳﻄﻲ‪ .‬ﻫﻤﻪي ﺳﺎﻛﻨﺎن ﻳﻚ ﺧﺎﻧﻪ و ﻫﻤﻪي‬ ‫اﻫﺎﻟﻲ ﻳﻚ ﺧﻴﺎﺑﺎن را ﮔﺮوﻫﻲ ﻣﻲﺑﺮدﻧﺪ‪ .‬ﻳﻚ ﺳﻮءﻇﻦ‪ ،‬ﻳﻚ ﻛﻠﻤﻪ ﻳﺎ ﻳﻚ رﻓﺘﺎر ﻣﺸﻜﻮك ﻛﺎﻓﻲ ﺑﻮد ﺗﺎ ﻣﻮﺟﺐ دﺳﺖﮔﻴﺮي‬ ‫ﺷﺨﺺ ﺗﻮﺳﻂ ﺳﺮﺑﺎزﻫﺎ ﺷﻮد‪ .‬ﺑﻪاﻳﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ‪ ،‬از ‪ 21‬ﺗﺎ ‪ 30‬ﻣﻪ ‪ 40/000‬ﻧﻔﺮ را دﺳﺖﮔﻴﺮ ﻛﺮدﻧﺪ‪.‬‬ ‫اﻳﻦ اﺳﺮا ﺑﻪزﻧﺠﻴﺮهﻫﺎي ﻃﻮﻻﻧﻲ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﻣﻲﺷﺪﻧﺪ‪ ،‬ﮔﺎﻫﻲ آزاد و ﮔﺎﻫﻲ ﻣﺎﻧﻨﺪ ژوﺋﻦ ‪ 1848‬ﺑﺴﺘﻪ ﺑﺎ ﻃﻨﺎب ـ ﻃﻮريﻛﻪ‬ ‫ﻓﻘﻂ ﺑﻪﺻﻮرت ﻳﻚ ﺗﻮدهي واﺣﺪ درآﻳﻨﺪ‪ .‬ﻫﺮﻛﺲ از راه رﻓﺘﻦ ﺳﺮ ﺑﺎزﻣﻲزد ﺑﺎ ﻧﻮك ﺳﺮﻧﻴﺰه ﺑﻪاو ﺳﻴﺦ ﻣﻲزدﻧﺪ و اﮔﺮ ﻣﻘﺎوﻣﺖ‬ ‫ﻣﻲﻛﺮد‪ ،‬درﺟﺎ ﺗﻴﺮﺑﺎراﻧﺶ ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ؛ و ﮔﺎﻫﻲ ﻫﻢ ﺑﻪد‪‬م اﺳﺐ ﺑﺴﺘﻪ ﻣﻲﺷﺪ]‪ .[224‬در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﻛﻠﻴﺴﺎﻫﺎي ﻣﺤﻼت ﺛﺮوﺗﻤﻨﺪ اﺳﺮا‬ ‫ﻣﺠﺒﻮر ﻣﻲﺷﺪﻧﺪ ﺑﺎ ﺳﺮﻫﺎي ﺑﺮﻫﻨﻪ در ﻣﻴﺎن اﻧﺒﻮه اراذﻟﻲ از ﻧﻮﻛﺮﻫﺎ‪ ،‬ﻗﺮﺗﻲﻫﺎ و ﻓﺎﺣﺸﻪﻫﺎﺋﻲ زاﻧﻮ ﺑﺰﻧﻨﺪ ﻛﻪ ﻓﺮﻳﺎد ﻣﻲزدﻧﺪ‬ ‫»ﻣﺮگ! ﻣﺮگ! ﺟﻠﻮﺗﺮ ﻧﺮوﻳﺪ‪ .‬ﻫﻤﻴﻦ ﺟﺎ ﺗﻴﺮﺑﺎرانﺷﺎن ﻛﻨﻴﺪ«‪ .‬در ﺷﺎﻧﺰهﻟﻴﺰه ﻣﻲﺧﻮاﺳﺘﻨﺪ ﺻﻒﻫﺎ را ﺑﺸﻜﻨﻨﺪ ﺗﺎ ﺧﻮن را ﺑﭽﺸﻨﺪ‪.‬‬ ‫اﺳﺮا ﺑﻪورﺳﺎي ﻓﺮﺳﺘﺎده ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬ﮔﺎﻟﻴﻔﻪ در ﻻﻣﻮﺋ‪‬ﺖ ﻣﻨﺘﻈﺮ آنﻫﺎ ﺑﻮد‪ .‬در ﺷﻬﺮ دﻧﺒﺎل زﻧﺠﻴﺮهﻫﺎي اﺳﺮا ﺣﺮﻛﺖ ﻣﻲﻛﺮد و‬ ‫زﻳﺮ ﭘﻨﺠﺮهي ﺑﺎﺷﮕﺎهﻫﺎي اﺷﺮاﻓﻲ ﺗﻮﻗﻒ ﻣﻲﻧﻤﻮد ﺗﺎ ﺑﺮاﻳﺶ دﺳﺖ ﺑﺰﻧﻨﺪ و ﻫﻮرا ﺑﻜﺸﻨﺪ‪ .‬در دروازهي ﭘﺎرﻳﺲ‪ ،‬او ﻋﺸﺮﻳﻪي‬ ‫ﺧﻮد را ﺑﺮداﺷﺖ‪ :‬در ﻣﻴﺎن ﺻﻔﻮف اﺳﺮا راه اﻓﺘﺎد و ﺑﺎ ﻧﮕﺎﻫﺶ ﻛﻪ ﺑﻪﻧﮕﺎه ﻳﻚ ﮔﺮگ ﮔﺮﺳﻨﻪ ﻣﻲﻣﺎﻧﺴﺖ ﻣﺘﻮﺟﻪ ﻳﻜﻲ ﻣﻲﺷﺪ و‬ ‫ﺑﻪاو ﻣﻲﮔﻔﺖ »ﺗﻮ ﺑﺎﻫﻮش ﺑﻪﻧﻈﺮ ﻣﻲرﺳﻲ‪ ،‬از ﺻﻒ ﺑﻴﺎ ﺑﻴﺮون«؛ ﺑﻪدﻳﮕﺮي ﻣﻲﮔﻔﺖ »ﺗﻮ ﺳﺎﻋﺖ داري‪ ،‬ﺑﺎﻳﺪ ﻛﺎرﻣﻨﺪ ﻛﻤﻮن‬ ‫ﺑﻮده ﺑﺎﺷﻲ«‪ ،‬و او را ﺟﺪا ﻣﻲﻛﺮد‪ .‬در ‪ 26‬ﻣﻪ ﻓﻘﻂ از ﻳﻚ دﺳﺘﻪ از اﺳﺮاي راﻫﻲِ ورﺳﺎي ﻫﺸﺘﺎدوﺳﻪ ﻣﺮد و ﺳﻪ زن را اﻧﺘﺨﺎب‬

‫‪244‬‬

‫ﻧﻤﻮد‪ ،‬آنﻫﺎ را در داﻣﻨﻪي اﺳﺘﺤﻜﺎﻣﺎت ﺑﻪﺻﻒ ﻛﺮد و دﺳﺘﻮر ﺗﻴﺮﺑﺎران آنﻫﺎ را داد]‪ .[225‬ﺑﻌﺪ ﺑﻪرﻓﻘﺎي آنﻫﺎ ﮔﻔﺖ‪» :‬اﺳﻢ‬ ‫ﻣﻦ ﮔﺎﻟﻴﻔﻪ اﺳﺖ‪ .‬روزﻧﺎﻣﻪﻫﺎي ﺷﻤﺎ در ﭘﺎرﻳﺲ ﺑﻪﺣﺪ ﻛﻔﺎﻳﺖ ﻣﺮا ﻟﺠﻦﻣﺎل ﻛﺮدهاﻧﺪ‪ .‬ﻣﻦ اﻧﺘﻘﺎﻣﻢ را ﻣﻲﮔﻴﺮم«‪ .‬ﻳﻚﺷﻨﺒﻪ ‪28‬‬ ‫ﻣﻪ‪ ،‬ﮔﻔﺖ‪» :‬ﻫﻤﻪي ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﻣﻮي ﺳﻔﻴﺪ دارﻧﺪ از ﺻﻒ ﺧﺎرج ﺷﻮﻧﺪ«‪ .‬ﺻﺪوﻳﺎزده اﺳﻴﺮ ﺟﻠﻮ آﻣﺪﻧﺪ‪ .‬او اداﻣﻪ داد‪» :‬ﺷﻤﺎﻫﺎ‪،‬‬ ‫ﺷﻤﺎﻫﺎ ژوﺋﻦ ‪ 1848‬را دﻳﺪهاﻳﺪ‪ .‬ﺷﻤﺎ از دﻳﮕﺮان ﺑﻴﺶﺗﺮ ﻣﻘﺼﺮﻳﺪ«‪ .‬و دﺳﺘﻮر داد ﻛﻪ اﺟﺴﺎدﺷﺎن را ﺑﻪداﺧﻞ اﺳﺘﺤﻜﺎﻣﺎت ﭘﺮﺗﺎب‬ ‫ﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﭘﺲ از ﭘﺎﻳﺎن اﻳﻦ ﻣﺮاﺳﻢ ﺗﺰﻛﻴﻪ‪ ،‬دﺳﺘﻪﻫﺎي اﺳﺮا در ﻣﺤﺎﺻﺮهي دو ﺻﻒ ﺳﻮاره ﻧﻈﺎم وارد ﺟﺎدهي ورﺳﺎي ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬ﻣﺜﻞ‬ ‫اﻳﻦ ﺑﻮد ﻛﻪ ﺟﻤﻌﻴﺖ ﻳﻚ ﺷﻬﺮ را ﮔﻠﻪﻫﺎﺋﻲ از ﺣﻴﻮاﻧﺎت ﺳﺒﻊ ﺑﺎ ﺧﻮد ﺑﻴﺮون ﻣﻲﺑﺮدﻧﺪ‪ .‬ﻧﻮﺟﻮان‪ ،‬رﻳﺶﺳﻔﻴﺪ‪ ،‬ﺳﺮﺑﺎز‪ ،‬ﺧﻮشﭘﻮش‪،‬‬ ‫ﻫﺮﺟﻮر آدﻣﻲ ﺑﺎ ﻫﺮﺷﺮاﻳﻄﻲ؛ ﻇﺮﻳﻒﺗﺮﻳﻦ و ﺧﺸﻦﺗﺮﻳﻦ اﻓﺮاد در ﻳﻚ ﮔﺮداب ﮔﺮﻓﺘﺎر آﻣﺪه ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬زﻧﺎن ﺑﺴﻴﺎري ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﻋﺪهاي‬ ‫دﺳﺖﺑﻨﺪ ﺑﻪدﺳﺖ داﺷﺘﻨﺪ‪ .‬ﻳﻜﻲ ﺑﺎ ﻃﻔﻠﺶ ﻛﻪ ﺑﺎ دﺳﺖﻫﺎي ﻛﻮﭼﻚ ﺗﺮﺳﻴﺪهاش ﺑﻪﮔﺮدن ﻣﺎدر ﭼﺴﺒﻴﺪه ﺑﻮد‪ .‬دﻳﮕﺮي ﺑﺎ دﺳﺖ‬ ‫ﺷﻜﺴﺘﻪ و ﻗﻄﺮهﻫﺎي ﺧﻮن ﺑﺮ ﭘﻴﺮاﻫﻦ‪ .‬دﻳﮕﺮي اﻓﺴﺮده ﻛﻪ ﺑﺎزوي ﺑﻐﻞدﺳﺘﻲ ﻧﻴﺮوﻣﻨﺪﺗﺮ ﺧﻮد را ﭼﺴﺒﻴﺪه ﺑﻮد‪ .‬دﻳﮕﺮي ﺑﺎ ﺣﺎﻟﺘﻲ‬ ‫ﻣﺠﺴﻤﻪوار ﺑﺎ درد و ﺗﻮﻫﻴﻦ ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ﻣﻲﻛﺮد‪ .‬ﻫﻤﻮاره ﻫﻤﺎن زﻧﻲ از ﻣﺮدم ﻛﻪ ﭘﺲ از ﺑﺮدن ﻧﺎن ﺑﻪﺳﻨﮕﺮ و ﺗﺴﻠﻲ دادن‬ ‫ﻣﺤﺘﻀﺮان و ﻧﻮﻣﻴﺪان ـ»ﻓﺮﺳﻮده از زادن آدمﻫﺎي ﺑﺪﺑﺨﺖ«ـ ﺣﺎﻻ آرزوي ﻣﺮگ رﻫﺎﺋﻲﺑﺨﺶ را داﺷﺖ‪.‬‬ ‫رﻓﺘﺎر آنﻫﺎ‪ ،‬ﻛﻪ ﻣﻮﺟﺐ ﺗﺤﺴﻴﻦ روزﻧﺎﻣﻪﻫﺎي ﺧﺎرﺟﻲ ﺷﺪ]‪ ،[226‬ﺳﺒﻌﻴﺖ ورﺳﺎﺋﻲﻫﺎ را ﺗﺸﺪﻳﺪ ﻣﻲﻛﺮد‪ .‬ﻓﻴﮕﺎرو ﻧﻮﺷﺖ‪:‬‬ ‫»ﺑﺎ دﻳﺪن ﻛﺎروان زﻧﺎن ﺷﻮرﺷﻲ آدم ﻋﻠﻲرﻏﻢ ﺧﻮدش دﭼﺎر اﺣﺴﺎس ﻧﻮﻋﻲ ﺗﺮﺣﻢ ﻣﻲﺷﺪ‪ .‬وﻟﻲ اﻳﻦ ﻓﻜﺮ ﻛﻪ ﻫﻤﻪي‬ ‫ﻓﺎﺣﺸﻪﺧﺎﻧﻪﻫﺎي ﭘﺎرﻳﺲ ﺗﻮﺳﻂ ﮔﺎردﻫﺎي ﻣﻠﻲ ﻛﻪ آنﻫﺎ را ﺗﺤﺖ ﺣﻤﺎﻳﺖ ﺧﻮد ﻗﺮار دادﻧﺪ‪ ،‬ﺑﺎز ﺷﺪ و اﻛﺜﺮ اﻳﻦ ﺑﺎﻧﻮان ﺳﺎﻛﻨﺎن‬ ‫ﻫﻤﺎن ﺧﺎﻧﻪﻫﺎ ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻪآدم ﺧﺎﻃﺮﺟﻤﻌﻲ ﻣﻲداد«‪.‬‬ ‫ﻧﻔﺲ ﻧﻔﺲزﻧﺎن‪ ،‬ﭼﺮكآﻟﻮد‪ ،‬ﻣﻨﮓ از ﺧﺴﺘﮕﻲ‪ ،‬ﮔﺮﺳﻨﮕﻲ و ﺗﺸﻨﮕﻲ‪ ،‬آﻓﺘﺎب ﺳﻮﺧﺘﻪ‪ ،‬ﻛﺎروانﻫﺎي اﺳﺮا ﺧﻮد را ﺳﺎﻋﺖﻫﺎ‬ ‫در ﻏﺒﺎر داغ ﺟﺎده ﭘﻴﺶ ﻣﻲﻛﺸﻴﺪﻧﺪ؛ درﺣﺎﻟﻲ ﻛﻪ ﻓﺮﻳﺎدﻫﺎ و ﺿﺮﺑﻪﻫﺎي ﺷﻜﺎريﻫﺎي ﺳﻮاره آنﻫﺎ را ﺑﺴﺘﻮه آورده ﺑﻮد‪.‬‬ ‫ﭘﺮوﺳﻲﻫﺎ ﺑﺎ اﻳﻦ ﺳﺮﺑﺎزان‪ ،‬ﻫﻨﮕﺎﻣﻲﻛﻪ ﺧﻮدﺷﺎن ﭼﻨﺪ ﻣﺎه ﭘﻴﺶ اﺳﻴﺮ ﺑﻮدﻧﺪ و آنﻫﺎ را از ﺳﺪان و ﻣﺪس ﻣﻲﺑﺮدﻧﺪ‪ ،‬ﺑﺎ اﻳﻦ‬ ‫ﻗﺴﺎوت رﻓﺘﺎر ﻧﻜﺮده ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬اﺳﺮاﺋﻲ را ﻛﻪ از ﭘﺎ ﻣﻲاﻓﺘﺎدﻧﺪ‪ ،‬ﮔﺎﻫﻲ ﺗﻴﺮﺑﺎران ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ و ﮔﺎﻫﻲ ﻫﻢ ﻧﻬﺎﻳﺘﺎً ﺑﻪداﺧﻞ ﮔﺎريﻫﺎﺋﻲ‬ ‫ﻣﻲاﻧﺪاﺧﺘﻨﺪ ﻛﻪ از دﻧﺒﺎل ﻣﻲآﻣﺪﻧﺪ‪.‬‬ ‫در ورود ﺑﻪورﺳﺎي ﺟﻤﻌﻴﺖ اﻧﺘﻈﺎر آنﻫﺎ را ﻣﻲﻛﺸﻴﺪ‪ ،‬ﺑﺎزﻫﻢ ﻧﺨﺒﮕﺎن ﺟﺎﻣﻌﻪي ﻓﺮاﻧﺴﻪ‪ :‬ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎن ﻣﺠﻠﺲ‪ ،‬ﻛﺎرﻣﻨﺪان‪،‬‬ ‫ﻛﺸﻴﺶﻫﺎ‪ ،‬اﻓﺴﺮان و زﻧﺎﻧﻲ از ﻫﺮﻗﻤﺎش‪ .‬ﻫﻤﺎنﻃﻮر ﻛﻪ درﻳﺎ در ﻣﺪ‪ ‬ﺑﻬﺎره و ﭘﺎﺋﻴﺰه ﺑﻴﺶ از ﻫﺮزﻣﺎن دﻳﮕﺮي ارﺗﻔﺎع ﻣﻲﮔﻴﺮد‪،‬‬ ‫ﻫﻤﺎنﻃﻮر ﻫﻢ ﺧﺸﻢ اﻳﻦﺑﺎر اﻳﻦﻫﺎ از ﺧﺸﻢﺷﺎن در ‪ 24‬آورﻳﻞ و در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﻛﺎروانﻫﺎي ﻗﺒﻠﻲ ﻓﺮاﺗﺮ رﻓﺖ‪.‬‬ ‫در دو ﻃﺮف ﺧﻴﺎﺑﺎنﻫﺎي ﭘﺎرﻳﺲ و ﺳﻦﻛﻠﻮد وﺣﺸﻴﺎﻧﻲ ﺻﻒ ﻛﺸﻴﺪه ﺑﻮدﻧﺪ ﻛﻪ ﻛﺎروانﻫﺎي اﺳﺮا را ﺑﺎ ﻫﻮ و ﺟﻨﺠﺎل و‬ ‫ﻣﺸﺖوﻟﮕﺪ دﻧﺒﺎل ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ؛ و ﺑﺮ ﺳﺮﺷﺎن آﺷﻐﺎل و ﺷﻴﺸﻪ ﺧﻮرده ﻣﻲرﻳﺨﺘﻨﺪ‪ .‬روزﻧﺎﻣﻪي ﻟﻴﺒﺮالـﻣﺤﺎﻓﻈﻪﻛﺎر ﺳﻴﻴِﻜﻞ در‬ ‫ﺷﻤﺎرهي ‪ 30‬ﻣﻪ ﺧﻮد ﻧﻮﺷﺖ‪» :‬آدم زﻧﺎﻧﻲ ـﻧﻪ ﻓﺎﺣﺸﻪﻫﺎ‪ ،‬ﺑﻠﻜﻪ ﺑﺎﻧﻮان آراﺳﺘﻪـ را ﻣﻲﺑﻴﻨﺪ ﻛﻪ در ﻣﺴﻴﺮ ﻋﺒﻮر اﺳﺮا ﺑﻪآنﻫﺎ‬ ‫ﻓﺤﺶ ﻣﻲدﻫﻨﺪ و ﺣﺘﻲ ﺑﺎ ﭼﺘﺮ آﻓﺘﺎﺑﻲ ﺧﻮد آنﻫﺎ را ﻛﺘﻚ ﻣﻲزﻧﻨﺪ«‪ .‬واي ﺑﻪﺣﺎل ﻛﺴﻲ ﻛﻪ ﺑﻪاﻳﻦ ﺷﻜﺴﺖ ﺧﻮردهﻫﺎ ﺗﻮﻫﻴﻦ‬ ‫ﻧﻤﻲﻛﺮد! واي ﺑﻪﺣﺎل ﻛﺴﻲﻛﻪ ﺑﮕﺬارد اﻳﻦ ﺟﻨﺒﺶ ﻋﺰا و ﻧﺪﺑﻪ از ﻛﻒاش ﺑﺮود! او را ﻓﻮراً ﻣﻲﮔﺮﻓﺘﻨﺪ و ﺑﻪﭘﺴﺖ ﻧﮕﻬﺒﺎﻧﻲ‬ ‫ﻣﻲﺑﺮدﻧﺪ]‪ ،[227‬ﻳﺎ ﺑﻪﺳﺎدﮔﻲ داﺧﻞ ﻛﺎروان اﺳﺮا ﻫﻞ ﻣﻲدادﻧﺪ‪ .‬اﻧﺤﻄﺎط وﺣﺸﺘﻨﺎك ﻃﺒﻴﻌﺖ ﺑﺸﺮ ﺑﻪوﻳﮋه از اﻳﻦ ﻟﺤﺎظ‬ ‫ﻣﺸﻤﺌﺰﻛﻨﻨﺪهﺗﺮ ﺑﻮد ﻛﻪ ﺑﺎ آراﺳﺘﮕﻲ ﻟﺒﺎسﻫﺎ در ﺗﻨﺎﻗﺾ ﻗﺮار داﺷﺖ‪ .‬اﻓﺴﺮان ﭘﺮوﺳﻲ ﻳﻚ ﺑﺎر دﻳﮕﺮ از ﺳﻦدﻧﻲ آﻣﺪﻧﺪ ﺗﺎ ﺑﺒﻴﻨﻨﺪ‬ ‫ﻛﻪ ﺑﺎ ﭼﻪ ﻃﺒﻘﺎت ﺣﺎﻛﻤﻪاي روﺑﺮو ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬ ‫اوﻟﻴﻦ ﻛﺎروانﻫﺎ را ﺑﺮاي ﻧﻤﺎﻳﺶ در ﺧﻴﺎﺑﺎنﻫﺎي ورﺳﺎي ﮔﺮداﻧﺪﻧﺪ‪ .‬ﺳﺎﻳﺮﻳﻦ را ﺳﺎﻋﺖﻫﺎ زﻳﺮ ﺗﻴﻎ آﻓﺘﺎب در ﻣﻴﺪان آرم‪ ،‬در‬ ‫ﭼﻨﺪ ﻗﺪﻣﻲ درﺧﺖﻫﺎي ﺗﻨﻮﻣﻨﺪي ﻛﻪ ﺳﺎﻳﻪﺷﺎن از آنﻫﺎ درﻳﻎ ﻣﻲﺷﺪ‪ ،‬ﻣﻌﻄﻞ ﻧﮕﻬﺪاﺷﺘﻨﺪ‪ .‬ﺑﻌﺪ زﻧﺪاﻧﻲﻫﺎ را ﺑﻴﻦ ﭼﻬﺎر ﻣﺤﻞ‬ ‫ﺗﻘﺴﻴﻢ ﻛﺮدﻧﺪ‪ :‬زﻳﺮزﻣﻴﻦﻫﺎي ﮔﺮاﻧﺪـا‪‬ﻛﻮري‪ ،‬ﻧﺎرﻧﺠﺴﺘﺎنِ ﻗﻠﻌﻪ‪ ،‬ﺑﺎراﻧﺪازﻫﺎي ﺳﺎﺗﻮري و ﻣﺪرﺳﻪي ﺳﻮارﻛﺎري ﺳﻦﺳﻴﺮ‪ .‬در اﻳﻦ‬

‫‪245‬‬

‫زﻳﺮزﻣﻴﻦﻫﺎي ﻣﺮﻃﻮب و ﻧﺎﺳﺎﻟﻢ‪ ،‬ﻛﻪ ﻧﻮر و ﻫﻮا ﻓﻘﻂ از ﭼﻨﺪ ﺷﻜﺎف ﺑﺎرﻳﻚ ﺑﻪآنﻫﺎ ﻧﻔﻮذ ﻣﻲﻛﺮد‪ ،‬ﻛﻮدﻛﺎﻧﻲ را ﺟﺎي دادﻧﺪ ﻛﻪ‬ ‫ﺑﻌﻀﻲ از آنﻫﺎ ‪ 10‬ﺳﺎل ﻫﻢ ﺳﻦ ﻧﺪاﺷﺘﻨﺪ؛ درﺣﺎﻟﻲﻛﻪ روزﻫﺎي اول ﺣﺘﻲ ﺣﺼﻴﺮ زﻳﺮاﻧﺪاز ﻫﻢ وﺟﻮد ﻧﺪاﺷﺖ‪ .‬وﻗﺘﻲ ﻫﻢ‬ ‫ﭼﻨﺪﺗﺎﺋﻲ از اﻳﻦ ﺣﺼﻴﺮﻫﺎ را ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ‪ ،‬ﺧﻴﻠﻲ زود ﺑﻪﺗﭙﺎﻟﻪي ﺧﺎﻟﺺ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬آب ﺑﺮاي ﺷﺴﺘﺸﻮ وﺟﻮد ﻧﺪاﺷﺖ‪ .‬اﻣﻜﺎﻧﻲ ﺑﺮاي‬ ‫ﺗﻌﻮﻳﺾ ژﻧﺪهﻫﺎﺋﻲ ﻛﻪ ﺑﻪﺗﻦ داﺷﺘﻨﺪ‪ ،‬ﻧﺒﻮد؛ و ﻣﻨﺴﻮﺑﻴﻨﻲ را ﻛﻪ ﺑﺮايﺷﺎن ﻟﺒﺎس ﻣﻲآوردﻧﺪ ﺑﺎ ﺧﺸﻮﻧﺖ ﺑﺮﻣﻲﮔﺮداﻧﺪﻧﺪ‪ .‬دوﺑﺎر در‬ ‫روز در ﻳﻚ ﻟﮕﻦْ ﻣﺎﻳﻊ زرد رﻧﮓ‪ ‬ﺳﻮپﻣﺎﻧﻨﺪي را ﺑﻪآنﻫﺎ ﻣﻲدادﻧﺪ‪ .‬ژاﻧﺪارمﻫﺎ ﺗﻮﺗﻮن را ﺑﻪﻗﻴﻤﺖ ﮔﺰاف ﻣﻲﻓﺮوﺧﺘﻨﺪ و آن را‬ ‫ﻣﺼﺎدره ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ ﺗﺎ دوﺑﺎره ﺑﻔﺮوﺷﻨﺪ‪ .‬دﻛﺘﺮ وﺟﻮد ﻧﺪاﺷﺖ‪ .‬ﻗﺎﻧﻘﺎرﻳﺎ ﺑﻪﻣﺠﺮوﺣﺎن ﺣﻤﻠﻪ ﻛﺮد‪ .‬ﭼﺸﻢدرد ﺷﺎﻳﻊ ﮔﺮدﻳﺪ‪.‬‬ ‫روانﭘﺮﻳﺸﻲ ﻣﺰﻣﻦ ﺷﺪ‪ .‬ﺷﺐﻫﺎ ﻧﺎﻟﻪي ﺗﺐدارﻫﺎ و دﻳﻮاﻧﻪﻫﺎ ﺑﻠﻨﺪ ﺑﻮد‪ .‬روﺑﺮوي آنﻫﺎ ژاﻧﺪارمﻫﺎ ﺑﺎ ﺑﻲﺗﻔﺎوﺗﻲ و ﺗﻔﻨﮓﻫﺎي ﭘﺮ‬ ‫ﻗﺮار داﺷﺘﻨﺪ‪.‬‬ ‫در ﻓﻮسـاُـﻟﻴﻮن‪ ،‬وﺿﻊ از اﻳﻦ ﻫﻢ وﺣﺸﺘﻨﺎكﺗﺮ ﺑﻮد‪ :‬ﺳﺮداﺑﻪاي ﻓﺎﻗﺪ ﻫﻮا و ﻛﺎﻣﻼً ﺗﺎرﻳﻚ‪ ،‬ﻣﺪﺧﻠﻲ ﻗﺒﺮﮔﻮﻧﻪ‪ ،‬در زﻳﺮ‬ ‫ﭘﻠﻜﺎﻧﻲ وﺳﻴﻊ از ﻣﺮﻣﺮ ﻗﺮﻣﺰ‪ .‬ﻫﺮﻛﺲ ﻛﻪ ﺧﻄﺮﻧﺎك ﺗﺸﺨﻴﺺ داده ﻣﻲﺷﺪ ﻳﺎ ﺻﺮﻓﺎً ﻣﻮرد ﺑﻲﻣﻬﺮي ﮔﺮوﻫﺒﺎن ﻗﺮار ﻣﻲﮔﺮﻓﺖ‪،‬‬ ‫ﺑﻪآنﺟﺎ اﻧﺪاﺧﺘﻪ ﻣﻲﺷﺪ‪ .‬ﺑﻨﻴﻪدارﺗﺮﻳﻦﻫﺎ ﻓﻘﻂ ﭼﻨﺪ روزي در آن دوام ﻣﻲآوردﻧﺪ‪ .‬ﻫﻨﮕﺎم ﺧﺮوج از آن‪ ،‬درﺣﺎﻟﻲﻛﻪ دﭼﺎر‬ ‫ﺳﺮﮔﻴﺠﻪ و ﺣﻮاسﭘﺮﺗﻲ ﺑﻮدﻧﺪ و روﺷﻨﺎﺋﻲ روز ﭼﺸﻢﺷﺎن را ﺧﻴﺮه ﻛﺮده ﺑﻮد‪ ،‬از ﻫﻮش ﻣﻲرﻓﺘﻨﺪ‪ .‬ﺧﻮﺷﺒﺨﺖ ﻛﺴﻲﻛﻪ ﺑﺎ‬ ‫ﻧﮕﺎهﻫﺎي زﻧﺶ ﻣﻮاﺟﻪ ﻣﻲﺷﺪ‪ .‬ﻫﻤﺴﺮان اﺳﺮا ﺑﻪﻧﺮدهﻫﺎي ﺑﻴﺮون ﻧﺎرﻧﺠﺴﺘﺎن ﻣﻲﭼﺴﺒﻴﺪﻧﺪ و ﺳﻌﻲ ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ در ﻣﻴﺎن ﭼﻬﺮهﻫﺎ‬ ‫و ﺻﺪاﻫﺎي ﻣﺒﻬﻢ و ﮔﻨﮓ ﻛﺴﻲ را ﺗﺸﺨﻴﺺ دﻫﻨﺪ‪ .‬آنﻫﺎ ﻣﻮﻫﺎي ﺧﻮد را ﻣﻲﻛﻨﺪﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻪژاﻧﺪارمﻫﺎ اﻟﺘﻤﺎس ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ و اﻳﻦﻫﺎ‬ ‫ﺑﻪﻋﻘﺐ ﻫ‪‬ﻞﺷﺎن ﻣﻲدادﻧﺪ‪ ،‬ﻛﺘﻚﺷﺎن ﻣﻲزدﻧﺪ و دﺷﻨﺎمﻫﺎي رﻛﻴﻚ ﻧﺜﺎرﺷﺎن ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﺟﻬﻨﻢ ﺳﺮﮔﺸﺎدهي ﺑﺎراﻧﺪازﻫﺎي دﺷﺖ ﺳﺎﺗﻮري‪ ،‬زﻣﻴﻦ ﭼﻬﺎرﮔﻮﺷﻲ ﻣﺤﺼﻮر ﺑﻪدﻳﻮارﻫﺎ ﺑﻮد‪ .‬زﻣﻴﻦ آن از ﺧﺎك ر‪‬س اﺳﺖ‬ ‫و ﻛﻢﺗﺮﻳﻦ ﺑﺎران آن را ﮔ‪‬ﻞ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬اوﻟﻴﻦ ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻛﻪ وارد ﺷﺪﻧﺪ‪ ،‬در ﻋﻤﺎرتﻫﺎﺋﻲ ﺟﺎ داده ﺷﺪﻧﺪ ﻛﻪ ﺑﺮاي ﻫﺰار و ﺳﻴﺼﺪ ﻧﻔﺮ‬ ‫ﮔﻨﺠﺎﻳﺶ داﺷﺖ و ﺑﻘﻴﻪ ﺑﺎ ﺳﺮﻫﺎي ﺑﺮﻫﻨﻪ ـﭼﻮن ﻛﻼهﻫﺎيﺷﺎن را در ﭘﺎرﻳﺲ ﻳﺎ ورﺳﺎي از ﺳﺮﺷﺎن ﭘﺮاﻧﺪه ﺑﻮدﻧﺪـ ﺑﻴﺮون‬ ‫ﻣﺎﻧﺪﻧﺪ‪ .‬ژاﻧﺪارمﻫﺎ ﭼﻮن ﻣﺄﻣﻮرﻳﺖ داﺷﺘﻨﺪ‪ ،‬از ﺳﺮﺑﺎزﻫﺎ ﻗﺎﺑﻞ اﻋﺘﻤﺎدﺗﺮ و ﺳﺨﺖﮔﻴﺮﺗﺮ ﺑﻮدﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﭘﻨﺞﺷﻨﺒﻪ ﺷﺐ ﺳﺎﻋﺖ ﻫﺸﺖ ﻳﻚ ﻛﺎروان ﻛﻪ اﺳﺎﺳﺎً از زنﻫﺎ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺷﺪه ﺑﻮد‪ ،‬وارد ﺑﺎراﻧﺪاز ﺷﺪ‪ .‬ﻳﻜﻲ از آنﻫﺎ‪ ،‬ﻫﻤﺴﺮ‬ ‫ﻳﻚ ﺳﺮﻫﻨﮓ‪ ،‬در ﮔﺰارﺷﻲ ﺑﻪﻣﻦ ﻧﻮﺷﺘﻪ اﺳﺖ‪:‬‬ ‫»ﺑﺴﻴﺎري از ﻣﺎ در راه ﻣﺮدﻧﺪ‪ .‬از ﺻﺒﺢ ﭼﻴﺰي ﻧﺨﻮرده ﺑﻮدﻳﻢ‪.‬‬ ‫»ﻫﻨﻮز ﻫﻮا روﺷﻦ ﺑﻮد‪ .‬ﻣﺎ اﻧﺒﻮه ﻋﻈﻴﻤﻲ از اﺳﺮا را دﻳﺪﻳﻢ‪ .‬زنﻫﺎ ﺟﺪاﮔﺎﻧﻪ در ﻛﻠﺒﻪاي در وروديِ ﻣﺤﻞ ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﻣﺎ ﺑﻪآنﻫﺎ‬ ‫ﻣﻠﺤﻖ ﺷﺪﻳﻢ‪.‬‬ ‫»ﺑﻪﻣﺎ ﮔﻔﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﻳﻚ آﺑﮕﻴﺮ در اﻳﻦﺟﺎ ﻫﺴﺖ و ﻣﺎ ﻫﻢ ﻛﻪ داﺷﺘﻴﻢ از ﺗﺸﻨﮕﻲ ﻣﻲﻣﺮدﻳﻢ‪ ،‬ﺑﻪﺳﻤﺖ آن دوﻳﺪﻳﻢ‪ .‬اوﻟﻴﻦ‬ ‫ﻛﺴﻲﻛﻪ آب ﺧﻮرد‪ ،‬ﻓﺮﻳﺎد ﺑﻠﻨﺪي ﻛﺸﻴﺪ و اﺳﺘﻔﺮاغ ﻛﺮد‪» :‬آه‪ ،‬ﻟﻌﻨﺘﻲﻫﺎ! ﻣﺎ را وادار ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ ﻛﻪ ﺧﻮن ﻣﺮدم ﺧﻮد را ﺑﺨﻮرﻳﻢ«‪.‬‬ ‫از ﻋﺼﺮ زﺧﻤﻲﻫﺎ ﺑﺮاي ﺷﺴﺘﻦ زﺧﻢﻫﺎي ﺧﻮد ﺑﻪآنﺟﺎ ﻣﻲرﻓﺘﻨﺪ‪ .‬وﻟﻲ ﺗﺸﻨﮕﻲ ﭼﻨﺎن ﺑﻪﻣﺎ ﻓﺸﺎر ﻣﻲآورد ﻛﻪ ﺑﻌﻀﻲﻫﺎ ﺟﺮأت‬ ‫ﻛﺮدﻧﺪ ﺗﺎ اﻳﻦ آب ﺧﻮنآﻟﻮد را در دﻫﺎن ﺧﻮد ﺑﭽﺮﺧﺎﻧﻨﺪ و ﺑﻴﺮون ﺑﺪﻫﻨﺪ‪.‬‬ ‫»ﻛﻠﺒﻪ از ﭘﻴﺶ ﭘﺮ ﺑﻮد و ﻣﺎ را وادار ﻛﺮدﻧﺪ ﻛﻪ در ﮔﺮوهﻫﺎي ﺣﺪود‪ 200‬ﻧﻔﺮه روي زﻣﻴﻦ ﺑﺨﻮاﺑﻴﻢ‪ .‬اﻓﺴﺮي آﻣﺪ و ﺑﻪﻣﺎ‬ ‫ﮔﻔﺖ »ﺑﺰﻣﺠﻪﻫﺎ! ﺑﻪﻓﺮﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﻣﻲدﻫﻢ ﮔﻮش دﻫﻴﺪ‪ .‬ژاﻧﺪارمﻫﺎ! اوﻟﻴﻦ ﻛﺴﻲﻛﻪ ﺗﻜﺎن ﺧﻮرد‪ ،‬ﺑﻪﻃﺮفﺷﺎن آﺗﺶ ﻛﻨﻴﺪ«‪.‬‬ ‫»در ﺳﺎﻋﺖ ده ﺻﺪاي رﮔﺒﺎر ﮔﻠﻮﻟﻪ را ﻛﺎﻣﻼً در ﻧﺰدﻳﻜﻲ ﺧﻮد ﺷﻨﻴﺪﻳﻢ‪ .‬از ﺟﺎ ﭘﺮﻳﺪﻳﻢ‪ .‬ژاﻧﺪارمﻫﺎ درﺣﺎﻟﻲﻛﻪ‬ ‫ﺗﻔﻨﮓﻫﺎيﺷﺎن را ﺑﻪﻃﺮف ﻣﺎ ﻧﺸﺎﻧﻪ رﻓﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﻓﺮﻳﺎد ﻣﻲزدﻧﺪ »ﻟﻌﻨﺘﻲﻫﺎ‪ ،‬دراز ﺑﻜﺸﻴﺪ«! ﺻﺪاي ﺗﻴﺮﺑﺎران ﻋﺪهاي از اﺳﺮا در‬ ‫ﭼﻨﺪ ﻗﺪﻣﻲ ﻣﺎ ﺑﻮد‪ .‬اﺣﺴﺎس ﻣﻲﻛﺮدﻳﻢ ﻛﻪ ﮔﻠﻮﻟﻪﻫﺎ از ﻣﻐﺰ ﻣﺎ رد ﻣﻲﺷﺪﻧﺪ‪ .‬ژاﻧﺪارمﻫﺎﺋﻲﻛﻪ ﻫﻤﻴﻦ اﻵن ﻣﺸﻐﻮل ﺗﻴﺮﺑﺎران‬ ‫ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬آﻣﺪﻧﺪ ﺗﺎ ﻛﺸﻴﻚ ﻧﮕﻬﺒﺎﻧﺎن ﻣﺎ را ﺗﺤﻮﻳﻞ ﺑﮕﻴﺮﻧﺪ‪ .‬ﻣﺎ ﺗﻤﺎم ﺷﺐ را ﺗﺤﺖ ﻧﻈﺎرت اﻓﺮادي ﻣﺎﻧﺪﻳﻢ‪ ،‬داغ از ﻛﺸﺘﺎري ﻛﻪ‬

‫‪246‬‬

‫ﻛﺮده ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬آنﻫﺎ ﺑﻪﻛﺴﺎﻧﻲ ﻛﻪ از وﺣﺸﺖ و ﺳﺮﻣﺎ ﺑﻪﺧﻮد ﻣﻲﭘﻴﭽﻴﺪﻧﺪ‪ ،‬ﻗﺮﻗﺮﻛﻨﺎن ﻣﻲﮔﻔﺘﻨﺪ‪» :‬ﺻﺒﺮ ﻛﻨﻴﺪ‪ ،‬ﻧﻮﺑﺖ ﺷﻤﺎ ﻫﻢ‬ ‫ﻣﻲرﺳﺪ«‪ .‬ﺑﺎ روﺷﻦ ﺷﺪن ﻫﻮا ﻣﺎ ﻣﺮدهﻫﺎ را دﻳﺪﻳﻢ‪ .‬ژاﻧﺪارمﻫﺎ ﺑﻪﻫﻤﺪﻳﮕﺮ ﻣﻲﮔﻔﺘﻨﺪ »اَه! اﻳﻦ ﺻﺤﻨﻪ ﻗﺸﻨﮓ ﻧﻴﺴﺖ«؟‬ ‫»ﻋﺼﺮﻫﻨﮕﺎم‪ ،‬اﺳﺮا در دﻳﻮار ﺟﻨﻮﺑﻲ ﺻﺪاي ﺑﻴﻞ و ﻛﻠﻨﮓ ﺷﻨﻴﺪﻧﺪ‪ .‬ﺗﻴﺮﺑﺎرانﻫﺎ و ﺗﻬﺪﻳﺪﻫﺎ دﻳﻮاﻧﻪﺷﺎن ﻛﺮده ﺑﻮد‪ .‬ﻫﺮآن‬ ‫اﻧﺘﻈﺎر داﺷﺘﻨﺪ ﻛﻪ از ﻫﺮﺟﺎﻧﺐ و ﺑﻪﻫﺮﺷﻜﻞ ﻣﺮگ ﺳﺮ ﺑﺮﺳﺪ‪ ،‬و ﮔﻤﺎن ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ ﻛﻪ اﻳﻦﺑﺎر ﻣﻲﺧﻮاﻫﻨﺪ آنﻫﺎ را ﺑﺎ اﻧﻔﺠﺎر‬ ‫ﺑﻜﺸﻨﺪ‪ .‬ﺳﻮراخﻫﺎﺋﻲ در دﻳﻮار ﺑﺎز ﺷﺪ و ﻣﺴﻠﺴﻞﻫﺎ ﻇﺎﻫﺮ و ﺑﻌﻀﻲ از آنﻫﺎ ﺷﻠﻴﻚ ﻫﻢ ﻛﺮدﻧﺪ]‪.«[228‬‬ ‫ﺟﻤﻌﻪﺷﺐ رﮔﺒﺎر ﭼﻨﺪ ﺳﺎﻋﺘﻪاي ﺑﺮﺳﺮِ اردوﮔﺎه ﺑﺎرﻳﺪن ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬اﺳﺮا را ﺑﺎ ﺗﻬﺪﻳﺪ ﺑﻪﺗﻴﺮاﻧﺪازي ﻣﺠﺒﻮر ﻛﺮدﻧﺪ ﺗﺎ ﺗﻤﺎم ﺷﺐ را‬ ‫در ﮔﻞوﻻي دراز ﺑﻜﺸﻨﺪ‪ .‬ﺣﺪود ﺑﻴﺴﺖ ﻧﻔﺮ از ﺳﺮﻣﺎ ﻣﺮدﻧﺪ‪.‬‬ ‫اردوﮔﺎه ﺳﺎﺗﻮري ﺧﻴﻠﻲ زود ﺑﻪﮔﺮدﺷﮕﺎه ﻣﻄﻠﻮب ﻣﺤﺎﻓﻞ اﻋﻴﺎﻧﻲ ورﺳﺎي ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺷﺪ‪ .‬ﻛﺎﭘﻴﺘﺎن اوﺑ‪‬ﺮي اﻳﻦ اﻓﺘﺨﺎر را‬ ‫داﺷﺖﻛﻪ رﻋﺎﻳﺎي ﺧﻮد را ﺑﻪﺑﺎﻧﻮان‪ ،‬ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎن و اﻫﻞ ادب ﻧﺸﺎن دﻫﺪ ﻛﻪ در ﮔﻞوﻻي ﻗﻮﻃﻪ ﻣﻲﺧﻮردﻧﺪ‪ ،‬ﭼﻨﺪ ﺗﻜﻪ ﻧﺎن‬ ‫ﺧﺸﮓ ﮔﺎز ﻣﻲزدﻧﺪ و از ﺣﻮﺿﻲ آب ﻣﻲﺧﻮردﻧﺪ ﻛﻪ ژاﻧﺪارمﻫﺎ ﺑﺪون ﻫﻴﭻ ﺗﺸﺮﻳﻔﺎﺗﻲ ﻣﻲاﻳﺴﺘﺎدﻧﺪ و ﺧﻮد را در آن ﺗﺨﻠﻴﻪ‬ ‫ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﻋﺪهاي دﻳﻮاﻧﻪ ﻣﻲﺷﺪﻧﺪ و ﺳﺮِ ﺧﻮد را ﺑﻪدﻳﻮارﻫﺎ ﻣﻲﻛﻮﺑﻴﺪﻧﺪ‪ .‬ﻋﺪهاي ﻫﻢ زوزه ﻣﻲﻛﺸﻴﺪﻧﺪ و رﻳﺶ و ﻣﻮي ﺧﻮد را‬ ‫ﻣﻲﻛﻨﺪﻧﺪ‪ .‬از اﻳﻦ ﺗﻞِ ﻣﻮﺟﻮدات ژﻧﺪهﭘﻮش و وﺣﺸﺖزده اﺑﺮي ﻣﺘﻌﻔﻦ ﻣﺘﺼﺎﻋﺪ ﻣﻲﺷﺪ‪ .‬روزﻧﺎﻣﻪي اﻧﺪ‪‬ﭘﺎﻧﺪاﻧﺲ ﻓﺮاﻧﺴ‪‬ﺰ ﻧﻮﺷﺖ‪:‬‬ ‫»ﭼﻨﺪﻳﻦ ﻫﺰار ﻧﻔﺮ ﻏﺮق در ﻛﺜﺎﻓﺖ و ﻛﺮم ﺗﺎ ﭼﻨﺪﻳﻦ ﻛﻴﻠﻮﻣﺘﺮ آنﻃﺮفﺗﺮ را آﻟﻮده ﻛﺮدهاﻧﺪ‪ .‬ﺗﻮپﻫﺎ ﺑﻪﺳﻤﺖ اﻳﻦ ﺗﻴﺮهروزاﻧﻲ‬ ‫ﻛﻪ ﻣﺎﻧﻨﺪ درﻧﺪﮔﺎن وﺣﺸﻲ ﺑﻪﺑﻨﺪ ﻛﺸﻴﺪه ﺷﺪهاﻧﺪ‪ ،‬ﻧﺸﺎﻧﻪ ﻣﻲروﻧﺪ‪ .‬ﺳﺎﻛﻨﺎن ﭘﺎرﻳﺲ از اﭘﻴﺪﻣﻲﻫﺎﺋﻲ ﻣﻲﺗﺮﺳﻨﺪ ﻛﻪ دراﺛﺮ دﻓﻦ‬ ‫ﻛﺸﺘﻪ ﺷﺪﮔﺎن در ﺷﻬﺮ ﺷﺎﻳﻊ ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ‪ .‬آنﻫﺎﺋﻲﻛﻪ روزﻧﺎﻣﻪي رﺳﻤﻲ ﭘﺎرﻳﺲ‪ ،‬روﺳﺘﺎﺋﻲﻫﺎ ﻣﻲﻧﺎﻣﻴﺪ‪ ،‬ﺧﻴﻠﻲ ﺑﻴﺶﺗﺮ از اﻳﻦ‪ ،‬از‬ ‫اﭘﻴﺪﻣﻲﻫﺎي ﻧﺎﺷﻲ از ﺣﻀﻮر ﺷﻮرﺷﻴﺎن زﻧﺪه در ﺳﺎﺗﻮري ﻣﻲﺗﺮﺳﻨﺪ«‪.‬‬ ‫آنﻫﺎ ﻣﺮدم ﺷﺮﻳﻒ ورﺳﺎي ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﻫﻤﻴﻦ ﺗﺎزﮔﻲ ﻣﻮﺟﺐ ﭘﻴﺮوزي آرﻣﺎن »ﻋﺪاﻟﺖ‪ ،‬ﻧﻈﻢ‪ ،‬اﻧﺴﺎﻧﻴﺖ و ﺗﻤﺪن« ﺷﺪهاﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﭼﻘﺪر ﺧﻮب و اﻧﺴﺎﻧﻲ‪ ،‬ﺑﺎ وﺟﻮد ﺑﻤﺒﺎران و رﻧﺞﻫﺎي ﻣﺤﺎﺻﺮه‪ ،‬اﻳﻦ راﻫﺰﻧﺎن ﭘﺎرﻳﺲ ﻫﻢ در ﻛﻨﺎر اﻳﻦ ﻣﺮدم ﺷﺮﻳﻒ ﺑﻮدهاﻧﺪ! در‬ ‫ﭘﺎرﻳﺲِ ﻛﻤﻮن ﭼﻪﻛﺴﻲ ﻫﺮﮔﺰ ﺑﺎ ﻳﻚ زﻧﺪاﻧﻲ ﺑﺪرﻓﺘﺎري ﻛﺮد؟ ﻛﺪام زﻧﻲ ﺑﻪﻫﻼﻛﺖ رﺳﻴﺪ ﻳﺎ ﻣﻮرد اﻫﺎﻧﺖ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺖ؟ ﻛﺪام‬ ‫ﮔﻮﺷﻪي ﺗﺎرﻳﻚ زﻧﺪانﻫﺎي ﭘﺎرﻳﺲ ﺣﺘﻲ ﻳﻚ ﻣﻮرد از ﻫﺰاران ﺷﻜﻨﺠﻪاي را ﻛﻪ در ورﺳﺎي در روز روﺷﻦ ﺑﻪﻧﻤﺎﻳﺶ ﮔﺬاﺷﺘﻪ‬ ‫ﺷﺪ‪ ،‬در ﺧﻮد ﭘﻨﻬﺎن ﻛﺮده ﺑﻮد؟‬ ‫از ‪ 24‬ﻣﻪ ﺗﺎ اوﻟﻴﻦ روزﻫﺎي ژوﺋﻦ‪ ،‬ﺟﺮﻳﺎن ﻛﺎروان اﺳﺮا ﺑﻪاﻳﻦ ﺣﻔﺮهي ﻫﻮﻟﻨﺎك ﺑﻲوﻗﻔﻪ اداﻣﻪ داﺷﺖ‪ .‬ﺑﺎزداﺷﺖﻫﺎ ﺷﺐ و‬ ‫روز در ﻣﻘﻴﺎس وﺳﻴﻊ اداﻣﻪ ﻳﺎﻓﺖ‪ .‬ﭘﻠﻴﺲ ﺷﻬﺮداري ﺑﻪﻫﻤﺮاﻫﻲ ﺳﺮﺑﺎزﻫﺎ ﺑﻪﺑﻬﺎﻧﻪي ﺗﻔﺘﻴﺶ‪ ،‬ﻗﻔﻞﻫﺎ را ﻣﻲﺷﻜﺴﺖ و اﺷﻴﺎء‪‬‬ ‫ﻗﻴﻤﺘﻲ را ﺗﺼﺎﺣﺐ ﻣﻲﻛﺮد‪ .‬ﺑﻌﺪاً ﭼﻨﺪﻳﻦ اﻓﺴﺮ ﺑﻪﺧﺎﻃﺮ اﺧﺘﻼس اﺷﻴﺎء‪ ‬ﺿﺒﻂ ﺷﺪه ﻣﺤﻜﻮم ﺷﺪﻧﺪ]‪ .[229‬آنﻫﺎ ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﻛﺴﺎﻧﻲ‬ ‫را ﻛﻪ در ﺟﺮﻳﺎﻧﺎت اﺧﻴﺮ درﮔﻴﺮ ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﻳﻌﻨﻲ ﻛﺴﺎﻧﻲﻛﻪ ﺗﻮﺳﻂ اوﻧﻴﻔﻮرم ﺧﻮد و ﻳﺎ اﺳﻨﺎديﻛﻪ در ﺷﻬﺮداريﻫﺎ و دﺑﻴﺮﺧﺎﻧﻪي‬ ‫ﺟﻨﮓ ﻟﻮ ﻣﻲرﻓﺘﻨﺪ‪ ،‬ﺑﻠﻜﻪ ﻫﺮﻛﺴﻲ را ﻫﻢ ﻛﻪ ﺑﻪﺧﺎﻃﺮ ﻋﻘﺎﻳﺪ ﺟﻤﻬﻮريﺧﻮاﻫﺎﻧﻪاش ﻣﻌﺮوف ﺑﻮد‪ ،‬دﺳﺖﮔﻴﺮ ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬آنﻫﺎ‬ ‫ﻫﻢﭼﻨﻴﻦ ﻓﺮوﺷﻨﺪهﻫﺎي ﻃﺮف ﻣﻌﺎﻣﻠﻪ ﺑﺎ ﻛﻤﻮن و ﻣﻮزﻳﺴﻴﻦﻫﺎﺋﻲ را ﻛﻪ ﺣﺘﻲ از ﺣﺼﺎرﻫﺎي ﻣﻮﻗﺖ ﺳﻨﮕﺮﻫﺎ رد ﻫﻢ ﻧﺸﺪه‬ ‫ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬دﺳﺖﮔﻴﺮ ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﻣﺘﺼﺪﻳﺎن آﻣﺒﻮﻻﻧﺲﻫﺎ ﻫﻢ ﻫﻤﻴﻦ ﺳﺮﻧﻮﺷﺖ را ﭘﻴﺪا ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬و اﻳﻦ درﺣﺎﻟﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ در دوران‬ ‫ﻣﺤﺎﺻﺮه ﻳﻚ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪهي ﻛﻤﻮن ﭘﺲ از ﺑﺎزرﺳﻲ ﻳﻚ آﻣﺒﻮﻻﻧﺲ ﺑﻪﺧﺪﻣﻪي آن ﮔﻔﺖ‪» :‬ﻣﻦ ﻣﻲداﻧﻢ ﻛﻪ اﻛﺜﺮ ﺷﻤﺎ دوﺳﺘﺎن‬ ‫ﺣﻜﻮﻣﺖ ورﺳﺎي ﻫﺴﺘﻴﺪ‪ ،‬وﻟﻲ ﻣﻦ اﻣﻴﺪوارم آنﻗﺪر ﻋﻤﺮ ﻛﻨﻴﺪ ﻛﻪ ﺑﻪاﺷﺘﺒﺎه ﺧﻮد ﭘﻲﺑﺒﺮﻳﺪ‪ .‬ﻣﻦ ﺧﻮدم را ﺑﻪزﺣﻤﺖ ﻧﻤﻲاﻧﺪازم‬ ‫ﻛﻪ ﺑﺪاﻧﻢ ﭼﺎﻗﻮﻫﺎي ﺟﺮاﺣﻲ در ﺧﺪﻣﺖ ﻣﺠﺮوﺣﺎن ﺳﻠﻄﻨﺖﻃﻠﺐاﻧﺪ ﻳﺎ ﺟﻤﻬﻮري ﺧﻮاه‪ .‬ﻣﻦ ﻣﻲﺑﻴﻨﻢ ﻛﻪ ﺷﻤﺎ وﻇﻴﻔﻪﺗﺎن را ﺑﺎ‬ ‫ﺷﺎﻳﺴﺘﮕﻲ اﻧﺠﺎم ﻣﻲدﻫﻴﺪ و از ﺷﻤﺎ ﺑﻪﺧﺎﻃﺮ آن ﺗﺸﻜﺮ ﻣﻲﻛﻨﻢ‪ .‬ﻣﻦ اﻳﻦ را ﺑﻪﻛﻤﻮن ﮔﺰارش ﺧﻮاﻫﻢ ﻛﺮد«‪.‬‬ ‫ﻋﺪهاي ﻧﮕﻮنﺑﺨﺖ در ﮔﻮرﺳﺘﺎنﻫﺎي زﻳﺮزﻣﻴﻨﻲ ﭘﻨﺎه ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﺑﺎ ﻧﻮر ﻣﺸﻌﻞ ﺑﻪﺟﺴﺘﺠﻮي آنﻫﺎ رﻓﺘﻨﺪ‪ .‬ﻋﻮاﻣﻞ ﭘﻠﻴﺲ‬ ‫ﺑﺎ ﻛﻤﻚ ﺳﮓﻫﺎ ﺑﻪﺳﻮي ﻫﺮﺳﺎﻳﻪ ﻣﺸﻜﻮﻛﻲ ﺷﻠﻴﻚ ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﮔﺸﺖﻫﺎﺋﻲ در ﺟﻨﮕﻞﻫﺎي ﻧﺰدﻳﻚ ﭘﺎرﻳﺲ ﺳﺎزﻣﺎندﻫﻲ ﺷﺪ‪.‬‬ ‫ﭘﻠﻴﺲ ﻫﻤﻪي اﻳﺴﺘﮕﺎهﻫﺎ و ﺑﻨﺪرﻫﺎي ﻓﺮاﻧﺴﻪ را زﻳﺮ ﻧﻈﺮ داﺷﺖ‪ .‬ﭘﺎﺳﭙﻮرتﻫﺎ ﻣﻲﺑﺎﻳﺴﺖ در ورﺳﺎي ﺗﺠﺪﻳﺪ و ﻛﻨﺘﺮل ﻣﻲﺷﺪ‪.‬‬

‫‪247‬‬

‫ﻗﺎﻳﻖدارﻫﺎ ﺗﺤﺖ ﻣﺮاﻗﺒﺖ ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬در ‪ 26‬ﻣﻪ‪ ،‬ژول ﻓﺎور‪ ،‬ﺑﻪاﻳﻦ ﺑﻬﺎﻧﻪ ﻛﻪ ﺟﻨﮓ ﺧﻴﺎﺑﺎﻧﻲ ﻳﻚ ﻋﻤﻞ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﻧﻴﺴﺖ‪ ،‬رﺳﻤﺎً از‬ ‫ﻗﺪرتﻫﺎي ﺧﺎرﺟﻲ ﺗﻘﺎﺿﺎي اﺳﺘﺮداد ﻓﺮاريﻫﺎ را ﻛﺮده ﺑﻮد‪.‬‬ ‫ﺗﺤﻮﻳﻞ دادن در ﭘﺎرﻳﺲ رواج ﻳﺎﻓﺖ‪ .‬ﺗﺮس ﻫﻤﻪي درﻫﺎ را ﺑﺴﺖ‪ .‬در آنﺟﺎ ﺑﺮاي ﻓﺮاريﻫﺎ ﻫﻴﭻ ﭘﻨﺎﻫﮕﺎﻫﻲ ﻧﺒﻮد‪ .‬ﻧﻪ‬ ‫دوﺳﺘﻲ ﻣﺎﻧﺪه ﺑﻮد و ﻧﻪ رﻓﻴﻘﻲ‪ .‬ﻫﻤﻪﺟﺎ ﻃﺮد ﺑﻲرﺣﻤﺎﻧﻪ ﻳﺎ ﻟﻮ دادن‪ .‬ﭘﺰﺷﮓﻫﺎ رﺳﻮاﺋﻲ ‪ 1848‬را ﺗﻜﺮار ﻛﺮدﻧﺪ و ﻣﺠﺮوﺣﺎن را‬ ‫ﺗﺤﻮﻳﻞ دادﻧﺪ]‪ .[230‬ﺗﻤﺎم ﻏﺮاﺋﺰ ﺟﺒﻮﻧﺎﻧﻪ ﺑﻪﺳﻄﺢ آﻣﺪ و ﭘﺎرﻳﺲ از ﭼﻨﺎن ﻣﻨﺠﻼبﻫﺎي رﺳﻮاﺧﻴﺰي ﭘﺮده ﺑﺮداﺷﺖ ﻛﻪ ﺣﺘﻲ در‬ ‫دوران اﻣﭙﺮاﺗﻮري ﻫﻢ ﺑﻪوﺟﻮدﺷﺎن ﮔﻤﺎن ﻧﺒﺮده ﺑﻮد‪ .‬ﻣﺮدم ﺷﺮﻳﻒ‪ ،‬ارﺑﺎﺑﺎن ﺧﻴﺎﺑﺎنﻫﺎ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﺑﺎزداﺷﺖ رﻗﺒﺎ و ﻃﻠﺒﻜﺎران ﺧﻮد را‬ ‫ﺑﻪﻋﻨﻮان ﻛﻤﻮﻧﺎر ﻣﻲدادﻧﺪ و در ﻧﺎﺣﻴﻪﻫﺎي ﺧﻮد ﻛﻤﻴﺘﻪﻫﺎي ﺗﺤﻘﻴﻖ ﺑﻪوﺟﻮد ﻣﻲآوردﻧﺪ‪ .‬ﻛﻤﻮن ﺧﺒﺮﭼﻴﻦﻫﺎ را ﻃﺮد ﻛﺮده ﺑﻮد و‬ ‫ﭘﻠﻴﺲ ﻧﻈﻢ ﺑﺎ آﻏﻮش ﺑﺎز آنﻫﺎ را ﭘﺬﻳﺮا ﺷﺪ‪ .‬رﻗﻢ ﮔﺰارش ﺧﺒﺮﭼﻴﻦﻫﺎ ﺑﻪاوج اﻓﺴﺎﻧﻪاي‪ 399/823‬رﺳﻴﺪ]‪ [231‬ﻛﻪ ﺣﺪاﻛﺜﺮ ﻳﻚ‬ ‫ﺑﻴﺴﺘﻢ آنﻫﺎ اﻣﻀﺎ داﺷﺖ‪.‬‬ ‫ﻗﺴﻤﺖ ﺑﺴﻴﺎر ﻗﺎﺑﻞ ﻣﻼﺣﻈﻪاي از اﻳﻦ ﮔﺰارشﻫﺎ از ﻣﻄﺒﻮﻋﺎت ﺳﺮﭼﺸﻤﻪ ﻣﻲﮔﺮﻓﺖ‪ .‬ﺗﺎ ﭼﻨﺪﻳﻦ ﻫﻔﺘﻪ اﻳﻦ ﻣﻄﺒﻮﻋﺎت از‬ ‫ﺗﺤﺮﻳﻚ ﺧﺸﻢ و وﺣﺸﺖ ﺑﻮرژوازي ﺑﺎزﻧﺎﻳﺴﺘﺎد‪ .‬ﺗﻲﻳﺮ ﺑﺎ اﺣﻴﺎي ﻳﻜﻲ از ﺑﻴﻬﻮدهﻛﺎريﻫﺎي ژوﺋﻦ ‪ ،1848‬در ﺑﻮﻟﺘﻨﻲ از‬ ‫ﺟﻤﻊآوري »ﻣﺎﻳﻌﻲ ﺳﻤﻲ ﺑﺮاي ﻣﺴﻤﻮم ﻛﺮدن ﺳﺮﺑﺎزﻫﺎ« ﺻﺤﺒﺖ ﻛﺮد‪ .‬ﻫﻤﻪي اﺑﺪاﻋﺎت آن زﻣﺎن را اﻗﺘﺒﺎس ﻛﺮدﻧﺪ‪ ،‬ﺑﺎ‬ ‫ﻣﻮﻗﻌﻴﺖ ﺗﻄﺒﻴﻖ دادﻧﺪ و ﺑﻪﻧﺤﻮ وﺣﺸﺘﻨﺎﻛﻲ ﺗﺸﺪﻳﺪ ﻧﻤﻮدﻧﺪ‪ .‬اﻃﺎقﻫﺎﺋﻲ در راهآبﻫﺎي زﻳﺮزﻣﻴﻨﻲ ﺑﺎ ﺳﻴﻢﻛﺸﻲ و ﻛﺎﻣﻼً آﻣﺎده؛‬ ‫اﺳﺘﺨﺪام ‪ 8/000‬ﻧﻔﺖاﻧﺪاز؛ ﺧﺎﻧﻪﻫﺎﺋﻲ ﻛﻪ ﺑﺎ ﻳﻚ ﻣ‪‬ﻬﺮ ﺑﺮاي ﺳﻮزاﻧﺪن ﻋﻼﻣﺖ ﮔﺬاري ﺷﺪهاﻧﺪ؛ ﺗﻠﻤﺒﻪﻫﺎ‪ ،‬ﺳﺮﻧﮓﻫﺎ و ﺗﺨﻢ‬ ‫ﻣﺮغﻫﺎي ﭘﺮ از ﻧﻔﺖ؛ ﮔﻠﻮﻟﻪﻫﺎي ﻣﺴﻤﻮم؛ ژاﻧﺪارمﻫﺎي ﻛﺒﺎب ﺷﺪه؛ ﻣﻠﻮاﻧﺎن ﺣﻠﻖآوﻳﺰ؛ زﻧﺎن ﻣﻮرد ﺗﺠﺎوز ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ؛‬ ‫ﻓﺎﺣﺸﻪﻫﺎي ﺑﻪﺧﺪﻣﺖ ﺧﻮاﻧﺪه ﺷﺪه ـ ﻫﻤﻪ ﭼﺎپ ﺷﺪ و اﺣﻤﻖﻫﺎ ﻧﻴﺰ ﻫﻤﻪ را ﺑﺎور ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﺑﻌﻀﻲ از روزﻧﺎﻣﻪﻫﺎ در ﺳﺎﺧﺘﻦ‬ ‫دﺳﺘﻮرﻫﺎي ﻛﺎذب ﺑﺮاي اﻳﺠﺎد ﺣﺮﻳﻖ]‪ [232‬و اﻣﻀﺎﻫﺎي ﺟﻌﻠﻲ ﺗﺨﺼﺺ داﺷﺘﻨﺪ ﻛﻪ اﺻﻞ آن ﻫﺮﮔﺰ اراﺋﻪ ﻧﻤﻲﺷﺪ‪ ،‬وﻟﻲ‬ ‫ﻣﻲﺑﺎﻳﺴﺖ ﺑﻪﻋﻨﻮان ﻣﺪرك ﻣﺜﺒﺖ از ﻃﺮف دادﮔﺎهﻫﺎي ﻧﻈﺎﻣﻲ و ﻣﻮرﺧﻴﻦ ﺷﺮﻳﻒ ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻪ ﻣﻲﺷﺪﻧﺪ‪ .‬وﻗﺘﻲ اﻳﻦ ﻣﻄﺒﻮﻋﺎت‬ ‫ﺗﺼﻮر ﻛﺮدﻧﺪ ﻛﻪ آﺗﺶ ﺧﺸﻢ ﺑﻮرژوازي درﺣﺎل ﻓﺮوﻛﺶ اﺳﺖ‪ ،‬دوﺑﺎره ﺑﺮ آن دﻣﻴﺪن ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ؛ و ﻫﺮروزﻧﺎﻣﻪاي در دﻧﺎﺋﺖ از‬ ‫دﻳﮕﺮي ﺳﺒﻘﺖ ﺟﺴﺖ‪.‬‬ ‫ﺑﻴﻴﺎنﭘﻮﺑﻠﻴﻚ ﻧﻮﺷﺖ‪» :‬ﻣﺎ ﻣﻲداﻧﻴﻢ ﻛﻪ ﭘﺎرﻳﺲ ﺧﻮاﺳﺘﻲ ﻏﻴﺮ از اﻳﻦ ﻧﺪارد ﻛﻪ دوﺑﺎره ﺑﺨﻮاﺑﺪ‪ .‬ﮔﺮﭼﻪ ﻣﻮﺟﺐ ﭘﺮﻳﺸﺎﻧﻲاش‬ ‫ﻣﻲﺷﻮﻳﻢ‪ ،‬وﻟﻲ ﺑﺎز ﺑﻴﺪارش ﻣﻲﻛﻨﻴﻢ«‪ .‬و در ‪ 8‬ژوﺋﻦ ﻓﻴﮕﺎرو ﻫﻨﻮز ﻧﻘﺸﻪي ﻛﺸﺘﺎر ﻣﻲﻛﺸﻴﺪ]‪ .[233‬ﻧﻮﻳﺴﻨﺪه اﻧﻘﻼﺑﻲاي ﻛﻪ‬ ‫اﻳﻦ زﺣﻤﺖ را ﺑﻪﺧﻮد ﺑﺪﻫﺪ و ﻣﺴﺘﺨﺮﺟﺎﺗﻲ از روزﻧﺎﻣﻪﻫﺎي ارﺗﺠﺎﻋﻲ ﻣﺎهﻫﺎي ﻣﻪ و ژوﺋﻦ ‪ ،1871‬ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت ﭘﺎرﻟﻤﺎﻧﻲ‪ ،‬ﺟﺰوهﻫﺎ‬ ‫و ﺗﺎرﻳﺦﻫﺎي ﺑﻮرژواﺋﻲِ ﻛﻤﻮن را در ﻳﻚ ﻛﺘﺎب ـﻫﻤﺎﻧﻨﺪ ﻣﻠﻘﻤﻪاي وﺣﺸﺘﻨﺎكﺗﺮ از ﻣﻌﺠﻮن دﺳﺖﭘﺨﺖ ﺳﺎﺣﺮهﻫﺎـ ﮔﺮدآوري‬ ‫ﻛﻨﺪ‪ ،‬ﺑﺮاي ﺳﺎﺧﺘﻦ و ﻋﺪاﻟﺖ آﻳﻨﺪهي ﻣﺮدم ﻛﺎري ﺑﻴﺶﺗﺮ از ﻓﻮﺟﻲ از ﻣﺒﻠﻐﻴﻦ ﮔﺰاﻓﻪﮔﻮ اﻧﺠﺎم داده اﺳﺖ‪ .‬ﻣﺤﺾ اﻓﺘﺨﺎر‬ ‫ﻓﺮاﻧﺴﻮﻳﺎن‪ ،‬در ﺑﺤﺒﻮﺣﻪي اﻳﻦ اﭘﻴﺪﻣﻲ ﺟ‪‬ﺒﻦ‪ ،‬رﮔﻪﻫﺎﺋﻲ از ﺳﺨﺎوﺗﻤﻨﺪي و ﺣﺘﻲ ﻗﻬﺮﻣﺎﻧﻲ ﻫﻢ ﺑﻪﭼﺸﻢ ﻣﻲﺧﻮرد‪ .‬ﻫﻤﺴﺮ ﻳﻚ‬ ‫ﺳﺮاﻳﺪار ﺗﻮاﻧﺴﺖ ﭼﻨﺪ ﺳﺎﻋﺘﻲ ورﻣﻮرل را ﭘﺲ از زﺧﻤﻲ ﺷﺪن‪ ،‬ﺑﻪﺟﺎي ﻓﺮزﻧﺪش ﺟﺎﺑﺰﻧﺪ و ﺑﻪداﺧﻞ ﺧﺎﻧﻪ ﺑﺒﺮد‪ .‬ﻣﺎدر ﻳﻚ ﺳﺮﺑﺎز‬ ‫ورﺳﺎﺋﻲ ﺑﻪﭼﻨﺪ ﺗﻦ از اﻋﻀﺎي ﻛﻤﻮن ﭘﻨﺎه داد‪ .‬ﺗﻌﺪاد زﻳﺎدي از ﺷﻮرﺷﻴﺎن ﺗﻮﺳﻂ اﻓﺮاد ﮔﻢﻧﺎم ﻧﺠﺎت ﻳﺎﻓﺘﻨﺪ‪ .‬اﻳﻦ درﺣﺎﻟﻲ ﺑﻮد‬ ‫ﻛﻪ ﭘﻨﺎه دادن ﺑﻪﻣﻐﻠﻮﺑﺎن در روزﻫﺎي اول ﺑﺎ ﺧﻄﺮ ﻣﺮگ و ﺑﻌﺪاً ﺑﺎ ﺧﻄﺮ ﺗﺒﻌﻴﺪ ﺑﻪﻣﺴﺘﻌﻤﺮات ﻣﻮاﺟﻪ ﺑﻮد‪ .‬زﻧﺎن ﻳﻚﺑﺎر دﻳﮕﺮ‬ ‫ﻗﻠﺐ ﺑﺰرگ ﺧﻮد را ﻧﺸﺎن دادﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﺗﻌﺪاد ﺑﺎزداﺷﺖﻫﺎ در ژوﺋﻦ و ژوﺋﻴﻪ ﻫﻢﭼﻨﺎن ﺑﺎ ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ ﺻﺪ ﻧﻔﺮ در روز اداﻣﻪ ﻳﺎﻓﺖ‪ .‬در ﺑﻠﻮﻳﻞ‪ ،‬ﻣ‪‬ﻨﻴﻤﻮﻧﺘﺎن‪ ،‬ﻧﺎﺣﻴﻪ‬ ‫ﺳﻴﺰدﻫﻢ و ﺑﻌﻀﻲ از ﺧﻴﺎﺑﺎنﻫﺎ ﻓﻘﻂ ﭘﻴﺮزنﻫﺎ ﻣﺎﻧﺪه ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ورﺳﺎﺋﻲﻫﺎ در ﮔﺰارشﻫﺎي دروﻏﻴﻦ ﺧﻮد وﺟﻮد ‪38/568‬‬ ‫زﻧﺪاﻧﻲ]‪ [234‬را ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻪاﻧﺪ ﻛﻪ از ﻣﻴﺎن آنﻫﺎ ‪ 1/058‬ﻧﻔﺮ زن و ‪ 651‬ﻧﻔﺮ ﻛﻮدك ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬از اﻳﻦ ﻛﻮدﻛﺎن ‪ 47‬ﻧﻔﺮ ﺳﻴﺰده ﺳﺎﻟﻪ‪،‬‬ ‫‪ 21‬ﻧﻔﺮ دوازده ﺳﺎﻟﻪ‪ 4 ،‬ﻧﻔﺮ ده ﺳﺎﻟﻪ و ‪ 1‬ﻧﻔﺮ ﻫﻔﺖ ﺳﺎﻟﻪ ﺑﻮد]‪ .[235‬ﮔﻮﺋﻲ آنﻫﺎ ﺑﺎ ﻧﻮﻋﻲ روش ﻣﺨﻔﻲ ﮔﻠﻪﻫﺎﺋﻲ را ﻛﻪ ﺑﺎ ﻟﮕﻦ‬ ‫ﻏﺬا ﻣﻲدادﻧﺪ‪ ،‬ﺷﻤﺎره ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬رﻗﻢ ﺑﺎزداﺷﺘﻲﻫﺎ ﺑﻪاﺣﺘﻤﺎل ﺑﺴﻴﺎر ﻗﻮي ﺑﻪ ‪ 50/000‬ﻧﻔﺮ ﻣﻲرﺳﻴﺪ‪.‬‬

‫‪248‬‬

‫اﺷﺘﺒﺎﻫﺎت ﺑﻲﺷﻤﺎر ﺑﻮد‪ .‬ﺗﻌﺪادي از زﻧﺎن آن ﻣﺤﺎﻓﻞ اﺷﺮاﻓﻲﻛﻪ ﺑﺎ دﻣﺎغﻫﺎي ﺑﺎﻻﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﺮاي ﺗﻤﺎﺷﺎي اﺟﺴﺎد ﻓﺪرالﻫﺎ‬ ‫رﻓﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬اﺷﺘﺒﺎﻫﺎً ﻗﺎﻃﻲ اﻳﻦ ﺗﻴﺮهﺑﺨﺘﺎن اﻳﻠﻐﺎر زده ﺑﻪﺳﺎﺗﻮري ﺑﺮده ﺷﺪﻧﺪ و در آنﺟﺎ ﺑﻪﻋﻴﻨﻪ زﻧﺎن ژﻧﺪهﭘﻮﺷﻲﻛﻪ ﺗﻦﺷﺎن‬ ‫ﻛﺮم ﮔﺬاﺷﺘﻪ ﺑﻮد و ﻧﻔﺖاﻧﺪازان ﺧﻴﺎﻟﻲاي را ﻛﻪ روزﻧﺎﻣﻪﻫﺎيﺷﺎن ﺗﺼﻮﻳﺮ ﻛﺮده ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﻣﻼﺣﻈﻪ ﻛﺮدﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﻫﺰاران ﻧﻔﺮ ﻣﺠﺒﻮر ﺑﻪاﺧﺘﻔﺎ ﺷﺪﻧﺪ و ﻫﺰاران ﻧﻔﺮ دﻳﮕﺮ ﺧﻮد را ﺑﻪﻣﺮزﻫﺎ رﺳﺎﻧﺪﻧﺪ‪ .‬ﺗﺨﻤﻴﻨﻲ از ﺗﻠﻔﺎت ﻛﻠﻲ را از اﻳﻦﺟﺎ‬ ‫ﻣﻲﺗﻮان ﺑﻪدﺳﺖ آورد ﻛﻪ ﺗﻌﺪاد اﻧﺘﺨﺎبﻛﻨﻨﺪﮔﺎن در اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت ﻣﻴﺎندورهاي ژوﺋﻴﻪ ‪ 100/000‬ﻧﻔﺮ ﻛﻢﺗﺮ از اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت ﻓﻮرﻳﻪ‬ ‫ﺑﻮد]‪ .[236‬دراﺛﺮ اﻳﻦ ﻛﻢﺑﻮد‪ ،‬ﺻﻨﻌﺖ ﭘﺎرﻳﺲ از ﻫﻢ ﭘﺎﺷﻴﺪ‪ .‬اﻛﺜﺮ ﻛﺎرﮔﺮاﻧﻲﻛﻪ اﻳﻦ ﺷﺎﺧﻪ از ﺗﻮﻟﻴﺪ‪ ،‬اﺻﺎﻟﺖ ﻫﻨﺮي ﺧﻮد را‬ ‫ﻣﺮﻫﻮن آنﻫﺎ ﺑﻮد‪ ،‬ﻛﺸﺘﻪ و ﺑﺎزداﺷﺖ ﺷﺪﻧﺪ‪ ،‬ﻳﺎ وﺳﻴﻌﺎً راه ﻣﻬﺎﺟﺮت را در ﭘﻴﺶ ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ‪ .‬در ﻣﺎه اﻛﺘﺒﺮ‪ ،‬ﺷﻮراي ﺷﻬﺮداري در‬ ‫ﮔﺰارﺷﻲ ﻧﺸﺎن داد ﻛﻪ ﺑﻌﻀﻲ از ﺻﻨﺎﻳﻊ ﺑﻪﺧﺎﻃﺮ ﻓﻘﺪان ﻛﺎرﮔﺮ ﻧﺎﭼﺎر ﺑﻪرد ﺳﻔﺎرﺷﺎت ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﺑﺮﺑﺮﻳﺖ ﺧﺎﻧﻪﮔﺮديﻫﺎ و ﺗﻌﺪاد‬ ‫ﺑﺎزداﺷﺖﻫﺎ ﻛﻪ ﺑﻪﻧﻮﻣﻴﺪي ﻧﺎﺷﻲ ﺷﻜﺴﺖ اﻓﺰوده ﻣﻲﺷﺪ‪ ،‬از اﻳﻦ ﺷﻬﺮ ـﻛﻪ ﺗﺎ آﺧﺮﻳﻦ ﻗﻄﺮهي ﺧﻮن ﺧﻮد را از دﺳﺖ داده ﺑﻮدـ‬ ‫آﺧﺮﻳﻦ رﻣﻖﻫﺎي آن را ﻫﻢ ﻣﻲﮔﺮﻓﺖ‪ .‬در ﺑﻠﻮﻳﻞ‪ ،‬در ﻣﻮﻧﻤﺎرﺗﺮ و در ﻧﺎﺣﻴﻪ ﺳﻴﺰدﻫﻢ از ﺧﺎﻧﻪﻫﺎ ﮔﻠﻮﻟﻪﻫﺎﺋﻲ ﺷﻠﻴﻚ ﻣﻲﺷﺪ‪ .‬در‬ ‫ﻛﺎﻓﻪ ﻫ‪‬ﻠﺪ‪‬ر‪ ،‬در ﺧﻴﺎﺑﺎن رن‪ ،‬در ﺧﻴﺎﺑﺎن ﻻﭘِﻪ و در ﻣﻴﺪان ﻣﺎدﻟﻦ ﺳﺮﺑﺎزان و اﻓﺴﺮان ﺑﺎ ﺿﺮﺑﻪي دﺳﺖﻫﺎي ﻧﺎﻣﺮﺋﻲ از ﭘﺎ‬ ‫درﻣﻲآﻣﺪﻧﺪ‪ .‬ﻧﺰدﻳﻚ ﭘﺎدﮔﺎن ﭘِﭙﻨﻴﻴِﺮ ﺑﻪﻃﺮف ﻳﻚ ژﻧﺮال ﺷﻠﻴﻚ ﺷﺪ‪ .‬روزﻧﺎﻣﻪﻫﺎي ورﺳﺎي ﺑﺎ ﮔﺴﺘﺎﺧﻲ ﺳﺎدهﻟﻮﺣﺎﻧﻪ در ﺷﮕﻔﺖ‬ ‫ﺑﻮدﻧﺪ ﻛﻪ ﭼﺮا ﺧﺸﻢ ﻣﺮدم ﺗﺴﻜﻴﻦ ﻧﻴﺎﻓﺘﻪ اﺳﺖ و ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﺴﺘﻨﺪ ﺑﻔﻬﻤﻨﺪ »ﭼﻪ دﻟﻴﻠﻲ ﻫﺮﻗﺪر ﻫﻢ ﭘﻴﺶ ﭘﺎ اﻓﺘﺎده ﻣﻲﺗﻮان ﺑﺮاي‬ ‫ﻧﻔﺮت از ﺳﺮﺑﺎزاﻧﻲ داﺷﺖ ﻛﻪ ﺑﻲآزارﺗﺮﻳﻦ ﺻﻮرت ﻇﺎﻫﺮ را در دﻧﻴﺎ دارﻧﺪ«)ﻻﻛﻠﻮش(‪.‬‬ ‫»ﭼﭗ«‪ ،‬ﺧﻄﻲ را ﻛﻪ در ‪ 19‬ﻣﺎرس ﺑﺮاي ﺧﻮد ﺗﺮﺳﻴﻢ ﻛﺮده ﺑﻮد ﺗﺎ آﺧﺮ ﺗﻌﻘﻴﺐ ﻧﻤﻮد‪ .‬ﭘﺲ از ﺑﺎزداﺷﺘﻦِ ﺷﻬﺮﺳﺘﺎنﻫﺎ از‬ ‫اﻳﻦﻛﻪ ﺑﻪﻛﻤﻚ ﭘﺎرﻳﺲ ﺑﻴﺎﻳﻨﺪ‪ ،‬و ﺗﻘﺪﻳﻢ ﻣﺮاﺗﺐ ﺗﺸﻜﺮ ﺧﻮد ﺑﻪارﺗﺶ‪ ،‬ﻧﺎﺳﺰاﻫﺎي ﺧﻮد را ﻧﻴﺰ ﺑﻪﻧﺎﺳﺰاﻫﺎي ﺷﻬﺮﺳﺘﺎﻧﻲﻫﺎ اﻓﺰود‪.‬‬ ‫ﻟﻮﺋﻲ ﺑﻼن ﻛﻪ ﻗﺮار ﺑﻮد ﺑﻌﺪاً در ‪ 1877‬از ﭘﺮﭼﻢ ﺳﺮخ دﻓﺎع ﻧﻤﺎﻳﺪ‪ ،‬اﻳﻨﻚ ﺑﺮاي ﺑﺪﮔﻮﺋﻲ از ﻣﻐﻠﻮﺑﺎن‪ ،‬ﻛﺮﻧﺶ در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﻗﻀﺎت‪‬‬ ‫اﻳﻦ ﻣﻐﻠﻮﺑﺎن و ﺗﺄﻳﻴﺪ »ﺧﺸﻢ ﻣﺸﺮوع ﻣﺮدم« ﺑﻪﻓﻴﮕﺎرو ﻧﺎﻣﻪ ﻣﻲﻧﻮﺷﺖ]‪ .[237‬اﻳﻦ »ﭼﭗ ﺗﻨﺪور« ﻛﻪ ﭘﻨﺞ ﺳﺎل ﺑﻌﺪ ﻣﺸﺘﺎق‬ ‫ﻋﻔﻮﻋﻤﻮﻣﻲ ﺷﺪ‪ ،‬ﻧﺨﻮاﺳﺖ ﻧﺎﻟﻪي اﺣﺘﻀﺎر ‪ 20/000‬اﻋﺪاﻣﻲ را ﺑﺸﻨﻮد و ﻧﻪ ﺣﺘﻲ ـاﮔﺮ ﭼﻪ ﺻﺪﻣﺘﺮي ﺑﻴﺶﺗﺮ ﺑﺎ آن ﻓﺎﺻﻠﻪ‬ ‫ﻧﺪاﺷﺖـ ﺟﻴﻎﻫﺎﺋﻲ را ﻛﻪ از ﻧﺎرﻧﺠﺴﺘﺎن ﺑﻠﻨﺪ ﺑﻮد‪ .‬در ژوﺋﻦ ‪ ،1848‬ﻟﻌﻨﺖ ﺳﻴﺎه ﻻﻣﻨﻲ ﺑﺮﻛﺸﺘﺎرﻫﺎ ﻓﺮود آﻣﺪ و ﭘﻴﻴﺮ ﻟ‪‬ﺮو از‬ ‫ﺷﻮرﺷﻴﺎن دﻓﺎع ﻛﺮد‪ .‬ﻓﻼﺳﻔﻪي ﺑﺰرگ ﻣﺠﻠﺲ دﻫﺎﺗﻲﻫﺎ‪ ،‬ﻛﺎﺗﻮﻟﻴﻚ و ﭘﻮزﻳﺘﻴﻮﻳﺴﺖ‪ ،‬ﻫﻤﻪ ﻋﻠﻴﻪ ﻛﺎرﮔﺮان دﺳﺖ ﺑﻪﻳﻜﻲ ﺑﻮدﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﮔﺎﻣﺒﺘﺎ ﻣﺸﻌﻮف از ﻓﺮاﺧﻮاﻧﺪه ﺷﺪن از ﺟﺎﻧﺐ ﺳﻮﺳﻴﺎﻟﻴﺴﺖﻫﺎ‪ ،‬ﺑﺎﻋﺠﻠﻪ از ﺳﻦﺳﺒﺎﺳﺘﻴﻦ ﺑﺮﮔﺸﺖ و ﻃﻲ ﻧﻄﻘﻲ رﺳﻤﻲ در ﺑﻮردو‬ ‫اﻋﻼم ﻛﺮد ﻛﻪ ﺣﻜﻮﻣﺘﻲ ﻛﻪ ﺗﻮاﻧﺴﺘﻪ اﺳﺖ ﭘﺎرﻳﺲ را در ﻫﻢ ﺑﺸﻜﻨﺪ »ﺻﺮﻓﺎً ﺑﺎ ﻫﻤﻴﻦ ﻛﺎر ﻣﺸﺮوﻋﻴﺖ ﺧﻮد را ﺛﺎﺑﺖ ﻛﺮده‬ ‫اﺳﺖ«‪.‬‬ ‫در ﺷﻬﺮﺳﺘﺎنﻫﺎ ﺑﺮﺧﻲ آدمﻫﺎي ﺷﺠﺎع وﺟﻮد داﺷﺖ‪ .‬ﻧﺸﺮﻳﻪ ﺣﻘﻮق ﺑﺸﺮِ ﻣﻮﻧﭙﻮﻟﻴﻪ‪ ،‬ﻟﻴﺒﺮاﺳﻴﻮنِ ﺗﻮﻟﻮز‪ ،‬ﻧﺎﺳﻴﻮﻧﺎلِ ﻟﻮار و ﭼﻨﺪ‬ ‫روزﻧﺎﻣﻪي ﻣﺘﺮﻗﻲ دﻳﮕﺮ آدﻣﻜﺸﻲﻫﺎي ﻓﺎﺗﺤﺎن را ﻧﻘﻞ ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬اﻛﺜﺮ اﻳﻦ روزﻧﺎﻣﻪﻫﺎ ﺗﻌﻘﻴﺐ و ﺗﻮﻗﻴﻒ ﺷﺪﻧﺪ؛ ﺟﻨﺒﺶﻫﺎﺋﻲ‬ ‫ﺻﻮرت ﮔﺮﻓﺖ؛و ﻫﻢﭼﻨﻴﻦ ﭘﺎﻣﻴﺮ )آرﻳﻴِﮋ( و ووارون )اﻳﺰِر( در آﺳﺘﺎﻧﻪ ﺷﻮرش ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ‪ .‬ارﺗﺶ در ﻟﻴﻮن در ﭘﺎدﮔﺎنﻫﺎ‬ ‫ﻣﺤﺒﻮس ﺑﻮد و ﻓﺮﻣﺎﻧﺪار‪ ،‬وﻻﻧﺘﻦ‪ ،‬ﺑﺮاي ﺑﺎزداﺷﺖ ﻓﺮاريﻫﺎي ﭘﺎرﻳﺲ دﺳﺘﻮر داد ﺷﻬﺮ را ﺑﺒﻨﺪﻧﺪ‪ .‬در ﺑﻮردو ﺑﺎزداﺷﺖﻫﺎﺋﻲ‬ ‫ﺻﻮرت ﮔﺮﻓﺖ‪.‬‬ ‫در ﺑﺮوﻛﺴﻞ وﻳﻜﺘﻮر ﻫﻮﮔﻮ ﺑﻪاﻋﻼﻣﻴﻪ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺑﻠﮋﻳﻚ ﻛﻪ ﻗﻮل ﺗﺤﻮﻳﻞ ﻓﺮاريﻫﺎ را ﻣﻲداد‪ ،‬اﻋﺘﺮاض ﻛﺮد‪ .‬ﻟﻮﺋﻲ ﺑﻼن و‬ ‫ﺷﻮﻟﺸﻪ ﻧﺎﻣﻪاي ﭘﺮ از ﺳﺮزﻧﺶ ﺑﻪاو ﻧﻮﺷﺘﻨﺪ و ﺧﺎﻧﻪاش ﺗﻮﺳﻂ ﻣﺸﺘﻲ آدم ﺷﻴﻚوﭘﻴﻚ ﺳﻨﮓﺑﺎران ﺷﺪ‪ .‬ﺑِﺒِﻞ در ﭘﺎرﻟﻤﺎن آﻟﻤﺎن‬ ‫و واﻟﻲ در ﻣﺠﻠﺲ ﻋﻮام اﻧﮕﻠﻴﺲ ﺧﺸﻮﻧﺖ ورﺳﺎي را ﻣﺤﻜﻮم ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﮔﺎرﺳﻴﺎ ﻟﻮﭘِﺰ از ﺗﺮﻳﺒﻮن ﻛﺮت ﮔﻔﺖ »ﻣﺎ اﻳﻦ اﻧﻘﻼب‬ ‫ﺑﺰرگ را ﺗﺤﺴﻴﻦ ﻣﻲﻛﻨﻴﻢ‪ ،‬اﻧﻘﻼﺑﻲ ﻛﻪ ﻛﺴﻲ ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﺪ اﻣﺮوز ﺑﻪدرﺳﺘﻲ آن را ارزﻳﺎﺑﻲ ﻛﻨﺪ«‪.‬‬ ‫ﻛﺎرﮔﺮان ﻛﺸﻮرﻫﺎي ﺧﺎرﺟﻲ ﻣﺮاﺳﻢ ﻳﺎﺑﻮد ﺑﺮادران ﭘﺎرﻳﺴﻲ ﺧﻮد را ﺑﺮﮔﺰار ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬در ﻟﻨﺪن‪ ،‬ﺑﺮوﻛﺴﻞ‪ ،‬زورﻳﺦ‪ ،‬ژﻧﻮ‪،‬‬ ‫ﻻﻳﭙﺰﻳﻚ و ﺑﺮﻟﻦ ﻣﺮدم در ﮔﺮدﻫﻢآﺋﻲﻫﺎي ﻋﻈﻴﻢ ﻫﻢﻧﻮاﺋﻲ ﺧﻮد را ﺑﺎ ﻛﻤﻮن اﻋﻼم ﻛﺮدﻧﺪ‪ ،‬ﺳﻼﺧﺎن را ﺳﺰاوار ﻣﺤﻜﻮﻣﻴﺖ‬

‫‪249‬‬

‫ﺟﻬﺎﻧﻲ داﻧﺴﺘﻨﺪ و ﺣﻜﻮﻣﺖﻫﺎﺋﻲ را ﻛﻪ ﻫﻴﭻ اﻋﺘﺮاﺿﻲ ﻧﻜﺮده ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﺷﺮﻳﻚ اﻳﻦ ﺟﻨﺎﻳﺎت اﻋﻼم ﻧﻤﻮدﻧﺪ‪ .‬ﻫﻤﻪي روزﻧﺎﻣﻪﻫﺎي‬ ‫ﺳﻮﺳﻴﺎﻟﻴﺴﺖ ﻣﺒﺎرزهي ﻣﻐﻠﻮﺑﺎن را ﺑﺰرگ داﺷﺘﻨﺪ‪ .‬ﺻﺪاي ﺑﺰرگ اﻧﺘﺮﻧﺎﺳﻴﻮﻧﺎل در ﺧﻄﺎﺑﻪاي ﺑﻠﻴﻎ ﺗﻼش آنﻫﺎ را ﺑﺎزﮔﻮ‬ ‫ﻛﺮد]‪ [238‬و ﺧﺎﻃﺮهي آنﻫﺎ را ﺑﻪﻛﺎرﮔﺮان ﺳﺮاﺳﺮ ﺟﻬﺎن ﺳﭙﺮد‪.‬‬ ‫ﻫﻨﮕﺎم ورود ﭘﻴﺮوزﻣﻨﺪاﻧﻪي ﻣﻮﻟﺘﻜﻪ در رأس ارﺗﺶ ﻓﺎﺗﺢ ﭘﺮوس ﺑﻪﺑﺮﻟﻦ ﻛﺎرﮔﺮان آنﻫﺎ را ﺑﺎ ﻛﺸﻴﺪن ﻫﻮرا ﺑﺮاي ﻛﻤﻮن‬ ‫اﺳﺘﻘﺒﺎل ﻛﺮدﻧﺪ و در ﭼﻨﺪﻳﻦ ﺟﺎ ﻣﺮدم ﻣﻮرد ﻫﺠﻮم ﺳﻮارهﻧﻈﺎم ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ‪.‬‬

‫‪250‬‬

‫ﻓﺼﻞ ﺳﻲوﭼﻬﺎرم‬ ‫ﻣﺤﺎﻛﻤﻪي ﻛﻤﻮﻧﺎرﻫﺎ‬

‫»آﺷﺘﻲ ﻓﺮﺷﺘﻪاي اﺳﺖ ﻛﻪ ﭘﺲ از ﻃﻮﻓﺎن ﻧﺎزل ﻣﻲﺷﻮد«‪.‬‬

‫)دوﻓﻮر‬

‫ﺑﻪﻣﺠﻠﺲ ﻣﻠﻲ‪ 26 ،‬آورﻳﻞ ‪.(1871‬‬

‫ﺣﻮضﻫﺎي اﻧﺴﺎﻧﻲ ورﺳﺎي و ﺳﺎﺗﻮري ﺧﻴﻠﻲ زود ﺳﺮرﻳﺰ ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬از اوﻟﻴﻦ روزﻫﺎي ژوﺋﻦ‪ ،‬زﻧﺪاﻧﻴﺎن را رواﻧﻪي ﺑﻨﺎدر ﻛﻨﺎر‬ ‫درﻳﺎ ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬آنﻫﺎ را در واﮔﻦﻫﺎي ﺣﻤﻞ دام ﻣﻲﭼﭙﺎﻧﺪﻧﺪ ﻛﻪ ﭼﺎدر ﺳﻘﻒﺷﺎن ﻣﺤﻜﻢ ﺑﺴﺘﻪ و ﻣﺎﻧﻊ ﺟﺮﻳﺎن ﻫﻮا ﻣﻲﺷﺪ‪ .‬در‬ ‫ﮔﻮﺷﻪاي ﺗﻠﻲ از ﻧﺎنﻫﺎي ﺧﺸﮓ وﺟﻮد داﺷﺖ‪ .‬وﻟﻲ دراﺛﺮ ﻛﻤﻲِ ﺟﺎ زﻳﺮ دﺳﺖ و ﭘﺎي زﻧﺪاﻧﻴﺎن ﺧﺮد و ﺧﺎﻛﺸﻴﺮ ﺷﺪﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﺑﻴﺴﺖوﭼﻬﺎر ﺳﺎﻋﺖ و ﮔﺎﻫﻲ ﺳﻲودو ﺳﺎﻋﺖ ﻣﻲﮔﺬﺷﺖ ﻛﻪ آنﻫﺎ ﭼﻴﺰي ﺑﺮاي آﺷﺎﻣﻴﺪن ﻧﺪاﺷﺘﻨﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﺟﻤﻊ ﺑﻪﻫﻢ ﻓﺸﺮده‪،‬‬ ‫ﺑﺮاي اﻧﺪﻛﻲ ﻫﻮا ﺗﻘﻼ ﻣﻲﻛﺮد‪ .‬ﻋﺪهاي ﻛﻪ دﻳﻮاﻧﻪ ﺷﺪه ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﺧﻮدﺷﺎن را روي رﻓﻘﺎيﺷﺎن ﻣﻲاﻧﺪاﺧﺘﻨﺪ]‪ .[239‬ﻳﻚ روز در‬ ‫ﻻﻓ‪‬ﺮﺗ‪‬ﻪـﺑِﻤﺎر‪ ،‬در ﻳﻚ واﮔﻦ داد و ﻓﺮﻳﺎد ﺑﻠﻨﺪ ﺷﺪ‪ .‬رﺋﻴﺲِ اﺳﻜﻮرت‪ ،‬ﻛﺎروان را ﻣﺘﻮﻗﻒ ﻛﺮد‪ .‬ﮔﺮوﻫﺒﺎنﻫﺎي ﺷﻬﺮي ﺑﺎ‬ ‫ﺗﭙﺎﻧﭽﻪﻫﺎي ﺧﻮد از ﻃﺮﻳﻖ ﺳﻘﻒ ﺑﻪداﺧﻞ واﮔﻦ ﺷﻠﻴﻚ ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬در ﭘﻲ آن ﺳﻜﻮت ﺑﺮﻗﺮار ﺷﺪ و اﻳﻦ ﺗﺎﺑﻮت ﭼﺮخدار دوﺑﺎره ﺑﺎ‬ ‫ﺣﺪاﻛﺜﺮ ﺳﺮﻋﺖ ﺑﻪراه اﻓﺘﺎد‪.‬‬ ‫از ﻣﺎه ژوﺋﻦ ﺗﺎ ﺳﭙﺘﺎﻣﺒﺮ‪ 28/000 ،‬زﻧﺪاﻧﻲ‪ ،‬از ﺷ‪‬ﺮﺑﻮرگ ﺗﺎ ژﻳﺮوﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻪاﻳﻦ ﻧﺤﻮ ﺑﻪاﺳﻜﻠﻪﻫﺎ‪ ،‬دژﻫﺎ و ﺟﺰاﻳﺮ اﻗﻴﺎﻧﻮس اﻋﺰام‬ ‫ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬ﺑﻴﺴﺖوﭘﻨﺞ اﺳﻜﻠﻪي ﺷﻨﺎور ‪ 20/000‬ﻧﻔﺮ را ﺟﺎ داد و دژﻫﺎ و ﺟﺰﻳﺮهﻫﺎ ‪ 8/087‬ﻧﻔﺮ را‪.‬‬ ‫در اﺳﻜﻠﻪﻫﺎي ﺷﻨﺎور ﺷﻜﻨﺠﻪ ﻃﺒﻖ ﻣﻘﺮرات اﻋﻤﺎل ﻣﻲﺷﺪ‪ .‬ﺳﻨﺖﻫﺎي ژوﺋﻦ و دﺳﺎﻣﺒﺮ ﺑﺎ ﺗﻌﺒﺪ ﻛﺎﻣﻞ در ﻣﻮرد ﻗﺮﺑﺎﻧﻴﺎن‬ ‫‪ 1871‬رﻋﺎﻳﺖ ﻣﻲﮔﺮدﻳﺪ‪ .‬ﻓﻘﻂ ﻧﻮر ﻛﻢرﻧﮕﻲ از درِ ﻣﻴﺦﻛﻮب ﺷﺪه ﺑﻪزﻧﺪاﻧﻴﺎنِ ﻣﺤﺒﻮس در ﻗﻔﺲﻫﺎﺋﻲﻛﻪ ﺑﺎ ﺗﺨﺘﻪﻫﺎي ﭼﻮﺑﻲ و‬ ‫ﻣﻴﻠﻪﻫﺎي آﻫﻨﻲ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه ﺑﻮد‪ ،‬ﻣﻲرﺳﻴﺪ‪ .‬ﺗﻬﻮﻳﻪاي در ﻛﺎر ﻧﺒﻮد‪ .‬از ﻫﻤﺎن ﺳﺎﻋﺖﻫﺎي اول ﻧﻔﺲ ﻛﺸﻴﺪن در اﻳﻦ ﻓﻀﺎ‬ ‫ﻏﻴﺮﻗﺎﺑﻞ ﺗﺤﻤﻞ ﺑﻮد‪ .‬ﻧﮕﻬﺒﺎنﻫﺎ در اﻳﻦ ﺑﺎغ وﺣﺶ‪ ،‬ﺑﺎ اﻳﻦ ﻓﺮﻣﺎن ﻛﻪ ﺑﻪﻛﻢﺗﺮﻳﻦ ﻫﺸﺪار ﺗﻴﺮاﻧﺪازي ﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬ﭘﺎﺋﻴﻦ و ﺑﺎﻻ‬ ‫ﻣﻲرﻓﺘﻨﺪ‪ .‬ﺗﻮپﻫﺎي ﭘﺮﺷﺪه ﺑﺎ ﮔﻠﻮﻟﻪﻫﺎي ﺧﻮﺷﻪاي ﺑﺮﻫﻤﻪﭼﻴﺰ اﺷ‪‬ﺮاف داﺷﺖ‪ .‬ﻧﻪ زﻳﺮاﻧﺪاز ﺑﻮد و ﻧﻪ ﭘﺘﻮ‪ .‬و ﻏﺬا ﻓﻘﻂ ﻣﻘﺪاري‬

‫‪251‬‬

‫ﻧﺎن ﺧﺸﮓ‪ ،‬ﻧﺎن ﻣﻌﻤﻮﻟﻲ و ﻟﻮﺑﻴﺎ؛ اﻣﺎ از ﺗﻮﺗﻮن و ﺷﺮاب ﺧﺒﺮي ﻧﺒﻮد‪ .‬ﺳﺎﻛﻨﺎن ﺑﺮﺳﺖ و ﺷﺮﺑﻮرگ ﻣﻘﺪاري آذوﻗﻪ و ﻛﻤﻲ‬ ‫وﺳﺎﺋﻞ ﻓﺮﺳﺘﺎده ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬وﻟﻲ اﻓﺴﺮﻫﺎ آنﻫﺎ را ﺑﺮﮔﺮداﻧﺪﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﭘﺲ از ﻣﺪﺗﻲ‪ ،‬ﺷﺪت ﻋﻤﻞ اﻧﺪﻛﻲ ﺗﺨﻔﻴﻒ ﻳﺎﻓﺖ‪ .‬زﻧﺪاﻧﻲﻫﺎ ﺑﺮاي ﻫﺮدو ﻧﻔﺮ ﻳﻚ ﺗﺸﻚ‪ ،‬ﻣﻘﺪاري ﭘﻴﺮاﻫﻦ و ﺑﻠﻮز و ﮔﺎه و‬ ‫ﺑﻲﮔﺎه ﺷﺮاب درﻳﺎﻓﺖ ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﺑﻪآنﻫﺎ اﺟﺎزهي ﺷﺴﺘﺸﻮ و آﻣﺪن ﺑﻪﺑﺎراﻧﺪاز ﺑﺮاي ﻫﻮاﺧﻮري داده ﺷﺪ‪ .‬ﻣﻠﻮانﻫﺎ ﻧﻮﻋﻲ‬ ‫اﻧﺴﺎﻧﻴﺖ ﻧﺸﺎن ﻣﻲدادﻧﺪ‪ ،‬وﻟﻲ ﺗﻔﻨﮕﺪاران درﻳﺎﺋﻲ ﻫﻤﺎن ﻗﺪارهﺑﻨﺪﻫﺎي ﻣﺎه ﻣﻪ ﺑﻮدﻧﺪ و ﺟﺎﺷﻮﻳﺎن ﮔﺎﻫﻲ ﻧﺎﭼﺎر ﻣﻲﺷﺪﻧﺪ زﻧﺪاﻧﻴﺎن‬ ‫را از ﭼﻨﮓ آنﻫﺎ ﺑﻴﺮون ﺑﻜﺸﻨﺪ‪.‬‬ ‫در اﻳﻦ ﺷﻨﺎورﻫﺎ ﻧﺤﻮهي ﺳﻠﻮك ﺑﺎ زﻧﺪاﻧﻴﺎن ﺑﺎ ﺗﻐﻴﻴﺮ اﻓﺴﺮ ﻧﮕﻬﺒﺎن ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻣﻲﻛﺮد‪ .‬در ﺑﺮﺳﺖ اﻓﺴﺮ دوم‪ ،‬ﻓﺮﻣﺎﻧﺪه ﺷﻬﺮ‬ ‫ﻟﻴﻮن‪ ،‬دﺷﻨﺎم دادن ﺑﻪزﻧﺪاﻧﻴﺎن را ﻏﺪﻏﻦ ﻛﺮد؛ درﺣﺎﻟﻲﻛﻪ ﻓﺮﻣﺎﻧﺪهي ﻧﻈﺎﻣﻲِ ﺑﺮِﺳﻠﻮ ﺑﺎ آنﻫﺎ ﻣﺜﻞ ﺟﻨﺎﻳﺖﻛﺎرﻫﺎ رﻓﺘﺎر ﻣﻲﻛﺮد‪ .‬در‬ ‫ﺷﺮﺑﻮرگ ﻳﻜﻲ از ﺳﺮﮔﺮدﻫﺎي ﺗﺎژ‪ ،‬ﻛﻠﻤﺎﻧﺴﻮي درﻧﺪهﺧﻮ ﺑﻮد‪ .‬ﻓﺮﻣﺎﻧﺪه ﺑﺎﻳﺎر ﺷﻨﺎور ﺧﻮد را ﺑﻪﻳﻚ »ﻧﺎرﻧﺠﺴﺘﺎن« ﻛﻮﭼﻚ ﺗﺒﺪﻳﻞ‬ ‫ﻛﺮد‪ .‬در ﻣﻴﺎن اﻋﻤﺎﻟﻲ ﻛﻪ ﺗﺎرﻳﺦ ﻧﺎوﮔﺎن ﻓﺮاﻧﺴﻪ را ﻟﻜﻪدار ﻛﺮده اﺳﺖ‪ ،‬اﻳﻦ ﻛﺸﺘﻲ ﺷﺎﻳﺪ ﺷﺎﻫﺪ زﺷﺖﺗﺮﻳﻦ آنﻫﺎ ﺑﻮد‪ .‬دراﻳﻦ‬ ‫ﻛﺸﺘﻲ ﺳﻜﻮت ﻛﺎﻣﻞْ ﻗﺎﻋﺪه ﺑﻮد‪ .‬ﺑﻪﻣﺤﺾ آنﻛﻪ ﻛﺴﻲ در ﻗﻔﺲﻫﺎ ﺣﺮف ﻣﻲزد‪ ،‬ﻧﮕﻬﺒﺎن ﻧﻬﻴﺐ ﻣﻲزد و ﭼﻨﺪ ﮔﻠﻮﻟﻪ ﺷﻠﻴﻚ‬ ‫ﻣﻲﻛﺮد‪ .‬ﺑﻪﺧﺎﻃﺮ ﻳﻚ ﺷﻜﻮه و ﺣﺘﻲ ﺻﺮف ﻓﺮاﻣﻮش ﻛﺮدن ﻳﻚ ﻗﺎﻋﺪه‪ ،‬زﻧﺪاﻧﻴﺎن از ﻗﻮزك ﭘﺎﻫﺎ و ﻣﭻ دﺳﺖﻫﺎ ﺑﻪﻣﻴﻠﻪﻫﺎي‬ ‫ﻗﻔﺲ ﺧﻮد ﺑﺴﺘﻪ ﻣﻲﺷﺪﻧﺪ]‪.[240‬‬ ‫دﺧﻤﻪﻫﺎ در ﺳﺎﺣﻞ ﻫﻢ ﺑﻪﻫﻤﺎن اﻧﺪازهي اﻳﻦ ﺷﻨﺎورﻫﺎ وﺣﺸﺘﻨﺎك ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬در ﻛ‪‬ﻠ‪‬ﺮن ﺗﺎ ﭼﻬﻞ زﻧﺪاﻧﻲ در ﻳﻚ آﺷﻴﺎﻧﻪي ﺗﻮپ‬ ‫ﺣﺒﺲ ﻣﻲﺷﺪﻧﺪ‪ .‬ﭘﺎﺋﻴﻦﺗﺮيﻫﺎ ﻛُﺸﻨﺪه ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﺑﺸﻜﻪﻫﺎي ﻓﺎﺿﻞآب در آنﻫﺎ ﺗﺨﻠﻴﻪ ﻣﻲﺷﺪ و ﺻﺒﺢﻫﺎ ﻣﺪﻓﻮع ﺗﺎ ﻋﻤﻖ ﭘﻨﺞ‬ ‫ﺳﺎﻧﺖ ﻛﻒ زﻣﻴﻦ را ﻣﻲﭘﻮﺷﺎﻧﺪ‪ .‬در ﻛﻨﺎر اﻳﻦﻫﺎ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎنﻫﺎي ﺗﻤﻴﺰ و ﺧﺎﻟﻲ وﺟﻮد داﺷﺖ‪ ،‬وﻟﻲ ﻧﻤﻲﺧﻮاﺳﺘﻨﺪ زﻧﺪاﻧﻴﺎن را‬ ‫ﺑﻪآنﺟﺎ ﻣﻨﺘﻘﻞ ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ﻳﻚ روز ژول ﺳﻴﻤﻮن آﻣﺪ و ﻓﻜﺮ ﻛﺮد ﻛﻪ رأيدﻫﻨﺪﮔﺎن ﺳﺎﺑﻘﺶ وﺿﻌﻴﺖ ﭼﻨﺪان ﻧﺰاري ﻧﺪارﻧﺪ و ﻧﻈﺮ‬ ‫داد ﻛﻪ دوﺑﺎره ﻣﺠﺎزاتﻫﺎي ﺳﺨﺖ ﺑﺎﻳﺪ ازﺳﺮﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮد‪ .‬اﻟﻴﺰه رِﻛﻠﻮ ﻳﻚ ﻣﺪرﺳﻪ ﺑﺎز ﻛﺮده و ﺳﻌﻲ ﻧﻤﻮده ﺑﻮد ﺗﺎ ‪ 151‬زﻧﺪاﻧﻲ‬ ‫را ﻛﻪ ﺧﻮاﻧﺪن و ﻧﻮﺷﺘﻦ ﻧﻤﻲداﻧﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬از ﺟﻬﺎﻟﺖ ﺑﻴﺮون ﺑﻴﺎورد‪ .‬وزارت ﺗﻌﻠﻴﻤﺎت ﻋﻤﻮﻣﻲ دﺳﺘﻮر ﺗﻮﻗﻒ ﻛﻼسﻫﺎ و ﺑﺴﺘﻦ‬ ‫ﻛﺘﺎبﺧﺎﻧﻪي ﻛﻮﭼﻜﻲ را ﺻﺎدر ﻛﺮد ﻛﻪ زﻧﺪاﻧﻴﺎن ﺑﺎ ﻓﺪاﻛﺎريﻫﺎي زﻳﺎدي ﻓﺮاﻫﻢ آورده ﺑﻮدﻧﺪ‪.‬‬ ‫زﻧﺪاﻧﻴﺎن دژﻫﺎ ﻣﺎﻧﻨﺪ زﻧﺪاﻧﻴﺎن ﺷﻨﺎورﻫﺎ ﺑﺎ ﻧﺎن ﺧﺸﻚ و ﮔﻮﺷﺖ ﺧﻮك ﻧﻤﻚﺳﻮد ﺗﻐﺬﻳﻪ ﻣﻲﺷﺪﻧﺪ‪ .‬ﺑﻌﺪاً ﺳﻮپ و آش ﻫﻢ‬ ‫ﻳﻚﺷﻨﺒﻪﻫﺎ اﺿﺎﻓﻪ ﺷﺪ‪ .‬ﻛﺎرد و ﭼﻨﮕﺎل ﻣﻤﻨﻮع ﺑﻮد‪ .‬ﮔﺮﻓﺘﻦ ﻗﺎﺷﻖ ﺑﻪﻗﻴﻤﺖ ﭼﻨﺪﻳﻦ روز ﻣﺒﺎرزه ﺗﻤﺎم ﻣﻲﺷﺪ‪ .‬ﺳﻮد ﻣﺄﻣﻮر ﺧﺮﻳﺪ‬ ‫ارﺗﺶ ﻛﻪ ﻃﺒﻖ ﻟﻴﺴﺖ ﻣﺨﺎرج ﻣﻲﺑﺎﻳﺴﺖ ﺑﻪده درﺻﺪ ﻣﺤﺪود ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺑﻪﭘﺎﻧﺼﺪ درﺻﺪ رﺳﻴﺪ‪ .‬در دژ ﺑﻮﻳﺎر زنﻫﺎ و ﻣﺮدﻫﺎ در‬ ‫ﻳﻚ ﺳﺮﭘﻨﺎه ﺟﺎ داده ﺷﺪه ﺑﻮدﻧﺪ و ﻓﻘﻂ ﻳﻚ ﭘﺮده آنﻫﺎ را از ﻫﻢ ﺟﺪا ﻣﻲﻛﺮد‪ .‬زنﻫﺎ ﻣﺠﺒﻮر ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﺟﻠﻮي ﭼﺸﻢ ﻧﮕﻬﺒﺎﻧﺎن‬ ‫ﺷﺴﺘﺸﻮ ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ﮔﺎﻫﻲ ﺷﻮﻫﺮان آنﻫﺎ در ﺑﻨﺪ ﻣﺠﺎور ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﻳﻚ زﻧﺪاﻧﻲ ﻧﻮﺷﺖ‪» :‬ﻣﺎ زن ﺟﻮان و زﻳﺒﺎي ‪ 22‬ﺳﺎﻟﻪاي را دﻳﺪﻳﻢ‬ ‫ﻛﻪ ﻫﺮﺑﺎر ﻧﺎﭼﺎر ﻣﻲﺷﺪ ﻟﺒﺎﺳﺶ را درآورد‪ ،‬از ﻫﻮش ﻣﻲرﻓﺖ«]‪.[241‬‬ ‫ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺷﻮاﻫﺪ زﻳﺎدي ﻛﻪ ﻣﺎ درﻳﺎﻓﺖ ﻛﺮدهاﻳﻢ‪ ،‬زﻧﺪان ﻣﺎرﻛﻮف از ﻫﻤﻪي زﻧﺪانﻫﺎ ﺧﺸﻦﺗﺮ ﺑﻮد‪ .‬زﻧﺪاﻧﻴﺎن ﺑﻪﻣﺪت ﺑﻴﺶ از‬ ‫ﺷﺶ ﻣﺎه در آنﺟﺎ ﻣﺎﻧﺪﻧﺪ؛ درﺣﺎﻟﻲﻛﻪ از ﻧﻮر‪ ،‬ﻫﻮا و ﺗﻮﺗﻮن ﻣﺤﺮوم ﺑﻮدﻧﺪ و ﺣﺮف زدن ﻫﻢ ﻏﺪﻏﻦ ﺑﻮد؛ و ﺗﻨﻬﺎ ﺧﻮراكﺷﺎن‬ ‫ﺧﺮدهي ﻧﺎن ﺧﺸﮓ و ﭼﺮﺑﻲ ﻣﺘﻌﻔﻦ ﺑﻮد‪ .‬ﺑﺪﻳﻦﺗﺮﺗﻴﺐ ﻫﻤﮕﻲ ﺑﻪﺑﻴﻤﺎري اﺳﻜﻮرﺑﻮت ]ﻛﻪ ﻧﺎﺷﻲ از ﻛﻤﺒﻮد وﻳﺘﺎﻣﻴﻦ ‪ C‬اﺳﺖ‪ .‬م[‬ ‫ﻣﺒﺘﻼ ﺷﺪﻧﺪ‪.‬‬ ‫اﻳﻦ ﻣﻀﻴﻘﻪي ﻃﻮﻻﻧﻲﻣﺪت ﭘ‪‬ﺮﺑﻨﻴﻪﺗﺮﻳﻦ اﻓﺮاد را ﻫﻢ از ﭘﺎ اﻧﺪاﺧﺖ‪ .‬ﻧﺘﻴﺠﻪي آن‪ ،‬وﺟﻮد ‪ 2/000‬ﺑﻴﻤﺎر در ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎنﻫﺎ ﺑﻮد‪.‬‬ ‫ﮔﺰارشﻫﺎي رﺳﻤﻲ‪ ‬ﻣﺮگ ‪ 1/170‬ﻧﻔﺮ از ‪ 33/665‬زﻧﺪاﻧﻲ ﻏﻴﺮﻧﻈﺎﻣﻲ را ﻣﻲﭘﺬﻳﺮﻧﺪ‪ .‬اﻳﻦ رﻗﻢ اﻟﺒﺘﻪ ﭘﺎﺋﻴﻦﺗﺮ از رﻗﻢ ﺣﻘﻴﻘﻲ‬ ‫اﺳﺖ‪ .‬در روزﻫﺎي اول در ورﺳﺎي ﺗﻌﺪادي از اﻓﺮاد ﻛﺸﺘﻪ ﺷﺪﻧﺪ و ﻋﺪهاي دﻳﮕﺮ ﻣﺮدﻧﺪ؛ ﺑﺪون آنﻛﻪ ﺑﻪﺣﺴﺎب آﻳﻨﺪ‪ .‬ﻗﺒﻞ از‬ ‫اﻧﺘﻘﺎل ﺑﻪﺷﻨﺎورﻫﺎ آﻣﺎرﮔﻴﺮي در ﻛﺎر ﻧﺒﻮد‪ .‬اﻳﻦ ﻣﺒﺎﻟﻐﻪ ﻧﻴﺴﺖ ﻛﻪ ﺑﮕﻮﺋﻴﻢ ‪ 2/000‬زﻧﺪاﻧﻲ ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ در دﺳﺖ ورﺳﺎﺋﻲﻫﺎ‬ ‫ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﻣﺮدﻧﺪ‪ .‬ﺗﻌﺪاد زﻳﺎدي دراﺛﺮ ﻛﻢﺧﻮﻧﻲ و ﺳﺎﻳﺮ ﺑﻴﻤﺎريﻫﺎﺋﻲ ﻛﻪ ﭘﺲ از اﺳﺎرت ﺑﻪآن ﻣﺒﺘﻼ ﺷﺪﻧﺪ‪ ،‬از ﺑﻴﻦ رﻓﺘﻨﺪ‪.‬‬

‫‪252‬‬

‫ﺑﺮاﺳﺎس آنﭼﻪ ﻋﻠﻨﺎً در ورﺳﺎي]‪ [242‬ﺟﻠﻮي ﭼﺸﻢ ﺣﻜﻮﻣﺖ‪ ،‬ﻣﺠﻠﺲ و رادﻳﻜﺎلﻫﺎ ﺑﻪﻧﻤﺎﻳﺶ ﮔﺬاﺷﺘﻪ ﺷﺪ‪ ،‬ﻣﻲﺗﻮان‬ ‫ﺑﺮداﺷﺘﻲ از ﺷﻜﻨﺠﻪ در ﺷﻨﺎورﻫﺎ و دژﻫﺎ ـدور از ﻧﻈﺎرت اﻓﻜﺎر ﻋﻤﻮﻣﻲـ داﺷﺖ‪ .‬ﻛﻠﻨﻞ ﮔﺎﻳﺎر‪ ،‬رﺋﻴﺲ دادﮔﺴﺘﺮي ﻧﻈﺎﻣﻲ‪،‬‬ ‫ﺑﻪﺳﺮﺑﺎزاﻧﻲ ﻛﻪ ﻧﮕﻬﺒﺎﻧﻲ از زﻧﺪاﻧﻴﺎن را در ﺷﺎﻧﺘﻴﻪ ﺑﻪﻋﻬﺪه داﺷﺘﻨﺪ‪ ،‬ﮔﻔﺘﻪ ﺑﻮد‪» :‬ﺑﻪﻣﺤﺾ آنﻛﻪ ﺑﺒﻴﻨﻴﺪ ﻛﺴﻲ ﺗﻜﺎن ﻣﻲﺧﻮرد و‬ ‫دﺳﺘﺶ را ﺑﻠﻨﺪ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ ،‬ﺷﻠﻴﻚ ﻛﻨﻴﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﻣﻨﻢ ﻛﻪ ﺑﻪﺷﻤﺎ دﺳﺘﻮر ﻣﻲدﻫﻢ«‪.‬‬ ‫در ﮔُﺮﻧﻴﻪداﺑﻮﻧﺪاﻧﺲِ راهآﻫﻦ ﻏﺮب ]ﭘﺎرﻳﺲ[ ‪ 300‬زن وﺟﻮد داﺷﺖ‪ .‬آنﻫﺎ ﻫﻔﺘﻪﻫﺎ و ﻫﻔﺘﻪﻫﺎ روي ﺣﺼﻴﺮ ﻣﻲﺧﻮاﺑﻴﺪﻧﺪ و‬ ‫ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﺴﺘﻨﺪ ﻟﺒﺎس زﻳﺮﺷﺎن را ﻋﻮض ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ﺑﺎ ﻛﻢﺗﺮﻳﻦ ﺳﺮوﺻﺪا و ﻳﺎ ﻧﺰاع ﻧﮕﻬﺒﺎنﻫﺎ ﺳﺮ آنﻫﺎ ﻣﻲرﻳﺨﺘﻨﺪ و آنﻫﺎ را ﻛﺘﻚ‬ ‫ﻣﻲزدﻧﺪ؛ ﻣﺨﺼﻮﺻﺎً ﺑﻴﺶﺗﺮ روي ﺳﻴﻨﻪﻫﺎ‪ .‬ﺷﺎرل ﻣ‪‬ﺮﺳ‪‬ﺮو‪ ،‬ﻋﻀﻮ ﮔﺎرد وﻳﮋه ﻧﺎﭘﻠﺌﻮن ﺳﻮم و ﺣﺎﻛﻢ اﻳﻦ ﮔﻨﺪآب‪ ،‬از ﻫﺮﻛﺲ‬ ‫ﺧﻮﺷﺶ ﻧﻤﻲآﻣﺪ‪ ،‬ﻣﻲداد او را ﺑﺒﻨﺪﻧﺪ و ﺑﺎ ﻋﺼﺎي ﺧﻮد ﻛﺘﻜﺶ ﻣﻲزد‪ .‬او ﺑﺎﻧﻮان ورﺳﺎي‪ ،‬اﻳﻦ ﺷﻴﻔﺘﮕﺎن دﻳﺪار ﻧﻔﺖاﻧﺪازان را‬ ‫در ﻗﻠﻤﺮو ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ ﺧﻮد ﻣﻲﭼﺮﺧﺎﻧﺪ و ﺟﻠﻮي آنﻫﺎ ﺑﻪﻗﺮﺑﺎﻧﻴﺎن ﺧﻮد ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬ﺑﻴﺎﺋﻴﺪ ﭘﺘﻴﺎرهﻫﺎ‪ ،‬ﭼﺸﻢﻫﺎﻳﺘﺎن را زﻳﺮ ﺑﻴﻨﺪازﻳﺪ«‪.‬‬ ‫ﺑﻪواﻗﻊ اﻳﻦ ﻛﻢﺗﺮﻳﻦ ﻛﺎري اﺳﺖ ﻛﻪ زﻧﺎن ﻓﺪرال ﻣﺎ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺴﺘﻨﺪ در ﻣﻘﺎﺑﻞ اﻳﻦ زﻧﺎن »ﺷﺎﻳﺴﺘﻪ« اﻧﺠﺎم دﻫﻨﺪ‪.‬‬ ‫روﺳﭙﻲﻫﺎﺋﻲ را ﻛﻪ ﺑﻪﻣﻴﺎن اﻳﻦ زﻧﺪاﻧﻴﺎن ﻣﻲآوردﻧﺪ و ﺑﺮاي ﺟﺎﺳﻮﺳﻲ از ﺳﺎﻳﺮ زﻧﺪاﻧﻴﺎن ﺑﺎ دﻗﺖ از آنﻫﺎ ﻧﮕﻬﺪاري ﻣﻲﺷﺪ‪،‬‬ ‫ﻋﻠﻨﺎً ﺧﻮد را ﺗﺴﻠﻴﻢ ﻧﮕﻬﺒﺎنﻫﺎ ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬اﻋﺘﺮاﺿﺎت زﻧﺎن ﻛﻤﻮن ﺑﺎ ﺿﺮﺑﻪﻫﺎي ﻛﺎﺑﻞ ﻣﺠﺎزات ﻣﻲﺷﺪ‪ .‬ﺑﺎ ﺧﺒﺮﮔﻲ در ﺑﺪﻛﺎري‪،‬‬ ‫ورﺳﺎﺋﻲﻫﺎ ﻣﻲﺧﻮاﺳﺘﻨﺪ ﺗﺎ اﻳﻦ زﻧﺎن دﻟﻴﺮ را ﻫﻢ ﺗﺎ ﺳﻄﺢ دﻳﮕﺮان ﭘﺎﺋﻴﻦ ﺑﻴﺎورﻧﺪ‪ .‬ﻣﻘﺮر ﻛﺮدﻧﺪ ﻛﻪ ﻫﻤﻪي زﻧﺪاﻧﻴﺎن ﻣﻌﺎﻳﻨﻪ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬ ‫وﻗﺎر و ﻃﺒﻴﻌﺖ زﺧﻢﺧﻮرده اﻧﺘﻘﺎم ﺧﻮد را ﺑﺎ ﻓﺮﻳﺎدﻫﺎي وﺣﺸﺘﻨﺎك ﻣﻲﮔﺮﻓﺘﻨﺪ‪» :‬ﭘﺪر ﻣﻦ ﻛﺠﺎﺳﺖ؟ ﺷﻮﻫﺮم ﻛﺠﺎ؟ و ﭘﺴﺮم؟‬ ‫ﭼﻲ! ﺗﻨﻬﺎ‪ ،‬ﻛﺎﻣﻼً ﺗﻨﻬﺎ‪ ،‬و ﻫﻤﻪي اﻳﻦ ﺗﺮﺳﻮﻫﺎ ﺑﺮﺿﺪ ﻣﻦ! ﻣﻦ‪ ،‬ﻣﺎدر‪ ،‬ﻫﻤﺴﺮ زﺣﻤﺖﻛﺶ‪ ،‬زﻳﺮ ﺗﺎزﻳﺎﻧﻪ و دﺷﻨﺎم‪ ،‬و آﻟﻮده ﺑﺎ اﻳﻦ‬ ‫دﺳﺖﻫﺎي ﻧﺎﭘﺎك‪ ،‬ﺑﺮاي آنﻛﻪ از آزادي دﻓﺎع ﻛﺮدهام«! ﺧﻴﻠﻲﻫﺎ دﻳﻮاﻧﻪ ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬ﻫﺮﻛﺲ ﻟﺤﻈﺎت دﻳﻮاﻧﮕﻲ ﺧﻮد را داﺷﺖ‪ .‬آنﻫﺎ‬ ‫ﻛﻪ آﺑﺴﺘﻦ ﺑﻮدﻧﺪ ﻳﺎ ﺳﻘﻂ ﻛﺮدﻧﺪ ﻳﺎ ﺑﭽﻪﻫﺎي ﻣﺮده ﺑﻪدﻧﻴﺎ آوردﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﻛﻤﺒﻮد ﻛﺸﻴﺶ در زﻧﺪانﻫﺎ ﺑﻴﺶﺗﺮ از زﻣﺎن ﺗﻴﺮﺑﺎرانﻫﺎ ﻧﺒﻮد‪ .‬ﻛﺸﻴﺶ رﻳﺸﻤﻮن ﺑﻪزﻧﺪاﻧﻴﺎن ﮔﻔﺖ‪» :‬ﻣﻦ ﻣﻲداﻧﻢ ﻛﻪ در‬ ‫اﻳﻦﺟﺎ ﻣﻴﺎن ﺟﻨﮕﻠﻲ از راﻫﺰﻧﺎن ﻫﺴﺘﻢ]‪ ،[243‬وﻟﻲ وﻇﻴﻔﻪي ﻣﻦ‪ ،«...‬اﻟﺦ‪ .‬در روز ﻣﺠﺪﻟﻴﻪي ﻗﺪﻳﺲ‪ ،‬اﺳﻘﻒ آﻟﮋﻳﺮ اﺷﺎرهي‬ ‫ﻇﺮﻳﻔﻲ ﺑﻪﻗﺪﻳﺲ آن روز ﻛﺮد و ﮔﻔﺖ‪» :‬ﺷﻤﺎ ﻫﻤﻪ ﻣﺠﺪﻟﻴﻪ ﻫﺴﺘﻴﺪ‪ ،‬وﻟﻲ ﻣﺠﺪﻟﻴﻪﻫﺎي ﺗﻮﺑﻪ ﻧﻜﺮده! ﺑﻪﻋﻼوه‪ ،‬ﻣﺠﺪﻟﻴﻪ ﻧﻪ‬ ‫ﺣﺮﻳﻖ ﺑﻪﭘﺎ ﻛﺮده ﺑﻮد و ﻧﻪ آدم ﻛﺸﺘﻪ ﺑﻮد«؛ و ﻳﻚ ﻣﺸﺖ ﮔﻞوﺑﻮﺗﻪﻫﺎي اﻧﺠﻴﻠﻲ دﻳﮕﺮ ﻫﻢ ﺑﻪآن اﺿﺎﻓﻪ ﻛﺮد‪.‬‬ ‫ﺑﭽﻪﻫﺎ در ﺑﺨﺸﻲ از زﻧﺪان زﻧﺎن ﻣﺤﺒﻮس ﺑﻮدﻧﺪ و ﺑﺎ آنﻫﺎ ﺑﻪﻫﻤﻴﻦﮔﻮﻧﻪ وﺣﺸﻴﺎﻧﻪ رﻓﺘﺎر ﻣﻲﺷﺪ‪ .‬ﻣﻨﺸﻲ ﻣ‪‬ﺮﺳﺮو ﺑﺎ ﻟﮕﺪ‬ ‫ﺷﻜﻢ ﻳﻚ ﭘﺴﺮﺑﭽﻪ را ﭘﺎره ﻛﺮد‪ .‬ﭘﺴﺮﺑﭽﻪي دﻳﮕﺮي آنﻗﺪر ﺷﻼق ﺧﻮرد ﻛﻪ ﻣﺪتﻫﺎ در ﺑﻬﺪاري اﻓﺘﺎده ﺑﻮد‪ .‬ﭘﺴﺮ دوازده‬ ‫ﺳﺎﻟﻪي راﻧﻮﻳﻪ را ﺑﺮاي ﻟﻮ دادن ﻣﺨﻔﻲﮔﺎه ﭘﺪرش ﺑﻴﺮﺣﻤﺎﻧﻪ ﻛﺘﻚ زدﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﻛﻠﻴﻪ زﻧﺪاﻧﻴﺎن ﻧﮕﻮنﺑﺨﺖ‪ ‬ﺷﻨﺎورﻫﺎ‪ ،‬دژﻫﺎ و ﺗﺄدﻳﺐﺧﺎﻧﻪﻫﺎ ﻗﺒﻞ از آنﻛﻪ ﭘﺮوﻧﺪهﻫﺎيﺷﺎن ﻣﻮرد رﺳﻴﺪﮔﻲ ﻗﺮار ﮔﻴﺮد‪،‬‬ ‫ﭼﻨﺪﻳﻦ ﻣﺎه ﻃﻌﻤﻪي ﻛﺮمﻫﺎ ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﺧﺪاي ﺧﻮنﺧﻮار ورﺳﺎﺋﻲﻫﺎ ﺑﻴﺶﺗﺮ از آن زﻧﺪاﻧﻲ ﺑﻠﻌﻴﺪه ﺑﻮد ﻛﻪ ﺑﺘﻮاﻧﺪ ﻫﻀﻢ ﻛﻨﺪ‪ .‬ﭘﺲ از‬ ‫اوﻟﻴﻦ روزﻫﺎي ژوﺋﻦ ‪ 1/090‬ﻧﻔﺮ را ﻛﻪ ﻣﺮﺗﺠﻌﻴﻦ ﺧﻮاﺳﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﻗﻲ ﻛﺮد‪ .‬وﻟﻲ ﭼﮕﻮﻧﻪ ﻣﻲﺷﺪ ﺑﺮاي ‪ 36/000‬زﻧﺪاﻧﻲ‬ ‫ﻛﻴﻔﺮﺧﻮاﺳﺖ ﺗﻨﻈﻴﻢ ﻛﺮد؟ از ﻧﻈﺮ دوﻓﻮر ﻛﺎﻣﻼً ﻋﻤﻠﻲ ﺑﻮد ﻛﻪ ﻫﻤﻪي ﻋﻮاﻣﻞ ﭘﻠﻴﺲ اﻣﭙﺮاﺗﻮري را ﻣﺄﻣﻮر زﻧﺪانﻫﺎ ﻛﺮد‪ .‬ﺑﺎ اﻳﻦ‬ ‫ﺣﺎل در ﻣﺎه اوت ﻓﻘﻂ ‪ 4/000‬زﻧﺪاﻧﻲ ﺑﺎزﺟﻮﺋﻲ ﺷﺪه ﺑﻮدﻧﺪ‪.‬‬ ‫وﻟﻲ ﻻزم ﺑﻮد ﺑﺮاي ﻓﺮوﻧﺸﺎﻧﺪن ﺧﺸﻢ ﺑﻮرژوازي ﻛﻪ ﺧﻮاﻫﺎن ﻣﺤﺎﻛﻤﻪاي ﺟﻨﺠﺎﻟﻲ ﺑﻮد‪ ،‬ﻛﺎري ﻛﺮد‪ .‬ﭼﻨﺪ ﺷﺨﺼﻴﺖ‬ ‫ﻣﻌﺮوﻓﻲ را ﻛﻪ از ﻛﺸﺘﺎرﻫﺎ ﺟﺎن ﺑﻪدر ﺑﺮده ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬از اﻋﻀﺎي ﺷﻮراي ﻛﻤﻮن و ﻛﻤﻴﺘﻪي ﻣﺮﻛﺰي‪ :‬روﺳﻞ‪ ،‬روﺷﻔﻮر و ﻏﻴﺮه‬ ‫اﻧﺘﺨﺎب ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬ﺗﻲﻳﺮ و دوﻓﻮر ﺗﺮﺗﻴﺐ ﻳﻚ ﻧﻤﺎﻳﺶ ﺑﺰرگ را دادﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﻣﺤﺎﻛﻤﻪ ﻣﻲﺑﺎﻳﺴﺖ ﺑﻪﺻﻮرت ﻧﻮﻋﻲ روﻳﻪ ﻗﻀﺎﺋﻲ‪ ،‬اﻟﮕﻮﺋﻲ ﺑﺎﺷﺪ ﺑﺮاي دادﮔﺎهﻫﺎي ﻧﻈﺎﻣﻲ؛ زﻳﺮا ﻗﺮار ﺑﻮد ﻛﻪ زﻧﺪاﻧﻴﺎن‬ ‫ﺗﻮﺳﻂ ﻫﻤﺎن ﻧﻈﺎﻣﻴﺎﻧﻲ ﻣﺤﺎﻛﻤﻪ ﺷﻮﻧﺪ ﻛﻪ آنﻫﺎ را ﺷﻜﺴﺖ داده ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬دادﺳﺘﺎن ﭘﻴﺮ و رﺋﻴﺲﺟﻤﻬﻮرش ﻫﻤﻪي ﺗﺮدﺳﺘﻲ‬ ‫ﺣﻘﻴﺮاﻧﻪي ﺧﻮد را ﺑﻪﻛﺎر ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ ﺗﺎ ﺳﻄﺢ ﻣﺒﺎﺣﺜﺎت را ﭘﺎﺋﻴﻦ ﺑﻴﺎورﻧﺪ‪ .‬آنﻫﺎ ﺧﺼﻠﺖ ﻣﺮدان ﺳﻴﺎﺳﻲ را ﺑﺮاي زﻧﺪاﻧﻴﺎن‬

‫‪253‬‬

‫ﻧﭙﺬﻳﺮﻓﺘﻨﺪ و ﻗﻴﺎم را ﻳﻚ ﺟﺮم ﻋﺎدي ﻗﻠﻤﺪاد ﻛﺮدﻧﺪ و ﺑﻪاﻳﻦﺗﺮﺗﻴﺐ ﺣﻖ ﺟﻠﻮﮔﻴﺮي از دﻓﺎع ﻣﺆﺛﺮ و ﻣﺰﻳﺖ ﻣﺤﻜﻮﻣﻴﺖ ﺑﻪﺗﺒﻌﻴﺪ و‬ ‫ﻣﺮگ را ﻛﻪ ﺑﻮرژوازي رﻳﺎﻛﺎراﻧﻪ ادﻋﺎ ﻣﻲﻛﺮد در ﻣﻮارد ﺳﻴﺎﺳﻲ ﻟﻐﻮ ﻛﺮده اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﺮاي ﺧﻮد ﺗﺄﻣﻴﻦ ﻛﺮدﻧﺪ]‪ .[244‬دادﺳﺘﺎن‬ ‫اﻧﺘﺨﺎﺑﻲ ﮔﺎوو ﺑﻮد‪ :‬ﻣﺘﻌﺼﺒﻲ ﺑﻲﻣﺎﻳﻪ ﻛﻪ ﻋﻼﺋﻢ اﺧﺘﻼل رواﻧﻲ از ﺧﻮد ﻧﺸﺎن داده و در ﺧﻴﺎﺑﺎنﻫﺎي ورﺳﺎي زﻧﺪاﻧﻴﺎن را ﻛﺘﻚ‬ ‫زده ﺑﻮد‪ .‬رﺋﻴﺲ دادﮔﺎه ﻣﺮﻟﻦ‪ ،‬ﺳﺮﻫﻨﮓ ﻣﻬﻨﺪﺳﻲ و از ﺗﺴﻠﻴﻢﻃﻠﺒﺎن ارﺗﺶ ﺑﺎزِن ﺑﻮد‪ .‬و ﺳﺎﻳﺮﻳﻦ ﮔﻠﭽﻴﻨﻲ از ﺑﻨﺎﭘﺎرﺗﻴﺴﺖﻫﺎي‬ ‫ﻣﻮرد اﻋﺘﻤﺎد‪ .‬ﺳ‪‬ﺪان و ﻣ‪‬ﺪس در ﻛﺎر ﻣﺤﺎﻛﻤﻪي ﭘﺎرﻳﺲ ﺑﻮدﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﻣﺮاﺳﻢ در ‪ 7‬اوت در ﺗﺎﻻري ﺑﺰرگ ﺑﺎ دوﻫﺰار ﺻﻨﺪﻟﻲ ﺷﺮوع ﺷﺪ‪ .‬ﺷﺨﺼﻴﺖﻫﺎي ﻋﺎﻟﻲرﺗﺒﻪ در ﻣﺒﻞﻫﺎﺋﻲ از ﻣﺨﻤﻞ ﺳﺮخ‬ ‫ﻟﻢ داده ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎن ﻣﺠﻠﺲ ‪ 300‬ﺻﻨﺪﻟﻲ را اﺷﻐﺎل ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﺑﻘﻴﻪ ﺑﻪﺑﻮرژواﻫﺎي ﻣﺘﺸﺨﺺ‪ ،‬ﺧﺎﻧﻮادهﻫﺎي »ﺷﺎﻳﺴﺘﻪ«‪،‬‬ ‫ﺑﻪاﺷﺮاﻓﻴﺖ ﻓﺤﺸﺎ و ﺑﻪروزﻧﺎﻣﻪﻫﺎي زوزهﻛﺶ ﺗﻌﻠﻖ داﺷﺖ‪ .‬روزﻧﺎﻣﻪﻧﮕﺎران وراج‪ ،‬ﻟﺒﺎسﻫﺎي ﭘﺮزرق و ﺑﺮق‪ ،‬ﭼﻬﺮهﻫﺎي ﺧﻨﺪان‪،‬‬ ‫ﺑﺎزيﻫﺎي ﺳﺮﮔﺮمﻛﻨﻨﺪه‪ ،‬دﺳﺘﻪﮔﻞﻫﺎي ﺷﺎد و ﻋﻴﻨﻚﻫﺎي ﻣﺨﺼﻮص اﭘﺮا ﻛﻪ ﺑﻪﻫﺮﻃﺮف ﻣﺘﻮﺟﻪ ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬اﻧﺴﺎن را ﺑﻪﻳﺎد اوﻟﻴﻦ‬ ‫ﺷﺐ اﺟﺮاي ﻳﻚ ﻧﻤﺎﻳﺶ ﻣﺠﻠﻞ ﻣﻲاﻧﺪاﺧﺖ‪ .‬اﻓﺴﺮان ﺳﺘﺎد در اوﻧﻴﻔﺮم رﺳﻤﻲ‪ ‬ﻣﺆدﺑﺎﻧﻪ ﺑﺎﻧﻮان را ﺑﻪﺻﻨﺪﻟﻲﻫﺎيﺷﺎن راﻫﻨﻤﺎﺋﻲ‬ ‫ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ‪ ،‬ﺑﺪون آنﻛﻪ ﺗﻌﻈﻴﻢ ﻻزم را از ﻳﺎد ﺑﺒﺮﻧﺪ‪.‬‬ ‫وﻗﺘﻲ زﻧﺪاﻧﻴﺎن وارد ﺷﺪﻧﺪ‪ ،‬ﻫﻤﻪي اﻳﻦ ﻛﻒﻫﺎ ﺳﺮرﻓﺖ‪ .‬آنﻫﺎ ﻫﻔﺪه ﻧﻔﺮ ﺑﻮدﻧﺪ‪ :‬ﻓﺮه‪ ،‬اﺳﻲ‪ ،‬ژورد‪ ،‬ﭘﺎﺳﻜﺎل ﮔﺮوﺳﻪ]*[‪،‬‬ ‫رِژِر‪ ،‬ﺑﻴﻮره‪ ،‬ﻛﻮرﺑﻪ‪ ،‬اورﺑﻦ‪ ،‬وﻳﻜﺘﻮر ﻛﻠﻤﺎن‪ ،‬ﺗﺮاﻧﻜﻪ‪ ،‬ﺷﺎﻣﭙﻲ‪ ،‬راﺳﺘﻮل‪ ،‬وِردور‪ ،‬ﺑِﻜﺎن‪ ،‬ﭘﺮان ـ اﻋﻀﺎي ﺷﻮراي ﻛﻤﻮن؛ ﻓ‪‬ﺮا و ﻟﻮﻟﻴﻪ‬ ‫ـ اﻋﻀﺎي ﻛﻤﻴﺘﻪي ﻣﺮﻛﺰي‪.‬‬ ‫ﮔﺎوو ﻛﻴﻔﺮﺧﻮاﺳﺖ را ﺧﻮاﻧﺪ‪ .‬اﻳﻦ اﻧﻘﻼب از دو ﺗﻮﻃﺌﻪ زاده ﺷﺪ‪ .‬ﺗﻮﻃﺌﻪي ﺣﺰب اﻧﻘﻼب و ﺗﻮﻃﺌﻪي اﻧﺘﺮﻧﺎﺳﻴﻮﻧﺎل‪ .‬ﭘﺎرﻳﺲ‬ ‫در ‪ 18‬ﻣﺎرس در ﭘﺎﺳﺦ ﺑﻪﻓﺮاﺧﻮان ﭼﻨﺪ ﺷﺮور ﺑﻪﭘﺎﺧﺎﺳﺘﻪ ﺑﻮد‪ .‬ﻛﻤﻴﺘﻪي ﻣﺮﻛﺰي دﺳﺘﻮر اﻋﺪام ﻟُﻜﻨﺖ و ﻛﻠﻤﺎنـﺗﻮﻣﺎ را ﺻﺎدر‬ ‫ﻛﺮده ﺑﻮد‪ .‬ﺗﻈﺎﻫﺮات ﻣﻴﺪان واﻧﺪوم ﻳﻚ ﺗﻈﺎﻫﺮات ﻏﻴﺮﻣﺴﻠﺤﺎﻧﻪ ﺑﻮده اﺳﺖ‪ .‬ﺳﺮﮔﺮوﻫﺒﺎن ارﺗﺶ ﻫﻨﮕﺎم آﺧﺮﻳﻦ ﻓﺮاﺧﻮان ﺧﻮد‬ ‫ﺑﻪآﺷﺘﻲ ﻛﺸﺘﻪ ﺷﺪه ﺑﻮد‪ .‬ﻛﻤﻮن ﻣﺮﺗﻜﺐ ﻫﻤﻪ ﻧﻮع ﺳﺮﻗﺘﻲ ﺷﺪه ﺑﻮد‪ .‬اﺑﺰارﻫﺎي راﻫﺒﻪﻫﺎي ﭘﻴﻜﭙﻮس ﺑﻪوﺳﺎﺋﻞ ﺷﻜﺴﺘﻪﺑﻨﺪي‬ ‫اﺳﺘﺨﻮانﻫﺎ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺷﺪه ﺑﻮد‪ .‬اﻧﻔﺠﺎر اﻧﺒﺎرﻫﺎي ﻣﻬﻤﺎت راپ ﻛﺎر ﻛﻤﻮن ﺑﻮد‪ .‬ﻓﺮه ﻛﻪ ﻣﺎﻳﻞ ﺑﻮد ﺷﻌﻠﻪي ﻧﻔﺮت ﺧﺸﻮﻧﺖﺑﺎر ﻋﻠﻴﻪ‬ ‫دﺷﻤﻦ را در دل ﻓﺪرالﻫﺎ روﺷﻦ ﻛﻨﺪ‪ ،‬ﺑﺮاﻋﺪام ﮔﺮوﮔﺎنﻫﺎي ﻻر‪‬ﻛ‪‬ﺖ ﻧﻈﺎرت ﻛﺮده و وزارت داراﺋﻲ را ﺑﻪآﺗﺶ ﻛﺸﻴﺪه ﺑﻮد؛‬ ‫ﻫﻤﺎنﻃﻮرﻛﻪ روﻧﻮﺷﺖ دﺳﺘﻮري ﺑﻪﺧﻂ ﺧﻮدش آن را ﺛﺎﺑﺖ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪» :‬داراﺋﻲﻫﺎ را ﺑﺴﻮزاﻧﻴﺪ«! ﻫﺮﻳﻚ از اﻋﻀﺎي ﺷﻮراي‬ ‫ﻛﻤﻮن ﻣﻲﺑﺎﻳﺴﺖ ﺑﻪاﻣﻮر ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪوﻇﺎﺋﻒ ﺧﺎص ﺧﻮدش و ﺑﻪﻃﻮر ﺟﻤﻌﻲ ﺑﺮاي ﺗﻤﺎم ﺗﺼﻮﻳﺐﻧﺎﻣﻪﻫﺎي ﻣﻨﺘﺸﺮه ﭘﺎﺳﺦﮔﻮ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬ ‫اﻳﻦ ﻛﻴﻔﺮﺧﻮاﺳﺖ ﻛﻪ از ﭘﻴﺶ ﺑﻪاﻃﻼع ﺗﻲﻳﺮ رﺳﻴﺪه ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﺮازﻧﺪهي ﻳﻚ ﻋﺎﻣﻞ ﺟﺰء‪ ‬ﭘﻠﻴﺲ ﺑﻮد و درواﻗﻊ ﻗﻀﻴﻪ را ﺑﻪﻳﻚ‬ ‫ﺳﺮﻗﺖ و اﻳﺠﺎد ﺣﺮﻳﻖ ﺳﺎده ﺗﺒﺪﻳﻞ ﻣﻲﻛﺮد‪.‬‬ ‫ﻗﺮاﺋﺖ ﻛﻴﻔﺮﺧﻮاﺳﺖ ﻳﻚ ﺟﻠﺴﻪ ﻛﺎﻣﻞ را ﺑﻪﺧﻮد اﺧﺘﺼﺎص داد‪ .‬روز ﺑﻌﺪ‪ ،‬ﻓﺮه ﻛﻪ اوﻟﻴﻦ ﻛﺴﻲ ﺑﻮد ﻛﻪ ﻣﻮرد ﺑﺎزﺟﻮﺋﻲ ﻗﺮار‬ ‫ﮔﺮﻓﺖ‪ ،‬از ﭘﺎﺳﺦﮔﻮﺋﻲ اﻣﺘﻨﺎع ﻛﺮد و ﻻﻳﺤﻪي ﺧﻮد را روي ﻣﻴﺰ ﮔﺬاﺷﺖ‪ .‬ﮔﺎوو ﻓﺮﻳﺎد زد‪» :‬دﻓﺎﻋﻴﻪ ﻓﺮهي آﺗﺶاﻓﺮوز ﻫﻴﭻ‬ ‫ارزﺷﻲ ﻧﺪارد«! و ﺷﻬﻮد ﻋﻠﻴﻪ او ﻓﺮاﺧﻮاﻧﺪه ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬ﭼﻬﺎرده ﻧﻔﺮ از ﺑﻴﺴﺖوﭼﻬﺎر ﺷﺎﻫﺪ ﺑﻪﭘﻠﻴﺲ ﺗﻌﻠﻖ داﺷﺘﻨﺪ‪ ،‬ﺳﺎﻳﺮﻳﻦ ﻫﻢ‬ ‫ﻛﺸﻴﺶ و ﻣﺴﺘﺨﺪم ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﻳﻚ ﻣﺘﺨﺼﺺِ ﺧﻂﺷﻨﺎﺳﻲ ﻛﻪ در دادﮔﺎهﻫﺎ ﺑﻪاﺷﺘﺒﺎﻫﺎﺗﺶ ﻣﻌﺮوف ﺑﻮد‪ ،‬ﮔﻮاﻫﻲ ﻛﺮد ﻛﻪ‬ ‫ﻓﺮﻣﺎن »داراﺋﻲﻫﺎ را ﺑﺴﻮزاﻧﻴﺪ«! ﻳﻘﻴﻨﺎً ﺑﻪﺧﻂ ﻓﺮه اﺳﺖ‪ .‬ﻣﺘﻬﻢ‪ ‬ﺑﻪﻋﺒﺚ ﺗﻘﺎﺿﺎ ﻛﺮد ﻛﻪ اﻣﻀﺎي اﻳﻦ دﺳﺘﻮر ﺑﺎ اﻣﻀﺎﻫﺎﺋﻲﻛﻪ از او‬ ‫ﺑﻪﻓﺮاواﻧﻲ در دﻓﺘﺮ زﻧﺪان ﻫﺴﺖ‪ ،‬ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﺷﻮد؛ و ﻧﻴﺰ اﻳﻦﻛﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﺣﺪاﻗﻞ اﺻﻞ ﻣﺪرك اراﺋﻪ ﺷﻮد‪ ،‬ﻧﻪ روﻧﻮﺷﺖ آن‪ .‬ﮔﺎوو ﺑﺎ‬ ‫ﻋﺼﺒﺎﻧﻴﺖ ﻓﺮﻳﺎد زد »ﭼﺮا‪ ،‬اﻳﻦ ﻧﺸﺎﻧﻪي ﻓﻘﺪان اﻋﺘﻤﺎد اﺳﺖ«!‬ ‫ﭘﺲ از آنﻛﻪ ﺣﻘﻮق ﻣﺘﻬﻤﻴﻦ و ﻧﻴﺰ وﺟﻮد ﺗﻮﻃﺌﻪ و ﺻﻼﺣﻴﺖ ﻗﻀﺎت از ﻫﻤﺎن آﻏﺎز ﺑﻪاﻳﻦ ﺻﻮرت ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺷﺪ؛ ﻣﺘﻬﻤﻴﻦ‪،‬‬ ‫دﻳﮕﺮ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺴﺘﻨﺪ از ورود ﺑﻪﻫﺮ ﺑﺤﺜﻲ ﺧﻮدداري ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬آنﻫﺎ ﻣﺮﺗﻜﺐ اﻳﻦ ﺧﻄﺎ ﺷﺪﻧﺪ ﻛﻪ آن را ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻨﺪ‪ .‬ﺣﺘﻲ اﮔﺮ ﺑﺎ ﻏﺮور‬ ‫ﻣﻮﻗﻌﻴﺖ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﺧﻮدرا اﻋﻼم ﻛﺮده ﺑﻮدﻧﺪ! وﻟﻲ اﻳﻦﻃﻮر ﻧﺸﺪ؛ ﻋﺪهاي ﺣﺘﻲ آن را اﻧﻜﺎر ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﺗﻘﺮﻳﺒﺎً ﻫﻤﻪي آنﻫﺎ ﺧﻮد را‬ ‫ﺑﻪدﻓﺎع ﺷﺨﺼﻲ ﻣﺤﺪود ﻛﺮدﻧﺪ و اﻧﻘﻼب ‪ 18‬ﻣﺎرس را ﻛﻪ ﺷﺨﺼﺎً ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﻲ آن را ﺧﻮاﺳﺘﺎر ﺷﺪه و ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬رﻫﺎ‬

‫‪254‬‬

‫ﻧﻤﻮدﻧﺪ‪ .‬دﻏﺪﻏﻪي آنﻫﺎ ﺑﺮاي ﻧﺠﺎت ﺷﺨﺺ ﺧﻮد ﺑﻪﺻﻮرت ﻛﻮﺗﺎه آﻣﺪنﻫﺎي ﺗﺄﺳﻒآوري ﺟﻠﻮه ﻛﺮد‪ .‬وﻟﻲ از ﻫﻤﺎن ﺟﺎﻳﮕﺎه‬ ‫ﻣﺘﻬﻤﻴﻦ ﺻﺪاي ﻣﺮدم ﻛﻪ ﺑﻪاﻳﻦﮔﻮﻧﻪ اﻧﻜﺎر ﺷﺪه ﺑﻮد‪ ،‬اﻧﺘﻘﺎمﺟﻮﻳﺎﻧﻪ ﺑﻠﻨﺪ ﺷﺪ‪ .‬ﻛﺎرﮔﺮي از آن ﺗﻴﺮهي دﻟﻴﺮ ﭘﺎرﻳﺴﻲ؛ ﭘﻴﺸﮕﺎم در‬ ‫ﻛﺎر‪ ،‬ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ و ﻧﺒﺮد؛ ﻋﻀﻮ ﺷﻮراي ﻛﻤﻮن‪ ،‬ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ و ﻣﺘﻌﻬﺪ‪ ،‬ﻣﺘﻮاﺿﻊ در ﺷﻮرا و ﻳﻜﻲ از ﺳﺮﻛﺮدﮔﺎن در ﻣﺒﺎرزه‪ ،‬ﺗﺮاﻧﻜﻪي‬ ‫ﻛﻔﺎش اﻓﺘﺨﺎر اﻧﺠﺎم وﻇﻴﻔﻪ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﻲ ﺧﻮد ﺗﺎ آﺧﺮ را اﻋﻼم ﻛﺮد‪ .‬او ﮔﻔﺖ‪» :‬ﻣﻦ ازﻃﺮف ﻫﻤﺸﻬﺮوﻧﺪاﻧﻢ ﺑﻪﻛﻤﻮن ﻓﺮﺳﺘﺎده‬ ‫ﺷﺪم‪ .‬ﻣﻦ ﺑﻬﺎي آن را ﺑﺎ زﻧﺪﮔﻲ ﺧﻮد ﭘﺮداﺧﺘﻪام‪ .‬ﻣﻦ در ﺑﺎرﻳﻜﺎدﻫﺎ ﺑﻮدهام و ﻣﺘﺄﺳﻔﻢ ﻛﻪ در آنﺟﺎ ﻛﺸﺘﻪ ﻧﺸﺪهام و اﻣﺮوز‬ ‫ﺷﺎﻫﺪ اﻳﻦ ﺻﺤﻨﻪي ﻏﻢاﻧﮕﻴﺰ ﻫﻤﻜﺎراﻧﻲ ﻧﺒﻮدم ﻛﻪ ﭘﺲ از ﺑﻌﻬﺪه ﮔﺮﻓﺘﻦ ﺑﺨﺸﻲ از ﻛﺎر دﻳﮕﺮ ﺣﺎﺿﺮ ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ ﺳﻬﻢ ﻣﺴﺌﻮﻟﻴﺖ‬ ‫ﺧﻮد را ﺑﻌﻬﺪه ﺑﮕﻴﺮﻧﺪ‪ .‬ﻣﻦ ﻳﻚ ﺷﻮرﺷﻲ ﻫﺴﺘﻢ‪ .‬آن را اﻧﻜﺎر ﻧﻤﻲﻛﻨﻢ«‪.‬‬ ‫ﺑﺎزﭘﺮﺳﻲﻫﺎ ﺑﺎ ﻛﻨﺪي و ورود ﺑﻪﺟﺰﺋﻴﺎت ﻫﻔﺪه ﺟﻠﺴﻪ ﻃﻮل ﻛﺸﻴﺪ‪ .‬ﻫﻤﻮاره ﻫﻤﺎن ﺗﻤﺎﺷﺎﭼﻴﺎن‪ :‬ﺳﺮﺑﺎزﻫﺎ‪ ،‬ﺑﻮرژواﻫﺎ و‬ ‫درﺑﺎريﻫﺎ ﻛﻪ ﻣﺘﻬﻤﻴﻦ را ﻫﻮ ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ؛ ﻫﻤﺎن ﺷﻬﻮد‪ :‬ﻛﺸﻴﺶﻫﺎ‪ ،‬ﻋﻤﺎل ﭘﻠﻴﺲ و ﻛﺎرﻣﻨﺪﻫﺎ؛ و ﻫﻤﺎن ﺧﺸﻢ در اﺗﻬﺎﻣﺎت؛‬ ‫ﻫﻤﺎن ﺧﺒﺎﺛﺖ در دادﮔﺎه و ﻫﻤﺎن زوزهي ﻣﻄﺒﻮﻋﺎت ﻛﻪ ﻛﺸﺘﺎرﻫﺎ ﺳﻴﺮش ﻧﻜﺮده ﺑﻮد؛ و ﺑﺮﺳﺮ ﻣﺘﻬﻤﻴﻦ ﺟﻴﻎ ﻣﻲزد‪ ،‬ﺧﻮاﺳﺘﺎر‬ ‫اﻋﺪامﺷﺎن ﻣﻲﺷﺪ و ﻫﺮروز آنﻫﺎ را ﺑﻪﻟﺠﻦ ﮔﺰارشﻫﺎي ﺧﻮد ﻣﻲﻛﺸﻴﺪ]‪ .[245‬ﺧﺒﺮﻧﮕﺎران ﺧﺎرﺟﻲ ﻧﺎراﺣﺖ ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬اﺳﺘﺎﻧﺪارد‪،‬‬ ‫ﻳﻜﻲ از ﻣﻔﺘﺮﻳﺎن ﺑﺰرگ ﻛﻤﻮن‪ ،‬ﻧﻮﺷﺖ‪» :‬در ﺟﺮﻳﺎن اﻳﻦ ﻣﺤﺎﻛﻤﺎت ﻫﻴﺞﭼﻴﺰ از ﻟﺤﻦ ﻣﻄﺒﻮﻋﺎت واﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪﻣﺤﺎﻓﻞ ﻣﻌﻴﻦ‬ ‫ﻓﻀﻴﺤﺖﺑﺎرﺗﺮ ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬ﺗﺼﻮر آن ﻫﻢ ﻏﻴﺮﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ«‪ .‬ﭘﺲ از آنﻛﻪ ﺑﺮﺧﻲ از ﻣﺘﻬﻤﻴﻦ در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﻣﻄﺒﻮﻋﺎت از رﺋﻴﺲ دادﮔﺎه‬ ‫ﺧﻮاﺳﺘﺎر ﺣﻤﺎﻳﺖ ﺷﺪﻧﺪ‪ ،‬ﻣﺮﻟﻦ درﺻﺪد دﻓﺎع از ﻣﻄﺒﻮﻋﺎت ﺑﺮآﻣﺪ‪.‬‬ ‫آنﮔﺎه ﻧﻮﺑﺖ ﺑﻪﺧﻄﺎﺑﻪي دادﺳﺘﺎن درﻣﻘﺎﺑﻞ دادﮔﺎه رﺳﻴﺪ‪ .‬ﮔﺎوو ﺑﺮاي آنﻛﻪ ﺑﻪﺑﺎزﭘﺮﺳﻲﻫﺎي ﺧﻮد وﻓﺎدار ﺑﻤﺎﻧﺪ‪ ،‬ﻣﻲﺑﺎﻳﺴﺖ‬ ‫ﺛﺎﺑﺖ ﻣﻲﻛﺮد ﻛﻪ ﭘﺎرﻳﺲ ﺷﺶ ﻫﻔﺘﻪ ﺟﻨﮕﻴﺪه اﺳﺖ ﺗﺎ ﭼﻨﺪ ﻧﻔﺮ ﺑﺘﻮاﻧﻨﺪ ﻣﺎﺑﻘﻲ ﺧﺰاﻧﻪي دوﻟﺖ را ﺑﺪزدﻧﺪ‪ ،‬ﭼﻨﺪ ﺧﺎﻧﻪ را ﺑﺎ ﻗﻠﺪري‬ ‫آﺗﺶ ﺑﺰﻧﻨﺪ‪ ،‬و ﭼﻨﺪ ژاﻧﺪارم را ﺑﻜﺸﻨﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﻋﻀﻮ درﺟﻪدار ﻗﺎﻧﻮن‪ ،‬ﻫﻤﻪي دﻻﺋﻠﻲ را ﻛﻪ در ﻣﻘﺎم ﻗﺎﺿﻲ ﻓﺮاﻫﻢ آورده ﺑﻮد‪ ،‬در‬ ‫ﻣﻘﺎم ﺳﺮﺑﺎز واژﮔﻮن ﻛﺮد‪ .‬او ﮔﻔﺖ‪» :‬ﻛﻤﻮن ﺑﻪﻣﺜﺎﺑﻪ ﻳﻚ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻋﻤﻞ ﻛﺮده اﺳﺖ«؛ و ﭘﻨﺞ دﻗﻴﻘﻪ ﺑﻌﺪ ﻣﻮﻗﻌﻴﺖ اﻋﻀﺎي‬ ‫ﺷﻮراي ﻛﻤﻮن را ﺑﻪﻋﻨﻮان ﻣﺮدان ﺳﻴﺎﺳﻲ رد ﻛﺮد‪ .‬ﺿﻤﻦ ﻣﺮور وﺿﻌﻴﺖ ﻣﺘﻬﻤﻴﻦ در ﻣﻮرد ﻓﺮه ﮔﻔﺖ‪» :‬ﻣﻦ ﺑﺎ ورود ﺑﻪﺑﺤﺚ‬ ‫درﺑﺎرهي اﺗﻬﺎﻣﺎت ﻣﺘﻌﺪدي ﻛﻪ ﻣﺘﻮﺟﻪ اوﺳﺖ ﻣﻮﺟﺐ اﺗﻼف وﻗﺖ ﺧﻮدم و ﺷﻤﺎ ﻣﻲﺷﻮم«؛ درﻣﻮرد ژورد ﮔﻔﺖ‪» :‬ارﻗﺎﻣﻲﻛﻪ او‬ ‫ﺑﻪﺷﻤﺎ اراﺋﻪ ﻛﺮده اﺳﺖ‪ ،‬ﻛﺎﻣﻼً ﺧﻴﺎﻟﻲاﻧﺪ‪ .‬ﻣﻦ ﻧﻤﻲﺧﻮاﻫﻢ ﺑﺎ ﺑﺤﺚ درﻣﻮرد آنﻫﺎ ﻣﺼﺪع اوﻗﺎت ﺷﻤﺎ ﺷﻮم«‪ .‬در ﺣﻴﻦ ﻧﺒﺮد در‬ ‫ﺧﻴﺎﺑﺎنﻫﺎ ژورد دﺳﺘﻮري از ﻃﺮف ﻛﻤﻴﺘﻪي ﻧﺠﺎت ﻋﻤﻮﻣﻲ درﻳﺎﻓﺖ ﻛﺮده ﺑﻮد ﻛﻪ ﺑﻪﻫﺮﻳﻚ از اﻋﻀﺎي ﺷﻮرا ﻣﺒﻠﻎ ﻫﺰار ﻓﺮاﻧﻚ‬ ‫ﺗﺤﻮﻳﻞ دﻫﺪ‪ .‬ﻓﻘﻂ ﺣﺪود ﺳﻲ ﻧﻔﺮ اﻳﻦ ﻣﺒﻠﻎ را درﻳﺎﻓﺖ ﻛﺮده ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﮔﺎوو ﮔﻔﺖ‪» :‬آنﻫﺎ ﻣﻴﻠﻴﻮنﻫﺎ ﻓﺮاﻧﻚ را ﺑﻴﻦ ﺧﻮد ﺗﻘﺴﻴﻢ‬ ‫ﻛﺮدﻧﺪ«؛ و آدﻣﻲ از ﻗﻤﺎش او ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻪاﻳﻦ ﺣﺮف ﺑﺎور ﻫﻢ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻛﺪام ﺳﻠﻄﺎﻧﻲ ﺗﺎ آن زﻣﺎن‪ ،‬ﺑﺪون ﺑﻠﻨﺪ‬ ‫ﻛﺮدن ﻣﻴﻠﻴﻮنﻫﺎ‪ ،‬ﻗﺪرت را رﻫﺎ ﻛﺮده ﺑﻮد؟ او ﺑﺎ ﻃﻮل و ﺗﻔﺼﻴﻞ ﮔﺮوﺳﻪ را ﻣﺘﻬﻢ ﻛﺮد ﻛﻪ ﻛﺎﻏﺬ دزدﻳﺪه ﺗﺎ روزﻧﺎﻣﻪي ﺧﻮد را‬ ‫ﭼﺎپ ﻛﻨﺪ؛ و دﻳﮕﺮي را ﺑﻪاﻳﻦ دﻟﻴﻞ ﻣﺘﻬﻢ داﻧﺴﺖ ﻛﻪ ﺑﺎ ﻣﻌﺸﻮﻗﻪاي زﻧﺪﮔﻲ ﻛﺮده ﺑﻮد‪ .‬اﻳﻦ ﻣﺰدور زﻣﺨﺖ ﻛﻪ ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﺴﺖ‬ ‫درك ﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﻫﺮﭼﻪ او اﻳﻦ اﻓﺮاد را ﻛﻮﭼﻚ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ ،‬آن اﻧﻘﻼب را ﻛﻪ ﻋﻠﻲرﻏﻢ اﻳﻦﻫﻤﻪ ﻧﻘﺺ و ﺑﻲﻟﻴﺎﻗﺘﻲ ﭼﻨﺎن ﺳﺮزﻧﺪه‬ ‫ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﺰرگﺗﺮ ﺟﻠﻮه ﻣﻲدﻫﺪ‪.‬‬ ‫ﺗﻤﺎﺷﺎﭼﻴﺎن اﻳﻦ اﺗﻬﺎﻣﺎت را ﺑﺎ دﺳﺖزدنﻫﺎي ﭘﺮﺷﻮر ﺗﺄﻳﻴﺪ ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﭘﺎﻳﺎن ﺟﻠﺴﻪ ﻣﺜﻞ ﺗﺌﺎﺗﺮ ﺑﻮد ﻛﻪ ﺑﺎزﻳﮕﺮان را ﺑﻪروي‬ ‫ﺻﺤﻨﻪ ﻓﺮاﻣﻲﺧﻮاﻧﻨﺪ‪ .‬ﻣﺮﻟﻦ ﺑﻪوﻛﻴﻞ ﻓﺮه اﺟﺎزهي ﺻﺤﺒﺖ داد‪ ،‬وﻟﻲ ﻓﺮه ﮔﻔﺖ ﻛﻪ ﻣﻲﺧﻮاﻫﺪ ﺧﻮدش دﻓﺎع ﻛﻨﺪ؛ و ﺷﺮوع‬ ‫ﺑﻪﺧﻮاﻧﺪن ﻛﺮد‪:‬‬ ‫ﻓﺮه‪» :‬ﭘﺲ از اﻧﻌﻘﺎد ﻗﺮارداد ﺻﻠﺢ و درﻧﺘﻴﺠﻪي آنْ ﺗﺴﻠﻴﻢ ﺷﺮمآور ﭘﺎرﻳﺲ‪ ،‬ﺟﻤﻬﻮري در ﺧﻄﺮ ﺑﻮد‪ ،‬اﻓﺮادي ﻛﻪ ﺟﺎﻧﺸﻴﻦ‬ ‫اﻣﭙﺮاﺗﻮرياي ﺷﺪﻧﺪ ﻛﻪ در ﻣﻴﺎن ﮔ‪‬ﻞ و ﺧﻮن ﺳﻘﻮط ﻛﺮده ﺑﻮد«‪...‬‬ ‫ﻣﺮﻟﻦ‪ :‬ﻣﻴﺎن ﮔﻞ و ﺧﻮن ﺳﻘﻮط ﻛﺮده ﺑﻮد! در اﻳﻦﺟﺎ ﻣﻦ ﺑﺎﻳﺪ ﺷﻤﺎ را ﻣﺘﻮﻗﻒ ﻛﻨﻢ‪ .‬آﻳﺎ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺷﻤﺎ در ﻫﻤﻴﻦ ﻣﻮﻗﻌﻴﺖ‬ ‫ﻗﺮار ﻧﺪاﺷﺖ؟‬

‫‪255‬‬

‫ﻓﺮه‪» :‬ﺑﻪﻗﺪرت ﭼﺴﺒﻴﺪﻧﺪ و ﻫﺮﭼﻨﺪ ﻣﻮرد اﺳﺘﻬﺰاء‪ ‬ﻋﻤﻮم ﻗﺮار داﺷﺘﻨﺪ‪ ،‬در ﺗﺎرﻳﻜﻲ ﺑﻪﺗﺪارك ﻳﻚ ﻛﻮدﺗﺎ ﭘﺮداﺧﺘﻨﺪ‪ .‬آنﻫﺎ‬ ‫در ﻣﺤﺮوم ﻛﺮدن ﭘﺎرﻳﺲ از اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت ﺷﻬﺮداريﻫﺎ ﭘﺎﻓﺸﺎري ﻛﺮدﻧﺪ«‪...‬‬ ‫ﮔﺎوو‪ :‬اﻳﻦ درﺳﺖ ﻧﻴﺴﺖ‪.‬‬ ‫ﻣﺮﻟﻦ‪ :‬ﻓﺮه‪ ،‬ﺣﺮﻓﻲﻛﻪ ﺷﻤﺎ ﻣﻲزﻧﻴﺪ درﺳﺖ ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬اداﻣﻪ ﺑﺪﻫﻴﺪ‪ ،‬وﻟﻲ ﺑﺎر ﺳﻮم ﻣﻦ ﺷﻤﺎ را ﻣﺘﻮﻗﻒ ﺧﻮاﻫﻢ ﻛﺮد‪.‬‬ ‫ﻓﺮه‪» :‬روزﻧﺎﻣﻪﻫﺎي ﺻﺎدق و ﺑﻲﻏﺮض ﺗﻮﻗﻴﻒ و ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ وﻃﻦﭘﺮﺳﺘﺎن ﻣﺤﻜﻮم ﺑﻪاﻋﺪام ﺷﺪﻧﺪ«‪...‬‬ ‫ﮔﺎوو‪ :‬زﻧﺪاﻧﻲ اﺟﺎزه ﻧﺪارد ﺑﻪﺧﻮاﻧﺪن اﻳﻦ ﻣﻄﻠﺐ اداﻣﻪ دﻫﺪ‪ .‬ﻣﻦ ﺧﻮاﺳﺘﺎر اﻋﻤﺎل ﻗﺎﻧﻮن ﻫﺴﺘﻢ‪.‬‬ ‫ﻓﺮه‪» :‬ﺳﻠﻄﻨﺖﻃﻠﺒﺎن ﺑﺮاي ﺗﺠﺰﻳﻪي ﻓﺮاﻧﺴﻪ آﻣﺎده ﻣﻲﺷﺪﻧﺪ‪ .‬ﺳﺮاﻧﺠﺎم در ﺷﺐ ‪ 18‬ﻣﺎرس ﺧﻮد را آﻣﺎده ﮔﻤﺎن ﻛﺮدﻧﺪ و‬ ‫دﺳﺖ ﺑﻪﺧﻠﻊ ﺳﻼح ﮔﺎرد ﻣﻠﻲ و دﺳﺖﮔﻴﺮي وﺳﻴﻊ ﺟﻤﻬﻮريﺧﻮاﻫﺎن ﻳﺎزﻳﺪﻧﺪ«‪...‬‬ ‫ﻣﺮﻟﻦ‪ :‬ﺑﻴﺎﺋﻴﺪ ﺑﻨﺸﻴﻨﻴﺪ‪ .‬ﻣﻦ ﺑﻪوﻛﻴﻠﺘﺎن اﺟﺎزه ﻣﻲدﻫﻢ ﺻﺤﺒﺖ ﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬ ‫)وﻛﻴﻞ ﻓﺮه ﺗﻘﺎﺿﺎ ﻛﺮد ﻛﻪ ﺑﻪﻣﻮﻛﻠﺶ اﺟﺎزه داده ﺷﻮد ﻛﻪ آﺧﺮﻳﻦ ﺟﻤﻠﻪﻫﺎي دﻓﺎﻋﻴﻪ ﺧﻮد را ﺑﺨﻮاﻧﺪ و ﻣﺮﻟﻦ رﺿﺎﻳﺖ داد(‪.‬‬ ‫ﻓﺮه‪» :‬ﻣﻦ‪ ،‬ﻋﻀﻮ ﻛﻤﻮن‪ ،‬اﻛﻨﻮن در دﺳﺖ ﻓﺎﺗﺤﺎن آن ﻫﺴﺘﻢ‪ .‬آنﻫﺎ ﺳﺮ ﻣﺮا ﻣﻲﺧﻮاﻫﻨﺪ و ﻣﻲﺗﻮاﻧﻨﺪ آن را ﺑﮕﻴﺮﻧﺪ‪ .‬ﻣﻦ‬ ‫ﻫﺮﮔﺰ زﻧﺪﮔﻲ ﺧﻮد را ﺑﺎ ﺟﺒﻦ ﻧﺠﺎت ﻧﺨﻮاﻫﻢ داد‪ .‬آزاد زﻧﺪﮔﻲ ﻛﺮدهام و ﻫﻤﺎنﻃﻮر ﻫﻢ ﺧﻮاﻫﻢ ﻣﺮد‪ .‬ﻣﻦ ﻓﻘﻂ ﻳﻚ ﻛﻠﻤﻪ‬ ‫اﺿﺎﻓﻪ ﻣﻲﻛﻨﻢ‪ ،‬ﺑﺨﺖ‪ ‬ﻣﺘﻠﻮناﻟﻤﺰاج اﺳﺖ‪ .‬ﻣﻦ ﭘﺎسِ ﻳﺎد و ﻛﺎرِ اﻧﺘﻘﺎم ﺧﻮد را ﺑﻪآﻳﻨﺪه واﻣﻲﮔﺬارم«‪.‬‬ ‫ﻣﺮﻟﻦ‪ :‬ﻳﺎد ﻳﻚ آدﻣﻜﺶ!‬ ‫ﮔﺎوو‪ :‬ﭼﻨﻴﻦ ﺑﻴﺎﻧﻴﻪﻫﺎﺋﻲ را ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪﺗﺒﻌﻴﺪ در ﻛﻠﻨﻲ ﻣﺴﺘﻌﻤﺮات ﻓﺮﺳﺘﺎد‪.‬‬ ‫ﻣﺮﻟﻦ‪ :‬ﻫﻤﻪي اﻳﻦﻫﺎ ﺑﻪاﻋﻤﺎﻟﻲ ﻛﻪ ﺷﻤﺎ ﺑﻪﺧﺎﻃﺮ آنﻫﺎ اﻳﻦﺟﺎ ﻫﺴﺘﻴﺪ‪ ،‬ﺟﻮاب ﻧﻤﻲدﻫﺪ‪.‬‬ ‫ﻓﺮه‪» :‬اﻳﻦ ﺑﻪآن ﻣﻌﻨﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﻦ ﺳﺮﻧﻮﺷﺘﻲ را ﻛﻪ ﺑﺮاﻳﻢ ﺗﻬﻴﻪ دﻳﺪه ﺷﺪه ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻪام«‪.‬‬ ‫درﺣﻴﻦ اﻳﻦ دوﺋﻞ ﺑﻴﻦ ﻓﺮه و ﻣﺮﻟﻦ ﺗﺎﻻر ﺳﺎﻛﺖ ﻣﺎﻧﺪ‪ .‬وﻗﺘﻲ ﻓﺮه ﺣﺮﻓﺶ را ﺗﻤﺎم ﻛﺮد‪ ،‬ﻫﻮ ﻛﺸﻴﺪنﻫﺎي وﺣﺸﻴﺎﻧﻪ ﺷﺮوع‬ ‫ﺷﺪ‪ .‬رﺋﻴﺲ دادﮔﺎه ﻣﺠﺒﻮر ﺷﺪ ﺧﺘﻢ ﺟﻠﺴﻪ را اﻋﻼم ﻛﻨﺪ و ﻗﻀﺎت درﺣﺎل ﺑﻴﺮون رﻓﺘﻦ ﺑﻮدﻧﺪ ﻛﻪ ﻳﻚ وﻛﻴﻞ ﺗﻘﺎﺿﺎ ﻛﺮد ﻛﻪ‬ ‫ﺑﺮاي دﻓﺎع در ﺻﻮرت ﺟﻠﺴﻪ ﻳﺎدداﺷﺖ ﺷﻮد ﻛﻪ رﺋﻴﺲ دادﮔﺎه ﻓﺮه را »آدﻣﻜﺶ« ﻧﺎﻣﻴﺪه اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﻫﻮﻛﺸﻴﺪنﻫﺎي ﺗﻤﺎﺷﺎﭼﻴﺎن ﭘﺎﺳﺦ داد‪ .‬وﻛﻴﻞ ﺑﺎ ﻋﺼﺒﺎﻧﻴﺖ ﺑﻪدادﮔﺎه‪ ،‬ﺑﻪﺟﺎﻳﮕﺎه ﻣﻄﺒﻮﻋﺎت و ﺑﻪﻣﺮدم رو ﻛﺮد‪ .‬ﻓﺮﻳﺎدﻫﺎي‬ ‫ﺧﺸﻢ از ﭼﻬﺎرﮔﻮﺷﻪي ﺗﺎﻻر ﺑﻠﻨﺪ ﺷﺪ و ﺗﺎ ﭼﻨﺪ دﻗﻴﻘﻪ ﺻﺪاي او را در ﺧﻮد ﻏﺮق ﻛﺮد‪ .‬ﻣﺮﻟﻦ ﻛﻪ ﺳﺮدﻣﺎغ ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﺎﻻﺧﺮه ﺳﻜﻮت‬ ‫را ﺑﺮﻗﺮار ﻛﺮد و ﺑﺎ ﺗﻜﺒﺮ ﮔﻔﺖ‪» :‬ﻣﻦ ﺗﺼﺪﻳﻖ ﻣﻲﻛﻨﻢ ﻛﻪ از ﻟﻔﻈﻲ ﻛﻪ وﻛﻴﻞ از آن ﺻﺤﺒﺖ ﻛﺮد‪ ،‬اﺳﺘﻔﺎده ﻛﺮدهام‪ .‬دادﮔﺎه اﻳﻦ‬ ‫اﻇﻬﺎرات ﺷﻤﺎ را ﻣﻮرد ﺗﻮﺟﻪ ﻗﺮار ﻣﻲدﻫﺪ«‪.‬‬ ‫روز ﻗﺒﻞ ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ ﻳﻚ وﻛﻴﻞ ﺑﻪاو ﮔﻮﺷﺰد ﻛﺮده ﺑﻮد ﻛﻪ »ﻣﺎ ﻫﻤﻪ‪ ،‬ﻧﻪ در ﻣﻘﺎﺑﻞ اﻓﻜﺎر ﻋﻤﻮﻣﻲ اﻣﺮوز‪ ،‬ﺑﻠﻜﻪ در ﻣﻘﺎﺑﻞ‬ ‫ﺗﺎرﻳﺦ ﻛﻪ در ﻣﻮرد ﻣﺎ ﻗﻀﺎوت ﺧﻮاﻫﺪ ﻛﺮد‪ ،‬ﻣﺴﺌﻮﻟﻴﻢ«‪ ،‬ﻣﺮﻟﻦ ﺑﺎ اﺳﺘﻬﺰاء ﮔﻔﺘﻪ ﺑﻮد‪» :‬ﺗﺎرﻳﺦ! در آن دوران ﻣﺎ دﻳﮕﺮ در اﻳﻦﺟﺎ‬ ‫ﻧﺨﻮاﻫﻴﻢ ﺑﻮد«! ﺑﻮرژوازي ﻓﺮاﻧﺴﻪ ژِﻓﺮيﻫﺎي ﺧﻮد را ﻳﺎﻓﺘﻪ ﺑﻮد‪.‬‬ ‫اول وﻗﺖ روز ﺑﻌﺪ‪ ،‬ﺗﺎﻻر ﭘﺮ از ﺟﻤﻌﻴﺖ ﺑﻮد‪ .‬ﻛﻨﺠﻜﺎوي ﺗﻤﺎﺷﺎﭼﻴﺎن و ﻧﮕﺮاﻧﻲ ﻗﻀﺎت ﺑﻪﻧﻬﺎﻳﺖ ﺧﻮد رﺳﻴﺪه ﺑﻮد‪ .‬ﮔﺎوو ﺑﺮاي‬ ‫آنﻛﻪ ﻃﺮفﻫﺎي ﺧﻮد را درﻋﻴﻦﺣﺎل ﺑﻪﻫﻤﻪي ﺟﻨﺎﻳﺖﻫﺎ ﻣﺘﻬﻢ ﻛﻨﺪ‪ ،‬دو روز از ﺳﻴﺎﺳﺖ‪ ،‬ﺗﺎرﻳﺦ و ﺳﻮﺳﻴﺎﻟﻴﺴﻢ ﺣﺮف زده ﺑﻮد‪.‬‬ ‫ﺑﺮاي اﻳﻦﻛﻪ ﻗﺼﺪ و اﻧﮕﻴﺰهي او از اﻧﻜﺎر ﻃﺒﻴﻌﺖ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﻣﺤﺎﻛﻤﻪ آﺷﻜﺎر ﺷﻮد‪ ،‬ﻛﺎﻓﻲ ﺑﻮد ﻛﻪ ﺑﻪﻳﻜﻲ از اﺳﺘﺪﻻلﻫﺎي او‬ ‫ﭘﺎﺳﺦ داده ﻣﻲﺷﺪ‪ .‬اﮔﺮ ﻳﻜﻲ از زﻧﺪاﻧﻴﺎن ﺑﺎﻻﺧﺮه ازﺟﺎ ﺑﺮﺧﺎﺳﺘﻪ ﺑﻮد و ﻛﻢﺗﺮ ﻧﮕﺮان ﺧﻮد ﺗﺎ ﻛﻤﻮن‪ ،‬اﺗﻬﺎﻣﺎت را ﻗﺪم ﺑﻪﻗﺪم‬ ‫دﻧﺒﺎل ﻣﻲﻛﺮد و در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺗﺌﻮريﻫﺎي ﻣﺴﺨﺮهي او ﺗﻮﻃﺌﻪ و ﺗﺤﺮﻳﻜﺎت داﺋﻤﻲ ﻃﺒﻘﺎت ﻣﻤﺘﺎزه را ﻗﺮار ﻣﻲداد؛ و ﺑﻌﺪ ﻧﺸﺎن‬ ‫ﻣﻲداد ﻛﻪ ﭼﮕﻮﻧﻪ ﭘﺎرﻳﺲ ﺧﻮد را ﺑﻪﺣﻜﻮﻣﺖ دﻓﺎع ﻣﻠﻲ ﺗﻘﺪﻳﻢ ﻛﺮد و ﻣﻮرد ﺧﻴﺎﻧﺖ آن ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺖ؛ ﭼﮕﻮﻧﻪ آزاد ﺷﺪ و ﻣﻮرد‬ ‫ﺣﻤﻠﻪي ورﺳﺎي واﻗﻊ ﺷﺪ؛ ﺳﭙﺲ ﻧﺸﺎن ﻣﻲداد ﻛﻪ ﭘﺮوﻟﺘﺮيﻫﺎ ﻫﻤﻪي ﺳﺮوﻳﺲﻫﺎي اﻳﻦ ﺷﻬﺮ ﺑﺰرگ را ﺗﺠﺪﻳﺪ ﺳﺎزﻣﺎن‬ ‫ﻛﺮدﻧﺪ و در وﺿﻌﻴﺖ ﺟﻨﮕﻲ و در ﻣﺤﺎﺻﺮهي ﺧﻴﺎﻧﺖ‪ ،‬ﺑﻪﻣﺪت دو ﻣﺎه ﺑﺪون ﭘﻠﻴﺲ و ﺟﺎﺳﻮس و ﺑﺪون اﻋﺪام ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻛﺮدﻧﺪ‬

‫‪256‬‬

‫و ﺟﻠﻮي ﭼﺸﻢ ﻣﻴﻠﻴﺎردﻫﺎي ﺑﺎﻧﻚ‪ ،‬ﻓﻘﻴﺮ ﻣﺎﻧﺪﻧﺪ؛ و اﮔﺮ ‪ 63‬ﮔﺮوﮔﺎن را ﺑﺎ ‪ 20/000‬ﻣﻘﺘﻮل ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﻣﻲﻛﺮد‪ ،‬از ﺷﻨﺎورﻫﺎ و‬ ‫زﻧﺪانﻫﺎي اﻧﺒﺎﺷﺘﻪ از ‪ 40/000‬ﻣﻮﺟﻮد ﺑﺪﺑﺨﺖ ﭘﺮده ﺑﺮﻣﻲداﺷﺖ؛ دراﻳﻦﺻﻮرت ﺟﻬﺎن را ﺑﻪﻧﺎم ﺣﻘﻴﻘﺖ‪ ،‬ﻋﺪاﻟﺖ و آﻳﻨﺪه‬ ‫ﺑﻪﺷﻬﺎدت ﻣﻲﮔﺮﻓﺖ و ﻛﻤﻮن ﻣﺘﻬﻢ را ﺑﻪﻣﺘﻬﻢﻛﻨﻨﺪه ﺗﺒﺪﻳﻞ ﻣﻲﻛﺮد‪.‬‬ ‫رﺋﻴﺲ دادﮔﺎه اﺣﻴﺎﻧﺎً ﺣﺮف او را ﻗﻄﻊ ﻣﻲﻛﺮد‪ ،‬ﻓﺮﻳﺎد ﺗﻤﺎﺷﺎﭼﻴﺎن ﻧﺪاي او را در ﺧﻮد ﻏﺮق ﻣﻲﻧﻤﻮد و دادﮔﺎه ﭘﺲ از اداي‬ ‫اوﻟﻴﻦ ﻛﻠﻤﺎت او را ﺧﺎرج از ﻗﺎﻧﻮن اﻋﻼم ﻣﻲﻛﺮد‪ .‬ﭼﻨﻴﻦ ﻛﺴﻲ‪ ،‬ﻣﺠﺒﻮر ﺑﻪﺳﻜﻮت ـﻣﺎﻧﻨﺪ داﻧﺘﻮن دﻫﺎن ﺑﺴﺘﻪـ ژﺳﺖ ﻳﺎ ﻓﺮﻳﺎدي‬ ‫ﻣﻲﻳﺎﻓﺖ ﻛﻪ در دﻳﻮارﻫﺎ رﺧﻨﻪ ﻛﻨﺪ و ﻣ‪‬ﻬﺮ ﻟﻌﻨﺖ او را ﺑﺮ ﺳﺮ دادﮔﺎه ﺑﻜﻮﺑﺪ‪.‬‬ ‫ﻣﻐﻠﻮﺑﺎنْ اﻳﻦ ﻓﺮﺻﺖ‪ ‬اﻧﺘﻘﺎم را از دﺳﺖ دادﻧﺪ‪ .‬ﻣﺘﻬﻤﻴﻦ ﺑﻪﺟﺎي اراﺋﻪي ﻳﻚ دﻓﺎع ﺟﻤﻌﻲ و ﻳﺎ ﺣﻔﻆ ﺳﻜﻮت ﻛﻪ ﺣﻴﺜﻴﺖ‬ ‫آنﻫﺎ را ﺣﻔﻆ ﻣﻲﻛﺮد‪ ،‬ﺧﻮد را ﺑﻪوﻛﻼ واﮔﺬاﺷﺘﻨﺪ‪ .‬ﻫﺮﻳﻚ از اﻳﻦ آﻗﺎﻳﺎن‪ ،‬ﺑﺮاي ﻧﺠﺎت ﻣﻮﻛﻞ ﺧﻮد و ﺣﺘﻲ ﺑﻪﻫﺰﻳﻨﻪي ﺑﺮادران‬ ‫وﻛﻴﻞ ﺧﻮد‪ ،‬ﻗﻀﻴﻪ را ﺑﻲﺟﻬﺖ آبوﺗﺎب دادﻧﺪ‪ .‬ﻳﻜﻲ از وﻛﻼ در ﻋﻴﻦﺣﺎل ﺧﺒﺮﻧﮕﺎر ﻓﻴﮕﺎرو و ﻣﺤﺮم راز زن اﻣﭙﺮاﺗﻮر ﻧﻴﺰ ﺑﻮد‪.‬‬ ‫دﻳﮕﺮي ﻳﻜﻲ از ﺗﻈﺎﻫﺮﻛﻨﻨﺪﮔﺎن ﻣﻴﺪان واﻧﺪوم ﺑﻮد و از دادﮔﺎه ﻣﻲﺧﻮاﺳﺖ ﻛﻪ دﻋﻮي او را ﺑﺎ دﻋﻮي اراذل ﻣﺨﻠﻮط ﻧﻜﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﻣﺪاﻓﻌﺎت ﻓﻀﻴﺤﺖﺑﺎري ﺻﻮرت ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬اﻳﻦ زﺑﻮﻧﻲ ﻧﻪ دادﮔﺎه را ﺧﻠﻊ ﺳﻼح ﻛﺮد و ﻧﻪ ﺗﻤﺎﺷﺎﭼﻴﺎن را‪ .‬ﮔﺎوو دمﺑﻪدم از ﻣﺒﻞ ﺧﻮد‬ ‫ﺑﻴﺮون ﻣﻲﭘﺮﻳﺪ‪ .‬او ﺑﻪﻳﻚ وﻛﻴﻞ ﮔﻔﺖ‪» :‬ﺷﻤﺎ آدم ﮔﺴﺘﺎﺧﻲ ﻫﺴﺘﻴﺪ‪ ،‬اﮔﺮ ﭼﻴﺰ ﻣﺰﺧﺮﻓﻲ در اﻳﻦﺟﺎ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬اﻳﻦ ﻫﻤﺎن ﺷﻤﺎﺋﻴﺪ«‪.‬‬ ‫ﺗﻤﺎﺷﺎﭼﻴﺎن ﻫﻤﻴﺸﻪ آﻣﺎده ﺑﺮاي ﭘﺮﻳﺪن ﺑﺮ ﺳﺮ ﻣﺘﻬﻤﻴﻦ‪ ،‬دﺳﺖ زدﻧﺪ‪ .‬در ‪ 31‬اوت ﺧﺸﻢ آنﻫﺎ ﺑﻪاوﺟﻲ رﺳﻴﺪ ﻛﻪ ﻣﺮﻟﻦ ﺗﻬﺪﻳﺪ‬ ‫ﻛﺮد ﻛﻪ دﺳﺘﻮر ﺗﺨﻠﻴﻪي ﺗﺎﻻر را ﻣﻲدﻫﺪ‪.‬‬ ‫در ‪ 2‬ﺳﭙﺘﺎﻣﺒﺮ دادﮔﺎه واﻧﻤﻮد ﻛﺮد ﻛﻪ ﺗﻤﺎم روز درﺣﺎل ﺷُﻮر اﺳﺖ‪ .‬در ﺳﺎﻋﺖ ‪ 9‬ﺷﺐ ﺑﻪﺟﻠﺴﻪ ﺑﺮﮔﺸﺖ و ﻣﺮﻟﻦ ﺣﻜﻢ را‬ ‫ﻗﺮاﺋﺖ ﻛﺮد‪ .‬ﻓﺮه و ﻟﻮﻟﻴﻪ ﺑﻪﻣﺮگ ﻣﺤﻜﻮم ﺷﺪه ﺑﻮدﻧﺪ؛ ﺗﺮﻧﻜﻪ و اورﺑِﻦ ﺑﻪاﻋﻤﺎل ﺷﺎﻗﻪ ﺑﺮاي اﺑﺪ؛ اﺳﻲ‪ ،‬ﺑﻴﻮره‪ ،‬ﺷﺎﻣﭙﻲ‪ ،‬رِﺟﺮ‪،‬‬ ‫ﮔﺮوﺳﻪ‪ ،‬وِردور و ﻓ‪‬ﺮا ﺑﻪﺗﺒﻌﻴﺪ ﺑﻪﻣﻨﻄﻘﻪي ﻧﻈﺎﻣﻲ؛ ﻛﻮرﺑﻪ ﺑﻪﺷﺶ ﻣﺎه و وﻳﻜﺘﻮر ﻛﻠﻤﺎن ﺑﻪﺳﻪ ﻣﺎه زﻧﺪان ﻣﺤﻜﻮم ﺷﺪه ﺑﻮدﻧﺪ‪.‬‬ ‫د‪‬ﻛﺎن و ﭘﺎران ﺗﺒﺮﺋﻪ ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬ﺗﻤﺎﺷﺎﭼﻴﺎن‪ ،‬ﺑﺴﻴﺎر دﻟﺨﻮر از اﻳﻦ ﻛﻪ ﻓﻘﻂ دو ﻣﺤﻜﻮم ﺑﻪﻣﺮگ داﺷﺘﻨﺪ‪ ،‬ﺑﻪدﻧﺒﺎل ﻛﺎر ﺧﻮد رﻓﺘﻨﺪ‪.‬‬ ‫درواﻗﻊ اﻳﻦ ﻧﻤﺎﻳﺶ ﻗﻀﺎﺋﻲ ﻫﻴﭻﭼﻴﺰ را ﺛﺎﺑﺖ ﻧﻜﺮده ﺑﻮد‪ .‬آﻳﺎ اﻧﻘﻼب ‪ 18‬ﻣﺎرس را ﻣﻲﺗﻮان از روي رﻓﺘﺎر ﺑﺎزيﮔﺮان درﺟﻪ‬ ‫دوم؛ و دﻟﺴﻜﻠﻮز‪ ،‬وارﻟﻦ‪ ،‬ورﻣﻮرل‪ ،‬ﺗﺮﻳﺪون و ﺑﺴﻴﺎري دﻳﮕﺮ را ﺗﻮﺳﻂ ﺑﺮﺧﻮرد ﻟﻮﻟﻴﻪ‪ ،‬د‪‬ﻛﺎن‪ ،‬وﻳﻜﺘﻮر ﻛﻠﻤﺎن و ﺑﻴﻮره ﻣﻮرد‬ ‫ﻗﻀﺎوت ﻗﺮار داد؟ ﺣﺘﻲ اﮔﺮ ﻣﺪاﻓﻌﺎت ﻓﺮه و ﺗﺮاﻧﻜﻪ ﻫﻢ ﺛﺎﺑﺖ ﻧﻜﺮده ﺑﻮد ﻛﻪ در ﺷﻮراي ﻛﻤﻮن ﻣﺮداﻧﻲ وﺟﻮد داﺷﺘﻪاﻧﺪ‪ ،‬ﻫﻤﻴﻦ‬ ‫ﻛﻮﺗﺎه آﻣﺪن اﻛﺜﺮﻳﺖ‪ ‬ﭼﻴﺰي ﺟﺰ اﻳﻦ را ﻧﺸﺎن ﻧﻤﻲداد ﻛﻪ ﺟﻨﺒﺶ ﻛﺎر ﻫﻤﻪ ﺑﻮده اﺳﺖ‪ ،‬ﻧﻪ ﭼﻨﺪ ﻣﻐﺰ ﺑﺰرگ؛ ﻛﻪ در اﻳﻦ ﺑﺤﺮان‬ ‫ﻓﻘﻂ ﻣﺮدم ﺑﺰرگ ﺑﻮدﻧﺪ و ﻓﻘﻂ آنﻫﺎ اﻧﻘﻼﺑﻲ؛ ﻛﻪ اﻧﻘﻼب را ﺑﺎﻳﺪ در ﻣﺮدم‪ ،‬ﻧﻪ در ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻛﻤﻮن ﺟﺴﺘﺠﻮ ﻛﺮد‪.‬‬ ‫ﺑﺮﻋﻜﺲ‪ ،‬ﺑﻮرژوازي ﻫﻤﻪي ﻛﺮاﻫﺖ ﺧﻮد را ﺑﻪﻧﻤﺎﻳﺶ ﮔﺬاﺷﺖ‪ .‬ﺗﻤﺎﺷﺎﭼﻴﺎن و دادﮔﺎه درﻋﺮض ﻫﻢ ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﺑﻌﻀﻲ از ﺷﻬﻮد‬ ‫آﺷﻜﺎرا ﻋﻠﻴﻪ ﺧﻮد ﺷﻬﺎدت دروغ داده ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬در ﺟﺮﻳﺎن دادﮔﺎه‪ ،‬در ﺳﺎﻟﻦﻫﺎ و در ﻛﺎﻓﻪﻫﺎ‪ ،‬ﻫﻤﻪي ﺑﻲﺳﺮوﭘﺎﻫﺎﺋﻲ ﻛﻪ درﺻﺪد‬ ‫ﻓﺮﻳﻔﺘﻦ ﻛﻤﻮن ﺑﺮآﻣﺪه ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﮔﺴﺘﺎﺧﺎﻧﻪ ﭘﻴﺮوزي ارﺗﺶ را ﺑﻪﺧﻮد ﻧﺴﺒﺖ ﻣﻲدادﻧﺪ‪ .‬ﻓﻴﮕﺎرو ﻛﻪ ﻳﻚ ﺣﺴﺎب اﻋﺎﻧﻪ ﺑﺮاي‬ ‫دوﻛﺎﺗ‪‬ﻞ]*[ﺑﺎز ﻛﺮده ﺑﻮد ‪ 100/000‬ﻓﺮاﻧﻚ و ﻳﻚ ﻟﮋﻳﻮند‪‬ﻧﻮر ﺑﺮاﻳﺶ ﺟﻤﻊ ﻛﺮد‪ .‬اﻳﻦ ﻣﻮﻓﻘﻴﺖ ﻫﻤﻪي ﺗﻮﻃﺌﻪﮔﺮان را ﺑﻪﻃﻤﻊ‬ ‫اﻧﺪاﺧﺖ و ﺧﻮاﺳﺘﺎر ﺗﺤﻘﻴﻖ در ﻣﻘﺎﺻﺪ و اواﻣﺮ ﺧﻮد ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬ﻫﻮاداران ﺑﻮﻓﻮنـداﻧﻴﻪ و ﺷﺎرﭘﺎﻧﺘﻴﻴﻪـدوﻣﺎﻟﻦ ﺳﺮ ﺑﺮداﺷﺘﻨﺪ و‬ ‫داﺳﺘﺎنﻫﺎي دﻻوريﻫﺎي ﺧﻮد را ﺗﻌﺮﻳﻒ ﻛﺮدﻧﺪ و ﻫﺮﻛﺪام ﻗﺴﻢ ﻣﻲﺧﻮردﻧﺪ ﻛﻪ ﺑﻴﺶﺗﺮ از ﺳﺎﻳﺮﻳﻦ ﺧﻴﺎﻧﺖ ﻛﺮدهاﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﻫﻨﮕﺎﻣﻲﻛﻪ در ورﺳﺎي اﻧﺘﻘﺎمﺟﻮﺋﻲ از ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺟﺮﻳﺎن داﺷﺖ‪ ،‬دادﮔﺎه ﺟﻨﺎﺋﻲ ﭘﺎرﻳﺲ اﻧﺘﻘﺎم ﺷﺮف از دﺳﺖ رﻓﺘﻪي ژول ﻓﺎور‬ ‫را ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬ﺑﻼﻓﺎﺻﻠﻪ ﭘﺲ از ﻛﻤﻮن‪ ،‬وزﻳﺮ اﻣﻮرﺧﺎرﺟﻪ دﺳﺘﻮر ﺑﺎزداﺷﺖ آﻗﺎي ﻻﻟﻮﻳﻪ را ﺻﺎدر ﻛﺮده ﺑﻮد‪ .‬اﺗﻬﺎم وي اﻳﻦ ﺑﻮد ﻛﻪ‬ ‫اﺳﻨﺎدي را ﺑﻪﻣﻴﻠﻲﻳﺮ ﺗﺤﻮﻳﻞ داده اﺳﺖ ﻛﻪ در واﻧﮋور ﻣﻨﺘﺸﺮ ﺷﺪهاﻧﺪ‪ .‬اﻳﻦ وزﻳﺮ ﺷﺮﻳﻒ ﻛﻪ ﺗﻮﻓﻴﻖ ﻧﻴﺎﻓﺘﻪ ﺑﻮد دﺷﻤﻦ ﺧﻮد را‬ ‫ﻛﻪ ﺑﻪﻋﻨﻮان ﻛﻤﻮﻧﺎر ﺗﻴﺮﺑﺎران ﺷﺪه ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﻪﭼﻨﮓ آورد‪ ،‬ﻻﻟﻮﻳﻪ را ﺑﻪﺟﺮم ﻫﺘﻚ ﺣﻴﺜﻴﺖ از ﻃﺮﻳﻖ ﻧﺸﺮ اﻛﺎذﻳﺐ ﺑﻪدادﮔﺎه ﺟﻨﺎﺋﻲ‬ ‫اﺣﻀﺎر ﻛﺮد‪ .‬در اﻳﻦﺟﺎ اﻳﻦ ﻋﻀﻮ ﺳﺎﺑﻖ ﺣﻜﻮﻣﺖ دﻓﺎع ﻣﻠﻲ‪ ،‬وزﻳﺮ اﻣﻮر ﺧﺎرﺟﻪي ﺳﺎﺑﻖ و ﻧﻤﺎﻳﻨﺪهي ﭘﺎرﻳﺲ ﻋﻠﻨﺎً اﻋﺘﺮاف ﻛﺮد‬ ‫ﻛﻪ ﻣﺮﺗﻜﺐ ﺟﻌﻞ ﺳﻨﺪ ﺷﺪه اﺳﺖ؛ وﻟﻲ در دﻓﺎع از ﺧﻮد ﻋﻨﻮان ﻧﻤﻮد ﻛﻪ اﻳﻦ ﻛﺎر را ﺑﺮاي ﺑﻪﻫﻢ زدن ﻣﺎل و ﻣﻨﺎﻟﻲ ﺑﺮاي‬

‫‪257‬‬

‫ﻓﺮزﻧﺪاﻧﺶ اﻧﺠﺎم داده اﺳﺖ‪ .‬اﻳﻦ اﻋﺘﺮاف رﻗﺖآور‪ ،‬ﭘﺪران ﺧﺎﻧﻮادهي ﻋﻀﻮ ﻫﻴﺌﺖ ﻣﻨﺼﻔﻪ را ﻧﺮم ﻛﺮد و ﻻﻟﻮﻳﻪ ﺑﻪﻳﻚ ﺳﺎل‬ ‫زﻧﺪان ﻣﺤﻜﻮم ﺷﺪ‪ .‬ﭼﻨﺪ ﻣﺎه ﺑﻌﺪ او در ﺳ‪‬ﻦﭘﻼژي ﻣﺮد‪ .‬ژول ﻓﺎور ﺧﻴﻠﻲ ﺧﻮش ﺷﺎﻧﺲ ﺑﻮد‪ .‬درﻋﺮض ﻛﻢﺗﺮ از ﺷﺶ ﻣﺎه‬ ‫ﺟﻮﺧﻪﻫﺎي آﺗﺶ و دﻫﻠﻴﺰﻫﺎي زﻧﺪان او را از ﺷﺮ دو دﺷﻤﻦ ﺳﺮﺳﺨﺖ ﺧﻼص ﻛﺮده ﺑﻮدﻧﺪ]‪.[246‬‬ ‫درﺣﺎﻟﻲﻛﻪ ﺷﻌﺒﻪ دادﮔﺎه ﺳﻮم ﺳﺮﮔﺮم ﻧﺰاع ﺑﺎ وﻛﻼ ﺑﻮد‪ ،‬ﺷﻌﺒﻪي ﭼﻬﺎرم دادﮔﺎه ﺑﺎﺷﺘﺎب و ﺑﺪون ﻣﺰاﺣﻤﺖ دﻳﮕﺮي ﻛﺎر‬ ‫ﺧﻮد را ﭘﻴﺶ ﻣﻲﺑﺮد‪ .‬در ‪ 16‬اوت‪ ،‬ﺗﻘﺮﻳﺒﺎً ﺑﻼﻓﺎﺻﻠﻪ ﭘﺲ از اﻓﺘﺘﺎح‪ ،‬دو ﺣﻜﻢ اﻋﺪام را ﺻﺎدر ﻛﺮده ﺑﻮد‪ .‬اﮔﺮ آن ﻳﻜﻲ دادﮔﺎه‪،‬‬ ‫ژﻓﺮي ﺧﻮد را داﺷﺖ‪ ،‬اﻳﻦ دﻳﮕﺮي در وﺟﻮد ﺳﺮﻫﻨﮓ ﺑﻮاد‪‬ﻧ‪‬ﻤﻪ‪ ،‬ﻧﻮﻋﻲ ﮔﺮاز وﺣﺸﻲ‪ ،‬داﺋﻢاﻟﺨﻤﺮ‪ ،‬ﻛﺴﻲﻛﻪ ﻫﻤﻪﭼﻴﺰ را ﺳﺮخ‬ ‫ﻣﻲدﻳﺪ‪ ،‬ﮔﺎﻫﻲ ﺳﺮﻳﻊاﻻﻧﺘﻘﺎل و ﺧﺒﺮﻧﮕﺎر ﻓﻴﮕﺎرو‪ ،‬ﺗﺮِﻳﺴﺘﻴﺎن ﺧﻮد را داﺷﺖ‪ .‬در ‪ 4‬ﺳﭙﺘﺎﻣﺒﺮ ﭼﻨﺪ زن را ﺑﻪاﺗﻬﺎم آﺗﺶ زدن‬ ‫ﻟﮋﻳﻮندوﻧﻮر ﺟﻠﻮي او آوردﻧﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﻣﺤﺎﻛﻤﻪي ﻧﻔﺖاﻧﺪازان ﺑﻮد‪ .‬ﻫﺸﺖﻫﺰار اﻟﻬﻪي اﻧﺘﻘﺎمﺟﻮيِ اﺟﻴﺮ ﻛﻪ ﺗﻮﺳﻂ روزﻧﺎﻣﻪﻫﺎ اﻋﻼم‬ ‫ﺷﺪه ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻪﭘﻨﺞ ﻧﻔﺮ ﺗﻘﻠﻴﻞ ﻳﺎﻓﺖ‪ .‬ﻣﻮاﺟﻬﻪﻫﺎ ﺛﺎﺑﺖ ﻛﺮد ﻛﻪ اﻳﻦ ﺑﻪاﺻﻄﻼح ﻧﻔﺖاﻧﺪازان ﺻﺮﻓﺎً ﭘﺮﺳﺘﺎرﻫﺎي ﺑﻪﻧﻬﺎﻳﺖ‬ ‫رؤفاﻟﻘﻠﺐ آﻣﺒﻮﻻﻧﺲﻫﺎي اﻣﺪاد ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﻳﻜﻲ از آنﻫﺎ‪ ،‬رِﺗﻴﻒ‪ ،‬ﮔﻔﺖ‪» :‬ﻣﻦ ﻣﻤﻜﻦ ﺑﻮد ﻛﻪ ﻫﻢ از ﻳﻚ ﺳﺮﺑﺎز در ورﺳﺎي‬ ‫ﻣﺮاﻗﺒﺖ ﻛﻨﻢ و ﻫﻢ از ﻳﻚ ﮔﺎرد ﻣﻠﻲ«‪ .‬از دﻳﮕﺮي ﺳﺆال ﺷﺪ‪» :‬ﭼﺮا وﻗﺘﻲ ﻫﻤﻪي ﮔﺮدانﻫﺎ ﻓﺮار ﻛﺮدﻧﺪ‪ ،‬ﺷﻤﺎ ﻣﺎﻧﺪﻳﺪ«؟ او ﺑﺎ‬ ‫ﺳﺎدﮔﻲ ﺟﻮاب داد‪» :‬زﺧﻤﻲﻫﺎ و ﻣﺤﺘﻀﺮﻫﺎ ﻛﻪ ﺑﻮدﻧﺪ«‪ .‬ﺷﻬﻮد دادﺳﺘﺎﻧﻲ ﺧﻮد اﻋﻼم ﻛﺮدﻧﺪ ﻛﻪ ﻫﻴﭻﻳﻚ از آنﻫﺎ را در ﺣﺎل‬ ‫اﻓﺮوﺧﺘﻦ آﺗﺶ ﻧﺪﻳﺪهاﻧﺪ؛ وﻟﻲ ﺳﺮﻧﻮﺷﺖ آنﻫﺎ از ﭘﻴﺶ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺷﺪه ﺑﻮد‪ .‬ﺑﻴﻦ دو ﺟﻠﺴﻪ‪ ،‬ﺑﻮاد‪‬ﻧ‪‬ﻤﻪ در ﻳﻚ ﻛﺎﻓﻪ ﻓﺮﻳﺎد زد‪» :‬ﻣﺮگ‬ ‫ﺑﺮﻫﻤﻪي اﻳﻦ ﺟﻨﺪهﻫﺎ«!‬ ‫ﺳﻪ ﻧﻔﺮ از ﭘﻨﺞ وﻛﻴﻞ ﺟﺎﻳﮕﺎه وﻛﻼ را ﺗﺮك ﻛﺮده ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬رﺋﻴﺲ دادﮔﺎه ﭘﺮﺳﻴﺪ‪» :‬آنﻫﺎ ﻛﺠﺎ ﻫﺴﺘﻨﺪ«؟ دادﺳﺘﺎن ﭘﺎﺳﺦ داد‪:‬‬ ‫»آنﻫﺎ ﺑﺮاي رﻓﺘﻦ ﺑﻪﺑﻴﺮون ﺷﻬﺮ ﺗﻘﺎﺿﺎي ﻣﺮﺧﺼﻲ ﻛﺮدﻧﺪ«‪ .‬دادﮔﺎه ﺳﺮﺑﺎزﻫﺎ را ﻣﺄﻣﻮر دﻓﺎع از اﻳﻦ زﻧﺎن ﺑﻴﭽﺎره ﻛﺮد‪ .‬ﻳﻜﻲ از‬ ‫آنﻫﺎ‪ ،‬ﺳﺮﮔﺮوﻫﺒﺎن ﺑﻮردﻟ‪‬ﻪ‪ ،‬اﻳﻦ ﺣﺮف ﻗﺸﻨﮓ را زد‪» :‬ﻣﻦ ﺑﻪﺷﻌﻮر دادﮔﺎه واﮔﺬار ﻣﻲﻛﻨﻢ«‪.‬‬ ‫ﻣﻮﻛﻞ او ﺳﻮﺋ‪‬ﺘﺎن ﺑﻪﻣﺮگ ﻣﺤﻜﻮم ﺷﺪ‪ ،‬ﻧﻈﻴﺮ دو ﻧﻔﺮ دﻳﮕﺮ رِﺗﻴﻒ و ﻣﺎرﺷﻪ »ﺑﻪﺧﺎﻃﺮ ﺗﻼش ﺑﺮاي ﺗﻐﻴﻴﺮ ﺷﻜﻞ ﺣﻜﻮﻣﺖ«؛‬ ‫و اﻳﻦ دو ﻧﻔﺮ ﺑﻪﺗﺒﻌﻴﺪ و ﺣﺒﺲ‪ .‬ﻳﻜﻲ از ﻣﺤﻜﻮﻣﻴﻦ رو ﺑﻪاﻓﺴﺮي ﻛﻪ ﺣﻜﻢ را ﻗﺮاﺋﺖ ﻣﻲﻛﺮد‪ ،‬ﺑﺎ ﻟﺤﻨﻲ رﻗﺖاﻧﮕﻴﺰ ﺳﺮ او ﻓﺮﻳﺎد‬ ‫زد‪» :‬ﭘﺲ‪ ،‬ﻛﻲ ﺑﭽﻪي ﻣﺮا ﻧﺎن ﻣﻲدﻫﺪ«؟‬ ‫»ﺑﭽﻪي ﺗﻮ! ﺑﺒﻴﻦ‪ ،‬او اﻳﻦﺟﺎﺳﺖ«!‬ ‫ﭼﻨﺪ روز ﺑﻌﺪ در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﻫﻤﻴﻦ ﺑﻮاد‪‬ﻧ‪‬ﻤﻪ ﭘﺎﻧﺰده ﻧﻔﺮ از ﺑﭽﻪﻫﺎي ﭘﺎرﻳﺲ ﺣﺎﺿﺮ ﺷﺪﻧﺪ؛ ﺑﺰرگﺗﺮﻳﻦ آنﻫﺎ ﺷﺎﻧﺰده ﺳﺎﻟﻪ ﺑﻮد و‬ ‫ﻛﻮﭼﻚﺗﺮﻳﻦﺷﺎن ﻛﻪ آنﻗﺪر رﻳﺰاﻧﺪام ﺑﻮد ﻛﻪ ﺑﻪزﺣﻤﺖ در ﺟﺎيﮔﺎه زﻧﺪاﻧﻴﺎن دﻳﺪه ﻣﻲﺷﺪ‪ ،‬ﻳﺎزده ﺳﺎل داﺷﺖ‪ .‬آنﻫﺎ ﺑﻠﻮزﻫﺎي‬ ‫آﺑﻲ ﺑﻪﺗﻦ و ﻛﭙﻲﻫﺎي ﻧﻈﺎﻣﻲ ﺑﻪﺳﺮ داﺷﺘﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﺳﺮﺑﺎز ﭘﺮﺳﻴﺪ‪» :‬دروﺋﻪ‪ ،‬ﭘﺪر ﺗﻮ ﭼﻪﻛﺎر ﻣﻲﻛﺮد«؟‬ ‫ـ »او ﺗﻌﻤﻴﺮﻛﺎر ﺑﻮد«‪.‬‬ ‫ـ »ﭼﺮا ﺗﻮ ﻛﺎر او را ﻧﻜﺮدي«؟‬ ‫ـ »ﭼﻮنﻛﻪ ﺑﺮاي ﻣﻦ ﻛﺎر ﻧﺒﻮد«‪.‬‬ ‫ـ »ﺑﻮورا‪ ،‬ﭼﺮا ﺗﻮ ﺑﻪﺑﭽﻪﻫﺎي ﻛﻤﻮن ]ﻛﻮدﻛﺎن ﮔﻢ ﺷﺪه‪ .‬م[ داﺧﻞ ﺷﺪي«؟‬ ‫ـ »ﺑﺮاي اﻳﻦﻛﻪ ﭼﻴﺰي ﺑﺮاي ﺧﻮردن ﮔﻴﺮ ﺑﻴﺎورم«‪.‬‬ ‫ـ »ﺗﻮ را ﺑﻪﺧﺎﻃﺮ وﻟﮕﺮدي‪ ،‬ﮔﺮﻓﺘﻪاﻧﺪ«؟‬ ‫ـ »ﺑﻠﻪ دوﺑﺎر‪ .‬دﻓﻌﻪي دوم ﺑﻪﺧﺎﻃﺮ دزدﻳﺪن ﻳﻚ ﺟﻔﺖ ﺟﻮراب«‪.‬‬ ‫ـ »ﻛﺎﻧﻴﻮﻧﻜﻞ‪ ،‬ﺗﻮ ﺑﭽﻪي ﻛﻤﻮن ﺑﻮدي«؟‬ ‫ـ »ﺑﻠﻪ‪ ،‬آﻗﺎ«‪.‬‬ ‫ـ »ﭼﺮا ﺗﻮ ﺧﺎﻧﻮادهات را رﻫﺎ ﻛﺮدي«؟‬

‫‪258‬‬

‫ـ »ﺑﺮاي اﻳﻦ ﻛﻪ آنﻫﺎ ﻧﺎن ﻧﺪاﺷﺘﻨﺪ«‪.‬‬ ‫ـ »ﺗﻮ ﺧﻴﻠﻲ ﮔﻠﻮﻟﻪ در ﻛﺮدي«؟‬ ‫ـ »ﺣﺪود ﭘﻨﺠﺎهﺗﺎ«‪.‬‬ ‫ـ »ﻟ‪‬ﺴﻜﻮ‪ ،‬ﭼﺮا ﻣﺎدرت را رﻫﺎ ﻛﺮدي«؟‬ ‫ـ »ﺑﺮاي اﻳﻦﻛﻪ او ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﺴﺖ ﻣﺮا ﻧﮕﻬﺪارد«‪.‬‬ ‫ـ »ﺷﻤﺎ ﭼﻨﺪﺗﺎ ﺑﭽﻪ ﺑﻮدﻳﺪ«؟‬ ‫ـ »ﺳﻪﺗﺎ«‪.‬‬ ‫ـ »ﺗﻮ زﺧﻤﻲ ﺷﺪهاي«؟‬ ‫ـ »ﺑﻠﻪ‪ ،‬ﻳﻚ ﮔﻠﻮﻟﻪ ﺑﻪﻛﻠﻪام ﺧﻮرد«‪.‬‬ ‫ـ »ﻟ‪‬ﺒِﺮگ‪ ،‬ﺗﻮ ﺑﺎ ارﺑﺎﺑﺖ زﻧﺪﮔﻲ ﻣﻲﻛﺮدهاي و در ﺣﺎل ﺑﺮداﺷﺘﻦ ﺻﻨﺪوق ﭘﻮل ﻣﭽﺖ را ﮔﺮﻓﺘﻪاﻧﺪ‪ .‬ﭼﻘﺪر ﺑﺮداﺷﺘﻲ«؟‬ ‫ـ »ده ﺳﻮ«‪.‬‬ ‫ـ »آن ﭘﻮل دﺳﺖ ﺗﻮ را ﻧﺴﻮزاﻧﺪ«؟‬ ‫ﺗﻮ‪ ،‬ﻣﺮد آﻟﻮده دﺳﺖ! اﻳﻦ ﺣﺮفﻫﺎ‪ ،‬آﻳﺎ ﻟﺒﺎن ﺗﻮ را ﻧﻤﻲﺳﻮزاﻧﻨﺪ؟ اﺣﻤﻖﻫﺎي ﻣﻮذي! ﭼﻪﻛﺴﻲ ﻧﻤﻲﻓﻬﻤﺪ ﻛﻪ ﻗﺒﻞ از اﻳﻦﻛﻪ‬ ‫اﻳﻦ ﻛﻮدﻛﺎنِ ﺑﺪون آﻣﻮزش‪ ،‬ﺑﺪون اﻣﻴﺪ و ﺑﺮاﺛﺮ ﻧﻴﺎزي ﻛﻪ ﺷﻤﺎ ﺑﺮايﺷﺎن اﻳﺠﺎد ﻛﺮدهاﻳﺪ‪ ،‬ﺑﻪﺧﻴﺎﺑﺎنﻫﺎ ﭘﺮﺗﺎب ﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬ﻣﺠﺮمْ ﺗﻮ‬ ‫ﻫﺴﺘﻲ‪ ،‬ﺳﺮﺑﺎز ﺣﻤﺎﻳﻞدار؛ ﺗﻮ‪ ،‬ﻣﺪﻋﻲاﻟﻌﻤﻮم ﺟﺎﻣﻌﻪاي ﻛﻪ در آن ﻛﻮدﻛﺎن دوازده ﺳﺎﻟﻪي ﻗﺎدر و ﻣﺎﻳﻞ ﺑﻪﻛﺎر ﻛﺮدن‪ ،‬ﻣﺠﺒﻮرﻧﺪ‬ ‫ﺑﺮاي داﺷﺘﻦ ﻳﻚ ﺟﻔﺖ ﺟﻮراب دﺳﺖ ﺑﻪدزدي ﺑﺰﻧﻨﺪ و ﭼﺎرهي دﻳﮕﺮي ﻧﺪارﻧﺪ ﻛﻪ ﻳﺎ زﻳﺮ ﮔﻠﻮﻟﻪ از ﭘﺎ درآﻳﻨﺪ ﻳﺎ از ﮔﺮﺳﻨﮕﻲ‬ ‫ﺑﻤﻴﺮﻧﺪ!‬

‫‪259‬‬

‫ﻓﺼﻞ ﺳﻲوﭘﻨﭽﻢ‬ ‫اﻋﺪامﻫﺎ در ورﺳﺎي‬

‫»از ﻫﻤﻪي وﺳﺎﺋﻞ اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪه ﺑﻮد ﺗﺎ اﻃﻤﻴﻨﺎن ﺣﺎﺻﻞ ﮔﺮدد ﻛﻪ دﻋﺎوي‬ ‫ﺑﺎ ﺣﺪاﻛﺜﺮ دﻗﺖ و ﺟﺪﻳﺖ اﺳﺘﻤﺎع ﺷﻮد‪ ...‬ﻟﺬا ﻣﻦ ﻓﻜﺮ ﻣﻲﻛﻨﻢ ﻛﻪ اﺣﻜﺎم‬ ‫ﺻﺎدره ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﻣﻄﺎﺑﻖ ﻛﻠﻴﻪي ﻗﻮاﻧﻴﻦ ﻣﺎ ﺑﻲﭼﻮن و ﭼﺮا درﺳﺖ اﺳﺖ‪،‬‬ ‫ﺑﻠﻜﻪ اﺣﻜﺎﻣﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﺮاي ﭘ‪‬ﺮ وﺳﻮاسﺗﺮﻳﻦ وﺟﺪانﻫﺎ ﻫﻢ ﺣﻘﻴﻘﺖ را‬ ‫ﺑﻴﺎن ﻣﻲﻛﻨﺪ« »]ﺑﺸﻨﻮﻳﺪ! ﺑﺸﻨﻮﻳﺪ![«‪) .‬ﺳﺨﻦراﻧﻲ دوﻓﻮر ﻋﻠﻴﻪ ﻋﻔﻮ ﻋﻤﻮﻣﻲ‪،‬‬ ‫ﺟﻠﺴﻪي ‪ 18‬ﻣﻪ ‪.(1876‬‬

‫»ﺑﺎﻳﺪ اذﻋﺎن ﻛﻨﻢ ﻛﻪ اﺣﻜﺎم دادﮔﺎهﻫﺎي ﻧﻈﺎﻣﻲ در ﺣﺪ ﻛﻤﺎل ﺑﻮد«‬

‫)ا‬

‫‪ 9‬رژِ>‪ 2>4: . ،‬هادار  ‪.(١٨٧٦  ١٩ ، @A‬‬

‫ﺑﻴﺴﺖوﺷﺶ دادﮔﺎه ﻧﻈﺎﻣﻲ‪ ،‬ﺑﻴﺴﺖوﺷﺶ ﻣﺴﻠﺴﻞ ﻗﻀﺎﺋﻲ در ورﺳﺎي‪ ،‬ﻣﻮنـواﻟﺮﻳﺎن‪ ،‬ﭘﺎرﻳﺲ‪ ،‬وﻧﺴﻦ‪ ،‬ﺳﻦﻛﻠﻮ‪ ،‬ﺳ‪‬ﻮر‪،‬‬ ‫ﺳﻦژرﻣﻦ‪ ،‬راﻣﺒﻮﻳﻪ ﺗﺎ ﺷﺎرﺗﺮ‪ ،‬درﻛﺎر ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬در ﺗﺮﻛﻴﺐ اﻳﻦ دادﮔﺎهﻫﺎ ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﻛﻠﻴﻪ ﻇﻮاﻫﺮ ﻋﺪاﻟﺖ‪ ،‬ﺑﻠﻜﻪ ﻛﻠﻴﻪ ﻗﻮاﻋﺪ ﻧﻈﺎﻣﻲ ﻧﻴﺰ‬ ‫زﻳﺮﭘﺎ ﮔﺬاﺷﺘﻪ ﺷﺪه ﺑﻮد‪ .‬ﻣﺠﻠﺲ ﺣﺘﻲ اﻳﻦ زﺣﻤﺖ را ﺑﻪﺧﻮد ﻧﺪاده ﺑﻮد ﻛﻪ ﺣﺪود ﺻﻼﺣﻴﺖ آنﻫﺎ را ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻛﻨﺪ‪ .‬و اﻳﻦ اﻓﺴﺮان‬ ‫داغ از درﮔﻴﺮياي ﻛﻪ ﺑﺮايﺷﺎن ﻫﺮﻣﻘﺎوﻣﺘﻲ‪ ،‬ﺣﺘﻲ ﻣﺸﺮوعﺗﺮﻳﻦ آنﻫﺎ‪ ،‬در ﺣﻜﻢ ﺟﻨﺎﻳﺖ اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﻪروي دﺷﻤﻦ ﻣﻐﻠﻮبﺷﺎن‬ ‫رﻫﺎ ﺷﺪه ﺑﻮدﻧﺪ؛ ﺑﺪون ﻫﻴﭻ روﻳﻪي ﻗﻀﺎﺋﻲ ﺑﻪﺟﺰ ﺗﺨﻴﻞ ﺧﻮد‪ ،‬ﺑﺪون ﻫﻴﭻ ﻣﺎﻧﻌﻲ ﺟﺰ اﻧﺴﺎﻧﻴﺖ ﺧﻮد و ﺑﺪون ﻫﻴﭻ آﻣﻮزﺷﻲ ﺟﺰ‬ ‫ﻣﺄﻣﻮرﻳﺖ ﺧﻮد‪ .‬ﺑﺎ ﭼﻨﻴﻦ ﺟﺎنﻧﺜﺎران و ﻣﺠﻤﻮﻋﻪي ﻗﻮاﻧﻴﻦ ﺟﺰاﺋﻲ ﻛﻪ ﻫﻤﻪﭼﻴﺰ را در اﺑﻬﺎم ﻛﺸﺪار ﺧﻮد ﻓﺮا ﻣﻲﮔﺮﻓﺖ‪ ،‬دﻳﮕﺮ‬ ‫ﺑﺮاي اﺗﻬﺎم زدن ﺑﻪﺗﻤﺎم ﭘﺎرﻳﺲ ﻧﻴﺎزي ﺑﻪﻗﺎﻧﻮن اﺿﻄﺮاري ﻧﺒﻮد‪ .‬ﻃﻮﻟﻲ ﻧﻜﺸﻴﺪ ﻛﻪ ﺷﺎﻫﺪ اﺧﺘﺮاع ﮔﺰاﻓﻪﺗﺮﻳﻦ ﺗﺌﻮريﻫﺎ و اﻧﺘﺸﺎر‬ ‫آنﻫﺎ دراﻳﻦ ﺗﺎرﻳﻚﺧﺎﻧﻪﻫﺎي ﻗﻀﺎﺋﻲ ﺑﻮدﻳﻢ‪ .‬ﺑﻪاﻳﻦﮔﻮﻧﻪ‪ ،‬ﺣﻀﻮر در ﻣﺤﻞ وﻗﻮع ﺟﺮم‪ ،‬ﻫﻤﺪﺳﺘﻲ ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ ﻣﺤﺴﻮب ﻣﻲﺷﺪ؛ و‬ ‫ﺑﺮاي ﻗﻀﺎت اﻳﻦ ﻳﻚ دﮔﻢ ﺑﻮد‪.‬‬

‫‪260‬‬

‫ﺑﻪﺟﺎي اﻧﺘﻘﺎل دادﮔﺎهﻫﺎي ﻧﻈﺎﻣﻲ ﺑﻪﺑﻨﺎدر‪ ،‬زﻧﺪاﻧﻴﺎن ﻣﺠﺒﻮر ﺷﺪﻧﺪ دوﺑﺎره رﻧﺞ ﺳﻔﺮ از درﻳﺎ ﺑﻪورﺳﺎي را ﺗﺤﻤﻞ ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ﺑﻪاﻳﻦ‬ ‫ﺗﺮﺗﻴﺐ‪ ،‬ﻋﺪهاي‪ ،‬ﻧﻈﻴﺮ اﻟﻴﺰه رِﻛﻠﻮ ﻣﺠﺒﻮر ﺷﺪﻧﺪ از ﭼﻬﺎرده زﻧﺪان رد ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬آنﻫﺎ را از ﺷﻨﺎورﻫﺎ ﭘﻴﺎده و ﺑﺎ دﺳﺖﺑﻨﺪ ﺑﻪاﻳﺴﺘﮕﺎه‬ ‫راهآﻫﻦ ﻣﻲﺑﺮدﻧﺪ؛ وﻟﻲ ﻫﻨﮕﺎم ﻋﺒﻮر از ﺧﻴﺎﺑﺎنﻫﺎ و ﻧﺸﺎن دادن زﻧﺠﻴﺮﻫﺎ در ﺑﺮﺳﺖ‪ ،‬ﻋﺎﺑﺮﻳﻦ در ﻣﻘﺎﺑﻞ آنﻫﺎ ﻛﻼه از ﺳﺮ‬ ‫ﺑﺮﻣﻲداﺷﺘﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﺑﻪاﺳﺘﺜﻨﺎي ﭼﻨﺪ زﻧﺪاﻧﻲ ﻣﺸﻬﻮر ﻛﻪ ﻣﻦ ﻣﺨﺘﺼﺮاً ﺟﺮﻳﺎن ﻣﺤﺎﻛﻤﻪي آنﻫﺎ را ﻧﻘﻞ ﺧﻮاﻫﻢ ﻛﺮد‪ ،‬ﺗﻮدهي زﻧﺪاﻧﻴﺎن ﭘﺲ از‬ ‫ﺑﺎزﺟﻮﺋﻲﻫﺎﺋﻲ ﻛﻪ ﻫﻴﭻﮔﺎه ﺣﺘﻲ ﻫﻮﻳﺖ آنﻫﺎ را ﻫﻢ ﻣﺤﺮز ﻧﻤﻲﻛﺮد‪ ،‬در ﻣﻘﺎﺑﻞ دادﮔﺎه ﻗﺮار ﻣﻲﮔﺮﻓﺘﻨﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﺑﺪﺑﺨﺖﻫﺎ ﻛﻪ ﺑﻴﺶ‬ ‫از آن ﻓﻘﻴﺮ ﺑﻮدﻧﺪ ﻛﻪ وﻛﻴﻞ ﻣﺪاﻓﻊ ﺑﮕﻴﺮﻧﺪ‪ ،‬ﺑﺪون راﻫﻨﻤﺎ‪ ،‬ﺑﺪون ﺷﺎﻫﺪ ـﻛﺴﺎﻧﻲ را ﻫﻢ ﻛﻪ ﻧﺎم ﻣﻲﺑﺮدﻧﺪ از ﺗﺮس دﺳﺘﮕﻴﺮﺷﺪن‬ ‫ﻧﻤﻲآﻣﺪﻧﺪـ ﺻﺮﻓﺎً در ﻣﻘﺎﺑﻞ دادﮔﺎه ﻇﺎﻫﺮ و ﻧﺎﭘﺪﻳﺪ ﻣﻲﺷﺪﻧﺪ‪ .‬ﻛﻴﻔﺮﺧﻮاﺳﺖ‪ ،‬ﺑﺎزﺟﻮﺋﻲ و ﺣﻜﻢ‪ ‬درﻋﺮض ﭼﻨﺪ دﻗﻴﻘﻪ ﺳﺮﻫﻢﺑﻨﺪي‬ ‫ﻣﻲﺷﺪ‪» .‬ﺷﻤﺎ در اﻳﺴﻲ و ﻧﻮﻳﻲ ﺟﻨﮕﻴﺪﻳﺪ؟ ﻣﺤﻜﻮم ﺑﻪﺗﺒﻌﻴﺪ«‪» .‬ﭼﻲ! ﺑﺮاي اﺑﺪ؟ و زن ﻣﻦ‪ ،‬ﺑﭽﻪﻫﺎﻳﻢ«؟ ﺑﻪدﻳﮕﺮي‪» :‬ﺷﻤﺎ در‬ ‫ﮔﺮدانﻫﺎي ﻛﻤﻮن ﺧﺪﻣﺖ ﻛﺮدﻳﺪ«؟ »و ﻛﻲ ﻣﻲﺧﻮاﺳﺖ زن و ﺑﭽﻪي ﻣﺮا ﻏﺬا ﺑﺪﻫﺪ وﻗﺘﻲﻛﻪ ﻛﺎرﮔﺎهﻫﺎ ﺑﺴﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ«؟ ﺑﺎز‬ ‫ﻣﺤﻜﻮم ﺑﻪﺗﺒﻌﻴﺪ‪» .‬و ﺷﻤﺎ؟ ﻣﺮﺗﻜﺐ ﻳﻚ ﻓﻘﺮه ﺑﺎزداﺷﺖ ﻏﻴﺮﻗﺎﻧﻮﻧﻲ‪ .‬ﺗﺒﻌﻴﺪ ﺑﻪﻛُﻠُﻨﻲ«‪ .‬در ‪ 14‬اﻛﺘﺒﺮ‪ ،‬در ﻛﻢﺗﺮ از دو ﻣﺎه‪،‬‬ ‫ﺷﻌﺒﻪﻫﺎي اول و دوم دادﮔﺎه ﺑﻴﺶ از ﺷﺸﺼﺪ ﺣﻜﻢ ﺻﺎدر ﻛﺮده ﺑﻮدﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﻛﺎش ﻣﻲﺗﻮاﻧﺴﺘﻢ ﻋﺬاب ﻫﺰاران ﻧﻔﺮ ـﮔﺎردﻫﺎي ﻣﻠﻲ‪ ،‬زﻧﺎن‪ ،‬ﻛﻮدﻛﺎن‪ ،‬ﭘﻴﺮﻣﺮدان‪ ،‬ﭘﺰﺷﮕﺎن‪ ،‬اﻣﺪادﮔﺮان و ﻛﺎرﻣﻨﺪان اﻳﻦ‬ ‫ﺷﻬﺮ ﻣﺜﻠﻪ ﺷﺪهـ را ﻛﻪ ﺑﻪاﻳﻦﮔﻮﻧﻪ دراﻳﻦ ﺻﻔﻮف دﻟﮕﻴﺮ ﺣﺮﻛﺖ ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ‪ ،‬ﺗﻌﺮﻳﻒ ﻛﻨﻢ! اﻳﻦ ﺷﻤﺎ ﻫﺴﺘﻴﺪ ﻛﻪ ﻣﻦ ﺑﺎﻳﺪ ﮔﺮاﻣﻲ‬ ‫ﺑﺪارم‪ ،‬ﭘﻴﺶ از ﻫﻤﻪ ﺷﻤﺎ‪ ،‬ﺷﻤﺎ ﺑﻲﻧﺎمﻫﺎ ﻛﻪ ﻣﻦ ﺑﺎﻳﺪ در ردﻳﻒ اول ﻗﺮار دﻫﻢ‪ ،‬ﻫﻤﺎنﻃﻮر ﻛﻪ ﺷﻤﺎ ﺧﻮد ﻛﺮدﻳﺪ و در ﻛﺎر و در‬ ‫ﺑﺎرﻳﻜﺎدﻫﺎ ردﻳﻒ اول را ﺑﺮﮔﺰﻳﺪﻳﺪ و وﻇﻴﻔﻪي ﺧﻮد را در ﮔﻢﻧﺎﻣﻲ اﻧﺠﺎم دادﻳﺪ‪ .‬درام ﺣﻘﻴﻘﻲ دادﮔﺎهﻫﺎي ﻧﻈﺎﻣﻲ در آن ﺟﻠﺴﺎت‬ ‫رﺳﻤﻲاي ﺟﺮﻳﺎن ﻧﺪاﺷﺖ ﻛﻪ ﻣﺘﻬﻤﻴﻦ‪ ،‬دادﮔﺎه و وﻛﻼ را ﺑﺮاي ﻧﻤﺎﻳﺶ ﻋﻤﻮﻣﻲ آﻣﺎده ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻠﻜﻪ در آن ﺳﺎﻟﻦﻫﺎﺋﻲ‬ ‫ﻣﻲﮔﺬﺷﺖ ﻛﻪ ﻓﻘﻂ ﺷﺎﻫﺪ آدمﻫﺎي ﺑﺪﺑﺨﺘﻲ ﺑﻮدﻧﺪ ﻛﻪ ﺗﻤﺎم دﻧﻴﺎ وﺟﻮدﺷﺎن را از ﻳﺎد ﺑﺮده ﺑﻮد؛ رو در روي دادﮔﺎﻫﻲ ﻗﺮار‬ ‫داﺷﺘﻨﺪ ﺑﻪﺳﻨﮕﺪﻟﻲ ﺗﻔﻨﮓ ﺷﺎﺳﭙﻮت‪ .‬ﭼﻪ ﺑﺴﻴﺎر از اﻳﻦ ﻣﺪاﻓﻌﺎن ﻣﺘﻮاﺿﻊ ﻛﻤﻮن ﻛﻪ ﺳﺮﻫﺎي ﺧﻮد را ﺑﺎ ﻏﺮوري ﺑﻴﺶﺗﺮ از‬ ‫ﺳﺮﻛﺮدﮔﺎن ﺑﺎﻻ ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ و ﻛﺴﻲ داﺳﺘﺎن ﻗﻬﺮﻣﺎﻧﻲ آنﻫﺎ را ﺑﺎزﮔﻮ ﻧﺨﻮاﻫﺪ ﻛﺮد! وﻗﺘﻲ ﻛﻪ ﮔﺴﺘﺎﺧﻲ‪ ،‬دﺷﻨﺎمﮔﻮﺋﻲ و‬ ‫اﺳﺘﺪﻻلﻫﺎي ﺑﻲﭘﺎﻳﻪ ﻗﻀﺎت ﻣﻌﻤﻮﻟﻲ ﻛﺎﻣﻼً ﺑﺮﻫﻤﻪ آﺷﻜﺎر اﺳﺖ‪ ،‬ﻣﻲﺗﻮان ﺣﺪس زد ﻛﻪ در ﺳﺎﻳﻪ اﻳﻦ دادﮔﺎهﻫﺎي وﻳﮋهي‬ ‫ﺟﺪﻳﺪ ﻣﺘﻬﻤﺎن ﮔﻢﻧﺎم در ﻣﻌﺮض ﭼﻪ رﻓﺘﺎرﻫﺎي ﺗﺤﻘﻴﺮآﻣﻴﺰي ﻗﺮار داﺷﺘﻨﺪ‪ .‬ﭼﻪﻛﺴﻲ اﻧﺘﻘﺎم اﻳﻦ ﻗﺮﺑﺎﻧﻴﺎن ﭘﺮﻻﺷﺰ در ﺗﺎرﻳﻜﻲ‬ ‫ﺷﺐ را ﻣﻲﮔﻴﺮد؟‬ ‫روزﻧﺎﻣﻪﻫﺎ ﻫﻴﭻ ردي از ﻣﺤﺎﻛﻤﺎت آنﻫﺎ ﺑﺮﺟﺎ ﻧﮕﺬاﺷﺘﻪاﻧﺪ‪ .‬وﻟﻲ درﻏﻴﺎبِ ﻧﺎم ﻗﺮﺑﺎﻧﻴﺎن ﻣﻦ ﻣﻲﺗﻮاﻧﻢ ﻧﺎم ﭼﻨﺪ ﻧﻔﺮ از ﻗﻀﺎت‬ ‫آنﻫﺎ را ﺑﺮﮔﺬرﮔﺎه ﺗﺎرﻳﺦ ﺑﭙﺮاﻛﻨﻢ‪.‬‬ ‫ﺳﺎﺑﻘﺎً‪ ،‬در اﻳﺎم اﻓﺘﺨﺎر ارﺗﺶ ﻓﺮاﻧﺴﻪ در ‪ ،1795‬ﭘﺲ از ﻛ‪‬ﻴﺒﺮون]ﺷﻬﺮي در ﺑﺮﺗﺎﻧﻲ ﻓﺮاﻧﺴﻪ ﻛﻪ در ‪ 21‬ژوﺋﻴﻪ ‪1795‬‬ ‫ﺷﻮرﺷﻴﺎن ﺳﻠﻄﻨﺖﻃﻠﺐ در آنﺟﺎ ﺗﺴﻠﻴﻢ ارﺗﺶ ﺟﻤﻬﻮري ﺷﺪﻧﺪ و ﺣﺪود ‪ 700‬ﻧﻔﺮ از آنﻫﺎ اﻋﺪام ﮔﺮدﻳﺪﻧﺪ‪ .‬م[‪ ،‬ﺑﻪﻣﻨﻈﻮر‬ ‫ﺗﺸﻜﻴﻞ دادﮔﺎهﻫﺎي ﻧﻈﺎﻣﻲﻛﻪ ﻗﺮار ﺑﻮد واﻧﺪهايﻫﺎ را ﻣﺤﺎﻛﻤﻪ ﻛﻨﺪ‪ ،‬ﺑﺮاي ﺗﺸﻜﻴﻞ اﻳﻦ دادﮔﺎهﻫﺎ‪ ،‬ﻻزم آﻣﺪ ﻛﻪ اﻓﺴﺮان‬ ‫ﺟﻤﻬﻮري را ﺑﻪﻣﺮگ ﺗﻬﺪﻳﺪ ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬و اﻳﻦ ﺗﺎزه در ﺣﺎﻟﺘﻲ ﺑﻮد ﻛﻪ آن ﺷﻜﺴﺖ ﺧﻮردهﻫﺎ زﻳﺮ ﭘﻮﺷﺶ ﺗﻮپﻫﺎ و ﺑﺎ اﺳﻠﺤﻪي‬ ‫اﻧﮕﻠﻴﺴﻲ از ﭘﺸﺖ ﺑﻪﻛﺸﻮر ﺧﻮد ﺣﻤﻠﻪ ﻛﺮده ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬درﺣﺎﻟﻲﻛﻪ ﻗﺪرتﻫﺎي ﻣﺆﺗﻠﻒ از ﺟﻠﻮ ﺑﻪﻓﺮاﻧﺴﻪ ﺿﺮﺑﻪ ﻣﻲزدﻧﺪ‪ .‬در ‪،1871‬‬ ‫ﻫﻤﺪﺳﺘﺎن ﺑﺎزِن ﺧﻮاﺳﺘﺎر اﻓﺘﺨﺎر ﻣﺤﺎﻛﻤﻪي ﺷﻜﺴﺖﺧﻮردهﻫﺎي آن ﭘﺎرﻳﺴﻲ ﺷﺪﻧﺪ ﻛﻪ دژ ﻣﺴﺘﺤﻜﻢ ﺷﺮف ﻣﻠﻲ ﺑﻮده اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﻃﻲ ﻣﺎهﻫﺎي ﻃﻮﻻﻧﻲ‪ 1509 ،‬اﻓﺴﺮ اﻳﻦ ارﺗﺶ ﻣﻨﺤﻂ ﻛﻪ ﻳﻚ ﺳﺎﻋﺖ وﻗﺖ زﻳﺎدي ﺑﺮاي اﻋﺎدهي ﺣﻴﺜﻴﺖ ﺧﻮد و ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ‬ ‫ﻧﺪارﻧﺪ؛ ‪ 14‬ژﻧﺮال‪ 266 ،‬ﺳﺮﻫﻨﮓ و ﺳﺮﻫﻨﮓدوم و ‪ 284‬ﻓﺮﻣﺎﻧﺪه ﺑﻪﻋﻨﻮان ﻗﺎﺿﻲ و دادﺳﺘﺎن ﻣﻨﺼﻮب ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬ﭼﻄﻮر ﻣﻲﺷﻮد‬ ‫از ﻣﻴﺎن اﻳﻦ ددﻣﻨﺸﺎن دﺳﺖﭼﻴﻦ ﺷﺪه اﻧﺘﺨﺎب ﻛﺮد؟ وﻗﺘﻲ ﻣﻦ از دم‪ ‬ﭼﻨﺪ رﺋﻴﺲ دادﮔﺎه را ﻧﺎم ﻣﻲﺑﺮم ـﻣﺮﻟﻦ‪ ،‬ﺑﻮاد‪‬ﻧﻤ‪‬ﺘﺰ‪،‬‬ ‫ژوﺑﻪ‪ ،‬د‪‬ﻻﭘﻮرت‪ ،‬دوﻻك‪ ،‬ﺑﺎرﺗ‪‬ﻞ‪ ،‬دوﻧﺎ‪ ،‬اوﺑﺮـ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪﺻﺪ ﻧﻔﺮ دﻳﮕﺮ ﺣﻖﻛﺸﻲ ﻣﻲﻛﻨﻢ‪.‬‬

‫‪261‬‬

‫ﻣﺮﻟﻦ و ﺑﻮاد‪‬ﻧﻤ‪‬ﺘﺰ ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪهاﻧﺪ‪ .‬ﺳﺮﻫﻨﮓ دﻻﭘﻮرت از ﺟﻨﺲ ﮔﺎﻟﻴﻔﻪ ﺑﻮد؛ ﭘﻴﺮ‪ ،‬ﻓﺮﺗﻮت و ﻋﻠﻴﻞ‪ .‬او ﻓﻘﻂ ﭘﺲ از ﺻﺪور‬ ‫ﻳﻚ ﺣﻜﻢ اﻋﺪام اﺣﻴﺎ ﺷﺪ‪ .‬او ﻛﺴﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻴﺶﺗﺮﻳﻦ ﺗﻌﺪاد اﺣﻜﺎم اﻋﺪام را‪ ،‬ﺑﺎ ﻛﻤﻚ ﻣﻨﺸﻲ دادﮔﺎه‪ ،‬دوﭘﻼن‪ ،‬ﻛﻪ اﺣﻜﺎم را‬ ‫از ﭘﻴﺶ آﻣﺎده ﻣﻲﻛﺮد و ﺑﻌﺪﻫﺎ ﻫﻢ ﻣﺮﺗﻜﺐ ﺑﻲﺷﺮﻣﺎﻧﻪﺗﺮﻳﻦ دﺳﺖﻛﺎريﻫﺎ در ﺻﻮرتﺟﻠﺴﻪﻫﺎ ﺷﺪ‪ ،‬ﺻﺎدر ﻧﻤﻮد‪ .‬در ﻣﻮرد ژوﺑﻪ‬ ‫ﮔﻔﺘﻪ ﻣﻲﺷﺪ ﻛﻪ او ﻳﻚ ﭘﺴﺮ ﺧﻮد را در درﮔﻴﺮي ﺑﺎ ﻛﻤﻮن از دﺳﺖ داده ﺑﻮد و ﺣﺎﻻ اﻧﺘﻘﺎم ﺧﻮدش را ﻣﻲﮔﺮﻓﺖ‪ .‬ﭼﺸﻤﺎن رﻳﺰ‬ ‫ﭼﺮوﻛﻴﺪهاش در ﺻﻮرت ﺑﺪﺑﺨﺘﻲ ﻛﻪ ﻣﺤﻜﻮم ﻣﻲﻛﺮد‪ ،‬دﻧﺒﺎل درد و اﻧﺪوه ﻣﺮگ ﻣﻲﮔﺸﺖ‪ .‬ﻫﺮﮔﻮﻧﻪ ﺗﻮﺳﻞ اﻧﺼﺎف از ﻧﻈﺮ او‬ ‫اﻫﺎﻧﺖ ﺑﻮد‪ .‬او ﮔﻔﺖ‪» :‬ﺧﻮﺷﺤﺎل ﻣﻲﺷﺪ اﮔﺮ وﻛﻼ را ﺑﺎ ﻣﺠﺮﻣﻴﻦ ﺑﺎﻫﻢ در آب ﺑﺠﻮﺷﺎﻧﺪ«‪.‬‬ ‫ﺑﺎ اﻳﻦﺣﺎل‪ ،‬ﭼﻘﺪر ﻛﻢ ﺑﻮدﻧﺪ وﻛﻼﺋﻲ ﻛﻪ ﺑﻪوﻇﻴﻔﻪي ﺧﻮد ﻋﻤﻞ ﻛﺮدﻧﺪ! ﺧﻴﻠﻲﻫﺎ اﻋﻼم ﻛﺮده ﺑﻮدﻧﺪ ﻛﻪ ﻧﻤﻲﺗﻮان اﻳﻦ‬ ‫ﻗﺒﻴﻞ زﻧﺪاﻧﻴﺎن را ﺑﻪﻧﺤﻮي ﺷﺎﻳﺴﺘﻪ ﻣﻌﺎﺿﺪت ﻛﺮد‪ .‬ﺳﺎﻳﺮﻳﻦ ﻣﻲﺧﻮاﺳﺘﻨﺪ ﻛﻪ رﺳﻤﺎً ﺑﻪآنﻫﺎ ﺗﻜﻠﻴﻒ ﺷﻮد‪ .‬ﺑﺎ ﭼﻬﺎر ﻳﺎ ﭘﻨﺞ‬ ‫اﺳﺘﺜﻨﺎ]‪ [247‬اﻳﻦ ﻣﺪاﻓﻌﺎن ﻧﺎﻻﻳﻖ ﺑﺎ اﻓﺴﺮﻫﺎ ﻣﻲﭼﺮﻳﺪﻧﺪ‪ .‬وﻛﻼ و دادﺳﺘﺎنﻫﺎ ادﻟﻪي ﺧﻮد ﺑﺮاي ﺣﻤﻠﻪ و دﻓﺎع را ﺑﻪﻫﻤﺪﻳﮕﺮ‬ ‫اﺑﻼغ ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ؛ و اﻓﺴﺮﻫﺎ از ﭘﻴﺶ اﺣﻜﺎم را اﻋﻼم ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬وﻛﻴﻞ دﻋﺎوي رﻳﺶ ﻻف ﻣﻲزد ﻛﻪ ﻛﻴﻔﺮﺧﻮاﺳﺖ روﺳﻞ را او‬ ‫ﺗﻨﻈﻴﻢ ﻛﺮده اﺳﺖ‪ .‬وﻛﻼي ﺗﺴﺨﻴﺮي ﺑﻪﻣﺮاﺟﻌﺎت ﻣﻮﻛﻠﻴﻦ ﺧﻮد ﭘﺎﺳﺦ ﻧﻤﻲدادﻧﺪ‪.‬‬ ‫اﻳﻦ ﻗﻀﺎت ﺟﺎﻫﻞ ﻛﻪ ﺑﺎ دﺷﻨﺎم دادن ﺑﻪزﻧﺪاﻧﻴﺎن‪ ،‬ﺷﻬﻮد و وﻛﻼ‪ ،‬ﻓﻀﺎﺋﻲ از ﺧﺸﻮﻧﺖ اﻳﺠﺎد ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻪﺷﺎﻳﺴﺘﮕﻲ ﻣﻮرد‬ ‫ﺗﻘﻠﻴﺪ دادﺳﺘﺎنﻫﺎ ﻗﺮار ﻣﻲﮔﺮﻓﺘﻨﺪ‪ .‬ﻳﻜﻲ از آنﻫﺎ‪ ،‬ﭘﺮﻳﻤﺎل‪ ،‬ﻣﺪارك زﻧﺪاﻧﻴﺎن ﻣﺸﻬﻮر را ﺑﻪروزﻧﺎﻣﻪﻫﺎي ﻣﻌﻠﻮماﻟﺤﺎل‬ ‫ﻣﻲﻓﺮوﺧﺖ]‪ .[248‬ﮔﺎوو‪ ،‬اﻳﻦ ﺳﻔﻴﻪ وﺣﺸﻲ و ﺑﺮي از ﻫﺮﮔﻮﻧﻪ از ﻓﺮاﺳﺖ‪ ،‬ﭼﻨﺪ ﻣﺎه ﺑﻌﺪ در ﻳﻚ دﻳﻮاﻧﻪﺧﺎﻧﻪ ﻣﺮد‪ .‬ﺑﻮرﺑﻮﻟﻮن‪،‬‬ ‫ﺧﻮدﻧﻤﺎ‪ ،‬ﺑﺮ ﻓﻦ ﺑﻴﺎن ﻣﺘﻤﺮﻛﺰ ﺑﻮد‪ .‬ﺑﺎرﺗ‪‬ﻠ‪‬ﻤﻲ ﻋﺮقﺧﻮر‪ ،‬ﺑﻮر و ﭼﺎق‪ ،‬ﻫﻨﮕﺎم ﺗﻘﺎﺿﺎي ﺳﺮ ﻣﺘﻬﻤﻴﻦ ﺑﺎ ﻛﻠﻤﺎت ﺑﺎزي ﻣﻲﻛﺮد‪.‬‬ ‫ﺷﺎرﻳﻴِﺮ ﻛﻪ در ﺳﻦ ﭘﻨﺠﺎه ﺳﺎﻟﮕﻲ ﻫﻨﻮز ﺳﺮوان ﺑﻮد‪ ،‬ﻧﻮﻋﻲ ﮔﺮﺑﻪي وﺣﺸﻲ‪ ،‬ﻳﻚ اﺑﻠﻪ و وﻛﻴﻠﻲ ﺟﺎهﻃﻠﺐ‪ ،‬ﻣﻲﮔﻔﺖ ﻛﻪ ﺑﻪﻗﻴﺼﺮ‬ ‫ﻗﻮل ﻗﺴﺎوت داده اﺳﺖ‪ .‬ژوﺋ‪‬ﻦ ﻛﻪ در ارﺗﺶ ﺑﻪﺧﺎﻃﺮ ﺣﻤﺎﻗﺘﺶ اﻧﮕﺸﺖﻧﻤﺎ ﺑﻮد‪ ،‬اﻳﻦ ﺣﻤﺎﻗﺖ را ﭘﺸﺖ ﭘﺮﺧﺎشﺟﻮﺋﻲ ﺧﻮد‬ ‫ﭘﻨﻬﺎن ﻣﻲﻛﺮد‪ .‬در اﻳﻦﮔﻮﻧﻪ دادﮔﺎهﻫﺎ ﺑﻪﺑﻀﺎﻋﺖ ﭼﻨﺪاﻧﻲ ﻧﻴﺎز ﻧﺒﻮد‪ .‬درﻣﺠﻤﻮع‪ ،‬ﺑﻲﮔﺬﺷﺖﺗﺮﻳﻦ آنﻫﺎ ﺷﻌﺒﻪﻫﺎي ﺳﻮم‪ ،‬ﭼﻬﺎرم‬ ‫و ﺷﺸﻢ ﺑﻮدﻧﺪ و ﻧﻴﺰ ﺷﻌﺒﻪي ﺳﻴﺰدﻫﻢ در ﺳﻦﻛﻠﻮ ﻛﻪ ﻋﻠﻨﺎً ﻻف ﻣﻲزد ﻛﻪ ﻫﻴﭻﻛﺲ را ﺗﺒﺮﺋﻪ ﻧﻜﺮده اﺳﺖ‪ .‬اﻳﻦﻫﺎ ﺑﻮدﻧﺪ ﻗﻀﺎت‬ ‫و دﺳﺘﮕﺎه ﻗﻀﺎﺋﻲاي ﻛﻪ ﺑﻮرژوازي ﺑﻪﭘﺮوﻟﺘﺮﻫﺎﺋﻲ داد ﻛﻪ ﺑﻪﻣﺴﻠﺴﻞ ﻧﺒﺴﺘﻪ ﺑﻮد‪.‬‬ ‫دوﺳﺖ داﺷﺘﻢ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺴﺘﻢ ﻗﺪم ﺑﻪﻗﺪم روﻳﻪ ﻗﻀﺎﺋﻲ ﻗﺪارهﺑﻨﺪاﻧﻪي آنﻫﺎ را دﻧﺒﺎل ﻛﻨﻢ؛ ﻣﺤﺎﻛﻤﺎت را ﻳﻚ ﺑﻪﻳﻚ ﺑﺮدارم و‬ ‫ﻗﻮاﻧﻴﻦ ﻧﻘﺾ ﺷﺪه‪ ،‬ﺣﺬف اﺑﺘﺪاﺋﻲﺗﺮﻳﻦ ﻗﻮاﻋﺪ دادرﺳﻲ‪ ،‬ﺟﻌﻞ اﺳﻨﺎد‪ ،‬ﺷﻮاﻫﺪ ﺗﺤﺮﻳﻒ ﺷﺪه و زﻧﺪاﻧﻴﺎﻧﻲ را ﻧﺸﺎن ﺑﺪﻫﻢ ﻛﻪ‬ ‫ـﺣﺘﻲ ﺑﺪون آنﭼﻪ در ﻧﻈﺮ ﻳﻚ ﻫﻴﺌﺖ ﻣﻨﺼﻔﻪي ﺟﺪي ﺷﺒﺤﻲ از ﻳﻚ دﻟﻴﻞ ﺑﺎﺷﺪـ ﺑﻪاﻋﻤﺎل ﺷﺎﻗﻪ و ﻳﺎ ﻣﺮگ ﻣﺤﻜﻮم‬ ‫ﻣﻲﺷﺪﻧﺪ؛ و ﻫﻢﭼﻨﻴﻦ ﻧﺸﺎن ﺑﺪﻫﻢ ﻛﻪ اﺳﺘﻬﺰاء ﺧﺒﻴﺜﺎﻧﻪي دادﮔﺎهﻫﺎي وﻳﮋهي ﻳﺎدﮔﺎر دوران اﻋﺎدهي ﺳﻠﻄﻨﺖ ﺑﻮرﺑﻮنﻫﺎ ﻳﺎ‬ ‫ﻛﻤﻴﺴﻴﻮنﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻂ ‪ 2‬دﺳﺎﻣﺒﺮ ﺑﺮ ﺳﺘﻢﮔﺮي ﻧﻈﺎﻣﻲاي ﭘﻴﻮﻧﺪ داﺷﺖ ﻛﻪ اﻧﺘﻘﺎم ﻛﺎﺳﺖ ﺧﻮد را ﻣﻲﮔﺮﻓﺖ‪ .‬ﭼﻨﻴﻦ ﻛﺎري‬ ‫ﻣﺴﺘﻠﺰم ﻳﻚ زﺣﻤﺖ ﻓﻨﻲ ﻃﻮﻻﻧﻲاﺳﺖ]‪ .[249‬ﻣﻦ ﻓﻘﻂ ﺧﻄﻮط اﺻﻠﻲ آن را ﻧﺸﺎن ﻣﻲدﻫﻢ‪ .‬واﻧﮕﻬﻲ‪ ،‬آﻳﺎ اﻳﻦ ﻗﻀﺎوتﻫﺎ‬ ‫ﭘﻴﺶ از اﻳﻦ ﻣﻮرد ﻗﻀﺎوت ﻗﺮار ﻧﮕﺮﻓﺘﻪاﻧﺪ؟‬ ‫در ‪ 1871‬ورﺳﺎي از ﺳﻮﺋﻴﺲ اﺳﺘﺮداد رﺋﻴﺲ ﻣﺪرﺳﻪ ﻧﻈﺎم و در ‪ 1876‬اﺳﺘﺮداد ﻧﻤﺎﻳﻨﺪهي ﻛﻤﻮن‪ ،‬ﻓﺮاﻧﻜﻞ‪ ،‬را از‬ ‫ﻣﺠﺎرﺳﺘﺎن ﺧﻮاﺳﺘﻪ ﺑﻮد ﻛﻪ ﻫﺮدو ﺑﻪﺟﺮم آدﻣﻜﺸﻲ و آﺗﺶاﻓﺮوزي ﺑﻪﻣﺮگ ﻣﺤﻜﻮم ﺷﺪه ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬آنﻫﺎ ﻓﻮراً دﺳﺖﮔﻴﺮ ﺷﺪﻧﺪ‪.‬‬ ‫اﮔﺮ ورﺳﺎي‪ ،‬ﻣﻄﺎﺑﻖ ﻗﺮارداد اﺳﺘﺮداد‪ ،‬دﻟﻴﻞ ﻗﺎﻧﻮﻧﻲاي ﺑﺮاي اﺛﺒﺎت اﻳﻦﻛﻪ اﻳﻦ دو ﻧﻔﺮ ﻣﺮﺗﻜﺐ اﻋﻤﺎﻟﻲ ﺷﺪهاﻧﺪ ﻛﻪ ﺑﻪﺧﺎﻃﺮ آن‬ ‫ﻣﺤﻜﻮم ﺷﺪه ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬اراﺋﻪ ﻣﻲﻛﺮد؛ ﺳﻮﺋﻴﺲ ﻟﻴﺒﺮال و ﻣﺠﺎرﺳﺘﺎن روﺳﺘﺎﺋﻲ ﻛﻪ اﻋﻤﺎل ﻛﻤﻮن را ﺟﺮم ﻋﻤﻮﻣﻲ ﺗﻠﻘﻲ ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ‪،‬‬ ‫ﺣﺎﺿﺮ ﺑﻪﺗﺤﻮﻳﻞ زﻧﺪاﻧﻴﺎن ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬اﻣﺎ ﺣﻜﻮﻣﺖ ورﺳﺎي ﻓﻘﻂ اﺣﻜﺎم دادﮔﺎهﻫﺎي ﻧﻈﺎﻣﻲ را اراﺋﻪ داد و ﻧﺘﻮاﻧﺴﺖ ﻛﻢﺗﺮﻳﻦ اﺛﺮي از‬ ‫دﻟﻴﻞ ﻳﺎ اﻣﺎرهي دﻗﻴﻖ ﻣﺜﺒِﺖ ﻣﺠﺮﻣﻴﺖ ﺑﻪآن اﺿﺎﻓﻪ ﻛﻨﻨﺪ]‪ .[250‬زﻧﺪاﻧﻴﺎن ﻧﺎﮔﺰﻳﺮ آزاد ﺷﺪﻧﺪ‪.‬‬ ‫در ‪ 8‬ﺳﭙﺘﺎﻣﺒﺮ‪ ،‬روﺳﻞ در ﻣﻘﺎﺑﻞ دادﮔﺎه ﺳﻮم ﺣﺎﺿﺮ ﺷﺪ‪ .‬دﻓﺎع او ﻋﺒﺎرت از اﻳﻦ ﺑﻮد ﻛﻪ ﺑﮕﻮﻳﺪ او ﺑﻪاﻳﻦ اﻣﻴﺪ ﺑﻪﻛﻤﻮن‬ ‫ﺧﺪﻣﺖ ﻛﺮده ﺑﻮد ﻛﻪ اﻳﻦ ﻗﻴﺎم ﻣﻲﺗﻮاﻧﺴﺖ ﺟﻨﮓ ﻋﻠﻴﻪ ﭘﺮوﺳﻲﻫﺎ را از ﺳﺮﺑﮕﻴﺮد‪ .‬ﻣﺮﻟﻦ ﺑﺎ اﻳﻦ زﻧﺪاﻧﻲ ﺑﺎ اﺣﺘﺮام زﻳﺎد ﺑﺮﺧﻮرد‬

‫‪262‬‬

‫ﻣﻲﻛﺮد و او ﻫﻢ ﺑﻨﻮﺑﻪي ﺧﻮد ﻋﻤﻴﻖﺗﺮﻳﻦ اﺣﺘﺮاﻣﺎت را ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪارﺗﺶ اﺑﺮاز ﻣﻲداﺷﺖ‪ .‬وﻟﻲ ﺑﺮاي ﺳﺮﺑﺎزان روﻣﺎﻧﺘﻴﻚ ﻫﻢ‬ ‫ﻋﺒﺮﺗﻲ ﻻزم ﺑﻮد و روﺳﻞ ﺑﻪﻣﺮگ ﻣﺤﻜﻮم ﺷﺪ‪.‬‬ ‫در ‪ 21‬ﺳﭙﺘﺎﻣﺒﺮ‪ ،‬روﺷﻔﻮر ﺑﻪﺗﺒﻌﻴﺪ در ﻳﻚ ﻣﻨﻄﻘﻪي ﻧﻈﺎﻣﻲ ﻣﺤﻜﻮم ﺷﺪ‪ .‬ﺑﻨﺎﭘﺎرﺗﻴﺴﺖﻫﺎي دادﮔﺎه ﺑﻪوﻳﮋه ﻧﮕﺎهﺷﺎن‬ ‫ﻣﺘﻮﺟﻪي ﻣﺆﻟﻒ ﻛﺘﺎب ﻻﻧﺘ‪‬ﺮن ﺑﻮد‪ .‬ﻣﺮﻟﻦ از ﭘﻴﻴﺮ ﺑﻨﺎﭘﺎرت دﻓﺎع ﻛﺮده ﺑﻮد‪ .‬ﮔﺎوو زﻧﺪاﻧﻲ را ﻣﺘﻬﻢ ﻛﺮد ﻛﻪ ﺑﻪﺷﺨﺺ اﻣﭙﺮاﺗﻮر‬ ‫اﻫﺎﻧﺖ ﻛﺮده اﺳﺖ‪ .‬ﺗﺮوﺷﻮ ﻛﻪ از ﻃﺮف روﺷﻔﻮر ﺑﻪﻋﻨﻮان ﺷﺎﻫﺪ دﻓﺎع ﻣﻌﺮﻓﻲ ﺷﺪه ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﻪاﻳﻦ ﻣﺮد ﻛﻪ در دوران ﻣﺤﺎﺻﺮه‬ ‫ﺑﻪﺧﺎﻃﺮ او ﻣﺤﺒﻮﺑﻴﺖ ﺧﻮد را ﺑﺎ ﻧﺎﻣﻪاي ﺗﻮﻫﻴﻦآﻣﻴﺰ ﻓﺪا ﻛﺮده ﺑﻮد‪ ،‬ﭘﺎﺳﺦ داد‪.‬‬ ‫روزﻧﺎﻣﻪﻧﮕﺎران اﻧﻘﻼﺑﻲ اﻳﻦ اﻓﺘﺨﺎر را داﺷﺘﻨﺪ ﻛﻪ از ﺻﻔﻮف ﺧﻮد ﭼﻨﺪ ﻗﺮﺑﺎﻧﻲ ﺑﺪﻫﻨﺪ‪ .‬ﻣﺎروﺗﻮي ﺟﻮان ﺑﻪﺧﺎﻃﺮ دو ﻣﻘﺎﻟﻪ‬ ‫ـﻓﻘﻂ دوـ در روزﻧﺎﻣﻪي ﺳﺎﻟﻮﭘﻮﺑﻠﻴﻚ ﺑﻪﻣﺮگ ﻣﺤﻜﻮم ﺷﺪ و آﻟﻔﻮﻧﺲ ﻫﻮﻣﺒِﺮ ﺑﺮاي ﺳﻪ ﻳﺎ ﭼﻬﺎر ﻣﻘﺎﻟﻪ در ﭘِﺮدوﺷ‪‬ﻦ‪ ،‬ﺑﻪاﻋﻤﺎل‬ ‫ﺷﺎﻗﻪ ﺑﺮاي اﺑﺪ‪.‬‬ ‫ﺳﺎﻳﺮ روزﻧﺎﻣﻪﻧﮕﺎران ﺑﻪﺗﺒﻌﻴﺪ ﻣﺤﻜﻮم ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬ﺟﺮم آنﻫﺎ ﭼﻪ ﺑﻮد؟ دﻓﺎع از ﻛﻤﻮن‪ .‬درﺣﺎﻟﻲﻛﻪ ﻛﻤﻮن ﺑﻪﺗﻮﻗﻴﻒ‬ ‫روزﻧﺎﻣﻪﻫﺎﺋﻲﻛﻪ از ورﺳﺎي دﻓﺎع ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ‪ ،‬اﻛﺘﻔﺎ ﻧﻤﻮده ﺑﻮد‪ .‬در واﻗﻌﻴﺖ اﻣﺮ‪ ،‬دادﮔﺎهﻫﺎي ﻧﻈﺎﻣﻲ ﻣﺄﻣﻮر رﻳﺸﻪﻛﻦ ﻛﺮدن ﺣﺰب‬ ‫اﻧﻘﻼب ﺑﻮدﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﺗﺮس از آﻳﻨﺪه‪ ،‬آنﻫﺎ را ﺑﻲﮔﺬﺷﺖ ﻣﻲﻛﺮد‪ .‬ﭘﺲ از آدمﻛُﺸﻲﻫﺎي ﺑﻲﺷﻤﺎر در ﺧﻴﺎﺑﺎن روزﻳﻪ‪ ،‬آنﻫﺎ ﻫﻢ ﻣﻲﺧﻮاﺳﺘﻨﺪ‬ ‫ﻫﻮﻟﻮﻛﺎﺳﺖ ﺧﻮد را ﺑﻪارواح ﻟُﻜُﻨﺖ و ﻛﻠﻤﺎنـﻓﻮﻣﺎ ﺗﻘﺪﻳﻢ ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬اﻋﺪامﻛﻨﻨﺪﮔﺎن واﻗﻌﻲ آنﻫﺎ را ﻧﻤﻲﺷﺪ ﻳﺎﻓﺖ‪ .‬اﻧﻔﺠﺎر ﺧﺸﻤﻲﻛﻪ‬ ‫ﺑﺮاي اﻳﻦ دو ژﻧﺮال ﺑﻪﻗﻴﻤﺖ ﺟﺎنﺷﺎن ﺗﻤﺎم ﺷﺪ‪ ،‬ﺧﻮدﺑﻪﺧﻮدي و ﻧﺎﮔﻬﺎﻧﻲ ﺑﻮد‪ ،‬ﻧﻈﻴﺮ اﻧﻔﺠﺎر ﺧﺸﻤﻲﻛﻪ در ‪ 1789‬ﻓﻠ‪‬ﺴ‪‬ﻞ‪،‬‬ ‫ﻓﻮﻟﻮن و ﺑﺮﺗﻴﻪ را ﻛﺸﺖ‪ .‬ﺑﺎزيﮔﺮان اﻳﻦ درام‪ ‬اﻧﺒﻮه ﻣﺮدم ﺑﻮدﻧﺪ و ﺑﺎ ﭘﺮاﻛﻨﺪه ﺷﺪنﺷﺎن ﻫﻤﻪي ردﭘﺎﻫﺎ ﮔﻢ ﺷﺪ‪ .‬ﻗﻀﺎت ﻧﻈﺎﻣﻲ‬ ‫ﻣﺘﻬﻤﻴﻦ را اﻻﺑﺨﺘﻜﻲ اﻧﺘﺨﺎب ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ‪ ،‬ﻫﻤﺎنﻃﻮرﻛﻪ ﻫﻤﻜﺎرانﺷﺎن در ﺑﻮتﻣﻮﻧﻤﺎرﺗﺮ ﻫﺮﻛﺴﻲ را ﻛﻪ اول از راه ﻣﻲرﺳﻴﺪ‪،‬‬ ‫ﺗﻴﺮﺑﺎران ﻣﻲﻧﻤﻮد‪.‬‬ ‫در ﮔﺰارش آﻣﺪه ﺑﻮد ﻛﻪ »ﺳﻴﻤﻮن ﻣﺎﻳﺮ ﺗﺎ آﺧﺮﻳﻦ ﻟﺤﻈﻪ ﺗﻼش ﻣﻲﻛﺮد ﻛﻪ ﻛﻪ از زﻧﺪاﻧﻴﺎن دﻓﺎع ﻛﻨﺪ و ﻛﺎزداﻧﺴﻜﻲ‬ ‫ﺣﺪاﻛﺜﺮ ﺳﻌﻲ ﺧﻮد را در ﻣﺨﺎﻟﻔﺖ ﺑﺎ اﺟﺮاي ﺗﻬﺪﻳﺪ‪ ‬ﻣﺮگ ﺑﻪﻋﻤﻞ آورد‪ .‬ﺟﻤﻌﻴﺖ او را دﺷﻨﺎم داد و ﺣﻤﺎﻳﻞ ﻃﻼﻳﺶ را ﭘﺎره‬ ‫ﻛﺮد«‪ .‬ﻫ‪‬ﺮﭘﻴﻦ ﻻﻛﺮوا ﻧﻮﻣﻴﺪاﻧﻪ ﺗﻼش ﻛﺮده ﺑﻮد؛ ﻻﮔﺮاﻧﮋ ﻛﻪ از ﺷﺮﻛﺖ در ﺟﻮﺧﻪي آﺗﺶ ﺧﻮدداري ﻛﺮده ﺑﻮد‪ ،‬و ﭼﻨﺎن‬ ‫ﺑﻲﮔﻨﺎﻫﻲ ﺧﻮد اﻃﻤﻴﻨﺎن داﺷﺖ ﻛﻪ آﻣﺪه ﺑﻮد ﺗﺎ داوﻃﻠﺒﺎﻧﻪ ﺧﻮد را ﺗﺴﻠﻴﻢ ﻗﻀﺎت ﻛﻨﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﮔﺰارش او را ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ ﻣﺎﻳﺮ‪،‬‬ ‫ﻛﺎزداﻧﺴﻜﻲ‪ ،‬ﻫﺮﭘﻴﻦـﻻﻛﺮوا‪ ،‬ﻻﮔﺮاﻧﮋ و ﻳﻚ ﮔﺮوﻫﺒﺎن ﺻﻒ‪ ،‬وِرداﻧﻴﻴِﻪ ﻛﻪ ‪ 18‬ﻣﺎرس ﺗﻔﻨﮓ ﺧﻮدرا از ﻗﻨﺪاق ﺑﻠﻨﺪ ﻛﺮده ﺑﻮد‪،‬‬ ‫ﺑﻪﻣﺘﻬﻤﻴﻦ اﺻﻠﻲ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﻧﻤﻮد‪.‬‬ ‫ﻣﺤﺎﻛﻤﻪ ﺗﺤﺖ رﻳﺎﺳﺖ ﻛﻠﻨﻞ اوﺑِﺮ‪ ،‬ﻣﺘﻌﺼﺒﻲ ﭘﻮزﺧﻨﺪ ﺑﻪﻟﺐ و اﺣﺴﺎﺳﺎﺗﻲ‪ ،‬اداره ﻣﻲﺷﺪ‪ .‬ﻋﻠﻲرﻏﻢ ﺗﻼشﻫﺎي او و‬ ‫دادﺳﺘﺎن‪ ،‬ﻛﻢﺗﺮﻳﻦ دﻟﻴﻠﻲ ﻧﻤﻲﺷﺪ ﻋﻠﻴﻪ زﻧﺪاﻧﻴﺎن ﻣﻄﺮح ﻛﺮد‪ .‬ﺣﺘﻲ اﻓﺴﺮان ارﺗﺶ ﻣﻼزمِ ژﻧﺮال ﻟُﻜُﻨﺖ ﺑﻪﻧﻔﻊ آنﻫﺎ ﺷﻬﺎدت‬ ‫دادﻧﺪ‪ .‬ﻓﺮﻣﺎﻧﺪه ﭘﻮﺳﺎرگ ﮔﻔﺖ‪» :‬ﺳﻴﻤﻮن ﻣﺎﻳﺮ ﺑﺮاي ﻧﺠﺎت ﻣﺎ ﻫﺮآنﭼﻪ را ﻣﻤﻜﻦ ﺑﻮد‪ ،‬اﻧﺠﺎم داد«‪ .‬اﻳﻦ اﻓﺴﺮ ﺻﺪاﺋﻲ را ﺷﻨﻴﺪه‬ ‫ﺑﻮد ﻛﻪ ﻓﺮﻳﺎد ﻣﻲزد‪» :‬ﺣﺘﻲ ﺧﺎﺋﻨﻴﻦ را ﻫﻢ ﺑﺪون ﺣﻜﻢ دادﮔﺎه ﻧﻜﺸﻴﺪ‪ ،‬دادﮔﺎه ﻧﻈﺎﻣﻲ ﺗﺸﻜﻴﻞ دﻫﻴﺪ«؛ ﻋﻴﻨﺎً ﮔﻔﺘﻪي‬ ‫ﻫﺮﭘﻴﻦـﻻﻛﺮوا‪ .‬از ﻣﻴﺎن ﺗﻤﺎم ﻣﺘﻬﻤﻴﻦ او ﻓﻘﻂ ﻣﺎﻳﺮ را ﺷﻨﺎﺧﺖ‪ .‬اﻓﺴﺮ دﻳﮕﺮي ﺷﻬﺎدت ﻣﺸﺎﺑﻬﻲ داد‪ .‬ورداﻧﻴﻪ ﺛﺎﺑﺖ ﻛﺮد ﻛﻪ در‬ ‫ﻣﻮﻗﻊ اﻋﺪام‪ ،‬او در ﭘﻨﺎهﮔﺎهﻫﺎي ﻛﻮرﺳﻞ ﺑﻮده اﺳﺖ‪ .‬دادﺳﺘﺎﻧﻲ ﻫﻤﻪ را اﻧﻜﺎر ﻛﺮد‪ ،‬وﻟﻲ ﺑﺪون آن ﻛﻪ ﺑﺘﻮاﻧﺪ ﺣﺘﻲ ﻳﻚ ﺷﺎﻫﺪ‬ ‫ﻫﻢ ﻣﻌﺮﻓﻲ ﻛﻨﺪ‪ .‬رﻳﺒﻤﻮن ﺛﺎﺑﺖ ﻛﺮد ﻛﻪ او در اﻃﺎق ﺧﻴﺎﺑﺎن روزﻳﻪ ﺟﻠﻮي ﻣﻬﺎﺟﻤﻴﻦ اﻳﺴﺘﺎده اﺳﺖ‪ .‬ﻣﺎﺳﻠﻮ ﻋﻠﻴﻪ او ﭼﻴﺰي ﺟﺰ‬ ‫ﮔﻔﺘﻪﻫﺎي ﭼﻨﺪ زن ﺑﺪﺧﻮاه ﻧﺪاﺷﺖ ﻛﻪ ادﻋﺎ ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ ﻛﻪ او ﻻف ﻣﻲزده اﺳﺖ ﻛﻪ ژﻧﺮالﻫﺎ را اﻋﺪام ﻛﺮده اﺳﺖ‪ .‬ﻛﺎﭘﻴﺘﺎن‬ ‫ﺑﻮﻧﻴﻮ‪ ،‬دﺳﺘﻴﺎر وزﻳﺮ و ﺣﺎﺿﺮ در ﺟﺮﻳﺎن اﻋﺪام‪ ،‬ﺑﺮﻋﻜﺲ ﺗﺎﻛﻴﺪ ﻛﺮد ﻛﻪ آن دو ژﻧﺮال در اﺣﺎﻃﻪي ﺳﺮﺑﺎزﻫﺎ ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬آﻗﺎي د‪‬ﻣﺎﻳﻔﻮ‬ ‫ﮔﻔﺖ ﻛﻪ ردﻳﻒ ﺟﻠﻮي ﺟﻮﺧﻪ را ‪ 9‬ﺳﺮﺑﺎز ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻣﻲدادﻧﺪ و رژﻳﻤﺎنﻫﺎي آنﻫﺎ را ﻫﻢ ﻧﺎم ﺑﺮد‪.‬‬

‫‪263‬‬

‫ﻧﻈﻴﺮ ﻣﺤﺎﻛﻤﻪي اﻋﻀﺎي ﻛﻤﻮن‪ ،‬ﺣﺘﻲ ﺷﻬﻮد رﺳﻤﻲِ ﻛﺎذب ﻫﻢ در ﻛﺎر ﻧﺒﻮد‪ .‬ﺑﺎوﺟﻮد اﻳﻦ‪ ،‬دادﺳﺘﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺑﻪﻫﻴﭻوﺟﻪ‬ ‫ﻧﻤﻲﺧﻮاﺳﺖ ﺑﮕﺬارد آنﻫﺎ از ﭼﻨﮕﺶ ﻓﺮار ﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬درﺳﺖ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪﻫﻤﻴﻦ اﻓﺮاديﻛﻪ ﺑﺮاي ﻧﺠﺎت ژﻧﺮالﻫﺎ ﺟﺎنﺷﺎن را ﺑﻪﺧﻄﺮ‬ ‫اﻧﺪاﺧﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬از ﻫﻤﻪ ﺑﻲﮔﺬﺷﺖﺗﺮ ﺑﻮد‪ .‬دادﻳﺎر ﺷﺎﻫﺪي را ﻛﻪ ﺑﺎﺣﺮارت ﺑﻪﻧﻔﻊ ﻳﻚ زﻧﺪاﻧﻲ ﺷﻬﺎدت ﻣﻲداد‪ ،‬ﺗﻬﺪﻳﺪ ﺑﻪﺑﺎزداﺷﺖ‬ ‫ﻛﺮد‪ .‬ﭘﺲ از ﭼﻨﺪﻳﻦ ﺟﻠﺴﻪ ﻛﺸﻒ ﻛﺮدﻧﺪ ﻛﻪ دارﻧﺪ ﻛﺴﻲ را ﺑﻪﺟﺎي دﻳﮕﺮي ﻣﺤﺎﻛﻤﻪ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪ .‬رﺋﻴﺲ دادﮔﺎه ﺑﻪﻣﻄﺒﻮﻋﺎت‬ ‫دﺳﺘﻮر داد ﻛﻪ ﺳﺮوﺻﺪاي اﻳﻦ ﻗﻀﻴﻪ را ﺑﺨﻮاﺑﺎﻧﻨﺪ‪ .‬ﻫﺮﺟﻠﺴﻪ و ﻫﺮﺷﺎﻫﺪ ﺟﺪﻳﺪي ﺑﻴﮕﻨﺎﻫﻲ زﻧﺪاﻧﻴﺎن را ﺛﺎﺑﺖ و ﻣﺤﻜﻮﻣﻴﺖ را‬ ‫ﻏﻴﺮﻣﻤﻜﻦﺗﺮ ﻣﻲﺳﺎﺧﺖ‪ .‬ﻣﻌﻬﺬا در ‪ 18‬ﻧﻮاﻣﺒﺮ‪ ،‬ورداﻧﻴﻪ‪ ،‬ﻣﺎﻳﺮ‪ ،‬ﻫﺮﭘﻴﻦـﻻﻛﺮوا‪ ،‬ﻣﺎﺳﻠﻮ‪ ،‬ﻟ‪‬ﺒﻠﻮﻧﺪ و آﻟﺪ‪‬ﻧﻬﻮف ﺑﻪﻣﺮگ و دﻳﮕﺮان‬ ‫ﺑﻪﻣﺠﺎزاتﻫﺎﺋﻲ از ﻛﺎر ﺑﺎ اﻋﻤﺎل ﺷﺎﻗﻪ ﺗﺎ زﻧﺪان ﻣﺤﻜﻮم ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬ﻳﻜﻲ از ﻛﺴﺎﻧﻲﻛﻪ ﺑﻪﻣﺮگ ﻣﺤﻜﻮم ﺷﺪ‪ ،‬ﻟ‪‬ﺒﻠﻮﻧﺪ‪ ،‬ﻓﻘﻂ ﭘﺎﻧﺰده‬ ‫ﺳﺎل و ﻧﻴﻢ داﺷﺖ‪.‬‬ ‫ﭘﺲ از آنﻛﻪ ﺑﻪاﻳﻦ ﻧﺤﻮ رﺿﺎﻳﺖ ﺧﺎﻃﺮ ارﺗﺶ ﺗﺄﻣﻴﻦ ﺷﺪ‪ ،‬دادﮔﺎهﻫﺎ ﺑﺎ ﻧﻮﻛﺮﻣ‪Ĥ‬ﺑﻲ ﺑﻪاﻧﺘﻘﺎمﺟﻮﺋﻲ از ﺟﺮاﺋﻢ ارﺗﻜﺎﺑﻲ ﻋﻠﻴﻪ‬ ‫ﺗﻲﻳﺮ ﺑﺮﺧﺎﺳﺘﻨﺪ‪ .‬ﻓﻮﻧﺘ‪‬ﻦ‪ ،‬ﻛﺎرﻣﻨﺪيﻛﻪ از ﻃﺮف ﻛﻤﻮن ﻣﺄﻣﻮر ﺧﺮاب ﻛﺮدن ﺧﺎﻧﻪي ﻛﺴﻲ ﺷﺪه ﺑﻮد ﻛﻪ ﺻﺪﻫﺎ ﺧﺎﻧﻪ را ﺧﺮاب‬ ‫ﻛﺮده ﺑﻮد‪ ،‬در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺷﻌﺒﻪ ﭘﻨﺠﻢ دادﮔﺎه ﺣﺎﺿﺮ ﺷﺪ ﻛﻪ ﺣﺪاﻛﺜﺮ ﺳﻌﻲ ﺧﻮد را ﻛﺮد ﺗﺎ او را دزد ﺟﻠﻮه دﻫﺪ‪ .‬ﻫﻤﻪ ﻣﻲداﻧﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ‬ ‫اﺛﺎﺛﻴﻪ و ﻇﺮوف ﻧﻘﺮهي ﺗﻲﻳﺮ ﺑﻪاﻧﺒﺎر ﻧﮕﻬﺪاري ﻣﺒﻠﻤﺎن‪ ،‬ﻛﺎرﻫﺎي ﻫﻨﺮي او ﺑﻪﻣﻮزه‪ ،‬ﻛﺘﺎبﻫﺎ ﺑﻪﻛﺘﺎبﺧﺎﻧﻪﻫﺎي ﻋﻤﻮﻣﻲ و‬ ‫ﻟﺒﺎسﻫﺎ ﺑﻪآﻣﺒﻮﻻﻧﺲﻫﺎ ﻓﺮﺳﺘﺎده ﺷﺪه ﺑﻮد؛ و اﻳﻦ ﻣﺮدك ﭘﺲ از ورود ﺳﺮﺑﺎزﻫﺎ ﺑﻪﭘﺎرﻳﺲ ﺑﻴﺶﺗﺮ اﻳﻦ اﺷﻴﺎء را ﭘﺲﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮد‪.‬‬ ‫ﺑﺤﺸﻲ از اﻳﻦ اﺛﺎﺛﻴﻪ در ﺣﺮﻳﻖ ﺗﻮﻳﻠﺮي از ﺑﻴﻦ رﻓﺘﻪ ﺑﻮد و ﮔﺰارش دادﺳﺘﺎن او را ﻣﺘﻬﻢ ﻣﻲﻛﺮد ﻛﻪ آنﻫﺎ را ﺑﺮداﺷﺘﻪ اﺳﺖ؛‬ ‫ﮔﺮﭼﻪ در ﺧﺎﻧﻪي ﻓﻮﻧﺘﻦ ﻓﻘﻂ دو ﻣﺪال ﺑﻲارزش ﭘﻴﺪا ﺷﺪ‪ .‬ﻓﻮﻧﺘﻦ ﺑﻪاﻳﻦ اﺗﻬﺎم ﻛﻪ ﭘﺲ از ﻳﻚ ﻋﻤﺮ زﻧﺪﮔﻲ ﺑﺎ درﺳﺘﻜﺎري‪ ،‬ﺧﻮد‬ ‫را از آن ﻣﺒﺮا ﻣﻲداﻧﺴﺖ‪ ،‬ﻓﻘﻂ ﺑﺎ اﺷﻚ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺴﺖ ﭘﺎﺳﺦ ﺑﺪﻫﺪ‪ .‬ﻓﻴﮕﺎروﺋﻲﻫﺎ ﺑﻪاﻳﻦ ﻛﺎر ﺧﻴﻠﻲ ﺧﻨﺪﻳﺪﻧﺪ و او ﺑﻪﺑﻴﺴﺖ ﺳﺎل‬ ‫ﻛﺎر ﺑﺎ اﻋﻤﺎل ﺷﺎﻗﻪ ﻣﺤﻜﻮم ﺷﺪ‪.‬‬ ‫در ‪ 28‬ﻧﻮاﻣﺒﺮ‪ ،‬ﻣﺠﻠﺲ ﺗﻴﺮﺑﺎرانﻫﺎي ﺧﻮد را از ﺳﺮﮔﺮﻓﺖ‪ .‬ﺗﻲﻳﺮ ﻛﻪ ﺑﺎ زﻳﺮﻛﻲ ﺣﻖ ﺗﺨﻔﻴﻒ ﻣﺠﺎزاتﻫﺎ را ﺑﻪﮔﺮدن‬ ‫ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎن ﻣﻲاﻧﺪاﺧﺖ‪ ،‬ﻣﺠﻠﺲ را وادار ﻛﺮد ﻳﻚ ﻛﻤﻴﺴﻴﻮن ﺑﺨﺸﻮدﮔﻲ ﺗﺸﻜﻴﻞ دﻫﺪ‪ .‬ﻛﻤﻴﺴﻴﻮن از ﭘﺎﻧﺰده ﻋﻀﻮ ﺗﺸﻜﻴﻞ‬ ‫ﻣﻲﺷﺪﻛﻪ ﻣﺎﻧﻨﺪ اﻋﻀﺎي ﻛﻤﻴﺴﻴﻮنﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻂ ‪ 1852‬از ﻃﺮف ﻣﺎﻟﻜﻴﻦ ﺑﺰرگ و ﺳﻠﻄﻨﺖﻃﻠﺒﺎن ﻣﺘﻌﺼﺐ ﺗﺄﻣﻴﻦ‬ ‫ﻣﻲﺷﺪ]‪ .[251‬ﻳﻜﻲ از آنﻫﺎ‪ ،‬ﻣﺎرﻛﻲد‪‬ﻛﻴﻨﺴﻮﻧﺎ‪ ،‬در ﻃﻲ ﻧﺒﺮدﻫﺎي ﺧﻴﺎﺑﺎﻧﻲ‪ ،‬اﻋﺪامﻫﺎ را در ﻟﻮﮔﺰاﻣﺒﻮرگ ﺳﺮﭘﺮﺳﺘﻲ ﻣﻲﻛﺮد‪.‬‬ ‫رﺋﻴﺲ آن‪ ،‬ﻣﺎرﺗ‪‬ﻞ‪ ،‬ﻋﻴﺎش ﭘﻴﺮي ﺑﻮد ﻛﻪ ﺑﺨﺸﻮدﮔﻲ ﺧﻮد را ﺑﻪﻣﺘﻘﺎﺿﻴﺎن زﻳﺒﺎرو ﻣﻲﻓﺮوﺧﺖ‪.‬‬ ‫اوﻟﻴﻦ ﻣﻮاردي ﻛﻪ ﻣﻮرد ﺑﺮرﺳﻲ اﻳﻦ ﻛﻤﻴﺴﻴﻮن ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺖ‪ ،‬ﭘﺮوﻧﺪهﻫﺎي روﺳﻞ و ﻓﺮه ﺑﻮد‪ .‬ﻣﻄﺒﻮﻋﺎت ﻟﻴﺒﺮال ﺑﺎ ﮔﺮﻣﻲ از‬ ‫اﻳﻦ اﻓﺴﺮ ﺟﻮان دﻓﺎع ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬در وﺟﻮد او‪ ،‬در ذﻫﻦ ﻧﺎآراماش‪ ،‬ﺑﺮي از ﻫﺮﮔﻮﻧﻪ ﻋﻘﺎﻳﺪ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﻧﺎﻣﻨﺎﺳﺐ ﻛﻪ ﭼﻨﺎن ﻣﺘﻜﺒﺮاﻧﻪ‬ ‫ﺑﻪﻛﻤﻮن ﭘﺸﺖ ﻛﺮده ﺑﻮد ـﺑﻮرژوازيـ ﻳﻜﻲ از ﻓﺮزﻧﺪان اﺻﺮافﻛﺎر ﺧﻮد را ﺷﻨﺎﺧﺖ‪ .‬واﻧﮕﻬﻲ او »ﺗﻐﻴﻴﺮي اﻓﺘﺨﺎرآﻓﺮﻳﻦ« ﻛﺮده‬ ‫ﺑﻮد‪ .‬ﻣﻄﺒﻮﻋﺎت ﺧﺎﻃﺮات او را ﻣﻨﺘﺸﺮ ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ ﻛﻪ در آنﻫﺎ از ﻛﻤﻮن و ﻓﺪرالﻫﺎ ﺑﺪ ﻣﻲﮔﻔﺖ‪ .‬روز ﺑﻪروز زﻧﺪﮔﻲ اﻳﻦ زﻧﺪاﻧﻲ‪،‬‬ ‫ﻣﻜﺎﻟﻤﺎت ﻣﻌﻨﻮي او ﺑﺎ روﺣﺎﻧﻴﻮن ﭘﺮوﺗﺴﺘﺎن و ﻣﻼﻗﺎتﻫﺎي دﻟﺨﺮاش او ﺑﺎ ﺧﺎﻧﻮادهاش را ﻧﻘﻞ ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬اﻣﺎ از ﻓﺮه ﻛﻠﻤﻪاي‬ ‫ﻧﺒﻮد ﺟﺰ آن ﻛﻪ ﺑﮕﻮﻳﻨﺪ »ﻣﺸﻤﺌﺰ ﻛﻨﻨﺪه« اﺳﺖ‪ .‬ﻣﺎدرش دﻳﻮاﻧﻪ ﻣﺮده ﺑﻮد؛ ﺑﺮادرش ﺑﻪﻋﻨﻮان دﻳﻮاﻧﻪ در دﺧﻤﻪﻫﺎي ورﺳﺎي‬ ‫ﻣﺤﺒﻮس اﺳﺖ؛ ﭘﺪرش در ﻗﻠﻌﻪي ﻓﻮرا زﻧﺪاﻧﻲ اﺳﺖ؛ و ﺧﻮاﻫﺮش دﺧﺘﺮي ﻧﻮزده ﺳﺎﻟﻪ‪ ،‬ﺳﺎﻛﺖ‪ ،‬ﺳﺮﺑﻪزﻳﺮ‪ ،‬رﻳﺎﺿﺖﻛﺶ ﻛﻪ‬ ‫ﺷﺐ و روزش را ﺻﺮف ﺑﻪدﺳﺖ آوردن ﺑﻴﺴﺖ ﻓﺮاﻧﻚ ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﻫﺮﻫﻔﺘﻪ ﺑﺮاي ﺑﺮادرش ﻣﻲﻓﺮﺳﺘﺪ‪ .‬او ﻛﻤﻚ دوﺳﺘﺎﻧﺶ را‬ ‫رد ﻛﺮده اﺳﺖ و ﻣﺎﻳﻞ ﻧﻴﺴﺖ اﻓﺘﺨﺎر اداي وﻇﻴﻔﻪي ﻣﻘﺪس ﺧﻮد را ﺑﺎ ﻛﺴﻲ ﺗﻘﺴﻴﻢ ﻛﻨﺪ‪ .‬ﺑﻪواﻗﻊ ﻧﻤﻲﺷﻮد ﭼﻴﺰي‬ ‫»ﻣﺸﻤﺌﺰﻛﻨﻨﺪه«ﺗﺮ از اﻳﻦ ﺗﺼﻮر ﻛﺮد!‬ ‫دوازده ﻫﻔﺘﻪ‪ ،‬ﻣﺮگ ﺑﺎﻻي ﺳﺮ ﻣﺤﻜﻮﻣﺎن ﻣﻌﻠﻖ ﺑﻮد‪ .‬ﺳﺮاﻧﺠﺎم در ‪ 28‬ﻧﻮاﻣﺒﺮ در ﺳﺎﻋﺖ ﺷﺶ ﺑﻪآنﻫﺎ ﮔﻔﺘﻪ ﺷﺪ ﻛﻪ ﺑﺎﻳﺪ‬ ‫ﺑﻤﻴﺮﻧﺪ‪ .‬ﻓﺮه ﺑﺪون ﻧﺸﺎن دادن ﻛﻢﺗﺮﻳﻦ اﺣﺴﺎﺳﺎﺗﻲ از ﺑﺴﺘﺮ ﺑﻴﺮون ﭘﺮﻳﺪ‪ ،‬دﻳﺪار ﻛﺸﻴﺶ را رد ﻛﺮد‪ ،‬ﻧﺎﻣﻪاي ﺑﻪدادﮔﺎه ﻧﻈﺎﻣﻲ‬ ‫ﻧﻮﺷﺖ و ﺧﻮاﺳﺘﺎر آزادي ﭘﺪرش ﺷﺪ؛ و ﻳﻜﻲ ﻫﻢ ﺑﺮاي ﺧﻮاﻫﺮش ﺑﻪاﻳﻦ ﻣﻀﻤﻮن ﻛﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﺗﺮﺗﻴﺐ دﻓﻦ او را ﻃﻮري ﺑﺪﻫﺪ ﺗﺎ‬

‫‪264‬‬

‫دوﺳﺘﺎﻧﺶ دوﺑﺎره ﺑﺘﻮاﻧﻨﺪ او را ﺑﻴﺎﺑﻨﺪ‪ .‬روﺳﻞ اﺑﺘﺪا ﻗﺪري ﻣﺘﻌﺠﺐ ﺑﻮد و ﺑﻌﺪ ﺑﺎ روﺣﺎﻧﻴﻮﻧﺶ ﺣﺮف زد‪ .‬او ﻧﺎﻣﻪاي ﻧﻮﺷﺖ و ﺗﻘﺎﺿﺎ‬ ‫ﻛﺮد ﻛﻪ ﻧﺒﺎﻳﺪ اﻧﺘﻘﺎم ﻣﺮگ او را ﺑﮕﻴﺮﻧﺪ ـﻣﺤﻜﻢﻛﺎريِ ﻛﺎﻣﻼً ﺑﻲﻓﺎﻳﺪهـ و ﭼﻨﺪ ﺗﺸﻜﺮي ﻫﻢ از ﻋﻴﺴﻲ ﻣﺴﻴﺢ ﻛﺮد‪ .‬ﺑﻪﻋﻨﻮان‬ ‫رﻓﻴﻖ ﻣﺮگ‪ ،‬آنﻫﺎ ﮔﺮوﻫﺒﺎﻧﻲ از ﺻﻒ ‪ 45‬را داﺷﺘﻨﺪ‪ ،‬ﺑﻪﻧﺎم ﺑﻮرژوا ﻛﻪ ﺑﻪﻛﻤﻮن ﭘﻴﻮﺳﺘﻪ ﺑﻮد؛ و ﻫﻤﺎن آراﻣﺸﻲ را ﻧﺸﺎن ﻣﻲداد‬ ‫ﻛﻪ ﻓﺮه‪ .‬وﻗﺘﻲ آنﻫﺎ را دﺳﺖﺑﻨﺪ ﻣﻲزدﻧﺪ‪ ،‬روﺳﻞ ﻋﺼﺒﺎﻧﻲ ﺷﺪ؛ وﻟﻲ ﻓﺮه و ﺑﻮرژوا ﺣﺘﻲ از اﻋﺘﺮاض ﻫﻢ ﻛﺮاﻫﺖ داﺷﺘﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﻫﻮا ﮔﺮگ و ﻣﻴﺶ ﺑﻮد و ﺑﻪﺷﺪت ﺳﺮد‪ .‬در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺑﻮت ﺳﺎﺗﻮري‪ 5/000 ،‬ﻣﺮد ﻣﺴﻠﺢ ﺳﻪ ﺗﻴﺮك ﺳﻔﻴﺪ را اﺣﺎﻃﻪ ﻛﺮده‬ ‫ﺑﻮدﻧﺪ و ﻫﺮ ﺗﻴﺮك ﻳﻚ ﺟﻮﺧﻪي دوازده ﻧﻔﺮه داﺷﺖ‪ .‬ﺳﺮﻫﻨﮓ ﻣﺮﻟﻦ ﻓﺮﻣﺎﻧﺪﻫﻲ را ﺑﻪﻋﻬﺪه داﺷﺖ و ﺑﺎ اﻳﻦﻛﺎرِ ﺧﻮد وﻇﻴﻔﻪي‬ ‫ﻓﺎﺗﺢ‪ ،‬ﻗﺎﺿﻲ و ﺟﻼد را ﻳﻜﻲ ﻣﻲﻛﺮد‪.‬‬ ‫ﭼﻨﺪ ﻋﺎﺑﺮ ﻛﻨﺠﻜﺎو‪ ،‬اﻓﺴﺮان و روزﻧﺎﻣﻪﻧﮕﺎران‪ ،‬ﻛﻞ اﻓﺮاد ﺣﺎﺿﺮ را ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻣﻲدادﻧﺪ‪.‬‬ ‫در ﺳﺎﻋﺖ ﻫﻔﺖ ﮔﺎريﻫﺎي ﻣﺤﻜﻮﻣﺎن ﭘﺪﻳﺪار ﺷﺪ‪ .‬ﻃﺒﻞﻫﺎ اداي اﺣﺘﺮام ﻛﺮدﻧﺪ و ﺷﻴﭙﻮرﻫﺎ ﺑﻪﺻﺪا درآﻣﺪ‪ .‬زﻧﺪاﻧﻲﻫﺎ و‬ ‫ﺑﻪدﻧﺒﺎل آنﻫﺎ ژاﻧﺪارمﻫﺎ ﭘﻴﺎده ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬روﺳﻞ ﻫﻨﮕﺎم ﻋﺒﻮر از ﺟﻠﻮي ﮔﺮوﻫﻲ اﻓﺴﺮ ﺑﻪآنﻫﺎ ﺳﻼم داد‪ .‬ﺑﻮرژواي ﻏﻴﻮر درﺣﺎﻟﻲﻛﻪ‬ ‫ﺑﻪﺗﻤﺎم اﻳﻦ ﻧﻤﺎﻳﺶ ﺑﺎ ﺣﺎﻟﺘﻲ ﺑﻲﺗﻔﺎوت ﻧﮕﺎه ﻣﻲﻛﺮد‪ ،‬ﺑﻪﺗﻴﺮك وﺳﻄﻲ ﺗﻜﻴﻪ داد‪.‬‬ ‫ﻓﺮه آﺧﺮ ﺳﺮ آﻣﺪ‪ ،‬ﻟﺒﺎس ﺳﻴﺎه ﺑﻪﺗﻦ داﺷﺖ‪ ،‬ﺳﻴﮕﺎر ﻣﻲﻛﺸﻴﺪ و ﻫﻴﭻﻳﻚ از ﻋﻀﻼت ﺻﻮرﺗﺶ ﺣﺮﻛﺖ ﻧﻤﻲﻛﺮد‪ .‬ﺑﺎ‬ ‫ﮔﺎمﻫﺎﺋﻲ ﻣﺤﻜﻢ و ﻣﺮﺗﺐ ﺑﺎﻻ رﻓﺖ و ﺑﻪﺗﻴﺮك ﺳﻮم ﺗﻜﻴﻪ داد‪ .‬روﺳﻞ در ﺣﻀﻮر وﻛﻴﻞ و ﻛﺸﻴﺶﻫﺎي ﺧﻮد اﺟﺎزه ﺧﻮاﺳﺖ ﻛﻪ‬ ‫ﻓﺮﻣﺎن آﺗﺶ را ﺧﻮدش ﺑﺪﻫﺪ‪ .‬ﻣﺮﻟﻦ رد ﻛﺮد‪ .‬روﺳﻞ ﺧﻮاﺳﺖ ﺟﻬﺖ اﺑﺮاز اﺣﺘﺮام ﺑﻪﺣﻜﻢ او‪ ،‬ﺑﺎ وي دﺳﺖ دﻫﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﺧﻮاﺳﺖ رد‬ ‫ﺷﺪ‪ .‬در ﺟﺮﻳﺎن اﻳﻦ ﻣﺬاﻛﺮات‪ ،‬ﻓﺮه و ﺑﻮرژوا ﺑﻲﺣﺮﻛﺖ و ﺳﺎﻛﺖ ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﺑﺮاي ﻣﺘﻮﻗﻒ ﻛﺮدن ﺗﺮاوش اﺣﺴﺎﺳﺎت روﺳﻞ‪ ،‬ﻳﻚ‬ ‫اﻓﺴﺮ ﻣﺠﺒﻮر ﺷﺪ ﺑﻪاو ﺑﮕﻮﻳﺪ ﻛﻪ دارد ﻋﺬاب آن دو ﻧﻔﺮ دﻳﮕﺮ را ﻃﻮﻻﻧﻲ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬ﺑﺎﻻﺧﺮه ﭼﺸﻢﻫﺎي او را ﺑﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﻓﺮه‬ ‫ﭼﺸﻢﺑﻨﺪ را ﻋﻘﺐ زد‪ ،‬ﻋﻴﻨﻜﺶ را ﺻﺎف ﻧﻤﻮد و ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ در ﭼﺸﻢ ﺳﺮﺑﺎزﻫﺎ ﺧﻴﺮه ﺷﺪ‪.‬‬ ‫ﺣﻜﻢ ﺧﻮاﻧﺪه ﺷﺪ‪ ،‬آﺟﻮدانﻫﺎ ﺷﻤﺸﻴﺮﻫﺎيﺷﺎن را ﭘﺎﺋﻴﻦ آوردﻧﺪ و ﺗﻔﻨﮓﻫﺎ ﺷﻠﻴﻚ ﺷﺪ‪ .‬ﻓﺮه ﺳﺮﭘﺎ ﻣﺎﻧﺪ‪ ،‬او ﻓﻘﻂ از ﭘﻬﻠﻮ‬ ‫ﮔﻠﻮﻟﻪ ﺧﻮرده ﺑﻮد‪ .‬دوﺑﺎره ﺑﻪﺳﻤﺖ او آﺗﺶ ﺷﺪ و اﻓﺘﺎد‪ .‬ﻳﻚ ﺳﺮﺑﺎز ﺑﺎ ﮔﺬاﺷﺘﻦ ﺷﺎﺳﭙﻮت ﺧﻮد در ﮔﻮش او ﻣﻐﺰش را ﺑﻴﺮون‬ ‫ﭘﺮاﻧﺪ‪ .‬ﺑﺎ ﻋﻼﻣﺖ ﻣﺮﻟﻦ ﻣﻮﺟﻲ از ﺻﺪاي ﺷﻴﭙﻮرﻫﺎ ﺑﻪﻫﻮا ﺑﻠﻨﺪ ﺷﺪ و ﺑﻪﺗﻘﻠﻴﺪ از رﺳﻢ آدمﺧﻮاران‪ ،‬ﺳﺮﺑﺎزﻫﺎ ﺣﺮﻛﺖ ﻛﺮدﻧﺪ و‬ ‫ﭘﻴﺮوزﻣﻨﺪاﻧﻪ از ﺟﻠﻮي اﺟﺴﺎد رد ﺷﺪﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﭼﻪ رﺳﻮاﺋﻲِ ﺑﻮرژوازي ﺑﻪﭘﺎ ﻣﻲﻛﺮد‪ ،‬اﮔﺮ ﻓﺪرالﻫﺎ ﺑﺎ ﺻﺪاي ﻣﻮزﻳﻚ ﺟﻠﻮي ﮔﺮوﮔﺎنﻫﺎي اﻋﺪام ﺷﺪه رژه ﻣﻲرﻓﺘﻨﺪ! اﺟﺴﺎد‬ ‫روﺳﻞ و ﻓﺮه ﺗﺤﻮﻳﻞ ﺧﺎﻧﻮادهﻫﺎيﺷﺎن ﺷﺪ و ﺟﺴﺪ ﺑﻮرژوا در ﮔﻮر ﻣﺸﺘﺮك ﮔﻮرﺳﺘﺎن ﺳﻦﻟﻮﺋﻲ ﺳﺮﺑﻪﻧﻴﺴﺖ ﮔﺮدﻳﺪ‪ .‬ﻣﺮدم‬ ‫ﺧﺎﻃﺮهي او را از ﺧﺎﻃﺮهي ﻓﺮه ﺟﺪا ﻧﻤﻲﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬زﻳﺮا ﻫﺮدوي آنﻫﺎ ﺑﺎ ﺷﺠﺎﻋﺘﻲ ﻳﻜﺴﺎن در راه آرﻣﺎﻧﻲﻛﻪ ﻫﺮدو ﺑﺎ ﺧﻠﻮﺻﻲ‬ ‫ﻳﻜﺴﺎن ﺑﻪآن ﺧﺪﻣﺖ ﻛﺮده ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﺟﺎن دادﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﻣﻄﺒﻮﻋﺎت ﻟﻴﺒﺮال اﺷﻚﻫﺎي ﺧﻮد را ﺑﻪروﺳﻞ اﺧﺘﺼﺎص دادﻧﺪ‪ .‬ﭼﻨﺪ روزﻧﺎﻣﻪي ﺷﺠﺎع در ﺷﻬﺮﺳﺘﺎنﻫﺎ ﺑﻪﻫﻤﻪي ﻗﺮﺑﺎﻧﻴﺎن‬ ‫اداي اﺣﺘﺮام ﻛﺮدﻧﺪ و ﻛﻤﻴﺴﻴﻮن ﺑﺨﺸﻮدﮔﻲ ـﻳﺎ ﻫﻤﺎنﻃﻮر ﻛﻪ ﻳﻚ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪه‪ ،‬اوردﻳﻨ‪‬ﺮ ﺟﻮان‪ ،‬در ﻣﺠﻠﺲ ﮔﻔﺖ‪» :‬ﻛﻤﻴﺴﻴﻮن‬ ‫آدﻣﻜﺶﻫﺎ«ـ را ﻣﺎﻳﻪي ﻧﻔﺮت ﻓﺮاﻧﺴﻪ داﻧﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﻫﻤﻪي اﻳﻦ روزﻧﺎﻣﻪﻫﺎ در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﻫﻴﺌﺖ ﻣﻨﺼﻔﻪ ﻣﺤﺎﻛﻤﻪ و ﺗﺒﺮﺋﻪ ﺷﺪﻧﺪ‪.‬‬ ‫دو روز ﭘﺲ از اﻋﺪام در ﺳﺎﺗﻮري‪ ،‬ﻛﻤﻴﺴﻴﻮن ﺑﺨﺸﻮدﮔﻲ دﺳﺘﻮر داد ﻛﻪ ﮔﺎﺳﺘﻮن ﻛﺮِﻣﻴﻮ ﻛﺸﺘﻪ ﺷﻮد‪ .‬ﺷﺶ ﻣﺎه از‬ ‫ﻣﺤﻜﻮﻣﻴﺖ او ﻣﻲﮔﺬﺷﺖ و ﻇﺎﻫﺮاً اﻳﻦ ﺗﺄﺧﻴﺮ ﻃﻮﻻﻧﻲ ﻗﺘﻞ را ﻏﻴﺮﻣﻤﻜﻦ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺑﻮد‪ .‬وﻟﻲ اﻳﻦ ﻛﻤﻴﺴﻴﻮن دﻫﺎﺗﻲﻫﺎ ﺧﻮاﺳﺖ‬ ‫اﻧﺘﻘﺎم ﻧﻄﻖ ﻣﻌﺮوف او در ﺑﻮردو را ﺑﮕﻴﺮد‪ .‬در ‪ 30‬ﻧﻮاﻣﺒﺮ ﺳﺎﻋﺖ ﻫﻔﺖ ﺻﺒﺢ‪ ،‬ﮔﺎﺳﺘﻮن ﻛﺮﻣﻴﻮ ﺑﻪﭘﺮادو‪ ،‬دﺷﺖ وﺳﻴﻌﻲ در ﻛﻨﺎر‬ ‫درﻳﺎ‪ ،‬ﺑﺮده ﺷﺪ‪ .‬او ﺑﻪﻧﮕﻬﺒﺎﻧﺎن ﺧﻮد ﮔﻔﺖ‪» :‬ﻣﻦ ﻧﺸﺎن ﺧﻮاﻫﻢ داد ﻛﻪ ﻳﻚ ﺟﻤﻬﻮريﺧﻮاه ﭼﮕﻮﻧﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻤﻴﺮد«‪ .‬او را ﻛﻨﺎر‬ ‫ﻫﻤﺎن ﺗﻴﺮﻛﻲ ﮔﺬاﺷﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﻳﻚ ﻣﺎه ﭘﻴﺶ ﺳﺮﺑﺎز ﭘﺎﻛﻲ ﺑﻪﺧﺎﻃﺮ ﭘﻴﻮﺳﺘﻦ ﺑﻪﻗﻴﺎم ﻛﻨﺎر آن ﺗﻴﺮﺑﺎران ﺷﺪه ﺑﻮد‪.‬‬

‫‪265‬‬

‫ﮔﺎﺳﺘﻮن ﻛﺮﻣﻴﻮ ﺧﻮاﺳﺖ ﻛﻪ ﭼﺸﻢﻫﺎي او را ﻧﺒﻨﺪﻧﺪ و ﺧﻮدش ﻓﺮﻣﺎن آﺗﺶ ﺑﺪﻫﺪ‪ .‬آنﻫﺎ رﺿﺎﻳﺖ دادﻧﺪ‪ .‬آنﮔﺎه رو‬ ‫ﺑﻪﺳﺮﺑﺎزان ﮔﻔﺖ‪» :‬ﺳﻴﻨﻪ را ﻫﺪف ﺑﮕﻴﺮﻳﺪ‪ ،‬ﺑﻪﺳﺮم ﻧﺰﻧﻴﺪ‪ .‬آﺗﺶ! زﻧﺪهﺑﺎد ﺟﻤﻬﻮري«! ﻛﻠﻤﻪي آﺧﺮ دراﺛﺮ ﻣﺮگ ﻧﻴﻤﻪﺗﻤﺎم ﻣﺎﻧﺪ‪.‬‬ ‫دراﻳﻦﺟﺎ ﻫﻢ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺳﺎﺗﻮري‪ ،‬رﻗﺺ ﺳﺮﺑﺎزﻫﺎ در اﻃﺮاف ﺟﺴﺪ ﺑﻪراه اﻓﺘﺎد‪.‬‬ ‫ﻣﺮگ اﻳﻦ ﺟﻮان ﭘﺮﺷﻮر ﺗﺄﺛﻴﺮ ﻋﻤﻴﻘﻲ در ﺷﻬﺮ ﮔﺬاﺷﺖ‪ .‬دﻓﺘﺮ ﻳﺎدﺑﻮدي ﻛﻪ در ﺟﻠﻮي ﺧﺎﻧﻪاش ﻗﺮار دادﻧﺪ‪ ،‬در ﻋﺮض ﭼﻨﺪ‬ ‫ﺳﺎﻋﺖ ﺑﺎ ﻫﺰاران اﻣﻀﺎ ﭘﺮ ﺷﺪ‪ .‬اﻧﻘﻼﺑﻴﻮن ﻣﺎرﺳﻲ ﻓﺮزﻧﺪ ﺧﻮد را ﻓﺮاﻣﻮش ﻧﻤﻲﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﻫﻤﺎن روز ﺷﻌﺒﻪ ﺷﺸﻢ دادﮔﺎه اﻧﺘﻘﺎم ﻣﺮگ ﺷﻮده را ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬اﻳﻦ ﻛﺎر ﺗﻨﻬﺎ ﺑﻪدﺳﺘﻮر و ﺑﺎ ﺳﺮﭘﺮﺳﺘﻲ راﺋﻮل رﻳﮕﻮ اﻧﺠﺎم ﺷﺪه‬ ‫ﺑﻮد؛ و اﻓﺮاد ﺟﻮﺧﻪي اﻋﺪام ﺷﻮده ﻫﻢ در ﺧﺎرج از ﻓﺮاﻧﺴﻪ ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﭘﺮِﺋﻮد‪‬رِد‪‬ل‪ ،‬ﻣﺘﻬﻢ اﺻﻠﻲ ﭘﺮوﻧﺪه ﻛﻪ در آن زﻣﺎن ﺑﻪﺟﺮﻣﻲ‬ ‫ﻋﻤﻮﻣﻲ در ﺳﻦﭘِﻠﮋي زﻧﺪاﻧﻲ ﺑﻮد‪ ،‬ﻓﻘﻂ ﻣﺸﻌﻞ را ﻧﮕﻬﺪاﺷﺘﻪ ﺑﻮد‪ .‬وﻟﻲ روﻳﻪ ﻗﻀﺎﺋﻲ اﻓﺴﺮﻫﺎ ﺑﺮاي ﻣﺄﻣﻮران ﺳﺎده ﻫﻤﺎن‬ ‫ﻣﺴﺌﻮﻟﻴﺘﻲ را ﻗﺎﺋﻞ ﻣﻲﺷﺪ ﻛﻪ ﺑﺮاي رؤﺳﺎ‪ .‬ﭘﺮِﺋﻮد‪‬رِد‪‬ل ﺑﻪﻣﺮگ ﻣﺤﻜﻮم ﺷﺪ‪.‬‬ ‫در ‪ 4‬دﺳﺎﻣﺒﺮ در ﺗﺎﻻر دادﮔﺎه ﺷﺒﻬﻲ رﻧﮓﭘﺮﻳﺪه و ﺧﻮش ﺑﺮﺧﻮرد ﭘﺪﻳﺪار ﺷﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﻟﻴﺴﺒﻮن ﺑﻮد ﻛﻪ ﺑﻪﻣﺪت ﺷﺶ ﻣﺎه در‬ ‫ﺷﺎﺗﻮدو زﺧﻢﻫﺎي ﺧﻮد را ﺑﻪﻫﺮﺳﻮ ﻛﺸﻴﺪه ﺑﻮد‪ .‬اﻳﻦ دﻟﻴﺮﺗﺮﻳﻦِ دﻟﻴﺮان ﻛﻪ در ﻣﻘﺎﺑﻞ دادﮔﺎه ﻧﻈﺎﻣﻲ ﻫﻤﺎﻧﻲ ﺑﻮد ﻛﻪ در زﻣﺎن‬ ‫ﻛﻤﻮن و ﺑﻮزِﻧﻮال‪ ،‬ﺑﻪاﻳﻦ ﻛﻪ ﺟﻨﮕﻴﺪه ﺑﻮد‪ ،‬اﻓﺘﺨﺎر ﻧﻤﻮد و ﻓﻘﻂ اﺗﻬﺎم ﻏﺎرت را اﻧﻜﺎر ﻛﺮد‪ .‬ﻫﺮﻗﺎﺿﻲ دﻳﮕﺮي از اﻳﻦ ﻛﻪ ﺟﺎن‬ ‫ﭼﻨﻴﻦ ﻛﺴﻲ را ﻧﺠﺎت دﻫﺪ‪ ،‬ﺑﻪﺧﻮد ﻣﻲﺑﺎﻟﻴﺪ؛ وﻟﻲ ورﺳﺎﺋﻲﻫﺎ او را ﺑﻪﻣﺮگ ﻣﺤﻜﻮم ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﭼﻨﺪ روز ﺑﻌﺪ‪ ،‬ﻫﻤﻴﻦ دادﮔﺎه ﻧﻈﺎﻣﻲ‬ ‫ﺻﺪاي زﻧﻲ را ﺷﻨﻴﺪ‪ .‬ﻟﻮﺋﻴﺰ ﻣﻴﺸﻞ ﻓﺮﻳﺎد زد‪» :‬ﻣﻦ ﻧﻤﻲﺧﻮاﻫﻢ از ﺧﻮدم دﻓﺎع ﻛﻨﻢ؛ و ﻛﺴﻲ ﻫﻢ از ﻣﻦ دﻓﺎع ﻧﺨﻮاﻫﺪ ﻛﺮد‪ .‬ﻣﻦ‬ ‫ﺗﻤﺎﻣﺎً ﺑﻪاﻧﻘﻼب اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﺗﻌﻠﻖ دارم و ﻣﺴﺌﻮﻟﻴﺖ ﻛﻠﻴﻪ اﻋﻤﺎل ﺧﻮد را ﺑﻪﻋﻬﺪه ﻣﻲﮔﻴﺮم‪ .‬ﻣﻦ آن را ﺗﻤﺎﻣﺎً و ﺑﺪون ﻗﻴﺪ و ﺷﺮط‬ ‫ﻣﻲﭘﺬﻳﺮم‪ .‬ﺷﻤﺎ ﻣﺮا ﻣﺘﻬﻢ ﻣﻲﻛﻨﻴﺪ ﻛﻪ در اﻋﺪام ژﻧﺮالﻫﺎ ﺷﺮﻛﺖ داﺷﺘﻪام‪ .‬ﺑﻪاﻳﻦ اﺗﻬﺎم ﻣﻦ ﭘﺎﺳﺦ ﻣﻲدﻫﻢ‪ ،‬ﺑﻠﻪ‪ .‬اﮔﺮ ﻣﻦ در‬ ‫ﻣﻮﻧﻤﺎرﺗﺮ ﺑﻮدم‪ ،‬وﻗﺘﻲﻛﻪ آنﻫﺎ ﻣﻲﺧﻮاﺳﺘﻨﺪ ﺑﻪروي ﻣﺮدم آﺗﺶ ﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬ﺗﺮدﻳﺪ ﻧﻤﻲﻛﺮدم ﻛﻪ ﺧﻮدم دﺳﺘﻮر آﺗﺶ ﺑﻪﺳﻮي ﻛﺴﺎﻧﻲ‬ ‫را ﺑﺪﻫﻢ ﻛﻪ ﭼﻨﻴﻦ ﻓﺮﻣﺎﻧﻲ را داده ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬اﻣﺎ در ﻣﻮرد ﺣﺮﻳﻖﻫﺎي ﭘﺎرﻳﺲ‪ ،‬ﺑﻠﻪ ﻣﻦ در آنﻫﺎ ﺷﺮﻛﺖ داﺷﺘﻢ‪ .‬ﻣﻦ ﻣﻲﺧﻮاﺳﺘﻢ‬ ‫دﻳﻮاري از ﺷﻌﻠﻪ در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﻣﻬﺎﺟﻤﻴﻦ ورﺳﺎي ﺑﻜﺸﻢ‪ .‬ﻣﻦ ﻫﻴﭻ ﻫﻤﺪﺳﺘﻲ ﻧﺪارم‪ .‬ﻣﻦ ﺑﺎ ﻣﺴﺌﻮﻟﻴﺖ ﺷﺨﺺ ﺧﻮدم ﻋﻤﻞ ﻛﺮدم«‪.‬‬ ‫دادﻳﺎر َداﻳﻲ ﺗﻘﺎﺿﺎي ﻣﺠﺎزات ﻣﺮگ ﻛﺮد‪.‬‬ ‫ﻟﻮﺋﻴﺰ ﻣﻴﺸﻞ‪ :‬آنﭼﻪ ﻣﻦ از ﺷﻤﺎ ﻣﻲﺧﻮاﻫﻢ؛ ﺷﻤﺎ ﻛﻪ ﺑﻪﺧﻮد ﻋﻨﻮان دادﮔﺎه ﻧﻈﺎﻣﻲ دادهاﻳﺪ‪ ،‬ﺷﻤﺎ ﻛﻪ ﺧﻮد را ﻗﺎﺿﻲ ﻣﻦ‬ ‫ﺧﻮاﻧﺪهاﻳﺪ‪ ،‬ﺷﻤﺎ ﻛﻪ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻛﻤﻴﺴﻴﻮن ﺑﺨﺸﻮدﮔﻲ ﺧﻮد را ﭘﻨﻬﺎن ﻧﻤﻲﻛﻨﻴﺪ‪ ،‬ﺑﻠﻪ‪ ،‬آنﭼﻪ ﻣﻦ از ﺷﻤﺎ ﻣﻲﺧﻮاﻫﻢ‪ ،‬ﻣﻴﺪان ﺗﻴﺮ‬ ‫ﺳﺎﺗﻮري اﺳﺖ؛ ﻫﻤﺎنﺟﺎﻛﻪ ﭘﻴﺶ از اﻳﻦ ﺑﺮادران ﻣﺎ از ﭘﺎ درآﻣﺪهاﻧﺪ‪ .‬ﻣﻦ ﺑﺎﻳﺪ از ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺑﺮﻳﺪه ﺷﻮم‪ .‬ﺑﻪﺷﻤﺎ ﮔﻔﺘﻪاﻧﺪ ﻛﻪ اﻳﻦ ﻛﺎر‬ ‫را اﻧﺠﺎم دﻫﻴﺪ‪ .‬ﺑﻠﻪ‪ ،‬دادﺳﺘﺎن ﺟﻤﻬﻮري درﺳﺖ ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ‪ .‬ﭼﻮن اﻳﻦﻃﻮر ﺑﻪﻧﻈﺮ ﻣﻲرﺳﺪ ﻛﻪ ﻫﺮﻗﻠﺒﻲ ﻛﻪ ﺑﺮاي آزادي ﻣﻲﻃﭙﺪ‪،‬‬ ‫ﺗﻨﻬﺎ ﺣﻘﺶ اﻧﺪﻛﻲ ﺳﺮب اﺳﺖ‪ .‬ﻣﻦ ﻫﻢ ﺳﻬﻢ ﺧﻮدم را ﻣﻲﺧﻮاﻫﻢ‪ .‬اﮔﺮ ﻣﺮا زﻧﺪه ﺑﮕﺬارﻳﺪ‪ ،‬از ﺑﺮداﺷﺘﻦ ﺑﺎﻧﮓ اﻧﺘﻘﺎم‬ ‫ﺑﺎزﻧﻤﻲاﻳﺴﺘﻢ و ﺑﻪاﻧﺘﻘﺎم ﺧﻮنﺧﻮاﻫﻲ ﺑﺮادراﻧﻢ آدمﻛﺶﻫﺎي ﻛﻤﻴﺴﻴﻮن ﺑﺨﺸﻮدﮔﻲ را رﺳﻮا ﻣﻲﻛﻨﻢ‪.‬‬ ‫رﺋﻴﺲ دادﮔﺎه‪ :‬ﻣﻦ ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﻢ ﺑﻪﺷﻤﺎ اﺟﺎزه دﻫﻢ ﻛﻪ اداﻣﻪ دﻫﻴﺪ‪.‬‬ ‫ﻟﻮﺋﻴﺰ ﻣﻴﺸﻞ‪ :‬ﺣﺮف ﻣﻦ ﺗﻤﺎم اﺳﺖ‪ .‬اﮔﺮ ﺗﺮﺳﻮ ﻧﻴﺴﺘﻴﺪ ﻣﺮا ﺑﻜﺸﻴﺪ‪.‬‬ ‫آنﻫﺎ ﺷﺠﺎﻋﺖ ﻧﺪاﺷﺘﻨﺪ ﺑﻪﻳﻚ ﺿﺮﺑﻪ او را ﺑﻜﺸﻨﺪ‪ .‬او ﻣﺤﻜﻮم ﺑﻪﺗﺒﻌﻴﺪ در ﻳﻚ ﻣﻨﻄﻘﻪي ﻧﻈﺎﻣﻲ ﺷﺪ‪.‬‬ ‫ﻟﻮﺋﻴﺰ ﻣﻴﺸﻞ در ﺑﺮﺧﻮرد ﺷﺠﺎﻋﺎﻧﻪي ﺧﻮد ﺗﻨﻬﺎ ﻧﻤﺎﻧﺪ‪ .‬ﺑﺴﻴﺎري دﻳﮕﺮ ﻫﻢ ﺑﻮدﻧﺪ ﻛﻪ از ﻣﻴﺎن آنﻫﺎ ﺑﺎﻳﺪ از ﻟ‪‬ﻤ‪‬ﻞ و آﮔﻮﺳﺘﻴﻦ‬ ‫ﺷﻴﻔﻮن ﻧﺎم ﺑﺮد ﻛﻪ ﺑﻪورﺳﺎﺋﻲﻫﺎ ﻧﺸﺎن دادﻧﺪ ﻛﻪ اﻳﻦ زﻧﺎن ﭘﺎرﻳﺲ ﺣﺘﻲ ﺷﻜﺴﺖ ﺧﻮرده و در زﻧﺠﻴﺮ ﻫﻢ ﭼﻪ زﻧﺎن ﺑﺰرﮔﻲ‬ ‫ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﻗﻀﻴﻪي اﻋﺪامﻫﺎي ﻻر‪‬ﻛ‪‬ﺖ در اواﺋﻞ ﺳﺎل ‪ 1872‬ﻣﻄﺮح ﺷﺪ‪ .‬در آنﺟﺎ ﻧﻴﺰ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻣﺤﺎﻛﻤﻪﻫﺎي ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪﻛﻠﻤﺎنـﺗﻮﻣﺎ و‬ ‫ﺷﻮده‪ ،‬آنﻫﺎ ﻫﻴﭻﻳﻚ از ﺑﺎزيﮔﺮان اﺻﻠﻲ ﺟﺰ ژاﻧﺘﻮن را ﻛﻪ ﺻﺮﻓﺎً اﺟﺮاي دﺳﺘﻮر ﻛﺮده ﺑﻮد‪ ،‬در اﺧﺘﻴﺎر ﻧﺪاﺷﺘﻨﺪ‪ .‬ﺗﻘﺮﻳﺒﺎً ﻫﻤﻪي‬ ‫ﺷﻬﻮد ـﮔﺮوﮔﺎنﻫﺎي ﺳﺎﺑﻖـ ﺑﺎ ﺧﺸﻤﻲﻛﻪ ﻃﺒﻴﻌﻲ ﻛﺴﺎﻧﻲ اﺳﺖﻛﻪ ﺳﺨﺘﻲ ﻛﺸﻴﺪهاﻧﺪ‪ ،‬ﺷﻬﺎدت دادﻧﺪ‪ .‬ﻛﻴﻔﺮﺧﻮاﺳﺖ ﺑﺎ اﻣﺘﻨﺎع از‬

‫‪266‬‬

‫ﻗﺒﻮل اﻳﻦﻛﻪ اﻳﻦ اﻣﺮ در اﺛﺮ ﻓﻮران ﺧﺸﻢ اﻓﺮاد واﻗﻊ ﺷﺪه‪ ،‬ﺻﺤﻨﻪي ﻣﺴﺨﺮهاي از دادﮔﺎﻫﻲ را ﺳﺮﻫﻢﺑﻨﺪي ﻛﺮد ﻛﻪ ﮔﻮﻳﺎ ﭘﺲ‬ ‫از ﺑﺤﺚ‪ ،‬دﺳﺘﻮر اﻋﺪام ﮔﺮوﮔﺎنﻫﺎ را ﺻﺎدر ﻧﻤﻮده اﺳﺖ‪ .‬ﻛﻴﻔﺮﺧﻮاﺳﺖ ﺗﺼﺮﻳﺢ داﺷﺖ ﻛﻪ ﻳﻜﻲ از ﻣﺘﻬﻤﻴﻦ ﻓﺮﻣﺎن آﺗﺶ را داده‬ ‫اﺳﺖ و ﻋﻠﻲرﻏﻢ اﻋﺘﺮاض ژاﻧﺘﻮن‪ ،‬او داﺷﺖ ﻣﺤﻜﻮم ﻣﻲﺷﺪ ﻛﻪ رﺋﻴﺲ واﻗﻌﻲ ﺟﻮﺧﻪي آﺗﺶ را وارد دادﮔﺎه ﻛﺮدﻧﺪ ﻛﻪ‬ ‫ﺑﻪﺗﺎزﮔﻲ در ﺣﺎل ﻣﺮگ در ﻳﻜﻲ از زﻧﺪانﻫﺎ ﻛﺸﻒ ﺷﺪه ﺑﻮد‪ .‬ژاﻧﺘﻮن ﺑﻪﻣﺮگ ﻣﺤﻜﻮم ﺷﺪ‪ .‬وﻛﻴﻠﺶ ﺑﻪاو ﻓﺤﺶﻫﺎي زﺷﺖ داد‬ ‫و ﻓﺮار ﻛﺮد‪ .‬دادﮔﺎه از اﻧﺘﺨﺎب وﻛﻴﻞ دﻳﮕﺮي ﺑﺮاي او ﺧﻮدداري ﻧﻤﻮد‪.‬‬ ‫ﻣﻬﻢﺗﺮﻳﻦ ﻗﻀﻴﻪي دﻳﮕﺮي ﻛﻪ ﭘﺲ از آن ﻣﻄﺮح ﺷﺪ‪ ،‬ﻗﻀﻴﻪي دوﻣﻴﻨﻴﻜﻦﻫﺎي آرﻛﻮي ﺑﻮد‪ .‬ﻫﻴﭻ اﻋﺪاﻣﻲ ﺗﺎ اﻳﻦ ﺣﺪ‬ ‫ﺑﺪون ﻗﺼﺪ ﻗﺒﻠﻲ ﺻﻮرت ﻧﮕﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪ .‬اﻳﻦ راﻫﺒﺎن ﻫﻨﮕﺎم ﻋﺒﻮر از ﺧﻴﺎﺑﺎن اﻳﺘﺎﻟﻲ ﺗﻮﺳﻂ اﻓﺮاد ﮔﺮدان ‪ 101‬ازﭘﺎ درآﻣﺪه ﺑﻮدﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﻛﻴﻔﺮﺧﻮاﺳﺖ ﺳ‪‬ﺮازﻳﻪ را ﻣﺘﻬﻢ ﻣﻲﻛﺮد‪ ،‬ﻛﻪ در آن وﻗﺖ ﺣﺘﻲ در آن ﺧﻴﺎﺑﺎن ﻫﻢ ﻧﺒﻮد‪ .‬ﺗﻨﻬﺎ ﺷﺎﻫﺪي ﻛﻪ ﻋﻠﻴﻪ او اﺳﺘﻤﺎع ﺷﺪ‪،‬‬ ‫ﮔﻔﺖ‪» :‬ﻣﻦ ﺷﺨﺼﺎً ﭼﻴﺰي را ﺗﺄﻳﻴﺪ ﻧﻤﻲﻛﻨﻢ‪ .‬ﻣﻦ آن را از دﻳﮕﺮان ﺷﻨﻴﺪهام«‪ .‬وﻟﻲ ﻣﺎ ﭘﻴﻮﻧﺪﻫﺎي ﻧﺰدﻳﻜﻲ ﻛﻪ ارﺗﺶ و‬ ‫روﺣﺎﻧﻴﺖ را ﺑﺎ ﻫﻢ ﻣﺘﺤﺪ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ ،‬ﻣﻲﺷﻨﺎﺳﻴﻢ‪ .‬ﺳﺮازﻳﻪ ﺑﻪﻣﺮگ ﻣﺤﻜﻮم ﺷﺪ‪ ،‬ﻫﻢﭼﻨﺎن ﻛﻪ ﻳﻜﻲ از دﺳﺘﻴﺎران او‪ ،‬ﺑﻮآن‪ ،‬ﻛﻪ‬ ‫ﺣﺘﻲ ﻳﻚ ﺷﺎﻫﺪ ﻫﻢ ﻧﺘﻮاﻧﺴﺘﻨﺪ ﻋﻠﻴﻪ او ﺑﻴﺎورﻧﺪ‪ .‬دادﮔﺎه ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از اﻳﻦ ﻓﺮﺻﺖ ﺑﺮاي وروﺑﻠﻮﺳﻜﻲ ﻛﻪ در ﻫﻤﺎن زﻣﺎن در‬ ‫ﺑﻮتـاُـﻛﺎي ﺑﻮد و ﻓﺮاﻧﻜﻞ ﻛﻪ در ﺑﺎﺳﺘﻴﻞ ﻣﻲﺟﻨﮕﻴﺪ‪ ،‬اﺣﻜﺎم اﻋﺪام ﺻﺎدر ﻛﺮد‪.‬‬ ‫در ‪ 12‬ﻣﺎرس ﻗﻀﻴﻪي ﺧﻴﺎﺑﺎن ﻫﺎﻛﺴﻮ ﺑﻪﺷﻌﺒﻪ ﺷﺸﻢ دادﮔﺎه اﺣﺎﻟﻪ ﺷﺪ‪ ،‬ﻛﻪ ﻫﻨﻮز ﺗﺤﺖ رﻳﺎﺳﺖ د‪‬ﻻﭘﻮرت ﺑﻮد‪ .‬ﺷﻨﺎﺳﺎﺋﻲ‬ ‫اﻋﺪامﻛﻨﻨﺪﮔﺎن اﻳﻦ ﮔﺮوﮔﺎنﻫﺎ از ﺷﻨﺎﺳﺎﺋﻲ اﻋﺪامﻛﻨﻨﺪﮔﺎن ﺧﻴﺎﺑﺎن روزﻳﻪ آﺳﺎنﺗﺮ ﻧﺒﻮد‪ .‬اﺗﻬﺎم داﻣﻦ ﻣﺪﻳﺮ زﻧﺪان‪ ،‬ﻓﺮاﻧﺴﻮا ـﻛﻪ‬ ‫ﻣﺪﺗﻲ ﻃﻮﻻﻧﻲ ﺑﺮﺳﺮ ﺗﺤﻮﻳﻞ زﻧﺪاﻧﻴﺎن ﭼﺎﻧﻪ زده ﺑﻮدـ و ﺑﻴﺴﺖودو ﻧﻔﺮ دﻳﮕﺮ را ﮔﺮﻓﺖ؛ ﻛﻪ ﺑﺮاﺳﺎس ﺷﺎﻳﻌﺎﺗﻲ ﻛﻪ در ﺟﺮﻳﺎن‬ ‫ﻣﺤﺎﻛﻤﻪ ﺧﻼفﺷﺎن ﺛﺎﺑﺖ ﺷﺪ‪ ،‬ﻣﻘﺼﺮ ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﻫﻴﭻﻳﻚ از ﺷﻬﻮد‪ ،‬ﻣﺘﻬﻤﻴﻦ را ﻧﺸﻨﺎﺧﺖ‪ .‬دﻻﭘﻮرت ﺑﺎ ﭼﻨﺎن ﺧﺒﺎﺛﺘﻲ‬ ‫ﻣﺮﺗﺒﺎً ﺗﻬﺪﻳﺪ ﻣﻲﻛﺮد ﻛﻪ دادﻳﺎر روﺳﺘﻮ ﻛﻪ در ﻣﺤﺎﻛﻤﺎت ﻗﺒﻠﻲ ﺧﺼﻮﻣﺖ ﺧﻮد را ﺛﺎﺑﺖ ﻛﺮده ﺑﻮد‪ ،‬ﻧﺘﻮاﻧﺴﺖ ﺧﻮدداري ﻛﻨﺪ و‬ ‫ﻓﺮﻳﺎد زد‪» :‬ﭘﺲ ﻣﻲﺧﻮاﻫﻴﺪ ﻫﻤﻪﺷﺎن را ﻣﺤﻜﻮم ﻛﻨﻴﺪ«؟ روز ﺑﻌﺪ ﺷﺎرﻳﻴِﺮ اﺑﻠﻪ ﺟﺎي او ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬ﻋﻠﻲرﻏﻢ ﻫﻤﻪي اﻳﻦﻫﺎ‪،‬‬ ‫ﻛﻴﻔﺮﺧﻮاﺳﺖ ﺳﺎﻋﺖ ﺑﻪﺳﺎﻋﺖ در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺑﻲاﻋﺘﺒﺎر ﺷﺪن ﺷﻬﻮد ﺗﺤﻠﻴﻞ ﻣﻲرﻓﺖ‪ .‬ﺑﺎوﺟﻮد اﻳﻦ ﻫﻴﭻﻳﻚ از زﻧﺪاﻧﻴﺎن ﺗﺒﺮﺋﻪ ﻧﺸﺪﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﺳﻪ ﻧﻔﺮ ﺑﻪﻣﺮگ‪ 9 ،‬ﻧﻔﺮ ﺑﻪاﻋﻤﺎل ﺷﺎﻗﻪ و ﺳﺎﻳﺮﻳﻦ ﺑﻪﺗﺒﻌﻴﺪ ﻣﺤﻜﻮم ﺷﺪﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﻛﻤﻴﺴﻴﻮن ﺑﺨﺸﻮدﮔﻲ ﺷﺎﺳﭙﻮت ﺑﻪدﺳﺖ اﻧﺘﻈﺎر ﺷﻜﺎرﻫﺎﺋﻲ را ﻣﻲﻛﺸﻴﺪ ﻛﻪ دادﮔﺎه ﻧﻈﺎﻣﻲ در اﺧﺘﻴﺎرش ﻣﻲﮔﺬاﺷﺖ‪ .‬در‬ ‫‪ 22‬ﻓﻮرﻳﻪ ‪ ،1872‬اﻳﻦ ﻛﻤﻴﺴﻴﻮن ﺳﻪ ﻧﻔﺮ )رﭘﻦـﻻﻛﺮوا‪ ،‬ﻻﮔﺮاﻧﮋ و ورداﻧﻴﻪ( از ﺑﻪاﺻﻄﻼح ﻗﺎﺗﻼن ﻛﻠﻤﺎنـﺗﻮﻣﺎ و ﻟُﻜُﻨﺖ‪ ،‬ﺣﺘﻲ‬ ‫آن دو ﻧﻔﺮي را ﻛﻪ ﺑﻲﮔﻨﺎﻫﻲﺷﺎن در ﺟﺮﻳﺎن ﻣﺤﺎﻛﻤﻪ ﺑﻪروﺷﻦﺗﺮﻳﻦ ﻧﺤﻮ آﺷﻜﺎر ﺷﺪ‪ ،‬ﺗﻴﺮﺑﺎران ﻛﺮد‪ .‬آنﻫﺎ در ‪ 28‬ﻧﻮاﻣﺒﺮ‪ ،‬ﺑﺎ‬ ‫ﻗﺪي ﺑﺮاﻓﺮاﺷﺘﻪ ﺑﺮ ﺗﻴﺮك‪ ،‬ﻓﺮﻳﺎد زدﻧﺪ »زﻧﺪهﺑﺎد ﻛﻤﻮن!« و ﺑﺎ ﭼﻬﺮهﻫﺎﺋﻲ درﺧﺸﺎن ﻣﺮدﻧﺪ‪ .‬در ‪ 19‬ﻣﺎرس‪ ،‬ﭘﺮِﺋﻮد‪‬رِد‪‬ل اﻋﺪام ﺷﺪ‪.‬‬ ‫در ‪ 30‬آورﻳﻞ ﻧﻮﺑﺖ ژاﻧﺘﻮن رﺳﻴﺪ‪ .‬زﺧﻢﻫﺎي ﻣﺎه ﻣﻪ او دوﺑﺎره ﺳﺮ ﺑﺎز ﻛﺮده ﺑﻮد و او ﺑﺎ ﭼﻮبﻫﺎي زﻳﺮ ﺑﻐﻞ ﺧﻮد را ﺑﻪﺑﻮت‬ ‫ﻛﺸﺎﻧﺪ‪ .‬وﻗﺘﻲ ﺑﻪﺗﻴﺮك رﺳﻴﺪ‪ ،‬آنﻫﺎ را دور اﻧﺪاﺧﺖ‪ ،‬ﻓﺮﻳﺎد زد »زﻧﺪهﺑﺎد ﻛﻤﻮن!« و زﻳﺮ آﺗﺶ ازﭘﺎ درآﻣﺪ‪ .‬در ‪ 25‬ﻣﻪ اﻳﻦ ﺳﻪ‬ ‫ﺗﻴﺮك دوﺑﺎره اﺷﻐﺎل ﺷﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﺑﺎر ﺗﻮﺳﻂ ﺳ‪‬ﺮازﻳﻪ‪ ،‬ﺑﻮآن و ﺑﻮد‪‬ن‪ .‬ﺷﺨﺺ اﺧﻴﺮ ﺑﻪﻋﻨﻮان رﺋﻴﺲ ﺟﻮﺧﻪي آﺗﺸﻲ ﻣﺤﻜﻮم ﺷﺪ ﻛﻪ‬ ‫در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺗﻮﻳﻠﺮي ﻳﻚ ورﺳﺎﺋﻲ را ﻛﻪ ﻗﺼﺪ ﻣﻤﺎﻧﻌﺖ از ﺑﺮﭘﺎﺋﻲ ﺑﺎرﻳﻜﺎد ﺧﻴﺎﺑﺎن رﻳﺸ‪‬ﻠﻴﻮ را داﺷﺘﻪ‪ ،‬اﻋﺪام ﻛﺮده ﺑﻮد‪ .‬آنﻫﺎ‬ ‫ﺑﻪﺳﺮﺑﺎزان ﺟﻮﺧﻪ ﮔﻔﺘﻨﺪ‪» :‬ﻣﺎ ﻓﺮزﻧﺪان ﻣﺮدﻣﻴﻢ و ﺷﻤﺎ ﻫﻢ‪ .‬ﻣﺎ ﺑﻪﺷﻤﺎ ﻧﺸﺎن ﻣﻲدﻫﻴﻢ ﻛﻪ ﻓﺮزﻧﺪان ﭘﺎرﻳﺲ ﻣﻲداﻧﻨﺪ ﭼﮕﻮﻧﻪ‬ ‫ﺑﻤﻴﺮﻧﺪ«‪ .‬و اﻳﻦﻫﺎ ﻧﻴﺰ ﺑﺎ ﻓﺮﻳﺎد »زﻧﺪهﺑﺎد ﻛﻤﻮن!« ازﭘﺎ درآﻣﺪﻧﺪ‪.‬‬ ‫اﻳﻦ ﻣﺮداﻧﻲﻛﻪ ﭼﻨﻴﻦ ﺷﺠﺎﻋﺎﻧﻪ ﺑﻪﮔﻮر رﻓﺘﻨﺪ‪ ،‬ﻛﻪ ﺑﺎ اﺷﺎرهي ﺳﺮ و دﺳﺖ‪ ،‬ﺗﻔﻨﮓ را ﺑﻪﻣﺒﺎرزه ﻃﻠﺒﻴﺪﻧﺪ‪ ،‬ﻛﻪ ﻫﻨﮕﺎم ﻣﺮگ‬ ‫ﻓﺮﻳﺎد زدﻧﺪ ﻛﻪ آرﻣﺎن آنﻫﺎ ﻧﺨﻮاﻫﺪ ﻣﺮد؛ اﻳﻦ ﺻﺪاﻫﺎي زﻧﮓدار و اﻳﻦ ﭼﻬﺮهﻫﺎي ﻣﺼﻤﻢ‪ ،‬ﺳﺮﺑﺎزان را ﻋﻤﻴﻘﺎً ﻣﻨﻘﻠﺐ ﻛﺮد‪.‬‬ ‫ﺗﻔﻨﮓﻫﺎ ﻟﺮزﻳﺪ و ﺑﺎوﺟﻮد ﻧﺰدﻳﻜﻲ ﺑﻪﻫﺪف‪ ،‬اوﻟﻴﻦ رﮔﺒﺎر ﻛﺴﻲ را ﻧﻜﺸﺖ‪ .‬ﻟﺬا در اﻋﺪام ﺑﻌﺪي‪ 6 ،‬ژوﺋﻴﻪ‪ ،‬ﻓﺮﻣﺎﻧﺪه ﻛﻮﻟَﻦ ﻛﻪ‬ ‫ﺑﺮاﻳﻦ ﺗﻴﺮﺑﺎرانﻫﺎ رﻳﺎﺳﺖ داﺷﺖ‪ ،‬دﺳﺘﻮر داد ﭼﺸﻤﺎن ﻗﺮﺑﺎﻧﻴﺎن را ﺑﺒﻨﺪﻧﺪ‪ .‬در آن روز دو ﻧﻔﺮ را اﻋﺪام ﻛﺮدﻧﺪ‪ :‬ﺑﻮدوان‪ ،‬ﺑﻪاﺗﻬﺎم‬ ‫آﺗﺶ زدن ﻛﻠﻴﺴﺎي ﺳ‪‬ﻨﺘ‪‬ﻠﻮا و ﻛﺸﺘﻦ ﺷﺨﺼﻲ ﻛﻪ ﺑﻪﻃﺮف ﻓﺪرالﻫﺎ ﺗﻴﺮاﻧﺪازي ﻛﺮده ﺑﻮد؛ و روﻳﻬﺎك‪ ،‬ﻳﻚ ﺷﻮرﺷﻲﻛﻪ‬

‫‪267‬‬

‫ﺑﻮرژواﺋﻲ را ﻛﻪ ﺑﻪﻓﺪرالﻫﺎ ﺗﻴﺮاﻧﺪازي ﻣﻲﻛﺮد‪ ،‬ﻛﺸﺘﻪ ﺑﻮد‪ .‬ﻫﺮدو‪ ،‬ﮔﺮوﻫﺒﺎﻧﻲ را ﻛﻪ آﻣﺪ ﺗﺎ ﭼﺸﻢﺷﺎن را ﺑﺒﻨﺪد‪ ،‬ﭘﺲ زدﻧﺪ‪ .‬ﻛﻮﻟَﻦ‬ ‫دﺳﺘﻮر داد ﻛﻪ آنﻫﺎ را ﺑﻪﺗﻴﺮﻫﺎ ﺑﺒﻨﺪﻧﺪ‪ .‬ﺑﻮدوان ﺳﻪ ﺑﺎر ﻃﻨﺎب را ﭘﺎره ﻛﺮد‪ .‬روﻳﻬﺎك ﻧﻮﻣﻴﺪاﻧﻪ ﺗﻘﻼ ﻧﻤﻮد‪ .‬ﻛﺸﻴﺶﻫﺎﺋﻲﻛﻪ آﻣﺪﻧﺪ‬ ‫ﺑﻪﺳﺮﺑﺎزﻫﺎ ﻛﻤﻚ ﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬ﭼﻨﺪ ﺿﺮﺑﻪ ﺑﻪﺳﻴﻨﻪﻫﺎي ﺧﻮد ﺗﺤﻮﻳﻞ ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ‪ .‬ﺳﺮاﻧﺠﺎم‪ ،‬درﻣﺎﻧﺪه ﻓﺮﻳﺎد زدﻧﺪ‪» :‬ﻣﺎ ﺑﺮاي آرﻣﺎنِ ﺧﻮب‪،‬‬ ‫ﻣﻲﻣﻴﺮﻳﻢ«‪ .‬ﮔﻠﻮﻟﻪﻫﺎ آنﻫﺎ را ﺳﻮراخ ﺳﻮراخ ﻛﺮد‪ .‬ﭘﺲ از رژه از ﻣﻘﺎﺑﻞ اﺟﺴﺎد‪ ،‬ﻳﻚ اﻓﺴﺮ روانﭘﺮﻳﺶ‪ ،‬درﺣﺎﻟﻲﻛﻪ ﺑﺎ ﻧﻮك‬ ‫ﭘﻮﺗﻴﻦ ﺧﻮد ﺑﺎ ﻣﻐﺰ ﻗﺮﺑﺎﻧﻴﺎن ﻛﻪ ﭼﻜﻪ ﭼﻜﻪ ﻓﺮو ﻣﻲرﻳﺨﺖ ﺑﺎزي ﻣﻲﻛﺮد‪ ،‬ﺑﻪﻫﻤﻜﺎرش ﮔﻔﺖ »ﺑﺎ اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻓﻜﺮ ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ«‪.‬‬ ‫در ژوﺋﻦ ‪ 1872‬ﻛﻪ ﺗﻤﺎم دﻋﺎوي ﻣﻌﺮوف ﻓﻴﺼﻠﻪ ﻳﺎﻓﺘﻪ ﺑﻮد‪ ،‬دادﮔﺴﺘﺮي ﻧﻈﺎﻣﻲ ﺑﻪﺧﻮنﺧﻮاﻫﻲ ﻳﻚ ﻓﺪرال‪ ،‬ﻛﺎﭘﻴﺘﺎن‬ ‫ﺑﻮﻓﻮر‪ ،‬ﺑﺮﺧﺎﺳﺖ‪ .‬ﺗﻨﻬﺎ ﻳﻚ ﺗﻮﺿﻴﺢ ﺑﺮاي اﻳﻦ اﻣﺮ ﻏﺮﻳﺐ وﺟﻮد دارد و آن اﻳﻦﻛﻪ ﺑﻮﻓﻮر ﺑﻪورﺳﺎي ﺗﻌﻠﻖ داﺷﺖ‪ .‬ﻣﺎ دﻟﻴﻞ ﻣﻬﻤﻲ‬ ‫در اﻳﻦ ﺟﻬﺖ ﺑﻪدﺳﺖ آوردهاﻳﻢ]‪ .[252‬درﻫﺮ ﺻﻮرت‪ ،‬اﮔﺮ دﻟﺴﻜﻠﻮز ﻳﺎ ورﻟﻦ ﺗﻮﺳﻂ ﻓﺪرالﻫﺎ ﻛﺸﺘﻪ ﻣﻲﺷﺪﻧﺪ‪ ،‬ورﺳﺎي‬ ‫ﺑﻪﺧﻮنﺧﻮاﻫﻲ آنﻫﺎ ﺑﺮ ﻧﻤﻲﺧﺎﺳﺖ‪ .‬ﺳﻪ ﻧﻔﺮ از ﭼﻬﺎر ﻣﺘﻬﻢ ﺣﺎﺿﺮ ﺑﻮدﻧﺪ‪ :‬د‪‬ﺷﺎن‪ ،‬د‪‬ﻧﻴﻮِل و ﺧﺎﻧﻢ ﻻﺷ‪‬ﺰ ـﺳﺮآﺷﭙﺰ ﻣﻌﺮوف ﮔﺮدان‬ ‫‪ .66‬اﻳﻦ زن‪ ،‬ﺑﻮﻓﻮر را در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺷﻮراﺋﻲﻛﻪ در ﺑﻮﻟﻮار وﻟﺘﺮ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺷﺪ‪ ،‬ﻫﻤﺮاﻫﻲ ﻛﺮده و ﭘﺲ از ﺷﻨﻴﺪن ﺗﻮﺿﻴﺤﺎت وي‪،‬‬ ‫ﺣﺪاﻛﺜﺮ ﺳﻌﻲ ﺧﻮد را ﺑﺮاي ﺣﻤﺎﻳﺖ از او ﺑﻪﻋﻤﻞ آورده ﺑﻮد‪ .‬ﺑﺎوﺟﻮد اﻳﻦ‪ ،‬ﻛﻴﻔﺮﺧﻮاﺳﺖ او را ﻣﺤﺮك اﺻﻠﻲ ﻣﺮگ ﺑﻮﻓﻮر ﻣﻌﺮﻓﻲ‬ ‫ﻧﻤﻮد‪ .‬ﺑﺮاﺳﺎس ﺷﻬﺎدت ﻛﺘﺒﻲ ﺷﺎﻫﺪي ﻛﻪ ﻫﺮﮔﺰ ﺣﺎﺿﺮ ﻧﺸﺪ و ﺑﺎ او ﻣﻮاﺟﻬﻪ داده ﻧﺸﺪ‪ ،‬دادﻳﺎر ﺧﺎﻧﻢ ﻻﺷﺰ را ﻣﺘﻬﻢ ﻛﺮد ﻛﻪ‬ ‫ﺑﻪﺟﺴﺪ ﺑﻮﻓﻮر اﻫﺎﻧﺖ ﻛﺮده اﺳﺖ‪ .‬در ﻣﻘﺎﺑﻞ اﻳﻦ اﺗﻬﺎم ﻛﺜﻴﻒ اﺷﻚ اﻳﻦ زن ﺷﺮﻳﻒ ﺳﺮازﻳﺮ ﺷﺪ‪ .‬او ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ ِدﻧﻴﻮل و د‪‬ﺷﺎن‬ ‫ﺑﻪﻣﺮگ ﻣﺤﻜﻮم ﺷﺪﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﺗﺨﻴﻞ ﭘﻠﺸﺖ ﺳﺮﺑﺎزﻫﺎ و ﻋﺎدات اﻟﺠﺰاﻳﺮي آنﻫﺎ ﺧﻮد را در ﻟﺠﻦﻣﺎل ﻛﺮدن ﻣﺘﻬﻤﻴﻦ ﻧﺸﺎن ﻣﻲداد‪ .‬ﺳﺮﻫﻨﮓ دوﻻك‪،‬‬ ‫ﻫﻨﮕﺎم ﻣﺤﺎﻛﻤﻪي ﻳﻜﻲ از دوﺳﺘﺎن ﺻﻤﻴﻤﻲ رﻳﮕﻮ‪ ،‬ﻣﺪﻋﻲ ﺷﺪ ﻛﻪ راﺑﻄﻪي آنﻫﺎ ﺧﺼﻠﺘﻲ ﻧﺎﺷﺎﻳﺴﺖ داﺷﺘﻪ اﺳﺖ‪ .‬ﻋﻠﻲرﻏﻢ‬ ‫اﻋﺘﺮاض ﺧﺸﻢآﻟﻮد زﻧﺪاﻧﻲ‪ ،‬اﻓﺴﺮ ﻛﺜﻴﻒ در ﺣﺮف ﺧﻮد ﻣﺼﺮ ﺑﻮد‪.‬‬ ‫ﻣﻄﺒﻮﻋﺎت ﺑﻮرژوا‪ ،‬ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ اﻳﻦ ﻛﺎر را ﺗﻘﺒﻴﺢ ﻧﻤﻲﻛﺮدﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻠﻜﻪ دﺳﺖ ﻫﻢ ﻣﻲزدﻧﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﻣﻄﺒﻮﻋﺎت‪ ،‬از زﻣﺎن اﻓﺘﺘﺎح‬ ‫دادﮔﺎهﻫﺎي ﻧﻈﺎﻣﻲ‪ ،‬ﺑﺪون وﻗﻔﻪ و ﺑﺪون اﺣﺴﺎس ﺧﺴﺘﮕﻲ‪ ،‬ﻫﻤﻪي ﻣﺤﺎﻛﻤﺎت را ﺑﺎ ﺳﺮدادن ﻫﻤﺎن اﻫﺎﻧﺖﻫﺎ و ﻫﻤﺎن دﺷﻨﺎمﻫﺎ‬ ‫ﻫﻤﺮاﻫﻲ ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﭘﺲ از آنﻛﻪ اﺷﺨﺎﺻﻲ ﺑﻪاﻳﻦ اﻋﺪامﻫﺎي اﻳﻦﻫﻤﻪ وﻗﺖ ﭘﺲ از ﻧﺒﺮد اﻋﺘﺮاض ﻛﺮدﻧﺪ‪ ،‬ﻓﺮاﻧﺴﻴﺴﻚ‬ ‫ﺳﺎرﺳ‪‬ﻲ ﻧﻮﺷﺖ‪» :‬ﺗﺒﺮ ﺑﺎﻳﺪ در دﺳﺖ ﺟﻼد ﻗﺮص و ﻣﺤﻜﻢ ﺑﺎﺷﺪ«‪.‬‬ ‫ﺗﺎ آن وﻗﺖ ﻛﻤﻴﺴﻴﻮن ﺑﺨﺸﻮدﮔﻲ در ﻫﺮﻧﻮﺑﺖ ﻓﻘﻂ ﺳﻪ ﻧﻔﺮ را ﻛﺸﺘﻪ ﺑﻮد‪ .‬در ‪ 24‬ژوﺋﻴﻪ‪ ،‬اﻳﻦ ﻛﻤﻴﺴﻴﻮن ﭼﻬﺎر ﻧﻔﺮ را‬ ‫ﺳﻼﺧﻲ ﻛﺮد‪ :‬ﻓﺮاﻧﺴﻮا ـﻣﺪﻳﺮ ﻻر‪‬ﻛ‪‬ﺖـ‪ ،‬اوﺑﺮي‪ ،‬داﻟﻴﻮو و د‪‬ﺳﻨﺘﻮﻣ‪‬ﺮ ﻛﻪ ﺑﻪﺧﺎﻃﺮ ﻗﻀﻴﻪي ﺧﻴﺎﺑﺎن ﻫﺎﻛﺴﻮ ﻣﺤﻜﻮم ﺷﺪه ﺑﻮدﻧﺪ‪.‬‬ ‫د‪‬ﺳﻨﺘﻮﻣ‪‬ﺮ ﺟﺪاً ﻣﻮرد ﺳﻮءﻇﻦ ﺑﻮد و در زﻧﺪان رﻓﻘﺎﻳﺶ از او دوري ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬درﻣﻘﺎﺑﻞ ﺗﻔﻨﮓﻫﺎ‪ ،‬آنﻫﺎ ﻓﺮﻳﺎد زدﻧﺪ »زﻧﺪهﺑﺎد‬ ‫ﻛﻤﻮن«! او ﭘﺎﺳﺦ داد »ﻣﺮگ ﺑﺮآن«‪.‬‬ ‫در ‪ 18‬ﺳﭙﺘﺎﻣﺒﺮ‪ ،‬ﻟﻮﻟﻴﻮ ﻛﻪ ﺑﻪﺷﺮﻛﺖ در اﻋﺪام اﺳﻘﻒ اﻋﻈﻢ ﻣﺤﻜﻮم ﺷﺪه ﺑﻮد‪ ،‬ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ د‪‬ﻧﻴﻮِل و د‪‬ﺷﺎن اﻋﺪام ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬اﻳﻦ‬ ‫دو ﻧﻔﺮ اﺧﻴﺮ ﻓﺮﻳﺎد زدﻧﺪ »زﻧﺪهﺑﺎد ﺟﻤﻬﻮري ﺟﻬﺎﻧﻲ و اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ! ﻣﺮگ ﺑﺮ ﺗﺮﺳﻮﻫﺎ«! در ‪ 22‬ژاﻧﻮﻳﻪ ‪ ،1873‬ﻧﻮزده ﻣﺎ ﺑﻌﺪ از‬ ‫ﻧﺒﺮدﻫﺎي ﺧﻴﺎﺑﺎﻧﻲ‪ ،‬ﻛﻤﻴﺴﻴﻮن ﺑﺨﺸﻮدﮔﻲ ﺳﻪ ﻗﺮﺑﺎﻧﻲ دﻳﮕﺮ را ﺑﻪﺗﻴﺮكﻫﺎي ﺧﻮد ﺑﺴﺖ ـ ﻓﻴﻠﻴﭗ‪ ،‬ﻋﻀﻮ ﺷﻮراي ﻛﻤﻮن ﺑﻪﺟﺮم‬ ‫آن ﻛﻪ ﻗﻮﻳﺎً از ﺑﺮﺳﻲ دﻓﺎع ﻛﺮده ﺑﻮد؛ ﺑِﻨﻮ ﻛﻪ ﺗﻮﻳﻠﺮي را آﺗﺶ زد؛ و د‪‬ﻛﺎن ﺑﻪﺧﺎﻃﺮ ﺣﺮﻳﻖ ﺧﻴﺎﺑﺎن ﻟﻴﻞ‪ .‬ﻫﺮﭼﻨﺪ ﻛﻪ ﻧﺘﻮاﻧﺴﺘﻪ‬ ‫ﺑﻮدﻧﺪ ﻫﻴﭻﮔﻮﻧﻪ دﻟﻴﻠﻲ ﻋﻠﻴﻪ د‪‬ﻛﺎن اﻗﺎﻣﻪ ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬او ﻓﺮﻳﺎد زد »ﻣﻦ ﺑﻲﮔﻨﺎه ﻣﻲﻣﻴﺮم‪ ،‬ﻣﺮگ ﺑﺮ ﺗﻲﻳﺮ«! ﻓﻴﻠﻴﭗ و ﺑِﻨﻮ ﻓﺮﻳﺎد زدﻧﺪ‪:‬‬ ‫»زﻧﺪهﺑﺎد ﺟﻤﻬﻮري اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ! زﻧﺪهﺑﺎد ﻛﻤﻮن«! آنﻫﺎ ازﭘﺎ درآﻣﺪﻧﺪ ﺑﻪﺧﺎﻃﺮ آنﻛﻪ ﺷﺠﺎﻋﺖ ﺳﺮﺑﺎزان اﻧﻘﻼب ‪ 18‬ﻣﺎرس را‬ ‫ﺑﺪﻧﺎم ﻧﻜﺮدﻧﺪ‪.‬‬ ‫اﻳﻦ آﺧﺮﻳﻦ اﻋﺪام در ﺳﺎﺗﻮري ﺑﻮد‪ .‬ﺧﻮن ﺑﻴﺴﺖوﭘﻨﺞ ﻗﺮﺑﺎﻧﻲ ﺗﻴﺮكﻫﺎي ﻛﻤﻴﺴﻴﻮن ﺑﺨﺸﻮدﮔﻲ را ﺳﺮخﻓﺎم ﻛﺮده ﺑﻮد‪ .‬اﻳﻦ‬ ‫ﻛﻤﻴﺴﻴﻮن در ‪ 1875‬ﻳﻚ ﺳﺮﺑﺎز ﺟﻮان را ﺑﻪاﺗﻬﺎم ﻗﺘﻞ ﻛﺎرآﮔﺎه ﺑﻴﺰاﻧﺘﻴﻨﻲ در وﻧﺴﻦ ﺗﻴﺮﺑﺎران ﻛﺮد ﻛﻪ در ﺗﻈﺎﻫﺮات ﺑﺎﺳﺘﻴﻞ‬ ‫ﺻﺪﻫﺎ دﺳﺖ او را در رود ﺳﻦ اﻧﺪاﺧﺘﻪ ﺑﻮد]‪.[253‬‬

‫‪268‬‬

‫ﺟﻨﺒﺶﻫﺎي ﺷﻬﺮﺳﺘﺎنﻫﺎ ﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪآنﻛﻪ در ﻣﻨﻄﻘﻪاي ﻗﺮار داﺷﺘﻨﺪ ﻛﻪ وﺿﻊ ﻓﻮقاﻟﻌﺎده درآن ﺑﺮﻗﺮار ﺑﻮد ﻳﺎ ﻧﻪ؛ ﺗﻮﺳﻂ‬ ‫دادﮔﺎهﻫﺎي ﻧﻈﺎﻣﻲ ﻳﺎ دادﮔﺎهﻫﺎي ﺟﻨﺎﺋﻲ ﻋﺎدي ﻣﻮرد ﻣﺤﺎﻛﻤﻪ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ‪ .‬در ﻫﻤﻪﺟﺎ ﻣﻨﺘﻈﺮ ﻧﺘﻴﺠﻪي درﮔﻴﺮي در ﭘﺎرﻳﺲ‬ ‫ﻣﺎﻧﺪه ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﺑﻼﻓﺎﺻﻠﻪ ﭘﺲ از ﺷﻜﺴﺖ ﭘﺎرﻳﺲ ارﺗﺠﺎع ﺳﺮ ﺑﻠﻨﺪ ﻛﺮد‪ .‬دادﮔﺎه ﻧﻈﺎﻣﻲ اﺳﺘﻴﻮان اﻳﻦ ﻣﺤﺎﻛﻤﺎت را آﻏﺎز ﻛﺮد‪ .‬او‬ ‫ﮔﺎووي ﺧﻮد را در وﺟﻮد ﺳﺮﻫﻨﮓ وﻳﻠﻨُﻮ‪ ،‬ﻳﻜﻲ از ﺑﻤﺒﺎرانﭼﻲﻫﺎي ‪ 4‬آورﻳﻞ؛ و ﻣﺮﻟﻦ و ﺑﻮاﺳﺪﻧﻤﺘﺰِ ﺧﻮد را در وﺟﻮد ﺳﺮﻫﻨﮓﻫﺎ‬ ‫ﺗﻮﻣﺎﺳ‪‬ﻦ و دوآ ﻳﺎﻓﺖ‪ .‬در ‪ 12‬ژوﺋﻦ‪ ،‬ﮔﺎﺳﺘﻮن ﻛﺮِﻣﻴﻮ‪ ،‬ا‪‬ﺗﻴﻴِﻦ‪ ،‬ﭘِﻼﺳﻴﻪ‪ ،‬رو‪ ،‬ﺑﻮﺷ‪‬ﻪ‪ ،‬و ﺗﻤﺎم ﻛﺴﺎﻧﻲﻛﻪ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺴﺘﻨﺪ ﺑﻪﺟﻨﺒﺶ ‪23‬‬ ‫ﻣﺎرس ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ ،‬درﻣﻘﺎﺑﻞ ﺳﺮﺑﺎزﻫﺎ ﺣﺎﺿﺮ ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬ﺑﻲﻛﻠﻪﮔﻲ ﭘ‪‬ﺮﻣﺪﻋﺎي وﻳﻠﻨﻮ ﻧﻤﻮﻧﻪاي ﺷﺪ ﺑﺮاي ﺧﻄﺎﺑﻪﻫﺎي دادﺳﺘﺎنﻫﺎي‬ ‫ﻧﻈﺎﻣﻲﻛﻪ آن زﻣﺎن ﺳﻴﻞوار ﻓﺮاﻧﺴﻪ را ﻓﺮاﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮد‪ .‬ﻛﺮﻣﻴﻮ‪ ،‬ا‪‬ﺗﻴﻴِﻦ‪ ،‬ﭘﻼﺳﻴﻪ و رو ﺑﻪﻣﺮگ ﻣﺤﻜﻮم ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﺑﺮاي ارﺗﺠﺎع‬ ‫ﺑﻮرژواﺋﻲ ژزوﺋﻴﺖ ﻛﺎﻓﻲ ﻧﺒﻮد‪ .‬اﺳﺘﻴﻮان از ﻃﺮﻳﻖ دﻳﻮان ﺗﺸﺨﻴﺺ اﻋﻼم ﻛﺮده ﺑﻮد ﻛﻪ ﺷﻬﺮﺳﺘﺎن ﺑﻮشـد‪‬ـرون از ‪ 19‬اوت‬ ‫‪ ،1870‬ﺑﻪﻣﻮﺟﺐ ﺗﺼﻮﻳﺐﻧﺎﻣﻪي ﻫﻤﺴﺮ اﻣﭙﺮاﺗﻮر‪ ،‬در ﺣﺎﻟﺖ ﻓﻮقاﻟﻌﺎده ﻗﺮار داﺷﺘﻪ اﺳﺖ؛ ﮔﺮﭼﻪ اﻳﻦ ﺗﺼﻮﻳﺐﻧﺎﻣﻪ ﻧﻪ در ﺑﻮﻟﺘﻦ‬ ‫ﻗﻮاﻧﻴﻦ اﻧﺘﺸﺎر ﻳﺎﻓﺘﻪ ﺑﻮد‪ ،‬ﻧﻪ در ﺳﻨﺎ ﺑﻪﺗﺼﻮﻳﺐ رﺳﻴﺪه ﺑﻮد و ﺣﺘﻲ ﺗﻮﺷﻴﺢ ﻫﻢ ﻧﺸﺪه ﺑﻮد‪ .‬او ﺑﺎ اﻳﻦ ﺳﻼح ﻫﺮﻛﺴﻲ را ﻛﻪ ﻛﻠﻴﺴﺎ‬ ‫ﺑﻪاو اﻧﮓ زده ﺑﻮد‪ ،‬ﺗﺤﺖ ﺗﻌﻘﻴﺐ ﻗﺮار ﻣﻲداد‪ .‬ﻋﻀﻮ ﺷﻮراي ﺷﻬﺮ‪ ،‬داوﻳﺪ ﺑﺎﺳﻚ‪ ،‬ﻣﺴﺌﻮل ﺳﺎﺑﻖ ﻛﻤﻴﺴﻴﻮن‪ ،‬ﻛﺸﺘﻲدار ﻣﻴﻠﻴﻮﻧﺮ‬ ‫ﻛﻪ ﺑﻪدزدﻳﺪن ﻳﻚ ﺳﺎﻋﺖ ﻧﻘﺮه از ﻳﻚ ﻋﺎﻣﻞ ﭘﻠﻴﺲ ﻣﺘﻬﻢ ﺷﺪه ﺑﻮد‪ ،‬ﻓﻘﻂ ﺑﺎ اﻛﺜﺮﻳﺖ ﻛﻮﭼﻜﻲ از آراء ﺗﺒﺮﺋﻪ ﺷﺪ‪ .‬روز ﺑﻌﺪ‬ ‫ﺳﺮﻫﻨﮓ دوم دوﻧﺎ از ﺳﭙﺎه ﭼﻬﺎرم ﺷﻜﺎري‪ ،‬ﻣﺮدي ﺑﺮاﺛﺮ اﻓﺮاط در ﻋﺮقﺧﻮري ﻧﻴﻤﻪدﻳﻮاﻧﻪ‪ ،‬ﺟﺎي او را ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬ﻳﻚ ﻛﺎرﮔﺮ‬ ‫ﻫﻔﺘﺎدوﭘﻨﺞ ﺳﺎﻟﻪ ﺑﻪﺧﺎﻃﺮ آن ﻛﻪ در ‪ 4‬ﺳﭙﺘﺎﻣﺒﺮ ﻳﻚ ﻋﺎﻣﻞ ﭘﻠﻴﺲ را ﻧﻴﻢ ﺳﺎﻋﺖ زﻧﺪاﻧﻲ ﻛﺮده ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﻪده ﺳﺎل ﻛﺎر ﺑﺎ اﻋﻤﺎل‬ ‫ﺷﺎﻗﻪ و ﺑﻴﺴﺖ ﺳﺎل ﻣﺤﺮوﻣﻴﺖ از ﺣﻘﻮق ﻣﺪﻧﻲ و ﺳﻴﺎﺳﻲ ﻣﺤﻜﻮم ﺷﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﭘﻠﻴﺲ در ‪ 1852‬او را ﺑﻪﻛﺎﻳِﻦ ﻓﺮﺳﺘﺎده ﺑﻮد‪ .‬ﻳﻚ‬ ‫ﭘﻴﺮزن دﻳﻮاﻧﻪ‪ ،‬از ﺟﺮﮔﻪي ژزوﺋﻴﺖﻫﺎ ﻛﻪ در ﭼﻬﺎرم ﺳﭙﺘﺎﻣﺒﺮ ﺑﺮاي ﭼﻨﺪ ﻟﺤﻈﻪاي ﺑﺎزداﺷﺖ ﺷﺪه ﺑﻮد‪ ،‬ﻓﺮﻣﺎﻧﺪه ﺳﺎﺑﻖ ﮔﺎرد‬ ‫ﺷﻬﺮي را ﺑﻪﺑﺎزداﺷﺖ ﺧﻮد ﻣﺘﻬﻢ ﻛﺮد‪ .‬اﺗﻬﺎم او ﺑﺎ ﺗﻨﺎﻗﺾﮔﻮﺋﻲﻫﺎي ﺧﻮدش ﺑﻲاﻋﺘﺒﺎر ﺷﺪ و ﺑﺎ اﻣﺎرات و دﻻﺋﻞ ﺑﻲﺷﻤﺎر‬ ‫ﺑﻲﭘﺎﻳﮕﻲاش ﻛﺎﻣﻼً ﺛﺎﺑﺖ ﮔﺮدﻳﺪ‪ .‬ﻓﺮﻣﺎﻧﺪه ﺳﺎﺑﻖ ﺑﻪﭘﻨﺞ ﺳﺎل زﻧﺪان و ده ﺳﺎل ﻣﺤﺮوﻣﻴﺖ از ﺣﻘﻮق ﻣﺪﻧﻲ ﻣﺤﻜﻮم ﺷﺪ‪ .‬ﻳﻜﻲ از‬ ‫اﻳﻦ ﺳﺮﺑﺎزـﻗﺎﺿﻲﻫﺎ ﻛﻪ ﭘﺲ از ارﺗﻜﺎب اﻳﻦ ﺟﻨﺎﻳﺖ از دادﮔﺎه ﺑﻴﺮون ﻣﻲآﻣﺪ‪ ،‬ﮔﻔﺖ‪» :‬آدم ﺑﺎﻳﺪ اﻋﺘﻘﺎدات ﺳﻴﺎﺳﻲ ﺑﺴﻴﺎر ﻋﻤﻴﻖ‬ ‫داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﺗﺎ در ﻣﻮارد ﻣﺸﺎﺑﻪ اﻳﻦ‪ ،‬ﺣﻜﻢ ﺑﻪﻣﺤﻜﻮﻣﻴﺖ ﺑﺪﻫﺪ«‪ .‬ﺑﺎ اﻳﻦ ﻫﻤﻜﺎران ﺧﺒﻴﺚ‪ ،‬اﺳﺘﻴﻮان ﻣﻲﺗﻮاﻧﺴﺖ ﻫﻤﻪي‬ ‫ﻋﻘﺪهﻫﺎي ﺧﻮد را ﺧﺎﻟﻲ ﻛﻨﺪ‪ .‬او از دادﮔﺎهﻫﺎي ورﺳﺎي ﺧﻮاﺳﺖ ﺗﺎ ﻋﻀﻮ ﺷﻮراي ﻛﻤﻮن‪َ ،‬اﻣﻮرو‪ ،‬را ﻛﻪ ﻣﺪﺗﻲ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪهي اﻋﺰاﻣﻲ‬ ‫ﻛﻤﻮن در ﻣﺎرﺳﻲ ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﻪاو ﺗﺤﻮﻳﻞ دﻫﻨﺪ‪ .‬اﺳﺘﻴﻮان ﻧﻮﺷﺖ‪» :‬ﻣﻦ او را ﺑﻪﺧﺎﻃﺮ از راه ﺑﻪدر ﻛﺮدن ﺳﺮﺑﺎزﻫﺎ ﻣﻮرد ﺗﻌﻘﻴﺐ ﻗﺮار‬ ‫دادهام‪ ،‬ﺟﺮﻣﻲﻛﻪ ﻣﺠﺎزات آن ﻣﺮگ اﺳﺖ‪ .‬و ﻣﻦ ﻣﺘﻘﺎﻋﺪ ﺷﺪهام ﻛﻪ اﻳﻦ ﻣﺠﺎزات در ﻣﻮرد او اﻋﻤﺎل ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ«‪.‬‬ ‫دادﮔﺎه ﻧﻈﺎﻣﻲ ﻟﻴﻮن ﭼﻨﺪان دﺳﺖﻛﻢ ﻧﺪاﺷﺖ‪ .‬ﭼﻬﻞوﭼﻬﺎر ﻧﻔﺮ ﺑﻪﺧﺎﻃﺮ ﺟﻨﺒﺶ ‪ 22‬ﻣﺎرس ﺗﺤﺖ ﺗﻌﻘﻴﺐ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ و‬ ‫ﺳﻲودو ﻧﻔﺮ آنﻫﺎ ﺑﻪﻣﺠﺎزاتﻫﺎي ﻣﺘﻔﺎوت از ﺗﺒﻌﻴﺪ ﺗﺎ زﻧﺪان ﻣﺤﻜﻮم ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬ﻗﻴﺎم ‪ 30‬آورﻳﻞ در ﻟﻴﻮن ﻫﻔﺘﺎد زﻧﺪاﻧﻲ داد ﻛﻪ‬ ‫ـﻫﻤﺎنﻃﻮر ﻛﻪ در ورﺳﺎي رﺳﻢ اﺳﺖـ از د‪‬م دﺳﺖﮔﻴﺮ ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬ﺷﻬﺮدارِ ﮔﻴﻮﺗﻴﻴِﺮ ـﻛﺮِﺳﺘَﻦـ ﻛﻪ ﺑﻪﻋﻨﻮان ﺷﺎﻫﺪ دﻋﻮت ﺷﺪه ﺑﻮد‪،‬‬ ‫در ﻣﻴﺎن آنﻫﺎ ﻫﻴﭻﻳﻚ از ﻛﺴﺎﻧﻲ را ﻛﻪ آن روز در ﺷﻬﺮداري دﻳﺪه ﺑﻮد‪ ،‬ﺷﻨﺎﺳﺎﺋﻲ ﻧﻜﺮد‪ .‬رؤﺳﺎي دادﮔﺎهﻫﺎ ﺳﺮﻫﻨﮓﻫﺎ‬ ‫ﻣﺎرﻳﻮن و رِﺑﻴﻮ ﺑﻮدﻧﺪ‪.‬‬ ‫در ﻟﻲﻣﻮژ‪ ،‬دوﺑﻮا و روﺑِﺮول‪ ،‬دﻣﻮﻛﺮاتﻫﺎي ﻣﻮرد اﺣﺘﺮام ﺗﻤﺎم ﺷﻬﺮ‪ ،‬ﺑﻪﻋﻨﻮان ﻋﺎﻣﻼن اﺻﻠﻲ در ﺟﻨﺒﺶ ‪ 4‬آورﻳﻞ ﻏﻴﺎﺑﺎً‬ ‫ﺑﻪﻣﺮگ ﻣﺤﻜﻮم ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬دو ﻧﻔﺮ ﺑﻪﺧﺎﻃﺮ آنﻛﻪ ﻻف زده ﺑﻮدﻧﺪ ﻛﻪ ﻣﻲداﻧﻨﺪ ﭼﻪﻛﺴﻲ ﺑﻪﺳﺮﻫﻨﮓ ﺑﻴﻴِﻪ ﺗﻴﺮاﻧﺪازي ﻛﺮده‪،‬‬ ‫ﺑﻪﺑﻴﺴﺖ ﺳﺎل زﻧﺪان ﻣﺤﻜﻮم ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬ﻳﻚ ﻧﻔﺮ دﻳﮕﺮ ﺑﻪﺧﺎﻃﺮ ﺗﻮزﻳﻊ ﻣﻬﻤﺎت ده ﺳﺎل ﮔﺮﻓﺖ‪.‬‬ ‫اﺣﻜﺎم ﻫﻴﺌﺖﻫﺎي ﻣﻨﺼﻔﻪ ﻓﺮق ﻣﻲﻛﺮد‪ .‬ﻫﻴﺌﺖ ﻣﻨﺼﻔﻪي ﭘﻴﺮِﻧﻪي ﺳﻔﻠﻲ در ‪ 8‬اوت دوﭘﻮرﺗﺎل و ﭼﻬﺎر ﻳﺎ ﭘﻨﺞ ﻧﻔﺮ از‬ ‫ﻣﺘﻬﻤﻴﻦ ﺟﻨﺒﺶ ﺗﻮﻟﻮز را ﺗﺒﺮﺋﻪ ﻛﺮد‪ .‬ﻫﻤﻴﻦ ﺗﺒﺮﺋﻪﻫﺎ در رود‪‬ز ﻛﻪ در آن دﻳﮋون و ﻣﺘﻬﻤﻴﻦ ﻧﺎرﺑﻮن ﭘﺲ از ﻳﻚ ﺣﺒﺲ ﻣﻘﺪﻣﺎﺗﻲ‬ ‫ﻫﺸﺖ ﻣﺎﻫﻪ در ﻣﻘﺎﺑﻞ دادﮔﺎه ﻇﺎﻫﺮ ﺷﺪﻧﺪ‪ ،‬وﻗﻮع ﺷﺪ‪ .‬ﻳﻚ ﺟﻤﻌﻴﺖ ﻫﻮادار ﺗﺎﻻر اﻃﺮاف دادﮔﺎه را ﭘﺮﻛﺮد و ﻣﺘﻬﻤﻴﻦ را ﻫﻨﮕﺎم‬ ‫ﻋﺰﻳﻤﺖ ﻣﻮرد ﺗﺸﻮﻳﻖ ﻗﺮار داد‪ .‬ﺑﺮﺧﻮرد ﻣﺤﻜﻢ دﻳﮋون ﻳﻚﺑﺎر دﻳﮕﺮ ﺷﺨﺼﻴﺖ ﻗﻮي او را ﻧﺸﺎن داد‪.‬‬

‫‪269‬‬

‫ﻫﻴﺌﺖ ﻣﻨﺼﻔﻪي رﻳﻮن در ﻗﻀﻴﻪي ﺳﻦاﻓﻴﻴﻦ ﺑﻴﺴﺖوﻳﻚ ﻧﻔﺮ را ﻣﺤﻜﻮم ﻛﺮد؛ آﻣﻮرو ﻫﻢ ﻛﻪ ﺻﺮﻓﺎً ﺑﻪﻋﻨﻮان ﻓﺮﺳﺘﺎدهي‬ ‫ﻛﻤﻮن ﺑﻪآنﺟﺎ رﻓﺘﻪ ﺑﻮد‪ ،‬ﺟﺰو آنﻫﺎ ﺑﻮد‪ .‬ﻳﻚ ﻛﺎرﮔﺮ ﺟﻮان‪ ،‬ﻛﺎﺗﻮن‪ ،‬ﺑﺎ آﮔﺎﻫﻲ و اﺳﺘﻮاري ﺧﻮد‪ ،‬ﺑﻪوﻳﮋه ﺟﻠﺐ ﺗﻮﺟﻪ ﻛﺮد‪.‬‬ ‫ﻫﻴﺌﺖ ﻣﻨﺼﻔﻪي اورﻟﺌﺎن ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪزﻧﺪاﻧﻴﺎن ﻣﻮﻧﺘﺎرژي ﻛﻪ ﻫﻤﮕﻲ ﺑﻪﻣﺠﺎزات زﻧﺪان ﻣﺤﻜﻮم ﺷﺪﻧﺪ‪ ،‬ﺳﺨﺖﮔﻴﺮ ﺑﻮد؛ و‬ ‫ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪزﻧﺪاﻧﻴﺎن ﻛُﻦ و ﻧُﺮيـﺳﻮرـﻟﻮار ﻛﻪ در آنﺟﺎ ﻫﻴﭻ ﻣﻘﺎوﻣﺘﻲ ﺻﻮرت ﻧﮕﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﻲرﺣﻢ‪ .‬آنﻫﺎ رويﻫﻢرﻓﺘﻪ ﺑﻴﺲو‬ ‫ﺳﻪ ﻧﻔﺮ ﻣﻲﺷﺪﻧﺪ ﻛﻪ ﺳﻪ ﻧﻔﺮﺷﺎن زن ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﻛﻞ ﺟﺮم آنﻫﺎ اﻳﻦ ﺑﻮد ﻛﻪ ﭘﺮﭼﻢ ﺳﺮخ را دور ﮔﺮداﻧﺪه و ﻓﺮﻳﺎد زده ﺑﻮدﻧﺪ‬ ‫»زﻧﺪهﺑﺎد ﭘﺎرﻳﺲ! ﻣﺮگ ﺑﺮ ورﺳﺎي«! ﻣﺎﻻردﻳﻪ‪ ،‬ﻧﻤﺎﻳﻨﺪهي ﺳﺎﺑﻖ ﻣﺮدم‪ ،‬ﺑﺎ آنﻛﻪ ﺷﺐ ﭘﻴﺶ وارد ﺷﺪه و در ﺗﻈﺎﻫﺮات ﻫﻢ‬ ‫ﺷﺮﻛﺖ ﻧﻜﺮده ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﻪﭘﺎﻧﺰده ﺳﺎل زﻧﺪان ﻣﺤﻜﻮم ﺷﺪ‪ .‬ﻫﻴﭻﻳﻚ از ﻣﺘﻬﻤﺎن ﺗﺒﺮﺋﻪ ﻧﺸﺪﻧﺪ‪ .‬ﻣﻼﻛﻴﻦ ﻟﻮار اﻧﺘﻘﺎم وﺣﺸﺖ ﻫﻤﺘﺎﻳﺎن‬ ‫ﺧﻮد در ﻧﻴﻴِﻮر را ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﺟﻨﺒﺶﻫﺎي ﻛﻮﻟﻮﻣﻴﻪ‪ ،‬دوردﻳﻮ‪ ،‬ﻧﻴﻢ و و‪‬روِن ﺑﺎﻋﺚ ﭼﻨﺪ ﺣﻜﻢ ﻣﺤﻜﻮﻣﻴﺖ ﺷﺪ‪.‬‬ ‫در ﻣﺎه ژوﺋﻦ ‪ 1872‬ﻗﺴﻤﺖ اﻋﻈﻢ ﺳﺮﻛﻮب اﻧﺠﺎم ﺷﺪه ﺑﻮد‪ .‬از ‪ [254] 36/309‬زﻧﺪاﻧﻲ ﻣﺮد‪ ،‬زن و ﺑﭽﻪ‪ ،‬ﺑﺪون‬ ‫ﻣﺤﺎﺳﺒﻪي ‪ 5/000‬زﻧﺪاﻧﻲ ﻧﻈﺎﻣﻲﻛﻪ ورﺳﺎي ﺑﻪآن اﻋﺘﺮاف ﻛﺮده و ‪ 1/179‬ﻧﻔﺮي ﻛﻪ ﮔﻔﺘﻪ ﻣﻲﺷﺪ در زﻧﺪان ﻣﺮدهاﻧﺪ‪،‬‬ ‫‪ 22/326‬ﻧﻔﺮ ﭘﺲ از ﮔﺬراﻧﺪن ﻣﺎهﻫﺎي ﻃﻮﻻﻧﻲ زﻣﺴﺘﺎن در ﺷﻨﺎورﻫﺎ‪ ،‬دژﻫﺎ و زﻧﺪانﻫﺎ‪ ،‬آزاد ﺷﺪه ﺑﻮدﻧﺪ؛ ‪ 10/488‬ﺑﻪﻣﻘﺎﺑﻞ‬ ‫دادﮔﺎهﻫﺎي ﻧﻈﺎﻣﻲ آورده ﺷﺪه ﺑﻮدﻧﺪ ﻛﻪ ‪ 8/525‬ﻧﻔﺮ آنﻫﺎ را ﻣﺤﻜﻮﻣﻴﺖ ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ‪ .‬ﺗﻌﻘﻴﺐﻫﺎ ﻣﺘﻮﻗﻒ ﻧﺸﺪ؛ و ﺑﺎ ﺳﺮِﻛﺎر آﻣﺪن‬ ‫ﻣﺎﻛﻤﺎﻫﻮن در ‪ 24‬ﻣﻪ ‪ 1873‬رو ﺑﻪاﻓﺰاﻳﺶ ﮔﺬاﺷﺖ‪ .‬در اول ژاﻧﻮﻳﻪ ‪ ،1875‬دادﮔﺴﺘﺮي ورﺳﺎي در ﺑﻴﻼن ﻛﻠﻲ ﺧﻮد آﻣﺎر‬ ‫‪ 10/137‬ﺣﻜﻢ ﻣﺤﻜﻮﻣﻴﺖ ﺻﺎدره در ﺣﻀﻮر ﻣﺘﻬﻢ و ‪ 3/313‬ﺣﻜﻢ ﻏﻴﺎﺑﻲ را ﻣﻨﺘﺸﺮ ﻧﻤﻮد‪ .‬اﺣﻜﺎم ﺻﺎدره ﺑﻪاﻳﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ‬ ‫دﺳﺘﻪﺑﻨﺪي ﻣﻲﺷﺪ‪:‬‬

‫ﻣﺤﻜﻮﻣﻴﺖ ﺑﻪﻣﺮگ‬ ‫ﻛﺎر ﺷﺎق‬ ‫ﺗﺒﻌﻴﺪ در ﻳﻚ ﻣﻨﻄﻘﻪي ﻧﻈﺎﻣﻲ‬ ‫ﺗﺒﻌﻴﺪ ﺳﺎده‬ ‫ﺣﺒﺲ ﻣﻮﻗﺖ‬ ‫ﺣﺒﺲ اﻧﻔﺮادي‬ ‫ﻛﺎر ﺷﺎق در ﺑﺨﺶ ﺧﺪﻣﺎت ﻋﻤﻮﻣﻲ‬ ‫زﻧﺪان از ‪ 3‬ﻣﺎه ﺑﻪﭘﺎﺋﻴﻦ‬ ‫زﻧﺪان از ‪ 3‬ﻣﺎه ﺗﺎ ﻳﻚ ﺳﺎل‬ ‫زﻧﺪان ﺑﻴﺶﺗﺮ از ﻳﻚ ﺳﺎل‬ ‫ﻧﻔﻲ ﺑﻠﺪ‬ ‫ﺗﺤﺖ ﻧﻈﺮ ﭘﻠﻴﺲ‬ ‫ﺟﺮﻳﻤﻪ‬ ‫ﺣﺒﺲ در دارباﻟﺘﺄدﻳﺐ ﺑﺮاي ﻛﻮدﻛﺎن ﻛﻢﺗﺮ از ‪ 16‬ﺳﺎل‬ ‫ﻛﻞ‬

‫‪270‬‬

‫ﻛﻮدك‬

‫زن‬ ‫‪8‬‬ ‫‪29‬‬ ‫‪20‬‬ ‫‪16‬‬ ‫‪8‬‬ ‫‪10‬‬

‫‪1‬‬ ‫‪4‬‬

‫‪50‬‬ ‫‪15‬‬

‫‪1‬‬

‫‪1‬‬ ‫‪56‬‬ ‫‪62‬‬

‫‪157‬‬

‫ﻛﻞ‬ ‫‪270‬‬ ‫‪410‬‬ ‫‪3989‬‬ ‫‪3507‬‬ ‫‪1269‬‬ ‫‪64‬‬ ‫‪29‬‬ ‫‪432‬‬ ‫‪1622‬‬ ‫‪1344‬‬ ‫‪322‬‬ ‫‪117‬‬ ‫‪9‬‬ ‫‪13440‬‬

‫اﻳﻦ آﻣﺎر ﺧﻼﺻﻪ ﻧﻪ ﺷﺎﻣﻞ اﺣﻜﺎﻣﻲ ﻣﻲﺷﻮد ﻛﻪ از ﺳﻮي دادﮔﺎهﻫﺎي ﻧﻈﺎﻣﻲ ﺧﺎرج از ﺣﻮزهي ﺻﻼﺣﻴﺖ ورﺳﺎي ﺻﺎدر‬ ‫ﺷﺪه اﺳﺖ؛ و ﻧﻪ اﺣﻜﺎم دادﮔﺎهﻫﺎي ﺟﻨﺎﺋﻲ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ‪ ،‬ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪاﻳﻦ ارﻗﺎم ﻣﻮارد ﻣﺤﻜﻮﻣﻴﺖ زﻳﺮ را ﻫﻢ اﺿﺎﻓﻪ ﻛﺮد‪ 15 :‬ﻣﻮرد‬ ‫اﻋﺪام‪ 22 ،‬ﻣﻮرد ﻛﺎر ﺷﺎق‪ 28 ،‬ﺗﺒﻌﻴﺪ ﺑﻪﻣﻨﻄﻘﻪي ﻧﻈﺎﻣﻲ‪ 29 ،‬ﻣﻮرد ﺑﻪﺗﺒﻌﻴﺪ ﺳﺎده‪ 74 ،‬ﻣﻮرد ﺑﻪﺑﺎزداﺷﺖ ﻣﻮﻗﺖ‪ 13 ،‬ﻣﻮرد‬ ‫ﺑﻪﺣﺒﺲ اﻧﻔﺮادي و ﻣﻮاردي ﻫﻢ ﺑﻪزﻧﺪان‪ .‬رﻗﻢ ﻛﻞ ﻣﺤﻜﻮﻣﺎن ﭘﺎرﻳﺲ و ﺷﻬﺮﺳﺘﺎنﻫﺎ از ‪ 13/700‬ﺗﺠﺎوز ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻛﻪ ‪ 170‬زن‬ ‫و ‪ 62‬ﻛﻮدك را ﺷﺎﻣﻞ ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬ﺳﻪ ﭼﻬﺎرم از ‪ 10/000‬ﻧﻔﺮي ﻛﻪ ﺣﻀﻮري ﻣﺤﻜﻮم ﺷﺪﻧﺪ ـ‪ 7/418‬از ‪ 10/137‬ﻧﻔﺮـ ﮔﺎرد‬ ‫ﺳﺎده ﻳﺎ درﺟﻪدار و ‪ 1/924‬ﻧﻔﺮ اﻓﺴﺮ ﺟﺰء ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﻓﻘﻂ ‪ 225‬اﻓﺴﺮ ارﺷﺪ‪ 29 ،‬ﻋﻀﻮ ﺷﻮراي ﻛﻤﻮن‪ 49 ،‬ﻋﻀﻮ ﻛﻤﻴﺘﻪي ﻣﺮﻛﺰي‬ ‫ﺑﻴﻦ آنﻫﺎ ﺑﻮد‪ .‬دادﮔﺎهﻫﺎي ﻧﻈﺎﻣﻲ ﻋﻠﻲرﻏﻢ روﻳﻪي ﻗﻀﺎﺋﻲ وﺣﺸﻴﺎﻧﻪ‪ ،‬ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت و ﺷﻬﻮد ﻛﺎذب ﺧﻮد ﻗﺎدر ﻧﺒﻮدهاﻧﺪ ﻋﻠﻴﻪ ﻧﻪ‬ ‫دﻫﻢ ﻣﺤﻜﻮﻣﺎن ـ‪ 9/285‬ﻧﻔﺮـ ﺟﺮم دﻳﮕﺮي ﺟﺰ ﺣﻤﻞ اﺳﻠﺤﻪ ﻳﺎ اﻧﺠﺎم وﻇﻴﻔﻪي دوﻟﺘﻲ اﻗﺎﻣﻪ ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬از ‪ 766‬ﻧﻔﺮي ﻛﻪ ﺑﻪﺧﺎﻃﺮ‬ ‫ﺑﻪاﺻﻄﻼح ﺟﺮم ﻋﻤﻮﻣﻲ ﻣﺤﻜﻮم ﺷﺪﻧﺪ‪ 276 ،‬ﺑﺮاي ﺑﺎزداﺷﺖﻫﺎي ﺳﺎده‪ 171 ،‬ﻧﻔﺮ ﺑﺮاي ﺟﻨﮓ در ﺧﻴﺎﺑﺎنﻫﺎ‪ 132 ،‬ﻧﻔﺮ ﺑﺮاي‬ ‫ﺟﺮاﺋﻤﻲ ﻛﻪ ﻛﻴﻔﺮﺧﻮاﺳﺖ آنﻫﺎ را ﺟﺰو »ﺳﺎﻳﺮ ﺟﺮاﺋﻢ« ﻃﺒﻘﻪﺑﻨﺪي ﻛﺮده اﺳﺖ‪ ،‬ﻫﻤﮕﻲ آﺷﻜﺎرا ﺑﺮاي اﻋﻤﺎل ﺟﻨﮕﻲ‬ ‫ﺑﻮدﻧﺪ]‪.[255‬‬ ‫ﻋﻠﻲرﻏﻢ ﺗﻌﺪاد زﻳﺎد اﻓﺮاد در ﺣﺎل ﻣﺮﺧﺼﻲ ﻛﻪ در اﻳﻦ ﻛﻴﻔﺮﺧﻮاﺳﺖﻫﺎ ﻣﻨﻈﻮر ﺷﺪهاﻧﺪ‪ ،‬ﺳﻪ ﭼﻬﺎرم ﻣﺤﻜﻮﻣﺎن ـ‪7/119‬‬ ‫ﻧﻔﺮـ ﺳﺎﺑﻘﻪي ﻗﻀﺎﺋﻲ ﻧﺪاﺷﺘﻨﺪ‪ 524 .‬ﻧﻔﺮ ﻣﺤﻜﻮﻣﻴﺖ ﺑﻪﺧﻼفﻫﺎي ﺟﺰﺋﻲ ﻋﻠﻴﻪ ﻧﻈﻢ ﻋﻤﻮﻣﻲ )ﻣﻮارد ﺳﻴﺎﺳﻲ و ﻳﺎ ﭘﻠﻴﺴﻲ ﺳﺎده(‬ ‫داﺷﺘﻨﺪ‪ 2/381 .‬ﻧﻔﺮ ﺑﺮاي ﺟﺮاﺋﻢ ﻳﺎ ﺧﻼفﻫﺎﺋﻲ ﻛﻪ اﻳﻦ ﮔﺰارش ﻗﺎﺑﻞ ﻧﺪاﻧﺴﺘﻪ اﺳﺖ‪ ،‬آنﻫﺎ را ﻣﺸﺨﺺ ﻛﻨﺪ‪ .‬ﺑﺎﻻﺧﺮه‪ ،‬اﻳﻦ‬ ‫ﻗﻴﺎم ﻛﻪ از ﻧﻈﺮ ﻣﻄﺒﻮﻋﺎت ﺑﻮرژواﺋﻲ ﺑﻪدﺳﺖ ﺧﺎرﺟﻲ ﺑﺮاﻧﮕﻴﺨﺘﻪ و ﻫﺪاﻳﺖ ﺷﺪ‪ ،‬درﻣﺠﻤﻮع ﻓﻘﻂ ‪ 394‬زﻧﺪاﻧﻲ ﺧﺎرﺟﻲﺗﺒﺎر‬ ‫داﺷﺖ‪.‬‬ ‫اﻳﻦ ﺑﻴﻼن ﺗﺎ ‪ 1874‬اﺳﺖ‪ .‬ﺳﺎلﻫﺎي ﺑﻌﺪ ﻣﺤﻜﻮﻣﻴﺖﻫﺎي ﺟﺪﻳﺪي ﺑﻪآنﻫﺎ اﻓﺰود‪ .‬ﺗﻌﺪاد دادﮔﺎهﻫﺎي ﻧﻈﺎﻣﻲ ﺗﻘﻠﻴﻞ ﻳﺎﻓﺖ؛‬ ‫وﻟﻲ ﻧﻬﺎد آنﻫﺎ ﺑﺎﻗﻲ ﻣﺎﻧﺪ و ﺗﻌﻘﻴﺐﻫﺎ اداﻣﻪ دارد‪ .‬ﺣﺘﻲ اﻣﺮوز‪ ،‬ﺷﺶ ﺳﺎل ﭘﺲ از ﺷﻜﺴﺖ‪ ،‬دﺳﺖﮔﻴﺮيﻫﺎ و ﻣﺤﻜﻮﻣﻴﺖﻫﺎ‬ ‫اداﻣﻪ دارد‪.‬‬

‫‪271‬‬

‫ﻓﺼﻞ ﺳﻲوﺷﺸﻢ‬ ‫ﺑﻴﻼن اﻧﺘﻘﺎمﺟﻮﺋﻲ ﺑﻮرژوازي‬

‫»ﺗﺒﻌﻴﺪيﻫﺎ از ﺳﺮﺑﺎزان ﻣﺎ ﺧﻮﺷﺒﺨﺖﺗﺮﻧﺪ‪ .‬زﻳﺮا ﺳﺮﺑﺎزان ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺠﻨﮕﻨﺪ‪،‬‬ ‫درﺣﺎﻟﻲﻛﻪ ﺗﺒﻌﻴﺪي در ﺑﺎغ ﺧﺎﻧﻪاش در ﻣﻴﺎن ﮔﻞﻫﺎ زﻧﺪﮔﻲ ﻣﻲﻛﻨﺪ«‪.‬‬ ‫)ﺳﺨﻦراﻧﻲ درﻳﺎدار ﻓﻮرﻳﺸﻮن‪ ،‬وزﻳﺮ درﻳﺎداري‪ ،‬ﻋﻠﻴﻪ ﻋﻔﻮ ﻋﻤﻮﻣﻲ‪ ،‬ﺟﻠﺴﻪي‬ ‫ﻫﻔﺪﻫﻢ ﻣﻪ ‪.(1876‬‬

‫»ﺑﻴﺶ از ﻫﻤﻪ اﻳﻦ ﺟﻤﻬﻮريﺧﻮاﻫﺎن ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺎ ﻋﻔﻮ ﻋﻤﻮﻣﻲ‬ ‫ﻣﺨﺎﻟﻒ ﺑﺎﺷﻨﺪ«‪) .‬وﻳﻜﺘﻮر ﻟُﻔﺮان‪ ،‬ﺟﻠﺴﻪي ﻫﻴﺠﺪﻫﻢ ﻣﻪ ‪.(1876‬‬ ‫در ﻓﺎﺻﻠﻪي ﺳﻔﺮي دو روزه از ﻓﺮاﻧﺴﻪ‪ ،‬ﻣﺴﺘﻌﻤﺮهاي ﻣﺸﺘﺎقِ ﻧﻴﺮويﻛﺎر و آنﻗﺪر ﺛﺮوﺗﻤﻨﺪ وﺟﻮد دارد ﻛﻪ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﻫﺰاران‬ ‫ﺧﺎﻧﻮاده را ﻣﺘﻤﻮل ﻛﻨﺪ‪ .‬ﺑﻮرژوازي ﭘﺲاز ﻫﺮﭘﻴﺮوزي ﺑﺮﻛﺎرﮔﺮان ﭘﺎرﻳﺲ‪ ،‬ﻫﻤﻮاره ﺗﺮﺟﻴﺢ داده ﻗﺮﺑﺎﻧﻴﺎن ﺧﻮد را ﺑﻪﻣﺎوراء‪‬‬ ‫اﻗﻴﺎﻧﻮسﻫﺎ ﭘﺮﺗﺎب ﻛﻨﺪ ﺗﺎ اﻳﻦﻛﻪ اﻟﺠﺰاﻳﺮ را ﺑﺎ آنﻫﺎ ﺑﺎرور ﺳﺎزد‪ .‬ﺟﻤﻬﻮري ‪ 1848‬ﻧﻮﻛﺎـﻫﻴﻮا را داﺷﺖ و ﻣﺠﻠﺲ ورﺳﺎي‪،‬‬ ‫ﻛﺎﻟﺪ‪‬ﻧﻲ ﺟﺪﻳﺪ را‪ .‬اﻳﻦ‪ ،‬ﺻﺨﺮهاي در ﻓﺎﺻﻠﻪي ﺷﺶﻫﺰار ﻛﻴﻠﻮﻣﺘﺮي از ﻣﻮﻃﻦ ﻣﺤﻜﻮﻣﻴﻦ ﺑﻪﻣﺠﺎزاتﻫﺎي اﺑﺪ ﺑﻮد‪ ،‬ﻛﻪ ورﺳﺎي‬ ‫ﺗﺼﻤﻴﻢ ﮔﺮﻓﺖ آنﻫﺎ را ﺑﻪآنﺟﺎ ﺗﺒﻌﻴﺪ‪ .‬ﮔﺰارشﮔﺮ اﻳﻦ ﻗﺎﻧﻮن ﮔﻔﺖ‪» :‬ﺷﻮراي ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺑﻪﻫﺮﺗﺒﻌﻴﺪي ﺧﺎﻧﻮاده و ﺧﺎﻧﻪ ﻣﻲدﻫﺪ«‪.‬‬ ‫ﻣﺠﺎزات ﺑﺎ ﻣﺴﻠﺴﻞ از اﻳﻦ ﺻﺎﻗﺎﻧﻪﺗﺮ ﺑﻮد‪.‬‬ ‫ﻣﺤﻜﻮﻣﻴﻦ ﺑﻪﺗﺒﻌﻴﺪ را در ﭼﻬﺎر ﻣﺤﺒﺲ ـﻓﻮرﺑﻮاﻳﺎر‪ ،‬ﺳ‪‬ﻦﻣﺎرﺗﻦد‪‬رِه‪ ،‬اُﻟ‪‬ﺮُن و ﻛ‪‬ﻠ‪‬ﺮنـ ﮔﻨﺠﺎﻧﺪه ﺑﻮدﻧﺪ ﻛﻪ ﻗﺮﺑﺎﻧﻴﺎن ﺳﻴﺎﺳﻲ در‬ ‫آنﻫﺎ ﻣﺎهﻫﺎي ﻃﻮﻻﻧﻲ در ﺑﻴﻢ و اﻣﻴﺪ داﺋﻤﻲ ﺑﻪﺳﺮ ﻣﻲﺑﺮدﻧﺪ‪ .‬ﻳﻚ روز‪ ،‬وﻗﺘﻲﻛﻪ ﺧﻮد را دﻳﮕﺮ ﺗﻘﺮﻳﺒﺎً ﻓﺮاﻣﻮش ﺷﺪه‬ ‫ﻣﻲاﻧﮕﺎﺷﺘﻨﺪ‪ ،‬ﺻﺪاي ﺧﺸﻨﻲ ﺑﻠﻨﺪ ﺷﺪ‪» :‬ﻫﻤﻪ ﺑﻪدرﻣﺎﻧﮕﺎه«! ﻳﻚ دﻛﺘﺮ ﻧﮕﺎﻫﻲ ﺑﻪآنﻫﺎ اﻧﺪاﺧﺖ‪ ،‬ﺳﺆاﻟﻲ از آنﻫﺎ ﻛﺮد‪،‬‬ ‫ﺑﻪﭘﺎﺳﺦﻫﺎيﺷﺎن ﮔﻮش ﻧﺪاد و ﮔﻔﺖ »ﻗﺎدر ﺑﻪﻋﺰﻳﻤﺖ‪ .[256]«.‬و ﺑﻌﺪ‪ ،‬وداع ﺑﺎ ﺧﺎﻧﻮاده‪ ،‬وداع ﺑﺎ ﻛﺸﻮر‪ ،‬وداع ﺑﺎ ﺟﺎﻣﻌﻪ‪ ،‬وداع ﺑﺎ‬ ‫زﻧﺪﮔﻲ اﻧﺴﺎﻧﻲ و ﭘﻴﺶ ﺑﻪﺳﻮي ﻣﺮدهﺷﻮيﺧﺎﻧﻪي ﻣﺎوراء‪ ‬درﻳﺎﻫﺎ‪ .‬ﺧﻮش ﺑﻪﺣﺎل ﻛﺴﻲ ﻛﻪ ﻓﻘﻂ ﺑﻪﺗﺒﻌﻴﺪ ﻣﺤﻜﻮم ﺷﺪه ﺑﻮد‪ .‬او‬ ‫ﻣﻲﺗﻮاﻧﺴﺖ ﺑﺮاي آﺧﺮﻳﻦﺑﺎر دﺳﺖ دوﺳﺘﻲ را ﺑﻔﺸﺎرد‪ ،‬اﺷﻚ را در ﭼﺸﻢﻫﺎﺋﻲ ﻣﻬﺮﺑﺎن ﺑﺒﻴﻨﺪ و آﺧﺮﻳﻦ ﺑﻮﺳﻪ را ﺑﺪﻫﺪ؛ وﻟﻲ‬ ‫‪272‬‬

‫ﺑﺮدهي ﻣﺤﻜﻮم ﺑﻪاﻋﻤﺎل ﺷﺎﻗﻪي ﻛﻤﻮن ﺟﺰ ﻛﺎرﻓﺮﻣﺎ را ﻧﻤﻲدﻳﺪ‪ .‬او ﺑﺎ ﺻﺪاي ﺳﻮت ﺑﺎﻳﺪ ﻟﺒﺎس از ﺗﻦ درﻣﻲآورد‪ ،‬ﺗﻔﺘﻴﺶ‬ ‫ﻣﻲﺷﺪ و ﺑﻌﺪ اوﻧﻴﻔﺮم ﺳﻔﺮ را ﻛﻪ ﺑﺮاﻳﺶ ﭘﺮﺗﺎب ﻛﺮده ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﺑﺮﻣﻲداﺷﺖ و ﺑﻲﺧﺪاﺣﺎﻓﻈﻲ ﺳﻮار زﻧﺪان ﺷﻨﺎور ﻣﻲﺷﺪ‪.‬‬ ‫ﻛﺸﺘﻲ ﺣﺎﻣﻞ در واﻗﻊ ﻳﻚ ﺳﻜﻮي ﺷﻨﺎور ﻣﺘﺤﺮك ﺑﻮد‪ .‬زﻧﺪاﻧﻴﺎن را در ﻗﻔﺲﻫﺎي ﺑﺰرﮔﻲ ﻛﻪ روي ﻋﺮﺷﻪي ﺟﺎﻳﮕﺎه ﺗﻮپ‬ ‫ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه ﺑﻮد‪ ،‬ﺣﺒﺲ ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﻫﻨﮕﺎم ﺷﺐ اﻳﻦ ﻗﻔﺲﻫﺎ ﺑﻪﻣﺮﻛﺰ ﻋﻔﻮﻧﺖﻫﺎ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﻣﻲﺷﺪ‪ .‬در ﻃﻮل روز‪ ،‬اﻓﺮاديﻛﻪ در‬ ‫ﻗﻔﺲﻫﺎ ﻧﺒﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﻓﻘﻂ ﻧﻴﻢ ﺳﺎﻋﺖ وﻗﺖ داﺷﺘﻨﺪ ﺗﺎ ﺑﻪﻋﺮﺷﻪ ﺑﻴﺎﻳﻨﺪ و ﻫﻮاﺋﻲ ﺗﺎزه ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬زﻧﺪانﺑﺎنﻫﺎ ﻛﻪ دور ﻗﻔﺲﻫﺎ اﻳﺴﺘﺎده‬ ‫ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﻗُﺮ ﻣﻲزدﻧﺪ و ﻛﻢﺗﺮﻳﻦ ﺗﺨﻄﻲ از ﻣﻘﺮرات را ﺑﺎ اﻧﺪاﺧﺘﻦ ﺑﻪﺳﻴﺎﻫﭽﺎل ﻣﺠﺎزات ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﺑﻌﻀﻲ از اﻳﻦ ﺗﻴﺮهروزان‬ ‫ﺑﻪدﻟﻴﻞ اﻳﻦﻛﻪ ﺑﻪﺧﻮدراﺋﻲﻫﺎ ﺗﻦ ﻧﻤﻲدادﻧﺪ‪ ،‬ﺗﻤﺎم ﻃﻮل ﺳﻔﺮ را ﺗﻪ اﻳﻦ دﺧﻤﻪﻫﺎ و ﮔﺎه ﻛﺎﻣﻼً ﻋﺮﻳﺎن ﻣﻲﮔﺬراﻧﺪﻧﺪ‪ .‬زﻧﺎن را ﻫﻢ‬ ‫ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻣﺮدان ﺑﻪﺳﻴﺎﻫﭽﺎل ﻣﻲﻓﺮﺳﺘﺎدﻧﺪ‪ .‬راﻫﺒﻪﻫﺎﺋﻲ ﻛﻪ آنﻫﺎ را ﻣﻲﭘﺎﺋﻴﺪﻧﺪ از زﻧﺪاﻧﺒﺎنﻫﺎ ﻫﻢ ﺑﺪﺗﺮ ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬آنﻫﺎ ﺑﻪﻣﺪت ﭘﻨﺞ‬ ‫ﻣﺎه ﻧﺎﮔﺰﻳﺮ ﺑﻮدﻧﺪ ﺑﻪاﻳﻦ ﺷﻜﻞ ﻣﺨﺘﻠﻂ در ﻗﻔﺲ و در ﻛﺜﺎﻓﺖ ﻫﻢﺑﻨﺪان ﺧﻮد زﻧﺪﮔﻲ ﻛﻨﻨﺪ و ﺑﺎ ﻧﺎن ﺧﺸﻚ‪ ‬اﻏﻠﺐ‪ ‬ﻧﻢﻛﺸﻴﺪه‪،‬‬ ‫ﮔﻮﺷﺖ ﺧﻮك ﻧﻤﻚﺳﻮد و ﺗﻘﺮﻳﺒﺎً آبﻧﻤﻚ ﺗﻐﺬﻳﻪ ﻛﻨﻨﺪ و ﮔﺎه از ﮔﺮﻣﺎي اﺳﺘﻮا ﺑﺴﻮزﻧﺪ و ﮔﺎه از ﺳﺮﻣﺎي ﺟﻨﻮب ﻳﺎ رﮔﺒﺎرﻫﺎﺋﻲ‬ ‫ﻛﻪ ﻋﺮﺷﻪ را ﺷﻼقﻛﺶ ﻣﻲﻛﺮد‪ ،‬ﻳﺦ ﺑﺰﻧﻨﺪ‪ .‬و در اﻳﻦ وﺿﻊ‪ ،‬ﭼﻪ اﺷﺒﺎﺣﻲ ﺑﻪﻣﻘﺼﺪ ﻣﻲرﺳﻴﺪﻧﺪ! وﻗﺘﻲ ﻛﺸﺘﻲ اُرن در ﻣﻠﺒﻮرن‬ ‫ﻟﻨﮕﺮ اﻧﺪاﺧﺖ از ‪ 588‬زﻧﺪاﻧﻲ آن ‪ 360‬ﻧﻔﺮ ﺑﻪﺑﻴﻤﺎري اﺳﻜﻮروي ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻮدﻧﺪ]‪ .[257‬آنﻫﺎ ﺣﺘﻲ ﻣﺴﺘﻌﻤﺮهﭼﻲﻫﺎي ﺳﻨﮕﺪل‬ ‫اﺳﺘﺮاﻟﻴﺎ را ﻫﻢ ﺑﻪرﻗﺖ آوردﻧﺪ‪ .‬ﺳﺎﻛﻨﺎن ﻣﻠﺒﻮرن ﺑﻪﻳﺎري آنﻫﺎ آﻣﺪﻧﺪ و درﻋﺮض ﭼﻨﺪ ﺳﺎﻋﺖ ‪ 40/000‬ﻓﺮاﻧﻚ ﺟﻤﻊآوري‬ ‫ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﻓﺮﻣﺎﻧﺪهي اُرن از اﻧﺘﻘﺎل اﻳﻦ ﻣﺒﻠﻎ ﺑﻪزﻧﺪاﻧﻴﺎن‪ ،‬ﺣﺘﻲ ﺑﻪﺷﻜﻞ ﻟﺒﺎس‪ ،‬اﺑﺰار ﻛﺎر و ﺿﺮورﻳﺎت ﺳﺎده اﻣﺘﻨﺎع ﻛﺮد‪.‬‬ ‫داﻧﺎﺋ‪‬ﻪ اوﻟﻴﻦ ﻛﺸﺘﻲاي ﺑﻮد ﻛﻪ در ﺳﻮم ﻣﻪ ‪ 1872‬ﺑﺎدﺑﺎن ﻛﺸﻴﺪ‪ .‬ﺑﻌﺪاً ﮔ‪‬ﺮﻳﻴﺮ‪ ،‬ﮔﺎر‪‬ن‪ ،‬وار‪ ،‬ﺳﻴﺒﻴﻞ‪ ،‬اُرن‪ ،‬ﻛﺎﻟﻮاد‪ ،‬وﻳﺮژﻳﻨﻲ و‬ ‫ﻏﻴﺮه رواﻧﻪ ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬ﺗﺎ اول ژوﺋﻴﻪ ‪ 3/859 ،1875‬زﻧﺪاﻧﻲ در ﻛﺎﻟﺪوﻧﻲ ﺟﺪﻳﺪ ﭘﻴﺎده ﺷﺪه ﺑﻮدﻧﺪ]‪.[258‬‬ ‫اﻳﻦ آرامﮔﺎه ﻛﺎﻟﺪوﻧﻲ ﺳﻪ ﻣﺤﻮر داﺷﺖ‪ :‬ﺷﺒﻪ ﺟﺰﻳﺮه دوﻛﻮ در ﻧﺰدﻳﻜﻲ ﻧﻮﻣ‪ ،Ĥ‬ﭘﺎﻳﺘﺨﺖ ﻛﺎﻟﺪوﻧﻲ ﺟﺪﻳﺪ‪ ،‬ﺑﺮاي ﻣﺤﻜﻮﻣﻴﻦ‬ ‫ﺑﻪﺗﺒﻌﻴﺪ در دژ؛ ‪ 805‬ﻣﺮد و ‪ 6‬زن‪ .‬اﻳﻞد‪‬ﭘ‪‬ﻦ ـدر ﺳﻲ ﻣﺎﻳﻠﻲ ﺟﺰﻳﺮهي اﺻﻠﻲـ ﺑﺮاي ﻣﺤﻜﻮﻣﻴﻦ ﺑﻪﺗﺒﻌﻴﺪ ﺳﺎده؛ ‪ 2795‬ﻣﺮد و ‪13‬‬ ‫زن‪ .‬و ﻗﺮارﮔﺎه ﺟﺰاﺋﻲ اﻳﻞﻧﻮ‪ ،‬ﻛﺎﻣﻼً در ﺣﺎﺷﻴﻪ و ﺑﺪﺗﺮ از ﻣﺮگ‪ ،‬ﺑﺮاي ‪ 240‬ﻣﺤﻜﻮم ﺑﻪﭘﺎروزﻧﻲ در ﻛﺸﺘﻲ‪.‬‬ ‫ﺷﺒﻪ ﺟﺰﻳﺮهي ﺑﻲآب و ﻋﻠﻒ دوﻛﻮ‪ ،‬ﻧﻮارهي ﺑﺎرﻳﻜﻲ از ﺗﭙﻪﻫﺎ و درهﻫﺎي ﭘﻮﺷﻴﺪه از ﻧﻴﺰار اﺳﺖ ﻛﻪ ﺗﻮپﻫﺎ ﺑﺮآن ا‪‬ﺷﺮاف‬ ‫دارﻧﺪ و ﺳﺮﺑﺎزﻫﺎ از دﻫﺎﻧﻪاش ﻣﺮاﻗﺒﺖ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ﻣﺤﻜﻮم‪ ‬ﺑﺮاي ﺳﺮﭘﻨﺎه‪ ،‬ﺗﻨﻬﺎ ﻛﻮﻣﻪﻫﺎﺋﻲ درﻫﻢﺷﻜﺴﺘﻪ ﻣﻲﻳﺎﻓﺖ و ﺗﻨﻬﺎ‬ ‫اﺛﺎﺛﻴﻪاش ﻳﻚ ﻗﺎﺑﻠﻤﻪي دﺳﺘﻪدار و ﻳﻚ ﺗﺸﻚ ﭘﻮﺷﺎﻟﻲ ﺑﻮد‪ .‬اﻳﻞد‪‬ﭘ‪‬ﻦ ﺳﺮزﻣﻴﻨﻲ ﻣﺮﺗﻔﻊ‪ ،‬ﺑﺎ ﻣﺮﻛﺰي ﻛﺎﻣﻼً ﺑﺎﻳﺮ‪ ،‬وﻟﻲ ﻣﺤﺼﻮر از‬ ‫دﺷﺖﻫﺎي ﺣﺎﺻﻞﺧﻴﺰ اﺳﺖ ﻛﻪ در دﺳﺖ رﻫﺒﺎﻧﺎن ﻣﺎرﻳﺴﺖ ]دﺳﺘﻪاي از ﻣﺒﻠﻐﻴﻦ ﻛﺎﺗﻮﻟﻴﻚ ﻛﻪ در ﻗﺮن ﻫﻴﺠﺪﻫﻢ در ﺷﻬﺮ‬ ‫ﻟﻴﻮن ﻓﺮاﻧﺴﻪ ﺑﻪﻧﺎم ﻣﺮﻳﻢ )ﻣﺎري( ﻋﺬرا ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺷﺪه ﺑﻮد‪ .‬م[ ﻗﺮار داﺷﺖ ﻛﻪ ﻛﺎر ﺑﻮﻣﻲﻫﺎ را اﺳﺘﺜﻤﺎر ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﺑﺮاي ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻦ‬ ‫ﻣﺤﻜﻮﻣﺎن ﻫﻴﭻ ﺗﺪارﻛﻲ ﺻﻮرت ﻧﮕﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮد‪ .‬ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻛﻪ وارد ﺷﺪﻧﺪ‪ ،‬ﻣﺪتﻫﺎ در ﺟﻨﮕﻞ ﺳﺮﮔﺮدان ﺑﻮدﻧﺪ و ﺧﻴﻠﻲ‬ ‫ﻃﻮل ﻛﺸﻴﺪ ﺗﺎ ﻳﻚ ﭼﺎدر ﻣﺤﻘﺮ و ﺗﺸﻜﻲ ﭘﻮﺷﺎﻟﻲ درﻳﺎﻓﺖ ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ﺑﻮﻣﻲﻫﺎ ﺑﻪﺗﺤﺮﻳﻚ ﻣﺒﻠﻐﻴﻦ ﻛﺎﺗﻮﻟﻴﻚ از آنﻫﺎ دوري‬ ‫ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ و ﻳﺎ آذوﻗﻪ را ﺑﻪﻗﻴﻤﺖﻫﺎي ﮔﺰاف ﺑﻪآنﻫﺎ ﻣﻲﻓﺮوﺧﺘﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﻣﺴﺌﻮﻟﻴﻦ اداري ﻣﻲﺑﺎﻳﺴﺖ ﭘﻮﺷﺎك ﻻزم را از ﭘﻴﺶ ﻓﺮاﻫﻢ ﻛﺮده ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬ﻫﻴﭻﻳﻚ از ﻣﻘﺮرات ﻣﻮﺟﻮد رﻋﺎﻳﺖ ﻧﺸﺪ‪ .‬ﻛ‪‬ﭙﻲﻫﺎ‬ ‫و ﭘﻮﺗﻴﻦﻫﺎ ﺧﻴﻠﻲ زود ﻣﻨﺪرس ﺷﺪﻧﺪ و اﻛﺜﺮﻳﺖ ﻣﺤﻜﻮﻣﻴﻦ ﻛﻪ ﻫﻴﭻ وﺳﻴﻠﻪي دﻳﮕﺮي ﻧﺪاﺷﺘﻨﺪ‪ ،‬ﻧﺎﮔﺰﻳﺮ آﻓﺘﺎب ﺳﻮزان و ﻓﺼﻮل‬ ‫ﺑﺎراﻧﻲ را ﺑﺎ ﺳﺮ و ﭘﺎي ﺑﺮﻫﻨﻪ ﺳﺮ ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬آنﻫﺎ ﻧﻪ ﺗﻮﺗﻮن داﺷﺘﻨﺪ و ﻧﻪ ﺻﺎﺑﻮن‪ .‬ﺑﺮاﻧﺪي ﻧﺒﻮد ﺗﺎ ﺑﻪآب ﺷﻮر و ﺑﺪ ﻃﻌﻢ اﺿﺎﻓﻪ‬ ‫ﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﺑﺎ وﺟﻮد اﻳﻦ‪ ،‬زﻧﺪاﻧﻴﺎن از اﺳﺘﻘﺒﺎل دﻟﺴﺮد ﻧﺸﺪﻧﺪ‪ .‬آنﻫﺎ ﻛﻪ اﻓﺮادي ﻛﺎري‪ ،‬ﻓﻌﺎل و ﺑﺮﺧﻮردار از اﺳﺘﻌﺪاد ﻛﺎرﮔﺮان ﭘﺎرﻳﺲ‬ ‫ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬در ﺧﻮد ﺗﻮان ﻓﺎﺋﻖ آﻣﺪن ﺑﺮاﻳﻦ ﻣﺸﻜﻼت اوﻟﻴﻪ را ﻣﻲدﻳﺪﻧﺪ‪ .‬ﮔﺰارشﮔﺮ ﻗﺎﻧﻮن ﻫﺰاران ﻣﻨﺒﻊ درآﻣﺪ ﻛﺎﻟﺪوﻧﻲ ﺟﺪﻳﺪ‬ ‫ـﻣﺎﻫﻲﮔﻴﺮي‪ ،‬دامﭘﺮوري و ﻛﺎر در ﻣﻌﺪنـ را ﺳﺘﺎﻳﺶ ﻛﺮده ﺑﻮد و اﻳﻦ ﻣﻬﺎﺟﺮت اﺟﺒﺎري را ﺑﻪﻋﻨﻮان ﺑﻨﺎي اﻣﭙﺮاﺗﻮري ﺟﺪﻳﺪ‬ ‫ﻓﺮاﻧﺴﻪ در اﻗﻴﺎﻧﻮس آرام ﺟﻠﻮه ﻣﻲداد‪ .‬ﻣﺤﻜﻮﻣﺎن اﻣﻴﺪوار ﺑﻮدﻧﺪ ﻛﻪ در اﻳﻦ ﺳﺮزﻣﻴﻦ دوردﺳﺖ ﺧﺎﻧﻪ ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﭘﺮوﻟﺘﺮيﻫﺎ از‬

‫‪273‬‬

‫وﻗﺎر ﻛﺎذﺑﻲ ﻛﻪ ﺑﻮرژواﻫﺎي ﻧﻔﻲ ﺑﻠﺪ ﺷﺪه ﺑﺮاي ﺧﻮد ﻗﺎﺋﻠﻨﺪ‪ ،‬ﺑﺮي ﺑﻮدﻧﺪ و ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ از ﻛﺎر ﺳﺮﺑﺎز ﻧﻤﻲزدﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻠﻜﻪ ﺑﻪدﻧﺒﺎل آن ﻧﻴﺰ‬ ‫ﻣﻲﮔﺸﺘﻨﺪ‪ .‬در اﻳﻞدﭘﻦ‪ ،‬ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﻧﻴﻤﻪﺗﻤﺎم ﻳﻚ ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎن‪ ،‬ﻳﻚ ﻛﺎﻧﺎل آب و اﻧﺒﺎرﻫﺎي دوﻟﺘﻲاي وﺟﻮد داﺷﺖ ﻛﻪ ﻣﻲﺑﺎﻳﺴﺖ‬ ‫ﺗﻤﺎم ﻣﻲﺷﺪﻧﺪ و ﻳﻚ ﺟﺎده ﻫﻢ ﻛﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﻣﻲﺷﺪ؛ دو ﻫﺰار ﻣﺤﻜﻮم داوﻃﻠﺐ ﻛﺎر ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬ﻓﻘﻂ ‪ 800‬ﻧﻔﺮﺷﺎن اﺳﺘﺨﺪام‬ ‫ﺷﺪﻧﺪ و دﺳﺘﻤﺰدﺷﺎن ﻫﺮﮔﺰ از ‪ 85‬ﺳﺎﻧﺘﻴﻢ در روز ﺗﺠﺎوز ﻧﻜﺮد‪ .‬ﺗﻌﺪادي از زﻧﺪاﻧﻴﺎن ﻛﻪ ﺗﻘﺎﺿﺎي ﻛﺎرﺷﺎن رد ﺷﺪه ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﻌﺪاً‬ ‫ﺗﻘﺎﺿﺎي ﺗﻔﻮﻳﺾ زﻣﻴﻦ ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﭼﻨﺪ ﻣﺘﺮ زﻣﻴﻦ]‪ ،[259‬ﻣﻘﺪاري ﺑﺬر و اﺑﺰار ﺑﻪﻗﻴﻤﺘﻲ ﮔﺰاف ﺑﻪآنﻫﺎ دادﻧﺪ‪ .‬ﺑﺎ ﺳﻌﻲ ﺑﺴﻴﺎر‬ ‫ﺑﻪﺳﺨﺘﻲ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺴﺘﻨﺪ از زﻣﻴﻦ اﻧﺪﻛﻲ ﺳﺒﺰي ﺑﻪدﺳﺖ آورﻧﺪ‪ .‬دﻳﮕﺮان ﻛﻪ ﺻﺎﺣﺐ ﭼﻴﺰي ﻧﺒﻮدﻧﺪ ﺑﻪﺻﻨﺎﻳﻊ ﺧﺼﻮﺻﻲ ﻣﺘﻮﺳﻞ‬ ‫ﺷﺪﻧﺪ و ﻛﺎر ﺧﻮد را ﺑﻪﭘﻴﺸﻪوران ﻧﻮﻣ‪ Ĥ‬ﻋﺮﺿﻪ ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬وﻟﻲ اﻳﻦ ﻣﺴﺘﻌﻤﺮه ﻛﻪ ﺗﻮﺳﻂ رژﻳﻢ ﻧﻈﺎﻣﻲ ﺳﺮﻛﻮب و ﺗﻮﺳﻂ ﺑﻮروﻛﺮاﺳﻲ‬ ‫ﻓﻠﺞ ﺷﺪه ﺑﻮد و ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺑﺴﻴﺎر ﻣﺤﺪودي ﻫﻢ داﺷﺖ‪ ،‬ﺣﺪاﻛﺜﺮ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺴﺖ ﺑﻪﭘﺎﻧﺼﺪ ﻧﻔﺮ ﻛﺎر ﺑﺪﻫﺪ‪ .‬واﻧﮕﻬﻲ ﺑﺴﻴﺎري از آنﻫﺎ ﻛﻪ‬ ‫ﺑﻪﻛﺸﺖ و زرع ﭘﺮداﺧﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﺧﻴﻠﻲ زود ﻣﺠﺒﻮر ﺷﺪﻧﺪ ﻛﺎر ﺧﻮد را رﻫﺎ ﻛﻨﻨﺪ و ﺑﻪاﻳﻞدﭘﻦ ﺑﺮﮔﺮدﻧﺪ‪.‬‬ ‫اﻳﻦ ﺗﺎزه ﻋﺼﺮ ﻃﻼﺋﻲ ﺗﺒﻌﻴﺪ ﺑﻮد‪ .‬در اواﺳﻂ ‪ 1873‬ﻓﺮﺳﺘﺎدهاي از ﺟﺎﻧﺐ وزارت ﺑﺤﺮﻳﻪ ﺑﻪﻧﻮﻣ‪ Ĥ‬رﺳﻴﺪ‪ .‬ﺣﻜﻮﻣﺖ ورﺳﺎﺋﻲِ‬ ‫اﻳﻞ ﻫﻤﻪي اﻋﺘﺒﺎرﻫﺎي اداري در ﺣﻤﺎﻳﺖ از ﻛﺎرﻫﺎي دوﻟﺘﻲ را ﻣﻌﻠﻖ ﻛﺮد‪ .‬او ﮔﻔﺖ‪» :‬اﮔﺮ ﺣﻖ ﻣﺠﺮم ﺑﻪﻛﺎر ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮد‪،‬‬ ‫ﺑﻪزودي ﺷﺎﻫﺪ اﺣﻴﺎي ﻧﻤﻮﻧﻪي ﺷﺮمآور ﻛﺎرﮔﺎهﻫﺎي ﻣﻠﻲ ‪ 1848‬ﺧﻮاﻫﻴﻢ ﺑﻮد«‪ .‬ﺣﺮﻓﻲ ﻛﺎﻣﻼً ﻣﻨﻄﻘﻲ‪ .‬ورﺳﺎي ﺑﻪﻛﺴﺎﻧﻲﻛﻪ‬ ‫ﺧﻮد از ﺣﻖﻛﺎر ﻣﺤﺮومﺷﺎن ﻛﺮده ﺑﻮد‪ ،‬اﺑﺰار ﻛﺎر ﺑﺪﻫﻜﺎر ﻧﺒﻮد‪ .‬ﻟﺬا ﻛﺎرﮔﺎهﻫﺎ ﺑﺴﺘﻪ ﺷﺪ‪ .‬ﺟﻨﮕﻞﻫﺎي اﻳﻞدﭘﻦ ﺑﺮاي ﻣﺤﻜﻮﻣﻴﻦ‬ ‫ﻧﺠﺎر ﻣﻨﺒﻊ ارزﺷﻤﻨﺪي ﺑﻮد؛ و ﺑﻌﻀﻲ از ﻣﺤﻜﻮﻣﻴﻦ ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺳﻔﺎرشﻫﺎﺋﻲ ﻛﻪ از ﻧﻮﻣ‪ Ĥ‬درﻳﺎﻓﺖ ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ‪ ،‬ﻣﺒﻠﻤﺎن ﻣﻲﺳﺎﺧﺘﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﺑﻪآنﻫﺎ دﺳﺘﻮر داده ﺷﺪ ﻛﻪ از اﻳﻦ ﻛﺎر دﺳﺖ ﺑﻜﺸﻨﺪ‪ .‬و در ‪ 13‬دﺳﺎﻣﺒﺮ وزﻳﺮ ﺑﺤﺮﻳﻪ ﺟﺮأت ﻛﺮد از ﺗﺮﻳﺒﻮن ﻣﺠﻠﺲ اﻋﻼم ﻛﻨﺪ‬ ‫ﻛﻪ اﻛﺜﺮ ﻣﺤﻜﻮﻣﻴﻦ از ﻫﺮﻛﺎري ﺳﺮ ﺑﺎز ﻣﻲزﻧﻨﺪ]‪.[260‬‬ ‫درﺳﺖ در ﻫﻤﻴﻦ زﻣﺎن ﻛﻪ دﺳﺘﮕﺎه ﺑﻪاﻳﻦﮔﻮﻧﻪ ﻋﻤﺮ ﺗﺒﻌﻴﺪيﻫﺎ را ﻛﻮﺗﺎه ﻣﻲﻛﺮد‪ ،‬وزارت ﺑﺤﺮﻳﻪ ﻫﻤﺴﺮان آنﻫﺎ را‬ ‫ﻓﺮاﻣﻲﺧﻮاﻧﺪ و ﺗﺼﻮﻳﺮﻫﺎي ﺑﺴﻴﺎر زﻳﺒﺎ از ﻛﺎﻟﺪوﻧﻲ ﺟﺪﻳﺪ ﺑﻪآنﻫﺎ ﻧﺸﺎن ﻣﻲداد‪ .‬اﮔﺮ ﺑﻪآنﺟﺎ ﻣﻲرﻓﺘﻨﺪ‪ ،‬ﻫﻨﮕﺎم ورود ﺑﺎ ﻳﻚ ﺧﺎﻧﻪ‪،‬‬ ‫ﻳﻚ ﻗﻄﻌﻪ زﻣﻴﻦ‪ ،‬ﺑﺬر و اﺑﺰار ﻛﺎر روﺑﺮو ﻣﻲﺷﺪﻧﺪ‪ .‬ﺑﻴﺶﺗﺮ آنﻫﺎ ﻣﺸﻜﻮك ﺑﻪاﻳﻦﻛﻪ داﻣﻲ ﺑﺮايﺷﺎن ﮔﺴﺘﺮده ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ ،‬رﻓﺘﻦ‬ ‫ﺧﻮدرا ﺑﻪدﻋﻮت ﺷﻮﻫﺮانﺷﺎن ﻣﺸﺮوط ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬وﻟﻲ ﺷﺼﺖوﻧﻪ ﻧﻔﺮ از آنﻫﺎ ﻓﺮﻳﻔﺘﻪ ﺷﺪﻧﺪ و ﻫﻤﺮاه زﻧﺎن ﻣﺪدﻛﺎري ﻛﻪ دﻓﺘﺮ‬ ‫ﻣﺪدﻛﺎري ﻋﻤﻮﻣﻲ ﺑﺮاي اﻫﺎﻟﻲ ﻣﺴﺘﻌﻤﺮات ﻣﻲﻓﺮﺳﺘﺎد‪ ،‬ﺳﻮار ﻛﺸﺘﻲ ﻓ‪‬ﻠ‪‬ﻨُﻞ ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬اﻳﻦ زﻧﺎن ﻧﮕﻮنﺑﺨﺖ‪ ‬ﻣﺤﻜﻮﻣﺎن ﺑﻪﻣﺠﺮد‬ ‫ﭘﻴﺎده ﺷﺪن از ﻛﺸﺘﻲ ﺑﺎ ﻓﻘﺮ و ﻓﻼﻛﺖ ﺷﻮﻫﺮان ﺧﻮد روﺑﺮو ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬ﺣﻜﻮﻣﺖ از ﺑﺎزﮔﺮداﻧﺪن آنﻫﺎ ﺧﻮدداري ﻛﺮد‪.‬‬ ‫ﺑﻪاﻳﻦﺗﺮﺗﻴﺐ ﻫﺰاران آدﻣﻲ ﻛﻪ ﺑﻪﻛﺎر و ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﻓﻜﺮي ﻋﺎدت داﺷﺘﻨﺪ )ﻋﺪهاي در ﺷﺒﻪ ﺟﺰﻳﺮهي ﺑﺎرﻳﻚ و دﻳﮕﺮان در‬ ‫اﻳﻞدﭘﻦ( ﺑﻲآنﻛﻪ ﺗﻤﺎﺳﻲ ﺟﺰ از ﻃﺮﻳﻖ ﻣﻌﺪود ﻧﺎﻣﻪﻫﺎﺋﻲ ﻛﻪ ﺣﺘﻲ در ﻧﻮﻣ‪ Ĥ‬ﻫﻢ ﺑﺎ ﺳﻪ ﻫﻔﺘﻪ ﺗﺄﺧﻴﺮ ﻣﻲرﺳﻴﺪ‪ ،‬ﺑﺎ دﻧﻴﺎي ﺧﺎرج‬ ‫داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ؛ ﻋﺎﻃﻞ و درﻣﺎﻧﺪه ـدر وﺿﻌﻴﺘﻲ ﻟﺨﺖ و ﻧﻴﻤﻪﮔﺮﺳﻨﻪـ ﺑﻪﻓﺮﻣﺎنﻫﺎﺋﻲ ﻛﻪ ﺗﻮﺳﻂ درﻧﺪﮔﺎن]‪ [261‬ﺗﭙﺎﻧﭽﻪ ﺑﻪدﺳﺖ‬ ‫ﺻﺎدر ﻣﻲﺷﺪ‪ ،‬ﻣﻴﺦﻛﻮب ﺷﺪه ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬در آﻏﺎز رؤﻳﺎﻫﺎ دور و دراز ﺑﻮد و ﺑﻌﺪ‪ ،‬ﻳﺄس و ﻧﻮﻣﻴﺪي ﻓﻠﺞﻛﻨﻨﺪه‪ .‬ﻣﻮاردي از ﺟﻨﻮن ﭘﻴﺶ‬ ‫آﻣﺪ و ﺳﺮاﻧﺠﺎم ﻣﺮگ‪ .‬اوﻟﻴﻦ ﻛﺴﻲ ﻛﻪ آزاد ﺷﺪ‪ ،‬آﻣﻮزﮔﺎر وِردور ﺑﻮد؛ ﻋﻀﻮ ﻛﻤﻮن‪ .‬دادﺳﺘﺎن دادﮔﺎه ﻧﻈﺎﻣﻲ ﻓﻘﻂ ﺑﺮاي او ﻳﻚ‬ ‫ﺟﺮم ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺑﻮد‪» :‬او ﻣﺮدم دوﺳﺘﻲ ﺗﺨﻴﻠﻲ اﺳﺖ«‪ .‬او ﻣﻲﺧﻮاﺳﺖ در ﺷﺒﻪ ﺟﺰﻳﺮه ﻳﻚ ﻣﺪرﺳﻪ ﺑﺎز ﻛﻨﺪ‪ .‬ﺑﻪاو ﺟﻮاز اﻳﻦ ﻛﺎر را‬ ‫ﻧﺪادﻧﺪ‪ .‬ﻋﺎﻃﻞ‪ ،‬دور از زن و دﺧﺘﺮش‪ ،‬دﭼﺎر رﺧﻮت ﺷﺪ و ﻣﺮد‪ .‬روزي در ‪ 1873‬زﻧﺪانﺑﺎنﻫﺎ و ﻛﺸﻴﺶﻫﺎ در ﻛﻮرهراه‬ ‫ﭘﻴﭻدرﭘﻴﭽﻲ ﻛﻪ ﺑﻪﮔﻮرﺳﺘﺎن ﻣﻨﺘﻬﻲ ﻣﻲﺷﺪ‪ ،‬ﺗﺎﺑﻮﺗﻲ ﭘﻮﺷﻴﺪه از ﮔُﻞ را دﻳﺪﻧﺪ ﻛﻪ ﭼﻨﺪ ﻣﺤﻜﻮم ﺑﺮ دوش ﻣﻲﺑﺮدﻧﺪ‪ .‬ﭘﺸﺖ ﺳﺮ‬ ‫آنﻫﺎ ﻫﺸﺘﺼﺪ دوﺳﺖ در ﺳﻜﻮﺗﻲ ﻋﻤﻴﻖ ﮔﺎم ﺑﺮﻣﻲداﺷﻨﺘﺪ‪ .‬ﻳﻜﻲ از آنﻫﺎ ﺑﻪﻣﺎ ﮔﻔﺖ‪» :‬ﺗﺎﺑﻮت ﺑﻪدرون ﻗﺒﺮ ﻓﺮود آورده ﺷﺪ‪.‬‬ ‫دوﺳﺘﻲ ﭼﻨﺪﻛﻠﻤﻪاي در وداع ﺑﻪزﺑﺎن آورد‪ .‬ﻫﺮﻛﺲ ﮔُﻞ ﻛﻮﭼﻜﻲ را در ﮔﻮر اﻧﺪاﺧﺖ و ﻓﺮﻳﺎد زد »زﻧﺪهﺑﺎد ﺟﻤﻬﻮري! زﻧﺪهﺑﺎد‬ ‫ﻛﻤﻮن!« و ﻫﻤﻪﭼﻴﺰ ﺗﻤﺎم ﺷﺪ«‪ .‬در ﻧﻮاﻣﺒﺮ‪ ،‬در اﻳﻞدﭘﻦ‪ ،‬آﻟﺒﺮ ﮔﺮاﻧﺪﻳﻪ ﻳﻜﻲ از اﻋﻀﺎي ﻫﻴﺌﺖ ﺗﺤﺮﻳﺮﻳﻪ راﭘﻞ ﻣﺮد‪ .‬ﻗﻠﺐ او در‬ ‫ﻓﺮاﻧﺴﻪ ﻧﺰد ﺧﻮاﻫﺮي ﻣﺎﻧﺪه ﺑﻮد ﻛﻪ ﻣﻲﺳﺘﻮدش‪ .‬ﻫﺮروز ﺑﻪﺳﺎﺣﻞ درﻳﺎ ﻣﻲرﻓﺖ و ﺑﻪاﻧﺘﻈﺎر او ﻣﻲﻧﺸﺴﺖ‪ .‬ﺳﺮاﻧﺠﺎم دﻳﻮاﻧﻪ ﺷﺪ‪.‬‬

‫‪274‬‬

‫دﺳﺘﮕﺎه از ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻦ او ﺑﻪآﺳﺎﻳﺶﮔﺎه ﺧﻮدداري ﻛﺮد‪ .‬او از دﺳﺖ دوﺳﺘﺎﻧﻲﻛﻪ ﻣﺮاﻗﺐ او ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﮔﺮﻳﺨﺖ؛ و ﻳﻚ روز ﺻﺒﺢ ﺟﺴﺪ‬ ‫ﺳﺮﻣﺎزدهاش در ﻧﻴﺰاري ﻧﺰدﻳﻚ ﺟﺎدهاي ﻛﻪ ﺑﻪدرﻳﺎ ﻣﻲرﻓﺖ ﭘﻴﺪا ﺷﺪ]‪.[262‬‬ ‫اﻳﻦﻫﺎ دﺳﺖﻛﻢ اﻳﻦ اﻣﺘﻴﺎز را داﺷﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﺎ ﻫﻢﺳﺮﻧﻮﺷﺘﺎن ﺧﻮد زﺟﺮ ﺑﻜﺸﻨﺪ‪ .‬وﻟﻲ زﻧﺠﻴﺮﻳﺎن ﻓﺎﺿﻞآب اﻳﻞﻧﻮ ﭼﻪ! وﻳﻜﺘﻮر‬ ‫ﻟُﻔﺮان‪ ،‬وزﻳﺮ ﺟﻤﻬﻮريﺧﻮاه ﺑﻪﻣﺎدري ﻛﻪ ﺑﺮاي ﻓﺮزﻧﺪش ﭘﻴﺶ او ﻻﺑﻪ ﻣﻲﻛﺮد‪ ،‬ﮔﻔﺖ‪» :‬ﻣﻦ ﻳﻚ ﻣﺴﺘﻌﻤﺮهي ﺗﺒﻌﻴﺪﮔﺎه ﺑﻴﺶﺗﺮ‬ ‫ﻧﻤﻲﺷﻨﺎﺳﻢ«‪ .‬در واﻗﻊ ﻫﻢ ﺟﺰ ﻳﻚ ﻣﺴﺘﻌﻤﺮهي ﺗﺒﻌﻴﺪﮔﺎه وﺟﻮد ﻧﺪارد ﻛﻪ در آن ﻗﻬﺮﻣﺎنﻫﺎﺋﻲ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺗﺮاﻧﻜﻪ و ﻟﻴﺴﺒﻮن‪ ،‬ﻣﺮداﻧﻲ‬ ‫ﺳﺮﺷﺎر از ﻓﺪاﻛﺎري و ﺻﺪاﻗﺖ ﻧﻈﻴﺮ ﻓﻮﻧﺘ‪‬ﻦ‪ ،‬ﺷﻬﺮدارِ ﭘﻮﺗﻮ ـر‪‬كـ )آنﻗﺪر ﻧﺎمﻫﺎي ﻣﺘﻌﺪد ﺑﻪذﻫﻨﻢ ﻣﻲآﻳﺪ ﻛﻪ ﻣﻦ از اﻳﻦﻛﻪ ﻓﻘﻂ‬ ‫ﺗﻌﺪادي از آنﻫﺎ را ذﻛﺮ ﻣﻲﻛﻨﻢ‪ ،‬ﺷﺮم دارم( و روزﻧﺎﻣﻪﻧﮕﺎران ﺑﺮﺟﺴﺘﻪاي ﻧﻈﻴﺮ ﺑﺮﻳﺴﺎك و ﻫﻮﻣﺒِﺮ ﻛﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﺟﺮم آنﻫﺎ ﻓﻘﻂ‬ ‫اﻳﻦ ﺑﻮد ﻛﻪ ورﻗﻪي ﺑﺎزداﺷﺘﻲ ﺑﺮايﺷﺎن ﺻﺎدر ﺷﺪه ﺑﻮد و ﻧﺎﭼﺎر ﻣﺪت ﭘﻨﺞ ﺳﺎل را در ﻛﻨﺎر ﻗﺎﺗﻼن و ﺳﺎرﻗﺎن زﻧﺠﻴﺮ ﺷﺪﻧﺪ‪،‬‬ ‫ﺗﻮﻫﻴﻦﻫﺎي آنﻫﺎ را ﺗﺤﻤﻞ ﻛﺮدﻧﺪ و ﺷﺐﻫﺎ ﺑﻪﻳﻚ ﺑﺴﺘﺮ ﺟﻤﻌﻲ ﺑﺴﺘﻪ ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬ورﺳﺎﺋﻲﻫﺎ ﭼﻴﺰي ﺑﻴﺶﺗﺮ از ﺟﺴﻢ را‬ ‫ﻣﻲﺧﻮاﻫﻨﺪ‪ .‬آنﻫﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺮ ذﻫﻦ ﻃﻐﻴﺎنﮔﺮ دﺳﺖ ﻳﺎﺑﻨﺪ و آن را ﺑﺎ ﻓﻀﺎﺋﻲ از ﺗﻌﻔﻦ و ﭘﻠﻴﺪي اﺣﺎﻃﻪ ﻛﻨﻨﺪ ﺗﺎ اﻳﻦ ذﻫﻦ آﻛﻨﺪه از‬ ‫ﭘﻠﻴﺪي و ﺗﻌﻔﻦ درﻫﻢ ﺷﻜﺴﺘﻪ ﺷﻮد و از ﻛﺎر ﺑﻴﻔﺘﺪ‪» .‬ﻣﺠﺮﻣﻴﻦ« ﻛﻤﻮن ﻛﻪ ﺑﺎ ﺟﻨﺎﻳﺖﻛﺎران ﻳﻜﺴﺎن ﻣﺤﺴﻮب ﻣﻲﺷﺪﻧﺪ‪ ،‬ﻫﻤﺎن‬ ‫ﺑﻴﮕﺎريﻫﺎﺋﻲ را اﻧﺠﺎم ﻣﻲدادﻧﺪ ﻛﻪ آنﻫﺎ اﻧﺠﺎم ﻣﻲدادﻧﺪ‪ ،‬و ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ آنﻫﺎ ﺗﺤﺖ ﺣﻜﻢ ﻓﻠﻚ و ﺷﻼق ﻗﺮار ﻣﻲﮔﺮﻓﺘﻨﺪ؛ آنﻫﺎ‬ ‫ﺑﻪوﻳﮋه درﻣﻌﺮض ﻛﻴﻨﻪي زﻧﺪاﻧﺒﺎﻧﺎﻧﻲ ﻗﺮار داﺷﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﻣﺤﻜﻮﻣﻴﻦ ﻋﺎدي را ﺑﺮﻋﻠﻴﻪ آنﻫﺎ ﺗﺤﺮﻳﻚ ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﮔﺎه ﺑﻪﮔﺎه ﻧﺎﻣﻪاي‬ ‫ﺑﻪﺑﻴﺮون درز ﻣﻲﻛﻨﺪ و ﺣﺘﻲ ﺑﻪدﺳﺖ ﻣﺎ ﻣﻲرﺳﺪ‪ .‬ﻳﻚ ﻋﻀﻮ ﺷﻮرا‪ ،‬ﻣﺮدي ﺳﻲوﺳﻪ ﺳﺎﻟﻪ‪ ،‬در دورهاي از ﺳﻼﻣﺘﻲ ﺟﺴﻤﻲ‬ ‫ﻣﻲﻧﻮﻳﺴﺪ‪:‬‬ ‫ﺳ‪‬ﻦﻟﻮﺋﻲ‬ ‫‪ ...‬ﻛﺎر در اردوﮔﺎه ﺳﺨﺖﺗﺮﻳﻦ ﻛﺎر ﺑﻪﺣﺴﺎب ﻣﻲآﻳﺪ و ﺷﺎﻣﻞ ﻛﻨﺪن ﺳﻨﮓ‪ ،‬ﻛﺎر ﮔ‪‬ﻞ و ﻏﻴﺮه ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬اﻳﻦ ﻛﺎر ﻓﻘﻂ ﺻﺒﺢ‬ ‫ﻳﻚﺷﻨﺒﻪ ﺑﺮاي اﻧﺠﺎم ﻣﺮاﺳﻢ ﻣﺬﻫﺒﻲ ﻗﻄﻊ ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬ﻣﺎ ﺑﺮاي ﺗﻐﺬﻳﻪ در ﺳﺎﻋﺖ ﭘﻨﺞ ﺻﺒﺢ ﻗﻬﻮهي ﺑﺪون ﺷﻜﺮ‪ 700 ،‬ﮔﺮم ﻧﺎن و‬ ‫‪ 100‬ﮔﺮم ﻟﻮﺑﻴﺎ دارﻳﻢ؛ ﺷﺐ ﻳﻚ ﺗﻜﻪي ﻛﻮﭼﻚ ﮔﻮﺷﺖ ﮔﺎو و ﺑﺎﻻﺧﺮه ﻫﻔﺘﻪاي ‪ 69‬ﺳﺎﻧﺘﻲﻟﻴﺘﺮ ﺷﺮاب‪ .‬ﺣﺘﻲ وﻗﺘﻲ اﻣﻜﺎن ﺧﺮﻳﺪ‬ ‫اﻧﺪﻛﻲ ﻧﺎن را دارم‪ ،‬ﺑﺎز ﺣﺎﻟﻢ ﻃﻮري اﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﻴﻞام ﺑﻪآن ﻧﻤﻲﻛﺸﺪ‪ .‬ﻋﺪهاي از دوﺳﺘﺎﻧﻤﺎن دﻳﮕﺮ در ﺑﻴﻦ ﻣﺎ ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﻋﺪهي‬ ‫زﻳﺎدي دﭼﺎر ﻛﻢﺧﻮﻧﻲ ﺷﺪهاﻧﺪ‪ .‬در ﺳﻦﻟﻮﺋﻲ ﭘﺎﻧﺰده ﻧﻔﺮ از ﺷﺼﺖ ﻧﻔﺮ در ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎن ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬اﮔﺮ اﻳﻦ آﻣﻴﺰش ﺑﺎ آدمﻫﺎي ﭘﻠﻴﺪ‬ ‫ﻧﺒﻮد‪ ،‬ﻫﻤﻪي اﻳﻦﻫﺎ ﻫﻴﭻ اﻫﻤﻴﺘﻲ ﻧﺪاﺷﺖ‪ .‬در ﻫﺮﺑﻨﺪ ﭘﻨﺠﺎه ﻧﻔﺮ از ﻣﺎ ﺟﺎ دارﻧﺪ‪ .‬اﻣﺎ در ﻣﻮرد ﻣﺸﺎﻏﻞ‪ ،‬دﻛﺎنﻫﺎ و دﻓﺎﺗﺮ‪ ،‬ﻛﻤﻮﻧﺎرﻫﺎ از‬ ‫ورود ﺑﻪاﻳﻦ ﻣﺸﺎﻏﻞ ﻣﺤﺮوﻣﻨﺪ‪.‬‬

‫دﻳﮕﺮي ﻣﻲﻧﻮﻳﺴﺪ‪:‬‬ ‫اﻳﻞ ‪ 15‬ﻓﻮرﻳﻪ‪.‬‬ ‫‪ ...‬ﻣﻦ ﺗﺎ آنﺟﺎ ﻛﻪ ﻣﻲﺗﻮاﻧﻢ ﺧﻮد را ﻛﻨﺎر ﻣﻲﻛﺸﻢ‪ .‬وﻟﻲ ﺳﺎﻋﺎﺗﻲ ﻫﺴﺖ ﻛﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﺣﺘﻤﺎً در ﺑﻨﺪ ﺣﻀﻮر داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻢ و ﺗﺨﻠﻒ‬ ‫از آن ﻣﺠﺎزات ﻣﺮگ دارد‪ .‬ﺳﺎﻋﺖﻫﺎﺋﻲ ﻫﺴﺖ ﻛﻪ ﻣﻦ ﺑﺎﻳﺪ از ﺟﻴﺮهي ﺧﻮد درﻣﻘﺎﺑﻞ آزﻣﻨﺪي ﻫﻢﺑﻨﺪاﻧﻢ دﻓﺎع ﻛﻨﻢ و ﺗﺴﻠﻴﻢ‬ ‫ﻛﺎرﻛُﺸﺘﮕﻲ ﻣﻮﻧﺎ ﻳﺎ ﻻﺗﻮر آدﻣﻲ ﺷﻮم]‪ .[263‬اﻳﻦ ﺧﻴﻠﻲ وﺣﺸﺘﻨﺎك اﺳﺖ‪ .‬وﻗﺘﻲ ﻓﻜﺮ ﻣﻲﻛﻨﻢ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪاﻳﻦ ﻫﻤﻪ ﭘﻠﻴﺪي ﺗﻘﺮﻳﺒﺎً‬ ‫ﺑﻲﺗﻔﺎوت ﺷﺪهام‪ ،‬ﺷﺮم ﻣﻲﻛﻨﻢ‪ .‬اﻳﻦ ﺗﻴﺮهروزان آدمﻫﺎي ﺗﺮﺳﻮﺋﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ و ﻣﺎ را ﻛﻢ آزار ﻧﻤﻲدﻫﻨﺪ‪ .‬ﻫﻤﻴﻦ ﻛﺎﻓﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ‬ ‫اﻧﺴﺎن را دﻳﻮاﻧﻪ ﻛﻨﺪ‪ .‬ﺑﻪﻋﻘﻴﺪهي ﻣﻦ ﺧﻴﻠﻲ از ﻣﺎ ﺑﻪاﻳﻦ روز ﻣﻲاﻓﺘﻴﻢ‪ .‬ﺑِِﺮزوﺳﻜﻲ‪ ،‬اﻳﻦ آدم ﻧﮕﻮنﺑﺨﺖ]‪ [264‬ﻛﻪ ﻫﺸﺖ ﺳﺎل‬ ‫ﺗﻤﺎم اﻳﻦﻫﻤﻪ رﻧﺞ ﺑﺮده‪ ،‬ﺗﻘﺮﻳﺒﺎً ﻋﻘﻞ ﺧﻮد را از دﺳﺖ داده اﺳﺖ‪ .‬وﻗﺘﻲ ﻧﮕﺎﻫﺶ ﻣﻲﻛﻨﻴﺪ‪ ،‬دﻟﺘﺎن ﺑﻪدرد ﻣﻲآﻳﺪ‪ .‬وﺣﺸﺘﻨﺎك اﺳﺖ‬ ‫و ﻣﻦ ﺟﺮأت ﻧﺪارم ﺗﺎ ﺑﻪآن ﻓﻜﺮ ﻛﻨﻢ‪ .‬ﭼﻨﺪ ﻣﺎه ﻳﺎ ﭼﻨﺪ ﺳﺎل دﻳﮕﺮ ﻣﺎ ﺑﺎﻳﺪ در اﻳﻦ ﺗﺒﻌﻴﺪﮔﺎه ﺑﻤﺎﻧﻴﻢ؟ از ﻓﻜﺮش ﺗﻨﻢ ﻣﻲﻟﺮزد‪.‬‬ ‫ﺑﻪرﻏﻢ ﻫﻤﻪي اﻳﻦﻫﺎ‪ ،‬ﺑﺪاﻧﻴﺪ ﻛﻪ ﻣﻦ ﻧﻤﻲﮔﺬارم درﻫﻢ ﺑﺸﻜﻨﻢ‪ .‬وﺟﺪان ﻣﻦ آرام اﺳﺖ و روﺣﻴﻪام ﻗﻮي‪ .‬ﻓﻘﻂ ﺳﻼﻣﺘﻲ ﻣﻦ‬ ‫ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﻛﺎرم را ﺧﺮاب ﻛﻨﺪ و ﻣﻐﻠﻮب ﺷﻮد‪ ،‬وﻟﻲ از ﺧﻮدم ﻣﻄﻤﺌﻨﻢ و ﻫﺮﮔﺰ از راﻫﻢ ﻋﺪول ﻧﺨﻮاﻫﻢ ﻛﺮد‪.‬‬

‫ﻧﻔﺮ ﺳﻮم ﻣﻲﻧﻮﻳﺴﺪ‪:‬‬ ‫ﻣﻦ ﺧﻴﻠﻲ رﻧﺞ ﻛﺸﻴﺪهام‪ .‬ﺗﺒﻌﻴﺪﮔﺎه ﺗﻮﻟُﻦ؛ زﻧﺠﻴﺮ‪ ،‬ﻟﺒﺎس ﻣﺤﻜﻮﻣﻴﻦ و آنﭼﻪ از ﻫﻤﻪي اﻳﻦﻫﺎ ﺗﺤﻘﻴﺮآﻣﻴﺰﺗﺮ اﺳﺖ‪ ،‬ﺗﻤﺎس ﺑﺎ‬ ‫ﺟﻨﺎﻳﺖﻛﺎران ـﻣﻦ ﻣﺠﺒﻮر ﺑﻮدهام ﻫﻤﻪي اﻳﻦﻫﺎ را ﺗﺤﻤﻞ ﻛﻨﻢ‪ .‬ﺣﻘﻴﻘﺖ اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ در ازاي ﻫﻤﻪي اﻳﻦ رﻧﺞﻫﺎ ﻓﻘﻂ ﻳﻚ ﻣﺎﻳﻪ‬ ‫ﺗﺴﻠﻲ دارمـ وﺟﺪان آﺳﻮدهام‪ ،‬ﻋﺸﻖ واﻟﺪﻳﻨﻢ و اﺣﺘﺮام آدمﻫﺎﺋﻲ ﻣﺜﻞ ﺷﻤﺎ‪ .‬ﭼﻪ ﺑﺎرﻫﺎ ﻛﻪ ﻣﺄﻳﻮس ﺷﺪهام! ﭼﻪ ﻧﻮﻣﻴﺪي و ﭼﻪ‬

‫‪275‬‬

‫ﺗﺮدﻳﺪﻫﺎﺋﻲ ﻛﻪ وﺟﻮدم را ﻓﺮاﻧﮕﺮﻓﺘﻪاﻧﺪ! ﻣﻦ ﺑﻪﻧﻮع ﺑﺸﺮ ﺑﺎور داﺷﺘﻢ‪ ،‬وﻟﻲ ﻫﻤﻪي ﺗﻮﻫﻤﺎت ﻣﻦ ﻳﻜﻲ ﭘﺲ از دﻳﮕﺮي ذاﺋﻞ‬ ‫ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﺗﻐﻴﻴﺮ ﺑﺰرﮔﻲ در ﻣﻦ رخ داده اﺳﺖ و ﺗﻘﺮﻳﺒﺎً از ﻣﻘﺎوﻣﺖ در ﻣﻘﺎﺑﻞ اﻳﻦﻫﻤﻪ ﺳﺮﺧﻮردﮔﻲ ﺑﺎزاﻳﺴﺘﺎدهام‪.‬‬

‫ﺑﺎزﻫﻢ ﻳﻚ ﻧﻔﺮ دﻳﮕﺮ ﻣﻲﻧﻮﻳﺴﺪ‪:‬‬ ‫ﻣﻦ ﺧﻮدم را ﻓﺮﻳﺐ ﻧﻤﻲدﻫﻢ‪ .‬اﻳﻦ ﺳﺎلﻫﺎ ﺑﺮاي ﻣﻦ ﺗﻤﺎﻣﺎً از دﺳﺖ رﻓﺘﻪ ﻣﺤﺴﻮب ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﺳﻼﻣﺘﻴﻢ ذاﺋﻞ ﺷﺪه‬ ‫اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﻠﻜﻪ اﺣﺴﺎس ﻣﻲﻛﻨﻢ ﻛﻪ روز ﺑﻪروز ﺑﻴﺶﺗﺮ ﺳﻘﻮط ﻣﻲﻛﻨﻢ‪ .‬ﺗﺤﻤﻞ اﻳﻦ زﻧﺪﮔﻲ‪ ،‬ﺑﺪون ﻛﺘﺎﺑﻲ ﺟﺰ ﻛﺘﺎبﻫﺎي ﻛﺘﺎﺑﺨﺎﻧﻪي‬ ‫ﻣﺎرن واﻗﻌﺎً دﺷﻮار اﺳﺖ‪ .‬در اﻳﻦ ﺗﺒﻌﻴﺪﮔﺎه ﻛﺜﻴﻒ‪ ،‬زﻳﺮ اﻧﻮاع ﺗﻮﻫﻴﻦﻫﺎ و ﻛﺘﻚﻫﺎ‪ ،‬ﻣﺤﺒﻮس در ﻣﻐﺎرهﻫﺎ‪ ،‬درﺣﺎﻟﻲﻛﻪ ﺑﺎ ﻣﺎ در‬ ‫ﻛﺎرﮔﺎهﻫﺎ ﻣﺜﻞ ﺣﻴﻮان رﻓﺘﺎر ﻣﻲﺷﻮد؛ و از ﺳﻮي زﻧﺪاﻧﺒﺎﻧﺎن و رﻓﻘﺎي ﻫﻢزﻧﺠﻴﺮﻣﺎن ﻣﻮرد اﻫﺎﻧﺖ ﻗﺮار دارﻳﻢ‪ .‬ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪﻫﻤﻪي اﻳﻦﻫﺎ‬ ‫ﺑﺪون د‪‬م ﺑﺮآوردن ﺗﻦ دﻫﻴﻢ؛ زﻳﺮا ﻛﻢﺗﺮﻳﻦ ﺗﺨﻄﻲ ﺗﻨﺒﻴﻪ وﺣﺸﺘﻨﺎﻛﻲ ﺑﻪدﻧﺒﺎل دارد ـ ﺳﻠﻮل اﻧﻔﺮادي‪ ،‬ﻳﻚ ﭼﻬﺎرم ﺟﻴﺮهي ﻧﺎن‪،‬‬ ‫ﻛُﻨﺪ‪ ،‬ﭘﻨﺠﻪﺷﻜﻦ و ﺷﻼق‪ .‬اﻳﻦ ﺷﺮمآور اﺳﺖ و ﻣﻦ از ﻓﻜﺮ آن ﻫﻢ ﺑﻪﺧﻮد ﻣﻲﻟﺮزم‪ .‬ﺧﻴﻠﻲ از رﻓﻘﺎي ﻣﺎ در ﺟﻮﺧﻪي ﺗﺄدﻳﺐ در‬ ‫زﻧﺠﻴﺮي ﻣﻀﺎﻋﻒ ﺑﻪﺳﺮ ﻣﻲﺑﺮﻧﺪ‪ .‬آنﻫﺎ در ﻣﻌﺮض ﺷﺎقﺗﺮﻳﻦ ﻛﺎرﻫﺎ ﻗﺮار دارﻧﺪ و از ﮔﺮﺳﻨﮕﻲ در ﺣﺎل ﻣﺮﮔﻨﺪ؛ آنﻫﺎ را ﺑﺎ ﺿﺮﺑﺎت‬ ‫ﭼﻮب و ﮔﺎه ﺑﺎ ﺷﻠﻴﻚ ﺗﭙﺎﻧﺠﻪ راه ﻣﻲﺑﺮﻧﺪ و ﻗﺎدر ﺑﻪﻫﻴﭻ ﺗﻤﺎﺳﻲ ﺑﺎ ﻣﺎ ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ؛ و ﻣﺎ ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﻴﻢ ﺣﺘﻲ ﻳﻚ ﻟﻘﻤﻪ ﻧﺎن ﺑﻪآنﻫﺎ‬ ‫ﺑﺮﺳﺎﻧﻴﻢ‪ .‬اﻳﻦ وﺣﺸﺘﻨﺎك اﺳﺖ و ﻣﻦ ﻧﮕﺮان آن ﻫﺴﺘﻢ ﻛﻪ اﻳﻦ ﭼﻴﺰﻫﺎ ﺑﻪاﻳﻦ زوديﻫﺎ ﺗﻤﺎم ﻧﺸﻮد‪ .‬وﻟﻲ ﺑﺎﻳﺪ اﻋﺘﺮاض ﻛﺮد‪ .‬ﻣﺎ‬ ‫ﻧﺒﺎﻳﺪ در اﻳﻦﺟﺎ رﻫﺎ ﺷﻮﻳﻢ‪ .‬اﮔﺮ ﻣﺎ اﻳﻦﺟﺎ ﺑﻪﺣﺎل ﺧﻮد ﺑﻤﺎﻧﻴﻢ‪ ،‬ﻧﺘﺎﻳﺞ آن ﻫﻮﻟﻨﺎك ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪ .‬ﻣﻦ ﻗﺎدر ﺑﻪﻛﺎر ﻧﻴﺴﺘﻢ و ﻟﺬا وﻗﺘﻲ‬ ‫ﻣﻲﮔﻮﻳﻢ اﻳﻦ ﺳﺎلﻫﺎ از دﺳﺖ رﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪ ،‬ﺣﻖ دارم؛ و اﻳﻦ ﻣﺮا ﺑﻪﻧﻮﻣﻴﺪي ﻣﻲﻛﺸﺎﻧﺪ‪ .‬ﺑﺎوﺟﻮد اﻳﻦ‪ ،‬ﻣﻦ ﻣﺎﻳﻠﻢ آﻣﻮزش ﺑﺒﻴﻨﻢ؛ وﻟﻲ‬ ‫ﺑﺪون ﻛﺘﺎب و ﺑﺪون راﻫﻨﻤﺎ ﭼﻪ ﻣﻲﺷﻮد ﻛﺮد؟ ﻣﺎ ﺗﻘﺮﻳﺒﺎً در ﺑﻲﺧﺒﺮي ﺑﻪﺳﺮ ﻣﻲﺑﺮﻳﻢ‪ .‬وﻟﻲ اﻳﻦ را ﻣﻲداﻧﻴﻢ ﻛﻪ ﺟﻤﻬﻮري‬ ‫روزﺑﻪروز ﺑﻴﺶﺗﺮ ﺟﺎ ﻣﻲاﻓﺘﺪ‪ .‬اﻣﻴﺪ ﻣﺎ در آنﺟﺎﺳﺖ؛ وﻟﻲ ﻣﻦ ﺟﺮأت ﻧﻤﻲﻛﻨﻢ آن را ﺑﺎور ﻛﻨﻢ‪ .‬ﻣﺎ ﺑﺎرﻫﺎ و ﺑﺎرﻫﺎ ﺳﺮﺧﻮرده‬ ‫ﺷﺪهاﻳﻢ‪.‬‬

‫اﻣﺮوز ﭼﻨﺪ ﻧﻔﺮ زﻧﺪهاﻧﺪ؟ ﻣﻌﻠﻮم ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬ﻣﺎر‪‬ﺗﻮ در ﻣﺎرس ‪ 1875‬رﻓﺖ‪ .‬ﻛﻤﻴﺴﻴﻮن ﺑﺨﺸﻮدﮔﻲ ﻣﺠﺎزات او را اﻓﺰاﻳﺶ داده‬ ‫ﺑﻮد و ﺳﺎﺗﻮري را ﺑﻪاﻳﻞﻧﻮ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﻛﺮد‪ .‬او در ﺳﻦ ‪ 25‬ﺳﺎﻟﮕﻲ ﺑﻪﺧﺎﻃﺮ دو ﻣﻘﺎﻟﻪ ﻣ‪‬ﺮد؛ درﺣﺎﻟﻲﻛﻪ ﺷﻐﺎلﻫﺎي ﻣﻄﺒﻮﻋﺎت ورﺳﺎﺋﻲ‬ ‫ﻛﻪ در ﺳﻄﺮ ﺳﻄﺮ ﻧﻮﺷﺘﻪﻫﺎي ﺧﻮد ﺧﻮاﺳﺘﺎر ﻛﺸﺘﺎر ﺷﺪهاﻧﺪ و ﺑﻪآن ﻫﻢ رﺳﻴﺪهاﻧﺪ‪ ،‬ﺑﺮ ﭘﺎرﻳﺲ ﻣﺎ ﻣﺴﻠﻂاﻧﺪ‪ .‬ﺗﺎ ﻟﺤﻈﻪي آﺧﺮ‬ ‫روﺣﻴﻪاش را از دﺳﺖ ﻧﺪاد‪ .‬او ﺑﻪدوﺳﺘﺎﻧﻲ ﻛﻪ دور ﺑﺴﺘﺮ ﻣﺮﮔﺶ ﻧﺸﺴﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﮔﻔﺖ‪» :‬ﻣﺮدن ﻣﺴﺌﻠﻪي ﺑﺰرﮔﻲ ﻧﻴﺴﺖ‪ ،‬وﻟﻲ‬ ‫ﻣﻦ ﭼﻮﺑﻪي اﻋﺪام ﺳﺎﺗﻮري را ﺑﻪاﻳﻦ ﺗﺸﻚ ﭘﻮﺷﺎﻟﻲ ﻛﺜﻴﻒ ﺗﺮﺟﻴﺢ ﻣﻲدادم‪ .‬دوﺳﺘﺎن‪ ،‬ﺑﻪﻳﺎد ﻣﻦ ﺑﺎﺷﻴﺪ! ﺑﺮﺳﺮ ﻣﺎدرم ﭼﻪ ﺧﻮاﻫﺪ‬ ‫آﻣﺪ«؟‬ ‫اﻳﻦ ﻫﻢ ﻣﺼﻴﺒﺘﻲ ﻛﻪ ﻳﻜﻲ از ﻣﺤﻜﻮﻣﻴﻦ ﺗﻌﺮﻳﻒ ﻛﺮده اﺳﺖ‪:‬‬ ‫اﻳﻞﻧﻮ )ﻟﻴﻤﻜﻴﻞ و‪‬رﻛﺲ(‪ ،‬ﻫﻴﺠﺪﻫﻢ آورﻳﻞ‪.‬‬ ‫ﻣﻦ ﻧﺎﭼﺎرم ﺑﮕﻮﻳﻢ ﻛﻪ ﺧﻴﻠﻲ از دوﺳﺘﺎن درﺣﺎل ﻣﺮگ ﻫﺴﺘﻨﺪ و در اﻳﻦ ﻣﺎه ﭘﻨﺞ ﻧﻔﺮ ﺟﺎن ﺳﭙﺮدهاﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﭘﺎﻧﺰدﻫﻢ ﻣﻪ‪.‬‬ ‫اودانِ ﭘﻴﺮ ﻳﻜﻲ از ﺗﺒﻌﻴﺪيﻫﺎي دوم دﺳﺎﻣﺒﺮ ﺑﺮاي ﻫﻤﻴﺸﻪ از زﻧﺠﻴﺮﻫﺎي ﺧﻮد آزاد ﺷﺪ‪ .‬او ﺑﻴﻤﺎر و ﭘﻴﺮ )ﭘﻨﺠﺎهوﻧﻪ ﺳﺎﻟﻪ( ﺑﻮد‬ ‫و ﻛﺎر اﺟﺒﺎري او را از ﭘﺎي درآورده ﺑﻮد‪ .‬ﻳﻚ روز در ﻧﻬﺎﻳﺖ ﻓﺮﺳﻮدﮔﻲ و ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪﺑﺮوﻧﺸﻴﺖ ﺣﺎد ﻗﺎدر ﻧﺒﻮد ازﺟﺎ ﺑﺮﺧﻴﺰد‪ .‬ﺑﺎوﺟﻮد‬ ‫اﻳﻦ‪ ،‬ﻣﺠﺒﻮر ﺷﺪ ﻛﺎر ﺧﻮد را دﻧﺒﺎل ﻛﻨﺪ‪ .‬دو روز ﺑﻌﺪ ﺗﻘﺎﺿﺎي دﻳﺪار ﭘﺰﺷﮓ ﻛﺮد‪ .‬در ﺟﻮاب‪ ،‬او را ﺑﻪﺳﻴﺎهﭼﺎل اﻧﺪاﺧﺘﻨﺪ‪ .‬ﭘﻨﺞ روز‬ ‫ﺑﻌﺪ در ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎن ﻣ‪‬ﺮد؛ و دو روز ﺑﻌﺪ از آن ﻧﻴﺰ ﻳﻚ ﻧﻔﺮ دﻳﮕﺮ‪ ،‬ﮔﻮﺑﺮ‪ ،‬ﺑﻪدﻧﺒﺎل او رواﻧﻪي ﮔﻮر ﺷﺪ‪.‬‬ ‫ﻛﺎﻧﺎﻻ‪ ،‬در ﺑﻴﺴﺖوﭘﻨﺠﻢ دﺳﺎﻣﺒﺮ‬ ‫‪ ...‬ﺑﻪرﻓﻘﺎي ﻗﺪﻳﻤﻲ و ﺧﻮب ﻣﺎ ﭘﻴﻮﺳﺖ‪ .‬ﻳﻚ ﻣﺎه ﭘﻴﺶ از آن ﻣﺎر‪‬ﺗﻮ‪ ،‬ﻣ‪‬ﺮﺗﺎن‪ ،‬ﻣﺎرس و ﻟ‪‬ﻜﻮل را دﻓﻦ ﻛﺮده ﺑﻮدﻳﻢ‪.‬‬

‫آنﻫﺎ ﻣﻲﻣﻴﺮﻧﺪ‪ ،‬وﻟﻲ ﻫﻴﭻﻛﺪام از ﺧﻮد ﺗﺰﻟﺰل ﻧﺸﺎن ﻧﻤﻲدﻫﻨﺪ‪ .‬ﻣﺤﻜﻮﻣﻴﻦ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﻣﺮداﻧﻪ اﻳﺴﺘﺎدهاﻧﺪ‪ .‬آنﻫﺎ ﺑﺪون آنﻛﻪ‬ ‫ﺑﻪﺧﻮاري ﺗﻦ ﺑﺪﻫﻨﺪ‪ ،‬ﺑﺎ ﺳﺮﻓﺮازي در ﻣﻨﺠﻼب ﻣﺎﻧﺪهاﻧﺪ‪ .‬اﻳﻦ اﻋﺘﺮاﻓﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ از دﻫﺎن ﺑﺎزرس ﻛﻞ‪ ،‬راووﺋﻞ ﭘﺮﻳﺪه اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﻗﻬﺮﻣﺎﻧﻲ ادﻋﺎﺋﻲِ ﺷﻬﺪاي ﻣﺴﻴﺤﻴﺎن اوﻟﻴﻪ در ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﺑﺎ اﻳﻦ ﻣﺮداﻧﻲﻛﻪ ﻫﺮروزه در ﭼﻨﮕﺎلﻫﺎي ﺧﺴﺘﮕﻲﻧﺎﭘﺬﻳﺮ و ﺑﻲرﺣﻢ‬ ‫زﻧﺪاﻧﺒﺎﻧﺎن‪ ،‬ﺑﺪون آنﻛﻪ ﺳﺮ ﺧﻢ ﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬ﺑﺮ اﻳﻤﺎن اﻧﻘﻼﺑﻲ و وﻗﺎر اﻧﺴﺎﻧﻲ ﺧﻮد ﺑﺎﻗﻲ ﻣﻲﻣﺎﻧﻨﺪ‪ ،‬ﭼﻪ ﻗﺪري دارد؟‬ ‫و آﻳﺎ ﻣﺎ ﺣﺘﻲ از ﻫﻤﻪي رﻧﺞﻫﺎي آنﻫﺎ ﺧﺒﺮ دارﻳﻢ؟ ﻓﻘﻂ ﺗﺼﺎدف ﮔﻮﺷﻪاي از ﭘﺮده را ﺑﺎﻻ ﻣﻲزﻧﺪ‪ .‬در ﻧﻮزدﻫﻢ ﻣﺎرس‬ ‫‪ ،1974‬روﺷﻔﻮر‪ ،‬ژورد‪ ،‬ﭘ‪‬ﺸﺎل‪ ،‬ﮔﺮوﺳﻪ و ﺳﻪ ﻧﻔﺮ دﻳﮕﺮ ﻛﻪ ﺑﻪﺗﺒﻌﻴﺪ ﻣﺤﻜﻮم ﺷﺪه ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﺗﻮﺳﻂ ﻳﻚ ﻛﺸﺘﻲ اﺳﺘﺮاﻟﻴﺎﺋﻲ ﻣﻮﻓﻖ‬ ‫‪276‬‬

‫ﺑﻪﻓﺮار ﺷﺪﻧﺪ]‪ .[265‬آنﻫﺎ ﺑﻪﺳﻼﻣﺖ در اﺳﺘﺮاﻟﻴﺎ ﭘﻴﺎده ﺷﺪﻧﺪ و اﻃﻼﻋﺎﺗﻲ ﻛﻪ ﺑﺎ ﺧﻮد آوردﻧﺪ‪ ،‬اﻧﺪك ﭘﺮﺗﻮي ﺑﺮاﻳﻦ ﻣﻐﺎك اﻓﻜﻨﺪ‪.‬‬ ‫آنوﻗﺖ ﺑﻮد ﻛﻪ ﻣﺎ ﻓﻬﻤﻴﺪﻳﻢ ﻛﻪ ﻣﺤﻜﻮﻣﻴﻦ ﻛﻤﻮن ﻣﺘﺤﻤﻞ ﺷﻜﻨﺠﻪﻫﺎﺋﻲ ﻋﻼوه ﺑﺮ دﻳﮕﺮان ﺷﺪهاﻧﺪ‪ .‬ﻛﻪ ﺷﻜﻨﺠﻪ ﺑﺎ‬ ‫ﭘﻨﺠﻪﺷﻜﻦ ﻛﻪ ﺑﺎﻋﺚ ﻗﻄﻊ اﻧﮕﺸﺘﺎن ﻣﻲﺷﻮد‪ ،‬ﻫﻨﻮز در اﻳﻦ ﺗﺒﻌﻴﺪﮔﺎه ﻣﺴﺘﻌﻤﺮاﺗﻲ اﻋﻤﺎل ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬ﻛﻪ در اﻳﻞدﭘﻦ‪ ،‬ﭼﻬﺎر‬ ‫زﻧﺪاﻧﻲ ﺑﻪﺧﺎﻃﺮ ﻳﻚ ﺿﺮبوﺟﺮح ﺳﺎده ﻛﻪ در دادﮔﺎهﻫﺎي ﻋﺎدي ﭼﻨﺪ ﻣﺎه زﻧﺪان ﻣﺠﺎزات داﺷﺖ‪ ،‬ﺗﻴﺮﺑﺎران ﺷﺪهاﻧﺪ‪ .‬ﻛﻪ ﻇﺎﻫﺮاً‬ ‫ﻣﻨﻈﻮر از ﺳﺨﺖﮔﻴﺮيﻫﺎ و اﻫﺎﻧﺖﻫﺎي زﻧﺪاﻧﺒﺎﻧﺎن اﻳﻦ ﺑﻮده اﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﻮﺟﺐ ﺷﻮرﺷﻲ در ﻣﻴﺎن زﻧﺪاﻧﻴﺎن ﺷﻮﻧﺪ ﺗﺎ ﺑﻬﺎﻧﻪي‬ ‫ﻓﺮﺳﺘﺎدن ﺑﻪﺗﺒﻌﻴﺪﮔﺎه ﻣﺴﺘﻌﻤﺮاﺗﻲ ﺑﺮاي ﻫﻤﻪي ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺑﻪﺗﺒﻌﻴﺪ ﻣﺤﻜﻮم ﺷﺪه ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻪدﺳﺖ ﺑﻴﺎﻳﺪ‪ .‬اﻳﻦ اﻓﺸﺎﮔﺮيﻫﺎ ﺑﺮاي‬ ‫ﻣﺤﻜﻮﻣﻴﻦ ﺑﻪﻗﻴﻤﺖ ﮔﺮاﻧﻲ ﺗﻤﺎم ﺷﺪ‪ .‬ﺣﻜﻮﻣﺖ ورﺳﺎي ﻓﻮراً درﻳﺎدار رﻳﺒﻮر را اﻋﺰام ﻛﺮد و ﻣﻴﺦ ﺷﻜﻨﺠﻪ از ﻫﻤﻴﺸﻪ ﻣﺤﻜﻢﺗﺮ‬ ‫ﺷﺪ‪ .‬ﻛﺴﺎﻧﻲﻛﻪ اﺟﺎزهي اﻗﺎﻣﺖ در ﺟﺰﻳﺮهي اﺻﻠﻲ را ﺑﻪدﺳﺖ آورده ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬دوﺑﺎره در ﺷﺒﻪﺟﺰﻳﺮه ﻣﺤﺒﻮس ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬ﻣﺎﻫﻲﮔﻴﺮي‬ ‫ﻣﻤﻨﻮع‪ ،‬ﻫﻤﻪي ﻧﺎﻣﻪﻫﺎي درﺑﺴﺘﻪ ﻣﺼﺎدره و آوردن ﭼﻮب از ﺟﻨﮕﻞ ﻏﺪﻏﻦ ﺷﺪ‪ .‬ﺧﺸﻮﻧﺖ زﻧﺪاﻧﺒﺎﻧﺎن دو ﺑﺮاﺑﺮ ﺷﺪ و ﺑﻪﻃﺮف‬ ‫ﻣﺤﻜﻮﻣﻴﻨﻲ ﻛﻪ از ﻣﺮزﻫﺎي ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺷﺪه ﻓﺮاﺗﺮ ﻣﻲرﻓﺘﻨﺪ ﻳﺎ ﺑﻌﺪاز ﺳﺎﻋﺖ ﻣﻘﺮر ﺑﻪﻛﻠﺒﻪﻫﺎ ﺑﺮﻧﮕﺸﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﺗﻴﺮاﻧﺪازي ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﺗﻌﺪادي از ﺗﺠﺎر ﻧﻮﻣ‪ Ĥ‬ﻛﻪ ﻣﺘﻬﻢ ﺑﻪﻛﻤﻚ ﺑﻪﻓﺮار روﺷﻔﻮر و دوﺳﺘﺎﻧﺶ ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬از ﺟﺰﻳﺮه اﺧﺮاج ﺷﺪﻧﺪ‪.‬‬ ‫رﻳﺒﻮر ﺣﻜﻢ ﻋﺰل ﻻرﻳﺸﺮي‪ ،‬ﺣﺎﻛﻢ ﻗﺒﻠﻲ ﻛﺎﻳِﻦ‪ ،‬را ﻛﻪ در ﻛﺎﻟﺪوﻧﻲ ﺟﺪﻳﺪ ﺑﺎ ﭘﺸﺖﻛﺎر ﻳﻚ ﻏﺎرتﮔﺮ ﺛﺮوت ﻫﻨﮕﻔﺘﻲ‬ ‫دﺳﺖوﭘﺎ ﻛﺮده ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﺎ ﺧﻮد آورده ﺑﻮد‪ .‬اﻟﺒﺘﻪ ﻧﻪ ﺑﻪﺧﺎﻃﺮ ﻓﺴﺎدش‪ ،‬ﺑﻠﻜﻪ ﺑﻪﺧﺎﻃﺮ ﻓﺮار ﻧﻮزدﻫﻢ ﻣﺎرس ﺑﻮد ﻛﻪ ﻣﺠﺎزات ﺷﺪ‪.‬‬ ‫ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻣﻮﻗﺖ ﺑﻪﻛﻠﻨﻞ آﻟﺮون ﻛﻪ در ﻛﺸﺘﺎرﻫﺎي ﻣﺎه ﻣﻪ ﻣﺸﻬﻮر ﺷﺪه ﺑﻮد‪ ،‬واﮔﺬار ﮔﺮدﻳﺪ‪ .‬آﻟﺮون ﻣﻘﺮر ﻛﺮد ﻛﻪ ﻫﺮزﻧﺪاﻧﻲ ﺑﺎﻳﺪ‬ ‫در ازاي ﺣﺪاﻗﻞ ﻻزم ﺑﺮاي زﻧﺪه ﻣﺎﻧﺪن ـﻳﻌﻨﻲ ‪ 700‬ﮔﺮم ﻧﺎن‪ ،‬ﻳﻚ ﺳﺎﻧﺘﻲﻟﻴﺘﺮ روﻏﻦ و ‪ 60‬ﮔﺮم ﺳﺒﺰي ﺧﺸﮓـ ﻧﺼﻒ روز‬ ‫ﺑﺮاي دوﻟﺖ ﻛﺎر ﻛﻨﺪ‪ .‬در ﻣﻘﺎﺑﻞ اﻋﺘﺮاض زﻧﺪاﻧﻴﺎن‪ ،‬او ﺷﺮوع ﺑﻪاﻋﻤﺎل اﻳﻦ ﻣﻘﺮرات در ﻣﻮرد ‪ 57‬ﻧﻔﺮ ﻛﺮد ﻛﻪ ﭼﻬﺎر ﻧﻔﺮ آنﻫﺎ‬ ‫زن ﺑﻮدﻧﺪ‪.‬‬ ‫زﻳﺮا زﻧﺎن ﺷﺎﻣﻞ ﻫﻤﺎن رﻓﺘﺎر ﺳﺨﺖﮔﻴﺮاﻧﻪاي ﺑﻮدﻧﺪ ﻛﻪ ﺑﺎ ﻣﺮدان ﻣﻲﺷﺪ‪ .‬آنﻫﺎ ﺷﺠﺎﻋﺎﻧﻪ ﺣﻖ ﺳﻬﻴﻢ ﺑﻮدن در ﺳﺮﻧﻮﺷﺖ‬ ‫ﻣﺸﺘﺮك ﻫﻤﮕﺎﻧﻲ را ﺗﻘﺎﺿﺎ ﻛﺮده ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﻟﻮﺋﻴﺰ ﻣﻴﺸﻞ و ﻟ‪‬ﻤ‪‬ﻞ را ﻛﻪ ﻣﻲﺧﻮاﺳﺘﻨﺪ از رﻓﻘﺎيﺷﺎن ﺟﺪا ﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬اﻋﻼم ﻛﺮدﻧﺪ ﻛﻪ اﮔﺮ‬ ‫اﻳﻦ ﻗﺎﻧﻮن ﺟﺪﻳﺪ ﻧﻘﺾ ﻧﺸﻮد‪ ،‬ﺧﻮد را ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﻛﺸﺖ‪ .‬آنﻫﺎ در ﻣﻌﺮض ﺗﻮﻫﻴﻦ زﻧﺪاﻧﺒﺎﻧﺎن ﻗﺮار داﺷﺘﻨﺪ‪ ،‬در دﺳﺘﻮر روز‬ ‫ﻓﺮﻣﺎﻧﺪهي ﺷﺒﻪﺟﺰﻳﺮه ﻣﻮرد ﺗﺒﻌﻴﺾ و ﺗﻌﺪي ﻗﺮار ﻣﻲﮔﺮﻓﺘﻨﺪ‪ ،‬ﺑﻪﻧﺪرت ﻟﺒﺎس درﻳﺎﻓﺖ ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ و ﺑﺎرﻫﺎ ﻣﺠﺒﻮر ﺑﻪﭘﻮﺷﻴﺪن‬ ‫ﻟﺒﺎس ﻣﺮداﻧﻪ ﺷﺪﻧﺪ‪.‬‬ ‫ورود د‪‬ﭘﺮﻳﺘﺰﺑﻮﺋ‪‬ﻪ‪ ،‬ﻓﺮﻣﺎﻧﺪار ﺟﺪﻳﺪ‪ ،‬در آﻏﺎز ﺳﺎل ‪ 1876‬ﺑﻪﺷﻐﻞ ﻛﻮﺗﺎه‪ ،‬وﻟﻲ درﺧﺸﺎن آﻟﺮون ﺧﺎﺗﻤﻪ داد‪ .‬ﭘﺮﻳﺘﺰﺑﻮﺋ‪‬ﻪ‪ ،‬ﻛﻪ از‬ ‫ﭘﺮوﺗﻴﺴﺘﺎﻧﺘﻴﺴﻢ ﺑﺮﮔﺸﺘﻪ و ﺑﻪژزوﺋﻴﺘﻲ ﺗﻤﺎموﻛﻤﺎل ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺷﺪه ﺑﻮد‪ ،‬ﺗﻮﺳﻂ ﮔﺮاﻳﺶﻫﺎي ژزوﺋﻴﺘﻲ درون دﺳﺘﮕﺎه دوﻟﺘﻲ ﺑﻪاﻳﻦﺟﺎ‬ ‫ﻓﺮﺳﺘﺎده ﺷﺪ و ﺑﺎ ﺣﺎﻟﺖﻫﺎي اﺣﺴﺎﺳﺎﺗﻲ ﺧﻮد راهﻫﺎ و وﺳﺎﺋﻠﻲ ﻳﺎﻓﺖ ﺗﺎ ﻓﻼﻛﺖ ﻣﺤﻜﻮﻣﺎن را از آنﭼﻪ ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﺪﺗﺮ ﻛﻨﺪ‪ .‬او در اﻳﻦ‬ ‫ﻛﺎر ﺗﺤﺖ ﻫﺪاﻳﺖ ﻛﻠﻨﻞ ﺷﺎرﻳﻴﺮ‪ ،‬ﻣﺪﻳﺮﻛﻞ زﻧﺪانﻫﺎي ﻛﺎﻟﺪوﻧﻲ ﺟﺪﻳﺪ‪ ،‬ﻗﺮار داﺷﺖ ﻛﻪ ﺟﻨﺎﻳﺖﻛﺎران ﺑﻨﺪﻫﺎي ﻋﻤﻮﻣﻲ را ﺧﻴﻠﻲ‬ ‫ﻣﺤﺘﺮمﺗﺮ از ﻣﺤﻜﻮﻣﺎن ﺳﻴﺎﺳﻲ ﻣﻲداﻧﺴﺖ‪ .‬ﭘﺮﻳﺘﺰﺑﻮﺋ‪‬ﻪ ﺿﻤﻦ اﻳﻦﻛﻪ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﺳﻠﻒ ﺧﻮد را اﺣﻴﺎ ﻛﺮد‪ ،‬اﻳﻦ را ﻫﻢ اﻓﺰود ﻛﻪ آن‬ ‫ﻣﺤﻜﻮﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ در ﻋﺮض ﻳﻚ ﺳﺎل ﻧﺘﻮاﻧﻨﺪ اﻣﻜﺎﻧﺎت ﻻزم ﺑﺮاي ﻣﻌﺎش ﺧﻮد را ﺗﻬﻴﻪ ﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬از ﺟﻴﺮهي ﻛﺎﻣﻞ ﻣﺤﺮوم ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬و‬ ‫ﺣﺮف آﺧﺮ اﻳﻦﻛﻪ دﺳﺘﮕﺎه ﻗﺼﺪ داﺷﺖ در ﭘﺎﻳﺎن ﻣﺪت ﻣﻌﻴﻨﻲ ﺧﻮد را از ﻫﺮﮔﻮﻧﻪ ﻣﺨﺎرج در ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ ﻣﺤﻜﻮﻣﺎن ﻣﻌﺎف ﻛﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﻳﻚ ﻋﺎﻣﻞ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺷﺪ ﺗﺎ ﺑﻪﻋﻨﻮان واﺳﻄﻪ ﺑﻴﻦ آنﻫﺎ و ﭘﻴﺸﻪوران ﻧﻮﻣ‪ Ĥ‬ﻋﻤﻞ ﻛﻨﺪ‪ .‬وﻟﻲ ﺗﻤﺎم ﺗﺼﻮﻳﺐﻧﺎﻣﻪﻫﺎي دﻧﻴﺎ ﻗﺎدر ﺑﻪﺑﺴﻂ‬ ‫ﺗﺠﺎرت ﻛﺸﻮري ﻛﻪ ﻓﺎﻗﺪ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻃﺒﻴﻌﻲ اﺳﺖ‪ ،‬ﻧﺨﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪ .‬اﻳﻦ اﻣﺮ ﺻﺪﻫﺎ ﺑﺎر ﮔﻔﺘﻪ و اﺛﺒﺎت ﺷﺪه اﺳﺖ ﻛﻪ ﻛﺎﻟﺪوﻧﻲ ﺟﺪﻳﺪ‬ ‫ﺑﺮاي اﻳﻦ ﻫﺰاران ﻧﻔﺮي ﻛﻪ در ﻳﻚ ﻣﺴﺘﻌﻤﺮهي ﺳﺮزﻧﺪه و ﺷﻜﻮﻓﺎ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺴﺘﻨﺪ در رﻓﺎه زﻧﺪﮔﻲ ﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬ﺷﻐﻞ ﻧﺪارد‪ .‬آن‬ ‫ﻣﻌﺪودي ﻛﻪ ﺗﻮاﻧﺴﺘﻨﺪ اﺳﺘﺨﺪام ﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬داﻧﺶ ﺧﻮد را ﻧﺸﺎن دادﻧﺪ‪ ،‬ﭼﻨﺪﻳﻦ ﻣﺪال ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ و در ﻧﻤﺎﻳﺸﮕﺎه ﻧﻮﻣ‪ Ĥ‬ﺑﺎ اﺣﺘﺮام از آنﻫﺎ‬ ‫ﻳﺎد ﺷﺪ‪ .‬آنﻫﺎ ﻛﻪ اﻳﻦ ﻣﻮﻗﻌﻴﺖ را ﻧﺪارﻧﺪ و ﺻﺪﻫﺎ ﻧﻔﺮ را ﺷﺎﻣﻞ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬ﻫﻨﻮز زﻳﺮ ﺿﺮب ﺗﺼﻮﻳﺐﻧﺎﻣﻪي ‪ 1875‬رﻧﺞ ﻣﻲﺑﺮﻧﺪ‪.‬‬ ‫در واﻗﻊ اﻛﺜﺮﻳﺖ ﻋﻈﻴﻢ ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺑﻪﺗﺒﻌﻴﺪ ﻣﺤﻜﻮم ﺷﺪﻧﺪ‪ ،‬اﻛﻨﻮن در ﻣﻌﺮض ﻛﺎر ﺷﺎق ﻗﺮار دارﻧﺪ‪ .‬ﻣﻘﺮراﺗﻲ ﻛﻪ از زﻣﺎن ﻓﺮار‬

‫‪277‬‬

‫روﺷﻔﻮر ﺑﻪاﺟﺮا ﮔﺬاﺷﺘﻪ ﺷﺪ‪ ،‬ﻫﺮﮔﺰ ﺗﻌﺪﻳﻞ ﻧﻴﺎﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪ .‬ﺗﻨﻬﺎ ﻫﻤﺴﺮان و ﻣﺎدران ﻣﺤﻜﻮﻣﺎن اﺟﺎزه دارﻧﺪ ﮔﺎه و ﺑﻲﮔﺎه‪ ،‬آنﻫﻢ‬ ‫ﺟﻠﻮي ﭼﺸﻢ زﻧﺪاﻧﺒﺎﻧﺎن‪ ،‬ﺑﺎ ﻣﺤﻜﻮﻣﺎن ارﺗﺒﺎط داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬ﻣﻮارد اﺧﺮاج آنﻫﺎ از ﻣﺴﺘﻌﻤﺮه ﻛﻢ ﻧﺒﻮده اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﻋﻠﻲرﻏﻢ ﺗﻤﺎم ﺗﻼشﻫﺎﺋﻲ ﻛﻪ ﺑﺮاي ﺷﻜﺴﺘﻦ زﻧﺪاﻧﻴﺎن ﺻﻮرت ﻣﻲﮔﻴﺮد‪ ،‬ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ اﻛﺜﺮﻳﺖ آنﻫﺎ ﺷﺮاﻓﺖ ﺧﻮد را ﺣﻔﻆ‬ ‫ﻛﺮدهاﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻠﻜﻪ ﺳﺮﻣﺸﻘﻲ ﻫﻢ ﺑﺮاي دﻳﮕﺮان ﺷﺪهاﻧﺪ‪ .‬ﻫﺮﭼﻨﺪﻛﻪ دادﮔﺎهﻫﺎي ﻧﻈﺎﻣﻲ ﻋﻨﺎﺻﺮ ﻧﺎﺟﻮر و ﻛﺎﻣﻼً ﺑﻴﮕﺎﻧﻪ ﺑﺎ اﻧﻘﻼب را‬ ‫ﺑﺎ ﻣﺤﻜﻮﻣﺎن ﻛﻤﻮن ﻣﺨﻠﻮط ﻛﺮدهاﻧﺪ؛ اﻣﺎ ﻣﻮارد ﺑﺰه ﻋﻤﻮﻣﻲ در ﻣﻴﺎن آنﻫﺎ ﺧﻴﻠﻲ ﻧﺎدر اﺳﺖ‪ .‬ﻣﺤﻜﻮﻣﻴﺖ اﻳﻦ ﻋﻨﺎﺻﺮ ﺑﻴﮕﺎﻧﻪ ﺑﺎ‬ ‫اﻧﻘﻼب ﺑﻪﺟﺮاﺋﻢ ﺳﻴﺎﺳﻲ و ﺗﻤﺎس آنﻫﺎ ﺑﺎ ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ ﻛﺎرﮔﺮان ﺣﺘﻲ وﺟﺪان اﻓﺮاد ﺳﻮء‪‬ﺳﺎﺑﻘﻪار ﺑﺴﻴﺎري را ﺑﺎزﺳﺎزي ﻫﻢ ﻛﺮده‬ ‫اﺳﺖ‪ .‬اﻛﺜﺮ ﻣﺤﻜﻮﻣﺎن ﺑﻪﺧﺎﻃﺮ ﻧﻘﺾ ﻗﻮاﻋﺪ و ﻳﺎ ﺗﻼش ﺑﺮاي ﻓﺮار ـﺗﻼﺷﻲ ﻛﻪ از ﭘﻴﺶ ﻣﺤﻜﻮم ﺑﻪﺷﻜﺴﺖ اﺳﺖـ ﻣﺠﺎزات‬ ‫ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﭼﮕﻮﻧﻪ ﺑﺪون ﭘﻮل و ﺑﺪون ﻫﻤﺪﺳﺖ ﻣﻲﺗﻮان ﻓﺮار ﻛﺮد؟ ﺗﺎﻛﻨﻮن ﻓﻘﻂ ﭘﺎﻧﺰده ﻣﻮرد ﻓﺮار ﻣﻮﻓﻖ ﺻﻮرت ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫اواﺳﻂ ﻣﺎرس ‪ ،1875‬ﺑﻴﺴﺖ زﻧﺪاﻧﻲ ﻛﻪ راﺳﺘﻮل‪ ،‬ﻋﻀﻮ ﺷﻮراي ﻛﻤﻮن‪ ،‬در ﻣﻴﺎن آنﻫﺎ ﺑﻮد ﺑﺎ زورﻗﻲ ﻛﻪ ﻣﺨﻔﻴﺎﻧﻪ ﺳﺎﺧﺘﻪ‬ ‫ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﻓﺮار ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﮔﺮﭼﻪ ﻫﺮﮔﺰ ﺧﺒﺮي از ﺳﺮﻧﻮﺷﺖ آنﻫﺎ ﻧﺸﺪ‪ ،‬وﻟﻲ ﭼﻨﺪ روز ﺑﻌﺪ از ﻓﺮار ﺗﻜﻪﭘﺎرهﻫﺎي ﻳﻚ ﻗﺎﻳﻖ در ﻣﻴﺎن‬ ‫ﺻﺨﺮهﻫﺎي ﺳﺎﺣﻠﻲ ﭘﻴﺪا ﺷﺪ‪ .‬در ﻧﻮاﻣﺒﺮ ‪ 1876‬ﺗﺮاﻧﻜﻪ و رﻓﻘﺎﻳﺶ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﻓﺮار ﺑﺎ ﻳﻚ ﻗﺎﻳﻖ ﺑﺨﺎري را دادﻧﺪ‪ .‬آنﻫﺎ ﺗﻌﻘﻴﺐ و‬ ‫دﺳﺖﮔﻴﺮ ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬دو ﻧﻔﺮ از آنﻫﺎ ﺑﺮاي ﻓﺮار از دﺳﺖ ﺗﻌﻘﻴﺐﻛﻨﻨﺪﮔﺎن‪ ،‬ﺧﻮد را ﺑﻪدرﻳﺎ اﻧﺪاﺧﺘﻨﺪ‪ .‬ﻳﻜﻲ ﻣ‪‬ﺮد؛ و دﻳﮕﺮي‪ ،‬ﺗﺮاﻧﻜﻪ‪،‬‬ ‫ﺑﻪزﻧﺪﮔﻲ و ﺑﻨﺪ ﻣﺠﺮﻣﻴﻦ ﻋﻤﻮﻣﻲ ﺑﺮﮔﺮداﻧﺪه ﺷﺪ‪.‬‬ ‫درﻣﻘﺎﺑﻞ ﭼﻨﻴﻦ ﺟﻬﻨﻤﻲ از ﻓﻼﻛﺖ‪ ،‬ﺗﺒﻌﻴﺪﻳﺎن ﻧﺒﺎﻳﺪ از رﻧﺞﻫﺎي ﺧﻮد ﺻﺤﺒﺖ ﻛﻨﻨﺪ؛ وﻟﻲ ﻣﻲﺗﻮاﻧﻨﺪ درﻳﻚ ﻛﻼم ﺑﮕﻮﻳﻨﺪ ﻛﻪ‬ ‫ﺷﺮاﻓﺖ‪ ‬آرﻣﺎن ﺧﻮد را ﻟﻜﻪدار ﻧﻜﺮدهاﻧﺪ‪ .‬ﻫﺰاران ﻛﺎرﮔﺮ ﺑﺎ ﺧﺎﻧﻮادهﻫﺎيﺷﺎن‪ ،‬ﺑﻲﭘﻨﺎه و ﺑﻲﺗﻮﺷﻪ ﺑﻪﻛﺸﻮري ﺑﻴﮕﺎﻧﻪ ﻛﻪ ﺑﻪزﺑﺎﻧﻲ‬ ‫دﻳﮕﺮ ﺻﺤﺒﺖ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬ﭘﺮﺗﺎب ﺷﺪهاﻧﺪ؛ آنﻫﺎ ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ ﻛﺎرﻣﻨﺪان و ﻣﻌﻠﻤﻴﻨﻲ ﻛﻪ از ﺧﻮدﺷﺎن ﻫﻢ ﺳﺮﮔﺮدانﺗﺮﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻪﺑﺮﻛﺖ‬ ‫ﺗﻼش ﺧﻮد ﻣﻮﻓﻖ ﺑﻪﺗﺄﻣﻴﻦ ﻣﻌﺎش ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬ﻛﺎرﮔﺮان ﻛﻤﻮن ﭘﺎرﻳﺲ در ﻛﺎرﮔﺎهﻫﺎي ﻛﺸﻮرﻫﺎي ﺧﺎرﺟﻲ ﺟﺎﻳﮕﺎه ﭘﺮارﺟﻲ ﻛﺴﺐ‬ ‫ﻛﺮدهاﻧﺪ‪ .‬آنﻫﺎ ﺣﺘﻲ ﺻﻨﺎﻳﻌﻲ را ﻛﻪ ﭘﻴﺶ از اﻳﻦ راﻛﺪ ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﻪوﻳﮋه در ﺑﻠﮋﻳﻚ‪ ،‬ﺑﻪراه اﻧﺪاﺧﺘﻪاﻧﺪ‪ .‬آنﻫﺎ ﺑﺮ ﭘﺎرهاي از ﺻﻨﺎﻳﻊ رﻣﺰ‬ ‫ﺳﻠﻴﻘﻪي ﭘﺎرﻳﺴﻲ را آﺷﻜﺎر ﻛﺮدهاﻧﺪ‪ .‬ﻧﻔﻲِ ﺑﻠﺪ‪ ‬ﻛﻤﻮﻧﺎرﻫﺎ‪ ،‬ﻧﻈﻴﺮ ﻧﻔﻲِ ﺑﻠﺪ‪ ‬ﭘﺮوﺗﺴﺘﺎنﻫﺎ در ﮔﺬﺷﺘﻪ‪ ،‬ﺑﺨﺸﻲ از ﺛﺮوت ﻣﻠﻲ را‬ ‫ﺑﻪﺳﻮي ﻣﺮزﻫﺎ ﭘﺮﺗﺎب ﻛﺮده ﺑﻮد‪ .‬ﺗﺒﻌﻴﺪيﻫﺎﺋﻲﻛﻪ اﺻﻄﻼﺣﺎً ﻣﺸﺎﻏﻞ آزاد داﺷﺘﻨﺪ و اﻏﻠﺐ از ﻛﺎرﮔﺮان ﺗﻴﺮهروزﺗﺮ ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬از ﺧﻮد‬ ‫ﺷﺠﺎﻋﺖ ﻛﻢﺗﺮي ﻧﺸﺎن ﻧﺪادﻧﺪ‪ .‬ﻋﺪهاي از آنﻫﺎ ﺣﺘﻲ ﭘ‪‬ﺴﺖﻫﺎي ﺣﺴﺎﺳﻲ را ﻫﻢ اﺷﻐﺎل ﻛﺮدهاﻧﺪ‪ .‬ﻣﺜﻼً ﻛﺴﻲ ﻛﻪ ﺷﺎﻳﺪ ﺑﻪﺟﺮم‬ ‫آﺗﺶاﻓﺮوزي ﺑﻪﻣﺮگ ﻳﺎ ﺑﻪﺧﺎﻃﺮ ﻏﺎرت ﻣﺤﻜﻮم ﺑﻪﻛﺎر ﺷﺎق ﺷﺪه اﺳﺖ‪ ،‬در ﻳﻚ ﻛﺎﻟﺞ ﺑﺰرگ ﻣﻌﻠﻢ اﺳﺖ ﻳﺎ آنﻛﻪ از‬ ‫ﻛﺎﻧﺪﻳﺪاﻫﺎي ﻳﻚ ﻣﺪرﺳﻪي دوﻟﺘﻲ اﻣﺘﺤﺎن ﻣﻲﮔﻴﺮد‪ .‬ﻋﻠﻲرﻏﻢ ﻣﺸﻜﻼت اوﻟﻴﻪ‪ ،‬ﺑﻴﻤﺎري و ﻋﺠﺰ از ﻛﺎر‪ ،‬ﻳﻚ ﺗﺒﻌﻴﺪي ﻫﻢ ﻧﺒ‪‬ﺮﻳﺪ‬ ‫و ﺣﺘﻲ ﻳﻚ ﻣﻮرد ﻣﺤﻜﻮﻣﻴﺖ در دادﮔﺎه ﺧﻼف ﻫﻢ ﭘﻴﺶ ﻧﻴﺎﻣﺪ‪ .‬از زﻧﺎن ﺣﺘﻲ ﻳﻚ ﻧﻔﺮ ﻫﻢ ﻛﻮﺗﺎه ﻧﻴﺎﻣﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺎ آنﻛﻪ زﻧﺎن‬ ‫ﺑﻴﺶﺗﺮِ ﺑﺎر ﻓﻼﻛﺖ ﻣﺸﺘﺮك را ﺑﺮدوش دارﻧﺪ‪ .‬درﻣﻴﺎن اﻳﻦ ﻫﺰاران ﺗﺒﻌﻴﺪي ﻓﻘﻂ دو ﻳﺎ ﺳﻪ ﺟﺎﺳﻮس ﭘﻴﺪا ﺷﺪه اﺳﺖ و ﻓﻘﻂ‬ ‫ﻳﻚ ﻧﻔﺮ‪ ،‬ﻻﻧﺪ‪‬ك‪ ،‬روزﻧﺎﻣﻪاي اﺗﻬﺎمزنْ ﻛﺜﻴﻒﺗﺮ از ﻓﻴﮕﺎرو ﺑﻪراه اﻧﺪاﺧﺖ‪ .‬ﺧﻴﻠﻲ زود ﻋﺪاﻟﺖ ﻛﺎرِ ﺧﻮدش را ﻛﺮد؛ زﻳﺮا ﻫﺮﮔﺰ‬ ‫ﻫﻴﭻ دﺳﺘﻪاي از ﺗﺒﻌﻴﺪيﻫﺎ ﺗﺎ اﻳﻦ ﺣﺪ ﻣﺮاﻗﺐ ﺧﻮد ﻧﺒﻮدهاﻧﺪ‪ .‬ﻳﻚ ﻋﻀﻮ ﺳﺎﺑﻖ ﻛﻤﻮن ﻧﺎﭼﺎر ﺷﺪ ﺑﻪﺧﺎﻃﺮ درﻳﺎﻓﺖ ﭘﻮل از »ﭼﭗ‬ ‫ﺗﻨﺪرو« در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﭘﻨﺎﻫﻨﺪهﻫﺎ از ﺧﻮد دﻓﺎع ﻛﻨﺪ‪ .‬ﻫﺮﮔﺰ ﮔﺮدﻫﻢآﺋﻲ ﻳﺎدﺑﻮد ‪ 18‬ﻣﺎرس ﺑﻪاﻧﺪازهي ﮔﺮدﻫﻢآﺋﻲ ‪ 1876‬در ﺣﻴﻦ‬ ‫ﻣﺬاﻛﺮات ﭘﻴﺮاﻣﻮن ﻋﻔﻮ ﻋﻤﻮﻣﻲ اﻳﻦﻫﻤﻪ ﺷﺮﻛﺖﻛﻨﻨﺪه ﻧﺪاﺷﺖ؛ زﻳﺮا ﻫﻤﮕﺎن ﺷﺮم ﻛﺮده ﺑﻮدﻧﺪ ﻛﻪ در ﭼﻨﻴﻦ ﻟﺤﻈﻪاي رﻧﮓ‬ ‫ﺧﻮد را ﭘﻨﻬﺎن ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ﺑﺪون ﺗﺮدﻳﺪ ﺟﻤﻌﻴﺖ ﺗﺒﻌﻴﺪيﻫﺎي ‪ 1871‬ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻫﺮﺟﻤﻌﻴﺖ دﻳﮕﺮي از ﺗﺒﻌﻴﺪﻳﺎن دﺳﺘﻪﺑﻨﺪيﻫﺎ و‬ ‫ﺧﺼﻮﻣﺖﻫﺎي ﺧﺎص ﺧﻮد را داﺷﺘﻨﺪ‪ ،‬وﻟﻲ ﻫﻤﻪي اﻳﻦ ﻋﻘﺎﺋﺪ ﭘﺸﺖ ﭘﺮﭼﻢ ﺳﺮﺧﻲ ﻛﻪ ﺑﻪدﻧﺒﺎل ﺗﺎﺑﻮت ﻳﻚ رﻓﻴﻖ روان ﺑﻮد‪،‬‬ ‫ﻧﺎﭘﺪﻳﺪ ﻣﻲﺷﺪ‪ .‬ﺑﺪون ﺗﺮدﻳﺪ ﺑﻴﺎﻧﻴﻪﻫﺎي ﺗﻨﺪ و ﻧﻴﺶداري ﻫﻢ ﺑﻮدهاﻧﺪ ﻛﻪ ﻋﻮاﻗﺐﺷﺎن درﻧﻬﺎﻳﺖ ﻓﻘﻂ ﺑﻪﻧﻮﻳﺴﻨﺪﮔﺎن آنﻫﺎ‬ ‫ﺑﺮﻣﻲﮔﺮدد‪ .‬ﺑﺎﻻﺧﺮه اﻳﻦ ﺗﺒﻌﻴﺪيﻫﺎ ﺑﺮادران ﺧﻮد را در ﻛﺎﻟﺪوﻧﻲ ﺟﺪﻳﺪ ﻓﺮاﻣﻮش ﻧﻜﺮدهاﻧﺪ و دﻓﺘﺮي داﺋﻤﻲ ﺑﺮاي ﺟﻤﻊآوري‬ ‫ﻛﻤﻚ ﺑﻪﻧﺎم آنﻫﺎ ﺗﺄﺳﻴﺲ ﻛﺮدهاﻧﺪ ﻛﻪ ﻣﺮﻛﺰش در ﻟﻨﺪن اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺪون ﺗﺮدﻳﺪ اﻳﻦ ﻛﻤﻚ‪ ،‬ﺑﺴﻴﺎر ﻧﺎﭼﻴﺰ اﺳﺖ؛ وﻟﻲ اﻳﻦ ﺑﺮگ‬

‫‪278‬‬

‫ﺳﺒﺰ از ﺳﻮي ﺗﺒﻌﻴﺪيﻫﺎ ﺑﻪﺳﻮي ﻣﺤﻜﻮم ﺗﻴﺮهروز ﻛﻤﻮن ﻣﻲرود و ﺑﻪاو ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ »ﻗﻮي دل ﺑﺎش‪ ،‬ﺑﺮادر! رﻓﻘﺎﻳﺖ ﺗﻮ را‬ ‫ﻓﺮاﻣﻮش ﻧﻤﻲﻛﻨﻨﺪ‪ .‬آنﻫﺎ ﺑﻪﺗﻮ اﻓﺘﺨﺎر ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ«‪ .‬اﻳﻦ دﺳﺖ‪ ‬ﻣﺠﺮوﺣﻲ اﺳﺖﻛﻪ ﺑﻪﺳﻮي ﻣﺤﺘﻀﺮ دراز ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬ ‫‪ 25/000‬ﻧﻔﺮ درﺣﻴﻦ ﻧﺒﺮد ﻳﺎ ﭘﺲ از آن ﻛﺸﺘﻪ ﺷﺪهاﻧﺪ‪ .‬ﺣﺪاﻗﻞ ‪ 3/000‬ﻧﻔﺮ در زﻧﺪانﻫﺎ‪ ،‬ﺷﻨﺎورﻫﺎ‪ ،‬دژﻫﺎ ﻳﺎ درﻧﺘﻴﺠﻪي‬ ‫ﺑﻴﻤﺎريﻫﺎﺋﻲ ﻛﻪ در دوران ﺑﺎزداﺷﺖ ﺑﻪآن ﻣﺒﺘﻼ ﺷﺪﻧﺪ‪ ،‬ﻣﺮدهاﻧﺪ‪ 13/700 .‬ﻧﻔﺮ ﻣﺤﻜﻮم ﺷﺪﻧﺪ ﻛﻪ ﻣﺤﻜﻮﻣﻴﺖ اﻛﺜﺮ آنﻫﺎ‬ ‫ﻣﺎداماﻟﻌﻤﺮ ﺑﻮد‪ 70/000 .‬ﻛﻮدك و ﺳﺎلﺧﻮرده از ﺣﺎﻣﻴﺎن ﻃﺒﻴﻌﻲ ﺧﻮد ﻣﺤﺮوم ﺷﺪﻧﺪ ﻳﺎ ﺑﻪﺑﻴﺮون از ﻓﺮاﻧﺴﻪ ﭘﺮﺗﺎب ﮔﺮدﻳﺪﻧﺪ‪.‬‬ ‫دﺳﺖﻛﻢ ‪ 111/000‬ﻫﺰار ﻗﺮﺑﺎﻧﻲ ـ اﻳﻦ اﺳﺖ ﺑﻴﻼن اﻧﺘﻘﺎم ﺑﻮرژوازي ﺑﻪﺧﺎﻃﺮ ﻗﻴﺎم دﺳﺖ‪ ‬ﺗﻨﻬﺎي ‪ 18‬ﻣﺎرس‪.‬‬ ‫ﭼﻪ درﺳﻲ از اﻳﺴﺘﺎدﮔﻲ اﻧﻘﻼﺑﻲ ﺑﻪﻛﺎرﮔﺮان داده ﺷﺪ! ﻃﺒﻘﺎت ﺣﺎﻛﻢ ﺑﺪون آنﻛﻪ زﺣﻤﺖ ﺟﺪاﻛﺮدن ﮔﺮوﮔﺎنﻫﺎ را ﺑﻪﺧﻮد‬ ‫ﺑﺪﻫﻨﺪ‪ ،‬ﺑﻪﻫﻤﻪ ﺷﻠﻴﻚ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪ .‬اﻧﺘﻘﺎم آنﻫﺎ ﺑﻪﺳﺎﻋﺖﻫﺎ و ﺳﺎلﻫﺎ اﻛﺘﻔﺎ ﻧﻤﻲﻛﻨﺪ و ﺗﻌﺪاد ﻗﺮﺑﺎﻧﻲﻫﺎ ﻫﻢ آن را ﺗﺴﻜﻴﻦ‬ ‫ﻧﻤﻲدﻫﺪ‪ .‬آنﻫﺎ اﻧﺘﻘﺎم را ﺑﻪﻳﻚ وﻇﻴﻔﻪي اداري روﺷﻤﻨﺪ و ﻣﺴﺘﻤﺮ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﺑﻪﻣﺪت ﭼﻬﺎر ﺳﺎل ﻣﺠﻠﺲ دﻫﺎﺗﻲﻫﺎ ﺑﻪدادﮔﺎهﻫﺎي ﻧﻈﺎﻣﻲ ﻣﻬﻠﺖ داده ﺑﻮد و ﻋﻨﺎﺻﺮ ﻟﻴﺒﺮال ﻛﻪ اﻳﻦﻫﻤﻪ اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت‬ ‫ﺑﻪﻧﻴﺮوﺋﻲ ﺑﺰرگ ﺗﺒﺪﻳﻞﺷﺎن ﻛﺮده ﺑﻮد‪ ،‬ﻓﻮراً ﭘﺎ ﺟﺎي ﭘﺎي دﻫﺎﺗﻲﻫﺎ ﮔﺬاﺷﺘﻨﺪ‪ .‬ﻳﻚ ﻳﺎ دو ﭘﻴﺶﻧﻬﺎد ﻋﻔﻮ ﻋﻤﻮﻣﻲ ﺗﻮﺳﻂ ﻣﺠﻠﺲ‬ ‫ﻗﺒﻠﻲ در ﻧﻄﻔﻪ ﺧﻔﻪ ﺷﺪ‪ .‬در ژاﻧﻮﻳﻪ ‪ 1876‬ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ ﻣﺠﻠﺲ دﻫﺎﺗﻲ ﻣﺘﻔﺮق ﺷﺪ‪ ،‬اﻳﻦ ﻣﺠﻠﺲ ﻓﻘﻂ ﺗﻌﺪادي از ﻣﺤﻜﻮﻣﺎن را‬ ‫از ﻳﻚ ﺑﺨﺶ ﻛﺎﻟﺪوﻧﻲ ﺟﺪﻳﺪ ﺑﻪﺑﺨﺶ دﻳﮕﺮ ﻣﻨﺘﻘﻞ ﻛﺮده ﺑﻮد‪ ،‬ﻣﺪت زﻧﺪان ﭼﻨﺪ ﻧﻔﺮ را ﺗﺨﻔﻴﻒ داده و ﺑﻪﺷﺸﺼﺪ ﻧﻔﺮ ﻛﻪ‬ ‫ﺑﻪﻣﺠﺎزاتﻫﺎي ﺳﺒﻚ ﻣﺤﻜﻮم ﺷﺪه ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﻋﻔﻮ ﻛﺎﻣﻞ داده ﺑﻮد‪ .‬اﻣﺎ اﻧﺒﺎر ﻛﺎﻟﺪوﻧﻲ را دﺳﺖﻧﺨﻮرده ﺑﺎﻗﻲ ﮔﺬاﺷﺘﻪ ﺑﻮد‪.‬‬ ‫وﻟﻲ در اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت ﻋﻤﻮﻣﻲ ﻣﺮدم ﺷﻜﺴﺖ ﺧﻮردهﻫﺎ را ﻓﺮاﻣﻮش ﻧﻜﺮدﻧﺪ‪ .‬در ﺗﻤﺎم ﺷﻬﺮﻫﺎي ﺑﺰرگ ﻋﻔﻮﻋﻤﻮﻣﻲ اﺳﻢ رﻣﺰ‬ ‫ﺑﻮد‪ ،‬در رأس ﻛﻠﻴﻪ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎي دﻣﻮﻛﺮات ﻧﻘﺶ ﺑﺴﺘﻪ و درﺗﻤﺎم ﮔﺮدﻫﻢآﺋﻲﻫﺎي ﻋﻤﻮﻣﻲ اﻳﻦ ﺳﺆال ﺑﺮاي ﻧﺎﻣﺰدﻫﺎ ﻣﻄﺮح‬ ‫ﻣﻲﺷﺪ‪ .‬رادﻳﻜﺎلﻫﺎ اﺷﻚ در ﭼﺸﻢ و دﺳﺖ روي ﻗﻠﺐ رﺋﻮف ﺧﻮد‪ ،‬ﺗﻌﻬﺪ ﻣﻲدادﻧﺪ ﻛﻪ ﺧﻮاﺳﺘﺎر ﻋﻔﻮ ﻋﻤﻮﻣﻲ آزاداﻧﻪ و ﻛﺎﻣﻞ‬ ‫ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﺣﺘﻲ ﻟﻴﺒﺮالﻫﺎ ﻫﻢ ﻗﻮل ﻣﻲدادﻧﺪ ﻛﻪ »آﺧﺮﻳﻦ آﺛﺎر ﺗﻔﺮﻗﻪﻫﺎي داﺧﻠﻲ را ﭘﺎك ﻛﻨﻨﺪ«؛ اﻳﻦ ﺣﺮﻓﻲ اﺳﺖﻛﻪ ﺑﻮرژوازي‬ ‫وﻗﺘﻲ ﻟﻄﻒ ﻣﻲﻛﻨﺪ و ﺗﺼﻤﻴﻢ ﻣﻲﮔﻴﺮد ﻛﻪ ﺳﻨﮓﻓﺮشﻫﺎﺋﻲ را ﻛﻪ ﺧﻮد ﺑﺎ ﺧﻮن ﺳﺮخ ﻛﺮده اﺳﺖ ﺗﻤﻴﺰ ﻛﻨﺪ‪ ،‬ﻋﺎدﺗﺎً ﺑﻪزﺑﺎن‬ ‫ﻣﻲآورد‪.‬‬ ‫اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت ﻓﻮرﻳﻪ ‪ 1876‬ﺟﻤﻬﻮريﺧﻮاه ﺑﻮد‪ .‬ﻻﻳﻪﻫﺎي ﻣﻌﺮوف ﮔﺎﻣﺒِﺘﻴﺴﺖ در رأس آن ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬اﻧﺒﻮﻫﻲ از‬ ‫ﺣﻘﻮقداﻧﺎن و ﻣﻼﻛﻴﻦ ﻟﻴﺒﺮال ﺑﻪﻧﺎم آزادي‪ ،‬اﺻﻼﺣﺎت و آراﻣﺶ ـ ﺷﻬﺮﺳﺘﺎنﻫﺎ را ﺑﻪﺧﻮد ﺟﻠﺐ ﻛﺮده ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬وزﻳﺮ ارﺗﺠﺎع‪،‬‬ ‫ﺑﻮﻓﻪ‪ ،‬در ﺗﻤﺎم ﻃﻮل ﺧﻂ ﺣﺘﻲ در اﻗﺼﻲﻧﻘﺎط روﺳﺘﺎﺋﻲ ﺷﻜﺴﺖ ﺧﻮرد‪ .‬روزﻧﺎﻣﻪﻫﺎي رادﻳﻜﺎل ﺗﺄﺳﻴﺲ ﻗﻄﻌﻲ ﺟﻤﻬﻮري‬ ‫دﻣﻮﻛﺮاﺗﻴﻚ را اﻋﻼم ﻛﺮدﻧﺪ و ﻳﻜﻲ از آنﻫﺎ در ﺣﺎﻟﺖ ﻓﻮران اﺣﺴﺎﺳﺎت ﻧﻮﺷﺖ‪» :‬ﻟﻌﻨﺖ ﺑﺮﻣﺎ اﮔﺮ دوران اﻧﻘﻼﺑﺎت را ﺧﺎﺗﻤﻪ‬ ‫ﻧﺪﻫﻴﻢ«!‬ ‫ﺣﺎﻻ دﻳﮕﺮ اﻣﻴﺪ ﺑﻪﻋﻔﻮ ﻋﻤﻮﻣﻲ ﺑﻪﻳﻚ اﻣﺮ ﻣﺴﻠﻢ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺷﺪه ﺑﻮد‪ .‬ﺑﻲﺷﻚ اﻳﻦ ﻋﻄﻴﻪاي ﺑﻮد ﻛﻪ ﻣﺠﻠﺲ ﺗﺪارﻛﺎﺗﻲ‪ ،‬ﻇﻬﻮرِ‬ ‫ﺷﺎدﻣﺎﻧﻪي ﺧﻮد را ﺑﺎ آن اﻋﻼم ﻣﻲﻛﺮد‪ .‬ﻛﺎرواﻧﻲ از ﻣﺤﻜﻮﻣﺎنْ در ﺷﺮف اﻋﺰام ﺑﻪﻛﺎﻟﺪوﻧﻲ ﺟﺪﻳﺪ ﺑﻮد‪ .‬وﻳﻜﺘﻮر ﻫﻮﮔﻮ از رﺋﻴﺲ‬ ‫ﺟﻤﻬﻮر‪ ،‬ﻣﺎﻛﻤﺎﻫﻮن‪ ،‬ﺧﻮاﺳﺖ ﻛﻪ ﺣﺮﻛﺖ ﻛﺸﺘﻲ آنﻫﺎ را ﺗﺎ ﻣﺬاﻛﺮات و ﺗﺼﻤﻴﻢ ﻣﺴﻠﻤﺎً ﻣﺴﺎﻋﺪ دو ﻣﺠﻠﺲ ﺑﻪﺗﻌﻮﻳﻖ ﺑﻴﻨﺪازد‪.‬‬ ‫ﻋﺮﻳﻀﻪاي ﻛﻪ ﺑﺎ ﻋﺠﻠﻪ ﺗﻨﻈﻴﻢ ﺷﺪ‪ ،‬در ﻋﺮض ﭼﻨﺪ روز ﺑﻴﺶاز ﺻﺪﻫﺰار اﻣﻀﺎ ﺟﻤﻊ ﻛﺮد‪ .‬ﺧﻴﻠﻲ زود ﻣﺴﺌﻠﻪي ﻋﻔﻮﻋﻤﻮﻣﻲ‬ ‫ﺳﺎﻳﺮ ﻣﺴﺎﺋﻞ را ﺗﺤﺖاﻟﺸﻌﺎع ﻗﺮار داد و دوﻟﺖ ﺑﺮ ﻣﺬاﻛﺮهي ﻓﻮري ﻣﺠﻠﺲ ﭘﺎﻓﺸﺎري ﻧﻤﻮد‪.‬‬ ‫ﭘﻨﺞ ﭘﻴﺶﻧﻬﺎد روي ﻣﻴﺰ ﻣﺬاﻛﺮه ﮔﺬاﺷﺘﻪ ﺷﺪه ﺑﻮد‪ .‬ﻓﻘﻂ ﻳﻜﻲ از آنﻫﺎ ﺧﻮاﻫﺎن ﻋﻔﻮﻋﻤﻮﻣﻲ ﺗﻤﺎم و ﻛﻤﺎل ﺑﻮد‪ .‬ﺳﺎﻳﺮﻳﻦ‬ ‫ﺟﺮاﺋﻤﻲ را ﻛﻪ اﺻﻄﻼﺣﺎً ﺟﺮاﺋﻢ ﻋﻤﻮﻣﻲ ﻧﺎﻣﻴﺪه ﻣﻲﺷﻮد‪ ،‬ﻣﺴﺘﺜﻨﻲ ﻣﻲﻧﻤﻮدﻧﺪ و از ﺟﻤﻠﻪي اﻳﻦ ﺟﺮاﺋﻢ ﻋﻤﻮﻣﻲ ﻧﻮﺷﺘﻦ ﻣﻘﺎﻟﻪ در‬ ‫روزﻧﺎﻣﻪﻫﺎ ﺑﻮد‪ .‬ﻣﺠﻠﺲ ﻛﻤﻴﺴﻴﻮﻧﻲ را ﻣﺄﻣﻮر ﺗﻬﻴﻪ ﻳﻚ ﮔﺰارش ﻛﺮد‪ .‬ﻫﻔﺖ ﻋﻀﻮ از ده ﻧﻔﺮ اﻋﻀﺎي ﻛﻤﻴﺴﻴﻮن ﺑﺎ ﻛﻠﻴﻪ‬ ‫ﭘﻴﺶﻧﻬﺎدﻫﺎ ﻣﺨﺎﻟﻔﺖ ﻛﺮدﻧﺪ‪.‬‬

‫‪279‬‬

‫ﻻﻳﻪﻫﺎي ﺟﺪﻳﺪي در ﺣﺎل اﺑﺮاز وﺟﻮد ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﺑﺎز ﻫﻤﺎن ﻃﺒﻘﻪي ﻣﺘﻮﺳﻂ ﺑﻮد‪ :‬ﺑﻲﺑﻬﺮه از ﻓﺮاﺳﺖ و ﺷﺠﺎﻋﺖ‪ ،‬ﺳﺨﺖ‬ ‫در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﻣﺮدم و زﺑﻮن در ﺣﻀﻮر ﻗﻴﺼﺮ‪ ،‬و ﻫﻢﭼﻨﻴﻦ ﺧﺮدهﺑﻴﻦ و ژزوﺋﻴﺖﻣ‪Ĥ‬ب‪ .‬ﻛﺎرﮔﺮان ﻛﻪ در ‪ 1848‬ﺑﻪدﺳﺖ ﻣﺠﻠﺴﻲ از‬ ‫ﺟﻤﻬﻮريﺧﻮاﻫﺎن ﺳﺮﻛﻮب ﺷﺪه ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﺑﺎﻳﺪ در ‪ 1876‬ﻣﺠﻠﺲ ﺟﻤﻬﻮريﺧﻮاه را ﻣﻲدﻳﺪﻧﺪ ﻛﻪ زﻧﺠﻴﺮﻫﺎﺋﻲ را ﻛﻪ ﻣﺠﻠﺲ‬ ‫دﻫﺎﺗﻲﻫﺎ ﺑﺎﻓﺘﻪ ﺑﻮد‪ ،‬اﻳﻦ ﻣﺠﻠﺲ ﺗﻌﻤﻴﺮ ﻣﻲﻛﺮد‪.‬‬ ‫ﭘﻴﺶﻧﻬﺎد ﻋﻔﻮ ﻋﻤﻮﻣﻲِ ﺗﻤﺎم و ﻛﻤﺎلْ ﻣﻮرد ﺣﻤﺎﻳﺖ ﻫﻤﺎن رادﻳﻜﺎلﻫﺎﺋﻲ ﻗﺮار داﺷﺖ ﻛﻪ ﺑﺎ ﻛﻤﻮن ﺟﻨﮕﻴﺪه ﺑﻮدﻧﺪ وﻳﺎ‬ ‫ﻻاﻗﻞ از ﺗﻲﻳﺮ ﺣﻤﺎﻳﺖ ﻛﺮده ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬آنﻫﺎ اﻛﻨﻮن ﺷﻴﺮﻫﺎي دﻣﻮﻛﺮات ﭘﺎرﻳﺴﻲ ﺷﺪه ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﺑﺪون ﻣﻄﺒﻮﻋﺎت ﺳﻮﺳﻴﺎﻟﻴﺴﺖ‪،‬‬ ‫ﺑﺪون ﺗﺮﻳﺒﻮنﻫﺎي ﻣﺮدﻣﻲ‪ ،‬ﺑﺪون ﺗﺎرﻳﺨﻲ از ﻛﻤﻮن ﭘﺎرﻳﺲ‪ ،‬ﺗﺤﺖ ﻧﻈﺮ دادﮔﺎهﻫﺎي ﻧﻈﺎﻣﻲ ﻛﻪ ﻫﻤﻮاره ﻣﺘﺮﺻﺪ ﻗﺮﺑﺎﻧﻴﺎن ﺗﺎزه‬ ‫ﻫﺴﺘﻨﺪ و ﺑﺎﻻﺧﺮه ﭘﺎرﻳﺴﻲ ﻣﺤﺮوم از رأيدﻫﻨﺪﮔﺎن اﻧﻘﻼﺑﻲ‪ .‬در ﺷﻬﺮي ﻛﻪ ﻟﻮﺋﻲ ﺑﻼن از ﺑﻪﺧﻮن ﻛﺸﺎﻧﺪن آن ﺣﻤﺎﻳﺖ ﻛﺮده‬ ‫ﺑﻮد‪ ،‬ﺣﺎﻻ ﻧﺎﺣﻴﻪﻫﺎﺋﻲ ﺑﻮد ﻛﻪ ﺑﺮ ﺳﺮ اﻓﺘﺨﺎر اﻧﺘﺨﺎب او ﺑﺎ ﻫﻢ ﻣﺠﺎدﻟﻪ ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﻧﻤﺎﻳﻨﺪهي ﻣﻮﻧﻤﺎرﺗﺮ ﻫﻤﺎن ﻛﺴﻲ ﺑﻮد ﻛﻪ در‬ ‫‪ 18‬ﻣﺎرس ﺑﻪﻟُﻜُﻨﺖ ﺑﻪﺧﺎﻃﺮ ﮔﺮﻓﺘﻦ ﺗﻮپﻫﺎ ﺗﺒﺮﻳﻚ ﮔﻔﺖ‪ :‬ﻛﻠﻤﺎﻧﺴﻮ‪.‬‬ ‫او ﻣﻄﺎﻟﺒﻲ ﺑﻲرﺑﻂ و ﺗﺤﺮﻳﻒ ﺷﺪه در ﻣﻮرد ﻋﻠﻞ آﻧﻲ ‪ 18‬ﻣﺎرس ﻣﻄﺮح ﻛﺮد‪ ،‬اﻣﺎ ﻣﻮاﻇﺐ ﺑﻮد ﺗﺎ ﺑﻪﻋﻠﻞ ﺣﻘﻴﻘﻲ آن اﺷﺎره‬ ‫ﻧﻜﻨﺪ‪ .‬ﺳﺎﻳﺮ رادﻳﻜﺎلﻫﺎ ﻫﻢ ﺑﻪﺧﺎﻃﺮ ﺟﺎﻟﺐﺗﺮ ﻧﺸﺎن دادن ﻣﻐﻠﻮﺑﺎن ﺳﻌﻲ در ﺗﺨﻔﻴﻒ آنﻫﺎ داﺷﺘﻨﺪ‪ .‬ﻻﻛﺮوا ﺑﺎ ﻃﻤﻄﺮاق ﺑﺴﻴﺎر‬ ‫ﮔﻔﺖ‪» :‬درﻣﻮرد ﻃﺒﻴﻌﺖ اﻳﻦ اﻧﻘﻼب ﺷﻤﺎ ﻣﻄﻠﻘﺎً در اﺷﺘﺒﺎﻫﻴﺪ‪ .‬ﺷﻤﺎ در آن ﻳﻚ اﻧﻘﻼب اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﻣﻲﺑﻴﻨﻴﺪ‪ ،‬درﺣﺎﻟﻲﻛﻪ در واﻗﻊ‬ ‫ﻣﺄﻣﻦ ﻫﻴﺴﺘﺮﻳﻚﻫﺎ و ﺣﺎﺻﻞ ﺣﻤﻠﻪي ﺗﺐ ﺑﻮده اﺳﺖ«‪ .‬ﻓﻠﻮﻛ‪‬ﻪ‪ ،‬ﻛﺎﻧﺪﻳﺪاي اﻧﻘﻼﺑﻲﺗﺮﻳﻦ ﻧﺎﺣﻴﻪ ﭘﺎرﻳﺲ‪ ،‬ﻫﻤﺎن ﻧﺎﺣﻴﻪاي ﻛﻪ‬ ‫دﻟﺴﻜﻠﻮز در آن ازﭘﺎي درآﻣﺪ‪ ،‬اﻳﻦ ﺟﻨﺒﺶ را »ﻧﻔﺮتاﻧﮕﻴﺰ« ﻧﺎﻣﻴﺪ‪ .‬ﻣﺎرﻛﻮ ﺑﺎ ﺧﺮدﻣﻨﺪي اﻋﻼم ﻛﺮد ﻛﻪ ﻛﻤﻮن ﺗﺎرﻳﺤﺎً ﻧﺎﺑﻪﻫﻨﮕﺎم‬ ‫ﺑﻮد‪.‬‬ ‫ﻫﻴﭻﻛﺲ ﺣﺘﻲ در »ﭼﭗ ﺗﻨﺪرو« ﺟﺮأت ﻧﻜﺮد ﺑﺎ ﺷﺠﺎﻋﺖ ﺣﻘﻴﻘﺖ را ﺑﻪﻛﺸﻮر ﺑﮕﻮﻳﺪ ﻛﻪ‪» :‬ﺑﻠﻪ‪ ،‬آنﻫﺎ‪ ،‬اﻳﻦ ﭘﺎرﻳﺴﻲﻫﺎ ﻛﻪ‬ ‫ژوﺋﻦ و دﺳﺎﻣﺒﺮ را ﺑﻪﺧﺎﻃﺮ ﻣﻲآوردﻧﺪ‪ ،‬ﺣﻖ داﺷﺘﻨﺪ ﺑﻪﺳﻼحﻫﺎي ﺧﻮد ﺑﭽﺴﺒﻨﺪ‪ .‬ﺑﻠﻪ‪ ،‬آنﻫﺎ ﺣﻖ داﺷﺘﻨﺪ ﮔﻤﺎن ﻛﻨﻨﺪ ﻛﻪ‬ ‫ﺳﻠﻄﻨﺖﻃﻠﺒﺎن در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﻳﻚ اﻧﻘﻼب‪ ‬دﺳﺖاﻧﺪر ﻛﺎر ﺗﻮﻃﺌﻪ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﺑﻠﻪ‪ ،‬آنﻫﺎ ﺣﻖ داﺷﺘﻨﺪ ﺗﺎ ﭘﺎي ﻣﺮگ ﻋﻠﻴﻪ ﻇﻬﻮر ﻛﺸﻴﺶ‬ ‫ﺑﺠﻨﮕﻨﺪ«‪ .‬ﻫﻴﭻﻛﺲ ﺟﺮأت ﻧﺪاﺷﺖ از ﻛﺸﺘﺎرﻫﺎ ﺻﺤﺒﺖ ﻛﻨﺪ و از ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺑﺨﻮاﻫﺪ ﺣﺴﺎب ﺧﻮنرﻳﺰيﻫﺎ را ﭘﺲ ﺑﺪﻫﺪ‪ .‬آنﻫﺎ‬ ‫ﺣﺘﻲ از ﻛﻤﻴﺴﻴﻮن ﺗﺤﻘﻴﻖ ﭘﺎرﻟﻤﺎن ﻫﻢ ﻛﻢﺗﺮ ﺻﺮاﺣﺖ داﺷﺘﻨﺪ‪ .‬از اﻳﻦ ﺑﺤﺚ ﺳﻄﺤﻲ آﺷﻜﺎر اﺳﺖ ﻛﻪ آنﻫﺎ ﻓﻘﻂ ﻣﻲﺧﻮاﺳﺘﻨﺪ‬ ‫ﺑﻪﻋﻤﻠﻲ ﺗﻈﺎﻫﺮ ﻛﻨﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﻪاﻧﺘﺨﺎبﻛﻨﻨﺪﮔﺎن ﺧﻮد ﻗﻮل داده ﺑﻮدﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﺑﺮاي ﻣﺪاﻓﻌﻴﻨﻲ ﻛﻪ ﺗﺎ اﻳﻦ ﺣﺪ ﻛﻮﺗﺎه ﻣﻲآﻳﻨﺪ‪ ،‬ﭘﺎﺳﺦ ﻛﺎﻣﻼً آﺳﺎن ﺑﻮد‪ .‬ﻫﻤﺎنﮔﻮﻧﻪ ﻛﻪ ﺗﻲﻳﺮ و ژول ﻓﺎور در ‪ 21‬ﻣﺎرس‬ ‫‪ 1871‬ﻋﻤﻞ ﻛﺮده ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬دوﻓﻮرِ وزﻳﺮ ﺑﻪدرﺳﺘﻲ ﺣﻘﻴﻘﺖ ﻣﺴﺌﻠﻪي ﻣﻮرد ﺑﺤﺚ را ﻣﻄﺮح ﻛﺮد‪ .‬او ﮔﻔﺖ‪» :‬ﻧﻪ‪ ،‬آﻗﺎﻳﺎن اﻳﻦ ﻳﻚ‬ ‫ﺟﻨﺒﺶ ﻛﻤﻮﻧﻲ ﻧﺒﻮد‪ .‬اﻳﻦ از ﻟﺤﺎظ اﻳﺪهﻫﺎي ﺧﻮد‪ ،‬اﻧﺪﻳﺸﻪﻫﺎي ﺧﻮد و ﺣﺘﻲ از ﻟﺤﺎظ اﻋﻤﺎل ﺧﻮد رادﻳﻜﺎلﺗﺮﻳﻦ اﻧﻘﻼﺑﻲ ﺑﻮد ﻛﻪ‬ ‫ﺗﺎﻛﻨﻮن در ﺟﻬﺎن ﺻﻮرت ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ«‪ .‬و ﮔﺰارشﮔﺮ ﻛﻤﻴﺴﻴﻮن ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ‪» :‬ﺳﺎﻋﺎﺗﻲ در ﺗﺎرﻳﺦ ﻣﻌﺎﺻﺮ ﻣﺎ وﺟﻮد دارد ﻛﻪ در آن‬ ‫اﺣﺘﻤﺎﻻً ﻋﻔﻮ ﻋﻤﻮﻣﻲ ﺿﺮوري ﺑﻮده اﺳﺖ‪ ،‬وﻟﻲ ﻗﻴﺎم ‪ 18‬ﻣﺎرس از ﻫﻴﭻ ﻟﺤﺎظ ﺑﺎ ﺟﻨﮓﻫﺎي داﺧﻠﻲ ﻣﺎ ﻗﺎﺑﻞ ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﻧﻴﺴﺖ‪.‬‬ ‫ﻣﻦ در اﻳﻦﺟﺎ ﻳﻚ ﻗﻴﺎم ﺳﻬﻤﮕﻴﻦ‪ ،‬ﻗﻴﺎﻣﻲ ﺟﻨﺎﻳﺖﻛﺎراﻧﻪ‪ ،‬ﻗﻴﺎﻣﻲ ﻋﻠﻴﻪ ﺗﻤﺎﻣﻲ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻣﻲﺑﻴﻨﻢ‪ .‬ﻧﻪ‪ ،‬ﻫﻴﭻﭼﻴﺰ ﻣﺎ را ﻧﺎﭼﺎر‬ ‫ﺑﻪاﻋﺎدهي ﺣﻖ ﺷﻬﺮوﻧﺪي ﺑﻪﻣﺤﻜﻮﻣﺎن ﻛﻤﻮن ﻧﻤﻲﻛﻨﺪ«‪ .‬اﻛﺜﺮﻳﺖ ﻋﻈﻴﻤﻲ ﺑﺮاي دوﻓﻮر دﺳﺖ زدﻧﺪ و ﺑﻪﻣﺪاﺣﻲ دادﮔﺎهﻫﺎي‬ ‫ﻧﻈﺎﻣﻲ ﭘﺮداﺧﺘﻨﺪ؛ ﺣﺘﻲ ﻳﻚ رادﻳﻜﺎل ﻫﻢ ﺟﺮأت اﻋﺘﺮاض ﻧﻜﺮد و از وزﻳﺮ ﻧﺨﻮاﺳﺖ ﻛﻪ ﻓﻘﻂ ﻳﻚ ﺳﻨﺪ‪ ،‬و ﻓﻘﻂ ﻳﻚ ﺣﻜﻢ اراﺋﻪ‬ ‫ﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﻣﻄﺎﺑﻖ ﻣﻘﺮرات و ﻗﺎﻧﻮن ﺻﺎدر ﺷﺪه ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬ ‫ﺑﻪراﺣﺘﻲ ﻣﻲﺷﺪ ﺟﻠﻮي اﻳﻦ »ﭼﭗ ﺗﻨﺪرو« درآﻣﺪ و ﺑﻪاو ﮔﻔﺖ‪» :‬ﺳﺎﻛﺖ‪ ،‬ﺧﺸﮓﻣﻘﺪسﻫﺎي رﻳﺎﻛﺎر ﻛﻪ ﻣﻲﮔﺬارﻳﺪ ﻣﺮدم‬ ‫ﻛﺸﺘﺎر ﺷﻮﻧﺪ و ﺑﻌﺪ ﻣﻲآﺋﻴﺪ ﺑﺮاي آنﻫﺎ ﻻﺑﻪﻛﻨﺎن ﮔﺪاﺋﻲ ﻣﻲﻛﻨﻴﺪ‪ .‬درﺣﻴﻦ ﻧﺒﺮد ﻳﺎ ﻻل ﺑﻮدﻳﺪ وﻳﺎ دﺷﻤﻨﻲ ﻣﻲﻛﺮدﻳﺪ؛ و ﭘﺲ از‬ ‫ﺷﻜﺴﺖ‪ ‬آنﻫﺎ ﻟﻔﺎﻇﻲ ﻣﻲﻛﻨﻴﺪ«‪ .‬آدﻣﻴﺮال ﻓﻮرﻳﺸﻮن اﻧﻜﺎر ﻛﺮد ﻛﻪ ﻣﺤﻜﻮﻣﺎن ﻛﻤﻮن ﺑﺎ ﺳﺎﻳﺮﻳﻦ در ﻳﻚ ﺳﻄﺢ ﻗﺮار داده‬ ‫ﺷﺪهاﻧﺪ؛ ﺑﺪرﻓﺘﺎري ﺑﺎ آنﻫﺎ را اﻧﻜﺎر ﻛﺮد؛ و ﮔﻔﺖ ﻛﻪ ﻣﺤﻜﻮﻣﺎن ﺑﻪﻣﻌﻨﻲ اﺧﺺ ﻛﻠﻤﻪ در ﺑﺎغ ﮔُﻞ زﻧﺪﮔﻲ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬

‫‪280‬‬

‫ﭘﺲ از آنﻛﻪ آﺷﺘﻲﻧﺎﭘﺬﻳﺮاﻧﻲ از ﻣﻴﺎن آنﻫﺎ ﮔﻔﺘﻨﺪ ﻛﻪ »ﺷﻜﻨﺠﻪ دوﺑﺎره ﺑﺮﻗﺮار ﺷﺪه اﺳﺖ«‪ ،‬اﻳﻦ ﭘﺎﺳﺦ ﻇﺮﻳﻒ ﺑﻪآنﻫﺎ‬ ‫اﻋﻄﺎ ﺷﺪ‪» :‬ﺑﻠﻪ‪ ،‬اﻳﻦ ﻣﺎ ﻫﺴﺘﻴﻢ ﻛﻪ ﺷﻤﺎ ﺷﻜﻨﺠﻪ ﻣﻲﻛﻨﻴﺪ«‪.‬‬ ‫در ‪ 18‬ﻣﺎه ﻣﻪ ‪ 396 ،1876‬رأي ﻣﻨﻔﻲ در ﻣﻘﺎﺑﻞ ‪ 58‬رأي ﻣﺜﺒﺖ ﻋﻔﻮﻋﻤﻮﻣﻲِ ﺗﻤﺎم و ﻛﻤﺎل را رد ﻛﺮد‪ .‬ﮔﺎﻣﺒﺘﺎ رأي ﻧﺪاد‪.‬‬ ‫روز ﺑﻌﺪ ﭘﻴﺶﻧﻬﺎد ﻋﻔﻮي ﺑﻪﻣﺬاﻛﺮه ﮔﺬاﺷﺘﻪ ﺷﺪ ﻛﻪ ﺟﺮاﺋﻤﻲ را ﻛﻪ دادﮔﺎهﻫﺎي ﻧﻈﺎﻣﻲ ﺟﺮاﺋﻢ ﻋﻤﻮﻣﻲ ﺧﻮاﻧﺪه ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﻣﺴﺘﺜﻨﻲ‬ ‫ﻣﻲﻛﺮد‪.‬‬ ‫ﻛﻤﻴﺴﻴﻮن ﺑﺎ اﻳﻦ ﭘﻴﺶﻧﻬﺎد ﻫﻢ ﻣﺨﺎﻟﻔﺖ ﻛﺮد و ﮔﻔﺖ اﻳﻦ ﻛﺎر را ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪﻣﺮﺣﻤﺖ ﺣﻜﻮﻣﺖ واﮔﺬاﺷﺖ ﻛﻪ ﻗﻮل‬ ‫ﺑﺨﺸﻮدﮔﻲﻫﺎي ﻗﺎﺑﻞ ﻣﻼﺣﻈﻪاي را داده اﺳﺖ‪ .‬رادﻳﻜﺎلﻫﺎ ﺑﺮاي ﺣﻔﻆ ﻇﺎﻫﺮ اﻧﺪﻛﻲ ﺑﺤﺚ ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﻓﻮﻛﻪ ﮔﻔﺖ‪» :‬ﻫﺮﮔﺰ در‬ ‫ﻣﺴﺌﻠﻪي ﺳﺨﺎوت و ﻣﺮﺣﻤﺖ ﻧﺒﺎﻳﺪ ﻧﻴﺎت ﺣﻜﻮﻣﺖ را ﻣﻮرد ﺗﺮدﻳﺪ ﻗﺮار دﻫﻴﻢ«‪ .‬و ﭘﻴﺶﻧﻬﺎد ﺑﻪدور اﻧﺪاﺧﺘﻪ ﺷﺪ‪.‬‬ ‫دو روز ﺑﻌﺪ وﻳﻜﺘﻮر ﻫﻮﮔﻮ در ﺳﻨﺎ ﻃﻲ ﺳﺨﻦراﻧﻲاي ﻛﻪ در آن ﺑﻴﻦ ﻣﺪاﻓﻌﺎن ﻛﻤﻮن و رﺟﺎل دوم دﺳﺎﻣﺒﺮ ﻣﻘﺎﻳﺴﻪاي‬ ‫ﺻﻮرت داد‪ ،‬ﺧﻮاﺳﺘﺎر ﻋﻔﻮ ﻋﻤﻮﻣﻲ ﺷﺪ‪ .‬ﭘﻴﺶﻧﻬﺎد او ﺣﺘﻲ ﺑﻪﺑﺤﺚ ﻫﻢ ﮔﺬاﺷﺘﻪ ﻧﺸﺪ‪.‬‬ ‫دو ﻣﺎه ﺑﻌﺪ ﻣﺎﻛﻤﺎﻫﻮن ﺑﺎ ﻧﻮﺷﺘﻦ ﺑﻪوزﻳﺮ ﺟﻨﮓ ﻛﻪ »از اﻳﻦ ﭘﺲ ﻫﻴﭻ ﺑﺎزداﺷﺘﻲ ﺻﻮرت ﻧﺨﻮاﻫﺪ ﮔﺮﻓﺖ‪ ،‬ﻣﮕﺮ ﺑﺎ ﺗﻮاﻓﻖ‬ ‫ﻧﻈﺮ اﻓﺮاد ﺷﺮﻳﻒ«‪ ،‬ﺑﻪاﻳﻦ ﻛﻤﺪي رﻳﺎﻛﺎراﻧﻪ ﺧﺎﺗﻤﻪ داد‪ .‬اﻓﺴﺮان ﺷﺮﻳﻒ ﻣﻨﻈﻮر او را ﻓﻬﻤﻴﺪﻧﺪ‪ .‬ﻣﺤﻜﻮﻣﻴﺖﻫﺎ اداﻣﻪ ﻳﺎﻓﺖ‪.‬‬ ‫ﺗﻌﺪادي از ﻣﺤﻜﻮﻣﻴﻦ ﻛﻪ ﺗﺤﺖ ﺗﺎﺛﻴﺮ اﻣﻴﺪﻫﺎي روزﻫﺎي اول ﺧﻄﺮ ﻛﺮده و ﻏﻴﺎﺑﻲ ﺑﻪﻓﺮاﻧﺴﻪ ﺑﺎزﮔﺸﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬دﺳﺖﮔﻴﺮ ﺷﺪﻧﺪ و‬ ‫اﺣﻜﺎمﺷﺎن ﺗﺎﺋﻴﺪ ﺷﺪ‪ .‬ﺳﺎزﻣﺎندﻫﻨﺪﮔﺎن ﮔﺮوهﻫﺎي ﻛﺎرﮔﺮي‪ ،‬ﻫﺮﮔﺎه راﺑﻄﻪﺷﺎن ﺑﺎ ﻛﻤﻮن ﺛﺎﺑﺖ ﻣﻲﺷﺪ‪ ،‬ﺑﻲرﺣﻤﺎﻧﻪ ﺳﺮﻛﻮب‬ ‫ﻣﻲﺷﺪﻧﺪ]‪ .[266‬و در ﻧﻮاﻣﺒﺮ ‪ 1876‬دادﮔﺎه ﻧﻈﺎﻣﻲ ﻫﻨﻮز ﺣﻜﻢ اﻋﺪام ﺻﺎدر ﻣﻲﻛﺮد]‪.[267‬‬ ‫اﻳﻦ ﭘﻲﮔﺮدﻫﺎي ﺑﻲرﺣﻤﺎﻧﻪ اﻓﻜﺎر ﻋﻤﻮﻣﻲ را دوﺑﺎره ﺗﺎ آن ﺣﺪ ﺣﺴﺎس ﻛﺮد ﻛﻪ رادﻳﻜﺎلﻫﺎ ﻣﺠﺒﻮر ﺷﺪﻧﺪ اﻧﺪﻛﻲ ﺑﻪﺧﻮد‬ ‫ﺑﺠﻨﺒﻨﺪ‪ .‬در اواﺧﺮ ‪ 1876‬ﺗﻘﺎﺿﺎ ﻛﺮدﻧﺪ ﻛﻪ ﻣﺠﻠﺲ ﺗﻌﻘﻴﺐﻫﺎ را ﻣﺘﻮﻗﻒ ﻛﻨﺪ‪ ،‬ﻳﺎ ﻻاﻗﻞ آنﻫﺎ را ﻣﺤﺪود ﻧﻤﺎﻳﺪ‪ .‬ﻗﺎﻧﻮن ﻓﺮﻳﺒﻨﺪهاي‬ ‫ﺗﺼﻮﻳﺐ ﺷﺪ ﻛﻪ ﺳﻨﺎ آن را دور اﻧﺪاﺧﺖ و ﻟﻴﺒﺮالﻫﺎي ﻣﺎ روي آن ﺣﺴﺎب ﻛﺮدﻧﺪ‪.‬‬ ‫رﺣﻤﺖ ﻣﺎﻛﻤﺎﻫﻮن ﻫﻢﻃﺮاز دﻳﮕﺮان ﺑﻮد‪ .‬روز ﺑﻌﺪ از رد ﭘﻴﺶﻧﻬﺎد ﻋﻔﻮ ﻋﻤﻮﻣﻲ‪ ،‬دوﻓﻮر ﻳﻚ ﻛﻤﻴﺴﻴﻮن ﺑﺨﺸﻮدﮔﻲ‬ ‫ﻣﺸﻮرﺗﻲ ﻣﺮﻛﺐ از ﻛﺎرﻣﻨﺪان و ﻣﺮﺗﺠﻌﻴﻨﻲ ﻛﻪ ﺧﻮدش ﺑﺎ دﻗﺖ دﺳﺖﭼﻴﻦ ﻛﺮده ﺑﻮد‪ ،‬ﺗﺸﻜﻴﻞ داد‪ .‬زﻧﺪانﻫﺎي ﻓﺮاﻧﺴﻪ در آن‬ ‫زﻣﺎن ﺷﺎﻣﻞ ‪ 1/600‬ﻧﻔﺮ ﻣﻲﺷﺪ ﻛﻪ ﺑﻪﺧﺎﻃﺮ ﺷﺮﻛﺖ در ﻛﻤﻮن ﻣﺤﻜﻮم ﺷﺪه ﺑﻮدﻧﺪ؛ و ﺗﻌﺪاد ﺗﺒﻌﻴﺪيﻫﺎ ﺑﻪﺣﺪود ‪ 4/400‬ﻧﻔﺮ‬ ‫ﻣﻲرﺳﻴﺪ‪ .‬ﻛﻤﻴﺴﻴﻮن ﺟﺪﻳﺪ روال ﻛﺎر ﻛﻤﻴﺴﻴﻮن ﻗﺒﻠﻲ را اداﻣﻪ داد‪ ،‬ﺑﻌﻀﻲ ﻣﺠﺎزاتﻫﺎ را ﺗﺒﺪﻳﻞ ﻛﺮد‪ ،‬ﭼﻨﺪ ﻫﻔﺘﻪ ﻳﺎ ﭼﻨﺪ ﻣﺎه‬ ‫ﺑﺨﺸﻮدﮔﻲ داد و ﺣﺘﻲ دو ﻳﺎ ﺳﻪ ﻧﻔﺮ ﻣﺤﻜﻮﻣﻲ را ﻛﻪ ﻣﺮده ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬آزاد ﻛﺮد‪ .‬اﻳﻦ ﻛﻤﻴﺴﻴﻮن ﻳﻚ ﺳﺎل ﭘﺲ از ﺗﺸﻜﻴﻞ‪ ،‬دﺳﺖ‬ ‫ﺑﺎﻻ ﺻﺪ ﻧﻔﺮ از زﻧﺪاﻧﻴﺎﻧﻲ را ﻛﻪ ﺑﻪﻧﻈﺮش از ﻫﻤﻪ ﻛﻢاﻫﻤﻴﺖﺗﺮﻳﻦ ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬از ﻛﺎﻟﺪوﻧﻲ ﻓﺮاﺧﻮاﻧﺪه ﺑﻮد‪.‬‬ ‫ﺑﻪاﻳﻦﺗﺮﺗﻴﺐ‪ ،‬ﻣﺠﻠﺲ ﻟﻴﺒﺮال اﻧﺘﻘﺎمﺟﻮﺋﻲ ﻣﺠﻠﺲ دﻫﺎﺗﻲﻫﺎ را اداﻣﻪ داد‪ ،‬ﻟﺬا ﺟﻤﻬﻮري ﺑﻮرژواﺋﻲ در ﻧﻈﺮ ﻛﺎرﮔﺮان ﺑﻪﻫﻤﺎن‬ ‫اﻧﺪازه دﺷﻤﻦ ﺣﻘﻮق آنﻫﺎ )و ﺷﺎﻳﺪ ﻫﻢ ﺑﻲﮔﺬﺷﺖﺗﺮ از ﺳﻠﻄﻨﺖﻃﻠﺒﺎن( ﺟﻠﻮه ﻛﺮد‪ .‬و اﻳﻦ ﮔﻔﺘﻪي ﻳﻜﻲ از وزراي ﺗﻲﻳﺮ را ﺗﺄﺋﻴﺪ‬ ‫ﻛﺮد ﻛﻪ »ﺑﻴﺶ از ﻫﻤﻪ‪ ،‬ﺟﻤﻬﻮريﺧﻮاﻫﺎن ﺑﺎﻳﺪ ﻣﺨﺎﻟﻒ ﻋﻔﻮ ﻋﻤﻮﻣﻲ ﺑﺎﺷﻨﺪ«‪ .‬ﻳﻚﺑﺎر دﻳﮕﺮ ﺑﺮداﺷﺖ ﻏﺮﻳﺰي ﻣﺮدم در ‪18‬‬ ‫ﻣﺎرس ﺗﺎﺋﻴﺪ ﺷﺪ ﻛﻪ در ﺟﻤﻬﻮري ﻣﺤﺎﻓﻈﻪﻛﺎري ﻛﻪ ﺗﻲﻳﺮ ﺑﻪآنﻫﺎ ﻋﺮﺿﻪ ﻣﻲﻛﺮد‪ ،‬ﺳﺮﻛﻮب ﺑﻲاﺳﻢ را ﺑﺪﺗﺮ از ﻳﻮغ اﻣﭙﺮاﺗﻮري‬ ‫ﻣﻲدﻳﺪﻧﺪ‪.‬‬ ‫در ﺣﺎل ﺣﺎﺿﺮ‪ ،‬ﺷﺶ ﺳﺎل ﭘﺲ از ﻛﺸﺘﺎرﻫﺎ‪ ،‬ﻧﺰدﻳﻚ ﺑﻪ ‪ 15/000‬ﻣﺮد‪ ،‬زن و ﻛﻮدك در ﻛﺎﻟﺪوﻧﻲ ﺟﺪﻳﺪ و در ﺗﺒﻌﻴﺪ ﺑﺎﻗﻲ‬ ‫ﻣﺎﻧﺪهاﻧﺪ]‪.[268‬‬ ‫ﭼﻪ اﻣﻴﺪي ﻣﻲﻣﺎﻧﺪ؟ ﻫﻴﭻ‪ .‬ﺑﻮرژوازي ﺑﻴﺶ از ﺣﺪ ﺗﺮﺳﻴﺪه اﺳﺖ‪ .‬اﻳﻦ ﻓﺮﻳﺎدﻫﺎي ﻋﻔﻮ ﻋﻤﻮﻣﻲ و اﻧﺘﺨﺎﺑﺎتﻫﺎي ﭘﺮزرق و‬ ‫ﺑﺮق‪ ،‬ﺟﻤﻬﻮريﺧﻮاﻫﺎن ﻣﺤﺎﻓﻈﻪﻛﺎر ﻳﺎﺳﻠﻄﻨﺖﻃﻠﺒﺎن را ﻧﮕﺮان ﻧﻤﻲﻛﻨﺪ‪ .‬ﻫﻤﻪي اﻳﻦ ﮔﺬﺷﺖﻫﺎي ﻇﺎﻫﺮي ﺻﺮﻓﺎً دامﻫﺎي‬ ‫دﻳﮕﺮي ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﺑﻮد‪ .‬دﻟﻴﺮﺗﺮﻳﻦ و ﻓﺪاﻛﺎرﺗﺮﻳﻦﻫﺎ در ﺗﺒﻌﻴﺪﮔﺎه ﻣﺴﺘﻌﻤﺮاﺗﻲ‪ ،‬در ﺷﺒﻪﺟﺰﻳﺮه دوﻛﻮ و اﻳﻞدﭘﻦ ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﻣ‪‬ﺮد‪.‬‬ ‫اﻳﻦ ﺑﺮﻋﻬﺪهي ﻛﺎرﮔﺮان اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻪوﻇﻴﻔﻪي ﺧﻮد ﺗﺎ آنﺟﺎﺋﻲ ﻛﻪ اﻣﺮوز ﻣﻴﺴﺮ اﺳﺖ‪ ،‬ﻋﻤﻞ ﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬

‫‪281‬‬

‫اﻳﺮﻟﻨﺪيﻫﺎ ﭘﺲ از ﻗﻴﺎم ﻓﻨﻴﺎنﻫﺎ ﺻﺪﻫﺎ ﻣﺮﻛﺰ ﺟﻤﻊآوري اﻋﺎﻧﻪ ﺑﻪﻧﻔﻊ ﻗﺮﺑﺎﻧﻴﺎن ﺑﺎز ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﻧﺰدﻳﻚ ‪ 1/200‬ﻟﻴﺮه ﺑﻪدﻓﺎع از‬ ‫آنﻫﺎ در ﻣﻘﺎﺑﻞ دادﮔﺎهﻫﺎ ﺗﺨﺼﻴﺺ داده ﺷﺪ‪ .‬ﺳﻪ ﻣﺮدي ﻛﻪ در ﻣﻨﭽﺴﺘﺮ ﺣﻠﻖآوﻳﺰ ﺷﺪﻧﺪ‪ ،‬در ﻫﻤﺎن ﺻﺒﺢ روز ﻣﺮگﺷﺎن‬ ‫رﺳﻤﺎً اﻳﻦ ﻗﻮل را درﻳﺎﻓﺖ ﻛﺮدﻧﺪ ﻛﻪ ﺧﺎﻧﻮادهﻫﺎيﺷﺎن از ﻫﺮﻟﺤﺎظ ﺗﺎﻣﻴﻦ ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﺑﻮد‪ .‬اﻳﻦ ﻗﻮل ﻋﻤﻠﻲ ﺷﺪ‪ .‬ﺑﻪواﻟﺪﻳﻦ ﻳﻜﻲ و‬ ‫ﻫﻤﺴﺮ دﻳﮕﺮي ﻛﻤﻚ ﺷﺪ و و وﺳﺎﺋﻞ ﺗﺤﺼﻴﻞ و ﻣﻌﺎش ﺑﭽﻪﻫﺎ ﺗﺎﻣﻴﻦ ﮔﺮدﻳﺪ‪ .‬ﺗﻨﻬﺎ در اﻳﺮﻟﻨﺪ ﻣﺒﻠﻎ اﻋﺎﻧﺎت ﺑﺮاي ﺧﺎﻧﻮادهﻫﺎ از‬ ‫‪ 5/000‬ﻟﻴﺮه ﺗﺠﺎوز ﻛﺮد‪ .‬وﻗﺘﻲ ﻋﻔﻮ ﺟﺰﺋﻲ داده ﺷﺪ‪ ،‬ﻫﻤﻪي ﻣﺮدم اﻳﺮﻟﻨﺪ ﺑﻪﻛﻤﻚ ﻋﻔﻮ ﺷﺪﮔﺎن ﺷﺘﺎﻓﺘﻨﺪ‪ .‬ﻓﻘﻂ ﻳﻚ روزﻧﺎﻣﻪ‪،‬‬ ‫آﻳﺮﻳﺸﻤ‪‬ﻦ‪ ،‬درﻋﺮض ﭼﻨﺪ ﻫﻔﺘﻪ ﻫﺰار ﻟﻴﺮه درﻳﺎﻓﺖ ﻛﺮد ﻛﻪ ﻗﺴﻤﺖ ﻋﻤﺪهي آن را اﻋﺎﻧﺎت ﻳﻚ ﺗﺎ ﺷﺶ ﭘﻨﻲاي ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻣﻲداد‪.‬‬ ‫ﻓﻘﻂ در ﻳﻚ ﻧﻮﺑﺖ اﻳﺮﻟﻨﺪيﻫﺎي آﻣﺮﻳﻜﺎ ‪ 4/000‬ﻟﻴﺮه و ﻓﻘﻴﺮﺗﺮﻳﻦ ﻓﻘﺮاي اﻳﺮﻟﻨﺪ‪ ،‬ﻣﻬﺎﺟﺮﻳﻦ ﻧﻴﻮزﻻﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻴﺶ از ‪ 240‬ﻟﻴﺮه ﺑﺮاي‬ ‫آنﻫﺎ ﻓﺮﺳﺘﺎدﻧﺪ‪ .‬و اﻳﻦ ﻓﻘﻂ ﺣﺮﻛﺘﻲ ﻳﻚ روزه ﻧﺒﻮد‪ .‬در ‪ 1874‬ﺻﻨﺪوق اﻋﺎﻧﺎت زﻧﺪاﻧﻴﺎن ﺳﻴﺎﺳﻲ اﻳﺮﻟﻨﺪ ﺑﺎزﻫﻢ ‪ 425‬ﻟﻴﺮه‬ ‫درﻳﺎﻓﺖ ﻛﺮد‪ .‬ﻣﺠﻤﻮع اﻋﺎﻧﺎت از ‪ 10/000‬ﻟﻴﺮه ﺗﺠﺎوز ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬ﺑﺎﻻﺧﺮه در ‪ 1874‬ﺗﻌﺪادي از ﻓ‪‬ﻨﻴﺎنﻫﺎ ﻳﻚ ﻛﺸﺘﻲ اﺟﺎره ﻛﺮدﻧﺪ‬ ‫و ﻋﺪهاي از رﻓﻘﺎي ﺧﻮد را ﻛﻪ ﻫﻨﻮز در اﺳﺘﺮاﻟﻴﺎ ﻣﺎﻧﺪه ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬آوردﻧﺪ‪.‬‬ ‫در ﻓﺮاﻧﺴﻪ ﻣﺒﻠﻎ ﻫﻤﻪي ﻛﻤﻚﻫﺎ ﺑﻪﻣﺤﻜﻮﻣﺎن ﻛﻤﻮن از ‪ 8/000‬ﻟﻴﺮه ﺗﺠﺎوز ﻧﻤﻲﻛﻨﺪ‪ .‬ﺗﻌﺪاد ﻣﺤﻜﻮﻣﺎن اﻳﺮﻟﻨﺪ ﭼﻨﺪ ﺻﺪ‬ ‫ﻧﻔﺮ ﺑﻮد‪ ،‬ﻣﺤﻜﻮﻣﺎن ورﺳﺎي را ﺑﺎﻳﺪ ﻫﺰار ﻫﺰار ﺷﻤﺮد‪.‬‬ ‫ﺑﺮاي ﻣﺤﻜﻮﻣﺎن ﺗﺒﻌﻴﺪي ﻫﻴﭻﻛﺎري ﺻﻮرت ﻧﮕﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪ .‬ﮔﺮِﭘﻮﻫﺎ‪ ،‬ﻟﻮﺋﻲ ﺑﻼنﻫﺎ و ﺷﺮﻛﺎ ﻛﻪ ﺑﺪون وﻛﺎﻟﺖ و ﺑﺪون‬ ‫ﻫﻴﭻﮔﻮﻧﻪ ﻧﻈﺎرﺗﻲ ﺣﻖ ﺟﻤﻊآوري اﻋﺎﻧﺎت و ﺗﻮزﻳﻊ آنﻫﺎ را ﺑﻪدﻟﺨﻮاه ﻏﺼﺐ ﻛﺮدهاﻧﺪ؛ ﺑﺎ اﻳﻦﻛﺎر‪ ،‬ﺧﻮد را ﺑﻪﻗﻴﻢ ﺧﺎﻧﻮادهﻫﺎي‬ ‫ﻛﺴﺎﻧﻲ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﻛﺮدهاﻧﺪ ﻛﻪ ﺑﻪآنﻫﺎ ﺧﻴﺎﻧﺖ ﻧﻤﻮدهاﻧﺪ‪ .‬آنﻫﺎ ﺣﺎﺿﺮ ﻧﺸﺪهاﻧﺪ ﺑﺮاي ﻣﺤﻜﻮﻣﺎن ﻳﻌﻨﻲ ﺑﻪﻣﺤﺘﺎجﺗﺮﻳﻦ ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻛﻪ‬ ‫در ﻓﺎﺻﻠﻪي ‪ 6/000‬ﻟﻴﮕﻲ از ﻓﺮاﻧﺴﻪ ﺑﺪون درآﻣﺪ و ﺑﺪون اﻣﻜﺎن ﻛﺎر ﺗﺤﻠﻴﻞ ﻣﻲروﻧﺪ‪ ،‬ﭼﻴﺰي ﺑﻔﺮﺳﺘﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﻛﺎرﮔﺮان ﻣﻲﻓﻬﻤﻴﺪ‪ ،‬ﺷﻤﺎ ﻛﻪ آزادﻳﺪ؟ ﺷﻤﺎ ﺣﺎﻻ ﻣﻲداﻧﻴﺪ ﻛﻪ ﻛﻞ وﺿﻌﻴﺖ ﭼﮕﻮﻧﻪ اﺳﺖ و اﻳﻦﻫﺎ ﭼﻪ آدمﻫﺎﺋﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﺷﻜﺴﺖﺧﻮردهﻫﺎ را ﻧﻪ ﻳﻚ روز ﺑﻠﻜﻪ در ﻫﺮﺳﺎﻋﺖ ﺑﻪﻳﺎد داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻴﺪ‪ .‬زﻧﺎن‪ ،‬ﺷﻤﺎ ﻛﻪ ﻓﺪاﻛﺎرﻳﺘﺎن ﻫﻢﭼﻨﺎن ﺑﺮﺟﺎﺳﺖ و اﻳﻦ‬ ‫روﺣﻴﻪ آنﻫﺎ را ﺑﺎﻻ ﻣﻲﺑﺮد‪ ،‬ﺑﮕﺬارﻳﺪ اﺣﺘﻀﺎر زﻧﺪاﻧﻴﺎن ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻛﺎﺑﻮﺳﻲ ﻣﺪاوم ﺷﻤﺎ را دﻧﺒﺎل ﻛﻨﺪ‪ .‬ﺑﮕﺬارﻳﺪ ﻛﺎرﮔﺮان ﻫﻤﻪي‬ ‫ﻛﺎرﮔﺎهﻫﺎ ﻫﺮﻫﻔﺘﻪ ﻗﺪري از دﺳﺘﻤﺰدﺷﺎن را ﻛﻨﺎر ﺑﮕﺬارﻧﺪ‪ .‬ﺑﮕﺬارﻳﺪ اﻋﺎﻧﺎت‪ ‬دﻳﮕﺮ ﺑﻪﻛﻤﻴﺘﻪي ورﺳﺎي ارﺳﺎل ﻧﺸﻮد‪ ،‬ﺑﻠﻜﻪ در‬ ‫دﺳﺖﻫﺎي ﻗﺎﺑﻞ اﻋﺘﻤﺎد ﻗﺮار ﮔﻴﺮد‪ .‬ﺑﮕﺬارﻳﺪ ﺣﺰب ﺳﻮﺳﻴﺎﻟﻴﺴﺖ اﺻﻮل ﻫﻢﺑﺴﺘﮕﻲ اﻧﺘﺮﻧﺎﺳﻴﻮﻧﺎﻟﻴﺴﺘﻲ و ﻗﺪرت ﺧﻮد را ﺑﺎ ﻧﺠﺎت‬ ‫ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺑﺮاي آن ازﭘﺎ درآﻣﺪهاﻧﺪ‪ ،‬ﺛﺎﺑﺖ ﻛﻨﺪ‪.‬‬

‫‪282‬‬

‫ﺗﻮﺿﻴﺤﺎت ﻧﻮﻳﺴﻨﺪه‬ ‫‪1‬ـ ﭘﻴِﺘﺮي‪ ،‬رﺋﻴﺲ ﭘﻠﻴﺲ اﻳﻦ را ﺗﺄﻳﻴﺪ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪» :‬ﻣﺴﻠﻢ اﺳﺖ ﻛﻪ در آن روز اﻧﻘﻼب ﻛﺎﻣﻼً ﻣﻲﺗﻮاﻧﺴﺖ ﻣﻮﻓﻖ ﺷﻮد‪ ،‬زﻳﺮا‬ ‫ﺟﻤﻌﻴﺘﻲ ﻛﻪ در ‪ 9‬اوت ارﮔﺎن ﻗﺎﻧﻮنﮔﺰاري را ﻣﺤﺎﺻﺮه ﻛﺮده ﺑﻮد از ﻋﻨﺎﺻﺮي ﺷﺒﻴﻪ آنﻫﺎﺋﻲ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻣﻲﺷﺪ ﻛﻪ در ‪4‬‬ ‫ﺳﭙﺘﺎﻣﺒﺮ ﭘﻴﺮوز ﺷﺪﻧﺪ«‪ .‬ﺗﺤﻘﻴﻖ در ﻣﻮرد ‪ 4‬ﺳﭙﺘﺎﻣﺒﺮ‪ ،‬ﺟﻠﺪ ‪ ،1‬ﺻﻔﺤﻪ ‪) 253‬ﻣﺘﻦ ﻓﺮاﻧﺴﻪ(‪.‬‬ ‫‪2‬ـ در ﻫﻤﻴﻦﺟﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﺗﺼﺮﻳﺢ ﻛﻨﻢ ﻛﻪ ﻣﻦ ﺑﻨﺎ را ﺑﺮ ﻣﻄﺎﻟﺐ ﻣﻮﺟﻮد‪ :‬ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت ﻣﺠﻠﺲ‪ ،‬ﺧﺎﻃﺮات‪ ،‬ﮔﺰارشﻫﺎ و ﺗﺎرﻳﺦﻫﺎ ﻗﺮار‬ ‫ﻣﻲدﻫﻢ و ﺑﻪﻃﺮفﻫﺎي ﺧﻮد ﻫﻴﭻ ﻋﻤﻞ ﻳﺎ ﺳﺨﻨﻲ ﻧﺴﺒﺖ ﻧﻤﻲدﻫﻢ ﻛﻪ ﻣﻮرد ﺗﺄﺋﻴﺪ ﺧﻮد آنﻫﺎ‪ ،‬اﺳﻨﺎد و ﻣﺪارك ﻳﺎ دوﺳﺘﺎنﺷﺎن‬ ‫ﻧﺒﺎﺷﺪ‪ .‬وﻗﺘﻲ ﻣﻲﮔﻮﻳﻢ ﺗﻲﻳﺮ ﮔﻔﺖ‪ ،‬ﺗﻲﻳﺮ ﻣﻲداﻧﺴﺖ؛ ﻳﻌﻨﻲ ﺗﻲﻳﺮ ﮔﻔﺘﻪ اﺳﺖ و ﻣﻦ دﻳﺪهام‪ :‬ﺻﻔﺤﻪ ‪ ، 6‬ﻳﺎ ﻣﻦ ﻣﻲداﻧﺴﺘﻢ‪ :‬ﺻﻔﺤﻪ‬ ‫‪ .11‬ﺗﺤﻘﻴﻖ درﻣﻮرد ﺣﻜﻮﻣﺖ دﻓﺎع ﻣﻠﻲ‪ ،‬ﺟﻠﺪ اول )ﻣﺘﻦ ﻓﺮاﻧﺴﻪ(‪ .‬ﻫﻤﻴﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ در ﻣﻮرد اﻋﻤﺎل و ﮔﻔﺘﺎر ﻛﻠﻴﻪ ﻣﻘﺎﻣﺎت و‬ ‫ﺷﺨﺼﻴﺖﻫﺎﺋﻲ ﻛﻪ از آنﻫﺎ ﺳﺨﻦ ﻣﻲﮔﻮﻳﻢ‪ ،‬رﻋﺎﻳﺖ ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬ ‫‪3‬ـ ﻧﮕﺎه ﻛﻨﻴﺪ ﺑﻪﺷﻬﺎدت ﻣﺎرﻛﻲ د‪ ‬ﺗﺎﻟﻬﻮﺋﻪ‪ ،‬ﮔﺰارشﮔﺮ ﻛﻤﻴﺴﻴﻮن ﻣﺴﺌﻮل ﺑﺮرﺳﻲِ ﺧﺒﺮ ﻣﻌﺮوﻓﻲ ﻛﻪ ﻣﻮﺟﺐ ﺗﺴﺮﻳﻊ رأي‬ ‫ﺑﺮاي ﺟﻨﮓ ﺷﺪ‪ .‬ﺗﺤﻘﻴﻖ درﻣﻮرد ‪ 4‬ﺳﭙﺘﺎﻣﺒﺮ‪ ،‬ﺟﻠﺪ‪ ،1‬ص ‪121‬ـ‪.124‬‬ ‫‪4‬ـ ﮔﺰارش ‪ 21‬اﻛﺘﺒﺮ ﻣﻴﻠﻲﻳِﺮ‪.‬‬

‫‪5‬ـ وﻟﻲ اﻳﻦ ﻣﺎﻧﻊ از آن ﻧﺸﺪ ﻛﻪ او در ﺟﺮﻳﺎن ﺟﻨﮓ ﻛﺮﻳﻤﻪ ﻣﺄﻣﻮرﻳﺘﻲ ﻣﺨﻔﻲ را ﺑﭙﺬﻳﺮد‪ .‬او از ﻃﺮف ﻧﺎﭘﻠﺌﻮن ﺳﻮم‬ ‫ﻣﺄﻣﻮرﻳﺖ داﺷﺖ ﺗﺎ ﺑﻪاﻧﮕﻠﻴﺴﻲﻫﺎ ﭘﻴﺶﻧﻬﺎد ﻛﻨﺪ ﺗﺎ ﺑﺎ ﻣﺤﺪود ﻛﺮدن ﺟﻨﮓ ﺑﻪدﻓﺎع از ﻗﺴﻄﻨﻄﻨﻴﻪ‪ ،‬ﭘﺸﺖ ﺗﺮﻛﻴﻪ را ﺧﺎﻟﻲ ﻛﻨﺪ‪.‬‬ ‫‪6‬ـ ﺗﺤﻘﻴﻖ درﻣﻮرد ‪ 4‬ﺳﭙﺘﺎﻣﺒﺮ‪ ،‬ژول ﺑﺮام‪ ،‬ﺟﻠﺪ‪ ،1‬ص ‪.201‬‬ ‫‪7‬ـ ﻫﻤﺎنﺟﺎ‪ ،‬ﺟﻠﺪ‪ ،2‬ص ‪.194‬‬ ‫‪8‬ـ ﻫﻤﺎنﺟﺎ‪ ،‬ص ‪.313‬‬ ‫‪9‬ـ ﻫﻤﺎنﺟﺎ‪ ،‬ﺟﻠﺪ ‪ ،1‬ص ‪.330‬‬ ‫‪10‬ـ ژول ﻓﺎور در ﮔﺰارش رﺳﻤﻲ ﺧﻮد‪ ،‬ﺑﺮاي ﺗﺒﺮﺋﻪي ﺣﻜﻮﻣﺖ‪ ،‬از ﺑﻪﻋﻬﺪه ﮔﺮﻓﺘﻦ ﻣﺴﺌﻮﻟﻴﺖ اﻳﻦ ﻣﺄﻣﻮرﻳﺖ ﻏﺎﻓﻞ ﻧﻤﺎﻧﺪ و‬ ‫ﻧﻮﺷﺖ ﻛﻪ اﻳﻦ ﻛﺎر را ﺑﺪون اﻃﻼع ﻫﻤﻜﺎراناش اﻧﺠﺎم داده اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪284‬‬

‫‪11‬ـ ﺗﺤﻘﻴﻖ درﻣﻮرد ‪ 4‬ﺳﭙﺘﺎﻣﺒﺮ‪ ،‬ﮔﺎرﻧﻴﻪـﭘﺎژ‪ ،‬ﺟﻠﺪ ‪ ،1‬ص ‪.445‬‬ ‫‪12‬ـ »ﻣﺪام در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﻣﺮدم ﻣﻀﻄﺮﺑﻲ ﻛﻪ ﻣﺼﺮاﻧﻪ ﻣﻲﭘﺮﺳﻴﺪﻧﺪ ﭼﻪ ﺧﺒﺮ اﺳﺖ‪ ،‬ﻧﻈﺮ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﭼﻴﺴﺖ و ﺑﻪﭼﻪﻛﺎري‬ ‫ﻣﺸﻐﻮل اﺳﺖ‪ ،‬ﻣﺎ ﻣﺠﺒﻮر ﺑﻪﺻﺤﻨﻪﺳﺎزي ﺑﻮدﻳﻢ و ﻣﻲﮔﻔﺘﻴﻢ ﻛﻪ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺣﺪاﻛﺜﺮ ﻛﻮﺷﺶ ﺧﻮد را ﺑﻪﻋﻤﻞ ﻣﻲآورد‪ ،‬ﺗﻤﺎم ﻫ‪‬ﻢِ‬ ‫ﺧﻮد را ﻣﺼﺮوف دﻓﺎع ﻛﺮده اﺳﺖ‪ ،‬ﺳﺮﻛﺮدﮔﺎن ارﺗﺶ ﺑﺴﻴﺎر ﻓﺪاﻛﺎرﻧﺪ و ﺑﺎ ﺣﺮارت ﻛﺎر ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪ ...‬ﻣﺎ ﻣﻲﮔﻔﺘﻴﻢ‪ ،‬ﺑﺪون آنﻛﻪ‬ ‫ﺑﺪاﻧﻴﻢ و ﺑﻪآن ﺑﺎور داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻴﻢ‪ .‬ﻣﺎ ﻫﻴﭻ ﻧﻤﻲداﻧﺴﺘﻴﻢ«‪ .‬ﺗﺤﻘﻴﻖ درﻣﻮرد ‪ 4‬ﺳﭙﺘﺎﻣﺒﺮ‪ ،‬ﻛُﺮد‪‬ن‪ ،‬ﺟﻠﺪ ‪ ،1‬ص ‪.375‬‬ ‫‪13‬ـ ﺗﺤﻘﻴﻖ درﻣﻮرد ‪ 4‬ﺳﭙﺘﺎﻣﺒﺮ‪ ،‬ژول ﻓ‪‬ﺮي‪ .‬او ﺣﺘﻲ آﺗﺶﺑﺲ را »ﻏﺮاﻣﺖ« ﻧﺎﻣﻴﺪ‪.‬‬ ‫‪14‬ـ ﻫﻤﺎنﺟﺎ‪ ،‬ﺟﻠﺪ اول‪ ،‬ص ‪.432‬‬ ‫‪15‬ـ ﺗﺤﻘﻴﻖ درﻣﻮرد ‪ 4‬ﺳﭙﺘﺎﻣﺒﺮ‪ ،‬ﺟﻠﺪ اول‪ ،‬ص ‪ .395‬ﺷﻬﺎدت اﻳﻦ اﺑﻠﻪ ﻃﺒﻖ ﻣﻌﻤﻮل ﺳﺎدهﻟﻮﺣﺎﻧﻪ و درﻋﻴﻦ ﺣﺎل ﻗﺎﻃﻊ‬ ‫اﺳﺖ‪.‬‬ ‫‪16‬ـ »ﻣﺎ ﺑﻪﮔﺎردﻫﺎي ﻣﻠﻲ ﮔﻔﺘﻴﻢ ﻛﻪ ﺑﻼﻧﻜﻲ و ﺑﻠﻮر‪‬ن ﺷﻬﺮداري ﻣﺮﻛﺰي را اﺷﻐﺎل ﻛﺮدهاﻧﺪ و ﺑﻪاﻳﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﺗﻮاﻧﺴﺘﻴﻢ‬ ‫‪ 40/000‬ﻧﻔﺮ را ﺑﺴﻴﺞ ﻛﻨﻴﻢ‪ .‬اﻳﻦ دو ﻧﺎم ﺗﺄﺛﻴﺮ ﻫﻤﻴﺸﮕﻲ ﺧﻮد را ﺑﺮﺟﺎ ﮔﺬاﺷﺘﻨﺪ«‪ .‬ﺗﺤﻘﻴﻖ درﻣﻮرد ﻫﻴﺠﺪﻫﻢ ﻣﺎرس‪ ،‬اﻧﺘﺸﺎرات‬ ‫اَدام‪ ،‬ﺟﻠﺪ ‪ ،2‬ص ‪» .157‬اﮔﺮ ﻧﺎم ﺑﻼﻧﻜﻲ ﺑﻪﻣﻴﺎن آورده ﻧﻤﻲﺷﺪ‪ ،‬اﻧﺘﺨﺎﺑﺎﺗﻲ ﻛﻪ در ﭘﻮﺳﺘﺮ د‪‬رﻳﺎن و ﺷﻮﻟﺸﻪ اﻋﻼم ﺷﺪه ﺑﻮد‪ ،‬روز‬ ‫ﺑﻌﺪ ﺻﻮرت ﻣﻲﮔﺮﻓﺖ«‪ .‬ﺗﺤﻘﻴﻖ درﻣﻮرد ‪ 4‬ﺳﭙﺘﺎﻣﺒﺮ‪ ،‬ژول ﻓﺮي‪ ،‬ﺟﻠﺪ اول‪ ،‬ص ‪396‬ـ‪.431‬‬ ‫‪17‬ـ ﻧﮕﺎه ﻛﻨﻴﺪ ﺑﻪاﻇﻬﺎرات دورﻳﺎن‪ ،‬ﺗﺤﻘﻴﻖ درﻣﻮرد ‪ 4‬ﺳﭙﺘﺎﻣﺒﺮ‪ ،‬ﺟﻠﺪ ‪ ،1‬ص ‪527‬ـ‪.528‬‬ ‫‪18‬ـ او ﭘﻴﺶﻧﻬﺎد ﻛﺮد ﺑﻪﻫﺮﻛﺲ ﻛﻪ ﺷﺎه ﭘﺮوس را ﺑﻪﻗﺘﻞ ﺑﺮﺳﺎﻧﺪ و ﺳﺮﭘﺮﺳﺘﻲ ﺳﻼح آﺗﺶزﻧﻪاي را ﻛﻪ ﻣﻲﺑﺎﻳﺴﺖ ارﺗﺶ‬ ‫آﻟﻤﺎن را ﺑﺮﺷﺘﻪ ﻛﻨﺪ ﺑﻪﻋﻬﺪه ﺑﮕﻴﺮد‪ ،‬ﻳﻚ ﺗﻔﻨﮓ اﻓﺘﺨﺎر ﻫﺪﻳﻪ ﺷﻮد‪.‬‬ ‫‪19‬ـ ﺗﺤﻘﻴﻖ درﻣﻮرد ﻫﻴﺠﺪﻫﻢ ﻣﺎرس‪ ،‬ژول ﻓﺎور‪ ،‬ﺟﻠﺪ ‪ ،2‬ص ‪.42‬‬

‫‪20‬ـ ﺣﺘﻲ ﻓﻴﻠﻴﻜﺲﭘﻴﺎ ﻫﻢ ﺑﺎزداﺷﺖ ﺷﺪ‪ .‬او ﺗﻮاﻧﺴﺖ راﻫﻲ ﺑﺮاي ﺑﻴﺮون آﻣﺪن از زﻧﺪان ﭘﻴﺪا ﻛﻨﺪ‪ .‬در ﻧﺎﻣﻪاي ﺑﻪا‪‬ﻣﺎﻧﻮﺋ‪‬ﻞ‬ ‫آراﮔﻮ ﻧﻮﺷﺖ‪» :‬ﺟﺎي ﺑﺴﻲ ﺗﺄﺳﻒ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﻦ زﻧﺪاﻧﻲ ﺷﻤﺎ ﺑﺎﺷﻢ‪ .‬ﺷﻤﺎ ﺑﺎﻳﺪ وﻛﻴﻞ ﻣﺪاﻓﻊ ﻣﻦ ﻣﻲﺑﻮدﻳﺪ«‪ .‬او را آزاد ﻛﺮدﻧﺪ‪.‬‬ ‫‪21‬ـ ﻟ‪‬ﻔﻠﻮ‪ ،‬وزﻳﺮ ﺟﻨﮓ‪ ،‬ﻛﻪ ﻃﺒﻌﺎً ﻫﻤﻪﭼﻴﺰ را دﺳﺖﻛﻢ ﻣﻲﮔﻴﺮد‪ ،‬ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ‪» :‬اﻳﻦ اﻣﺮ ﻫﻨﮕﺎم اﻧﺠﺎم ﻋﻤﻠﻴﺎت ﻣﺤﺎﺻﺮهي‬ ‫ﭘﺮوﺳﻲﻫﺎ ‪ 330/000‬ﺗﺎ ‪ 34/000‬ﻧﻔﺮ آﻣﺎده ﺑﺮاي ﻣﺎ ﺑﺎﻗﻲ ﮔﺬاﺷﺖ«‪.‬‬ ‫‪22‬ـ ﭘﻴﻮﺳﺖ ‪: I‬‬ ‫ﻛﻤﻴﺘﻪي ﻣﺮﻛﺰي ﻧﺎﻣﻪي زﻳﺮ را ﻛﻪ از ﻓﺮﻣﺎﻧﺪهيﻛﻞ ﺗﻮپﺧﺎﻧﻪ ﺑﻪژﻧﺮال ﺳﻮز‪‬ن اﺳﺖ‪ ،‬در دﺑﻴﺮﺧﺎﻧﻪي ﺟﻨﮓ ﭘﻴﺪا ﻛﺮد؛ و‬ ‫روزﻧﺎﻣﻪي رﺳﻤﻲ ﻛﻤﻮن ﻫﻢ در ‪ 5‬آورﻳﻞ آن را ﻣﻨﺘﺸﺮ ﻧﻤﻮد‪.‬‬

‫‪285‬‬

‫ﭘﺎرﻳﺲ‪ ،‬دوازدﻫﻢ دﺳﺎﻣﺒﺮ ‪1870‬‬ ‫ﺳﻮزن ﻋﺰﻳﺰم‪،‬‬ ‫ﻣﻦ در ﻣﻴﺎن ﺳﺮﺑﺎزان ﺟﻮان ﺧﺎرﺟﻲ ﻫﺘﺰِلِ ﻣﻮرد ﺳﻔﺎرش ﺷﻤﺎ را ﭘﻴﺪا ﻧﻜﺮدم و ﻓﻘﻂ ﺑﻪﺷﺨﺼﻲ ﺑﻪﻧﺎم ﻫ‪‬ﺴ‪‬ﻞ ﺑﺮﺧﻮرد ﻛﺮدم‪ .‬آﻳﺎ‬ ‫اﻳﻦ ﻫﻤﺎن ﻓﺮد ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ ﺷﻤﺎﺳﺖ؟‬ ‫ﺻﺮاﺣﺘﺎً ﺗﻤﺎﻳﻞ ﺧﻮد را ﺑﻪﻣﻦ ﺑﮕﻮﺋﻴﺪ؛ ﻣﻦ آن را اﻧﺠﺎم ﺧﻮاﻫﻢ داد‪ .‬ﻣﻦ او را ﺑﻪﺳﺘﺎد ﺧﻮدم ﻣﻠﺤﻖ ﻣﻲﻛﻨﻢ ﻛﻪ از ﻓﺮط ﺑﻲﻛﺎري‬ ‫ﺣﻮﺻﻠﻪاش ﺳﺮﺧﻮاﻫﺪ رﻓﺖ‪ ،‬ﻳﺎ اﻳﻦﻛﻪ او را ﺑﻪﻣﻮنواﻟ‪‬ﺮﻳﺎن ﻣﻲﻓﺮﺳﺘﻢ ﻛﻪ از ﭘﺎرﻳﺲ ﻛﻢﺗﺮ در ﻣﻌﺮض ﺧﻄﺮ اﺳﺖ )اﻳﻦ ﺑﺮاي‬ ‫واﻟﺪﻳﻦاش(؛ درآنﺟﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪروش آﻗﺎي ﻧﻮﺋﻞ ﺑﺎ ﺗﻮپ ﺑﻪﻫﻮا ﺷﻠﻴﻚ ﻛﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﺑﺎزﻛﻦ ـ اﻟﺒﺘﻪ دﻫﺎﻧﺖ را‪ .‬ارادﺗﻤﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﮔﻴﻴﻮ‬ ‫ﻧﻮﺋﻞ ﻣﺬﻛﻮر در آن زﻣﺎن ﺑﺮ ﻣﻮنواﻟ‪‬ﺮﻳﺎن ﻓﺮﻣﺎﻧﺪﻫﻲ ﻣﻲﻛﺮد‪.‬‬ ‫‪23‬ـ ﺗﺤﻘﻴﻖ درﻣﻮرد ﻫﻴﺠﺪﻫﻢ ﻣﺎرس‪ ،‬ﻛﺮِﺳ‪‬ﻦ‪ ،‬ﺟﻠﺪ ‪ ،2‬ص ‪.135‬‬ ‫‪24‬ـ ژول ﺳﻴﻤﻮن‪ ،‬ﺧﺎﻃﺮات ‪ 4‬ﺳﭙﺘﺎﻣﺒﺮ‪ .‬اﻳﻦ ﻋﻴﻨﺎً ﻋﺒﺎرت اوﺳﺖ‪.‬‬ ‫‪25‬ـ ﺗﺤﻘﻴﻖ درﻣﻮرد ﻫﻴﺠﺪﻫﻢ ﻣﺎرس‪ ،‬ژول ﻓﺎور‪ ،‬ﺟﻠﺪ ‪ ،2‬ص ‪.43‬‬ ‫‪26‬ـ ﭘﺲ از ﻓﺎﺟﻌﻪي اورﻟﺌﺎن ﻛﻪ ارﺗﺶ ﻣﺎ را ﺑﻪدو ﻗﺴﻤﺖ ﺗﻘﺴﻴﻢ ﻛﺮد‪ ،‬ﻧﻮﺷﺖ‪» :‬ارﺗﺶ ﻟﻮار ﺑﻪﻫﻴﭻوﺟﻪ از ﺑﻴﻦ ﻧﺮﻓﺘﻪ‬ ‫اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﻠﻜﻪ ﺑﻪدو ارﺗﺶ ﻫﻢآورد ﺗﻘﺴﻴﻢ ﺷﺪه اﺳﺖ«‪.‬‬ ‫‪27‬ـ آنﻫﺎ از ﺗﻬﻴﻪ ﺻﻮرتﺟﻠﺴﻪ ﻫﻢ ﺧﻮدداري ﻛﺮدﻧﺪ ﺗﺎ ﺣﺘﻲ از داﺷﺘﻦ ﻇﺎﻫﺮ ﻳﻚ ﺷﻬﺮداري ﻫﻢ اﺟﺘﻨﺎب ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ﺗﺤﻘﻴﻖ‬ ‫در ﻣﻮرد ‪ 4‬ﺳﭙﺘﺎﻣﺒﺮ‪ ،‬ژول ﻓﺮي‪ ،‬ﺟﻠﺪ ‪ ،1‬ص ‪ .406‬ده ﻧﻔﺮي از اﻳﻦ ﻣﺮدان دﻟﻴﺮ ﺑﺎ ﭼﻨﺪ ﻣﻌﺎون ﺷﻬﺮدار در ﺷﻬﺮداري ﻧﺎﺣﻴﻪ ﺳﻮم‬ ‫دﻳﺪار ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬آنﻫﺎ ﺗﻤﺎم ﺗﻼش ﺧﻮد را ﺑﻪﻳﺎﻓﺘﻦ ﻛﺴﻲ ﺑﺮاي ﺟﺎﻧﺸﻴﻨﻲ ﺗﺮوﺷﻮ ﻣﻨﺤﺼﺮ ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﻳﻜﻲ از آنﻫﺎ‪ ،‬ﻛُﺮﺑ‪‬ﻦ‪ ،‬ﮔﻔﺘﻪ‬ ‫اﺳﺖ )ﺗﺤﻘﻴﻖ درﻣﻮرد ﻫﻴﺠﺪﻫﻢ ﻣﺎرس‪ ،‬ﺟﻠﺪ ‪ ،2‬ص ‪» :(613‬ﻫﺮﻗﺪر ﻫﻢ ﻛﻪ آنﻫﺎ از اداره اﻣﻮر ﺗﻮﺳﻂ ﺣﻜﻮﻣﺖ دﻓﺎع ﻧﺎﺧﺮﺳﻨﺪ‬ ‫ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﻧﻤﻲﺧﻮاﺳﺘﻨﺪ در اﻧﻈﺎر ﺟﻬﺎﻧﻴﺎن اﻳﻦ ﺣﻜﻮﻣﺖ را واژﮔﻮن ﻳﺎ ﺗﻀﻌﻴﻒ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ«‪.‬‬ ‫‪28‬ـ اﻳﻦ ﭘﻮﺳﺘﺮ ﺗﻮﺳﻂ ﺗﺮﻳﺪ‪‬ن و و‪‬ﻟﻪ ﺗﻬﻴﻪ ﺷﺪه ﺑﻮد‪.‬‬ ‫‪29‬ـ اﻳﻦﻫﺎ ﮔﻔﺘﻨﺪ‪» :‬ﺑﺒﻴﻨﻴﺪ‪ ،‬ﭼﻪ ﻣﺴﺆﻟﻴﺖ ﺳﻬﻤﮕﻴﻨﻲ ﺑﻪﮔﺮدن ﻣﺎ ﺑﻮد‪ ،‬اﮔﺮ ﻫﻢﭼﻨﺎن رﺿﺎﻳﺖ ﻣﻲدادﻳﻢ آﻟﺖ ﻓﻌﻞ ﺳﻴﺎﺳﺘﻲ‬ ‫ﺑﻤﺎﻧﻴﻢ ﻛﻪ ﻣﺼﺎﻟﺢ ﻓﺮاﻧﺴﻪ و ﺟﻤﻬﻮري آن را ﻣﺤﻜﻮم ﻛﺮده ﺑﻮد«‪.‬‬ ‫‪30‬ـ ﺑﻪﺻﻮرتﺟﻠﺴﺎت »ﺣﻜﻮﻣﺖ دﻓﺎع« ﻧﮕﺎه ﻛﻨﻴﺪ ﻛﻪ ﻣﺴﻠﻤﺎً ﻗﺴﻤﺖ ﻋﻤﺪهي آن ﺗﻮﺳﻂ درِﺋﻮ‪ ،‬داﻣﺎد ﮔﺎرﻧﻴﻪﭘﺎژ ﺗﻨﻈﻴﻢ‬ ‫ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬ ‫‪31‬ـ ﺗﺤﻘﻴﻖ درﻣﻮرد ﻫﻴﺠﺪﻫﻢ ﻣﺎرس‪ ،‬ﺟﻠﺪ ‪ ،3‬ص ‪20.‬‬ ‫‪286‬‬

‫‪32‬ـ ﻧﮕﺎه ﻛﻨﻴﺪ ﺑﻪﺻﻮرتﺟﻠﺴﺎت »ﺣﻜﻮﻣﺖ دﻓﺎع«‪.‬‬ ‫‪33‬ـ ﭼﻪﻛﺴﻲ ﺑﻪدﻟﻴﺮي ﮔﺎردﻫﺎي ﻣﻠﻲ ﺷﻬﺎدت ﻣﻲدﻫﺪ؟ ﺧﻮد اﻓﺴﺮان ﻣﺎﻓﻮق‪ .‬ﻧﮕﺎه ﻛﻨﻴﺪ ﺑﻪﺗﺤﻘﻴﻘﺎت در ﻣﻮرد ‪ 4‬ﺳﭙﺘﺎﻣﺒﺮ‪،‬‬ ‫ﺷﻬﺎدت ﻟﻔﻠﻮ‪ ،‬آدﻣﻴﺮال ﭘ‪‬ﺘﻮان‪ ،‬ﻛﻠﻨﻞ ﻻﻣﺒِﺮ‪ ،‬و ﺗﺮوﺷﻮ ﻛﻪ از ﺗﺮﻳﺒﻮن ﺻﺤﺒﺖ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪» :‬اﮔﺮ ﺑﻴﻢ آن را ﻧﻤﻲدادم ﻛﻪ ﺳﺨﻨﻢ‬ ‫ﺧﺎرج از ﻣﻮﺿﻮع ﺟﻠﻮه ﻛﻨﺪ‪ ،‬ﻣﻲﺗﻮاﻧﺴﺘﻢ ﮔﺎردﻫﺎي ﻣﻠﻲ ﺑﻲﺗﺠﺮﺑﻪ را ﻧﺸﺎن دﻫﻢ ﻛﻪ ﺗﺎ ﺗﻨﮓ ﻏﺮوب ﺑﺎ ﻧﻴﺮوي ﺳﺮﺑﺎزان‬ ‫ﻛﻬﻨﻪﻛﺎر در زﻳﺮ آﺗﺶ ﺳﻬﻤﮕﻴﻦ ﺑﻪﮔﺮﻓﺘﻦ و ﺑﺎزﮔﺮﻓﺘﻦ ارﺗﻔﺎﻋﺎت رﻫﺎ ﺷﺪه ﻣﺸﻐﻮل ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﺑﺮاي ﺗﺄﻣﻴﻦ ﻋﻘﺐﻧﺸﻴﻨﻲ ﺳﺮﺑﺎزاﻧﻲ‬ ‫ﻛﻪ در ﻣﺮﻛﺰ درﮔﻴﺮ ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﻻزم ﺑﻮد اﻳﻦ ﻣﻮاﺿﻊ ﺑﻪﻫﺮﻗﻴﻤﺘﻲ ﺣﻔﻆ ﻣﻲﺷﺪ‪ .‬ﻣﻦ اﻳﻦ را ﺑﻪآنﻫﺎ ﮔﻔﺘﻪ ﺑﻮدم و آنﻫﺎ ﺑﺪون ﺗﺮدﻳﺪ‬ ‫ﺧﻮد را ﻗﺮﺑﺎﻧﻲ ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ«‪.‬‬ ‫‪34‬ـ ﺳﭙﺎه وﻳﻨﻮا ﻛﻪ ﻣ‪‬ﻨﺘﺮﺗﻮ را ﺗﺴﺨﻴﺮ ﻛﺮد‪ ،‬ﭘﻨﺞ ﻫﻨﮓ و ﻳﻚ ﮔﺮدان ﭘﻴﺎده‪ ،‬ﻧﻮزده ﮔﺮدان ﻣﺘﺤﺮك و ﭘﻨﺞ ﻫﻨﮓ ﮔﺎرد ﻣﻠﻲ‬ ‫داﺷﺖ‪ .‬ﺳﭙﺎه ژﻧﺮال ﺑِﻠﻤ‪‬ﺮ ﻛﻪ ﺑﻮزِﻧﻮال را ﮔﺮﻓﺖ‪ ،‬ﭘﻨﺞ ﻫﻨﮓ ﺻﻒ‪ ،‬ﻫﻔﺪه ﮔﺮدان ﻣﺘﺤﺮك و ﻫﺸﺖ ﻫﻨﮓ ﮔﺎرد ﻣﻠﻲ داﺷﺖ‪.‬‬ ‫‪35‬ـ ﻳﻚ ﻛﻠﻨﻞ ﭘﻴﺎده ﻧﻈﺎم ﻛﻪ از اﻳﻦ ﻗﻀﻴﻪ ﺧﻴﻠﻲ دﻟﺨﻮر ﺷﺪه ﺑﻮد ﮔﻔﺖ‪» :‬ﺑﺎﻳﺪ ﻛﻤﻲ ﮔﺎرد ﻣﻠﻲ را ﭘﺮاﻛﻨﺪه ﻛﺮد و از‬ ‫ﺗﺮاﻛﻢ آنﻫﺎ ﻛﺎﺳﺖ]‪ ،[écrabouiller un peu la garde nationale‬ﭼﻮن ﺧﻮدﺷﺎن اﻳﻦ را ﻣﻲﺧﻮاﻫﻨﺪ«‪ .‬ﺗﺤﻘﻴﻖ‬ ‫درﻣﻮرد ‪ 4‬ﺳﭙﺘﺎﻣﺒﺮ‪ .‬ﻛﻠﻨﻞ ﺷﺎﭘﻪ‪ ،‬ﺟﻠﺪ ‪ ،2‬ص ‪.281‬‬ ‫‪36‬ـ او ﻣﺤﺾ اﻃﻤﻴﻨﺎن ﺧﺎﻃﺮ ﺑﻪآنﻫﺎ ﮔﻔﺖ ﻛﻪ‪» :‬از ﺷﺎﻣﮕﺎه ‪ 4‬ﺳﭙﺘﺎﻣﺒﺮ اﻋﻼم ﻛﺮده ﺑﻮد ﻛﻪ ﺗﻼش ﺑﺮاي ﺑﺮﻗﺮاري‬ ‫ﻣﺤﺎﺻﺮه از ﺳﻮي ارﺗﺶ ﭘﺮوس دﻳﻮاﻧﮕﻲ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد«‪ .‬ﺗﺤﻘﻴﻖ درﻣﻮرد ‪ 4‬ﺳﭙﺘﺎﻣﺒﺮ‪ ،‬ﻛُﺮﺑ‪‬ﻦ‪ ،‬ﺟﻠﺪ ‪ ،4‬ص ‪.389‬‬ ‫‪37‬ـ او اﻳﻦ ﻛﻼم ژزوﺋﻴﺘﻴﺴﻢ ﻛﺎﻣﻞ را ﺑﻪزﺑﺎن آورده ﺑﻮد ﻛﻪ‪ :‬ﺗﻦ دادن ﺑﻪﮔﺮﺳﻨﮕﻲ؛ ﻣ‪‬ﺮدن اﺳﺖ‪ ،‬ﻧﻪ ﺗﺴﻠﻴﻢ ﺷﺪن‪ .‬ژول‬ ‫ﺳﻴﻤﻮن‪ ،‬ﺧﺎﻃﺮات ‪ 4‬ﺳﭙﺘﺎﻣﺒﺮ‪ ،‬ص ‪.299‬‬ ‫‪38‬ـ ﺷﻬﺎدت ژﻧﺮال ﺳﻮﻣ‪‬ﺮ‪ ،‬ﺗﺤﻘﻴﻖ درﻣﻮرد ‪ 4‬ﺳﭙﺘﺎﻣﺒﺮ‪ ،‬ﺟﻠﺪ ‪ ،2‬ص ‪.215‬‬ ‫‪39‬ـ ﭼﻪ ﻓﻀﻴﺤﺘﻲ! ‪ 175/000‬ﻧﻔﺮ ﻣﺪﻋﻲ ﻛﻪ ﻳﻚ ﻧﻔﺮ ﺑﻪﺗﻨﻬﺎﺋﻲ آنﻫﺎ را ﺑﺎزي داده اﺳﺖ! در ﺟﻨﮓﻫﺎي ﻫﻔﺖ ﺳﺎﻟﻪ‪ ،‬در‬ ‫ﻣ‪‬ﺪﻳﻦ در وﺳﺘﻔﺎﻟﻲ‪ ،‬وﻗﺘﻲ ژﻧﺮال ﻣ‪‬ﺮاﻧﮋي آﻣﺎد ﺗﺴﻠﻴﻢ ﺷﺪ ‪ 1/500‬ﻧﻔﺮ ﻛﻪ ﺗﻮﺳﻂ ﻳﻚ ﺳﺮﺟﻮﺧﻪ ﺑﻪﺧﻮد آﻣﺪه ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬از ﺗﺴﻠﻴﻢ‬ ‫ﺳﺮﺑﺎز زدﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻪزور راه ﺧﻮد را ﺑﺎز ﻛﺮدﻧﺪ و ﺑﻪارﺗﺶ ﻛﻨﺖ ﻛﻠﺮﻣﻮن ﻣﻠﺤﻖ ﺷﺪﻧﺪ‪.‬‬ ‫‪40‬ـ ﺗﺤﻘﻴﻖ درﻣﻮرد ‪ 4‬ﺳﭙﺘﺎﻣﺒﺮ‪ ،‬آرﻧﻮد‪‬ﻟَﺮﻳﻴِﮋ‪ ،‬ﺟﻠﺪ ‪ ،2‬ص ‪320‬ـ‪.321‬‬ ‫‪41‬ـ »ﻣﻦ از ورﺳﺎي ﺑﺮﻣﻲﮔﺮدم‪ .‬ﻣﻦ ﺑﺎ آﻗﺎي ﺑﻴﺴﻤﺎرك ﺑﻪﺗﻮاﻓﻖ رﺳﻴﺪهام ﻛﻪ ﺷﺮاﻓﺘﺎً آﺗﺶ ﺑﺎﻳﺪ ﻣﺘﻮﻗﻒ ﺷﻮد«‪ .‬ﻓﺮﻣﺎن‬ ‫ارﺳﺎﻟﻲ از ﻃﺮف ژول ﻓﺎور در ﺗﺎرﻳﺦ ‪ 27‬ﺳﺎﻋﺖ ‪ 7‬ﺷﺐ‪ .‬وﻳﻨﻮا‪ ،‬آﺗﺶﺑﺲ و ﻛﻤﻮن‪ ،‬ص ‪.67‬‬ ‫‪42‬ـ ﺣ‪‬ﻜﻤﻲ ﻛﻪ ﭘﺎﻧﺰده ﻧﻔﺮ را ﻗﺮﺑﺎﻧﻲ و ﺑﻴﺴﺖوﭼﻬﺎر ﻧﻔﺮ را ﻣﻌﺎف ﻛﺮد‪.‬‬

‫‪287‬‬

‫‪43‬ـ اَرﻧﻮ‪ ،‬آواَر‪‬ي‪ ،‬ﺑِﺴﻠ‪‬ﻪ‪ ،‬ﺑﻼﻧﻜﻲ‪ ،‬د‪‬ﻣ‪‬ﻪ‪ ،‬د‪‬ر‪‬ر‪ ،‬دوﭘﺎ‪ ،‬دوﭘﻦ‪ ،‬دوران‪ ،‬دووال‪ ،‬اُد‪ ،‬ﻓﻠُﺖ‪ ،‬ﻓﺮاﻧﻜ‪‬ﻞ‪ ،‬ﮔﺎﻣﺒﻮن‪ ،‬ﮔﻮﭘﻴﻞ‪ ،‬ﮔﺮاﻧﮋِه‪ ،‬اَﻣﺒِﺮ‪،‬‬ ‫ژاﻛﻼر‪ ،‬ژارﻧﻴﮕﻮن‪ ،‬ﻻﻛﻮﻣﺒﺮ‪ ،‬ﻻﻛُﺮ‪ ،‬ﻻﻧﮋوان‪ ،‬ﻟُﻔﺮاﻧﺴ‪‬ﻪ‪ ،‬ﻟُﻮِرد‪‬ه‪ ،‬ﻟﻮﻧﮕﻪ‪ ،‬ﻣﺎﻛﺪوﻧ‪‬ﻞ‪ ،‬ﻣ‪‬ﻦ‪ ،‬ﻣ‪‬ﻴِﻪ‪ ،‬ﻣﻴﻨ‪‬ﻪ‪ ،‬اود‪‬ه‪ ،‬ﭘ‪‬ﻨﺪي‪ ،‬ﭘﻴﺎ‪ ،‬راﻧﻮﻳﻪ‪ ،‬رِه‪،‬‬ ‫روﻳِﻪ‪ ،‬ﺳ‪‬ﺮاﻳِﻪ‪ ،‬ﺗ‪‬ﺴﺰ‪ ،‬ﺗﻮﻟَﻦ‪ ،‬ﺗﺮﻳﺪون‪ ،‬و‪‬ﻳﺎن‪ ،‬و‪‬ل‪ ،‬وارﻟَﻦ‪ .‬زﻳﺮ ﻧﺎم ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺑﺮاي ﻋﻀﻮﻳﺖ ﻛﻤﻮن اﻧﺘﺨﺎب ﺷﺪﻧﺪ‪ ،‬ﺧﻂ ﻛﺸﻴﺪه‬ ‫ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬ ‫‪44‬ـ او ]ﻣﻴﻠﻲﻳﺮ[ ﻛﻪ در واﻧﮋور ﺟﺎي ﻛُﻤﺒﺎ را ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﺎ ﺳﻨﺪ و ﻣﺪرك ﺛﺎﺑﺖ ﻛﺮد ﻛﻪ ژول ﻓﺎور ﺳﺎلﻫﺎ ﻣﺮﺗﻜﺐ ﺟﺮاﺋﻢ‬ ‫ﺟﻌﻞ ﺳﻨﺪ‪ ،‬دو ﻫﻤﺴﺮي و دﺳﺖ ﺑﺮدن در اوراق ﺛﺒﺖ اﺣﻮال ﺷﺨﺼﻴﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬ ‫‪45‬ـ ﺷﺎﻧﺰده ﻛﺎﻧﺪﻳﺪاي ﻛﻮردوري از ‪ 65/000‬ﺗﺎ ‪ 22/000‬رأي ﺑﻪدﺳﺖ آوردﻧﺪ‪ .‬ﺗﺮﻳﺪون ‪ 65/707‬و دووال ‪.22/499‬‬ ‫‪46‬ـ ﻛﻪ ﺑﻪﻋﻼوه ﺗﻮﺳﻂ ﻣﺎرك دوﻓﺮِس در ﺗﺤﻘﻴﻖ در ﻣﻮرد ‪ 4‬ﺳﭙﺘﺎﻣﺒﺮ‪ ،‬ﺟﻠﺪ ‪ ،4‬ص ‪ ،428‬ﺑﺎزﺷﻤﺎري ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪47‬ـ ﻛﻠﻮزِره‪ ،‬اﻓﺴﺮ ﺳﺎﺑﻖ ﻛﻪ در ‪ 1848‬ﺑﻪﺧﺎﻃﺮ رﻓﺘﺎر ﻏﻴﻮراﻧﻪاش ﻣﺪال ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮد‪ ،‬در ﻣﺠﻠﻪي ﻓﺮِﻳﺰرِ ﻣﺎرس ‪1873‬‬ ‫ﻧﻮﺷﺖ‪» :‬ﻣﺘﺎﺳﻔﺎﻧﻪ ﻣﻦ در آن ﻧﺒﺮد ﺷﻮم ﺧﻴﻠﻲ اﻧﺮژي ﺑﻪﺧﺮج دادم«‪ .‬او ﻛﻪ ﺑﻪدﻓﺘﺮ ﻋﺮﺑﻲ واﺑﺴﺘﻪ ﺑﻮد‪ ،‬ﻛﻤﻴﺴﻴﻮن ﺧﻮد را‬ ‫ﺑﻪدﻧﺒﺎل ﺟﻨﮓ ﻛﺮﻳﻤﻪ اﻧﺪاﺧﺖ و ﭼﻮن ﻧﺘﻮاﻧﺴﺖ در اروﭘﺎ ﻧﻘﺸﻲ ﺑﺎزي ﻛﻨﺪ‪ ،‬ﻣﺪت ﻛﻮﺗﺎﻫﻲ درﮔﻴﺮ ﺟﻨﮓ داﺧﻠﻲ آﻣﺮﻳﻜﺎ ﺷﺪ و‬ ‫ﺳﭙﺲ ﺑﻪﻧﻴﻮﻳﻮرك رﻓﺖ و در آنﺟﺎ ﺑﺎ ﻗﻠﻢ ﺧﻮد ﻣﺒﺎرزه ﻛﺮد‪ .‬او ﻛﻪ از ﺳﻮي ﺑﻮرژوازي ﻫﺮ دو دﻧﻴﺎ درﺳﺖ درك ﻧﺸﺪه ﺑﻮد‪،‬‬ ‫دوﺑﺎره ﺑﻪﺳﻴﺎﺳﺖ ﭘﺮداﺧﺖ‪ ،‬وﻟﻲ از ﺟﻬﺖ ﻣﺨﺎﻟﻒ‪ .‬ﺧﻮد را در اﺧﺘﻴﺎر ﺷﻮرﺷﻴﺎن اﻳﺮﻟﻨﺪ ﻗﺮار داد‪ .‬در اﻳﺮﻟﻨﺪ ﭘﻴﺎده ﺷﺪ‪ ،‬آنﻫﺎ را‬ ‫ﺑﻪﻗﻴﺎم ﺗﺸﻮﻳﻖ ﻛﺮد و در ﻳﻚ ﺷﺐ زﻳﺒﺎ ﺑﺪون اﻃﻼع ﺗﺮكﺷﺎن ﻛﺮد‪ .‬اﻧﺘﺮﻧﺎﺳﻴﻮﻧﺎل ﻧﻮزاد ﻫﻢ آﻣﺪن اﻳﻦ ژﻧﺮال ﻗﺪرﺗﻤﻨﺪ و‬ ‫ﭘﻴﺶﻧﻬﺎد ﺧﺪﻣﺖاش را دﻳﺪ‪ .‬او در زﻣﻴﻦ اﻧﺘﺸﺎر اﻋﻼﻣﻴﻪ و ﺟﺰوه ﻛﺎر زﻳﺎدي ﻛﺮد‪ .‬ﺳﻌﻲ ﻛﺮد ﺑﻪﻛﺎرﮔﺮان اﻟﻘﺎ ﻛﻨﺪ ﻛﻪ او‬ ‫ﺷﻤﺸﻴﺮ و ﺳﭙﺮ ﺳﻮﺳﻴﺎﻟﻴﺴﻢ اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻪﻓﺮزﻧﺪان ﻛﺸﺘﺎرﻫﺎي ژوﺋﻦ ﮔﻔﺖ‪» :‬ﻳﺎ ﻣﺎ ﻳﺎ ﻫﻴﭻ«‪ .‬از آنﺟﺎ ﻛﻪ ﺣﻜﻮﻣﺖ ‪ 4‬ﺳﭙﺘﺎﻣﺒﺮ ﻫﻢ‬ ‫ﻧﺘﻮاﻧﺴﺖ ﻗﺪر ﻧﺒﻮغ او را ﺑﺪاﻧﺪ‪ ،‬ﮔﺎﻣﺒﺘﺎ را ﭘﺮوﺳﻲ ﺧﻮاﻧﺪ و ﺗﻮاﻧﺴﺖ ﺧﻮد را ﺑﻪﻋﻨﻮان ﻧﻤﺎﻳﻨﺪه ﻛﻮردوري ﺑﻪﻟﻴﻮن ﺑﻔﺮﺳﺘﺪ و وارﻟَﻦ‬ ‫ﻛﻪ ﻣﺪﺗﻲ ﻃﻮﻻﻧﻲ ﻓﺮﻳﺐ او را ﺧﻮرد‪ ،‬ﻣﻌﺮف او ﺑﻪاﻧﺠﻤﻦ ﺑﻮد‪ .‬او ﺑﻪﺷﻮراي ﻟﻴﻮن ﭘﻴﺶﻧﻬﺎد ﺗﺸﻜﻴﻞ ارﺗﺸﻲ از داوﻃﻠﺒﺎن را داد‬ ‫ﻛﻪ در ﻛﻨﺎر ارﺗﺶ دﺳﺖ ﺑﻪﻋﻤﻠﻴﺎت ﺑﺰﻧﺪ‪.‬‬ ‫‪48‬ـ ﻣﺤﻼت ﻛﺎرﮔﺮي ﻟﻴﻮن‪.‬‬ ‫‪49‬ـ ﺗﺤﻘﻴﻖ درﻣﻮرد ‪ 4‬ﺳﭙﺘﺎﻣﺒﺮ‪ ،‬ﺟﻠﺪ ‪ ،1‬ص ‪.560‬‬ ‫‪50‬ـ اﻳﻦ ژو ﻛﺮﻣﻴﻮ ﺑﺎ اﺳﻘﻒ اﻋﻈﻢ اوﻟﺘﺮاﻣﻮﻧﺘﻴﻨﻴﺴﺖ ﮔﻴﻠﺒﺮ )ﻛﻪ ﺑﻌﺪاً اﺳﻘﻒ اﻋﻈﻢ ﭘﺎرﻳﺲ ﺷﺪ( در ﻛﺎخ اﺳﻘﻔﻲاش در‬ ‫ﺷﻬﺮ ﺗﻮر زﻧﺪﮔﻲ ﻣﻲﻛﺮد‪ ،‬ﻫﺮروز ﺳﺮ ﻣﻴﺰش ﻏﺬا ﻣﻲﺧﻮرد و در ﻋﻮض ﺧﺪﻣﺎﺗﻲ ﺟﺰﺋﻲ را ﻛﻪ روﺣﺎﻧﻴﻮن ﻣﻲﺧﻮاﺳﺘﻨﺪ ﺑﺮاي‬ ‫ﮔﻴﻠﺒﺮ اﻧﺠﺎم ﻣﻲداد‪.‬‬ ‫‪51‬ـ ﻧﮕﺎه ﻛﻨﻴﺪ ﺑﻪﻣﻄﻠﺐ ﺑﺎﻻ‪.‬‬ ‫‪52‬ـ ﺗﺤﻘﻴﻖ درﻣﻮرد ‪ 4‬ﺳﭙﺘﺎﻣﺒﺮ‪ ،‬ﺟﻠﺪ ‪ ،1‬ص ‪.561‬‬

‫‪288‬‬

‫‪53‬ـ دورِل د‪‬ﻛﺎﻻدﻳﻦ‪ ،‬اوﻟﻴﻦ ارﺗﺶ ﻟﻮار‪ ،‬ص ‪.93‬‬ ‫‪54‬ـ د‪‬ﻓﺮِﺳﻴﻨﻪ‪ ،‬ﺟﻨﮓ در ﺷﻬﺮﺳﺘﺎنﻫﺎ‪ ،‬ص ‪86‬ـ‪.87‬‬ ‫‪55‬ـ ﻫﻤﺎنﺟﺎ‪ ،‬ص ‪.91‬‬ ‫‪56‬ـ در ﺗﺎرﻳﺦ ﻳﺎزدﻫﻢ ﻧﻮاﻣﺒﺮ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪه ﻣﺴﺌﻮل ﺑﻪدورِل ﺗﻠﮕﺮاف ﻛﺮد‪» :‬ﻣﺎ ﺗﻤﺎم اﻗﺪاﻣﺎﺗﻲ را ﻛﻪ ﺷﻤﺎ ﺑﺮاي ﺳﺮﺑﺎزان در‬ ‫اﻃﺮاف اورﻟﺌﺎن اﻧﺠﺎم دادهاﻳﺪ‪ ،‬ﻛﺎﻣﻼً ﺗﺄﻳﻴﺪ ﻣﻲﻛﻨﻴﻢ‪ ...‬دﺳﺘﻮرات ﻻزم را درﻳﺎﻓﺖ ﺧﻮاﻫﻴﺪ ﻛﺮد‪ .‬درﻋﻴﻦﺣﺎل ﻫﻮﺷﻴﺎري ﺧﻮد را‬ ‫در ﭘﻴﺶﺑﻴﻨﻲ ﻋﻮدت دﺷﻤﻦ ﺑﻪﻣﻮﺿﻊ ﺗﻬﺎﺟﻤﻲ ﻣﻀﺎﻋﻒ ﻛﻨﻴﺪ«‪ .‬دورِل د‪‬ﭘﺎﻻدﻳﻦ‪ ،‬ص ‪ .120‬ﺑﻪاﻳﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ‪ ،‬ﻫﻴﺌﺖ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﻲ‬ ‫ﺑﺪون آنﻛﻪ ﺣﺮﻓﻲ از ﺣﻤﻠﻪ ﺑﺰﻧﺪ‪ ،‬ﻓﻘﻂ ﺑﻪدﻓﺎع ﻓﻜﺮ ﻣﻲﻛﺮد‪.‬‬ ‫‪57‬ـ ﮔﺎﻣﺒﺘﺎ در ﺗﺤﻘﻴﻖ درﻣﻮرد ‪ 4‬ﺳﭙﺘﺎﻣﺒﺮ ﮔﻔﺘﻪ اﺳﺖ‪» :‬ﻓﻘﻂ وﻗﺘﻲﻛﻪ ﻫﻴﭻ ﭼﺎرهاي ﺑﺮايﺷﺎن ﻧﻤﺎﻧﺪ‪ ،‬ﺗﺼﻤﻴﻢ ﺑﻪﻋﻤﻞ‬ ‫ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ«‪ .‬اﻳﻦ اﻋﺘﺮاف از ﺟﺎﻧﺐ او ﺑﺎ ارزش اﺳﺖ‪.‬‬ ‫‪58‬ـ ﺧﻴﻠﻲ ﺟﺎﻟﺐ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﻲﺷﻨﻮﻳﻢ دورل‪ ،‬ﺗﺮوﺷﻮ را اﺳﺘﻬﺰا ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ ،‬ﺑﺪون آنﻛﻪ ﻣﺘﻮﺟﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﺧﻮدش ﻫﻢ درﺳﺖ‬ ‫ﺑﻪﻫﻤﺎن اﻧﺪازه ﻣﻀﺤﻚ اﺳﺖ‪ .‬در ﺷﻬﺎدت ﺧﻮد )ﺗﺤﻘﻴﻖ درﻣﻮرد ‪ 4‬ﺳﭙﺘﺎﻣﺒﺮ‪ ،‬ﺟﻠﺪ ‪ ،3‬ص ‪ (201‬ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ‪» :‬ﻣﻦ ﻧﻪ ﻃﺮﺣﻲ دادم و‬ ‫ﻧﻪ وﺻﻴﺖﻧﺎﻣﻪاي در دﻓﺘﺮ ﻳﻚ وﻛﻴﻞ ﮔﺬاﺷﺘﻢ‪ ،‬ﺑﻠﻜﻪ ﺑﻪﻧﻮﺷﺘﻦ ﻧﺎﻣﻪ ﺑﺮاي اﺳﻘﻒ اورﻟﺌﺎن اﻛﺘﻔﺎ ﻛﺮدم‪ :‬ﻋﺎﻟﻲﺟﻨﺎب‪ ،‬ارﺗﺶ ﻟﻮار‬ ‫اﻣﺮوز ﺣﺮﻛﺖ ﻣﻲﻛﻨﺪ ﺗﺎ ﺑﻪارﺗﺶ ژﻧﺮال دوﻛﺮو ﺑﺮﺳﺪ‪ .‬ﻋﺎﻟﻲﺟﻨﺎب ﺑﺮاي ﻧﺠﺎت ﻓﺮاﻧﺴﻪ دﻋﺎ ﻛﻨﻴﺪ«‪.‬‬ ‫‪59‬ـ و ﭼﻪ ﻧﺎم دﻳﮕﺮي ﺷﺎﻳﺴﺘﻪي ژﻧﺮاﻟﻲ ﺑﻮد ﻛﻪ ﭘ‪‬ﺴﺖ ﺧﻮد را در ﻣﻴﺪان رﻫﺎ ﻛﺮد ﺗﺎ ﺑﻪﻣﺬاﻛﺮه ﺑﺎ ﺣﺎﻛﻤﻲ ﺑﭙﺮدازد ﻛﻪ‬ ‫ﻓﺮاﻧﺴﻪ اﺧﺮاجاش ﻛﺮده ﺑﻮد؟‬ ‫‪60‬ـ ر‪‬ﻻن‪ ،‬ﺗﺤﻘﻴﻖ درﻣﻮرد ‪ 4‬ﺳﭙﺘﺎﻣﺒﺮ‪ ،‬ﺟﻠﺪ ‪ ،3‬ص ‪.456‬‬ ‫‪61‬ـ ﻫﻤﺎنﺟﺎ‪ ،‬داﻟُﺰ‪ ،‬ﺟﻠﺪ ‪.398 ،4‬‬ ‫‪62‬ـ اﮔﺮ ﺣﺮف ژﻧﺮال ﺑﺎور را ﻗﺒﻮل ﻛﻨﻴﻢ ﻛﻪ ﻧﺎﻣﻪ را دﻳﺪه اﺳﺖ‪ ،‬ﻫﻴﺌﺖ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﻲ ﺗﻮر در ‪ 24‬اﻛﺘﺒﺮ ﺑﻪﻃﻮر ﻏﻴﺮرﺳﻤﻲ ﺑﺎ‬ ‫ﻫﻤﺴﺮ اﻣﭙﺮاﺗﻮر ﺗﻤﺎس ﮔﺮﻓﺖ و ﺑﻌﺪ ﺑﻪﺷﺎرژهد‪‬ﺑِﺮ در ﻟﻨﺪن دﺳﺘﻮر داد ﺗﺎ ﺑﻪﺧﺎﻃﺮ ﻣﻴﻬﻦﭘﺮﺳﺘﻲاي ﻛﻪ در ﻛﻨﺎرﻧﻴﺎﻣﺪن ﺑﺎ‬ ‫ﺑﻴﺴﻤﺎرك )ﻛﻪ او را ﻫﻢ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺑﺎزِن دﺳﺖ اﻧﺪاﺧﺘﻪ ﺑﻮد( ﻧﺸﺎن داد‪ ،‬از او ﺗﺸﻜﺮ ﻛﻨﺪ‪ .‬ﻧﮕﺎه ﻛﻨﻴﺪ ﺑﻪﺗﺤﻘﻴﻖ درﻣﻮرد ‪ 4‬ﺳﭙﺘﺎﻣﺒﺮ‪،‬‬ ‫ﺟﻠﺪ‪ ،4‬ص ‪.253‬‬ ‫‪63‬ـ آدﻣﻴﺮال ژُرﮔﻴﺒِﺮي‪ ،‬ﺗﺤﻘﻴﻖ درﻣﻮرد ‪ 4‬ﺳﭙﺘﺎﻣﺒﺮ‪ ،‬ﺟﻠﺪ ‪ ،3‬ص ‪.297‬‬ ‫‪64‬ـ ﻧﺎﺣﻴﻪ ﺳﻮم‪ :‬ا‪ .‬ژﻧُﺘﺎل؛ ﻧﺎﺣﻴﻪ ﭼﻬﺎرم‪ :‬اَﻟُﺮِن؛ ﻧﺎﺣﻴﻪ ﭘﻨﺠﻢ‪ :‬ﻣﺎﻧﻪ؛ ﻧﺎﺣﻴﻪ ﺷﺸﻢ‪ :‬و‪ .‬ﻓﺮُﻧﺘﻴﻴِﻪ؛ ﻧﺎﺣﻴﻪ ﻫﻔﺘﻢ‪ :‬ﺑ‪‬ﺪوا؛ ﻧﺎﺣﻴﻪ‬ ‫ﻫﺸﺘﻢ‪ :‬ﻣ‪‬ﺮﺗﺮُل؛ ﻧﺎﺣﻴﻪ ﻧﻬﻢ‪ :‬ﻣﺎﻳﻪ؛ ﻧﺎﺣﻴﻪ دﻫﻢ‪ :‬اَرﻧﻮ؛ ﻧﺎﺣﻴﻪ ﻳﺎزدﻫﻢ‪ :‬ﭘﻴﻜُﻨ‪‬ﻞ؛ ﻧﺎﺣﻴﻪ دوازدﻫﻢ‪ :‬اُدواﻧﻮ؛ ﻧﺎﺣﻴﻪ ﺳﻴﺰدﻫﻢ‪ :‬ﺳ‪‬ﻨﺴﻴﺎل؛‬

‫‪289‬‬

‫ﻧﺎﺣﻴﻪ ﭼﻬﺎردﻫﻢ‪ :‬ﻳ‪‬ﻜﻮﺳﺘﺎ؛ ﻧﺎﺣﻴﻪ ﭘﺎﻧﺰدﻫﻢ‪ :‬ﻣﺎﺳﻮن؛ ﻧﺎﺣﻴﻪ ﺷﺎﻧﺰدﻫﻢ‪ :‬ﺗ‪‬ﻪ؛ ﻧﺎﺣﻴﻪ ﻫﻔﺪﻫﻢ‪ :‬وِﺑِﺮ؛ ﻧﺎﺣﻴﻪ ﻫﻴﺠﺪﻫﻢ‪ :‬ﺗﺮوﻳِﻪ؛ ﻧﺎﺣﻴﻪ‬ ‫ﻧﻮزدﻫﻢ‪ :‬ﻻﮔﺎرد؛ ﻧﺎﺣﻴﻪ ﺑﻴﺴﺘﻢ‪ :‬ﺑ‪‬ﻨﻲ‪ .‬ﻛﻮرﺗﻲ رﺋﻴﺲ ﻣﺎﻧﺪ و راﻣﻞ دﺑﻴﺮ‪.‬‬ ‫‪65‬ـ وﻳﻨﻮا‪ ،‬آﺗﺶﺑﺲ و ﻛﻤﻮن‪ ،‬ص ‪.128‬‬ ‫‪66‬ـ ﻣﺮﺗﺠﻌﻴﻦ ﮔﻔﺘﻪاﻧﺪ ﻛﻪ اﻳﻦ ﺗﺮس ﺑﻲاﺳﺎس ﺑﻮد و ﺗﻮپﻫﺎ از دﺳﺖرس ﭘﺮوﺳﻲﻫﺎ دور ﺑﻮد‪ .‬اﻳﻦ ﺣﺮف ﻛﺎﻣﻼً ﻧﺎدرﺳﺖ‬ ‫اﺳﺖ و ﺣﺘﻲ ﺳﺘﺎدﻛﻞ از ﻏﺎﻓﻞﮔﻴﺮي ﺑﻴﻤﻨﺎك ﺑﻮد‪ .‬ﻧﮕﺎه ﻛﻨﻴﺪ ﺑﻪﻣ‪‬ﺮﺗﻤﺎر‪ ،‬رﺋﻴﺲ ﺳﺘﺎد ﻛﻞ‪ ،‬ﺗﺤﻘﻴﻖ درﻣﻮرد ‪ 4‬ﺳﭙﺘﺎﻣﺒﺮ‪ ،‬ﺟﻠﺪ ‪ ،2‬ص‬ ‫‪.344‬‬ ‫‪67‬ـ ﻛﻠﻨﻞ ﻻوﻳﻨﻲ‪ ،‬ﺗﺤﻘﻴﻖ درﻣﻮرد ﻫﻴﺠﺪﻫﻢ ﻣﺎرس‪ ،‬ﺟﻠﺪ ‪ ،2‬ص ‪.467‬‬ ‫‪68‬ـ »اوﻟﻴﻦ ﺗﻮپﻫﺎ ﺑﺎ ﺧﺒﺮ ورود ﭘﺮوﺳﻲﻫﺎ ﺑﻪﭘﺎرﻳﺲ ﺿﺒﻂ و ﻣﻨﺘﻘﻞ ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬و‪ ،‬آﻗﺎﻳﺎن ﻣﺮا ﺑﺎور ﻛﻨﻴﺪ‪ ،‬اﻳﻦ ﺗﻮپﻫﺎ ﺗﻮﺳﻂ‬ ‫ﺷﻬﺮوﻧﺪاﻧﻲ ﺗﺤﺖ اﻣﺮ‪ ،‬ﮔﺎردﻫﺎي ﻣﻠﻲ ﭘ‪‬ﺴﻲ و اُﺗﻮي‪ ،‬ﺑﺮده ﺷﺪﻧﺪ؛ و از ﻛﺠﺎ ﺿﺒﻂ ﺷﺪﻧﺪ؟ از راﻧﻼگ«‪ .‬ژول ﻓﺮي‪ ،‬ﺗﺤﻘﻴﻖ‬ ‫درﻣﻮرد ﻫﻴﺠﺪﻫﻢ ﻣﺎرس‪ ،‬ﺟﻠﺪ ‪ ،2‬ص ‪.63‬‬

‫‪69‬ـ اَﻟَﻮوان‪ ،‬ﺑﻮي‪ ،‬ﻓﺮوﻧﺘﻴﻴِﻪ‪ ،‬ﺑﻮرﺳﻴﻴِﻪ‪ ،‬داوﻳﺪ‪ ،‬ﺑﻮﺋﻴﺴﻮن‪ ،‬اَرون‪ ،‬ﮔﺮﻳﺘﺰ‪ ،‬ﺗ‪‬ﺴﻴﻴِﻪ‪ ،‬راﻣ‪‬ﻞ‪ ،‬ﺑﺎدوا‪ ،‬آرﻧﻮﻟﺪ‪ ،‬ﭘﻴﻜﻮﻧ‪‬ﻞ‪ ،‬اُدواﻧﻮ‪،‬‬ ‫ﻣﺎﺳﻮن‪ ،‬وِﺑِﺮ‪ ،‬ﻻﮔﺎرد‪ ،‬ﻻروك‪ ،‬ﺑِﺮژُرِه‪ ،‬ﭘﻮﺷَﻦ‪ ،‬ﻻواﻟ‪‬ﻪ‪ ،‬ﻓﻠﻮري‪ ،‬ﻣﺎﻳﮋورﻧﺎل‪ ،‬ﻛﻮﺗﻮ‪ ،‬ﻛﺎداز‪ ،‬ﮔﺎﺳﺘﻮ‪ ،‬دوﺗﻴﻞ‪ ،‬ﻣ‪‬ﺘ‪‬ﻪ‪ ،‬ﻣﻮﺗَﻦ‪ .‬در اﻳﻦ ﺳﻨﺪ‬ ‫ﻓﻘﻂ ﻧﺎم ده ﻧﻔﺮ از ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻛﻪ در ﺗﺎرﻳﺦ ﭘﺎﻧﺰدﻫﻢ اﻧﺘﺨﺎب ﺷﺪﻧﺪ‪ ،‬آﻣﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﻫﻴﺌﺖﻫﺎي ﮔﻮﻧﺎﮔﻮن‪ ،‬ﻣﻤﺘﻨﻌﻴﻦ و اﻋﻀﺎي‬ ‫ﻏﻴﺮﻗﺎﻧﻮﻧﻲ ﺗﻘﺮﻳﺒﺎً ﺑﻴﺴﺖ ﻧﺎم ﺟﺪﻳﺪ اراﺋﻪ ﻛﺮده ﺑﻮدﻧﺪ‪.‬‬ ‫‪70‬ـ ر‪‬زه دوﻧُﺮ‪ ،‬رﺋﻴﺲ ﺳﺘﺎد دورِل ﺷﻨﻴﺪ ﻛﻪ در ﻫﻤﻪي ﺑﺨﺶﻫﺎي ﮔﺎرد ﻣﻠﻲ ﮔﻔﺘﻪ ﻣﻲﺷﺪ ﻛﻪ‪» :‬اﮔﺮ ﺑﺮاي ﻛﻮدﺗﺎ ﻛﺮدن‬ ‫ﻧﻴﺴﺖ‪ ،‬ﭘﺲ ﭼﺮا ﻣﺮدي ﭼﻨﻴﻦ ﻧﻴﺮوﻣﻨﺪ را در رأس ﮔﺎرد ﻣﻠﻲ ﻗﺮار ﻣﻲدﻫﻨﺪ«؟ ﺗﺤﻘﻴﻖ درﻣﻮرد ﻫﻴﺠﺪﻫﻢ ﻣﺎرس‪ ،‬ﺟﻠﺪ ‪.2‬‬ ‫‪71‬ـ ﮔﺎرد ﻣﻠﻲ ﻫﺮﻳﻚ از ﺑﻴﺴﺖ ﻧﺎﺣﻴﻪ ﺑﻪﺻﻮرت ﻳﻚ ﻟﮋﻳﻮن ﺟﺪاﮔﺎﻧﻪ درآﻣﺪ‪.‬‬

‫‪72‬ـ آرﻧﻮﻟﺪ‪ ،‬ﺑِﺮژُرِه‪ ،‬ﺑﻮي‪ ،‬ﻛﺎﺳﺘﻴﻮن‪ ،‬ﺷُﻮﻳﻴِﺮ‪ ،‬ﺷﻮﺗﻮ‪ ،‬ﻛﻮرﺗﻲ‪ ،‬دوﺗﻴﻞ‪ ،‬ﺑﻠﻮري‪ ،‬ﻓﺮوﻧﺘﻴﻴِﻪ‪ ،‬ﻓﻮرﺗﻮﻧ‪‬ﻪ‪ ،‬ﻻﻛُﺮ‪ ،‬ﻓﻼﮔﺎرد‪،‬ﻻواﻟ‪‬ﻪ‪،‬‬ ‫ﻣﺎﻳﮋورﻧﺎل‪ ،‬ﻣ‪‬ﺘ‪‬ﻪ‪ ،‬اوﺳﺘَﻦ‪ ،‬ﭘﻴﻜﻮﻧ‪‬ﻞ‪ ،‬ﭘﺎﻧﺪي‪ ،‬ﭘﺮودوم‪ ،‬وارﻟَﻦ‪ ،‬وِرﻟ‪‬ﻪ‪ ،‬وﻳﺎر‪ .‬ﺑﺴﻴﺎري از اﻳﻦ ﻧﺎمﻫﺎ‪ ،‬ﻳﻌﻨﻲ ﻧﺎم آن ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎﻧﻲ ﻛﻪ در‬ ‫ﺗﺎرﻳﺦ ﺳﻮم ﻣﺎرس اﻧﺘﺨﺎب ﺷﺪﻧﺪ‪ ،‬ﺟﺪﻳﺪ ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬از ﺳﻮي دﻳﮕﺮ‪ ،‬ﻧﺎمﻫﺎي ﺑﺴﻴﺎري ﻛﻪ در اﻋﻼﻣﻴﻪ ﺗﺎرﻳﺦ ‪ 28‬ﻓﻮرﻳﻪ آﻣﺪه ﺑﻮد‪ ،‬در‬ ‫اﻳﻦﺟﺎ ﻧﻴﺴﺖ؛ زﻳﺮا ﻓﻘﻂ ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﭘﻼﻛﺎرد را اﻣﻀﺎ ﻛﺮدﻧﺪ‪ ،‬در ﺟﻠﺴﻪ ﺣﺎﺿﺮ ﺑﻮدﻧﺪ‪.‬‬ ‫‪73‬ـ او ﺟﺮأت ﻛﺮد از ﺗﺮﻳﺒﻮن ﺑﮕﻮﻳﺪ ﻛﻪ در ﺗﺎرﻳﺦ ﺳﻮم ﻓﻘﻂ ﺑﺮاي اﻳﻦ ﺑﺮﮔﺸﺖ »ﻛﻪ ﭘﺎرﻳﺲ را از ﻫﺮﮔﻮﻧﻪ ﺗﻼش‬ ‫ﻋﻮامﻓﺮﻳﺒﺎﻧﻪ ﻧﺠﺎت دﻫﺪ«‪.‬‬ ‫‪74‬ـ ﻓﺮﻣﺎﻧﺪاري رِن اﻳﻦ اﻋﻼن ﺣﻜﻮﻣﺖ را ﻣﻨﺘﺸﺮ ﻛﺮد‪» :‬ﻗﻴﺎﻣﻲ ﺗﺒﻪﻛﺎراﻧﻪ درﺣﺎل ﺷﻜﻞﮔﻴﺮي اﺳﺖ‪ .‬ﻣﻦ ﻧﻴﺮوﻫﺎﺋﻲ را‬ ‫ﻣﻲﻓﺮﺳﺘﻢ ﺗﺎ ﺑﺎ ﭘﻴﻮﺳﺘﻦ ﺑﻪﮔﺎردﻫﺎي ﻣﻠﻲ ﺷﺮﻳﻒ ﭘﺎرﻳﺲ و ﺳﺎﻳﺮ ﺳﺮﺑﺎزان ﻣﻨﻈﻤﻲ ﻛﻪ ﻫﻨﻮز در آنﺟﺎ ﻣﺴﺘﻘﺮﻧﺪ‪ ،‬اﻳﻦ ﺗﻼش‬ ‫ﭘﻠﻴﺪ را ﺳﺮﻛﻮب ﻛﻨﻨﺪ؛ اﻣﻴﺪوارم ﻛﻪ اﻳﻦ ﻛﺎر اﻧﺠﺎم ﺷﻮد«‪.‬‬

‫‪290‬‬

‫‪75‬ـ ژول ﻓﺮي ﻛﻪ در ﭘﺎرﻳﺲ ﻣﺎﻧﺪه ﺑﻮد در ‪ 5‬ﻣﺎرس ﺑﻪﺣﻜﻮﻣﺖ ﺗﻠﮕﺮاف ﻛﺮد‪» :‬ﻋﻠﻲرﻏﻢ ﮔﺰارشﻫﺎي ﺷﻮم‪ ،‬ﻳﻚﺷﻨﺒﻪ‬ ‫در ﭘﺎرﻳﺲ ﻫﺮﮔﺰ اﻳﻦﻗﺪر آرام ﻧﺒﻮده اﺳﺖ‪ .‬اﻫﺎﻟﻲ ﺑﻪﻟﺬت ﺑﺮدن از آﻓﺘﺎب و ﺗﻔﺮج ﻣﺸﻐﻮلاﻧﺪ‪ ،‬اﻧﮕﺎر ﻛﻪ ﻫﻴﭻ اﺗﻔﺎﻗﻲ ﻧﻴﻔﺘﺎده‬ ‫اﺳﺖ‪ .‬ﻣﻦ دﻳﮕﺮ ﺑﻪﺧﻄﺮ ﺑﺎور ﻧﺪارم«‪.‬‬ ‫‪76‬ـ ژول ﻓﺎور ﻧﻮﺷﺖ‪» :‬رأي ﻣﺠﻠﺲ در ﭘﺎرﻳﺲ ﺑﺎ ﻧﺎﺧﺮﺳﻨﺪي ﺑﺴﻴﺎر روﺑﺮو ﺷﺪ‪ .‬ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﻣﺘﻌﺼﺐﻫﺎ و ﻓﻌﺎﻟﻴﻦ ﺳﻴﺎﺳﻲ‪،‬‬ ‫ﺑﻠﻜﻪ ﺗﻤﺎم ﻃﺒﻘﺎت اﻫﺎﻟﻲ ﺧﻮدرا در اﻳﻦ ﻧﺎﺧﺮﺳﻨﺪي ﻣﺘﻔﻖاﻟﻘﻮل ﺟﻠﻮه ﻣﻲدادﻧﺪ‪ .‬ﻫﻤﻪ آن را ﻧﻮﻋﻲ دﻫﻦﻛﺠﻲ و ﺗﻬﺪﻳﺪ‬ ‫ﻣﻲدﻳﺪﻧﺪ‪ .‬ﻫﻤﻪﺟﺎ اﻳﻦ ﺣﺮف ﺗﻜﺮار ﻣﻲﺷﺪ ﻛﻪ اﻳﻦ ﭘﺮدهي اول ﻛﻮدﺗﺎي ﺳﻠﻄﻨﺖﻃﻠﺒﺎن اﺳﺖ؛ ﻛﻪ ﻣﺠﻠﺲ ﺑﺮاي اﻧﺘﺨﺎب ﻳﻚ‬ ‫ﺷﺎه آﻣﺎده ﺷﺪه اﺳﺖ‪ ،‬و ﺑﺎ ﻋﻠﻢ ﺑﻪﺑﻴﺰاري ﻋﻤﻮﻣﻲ از اﻳﻦ ﻛﺎر ﺳﻌﻲ دارد آن را دور از ﭼﺸﻢ ﻛﺴﺎﻧﻲ اﻧﺠﺎم دﻫﺪ ﻛﻪ ﻣﻤﻜﻦ‬ ‫اﺳﺖ ﺑﺎ آن ﻣﺨﺎﻟﻔﺖ ﻛﻨﻨﺪ«‪.‬‬ ‫‪77‬ـ اﻳﻦ ﻛﻤﻴﺘﻪاي اﺳﺖ ﻛﻪ ﺧﻴﻠﻲﻫﺎ آن را ﺑﻪﺟﺎي ﻛﻤﻴﺘﻪي ﻣﺮﻛﺰي ﻣﻲﮔﺮﻓﺘﻨﺪ‪.‬‬ ‫‪78‬ـ ﺑﻌﻀﻲ از ﻣﻌﺎﻣﻠﻪﮔﺮان ﺑﻮرس ﺑﺎ اﻳﻦ ﺑﺎور ﻛﻪ ﻳﻚ درﮔﻴﺮي ﺷﺶ ﻫﻔﺘﻪاي ﺗﻜﺎن ﺗﺎزهاي ﺑﻪﻣﻌﺎﻣﻼت آنﻫﺎ ﻣﻲدﻫﺪ‪،‬‬ ‫ﻣﻲﮔﻔﺘﻨﺪ »روزﮔﺎر ﻧﺎﺧﻮشآﻳﻨﺪي را ﻣﻲﮔﺬراﻧﻴﻢ‪ ،‬اﮔﺮ ﻳﻪ ‪ 50/000‬ﻧﻔﺮي ﻗﺮﺑﺎﻧﻲ ﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻌﺪ از آن اﻓﻖ ﺑﺎز و ﺗﺠﺎرت اﺣﻴﺎ‬ ‫ﻣﻲﺷﻮد«‪ .‬ﺗﻲﻳِﺮ‪ ،‬ﺗﺤﻘﻴﻖ درﻣﻮرد ‪ 4‬ﺳﭙﺘﺎﻣﺒﺮ‪ ،‬ﺟﻠﺪ ‪ ،1‬ص ‪.9‬‬ ‫‪79‬ـ ﺗﻲﻳِﺮ‪ ،‬ﺗﺤﻘﻴﻖ درﻣﻮرد ﻫﻴﺠﺪﻫﻢ ﻣﺎرس‪ ،‬ﺟﻠﺪ ‪ ،2‬ص ‪.11‬‬ ‫‪80‬ـ ﺷﺐ ﻫﻨﮕﺎم‪ ،‬دورِل ﭼﻬﻞ ﻧﻔﺮ از ﻣﻌﺘﻤﺪﺗﺮﻳﻦﻫﺎ را ﺟﻤﻊ ﻛﺮد و ﭘﺮﺳﻴﺪ ﻛﻪ آﻳﺎ ﮔﺮدانﻫﺎي آنﻫﺎ ﻣﻲﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺣﺮﻛﺖ‬ ‫ﻛﻨﻨﺪ؟ ﻫﻤﮕﻲ ﮔﻔﺘﻨﺪ ﻛﻪ روي ﮔﺮدانﻫﺎي آنﻫﺎ ﻧﺒﺎﻳﺪ ﺣﺴﺎب ﻛﺮد‪ .‬ﺗﺤﻘﻴﻖ درﻣﻮرد ﻫﻴﺠﺪﻫﻢ ﻣﺎرس‪ ،‬ﺟﻠﺪ ‪ ،2‬ص ‪.456 ،435‬‬ ‫‪81‬ـ اﻳﻦ ﺗﻌﺪاد‪ ‬ﺗﻮپﻫﺎﺋﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺗﻲﻳﺮ در ﺗﺤﻘﻴﻖ در ﻣﻮرد ﻫﻴﺠﺪﻫﻢ ﻣﺎرس ﮔﺰارش داده اﺳﺖ‪.‬‬ ‫‪82‬ـ اﻳﻦ ﻓﺮﻣﺎن ﻛﻪ ﺳﺮﺑﺎزان را ﻣﻮﻇﻒ ﻣﻲﻛﺮد ﺑﻪﻣﻴﺎن ﮔﺎردﻫﺎي ﺣﺮﻛﺖ ﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬ﺗﻮﺳﻂ ﻳﻚ ﻛﺎﭘﻴﺘﺎن ﺑﺎ ﻣﺪاد ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺷﺪه‬ ‫ﺑﻮد‪ .‬ﻟُﻜُﻨﺖ آن را ﺑﺪون ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻳﻚ ﻛﻠﻤﻪ ﺑﺎ ﻣﺮﻛﺐ روﻧﻮﻳﺴﻲ ﻛﺮد‪ .‬دادﮔﺎه ﻧﻈﺎﻣﻲ اﻳﻦ را اﻧﻜﺎر ﻛﺮده ﺑﻮد ﺗﺎ ﺑﻪاﻳﻦ ژﻧﺮاﻟﻲ را ﻛﻪ‬ ‫ﭼﻨﺎن ﺑﺰدﻻﻧﻪ ﻣ‪‬ﺮد‪ ،‬اﻓﺘﺨﺎر ﺑﻪﺑﺨﺸﺪ‪.‬‬ ‫‪83‬ـ ﺗﻲﻳِﺮ ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ ﭘﺎﻧﺼﺪ ﺗﺎ ﺷﺸﺼﺪ؛ ژول ﻓﺮي ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ ﮔﺮداﻧﻲ ﭼﻬﺎرده ﻧﻔﺮه‪.‬ﺗﺤﻘﻴﻖ درﻣﻮرد ﻫﻴﺠﺪﻫﻢ ﻣﺎرس‪.‬‬ ‫‪84‬ـ ﺗﻲﻳِﺮ در ﺗﺤﻘﻴﻖ در ﻣﻮرد ﻫﻴﺠﺪﻫﻢ ﻣﺎرس اﺑﺘﺪا ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ‪» :‬ﻣﺎ ﮔﺬاﺷﺘﻴﻢ ﭘﻴﺶ ﺑﺮوﻧﺪ«؛ و ﺑﻌﺪ ﺑﻴﺴﺖ ﺳﻄﺮ ﭘﺎﺋﻴﻦﺗﺮ‪» :‬ﻣﺎ‬ ‫آنﻫﺎ را ﻋﻘﺐ راﻧﺪﻳﻢ«‪ .‬ﻟ‪‬ﺒﻠﻮ ﺗﺮﺳﻲ را ﻛﻪ ﺷﻮرا ﺑﻪآن دﭼﺎر ﺷﺪه ﺑﻮد‪ ،‬ﭘﻨﻬﺎن ﻧﻜﺮد‪» :‬اﻳﻦ ﻟﺤﻈﻪ ﺑﻪﻧﻈﺮ ﻣﻦ ﺣﺴﺎس آﻣﺪ‪ .‬و ﻣﻦ‬ ‫ﮔﻔﺘﻢ »ﻛﺎر ﻣﺎ ﺳﺎﺧﺘﻪ اﺳﺖ؛ ﻣﺎ را ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﺑﺮد«‪ .‬ﺑﻪواﻗﻊ ﻛﺎﻓﻲ ﺑﻮد ﻛﻪ ﮔﺮدانﻫﺎ ﺑﻪداﺧﻞ ﻛﺎخ ﻗﺪم ﻣﻲﮔﺬاﺷﺘﻨﺪ و ﻣﺎ ﻫﻤﮕﻲ ﺗﺎ‬ ‫آﺧﺮﻳﻦ ﻧﻔﺮ ﮔﻴﺮ ﻣﻲاﻓﺘﺎدﻳﻢ‪ .‬وﻟﻲ ﺳﻪ ﮔﺮدان رﻓﺘﻨﺪ‪ ،‬ﺑﺪون آنﻛﻪ ﭼﻴﺰي ﺑﮕﻮﻳﻨﺪ«‪ .‬ﺟﻠﺪ ‪ ،2‬ص ‪.80‬‬ ‫‪85‬ـ ﮔﺰارش در ﻣﻮرد ﻫﻴﺠﺪﻫﻢ ﻣﺎرس ﻣﻲﮔﻔﺖ ﻛﻪ‪» :‬ﺑﻌﺪاز ﻇﻬﺮ‪ ،‬ﻛﻴﻤﺘﻪ در ﺗﺼﺮف ﻫﻤﻪي ادارات ﺗﺮدﻳﺪ ﻧﻜﺮد«‪ .‬اﮔﺮ اﻳﻦ‬ ‫دروﻏﻲ ﻧﺒﺎﺷﺪ ﺑﺮاي ﻻﭘﻮﺷﺎﻧﻲ رﻣﻴﺪن و ﺗﺮس ﺗﻲﻳِﺮ؛ ﻳﻜﻲ از ﻓﺎﺣﺶﺗﺮﻳﻦ دﻻﺋﻞ ﺑﺮﺟﻬﻞ اﻳﻦ ﮔﺰارش اﺳﺖ‪ ،‬ﭼﺮاﻛﻪ ﺗﻈﺎﻫﺮات‬ ‫‪ 24‬ﻓﻮرﻳﻪ را ﺑﻪﻓﺮﻣﺎﻧﻲ از ﺟﺎﻧﺐ ﻛﻤﻴﺘﻪي ﻣﺮﻛﺰي ﻧﺴﺒﺖ ﻣﻲدﻫﺪ‪.‬‬ ‫‪291‬‬

‫‪86‬ـ ﻧﮕﺎه ﻛﻨﻴﺪ ﺑﻪﭘﻴﻮﺳﺖ ‪II‬؛ ﺗﻔﺼﻴﻞ اﻗﺪاﻣﺎت ﻛﻤﻴﺘﻪي ﻣﺮﻛﺰي در اﻳﻦ روز ﺑﻪرواﻳﺖ ﻳﻜﻲ از اﻋﻀﺎي آن‪:‬‬ ‫ﻧﻘﺶ ﻛﻤﻴﺘﻪي ﻣﺮﻛﺰي درﻃﻲ روز ‪ 18‬ﻣﺎرس )ﻣﺴﺘﺨﺮج از رواﻳﺖ ﻳﻚ ﻋﻀﻮ ﻛﻤﻴﺘﻪي ﻣﺮﻛﺰي ﺑﺮاي ﻣﺆﻟﻒ(‪.‬‬ ‫ﻣﻦ ﺑﻪﺷﻤﺎ ﺧﺎﻃﺮ ﻧﺸﺎن ﻣﻲﻛﻨﻢ ﻛﻪ اﻋﻀﺎي ﻛﻤﻴﺘﻪ ﺣﺪود ﺳﺎﻋﺖ ﺳﻪوﻧﻴﻢ ﺻﺒﺢ ﻫﻔﺪﻫﻢ ﺑﻪﻫﻴﺠﺪﻫﻢ از ﻫﻢ ﺟﺪا ﺷﺪه‬ ‫ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﭘﻴﺶ از ﺧﺘﻢ ﺟﻠﺴﻪ ﺗﺼﻤﻴﻢ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪه ﺑﻮد ﻛﻪ ﺟﻠﺴﻪي روز ﺑﻌﺪ در ﺳﺎﻋﺖ ﻳﺎزده ﺷﺐ در ﻣﺪرﺳﻪاي در ﺧﻴﺎﺑﺎن ﺑﺎﻓﻮا‬ ‫ﻛﻪ ﺑﻪﻫﻤﻴﻦ ﻣﻨﻈﻮر اﺧﺘﺼﺎص داﺷﺖ‪ ،‬ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺷﻮد‪.‬‬ ‫ﻋﻠﻲرﻏﻢ دﻳﺮي وﻗﺖ ﻫﻴﭻﭼﻴﺰ از ﺣﺮﻛﺎﺗﻲ ﻛﻪ ﺣﻜﻮﻣﺖ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮد‪ ،‬درز ﻧﻜﺮده ﺑﻮد‪ .‬ﻛﻤﻴﺘﻪ ﻛﻪ ﺗﺎزه ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺷﺪه‬ ‫ﺑﻮد ﺗﺎ ﺻﺮﻓﺎً ﺑﻪﺑﺮرﺳﻲ اﺧﺘﻴﺎرات ﺧﻮد و ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻛﻤﻴﺴﻴﻮنﻫﺎ ﺑﭙﺮدازد‪ ،‬ﻫﻴﭻ اﻃﻼﻋﺎﺗﻲ در دﺳﺖ ﻧﺪاﺷﺖ ﺗﺎ ﺑﺘﻮاﻧﺪ ﺑﻪاﻳﻦ ﻧﺘﻴﺠﻪ‬ ‫ﺑﺮﺳﺪ ﻛﻪ ﺧﻄﺮ ﻧﺰدﻳﻚ اﺳﺖ‪ .‬ﻛﻤﻴﺴﻴﻮن ﻧﻈﺎﻣﻲاش ﻫﻨﻮز آﻏﺎز ﺑﻪﻛﺎر ﻧﻜﺮده ﺑﻮد‪ .‬اﻳﻦ ﻛﻤﻴﺴﻴﻮن ﻓﻘﻂ اﺳﻨﺎد‪ ،‬ﻳﺎدداﺷﺖﻫﺎ و‬ ‫ﺻﻮرتﺟﻠﺴﻪﻫﺎي ﻛﻤﻴﺴﻴﻮن ﻗﺒﻠﻲ را در اﺧﺘﻴﺎر ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮد و دﻳﮕﺮ ﻫﻴﭻ‪.‬‬ ‫ﺷﻤﺎ ﻣﻲداﻧﻴﺪﻛﻪ ﺻﺒﺢ ‪ 18‬ﻣﺎرس ﭘﺎرﻳﺲ ﭼﮕﻮﻧﻪ ﺑﻴﺪار ﺷﺪ‪ .‬اﻋﻀﺎي ﻛﻤﻴﺘﻪي ﻣﺮﻛﺰي از ﻃﺮﻳﻖ ﺷﺎﻳﻌﺎت ﻋﻤﻮﻣﻲ و‬ ‫ﭘﻮﺳﺘﺮﻫﺎي رﺳﻤﻲ از ﺟﺮﻳﺎن وﻗﺎﻳﻊ آن ﺷﺐ ﻣﻄﻠﻊ ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬ﺑﻨﻮﺑﻪي ﺧﻮدم‪ ،‬ﻣﻦ ﺣﺪود ﺳﺎﻋﺖ ﻫﺸﺖ از ﺧﻮاب ﺑﺮﺧﺎﺳﺘﻢ‪ ،‬ﺑﺎ‬ ‫ﺷﺘﺎب ﻟﺒﺎس ﭘﻮﺷﻴﺪم و ﺑﺎ ﻋﺒﻮر از ﻣﻴﺪان ﺑﺎﺳﺘﻴﻞ ﻛﻪ ﺗﻮﺳﻂ ﮔﺎرد ﭘﺎرﻳﺲ اﺷﻐﺎل ﺷﺪه ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﻪﺧﻴﺎﺑﺎن ﺑﺎﻓﺮوا رﻓﺘﻢ‪ .‬ﻫﻨﻮز ﻛﺎﻣﻼً‬ ‫وارد ﺧﻴﺎﺑﺎن ر‪‬ﻛ‪‬ﺖ ﻧﺸﺪه ﺑﻮدم ﻛﻪ دﻳﺪم ﻣﺮدم دارﻧﺪ ﺳﺎزﻣﺎندﻫﻲ دﻓﺎع را آﻏﺎز ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ﺑﺮﭘﺎﺋﻲ ﻳﻚ ﺑﺎرﻳﻜﺎد ﺳﺮ ﺧﻴﺎﺑﺎن ﻧُﻮد‪‬ﻟَﺖ‬ ‫داﺷﺖ ﺷﺮوع ﻣﻲﺷﺪ‪ .‬اﻧﺪﻛﻲ ﺑﺎﻻﺗﺮ‪ ،‬ﻋﻠﻲرﻏﻢ آنﻛﻪ ﻣﻦ ﻣﻮﻗﻌﻴﺖ ﺧﻮد را ﺑﻪﻋﻨﻮان ﻋﻀﻮ ﻛﻤﻴﺘﻪي ﻣﺮﻛﺰي اﻋﻼم ﻛﺮدم‪ ،‬ﻣﺎﻧﻊ‬ ‫ﻋﺒﻮرم ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬ﻣﻦ ﻣﺠﺒﻮر ﺷﺪم از ﺧﻴﺎﺑﺎن ﺷﺎرون و ﻓﻮﺑﻮر ﺑﺎﻻ ﺑﺮوم و در ﺟﻬﺖ ﺧﻴﺎﺑﺎن ﺳ‪‬ﻦ ﺑﺮﻧﺎر ﺑﺮﮔﺮدم‪ .‬در ﺧﻴﺎﺑﺎن ﻓﻮﺑﻮر‬ ‫ﺳﻦآﻧﺘﻮان ﻫﻨﻮز ﻛﺎري ﺻﻮرت ﻧﻤﻲﮔﺮﻓﺖ‪ ،‬وﻟﻲ ﺟﻨﺐ و ﺟﻮش زﻳﺎد ﺑﻮد‪ .‬ﺑﺎﻻﺧﺮه‪ ،‬ﻣﻦ در ﺳﺎﻋﺖ دهوﻧﻴﻢ ﺑﻪﺧﻴﺎﺑﺎن ﺑﺎﺑﺮوا‬ ‫رﺳﻴﺪم ﻛﻪ از ﻫﺮ دو ﺳﺮ ﺑﺎرﻳﻜﺎدﺑﻨﺪي ﺷﺪه ﺑﻮد و ﻓﻘﻂ ﻳﻚ دﻫﺎﻧﻪ ﺑﺮاي ﻋﺒﻮر ﺗﻮپﻫﺎﺋﻲ درﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪه ﺑﻮد ﻛﻪ در‬ ‫ﻣﺤﻮﻃﻪي ﺑﺎز آن ﺧﻴﺎﺑﺎن ﻗﺮار داﺷﺘﻨﺪ؛ و ﻳﻜﻲ ﻳﻜﻲ ﺑﻪﺑﺎرﻳﻜﺎردﻫﺎي درﺣﺎل ﺑﺮﭘﺎﺋﻲ ﺑﺮده ﻣﻲﺷﺪﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﺳﺮاﻧﺠﺎم‪ ،‬ﮔﺮﭼﻪ ﺑﺎ دﺷﻮاري‪ ،‬اﻣﺎ ﻣﻮﻓﻖ ﺷﺪم ﻛﻪ وارد اﻃﺎق ﻣﺪرﺳﻪاي ﺷﻮم ﻛﻪ ﺗﻌﺪادي از ﻫﻤﻜﺎراﻧﻢ در آن ﺟﻤﻊ ﺷﺪه‬ ‫ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﺷﻬﺮوﻧﺪان اَﺳﻲ‪ ،‬ﭘﺮُد‪‬م‪ ،‬روﺳﻮ‪ ،‬ﮔﻮﺋﻴﻴِﻪ‪ ،‬ﻟَﻮ‪‬ﻟ‪‬ﺖ‪ ،‬ژِرِم‪ ،‬ﺑﻮﺋﻲ‪ ،‬و ﻓﻮژره در آنﺟﺎ ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬درﺳﺖ ﻫﻢزﻣﺎن ﺑﺎ ورود ﻣﻦ داﺷﺘﻨﺪ‬ ‫ﻳﻚ ﺳﺮﮔﺮد ﺳﺘﺎد را ﻛﻪ در ﺧﻴﺎﺑﺎن ﺳ‪‬ﻦﻣﻮر دﺳﺖﮔﻴﺮ ﺷﺪه ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﻪداﺧﻞ ﻣﻲآوردﻧﺪ‪ .‬او را ﺗﻔﺘﻴﺶ ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﺑﻌﺪ ﻳﻚ ژاﻧﺪارم را‬ ‫آوردﻧﺪ؛ وﻟﻲ ﺗﻨﻬﺎ ﻣﺪارﻛﻲ ﻛﻪ ﻧﺰد او ﭘﻴﺪا ﺷﺪ‪ ،‬اﺑﻼغﻫﺎﺋﻲ ﺑﻮد ﻛﻪ ﺑﻪﻳﻜﻲ از ﺷﻬﺮداريﻫﺎ ﺻﻮرت ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮد‪ X .‬ﻣﺮاﻗﺐ اﻳﻦ‬ ‫ﻛﺎر ﺑﻮد و ﻧﻮﻋﻲ زﻧﺪان در ﺣﻴﺎط اﻳﺠﺎد ﻛﺮده ﺑﻮد‪] .‬ﺑﺮاي ﺧﻮدداري از ذﻛﺮ ﻧﺎم ﺷﺨﺺ از ﺣﺮف ﻻﺗﻴﻦ ‪ X‬اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬ ‫م[ ﻣﻦ ﻫﻢﭼﻨﻴﻦ ﻋﺒﻮر ﻳﻚ دﺳﺘﻪي ﭘﺎﻧﺰده ﻧﻔﺮي ﻧﻈﺎﻣﻲ و ﻏﻴﺮﻧﻈﺎﻣﻲ را دﻳﺪم ﻛﻪ ﺗﻮﺳﻂ ﻣﺮدم دﺳﺖﮔﻴﺮ ﺷﺪه ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬در‬ ‫ﻫﻤﻴﻦ زﻣﺎن ﺷﻨﻴﺪم ﻛﻪ ﺑﺮژره ﻛﻪ روز ﭘﻴﺶ ﺑﻪرﻳﺎﺳﺖ ﻟﮋﻳﻮن ﻣﻮﻧﻤﺎرﺗﺮ اﻧﺘﺨﺎب ﺷﺪه ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﺮاي ﺑﻪﻋﻬﺪه ﮔﺮﻓﺘﻦ ﻓﺮﻣﺎﻧﺪﻫﻲ‬ ‫ﺑﻪآنﺟﺎ اﻋﺰام ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬وارﻟﻦ ﻛﻪ ﺑﻼﻓﺎﺻﻠﻪ ﺑﻌﺪ از ﻣﻦ وارد ﺷﺪ‪ ،‬دوﺑﺎره ﺑﻴﺮون رﻓﺘﻪ ﺑﻮد ﺗﺎ دﻓﺎع ﺑﺎﺗﻴﻨﻴﻮل را ﺳﺎزﻣﺎن ﺑﺪﻫﺪ‪.‬‬ ‫آرﻧﻮل ﻫﻢ ﻟﺤﻈﻪاي ﺧﻮدش را ﻧﺸﺎن داد و رﻓﺖ ﺗﺎ در رأس ﮔﺮدان ﺧﻮد ﻗﺮار ﮔﻴﺮد‪ .‬ﻛﻤﻴﺘﻪ‪ ،‬ﺷﻬﺮوﻧﺪان اُدواﻧﻮ‪ ،‬ﻓ‪‬ﺮا و ﺑﻴﻮره را‬ ‫ﻫﻢ ﺑﻪاﻋﻀﺎي ﺧﻮد اﻓﺰوده ﺑﻮد‪.‬‬ ‫ﺗﺎ ﻫﻨﮕﺎم ﻇﻬﺮ در اﻧﺘﻈﺎر اﻳﻦ ﮔﺬﺷﺖ ﻛﻪ وﻗﺎﻳﻊ ﭼﻪ ﻣﺴﻴﺮي را ﻃﻲ ﻣﻲﻛﻨﺪ و ﻫﻴﭻ ﺗﺼﻤﻴﻤﻲ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻧﺸﺪه ﺑﻮد‪ .‬ﻣﻦ از‬ ‫ﺑﻌﻀﻲ از ﻫﻤﻜﺎراﻧﻢ ﺧﻮاﺳﺘﻢ ﻛﻪ ‪ X‬را ﻣﺮﺧﺺ ﻛﻨﻴﻢ‪ .‬ﺑﻪﺧﺎﻃﺮ ﺑﺎزﺟﻮﺋﻲﻫﺎي ﺑﻴﻬﻮدهي او و رﻓﺖ و آﻣﺪن ﺑﻪاﻃﺎقﻫﺎي دﻳﮕﺮ‬ ‫ﺑﺮاي ﻣﺸﺎوره‪ ،‬اﻃﺎﻗﻲﻛﻪ ﻣﺎ دراﺧﺘﻴﺎر داﺷﺘﻴﻢ ﺗﺎ ﺣﺪي ﭘﺮ ﺷﺪه ﺑﻮد از آدمﻫﺎﺋﻲﻛﻪ ﻫﻴﭻ رﺑﻄﻲ ﺑﻪﻛﻤﻴﺘﻪ ﻧﺪاﺷﺘﻨﺪ‪ .‬ﺑﻪﻣﺤﺾ‬ ‫آنﻛﻪ ﺟﺎ اﻓﺘﺎدﻳﻢ‪ ،‬در ﺟﺴﺘﺠﻮي ﺷﻬﺮوﻧﺪاﻧﻲ ﺑﺮآﻣﺪﻳﻢ ﻛﻪ ﺗﻤﺎﻳﻞ ﺑﻪﺧﺪﻣﺖ در ﺳﺘﺎد ﻛﻞ را داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ و ﻣﺎ را از وﺿﻌﻴﺖ‬ ‫ﻣﺤﻼت ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻣﻄﻠﻊ ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ﺗﻌﺪاد زﻳﺎدي اﻋﻼن آﻣﺎدﮔﻲ ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﻣﺎ آنﻫﺎ را ﺑﻪﻫﺮﺳﻮ ﻓﺮﺳﺘﺎدﻳﻢ ﺗﺎ ﺑﻪﻫﻤﻜﺎران ﺑﮕﻮﻳﻨﺪ‬ ‫ﺳﺎﺧﺘﻦ ﺑﺎرﻳﻜﺎدﻫﺎ را ﺣﺘﻲاﻻﻣﻜﺎن ﺗﺴﺮﻳﻊ ﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬ﮔﺎردﻫﺎي ﻣﻠﻲ را ﺟﻤﻊ ﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬ﻓﺮﻣﺎﻧﺪﻫﻲ آن را ﺑﻪﻋﻬﺪه ﺑﮕﻴﺮﻧﺪ و ﻧﻘﺎﻃﻲ را‬ ‫ﻛﻪ ﺑﺎﻳﺪ ارﺗﺒﺎﻃﺎﺗﻤﺎن را در آنﺟﺎ ﻣﺴﺘﻘﺮ ﻛﻨﻴﻢ‪ ،‬ﻣﺸﺨﺺ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ‪.‬‬

‫‪292‬‬

‫از ﻗﺎﺻﺪان ﻣﺎ ﻓﻘﻂ ﭼﻬﺎر ﻧﻔﺮ ﺑﺮﮔﺸﺘﻨﺪ‪ .‬ﻛﺴﻲ را ﻛﻪ ﺑﻪﻧﺎﺣﻴﻪ ﺑﻴﺴﺘﻢ ﻓﺮﺳﺘﺎده ﺑﻮدﻳﻢ ﺑﻪﻣﺎ اﻃﻼع داد ﻛﻪ ﻧﻘﻄﻪي ﺗﺠﻤﻊ در‬ ‫ﺧﻴﺎﺑﺎن ﭘﺎرﻳﺲ و ﻣ‪‬ﻨﻴﻤﻮﻧﺘﺎنْ ﺟﻠﻮي ﺷﻬﺮداري ﺟﺪﻳﺪ اﺳﺖ‪ .‬وارﻟﻦ در ﮔﺮد آوردن ﮔﺎردﻫﺎي ﻣﻠﻲ ﺑﺎﺗﻴﻨﻴﻮل ﺑﺎ دردﺳﺮ زﻳﺎدي‬ ‫روﺑﺮو ﺑﻮد‪ .‬ﻳﻜﻲ از اﻋﻀﺎي ﺳﺘﺎد‪ ،‬ﻧﻴﺮوﻫﺎﺋﻲ را در ﻣﻴﺪان ﺗﺮون ﺟﻤﻊ ﻛﺮده ﺑﻮد و ﺑﻪﭘﺎدﮔﺎنﻫﺎي ﻧﻮﻳﻲ رﻓﺘﻪ ﺑﻮد؛ وﻟﻲ ﺳﺮﺑﺎزﻫﺎ‬ ‫درﻫﺎ را ﺑﺴﺘﻪ و ﺣﺎﻟﺘﻲ ﺗﻬﺪﻳﺪآﻣﻴﺰ ﺑﻪﺧﻮد ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﺑﺮوﻧﻮ ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ ﻟﻴﺴﺒﻮن آﻣﺎده ﻣﻲﺷﺪﻧﺪ ﺗﺎ ﺑﻪﭘﺎدﮔﺎن ﺷﺎﺗﻮدو ﺗﻌﺮض‬ ‫ﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﺳﺎﻳﺮ ﮔﺰارشﻫﺎ در ﻣﻴﺎن ﺷﮕﻔﺘﻲ ﻣﺎ ﺣﺎﻛﻲ از آن ﺑﻮد ﻛﻪ اﻳﻦ اﻧﺘﻈﺎر از ﻛﻤﻴﺘﻪ ﻣﻲرود ﻛﻪ ﻓﺮﻣﺎن ﺑﺪﻫﺪ‪ .‬دووال در ﭘﺎﻧﺘﺌﻮن‬ ‫ﻣﺴﺘﻘﺮ ﺷﺪه ﺑﻮد و ﻣﻨﺘﻈﺮ ﺑﻮد‪ .‬ﻓﺎﻟﺘﻮ ﻳﺎدداﺷﺘﻲ ﺑﻪاﻳﻦ ﻣﻀﻤﻮن ﺑﺮاي ﻣﺎ ﻓﺮﺳﺘﺎد‪» :‬ﻣﻦ ﭘﻨﺞ ﻳﺎ ﺷﺶ ﮔﺮدان در ﺧﻴﺎﺑﺎن ﺳ‪‬ﻮر‬ ‫دارم‪ .‬ﭼﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻜﻨﻢ«؟ ﭘِﻨﺪي ﺷﻬﺮداري ﻧﺎﺣﻴﻪ ﺳﻮم را ﺗﺼﺮف ﻛﺮده ﺑﻮد و در ﺣﺎل ﺟﻤﻊآوري ﮔﺮدانﻫﺎي وﻓﺎدار ﺑﻪﻛﻤﻴﺘﻪ ﺑﻮد‪.‬‬ ‫ﺑﻪﻣﺤﺾ آنﻛﻪ اﻳﻦ اﻃﻼﻋﺎت را ﺑﻪدﺳﺖ آوردﻳﻢ‪ ،‬ﺗﺼﻤﻴﻤﺎﺗﻲ ﺑﺮاي ﺣﻤﻠﻪ اﺗﺨﺎذ ﺷﺪ‪.‬‬ ‫ﺿﻤﻦ آنﻛﻪ اﻳﻦ ﺗﺼﻤﻴﻤﺎت ﻣﻮرد ﺑﺤﺚ ﻗﺮار داﺷﺖ‪ ،‬ﻟﻮﻟﻴﻴِﻪ آﻣﺪه ﺑﻮد ﺗﺎ ﺧﻮد را در اﺧﺘﻴﺎر ﻛﻤﻴﺘﻪ ﻗﺮار دﻫﺪ‪ .‬ﻛﻤﻴﺘﻪ ﻓﺮﻣﺎﻧﻲ‬ ‫رﺳﻤﻲ ﺑﻪاو ﻧﺪاده ﺑﻮد و ﺑﻪﻫﻤﻴﻦ اﻛﺘﻔﺎ ﻛﺮده ﺑﻮد ﻛﻪ ﺑﻪاو ﺑﮕﻮﻳﺪ ﻛﻪ ﻫﻤﻪي ﻧﻴﺮوﻫﺎي ﻣﻮﺟﻮد ﺑﺮاي ﮔﺮﻓﺘﻦ ﺷﻬﺮداري ﻣﺮﻛﺰي‬ ‫در ﺣﺎل ﮔﺮدآوري اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﺑﺮاي اﻃﻤﻴﻨﺎن از اﻧﺘﻘﺎل ﻓﺮﻣﺎنﻫﺎ‪ ،‬ﻫﺮﻳﻚ از اﻓﺮاديﻛﻪ در آن زﻣﺎن ﺣﺎﺿﺮ ﺑﻮدﻧﺪ ـ دﻳﮕﺮاﻧﻲ ﻫﻢ آﻣﺪه ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬وﻟﻲ ﻣﻦ‬ ‫ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﻢ ﺑﮕﻮﻳﻢ ﭼﻪﻛﺴﺎﻧﻲـ ﺑﻪﻋﻬﺪه ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ ﻛﻪ آنﻫﺎ را ﺑﻪﻧﻘﺎط ﻣﺸﺨﺺ ﺷﺪه ﺑﺒﺮﻧﺪ‪ .‬ﺑﻪاﻳﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ در ﺳﺎﻋﺖ ﺳﻪ ﻛﻤﻴﺘﻪ‬ ‫ﻣﺘﻔﺮق ﺷﺪ و اَﺳﻲ و دو ﻋﻀﻮ دﻳﮕﺮ را ﺑﻪﻋﻨﻮان ﻛﻤﻴﺘﻪي ﻓﺮﻋﻲ داﺋﻤﻲ در ﺧﻴﺎﺑﺎن ﺑﺎﻓﺮوا ﺑﺎﻗﻲ ﮔﺬاﺷﺖ‪.‬‬ ‫‪87‬ـ وﻳﻨﻮا اﻳﻦ ﺑﻲﺷﺮﻣﻲ را دارد ﻛﻪ در ﻛﺘﺎب ﺧﻮد آﺗﺶﺑﺲ و ﻛﻤﻮن ﺑﻨﻮﻳﺴﺪ‪» :‬ژﻧﺮال ﻧﻔﺮاتاش را ﺟﻤﻊ ﻛﺮد و ﺷﻤﺸﻴﺮ‬ ‫در دﺳﺖ‪ ،‬دﻟﻴﺮاﻧﻪ ﺧﻮد را در رأس ﺳﺮﺑﺎزاناش ﻗﺮار داد«‪.‬‬ ‫‪88‬ـ ده روز ﺑﻌﺪ او در ﻧﺎﻣﻪي اﺣﻤﻘﺎﻧﻪاش در ﻛُﻨﺴﻴﻴِﺮژي ﻧﻮﺷﺖ ﻛﻪ ﻫﻤﻪي ﻛﺎرﻫﺎ را او ﻛﺮده اﺳﺖ؛ ﺷﻬﺮداري ﻣﺮﻛﺰي‪،‬‬ ‫ﻣﺮﻛﺰ ﭘﻠﻴﺲ‪ ،‬ﻣﻴﺪان واﻧﺪوم‪ ،‬ﺗﻮﻳﻠ‪‬ﺮي و ﻏﻴﺮه را او ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪ .‬و اﻳﻦ ﻧﺎﻣﻪ ﺑﻪﻋﻨﻮان ﻳﻚ ﻣﻨﺒﻊ ﻣﻌﺘﺒﺮ ﻣﻮرد رﺟﻮع ﮔﺰارش در‬ ‫ﻣﻮرد ﻫﻴﺠﺪﻫﻢ ﻣﺎرس ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ! از اﻳﻦ ﭘﺲ ﻣﻦ از ذﻛﺮ اﺷﺘﺒﺎﻫﺎت ﻓﺮاوان اﻳﻦ ﮔﺰارش ﺧﻮدداري ﻣﻲﻛﻨﻢ‪ .‬اﻳﻦ‬ ‫ﮔﺰارش در واﻗﻊ ﺧﻼﺻﻪي ﺟﺎﻫﻼﻧﻪ و ﻣﻐﺮﺿﺎﻧﻪاي از دروغﻫﺎ‪ ،‬ﺑﻲدﻗﺘﻲﻫﺎ‪ ،‬و ﺧﺼﻮﻣﺖورزيﻫﺎﺳﺖ ﻛﻪ در اﻳﻦ »ﺗﺤﻘﻴﻖ«‬ ‫ﺟﻤﻊ ﺷﺪهاﻧﺪ؛ و ﺷﻜﺴﺖﺧﻮردهﻫﺎ ﻳﺎ ﺣﺘﻲ ﻛﻢﺗﺮﻳﻦ ﻣﺨﺎﻟﻔﻴﻦ‪ ،‬در آن ﺟﺎﺋﻲ ﻧﺪارﻧﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﮔﺰارش ﻛﻪ ﺑﻪﻋﻨﻮان ﻳﻚ ﻣﻨﺒﻊ‬ ‫ﺗﺎرﻳﺨﻲ ﻛﺎﻣﻼً ﻧﺎرﺳﺎﺳﺖ‪ ،‬ﺑﻪﺧﻮﺑﻲ ﺑﻪﻛﺎرِ ﻧﺸﺎن دادن ﻫﻮش و ﺧﻠﻖوﺧﻮي ﺑﻮرژوازي ﻓﺮاﻧﺴﻪ در اﻳﻦ دوره ﻣﻲآﻳﺪ‪.‬‬ ‫‪89‬ـ ﻣ‪‬ﺮِي‪ ،‬ﺗﺤﻘﻴﻖ درﻣﻮرد ﻫﻴﺠﺪﻫﻢ ﻣﺎرس‪ ،‬ﺟﻠﺪ ‪ ،2‬ص ‪.200‬‬

‫‪90‬ـ اَﺳﻲ‪ ،‬ﺑﻴﻮرِه‪ ،‬ﻓ‪‬ﺮا‪ ،‬ﺑﺎﺑﻴﻚ‪ ،‬ﻣﻮرو‪ ،‬دوﭘﻮن‪ ،‬وارﻟَﻦ‪ ،‬ﺑﻮرﺳﻴِﻪ‪ ،‬ﻣﻮرﺗﻴِﻪ‪ ،‬ﮔﻮﻳِﻪ‪ ،‬ﻻواﻟ‪‬ﺖ‪ ،‬ژورد‪ ،‬روﺳﻮ‪ ،‬ﻟﻮﻟﻴِﻪ‪ ،‬ﺑﻼﻧﺸ‪‬ﻪ‪ ،‬ﮔﺮوﻻر‪،‬‬ ‫ﺑﺎرون‪ ،‬ژُرِﺳﻢ‪ ،‬ﻓﺎﺑﺮ‪ ،‬ﻓﻮژرِه‪ .‬اﻳﻦﻫﺎ اﻋﻀﺎي ﺣﺎﺿﺮ در ﺟﻠﺴﻪي ﺻﺒﺢ ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﻛﻤﻴﺘﻪ ﺑﻌﺪاً ﻧﻈﺮ داد ﻛﻪ ﻧﺎم ﺗﻤﺎم اﻋﻀﺎ ﺑﺎﻳﺪ در‬ ‫اﻧﺘﺸﺎراتاش ذﻛﺮ ﺷﻮد‪.‬‬ ‫‪91‬ـ ﺻﻮرتﺟﻠﺴﻪﻫﺎي اوﻟﻴﻦ ﻛﻤﻴﺘﻪي ﻣﺮﻛﺰي ﻣﻔﻘﻮد ﺷﺪه اﺳﺖ‪ ،‬وﻟﻲ ﻳﻜﻲ از ﭘﻲﮔﻴﺮﺗﺮﻳﻦ اﻋﻀﺎي آن ﺟﺮﻳﺎن ﺟﻠﺴﺎت‬ ‫اﺻﻠﻲ را از ﺣﺎﻓﻈﻪ ﻧﻘﻞ و ﺛﺒﺖ ﻛﺮده اﺳﺖ‪ .‬ﻣﺎ اﻳﻦ ﺟﺰﺋﻴﺎت را از ﻳﺎدداﺷﺖﻫﺎي او ﮔﺮﻓﺘﻪاﻳﻢ ﻛﻪ ﺻﺤﺖ آنﻫﺎ ﺗﻮﺳﻂ‬ ‫ﻫﻤﻜﺎراناش ﺗﺎﺋﻴﺪ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﮔﻔﺘﻦ اﻳﻦ اﻣﺮ زاﺋﺪ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺻﻮرتﺟﻠﺴﺎت ﻣﻨﺘﺸﺮه در ﭘﺎري ژورﻧﺎل ﻛﻪ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎدهي‬

‫‪293‬‬

‫ﻣﻮرﺧﻴﻦ ﻣﺮﺗﺠﻊ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪ ،‬ﻧﺎﻗﺺ‪ ،‬ﻧﺎدرﺳﺖ‪ ،‬اﻓﻮاﻫﻲ و اﻓﺸﺎﮔﺮيﻫﺎي آن ﻏﻴﺮﻣﻮﺛﻖ و اﻏﻠﺐ ﺗﺨﻴﻞ ﺧﺎﻟﺺاﻧﺪ‪ .‬ﻣﺜﻼً‪،‬‬ ‫آنﻫﺎ رﻳﺎﺳﺖ ﺗﻤﺎم ﺟﻠﺴﺎت را ﺑﻪاَﺳﻲ ﻣﻲدﻫﻨﺪ و ﺑﺮاي او ﻧﻘﺶ اﺻﻠﻲ را ﻗﺎﺋﻞاﻧﺪ؛ زﻳﺮا در دورهي اﻣﭙﺮاﺗﻮري ﺑﻪﻧﺤﻮ ﺑﺴﻴﺎر‬ ‫ﻧﺎدرﺳﺘﻲ ﺗﺼﻮر ﻣﻲﺷﺪ ﻛﻪ او اﻋﺘﺼﺎب ﻛﺮُزو را رﻫﺒﺮي ﻛﺮده اﺳﺖ‪ .‬اَﺳﻲ ﻫﺮﮔﺰ ﻫﻴﭻ ﻧﻔﻮذي در ﻛﻤﻴﺘﻪ ﻧﺪاﺷﺖ‪.‬‬ ‫‪92‬ـ اﻳﻦ ﻋﺒﺎرت ﺑﻪﻣﺮدك ﭘﺎرﻳﺲ ﺗﻌﻠﻖ دارد ﻛﻪ ﻣﺮدك ورﺳﺎي آن را ﺑﻪﻋﺎرﻳﺖ ﮔﺮﻓﺖ و ﺧﻮد آن را ﺗﻜﻤﻴﻞ ﻛﺮد‪.‬‬ ‫‪93‬ـ ﻣﻦ ﻧﻴﺎزي ﺑﻪﺗﻮﺟﻴﻪ ﻧﻘﻞ ﻗﻮلﻫﺎي ﻃﻮﻻﻧﻲ ﺧﻮد ﻧﺪارم‪ .‬ﭘﺮوﻟﺘﺮ ﻓﺮاﻧﺴﻮي ﻫﺮﮔﺰ اﺟﺎزهي ﺣﺮف زدن در ﻛﺘﺎبﻫﺎي‬ ‫ﺗﺎرﻳﺦ را ﻧﺪاﺷﺘﻪ اﺳﺖ‪ .‬ﻻاﻗﻞ در رواﻳﺖ اﻧﻘﻼبِ ﺧﻮدش ﺑﺎﻳﺪ اﻳﻦ ﻛﺎر را ﺑﻜﻨﺪ‪.‬‬ ‫‪94‬ـ اﻳﻦ دو ژﻧﺮال ﺑﻪﻧﻬﺎﻳﺖ رﺳﻴﺪﮔﻲاي ﻛﻪ در زﻧﺪان ﺑﻪآنﻫﺎ ﻣﻲﺷﺪ‪ ،‬ﮔﻮاﻫﻲ دادهاﻧﺪ‪ .‬ﻧﮕﺎه ﻛﻨﻴﺪ ﺑﻪﺗﺤﻘﻴﻖ درﻣﻮرد‬ ‫ﻫﻴﺠﺪﻫﻢ ﻣﺎرس‪ .‬دو روز ﺑﻌﺪ ﺻﺮﻓﺎً ﺑﺎ ﻗﻮل ﺷﺎﻧﺰي ﻛﻪ ﻋﻠﻴﻪ ﭘﺎرﻳﺲ اﻗﺪام ﻧﻤﻲﻛﻨﺪ‪ ،‬ﻛﻤﻴﺘﻪي ﻣﺮﻛﺰي آنﻫﺎ را آزاد ﻛﺮد‪.‬‬ ‫‪95‬ـ دﻛﺘﺮ د‪‬ﻧﻪ‪ ،‬ﺗﺤﻘﻴﻖ درﻣﻮرد ﻫﻴﺠﺪﻫﻢ ﻣﺎرس‪ ،‬ﺟﻠﺪ ‪ ،2‬ص ‪.531‬‬ ‫‪96‬ـ اﻟﺒﺘﻪ رادﻳﻜﺎلﻫﺎ در اﻳﻦ ﻛﺎر ﻳﻚ ﻣﺎﻧﻮر ﺑﻨﺎﭘﺎرﻳﺴﺘﻲ را دﻳﺪهاﻧﺪ؛ آنﻫﺎ ﻧﻮﺷﺘﻨﺪ و از ﺗﺮﻳﺒﻮن ﻣﺠﻠﺲ ﮔﻔﺘﻨﺪ‪» :‬ﻣﺪﻳﺮ‬ ‫ﺑﻨﺎﭘﺎرﺗﻴﺴﺖ ﺑﺎﻧﻚ ﻓﺮاﻧﺴﻪ اﻧﻘﻼب را ﻧﺠﺎت داد‪ .‬ﻛﻤﻴﺘﻪي ﻣﺮﻛﺰي ﺑﺪون ﻣﻴﻠﻴﻮنﻫﺎ ﭘﻮل ﺗﺴﻠﻴﻢ ﻣﻲﺷﺪ«‪ .‬دو واﻗﻌﻴﺖ ﺑﻪاﻳﻦ‬ ‫ﺣﺮف ﭘﺎﺳﺦ ﻣﻲدﻫﺪ‪ :‬ﻛﻤﻴﺘﻪ از ﺗﺎرﻳﺦ ﻧﻮزدﻫﻢ ‪ 4/600/000‬ﻓﺮاﻧﻚ در وزارت داراﺋﻲ داﺷﺖ؛ در ﺻﻨﺪوقﻫﺎي ﺷﻬﺮداري‬ ‫‪ 1/200/000‬ﻓﺮاﻧﻚ ﻣﻮﺟﻮد ﺑﻮد؛ و در ﺗﺎرﻳﺦ ‪ 21‬ﻣﺎرس‪ ،‬ﻋﻮارض ‪ 500/000‬ﻓﺮاﻧﻚ دﻳﮕﺮ ﻫﻢ آورده ﺑﻮد‪.‬‬ ‫‪97‬ـ ﺗﺠﺎوز ﭼﻨﺎن واﺿﺢ ﺑﻮد ﻛﻪ ﻫﻴﭻﻳﻚ از ﺑﻴﺴﺖ دادﮔﺎه ﻧﻈﺎﻣﻲاي ﻛﻪ ﺗﻤﺎم ﺟﺰﺋﻴﺎت اﻧﻘﻼب ‪ 18‬ﻣﺎرس را ﻛﺎوﻳﺪﻧﺪ‪،‬‬ ‫ﺟﺮأت ﻧﻜﺮدﻧﺪ ﺑﻪﻗﻀﻴﻪ ﻣﻴﺪان واﻧﺪوم اﺷﺎره ﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬ ‫‪98‬ـ ﻧﺎم آنﻫﺎ در روزﻧﺎﻣﻪي رﺳﻤﻲ ﻣﻨﺘﺸﺮ ﺷﺪ‪.‬‬ ‫‪99‬ـ اﺳﺎﻣﻲ ﻛﺴﺎﻧﻲﻛﻪ ﺑﻴﺎﻧﻴﻪﻫﺎ و ﻳﺎدداﺷﺖﻫﺎي ﻛﻤﻴﺘﻪ را اﻣﻀﺎ ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ از اﻳﻦ ﻗﺮار اﺳﺖ؛ ﻣﺎ ﺳﻌﻲ ﻣﻲﻛﻨﻴﻢ اﻣﻼي‬ ‫ﺻﺤﻴﺢ اﻳﻦ اﺳﺎﻣﻲ را ﺑﻜﺎر ﺑﺒﺮﻳﻢ‪ ،‬زﻳﺮا اﻏﻠﺐ ﺣﺘﻲ در روزﻧﺎﻣﻪ رﺳﻤﻲ ﺗﺎ ﺣﺪ ﻧﺎمﻫﺎي ﻓﺮﺿﻲ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻛﺮدهاﻧﺪ‪ :‬آﻧﺪﻳﻨﻴﻮ‪ ،‬اَرﻧﻮ‪،‬‬

‫آرﻧﻮﻟﺪ‪ ،‬اَﺳﻲ‪ ،‬ﺑﺎﺑﻴﻚ‪ ،‬ﺑﺎرون‪ ،‬ﺑِﺮژُرِه‪ ،‬ﺑﻴﻮرِه‪ ،‬ﺑﻮي‪ ،‬ﺑﻮرﺳﻴِﻪ‪ ،‬ﺑﻼﻧﺸ‪‬ﻪ‪ ،‬ﻛﺎﺳﺘﻴﻮﻧﻲ‪ ،‬ﺷﻮﺗﻮ‪ ،‬دوﭘﻮن‪ ،‬اود‪ ،‬ﻓﺎﺑﺮ‪ ،‬ﻓ‪‬ﺮا‪ ،‬ﻓﻠﻮري‪ ،‬ﻓﻮرﺗﻮﻧ‪‬ﻪ‪،‬‬ ‫ﻓﻮژرِه‪ ،‬ﮔﻮدﻳِﻪ‪ ،‬ژُرِﺳﻢ‪ ،‬ﮔﻮﻳِﻪ‪ ،‬ﮔﺮوﻳﻴِﻪ‪ ،‬ﮔﺮوﻻر‪ ،‬ژوﺳﻠَﻦ‪ ،‬ژورد‪ ،‬ﻻواﻟ‪‬ﺖ‪ ،‬ﻟﻴﺴﺒﻮن‪ ،‬ﻟﻮﻟﻴِﻪ‪ ،‬ﻣﺎﻟﮋورﻧﺎل‪ ،‬ﻣﻮرو‪ ،‬ﻣﻮرﺗﻴِﻪ‪ ،‬ﭘﺮودوم‪،‬‬ ‫راﻧﻮﻳﻪ‪ ،‬روﺗﺴﻜﺎن‪ ،‬وارﻟَﻦ‪ ،‬وﻳﺎر‪ .‬ﻋﻠﻲرﻏﻢ ﺗﺼﻤﻴﻢ ﻛﻤﻴﺘﻪ‪ ،‬ﻫﻤﻪي اﻋﻀﺎي آن ﻫﻤﻴﺸﻪ ﺑﻴﺎﻧﻴﻪﻫﺎ را اﻣﻀﺎ ﻧﻤﻲﻛﺮدﻧﺪ؛ و ﺑﺎﻻﺧﺮه‪،‬‬ ‫ﺑﻌﻀﻲ از ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻛﻪ در ﻣﺬاﻛﺮات ﻣﻌﻴﻨﻲ ﺷﺮﻛﺖ داﺷﺘﻨﺪ‪ ،‬اﺻﻮﻻً ﻫﺮﮔﺰ اﻣﻀﺎ ﻧﻜﺮدﻧﺪ‪.‬‬ ‫‪100‬ـ اﻳﻦ ﻓﺮﻣﺎن ﺷﺐ ﭘﻴﺶ ﺻﺎدر ﺷﺪه ﺑﻮد‪ .‬ﺧﻴﺎﻧﺖ دوﺑﻴﺴ‪‬ﻦ ﻛﻪ از ﻃﺮف ﻟﻮﻟﻴﻪ ﺑﻪرﻳﺎﺳﺖ ﺳﺘﺎد ﻣﻨﺼﻮب ﺷﺪه ﺑﻮد‪ ،‬ﻣﺎﻧﻊ‬ ‫اﺟﺮاي آن ﮔﺮدﻳﺪ‪.‬‬ ‫‪101‬ـ ﺗﻴﺮار‪» :‬ﺗﻤﺎم دﻏﺪﻏﻪي ﻫﻤﻜﺎراﻧﻢ اﻳﻦ ﺑﻮد ﻛﻪ آنﻗﺪر اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت را ﺑﻪﺗﻌﻮﻳﻖ ﺑﻴﻨﺪازﻳﻢ ﺗﺎ ﺑﻪﺳﻮم آورﻳﻞ ﺑﺮﺳﻴﻢ‪.‬‬ ‫ﺗﺤﻘﻴﻖ درﻣﻮرد ﻫﻴﺠﺪﻫﻢ آورﻳﻞ‪ ،‬ﺟﻠﺪ ‪ ،2‬ص ‪ .340‬و‪‬ﺗﺮَن‪» :‬ﺑﻪاﻳﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﻣﻦ و ﻫﻤﻜﺎراﻧﻢ ﻫﺸﺖ روز دﻳﮕﺮ ﺑﻪﭼﻨﮓ آوردﻳﻢ«‪.‬‬

‫‪294‬‬

‫ﻫﻤﺎنﺟﺎ‪ ،‬ص ‪ .379‬ژ‪ .‬ﻓﺎور‪» :‬ﺑﺮاي ﻫﺸﺖ روز ﻣﺎ ﺗﻨﻬﺎ ﺑﺎرﻳﻜﺎدي ﺑﻮدﻳﻢ ﻛﻪ ﺑﻴﻦ ﻗﻴﺎم و ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺑﺮﭘﺎ ﺷﺪه ﺑﻮد«‪ .‬ﻫﻤﺎنﺟﺎ‪ ،‬ص‬ ‫‪ .385‬د‪‬ﻣﺎر‪» :‬ﻣﻦ اﻳﻦ را ﻻزم ﻣﻲداﻧﺴﺘﻢ ﻛﻪ در ﻣﻌﺮض ﺧﻄﺮ ﺑﻤﺎﻧﻴﻢ ﺗﺎ ﺑﻪﺣﻜﻮﻣﺖ ورﺳﺎي ﻓﺮﺻﺖ ﻣﺴﻠﺢ ﺷﺪن ﺑﺪﻫﻴﻢ«‪.‬‬ ‫ﻫﻤﺎنﺟﺎ‪ ،‬ص ‪.412‬‬ ‫‪102‬ـ ﺗﻴﺮار‪ ،‬ﺗﺤﻘﻴﻖ درﻣﻮرد ﻫﻴﺠﺪﻫﻢ ﻣﺎرس‪ ،‬ﺟﻠﺪ ‪ ،2‬ص ‪.342‬‬ ‫‪103‬ـ او ﺑﺎرﻫﺎ اﻳﻦ ﺗﺎﻛﺘﻴﻚ ﺑﻲﺑﺪﻳﻞ دروغﮔﻮﺋﻲ را از ﺳﺮﮔﺮﻓﺖ ﻛﻪ ﻣﺎ ﺟﺮﻳﺎن ﭘﻴﺶرﻓﺖ آن را از ﻧﺰدﻳﻚ ﺗﻌﻘﻴﺐ ﺧﻮاﻫﻴﻢ‬ ‫ﻛﺮد‪ .‬او در ‪ 19‬ﻣﺎرس ﮔﻔﺖ‪» :‬ارﺗﺶ ﺑﻪﺗﻌﺪاد ‪ 40/000‬ﻧﻔﺮ در ﻛﻤﺎل ﻧﻈﻢ در ورﺳﺎي ﻣﺘﻤﺮﻛﺰ اﺳﺖ«‪ .‬در آنﺟﺎ ‪ 23/000‬ﻧﻔﺮ‬ ‫)رﻗﻤﻲﻛﻪ ﺧﻮدش در ﺗﺤﻘﻴﻖ اراﺋﻪ ﻣﻲﻛﻨﺪ( درﺣﺎﻟﺖ ﭘﺮاﻛﻨﺪﮔﻲ ﻛﺎﻣﻞ وﺟﻮد داﺷﺖ‪ .‬در ‪ 20‬ﻣﺎرس‪» :‬ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺣﺘﻲ ﺑﺎ وﺟﻮد‬ ‫ﺗﺤﺮﻳﻜﺎت ﻧﻤﻲﺧﻮاﺳﺖ ﺑﻪﻳﻚ ﻣﺒﺎرزهي ﺧﻮﻧﻴﻦ دﺳﺖ ﻳﺎزد«‪ .‬در ‪ 21‬ﻣﺎرس‪» :‬ارﺗﺶ ﺑﻪ ‪ 45/000‬ﻧﻔﺮ ﺑﺎﻟﻎ ﺷﺪه ـ ﻗﻴﺎم در ﻧﻈﺮ‬ ‫ﻫﻤﻪ ﺑﻲاﻋﺘﺒﺎر ﮔﺮدﻳﺪه اﺳﺖ«‪ .‬در ‪ 22‬ﻣﺎرس‪» :‬ﺟﻬﺖ ﺣﻤﺎﻳﺖ در ﻣﻘﺎﺑﻞ آﻧﺎرﺷﻲ‪ ،‬ﮔﺮدانﻫﺎي ﻣﺘﺤﺮك ازﻫﺮﺳﻮ ﺑﻪﺣﻜﻮﻣﺖ‬ ‫ﺗﻘﺪﻳﻢ ﻣﻲﺷﻮد«‪ .‬در ﺗﺎرﻳﺦ ‪ 23‬ﻣﺎرس‪ ،‬ﻫﻨﮕﺎﻣﻲﻛﻪ آراء درﺣﺎل ﺷﻤﺎرش ﺑﻮد‪» :‬ﺑﺨﺶ ﻗﺎﺑﻞ ﻣﻼﺣﻈﻪاي از اﻫﺎﻟﻲ و ﮔﺎردﻫﺎي‬ ‫ﻣﻠﻲ ﺧﻮاﺳﺘﺎر ﻛﻤﻚ ﺷﻬﺮﺳﺘﺎنﻫﺎ ﺑﺮاي اﺳﺘﻘﺮار ﻣﺠﺪد ﻧﻈﻢ ﺷﺪهاﻧﺪ«‪.‬‬ ‫‪104‬ـ آنﻫﺎ در اﻋﻼﻣﻴﻪ ﺧﻮد ﮔﻔﺘﻨﺪ‪» :‬از آنﺟﺎﻛﻪ ﻛﻤﻮن ﻣﻮﻗﺖ ﻟﻴﻮن ﻛﻪ از ﺗﺄﻳﻴﺪ ﮔﺎردﻫﺎي ﻣﻠﻲ ﺑﺮﺧﻮردار ﺑﻮد‪ ،‬اﺣﺴﺎس‬ ‫ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻛﻪ دﻳﮕﺮ از ﻃﺮف آنﻫﺎ ﭘﺸﺘﻴﺒﺎﻧﻲ ﻧﻤﻲﺷﻮد‪ ،‬اﻋﻀﺎي ﻛﻤﻮن ﺧﻮد را در ﻣﻘﺎﺑﻞ اﻧﺘﺨﺎبﻛﻨﻨﺪﮔﺎن ﺧﻮد ﻣﺒﺮي از‬ ‫ﻫﺮﺗﻌﻬﺪي اﻋﻼم ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ و ﻫﻤﻪي اﺧﺘﻴﺎراﺗﻲ را ﻛﻪ درﻳﺎﻓﺖ ﻛﺮدهاﻧﺪ‪ ،‬رﻫﺎ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ«‪.‬‬ ‫‪105‬ـ ﺑﺮاي ﻧﺸﺎن دادن ﻫﺬﻳﺎنﮔﻮﺋﻲ ﺑﻮرژوازي ﻫﻨﮕﺎم ﺻﺤﺒﺖ ﻛﺮدن از ﻛﻤﻮن ﻧﻘﻞ ﭘﺎرهاي ﺷﻮاﻫﺪ ﺑﻪﻃﻮر ﻛﺎﻣﻞ ﻻزم‬ ‫اﺳﺖ‪ .‬ﭼﻬﺎر ﻣﺎه ﺑﻌﺪاز اﻳﻦ وﻗﺎﻳﻊ‪ ،‬ﻓﺮﻣﺎﻧﺪار دوﻛﺮو‪ ،‬ﻣﺨﺘﺮع ﭘﻞﻫﺎي ﻣﻌﺮوف ﻣﺎرن‪ ،‬در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﻛﻤﻴﺴﻴﻮن ﺗﺤﻘﻴﻖ در ﻣﻮرد ﻫﻴﺠﺪﻫﻢ‬ ‫ﻣﺎرس ﺷﻬﺎدت داد‪» :‬آنﻫﺎ ﺣﺮﻣﺖ ﺟﺴﺪ او را ﻧﮕﻪﻧﺪاﺷﺘﻨﺪ‪ .‬ﺳﺮ او را ﺑﺮﻳﺪﻧﺪ‪ .‬ﺷﺐﻫﻨﮕﺎم‪ ،‬ﮔﻔﺘﻦاش ﻫﻢ ﻛﺮاﻫﺖآور اﺳﺖ‪ ،‬ﻳﻜﻲ‬ ‫از ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻛﻪ در ﻗﺘﻞ ﺷﺮﻛﺖ داﺷﺖ و ﺗﺤﺖ ﻣﺤﺎﻛﻤﻪ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﻪﻛﺎﻓﻪاي وارد ﺷﺪ و ﺗﻜﻪﻫﺎﺋﻲ از ﺟﻤﺠﻤﻪي د‪‬ﻟ‪‬ﺴﭙﻪ را‬ ‫ﺑﻪآنﻫﺎ ﻧﺸﺎن داد و ﺗﻜﻪﻫﺎﺋﻲ از ﻫﻤﺎن ﺟﻤﺠﻤﻪ را زﻳﺮ دﻧﺪانﻫﺎي ﺧﻮد ﺧﺮد ﻛﺮد«‪ .‬دوﻛﺮو ﺟﺮأت ﻛﺮد اﺿﺎﻓﻪ ﻛﻨﺪ‪» :‬اﻳﻦ ﻣﺮد‬ ‫دﺳﺖﮔﻴﺮ ‪ ،‬ﻣﺤﺎﻛﻤﻪ و ﺗﺒﺮﺋﻪ ﺷﺪه ﺑﻮد«‪ .‬ﺧﻴﺎلﭘﺮدازي ﻛﺮاﻫﺖآوري ﻛﻪ ﺣﺘﻲ رادﻳﻜﺎلﻫﺎي ﺳ‪‬ﻦا‪‬ﺗﻴﻴِﻦ ﻫﻢ آن را ﺗﻘﺒﻴﺢ‬ ‫ﻛﺮدهاﻧﺪ‪.‬‬ ‫‪106‬ـ ﻣﺤﻼت ﻣﺮدﻣﻲ ﻣﺎرﺳﻲ‪.‬‬ ‫‪107‬ـ اﻳﻦ ﻛﻨﺎرهﮔﻴﺮي ﺗﻮﺳﻂ وﻛﻼي ﻳﻜﻲ از ﻣﺘﻬﻤﻴﻦ در ﻣﻘﺎﺑﻞ دادﮔﺎه ﻧﻈﺎﻣﻲ ﻓﺎش ﺷﺪ‪ .‬ﻛُﻨﻴﻴِﻪ از ﺑﻴﻢ آنﻛﻪ اﻳﻦ ﻛﺎر‬ ‫اﺣﺘﻤﺎﻻً ﺑﻪﻋﻤﻠﻲ ﺟﺒﻮﻧﺎﻧﻪ ﺗﻌﺒﻴﺮ ﺷﻮد‪ ،‬ﻣﻐﺰ ﺧﻮد را ﻣﺘﻼﺷﻲ ﻛﺮد‪.‬‬ ‫‪108‬ـ اَدام‪ ،‬ﻣ‪‬ﻦ‪ ،‬روﺷﺎر‪ ،‬ﺑﺎرِه )ﻧﺎﺣﻴﻪ اول‪ :‬ﻟﻮور(؛ ﺑﺮُﻟ‪‬ﻪ‪ ،‬ﻟﻮازوـﭘﺎﻧﺴﻮن‪ ،‬ﺗﻴﺮار‪ ،‬ﺷ‪‬ﺌﻮن )ﻧﺎﺣﻴﻪ دوم‪ :‬ﺑﻮرس(؛ ﻣﻮرا )ﻧﺎﺣﻴﻪ ﺳﻮم‪:‬‬ ‫ﺗﺎﻣﭙﻞ(؛ ﻟُﺮوا‪ ،‬روﺑﻴﻨ‪‬ﻪ )ﻧﺎﺣﻴﻪ ﺷﺸﻢ‪ :‬ﻟﻮﮔﺰاﻣﺒﻮرگ(؛ ﻓ‪‬ﺮي‪ ،‬ﻧﺎﺳﺖ )ﻧﺎﺣﻴﻪ ﻧﻬﻢ‪ :‬اﭘﺮا(؛ ﻣﺎﻣﻮﺗﺎن‪ ،‬ﺑﻮﺗ‪‬ﻴﻴِﻪ )ﻧﺎﺣﻴﻪ ﺷﺎﻧﺰدﻫﻢ‪ :‬ﭘ‪‬ﺴﻲ(‪.‬‬ ‫‪109‬ـ ﮔﻮﭘﻴﻞ )ﻧﺎﺣﻴﻪ ﺷﺸﻢ‪ :‬ﻟﻮﮔﺰاﻣﺒﻮرگ(؛ ﻟُﻔ‪‬ﻮر )ﻧﺎﺣﻴﻪ ﻫﻔﺘﻢ‪ :‬ﭘﺎﻟ‪‬ﻪـﺑﻮرﺑﻮن(؛ ران‪ ،‬ﭘ‪‬ﺮان )ﻧﺎﺣﻴﻪ ﻧﻬﻢ‪ :‬اﭘﺮا(‪.‬‬

‫‪295‬‬

‫‪110‬ـ د‪‬ﻣ‪‬ﻪ‪ ،‬اَرﻧﻮ‪ ،‬ﭘ‪‬ﻨﺪي‪ ،‬دوﭘﻮن )ﻧﺎﺣﻴﻪ ﺳﻮم‪ :‬ﺗﺎﻣﭙﻞ(؛ آرﻧﻮﻟﺪ‪ ،‬ﻟُﻔﺮاﻧﺴﻪ‪ ،‬ﻛﻠ‪‬ﻤﺎن‪ ،‬ژِرارد‪‬ن )ﻧﺎﺣﻴﻪ ﭼﻬﺎرم‪ :‬ﺷﻬﺮداري‬ ‫ﻣﺮﻛﺰي(؛ رِژِر‪ ،‬ژورد‪ ،‬ﺗﺮﻳﺪون‪ ،‬ﺑﻼﻧﺸ‪‬ﻪ‪ ،‬ﻟُﺪروا )ﻧﺎﺣﻴﻪ ﭘﻨﺠﻢ‪ :‬ﭘﺎﻧﺘﺌﻮن(؛ ﺑِﺴﻠ‪‬ﻪ‪ ،‬وارﻟَﻦ )ﻧﺎﺣﻴﻪ ﺷﺸﻢ‪ :‬ﻟﻮﮔﺰاﻣﺒﻮرگ(؛ ﭘﺎرﻳﺰِل‪ ،‬اورﺑ‪‬ﻦ‪،‬‬ ‫ﺑﺮوﻧ‪‬ﻞ )ﻧﺎﺣﻴﻪ ﻫﻔﺘﻢ‪ :‬ﭘﺎﻟﻪـﺑﻮرﺑﻮن(؛ راﺋﻮل رﻳﮕﻮ‪ ،‬و‪‬ﻳﺎن‪ ،‬آرﻧﻮﻟﺪ‪ ،‬اَﻟﻴﻜﺲ )ﻧﺎﺣﻴﻪ ﻫﺸﺘﻢ‪ :‬ﺷﺎﻧﺰهﻟﻴﺰه(؛ ﮔﺎﻣﺒﻮن‪ ،‬ﻓ‪‬ﻠﻴﻜﺲ ﭘﻴﺎ‪،‬‬ ‫ﻓﻮرﺗﻮﻧ‪‬ﻪ‪ ،‬ﺷﺎﻣﭙﻲ‪ ،‬ﺑﺎﺑﻴﻚ‪ ،‬راﺳﺘﻮل )ﻧﺎﺣﻴﻪ دﻫﻢ‪ :‬آﻧﻜﻠﻮﺳ‪‬ﻦﻟﻮران(؛ ﻣﻮرﺗﻴِﻪ‪ ،‬اَﺳﻲ‪ ،‬د‪‬ﻟ‪‬ﺴﻜﻠﻮز‪ ،‬ﭘﺮوﺗﻮ‪ ،‬اود‪ ،‬اَورﻳﺎل‪ ،‬وِردور )ﻧﺎﺣﻴﻪ‬ ‫ﻳﺎزدﻫﻢ‪ :‬ﭘﻮﭘﺎﻧﻜﻮر(؛ وارﻟَﻦ‪ ،‬ﮔﺮِﺳﻢ‪ ،‬ﺗﺎﻳِﺰ‪ ،‬ﻓﺮوﻧﻮ )ﻧﺎﺣﻴﻪ دوازدﻫﻢ‪ :‬روﻳﻲ(؛ ﻟ‪‬ﺌﻮ ﻣ‪‬ﻴِﻪ‪ ،‬دووال‪ ،‬ﺷﺎردون‪ ،‬ﺗﺮاﻧﻜ‪‬ﻞ )ﻧﺎﺣﻴﻪ ﺳﻴﺰدﻫﻢ‪:‬‬ ‫ﮔﻮﺑﻠَﻦ(؛ ﺑﻴﻮرِه‪ ،‬ﻣﺎرﺗﻠ‪‬ﻪ‪ ،‬د‪‬ﻛﺎن )ﻧﺎﺣﻴﻪ ﭼﻬﺎردﻫﻢ‪ :‬اُﺑﺰِرواﺗﻮار(؛ ﻛﻠ‪‬ﻤﺎن‪ ،‬و‪‬ل‪ ،‬ﻻﻧﮋو‪‬ن )ﻧﺎﺣﻴﻪ ﭘﺎﻧﺰدﻫﻢ‪ :‬و‪‬ژﻳﺮار(؛ وارﻟَﻦ‪ ،‬ﻛﻠ‪‬ﻤﺎن‪،‬‬ ‫ژﻳﺮارد‪‬ن‪ ،‬ﺷﺎﻟَﻦ‪ ،‬ﻣﺎﻟﻮن )ﻧﺎﺣﻴﻪ ﻫﻔﺪﻫﻢ‪ :‬ﺑﺎﺗﻴﻨﻴﻮل(؛ ﺑﻼﻧﻜﻲ‪ ،‬ﺗﺎﻳﺴﺰ‪ ،‬د‪‬ر‪‬ر‪ ،‬ﻛﻠ‪‬ﻤﺎن‪ ،‬ﻓ‪‬ﺮِه‪ ،‬وِﻧﻮري‪ ،‬ﮔﺮوﺳ‪‬ﻪ )ﻧﺎﺣﻴﻪ ﻫﻴﺠﺪﻫﻢ‪:‬‬ ‫ﻣﻮﻧﻤﺎرﺗﺮ(؛ اود‪‬ه‪ ،‬ﭘﻮژِه‪ ،‬د‪‬ﻟ‪‬ﺴﻜﻠﻮز‪ ،‬ﻣﻴﻮ‪ ،‬اوﺳﺘَﻦ‪ ،‬ﻓﻠﻮران )ﻧﺎﺣﻴﻪ ﻧﻮزدﻫﻢ‪ :‬ﺑﻮتـﺷﻮﻣﻮن(؛ ﺑِﺮژُرِه‪ ،‬راﻧﻮﻳﻪ‪ ،‬ﻓﻠﻮران‪ ،‬ﺑﻼﻧﻜﻲ )ﻧﺎﺣﻴﻪ‬ ‫ﺑﻴﺴﺘﻢ‪ :‬ﻣﻮﻧﻴﻤﻮﻧﺘﺎن(‪ .‬ﺑﻼﻧﻜﻲ ﻛﻪ ﺑﻪﺧﺎﻃﺮ ﺑﻴﻤﺎرياش ﺑﻪﺟﻨﻮب ﻓﺮاﻧﺴﻪ رﻓﺘﻪ ﺑﻮد‪ ،‬در ﻫﻤﺎنﺟﺎ دﺳﺖﮔﻴﺮ ﺷﺪ‪.‬‬ ‫‪111‬ـ ﻧﮕﺎه ﻛﻨﻴﺪ ﺑﻪﭘﻴﻮﺳﺖ ‪ : III‬در زﻳﺮ ﻧﺎﻣﻪي ﻳﻜﻲ از آنﻫﺎ‪ ،‬ﻣ‪‬ﻠﻴﻦ‪ ،‬دﺑﻴﺮﻛﻞ وزارت دادﮔﺴﺘﺮي را ﻣﻲﺧﻮاﻧﻴﺪ ﻛﻪ در‬ ‫ﺗﺎرﻳﺦ ﺳﻲام ﻣﺎرس ﺑﻪرﺋﻴﺲ ﺷﻮراي ﻛﻤﻮن ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ؛ وي ﺑﻌﺪاَ ﺑﻪﻳﻜﻲ از ﺧﺸﻦﺗﺮﻳﻦ دﺷﻤﻨﺎن اﻳﻦ اﻧﻘﻼب ﺗﺒﺪﻳﻞ‬ ‫ﮔﺮدﻳﺪ‪.‬‬ ‫ﺷﻬﺮ ﭘﺎرﻳﺲ )ﻧﺎﺣﻴﻪ اول‪ ،‬ﺷﻬﺮداري ﻟﻮور(‬ ‫ﺷﻬﺮوﻧﺪ رﺋﻴﺲ‪،‬‬ ‫ﭘﺲ از اﻳﻦ ﺧﺴﺘﮕﻲﻫﺎي ﻃﻮﻻﻧﻲ‪ ،‬ﻣﻦ دﻳﮕﺮ ﻗﺪرت ﺟﺴﻤﻲ ﻛﺎﻓﻲ ﺑﺮاي ﺟﺪال در درون ﻣﺠﻠﺲ ﺧﻮدﻣﺎن ﻛﻪ ﻗﺮار اﺳﺖ ﻣﺴﺎﺋﻞ‬ ‫ﺑﺴﻴﺎر ﻣﻬﻤﻲ را ﻣﻮرد ﺑﺤﺚ ﻗﺮار دﻫﺪ‪ ،‬ﻧﺪارم‪ .‬از ﺷﻤﺎ ﻣﻲﺧﻮاﻫﻢ ﻛﻪ اﺳﺘﻌﻔﺎي ﻣﻦ و اﻣﻴﺪﻫﺎي ﺻﻤﻴﻤﺎﻧﻪام را ﺑﺮاي آنﻛﻪ اﻳﻦ ﻣﺠﻠﺲ‬ ‫ﺑﺘﻮاﻧﺪ ﺟﻤﻬﻮري را ﺗﺤﻜﻴﻢ ﻛﻨﺪ‪ ،‬ﺑﭙﺬﻳﺮﻳﺪ‪.‬‬ ‫ﺷﻬﺮوﻧﺪ رﺋﻴﺲ‪ ،‬اﺣﺴﺎﺳﺎت ﺑﺮادراﻧﻪي ﻣﺮا ﺑﭙﺬﻳﺮﻳﺪ‪،‬‬ ‫ژول ﻣ‪‬ﻠﻴﻦ‪ ،‬ﺳﻲام ﻣﺎرس ‪1871.‬‬ ‫‪112‬ـ ﻣﺎﻛﻤﺎﻫﻮن ﺑﺎ ﭼﺸﻤﻚ راﻳﺸﺎﻓ‪‬ﻦ و ﺳ‪‬ﺪان در آنﺟﺎ ‪ 17/000‬ﻧﻔﺮ را دﻳﺪ‪ .‬ﺗﺤﻘﻴﻖ درﻣﻮرد ﻫﻴﺠﺪﻫﻢ ﻣﺎرس‪ ،‬ﺟﻠﺪ ‪ ،2‬ص‬ ‫‪.22‬‬ ‫‪113‬ـ »ﺑﻪورﺳﺎي‪ ،‬اﮔﺮ ﻧﻤﻲﺧﻮاﻫﻴﻢ دوﺑﺎره ﺑﻪﺑﺎﻟﻦ ﻣﺘﻮﺳﻞ ﺷﻮﻳﻢ! ﺑﻪورﺳﺎي‪ ،‬اﮔﺮ ﻧﻤﻲﺧﻮاﻫﻴﻢ دوﺑﺎره ﺑﻪﻛﺒﻮﺗﺮﻫﺎ ﺑﺮﮔﺮدﻳﻢ!‬ ‫ﺑﻪورﺳﺎي‪ ،‬اﮔﺮ ﻧﻤﻲﺧﻮاﻫﻴﻢ ﺑﻪﺳﺒﻮس ﺧﻮردن ﺑﻴﻔﺘﻴﻢ«! و ﻏﻴﺮه ـ واﻧﮋور‪ ،‬ﺳﻮم آورﻳﻞ‪.‬‬ ‫‪114‬ـ اﻳﻦ ﺟﺰﺋﻴﺎت ﻛﻪ ﺑﺨﺸﻲ از آنﻫﺎ در روزﻧﺎﻣﻪﻫﺎي ﻫﻤﺎن زﻣﺎن ﻣﻨﺘﺸﺮ ﺷﺪ‪ ،‬ﺗﻮﺳﻂ ﭼﻨﺪﻳﻦ ﺗﻦ از رﻓﻘﺎي دووال ﻛﻪ‬ ‫ﻣﺎ از آنﻫﺎ ﺳﺆال ﻛﺮدﻳﻢ‪ ،‬ﺗﻜﻤﻴﻞ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬وﻳﻨﻮا در ﻛﺘﺎب ﻧﺎﻗﺺ‪ ،‬دروغآﻣﻴﺰ‪ ،‬ﺳﺎدهﻟﻮﺣﺎﻧﻪ و ﻻﻗﻴﺪاﻧﻪي ﺧﻮد ﺟﺮأت ﻛﺮد ﻛﻪ‬ ‫ﺑﮕﻮﻳﺪ‪» :‬ﺷﻮرﺷﻴﺎن ﺑﻪاﺑﺘﻜﺎر ﺧﻮد ﺗﻔﻨﮓﻫﺎيﺷﺎن را اﻧﺪاﺧﺘﻨﺪ و ﺗﺴﻠﻴﻢ ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬ﻣﺮدي ﺑﻪﻧﺎم دووال در درﮔﻴﺮي ﻛﺸﺘﻪ ﺷﺪ«‪.‬‬ ‫‪115‬ـ »ژﻧﺮالـﻓﺮﻣﺎﻧﺪهي ﺷﻬﺮﺳﺘﺎن و دادﺳﺘﺎنﻛﻞ ﻛﻪ ﻣﻲداﻧﺴﺘﻨﺪ ﻣﻦ ﺑﺎ ﻛﺴﻲ ﻛﻪ در ﻧﺎرﺑﻮن ﻓﺮﻣﺎﻧﺪﻫﻲ ﻛﻤﻮن را‬ ‫ﺑﻪﻋﻬﺪه داﺷﺖ‪ ،‬ﺳﻲﺳﺎل دوﺳﺖ ﺑﻮدهام‪ ،‬آﻣﺪﻧﺪ ﺗﺎ ﻣﺪاﺧﻠﻪي ﻣﻦ ﺑﺮاي ﻣﺘﻘﺎﻋﺪ ﻛﺮدن او ﺑﻪﺗﺴﻠﻴﻢ را ﺑﺨﻮاﻫﻨﺪ‪ .‬ﻗﺮار ﺷﺪ ﻛﻪ اﮔﺮ‬ ‫ﻣﻦ ﺗﻮﻓﻴﻖ ﻧﻴﺎﻓﺘﻢ ﻓﻮراً ﺗﻠﮕﺮاﻓﻲ ﺑﺮاي ژﻧﺮال ر‪‬ﺑﻴﻨﻪ ﺑﻔﺮﺳﺘﻢ ﺗﺎ ﻣﻘﺎﻣﺎت ﻧﻈﺎﻣﻲ ﺑﺘﻮاﻧﻨﺪ ﻣﺘﻌﺎﻗﺒﺎً دﺳﺖ ﺑﻪﻋﻤﻞ ﺑﺰﻧﻨﺪ‪ .‬ﻧﺼﻒ ﺷﺐ‬

‫‪296‬‬

‫ﻣﻦ ﺗﻠﮕﺮاف زدم‪ ...‬ﺷﻤﺎ ﻣﺮا ﻧﻤﻲﺷﻨﺎﺳﻴﺪ‪ .‬ﺑﻪﺑﺮﻛﺖ ﻧﻔﻮذ ﺷﺨﺼﻲ ﻣﻦ ﺑﻮد ﻛﻪ ﻧﻈﻢ در ﻛَﺮﻛَﺴ‪‬ﻦ ﺑﺮﺟﺎ ﻣﺎﻧﺪ«‪ .‬ﻧﻄﻖ ﻣﺎرﻛﻮ در‬ ‫ﻣﺠﻠﺲ درﭘﺎﺳﺦ ﺑﻪديﮔﺎواردي‪ .‬ﺟﻠﺴﻪي ﺑﻴﺴﺖوﻫﻔﺘﻢ ژاﻧﻮﻳﻪ ‪.1874‬‬ ‫‪116‬ـ ﺑﺎرﺗ‪‬ﻤﻲـﺳ‪‬ﻦـﻫﻴﻠ‪‬ﺮ‪ ،‬ﻣﻨﺸﻲ ﺗﻲﻳﺮ ﺑﻪﺑﺎرالد‪‬ﻣ‪‬ﻨﺘﻮ ﻛﻪ از اﻣﻜﺎن ﻛﺸﺘﺎر در زﻧﺪانﻫﺎ ﺣﺮف زد‪ ،‬ﭘﺎﺳﺦ داد‪» :‬ﮔﺮوﮔﺎنﻫﺎ!‬ ‫ﮔﺮوﮔﺎنﻫﺎ! وﻟﻲ ﻣﺎ ﻫﻴﭻﻛﺎري ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﻴﻢ ﺑﻜﻨﻴﻢ‪ .‬ﭼﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﻣﻲﻛﺮدﻳﻢ؟ ﺧﻴﻠﻲ ﺑﺮاي آنﻫﺎ ﺑﺪﺗﺮ ﻣﻲﺷﺪ«‪ .‬ﺗﺤﻘﻴﻖ درﻣﻮرد ﻫﻴﺠﺪﻫﻢ‬ ‫ﻣﺎرس‪ ،‬ﺟﻠﺪ ‪ ،2‬ص ‪.271‬‬ ‫‪117‬ـ ﺑِﺴﻠﻪ درﻛﺘﺎب ﺧﻮد ﺧﺎﻃﺮات ﻣﻦ‪ ،‬ﭘﺎرﻳﺲ‪ ،1873 ،‬ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ‪» :‬ﻣﻮﺟﻮدي ﻧﻘﺪ ﭼﻬﻞوﺧﺮدهاي ﻣﻴﻠﻴﻮن ﺑﻮد«‪ .‬اﻳﻦ‬ ‫»ﺧﺮدهاي« ﭼﻴﺰي ﻛﻢﺗﺮ از ‪ 203‬ﻣﻴﻠﻴﻮن ﻧﺒﻮد‪ .‬آنﻫﺎ ﺑﺎ اراﺋﻪي ارﻗﺎم ﻏﻴﺮواﻗﻌﻲ ﺑﻪاﻳﻦ ﻣﺮد ﻧﻴﻚ او را ﻓﺮﻳﺐ دادﻧﺪ‪ .‬در ﺷﻬﺎدت‬ ‫ﺧﻮد و ﭘﻴﻮﺳﺖﻫﺎ )ا‪‬راﺗﺎ‪ ،‬ﺗﺤﻘﻴﻖ درﻣﻮرد ﻫﻴﺠﺪﻫﻢ ﻣﺎرس‪ ،‬ﺟﻠﺪ ‪ ،3‬ص ‪ (438‬د‪‬ﻟﻮك ارﻗﺎم واﻗﻌﻲ را داده اﺳﺖ‪.‬‬ ‫‪118‬ـ اﻳﻦﻫﺎ ﺗﻤﺎم دﻻﺋﻠﻲ اﺳﺖﻛﻪ او ﺗﻮاﻧﺴﺖ ﺑﻴﺎورد‪ ،‬ﺣﺘﻲ در ﻛﺘﺎباش ﻛﻪ در ﺳﻮﺋﻴﺲ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺷﺪ؛ ﻫﻤﺎن ﻛﺸﻮريﻛﻪ‬ ‫ﭘﺲ از ﺳﻘﻮط ﻛﻤﻮن ﺷﺨﺼﺎً د‪‬ﭘﻠﻮك ﺑﻪآنﺟﺎ رﻓﺖ ﺗﺎ او را ﺟﺎﺑﻴﻨﺪازد‪ .‬ﻋﻼوه ﺑﺮآنﻛﻪ زﻧﺪﮔﻲاش ﺗﺄﻣﻴﻦ ﺷﺪ‪ ،‬ﺑﻌﺪﻫﺎ‪ ،‬ﻳﻚ ﻗﺮار‬ ‫ﻗﻀﺎﺋﻲ درﻳﺎﻓﺖ ﻛﺮد ﻣﺒﻨﻲ ﺑﺮاﻳﻦ ﻛﻪ دﻳﮕﺮ ﻫﻴﭻ ﺗﻌﻘﻴﺒﻲ ﻋﻠﻴﻪ او ﺻﻮرت ﻧﺨﻮاﻫﺪ ﮔﺮﻓﺖ‪.‬‬ ‫‪119‬ـ از ‪ 400‬ﺗﻮپ ﻛﻪ درﺣﻴﻦ ﻣﺤﺎﺻﺮه ﺗﻮﺳﻂ ﭘﺎرﻳﺲ رﻳﺨﺘﻪ ﺷﺪ‪ ،‬ﺣﻜﻮﻣﺖ دﻓﺎع ﻣﻠﻲ ﺑﺎ اﻳﻦ ﺑﻬﺎﻧﻪ ﻛﻪ ﺑﻘﻴﻪ ﻧﺎﻗﺺ‬ ‫ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬ﻓﻘﻂ ‪ 40‬ﻋﺮاده را ﭘﺬﻳﺮﻓﺖ‪ .‬وﻳﻨﻮا‪ ،‬ﻣﺤﺎﺻﺮ ﭘﺎرﻳﺲ‪ ،‬ص ‪.287‬‬ ‫‪120‬ـ ﮔﺎﻫﻲ ﺣﺘﻲ ﺑﻪﺟﻌﻞ‪ .‬در رواﻳﺖ ﺧﻮد از ﻧﻬﻢ ﺗﺮﻣﻴﺪور‪ ،‬او در دﻫﺎن ﺑﺎرِر ﻣﻲﮔﺬارد ﻛﻪ ﺑﻪﺑﻴﻠﻮـﻮارِن ﺑﮕﻮﻳﺪ‪:‬‬ ‫»ﺑﻪروﺑﺲﭘﻴﻴِﺮ ﺣﻤﻠﻪ ﻧﻜﻦ«؛ و ﺑﻪواﺳﻄﻪي اﻳﻦ ﻣﻄﻠﺐ ﺑﻪدرازﮔﻮﺋﻲ در ﺑﺰرﮔﻲ ﻗﻬﺮﻣﺎن ﺧﻮد ﻣﻲﭘﺮدازد‪ .‬و ﺣﺎﻻ ﻫﻢ ﻛﻪ از‬ ‫ﮔﺰارش ﻛﻮرﺗﻮا ﻧﻘﻞ ﻗﻮل ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ ،‬ﺑﻲﺗﺮدﻳﺪ ﺑﻪاﻳﻦ اﻣﻴﺪ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻛﺴﻲ ﺻﺤﺖ اﻳﻦ ﻣﻄﻠﺐ را ﺑﺮرﺳﻲ ﻧﻤﻲﻛﻨﺪ ﻛﻪ او ﻓﻘﻂ‬ ‫ﮔﻔﺖ »ﺣﻤﻠﻪ ﻛﻦ«‪ ،‬ﻧﻪ »ﺣﻤﻠﻪ ﻧﻜﻦ«‪.‬‬ ‫‪121‬ـ ﺑﻪﻧﻈﺮ ﻣﻲرﺳﺪ ﻛﻪ ﺷﻜﺎﻓﻲ در ﻟﻴﮓ وﺟﻮد داﺷﺖ‪ .‬رادﻳﻜﺎلﻫﺎ‪ :‬ﺑﻠﻮﻛﻪ‪ ،‬ﻛُﺮﺑﻮن و ﻏﻴﺮه اﻳﻦ ﺑﺮﺧﻮرد ﻧﻴﻢﺑﻨﺪ را ﺗﺄﺋﻴﺪ‬ ‫ﻧﻤﻲﻛﺮدﻧﺪ و از اﻳﻦ ﻟﺤﺎظ ﺑﻌﺪاً در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﻛﻤﻴﺴﻴﻮن ﺗﺤﻘﻴﻖ در ﻣﻮرد ﻫﻴﺠﺪﻫﻢ ﻣﺎرس ﺑﻪﺧﻮد ﺑﺎﻟﻴﺪﻧﺪ؛ وﻟﻲ در زﻣﺎن ﻛﻤﻮن‬ ‫ﻫﻴﭻ اﻋﺘﺮاﺿﻲ ﻋﻠﻨﻲاي ﺑﻪاﻳﻦ ﭘﻴﺎم ﻧﻜﺮدﻧﺪ‪.‬‬ ‫‪122‬ـ ﻫﻔﺘﺎد و ﺳﻪ ﻛﻤﻮن ﺑﻴﺶ از ‪ 20/000‬ﻧﻔﺮ ﺟﻤﻌﻴﺖ دارﻧﺪ؛ ‪ 108‬ﻛﻤﻮن از‪ 10/000‬ﺗﺎ ‪ 20/000‬؛ ‪ 309‬ﻛﻤﻮن‬ ‫ﺑﻴﻦ‪ 5/000‬ﺗﺎ ‪ 10/000‬؛ ‪ 249‬ﻛﻤﻮن ﺑﻴﻦ ‪ 4/000‬ﺗﺎ ‪ 5/000‬؛ و ‪ 581‬ﻛﻤﻮن ﺑﻴﻦ ‪ 3/000‬ﺗﺎ ‪ .4/000‬ﺑﻨﺎﺑﺮﻳﻦ ﻓﻘﻂ ‪1/320‬‬ ‫ﻛﻤﻮن واﺟﺪ ﺟﻤﻌﻴﺘﻲ ﺑﻴﺶﺗﺮ از ‪ 3/000‬ﻧﻔﺮ ﻫﺴﺘﻨﺪ و ﻓﻘﻂ ‪ 800‬ﻛﻤﻮن ﻧﻮﻋﻲ ﺣﻴﺎت ﺳﻴﺎﺳﻲ دارﻧﺪ‪.‬‬

‫‪123‬ـ و‪‬زﻳﻨﻴِﻪ‪ ،‬ﻛﻠﻮزرِه‪ ،‬ﭘﻴﻴﻮ‪ ،‬آﻧﺪرﻳﻮ )ﻧﺎﺣﻴﻪ اول‪ :‬ﻟﻮور(؛ ﭘﻮﺗﻴِﻪ‪ ،‬ﺳ‪‬ﺮاﻳِﻪ‪ ،‬دوران‪ ،‬ژوﻫﺎﻧﺎر )ﻧﺎﺣﻴﻪ دوم‪ :‬ﺑﻮرس(؛ ﻛﻮرﺑِﻪ‪ ،‬و‪‬ژار‬ ‫)ﻧﺎﺣﻴﻪ ﺷﺸﻢ‪ :‬ﻟﻮﮔﺰاﻣﺒﻮرگ(؛ ﺳﻴﻜﺎر )ﻧﺎﺣﻴﻪ ﻫﻔﺘﻢ‪ :‬ﭘﺎﻟﻪـﺑﻮرﺑﻮن(؛ ﺑﺮﻳﻮﺳﻢ )ﻧﺎﺣﻴﻪ ﻧﻬﻢ‪ :‬اﭘﺮا(؛ ﻓﻴﻠﻴﭗ‪ ،‬ﻟﻮﻧﻜﻼ )ﻧﺎﺣﻴﻪ دوازدﻫﻢ‪:‬‬ ‫روﻳﻲ(؛ ﻟﻮﻧﮕ‪‬ﻪ )ﻧﺎﺣﻴﻪ ﺷﺎﻧﺰدﻫﻢ‪ :‬ﭘ‪‬ﺴﻲ(؛ دوﭘﻮن )ﻧﺎﺣﻴﻪ ﻫﻔﺪﻫﻢ‪ :‬ﺑﺎﺗﻴﻨﻴﻮل(؛ ﻛﻠﻮزرِه‪ ،‬آرﻧﻮﻟﺪ )ﻧﺎﺣﻴﻪ ﻫﻴﺠﺪﻫﻢ‪ :‬ﻣﻮﻧﻤﺎرﺗﺮ(؛ ﻣ‪‬ﻨﻮﺗﻲ‬ ‫ﮔﺎرﻳﺒﺎﻟﺪي )ﻧﺎﺣﻴﻪ ﻧﻮزدﻫﻢ‪ :‬ﺑﻮتـﺷﻮﻣﻮن(؛ وﻳﺎر‪ ،‬ﺗﺮَﻧﻜ‪‬ﻪ )ﻧﺎﺣﻴﻪ ﺑﻴﺴﺘﻢ‪ :‬ﻣ‪‬ﻨﻴﻤﻮﻧﺘﺎن(‪.‬‬

‫‪297‬‬

‫‪124‬ـ ﭘﻴﻮﺳﺖ ‪: IV‬‬ ‫در زﻳﺮ ﻧﺎﻣﻪاي ﺑﻪﻧﻤﺎﻳﻨﺪهي ﻣﺴﺌﻮل ﺟﻨﮓ‪:‬‬ ‫ﺷﻬﺮوﻧﺪ‪،‬‬ ‫ﻣﺮا ﺑﻪﺧﺎﻃﺮ ﻧﻮﺷﺘﻦ اﻳﻦ ﺳﻄﻮر ﺑﻪﺑﺨﺸﻴﺪ و اﻳﻦ ﻟﻄﻒ را داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻴﺪ ﻛﻪ ﺗﻘﺎﺿﺎﺋﻲ را ﻛﻪ از ﺷﻤﺎ ﻣﻲﻛﻨﻢ‪ ،‬ﻣﻮرد ﻣﻼﺣﻈﻪ ﻗﺮار دﻫﻴﺪ‪.‬‬ ‫ﻣﻦ ﺳﻪ ﭘﺴﺮ درﺻﻔﻮف ﮔﺎرد ﻣﻠﻲ دارم ـ ﺑﺰرگﺗﺮﻳﻦﺷﺎن درﮔﺮدان ‪ ،197‬دوﻣﻲ در ‪ 126‬و ﺳﻮي در ‪ .97‬ﺧﻮدم ﺷﺨﺼﺎً درﮔﺮدان‬ ‫‪ 177‬ﻫﺴﺘﻢ‪.‬‬ ‫وﻟﻲ ﻫﻨﻮز ﺑﺮاي ﻣﻦ ﻳﻚ ﭘﺴﺮ ﻣﺎﻧﺪه اﺳﺖ ﻛﻪ از ﻫﻤﻪ ﻛﻮﭼﻚﺗﺮ اﺳﺖ‪ .‬او ﺑﺰودي ﺷﺎﻧﺰده ﺳﺎﻟﻪ ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ و ﺑﺎ ﺗﻤﺎم وﺟﻮد‬ ‫ﺧﻮاﻫﺎن آن اﺳﺖ ﻛﻪ در ﻳﻜﻲ ﮔﺮدانﻫﺎ )ﻓﺮﻗﻲ ﻧﻤﻲﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﻛﺪام( ﺑﻪﺧﺪﻣﺖ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮد‪ .‬زﻳﺮا او ﺑﺮاي ﺑﺮادراناش و ﺑﺮاي ﻣﻦ ﻗﺴﻢ‬ ‫ﺧﻮرده اﺳﺖ ﻛﻪ ﺳﻼح ﺑﺮﺧﻮاﻫﺪ داﺷﺖ ﺗﺎ در ﻣﻘﺎﺑﻞ آدمﻛُﺸﺎن ورﺳﺎي از ﺟﻤﻬﻮري ﺟﻮاﻧﻤﺎن دﻓﺎع ﻛﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﻣﺎ ﻫﻤﮕﻲ ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻪاﻳﻢ و ﺳﻮﮔﻨﺪ ﻳﺎد ﻛﺮدهاﻳﻢ ﻛﻪ اﮔﺮ ﻫﺮﻳﻚ از ﻣﺎ در اﺛﺮ ﮔﻠﻮﻟﻪﻫﺎي ﺑﺮادرﻛُﺶ دﺷﻤﻨﺎﻧﻤﺎن ازﭘﺎ درﺑﻴﺎﺋﻴﻢ‪ ،‬اﻧﺘﻘﺎم او‬ ‫را ﺑﮕﻴﺮﻳﻢ‪.‬‬ ‫ﺷﻬﺮوﻧﺪ‪ ،‬ﭘﺲ آﺧﺮﻳﻦ ﭘﺴﺮ ﻣﺮا ﻫﻢ ﺑﮕﻴﺮﻳﺪ‪ .‬ﻣﻦ ﺑﺎ ﺗﻤﺎم وﺟﻮد او را ﺑﻪﺳﺮزﻣﻴﻦ ﭘﺪري و ﺟﻤﻬﻮري ﺗﻘﺪﻳﻢ ﻣﻲﻛﻨﻢ‪ .‬ﺑﺎ او ﻫﺮﭼﻪ‬ ‫ﻣﻲﺧﻮاﻫﻴﺪ ﺑﻜﻨﻴﺪ‪ ،‬او را ﺑﻪاﻧﺘﺨﺎب ﺧﻮدﺗﺎن درﻫﺮﮔﺮداﻧﻲ ﻛﻪ ﻣﻲﺧﻮاﻫﻴﺪ‪ ،‬ﻗﺮار دﻫﻴﺪ و ﻫﺰارﺑﺎر ﻣﺮا ﺧﻮﺷﺤﺎل ﻛﻨﻴﺪ‪ .‬ـ ﺷﻬﺮوﻧﺪ‪ ،‬درودﻫﺎي‬ ‫ﺑﺮادراﻧﻪي ﻣﺮا ﺑﭙﺬﻳﺮﻳﺪ‪،‬‬ ‫اوﮔﻮﺳﺖ ژوﻟُﻦ‪ ،‬ﮔﺎرد ﮔﺮدان ‪،177‬‬ ‫‪ 18‬ﺧﻴﺎﺑﺎن اﻳﺘﺎﻟﻲ‪ ،‬ﭘﺎرﻳﺲ ـ دوازده ﻣﻪ ‪1871‬‬

‫‪125‬ـ و ﻋﺠﺐ اﻳﻤﺎن واﻓﺮي ﺑﻪﺳﺎدهﻟﻮﺣﻲ آنﻫﺎ! ﻣﺎ در دﻳﻠﻴﺠﺎن ﺻﺤﺒﺖ دو زن را ﻛﻪ از ﺳﻨﮕﺮﻫﺎ ﺑﺮﻣﻲﮔﺸﺘﻨﺪ‪ ،‬ﺷﻨﻴﺪﻳﻢ‪.‬‬ ‫ﻳﻜﻲ ﮔﺮﻳﻪ ﻣﻲﻛﺮد‪ .‬دﻳﮕﺮي ﺑﻪاو ﮔﻔﺖ »ﺧﻮدت را ﻧﺎراﺣﺖ ﻧﻜﻦ! ﺷﻮﻫﺮﻫﺎي ﻣﺎ ﺑﺮﻣﻲﮔﺮدﻧﺪ‪ .‬و ﻛﻤﻮن ﻫﻢ ﻗﻮل داده اﺳﺖ ﻛﻪ‬ ‫از ﻣﺎ و ﻓﺮزﻧﺪاﻧﻤﺎن ﻣﺮاﻗﺒﺖ ﻛﻨﺪ‪ .‬اﻣﺎ ﻧﻪ! اﻳﻦ ﻏﻴﺮﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ‪ ،‬آنﻫﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺮاي دﻓﺎع از ﻫﺪﻓﻲ ﭼﻨﻴﻦ ﺧﻮب ﻛﺸﺘﻪ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﮔﺬﺷﺘﻪ از اﻳﻦ ﻣﻦ ﺗﺮﺟﻴﺢ ﻣﻲدﻫﻢ ﺷﻮﻫﺮم ﺑﻤﻴﺮد ﺗﺎ آنﻛﻪ ﺑﻪدﺳﺖ ورﺳﺎﺋﻲﻫﺎ ﺑﻴﻔﺘﺪ«‪.‬‬ ‫‪126‬ـ »از دﻳﺪن اﻳﻦﻛﻪ ﻓﻘﻂ داوﻃﻠﺐﻫﺎ ﺑﻪﻧﺒﺮد ﻣﻲروﻧﺪ‪ ،‬دﻟﻢ رﻳﺶ ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬ﺷﻬﺮوﻧﺪ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪهي ﻣﺴﺌﻮل‪ ،‬اﻳﻦ اﻓﺸﺎﮔﺮي‬ ‫ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬دورﺑﺎد ﭼﻨﻴﻦ ﻓﻜﺮي از ﻣﻦ؛ وﻟﻲ ﻣﻦ ﺑﻴﻢ آن را دارم ﻛﻪ ﺿﻌﻒ اﻋﻀﺎي ﻛﻤﻮن ﺑﺎﻋﺚ ﺳ‪‬ﻘﻂ ﻃﺮحﻫﺎي ﺑﺰرگ ﻣﺎ ﺑﺮاي آﻳﻨﺪه‬ ‫ﺷﻮد«‪ .‬اﻳﻦ ﻧﺎﻣﻪ ﻗﻬﺮﻣﺎﻧﺎﻧﻪ از ﻛﺘﺎﺑﻲ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ ﺑﻪﻧﺎم ﻋﻤﻖ ﺟﺎﻣﻌﻪ در زﻣﺎن ﻛﻤﻮن ﻛﻪ ﺣﺎوي ﻣﺪارﻛﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ارﺗﺶ‬ ‫در ﺷﻬﺮداريﻫﺎ و ادارات ﻣﺨﺘﻠﻒ ﭘﻴﺪا ﻛﺮده اﺳﺖ‪ .‬اﻳﻦﻛﺎر ﻛﻼً ﻛﺎرﻳﻜﺎﺗﻮري ﻣﺸﻤﺌﺰﻛﻨﻨﺪه اﺳﺖ ﻛﻪ در آن ﺧﻮد ﻣﺆﻟﻒ در‬ ‫ﻧﻘﺶ ﻳﻚ ﺳﮓ ردﻳﺎب ﻣﺴﻠﻤﺎً ﻣﻀﺤﻚﺗﺮﻳﻦ ﻧﻤﻮﻧﻪ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫‪127‬ـ ﭘﻴﻮﺳﺖ ‪: V‬‬ ‫ﻣﻮارد ﺷﺠﺎﻋﺖ آنﻫﺎ در روزﻧﺎﻣﻪﻫﺎي وﻗﺖ ﺑﻪﻓﺮاواﻧﻲ وﺟﻮد دارد‪ .‬اﻳﻦ ﻧﻤﻮﻧﻪ ﺑﻪﻃﻮر ﺗﺼﺎدﻓﻲ از ﻧﺸﺮﻳﻪ ﻻﻛﻤﻮنِ ‪12‬‬ ‫آورﻳﻞ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ‪:‬‬ ‫ﺳﻪﺷﻨﺒﻪ ﺷﺸﻢ‪ ،‬وﻗﺘﻲﻛﻪ ﮔﺮدان ‪ 26‬از ﭼﻬﺎرراه دﻓﺎع ﻣﻲﻛﺮد‪ ،‬ﻳﻚ ﻛﻮدك ﭼﻬﺎرده ﺳﺎﻟﻪ‪ ،‬و‪ .‬ﺗﻴﺒﻮ‪ ،‬در ﻣﻴﺎن ﮔﻠﻮﻟﻪﺑﺎران‬ ‫دوﻳﺪ ﺗﺎ ﺑﻪﻣﺪاﻓﻌﺎن ﭼﻴﺰي ﺑﺮاي ﻧﻮﺷﻴﺪن ﺑﺪﻫﺪ‪ .‬وﻗﺘﻲﻛﻪ ﮔﻠﻮﻟﻪﻫﺎي ﺗﻮپ‪ ‬ﻓﺪرالﻫﺎ را ﻧﺎﭼﺎر ﺑﻪﻋﻘﺐﻧﺸﻴﻨﻲ ﻛﺮد و آنﻫﺎ ﺗﺼﻤﻴﻢ‬ ‫داﺷﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﺧﻮراﻛﻲﻫﺎي ﺧﻮد را ﻓﺪا ﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬اﻳﻦ ﻛﻮدك ﻋﻠﻲرﻏﻢ ﮔﻠﻮﻟﻪﻫﺎي ﺗﻮپ ﺑﻪﻃﺮف ﻳﻚ ﭘﻴﺖ ﺷﺮاب ﭘﺮﻳﺪ‪ ،‬ﻛﻨﺎر آن‬ ‫اﻳﺴﺘﺎد و ﻓﺮﻳﺎد زد‪» :‬درﻫﺮﺻﻮرت آنﻫﺎ ﺷﺮابﻫﺎي ﻣﺎ را ﻧﺨﻮاﻫﻨﺪ ﺧﻮرد«‪ .‬درﻫﻤﻴﻦ ﻟﺤﻈﻪ اﺳﻠﺤﻪي ﻳﻚ ﻓﺪرال را ﻛﻪ ﻫﻤﺎن‬

‫‪298‬‬

‫ﻟﺤﻈﻪ از ﭘﺎ درآﻣﺪه ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﺮداﺷﺖ؛ آن را ﭘ‪‬ﺮ ﻛﺮد‪ ،‬ﻫﺪفﮔﻴﺮي ﻧﻤﻮد و ﻳﻚ اﻓﺴﺮ ژاﻧﺪارم را ﻛﺸﺖ‪ .‬ﺑﻌﺪ ﺑﺎ دﻳﺪن ﻳﻚ ﮔﺎري و‬ ‫دو اﺳﺐ ﻛﻪ آن را ﻣﻲﻛﺸﻴﺪﻧﺪ و راﻧﻨﺪهي آن ﻛﻪ ﻫﻤﺎن د‪‬م زﺧﻤﻲ ﺷﺪه ﺑﻮد‪ ،‬ﺳﻮار اﺳﺐﻫﺎ ﺷﺪ و ﮔﺎري را ﻧﺠﺎت داد ـ اوژِن‬ ‫ﻟﺌﻮن واﻧﻮﻳﻴِﺮ‪ ،‬ﺳﻴﺰده و ﻧﻴﻢ ﺳﺎﻟﻪ‪ ،‬ﻋﻠﻲرﻏﻢ زﺧﻢﻫﺎي ﺧﻮد ﻣﻮﻓﻖ ﺑﻪﻧﺠﺎت ﺗﻔﻨﮓﻫﺎ در ﭘﻮرت ﻣﺎﻳﻮ ﺷﺪ‪.‬‬ ‫‪128‬ـ اﻋﺪاد ﺑﺴﻴﺎر ﺗﺨﻤﻴﻨﻲ اﺳﺖ‪ .‬ﺻﻮرت روزﻧﺎﻣﻪ رﺳﻤﻲ ‪ 6‬ﻣﻪ ﺧﻴﻠﻲ ﻧﺎﻗﺺ اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻪﻃﻮرﻛﻠﻲ اﻳﻦ ارﻗﺎم ﻏﻠﻂ و‬ ‫ﺑﻲاﺳﺎس اﺳﺖ؛ ﻣﺨﺼﻮﺻﺎً ﭘﺲ از ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﻣ‪‬ﻴِﺮ‪.‬‬ ‫‪129‬ـ ارﻗﺎﻣﻲﻛﻪ ﻣﻦ ﻣﻲدﻫﻢ در دو ﻧﻮﺑﺖ ﺑﺎ دﻗﺖ ﻛﻨﺘﺮل ﺷﺪهاﻧﺪ‪ ،‬اﺑﺘﺪا درﺣﻴﻦ ﻣﺒﺎرزه و ﺑﻌﺪاً ﺑﺎ ژﻧﺮالﻫﺎ‪ ،‬اﻓﺴﺮان ارﺷﺪ و‬ ‫ﻛﺎرﻣﻨﺪان دﺑﻴﺮﺧﺎﻧﻪي ﺟﻨﮓ‪ .‬ژﻧﺮال اَﭘِﺮ ﺻﻮرتﻫﺎي ﺗﻘﺮﻳﺒﺎَ ﺧﻴﺎﻟﻲ درﺳﺖ ﻛﺮده اﺳﺖ‪ .‬او ﺑﺮﻳﮕﺎدﻫﺎي ﺧﻴﺎﻟﻲ اﻳﺠﺎد ﻛﺮده اﺳﺖ‪،‬‬ ‫ﺻﻮرت ﻧﻴﺮوﻫﺎ را ﺑﺎ ﺑﻪﺣﺴﺎب آوردن ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺑﻠﻘﻮه ﻫﺮ زﻣﺎن ﻣﻲﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺑﻪﺧﺪﻣﺖ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬در ﻫﻤﻪﺟﺎ ﺑﺎ دو ﺑﺮاﺑﺮ ﻛﺮدن‬ ‫اﻗﻼم ﻣﺤﺎﺳﺒﺎت ﺧﻮد در ردﻳﻒ ﺟﻨﮓﺟﻮﻳﺎن ﻣﻨﻈﻢ ﺗﻨﻈﻴﻢ ﻛﺮده اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻪاﻳﻦﺗﺮﺗﻴﺐ او ﺗﻮاﻧﺴﺘﻪ ﺑﻴﺶ از‪ 20/000‬ﻧﻔﺮ‬ ‫ﺑﻪدوﻣﺒﺮوﺳﻜﻲ و ﺑﺎﻟﻎ ﺑﺮ ‪ 50/000‬ﻧﻔﺮ ﺑﻪﺳﻪ ﻓﺮﻣﺎﻧﺪه ﺑﺪﻫﺪ ـ ارﻗﺎﻣﻲ ﻛﺎﻣﻼً ﻣﺴﺨﺮه‪ .‬ﮔﺰارش او ﭘﺮ از اﺷﺘﺒﺎﻫﺎت در ﻣﻮرد‬ ‫اﺳﺎﻣﻲ و وﻇﺎﺋﻒ اﺳﺖ‪ .‬او ﺣﺘﻲ ﻧﺎم ﺑﻌﻀﻲ از ﻓﺮﻣﺎﻧﺪﻫﺎن ﻛﻞ را ﻫﻢ ﻧﻤﻲداﻧﺪ‪ .‬ﮔﺰارش ﻫﻴﭻﻧﻮع ارزش ﺗﺎرﻳﺨﻲ ﻧﺪارد‪.‬‬ ‫‪130‬ـ ﻳﻚ ﻋﻀﻮ ﻛﻤﻮن او را ﭘﻴﺪا ﻛﺮد و ﺑﻪدﺑﻴﺮﺧﺎﻧﻪي ﺟﻨﮓ ﻣﻌﺮﻓﻲ ﻧﻤﻮد‪ .‬او درآنﺟﺎ ﻧﻈﺮات ﺧﻮد را ﺗﻮﺿﻴﺢ داد‪ :‬ﺑﻪاو‬ ‫ﮔﻮشزد ﺷﺪ ﻛﻪ »وﻟﻲ اﻳﻦ‪ ،‬آن ﭼﻴﺰي اﺳﺖ ﻛﻪ ﻓﻠﻴﻜﺲ ﭘﻴﺎ ﻛﻠﻤﻪ ﺑﻪﻛﻠﻤﻪ از ﺗﻜﺮار آن ﺑﺮاي ﻣﺎ ﺧﺴﺘﻪ ﻧﻤﻲﺷﻮد«‪ .‬ور‪‬ﺑﻠ‪‬ﻮﺳﻜﻲ‬ ‫ﭘﺎﺳﺦ داد »ﻣﻦ ﭼﻨﺪ روز ﭘﻴﺶ ﻳﻚ ﻳﺎدداﺷﺖ ﺑﺮاي ﻓﻠﻴﻜﺲ ﭘﻴﺎ ﻓﺮﺳﺘﺎدم«‪ .‬روﺳﻞ ﺑﻪدﻓﺘﺮ ﭘﻴﺎ رﻓﺖ و در آنﺟﺎ اﻳﻦ ﻳﺎدداﺷﺖ را‬ ‫ﭘﻴﺪا ﻛﺮد‪ .‬ﺑﺮاي ﭼﻨﺪﻳﻦ روز اﻳﻦ ﺣﻘﻪﺑﺎز ﻧﻈﺮات ور‪‬ﺑﻠ‪‬ﻮﺳﻜﻲ را ﺑﺪون آنﻛﻪ اﺷﺎرهاي ﺑﻪﻣﺆﻟﻒ آنﻫﺎ ﺑﻜﻨﺪ‪ ،‬ﺑﻪﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﺧﻮد‬ ‫ﺗﺒﺪﻳﻞ ﻛﺮده و ﻛﻤﻴﺴﻴﻮن را ﺑﺎ ﻋﻘﻞ ﺳﻠﻴﻢ و ﻣﻌﻠﻮﻣﺎت ﻓﻨﻲ ﺧﻮد ﺑﻪﺣﻴﺮت اﻧﺪاﺧﺘﻪ ﺑﻮد‪.‬‬ ‫‪131‬ـ ﭘﻴﻮﺳﺖ ‪: VI‬‬ ‫رﺋﻴﺲ ﭘﻠﻴﺲ‪ ،‬و‪‬ﻻﻧﺘَﻦ‪ ،‬ﺑﺨﺶﻧﺎﻣﻪ زﻳﺮا را ﺑﻪﻛﻼﻧﺘﺮيﻫﺎي ﭼﻨﺪﻳﻦ اﻳﺴﺘﮕﺎه راهآﻫﻦ ﻓﺮﺳﺘﺎد‪:‬‬ ‫ورﺳﺎي‪ ،‬ﭘﺎﻧﺰده آورﻳﻞ ‪1871‬‬ ‫رﺋﻴﺲ ﻗﻮهي ﻣﺠﺮﻳﻪ ﻫﻢاﻛﻨﻮن ﺗﺼﻤﻴﻢ ﮔﺮﻓﺖ ﻛﻪ از اﻣﺮوز ﺑﺎﻳﺪ ﻫﻤﻪي ﻗﻄﺎرﻫﺎي ﺧﻮاروﺑﺎر و ﻫﺮﮔﻮﻧﻪ ﻋﺮﺿﻪي آذوﻗﻪ‬ ‫ﺑﻪﺳﻤﺖ ﭘﺎرﻳﺲ ﻣﺘﻮﻗﻒ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﻣﻦ از ﺷﻤﺎ ﻣﻲﺧﻮاﻫﻢ ﻛﻪ ﻓﻮراَ ﻫﺮاﻗﺪاﻣﻲ را ﻛﻪ ﺑﺮاي اﺟﺮاي اﻳﻦ ﻗﺮار ﻻزم ﻣﻲﺑﻴﻨﻴﺪ‪ ،‬اﺗﺨﺎذ‬ ‫ﻛﻨﻴﺪ‪ .‬ﺷﻤﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﻫﻮﺷﻴﺎراﻧﻪ و ﺑﺎﺣﺪاﻛﺜﺮ دﻗﺖ ﻫﻤﻪي ﻗﻄﺎرﻫﺎي راهآﻫﻦ و ﻫﻤﻪي ﮔﺎريﻫﺎيِ ﺑﻪﻣﻘﺼﺪ ﭘﺎرﻳﺲ را ﺗﻔﺘﻴﺶ ﻛﻨﻴﺪ و‬ ‫ﻛﻠﻴﻪ آذوﻗﻪﻫﺎي ﻛﺸﻒ ﺷﺪه را ﺑﻪادارهي ﺧﻮاروﺑﺎر ﻋﻮدت دﻫﻴﺪ‪ .‬ﺑﻪاﻳﻦ ﻣﻨﻈﻮر ﺷﻤﺎ ﺑﺎ‪ ...‬ﻫﻢآﻫﻨﮕﻲ ﺧﻮاﻫﻴﺪ ﻛﺮد و ﻏﻴﺮه‪.‬‬

‫ﻧﻤﺎﻳﻨﺪه ﻣﺴﺌﻮل وﻇﺎﺋﻒ ﭘﻠﻴﺲ‪.‬‬ ‫و‪‬ﻻﻧﺘَﻦ‬

‫‪132‬ـ ﭘﻴﻮﺳﺖ ‪ : VII‬ﮔﺰارش ﺗﻮﺳﻂ ﺗﻴﺴﺰ‪.‬‬ ‫ﺑﺮﮔﺮﻓﺘﻪ از رواﻳﺖ ﺗﺎﻳﺴﺰ ﺑﺮاي ﻣﺆﻟﻒ‪:‬‬ ‫‪...‬ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ ﻓﺮاﻧﻜﻞ و ﻳﻜﻲ از ﺑﺮادراﻧﻢ ﺑﻪادارهي ﻛﻞ ﭘ‪‬ﺴﺖ رﻓﺘﻢ ﻛﻪ ﻫﻨﻮز در اﺷﻐﺎل ﮔﺎردﻫﺎي ﻣﻠﻲ ﻧﻈﻢ ﺑﻮد‪ .‬ﻓﻮراَ ﺗﻮﺳﻂ‬ ‫ر‪‬ﻣﭙﻮن ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪم ﻛﻪ در ﻣﻴﺎن ﻫﻴﺌﺖ رﺋﻴﺴﻪ ﻗﺮار داﺷﺖ‪ .‬رﻣﭙﻮن اﺑﺘﺪا اﻋﻼم ﻛﺮد ﻛﻪ او ﺻﻼﺣﻴﺖ ﻛﻤﻴﺘﻪي ﻣﺮﻛﺰي ﻛﻪ‬ ‫ﻣﺮا اﻧﺘﺨﺎب ﻛﺮده را ﺑﻪرﺳﻤﻴﺖ ﻧﻤﻲﺷﻨﺎﺳﺪ‪ .‬وﻟﻲ ﮔﻤﺎن ﻣﻲﻛﻨﻢ ﻛﻪ اﻳﻦ ﺻﺮﻓﺎً ﻳﻚ اﺣﺘﻴﺎطﻛﺎري ﺑﻮد‪ ،‬ﭼﻮن ﺑﻼﻓﺎﺻﻠﻪ ﺷﺮوع‬

‫‪299‬‬

‫ﺑﻪﻣﺬاﻛﺮه ﻛﺮد‪ .‬ﻣﻦ ﺑﻪاو ﮔﻔﺘﻢ ﻛﻪ ﺣﻜﻮﻣﺖ ‪ 4‬ﺳﭙﺘﺎﻣﺒﺮ ﻫﻢ ﻛﻪ او را ﻣﻨﺼﻮب ﻛﺮده‪ ،‬از ﻳﻚ ﺟﻨﺒﺶ اﻗﻼﺑﻲ زاده ﺷﺪه و ﺑﺎ وﺟﻮد‬ ‫اﻳﻦ او ﭘﺴﺖ ﺧﻮد را ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪ .‬درﻃﻲ اﻳﻦ ﺑﺤﺚ او ﺑﻪﻣﺎ ﮔﻔﺖ ﻛﻪ ﻳﻚ ﺳﻮﺳﻴﺎﻟﻴﺴﺖـﻣﻮﺗﻮاﻟﻴﺴﺖ و ﻫﻮادار ﻧﻈﺮات ﭘﺮدون‬ ‫اﺳﺖ و درﻧﺘﻴﺠﻪ دﺷﻤﻦ ﻧﻈﺮﻳﺎت ﻛﻤﻮﻧﻴﺴﺘﻲ‪ ،‬ﻛﻪ ﻫﻢاﻛﻨﻮن ﺑﺎ اﻧﻘﻼب ‪ 18‬ﻣﺎرس ﭘﻴﺮوز ﺷﺪهاﻧﺪ‪ .‬ﻣﻦ ﭘﺎﺳﺦ دادم ﻛﻪ اﻧﻘﻼب‬ ‫‪ 18‬ﻣﺎرس ﻧﻪ ﭘﻴﺮوزي ﻳﻚ ﻣﻜﺘﺐ ﺳﻮﺳﻴﺎﻟﻴﺴﺘﻲ‪ ،‬ﺑﻠﻜﻪ ﭘﻴﺶدرآﻣﺪ ﻳﻚ ﺗﻐﻴﻴﺮ و ﺗﺤﻮل اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻫﻴﭻ ﻣﻜﺘﺐ ﺧﺎﺻﻲ‬ ‫آن را ﻣﻘﻴﺪ ﻧﻤﻲﻛﻨﺪ و ﻣﻦ ﺧﻮدم ﺑﻪﻣﻜﺘﺐ ﻣﻮﺗﻮاﻟﻴﺴﺖ ﺗﻌﻠﻖ دارم‪ .‬او ﭘﺲ از ﻳﻚ ﻣﻜﺎﻟﻤﻪي ﻃﻮﻻﻧﻲ اﻋﻼم ﻛﺮد ﻛﻪ ﺷﺨﺼﺎَ‬ ‫ﺣﺎﺿﺮ اﺳﺖﻛﻪ ﺻﻼﺣﻴﺖ ﻛﻤﻮن را‪ ،‬ﻛﻪ ﻗﺮار ﺑﻮد دو ﺗﺎ ﺳﻪ روز دﻳﮕﺮ اﻧﺘﺨﺎب ﺷﻮد‪ ،‬ﺑﻪرﺳﻤﻴﺖ ﺑﺸﻨﺎﺳﺪ‪ .‬او ﺑﻪﻣﻦ ﭘﻴﺶﻧﻬﺎد‬ ‫ﻛﺮد ﻛﻪ ﻣﺮاﺗﺐ زﻳﺮ را ﺗﺴﻠﻴﻢ ﻛﻤﻴﺘﻪي ﻣﺮﻛﺰي ﻧﻤﺎﻳﻢ‪ .‬ﺗﺎ روزي ﻛﻪ ﻛﻤﻮن ﺳﺮاﻧﺠﺎم ﺗﺼﻤﻴﻢ ﺧﻮد را ﺑﮕﻴﺮد‪ ،‬او ﺗﻌﻬﺪ ﻣﻲﻛﻨﺪ‬ ‫ﻛﻪ در رأس ادارهي ﭘﺴﺖ ﺑﻤﺎﻧﺪ‪ .‬او ﻛﻨﺘﺮل دو ﻋﻀﻮ ﻛﻤﻴﺘﻪ را ﭘﺬﻳﺮﻓﺖ‪ .‬ﻣﻦ اﻳﻦ ﭘﻴﺶﻧﻬﺎد را ﺑﻪو‪‬ﻳﺎن و ا‪ .‬آرﻧﻮ )ﻛﻪ اﻧﺘﺼﺎب‬ ‫ﻣﺮا ﺑﻪﻣﻦ اﺑﻼغ ﻛﺮده ﺑﻮدﻧﺪ( اﻧﺘﻘﺎل دادم ﺗﺎ آنﻫﺎ ﺑﺘﻮاﻧﻨﺪ ﻛﻤﻴﺘﻪي ﻣﺮﻛﺰي را ﻣﻄﻠﻊ ﺳﺎزﻧﺪ‪ .‬ﻣﻦ ﺑﻴﻬﻮده ﻣﻨﺘﻈﺮ ﭘﺎﺳﺦ ﻣﺎﻧﺪم‪.‬‬ ‫ﻛﻤﻮن ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺷﺪ‪ .‬ﺷﺎﻳﺪ روز دوم ﻣﻦ ﻣﺴﺌﻠﻪي ادارهي ﭘﺴﺖ را ﻣﻄﺮح ﻛﺮدم‪ .‬ﻗﺮار ﺷﺪ ﻛﻪ در دﺳﺘﻮر روز ﻗﺮار ﮔﻴﺮد‪،‬‬ ‫وﻟﻲ ﻫﻤﻮاره ﺑﻪﻫﻤﺎن ﺷﻜﻞ آﺷﻔﺘﻪاي ﻛﻪ در اﻳﻦ ﻣﺬاﻛﺮات دﻳﺪه ﻣﻲﺷﻮد؛ ﺗﺎ آنﻛﻪ در ‪ 30‬ﻣﺎرس ﻛﺎرﮔﺮي آﻣﺪ ﺗﺎ ﭘﻴﻨﺪي را‬ ‫ﺧﺒﺮ ﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ادارهي ﭘ‪‬ﺴﺖ ﻓﺮار ﻛﺮده اﺳﺖ‪ .‬ﻛﻤﻮن ﻓﻮراً اﻧﺘﺼﺎب ﻣﺮا ﺗﺼﻮﻳﺐ ﻛﺮد و ﺑﻪﻣﻦ دﺳﺘﻮر داد ﺗﺎ ﺗﺮﺗﻴﺐ‬ ‫اﺷﻐﺎل اﻳﻦ اداره را ﺑﺪﻫﻢ‪ .‬ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ وِرﻣ‪‬ﺮِل و ﺧﻮد ﻣﻦ‪ ،‬ﺷﺎرد‪‬ن در رأس ﻳﻚ ﮔﺮدان ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬ﺳﺎﻋﺖ ﻫﻔﺖ ﻳﺎ ﻫﺸﺖ ﺷﺐ‬ ‫ﺑﻮد‪ .‬ﻛﺎر اﻧﺠﺎم ﺷﺪ و ﻓﻘﻂ ﺗﻌﺪاد ﻛﻤﻲ از ﻛﺎرﻛﻨﺎن ﺑﺎﻗﻲ ﻣﺎﻧﺪﻧﺪ‪ .‬ﺑﻌﻀﻲ اﺳﺘﻘﺒﺎل ﮔﺮﻣﻲ از ﻣﺎ ﺑﻪﻋﻤﻞ آوردﻧﺪ و دﻳﮕﺮان ﻫﻢ‬ ‫ﺑﻲﺗﻔﺎوت ﺑﻪﻧﻈﺮ ﻣﻲرﺳﻴﺪﻧﺪ‪ .‬ﺷﺎرد‪‬ن ﻳﻚ ﮔﺮدان ﻣﺤﺎﻓﻆ در اداره ﻣﺴﺘﻘﺮ ﻧﻤﻮد و ﻣﻦ ﺷﺐ را ﺗﻨﻬﺎ در آنﺟﺎ ﻣﺎﻧﺪم‪.‬‬ ‫روز ﺑﻌﺪ در ﺳﺎﻋﺖ ﺳﻪ ﺻﺒﺢ‪ ،‬ﻣﻦ در اﻃﺎقﻫﺎ و ﺣﻴﺎطﻫﺎﺋﻲ ﻛﻪ ﻛﺎرﻣﻨﺪان ﺑﺮاي اوﻟﻴﻦ ﺗﺤﻮﻳﻞ ﻣﻲآﻣﺪﻧﺪ‪ ،‬ﻗﺪم ﻣﻲزدم‪.‬‬ ‫ﻳﻚ اﺧﻄﺎر دﺳﺖﻧﻮﻳﺲ در ﺗﻤﺎم اﻃﺎقﻫﺎ و ﺣﻴﺎطﻫﺎ ﻧﺼﺐ ﺷﺪه ﺑﻮد ﻛﻪ ﺑﻪﻛﺎرﻛﻨﺎن دﺳﺘﻮر ﻣﻲداد ﻛﻪ ﺳﺮوﻳﺲﻫﺎي ﺧﻮد را‬ ‫رﻫﺎ ﻛﻨﻨﺪ و ﺑﻪورﺳﺎي ﺑﺮوﻧﺪ‪ ،‬واﻻ ﺑﺮﻛﻨﺎر ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﺷﺪ‪ .‬ﻣﻦ اﻳﻦ ﭘﻮﺳﺘﺮﻫﺎ را ﭘﺎره ﻛﺮدم و اﻓﺮاد را ﺗﺸﻮﻳﻖ ﻛﺮدم ﺗﺎ ﺑﻪﭘﺴﺖ ﺧﻮد‬ ‫وﻓﺎدار ﺑﻤﺎﻧﻨﺪ‪ .‬در آﻏﺎز ﻧﻮﻋﻲ ﺑﻲﺗﺼﻤﻴﻤﻲ ﺑﻮد‪ ،‬اﻣﺎ ﺑﻌﺪ ﭼﻨﺪ ﻧﻔﺮي ﺗﺼﻤﻴﻢ ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ ﻛﻪ دور ﻣﻦ ﺟﻤﻊ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬ ‫در ﺳﺎﻋﺖ ﻫﺸﺖ ﺑﻌﻀﻲ از ﻛﺎرﻛﻨﺎن آﻣﺪﻧﺪ؛ و در ﺳﺎﻋﺖ ﻧﻪ از آن ﻫﻢ ﺑﻴﺶﺗﺮ‪ .‬آنﻫﺎ دﺳﺘﻪ دﺳﺘﻪ در ﺣﻴﺎط ﺑﺰرگ دورﻫﻢ‬ ‫ﺟﻤﻊ ﺷﺪﻧﺪ‪ ،‬ﺣﺮف زدﻧﺪ‪ ،‬ﺑﺤﺚ ﻛﺮدﻧﺪ‪ ،‬ﻋﺪهاي راه ﺑﺎزﮔﺸﺖ درﭘﻴﺶ ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ و ﺳﺮﻣﺸﻖ آنﻫﺎ ﻧﺰدﻳﻚ ﺑﻮد ﻛﻪ دﻧﺒﺎل ﺷﻮد‪.‬‬ ‫ﻣﻦ دﺳﺘﻮر دادم درﻫﺎ را ﺑﺒﻨﺪﻧﺪ و ﮔﺎردﻫﺎ آنﻫﺎ را اﺷﻐﺎل ﻧﻈﺎﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ؛ و ﺧﻮدم ﺑﺎ ﺑﺤﺚ و ﺗﻬﺪﻳﺪ از اﻳﻦ دﺳﺘﻪ ﺑﻪآن دﺳﺘﻪ‬ ‫رﻓﺘﻢ‪ .‬ﺳﺮاﻧﺠﺎم ﺑﻪﺗﻚﺗﻚ آنﻫﺎ دﺳﺘﻮر دادم ﻛﻪ ﺑﻪدﻓﺘﺮ ﺧﻮد ﺑﺮﮔﺮدﻧﺪ‪ .‬در اﻳﻦ ﻫﻨﮕﺎم ﻳﻚ دﺳﺘﻴﺎر ارزﻧﺪه از راه رﺳﻴﺪ‬ ‫ـﺷﻬﺮوﻧﺪ )اﻟﻒ(‪ ،‬ﻛﺎرﻣﻨﺪ ﭘﺴﺖـ ﺳﻮﺳﻴﺎﻟﻴﺴﺘﻲﻛﻪ ﻣﻦ ﻧﺎﻣﻪاي از دوﺳﺘﻲ ﺑﺮاﻳﺶ داﺷﺘﻢ‪ .‬ﻟﺤﻈﻪاي دودﻟﻲ ﻛﺮد‪ .‬ﭘﺪر ﻳﻚ‬ ‫ﺧﺎﻧﻮاده‪ ،‬ﺑﺮﺧﻮردار از اﺣﺘﺮام زﻳﺎد و ﻣﻄﻤﺌﻦ ﺑﻪارﺗﻘﺎء‪ ‬ﺳﺮﻳﻊ‪ ،‬داﺷﺖ ﻣﻘﺎم ﭘﺮﻣﺰاﻳﺎﺋﻲ را ﺑﻪﺧﻄﺮ ﻣﻲاﻧﺪاﺧﺖ‪ .‬وﻟﻲ دودﻟﻲ او ﻓﻘﻂ‬ ‫ﭼﻨﺪ ﺛﺎﻧﻴﻪ ﻃﻮل ﻛﺸﻴﺪ‪ .‬او ﺑﻪﻣﻦ ﻗﻮل ﻛﻤﻚ داد و ﺗﺎ آﺧﺮﻳﻦ روز ﺑﺎوﻓﺎداري از اﻳﻦ ﻛﻤﻚ درﻳﻎ ﻧﻜﺮد‪ .‬او ﻣﺮا در راﺑﻄﻪ ﺑﺎ‬ ‫ﺷﻬﺮوﻧﺪ )ب( ﻗﺮار داد ﻛﻪ ﺧﻴﻠﻲ زود ﻣﻌﺎون ﻣﻦ ﺷﺪ‪ .‬ﻫﺮدوي آنﻫﺎ در ﻣﻮرد اﻳﻦ اداره ﻛﻪ ﻣﻦ ﺣﺘﻲ ﺳﺎدهﺗﺮﻳﻦ ﺟﺰﺋﻴﺎتاش را‬ ‫ﻫﻢ ﻧﻤﻲداﻧﺴﺘﻢ‪ ،‬اﻃﻼﻋﺎت ﺑﺴﻴﺎر ﻣﻔﻴﺪي دراﺧﺘﻴﺎرم ﮔﺬاﺷﺘﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﺗﻤﺎم رؤﺳﺎي ﺑﺨﺶﻫﺎ‪ ،‬ﭘﺴﺖﻫﺎي ﺧﻮد را رﻫﺎ ﻛﺮده ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﺳﺮ ﻣﻨﺸﻲﻫﺎ ﻧﻴﺰ‪ ،‬ﺟﺰ ﻳﻚ ﻧﻔﺮ‪ ،‬ﻫﻤﻴﻦ ﻛﺎر را ﻛﺮده ﺑﻮدﻧﺪ‪.‬‬ ‫)اﻟﻒ( و )ب( دوﺳﺘﺎﻧﻲ از ﺳﺮﻣﻨﺸﻲﻫﺎ را ﮔﺮد آوردﻧﺪ‪ ،‬ﻛﻪ ﺑﺮاي ﻳﻚ ﻣﺪﺗﻲ ﻃﻮﻻﻧﻲ ﻛﺎرﻫﺎي رؤﺳﺎي ﺑﺨﺶﻫﺎ را اﻧﺠﺎم داده‬ ‫ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﺷﻬﺮوﻧﺪ )پ( در رأس ﺳﺮوﻳﺲ ﭘ‪‬ﺴﺖ‪ ‬ﭘﺎرﻳﺲ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺖ‪.‬‬ ‫ﻫﻤﻪي دﻓﺎﺗﺮ ﻣﻨﻄﻘﻪاي ﺑﻪﺟﺰ دو دﻓﺘﺮ ﺑﺴﺘﻪ ﻳﺎ رﻫﺎﺷﺪه ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﻣﺤﺘﻮﻳﺎت اﻧﺒﺎر را ﺑ‪‬ﺮده و ﺻﻨﺪوق ﭘﻮل را ﺧﺎﻟﻲﻛﺮده ﺑﻮدﻧﺪ‪.‬‬ ‫اﻳﻦ را ﺻﻮرتﻫﺎﺋﻲﻛﻪ ﺗﻮﺳﻂ ﻳﻚ ﻛﻤﻴﺴﺮ ﻛﻤﻮن ﺑﺎ ﻛﻤﻚ ﺗﻌﺪادي از اﻓﺮاد ﺧﻮﺷﻨﺎم ﻣﺤﻠﻪ )ﻛﻪ آﻗﺎي ﺑﺮِﻟﻪ ﻛﻪ ﺑﻌﺪاَ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪهي‬ ‫ﭘﺎرﻳﺲ ﺷﺪ‪ ،‬از ﺟﻤﻠﻪي آنﻫﺎﺳﺖ( ﺗﻨﻈﻴﻢ ﺷﺪ‪ ،‬ﺛﺎﺑﺖ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬ﺗﻤﺒﺮ ﭘﺴﺖ ﻛﻢ ﺑﻮد‪ .‬ﮔﺎريﻫﺎ ﺑﻪورﺳﺎي ﺑﺮده ﺷﺪه ﺑﻮدﻧﺪ‪.‬‬

‫‪300‬‬

‫)اﻟﻒ(‪) ،‬ب( و ﺗﻌﺪادي دﻳﮕﺮ ﺑﺎ ﻫﻤﺘﻲ ﺧﺴﺘﮕﻲﻧﺎﭘﺬﻳﺮ دﻓﺎﺗﺮ ﺑﺨﺶﻫﺎ را ﺗﻮﺳﻂ آﻫﻨﮕﺮان و در ﺣﻀﻮر ﻛﻤﻴﺴﺮ ﻛﻤﻮن ﺑﺎز‬ ‫ﻛﺮدﻧﺪ و اﻓﺮاد ﺧﻴﺮﺧﻮاه را در آنﻫﺎ ﻣﻨﺼﻮب ﻛﺮدﻧﺪ و ﻛﺎرآﻣﻮزيﺷﺎن را ﺗﺤﺖ ﻧﻈﺎرت ﺧﻮد ﻗﺮار دادﻧﺪ‪ .‬وﻟﻲ در ﺗﺤﻮﻳﻞ ﻧﺎﻣﻪﻫﺎ‬ ‫دو روز وﻗﻔﻪ اﻳﺠﺎد ﺷﺪه ﺑﻮد ﻛﻪ ﻣﻮﺟﺐ ﺷﻜﻮهي ﻣﺮدم ﺷﺪه ﺑﻮد و ﻣﻦ ﻣﺠﺒﻮر ﺑﻮدم ﺣﻘﺎﻳﻖ را در ﻳﻚ ﭘﻮﺳﺘﺮ ﺗﻮﺿﻴﺢ دﻫﻢ‪ .‬در‬ ‫ﭘﺎﻳﺎن ﭼﻬﻞوﻫﺸﺖ ﺳﺎﻋﺖ‪) ،‬اﻟﻒ( و )ب( ﺟﻤﻊآوري و ﺗﻮزﻳﻊ ﻧﺎﻣﻪﻫﺎ را ﺳﺎزﻣﺎن داده ﺑﻮدﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﻫﻤﻪي ﺷﻬﺮوﻧﺪان ﻛﻪ ﺧﺪﻣﺎت آنﻫﺎ ﺑﻪﻋﻨﻮان ﻛﻤﻜﻲ ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪه ﺑﻮد‪ ،‬ﻣﻮﻗﺘﺎً و ﺗﺎ زﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ اﻣﻜﺎن اﺣﺮاز ﺻﻼﺣﻴﺖ‬ ‫آنﻫﺎ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬روزاﻧﻪ ﭘﻨﺞ ﻓﺮاﻧﻚ دﺳﺘﻤﺰد درﻳﺎﻓﺖ ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﺑﺮﺣﺴﺐ ﺗﺼﺎدف ﻣﺎ ﻣﻘﺪاري ﺗﻤﺒﺮ ﭘﺴﺖ ده ﺳﺎﻧﺘﻴﻤﻲ در ﺗﻪ ﻳﻚ ﺻﻨﺪوق ﭘﻴﺪا ﻛﺮدﻳﻢ‪ .‬ﻛﺎﻣ‪‬ﻠﻴﻨﺎ‪ ،‬ﻣﺪﻳﺮ ﻣﻨﺼﻮب ﺿﺮابﺧﺎﻧﻪ‪،‬‬ ‫ﺑﻪدﻧﺒﺎل ﺳﻴﻨﻲﻫﺎ و ﻗﺎﻟﺐﻫﺎ ﻓﺮﺳﺘﺎد و ﻛﺎر ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺗﻤﺒﺮ آﻏﺎز ﺷﺪ‪.‬‬ ‫در ﻃﻲ روزﻫﺎي اول‪ ،‬ﺑﺴﺘﻪﻫﺎي ﻧﺎﻣﻪ ﺑﻪﻣﻘﺼﺪ ﺷﻬﺮﺳﺘﺎنﻫﺎ دراﺧﺘﻴﺎر اﻓﺴﺮ ﺗﺤﺼﻴﻞدار ﺳﻮ ﻗﺮار ﻣﻲﮔﺮﻓﺖ ﻛﻪ ﺑﻲﺗﺮدﻳﺪ‬ ‫ﻫﻴﭻ دﺳﺘﻮر ﻣﺸﺨﺼﻲ ﻧﺪاﺷﺖ‪ .‬ﺑﻌﺪ ﺗﺤﺮﻳﻢ ﻛﺎﻣﻞ ﺷﺪ‪ .‬ارﺳﺎل ﻧﺎﻣﻪﻫﺎ ﺑﻪﺷﻬﺮﺳﺘﺎن ﻣﻮﺿﻮع درﮔﻴﺮي روزﻣﺮه ﺷﺪ‪ .‬ﻣﺄﻣﻮران‬ ‫ﻣﺨﻔﻲ ﻣﻲرﻓﺘﻨﺪ ﺗﺎ ﻧﺎﻣﻪﻫﺎ را در ﺻﻨﺪوقﻫﺎﺋﻲ در ﻓﺎﺻﻠﻪي ﭘﺎﻧﺰده ﻛﻴﻠﻮﻣﺘﺮي اﻃﺮاف ﺑﻴﻨﺪازﻧﺪ‪ .‬ﻓﻘﻂ ﻧﺎﻣﻪﻫﺎي از ﭘﺎرﻳﺲ‬ ‫ﺑﻪﭘﺎرﻳﺲ ﻣﻬﺮ ﺗﺎرﻳﺦدار ﻣﻲﺧﻮردﻧﺪ‪ .‬ﻧﺎﻣﻪﻫﺎﺋﻲ ﻛﻪ ﺗﻮﺳﻂ ﻗﺎﭼﺎﻗﭽﻴﺎن ﻣﺎ ﺑﻪﺷﻬﺮﺳﺘﺎنﻫﺎ ﻓﺮﺳﺘﺎده ﻣﻲﺷﺪﻧﺪ‪ ،‬ﻓﻘﻂ ﺗﻤﺒﺮ ﭘﺴﺖ‬ ‫داﺷﺘﻨﺪ‪ ،‬ﻛﻪ اﻣﻜﺎن ﺗﺸﺨﻴﺺ آنﻫﺎ را از ﻧﺎﻣﻪﻫﺎي دﻳﮕﺮ ازﺑﻴﻦ ﻣﻲﺑﺮد‪ .‬وﻗﺘﻲ ورﺳﺎي اﻳﻦ ﺗﺮﻓﻨﺪ را ﻛﺸﻒ ﻛﺮد‪ ،‬ﻋﻼﺋﻢ ﺗﻤﺒﺮﻫﺎ‬ ‫را ﺗﻐﻴﻴﺮ داد‪ .‬ﻣﺎ در ﻣﻘﺎﺑﻞ‪ ،‬در ﭘﺎرﻳﺲ ﻧﺎﻣﻪﻫﺎي را ﺑﺪون ﭘﻴﺶﭘﺮداﺧﺖ ﻣﻲﻓﺮﺳﺘﺎدﻳﻢ و ﺗﻤﺒﺮ را از دﻓﺎﺗﺮ ورﺳﺎي ﺗﻬﻴﻪ‬ ‫ﻣﻲﻛﺮدﻳﻢ‪.‬‬ ‫اﮔﺮ دﻓﺎﺗﺮ ﻓﺮﺳﺘﺎدن ﻧﺎﻣﻪﻫﺎ ﺑﻪﺧﺎرج از ﭘﺎرﻳﺲ ﻫﻨﻮز ﻛﺎر ﻣﻲﻛﺮد‪ ،‬دﻓﺎﺗﺮ ﺟﻤﻊآوري ﻧﺎﻣﻪﻫﺎ از ﺧﺎرج راﻛﺪ ﺑﻮد‪ .‬ﻧﺎﻣﻪﻫﺎي‬ ‫ارﺳﺎﻟﻲ از ﺷﻬﺮﺳﺘﺎنﻫﺎ در ورﺳﺎي روي ﻫﻢ ﺟﻤﻊ ﺷﺪه ﺑﻮد‪ .‬ﺑﻌﻀﻲ ﻛﺎﺳﺐﻛﺎرﻫﺎ آژاﻧﺲﻫﺎﺋﻲ درﺳﺖ ﻛﺮدﻧﺪ ﻛﻪ از ﻃﺮﻳﻖ‬ ‫آنﻫﺎ و ﺑﺎ ﻫﺰﻳﻨﻪي ﺧﻴﻠﻲ ﺑﺎﻻ ﻣﻲﺷﺪ ﻧﺎﻣﻪﻫﺎﺋﻲ را ﻛﻪ آنﻫﺎ از ورﺳﺎي ﻣﻲآوردﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻪدﺳﺖ آورد‪ .‬اﻳﻦ اﻓﺮاد اﻫﺎﻟﻲ را اﺳﺘﺜﻤﺎر‬ ‫ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ‪ ،‬وﻟﻲ ﻣﺎ ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﺴﺘﻴﻢ ﺟﺎي آنﻫﺎ را ﺑﮕﻴﺮﻳﻢ و ﻧﺎﭼﺎر ﺑﻮدﻳﻢ ﻛﻪ ﭼﺸﻢﻫﺎﻳﻤﺎن را ﺑﺒﻨﺪﻳﻢ‪ .‬ﻣﺎ ﺗﻨﻬﺎ ﺑﻪاﻳﻦ اﻛﺘﻔﺎ ﻛﺮدﻳﻢ‬ ‫ﻛﻪ ﺑﺎ ﻛﻢﻛﺮدن ﻫﺰﻳﻨﻪي ﭘﺴﺖ‪ ‬ﭘﺎرﻳﺲ ﺑﻪﭘﺎرﻳﺲ ﻗﺪري از اﻳﻦ ﺳﻮدﻫﺎ ﻛﻢ ﻛﻨﻴﻢ‪ ،‬اﻟﺒﺘﻪ ﺑﺪون اﻳﻦﻛﻪ آنﻫﺎ از اﻳﻦ ﻟﺤﺎظ ﺑﺘﻮاﻧﻨﺪ‬ ‫ﻣﺒﻠﻐﻲ را ﻛﻪ ﺑﺮاي آﮔﻬﻲﻫﺎي ﺧﻮد ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ‪ ،‬ﺑﺎﻻ ﺑﺒﺮﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﺗﻼشﻫﺎي ورﺳﺎي ﺑﺮاي ﺑﻲﺳﺎزﻣﺎن ﻛﺮدن ﺳﺮوﻳﺲﻫﺎي ﭘﺴﺘﻲِ ﺑﺎزﺳﺎزيِ ﺷﺪه‪ ،‬ﺑﻪﺑﺮﻛﺖ ﻫﻮﺷﻴﺎري دو ﺑﺎزرس ﻣﺎ‪ ،‬ﺧﻨﺜﻲ‬ ‫ﺷﺪ‪ .‬وﻟﻲ ﻣﺎ ﻧﺘﻮاﻧﺴﺘﻴﻢ ﻣﺎﻧﻊ ﺗﻮﻗﻒ ﺗﻤﺎم ﺗﻼشﻫﺎي آنﻫﺎ ﺑﺮاي ﺧﺮﻳﺪ اﻓﺮاد ﺑﺸﻮﻳﻢ‪.‬‬ ‫ﻣﺎ از اوﻟﻴﻦ روزﻫﺎي آورﻳﻞ ﺷﻮراي ادارهي ﭘﺴﺖ را ﺗﺸﻜﻴﻞ دادﻳﻢ ﻛﻪ ﻣﺮﻛﺐ ﺑﻮد از ﻧﻤﺎﻳﻨﺪهي ﻣﺴﺌﻮل‪ ،‬ﻣﻨﺸﻲ او‪،‬‬ ‫دﺑﻴﺮﻛﻞ‪ ،‬ﺗﻤﺎم رؤﺳﺎي ﺳﺮوﻳﺲﻫﺎ‪ ،‬دو ﺑﺎزرس و دو ﺳ‪‬ﺮﭘﺴﺘﭽﻲ‪ .‬ﺣﻘﻮق ﭘﺴﺘﭽﻲﻫﺎ‪ ،‬ﻧﮕﻬﺒﺎﻧﺎن دﻓﺎﺗﺮ و ﻣﺄﻣﻮران ﺑﺴﺘﻪﺑﻨﺪيِ‬ ‫ﻣﺮاﺳﻼت اﺿﺎﻓﻪ ﺷﺪ؛ ﻣﺘﺄﺳﻔﺎﻧﻪ ﺧﻴﻠﻲ ﻛﻢ! زﻳﺮا درآﻣﺪﻫﺎي ﺑﺴﻴﺎر ﻧﺎﭼﻴﺰ ﺑﻪﻣﺎ اﻣﻜﺎن ﻧﻤﻲداد ﻛﻪ دﺳﺖودل ﺑﺎز ﺑﺎﺷﻴﻢ‪.‬‬ ‫ﻣﺎ ﺗﺼﻤﻴﻢ ﮔﺮﻓﺘﻴﻢ ﻛﻪ ﺳﺎﻋﺎت اﺿﺎﻓﻪﻛﺎري را ـاﮔﺮ ﻧﻪ ﻛﺎﻣﻼً‪ ،‬ﻻاﻗﻞ ﺟﺰﺋﺎًـ ﺣﺬف ﻛﻨﻴﻢ و آن را ﺑﻪزﻣﺎن ﻣﻄﻠﻘﺎً ﻻزم ﺗﻘﻠﻴﻞ‬ ‫دادﻳﻢ‪ .‬از آن ﭘﺲ ﻗﺎﺑﻠﻴﺖ ﻛﺎرﮔﺮان و ﻫﻢﭼﻨﻴﻦ ﻛﻤﻴﺖ و ﻛﻴﻔﻴﺖ ﻛﺎر آنﻫﺎ ﻣﻲﺑﺎﻳﺴﺖ ﺑﺎ آزﻣﺎﻳﺶﻫﺎ و اﻣﺘﺤﺎنﻫﺎ ﺳﻨﺠﻴﺪه‬ ‫ﻣﻲﺷﺪ‪.‬‬ ‫‪133‬ـ ﭘﻴﻮﺳﺖ ‪: VIII‬‬ ‫ﻣﺤﺪودﻳﺖ اﻳﻦ ﭘﻴﻮﺳﺖ ﻣﺮا ﻧﺎﮔﺰﻳﺮ ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻛﻪ رواﻳﺖ ﺑﺴﻴﺎر ﺑﺴﻴﺎر ﺟﺎﻟﺐ ﻓﺎﻳﻲ و ﻟﻮﺋﻲ د‪‬ﺑ‪‬ﻚ ﻣﺎﻟﻴﺎتﻫﺎي ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ و‬ ‫ادارهي ﭼﺎپﺧﺎﻧﻪي ﻣﻠﻲ را ﺧﻼﺻﻪ ﻛﻨﻢ‪:‬‬

‫‪301‬‬

‫ﻋﺼﺮ ‪ 24‬ﻣﺎرس ﻓﺎﻳﻲ و ﻛﺎﻣﺒﻮ )از اﻧﺘﺮﻧﺎﺳﻴﻮﻧﺎل( در ادارهي ﻣﺎﻟﻴﺎتﻫﺎي ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﺣﺎﺿﺮ ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬رﺋﻴﺲ ﺑﺎ اﻋﻼن ﻛﺘﺒﻲ‬ ‫اﻳﻦﻛﻪ ﺑﺎ ﺗﻬﺪﻳﺪ ﺧﻮدرا ﺗﺴﻠﻴﻢ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ ،‬ﻛﻠﻴﺪﻫﺎ را ﺑﻪآنﻫﺎ داد‪ .‬ﺷﻬﺮوﻧﺪ ‪ X‬ﻛﻪ ﻛﺎﻣﻼً ﺑﺎ ﭘﻴﭻوﺧﻢﻫﺎي اداري آﺷﻨﺎ ﺑﻮد‪ ،‬ﺧﻴﻠﻲ‬ ‫ﺳﺮﻳﻊ ﺧﻮد را دراﺧﺘﻴﺎر آنﻫﺎ ﮔﺬاﺷﺖ‪.‬‬ ‫دﻓﺎﺗﺮ اﺻﻠﻲ و ﺳﺎﻳﺮ ﻣﺪارك ﺑﺮاي ﺟﻤﻊآوري ﻣﺎﻟﻴﺎت از ﺑﻴﻦ رﻓﺘﻪ ﺑﻮد‪ .‬ﺗﺼﻤﻴﻢ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪ ﻛﻪ ﻣﺎﻟﻴﺎتﻫﺎ ﺑﺮاﺳﺎس ﺻﻮرت‬ ‫‪ 1869‬ﺟﻤﻊآوري ﮔﺮدﻧﺪ‪ .‬ﭘﺮﺳﻨﻞِ ﭼﻬﻞ ﻣﺮﻛﺰِ ﺿﺒﻂ ﻣﺎﻟﻴﺎت‪ ،‬ارزﻳﺎبﻫﺎ و ﻛﺎرﻣﻨﺪان ﻣﺴﺌﻮل ﺗﻬﻴﻪ ﺻﻮرتﻫﺎ ﻓﺮار ﻛﺮده ﺑﻮدﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﺗﺤﺼﻴﻞدارﻫﺎ ﺑﺎ ﭼﻬﻞ ﺷﻬﺮوﻧﺪ ﺟﺎيﮔﺰﻳﻦ ﺷﺪﻧﺪ ﻛﻪ ﺗﻌﺪادي از آنﻫﺎ ﻛﺎرﮔﺮان ﻣﺘﻌﻠﻖ ﺑﻪاﻧﺘﺮﻧﺎﺳﻴﻮﻧﺎل و ﺑﻘﻴﻪ ﻣﻨﺸﻲﻫﺎي‬ ‫ﺗﺠﺎرتﺧﺎﻧﻪﻫﺎ ﻳﺎ ادارات دوﻟﺘﻲ ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﺗﻌﺪادي از ﻣﺄﻣﻮران ﺳﺎﺑﻖ ﻛﻪ ﻧﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﺣﻔﻆ ﺷﺪﻧﺪ؛ وﻟﻲ ﺗﺤﺖ ﻧﻈﺎرت اﻓﺮاد‬ ‫ﻣﻄﻤﺌﻦ‪ .‬ﺣﻀﻮر ﺷﻬﺮوﻧﺪ ‪ X‬ﺗﻌﺪاد زﻳﺎدي از ﻛﺎرﻛﻨﺎن را ﻣﺼﻤﻢ ﻛﺮد ﻛﻪ ﺑﻴﺎﻳﻨﺪ و ﺗﺤﺖ ﻧﻈﺮ ﻣﺪﻳﺮان ﺟﺪﻳﺪ ﻛﺎر ﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﺳﺮوﻳﺲ ﻣﺎﻟﻴﺎتﻫﺎي ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﺑﺮاي داﺧﻠﻪ ﻣﺮﻛﺐ ﺑﻮد از ﻳﻚ رﺋﻴﺲ‪ ،‬ﻳﻚ ﻣﺪﻳﺮﻛﻞ‪ ،‬ﻳﻚ دﺑﻴﺮﻛﻞ‪ ،‬دو ﻣﻌﺎون دﺑﻴﺮ‪ ،‬ﻳﻚ‬ ‫رﺋﻴﺲ دﻓﺘﺮ ﻣﺎﻟﻴﺎتﻫﺎ و ﺻﻮرتﺣﺴﺎبﻫﺎ‪ ،‬ﻳﻚ ﺳﺮﺣﺴﺎبدار‪ ،‬ﭘﻨﺞ ﺣﺴﺎبدار دﻳﮕﺮ و دو ﺑﺎزرس ادارهي ﺟﻤﻊآوري؛ و ﺑﺮاي‬ ‫ﺧﺎرج‪ ،‬از ﭼﻬﻞ ﺗﺤﺼﻴﻞدار ﻣﺎﻟﻴﺎﺗﻲ ﻛﻪ ﻫﺮﻳﻚ از ﻛﻤﻚ دو ﻳﺎ ﺳﻪ ﻣﻨﺸﻲ ﺑﺮﺧﻮردار ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﻳﻚ ﻣﺄﻣﻮر اﺑﻼغ‪ ،‬ﻳﻚ ﻋﺎﻣﻞ ﺑﺎ‬ ‫ﺣﺴﺎبداراناش در اﻧﺒﺎر ﺑﺎﻧﺪرول ﺷﺮاب‪.‬‬ ‫رﺋﻴﺲ ﻫﻔﺘﻪاي ﻳﻚ ﻳﺎ دوﺑﺎر ﺑﻪﻛﻠﻴﻪ دﻓﺎﺗﺮ ﺟﻤﻊآوري ﻣﺎﻟﻴﺎت ﺳﺮﻛﺸﻲ ﻣﻲﻛﺮد‪ ،‬وﻟﻲ ﺑﺎزرﺳﺎن ﻫﺮروزه از آنﻫﺎ ﺑﺎزدﻳﺪ‬ ‫ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﻫﺮﺗﺤﺼﻴﻞدار ﻣﺎﻟﻴﺎﺗﻲ ﻫﺮروز وﺻﻮﻟﻲﻫﺎي روز ﭘﻴﺶ را ﺑﻪﺻﻨﺪوقدار ﺗﺤﻮﻳﻞ ﻣﻲداد‪ .‬ﺻﻨﺪوقدار ﻧﻴﺰ ﻫﺮروز ﻋﺼﺮ‬ ‫ﻣﻮﺟﻮدي را درﻣﻘﺎﺑﻞ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﻗﺮار ﻣﻲداد و ﻫﻤﻪي آنﭼﻪ را ﺑﺮاي ﻣﺨﺎرج ﻋﻤﻮﻣﻲ ﻧﻴﺎز ﻧﺒﻮد ﺑﻪدﻓﺘﺮ ﻣﺮﻛﺰي ﭘﺮداﺧﺖﻫﺎي‬ ‫وزارت داراﺋﻲ ﻣﻨﺘﻘﻞ ﻣﻲﻛﺮد‪.‬‬ ‫اﻳﻦ ﺳﺮوﻳﺲ ﻋﺼﺮ روز ﺷﻨﺒﻪ ‪ 25‬ﻣﻪ ﻣﺘﻮﻗﻒ ﺷﺪ‪ .‬ﺣﺪود ﺻﺪ ﻧﻔﺮ ﻣﻨﺸﻲ ﻛﻪ ﻓﻜﺮ ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ ﺗﻤﺎم وﻇﻴﻔﻪﺷﺎن ﺑﺮاي ﻛﻤﻮن‬ ‫ﺑﻪﭘﺎﻳﺎن ﻧﺮﺳﻴﺪه اﺳﺖ‪ ،‬ﻳﻚ ارﮔﺎن ﺷﻨﺎﺳﺎﺋﻲ ﺗﺸﻜﻴﻞ دادﻧﺪ ﻛﻪ ﭘﺴﺖ آن در ﻛﺸﻴﺶﺧﺎﻧﻪي ﺗﺎﻣﭙﻞد‪‬ﺑﻴﻴِﺖ ﻣﺴﺘﻘﺮ ﺷﺪ‪.‬‬ ‫در ﺳﺎﻋﺖ ﭘﻨﺞ ﻋﺼﺮ روز ‪ 18‬ﻣﺎرس‪ ،‬ﭘﻴﻨﺪي و ﻟﻮﺋﻲ د‪‬ﺑ‪‬ﻚ ﺑﺎ ﻳﻚ ﮔﺮدان در ﭼﺎپﺧﺎﻧﻪي ﻣﻠﻲ ﺣﺎﺿﺮ ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬ﻣﺪﻳﺮ آن‪،‬‬ ‫ﻫ‪‬ﺮِﺋﻮ‪ ،‬ﭘﺎﺋﻴﻦ آﻣﺪ و ﺳﻌﻲ ﻛﺮد ﻛﻪ ﻣﺬاﻛﺮه ﻛﻨﺪ و ﺑﻌﺪ دوﺑﺎره ﺑﺎﻻ ﺑﻪدﻓﺘﺮش ﺑﺮﮔﺸﺖ‪ .‬ﻫ‪‬ﺮﺋ‪‬ﻮ از اﻳﻦ ﻣﻮﻗﻌﻴﺖ اﺳﺘﻔﺎده ﻛﺮد ﺗﺎ‬ ‫ﺟﻤﻬﻮريﺧﻮاﻫﻲ ﺧﻮد را اﻋﻼم ﻛﻨﺪ و ﮔﻔﺖ ﻛﻪ ﺳﺮدﺑﻴﺮ ﺳﺎﺑﻖ روزﻧﺎﻣﻪي ﻧﺎﺳﻴﻮﻧﺎل ـ دوﺳﺖ ﻣﺎرا‪ ،‬آراﮔﻮ و ﻏﻴﺮه اﺳﺖ؛ و‬ ‫ﺟﻨﺒﺶ ‪ 18‬ﻣﺎرس ﻫﻴﺞ ﻋﻠﺖ وﺟﻮدي ﻧﺪارد‪ .‬ﭼﻨﺪ روزي ﺑﺮاي اﻧﺘﻘﺎل ﺑﻪاو ﻓﺮﺻﺖ داده ﺷﺪ‪.‬‬ ‫ﺗﻤﺎم ﭘﺮﺳﻨﻞ ﺑﻪاﺳﺘﺜﻨﺎي رﺋﻴﺲ‪ ،‬ﻣﻌﺎون رﺋﻴﺲ‪ ،‬ﻧﺎﻇﺮ‪ ،‬و رﺋﻴﺲ ﻛﺎرﻫﺎ ـﻓﻠﻴﻜﺲ د‪‬رﻧ‪‬ﻤ‪‬ﻨﻴﻞـ ﻛﻪ ﺑﻪﺧﺎﻃﺮ ﺧﺸﻮﻧﺖ و‬ ‫ﺑﻲاﻧﺼﺎﻓﻲاش ﻋﻤﻴﻘﺎً ﻣﻮرد ﻧﻔﺮت ﺑﻮد‪ ،‬ﺣﻔﻆ ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬اﻳﻦﻫﺎ در ﺑﻴﺮون ﺷﺎﻳﻊ ﻛﺮدﻧﺪ ﻛﻪ ﻛﻤﻴﺘﻪي ﻣﺮﻛﺰي ﭘﻮل ﻧﺪارد و‬ ‫ﺑﻪﻛﺎرﮔﺮان دﺳﺘﻤﺰد ﭘﺮداﺧﺖ ﻧﺨﻮاﻫﺪ ﺷﺪ‪ .‬د‪‬ﺑ‪‬ﻚ در ﭘﺎﺳﺦ ﻃﻲ اﻋﻼﻧﻲ ﻛﻪ در ﻛﺎرﮔﺎهﻫﺎ ﻧﺼﺐ ﺷﺪ‪ ،‬ﺑﻪﻧﺎم ﻛﻤﻴﺘﻪي ﻣﺮﻛﺰي‬ ‫ﻣﺰدﻫﺎ را ﺗﻀﻤﻴﻦ ﻛﺮد‪.‬‬ ‫در ﭘﺎﻳﺎن ﻣﺎرس‪ ،‬ﺑﻪاﺷﺎرهي ورﺳﺎي ﻫﻤﻪي ﻛﺎرﻛﻨﺎن و ﻣﺘﺼﺪﻳﺎن ﺳﺮوﻳﺲﻫﺎ ـﺑﻪاﺳﺘﺜﻨﺎي ﺗﻌﺪاد ﺧﻴﻠﻲ ﻣﻌﺪوديـ ﭘﺲ از‬ ‫درﻳﺎﻓﺖ ﺣﻘﻮقﻫﺎي ﺧﻮد ﭼﺎپﺧﺎﻧﻪ را رﻫﺎ ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﻣﺪﻳﺮ ﺟﺪﻳﺪ از اﻳﻦ وﺿﻊ اﺳﺘﻔﺎده ﻛﺮد ﺗﺎ اﻧﺘﺨﺎب ﻣﺴﺌﻮﻟﻴﻦ ﺟﺪﻳﺪ ﻛﺎرﮔﺎهﻫﺎ‬ ‫را ﺑﻪﺧﻮد ﻛﺎرﮔﺮان واﮔﺬارد‪ .‬ﻣﻘﺎم ﻣﺪﻳﺮان ﭼﺎپ ﻣﻄﺒﻮﻋﺎت ﺑﻪﻣﺴﺎﺑﻘﻪ ﮔﺬاﺷﺘﻪ ﺷﺪ‪ .‬وﻗﺘﻲﻛﻪ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺧﻴﺎﺑﺎن ﭘﺎژو‪‬ن در راه‬ ‫ﻧﺼﺐ ﻗﺮارﻫﺎ و ﺑﻴﺎﻧﻴﻪﻫﺎ ﺳﻨﮓاﻧﺪازي ﻛﺮد‪ ،‬د‪‬ﺑ‪‬ﻚ ﺑﻪﻛﺎرﮔﺮان ﻣﺴﺌﻮل اﻳﻦ ﻛﺎر ﺗﻮﺻﻴﻪ ﻛﺮد ﻛﻪ ﺧﻮدﺷﺎن را ﺳﺎزﻣﺎندﻫﻲ ﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬ ‫آنﻫﺎ اﻳﻦ ﻛﺎر را ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﻣﺰد آنﻫﺎ ﺑﻴﺴﺖوﭘﻨﺞ درﺻﺪ اﻓﺰاﻳﺶ ﻳﺎﻓﺖ و ﭼﺎپﺧﺎﻧﻪ روزي ‪ 200‬ﻓﺮاﻧﻚ ﭘﺲاﻧﺪاز ﻛﺮد‪.‬‬ ‫ﺣﺠﻢ دﺳﺘﻤﺰدﻫﺎ ﺷﺪﻳﺪاً ﻛﺎﻫﺶ ﻳﺎﻓﺘﻪ ﺑﻮد‪ ،‬وﻟﻲ دﺳﺘﻤﺰد ﻣﻨﺸﻲﻫﺎي رده ﭘﺎﺋﻴﻦ و ﻛﺎرﮔﺮﻫﺎ اﻓﺰاﻳﺶ ﻳﺎﻓﺘﻪ ﺑﻮد‪ .‬در ‪18‬‬ ‫ﻣﺎرس دو ﻫﻔﺘﻪ دﺳﺘﻤﺰد ﺑﻪﻛﺎرﮔﺮان ﻣﺮد و زن و ﻳﻚ ﻫﻔﺘﻪ ﺑﻪﻛﺎرﻛﻨﺎن ﺑﺎﻳﺪ ﭘﺮداﺧﺖ ﻣﻲﺷﺪ‪ .‬ﻛﻤﻮن اﻳﻦ ﺑﺪﻫﻲﻫﺎي‬ ‫ﻋﻘﺐﻣﺎﻧﺪه را ﭘﺮداﺧﺖ‪ .‬ورﺳﺎي ﭘﺲ از ﭘﻴﺮوزي از ﭘﺮداﺧﺖ ﭼﻨﺪ روز ﻣﺰد ﻋﻘﺐﻣﺎﻧﺪهي ﻛﺎرﮔﺮان ﺧﻮدداري ﻛﺮد‪ .‬ﺣﺎل آنﻛﻪ‬ ‫اﻧﺒﺎر دﺳﺖﻧﺨﻮرده و ﺧﻴﻠﻲ ﻣﺮﺗﺐ ﺑﻪدﺳﺖ ادارهي ورﺳﺎي اﻓﺘﺎد‪.‬‬

‫‪302‬‬

‫ﺑﻮدﺟﻪي ﻣﺨﺎرج ﻣﺎﻫﺎﻧﻪ ﻗﺒﻞ از ‪ 18‬ﻣﺎرس ﺑﻪ ‪ 120/000‬ﻓﺮاﻧﻚ ﺑﺎﻟﻎ ﻣﻲﺷﺪ‪ ،‬ﻛﻪ ‪ 23/000‬ﻓﺮاﻧﻚ آن ﺗﻮﺳﻂ ﺣﻘﻮق‬ ‫ﻛﺎرﻣﻨﺪان‪ ،‬ﻛﺎرﻛﻨﺎن و ﻏﻴﺮه ﺟﺬب ﻣﻲﺷﺪ‪ .‬ﭘﺲ از اﻳﻦ ﺗﺎرﻳﺦ ﻣﺨﺎرج ﺑﺎ اﺣﺘﺴﺎب ﻣﺨﺎرج ﻧﺼﺐ ﺑﻪﻫﻔﺘﻪاي ‪ 20/000‬ﻓﺮاﻧﻚ‬ ‫]ﻳﻌﻨﻲ‪ ،‬ﻣﺎﻫﺎﻧﻪ ﺣﺪود ‪ 80/000‬ﻓﺮاﻧﻚ[ ﻫﻢ ﻧﺮﺳﻴﺪ‪.‬‬ ‫ﭘﺲ از ﻛﻤﻮن »اﺗﺤﺎد ﺟﻤﻬﻮريﺧﻮاﻫﺎن« در روزﻧﺎﻣﻪﻫﺎ اﻋﻼم ﻛﺮد ﻛﻪ آرﺷﻴﻮﻫﺎ و ﻓﺘﺮ ﭼﺎپﺧﺎﻧﻪي ﻣﻠﻲ را از ﺷﻌﻠﻪﻫﺎي‬ ‫آﺗﺶ ﻧﺠﺎت داده اﺳﺖ‪ .‬ﻫﻤﺎنﻃﻮر ﻛﻪ ﺗﻮﺳﻂ ﻓﺮﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ در ‪ 24‬ﻣﻪ ﺑﻪدرﺧﻮاﺳﺖ د‪‬ﺑ‪‬ﻚ ﺑﻪآرﺷﻴﻮ ﻓﺮﺳﺘﺎده ﺷﺪ‪ ،‬ﺛﺎﺑﺖ ﮔﺮدﻳﺪ ﻛﻪ‬ ‫اﻳﻦ ﻳﻚ دروغ ﺑﻮده اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﻓﺮﻣﺎن‪ .‬ـ آرﺷﻴﻮﻫﺎ ﻧﺒﺎﻳﺪ ﺳﻮزاﻧﺪه ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ـ ﻛﻠﻨﻞ ﻓﺮﻣﺎﻧﺪهي ﺷﻬﺮداري ﻣﺮﻛﺰي‪ ،‬ﭘﻴﻨﺪي‪.‬‬

‫دﻓﺘﺮ ﭼﺎپﺧﺎﻧﻪ ﻫﻢ ﺗﺎ زﻣﺎن ﻫﺠﻮم ﺑﻪﻣﺤﻠﻪ در اﺷﻐﺎل د‪‬ﺑ‪‬ﻚ ﺑﻮد‪ .‬او در ﺷﺐ ‪ 24‬ﭘﻴﻜﻲ ﺑﻪﻛﻤﻴﺘﻪي اﻣﻨﻴﺖ ﻋﻤﻮﻣﻲ ﻓﺮﺳﺘﺎد‬ ‫ﺗﺎ اﺳﻨﺎد‪ ،‬ﻣﺪارك و ﻣﻘﺎﻻت ﻻزم ﺑﺮاي ﺗﻨﻈﻴﻢ روزﻧﺎﻣﻪي رﺳﻤﻲ را ﻃﻠﺐ ﻛﻨﺪ‪ .‬روز ﺑﻌﺪ‪ ،‬ﭘﺲ از آن ﻛﻪ ﭘﺎﺳﺨﻲ درﻳﺎﻓﺖ ﻧﻜﺮد‬ ‫و درﺣﺎﻟﻲﻛﻪ ورﺳﺎﺋﻲﻫﺎ ﭘﻴﺶرﻓﺖ ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ‪ ،‬او ﺑﻪﺑِﻠﻮﻳﻞ رﻓﺖ و در آنﺟﺎ ﺳﻪ ﺑﻴﺎﻧﻴﻪ ﻳﺎ ﭘﻮﺳﺘﺮي را ﻛﻪ ﺳﻪ روز ﺑﻌﺪ ﻣﻨﺘﺸﺮ‬ ‫ﮔﺮدﻳﺪﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻪدﺳﺘﻮر او ﭼﺎپ ﺷﺪﻧﺪ‪.‬‬ ‫‪134‬ـ ﭘﻨﺞ ﭘﺎرك وﺟﻮد داﺷﺖ‪ :‬ﺷﻬﺮداري ﻣﺮﻛﺰي‪ ،‬ﺗﻮﻳﻠﺮي‪ ،‬ﻣﺪرﺳﻪ ﻧﻈﺎم‪ ،‬ﻣﻮﻧﻤﺎرﺗﺮ و و‪‬ﻧﺴ‪‬ﻦ‪ .‬در ﻛﻞ‪ ،‬ﺑﺎ اﺣﺘﺴﺎب‬ ‫ﺗﻮپﺧﺎﻧﻪي دژﻫﺎ و ﺣﻮاﻟﻲ ﺷﻬﺮ‪ ،‬ﻛﻤﻮن ‪ 1/100‬ﺗﻮپ‪ ،‬ﻫﻮﻳﺘﺰِر‪ ،‬ﺧﻤﭙﺎره‪ ،‬و ﻣﺴﻠﺴﻞ دراﺧﺘﻴﺎر داﺷﺖ‪.‬‬ ‫‪135‬ـ ﻛﻤﻴﺘﻪي ﻣﺮﻛﺰي دوم از ‪ 40‬ﻋﻀﻮ ﻣﺮﻛﺐ ﺑﻮد ﻛﻪ ﻓﻘﻂ دوازده ﺗﻦ از آنﻫﺎ در ﻛﻤﻴﺘﻪ اول ﺷﺮﻛﺖ داﺷﺘﻨﺪ‪.‬‬ ‫‪136‬ـ او ﺑﻪد‪‬ﻟ‪‬ﺴﻜﻠﻮز ﮔﻔﺖ‪» :‬آﻳﺎ ﻣﻲداﻧﻴﺪ ﻛﻪ ورﺳﺎي ﻳﻚ ﻣﻴﻠﻴﻮن ﺑﻪﻣﻦ ﭘﻴﺶﻧﻬﺎد ﻛﺮده اﺳﺖ«؟ د‪‬ﻟ‪‬ﺴﻜﻠﻮز ﭘﺎﺳﺦ داد‪:‬‬ ‫»ﺳﺎﻛﺖ ﺑﺎش«! و از او روي ﮔﺮداﻧﺪ‪.‬‬ ‫‪137‬ـ او در ‪ 20‬ﻣﺎرس در اﻃﺎق ﺧﺼﻮﺻﻲ ﺧﻮد در ﻛﺎخ دادﮔﺴﺘﺮي ﻛﻪ در آنﺟﺎ ﺑﻪدادﺳﺘﺎن ﻛﻞ ﻗﺮار داده ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﺎزداﺷﺖ‬ ‫ﺷﺪ‪.‬‬ ‫‪138‬ـ او ﻫﻨﮕﺎم ﺗﻘﺎﺿﺎي ﭘﺎﺳﭙﻮرت در ﻣﺮﻛﺰ ﭘﻠﻴﺲ ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪ‪.‬‬ ‫‪139‬ـ ﺧﺒﺮﻧﮕﺎر ﺗﺎﻳﻤﺰ در ﺷﻤﺎرهي ﻧﻬﻢ ﻣﻪ ﻧﻮﺷﺖ‪» :‬ﺳﺮﭘﺮﺳﺖ و راﻫﺒﻪﻫﺎﻳﺶ ﺗﻮﺿﻴﺢ دادهاﻧﺪ ﻛﻪ اﻳﻦﻫﺎ وﺳﺎﺋﻞ‬ ‫ﺷﻜﺴﺘﻪﺑﻨﺪي اﺳﺘﺨﻮان ﺑﻮدهاﻧﺪ ـ ﻛﺬب ﻣﺤﺾ‪ .‬ﺑﻪﻧﻈﺮم ﺗﺸﻚﻫﺎ و ﻧﻮارﻫﺎ را ﺑﻪآﺳﺎﻧﻲ ﻣﻲﺗﻮان اﻳﻦﻃﻮر ﺗﺼﻮر ﻛﺮد‪ .‬ﻣﻦ‬ ‫دﻳﺪهام ﻛﻪ ﭼﻨﻴﻦ ﭼﻴﺰﻫﺎﺋﻲ در زاﻳﺸﮕﺎهﻫﺎي ﻓﺮاﻧﺴﻪ و در ﻣﻮارد ﺧﻠﺠﺎنﻫﺎي ﺗﻮأم ﺑﺎ ﺧﺸﻮﻧﺖ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﻣﻲﮔﻴﺮﻧﺪ؛‬ ‫وﻟﻲ ﻛُﻨﺪ و ﻣﻠﺤﻘﺎت آن‪ ،‬وﺳﺎﺋﻞ ﻣﺸﻜﻮﻛﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ و ﺑﺮاي اﻋﻤﺎل ﻓﺸﺎرﻫﺎي ﺧﺸﻨﻲ ﺑﻪﻛﺎر ﻣﻲروﻧﺪ ﻛﻪ ﻫﻴﭻ ﻣﺮض ﺗﺎ‬ ‫ﺣﺎلﺣﺎﺿﺮ ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪهاي اﺳﺘﻔﺎده از آن را ﺗﻮﺟﻴﻪ ﻧﻤﻲﻛﻨﺪ«‪.‬‬ ‫‪140‬ـ راﻫﺒﻪاي ﻛﻪ ﭘﺴﺖ ﺳﺮﭘﺮﺳﺖ را اﺷﻐﺎل ﻛﺮده ﺑﻮد‪ ،‬ﭘﺘﻴﺎرهاي ﮔُﻨﺪه و ﺟﺴﻮر‪ ،‬راﺣﺖ و ﺑﻲاﻋﺘﻨﺎ ﺑﻪرﻳﮕﻮ ﭘﺎﺳﺦ ﻣﻲداد‪:‬‬ ‫»ﭼﺮا اﻳﻦ زنﻫﺎ را ﺣﺒﺲ ﻛﺮدهاﻳﺪ«؟ »ﺑﺮاي ﺧﺪﻣﺖ ﺑﻪﺧﺎﻧﻮادهﻫﺎيﺷﺎن‪ .‬آنﻫﺎ دﻳﻮاﻧﻪ ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﺑﺒﻴﻨﻴﺪ آﻗﺎﻳﺎن‪ ،‬ﺷﻤﺎ ﻣﺮداﻧﻲ ﺟﻮان‬ ‫از ﺧﺎﻧﻮادهﻫﺎي ﺧﻮب ﻫﺴﺘﻴﺪ‪ .‬وﻟﻲ ﻣﻲﻓﻬﻤﻴﺪ ﮔﺎﻫﻲ آدم دﻳﻮاﻧﮕﻲ ﺑﺴﺘﮕﺎن ﺧﻮد را ﭘﻨﻬﺎن ﻣﻲﻛﻨﺪ«‪» .‬وﻟﻲ ﺷﻤﺎ ﻗﺎﻧﻮن را‬ ‫ﻧﻤﻲداﻧﻴﺪ«؟ »ﻧﻪ ﻣﺎ از ﻣﺎﻓﻮقﻫﺎي ﺧﻮد اﻃﺎﻋﺖ ﻣﻲﻛﻨﻴﻢ«‪» .‬اﻳﻦ ﻛﺘﺎبﻫﺎ ﻣﺎل ﻛﻴﺴﺖ«؟ »ﻣﺎ ﻫﻴﭻﭼﻴﺰ درﻣﻮرد آنﻫﺎ‬ ‫ﻧﻤﻲداﻧﻴﻢ«‪ .‬ﺑﻪاﻳﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﺑﺎ ﺗﻈﺎﻫﺮ ﺑﻪﺳﻔﺎﻫﺖ‪ ،‬روي اﻳﻦ ﺳﻔﻴﻪﻫﺎ ﻣﻌﺎﻣﻠﻪ ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ‪.‬‬

‫‪303‬‬

‫‪141‬ـ ﺑﺨﺸﻲ از اﻳﻦ ﻣﺬاﻛﺮات در روزﻧﺎﻣﻪي رﺳﻤﻲ ﻛﻤﻮن ﻧﻘﻞ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬در اﻳﻦﺟﺎ ﻣﺎ ﺟﺰﺋﻴﺎت ﺑﻴﺶﺗﺮي ﺑﻪآن اﺿﺎﻓﻪ‬ ‫ﻣﻲﻛﻨﻴﻢ‪ .‬اﺳﻘﻒ اﻋﻈﻢ اﻧﺪﻛﻲ ﭘﺲ از دﺳﺖﮔﻴﺮي ﺧﻮد ﻧﺎﻣﻪاي ﺑﻪﺗﻲﻳﺮ ﻧﻮﺷﺖ و از او ﺧﻮاﺳﺖ ﻛﻪ از اﻋﺪام اﺳ‪‬ﺮا ﻛﻪ زﻧﺪﮔﻲ‬ ‫ﮔﺮوﮔﺎنﻫﺎ ﺑﻪآن ﺑﺴﺘﮕﻲ دارد‪ ،‬ﺧﻮدداري ﻧﻤﺎﻳﺪ‪ .‬ﺗﻲﻳﺮ ﺟﻮاب ﻧﺪاد‪ .‬ﻓﻠُﺖ‪ ،‬دوﺳﺖ ﻗﺪﻳﻤﻲ ﺑﻼﻧﻜﻲ‪ ،‬ﺑﺮاي ﭘﻴﺶﻧﻬﺎد ﻣﺒﺎدﻟﻪ ﻧﺰد‬ ‫رﺋﻴﺲ ﺟﻤﻬﻮر رﻓﺖ و ﮔﻔﺖ ﻛﻪ ﺟﺎن اﺳﻘﻒ اﻋﻈﻢ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ در ﻣﻌﺮض ﺧﻄﺮ ﻗﺮار ﮔﻴﺮد‪ .‬ﺗﻲﻳﺮ ﺑﺎ ﻟﺤﻨﻲ ﻗﺎﻃﻊ ﮔﻔﺖ‪» :‬اﻳﻦ‬ ‫ﺑﺮاي ﻣﻦ ﭼﻪ اﻫﻤﻴﺘﻲ دارد«؟ ﻓﻠُﺖ ﻣﺠﺪداً ﻣﺬاﻛﺮات را از ﻃﺮﻳﻖ دارﺑﻮا دﻧﺒﺎل ﻛﺮد ﻛﻪ د‪‬ﻟﺮي را ﺑﻪﻋﻨﻮان ﻓﺮﺳﺘﺎده ﺑﻪورﺳﺎي‬ ‫ﺑﺮﮔﺰﻳﺪ‪ .‬ﭼﻮن ﻓﺮﻣﺎﻧﺪاري ﻣﺎﻳﻞ ﺑﻪﺗﺴﻠﻴﻢ ﭼﻨﻴﻦ ﮔﺮوﮔﺎﻧﻲ ﻧﺒﻮد‪ ،‬ﻻﮔﺎرد‪ ،‬رﺋﻴﺲ ﻛﻞ ﻛﻠﻴﺴﺎ ﺟﺎي او را ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬اﺳﻘﻒ اﻋﻈﻢ‬ ‫ﺗﻌﻠﻴﻤﺎﺗﻲ ﺑﻪاو داد و در دوازده آورﻳﻞ ﻓﻠُﺖ‪ ،‬ﻻﮔﺎرد را ﺑﻪاﻳﺴﺘﮕﺎه راهآﻫﻦ ﺑﺮد و او را ﻗﺴﻢ داد ﻛﻪ درﺻﻮرت ﺷﻜﺴﺖ‬ ‫ﻣﺄﻣﻮرﻳﺖاش ﺑﻪﭘﺎرﻳﺲ ﺑﺮﮔﺮدد‪ .‬ﻻﮔﺎرد ﻗﺴﻢ ﺧﻮرد‪ :‬ﺣﺘﻲ اﮔﺮ ﻗﺮار ﺑﺎﺷﺪ ﺗﻴﺮﺑﺎران ﻫﻢ ﺑﺸﻮم‪ ،‬ﺑﺮﻣﻲﮔﺮدم‪ .‬آﻳﺎ ﻣﻲﺗﻮاﻧﻴﺪ ﺑﺎور‬ ‫ﻛﻨﻴﺪ ﻛﻪ ﻣﻦ ﺣﺘﻲ ﺑﺮاي ﻳﻚ ﻟﺤﻈﻪ ﻫﻢ ﺑﺘﻮاﻧﻢ ﻓﻜﺮ ﺗﻨﻬﺎ ﮔﺬاﺷﺘﻦ ﻋﺎﻟﻲﺟﻨﺎب را در اﻳﻦﺟﺎ ﺑﻪﻣﺨﻴﻠﻪام راه دﻫﻢ«؟ ﻫﻨﮕﺎﻣﻲﻛﻪ‬ ‫ﻗﻄﺎر در ﺷُﺮف ﺣﺮﻛﺖ ﺑﻮد‪ ،‬ﻓﻠُﺖ دوﺑﺎره ﺗﺄﻛﻴﺪ ﻛﺮد‪» :‬اﮔﺮ ﻗﺼﺪ ﺑﺮﮔﺸﺘﻦ ﻧﺪارﻳﺪ‪ ،‬ﻧﺮوﻳﺪ«‪ .‬ﻛﺸﻴﺶ دوﺑﺎره ﺳﻮﮔﻨﺪ ﺧﻮد را ﺗﻜﺮار‬ ‫ﻛﺮد‪ .‬او رﻓﺖ و ﻧﺎﻣﻪاي را ﻛﻪ در آن اﺳﻘﻒ اﻋﻈﻢ ﺗﻘﺎﺿﺎي ﻣﺒﺎدﻟﻪ ﻛﺮده ﺑﻮد را ﺗﺴﻠﻴﻢ ﻧﻤﻮد‪ .‬ﺗﻲﻳﺮ ﺑﺎ ﺗﻈﺎﻫﺮ ﺑﻪﺑﻲاﻃﻼﻋﻲ از‬ ‫وﺟﻮد اﻳﻦ ﻧﺎﻣﻪ ﺑﻪﻧﺎﻣﻪ اول ﻛﻪ ﺗﺎزه ﺗﻮﺳﻂ ﻳﻜﻲ از روزﻧﺎﻣﻪﻫﺎي ﻛﻤﻮن ﻣﻨﺘﺸﺮ ﺷﺪه ﺑﻮد‪ ،‬ﭘﺎﺳﺦ داد‪ .‬ﭘﺎﺳﺦ او ﻳﻜﻲ از‬ ‫ﺷﺎهﻛﺎرﻫﺎي رﻳﺎﻛﺎري و دروغﭘﺮدازي او اﺳﺖ‪» :‬اﻣﻮريﻛﻪ ﺷﻤﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﻣﺮا ﺑﻪآنﻫﺎ ﺟﻠﺐ ﻣﻲﻛﻨﻴﺪ‪ ،‬ﻣﻄﻠﻘﺎً دروغ اﺳﺖ و ﻣﻦ‬ ‫ﻣﺘﻌﺠﺒﻢ ﻛﻪ روﺣﺎﻧﻲ ﻋﺎﻟﻲﻗﺪري ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺷﻤﺎ ﻋﺎﻟﻲﺟﻨﺎب‪ ...‬ﺳﺮﺑﺎزان ﻣﺎ ﻫﺮﮔﺰ اﺳﺮا را ﺗﻴﺮﺑﺎران ﻧﻜﺮدهاﻧﺪ و ﻧﻪ درﺻﺪد ﻛﺸﺘﻦ‬ ‫زﺧﻤﻲﻫﺎ ﺑﺮآﻣﺪهاﻧﺪ‪ .‬اﻳﻦﻛﻪ آنﻫﺎ در ﮔﺮﻣﺎﮔﺮم ﻧﺒﺮد ﺳﻼحﻫﺎيﺷﺎن را ﺑﻪﺳﻮي ﻛﺴﺎﻧﻲ ﺑﺮﮔﺮداﻧﺪه ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ ژﻧﺮالﻫﺎيﺷﺎن را‬ ‫ﺑﻪﻗﺘﻞ ﻣﻲرﺳﺎﻧﻨﺪ‪ ،‬ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ؛ وﻟﻲ ﭘﺲ از ﭘﺎﻳﺎن ﻧﺒﺮد آنﻫﺎ ﺳﺨﺎوﺗﻤﻨﺪي ﻃﺒﻴﻌﻲ ﺧﺼﻠﺖ ﻣﻠﻲ را ﺑﺎزﻣﻲﻳﺎﺑﻨﺪ‪ .‬ﻟﺬا‪،‬‬ ‫ﻋﺎﻟﻲﺟﻨﺎب‪ ،‬ﻣﻦ ﺗﻬﻤﺖﻫﺎﺋﻲ را ﻛﻪ ﺑﻪﺷﻤﺎ ﮔﻔﺘﻪاﻧﺪ‪ ،‬ﻃﺮد ﻣﻲﻛﻨﻢ‪ .‬ﻣﻦ ﺗﺎﻛﻴﺪ ﻣﻲﻛﻨﻢ ﻛﻪ ﺳﺮﺑﺎزان ﻣﺎ ﻫﺮﮔﺰ اﺳﺮا را ﺗﻴﺮﺑﺎران‬ ‫ﻧﻜﺮدهاﻧﺪ«‪ .‬در ﺗﺎرﻳﺦ ﻫﻔﺪﻫﻢ‪ ،‬ﻓﻠُﺖ ﻧﺎﻣﻪاي از ﻻﮔﺎرد درﻳﺎﻓﺖ ﻛﺮد ﻛﻪ ﺑﻪاو ﺧﺒﺮ داده ﺑﻮد ﻛﻪ ﺣﻀﻮرش در ورﺳﺎي ﻫﻨﻮز ﻻزم‬ ‫اﺳﺖ‪ .‬ﻓﻠُﺖ ﻧﺰد اﺳﻘﻒ اﻋﻈﻢ ﻛﻪ ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﺴﺖ اﻳﻦ ﻓﺮار را ﺑﺎور ﻛﻨﺪ‪ ،‬ﺷﻜﻮه ﻛﺮد‪ .‬او ﮔﻔﺖ‪» :‬ﻏﻴﺮﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻻﮔﺎرد در‬ ‫ورﺳﺎي ﺑﻤﺎﻧﺪ‪ .‬او ﺑﺮﺧﻮاﻫﺪ ﮔﺸﺖ‪ .‬او ﻧﺰد ﺧﻮد ﻣﻦ ﺳﻮﮔﻨﺪ ﻳﺎد ﻛﺮده اﺳﺖ«‪ .‬و ﺑﻪﻓﻠُﺖ ﻳﺎدداﺷﺘﻲ ﺑﺮاي ﻻﮔﺎرد داد ﻛﻪ ﭘﺎﺳﺦ‬ ‫ﮔﻔﺖ ﻛﻪ ﺗﻲﻳﺮ او را ﻧﮕﻪداﺷﺘﻪ اﺳﺖ‪ .‬در ﺗﺎرﻳﺦ ﺑﻴﺴﺖوﺳﻮم دارﺑﻮا دوﺑﺎره ﻧﺎﻣﻪاي ﺑﺮاي او ﻧﻮﺷﺖ‪» :‬ﺑﺎ وﺻﻮل اﻳﻦ ﻧﺎﻣﻪ‪ ،‬ﻻﮔﺎرد‬ ‫ﻓﻮراً از ﻫﻤﺎن راﻫﻲ ﻛﻪ رﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﻪﭘﺎرﻳﺲ ﺑﺮﻣﻲﮔﺮدد و دوﺑﺎره ﺑﻪﻣﺎزا داﺧﻞ ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬اﻳﻦ ﺗﺄﺧﻴﺮ ﻣﺎ را ﺑﻪﺧﻄﺮ ﻣﻲاﻧﺪازد و‬ ‫ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﻏﻢاﻧﮕﻴﺰﺗﺮﻳﻦ ﻧﺘﺎﻳﺞ را ﺑﻪﺑﺎر آورد«‪ .‬ﻻﮔﺎرد دﻳﮕﺮ ﭘﺎﺳﺦ ﻧﺪاد‪.‬‬ ‫دوﺳﺘﺎناش درﺻﺪد ﻧﺠﺎت او ﺑﺮآﻣﺪﻧﺪ و ﻣﺒﻠﻎ ‪ 50/000‬ﻓﺮاﻧﻚ ﺑﺮاي رﻫﺎﺋﻲ او ﻓﺮاﻫﻢ ﺷﺪ‪ .‬وﻟﻲ اﺣﺘﻤﺎﻻً ﺧﻴﻠﻲ ﺑﻴﺶ از‬ ‫اﻳﻦ و ﻫﻢﭼﻨﻴﻦ و ﺑﺎﻻﺗﺮ از آن ﻣﺄﻣﻮراﻧﻲ وارد ﻻزم ﺑﻮد‪ ،‬زﻳﺮا ﻛﻢﺗﺮﻳﻦ ﺑﻲاﺣﺘﻴﺎﻃﻲ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺴﺖ ﺑﻪﻗﻴﻤﺖ ﺟﺎن زﻧﺪاﻧﻲ ﺗﻤﺎم‬ ‫ﺷﻮد‪ .‬اﻳﻦ ﻛﺎر ﺑﻪﺑﻌﺪ ﻣﻮﻛﻮل ﺷﺪ و ﺑﺨﺸﻲ از ﭘﻮلﻫﺎ ﻫﻨﮕﺎم ورود ورﺳﺎﺋﻲﻫﺎ ﻫﻨﻮز در ﺻﻨﺪون ﻛﻤﻴﺘﻪ اﻣﻨﻴﺖ ﻣﻠﻲ ﺑﻮد‪.‬‬ ‫‪142‬ـ ژرژ دوﺷﻦ ﺑﺮرﺳﻲ ﻣﻌﺎﻣﻼت ﺗﺠﺎري ﺣﻜﻮﻣﺖ دﻓﺎع ﻣﻠﻲ را آﻏﺎز ﻧﻤﻮد‪ ،‬وﻟﻲ ﭼﻴﺰي ﻣﻨﺘﺸﺮ ﻧﻜﺮد‪.‬‬ ‫‪143‬ـ درﻣﻘﺎﺑﻞ ﻛﻤﻴﺴﻴﻮن ﺗﺤﻘﻴﻖ در ﻣﺠﻠﺲ او ﺣﺎﻟﺖ داﻧﻴﻞ در ﻛﻨﺎم ﺷﻴﺮ را ﺑﻪﺧﻮد ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬وﻟﻲ ﺟﻠﺴﻪ ﺑﻪﻫﻮﻛﺮدن او‬ ‫اﻛﺘﻔﺎ ﻛﺮد و ﭘﺎرﻳﺲ ﮔﺬاﺷﺖ ﺗﺎ اﻳﻦ زﻧﺒﻮرﻫﺎي ﻧﺎﺗﻮان ﻫﺮﭼﻪ ﻣﻲﺧﻮاﻫﻨﺪ وزوز ﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬ﺑﺪون آنﻛﻪ ﺗﻮﺟﻬﻲ ﺑﻪآنﻫﺎ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬ ‫‪144‬ـ ﭘﻴﻮﺳﺖ ‪: IX‬‬ ‫ﻣﺴﻠﻤﺎً اﺻﻞ ﻛﻤﻮن ﻓﻲﻧﻔﺴﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺴﻴﺎر ﻗﻮي ﺑﻮده ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ ﺗﻮاﻧﺴﺖ ﺷﺼﺖ روز در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﭼﻨﻴﻦ اﺣﻤﻖﻫﺎﺋﻲ ﺑﺎﻳﺴﺘﺪ‪.‬‬ ‫)»ﭘﺸﺖ ﺻﺤﻨﻪﻫﺎي ﻛﻤﻮن«‪ magazine Fraiser ،‬دﺳﺎﻣﺒﺮ ‪.(1872‬‬

‫‪304‬‬

‫ﻓﺘﺢ آنﻗﺪر آﺳﺎن و ﺳﺎده ﺑﻮد ﻛﻪ ﺑﺎزداﺷﺘﻦ ﻣﺮدم از ﭘﻴﺮوزيﺷﺎن دوﺑﺮاﺑﺮ از آن ﻧﺨﻮت و ﺟﻬﻠﻲ را ﻧﻴﺎز داﺷﺖ ﻛﻪ در‬ ‫ﻣﻐﺰﻫﺎي ﻋﻠﻴﻞ اﻛﺜﺮﻳﺖ ﻛﻤﻮن ﻣﻮﺟﻮد ﺑﻮد‪») .‬ﻛﻤﻮن ﭘﺎرﻳﺲ ‪ Fraiser's Magazine ،«1871‬ﻣﺎرس ‪.(1873‬‬ ‫او )د‪‬ﻟ‪‬ﺴﻜﻠﻮز( ﻓﻘﻂ ﻳﻚﺑﺎر ﺟﺮأت ﻛﺮد رو در رو ﺑﻪﻣﻦ ﺣﻤﻠﻪ ﻛﻨﺪ‪ ،‬وﻟﻲ اﻳﻦ ﻛﺎر آنﻗﺪر ﺑﺮاي ﺧﻮدش ﮔﺮان ﺗﻤﺎم ﺷﺪ و از‬ ‫اﻳﻦ ﻗﻀﻴﻪ ﭼﻨﺎن ﺳﺮاﻓﻜﻨﺪه ﺑﻴﺮون آﻣﺪ ﻛﻪ ﺑﺮاي آﻳﻨﺪه ﺑﻪﺗﻮﻃﺌﻪ ﻋﻠﻴﻪ ﻣﺎ و در ﭘﺸﺖ ﺳﺮ ﻣﻦ اﻛﺘﻔﺎ ﻛﺮد؛ ﺣﺎل آنﻛﻪ در ﺣﻀﻮر‬ ‫ﻣﻦ ﺣﺘﻲاﻻﻣﻜﺎن ﻣﺆدب ﺑﻮد‪») .‬ﭘﺸﺖ ﺻﺤﻨﻪﻫﺎ در ﻛﻤﻮن«‪ Fraiser's Magazine ،‬دﺳﺎﻣﺒﺮ ‪.(1872‬‬

‫‪145‬ـ اﻗﻠﻴﺖ ﻫﺴﺘﻪاي ﻣﺘﺸﻜﻞ از ﺑﻴﺴﺖودو ﻋﻀﻮ ﺑﻪوﺟﻮد آورد‪ :‬آﻧﺪرﻳﻮ‪ ،‬آﻧﺮول‪ ،‬آرﻧﻮﻟﺪ‪ ،‬اَرﻳﺎل‪ ،‬ﺑِﺴﻠ‪‬ﻪ‪ ،‬ﻛﻠ‪‬ﻤﺎﻧﺲ‪ ،‬ﻛﻠ‪‬ﻤﺎن‪،‬‬ ‫ﻛﻮرﺑِﻪ‪ ،‬ﻓﺮاﻧﻜ‪‬ﻞ‪ ،‬ژِرارد‪‬ن‪ ،‬ژورد‪ ،‬ﻟُﻔﺮاﻧﺴﻪ‪ ،‬ﻟﻮﻧﮕﻪ‪ ،‬ﻣﺎﻟﻮن‪ ،‬اوﺳﺘَﻦ‪ ،‬ﭘ‪‬ﻨﺪي‪ ،‬ﺳ‪‬ﺮاﻳِﻪ‪ ،‬ﺗﺎﻳﺴﺰ‪ ،‬ﺗﺮﻳﺪون‪ ،‬واﻟ‪‬ﻪ‪ ،‬وارﻟَﻦ‪ ،‬وِرﻣﻮرِل‪.‬‬ ‫‪146‬ـ ﺑﻼﻧﺸﻪ ) ﻛﺎﭘﻮﺳﻴﻦ ]ﻣﻘﺎﻣﻲ ﻣﺬﻫﺒﻲ در ﻓﺮﻗﻪي ﺳﻦﻓﺮاﻧﺴﻮا ـ م[ و ورﺷﻜﺴﺘﻪي ﺳﺎﺑﻖ( و ا‪ .‬ﻛﻠﻤﺎن ﻛﻪ در زﻣﺎن‬ ‫اﻣﭙﺮاﺗﻮري ﺑﻪﭘﻠﻴﺲ ﭘﻴﺶﻧﻬﺎد ﺧﺪﻣﺖ ﻛﺮده ﺑﻮد‪.‬‬ ‫‪147‬ـ ﺟﻨﮓ ﻛﻤﻮﻧﻲﻫﺎ‪ ،‬اﺛﺮ ﻳﻚ اﻓﺴﺮ ارﺷﺪ ارﺗﺶ ورﺳﺎي‪.‬‬ ‫‪148‬ـ در دوازدﻫﻢ ﻣﻪ در ﺑﺎرﻳﻜﺎد ﭘ‪‬ﺘﻲـواﻧﻮ‪ ،‬ﺳﺮوان ر‪‬زﻫ‪‬ﻢ‪ ،‬اﻓﺴﺮ ﻣﻬﻨﺪﺳﻲ ﺗﻴﭗ ﻻﻛﻘُﻔ‪‬ﻞ از ﺳﭙﺎه دوم دﺳﺖﮔﻴﺮ ﺷﺪ‪.‬‬ ‫وﻗﺘﻲ او را ﻧﺰد ﻓﺮﻣﺎﻧﺪهي ﺳﻨﮕﺮﻫﺎ ﺑﺮدﻧﺪ ﮔﻔﺖ‪» :‬ﻣﻦ ﻣﻲداﻧﻢ ﭼﻪ ﺳﺮﻧﻮﺷﺘﻲ در اﻧﺘﻈﺎر ﻣﻦ اﺳﺖ‪ .‬ﻣﺮا ﺗﻴﺮﺑﺎران ﻛﻨﻴﺪ«! ﻓﺮﻣﺎﻧﺪه‬ ‫ﺷﺎﻧﻪﻫﺎي ﺧﻮد را ﺑﺎﻻ اﻧﺪاﺧﺖ و او را ﻧﺰد د‪‬ﻟ‪‬ﺴﻜﻠﻮز ﺑﺮد‪ .‬اﻳﻦ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪهي ﻣﺴﺌﻮل ﮔﻔﺖ‪» :‬ﺳﺮوان‪ ،‬ﻗﻮل ﺑﺪﻫﻴﺪ ﻛﻪ ﻋﻠﻴﻪ ﻛﻤﻮن‬ ‫ﻧﺨﻮاﻫﻴﺪ ﺟﻨﮕﻴﺪ و آزاد ﺷﻮﻳﺪ«‪ .‬اﻳﻦ اﻓﺴﺮ ﻗﻮل داد و درﺣﺎﻟﻲﻛﻪ ﻋﻤﻴﻘﺎً ﻣﺘﺄﺛﺮ ﺷﺪه ﺑﻮد از د‪‬ﻟ‪‬ﺴﻜﻠﻮز اﺟﺎزه ﺧﻮاﺳﺖ ﺗﺎ ﺑﺎ او‬ ‫دﺳﺖ ﺑﺪﻫﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﻳﻜﻲ از ﺻﺪﻫﺎ ﻧﻤﻮﻧﻪ ﺑﻮد‪ .‬ﻻزم اﺳﺖ اﺿﺎﻓﻪ ﺷﻮد ﻛﻪ از ‪ 3‬آورﻳﻞ ﺗﺎ ‪ 23‬ﻣﻪ ﻓﺪرالﻫﺎ ﺣﺘﻲ ﻳﻚ زﻧﺪاﻧﻲ‪ ،‬اﻓﺴﺮ‬ ‫ﻳﺎ ﺳﺮﺑﺎز را ﻫﻢ ﺗﻴﺮﺑﺎران ﻧﻜﺮدﻧﺪ‪.‬‬ ‫‪149‬ـ ﭘﻴﻮﺳﺖ ‪: X‬‬ ‫در ﻣﺤﺎﻛﻤﻪي اﻋﻀﺎي ﻛﻤﻮن‪ ،‬وﻛﻴﻞ اَﺳﻲ ﻧﺎﻣﻪاي را ﻛﻪ زﻧﺪاﻧﻴﺎن در آﻟﻤﺎن ﺑﺮاي ﻣﻮﻛﻞاش ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﻗﺮاﺋﺖ ﻛﺮد‪.‬‬ ‫ﺷﻬﺮوﻧﺪ اَﺳﻲ‪ ،‬ﭘﺲ دﻳﮕﺮ ﻓﻜﺮ ﻧﻤﻲﻛﻨﻴﺪ‪ ،‬ﺑﺎ آن ﻛﻤﻴﺘﻪي ﻣﺮﻛﺰي اﻓﺮاﻃﻲﻫﺎ‪ ،‬ﻓﻜﺮ ﻧﻤﻲﻛﻨﻴﺪ ﻛﻪ ﻣﺎ از ﻣﺴﺨﺮﮔﻲﻫﺎ و ﺣﺮﻛﺎت ﺑﻲﻫﺪف‬ ‫و ﺑﻲﺣﺪﺗﺎن ﺧﺴﺘﻪ ﺷﺪهاﻳﻢ‪ ...‬واي ﺑﺮ ﺷﻤﺎ‪ ،‬ﮔﻨﺪآب ﻣﺮدم! ﻫﻤﻪي ﻧﮕﻮنﺳﺎريﻫﺎي ﻣﻤﻜﻦ ﺑﺮ ﺳﺮ ﺷﻤﺎ ﻫﻮار ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ‪ ،‬و در ﻧﺘﻴﺠﻪي‬ ‫ﺗﻤﺎم اﻋﻤﺎل ﻓﺎﻗﺪ ﻋﻘﻞ ﺳﻠﻴﻢ و ﺷﺎﻳﺴﺘﮕﻲﺗﺎنْ ﻧﻔﺮت ﻫﻤﻪي اﺳﻴﺮان ﻣﺤﺒﻮس در آﻟﻤﺎن‪ ،‬ﻣﺠﺎزات ﺳﺨﺘﻲ را ﻧﺼﻴﺐ ﺷﻤﺎ ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻛﻪ‬ ‫ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎن ﻣﺤﺘﺮم ﺳﺮاﺳﺮ ﻓﺮاﻧﺴﻪ ﺑﻴﺮﺣﻤﺎﻧﻪ درﻣﻮرد ﺷﻤﺎ اﻋﻤﺎل ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﻧﻤﻮد‪ .‬وﻗﺘﻲ آﺧﺮﻳﻦ زﻧﺪاﻧﻲﻫﺎ ﺑﻪﻣﺮز ﺑﺮﺳﻨﺪ‪ ،‬ﺧﻮاﻫﻨﺪ رﻓﺖ و‬ ‫در ﻗﻠﺐ ﺧﻄﺎﻛﺎر ﺧﻨﺠﺮي را ﻓﺮو ﻣﻲﺑﺮﻧﺪ ﻛﻪ ﺑﺎﻳﺪ اﻣﻨﻴﺖ را ﺑﻪﺣﻜﻮﻣﺖ ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ ﺑﺮﮔﺮداﻧﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﺑﺮاي ﻣﺠﺎزاﺗﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻫﻤﻪي اﺳﺮا در‬ ‫آﻟﻤﺎن ﺑﺮاي ﺷﻤﺎ درﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪاﻧﺪ ﻣﺮگ ﺑﺮ ﺷﻮرﺷﻲﻫﺎ! ﻣﺮگ ﺑﺮاﻳﻦ ﻛﻤﻴﺘﻪي ﺟﻬﻨﻤﻲ! ﺑﺮ ﺧﻮد ﺑﻠﺮزﻳﺪ‪ ،‬راﻫﺰنﻫﺎ!‬ ‫ﺗﻮﺳﻂ ﻛﻠﻴﻪ اﺳﺮاي ﻣﺎﮔﺪﺑﻮرگ‪ ،‬ارﻓﻮرت‪ ،‬ﻛُﺒﻠ‪‬ﻨﺘﺰ‪ ،‬ﻣﺎﻳﻨﺲ‪ ،‬ﺑﺮﻟﻴﻦ‪ ،‬و ﻏﻴﺮه‪.‬‬ ‫اﻣﻀﺎﻫﺎ ﺑﻪدﻧﺒﺎل آﻣﺪهاﻧﺪ‪.‬‬ ‫‪150‬ـ اﻳﻦ اﻣﺮ از ﻃﺮﻳﻖ ﺗﺤﻘﻴﻘﻲﻛﻪ ﺷﻮرا ﺳﻪ ﺗﻦ از اﻋﻀﺎي ﺧﻮد را ﻣﺄﻣﻮر اﻧﺠﺎم آن ﻛﺮد‪ ،‬ﺑﻪاﺛﺒﺎت رﺳﻴﺪ‪ .‬دو ﻧﻔﺮ از‬ ‫اﻳﻦﻫﺎ‪ ،‬ﮔﺎﻣﺒﻮن و ﻻﻧﮋو‪‬ن‪ ،‬ﺧﺼﻠﺘﺎً از ﻫﺮﮔﻮﻧﻪ ﺳﻮءﻇﻨﻲ ﺑﺮي ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬آنﻫﺎ اﻇﻬﺎرات ﻣﺮد ﻣﺠﺮوح را اﺳﺘﻤﺎع ﻛﺮدﻧﺪ و ﻳﻜﻲ از‬ ‫اﺟﺴﺎد را دﻳﺪﻧﺪ‪ ،‬دو ﺟﺴﺪ دﻳﮕﺮ ﭘﻴﺪا ﻧﺸﺪ‪.‬‬

‫‪305‬‬

‫‪151‬ـ اﻳﻦ ﻣﺴﺌﻠﻪ ﻫﺮﮔﺰ در روزﻧﺎﻣﻪي رﺳﻤﻲ ﻣﻨﺘﺸﺮ ﻧﺸﺪ‪ ،‬وﻟﻲ ﺧﺒﺮ آن در واﻧﮋُر ﭼﺎپ ﺷﺪ‪ .‬زﻳﺮا ﻓﻠﻴﻜﺲ ﭘﻴﺎ از ﻣﻮﻗﻌﻴﺖ‬ ‫ﺧﻮد ﺳﻮءاﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲﻛﺮد ﺗﺎ ﺧﺒﺮ ﺗﺼﻤﻴﻤﺎت رﺳﻤﻲ را اول از ﻫﻤﻪ ﺑﻪروزﻧﺎﻣﻪي ﺧﻮد ﺑﺪﻫﺪ‪ .‬اﻳﻦﺑﺎر او اﻧﺪﻛﻲ زﻳﺎدي ﺷﺘﺎب‬ ‫داﺷﺖ‪.‬‬ ‫‪152‬ـ در ﺳﻮم ﻣﻪ آنﻫﺎ ﺗﺼﻮﻳﺐ ﻛﺮده ﺑﻮدﻧﺪ ﻛﻪ ﻣﺮدم ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪﺟﻠﺴﺎتﺷﺎن راه داده ﺷﻮﻧﺪ و ﺣﺘﻲ دو ﻧﻔﺮ از اﻋﻀﺎ را‬ ‫ﻣﺄﻣﻮر ﭘﻴﺪا ﻛﺮدن ﺗﺎﻻر ﻣﻨﺎﺳﺐ ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﺑﺎ آنﻛﻪ در ﺧﻮد ﺷﻬﺮداري ﻣﺮﻛﺰي ﺗﺎﻻر ﻓﺎﺧﺮ ﺳ‪‬ﻦژان ﻣﻮﺟﻮد ﺑﻮد و در ﻋﺮض ﭼﻨﺪ‬ ‫ﺳﺎﻋﺖ ﻣﻲﺷﺪ آن را آﻣﺎده ﻛﺮد‪ ،‬وﻟﻲ اﻳﻦ ﻗﺮار اﺟﺮا ﻧﺸﺪ‪.‬‬ ‫‪153‬ـ ﮔﺰارشﻫﺎي روزﻧﺎﻣﻪي رﺳﻤﻲ‪ ،‬ﻛﻪ ﺑﻪاﻓﺮاد ﺑﻲﺗﺠﺮﺑﻪاي ﺳﭙﺮده ﺷﺪه ﺑﻮد ﻛﻪ ﺑﻪدﻟﺨﻮاه آنﻫﺎ را ﻛﻢ و زﻳﺎد‬ ‫ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ و ﺑﺎز در ﭼﺎپﺧﺎﻧﻪ دﺳﺖﺧﻮش ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻣﻲﺷﺪﻧﺪ و اﻏﻠﺐ ﺑﺎ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻛﻤﻴﺘﻪﻫﺎي ﻣﺨﻔﻲ دﭼﺎر وﻗﻔﻪ ﻣﻲﺷﺪﻧﺪ‪ ،‬ﺻﺮﻓﺎً‬ ‫ﺑﺮداﺷﺘﻲ ﺧﻴﻠﻲ ﺑﺎب روز از اﻳﻦ ﺟﻠﺴﺎت ﺑﻪدﺳﺖ ﻣﻲدﻫﻨﺪ‪.‬‬ ‫‪154‬ـ »ﻛﻤﻴﺘﻪي اﻣﻨﻴﺖ ﻋﻤﻮﻣﻲ ـﺷﻤﺎره ‪ ،98‬ﭘﺎرﻳﺲـ ﺳﻮم ﻣﻪ ‪ ،1781‬ژﻧﺮال ور‪‬ﺑﻠ‪‬ﻮال‪ :‬ﻟﻄﻔﺎً ﺑﻲدرﻧﮓ ﺑﻪدژ اﻳﺴﻲ ﺑﺮوﻳﺪ‪.‬‬ ‫اﻧﺠﺎم ﺗﺪارﻛﺎت ﺑﺮاي ﭼﻨﺪ ﺳﺮوﻳﺲ ﻣﻬﻨﺪﺳﻲ‪ ،‬ﺗﻮپﺧﺎﻧﻪ و ﻏﻴﺮه ﺿﺮورت ﻓﻮري دارد‪ .‬اﻋﻀﺎي ﻛﻤﻴﺘﻪي اﻣﻨﻴﺖ ﻋﻤﻮﻣﻲ‪.‬‬ ‫ﻓﻠﻴﻜﺲ ﭘﻴﺎ‪ ،‬آرﻧﻮ‪ .‬ﭘﻴﺎم ﻓﺮﻣﺎﻧﺪهي دژ ﺿﻤﻴﻤﻪ اﺳﺖ«‪ .‬در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﻋﻤﻮم ﺑﻲﺧﺒﺮ از اﻳﻦ ﭘﻴﺎم‪ ،‬ﭘﻴﺎ روي دروغ ﺧﻮد اﻳﺴﺘﺎد‪ .‬او در‬ ‫واﻧﮋر ﻧﻮﺷﺖ‪» :‬ﺗﻨﻬﺎ ﻓﺮﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ از ﺳﻮي ﻛﻤﻴﺘﻪي اﻣﻨﻴﺖ ﻣﻠﻲ ﺑﻪژﻧﺮالﻫﺎ‪ ،‬ﺟﻬﺖ دﻓﺎع از دژ اﻳﺴﻲ داده ﺷﺪ‪ ،‬ﺧﻄﺎب ﺑﻪژﻧﺮال‬ ‫ور‪‬ﺑﻠ‪‬ﻮﺳﻜﻲ ﺑﻮد ﻛﻪ ﻣﺴﺆﻟﻴﺖ دژﻫﺎي ﺟﻨﻮب را داﺷﺖ‪ .‬ﻛﻤﻴﺘﻪي اﻣﻨﻴﺖ ﻋﻤﻮﻣﻲ ﺑﺎ دادن ﻓﺮﻣﺎن ﻧﻈﺎرت ﺑﺮ اﻳﺴﻲ او را ﻣﻨﺘﻘﻞ‬ ‫ﻧﻜﺮد«‪ .‬در واﻗﻊ اﻣﺮ‪ ،‬ﻧﻪ ور‪‬ﺑﻠ‪‬ﻮﺳﻜﻲ ﺑﻠﻜﻪ ﻻﺳﻴﺴﻴﻠﻴﺎ ﻣﺄﻣﻮر دﻓﺎع از اﻳﺴﻲ ﺑﻮد ﻛﻪ از زﻣﺎن اﺷﻐﺎل ﻣﺠﺪد ﭘﺴﺖ ﻓﺮﻣﺎﻧﺪه را در‬ ‫اﻳﻦ ﺳﻤﺖ داﺷﺖ و ﺑﺮ وِﺗﺰِل ﻛﻪ ﺑﻪوروديﻫﺎي دژ ﺗﻮﺟﻪ داﺷﺖ‪ ،‬ﻓﺮﻣﺎن ﻣﻲداد‪.‬‬ ‫‪155‬ـ رؤﺳﺎي ﻟﮋﻳﻮنﻫﺎ ﮔﻔﺘﻪاﻧﺪ ‪ .10/000‬ﺣﻘﻴﻘﺖ ﺑﻴﻦ اﻳﻦ دو ﻗﺮار دارد‪.‬‬ ‫‪156‬ـ پ‪ .‬وﻳﺸﺎر‪ ،‬رﺋﻴﺲ ﺳﺎﺑﻖِ ﺳﺘﺎد ﺑ‪‬ﺴﺎرك‪ ،‬ژﻧﺮالِ ﻫﻮادارِ ﮔﺎرﻳﺒﺎﻟﺪي‪.‬‬ ‫‪157‬ـ اﻳﻦ ﺳﺨﻨﺎن ﺗﻮﺳﻂ ﻟُﻔﺮاﻧﺴﻪ ﺷﻨﻴﺪه و ﮔﺰارش ﺷﺪ ﻛﻪ در ﺣﻘﻴﻘﺖﮔﻮﺋﻲاش ﺟﺎي ﻫﻴﭻ ﺗﺮدﻳﺪي ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ‬ ‫ﭘﻴﺮاﻣﻮن ﺟﻨﺒﺶ ﻛﻤﻮنﺧﻮاﻫﻲ‪ ،‬گ‪ .‬ﻟُﻔﺮاﻧﺴﻪ‪ ،‬ص ‪ .294‬ﻧُﺸﺎﺗ‪‬ﻞ‪.1870 ،‬‬ ‫‪158‬ـ ﻛﻠﻴﻪ ﮔﺰارشﻫﺎي ﻣﻨﺘﺸﺮ ﻧﺸﺪهاي ﻛﻪ ﻣﻦ ﻧﻘﻞ ﻣﻲﻛﻨﻢ و ﺑﻪآنﻫﺎ اﺳﺘﻨﺎد ﻣﻲﻧﻤﺎﻳﻢ از روي ﻣﺘﻦ اﺻﻠﻲ‬ ‫ﻧﺴﺨﻪﺑﺮداري ﺷﺪهاﻧﺪ‬ ‫‪159‬ـ ﭘﻴﻮﺳﺖ ‪: XI‬‬ ‫ﻳﻜﻲ از ﮔﺰارشﻫﺎي ﻻر‪‬ك اﻳﻦﻃﻮر ﺗﻤﺎم ﻣﻲﺷﺪ‪:‬‬ ‫ﻣﻦ اﺳﺎﻣﻲ دوﺳﺘﺪاران ﻧﻈﻢ و ﻧﻴﺰ ﻋﻮاﻣﻠﻲ را ﻛﻪ ﺑﻴﺶﺗﺮﻳﻦ ﺧﺪﻣﺖ را ﻛﺮدهاﻧﺪ ﺑﺮاي ﺷﻤﺎ ﻣﻲﻓﺮﺳﺘﻢ‪ .‬ژول ﻣﺎس‪ ،‬وِرد‪‬ر‪،‬‬ ‫ژﻳﺴﻤﻮن‪ ،‬ﮔَﺎن‪ ،‬ﺗﺎرژِه‪ ،‬ﻫﻮﻧﻮﺑِﺪ‪ ،‬ﺗﻮﺳ‪‬ﻦ‪ ،‬آرﺗﻮر ﺳﻠ‪‬ﻴﻮن‪ ،‬ژوﻟﻴﺎ ﻓﺮاﻧﺴﻴﺴﻚ ﺑﺎﻟﺘﺌ‪ ،Ĥ‬ﻓﻠﻴﭗ‪ ،‬ﺳﺎﻟُﻮﻳﺶ‪ ،‬ﻣﺎﻧﻴِﻞ‪ ،‬دوﻟﺴﺎن )ﮔﺮدان ‪،(42‬‬ ‫روﻟَﻦ‪ ،‬و‪‬رو )ﻃﻠﺒﻪي ﻣﺪرﺳﻪي ﻣﺬﻫﺒﻲ(‪ ،‬داﻧﺘﻮن‪ ،‬ﺳﻮﻣ‪‬ﻪ‪ ،‬ﻛﺮُﻣﻮﻧﺎﺗﻲ‪ ،‬ﺗﺎﺷ‪‬ﻪ د‪‬ﻻﭘﺎژ‪ ،‬ژوﻓﻴﻦ د‪‬ﮔﺮو ژوﭘﻴﺘﺮ )ﻣﺄﻣﻮر ﭘﻠﻴﺲ(‪ ،‬ﻣﺪﻳﺮ‬

‫‪306‬‬

‫ﻛﺎﻓﻪي ﺳﻮد‪ ،‬ﺻﺎﺣﺐ ﻛﺎﻓﻪي ﻣﺎدرﻳﺪ‪ ،‬ﻟﻮﺳﻴﺎ‪ ،‬ﻫ‪‬ﺮﻣﺎﻧﺲ‪ ،‬اَﻣ‪‬ﻠﻲ‪ ،‬ﻫﻤﻪﻛﺎرهي ﻛﺎﻓﻪ ﭘﺮﻧﺲ‪ ،‬ﻛَﺎﻣ‪‬ﻲ و ﻟﻮرا )ﻛﺎﻓﻪي ﭘِﺘﺮ(‪ ،‬ﻣﺎدام‬ ‫د‪‬واﻟﺪي )ﻓﻮﺑﻮر ﺳﻦژرﻣﻦ(‪ ،‬ﻟﻨﺎ )آﺑﺠﻮﻓﺮوش(‪.‬‬ ‫‪160‬ـ ﭘﻴﻮﺳﺖ ‪: XII‬‬ ‫اﻳﻦ اﺳﺖ آنﭼﻪ ﺑﻴﻦ ﻛﻤﻴﺘﻪي اﻣﻨﻴﺖ ﻋﻤﻮﻣﻲ و دوﻣﺒﺮوﺳﻜﻲ ﮔﺬﺷﺘﻪ اﺳﺖ‪) .‬ﺑﺮﮔﺮﻓﺘﻪ از رواﻳﺖ ﻳﻚ ﻋﻀﻮ ﻛﻤﻴﺘﻪي‬ ‫اﻣﻨﻴﺖ ﻋﻤﻮﻣﻲ ﺑﺮاي ﻣﺆﻟﻒ(‪.‬‬ ‫ﺷﺨﺺ اﺧﻴﺮ ﻳﻚ ﺷﺐ ﻧﺰد ﻣﺎ آﻣﺪ و اﻃﻼع داد ﻛﻪ ورﺳﺎي ﺑﺎ واﺳﻄﻪ ﻗﺮار دادن ﻳﻜﻲ از اﻓﺴﺮاناش )ﻫﻮﺗﺰﻳﻨﮕﺮ( ﺑﺎ او‬ ‫راﺑﻄﻪ ﮔﺮﻓﺘﻪ و از او ﺧﻮاﺳﺘﻪ ﺗﺎ ﻗﺮار ﻣﻼﻗﺎﺗﻲ ﺑﮕﺬارد‪ .‬او از ﻣﺎ ﭘﺮﺳﻴﺪ ﻛﻪ آﻳﺎ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ از اﻳﻦ ﻛﺎر ﭼﻴﺰي ﻋﺎﻳﺪ ﻛﻤﻮن‬ ‫ﺷﻮد‪ .‬ﻣﺎ ﺗﺼﻤﻴﻢ ﮔﺮﻓﺘﻴﻢ ﻛﻪ او اﻳﻦ ﮔﻔﺘﮕﻮ را اﻧﺠﺎم دﻫﺪ؛ اﻟﺒﺘﻪ ﺑﺎ اﻳﻦ ﺷﺮط ﻛﻪ ﻫﻤﻪي ﻣﺴﺎﺋﻞ را ﺑﻪﻣﺎ ﺑﮕﻮﻳﺪ‪ .‬در آن ﺷﺐ ﻣﺎ‬ ‫ﻛﺴﻲ را ﻣﺄﻣﻮر ﻛﺮدﻳﻢ ﺗﺎ او را ﺗﻌﻘﻴﺐ ﻛﻨﺪ و درﺻﻮرﺗﻲﻛﻪ واداد‪ ،‬دﺳﺖﮔﻴﺮش ﻛﻨﺪ‪ .‬از اﻳﻦ زﻣﺎن دوﻣﺒﺮوﺳﻜﻲ از ﻧﺰدﻳﻚ ﺗﺤﺖ‬ ‫ﻧﻈﺮ ﻗﺮار داﺷﺖ ـﺑﻪﺑﺮﻛﺖ ﻫﻤﻴﻦ ﻧﻈﺎرت ﺑﻮد ﻛﻪ او ﺗﻮﺳﻂ ورﺳﺎﺋﻲﻫﺎ‪ ،‬ﻛﻪ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﻳﻚ زن او را ﺑﻪﺣﻮاﻟﻲ ﻟﻮﮔﺰاﻣﺒﻮرك‬ ‫ﻛﺸﺎﻧﺪﻧﺪ‪ ،‬رﺑﻮده ﻧﺸﺪـ و ﻣﻦ اﻋﻼم ﻣﻲﻛﻨﻢ ﻛﻪ ﻣﺎ ﭼﻴﺰي ﻧﺪﻳﺪم ﻛﻪ ﻣﻮﺟﺐ ﺗﻀﻌﻴﻒ اﻋﺘﻤﺎدﻣﺎن ﺑﻪاو ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬ ‫دوﻣﺒﺮوﺳﻜﻲ روز ﺑﻌﺪ آﻣﺪ و ﮔﻔﺖ ﻛﻪ ﻳﻚ ﻣﻴﻠﻴﻮن ﺑﻪاو ﭘﻴﺶﻧﻬﺎد ﺷﺪه ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﻪﺷﺮط آنﻛﻪ ﻳﻜﻲ از دروازهﻫﺎ را ﺑﺎز ﻛﻨﺪ‪ .‬او‬ ‫ﻧﺎم اﻓﺮادي را ﻛﻪ دﻳﺪه ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﻪﻣﺎ داد‪ .‬ازﺟﻤﻠﻪي آنﻫﺎ ﻳﻚ ﺷﻴﺮﻳﻨﻲﻓﺮوش ﻣﻴﺪان ﺑﻮرس‪ ،‬آدرس راﺑﻂ رﺷﻮهﭘﺮداز )ﺧﻴﺎﺑﺎن‬ ‫ﻻﻣﻴﺸُﺪﻳﻴِﺮ ﺷﻤﺎره ‪ (8‬و ﻗﺮاري ﺑﻮد ﻛﻪ از ﻣﻼﻗﺎت روز ﺑﻌﺪ ﺧﺒﺮ ﻣﻲداد‪ ...‬او ﺑﺮاي ﻣﺎ ﺗﻮﺿﻴﺢ داد ﻛﻪ ﭼﮕﻮﻧﻪ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﭼﻨﺪ ﻫﺰار‬ ‫ورﺳﺎﺋﻲ را ﺑﻪﭘﺎرﻳﺲ ﺑﻜﺸﺎﻧﺪ ﺗﺎ آنﻫﺎ را اﺳﻴﺮ ﻛﻨﺪ‪ .‬ﻣﻦ و ﭘﻴﺎ ﺑﺎ اﻳﻦ اﻗﺪام ﻣﺨﺎﻟﻔﺖ ﻛﺮدﻳﻢ‪ .‬او اﺻﺮار ﻧﻜﺮد‪ ،‬وﻟﻲ ﺗﻘﺎﺿﺎ ﻛﺮد ﻛﻪ‬ ‫روز ﺑﻌﺪ ﺑﺎﻳﺪ ‪ 20/000‬ﻧﻔﺮ و ﺗﻌﺪادي ﻫﻮﻳﺘﺰر ﺑﺮاﻳﺶ ﺗﻬﻴﻪ ﺷﻮد‪ .‬او در ﻧﻈﺮ داﺷﺖ ﻛﻪ ﺑﺎ ﻳﻚ ﻏﺎﻓﻞﮔﻴﺮي ورﺳﺎﺋﻲﻫﺎ را‬ ‫ﺑﻪﺗﻴﺮرس اﺳﺘﺤﻜﺎﻣﺎت ﺑﻜﺸﺎﻧﺪ‪ .‬از ‪ 20/000‬ﻧﻔﺮ ﻓﻘﻂ ‪ 3/000‬ﻳﺎ ‪ 4/000‬ﻧﻔﺮ ﺟﻤﻊآوري ﺷﺪ و از ‪ 500‬ﺗﻮپﭼﻲ ﻓﻘﻂ ﭘﻨﺠﺎه‬ ‫ﻧﻔﺮ آﻣﺪﻧﺪ‪.‬‬ ‫‪161‬ـ ﻛُﻨﺖد‪‬ﻣ‪‬ﻦ ﻣﺘﺪﻳﻦ ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ‪» :‬ﺑﻬﺘﺮ ﺑﻮد ﻛﻪ ﺷﻬﺮ ﺑﺎ ﻧﻴﺮوي اﺻﻠﻲ ﺗﺴﺨﻴﺮ ﻣﻲﺷﺪ‪ .‬ﺑﻪاﻳﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﺣﻖ ﺑﻪﻧﺤﻮ ﺑﻲﭼﻮن‬ ‫و ﭼﺮاﺋﻲ ﺗﺠﻠﻲ ﻣﻲﻛﺮد«‪) .‬ﺗﺤﻘﻴﻖ درﻣﻮرد ﻫﻴﺠﺪﻫﻢ ﻣﺎرس‪ ،‬ﺟﻠﺪ ‪ ،2‬ص ‪ .(277‬ـﺑﻲﺗﺮدﻳﺪ‪ ،‬اﻟﺒﺘﻪ ﻫﻤﺎنﻃﻮر ﻛﻪ ﻧﺸﺎن داد‬ ‫ﻣﻨﻈﻮرش ﺣﻖ ﻛﺸﺘﺎر ﺑﻮدـ »ﺑﻬﺘﺮ ﺑﻮد ﮔﻔﺘﻪ ﻧﻤﻲﺷﺪ ﻛﻪ ﻣﺎ از در ﻋﻘﺐ وارد ﺷﺪهاﻳﻢ«‪.‬‬ ‫‪162‬ـ ﮔﻔﺘﻪاﻧﺪ ﻛﻪ ﭘﻠﻴﺲ ﻟﻬﺴﺘﺎﻧﻲ در ﺳﺘﺎد دوﻣﺒﺮوﺳﻜﻲ ﻛﻪ ﺑﻌﺪاً در ﺟﻨﮓ ﺧﻴﺎﺑﺎﻧﻲ ﻛﺸﺘﻪ ﺷﺪ‪ ،‬ﻋﺎﻣﻞ اﻳﻦ ﺳﻮءﻗﺼﺪ‬ ‫ﺧﻴﺎﻧﺖﻛﺎراﻧﻪ ﺑﻮده اﺳﺖ‪ .‬ﻃﻲ ﺗﺤﻘﻴﻖ اﺟﻤﺎﻟﻲ ﺧﻮد ﻣﻦ ﻧﺘﻮاﻧﺴﺘﻪام ﻛﻢﺗﺮﻳﻦ دﻟﻴﻠﻲ ﺑﺮاي اﻳﻦ اﺗﻬﺎم ﭘﻴﺪا ﻛﻨﻢ‪.‬‬ ‫‪163‬ـ ﻧﮕﺎه ﻛﻨﻴﺪ ﺑﻪﻧﺎﻣﻪاي از ﻛﻠﻨﻞ ﻛُﺮﺑ‪‬ﻦ‪ ،‬ﻣﻨﻘﻮل در ﺗﺎرﻳﺦ ﺗﻮﻃﺌﻪﻫﺎ ﺗﺤﺖ ﻛﻤﻮن‪ ،‬اﺛﺮي از ا‪.‬گ‪ .‬داﻟﺴ‪‬ﻢ‪ ،‬ﻛﻪ ﺑﻪﺻﻮرت‬ ‫روﻣﺎن ﺗﻨﻈﻴﻢ ﺷﺪه اﺳﺖ؛ وﻟﻲ ﺗﻌﺪادي ﺳﻨﺪ در آن ﻫﺴﺖ‪.‬‬ ‫‪164‬ـ در ‪ 23‬ﻣﺎرس‪ ،‬ﭘﻴﻜﺎر ﺑﻪدادﺳﺘﺎن ﻛﻞ ا‪‬ﻛﺲ ﺗﻠﮕﺮاف ﻛﺮد‪» :‬ﭘﺮﻳﺮوز‪ ،‬ﺑﺎر دﻳﮕﺮ ﺟﻤﻬﻮري در ﺑﻴﺎﻧﻴﻪاي از ﺳﻮي‬ ‫ﻣﺠﻠﺲ ﻣﻮرد ﺗﺄﻛﻴﺪ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬ﻫﻤﺎن ﺑﻴﺎﻧﻴﻪاي ﻛﻪ ﻣﺠﻠﺲ ﻧﭙﺬﻳﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﺎ ﻓﺮﻳﺎد »زﻧﺪهﺑﺎد ﺟﻤﻬﻮري!« آن را ﺧﺘﻢ ﻛﻨﺪ«‪.‬‬ ‫‪165‬ـ ﻫﻤﺎن روز ـاﻳﻦ ﻫﻤﺎن روز ﻗﻴﺎم ﻣﺎرﺳﻲ ﺑﻮدـ دوﻓﻮر ﺑﻪﻫﻤﻴﻦ دادﺳﺘﺎن ﻛﻞ ﻧﻮﺷﺖ‪» :‬در رأس ﺗﻤﺎم ﻧﺎﻣﻪﻫﺎﺋﻲ ﻛﻪ‬ ‫ﻣﻦ ﺑﺮاي ﺷﻤﺎ ﻣﻲﻓﺮﺳﺘﻢ‪ ،‬ﺟﻤﻬﻮري ﻓﺮاﻧﺴﻪ را ﺑﺨﻮاﻧﻴﺪ«‪.‬‬

‫‪307‬‬

‫‪166‬ـ ﻣﻦ ﺣﺪود ‪ 20‬ﺑﻴﺎﻧﻴﻪ از دادﺳﺘﺎنﻫﺎ و ﻗﻀﺎت دراﺧﺘﻴﺎر دارم‪ .‬در اﻳﻦ ﻧﻜﺘﻪ آنﻫﺎ ﻫﻤﻪ ﻋﻴﻨﺎً ﻳﻜﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬ ‫‪167‬ـ »ﻧﻄﻖ ﺑﺎﺷﻜﻮه رﺋﻴﺲ ﺷﻮرا ﺑﺎ ﻛﻒ زدن ﭼﭗ ﺗﻨﺪرو روﺑﺮو ﺷﺪه اﺳﺖ«؛ دوﻓﻮر ﺑﻪدادﺳﺘﺎن ﻛﻠﻲ ا‪‬ﻛﺲ‪ 21 ،‬ﻣﺎرس‪.‬‬ ‫ﻣﻨﻈﻮر ﻧﻄﻖ ‪ 22‬ﻣﺎرس اﺳﺖﻛﻪ ﺑﻴﺶﺗﺮ ﻋﻠﻴﻪ ﭘﺎرﻳﺲ ﺑﻮد‪.‬‬ ‫‪168‬ـ او در ﻧﻄﻘﻲ ﻛﻪ در ‪ 1875‬در ﺑﺮدو اﻳﺮاد ﻧﻤﻮد ﺑﻪﻓﺮﻳﺐﻛﺎري ﺧﻮد اﻋﺘﺮاف ﻛﺮد‪» :‬ﻣﻦ ﻗﺎدر ﺷﺪم ﺑﺎ ﺑﻘﺎﻳﺎي ارﺗﺶ‬ ‫ﺷﻜﺴﺖ ﺧﻮرده ﻳﻚ ﻧﻴﺮوي ﻧﻈﺎﻣﻲ ‪ 150/000‬ﻧﻔﺮي ﻓﺮاﻫﻢ آورم؛ ﮔﺮﭼﻪ اﻳﻦ ﻧﻴﺮو ﺑﺮاي ﺑﻴﺮون آوردن ﭘﺎرﻳﺲ از ﭼﻨﮓ‬ ‫ﻛﻤﻮن ﻛﺎﻓﻲ ﺑﻮد‪ ،‬اﻣﺎ ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﺴﺖ ﺷﻬﺮﻫﺎي ﺑﺰرگ ﻓﺮاﻧﺴﻪ را ﻛﻪ ﺷﺪﻳﺪاً ﺑﻪﺑﻘﺎي ﺟﻤﻬﻮري ﻣﺎﻳﻞ ﺑﻮدﻧﺪ ﺧﺎﻣﻮش ﻛﻨﺪ‪ ،‬و ﺑﺎ‬ ‫ﺑﻲاﻋﺘﻤﺎدي و ﻋﺼﺒﺎﻧﻴﺖ ﻣﻲآﻣﺪﻧﺪ ﺗﺎ از ﻣﻦ ﺑﭙﺮﺳﻨﺪ ﻛﻪ آﻳﺎ ﻗﺮار اﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﺎ ﺑﺮاي ﺳﻠﻄﻨﺖ ﺑﺠﻨﮕﻴﻢ«‪.‬‬ ‫‪169‬ـ اﮔﺮ ﻧﻤﻲﺧﻮاﺳﺘﻴﻢ ﺑﺎ ﻣﻘﺎﻳﺴﻪي اﻳﻦ اﺧﺘﻪﻫﺎ ﺑﺎ روﺑﺲﭘﻲﻳﺮ ﺑﻪآنﻫﺎ زﻳﺎدي اﻓﺘﺨﺎر ﺑﺪﻫﻴﻢ‪ ،‬ﻣﻲﺷﺪ ﮔﻔﺖ ﻛﻪ »ﻣﺮده‬ ‫زﻧﺪه ﺷﺪه اﺳﺖ« ـ او در ﻛﻨﺎر اﻳﻦﻫﺎ ﻗﻬﺮﻣﺎن ﺟﻠﻮه ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬وﻟﻲ ﭼﮕﻮﻧﻪ اﻧﺪﻳﺸﻪي ﺧﻮدرا از اﻳﻦ ﺑﺎزدارﻳﻢ ﻛﻪ ﻣﺘﻮﺟﻪ آن ﻗﺎﻋﺪ‬ ‫اﻋﻈﻢ ﻧﺸﻮد ﻛﻪ اﻧﻔﺠﺎر ﺟﻤﻬﻮريﺧﻮاﻫﻲ ژوﺋﻦـژوﺋﻴﻪ ‪ 1791‬را ﺑﻲﻣﻮﻗﻊ ﻣﻲداﻧﺴﺖ؛ ﻛﻪ‪ ،‬ﻓﺮﻳﺎدﻫﺎي ﭘﺎرﻳﺲ را ﻛﻪ ﻣﺤﺘﻜﺮﻳﻦ‬ ‫ﮔﺮﺳﻨﮕﻲاش ﻣﻲدادﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻲﻣﻮﻗﻊ ﻣﻲداﻧﺴﺖ؛ ﻛﻪ‪ ،‬ﻣﺮدﻣﻲ را ﻛﻪ در ﻗﺎﻧﻮن اﺳﺎﺳﻲ ‪ 1793‬ﻓﻘﻂ ﻳﻚ ﻣﺎده ﺑﻪﻧﻔﻊ ﺧﻮد‬ ‫ﻣﻲﺧﻮاﺳﺘﻨﺪ‪ ،‬ﺑﻲﻣﻮﻗﻊ ﻣﻲداﻧﺴﺖ؛ ﻛﻪ‪ ،‬ﻛﻤﻴﺴﺮﻫﺎﺋﻲ را ﻛﻪ ﺑﺪون آنﻫﺎ ﻓﺮاﻧﺴﻪ ﺗﺠﺰﻳﻪ ﻣﻲﺷﺪ‪ ،‬ﺑﻲﻣﻮﻗﻊ ﻣﻲداﻧﺴﺖ؛ ﻛﻪ‪ ،‬آن‬ ‫ﺟﻨﺒﺶ ﺑﺰرگ ﻋﻠﻴﻪ ﻛﻠﻴﺴﺎ را ﺑﻲﻣﻮﻗﻊ ﻣﻲداﻧﺴﺖ؛ ﻛﻪ‪ ،‬ﺳﻮﺳﻴﺎﻟﻴﺴﺖﻫﺎ و ژاك رو را ﻛﻪ ﺑﻪﻫﻼﻛﺖاش رﺳﺎﻧﺪﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻲﻣﻮﻗﻊ‬ ‫ﻣﻲداﻧﺴﺖ؛ ﻛﻪ‪ ،‬اﻧﺠﻤﻦﻫﺎي ﻣﺮدﻣﻲ را ﻛﻪ ﺗﻮﺳﻂ او ﺷﻜﻞ ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ و ﭘﺲ از ﻧﺎﺑﻮد ﺷﺪن آنﻫﺎ ﭘﺎرﻳﺲ از دﺳﺖ رﻓﺖ‪ ،‬ﺑﻲﻣﻮﻗﻊ‬ ‫ﻣﻲداﻧﺴﺖ؛ ﻛﻪ‪ ،‬ﻛﻠﻮﺗﺰ را ﻛﻪ ﻃﺎﻟﺐ ﮔﺮدآوردن ﺗﻤﺎم ﻧﻴﺮوﻫﺎي اﻧﻘﻼﺑﻲ ﺟﻬﺎن ﺑﻪدور ﻓﺮاﻧﺴﻪ ﺑﻮد را ﺑﻲﻣﻮﻗﻊ ﻣﻲداﻧﺴﺖ؛ ﻛﻪ‪،‬‬ ‫ﻫﺒﺮت را ﺑﺎ وﺟﻮد آنﻛﻪ ﺑﻪاو ﻛﻤﻚ ﻛﺮد ﺗﺎ ﺳﻮﺳﻴﺎﻟﻴﺴﺖﻫﺎ را ﺧﻔﻪ ﻛﻨﺪ‪ ،‬ﺑﻲﻣﻮﻗﻊ ﻣﻲداﻧﺴﺖ؛ و ﺧﻼﺻﻪ ﻫﻤﻪي آن ﭼﻴﺰﻫﺎﺋﻲ‬ ‫را ﻛﻪ در ﻗﺎﻟﺐ آن روزِ ﻣﻄﻠﻮب او ﻧﻤﻲﮔﻨﺠﻴﺪ‪ ،‬ﻫﻤﺎن روزي ﻛﻪ ﺑﻮرژواري ﺧﻮد وي را ﺑﻲﻣﻮﻗﻊ اﻋﻼم ﻛﺮد و ﺑﻪﻣﺤﺾ اﻳﻦﻛﻪ‬ ‫او ﻧﺮه ﺷﻴﺮ اﻧﻘﻼب را ﺑﺮايﺷﺎن ﺗﺼﻔﻴﻪ ﻧﻤﻮد‪ ،‬ﺧﻮناش را ﻛﺸﻴﺪ و ﭘﻮزهﺑﻨﺪ زد ـ ﻳﻚ ﻗﻠﻢ ﺑﻠﻌﻴﺪن ﺧﻮدش را‪ ،‬ﻫﻢ آﺳﺎن و ﻫﻢ‬ ‫ﺑﻪﻣﻮﻗﻊ ﻳﺎﻓﺖ‪.‬‬ ‫‪170‬ـ ﭘﻴﻮﺳﺖ ‪: XIII‬‬ ‫آنﭼﻪ در زﻳﺮ ﻣﻲآﻳﺪ ﺑﺮﮔﺮﻓﺘﻪ از ﮔﺰارﺷﻲ اﺳﺖﻛﻪ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎن اﻋﺰاﻣﻲ ﺑﻪورﺳﺎي )ﻧﺰد ﺗﻲﻳِﺮ( و ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎن »ﭼﭗ ﺗﻨﺪرو«‬ ‫ﺟﻬﺖ ﺗﺤﻘﻴﻖ در ﻣﻮرد اﻳﻦ ﻣﻮﻗﻌﻴﺖ ﺑﻪﺷﻮراي ﺷﻬﺮ ﺗﻮﻟﻮز دادﻧﺪ‪:‬‬ ‫ﺑﻌﺪ ﻣﺎ ﻣﺤﺾ اﻃﻼع ﻧﺰد اﻋﻀﺎي »ﭼﭗ ﺗﻨﺪرو«‪ :‬ﻣﺎرﺗَﻦ ﺑﺮﻧﺎر‪ ،‬ﻫﻤﺮاه و دوﺳﺖ ﺑﺎرب‪ ،‬ﻟﻮﺋﻲ ﺑﻼن‪ ،‬ﺷﻮﻟﺸﻪ‪ ،‬و ﻏﻴﺮه رﻓﺘﻴﻢ‪.‬‬ ‫آﻗﺎي ﻟﻮﺋﻲ ﺑﻼن دﻗﻴﻖﺗﺮﻳﻦ اﻃﻼﻋﺎت را ﺑﻪﻣﺎ داد‪ .‬او ﺑﻪﻣﺎ ﮔﻔﺖ ﺗﻼش دوﺑﺎره ﺑﺮاي ﺳﺎزش ﺑﻲﻓﺎﻳﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﺧﺼﻮﻣﺖ در‬ ‫ﻫﺮدو ﻃﺮف ﺑﻴﺶ از ﺣﺪ اﺳﺖ‪ .‬واﻧﮕﻬﻲ‪ ،‬در ﭘﺎرﻳﺲ ﺑﺎ ﭼﻪﻛﺴﻲ ﻣﻲﺗﻮان ﻃﺮف ﺷﺪ؟ درآنﺟﺎ ﻧﻴﺮوﻫﺎي ﮔﻮﻧﺎﮔﻮن و ﻣﺘﺨﺎﺻﻢ‬ ‫ﺑﺮﺳﺮ ﻗﺪرت ﺑﺎ ﻫﻢ درﮔﻴﺮﻧﺪ‪.‬‬ ‫اول ﻛﻤﻮن اﺳﺖ؛ ﻧﺎﺷﻲ از اﻧﺘﺨﺎﺑﺎﺗﻲ ﻛﻪ ﺗﻌﺪاد ﻛﻤﻲ از اﻧﺘﺨﺎبﻛﻨﻨﺪﮔﺎن در آن ﺷﺮﻛﺖ ﻛﺮدﻧﺪ‪ ،‬ﻋﻤﺪﺗﺎً ﻣﺮﻛﺐ از اﻓﺮاد‬ ‫ﮔﻢﻧﺎم ﺑﺎ ﻗﺎﺑﻠﻴﺖﻫﺎي ﻣﺸﻜﻮك و ﮔﺎﻫﻲ ﺣﺘﻲ آﺑﺮوي ﻣﺸﻜﻮك‪.‬‬ ‫در وﺣﻠﻪي دوم ﻳﻚ ﻛﻤﻴﺘﻪي اﻣﻨﻴﺖ ﻋﻤﻮﻣﻲ ﻣﻨﺼﻮب ﺑﻪﻛﻤﻮن اﺳﺖ ﻛﻪ ﺧﻴﻠﻲ زود ﺑﺎ ﺧﺸﻮﻧﺖ از آن ﺑﺮﻳﺪ‪ ،‬زﻳﺮا‬ ‫ﻣﻲﺧﻮاﺳﺖ ﺑﺎ دﻳﻜﺘﺎﺗﻮري رﻫﺒﺮي ﻛﻨﺪ‪.‬‬

‫‪308‬‬

‫در ﻣﺮﺣﻠﻪي ﺳﻮم ﻛﻤﻴﺘﻪي ﻣﺮﻛﺰي اﺳﺖ ﻛﻪ درﺣﻴﻦ ﻣﺤﺎﺻﺮه ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺷﺪ و اﺻﻮﻻً از ﻋﻮاﻣﻞ اﻧﺘﺮﻧﺎﺳﻴﻮﻧﺎل ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺷﺪه‬ ‫ﻛﻪ ﻣﺸﻐﻠﻪﺷﺎن ﺻﺮﻓﺎً ﻣﺼﺎﻟﺢ ﺟﻬﺎنوﻃﻨﻲ اﺳﺖ و ﭼﻨﺪان ﭘﺮواي ﻣﺼﺎﻟﺢ ﭘﺎرﻳﺲ و ﻓﺮاﻧﺴﻪ را ﻧﺪارﻧﺪ‪ .‬ﻫﻤﻴﻦ ﻛﻤﻴﺘﻪي ﻣﺮﻛﺰي‬ ‫اﺳﺖ ﻛﻪ ﺗﻮپ و ﻣﻬﻤﺎت و درﻳﻚ ﻛﻼم ﺗﻤﺎم ﻗﻮاي ﻣﺎدي را دراﺧﺘﻴﺎر دارد‪.‬‬ ‫ﺑﻪﻫﻤﻪي اﻳﻦﻫﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﻧﻔﻮذ ﺑﻨﺎﭘﺎرﺗﻴﺴﺖﻫﺎ و ﭘﺮوﺳﻲﻫﺎ را ﻫﻢ اﻓﺰود ﻛﻪ ردﻳﺎﺑﻲ ﻋﻤﻞ ﻛﻢوﺑﻴﺶ آﺷﻜﺎر آنﻫﺎ در ﻫﺮﻳﻚ از‬ ‫اﻳﻦ ﺳﻪ ﻗﺪرت آﺳﺎن اﺳﺖ‪.‬‬ ‫)آﻗﺎي ﻟﻮﺋﻲ ﺑﻼن اداﻣﻪ داد( ﻗﻴﺎم ﭘﺎرﻳﺲ از ﻟﺤﺎظ اﻧﮕﻴﺰهﻫﺎ و ﻫﺪف اوﻟﻴﻪ ﺧﻮد ـ ﻳﻌﻨﻲ ﺣﻘﻮق و اﺧﺘﻴﺎرات ﺷﻬﺮي ﭘﺎرﻳﺲ‪،‬‬ ‫ﻣﺸﺮوع ﺑﻮد‪ .‬وﻟﻲ ﻣﺪاﺧﻠﻪي ﻛﻤﻴﺘﻪ ﻣﺮﻛﺰي و ادﻋﺎي آﺷﻜﺎر ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺑﺮﺗﻤﺎﻣﻲ دﻳﮕﺮ ﻛﻤﻮنﻫﺎي ﺟﻤﻬﻮري ﻛﺎﻣﻼً ﺧﺼﻠﺖ آن‬ ‫را ﺗﻐﻴﻴﺮ داده اﺳﺖ‪ .‬ﺳﺮاﻧﺠﺎم‪ ،‬ﻗﻴﺎم درﺣﻀﻮر ارﺗﺶ ﭘﺮوس ﻛﻪ آﻣﺎده اﺳﺖ درﺻﻮرت ﭘﻴﺮوزي ﻛﻤﻮن وارد ﭘﺎرﻳﺲ ﺷﻮد‪ ،‬ﻛﻼً‬ ‫ﻣﺤﻜﻮم اﺳﺖ؛ و ﺑﺎﻳﺪ ﺗﻮﺳﻂ ﻫﻤﻪي ﺟﻤﻬﻮريﺧﻮاﻫﺎن واﻗﻌﻲ ﻣﺤﻜﻮم ﺷﻮد‪ .‬ﺑﻪاﻳﻦ دﻟﻴﻞ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺷﻬﺮداران ﭘﺎرﻳﺲ‪» ،‬ﭼﭗ«‬ ‫ﻣﺠﻠﺲ‪ ،‬و »ﭼﭗ ﺗﻨﺪرو« در اﻋﺘﺮاض ﺑﻪﻗﻴﺎﻣﻲ ﻛﻪ ﺣﻀﻮر ارﺗﺶ ﭘﺮوس و ﺳﺎﻳﺮ ﻗﺮاﺋﻦ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ آن را ﺟﻨﺎﻳﺖﻛﺎراﻧﻪ ﻛﻨﺪ‪،‬‬ ‫ﺗﺮدﻳﺪ ﺑﻪﺧﻮد راه ﻧﺪادﻧﺪ‪.‬‬ ‫آﻗﺎي ﻣﺎرﺗﻦ ﺑﺮﻧﺎر ﻫﻢ ﻫﻤﻴﻦ ﻟﺤﻦ را داﺷﺖ و ﺗﻘﺮﻳﺒﺎً ﺑﺎ ﻫﻤﻴﻦ واژهﻫﺎ ﺣﺮف زد‪ .‬او ﻓﺮﻳﺎد زد‪» :‬اﮔﺮ ﺑﺎرﺑﻪ ﻫﻨﻮز زﻧﺪه ﺑﻮد‪،‬‬ ‫ﻗﻠﺐ او ﺟﺮﻳﺤﻪدار ﻣﻲﺷﺪ و او ﻫﻢ اﻳﻦ ﻗﻴﺎم ﻫﻼﻛﺖﺑﺎر را ﻣﺤﻜﻮم ﻣﻲﻛﺮد«‪.‬‬ ‫ﻫﻤﻪي ﻛﺴﺎن دﻳﮕﺮي ﻛﻪ ﻣﺎ ﺗﻮاﻧﺴﺘﻪاﻳﻢ‪ ،‬ﺑﺒﻴﻨﻴﻢ ـ ﻫﺎﻧﺮي ﻣﺎرﺗﻦ‪ ،‬ﺑﺎرﺗ‪‬ﻠﻤﻲ ﺳ‪‬ﻦا‪‬ﻟ‪‬ﺮ‪ ،‬ﻫﻮﻣﺒِﺮ‪ ،‬وﻳﻜﺘﻮر ﻟ‪‬ﻔﺮان و ﻏﻴﺮهـ‬ ‫ﺑﻪﻫﻤﻴﻦ ﻧﺤﻮ ﺑﺎ ﻣﺎ ﺣﺮف زدهاﻧﺪ و اﻳﻦ اﺗﻔﺎقِ ﻧﻈﺮ ﻗﻬﺮاً ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﺴﺖ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﻋﻤﻴﻘﻲ ﺑﺮﻣﺎ ﻧﮕﺬارد‪.‬‬ ‫) ﺗﻲﻳِﺮ و ژول ﻓﺎور ﺷﺨﺼﺎً ﻛﻢﺗﺮ از ﻟﻮﺋﻲ ﺑﻼن ﺑﻪﭘﺎرﻳﺲ اﻓﺘﺮا زدهاﻧﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﻳﻜﻲ ]ﺗﻲﻳﺮ[ در ﺗﺤﻘﻴﻖ درﻣﻮرد ﻫﻴﺠﺪﻫﻢ‬ ‫ﻣﺎرس‪ ،‬ﺟﻠﺪ ‪ ،2‬ص ‪ 15‬ﮔﻔﺖ‪» :‬اﻳﻦ ادﻋﺎ درﺳﺖ ﻧﻴﺴﺖ ﻛﻪ ﻣﻦ ﺑﺎ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﭘﺮوس در ﻣﻮرد ﻛﻤﻮن ﻣﺸﻜﻞ زﻳﺎدي داﺷﺘﻢ و‬ ‫اﻳﻦﻛﻪ آن ﺣﻜﻮﻣﺖ ﮔﺮاﻳﺸﻲ ﺑﻪﺳﻤﺖ ﻛﻤﻮن داﺷﺘﻪ اﺳﺖ«‪ .‬ژول ﻓﺎور‪ ،‬ﺟﻠﺪ ‪ 2‬ص ‪» :49‬ﻣﻦ ﻫﻴﭻ ﭼﻴﺰي ﻧﺪﻳﺪهام ﻛﻪ ﺑﻪﻣﻦ‬ ‫اﺟﺎزه ﺑﺪﻫﺪ ﺗﺎ ﺑﻨﺎﭘﺎرﺗﻴﺴﺖﻫﺎ ﻳﺎ ﭘﺮوﺳﻲﻫﺎ را ﻣﺘﻬﻢ ﻛﻨﻢ‪ .‬ژﻧﺮال ﺗﺮﺷﻮا دﭼﺎر اﺷﺘﺒﺎه ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﻣﻦ ﭼﻴﺰي ﻧﺪﻳﺪهام ﻛﻪ ﺑﻪﻣﻦ‬ ‫اﺟﺎزه ﺑﺪﻫﺪ ﺗﺎ ﺑﻨﺎﭘﺎرﺗﻴﺴﺖﻫﺎ را ﻣﺘﻬﻢ ﻛﻨﻢ ﻛﻪ ‪ 18‬ﻣﺎرس را ﺑﻪﺑﺎد دادهاﻧﺪ‪ ...‬ﭘﺲ از ﻗﻴﺎم ‪ 18‬ﻣﺎرس‪ ،‬ﻣﻦ وﻗﺖ ﺧﻮد را ﻣﺼﺮوف‬ ‫رد ﭘﻴﺶﻧﻬﺎدﻫﺎﺋﻲ ﻧﻤﻮدم ﻛﻪ ﭘﺮوﺳﻲﻫﺎ ﺑﺮاي ﻛﻤﻚ ﺑﺮاي ﺳﺮﻧﮕﻮن ﻛﺮدن ﻛﻤﻮن ﺑﻪﻣﻦ ﻣﻲدادﻧﺪ«(‪.‬‬ ‫‪171‬ـ ﻣﺤﻠﻪي ﻛﺎرﮔﺮﻧﺸﻴﻦ در ﻟﻴﻮن‪.‬‬ ‫‪172‬ـ اﻳﻦ آن ﭼﻴﺰي ﺑﻮد ﻛﻪ ژﻧﺮال اَﭘِﺮ ﺑﺮﻳﮕﺎد ﺑﺮوﻧﻮ ﻣﻲﻧﺎﻣﺪ‪ ،‬ﻣﺸﺘﻤﻞ ﺑﺮ ‪ 7882‬ﻧﻔﺮ‪.‬‬ ‫‪173‬ـ ﭘﻴﻮﺳﺖ ‪: XIV‬‬ ‫اﻳﻦ روﻧﻮﺷﺖ ﻣﺘﻦ ﮔﺰارﺷﻲ اﺳﺖ ﺑﻪﺳﺘﺎد ﻛﻞ ورﺳﺎي‪.‬‬ ‫دﺳﺘﻮر ﻛﺎر در ﻫﻔﺪﻫﻢ‪ ،‬ﻫﻴﺠﺪﻫﻢ و ﻧﻮزدﻫﻢ ﺑﻪﻫﻢ ﺧﻮرده اﺳﺖ‪ .‬ﻣﺎ اﻳﻦ را از ورﺳﺎي )ﺳﭙﺎه ژﻧﺮال دوﺋﻪ( دارﻳﻢ‪ .‬ﻫﻤﺎنﻃﻮر‬ ‫ﻛﻪ ﻗﺒﻼً ﮔﺰارش دادهام در اﻧﺒﺎر ﺑﺎروت ر‪‬پ اﻧﻔﺠﺎري ﺻﻮرت ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪ .‬ﺗﻌﺪادي ﻛﺸﺘﻪ و ﺑﺴﻴﺎري زﺧﻤﻲ ﺷﺪﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﻳﻚ ﻛﻤﻴﺴﺮ ﻛﻤﻴﺴﻴﻮن اﻣﻨﻴﺖ ﺣﺪود ‪ 40‬ﻧﻔﺮ را ﺑﺎزداﺷﺖ ﻛﺮده اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺎزداﺷﺖﻫﺎﺋﻲ ﻛﻪ در ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ اﻳﻦ اﻧﻔﺠﺎر ﺻﻮرت‬ ‫ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻪﺣﺪود ‪ 125‬ﻣﻲرﺳﺪ‪.‬‬ ‫ﮔﺮوﻫﺒﺎن ﺗﻮﺳ‪‬ﻦ )آﺗﺶﺑﺎر ﺳﻮم‪ ،‬اﺳﻜﺎدران دوم( ﺗﻮﺳﻂ ﻛﻤﻮن دﺳﺖﮔﻴﺮ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﮔﻔﺘﻪ ﻣﻲﺷﻮد ﻛﻪ اﻳﻦ اﻓﺴﺮ دﻟﻴﺮ‬ ‫ﺗﻴﺮﺑﺎران ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪309‬‬

‫ﻣﻄﺎﺑﻖ اﻃﻼﻋﺎت ﻣﺎ‪ ،‬ﺑﻴﻤﺎران ﻳﺎ روز ﻗﺒﻞ و ﻳﺎ ﺻﺒﺢ روز ﻓﺎﺟﻌﻪ ﺑﻪﻫﺘﻞد‪‬ز‪‬ﻧﺮَﻟﻴﺪ ﻣﻨﺘﻘﻞ ﺷﺪهاﻧﺪ‪ .‬زﻧﺎن ﻛﺎرﮔﺮ و ﻧﻪ ﻣﺮدان‬ ‫ﺻﺒﺢ زود ﻫﻤﺎن روز ﺑﻪﺧﺎﻧﻪﻫﺎيﺷﺎن ﻓﺮﺳﺘﺎده ﺷﺪﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﻣﺴﺌﻮل دﻓﺘﺮ ﺑﺎزرﺳﻲ ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎن ﮔﺮوﻛﺎﻳﻮ‪ ،‬آﻗﺎي ﺑﺮﻧﺎر ﺧﻴﻠﻲ ﺧﻮب رﻓﺘﺎر ﻛﺮده اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﻣﻦ ﺣﺴﻦ ﻧﻴﺖ وزﻳﺮ را در ﺣﻖ اﻳﻦ آﻗﺎﻳﺎن ﺗﻮﺻﻴﻪ ﻣﻲﻛﻨﻢ‪ :‬ژاﻧﻮﻳﻪ‪ ،‬ﺑِﺮﺗﺎﻟﻮن‪ ،‬ﻣ‪‬ﺪوﺋﻲ‪ ،‬ﻣ‪‬ﺮِﻟﻲ و ﺳ‪‬ﮋﻳﺴﻤﻮن‪ ،‬ﻣﺮداﻧﻲ ﻛﻪ از‬ ‫ﺣﻴﺜﻴﺖ ﺑﺎﻻﺋﻲ ﺑﺮﺧﻮردارﻧﺪ‪.‬‬ ‫آنﻫﺎ ﻻﻳﻖ ﻣﺪال ﻳﺎ ﻳﺎ ﭘﺎداش ﺑﺎﺷﻜﻮﻫﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﺧﺪﻣﺎت ﺷﺎﻳﺎﻧﻲ ﺗﻮﺳﻂ ﺑﺎﻧﻮ ﺑﺮوﺳﻪ و دوﺷﻴﺰه ژﻳﮕﻮ اراﺋﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬وﻗﺘﻲ اﻓﺮاد رﻳﮕﻮ دﻧﺒﺎل ﻣﻦ ﻣﻲﮔﺸﺘﻨﺪ‪ ،‬در ﺧﺎﻧﻪي‬ ‫اﻳﻦ ﺷﺨﺺ اﺧﻴﺮ ﺑﻮد ﻛﻪ ﻣﻦ ﻫﺸﺖ روز ﻣﺨﻔﻲ ﺷﺪم‪.‬‬ ‫اﻳﻦ زن ﺧﻴﻠﻲ ﻓﺪاﻛﺎر اﺳﺖ‪ .‬او در ﻣﺤﻠﻪي ﮔﺮوﻛﺎﻳﻮ ﺧﻴﺎﺑﺎن دوﻣﻴﻨﻴﻚ ﺳ‪‬ﻦژرﻣﻦ زﻧﺪﮔﻲ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬او دﺧﺘﺮ ﻳﻚ اﻓﺴﺮ‬ ‫ﺳﺎﺑﻖ اﺳﺖ‪ .‬او از اﻳﻦﻛﻪ ﻳﻚ دﻛﺎن ﺳﻴﮕﺎر ﻓﺮوﺷﻲ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺧﻮﺷﺤﺎل ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ‪) .‬ﮔﺰارش ﻓﺮﻣﺎﻧﺪه ژِرﻳﻴِﻪ‪،‬‬ ‫ﺳﺮﻛﺮدةﺳﺎﺑﻖ اﺳﻜﺎدران( ‪.‬‬ ‫‪174‬ـ در زﻣﺎن ﻣﺤﺎﺻﺮ اول‪ ،‬روزﻧﺎﻣﻪي رﺳﻤﻲ ﺷﻬﺮداري ﭘﺎرﻳﺲ ﻧﺎﻣﻪاي از ﻛﻮرﺑﻪ را درج ﻧﻤﻮد ﻛﻪ ﺧﻮاﺳﺘﺎر واژﮔﻮﻧﻲ‬ ‫آن ﺳﺘﻮن ﺑﻮد‪.‬‬ ‫‪175‬ـ ﺑﻪاﻳﻦﺗﺮﺗﻴﺐ‪ ،‬ﻛﻮرﺑﻪ ﺗﺎ اﻳﻦ زﻣﺎن ﻫﻨﻮز ﻋﻀﻮ ﺷﻮرا ﻧﺒﻮده اﺳﺖ‪ .‬ﻣﻌﻬﺬا او ﻋﺎﻣﻞ اﺻﻠﻲ اﻧﻬﺪام ﺳﺘﻮن ﺗﻠﻘﻲ ﻣﻲﺷﺪ‪.‬‬ ‫‪176‬ـ ﺧﺎكﺳﭙﺎري ﺳﺮﮔﺮد ﺷَﺘﻠﻪ از ﮔﺮدان ﺷﺼﺖوﻳﻜﻢ‪.‬‬ ‫‪177‬ـ ﻧﮕﺎه ﻛﻨﻴﺪ ﺑﻪﺷﻬﺎدت ﻛﻠﻮد‪ ،‬رﺋﻴﺲ ﭘﻠﻴﺲ؛ ﺗﺤﻘﻴﻖ درﻣﻮرد ﻫﻴﺠﺪﻫﻢ ﻣﺎرس‪ ،‬ﺟﻠﺪ ‪ ،2‬ص ‪.106‬‬ ‫‪178‬ـ ﻧﺴﺦ اﺻﻠﻲ اﻳﻦ ﺳﻨﺪ ﮔﻢ ﺷﺪه اﺳﺖ؛ وﻟﻲ ﻣﺎ ﺗﻮاﻧﺴﺘﻪاﻳﻢ ﻣﺘﻦ را ﺑﺎ ﺷﻬﺎدت ﺑﺮادر دوﻣﺒﺮوﺳﻜﻲ و ﺑﺴﻴﺎري از‬ ‫اﻋﻀﺎي ﺷﻮرا ﻛﻪ در اﻳﻦ ﺟﻠﺴﻪ ﺣﺎﺿﺮ ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﺑﺎزﺳﺎزي ﻛﻨﻴﻢ‪.‬‬ ‫‪179‬ـ »ﻫﻔﺪه ﺳﺎﻋﺖ ﻻزم ﺑﻮد ﺗﺎ ‪ 130/000‬ﻧﻔﺮ و ﺗﻮپﺧﺎﻧﻪي ﭘﺮﺷﻤﺎرﻣﺎن را وارد ﻛﻨﻴﻢ«؛ ﺗﻲﻳِﺮ‪ ،‬ﺗﺤﻘﻴﻖ درﻣﻮرد ﻫﻴﺠﺪﻫﻢ‬ ‫ﻣﺎرس‪.‬‬ ‫‪180‬ـ »از اﻳﻦ ﻣﺎﻧﻊ ﻏﻴﺮﻣﻨﺘﻈﺮه آﺷﻔﺘﮕﻲاي ﺣﺎﺻﻞ ﺷﺪ ﻛﻪ ﺗﺎ ﺑﻌﺪ از ﻋﺒﻮر ﺳﺮﺑﺎزان اداﻣﻪ داﺷﺖ و ﻣﻲﺗﻮاﻧﺴﺖ ﻋﻮاﻗﺐ‬ ‫ﺟﺪي داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬اﮔﺮ ﺷﻮرﺷﻴﺎن در آن ﻣﻮﻗﻊ ﺑﺎ آﺗﺶﺑﺎر ﻣﻮﻧﻤﺎرﺗﺮ ﺑﻪروي ﺗﺮوﻛﺎد‪‬رو آﺗﺶ ﻣﻲﮔﺸﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﮔﻠﻮﻟﻪﻫﺎيﺷﺎن ﻣﺎ را‬ ‫ﺧﻴﻠﻲ ﺑﻪﻣﺨﻤﺼﻪ ﻣﻲاﻧﺪاﺧﺖ‪ .‬وﻟﻲ ﺗﻮپﻫﺎي ﻣﻮﻧﻤﺎرﺗﺮ ﻫﻨﻮز ﺳﺎﻛﺖ ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﻓﻘﻂ اﻧﺪﻛﻲ ﭘﺲ از ﺳﺎﻋﺖ ﻧﻪ ﺑﻮد ﻛﻪ ﺷﺮوع‬ ‫ﺑﻪآﺗﺶﺑﺎري ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬آن وﻗﺖ دﻳﮕﺮ ﻣﻌﺒﺮ ﺧﺎﻟﻲ ﺷﺪه ﺑﻮد«‪ .‬وﻳﻨﻮا‪ ،‬ﻛﻤﻮن‪ ،‬ص ‪.130‬‬ ‫‪181‬ـ اوﻟﻴﻦ ﺣﺮﻳﻖ روزﻫﺎي ﻣﻪ‪ ،‬و ورﺳﺎﺋﻲﻫﺎ ﺗﺼﺪﻳﻖ ﻛﺮدهاﻧﺪ ﻛﻪ ﺧﻮدﺷﺎن آن را ﺑﻪراه اﻧﺪاﺧﺘﻪاﻧﺪ؛ وﻳﻨﻮا‪ ،‬آﺗﺶﺑﺲ و‬ ‫ﻛﻤﻮن‪ ،‬ص ‪.309‬‬ ‫‪182‬ـ ﻫﻴﭻ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪهاي ﻧﻪ در اﻳﻦ روز و ﻧﻪ در روزﻫﺎي ﺑﻌﺪ اﻋﺘﺮاﺿﻲ ﻧﻜﺮد ﻳﺎ اﻋﻼم ﻧﻨﻤﻮد ﻛﻪ از رأي دادن اﻣﺘﻨﺎع ﻛﺮده‬ ‫اﺳﺖ؛ ﻧﻪ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎن »ﭼﭗ ﺗﻨﺪرو« و ﻧﻪ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎن راﺳﺖ ﺗﻨﺪرو‪ .‬ﭘﺲ‪ ،‬آنﻫﺎ ﻫﻤﮕﻲ ﺑﻪﻳﻚ ﻣﻴﺰان ﻣﺴﺌﻮل اﻳﻦ رأي ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬

‫‪310‬‬

‫‪183‬ـ گ‪ .‬ﻣﺎر‪‬ﺗﻮ در روزﻧﺎﻣﻪ ﺳ‪‬ﻠﻮ ﭘﻮﺑﻠﻴﻚ روز ﺑﻌﺪ ﻧﻮﺷﺖ‪» :‬در ﻣﻴﺪان ﺑﻼﻧﺶ ﺑﺎرﻳﻜﺎدي ﺑﻮد ﻛﻪ ﺗﻮﺳﻂ ﻳﻚ ﮔﺮدان از‬ ‫زﻧﺎن‪ ،‬ﺣﺪود ‪ 120‬ﻧﻔﺮ‪ ،‬ﺧﻴﻠﻲ ﺧﻮب ﺳﺎﺧﺘﻪ و دﻓﺎع ﻣﻲﺷﺪ‪ .‬در ﻟﺤﻈﻪاي ﻛﻪ ﻣﻦ رﺳﻴﺪم‪ ،‬ﺷﺒﺢ ﺗﻴﺮهاي از ﮔﻮﺷﻪي ﻳﻚ ﺣﻴﺎط‬ ‫ﺟﺪا ﺷﺪ‪ .‬اﻳﻦ زن ﺟﻮاﻧﻲ ﺑﻮد ﺑﺎ ﻛﻼﻫﻲ ﻓﺮﻳﮋي ﺑﺮﺳﺮ‪ ،‬ﺷَﺴﭙﻮﺋﻲ در دﺳﺖ و ﻳﻚ ﺟﻌﺒﻪ ﺧﺸﺎب در ﭘﻬﻠﻮ‪» .‬اﻳﺴﺖ‪ ،‬ﻫﻢﺷﻬﺮي!‬ ‫ﻫﻴﭻﻛﺲ از اﻳﻦﺟﺎ ﻧﺒﺎﻳﺪ ﻋﺒﻮر ﻛﻨﺪ!« ﻣﻦ ﻣﺘﻌﺠﺐ اﻳﺴﺘﺎدم‪ ،‬ﺑﺮگ ﻋﺒﻮرم را ﻧﺸﺎن دادم و ﺧﺎﻧﻢ ﺷﻬﺮوﻧﺪ اﺟﺎزه داد ﺑﻪﭘﺎي‬ ‫ﺑﺎرﻳﻜﺎد ﺑﺮوم«‪.‬‬ ‫‪184‬ـ ﭘﻴﻮﺳﺖ ‪: XV‬‬ ‫ﺷﻬﺎدت ﺻﺮﻳﺢ در اﻳﻦ ﻣﻮرد ﺗﻮﺳﻂ آﻗﺎي ﺑِﻠﮕﺮان‪ ،‬ﻣﺪﻳﺮ ﺳﺮوﻳﺲ ﺟﺎدهﻫﺎي ﻋﻤﻮﻣﻲ در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﻛﻤﻴﺴﻴﻮن ﺗﺤﻘﻴﻖ درﻣﻮرد ‪18‬‬ ‫ﻣﺎرس‪) ،‬ﺟﻠﺪ ‪ ،3‬ص ‪ (352-353‬داده ﺷﺪ‪:‬‬ ‫ﺷﻮرﺷﻴﺎن ﻫﻴﭻﻛﺎري ﺑﻪراهآبﻫﺎي زﻳﺮزﻣﻴﻨﻲ ﻧﺪاﺷﺘﻨﺪ‪ .‬ﺧﻼﺻﻪ‪ ،‬ﻣﻦ ﻣﻲﺗﻮاﻧﻢ ﺗﺄﻳﻴﺪ ﻛﻨﻢ ﻛﻪ از ‪ 18‬ﻣﺎرس ﺗﺎ ورود‬ ‫ﺳﺮﺑﺎزﻫﺎ ﺑﻪﭘﺎرﻳﺲ اﺑﺪاً ﻫﻴﭻ ﺳﻮءﻗﺼﺪي ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪراهآبﻫﺎي زﻳﺮزﻣﻴﻨﻲ ﺻﻮرت ﻧﮕﺮﻓﺖ؛ ﻛﻪ ﻫﻴﭻﮔﻮﻧﻪ ﺟﺎﺳﺎزياي در آنﺟﺎ‬ ‫ﺻﻮرت ﻧﮕﺮﻓﺘﻪ؛ ﻛﻪ ﻫﻴﭻ ﻣﺎدهي ﻣﺤﺘﺮﻗﻪ ﻳﺎ ﻣﻨﻔﺠﺮه و ﻳﺎ ﺳﻴﻢﻫﺎﺋﻲ ﺑﻪﺟﻬﺖ آﺗﺶزدن ﻣﻴﻦﻫﺎ و ﻳﺎ ﻣﻮاد ﻣﺤﺘﺮﻗﻪ‪ ،‬ﺑﻪآنﻫﺎ‬ ‫داﺧﻞ ﻧﺸﺪه اﺳﺖ‪.‬‬ ‫‪185‬ـ ﭘﻴﻮﺳﺖ ‪: XVI‬‬ ‫دﻳﻴ‪‬ﻦﭘﻮﺑﻠﻴﻚ‪ ،‬ارﮔﺎن ﺗﻲﻳِﺮ ﺑﻪﺳﺮﭘﺮﺳﺘﻲ رﻳﻨﻴﻮ‪ ،‬در ﺷﻤﺎره ‪ 23‬ژوﺋﻦ ‪ 1871‬ﺧﻮد ﻧﻮﺷﺖ‪:‬‬ ‫ﺗﻤﺎﻣﻲ ﭘﺎرﻳﺲ ﺧﺎﻃﺮهي آن ﺗﻮپﺑﺎران وﺣﺸﺘﻨﺎك ﺳﻪ روز آﺧﺮ ﺟﻨﮓ داﺧﻠﻲ از ﻣﻮﻧﻤﺎرﺗﺮ ﺑﻪﺳﻤﺖ ﺑﻮتﺷﻮﻣ‪‬ﻦ‪ ،‬ﺑِﻠﻮﻳﻞ و‬ ‫ﭘﺮﻻﺷ‪‬ﺰ را ﺣﻔﻆ ﻛﺮدهاﻧﺪ‪ .‬اﻳﻦ اﺳﺖ ﺑﺮﺧﻲ از ﺟﺰﺋﻴﺎت ﺧﻴﻠﻲ دﻗﻴﻖ آنﭼﻪ در ﺑﺎﻻﺗﺮﻳﻦ ﻧﻘﻄﻪي ﺑﻮت‪ ،‬ﭘﺸﺖ آﺗﺶﺑﺎرﻫﺎ در‬ ‫ﺷﻤﺎره ‪ 6‬ﺧﻴﺎﺑﺎن روزﻳﻴِﻪ ﻣﻲﮔﺬﺷﺖ‪.‬‬ ‫در اﻳﻦ ﺧﺎﻧﻪ‪ ،‬ﻛﻪ ﺷﻬﺮت ﭼﻨﺎن ﻏﻢاﻧﮕﻴﺰي ﭘﻴﺪا ﻛﺮد‪ ،‬ﻳﻚ ﭘﺴﺖ دﻳﺪﺑﺎﻧﻲ ﺗﺤﺖ ﺳﺮﭘﺮﺳﺘﻲ ﻳﻚ ﺳﺮوان ﺷﻜﺎري ﻣﺴﺘﻘﺮ‬ ‫ﺷﺪه ﺑﻮد‪ .‬از آنﺟﺎ ﻛﻪ ﺳﺎﻛﻨﺎن ﻣﺤﻠﻪ در ﻫﻤﺖ ﺑﺮاي ﻟﻮ دادن ﺷﻮرﺷﻴﺎن ﺑﺎ ﻫﻢ رﻗﺎﺑﺖ ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ‪ ،‬دﺳﺖﮔﻴﺮيﻫﺎ ﭘﺮﺷﻤﺎر ﺑﻮد‪.‬‬ ‫اﺳﺮا ﺑﻪﻣﺤﺾ ورود ﺑﺎزﺟﻮﺋﻲ ﻣﻲﺷﺪﻧﺪ‪.‬‬ ‫آنﻫﺎ ﻣﺠﺒﻮر ﻣﻲﺷﺪﻧﺪ ﺳﺮﺑﺮﻫﻨﻪ و در ﺳﻜﻮت ﺟﻠﻮي دﻳﻮاري ﻛﻪ ژﻧﺮالﻫﺎ ﻟُﻜُﻨﺖ و ﻛﻠ‪‬ﻤﺎنـﺗﻮﻣﺎ ﺑﻪﻗﺘﻞ رﺳﻴﺪه ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬زاﻧﻮ‬ ‫ﺑﺰﻧﻨﺪ‪ .‬آنﻫﺎ ﭼﻨﺪ ﺳﺎﻋﺘﻲ ﺑﻪاﻳﻦﮔﻮﻧﻪ ﻣﻲﻣﺎﻧﺪﻧﺪ ﺗﺎ دﻳﮕﺮان ﺑﻴﺎﻳﻨﺪ ﺟﺎيﺷﺎن را ﺑﮕﻴﺮﻧﺪ‪ .‬اﻧﺪﻛﻲ ﺑﻌﺪ‪ ،‬ﺑﺮاي ﻛﺎﻫﺶ آنﭼﻪ در اﻳﻦ‬ ‫اﺳﺘﻐﻔﺎر ﻣﻤﻜﻦ ﺑﻮد ﻇﺎﻟﻤﺎﻧﻪ ﺟﻠﻮه ﻛﻨﺪ‪ ،‬ﺑﻪزﻧﺪاﻧﻴﺎن اﺟﺎزه داده ﻣﻲﺷﺪ ﻛﻪ در ﺳﺎﻳﻪ روي زﻣﻴﻦ ﺑﻨﺸﻴﻨﻨﺪ‪ ،‬وﻟﻲ ﻫﻨﻮز ﻫﻢ رو‬ ‫ﺑﻪدﻳﻮار‪ ،‬ﭼﻮن ﺣﺎﻟﺖ آن ﺑﺮاي ﻣﺮگ آﻣﺎدهﺷﺎن ﻣﻲﻛﺮد‪ ،‬و اﻧﺪﻛﻲ ﺑﻌﺪ ﻣﻘﺼﺮﻳﻦ اﺻﻠﻲ ﺗﻴﺮﺑﺎران ﻣﻲﺷﺪﻧﺪ‪.‬‬ ‫آنﻫﺎ را از آنﺟﺎ ﭼﻨﺪ ﻗﺪﻣﻲ ﺑﻪﺳﻤﺖ داﻣﻨﻪي ﺗﭙﻪ‪ ،‬ﺟﺎﺋﻲﻛﻪ در زﻣﺎن ﻣﺤﺎﺻﺮه ﻳﻚ آﺗﺶﺑﺎر ﻣﺸﺮف ﺑﺮ ﺟﺎدهي ﺳ‪‬ﻦد‪‬ﻧﻲ‬ ‫ﻣﺴﺘﻘﺮ ﺑﻮد‪ ،‬ﻣﻲﺑﺮدﻧﺪ‪ .‬ﺑﻪﻫﻤﻴﻦﺟﺎ ﻫﻢ ﺑﻮد ﻛﻪ وارﻟَﻦ را آوردﻧﺪ‪ ،‬ﻛﻪ ﮔﺮﻓﺘﺎري زﻳﺎدي ﺑﺮاي ﺣﻔﻆ او از ﺧﺸﻢ ﺟﻤﻌﻴﺖ داﺷﺘﻨﺪ‪.‬‬ ‫وارﻟَﻦ اﺳﻢ ﺧﻮد را ﮔﻔﺘﻪ ﺑﻮد و ﻫﻴﭻ ﺗﻼﺷﻲ ﺑﺮاي ﻓﺮار از ﺳﺮﻧﻮﺷﺘﻲ ﻛﻪ اﻧﺘﻈﺎرش را ﻣﻲﻛﺸﻴﺪ‪ ،‬ﻧﻜﺮد‪ .‬او ﺑﺎ روﺣﻴﻪاي‬ ‫ﭘﺮﺧﺎشﮔﺮ ﻣ‪‬ﺮد‪ .‬و‪ .‬ب‪.‬‬ ‫‪186‬ـ ﭘﻴﻮﺳﺖ ‪: XVII‬‬ ‫روز ﻗﺒﻞ‪ ،‬در ﺳﺎﻋﺖ ﭘﻨﺞ‪ ،‬ﻫﻨﮕﺎﻣﻲﻛﻪ ﺑﺎرﻫﺎي دﺑﻴﺮﺧﺎﻧﻪي ﺟﻨﮓ ﺑﻪﺷﻬﺮداري ﻣﺮﻛﺰي رﺳﻴﺪ‪ ،‬دو ﮔﺎرد ﻛﻪ در ﺧﻴﺎﺑﺎن‬ ‫وﻳﻜﺘﻮرﻳﺎ ﺻﻨﺪوﻗﻲ را ﺣﻤﻞ ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ ﺑﺎ ﻳﻚ ﺗﺒﺮزﻳﻦ ﻣﻮرد ﻫﺠﻮم ﻓﺮدي ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﻠﻮزي ﺑﻪﺗﻦ و ﻛﻼه ﻛﭙﻲ ﺑﻪﺳﺮ‬ ‫داﺷﺖ‪ .‬ﻳﻜﻲ از اﻳﻦ دو ﻓﺪرال ﻛﺸﺘﻪ ﺷﺪ‪ .‬ﻗﺎﺗﻞ ﻛﻪ ﺑﻼﻓﺎﺻﻠﻪ ﻣﻬﺎر ﺷﺪ‪ ،‬ﻓﺮﻳﺎد ﻣﻲزد‪» :‬ﻛﺎر ﺷﻤﺎ ﺳﺎﺧﺘﻪ اﺳﺖ! ﻛﺎر ﺷﻤﺎ ﺳﺎﺧﺘﻪ‬ ‫‪311‬‬

‫اﺳﺖ! ﺗﺒﺮزﻳﻦ ﻣﺮا ﺑﺪﻫﻴﺪ ﺗﺎ ﻛﺎرم را اداﻣﻪ دﻫﻢ«‪ .‬ﻧﺰد اﻳﻦ ﻣﺮد دﻳﻮاﻧﻪ ﻛﺎﻏﺬﻫﺎ و دﻓﺘﺮﭼﻪﻫﺎﺋﻲ ﻳﺎﻓﺖ ﺷﺪ ﻛﻪ ﻧﺸﺎن ﻣﻲداد در‬ ‫»ﮔﺮوﻫﺒﺎنﻫﺎي ﺷﻬﺮي« ﺧﺪﻣﺖ ﻣﻲﻛﺮده اﺳﺖ‪.‬‬ ‫در ﺷﺎﻣﮕﺎه روز ﺳﻪ ﺷﻨﺒﻪ‪ ،‬ﻓﺮدي ﺑﺮاي ﮔﺮﻓﺘﻦ ﻓﺮﻣﺎن ﺑﻪﺷﻬﺮداري ﻣﺮﻛﺰي آﻣﺪ ﻛﻪ اوﻧﻴﻔﺮم ﻳﻚ اﻓﺴﺮ ﺳﭙﺎه آزاد را ﺑﻪﺗﻦ‬ ‫داﺷﺖ‪ .‬ﻳﻚ ﻓﺮﻣﺎﻧﺪه از ﻫﻤﻴﻦ ﺳﭙﺎه وارد ﺗﺎﻻر ﺷﺪ و اﻳﻦ اﻓﺴﺮ را دﻳﺪ و ﭼﻮن او را ﻧﺸﻨﺎﺧﺖ ﻧﺎماش را ﭘﺮﺳﻴﺪ‪ .‬او دﺳﺘﭙﺎﭼﻪ ﺷﺪ‬ ‫و ﻓﺮﻣﺎﻧﺪه ﮔﻔﺖ‪» :‬ﻧﻪ ﺷﻤﺎ ﻳﻜﻲ از ﻧﻔﺮات ﻣﻦ ﻧﻴﺴﺘﻴﺪ«‪ .‬اﻳﻦ ﻓﺮد دﺳﺖﮔﻴﺮ ﺷﺪ و ﻣﻌﻠﻮم ﮔﺮدﻳﺪ ﻛﻪ ﺣﺎﻣﻞ ﺗﻌﻠﻴﻤﺎت و‬ ‫ﻓﺮﻣﺎنﻫﺎي ورﺳﺎي اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﺧﻴﺎﻧﺖ ﻫﻤﻪ ﺷﻜﻠﻲ ﺑﻪﺧﻮد ﻣﻲﮔﺮﻓﺖ‪ .‬ﻫﻤﺎن روز ﺻﺒﺢ در ﺑِﻠﻮﻳﻞ‪ ،‬ﻣﻴﺪان د‪‬ﻓ‪‬ﺖ‪ ،‬راﻧﻮﻳﻪ و ﻓﺮاﻧﻜﻞ ﺻﺪاي ﻃﺒﻠﻲ را ﺷﻨﻴﺪﻧﺪ‬ ‫ﻛﻪ ﻓﺪرالﻫﺎ را ﻓﺮاﻣﻲﺧﻮاﻧﺪ ﻛﻪ از ﻣﺤﻠﻪي ﺧﻮد ﺑﻴﺮون ﻧﺮوﻧﺪ‪ .‬راﻧﻮﻳﻪ ﭘﺲ از ﭘﺮسوﺟﻮ از ﻃﺒﺎل ﻓﻬﻤﻴﺪ ﻛﻪ اﻳﻦ ﻓﺮﻣﺎن از‬ ‫ﻃﺮف ژﻧﺮال ﺑﻴﺴﻮن ﺻﺎدر ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬ ‫‪187‬ـ ﻳﻜﻲ از ﻓﺮﻣﺎﻧﺪﻫﺎن ﺳﺮﺑﺎزان آﻟﻤﺎن‪.‬‬ ‫‪188‬ـ ﭘﻴﻮﺳﺖ ‪: XVIII‬‬ ‫ژﻧﺮال ﮔﺎﻳﺎر‪ ،‬رﺋﻴﺲ زﻧﺪانﻫﺎي ﻧﻈﺎﻣﻲ‪ ،‬در ﭘﺎﺳﺦ ﻛﻤﻴﺴﻴﻮن ﺗﺤﻘﻴﻖ ﻛﻪ از او در ﻣﻮرد اﺷﻴﺎء‪ ‬ﻗﻴﻤﺘﻲ ﻛﻪ ﻧﺰد زﻧﺪاﻧﻴﺎن ﭘﻴﺪا‬ ‫ﺷﺪه ﺑﻮد ﺳﺆال ﻣﻲﻛﺮد‪ ،‬ﮔﻔﺖ‪» :‬ﻣﻦ ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﻢ در اﻳﻦ زﻣﻴﻨﻪ ﻫﻴﭻ اﻃﻼﻋﻲ ﺑﻪﺷﻤﺎ ﺑﺪﻫﻢ‪ .‬اﺷﻴﺎء‪ ‬ﻗﻴﻤﺘﻲاي ﻫﻢ ﺑﻮد ﻛﻪ‬ ‫ﺑﻪورﺳﺎي ﻓﺮﺳﺘﺎده ﻧﺸﺪ‪ .‬ﭼﻨﺪ روز ﻗﺒﻞ ﻣﻦ ﻳﻜﻲ از وزراي داﻧﻤﺎرك را دﻳﺪم‪ .‬او آﻣﺪه ﺑﻮد ﺗﺎ ﺑﺪاﻧﺪ ﺑﺮ ﺳﺮ‪ 100/000‬ﻓﺮاﻧﻜﻲ ﻛﻪ‬ ‫ﻳﻜﻲ از ﻫﻤﻮﻃﻨﺎناش ﻛﻪ در ﺣﻮاﻟﻲ ﺷﻬﺮداري ﻣﺮﻛﺰي ﺗﻴﺮﺑﺎران ﺷﺪ‪ ،‬ﺿﺒﻂ ﺷﺪ‪ ،‬ﭼﻪ آﻣﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﺟﻨﺎب وزﻳﺮ ﺑﻪﻣﻦ ﮔﻔﺖ ﻛﻪ‬ ‫ﻧﺘﻮاﻧﺴﺘﻪ ﻫﻴﭻ اﻃﻼﻋﻲ ﻛﺴﺐ ﻛﻨﺪ‪ .‬ﺧﻴﻠﻲ ﭼﻴﺰﻫﺎ در ﭘﺎرﻳﺲ اﺗﻔﺎق اﻓﺘﺎد ﻛﻪ ﻣﺎ از آن ﻫﻴﭻ ﻧﻤﻲداﻧﻴﻢ«‪) .‬ﻛﻠﻨﻞ ﮔﺎﻳﺎر‪ ،‬ﺗﺤﻘﻴﻖ‬ ‫درﻣﻮرد ﻫﻴﺠﺪﻫﻢ ﻣﺎرس‪ ،‬ﺟﻠﺪ ‪ ،2‬ص ‪.(246‬‬ ‫‪189‬ـ در ﺳﺎﻋﺖ ﻫﺸﺖ و ﻧﻴﻢ در ﺷﻬﺮداري ﻧﺎﺣﻴﻪ ﻳﺎزدﻫﻢ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪهي ﻣﺴﺌﻮل ژاﻧﺘُﻦ اﻳﻦ ﻣﻄﻠﺐ را رواﻳﺖ ﻛﺮد ﻛﻪ ﻣﺎ‬ ‫ﺷﻨﻴﺪﻳﻢ و آن را ﻳﺎدداﺷﺖ ﻛﺮدﻳﻢ‪.‬‬ ‫‪190‬ـ ﭘﻴﻮﺳﺖ ‪: XIX‬‬ ‫آﻳﺎ ﻣﺎ ﻫﺮﮔﺰ از اﻳﻦ ﻣﺎلاﻧﺪوزان ﺟﻌﻠﻲ‪ ،‬ﻛﺎﺳﺐﻫﺎﺋﻲ ﻛﻪ ﻫﻴﭻ دﺳﺖﻣﺎﻳﻪاي ﻧﺪاﺷﺘﻨﺪ‪ ،‬اﻓﺮادي ﻛﻪ در آﺳﺘﺎﻧﻪي ورﺷﻜﺴﺘﮕﻲ‬ ‫از آﺗﺶﺳﻮزيﻫﺎ اﺳﺘﻔﺎده ﻛﺮدﻧﺪ ﺗﺎ ﺑﺪﻫﻲﻫﺎي ﺧﻮد را ﺻﺎف ﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬ﺧﺒﺮ ﻧﺨﻮاﻫﻴﻢ ﺷﺪ؟ ﭼﻨﺪ ﻧﻔﺮ از آنﻫﺎ ﻛﻪ ﻓﺮﻳﺎد ﻣﻲزدﻧﺪ‬ ‫»ﻣﺠﺎزات ﻣﺮگ«! ﺧﻮد اﻧﺪﻛﻲ ﭘﻴﺶ ﻧﻔﺖﻫﺎ را ﺷﻌﻠﻪور ﻛﺮده ﺑﻮدﻧﺪ‪.‬‬ ‫در دﻫﻢ ﻣﺎرس ‪ ،1877‬دادﮔﺎه ﺟﻨﺎﺋﻲ ﺳ‪‬ﻦ ﻳﻚ ﺑﻨﺎﭘﺎرﺗﻴﺴﺖ ﺧﺎﻧﻪﺧﺮاب ﺑﻪﻧﺎم ﻓﺮﻳﻴ‪‬ﺮد‪‬ﻻﻛﻮﻣﺒﻞ را ﺑﻪده ﺳﺎل زﻧﺪان ﺑﺎ‬ ‫اﻋﻤﺎل ﺷﺎﻗﻪ ﻣﺤﻜﻮم ﻛﺮد ﻛﻪ ﺑﻪﺧﺎﻃﺮ آﺗﺶ زدن ﺧﺎﻧﻪي ﺧﻮد ﺟﻬﺖ اﺧﺬ ﻏﺮاﻣﺘﻲ ﻫﻨﮕﻔﺖ از ﺷﺮﻛﺖﻫﺎﺋﻲ ﻛﻪ ﻧﺰد آنﻫﺎ ﺑﻴﻤﻪ‬ ‫ﺑﻮد‪ ،‬ﻣﻘﺼﺮ ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه ﺑﻮد‪ .‬او ﺟﻨﺎﻳﺖ ﺧﻮد را در ﻛﻤﺎل ﺧﻮنﺳﺮدي ﺗﺪارك دﻳﺪ‪ ،‬دﻳﻮارﻫﺎ را رﻧﮓ ﻛﺮد‪ ،‬آنﭼﻪ را ﻛﻪ از‬ ‫دﻳﻮارﻫﺎ آوﻳﺰان ﺑﻮد ﻛﺎﻣﻼً ﺑﻪﻧﻔﺖ آﻏﺸﺖ‪ ،‬و ‪ 9‬ﻛﺎﻧﻮن ﺑﺮاي آﺗﺶ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻛﺮد‪ .‬ﭘﺪر او‪ ،‬ﻳﻜﻲ از ﺷﻬﺮداران ﻧﺎﺣﻴﻪ ﻳﻜﻢ‪ ،‬ﺑﺎﻟﻎ ﺑﺮ‬ ‫‪ 1/800/000‬ﻓﺮاﻧﻚ ﺿﺮر ﻛﺮده ﺑﻮد و در اواﺧﺮ دورهي اﻣﭙﺮاﺗﻮري دﻋﻮاي ورﺷﻜﺴﺘﮕﻲ ﻋﻠﻴﻪ او ﺑﻪﺟﺮﻳﺎن اﻓﺘﺎده ﺑﻮد‪ .‬ﺣﺎﻻ‪ ،‬در‬ ‫‪ 24‬ﻣﻪ ‪ ،1871‬ﺧﺎﻧﻪي ﻣﺘﻬﻢ در ﺧﻴﺎﺑﺎن ﻟﻮور‪ ،‬ﺧﺎﻧﻪي ﭘﺪرش در ﺧﻴﺎﺑﺎن رﻳﻮ‪‬ﻟﻲ‪ ،‬و ﺧﺎﻧﻪي اﻣﻴﻦ دادﮔﺎه ﺑﺮاي ﻧﻈﺎرت ﺑﺮاﻳﻦ‬ ‫ورﺷﻜﺴﺘﮕﻲ در ﺑﻮﻟﻮار ﺳ‪‬ﺒﺎﺳﺘﻮﭘﻮل ﺧﺎﻛﺴﺘﺮ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ و در اﺛﺮ اﻳﻦ ﺳﻪ آﺗﺶﺳﻮزي دﻓﺎﺗﺮ ﺣﺴﺎﺑﺪاري و ﺻﻮرتﺣﺴﺎبﻫﺎ از‬ ‫ﺑﻴﻦ ﻣﻲروﻧﺪ‪ .‬اﻳﻦ اﻣﺮ ﻓﻘﻂ درﻣﻘﺎﺑﻞ دادﮔﺎه ﺟﻨﺎﺋﻲ ﻣﻄﺮح ﺷﺪ‪ ،‬و رﺋﻴﺲ دادﮔﺎه ﺑﻪﻫﻤﻴﻦ اﻛﺘﻔﺎ ﻛﺮد ﻛﻪ ﺑﮕﻮﻳﺪ ﻋﺠﻴﺐ اﺳﺖ‪ .‬او‬

‫‪312‬‬

‫ﻛﺎﻣﻼً ﻣﺮاﻗﺐ ﺑﻮد ﭘﺮﻳﻴ‪‬ﺮ را ﻣﻮرد ﺳﺆال ﻗﺮار ﻧﺪﻫﺪ‪ .‬و ﻫﻤﻪ ﻣﻲداﻧﻨﺪ ﻛﻪ رؤﺳﺎي دادﮔﺎه ﺟﻨﺎﺋﻲ ﻣﻌﻤﻮﻻً از ﻣﻮﺷﻜﺎﻓﻲ در ﺳﺎﺑﻘﻪي‬ ‫ﻣﺘﻬﻤﻴﻦ ﭘﺮوا ﻧﺪارﻧﺪ‪.‬‬ ‫اﻧﮕﻴﺰهي اﻳﻦ ﺳﻜﻮت ﻓﻮقاﻟﻌﺎده اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻧﺒﺎﻳﺪ ﻫﻴﭻ اﺗﻬﺎﻣﻲ ﻣﺘﻮﺟﻪ ارﺗﺶ و دادﮔﺎه ﻧﻈﺎﻣﻲ ﺷﻮد ﻛﻪ ﺑﻪﺧﺎﻃﺮ‬ ‫ﺳﻮﺧﺘﻦ ﺧﺎﻧﻪﻫﺎﺋﻲ ﻛﻪ ﺑﻪدﺳﺖ ﭘﺮﻳﻴ‪‬ﺮد‪‬ﻻﻛﻮﻣﺒﻞ ﺑﻪآﺗﺶ ﻛﺸﻴﺪه ﺷﺪﻧﺪ‪ ،‬ﭼﻨﺪ »آﺗﺶاﻓﺮوز« را ﺗﻴﺮﺑﺎران و ﻣﺤﻜﻮم ﻛﺮده ﺑﻮدﻧﺪ‪.‬‬ ‫‪191‬ـ »ﻫﻤﻪﭼﻴﺰ را داﻏﺎن ﻛﻨﻴﺪ! ﻣﻦ اﻳﻦ ﻛﻠﻤﺎت را از دﻫﺎن ﺧﺮدﻣﻨﺪﺗﺮﻳﻦ و ﻓﺎﺿﻞﺗﺮﻳﻦ اﻓﺮاد ﺷﻨﻴﺪهام«‪ .‬ژول ﻓﺎور‪،‬‬ ‫ﺗﺤﻘﻴﻖ درﻣﻮرد ﻫﻴﺠﺪﻫﻢ ﻣﺎرس‪ ،‬ﺟﻠﺪ ‪ ،2‬ص ‪ .42‬ﻳﻜﻲ از ﻫﻤﻴﻦ ﺧﺮدﻣﻨﺪﺗﺮﻳﻦ و ﻓﺎﺿﻞﺗﺮي اﻓﺮاد‪ ،‬ژول ﺳﻴﻤﻮن‪ ،‬در ﻣﺤﺎﺻﺮهي‬ ‫اول ﻧﻮﺷﺖ‪» :‬ﻣﺴﻜﻮ ﺑﻬﺘﺮ از ﺳﺪان اﺳﺖ«‪.‬‬ ‫‪192‬ـ ﺗﻮﻃﺌﻪﮔﺮان ﺑﺎزوﺑﻨﺪدار‪.‬‬ ‫‪193‬ـ ﭼﻨﺪﺑﺎر اﺧﻄﺎر ﺗﺴﻠﻴﻢ دادﻧﺪ‪ ،‬ﻓﺪرالﻫﺎ ﻓﺮﻳﺎد زدﻧﺪ »زﻧﺪه ﺑﺎد ﻛﻤﻮن«! آنﻫﺎ را ﺑﻪﻛﻨﺎر دﻳﻮار اﻧﺪاﺧﺘﻨﺪ و ﺑﺎ ﻫﻤﻴﻦ‬ ‫ﻓﺮﻳﺎد از ﭘﺎ درآﻣﺪﻧﺪ‪ ،‬درﺣﺎﻟﻲﻛﻪ ﻳﻜﻲ از آنﻫﺎ ﭘﺮﭼﻢ ﺳﺮخ ﺑﺎرﻳﻜﺎد را در ﭼﻨﮓ داﺷﺖ‪ .‬در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﭼﻨﻴﻦ اﻳﻤﺎﻧﻲ اﻓﺴﺮ ورﺳﺎﺋﻲ‬ ‫اﻧﺪﻛﻲ اﺣﺴﺎس ﺷﺮم ﻛﺮد‪ .‬او ﺑﻪﻣﺮدﻣﻲ ﻛﻪ از ﺧﺎﻧﻪﻫﺎي اﻃﺮاف آنﺟﺎ ﺟﻤﻊ ﺷﺪه ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﭼﻨﺪﻳﻦﺑﺎر ﺑﺮاي ﻋﺬرﺧﻮاﻫﻲ ﮔﻔﺖ‪:‬‬ ‫»ﺗﻘﺼﻴﺮ ﺧﻮدﺷﺎن ﺑﻮد! ﭼﺮا ﺗﺴﻠﻴﻢ ﻧﺸﺪﻧﺪ«! ﮔﻮﺋﻲ ﻫﻤﻪي ﻓﺪرالﻫﺎ ﻣﺮﺗﺒﺎً و ﺑﻲرﺣﻤﺎﻧﻪ ﺗﻮﺳﻂ آنﻫﺎ ﻛﺸﺘﺎر ﻧﻤﻲﺷﺪﻧﺪ‪.‬‬ ‫‪194‬ـ او ﻛﻪ از ‪ 1871‬وزﻳﺮ ﺟﻨﮓ ﺑﻮد‪ ،‬در ‪ 1876‬ﻋﻠﻲرﻏﻢ ﺗﻼشﻫﺎي ﻣﺎﻛﻤﺎﻫﻮن از اﻳﻦ وزارتﺧﺎﻧﻪ اﺧﺮاج ﺷﺪ؛ ﺑﺨﺸﻲ‬ ‫ﺑﻪﺧﺎﻃﺮ اﺷﻜﺎﻻت در ﺑﻮدﺟﻪاش و ﺑﺨﺸﻲ ﻫﻢ ﺑﻪﺧﺎﻃﺮ آنﻛﻪ ﺑﻪﻣﻌﺸﻮﻗﻪي آﻟﻤﺎﻧﻲ ﺧﻮد اﺟﺎزه داده ﺑﻮد ﺗﺎ ﻧﻘﺸﻪي ﻳﻜﻲ از‬ ‫دژﻫﺎي ﺟﺪﻳﺪ اﻃﺮاف ﭘﺎرﻳﺲ را ﺑﺮدارد‪ ،‬ﻛﻪ ﺑﻪﺑﺮﻟﻦ ﻣﻨﺘﻘﻞ ﺷﺪ‪.‬‬ ‫‪195‬ـ ﺑﻌﺪاً ﺑﻪدرﺟﻪ ﺑﺎﻻﺗﺮي ارﺗﻘﺎ ﻳﺎﻓﺖ‪.‬‬ ‫‪196‬ـ ﺗﺤﻘﻴﻖ درﻣﻮرد ﻫﻴﺠﺪﻫﻢ ﻣﺎرس‪ ،‬ﺟﻠﺪ ‪ ،2‬ص ‪.239‬‬ ‫‪197‬ـ ﭘﻴﻮﺳﺖ ‪: XX‬‬ ‫ﺟﺮﻳﺎن ﻣﺮگ ﻣﻴﻠﻲﻳِﺮ را آﻗﺎي ﻟﻮﺋﻲ ﻣﻲ‪ ،‬ﻋﻀﻮ ﺷﻮراي د‪‬رد‪‬ﻧﻲ‪ ،‬ﻋﻀﻮ ﺷﻮراي ﺷﻬﺮ ﭘِﺮﻳﮕﻮ و ﻧﻤﺎﻳﻨﺪهي ﺑﻮردو در ﻣﺠﻠﺲ‪،‬‬ ‫اﻳﻦﻃﻮر ﻧﻘﻞ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪:‬‬ ‫ﻳﻚ دﺳﺘﻪ ﺳﺮﺑﺎز از ﺧﻴﺎﺑﺎن و‪‬ژِرار در ﺳﻤﺖ ﭼﭗ ﻣﺎ ﭘﺪﻳﺪار ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬آنﻫﺎ در دو ﺳﺘﻮن ﺣﺮﻛﺖ ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﻣﻴﻠﻲﻳﺮ در ﻣﻴﺎن‬ ‫آنﻫﺎ ﻗﺮار داﺷﺖ‪ .‬او درﺳﺖ ﻫﻤﺎنﻃﻮر ﻟﺒﺎس ﭘﻮﺷﻴﺪه ﺑﻮد ﻛﻪ ﻣﻦ ﭼﻨﺪ ﻣﺎه ﭘﻴﺶ در ﺑﻮردو روي ﺗﺮﻳﺒﻮن ﻣﺠﻠﺲ و ﻣﺤﻔﻞ‬ ‫ﺟﻤﻬﻮريﺧﻮاﻫﺎن دﻳﺪه ﺑﻮدم ـ ﺷﻠﻮار ﺳﻴﺎه‪ ،‬ﺑﺎﻻﺗﻨﻪي آﺑﻲ ﺳﻴﺮ و ﭼﺴﺒﺎن ﺑﺎ دﮔﻤﻪﻫﺎي اﻧﺪاﺧﺘﻪ و ﻛﻼه ﺑﻠﻨﺪ ﺳﻴﺎه‪.‬‬ ‫ﺟﻮﺧﻪ در ﻣﻘﺎﺑﻞ در ﻟﻮﮔﺰاﻣﺒﻮرگ اﻳﺴﺘﺎد‪ .‬ﻳﻜﻲ از ﺳﺮﺑﺎزﻫﺎ ﻛﻪ ﺗﻔﻨﮓاش را از ﺗﻪ ﻟﻮﻟﻪ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮد ﻓﺮﻳﺎد زد‪» :‬ﻣﻦ او را‬ ‫ﮔﺮﻓﺘﻢ‪ .‬اﻳﻦ ﺣﻖ ﻣﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺗﻴﺮﺑﺎراناش ﻛﻨﻢ«‪ .‬ﺣﺪود ﺻﺪ ﻧﻔﺮ از ﻫﺮ دو ﺟﻨﺲ )زن و ﻣﺮد( و از ﺗﻤﺎم ﺳﻨﻴﻦ در آنﺟﺎ‬ ‫ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﺧﻴﻠﻲﻫﺎ ﻓﺮﻳﺎد ﻣﻲزدﻧﺪ »ﻣﺮگ ﺑﺮ او! ﺗﻴﺮﺑﺎراناش ﻛﻨﻴﺪ«!‬ ‫ﻳﻚ ﮔﺎرد ﻣﻠﻲ ﻛﻪ ﺑﺎزوﺑﻨﺪ ﺳﻪ رﻧﮓ داﺷﺖ دﺳﺖاش را دور ﻛﻤﺮ ﻣﻴﻠﻲﻳِﺮ اﻧﺪاﺧﺖ‪ ،‬او را ﺑﻪﭘﻴﭻ ﺳﻤﺖ راﺳﺖ ﺑﺮد‪ ،‬او را‬ ‫ﻛﻨﺎر دﻳﻮار ﮔﺬاﺷﺖ و ﺑﻌﺪ ﺑﺮﮔﺸﺖ‪ .‬ﻣﻴﻠﻲﻳﺮ ﻛﻼﻫﺶ را از ﺳﺮ ﺑﺮداﺷﺖ‪ ،‬آن را روي ﭘﺎﻳﻪ ﺳﺘﻮن ﮔﺬاﺷﺖ‪ ،‬دﺳﺖﻫﺎﻳﺶ را روي‬ ‫ﺳﻴﻨﻪ ﺻﻠﻴﺐ ﻛﺮد و آرام و ﺧﻮنﺳﺮد ﺑﻪﺳﺮﺑﺎزﻫﺎ ﻧﮕﺎه ﻛﺮد‪ .‬ﻣﻨﺘﻈﺮ ﻣﺎﻧﺪ‪.‬‬

‫‪313‬‬

‫اﻃﺮاف ﻣﺎ از ﺳﺮﺑﺎزﻫﺎ ﻣﻲﭘﺮﺳﻴﺪﻧﺪ‪» :‬اﻳﻦ ﻛﻴﻪ«؟ از ﻳﻜﻲ از اﻳﻦ ﺳﺮﺑﺎزان ﭘﺮﺳﻴﺪﻧﺪ و ﻣﻦ ﺷﻨﻴﺪم ﻛﻪ ﭘﺎﺳﺦ داد‪» :‬اﻳﻦ‬ ‫ﻣﻴﻠﻲﻳﺮ اﺳﺖ«‪.‬‬ ‫ﻳﻚ ﻛﺸﻴﺶ از ﻟﻮﮔﺰاﻣﺒﻮرگ ﺑﻴﺮون آﻣﺪ‪ .‬ﻋﺒﺎﺋﻲ ﺻﺎف و ﻛﻼﻫﻲ ﺑﻠﻨﺪ داﺷﺖ‪ .‬ﻫﻤﺎنﻃﻮر ﻛﻪ ﺑﻪﻃﺮف ﻣﻴﻠﻲﻳِﺮ ﻣﻲرﻓﺖ‪،‬‬ ‫ﭼﻨﺪ ﻛﻠﻤﻪاي ﮔﻔﺖ و ﺑﻪآﺳﻤﺎن اﺷﺎره ﻛﺮد‪.‬‬ ‫ﻣﻴﻠﻲﻳِﺮ ﺑﺪون ﺗﻈﺎﻫﺮ و ﺑﺎ رﻓﺘﺎري ﺧﻴﻠﻲ ﻣﺤﻜﻢ‪ ،‬ﻇﺎﻫﺮاً از او ﺗﺸﻜﺮ ﻛﺮد و ﺳﺮش را ﺑﻪﻋﻼﻣﺖ رد ﺗﻜﺎن داد‪ .‬ﻛﺸﻴﺶ‬ ‫ﺑﺮﮔﺸﺖ‪.‬‬ ‫دو اﻓﺴﺮ از ﻛﺎخ ﺑﻴﺮون آﻣﺪﻧﺪ و ﺑﻪﻃﺮف زﻧﺪاﻧﻲ رﻓﺘﻨﺪ‪ .‬ﻳﻜﻲ از آنﻫﺎ ﻛﻪ ﺑﻪﻧﻈﺮ ﻣﻲرﺳﻴﺪ اوﻟﻲ ﻫﺪاﻳﺖاش ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ ،‬ﻳﻚ‬ ‫ﻳﺎ دو دﻗﻴﻘﻪ ﺑﺎ او ﺣﺮف زد‪ .‬ﻣﺎ ﺻﺪا و ﺣﺮف زدن را ﻣﻲﺷﻨﻴﺪﻳﻢ‪ ،‬ﺑﺪون آن ﻛﻪ ﻛﻠﻤﺎﺗﻲ را ﻛﻪ رد و ﺑﺪل ﻣﻲﺷﺪ‪ ،‬ﺑﻔﻬﻤﻴﻢ‪ .‬ﺑﻌﺪ‬ ‫ﻣﻦ اﻳﻦ ﻓﺮﻣﺎن را ﺷﻨﻴﺪم‪»:‬ﺑﻪﭘﺎﻧﺘﺌﻮن«!‬ ‫ﺟﻮﺧﻪ دوﺑﺎره دور ﻣﻴﻠﻲﻳﺮ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺷﺪ‪ ،‬او ﻛﻼﻫﺶ را ﺑﻪﺳﺮ ﮔﺬاﺷﺖ و اﻳﻦ ﺟﻤﻊ دوﺑﺎره از ﺧﻴﺎﺑﺎن و‪‬ژِرار ﺑﻪﺳﻤﺖ ﭘﺎﻧﺘﺌﻮن‬ ‫ﺑﺎﻻ رﻓﺖ‪.‬‬ ‫ﻣﺎ ﻫﻢزﻣﺎن ﺑﺎ ﺟﻮﺧﻪ ﺑﻪﻧﺮدهﻫﺎ رﺳﻴﺪﻳﻢ‪ .‬در ﺑﺮاي آنﻫﺎ ﺑﺎز و ﺑﺴﺘﻪ ﺷﺪ‪ .‬ﭘﺎﻫﺎﻳﻢ را روي ﭘﺎﻳﻪ ﺳﻨﮕﻲ ﻧﺮدهﻫﺎ ﮔﺬاﺷﺘﻢ و‬ ‫ﺑﺎزوﻫﺎﻳﻢ را دور ﺑﺎﻻي ﻣﻴﻠﻪﻫﺎ ﺣﻠﻘﻪ ﻛﺮدم‪ .‬ﺳﺮم از آنﻫﺎ ﺑﺎﻻﺗﺮ ﺑﻮد‪ ،‬ﭼﻮن ﺗﻚوﺗﻮﻛﻲ از ﻧﺮدهﻫﺎ ﻛﻮﺗﺎه ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬در ﻛﻨﺎر ﻣﻦ‪،‬‬ ‫ﺳﺮﺑﺎز ﻧﮕﻬﺒﺎن داﺧﻞ داﺷﺖ ﺑﻪﺳﺆالﻫﺎي ﭼﻨﺪ ﻓﺎﺣﺸﻪ ﭘﺎﺳﺦ ﻣﻲداد‪ .‬ﺑﺎزوﻫﺎﻳﺶ ﻛﻪ ﺑﻪﻧﺮدهﻫﺎ ﺗﻜﻴﻪ داﺷﺘﻨﺪ‪ ،‬ﺑﻪﺑﺎزوﻫﺎي ﻣﻦ‬ ‫ﭼﺴﺒﻴﺪه ﺑﻮدﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﺟﻮﺧﻪي ﺳﺮﺑﺎزان ﻣﺘﻮﻗﻒ ﺷﺪه ﺑﻮد و ﺗﻘﺮﻳﺒﺎً ﺑﻪدرِ ﺑﺴﺘﻪ ﺗﻜﻴﻪ داﺷﺖ‪ .‬ﻣﻴﻠﻲﻳِﺮ ﺑﻴﻦ دو ﺳﺘﻮن در وﺳﻂ ﻗﺮار داﺷﺖ‪ .‬ﺑﺎ ورود‬ ‫ﺑﻪﻧﻘﻄﻪاي ﻛﻪ ﻣﻲﺑﺎﻳﺴﺖ در آنﺟﺎ ﺑﻤﻴﺮد و ﭘﺲ از ﺑﺎﻻ رﻓﺘﻦ از آﺧﺮﻳﻦ ﭘﻠﻪ‪ ،‬ﭼﻨﺪ ﻛﻠﻤﻪاي ﺑﺎ اﻓﺴﺮ ردوﺑﺪل ﻛﺮد‪ .‬در ﺟﻴﺐ‬ ‫ﺑﺎﻻﭘﻮش ﺧﻮد ﻛﻪ ﺗﺎزه دﻛﻤﻪﻫﺎﻳﺶ را ﺑﺎز ﻛﺮده ﺑﻮد‪ ،‬ﮔﺸﺖ و ﭼﻴﺰي ﻛﻪ ﻣﻦ ﮔﻤﺎن ﻣﻲﻛﻨﻢ ﻧﺎﻣﻪ ﺑﻮد ﺑﻴﺮون آورد و ﺑﺎ ﻳﻚ‬ ‫ﺳﺎﻋﺖ و ﻳﻚ ﻛﻴﻒ ﻛﻮﭼﻚ ﺑﻪاو داد‪ .‬اﻓﺴﺮ آنﻫﺎ را ﮔﺮﻓﺖ و ﺑﻌﺪ ﻣﻴﻠﻲﻳﺮ را دراﺧﺘﻴﺎر ﮔﺮﻓﺖ و او را در ﺣﺎﻟﺘﻲ ﻗﺮار داد ﻛﻪ از‬ ‫ﭘﺸﺖ ﺗﻴﺮﺑﺎران ﺷﻮد‪ .‬وﻟﻲ او ﺑﺎ ﻳﻚ ﺣﺮﻛﺖ ﺳﺮﻳﻊ ﭼﺮﺧﻴﺪ و ﺑﺎ دﺳﺖﻫﺎي ﺻﻠﻴﺐ ﺷﺪه رو در روي ﺳﺮﺑﺎزﻫﺎ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬اﻳﻦ‬ ‫ﺗﻨﻬﺎ ﺣﺮﻛﺖ از ﺳﺮ ﺧﺸﻢ ﻳﺎ ﻋﺼﺒﺎﻧﻴﺖ ﺑﻮد ﻛﻪ ﻣﻦ دﻳﺪم ﻛﻪ از او ﺳﺮ زد‪.‬‬ ‫ﭼﻨﺪ ﻛﻠﻤﻪاي دﻳﮕﺮ ردوﺑﺪل ﺷﺪ‪ .‬ﺑﻪﻧﻈﺮ ﻣﻲرﺳﻴﺪ ﻛﻪ ﻣﻴﻠﻲﻳِﺮ از اﻃﺎﻋﺖ ﻳﻚ ﻓﺮﻣﺎن ﺳﺮ ﺑﺎز ﻣﻲزﻧﺪ‪ .‬اﻓﺴﺮ ﭘﺎﺋﻴﻦ آﻣﺪ‪.‬‬ ‫ﻟﺤﻈﻪاي ﺑﻌﺪ ﻳﻚ ﺳﺮﺑﺎز ﺷﺎﻧﻪﻫﺎي او را ﻛﻪ ﻣﻲﺑﺎﻳﺴﺖ ﺗﻴﺮﺑﺎران ﺷﻮد‪ ،‬ﮔﺮﻓﺖ و او را ﻣﺠﺒﻮر ﻛﺮد روي ﺗﺨﺘﻪ ﺳﻨﮓ زاﻧﻮ ﺑﺰﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﻓﻘﻂ ﻧﻴﻤﻲ از ﺗﻔﻨﮓﻫﺎي ﺟﻮﺧﻪي اﻋﺪام ﺑﻪﻃﺮف او ﻧﺸﺎﻧﻪ رﻓﺘﻪ ﺑﻮد‪ .‬در اﻳﻦ زﻣﺎن‪ ،‬ﻣﻴﻠﻲﻳِﺮ ﻛﻪ ﮔﻤﺎن ﻣﻲﻛﺮد آﺧﺮﻳﻦ دم‬ ‫او ﻓﺮارﺳﻴﺪه اﺳﺖ ﺳﻪ ﺑﺎر ﻓﺮﻳﺎد زد »زﻧﺪهﺑﺎد ﺟﻤﻬﻮري«!‬ ‫اﻓﺴﺮ ﺑﻪﺟﻮﺧﻪي ﺳﺮﺑﺎزان ﻧﺰدﻳﻚ ﺷﺪ و دﺳﺘﻮر داد ﻛﻪ ﺗﻔﻨﮓﻫﺎ را ﻛﻪ ﭼﻨﺎن ﺷﺘﺎبزده ﭘﺎﺋﻴﻦ آورده ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬دوﺑﺎره ﺑﺎﻻ‬ ‫ﺑﺒﺮﻧﺪ و ﺑﻌﺪ ﺑﺎ ﺷﻤﺸﻴﺮش ﻧﺸﺎن داد ﻛﻪ ﻓﺮﻣﺎن آﺗﺶ را ﭼﮕﻮﻧﻪ ﺑﺎﻳﺪ داد‪.‬‬ ‫ﻣﻴﻠﻲﻳِﺮ ﻓﺮﻳﺎد زد‪» :‬زﻧﺪهﺑﺎد ﻣﺮدم! زﻧﺪهﺑﺎد ﺑﺸﺮﻳﺖ«!‬ ‫ﺳﺮﺑﺎز ﻧﮕﻬﺒﺎن ﻛﻪ ﺑﺎزوﻳﺶ ﺑﺎ ﺑﺎزوي ﻣﻦ ﺗﻤﺎس داﺷﺖ اﻳﻦ ﻛﻠﻤﺎت آﺧﺮ را ﺑﺎ اﻳﻦﻫﺎ ﭘﺎﺳﺦ داد‪”On va t'en :‬‬ ‫”!‪] foudre de l'humanité‬ﺑﻲﺧﻴﺎﻟﻪ اﻧﺴﺎﻧﻴﺖ[ اﻳﻦ ﺟﻤﻠﻪي او ﺗﻤﺎم ﻧﺸﺪه ﺑﻮد ﻛﻪ ﻣﻴﻠﻲﻳِﺮ ﻣﺜﻞ آنﻛﻪ ﺻﺎﻋﻘﻪ او را‬ ‫زده ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺑﻪزﻣﻴﻦ اﻓﺘﺎد‪.‬‬ ‫ﻳﻚ ﻧﻈﺎﻣﻲ‪ ،‬ﻛﻪ ﻣﻦ ﮔﻤﺎن ﻣﻲﻛﻨﻢ ﻳﻚ درﺟﻪدار ﺑﻮد‪ ،‬از ﭘﻠﻪﻫﺎ ﺑﺎﻻ رﻓﺖ‪ ،‬ﺑﻪﺟﺴﺪ ﻧﺰدﻳﻚ ﺷﺪ‪ ،‬ﺗﻔﻨﮓاش را ﭘﺎﺋﻴﻦ آورد‪،‬‬ ‫ﻧﺸﺎﻧﻪ رﻓﺖ و ﺑﻪﻧﺰدﻳﻚ ﺷﻘﻴﻘﻪي ﺳﻤﺖ ﭼﭗ ﺷﻠﻴﻚ ﻛﺮد‪ .‬اﻧﻔﺠﺎر ﭼﻨﺎن ﺷﺪﻳﺪ ﺑﻮد ﻛﻪ ﺳﺮ ﻣﻴﻠﻲﻳِﺮ ﺗﺮﻛﻴﺪ و ﺑﻪﻧﻈﺮ رﺳﻴﺪ ﻛﻪ‬ ‫ﺑﻪﻋﻘﺐ ﭼﺮﺧﻴﺪ‪ .‬ﺳﻪ رﺑﻊ ﺳﺎﻋﺖ ﺑﺎران ﺑﻪﺻﻮرت او ﺧﻮرده ﺑﻮد‪ .‬اﺑﺮ ﺑﺎروت ﻫﻢ روي آن ﻣﺎﻧﺪ‪.‬‬

‫‪314‬‬

‫روي ﭘﻬﻠﻮ ﺑﻪزﻣﻴﻦ اﻓﺘﺎده‪ ،‬دﺳﺖﻫﺎ درﻫﻢ ﭼﻔﺖ‪ ،‬ﻟﺒﺎساش ﮔﺸﻮده و دراﺛﺮ ﺳﻘﻮط ﺑﻲﺗﺮﺗﻴﺐ ﺑﻪﻫﺮﺳﻮ ﭘﺮاﻛﻨﺪه‪ ،‬ﺳﺮش‬ ‫ﺳﻴﺎه و ﮔﻮﺋﻲ ﺗﺮك ﺑﺮداﺷﺘﻪ و ﺑﺎزﺷﺪه‪ ،‬و ﺑﻪﻧﻈﺮ ﻣﻲرﺳﻴﺪﻛﻪ ﺑﻪﻧﻤﺎي ﻋﻤﺎرت ﻛﺎخ ﻧﮕﺎه ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ ،‬دﻳﺪن ﺟﺴﺪ او ﺗﺮﺳﻨﺎك ﺑﻮد‪...‬‬ ‫ﭘﺲ از آن ﻛﻪ ﺧﺎﻧﻢ ﻣﻴﻠﻲﻳِﺮ ﻋﻠﻴﻪ ﺳﺮوان ﺳﺘﺎد ﮔﺎرﺳ‪‬ﻦ‪ ،‬ﻗﺎﺗﻞ ﻫﻤﺴﺮش‪ ،‬ﺑﻪدادﮔﺎه ﺷﻜﺎﻳﺖ ﻛﺮد‪ ،‬ﻣﺤﺎﻛﻤﻪ ﺑﺎ اﻳﻦ ﻧﺎﻣﻪ‬ ‫ﺧﺘﻢ ﺷﺪ‪:‬‬ ‫ورﺳﺎي‪ 30 ،‬ژوﺋﻦ ‪1873‬‬

‫ﺳﺮوان ﮔﺎرﺳ‪‬ﻦ از ﺳﺘﺎد ﻛﻞ واﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪﺳﭙﺎه دوم‪ ،‬در زﻣﺎن ﻣﺤﺎﺻﺮهي دوم ﭘﺎرﻳﺲ ﻓﻘﻂ اواﻣﺮي را اﺟﺮا ﻛﺮده اﺳﺖ ﻛﻪ از‬ ‫ﻃﺮف ﻣﺎﻓﻮﻗﺎناش ﺑﻪاو داده ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﻟﺬا او را ﺑﻪﻫﻴﭻوﺟﻪ ﻧﻤﻲﺗﻮان ﻣﺴﺌﻮل اﻋﻤﺎﻟﻲ داﻧﺴﺖ ﻛﻪ از اﻳﻦ اواﻣﺮ ﻧﺎﺷﻲ‬ ‫ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﻣﺴﺌﻮﻟﻴﺖ ﻣﻨﺤﺼﺮاً ﺑﺮﻋﻬﺪهي ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻣﻲﻣﺎﻧﺪ ﻛﻪ اﻳﻦ اواﻣﺮ را ﺻﺎدر ﻛﺮدهاﻧﺪ‪.‬‬

‫وزﻳﺮ ﺟﻨﮓ‬ ‫د‪‬ﺳﻴﺴ‪‬ﻪ‬

‫‪198‬ـ ﺗﻮﺳﻂ ﻣﺆﻟﻒ ﻛﺘﺎب ﻋﻤﻖ ﺟﺎﻣﻌﻪي ﺗﺤﺖ ﻛﻨﺘﺮل ﻛﻤﻮن ﺷﻨﻴﺪه و ﮔﺰارش ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﻧﻮﻳﺴﻨﺪه ﺑﺎ زﻳﺮﻛﻲ اﺿﺎﻓﻪ‬ ‫ﻣﻲﻛﻨﺪ‪» :‬اﻳﻦ اﺑﻠﻪ ﺑﺮاي ﭼﻪ ﺷﻴﻄﺎﻧﻲ ﻧﮕﺮان ﺑﻮد«؟‬ ‫‪199‬ـ ﭘﻴﻮﺳﺖ ‪: XXI‬‬ ‫ﻣﺘﺄﺳﻔﻴﻢ ﻛﻪ ﺑﻪﺷﻤﺎرهي ﻗﺮﺑﺎﻧﻴﺎن ﺑﻲﮔﻨﺎه ﻧﻔﺎق داﺧﻠﻲ ﺧﻮد‪ ،‬ﻧﺎم ﻣﺮد ﺟﻮان ‪ 27‬ﺳﺎﻟﻪاي‪ ،‬آﻗﺎي ﻓﻴﻨﻮ ـﭘﺰﺷﮓـ را ﻫﻢ‬ ‫اﺿﺎﻓﻪ ﻣﻲﻛﻨﻴﻢ‪.‬‬ ‫دﻛﺘﺮ ﻓﻴﻨﻮ از آﻏﺎز ﺟﻨﮓ در آﻣﺒﻮﻻﻧﺲﻫﺎي اﻧﺘﺮﻧﺎﺳﻴﻮﻧﺎل ﻛﺎر ﻛﺮده ﺑﻮد‪ .‬در ﺗﻤﺎم ﻃﻮل ﻣﺤﺎﺻﺮه او دﻣﻲ از رﺳﻴﺪﮔﻲ‬ ‫دﻟﺴﻮزاﻧﻪ و ﻓﺪاﻛﺎراﻧﻪ ﺑﻪﻣﺠﺮوﺣﺎن ﺑﺎزﻧﺎﻳﺴﺘﺎد‪.‬‬ ‫ﭘﺲ از اﻧﻘﻼب ‪ 18‬ﻣﺎرس او در ﭘﺎرﻳﺲ ﻣﺎﻧﺪ و ﻛﺎر ﺧﻮد در آﻣﺒﻮﻻﻧﺲﻫﺎ را از ﺳﺮﮔﺮﻓﺖ‪.‬‬ ‫در ‪ 25‬ﻣﻪ او ﺳﺮ ﭘﺴﺖ ﺧﻮد در ﻣﺪرﺳﻪي ﺑﺰرگ اﻟﻬﻴﺎت ﺳ‪‬ﻦﺳﻮﻟﭙﻴﺲ ﺑﻮد ﻛﻪ ﻓﺪرالﻫﺎ در آن ﻳﻚ آﻣﺒﻮﻻﻧﺲ ﻣﺴﺘﻘﺮ‬ ‫ﻛﺮده ﺑﻮدﻧﺪ‪.‬‬ ‫ارﺗﺶ ﭘﺲ از ﺗﺼﺮف ﭼﻬﺎرراه ﻛﺮواروژ ﺗﺎ اﻳﻦ ﻣﺤﻞ ﭘﻴﺶرﻓﺖ ﻛﺮده ﺑﻮد‪ .‬ﻳﻚ ﮔﺮوﻫﺎن از ﺳﺮﺑﺎزان ﺻﻒ ﺑﻪدر اﻳﻦ‬ ‫ﻣﺪرﺳﻪ آﻣﺪ ﻛﻪ ﭘﺮﭼﻢ ژﻧﻮ ﺑﺮﺳﺮ آن در اﻫﺘﺰاز ﺑﻮد‪.‬‬ ‫اﻓﺴﺮ ﻓﺮﻣﺎﻧﺪه ﺗﻘﺎﺿﺎ ﻛﺮد ﺑﺎ ﻣﺘﺼﺪي آﻣﺒﻮﻻﻧﺲ ﮔﻔﺘﮕﻮ ﻛﻨﺪ‪ .‬دﻛﺘﺮ ﻓﻴﻨﻮ ﻛﻪ اﻳﻦ وﻇﻴﻔﻪ را اﻳﻔﺎ ﻣﻲﻛﺮد‪ ،‬ﺧﻮد را ﻣﻌﺮﻓﻲ‬ ‫ﻛﺮد‪.‬‬ ‫اﻓﺴﺮ از او ﭘﺮﺳﻴﺪ‪» :‬آﻳﺎ ﻫﻴﭻ ﻓﺪراﻟﻲ در اﻳﻦﺟﺎ ﻫﺴﺖ«؟‬ ‫آﻗﺎي ﻓﻴﻨﻮ ﺟﻮاب داد‪» :‬ﻣﻦ ﻓﻘﻂ ﻣﺠﺮوح دارم‪ .‬آنﻫﺎ ﻓﺪرالاﻧﺪ‪ ،‬وﻟﻲ ﭼﻨﺪ روز اﺳﺖ ﻛﻪ در آﻣﺒﻮﻻﻧﺲ ﻣﻦ ﻫﺴﺘﻨﺪ«‪.‬‬ ‫ﻫﻨﻮز ﺣﺮفاش را ﺗﻤﺎم ﻧﻜﺮده ﺑﻮد ﻛﻪ از ﻳﻜﻲ از ﭘﻨﺠﺮهﻫﺎي ﻃﺒﻘﻪ اول ﺗﻴﺮي ﺷﻠﻴﻚ ﺷﺪ و ﺑﻪﻳﻚ ﺳﺮﺑﺎز اﺻﺎﺑﺖ ﻛﺮد‪.‬‬ ‫اﻳﻦ ﺗﻴﺮ ﺗﻮﺳﻂ ﻳﻜﻲ از ﻓﺪرالﻫﺎي ﻣﺠﺮوﺣﻲ ﺷﻠﻴﻚ ﺷﺪ ﻛﻪ ﺧﻮد را از ﺑﺴﺘﺮش ﺗﺎ ﻛﻨﺎر ﭘﻨﺠﺮه ﻛﺸﺎﻧﺪه ﺑﻮد ]روزﻧﺎﻣﻪي‬ ‫ﺳﻴﻴِﻜﻞ در ﺟﺴﺘﺠﻮي ﺷﺮاﻳﻂ ﻣﺨﻔﻔﻪ ﺑﺮاي ارﺗﺶ اﻳﻦ روﻳﺪاد را ﺑﻴﺶﺗﺮ ﺧﻴﺎلﭘﺮدازاﻧﻪ واﻧﻤﻮد ﻛﺮده اﺳﺖ ـ ل[‪ .‬ﺑﻼﻓﺎﺻﻠﻪ‬ ‫اﻓﺴﺮ ﺑﺮآﺷﻔﺘﻪ ﺧﻮد را روي دﻛﺘﺮ ﻓﻴﻨﻮ اﻧﺪاﺧﺖ و ﺑﺮ ﺳﺮ او ﻓﺮﻳﺎد زد‪» :‬ﺗﻮ دروغ ﻣﻲﮔﻮﺋﻲ‪ ،‬ﺗﻮ ﺑﺮاي ﻣﺎ دام ﮔﺬاﺷﺘﻪاي‪ .‬ﺗﻮ‬ ‫دوﺳﺖ اﻳﻦ ﺑﻲﺳﺮوﭘﺎﻫﺎ ﻫﺴﺘﻲ‪ .‬ﺣﺎﻻ ﺗﻴﺮﺑﺎران ﻣﻲﺷﻮي«‪.‬‬ ‫دﻛﺘﺮ ﻓﻴﻨﻮ ﻓﻬﻤﻴﺪ ﻛﻪ ﺗﻼش ﺑﺮاي ﺗﻮﺟﻴﻪ ﺧﻮدش ﺑﻴﻬﻮده اﺳﺖ و در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺟﻮﺧﻪي آﺗﺶ ﻫﻢ ﻣﻘﺎوﻣﺘﻲ ﻧﻜﺮد‪ .‬ﭼﻨﺪ دﻗﻴﻘﻪ‬ ‫ﺑﻌﺪ اﻳﻦ ﺟﻮان ﻧﮕﻮنﺑﺨﺖ ﺑﺎ ده ﮔﻠﻮﻟﻪ ازﭘﺎ درآﻣﺪه ﺑﻮد‪.‬‬

‫‪315‬‬

‫ﻣﺎ دﻛﺘﺮ ﻓﻴﻨﻮ را ﻣﻲﺷﻨﺎﺳﻴﻢ و ﻣﻲﺗﻮاﻧﻴﻢ ﺗﺼﺮﻳﺢ ﻛﻨﻴﻢ ﻛﻪ او ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﺑﺎ اﻋﻀﺎي ﻛﻤﻮن ﻫﻤﺪل ﻧﺒﻮد‪ ،‬ﺑﻠﻜﻪ از ﺧﻄﺎﻫﺎي‬ ‫ﻣﻬﻠﻚ آنﻫﺎ ﻧﺎﺧﺸﻨﻮد ﺑﻮد و ﺑﺎ ﺑﻲﺻﺒﺮي ﻣﻨﺘﻈﺮ ﺑﺮﻗﺮاري دوﺑﺎرهي ﻧﻈﻢ ﺑﻮد‪) .‬روزﻧﺎﻣﻪ ﺳﻴﻴﻜﻞ(‪.‬‬ ‫‪200‬ـ ورﺳﺎﺋﻲﻫﺎ ﻛﻪ ﺗﺎ آﺧﺮﻳﻦ دم ﻫﻢ او را ﺗﻌﻘﻴﺐ ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ‪ ،‬در ﺧﺎرج اﻧﺘﺸﺎر دادﻧﺪ ﻛﻪ او ﻧﺰد ﻳﻚ ژزوﺋﻴﺖ اﻋﺘﺮاف‬ ‫ﻛﺮده و »در ﺣﻀﻮر ژاﻧﺪارمﻫﺎ و راﻫﺒﻪﻫﺎ« از ﻧﻮﺷﺘﻪﻫﺎي ﺧﻮد ﺗﺒﺮي ﺟﺴﺘﻪ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫‪201‬ـ »ﻣﺎﻛﻤﺎﻫﻮن ﺑﻪژﻧﺮال وﻳﻨﻮا‪ ،‬ﺑﻴﺴﺖوﻧﻬﻢ ﻣﻪ‪ ،‬دهوﻧﻴﻢ ﺻﺒﺢ‪ .‬ـ ﭘﻴﺶﻧﻬﺎدﻫﺎي ﻣﺎ ﺑﺮاي ورود ﺑﻪدژ‪ ،‬ﺷﺎﻫﺰاده‬ ‫ﺳﺎﻛﺴﻮﻧﻲ دﺳﺘﻮر داده اﺳﺖ ﻛﻪ راهﺑﻨﺪان ﮔﺴﺘﺮش ﻳﺎﺑﺪ ﺗﺎ دﺳﺖ ﻣﻘﺎﻣﺎت ﻓﺮاﻧﺴﻮي ﺑﺎز ﺑﺎﺷﺪ و ﻫﺮﻃﻮر ﻛﻪ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﻣﻲداﻧﻨﺪ‪،‬‬ ‫ﻋﻤﻞ ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬او ﻗﻮل داده اﺳﺖ ﻛﻪ راهﺑﻨﺪان را ﺣﻔﻆ ﻛﻨﺪ«‪ .‬ـ وﻳﻨﻮا‪ ،‬آﺗﺶﺑﺲ و ﻛﻤﻮن‪ ،‬ص ‪.430‬‬ ‫‪202‬ـ زنﻫﺎ در ﺑﻮﻟﻮار د‪‬زﻳﺘﺎﻟﻴﻴ‪‬ﻦ ﭘﻮﺗﻴﻦﻫﺎي اﻓﺴﺮان ﺳﻮارهايﻛﻪ ﻛﺎروانﻫﺎي را اﺳﻜﻮرت ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ‪ ،‬ﻣﻲﺑﻮﺳﻴﺪﻧﺪ‪ .‬ﻳﻚ‬ ‫روزﻧﺎﻣﻪﻧﮕﺎر‪ ،‬ﻓﺮاﻧﺴﻴﺴﻚ ﺳﺎرﺳﻲ ﻧﻮﺷﺖ‪» :‬ﺑﺎ ﭼﻪ ﺷﺎدي دﻟﭙﺬﻳﺮي ﭼﺸﻢ روي ﭼﻬﺮهﻫﺎي وﻓﺎدار آن ژاﻧﺪارمﻫﺎي دﻟﻴﺮ درﻧﮓ‬ ‫ﻣﻲﻛﺮد ﻛﻪ ﺑﺎ ﮔﺎمﻫﺎي اﺳﺘﻮار در ﻛﻨﺎر اﻳﻦ ﺳﺘﻮن ﻛﺮﻳﻪ ﺣﺮﻛﺖ ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ و ﻳﻚ ﺣﺎﻟﺖ ﻧﻈﺎﻣﻲ و ﺟﺪي ﺑﻪوﺟﻮد ﻣﻲآوردﻧﺪ«‪.‬‬ ‫‪203‬ـ ﭘﻴﻮﺳﺖ ‪: XXII‬‬ ‫ﻣﻄﻠﺐ زﻳﺮ در ﻧﺎﺳﻴﻮﻧﺎلِ ‪ 29‬ﻣﻪ ﻣﻨﺘﺸﺮ ﺷﺪ‪:‬‬ ‫ﭘﺎرﻳﺲ‪ 28 ،‬ﻣﻪ ‪1871‬‬

‫ﺟﻨﺎب‪،‬‬ ‫ﺟﻤﻌﻪي ﮔﺬﺷﺘﻪ ﻫﻨﮕﺎم ﺟﻤﻊآوري اﺟﺴﺎد در ﺑﻮﻟﻮار ﺳ‪‬ﻦﻣﻴﺸﻞ‪ ،‬ﻋﺪهاي اﻓﺮاد‪ ‬ﺑﻴﻦ ﻧﻮزده ﺗﺎ ﺑﻴﺲوﭘﻨﺞ ﺳﺎﻟﻪ ﺑﺎ ﺳﺮوﻟﺒﺎس اﻓﺮاد‬ ‫ﻣﺮﻓﻪ در داﺧﻞ و ﺟﻠﻮيِ درِ ﺑﻌﻀﻲ از ﻛﺎﻓﻪﻫﺎي اﻳﻦ ﺑﻮﻟﻮار ﺑﺎ زﻧﺎن ﻫﺮزه ﻧﺸﺴﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ و ﺑﺎ اﻳﻦﻫﺎ ﺑﻪاﺑﺮاز ﺷﺎدﻣﺎﻧﻲﻫﺎي ﺷﺮمآور‬ ‫دﺳﺖ ﻣﻲزدﻧﺪ‪ .‬ـ آﻗﺎي ﺳﺮدﺑﻴﺮ‪ ...،‬ﺑﭙﺬﻳﺮﻳﺪ و ﻏﻴﺮه‪.‬‬

‫‪ 55‬ﺑﻮﻟﻮار داﻧﻔ‪‬ﺮ‪.‬‬ ‫دواَﻣﻞ‬

‫اﻋﻤﺎﻟﻲ ﻛﻪ در ﺑﺎﻻ آﻣﺪ‪ ،‬ﻫﺮروزه ﺗﻜﺮار ﻣﻲﺷﺪ‪.‬‬ ‫ژورﻧﺎل د‪‬ﭘﺎري‪ ،‬روزﻧﺎﻣﻪاي ورﺳﺎﺋﻲ ﻛﻪ ﺗﻮﺳﻂ ﻛﻤﻮن ﭘﺎرﻳﺲ ﺗﻮﻗﻴﻒ ﺷﺪ‪ ،‬ﻧﻮﺷﺖ‪:‬‬ ‫دﻳﺮوز ﻧﺤﻮهي اﺑﺮاز ﺧﺮﺳﻨﺪي ﺟﻤﻌﻴﺖ ﭘﺎرﻳﺲ ﺗﺎ ﺣﺪي زﻳﺎدي ﺳﺒﻚﺳﺮاﻧﻪ ﺑﻮد و ﻣﺎ ﺑﻴﻢ دارﻳﻢ ﻛﻪ ﺑﺎ ﭘﻴﺶرﻓﺖ زﻣﺎن‬ ‫ﺑﺪﺗﺮ ﻫﻢ ﺑﺸﻮد‪ .‬ﭘﺎرﻳﺲ ﺣﺎﻻ ﻇﺎﻫﺮ ﻳﻚ روز ﺟﺸﻦ دارد ﻛﻪ ﺑﻪﻧﺤﻮي ﺗﺄﺳﻒآور ﺑﻲﺟﺎﺳﺖ‪ .‬و اﮔﺮ ﻧﺨﻮاﻫﻴﻢ ﻛﻪ ﻣﺎ را‬ ‫ﭘﺎرﻳﺴﻲﻫﺎي ﻣﻨﺤﻂ ﺑﻨﺎﻣﻨﺪ‪ ،‬اﻳﻦ ﻗﺒﻴﻞ اﻣﻮر ﺑﺎﻳﺪ ﺧﺎﺗﻤﻪ ﻳﺎﺑﺪ‪.‬‬ ‫ﺑﻌﺪ او اﻳﻦ ﻗﻄﻌﻪ را از ﺗﺎﺳﻴﺖ ﻧﻘﻞ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪:‬‬ ‫»اﻣﺎ در ﻣﻮرد درس آن درﮔﻴﺮي ﻫﻮﻟﻨﺎك‪ ،‬ﺣﺘﻲ ﭘﻴﺶ از آنﻛﻪ ﻛﺎﻣﻼً ﺧﺎﺗﻤﻪ ﻳﺎﻓﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ر‪‬م ﻣﻨﺤﻂ و ﻓﺎﺳﺪ ﻳﻚ ﺑﺎر دﻳﮕﺮ‬ ‫آﻏﺎز ﻛﺮد ﺑﻪﻏﻮﻃﻪ ﺧﻮردن در ﻣﻨﺠﻼب ﻟﺬات ﺟﺴﻤﻲ‪ ،‬ﻛﻪ ﺟﺴﻢاش را وﻳﺮان و روﺣﺶ را آﻟﻮده ﻣﻲﻛﺮد ـ ‪alibi proelia‬‬ ‫‪ et vulnera, alibi balnia popinaeque‬ـ )اﻳﻦﺟﺎ ﻣﻲﺟﻨﮕﺪ و زﺧﻤﻲ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ ،‬آنﺟﺎ ﺗﻦ ﻣﻲﺷﻮﻳﺪ و ﻃﻌﺎم‬ ‫ﻣﻲﺧﻮرد‪.«(.‬‬ ‫‪204‬ـ ﭘﻴﻮﺳﺖ ‪: XXIII‬‬ ‫روزﻧﺎﻣﻪﻫﺎي ورﺳﺎﺋﻲ ﺑﻪدﻓﻦ ‪ 1/600‬ﻧﻔﺮ در ﭘِﺮﻻﺷ‪‬ﺰ اﻋﺘﺮاف ﻛﺮدﻧﺪ‪.‬‬

‫‪316‬‬

‫ﻧﺎﺳﻴﻮﻧﺎل ﻋﻘﻴﺪﺗﻲ دﻫﻢ ژوﺋﻦ ﻧﻮﺷﺖ‪:‬‬ ‫ﻣﺎ ﻣﺎﻳﻞ ﻧﻴﺴﺘﻴﻢ ﭘﺮﻻﺷﺰ را ﺑﺪون آنﻛﻪ ﺑﺎ ﻧﮕﺎﻫﻲ از ﺳﺮ ﻫﻤﺪردي ﻣﺴﻴﺤﻲ ﺑﻪاﻳﻦ ﮔﻮدالﻫﺎي ﻋﻤﻴﻖ درود ﻓﺮﺳﺘﺎده‬ ‫ﺑﺎﺷﻴﻢ‪ ،‬ﺗﺮك ﻛﻨﻴﻢ؛ ﮔﻮدالﻫﺎﺋﻲ ﻛﻪ ﺷﻮرﺷﻴﺎن ﻣﺴﻠﺢ و آنﻫﺎﺋﻲ ﻛﻪ ﻧﻤﻲﺧﻮاﺳﺘﻨﺪ ﺗﺴﻠﻴﻢ ﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬در آن ﺗﻞاﻧﺒﺎر روي ﻫﻢ‬ ‫ﻣﺪﻓﻮناﻧﺪ‪ .‬آنﻫﺎ ﻣﻜﺎﻓﺎت ﺟﻨﻮن ﺟﻨﺎﻳﺖﻛﺎراﻧﻪي ﺧﻮدرا ﺑﺎ ﻋﻤﻞ دادرﺳﻲ اﺧﺘﺼﺎري ﭘﺲ دادهاﻧﺪ‪ .‬ﺧﺪاوﻧﺪ آنﻫﺎ را ﻣﻮرد ﻋﻔﻮ و‬ ‫رﺣﻤﺖ ﺧﻮد ﻗﺮار دﻫﺪ!‬ ‫درﺿﻤﻦ‪ ،‬ﺑﮕﺬارﻳﺪ ﺷﺎﻳﻌﺎت ﻣﺒﺎﻟﻐﻪآﻣﻴﺰي را ﻛﻪ در ﻣﻮﺿﻮع اﻋﺪامﻫﺎ در ﭘﺮﻻﺷﺰ و اﻃﺮاف آن ﻣﻨﺘﺸﺮ ﺷﺪه‪ ،‬ﺗﺼﺤﻴﺢ ﻛﻨﻴﻢ‪.‬‬ ‫از ﭘﺎرهاي اﻃﻼﻋﺎت ـﺗﻘﺮﻳﺒﺎً ﻣﻲﺗﻮاﻧﻴﻢ ﻣﺪﻋﻲ ﺷﻮﻳﻢ ﻛﻪ از ﻣﻨﺎﺑﻊ رﺳﻤﻲـ ﭼﻨﻴﻦ آﺷﻜﺎر ﻣﻲﺷﻮد ﻛﻪ در اﻳﻦ ﮔﻮرﺳﺘﺎن در‬ ‫ﻣﺠﻤﻮع از ﺗﻴﺮﺑﺎرانﺷﺪه و ﻛﺸﺘﻪ در ﺟﺮﻳﺎن ﻧﺒﺮد‪ ،‬ﻓﻘﻂ ‪ 1/600‬ﻧﻔﺮ دﻓﻦ ﺷﺪهاﻧﺪ‪.‬‬ ‫وﻟﻲ ﮔﺰارش زﻳﺮ از اﻋﺪامﻫﺎي زﻧﺪان ﻻر‪‬ﻛ‪‬ﺖ ﺗﻮﺳﻂ ﺷﺎﻫﺪي ﻋﻴﻨﻲ ﺑﻪﻣﻦ داده ﺷﺪه اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻪزﺣﻤﺖ از ﻣﺮگ‬ ‫ﮔﺮﻳﺨﺖ‪:‬‬ ‫ﻣﻦ ﺷﻨﺒﻪ ﺷﺐ ﺑﻪﺧﺎﻧﻪام ﺑﺮﮔﺸﺘﻪ ﺑﻮدم‪ .‬ﻳﻚﺷﻨﺒﻪ ﺻﺒﺢ ﻫﻨﮕﺎم ﻋﺒﻮر از ﺑﻮﻟﻮار ﭘﺮﻧﺲاوژِن در ﻳﻚ ﻳﻮرش دﺳﺖﮔﻴﺮ ﺷﺪم‪.‬‬ ‫ﻣﺎ را ﺑﻪﻻر‪‬ﻛ‪‬ﺖ ﺑﺮدﻧﺪ‪ .‬ﻳﻚ ﺳﺮﻛﺮدهي ﮔُﺮدان دمِ درِ ورودي اﻳﺴﺘﺎده ﺑﻮد‪ .‬او ﻣﺎ را ﺑﺮاﻧﺪاز ﻣﻲﻛﺮد و ﺑﺎ ﺗﻜﺎن دادن ﺳﺮ‬ ‫ﻣﻲﮔﻔﺖ »ﺑﻪراﺳﺖ« ﻳﺎ »ﺑﻪﭼﭗ«‪ .‬ﻣﺮا ﺑﻪﺳﻤﺖ ﭼﭗ ﻓﺮﺳﺘﺎدﻧﺪ‪ .‬ﺳﺮﺑﺎزﻫﺎ ﺑﻪﻣﺎ ﮔﻔﺘﻨﺪ‪» :‬ﻛﺎر ﺷﻤﺎ ﻳﻜﺴﺮه اﺳﺖ‪ .‬ﺷﻤﺎ ﺗﻴﺮﺑﺎران‬ ‫ﺧﻮاﻫﻴﺪ ﺷﺪ‪ ،‬ﺑﻲﺑﺘﻪﻫﺎ«! ﺑﻪﻣﺎ دﺳﺘﻮر دادﻧﺪ ﻛﻪ اﮔﺮ ﻛﺒﺮﻳﺖ ﺑﺎ ﺧﻮد دارﻳﻢ دور ﺑﻴﻨﺪازﻳﻢ و ﺑﻌﺪ ﻋﻼﻣﺖ ﺣﺮﻛﺖ داده ﺷﺪ‪.‬‬ ‫ﻣﻦ آﺧﺮ ﺻﻒ و درﻛﻨﺎر ﮔﺮوﻫﺒﺎﻧﻲ ﺑﻮدم ﻛﻪ ﻣﺎ را ﻣﻲﺑﺮد‪ .‬او ﻧﮕﺎﻫﻲ ﺑﻪﻣﻦ اﻧﺪاﺧﺖ‪ .‬از ﻣﻦ ﭘﺮﺳﻴﺪ‪» :‬ﺗﻮ ﭼﻪﻛﺎره ﻫﺴﺘﻲ«؟‬ ‫»ﻣﻌﻠﻢ‪ .‬ﻣﺮا اﻣﺮوز وﻗﺘﻲ از ﺧﺎﻧﻪ ﺑﻴﺮون آﻣﺪم‪ ،‬ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ«‪ .‬ﺑﻲﺗﺮدﻳﺪ‪ ،‬ﻟﻬﺠﻪي ﻣﻦ و ﺷﻴﻜﻲ ﻟﺒﺎسﻫﺎﻳﻢ ﻧﻈﺮ او را ﺟﻠﺐ ﻛﺮد‪،‬‬ ‫ﭼﻮنﻛﻪ ﺑﺎز ﭘﺮﺳﻴﺪ‪» :‬آﻳﺎ ﻣﺪرﻛﻲ داري«؟ »ﺑﻠﻪ‪ .‬ﺑﻴﺎ«! و ﻣﺮا ﻧﺰد ﺳﺮﻛﺮدهي ﮔُﺮدان ﺑﺮﮔﺮداﻧﺪ و ﺑﻪاو ﮔﻔﺖ‪» :‬ﻓﺮﻣﺎﻧﺪه‪ ،‬اﺷﺘﺒﺎﻫﻲ‬ ‫ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬اﻳﻦ ﺟﻮان ﻣﺪاركاش را دارد«‪ .‬اﻓﺴﺮ ﺑﺪون آنﻛﻪ ﺑﻪﻣﻦ ﻧﮕﺎه ﻛﻨﺪ ﮔﻔﺖ‪» :‬ﺑﺴﻴﺎر ﺧﻮب‪ ،‬ﺑﻪراﺳﺖ«‪.‬‬ ‫ﮔﺮوﻫﺒﺎن ﻣﺮا ﺑﻴﺮون ﺑﺮد‪ .‬ﻫﻤﻴﻦﻃﻮر ﻛﻪ ﺑﺎ ﻫﻢ ﻣﻲرﻓﺘﻴﻢ ﺑﻪﻣﻦ ﮔﻔﺖ زﻧﺪاﻧﻲﻫﺎﺋﻲ را ﻛﻪ ﺑﻪﺳﻤﺖ ﭼﭗ ﺑﺮدﻧﺪ‪ ،‬ﺗﻴﺮﺑﺎران‬ ‫ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﻣﺎ دﻳﮕﺮ ﺑﻪدري در ﺳﻤﺖ راﺳﺖ رﺳﻴﺪه ﺑﻮدﻳﻢ ﻛﻪ ﺳﺮﺑﺎز ﺑﻪدﻧﺒﺎل ﻣﺎ دوﻳﺪ‪» :‬ﮔﺮوﻫﺒﺎن‪ ،‬ﻓﺮﻣﺎﻧﺪه ﮔﻔﺖ ﻛﻪ ﺗﻮ ﺑﺎﻳﺪ‬ ‫اﻳﻦ ﻣﺮد را ﺑﻪﺳﻤﺖ ﭼﭗ ﺑﺮﮔﺮداﻧﻲ«‪.‬‬ ‫ﺧﺴﺘﮕﻲ‪ ،‬ﻧﻮﻣﻴﺪي از ﺷﻜﺴﺖ و ﻋﺼﺒﻴﺖ ﻧﺎﺷﻲ از اﻳﻦﻫﻤﻪ دﻟﻮاﭘﺴﻲ ﻣﺮا از ﻫﺮ ﻧﻴﺮوﺋﻲ ﺑﺮاي ﻧﺠﺎت ﺟﺎﻧﻢ‪ ،‬ﻣﺤﺮوم ﻛﺮده‬ ‫ﺑﻮد‪ .‬ﺑﻪﮔﺮوﻫﺒﺎن ﮔﻔﺘﻢ‪» :‬ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻣﺮا ﺗﻴﺮﺑﺎران ﻛﻨﻴﺪ‪ ،‬اﻳﻦ ﺑﺮاي ﺷﻤﺎ ﭼﻴﺰي ﺟﺰ ﻳﻚ ﺟﻨﺎﻳﺖ ﺑﻴﺶﺗﺮ ﻧﺨﻮاﻫﺪ ﺑﻮد! ﻓﻘﻂ اﻳﻦ‬ ‫ﻣﺪارك را ﺑﻪﺧﺎﻧﻮادهي ﻣﻦ ﺑﺮﮔﺮداﻧﻴﺪ«‪ ،‬و ﺑﻪﺳﻤﺖ ﭼﭗ ﭼﺮﺧﻴﺪم‪.‬‬ ‫ﺗﻘﺮﻳﺒﺎً ﺑﻪﺻﻒ ﻃﻮﻻﻧﻲ ﻣﺮداﻧﻲ ﻛﻪ در ﻛﻨﺎر دﻳﻮار اﻳﺴﺘﺎده ﺑﻮدﻧﺪ و دﻳﮕﺮاﻧﻲ ﻛﻪ روي زﻣﻴﻦ درازﻛﺶ ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬رﺳﻴﺪه ﺑﻮدم‪.‬‬ ‫روﺑﺮوي آنﻫﺎ ﺳﻪ ﻛﺸﻴﺶ از ﻛﺘﺎب دﻋﺎﻫﺎي ﺧﻮد دﻋﺎي ﻣﺤﺘﻀﺮان را ﻣﻲﺧﻮاﻧﺪﻧﺪ‪ .‬ﭼﻨﺪ ﻗﺪم دﻳﮕﺮ و ﻣﻦ ﻣﺮده ﺑﻮدم‪ ،‬ﻛﻪ‬ ‫دﺳﺘﻲ ﺑﺎزوﻳﻢ را ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬اﻳﻦ ﻫﻤﺎن ﮔﺮوﻫﺒﺎن ﻣﻦ ﺑﻮد‪ .‬او ﻣﺮا ﺑﻪزور ﻧﺰد اﻓﺴﺮ ﺑﺮﮔﺮداﻧﺪ و ﺑﻪاو ﮔﻔﺖ‪» :‬ﻓﺮﻣﺎﻧﺪه‪ ،‬ﻣﺎ ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﻴﻢ‬ ‫اﻳﻦ ﻣﺮد را ﺗﻴﺮﺑﺎران ﻛﻨﻴﻢ‪ .‬او ﻣﺪاركاش را دارد«! اﻓﺴﺮ ﮔﻔﺖ »ﺑﺪه ﺑﺒﻴﻨﻢ«‪ .‬ﻣﻦ ﻛﻴﻒ ﺑﻐﻠﻴﻢ را ﺑﻪاو دادم ﻛﻪ ﻛﺎرﺗﻢ ﺑﻪﻋﻨﻮان‬ ‫ﻛﺎرﻣﻨﺪ وزارت ﺗﺠﺎرت در زﻣﺎن ﻣﺤﺎﺻﺮهي اول در آن ﺑﻮد‪ .‬ﻓﺮﻣﺎﻧﺪه ﮔﻔﺖ‪» :‬ﺑﻪراﺳﺖ«‪.‬‬ ‫ﺧﻴﻠﻲ زود ﺑﻴﺶ از ﺳﻪ ﻫﺰار زﻧﺪاﻧﻲ در ﺳﻤﺖ راﺳﺖ ﮔﺮد آﻣﺪﻧﺪ‪ .‬ﺗﻤﺎم روز ﻳﻚﺷﻨﺒﻪ و ﺑﺨﺸﻲ از ﺷﺐ ﺻﺪاي اﻧﻔﺠﺎر در‬ ‫ﻛﻨﺎر ﻣﺎ ﻃﻨﻴﻦاﻓﻜﻦ ﺑﻮد‪ .‬ﺻﺒﺢ دوﺷﻨﺒﻪ ﻳﻚ ﺟﻮﺧﻪي آﺗﺶ وارد ﺷﺪ‪ .‬ﮔﺮوﻫﺒﺎن ﮔﻔﺖ »ﭘﻨﺠﺎه ﻧﻔﺮ«‪ .‬ﻣﺎ ﮔﻤﺎن ﻛﺮدﻳﻢ ﻛﻪ‬ ‫ﻣﻲﺧﻮاﻫﻨﺪ ﻣﺎ را ﺑﺎ اﻳﻦ ﺟﻮﺧﻪ ﺗﻴﺮﺑﺎران ﻛﻨﻨﺪ و ﻫﻴﭻﻛﺲ از ﺟﺎ ﻧﺠﻨﺒﻴﺪ‪ .‬ﺳﺮﺑﺎزﻫﺎ اوﻟﻴﻦ ﭘﻨﺠﺎه ﻧﻔﺮي را ﻛﻪ ﺳﺮ راهﺷﺎن ﺑﻮد‬ ‫ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ‪ .‬ﻣﻦ ﺟﺰو آنﻫﺎ ﺑﻮدم‪ .‬ﻣﺎ را ﺑﻪﻫﻤﺎن ﺳﻤﺖ ﭼﭗ ﻛﺬاﺋﻲ ﺑﺮدﻧﺪ‪.‬‬ ‫در ﻓﻀﺎﺋﻲﻛﻪ ﺑﻪﻧﻈﺮ ﻣﺎ ﺑﻲاﻧﺘﻬﺎ ﻣﻲآﻣﺪ‪ ،‬ﺗﻞﻫﺎي ﺟﺴﺪ را ﻣﻲدﻳﺪﻳﻢ‪ .‬ﮔﺮوﻫﺒﺎن ﺑﻪﻣﺎ ﮔﻔﺖ‪» :‬ﻫﻤﻪي اﻳﻦ آﺷﻐﺎلﻫﺎ را‬ ‫ﺑﺮدارﻳﺪ و ﺑﮕﺬارﻳﺪﺷﺎن ﺗﻮي اﻳﻦ ﮔﺎريﻫﺎ«‪ .‬ﻣﺎ اﻳﻦ اﺟﺴﺎد ﭘﻮﺷﻴﺪه از ﺧﻮن و ﮔ‪‬ﻞ را ﺑﻠﻨﺪ ﻣﻲﻛﺮدﻳﻢ‪ .‬ﺳﺮﺑﺎزﻫﺎ ﺷﻮﺧﻲﻫﺎي‬

‫‪317‬‬

‫وﺣﺸﺘﻨﺎﻛﻲ ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ‪» :‬ﺑﺒﻴﻨﻴﺪ ﭼﻪ اﺧﻤﻲ ﻛﺮدهاﻧﺪ«‪ ،‬و ﺑﺎ ﭘﺎﺷﻨﻪﻫﺎيﺷﺎن ﭼﻨﺪ ﺻﻮرت را داﻏﺎن ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﺑﻪﻧﻈﺮم ﻣﻲرﺳﻴﺪ‬ ‫ﻛﻪ ﺑﻌﻀﻲ ﻫﻨﻮز زﻧﺪهاﻧﺪ‪ .‬ﻣﺎ اﻳﻦ را ﺑﻪ ﺳﺮﺑﺎزﻫﺎ ﮔﻔﺘﻴﻢ‪ .‬وﻟﻲ آنﻫﺎ ﭘﺎﺳﺦ دادﻧﺪ »ﺑﻴﺎﺋﻴﺪ‪ ،‬ﺑﻴﺎﺋﻴﺪ! اداﻣﻪ دﻫﻴﺪ«! ﻣﺴﻠﻤﺎً ﻋﺪهاي در‬ ‫زﻳﺮ ﺧﺎك ﻣﺮدﻧﺪ‪ .‬ﻣﺎ ‪ 1/907‬ﺟﺴﺪ را در اﻳﻦ ﮔﺎريﻫﺎ ﮔﺬاﺷﺘﻴﻢ‪.‬‬ ‫ﻟﻴﺒِﺮﺗ‪‬ﻪي ﭼﻬﺎرم ژوﺋﻦ ﻧﻮﺷﺖ‪:‬‬ ‫ﻣﺪﻳﺮ زﻧﺪان ﻻر‪‬ﻛ‪‬ﺖ در زﻣﺎن ﻛﻤﻮن و ﻳﺎراناش در ﻫﻤﺎن ﺻﺤﻨﻪي ﻗﻬﺮﻣﺎﻧﻲﻫﺎيﺷﺎن ﺗﻴﺮﺑﺎران ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬ﺑﺮاي ﺳﺎﻳﺮ‬ ‫ﮔﺎردﻫﺎي ﻣﻠﻲ ﻛﻪ در آن ﺣﻮاﻟﻲ دﺳﺖﮔﻴﺮ ﺷﺪﻧﺪ و ﺗﻌﺪادﺷﺎن از ‪ 4/000‬ﻧﻔﺮ ﺗﺠﺎوز ﻣﻲﻛﺮد‪ ،‬ﻳﻚ دادﮔﺎه ﻧﻈﺎﻣﻲ در ﺧﻮد‬ ‫ﻻر‪‬ﻛ‪‬ﺖ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺷﺪ‪ .‬ﻳﻚ ﻛﻤﻴﺴﺮ ﭘﻠﻴﺲ و ﻋﻮاﻣﻞ اﻣﻨﻴﺘﻲ ﭘﻠﻴﺲ ﻣﺴﺌﻮل ﺑﺎزﺟﻮﺋﻲ اوﻟﻴﻪ ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﻛﺴﺎﻧﻲ را ﻛﻪ ﺑﺮاي ﺗﻴﺮﺑﺎران‬ ‫ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﻲﺷﺪﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻪداﺧﻞ ﻣﻲﻓﺮﺳﺘﺎدﻧﺪ‪ .‬آنﻫﺎ را در ﺣﺎل راه رﻓﺘﻦ از ﭘﺸﺖ ﺳﺮ ﻣﻲﻛﺸﺘﻨﺪ و ﺟﺴﺪﺷﺎن را در اوﻟﻴﻦ ﮔﻮدال‬ ‫ﻣﻲاﻧﺪاﺧﺘﻨﺪ‪ .‬ﻫﻤﻪي اﻳﻦ دﻳﻮﻫﺎ ﭼﻬﺮهي راﻫﺰﻧﺎن را داﺷﺘﻨﺪ‪ .‬اﺳﺘﺜﻨﺎﻫﺎ ﺟﺎي ﺗﺄﺳﻒ داﺷﺖ‪.‬‬ ‫‪205‬ـ ﭘﻴﻮﺳﺖ ‪: XXIV‬‬ ‫ﻫﻨﮕﺎم ﻣﺤﺎﻛﻤﻪي اﻋﻀﺎي ﻛﻤﻮن در ﺟﻠﺴﺎت ﺷﻌﺒﻪ ﺳﻮم دادﮔﺎه ﻧﻈﺎﻣﻲ در ورﺳﺎي‪ ،‬ﮔﺎﺑﺮﻳﻞ اُﺳﻮد ﻧﺎﻣﻲ ﻛﻪ در‬ ‫دﺳﺖﮔﻴﺮي ژورد دﺳﺖ داﺷﺖ‪ ،‬ﺣﺎﺿﺮ ﺷﺪ ﺗﺎ ﺑﻪﻋﻨﻮان ﺷﺎﻫﺪ ﻋﻠﻴﻪ او ﮔﻮاﻫﻲ دﻫﺪ‪ .‬او ﺑﻪﻋﻨﻮان ﻛﻔﻴﻞ دادﮔﺎه ﻧﻈﺎﻣﻲ‬ ‫اﺿﻄﺮاري ﻧﺎﺣﻴﻪ ﻫﻔﺘﻢ ﺻﺤﺒﺖ ﻛﺮد و وﻗﺘﻲﻛﻪ ﻛﻠﻨﻞ ﻣ‪‬ﺮﻟَﻦ از اﻳﻦﻛﻪ ﭼﻨﻴﻦ ﻣﻘﺎﻣﻲ ﺑﻪﻳﻚ ﻏﻴﺮﻧﻈﺎﻣﻲ ﻣﺤﻮل ﺷﺪه ﺑﻮد‪،‬‬ ‫ﻣﺘﻌﺠﺐ ﺑﻪﻧﻈﺮ رﺳﻴﺪ؛ آﻗﺎي اُﺳﻮد وارد ﺗﻮﺿﻴﺤﺎت دﻗﻴﻘﻲ ﺷﺪ ﻛﻪ ﻣﻦ ﻛﺎﻣﻼً ﺑﻪﺧﺎﻃﺮ دارم‪.‬‬ ‫او اﻋﻼم ﻛﺮد ﻛﻪ در اواﺧﺮ ﻛﻤﻮن‪ ،‬ﺑﺎ درﻧﻈﺮ داﺷﺘﻦ ورود ﻗﺮﻳﺐاﻟﻮﻗﻮع ﺳﺮﺑﺎزﻫﺎ ﺑﻪﭘﺎرﻳﺲ‪ ،‬دادﮔﺎهﻫﺎي ﻧﻈﺎﻣﻲ اﺿﻄﺮاري‬ ‫از ﻃﺮف ﺣﻜﻮﻣﺖ ورﺳﺎي ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺷﺪه ﺑﻮدﻧﺪ؛ ﺗﻌﺪاد و ﻣﺤﻞ اﻳﻦ دادﮔﺎهﻫﺎي اﺳﺘﺜﻨﺎﺋﻲ و ﻫﻢﭼﻨﻴﻦ ﺣﻮزهي ﺻﻼﺣﻴﺖ آنﻫﺎ از‬ ‫ﭘﻴﺶ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺷﺪه ﺑﻮد و او )آﻗﺎي ﮔﺎﺑﺮﻳﻞ اُﺳﻮد( ﻫﺮﭼﻨﺪ ﻛﻪ ﻣﻘﺎﻣﻲ در ارﺗﺶ ﻧﺪاﺷﺖ‪ ،‬وﻟﻲ ﺑﻪﻋﻨﻮان ﺳﺮوان ﮔﺮدان ﻫﻔﺪﻫﻢ‬ ‫ﮔﺎرد ﻣﻠﻲ‪ ،‬ﺣﻜﻢ ﺧﻮد را از دﺳﺖ آﻗﺎي ﺗﻲﻳِﺮ درﻳﺎﻓﺖ ﻛﺮده ﺑﻮد‪) .‬ﻧﺎﻣﻪي اوﻟﻴﺲ ﭘﺎران‪ 19 Rappel ،‬ﻣﺎرس ‪.(1877‬‬ ‫‪206‬ـ ﺑﻌﺪﻫﺎ ﻫﻤﻪي اﺳﺎﻣﻲ ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ‪ .‬ﺑﮕﺬارﻳﺪ از ﻣﻴﺎن ﺻﺪﻫﺎ ﻧﺎم اﻳﻦﻫﺎ را ذﻛﺮ ﻛﻨﻴﻢ‪ .‬در ﺷﻬﺮداري ﻧﺎﺣﻴﻪ‬ ‫ﭘﺎﻧﺰدﻫﻢ‪ :‬ﻛﻠﻨﻞ ﮔﺎردﻫﺎي ﻣﻠﻲ‪ ،‬ﮔَﻞ؛ در ﻧﺎﺣﻴﻪ ﻫﻔﺘﻢ‪ :‬آﻗﺎي ﮔﺎﺑﺮﻳﻞ اُﺳﻮد و آﻗﺎي ﺑﻼﻣﻮن؛ در ﮔﻮﻟ‪‬ﮋﺑﻨﺎﭘﺎرت‪ :‬آﻗﺎي د‪‬ﺳﻮﻻﻧﮋ‪،‬‬ ‫ﺳﺮﻛﺮدهي ﮔﺮدان ‪69‬؛ در ﺷﻬﺮداري ﻧﺎﺣﻴﻪ ﻧﻬﻢ‪ :‬آﻗﺎي ﺷﺎرﭘﺎﻧﺘﻴِﻪ؛ در ا‪‬ﻟﻴﺰِه‪ :‬آﻗﺎي د‪‬ﺳ‪‬ﻦژاﻧﻴﺰ‪ ،‬ﺳﺮﻛﺮدهي ﮔﺮدان ‪3‬؛ در‬ ‫ﻟﻮﮔﺰاﻣﺒﻮرگ‪ :‬آﻗﺎﻳﺎن ﮔﻮﺳﻠَﻦ‪ ،‬ﭘﺎرﻓﻪ و داﻧﻴﻞ؛ در ﺷﻬﺮداري ﺳﻴﺰدﻫﻢ‪ :‬آﻗﺎﻳﺎن داورﻳﻞ‪ ،‬ﺳﺮﻛﺮدهي ﮔﺮدان ‪ ،4‬و ﻻﻛﻮ‪ ،‬ﺳﺮﻛﺮدهي‬ ‫ﮔﺮدان ‪ .17‬در ﺷﺎﺗﻠ‪‬ﻪ‪ :‬واﺑﺮ در ﻋﺮض ﭼﻨﺪ ﺳﺎﻋﺖ ﺑﻪﺷﻬﺮت ﻗﺴﺎوتﺑﺎري دﺳﺖ ﻳﺎﻓﺖ‪.‬‬ ‫‪207‬ـ ﭘﻴﻮﺳﺖ ‪: XXV‬‬ ‫اﻳﻦ روزﻫﺎ در اﻃﺮاف ﻣﺪرﺳﻪي ﻧﻈﺎم ﺧﻴﻠﻲ ﻣﺘﺄﺛﺮ ﻛﻨﻨﺪه اﺳﺖ‪ .‬زﻧﺪاﻧﻲﻫﺎ را ﻣﺮﺗﺒﺎً ﺑﻪآنﺟﺎ ﻣﻲآورﻧﺪ‪ ،‬درﺣﺎﻟﻲﻛﻪ‬ ‫ﻣﺤﺎﻛﻤﻪﺷﺎن از ﭘﻴﺶ ﺗﻤﺎم ﺷﺪه اﺳﺖ و ﻓﻘﻂ ﺻﺪاي ﮔﻠﻮﻟﻪ اﺳﺖﻛﻪ ﻣﻲآﻳﺪ‪) .‬ﺳﻴِﻜﻞ‪ 28 ،‬ﻣﻪ(‪.‬‬ ‫در ﭘﺎرﻳﺲ دادﮔﺎهﻫﺎي ﻧﻈﺎﻣﻲ ﺑﺎ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﺑﻲﺳﺎﺑﻘﻪاي در ﭼﻨﺪﻳﻦ ﻧﻘﻄﻪي ﺧﺎص در ﻛﺎر ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬در ﭘﺎدﮔﺎن ﻣ‪‬ﺒﻮ و ﻣﺪرﺳﻪي‬ ‫ﻧﻈﺎم داﺋﻢ ﺻﺪاي ﺗﻴﺮ ﻣﻲآﻳﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﺗﺼﻔﻴﻪ ﺣﺴﺎﺑﻲ اﺳﺖ ﺑﺎ آن ﻻتوﻟﻮتﻫﺎﺋﻲ ﻛﻪ ﻋﻠﻨﺎً در درﮔﻴﺮي ﺷﺮﻛﺖ داﺷﺘﻨﺪ‪) .‬ﻟﻴﺒِﺮﺗ‪‬ﻪ‪،‬‬ ‫‪ 30‬ﻣﻪ(‪.‬‬ ‫از ﺑﺎﻣﺪاد )ﻳﻚﺷﻨﺒﻪ ‪ 28‬ﻣﻪ(‪ ،‬دﻳﻮار اﻣﻨﻴﺘﻲ ﻣﺤﻜﻤﻲ دور ﺗﺌﺎﺗﺮ )ﺷَﺘﻠ‪‬ﻪ( ﺑﺮﭘﺎ ﻛﺮدهاﻧﺪ ﻛﻪ در آن ﻳﻚ دادﮔﺎه ﻧﻈﺎﻣﻲ ﺑﻪﻃﻮر‬ ‫داﺋﻢ ﻣﺴﺘﻘﺮ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬دمﺑﻪدم دﺳﺘﻪﻫﺎي ﭘﺎﻧﺰده ﺗﺎ ﺑﻴﺴﺖ ﻧﻔﺮي ﻣﺮﻛﺐ از ﮔﺎردﻫﺎي ﻣﻠﻲ‪ ،‬ﻏﻴﺮﻧﻈﺎﻣﻲﻫﺎ‪ ،‬زﻧﺎن و ﻛﻮدﻛﺎن ‪15‬‬ ‫ﺗﺎ ‪ 16‬ﺳﺎﻟﻪ را ﻣﻲﺑﻴﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﻴﺮون ﻣﻲآﻳﻨﺪ‪.‬‬

‫‪318‬‬

‫اﻳﻦ اﻓﺮاد ﻣﺤﻜﻮم ﺑﻪﻣﺮگاﻧﺪ‪ .‬آنﻫﺎ دو ﺑﻪدو ﺣﺮﻛﺖ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ و ﺗﻮﺳﻂ ﻳﻚ ﺟﻮﺧﻪ از ﺷﻜﺎريﻫﺎ اﺳﻜﻮرت ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ ﻛﻪ‬ ‫در ﺟﻠﻮ و ﻋﻘﺐ ﺻﻒ ﻗﺮار دارﻧﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﺟﻤﻊ از ﻛﻨﺎرهي ژِور ﺑﺎﻻ ﻣﻲرود و داﺧﻞ ﭘﺎدﮔﺎن ﺟﻤﻬﻮري ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬ﻳﻚ دﻗﻴﻘﻪ ﺑﻌﺪ آدم‬ ‫از داﺧﻞ ﭘﺎدﮔﺎن آﺗﺶ ﺟﻮﺧﻪﻫﺎ را ﻣﻲﺷﻨﻮد و ﮔﻠﻮﻟﻪﻫﺎي ﭘﻲدرﭘﻲ ﺗﻔﻨﮓ ﺷﻠﻴﻚ ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬اﻳﻦ ﺣﻜﻢ دادﮔﺎه ﻧﻈﺎﻣﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ‬ ‫در دم اﺟﺮا ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬ ‫دﺳﺘﻪي ﺷﻜﺎريﻫﺎ ﺑﻪﺷﺘﻠﻪ ﺑﺮﻣﻲﮔﺮدد ﺗﺎ زﻧﺪاﻧﻲﻫﺎي دﻳﮕﺮ را ﺑﺒﺮد‪ .‬ﺟﻤﻌﻴﺖ از ﺷﻨﻴﺪن ﺻﺪاي ﺗﻴﺮﻫﺎ ﻋﻤﻴﻘﺎً ﻣﺘﺄﺛﺮ ﺑﻪﻧﻈﺮ‬ ‫ﻣﻲرﺳﺪ‪) .‬ژورﻧﺎلد‪‬د‪‬ﺑﺎ‪ 30 ،‬ﻣﻪ ‪.(1871‬‬ ‫‪208‬ـ ﭘﻴﻮﺳﺖ ‪: XXVI‬‬ ‫اﻋﺘﺮاف زﻳﺮ از دﺳﺖ ا‪‬ر‪‬د‪ ،‬روزﻧﺎﻣﻪي ﺑﻮرژوازي ﺑﻠﮋﻳﻚ و ﻳﻜﻲ از ﺧﺸﻦﺗﺮﻳﻦﻫﺎ ﻋﻠﻴﻪ ﻛﻤﻮن‪ ،‬در رﻓﺖ‪:‬‬ ‫اﻛﺜﺮﻳﺖ آنﻫﺎ ﺑﺎ ﻣﺮگ ﻣﺜﻞ ﻋﺮبﻫﺎ ﭘﺲ از ﻧﺒﺮد‪ ،‬ﺑﺎ ﺑﻲﺗﻔﺎوﺗﻲ‪ ،‬ﺑﺎ ﺗﺤﻘﻴﺮ‪ ،‬ﺑﺪون ﻧﻔﺮت‪ ،‬ﺑﺪون ﺧﺸﻢ و ﺑﺪون دﺷﻨﺎم‬ ‫ﺑﻪﺟﻼدان ﺧﻮد روﺑﺮو ﺷﺪﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﻫﻤﻪي ﺳﺮﺑﺎزاﻧﻲ ﻛﻪ در اﻳﻦ اﻋﺪامﻫﺎ ﺷﺮﻛﺖ داﺷﺘﻨﺪ و ﻣﻦ از آنﻫﺎ ﺳﺆال ﻛﺮدم در رواﻳﺎتﻫﺎي ﺧﻮد ﻣﺘﻔﻖاﻟﻘﻮل ﺑﻮدﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﻳﻜﻲ از آنﻫﺎ ﺑﻪﻣﻦ ﮔﻔﺖ‪» :‬ﻣﺎ ﺣﺪود ﭼﻬﻞ ﻧﻔﺮ از اﻳﻦ ﻧﺎاﺻﻞﻫﺎ را در ﭘﺴﻲ ﺗﻴﺮﺑﺎران ﻛﺮدﻳﻢ‪ .‬آنﻫﺎ ﻫﻤﻪ ﻣﺜﻞ ﺳﺮﺑﺎزﻫﺎ‬ ‫ﻣﺮدﻧﺪ‪ .‬ﺑﻌﻀﻲﻫﺎ دﺳﺖﻫﺎ را ﺻﻠﻴﺐ ﻛﺮدﻧﺪ و ﺑﺎ ﺳﺮ ﺑﺎﻻﮔﺮﻓﺘﻪ‪ ،‬اﻳﺴﺘﺎدﻧﺪ‪ .‬ﻋﺪهاي دﻳﮕﺮ ﭘﻴﺮاﻫﻦﻫﺎيﺷﺎن را ﺑﻴﺮون آوردﻧﺪ و‬ ‫ﻃﺮف ﻣﺎ ﻓﺮﻳﺎد زدﻧﺪ آﺗﺶ! ﻣﺎ از ﻣﺮگ ﻧﻤﻲﺗﺮﺳﻴﻢ«‪.‬‬ ‫ﺣﺘﻲ ﻳﻜﻲ از ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﻣﺎ ﺗﻴﺮﺑﺎران ﻛﺮدﻳﻢ ﻫﻢ ﻧﻠﺮزﻳﺪ‪ .‬ﻣﻦ ﻣﺨﺼﻮﺻﺎً ﻳﻚ ﺗﻮپﭼﻲ را ﺑﻪﺧﺎﻃﺮ دارم ﻛﻪ ﺑﻪﺗﻨﻬﺎﺋﻲ‬ ‫ﺑﻪاﻧﺪازهي ﻳﻚ ﮔﺮدان ﻛﺎﻣﻞ ﺑﻪﻣﺎ ﺧﺴﺎرت وارد ﻛﺮد‪ .‬او ﻳﻚﺗﻨﻪ ﺑﻪﻳﻚ ﻋﺮاده ﺗﻮپ ﺧﺪﻣﺖ ﻣﻲداد‪ .‬درﻃﻮل ﺳﻪ رﺑﻊ ﺳﺎﻋﺖ‬ ‫ﺑﺎران ﮔﻠﻮﻟﻪﻫﺎي ﺧﻮﺷﻪاي را ﺑﺮﺳﺮ ﻣﺎ رﻳﺨﺖ و ﭼﻘﺪر از رﻓﻘﺎي ﻣﺮا ﻛﺸﺖ و زﺧﻤﻲ ﻛﺮد‪ .‬ﺑﺎﻻﺧﺮه ﻣﻐﻠﻮب ﺷﺪ‪ .‬ﻣﺎ ﺑﺎرﻳﻜﺎد او را‬ ‫واژﮔﻮن ﻛﺮده ﺑﻮدﻳﻢ‪ .‬ﻫﻨﻮز ﺟﻠﻮي ﭼﺸﻤﻢ اﺳﺖ‪ .‬آدم ﻗﻮي ﺑﻨﻴﻪاي ﺑﻮد‪ .‬ﺑﻪﺧﺎﻃﺮ ﺳﺮوﻳﺴﻲ ﻛﻪ درﻃﻮل ﺳﻪ رﺑﻊ ﺳﺎﻋﺖ داده‬ ‫ﺑﻮد‪ ،‬ﺧﻴﺲ ﻋﺮق ﺑﻮد‪ .‬ﺑﻪﻣﺎ ﮔﻔﺖ‪» :‬ﺣﺎﻻ ﻧﻮﺑﺖ ﺷﻤﺎ اﺳﺖ«‪ .‬ﻣﻦ ﺳﺰاوار ﺗﻴﺮﺑﺎران ﺑﻮدهام‪ ،‬وﻟﻲ ﺷﺠﺎﻋﺎﻧﻪ ﺧﻮاﻫﻢ ﻣﺮد‪.‬‬ ‫ﺳﺮﺑﺎز دﻳﮕﺮي از ﺳﭙﺎه ژﻧﺮال ﻛﻠَﻨﺸﺎن ﺑﺮاي ﻣﻦ ﺗﻌﺮﻳﻒ ﻛﺮد ﻛﻪ ﭼﮕﻮﻧﻪ ﮔﺮوﻫﺎن او ﻫﺸﺘﺎدوﭼﻬﺎر ﺷﻮرﺷﻲ را ﻛﻪ ﻣﺴﻠﺢ‬ ‫دﺳﺖﮔﻴﺮ ﺷﺪه ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻪﭘﺸﺖ ﺳﻨﮕﺮﻫﺎ آوردﻧﺪ‪ .‬ﻫﻤﮕﻲ ﺧﻮد را در ﻳﻚ ﺻﻒ ﻗﺮار دادﻧﺪ‪ ،‬ﻣﺜﻞ اﻳﻦﻛﻪ ﻣﻲﺧﻮاﻫﻨﺪ ﻧﺮﻣﺶ ﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﻳﻜﻲ ﻫﻢ ﺿﻌﻒ ﻧﺸﺎن ﻧﺪاد‪ .‬ﻳﻜﻲ از آنﻫﺎ ﻛﻪ ﺻﻮرت زﻳﺒﺎﺋﻲ داﺷﺖ و ﺷﻠﻮاري از ﭘﺎرﭼﻪاي ﻇﺮﻳﻒ ﺑﻪﺗﻦ )ﻛﻪ در‬ ‫ﭘﻮﺗﻴﻦﻫﺎﻳﺶ ﻛﺮده ﺑﻮد( و ﻛﻤﺮﺑﻨﺪ زواو دور ﻛﻤﺮ ﺑﺴﺘﻪ ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﺎ آراﻣﻲ ﺑﻪﻣﺎ ﮔﻔﺖ‪» :‬ﺳﻌﻲ ﻛﻨﻴﺪ ﺳﻴﻨﻪي ﻣﺮا ﻧﺸﺎﻧﻪ ﺑﮕﻴﺮﻳﺪ‪.‬‬ ‫ﻣﻮاﻇﺐ ﺑﺎﺷﻴﺪ ﺑﻪﺳﺮم ﻧﺰﻧﻴﺪ«‪ .‬ﻣﺎ ﻫﻤﮕﻲ آﺗﺶ ﻛﺮدﻳﻢ‪ ،‬وﻟﻲ ﺑﻴﭽﺎره ﻧﺼﻒ ﻛﻠﻪاش ﭘﺮﻳﺪ‪.‬‬ ‫ﻳﻜﻲ از ﻛﺎرﻣﻨﺪان ورﺳﺎي ﻣﻄﻠﺐ زﻳﺮ را ﺑﺮاي ﻣﻦ ﻧﻘﻞ ﻛﺮد‪:‬‬ ‫در ﻃﻮل روز‪ ،‬ﻳﻚﺷﻨﺒﻪ‪ ،‬ﻣﻦ ﺳﺮي ﺑﻪﭘﺎرﻳﺲ زدم‪ .‬ﻣﻦ از ﻛﻨﺎر ﺗﺌﺎﺗﺮ ﺷﺘﻠﻪ ﺑﻪﻃﺮف وﻳﺮاﻧﻪﻫﺎي دودزدهي ﺷﻬﺮداري‬ ‫ﻣﺮﻛﺰي ﻣﻲرﻓﺘﻢ ﻛﻪ ﺳﻴﻞ ﺟﻤﻌﻴﺘﻲ ﻛﻪ ﻛﺎرواﻧﻲ از زﻧﺪاﻧﻴﺎن را دﻧﺒﺎل ﻣﻲﻛﺮد‪ ،‬ﻣﺮا اﺣﺎﻃﻪ ﻧﻤﻮد و ﺑﺎ ﺧﻮد ﺑﺮد‪.‬‬ ‫ﻣﻦ در ﻣﻴﺎن آنﻫﺎ ﻫﻤﺎن ﻛﺴﺎﻧﻲ را دﻳﺪم ﻛﻪ در ﮔﺮدانﻫﺎي دوران ﻣﺤﺎﺻﺮهي ﭘﺎرﻳﺲ دﻳﺪه ﺑﻮدم‪ .‬ﺗﻘﺮﻳﺒﺎً ﻫﻤﮕﻲ آنﻫﺎ‬ ‫ﺑﻪﻧﻈﺮم ﻛﺎرﮔﺮ آﻣﺪﻧﺪ‪ .‬ﭼﻬﺮهﻫﺎيﺷﺎن ﻧﻪ ﻧﺸﺎﻧﻲ از ﻧﻮﻣﻴﺪي داﺷﺖ‪ ،‬ﻧﻪ ﻧﮕﺮاﻧﻲ و ﻧﻪ اﺣﺴﺎﺳﺎت‪ .‬آنﻫﺎ ﺑﺎ ﮔﺎمﻫﺎﺋﻲ ﻣﺤﻜﻢ و‬ ‫ﻣﺼﻤﻢ ﻗﺪم ﺑﺮﻣﻲداﺷﺘﻨﺪ و ﺑﻪﻧﻈﺮ ﻣﻦ آنﻗﺪر ﺑﻪﺳﺮﻧﻮﺷﺖ ﺧﻮد ﺑﻲﺗﻔﺎوت ﺑﻮدﻧﺪ ﻛﻪ ﻣﻦ ﮔﻤﺎن ﻛﺮدم اﻧﺘﻈﺎر دارﻧﺪ‪ ،‬آزاد ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﻣﻦ ﻛﺎﻣﻼً در اﺷﺘﺒﺎه ﺑﻮدم‪ .‬اﻳﻦ اﻓﺮاد را ﻫﻤﺎن روز ﺻﺒﺢ ﺑﻪﻣ‪‬ﻨﻴﻤﻮﻧﺘﺎن ﺑﺮده ﺑﻮدﻧﺪ و ﺣﺎﻻ ﺧﻮب ﻣﻲداﻧﺴﺘﻨﺪ ﺑﻪﻛﺠﺎ ﻣﻲروﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﭘﺲ از رﺳﻴﺪن ﺑﻪﭘﺎدﮔﺎن ﻟُﺒﻮ‪ ،‬اﻓﺴﺮان ﺳﻮارهاي ﻛﻪ در ﺟﻠﻮي اﺳﻜﻮرت ﺑﻮدﻧﺪ ﻧﻴﻢداﻳﺮهاي ﺗﺸﻜﻴﻞ دادﻧﺪ و ﻣﺎﻧﻊ ﺟﻠﻮﺗﺮ رﻓﺘﻦ‬ ‫ﻛﻨﺠﻜﺎوﻫﺎ ﺷﺪﻧﺪ‪.‬‬ ‫‪209‬ـ ﭘﻴﻮﺳﺖ ‪ : XXVII‬ﻳﻜﻲ از ﻓﺮوﻣﺎﻳﻪﺗﺮﻳﻦ ﺳﮓﻫﺎي واقواﻗﻮي ورﺳﺎي در ﮔُﻠﻮاي ﺳﻴﺰدﻫﻢ ژوﺋﻦ ﻧﻮﺷﺖ‪:‬‬ ‫‪319‬‬

‫ﻣﺮداﻧﻲﻛﻪ ﻛﺎﻣﻼً ﺧﻮنﺳﺮد ﻫﺴﺘﻨﺪ و ﺑﻪﻗﻀﺎوت و ﺣﺮفﺷﺎن ﻧﻤﻲﺗﻮان ﺗﺮدﻳﺪ ﻛﺮد‪ ،‬ﺑﺎ ﺣﻴﺮت آﻣﻴﺨﺘﻪ ﺑﻪاﺷﻤﺌﺰاز از‬ ‫ﺻﺤﻨﻪﻫﺎﺋﻲ ﻛﻪ ﺑﺎ ﭼﺸﻢ ﺧﻮد دﻳﺪه ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﺻﺤﺒﺖ ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ ﻛﻪ ﻣﺮا ﻗﺪري ﺑﻪﻓﻜﺮ ﻓﺮو ﺑﺮد‪.‬‬ ‫زﻧﺎن ﺟﻮان‪ ،‬زﻳﺒﺎرو و ﺟﺎﻣﻪﻫﺎي اﺑﺮﻳﺸﻤﻲ ﺑﺮﺗﻦ‪ ،‬ﺑﻪﺧﻴﺎﺑﺎن ﻣﻲآﻣﺪﻧﺪ و ﺗﭙﺎﻧﭽﻪاي در دﺳﺖ‪ ،‬ﺑﻲﻫﺪف ﺗﻴﺮاﻧﺪازي ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ‬ ‫و ﺑﻌﺪ ﺑﺎ ﺣﺎﻟﺘﻲ ﻣﻐﺮوراﻧﻪ‪ ،‬ﺑﺎ ﺻﺪاي ﺑﻠﻨﺪ و ﭼﺸﻤﺎﻧﻲ ﭘﺮ از ﻧﻔﺮت ﻣﻲﮔﻔﺘﻨﺪ »ﻓﻮراً ﻣﺮا ﺗﻴﺮﺑﺎران ﻛﻨﻴﺪ«‪ .‬ﻳﻜﻲ از آنﻫﺎ را ﻛﻪ در‬ ‫ﺧﺎﻧﻪاي دﺳﺖﮔﻴﺮ ﻛﺮده ﺑﻮدﻧﺪ ﻛﻪ از ﭘﻨﺠﺮهاش ﺗﻴﺮاﻧﺪازي ﺷﺪه ﺑﻮد و داﺷﺘﻨﺪ دﺳﺖ و ﭘﺎﻳﺶ را ﻣﻲﺑﺴﺘﻨﺪ ﺗﺎ ﺑﺮاي ﻣﺤﺎﻛﻤﻪ‬ ‫ﺑﻪورﺳﺎي ﺑﻔﺮﺳﺘﻨﺪ؛ ﮔﻔﺖ‪» :‬ﺑﻴﺎﺋﻴﺪ ﻣﺮا از زﺣﻤﺖ ﺳﻔﺮ راﺣﺖ ﻛﻨﻴﺪ«‪ .‬ﺑﺎ ﺑﺎزوﻫﺎي ﮔﺸﻮده و ﺳﻴﻨﻪي ﺑﺮﻫﻨﻪ در ﻛﻨﺎر دﻳﻮاري ﻗﺮار‬ ‫ﮔﺮﻓﺖ‪ ،‬ﺑﻪﻧﻈﺮ ﻣﻲرﺳﻴﺪ ﻛﻪ ﻃﺎﻟﺐ ﻣﺮگ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﻫﻤﻪي آنﻫﺎﺋﻲﻛﻪ ﺑﻪاﻳﻦﺗﺮﺗﻴﺐ در ﺣﺎل اﻋﺪام ﺑﻲﻣﺤﺎﻛﻤﻪ ﺗﻮﺳﻂ ﺳﺮﺑﺎزان ﺧﺸﻤﮕﻴﻦ دﻳﺪه ﺷﺪهاﻧﺪ‪ ،‬دﺷﻨﺎم ﺑﺮزﺑﺎن و‬ ‫ﻟﺒﺨﻨﺪ ﺗﺤﻘﻴﺮ ﺑﺮﻟﺐ ﻣﺮدهاﻧﺪ‪ ،‬ﻣﺜﻞ ﺷﻬﻴﺪي ﻛﻪ ﺑﺎ ﻗﺮﺑﺎﻧﻲ ﻛﺮدن ﺧﻮد وﻇﻴﻔﻪاي ﺑﺰرگ را اﻧﺠﺎم ﻣﻲدﻫﺪ‪.‬‬ ‫‪210‬ـ ﭘﻴﻮﺳﺖ ‪: XXVIII‬‬ ‫در ‪ ،1876‬زﻣﺎﻧﻲﻛﻪ دﻋﻮا ﻋﻠﻴﻪ راﺳﭙﺎي ﺑﻪﺧﺎﻃﺮ ﺟﺰوهاش در ﻫﻮاداري از ﻋﻔﻮﻋﻤﻮﻣﻲ ﻣﻄﺮح ﺷﺪ‪ ،‬ﻧﺎﻣﻪي زﻳﺮ از آﻗﺎي‬ ‫ا‪‬روِد‪‬ﺳ‪‬ﺰي‪ ،‬ﺳﻨﺎﺗﻮر‪ ،‬در دادﮔﺎه و ﺧﻄﺎب ﺑﻪاو ﻗﺮاﺋﺖ ﺷﺪ‪:‬‬ ‫ﺑﻪدﻟﻴﻞ ﻣﻼﺣﻈﻪﻛﺎري اﻓﺮاد ﮔﻮﻧﺎﮔﻮن‪ ،‬ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﻢ ﻣﻄﻠﺒﻲ را ﻛﻪ ﺷﻤﺎ ﺑﻪﻣﻦ ﮔﻮﺷﺰد ﻣﻲﻛﻨﻴﺪ‪ ،‬در اﻳﻦ ﻧﺎﻣﻪ ﺗﻜﺮار ﻛﻨﻢ‪.‬‬ ‫ﻟﻴﻜﻦ‪ ،‬در اﻳﻦﺟﺎ ﻣﺎﻳﻠﻢ ﺑﺎ ﺗﻜﺮار ﻛﻠﻤﺎﺗﻲﻛﻪ ﺑﻪﻋﻨﻮان دﻟﻴﻞ ﺑﺮاي ﺻﺪور ﻓﺮﻣﺎن ﻏﻴﺮﻣﻨﺼﻔﺎﻧﻪاي ﺑﻪﻛﺎر رﻓﺖ ﺗﺎ زﻧﺪﮔﻲ آﻗﺎي‬ ‫ﺳ‪‬ﺮﻧﻮﺷﻲ را در روزي ﻛﻪ ﺳﺮﺑﺎزﻫﺎ زﻧﺪان ﺳ‪‬ﻨﺖﺗ‪‬ﻼﮔﻲ و ژارد‪‬ند‪‬ﭘﻼﻧﺖ را ﺗﺼﺮف ﻛﺮده ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬در ﻣﻌﺮض ﺗﻬﺪﻳﺪ ﻗﺮار داد‪،‬‬ ‫ﺑﻪدرﺧﻮاﺳﺖ ﺑﺰرگﻣﻨﺸﺎﻧﻪي ﺷﻤﺎ ﭘﺎﺳﺦ دﻫﻢ‪.‬‬ ‫اﻳﻦﻫﺎ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻠﻤﺎﺗﻲ ﻛﻪ ژﻧﺮال ﺗﻴﭗ ﻛﻪ ﻓﺮﻣﺎن اﻋﺪام ﺑﺪون ﻣﺤﺎﻛﻤﻪ را ﺻﺎدر ﻛﺮد‪ ،‬ﺑﻪزﺑﺎن آورد‪ .‬ﺑﺎ اﻃﻼع از اﻳﻦﻛﻪ‬ ‫ﺳ‪‬ﺮﻧﻮﺷﻲ ﺑﻪزﻧﺪان رﻓﺘﻪ ﺑﻮد‪ ،‬و ﻣﻦ درﺷﻜﻪاش را ﺟﻠﻮي درِ زﻧﺪان دﻳﺪم‪ ،‬او ﺧﻄﺎب ﺑﻪﻛﺴﻲ ﻛﻪ ﻣﻦ ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﻢ از او ﻧﺎم ﺑﺒﺮم‪،‬‬ ‫ﮔﻔﺖ‪» :‬اي! اﻳﻦ ﺳﺮﻧﺎﺷﻲ اﺳﺖ‪ ،‬ﻫﻤﺎن ﻣﺮد ‪ 100/000‬ﻓﺮاﻧﻜﻲ رﻓﺮاﻧﺪوم‪ .‬ﺑﺮﮔﺮد ﺑﻪزﻧﺪان و ﺗﺎ ﭘﻨﺞ دﻗﻴﻘﻪي دﻳﮕﺮ ﺑﺪه او را‬ ‫ﺗﻴﺮﺑﺎران ﻛﻨﻨﺪ«‪.‬‬ ‫ﭘﻨﺞ دﻗﻴﻘﻪ‪ ،‬درﺳﺖ ﻫﻤﺎن زﻣﺎﻧﻲ ﺑﻮد ﻛﻪ ﺣﺎﻣﻞ ﻓﺮﻣﺎن ﻻزم داﺷﺖ ﺗﺎ از ﺳ‪‬ﺪردوژوﺳﻴﻮ‪ ،‬ﺟﺎﺋﻲﻛﻪ ژﻧﺮال از آنﺟﺎ ﻣﺮاﺣﻞ‬ ‫ﻧﺒﺮد را ﻧﻈﺎره ﻣﻲﻛﺮد‪ ،‬ﺧﻮد را ﺑﻪزﻧﺪان ﺑﺮﺳﺎﻧﺪ‪.‬‬ ‫اول ﻣﻦ درﺳﺖ از ﻣﻌﻨﻲِ اﻳﻦ ﺟﻤﻠﻪ ﺳﺮ در ﻧﻴﺎوردم‪ ،‬وﻟﻲ ﻟﺤﻈﺎﺗﻲ ﺑﻌﺪ ﺑﻪﺧﺎﻃﺮ آوردم ﻛﻪ اﻳﻦ ﺑﻴﺎنِ ﻳﻚ اﻧﺘﻘﺎمﺟﻮﺋﻲ‬ ‫ﺳﻴﺎﺳﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ در ﺷُﺮف ا‪‬ﻋﻤﺎل ﻋﻠﻴﻪ آﻗﺎي ﺳ‪‬ﺮﻧﻮﺷﻲ اﺳﺖ؛ ﺑﻪﺧﺎﻃﺮ آنﻛﻪ او ‪ 100/000‬ﻓﺮاﻧﻚ ﺑﺮاي ﺗﺒﻠﻴﻐﺎﺗﻲ ﻛﻪ‬ ‫اﭘﻮزﻳﺴﻴﻮن ﻗﺮار ﺑﻮد ﻃﻲ آﺧﺮﻳﻦ رﻓﺮاﻧﺪوم اﻣﭙﺮاﺗﻮري اﻧﺠﺎم دﻫﺪ‪ ،‬ﭘﻴﺶﻧﻬﺎد ﻛﺮده ﺑﻮد‪ .‬ﻣﻦ ﻛﻪ از آنﭼﻪ در آن دم ﺷﻨﻴﺪه‬ ‫ﺑﻮدم‪ ،‬ﻋﻤﻴﻘﺎً ﺑﻪﺧﺸﻢ آﻣﺪه ﺑﻮدم‪ ،‬اﻳﻦ ﺧﻮﺷﺒﺨﺘﻲ را داﺷﺘﻢ و ﺣﺎدﺛﻪاي ﭘﻴﺶ آوردم ﻛﻪ ﻣﺤﻜﻮم ﻧﺠﺎت ﺧﻮد را از ﭘﻴﺶ ﻣﺪﻳﻮن‬ ‫آن اﺳﺖ‪ .‬اﻳﻦﻫﺎ ﺟﺰﺋﻴﺎﺗﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﻣﻦ ﻗﺎدرم دراﺧﺘﻴﺎر ﺷﻤﺎ ﺑﮕﺬارم‪.‬‬ ‫ا‪‬روِد‪‬ﺳ‪‬ﺰي‬

‫‪211‬ـ ﭘﻴﻮﺳﺖ ‪: XXIX‬‬ ‫از ا‪‬ﻛﻮو‪‬ﻻﻳ‪‬ﺮد‪‬ﻧﻲ‪ 19 ،‬ژوﺋﻦ ‪:1871‬‬ ‫ﺑﻌﻀﻲ از روزﻧﺎﻣﻪﻫﺎي ﭘﺎرﻳﺲ اﻳﻦ را ﻣﻜﺮراً ﻧﻮﺷﺘﻪاﻧﺪ ﻛﻪ ﺗﻮﻧﻲ ﻣﻮاﻟَﻦ ﺑﻪاﻳﻦ ﺟﻬﺖ ﻣﺤﻜﻮم و ﺗﻴﺮﺑﺎران ﺷﺪ ﻛﻪ در ‪ 27‬ﻣﻪ‬ ‫ﺳﻼح در دﺳﺖ‪ ،‬دﺳﺖﮔﻴﺮ ﺷﺪه ﺑﻮد‪ .‬اﻳﻦ ﮔﺰارش ﻧﺎدرﺳﺖ اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪320‬‬

‫ﺗﻨﻬﺎ ﻋﻤﻠﻲ ﻛﻪ ﺗﻮﻧﻲ ﻣﻮاﻟﻦ را در ﻣﻌﺮض اﺗﻬﺎم ﻗﺮار ﻣﻲداد‪ ،‬اﻳﻦ ﺑﻮد ﻛﻪ در ‪ 18‬ﻣﺎرس ﺷﻬﺮداري ﻧﺎﺣﻴﻪ ﺧﻮدش را‬ ‫ﺗﺼﺮف ﻛﺮده و ﻟﺬا در دادن ﻋﻼﻣﺖ ﻗﻴﺎم دﺧﻴﻞ ﺑﻮده اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻪاو ﻧﻮﻋﻲ اﺑﻼغ ﺑﺮﻛﻨﺎري ﻧﺸﺎن داده ﺷﺪ ﻛﻪ در آن روز از ﺳﻮي‬ ‫او ﺑﻪآﻗﺎي ا‪‬رﻳﺴﻮن‪ ،‬ﺷﻬﺮداري ﻛﻪ او ﺟﺎﻧﺸﻴﻦاش ﻣﻲﺷﺪ‪ ،‬ﺗﺴﻠﻴﻢ ﻛﺮده ﺑﻮد‪ .‬ﻫﻴﭻ ﺷﺎﻫﺪي اﺳﺘﻤﺎع ﻧﺸﺪ‪.‬‬ ‫ﻣﻮاﻟﻦ اﻳﻦ را ﭘﺬﻳﺮﻓﺖ‪ ،‬وﻟﻲ اﺿﺎﻓﻪ ﻛﺮد ﻛﻪ او ﺣﺪاﻛﺜﺮ دو روز در ﻣﻘﺎم ﺷﻬﺮدار ﻛﺎر ﻛﺮد و در اﻧﺘﻬﺎي اﻳﻦ ﻣﺪت‪ ،‬ﭼﻮن‬ ‫ﭼﻨﺪان ﺗﻮاﻓﻘﻲ ﺑﺎ ﻣﺮدان ﻛﻤﻮن ﻧﺪاﺷﺖ‪ ،‬داوﻃﻠﺒﺎﻧﻪ از ﺣﻀﻮر در ﺷﻬﺮداري ﺧﻮدداري ﻛﺮد و ﺑﻼﻓﺎﺻﻠﻪ ﺟﺎﻧﺸﻴﻨﻲ ﺑﺮاي او ﺗﻌﻴﻴﻦ‬ ‫ﺷﺪ‪.‬‬ ‫دادﮔﺎه ﻧﻈﺎﻣﻲ از ﻣﻮاﻟﻦ ﺧﻮاﺳﺖ ﻛﻪ ﭼﮕﻮﻧﮕﻲ ﺻﺮف اوﻗﺎت و اﻋﻤﺎل ﺧﻮد را از ﺗﺎرﻳﺦ ورود ارﺗﺶ ﺑﻪﭘﺎرﻳﺲ ﺷﺮح دﻫﺪ‪ .‬او‬ ‫ﭘﺎﺳﺦ داد ﻛﻪ ﭼﻮن از ﻣﺪتﻫﺎ ﭘﻴﺶ‪ ،‬ﺑﻪﺧﺼﻮص در ﺟﺮﻳﺎن ﻣﺤﺎﻛﻤﻪي ﺑﻠﻮا و از ﻃﺮﻳﻖ ﻧﻮﺷﺘﻪﻫﺎي ﺧﻮد‪ ،‬ﺑﻪﻋﻨﻮان ﻳﻜﻲ از‬ ‫رﻫﺒﺮان ﺣﺰب ﺳﻮﺳﻴﺎﻟﻴﺴﺖ ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه ﺑﻮد و ﺑﺮاي ﺗﺼﺮف ﺷﻬﺮداري ﻧﺎﺣﻴﻪ ﻫﺸﺘﻢ در ‪ 18‬ﻣﺎرس ﭘﺎﺳﺨﻲ ﻧﺪاﺷﺖ‪ ،‬از ﺑﻴﻢ‬ ‫دادﮔﺎهﻫﺎي اﺧﺘﺼﺎري ﺷﺪﻳﺪ و ﺧﺸﻢ ﺳﺎﻋﺖﻫﺎي اوﻟﻴﻪ درﺻﺪد ﺑﺮآﻣﺪه و ﻣﻮﻓﻖ ﺷﺪه از ﺻﺒﺢ دوﺷﻨﺒﻪ ﺗﺎ ﺷﻨﺒﻪ ﺷﺐ در‬ ‫ﺧﺎﻧﻪي دوﺳﺘﻲ ﭘﻨﺎه ﺑﮕﻴﺮد‪ ...‬و در ﺷﺎمﮔﺎه ﺷﻨﺒﻪ‪ 27 ،‬ﻣﻪ‪ ،‬اﻳﻦ دوﺳﺖ از ﻣﻬﻤﺎن ﺧﻮد ﺧﻮاﺳﺘﻪ ﺗﺎ ﭘﻨﺎﻫﮕﺎه ﺧﻮد را ﺗﺮك ﻛﻨﺪ‪ ،‬و‬ ‫ﻫﻨﮕﺎم ﺗﺮك اﻳﻦ ﺧﺎﻧﻪي ﻧﺎﻣﻬﻤﺎنﻧﻮاز‪ ،‬در اﺛﺮ ﺳﺮﺧﻮردﮔﻲ‪ ،‬دﻳﮕﺮ درﺻﺪد دﻓﺎع از آزادي و ﺣﺘﻲ دﻓﺎع از زﻧﺪﮔﻲ ﺧﻮد ﺑﺮﻧﻴﺎﻣﺪه‬ ‫و ﺑﻪﺧﺎﻧﻪي ﺧﻮد ﺑﺮﮔﺸﺘﻪ‪ ،‬و در آنﺟﺎ ﺑﺮاﺛﺮ ﮔﺰارش ﻫﻤﺴﺎﻳﮕﺎن و ﻣﺴﺘﺨﺪماش‪ ،‬ﺗﻘﺮﻳﺒﺎً ﺑﻼﻓﺎﺻﻠﻪ دﺳﺖﮔﻴﺮ ﺷﺪ و ﺑﻪدادﮔﺎه‬ ‫ﻧﻈﺎﻣﻲ در ﻟﻮﮔﺰاﻣﺒﻮرگ ﻣﻨﺘﻘﻞ ﮔﺮدﻳﺪ‪.‬‬ ‫ﻣﺤﺎﻛﻤﻪي ﺗﻮﻧﻲ ﻣﻮاﻟﻦ ﺑﻪﻫﻤﻴﻦ ﺗﻮﺿﻴﺢ ﻣﻨﺤﺼﺮ ﺷﺪ و او را ﺑﻪﻣﺮگ ﻣﺤﻜﻮم ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬دادﮔﺎه ﻧﻈﺎﻣﻲ ﻟﻄﻒ ﻛﺮد و ﺑﻪاو‬

‫ﮔﻔﺖ ﻛﻪ ﻗﻀﻴﻪي ﺷﻬﺮداري‪ ،‬ﻛﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﻋﻤﻠﻲ ﺑﻮد ﻛﻪ ﻣﻲﺷﺪ ﺑﻪﺧﺎﻃﺮ آن ﻣﻘﺼﺮش داﻧﺴﺖ‪ ،‬اﻫﻤﻴﺘﻲ ﻧﺪارد و ]از اﻳﻦ ﻟﺤﺎظ[‬ ‫ﺳﺰاوار ﻣﺮگ ﻧﻴﺴﺖ؛ اﻣﺎ از اﻳﻦ ﻟﺤﺎظ ﻛﻪ او ﻳﻜﻲ از رﻫﺒﺮان ﺣﺰب ﺳﻮﺳﻴﺎﻟﻴﺴﺖ ﺑﻪﺣﺴﺎب ﻣﻲآﻳﺪ و ﺑﻪواﺳﻄﻪي ﻗﺎﺑﻠﻴﺖﻫﺎ و‬ ‫ﺷﺨﺼﻴﺖاش روي ﺗﻮدهﻫﺎ ﻧﻔﻮذ داﺷﺖ‪ ،‬آدﻣﻲ ﺧﻄﺮﻧﺎك اﺳﺖ‪ .‬ﺧﻼﺻﻪ‪ ،‬ﻳﻜﻲ از آن آدمﻫﺎﺋﻲ ﻛﻪ ﻳﻚ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻣﺤﺘﺎط و‬ ‫ﻋﺎﻗﻞ ﺑﺎﻳﺪ ﻫﺮﮔﺎه ﻣﻮﻗﻌﻴﺖ ﻣﺸﺮوﻋﻲ ﭘﻴﺪا ﻛﺮد‪ ،‬ﺧﻮد را از دﺳﺖ آنﻫﺎ ﺧﻼص ﺳﺎزد‪.‬‬ ‫ﺗﻮﻧﻲ ﻣﻮاﻟﻦ ﻓﻘﻂ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺴﺖ ﺑﻪﻧﺰاﻛﺖ )ﻋﺠﺐ( اﻋﻀﺎي دادﮔﺎه دﻟﺨﻮش ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑﺪون ﻫﻴﭻ ﻣﺸﻜﻠﻲ ﻳﻚ ﻓﺮﺻﺖ دوازده‬ ‫ﺳﺎﻋﺘﻪ ﺑﻪاو داده ﺷﺪ ﺗﺎ ﺑﺘﻮاﻧﺪ وﺻﻴﺖﻧﺎﻣﻪي ﺧﻮد را ﺗﻬﻴﻪ ﻛﻨﺪ‪ ،‬ﭼﻨﺪ ﻛﻠﻤﻪ ﺑﺮاي ﺧﺪاﺣﺎﻓﻈﻲ ﺑﻪﭘﺪرش ﺑﻨﻮﻳﺴﺪ و ﺑﺎﻻﺧﺮه ﻧﺎم‬ ‫ﺧﻮد را ﺑﻪزﻧﻲ ﺑﺪﻫﺪ ﻛﻪ از زﻣﺎن ﻣﺤﺎﻛﻤﻪي ﺑﻠﻮا ﺗﺎﻛﻨﻮن ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪاو ﺑﻴﺶﺗﺮﻳﻦ دﻟﺒﺴﺘﮕﻲ را ﻧﺸﺎن داده ﺑﻮد‪ .‬اﻳﻦ وﻇﻴﻔﻪ ﻛﻪ‬ ‫اﻧﺠﺎم ﺷﺪ‪ ،‬در ﺻﺒﺢ ‪ 28‬ﻣﻪ‪ ،‬ﺗﻮﻧﻲ ﻣﻮاﻟﻦ را ﺑﻪﺑﺎﻏﻲ در ﭼﻨﺪ ﻗﺪﻣﻲ ﻛﺎخ آوردﻧﺪ و ﺗﻴﺮﺑﺎران ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﺑﻴﻮهاش ﺧﻮاﺳﺘﺎر ﺗﺤﻮﻳﻞ‬ ‫ﺟﺴﺪ ﺷﺪه ﺑﻮد؛ اول ﻗﻮل اﻳﻦ را ﺑﻪاو داده ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬وﻟﻲ ﺳﺮاﻧﺠﺎم اﻣﺘﻨﺎع ﻛﺮدﻧﺪ‪.‬‬ ‫‪212‬ـ ﭘﻴﻮﺳﺖ ‪: XXX‬‬ ‫اﻳﻦ آدمﻛﺸﻲ ﺑﻪﺳﺘﻮن ﺑﺪﻫﻜﺎريﻫﺎي ﮔﺎرﺳ‪‬ﻦ ﻫﻢ ﻣﻲرود‪ .‬ﺑﺎز ﺑﻪاو اﺟﺎزه ﺑﺪﻫﻴﻢ ﺗﺎ ﺣﺮف ﺑﺰﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﺑﻴﻮره اﺑﺘﺪا ﺳﻌﻲ ﻛﺮد ﻫﻮﻳﺖ ﺧﻮد را اﻧﻜﺎر ﻧﻤﺎﻳﺪ‪ .‬او ﻗﺼﺪ داﺷﺖ ﺑﻪﻳﻚ ﺳﺮﺑﺎز ﺣﻤﻠﻪ ﺑﺒﺮد؛ او آدﻣﻲ ﺑﻮد ﺑﺎ ﺗﻮان ورزﺷﻲ‪...‬‬ ‫او از ﺧﻮدش دﻓﺎع ﻣﻲﻛﺮد و از ﺧﺸﻢ ﻛﻒ ﺑﻪدﻫﺎن ﻣﻲآورد‪ .‬وﻗﺖ ﭼﻨﺪاﻧﻲ ﺑﺮاي ﺑﺎزﺟﻮﺋﻲ از او ﻧﺒﻮد‪ .‬او ﻗﺼﻪي ﭘﻮﻟﻲ را آﻏﺎز‬ ‫ﻛﺮد ﻛﻪ ﻣﺤﻞ اﺧﺘﻔﺎﻳﺶ را ﻣﻲﺗﻮاﻧﺴﺖ ﻧﺸﺎن دﻫﺪ‪ .‬او از ‪ 150/000‬ﻓﺮاﻧﻚ ﺻﺤﺒﺖ ﻣﻲﻛﺮد‪ .‬ﺑﻌﺪ ﺣﺮف ﺧﻮدش را ﻗﻄﻊ ﻛﺮد‬ ‫ﺗﺎ ﺑﻪﻣﻦ ﺑﮕﻮﻳﺪ »ﻣﻲﺑﻴﻨﻢ ﻛﻪ ﺗﻮ ﻣﻲﺧﻮاﻫﻲ ﻣﺮا ﺑﺪﻫﻲ ﺗﻴﺮﺑﺎران ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ﺑﺮاي ﻣﻦ ﺑﻲﻓﺎﻳﺪه اﺳﺖ ﻛﻪ ﺣﺮف دﻳﮕﺮي ﺑﺰﻧﻢ«‪ .‬از او‬ ‫ﭘﺮﺳﻴﺪم »ﺗﻮ ﺳﺮ ﻣﻮﺿﻊ ﺧﻮد ﻫﺴﺘﻲ«؟ »ﺑﻠﻪ«‪ .‬او ﺗﻴﺮﺑﺎران ﺷﺪ‪) .‬ﺗﺤﻘﻴﻖ درﻣﻮرد ﻫﻴﺠﺪﻫﻢ ﻣﺎرس‪ ،‬ﺟﻠﺪ ‪ ،2‬ص ‪.(234‬‬ ‫‪213‬ـ ﭘﻴﻮﺳﺖ ‪: XXXI‬‬ ‫رواﻳﺖ ﻳﻚ ﮔﺮوﻫﺒﺎن ارﺗﺶ‪ ،‬ﻣﻨﺘﺸﺮه در ﮔُﻠﻮا‪.‬‬

‫‪321‬‬

‫اﻳﻦ واﻗﻌﻪ روز ﭘﻨﺞﺷﻨﺒﻪ ‪ 25‬ﻣﻪ‪ ،‬ﭼﻨﺪ دﻗﻴﻘﻪ ﮔﺬﺷﺘﻪ از ﺳﺎﻋﺖ ﺷﺶ ﺑﻌﺪ از ﻇﻬﺮ‪ ،‬در ﺧﻴﺎﺑﺎن ﻛﻮﭼﻚﺗﺮِ ﭘﻴﺘﺮـﺳ‪‬ﻦـژِرﻣ‪‬ﻦ‬ ‫ﻟُﻜﺰِروا رخ داد‪ .‬واﻟﻪ داﺷﺖ ﻫﻤﺮاه ﺟﻮﺧﻪي آﺗﺶ ﻣﺄﻣﻮر ﺗﻴﺮﺑﺎران ﺧﻮد از ﺗﺌﺎﺗﺮ ﺷﺘﻠﻪ ﺑﻴﺮون ﻣﻲآﻣﺪ‪ .‬او ﻛﺖ ﺳﻴﺎه و ﺷﻠﻮار‬ ‫روﺷﻦ زرد رﻧﮕﻲ ﺑﻪﺗﻦ داﺷﺖ‪ .‬ﻛﻼه ﺑﻪﺳﺮ ﻧﺪاﺷﺖ و رﻳﺶاش ﻛﻪ ﻫﻤﻴﻦ اواﺧﺮ اﺻﻼح ﺷﺪه ﺑﻮد‪ ،‬ﺧﻴﻠﻲ ﻛﻮﺗﺎه ﺑﻮد و دﻳﮕﺮ‬ ‫داﺷﺖ ﺧﺎﻛﺴﺘﺮي ﻣﻲﺷﺪ‪.‬‬ ‫ﺑﺎ ورود ﺑﻪﻛﻮﭼﻪاي ﻛﻪ ﺣﻜﻢ ﻣﻘﺪر ﻣﻲﺑﺎﻳﺴﺖ در آنﺟﺎ اﺟﺮا ﻣﻲﺷﺪ‪ ،‬اﺣﺴﺎس ﺣﻔﻆ ﻧﻔﺲ‪ ،‬ﻧﻴﺮوﺋﻲ را ﻛﻪ ﺑﻪﻧﻈﺮ ﻣﻲرﺳﻴﺪ‬ ‫رﻫﺎﻳﺶ ﻛﺮده ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺑﻪاو ﺑﺎزﮔﺸﺖ‪ .‬ﺧﻮاﺳﺖ ﻓﺮار ﻛﻨﺪ؛ وﻟﻲ وﻗﺘﻲ ﺳﺮﺑﺎزﻫﺎ او را ﺑﺮﮔﺮداﻧﺪﻧﺪ‪ ،‬دﭼﺎر ﺧﺸﻤﻲ وﺣﺸﺘﻨﺎك ﺷﺪ؛ و‬ ‫ﻓﺮﻳﺎد زد »ﻗﺘﻞ!«‪ ،‬ﺑﻪﺧﻮد ﭘﻴﭽﻴﺪ و ﮔﻠﻮي ﺟﻼداناش را ﺑﻪﭼﻨﮓ آورد و آنﻫﺎ را ﮔﺎز ﮔﺮﻓﺖ و در ﻳﻚ ﻛﻼم ﻣﻘﺎوﻣﺘﻲ‬ ‫ﻧﻮﻣﻴﺪاﻧﻪ ﻛﺮد‪.‬‬ ‫ﺳﺮﺑﺎزﻫﺎ داﺷﺘﻨﺪ دﺳﺘﭙﺎﭼﻪ ﻣﻲﺷﺪﻧﺪ و اﻧﺪﻛﻲ از اﻳﻦ درﮔﻴﺮي ﻫﻮﻟﻨﺎك ﻣﺘﺄﺛﺮ ﺷﺪه ﺑﻮدﻧﺪ ﻛﻪ ﻳﻜﻲ از آنﻫﺎ ﻛﻪ ﭘﺸﺖ ﺳﺮ‬ ‫دﻳﮕﺮان ﺑﻮد ﺑﺎ ﻗﻨﺪاق ﺗﻔﻨﮓاش ﭼﻨﺎن ﺿﺮﺑﻪي ﺧﺸﻢآﻟﻮدي ﺑﻪﻛﻤﺮ او وارد ﻛﺮد ﻛﻪ ﻣﺮد ﺑﻴﭽﺎره ﺑﺎ ﻧﺎﻟﻪاي ﺧﻔﻴﻒ ﺑﻪزﻣﻴﻦ اﻓﺘﺎد‪.‬‬ ‫ﺑﻲﺗﺮدﻳﺪ ﺳﺘﻮن ﻓﻘﺮات ﺷﻜﺴﺘﻪ ﺑﻮد‪ .‬ﺑﻌﺪ ﺑﺎ ﺗﭙﺎﻧﭽﻪﻫﺎي ﺧﻮدﺷﺎن ﭼﻨﺪ ﮔﻠﻮﻟﻪ ﻣﺴﺘﻘﻴﻤﺎً ﺑﻪﺑﺪناش ﺷﻠﻴﻚ ﻛﺮدﻧﺪ و ﺑﺎ‬ ‫ﺳﺮﻧﻴﺰهﻫﺎيﺷﺎن آن را ﺳﻮراخ ﺳﻮراخ ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﭼﻮن ﻫﻨﻮز ﻧﻔﺲ ﻣﻲﻛﺸﻴﺪ‪ ،‬ﻳﻜﻲ از ﺟﻼدﻫﺎ ﻧﺰدﻳﻚ ﺷﺪ و ﺷﺎﺳﭙﻮي ﺧﻮد را در‬ ‫ﮔﻮشاش ﺧﺎﻟﻲ ﻛﺮد‪ .‬ﺑﺨﺸﻲ از ﺟﻤﺠﻤﻪ ﺗﺮﻛﻴﺪ و ﺑﺎز ﺷﺪ‪ .‬ﺟﺴﺪش در ﺟﻮي ﻣﺎﻧﺪ ﺗﺎ ﻳﻜﻲ ﺑﻴﺎﻳﺪ آن را ﺑﺒﺮد‪.‬‬ ‫در اﻳﻦ ﻫﻨﮕﺎم ﺑﻮد ﻛﻪ ﺗﻤﺎﺷﺎﭼﻴﺎن اﻳﻦ ﺻﺤﻨﻪ ﻧﺰدﻳﻚ ﺷﺪﻧﺪ و ﺑﺎ وﺟﻮد زﺧﻢﻫﺎ ﺗﻮاﻧﺴﺘﻨﺪ او را ﺷﻨﺎﺳﺎﺋﻲ ﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬ ‫‪214‬ـ روزﻧﺎﻣﻪي ﻟَﺮﻳﻴِﮋوا ﻣﺘﻦ ﮔﺰارﺷﻲ را ﻣﻨﺘﺸﺮ ﻧﻤﻮده اﺳﺖ ﻛﻪ ﺳﺮﮔﺮد ﺳﻴﻜﺮ ﻛﻠﻨﻞِ ﻫﻨﮓ ﺷﺼﺖوﻫﻔﺘﻢ داد‪ .‬اﻳﻦ‬ ‫ﺳﺮﮔﺮد اﻫﻞ ﺷﻬﺮﺳﺘﺎن ارﻳﻴِﮋ ﺑﻮد و در دﺳﺖﮔﻴﺮي وارﻟﻦ ﺷﺮﻛﺖ و ﻓﺮﻣﺎﻧﺪﻫﻲ ﺟﻮﺧﻪي آﺗﺶ او را ﺑﻪﻋﻬﺪه داﺷﺖ‪ .‬ﻣﺎ‬ ‫ﭘﺎراﮔﺮاف زﻳﺮ را از اﻳﻦ ﮔﺰارش ﻧﻘﻞ ﻣﻲﻛﻨﻴﻢ‪» :‬در ﻣﻴﺎن اﺷﻴﺎﺋﻲ ﻛﻪ ﻧﺰد او ﻳﺎﻓﺖ ﺷﺪ ﻳﻚ دﻓﺘﺮ ﺑﻐﻠﻲ ﻛﻪ ﻧﺎم او روﻳﺶ ﻧﻮﺷﺘﻪ‬ ‫ﺷﺪه ﺑﻮد‪ ،‬ﻳﻚ ﻛﻴﻒ ﭘﻮل ﺣﺎوي ‪ 284‬ﻓﺮاﻧﻚ و ‪ 15‬ﺳﺎﻧﺘﻴﻢ‪ ،‬ﻳﻚ ﻗﻠﻢﺗﺮاش‪ ،‬ﻳﻚ ﺳﺎﻋﺖ ﻧﻘﺮهاي و ﻳﻚ ﻛﺎرت از ﺗﺮﻳﺪون«‪.‬‬ ‫‪215‬ـ ﭼﻨﺪ روزﻧﺎﻣﻪي ﺧﺎرﺟﻲ ﻫﻢ ﻫﻤﻴﻦ ﺑﺎﻧﮓ را ﺑﺮآوردﻧﺪ‪ .‬ﻣﺠﻠﻪي ﺑﺤﺮي و ﻧﻈﺎم در ‪ 27‬ﻣﻪ ﻧﻮﺷﺖ‪» :‬ﻣﺎ ﻗﻮﻳﺎً ﺑﺮاﻳﻦ‬ ‫ﻋﻘﻴﺪهاﻳﻢ ﻛﻪ ﻣﺮگ از ﻃﺮﻳﻖ دار زدن ﺑﺮاي ﻣ‪‬ﺮدن اﻳﻦ درﻧﺪهﺧﻮﻫﺎ زﻳﺎدي ﺧﻮب اﺳﺖ و اﮔﺮ ﻋﻠﻢ ﭘﺰﺷﮕﻲ ﺑﺎ ﻋﻤﻞ ﻛﺮدن ﺑﺮ‬ ‫ﭘﻴﻜﺮ زﻧﺪهي اﻳﻦ ﺟﺎﻧﻲﻫﺎﺋﻲ ﻛﻪ ﻛﺸﻮر ﺧﻮد را ﺑﻪﺻﻼﺑﻪ ﻛﺸﻴﺪهاﻧﺪ ﭘﻴﺶرﻓﺖ ﻣﻲﻛﺮد‪ ،‬ﺣﺪاﻗﻞ اﻳﻦﻛﻪ ﻣﺎ در اﻳﻦ آزﻣﺎﻳﺶﻫﺎ‬ ‫ﻫﻴﭻ ﻋﻴﺒﻲ ﻧﻤﻲدﻳﺪﻳﻢ«‪.‬‬ ‫‪216‬ـ ﻣﺎ در ﺻﺒﺢ روز ﻳﻚﺷﻨﺒﻪ در ﺷﺮابﻓﺮوﺷﻲ ﻣﻴﺪان وﻟﺘﺮ ﺳﺮﺑﺎزاﻧﻲ ﻛﺎﻣﻼً ﺟﻮان را دﻳﺪﻳﻢ‪ .‬آنﻫﺎ ﺗﻔﻨﮕﺪاران درﻳﺎﺋﻲ‬ ‫در ‪ 1871‬ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﻣﺎ ﭘﺮﺳﻴﺪﻳﻢ »آنﺟﺎ ﺧﻴﻠﻲ ﻛﺸﺘﻪ ﻫﺴﺖ«؟ ﻳﻜﻲ از آنﻫﺎ ﺑﺎ ﻟﺤﻨﻲ ﺷﮕﻔﺖزده ﮔﻔﺖ‪» :‬اوف! ﻣﺎ دﺳﺘﻮر دارﻳﻢ‬ ‫ﻛﻪ اﺳﻴﺮ ﻧﮕﻴﺮﻳﻢ‪ .‬ژﻧﺮال اﻳﻦ را ﺑﻪﻣﺎ ﮔﻔﺖ«‪) .‬آنﻫﺎ ﻧﺘﻮاﻧﺴﺘﻨﺪ ﻧﺎم ژﻧﺮالﺷﺎن را ﺑﻪﻣﺎ ﺑﮕﻮﻳﻨﺪ‪» (.‬اﮔﺮ ﺣﺮﻳﻖ روﺷﻦ ﻧﻜﺮده ﺑﻮدﻧﺪ‬ ‫ﺑﻪدرد ﻣﺎ ﻧﻤﻲﺧﻮردﻧﺪ‪ .‬وﻟﻲ ﭼﻮن آنﻫﺎ ﺣﺮﻳﻖ ﺑﭙﺎ ﻛﺮدهاﻧﺪ‪ ،‬ﻣﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻜﺸﻴﻢ«‪) .‬ﻧﻘﻞ ﻛﻠﻤﻪ ﺑﻪﻛﻠﻤﻪ( و او ﺻﺤﺒﺖ را ﺑﺎ رﻓﻘﺎﻳﺶ‬ ‫اداﻣﻪ داد‪» .‬اﻣﺮوز ﺻﺒﺢ در آنﺟﺎ« )ﺑﻪﺑﺎرﻳﻜﺎد ﺷﻬﺮداري اﺷﺎره ﻛﺮد( »ﻳﻚ ﻧﻔﺮ ﺑﺎ ﺑﻠﻮز ﺑﻴﺮون آﻣﺪ‪ .‬ﻣﺎ ﮔﺬاﺷﺘﻴﻢ ﺑﺮود‪ .‬او ﭘﺮﺳﻴﺪ‬ ‫»ﺷﻤﺎ ﻣﺮا ﺗﻴﺮﺑﺎران ﻧﻤﻲﻛﻨﻴﺪ«؟ »آه‪ ،‬ﺑﺎﻳﺪ ﻓﻜﺮ ﻛﻨﻢ ﻧﻪ«! ﮔﺬاﺷﺘﻴﻢ از ﺟﻠﻮي ﻣﺎ رد ﺷﻮد و ﺑﻌﺪ ﺗﻖ‪ ،‬ﺗﻖ! و ﺗﻠﻮﺗﻠﻮ ﺧﻮردناش‬ ‫ﻣﻀﺤﻚ ﻧﺒﻮد«!‬ ‫‪217‬ـ ‪ 63‬اﻓﺴﺮ ﻛﺸﺘﻪ و ‪ 430‬ﻣﺠﺮوح؛ ‪ 794‬ﺳﺮﺑﺎز ﻛﺸﺘﻪ و ‪ 6024‬ﻣﺠﺮوح ـ درﻛﻞ‪ 877 ،‬ﻛﺸﺘﻪ و ‪ 6454‬ﻣﺠﺮوح‪.‬‬ ‫ﮔﺰارش ﻣﺎرﺷﺎل ﻣﺎﻛﻤﺎﻫﻮن‪.‬‬

‫‪322‬‬

‫‪218‬ـ اﻳﻦ ﺗﻌﺪاد دﻗﻴﻖ ﮔﺮوﮔﺎنﻫﺎي اﻋﺪام ﺷﺪه اﺳﺖ‪ 4 :‬ﺗﻦ در ﺳﻨﺖﺗ‪‬ﻼژي‪ 6 ،‬ﺗﻦ در ر‪‬ﻛ‪‬ﺖ‪ 48 ،‬ﻧﻔﺮ در ﺧﻴﺎﺑﺎن ﻫ‪‬ﻜﺴﻮ‪،‬‬ ‫‪ 4‬ﺗﻦ در ﭘ‪‬ﺘﻴﺖر‪‬ﻛ‪‬ﺖ و ﻛﻨﺎرهي ژِﻛﻪ‪.‬‬ ‫‪219‬ـ ﻛﻮﻧﺖد‪‬ﻣ‪‬ﻦ در ﺗﺤﻘﻴﻖ در ﻣﻮرد ﻫﻴﺠﺪﻫﻢ ﻣﺎرس‪ ،‬ﺟﻠﺪ ‪ ،2‬ص ‪ ،276‬ﮔﻔﺖ‪» :‬وﻗﺘﻲ ﺗﻴﺮﺑﺎران ﻣﻲﺷﺪﻧﺪ‪ ،‬ﻫﻤﮕﻲ ﺑﺎ ﻧﻮﻋﻲ‬ ‫ﮔﺴﺘﺎﺧﻲ ﻣﻲﻣﺮدﻧﺪ ﻛﻪ ﻧﻤﻲﺗﻮان آن را ﺑﻪﻳﻚ اﺣﺴﺎس اﺧﻼﻗﻲ ﻧﺴﺒﺖ داد« )ﺑﻲﺷﻚ اﺣﺴﺎس ﺟﻼد‪ ،‬آﻗﺎي د‪‬ﻣﻦ( »و ﻓﻘﻂ‬ ‫ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻪاﻳﻦ ﺗﺼﻤﻴﻢ ﻧﺴﺒﺖ داده ﺷﻮد ﻛﻪ ﺑﺎ ﻣﺮگ ﺑﻪﭘﺎﻳﺎﻧﻲ ﻣﻲرﺳﻨﺪ‪ ،‬ﺑﻪﺟﺎي آنﻛﻪ ﺑﺎ ﻛﺎر ﻛﺮدن زﻧﺪﮔﻲ ﻛﻨﻨﺪ«‪ .‬اﻳﻦ‬ ‫ﺣﻘﻴﻘﺖ دارد ﻛﻪ ﻣﺎﻛﻤﺎﻫﻮن ﮔﻔﺘﻪ اﺳﺖ)ص ‪» :(28‬ﺑﻪﻧﻈﺮ ﻣﻲرﺳﺪ ﻛﻪ آنﻫﺎ ﻓﻜﺮ ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ در ﺣﺎلِ دﻓﺎع از ﻫﺪف ﻣﻘﺪﺳﻲ‬ ‫ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬اﺳﺘﻘﻼل ﭘﺎرﻳﺲ‪ .‬ﺑﻌﻀﻲ از آنﻫﺎ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ در ﻗﺼﺪ ﺧﻮد ﺣﺴﻦ ﻧﻴﺖ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ«‪ .‬ﻛﺪام ﻧﻔﺮتاﻧﮕﻴﺰﺗﺮﻧﺪ‪،‬‬ ‫ﻛﺴﻲ ﻛﻪ ﻣﻲﻛﺸﺪ و ﮔﻤﺎن ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﻳﻚ »ﮔﺴﺘﺎخ« را ﻣﻲﻛﺸﺪ ﻳﺎ آنﻛﻪ ﻣﻲﻛﺸﺪ و ﻣﻲداﻧﺪ ﻛﻪ دارد ﻳﻚ ﺷﻬﻴﺪ را‬ ‫ﻣﻲﻛﺸﺪ؟‬ ‫‪220‬ـ »روي ﺳﻦ ردي ﻃﻮﻻﻧﻲ از ﺧﻮن را ﻣﻲﺗﻮان دﻳﺪ ﻛﻪ ﻫﻤﺮاه ﺟﺮﻳﺎن آب ﺣﺮﻛﺖ ﻣﻲﻛﻨﺪ و از زﻳﺮ ارك دوم از‬ ‫ﺟﺎﻧﺐ ﺗﻮﻳﻠﺮي ﮔﺬر ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬اﻳﻦ رد ﻫﺮﮔﺰ ﻣﺘﻮﻗﻒ ﻧﻤﻲﺷﺪ«‪ .‬روزﻧﺎﻣﻪي ﻟﻴﺒﺮﺗﻪ‪ 31 ،‬ﻣﻪ‪.‬‬ ‫‪221‬ـ ﭘﻴﻮﺳﺖ ‪: XXXII‬‬ ‫رادﻳﻜﺎلِ ‪ 30‬ﻣﻪ ‪ ،1872‬ﻧﺎﻣﻪي زﻳﺮ را از ﻳﻜﻲ از ﻛﺎرﻛﻨﺎن ﺳ‪‬ﻦﺗُﻤﺎداﻛَﻦ ﻣﻨﺘﺸﺮ ﻛﺮد ﻛﻪ در زﻣﺎن ﻛﻤﻮن اﻳﻦ ﺧﺪﻣﺖ را‬ ‫ﺑﻪورﺳﺎﺋﻲﻫﺎ ﻛﺮده ﺑﻮد ﻛﻪ ﻣﺎﻧﻊ آﺗﺶ ﺗﻮپﻫﺎي ‪ 8‬ﺳﺎﻧﺘﻴﻤﺘﺮي ﺗﻪﭘﺮ ﺷﺪه ﺑﻮد‪:‬‬ ‫ﺑﻪآﻗﺎي ﻛﻨﺖ ﺑﺎرو‪،‬‬ ‫رﺋﻴﺲ ﻛﻤﻴﺘﻪي ﺗﺤﻘﻴﻖ درﻣﻮرد ﻗﻴﺎم ﻫﻴﺠﺪﻫﻢ ﻣﺎرس‪ ،‬ورﺳﺎي‪.‬‬ ‫آﻗﺎي رﺋﻴﺲ‪،‬‬ ‫ﻣﻦ ﺑﻪﺗﺎزﮔﻲ در ﻛﺘﺎﺑﻲ ﻛﻪ ﻧﺎم آن ﺗﺤﻘﻴﻖ ﭘﺎرﻟﻤﺎن درﻣﻮرد ﻗﻴﺎم ﻫﻴﺠﺪﻫﻢ ﻣﺎرس اﺳﺖ‪ ،‬زﻳﺮ ﺗﻴﺘﺮ ﮔﻮاﻫﻲ ﺷﻬﻮد‪ ،‬ﮔﻮاﻫﻲ زﻳﺮ را از‬ ‫ﺳﺮوان ﺳﺘﺎد ﮔﺎرﺳ‪‬ﻦ ﺧﻮاﻧﺪهام‪:‬‬

‫»ﻫﻤﻪي ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﻣﺴﻠﺢ دﺳﺖﮔﻴﺮ ﺷﺪﻧﺪ در ﻫﻤﺎن ﻟﺤﻈﺎت اول‪ ،‬ﻳﻌﻨﻲ درﺣﻴﻦ ﻧﺒﺮد‪ ،‬اﻋﺪام ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬وﻟﻲ وﻗﺘﻲ ﻣﺎ ﺑﺮ‬ ‫ﻛﺮاﻧﻪي ﭼﭗ ﻣﺴﻠﻂ ﺷﺪﻳﻢ‪ ،‬دﻳﮕﺮ اﻋﺪاﻣﻲ ﻧﺒﻮد«‪.‬‬ ‫در ﮔﺰارش ﻣﺎرﺷﺎل ﻣﺎﻛﻤﺎﻫﻮن درﻣﻮرد ﻋﻤﻠﻴﺎت ارﺗﺶ ورﺳﺎي ﻋﻠﻴﻪ ﭘﺎرﻳﺲ ﺷﻮرﺷﻲ ﻣﻦ اﻋﻼم زﻳﺮ را ﻣﻲﺧﻮاﻧﻢ‪:‬‬ ‫»ﻋﺼﺮ روز ‪ 25‬ﻣﻪ ﺗﻤﺎم ﻛﺮاﻧﻪي ﭼﭗ و ﻫﻢﭼﻨﻴﻦ ﭘﻞﻫﺎي ﺳﻦ در اﺧﺘﻴﺎر ﻣﺎ ﺑﻮد«‪.‬‬ ‫ﮔﻮاﻫﻲ ﺳﺮوان ﮔﺎرﺳﻦ ﻣﺘﺄﺳﻔﺎﻧﻪ ﺧﻼف واﻗﻊ اﺳﺖ‪ .‬ﭼﻬﺎر روز ﺑﻌﺪ از ‪ 25‬ﻣﻪ ﭘﺴﺮ ﻣﻦ و ‪ 24‬ﻗﺮﺑﺎﻧﻲ ﺗﻴﺮهروز دﻳﮕﺮ در ﭘﺎدﮔﺎن‬ ‫دوﭘﻠ‪‬ﻜﺲ‪ ،‬واﻗﻊ در ﻛﺮاﻧﻪي ﭼﭗ‪ ،‬ﻧﺰدﻳﻚ ﻣﺪرﺳﻪي ﻧﻈﺎم ﻛﺸﺘﻪ ﺷﺪﻧﺪ‪.‬‬ ‫در ‪ 31‬اوت ﻣﻦ در اﻳﻦ ﺧﺼﻮص ﺷﻜﺎﻳﺘﻲ ﺗﺴﻠﻴﻢ وزﻳﺮ دادﮔﺴﺘﺮي ﻛﺮدم ﻛﻪ ﻳﻚ ﻧﺴﺨﻪي ﺻﺤﻴﺢ از آن را ﺑﺮاي ﺷﻤﺎ ﻣﻲﻓﺮﺳﺘﻢ‪.‬‬ ‫ﭘﺲ از آنﻛﻪ اﻣﻮر ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪﭘﺴﺮم را ﺗﻌﺮﻳﻒ ﻛﺮدم‪ ،‬ﺗﻘﺎﺿﺎ ﻛﺮدم ﻛﻪ ﻗﺎﻧﻮن دﻧﺒﺎل ﻣﻘﺼﺮﻳﻦ ﺑﮕﺮدد و آنﻫﺎ را ﻣﺠﺎزات ﻛﻨﺪ‪ .‬ﺗﺎ ﺣﺎل‬ ‫ﺣﺎﺿﺮ ﻋﻠﻲرﻏﻢ اﻳﻦﻛﻪ ﻣﻦ ﺟﻬﺖ اﺛﺒﺎت از ﺑﻴﻦ رﻓﺘﻦ ﻓﺮزﻧﺪم ﺷﻜﺎﻳﺘﻢ را ﻋﻠﻨﻲ ﻛﺮدهام‪ ،‬ﻗﺎﻧﻮن ﺑﻪادﻋﺎﻫﺎي ﻣﻦ ﻧﺎﺷﻨﻮا ﻣﺎﻧﺪه‬ ‫اﺳﺖ‪.‬‬ ‫اﮔﺮ اﻳﻦ درﺳﺖ اﺳﺖ ﻛﻪ‪ ،‬آنﻃﻮر ﻛﻪ ﺳﺮوان ﮔﺎرﺳ‪‬ﻦ ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ‪ ،‬رﻳﺎﺳﺖ ﻓﺮﻣﺎﻧﺪﻫﻲ ﻛﻞ ﻗﺸﻮن در ﻛﺮاﻧﻪي ﭼﭗ ﻓﺮﻣﺎن داده‬ ‫ﺑﻮد ﻛﻪ ﭘﺲ از ﺷﺎمﮔﺎه ‪ 25‬ﻣﻪ ﺑﻪاﻳﻦ اﻋﺪامﻫﺎ ﺧﺎﺗﻤﻪ داده ﺷﻮد؛ و اﮔﺮ اﻳﻦ ﻫﻢ درﺳﺖ ﺑﻮد ﻛﻪ ﻣﺎرﺷﺎل ﻣﺎﻛﻤﺎﻫﻮن در ﭘﻴﺎم ‪ 28‬ﻣﻪ‬ ‫دﺳﺘﻮر داده ﺑﻮد ﻛﻪ ﻫﺮﮔﻮﻧﻪ اﻋﺪام ﺗﻌﻠﻴﻖ ﺷﻮد‪ ،‬ﻫﻤﺎنﻃﻮر ﻛﻪ ﻛﻠﻨﻞ رﺋﻴﺲ دادﮔﺎه ﻧﻈﺎﻣﻲ در ﻣﺤﺎﻛﻤﻪي اﻋﻀﺎي ﻛﻤﻮن اﻋﻼم ﻛﺮد ـ‬

‫‪323‬‬

‫اﻓﺴﺮ ژاﻧﺪارﻣﺮي ﺑﻪﻧﺎم ر‪‬ﻧﻜﻮل ﻛﻪ دﺳﺘﻮر ﻛﺸﺘﺎر دوﭘﻠﻜﺲ را ﺻﺎدر ﻛﺮد و ]ﻫﻢﭼﻨﻴﻦ[ ﻫﻤﺪﺳﺘﺎن او ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪﺧﺎﻃﺮ ﺑﻲاﻋﺘﻨﺎﺋﻲ ﺑﻪاواﻣﺮ‬ ‫رﻳﺎﺳﺖ ارﺗﺶ و ﺑﻪﻗﺘﻞ رﺳﺎﻧﺪن اﻳﻦ ﺑﺪﺑﺨﺖﻫﺎﺋﻲ ﻛﻪ در ﻧﺒﺮد ﺷﺮﻛﺖ ﻧﺪاﺷﺘﻨﺪ‪ ،‬ﻣﺤﺎﻛﻤﻪ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬ ‫درﻧﺘﻴﺠﻪ ـﺎﻳﻦ اﻣﺮ ﻫﻮﻟﻨﺎﻛﻲ اﺳﺖـ در ﺻﺒﺢ ‪ 29‬ﻣﻪ در ﻫﻤﺎن زﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﻣﻦ ﻣﺸﻐﻮل ﺗﺤﻮﻳﻞ ﺗﻮپﻫﺎي ﺳ‪‬ﻦﺗُﻤﺎداك‪ ‬ﺑﻮدم ﻛﻪ ﺑﺎ‬ ‫ﭘﺴﺮم ﺳﻮﮔﻨﺪ ﺷﺮف ﻳﺎد ﻛﺮده ﺑﻮدﻳﻢ ﺗﺎ آنﻫﺎ را ﺑﺮاي ﻛﺸﻮر ﺣﻔﻆ ﻛﻨﻴﻢ و ﺑﻪﺧﺎﻃﺮ آن ﺟﺎﻧﻤﺎن را ﺑﻪﺧﻄﺮ اﻧﺪاﺧﺘﻴﻢ‪ ،‬ﭘﺴﺮ ﻣﻦ در ﺗﻪ ﻳﻚ‬ ‫ﻃﻮﻳﻠﻪ ﺑﻪدﺳﺖ ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﻣﻲﺑﺎﻳﺴﺖ ﻣﺤﺎﻓﻈﺖاش ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ‪ ،‬ﻛﺸﺘﻪ ﺷﺪ‪.‬‬ ‫ﺑﺮاﺳﺎس اﻳﻦ واﻗﻌﻴﺎت ﻛﻪ ﻣﻦ ﻫﻢاﻛﻨﻮن ﻋﻠﻨﻲ ﻛﺮدهام ﻣﻦ از آﻗﺎي رﺋﻴﺲ ﻣﻲﺧﻮاﻫﻢ ﻟﻄﻒ ﻛﻨﻨﺪ و دﺳﺘﻮر دﻫﻨﺪ ﮔﻮاﻫﻲ‬ ‫ﺳﺮوان ﮔﺎرﺳ‪‬ﻦ ﺗﺼﺤﻴﺢ ﺷﻮد‪ ،‬زﻳﺮاﻛﻪ در ﻧﻜﺘﻪي ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪاﻋﺪامﻫﺎ ﻛﺎﻣﻼً ﺧﻼف ﺣﻘﻴﻘﺖ اﺳﺖ‪ .‬ـ آﻗﺎي رﺋﻴﺲ‪ ،‬ﻣﻦ اﻓﺘﺨﺎر دارم و‬ ‫ﻏﻴﺮه‪.‬‬ ‫ﻧﺴﺨﻪي ﺻﺤﻴﺢ از ﻧﺎﻣﻪي ﺣﺎﺿﺮ در ﺟﻮف ﻧﺎﻣﻪي ﺳﻔﺎرﺷﻲ ‪ 28‬ﻣﺎرس ‪ 1872‬ﺗﺤﺖ ﺷﻤﺎره ‪ ،158‬ﺑﻪآﻗﺎي لُﻛﻨﺖ ﺑﺎرو ارﺳﺎل‬ ‫ﺷﺪه اﺳﺖ ﻛﻪ رﺳﻴﺪ آن را ﺗﺼﺪﻳﻖ ﻛﺮدهاﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﭘﺎرﻳﺲ‪ 23 ،‬ﻣﻪ ‪1782‬‬ ‫گ‪ .‬ﻟﻮده‬

‫‪222‬ـ ﭘﻴﻮﺳﺖ ‪: XXXIII‬‬ ‫در آﻳﻨﺪه ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻛﻪ در دادﮔﺎهﻫﺎي ﻧﻈﺎﻣﻲ ﻣﺤﻜﻮم ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ در ﺑﻮاد‪‬ﺑﻮﻟُﻨﻲ اﻋﺪام ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﺷﺪ‪ .‬ﻫﺮﮔﺎه ﺗﻌﺪاد ﻣﺤﻜﻮﻣﺎن از‬ ‫ده ﺗﺠﺎوز ﻛﻨﺪ‪ ،‬ﻳﻚ ﻣﺴﻠﺴﻞ ﺟﺎيﮔﺰﻳﻦ ﺟﻮﺧﻪي اﻋﺪام ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ‪) .‬ﭘﺎريژورﻧﺎل‪ 9 ،‬ژوﺋﻦ(‪.‬‬ ‫ﻫﺮﮔﻮﻧﻪ ﺗﺮدد در ﺑﻮاد‪‬ﺑﻮﻟُﻨﻲ ﻣﻤﻨﻮع اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﻫﻴﭻﻛﺲ ﻧﺒﺎﻳﺪ وارد ﺷﻮد‪ ،‬ﻣﮕﺮ آنﻛﻪ در ﻣﻌﻴﺖ ﻳﻚ ﺟﻮﺧﻪ ﺳﺮﺑﺎز ﺑﺎﺷﺪ؛ و ﻣﻤﻨﻮﻋﻴﺖ ﺧﺮوج ﻣﺠﺪد از اﻳﻦ ﻫﻢ ﺑﻴﺶﺗﺮ‬ ‫اﺳﺖ‪) .‬ﭘﺎريژورﻧﺎل‪ 15 ،‬ژوﺋﻦ(‪.‬‬ ‫‪223‬ـ اﻳﻦ رﻗﻤﻲ اﺳﺖﻛﻪ ژﻧﺮال اَﭘِﺮ در ﺗﺤﻘﻴﻖ درﻣﻮرد ﻫﻴﺠﺪﻫﻢ ﻣﺎرس اراﺋﻪ داده اﺳﺖ‪ .‬ﻣﺎﻛﻤﺎﻫﻮن ﮔﻔﺘﻪ اﺳﺖ‪» :‬وﻗﺘﻲ‬ ‫اﻓﺮاد ﺳﻼح ﺧﻮد را ﺗﺴﻠﻴﻢ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬ﻧﺒﺎﻳﺪ ﺗﻴﺮﺑﺎران ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪه ﺑﻮد‪ .‬ﻣﺘﺄﺳﻔﺎﻧﻪ در ﭘﺎرهاي ﻣﻮارد ﺗﻌﻠﻴﻤﺎﺗﻲ ﻛﻪ ﻣﻦ‬ ‫داده ﺑﻮدم‪ ،‬ﻓﺮاﻣﻮش ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬وﻟﻲ ﻣﻦ ﻣﻲﺗﻮاﻧﻢ ﺗﺄﻛﻴﺪ ﻛﻨﻢ ﻛﻪ ﺗﻌﺪاد اﻋﺪامﻫﺎ ﺧﻴﻠﻲ ﻣﺤﺪود ﺑﻮده اﺳﺖ«‪ .‬آﻓﺮﻳﻦ ﺑﻪﻣﻨﻄﻖ اﻳﻦ‬ ‫اﺳﺘﺪﻻل‪ .‬ﺑﻲﺷﻚ ﻓﻬﺮﺳﺘﻲ از ﻫﻤﻪ‪ ،‬ﻫﻢ از اﻳﻦ ﻓﺮاﻣﻮﺷﻜﺎرﻫﺎ و ﻫﻢ از ﻗﺮﺑﺎﻧﻴﺎن دادﮔﺎهﻫﺎي وﻳﮋه ﺗﻬﻴﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ؛ ﻛﻪ اﻳﻦ‬ ‫»ﺳﺮﺑﺎز وﻓﺎدار« آنﻫﺎ را ﻛﺎﻣﻼً ﻧﺎدﻳﺪه ﻣﻲﮔﻴﺮد‪.‬‬ ‫ﭼﻨﺪ روز ﺑﻌﺪ از ﻧﺒﺮد‪ ،‬ﻧﺎﺳﻴﻮﻧﺎل )ﻳﻚ روزﻧﺎﻣﻪي ﻟﻴﺒﺮال و ﻣﺤﺎﻓﻈﻪﻛﺎر( ﻧﻮﺷﺖ‪» :‬در ﻣﺤﺎﻓﻞ رﺳﻤﻲ ﺗﻌﺪاد ﻓﺪرالﻫﺎﺋﻲ ﻛﻪ‬ ‫در ﺟﺮﻳﺎن روزﻫﺎي ﻣﻪ ﻛﺸﺘﻪ‪ ،‬ﺗﻴﺮﺑﺎران ﻳﺎ در اﺛﺮ ﺟﺮاﺣﺎت وارده ﻣﺮدهاﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻪ ‪ 20/000‬ﻧﻔﺮ ﺗﺨﻤﻴﻦ زده ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬اﮔﺮ اﻳﻦ ﺧﺒﺮ‬ ‫را از اﻓﺴﺮاﻧﻲ ﻧﮕﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮدﻳﻢ ﻛﻪ اﻋﻼم ﻛﺮدهاﻧﺪ ﻛﻪ اﻳﻦ ﺗﺨﻤﻴﻦ ﺑﻪاﺣﺘﻤﺎل ﺑﺴﻴﺎر ﻗﻮي درﺳﺖ اﺳﺖ؛ ﻣﺎ ﺟﺮأت اﻧﺘﺸﺎر اﻳﻦ رﻗﻢ‬ ‫را ﻛﻪ ﺑﻪﻧﻈﺮﻣﺎن ﺧﻴﻠﻲ زﻳﺎد ﻣﻲآﻳﺪ‪ ،‬ﻧﺪاﺷﺘﻴﻢ«‪.‬‬ ‫‪224‬ـ ﭘﻴﻮﺳﺖ ‪: XXXIV‬‬ ‫ﻣﺮدي ﺳﻴﺎهﭼﺮده‪ ،‬ﻫﻴﻜﻞدار ﺑﺎ ﻛﻠﻪاي ﻣﻨﮓ و ﻣﻮﻫﺎي ﺳﻴﺎه ﺳﺮِ ﺧﻴﺎﺑﺎن ﻻﭘﻪ روي زﻣﻴﻦ ﻧﺸﺴﺖ و دﻳﮕﺮ ﺣﺎﺿﺮ ﻧﺒﻮد ﻳﻚ‬ ‫ﻗﺪم ﻫﻢ ﺟﻠﻮﺗﺮ ﺑﺮود؛ ﻣﺸﺘﺖﻫﺎﻳﺶ را ﺑﻪﻃﺮف ﻣﺮدم ﺗﻜﺎن ﻣﻲداد و دﻧﺪان ﻗﺮوﭼﻪ ﻣﻲرﻓﺖ‪ .‬ﭘﺲ از ﭼﻨﺪ ﺗﻼش ﺑﺮاي ﻣﺠﺒﻮر‬ ‫ﻛﺮدن او‪ ،‬ﻳﻜﻲ ﺳﺮﺑﺎزﻫﺎ ﻛﺎﻣﻼً از ﻛﻮره در رﻓﺖ و ﺳﺮﻧﻴﺰهاش را دو ﺑﺎر در ﺑﺪن او ﻓﺮو ﺑﺮد و ﺑﻪاو ﮔﻔﺖ ﻛﻪ ﺑﺮﺧﻴﺰد و ﻣﺜﻞ‬ ‫دﻳﮕﺮان راه ﺑﺮود‪ .‬ﻫﻤﺎنﻃﻮر ﻛﻪ اﻧﺘﻈﺎر ﻣﻲرﻓﺖ‪ ،‬اﻳﻦ روش ﻣﻮﻓﻖ ﻧﺒﻮد‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ او را ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ و روي اﺳﺐ ﮔﺬاﺷﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﺎ‬ ‫ﺳﺮﻋﺖ از آن ﭘﺎﺋﻴﻦ ﭘﺮﻳﺪ؛ و ﺑﺎﻻﺧﺮه او را ﺑﻪد‪‬م اﺳﺐ ﺑﺴﺘﻨﺪ و ﺑﻪﺳﺒﻚ ﺑﺮوﻧﻬﻴﻠﺪا ]ﻣﻠﻜﻪي ﺳﻔﺎك[ روي زﻣﻴﻦ ﻛﺸﻴﺪﻧﺪ‪ .‬ﺧﻴﻠﻲ‬ ‫‪324‬‬

‫زود ﺑﺮاﺛﺮ ﺧﻮنرﻳﺰي ﺑﻲﻫﻮش ﺷﺪ و ﭼﻮن ﺑﻪﻳﻚ ﭼﻮب ﺧﺸﮓ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺷﺪه ﺑﻮد‪ ،‬او را ﺑﺎر ﻳﻚ ﮔﺎري آﻣﺒﻮﻻﻧﺴﻲ ﻛﺮدﻧﺪ و در‬ ‫ﻣﻴﺎن ﻓﺮﻳﺎد و دﺷﻨﺎم ﺟﻤﻌﻴﺖ از آنﺟﺎ ﺑﺮدﻧﺪ‪) .‬ﺗﺎﻳﻤﺰ‪ 31 ،‬ﻣﻪ(‪.‬‬ ‫زﻧﺪاﻧﻲ دﻳﮕﺮي ﻛﻪ او ﻧﻴﺰ از راه رﻓﺘﻦ ﺳﺮﺑﺎز ﻣﻲزد ﺑﺎ دﺳﺖﻫﺎ و ﻣﻮﻫﺎي ﺳﺮش در ﻣﻌﺎﺑﺮ ﻛﺸﻴﺪه ﻣﻲﺷﺪ‪) .‬ﺗﺎﻳﻤﺰ‪ 31 ،‬ﻣﻪ(‪.‬‬ ‫ﻧﺰدﻳﻚ ﭘﺎرك ﻣﻮﻧﺴﻮ ﻳﻚ زنوﺷﻮﻫﺮ را ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ و دﺳﺘﻮر دادﻧﺪ ﻛﻪ ﺑﻪﻃﺮف ﻣﻴﺪان واﻧﺪوم ﺑﻪراه ﺑﻴﻔﺘﻨﺪ ﻛﻪ دو ﻛﻴﻠﻮﻣﺘﺮي‬ ‫از آنﺟﺎ ﻓﺎﺻﻠﻪ داﺷﺖ‪ .‬آنﻫﺎ ﻫﺮدو ﻣﻌﻠﻮل ﺑﻮدﻧﺪ و ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﺴﺘﻨﺪ اﻳﻦﻗﺪر راه ﺑﺮوﻧﺪ‪ .‬زن روي ﺳﻨﮓ ﻛﻨﺎر ﺧﻴﺎﺑﺎن ﻧﺸﺴﺖ و‬ ‫ﻋﻠﻲرﻏﻢ اﻟﺘﻤﺎسﻫﺎي ﺷﻮﻫﺮش ﻛﻪ از او ﻣﻲﺧﻮاﺳﺖ ﺗﻼش ﻛﻨﺪ‪ ،‬ﺣﺎﺿﺮ ﻧﺒﻮد ﻗﺪﻣﻲ ﺑﻪﺟﻠﻮ ﺑﺮدارد‪ .‬زن ﺑﺮ اﻣﺘﻨﺎع ﺧﻮد‬ ‫ﭘﺎﻓﺸﺎري ﻛﺮد‪ ،‬و ﻫﺮ دو ﺑﻪﻫﻢ آوﻳﺨﺘﻨﺪ و از ژاﻧﺪارمﻫﺎﺋﻲ ﻛﻪ ﻫﻤﺮاهﺷﺎن ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﺧﻮاﺳﺘﻨﺪ ﻛﻪ اﮔﺮ ﻗﺮار اﺳﺖ ﺗﻴﺮﺑﺎران ﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬در‬ ‫دم ﺗﻴﺮﺑﺎرانﺷﺎن ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ﺑﻴﺴﺖ ﺗﭙﺎﻧﭽﻪ آﺗﺶ ﻛﺮد و آنﻫﺎ ﻫﻨﻮز ﻧﻔﺲ ﻣﻲﻛﺸﻴﺪﻧﺪ و ﻓﻘﻂ ﺑﺎ دوﻣﻴﻦ دور ﺷﻠﻴﻚ ﺑﻮد ﻛﻪ‬ ‫ﻓﺮوﻣﺮدﻧﺪ‪ .‬ﺑﻌﺪ ژاﻧﺪارمﻫﺎ دور ﺷﺪﻧﺪ و اﺟﺴﺎدي را ﻛﻪ از ﭘﺎ درآورده ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﺟﺎ ﮔﺬاﺷﺘﻨﺪ‪) .‬ﺗﺎﻳﻤﺰ‪ 29 ،‬ﻣﻪ(‪.‬‬ ‫‪225‬ـ اﻳﻦ ﻣﻄﻠﺐ و آنﭼﻪ در زﻳﺮ ﻣﻲآﻳﺪ ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ از ﺳﻮي زﻧﺪاﻧﻴﺎن‪ ،‬ﺑﻠﻜﻪ ﺗﻮﺳﻂ روزﻧﺎﻣﻪﻫﺎي ﻫﻮادار ﻧﻈﻢ و ﺧﺒﺮﻧﮕﺎران‬ ‫روزﻧﺎﻣﻪﻫﺎي ﻣﺤﺎﻓﻈﻪﻛﺎر ﺧﺎرﺟﻲ ﻛﻪ ﺑﻪﻋﻨﻮان ﺷﻬﻮدان ﻋﻴﻨﻲ ﺻﺤﺒﺖ ﻛﺮدهاﻧﺪ‪ ،‬ﺗﺄﺋﻴﺪ ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﭘﻴﻮﺳﺖ ‪: XXXV‬‬ ‫روزﻧﺎﻣﻪي ﻣﺤﺎﻓﻈﻪﻛﺎر ﺳﻪرﻧﮓ در ﺷﻤﺎرهي ‪ 31‬ﻣﻪ ﺧﻮد ﻧﻮﺷﺖ‪:‬‬ ‫ﺻﺒﺢ ﻳﻚﺷﻨﺒﻪ ﺑﻴﺴﺖوﭼﻬﺎرم‪ ،‬از ﺑﻴﺶ از دوﻫﺰار ﻓﺪرال ﺻﺪوﻳﺎزده ﻧﻔﺮﺷﺎن در ﺧﻨﺪقﻫﺎي ﭘ‪‬ﺴﻲ ﺗﻴﺮﺑﺎران ﺷﺪهاﻧﺪ‪ ،‬و‬ ‫ﺗﺤﺖ ﺷﺮاﺋﻄﻲ ﻛﻪ ﻧﺸﺎن ﻣﻲدﻫﺪ ﻛﻪ ﭘﻴﺮوزي ]ﭘﺎﻳﺎن اﻳﻦ ﺟﻤﻠﻪي ﺑﻲﻣﻌﻨﻲ را ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪزﺑﺎن اﺻﻠﻲ آورد[ ‪était entrée‬‬ ‫‪.dans toute la maturité de la situation‬‬ ‫ژﻧﺮال ﮔﺎﻟﻴﻔﻪﻛﻪ اﻋﺪامﻫﺎ را ﺳﺮﭘﺮﺳﺘﻲ ﻣﻲﻛﺮد ﮔﻔﺖ‪» :‬ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﻣﻮي ﺳﻔﻴﺪ دارﻧﺪ از ﺻﻒﻫﺎ ﺧﺎرج ﺷﻮﻧﺪ«! و ﺗﻌﺪاد‬ ‫ﻓﺪرالﻫﺎي ﺳﻔﻴﺪ ﻣﻮ ﺑﻪﺻﺪوﻳﺎزده ﻧﻔﺮ ﺑﺎﻟﻎ ﻣﻲﺷﺪ‪ .‬ﺑﺮاي اﻳﻦﻫﺎ دﻟﻴﻞ ﻣﺸﺪده اﻳﻦ ﺑﻮد ﻛﻪ ژوﺋﻦ ‪ 1848‬را دﻳﺪه ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬در‬ ‫اﻳﻦﺟﺎ ﻳﻚ ﺗﺌﻮري ﻗﻬﻘﺮاﺋﻲ ﻫﺴﺖ ﻛﻪ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﻣﺎ را راﻫﻲ ﻃﻮﻻﻧﻲ ﺑﻪﻋﻘﺐ ﺑﺮﮔﺮداﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﻟﻴﺒﺮﺗﻪي ﺑﺮوﻛﺴﻞ اﻋﻼﻣﻴﻪ زﻳﺮ را ﺑﺎ اﻣﻀﺎي ﺷﺎﻫﺪان ﻋﻴﻨﻲ در ﻣﻮرد وﻗﺎﻳﻌﻲ ﻛﻪ در ‪ 26‬ﻣﻪ ‪ 1871‬در ﻻﻣﻮﺋ‪‬ﺖ رخ داد‪،‬‬ ‫ﻣﻨﺘﺸﺮ ﻧﻤﻮد‪:‬‬ ‫در ‪ 26‬ﻣﻪ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﻣﺎ ﺟﺰو ﺳﺘﻮﻧﻲ از زﻧﺪاﻧﻴﺎن ﺑﻮدﻳﻢ ﻛﻪ در ﺳﺎﻋﺖ ﻫﺸﺖ ﺻﺒﺢ ﺑﻮﻟﻮار ﻣﺎﻟﺰِرب را ﺑﻪﺳﻤﺖ ورﺳﺎي ﺗﺮك‬ ‫ﻛﺮد‪ .‬ﻣﺎ در ﺷﺎﺗﻮد‪‬ﻻﻣﻮﺋ‪‬ﺖ ﺗﻮﻗﻒ ﻛﺮدﻳﻢ و در آنﺟﺎ ژﻧﺮال ﮔﺎﻟﻴﻔﻪ ﭘﺲ از ﭘﺎﺋﻴﻦ آﻣﺪن از اﺳﺐ ﺧﻮد وارد ﺻﻔﻮف ﻣﺎ ﺷﺪ و‬ ‫ﺑﻪاﻧﺘﺨﺎب ﭘﺮداﺧﺖ و ﻫﺸﺘﺎدوﺳﻪ ﻣﺮد و ﺳﻪ زن را ﺑﻪﺳﺮﺑﺎزﻫﺎ ﻧﺸﺎن داد‪ .‬آنﻫﺎ را ﺑﻪﭘﺎي اﺳﺘﺤﻜﺎﻣﺎت ﺑﺮدﻧﺪ و ﺟﻠﻮي ﭼﺸﻢ ﻣﺎ‬ ‫ﺗﻴﺮﺑﺎران ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﭘﺲ از اﻳﻦ ﺿﺮبِ ﺷﺼﺖ‪ ،‬ژﻧﺮال ﺑﻪﻣﺎ ﮔﻔﺖ‪» :‬اﺳﻢ ﻣﻦ ﮔﺎﻟﻴﻔﻪ اﺳﺖ‪ .‬روزﻧﺎﻣﻪﻫﺎي ﺷﻤﺎ در ﭘﺎرﻳﺲ ﺑﻪاﻧﺪازهي‬ ‫ﻛﺎﻓﻲ ﻣﺮا ﻟﺠﻦﻣﺎل ﻛﺮدهاﻧﺪ‪ .‬ﻣﻦ اﻧﺘﻘﺎم ﺧﻮدم را ﻣﻲﮔﻴﺮم«‪.‬‬ ‫از اﻳﻦﺟﺎ ﻣﺎ ﺑﻪﺳﻤﺖ ورﺳﺎي ﺣﺮﻛﺖ ﻛﺮدﻳﻢ و در اﻳﻦﺟﺎ ﻫﻢ درﻃﻲ ﺳﻔﺮ ﻣﺠﺒﻮر ﺑﻮدﻳﻢ ﺷﺎﻫﺪ اﻋﺪامﻫﺎي وﺣﺸﺘﻨﺎك دو‬ ‫زن و ﺳﻪ ﻣﺮد ﺑﺎﺷﻴﻢ ﻛﻪ دراﺛﺮ ﺧﺴﺘﮕﻲ از ﭘﺎ اﻓﺘﺎده ﺑﻮدﻧﺪ و ﭼﻮن دﻳﮕﺮ ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﺴﺘﻨﺪ ﻫﻢﭘﺎي ﺳﺘﻮن راه ﺑﺮوﻧﺪ‪ ،‬ﺗﻮﺳﻂ‬ ‫ﮔﺮوﻫﺒﺎنﻫﺎي ﺷﻬﺮي ﻛﻪ اﺳﻜﻮرت ﻣﺎ را ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻣﻲدادﻧﺪ ﺑﺎ ﺿﺮﺑﺎت ﺳﺮﻧﻴﺰه ﻛﺸﺘﻪ ﺷﺪﻧﺪ‪.‬‬

‫اﺳﺎﻣﻲ ﺑﺎ ذﻛﺮ ﺷﻐﻞ و آدرس ﺑﻪﺗﻌﺪاد ﻳﺎزده اﺳﻢ ﺑﻪدﻧﺒﺎل آﻣﺪه اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﺳﺘﻮن زﻧﺪاﻧﻴﺎن در ﺧﻴﺎﺑﺎن اورﻳﺶ ﺗﻮﻗﻒ ﻛﺮد و ﺑﻪﺳﺘﻮن ﭼﻬﺎر و در ردﻳﻒ ﭘﻨﺞ ﻧﻔﺮه در ﻛﻮره راه ﻣﻨﺘﻬﻲ ﺑﻪﺟﺎده ﺻﻒ‬ ‫ﻛﺸﻴﺪﻧﺪ‪ .‬ژﻧﺮال ديﻣﺎرﻛﻲ د‪‬ﮔﺎﻟﻴﻔﻪ و ﺳﺘﺎدش ﻛﻪ ﭘﻴﺶ از ﻣﺎ ﺑﻪآنﺟﺎ رﺳﻴﺪه ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﭘﻴﺎده ﺷﺪﻧﺪ و از ﺳﻤﺖ ﭼﭗِ ﺻﻒ و‬

‫‪325‬‬

‫ﻧﺰدﻳﻚ ﺟﺎﺋﻲ ﻛﻪ ﻣﻦ آنﺟﺎ ﺑﻮدم‪ ،‬ﺷﺮوع ﺑﻪﺑﺎزرﺳﻲ ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ژﻧﺮال ﻛﻪ ﺑﻪآﻫﺴﺘﮕﻲ ﻗﺪم ﺑﺮﻣﻲداﺷﺖ و ﺻﻒ را از ﻧﻈﺮ‬ ‫ﻣﻲﮔﺬراﻧﺪ‪ ،‬ﻣﺜﻞ آن ﻛﻪ در ﺣﺎل ﺑﺎزرﺳﻲ اﺳﺖ؛ اﻳﻦﺟﺎ و آنﺟﺎ ﻣﻲاﻳﺴﺘﺎد‪ ،‬روي ﺷﺎﻧﻪ ﻛﺴﻲ ﻣﻲزد و ﻳﺎ ﺑﻪاو ﻋﻼﻣﺖ ﻣﻲداد ﻛﻪ‬ ‫از ﻋﻘﺐ ﺻﻒ ﺑﻴﺮون ﺑﻴﺎﻳﺪ‪ .‬در ﺑﻴﺶﺗﺮ ﻣﻮارد ﻓﺮدي ﻛﻪ ﺑﻪاﻳﻦ ﻧﺤﻮ ﻣﺸﺨﺺ ﻣﻲﺷﺪ‪ ،‬ﺑﺪون ﺣﺮف دﻳﮕﺮي از ﺻﻒ ﺑﻴﺮون‬ ‫ﻣﻲآﻣﺪ و ﺑﻪﻃﺮف وﺳﻂ ﺟﺎده ﻛﻪ ﺣﺎﻻ دﻳﮕﺮ ﺳﺘﻮن ﻛﻮﭼﻜﻲ در آنﺟﺎ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺷﺪه ﺑﻮد‪ ،‬ﺣﺮﻛﺖ ﻣﻲﻛﺮد‪ ...‬ﺑﺪﻳﻬﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ‬ ‫آنﻫﺎ ﺧﻴﻠﻲ ﺧﻮب ﻣﻲداﻧﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﺳﺎﻋﺖ آﺧﺮﺷﺎن رﺳﻴﺪه اﺳﺖ و ﻣﺸﺎﻫﺪهي ﻋﻜﺲاﻟﻌﻤﻞ ﮔﻮﻧﺎﮔﻮن آنﻫﺎ ﺑﻪﻧﺤﻮي‬ ‫ﻫﺮاساﻧﮕﻴﺰ ﺟﺎﻟﺐ ﺑﻮد‪ .‬ﻳﻚ ﻧﻔﺮ ﻛﻪ زﺧﻤﻲ ﻫﻢ ﺑﻮد ﺑﺎ ﭘﻴﺮاﻫﻦ آﻏﺸﺘﻪ ﺑﻪﺧﻮن ﻣﻴﺎن ﺟﺎده ﻧﺸﺴﺖ و ﺑﺎ اﻧﺪوه ﻣﻲﻧﺎﻟﻴﺪ‪...‬‬ ‫دﻳﮕﺮاﻧﻲ در ﺳﻜﻮت ﻣﻲﮔﺮﻳﺴﺘﻨﺪ‪ .‬دو ﻧﻔﺮ ﻛﻪ ﺑﻪﻧﻈﺮ ﺳﺮﺑﺎز ﻓﺮاري ﻣﻲآﻣﺪﻧﺪ؛ رﻧﮓﭘﺮﻳﺪه‪ ،‬وﻟﻲ ﻣﺴﻠﻂ ﺑﺮﺧﻮد از ﺳﺎﻳﺮ زﻧﺪاﻧﻴﺎن‬ ‫ﻣﻲﭘﺮﺳﻴﺪﻧﺪ ﻛﻪ آﻳﺎ ﻫﺮﮔﺰ آنﻫﺎ را در ﺻﻔﻮف ﺧﻮد دﻳﺪهاﻧﺪ‪ .‬ﻋﺪهاي ﻣﺒﺎرزهﺟﻮﻳﺎﻧﻪ ﻟﺒﺨﻨﺪ ﻣﻲزدﻧﺪ‪ ...‬دﻳﺪن اﻳﻦﻛﻪ ﻳﻜﻲ از‬ ‫ﻫﻢردﻳﻒﻫﺎﻳﺖ را اﻳﻦﻃﻮر ﺑﻴﺮون ﺑﻜﺸﻨﺪ و درﻓﺎﺻﻠﻪي ﭼﻨﺪ دﻗﻴﻘﻪ ﺑﻪدﺳﺖ ﻣﺮگ ﺑﺴﭙﺎرﻧﺪ‪ ،‬ﺻﺤﻨﻪ ﻫﺮاﺳﻨﺎﻛﻲ ﺑﻮد‪ .‬ﺗﻼﺷﻲ‬ ‫دﻳﮕﺮ‪ ...‬در ﭼﻨﺪ ﻗﺪﻣﻲ ﺟﺎﺋﻲ ﻛﻪ ﻣﻦ اﻳﺴﺘﺎده ﺑﻮدم‪ ،‬ﻳﻚ اﻓﺴﺮ ﺳﻮار زن و ﻣﺮدي را ﺑﻪﺧﺎﻃﺮ ﺧﻼف ﺧﺎﺻﻲ ﺑﻪﮔﺎﻟﻴﻔﻪ ﻧﺸﺎن داد‪.‬‬ ‫زن از ﻣﻴﺎن ﺻﻒ ﺑﻴﺮون دوﻳﺪ ﺑﻪزاﻧﻮ اﻓﺘﺎد و ﺑﺎ ﺑﺎزوﻫﺎي ﮔﺸﺎده ﻃﻠﺐ ﺗﺮﺣﻢ ﻛﺮد و اﻇﻬﺎر ﺑﻲﮔﻨﺎﻫﻲ ﻧﻤﻮد‪ .‬ژﻧﺮال اﺑﺘﺪا ﻣﻜﺜﻲ‬ ‫ﻛﺮد و ﺑﻌﺪ ﺑﺎ ﭼﻬﺮهاي ﺑﻲﺗﻔﺎوت و رﻓﺘﺎري ﺧﺸﮓ ﮔﻔﺖ‪» :‬ﺧﺎﻧﻢ‪ ،‬ﻣﻦ ﻫﻤﻪي ﺗﺄﺗﺮﻫﺎ را در ﭘﺎرﻳﺲ دﻳﺪهام‪ .‬ﺑﺎزي ﺷﻤﺎ ﻫﻴﭻ‬ ‫ﺗﺄﺛﻴﺮي روي ﻣﻦ ﻧﺪارد«‪](Ce n'est pas la peine de jouer la comedie) .‬ﻻزم ﻧﻴﺴﺖ ﻛﻤﺪي ﺑﺎزي ﻛﻨﻴﺪ[‬ ‫ﻣﻦ ﺣﺮﻛﺖ ژﻧﺮال در ﻣﻴﺎن زﻧﺪاﻧﻴﺎن را از ﻧﺰدﻳﻚ دﻧﺒﺎل ﻣﻲﻛﺮدم؛ ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ ﻳﻚ زﻧﺪاﻧﻲ‪ ،‬وﻟﻲ ﻣﻔﺘﺨﺮ ﺑﻪﺑﺮﺧﻮرداري از اﺳﻜﻮرت‪‬‬ ‫دو ﺷﻜﺎري اﺳﺐﺳﻮار‪ .‬ﺳﻌﻲ ﻣﻲﻛﺮدم ﺑﻔﻬﻤﻢ ﻛﻪ ﭼﻪ ﭼﻴﺰي اﻧﺘﺨﺎبﻫﺎﻳﺶ را ﻫﺪاﻳﺖ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬ﻧﺘﻴﺠﻪ ﻣﺸﺎﻫﺪات ﻣﻦ اﻳﻦ ﺑﻮد‬ ‫ﻛﻪ در آن روز ﺑﻪﻧﺤﻮي ﭼﺸﻢﮔﻴﺮ ﺑﻠﻨﺪﺗﺮ‪ ،‬ﻛﺜﻴﻒﺗﺮ‪ ،‬ﺗﻤﻴﺰﺗﺮ‪ ،‬ﭘﻴﺮﺗﺮ ﻳﺎ زﺷﺖﺗﺮ ﺑﻮدن از ﺑﻐﻞدﺳﺘﻲ ﺧﻮد ﭼﻴﺰ ﺧﻮﺑﻲ ﻧﺒﻮد‪ .‬ﻳﻚ‬ ‫ﻓﺮد ﻣﺨﺼﻮﺻﺎً ﺟﻠﺐ ﻧﻈﺮ ﻣﺮا ﻛﺮد ﻛﻪ اﺣﺘﻤﺎﻻً رﻫﺎﺋﻲ ﺧﻮد از ﺑﻼﻳﺎي اﻳﻦ ﺟﻬﺎن را ﻣﺪﻳﻮن داﺷﺘﻦ ﺑﻴﻨﻲاي ﺷﻜﺴﺘﻪ و‬ ‫ﻧﺎﺗﻮاﻧﻲاش در ﭘﻨﻬﺎن ﻛﺮدن آن در ارﺗﻔﺎﻋﻲ ﻛﻪ ﻗﺮار داﺷﺖ‪ ،‬ﺑﻮد؛ ﻛﻪ در ﺟﺎﺋﻲ دﻳﮕﺮ و در ﻏﻴﺮ اﻳﻦ ﺣﺎﻟﺖ‪ ،‬ﭼﻬﺮهاي ﻣﻌﻤﻮﻟﻲ‬ ‫ﺑﻮد‪ .‬ﺑﻴﺶ از ﺻﺪ ﻧﻔﺮي اﻧﺘﺨﺎب ﺷﺪﻧﺪ‪ ،‬ﻳﻚ ﺟﻮﺧﻪ آﺗﺶ ﻓﺮاﺧﻮاﻧﺪه ﺷﺪ و ﺳﺘﻮن ﺣﺮﻛﺖ ﺧﻮد را از ﺳﺮ ﮔﺮﻓﺖ و آنﻫﺎ را ﭘﺸﺖ‬ ‫ﺳﺮ ﮔﺬاﺷﺖ‪ .‬ﭼﻨﺪ دﻗﻴﻘﻪاي ﺑﻌﺪ رﮔﺒﺎر آﺗﺶ در ﭘﺸﺖ ﺳﺮ ﻣﺎ آﻏﺎز ﺷﺪ و ﺗﺎ ﺑﻴﺶ از ﻳﻚ رﺑﻊ ﺳﺎﻋﺖ اداﻣﻪ ﻳﺎﻓﺖ‪ .‬اﻳﻦ اﻋﺪام آن‬ ‫ﺗﻴﺮهروزاﻧﻲ ﺑﻮد ﻛﻪ ﺑﻲﻣﺤﺎﻛﻤﻪ ﻣﺤﻜﻮم ﺷﺪﻧﺪ‪) .‬دﻳﻠﻲ ﻧﻴﻮز‪ 8 ،‬ژوﺋﻦ ‪.(1871‬‬ ‫دﻳﺮوز )ﻳﻚﺷﻨﺒﻪ ‪ 28‬ﻣﻪ( ﺣﺪود ﺳﺎﻋﺖ ﻳﻚ‪ ،‬ژﻧﺮال ﮔﺎﻟﻴﻔﻪ در رأس ‪ 6/000‬زﻧﺪاﻧﻲ ﻇﺎﻫﺮ ﺷﺪ‪ .‬روي ﭼﻬﺮهﻫﺎي‬ ‫درﻫﻢﺷﻜﺴﺘﻪ و در ﭼﺸﻢﻫﺎي ﮔﻮد رﻓﺘﻪي آنﻫﺎ ﻫﻴﭻ ﻧﻮر اﻣﻴﺪي وﺟﻮد ﻧﺪاﺷﺖ ﻛﻪ دﻳﺪه ﺷﻮد‪ .‬آنﻫﺎ آﺷﻜﺎرا ﺑﺮاي ﺑﺪﺗﺮﻳﻦ‬ ‫ﺳﺮﻧﻮﺷﺖﻫﺎ آﻣﺎده ﺑﻮدﻧﺪ و ﺑﻲاﻋﺘﻨﺎ ﭘﺎ ﺑﻪزﻣﻴﻦ ﻣﻲﻛﺸﻴﺪﻧﺪ ﻛﻪ ﮔﻮﺋﻲ ارزش آن را ﻧﺪارد ﺗﺎ ورﺳﺎي راه ﺑﺮوﻧﺪ ﺗﺎ در آنﺟﺎ‬ ‫ﺗﻴﺮﺑﺎران ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﻳﻚ اﻋﺪام ﻓﻮري آنﻫﺎ را از رﻧﺞ اﻳﻦ ﺳﻔﺮ ﻣﻲرﻫﺎﻧﺪ‪ .‬آﻗﺎي د‪‬ﮔﺎﻟﻴﻔﻪ ﻫﻢ ﺑﻪﻧﻈﺮ ﻣﻲرﺳﻴﺪ ﺑﺮ ﻫﻤﻴﻦ ﻋﻘﻴﺪه‬ ‫ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬و اﻧﺪﻛﻲ ﺑﺎﻻﺗﺮ از اَركد‪‬ﺗﺮﻳﻴﻮﻧﻒ ﺳﺘﻮن را ﻣﺘﻮﻗﻒ ﻛﺮد‪ 82 ،‬ﻧﻔﺮ را اﻧﺘﺨﺎب ﻛﺮد ﻛﻪ ﻫﻤﺎنﺟﺎ اﻋﺪام ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬اﻧﺪﻛﻲ ﺑﻌﺪ از‬ ‫اﻳﻦ ﻳﻚ دﺳﺘﻪي ‪ 20‬ﻧﻔﺮي از آﺗﺶﻧﺸﺎنﻫﺎ ﺑﻪﭘﺎرك ﻣ‪‬ﻨﺴﻮ ﺑﺮده ﺷﺪه و اﻋﺪام ﮔﺮدﻳﺪﻧﺪ‪) .‬ﺗﺎﻳﻤﺰ‪ 31 ،‬ﻣﻪ ‪.(1871‬‬ ‫‪226‬ـ »ﻣﻦ آدم ﻻﻏﺮاﻧﺪاﻣﻲ را ﻣﻼﺣﻈﻪ ﻛﺮدم ﻛﻪ در ﻟﺒﺎس ﮔﺎرد ﻣﻠﻲ ﺑﻪﺗﻨﻬﺎﺋﻲ راه ﻣﻲرﻓﺖ‪ ،‬ﺑﺎ ﻣﻮﻫﺎي ﺑﻠﻨﺪ روﺷﻦ و‬ ‫رﻳﺨﺘﻪ روي ﺷﺎﻧﻪﻫﺎ‪ ،‬ﭼﺸﻢﻫﺎي آﺑﻲ درﺧﺸﺎن و ﺻﻮرﺗﻲ زﻳﺒﺎ‪ ،‬ﮔﻴﺮا و ﺟﻮان ﻛﻪ ﺑﻪﻧﻈﺮ ﻣﻲرﺳﻴﺪ ﻧﻪ ﺷﺮم ﻣﻲﺷﻨﺎﺳﺪ و ﻧﻪ‬ ‫ﺗﺮس‪ .‬وﻗﺘﻲ ﻧﺎﻇﺮان ﺻﺤﻨﻪ ﺑﺎ ﻳﻚ ﻧﮕﺎه ﻣﺘﻮﺟﻪ ﺷﺪﻧﺪ ﻛﻪ اﻳﻦ ﺑﻪﻇﺎﻫﺮ ﮔﺎرد ﻣﻠﻲ ﻣﺮد‪ ،‬ﻳﻚ زن اﺳﺖ؛ ﺧﺸﻢﺷﺎن ﺑﻪﺻﻮرت‬ ‫دﺷﻨﺎم ﻓﻮران ﻛﺮد‪ .‬وﻟﻲ ﺗﻨﻬﺎ ﭘﺎﺳﺦ ﻗﺮﺑﺎﻧﻲ اﻳﻦ ﺑﻮد ﻛﻪ ﺑﺎ ﭼﺸﻤﺎﻧﻲ ﻛﻪ رﻧﮓﺷﺎن ﺑﻴﺶﺗﺮ ﺷﺪه ﺑﻮد و ﺑﺮق ﻣﻲزدﻧﺪ‪ ،‬ﺑﺎ ﺧﺸﻢ‬ ‫ﺑﻪراﺳﺖ و ﭼﭗ ﻧﮕﺎه ﻣﻲﻛﺮد‪ .‬اﮔﺮ ﻣﻠﺖ ﻓﺮاﻧﺴﻪ ﻓﻘﻂ از زﻧﺎن ﻓﺮاﻧﺴﻮي ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻣﻲﺷﺪ‪ ،‬ﭼﻪ ﻣﻠﺖ ﻫﻮﻟﻨﺎﻛﻲ ﻣﻲﺑﻮد«‪ .‬ﺗﺎﻳﻤﺰ‪29 ،‬‬ ‫ﻣﻪ ‪.1871‬‬

‫‪326‬‬

‫‪227‬ـ آنﻫﺎ ﺑﺎ ر‪‬ﺗﻴﺴﺒ‪‬ﻦ ﺑﻪاﻳﻦﮔﻮﻧﻪ رﻓﺘﺎر ﻛﺮدﻧﺪ‪ ،‬ﻛﺴﻲ ﻫﻤﻴﻦ ﺗﺎزﮔﻲ در د‪‬ﺑﺎ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺑﻮد »ﭼﻪ ﭘﻴﺮوزي ذﻳﻘﻴﻤﺘﻲ«!‬ ‫‪228‬ـ ﭼﻨﺪﻳﻦ روزﻧﺎﻣﻪي ﻣﺤﺎﻓﻈﻪﻛﺎر و ازﺟﻤﻠﻪ ﺳﻴﻜﻞ ﺑﺮاﻳﻦ اﻣﻮر ﺷﻬﺎدت دارﻧﺪ‪ .‬ﻣﺎ ﻧﻘﻞ ﻗﻮل از اﻳﻦ روزﻧﺎﻣﻪ را‬ ‫ﺑﻪروزﻧﺎﻣﻪﻫﺎي ﻓﻴﮕﺎرﻳﺴﺖ ﻛﻪ ﻇﻦ ﮔﻨﺪهﻛﺮدن اﻓﺘﺨﺎرات ارﺗﺶ ﺑﻪآنﻫﺎ ﻣﻲرود‪ ،‬ﺗﺮﺟﻴﺢ ﻣﻲدﻫﻴﻢ‪» .‬ﭘﺮﻳﺮوز در ﺳﺎﺗﻮري‬ ‫ﺗﻼﺷﻲ ﺑﺮاي ﺷﻮرش ﺻﻮرت ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬ﺳﺮﺑﺎزان ﺑﺎ ﻫﺪف ﮔﺮﻓﺘﻦ ﻳﺎﻏﻲﺗﺮﻳﻦﻫﺎ آﻏﺎز ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬وﻟﻲ ﭼﻮن اﻳﻦ ﻛﺎر ﺑﻪاﻧﺪازهي ﻛﺎﻓﻲ‬ ‫ﺳﺮﻳﻊ ﺑﻪﻧﻈﺮ ﻧﺮﺳﻴﺪ‪ ،‬ﻣﺴﻠﺴﻞﻫﺎ را ﭘﻴﺶ آوردﻧﺪ ﻛﻪ ﺑﻪروي ﺟﻤﻌﻴﺖ آﺗﺶ ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﻧﻈﻢ دوﺑﺎره ﺑﺮﻗﺮار ﺷﺪ‪ ،‬وﻟﻲ ﺑﻪﭼﻪ‬ ‫ﻗﻴﻤﺘﻲ«! )ورﺳﺎي‪ 27 ،‬ﻣﻪ(‪» .‬ﺣﺪود ﺳﺎﻋﺖ ﭼﻬﺎر ﺻﺒﺢ ﻳﻚ ﺧﻴﺰش ﺟﺪﻳﺪ در ﻣﻴﺎن زﻧﺪاﻧﻴﺎن ﺳﺎﺗﻮري رخ داد‪ .‬ﭼﻨﺪ رﮔﺒﺎر‬ ‫ﻣﺴﻠﺴﻞ ﺷﻠﻴﻚ ﺷﺪ و ﻫﻤﺎنﻃﻮر ﻛﻪ ﻣﻲﺗﻮاﻧﻴﺪ ﺗﺼﻮر ﻛﻨﻴﺪ‪ ،‬ﺗﻌﺪاد ﻛﺸﺘﻪﻫﺎ و زﺧﻤﻲﻫﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﻧﺴﺒﺘﺎً زﻳﺎد ﺑﺎﺷﺪ«)ورﺳﺎي‪28 ،‬‬ ‫ﻣﻪ(‪.‬‬ ‫‪229‬ـ از ﺟﻤﻠﻪ‪ ،‬ﻳﻜﻲ ﻫﻤﻴﻦ ﺗﻴﻴِﺮس‪ ،‬ﺳﺮﻫﻨﮓ دوﻣﻲ ﻛﻪ اﻋﺪامﻫﺎي ﻧﺎﺣﻴﻪ ﺳﻴﺰدﻫﻢ را ﺳﺮﭘﺮﺳﺘﻲ ﻣﻲﻛﺮد‪.‬‬ ‫‪230‬ـ در ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎن ﺑ‪‬ﮋُن ﻓﺪرال ﻣﺠﺮوﺣﻲ ﺑﻮد ﻛﻪ ﺗﻤﺎم ﭘﺮﺳﻨﻞ ﻣﻲﺧﻮاﺳﺘﻨﺪ ﺟﺎن او را ﻧﺠﺎت دﻫﻨﺪ‪ .‬ﻓﻘﻂ ﻳﻚ ﻧﻔﺮ‬ ‫ﻣﺨﺎﻟﻔﺖ ﻛﺮد‪ ،‬دﻛﺘﺮ د‪‬ﻟﺒﻮ‪ ،‬ﺳﺮﺟﺮاح و اﺳﺘﺎد داﻧﺸﻜﺪهي ﭘﺰﺷﮕﻲ‪ .‬او ﺑﻪدﻧﺒﺎل ﺳﺮﺑﺎزان ﭘ‪‬ﺴﺖ ﻣﺠﺎور ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎن ﻓﺮﺳﺘﺎد ﺗﺎ آن‬ ‫ﺑﻴﭽﺎره را ﺑﺒﺮﻧﺪ‪ .‬اﻳﻦ واﻗﻌﻪ ﺑﻪاﻓﺘﺨﺎر داﻧﺸﺠﻮﻳﺎﻧﻲ ﻧﻘﻞ ﺷﺪ ﻛﻪ ﭼﻨﺪ ﻣﺎه ﺑﻌﺪ دﻛﺘﺮ د‪‬ﻟﺒﻮ را ﻣﺠﺒﻮر ﻛﺮدﻧﺪ ﺗﺎ ﺗﺪرﻳﺲاش را‬ ‫ﻣﻌﻠﻖ ﻛﻨﺪ‪.‬‬ ‫‪231‬ـ ﺗﻌﺪاد دﻓﺎﺗﺮيﻛﻪ اﻳﻦ ﮔﺰارشﻫﺎ در آنﻫﺎ ﺛﺒﺖ ﻣﻲﺷﺪ‪ ،‬اﻣﻜﺎن اﺛﺒﺎت ﺻﺤﺖ اﻳﻦ آﻣﺎر ﻧﻨﮓ آور را ﻓﺮاﻫﻢ ﻛﺮد ﻛﻪ‬ ‫ﺗﻮﺳﻂ روزﻧﺎﻣﻪﻫﺎي ﺟﺎﺳﻮس آن زﻣﺎن ﻣﻨﺘﺸﺮ ﻣﻲﺷﺪ‪.‬‬ ‫‪232‬ـ ﻳﻜﻲ از اﻳﻦ ﻓﺮﻣﺎنﻫﺎ ﻛﻪ ﺑﻪﻣﻴﻠﻲﻳِﺮ دﺳﺘﻮر ﻣﻲداد ﺗﺎ ﻛﺮاﻧﻪي ﭼﭗ را آﺗﺶ ﺑﺰﻧﺪ‪ ،‬اﻣﻀﺎي ﺑﻴﻮره )ﻛﻪ در ﺗﺎرﻳﺦ‬ ‫ﺑﻴﺴﺖوﻳﻜﻢ ﻓﺮار ﻛﺮد( و دوﻣﺒﺮوﺳﻜﻲ )ﻛﻪ در آن زﻣﺎن دﻳﮕﺮ ﻣﺮده ﺑﻮد( را داﺷﺖ‪.‬‬ ‫‪233‬ـ »ﻛﺎر ﻛﻠﻲ ﭘﺎﻛﺴﺎزي ﭘﺎرﻳﺲ‪ .‬ﺗﻨﺒﻴﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺎ ﺟﺮم ﺑﺮاﺑﺮ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬اﻳﻦﻫﺎ وﺳﺎﺋﻠﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﺎ آنﻫﺎ ﻣﻲﺷﻮد ﺑﻪاﻳﻦ‬ ‫ﻧﺘﻴﺠﻪ رﺳﻴﺪ‪ .‬اﻋﻀﺎي ﻛﻤﻮن‪ ،‬ﺳﺮﻛﺮدﮔﺎن ﻗﻴﺎم‪ ،‬اﻋﻀﺎي ﻛﻤﻴﺘﻪﻫﺎ‪ ،‬ﻣﺤﺎﻛﻢ ﻧﻈﺎﻣﻲ و دادﮔﺎهﻫﺎي اﻧﻘﻼﺑﻲ‪ ،‬ژﻧﺮالﻫﺎ و اﻓﺴﺮان‬ ‫ﺧﺎرﺟﻲ‪ ،‬ﻓﺮاريﻫﺎ‪ ،‬ﻗﺎﺗﻞﻫﺎي ﻣﻮﻧﻤﺎرﺗﺮ‪ ،‬ﻻﻗُﻜﺖ و ﻣﺎزا‪ ،‬ﻣﺮدان و زﻧﺎن آﺗﺶاﻓﺮوز‪ ،‬ﻣﺮدان در ﻣﺮﺧﺼﻲ‪ ،‬ﺑﺎﻳﺪ ﺗﻴﺮﺑﺎران ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﻗﺎﻧﻮن ﻧﻈﺎﻣﻲ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺎ ﻫﻤﻪ ﻗﻮتش درﻣﻮرد اﻳﻦ روزﻧﺎﻣﻪﻧﮕﺎراﻧﻲ ﻛﻪ ﻣﺸﻌﻞ و ﺗﭙﺎﻧﭽﻪ در دﺳﺖ اﺣﻤﻖﻫﺎي ﻣﺘﻌﺼﺐ ﻗﺮار‬ ‫دادهاﻧﺪ‪ ،‬اﻋﻤﺎل ﺷﻮد‪ .‬ﺑﺨﺸﻲ از اﻳﻦ اﻗﺪاﻣﺎت از ﭘﻴﺶ ﺑﻪﻋﻤﻞ درآﻣﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﺳﺮﺑﺎزان ﻣﺎ ﺑﺎ ﺗﻴﺮﺑﺎران ﻓﻲاﻟﻤﺠﻠﺲ ﻛﺎر‬ ‫دادﮔﺎهﻫﺎي ﻧﻈﺎﻣﻲ را راﺣﺖ ﻛﺮدهاﻧﺪ‪ .‬وﻟﻲ ﻧﺒﺎﻳﺪ ﻧﺎدﻳﺪه ﮔﺮﻓﺖ ﻛﻪ ﺑﺰﻫﻜﺎران ﺑﺴﻴﺎري از ﻣﺠﺎزات ﮔﺮﻳﺨﺘﻪاﻧﺪ«‪ .‬ﻓﻴﮕﺎروي ﻫﺸﺘﻢ‬ ‫ژوﺋﻦ‪.‬‬ ‫‪234‬ـ ﮔﺰارش ژﻧﺮال اَﭘِﺮ‪ ،‬ﺟﺪول ‪ ،1‬ص ‪ 215‬و ‪.262‬‬ ‫‪235‬ـ ﮔﺰارش ﺳﺮوان ﮔﻴﺸﺎن‪ ،‬ﺗﺤﻘﻴﻖ درﻣﻮرد ﻫﻴﺠﺪﻫﻢ ﻣﺎرس‪ ،‬ﺟﻠﺪ ‪ ،3‬ص ‪.424‬‬

‫‪327‬‬

‫‪236‬ـ ژورﻧﺎل د‪‬دﻳﺒﺎ ﺗﺨﻤﻴﻦ زد ﻛﻪ »ﺗﻠﻔﺎت ﺣﺰب ﻗﻴﺎم از ﻛﺸﺘﻪ و اﺳﻴﺮ ﺑﻪ ‪ 100/000‬ﻧﻔﺮ رﺳﻴﺪ«‪.‬‬ ‫‪237‬ـ در ﻓﻴﮕﺎروي ﻫﺸﺘﻢ ژوﺋﻦ ـﻫﻤﺎن ﺷﻤﺎرهاي ﻛﻪ ﺷﺎﻣﻞ ﻧﻘﺸﻪي ﻛﺸﺘﺎر ﻫﻢ ﺑﻮدـ ﻣﻲﺗﻮان ﺧﻮاﻧﺪ‪» ،‬ﻣﺎ ﻧﺎﻣﻪ زﻳﺮ را از‬ ‫آﻗﺎي ﻟﻮﺋﻲ ﺑﻼن ﺑﻪآﻗﺎي ﻓﻠﻴﭗ ﮔﻲ درﻳﺎﻓﺖ ﻛﺮدهاﻳﻢ‪:‬‬ ‫»ﺟﻨﺎب‪ ،‬ﻣﻦ در ﻣﻘﺎﻟﻪاي ﺑﻪﻗﻠﻢ ﺷﻤﺎ ﺧﻮاﻧﺪم ﻛﻪ ﺣﺰب ﺷﺮﻳﻒ ﺟﻤﻬﻮريﺧﻮاه ﺣﻖ دارد از ﻣﻦ اﻧﺘﻈﺎر داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‬ ‫ﺑﻪﭘﻠﻴﺪيﻫﺎﺋﻲ ﻛﻪ ﭘﺎرﻳﺲ ﺻﺤﻨﻪ و ﻗﺮﺑﺎﻧﻲ آنﻫﺎ ﺑﻮده اﺳﺖ‪ ،‬اﻋﺘﺮاض ﻛﻨﻢ‪ .‬اﻳﻦ اﻇﻬﺎر ﻧﻈﺮ ﻣﺮا ﺷﮕﻔﺖزده ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬ﻛﺪام آدم‬ ‫ﺷﺮﻳﻔﻲ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ‪ ،‬ﺑﺪون آنﻛﻪ ﻓﺎﻗﺪ ﻋﺰت ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺧﻮد را ﻣﻜﻠﻒ ﺑﺪاﻧﺪ ﺑﻪﻋﻤﻮم ﻣﺮدم ﻫﺸﺪار ﺑﺪﻫﺪ ﻛﻪ آﺗﺶاﻓﺮوزي‪ ،‬ﻏﺎرت و‬ ‫آدمﻛﺸﻲ او را ﻣﺸﻤﺌﺰ ﻣﻲﺳﺎزد‪ .‬ﻣﻦ ﺧﻮد را ﺷﺎﻳﺴﺘﻪي ﻗﻀﺎوت در اﻳﻦ ﻣﻮرد ﻣﻲداﻧﻢ‪ ،‬اﻣﺎ اﻳﻦ اﻋﻼن از ﺟﺎﻧﺐ ﻣﻦ ﻛﺎﻣﻼً‬ ‫ﺑﻲﻓﺎﻳﺪه اﺳﺖ‪.‬‬ ‫»ﻫﻢﭼﻨﻴﻦ‪ ،‬ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ ﺧﺸﻢ ﻋﻤﻮﻣﻲ اﻳﻦﻗﺪر ﻣﺸﺮوع و اﻳﻦﻗﺪر زﻳﺎد اﺳﺖ‪ ،‬ﺟﻨﺎب آﻳﺎ آﮔﺎﻫﻴﺪ ﻛﻪ در دادﮔﺎه ﺳﻜﻮت‬ ‫ﺣﻀﺎر اﺟﺒﺎري اﺳﺖ‪ .‬اﻳﻦ ﻫﻢ درﺳﺖ ﻛﻪ وﻇﻴﻔﻪي ﻫﺮﻛﺴﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ وﻗﺘﻲ ﻗﺎﺿﻲ در ﺷﺮف ﺳﺨﻦ ﮔﻔﺘﻦ اﺳﺖ‪ ،‬ﺳﺎﻛﺖ‬ ‫ﺑﻤﺎﻧﺪ‪ .‬ﺟﻨﺎب‪ ،‬ﻣﺮاﺗﺐ ارادت ﻣﺮا ﺑﭙﺬﻳﺮﻳﺪ‪ .‬ﻟﻮﺋﻲ ﺑﻼن«‪«.‬‬ ‫‪238‬ـ ﺟﻨﮓ داﺧﻠﻲ در ﻓﺮاﻧﺴﻪ‪ .‬ﭘﻴﺎم ﺷﻮراي اﻧﺠﻤﻦ ﺑﻴﻦاﻟﻤﻠﻠﻲ ﻛﺎرﮔﺮان‪.‬‬ ‫‪239‬ـ اﻳﻦ ﺟﺰﺋﻴﺎت از ﻳﺎدداﺷﺖﻫﺎي ﺑﺴﻴﺎر زﻳﺎدي اﺳﺘﺨﺮاج ﺷﺪه اﺳﺖ ﻛﻪ ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﺗﻮﺳﻂ زﻧﺪاﻧﻴﺎن‪ ،‬از ﺟﻤﻠﻪ اﻟﻴﺰه ﻗ‪‬ﻜﻠﻮ‪،‬‬ ‫ﺑﻠﻜﻪ ﺗﻮﺳﻂ اﺷﺨﺎﺻﻲ ﻛﺎﻣﻼً ﺑﻴﮕﺎﻧﻪ ﺑﺎ ﻛﻤﻮن ـﻣﺎﻧﻨﺪ اﻋﻀﺎي ﺷﻮراﻫﺎي ﺷﻬﺮداريﻫﺎي ﺷﻬﺮﻫﺎي ﺑﻨﺪري‪ ،‬روزﻧﺎﻣﻪﻧﮕﺎران‬ ‫ﺧﺎرﺟﻲ و ﻏﻴﺮهـ ﺗﻬﻴﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬ ‫‪240‬ـ ﮔﺰارش ژﻧﺮال اَﭘﺮ ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ در ﻣﻮرد اﻳﻦ رﻓﺘﺎرﻫﺎي ﺗﻮﻫﻴﻦآﻣﻴﺮ ﺳﺎﻛﺖ اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﻠﻜﻪ ﺑﺎ ﭼﻨﺎن آراﻣﺸﻲ دروغ ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ‬ ‫ﻛﻪ ﻫﺮاساﻧﮕﻴﺰ اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺮاي ﻧﻤﻮﻧﻪ‪ ،‬او ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ‪» :‬ﺑﺎ زﻧﺪاﻧﻴﺎن ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ ﻣﻠﻮاﻧﺎن رﻓﺘﺎر ﻣﻲﺷﺪ‪ ،‬ﺑﺎ اﻳﻦ ﺗﻔﺎوت ﻛﻪ آنﻫﺎ ﻛﺎر‬ ‫ﻧﻤﻲﻛﺮدﻧﺪ و ﻛﺮاراً ﺳﻬﻤﻲ از ﺷﺮاب درﻳﺎﻓﺖ ﻣﻲﻧﻤﻮدﻧﺪ«‪ .‬از ﻗﻔﺲﻫﺎ‪ ،‬ﻛﺮمﻫﺎ‪ ،‬ﺿﺮﺑﻪﻫﺎ و ﻏﻴﺮه ﻳﻚ ﻛﻠﻤﻪ ﻫﻢ ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬ﺑﻪاﻳﻦ‬ ‫ﻧﺤﻮ‪ ،‬او ﺑﻪﺳﺒﻚ ﻳﻚ اﻓﺴﺮ ﭘﺮﻣﺪﻋﺎي ﺳﺮرﺷﺘﻪداري‪ ،‬ﺗﺎرﻳﺦ ﻛﻤﻮن و آﺧﺮﻳﻦ ﻣﺒﺎرزات را ﺗﻌﺮﻳﻒ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬ﻧﺸﺎن دادن اﻳﻦﻛﻪ‬ ‫ﭼﮕﻮﻧﻪ ﺣﺮفﻫﺎي ﻳﺎوهي او ﺑﺎ ﻫﻢدﻳﮕﺮ ﺗﻨﺎﻗﺾ دارد‪ ،‬اﺣﺘﺮام زﻳﺎدي ﺑﻪاو ﮔﺬاﺷﺘﻦ اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺎ اﻳﻦ ﺣﺎل از ﻫﻤﻴﻦ دروغﻫﺎي‬ ‫رﺳﻤﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺗﺎ ﺑﻪاﻣﺮوز ﻣﻮرﺧﻴﻦ ﺑﻮرژوا ﺗﺎرﻳﺦﻫﺎي ﺧﻮد را ﺳﺮﻫﻢﺑﻨﺪي ﻛﺮدهاﻧﺪ‪.‬‬ ‫‪241‬ـ ﻧﺎﻣﻪ ﺧﻄﺎب ﺑﻪروزﻧﺎﻣﻪي ﻟﻴﺒِﺮت ﺑﺮوﻛﺴﻞ‪.‬‬ ‫‪242‬ـ ﻋﻼوه ﺑﺮ ‪ 27/837‬ﻛﻪ رﺳﻤﺎً در ﺷﻨﺎورﻫﺎ ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪهاﻧﺪ‪ ،‬اﻳﻦ ﻫﻢ ﻗﺒﻮل ﺷﺪه اﺳﺖ ﻛﻪ ‪ 8/472‬ﻧﻔﺮ دﻳﮕﺮ ﻫﻢ ﺑﻴﻦ‬ ‫ﺳﺎﺗﻮري‪ ،‬ﻟُﺮاﻧﮋري‪ ،‬ﻟ‪‬ﺸُﺘﻴﻴﻪ و ﺧﺎﻧﻪﻫﺎي ﻋﺪاﻟﺖ و اﺻﻼح روآنـﻛﻠ‪‬ﺮﻣﻮن و ﺳ‪‬ﻦﺳﻴﺮ ﺗﻘﺴﻴﻢ ﺷﺪهاﻧﺪ‪ .‬در ﭘﺎﻧﺰدﻫﻢ اﻛﺘﺒﺮ ﻫﻨﻮز‬ ‫‪ 3/500‬ﻧﻔﺮ در زﻧﺪانﻫﺎي ورﺳﺎي ﺑﻮدﻧﺪ‪.‬‬ ‫‪243‬ـ ﻣﺤﻞ ﻗﺒﻠﻲ ﻫﻤﻪﺟﻮر ﻣﺠﺮم‪.‬‬ ‫‪244‬ـ از زﻣﺎن ﺗﺼﻮﻳﺐﻧﺎﻣﻪي ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻣﻮﻗﺖ در ‪ ،1848‬ﻗﺮﺑﺎﻧﻲﻫﺎي ﺳﻴﺎﺳﻲ ﺑﺰرﮔﻲ در ﻓﺮاﻧﺴﻪ ﺻﻮرت ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪328‬‬

‫‪245‬ـ اﻳﻦ ﻳﻚ ﻧﻤﻮﻧﻪ اﺳﺖ و ﺑﺮﺟﺴﺘﻪﺗﺮﻳﻦ آنﻫﺎ ﻫﻢ ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬ﻟﻴﺒِﺮﺗﻪ ﻧﻮﺷﺖ‪» :‬ﻣﺎ ﻧﺒﺎﻳﺪ اﺷﺘﺒﺎه ﻛﻨﻴﻢ‪ .‬ﺑﻴﺶ از ﻫﺮﭼﻴﺰ ﻧﺒﺎﻳﺪ‬ ‫ﺑﻪرﻳﺰهﻛﺎريﻫﺎ ﺑﭙﺮدازﻳﻢ‪ .‬ﻣﺴﻠﻤﺎً اﻳﻦ دﺳﺘﻪاي از اراذل‪ ،‬آدمﻛﺸﺎن‪ ،‬ﺳﺎرﻗﺎن و آﺗﺶاﻓﺮوزان اﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﺎ در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﭼﺸﻢ ﺧﻮد‬ ‫دارﻳﻢ‪ .‬اﺳﺘﻨﺎد ﺑﻪﻣﻮﻗﻌﻴﺖ آنﻫﺎ ﺑﻪﻋﻨﻮان ﻣﺘﻬﻢ ﺟﻬﺖ ﺗﻘﺎﺿﺎي اﺣﺘﺮام ﺑﻪآنﻫﺎ و ﺑﺮﺧﻮرداري از ﻗﺎﻧﻮن ﻛﻪ آنﻫﺎ را ﺑﻲﮔﻨﺎه‬ ‫ﻓﺮض ﻣﻲﮔﻴﺮد‪ ،‬ﻧﺸﺎﻧﻪ ﻓﻘﺪان اﻳﻤﺎن ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪ .‬ﻧﻪ‪ ،‬ﻧﻪ! ﻫﺰار ﺑﺎر ﻧﻪ! اﻳﻦﻫﺎ ﻣﺘﻬﻤﻴﻦ ﻋﺎدي ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﺑﻌﻀﻲ از اﻳﻦﻫﺎ در ﺣﻴﻦ‬ ‫ارﺗﻜﺎب ﻋﻤﻞ دﺳﺖﮔﻴﺮ ﺷﺪهاﻧﺪ و دﻳﮕﺮان ﻧﻴﺰ ﭼﻨﺎن ﺑﺎ اﻃﻤﻴﻨﺎن ﺑﺎ اﻋﻤﺎل واﻗﻌﻲ و رﺳﻤﻲ ﺑﺮ ﻣﺠﺮﻣﻴﺖ ﺻﺤﻪ ﮔﺬاﺷﺘﻪاﻧﺪ ﻛﻪ‬ ‫ﻛﺎﻓﻲ اﺳﺖ ﻫﻮﻳﺖ آنﻫﺎ اﺣﺮاز ﺷﻮد ﺗﺎ ﺑﺘﻮان آن را ﺑﻪﻃﻮر ﻛﺎﻣﻞ و ﺑﺎﺻﺪاي ﺑﻠﻨﺪ ﻓﺮﻳﺎد زد‪ .‬ﻧﺪاي اﻋﺘﻘﺎد‪» ،‬ﺑﻠﻪ‪ ،‬ﺑﻠﻪ! آنﻫﺎ‬ ‫ﻣﻘﺼﺮﻧﺪ«!«‬ ‫»ﺷﻬﻮد زﻧﺪاﻧﻲ‪ ،‬ﺑﺨﺶ اﻋﻈﻢﺷﺎن راﻫﺰﻧﺎﻧﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﭘﺴﺖ ﺑﺎ ﭼﻬﺮهﻫﺎي ﻛﺮﻳﻪ‪ ،‬ﺑﻪﺧﺼﻮص ﺟﻮانﺗﺮﻳﻦﻫﺎﻳﺸﺎن‪ ،‬ﻛﻪ آدم‬ ‫ﻣﺎﻳﻞ ﻧﻴﺴﺖ ﺣﺘﻲ در روز روﺷﻦ در ﮔﻮﺷﻪي ﻳﻚ ﺟﻨﮕﻞ ﻫﻢ آنﻫﺎ را ﺑﺒﻴﻨﺪ«‪.‬‬ ‫‪246‬ـ ﺧﺎﻧﻮاده و اﺧﻼق در ﺗﻤﺎم ﻃﻮل ﺧﻂ در ﺣﺎل ﭘﻴﺮوز ﺷﺪن ﺑﻮد‪ .‬ﭼﻨﺪ روز ﺑﻌﺪ از ﺳﻘﻮط ﻛﻤﻮن‪ ،‬رﺋﻴﺲ اول دﻳﻮان‬ ‫ﺗﻤﻴﺰ‪ ،‬واﺳﻂ رﺳﻤﻲ ﻋﺸﻖﻫﺎي ﻧﺎﭘﻠﺌﻮن ﺳﻮم‪ ،‬رﺳﻤﺎً در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺗﻤﺎم دادﮔﺎهﻫﺎي ﻣﺘﺤﺪ‪ ،‬ﻣﻘﺎم ﭘﻴﺸﻴﻦ ﺧﻮد را ﻛﻪ ﻣﻼﺣﻈﻪﻛﺎري‬ ‫رﻳﺎﻛﺎران رﺟﺎل ‪ 4‬ﺳﭙﺘﺎﻣﺒﺮ از آن اﺧﺮاجاش ﻛﺮده ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬دوﺑﺎره اﺷﻐﺎل ﻛﺮد‪.‬‬ ‫‪247‬ـ ﺑﮕﺬارﻳﺪ ﻳﺎد ﻛﻨﻴﻢ از دوﭘ‪‬ﻦد‪‬ﺑﻮﺳﺎك و ﺑﻪوﻳﮋه ﻟﺌﻮن ﺑﻴﮕﻮ ﻛﻪ از ﻣﺎر‪‬ﺗﻮ‪ ،‬ﻟﻴﺴﺒﻮن و ﺗﻌﺪاد زﻳﺎدي از زﻧﺪاﻧﻴﺎن ﮔﻢﻧﺎم‬ ‫دﻓﺎع ﻛﺮد‪ .‬او ﺑﻪﻣﺪت ﻳﻚ ﺳﺎل وﻗﺖ ﺧﻮد‪ ،‬ﻛﺎر ﺧﻮد و ﭘﻮل ﺧﻮد را ﺑﻪآنﻫﺎ اﺧﺘﺼﺎص داد؛ و ﺧﺎﻃﺮات ﻣﻨﺘﺸﺮ ﻛﺮد و ﺧﻮد را‬ ‫در ﮔﺮﻓﺘﺎريﻫﺎ ﻓﺮﺳﻮد‪ .‬او درﺣﻴﻦ ﻛﺎر و ﺣﺘﻲ در ﻣﻘﺎﺑﻞ دادﮔﺎه در اﺛﺮ ﺳﻜﺘﻪ ﻣﺮد‪ .‬دوﺳﺘﺪاران ﻛﻤﻮن ﻫﺮﮔﺰ اﻳﻦ ﻓﺪاﻛﺎري‬ ‫ﺷﺮاﻓﺘﻤﻨﺪاﻧﻪي او را ﻓﺮاﻣﻮش ﻧﺨﻮاﻫﻨﺪ ﻛﺮد‪.‬‬ ‫‪248‬ـ او در ‪ 1866‬ﺑﻪﺟﺮم ﺧﻴﺎﻧﺖ در اﻣﺎﻧﺖ ﺑﻪ ‪ 5‬ﺳﺎل زﻧﺪان ﻣﺤﻜﻮم ﺷﺪ‪.‬‬ ‫‪249‬ـ آﻳﺎ در داﻧﺸﻜﺪهﻫﺎي ﺣﻘﻮق ﻛﺴﻲ ﻧﻴﺴﺖ ﻛﻪ آن را ﺑﻪﻋﻬﺪه ﺑﮕﻴﺮد؟ ﺑﺮاي ﻳﻚ ﺟﻮان ﭼﻪ ﻫﺪﻓﻲ ﺑﻬﺘﺮ از اﻳﻦﻛﻪ‬ ‫ﻛﺎرش را ﺑﺎ آن آﻏﺎز ﻛﻨﺪ؟ ﭼﻪ ﻓﺮﺻﺖ واﻻﺋﻲ ﺑﺮاي ﺟﺒﺮان ﻛﺮدن اﺷﺘﺒﺎﻫﺎت ﻣﺪارس در زﻣﺎن ﻛﻤﻮن و ﻧﺰدﻳﻚﺗﺮ ﻛﺮدن اﻳﻦ‬ ‫ﺑﺨﺶ از ﺟﻮاﻧﺎن ﺑﻪﭘﺮوﻟﺘﺎرﻳﺎ‪ ،‬ﻛﻪ ﻫﺮروز از آن ﺑﻴﺶﺗﺮ ﻓﺎﺻﻠﻪ ﻣﻲﮔﻴﺮﻧﺪ؟‬ ‫‪250‬ـ دادﮔﺎه ﺑﻮداﭘﺴﺖ در ﺣﻜﻢ ﺧﻮد ﻧﻮﺷﺖ‪» :‬ﺑﻪاﻳﻦ ﺗﻘﺎﺿﺎ داﺋﺮ ﺑﺮاﺑﻼغ دﻻﺋﻞ ﺣﻘﻮﻗﻲ‪ ،‬ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻓﺮاﻧﺴﻪ ﻓﻘﻂ و ﻓﻘﻂ ﺑﺎ‬ ‫ارﺳﺎل ﺣﻜﻢ دادﮔﺎه ﻧﻈﺎﻣﻲ ﭘﺎﺳﺦ داده اﺳﺖ‪ .‬در اﻳﻦ ﺣﻜﻢ ﻫﻴﭻ اﺛﺮي از دﻟﻴﻞ و ﻫﻴﭻ آﻣﺎر ﻣﺸﺨﺼﻲ در اﺛﺒﺎت ﻣﺤﻜﻮﻣﻴﺖ‬ ‫ﻣﻮﺟﻮد ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪاﻳﻦﻛﻪ ﺣﻜﻢ ﻛﺎﻣﻼً ﻓﺎﻗﺪ اﻣﺎره و دﻟﻴﻞ ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ و اﻳﻦﻛﻪ ﺑﻪﻫﻴﭻ وﺳﻴﻠﻪاي ﻫﻢ ﻧﻤﻲﺗﻮان‬ ‫ﭼﻨﻴﻦ دﻻﻳﻠﻲ را ﻓﺮاﻫﻢ ﻛﺮد‪ ،‬اﻳﻦ دادﮔﺎه ﻓﺮاﻧﻜﻞ را از اﺗﻬﺎﻣﺎﺗﻲ ﻛﻪ ﻋﻠﻴﻪ او ﻣﻄﺮح ﺷﺪه‪ ،‬ﻣﻌﺎف ﻣﻲﻛﻨﺪ«‪.‬‬

‫‪251‬ـ ﻧﺎمﻫﺎي آنﻫﺎ ﻛﻪ ﺣﻘﻴﻘﺘﺎً ﺑﻪﺗﺎرﻳﺦ ﻣﺮدم ﺗﻌﻠﻖ دارﻧﺪ‪ ،‬از اﻳﻦ ﻗﺮار اﺳﺖ‪ :‬ﻣﺎرﺗ‪‬ﻞ‪ ،‬رﺋﻴﺲ؛ ﭘﻴﻮ‪ ،‬ﻣﻌﺎون رﺋﻴﺲ؛ ﻛﻨﺖ‬ ‫اوﻛﺘﺎود‪‬ﺑ‪‬ﺴﺘﺎر و ﻓ‪‬ﻠﻴﻜﺲ وواز‪‬ن‪ ،‬ﻣﻨﺸﻲ؛ ﺑﺎﺗﺒﻲ‪ ،‬ﻛﻨﺖ د‪‬ﻣﺎﻳِﻪ‪ ،‬ﻛﻨﺖ دوﺷﺎﺗ‪‬ﻞ‪ ،‬ﭘِﻠﺘﺮوـوﻳﻠﻨُﻮ‪ ،‬ﻓﺮاﻧﺴﻮا ﺳﺎﻛﺎز‪ ،‬ﺗﺎﻳﻬﻮ‪ ،‬ﻣﺎرﻛﻲ‬ ‫د‪‬ﻛَﻨﺴﻮﻧﺎ‪ ،‬ﺑﻴﮕﻮ‪ ،‬ﻣ‪‬ﺮوِﻳﻮـدووﻳﻨﻴﺎن‪ ،‬ﭘﺎرﻳﺲ‪.‬‬ ‫‪252‬ـ ﭘﻴﻮﺳﺖ ‪: XXXVI‬‬ ‫در زﻳﺮ ﻧﺴﺨﻪاي از ﻳﻚ ﻧﺎﻣﻪ ﺑﻪﺳﺘﺎد ﻛﻞ ورﺳﺎي ﻣﻲآﻳﺪ ﻛﻪ اﺣﺘﻤﺎﻻً ﻫﻨﻮز ﺷﻤﺎره ‪ 28‬ﻣﻜﺮر را ﺑﺮﺧﻮد دارد‪:‬‬

‫‪329‬‬

‫ﺑﻪرﺋﻴﺲ ﺳﺘﺎد ﻛﻞ‬ ‫ژﻧﺮال‪،‬‬ ‫ﻣﺮا اﺷﺘﺒﺎﻫﺎً ﺑﻪﺟﺎي ﺷﺨﺼﻲ ﺑﻪﻧﺎم ﺑﻮﻓﻮن ﮔﺮﻓﺘﻪاﻧﺪ و اﻳﻦ اﻣﺮ ﺑﻪﺧﺼﻮص از اﻳﻦ ﻟﺤﺎظ ﻣﺮا ﻧﺎراﺣﺖ ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﻏﻔﻠﺖﻫﺎﺋﻲ را ﻛﻪ‬ ‫او ﻣﺮﺗﻜﺐ ﺷﺪه‪ ،‬ﺑﻪﻣﻦ ﻧﺴﺒﺖ ﻣﻲدﻫﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﻣﺴﻠﻤﺎً در اﻳﻦ دورهي ﭘﺎﻧﺰده روزه ﻣﻦ وﻗﺖ ﺧﻮدم را ﺗﻠﻒ ﻧﻜﺮدهام‪ .‬ﻣﻦ ﻳﻚ ﻫﻨﮓ ﻛﺎﻣﻞ ﺟﻨﮕﺠﻮ را ﺳﺎزﻣﺎن دادهام‪ .‬ﻓﺮﻣﺎن‬ ‫آنﻫﺎ اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺎ ﻧﺰدﻳﻚ ﺷﺪن ﺳﺮﺑﺎزان ﭘﺎ ﺑﻪﻓﺮار ﺑﮕﺬارﻧﺪ و ﺑﻪاﻳﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ در ﺻﻔﻮف ﻓﺪرالﻫﺎ ﻫﺮجوﻣﺮج راه ﺑﻴﻨﺪازﻧﺪ‪.‬‬ ‫وﺳﻴﻠﻪي ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ ﻛﻤﻴﺘﻪ )آ( ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﻪﻧﻈﺮ ﻣﻲرﺳﺪ‪ .‬ﻣﻦ از آن اﺳﺘﻔﺎده ﺧﻮاﻫﻢ ﻛﺮد‪ .‬ﺑﺎ ﻓﻘﻂ ﺻﺪ داﺋﻢاﻟﺨﻤﺮ ﺧﻴﻠﻲ ﻛﺎرﻫﺎ‬ ‫ﻣﻲﺷﻮد‪ ،‬اﻧﺠﺎم داد‪.‬‬ ‫‪253‬ـ ﻣﻄﺎﺑﻖ روزﻧﺎﻣﻪﻫﺎي ﻣﺮﺗﺠﻊ‪ ،‬اﻳﻦ ﻣﺄﻣﻮر ﺑﻪﻳﻚ ﺗﺨﺘﻪ ﺑﺴﺘﻪ ﺷﺪه ﺑﻮد‪ ،‬اﺧﺘﺮاع زﺷﺘﻲﻛﻪ در ﻣﻘﺎﺑﻞِ آنﭼﻪ در ﺟﺮﻳﺎن‬ ‫ﻣﺤﺎﻛﻤﻪ آﺷﻜﺎر ﺷﺪ‪ ،‬ﻫﻴﭻﭼﻴﺰ ﻗﺎدر ﺑﻪﺗﻮﺟﻴﻪ آن ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬وﻳﺰاﻧﺘﻴﻨﻲ ﻛﻪ در ﺟﺮﻳﺎن اﻧﻔﺠﺎر ﺧﻮدﺑﻪﺧﻮدي ﺧﺸﻢ‪ ،‬ﺑﻼﻓﺎﺻﻠﻪ ﺑﻪﺳﻦ‬ ‫ﭘﺮﺗﺎب ﺷﺪ و اﮔﺮ ﺗﺨﺘﻪاي ﻛﻪ ﺑﻪآن ﭼﺴﺒﻴﺪه ﺑﻮد‪ ،‬در ﺟﺮﻳﺎن ﺗﻘﻼي او ﺿﺮﺑﻪاي ﺑﻪﺳﺮش وارد ﻧﻜﺮده ﺑﻮد‪ ،‬ﺣﺘﻲ ﻣﻤﻜﻦ ﺑﻮد‬ ‫ﻧﺠﺎت ﻳﺎﺑﺪ‪.‬‬ ‫‪254‬ـ ﭘﻴﻮﺳﺖ ‪: XXXVII‬‬ ‫ﻣﻄﺎﺑﻖ ﮔﺰارش ژﻧﺮال اَﭘِﺮ اﻳﻦ )اﻟﺒﺘﻪ ﺧﻴﻠﻲ ﺗﺨﻤﻴﻨﻲ( ﺳﻬﻤﻴﻪاي اﺳﺖ ﻛﻪ ﺗﻮﺳﻂ ﻣﺸﺎﻏﻞ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺗﻬﻴﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ‪:‬‬ ‫ﺟﻮاﻫﺮﺳﺎزﻫﺎ ‪ ،528‬ﻣﻘﻮاﺳﺎزﻫﺎ ‪ ،124‬ﻛﻼهدوزﻫﺎ ‪ ،210‬ﻧﺠﺎرﻫﺎ ‪ ،328‬ﻣﻨﺸﻲﻫﺎ ‪ ،1065‬ﻛﻔﺎشﻫﺎ ‪ ،1491‬ﺧﻴﺎطﻫﺎ ‪،206‬‬ ‫ﻃﻼﺳﺎزﻫﺎ ‪ ،172‬ﻛﺎﺑﻴﻨﺖﺳﺎزﻫﺎ ‪ ،636‬ﻛﺎرﻛﻨﺎن ﺑﺨﺶ ﺗﺠﺎرت ‪ ،1598‬اﺑﺰارﺳﺎزﻫﺎ ‪ ،98‬ﻛﺎرﮔﺮان ﻗﻮﻃﻲﺳﺎز ‪ ،227‬ذوبﻛﺎرﻫﺎ‬ ‫‪ ،224‬ﻣﻨﺒﺖﻛﺎرﻫﺎ ‪ ،182‬ﺳﺎﻋﺖﺳﺎزﻫﺎ ‪ ،179‬ﺣﺮوفﭼﻴﻦﻫﺎ ‪ ،819‬ﭼﺎپﮔﺮﻫﺎ ‪ ،159‬ﻣﻌﻠﻢﻫﺎ ‪ ،106‬ﻛﺎرﮔﺮان روزﻣﺰد ‪،2901‬‬ ‫آﺟﺮﻛﺎرﻫﺎ ‪ ،2293‬ﺻﻨﺪوقﺳﺎزﻫﺎ ‪ ،659‬ﺗﻮرﺳﺎزﻫﺎ ‪ ،193‬ﻧﻘﺎشﻫﺎي ﺧﺎﻧﻪﻫﺎ ‪ ،863‬ﺻﺤﺎفﻫﺎ ‪ ،106‬ﻣﺠﺴﻤﻪﺳﺎزﻫﺎ ‪،283‬‬ ‫آﻫﻨﮕﺮﻫﺎ ‪ ،2664‬و ﺗﻌﻤﻴﺮﻛﺎرﻫﺎ ‪ ،681‬ﺳﻨﮓﺗﺮاشﻫﺎ ‪ ،766‬ﻗﺎﻟﺐﺳﺎزﻫﺎ ‪ ،157‬دﺑﺎغﻫﺎ ‪.345‬‬ ‫‪255‬ـ ﺑﻪاﻳﻦﺗﺮﺗﻴﺐ ﺿﺒﻂ درﺣﻴﻦ ﺧﺎﻧﻪﮔﺮديﻫﺎﺋﻲ ﻛﻪ ﻣﻄﺎﺑﻖ ﻣﺄﻣﻮرﻳﺖ ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ اﻧﺠﺎم ﺷﺪﻧﺪ‪ ،‬اﻋﻤﺎﻟﻲ ﻧﻈﻴﺮ ﺳﺮﻗﺖ ﻫﻤﺮاه‬ ‫ﺑﺎ اﻋﻤﺎل ﺧﺸﻮﻧﺖ‪ ،‬ﻏﺎرت و ﻏﻴﺮه ﺗﻠﻘﻲ ﺷﺪه ﺑﻮدﻧﺪ؛ ﮔﻮﺋﻲ ﻛﻪ اﻳﻦ اﻋﻤﺎل اﻧﮕﻴﺮهﻫﺎي ﺷﺨﺼﻲ ﻫﻢ داﺷﺘﻪاﻧﺪ‪ .‬در اﻳﻦﺟﺎ ﻻزم‬ ‫ﺑﻪﺗﺼﺮﻳﺢ اﺳﺖﻛﻪ ﻫﻴﭻﻛﺲ در ﻣﻘﺎﺑﻞ دادﮔﺎهﻫﺎي ﻧﻈﺎﻣﻲ دﻟﻴﻠﻲ ﺑﺮاي ﺳﺮﻗﺖ ﻋﻠﻴﻪ زﻧﺪاﻧﻴﺎن اﻗﺎﻣﻪ ﻧﻜﺮد‪ .‬ﻫﻴﭻﻛﺲ ﻧﺘﻮاﻧﺴﺖ‬ ‫ﺑﮕﻮﻳﺪ ﻛﻪ از ﺣﺮﻳﻖﻫﺎ ﺑﺮاي ﻏﺎرت اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬ ‫‪256‬ـ »ﻣﺎ ﻫﻤﻪ ﻳﻜﻲ از رﻓﻘﺎﻳﻤﺎن‪ ،‬ﻛُﺮﺳ‪‬ﻞ‪ ،‬را ﺑﻪﺧﺎﻃﺮ ﻣﻲآورﻳﻢ ﻛﻪ ﺑﻪﺑﺪﺗﺮﻳﻦ ﺷﻜﻞ ﺑﻴﻤﺎري رﻳﻮي ﻣﺒﺘﻼ ﺷﺪه ﺑﻮد‪.‬‬ ‫ﻫﻨﮕﺎم رﻓﺘﻦ ﺟﻠﻮي ﻛﻤﻴﺴﻴﻮن ﺑﻪﺳﺨﺘﻲ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺴﺖ ﺧﻮد را ﺳﺮﭘﺎ ﻧﮕﻬﺪارد‪ .‬او ﺳﺆال ﻣﻌﻤﻮل رﺋﻴﺲ را ﻓﻘﻂ ﺑﺎ ﺗﺒﺴﻤﻲ‬ ‫رﻗﺖاﻧﮕﻴﺰ ﭘﺎﺳﺦ داد و وﻗﺘﻲﻛﻪ ﻳﻜﻲ از اﻋﻀﺎي ﺟﻮانﺗﺮ ﻛﻤﻴﺴﻴﻮن ﻛﻪ ﻇﺎﻫﺮاً از دﻳﺪن اﻳﻦ ﺟﻨﺎزهي ﻣﺘﺤﺮك ﺑﻪرﻗﺖ آﻣﺪه‬ ‫ﺑﻮد )ﺑﻲﺷﻚ ﺑﻪﻣﻨﻈﻮر ﺗﻘﺎﺿﺎي ﺗﺨﻔﻴﻒ(‪ ،‬ﺑﻪﺳﻤﺖ ﮔﻮش ﺟﺮاح ﭘﻴﺮ ﺧﻢ ﺷﺪ‪ ،‬اﻳﻦ ﺷﺨﺺ اﺧﻴﺮ ﺑﺎ ﺻﺪاﺋﻲ آنﻗﺪر ﺑﻠﻨﺪ ﻛﻪ‬ ‫ﺗﻮﺳﻂ ﺑﻴﻤﺎر و ﭼﻨﺪﻳﻦ زﻧﺪاﻧﻲ دﻳﮕﺮ ﺷﻨﻴﺪه ﺷﻮد ﻏﺮﻳﺪ‪» :‬ﻧﻪ ﻧﻪ! ﻛﻮﺳﻪﻫﺎ ﻫﻢ ﺑﺎﻳﺪ ﭼﻴﺰي ﺑﺮاي ﺧﻮردن داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ«‪ .‬و‬ ‫ﻛﻮﺳﻪﻫﺎ ﭼﻴﺰي ﺑﺮاي ﺧﻮردن ﻳﺎﻓﺘﻨﺪ؛ ﻛﻢﺗﺮ از ﺳﻪ ﻫﻔﺘﻪ ﺑﻌﺪ از آنﻛﻪ ﻣﺎ را ﺑﻪدرﻳﺎ ﺑﺮده ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬دوﺳﺖ ﻣﺎ ﻛُﺮﺳ‪‬ﻞ ﻣﺮده ﺑﻮد و ﻣﺎ‬ ‫ﺑﻘﺎﻳﺎﻳﺶ را ﺑﻪآﺧﺮﻳﻦ ﻣﺨﺰن ﻣﺸﺘﺮك ﺳﭙﺮدﻳﻢ«‪ .‬ﻣﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﻧﺎم اﻳﻦ دوﺳﺖ ﻛﻮﺳﻪﻫﺎ را اراﺋﻪ ﻛﻨﻴﻢ‪ .‬ﻧﺎم او دﻛﺘﺮ ﺷ‪‬ﻨﺎل اﺳﺖ‪» .‬از‬ ‫ﭼﻬﺎر ﻫﺰار ﻣﺤﻜﻮﻣﻲ ﻛﻪ ﭘﺮوﻧﺪهﺷﺎن ﻣﻘﺎﺑﻞ او ﻣﻄﺮح ﺷﺪ‪ ،‬ده ﻣﻮرد ﻣﻌﺎﻓﻴﺖ ﻫﻢ دﻳﺪه ﻧﺸﺪ‪ .‬و ﺷﺎﻳﺪ اﻧﮕﻴﺰهﻫﺎﺋﻲ ﻛﻪ اﻳﻦ‬ ‫‪330‬‬

‫وﺿﻌﻴﺖ را اﻟﺰاﻣﻲ ﻛﺮدهاﻧﺪ ﺑﺎ داﻧﺴﺘﻦ ﺣﻘﺎﻳﻖ زﻳﺮ ﺑﻬﺘﺮ ﻣﻮرد ﻗﻀﺎوت ﻗﺮار ﻣﻲﮔﻴﺮﻧﺪ‪ .‬ادﻣﻮﻧﺪ آدام‪ ،‬ﻧﻤﺎﻳﻨﺪهي ﺳﻦ‪ ،‬ﭘﺲ از‬ ‫آنﻛﻪ ﺟﻬﺖ دﻳﺪن ه‪ .‬روﺷﻔﻮر ﻛﻪ در آنﺟﺎ ﺣﺒﺲ ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﻪاﻳﻦد‪‬رِ آﻣﺪ‪ ،‬زن ﺟﻮاﻧﻲ ﺑﻪﻫﺘﻞ ﻣﺤﻞ اﻗﺎﻣﺖ او ﻣﺮاﺟﻌﺖ ﻛﺮد و ﺑﻪاو‬ ‫ﭘﻴﺶﻧﻬﺎد ﻧﻤﻮد ﻛﻪ ﻫﻨﮕﺎم ﻋﺰﻳﻤﺖ او و در ازاي ﻣﺒﻠﻎ ﻧﺎﭼﻴﺰ ‪ 1/000‬ﻓﺮاﻧﻚ از ﺳﺮﺟﺮاح ﺑﺮاي دوﺳﺖاش ﻣﻌﺎﻓﻴﺖ ﺑﮕﻴﺮد‪ .‬اﻳﻦ‬ ‫زن ﺗﺬﻛﺮ داد ﻛﻪ ﻛﺎﻓﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ او ﻟﺐ ﺗﺮ ﻛﻨﺪ‪ ،‬ﭘﻴﺮﻣﺮد ﺗﺤﺖ اﻣﺮ اوﺳﺖ«‪) .‬ﻧﻘﻞ از دو زﻧﺪاﻧﻲ ﻓﺮاري از ﻛﺎﻟﺪوﻧﻲ ﺟﺪﻳﺪ‪،‬‬ ‫ﭘ‪‬ﺸﺎل ﮔﺮوﺳﻪ و ژورد‪ ،‬ﻣﻨﺘﺸﺮه در ﺗﺎﻳﻤﺰ‪ ،‬ﺑﻴﺴﺖوﻫﻔﺘﻢ ژوﺋﻦ ‪.(1874‬‬ ‫‪257‬ـ ژورﻧﺎل اﺳﺘﺮاﻟﻴﺎﺋﻲ و اﻧﮕﻠﻴﺴﻲ‪» :‬ﺧﺒﺮ ﻛﺸﺘﻲ ﻣﺤﻜﻮﻣﻴﻦ اُرن ﻛﻪ از ﻃﺮﻳﻖ ﻣﻄﺒﻮﻋﺎت اﻧﮕﻠﻴﺲ اﻧﺘﺸﺎر ﻳﺎﻓﺘﻪ از‬ ‫ﻫﻤﻪي ﺟﻬﺎت ﻧﺎدرﺳﺖ اﺳﺖ‪ .‬در اﻳﻦ ﻛﺸﺘﻲ ﻧﻪ ‪ 420‬ﺑﻠﻜﻪ ﺑﻪزﺣﻤﺖ ‪ 360‬ﻣﻮرد ﺑﻴﻤﺎر اﺳﻜﻮروي وﺟﻮد داﺷﺖ«‪.‬‬ ‫‪258‬ـ ﮔﺰارش ﻛﻤﻴﺴﻴﻮن ﺑﺨﺸﻮدﮔﻲﻫﺎ‪ ،‬اراﺋﻪ ﺷﺪه در ژاﻧﻮﻳﻪ ‪ ،1876‬ﺗﻮﺳﻂ آﻗﺎﻳﺎن ﻣﺎرﺗ‪‬ﻞ و ف‪ .‬وواز‪‬ن‪.‬‬ ‫‪259‬ـ در اﻳﻞد‪‬ﭘ‪‬ﻦ ‪ 900‬ﻣﺤﻜﻮم درﺟﻤﻊ ‪ 500‬ﻫﻜﺘﺎر زﻣﻴﻦ )درﺣﺪود ‪ 100‬آﻛﺮ( درﻳﺎﻓﺖ ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬وزﻳﺮ ﺑﺤﺮﻳﻪ در ‪1876‬‬ ‫ﻓﻴﻠﺴﻮﻓﺎﻧﻪ ﮔﻔﺖ‪» :‬ﻣﺎ درﻣﻮرد اﻣﻜﺎﻧﺎت اﻳﻞد‪‬ﭘ‪‬ﻦ دﭼﺎر اﺷﺘﺒﺎه ﺷﺪه ﺑﻮدﻳﻢ«‪ .‬ژرژ ﭘِﺮﻳﻦ ﭘﺎﺳﺦ داد‪» :‬اﻳﻦ را ﻣﻦ ﺳﻪ ﺳﺎل ﭘﻴﺶ‬ ‫ﮔﻔﺘﻢ«‪.‬‬ ‫‪260‬ـ »آدﻣﻴﺮال رﻳﺒﻮر در ﺗﺤﻘﻴﻖ ﺧﻮد اﻋﻼم ﻛﺮد ﻛﻪ ﻃﻲ ﺳﺎل ‪ 1873‬ادارهي ﻣﻬﻨﺪﺳﻲ ﺑﻪﻣﺤﻜﻮﻣﻴﻦ در ﺷﺒﻪ ﺟﺰﻳﺮه‬ ‫‪ 110/525‬ﻓﺮاﻧﻚ ﭘﺮداﺧﺘﻪ ﺑﻮد‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﻣﺎ ﻣﻲﺑﺎﻳﺴﺖ اﻳﻦ ﻣﺴﺌﻠﻪ را ﻛﻨﺎر ﺑﮕﺬارﻳﻢ ﻛﻪ ﻣﺤﻜﻮﻣﺎن ﻣﻲﺧﻮاﻫﻨﺪ ﻛﺎر ﻛﻨﻨﺪ«‪.‬‬ ‫)ﻧﻄﻖ ژرژ ﭘِﺮﻳﻦ ﺑﻪﻫﻮاداري از ﻋﻔﻮ ﻋﻤﻮﻣﻲ‪ ،‬ﺟﻠﺴﻪ ﻫﻔﺪﻫﻢ ﻣﻪ ‪.(1876‬‬ ‫‪261‬ـ ﻳﻚ ﺑﺎزرس درﺟﻪ اول ﺑﻪﺟﺮم ﺷﺮوع ﺑﻪﻗﺘﻞ ﻣﺤﻜﻮم ﺷﺪه ﺑﻮد‪ .‬دﻳﮕﺮي ﻣﺰﻳﻦ ﺑﻪﺻﻠﻴﺐ ﻟﮋﻳﻮن د‪‬ﻧُﺮ ﺑﻪﺧﺎﻃﺮ ﺷﺮوع‬ ‫ﺑﻪﻗﺘﻞ زناش ﺑﻪﻫﻔﺖ ﺳﺎل اﻋﻤﺎل ﺷﺎﻗﻪ ﻣﺤﻜﻮم ﺷﺪه ﺑﻮد‪ .‬ﺑﺴﻴﺎري از آنﻫﺎ ﻣﺤﻜﻮﻣﻴﻦ ﻫﺮروزهي ﻣﻲﺧﻮارﮔﻲ ﺑﻮدﻧﺪ‪.‬‬ ‫‪262‬ـ اﻳﻦ ﺟﺰﺋﻴﺎت از رواﻳﺖ ﺑﺴﻴﺎر ﺻﺤﻴﺢ و اﺳﺎﺳﺎً ﻏﻴﺮﻣﺒﺎﻟﻐﻪآﻣﻴﺰي ﻛﻪ ﭘ‪‬ﺸﺎل ﮔﺮوﺳﻪ و ژورد ﭘﺲ از ﻓﺮار ﺧﻮد در ﺗﺎﻳﻤﺰ‬ ‫ﻣﻨﺘﺸﺮ ﻛﺮدﻧﺪ‪ ،‬اﺧﺬ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬اﻳﻦ رواﻳﺖ ﺑﻌﺪاً ﺑﻪﺻﻮرت ﺟﺰوه ﻫﻢ ﻣﻨﺘﺸﺮ ﺷﺪ‪.‬‬ ‫‪263‬ـ دو ﻗﺎﺗﻞ ﻣﻌﺮوف‪.‬‬ ‫‪264‬ـ ﭘ‪‬ﻞ ﺑﻪﺧﺎﻃﺮ ﺗﻴﺮاﻧﺪازي ﺑﻪﺗﺰار در ﭘﺎرﻳﺲ‪ ،‬ﻣﺤﻜﻮم ﺷﺪه ﺑﻮد‪.‬‬ ‫‪265‬ـ ﻳﻜﻲ از آنﻫﺎ ﮔﺰارﺷﻲ ﻛﺎﻣﻞ از ﻓﺮارﺷﺎن ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ ﺟﺰﺋﻴﺎت ﺟﺎﻟﺒﻲ درﻣﻮرد ﻛﺎﻟﺪوﻧﻲ ﺟﺪﻳﺪ داده اﺳﺖ‪ .‬ﺳﻔﺮي‬ ‫درﻳﺎﺋﻲ ﺑﻪدور دﻧﻴﺎ‪ ،‬ﻧﻮﺷﺘﻪي آ‪ .‬ﺑ‪‬ﻴﻴِﺮ‪.‬‬ ‫‪266‬ـ در ‪ 22‬دﺳﺎﻣﺒﺮ ‪ ،1876‬ﺑﺎر‪‬ن ﻧﻤﺎﻳﻨﺪهي ﺳﺎﺑﻖ ﺣﺴﺎبداران ﭘﺎرﻳﺲ در ﻛﻨﮕﺮهي ﻛﺎرﮔﺮان‪ ،‬ﺑﻪﺣﻀﻮر در ﺷﻌﺒﻪي‬ ‫ﺳﻮم دادﮔﺎه ﻧﻈﺎﻣﻲ اﺣﻀﺎر ﺷﺪ ﻛﻪ او را ﺑﻪاﻳﻦ ﻣﺘﻬﻢ ﻣﻲﻛﺮد ﻛﻪ ﻳﻜﻲ از دﺑﻴﺮان دﺑﻴﺮﺧﺎﻧﻪي ﺟﻨﮓ ﻛﻤﻮن ﺑﻮده اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺎرن‬ ‫ﺑﻪﺗﺒﻌﻴﺪ ﺑﻪﻳﻚ ﭘﺎﻳﮕﺎه ﻧﻈﺎﻣﻲ ﻣﺤﻜﻮم ﺷﺪ‪ .‬درﺣﻴﻦ ﺑﺎزﭘﺮﺳﻲ رﺋﻴﺲ دادﮔﺎه ﮔﻔﺖ‪» :‬دادﮔﺎه ﻣﻼﺣﻈﻪ ﺧﻮاﻫﺪ ﻛﺮد ﻛﻪ ﻣﺘﻬﻢ ﻫﻨﻮز‬

‫‪331‬‬

‫اﺣﺴﺎﺳﺎﺗﻲ ﻧﻈﻴﺮ آنﭼﻪ در ‪ 1871‬او را ﺑﻪﺟﻮش و ﺧﺮوش ﻣﻲآورد‪ ،‬دارد؛ زﻳﺮا ﻣﺎ در ﺳﺎل ‪ 1876‬ﻣﻲﺑﻴﻨﻴﻢ ﻛﻪ او در ﻛﻨﮕﺮهي‬ ‫ﻛﺎرﮔﺮان ﺷﺮﻛﺖ ﻛﺮده اﺳﺖ«‪.‬‬ ‫‪267‬ـ ﭘﻴﻮﺳﺖ ‪: XXXVIII‬‬ ‫ﺑﻪوﻳﮋه در ﻗﻀﻴﻪ ﺟﺎﺳﻮس اُتـﺑﺮوﻳِﺮ ﻛﻪ ﺑﻪﺧﺎﻃﺮ آن ﭼﻨﺪﻳﻦ ﻧﻔﺮ ﻗﺒﻼً ﻣﺤﻜﻮم ﺷﺪه ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﺟﺎﺳﻮس ـﺟﻮاﻧﻲ ﺑﻴﺴﺖ‬ ‫ﺳﺎﻟﻪ‪ ،‬ﻧﻪ آنﻃﻮر ﻛﻪ ﻣﺮﺗﺠﻌﻴﻦ ﮔﻔﺘﻪاﻧﺪ ﻳﻚ ﻛﻮدكـ ﮔﻠﻮﻟﻪﻫﺎي ﺗﻮپﻫﺎي دﺷﻤﻦ را ﺑﻪﺳﻤﺖ ﻣﻮاﺿﻊ ﻓﺪرالﻫﺎ ﻫﺪاﻳﺖ ﻛﺮده‬ ‫ﺑﻮد‪ .‬او در ﻣﻘﺎﺑﻞ دادﮔﺎه ﻧﻈﺎﻣﻲ ﻣﺮﻛﺐ از ﻻﺳ‪‬ﺴﻴﻠﻴﺎ ﻓﺮﻣﺎﻧﺪه ارﺗﺶ‪ ،‬ژُﻫﺎﻧﺎر ﻧﻤﺎﻳﻨﺪه ﻛﻤﻮن و ﻛﻠﻴﻪ رؤﺳﺎي ﮔﺮدانﻫﺎ ﻗﺒﻮل ﻛﺮد‬ ‫ﻛﻪ ﺑﺮاي ورﺳﺎﺋﻲﻫﺎ ﻧﻘﺸﻪ ﻣﻮاﺿﻊ ﻓﺪرالﻫﺎ را ﺑﺮداﺷﺘﻪ و ﺑﻴﺴﺖ ﻓﺮاﻧﻚ ﺑﻪﻋﻨﻮان ﭘﺎداش درﻳﺎﻓﺖ ﻛﺮده اﺳﺖ‪ .‬او ﺑﻪاﺗﻔﺎق آرا‬ ‫ﺑﻪﻣﺮگ ﻣﺤﻜﻮم ﺷﺪ‪ .‬در ﻫﻨﮕﺎم اﻋﺪام‪ ،‬ژُﻫﺎﻧﺎر ﻟﺮاﻧﺪﻳﻴِﺮ دﺳﺘﻴﺎر ﻻﺳ‪‬ﺴﻴﻠﻴﺎ‪ ،‬ﺑﻪﻣﺤﻜﻮم ﺗﻮﺿﻴﺢ داد ﻛﻪ اﮔﺮ ﻧﺎم ﻫﻤﺪﺳﺖ ﺧﻮد‪،‬‬ ‫ﻳﻜﻲ از ﺳﺎﻛﻨﻴﻦ ﻣﻮﻧﺮوژ را ﻓﺎش ﻛﻨﺪ‪ ،‬ﺑﺨﺸﻴﺪه ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬او ﭘﺎﺳﺦ داد‪» :‬ﺷﻤﺎ راﻫﺰن ﻫﺴﺘﻴﺪ‪ .[Je vous emm...] ،«...‬اﻳﻦ‬ ‫اﻣﺮ ﻛﻪ ﺑﻪﻧﺤﻮ ﻧﻔﺮتاﻧﮕﻴﺮي ﺗﺤﺮﻳﻒ ﮔﺮدﻳﺪه و ﺑﻪﭘﻴﺮاﻫﻦ ﻋﺜﻤﺎن ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ ،‬در ﺣﻖ ژُﻫﺎﻧﺎر ﻫﻤﺎنﻗﺪر ﻏﻴﺮﻣﻨﺼﻔﺎﻧﻪ‬ ‫اﺳﺖ ﻛﻪ در ﺣﻖ ﺳ‪‬ﺮﻳﺰﻳﻪ ـ ﻳﻜﻲ از ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻛﻪ در ﺳﺎﺗﻮري ﺗﻴﺮﺑﺎران ﺷﺪ‪ .‬ﺷﺎﻋﺮ ﺑﺰرگ ﺧﻮد ﺑﺎﻳﺪ از ﮔﻔﺘﻪاش ﻋﺬرﺧﻮاﻫﻲ ﻛﻨﺪ‪.‬‬ ‫‪268‬ـ ﺣﺘﻲ در ﻣﺎه آورﻳﻞ ‪ 1877‬ﻳﻚ ﻛﺸﺘﻲ ﻛﻪ ‪ 506‬ﻣﺤﻜﻮم ﺑﺮاي اﻧﺘﻘﺎل داﺷﺖ از ﻓﺮاﻧﺴﻪ ﺑﻪﻛﺎﻟﺪوﻧﻲ ﺟﺪﻳﺪ ﻓﺮﺳﺘﺎده‬ ‫ﺷﺪ‪.‬‬

‫‪332‬‬

‫ﭘﻴﻮﺳﺖ ﻣﺘﺮﺟﻢ ﻓﺎرﺳﻲ‬ ‫ﺷﺮح ﻣﺨﺘﺼﺮ زﻧﺪﮔﻲ اﻓﺮادي ﻛﻪ ﺑﻪ ﻛﻤﻮن ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻮدهاﻧﺪ‬

‫اود ـ اﻣﻴﻞ )‪1888‬ـ‪(1843‬‬ ‫اﻣﻴﻞ اود‪ ،‬ﻣﻌﺮوف ﺑﻪژﻧﺮال اود ﻳﻜﻲ از ﺷﺨﺼﻴﺖﻫﺎي ﻛﻤﻮن ﭘﺎرﻳﺲ اﺳﺖ‪ .‬او ﭘﺲ از ﺗﺤﺼﻴﻞ در ﺷﻬﺮﺳﺘﺎن ﺑﺮاي‬ ‫اداﻣﻪي ﺗﺤﺼﻴﻞ در رﺷﺘﻪي داروﺳﺎزي ﺑﻪﭘﺎرﻳﺲ آﻣﺪ‪ .‬ﻣﺪﺗﻲ ﻳﻚ ﻛﺘﺎبﻓﺮوﺷﻲ را ﻣﻲﮔﺮداﻧﺪ‪ ،‬ﺳﭙﺲ ﻣﺪﻳﺮ »اﻧﺪﻳﺸﻪي آزاد«‬ ‫ﻣﻲﺷﻮد‪ ،‬ﺑﺎ ﻓﺮاﻣﺎﺳﻮﻧﺮي ﭘﻴﻮﻧﺪ ﺑﺮﻗﺮار ﻣﻲﻛﻨﺪ و در ﻓﻌﺎﻟﻴﺖﻫﺎي ﮔﺮوه ﻧﺒﺮد ﺑﻼﻧﻜﻴﺴﺖﻫﺎ ﺷﺮﻛﺖ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬در آﻏﺎز اوت ‪1870‬‬ ‫در ﺣﻤﻠﻪي ﺑﻲﻧﺘﻴﺠﻪي ﺑﻼﻧﻜﻴﺴﺖﻫﺎ ﺑﻪﻣﻘﺮ آﺗﺶﻧﺸﺎﻧﺎن ﻻوﻳﻠ‪‬ﺖ ﺷﺮﻛﺖ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬دﺳﺖﮔﻴﺮ و ﻣﺤﻜﻮم ﺑﻪﻣﺮگ ﻣﻲﺷﻮد؛ وﻟﻲ‬ ‫ﺷﻜﺴﺖ ﺳﺪان و اﻋﻼن ﺟﻤﻬﻮري در ‪ 4‬ﺳﭙﺘﺎﻣﺒﺮ او را ﻧﺠﺎت ﻣﻲدﻫﺪ‪ .‬در ﻃﻲ ﻣﺤﺎﺻﺮهي ﭘﺎرﻳﺲ ﺗﻮﺳﻂ آﻟﻤﺎنﻫﺎ )ﺳﭙﺘﺎﻣﺒﺮ‬ ‫‪ 1870‬ـ ﻣﺎرس ‪ (1871‬ﻋﻀﻮ ﻛﻤﻴﺘﻪي ﻣﺮﻛﺰي ﺟﻤﻬﻮريﺧﻮاﻫﺎن ﻧﻮاﺣﻲ ﺑﻴﺴﺖﮔﺎﻧﻪ و ﻛﺎﭘﻴﺘﺎن ﮔﺮدان ‪ 138‬ﮔﺎرد ﻧﺎﺳﻴﻮﻧﺎل‬ ‫ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬در ﺧﻴﺰش ‪ 31‬اﻛﺘﺒﺮ ‪ 1870‬ﻋﻠﻴﻪ ﺣﻜﻮﻣﺖ دﻓﺎع ﻣﻠﻲ ﺷﺮﻛﺖ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪.‬‬ ‫در ‪ 18‬ﻣﺎرس ‪ 1871‬در رأس ﮔﺎردﻫﺎي ﻣﻠﻲ ﺑِﻠﻮﻳﻞ ﺷﻬﺮداري ﻣﺮﻛﺰي را ﺗﺼﺮف و ﭘﻴﺶﻧﻬﺎد ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﻼﻓﺎﺻﻠﻪ‬ ‫ﺑﻪﺳﻤﺖ ورﺳﺎي ﻛﻪ ﻣﺠﻠﺲ ﻣﻠﻲ و ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺗﻲﻳﺮ در آن ﻗﺮار داﺷﺖ‪ ،‬ﺣﺮﻛﺖ ﻛﻨﻨﺪ ﻛﻪ ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻪ ﻧﻤﻲﺷﻮد‪ .‬در ‪ 24‬ﻣﺎرس‬ ‫ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ اﻣﻴﻞ وﻳﻜﺘﻮر دووال و ﮔﻞ آﻧﺘﻮان ﺑﺮوﻧ‪‬ﻞ ار ﻃﺮف ﻛﻤﻴﺘﻪي ﻣﺮﻛﺰي ﮔﺎرد ﻣﻠﻲ ﺑﻪﻋﻨﻮان ﻧﻤﺎﻳﻨﺪهي ﻣﺴﺌﻮل ﺟﻨﮓ‬ ‫ﻣﻨﺼﻮب ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬ ‫در ‪ 26‬ﻣﺎرس از ﻧﺎﺣﻴﻪ ‪ 11‬ﭘﺎرﻳﺲ ﺑﻪﻋﻀﻮﻳﺖ ﺷﻮراي ﻛﻤﻮن اﻧﺘﺨﺎب ﻣﻲﺷﻮد و در ﺟﻠﺴﺎت ﻛﻤﻴﺴﻴﻮن اﺟﺮاﺋﻲ و‬ ‫ﻛﻤﻴﺴﻴﻮن ﺟﻨﮓ ﺷﺮﻛﺖ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬در ‪ 3‬آورﻳﻞ او ﻳﻜﻲ از ﻣﺸﻮﻗﻴﻦ آن ﺣﻤﻠﻪي ﻣﺼﻴﺒﺖﺑﺎر ﺑﻪورﺳﺎي اﺳﺖ‪.‬‬ ‫در ﻣﻘﺎم ﺑﺎزرس دژﻫﺎي ﻛﺮاﻧﻪي ﭼﭗ و ﻓﺮﻣﺎﻧﺪه ﺑﺮﻳﮕﺎد دوم ﻧﻴﺮوﻫﺎي ﻓﻌﺎل ذﺧﻴﺮه‪ ،‬در ﻫﻔﺘﻪي ﺧﻮﻧﻴﻦ روي ﺑﺎرﻳﻜﺎدﻫﺎ‬ ‫ﻧﺒﺮد ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬در ‪ 9‬ﻣﻪ ﺑﻪﻋﻀﻮﻳﺖ ﻛﻤﻴﺘﻪي ﻧﺠﺎت ﻋﻤﻮﻣﻲ اﻧﺘﺨﺎب ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬ ‫ﭘﺲ از ﺷﻜﺴﺖ ﻛﻤﻮن او ﻣﻮﻓﻖ ﻣﻲﺷﻮد اﺑﺘﺪا ﺑﻪﺳﻮﺋﻴﺲ ﺑﮕﺮﻳﺰد و ﺑﻌﺪ ﺑﻪاﻧﮕﻠﺴﺘﺎن ﭘﻨﺎه ﺑﺒﺮد‪ .‬در ‪ 1972‬ﺗﻮﺳﻂ ﺷﻌﺒﻪي‬ ‫ﺳﻮم ﺷﻮراي ﺟﻨﮓ ﻏﻴﺎﺑﺎً ﺑﻪﻣﺮگ ﻣﺤﻜﻮم ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬ ‫ﭘﺲ از ﺑﺎزﮔﺸﺖ ﺑﻪﻓﺮاﻧﺴﻪ ﺑﻪدﻧﺒﺎل ﻋﻔﻮ ﻋﻤﻮﻣﻲ ‪ 1880‬اﺑﺘﺪا ﺑﺎ روزﻧﺎﻣﻪ دﻧﻲدﻳﻴﻮﻧﻲﻣ‪‬ﺘﺮِ )ﻧﻪ ﺧﺪا ﻧﻪ ارﺑﺎب( ﺑﻼﻧﻜﻲ و ﺑﻌﺪاً‬ ‫ﺑﺎ ﻣﺠﻠﻪي ﻟُﻢﻟﻴﺒﺮ )اﻧﺴﺎن آزاد( ﻛﻪ ﺧﻮد ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ ادوارد و‪‬ﻳﺎن ﺑﻨﻴﺎن ﻣﻲﮔﺬارد‪ ،‬ﻫﻤﻜﺎري ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬ﻗﺒﺮ او‪ ،‬ﻗﻄﻌﻪي در ‪91‬‬ ‫ﮔﻮرﺳﺘﺎن ﭘﺮﻻﺷﺰ‪ ،‬ﭘﺎرﻳﺲ‪ ،‬ﻗﺮار دارد‪.‬‬

‫‪334‬‬

‫اود‪‬هـاﻣﻴﻞ )‪1909‬ـ‪(1826‬‬ ‫اﻣﻴﻞ اوده ﻛﺎرﮔﺮ ﻛَﻨﺪهﻛﺎر از ﻣﺨﺎﻟﻔﻴﻦ ﺳﺮﺳﺨﺖ اﻣﭙﺮاﺗﻮري ﺑﻮد ﻛﻪ در اﻳﻦ دوران ﭼﻨﺪﻳﻦﺑﺎر ﺑﻪزﻧﺪان ﻣﻲاﻓﺘﺎد‪ .‬ﻃﻲ‬ ‫ﻣﺤﺎﺻﺮهي ﭘﺎرﻳﺲ ﺗﻮﺳﻂ آﻟﻤﺎنﻫﺎ )ﺳﭙﺘﺎﻣﺒﺮ ‪ 1870‬ـ ﻣﺎرس ‪ (1871‬او ﺑﺎﺷﮕﺎه ﺳﺎﻟﻦ ﻓﺎوﻳِﻪي ﺑِﻠﻮﻳﻞ را اداره ﻣﻲﻛﺮد و‬ ‫ﻧﻤﺎﻳﻨﺪهي ﻋﻀﻮ ﻛﻤﻴﺘﻪي ﺟﻤﻬﻮريﺧﻮاﻫﺎن ﻧﻮاﺣﻲ ﺑﻴﺴﺖﮔﺎﻧﻪ ﻧﻴﺰ ﺑﻮد‪ .‬در ﻧﻮاﻣﺒﺮ ‪ 1870‬ﺑﻪﻣﻌﺎوﻧﺖ ﺷﻬﺮدار ﻧﺎﺣﻴﻪ ﻧﻮزدﻫﻢ‪،‬‬ ‫ﺷﺎرل د‪‬ﻟ‪‬ﺴﻜﻠﻮز‪ ،‬اﻧﺘﺨﺎب ﺷﺪ‪ .‬در ‪ 26‬ﻣﺎرس از ﻃﺮف ﻧﺎﺣﻴﻪ ﻧﻮزدﻫﻢ ﭘﺎرﻳﺲ ﺑﻪﻋﻀﻮﻳﺖ ﺷﻮراي ﻛﻤﻮن اﻧﺘﺨﺎب ﻣﻲﺷﻮد و در‬ ‫ﻛﻤﻴﺴﻴﻮن اﻣﻨﻴﺖ ﻋﻤﻮﻣﻲ ﺷﺮﻛﺖ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬او ﺑﻪﺗﺄﺳﻴﺲ ﻛﻤﻴﺘﻪي ﻧﺠﺎت ﻣﻠﻲ رأي ﻣﺜﺒﺖ ﻣﻲدﻫﺪ‪ .‬در ﻫﻔﺘﻪي ﺧﻮﻧﻴﻦ روي‬ ‫ﺑﺎرﻳﻜﺎدﻫﺎ ﻣﻲﺟﻨﮕﺪ و ﻣﺠﺮوح ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬ﭘﺲ از ﺷﻜﺴﺖ ﻛﻤﻮن ﺑﻪاﻧﮕﻠﺴﺘﺎن ﭘﻨﺎﻫﻨﺪه ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬ ‫ﺑِﺮژِرِهـژولـﻫﺎﻧﺮي ﻣﺎري )‪1905‬ـ‪(1830‬‬ ‫ژولـﻫﺎﻧﺮي ﺑﺮژره از ‪ 1850‬ﺗﺎ ‪ 1864‬در ارﺗﺶ ﻓﺮاﻧﺴﻪ ﺧﺪﻣﺖ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬ﺑﻌﺪ ﻣﺼﺤﺢ ﭼﺎپﺧﺎﻧﻪ ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬در دوران‬ ‫ﻣﺤﺎﺻﺮهي ﭘﺎرﻳﺲ ﺗﻮﺳﻂ ارﺗﺶ آﻟﻤﺎن‪ ،‬او ﻛﺎﭘﻴﺘﻦ ﮔﺮدان ﻫﺸﺘﻢ ﮔﺎرد ﻣﻠﻲ اﺳﺖ‪ .‬او ﻋﻀﻮ ﻛﻤﻴﺘﻪي ﻣﺮﻛﺰي ﮔﺎرد ﻣﻠﻲ و‬ ‫ﺳﭙﺲ ﺳﺮﻛﺮدهي ﻟﮋﻳﻮن ﻫﻴﺠﺪﻫﻢ ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬ﻫﻨﮕﺎم ﻗﻴﺎم ﭘﺎرﻳﺲ در ‪ 18‬ﻣﺎرس‪ ،‬او ﺳﺘﺎد ﻛﻞ ﮔﺎرد ﻣﻠﻲ در ﻣﻴﺪان واﻧﺪوم را‬ ‫اﺷﻐﺎل ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬در ‪ 22‬ﻣﺎرس‪ ،‬ﺗﻈﺎﻫﺮات دوﺳﺘﺪاران ﻧﻈﻢ را ﻛﻪ از ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺗﻲﻳﺮ ﻣﺴﺘﻘﺮ در ورﺳﺎي ﻫﻮاداري و اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت‬ ‫ﺷﻮراي ﻛﻤﻮن را رد ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬ﺳﺮﻛﻮب ﻣﻲﻧﻤﺎﻳﺪ‪ .‬در ‪ 26‬ﻣﺎرس از ﻃﺮف ﺳﺎﻛﻨﻴﻦ ﻧﺎﺣﻴﻪ ﺑﻴﺴﺘﻢ ﭘﺎرﻳﺲ ﺑﻪﻋﻀﻮﻳﺖ ﺷﻮراي‬ ‫ﻛﻤﻮن اﻧﺘﺨﺎب ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬او ﺑﻪﻋﻨﻮان ﻧﻤﺎﻳﻨﺪه ﻣﺴﺌﻮل ﻛﻤﻴﺴﻴﻮن ﺟﻨﮓ و ﻛﻤﻴﺴﻴﻮن اﺟﺮاﺋﻲ ﻣﻨﺼﻮب ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬در ‪ 2‬آورﻳﻞ‪،‬‬ ‫ﻛﻤﻮن او را ﺑﻪﻓﺮﻣﺎﻧﺪﻫﻲ ﻛﻞ ﭘﺎرﻳﺲ ﻣﻨﺼﻮب ﻣﻲﻧﻤﺎﻳﺪ‪ .‬او ﻛﻪ ﻫﻮادار ﺣﻤﻠﻪ ﺑﻪورﺳﺎي در ‪ 3‬آورﻳﻞ اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﻪدﻟﻴﻞ ﻓﻘﺪان‬ ‫ﺗﺪارك‪ ،‬ﺷﻜﺴﺖ ﻣﻲﺧﻮرد و از ﻣﻘﺎم ﻓﺮﻣﺎﻧﺪﻫﻲ و ﭘﺴﺖ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﻲ ﻣﺴﺌﻮل ﺧﻠﻊ ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬از ‪ 8‬ﺗﺎ ‪ 20‬آورﻳﻞ ﺣﺒﺲ ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬ ‫ﭘﺲ از آزادي دوﺑﺎره ﺑﻪﻛﻤﻴﺴﻴﻮن ﺟﻨﮓ ﺑﺮﻣﻲﮔﺮدد‪ .‬در ‪ 23‬ﻣﻪ‪ ،‬ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ دو ﻓﺪرال دﻳﮕﺮ در آﺗﺶ زدن ﺗﻮﻳﻠﺮي ﺷﺮﻛﺖ‬ ‫ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬ﭘﺲ از ﻫﻔﺘﻪي ﺧﻮﻧﻴﻦ او ﻣﻮﻓﻖ ﺑﻪﺗﺮك ﭘﺎرﻳﺲ ﻣﻲﺷﻮد و ﺗﻮﺳﻂ ﺷﻮراي ﺟﻨﮓ ﻏﻴﺎﺑﺎً ﺑﻪاﻋﺪام ﻣﺤﻜﻮم ﻣﻲﮔﺮدد‪ .‬او‬ ‫اﺑﺘﺪا ﺑﻪﻟﻨﺪن و ﺳﭙﺲ ﺑﻪﻧﻴﻮﻳﻮرك ﭘﻨﺎه ﻣﻲﺑﺮد و در ‪ 1905‬در اﻳﻦ ﺷﻬﺮ ﻣﻲﻣﻴﺮد‪.‬‬

‫ﺑﺮوﻧ‪‬ﻞـﭘﻞ آﻧﺘﻮان )‪1904‬ـ‪(1830‬‬ ‫ﭘﻞ آﻧﺘﻮان ﺑﺮوﻧ‪‬ﻞ در ‪ 1864‬از اﻓﺴﺮي ارﺗﺶ اﻣﭙﺮاﺗﻮري اﺳﺘﻌﻔﺎ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬در دوران ﻣﺤﺎﺻﺮهي ﭘﺎرﻳﺲ ﺗﻮﺳﻂ آﻟﻤﺎن‬ ‫)ﺳﭙﺘﺎﻣﺒﺮ‪ 1870‬ـ ﻣﺎرس ‪ (1871‬در ﻗﻴﺎم ﺑﻼﻧﻜﻴﺴﺖﻫﺎ ﻋﻠﻴﻪ ﺣﻜﻮﻣﺖ دﻓﺎع ﻣﻠﻲ )‪ 31‬اﻛﺘﺒﺮ ‪ (1870‬ﺷﺮﻛﺖ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬ﺑﺎ اﻋﻼن‬ ‫آﺗﺶﺑﺲ ﺑﺎ آﻟﻤﺎن در ‪ 26‬ژاﻧﻮﻳﻪ ‪ ،1871‬ﺳﻌﻲ ﻣﻲﻛﻨﺪ دژﻫﺎي ﺷﺮق ﭘﺎرﻳﺲ را ﺗﺴﺨﻴﺮ ﻧﻤﺎﻳﺪ‪ .‬وﻟﻲ دﺳﺖﮔﻴﺮ و زﻧﺪاﻧﻲ‬ ‫ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬در ‪ 26‬ﻓﻮرﻳﻪ ﺗﻮﺳﻂ ﮔﺎرد ﻣﻠﻲ آزاد ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬در ‪ 18‬ﻣﺎرس‪ ،‬در آﻏﺎز ﻗﻴﺎم ﭘﺎرﻳﺲ ﻋﻠﻴﻪ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺗﻲﻳﺮ‪ ،‬ﭘﺎدﮔﺎن ﭘﺮﻧﺲ‬ ‫اوژن و ﺷﻬﺮداري ﻣﺮﻛﺰي را اﺷﻐﺎل ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ 27 .‬ﻣﺎرس ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ اﻣﻴﻞ اود و اﻣﻴﻞ وﻳﻜﺘﻮر دووال ﺑﻪژﻧﺮاﻟﻲ ﻛﻤﻮن ﻣﻨﺼﻮب‬ ‫ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬از ﻃﺮف ﻧﺎﺣﻴﻪ ﻫﻔﺘﻢ ﭘﺎرﻳﺲ ﺑﻪﻋﻀﻮﻳﺖ ﺷﻮراي ﻛﻤﻮن اﻧﺘﺨﺎب ﻣﻲﺷﻮد و ﺗﻘﺎﺿﺎي اﻧﺘﻈﺎر ﺑﻪﺧﺪﻣﺖ ﺧﻮد از ﭘﺴﺖ‬ ‫ﻓﺮﻣﺎﻧﺪﻫﻲ را ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬او ﻣﺴﺌﻮل ﻛﺎر دﺷﻮار ﺗﺠﺪﻳﺪ ﺳﺎزﻣﺎن دژ اﻳﺴﻲ ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬در ﻫﻔﺘﻪي ﺧﻮﻧﻴﻦ ﺷﺪﻳﺪاً ﻣﺠﺮوح ﻣﻲﺷﻮد‪،‬‬ ‫وﻟﻲ ﻣﻮﻓﻖ ﻣﻲﮔﺮدد ﺑﻪاﻧﮕﻠﺴﺘﺎن ﻓﺮار ﻛﻨﺪ‪ .‬او در آنﺟﺎ ﻣﻲﻣﺎﻧﺪ و اﺳﺘﺎد ﻣﺪرﺳﻪي ﻛﺸﺘﻲراﻧﻲ دارﺗﻤﻮت ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬ ‫‪335‬‬

‫ﺑﻴﺰاﻧﺘﻴﻮم ↔ ﺗﺮكﻫﺎ‬ ‫ﺑﻴﺰاﻧﺘﻴﻮم ﻧﺎم ﻳﻮﻧﺎﻧﻲ ﺷﻬﺮي اﺳﺖﻛﻪ اﻣﺮوزه در ﺗﺮﻛﻴﻪ ﺑﻪﻧﺎم اﺳﺘﺎﻧﺒﻮل ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬اﻳﻦ ﺷﻬﺮ در زﻣﺎن ﻛﻨﺴﺘﺎﻧﺘﻴﻦ در‬ ‫ﻗﺮن ﭼﻬﺎرم ﻣﻴﻼدي ﺑﻪﻋﻨﻮان ﻣﺮﻛﺰ ر‪‬م ﺷﺮﻗﻲ )ﺑﻴﺰاﻧﺲ( اﻧﺘﺨﺎب ﺷﺪ؛ و ر‪‬م ﺟﺪﻳﺪ ﻧﺎم ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬ﭘﺲ از ﻣﺮگ ﻛﻨﺴﺘﺎﻧﺘﻴﻦ اﻳﻦ‬ ‫ﺷﻬﺮ ﻛﻨﺴﺘﺎﻧﺘﻴﻮﭘﻞ ﻧﺎم ﮔﺮﻓﺖ و اﻋﺮاب آن را ﻗﺴﻄﻨﻄﻨﻴﻪ ﻧﺎﻣﻴﺪﻧﺪ؛ و ﺳﺮاﻧﺠﺎم در ﻗﺮن ﺑﻴﺴﺘﻢ ﺑﻪاﺳﺘﺎﻧﺒﻮل ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻧﺎم داد‪.‬‬ ‫در ﻗﺮن ﭘﺎﻧﺰدﻫﻢ‪ ،‬ﻫﻨﮕﺎم ﻫﺠﻮم ﺗﺮكﻫﺎي ﻋﺜﻤﺎﻧﻲ اﻳﻦ ﺷﻬﺮ ﺑﺮاي ﻣﺪت زﻳﺎدي در ﻣﺤﺎﺻﺮهي آنﻫﺎ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺖ و‬ ‫ﺳﺮاﻧﺠﺎم ﺗﺴﻠﻴﻢ ﺷﺪ‪ .‬وﻟﻲ دﻗﻴﻘﺎً ﻋﻠﺖ اﺷﺎرهي ﻟﻴﺴﺎﮔﺎره ﺑﻪاﻳﻦ ﺷﻬﺮ ﺑﺮاي ﻣﺎ ﺑﻪﻳﻘﻴﻦ روﺷﻦ ﻧﺸﺪ‪ .‬ﺷﺎﻳﺪ ﻋﻠﺖ آن اﻳﻦ ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ‬ ‫ﻛﻨﺴﺘﺎﻧﺘﻴﻮﭘﻞ ﻫﻨﮕﺎم ﻣﺤﺎﺻﺮه ﺗﻮﺳﻂ ﺗﺮكﻫﺎ از ﻫﺮﮔﻮﻧﻪ اﻣﻜﺎن دﻓﺎﻋﻲ ﻣﺤﺮوم ﺑﻮد و ﻛﺸﻴﺶﻫﺎ ﻣﺮدم را در ﻛﻠﻴﺴﺎ ﺟﻤﻊ ﻛﺮده‬ ‫و آنﻫﺎ را ﺑﻪﺗﺄﺛﻴﺮ دﻋﺎ در دﻓﻊ دﺷﻤﻦ دﻟﺨﻮش ﻛﺮده ﺑﻮدﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﻫﻢﭼﻨﻴﻦ دﻟﻴﻞ اﺷﺎرهي ﻟﻴﺴﺎﮔﺎره ﺑﻪرﻓﺘﺎر ﺗﺮكﻫﺎ در ‪ 1876‬ﺑﺮاي ﻣﺎ ﺑﻪروﺷﻨﻲ ﻣﺸﺨﺺ ﻧﺸﺪ‪ .‬آنﭼﻪ ﻣﺴﻠﻢ اﺳﺖ‪ ،‬اﻳﻦ‬ ‫اﺳﺖﻛﻪ در اﻳﻦ دوران اﻣﭙﺮاﻃﻮري ﻋﺜﻤﺎﻧﻲ ﺑﺎ ﺧﻴﺰش اﺳﺘﻘﻼلﻃﻠﺒﺎﻧﻪي رﻣﺎﻧﻴﺎﺋﻲﻫﺎ و ﺑﻠﻐﺎرﻫﺎ روﺑﺮو ﺑﻮد و در ﺳﺎل ‪ 1878‬اﻳﻦ‬ ‫اﻣﭙﺮاﻃﻮري ﻣﺠﺒﻮر ﺷﺪ ﻛﻪ ﻧﻮﻋﻲ اﺳﺘﻘﻼل ﺑﺮاي آنﻫﺎ ﻗﺎﺋﻞ ﺷﻮد‪.‬‬ ‫ﭘﺮوﺗﻮـاوژِن )‪1921‬ـ‪(1839‬‬ ‫اوژن ﭘﺮوﺗﻮ ﻓﺮزﻧﺪ ﺧﺎﻧﻮادهاي دﻫﻘﺎﻧﻲ و ﻓﻘﻴﺮ اﺳﺖﻛﻪ ﺗﺤﺼﻴﻼت ﺧﻮد را در ‪ 1864‬در رﺷﺘﻪي ﺣﻘﻮق و در ﭘﺎرﻳﺲ‬ ‫ﺑﻪﭘﺎﻳﺎن ﻣﻲرﺳﺎﻧﺪ‪ .‬او در ﺻﻔﻮف ﺑﻼﻧﻜﻴﺴﺖﻫﺎ ﻣﺒﺎرزه ﻣﻲﻛﻨﺪ؛ و در ‪ 1866‬ﺑﻪﺧﺎﻃﺮ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖﻫﺎي ﺳﻴﺎﺳﻲاش ﺑﻪ ‪ 15‬ﻣﺎه زﻧﺪان‬ ‫ﻣﺤﻜﻮم ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬وي ﺑﻪﻋﻨﻮان وﻛﻴﻞ دﻋﺎوي ﺑﻪدﻓﺎع از ﻣﺨﺎﻟﻔﺎن اﻣﭙﺮاﺗﻮري دوم ﻣﻲﭘﺮدازد و ﺑﻪﻫﻤﻴﻦ ﺟﻬﺖ دوﺑﺎره ﺑﻪزﻧﺪان‬ ‫ﻣﻲاﻓﺘﺪ‪ .‬در ‪ 1870‬ﺑﺎز ﺑﻪدﻟﻴﻞ ﺗﻮﻃﺌﻪ ﻋﻠﻴﻪ ﺟﺎن اﻣﭙﺮاﺗﻮر‪ ،‬ﻧﺎﭘﻠﺌﻮن ﺳﻮم‪ ،‬ﻣﺤﻜﻮم ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬درﻃﻲ ﻣﺤﺎﺻﺮهي ﭘﺎرﻳﺲ ﺗﻮﺳﻂ‬ ‫آﻟﻤﺎنﻫﺎ )ﺳﭙﺘﺎﻣﺒﺮ ‪ 1870‬ـ ﻣﺎرس ‪ (1871‬ﻋﻀﻮ ﮔﺎرد ﻣﻠﻲ اﺳﺖ و وﻛﺎﻟﺖ ﺗﻌﺪادي از ﺷﺮﻛﺖﻛﻨﻨﺪﮔﺎن در ﻗﻴﺎم ‪ 31‬اﻛﺘﺒﺮ‪ ،‬ﻋﻠﻴﻪ‬ ‫ﺣﻜﻮﻣﺖ دﻓﺎع ﻣﻠﻲ‪ ،‬را ﺑﻪﻋﻬﺪه ﻣﻲﮔﻴﺮد‪ .‬در ‪ 26‬ﻣﺎرس ‪ 1871‬از ﻃﺮف ﻧﺎﺣﻴﻪ ﻳﺎزدﻫﻢ ﭘﺎرﻳﺲ ﺑﻪﻋﻀﻮﻳﺖ ﺷﻮراي ﻛﻤﻮن‬ ‫اﻧﺘﺨﺎب ﻣﻲﮔﺮدد‪ ،‬در ﻛﻤﻴﺴﻴﻮن دادﮔﺴﺘﺮي ﺷﺮﻛﺖ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ ،‬و در ‪ 18‬آورﻳﻞ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪهي ﻣﺴﺌﻮل آن ﻧﻴﺰ ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬او در اﻳﻦ‬ ‫ﻣﻘﺎم ﺳﻴﺎﺳﺖ اﺻﻼﺣﻲ ﻣﻬﻤﻲ را ﭘﻴﺶ ﻣﻲﺑﺮد‪.‬‬ ‫ﭘﺮوﺗﻮ در ﻫﻔﺘﻪي ﺧﻮﻧﻴﻦ روي ﺑﺎرﻳﻜﺎدﻫﺎ ﻣﻲﺟﻨﮕﺪ‪ ،‬ﻣﺠﺮوح ﻣﻲﺷﻮد‪ ،‬در اﻛﺘﺒﺮ ‪ 1871‬ﺑﻪژﻧﻮ ﭘﻨﺎﻫﻨﺪه ﻣﻲﮔﺮدد‪ ،‬و در‬ ‫ﻧﻮاﻣﺒﺮ ‪ 1872‬از ﻃﺮف ﺷﻮراي ﺟﻨﮓ ﺑﻪﻣﺮگ ﻣﺤﻜﻮم ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬ ‫اوژن ﭘﺮوﺗﻮ ﭘﺲ از ﻋﻔﻮ ﻋﻤﻮﻣﻲ ﺑﻪﻓﺮاﻧﺴﻪ ﺑﺮﻣﻲﮔﺮدد‪ ،‬وﻟﻲ ﻛﺎﻧﻮن وﻛﻼي ﭘﺎرﻳﺲ از ﻧﺎمﻧﻮﻳﺴﻲ ﻣﺠﺪد او اﻣﺘﻨﺎع‬ ‫ﻣﻲﻧﻤﺎﻳﺪ؛ و او ﺑﺎ ﺗﻨﮓدﺳﺘﻲ ﮔﺬران ﻣﻌﺎش ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬وي در اﻳﻦ دوره از زﻧﺪﮔﻲاش ﺑﻪﻣﺨﺎﻟﻔﺖ ﺑﺎ ﺳﻴﺎﺳﺖﻫﺎي ﺣﺰب‬ ‫ﻣﺎرﻛﺴﻴﺴﺖ ﻛﺎرﮔﺮان ﻓﺮاﻧﺴﻪ ﻣﻲﭘﺮدازد و ﺑﻪوﻳﮋه ﺑﻪﺑﺮﮔﺰاري ﺟﺸﻦ روز ﻛﺎرﮔﺮ در اول ﻣﺎه ﻣﻪ از ﻃﺮف اﻳﻦ ﺣﺰب و اﻧﺘﺨﺎب‬ ‫ﻻﻓﺎرگ‪» ‬ﻛﻮﺑﺎﺋﻲ« داﻣﺎد ﻛﺎرل ﻣﺎرﻛﺲِ »ﭘﺮوﺳﻲ« ﺑﻪرﻫﺒﺮي آن اﻋﺘﺮاض دارد‪.‬‬ ‫ﭘﻴﺎـﻓ‪‬ﻠﻴﻜﺲ )‪1889‬ـ‪(1810‬‬ ‫ﻓ‪‬ﻠﻴﻜﺲ ﭘﻴﺎ‪ ،‬ﻓﺮزﻧﺪ ﻳﻚ ﺣﻘﻮﻗﺪان ﻟ‪‬ﮋﻳﺘﻴﻤﻴﺴﺖ‪ ،‬در ﺳﺎل ‪ 1831‬در ﻛﺎﻧﻮن وﻛﻼي ﭘﺎرﻳﺲ ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪ و ﺗﻤﺎم ﻧﻴﺮوي ﺧﻮد‬ ‫را ﻣﺼﺮوف روزﻧﺎﻣﻪﻧﮕﺎري ﻧﻤﻮد‪ .‬ﺷﺨﺼﻴﺖﻫﺎي ﺟﺰوهاش ﺗﺤﺖ ﻋﻨﻮان ﻣﺎري ژوزف ﺷﻨﻴﻪ و ﺷﺎﻫﺰادهي ﻣﻨﺘﻘﺪﻳﻦ‪ ،‬در ‪1844‬‬

‫‪336‬‬

‫ﺑﺮاﻳﺶ ﺑﻪﻗﻴﻤﺖ ﺷﺶ ﻣﺎه اﻗﺎﻣﺖ در زﻧﺪان ﻻﭘﻼژي ﺗﻤﺎم ﺷﺪ‪ .‬ﺗﺎ اﻧﻘﻼب ‪ ،1848‬در ﻓﺎﺻﻠﻪي ﺷﺶ ﺳﺎل‪ ،‬ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ ﺗﻌﺪاد‬ ‫دﻳﮕﺮي از دﺳﺖاﻧﺪرﻛﺎران ﺗﺌﺎﺗﺮ روي ﺗﻌﺪاد زﻳﺎدي ﻧﻤﺎﻳﺸﻨﺎﻣﻪ در ﺗﺌﺎﺗﺮ ﻧﺎﺳﻴﻮﻧﺎل ﻛﺎر ﻛﺮد‪.‬‬ ‫ژرژ ﺳﺎﻧﺪ ﻛﻪ ﻓ‪‬ﻠﻴﻜﺲ ﭘﻴﺎ را در ‪ 1830‬ﺑﻪﺗﺤﺮﻳﺮﻳﻪ ﻓﻴﮕﺎرو ﻣﻌﺮﻓﻲ ﻛﺮده ﺑﻮد‪ ،‬ﺣﺎﻻ از ﻟ‪‬ﺪروـروﻟَﻦ ﺧﻮاﺳﺖ ﻛﻪ او را‬ ‫ﺑﻪﻛﻤﻴﺴﺮي ﻛﻞ ﻣﻨﻄﻘﻪي زادﮔﺎهاش ـﺷ‪‬ﺮـ ﻣﻨﺼﻮب ﻛﻨﺪ‪ .‬ﭘﻴﺎ ﭘﺲ از ﺳﻪ ﻣﺎه ﺗﻜﻔﻞ اﻳﻦ ﻣﻘﺎم‪ ،‬از ﻃﺮف ﻫﻤﻴﻦ ﺷﻬﺮﺳﺘﺎن‬ ‫ﺑﻪﭘﺎرﻳﺲ و ﻣﺠﻠﺲ ﻣﺆﺳﺴﺎن ﺑﺎزﮔﺸﺖ و در آنﺟﺎ در ﻫﻤﺮاﻫﻲ ﺑﺎ ﻣﻮﻧﺘﺎﻧﻲ رأي ﻣﻲداد و ﭘﻴﺶﻧﻬﺎد ﻣﻌﺮوف ﺣﺬف ﻣﻘﺎم رﺋﻴﺲ‬ ‫ﺟﻤﻬﻮر را ﻣﻄﺮح ﻛﺮد‪ .‬وي در ﻫﻤﻴﻦ دوره ﺑﺎ ﭘﺮودون ﻛﻪ او را آرﻳﺴﺘﻮﻛﺮات دﻣﻮﻛﺮاﺳﻲ ﻧﺎﻣﻴﺪه ﺑﻮد‪ ،‬دﺳﺖ ﺑﻪﺟﻨﮕﻲ ﺗﻦﺑﻪﺗﻦ‬ ‫زد‪.‬‬ ‫ﻓ‪‬ﻠﻴﻜﺲ ﭘﻴﺎ در ﺣﺮﻛﺖ ‪ 13‬ژوﺋﻦ ‪ 1849‬ﺑﻪﻟ‪‬ﺪروـروﻟَﻦ ﭘﻴﻮﺳﺖ و ﭘﺲ از آن ﺑﻪﺳﻮﺋﻴﺲ‪ ،‬ﺑﻠﮋﻳﻚ و ﺳﺮاﻧﺠﺎم ﺑﻪاﻧﮕﻠﻴﺲ‬ ‫ﭘﻨﺎه ﺑﺮد‪ .‬ﻋﻔﻮ ﻋﻤﻮﻣﻲ ‪ 1969‬اﻣﻜﺎن ﺑﺎزﮔﺸﺖ او را ﺑﻪﻓﺮاﻧﺴﻪ ﻓﺮاﻫﻢ ﻧﻤﻮد‪ ،‬وﻟﻲ ﺑﺎ ﻣﻘﺎﻣﺎت درﮔﻴﺮ ﺷﺪ و ﺑﻪدﻟﻴﻞ اﻳﻦﻛﻪ ﺗﺤﺖ‬ ‫ﺗﻌﻘﻴﺐ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺖ‪ ،‬ﺑﻪاﻧﮕﻠﻴﺲ ﻣﺮاﺟﻌﺖ ﻧﻤﻮد‪ .‬اﻧﻘﻼب ‪ 4‬ﺳﭙﺘﺎﻣﺒﺮ او را دوﺑﺎره ﺑﻪﭘﺎرﻳﺲ ﺑﺮﮔﺮداﻧﺪ و اﻳﻦ او ﺑﻮد ﻛﻪ در‬ ‫روزﻧﺎﻣﻪاش ﺑﻪﻧﺎم ﻛُﻤﺒﺎ )ﻧﺒﺮد( ﺧﺒﺮ ﻣﺬاﻛﺮات ﺗﺴﻠﻴﻢ ﻣ‪‬ﺪس را در ﻗﺎﺑﻲ ﺳﻴﺎه ﭼﺎپ ﻛﺮد‪ .‬وي ﭘﺲ از ﻗﻴﺎم ‪ 31‬اﻛﺘﺒﺮ ﺑﺮاي ﻣﺪت‬ ‫ﻛﻮﺗﺎﻫﻲ زﻧﺪاﻧﻲ ﺷﺪ‪.‬‬ ‫در ژاﻧﻮﻳﻪ ‪ 1871‬ﻛُﻤﺒﺎ ﺗﻮﻗﻴﻒ ﺷﺪ؛ وﻟﻲ ﺑﻼﻓﺎﺻﻠﻪ ﺟﺎي ﺧﻮد را ﺑﻪواﻧﮋُر )اﻧﺘﻘﺎمﺟﻮ(‪ ،‬روزﻧﺎﻣﻪاي ﺑﻪﻫﻤﺎن اﻧﺪازه ﺟﻨﺠﺎﻟﻲ‬ ‫داد‪ .‬ﻓ‪‬ﻠﻴﻜﺲ ﭘﻴﺎ ﺑﻪﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﻲ ﻣﺠﻠﺲ اﻧﺘﺨﺎب ﺷﺪ‪ ،‬اﻣﺎ ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ ﻫﺎﻧﺮي روﺷﻔﻮر و دﻳﮕﺮان از ﺑﻮردو ﻛﻨﺎره ﮔﺮﻓﺖ ﺗﺎ آن رأي‬ ‫ﺧﺎﻧﻤﺎن ﺑﺮﺑﺎ ده ﺑﻪﺻﻠﺢ ﺑﺎﻃﻞ ﺷﻮد‪.‬‬ ‫او ﺑﻪﭘﺎرﻳﺲ ﺑﺮﮔﺸﺖ و ﺑﻪﻛﻤﻴﺘﻪي اﻣﻨﻴﺖ ﻋﻤﻮﻣﻲ ﭘﻴﻮﺳﺖ‪ .‬و در آنﺟﺎ ﺑﻪﺧﺎﻃﺮ از دﺳﺖ رﻓﺘﻦ دژ اﻳﺴﻲ در ﻣﻌﺮض اﺗﻬﺎم‬ ‫ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬در اﻳﻦ ﻛﻤﻴﺘﻪ او ﺗﺤﺖ رﻳﺎﺳﺖ د‪‬ﻟ‪‬ﺴﻜﻠﻮز ﻗﺮار داﺷﺖ؛ اﻣﺎ ﻛﺎرﻫﺎﺋﻲ ﻧﻈﻴﺮ واژﮔﻮﻧﻲ ﺳﺘﻮن واﻧﺪوم‪ ،‬ﺗﺨﺮﻳﺐ ﻣﻨﺰل‬ ‫ﺗﻲﻳﺮ و ﻧﻤﺎزﺧﺎﻧﻪي اﺳﺘﻐﻔﺎر )ﻳﺎدﺑﻮد ﻟﻮﺋﻲ ﺷﺎﻧﺰدﻫﻢ( را ﺷﺨﺼﺎً ﻫﺪاﻳﺖ ﻛﺮد‪ .‬او از اﻧﺘﻘﺎم ﺣﻜﻮﻣﺖ ورﺳﺎي ﮔﺮﻳﺨﺖ‪ ،‬از ﻣﺮز‬ ‫ﻋﺒﻮر ﻛﺮد و در ‪ 1873‬ﻏﻴﺎﺑﺎً ﺑﻪﻣﺮگ ﻣﺤﻜﻮم ﺷﺪ؛ اﻣﺎ ﭘﺲ از ﻋﻔﻮ ﻋﻤﻮﻣﻲ ‪ 1880‬ﺑﻪﻓﺮاﻧﺴﻪ ﺑﺎزﮔﺸﺖ‪ .‬او از ﻃﺮف ﺷﻬﺮﺳﺘﺎن‬ ‫ﺑﻮشـدوـرون در ‪ 1888‬ﺑﻪﻣﺠﻠﺲ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎن ﺑﺮﮔﺸﺖ‪ ،‬وﻟﻲ ﺳﺎل ﺑﻌﺪ در ﺳﻦـﮔﺮاﺗﻴ‪‬ﻦ درﮔﺬﺷﺖ‪.‬‬ ‫ﺗﺮَﻧﻜ‪‬ﻪـاﻟﻜﺴﻲ ﻟﻮﺋﻲ )‪1882‬ـ‪(1835‬‬ ‫اﻟﻜﺴﻲ ﻟﻮﺋﻲ ﺗﺮَﻧﻜ‪‬ﻪ‪ ،‬ﻛﺎرﮔﺮ ﻛﻔﺎش ﺑﻮد ﻛﻪ ﺣﻮاﻟﻲ ﺳﺎل ‪ 1850‬در ﭘﺎرﻳﺲ ﻣﻘﻴﻢ ﺷﺪ‪ .‬و در ﺳﺎل ‪ 1866‬در ﺗﺄﺳﻴﺲ ﻳﻚ‬ ‫ﺷﺮﻛﺖ ﺗﻌﺎوﻧﻲِ اﻗﺘﺼﺎد ﻛﺎرﮔﺮي ﺷﺮﻛﺖ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬در ﺳﺎل ‪ 1869‬در اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت ارﮔﺎن ﻗﺎﻧﻮنﮔﺰاري ﺑﺮاي اﻧﺘﺨﺎب ﻫﺎﻧﺮي‬ ‫روﺷﻔﻮر ﺑﻪﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﻣﻲﭘﺮدازد‪ .‬در ﻣﺎرس ‪ 1870‬ﺑﻪاﺗﻬﺎم ﻓﺮﻳﺎدﻫﺎي ﺷﻮرشﻃﻠﺒﺎﻧﻪ و ﺣﻤﻞ اﺳﻠﺤﻪ ﺑﻪﺷﺶ ﻣﺎه زﻧﺪان ﻣﺤﻜﻮم‬ ‫ﻣﻲﺷﻮد؛ و ﺑﺎ اﻋﻼم ﺟﻤﻬﻮري در ‪ 4‬ﺳﭙﺘﺎﻣﺒﺮ ‪ 1870‬از زﻧﺪان آزاد ﻣﻲﮔﺮدد‪ .‬در دوران ﻣﺤﺎﺻﺮهي ﭘﺎرﻳﺲ از ﻃﺮف آﻟﻤﺎنﻫﺎ‪،‬‬ ‫ﺳﭙﺘﺎﻣﺒﺮ ‪1870‬ـﻣﺎرس ‪ ،1871‬ﺑﻪﮔﺎرد ﻣﻠﻲ ﻣﻲﭘﻴﻮﻧﺪد‪ .‬در اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت ﺗﻜﻤﻴﻠﻲ ‪ 16‬آورﻳﻞ ‪ 1871‬از ﻧﺎﺣﻴﻪ ﺑﻴﺴﺘﻢ ﭘﺎرﻳﺲ‬ ‫ﺑﻪﻋﻀﻮﻳﺖ ﺷﻮراي ﻛﻤﻮن اﻧﺘﺨﺎب و در ﻛﻤﻴﺴﻴﻮن اﻣﻨﻴﺖ ﻋﻤﻮﻣﻲ ﺷﺮﻛﺖ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬او ﺑﻪﺗﺸﻜﻴﻞ ﻛﻤﻴﺘﻪي ﻧﺠﺎت ﻋﻤﻮﻣﻲ رأي‬ ‫ﻣﺜﺒﺖ داد‪ .‬ﻃﻲ ﻫﻔﺘﻪي ﺧﻮﻧﻴﻦ در ﺑِﻠﻮﻳﻞ روي ﺑﺎرﻳﻜﺎدﻫﺎ ﻣﻲﺟﻨﮕﺪ‪ .‬او ﭘﺲ از دﺳﺖﮔﻴﺮي ﺗﻮﺳﻂ ﺷﻮراي ﺟﻨﮓ‪ ،‬ﺑﻪﻛﺎر‬ ‫اﺟﺒﺎري اﺑﺪ ﻣﺤﻜﻮم‪ ،‬ﺑﻪﻛﺎﻟﺪوﻧﻲ ﺟﺪﻳﺪ ﺗﺒﻌﻴﺪ و در آنﺟﺎ ﺑﻴﻤﺎر ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬ﺑﻪﻓﺮاري ﻧﺎﻣﻮﻓﻖ دﺳﺖ ﻣﻲزﻧﺪ و ﺑﻪﻣﺠﺎزات ﺳﻪ ﺳﺎل‬ ‫زﻧﺠﻴﺮ ﻣﻀﺎﻋﻒ ﻣﺤﻜﻮم ﻣﻲﮔﺮدد‪ .‬در ﺳﺎل ‪ ،1880‬در ﺣﺎﻟﻲﻛﻪ ﻫﻨﻮز در ﺗﺒﻌﻴﺪ اﺳﺖ‪ ،‬از ﻃﺮف ﺣﻮزهي اﻧﺘﺨﺎﺑﺎﺗﻲ ﺑﻠﻮﻳﻞِ ﻟﺌﻮن‬ ‫ﮔﺎﻣﺒﺘﺎ ﺑﻪﻋﻨﻮان ﻧﺎﻣﺰد ﻋﻔﻮﻋﻤﻮﻣﻲ‪ ،‬ﺑﻪﻋﻀﻮﻳﺖ ﺷﻮراي ﺷﻬﺮداري ﭘﺎرﻳﺲ اﻧﺘﺨﺎب ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬ ‫ﭘﺲ از ﻋﻔﻮﻋﻤﻮﻣﻲ در ﺳﭙﺘﺎﻣﺒﺮ ‪ 1880‬ﺑﻪﻛﺸﻮر ﺑﺮﻣﻲﮔﺮدد‪.‬‬

‫‪337‬‬

‫ﺗﻲﻳِﺮـ ﻟﻮﺋﻲ آدوﻟﻒ )‪1877‬ـ‪(1797‬‬ ‫ﺗﻲﻳِﺮ ﭘﻴﺶ از آنﻛﻪ در ‪ 1821‬در ﭘﺎرﻳﺲ ﻣﻘﻴﻢ ﺷﻮد‪ ،‬در ﻳﻜﻲ از ﺷﻬﺮﻫﺎي ﺟﻨﻮب ﻓﺮاﻧﺴﻪ ﺑﻪﻛﺎر وﻛﺎﻟﺖ ﻣﺸﻐﻮل ﺑﻮد‪ .‬او‬ ‫از ﺑﺪو ورود ﺑﻪﭘﺎرﻳﺲ ﻫﻮادار ﺳﻠﻄﻨﺖ ﭘﺎرﻟﻤﺎﻧﻲ ﺑﻪﺳﺒﻚ اﻧﮕﻠﻴﺲ ﺑﻮد‪ .‬او ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از رواﺑﻂ ﺧﻮد ﻫﻤﻜﺎري ﺑﺎ روزﻧﺎﻣﻪﻫﺎ را‬ ‫آﻏﺎز ﻣﻲﻛﻨﺪ و ﺳﺮاﻧﺠﺎم در ﺗﺄﺳﻴﺲ ﻳﻚ روزﻧﺎﻣﻪي اﭘﻮزﻳﺴﻴﻮن ﺑﻪﻧﺎم ﻟُﻨﺎﺳﻴﻮﻧﺎل ﺷﺮﻛﺖ ﻣﻲﻛﻨﺪ و در آن ﺑﻪﺗﺸﺮﻳﺢ ﻋﻘﺎﻳﺪ‬ ‫ﺳﻴﺎﺳﻲ ﺧﻮد ﻣﻲﭘﺮدازد‪.‬‬ ‫ﺗﻲﻳِﺮ از ‪ 1823‬ﺗﺎ ‪ 1827‬ﺗﺎرﻳﺦ اﻧﻘﻼب ﻓﺮاﻧﺴﻪ را در ده ﺟﻠﺪ ﻣﻨﺘﺸﺮ ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﻣﻮﺟﺐ ﺗﺤﺴﻴﻦ ﻓﺮاوان و ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻦ او‬ ‫ﺑﻪآﻛﺎدﻣﻲ ﻓﺮاﻧﺴﻪ در ‪ 1833‬ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬از ‪ 1845‬ﺗﺎ ‪ 1862‬ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻛﻨﺴﻮﻟﻲ و اﻣﭙﺮاﺗﻮري را در ﺑﻴﺴﺖ ﺟﻠﺪ ﻣﻨﺘﺸﺮ ﻣﻲﻧﻤﺎﻳﺪ ﻛﻪ‬ ‫رواﻳﺖ ﻣﻔﺼﻞ و روزﺑﻪروز اﻳﻦ دو دوره از ﺗﺎرﻳﺦ ﻓﺮاﻧﺴﻪ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫درﺟﺮﻳﺎن ﻗﻴﺎم ‪ 1830‬او از ﺟﻤﻠﻪ ﻛﺴﺎﻧﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻟﻮﺋﻲﻓﻴﻠﭗ اورﻟﺌﺎن را ﺑﻪدر دﺳﺖ ﮔﺮﻓﺘﻦ ﻗﺪرت ﺗﺸﻮﻳﻖ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬در‬ ‫‪ 11‬اﻛﺘﺒﺮِ ﺳﺎل ﭘﺮآﺷﻮب ‪ 1832‬ﺑﻪوزارت ﻛﺸﻮر ﻣﻲرﺳﺪ‪ .‬در اﻳﻦ دوران ﻣﻮرد ﺗﻮﺟﻪ ﻟﻮﺋﻲﻓﻴﻠﻴﭗ ﻗﺮار ﻣﻲﮔﻴﺮد ﻛﻪ در دور ﺑﻌﺪي‬ ‫از او ﺑﺮاي ﺗﺤﻜﻴﻢ ﻗﺪرت ﺷﺨﺼﻲ ﺧﻮد اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬از ‪ 22‬ﻓﻮرﻳﻪ ﺗﺎ ‪ 4‬ﺳﭙﺘﺎﻣﺒﺮ ‪ 1836‬ﺑﺮاي اوﻟﻴﻦﺑﺎر ﺑﻪرﻳﺎﺳﺖ ﺣﻜﻮﻣﺖ‬ ‫ﻣﻲرﺳﺪ‪ .‬درﭘﻲ درﮔﻴﺮيﻫﺎ و دﺳﺘﻪﺑﻨﺪيﻫﺎ ﺑﺎر دﻳﮕﺮ ﺑﻴﻦ اول ﻣﺎرس ﺗﺎ ‪ 29‬اﻛﺘﺒﺮ ‪ 1840‬ﺑﻪرﻳﺎﺳﺖ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻣﻲرﺳﺪ‪ .‬وﻟﻲ‬ ‫ﻫﻢﭼﻨﺎن در ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﻲ ﻣﺠﻠﺲ ﺑﺎﻗﻲ ﻣﻲﻣﺎﻧﺪ و ﺟﺰو اﭘﻮزﻳﺴﻴﻮن ـﭼﭗِ ﻣﺮﻛﺰـ ﻗﺮار دارد‪ .‬در ‪ ،1848‬او ﻛﻪ از اﻳﻦ ﭘﺲ‬ ‫ﺟﻤﻬﻮريﺧﻮاه ﺷﺪه اﺳﺖ‪ ،‬از اﻧﻘﻼب ﻛﻪ ﺑﻪﺳﻘﻮط دوﻟﺖ ﮔﻴﺰو ﻣﻨﺠﺮ ﺷﺪ‪ ،‬ﺣﻤﺎﻳﺖ ﻛﺮد و در ‪ 23‬ﻓﻮرﻳﻪ وﻗﺘﻲ ﻟﻮﺋﻲﻓﻴﻠﻴﭗ از او‬ ‫ﺧﻮاﺳﺖ ﺟﺎي ﮔﻴﺰو را ﺑﮕﻴﺮد‪ ،‬او دﻳﮕﺮ ﺑﻪﺣﻜﻮﻣﺖ ﻣﻮﻗﺖ ﺟﻤﻬﻮري دوم ﭘﻴﻮﺳﺘﻪ ﺑﻮد ﺗﺎ در آن ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ ﺟﻤﻬﻮريﺧﻮاﻫﺎن‬ ‫ﻣﺤﺎﻓﻈﻪﻛﺎر ﻋﻠﻴﻪ ﺳﻮﺳﻴﺎﻟﻴﺴﺖﻫﺎ رأي دﻫﺪ‪ .‬او ﻫﻤﺮاه ﺣﺰب ﻧﻈﻢ از ﻧﺎﻣﺰدي ﻧﺎﭘﻠﺌﻮن ﺳﻮم ﺑﺮاي رﻳﺎﺳﺖﺟﻤﻬﻮري ﻋﻠﻴﻪ‬ ‫ﻻﻣﺎرﺗﻴﻦ ﺣﻤﺎﻳﺖ ﻛﺮد‪.‬‬ ‫ﺑﻪﺧﺎﻃﺮ ﻣﺨﺎﻟﻔﺖ ﺑﺎ ﻛﻮدﺗﺎي ‪ 2‬دﺳﺎﻣﺒﺮ ‪ 1851‬از دﺳﺖ ﻧﺎﭘﻠﺌﻮن ﺳﻮم ﺑﻪﺳﻮﺋﻴﺲ ﻓﺮار ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ ،‬وﻟﻲ در ‪ 1852‬ﺑﻪﭘﺎرﻳﺲ‬ ‫ﺑﺮﻣﻲﮔﺮدد و از ﻣﺪاﺧﻠﻪ در اﻣﻮر ﻋﻤﻮﻣﻲ ﺧﻮدداري ﻣﻲﻧﻤﺎﻳﺪ‪ .‬در ﺳﺎلﻫﺎي ‪ 1860‬رژﻳﻢ ﻟﻴﺒﺮالﺗﺮ ﻣﻲﺷﻮد و در ‪ 1863‬ﺗﻲﻳﺮ‬ ‫ﺑﻪﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﻲ ﭘﺎرﻳﺲ در ﻣﺠﻠﺲ اﻧﺘﺨﺎب ﻣﻲﺷﻮد و رﻳﺎﺳﺖ اﭘﻮزﻳﺴﻴﻮن ﭘﺎرﻟﻤﺎﻧﻲ را ﺑﻪﻋﻬﺪه ﻣﻲﮔﻴﺮد‪.‬‬ ‫ﭘﺲ از ﺷﻜﺴﺖ ﺳ‪‬ﺪان در ‪ ،1870‬ﻓﺮاﻧﺴﻪي دﻓﺎع ﻣﻠﻲ ﻣﻲﺧﻮاﻫﺪ ﺟﻨﮕﻲ را ﻛﻪ ﻧﺎﭘﻠﺌﻮن ﺳﻮم ﻋﻠﻴﻪ ﭘﺮوس ﺑﻪﭘﺎ ﻛﺮده‪،‬‬ ‫اداﻣﻪ دﻫﺪ‪ .‬ژول ﻓﺎور‪ ،‬ﺗﻲﻳﺮ را ﻣﺄﻣﻮر ﺳﻔﺮي دﻳﭙﻠﻮﻣﺎﺗﻴﻚ ﺑﻪﭘﺎﻳﺘﺨﺖﻫﺎي اروﭘﺎﺋﻲ ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﻪﺟﺎﺋﻲ ﻧﻤﻲرﺳﺪ‪.‬‬ ‫ﺗﻲﻳﺮ در ‪ 17‬ﻓﻮرﻳﻪ ‪ 1871‬از ﻃﺮف ﻣﺠﻠﺲ ﻛﻪ ﺑﻪﺑﻮردو ﭘﻨﺎه ﺑﺮده ﺑﻪرﻳﺎﺳﺖ ﻣﺠﺮﻳﻪ‪ ،‬ﻳﻌﻨﻲ در ﻋﻴﻦ ﺣﺎل رﺋﻴﺲ ﻛﺸﻮر و‬ ‫رﺋﻴﺲ ﺣﻜﻮﻣﺖ‪ ،‬اﻧﺘﺨﺎب ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬او در ‪ 1871‬ﻣﻌﺎﻫﺪهي ﻓﺮاﻧﻜﻔﻮرت را ﺑﺎ ﺑﻴﺴﻤﺎرك ﻣﻨﻌﻘﺪ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬وﻟﻲ ﻣﻴﺰان ﺳﺮﺳﺎمآور‬ ‫ﻏﺮاﻣﺖ ﻣﺎﻟﻲ و رد آﺗﺶﺑﺲ‪ ،‬ﺧﻴﺎﻧﺖ ﺗﻠﻘﻲ ﻣﻲﺷﻮد و ﻗﻴﺎم ﭘﺎرﻳﺲ را درﭘﻲ دارد ﻛﻪ ﺑﻪاﻋﻼم ﻛﻤﻮن ﻣﻨﺠﺮ ﻣﻲﮔﺮدد‪ .‬ﻛﻤﻮﻧﺎرﻫﺎ‬ ‫ﺑﻪاو ﻟﻘﺐ »ﻣﺮدك« ﻣﻲدﻫﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﺗﻲﻳﺮ از ورﺳﺎي ﻛﻪ ﺣﻜﻮﻣﺖ در آن ﻣﺴﺘﻘﺮ اﺳﺖ‪ ،‬ﭘﺎرﻳﺲ را ﻣﺤﺎﺻﺮه ﻣﻲﻛﻨﺪ و ﻛﻤﻮن را درﻫﻢ ﻣﻲﺷﻜﻨﺪ‪ .‬ﭘﺲ از‬ ‫ﺷﻜﺴﺖ ﻛﻤﻮن‪ ،‬ﻛﻤﻮﻧﺎرﻫﺎﺋﻲ ﻛﻪ درﺣﻴﻦ ﻧﺒﺮد ﻛﺸﺘﻪ ﻧﺸﺪﻧﺪ ﻳﺎ ﺑﻪﺗﺒﻌﻴﺪ ﺑﻪﻛﺎﻟﺪوﻧﻲ ﺟﺪﻳﺪ رواﻧﻪ ﮔﺮدﻳﺪﻧﺪ وﻳﺎ ﭘﺲ از‬ ‫ﻣﺤﺎﻛﻤﻪﻫﺎي ﻧﺎﻋﺎدﻻﻧﻪ اﻋﺪام ﺷﺪﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﺗﻲﻳﺮ ﻛﻪ در ‪ 1871‬ﻣﻮﻗﺘﺎً ﺑﻪﻋﻨﻮان اوﻟﻴﻦ رﺋﻴﺲﺟﻤﻬﻮر ﺟﻤﻬﻮري ﺳﻮم اﻧﺘﺨﺎب ﺷﺪه ﺑﻮد‪ ،‬در اﺛﺮ ﻣﺨﺎﻟﻔﺖﻫﺎي درون‬ ‫ﻫﻴﺌﺖ ﺣﺎﻛﻤﻪ‪ ،‬ﺑﻪوﻳﮋه ﺳﻠﻄﻨﺖﻃﻠﺒﺎن ﺑﻪﻧﺎﭼﺎر در ‪ 24‬ﻣﻪ ‪ 1874‬اﺳﺘﻌﻔﺎ داد‪ .‬او ﻛﻪ در ‪ 1830‬ﺟﻤﻠﻪي ﻣﻌﺮوف »ﺷﺎه ﺑﺎﻳﺪ‬ ‫ﺳﻠﻄﻨﺖ ﻛﻨﺪ‪ ،‬ﻧﻪ ﺣﻜﻮﻣﺖ« را ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺑﻮد‪ ،‬در آﺧﺮﻳﻦ ﺳﺨﻨﺮاﻧﻲ ﺧﻮد در ﻣﺠﻠﺲ ﺧﻄﺎب ﺑﻪرﻗﺒﺎي ﺳﻠﻄﻨﺖﻃﻠﺐ ﺧﻮد ﺑﺎ اﺷﺎره‬ ‫ﺑﻪﻣﺪﻋﻴﺎن ﺳﻪﮔﺎﻧﻪي ﺗﺎج و ﺗﺨﺖ ﮔﻔﺖ‪» :‬ﺑﺎزﮔﺸﺖ ﺳﻠﻄﻨﺖ ﻏﻴﺮﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ‪ ،‬ﭼﻮنﻛﻪ ﻳﻚ ﺗﺨﺖ ﺑﻴﺶﺗﺮ ﻧﻴﺴﺖ و ﻧﻤﻲﺷﻮد‬ ‫ﺳﻪﻧﻔﺮ آن را اﺷﻐﺎل ﻛﻨﻨﺪ«‪.‬‬

‫‪338‬‬

‫در ﺳﺎل ‪ ،1877‬ﺳﺎل ﻣﺮگ ﺗﻲﻳﺮ‪ ،‬ﮔﺎﻣﺒﺘﺎ او را »آزاد ﻛﻨﻨﺪهي ﺳﺮزﻣﻴﻦ« اﻋﻼم ﻣﻲﻛﻨﺪ؛ و او در آراﻣﮕﺎه ﺑﺰرﮔﻲ در ﻛﻨﺎر‬ ‫ﻛﻠﻴﺴﺎي ﭘﺮﻻﺷﺰ ﻣﺪﻓﻮن ﻣﻲﮔﺮدد‪.‬‬ ‫د‪‬ﻟ‪‬ﺴﻜﻠﻮز ـ ﺷﺎرل )‪1871‬ـ‪(1809‬‬ ‫ﭘﺲ از ﺗﺤﺼﻴﻞ ﺣﻘﻮق در ﭘﺎرﻳﺲ اﺑﺘﺪا در دﻓﺘﺮ ﻳﻚ وﻛﻴﻞ دﻋﺎوي دادﮔﺎه ﭘﮋوﻫﺶ و ﺑﻌﺪ ﺑﻪﻋﻨﻮان روزﻧﺎﻣﻪﻧﮕﺎر ﻣﺸﻐﻮل‬ ‫ﺑﻪﻛﺎر ﺷﺪ‪ .‬وﻟﻲ ﺧﻴﻠﻲ زود ﮔﺮاﻳﺶاش ﺑﻪﻋﻘﺎﻳﺪ دﻣﻮﻛﺮاﺗﻴﻚ آﺷﻜﺎر ﺷﺪ و در اﻧﻘﻼب ژوﺋﻴﻪ ‪ 1830‬ﻧﻘﺶ ﺑﺮﺟﺴﺘﻪاي اﻳﻔﺎ ﻛﺮد‪.‬‬ ‫او ﻛﻪ در ﭼﻨﺪﻳﻦ اﻧﺠﻤﻦ ﺟﻤﻬﻮريﺧﻮاه ﻏﻴﺮﻗﺎﻧﻮﻧﻲ ـاﮔﺮ ﻧﮕﻮﺋﻴﻢ ﻣﺨﻔﻲـ ﻋﻀﻮﻳﺖ داﺷﺖ‪ ،‬ﺑﻪاﺗﻬﺎم ﺗﻮﻃﺌﻪي‬ ‫ﺟﻤﻬﻮريﺧﻮاﻫﺎﻧﻪ ﺗﺤﺖ ﺗﻌﻘﻴﺐ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺖ و در ﺳﺎل ‪ 1836‬ﻧﺎﮔﺰﻳﺮ ﺑﻪﺑﻠﮋﻳﻚ ﮔﺮﻳﺨﺖ و در آنﺟﺎ ﺑﻪﻫﻤﻜﺎران روزﻧﺎﻣﻪﻧﮕﺎر‬ ‫ﺧﻮد ﻳﺎري رﺳﺎﻧﺪ‪ .‬ﭘﺲ از ﻣﺮاﺟﻌﺖ ﺑﻪﻓﺮاﻧﺴﻪ در ‪ ،1840‬در ﺷﻬﺮ و‪‬ﻻﻧﺴﻴِﻦ‪ ،‬ﻣﺮﻛﺰ اﻳﺎﻟﺖ ﺷﻤﺎل‪ ،‬ﻣﻘﻴﻢ ﺷﺪ و ﺳﺮدﺑﻴﺮي‬ ‫روزﻧﺎﻣﻪي اَﻣﭙ‪‬ﺮﺳﻴﺎلدوﻧﻮر )ﺑﻲﻃﺮف ﺷﻤﺎل( را ﺑﻪﻋﻬﺪه ﮔﺮﻓﺖ ﻛﻪ ﻣﻘﺎﻻت دﻣﻮﻛﺮاﺗﻴﻚ آن ﺑﻪﻗﻴﻤﺖ ﻳﻚ ﻣﺤﺎﻛﻤﻪ ﺑﺎ ﺻﺪ‬ ‫ﻓﺮاﻧﻚ ﺟﺮﻳﻤﻪ و ﻳﻚ ﻣﺎه زﻧﺪان ﺗﻤﺎم ﺷﺪ‪.‬‬ ‫ﭘﺲ از اﻧﻘﻼب ﻓﻮرﻳﻪ ‪ ،1848‬در واﻻﻧﺴﻴﻦ اﻋﻼن ﺟﻤﻬﻮري ﻣﻲﻛﻨﺪ و در ﺑﺎزﮔﺸﺖ ﺑﻪﭘﺎرﻳﺲ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻣﻮﻗﺖ او را‬ ‫ﺑﻪﻋﻨﻮان ﻛﻤﻴﺴﺮ ﺟﻤﻬﻮري در اﻳﺎﻟﺖ ﺷﻤﺎل اﻧﺘﺨﺎب ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬در آورﻳﻞ ‪ 1848‬در اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت ﻣﺠﻠﺲ ﻣﺆﺳﺴﺎن ﺷﻜﺴﺖ‬ ‫ﻣﻲﺧﻮرد‪ ،‬در ﭘﺎرﻳﺲ ﻣﺴﺘﻘﺮ ﻣﻲﺷﻮد‪ ،‬روزﻧﺎﻣﻪي »اﻧﻘﻼب دﻣﻮﻛﺮاﺗﻴﻚ و اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ« را ﻣﻨﺘﺸﺮ ﻣﻲﻛﻨﺪ و در ﺗﺄﺳﻴﺲ اﻧﺠﻤﻦ‬ ‫ﻫﻢﺑﺴﺘﮕﻲ ﺟﻤﻬﻮريﺧﻮاﻫﺎﻧﻪ ﺷﺮﻛﺖ ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻛﻪ رادﻳﻜﺎلﻫﺎ و ﺳﻮﺳﻴﺎﻟﻴﺴﺖﻫﺎ را ﺑﺎ ﮔﺮدﻫﻢ ﻣﻲآورد‪.‬‬ ‫در ﻣﺎرس ‪ 1849‬ﺑﻪﺧﺎﻃﺮ ﻣﻘﺎﻟﻪاي ﻛﻪ در آن ژﻧﺮال ﻛﺎوﻳﻨﻴﺎك‪ ،‬ﻣﺴﺌﻮل ﻛﺸﺘﺎر ژوﺋﻦ ‪ ،1848‬را ﻣﺤﻜﻮم ﻛﺮد؛ ﺑﻪﺳﻪ ﻫﺰار‬ ‫ﻓﺮاﻧﻚ ﺟﺮﻳﻤﻪ و ﻳﻚ ﺳﺎل زﻧﺪان ﻣﺤﻜﻮم ﺷﺪ‪.‬‬ ‫در آورﻳﻞ ‪ 1850‬ﺑﻪﻳﺎزده ﻫﺰار ﻓﺮاﻧﻚ ﺟﺮﻳﻤﻪ و ﺳﻪ ﺳﺎل زﻧﺪان ﻣﺤﻜﻮم ﺷﺪ و ﺑﻪاﻧﮕﻠﺴﺘﺎن ﻓﺮار ﻛﺮد‪ .‬در آنﺟﺎ ﺑﻪﻛﺎر‬ ‫روزﻧﺎﻣﻪﻧﮕﺎري ﺧﻮد اداﻣﻪ ﻣﻲداد‪.‬‬ ‫در ‪ 1853‬ﻣﺨﻔﻴﺎﻧﻪ ﺑﻪﭘﺎرﻳﺲ ﺑﺮﮔﺸﺖ‪ ،‬دﺳﺖﮔﻴﺮ ﺷﺪ و ﺑﻪﭼﻬﺎر ﺳﺎل زﻧﺪان و ده ﺳﺎل ﻣﻤﻨﻮﻋﻴﺖ از اﻗﺎﻣﺖ در ﻓﺮاﻧﺴﻪ‬ ‫ﻣﺤﻜﻮم ﺷﺪ‪ .‬او ﺑﻪﺗﺮﺗﻴﺐ در ﺳ‪‬ﻦﭘِﻼژي‪ ،‬ﺑِﻞاﻳﻞ‪ ،‬ﻛُﺮت و ﺑﺎﻻﺧﺮه ﻛﺎﻳِﻦ زﻧﺪاﻧﻲ ﺑﻮد‪.‬‬ ‫در ‪ 16‬اﻛﺘﺒﺮ ‪ 1858‬ﺑﻪﻋﻨﻮان ﺗﺒﻌﻴﺪي ﺑﻪﮔﻮﻳﺎن ﻓﺮﺳﺘﺎده ﻣﻲﺷﻮد و از آنﺟﺎ ﺑﻪ»ﺟﺰﻳﺮه ﺷﻴﻄﺎن« ـﻣﺤﻞ اﻗﺎﻣﺖ ﻣﺤﺒﻮﺳﻴﻦ‬ ‫ﺳﻴﺎﺳﻲـ ﻣﻨﺘﻘﻞ ﻣﻲﮔﺮدد‪.‬‬ ‫د‪‬ﻟ‪‬ﺴﻜﻠﻮز ﺗﺎ ﻧﻮاﻣﺒﺮ ‪ 1860‬در ﮔﻮﻳﺎن ﻣﻲﻣﺎﻧﺪ‪ .‬ﺗﺎزه آن ﻫﻨﮕﺎم ﺑﻮد ﻛﻪ از ﻋﻔﻮ ﻋﻤﻮﻣﻲ و ﺑﺪون ﻗﻴﺪوﺷﺮط زﻧﺪاﻧﻴﺎن ﺳﻴﺎﺳﻲ‬ ‫ﻛﻪ در ‪ 16‬اوت ‪ 1859‬ﺑﻪاﻣﻀﺎ رﺳﻴﺪه ﺑﻮد‪ ،‬ﺧﺒﺮدار ﺷﺪ‪.‬‬ ‫ﭘﺲ از ﺑﺎزﮔﺸﺖ ﺑﻪﭘﺎرﻳﺲ‪ ،‬ﺟﺴﻤﺎً ﺑﺴﻴﺎر ﺿﻌﻴﻒ‪ ،‬وﻟﻲ ﻫﻢﭼﻨﺎن ﻣﺒﺎرز‪ ،‬ﺑﻼﻓﺎﺻﻠﻪ دﺳﺖ ﺑﻪﻛﺎر ﺟﺪﻳﺪي ﻣﻲﺷﻮد‪ :‬اﻧﺘﺸﺎر‬ ‫روزﻧﺎﻣﻪي ﻟُﺮِرِي )ﺑﻴﺪاري( ﻛﻪ اﺻﻮل »اﻧﺠﻤﻦ ﺑﻴﻦاﻟﻤﻠﻠﻲ ﻛﺎرﮔﺮان« ـﻛﻪ ﺑﻴﺶﺗﺮ ﺑﻪﻧﺎم »اﻧﺘﺮﻧﺎﺳﻴﻮﻧﺎل« ﻣﻌﺮوف اﺳﺖـ را‬ ‫ﺗﺄﺋﻴﺪ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬اﻳﻦ روزﻧﺎﻣﻪ ﻛﻪ ﺑﻪﻳﻜﻲ از روزﻧﺎﻣﻪﻫﺎي ﻋﻤﺪهي اﭘﻮزﻳﺴﻴﻮن در دوران اﻣﭙﺮاﺗﻮري دوم ﺗﺒﺪﻳﻞ ﮔﺮدﻳﺪ‪ ،‬ﺑﻪﻗﻴﻤﺖ‬ ‫ﺳﻪﺑﺎر ﻣﺤﻜﻮﻣﻴﺖ ﺑﺮاي د‪‬ﻟ‪‬ﺴﻜﻠﻮز ﺗﻤﺎم ﺷﺪ؛ و او ﻳﻚ ﺑﺎر دﻳﮕﺮ در آﻏﺎز ﺟﻨﮓ ﻓﺮاﻧﺴﻪ ﺑﺎ ﭘﺮوس‪ ،‬ﺑﻪواﺳﻄﻪي ﻣﺤﻜﻮم ﻛﺮدن‬ ‫اﻳﻦ ﺟﻨﮓ‪ ،‬دوﺑﺎره ﻣﺠﺒﻮر ﺑﻪﻓﺮار ﺑﻪﺑﻠﮋﻳﻚ ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬ ‫ﺑﻼﻓﺎﺻﻠﻪ ﭘﺲ از اﻋﻼن ﺟﻤﻬﻮري ﺑﻪﻓﺮاﻧﺴﻪ ﺑﺮﻣﻲﮔﺮدد و دوﺑﺎره ﺑﻪاﻧﺘﺸﺎر ﻟُﺮِزِي اﻗﺪام ﻣﻲﻛﻨﺪ‪.‬‬ ‫در ‪ 5‬ﻧﻮاﻣﺒﺮ ‪ 1870‬ﺑﻪﺷﻬﺮداري ﻧﺎﺣﻴﻪ ﻧﻮزدﻫﻢ ﭘﺎرﻳﺲ اﻧﺘﺨﺎب ﻣﻲﺷﻮد‪ ،‬وﻟﻲ در ‪ 6‬ژاﻧﻮﻳﻪ ‪ 1871‬اﺳﺘﻌﻔﺎ ﻣﻲﻛﻨﺪ و‬ ‫ﺑﻪ»ﻣﺒﺎرزهي ﻣﺴﻠﺤﺎﻧﻪ ﻋﻠﻴﻪ ﺗﺴﻠﻴﻢﻃﻠﺒﺎن« )ﻳﻌﻨﻲ ﺣﻜﻮﻣﺖ دﻓﺎع ﻣﻠﻲ( ﻓﺮاﺧﻮان ﻣﻲدﻫﺪ‪.‬‬ ‫در ﻫﻤﻴﻦ ﻣﺎه روزﻧﺎﻣﻪاش ﭘﺲ از ﺷﻜﺴﺖ ﻗﻴﺎم ﻋﻠﻴﻪ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺗﻮﻗﻴﻒ ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬ ‫‪339‬‬

‫در ‪ 8‬ﻓﻮرﻳﻪ ‪ 1871‬ﺑﺎ رأي ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺟﻬﻲ ﺑﻪﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﻲ ﻣﺠﻠﺲ اﻧﺘﺨﺎب ﻣﻲﺷﻮد و در آنﺟﺎ ﺧﻮاﺳﺘﺎر ﻣﺤﺎﻛﻤﻪي اﻋﻀﺎي‬ ‫ﺣﻜﻮﻣﺖ دﻓﺎع ﻣﻠﻲ ﻣﻲﮔﺮدد‪ .‬در ‪ 26‬ﻣﺎرس‪ ،‬ﭘﺲ از آنﻛﻪ از ﻃﺮف ﻧﻮاﺣﻲ ﻳﺎزدﻫﻢ و ﻧﻮزدﻫﻢ ﭘﺎرﻳﺲ ﺑﻪﻋﻀﻮﻳﺖ ﺷﻮراي‬ ‫ﻛﻤﻮن اﻧﺘﺨﺎب ﻣﻲﺷﻮد‪ ،‬از ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﻲ ﻣﺠﻠﺲ اﺳﺘﻌﻔﺎ ﻣﻲدﻫﺪ‪ .‬او در ﻛﻤﻮن ﺑﻪﻋﻀﻮﻳﺖ در ﻛﻤﻴﺴﻴﻮن ﺧﺎرﺟﻲ‪ ،‬ﻛﻤﻴﺴﻴﻮن‬ ‫اﺟﺮاﺋﻲ )‪ 4‬آورﻳﻞ( و ﻛﻤﻴﺴﻴﻮن ﺟﻨﮓ ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻪ ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬د‪‬ﻟ‪‬ﺴﻜﻠﻮز ﻫﻢﭼﻨﻴﻦ در ﻛﻤﻴﺘﻪي اﻣﻨﻴﺖ ﻋﻤﻮﻣﻲ )‪ 9‬ﻣﻪ( ﻋﻀﻮﻳﺖ‬ ‫داﺷﺖ و ﺑﻪﻋﻨﻮان ﻧﻤﺎﻳﻨﺪهي ﻏﻴﺮﻧﻈﺎﻣﻲ ﻛﻤﻮن در اﻣﺮ ﺟﻨﮓ )‪ 11‬ﻣﻪ( ﻣﻨﺼﻮب ﺷﺪه ﺑﻮد‪.‬‬ ‫ﻫﻨﮕﺎم ورود ورﺳﺎﺋﻲﻫﺎ ﺑﻪﭘﺎرﻳﺲ‪ ،‬در ‪ 24‬ﻣﻪ ﺑﻪ»ﻣﺮدم‪ ،‬ﺑﻪرزﻣﻨﺪﮔﺎن دﺳﺖﺧﺎﻟﻲ!« ﻓﺮاﺧﻮانِ ﺟﻨﮓ در ﻣﺤﻠﻪﻫﺎ را ﻣﻲدﻫﺪ‪.‬‬ ‫روز ﺑﻌﺪ‪ 25 ،‬ﻣﻪ‪ ،‬ﻣﺄﻳﻮس‪ ،‬ﺑﺮاي اﺣﺘﺮاز از ﻛﺸﺘﻪ ﺷﺪن ﺑﻪدﺳﺖ ورﺳﺎﺋﻲﻫﺎ‪ ،‬روي ﻳﻚ ﺑﺎرﻳﻜﺎد در ﺷﺎﺗﻮدو ﺑﻲﺣﺮﻛﺖ ﻣﻲاﻳﺴﺘﺪ‬ ‫و ﻣﻮرد اﺻﺎﺑﺖ ﮔﻠﻮﻟﻪﻫﺎي ﺗﻮپ ﻗﺮار ﻣﻲﮔﻴﺮد‪.‬‬ ‫ﭘﺎﻳﺪاري‪ ،‬ﺷﺠﺎﻋﺖ و ارادهي ﺧﻠﻞﻧﺎﭘﺬﻳﺮش در ﻣﺒﺎرزه‪ ،‬ﻋﻠﻲرﻏﻢ زﻧﺪانﻫﺎ‪ ،‬ﺗﺒﻌﻴﺪﻫﺎ و ﻣﺼﺎﺋﺐ ﺟﺴﻤﻲ و روﺣﻲ‪ ،‬ﺑﻪاو ﻟﻘﺐ‬ ‫»ﻣﻴﻠﻪي آﻫﻨﻴﻦ« داد‪ .‬آﺧﺮﻳﻦ ﺑﺰرﮔﺪاﺷﺖ از او ﺗﻮﺳﻂ دﺷﻤﻨﺎناش ﺻﻮرت ﻣﻲﮔﻴﺮد‪ :‬ﺷﻮراي ﻋﺎﻟﻲ ﺟﻨﮓ ﺑﺎ آنﻛﻪ ﻣﻲﭘﺬﻳﺮد‬ ‫ﻛﻪ »ﻣﺮگ او ﻣﻌﺮوف ﻋﻤﻮم« اﺳﺖ‪ ،‬در ‪ 1874‬او را ﻏﻴﺎﺑﺎً ﺑﻪﻣﺮگ ﻣﺤﻜﻮم ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬ﺑﻪاﻳﻦ ﻣﻨﺎﺳﺒﺖ‪ ،‬ﮔﺎﻣﺒﺘﺎ ﻓﺮﻳﺎد ﺑﺮآورد »اﻳﻦ‬ ‫ﻫﻢ ﻣﺮدي ﻛﻪ ﺣﺘﻲ ﻣﺮدهاش ﺗﺮس ﻣﻲآﻓﺮﻳﻨﺪ«! ﻫﻤﻴﻦ ﮔﺎﻣﺒﺘﺎ از ﻫﻤﺎن ‪ 1870‬در ﻣﻮرد د‪‬ﻟ‪‬ﺴﻜﻠﻮز اﻳﻦﮔﻮﻧﻪ ﻧﻈﺮ داده ﺑﻮد‪» :‬ﺑﺎ‬ ‫آنﻛﻪ د‪‬ﻟ‪‬ﺴﻜﻠﻮز ﺗﺠﺴﻢ ﻛﻠﻴﻪ ﻓﻀﺎﺋﻞ ژاﻛﻮﺑﻴﻨﻲ‪ :‬آﺷﺘﻲﻧﺎﭘﺬﻳﺮي‪ ،‬ﺻﺪاﻗﺖ‪ ،‬اوﺗﻮرﻳﺘﻪﻃﻠﺒﻲ و ﺟﻤﻬﻮريﺧﻮاﻫﻲ اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ اﺳﺖ؛ اﻣﺎ‬ ‫ﺗﻮاﻧﺴﺖ ﺑﻪﻧﻈﺮات ﭘﺮودن‪ ،‬ﺣﺮﻳﻒ ﺳﺎﺑﻖ ﺧﻮد‪ ،‬راه دﻫﺪ‪ .‬و روﺣﻴﻪ ﺗﻤﺮﻛﺰ دﻫﻨﺪهاش ﻧﻴﺰ او را ﺑﻪﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ﺑﺎ آزاديﻫﺎي ﻛﻤﻮﻧﻲ‬ ‫ﻧﻜﺸﺎﻧﺪ«‪.‬‬

‫دوﻛﺎﺗ‪‬ﻞـژول‬ ‫ژول دوﻛﺎﺗ‪‬ﻞ‪ ،‬ﺳﺮﻛﺎرﮔﺮ ادارهي ﭘﻞﻫﺎ و ﺟﺎدهﻫﺎ‪ ،‬ﻛﻪ از ﻛﻤﻮن دل ﺧﻮﺷﻲ ﻧﺪاﺷﺖ در ‪ 20‬ﻣﻪ ﺑﻪﭘﺎﻳﮕﺎه ﺷﻤﺎرهي ‪ 24‬رﻓﺖ‬ ‫و وﺳﺎﺋﻞ ورود ورﺳﺎﺋﻲﻫﺎ از ﻃﺮﻳﻖ دروازهي ﺳ‪‬ﻦﻛﻠﻮ ﺑﻪﭘﺎرﻳﺲ را ﻓﺮاﻫﻢ ﻧﻤﻮد‪ .‬روز ﺑﻌﺪ ﻫﻔﺘﻪي ﺧﻮﻧﻴﻦ ﺷﺮوع ﺷﺪ‪ .‬ﻓﺪرالﻫﺎ‬ ‫دوﻛﺎﺗﻞ را دﺳﺖﮔﻴﺮ ﻛﺮدﻧﺪ و ﺑﺮاي ﺗﻴﺮﺑﺎران ﺑﻪﻣﺪرﺳﻪي ﻧﻈﺎم ﻣﻲﺑﺮدﻧﺪ ﻛﻪ ﺗﻮﺳﻂ ارﺗﺶ ﻧﺠﺎت ﻳﺎﻓﺖ‪ .‬اﻳﻦ ﻋﻤﻞ او ﺑﺎﻋﺚ‬ ‫ﺷﺪ ﻛﻪ ﻣﺪﻳﺮ ﻓﻴﮕﺎرو از ﻃﺮﻳﻖ روزﻧﺎﻣﻪي ﺧﻮد ﺑﻪﺟﻤﻊآوري اﻋﺎﻧﻪ ﺑﺮاي او دﺳﺖ ﺑﺰﻧﺪ ﻛﻪ از اﻳﻦ راه ‪ 125/000‬ﻓﺮاﻧﻚ ﻃﻼ‬ ‫ﻋﺎﻳﺪ ژول دوﻛﺎﺗ‪‬ﻞ ﺷﺪ‪.‬‬ ‫دوﻣﺒﺮوﺳﻜﻲـﻳﺎروﺳﻼو )‪1871‬ـ‪(1836‬‬ ‫ﻳﺎروﺳﻼو دوﻣﺒﺮوﺳﻜﻲ در ‪ 1836‬در ﻳﻚ ﺧﺎﻧﻮادهي اﺷﺮاﻓﻲ در ﻟﻬﺴﺘﺎن ﻣﺘﻮﻟﺪ ﺷﺪ‪ .‬از ‪ 1845‬ﺗﺎ ‪ 1853‬در ﺑﻴﻠﻮروﺳﻲ و از‬ ‫‪ 1853‬ﺗﺎ ‪ 1855‬در ﺳﻦـﭘﺘﺮزﺑﻮرگ ﺗﻌﻠﻴﻤﺎت ﻧﻈﺎﻣﻲ دﻳﺪ و ﺑﻪدرﺟﻪي اﻓﺴﺮي ﺟﺰء ارﺗﺶ روس رﺳﻴﺪ‪ .‬از ‪ 1855‬ﺗﺎ ‪ 1859‬در‬ ‫ﻗﻔﻘﺎز در ﺟﻨﮓ ﻋﻠﻴﻪ ﺷﻮرﺷﻴﺎن ﭼﭽﻦ ﺷﺮﻛﺖ ﻛﺮد و ﺑﻪاﺧﺬ ﻣﺪال ﻧﺎﺋﻞ آﻣﺪ‪ .‬از ‪ 1859‬ﺗﺎ ‪ 1961‬در ﻣﺪرﺳﻪي ﺳﺘﺎد ﻛﻞ در‬ ‫ﺳﻦـﭘﺘﺮزﺑﻮرگ ﺑﻪﺗﺤﺼﻴﻞ ﭘﺮداﺧﺖ و در ‪ 1861‬از آنﺟﺎ ﻓﺎرغاﻟﺘﺤﺼﻴﻞ ﺷﺪ و ﺑﺎ درﺟﻪي ﻛﺎﭘﻴﺘﺎﻧﻲ ﺑﻪﻟﮋﻳﻮن ‪ 51‬ارﺗﺶ روس‬ ‫ﻣﺴﺘﻘﺮ در ورﺷﻮ ﻣﻨﺘﻘﻞ ﺷﺪ‪ .‬او ﺑﻪﻋﻨﻮان ﻓﻌﺎل ﺣﺰب »ﺳﺮخﻫﺎ« ﺳﻌﻲ ﻛﺮد در ورﺷﻮ ﺳﺎزﻣﺎﻧﻲ ﺑﻪوﺟﻮد ﺑﻴﺎورد و ﺣﺘﻲ ﺑﺎ ﺗﻮاﻓﻖ‬ ‫ﭘﺎرهاي از اﻓﺴﺮان روس ﺑﺮاي ﻗﻴﺎﻣﻲ در ‪ 14‬ژوﺋﻴﻪ ‪ 1862‬آﻣﺎده ﻣﻲﺷﺪ ﻛﻪ ﻧﻘﺸﻪي آن ﻟﻮ رﻓﺖ و دﺳﺖﮔﻴﺮ ﺷﺪ‪ .‬در ﻧﻮاﻣﺒﺮ‬ ‫‪ 1864‬ﺑﻪﭘﺎﻧﺰده ﺳﺎل ﺗﺒﻌﻴﺪ ﻣﺤﻜﻮم ﺷﺪ و ﻫﻨﮕﺎم اﻧﺘﻘﺎل ﺑﻪﺗﺒﻌﻴﺪﮔﺎه ﻣﻮﻓﻖ ﺑﻪﻓﺮار ﮔﺮدﻳﺪ و در ‪ 1865‬وارد ﭘﺎرﻳﺲ ﺷﺪ‪.‬‬

‫‪340‬‬

‫دوﻣﺒﺮوﺳﻜﻲ در ‪ ،1871‬ﻋﻀﻮ ﻟﮋﻳﻮن ‪ 11‬ﮔﺎرد ﻣﻠﻲ و ﺳﺮوﻳﺲ دﻓﺎع از ﻧﻮﻳﻲ ﺑﻮد‪ .‬در ‪ 5‬ﻣﻪ ‪ 1871‬ﺑﻪﻓﺮﻣﺎﻧﺪﻫﻲ ﻛﻞ‬ ‫ارﺗﺶ ﻛﻤﻮن ﺑﺮﮔﺰﻳﺪه ﺷﺪ و در ‪ 12‬ﻣﻪ‪ ،‬در ﻫﻔﺘﻪي ﺧﻮﻧﻴﻦ‪ ،‬در ﺣﻴﻦ ﻧﺒﺮد در ﭘﺎرﻳﺲ ﻛﺸﺘﻪ ﺷﺪ‪.‬‬ ‫راﻧﻮﻳﻪـﮔﺎﺑﺮﻳﻞ )‪1879‬ـ‪(1828‬‬ ‫ﮔﺎﺑﺮﻳﻞ راﻧﻮﻳﻪ‪ ،‬ﻧﻘﺎش و دﻛﻮراﺗﻮر روي ﺳﻔﺎل ﺑﻮد و ﭘﺪرش ﻧﻴﺰ از ﻃﺮﻳﻖ ﻛﻔﺎﺷﻲ ﮔﺬران ﻣﻲﻛﺮد‪ .‬او در ‪1863‬‬ ‫ﺑﻪﻓﺮاﻣﺎﺳﻮﻧﻲ ﻣﻲﮔﺮود و در اواﺧﺮ دورهي اﻣﭙﺮاﺗﻮري ﺑﻪﻋﻨﻮان ﺑﻼﻧﻜﻴﺴﺖ در ﻣﺤﻠﻪي ﻟﻮﻳﻞ در ﺗﺠﻤﻌﺎت ﻋﻤﻮﻣﻲ و اﻧﻘﻼﺑﻲ‬ ‫ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﻣﻲﻛﻨﺪ و ﺑﻪﺟﺮم ﺣﻤﻠﻪ ﺑﻪﻧﻈﻢ ﻣﺴﺘﻘﺮ‪ ،‬ﺑﻪزﻧﺪان ﻣﺤﻜﻮم ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬ﭘﺲ از اﻋﻼن ﺟﻤﻬﻮري در ‪ 4‬ﺳﭙﺘﺎﻣﺒﺮ ‪ 1870‬آزاد‬ ‫ﻣﻲﺷﻮد و در دوران ﻣﺤﺎﺻﺮهي ﭘﺎرﻳﺲ ﺗﻮﺳﻂ آﻟﻤﺎن )ﺳﭙﺘﺎﻣﺒﺮ ‪ 1870‬ـ ﻣﺎرس‪ (1871‬ﺑﻪﻓﺮﻣﺎﻧﺪﻫﻲ ﮔﺮدان ‪ 141‬ﮔﺎرد ﻣﻠﻲ‬ ‫ﻣﻨﺼﻮب ﻣﻲﮔﺮدد‪ .‬او ﻛﻪ دوﺳﺖ ﮔﻮﺳﺘﺎو ﻓﻠﻮران اﺳﺖ‪ ،‬در ﺧﻴﺰش ‪ 31‬اﻛﺘﺒﺮ ‪ 1870‬ﻋﻠﻴﻪ ﺣﻜﻮﻣﺖ دﻓﺎع ﻣﻠﻲ ﺷﺮﻛﺖ ﻣﻲﻛﻨﺪ؛‬ ‫و در ‪ 4‬ﺳﭙﺘﺎﻣﺒﺮ زﻧﺪاﻧﻲ ﻣﻲﺷﻮد‪ ،‬اﻣﺎ روز ﺑﻌﺪ در اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت ﺷﻬﺮداريﻫﺎ ﺑﻪﻋﻨﻮان ﺷﻬﺮدار ﻧﺎﺣﻴﻪ ‪ 20‬اﻧﺘﺨﺎب ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬اﻳﻦ‬ ‫اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت از ﻃﺮف ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺑﺎﻃﻞ اﻋﻼم ﻣﻲﮔﺮدد‪ .‬راﻧﻮﻳﻪ در آﻏﺎز ﻓﻮرﻳﻪ ‪ 1871‬ﻓﺮار ﻣﻲﻛﻨﺪ؛ و در ﺟﻠﺴﻪي ﻣﺤﺎﻛﻤﻪي ﺧﻮد‬ ‫ﻛﻪ در ‪ 23‬ﻓﻮرﻳﻪ ﺗﺸﻜﻴﻞ و در ‪ 10‬ﻣﺎرس رأي ﺑﻪﺑﺮاﺋﺖ او داد‪ ،‬ﺷﺮﻛﺖ ﻧﺪاﺷﺖ‪.‬‬ ‫او ﺑﻪﻋﻨﻮان ﻧﻤﺎﻳﻨﺪهي اﻋﺰاﻣﻲ ﺑﻪﻛﻤﻴﺘﻪي ﻣﺮﻛﺰي ﮔﺎرد ﻣﻠﻲ در ﻗﻴﺎم ‪ 18‬ﻣﺎرس ﻛﻪ آﻏﺎز ﻛﻤﻮن اﺳﺖ‪ ،‬ﺷﺮﻛﺖ داﺷﺖ؛ و‬ ‫در ﻫﻤﻴﻦ روز ﻧﻴﺰ ﻛﺎر ﺧﻮد را ﺑﻪﻋﻨﻮان ﺷﻬﺮدار ﻧﺎﺣﻴﻪ ‪ 20‬آﻏﺎز ﻛﺮد‪ .‬وي در ‪ 26‬ﻣﺎرس از ﻫﻤﻴﻦ ﻧﺎﺣﻴﻪ ﺑﺮاي ﻋﻀﻮﻳﺖ ﺷﻮراي‬ ‫ﻛﻤﻮن اﻧﺘﺨﺎب ﻣﻲﺷﻮد و ﻫﻢ اوﺳﺖ ﻛﻪ در ‪ 28‬ﻣﺎرس در ﺷﻬﺮداري ﻣﺮﻛﺰي ﭘﺎرﻳﺲ اﺳﺘﻘﺮار ﻛﻤﻮن را اﻋﻼم ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬راﻧﻮﻳﻪ‬ ‫ﻛﻪ از ﻫﻤﺎن ‪ 30‬ﻣﺎرس در ﺟﻠﺴﺎت ﻛﻤﻴﺴﻴﻮن ﻧﻈﺎﻣﻲ ﻋﻀﻮﻳﺖ داﺷﺖ‪ ،‬در ﻫﺠﻮم ﻣﺼﻴﺒﺖﺑﺎر ‪ 3‬آورﻳﻞ ﺑﻪورﺳﺎي ﺷﺮﻛﺖ‬ ‫ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬اول ﻣﻪ ﺑﻪﺗﺄﺳﻴﺲ ﻛﻤﻴﺘﻪي ﻧﺠﺎت ﻋﻤﻮﻣﻲ رأي ﻣﻲدﻫﺪ و ﺑﺎ ﺳﺮﺳﺨﺘﻲ در ﻫﻔﺘﻪي ﺧﻮﻧﻴﻦ ﺗﺎ آﺧﺮﻳﻦ روز ﻛﻤﻮن )‪28‬‬ ‫ﻣﻪ( ﻧﺒﺮد ﻣﻲﻛﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﭘﺲ از ﭘﻨﺎﻫﻨﺪه ﺷﺪن در ﻟﻨﺪن درﻋﻴﻦ ﻣﺒﺎرزه‪ ،‬ﺣﺮﻓﻪي ﺧﻮد را از ﺳﺮ ﻣﻲﮔﻴﺮد‪ .‬در ‪ 28‬ﻧﻮاﻣﺒﺮ ‪ 1871‬ﺗﻮﺳﻂ ﺷﻌﺒﻪي ﭘﻨﺠﻢ‬ ‫ﺷﻮراي ﺟﻨﮓ ﺑﻪﺧﺎﻃﺮ »ﻏﺎرت دﺳﺘﻪﺟﻤﻌﻲ‪ ،‬ﺷﺮﻛﺖ در ﺑﺎﻧﺪ ﺳﺎزﻣﺎنﻳﺎﻓﺘﻪ و ﺷﻜﺴﺘﻦ ﺣﺼﺮ ﻣﻠﻚ ﻣﺘﻌﻠﻖ ﺑﻪآﻗﺎي ﺗﻲﻳﺮ« ﻏﻴﺎﺑﺎً‬ ‫ﺑﻪﺑﻴﺴﺖ ﺳﺎل ﻛﺎر اﺟﺒﺎري ﻣﺤﻜﻮم ﮔﺮدﻳﺪ؛ اﻣﺎ ﺑﺎر دﻳﮕﺮ در ‪ 14‬ژوﺋﻴﻪ ‪ 1874‬ﺗﻮﺳﻂ ﺷﻌﺒﻪي ﭼﻬﺎرم ﺷﻮراي ﺟﻨﮓ ﺑﻪﺧﺎﻃﺮ‬ ‫ﺗﺤﺮﻳﻚ »ﺑﻪﺟﻨﮓ داﺧﻠﻲ«‪» ،‬ﺷﺮﻛﺖ در ﺑﺎﻧﺪ ﺳﺎزﻣﺎنﻳﺎﻓﺘﻪ«‪» ،‬اﻳﺠﺎد ﺣﺮﻳﻖ«‪» ،‬ﺗﺸﻮﻳﻖ ﺑﻪﺳﺎﺧﺘﻦ ﺑﺎرﻳﻜﺎد« و »ﻗﺘﻞ‬ ‫ﮔﺮوﮔﺎنﻫﺎ« ﺑﻪﻣﺮگ ﻣﺤﻜﻮم ﺷﺪ‪ .‬او در ‪ 1878‬ﺑﻪاﻳﺘﺎﻟﻴﺎ ﻣﻲرود‪.‬‬ ‫ﮔﺎﺑﺮﻳﻞ راﻧﻮﻳﻪ ﻛﻪ ﻣﻮرد ﻋﻔﻮ ﻗﺮار ﻧﮕﺮﻓﺖ و ﺑﻴﻤﺎر ﺑﻮد‪ ،‬ﻫﻨﮕﺎم ﻋﺒﻮر از ﭘﺎرﻳﺲ در ‪ 25‬ﻧﻮاﻣﺒﺮ ‪ 1879‬در ﺑِﻠﻮﻳﻞ ﻣﻲﻣﻴﺮد‪.‬‬ ‫روﺳ‪‬ﻞـﻟﻮﺋﻲ )‪1871‬ـ‪(1844‬‬ ‫ﻟﻮﺋﻲ روﺳ‪‬ﻞ اوﻟﻴﻦ اﻓﺴﺮ ارﺷﺪ ارﺗﺶ ﻓﺮاﻧﺴﻪ ﺑﻮد ﻛﻪ از ﻫﻤﺎن ‪ 19‬ﻣﺎرس ﺑﻪﻛﻤﻮن ‪ 1871‬ﭘﻴﻮﺳﺖ و ﺑﻪﻋﻨﻮان وزﻳﺮ ﺟﻨﮓ‬ ‫ﻧﻘﺶ ﻣﻬﻤﻲ در آن ﺑﺎزي ﻛﺮد‪.‬‬ ‫او ﻓﺮزﻧﺪ ﻳﻜﻲ از اﻓﺴﺮان ارﺗﺶ ﺑﻮد و ﺧﺎﻧﻮادهاش ﺑﻪﺑﻮرژوازي ﭘﺮوﺗﺴﺘﺎن ﺗﻌﻠﻖ داﺷﺖ ﻛﻪ ﻋﻤﻴﻘﺎ ﺟﻤﻬﻮريﺧﻮاه ﺑﻮدﻧﺪ؛‬ ‫ﭘﺪرش از اداي ﺳﻮﮔﻨﺪ وﻓﺎداري ﺑﻪﻧﺎﭘﻠﺌﻮن ﺳﻮم ﺳﺮﺑﺎز زد‪ .‬ﭘﺲ از اﺗﻤﺎم ﻣﺪرﺳﻪي ﻧﻈﺎم وارد ﭘﻠﻲﺗﻜﻨﻴﻚ ﺷﺪ و در ‪1864‬‬ ‫ﻓﺎرغاﻟﺘﺤﺼﻴﻞ ﮔﺮدﻳﺪ‪ .‬آﺛﺎري در زﻣﻴﻨﻪي اﺳﺘﺮاﺗﮋي ﻧﻈﺎﻣﻲ ﻣﻨﺘﺸﺮ ﻛﺮد و در ‪ 1869‬ﺛﺎﺑﺖ ﻛﺮد ﻛﻪ ﻛﺘﺎبﻫﺎي اﺳﺘﺮاﺗﮋي‬ ‫ﺟﻨﮕﻲ ﻣﻨﺘﺴﺐ ﺑﻪﻧﺎﭘﻠﺌﻮن اول‪ ،‬ﻣﻨﺘﺸﺮه از ﻃﺮف ﻛﻤﻴﺴﻴﻮن ﻣﺄﻣﻮر اﻧﺘﺸﺎر ﻣﻜﺎﺗﺒﺎت او‪ ،‬ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﺪ ﻧﻮﺷﺘﻪي وي ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪341‬‬

‫روﺳ‪‬ﻞ ﻛﻪ در ﺟﻨﮓ ﻓﺮاﻧﺴﻪ و آﻟﻤﺎن در ارﺗﺶ ﻓﺮاﻧﺴﻪ و در ﻣ‪‬ﺪس ﺧﺪﻣﺖ ﻣﻲﻛﺮد‪ ،‬اﻋﺘﻘﺎد داﺷﺖ ﻛﻪ ﺟﻨﮓ ﻫﻨﻮز ﻗﺎﺑﻞ‬ ‫ﺑﺮدن اﺳﺖ؛ وﻟﻲ ﻋﺪهاي از رﺟﺎل ﺳﻴﺎﺳﻲ )ﻧﻈﻴﺮ ﺗﻲﻳﺮ( و ﻧﻈﺎﻣﻲ )ﻧﻈﻴﺮ ﺑﺎزِن( ﺧﻮاﻫﺎن آن ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ‪ .‬زﻳﺮا آنﻫﺎ ﻣﻲﺧﻮاﻫﻨﺪ ﺑﺎ‬ ‫اﺳﺘﻔﺎده از ﺷﻜﺴﺖ‪ ،‬ﻳﻚ ﻧﻈﺎم ﻣﺤﺎﻓﻈﻪﻛﺎر اﺧﻼﻗﻲ و ﺣﺘﻲ ﺳﻠﻄﻨﺘﻲ ﺑﺮ ﻓﺮاﻧﺴﻪ ﺣﺎﻛﻢ ﮔﺮداﻧﻨﺪ‪ .‬او ﺗﺴﻠﻴﻢ ﺑﺎزِن را ﺑﻪﻋﻨﻮان‬ ‫ﺧﻴﺎﻧﺖ ﺑﻪوﻃﻦ و ﻣﺮدم ﻣﺤﻜﻮم ﻛﺮد‪ .‬روﺳ‪‬ﻞ ﭘﺲ از ﺗﺴﻠﻴﻢ ارﺗﺶ ﺑﻪﺣﻜﻮﻣﺖ ﻣﻮﻗﺖ ﻣﻲﭘﻴﻮﻧﺪد و از ﻃﺮﻳﻖ ﮔﺎﻣﺒﺘﺎ و ﺑﺎ ﺗﺴﻠﻴﻢ‬ ‫ﮔﺰارﺷﻲ ﺳﻌﻲ ﻣﻲﻛﻨﺪ ﺗﺎ ﺣﻜﻮﻣﺖ را ﺑﻪاداﻣﻪي ﺟﻨﮓ ﻛﻪ از ﻧﻈﺮ او ﻫﻨﻮز ﻗﺎﺑﻞ ﺑﺮدن ﺑﻮد‪ ،‬ﻣﺘﻘﺎﻋﺪ ﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﻪﺟﺎﺋﻲ ﻧﻤﻲرﺳﺪ‪.‬‬ ‫در ‪ 18‬ﻣﺎرس ‪ 1871‬ﭘﺎرﻳﺲ ﻗﻴﺎم ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ ،‬ﺗﻲﻳﺮ ﺣﻜﻮﻣﺖ را ﺑﻪورﺳﺎي ﻣﻨﺘﻘﻞ ﻣﻲﻧﻤﺎﻳﺪ‪ ،‬اﻛﺜﺮ روزﻧﺎﻣﻪﻫﺎي ﻣﻌﺘﺮض را‬ ‫ﺗﻮﻗﻴﻒ ﻣﻲﻛﻨﺪ و ﺗﺼﻤﻴﻤﺎت ﺧﻮدﺳﺮاﻧﻪ ﻣﻲﮔﻴﺮد‪ .‬روﺳ‪‬ﻞ ﻛﻪ ﺑﺪﻳﻦ ﺑﺎرو اﺳﺖﻛﻪ ﺗﻲﻳﺮ ﺑﺎ دﺷﻤﻦ ﻣﻌﺎﻣﻠﻪ ﻛﺮده‪ ،‬در ‪ 19‬ﻣﺎرس‬ ‫ﺑﻪﻛﻤﻮن ﻣﻲﭘﻴﻮﻧﺪد‪ .‬در ‪ 22‬ﻣﺎرس ﺑﻪﺳﺮﻛﺮدﮔﻲ ﻟﮋﻳﻮن ‪ 17‬ﻛﻤﻮن ﻣﻲرﺳﺪ و در ‪ 3‬آورﻳﻞ رﺋﻴﺲ ﺳﺘﺎد ﻛﻞ ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬وي‬ ‫ﺑﻪرﻳﺎﺳﺖ دادﮔﺎه ﻧﻈﺎﻣﻲ ﻣﻨﺼﻮب ﻣﻲﺷﻮد‪ ،‬وﻟﻲ ﺑﻪدﻟﻴﻞ ﻓﻘﺪان اﻣﻜﺎﻧﺎت و ﺧﻮدرأﺋﻲ ﻣﺴﺆﻻن اﺳﺘﻌﻔﺎ ﻣﻲدﻫﺪ‪ .‬اﻧﺘﻘﺎدﻫﺎي او‬ ‫ﺑﻪﺳﺎزﻣﺎندﻫﻲ و ﻋﻤﻞﻛﺮد ﻧﻴﺮوﻫﺎي ﻧﻈﺎﻣﻲ ﻛﻤﻮن ﺑﺎﻋﺚ ﻣﻲﺷﻮد ﻛﻪ ﻛﻤﻮن او را ﺑﻪﺟﺎي ﻛﻠﻮزره ﺑﻪوزارت ﺟﻨﮓ ﻣﻨﺼﻮب‬ ‫ﻛﻨﺪ‪ .‬ﺑﻪدﻟﻴﻞ ﻋﺪم ﻣﻮﻓﻘﻴﺖ او در اﻳﻦ ﭘﺴﺖ‪ ،‬در درون ﻛﻤﻮن ﺟﺒﻬﻪﺑﻨﺪيﻫﺎﺋﻲ ﻟﻪ و ﻋﻠﻴﻪ او ﺻﻮرت ﻣﻲﮔﻴﺮد‪ :‬ﻋﺪهاي‬ ‫ﺑﻪرﻫﺒﺮي ﻓﻠﻴﻜﺲ ﭘﻴﺎ ﺧﻮاﻫﺎن اﻋﺪام او ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ و دﻳﮕﺮان او را ﺣﻤﺎﻳﺖ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ﻫﻤﺎنﻃﻮر ﻛﻪ در اﻳﻦ ﻛﺘﺎب آﻣﺪه اﺳﺖ‪،‬‬ ‫روﺳﻞ از ﻛﻤﻮن ﻣﻲﮔﺮﻳﺰد‪.‬‬ ‫او در ﭘﺎرﻳﺲ در ﺧﻔﺎ ﻣﻲﻣﺎﻧﺪ‪ ،‬ورﺳﺎﺋﻲﻫﺎ او را دﺳﺖﮔﻴﺮ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ و دوﺑﺎر ﻣﻮرد ﻣﺤﺎﻛﻤﻪ ﻗﺮار ﻣﻲدﻫﻨﺪ‪ .‬ﻣﺤﺎﻓﻞ و‬ ‫ﺷﺨﺼﻴﺖﻫﺎي زﻳﺎدي از او ﺣﻤﺎﻳﺖ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ و درﺻﺪد ﻧﺠﺎت ﺟﺎن او ﺑﺮ ﻣﻲآﻳﻨﺪ‪ .‬ﺗﻲﻳﺮ ﺑﻪاو ﭘﻴﺶﻧﻬﺎد ﺧﻮدﺗﺒﻌﻴﺪي داﺋﻤﻲ‬ ‫ﻣﻲدﻫﺪ‪ ،‬وﻟﻲ او اﻳﻦ ﭘﻴﺶﻧﻬﺎد را رد ﻣﻲﻛﻨﺪ و ﻣﺴﺌﻮﻟﻴﺖ ﻛﺎرﻫﺎي ﺧﻮد را ﺑﻪﻋﻬﺪه ﻣﻲﮔﻴﺮد‪ .‬او ﺳﺮاﻧﺠﺎم در ‪ 28‬ﻧﻮاﻣﺒﺮ ‪1871‬‬ ‫در اردوﮔﺎه ﺳﺎﺗﻮري ﺗﻴﺮﺑﺎران ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬ ‫روﺷﻔﻮرـﻫﺎﻧﺮي )‪1913‬ـ‪(1831‬‬ ‫ﻫﺎﻧﺮي روﺷﻔﻮر در ‪ 1849‬دورهي دﺑﻴﺮﺳﺘﺎن را ﺗﻤﺎم ﻛﺮد و ﺧﻴﻠﻲ زود رﺷﺘﻪي ﭘﺰﺷﮕﻲ را ﻛﻪ ﭘﺪرش ﺑﺮاﻳﺶ در ﻧﻈﺮ‬ ‫ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮد‪ ،‬رﻫﺎ ﻧﻤﻮد ﺗﺎ اﺑﺘﺪا ﺑﻪادﺑﻴﺎت و ﺳﭙﺲ ﺑﻪروزﻧﺎﻣﻪﻧﮕﺎري ﺑﭙﺮدازد‪ .‬اﺷﺘﻐﺎل در ﺷﻬﺮداري ﻣﺮﻛﺰي ﭘﺎرﻳﺲ ﺑﻪاو اﻳﻦ‬ ‫اﻣﻜﺎن را داد ﻛﻪ ﺑﺎ آﺳﻮدﮔﻲ ﺧﻴﺎل ﺧﻮد را ﺑﺮاي ﻛﺎرﻫﺎي ادﺑﻲ و روزﻧﺎﻣﻪﻧﮕﺎري آﻣﺎده ﻛﻨﺪ‪ .‬او از ﺳﺎل ‪ 1860‬ﺑﺎ ﻣﻼﺣﻈﻪي‬ ‫اﻳﻦﻛﻪ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ از ﻃﺮﻳﻖ ﻧﻮﻳﺴﻨﺪﮔﻲ و ژورﻧﺎﻟﻴﺴﻢ ﮔﺬران ﻛﻨﺪ‪ ،‬ﻛﺎر در ﺷﻬﺮداري را رﻫﺎ ﻧﻤﻮد‪.‬‬ ‫ﭘﺲ از ﭼﻨﺪ ﺗﺠﺮﺑﻪ در زﻣﻴﻨﻪي روزﻧﺎﻣﻪﻧﮕﺎري‪ ،‬ﺳﺮاﻧﺠﺎم ﺑﺎ ﺣﻘﻮق ﻣﻨﺎﺳﺒﻲ در ﻓﻴﮕﺎرو ﻣﺸﻐﻮل ﺑﻪﻛﺎر ﺷﺪ‪ .‬اﻣﺎ ﺗﺤﻤﻞ ﻟﺤﻦ‬ ‫روﺷﻔﻮر ﺗﻮﺳﻂ اﻣﭙﺮاﺗﻮري ﭼﻨﺪان ﻃﻮﻟﻲ ﻧﻜﺸﻴﺪ و او ﻣﺠﺒﻮر ﺑﻪﺗﺮك ﻓﻴﮕﺎرو ﮔﺮدﻳﺪ‪ .‬ﭘﺲ از آنﻛﻪ ﻗﺎﻧﻮن ﻣﻄﺒﻮﻋﺎت اﻧﺪﻛﻲ‬ ‫ﻟﻴﺒﺮالﺗﺮ ﺷﺪ‪ ،‬در ﻣﻪ ‪ 1868‬روزﻧﺎﻣﻪي ﻻﻧﺘ‪‬ﺮن )ﻣﺸﻌﻞ( را ﺑﻪراه اﻧﺪاﺧﺖ ﻛﻪ ﺑﺎ اﺳﺘﻘﺒﺎل ﻓﺮاوان روﺑﺮو ﮔﺮدﻳﺪ‪ .‬ﺑﻪوﻳﮋه ﺗﻴﺘﺮ‬ ‫ﺳﺮﻣﻘﺎﻟﻪي اوﻟﻴﻦ ﺷﻤﺎرهي اﻳﻦ روزﻧﺎﻣﻪ ﻣﺎﻧﺪهﮔﺎر ﺷﺪ‪» :‬ﺗﻌﺪاد رﻋﺎﻳﺎي ﻓﺮاﻧﺴﻪ ‪ 36‬ﻣﻴﻠﻴﻮن اﺳﺖ‪ ،‬اﻟﺒﺘﻪ ﺑﺪون ﻣﺤﺎﺳﺒﻪي‬ ‫ﻧﺎرﺿﺎﻳﺘﻲ آنﻫﺎ‪ .«...‬ﻣﻮﻓﻘﻴﺖ روزﻧﺎﻣﻪ ﺧﻴﻠﻲ زود ﺣﺴﺎﺳﻴﺖ ﻗﺪرت را ﺑﺮاﻧﮕﻴﺨﺖ و ﭘﺲ از ﻣﻤﻨﻮﻋﻴﺖ ﻓﺮوش ﻋﻠﻨﻲ آن‪،‬‬ ‫روﺷﻔﻮر را ﺑﻪدادﮔﺎه ﻛﺸﻴﺪﻧﺪ و ﺑﻪﺟﺮﻳﻤﻪ و ﺣﺒﺲ ﻣﺤﻜﻮم ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬او ﻧﺎﮔﺰﻳﺮ ﺑﻪﺑﺮوﻛﺴﻞ‪ ،‬ﻧﺰد دﺷﻤﻦ دﻳﮕﺮ »ﻧﺎﭘﻠﺌﻮن ﻛﻮﭼﻮﻟﻮ«‪،‬‬ ‫وﻳﻜﺘﻮر ﻫﻮﮔﻮ‪ ،‬رﻓﺖ ﻛﻪ ﭼﻨﺪ ﻣﺎﻫﻲ او را در ﺧﺎﻧﻪي ﺧﻮد ﻧﮕﻬﺪاﺷﺖ‪ .‬در اﻣﻦِ ﺗﺒﻌﻴﺪ ﻟﺤﻦ اﻧﺘﻘﺎد او از اﻣﭙﺮاﺗﻮري ﮔﺰﻧﺪهﺗﺮ ﺷﺪ و‬ ‫در اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت ﻧﻮاﻣﺒﺮ ‪ ،1869‬اﻳﻦ دﺷﻤﻦ ﻗﺴﻢ ﺧﻮردهي اﻣﭙﺮاﺗﻮري‪ ،‬ﺑﺎ اﺳﺘﻘﺒﺎل رأيدﻫﻨﺪﮔﺎن ﭘﺎرﻳﺴﻲ روﺑﺮو ﺷﺪ؛ وﻟﻲ از رﻗﻴﺐ‬ ‫ﺧﻮد‪ ،‬ژول ﻓﺎور‪ ،‬ﻛﻪ ﻫﻮاداران اﻣﭙﺮاﺗﻮري ﻧﻴﺰ ﺑﻪاو ﭘﻴﻮﺳﺘﻨﺪ‪ ،‬ﺷﻜﺴﺖ ﺧﻮرد‪ .‬ﺑﺎ اﻳﻦ وﺟﻮد‪ ،‬در ﻣﺎه ﻧﻮاﻣﺒﺮ ﺑﺮاي ﻛﺮﺳﻲاي ﻛﻪ از‬ ‫ﻃﺮف ﮔﺎﻣﺒِﺘﺎ ﺧﺎﻟﻲ ﺷﺪه ﺑﻮد‪ ،‬اﻧﺘﺨﺎب ﮔﺮدﻳﺪ‪.‬‬

‫‪342‬‬

‫در ‪ 19‬ﻣﻪ ‪ 1870‬اوﻟﻴﻦ ﺷﻤﺎرهي ﻣﺎرﺳﻴﻴِﺰ‪ ،‬روزﻧﺎﻣﻪاي ﻛﻪ ﺑﺎ ﻟﻴﺴﺎﮔﺎره ﺑﻨﻴﺎن ﮔﺬاﺷﺘﻪ ﺑﻮد‪ ،‬ﻣﻨﺘﺸﺮ ﮔﺮدﻳﺪ‪ .‬اﻳﻦ روزﻧﺎﻣﻪ از‬ ‫ﻫﻤﻜﺎري اوژن وارﻟَﻦ‪ ،‬ﭘﻮل راﻟ‪‬ﺲ‪ ،‬ﭘﺎﺳﻜﺎل ﮔﺮوﺳﻪ و وﻳﻜﺘﻮر ﻧﻮار ﺑﺮﺧﻮردار ﺑﻮد‪ .‬وﻳﻜﺘﻮر ﻧﻮار در ‪ 10‬ژاﻧﻮﻳﻪ ‪ 1870‬ﺑﻪدﺳﺖ‬ ‫ﭘﻲﻳِﺮ ﺑﻨﺎﭘﺎرت ﺑﻪﻗﺘﻞ رﺳﻴﺪ‪ .‬ﺗﺸﻴﻴﻊ ﺟﻨﺎزهي او در ‪ 12‬ژاﻧﻮﻳﻪ ﺑﺎ ﻫﻤﺮاﻫﻲ ‪ 100‬ﺗﺎ ‪ 200‬ﻫﺰار اﻧﺴﺎن ﺧﺸﻤﮕﻴﻦ ﺑﺮﮔﺰار ﺷﺪ‪.‬‬ ‫ﻋﺪهاي ﺑﺮ اﻳﻦ ﻋﻘﻴﺪهاﻧﺪ ﻛﻪ روﺷﻔﻮر اﻳﻦ زﻣﺎن را ﺑﺮاي واژﮔﻮن ﻛﺮدن اﻣﭙﺮاﺗﻮري ﺑﻪﺣﺪر داد‪ .‬ﺑﻪﻫﺮروي‪ ،‬ﭘﺲ از اﻳﻦ‬ ‫ﺗﻈﺎﻫﺮات ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻣﻮﻓﻖ ﺑﻪﻟﻐﻮ ﻣﺼﻮﻧﻴﺖ ﭘﺎرﻟﻤﺎﻧﻲ او ﻣﻲﺷﻮد و ﺑﻪﺷﺶ ﻣﺎه زﻧﺪان ﻣﺤﻜﻮم ﻣﻲﮔﺮدد‪ .‬او در ﻫﻤﻴﻦ زﻧﺪان‬ ‫اﺳﺖ ﻛﻪ از اﻋﻼن ﺟﻨﮓ ﺑﻪﭘﺮوس ﺑﺎﺧﺒﺮ ﻣﻲﺷﻮد؛ و از ﺳﺮ وﻃﻦﭘﺮﺳﺘﻲ‪ ،‬اﺣﺘﻴﺎط و اﻣﻴﺪ ﺑﻪآزادي ﻗﺮﻳﺐاﻟﻮﻗﻮع اﻧﺘﺸﺎر ﻣﺎرﺳﻴﻴﺰ‬ ‫را ﻣﺘﻮﻗﻒ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬اﻣﺎ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺗﺮﺟﻴﺢ ﻣﻲدﻫﻨﺪ ﻛﻪ او ﻫﻢﭼﻨﺎن در زﻧﺪان ﺑﻤﺎﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﭘﺲ از ﺗﺴﻠﻴﻢ ﻧﺎﭘﻠﺌﻮن ﺳﻮم و اﻋﻼن ﺟﻤﻬﻮري در ‪ 4‬ﺳﭙﺘﺎﻣﺒﺮ‪ ،‬روﺷﻔﻮر در ﻫﻤﺎن روز آزاد ﻣﻲﺷﻮد و ﭘﻴﺮوزﻣﻨﺪاﻧﻪ ﻧﺰد‬ ‫ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻣﻮﻗﺖ ﻛﻪ در ﺷﻬﺮداري ﻣﺮﻛﺰي ﻣﺴﺘﻘﺮ ﺷﺪه ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﺮده ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬ ‫ﺣﻜﻮﻣﺖ دﻓﺎع ﻣﻠﻲ ﻣﻨﺤﺼﺮاً از ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎن ﭘﺎرﻳﺲ ـﻳﺎ آنﻫﺎﺋﻲﻛﻪ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﮔﺎﻣﺒﺘﺎ و ژول ﺳﻴﻤﻮن در ﭘﺎرﻳﺲ اﻧﺘﺨﺎب ﺷﺪﻧﺪ‪،‬‬ ‫اﻣﺎ ﺷﻬﺮﺳﺘﺎن دﻳﮕﺮي را اﻧﺘﺨﺎب ﻛﺮدﻧﺪـ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻣﻲﺷﺪ‪ .‬ﻓﻘﻂ ژﻧﺮالﻫﺎ ﺗﺮوﺷﻮ و ﻟُﻔﻠﻮ ﻛﻪ از ﻃﺮف ﺟﻤﻬﻮريﺧﻮاﻫﺎن ﻣﻴﺎﻧﻪرو‬ ‫ﺿﺪ ﺑﻨﺎﭘﺎرﺗﻴﺴﺖ ﺗﻠﻘﻲ ﻣﻲﺷﺪﻧﺪ‪ ،‬از اﻳﻦ ﻗﺎﻋﺪه ﻣﺴﺘﺜﻨﻲ ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬در واﻗﻊ‪ ،‬اﻧﺘﺨﺎبﻛﻨﻨﺪﮔﺎن روﺷﻔﻮر از دﻳﺪن او در ﺣﻜﻮﻣﺖ‬ ‫ﺧﻮﺷﺤﺎل ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬زﻳﺮا اﻳﻦ ﺗﻀﻤﻴﻨﻲ ﺑﻮد ﺑﺮاي »ﭼﭗ ﺗﻨﺪرو« در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺑﺎﻧﻴﺎن اﻧﻘﻼب ‪ 4‬ﺳﭙﺘﺎﻣﺒﺮ‪.‬‬ ‫روﺷﻔﻮر ﭘﺲ از ﺷﻮرش ‪ 31‬اﻛﺘﺒﺮ ﻣﺤﺘﺎﻃﺎﻧﻪ اﺳﺘﻌﻔﺎ داد و ﺧﻮد را ﻛﻨﺎر ﻛﺸﻴﺪ‪ .‬ﻗﺮارداد آﺗﺶﺑﺲ )ﻛﻪ او آن را رد ﻣﻲﻛﻨﺪ(‬ ‫و اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت ‪ 6‬ﻓﻮرﻳﻪ او را واﻣﻲدارد ﺗﺎ دوﺑﺎره ﻗﻠﻢ ﺑﺮدارد و ﻣﻮد‪‬رد )ﺷﻌﺎر( را ﻣﻨﺘﺸﺮ ﻛﻨﺪ‪ .‬از ﻫﻤﺎن ‪ 5‬ﻓﻮرﻳﻪ ﻣﻌﻠﻮم اﺳﺖ ﻛﻪ او‬ ‫ﻛﺎﻣﻼً ﻣﻌﺘﺮض اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﭘﺲ از اﻧﺘﺨﺎب‪ ،‬او ﺑﺎﻳﺪ در ﺑﻮردو ﺑﻪﻣﺠﻠﺲ ﺑﭙﻴﻮﻧﺪد؛ اﻣﺎ ازآنﺟﺎﻛﻪ اﻳﻦ ﻣﺠﻠﺲ ﺗﺴﻠﻴﻢﻃﻠﺐ اﺳﺖ‪ ،‬ﻓﻮراً اﺳﺘﻌﻔﺎ ﻣﻲدﻫﺪ‪ .‬او‬ ‫دﻳﺮﺗﺮ از آن ﺑﻪﭘﺎرﻳﺲ ﻣﻲرﺳﺪ ﻛﻪ آﻏﺎز ﻛﻤﻮن را ﺑﺒﻴﻨﺪ‪ .‬ﻣﻮﺿﻊ او در آن زﻣﺎن ﻣﺒﻬﻢ اﺳﺖ‪ :‬ﺑﺪون اﻋﺘﻘﺎد ﺑﻪﭘﻴﺮوزي‪ ،‬ﺷﻜﺴﺖ‬ ‫را رد ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬ﺑﺪون ﻣﺤﻜﻮم ﻛﺮدن ﻛﻤﻮن‪ ،‬روزﺑﻪروز ﻛﻢﺗﺮ از آن ﺣﻤﺎﻳﺖ ﻣﻲﻛﻨﺪ و ﺑﻴﺶﺗﺮ ﺑﻪآن اﻳﺮاد ﻣﻲﮔﻴﺮد‪ .‬در ﺻﻔﺤﺎت‬ ‫ﻣﻮد‪‬رد اﻧﺘﻘﺎد ﺑﻪﺗﻲﻳﺮ و ورﺳﺎﺋﻲﻫﺎ ﺷﺪﻳﺪ اﺳﺖ؛ وﻟﻲ ﻛﻤﻮﻧﺎرﻫﺎ ﺑﻪوﻳﮋه دوﺳﺘﺎن ﺳﺎﺑﻖاش ﻣﺎﻧﻨﺪ ﭘﺎﺳﻜﺎل ﮔﺮوﺳﻪ از اﻳﻦ اﻧﺘﻘﺎدﻫﺎ‬ ‫ﺑﺮي ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬ ‫درﻣﺎه ﻣﻪ او ﻣﻮﻓﻖ ﻣﻲﺷﻮد از دﺳﺖ ﻛﻤﻮﻧﺎرﻫﺎ ﺑﮕﺮﻳﺰد‪ ،‬وﻟﻲ در ﺷﻬﺮ ﻣﻮ دﺳﺖﮔﻴﺮ ﻣﻲﺷﻮد و ﺗﺤﻮﻳﻞ ورﺳﺎﺋﻲﻫﺎ ﻣﻲﮔﺮدد‪.‬‬ ‫ﻣﺤﺎﻛﻤﻪي روﺷﻔﻮر در ﻣﺎه ﺳﭙﺘﺎﻣﺒﺮ ﺑﺮﮔﺰار ﻣﻲﮔﺮدد و او ﺑﻪﺗﺒﻌﻴﺪ داﺋﻢ در اﺳﺘﺤﻜﺎﻣﺎت ﻧﻈﺎﻣﻲ ﻣﺤﻜﻮم ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬ ‫ﺗﻼشﻫﺎي دوﺳﺘﺎناش ﺑﻪوﻳﮋه وﻳﻜﺘﻮر ﻫﻮﮔﻮ ﺑﺮاي ﻧﺠﺎت او ﺑﻪﺟﺎﺋﻲ ﻧﻤﻲرﺳﺪ و ﺳﺮاﻧﺠﺎم ﺑﺎ ﻫﻤﺎن ﻛﺸﺘﻲ وﻳﺮژﻳﻨﻲ ﻛﻪ‬ ‫ﻣﻴﺸﻞ ﻟﻮﺋﻴﺰ ﻫﻢ در آن ﺑﻮد‪ ،‬در ﻣﺎه اوت ﺑﻪﺗﺒﻌﻴﺪ ﻓﺮﺳﺘﺎده ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬ ‫در ﻣﺎه ﻣﺎرس ‪ 1874‬در ﺗﻨﻬﺎ ﻣﻮرد ﻓﺮار ﻣﻮﻓﻖ ﺗﺒﻌﻴﺪﻳﺎن ﻛﻤﻮﻧﺎر‪ ،‬روﺷﻔﻮر ﺳﺮﺷﻨﺎسﺗﺮﻳﻦ آنﻫﺎ در اﻳﻦ ﮔﺮوه ﭘﻨﺞ ﻧﻔﺮي‬ ‫ﺑﻮد‪ .‬ﻓﺮاريﻫﺎ در ﺑﻴﻦ راه از ﻫﻢ ﺟﺪا ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ و روﺷﻔﻮر از ﭘﺲ از ﻣﺼﺎﺣﺒﻪاي ﺑﺎ ﻧﻴﻮﻳﻮرك ﻫﺮاﻟﺪ درﻣﻮرد ﭼﮕﻮﻧﮕﻲ ﻓﺮار‪،‬‬ ‫ﺳﺮاﻧﺠﺎم در ﻣﺎه ژوﺋﻦ از ﻃﺮﻳﻖ آﻣﺮﻳﻜﺎ و در ﻣﻴﺎن اﺳﺘﻘﺒﺎل ﮔﺮم ﻛﻤﻮﻧﺎرﻫﺎي ﭘﻨﺎﻫﻨﺪه وارد ﻟﻨﺪن ﻣﻲﮔﺮدد‪.‬‬ ‫ﭘﺲ از اﻋﻼن ﻋﻔﻮﻋﻤﻮﻣﻲ در ﻣﻴﺎن اﺳﺘﻘﺒﺎل ﭘﺮﺷﻮري ﻛﻪ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺴﺖ ﺑﻪﺷﻮرش ﻣﻨﺠﺮ ﺷﻮد‪ ،‬وارد ﭘﺎرﻳﺲ ﺷﺪ؛ و‬ ‫روزﻧﺎﻣﻪي اَﻧﺴﻮرژِه )ﺷﻮرﺷﻲ( را ﻣﻨﺘﺸﺮ ﻛﺮد ﻛﻪ در آﻏﺎز ﭘﺎرهاي از ﻫﻢرزﻣﺎن ﺳﺎﺑﻖاش را ﻧﻴﺰ ﺟﻠﺐ ﻧﻤﻮد‪ .‬وﻟﻲ ﺑﻪﺗﺪرﻳﺞ از‬ ‫ﭼﭗ ﻓﺎﺻﻠﻪ ﮔﺮﻓﺖ و ﺗﺎ آنﺟﺎ ﭼﺮﺧﻴﺪ ﻛﻪ از ﺑﻼﻧﮋه‪ ،‬ﻧﺎﺳﻴﻮﻧﺎﻟﻴﺴﻢ ﺧﺎم او و از ﻣﺤﻜﻮمﻛﻨﻨﺪﮔﺎن درﻳﻔﻮس ﺣﻤﺎﻳﺖ ﻛﺮد‪ .‬ﻫﻤﻴﻦ‬ ‫ﺑﺎﻋﺚ ﺷﺪ ﻛﻪ ﺗﺎ ‪ 1913‬ـﺳﺎل ﻣﺮگاشـ در اﻧﺰواي ﻛﺎﻣﻞ ﺑﻪﺳﺮ ﺑﺮد‪.‬‬ ‫رﻳﮕﻮ‪-‬راﺋﻮل)‪1871‬ـ‪(1846‬‬ ‫راﺋﻮل رﻳﮕﻮ ﻓﺮزﻧـﺪ ﻳﻜﻲ از ﻣﺸﺎوران ﻓﺮﻣﺎﻧـﺪاري ﺳ‪‬ﻦ‪ ،‬دﻳﭙﻠﻤﻪي ادﺑﻴﺎت و ﻋﻠـﻮم‪ ،‬ﺗﺎ ‪ 1865‬در ﻣـﺪرﺳﻪي ﭘ‪‬ﻠـﻲﺗﻜﻨﻴﻚ‬

‫‪343‬‬

‫ﻣﺸﻐﻮل ﺗﺤﺼﻴﻞ ﺑﻮد‪ .‬وﻟﻲ ﺣﺪوداً از ﺳﺎل ‪ 1865‬ﺑﻴﺶﺗﺮ ﺑﻪﺟﻨﺒﺶ ﺑﻼﻧﻜﻴﺴﺖ ﻋﻼﻗﻤﻨﺪ اﺳﺖ ﺗﺎ ﺑﻪﺗﺤﺼﻴﻞ‪ .‬او ﺷﺨﺼ ًﺎ‬ ‫ﺗﺮﺟﻴﺢ ﻣﻲداد ﺑﻪﻛﺎر ﭘﻴﻮﻧﺪ ﻛﺎرﮔﺮان و داﻧﺸﺠﻮﻳﺎن ﺑﭙﺮدازد‪ .‬ﺑﺎوﺟﻮد ﺟﻮاﻧﻲ ﺑﺎ ﭼﻨﺪﻳﻦ روزﻧﺎﻣﻪي ﺟﻤﻬﻮريﺧﻮاه ﻫﻤﻜﺎري‬ ‫ﻣﻲﻛﻨﺪ و در ﺳﺎل ‪ 1868‬اﻧﺘﺸﺎر روزﻧﺎﻣﻪي ﺧﺪاﻧﺎﺷﻨﺎﺳﺎﻧﻪي او‪ ،‬دﻣﻮﻛﺮﻳﺖ‪ ،‬ﺑﺮاﻳﺶ ﺑﻪﻗﻴﻤﺖ ﺳﻪ ﻣﺎه زﻧﺪان ﺗﻤﺎم ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬ﺗﺎ‬ ‫‪ 1870‬دهﺑﺎري ﮔﺬارش ﺑﻪزﻧﺪان ﻣﻲاﻓﺘﺪ؛ و درزﻧﺪان ﭘﺮوﻧﺪهﻫﺎﺋﻲ در ﻣﻮرد ﻛﻤﻴﺴﺮﻫﺎ و ﺧﺒﺮﭼﻴﻦﻫﺎي ﭘﻠﻴﺲ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻣﻲدﻫﺪ‪.‬‬ ‫ﺑﻪدﻧﺒﺎل اﻧﻘﻼب ‪ 4‬ﺳﭙﺘﺎﻣﺮ و اﻋﻼن ﺟﻤﻬﻮري‪ ،‬ﺳﺮﻛﻤﻴﺴﺮ ﭘﻠﻴﺲ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬او در ﺧﻴﺰشﻫﺎي ‪ 31‬اﻛﺘﺒﺮ ‪ 1870‬و ‪22‬‬ ‫ژاﻧﻮﻳﻪ ‪ 1871‬ﻋﻠﻴﻪ ﺣﻜﻮﻣﺖ دﻓﺎع ﻣﻠﻲ ﺷﺮﻛﺖ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﭘﺲ از ﺧﻴﺰش ﻛﻤﻮﻧﻲ‪ ،‬در ‪ 20‬ﻣﺎرس ﺑﻪرﻳﺎﺳﺖ ﺷﻬﺮﺑﺎﻧﻲ ﻣﻨﺼﻮب ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬در ‪ 26‬ﻣﺎرس از ﻧﺎﺣﻴﻪ ﻫﻔﺘﻢ ﭘﺎرﻳﺲ ﺑﺮاي‬ ‫ﻋﻀﻮﻳﺖ ﺷﻮراي ﻛﻤﻮن اﻧﺘﺨﺎب ﻣﻲﮔﺮدد‪ 29 .‬ﻣﺎرس ﺑﻪرﻳﺎﺳﺖ ﻛﻤﻴﺴﻴﻮن اﻣﻨﻴﺖ ﻣﻠﻲ ﻣﻨﺼﻮب ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬او ﻣﺴﺌﻮل‬ ‫دﺳﺖﮔﻴﺮي ﮔﺮوﮔﺎنﻫﺎ و از ﺟﻤﻠﻪ اﺳﻘﻒ ﭘﺎرﻳﺲ و ﺗﻔﺘﻴﺶﻫﺎي ﻣﺘﻌﺪد در ﻛﻠﻴﺴﺎﻫﺎي ﭘﺎﻳﺘﺨﺖ اﺳﺖ‪ .‬ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ زﻳﺎد او‬ ‫ﺑﺨﺼﻮص ﻋﻠﻴﻪ روﺣﺎﻧﻴﻮن ﭘﺎرﻳﺲ ﺑﺮاﻳﺶ ﺑﻪﻗﻴﻤﺖ اﺟﺒﺎر ﺑﻪﺗﺮك ﺷﻬﺮﺑﺎﻧﻲ در ‪ 26‬آورﻳﻞ ﺗﻤﺎم ﺷﺪ‪ ،‬وﻟﻲ ﺑﻌﺪ از آن ﺑﻪدادﺳﺘﺎﻧﻲ‬ ‫ﻛﻤﻮن ﻣﻨﺼﻮب ﮔﺮدﻳﺪ‪ .‬او ﺑﻪﺗﺄﺳﻴﺲ ﻛﻤﻴﺘﻪي ﻧﺠﺎت ﻋﻤﻮﻣﻲ رأي ﻣﻮاﻓﻖ داد‪.‬‬ ‫درﻫﻔﺘﻪي ﺧﻮﻧﻴﻦ‪ 24 ،‬ﻣﻪ او ﺑﺎ اوﻧﻴﻔﺮم ﻛﺎﻣﻞ در ﻛﺎرﺗﻴﻪ ﻻﺗﻦ ﻧﺒﺮد ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬او ﺑﺎ ﺗﻔﻨﮓ ﺳﺮﭘ‪‬ﺮ ﻳﻚ اﻓﺴﺮ ورﺳﺎﺋﻲ ﻛﻪ او را‬ ‫ﺑﻪﺟﺎي ﻳﻚ اﻓﺴﺮ ﺳﺎدهي ﻛﻤﻮن ﻣﻲﮔﻴﺮد‪ ،‬ﻛﺸﺘﻪ ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬ﺳﺮﺑﺎزان ﺟﺴﺪ او را ﻣﻲﻛﺎوﻧﺪ‪ ،‬اﺷﻴﺎء‪ ‬ﻗﻴﻤﺘﻲ او را ﺑﻪﻳﻐﻤﺎ ﻣﻲﺑﺮﻧﺪ و‬ ‫ﻋﺎﺑﺮﻳﻦ آن را ﻣﻮرد ﻫﺘﻚ ﺣﺮﻣﺖ ﻗﺮار ﻣﻲدﻫﻨﺪ‪.‬‬ ‫ژوردـﻓﺮاﻧﺴﻮا )‪1893‬ـ‪(1843‬‬ ‫ﻓﺮاﻧﺴﻮا ژورد‪ ،‬ﻣﻨﺸﻲ دﻓﺘﺮ اﺳﻨﺎد رﺳﻤﻲ‪ ،‬ﺣﺴﺎبدار ﺑﺎﻧﻚ و ﺑﺎﻻﺧﺮه ﻛﺎرﻣﻨﺪ ادارهي راه ﺷﻬﺮ ﭘﺎرﻳﺲ‪ ،‬در زﻣﺎن ﻛﻤﻮن‬ ‫ﻧﻤﺎﻳﻨﺪهي ﮔﺎرد ﻣﻠﻲ )ﮔﺮدان ‪ (160‬در ﻛﻤﻴﺘﻪي ﻣﺮﻛﺰي ﺑﻮد‪ .‬در اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت ‪ 26‬ﻣﺎرس ‪ ،1871‬از ﻃﺮف ﻧﺎﺣﻴﻪ ‪ 5‬ﭘﺎرﻳﺲ‬ ‫ﺑﻪﻋﻀﻮﻳﺖ ﺷﻮراي ﻛﻤﻮن اﻧﺘﺨﺎب ﺷﺪ‪ .‬او ﺑﻪﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﻲ ﻣﺴﺌﻮل ﺷﻮرا در ﻛﻤﻴﺴﻴﻮن داراﺋﻲ اﻧﺘﺨﺎب ﺷﺪ و در اﻳﻦ ﻣﻘﺎم در‬ ‫راﺑﻄﻪ ﺑﺎ ﺑﺎﻧﻚ ﻓﺮاﻧﺴﻪ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺖ و ﻋﺪهاي از ﻛﻤﻮﻧﺎرﻫﺎ ﺑﻪاﻧﻌﻄﺎف او در اﻳﻦ زﻣﻴﻨﻪ اﻳﺮاد داﺷﺘﻨﺪ‪ .‬ﭘﺲ از ﻫﻔﺘﻪي ﺧﻮﻧﻴﻦ در‬ ‫‪ 30‬ﻣﻪ ‪ 1871‬ﺗﻮﺳﻂ ورﺳﺎﺋﻲﻫﺎ دﺳﺖﮔﻴﺮ ﻣﻲﺷﻮد و دادﮔﺎه ﻧﻈﺎﻣﻲ در ﺳﭙﺘﺎﻣﺒﺮ ﻫﻤﺎن ﺳﺎل او را ﺑﻪاﻳﻞد‪‬ﭘ‪‬ﻦ در ﻛﺎﻟﺪوﻧﻲ ﺟﺪﻳﺪ‬ ‫ﺗﺒﻌﻴﺪ ﻣﻲﻛﻨﺪ و در ﻧﻮاﻣﺒﺮ ‪ 1872‬ﺑﺎ ﻛﺸﺘﻲ ﮔ‪‬ﺮﻳﻴِﺮ ﺑﻪآنﺟﺎ وارد ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬در اﻛﺘﺒﺮ ‪ 1893‬اﺟﺎزه ﻣﻲﻳﺎﺑﺪ ﻛﻪ ﺑﻪﻧﻮﻣ‪ Ĥ‬ﺑﺮود و در‬ ‫آنﺟﺎ ﺑﻪﻋﻨﻮان ﺣﺴﺎﺑﺪار ﻣﺸﻐﻮل ﺑﻪﻛﺎر ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬در ﺿﻤﻦ در اﻳﺠﺎد اﻧﺠﻤﻨﻲ ﺑﺮاي اﻣﺪاد ﺑﻪﺗﺒﻌﻴﺪيﻫﺎي ﻧﻴﺎزﻣﻨﺪ ﺷﺮﻛﺖ‬ ‫ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬در ﻣﺎرس ‪ 1874‬ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ آﺷﻴﻞ ﺑﺎﻟﻴﻴِﺮ‪ ،‬ﺷﺎرل ﺑﺎﻟﻴﻴِﺮ‪ ،‬ﭘﺎﺳﻜﺎل ﮔﺮوﺳﻪ‪ ،‬اوﻟﻴﻮﻳﻪ ﭘ‪‬ﻦ و ﻫﺎﻧﺮي روﺷﻔﻮر ﻓﺮار ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬در‬ ‫ﻟﻨﺪن ﻣﻘﻴﻢ ﻣﻲﺷﻮد و در ﺟﻤﻊآوري ﻛﻤﻚ ﺑﺮاي ﺗﺒﻌﻴﺪيﻫﺎ ﺷﺮﻛﺖ ﻣﻲﻧﻤﺎﻳﺪ‪ .‬ﭘﺲ از ﻋﻔﻮ ﻋﻤﻮﻣﻲ در ‪ 1880‬ﺑﻪﻓﺮاﻧﺴﻪ‬ ‫ﺑﺮﻣﻲﮔﺮدد‪.‬‬ ‫ﻓﺎورـژول ﻛﻠﻮد ﮔﺎﺑﺮﻳﻞ )‪1880‬ـ‪(1809‬‬ ‫ژول ﻓﺎور در ﺷﻬﺮ ﻟﻴﻮن ﻣﺘﻮﻟﺪ ﺷﺪ و ﻛﺎر ﺧﻮد را ﺑﺎ وﻛﺎﻟﺖ ﺷﺮوع ﻛﺮد‪ .‬از زﻣﺎن »اﻧﻘﻼب« ‪ 1830‬ﻋﻠﻨﺎً ﺧﻮد را‬ ‫ﺟﻤﻬﻮريﺧﻮاه اﻋﻼم ﻛﺮد و در ﻣﺤﺎﻛﻤﺎت ﺳﻴﺎﺳﻲ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﻓﺮﺻﺖ‪ ،‬ﻧﻈﺮ ﺧﻮد را ﺑﻴﺎن ﻣﻲﻧﻤﻮد‪.‬‬ ‫ﭘﺲ از اﻧﻘﻼب ‪ 1848‬از ﻟﻴﻮن ﺑﺮاي ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﻲ در ﻣﺠﻠﺲ ﻣﺆﺳﺴﺎن اﻧﺘﺨﺎب ﺷﺪ و در آنﺟﺎ ﺑﻪﺟﻤﻬﻮريﺧﻮاﻫﺎن ﻣﻴﺎﻧﻪرو‬ ‫ﭘﻴﻮﺳﺖ و ﻋﻠﻴﻪ ﺳﻮﺳﻴﺎﻟﻴﺴﺖﻫﺎ رأي داد‪ .‬ﭘﺲ از اﻧﺘﺨﺎب ﻧﺎﭘﻠﺌﻮن ﺳﻮم ﺑﻪرﻳﺎﺳﺖﺟﻤﻬﻮري‪ ،‬ﻓﺎور ﺑﺎ او ﻋﻠﻨﺎً ﺑﻪﻣﺨﺎﻟﻔﺖ ﺑﺮﺧﺎﺳﺖ‬ ‫و در روز ‪ 2‬دﺳﺎﻣﺒﺮ ‪ 1851‬ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ وﻳﻜﺘﻮر ﻫﻮﮔﻮ و ﺳﺎﻳﺮﻳﻦ ﺳﻌﻲ ﻛﺮد در ﺧﻴﺎﺑﺎنﻫﺎي ﭘﺎرﻳﺲ ﻣﻘﺎوﻣﺖ را ﺳﺎزﻣﺎن دﻫﺪ‪.‬‬

‫‪344‬‬

‫ﭘﺲ از ﻛﻮدﺗﺎ از زﻧﺪﮔﻲ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﻛﻨﺎره ﮔﺮﻓﺖ و ﺑﻪﻛﺎر ﺣﻘﻮﻗﻲ ﭘﺮداﺧﺖ و ﻣﺨﺼﻮﺻﺎً ﺑﺎ دﻓﺎع از ﻓ‪‬ﻠﻴﺲ اُرﺳﻴﻨﻲ‪ ،‬ﺳﻮء‬ ‫ﻗﺼﺪﻛﻨﻨﺪه ﺑﻪﺟﺎن ﻧﺎﭘﻠﺌﻮن ﺳﻮم‪ ،‬ﺧﻮد را ﺑﺮﺟﺴﺘﻪ ﺳﺎﺧﺖ‪.‬‬ ‫در ‪ 1858‬از ﭘﺎرﻳﺲ ﺑﻪﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﻲ ﻣﺠﻠﺲ اﻧﺘﺨﺎب ﺷﺪ و ﻳﻜﻲ از ﭘﻨﺞ ﻧﻔﺮي ﺑﻮد ﻛﻪ اﻣﻀﺎي ﺧﻮد را زﻳﺮ ﺗﻘﺎﺿﺎي ﺟﺎﻧﺸﻴﻨﻲ‬ ‫اﻣﭙﺮاﺗﻮري ﺑﺎ ﺟﻤﻬﻮري ﮔﺬاﺷﺖ‪ .‬در ‪ 1863‬رﻫﺒﺮي ﺣﺰب ﺧﻮد را ﺑﻪدﺳﺖ ﮔﺮﻓﺖ و در ﭘﻴﺎمﻫﺎي ﺧﻮد ﺑﺎ اﻣﻮري ﻧﻈﻴﺮ اﻋﺰام‬ ‫ﻧﻴﺮو ﺑﻪﻣﻜﺰﻳﻚ و اﺷﻐﺎل رم ﻣﺨﺎﻟﻔﺖ ﻧﻤﻮد‪ .‬اﻳﻦ ﭘﻴﺎمﻫﺎي ﻓﺼﻴﺢ‪ ،‬روﺷﻦ و ﺗﻬﻴﻴﺞ ﻛﻨﻨﺪه ﺑﻪﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪﻧﺶ در آﻛﺎدﻣﻲ‬ ‫ﻓﺮاﻧﺴﻪ در ‪ 1867‬ﻣﻨﺠﺮ ﺷﺪ‪.‬‬ ‫او ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ ﺗﻲﻳﺮ ﺑﺎ ﺟﻨﮓ ﻋﻠﻴﻪ ﭘﺮوس در ‪ 1870‬ﻣﺨﺎﻟﻔﺖ ﻛﺮد و ﭘﺲ از ﺷﻜﺴﺖ ﺳ‪‬ﺪان ﺧﻮاﺳﺘﺎر ﻋﺰل ﻧﺎﭘﻠﺌﻮن ﺳﻮم ﺷﺪ‪.‬‬ ‫در ﺣﻜﻮﻣﺖ دﻓﺎع ﻣﻠﻲ او ﻣﻌﺎون ژﻧﺮال ﺗﺮوﺷﻮ رﺋﻴﺲ ﺟﻤﻬﻮر و ﻫﻢﭼﻨﻴﻦ وزﻳﺮ ﺧﺎرﺟﻪ ﺑﻮد‪ .‬در اﻳﻦ ﻣﻘﺎم اﺧﻴﺮ او وﻇﻴﻔﻪي‬ ‫ﺧﻄﻴﺮ ﻣﺬاﻛﺮات ﺻﻠﺢ ﺑﺎ ﭘﺮوس را ﺑﻌﻬﺪه داﺷﺖ‪ .‬او ﺛﺎﺑﺖ ﻛﺮد ﻛﻪ در دﻳﭙﻠﻮﻣﺎﺳﻲ ﻛﻢﺗﺮ از ﺳﺨﻨﻮري ﻣﻬﺎرت دارد و در اﻳﻦ‬ ‫ﻣﺬاﻛﺮات ﻣﺮﺗﻜﺐ ﭼﻨﺪﻳﻦ ﺧﻄﺎ ﺷﺪ‪ .‬ﻳﻜﻲ از اﻳﻦ ﺧﻄﺎﻫﺎ ﮔﻔﺘﻪي ﻣﻌﺮوف ‪ 6‬ﺳﭙﺘﺎﻣﺒﺮ او ﺑﻮد ﻛﻪ ﻳﻚ وﺟﺐ از ﺳﺮزﻣﻴﻦ ﻓﺮاﻧﺴﻪ‬ ‫و ﻳﻚ ﺳﻨﮓ از اﺳﺘﺤﻜﺎﻣﺎت آن را ﺑﻪآﻟﻤﺎن واﮔﺬار ﻧﺨﻮاﻫﺪ ﻛﺮد‪.‬‬ ‫در دورهي ﻣﺤﺎﺻﺮه ﻓﺎور از اﻧﺘﻘﺎل ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻣﺨﺎﻟﻒ ﺑﻮد‪ .‬در ﻣﺬاﻛﺮات ﺻﻠﺢ‪ ،‬ﺑﻴﺴﻤﺎرك ﺑﻪﺧﻮﺑﻲ از وﺟﻮد او ﺑﻬﺮهﺑﺮداري‬ ‫ﻛﺮد‪ .‬ﻓﺎور ﺑﻪآﺗﺶﺑﺲ ‪ 28‬ژوﺋﻦ رﺿﺎﻳﺖ داد‪ ،‬ﺑﺪون آنﻛﻪ از ﻣﻮﻗﻌﻴﺖ ارﺗﺶﻫﺎ ﺧﺒﺮ داﺷﺘﻪ و ﺑﺪون اﻳﻦ ﻛﻪ ﺣﻜﻮﻣﺖ را در‬ ‫ﺑﻮردو در ﺟﺮﻳﺎن ﮔﺬاﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬ ‫در ‪ 2‬اوت ﺑﺎ از دﺳﺖ دادن اﻋﺘﺒﺎر ﺧﻮد از دوﻟﺖ ﺧﺎرج ﺷﺪ‪ ،‬وﻟﻲ در ﻣﺠﻠﺲ ﺑﺎﻗﻲ ﻣﺎﻧﺪ‪.‬‬ ‫در ژاﻧﻮﻳﻪ ‪ 1876‬ﺑﻪﺳﻨﺎﺗﻮري اﻧﺘﺨﺎب ﺷﺪ و ﺗﺎ زﻣﺎن ﻣﺮگ ﺧﻮد در ﺑﻴﺴﺘﻢ ژاﻧﻮﻳﻪ ‪ 1880‬از ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺟﻤﻬﻮري در ﻣﻘﺎﺑﻞ‬ ‫اﭘﻮزﻳﺴﻴﻮن ارﺗﺠﺎﻋﻲ آن دﻓﺎع ﻛﺮد‪.‬‬ ‫ﻓﺮاﻧﻜ‪‬ﻞـ ﻟ‪‬ﺌﻮ )‪1896‬ـ‪(1844‬‬ ‫ﻟﺌﻮ ﻓﺮاﻧﻜﻞ در ‪ 1844‬در ﻧﺰدﻳﻜﻲ ﺑﻮداﭘﺴﺖ ﻣﺘﻮﻟﺪ ﻣﻲﺷﻮد و در ‪ 1896‬در ﭘﺎرﻳﺲ ﻣﻲﻣﻴﺮد‪.‬‬ ‫او ﻳﻚ ﻓﻌﺎل ﺳﻨﺪﻳﻜﺎﺋﻲ در ﻓﺮاﻧﺴﻪ و ﺳﻮﺳﻴﺎﻟﻴﺴﺘﻲ ﻳﻬﻮديـﻣﺠﺎرﺳﺘﺎﻧﻲ؛ و ﻳﻜﻲ از ﺷﺨﺼﻴﺖﻫﺎي ﻛﻤﻮن ‪ 1871‬ﭘﺎرﻳﺲ‬ ‫اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﺷﻐﻞ او ﻇﺮﻳﻒﻛﺎري ﺑﻮد‪ .‬در آﻟﻤﺎن و اﻧﮕﻠﺴﺘﺎن اﻗﺎﻣﺖ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬در ‪ 1867‬در ﺷﻬﺮ ﻟﻴﻮن ﻓﺮاﻧﺴﻪ ﺳﻜﻨﻲ ﻣﻲﮔﺰﻳﻨﺪ و‬ ‫ﺑﻪﻋﻀﻮﻳﺖ »اﻧﺠﻤﻦ ﺑﻴﻦاﻟﻤﻠﻠﻲ ﻛﺎرﮔﺮان« درﻣﻲآﻳﺪ‪ .‬ﺑﻌﺪ ﺑﻪﻋﻨﻮان ﻛﺎرﮔﺮ ﺟﻮاﻫﺮﻛﺎر در ﭘﺎرﻳﺲ اﻗﺎﻣﺖ ﻣﻲﻛﻨﺪ و ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﻲ‬ ‫ﺷﻌﺒﻪي آﻟﻤﺎن اﻧﺘﺮﻧﺎﺳﻴﻮﻧﺎل را ﺑﻪﻋﻬﺪه ﻣﻲﮔﻴﺮد‪ .‬وي در ﻋﻴﻦ ﺣﺎل‪ ،‬ﺧﺒﺮﻧﮕﺎر روزﻧﺎﻣﻪي و‪‬ﻟﻜﺸﺘﻴﻢ وﻳﻦ ﻧﻴﺰ ﻫﺴﺖ‪ .‬در آﺧﺮ‬ ‫آورﻳﻞ ‪ 1870‬دﺳﺖﮔﻴﺮ و در ﻣﺎه ژوﺋﻴﻪ ﺑﻪﺟﺮم ﺗﻮﻃﺌﻪ و ﺗﻌﻠﻖ ﺑﻪﻳﻚ اﻧﺠﻤﻦ ﻣﺨﻔﻲ ﺑﻪدو ﻣﺎه زﻧﺪان ﻣﺤﻜﻮم ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬او دراﺛﺮ‬ ‫اﻧﻘﻼب ‪ 4‬ﺳﭙﺘﺎﻣﺒﺮ ﻛﻪ اﻣﭙﺮاﺗﻮري را ﺳﺮﻧﮕﻮن و ﺟﻤﻬﻮري را اﻋﻼم ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ ،‬آزاد ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬ ‫او ﻋﻀﻮ ﮔﺎرد ﻣﻠﻲ‪ ،‬ﻋﻀﻮ ﻛﻤﻴﺘﻪي ﻣﺮﻛﺰي ﺟﻤﻬﻮريﺧﻮاه ﻧﺎﺣﻴﻪ ﺑﻴﺴﺘﻢ ﻣﻲﺷﻮد و ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ اوژِن وارﻟَﻦ ﻛﻤﻴﺘﻪي ﻓﺪرال‬ ‫اﻧﺘﺮﻧﺎﺳﻴﻮﻧﺎل ﭘﺎرﻳﺲ را دوﺑﺎره ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻣﻲدﻫﺪ‪ .‬در اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت ‪ 8‬ﻓﻮرﻳﻪ ‪ 1871‬در ﻧﺎﻣﺰدي ﺧﻮد ﺑﺮاي ﻛﺮﺳﻲ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﻲ‬ ‫ﺳﻮﺳﻴﺎﻟﻴﺴﺖ اﻧﻘﻼﺑﻲ ﺷﻜﺴﺖ ﻣﻲﺧﻮرد؛ وﻟﻲ در ‪ 26‬ﻣﺎرس ‪ ،1871‬ﻧﺎﺣﻴﻪ ﺳﻴﺰدﻫﻢ ﭘﺎرﻳﺲ او را ﺑﺮاي ﻋﻀﻮﻳﺖ ﺷﻮراي‬ ‫ﻛﻤﻮن اﻧﺘﺨﺎب ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬او ﺑﻪﻋﻀﻮﻳﺖ ﻛﻤﻴﺴﻴﻮن ﻛﺎر و ﻣﺒﺎدﻟﻪ و ﺳﭙﺲ ﻛﻤﻴﺴﻴﻮن داراﺋﻲ درﻣﻲآﻳﺪ‪ 20 .‬آورﻳﻞ او ﺑﻪﻋﻨﻮان‬ ‫ﻧﻤﺎﻳﻨﺪهي ﻣﺴﺌﻮل ﻛﺎر‪ ،‬ﺻﻨﻌﺖ و ﻣﺒﺎدﻟﻪ ﻣﻨﺼﻮب ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬او ﺑﻪاﺗﺨﺎذ اﻗﺪاﻣﺎت اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﻧﻈﻴﺮ ﻣﻤﻨﻮﻋﻴﺖ ﻛﺎر ﺷﺐ در‬ ‫ﻧﺎﻧﻮاﺋﻲﻫﺎ دﺳﺖ ﻣﻲزﻧﺪ‪ .‬اول ﻣﻪ ﺑﻪﺗﺄﺳﻴﺲ ﻛﻤﻴﺘﻪ ﻧﺠﺎت ﻋﻤﻮﻣﻲ رأي ﻣﻲدﻫﺪ‪ ،‬وﻟﻲ ﺳﺮﻳﻌﺎً ﺧﻮد را در ﺧﻂ اﻗﻠﻴﺖ ﺷﻮراي‬

‫‪345‬‬

‫ﻛﻤﻮن ﻗﺮار ﻣﻲدﻫﺪ‪ .‬در ﻃﻲ ﻫﻔﺘﻪي ﺧﻮﻧﻴﻦ روي ﺑﺎرﻳﻜﺎدي در ﻓﻮﺑﻮر ﺳﻦـآﻧﺘﻮان در زاوﻳﻪ ﺧﻴﺎﺑﺎن ﺷﺎرون ﻣﺠﺮوح ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬ ‫ﺗﻮﺳﻂ اﻟﻴﺰاﺑﺖ دﻣﻴﺘﺮﻳﻒ‪ ،‬ﺑﻨﻴﺎنﮔﺰار اﺗﺤﺎد زﻧﺎن ﻧﺠﺎت ﻣﻲﻳﺎﺑﺪ‪.‬‬ ‫او ﻣﻮﻓﻖ ﻣﻲﺷﻮد از ﭼﻨﮓ ﺳﺮﺑﺎزان ورﺳﺎي ﺑﮕﺮﻳﺰد و ﺑﻪﺳﻮﺋﻴﺲ و ﺳﭙﺲ ﺑﻪاﻧﮕﻠﺴﺘﺎن ﭘﻨﺎﻫﻨﺪه ﺷﻮد‪ .‬در ‪ 19‬اﻛﺘﺒﺮ ‪1872‬‬ ‫ﺷﻌﺒﻪي ﺷﺸﻢ ﺷﻮراي ﺟﻨﮓ او را ﻏﻴﺎﺑﺎً ﺑﻪﻣﺮگ ﻣﺤﻜﻮم ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬در اﻧﮕﻠﺴﺘﺎن او ﺑﻪﻛﺎرل ﻣﺎرﻛﺲ و اﻧﺘﺮﻧﺎﺳﻴﻮﻧﺎل ﻣﻲﭘﻴﻮﻧﺪد و‬ ‫در ‪ 1872‬ﺑﻪاﺧﺮاج ﺑﺎﻛﻮﻧﻴﻦ از اﻧﺘﺮﻧﺎﺳﻴﻮﻧﺎل رأي ﻣﻲدﻫﺪ‪.‬‬ ‫در ‪ 1875‬اﺑﺘﺪا ﺑﻪآﻟﻤﺎن ﻣﻲرود ﻛﻪ اﺧﺮاج ﻣﻲﺷﻮد و ﺑﻌﺪ وارد اﻃﺮﻳﺶ ﻣﻲﺷﻮد ﻛﻪ دﺳﺖﮔﻴﺮ ﻣﻲﮔﺮدد‪ .‬ﭘﺲ از آزادي در‬ ‫‪ 1876‬ﺑﻪﻣﺠﺎرﺳﺘﺎن ﻣﻲرود و در آنﺟﺎ ﺣﺰب ﻛﺎرﮔﺮان را ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﻲدﻫﺪ ﻛﻪ در ‪ 1880‬اﻋﻼم ﻣﻮﺟﻮدﻳﺖ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬در ﻣﺎرس‬ ‫‪ 1881‬ﺑﻪ ‪ 18‬ﻣﺎه زﻧﺪان ﻣﺤﻜﻮم ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬ﭘﺲ از آزادي در ﻓﻮرﻳﻪ ‪ 1883‬ﻣﺼﺤﺢ ﭼﺎپﺧﺎﻧﻪ ﻣﻲﺷﻮد و ﺑﺎ ﻣﺠﻠﻪي‬ ‫ﺳﻮﺳﻴﺎﻟﻴﺴﺖ ﮔﻼﻳﺸﻬِﺖ ﻫﻤﻜﺎري ﻣﻲﻛﻨﺪ‪.‬‬ ‫در ‪ 1890‬ﺑﻪﭘﺎرﻳﺲ ﺑﺮﻣﻲﮔﺮدد و در ﻛﻨﮕﺮة ﻣﺆﺳﺴﺎن اﻧﺘﺮﻧﺎﺳﻴﻮﻧﺎل دوم ﺷﺮﻛﺖ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬ﺑﺪون آن ﻛﻪ درآﻣﺪ زﻳﺎدي‬ ‫داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺑﺎ ﻓﻮروارﺗﺲ )روزﻧﺎﻣﻪي ﺳﻮﺳﻴﺎﻟﻴﺴﺖﻫﺎي آﻟﻤﺎن(‪ ،‬ﻻﺑ‪‬ﺘَﻲ ﭘﺮوﺳﭙﺮ و ﺑﺎ اوﻟﻴﻮﻳﻪ ﻟﻴﺴﺎﮔﺎره ﻫﻤﻜﺎري ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬در‬ ‫‪ 1896‬ﺑﻪﺑﻴﻤﺎري ورم رﻳﻪ ﻣﻲﻣﻴﺮد‪.‬‬ ‫ﻓ‪‬ﺮِهـ ﺗ‪‬ﺌﻮﻓﻴﻞ )‪1871‬ـ‪(1846‬‬ ‫ﻣﻨﺸﻲ دﻓﺘﺮ وﻛﻴﻞ دﻋﺎوي دادﮔﺎه ﭘﮋوﻫﺶ و ﻓﻌﺎل ﺑﻼﻧﻜﻴﺴﺖ‪ ،‬در دورهي اﻣﭙﺮاﺗﻮري ﭼﻬﺎر ﺑﺎر ﺑﻪﺧﺎﻃﺮ ﻋﻘﺎﻳﺪ ﺳﻴﺎﺳﻲ‬ ‫ﺧﻮد ﻣﺤﻜﻮم ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬در ژوﺋﻴﻪ ‪ 1870‬ﺑﺎ ﺑﻼﻧﻜﻴﺴﺖﻫﺎ ﻣﺤﺎﻛﻤﻪ و ﺑﻪﺟﻬﺖ ﻓﻘﺪ دﻟﻴﻞ ﺗﺒﺮﺋﻪ ﻣﻲﺷﻮد‪ ،‬وﻟﻲ ﺑﻪﺧﺎﻃﺮ اﻫﺎﻧﺖ‬ ‫ﺑﻪدادﮔﺎه ﻋﺎﻟﻲ ﺑﻠﻮا از ﺻﺤﻦ دادﮔﺎه اﺧﺮاج ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬ﭘﺲ از اﻋﻼن ﺟﻤﻬﻮري در ‪ 4‬ﺳﭙﺘﺎﻣﺒﺮ ﺑﺎ روزﻧﺎﻣﻪي ﭘﺎﺗﺮيآنداﻧﮋه )وﻃﻦ‬ ‫در ﺧﻄﺮ( اوﮔﻮﺳﺖ ﺑﻼﻧﻜﻲ ﻫﻤﻜﺎري ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬او ﻋﻀﻮ ﮔﺮدان ‪ 152‬ﮔﺎرد ﻧﺎﺳﻴﻮﻧﺎل )ﻣﻮﻧﻤﺎﺗﺮ( و ﻧﻤﺎﻳﻨﺪهي ﻧﺎﺣﻴﻪ ‪ 20‬در‬ ‫ﻛﻤﻴﺘﻪي ﻣﺮﻛﺰي ﺟﻤﻬﻮريﺧﻮاه اﺳﺖ‪ .‬او رﻫﺒﺮي دﻓﺎع از ﺗﻮپﻫﺎي ﮔﺎرد ﻣﻠﻲ را ﺑﻪﻋﻬﺪه داﺷﺖ ﻛﻪ ﺑﻬﺎﻧﻪي ﻗﻴﺎم ‪ 18‬ﻣﺎرس‬ ‫‪ 1871‬ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺖ و ﭘﻴﺶﻧﻬﺎد ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﻼﻓﺎﺻﻠﻪ ﺑﻪﺳﻮي ورﺳﺎي ﻛﻪ ﻣﺠﻠﺲ ﻣﻠﻲ و ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺗﻲﻳﺮ در آن ﻗﺮار دارد‪،‬‬ ‫ﺣﻤﻠﻪ ﺷﻮد‪ .‬در ‪ 26‬ﻣﺎرس او از ﻃﺮف ﻧﺎﺣﻴﻪ ‪ 18‬ﺑﻪﻋﻀﻮﻳﺖ ﺷﻮراي ﻛﻤﻮن اﻧﺘﺨﺎب ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬او در ﻛﻤﻴﺴﻴﻮن اﻣﻨﻴﺖ ﻣﻠﻲ‬ ‫ﺷﺮﻛﺖ دارد ﻛﻪ در ‪ 24‬آورﻳﻞ از آن اﺳﺘﻌﻔﺎ ﻣﻲدﻫﺪ‪ ،‬وﻟﻲ ﺑﻼﻓﺎﺻﻠﻪ دوﺑﺎره اﻧﺘﺨﺎب ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬اول ﻣﻪ ﺑﻪﺟﺎﻧﺸﻴﻨﻲ دادﺳﺘﺎن‬ ‫ﻛﻤﻮن اﻧﺘﺨﺎب ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬او ﺑﻪﻧﻔﻊ اﻳﺠﺎد ﻛﻤﻴﺘﻪ ي ﻧﺠﺎت ﻋﻤﻮﻣﻲ رأي ﻣﻲدﻫﺪ‪ .‬در ‪ 24‬ﻣﻪ ﺑﻪاﻋﺪام ﮔﺮوﮔﺎنﻫﺎ ﻛﻪ اﺳﻘﻒ‬ ‫اﻋﻈﻢ ﭘﺎرﻳﺲ ﻫﻢ در ﺑﻴﻦ آنﻫﺎﺳﺖ ﻧﻈﺮ ﻣﻮاﻓﻖ ﻣﻲدﻫﺪ‪ .‬ﻫﻨﮕﺎم ﻣﺤﺎﻛﻤﻪي او ﺑﻪﺟﺮم ﺷﺮﻛﺖ در ﻛﻤﻮن ﻣﻲﺧﻮاﻫﻨﺪ‬ ‫ﻣﺴﺌﻮﻟﻴﺖ ﺣﺮﻳﻖ وزارت داراﺋﻲ را ﻫﻢ ﺑﻪﮔﺮدن او ﺑﮕﺬارﻧﺪ ﻛﻪ ﻧﺎدرﺳﺘﻲ آن آﺷﻜﺎر ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬در ﺟﺮﻳﺎن اﻳﻦ ﻣﺤﺎﻛﻤﻪ‪ ،‬ﻓﺮه‬ ‫ﺣﺎﺿﺮ ﺑﻪدﻓﺎع از ﺧﻮد ﻧﻤﻲﺷﻮد‪ .‬ﺑﺎوﺟﻮد اﻳﻦ در زﻳﺮ ﺑﺎران ﺗﻬﻤﺖﻫﺎ او ﻧﺎﻣﻪاي ﻣﻲﻧﻮﻳﺴﺪ و در آن از ﺧﻮد دﻓﺎع ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻛﻪ‬ ‫دادﮔﺎه اﺟﺎزهي ﻗﺮاﺋﺖ آن را ﺑﻪاو ﻧﻤﻲدﻫﺪ‪ .‬او در ‪ 2‬ﺳﭙﺘﺎﻣﺒﺮ ‪ 1871‬ﺑﻪﻣﺮگ ﻣﺤﻜﻮم و در ‪ 28‬ﻧﻮاﻣﺒﺮ ﻫﻢزﻣﺎن ﺑﺎ ﻟﻮﺋﻲ ر‪‬ﺳ‪‬ﻞ‪،‬‬ ‫در ﺳﺎﺗﻮري اﻋﺪام ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬ ‫ﻛﻠﻮزرِهـﮔﻮﺳﺘﺎو ﭘﻞ )‪1900‬ـ‪(1823‬‬ ‫ﮔﻮﺳﺘﺎو ﻛﻠﻮزرِه ﻛﻪ ﻓﺮزﻧﺪ ﻳﻚ ﻛﻠﻨﻞ ارﺗﺶ اﻣﭙﺮاﺗﻮري ﺑﻮد‪ ،‬در ‪ 18‬ﺳﺎﻟﮕﻲ وارد ﻣﺪرﺳﻪي ﻧﻈﺎﻣﻲ ﺳ‪‬ﻦـﺳﻴﺮ ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬ ‫زﻧﺪﮔﻲ ﻧﻈﺎﻣﻲ او ﻛﻪ در ﺳﺎل ‪ 1848‬درﺟﻪي ﺳﺮﮔﺮدي داﺷﺖ‪ ،‬ﺑﺎ وﻗﺎﻳﻊ ژوﺋﻦ اﻳﻦ ﺳﺎل دﭼﺎر ﺗﺤﻮل ﺑﺰرﮔﻲ ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬او از‬

‫‪346‬‬

‫ﻣﻮﻗﻌﻴﺘﻲ ﻛﻪ ﺑﺮاﺛﺮ اﻧﻘﻼب ‪ 1848‬ﭘﻴﺶ ﻣﻲآﻳﺪ‪ ،‬اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲﻛﻨﺪ و از ارﺗﺶ ﻣﻨﻈﻢ ﺑﻴﺮون ﻣﻲآﻳﺪ‪ .‬او ﻓﺮﻣﺎﻧﺪهي ﻳﻚ ﮔﺮدان از‬ ‫ﮔﺎرد ﻣﺘﺤﺮك ﻣﻲﺷﻮد ﻛﻪ ﺗﺤﺖ اﻣﺮ ﻟﻮﺋﻲ اوژِن ﻛﺎوﻳﻨﻴﺎك در ﺳﺮﻛﻮب ژوﺋﻦ ﺷﺮﻛﺖ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬ﺑﻪﻗﻮل ﺧﻮدش‪ ،‬او ﺑﻪﺧﺎﻃﺮ‬ ‫ﺑﺮﭼﻴﺪن ﻳﺎزده ﺑﺎرﻳﻜﺎد و ﮔﺮﻓﺘﻦ ﭼﻨﺪﻳﻦ ﭘﺮﭼﻢ از ﻛﺎرﮔﺮان ﺷﻮرﺷﻲ ﺻﻠﻴﺐ ﻟﮋﻳﻮند‪‬ﻧﻮر درﻳﺎﻓﺖ ﻛﺮد‪ .‬وﻟﻲ اﻳﻦ اﻣﺮ ﻣﺎﻧﻊِ آن‬ ‫ﻧﺸﺪ ﻛﻪ ﭘﺲ از ﻣﺮﺧﺺ ﺷﺪن ﮔﺮداناش ﺑﻴﻜﺎر ﺑﻤﺎﻧﺪ‪ .‬ﻛﻠﻮزرِه ﺑﺪون آنﻛﻪ ﺑﺘﻮاﻧﺪ درﺟﻪي ﻗﺒﻠﻲ را ﺑﻪدﺳﺖ آورد‪ ،‬دوﺑﺎره‬ ‫ﺑﻪارﺗﺶ ﺑﺮﻣﻲﮔﺮدد‪ .‬اﻣﺎ اﻳﻦ ﺑﺎر ﻧﻴﺰ ﺷﻐﻞ ﻧﻈﺎﻣﻲ او در درﺟﻪي ﺳﺮﮔﺮدي ﻣﺘﻮﻗﻒ ﻣﻲﺷﻮد؛ زﻳﺮا اﻣﭙﺮاﺗﻮري در ‪ 1851‬ﺑﻪﺧﺎﻃﺮ‬ ‫ﻋﻘﺎﺋﺪ ﺟﻤﻬﻮريﺧﻮاﻫﺎﻧﻪي او ﺑﻪﺧﺪﻣﺖاش ﺧﺎﺗﻤﻪ ﻣﻲدﻫﺪ‪ .‬ﺑﺎوﺟﻮد اﻳﻦ‪ ،‬ﺳﺎل ﺑﻌﺪ ﻣﻮﻓﻖ ﺑﻪﻳﺎﻓﺘﻦ ﻳﻚ ﭘ‪‬ﺴﺖ ﻓﺮﻣﺎﻧﺪﻫﻲ در‬ ‫اﻟﺠﺰاﻳﺮ ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬در اﻳﻦﺟﺎ آﺟﻮدان آﻳﻨﺪهي ژﻧﺮال ﺷﺎﻧﺰي ﻣﻲﺷﻮد و در ﻋﻤﻠﻴﺎت‪ ‬ﻣﻨﺎﻃﻖِ ﺗﺎزه ﻓﺘﺢﺷﺪهي آن ﻛﺸﻮر ﺷﺮﻛﺖ‬ ‫ﻣﻲﻛﻨﺪ‪.‬‬ ‫در ‪ 1955‬ﺑﺮاي ﺷﺮﻛﺖ در ﺟﻨﮓ ﻋﻠﻴﻪ روﺳﻴﻪ ﺗﺰاري ﺑﻪﻛﺮﻳﻤﻪ ﻣﻲرود‪ .‬در اﻳﻦﺟﺎ ﻣﺠﺮوح ﻣﻲﺷﻮد و ﺑﻪﺧﺎﻃﺮ ﺣ‪‬ﺴﻦ رﻓﺘﺎر‬ ‫در زﻳﺮ آﺗﺶ ﺑﻪدرﺟﻪي ﻛﺎﭘﻴﺘﺎﻧﻲ ﻣﻲرﺳﺪ‪ .‬ﭘﺲ از ﻣﺮاﺟﻌﺖ ﺑﻪﻓﺮاﻧﺴﻪ‪ ،‬ﻓﻮراً ﻋﺎزم اﻟﺠﺰاﻳﺮ ﻣﻲﺷﻮد ﺗﺎ در ﺗﺴﺨﻴﺮ ﻛَﺒﻴﻠﻲ ﺷﺮﻛﺖ‬ ‫ﻛﻨﺪ‪ .‬او ﻛﻪ ﻣﻨﺘﻈﺮ اﺳﺖ ﺑﻪدرﺟﻪي اﻓﺴﺮِ ﻟﮋﻳﻮند‪‬ﻧﻮر ارﺗﻘﺎ ﻳﺎﺑﺪ‪ ،‬ﺧﺒﺮدار ﻣﻲﺷﻮد ﻛﻪ ﻧﺎﭘﻠﺌﻮن ﺳﻮم ﺑﻪﺧﺎﻃﺮ ﻋﻘﺎﻳﺪ‬ ‫ﺟﻤﻬﻮريﺧﻮاﻫﺎﻧﻪ‪ ،‬ﻧﺎم او را از ﻟﻴﺴﺖ ﺧﻂ زده اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻪﻗﻮل ﺧﻮدش اﻳﻦ اﻣﺮ ﺑﺎﻋﺚ ﺷﺪ ﻛﻪ ﺑﺮاي ﻫﻤﻴﺸﻪ راﺑﻄﻪاش را ﺑﺎ‬ ‫ارﺗﺶ ﻗﻄﻊ ﻛﻨﺪ‪.‬‬ ‫در ‪ 1860‬ﻫﻤﺮاه داوﻃﻠﺒﺎن ﻓﺮاﻧﺴﻮي ﺑﻪﻋﻤﻠﻴﺎت ﮔﺎرﻳﺒﺎﻟﺪي در اﻳﺘﺎﻟﻴﺎ ﻣﻠﺤﻖ ﻣﻲﺷﻮد و ﺗﺎ درﺟﻪي ﺳﺮﮔﺮدي ارﺗﺶ اﻳﺘﺎﻟﻴﺎ‬ ‫ارﺗﻘﺎ ﻣﻲﻳﺎﺑﺪ‪ .‬ﭘﺲ از آن در ژاﻧﻮﻳﻪ ‪ 1862‬ﺑﻪآﻣﺮﻳﻜﺎ ﻣﻲرود و در ﺟﻨﮓ داﺧﻠﻲ ﺷﺮﻛﺖ ﻣﻲﻛﻨﺪ و ﺗﺎ ﻣﻘﺎم ژﻧﺮاﻟﻲ ارﺗﻘﺎ ﻣﻲﻳﺎﺑﺪ‬ ‫و ﺳﭙﺲ ﺑﺎ اﻧﺘﺸﺎر ﻳﻚ روزﻧﺎﻣﻪ وارد ﺣﻴﺎت ﺳﻴﺎﺳﻲ آن ﻛﺸﻮر ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬وﻟﻲ ﻇﺎﻫﺮاً ﻳﻚ رﺳﻮاﺋﻲ ﻣﺎﻟﻲ ﺑﺎﻋﺚ ﻣﻲﺷﻮد ﻛﻪ‬ ‫ﺗﺼﻤﻴﻢ ﺑﻪﺗﺮك آﻣﺮﻳﻜﺎ ﺑﮕﻴﺮد و در اﻳﻦ ﻫﻨﮕﺎم ﺑﺎ ﺣﻤﺎﻳﺖ و ﺗﺸﻮﻳﻖ ﭘﺎرهاي از اﻳﺮﻟﻨﺪيﻫﺎي ﻣﻘﻴﻢ آﻣﺮﻳﻜﺎ ﺑﺮاي ﻛﻤﻚ‬ ‫ﺑﻪﺷﻮرﺷﻴﺎن اﻳﺮﻟﻨﺪ ﺑﻪاﻳﻦ ﻛﺸﻮر ﻣﻲرود و در ﻋﻤﻠﻴﺎت ﻧﻈﺎﻣﻲ ﺷﺮﻛﺖ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ ،‬ﺑﻪﻃﻮري ﻛﻪ از ﻃﺮف دادﮔﺎهﻫﺎي اﻧﮕﻠﻴﺲ‬ ‫ﻏﻴﺎﺑﺎً ﺑﻪﻣﺮگ ﻣﺤﻜﻮم ﻣﻲﮔﺮدد‪.‬‬ ‫ﭘﺲ از ﺑﺎزﮔﺸﺖ ﺑﻪﻓﺮاﻧﺴﻪ ﺿﻤﻦ ﺣﻔﻆ ﺗﻤﺎس ﺧﻮد ﺑﺎ آﻣﺮﻳﻜﺎ ﺑﻪروزﻧﺎﻣﻪﻧﮕﺎري روﻣﻲآورد و در ﻫﻤﻴﻦ ﻣﺴﻴﺮ ﮔﺬارش‬ ‫ﺑﻪزﻧﺪان ﺳﻦـﭘﻼژي ﻣﻲاﻓﺘﺪ و ﺑﻪدﻟﻴﻞ ﺗﺎﺑﻌﻴﺖ آﻣﺮﻳﻜﺎﺋﻲاش ﺑﻪآن ﻛﺸﻮر ﻓﺮﺳﺘﺎده ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬در ﻃﻲ ﻫﻤﻴﻦ اﻗﺎﻣﺖ ﻛﻮﺗﺎه در‬ ‫زﻧﺪان ﺑﺎ وارﻟَﻦ آﺷﻨﺎ ﻣﻲﺷﻮد و ﺑﻪﻋﻀﻮﻳﺖ اﻧﺘﺮﻧﺎﺳﻴﻮﻧﺎل در ﻣﻲآﻳﺪ‪ .‬در ﻫﻨﮕﺎم ﺟﻨﮓ ﻓﺮاﻧﺴﻪـﭘﺮوس ﭘﻴﺶﻧﻬﺎد ﺧﺪﻣﺖ او از‬ ‫ﻃﺮف دوﻟﺖ رد ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬ﺳﻘﻮط اﻣﭙﺮاﺗﻮري در ‪ 4‬ﺳﭙﺘﺎﻣﺒﺮ‪ ،‬ﺑﺮاي او اﻳﻦ ﻓﺮﺻﺖ را ﭘﻴﺶ ﻣﻲآورد ﻛﻪ ﺧﻮد را ﺑﻪﺻﺤﻨﻪي‬ ‫ﺳﻴﺎﺳﺖ ﺑﻜﺸﺎﻧﺪ‪ .‬اﺑﺘﺪا در ﭘﺎرﻳﺲ‪ ،‬ﺑﻌﺪ ﻫﻤﺮاه ﺑﺎﻛﻮﻧﻴﻦ در ﻟﻴﻮن و ﺳﺮاﻧﺠﺎم در ﻣﺎرﺳﻲ ﺑﻪﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﻣﻲﭘﺮدازد و ﺑﺎ وﺟﻮد اﻳﻦﻛﻪ‬ ‫ﺑﺎرﻫﺎ ﻋﻀﻮﻳﺖاش در اﻧﺘﺮﻧﺎﺳﻴﻮﻧﺎل را ﻣﻄﺮح ﻣﻲﻛﻨﺪ؛ اﻣﺎ ﺑﻪﺟﺎﺋﻲ ﻧﻤﻲرﺳﻴﺪ‪ .‬ﺑﻪﻫﺮروي‪ ،‬او ﻧﻮﻣﻴﺪ ﻧﻤﻲﺷﻮد و در اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت‬ ‫ﻣﺠﻠﺲ در ﻓﻮرﻳﻪ ‪ 1871‬ﻧﺎﻣﺰد ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﻲ ﻣﺠﻠﺲ ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬اﻳﻦ ﺗﻼش ﻧﻴﺰ ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ ﺗﻼش او ﺑﺮاي اﻧﺘﺨﺎب در ﺷﻮراي ﻛﻤﻮن‬ ‫در ‪ 26‬ﻣﺎرس‪ ،‬ﺑﺎ ﺷﻜﺴﺖ روﺑﺮو ﻣﻲﮔﺮدد‪ .‬ﺳﺮاﻧﺠﺎم ﻛﻤﻮن‪ ،‬اﻳﻦ ﻗﺪرت ﺟﺪﻳﺪ‪ ،‬او را ـﺑﺪون ﺷﻚ ﺑﻪﺧﺎﻃﺮ ﺗﺠﺮﺑﻪي‬ ‫ﻧﻈﺎﻣﻲاشـ ﺑﻪﻋﻨﻮان ﻧﻤﺎﻳﻨﺪهي ﻣﺴﺌﻮل ﺟﻨﮓ‪ ،‬ﻳﻌﻨﻲ ﻓﺮﻣﺎﻧﺪه ﻛﻞ ﻗﻮا ﻣﻨﺼﻮب ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬اﻳﻦ اﻧﺘﺼﺎب ﺑﻪاو اﻋﺘﺒﺎر ﻛﺎﻓﻲ‬ ‫ﻣﻲدﻫﺪ ﺗﺎ در اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت ﻣﻴﺎندورهاي ‪ 16‬آورﻳﻞ از ﻃﺮف ﻧﻮاﺣﻲ ‪ 1‬و ‪ 18‬ﭘﺎرﻳﺲ ﺑﻪﻋﻀﻮﻳﺖ ﺷﻮراي ﻛﻤﻮن اﻧﺘﺨﺎب ﺷﻮد‪.‬‬ ‫درﻣﻮرد ﻧﻘﺸﻲ ﻛﻪ او در اﻳﻦ ﻓﺎﺻﻠﻪي ﻛﻮﺗﺎه )از ‪ 6‬ﺗﺎ ‪ 30‬آورﻳﻞ( اﻧﺠﺎم داد‪ ،‬ﻧﻈﺮات ﻣﺘﻨﺎﻗﻀﻲ وﺟﻮد دارد‪ .‬ﻋﺪهاي از‬ ‫ﺑﻲﻛﻔﺎﻳﺘﻲ او ﺻﺤﺒﺖ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ و دﻳﮕﺮان از ﺟﺎهﻃﻠﺒﻲ ﺗﻮأم ﺑﺎ ﻋﺪم ﺻﺪاﻗﺖ و ﺣﺘﻲ ﺧﻴﺎﻧﺖﭘﻴﺸﮕﻲ او‪ .‬اﻧﺘﺼﺎب او ﻧﺸﺎن‬ ‫ﻣﻲدﻫﺪ ﻛﻪ در ﻣﻴﺎن ﻛﻤﻮﻧﺎرﻫﺎ از ﺣﻤﺎﻳﺖ ﺑﺮﺧﻮردار ﺑﻮده اﺳﺖ‪ .‬در ﻣﻘﺎﺑﻞِ اﻳﻦ ﺣﻤﺎﻳﺖ‪ ،‬ﻋﺪهاي از اﻳﻦ ﻛﻤﻮﻧﺎرﻫﺎ ﻫﻢ ﺷﺪﻳﺪاَ ﺑﺎ‬ ‫او ﺧﺼﻮﻣﺖ داﺷﺘﻨﺪ ﻛﻪ د‪‬ﻟ‪‬ﺴﻜﻠﻮز در ﺻﺪر آنﻫﺎ ﻗﺮار داﺷﺖ‪ .‬آﺷﻜﺎر اﺳﺖ ﻛﻪ ﻛﺎر او از ﻟﺤﺎظ ﻧﻈﺎﻣﻲ ﻧﺘﻴﺠﻪي ﻧﺎﭼﻴﺰي داﺷﺖ‪.‬‬ ‫ﺑﻲﺗﺮدﻳﺪ ﻫﻴﭻ ﺷﺒﺎﻫﺘﻲ ﺑﻴﻦ ﺟﻨﮓ در ﭘﺎرﻳﺲِ ﺗﺤﺖ ﻣﺤﺎﺻﺮه و ﺟﻨﮓﻫﺎي داﺧﻠﻲ آﻣﺮﻳﻜﺎ ﻛﻪ ﻣﻨﺒﻊ ﺗﺠﺮﺑﻪي او ﺑﻮد‪،‬‬ ‫وﺟﻮد ﻧﺪاﺷﺖ‪ .‬ﺑﺎوﺟﻮد اﻳﻦ ﺣﺘﻲ ﻣﺨﺎﻟﻔﻴﻦ او اذﻋﺎن دارﻧﺪ ﻛﻪ اﻧﺠﺎم درﺳﺖ اﻳﻦ وﻇﻴﻔﻪ‪ ،‬ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪﺗﻘﺴﻴﻢ ﻗﺪرت ﺑﻴﻦ‬

‫‪347‬‬

‫ارﮔﺎنﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ و رﻗﻴﺐ‪ ،‬ﻛﺎر آﺳﺎﻧﻲ ﻧﺒﻮد‪ .‬ﻛﻠﻮزرِه‪ ،‬ﭘﺲ از ﺗﺴﻠﻴﻢ دژ اﻳﺴﻲ‪ ،‬ﻫﻤﺎنﻃﻮر ﻛﻪ در اﻳﻦ ﻛﺘﺎب آﻣﺪه‪ ،‬زﻧﺪاﻧﻲ‬ ‫ﻣﻲﮔﺮدد؛ و ر‪‬ﺳﻞ ﺟﺎﻧﺸﻴﻦ او ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬دﻓﺎﻋﻴﺎت او در رد اﺗﻬﺎم ﺧﻴﺎﻧﺖ ﻣﺆﺛﺮ ﻧﻴﻔﺘﺎد و ﺗﺎ ﺳﻘﻮط ﻛﻤﻮن در زﻧﺪان ﻣﺎﻧﺪ‪.‬‬ ‫او ﺑﺮﺧﻼف ﺟﺎﻧﺸﻴﻦاش ر‪‬ﺳﻞ ﻛﻪ در ‪ 28‬ﻧﻮاﻣﺒﺮ ﺑﻪدﺳﺖ ورﺳﺎﺋﻲ اﻋﺪام ﺷﺪ‪ ،‬ﭘﺲ از ﺳﻘﻮط ﻛﻤﻮن ﻣﻮﻓﻖ ﺑﻪﻓﺮار از زﻧﺪان‬ ‫ﻛﻤﻮن و ﻫﻢﭼﻨﻴﻦ ﮔﺮﻳﺰ از ﭼﻨﮓ ورﺳﺎﺋﻲﻫﺎ ﺷﺪ‪ .‬وي در اوت ‪ 1871‬ﻏﻴﺎﺑﺎً ﺑﻪﻣﺮگ ﻣﺤﻜﻮم ﮔﺮدﻳﺪ‪.‬‬ ‫ﻛﻠﻮزرِه ﭘﺲ از ﺧﺮوج از ﻓﺮاﻧﺴﻪ‪ ،‬از ﻃﺮﻳﻖ اﻧﮕﻠﺴﺘﺎن‪ ،‬ﺑﻪآﻣﺮﻳﻜﺎ ﻣﻲرود؛ و ﺳﺮاﻧﺠﺎم در ﺳﻮﺋﻴﺲ ﻣﻘﻴﻢ ﻣﻲﺷﻮد؛ و ﭘﺲ از‬ ‫ﻋﻔﻮ ‪ 1880‬ﺑﻪﻓﺮاﻧﺴﻪ ﺑﺮﻣﻲﮔﺮدد‪ .‬او در ‪ 1887‬ﺧﺎﻃﺮاتاش را ﻣﻨﺘﺸﺮ ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﻣﻮﺿﻮع آن ﺑﻴﺶﺗﺮ ﺗﻮﺟﻴﻪ ﺧﻮدش و‬ ‫ﮔﺬاﺷﺘﻦ ﺗﻘﺼﻴﺮ ﺑﻪﮔﺮدن دﻳﮕﺮان اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﻛﻠﻮزرِه از ‪ 1888‬ﺗﺎ آﺧﺮ ﻋﻤﺮش ﺑﻪﻋﻨﻮان ﻧﻤﺎﻳﻨﺪهي ﺳﻮﺳﻴﺎﻟﻴﺴﺖ اﻧﻘﻼﺑﻲ در ﻣﺠﻠﺲ اﻧﺘﺨﺎب ﺷﺪ و در آنﺟﺎ ﻫﻢ ﻣﻮاﺿﻊ‬ ‫رادﻳﻜﺎل اﺗﺨﺎذ ﻣﻲﻛﺮد‪.‬‬

‫ﮔﺎﻣﺒﺘﺎـﻟﺌﻮن )‪1882‬ـ‪(1832‬‬ ‫ﮔﺎﻣﺒﺘﺎ در ﺷﻬﺮ ﻛﺎﺋﻮر ﻣﺮﻛﺰ ﺷﻬﺮﺳﺘﺎن ﻟﻮ در ﺟﻨﻮب ﻏﺮﺑﻲ ﻓﺮاﻧﺴﻪ‪ ،‬در ﺧﺎﻧﻮادهاي ﺗﺎﺟﺮﭘﻴﺸﻪ و ﻣﺮﻓﻪ ﻣﺘﻮﻟﺪ ﺷﺪ و‬ ‫ﺗﺤﺼﻴﻞاش را در ﻳﻚ ﺷﺒﺎﻧﻪروزي ﻣﺬﻫﺒﻲ آﻏﺎز ﻛﺮد‪ .‬ﻳﺎزده ﺳﺎﻟﻪ ﺑﻮد ﻛﻪ در اﺛﺮ ﺣﺎدﺛﻪاي ﻳﻚ ﭼﺸﻢ ﺧﻮد را از دﺳﺖ داد‪.‬‬ ‫ﻣﻌﻬﺬا ﺗﻮاﻧﺴﺖ ﺗﺤﺼﻴﻞ ﺧﻮد را اداﻣﻪ دﻫﺪ و از دﺑﻴﺮﺳﺘﺎن ﺷﻬﺮ ﻛﺎﺋﻮر دﻳﭙﻠﻢ ادﺑﻲ ﺑﮕﻴﺮد‪ .‬وي در ‪ 1857‬داﻧﺸﻜﺪهي ﺣﻘﻮق‬ ‫ﭘﺎرﻳﺲ ﻧﺎمﻧﻮﻳﺴﻲ ﻛﺮد‪ ،‬در ‪ 1860‬ﻟﻴﺴﺎﻧﺲ ﺣﻘﻮق ﮔﺮﻓﺖ و وﻛﻴﻞ دﻋﺎوي ﺷﺪ‪.‬‬ ‫ﮔﺎﻣﺒﺘﺎ ﺑﻪﻣﺤﺎﻓﻞ ﺟﻤﻬﻮريﺧﻮاه ﻛﻪ در ﻛﺎﻓﻪي وﻟﺘﺮ در ﻛﺎرﺗﻴﻪ ﻻﺗﻦ ﺟﻤﻊ ﻣﻲﺷﺪﻧﺪ‪ ،‬راه ﭘﻴﺪا ﻛﺮد‪ .‬او ﺑﻪﻋﻨﻮان ﻳﻚ وﻛﻴﻞ‬ ‫ﺟﻮان ﺑﺎ آدﻟﻒ ﻛﺮِﻣﻴﻮ ﻫﻤﻜﺎري ﻣﻲﻛﻨﺪ؛ و ﺑﺎ ﻛﻠ‪‬ﻤﺎن ﻟُﺮﻳﻪ و ژول ﻓﺮي ﻣﺮﺑﻮط ﻣﻲﮔﺮدد‪ .‬ﮔﺎﻣﺒﺘﺎ ﻫﻢﭼﻨﻴﻦ ﺑﺎ وﻛﻼي‬ ‫اﭘﻮزﻳﺴﻴﻮن در ﻣﺠﻠﺲ ﻧﻈﻴﺮ ژول ﻓﺎور‪ ،‬اﻣﻴﻞ اوﻟﻴﻮﻳﻪ و ارﻧﺴﺖ ﭘﻲﻛﺎر ﻧﺰدﻳﻚ ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬او در ﻣﺒﺎرزات اﻧﺘﺨﺎﺑﺎﺗﻲ ‪1863‬‬ ‫ﺷﺮﻛﺖ ﻣﻲﻛﻨﺪ و ﻧﻄﻖ ﺗﻲﻳِﺮ در ﻣﻮرد »آزاديﻫﺎي ﺿﺮوري« را ﺗﺄﺋﻴﺪ ﻣﻲﻧﻤﺎﻳﺪ‪.‬‬ ‫ﻣﺤﺎﻛﻤﻪي ﺑﻮد‪‬ن در ‪ 1868‬او را ﻣﻌﺮوف ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬در اﻳﻦ ﻣﺤﺎﻛﻤﻪ او دﻓﺎع از ﺷﺎرل د‪‬ﻟ‪‬ﺴﻜﻠﻮز را ﺑﻪﻋﻬﺪه دارد‪ .‬دﻟﺴﻜﻠﻮز‬ ‫ﻣﺘﻬﻢ ﺑﻮد ﻛﻪ در روزﻧﺎﻣﻪي ﺧﻮد آﮔﻬﻲاي را ﺟﻬﺖ ﺟﻤﻊآوري ﭘﻮل و ﺑﺮاي ﺳﺎﺧﺘﻦ آراﻣﮕﺎه ﺑﻮد‪‬ن ﭼﺎپ ﻛﺮده اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻮد‪‬ن‬ ‫ﭘﺲ از اﻧﻘﻼب ﻓﻮرﻳﻪ ‪ 1848‬ﻧﻤﺎﻳﻨﺪهي ﻣﺠﻠﺲ ﺑﻮد و در ‪ 2‬دﺳﺎﻣﺒﺮ در ﻗﻴﺎم ﻋﻠﻴﻪ ﻛﻮدﺗﺎي ﻧﺎﭘﻠﺌﻮن ﺳﻮم ﻛﺸﺘﻪ ﺷﺪ‪ .‬دﻟﺴﻜﻠﻮز‬ ‫ﺑﻪﺷﺶ ﻣﺎه ﺣﺒﺲ و دوﻫﺰار ﻓﺮاﻧﻚ ﺟﺮﻳﻤﻪ ﻣﺤﻜﻮم ﺷﺪ‪ ،‬وﻟﻲ اﻧﻌﻜﺎس اﻳﻦ ﻣﺤﺎﻛﻤﻪ ﮔﺎﻣﺒﺘﺎ را ﺑﻪﻳﻜﻲ از اﻣﻴﺪﻫﺎي ﺣﺰب‬ ‫ﺟﻤﻬﻮريﺧﻮاه ﺗﺒﺪﻳﻞ ﻧﻤﻮد‪.‬‬ ‫در ‪ 1869‬ﮔﺎﻣﺒﺘﺎ ﺗﺼﻤﻴﻢ ﻣﻲﮔﻴﺮد ﻛﻪ ﺧﻮد را از ﺣﻮزهي اﻧﺘﺨﺎﺑﺎﺗﻲ اول ﺳ‪‬ﻦ ـﺑِﻠﻮﻳﻞـ ﻛﺎﻧﺪﻳﺪ ﻣﺠﻠﺲ ﻛﻨﺪ‪ .‬ﺳﺎﻛﻨﺎن‬ ‫ﻣﺮﻛﺰي اﻳﻦ ﻣﺤﻠﻪ را ﻛﺎﺳﺐﻫﺎ‪ ،‬ﭘﻴﺸﻪورﻫﺎ و ﻛﺎرﮔﺮﻫﺎي ﺑﻨﮕﺎهﻫﺎي ﻛﻮﭼﻚ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻣﻲدادﻧﺪ‪ .‬ﺑﺮﻧﺎﻣﻪي اﻧﺘﺨﺎﺑﺎﺗﻲ او ﻛﻪ‬ ‫ﺑﻪﺑﺮﻧﺎﻣﻪي ﺑﻠﻮﻳﻞ ﻣﻌﺮوف اﺳﺖ‪ ،‬ﺗﻮﺳﻂ ﻛﻤﻴﺘﻪي ﺟﻤﻬﻮريﺧﻮاﻫﺎن ﺑﻠﻮﻳﻞ ﺗﻨﻈﻴﻢ ﺷﺪه ﺑﻮد‪ .‬اﻳﻦ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺑﺎ ﻟﺤﻨﻲ ﻧﺴﺒﺘﺎً رادﻳﻜﺎل‬ ‫ﺧﻮاﻫﺎن ﺑﺴﻂ آزاديﻫﺎي ﻋﻤﻮﻣﻲ‪ ،‬ﺟﺪاﺋﻲ ﻛﻠﻴﺴﺎ و دوﻟﺖ‪ ،‬اﻧﺘﺨﺎﺑﻲ ﺑﻮدن ﻛﺎرﻣﻨﺪان‪ ،‬ﺣﺬف ارﺗﺶﻫﺎي داﺋﻤﻲ و اﺻﻼﺣﺎت‬ ‫اﻗﺘﺼﺎدي ﺑﻮد‪.‬‬ ‫او ﻛﺎﻧﺪﻳﺪاﺗﻮري ﻣﺎرﺳﻲ را ﻫﻢ ﻣﻲﭘﺬﻳﺮد‪ .‬ﺑﺪﻳﻦﺗﺮﺗﻴﺐ‪ ،‬او در دور اول اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت ﻫﻢ در ﺑﻠﻮﻳﻞ و ﻫﻢ در ﻣﺎرﺳﻲ در رأس‬ ‫ﻗﺮار ﻣﻲﮔﻴﺮد؛ ﻣﺎرﺳﻲ را اﻧﺘﺨﺎب ﻣﻲﻧﻤﺎﻳﺪ و در دور دوم ﺑﻪﻧﻤﺎﻳﻨﮕﻲ اﻳﻦ ﺷﻬﺮ اﻧﺘﺨﺎب ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬ ‫ﭘﺲ از ﺷﻜﺴﺖ ﺳﺪان در اوت ‪ ،1870‬در ‪ 4‬ﺳﭙﺘﺎﻣﺒﺮ ﻫﻤﺎن ﺳﺎل ﺟﻤﻬﻮري ﺳﻮم اﻋﻼم ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎن ﻣﺠﻠﺲ از‬ ‫ﺳ‪‬ﻦ ﻳﻚ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻣﻮﻗﺖ ﺑﻪرﻳﺎﺳﺖ ژﻧﺮال ﺗﺮوﺷﻮ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻣﻲدﻫﻨﺪ‪ .‬ﮔﺎﻣﺒﺘﺎ وزﻳﺮ ﻛﺸﻮر ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬او ﻓﺮﻣﺎﻧﺪاران اﻣﭙﺮاﺗﻮري دوم‬

‫‪348‬‬

‫را ﺧﻠﻊ ﻣﻲﻛﻨﺪ و ﺑﻪﺟﺎي آنﻫﺎ ﻓﻌﺎﻻن ﺟﻤﻬﻮريﺧﻮاه‪ ،‬وﻛﻼي دﻋﺎوي و ژورﻧﺎﻟﻴﺴﺖﻫﺎ را ﻣﻨﺼﻮب ﻣﻲﻧﻤﺎﻳﺪ‪ .‬ﺑﺎاﻳﻦوﺟﻮد‪،‬‬ ‫وﺿﻌﻴﺖ ﻧﻈﺎﻣﻲ ﻫﻢﭼﻨﺎن ﺑﻪوﺧﺎﻣﺖ ﻣﻲﮔﺮاﻳﺪ‪.‬‬ ‫در ‪ 19‬ﺳﭙﺘﺎﻣﺒﺮ ‪ 1870‬اﻛﺜﺮ اﻋﻀﺎي ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻣﻮﻗﺖ در ﻣﺤﺎﺻﺮه ﻗﺮار ﻣﻲﮔﻴﺮﻧﺪ‪ .‬ﺗﻨﻬﺎ ﭼﻨﺪ ﻧﻔﺮ از آنﻫﺎ ﻛﻪ ﺑﻪﺗﻮر ﻓﺮﺳﺘﺎده‬ ‫ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ ﻛﻪ در آنﺟﺎ ﻳﻚ ﻫﻴﺌﺖ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﻲ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻣﻲدﻫﻨﺪ‪ .‬ﮔﺎﻣﺒﺘﺎ در ‪ 7‬اﻛﺘﺒﺮ ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ ﺳﭙﻮﻟﻪ ﺑﺎ ﺑﺎﻟﻦ از ﭘﺎرﻳﺲ ﺧﺎرج و در‬ ‫‪ 9‬اﻛﺘﺒﺮ وارد ﺗﻮر ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬در اﻳﻦ ﻫﻨﮕﺎم ﮔﺎﻣﺒﺘﺎ وزارت ﺟﻨﮓ را ﻫﻢ ﺗﺼﺎﺣﺐ ﻣﻲﻛﻨﺪ و ﺑﻪﭘﺴﺖ وزارت ﻛﺸﻮر اﺿﺎﻓﻪ‬ ‫ﻣﻲﻧﻤﺎﻳﺪ‪.‬‬ ‫او ﻫﻢﭼﻨﻴﻦ ﻧﺎﮔﺰﻳﺮ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺎ ﺗﺤﺮﻛﺎت ﺟﻤﻬﻮريﺧﻮاﻫﺎن رادﻳﻜﺎل در ﭘﺎرهاي از ﺷﻬﺮﻫﺎ ﻧﻈﻴﺮ ﻟﻴﻮن‪ ،‬ﻣﺎرﺳﻲ و ﺗﻮﻟﻮز‬ ‫ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ﻛﻨﺪ‪ .‬در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﭘﻴﺶروي ارﺗﺶ ﭘﺮوس‪ ،‬اﻳﻦ ﻫﻴﺌﺖ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﻲ ﻣﺠﺒﻮر ﺑﻪﺗﺮك ﺗﻮر و اﺳﺘﻘﺮار در ﺑﻮردو )‪ 9‬دﺳﺎﻣﺒﺮ‬ ‫‪ (1870‬ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬ ‫ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ ژول ﻓﺎور در ‪ 29‬ژاﻧﻮﻳﻪ ‪ 1871‬از ﺟﺎﻧﺐ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻣﻮﻗﺖ ﻳﻚ آﺗﺶﺑﺲ ﺑﻴﺴﺖوﻳﻚ روزه ﺑﺎ ﺑﻴﺴﻤﺎرك اﻣﻀﺎ‬ ‫ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ ،‬اوﺿﺎع وﺧﻴﻢﺗﺮ ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬اول ﻓﻮرﻳﻪ ژول ﺳﻴﻤﻮن‪ ،‬ﻳﻜﻲ از اﻋﻀﺎي ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻣﻮﻗﺖ‪ ،‬ﺑﻪﺑﻮردو اﻋﺰام ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬در ‪6‬‬ ‫ﻓﻮرﻳﻪ ‪ ،1871‬ﮔﺎﻣﺒﺘﺎ اﺳﺘﻌﻔﺎ ﻣﻲدﻫﺪ و ﺗﺎ ﭘﺎﻳﺎن ﻛﺎر ﻛﻤﻮن از ﺻﺤﻨﻪ ﺧﺎرج ﻣﻲﻣﺎﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﭘﺲ از ‪ 1871‬ﮔﺎﻣﺒﺘﺎ ﺑﺎ ﺳﻔﺮﻫﺎ و ﺳﺨﻨﺮاﻧﻲﻫﺎي ﺧﻮد ﺑﻪﻗﺒﻮﻻﻧﺪن ﺟﻤﻬﻮري ﻛﻤﻚ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬او ﺑﻪاﺗﺤﺎدي ﺿﻤﻨﻲ ﺑﺎ ﺗﻲﻳﺮ‬ ‫دﺳﺖ ﻣﻲزﻧﺪ ﻛﻪ اﻣﻜﺎن ﺗﺼﻮﻳﺐ ﻗﻮاﻧﻴﻦ اﺳﺎﺳﻲ ‪ 1875‬را ﻓﺮاﻫﻢ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪.‬‬ ‫او ﺑﻪرﻫﺒﺮ اﺻﻠﻲ اﭘﻮزﻳﺴﻴﻮن ﺗﺒﺪﻳﻞ ﻣﻲﺷﻮد و ﭘﺲ از ﺑﺤﺮان ‪ 16‬ﻣﻪ ‪ 1877‬ﻛﻪ درﻧﺘﻴﺠﻪي آن ﺟﻤﻬﻮري ﺳﻮم ﻗﻄﻌﺎً‬ ‫ﭘﺎرﻟﻤﺎﻧﻲ ﻣﻲﺷﻮد‪ ،‬ﻧﻘﺸﻲ ﺗﻌﻴﻴﻦﻛﻨﻨﺪه ﺑﺎزي ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬او در اﻳﻦ دوران ﻓﻌﺎﻻﻧﻪ وارد دﺳﺘﻪﺑﻨﺪيﻫﺎي ﺳﻴﺎﺳﻲ ﻣﻲﺷﻮد و از اﻳﻦ‬ ‫راه در ‪ 1879‬ﺑﻪرﻳﺎﺳﺖ ﻣﺠﻠﺲ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎن و در ‪ 14‬ﻧﻮاﻣﺒﺮ ‪ 1881‬ﺑﻪرﻳﺎﺳﺖ ﺷﻮراي دوﻟﺘﻲ ﻣﻲرﺳﺪ ﻛﻪ ﺧﻮد در آن ﭘﺴﺖ‬ ‫وزارت ﺧﺎرﺟﻪ را ﻫﻢ ﺑﻪﻋﻬﺪه دارد‪.‬‬ ‫دوﻟﺖ او دﺳﺖ ﺑﻪاﺻﻼﺣﺎت وﺳﻴﻌﻲ ﻣﻲزﻧﺪ ﻛﻪ از »راﺳﺖ« و ﺑﻪﺧﺼﻮص »ﭼﭗ« ﻣﺨﺎﻟﻔﻴﻦ زﻳﺎدي دارد‪ .‬وﻟﻲ آنﭼﻪ‬ ‫ﺑﻪﺳﻘﻮط دوﻟﺖ او ﻣﻨﺠﺮ ﺷﺪ‪ ،‬ﻻﻳﺤﻪي اﺻﻼح ﻗﺎﻧﻮن اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت ﺑﻮد ﻛﻪ در ‪ 14‬ژاﻧﻮﻳﻪ ‪ 1882‬ﺑﻪﻣﺠﻠﺲ داد‪ .‬اﻳﻦ ﻻﻳﺤﻪ در‬ ‫ﻧﻈﺮ داﺷﺖ ﭘﺎﻳﻪ اﻧﺘﺨﺎﺑﺎﺗﻲ ﻣﺠﻠﺲ ﺳﻨﺎ را ﺑﺴﻂ دﻫﺪ و اﺧﺘﻴﺎرات ﻣﺎﻟﻲ آن را ﻣﺤﺪود ﻧﻤﺎﻳﺪ‪ .‬ﻻﻳﺤﻪ رد ﺷﺪ‪ ،‬ﭼﻮن ﻛﻪ ﻋﺪهاي از‬ ‫ﺟﻤﻬﻮريﺧﻮاﻫﺎن ﻫﻢ در ﻣﺨﺎﻟﻔﺖ ﺑﺎ آن‪ ،‬ﻫﻤﺮاه ﻣﺤﺎﻓﻈﻪﻛﺎران رأي دادﻧﺪ‪ .‬ﺑﺪﻳﻦﺗﺮﺗﻴﺐ‪ ،‬ﺣﻜﻮﻣﺖ در ‪ 30‬ژاﻧﻮﻳﻪ ‪ 1882‬ﺳﻘﻮط‬ ‫ﻣﻲﻛﻨﺪ و ﮔﺎﻣﺒﺘﺎ ﭼﻨﺪ ﻣﺎه ﺑﻌﺪ )‪ 31‬دﺳﺎﻣﺒﺮ ‪ (1882‬ﻣﻲﻣﻴﺮد‪.‬‬

‫ﮔﺎﻣﺒﻮنـﺷﺎرل ﻓﺮدﻳﻨﺎﻧﺪ )‪1887‬ـ‪(1820‬‬ ‫ﺷﺎرل ﻓﺮدﻳﻨﺎﻧﺪ ﮔﺎﻣﺒﻮن در ﺧﺎﻧﻮادهاي ﻣﺮﻓﻪ ﻣﺘﻮﻟﺪ ﺷﺪ‪ ،‬وﻟﻲ ﭼﻮن ﻳﺘﻴﻢ ﻣﺎﻧﺪ ﻧﺰد ﻣﺎدرش در ﻣﻨﻄﻘﻪاي روﺳﺘﺎﺋﻲ ﺑﺰرگ‬ ‫ﺷﺪ‪ .‬او از ﻫﻤﺎن ﻛﻮدﻛﻲ ﺑﺎ ﻓﻼﻛﺖ روﺳﺘﺎﺋﻴﺎن آﺷﻨﺎ ﮔﺮدﻳﺪ‪ .‬ﭘﺲ از اﺗﻤﺎم ﺗﺤﺼﻴﻞ در ﻧﻮزده ﺳﺎﻟﮕﻲ‪ ،‬وﻛﻴﻞ دﻋﺎوي ﻣﻲﺷﻮد؛ و‬ ‫در ‪ 1840‬ژورﻧﺎلد‪‬زِﻛﻮل )روزﻧﺎﻣﻪي ﻣﺪارس( را ﻣﻨﺘﺸﺮ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬در ‪ 1846‬ﺑﻪﻋﻨﻮان ﻗﺎﺿﻲ ﻋﻠﻲاﻟﺒﺪل ﻣﻨﺼﻮب ﻣﻲﺷﻮد‪ ،‬وﻟﻲ‬ ‫در ‪ 1847‬ﺑﻪﺧﺎﻃﺮ ﻣﻮاﺿﻊ ﺿﺪ ﺳﻠﻄﻨﺘﻲاش ﻣﻌﻠﻖ ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬ ‫در ‪ 1848‬ﺑﻪﻋﻨﻮان رﺋﻴﺲِ ﺟﻤﻬﻮريﺧﻮاﻫﺎنِ ﺷﻬﺮﺳﺘﺎن ﻧﻴِﻮر ﺑﻪﻋﻀﻮﻳﺖ ﻣﺠﻠﺲ ﻣﺆﺳﺴﺎن اﻧﺘﺨﺎب ﻣﻲﺷﻮد و ﺑﺎ ﺳﺮﻛﻮب‬ ‫روزﻫﺎي ژوﺋﻦ ﻣﺨﺎﻟﻔﺖ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪.‬‬ ‫در ‪ 1849‬ﺑﻪﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﻲ ﻣﺠﻠﺲ ﻗﺎﻧﻮنﮔﺰاري اﻧﺘﺨﺎب ﻣﻲﺷﻮد‪ ،‬وﻟﻲ ﺑﻪﺟﺮم ﺗﻮﻃﺌﻪ و ﺗﺤﺮﻳﻚ ﺑﻪﺟﻨﮓ داﺧﻠﻲ ده ﺳﺎل را‬ ‫در ﺑِﻞـاﻳﻞ ﻣﻲﮔﺬراﻧﺪ‪ .‬ﭘﺲ از آزادي ﺑﻪﻛﺎر ﻛﺸﺎورزي ﻣﻲﭘﺮدازد و ﺑﺎ اﻣﭙﺮاﺗﻮري ﻣﺨﺎﻟﻔﺖ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪.‬‬

‫‪349‬‬

‫در ‪ 1869‬ﺑﺎ ﻣﺒﺎرزهاش ﺑﺮاي ﺧﻮدداري از ﭘﺮداﺧﺖ ﻣﺎﻟﻴﺎت ﻛﻪ ارﺗﺸﻲ ﺳﺮﻛﻮبﮔﺮ را ﺗﺄﻣﻴﻦ ﻣﺎﻟﻲ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ ،‬ﻣﻌﺮوف‬ ‫ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬وﻗﺘﻲ ادارهي ﻣﺎﻟﻴﺎت ﺑﺨﺸﻲ از اﻣﻮال و ﺑﻪﺧﺼﻮص ﻳﻚ ﮔﺎو او را ﺗﻮﻗﻴﻒ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ ،‬ﻗﻀﻴﻪ اﻳﻦ ﮔﺎو ﻫﻤﻪﺟﺎ ﻣﻲﭘﻴﭽﺪ‪.‬‬ ‫و ﻳﻚ ﺗﺮاﻧﻪﺳﺎز در ﺗﺼﻨﻴﻒ ﻓﻜﺎﻫﻲِ »ﮔﺎو ﮔﺎﻣﺒﻮن« آن را ﺑﻪاﺳﺘﻬﺰا ﻣﻲﮔﻴﺮد‪.‬‬ ‫ﭘﺲ از اﻋﻼن ﺟﻤﻬﻮري در ‪ 4‬ﺳﭙﺘﺎﻣﺒﺮ ‪ 1870‬او ﺑﻪﻋﻨﻮان ﺳﻮﺳﻴﺎﻟﻴﺴﺖ اﻧﻘﻼﺑﻲ ﺑﻪﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﻲ ﻣﺠﻠﺲ اﻧﺘﺨﺎب ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬در‬ ‫‪ 26‬ﻣﺎرس ‪ 1871‬ﭘﺲ از آنﻛﻪ از ﻧﺎﺣﻴﻪ ‪ 10‬ﭘﺎرﻳﺲ ﺑﻪﻋﻀﻮﻳﺖ ﺷﻮراي ﻛﻤﻮن اﻧﺘﺨﺎب ﻣﻲﺷﻮد‪ ،‬از ﻣﺠﻠﺲ اﺳﺘﻌﻔﺎ ﻣﻲدﻫﺪ‪ .‬او‬ ‫ﺿﻤﻦ اﻳﻦ ﻛﻪ در ﻛﻤﻴﺴﻴﻮن دادﮔﺴﺘﺮي ﻛﻤﻮن ﻋﻀﻮﻳﺖ داﺷﺖ‪ ،‬ﭘﺴﺖ دادﺳﺘﺎن ﺟﻤﻬﻮري آن را رد ﻛﺮد‪ .‬در ‪ 9‬ﻣﻪ ‪1871‬‬ ‫ﻋﻀﻮ ﻛﻤﻴﺘﻪي ﻧﺠﺎت ﻋﻤﻮﻣﻲ ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬ ‫ﭘﺲ از ﻫﻔﺘﻪي ﺧﻮﻧﻴﻦ‪ ،‬ﺑﻌﺪ از اﺧﺮاج از ﺑﻠﮋﻳﻚ در ﺳﻮﺋﻴﺲ ﻣﻘﻴﻢ ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬در ﻧﻮاﻣﺒﺮ ‪ 1871‬ﺷﻮراي ﺟﻨﮓ ﻏﻴﺎﺑﺎً او را‬ ‫ﺑﻪﺑﻴﺴﺖ ﺳﺎل ﻛﺎر اﺟﺒﺎري و ﺳﭙﺲ در ‪ 1872‬ﺑﻪﻣﺮگ ﻣﺤﻜﻮم ﻣﻲﻛﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﭘﺲ از ﺑﺎزﮔﺸﺖ ﺑﻪﻓﺮاﻧﺴﻪ )ﺑﻪدﻧﺒﺎل ﻋﻔﻮﻋﻤﻮﻣﻲ ‪ (1880‬در ‪ 1882‬ﺑﻪﻋﻨﻮان ﻧﻤﺎﻳﻨﺪهي رادﻳﻜﺎل از ﻧﻴِﻮر اﻧﺘﺨﺎب ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬ ‫در اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت ‪ 1885‬ﺑﻪﻋﻨﻮان ﻧﻤﺎﻳﻨﺪهي ﺳﻮﺳﻴﺎﻟﻴﺴﺖ ﻧﺎﻣﺰد ﻣﻲﺷﻮد‪ ،‬وﻟﻲ ﻓﻘﻂ ﺑﺎ ‪ 5866‬رأي ﺷﻜﺴﺖ ﻣﻲﺧﻮرد‪.‬‬

‫ﮔﺮوﺳﻪـژانﻓﺮاﻧﺴﻮا ﭘﺎﺳﻜﺎل )‪1909‬ـ‪(1844‬‬ ‫ژان ﻓﺮاﻧﺴﻮا ﭘﺎﺳﻜﺎل ﮔﺮوﺳﻪ اﺻﻼً اﻫﻞ ﻛُﺮس اﺳﺖ‪ ،‬وﻟﻲ دورهي دﺑﻴﺮﺳﺘﺎن را در ﭘﺎرﻳﺲ ﺑﻪﭘﺎﻳﺎن رﺳﺎﻧﺪ و ﺑﻪﺗﺤﺼﻴﻞ‬ ‫ﻃﺐ ﻣﺸﻐﻮل ﺷﺪ‪ .‬اﻣﺎ ﭘﺲ از ﭼﻬﺎر ﺳﺎل‪ ،‬در ‪ 1865‬آن را رﻫﺎ ﻣﻲﻛﻨﺪ و ﺑﻪروزﻧﺎﻣﻪﻧﮕﺎري رو ﻣﻲآورد‪.‬‬ ‫ﮔﺮوﺳﻪ‪ ،‬ﻋﻠﻲرﻏﻢ آنﻛﻪ در آﻏﺎز ﺑﻌﻀﻲ ﮔﻤﺎن ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ ﻛﻪ ﭼﻮن اﻫﻞ ﻛُﺮس اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻨﺎﭘﺎرﺗﻴﺴﺖ ﺑﺎﺷﺪ؛ ﻣﺨﺎﻟﻒ‬ ‫ﺳﺮﺳﺨﺖ رژﻳﻢ اﻣﭙﺮاﻃﻮي ﺑﻮد‪ .‬او رﺋﻴﺲ ﻫﻴﺌﺖ ﺗﺤﺮﻳﺮﻳﻪ ﻣﺎرﺳﻴِﺰِ ﻫﺎﻧﺮي روﺷﻔﻮر ﻣﻲﺷﻮد و روزﻧﺎﻣﻪاش در ﺑﺤﺚ داغ ﺑﻴﻦ دو‬ ‫روزﻧﺎﻣﻪي ﻛﺮس درﮔﻴﺮ ﻣﻲﮔﺮدد‪ .‬در اﻳﻦ ﻣﻴﺎن ﮔﺮوﺳﻪ ﻛﻪ اﺣﺴﺎس ﻣﻲﻛﻨﺪ ﭘﻲﻳﺮـﻧﺎﭘﻠﺌﻮن ﺑﻨﺎﭘﺎرت‪ ،‬ﭘﺴﺮ ﻋﻤﻮي اﻣﭙﺮاﺗﻮر‪ ،‬از او‬ ‫در ﻣﻘﺎﻟﻪاي ﻫﺘﻚ ﺣﺮﻣﺖ ﻛﺮده اﺳﺖ دو ﻧﻔﺮ از ﻫﻤﻜﺎراناش‪ ،‬وﻳﻜﺘﻮر ﻧﻮار و اوﻟﺮﻳﺶ ﻓﻮﻧﻮﻳﻴِﻞ را ﺳﺮاغ او ﻣﻲﻓﺮﺳﺘﺪ ﺗﺎ از او‬ ‫ﺑﺨﻮاﻫﺪ دﻋﻮي را ﺑﺎ اﺳﻠﺤﻪ ﺣﻞ ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﻛﺎر ﺑﻪدرﮔﻴﺮي ﻛﺸﻴﻴﺪه ﻣﻲﺷﻮد و در ﺟﺮﻳﺎن آن وﻳﻜﺘﻮر ﻧﻮار ﺑﻪدﺳﺖ ﭘﻲﻳِﺮ‬ ‫ﺑﻨﺎﭘﺎرت ﻛﺸﺘﻪ ﻣﻲﺷﻮد ﻛﻪ در ﺟﺮﻳﺎن ﺧﺎكﺳﭙﺎري او ﭘﺎرﻳﺲ ﺗﺎ آﺳﺘﺎﻧﻪي ﺷﻮرش ﭘﻴﺶ ﻣﻲرود‪ .‬دادﮔﺎه ﻋﺎﻟﻲ ﺑﻨﺎﭘﺎرت را‬ ‫ﺑﻪﭘﺮداﺧﺖ ﺧﺴﺎرت ﻣﺤﻜﻮم ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ ،‬وﻟﻲ روزﻧﺎﻣﻪﻧﮕﺎران ﻣﺎرﺳﻴﺰ )روﺷﻔﻮر‪ ،‬ﻓﻮﻧﻮﻳﻞ‪ ،‬ﭘ‪‬ﻦ و ﮔﺮوﺳﻪ ﺑﻪزﻧﺪان ﻣﻲاﻓﺘﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﮔﺮوﺳﻪ در ‪ 26‬ﻣﺎرس ‪ 1871‬از ﻧﺎﺣﻴﻪ ‪ 18‬ﭘﺎرﻳﺲ ﺑﻪﻋﻀﻮﻳﺖ ﺷﻮراي ﻛﻤﻮن اﻧﺘﺨﺎب ﻣﻲﺷﻮد؛ و ﺳﭙﺲ از ﻃﺮف اﻳﻦ‬ ‫ﺷﻮرا ﺑﻪﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﻲ در اﻣﻮر ﺧﺎرﺟﻪ ﻣﻨﺼﻮب ﻣﻲﮔﺮدد‪ .‬ﺗﻌﻬﺪ ﺳﻴﺎﺳﻲ و ﻛﺎر روزﻧﺎﻣﻪﻧﮕﺎري‪ ،‬او را ﺑﻪﭘﺮداﺧﺘﻦ ﺑﻪ ﻣﺴﺎﺋﻞ آﻣﻮزﺷﻲ‬ ‫ﻣﻲﻛﺸﺎﻧﺪ‪ .‬او ﻫﻢﭼﻨﻴﻦ ﻋﻀﻮ ﻛﻤﻴﺴﻴﻮن اﺟﺮاﺋﻲ ﻛﻤﻮن اﺳﺖ؛ و ﺑﻪﺗﺄﺳﻴﺲ ﻛﻤﻴﺘﻪي ﻧﺠﺎت ﻋﻤﻮﻣﻲ رأي ﻣﻮاﻓﻖ ﻣﻲدﻫﺪ‪.‬‬ ‫ﭘﺲ از درﻫﻢﺷﻜﺴﺘﻦ ﻛﻤﻮن ﺗﻮﺳﻂ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺗﻲﻳﺮ ﺑﻪﺗﺒﻌﻴﺪ ﺑﻪﻛﺎﻟﺪوﻧﻲ ﺟﺪﻳﺪ ﻣﺤﻜﻮم ﻣﻲﺷﻮد و در ‪ 1872‬ﺑﻪآنﺟﺎ‬ ‫ﻣﻲرﺳﺪ‪ .‬در ‪ 1874‬ﻫﻤﺮاه روﺷﻔﻮر‪ ،‬ﭘ‪‬ﻦ‪ ،‬ژورد‪ ،‬ﺑﺎﺳﺘَﻦ و ﺑﺎﻟﻲﻳِﺮ ﻣﻮﻓﻖ ﺑﻪﻓﺮار ﻣﻲﺷﻮد ‪ .‬و از ﻃﺮﻳﻖ اﺳﺘﺮاﻟﻴﺎ ﺑﻪاﻧﮕﻠﺴﺘﺎن ﭘﻨﺎه‬ ‫ﻣﻲﺑﺮد و در آنﺟﺎ ﺑﻪﺗﺪرﻳﺲ ﻣﺸﻐﻮل ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬ ‫ﭘﺲ از ﻋﻔﻮﻋﻤﻮﻣﻲ ‪ 1880‬ﺑﻪﻓﺮاﻧﺴﻪ ﺑﺮﻣﻲﮔﺮدد‪ .‬در ‪ 1893‬او ﻧﻤﺎﻳﻨﺪهي ﺳﻮﺳﻴﺎﻟﻴﺴﺖ ﻣﺴﺘﻘﻞ ﻧﺎﺣﻴﻪ ‪ 12‬ﭘﺎرﻳﺲ ﻣﻲﺷﻮد‬ ‫و ﺗﺎ زﻣﺎن ﻣﺮگ ﺧﻮد اﻳﻦ ﻛﺮﺳﻲ را ﺣﻔﻆ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬در ‪ 1905‬ﺑﻪﻗﺎﻧﻮن ﺟﺪاﺋﻲ دوﻟﺖ و ﻛﻠﻴﺴﺎ رأي ﻣﻮاﻓﻖ ﻣﻲدﻫﺪ و ﻣﺒﺘﻜﺮ‬ ‫اﻗﺪاﻣﺎﺗﻲ ﺑﻪﻧﻔﻊ ﻣﺴﺎﻛﻴﻦ و ارﺗﻘﺎء‪ ‬ﻓﺮﻫﻨﮓ و ﻫﻨﺮ اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪350‬‬

‫ﮔﻞ ﻧﺎﻣﻴﺮا‬ ‫ﮔﻠﻲ ﻳﻚ ﺳﺎﻟﻪ اﺳﺖ ﻛﻪ ﭘﺲ از ﭼﻴﺪه ﺷﺪن‪ ،‬ﮔﺎه ﺗﺎ ﭼﻨﺪﻳﻦ ﺳﺎل ﺷﻜﻞ اوﻟﻴﻪ ﺧﻮدرا از دﺳﺖ ﻧﻤﻲدﻫﺪ‪ .‬ﻣﺎ در اﻳﺮان اﻳﻦ‬ ‫ﮔﻞ را ﻧﺪﻳﺪهاﻳﻢ و در ﺗﺮﺟﻤﻪي اﻧﮕﻠﻴﺴﻲ ﻫﻢ ﻧﺎم ﻓﺮاﻧﺴﻮي آن آﻣﺪه اﺳﺖ‪ .‬در ﻓﺮﻫﻨﮓ ﻋﺮﺑﻲ ﻫﻢ ﻛﻪ ﻣﻮرد ﻣﺮاﺟﻌﻪي ﻣﺎ ﻗﺮار‬ ‫ﮔﺮﻓﺖ‪ ،‬ﺑﻪﻫﻤﻴﻦ ﺳﺒﻜﻲ ﻛﻪ ﻣﺎ رﻓﺘﺎر ﻛﺮدهاﻳﻢ‪ ،‬ﻧﺎم ﻓﺮاﻧﺴﻮي اﻳﻦ ﮔﻞ را ﺑﻪﻃﻮر ﺗﺤﺖاﻟﻔﻄﻲ ﺑﻪﻋﺮﺑﻲ ﺑﺮﮔﺮداﻧﺪهاﻧﺪ‪.‬‬

‫ﻻﺳ‪‬ﺴﻴﻠﻴﺎـﻧﺎﭘﻠﺌﻮن )‪1878‬ـ‪(1835‬‬ ‫ﻧﺎﭘﻠﺌﻮن ﻻﺳ‪‬ﺴﻴﻠﻴﺎ ﻳﻜﻲ از ﺳﺮﻛﺮدﮔﺎن ﻧﻈﺎﻣﻲ ﻛﻤﻮن اﺳﺖ‪ .‬او ﻛﻪ اﻫﻞ ﻛﺮس اﻳﺘﺎﻟﻴﺎﺳﺖ‪ ،‬اﺑﺘﺪا ﻣﻌﻠﻢ رﻳﺎﺿﻲ ﻣﻲﺷﻮد و‬ ‫ﺑﻌﺪ در داﻧﺸﮕﺎه ﻻﻳﺒﺰﻳﮓ ﺑﻪآﻣﻮزش ﻓﻠﺴﻔﻪ ﻣﻲﭘﺮدازد‪ .‬در ‪ 1860‬در ﻧﺒﺮدﻫﺎي ﮔﺎرﻳﺒﺎﻟﺪي ﺷﺮﻛﺖ ﻣﻲﻛﻨﺪ و در ﻟﮋﻳﻮن او‬ ‫ﺑﻪدرﺟﻪي ﻛﻠﻨﻠﻲ ﻣﻲرﺳﺪ‪ .‬ﻣﺪﺗﻲ در ﻧﺎﭘﻞ زﺑﺎن ﺳﺎﻧﺴﻜﺮﻳﺖ ﺗﺪرﻳﺲ ﻣﻲﻛﻨﺪ و ﭘﺲ از آن ﺑﻪﺗﺪرﻳﺲ رﻳﺎﺿﻲ در داﻧﺸﮕﺎﻫﺎ در‬ ‫آﻟﻤﺎن ﻣﻲﭘﺮدازد‪ .‬در دوران ﺟﻨﮓ ﻓﺮاﻧﺴﻪـآﻟﻤﺎن ﺑﻪﮔﺮدان ﻳﻜﻢ ﺗﻚﺗﻴﺮاﻧﺪازان ﭘﺎرﻳﺲ ﻣﻲﭘﻴﻮﻧﺪد و ﺑﻪﻛﻠﻨﻠﻲ ﻣﻨﺼﻮب ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬ ‫ﭘﺲ از ﻗﻴﺎم ‪ 18‬ﻣﺎرس ‪ 1871‬رﺋﻴﺲ ﺳﺘﺎد ﻛﻞ ژﻧﺮال اﻣﻴﻞ اود ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬در ‪ 24‬آورﻳﻞ ﭘﺲ از ﻧﻴﻞ ﺑﻪدرﺟﻪي ژﻧﺮاﻟﻲ‪،‬‬ ‫ﻓﺮﻣﺎﻧﺪﻫﻲ ارﺗﺸﻲ ﻛﻪ ﺑﻴﻦ ﻛﺮاﻧﻪي ﭼﭗ ﺳﻦ و ﻻﺑﻴﻴِﻮر ﻋﻤﻞ ﻣﻲﻛﺮد را ﺑﻪﻋﻬﺪه ﻣﻲﮔﻴﺮد‪ .‬درﻃﻮل ﻫﻔﺘﻪي ﺧﻮﻧﻴﻦ‪ ،‬روي‬ ‫ﺑﺎرﻳﻜﺎدﻫﺎ ﻣﻲﺟﻨﮕﺪ‪ .‬ﭘﺲ از ﺷﻜﺴﺖ ﻛﻤﻮن ﻣﻮﻓﻖ ﻣﻲﺷﻮد ﺑﻪاﻧﮕﻠﺴﺘﺎن ﭘﻨﺎه ﺑﺒﺮد و در آنﺟﺎ ﺑﺎ روزﻧﺎﻣﻪﻫﺎي ﺳﻮﺳﻴﺎﻟﻴﺴﺖ‬ ‫ﻫﻤﻜﺎري ﻣﻲﻛﻨﺪ؛ و درﻋﻴﻦﺣﺎل ﺑﻪﺗﺪرﻳﺲ زﺑﺎنﻫﺎي آﺳﻴﺎﺋﻲ ﻧﻴﺰ ﻣﻲﭘﺮدازد و ﻋﻀﻮ اﻧﺠﻤﻦ زﺑﺎنﺷﻨﺎﺳﻲ اﻧﮕﻠﺴﺘﺎن ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬ ‫ﺳﺮاﻧﺠﺎم در ‪ 1878‬در ﻣﺼﺮ ﻛﻪ ﻳﻚ ﺳﺎل ﭘﻴﺶ از آن ﺑﺮاي ﺑﺎزﻳﺎﻓﺘﻦ ﺳﻼﻣﺖ ﺧﻮد ﺑﻪآنﺟﺎ رﻓﺘﻪ ﺑﻮد‪ ،‬درﮔﺬﺷﺖ‪.‬‬

‫ﻟﻴﺴﺎﮔﺎرهـ ﭘﺮوﺳﭙﺮـاوﻟﻴﻮﻳﻪ )‪1901‬ـ‪(1838‬‬ ‫ﭘﺮوﺳﭙﺮـاوﻟﻴﻮﻳﻪ ﻟﻴﺴﺎﮔﺎره در ‪ 24‬ﻧﻮاﻣﺒﺮ ‪ 1838‬در ﻳﻜﻲ از ﺷﻬﺮﺳﺘﺎنﻫﺎي ﺟﻨﻮﺑﻲ ﻓﺮاﻧﺴﻪ ﻣﺘﻮﻟﺪ ﺷﺪ‪ .‬ﭘﺪرش در ﺷﻬﺮ‬ ‫ﺗﻮﻟﻮز داروﺧﺎﻧﻪ داﺷﺖ‪ .‬در ﻛﻮدﻛﻲ ﭘﺪرش را از دﺳﺖ داد و دوران ﺗﺤﺼﻴﻞ ﺧﻮد را در ﺷﺮاﺋﻂ دﺷﻮار‪ ،‬در ا‪‬رـﺳﻮرـﻻدور‬ ‫ﺑﻪﭘﺎﻳﺎن رﺳﺎﻧﺪ‪.‬‬ ‫در ‪ 1860‬ﭘﺲ از ﺳﻔﺮي ﺑﻪآﻣﺮﻳﻜﺎ در ﭘﺎرﻳﺲ ﻣﻘﻴﻢ ﺷﺪ‪ .‬در اﻳﻦﺟﺎ ﻳﻚ اﻧﺠﻤﻦ ادﺑﻲ ﻏﻴﺮاﻧﺘﻔﺎﻋﻲ ﺗﺸﻜﻴﻞ داد و ﻓﻌﺎﻻﻧﻪ‬ ‫در ﺑﻨﻴﺎنﮔﺰاري ﻛﻨﻔﺮاﻧﺲﻫﺎي ﻋﻤﻮﻣﻲ ﺟﻬﺖ ﺑﺮﮔﺰاري ﺟﻠﺴﺎت ﺑﺤﺚ و ﺑﺮرﺳﻲ ادﺑﻲ ﺷﺮﻛﺖ ﻛﺮد‪ .‬در ﻳﻜﻲ از ﻫﻤﻴﻦ ﺟﻠﺴﺎت‬ ‫در ‪ 29‬ﻓﻮرﻳﻪ ‪ 1864‬ﺑﻮد ﻛﻪ او ﻣﻮﺿﻮع ﺻﺤﺒﺖ ﺧﻮد را آﻟﻔﺮد دو ﻣﻮﺳﻪ و ﺟﻮاﻧﺎن ﻗﺮار داد و ﺟﻨﺠﺎﻟﻲ ﺑﻪﭘﺎ ﻛﺮد‪ .‬ﻣﻮﺳﻪ ﻛﻪ‬ ‫ﻫﻔﺖ ﺳﺎل ﭘﻴﺶ از آن درﮔﺬﺷﺘﻪ ﺑﻮد‪ ،‬ﺷﻬﺮت و ﻫﻮاداران زﻳﺎدي داﺷﺖ‪ .‬ﻟﻴﺴﺎﮔﺎره در ﻣﻮرد ﻣﻮﺳﻪ ﮔﻔﺖ‪ :‬او »آدﻣﻲ ﺑﺪون‬ ‫ﻋﻘﻴﺪه‪ ،‬ﺑﺪون ﺗﻌﻬﺪ و ﺑﺪون اﺻﻮل اﺳﺖ ﻛﻪ ادﻋﺎ دارد روح اﻳﻦ دوران را در ﺷﺨﺺ ﺧﻮد ﺗﺠﺴﻢ ﺑﺨﺸﻴﺪه اﺳﺖ«‪ .‬ﻟﻴﺴﺎﮔﺎره ﺑﺎ‬ ‫ﺗﻘﺒﻴﺢ روﺣﻴﻪ ﻻاﺑﺎﻟﻲﮔﺮي و ﻋﻴﺎﺷﻲ ﻣﻮﺳﻪ ﺧﻄﺎب ﺑﻪﺟﻮاﻧﺎن ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ‪» :‬ﻣﺎ ﻓﺮﺻﺖ ﺟﻮان ﺑﻮدن ﻧﺪارﻳﻢ‪ .‬اﮔﺮ ﻧﻤﻲﺧﻮاﻫﻴﻢ در‬ ‫ﺳﻲ ﺳﺎﻟﮕﻲ ﺑﺮده ﺑﺎﺷﻴﻢ در ﺑﻴﺴﺖوﭘﻨﺞ ﺳﺎﻟﮕﻲ ﭘﻴﺮ ﺑﺎﺷﻴﻢ‪«...‬؛ »آنﭼﻪ را ﻛﻪ زﻣﺎﻧﻲ در ﻣﻮرد ﻓﺮاﻧﺴﻪ ﻣﻲﮔﻔﺘﻨﺪ‪ ،‬اﻣﺮوز ﻣﻲﺗﻮان‬ ‫در ﻣﻮرد ﺗﻤﺎﻣﻲ ﺟﻬﺎن ﮔﻔﺖ‪ :‬ﻫﺮﻛﺴﻲ ﻳﻚ ﺳﺮﺑﺎز اﺳﺖ‪ ...‬ﻛﺪام ﺳﺮﺑﺎز درﺣﺎﻟﻲﻛﻪ ﺻﺪاي ﺗﻴﺮاﻧﺪازي ﻃﻨﻴﻦاﻓﻜﻨﺪ اﺳﺖ و‬ ‫ﻫﻢرزﻣﺎناش ﺣﻤﻠﻪ ﻛﺮدهاﻧﺪ‪ ،‬ﻣﻲاﻳﺴﺘﺪ ﺗﺎ ﻧﻮازﻧﺪهي ﻓﻠﻮت را ﺗﺸﻮﻳﻖ ﻛﻨﺪ«؟ او در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﻫﻴﺎﻫﻮي ﻣﺨﺎﻟﻔﺎن ﺧﻮد‪ ،‬ﺑﻪاﻧﺘﺸﺎر‬ ‫ﻣﺘﻦ ﻛﻨﻔﺮاﻧﺲاش اﻗﺪام ﻧﻤﻮد‪.‬‬

‫‪351‬‬

‫در ﺳﺎل ‪ 1868‬ﺑﺎ ﻫﺪف ﻣﺒﺎرزه ﻋﻠﻴﻪ اﻣﭙﺮاﺗﻮري در اوش روزﻧﺎﻣﻪي ﻟَﺮُﻫﻴﺮ )آﻳﻨﺪه( را ﺗﺄﺳﻴﺲ ﻣﻲﻛﻨﺪ و ﻫﺪف آن را‬ ‫ﻓﺮاﻫﻢ آوردن »ﻛﻠﻴﻪ ﻧﻴﺮوﻫﺎي اﻧﻘﻼب« در ﻣﻨﻄﻘﻪي ژِر ﺣﻮل ﺧﻮاﺳﺖﻫﺎﺋﻲ ﻧﻈﻴﺮ ﺣﻖ ﺗﺠﻤﻊ و ﺗﺸﻜﻞ‪ ،‬آزادي ﻣﻄﺒﻮﻋﺎت‪،‬‬ ‫ﺑﻴﺎن و اﻧﺪﻳﺸﻪ‪ ،‬اﻧﺤﻼل ارﺗﺶ داﺋﻤﻲ و ﺟﺪاﺋﻲ ﻛﻠﻴﺴﺎ از دوﻟﺖ ﺑﻴﺎن ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬او ﻫﻢزﻣﺎن ﺑﺎ روزﻧﺎﻣﻪي رﻓﻮرم ﻣﺎﻟ‪‬ﺴﭙﻴﻦ‬ ‫ﻫﻤﻜﺎري ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖﻫﺎ در ﻣﺤﻞ‪ ،‬او را ﺑﻪدوﺋﻞ ﺑﺎ ﭘﺴﺮﻋﻤﻮي ﺳﻠﻄﻨﺖﻃﻠﺐاش ﻣﻲﻛﺸﺎﻧﺪ‪.‬‬ ‫در ژاﻧﻮﻳﻪ ‪ 1870‬ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ ﻫﺎﻧﺮي روﺷﻔﻮر‪ ،‬ﻣﺎرﺳﻴﻴِﺰ را ﻣﻨﺘﺸﺮ ﻣﻲﻛﻨﺪ؛ و از ﭼﻬﺎرم ﻫﻤﻴﻦ ﻣﺎه ﻣﺠﺎزاتﻫﺎي زﻧﺪان‬ ‫ﭘﻲدرﭘﻲ ﻣﻲآﻳﺪ‪ :‬ﻳﻜﻲ در اوش ﺑﻪﺧﺎﻃﺮ دوﺋﻞ و دﻳﮕﺮي در ﺳ‪‬ﻦـﭘِﻼژﻳﺎ ﺑﻪدﻟﻴﻞ »ﺗﻮﻫﻴﻦ ﺷﺨﺼﻲ ﺑﻪاﻣﭙﺮاﺗﻮر و اﻣﭙﺮاﺗﺮﻳﺲ«‪.‬‬ ‫در زﻧﺪان ﻳﻚ ﺟﺰوهي ﺳﻴﺎﺳﻲ ﻣﻲﻧﻮﻳﺴﺪ و ﻫﻢﭼﻨﻴﻦ در ﻻوﻧﻴﺮ ﻗﺘﻞ وﻳﻜﺘﻮر ﻧﻮار را ﺑﻪدﺳﺖ ﻳﻜﻲ از ﺑﺴﺘﮕﺎن اﻣﭙﺮاﺗﻮر‬ ‫ﻣﺤﻜﻮم ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬ﻣﺪاﺧﻠﻪي روﺷﻔﻮر از ﺑﻪﭘﺎ ﺷﺪن ﺷﻮرش در ﻫﻨﮕﺎم ﺧﺎكﺳﭙﺎري وﻳﻜﺘﻮر ﺟﻮان ﺟﻠﻮﮔﻴﺮي ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬ﭘﺲ از اﻳﻦ‬ ‫واﻗﻌﻪ ﺗﻤﺎم اﻋﻀﺎي ﻫﻴﺌﺖ ﺗﺤﺮﻳﺮﻳﻪي ﻣﺎرﺳﻴﻴﺰ دﺳﺖﮔﻴﺮ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ و در زﻧﺪان ﺑﻪﻟﻴﺴﺎﮔﺎره ﻣﻲﭘﻴﻮﻧﺪﻧﺪ‪ .‬ﭼﻮن دﻳﮕﺮ اﻣﻜﺎن‬ ‫اﻧﺘﺸﺎر ﻣﻘﺎﻟﻪ در ﻻوﻧﻴﺮ را و ﺑﻪﻃﺮﻳﻖ اُوﻟﻲ ادارهي آن را ﻧﺪارد‪ ،‬روزﻧﺎﻣﻪي ﺧﻮد را در ژِر رﻫﺎ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﭘﺲ از آزادي در ﺷﺸﻢ آورﻳﻞ در ﺗﺠﻤﻊ ﻋﻠﻴﻪ رﻓﺮاﻧﺪوم ﻧﺎﭘﻠﺌﻮن ﺳﻮم ﺷﺮﻛﺖ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬ﺑﺪﻳﻦﺗﺮﺗﻴﺐ‪ ،‬ﺣﻜﻢ ﻣﺤﻜﻮﻣﻴﺖ‬ ‫ﺑﻪﺟﺮﻳﻤﻪي ﻧﻘﺪي و زﻧﺪان ﺑﻪدﻟﻴﻞ اﻫﺎﻧﺖ ﺑﻪاﻣﭙﺮاﺗﻮر دوﺑﺎره از اوش ﺑﺮاي او ﺻﺎدر ﻣﻲﺷﻮد و در روز دﻫﻢ ﻣﻪ ﺑﻪﺑﺮوﻛﺴﻞ ﭘﻨﺎه‬ ‫ﻣﻲﺑﺮد و ﺳﻪ ﻣﺎه در ﺗﺒﻌﻴﺪ ﻣﻲﻣﺎﻧﺪ‪ .‬ﻟﻴﺴﺎﮔﺎره در اوج ﺗﻈﺎﻫﺮات ﺟﻤﻬﻮريﺧﻮاﻫﺎﻧﻪ در ‪ 4‬ﺳﭙﺘﺎﻣﺒﺮ ﻛﻪ ﺑﻪاﻋﻼن ﺟﻤﻬﻮري ﻣﻨﺠﺮ‬ ‫ﺷﺪ‪ ،‬ﺑﻪﭘﺎرﻳﺲ ﺑﺎزﮔﺸﺖ‪.‬‬ ‫او ﺑﻪﻋﻨﻮان رﺋﻴﺲدﻓﺘﺮ ﻳﻚ وﻛﻴﻞ دﻋﺎويِ ﻧﺰدﻳﻚ ﺑﻪﮔﺎﻣﺒﺘﺎ ﻣﺸﻐﻮل ﺑﻪﻛﺎر ﻣﻲﺷﻮد و ﻫﻤﺮاه او ﺑﻪﺷﻬﺮ ﺗﻮر ﻣﻲرود‪ .‬در ﻣﺎه‬ ‫اﻛﺘﺒﺮ ﮔﺎﻣﺒﺘﺎ ﺑﻪﻋﻨﻮان ﻛﻤﻴﺴﺮ ﺟﻨﮓ در ﺷﻬﺮ ﺗﻮﻟﻮز ﻣﻨﺼﻮب ﻣﻲﺷﻮد ﺗﺎ در آنﺟﺎ ﻳﻚ ﺳﭙﺎه از ﺗﻚﺗﻴﺮاﻧﺪازان ﺗﺸﻜﻴﻞ دﻫﺪ‪.‬‬ ‫ﻟﻴﺴﺎﮔﺎره در ژاﻧﻮﻳﻪ ‪» 1871‬ﺑﺮاي آنﻛﻪ ﺑﻪآﺗﺶ ﻧﺰﻳﻚﺗﺮ ﺑﺎﺷﺪ« ﺑﻪﺳﺘﺎد ارﺗﺶ ﻟﻮار ﻣﻲرود‪ .‬او در ‪ 18‬ﻣﺎرس در ﻛﻨﺎر‬ ‫ﺷﻮرﺷﻴﺎن ﺑﻪﻋﻨﻮان ﻳﻚ »ﺳﺮﺑﺎز ﺳﺎده« ﺑﻪﻛﻤﻮن ﭘﺎرﻳﺲ ﻣﻲﭘﻴﻮﻧﺪد‪ .‬او روزﻧﺎﻣﻪي ﻟَﻜﺴﻴﻮن را ﻣﻨﺘﺸﺮ ﻣﻲﻛﻨﺪ و در آن »ﺑﺎ‬ ‫ﻫﺮﮔﻮﻧﻪ ﺳﺎزﺷﻲ ﺑﺎ آن ﺳﻪﺗﺎ‪ :‬ﻓﺎور‪ ،‬ﺗﻲﻳِﺮ و ﭘﻲﻛﺎر ﻣﺨﺎﻟﻔﺖ ﻣﻲﻧﻤﺎﻳﺪ«‪ ،‬ﭼﻮن »ﻫﻴﭻ اوﺗﻮرﻳﺘﻪاي ﺟﺰ اوﺗﻮرﻳﺘﻪ ي ﻛﻤﻮن وﺟﻮد‬ ‫ﻧﺪارد«‪ .‬در اﻳﻦ روزﻧﺎﻣﻪ ﻫﻢﭼﻨﻴﻦ ﻧﺒﻮد ﻓﺮﻣﺎﻧﺪﻫﺎن و ﺳﺮﻛﺮدﮔﺎن ﺟﻮان را ﻣﺤﻜﻮم ﻣﻲﻛﻨﺪ و ﺧﻮاﺳﺘﺎر ﻣﻤﻨﻮﻋﻴﺖ روزﻧﺎﻣﻪﻫﺎي‬ ‫ﻣﺨﺎﻟﻒ ﻛﻤﻮن و اﻋﻼن ﺑﺮﻧﺎﻣﻪي روﺷﻦ از ﻃﺮف آن ﻣﻲﺷﻮد‪» .‬ﻫﺮﭼﻪ ﺧﻄﺮ ﻧﺰدگﺗﺮ ﻣﻲﺷﻮد‪ ،‬اﻳﻦ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺿﺮوريﺗﺮ‬ ‫ﻣﻲﻧﻤﺎﻳﺪ‪ .«...‬ﻟَﻜﺴﻴﻮن درﻋﺮض دو ﻫﻔﺘﻪ ﻓﻘﻂ ‪ 6‬ﺷﻤﺎره ﻣﻨﺘﺸﺮ ﺷﺪ و در ‪ 9‬آورﻳﻞ اﻧﺘﺸﺎر آن ﻣﺘﻮﻗﻒ ﺷﺪ‪ .‬ﺑﻘﻴﻪ اﻳﻦ ﻣﺪت را او‬ ‫ﺑﺎ ﺗﻔﻨﮓاش روي ﺳﻨﮕﺮﻫﺎ ﺑﻪﺳﺮﻣﻲﺑﺮد‪.‬‬ ‫ﺑﻌﺪاً ﺗﺮﻳﺒﻮن ﻣﺮدم را ﻣﻨﺘﺸﺮ ﻛﺮد ﻛﻪ از ‪ 17‬ﺗﺎ ‪ 24‬ﻣﻪ ﻣﺮﺗﺒﺎً درآﻣﺪ‪ .‬آﺧﺮﻳﻦ ﻣﻄﻠﺐاش در اﻳﻦ روزﻧﺎﻣﻪ اﻳﻦ اﺳﺖ‪» :‬ﺣﺎﻻ‬ ‫ﺑﻪﺳﻮي آﺗﺶ! دﻳﮕﺮ ﻛﺎﻓﻲ ﻧﻴﺴﺖ ﻛﻪ ﻓﺮﻳﺎد ﺑﺰﻧﻴﻢ »زﻧﺪهﺑﺎد ﺟﻤﻬﻮري«! ﺣﺎﻻ ﺑﺎﻳﺪ آن را زﻧﺪﮔﻲ ﻛﺮد«‪.‬‬ ‫ﺳﺮاﻧﺠﺎن ﻟﻴﺴﺎ »آﺧﺮﻳﻦ ﺳﺮﺑﺎزِ آﺧﺮﻳﻦ ﺑﺎرﻳﻜﺎرد ﻛﻤﻮن« در آﺧﺮﻳﻦ روز ﺧﻮﻧﻴﻦ ﻣﻮﻓﻖ ﺑﻪﻓﺮار ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬او ﻛﻪ ﻣﺎﻧﻨﺪ‬ ‫ﺑﺴﻴﺎري از ﻛﻤﻮﻧﺎرﻫﺎ ﻣﻮرد ﭘﻲﮔﺮد ﻗﺮار داﺷﺖ‪ ،‬ﺑﻪﺑﺮوﻛﺴﻞ ﭘﻨﺎه ﺑﺮد و در آنﺟﺎ ﺟﺰوهي »ﻫﺸﺖ روز ﻣﻦ ﭘﺸﺖ ﺑﺎرﻳﻜﺎرد« را‬ ‫ﻣﻨﺘﺸﺮ ﻛﺮد‪.‬‬ ‫در دﺳﺎﻣﺒﺮ ‪ 1871‬ژﻧﻲ ﻣﺎرﻛﺲ در ﻧﺎﻣﻪي ﺧﻮد ﺑﻪﻛﻮﮔ‪‬ﻠﻤﺎَن درﻣﻮرد آن ﻣﻲﻧﻮﻳﺴﺪ‪» :‬ﺑﺎ ﻳﻚ اﺳﺘﺜﻨﺎء ﻛﺘﺎبﻫﺎﺋﻲ ﻛﻪ در‬ ‫ﻣﻮرد ﻛﻤﻮن ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺷﺪهاﻧﺪ‪ ،‬ﻫﻴﭻ ارزﺷﻲ ﻧﺪارﻧﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﺗﻨﻬﺎ اﺳﺘﺜﻨﺎء ﺑﺮ ﻗﺎﻋﺪهي ﻛﻠﻲ‪ ،‬ﻛﺎر ﻟﻴﺴﺎﮔﺎره اﺳﺖ«‪.‬‬ ‫از ﺑﺮوﻛﺴﻞ ﺳﺮﻳﻌﺎً ﺑﻪﻟﻨﺪن رﻓﺖ و ﺑﺎ ﻣﺎرﻛﺲ آﺷﻨﺎ ﺷﺪ‪ .‬ﻋﻼﻗﻪﻣﻨﺪ ﺷﺪن ا‪‬ﻟ‪‬ﺌﺎﻧﻮر‪ ،‬دﺧﺘﺮ ﻫﻔﺪه ﺳﺎﻟﻪي ﻣﺎرﻛﺲ ﺑﻪاو‪ ،‬ﺑﻪاﻳﻦ‬ ‫راﺑﻄﻪ ﺟﻨﺒﻪي ﺷﺨﺼﻲ و ﺧﺎﻧﻮادﮔﻲ ﻫﻢ ﻣﻲداد‪.‬‬ ‫در ﻟﻨﺪن او درﻋﻴﻦ ﺷﺮﻛﺖ در ﻛﻨﻔﺮاﻧﺲﻫﺎ و ﻫﻤﻜﺎري ﺑﺎ ﻣﻄﺒﻮﻋﺎت ﺑﻪﻛﺎر ﺗﺤﻘﻴﻘﻲ ﺟﺪي درﻣﻮرد ﻛﻤﻮن ﭘﺮداﺧﺖ ﻛﻪ‬ ‫ﺣﺎﺻﻞ آن ﻫﻤﻴﻦ ﻛﺘﺎب ﺗﺎرﻳﺦ ﻛﻤﻮن اﺳﺖ ﻛﻪ در ﺳﺎل ‪ 1876‬ﻣﻨﺘﺸﺮ ﺷﺪ‪ .‬ﻋﻠﻲرﻏﻢ ﻣﻤﻨﻮﻋﻴﺖ‪ ،‬ﻛﺘﺎب ﻣﺨﻔﻴﺎﻧﻪ در ﻓﺮاﻧﺴﻪ‬ ‫ﭘﺨﺶ ﺷﺪ‪ .‬در ﺳﺎل ‪ 1876‬ﺗﺮﺟﻤﻪي اﻧﮕﻠﻴﺴﻲ ﻛﺘﺎب ﺗﻮﺳﻂ ا‪‬ﻟ‪‬ﺌﺎﻧﻮر در ﻟﻨﺪن ﻣﻨﺘﺸﺮ ﺷﺪ‪.‬‬

‫‪352‬‬

‫ﻟﻴﺴﺎ در ﻟﻨﺪن ﺑﻪﺧﺎﻃﺮ ﺑﺮﺧﻮرد ﻓﻴﺰﻳﻜﻲ ﺑﺎ ﺧﺒﺮﻧﮕﺎر ﻓﻴﮕﺎرو ﻛﻪ ﻣﻘﺎﻟﻪاي اﻓﺘﺮاآﻣﻴﺰ ﻋﻠﻴﻪ ﻛﻤﻮن ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﻪﺟﺮﻳﻤﻪي‬ ‫ﻧﻘﺪي و ﺗﻮﺑﻴﺦ ﻣﺤﻜﻮم ﺷﺪ‪.‬‬ ‫در ﻳﺎزدﻫﻢ ژوﺋﻴﻪ ‪ 1880‬ﻋﻔﻮﻋﻤﻮﻣﻲ اﻋﻼم ﻣﻲﺷﻮد و ﻟﻴﺴﺎﮔﺎره ﺑﻪﻓﺮاﻧﺴﻪ ﺑﺮﻣﻲﮔﺮدد‪.‬‬ ‫ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﻛﺎر او اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ از آن ﺧﺒﺮﻧﮕﺎر ﻓﻴﮕﺎرو ﺑﺨﻮاﻫﺪ ﺑﻪدروغﮔﻮﺋﻲ ﺧﻮد در ﻣﻮرد ﻛﻤﻮن اﻋﺘﺮاف و ﻋﺬرﺧﻮاﻫﻲ‬ ‫ﻛﻨﺪ‪ .‬در ﭘﺎﺳﺦ اﻣﺘﻨﺎع او‪ ،‬ﻟﻴﺴﺎﮔﺎره وي را ﺑﻪدوﺋﻞ دﻋﻮت ﻣﻲﻛﻨﺪ؛ و وﻗﺘﻲ ﻛﻪ اﻳﻦ ﺧﺒﺮﻧﮕﺎر ﺑﺮاي دوﺋﻞ ﻫﻢ ﺣﺎﺿﺮ ﻧﻤﻲﺷﻮد‪،‬‬ ‫ﻟﻴﺴﺎ ﺑﺎ ﻣﻘﺎﻟﻪاي در روزﻧﺎﻣﻪ ر‪‬ﭘِﻞ )‪ 25‬ژوﻳﻪ ‪ (1880‬ﺑﺎ او ﺗﺼﻔﻴﻪ ﺣﺴﺎب ﻣﻲﻛﻨﺪ‪.‬‬ ‫در اﻳﻦ دوران ﺑﺎ اﻧﺘﺸﺎر روزﻧﺎﻣﻪ و ﺷﺮﻛﺖ ﻓﻌﺎﻻﻧﻪ در ﺣﻴﺎت ﺳﻴﺎﺳﻲ ﻓﺮاﻧﺴﻪ ﻓﻌﺎﻻﻧﻪ ﺣﻀﻮر ﻣﻲﻳﺎﺑﺪ؛ وﻟﻲ اﻳﻦ ﻣﺸﻐﻠﻪﻫﺎ او‬ ‫را از ﻛﺎر روي ﺗﺎرﻳﺦ ﻛﻤﻮن ﻏﺎﻓﻞ ﻧﻤﻲﻛﻨﺪ و در ﺳﺎل ‪ 1896‬ﭼﺎپ دوم ﻛﺘﺎب ﺧﻮد را ﭘﺎرهاي ﺣﻚواﺻﻼحﻫﺎ و اﺿﺎﻓﻪ ﻛﺮدن‬ ‫ﻳﻚ ﻓﺼﻞ ﺑﻪآن ﻛﻪ اﺻﻮﻻً در ﻣﻮرد ﺗﺤﻮﻻت ﺳﻴﺎﺳﻲ ﺑﻌﺪ از ﻛﻤﻮن در ﻓﺮاﻧﺴﻪ اﺳﺖ‪ ،‬ﻣﻨﺘﺸﺮ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﺳﺮاﻧﺠﺎم در ﺳﺎل ‪ 1901‬دراﺛﺮ ﺑﻴﻤﺎري ورم ﺣﻨﺠﺮه در ﺳﻦ ﺷﺼﺖوﺳﻪ ﺳﺎﻟﮕﻲ از ﭘﺎ درآﻣﺪ و ﺟﺴﺪش در ﭘﺮﻻﺷﺰ ﺑﺎ‬ ‫ﺣﻀﻮر دوﻫﺰار ﻧﻔﺮ ﺧﺎﻛﺴﺘﺮ ﺷﺪ‪.‬‬ ‫ﻟﻴﺴﺒﻮنـﻣﺎﻛﺴﻴﻢ )‪1905‬ـ‪(1839‬‬ ‫ﻣﺎﻛﺴﻴﻢ ﻟﻴﺴﺒﻮن ﻛﺎر ﺧﻮد را در ﻧﻴﺮوي درﻳﺎﺋﻲ و ارﺗﺶ ﺷﺮوع و در ﺟﻨﮓ ﻛﺮﻳﻤﻪ ﺷﺮﻛﺖ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬ﭘﺲ از اﺗﻤﺎم‬ ‫ﻗﺮاردادش ﺑﺎ ﻧﻴﺮوﻫﺎي ﻣﺴﻠﺢ وارد ﻛﺎر ﺗﺌﺎﺗﺮ ﻣﻲﺷﻮد و ﺑﻪﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺳﺎﻟﻦ ﻟ‪‬ﻔﻮﻟﻲ ﺳﻨﺘﺎﻧﺘﻮان ﻣﻲرﺳﺪ‪ .‬وﻟﻲ در ‪ 1868‬ورﻣﻲﺷﻜﻨﺪ‬ ‫و ﻣﺄﻣﻮر ﺑﻴﻤﻪ ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬در دوران ﻣﺤﺎﺻﺮهي ﭘﺎرﻳﺲ ﺗﻮﺳﻂ آﻟﻤﺎنﻫﺎ‪ ،‬او ﺑﻪﻛﺎﭘﻴﺘﺎﻧﻲ ﮔﺮدان ‪ 24‬ﮔﺎرد ﻣﻠﻲ اﻧﺘﺨﺎب ﻣﻲﺷﻮد و‬ ‫ﻫﻤﺮاه آن در ژاﻧﻮﻳﻪ ‪ 1871‬در ﻧﺒﺮد ﺑﻮزاﻧﻮال ﺷﺮﻛﺖ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬از ‪ 14‬ﻣﺎرس ﺑﻪﻋﻨﻮان ﻧﻤﺎﻳﻨﺪهي ﻧﺎﺣﻴﻪ دﻫﻢ ﻋﻀﻮ ﻛﻤﻴﺘﻪي‬ ‫ﻣﺮﻛﺰي ﮔﺎرد ﻣﻠﻲ ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬در ‪ 3‬آورﻳﻞ او ﺳﺮﻛﺮدهي ﻟﮋﻳﻮن دﻫﻢ ﮔﺎرد ﻣﻠﻲ اﺳﺖ‪ .‬اول ﻣﻪ ﺑﻪﺳﺮﻫﻨﮓ دوﻣﻲ ﻣﻨﺼﻮب و‬ ‫ﻓﺮﻣﺎﻧﺪه اﺳﺘﺤﻜﺎﻣﺎت ﭘﺎرﻳﺲ ﺑﻴﻦ ﭘﻮﺋﻦـدوـژور و دروازهي ورﺳﺎي ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬درﻃﻲ ﻫﻔﺘﻪي ﺧﻮﻧﻴﻦ او دﻓﺎع ﭘﺎﻧﺘﺌﻮن و ﺷﺎﺗﻮدو‬ ‫را ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﻲدﻫﺪ‪ 26 .‬ﻣﻪ زﺧﻤﻲ و دﺳﺖﮔﻴﺮ ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬در دﺳﺎﻣﺒﺮ ‪ 1871‬ﺷﻮراي ﺟﻨﮓ او را ﺑﻪاﻋﺪام ﻣﺤﻜﻮم ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ ،‬وﻟﻲ‬ ‫در ژوﺋﻦ ‪ 1872‬ﺷﻮراي دﻳﮕﺮي اﻳﻦ ﺣﻜﻢ را ﺑﻪﻛﺎر اﺟﺒﺎري در ﻛﺎﻟﺪوﻧﻲ ﺟﺪﻳﺪ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬ﭘﺲ از ﻋﻔﻮ ﻋﻤﻮﻣﻲ ‪1880‬‬ ‫ﺑﻪﻛﺸﻮر ﺑﺮﻣﻲﮔﺮدد و ﻛﺎر ﺗﺌﺎﺗﺮ را از ﺳﺮ ﻣﻲﮔﻴﺮد‪ .‬او ﺑﺎ اﻧﺘﺸﺎر »اَﻣﻲدوﭘ‪‬ﭙﻞ« )دوﺳﺖ ﻣﺮدم( ﻛﻪ در آن از اﻧﻘﻼب اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ‬ ‫ﻫﻮاداري ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ ،‬وارد ﻛﺎر روزﻧﺎﻣﻪﻧﮕﺎري ﻣﻲﮔﺮدد‪ .‬ﺑﻪﻛﺎرﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ دﺳﺖ ﻣﻲزﻧﺪ ﻛﻪ ﻣﻮﺟﺐ ﺧﺎﻧﻪﺧﺮاﺑﻲاش ﻣﻲﺷﻮد و‬ ‫زﻧﺪﮔﻲ ﺧﻮد را ﺑﺎ ﺳﻴﮕﺎرﻓﺮوﺷﻲ ﺑﻪﭘﺎﻳﺎن ﻣﻲرﺳﺎﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﻣﺎﻟﻮن ﺑ‪‬ﻨﻮا )‪1893‬ـ‪(1841‬‬ ‫ﺑ‪‬ﻨﻮا ﻣﺎﻟﻮن ﻓﺮزﻧﺪ دﻫﻘﺎﻧﻲ ﻓﻘﻴﺮ ﺑﻮد ﻛﻪ در ﻛﻮدﻛﻲ ﻋﻼﻗﻪي واﻓﺮي ﺑﻪﺗﺤﺼﻴﻞ داﺷﺖ و ﺑﻪﻫﻤﻴﻦ دﻟﻴﻞ ﻫﻢ در ﻣﺪرﺳﻪ‬ ‫ﺑﻪﻃﻮر ﭼﺸﻢﮔﻴﺮي ﭘﻴﺶرﻓﺖ ﻣﻲﻧﻤﻮد‪ .‬اﻣﺎ ازآنﺟﺎ ﻛﻪ ﻳﺘﻴﻢ ﺑﻮد‪ ،‬ﻧﺎﭼﺎر ﺗﺤﺼﻴﻞ را رﻫﺎ و ﺑﻪﻋﻨﻮان ﻛﺎرﮔﺮ ﻛﺸﺎورزي ﺑﻪﻛﺎر‬ ‫ﻣﺸﻐﻮل ﺷﺪ‪ .‬ﭘﺲ از اﻳﻦﻛﻪ ﺑﻨﻮا ﺑﻴﻤﺎر ﺷﺪ‪ ،‬ﺑﺮادرش ﻛﻪ ﻣﻌﻠﻢ ﺑﻮد‪ ،‬ﻣﺮاﻗﺒﺖ از او را ﺑﻪﻋﻬﺪه ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬ﺑﺪﻳﻦﺗﺮﺗﻴﺐ‪ ،‬او دو ﺳﺎل از‬ ‫ﺗﺪرﻳﺲ ﺑﺮادرش ﺑﺮﺧﻮردار ﺷﺪ و ﺗﻮاﻧﺴﺖ ﺑﻪﻣﺪرﺳﻪي ﻣﺬﻫﺒﻲ ﻣﺤﻞ ﺑﺮود‪ .‬ﻫﻤﻴﻦ روال آﻣﻮزﺷﻲ ﻧﺸﺎنﮔﺮ اﻳﻦ اﺳﺖﻛﻪ او‬ ‫ﭼﮕﻮﻧﻪ روزﻧﺎﻣﻪﻧﮕﺎر و ﻧﻮﻳﺴﻨﺪه ﺷﺪ‪ .‬ﺑﻨﻮا ﻛﻪ اﻳﻤﺎن ﺧﻮد را از دﺳﺖ داده ﺑﻮد از ورود ﺑﻪﺣﻮزهي ﻋﻠﻮم دﻳﻨﻲ ﺧﻮدداري ﻛﺮد و‬

‫‪353‬‬

‫در ﺳﺎل ‪ 1863‬ﺑﻪﭘﺎرﻳﺲ آﻣﺪ و در ﻛﺎرﺧﺎﻧﻪاي ﺑﻪﻋﻨﻮان ﻛﺎرﮔﺮ رﻧﮕﺮز ﻣﺸﻐﻮل ﺑﻪﻛﺎر ﺷﺪ‪ .‬او در ‪ 1865‬ﻋﻀﻮ اﻧﺠﻤﻦ ﺑﻴﻦاﻟﻤﻠﻞ‬ ‫ﻛﺎرﮔﺮان ﺷﺪ؛ در ‪ 1866‬در ﻣﺤﻠﻪي ﻛﺎرﺧﺎﻧﻪاي ﻛﻪ در آن ﻛﺎر ﻣﻲﻛﺮد‪ ،‬اﻋﺘﺼﺎب ﻛﺎرﮔﺮان رﻧﮕﺮز را ﺳﺎزﻣﺎن داد؛ و ﻳﻚ‬ ‫ﺗﻌﺎوﻧﻲ ﻣﺼﺮف ﻧﻴﺰ ﺑﻪراه اﻧﺪاﺧﺖ‪.‬‬ ‫ﺑ‪‬ﻨﻮا ﻛﻪ ﺑﺎ دوﺳﺖاش ـاوژِن ﺑﺎرﻟَﻦـ رﻫﺒﺮ ﻳﻜﻲ از ﺷﻌﺒﻪﻫﺎي از اﻧﺘﺮﻧﺎﺳﻴﻮﻧﺎل ﺷﺪه ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﻌﺪ از ﻣﻤﻨﻮع ﺷﺪن آن در ﻓﺮاﻧﺴﻪ‪،‬‬ ‫ﻳﻚﺑﺎر در ‪ 1868‬و ﺑﺎر دﻳﮕﺮ در ‪ 1870‬زﻧﺪاﻧﻲ ﺷﺪ‪ .‬وي در ‪ 1870‬ﺑﺎ روزﻧﺎﻣﻪي ﻣﺎرﺳﻴِﺰ ﻫﺎﻧﺮي روﺷﻔﻮر ﻫﻤﻜﺎري ﻣﻲﻛﻨﺪ و‬ ‫ﺑﻴﺶﺗﺮ ﺑﻪﻣﺴﺎﺋﻞ ﻛﺎرﮔﺮي ﻣﻲﭘﺮدازد‪ .‬او در ‪ 1870‬در ﺳﻮﻣﻴﻦ ﻣﺤﺎﻛﻤﻪي اﻧﺘﺮﻧﺎﺳﻴﻮﻧﺎل ﺑﻪﻳﻚ ﺳﺎل زﻧﺪان ﻣﺤﻜﻮم و ﺑﺎ اﻋﻼن‬ ‫ﺟﻤﻬﻮري در ‪ 4‬ﺳﭙﺘﺎﻣﺒﺮ ‪ 1870‬آزاد ﮔﺮدﻳﺪ؛ و ﻫﻨﮕﺎم ﻣﺤﺎﺻﺮهي ﭘﺎرﻳﺲ ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ اوژِن ﺑﺎرﻟﻦ اﻣﺪادرﺳﺎﻧﻲ ﺑﺮاي ﻓﻘﻴﺮﺗﺮﻳﻦ‬ ‫ﭘﺎرﻳﺴﻲﻫﺎ را ﺳﺎزﻣﺎن دادﻧﺪ‪ .‬وي ﻋﻀﻮ ﻛﻤﻴﺘﻪي ﻣﺮﻛﺰي ﻧﻮاﺣﻲ ﺑﻴﺴﺖﮔﺎﻧﻪ و ﻣﻌﺎون ﺷﻬﺮداري ﻧﺎﺣﻴﻪ ‪ 18‬ﺑﻮد‪.‬‬ ‫در ﻓﻮرﻳﻪ ‪ 1871‬ﻣﺎﻟﻮن ﺑﻪﻋﻨﻮان ﻧﻤﺎﻳﻨﺪهي ﺳﻮﺳﻴﺎﻟﻴﺴﺖ اﻧﻘﻼﺑﻲ از ﺳﻦ اﻧﺘﺨﺎب ﺷﺪ‪ ،‬وﻟﻲ ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ وﻳﻜﺘﻮر ﻫﻮﮔﻮ و ﺳﺎﻳﺮ‬ ‫ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎن ﺟﻤﻬﻮريﺧﻮاه ﺑﻪﻋﻨﻮان اﻋﺘﺮاض ﺑﻪاﻟﺤﺎق آﻟﺰاس ﻟﻮرن ﺑﻪآﻟﻤﺎن اﺳﺘﻌﻔﺎ داد‪.‬‬ ‫در ‪ 26‬ﻣﺎرس او ﺑﻪﻋﻀﻮﻳﺖ ﺷﻮراي ﻛﻤﻮن و ﺷﻬﺮداري ﻧﺎﺣﻴﻪ ﺑﺎﺗﻴﻨﻴﻮل اﻧﺘﺨﺎب ﺷﺪ؛ و در ﻫﻔﺘﻪي ﺧﻮﻧﻴﻦ دﻓﺎع از آن را‬ ‫ﺳﺎزﻣﺎن داد‪ .‬او در ﺟﻠﺴﺎت ﻛﻤﻴﺴﻴﻮن ﻛﺎر و ﻣﺒﺎدﻟﻪ ﺣﻀﻮر داﺷﺖ و ﻋﻠﻴﻪ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻛﻤﻴﺘﻪي ﻧﺠﺎت ﻋﻤﻮﻣﻲ رأي داد‪.‬‬ ‫ﭘﺲ از ﻫﻔﺘﻪي ﺧﻮﻧﻴﻦ اﺑﺘﺪا ﺑﻪﺳﻮﺋﻴﺲ و ﺑﻌﺪ ﺑﻪاﻳﺘﺎﻟﻴﺎ ﭘﻨﺎه ﺑﺮد و در آنﺟﺎ در ﺟﻨﺒﺶ ﻛﺎرﮔﺮي ﺷﺮﻛﺖ ﻧﻤﻮد‪ .‬در دﺳﺎﻣﺒﺮ‬ ‫‪ 1871‬ﻋﻀﻮ ﻓﺪراﺳﻴﻮن ژوراس )ﺑﺎ ﮔﺮاﻳﺶ ﺑﺎﻛﻮﻧﻴﻨﻴﺴﺘﻲ( ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬ﭘﺲ از ﻋﻔﻮ ﻋﻤﻮﻣﻲ و ﺑﺎزﮔﺸﺖ ﺑﻪﻓﺮاﻧﺴﻪ‪ ،‬رﻳﺎﺳﺖ‬ ‫ﻛﻨﮕﺮهي ﺳﻮﺳﻴﺎﻟﻴﺴﺖ )‪ (1882‬را ﺑﻪﻋﻬﺪه داﺷﺖ ﻛﻪ ﺷﺎﻫﺪ ﺟﺪاﺋﻲ ﻗﻄﻌﻲ رﻓﻮرﻣﻴﺴﺖﻫﺎي اﻣﻜﺎنﮔﺮا )ﻛﻪ ﺧﻮد او ﻧﻴﺰ ﺟﺰو‬ ‫آنﻫﺎ ﺑﻮد( از ﮔ‪‬ﺪﻳﺴﺖﻫﺎي ﻣﺎرﻛﺴﻴﺴﺖ ﺑﻮد‪.‬‬ ‫او ﺑﻪﻋﻨﻮان ﺳﻮﺳﻴﺎﻟﻴﺴﺖ ﻣﺴﺘﻘﻞ ﻳﻜﻲ از ﺑﻨﻴﺎنﮔﺰاران ﻣﺠﻠﻪي ﺳﻮﺳﻴﺎﻟﻴﺴﺖ ﺑﻮد ﻛﻪ از ‪ 1885‬ﺗﺎ زﻣﺎن ﻣﺮگاش ﻧﻈﺮات‬ ‫ﺗﻤﺎم ﮔﺮاﻳﺶﻫﺎي ﺳﻮﺳﻴﺎﻟﻴﺴﺖﻫﺎي ﻓﺮاﻧﺴﻮي را ﻣﻨﻌﻜﺲ ﻣﻲﻛﺮد‪.‬‬

‫ﻣﻴﺸﻞـﻟﻮﺋﻴﺰ )‪1905‬ـ‪(1830‬‬ ‫زادﮔﺎه ﻟﻮﺋﻴﺰ ﻣﻴﺸﻞ در ﺷﻬﺮﺳﺘﺎن اوتـﻣﺎرن ﻗﺮار داﺷﺖ و ﺗﺎ ﺳﻦ ‪ 26‬ﺳﺎﻟﮕﻲ در ﻫﻤﺎن ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺑﻪﺳﺮ ﺑﺮد‪ .‬او از ﺗﻌﻠﻴﻢ و‬ ‫ﺗﺮﺑﻴﺘﻲ ﻟﻴﺒﺮال ﺑﺮﺧﻮردار ﺑﻮد و از ﻧﻮﺟﻮاﻧﻲ آﺛﺎر وﻟﺘﺮ و روﺳﻮ را ﻣﻲﺧﻮاﻧﺪ‪ .‬در ‪ 21‬ﺳﺎﻟﮕﻲ ﺑﻪﻣﺪرﺳﻪي ﺗﻌﻠﻴﻢ آﻣﻮزﮔﺎر وارد ﺷﺪ‪،‬‬ ‫وﻟﻲ ﺑﻪدﻟﻴﻞ آنﻛﻪ ﻧﺨﻮاﺳﺖ ﺑﻪاﻣﭙﺮاﺗﻮري ﺳﻮﮔﻨﺪ وﻓﺎداري ﻳﺎد ﻛﻨﺪ‪ ،‬ﻧﺘﻮاﻧﺴﺖ رﺳﻤﺎً آﻣﻮزﮔﺎر ﺷﻮد‪ .‬در ‪ 1852‬ﻣﺪرﺳﻪاي آزاد‬ ‫ﺗﺄﺳﻴﺲ ﻛﺮد و ﺗﺎ ‪ 1856‬ﻛﻪ ﺑﻪﭘﺎرﻳﺲ ﻧﻘﻞ ﻣﻜﺎن ﻧﻤﻮد‪ ،‬ﺑﻪاﻳﻦ ﻛﺎر ﻣﺸﻐﻮل ﺑﻮد‪ .‬وي ﺗﺎ ﻫﻤﻴﻦﺟﺎ ﻫﻢ ﺣﺴﺎﺳﻴﺖ ﭘﻠﻴﺲ‬ ‫اﻣﭙﺮاﺗﻮري را ﺑﺮاﻧﮕﻴﺨﺘﻪ ﺑﻮد‪ ،‬زﻳﺮا ﺷﺎﮔﺮدان ﺧﻮد را روزي دوﺑﺎر ﺑﻪﺧﻮاﻧﺪن ﺳﺮود ﻣﺎرﺳﻴِﺰ ﻛﻪ در آن زﻣﺎن ﻣﻤﻨﻮع ﺑﻮد‪ ،‬ﺗﺸﻮﻳﻖ‬ ‫ﻣﻲﻛﺮد‪.‬‬ ‫ﭘﺲ از ورود ﺑﻪﭘﺎرﻳﺲ‪ ،‬ﺿﻤﻦ ﻛﺎر در ﻣﺪرﺳﻪ‪ ،‬ﺑﻪزﻧﺪﮔﻲ ادﺑﻲ و ﺳﻴﺎﺳﻲ ﻓﻌﺎل وارد ﺷﺪ‪ .‬در ‪ 1862‬ﻋﻀﻮ »اﺗﺤﺎدﻳﻪ ﺷﻌﺮا«‬ ‫ﻣﻲﺷﻮد و در ﻫﻤﻴﻦ دوره ﺑﻪﺟﻨﺒﺶ اﻧﻘﻼﺑﻲ ﺟﻤﻬﻮريﺧﻮاﻫﺎن ﺳﻮﺳﻴﺎﻟﻴﺴﺖ ﺑﻼﻧﻜﻲ ﻣﻲﭘﻴﻮﻧﺪد و ﻓﻌﺎﻻﻧﻪ در اﻧﺠﻤﻦﻫﺎي‬ ‫ﻛﺎرﮔﺮي ﺷﺮﻛﺖ ﻣﻲﻧﻤﺎﻳﺪ و در ﺗﻈﺎﻫﺮاتﻫﺎي آﺧﺮﻳﻦ ﺳﺎلﻫﺎي اﻣﭙﺮاﺗﻮري ﻓﻌﺎﻻﻧﻪ ﺷﺮﻛﺖ ﻣﻲﻛﻨﺪ و ﺑﺎ ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻣﺎﻧﻨﺪ ژول‬ ‫واﻟ‪‬ﺲ‪ ،‬اوژن وارﻟﻦ و اود آﺷﻨﺎ ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬ ‫در ‪ ،1870‬ﭘﺲ از ﺳﻘﻮط اﻣﭙﺮاﺗﻮري در ﻛﻤﻴﺘﻪي ﺑﻴﺪاري ﺷﻬﺮوﻧﺪانِ ﻧﺎﺣﻴﻪ ‪ 18‬ﭘﺎرﻳﺲ ﺷﺮﻛﺖ ﻣﻲﻛﻨﺪ و ﺑﻪرﻳﺎﺳﺖ آن‬ ‫اﻧﺘﺨﺎب ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬در ﻫﻤﻴﻦ ﻛﻤﻴﺘﻪ ﺑﺎ ﺗﺌﻮﻓﻴﻞ ﻓ‪‬ﺮه آﺷﻨﺎ ﻣﻲﺷﻮد و ﻋﻼﻗﻪي واﻓﺮي ﺑﻪاو ﭘﻴﺪا ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬ﭘﺲ از ﻣﺤﺎﺻﺮه و ﺑﺮوز‬ ‫ﻗﺤﻄﻲ در ﭘﺎرﻳﺲ ﺑﺮاي ﺷﺎﮔﺮداناش ﻏﺬاﺧﻮري ﺑﺎز ﻣﻲﻛﻨﺪ‪.‬‬ ‫‪354‬‬

‫او ﭘﺲ از اﻋﻼن ﻛﻤﻮن ـﻃﺒﻌﺎًـ ﻓﻌﺎﻻﻧﻪ ﺑﺎ آن ﻫﻤﻜﺎري ﻣﻲﻛﻨﺪ و ﺧﻮاﺳﺘﺎر اﻗﺪاﻣﺎت رادﻳﻜﺎل ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬در ‪ 18‬ﻣﺎرس در‬ ‫ﻗﻀﻴﻪ ﺗﻮپﻫﺎي ﻣﻮﻧﻤﺎرﺗﺮ در ﻛﻨﺎر ﮔﺎردﻫﺎي ﻣﻠﻲ ﺣﻀﻮر ﻣﻲﻳﺎﺑﺪ‪ .‬در آورﻳﻞ و ﻣﻪ‪ ،‬ﻫﻨﮕﺎم ﺣﻤﻠﻪي ورﺳﺎﺋﻲﻫﺎ ﺑﻪﻛﻤﻮن‪ ،‬او در‬ ‫ﻧﺒﺮدﻫﺎي ﻛﻼﻣﺎر‪ ،‬اﻳﺴﻲ و ﻧﻮﻳﻲ ﺷﺮﻛﺖ ﻣﻲﻧﻤﺎﻳﺪ‪.‬‬ ‫ﭘﺲ از ﺷﻜﺴﺖ ﻛﻤﻮن‪ ،‬ورﺳﺎﺋﻲﻫﺎ ﻣﺎدرش را ﺑﻪﮔﺮوﮔﺎن ﻣﻲﮔﻴﺮﻧﺪ و او ﺧﻮد را ﺗﺴﻠﻴﻢ ﻣﻲﻛﻨﺪ ﺗﺎ ﻣﺎدرش آزاد ﺷﻮد‪ .‬در‬ ‫زﻧﺪان او ﺷﺎﻫﺪ اﻋﺪام رﻓﻘﺎي ﻫﻤﺮزم ﺧﻮد ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻓﺮِه و روﺳﻞ و رﻓﺘﺎرﻫﺎي وﺣﺸﻴﺎﻧﻪي ورﺳﺎﺋﻲﻫﺎ ﺑﺎ زﻧﺪاﻧﻴﺎن اﺳﺖ؛ و ﺑﺮاي‬ ‫ﺧﺪاﺣﺎﻓﻈﻲ از آنﻫﺎ ﺷﻌﺮ »ﻣﻴﺨﻚ ﺳﺮخ« را ﻣﻲﺳﺮاﻳﺪ‪.‬‬ ‫در دادﮔﺎه ﻫﻤﺎنﻃﻮر ﻛﻪ ﻟﻴﺴﺎﮔﺎره در اﻳﻦ ﻛﺘﺎب ﻧﻘﻞ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ ،‬او ﺧﻮاﺳﺘﺎر اﻋﺪام ﻣﻲﺷﻮد و ﺳﺮاﻧﺠﺎم ﭘﺲ از ‪ 20‬ﻣﺎه زﻧﺪان‬ ‫در اوت ‪ 1873‬ﺑﺎ ﻛﺸﺘﻲ وﻳﺮژﻳﻨﻲ ﺑﻪﺗﺒﻌﻴﺪ ﻛﺎﻟﺪوﻧﻲ ﺟﺪﻳﺪ ﻓﺮﺳﺘﺎده ﻣﻲﺷﻮد و در آنﺟﺎ ﻫﻢ ﺑﻪﻛﺎرﻫﺎي ادﺑﻲ و آﻣﻮزﺷﻲ ﺧﻮد‬ ‫اداﻣﻪ ﻣﻲدﻫﺪ‪ .‬او در ﺑﺎزﮔﺸﺖ از ﺗﺒﻌﻴﺪ در ﻧﻮاﻣﺒﺮ ‪ 1880‬ﻣﻮرد اﺳﺘﻘﺒﺎل ﭘﺮﺷﻮر ﻣﺮدم ﻗﺮار ﻣﻲﮔﻴﺮد‪.‬‬ ‫او ﺗﺎ آﺧﺮﻳﻦ روزﻫﺎي ﻋﻤﺮش از ﻣﺒﺎرزه و ﻓﻌﺎﻟﻴﺖﻫﺎي اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﺑﺎزﻧﺎﻳﺴﺘﺎد و ﻫﺮﺟﺎ ﻣﺒﺎرزهاي ﺑﻮد‪ ،‬ﻟﻮﺋﻴﺰ ﻫﻢ در آنﺟﺎ‬ ‫ﺣﻀﻮر داﺷﺖ‪ .‬ﺑﻪﻫﻤﻴﻦ ﺟﻬﺖ اﻣﺮوز ﻫﻢ ﺳﻮﺳﻴﺎﻟﻴﺴﺖﻫﺎ ﻫﻢ آﻧﺎرﺷﻴﺴﺖﻫﺎ و ﻫﻢ ﻓﺮاﻣﺎﺳﻮﻧﺮﻫﺎ او را از ﺧﻮد ﻣﻲداﻧﻨﺪ و ﻣﻮرد‬ ‫اﺣﺘﺮام ﻋﻤﻮم ﻣﺮدم ﻓﺮاﻧﺴﻪ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﻣﻴﻠﻲﻳِﺮـژانـﺑﺎﭘﺘﻴﺴﺖ )‪1871‬ـ‪(1817‬‬ ‫ژانـﺑﺎﭘﺘﻴﺴﺖ ﻣﻴﻠﻲﻳِﺮ )وﻛﻴﻞ دﻋﺎوي‪ ،‬ژورﻧﺎﻟﻴﺴﺖ و ﻧﻤﺎﻳﻨﺪهي ﻣﺠﻠﺲ( ﻛﻪ از ﺳ‪‬ﻦ در ﻛﻤﻮن ﭘﺎرﻳﺲ ‪ 1871‬ﺷﺮﻛﺖ ﻛﺮد‪،‬‬ ‫در ‪ 1841‬ﺑﻪﻛﺎر وﻛﺎﻟﺖ ﻣﺸﻐﻮل ﮔﺮدﻳﺪ و از ﻃﺮﻳﻖ ﺧﻮاﻧﺪن آﺛﺎر اﺗﻴﻦ ﻛﺎﺑﻪ ﺑﺎ ﺳﻮﺳﻴﺎﻟﻴﺴﻢ آﺷﻨﺎ ﮔﺮدﻳﺪ‪ .‬او در ‪ 1848‬ﻣﻨﺸﻲ‬ ‫ﺑﺎﺷﮕﺎه »اﻧﻘﻼب« اﺳﺖ ﻛﻪ ﺗﻮﺳﻂ رﻣﺎن ﺑﺎرﺑِﺲ ﺗﺄﺳﻴﺲ ﺷﺪه ﺑﻮد‪ .‬در ﻣﺎرس ‪ 1849‬ﺑﻪﺷﻬﺮ ﻛﻠ‪‬ﺮﻣﻮنـﻓ‪‬ﺮان ﻣﻲرود‪،‬‬ ‫ﺳﺮﭘﺮﺳﺘﻲ روزﻧﺎﻣﻪي ا‪‬ﻛﻠ‪‬ﺮور رِﭘﻮﺑﻠﻴﻜَﻦ را ﺑﻪﻋﻬﺪه ﻣﻲﮔﻴﺮد‪ ،‬و ﻟﺤﻨﻲ ﺻﺮاﺣﺘﺎً ﺳﻮﺳﻴﺎﻟﻴﺴﺘﻲ ﺑﻪآن ﻣﻲدﻫﺪ‪ .‬آﻣﻮزش ﻣﺠﺎﻧﻲ‬ ‫ازﺟﻤﻠﻪ اﺻﻼﺣﺎﺗﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ او ﺧﻮاﻫﺎن آن اﺳﺖ‪ .‬ﺷﺸﻢ آورﻳﻞ ﻫﻤﺎن ﺳﺎل روزﻧﺎﻣﻪي او ﺿﺒﻂ ﻣﻲ ﺷﻮد‪ .‬آنﮔﺎه »ﭘﺮوﻟﺘﺮ‪،‬‬ ‫روزﻧﺎﻣﻪي دﻫﻘﺎن و ﻛﺎرﮔﺮ« را ﺑﻨﻴﺎن ﻣﻲﮔﺬارد ﻛﻪ در آن ﺳﻮﺳﻴﺎﻟﻴﺴﻤﻲ ﺿﺪروﺣﺎﻧﻲ و آﺷﺘﻲﻧﺎﭘﺬﻳﺮ را ﺗﺒﻠﻴﻎ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ ،‬ﻗﻮﻳﺎً‬ ‫ﺑﻪدﻓﺎع از ﭘﺮوﻟﺘﺎرﻳﺎ ﻣﻲﭘﺮدازد‪ ،‬و از ﻣﻴﺎﻧﻪروﻫﺎ و ﺟﺎﻣﻌﻪي ﻣﻮﺟﻮد اﻧﺘﻘﺎد ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬وي ﻫﻢزﻣﺎن درﺻﺪد ﺳﺎزﻣﺎندﻫﻲ‬ ‫اﻧﺠﻤﻦﻫﺎي ﻛﺎرﮔﺮي ﺑﺮﻣﻲآﻳﺪ و ﺳﺮﭘﺮﺳﺘﻲ اﻧﺠﻤﻦ ﻛﺎرﮔﺮان ﺧﻴﺎط را ﺑﻪﻋﻬﺪه ﻣﻲﮔﻴﺮد و ﺗﻼش ﻣﻲﻛﻨﺪ ﺗﺎ ﻛﻼسﻫﺎي‬ ‫ﻣﺠﺎﻧﻲ ﺑﺮاي ﺗﺪرﻳﺲ ﺣﻘﻮق اﺳﺎﺳﻲ ﺗﺮﺗﻴﺐ دﻫﺪ ﻛﻪ ﻣﻮﻓﻖ ﻧﻤﻲﺷﻮد‪ .‬ﻫﻔﺘﻪﻧﺎﻣﻪي او در ‪ 18‬آورﻳﻞ ‪) 1850‬ﭘﺲ از ﻓﻘﻂ ‪20‬‬ ‫ﺷﻤﺎره( ﺗﻮﻗﻴﻒ ﻣﻲﺷﻮد و ﺧﻮدش ﻧﻴﺰ ﺑﻪاﺗﻬﺎم ﺑﺮاﻧﮕﻴﺨﺘﻦ ﻛﻴﻨﻪ‪ ،‬ﺗﺤﺖ ﺗﻌﻘﻴﺐ ﻗﺮار ﻣﻲﮔﻴﺮد‪ .‬وي ﻧﺎﮔﺰﻳﺮ از ﻛﻠﺮﻣﻮنـﻓﺮان ﻓﺮار‬ ‫ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬ﭘﺲ از ﻛﻮدﺗﺎي ‪ 2‬دﺳﺎﻣﺒﺮ ‪ ،1851‬ﺗﺒﻌﻴﺪ ﻣﻲﺷﻮد و ﺗﺎ ﻋﻔﻮﻋﻤﻮﻣﻲ ﺳﺎل ‪ 1859‬ﺑﺮﻧﻤﻲﮔﺮدد‪ .‬ﭘﺲ از ﺑﺎزﮔﺸﺖ از ﺗﺒﻌﻴﺪ‬ ‫ﺧﻴﻠﻲ ﺳﺮﻳﻊ در ﭘﺎرﻳﺲ ﻣﻘﻴﻢ ﻣﻲﺷﻮد و رﻳﺎﺳﺖ ﺳﺮوﻳﺲ ﺣﻘﻮﻗﻲ ﻳﻚ ﺷﺮﻛﺖ ﺑﻴﻤﻪ را ﺑﻪﻋﻬﺪه ﻣﻲﮔﻴﺮد‪ .‬ﺑﺎوﺟﻮد اذﻋﺎن‬ ‫ﺑﻪﻗﺎﺑﻠﻴﺖﻫﺎي ﺣﺮﻓﻪاي و ﺣﻘﻮﻗﻲاش‪ ،‬او را در ‪ 1868‬ﺑﻪدﻟﻴﻞ ﻃﺮﻓﺪاري از ﻋﻘﺎﻳﺪ ﺳﻮﺳﻴﺎﻟﻴﺴﺘﻲ از اﻳﻦ ﺷﺮﻛﺖ اﺧﺮاج ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﻣﻴﻠﻲﻳِﺮ ﺑﺎ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﺧﻮد در روزﻧﺎﻣﻪي ﻣﺎرﺳﻴﺰ ﺑﻪﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﻫﺎﻧﺮي روﺷﻔﻮر و ﺑﻪﻋﻨﻮان ﻣﺪﻳﺮ ﺗﺤﺮﻳﺮﻳﻪ‪ ،‬ﺑﻪﻳﻜﻲ از ﺷﺨﺼﻴﺖﻫﺎي‬ ‫اﻧﻘﻼﺑﻲ ﻣﺨﺎﻟﻒ اﻣﭙﺮاﺗﻮري دوم ﺗﺒﺪﻳﻞ ﻣﻲﺷﻮد؛ و ﺳﻮﺳﻴﺎﻟﻴﺴﻤﻲ را ﺗﺒﻠﻴﻎ ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﻧﻪ ﺑﺮ دﻟﺴﻮزي ﺑﻪﺣﺎل ﻛﺎرﮔﺮان‪ ،‬ﻛﻪ ﺑﺮ‬ ‫روﺷﻲ ﻋﻠﻤﻲ ﻣﺒﺘﻨﻲ اﺳﺖ‪ .‬او در اﻳﻦ روزﻧﺎﻣﻪ اﻧﺪﻳﺸﻪي ﺳﻴﺎﺳﻲاي را ﺗﺸﺮﻳﺢ ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﺟﻤﻬﻮري را از ﺳﻮﺳﻴﺎﻟﻴﺴﻢ ﺟﺪا‬ ‫ﻧﻤﻲداﻧﺪ‪ .‬ﺑﻪدﻧﺒﺎل ﻗﺘﻞ وﻳﻜﺘﻮر ﻧﻮار‪ ،‬او در ‪ 8‬ﻓﻮرﻳﻪ ‪ 1870‬در دﻓﺘﺮ روزﻧﺎﻣﻪ دﺳﺖﮔﻴﺮ ﺷﺪ و ﺗﺎ ‪ 16‬ﻣﻪ در زﻧﺪان ﻣﺎزا ﻣﺎﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﻣﻴﻠﻲﻳﺮ در دوران ﻣﺤﺎﺻﺮه‪ ،‬ﻫﻤﻪي ﻧﻴﺮوي ﺧﻮد را در ﺧﺪﻣﺖ ﺟﻤﻬﻮري و وﻃﻦ ﮔﺬاﺷﺖ‪ .‬ﺷﻬﺮت او ﻣﻮﺟﺐ ﺷﺪ ﻛﻪ‬ ‫ﺑﻪرﻳﺎﺳﺖ ﮔﺮدان ‪ 208‬ﮔﺎرد ﻣﻠﻲ اﻧﺘﺨﺎب ﺷﻮد‪ .‬در ‪ 31‬اﻛﺘﺒﺮ او ﺟﺰو ﻛﺴﺎﻧﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﭼﻨﺪ ﺳﺎﻋﺖ ﺷﻬﺮداري ﻣﺮﻛﺰي را‬ ‫اﺷﻐﺎل ﻛﺮدﻧﺪ ﺗﺎ ﺣﻜﻮﻣﺖ دﻓﺎع ﻣﻠﻲ را ﺑﺮﻛﻨﺎر ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ‪ .‬در ‪ 5‬ﻧﻮاﻣﺒﺮ ﻧﺎﺣﻴﻪ ﺑﻴﺴﺘﻢ او را ﻋﻀﻮ اﻧﺠﻤﻦ ﺷﻬﺮ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬در ‪ 8‬ﻓﻮرﻳﻪ‬

‫‪355‬‬

‫‪ ،1871‬روز اﻧﺘﺨﺎب ﺧﻮد ﺑﻪﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﻲ ﻣﺠﻠﺲ‪ ،‬ﻣﻴﻠﻲﻳِﺮ ﻣﻘﺎﻟﻪاي در روزﻧﺎﻣﻪي واﻧﮋور ﻣﻨﺘﺸﺮ ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﺳﺮوﺻﺪاي زﻳﺎد ﺑﻪراه‬ ‫ﻣﻲاﻧﺪازد‪ .‬او ﺑﺎ ﺳﻨﺪ و ﻣﺪرك ﺛﺎﺑﺖ ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻛﻪ ژول ﻓﺎور ﺑﺮاي ﻣﺼﺎدرهي ﻣﺎلاﻻرث در اﺳﻨﺎد رﺳﻤﻲ دﺳﺖ ﺑﺮده اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﻣﻴﻠﻲﻳﺮ در اﺳﺘﻘﺮار ﻛﻤﻮن ﺳﻌﻲ ﻣﻲﻛﻨﺪ ﺗﺎ زﻣﻴﻨﻪي ﺗﻔﺎﻫﻢ ﺑﻴﻦ ورﺳﺎي و ﭘﺎرﻳﺲ را ﻓﺮاﻫﻢ ﻛﻨﺪ‪ .‬او در وﻫﻠﻪي اول ﺑﺎ‬ ‫ﻣﺠﻠﺲ ﻗﻄﻊ راﺑﻄﻪ ﻧﻤﻲﻛﻨﺪ و ﻓﻘﻂ در ‪ 4‬آورﻳﻞ‪ ،‬ﭘﺲ از ﺣﻤﻠﻪي ورﺳﺎﺋﻲﻫﺎﺳﺖ ﻛﻪ از آن ﻣﻲﺑ‪‬ﺮد‪ .‬در اﻳﻦ زﻣﺎن‪ ،‬او ﺑﺎ اﻳﻦ‬ ‫ﻓﻜﺮ ﻛﻪ ﻗﻴﺎم ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺻﺮﻓﺎً ﺑﺮ ﭘﺮوﻟﺘﺎرﻳﺎ ﺗﻜﻴﻪ ﻛﻨﺪ‪ ،‬ﺳﻌﻲ در ﺑﺮاﻧﮕﻴﺨﺘﻦ ﺑﻮرژوازي دارد ﺗﺎ ﺑﺎ ﭘﺮوﻟﺘﺎرﻳﺎ ادﻏﺎم ﺷﻮد‪ .‬او‬ ‫ﻫﻢﭼﻨﻴﻦ ﻣﺘﻮﺟﻪ ﻣﻲﺷﻮد ﻛﻪ ﺷﻬﺮﺳﺘﺎنﻫﺎ ﺑﺮاي دﻧﺒﺎل ﻛﺮدن اﻳﻦ اﻧﻘﻼﺑﻲ ﻛﻪ ﭘﺎرﻳﺲ ﺑﺮاﻧﮕﻴﺨﺘﻪ اﺳﺖ‪ ،‬ﻫﻨﻮز ﻛﺎﻣﻼً آﻣﺎدﮔﻲ‬ ‫ﻧﺪارد‪ .‬ﺑﻪﻫﻤﻴﻦ ﺟﻬﺖ ﻣﺼﻤﻢ ﻣﻲﺷﻮد ﻛﻪ اﺗﺤﺎد ﺟﻤﻬﻮريﺧﻮاﻫﺎن ﺷﻬﺮﺳﺘﺎنﻫﺎ را ﺑﻨﻴﺎنﮔﺰاري و اداره ﻧﻤﺎﻳﺪ‪ .‬ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎﻧﻲ‬ ‫ﺑﻪﺷﻬﺮﺳﺘﺎنﻫﺎ ﻣﻲﻓﺮﺳﺘﺪ ﺗﺎ آنﻫﺎ را از آنﭼﻪ در ﭘﺎرﻳﺲ ﻣﻲﮔﺬرد‪ ،‬ﻣﻄﻠﻊ ﻛﻨﻨﺪ؛ و از آنﻫﺎ ﺑﺨﻮاﻫﻨﺪ ﺗﺎ ﺑﺮاي آرامﺳﺎزي اوﺿﺎع‬ ‫ﻣﺪاﺧﻠﻪ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ‪ .‬در ﻃﻲ ‪ 72‬روز ﻗﻴﺎم‪ ،‬ﻣﻴﻠﻲﻳِﺮ ﻫﻴﭻ ﻣﻘﺎم رﺳﻤﻲ و ﻓﺮﻣﺎﻧﺪﻫﻲ ﻧﻈﺎﻣﻲ ﺑﻪﻋﻬﺪه ﻧﮕﺮﻓﺖ‪ .‬او اﺻﻮﻻً ﺑﺎ اﻧﺘﺸﺎر‬ ‫ﻣﻘﺎﻻت ﺧﻮد در واﻧﮋور و ﻻﻛﻤﻮن ﺑﻪﻃﻮر ﻣﺪاوم ﻧﻴﺖ آﺷﺘﻲﺟﻮﻳﺎﻧﻪي ﺧﻮد را اﺑﺮاز ﻣﻲﻛﺮد‪ ،‬ﺑﺪون آنﻛﻪ ﻫﺮﮔﺰ اﺻﻮل‬ ‫ﺟﻤﻬﻮريﺧﻮاﻫﺎﻧﻪي ﺧﻮد را اﻧﻜﺎر ﻧﻤﺎﻳﺪ‪ .‬ﻣﻴﺎﻧﻪر‪‬وي او ﻣﺎﻧﻊ از آن ﻧﺸﺪ ﻛﻪ ﺳﺮاﻧﺠﺎﻣﻲ ﺗﺮاژﻳﻚ و ﻣﺘﺄﺛﺮﻛﻨﻨﺪه ﭘﻴﺪا ﻛﻨﺪ‪ .‬در ‪26‬‬ ‫ﻣﻪ‪ ،‬در ﺑﺤﺒﻮﺣﻪي ﻧﺒﺮد در ﺧﻴﺎﺑﺎن اوﻟﻢ دﺳﺖﮔﻴﺮ و ﻧﺰد ژﻧﺮال ﺳﻴﺴﻪ آورده ﻣﻲﺷﻮد و ﺑﻪﻧﺤﻮي ﻛﻪ ﻟﻴﺴﺎﮔﺎره در اﻳﻦ ﻛﺘﺎب‬ ‫رواﻳﺖ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ ،‬ﺗﻴﺮﺑﺎران ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬

‫وارﻟَﻦـاوژِن )‪1871‬ـ‪(1839‬‬ ‫اوژِن وارﻟ‪‬ﻦ در ‪ 1839‬در ﻳﻚ ﺧﺎﻧﻮادهي دﻫﻘﺎﻧﻲ و ﻓﻘﻴﺮ ﻣﺘﻮﻟﺪ ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬وي ﻛﻪ ﺗﺎ ‪ 1862‬ﺷﺎﮔﺮد ﻧﻘﺎش ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﻪﭘﺎرﻳﺲ‬ ‫ﻣﻲآﻳﺪ و در ﺻﺤﺎﻓﻲ ﺑﻪﻛﺎر ﻣﺸﻐﻮل ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬در اﻳﻦ ﻫﻨﮕﺎم اﺳﺖ ﻛﻪ او ﭘﺮودون را ﻛﺸﻒ ﻣﻲﻛﻨﺪ و آﺛﺎرش را ﻣﻲﺧﻮاﻧﺪ‪ .‬در‬ ‫‪1865‬ـ‪ 1864‬ﻓﻌﺎﻻﻧﻪ در اﻋﺘﺼﺎب ﺻﺤﺎﻓﺎن ﭘﺎرﻳﺲ ﺷﺮﻛﺖ ﻣﻲﻛﻨﺪ؛ و رﻳﺎﺳﺖ »ﺷﺮﻛﺖ وام ﻫﻤﻴﺎري ﻛﺎرﮔﺮان ﺻﺤﺎف« را‬ ‫ﻛﻪ ﺧﻮد ﺑﻪﺗﺄﺳﻴﺲ آن ﻛﻤﻚ ﻛﺮده ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﻪﻋﻬﺪه ﻣﻲﮔﻴﺮد؛ و ﭼﻮن ﻫﻮادار ﺗﺴﺎوي ﺟﻨﺴﻲ اﺳﺖ‪ ،‬در اﻳﻦ ﺷﺮﻛﺖ ﭘﺴﺖ ﺑﺎﻻﺋﻲ‬ ‫را ﺑﻪﺧﺎﻧﻢ ﻧﺎﺗﺎﻟﻲ ﻟُﻤ‪‬ﻞ ﻣﻲدﻫﺪ‪.‬‬ ‫در ‪ 1864‬اﻧﺠﻤﻦ ﺑﻴﻦاﻟﻤﻠﻞ ﻛﺎرﮔﺮان ﻛﻪ اﻏﻠﺐ زﻳﺮ ﻧﺎم اﻧﺘﺮﻧﺎﺳﻴﻮﻧﺎل اول ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﻣﻲﺷﻮد‪ ،‬ﺗﺄﺳﻴﺲ ﻣﻲﮔﺮدد‪ .‬اوژن وارﻟﻦ‬ ‫در ‪ 1865‬ﺑﻪﻋﻀﻮﻳﺖ آن درﻣﻲآﻳﺪ و ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ ﺑﺮادرش ﻟﻮﺋﻲ و ﺧﺎﻧﻢ ﻧﺎﺗﺎﻟﻲ ﻟُﻤ‪‬ﻞ ﻓﻌﺎﻻﻧﻪ در اوﻟﻴﻦ اﻋﺘﺼﺎب ﺻﺤﺎﻓﺎن ﺷﺮﻛﺖ‬ ‫ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬در ‪ 1865‬و ‪ 1866‬در ﻟﻨﺪن و ژﻧﻮ ﺑﻪﻋﻨﻮان ﻧﻤﺎﻳﻨﺪهي ﺷﻌﺒﻪي ﻓﺮاﻧﺴﻪ در اوﻟﻴﻦ ﻛﻨﮕﺮهي اﻧﺘﺮﻧﺎﺳﻴﻮﻧﺎل ﺷﺮﻛﺖ‬ ‫ﻣﻲﻛﻨﺪ و در آنﺟﺎ در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﻧﻈﺮﻳﻪ اﻛﺜﺮﻳﺖ‪ ،‬از ﻛﺎر زﻧﺎن دﻓﺎع ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬در ﻫﻤﻴﻦ ﺳﺎل ﺟﺎﻣﻌﻪي ﻫﻢﺑﺴﺘﮕﻲ ﺻﺤﺎﻓﺎن ﭘﺎرﻳﺲ‬ ‫را ﺗﺄﺳﻴﺲ ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻛﻪ در اﺳﺎسﻧﺎﻣﻪاش ﺿﺮورت »ﺑﻬﺒﻮدي ﺷﺮاﺋﻂ ﻣﻌﻴﺸﺖ ﻛﺎرﮔﺮان ﺻﺤﺎف ﺑﻪﻃﻮر ﺧﺎص و ﺑﻪﻃﻮرﻛﻠﻲ‬ ‫ﻛﺎرﮔﺮان ﻫﻤﻪي ﻣﺸﺎﻏﻞ ﺗﻤﺎم ﻛﺸﻮرﻫﺎ و رﺳﺎﻧﺪن ﻛﺎرﮔﺮان ﺑﻪﺗﺼﺎﺣﺐ اﺑﺰار ﻛﺎرﺷﺎن« را ﻣﻄﺮح ﻣﻲﻛﻨﺪ‪.‬‬ ‫اوژن وارﻟﻦ در ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻳﻚ ﺷﺮﻛﺖ ﺗﻌﺎوﻧﻲ در ‪ 1867‬و ﻳﻚ رﺳﺘﻮران ﺗﻌﺎوﻧﻲ در ‪ 1868‬ﺷﺮﻛﺖ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬اﻳﻦ رﺳﺘﻮران‬ ‫‪ 8/000‬ﻋﻀﻮ ﭘﻴﺪا ﻣﻲﻛﻨﺪ و ﭘﺲ از ﺷﻜﺴﺖ ﻛﻤﻮن اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺴﺘﻪ ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬در ‪ 1869‬و ‪ ،1870‬وارﻟﻦ ﺑﺎرﻫﺎ ﺑﻪﺧﺎﻃﺮ‬ ‫اﻋﺘﺼﺎﺑﺎﺗﻲ ﻛﻪ ﺗﻮﺳﻂ اﻧﺘﺮﻧﺎﺳﻴﻮﻧﺎل ﺑﻪراه ﻣﻲاﻓﺘﺪ‪ ،‬دﺳﺖﮔﻴﺮ ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬در ‪ 1870‬ﺷﻌﺒﻪي ﻓﺮاﻧﺴﻮي اﻧﺘﺮﻧﺎﺳﻴﻮﻧﺎل ﺑﻴﺎﻧﻴﻪاي ﻋﻠﻴﻪ‬ ‫ﺟﻨﮓ ﻣﻨﺘﺸﺮ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬او ﻫﻢﭼﻨﻴﻦ ﺑﻪﺗﺄﺳﻴﺲ ﺷﻌﺒﻪي اﻧﺘﺮﻧﺎﺳﻴﻮﻧﺎل در ﭼﻨﺪ ﺷﻬﺮ ﻓﺮاﻧﺴﻪ ﻛﻤﻚ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﺑﺎ ﺳﻘﻮط اﻣﭙﺮاﺗﻮري‪ ،‬وارﻟﻦ در ﺳﭙﺘﺎﻣﺒﺮ ‪ 1860‬ﻋﻀﻮ ﻛﻤﻴﺘﻪي ﻣﺮﻛﺰي ﺟﻤﻬﻮريﺧﻮاه ﻧﻮاﺣﻲ ﺑﻴﺴﺖﮔﺎﻧﻪي ﭘﺎرﻳﺲ‬ ‫ﻣﻲﺷﻮد و ﺑﻪﻋﻨﻮان ﻓﺮﻣﺎﻧﺪهي ﮔﺮدان ‪ 193‬ﺑﻪﻋﻀﻮﻳﺖ ﻛﻤﻴﺘﻪي ﻣﺮﻛﺰي ﮔﺎرد ﻣﻠﻲ درﻣﻲآﻳﺪ‪ .‬ﭘﺲ از ﻗﻴﺎم ‪ 31‬اﻛﺘﺒﺮ ﻋﻠﻴﻪ‬ ‫ﺳﻴﺎﺳﺖ ﺣﻜﻮﻣﺖ دﻓﺎع ﻣﻠﻲ از ﺳﻤﺖ ﻓﺮﻣﺎﻧﺪﻫﻲ ﺑﺮﻛﻨﺎر ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬درﻃﻲ زﻣﺴﺘﺎن و ﻣﺤﺎﺻﺮهي ﭘﺎرﻳﺲ ﺗﻮﺳﻂ ارﺗﺶ آﻟﻤﺎن‪ ،‬او‬

‫‪356‬‬

‫ﻣﺨﺼﻮﺻﺎً ﺑﺎ ﻛﻤﻚ ﻧﺎﺗﺎﻟﻲ ﻟُﻤ‪‬ﻞ ﺑﻪﻏﺬا رﺳﺎﻧﺪن ﺑﻪﻧﻴﺎزﻣﻨﺪان ﭘﺎرﻳﺲ و دادن »دﻳﮓ وارﻟﻦ« ﺑﻪآنﻫﺎ ﻣﻲﭘﺮدازد و دﺑﻴﺮ ﺷﻌﺒﻪي‬ ‫ﻓﺮاﻧﺴﻮي اﻧﺘﺮﻧﺎﺳﻴﻮﻧﺎل ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬او در اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت ‪ 8‬ﻓﻮرﻳﻪ ‪ 1871‬ﻣﺠﻠﺲ‪ ،‬ﺑﺪون ﻣﻮﻓﻘﻴﺖ و ﺑﻪﻋﻨﻮان ﺳﻮﺳﻴﺎﻟﻴﺴﺖ اﻧﻘﻼﺑﻲ‪،‬‬ ‫ﺷﺮﻛﺖ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪.‬‬ ‫در ﻗﻴﺎم ﻫﻴﺠﺪﻫﻢ ﻣﺎرس ‪ 1871‬او در ﺗﺼﺮف ﻣﻴﺪان واﻧﺪوم ﺷﺮﻛﺖ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬او در ‪ 24‬ﻣﺎرس در ﻧﻮﺷﺘﻦ ﺑﻴﺎﻧﻴﻪ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪي‬ ‫اﻧﺘﺮﻧﺎﺳﻴﻮﻧﺎل ﺷﻌﺒﻪي ﻓﺮاﻧﺴﻪ ﺷﺮﻛﺖ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬در ‪ 26‬ﻣﺎرس ﭘﻴﺮوزﻣﻨﺪاﻧﻪ از ﻃﺮف ﻧﻮاﺣﻲ ‪ 12 ،6‬و ‪ 17‬ﺑﺮاي ﺷﻮراي ﻛﻤﻮن‬ ‫اﻧﺘﺨﺎب ﻣﻲﺷﻮد و ﺑﻪﻋﻀﻮﻳﺖ ﻛﻤﻴﺴﻴﻮن داراﺋﻲ ﻣﻨﺼﻮب ﻣﻲﮔﺮدد‪ .‬او ﻫﻢﭼﻨﻴﻦ ﺑﻪﻋﻨﻮان راﺑﻂ ﺑﻴﻦ ﻛﻤﻮن و ﺟﻮاﻣﻊ ﻛﺎرﮔﺮي‬ ‫ﻧﻴﺰ ﻋﻤﻞ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪.‬‬ ‫در اول ﻣﻪ‪ ،‬وارﻟﻦ ﻣﺎﻧﻨﺪ اﻛﺜﺮ اﻋﻀﺎي اﻧﺘﺮﻧﺎﺳﻴﻮﻧﺎل ﺑﺎ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻛﻤﻴﺘﻪي ﻧﺠﺎت ﻣﻠﻲ ﻣﺨﺎﻟﻔﺖ ﻣﻲﻛﻨﺪ و ﺑﻴﺎﻧﻴﻪ اﻗﻠﻴﺖ را‬ ‫اﻣﻀﺎ ﻣﻲﻧﻤﺎﻳﺪ‪.‬‬ ‫درﻃﻮل ﻫﻔﺘﻪي ﺧﻮﻧﻴﻦ او ﺑﻴﻬﻮده ﺗﻼش ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻛﻪ از اﻋﺪام ﮔﺮوﻫﻲ از ﮔﺮوﮔﺎنﻫﺎ در ﺧﻴﺎﺑﺎن ﻫﺎﻛﺴﻮ ﺟﻠﻮﮔﻴﺮي ﻛﻨﺪ؛ و‬ ‫در ﺑِﻠﻮﻳﻞ در ﻧﺒﺮد ﺷﺮﻛﺖ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬در ‪ 28‬ﻣﻪ اوژن وارﻟﻦ در ﺧﻴﺎﺑﺎن ﻻﻓﺎﻳﺖ ﺗﻮﺳﻂ ﻳﻚ ﺧﺎﺋﻦ ﺷﻨﺎﺳﺎﺋﻲ و دﺳﺖﮔﻴﺮ ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬ ‫او را ﺑﻪﻣﻮﻧﻤﺎرﺗﺮ ﻣﻲﺑﺮﻧﺪ و در آنﺟﺎ ﺑﺪناش را ﺗﻜﻪﺗﻜﻪ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬ﭼﺸﻢاش را در ﻣﻲآورﻧﺪ و ﺳﺮاﻧﺠﺎم ﺗﻴﺮﺑﺎراناش ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬ ‫واﻟ‪‬ﺲـژول )‪1885‬ـ‪(1832‬‬ ‫ژول واﻟ‪‬ﺲ ﻧﻮﻳﺴﻨﺪه و روزﻧﺎﻣﻪﻧﮕﺎر‪ ،‬در ﻳﻜﻲ از ﺷﻬﺮﺳﺘﺎنﻫﺎي ﻏﺮب ﻓﺮاﻧﺴﻪ ﻣﺘﻮﻟﺪ ﺷﺪ؛ و ﭘﺲ از اﺗﻤﺎم دورهي‬ ‫ﺗﺤﺼﻴﻼت اﺑﺘﺪاﺋﻲ در ﭼﻨﺪ ﺷﻬﺮ و ازﺟﻤﻠﻪ در ﭘﺎرﻳﺲ ﺗﺤﺼﻴﻼت ﺧﻮد در ادﺑﻴﺎت‪ ،‬ﻓﻠﺴﻔﻪ و ﺣﻘﻮق را اداﻣﻪ داد و ﻣﺪﺗﻲ ﻫﻢ در‬ ‫ﺷﻬﺮداري ﻳﻜﻲ از ﺷﻬﺮﻫﺎي ﻏﺮﺑﻲ ﻓﺮاﻧﺴﻪ اﺷﺘﻐﺎل ﻳﺎﻓﺖ‪ .‬ﺑﺎ اﻳﻦ وﺟﻮد‪ ،‬او از ﻃﺮﻳﻖ ﻛﺎرِ ﻧﻮﻳﺴﻨﺪﮔﻲ و ﻣﺨﺼﻮﺻﺎً ﺷﻐﻞِ‬ ‫روزﻧﺎﻣﻪﻧﮕﺎري ﺑﻪﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﻛﺸﺎﻧﺪه ﺷﺪ و ﻳﻚﺑﺎر در ‪ 1868‬ﺑﻪﺧﺎﻃﺮ ﻧﻮﺷﺘﻦ ﻳﻚ ﻣﻘﺎﻟﻪ و ﺑﺎر دﻳﮕﺮ ﭘﺲ از اﻋﻼن ﺟﻨﮓ‬ ‫ﻓﺮاﻧﺴﻪ ﺑﻪﭘﺮوس در ‪ 1870‬ﺑﻪﻋﻠﺖ ﻣﺨﺎﻟﻔﺖ ﺑﺎ ﺟﻨﮓ ﺑﻪزﻧﺪان اﻓﺘﺎد‪.‬‬ ‫در زﻣﻴﻨﻪي ﻧﻮﻳﺴﻨﺪﮔﻲ ﺑﻪوﻳﮋه ﺳﻪ ﻛﺘﺎب اﺗﻮﺑﻴﻮﮔﺮاﻓﻲ او ﻛﻪ در دورانﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ زﻧﺪﮔﻲاش ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺷﺪه ﻣﻮﺟﺐ‬ ‫ﺷﻬﺮتاش ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬در زﻣﻴﻨﻪي روزﻧﺎﻣﻪﻧﮕﺎري‪ ،‬اﺑﺘﺪا روزﻧﺎﻣﻪﻫﺎي ﭘﻮﭘﻞ )ﻣﺮدم( و ﻻرو )ﺧﻴﺎﺑﺎن(‪ ،‬و ﺑﻌﺪ ﻫﻤﻜﺎري ﺑﺎ ﻣﺎرﺳﻴﺰِ‬ ‫)ﻛﻪ ﻫﺎﻧﺮي روﺷﻔﻮر و ﻟﻴﺴﺎﮔﺎره ﻣﺆﺳﺴﻴﻦ آن ﺑﻮدﻧﺪ( و ﺳﺮاﻧﺠﺎم ﻛﺮيدوﭘﻮﭘﻞ )ﻓﺮﻳﺎد ﻣﺮدم( ﺑﺨﺸﻲ از ﻛﺎرﻫﺎي اوﺳﺖ‪ .‬وي در‬ ‫اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت ‪ 1869‬ﻣﺠﻠﺲ‪ ،‬ﺑﺪون ﻣﻮﻓﻘﻴﺖ‪ ،‬ﻧﺎﻣﺰد ﺷﺪ‪ .‬ﭘﺲ از ﺷﻜﺴﺖ اﻣﭙﺮاﺗﻮري و اﻋﻼن ﺟﻤﻬﻮري در ‪ 4‬ﺳﭙﺘﺎﻣﺒﺮ ‪ 1870‬و‬ ‫ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺣﻜﻮﻣﺖ دﻓﺎع ﻣﻠﻲ‪ ،‬واﻟﺲ ﺑﻪﻣﺨﺎﻟﻔﺖ ﺑﺎ اﻳﻦ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺑﺮﺧﺎﺳﺖ و ﻳﻜﻲ از ﭼﻬﺎر اﻣﻀﺎءﻛﻨﻨﺪهي »آﻓﻴﺶ ﺳﺮخِ«‬ ‫ﻣﻌﺮوف ‪ 6‬ژاﻧﻮﻳﻪ ‪ 1871‬اﺳﺖ ﻛﻪ »ﺧﻴﺎﻧﺖ ﺣﻜﻮﻣﺖ ‪ 4‬ﺳﭙﺘﺎﻣﺮ« را اﻓﺸﺎ ﻣﻲﻛﻨﺪ و ﺧﻮاﻫﺎن »ﻣﺼﺎدرهي ﻋﻤﻮﻣﻲ‪ ،‬ﺟﻴﺮهﺑﻨﺪي‬ ‫ﻣﺠﺎﻧﻲ و ﺣﻤﻠﻪي ﺗﻮدهاي« ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬اﻳﻦ ﺑﻴﺎﻧﻴﻪ ﺑﺎ اﻳﻦ ﺷﻌﺎر ﺗﻤﺎم ﻣﻲﺷﻮد‪» :‬ﺟﺎ ﺑﻪﻣﺮدم! ﺟﺎ ﺑﻪﻛﻤﻮن«!‬ ‫در ‪ 26‬ﻣﺎرس واﻟﺲ از ﻧﺎﺣﻴﻪ ﭘﺎﻧﺰدﻫﻢ ﭘﺎرﻳﺲ ﺑﻪﻋﻀﻮﻳﺖ ﺷﻮراي ﻛﻤﻮن اﻧﺘﺨﺎب ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬در دورهي ﻛﻤﻮن ﻫﻤﻮاره ﺑﺎ‬ ‫ﺧﻮدﺳﺮي ﻣﺨﺎﻟﻔﺖ و از آزادي ﻣﻄﺒﻮﻋﺎت ﻫﻮاداري ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ 83 .‬ﺷﻤﺎرهي »ﻓﺮﻳﺎد ﻣﺮدم« ﻛﻪ از ‪ 22‬ﻓﻮرﻳﻪ ﺗﺎ ‪ 23‬ﻣﻪ ‪1871‬‬ ‫ﻣﻨﺘﺸﺮ ﺷﺪ‪ ،‬ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ ﭘﺮروﺷ‪‬ﻦ ﭘﺮﻓﺮوشﺗﺮﻳﻦ روزﻧﺎﻣﻪﻫﺎي اﻳﻦ دوره ﺑﻮدﻧﺪ‪.‬‬ ‫واﻟ‪‬ﺲ اﺑﺘﺪا در ﻛﻤﻴﺴﻴﻮن آﻣﻮزش و ﺑﻌﺪ در ﻛﻤﻴﺴﻴﻮن ﺧﺎرﺟﻪ ﻋﻀﻮﻳﺖ داﺷﺖ‪ .‬او ﺑﻪاﻗﻠﻴﺖ ﻣﺨﺎﻟﻒ ﻛﻤﻴﺘﻪي ﻧﺠﺎت ﻣﻠﻲ‬ ‫ﺗﻌﻠﻖ داﺷﺖ‪ .‬ﭘﺲ از ﺷﻜﺴﺖ ﻛﻤﻮن‪ ،‬واﻟﺲ ﻛﻪ در ﺗﻬﺪﻳﺪ ﻣﺮگ ﻗﺮار داﺷﺖ‪ ،‬اﺑﺘﺪا ﺑﻪﺑﻠﮋﻳﻚ و ﺑﻌﺪ ﺑﻪاﻧﮕﻠﺴﺘﺎن ﮔﺮﻳﺨﺖ‪ .‬در‬ ‫‪ 14‬ژوﺋﻴﻪ ‪ 1872‬ﺷﻌﺒﻪي ﺷﺸﻢ ﺷﻮراي ﺟﻨﮓ او را ﻏﻴﺎﺑﺎً ﺑﻪﻣﺮگ ﻣﺤﻜﻮم ﻛﺮد‪.‬‬ ‫ﺗﺎ ﺳﺎل ‪ 1880‬در ﻟﻨﺪن و ﭘﺲ از ﻋﻔﻮﻋﻤﻮﻣﻲِ ‪ 14‬ژوﺋﻴﻪ ‪ 1880‬در ﭘﺎرﻳﺲ ﺑﻪﻓﻌﺎﻟﻴﺖﻫﺎي ادﺑﻲ و روزﻧﺎﻣﻪﻧﮕﺎري ﺧﻮد‬ ‫اداﻣﻪ ﻣﻲدﻫﺪ و ﻣﺨﺼﻮﺻﺎً در دو ﺳﺎل آﺧﺮ ﻋﻤﺮ در ﭘﺎرﻳﺲ دوﺑﺎره اﻧﺘﺸﺎر »ﻓﺮﻳﺎد ﻣﺮدم« را از ﺳﺮ ﻣﻲﮔﻴﺮد‪.‬‬

‫‪357‬‬

‫وِرﻣﻮرِلـاوﮔﻮﺳﺖ )‪1871‬ـ‪(1841‬‬ ‫اوﮔﻮﺳﺖ وِرﻣﻮرِل در ‪ 1862‬روزﻧﺎﻣﻪي »ﻓﺮاﻧﺴﻪي ﺟﻮان« را ﺗﺄﺳﻴﺲ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬ﺳﭙﺲ ﺳﺮدﺑﻴﺮ روزﻧﺎﻣﻪي »ﭘﺴﺖ‬ ‫ﻓﺮاﻧﺴﻪ« ﻣﻲﺷﻮد و ﺑﺎ روزﻧﺎﻣﻪي »اﺻﻼح« ﻫﻤﻜﺎري ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻛﻪ در آن ﺑﻪﺗﺮوﻳﺞ ﻧﻈﺮات ﺳﻮﺳﻴﺎﻟﻴﺴﺘﻲ ﻣﻲﭘﺮدازد و ﺑﻪﻫﻤﻴﻦ‬ ‫ﺟﻬﺖ ﺑﻪزﻧﺪان ﻣﻲاﻓﺘﺪ‪ .‬او ﻫﻢﭼﻨﻴﻦ در ‪ 1868‬ﻛﺘﺎب »ﻣﺮدان ‪ ،«1848‬در ‪ 1869‬ﺟﺰوهي اﻧﺘﺨﺎﺑﺎﺗﻲ »ﻣﺮدان ‪ 1851‬و‬ ‫ﺧﻮنآﺷﺎﻣﺎن« و در ‪» 1870‬ﺣﺰب ﺳﻮﺳﻴﺎﻟﻴﺴﺖ« را ﻣﻨﺘﺸﺮ ﻣﻲﻛﻨﺪ؛ و درﺑﺎرهي داﻧﺘﻦ‪ ،‬روﺑﺲﭘﻴﻴِﺮ و ﻣﺎرا ﻧﻴﺰ ﻣﻄﺎﻟﺒﻲ‬ ‫ﻣﻲﻧﻮﻳﺴﺪ‪ .‬او ﭘﺲ از اﻋﻼم ﺟﻤﻬﻮري در ‪ 4‬ﺳﭙﺘﺎﻣﺒﺮ ‪ 1870‬از زﻧﺪان آزاد ﻣﻲﺷﻮد؛ ﻟﻴﻜﻦ ﻣﺠﺪداً ﺑﻪﺧﺎﻃﺮ ﺷﺮﻛﺖ در ﺧﻴﺰش‬ ‫‪ 31‬اﻛﺘﺒﺮ ﻋﻠﻴﻪ ﺣﻜﻮﻣﺖ دﻓﺎع ﻣﻠﻲ زﻧﺪاﻧﻲ ﻣﻲﮔﺮدد‪ .‬ﭘﺲ از ﻣﺤﺎﺻﺮهي ﭘﺎرﻳﺲ )ﺳﭙﺘﺎﻣﺒﺮ ‪1870‬ـ ﻣﺎرس ‪ (1871‬ﺑﻪﺷﻬﺮﺳﺘﺎن‬ ‫ﻣﻲرود؛ وﻟﻲ ﭘﺲ از ﻗﻴﺎم ‪ 18‬ﻣﺎرس ‪ 1871‬ﺑﻪﭘﺎرﻳﺲ ﺑﺮﻣﻲﮔﺮدد‪.‬‬ ‫در ‪ 26‬ﻣﺎرس از ﻃﺮف ﺳﺎﻛﻨﺎن ﻧﺎﺣﻴﻪ ‪ 18‬ﭘﺎرﻳﺲ ﺑﻪﻋﻀﻮﻳﺖ ﺷﻮراي ﻛﻤﻮن اﻧﺘﺨﺎب ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬او اﺑﺘﺪا در ﻛﻤﻴﺴﻴﻮن‬ ‫دادﮔﺴﺘﺮي و ﺳﭙﺲ در ﻛﻤﻴﺴﻴﻮن اﺟﺮاﺋﻲ ﺷﺮﻛﺖ ﻣﻲﻛﻨﺪ؛ و ﺳﺮاﻧﺠﺎم ﺑﻪﻋﻀﻮﻳﺖ ﻛﻤﻴﺴﻴﻮن اﻣﻨﻴﺖ ﻋﻤﻮﻣﻲ درﻣﻲآﻳﺪ‪.‬‬ ‫وِرﻣﻮرِل دو روزﻧﺎﻣﻪ‪» :‬ﻧﻈﻢ« و »ﻓﺮﻳﺎد ﻣﺮدم« را ﻣﻨﺘﺸﺮ ﻧﻤﻮد ﻛﻪ اﻧﺘﺸﺎر ﻫﺮدو ﭘﺲ از ﭼﻬﺎر ﺷﻤﺎره ﻣﺘﻮﻗﻒ ﺷﺪ‪ .‬او ﺑﻪﺗﺸﻜﻴﻞ‬ ‫ﻛﻤﻴﺘﻪي ﻧﺠﺎت ﻋﻤﻮﻣﻲ رأي ﻣﺨﺎﻟﻒ داد‪.‬‬ ‫وِرﻣﻮرِل در ﻫﻔﺘﻪي ﺧﻮﻧﻴﻦ روي ﺑﺎرﻳﻜﺎدﻫﺎ ﻣﻲﺟﻨﮕﺪ ﻛﻪ در روز ‪ 25‬ﻣﻪ زﺧﻤﻲ ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬در اﻳﻦ ﺣﺎل اﺳﻴﺮ و ﺑﻪورﺳﺎي‬ ‫ﻣﻨﺘﻘﻞ ﻣﻲﺷﻮد و در آنﺟﺎ ﺑﺪون ﻫﻴﭻ ﻣﻌﺎﻟﺠﻪاي ﺑﻪﺗﺪرﻳﺞ ﺟﺎن ﻣﻲدﻫﺪ‪.‬‬ ‫وروﻟ‪‬ﻮﺳﻜﻲـواﻟﺮي )‪1908‬ـ‪(1836‬‬ ‫واﻟ‪‬ﺮي وروﻟ‪‬ﻮﺳﻜﻲ در ﻳﻚ ﺧﺎﻧﻮادهي اﺷﺮاﻓﻲ ﺧُﺮد در ﻟﻬﺴﺘﺎن ﻣﺘﻮﻟﺪ ﺷﺪ؛ و ﺗﺤﺼﻴﻼت ﺧﻮد را در اﻧﺴﺘﻴﺘﻮي آب و‬ ‫ﺟﻨﮕﻞ ﺳﻦ ﭘﺘﺮزﺑﻮرگ ﺑﻪاﻧﺠﺎم رﺳﺎﻧﺪ )در آن زﻣﺎن ﻟﻬﺴﺘﺎن ﺟﺰو روﺳﻴﻪ ﻣﺤﺴﻮب ﻣﻲﺷﺪ(‪ .‬او در ﻗﻴﺎم ﻣﺮدم ﻟﻬﺴﺘﺎن در‬ ‫‪ 1863‬ﺷﺮﻛﺖ ﻛﺮد و ﻣﺠﺮوح ﺷﺪ و در ‪ 1864‬ﻧﺎﭼﺎر ﺑﻪﭘﺎرﻳﺲ ﭘﻨﺎه ﺑﺮد‪ .‬در اﻳﻦﺟﺎ اﺑﺘﺪا ﭼﺮاغدار و ﺑﻌﺪ ﻛﺎرﮔﺮ ﭼﺎپ ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬در‬ ‫ﻛﻤﻴﺘﻪي دﻣﻮﻛﺮاتﻫﺎي ﻟﻬﺴﺘﺎﻧﻲ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬در ‪ 1870‬در دورهي ﻣﺤﺎﺻﺮهي ﭘﺎرﻳﺲ ﺗﻮﺳﻂ ارﺗﺶ آﻟﻤﺎن‪ ،‬ﭘﻴﺶﻧﻬﺎد او‬ ‫ﺑﺮاي ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻳﻚ ﻟﮋﻳﻮن ﻟﻬﺴﺘﺎﻧﻲ از ﻃﺮف ﺣﻜﻮﻣﺖ دﻓﺎع ﻣﻠﻲ رد ﺷﺪ‪ .‬ﭘﺲ از ﻗﻴﺎم ‪ 18‬ﻣﺎرس‪ ،‬ﺷﻮراي ﻛﻤﻮن او را‬ ‫ﺑﻪﻓﺮﻣﺎﻧﺪﻫﻲ اﺳﺘﺤﻜﺎﻣﺎت اﻳﻮري و اَرﻛﻮي ﻣﻨﺼﻮب ﻣﻲﻛﻨﺪ‪.‬‬ ‫درﻃﻲ ﻫﻔﺘﻪي ﺧﻮﻧﻴﻦ او از ﺑﻮتـاُـﻛﺎي و ﻣﺤﻠﻪي ﺑﺎﺳﺘﻴﻞ دﻓﺎع ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬او ﻓﺮﻣﺎﻧﺪﻫﻲ ﻛﻞ آنﭼﻪ را ﻛﻪ از ارﺗﺶ‬ ‫ﻛﻤﻮﻧﺎرﻫﺎ ﺑﺎﻗﻲ ﻣﺎﻧﺪه ﺑﻮد‪ ،‬رد ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬ﭘﺲ از ﺷﻜﺴﺖ ﻛﻤﻮن ﺑﻪﻟﻨﺪن ﭘﻨﺎه ﻣﻲﺑﺮد و وارد اﻧﺠﻤﻦ ﺑﻴﻦاﻟﻤﻠﻞ ﻛﺎرﮔﺮان ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬ ‫او ﻛﻪ ﭘﺲ از ﻋﻔﻮ ﻋﻤﻮﻣﻲ ‪ 1880‬ﺑﻪﻓﺮاﻧﺴﻪ ﺑﺮﻣﻲﮔﺮدد‪ ،‬در اﻳﻦﺟﺎ ﺑﺎ ﺳﺨﺘﻲ روزﮔﺎر ﻣﻲﮔﺬراﻧﺪ‪.‬‬

‫و‪‬ﻳﺎنـادوارد )‪1915‬ـ‪(1840‬‬ ‫ادوارد و‪‬ﻳﺎن ﻛﻪ ﺑﻪﺧﺎﻧﻮادهاي ﻣﺮﻓﻪ ﺗﻌﻠﻖ داﺷﺖ‪ ،‬در ‪ 1862‬از ﻣﺪرﺳﻪي ﻋﺎﻟﻲ ﺳﺎﻧﺘﺮال ﻣﺪرك ﻣﻬﻨﺪﺳﻲ ﮔﺮﻓﺖ و ﭘﺲ از‬ ‫آنﻛﻪ دﻛﺘﺮاي ﻋﻠﻮم و دﻛﺘﺮاي ﭘﺰﺷﮕﻲ از ﺳﻮرﺑﻮن ﮔﺮﻓﺖ‪ ،‬ﺑﺮاي ﻣﻄﺎﻟﻌﻪي ﻓﻠﺴﻔﻪ ﺑﻪآﻟﻤﺎن رﻓﺖ‪ .‬وﻳﺎن در ﭘﺎرﻳﺲ ﺑﺎ ﺷﺎرل‬

‫‪358‬‬

‫ﻟﻮﻧﮕﻪ‪ ،‬ﻟﻮﺋﻲ اوﮔﻮﺳﺖ‪ ،‬ر‪‬ژار و ژول واﻟ‪‬ﺲ ﻣﻌﺎﺷﺮت داﺷﺖ‪ .‬او ﺑﺎ ﺗﺰﻫﺎي ﭘﺮودون آﺷﻨﺎ ﻣﻲﺷﻮد‪ ،‬ﺑﺎ او ﻣﻼﻗﺎت ﻣﻲﻛﻨﺪ و‬ ‫ﺑﻪﻋﻀﻮﻳﺖ اﻧﺠﻤﻦ ﺑﻴﻦاﻟﻤﻠﻞ ﻛﺎرﮔﺮان درﻣﻲآﻳﺪ‪ .‬اﻋﻼن ﺟﻨﮓ ﻓﺮاﻧﺴﻪـآﻟﻤﺎن او را ﻧﺎﭼﺎر ﻣﻲﻛﻨﺪ ﺗﺎ ﺗﺤﺼﻴﻼت ﺧﻮد در آﻟﻤﺎن‬ ‫را ﻧﻴﻤﻪﻛﺎره رﻫﺎ ﻛﻨﺪ و ﺑﻪﭘﺎرﻳﺲ ﺑﺮﮔﺮدد‪ .‬ﺑﻪاﻳﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ‪ ،‬او ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ در ﭘﻴﺪاﻳﺶ ﺟﻤﻬﻮري در ‪ 4‬ﺳﭙﺘﺎﻣﺒﺮ ﺷﺮﻛﺖ ﻛﻨﺪ‪.‬‬ ‫در دوران ﻣﺤﺎﺻﺮهي ﭘﺎرﻳﺲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺎ اوﮔﻮﺳﺖ ﺑﻼﻧﻜﻲ آﺷﻨﺎ ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬او از ﺑﺎﻧﻴﺎن ﻛﻤﻴﺘﻪي ﻣﺮﻛﺰي‬ ‫ﺟﻤﻬﻮريﺧﻮاﻫﺎن ﻧﻮاﺣﻲ ﺑﻴﺴﺖﮔﺎﻧﻪي ﭘﺎرﻳﺲ اﺳﺖ و در دو ﻗﻴﺎم ﭘﺎرﻳﺴﻲﻫﺎ )‪ 31‬اﻛﺘﺒﺮ ‪ 1870‬و ‪ 22‬ژاﻧﻮﻳﻪ ‪ (1871‬ﻋﻠﻴﻪ‬ ‫ﺳﻴﺎﺳﺖ ﺣﻜﻮﻣﺖ دﻓﺎع ﻣﻠﻲ ﺷﺮﻛﺖ ﻣﻲﻛﻨﺪ؛ و در اﻳﺠﺎد ﻛﻤﻴﺘﻪي ﻣﺮﻛﺰي ﮔﺎرد ﻣﻠﻲ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ دارد‪ 5 .‬ژاﻧﻮﻳﻪ ‪ 1871‬او ﻳﻜﻲ از‬ ‫ﭼﻬﺎر ﻧﻮﻳﺴﻨﺪهي آﻓﻴﺶ ﺳﺮخ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻪﺗﺸﻜﻴﻞ ﻛﻤﻮن ﭘﺎرﻳﺲ ﻓﺮاﺧﻮان ﻣﻲدﻫﺪ‪ .‬در ‪ 8‬ﻓﻮرﻳﻪ ﺑﻪﻋﻨﻮان ﺳﻮﺳﻴﺎﻟﻴﺴﺖ و ﺑﺪون‬ ‫ﻣﻮﻓﻘﻴﺖ‪ ،‬ﻧﺎﻣﺰد ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﻲ ﻣﺠﻠﺲ ﻣﻠﻲ ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬در ‪ 26‬ﻣﺎرس از ﻧﺎﺣﻴﻪ ‪ 20‬ﺑﻪﻋﻀﻮﻳﺖ ﺷﻮراي ﻛﻤﻮن اﻧﺘﺨﺎب و از ﺟﺎﻧﺐ آن‬ ‫ﻧﻤﺎﻳﻨﺪهي ﻣﺴﺌﻮل ﺗﻌﻠﻴﻤﺎت ﻋﻤﻮﻣﻲ ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬او ﺑﻪﺗﺠﺪﻳﺪ ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﺪارس اﺑﺘﺪاﺋﻲ ﻛﻪ دﭼﺎر ﺑﻲﺗﻮﺟﻬﻲ ﺑﺨﺶ ﺑﺰرﮔﻲ از‬ ‫روﺣﺎﻧﻴﻮن اﺳﺖ‪ ،‬ﻣﻮﻓﻖ ﻣﻲﺷﻮد؛ و ﻣﻲﺧﻮاﻫﺪ ﺑﺎ ﻏﺪﻏﻦ ﻛﺮدن ﺗﻌﻠﻴﻤﺎت ﻣﺬﻫﺒﻲ‪ ،‬ﻻﺋﻴﺴﻴﺘﻪ را در ﻣﺪارس ﺟﺎ ﺑﻴﻨﺪازد‪ .‬ادوارد‬ ‫و‪‬ﻳﺎن ﻫﻢﭼﻨﻴﻦ ﺳﻌﻲ ﻣﻲﻛﻨﺪ آﻣﻮزش دﺧﺘﺮان و ﺗﻌﻠﻴﻤﺎت ﺣﺮﻓﻪاي را ﺑﻬﺒﻮد ﺑﺨﺸﺪ؛ وﻟﻲ ﺳﺮﻛﻮب ورﺳﺎﺋﻲ ﺑﻪاو ﻣﻬﻠﺖ‬ ‫ﻧﻤﻲدﻫﺪ‪ .‬او ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ روزﻧﺎﻣﻪي رﺳﻤﻲ ﻛﻤﻮن را ﻧﻴﺰ ﺑﻪﻋﻬﺪه داﺷﺖ‪.‬‬ ‫ﺑﻼﻓﺎﺻﻠﻪ ﭘﺲ از ﭘﺎﻳﺎن ﻫﻔﺘﻪي ﺧﻮﻧﻴﻦ ﺑﺪون آنﻛﻪ ﻣﻨﺘﻈﺮ ﺣﻜﻢ اﻋﺪام ﻏﻴﺎﺑﻲ ﺧﻮد در ژوﺋﻦ ‪ 1872‬ﺷﻮد‪ ،‬از ﻃﺮﻳﻖ‬ ‫اﺳﭙﺎﻧﻴﺎ و ﭘﺮﺗﻐﺎل ﺑﻪاﻧﮕﻠﺴﺘﺎن ﻣﻲرود‪ .‬در اﻧﮕﻠﺴﺘﺎن وارد دﺑﻴﺮﺧﺎﻧﻪي اﻧﺘﺮﻧﺎﺳﻴﻮﻧﺎل ﻣﻲﺷﻮد و در ﮔﺮاﻳﺶ ﺑﻼﻧﻜﻴﺴﺘﻲ آن‬ ‫ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬وﻟﻲ در ‪ 1872‬ﻣﺘﻮﺟﻪ ﻣﻲﺷﻮد ﻛﻪ اﻧﺘﺮﻧﺎﺳﻴﻮﻧﺎل ﺑﻪاﻧﺪازهي ﻛﺎﻓﻲ اﻧﻘﻼﺑﻲ ﻧﻴﺴﺖ و ﺑﺎ آن ﻗﻄﻊ راﺑﻄﻪ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪.‬‬ ‫ادوارد و‪‬ﻳﺎن ﭘﺲ از ﻋﻔﻮﻋﻤﻮﻣﻲ ‪ 1880‬ﺑﻪﻓﺮاﻧﺴﻪ ﺑﺮﻣﻲﮔﺮدد و ﺳﻌﻲ ﻣﻲﻛﻨﺪ ﺻﻔﻮف ﺳﻮﺳﻴﺎﻟﻴﺴﺖﻫﺎ را ﻣﺘﺤﺪ ﻧﻤﺎﻳﺪ‪ .‬وﻟﻲ‬ ‫ﻇﻬﻮر ﺑﻼﻧﮋﻳﺴﻢ‪ ،‬ﻣﺴﺌﻠﻪي ﺷﺮﻛﺖ ﺳﻮﺳﻴﺎﻟﻴﺴﺖﻫﺎ در دوﻟﺖ ـﻛﻪ ﻣﻮﺟﺐ اﺧﺘﻼف ﺑﻴﻦ ﮔ‪‬ﺪ و ژورِس ﻣﻲﺷﻮدـ و ﺑﺎﻻﺧﺮه ﻗﻀﻴﻪ‬ ‫درﻳﻔﻮس ﻣﻮﺟﺒﺎت ﺗﻔﺮﻗﻪﻫﺎي ﺟﺪﻳﺪي را ﻓﺮاﻫﻢ ﻣﻲآورد‪ .‬او در ﻣﺒﺎرزهي ﺑﻴﻦ اﻧﻘﻼﺑﻲﻫﺎ و اﺻﻼحﻃﻠﺐﻫﺎ ﻣﻮﺿﻌﻲ ﻣﻴﺎﻧﻪ‬ ‫ﻣﻲﮔﻴﺮد؛ و از ‪ 1893‬ﺑﻪﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﻲ ﻣﺠﻠﺲ اﻧﺘﺨﺎب ﻣﻲﺷﻮد و ﺗﺎ زﻣﺎن ﻣﺮگاش ﻣﺮﺗﺒﺎً اﻧﺘﺨﺎب او ﺗﺠﺪﻳﺪ ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬او در ‪1905‬‬ ‫در ﺗﺄﺳﻴﺲ ﺷﻌﺒﻪي ﻓﺮاﻧﺴﻮي اﻧﺘﺮﻧﺎﺳﻴﻮﻧﺎل ﻛﺎرﮔﺮي ﺷﺮﻛﺖ ﻣﻲﻛﻨﺪ و ﺑﻪﻋﻨﻮان ﻧﻤﺎﻳﻨﺪهي اﻳﻦ ﺷﻌﺒﻪ در ﻣﺠﻠﺲ ﺑﺮاي‬ ‫آزاديﻫﺎي ﺷﻬﺮي‪ ،‬روز ﻛﺎر ‪ 8‬ﺳﺎﻋﺘﻪ و ﺑﺴﻂ ﺑﻴﻤﻪي ﺑﻴﻤﺎري‪ ،‬ﺑﻴﻜﺎري و از ﻛﺎراﻓﺘﺎدﮔﻲ ﺗﻼش ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬ﺳﺮاﻧﺠﺎم‪ ،‬ﻧﻈﻴﺮ اﻛﺜﺮ‬ ‫ﺳﻮﺳﻴﺎﻟﻴﺴﺖﻫﺎ ﭘﺲ از ﻗﺘﻞ ژان ژورِس ﺑﻪ»اﺗﺤﺎد ﻣﻘﺪس« ﻣﻲﭘﻴﻮﻧﺪد‪.‬‬

‫‪359‬‬

‫روزﺷﻤﺎر ﺗﺎرﻳﺦ ﺟﻨﺒﺶ ﻛﺎرﮔﺮي ﻓﺮاﻧﺴﻪ‬ ‫از اﻧﻘﻼب ‪ 1789‬ﺗﺎ ﺗﺸﻜﻴﻞ اﻧﺘﺮﻧﺎﺳﻴﻮﻧﺎل‬ ‫‪1791‬‬ ‫‪ 2‬ﻣﺎرس‪ :‬ﻗﺎﻧﻮن اﻻرد‪ ،‬اﺻﻨﺎف را ﻣﻨﺤﻞ و آزادي ﻛﺎر‪ ،‬ﺗﺠﺎرت و ﺻﻨﻌﺖ را اﻋﻼن ﻣﻲﻛﻨﺪ‪.‬‬ ‫‪ 22‬ﻣﻪ و ‪ 14‬ژوﺋﻦ‪ :‬ﻗﺎﻧﻮن لُﺷﺎﭘﻠﻴِﻪ‪ ،‬اﺗﺤﺎد ﭘﻴﺸﻪﻫﺎ و اﻋﺘﺼﺎب را ﻣﻤﻨﻮع ﻣﻲﻛﻨﺪ‪.‬‬ ‫‪ 20‬ژوﺋﻴﻪ‪ :‬ﻣﻤﻨﻮﻋﻴﺖ ﻫﻤﺎﻫﻨﮕﻲ در ﻣﻮرد دﺳﺘﻤﺰدﻫﺎ و ﻗﻴﻤﺖﻫﺎ‪.‬‬ ‫‪1792‬‬ ‫‪ 20‬ژوﺋﻦ‪ :‬روز اﻧﻘﻼب‪ ،‬ﺑﻲﺗﻨﺒﺎنﻫﺎ ﺑﻪﻛﺎخ ﺗﻮﻳﻠﺮي ﻫﺠﻮم ﻣﻲﺑﺮﻧﺪ و ﺷﺎه ﻣﺠﺒﻮر ﻣﻲﺷﻮد ﻛﻼه ﺳﺮخ اﻧﻘﻼﺑﻴﻮن را ﺑﺮ ﺳﺮ‬ ‫ﺑﮕﺬارد‪.‬‬ ‫‪ 10‬اوت‪ :‬ﺑﻲﺗﻨﺒﺎنﻫﺎي ﭘﺎرﻳﺲ ﻳﻚ ﻛﻤﻮنِ ﻗﻴﺎم ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻣﻲدﻫﻨﺪ‪ .‬ﻣﺮدم ﺗﻮﻳﻠﺮي را اﺷﻐﺎل و ﺗﺨﺖ ﺳﻠﻄﻨﺖ را ﺳﺮﻧﮕﻮن‬ ‫ﻣﻲﻧﻤﺎﻳﻨﺪ‪.‬‬ ‫‪ 11‬اوت‪ :‬ﺑﺮﻗﺮاري آراء ﻋﻤﻮﻣﻲ‪.‬‬ ‫‪8‬ـ‪ 9‬اوت‪ :‬ﺷﻮرش ﻛﺎرﮔﺮي در ﺗﻮر‪.‬‬ ‫آﻏﺎز دﺳﺎﻣﺒﺮ‪ :‬اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت در ﻛﻤﻮن ﭘﺎرﻳﺲ‪ ،‬ﻧﻘﺶ اﺳﺎﺳﻲ ژاك رو‪» ،‬ﺧﺸﻤﮕﻴﻦﻫﺎ« در ﺻﺤﻨﻪ ﻇﺎﻫﺮ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬ ‫‪1793‬‬ ‫‪ 6‬آورﻳﻞ‪:‬ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻛﻤﻴﺘﻪي ﻧﺠﺎت ﻋﻤﻮﻣﻲ‪.‬‬ ‫‪ 24‬ﻣﻪ‪ :‬ﺑﺎزداﺷﺖ ژاك ا‪‬ﺑِﺮ»ﺧﺸﻤﮕﻴﻦ«‪.‬‬ ‫‪ 31‬ﻣﻪ ـ ‪ 2‬ژوﺋﻦ‪ :‬ﻗﻴﺎم ﭘﺎرﻳﺲ ﻋﻠﻴﻪ ژﻳﺮوﻧﺪ‪‬نﻫﺎ‪.‬‬ ‫‪ 27‬ژوﺋﻴﻪ‪ .‬ﻣﺎﻛﺴﻴﻤﻴﻠﻴﻦ روﺑﺲﭘﻴِﺮ وارد ﻛﻤﻴﺴﻴﻮن ﻧﺠﺎت ﻣﻠﻲ ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬ ‫‪ 5‬ﺳﭙﺘﺎﻣﺒﺮ‪ :‬رﺋﻴﺲ ژاك رو‪ ،‬ﺳﺮﻛﺮدهي »ﺧﺸﻤﮕﻴﻦﻫﺎ« ﭘﺲ از ﺗﻈﺎﻫﺮات ﺑﻲﺗﻨﺒﺎنﻫﺎي ﭘﺎرﻳﺲ ﺑﺎزداﺷﺖ ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬ ‫‪1794‬‬ ‫‪ 10‬ﻓﻮرﻳﻪ‪ :‬ﺧﻮدﻛﺸﻲ ژاك رو در زﻧﺪان‪.‬‬ ‫‪360‬‬

‫‪ 13‬ﻣﺎرس‪ :‬ﺑﺎزداﺷﺖ ژاك ا‪‬ﺑِﺮ و دوﺳﺘﺎﻧﺶ‪.‬‬ ‫‪ 24‬ﻣﺎرس‪ :‬ﭘﺎﻳﺎن ﻣﺤﺎﻛﻤﻪي ا‪‬ﺑِﺮﺗﻴﺴﺖﻫﺎ‪ .‬اﻋﺪام ﻓﻌﺎﻟﻴﻦ اﺻﻠﻲ ﺑﻲﺗﻨﺒﺎنﻫﺎ از ﺟﻤﻠﻪ ژاك ا‪‬ﺑِﺮ و آﻧﺘﻮان ﻓﺮاﻧﺴﻮا ﻣﻮﻣﻮرو‪.‬‬ ‫‪ 28‬ژوﺋﻴﻪ‪ :‬اﻋﺪام ﻣﺎﻛﺴﻴﻤﻴﻠﻴﻦ روﺑﺲﭘﻴﺮ‪.‬‬ ‫‪1795‬‬ ‫‪1‬ـ‪ 2‬آورﻳﻞ‪ :‬ﻗﻴﺎم ﻣﺮدم در ﭘﺎرﻳﺲ ﺳﺮﻛﻮب ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬ ‫‪ 20‬ﻣﻪ‪ :‬ﻗﻴﺎم ﻣﺮدم در ﭘﺎرﻳﺲ‪ .‬ارﺗﺶ‪ ‬ﻓﻮﺑﻮر ﺳﻦآﻧﺘﻮان را ﺧﻠﻊ ﺳﻼح ﻣﻲﻛﻨﺪ‪.‬‬ ‫‪20‬ـ‪ 23‬ﻣﻪ‪ :‬ﺷﻜﺴﺖ آﺧﺮﻳﻦ روزﻫﺎي اﻧﻘﻼﺑﻲ ﭘﺎرﻳﺲ ﻛﻪ ﺷﻌﺎر آن »ﻧﺎن و ﻗﺎﻧﻮن اﺳﺎﺳﻲ ﺳﺎل ‪ «2‬ﺑﻮد‪.‬‬ ‫‪24‬ـ‪ 31‬ﻣﻪ‪ :‬ﺑﺎزداﺷﺖ وﺳﻴﻊ ﻓﻌﺎﻟﻴﻦ ﺣﻮزهﻫﺎ‪ .‬ﭘﺎﻳﺎن ﺟﻨﺒﺶ ﻣﺮدﻣﻲ ﭘﺎرﻳﺲ‪.‬‬ ‫دﺳﺎﻣﺒﺮ‪ :‬اﻋﺘﺼﺎب ﻛﺎرﮔﺮي در ﭘﺎرﻳﺲ‪.‬‬ ‫‪1796‬‬ ‫‪ 30‬ﻣﺎرس‪ :‬ﮔﺮاﻛﺸﻮ ﺑﺎﺑ‪‬ﻒ و ﻫﻢﻗﺴﻢﻫﺎ ﻛﻤﻴﺘﻪي ﻗﻴﺎم ﻛﻨﻨﺪهي »ﺑﺮاﺑﺮﻫﺎ« را ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻣﻲدﻫﻨﺪ‪.‬‬ ‫‪ 10‬ﻣﻪ‪ :‬ﺑﺎزداﺷﺖ ﮔﺮاﻛﺸﻮ ﺑﺎﺑ‪‬ﻒ‪ ،‬ﺑﻮﺋﻮﻧﺎروﺗﻲ و ‪» 245‬ﺑﺮاﺑﺮ«‪.‬‬ ‫‪9‬ـ‪ 10‬ﺳﭙﺘﺎﻣﺒﺮ‪ :‬ﺗﻮﻃﺌﺔ ﺑﺎﺑ‪‬ﻮﻓﻴﺴﺖﻫﺎ ﺑﺮاي ﺑﺮاﻧﮕﻴﺨﺘﻦ ﺳﺮﺑﺎزﻫﺎي اردوﮔﺎه ﮔﺮوﻧ‪‬ﻞ‪ .‬ﺑﺎزداﺷﺖﻫﺎي زﻳﺎد‪.‬‬ ‫‪ 10‬اﻛﺘﺒﺮ‪ :‬ﻣﺤﻜﻮﻣﻴﺖ ﺑﻪﻣﺮگ ﺳﻲ ﻧﻔﺮي ﺑﺎﺑ‪‬ﻮﻓﻴﺴﺖ ﺗﻮﺳﻂ ﻳﻚ ﻛﻤﻴﺴﻴﻮن ﻧﻈﺎﻣﻲ‪.‬‬ ‫‪1797‬‬ ‫‪ 27‬ﻣﻪ‪ :‬ﮔﺮاﻛﺸﻮ ﺑﺎﺑ‪‬ﻒ و اﻋﻀﺎي »ﺟﻤﻊ ﻫﻢﭘﻴﻤﺎﻧﻲ ﺑﺮاﺑﺮﻫﺎ« ﺑﺎ ﮔﻴﻮﺗﻴﻦ ﮔﺮدن زده ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬ ‫‪ 16‬ﻧﻮاﻣﺒﺮ‪ :‬اﻋﺘﺼﺎب ﻧﺠﺎران ﭘﺎرﻳﺲ‪.‬‬ ‫‪1798‬‬ ‫ﻧﻤﺎﻳﺸﮕﺎه ﺻﻨﻌﺘﻲ در ﻣﻴﺪان ﻣﺎرس‪.‬‬ ‫‪1799‬‬ ‫‪ 9‬ﻧﻮاﻣﺒﺮ )‪ 19‬ﺑﺮوﻣﺮ ﺳﺎل ‪ :(8‬ﻛﻮدﺗﺎي ﻧﺎﭘﻠﺌﻮن ﺑﻨﺎﭘﺎرت ﻛﻪ دﻳﺮﻛﺘﻮار را واژﮔﻮن ﻣﻲﻛﻨﺪ و دوراﻧﻲ از آراﻣﺶ اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ و‬ ‫وﺿﻊ ﻣﻘﺮرات را ﺑﻪﻧﻔﻊ ﻛﺎرﻓﺮﻣﺎﻳﺎن ﻣﻲﮔﺸﺎﻳﺪ‪.‬‬ ‫‪1802‬‬ ‫ﺗﺸﻜﻴﻞ اﻃﺎقﻫﺎي ﺑﺎزرﮔﺎﻧﻲ‪.‬‬ ‫‪1803‬‬ ‫‪ 12‬آورﻳﻞ‪ :‬وﺿﻊ ﻗﺎﻧﻮن درﻣﻮرد ﻛﺎر در ﻛﺎرﺧﺎﻧﻪﻫﺎ و ﻛﺎرﮔﺎهﻫﺎ ﻛﻪ ﻣﻤﻨﻮﻋﻴﺖ اﺗﺤﺎد ﻛﺎرﮔﺮان را ﻧﻴﺰ ﺗﺠﺪﻳﺪ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪.‬‬ ‫‪361‬‬

‫اول دﺳﺎﻣﺒﺮ‪ :‬اﻳﺠﺎد دﻓﺘﺮﭼﻪي ﻛﺎرﮔﺮي‪ ،‬ﻧﻮﻋﻲ ﭘﺎﺳﭙﻮرت ﻛﻪ ﺑﻪﭘﻠﻴﺲ و ﻛﺎرﻓﺮﻣﺎﻳﺎن اﻣﻜﺎن ﻣﻲدﻫﺪ ﻛﻪ وﺿﻌﻴﺖ دﻗﻴﻖ‬ ‫ﻛﺎرﮔﺮان را ﺑﺪاﻧﻨﺪ‪ .‬ﻫﺮﻛﺎرﮔﺮي ﻛﻪ ﺑﺪون اﻳﻦ ﻛﺘﺎﺑﭽﻪ ﺳﻔﺮ ﻛﻨﺪ‪ ،‬ﺑﻪﻋﻨﻮان وﻟﮕﺮد دﺳﺖﮔﻴﺮ و ﺑﻪﻫﻤﻴﻦ اﻋﺘﺒﺎر ﻣﺤﻜﻮم ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬ ‫‪1804‬‬ ‫‪ 21‬ﻣﺎرس‪ :‬ﻗﺎﻧﻮن ﻣﺪﻧﻲ )ﻣﺎدهي ‪(1781‬؛ درﺻﻮرت دﻋﻮي ﺑﺮ ﺳﺮ دﺳﺘﻤﺰد درﻣﻘﺎﺑﻞ دادﮔﺎهﻫﺎ‪ ،‬ﺳﺨﻦ ﺻﺎﺣﺐﻛﺎر ﺑﺮ ﺳﺨﻦ‬ ‫ﻛﺎرﮔﺮ ارﺟﺤﻴﺖ دارد‪ .‬ﻓﻘﻂ در ‪ 1866‬ﺑﻮد ﻛﻪ اﻳﻦ ﻣﺎده ﻟﻐﻮ ﺷﺪ‪.‬‬ ‫‪1806‬‬ ‫‪ 18‬ﻣﺎرس‪ :‬ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺷﻮراﻫﺎي ﺣﻞ اﺧﺘﻼف ﺑﺮاي ﻓﻴﺼﻠﻪي دﻋﺎوي ﻛﺎرﮔﺮي‪ .‬ﻛﺎرﮔﺮان ﺳﺎده ﺑﻪاﻳﻦ ﺷﻮراﻫﺎ راه ﻧﺪارﻧﺪ‪.‬‬ ‫اوﻟﻴﻦ ﺷﻮراي ﺣﻞ اﺧﺘﻼف در ﻟﻴﻮن‪.‬‬ ‫‪1809‬‬ ‫‪ 11‬ژوﺋﻦ‪ :‬ﺗﺼﻮﻳﺐﻧﺎﻣﻪي ﻣﻜﻤﻞ ﻣﻘﺮرات ﻗﺎﻧﻮن ‪ 18‬ﻣﺎرس ‪ 1806‬درﻣﻮرد ﺷﻮراﻫﺎي ﺣﻞ اﺧﺘﻼف‪.‬‬ ‫‪1810‬‬ ‫ﻓﻮرﻳﻪ‪ :‬ﻣﻮاد ‪ 292 ،291‬و ‪ 414‬ﺗﺎ ‪ 416‬ﻗﺎﻧﻮن ﻣﺠﺎزات ﻛﻪ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻫﺮاﻧﺠﻤﻦ ﺑﻴﺶ از ﺑﻴﺴﺖ ﻧﻔﺮ را ﺗﺎﺑﻊ ﻣﻮاﻓﻘﺖ دوﻟﺖ‬ ‫ﻣﻲداﻧﺪ و ﻫﺮﮔﻮﻧﻪ اﺗﺤﺎد ﻛﺎرﮔﺮان را‪ ،‬ﺟﻬﺖ ﺗﻮﻗﻒ ﻛﺎر ﻳﺎ ﺑﺎﻻ ﺑﺮدن دﺳﺘﻤﺰد‪ ،‬ﺷﺪﻳﺪاً ﻣﺠﺎزات ﻣﻲﻧﻤﺎﻳﺪ‪.‬‬ ‫‪1812‬‬ ‫‪ 2‬ﻣﺎرس‪ :‬ﺷﻮرش ﮔﺮﺳﻨﮕﺎن در ﻛﺎن‪ .‬ﻓﺮﻣﺎن ﺳﺎزﻣﺎندﻫﻲ دو ﻣﻴﻠﻴﻮن ﺳﻮپ‪.‬‬ ‫‪1813‬‬ ‫‪ 3‬ژاﻧﻮﻳﻪ‪ :‬ﺗﺼﻮﻳﺐﻧﺎﻣﻪاي ﻛﻪ ده ﺳﺎﻟﮕﻲ را ﺑﻪﻋﻨﻮان ﺳﻨﻲ ﻛﻪ ﻛﻮدﻛﺎن ﻣﻲﺗﻮاﻧﻨﺪ در ﻣﻌﺎدنْ زﻳﺮ زﻣﻴﻦ ﺑﺮوﻧﺪ‪ ،‬ﺗﻌﻴﻴﻦ‬ ‫ﻣﻲﻛﻨﺪ‪.‬‬ ‫‪1814‬‬ ‫ﺳﻦـﺳﻴﻤﻮن و آﮔﻮﺳﺖ ﻛﻨﺖ‪ ،‬درﺑﺎرهي ﺗﺠﺪﻳﺪ ﺳﺎزﻣﺎن ﺟﺎﻣﻌﻪي اروﭘﺎ‪.‬‬ ‫‪1815‬‬ ‫ﻧﻮاﻣﺒﺮ‪ :‬اﻧﺘﺸﺎر ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﺗﺮاﻧﻪﻫﺎي ﺑِﺮاﻧﮋِه‪ .‬وي ﺷﺎﻋﺮ ﺗﺮاﻧﻪﺳﺮاي ﻣﺨﺎﻟﻒ ﺳﻠﻄﻨﺖ و ﺳﺘﺎﻳﺸﮕﺮ اﻧﻘﻼب و ﺑﻨﺎﭘﺎرت ﺑﻮد‪.‬‬ ‫‪1817‬‬ ‫ﻓﻮرﻳﻪ‪ :‬ﻧﺎآراﻣﻲ دﻫﻘﺎﻧﻲ در ﺑﺮي و ﺷﺎﻣﭙﺎﻧﻲ‪.‬‬

‫‪362‬‬

‫‪ 8‬ژوﺋﻦ‪ :‬ﺷﻮرش در ﻟﻴﻮن و ﺣﻮاﻟﻲ‪.‬‬ ‫‪ 13‬ژوﺋﻦ‪ :‬اوﻟﻴﻦ اﻋﺪامﻫﺎي ﻛﺎرﮔﺮان در ﻟﻴﻮن و ﺣﻮاﻟﻲ آن ﺗﻮﺳﻂ دادﮔﺎه ﺻﺤﺮاﺋﻲ‪.‬‬ ‫‪ 20‬ﺳﭙﺘﺎﻣﺒﺮ‪ :‬اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت‪ ،‬ﻛﻪ در ﻧﺘﻴﺠﻪي آن ﺑﺎ اﻓﺰاﻳﺶ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎن ﭼﭗ‪ ،‬اﻣﻜﺎن ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻓﺮاﻛﺴﻴﻮن ﻣﺴﺘﻘﻞ را در ﻣﺠﻠﺲ‬ ‫ﻓﺮاﻫﻢ آﻣﺪ‪.‬‬ ‫اﻛﺘﺒﺮ‪ :‬ﻣﺤﺎﻛﻤﻪي ﺷﻮرﺷﻴﺎن ژوﺋﻦ‪ ،‬اﺳﺎﺳﺎً ﻣﺮﻛﺐ از ﻛﺎرﮔﺮان‪ ،‬درﻣﻘﺎﺑﻞ دادﮔﺎه ﺻﺤﺮاﺋﻲ ﻟﻴﻮن‪.‬‬ ‫‪1818‬‬ ‫‪20‬ـ‪ 26‬اﻛﺘﺒﺮ‪ :‬اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت ﻣﻴﺎندورهاي‪ .‬ﻣﺴﺘﻘﻞﻫﺎ ﺑﻴﺴﺖ ﻛﺮﺳﻲ ﺑﻪدﺳﺖ ﻣﻲآورﻧﺪ‪.‬‬ ‫‪1819‬‬ ‫‪11‬ـ‪ 20‬ﺳﭙﺘﺎﻣﺒﺮ‪ :‬ﻣﻮﻓﻘﻴﺖ ﭼﭗ در اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت‪.‬‬ ‫‪1820‬‬ ‫‪ 3‬ژوﺋﻦ‪ :‬ﻧﺎآراﻣﻲ در ﭘﺎرﻳﺲ ﺑﻪﻣﻨﺎﺳﺒﺖ ﺑﺤﺚ ﭘﻴﺮاﻣﻮن »رأي ﻣﻀﺎﻋﻒ« ]ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺑﻴﺶﺗﺮ ﻣﺎﻟﻴﺎت ﻣﻲﭘﺮدازﻧﺪ‪ ،‬دوﺑﺎر‬ ‫رأي ﻣﻲدﻫﻨﺪ[‪ .‬داﻧﺸﺠﻮ ﻧﻴﻜﻼ ﻻﻟﻤﺎن ﺗﻮﺳﻂ ﻳﻚ ﮔﺎرد ﺳﻠﻄﻨﺘﻲ ﻛﺸﺘﻪ ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬ ‫‪ 9‬ژوﺋﻦ‪ :‬ﺑﻪﻣﻨﺎﺳﺒﺖ ﺧﺎكﺳﭙﺎري ﻧﻴﻜﻼ ﻻﻟﻤﺎن ﺗﻈﺎﻫﺮاﺗﻲ در ﺧﻴﺎﺑﺎنﻫﺎي ﭘﺎرﻳﺲ ﺑﻪراه ﻣﻲاﻓﺘﺪ ﻛﻪ در ﻓﻮﺑﻮر ﺳﻦآﻧﺘﻮان‬ ‫ﻛﺎرﮔﺮان زﻳﺎدي ﺑﻪآن ﻣﻲﭘﻴﻮﻧﺪﻧﺪ‪.‬‬ ‫‪ 19‬اوت‪ :‬ﺗﻼش ﺑﺮاي ﻗﻴﺎم در ﭘﺎرﻳﺲ‪ ،‬ﺑﻪاﺻﻄﻼح ﺑﺎزار ﻓﺮاﻧﺴﻪ‪ .‬ﺗﻼشﻫﺎي دﻳﮕﺮي در ﻟﻴﻮن و ﻛﻮﻟﻤﺎر ﺻﻮرت ﻣﻲﮔﻴﺮد‪.‬‬ ‫‪1821‬‬ ‫اول ﻣﻪ‪ :‬اﻳﺠﺎد ﺷﺎرﺑﻮﻧﺮي )ﺳﺎزﻣﺎﻧﻲ ﺳﻴﺎﺳﻲ و ﻣﺨﻔﻲ( در ﭘﺎرﻳﺲ‪.‬‬ ‫‪1822‬‬ ‫ﺷﻜﺴﺖ ﺗﻼش ﺑﺮاي ﻗﻴﺎم در ﺷﺎرﺑﻮﻧﺮي در ﺑِﻠﻔﻮر )ژاﻧﻮﻳﻪ و ژوﺋﻴﻪ(‪ ،‬ﺗﻮار و ﺳﻮﻣﻮر )ﻓﻮرﻳﻪ( ﻛﻪ در ﻣﺎه ﺳﭙﺘﺎﻣﺒﺮ ﺑﺎ اﻋﺪام‬ ‫ﭼﻬﺎر ﮔﺮوﻫﺒﺎن ﻻروﺷ‪‬ﻞ ﺑﻪاوج ﺧﻮد ﻣﻲرﺳﺪ‪ .‬اﻧﺘﺸﺎر رﺳﺎﻟﻪي ﺷﺎرل ﻓﻮرﻳﻪ در زﻣﻴﻨﻪ ﺳﺎزﻣﺎن ﻛﺸﺎورزي ﺧﺎﻧﮕﻲ‪ .‬ﺟﻨﺒﺶ‬ ‫ﻓﻮرﻳﺮﻳﺴﺖ در آﻏﺎز ﺟﺰ ﻣﻌﺪودي ﻫﻮادار ﭘﻴﺪا ﻧﻤﻲﻛﻨﺪ‪ ،‬وﻟﻲ در دﻫﻪي ‪ 1830‬ﺑﻪاﻫﺘﻤﺎم وﻳﻜﺘﻮر ﻛُﻨﺴﻴﺪ‪‬ران ﺑﻪﺳﺮﻋﺖ ﺑﺴﻂ‬ ‫ﻣﻲﻳﺎﺑﺪ‪.‬‬ ‫‪1824‬‬ ‫‪6‬ـ‪ 8‬اوت‪ :‬اﻋﺘﺼﺎب و ﺗﻈﺎﻫﺮات ﺑﻴﺶ از ‪ 1500‬ﻛﺎرﮔﺮ رﻳﺴﻨﺪه در اوﻟﻢ ﻧﺰدﻳﻚ روآن و ﻛﻤﻮنﻫﺎي ﻣﺠﺎور ﻛﻪ ﺑﺮاي‬ ‫ﻫﻤﻪي ﻛﺎرﺧﺎﻧﻪﻫﺎي ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺧﻮاﻫﺎن ﺷﺮاﺋﻂ ﻛﺎر و دﺳﺘﻤﺰد ﻳﻜﺴﺎن ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬ ‫‪1825‬‬ ‫‪ 19‬ﻣﻪ‪ :‬ﻣﺮگ ﻛﻠﻮد ﻫﺎﻧﺮي د‪‬ﺳﻦـﺳﻴﻤﻮن‪ ،‬ﻣﺆﻟﻒ »ﺷﺮﻋﻴﺎت ﺻﺎﺣﺒﺎن ﺻﻨﺎﻳﻊ« و »ﻣﺴﻴﺤﻴﺖ ﻧﻮﻳﻦ«‪ .‬ﮔﺮﭼـﻪ ﻧﻈﺮات او در‬ ‫‪363‬‬

‫زﻣﺎن ﺣﻴﺎتاش ﻃﺮفدار ﭼﻨﺪاﻧﻲ ﻧﺪاﺷﺖ‪ ،‬وﻟﻲ ﭘﺲ از ﻣﺮگ او‪ ،‬ﺑﻪﻫﻤﺖ ﻫﻮاداراناش )ﺑﻴﻦ ﺳﺎلﻫﺎي ‪ 1826‬و ‪،(1830‬‬ ‫ﮔﺮوﻫﻲ از ﻧﺨﺒﮕﺎن ﺑﺮﺟﺴﺘﻪ و ﻓﻌﺎل را ﮔﺮد ﻫﻢ آورد‪.‬‬ ‫اول اﻛﺘﺒﺮ‪ :‬اﻧﺘﺸﺎر اوﻟﻴﻦ ﺷﻤﺎرهي »ﺗﻮﻟﻴﺪﻛﻨﻨﺪهي ﺳﻦـﺳﻴﻤﻮﻧﻲ« ﻛﻪ ﺷﻤﺎرهي آﺧﺮ آن در دﺳﺎﻣﺒﺮ ﻣﻨﺘﺸﺮ ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬ ‫‪1826‬‬ ‫اول ﻧﻮاﻣﺒﺮ‪ :‬آﻏﺎز اﻧﺘﺸﺎر ﻣﺠﻠﻪي دادﮔﺎهﻫﺎ‪.‬‬ ‫‪ 30‬ﻧﻮاﻣﺒﺮ‪ :‬ﻣﺮاﺳﻢ ﺧﺎكﺳﭙﺎري ﻣﺘﺸﻨﺞ ژﻧﺮال ﻓﻮا‪.‬‬ ‫‪1827‬‬ ‫‪ 30‬ﻣﺎرس‪ :‬ﺧﺎكﺳﭙﺎري ﻻروﺷﻔﻮﻛﻮـاﻳﺎﻧﻜﻮر ﻛﻪ ﺑﻪﺷﻮرش ﺗﺒﺪﻳﻞ ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬ ‫‪ 29‬آورﻳﻞ‪ :‬ﺗﻈﺎﻫﺮات ﺟﻤﻬﻮريﺧﻮاﻫﺎﻧﻪ ﻋﻠﻴﻪ ﻗﺎﻧﻮن ﻣﻄﺒﻮﻋﺎت‪ .‬اﻧﺤﻼل ﮔﺎرد ﻣﻠﻲ ﭘﺎرﻳﺲ‪.‬‬ ‫‪ 24‬اوت‪ :‬در ﭘﺎرﻳﺲ‪ ،‬ﺗﻈﺎﻫﺮات ﺟﻤﻬﻮريﺧﻮاﻫﺎﻧﻪي ‪ 100/000‬ﻧﻔﺮي ﺑﻪﻣﻨﺎﺳﺒﺖ ﺧﺎكﺳﭙﺎري ﻣﺎﻧﻮﺋﻞ‪ ،‬ﻧﻤﺎﻳﻨﺪهي ﻟﻴﺒﺮال‬ ‫ﻣﺠﻠﺲ در ﭘﺮﻻﺷﺰ‪.‬‬ ‫ﺳﭙﺘﺎﻣﺒﺮ‪ :‬ﺑﻨﻴﺎنﮔﺰاري ﺟﺎﻣﻌﻪي ﻣﻮﺗﻮاﻟﻴﺴﺖ ﻟﻴﻮن ﺗﻮﺳﻂ ﺗﻮﺳﻂ ﭘﻲﻳِﺮ ﺷﺎرﻧﻴﻪ ﺳﻠﻄﻨﺖﻃﻠﺐ‪.‬‬ ‫‪17‬ـ‪ 20‬ﻧﻮاﻣﺒﺮ‪ :‬ﭘﺲ از ﭘﻴﺮوزي اﻧﺘﺨﺎﺑﺎﺗﻲ اﭘﻮزﻳﺴﻴﻮن‪ ،‬ﺗﻈﺎﻫﺮات ﺧﺸﻮﻧﺖآﻣﻴﺰ‪ ،‬ﻣﺨﺼﻮﺻﺎً در ﭘﺎرﻳﺲ؛ و ﺳﺮﻛﻮﺑﻲ ﻧﻪ ﻛﻢﺗﺮ‬ ‫ﺧﺸﻮﻧﺖﺑﺎر‪ .‬از ﻛﺸﺘﻪ و زﺧﻤﻲ‪ ،‬اﺳﺎﺳﺎً در ﻣﻴﺎن ﻛﺎرﮔﺮان ﺻﺤﺒﺖ ﻣﻲﺷﺪ‪.‬‬ ‫‪ 30‬ﻧﻮاﻣﺒﺮ‪ :‬ﺟﺎﻣﻌﻪي ﻣﻮﺗﻮاﻟﻴﺴﺖ ﻟﻴﻮن از ﺷﻬﺮدار ﺟﻮز ﻣﻲﮔﻴﺮد‪.‬‬ ‫‪1828‬‬

‫ﺳ‪‬ﻦـاَﻣﺎن ﺑﺎزار ﻛﺘﺎب دﻛﺘﺮﻳﻦ ﺳﻦـﺳﻴﻤﻮن را ﻣﻨﺘﺸﺮ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬دوﺋﻮﻧﺎروﺗﻲ ﺗﺎرﻳﺨﭽﻪي ﺗﻮﻃﺌﻪي ﺑﺮاﺑﺮﻫﺎ را در ﺑﺮوﻛﺴﻞ‬ ‫ﻣﻨﺘﺸﺮ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬ﻋﻤﻞ او و ﻫﻢﭼﻨﻴﻦ ﻣﻮﻓﻘﻴﺖ اﻳﻦ ﻛﺘﺎب‪ ،‬ﺑﺎﻧﻲ ﺟﻨﺒﺶ ﻧﺌﻮﺑﺎﺑ‪‬ﻔﻲ ﭘﺲ از ‪ 1830‬اﺳﺖ؛ ﻛﻪ اﻟﻬﺎمﺑﺨﺶ‬ ‫اﻧﺠﻤﻦﻫﺎي ﻣﺨﻔﻲ اواﻳﻞ دﻫﻪي ﺳﻠﻄﻨﺖ ژوﺋﻴﻪ اﺳﺖ ﻛﻪ در دﻫﻪي ﺑﻌﺪ ﻧﻴﺰ ﮔﺴﺘﺮش ﻣﻲﻳﺎﺑﺪ‪.‬‬ ‫‪1829‬‬ ‫ژوﺋﻦ‪ :‬ﺗﺄﺳﻴﺲ ﻓﺮاﻧﺴﻪي ﺟﻮان‪.‬‬ ‫‪ 8‬ژوﺋﻦ‪ :‬آﻏﺎز اﻧﺘﺸﺎر ﺗﺮﻳﺒﻮن ﺷﻬﺮﺳﺘﺎنﻫﺎ‪.‬‬ ‫اوت‪ :‬آﻏﺎز اﻧﺘﺸﺎر ﺳﺎزﻣﺎنده ﺳﻦـﺳﻴﻤﻮﻧﻲ‪.‬‬ ‫دﺳﺎﻣﺒﺮ‪ :‬اﻧﺘﺸﺎر ﻣﺠﺪد ﺗﺮﻳﺒﻮن ﭘﺲ از ﻳﻚ وﻗﻔﻪي دوﻣﺎﻫﻪ‪.‬‬ ‫‪1830‬‬ ‫ﻓﻮرﻳﻪ‪ :‬اﻧﺘﺸﺎر اﻧﻘﻼب‪ ،‬ﺗﻮﺳﻂ ژ‪ .‬ﻓﺎزي و آﻧﺘﻮﻧﻲ ﺗﻮره‪.‬‬ ‫‪ 28‬ﻓﻮرﻳﻪ‪ :‬اﻳﺠﺎد ﻛﺎرﮔﺎهﻫﺎ ﺑﺮاي ﻛﺎرﮔﺮان ﺑﻴﻜﺎر‪.‬‬ ‫‪27‬ـ‪28‬ـ‪» :29‬ﺳﻪ روز ﭘﺮاﻓﺘﺨﺎر«‪ .‬ﺑﺎرﻳﻜﺎد در ﭘﺎرﻳﺲ‪ .‬در ﻣﺎه اوت ﻟﻮﺋﻲﻓﻴﻠﻴﭗ ﺟﺎﻧﺸﻴﻦ ﺷﺎرل دﻫﻢ ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬ ‫‪ 30‬ژوﺋﻴﻪ‪ :‬اﻳﺠﺎد ﺟﺎﻣﻌﻪي دوﺳﺘﺎن ﻣﺮدم‪.‬‬

‫‪364‬‬

‫‪ 31‬ژوﺋﻴﻪ‪ :‬آﺧﺮﻳﻦ ﺗﻼش ﺑﺮاي ﻣﻤﺎﻧﻌﺖ از ﻻﻓﺎﻳﺖ ﺑﺮاي ﺗﺤﻮﻳﻞ ﻗﺪرت ﺑﻪﻟﻮﺋﻲﻓﻴﻠﻴﭗ اورﻟﺌﺎن ﺷﻜﺴﺖ ﻣﻲﺧﻮرد‪.‬‬ ‫ژوﺋﻴﻪـﻧﻮاﻣﺒﺮ‪ :‬اﻋﺘﺼﺎب ﺑﺮاي اﻓﺰاﻳﺶ دﺳﺘﻤﺰد و ﺗﻘﻠﻴﻞ ﺳﺎﻋﺎت روز ﻛﺎر در روآن‪ ،‬دارﻣﻮﺗﺎل‪ ،‬ﭘﺎرﻳﺲ‪ ،‬روﺑِﻪ و ﻟﻴﻤﻮژ‪.‬‬ ‫‪17‬ـ‪ 20‬اﻛﺘﺒﺮ‪ :‬ﻧﺎآراﻣﻲ ﺷﺪﻳﺪ در ﭘﺎرﻳﺲ ﺑﻪﻣﻨﺎﺳﺒﺖ ﻣﺤﺎﻛﻤﻪي وزراي ﺷﺎرل دﻫﻢ‪ .‬ﭘﺨﺶ وﺳﻴﻊ اﻋﻼﻣﻴﻪ در ﻣﺤﻼت‬ ‫ﻛﺎرﮔﺮﻧﺸﻴﻦ ﻛﻪ ﺷﻬﺮوﻧﺪان را ﺑﺮداﺷﺘﻦ ﺳﻼح ﺑﺮاي ﭘﺲ ﮔﺮﻓﺘﻦ ﺣﻘﻮﻗﻲ ﻛﻪ از آنﻫﺎ ﺳﻠﺐ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ ،‬دﻋﻮت ﻣﻲﻛﻨﺪ‪.‬‬ ‫دﺳﺎﻣﺒﺮ‪ :‬روزﻧﺎﻣﻪي لُﮔﻠﻮب ﺑﻪاﺑﺘﻜﺎر ﭘﻲﻳﺮ ﻟُﺮو ﺑﻪﺳﻦـﺳﻴﻤﻮﻧﻲﻫﺎ ﻣﻲﭘﻴﻮﻧﺪد‪.‬‬ ‫‪20‬ـ‪ 22‬دﺳﺎﻣﺒﺮ‪ :‬ﺟﻮﺷﺶ ﺟﺪﻳﺪ و ﭘﺨﺶ ﺑﻴﺎﻧﻴﻪ »ﺧﻄﺎب ﺑﻪﻣﺮدم« ﻛﻪ ﻣﺤﻼت ﻣﺮدﻣﻲ را ﺑﻪﻋﻤﻞ و ﻣﻄﺎﻟﺒﻪي ﻣﺠﻠﺴﻲ‬ ‫ﺑﺮاي ﻣﺤﻼت ﻣﺮدﻣﻲ ﻛﻪ ﻫﺮﺳﺎل ﺗﺠﺪﻳﺪ ﺷﻮد‪ ،‬دﻋﻮت ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬ﺗﻈﺎﻫﺮات ﻛﺎرﮔﺮي و داﻧﺸﺠﻮﺋﻲ ﺑﺴﻴﺎر ﺧﺸﻮﻧﺖآﻣﻴﺰ و‬ ‫ﺑﻪدﻧﺒﺎل آن دﺳﺖﮔﻴﺮيﻫﺎي وﺳﻴﻊ‪.‬‬ ‫‪1831‬‬ ‫ژاﻧﻮﻳﻪ‪ :‬ﻗﻀﻴﻪ ﺷﻮراي آﻛﺎدﻣﻲ ﻛﻪ از ﻃﺮف داﻧﺸﺠﻮﻳﺎن ﺑﻪﻋﻨﻮان ﻳﻚ دادﮔﺎه ﺻﺤﺮاﺋﻲ ﻣﺤﻜﻮم ﺷﺪ‪ .‬ﺗﻈﺎﻫﺮات‬ ‫ﺧﺸﻮﻧﺖآﻣﻴﺰ‪ .‬دﺳﺖﮔﻴﺮي ﻣﺴﺌﻮﻻن داﻧﺸﺠﻮﺋﻲ )اوﮔﻮﺳﺖ ﺑﻼﻧﻜﻲ‪ ،‬ژانـﻓﺮاﻧﺴﻮا داﻧﺘﻮن و ﭘﻠﻮك(‪.‬‬ ‫‪ 8‬ﻓﻮرﻳﻪ‪ :‬لُﮔﻠﻮب »ﻋﺮﻳﻀﻪ ﻳﻚ ﭘﺮوﻟﺘﺮ ﺑﻪﻣﺠﻠﺲ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎن«‪ ،‬ﻧﻮﺷﺘﻪي ﺷﺎرل ﺑﺮاﻧﮋه ـﻛﺎرﮔﺮ ﺳﺎﻋﺖﺳﺎزـ را ﻣﻨﺘﺸﺮ‬ ‫ﻣﻲﻛﻨﺪ‪.‬‬ ‫‪14‬ـ‪ 15‬ﻓﻮرﻳﻪ‪ :‬ﺷﻮرش ﻣﺮدﻣﻲ ﺿﺪروﺣﺎﻧﻲ و ﺿﺪﻟ‪‬ﮋﻳﺘﻴﻤﻴﺴﺘﻲ در ﭘﺎرﻳﺲ و ﺑﻌﺪ در ﺷﻬﺮﺳﺘﺎنﻫﺎ‪.‬‬ ‫ﻣﺎرسـژوﺋﻦ‪ :‬ﺗﻈﺎﻫﺮات ﻋﻠﻴﻪ ﺑﻪﻛﺎرﮔﺮﻓﺘﻦ ﻣﺎﺷﻴﻦ در ﻧﺎﻧﺖ‪ ،‬ﺳ‪‬ﻨﺖﺗﻴِﻦ‪ ،‬ﺑﻮردو و ﻟُﻬﺎور‪.‬‬ ‫‪6‬ـ‪ 10‬آورﻳﻞ‪ :‬ﻣﺤﺎﻛﻤﻪي ﻧﻮزده ﺟﻤﻬﻮريﺧﻮاه ﻛﻪ در وﻗﺎﻳﻊ دﺳﺎﻣﺒﺮ ﺗﺤﺖ ﺗﻌﻘﻴﺐ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﻫﻴﺌﺖ ﻣﻨﺼﻔﻪي‬ ‫دادﮔﺎه ﺟﻨﺎﺋﻲ آنﻫﺎ را ﺗﺒﺮﺋﻪ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬ﺗﻈﺎﻫﺮات ﻣﺮدﻣﻲ وﺳﻴﻊ‪.‬‬ ‫‪9‬ـ‪ 12‬آورﻳﻞ‪ :‬ﺷﻮرش ﻛﺎرﮔﺮان اﺑﺮﻳﺸﻢﻛﺎر ﻟﻴﻮن‪.‬‬ ‫ژوﺋﻦ‪ :‬ﻧﺎآراﻣﻲ ﺷﺪﻳﺪ و ﺷﻮرش در ﻓﻮﺑﻮر ﺳ‪‬ﻦـد‪‬ﻧﻲ ﺑﻪﺧﺎﻃﺮ وﺿﻌﻴﺖ اﻗﺘﺼﺎدي‪ .‬ﺳﺮﻛﻮب ﺑﺴﻴﺎر ﺳﺨﺖ‪ .‬ﻗﺮﺑﺎﻧﻲﻫﺎي زﻳﺎد‪.‬‬ ‫اول ژوﺋﻦ‪ :‬ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺟﺎﻣﻌﻪي اﻧﺴﺎندوﺳﺘﺎن از ﺳﻮي ﻛﺎرﮔﺮان ﺧﻴﺎط ﭘﺎرﻳﺲ‪.‬‬ ‫اول ژوﺋﻴﻪ‪ :‬ﺗﺤﻮﻳﻞ اوﻟﻴﻦ ﻧﺸﺮﻳﻪ ﺟﺎﻣﻌﻪي دوﺳﺘﺎن ﻣﺮدم‪.‬‬ ‫‪ 14‬ژوﺋﻴﻪ‪ :‬ﺷﻮرش ﻣﺮدﻣﻲ‪ .‬ﺗﻼش ﺑﺮاي ﻛﺎﺷﺘﻦ درﺧﺖ ﺑﺮاﺑﺮي در ﻣﻴﺪان ﺑﺎﺳﺘﻴﻞ‪ .‬ﺑﻴﺶ از ‪ 1500‬ﺗﻈﺎﻫﺮﻛﻨﻨﺪه ﺗﻮﺳﻂ‬ ‫ﭘﻠﻴﺲﻫﺎﺋﻲ ﻛﻪ ﺧﻮد را ﺑﻪﻫﻴﺌﺖ ﮔﺎرﮔﺮان درآورده ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﻣﺘﻔﺮق ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬ ‫‪ 7‬ﺳﭙﺘﺎﻣﺒﺮ‪ :‬ﺗﻈﺎﻫﺮات ‪ 1500‬ﻛﺎرﮔﺮ ﻧﺴﺎﺟﻲ در ﭘﺎرﻳﺲ و ﺑﻪدﻧﺒﺎل آن ﺷﻮرﺷﻲ ﻛﻪ ﺗﺎ ‪ 17‬ﺳﭙﺘﺎﻣﺒﺮ ﻃﻮل ﻛﺸﻴﺪ‬ ‫اﻛﺘﺒﺮ‪ :‬ﻣﺎﻧﻴﻔﺴﺖ ﺳﻦـﺳﻴﻤﻮﻧﻲ ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ ﺗﺒﻠﻴﻐﺎت وﺳﻴﻊ در ﺷﻬﺮﺳﺘﺎنﻫﺎ‪.‬‬ ‫‪ 30‬اﻛﺘﺒﺮ‪ :‬اوﻟﻴﻦ ﺷﻤﺎرهي »ﭘﮋواك ﻛﺎرﺧﺎﻧﻪ« )ﻟﻴﻮن(‪.‬‬ ‫ﻧﻮاﻣﺒﺮ‪ :‬اﻧﺸﻌﺎب در ﻣﻜﺘﺐ ﺳﻦـﺴﻴﻤﻮﻧﻲ‪ .‬آﺧﺮﻳﻦ اﻋﻀﺎي وﻓﺎدار ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ ﭘﺮوﺳﭙﺮ آﻧﻔﺎﻧﺘَﻦ ﺑﻪﻣﺼﺮ ﻣﻲروﻧﺪ‪ .‬ﺳﺎﻳﺮ ﻣﺮﻳﺪان‬ ‫ﻋﻠﻨﺎً ﺑﻪﻓﻮرﻳِﺮﻳﺴﻢ ﻣﻲﭘﻴﻮﻧﺪﻧﺪ‪.‬‬ ‫‪20‬ـ‪ 22‬ﻧﻮاﻣﺒﺮ‪ :‬ﻃﻐﻴﺎن ﻛﺎرﮔﺮان اﺑﺮﻳﺸﻢﻛﺎر ﻟﻴﻮن‪ .‬ﺷﻜﺴﺖ ﻣﺬاﻛﺮاﺗﻲ ﻛﻪ ﺗﻮﺳﻂ ﻓﺮﻣﺎﻧﺪار اﻧﺠﺎم ﻣﻲﺷﺪ‪ .‬ﻗﻴﺎم‪ .‬ﺳﺮﻛﻮب‬ ‫ﺳﺨﺖ ﺑﻪرﻫﺒﺮي ﺳﻮل‪ .‬اﻳﻦ ﻃﻐﻴﺎن در ‪ 3‬دﺳﺎﻣﺒﺮ ﺧﺎﺗﻤﻪ ﻣﻲﮔﻴﺮد‪.‬‬ ‫‪1832‬‬ ‫ژاﻧﻮﻳﻪ‪ :‬ﻣﺤﺎﻛﻤﻪي ﻣﻌﺮوف ﺑﻪ»ﭘﺎﻧﺰده ﻧﻔﺮ« ﻋﻠﻴﻪ ﮔﺮداﻧﻨﺪﮔﺎن ﺟﺎﻣﻌﻪي دوﺳﺘﺎن ﻣﺮدم‪ .‬ﻣﺤﻜﻮﻣﻴﻦ )اوﮔﻮﺳﺖ ﺑﻼﻧـﻜﻲ‪،‬‬

‫‪365‬‬

‫ﺑﻮﻧﻴﺎ‪ ،‬ﻓﺮاﻧﺴﻮا‪ ،‬ﮔﻴﻮم ژِروِه‪ ،‬ﻓﺮاﻧﺴﻮا‪ ،‬وﻧﺴﺎن راﺳﭙﺎي‪ ،‬آﻧﺘﻮﻧﻲ ﺗﻮره( ﻓﺮﺟﺎمﺧﻮاﻫﻲ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ﻣﺤﻜﻮﻣﻴﺖ آنﻫﺎ در ‪ 27‬ﺳﭙﺘﺎﻣﺒﺮ‬ ‫ﺗﺄﺋﻴﺪ ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬ﺟﺎﻣﻌﻪي دوﺳﺘﺎن ﻣﺮدم رﺳﻤﺎً ﻣﻨﺤﻞ ﻣﻲ ﮔﺮدد‪ ،‬وﻟﻲ ﺑﻪﻓﻌﺎﻟﻴﺖﻫﺎي ﺧﻮد اداﻣﻪ ﻣﻲدﻫﺪ‪.‬‬ ‫ﻓﻮرﻳﻪ‪ :‬ﭼﻨﺪﻳﻦ ﻣﻮرد ﻣﺤﺎﻛﻤﻪي ﻣﻄﺒﻮﻋﺎﺗﻲ‪ .‬ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻳﻚ ﻛﻤﻴﺴﻴﻮن ﻛﺎرﮔﺮي در درون ﺟﺎﻣﻌﻪي دوﺳﺘﺎن ﻣﺮدم‪.‬‬ ‫‪ 29‬ﻣﺎرس‪ :‬اﻋﻼن رﺳﻤﻲ اﭘﻴﺪﻣﻲ وﺑﺎ در ﭘﺎرﻳﺲ‪.‬‬ ‫اول آورﻳﻞ‪ :‬ﻃﻐﻴﺎن زﻧﺪاﻧﻴﺎن ﺳﻦـﭘﻼژي ﺑﺎ ﭘﺸﺘﻴﺒﺎﻧﻲ ﭼﻨﺪﻳﻦ ﺷﻌﺒﻪ از ﺟﺎﻣﻌﻪي دوﺳﺘﺎن ﻣﺮدم‪ .‬ﻳﻚ ﻛﺸﺘﻪ‪ .‬آﻏﺎز ﺷﻮرش‬ ‫ﻛﻬﻨﻪﭼﻴﻦﻫﺎي ﭘﺎرﻳﺲ‪.‬‬ ‫ﭘﺎﻳﺎن آورﻳﻞ‪ :‬ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺷﻌﺒﻪي ﺣﻘﻮق ﺑﺸﺮ در درون ﺟﺎﻣﻌﻪي دوﺳﺘﺎن ﻣﺮدم‪ .‬ﭘﺎﻳﺎن ﻛﺎر لُﮔﻠﻮب )‪ 20‬آورﻳﻞ(‪.‬‬ ‫‪5‬ـ‪ 6‬ژوﺋﻦ‪ :‬ﻗﻴﺎم در ﭘﺎرﻳﺲ ﺑﻪﻣﻨﺎﺳﺒﺖ ﺧﺎكﺳﭙﺎري ژﻧﺮال ﻻﻣﺎرك‪ .‬آﺧﺮﻳﻦ ﮔﺮوه ﺷﻮرﺷﻴﺎن ﻗﻬﺮﻣﺎﻧﺎﻧﻪ در اﻃﺮاف ﺣﺼﺎر‬ ‫ﺳﻦـﻣﺮي ﻣﻲﺟﻨﮕﻨﺪ‪ .‬ﺑﻴﻼن ﺧﻴﻠﻲ ﺳﻨﮕﻴﻦ اﺳﺖ‪ :‬ﺣﺪاﻗﻞ ‪ 150‬ﻛﺸﺘﻪ از ﺟﺎﻧﺐ ﺷﻮرﺷﻴﺎن‪ ،‬ﺑﻴﺶ از ‪ 400‬ﻣﺠﺮوح و ﺑﻴﺶ از‬ ‫‪ 1500‬ﺑﺎزداﺷﺖ‪ 134 .‬ﻛﺸﺘﻪ و ‪ 326‬ﻣﺠﺮوح از ﺟﺎﻧﺐ اﻧﺘﻈﺎﻣﺎت‪.‬‬ ‫ﺗﺎﺑﺴﺘﺎن‪ :‬ﺗﻮﻟﺪ ﺟﺎﻣﻌﻪي ﺣﻘﻮق ﺑﺸﺮ‪.‬‬ ‫‪27‬ـ‪ 28‬اوت‪ :‬ﻣﺤﺎﻛﻤﻪي ﺳﻦـﺳﻴﻤﻮﻧﻲﻫﺎ در دادﮔﺎه ﺟﻨﺎﺋﻲ ﭘﺎرﻳﺲ‪ .‬ﻣﺤﻜﻮﻣﻴﺖ ﭘﺮوﺳﭙِﺮ آﻧﻔﺎﻧﺘَﻦ‪ ،‬ﻣﻴﺸﻞ ﺷﻮاﻟﻴﻪ و ﺷﺎرل‬ ‫دووِرﻳﻪ ﺑﻪﻳﻚ ﺳﺎل زﻧﺪان‪.‬‬ ‫‪23‬ـ‪ 31‬اﻛﺘﺒﺮ‪ :‬ﻣﺤﺎﻛﻤﻪي ﺷﻮرﺷﻴﺎن ﺣﺼﺎر ﺳﻦـﻣﺮي‪ .‬ك‪ .‬ژان ﻛﻪ درﮔﻴﺮي را رﻫﺒﺮي ﻛﺮده ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﻪﺗﺒﻌﻴﺪ ﻣﺤﻜﻮم‬ ‫ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬ ‫ﻧﻮاﻣﺒﺮـدﺳﺎﻣﺒﺮ‪ :‬ﭼﻨﺪ دﺳﺘﻪ از ﻣﺒﻠﻐﻴﻦ ﺳﻦـﺳﻴﻤﻮﻧﻲ )در ﻣﺠﻤﻮع ﭼﻬﻞ ﻧﻔﺮي( ﭘﺎرﻳﺲ را ﺑﻪﻋﺰم ﻟﻴﻮن ﻛﻪ ﻗﺮار اﺳﺖ در‬ ‫آنﺟﺎ »ارﺗﺶ ﻣﺴﺎﻟﻤﺖﺟﻮي ﻛﺎرﮔﺮان« ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺷﻮد‪ ،‬ﺗﺮك ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬ ‫آﻏﺎز ﻣﺤﺎﻛﻤﻪي ﻣﻌﺮوف ﺑﻪ»ﺣﻖ ﺗﺸﻜﻴﻞ اﻧﺠﻤﻦ« ﻋﻠﻴﻪ ﺟﺎﻣﻌﻪي دوﺳﺘﺎن ﻣﺮدم‪ .‬اﻳﻦ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺑﻪﻃﻮر ﻗﻄﻌﻲ ﻣﻨﺤﻞ‬ ‫ﻣﻲﺷﻮد‪ ،‬وﻟﻲ ﺗﺒﺮﺋﻪي ﻣﺘﻬﻤﺎن ﺑﻪآن اﻣﻜﺎن ﻣﻲدﻫﺪ‪ ،‬ﺑﺎز ﻫﻢ ﻣﺪﺗﻲ ﺑﺮﺟﺎ ﺑﻤﺎﻧﺪ‪.‬‬ ‫‪1833‬‬ ‫‪ 25‬ژاﻧﻮﻳﻪ‪ :‬ﺗﺮﻳﺒﻮن ﻓﻬﺮﺳﺖ ﭘﻨﺞ اﻧﺠﻤﻦ ﺑﺰرگ‪» ‬وﻃﻦﭘﺮﺳﺖ«‪ ،‬ازﺟﻤﻠﻪ ﺟﺎﻣﻌﻪي دوﺳﺘﺎن ﻣﺮدم و ﺟﺎﻣﻌﻪي ﺣﻘﻮق ﺑﺸﺮ‪،‬‬ ‫را ﻣﻨﺘﺸﺮ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬ﺻﺮفﻧﻈﺮ از ﺟﺎﻣﻌﻪي »از ﺗﻮ ﺣﺮﻛﺖ از ﺧﺪا ﺑﺮﻛﺖ« ﻛﻪ ﻛﺎﻣﻼً از ﺟﻨﺒﺶ ﻛﺎرﮔﺮي دور اﺳﺖ‪ ،‬ﺳﺎﻳﺮﻳﻦ‬ ‫)اﻧﺠﻤﻦﻫﺎي آﻣﻮزش آزاد ﻣﺮدم و آزادي ﻣﻄﺒﻮﻋﺎت( ﻧﻘﺶ اﻧﻜﺎرﻧﺎﭘﺬﻳﺮي ﺑﺎزي ﻛﺮدﻧﺪ‪.‬‬ ‫اول ﻓﻮرﻳﻪ‪ :‬ﻻﭘﻮﻧﺮه ﻛﻪ در زﻧﺪان ﺳﻨﺖـﭘِﻼژي ﻣﺤﺒﻮس اﺳﺖ‪ ،‬ﻧﺎﻣﻪي ﺧﻮد ﺧﻄﺎب ﺑﻪﭘﺮوﻟﺘﺮﻫﺎ را ﻣﻨﺘﺸﺮ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬ﺑﻪدﻧﺒﺎل‬ ‫اﻳﻦ ﻧﺎﻣﻪ ﺑﻪﺗﺎرﻳﺦ ‪ 26‬ﻣﺎرس ﻧﺎﻣﻪي دوﻣﻲ ﺧﻄﺎب ﺑﻪﭘﺮوﻟﺘﺮﻫﺎ ﻣﻲآﻳﺪ‪ .‬اوﻟﻴﻦ اﻳﻦ ﻧﻮﺷﺘﻪﻫﺎ ﺑﺮاي ﻧﻮﻳﺴﻨﺪه ﺑﻪﻗﻴﻤﺖ ﻣﺤﻜﻮﻣﻴﺖ‬ ‫در ‪ 27‬ژوﺋﻦ ﺑﻌﺪ ﺗﻤﺎم ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬ ‫‪ 20‬ﻣﻪ‪ :‬ﻗﻴﺎم ﻣﻌﻨﺪنﭼﻴﺎن در آﻧﺰَن‪.‬‬ ‫ژوﺋﻴﻪ‪ :‬اﻧﺘﺸﺎر روزﻧﺎﻣﻪي اﺗﻴِﻦ ﻛﺎﺑﻪ‪ ،‬لُﭘ‪‬ﭙﻮﻟ‪‬ﺮ )ﻣﺮدﻣﻲ(‪.‬‬ ‫ﺳﭙﺘﺎﻣﺒﺮـاﻛﺘﺒﺮ‪ :‬ﺗﺠﺪﻳﺪﺳﺎزﻣﺎن اﻧﺠﻤﻦ ﺣﻘﻮق ﺑﺸﺮ ﭘﺲ از ﭼﻨﺪ ﻣﺎه ﻛﺸﻤﻜﺶ دروﻧﻲ ﺑﻴﻦ »ژﻳﺮوﻧﺪنﻫﺎ« ﺑﺎ )ﻓﺮاﻧﺴﻮا وﻧﺴﺎن‬ ‫راﺳﭙﺎي( و »ﻣﻮﻧﺘﺎﻧﻴﺎرﻫﺎ« )ﺑﺎ ﻧﺎﭘﻠﺌﻮن ﻟُﺒ‪‬ﻦ(‪ .‬در درون اﻳﻦ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻛﻤﻴﺘﻪاي ﺑﺎ ﻣﺴﺌﻮﻟﻴﺖ آﻣﻮزش و ﺳﺎزﻣﺎندﻫﻲ ﻛﺎرﮔﺮي‬ ‫ﺳﺎﺧﺘﻪ ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬اﻳﻦ ﻛﻤﻴﺘﻪ ﻧﺌﻮﺑﺎﺑ‪‬ﻮﻓﻴﺴﺖﻫﺎﺋﻲ ﻧﻈﻴﺮ ﻧﺎﭘﻠﺌﻮن ﻟُﺒ‪‬ﻦ و ﻛﺎرﮔﺮاﻧﻲ ﻧﻈﻴﺮ آﻟﻔﻮﻧﺲ ﮔﺮﻳﻨﻴﻮن )ﻛﺎرﮔﺮ ﺧﻴﺎط( را ﺑﺎ ﻫﻢ‬ ‫ﺟﻤﻊ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬ﭼﻨﺪ ﺗﻦ از اﻋﻀﺎي آن در ﻧﻮاﻣﺒﺮ ﺑﻪﻋﻨﻮان »ﻣﺤﺮﻛﻴﻦ ﺑﻪاﺗﺤﺎد ﻛﺎرﮔﺮان« ﻣﺤﻜﻮم و زﻧﺪاﻧﻲ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﺟﻨﺒﺶ‬ ‫ﻋﻈﻴﻢ ﻛﺎرﮔﺮان ﭘﺎرﻳﺲ‪ :‬ﻧﺠﺎرﻫﺎ‪ ،‬ﺧﻴﺎطﻫﺎ )ﻛﻪ ﻳﻚ »ﻛﺎرﮔﺎه ﻣﻠﻲ« ﺑﺮاي دادن ﻛﺎر ﺑﻪاﻋﺘﺼﺎﺑﻴﻮن اﻳﺠﺎد ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ(‪ ،‬ﻛﻔﺎشﻫﺎ‪ ،‬و‬

‫‪366‬‬

‫ﻧﺎﻧﻮاﻫﺎ‪ .‬اﻳﺠﺎد ﺷﻌﺒﻪ ﻟﻴﻮن اﻧﺠﻤﻦ ﺣﻘﻮق ﺑﺸﺮ‪ .‬اﻳﻦ اﻧﺠﻤﻦ ﺑﻴﺎﻧﻴﻪ ﺧﻮد را در ﻻﺗﺮﻳﺒﻮن ﻣﻨﺘﺸﺮ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬اﻧﺘﺸﺎر اﻧﺪﻳﺸﻪﻫﺎي‬ ‫آﻟﻔﻮﻧﺲ ﮔﺮﻳﻨﻴﻮن و ﻧﻈﺮات اﻧﺠﻤﻦ ﻛﺎرﮔﺮان ﺗﻤﺎم دﺳﺘﮕﺎهﻫﺎي دوﻟﺘﻲ ﺗﻮﺳﻂ ز‪ .‬ا‪‬ﻓﺮام‪.‬‬ ‫اول اﻛﺘﺒﺮ‪ :‬ﺗﺸﻜﻴﻞ اﻧﺠﻤﻦ اﻧﺴﺎندوﺳﺘﺎن ﺗﻮﺳﻂ ﻛﺎرﮔﺮان ﺧﻴﺎط در ﻧﺎﻧﺖ‪ .‬اﻳﻦ اﻧﺠﻤﻦ ﺑﻌﺪاً ﺑﺎ ﻫﻤﻜﺎري ﻣﺨﺎﻃﺒﻴﻦ ﺧﻮد در‬ ‫ﺑﻮردو و ﻣﺎرﺳﻲ ﻧﻘﺶ ﻣﻬﻤﻲ در اﻳﺠﺎد ﻳﻚ ﺷﺒﻜﻪ ﺑﺎزي ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬ﮔﺮداﻧﻨﺪﮔﺎن اﻳﻦ اﻧﺠﻤﻦ ‪ 20‬ﻓﻮرﻳﻪ ‪ 1837‬دﺳﺖﮔﻴﺮ‬ ‫ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬ ‫‪11‬ـ‪ :12‬ﻣﺤﺎﻛﻤﻪي »ﺑﻴﺲوﻫﻔﺖ ﻧﻔﺮ« )ﮔﺮداﻧﻨﺪﮔﺎن ﺟﺎﻣﻌﻪي ﺣﻘﻮق ﺑﺸﺮ( ﺑﻪاﺗﻬﺎم آنﻛﻪ در ﻣﺎه ژوﺋﻴﻪ در ﺳﺎلﮔﺮد »ﺳﻪ‬ ‫روز ﭘﺮاﻓﺘﺨﺎر« ﺑﺮاي ﺷﻮرش ﺗﺪارك ﭼﻴﺪهاﻧﺪ‪.‬‬ ‫‪1834‬‬ ‫ﺑﺮﭘﺎﺋﻲ اﻧﺠﻤﻦ ﺟﻮاﻫﺮﺳﺎزان در د‪‬ره ﻛﻪ ﺗﺎ ‪ 1873‬دوام ﻳﺎﻓﺖ‪.‬‬ ‫ژاﻧﻮﻳﻪ‪ :‬ﻗﺎﻧﻮن ﺳﺮﻛﻮبﮔﺮ در ﻣﻮرد ﺟﺎرﭼﻲﻫﺎ‪.‬‬ ‫ﻓﻮرﻳﻪ‪ :‬اﻋﺘﺼﺎب ﻛﺎرﮔﺮان ﻣﻮﺗﻮاﻟﻴﺴﺖ ﻟﻴﻮن ﺑﻪدﻧﺒﺎل ﺗﻨﺰل ﻗﻴﻤﺖ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﭘﺎرﭼﻪي آﻧﻘﻮره‪ .‬اﻋﺘﺼﺎب ﻋﻤﻮﻣﻲ ﺗﻘﺮﻳﺒﺎً ده روز‬ ‫ﻃﻮل ﻣﻲﻛﺸﺪ‪.‬‬ ‫‪ 2‬ﻓﻮرﻳﻪ‪ :‬اﻧﺘﺸﺎر ﺷﻤﺎرهي اول )و ﺗﻨﻬﺎ ﺷﻤﺎرهي( ﻟﻴﺒِﺮاﺗُﺮ‪ ،‬روزﻧﺎﻣﻪي ﺑﻼﻧﻜﻲ‪.‬‬ ‫‪ 22‬ﻓﻮرﻳﻪ‪ :‬ﺑﻪدﻧﺒﺎل اﻋﺘﺼﺎب ﻛﺎرﮔﺮان ﻣﺘﻮاﻟﻴﺴﺖ ﻟﻴﻮن‪ ،‬ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ ﺗﺼﻮﻳﺐ ﻣﻲﺷﻮد ﻛﻪ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺷﻌﺒﻪي اﻧﺠﻤﻦﻫﺎ را ﺑﺎ ﻛﻢﺗﺮ‬ ‫از ‪ 20‬ﻧﻔﺮ ﻣﻤﻨﻮع اﻋﻼم ﻣﻲﻛﻨﺪ‪.‬‬ ‫‪9‬ـ‪ 14‬آورﻳﻞ‪ :‬ﻗﻴﺎم اﺳﺎﺳﺎً ﻛﺎرﮔﺮي در ﻟﻴﻮن و ﺳ‪‬ﻨﺖـا‪‬ﺗﻴِﻦ و ﺑﺎ ﺧﺼﻠﺖﻫﺎي ﮔﻮﻧﺎﮔﻮن در ﭼﻨﺪﻳﻦ ﺷﻬﺮ دﻳﮕﺮ‪ .‬در ﻳﺎزدﻫﻢ در‬ ‫ﻟﻴﻮن ﻛﺸﺘﺎر ﺧﻴﺎﺑﺎن لُﭘﺮوژﺗﻪ‪ .‬دوازدﻫﻢ‪ ،‬دﺳﺖﮔﻴﺮي ‪ 150‬ﻧﻔﺮ در ﭘﺎرﻳﺲ ازﺟﻤﻠﻪ رؤﺳﺎي ﺟﺎﻣﻌﻪي ﺣﻘﻮق ﺑﺸﺮ‪.‬‬ ‫‪ 10‬آورﻳﻞ‪ :‬ﺗﺼﻮﻳﺐ ﻗﺎﻧﻮن در ﻣﻮرد اﻧﺠﻤﻦﻫﺎ ﻛﻪ ﺗﺸﻜﻴﻞ اﻧﺠﻤﻦﻫﺎﺋﻲ را ﻛﻪ ﺑﻪﺷﻌﺐ ﻛﻢﺗﺮ از ‪ 20‬ﻧﻔﺮ ﺗﻘﺴﻴﻢ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‪،‬‬ ‫ﻣﻮﻛﻮل ﺑﻪاﺧﺬ ﺟﻮاز ﻣﻲﻛﻨﺪ‪.‬‬ ‫ژوﺋﻦـﺳﭙﺘﺎﻣﺒﺮ‪ :‬ﺑﻲﻧﻈﻤﻲ و ﺷﻮرش در زﻧﺪان ﺳﻦـﭘِﻼژي‪.‬‬ ‫ژوﺋﻴﻪـاوت‪ :‬ﺗﺸﻜﻴﻞ اﻧﺠﻤﻦ ﺧﺎﻧﻮادهﻫﺎ‪.‬‬ ‫‪ 8‬اﻛﺘﺒﺮ‪ :‬اﻧﺘﺸﺎر اوﻟﻴﻦ ﺷﻤﺎرهي رِﻓﺮﻣﺎﺗﻮر )اﺻﻼحﻃﻠﺐ( ﻓﺮاﻧﺴﻮا و‪‬ﻧﺴﺎن راﺳﭙﺎيِ‪.‬‬ ‫‪ 11‬اﻛﺘﺒﺮ‪ :‬ﻻﺗﺮﻳﺒﻮن دوﺑﺎره ﻣﻨﺘﺸﺮ ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬ ‫‪1835‬‬ ‫‪ 6‬ﻓﻮرﻳﻪ‪ .‬اﻋﻀﺎي دادﮔﺎه ﺟﻔﺖﻫﺎ ورﻗﻪي ﺑﺎزداﺷﺖ ﺑﻴﺶ از ‪ 420‬ﻧﻔﺮ را اﻣﻀﺎ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪ .‬دﻓﺎع‪ ‬ﺳﺎزﻣﺎندﻫﻲ ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬ ‫ﭘﺎرﻳﺴﻲﻫﺎ ﻛﻤﻴﺘﻪاي )ﻛﺎوِﻧﻴﺎك‪ ،‬اوﮔﻮﺳﺖ ﺑﻼﻧﻜﻲ‪ (...‬و آن »ﻳﻜﻲ دﻳﮕﺮ«ﻫﺎ )ﻻﮔﺮاﻧﮋ‪ ،‬ﻛﻮﺳﻴﺪﻳِﺮ‪ (...‬را اﻧﺘﺨﺎب ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬ ‫اﺧﺘﻼف ﺑﻴﻦ ﻫﻮاداران دﻓﺎعِ ﻛﻼﺳﻴﻚ و ﻣﺨﺎﻟﻔﻴﻦ آن ﺟﻨﺒﺸﻲ ﺑﺮﭘﺎ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪.‬‬ ‫‪ 17‬ﻣﺎرس‪ :‬ﻟﻴﺴﺖ وﻛﻼﺋﻲ ﻛﻪ ﺗﻮﺳﻂ ﻣﺘﻬﻤﻴﻦ اﻧﺘﺨﺎب ﺷﺪهاﻧﺪ‪ ،‬در روزﻧﺎﻣﻪﻫﺎ ﻣﻨﺘﺸﺮ ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬ ‫‪ 5‬ﻣﻪ‪ :‬اوﻟﻴﻦ ﺟﻠﺴﻪي »ﻣﺤﺎﻛﻤﻪي آورﻳﻞ«؛ ﭘﺲ از ﺗﻔﺮﻳﻖ ﻛﺴﺎﻧﻲﻛﻪ ﻗﺮار ﻣﻨﻊ ﺗﻌﻘﻴﺐ ﺑﺮاي آنﻫﺎ ﺻﺎدر ﺷﺪ‪164 ،‬‬ ‫ﺷﻮرﺷﻲ آورﻳﻞ ‪ 1834‬ﻛﻪ ‪ 87‬ﻧﻔﺮ از آنﻫﺎ ﻟﻴﻮﻧﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬در ﻣﻘﺎﺑﻞ دادﮔﺎه ﺟﻔﺖﻫﺎ ﺣﺎﺿﺮ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‪ .‬وﻛﻼي ﻣﺪاﻓﻊ در ﺧﺎﻧﻪي‬ ‫ﺑﻼﻧﻜﻲ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺟﻠﺴﻪ ﻣﻲدﻫﻨﺪ‪.‬‬ ‫‪ 8‬ﻣﻪ‪ :‬اﻧﺘﺸﺎر اﻳﺮادات ﻣﺪاﻓﻌﺎن‪.‬‬ ‫‪ 11‬ﻣﻪ‪ :‬اﻧﺘﺸﺎر ﻧﺎﻣﻪي ﻣﺪاﻓﻌﺎن ﺑﻪﻣﺘﻬﻤﻴﻦ آورﻳﻞ‪.‬‬ ‫‪367‬‬

‫‪ 29‬ﻣﻪـ‪ 4‬ژوﺋﻦ‪ :‬ﻣﺤﺎﻛﻤﻪي ﻣﺪاﻓﻌﺎن در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﻣﺠﻤﻊ ﺟﻔﺖﻫﺎ‪.‬‬ ‫‪ 12‬ژوﺋﻴﻪ‪ :‬ﻓﺮار ﺟﻤﻌﻲ ﺣﺪاﻗﻞ ‪ 25‬زﻧﺪاﻧﻲ از زﻧﺪان ﺳﻦـﭘِﻼژي‪.‬‬ ‫‪ 28‬ژوﺋﻴﻪ‪ :‬ﺳﻮءﻗﺼﺪ ﻓﻴﺸﻲ‪.‬‬ ‫‪ 13‬اوت‪ :‬اوﻟﻴﻦ ﻣﺤﺎﻛﻤﻪ ﺑﺮاي ﺳﺎﺧﺘﻦ ﺑﺎروت‪ .‬ﻗﺮار دادﮔﺎه ﺟﻔﺖﻫﺎ در ﻣﻮرد ﻣﺤﻜﻮﻣﺎن ﻟﻴﻮن )‪ 72‬ﻣﺤﻜﻮﻣﻴﺖ(‪.‬‬ ‫‪ 9‬ﺳﭙﺘﺎﻣﺒﺮ‪ :‬ﻗﺎﻧﻮن ﺳﭙﺘﺎﻣﺒﺮ‪ .‬آزادي ﻣﻄﺒﻮﻋﺎت ﺷﺪﻳﺪاً ﻣﺤﺪود ﻣﻲﺷﻮد و اﺑﺮاز ﺟﻤﻬﻮريﺧﻮاﻫﻲ ﺟﺮم ﻣﺤﺴﻮب ﻣﻲﮔﺮدد‪.‬‬ ‫‪ 7‬و ‪ 28‬دﺳﺎﻣﺒﺮ‪ :‬ﻗﺮار دادﮔﺎه ﺟﻔﺖﻫﺎ در ﻣﻮرد ﻣﺤﻜﻮﻣﺎن ﭼﻨﺪﻳﻦ ﺷﻬﺮ )‪25‬ﻣﺤﻜﻮﻣﻴﺖ(‪.‬‬ ‫‪1836‬‬ ‫‪ 23‬ژاﻧﻮﻳﻪ‪ :‬ﭘﺎﻳﺎن ﻣﺤﺎﻛﻤﻪي آورﻳﻞ‪ .‬ﻣﺤﻜﻮﻣﻴﺖ ﭘﺎرﻳﺴﻲﻫﺎ )‪.(40‬‬ ‫‪ 30‬ژاﻧﻮﻳﻪ ـ ‪ 15‬ﻓﻮرﻳﻪ‪ :‬ﻣﺤﺎﻛﻤﻪي ﻓﻴﺸﻲ‪.‬‬ ‫‪ 19‬ﻓﻮرﻳﻪ‪ :‬اﻋﺪام ﻓﻴﺸﻲ‪ ،‬ﭘِﭙ‪‬ﻦ و ﻣ‪‬ﺮه‪.‬‬ ‫‪ 8‬ﻣﺎرس‪ :‬ﻛﺸﻒ »ﺗﻮﻃﺌﻪي ﺑﺎروتﻫﺎ«‪ .‬ﺑﺎزداﺷﺖ اَرﻣﺎن ﺑﺎرﺑِﺲ و اوﮔﻮﺳﺖ ﺑﻼﻧﻜﻲ )در ﺗﺎرﻳﺦ ‪.(11‬‬ ‫‪ 25‬ژوﺋﻦ ـ ‪ 11‬ژوﺋﻦ‪ :‬ﺳﻮءﻗﺼﺪ‪ ،‬ﻣﺤﺎﻛﻤﻪ و اﻋﺪام اَﻟﻴﺒﻮ‪.‬‬ ‫‪2‬ـ‪ 10‬اوت‪ :‬ﻣﺤﺎﻛﻤﻪي ﺑﺎروتﻫﺎ‪ .‬ﻣﺤﻜﻮﻣﻴﺖ ﺑﻪزﻧﺪان ارﻣﺎن ﺑﺎرﺑﺲ و اوﮔﻮﺳﺖ ﺑﻼﻧﻜﻲ‪.‬‬ ‫‪17‬ـ‪ 23‬اﻛﺘﺒﺮ‪ :‬ﻣﺤﺎﻛﻤﻪي ﺑﺎروتﻫﺎ در دادﮔﺎه ﭘﮋوﻫﺶ‪ .‬اﻛﺜﺮ ﻣﺤﻜﻮﻣﻴﺖﻫﺎ ﺗﺄﺋﻴﺪ ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬ ‫‪1837‬‬ ‫آورﻳﻞـژوﺋﻴﻪ‪ :‬ﻣﺒﺎرزه ﺑﺮاي ﭘﺨﺶ ﻫﻔﺖ اﻋﻼﻣﻴﻪ آﺗﺸﻴﻦ ﻛﻪ از »ﭼﺎﭘﺨﺎﻧﻪي ﺟﻤﻬﻮري« ﺑﻴﺮون ﻣﻲآﻳﺪ؛ و ﻋﻨﻮان اوﻟﻴﻦ‬ ‫آنﻫﺎ »ﺧﻄﺎب ﺑﻪﻣﺮدم« اﺳﺖ‪ .‬دﺳﺖﮔﻴﺮي )آﻧﺘﻮان ﻓﻮﻣﺒِﺮﺗﻮ(‪ .‬اﻳﻦ اﻋﻼﻣﻴﻪﻫﺎ از ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻧﺎم اﻧﺠﻤﻦ ﺧﺎﻧﻮادهﻫﺎ ﺧﺒﺮ ﻣﻲدﻫﻨﺪ و‬ ‫در واﻗﻊ ﻣﻘﺪﻣﻪاي ﺑﺮ اﻧﺘﺸﺎر ﻣﻮﻧﻴﺘﻮر رِﭘﻮﺑﻠﻴﻜﻦ ﻣﻲﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬ ‫‪ 8‬ﻣﻪ‪ :‬ﻓﺮﻣﺎن ﻋﻔﻮ ﻋﻤﻮﻣﻲ )ازدواج دوك اورﻟﺌﺎن(‪ ،‬ﻛﻪ ﻏﻴﺎﺑﻲﻫﺎ و ﻓﺮاريﻫﺎ از آن ﻣﺴﺘﺜﻨﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬ ‫ژوﺋﻦ‪ :‬ﺟﺎﻣﻌﻪي ﻓﺼﻮل ﺟﺎﻧﺸﻴﻦ ﺟﺎﻣﻌﻪي ﺧﺎﻧﻮادهﻫﺎ ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬ ‫ﻧﻮاﻣﺒﺮ‪ :‬اﻧﺘﺸﺎر اوﻟﻴﻦ ﺷﻤﺎرهي ﻣﻮﻧﻴﺘﻮر رﭘﻮﺑﻠﻴﻜﻦ ﻛﻪ ﺑﺮﺣﺴﺐ ﺗﻘﻮﻳﻢ ﺟﻤﻬﻮري اول ﺗﺎرﻳﺦﮔﺬاري ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﻫﺸﺘﻤﻴﻦ و‬ ‫آﺧﺮﻳﻦ ﺷﻤﺎرهي آن در ژوﺋﻴﻪ ﻣﻨﺘﺸﺮ ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬ ‫‪ 8‬ﻧﻮاﻣﺒﺮ‪ :‬ﻛﺸﻒ ﺗﻮﻃﺌﻪاي ﻋﻠﻴﻪ ﺷﺎه‪.‬‬ ‫‪1838‬‬ ‫اوتـﺳﭙﺘﺎﻣﺒﺮ‪ :‬اﻧﺘﺸﺎر ﭼﻬﺎر ﺷﻤﺎره از روزﻧﺎﻣﻪي ﻟُﻢﻟﻴﺒﺮ )اﻧﺴﺎن آزاد( ﻛﻪ ﭼﺎپﻛﻨﻨﺪﮔﺎن آن دﺳﺖﮔﻴﺮ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﻣﺤﺎﻛﻤﻪي‬ ‫آنﻫﺎ در ژوﺋﻦ ‪ .1839‬اﻧﺘﺸﺎر ﺑﻌﺪي اﻳﻦ روزﻧﺎﻣﻪ ﺳﺮﻳﻌﺎً ﺑﺎ ﺳﺮﻛﻮب روﺑﺮو ﺷﺪ و ﻣﺴﺌﻮﻟﻴﻦ آن در ﻧﻮاﻣﺒﺮ ‪ 1839‬ﻣﺤﺎﻛﻤﻪ ﺷﺪﻧﺪ‪.‬‬ ‫‪1839‬‬ ‫‪12‬ـ‪ 13‬ﻣﻪ‪ :‬ﺗﻼش اَرﻣﺎن ﺑﺎرﺑِﺲ‪ ،‬ﺑﺮﻧﺎر ﻣﺎرﺗَﻦ‪ ،‬اوﮔﻮﺳﺖ ﺑﻼﻧﻜﻲ و ﺟﺎﻣﻌﻪي ﻓﺼﻮل ﺑﺮاي ﻗﻴﺎم‪ .‬ﻧﻔﺮ اول زﺧﻤﻲ و دﺳﺖﮔﻴﺮ‬ ‫ﻣﻲﺷﻮد‪ ،‬وﻟﻲ دو ﻧﻔﺮ دﻳﮕﺮ ﻣﻲﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺑﻪﺗﺮﺗﻴﺐ ﺗﺎ ‪ 20‬ژوﺋﻦ و ‪ 14‬اﻛﺘﺒﺮ از ﭼﻨﮓ ﭘﻠﻴﺲ ﺑﮕﺮﻳﺰﻧﺪ‪ .‬ﺗﻠﻔﺎت ﻗﻴﺎمﻛﻨﻨﺪﮔﺎن ‪77‬‬

‫‪368‬‬

‫ﻛﺸﺘﻪ و ﺣﺪاﻗﻞ ‪ 51‬زﺧﻤﻲ و از ﺟﺎﻧﺐ دﻳﮕﺮ ‪ 28‬ﻛﺸﺘﻪ و ‪ 62‬زﺧﻤﻲ ﺑﺮآورد ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬ﺑﻪدﻧﺒﺎل آن ‪ 692‬ﻧﻔﺮ ﺗﺤﺖ ﺗﻌﻘﻴﺐ ﻗﺮار‬ ‫ﻣﻲﮔﻴﺮﻧﺪ‪ .‬ﺑﻴﺶ از ‪ 750‬ﭘﺮوﻧﺪهي اﺗﻬﺎﻣﻲ ﺑﺮاي ﻣﺤﺎﻛﻤﻪ ﻓﺮﺳﺘﺎده ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬ ‫‪ 11‬ژوﺋﻦ ـ‪ 12‬ژوﺋﻴﻪ‪ :‬ﻣﺤﺎﻛﻤﻪي اوﻟﻴﻦ دﺳﺘﻪي ﺷﻮرﺷﻴﺎن ﻣﻪ )‪ 19‬ﻣﺘﻬﻢ(‪ .‬ارﻣﺎن ﺑﺎرﺑﺲ و ﻣﺎرﺗﻦ ﺑﺮﻧﺎر ﺑﺎ وﻓﺎداري ﺑﻪﺳﻨﺖ‬ ‫ﻛﺎﺑﻮراﻧﻴﺴﺖ و ﺟﺎﻣﻌﻪﻫﺎي ﻣﺨﻔﻲ از ﺧﻮد دﻓﺎع ﻧﻤﻲﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ﺑﺮﻧﺎر ﺑﻪﺗﺒﻌﻴﺪ و ﺑﺎرﺑﺲ ﺑﻪﻣﺮگ ﻣﺤﻜﻮم ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬ﻋﻠﻲرﻏﻢ ﺧﻮاﺳﺖ‬ ‫او‪ ،‬ﺧﻮاﻫﺮش در ﭼﻬﺎردﻫﻢ ﻫﻤﻴﻦ ﻣﺎه ﺗﺨﻔﻴﻒ ﻣﺠﺎزات او را ﺑﻪﻛﺎر اﺟﺒﺎري داﺋﻢ از ﺷﺎه ﻛﺴﺐ ﻣﻲﻛﻨﺪ و اﻳﻦ ﻣﺠﺎزات ﻫﻢ در‬ ‫‪ 31‬دﺳﺎﻣﺒﺮ ﺑﻪﺗﺒﻌﻴﺪ ﺗﺨﻔﻴﻒ ﻣﻲﻳﺎﺑﺪ‪.‬‬ ‫‪ 14‬اﻛﺘﺒﺮ‪ :‬ﺑﺎزداﺷﺖ اوﮔﻮﺳﺖ ﺑﻼﻧﻜﻲ و ﭘﻨﺞ ﻫﻤﺮاه او‪ .‬اﻳﻦﻫﺎ ﻣﻮرد ﺗﻌﻘﻴﺐ ﻗﺮار ﻧﻤﻲﮔﻴﺮﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﻧﻮاﻣﺒﺮ‪ :‬ﻛﺎرﮔﺮان ﺳﻦـﺳﻴﻤﻮﻧﻲ ﺑﺎ ﻛﻤﻚ ﭼﻨﺪ ﻓﻮرﻳِﺮﻳﺴﺖ و دﻣﻮﻛﺮات روزﻧﺎﻣﻪي روشﭘ‪‬ﭙﻮﻟ‪‬ﺮ )ﻛﻨﺪوي ﻣﺮدﻣﻲ( را ﻣﻨﺘﺸﺮ‬ ‫ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ ﻛﻪ در ﺳﺎل ‪ 1842‬اﻧﺘﺸﺎر آن ﻣﺘﻮﻗﻒ ﻣﻲﺷﻮد؛ ﭘﻴﺶ از آن ﻛﻪ ﻟﻮﻧﻴﻮن )وﺣﺪت( از ‪ 1843‬ﺗﺎ ‪ 1846‬ﺟﺎﻧﺸﻴﻦ آن‬ ‫ﺷﻮد‪.‬‬ ‫‪ 28‬ﻧﻮاﻣﺒﺮ‪ :‬اﻧﻔﺠﺎر ﻳﻚ ﻣﺎﺷﻴﻦ ﺟﻬﻨﻤﻲ )ﭘﻲﻳﺮ ﺑِﺮو(‪.‬‬ ‫دﺳﺎﻣﺒﺮ‪ :‬ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻧﻮوِلﺳ‪‬ﺰُن )ﻓﺼﻮل ﻧﻮ(‪.‬‬ ‫‪1840‬‬ ‫ژاﻧﻮﻳﻪ‪ :‬ﭼﺎپ اول ﻛﺘﺎب ﺳﻔﺮ ﺑﻪاﻳﻜﺎري ﻧﻮﺷﺘﻪي ا‪‬ﺗﻴِﻦ ﻛﺎﺑﻪ )ﺑﺪون ذﻛﺮ ﻧﺎم ﻧﻮﻳﺴﻨﺪه(‪ .‬از اﻳﻦﺟﺎ ﺟﻨﺒﺶ ﻛﻤﻮﻧﻴﺴﺖﻫﺎي‬ ‫اﻳﻜﺎري ﺷﺮوع ﻣﻲﺷﻮد و ﺑﻪﺗﺪرﻳﺞ وﺳﻌﺖ ﻣﻲﻳﺎﺑﺪ ﺗﺎ ﺳﺮاﻧﺠﺎم در اواﺧﺮ ‪ 1847‬ﺑﻪﺗﺼﻤﻴﻢ ﺑﺮاي ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻳﻚ ﻛﻠﻨﻲ ﺟﻤﻌﻲ در‬ ‫ﺗﮕﺰاس ﻣﻨﺠﺮ ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻛﺎرﮔﺮان ﺑﺮاﺑﺮيﺧﻮاه ﺑﺎ ﮔﺮاﻳﺶ ﻧﻮﺑﺎﺑ‪‬ﻮﻓﻴﺴﺘﻲ‪.‬‬ ‫‪13‬ـ‪ 31‬ژاﻧﻮﻳﻪ‪ :‬ﻣﺤﺎﻛﻤﻪي دوﻣﻴﻦ دﺳﺘﻪي ﻣﺘﻬﻤﻴﻦ ﻣﻪ ‪ 34) 1839‬ﻣﺘﻬﻢ(‪ .‬اوﮔﻮﺳﺖ ﺑﻼﻧﻜﻲ ﻣﺎﻧﻨﺪ ارﻣﺎن ﺑﺎرﺑﺲ و ﻣﺎرﺗﻦ‬ ‫ﺑﺮﻧﺎر از ﭘﺎﺳﺦ دادن اﻣﺘﻨﺎع ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬او در ‪ 31‬ژاﻧﻮﻳﻪ ﺑﻪﻣﺮگ ﻣﺤﻜﻮم ﻣﻲﺷﻮد‪ ،‬وﻟﻲ ﺑﺎ ﻣﺪاﺧﻠﻪي ﻫﻤﺴﺮش و ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺑﺎرﺑﺲ‬ ‫ﻋﻠﻲرﻏﻢ ﻣﻴﻞ ﺧﻮدش ﻣﺠﺎزاتاش در اول ﻓﻮرﻳﻪ ﺑﻪﺗﺒﻌﻴﺪ ﺗﺨﻔﻴﻒ ﻣﻲﻳﺎﺑﺪ‪ .‬او در ﻣﻮنـﺳ‪‬ﻦـﻣﻴﺸﻞ ﺑﻪﺑﺎرﺑِﺲ و ﺳﺎﻳﺮﻳﻦ‬ ‫ﻣﻲﭘﻴﻮﻧﺪد‪.‬‬ ‫‪ 27‬آورﻳﻞ‪ :‬ﻋﻔﻮ ﺗﻜﻤﻴﻠﻲ ﺑﺮاي ﻏﻴﺎﺑﻲﻫﺎ و ﻓﺮاريﻫﺎﺋﻲ ﻛﻪ در ﻣﻪ ‪ 1837‬ﺷﺎﻣﻞ ﻋﻔﻮ ﻧﺸﺪه ﺑﻮدﻧﺪ‪.‬‬ ‫‪ 11‬ﻣﻪ‪ :‬ﭘﻴﺎم ﺳﻮﺳﻴﺎﻟﻴﺴﺖﻫﺎي ﻓﺮاﻧﺴﻪ ﺑﻪﻛﻨﮕﺮهي ﺳﻮﺳﻴﺎﻟﻴﺴﺖﻫﺎي اﻧﮕﻠﻴﺲ‪.‬‬ ‫ژوﺋﻦ‪ :‬پ‪ .‬ژ‪ .‬ﭘﺮودون ﻓﻮرﻣﻮل ﻣﻌﺮوف ﺧﻮد »ﻣﺎﻟﻜﻴﺖ دزدي اﺳﺖ« را ﻣﻄﺮح ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬آﻏﺎز اﻋﺘﺼﺎب وﺳﻴﻊ ﺷﺎﮔﺮد‬ ‫ﺧﻴﺎطﻫﺎ ﻛﻪ در ﻣﺎهﻫﺎي ﺑﻌﺪ وﺳﻌﺖ ﻣﻲﮔﻴﺮد و ﺑﻪﺳﺎﻳﺮ ﺷﺎﺧﻪﻫﺎ ﺳﺮاﻳﺖ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪.‬‬ ‫اول ژوﺋﻴﻪ‪ :‬ﺿﻴﺎﻓﺖ ﻛﻤﻮﻧﻴﺴﺘﻲ ﺑِﻠﻮﻳﻞ ﻛﻪ ژ‪ .‬ژ‪ .‬ﭘﻴﻮ ﺳﺎزﻣﺎنده اﺻﻠﻲ آن اﺳﺖ‪ .‬ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻛﻪ ﻧﮕﺮان ﺷﺪه اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﺮﻣﺮاﻗﺒﺖ‬ ‫ﺧﻮد ﻣﻲاﻓﺰاﻳﺪ و در ﺗﻤﺎم ﻓﺮاﻧﺴﻪ درﺻﺪد ردﻳﺎﺑﻲ ﻓﻌﺎﻟﻴﻦ اﻧﻘﻼﺑﻲ ﺑﺮﻣﻲآﻳﺪ‪.‬‬ ‫اول ﺳﭙﺘﺎﻣﺒﺮ‪ :‬ﻧﺰدﻳﻚ ﺑﻪ ‪ 30/000‬ﻛﺎرﮔﺮ در اﻋﺘﺼﺎباﻧﺪ‪ .‬ﺑﻴﺶ از ‪ 400‬ﺑﺎزداﺷﺘﻲ‪.‬‬ ‫ﺳﭙﺘﺎﻣﺒﺮ‪ :‬اﻧﺘﺸﺎر روزﻧﺎﻣﻪي آﺗﻮﻟﻴﻪ )ﻛﺎرﮔﺎه( ﻛﻪ ﺗﻤﺎﻣﺎً ﺗﻮﺳﻂ ﻛﺎرﮔﺮﻫﺎ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬اﻧﺘﺸﺎر آن ﺗﺎ ژوﺋﻴﻪ ‪ 1850‬اداﻣﻪ‬ ‫ﻣﻲﻳﺎﺑﺪ‪ .‬اﻧﺘﺸﺎر ﻛﺘﺎب ﺳﺎزﻣﺎن ﻛﺎر ﻧﻮﺷﺘﻪي ﻟﻮﺋﻲ ﺑﻼن ﻛﻪ ﺗﺎ ‪ 1850‬ﻧﻪ ﺑﺎر ﺗﺠﺪﻳﺪ ﭼﺎپ ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬اﻳﻦ اﺛﺮ ﺑﺤﺚﻫﺎي داﻏﻲ را‬ ‫ﺑﺮﻣﻲاﻧﮕﻴﺰد ﻛﻪ دﻧﺒﺎﻟﻪﺷﺎن ﺑﻪﺟﻤﻬﻮري دوم ﻛﺸﻴﺪه ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬ ‫‪ 15‬اﻛﺘﺒﺮ‪ :‬ﺳﻮءﻗﺼﺪ دارﻣﻪ ﺑﻪﺟﺎن ﻟﻮﺋﻲﻓﻴﻠﻴﭗ‪ .‬ﻣﺤﺎﻛﻤﻪ وﺟﻮد ﺟﺎﻣﻌﻪﻫﺎي ﻣﺨﻔﻲ ﻛﻤﻮﻧﻴﺴﺖ را روﺷﻦ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪.‬‬ ‫‪1841‬‬ ‫‪ 14‬ﻣﺎرس‪ :‬آﻏﺎز اﻧﺘﺸﺎر ﭘﻮﭘﻮﻟ‪‬ﺮ )ا‪‬ﺗﻴِﻦ ﻛﺎﺑﻪ(‪.‬‬ ‫‪369‬‬

‫‪ 22‬ﻣﺎرس‪ :‬ﻗﺎﻧﻮن ﻣﺤﺪود ﻛﻨﻨﺪهي ﻛﺎر ﻛﻮدﻛﺎن‪ .‬ﻣﻤﻨﻮﻋﻴﺖ ﻛﺎر ﺑﺮاي ﻛﻮدﻛﺎن زﻳﺮ ﻫﺸﺖ ﺳﺎل‪ ،‬روز ﻛﺎر ﻫﺸﺖ ﺳﺎﻋﺖ‬ ‫ﺑﺮاي ﻛﻮدﻛﺎن ﻫﺸﺖ ﺗﺎ دوازده ﺳﺎل و روز ﻛﺎر دوازده ﺳﺎﻋﺘﻪ ﺑﺮاي ﻛﻮدﻛﺎن دوازده ﺗﺎ ﺷﺎﻧﺰده ﺳﺎﻟﻪ‪ .‬ﻛﺎر ﺷﺐ ﺑﻴﻦ ﺳﺎﻋﺖ ‪9‬‬ ‫ﺗﺎ ‪ 5‬ﺻﺒﺢ ﺑﺮاي ﻛﻮدﻛﺎن زﻳﺮ ﺳﻴﺰده ﺳﺎل ﻏﺪﻏﻦ و ﺑﺮاي ﺑﺎﻻﺗﺮ از اﻳﻦ ﺳﻦ ﻫﺮ دو ﺳﺎﻋﺖ ﺳﻪ ﺳﺎﻋﺖ ﺑﻪﺣﺴﺎب ﻣﻲآﻳﺪ‪.‬‬ ‫ﻣﻪ‪ :‬رﻳﺸﺎر ﻻاوﺗﻴِﺮ اﻧﺘﺸﺎر روزﻧﺎﻣﻪي ﻓﺮاﺗ‪‬ﺮﻧﻴﺘﻪ )ﺑﺮادري( را آﻏﺎز ﻣﻲﻛﻨﺪ‪.‬‬ ‫ژوﺋﻴﻪ‪ :‬اﻧﺘﺸﺎر اوﻣﺎﻧﻴﺘ‪‬ﺮ )اﻧﺴﺎﻧﻲ(‪ ،‬روزﻧﺎﻣﻪي ﻛﻤﻮﻧﻴﺴﺖ ﻣﺎﺗﺮﻳﺎﻟﻴﺴﺖ‪.‬‬ ‫اول اوت‪ :‬آﻏﺎز اﻧﺘﺸﺎر روزﻧﺎﻣﻪي ﻓﻮرﻳِﺮﻳﺴﺖ د‪‬ﻣﻮﻛﺮاﺳﻲ ﭘﺎﺳﻴﻔﻴﻚ )دﻣﻮﻛﺮاﺳﻲ ﻣﺴﺎﻟﻤﺖﺟﻮ(‪.‬‬ ‫‪ 13‬ﺳﭙﺘﺎﻣﺒﺮ‪ :‬ﺳﻮء ﻗﺼﺪ ﻛ‪‬ﻨﻴﺴﻪ ﺑﻪﺟﺎن دوك د‪‬ﻣ‪‬ﻞ‪ .‬ﻣﺤﺎﻛﻤﻪي او ﺑﻪﻣﺤﺎﻛﻤﻪي ﺟﺎﻣﻌﻪي ﻛﺎرﮔﺮان ﺑﺮاﺑﺮيﺧﻮاه ﺗﺒﺪﻳﻞ‬ ‫ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬ ‫اﻛﺘﺒﺮ‪ :‬ﺑﻪدﻧﺒﺎل ﻋﺮﻳﻀﻪي آﻗﺎي ﻛﺎرل و ﺧﺎﻧﻢ اوﮔﻮﺳﺘﺎ ﻛﺎرل‪ ،‬ﺧﻮاﻫﺮ اَرﻣﺎن ﺑﺎرﺑِﺲ‪ ،‬ﺑﻪﻗﻠﻢ ﻓﻮﻟﮋاﻧﺲ ژِرار ﺑﺎ ﺗﻮاﻓﻖ‬ ‫اوﮔﻮﺳﺖ ﺑﻼﻧﻜﻲ‪ ،‬و ﺳﺎﻳﺮ زﻧﺪاﻧﻴﺎن ﻣﺒﺎرزهاي ﻣﻄﺒﻮﻋﺎﺗﻲ ﺑﺮ ﺳﺮ زﻧﺪان ﺳﻴﺎﺳﻲ آﻏﺎز ﻣﻲﺷﻮد )روزﻧﺎﻣﻪي ﭘﻮﭘﻞ‪ ،‬ﻧﺎﺳﻴﻮﻧﺎل و ﺑﻌﺪ‬ ‫رﻓﻮرم( ﻛﻪ ﺑﻌﺪﻫﺎ ﺑﻪﺑﺤﺚﻫﺎﺋﻲ در ﻣﺠﻠﺲ ﻣﻨﺠﺮ ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬ ‫اول ﻧﻮاﻣﺒﺮ‪ :‬راهاﻧﺪازي ﻣﺠﻠﻪي اَﻧﺪ‪‬ﭘﺎﻧﺪان )ﻣﺴﺘﻘﻞ( )ﭘﻲﻳﺮ ﻟُﺮو و ژرژ ﺳﺎﻧﺪ(‪.‬‬ ‫‪1842‬‬ ‫ﻧﻮاﻣﺒﺮ‪ :‬اﻧﺘﺸﺎر ﻛﺘﺎب ﻛُﺪ اﺟﺘﻤﺎع ﻧﻮﺷﺘﻪي ﺗﺌﻮدور د‪‬زاﻣﻲ‪ ،‬ﭘﻴﺶرﻓﺘﻪﺗﺮﻳﻦ ﻛﺎر ﺗﺌﻮرﻳﻚ ﻛﻤﻮﻧﻴﺴﻢ ﻓﺮاﻧﺴﻪ در آن دوران‪.‬‬ ‫دﺳﺎﻣﺒﺮ‪ :‬اﻓﺰاﻳﺶ ﺑﻴﻜﺎري‪ 15/000 .‬ﻛﺎرﮔﺮ ﺑﻴﻜﺎر در ﭘﺎرﻳﺲ‪.‬‬ ‫‪1843‬‬ ‫آﺧﺮ ﻣﻪ‪ :‬اﻧﺘﺸﺎر ﭼﺎپ اول ﻛﺘﺎب وﺣﺪت ﻛﺎرﮔﺮي ﻧﻮﺷﺘﻪي ﻓﻠﻮرا ﺗﺮﻳﺴﺘﺎن‪ .‬اﻳﻦ ﻧﻮﻳﺴﻨﺪهي زن ﻛﻪ ﺑﻪﻧﻈﺮات ﻓﻮرﻳﺮﻳﺴﺖ و‬ ‫اُوِﻧﻴﺴﺖ ﻧﺰدﻳﻚ ﺑﻮد‪ ،‬ارﺗﺒﺎطﻫﺎي زﻳﺎدي ﺑﺎ ﻛﺎرﮔﺮان داﺷﺖ‪ .‬از آن ﭘﺲ او ﺑﻪﺗﺮﺗﻴﺐ ﺳﻔﺮﻫﺎﺋﻲ ﺑﻪاﻃﺮاف و اﻛﻨﺎف ﻓﺮاﻧﺴﻪ دارد‬ ‫و ﺑﻪاﻳﺠﺎد ﻣﺤﺎﻓﻞ ﻣﺤﻠﻲ وﺣﺪت ﻛﺎرﮔﺮي ﻫﻤﺖ ﻣﻲﮔﻤﺎرد‪ .‬ﺧﺴﺘﻪ و ﻓﺮﺳﻮده در ﻧﻮاﻣﺒﺮ ‪ 44‬در ﺑﻮردو ﻣﻲﻣﻴﺮد‪.‬‬ ‫‪ 5‬ژوﺋﻴﻪ‪ :‬اﻧﺘﺸﺎر ﮔﺰارش ﺗﻮﻛﻮﻳﻞ در ﻣﻮرد زﻧﺪانﻫﺎ‪ ،‬ﻛﻪ از ﺣﺒﺲ در ﺳﻠﻮل اﻧﻔﺮادي ﺟﺎﻧﺒﺪاري ﻣﻲﻛﻨﺪ‪.‬‬ ‫‪ 10‬ژوﺋﻴﻪ‪ :‬ﺟﺎﻣﻌﻪي ﺣﺮوفﭼﻴﻨﺎن ﭘﺎرﻳﺲ ﻛﻪ در ‪ 1893‬ﺗﺄﺳﻴﺲ ﺷﺪه اوﻟﻴﻦ ﺗﻌﺮﻓﻪي ﺣﺮوفﭼﻴﻨﻲ را ﺑﺎ اﻃﺎق ﻛﺎرﻓﺮﻣﺎﻳﺎن‬ ‫ﭼﺎپﺧﺎﻧﻪ اﻣﻀﺎ ﻣﻲﻛﻨﺪ ـ ﻳﻚ ﻗﺮارداد دﺳﺘﻪﺟﻤﻌﻲ ﺣﻘﻴﻘﻲ‪.‬‬ ‫‪ 29‬ژوﺋﻴﻪ‪ :‬اﻧﺘﺸﺎر ﻻرﻓﻮرم )اوﮔﻮﺳﺖ ﻟﺪروـروﻟﻦ(‪.‬‬ ‫‪1844‬‬ ‫ﻓﻮرﻳﻪـدﺳﺎﻣﺒﺮ‪ :‬ﻣﺒﺎرزهي ﻣﻄﺒﻮﻋﺎﺗﻲ ﺑﻪﻫﻮاداري از زﻧﺪاﻧﻴﺎن ﺳﻴﺎﺳﻲ ﺷﺪت ﻣﻲﻳﺎﺑﺪ و ﺗﺎ دﺳﺎﻣﺒﺮ ﻃﻮل ﻣﻲﻛﺸﺪ‪ .‬ﻣﺬاﻛﺮات‬ ‫ﻣﺠﻠﺲ در ﻣﻮرد زﻧﺪانﻫﺎ )آورﻳﻞـﻣﻪ( ﺑﻪاﻳﻦ ﻣﺒﺎرزه ﻣﻮﺿﻮﻋﻴﺖ ﻣﻲدﻫﺪ‪.‬‬ ‫‪ 31‬ﻣﺎرس‪ :‬آﻏﺎز اﻋﺘﺼﺎب ﻛﺎرﮔﺮان ﻣﻌﺪن در رﻳﻮـد‪‬ـژﻳﺮ )ﻟﻮار( ﺑﺮ ﺳﺮ ﺷﺮاﺋﻂ ﻛﺎر ﺗﺤﻤﻴﻠﻲ ﻛﻤﭙﺎﻧﻲ ﻛﻪ دو ﻣﺎه ﻃﻮل‬ ‫ﻣﻲﻛﺸﺪ‪ .‬ﻳﻚ ﺷﻜﺴﺖ‪.‬‬ ‫‪ 14‬اوت ـ ‪ 18‬اﻛﺘﺒﺮ‪ :‬ﻟﻮﺋﻲـﻓﻴﻠﻴﭗ ﺑﺮاي ﺟﺸﻦ ﮔﺮﻓﺘﻦ ﭘﻴﺮوزي اﻳﺴﻠﻲ و ﺧﻨﺜﻲﻛﺮدن ﻧﺎرﺿﺎﻳﺘﻲ از ﺳﻴﺎﺳﺖ ﺧﺎرﺟﻲاش‬ ‫)دﻳﺪار ﺑﺎ ﻣﻠﻜﻪي اﻧﮕﻠﻴﺲ( ﺑﻪزﻧﺪاﻧﻴﺎن ﺳﻴﺎﺳﻲ دو رﺷﺘﻪ ﺗﺨﻔﻴﻒ ﻣﺠﺎزات ﺗﻔﻮﻳﺾ ﻣﻲﻛﻨﺪ )ﻛﻪ در ﺣﻜﻢ ﻋﻔﻮ ﻧﻴﺴﺖ و اﻣﻜﺎن‬ ‫ﺑﺎزﻳﺎﻓﺘﻦ ﺣﻘﻮق ﺷﻬﺮوﻧﺪي را ﺑﻪآنﻫﺎ ﻧﻤﻲدﻫﺪ(؛ وي درﻋﻴﻦﺣﺎل اﻳﻦ ﺷﺎﻳﻌﻪ را ﭘﺨﺶ ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﻪﻣﻨﺎﺳﺒﺖ ازدواج دوك‬ ‫د‪‬ﻣ‪‬ﻞ ﻋﻔﻮ ﻋﻤﻮﻣﻲ داده ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ‪ .‬ﺑﺎرﺑِﺲ‪ ،‬ﺑﺮﻧﺎر‪ ،‬ﺑﻼﻧﻜﻲ و ﺳﺎﻳﺮﻳﻦ ـﻋﻠﻲاﻟﻘﺎﻋﺪهـ از ﺷﻤﻮل اﻳﻦ ﻣﻘﺮرات ﺧﺎرجاﻧﺪ‪.‬‬ ‫‪370‬‬

‫‪ 9‬دﺳﺎﻣﺒﺮ‪ :‬اوﮔﻮﺳﺖ ﺑﻼﻧﻜﻲ ﻛﻪ از ‪ 18‬ﻣﺎرس ﺑﻪﺗﻮر ﻣﻨﺘﻘﻞ و در ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎن ﺑﺴﺘﺮي ﺷﺪه اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﺮگ ﺑﺨﺸﻮدﮔﻲ ﺧﻮد را‬ ‫درﻳﺎﻓﺖ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬او آن را رد ﻣﻲﻛﻨﺪ و اﻳﻦ ﻋﻔﻮ ﻫﺮﮔﺰ در درﺑﺎر ﺷﺎﻫﻲ ﺗﻨﻔﻴﺬ ﻧﻤﻲﺷﻮد‪.‬‬ ‫‪ 29‬دﺳﺎﻣﺒﺮ‪ :‬ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺷﻮراي ﺣﻞ اﺧﺘﻼف در ﭘﺎرﻳﺲ ﺑﺮاي ﺻﻨﺎﻳﻊ ﻓﻠﺰي و ﺻﻨﺎﻳﻊ واﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪآنﻫﺎ‪.‬‬ ‫‪1845‬‬ ‫ژاﻧﻮﻳﻪ‪ :‬ﻻرﻓﻮرم »ﻋﺮﻳﻀﻪي ﻛﺎرﮔﺮان« را در ﻛﺎرﮔﺎهﻫﺎي ﭘﺎرﻳﺲ ﻣﻨﺘﺸﺮ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪.‬‬ ‫‪ 9‬ژاﻧﻮﻳﻪ‪ :‬اﻧﺘﺸﺎر ﻳﻚ روزﻧﺎﻣﻪي ﺟﺪﻳﺪ در ﭘﺎرﻳﺲ؛ ﻓﺮاﺗﺮﻧﻴﺘﻪ د‪1845. ‬‬ ‫‪ 9‬ژوﺋﻦ‪ :‬آﻏﺎز اﻋﺘﺼﺎب ﻛﺎرﮔﺮان ﻧﺠﺎر ﭘﺎرﻳﺲ‪ .‬ﺑﺮاي ﻧﺨﺴﺘﻴﻦﺑﺎر ﻧﻈﺎﻣﻲﻫﺎ در اﺧﺘﻴﺎر ﻛﺎﻓﺮﻣﺎﻫﺎ ﮔﺬاﺷﺘﻪ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬ ‫‪1846‬‬ ‫‪ 30‬ﻣﺎرس‪ :‬ﺗﻈﺎﻫﺮات ﻛﺎرﮔﺮي در ﺳ‪‬ﻨﺖـا‪‬ﺗﻴِﻦ ﺗﻮﺳﻂ ﺳﺮﺑﺎزﻫﺎ ﺳﺮﻛﻮب ﻣﻲﺷﻮد؛ ‪ 6‬ﻛﺸﺘﻪ‪.‬‬ ‫‪ 22‬ﻣﻪ‪ :‬ﺗﻈﺎﻫﺮات ﻛﺎرﮔﺮان ﻧﺴﺎﺟﻲ در ا‪‬ﻟﺒ‪‬ﻒ ﺑﺎ ﺧﻮاﺳﺖ اﻧﻬﺪام ﻣﺎﺷﻴﻦ زاﻳﻨﺪهي ﺑﻴﻜﺎري‪.‬‬ ‫ژوﺋﻴﻪ‪ :‬ﺗﺌﻮدور د‪‬زاﻣﻲ ﻛﻤﻮﻧﻴﺴﺖﻫﺎي ﺑﺮاﺑﺮيﺧﻮاه را ﺑﻨﻴﺎن ﻣﻲﮔﺬارد‪ .‬ﺳﺎل ﺑﻌﺪ ﻣﻮرد ﺗﻌﻘﻴﺐ ﻗﺮار ﻣﻲﮔﻴﺮﻧﺪ‪.‬‬ ‫اوت‪ :‬ﺑﺤﺮان ﺟﺪﻳﺪ اﻗﺘﺼﺎدي ﻧﺰدﻳﻚ ﺑﻪﻗﺤﻄﻲ‪.‬‬ ‫‪ 30‬ﺳﭙﺘﺎﻣﺒﺮ‪ :‬ﺗﻈﺎﻫﺮات ﻓﻮﺑﻮر ﺳﻦـآﻧﺘﻮان ﺑﻪﺧﺎﻃﺮ ﺑﺎﻻ رﻓﺘﻦ ﻗﻴﻤﺖ ﻧﺎن‪ .‬ﺳﺮﺑﺎزﻫﺎ ﻣﺪاﺧﻠﻪ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ﺷﻮرﺷﻴﺎن ﻣﺤﻜﻮم‬ ‫ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬ ‫‪21‬ـ‪ 23‬ﻧﻮاﻣﺒﺮ‪ :‬ﺷﻮرشﻫﺎي ﻏﻠﻪ در ﺗﻮر‪ .‬اﻳﻦ ﺷﻮرشﻫﺎ دﺳﺖﮔﻴﺮي اﻋﻀﺎي ﺟﺎﻣﻌﻪﻫﺎي ﻛﺎرﮔﺮي را ﺑﻪدﻧﺒﺎل دارد‪.‬‬

‫‪1847‬‬ ‫‪13‬ـ‪ 14‬ژاﻧﻮﻳﻪ‪ :‬ﺷﻮرش دﻫﻘﺎﻧﻲ در ﺑﻮزاﻧﺴﻪ )اَﻧﺪر(‪ ،‬ﺟﻤﻌﻴﺖ ﻣﺎﻟﻜﻲ را ﻛﻪ ﻳﻜﻲ از ﺷﻮرﺷﻴﺎن را ﺑﻪﻗﺘﻞ رﺳﺎﻧﺪه‪ ،‬ﻣﻲﻛﺸﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﺳﻪ ﺷﻮرﺷﻲ ﻣﺤﺎﻛﻤﻪ و در ‪ 16‬آورﻳﻞ اﻋﺪام ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬ ‫‪26‬ـ‪ 29‬آورﻳﻞ‪ :‬ﻣﺤﺎﻛﻤﻪي ﺑﻠﻮوا‪ .‬ﺑﻼﻧﻜﻲ ﺗﺒﺮﺋﻪ ﻣﻲﺷﻮد‪ ،‬وﻟﻲ آزاد ﺷﺪن را رد ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬او ﺗﺎ ‪ 25‬ﻓﻮرﻳﻪ ‪ 1848‬در ﺑﻠﻮوا‬ ‫ﻣﻲﻣﺎﻧﺪ‪.‬‬ ‫‪ 8‬ژوﺋﻦ‪ :‬ﺑﻴﺎﻧﻴﻪي اﭘﻮزﻳﺴﻴﻮن ﻣﻘﺪﻣﻪي ﻣﺒﺎرزهي ﺿﻴﺎﻓﺖﻫﺎ‪.‬‬ ‫‪ 27‬ژوﺋﻦ‪ :‬ﺷﻮرش در ﻣﻮﻟﻮز ﺑﺮاﺛﺮ ﺑﺎﻻ رﻓﺘﻦ ﻗﻴﻤﺖ ﻧﺎن‪ .‬ﺳﺮﺑﺎزﻫﺎ ﺳﺮﻛﻮب ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ﭼﻨﺪﻳﻦ ﻛﺸﺘﻪ‪.‬‬ ‫‪ 9‬ژوﺋﻴﻪ‪ :‬اوﻟﻴﻦ ﺿﻴﺎﻓﺖ اﺻﻼحﻃﻠﺐ در ﭘﺎرﻳﺲ‪.‬‬ ‫‪ 31‬اوت ـ ‪ 7‬ﺳﭙﺘﺎﻣﺒﺮ‪ :‬ﺷﻮرش ﻣﺮدﻣﻲ‪ ،‬ﺧﻴﺎﺑﺎن ﺳﻦـاُوﻧﻮره در ﭘﺎرﻳﺲ‪.‬‬

‫‪1848‬‬ ‫‪ 14‬ژاﻧﻮﻳﻪ‪ :‬ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻳﻚ ﺿﻴﺎﻓﺖ اﺻﻼحﻃﻠﺒﺎﻧﻪ را در ﻧﺎﺣﻴﻪ دوازدﻫﻢ ﭘﺎرﻳﺲ ﻣﻤﻨﻮع ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬ﺳﺎزﻣﺎندﻫﻨﺪﮔﺎنْ ﺿﻴﺎﻓﺖ را‬ ‫ﺑﻪ ‪ 22‬ﻓﻮرﻳﻪ ﻣﻮﻛﻮل ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬

‫‪371‬‬

‫‪ 3‬ﻓﻮرﻳﻪ‪ :‬ﻋﺰﻳﻤﺖ ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﭘﻴﺸﺎﻫﻨﮓ اﻳﻜﺎري از ﺑﻨﺪر ﻟُﻬﺎور )‪ 69‬ﻧﻔﺮ( ﻛﻪ ﻣﻲروﻧﺪ ﺗﺎ ﻳﻚ ﻛﻠﻨﻲ ﻛﺎﺑِﺘﻴﺴﺖ در ﺗﮕﺰاس ﺑﻨﺎ‬ ‫ﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬ ‫‪ 21‬ﻓﻮرﻳﻪ‪ :‬ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺿﻴﺎﻓﺖ ﭘﻴﺶﺑﻴﻨﻲ ﺷﺪه ﺑﺮاي ‪ 22‬ﻓﻮرﻳﻪ و ﻫﻢﭼﻨﻴﻦ ﺗﻈﺎﻫﺮاﺗﻲ را ﻛﻪ ﻗﺮار ﺑﻮد ﻗﺒﻞ از آن ﺻﻮرت‬ ‫ﺑﮕﻴﺮد‪ ،‬ﻣﻤﻨﻮع ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬ﻛﻤﻴﺘﻪي ﺳﺎزﻣﺎندﻫﻨﺪه ﺑﻪﻫﺮدو ﮔﺮدن ﻣﻲﻧﻬﺪ‪.‬‬ ‫‪22‬ـ‪ 24‬ﻓﻮرﻳﻪ‪ :‬ﻗﻴﺎم در ﭘﺎرﻳﺲ ﻛﻪ ﻟﻮﺋﻲـﻓﻴﻠﻴﭗ را ﺳﺮﻧﮕﻮن ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬اﻋﻼن ﻳﻚ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻣﻮﻗﺖ ﺟﻤﻬﻮري ﻛﻪ ﻟﻮﺋﻲ ﺑﻼن‬ ‫و آﻟﺒِﺮ ﻛﺎرﮔﺮ ﺟﺰو آن ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬ ‫‪ 25‬ﻓﻮرﻳﻪ‪ :‬ﺗﻈﺎﻫﺮات ﻣﺮدم ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺷﻬﺮداري ﻣﺮﻛﺰي ﭘﺎرﻳﺲ‪ .‬اﻋﻼن آزادي اﻧﺠﻤﻦ‪ ،‬آراي ﻋﻤﻮﻣﻲ و ﺣﻖ ﻛﺎر‪.‬‬ ‫‪25‬ـ‪ 26‬ﻓﻮرﻳﻪ‪ :‬در ﻟﻴﻮن ﺗﺤﺖ ﻧﻔﻮذ ﻛﺎرﮔﺮان ﻛﺮواـﻗﺮوس در ﻛﻤﻴﺴﻴﻮن ﻣﻮﻗﺖ ﺷﻬﺮداري ﺟﺎي زﻳﺎدي ﺑﻪﻛﺎرﮔﺮان داده‬ ‫ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬ﻛﺎرﮔﺮان اﺑﺮﻳﺸﻢﻛﺎر ﭼﻨﺪﻳﻦ ﻛﺎرﮔﺎه و ﻣﺮﻛﺰ اﻣﺪاد را ﻛﻪ ﺗﻮﺳﻂ ﻫﻴﺌﺖﻫﺎي ﻣﺬﻫﺒﻲ اداره ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬ﺗﺨﺮﻳﺐ و ﻏﺎرت‬ ‫ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬ ‫‪ 26‬ﻓﻮرﻳﻪ‪ :‬اﻓﺘﺘﺎح ﻛﺎرﮔﺎهﻫﺎي ﻣﻠﻲ ﺟﻬﺖ ﺗﺄﻣﻴﻦ ﺣﻖ ﻛﺎر ﺑﺮاي ﺑﻴﻜﺎران‪.‬‬ ‫‪ 28‬ﻓﻮرﻳﻪ‪ :‬ﺗﻈﺎﻫﺮات ﻣﺮدﻣﻲ‪ ‬ﻫﺰاران ﻛﺎرﮔﺮ را در ﻣﻴﺪان ﮔﺮِو ﮔﺮد ﻣﻲآورد ﻛﻪ ﺗﻘﺎﺿﺎي ﺗﺸﻜﻴﻞ وزارتﺧﺎﻧﻪ ﻛﺎر را ﻣﻄﺮح‬ ‫ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻛﻤﻴﺴﻴﻮن ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺑﺮاي ﺳﺎزﻣﺎن ﻛﺎر ﺗﺤﺖ رﻳﺎﺳﺖ ﻟﻮﺋﻲ ﺑﻼن‪ :‬ﻛﻤﻴﺴﻴﻮن ﻟﻮﮔﺰاﻣﺒﻮرگ ﻣﺘﺸﻜﻞ از‬ ‫ﻛﺎرﮔﺮان و ﻛﺎرﻓﺮﻣﺎﻳﺎن‪.‬‬ ‫اول ﻣﺎرس‪ :‬اﻋﻼم آراي ﻋﻤﻮﻣﻲ‪.‬‬ ‫‪ 2‬ﻣﺎرس‪ :‬ﺗﺼﻮﻳﺐﻧﺎﻣﻪاي ﻛﻪ ﺳﺎﻋﺖ ﻛﺎر روزاﻧﻪ را در ﭘﺎرﻳﺲ ﺑﻪده و در ﺷﻬﺮﺳﺘﺎنﻫﺎ ﺑﻪﻳﺎزده ﺳﺎﻋﺖ ﻣﺤﺪود ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬ﻟﻐﻮ‬ ‫واﺳﻄﻪﮔﺮي )اﺳﺘﺨﺪام ﻛﺎرﮔﺮ از ﻃﺮﻳﻖ واﺳﻄﻪﻫﺎ(‪.‬‬ ‫‪ 6‬ﻣﺎرس‪ :‬ﺳﺎزﻣﺎندﻫﻲ ﻛﺎرﮔﺎهﻫﺎي ﻣﻠﻲ ﺳ‪‬ﻦ ﺑﺎ ﻣﺴﺌﻮﻟﻴﺖ اﻣﻴﻞ ﺗﻮﻣﺎ‪.‬‬ ‫‪ 16‬ﻣﺎرس‪ :‬ﺗﻈﺎﻫﺮات در ﭘﺎرﻳﺲ‪ ،‬ﺟﻠﻮي ﺷﻬﺮداري ﻣﺮﻛﺰي‪ ،‬ﺑﻪدﻋﻮت ﻛﻠﻮبﻫﺎ ﻛﻪ از ﺟﻤﻠﻪ ﺗﻘﺎﺿﺎي ﺗﻌﻮﻳﻖ اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت را‬ ‫ﻣﻄﺮح ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ﮔﺎردﻫﺎي ﻣﻠﻲ ﻣﺤﻼت ﺑﻮرژوا ﻓﺮﻳﺎد ﻣﻲزﻧﻨﺪ‪» :‬ﻣﺮگ ﺑﺮ ﻛﻤﻮﻧﻴﺴﺖﻫﺎ«!‬ ‫‪ 17‬ﻣﺎرس‪ :‬ﺿﺪ ﺗﻈﺎﻫﺮات ﻣﺮدﻣﻲ ﻛﻮﺑﻨﺪه ﺑﻪدﻧﺒﺎل ﺗﻈﺎﻫﺮات روز ﻗﺒﻞ ﺑﻪاﺻﻄﻼح »ﻛﻼهﭘﺸﻢدارﻫﺎ« ﺑﺎ ﻓﺮﻳﺎد »ﻣﺮگ ﺑﺮ‬ ‫ﻛﻤﻮﻧﻴﺴﺖﻫﺎ«‪.‬‬ ‫‪24‬ـ‪ 25‬ﻣﺎرس‪ :‬ﻣﻘﺮرات ﻣﺤﺪودﻛﻨﻨﺪهي ﻛﺎر در زﻧﺪانﻫﺎ و ﻧﻮاﻧﺨﺎﻧﻪﻫﺎ‪.‬‬ ‫‪ 31‬ﻣﺎرس‪ :‬اﻧﺘﺸﺎر »ﺳﻨﺪ ﺗﺎﺷﺮو« در ﻣﺠﻠﻪي رِﺗﺮوﺳﭙﻜﺘﻴﻒ ﻛﻪ ﺑﻼﻧﻜﻲ را در ﻣﻈﺎن اﺗﻬﺎم ﻗﺮار ﻣﻲدﻫﺪ‪.‬‬ ‫‪26‬ـ‪ 28‬آورﻳﻞ‪ :‬ﻗﻴﺎم ﺷﺪﻳﺪاً ﺳﺮﻛﻮبﺷﺪهي ﻛﺎرﮔﺮان رووان در روز ﺑﻌﺪ از اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت ﻛﻪ ﺷﺎﻫﺪ ﭘﻴﺮوزي ارﺗﺠﺎع ﺑﻮد‪ .‬در‬ ‫ﻟﻴﻤﻮژ‪ ،‬روز ‪ 27‬آورﻳﻞ‪ ،‬ﺑﻪدﻧﺒﺎل ﺣﻮادﺛﻲ ﻛﻪ ﻫﻨﮕﺎم ﺷﻤﺎرش آراء اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت ﻣﺠﻠﺲ ﭘﻴﺶ آﻣﺪ‪ ،‬ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر ﻣﺮدم ﻳﻚ ﻛﻤﻴﺘﻪي‬ ‫ﺟﺪﻳﺪ در ﺷﻬﺮداري ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻣﻲﺷﻮد ﻛﻪ ﭼﻨﺪﻳﻦ ﻛﺎرﮔﺮ ﺳﻔﺎلﻛﺎر و ﭼﻮبﻛﺎر در آن ﺷﺮﻛﺖ دارﻧﺪ‪ .‬ﺗﺎ ﭼﻨﺪ ﻫﻔﺘﻪ اﻳﻦ ﺷﻬﺮ‬ ‫ﺑﻪﻧﺤﻮي ﺗﻘﺮﻳﺒﺎً ﺧﻮدﻣﺨﺘﺎر اداره ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬ ‫‪ 8‬ﻣﻪ‪ :‬ﻟﻮﺋﻲ ﺑﻼن از ﻛﻤﻴﺴﻴﻮن ﻟﻮﮔﺰاﻣﺒﻮرگ ﻛﻨﺎره ﻣﻲﮔﻴﺮد‪.‬‬ ‫‪ 10‬ﻣﻪ‪ :‬ﻣﺠﻠﺲ ﭘﻴﺶﻧﻬﺎد ﻟﻮﺋﻲ ﺑﻼن را ﺑﺮاي اﻳﺠﺎد ﻳﻚ وزارت ﺗﺮﻗﻲ را رد ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ ،‬وﻟﻲ ﻛﻤﻴﺴﻴﻮﻧﻲ را ﻣﻨﺼﻮب ﻣﻲﻧﻤﺎﻳﺪ‬ ‫ﺗﺎ در ﻣﻮرد وﺿﻌﻴﺖ ﻛﺎرﮔﺮان ﺗﺤﻘﻴﻖ ﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﺗﺤﻘﻴﻖ ‪ 1848‬در ﻣﻮرد ﻛﺎر در ﺻﻨﻌﺖ و ﻛﺸﺎورزي را ﻣﻨﺘﺸﺮ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪.‬‬ ‫‪ 15‬ﻣﻪ‪ :‬ﺷﻮرش در ﭘﺎرﻳﺲ‪ .‬ﺟﻤﻌﻴﺖ ﺑﺎ ﻓﺮﻳﺎد »زﻧﺪهﺑﺎد ﻟﻬﺴﺘﺎن«! ﺑﻪﻣﺠﻠﺲ ﻫﺠﻮم ﻣﻲﺑﺮد‪ .‬اﻛﺜﺮ رﻫﺒﺮان‪ ،‬ﻫﻮﺑﺮ‪ ،‬راﺳﭙﺎي‪،‬‬ ‫ﺑﺎرﺑﺲ‪ ،‬آﻟﺒﺮ ﻛﺎرﮔﺮ و ﺑ‪‬ﻨﮋاﻣﻦ ﻓﻠُﺖ دﺳﺖﮔﻴﺮ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬ ‫‪ 16‬ﻣﻪ‪ :‬اﻧﺤﻼل ﻛﻤﻴﺴﻴﻮن ﻟﻮﮔﺰاﻣﺒﻮرگ‪.‬‬ ‫‪ 22‬ﻣﻪ‪ :‬دﺳﺖﮔﻴﺮي ﻓﻌﺎﻟﻴﻦ ﻛﺎرﮔﺮي و ﻫﻤﺮاه آنﻫﺎ اوﮔﻮﺳﺖ ﺑﻼﻧﻜﻲ‪.‬‬

‫‪372‬‬

‫‪ 27‬ﻣﻪ‪ :‬ﻛﺎرﮔﺮانْ اﻧﺘﺨﺎبﻛﻨﻨﺪه و اﻧﺘﺨﺎب ﺷﻮﻧﺪهي ﺷﻮراﻫﺎي ﺣﻞ اﺧﺘﻼف ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﺗﺴﺎوي ﺗﻌﺪاد ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎن ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻪ‬ ‫ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬ ‫‪ 4‬ژوﺋﻦ‪ :‬اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت ﺗﻜﻤﻴﻠﻲ ﻣﺠﻠﺲ ﻣﺆﺳﺴﺎن‪ .‬ﻟُﺮو‪ ،‬ﭘﺮودون‪ ،‬ﻫﻢزﻣﺎن ﺑﺎ وﻳﻜﺘﻮر ﻫﻮﮔﻮ‪ ،‬ﻟﻮﺋﻲـﻧﺎﭘﻠﺌﻮن ﺑﻨﺎﭘﺎرت و ﺗﻲﻳﺮ‬ ‫اﻧﺘﺨﺎب ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬ ‫‪ 21‬ژوﺋﻦ‪ :‬اﻧﺤﻼل ﻛﺎرﮔﺎهﻫﺎي ﻣﻠﻲ‪.‬‬ ‫‪22‬ـ‪ 23‬ژوﺋﻦ‪ :‬ﺷﻮرش ﻛﺎرﮔﺮي در ﻣﺎرﺳﻲ‪.‬‬ ‫‪23‬ـ‪ 26‬ژوﺋﻦ‪ :‬روزﻫﺎي ژوﺋﻦ‪ .‬ﻗﻴﺎم ﻛﺎرﮔﺮي در ﭘﺎرﻳﺲ ﭘﺲ از اﻧﺤﻼل ﻛﺎرﮔﺎهﻫﺎي ﻣﻠﻲ‪ .‬ﺗﻼﻓﻲ ﺧﻮﻧﻴﻦ ﻛﻪ ﭼﻨﺪ ﻫﺰار‬ ‫ﻗﺮﺑﺎﻧﻲ ﺑﻪﺑﺎر ﻣﻲآورد‪ .‬ﺳﺮﺑﺎزﻫﺎ ﺗﻘﺮﻳﺒﺎً ‪ 25/000‬ﻧﻔﺮ را دﺳﺖﮔﻴﺮ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ ﻛﻪ ‪ 10/000‬ﻧﻔﺮ آنﻫﺎ را ﻧﮕﻪﻣﻲدارﻧﺪ‪.‬‬ ‫‪ 30‬ژوﺋﻦ‪ :‬ﻟﻐﻮ ﺗﺼﻮﻳﺐﻧﺎﻣﻪي ‪ 2‬ﻣﺎرس‪ :‬روز ﻛﺎر ﺣﺪاﻗﻞ دوازده ﺳﺎﻋﺖ ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬ ‫‪ 31‬ژوﺋﻴﻪ‪ :‬ﻣﺠﻠﺲ ﻃﺮح ﭘﺮودون درﻣﻮرد اﻳﺠﺎد ﻳﻚ ﺑﺎﻧﻚ ﻣﺒﺎدﻟﻪ را رد ﻣﻲﻛﻨﺪ‪.‬‬ ‫‪ 21‬اوت‪ :‬اﻧﺘﺸﺎر ﻟُﭙﻴﻨﻴﻮند‪‬ﻓَﻢ )ﻋﻘﻴﺪهي زﻧﺎن( ﺗﻮﺳﻂ ژَن د‪‬روا‪.‬‬ ‫‪ 4‬ﺳﭙﺘﺎﻣﺒﺮ‪ :‬آﻏﺎز ﺑﺤﺚ در ﻣﻮرد ﻗﺎﻧﻮن اﺳﺎﺳﻲ )ﻛﻪ درﻣﺠﻤﻮع دو ﻣﺎه ﻃﻮل ﻣﻲﻛﺸﺪ(‪ ،‬ﻣﺨﺼﻮﺻﺎً درﻣﻮرد »ﺣﻖ ﻛﺎر« ﻛﻪ‬ ‫ﺑﻪاﻳﻦ اﻋﺘﺒﺎر رد ﻣﻲﺷﻮد و ﺟﺎي ﺧﻮد را ﺑﻪ»ﻛﻤﻚ ﭘﺪراﻧﻪ ﺑﻪﺷﻬﺮوﻧﺪان ﻣﺤﺘﺎج« ﻣﻲدﻫﺪ‪.‬‬ ‫‪ 9‬ﺳﭙﺘﺎﻣﺒﺮ‪ :‬ﻳﻚ ﻻﻳﺤﻪ ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ‪ ،‬ﻗﺎﻧﻮن ‪ 4‬ﻣﺎرس ‪ ،1848‬درﻣﻮرد ﻃﻮل ﻣﺪت ﻛﺎر را ﻣﺤﺪود ﻣﻲﻛﻨﺪ و ﺣﺪاﻛﺜﺮ ﻣﺪت روز‬ ‫ﻛﺎر را ‪ 12‬ﺳﺎﻋﺖ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪.‬‬ ‫‪ 17‬اﻛﺘﺒﺮ‪ :‬ﺿﻴﺎﻓﺖ ﺟﻤﻬﻮري دﻣﻮﻛﺮاﺗﻴﻚ و اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ )ﺑﺎ ﺷﺮﻛﺖ ﻟُﺮوا‪ ،‬ﻛﺎﺑﻪ‪ ،‬ﭘﺮوردون و ﻏﻴﺮه(‪.‬‬ ‫‪ 4‬ﻧﻮاﻣﺒﺮ‪ :‬ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻫﻢﺑﺴﺘﮕﻲ ﺟﻤﻬﻮريﺧﻮاﻫﺎﻧﻪ )ﻣﺎرﺗﻦ ﺑﺮﻧﺎر‪ ،‬ﺷﺎرل د‪‬ﻟ‪‬ﺴﻜﻠﻮز‪ ،‬ﭘِﺮدﻳﮕﻴﻪ و ﻏﻴﺮه(‪.‬‬ ‫‪ 3‬دﺳﺎﻣﺒﺮ‪ :‬ﺿﻴﺎﻓﺖ ﻛﺎرﮔﺮان ﺳﻮﺳﻴﺎﻟﻴﺴﺖ در ﺑﺎرﻳِﺮدوﻣ‪‬ﻦ ﻛﻪ ﺗﺤﺖ رﻳﺎﺳﺖ ﺑﻼﻧﻜﻲ ﻛﻪ در و‪‬ﻧﺴ‪‬ﻦ زﻧﺪاﻧﻲ اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﺮﮔﺰار‬ ‫ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬ ‫‪ 10‬دﺳﺎﻣﺒﺮ‪ :‬اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت رﻳﺎﺳﺖﺟﻤﻬﻮري‪ .‬ﻟﻮﺋﻲـﻧﺎﭘﻠﺌﻮن ﺑﻨﺎﭘﺎرت ﺑﺎ ﺑﻴﺶ از ‪ 5/400/000‬رأي اﻧﺘﺨﺎب ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬راﺳﭙﺎِ‪،‬‬ ‫ﻛﺎﻧﺪﻳﺪاي »ﭼﭗ ﺗﻨﺪرو« ﻓﻘﻂ ‪ 37/000‬رأي ﻣﻲآورد‪.‬‬ ‫‪1849‬‬ ‫‪ 7‬ﻣﺎرس ـ ‪ 3‬آورﻳﻞ‪ :‬ﻣﺤﺎﻛﻤﻪي ﻣﺘﻬﻤﻴﻦ ‪ 15‬ﻣﻪ در ﻣﻘﺎﺑﻞ دادﮔﺎه ﻋﺎﻟﻲ ﺑﻮرژ‪ .‬ﺗﺒﻌﻴﺪ ﺑﺮاي ﺑﺎرﺑﺲ و آﻟﺒﺮ ﻛﺎرﮔﺮ‪ .‬زﻧﺪان‬ ‫ﺑﺮاي ﺑﻼﻧﻜﻲ‪ ،‬راﺳﭙﺎي‪ ،‬ﺳﻮﺑﺮﻳِﻪ و ﻓﻠُﺖ‪.‬‬ ‫‪ 15‬ﻣﺎرس‪ :‬ﻗﺎﻧﻮن ﻋﻠﻴﻪ اﺗﺤﺎدﻳﻪﻫﺎي ﻛﺎرﮔﺮي و ﻛﺎﻓﺮﻣﺎﺋﻲ‪.‬‬ ‫‪ 13‬ژاﻧﻮﻳﻪ‪ :‬ﺗﻈﺎﻫﺮات ﻣﻮﻧﺘﺎﻧﻲ ﻋﻠﻴﻪ اﻋﺰام ﻧﻴﺮو ﺑﻪر‪‬م در ﺧﻴﺎﺑﺎنﻫﺎي ﭘﺎرﻳﺲ‪ .‬ﺑﺎ اﻳﻦ ﺗﻈﺎﻫﺮات ﻣﺜﻞ ﻳﻚ ﻗﻴﺎم ﺑﺮﺧﻮرد ﺷﺪ‬ ‫و دﺳﺖﮔﻴﺮيﻫﺎي زﻳﺎدي ﺻﻮرت ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬ﺑﺴﻴﺎري از رﻫﺒﺮان ﭼﭗ ﻣﺠﺒﻮر ﺑﻪﺗﺒﻌﻴﺪ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‪ .‬دﻫﺎن ﻣﻄﺒﻮﻋﺎت »ﺟﺎﻣﻌﻪي‬ ‫دﻣﻮﻛﺮاﺗﻴﻚ« ﺑﺴﺘﻪ ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬ ‫‪14‬ـ‪ 15‬ژوﺋﻦ‪ :‬ﻫﻤﻴﻦ ﺟﻨﺒﺶ ﺗﻮدهاي در ﻟﻴﻮن )ﻳﻚ ﻧﺒﺮد ﺧﻴﺎﺑﺎﻧﻲ ﺣﻘﻴﻘﻲ ﺑﻪراه ﻣﻲاﻓﺘﺪ( و ﻫﻢﭼﻨﻴﻦ در ﺳﺎﻳﺮ ﺷﻬﺮﻫﺎ‪.‬‬ ‫وﺿﻌﻴﺖ اﺿﻄﺮاري در ﻣﻨﺎﻃﻖ ﻧﻈﺎﻣﻲ اول و ﺷﺸﻢ‪.‬‬ ‫اوتـﺳﭙﺘﺎﻣﺒﺮ‪ :‬ﺟﻠﺴﻪ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎن ‪ 43‬اﻧﺠﻤﻦ ﺑﺮاي ﺑﻨﻴﺎنﮔﺰاري اﺗﺤﺎدﻳﻪ اﻧﺠﻤﻦﻫﺎي ﻛﺎرﮔﺮي‪.‬‬ ‫اﻛﺘﺒﺮ‪ :‬ﺳﺎﻟﻨﺎﻣﻪي اﻧﺠﻤﻦﻫﺎي ﻛﺎرﮔﺮي ﺑﺮاي ﺳﺎل ‪ ،1850‬ﺑﺮاي ﭘﺎرﻳﺲ و ﺣﻮﻣﻪ آﻣﺎر ‪ 211‬اﻧﺠﻤﻦ ﻛﺎرﮔﺮي را ﺑﻪدﺳﺖ‬ ‫ﻣﻲدﻫﺪ‪.‬‬ ‫‪ 27‬ﻧﻮاﻣﺒﺮ‪ :‬ﻗﺎﻧﻮن ﻳﺎدآوري ﻛﻨﻨﺪهي ﻣﻤﻨﻮﻋﻴﺖ اﻋﺘﺼﺎب‪.‬‬ ‫‪373‬‬

‫‪1850‬‬ ‫‪ 31‬ﻣﻪ‪ :‬ﻗﺎﻧﻮن اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت ﻣﺤﺪود ﻛﻨﻨﺪهي آراء ﻋﻤﻮﻣﻲ‪ :‬ﺑﺮاي ﻗﺮار داﺷﺘﻦ در ﻟﻴﺴﺖ اﻧﺘﺨﺎﺑﺎﺗﻲ ﻛﺎﻧﺘﻮن ﻳﺎ ﻛﻤﻮن ﺑﺎﻳﺪ‬ ‫ﺣﺪاﻗﻞ ﺳﻪ ﺳﺎل در آن اﻗﺎﻣﺖ داﺷﺖ‪ .‬اﻳﻦ ﻗﺎﻧﻮن ﻋﻤﻼً ﻛﺎرﮔﺮان ﺑﺴﻴﺎري را از ﺣﻖ رأي ﻣﺤﺮوم ﻣﻲﻛﻨﺪ‪.‬‬ ‫‪1851‬‬ ‫‪ 6‬اوت‪ :‬آﻏﺎز ﻣﺤﺎﻛﻤﻪ ﺑﻪاﺻﻄﻼح »ﺗﻮﻃﺌﺔ ﻟﻴﻮن« ﻋﻠﻴﻪ ﻓﻌﺎﻟﻴﻦ ﻣﺨﻔﻲ ﻣﻮﻧﺘﺎﻧﻲ ﺟﺪﻳﺪ‪.‬‬ ‫‪ 3‬دﺳﺎﻣﺒﺮ‪ :‬ﺑﺎرﻳﻜﺎد در ﭘﺎرﻳﺲ ﺑﻪدﻧﺒﺎل ﻛﻮدﺗﺎي ‪ 2‬دﺳﺎﻣﺒﺮ ﻟﻮﺋﻲـﻧﺎﭘﻠﺌﻮن‪ .‬ﻛﺸﺘﻪﺷﺪن ﻧﻤﺎﻳﻨﺪهي ﻣﺠﻠﺲ‪ ،‬ژانـﺑﺎﺑﺘﻴﺴﺖ‬ ‫ﺑﻮد‪‬ن‪.‬‬ ‫‪ 4‬دﺳﺎﻣﺒﺮ‪ :‬ﺳﺮﺑﺎزﻫﺎ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﭘﺎرﻳﺲ را در ﻫﻢ ﻣﻲﺷﻜﻨﻨﺪ‪ .‬ﺑﺎزداﺷﺖ و اﻋﺪام ﺧﻮدﺳﺮاﻧﻪ در ﺳﺮاﺳﺮ ﻓﺮاﻧﺴﻪ ﺗﺎ ﻧﻴﻤﻪي‬ ‫دﺳﺎﻣﺒﺮ‪.‬‬ ‫‪1852‬‬ ‫‪ 9‬ژاﻧﻮﻳﻪ‪ :‬ﻧﻔﻲ ﺑﻠﺪ ‪ 66‬ﻧﻤﺎﻳﻨﺪهي ﻣﺮدم‪.‬‬ ‫‪1853‬‬ ‫اول ژوﺋﻦ‪ :‬ﻗﺎﻧﻮن درﻣﻮرد ﺷﻮراﻫﺎي ﺣﻞ اﺧﺘﻼف‪ .‬ﻛﺎرﮔﺮان ﻓﺎﻗﺪ ﭘﻨﺞ ﺳﺎل ﺳﺎﺑﻘﻪي ﻛﺎر و دو ﺳﺎل اﻗﺎﻣﺖ در ﻣﺤﻞ از‬ ‫رأي دادن ﻣﺤﺮوماﻧﺪ‪.‬‬ ‫‪ 9‬ژوﺋﻦ‪ :‬ﻗﺎﻧﻮن اﻳﺠﺎد ﻛﻨﻨﺪهي ﺻﻨﺪوق ﺑﺎزﻧﺸﺴﺘﮕﻲ ﺑﺮاي ﻛﺎرﻣﻨﺪان‪.‬‬ ‫‪1854‬‬ ‫اول ﻣﺎرس‪ :‬ﺗﻈﺎﻫﺮات ﻛﺎرﮔﺮي ﺑﻪﻣﻨﺎﺳﺒﺖ ﺧﺎكﺳﭙﺎري ﻻﻣ‪‬ﻨ‪‬ﻪ در ﭘﺮﻻﺷﺰ ﻛﻪ ﺗﻮﺳﻂ ﭘﻠﻴﺲ ﺳﺮﻛﻮب ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬ ‫‪ 22‬ژوﺋﻦ‪ :‬ﻗﺎﻧﻮن ﺗﺠﺪﻳﺪﻛﻨﻨﺪهي اﻟﺰام ﻫﻤﺮاه داﺷﺘﻦ ﻛﺘﺎﺑﭽﻪي ﻛﺎرﮔﺮي‪.‬‬ ‫‪1855‬‬ ‫ﺷﺐ ‪ 26‬ﺑﻪ ‪ 27‬ژوﺋﻦ‪ .‬ﺧﻴﺰش ﻛﺎرﮔﺮان ﻛﺎﺷﻲﺳﺎز ﺗﺮِﻻ )ﻣ‪‬ﻦـا‪‬ـﻟﻮار( ﺗﺤﺖ رﻫﺒﺮي ﻓﺮاﻧﺴﻮا اَﺗﻴﺒِﺮ‪.‬‬ ‫‪1858‬‬ ‫‪ 19‬ﻓﻮرﻳﻪ‪ :‬ﻗﺎﻧﻮن اﻣﻨﻴﺖ ﻋﻤﻮﻣﻲ ﻛﻪ ﭘﺲ از ﺳﻮء ﻗﺼﺪ ﻧﺎﻓﺮﺟﺎم ﻓﻠﻴﻜﺲ اورﺳﻴﻦ )‪ 14‬ژاﻧﻮﻳﻪ( ﺗﻮﺷﻴﺢ ﻣﻲﺷﻮد و‬ ‫ﺑﻪدﺳﺖﮔﻴﺮيﻫﺎ و ﺗﺒﻌﻴﺪﻫﺎي وﺳﻴﻊ ﻣﺨﺎﻟﻔﺎن ﻣﻨﺠﺮ ﻣﻲﮔﺮدد‪.‬‬ ‫‪1859‬‬ ‫‪ 15‬اوت‪ :‬ﺗﺼﻮﻳﺐﻧﺎﻣﻪي ﻋﻔﻮ ﻋﻤﻮﻣﻲ‪ .‬ﺑﺎزﮔﺸﺖ ﺑﺴﻴﺎري از ﺟﻤﻬﻮريﺧﻮاﻫﺎن ﺗﺒﻌﻴﺪي ﺑﻪﻓﺮاﻧﺴﻪ‪ .‬ﺑﺎوﺟﻮد اﻳﻦ‬ ‫رادﻳﻜﺎلﺗﺮﻳﻦ آنﻫﺎ اﺳﺘﻔﺎده از اﻳﻦ ﻋﻔﻮ را ﻧﻤﻲﭘﺬﻳﺮﻧﺪ‪.‬‬

‫‪374‬‬

‫‪1860‬‬ ‫‪ 17‬اﻛﺘﺒﺮ‪ :‬ﻫﺎﻧﺮي ﺗﻮﻟَﻦ )ﻛﺎرﮔﺮ( ﺗﻘﺎﺿﺎ ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﻳﻚ ﻫﻴﺌﺖ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﻲ ﻛﺎرﮔﺮي ﺑﻪﻧﻤﺎﻳﺸﮕﺎه ﺑﻴﻦاﻟﻤﻠﻠﻲ ﻟﻨﺪن ﻓﺮﺳﺘﺎده‬ ‫ﺷﻮد‪.‬‬ ‫‪1861‬‬ ‫‪ 13‬ﻣﺎرس‪ :‬ﺑﺎز ﻫﻢ ﺑﺎزداﺷﺖ اوﮔﻮﺳﺖ ﺑﻼﻧﻜﻲ‪.‬‬ ‫‪1862‬‬ ‫‪ 8‬ﻣﻪ‪ :‬ﻫﻔﺖ ﻛﺎرﮔﺮ ﺣﺮوفﭼﻴﻦ‪ ،‬از ﺟﻤﻠﻪ د‪‬ﺑﻮك‪ ،‬ﺑﻪﺧﺎﻃﺮ دﺳﺖ زدن ﺑﻪاﻋﺘﺼﺎب ﻋﻠﻴﻪ ﺣﻀﻮر ﻛﺎرﮔﺮان زن در‬ ‫ﭼﺎپﺧﺎﻧﻪي دوﭘﻮن‪ ،‬ﺑﺎزداﺷﺖ و در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺷﻌﺒﻪي ﺷﺸﻢ دادﮔﺎه ﺗﺄدﻳﺒﻲ ﻣﺤﺎﻛﻤﻪ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬ ‫‪ 19‬ژوﺋﻴﻪ ـ ‪ 15‬اﻛﺘﺒﺮ‪ 183 :‬ﻧﻤﺎﻳﻨﺪهي ﭘﺎرﻳﺲ از ﺣﺮﻓﻪﻫﺎي ﮔﻮﻧﺎﮔﻮن و در ﻣﻴﺎن آنﻫﺎ ﻫﺎﻧﺮي ﺗﻮﻟﻦ ﺑﻪﻣﻨﺎﺳﺒﺖ ﻧﻤﺎﻳﺸﮕﺎه‬ ‫ﺟﻬﺎﻧﻲ ﺑﻪﻟﻨﺪن ﻣﻲروﻧﺪ‪ .‬آنﻫﺎ ﺑﺎ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎن ﺟﻨﺒﺶ ﻛﺎرﮔﺮي اﻧﮕﻠﻴﺲ ﺗﻤﺎس ﻣﻲﮔﻴﺮﻧﺪ‪.‬‬ ‫‪ 12‬ﺳﭙﺘﺎﻣﺒﺮ‪ 22 :‬ﻛﺎرﮔﺮ ﺣﺮوفﭼﻴﻦ ﺑﻪﺧﺎﻃﺮ اﻋﺘﺼﺎب در اﻋﺘﺮاض ﺑﻪﺑﺎﻻ رﻓﺘﻦ ﺗﻌﺮﻓﻪﻫﺎ در ﺷﻌﺒﻪي ﺷﺸﻢ دادﮔﺎه ﺗﺄدﻳﺒﻲ‬ ‫ﻣﺤﺎﻛﻤﻪ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‪ .‬آنﻫﺎ در ‪ 23‬ﻧﻮاﻣﺒﺮ ﺗﻮﺳﻂ اﻣﭙﺮاﺗﻮر ﺑﺨﺸﻮده ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬ ‫‪1863‬‬

‫ژوﺋﻴﻪ‪ :‬ﻛﻨﻔﺮاﻧﺲ اﻧﺘﺮﻧﺎﺳﻴﻮﻧﺎل در ﻟﻨﺪن ﻛﻪ ﺷﺮﻛﺖﻛﻨﻨﺪﮔﺎن اﺻﻠﻲ آن‪ ،‬از ﺟﺎﻧﺐ ﻓﺮاﻧﺴﻪ‪ ،‬ﻋﺒﺎرتاﻧﺪ از ﻫﺎﻧﺮي ﺗﻮﻟَﻦ‪ ،‬ﺑﻠ‪‬ﺰ‬ ‫ﭘِﺮاﺷﺎن و ا‪ .‬ﻟﻴﻤﻮز‪‬ن‪.‬‬ ‫ﻧﻮاﻣﺒﺮ‪ :‬ﺟﻮرج آﺟِﺮ ﭘﻴﺎم ﻛﺎرﮔﺮان اﻧﮕﻠﻴﺲ ﺑﻪﻛﺎرﮔﺮان ﻓﺮاﻧﺴﻪ را ﻣﻲﻧﻮﻳﺴﺪ‪.‬‬

‫‪375‬‬

‫روزﺷﻤﺎر ﺗﺎرﻳﺦ ﻓﺮاﻧﺴﻪ‬ ‫از ﺗﺸﻜﻴﻞ اﻧﺘﺮﻧﺎﺳﻴﻮﻧﺎل ﺗﺎ ﺑﺮﻗﺮاري ﺟﻤﻬﻮري‬ ‫‪1864‬‬ ‫‪ 11‬ژاﻧﻮﻳﻪ‪ :‬ﻧﻄﻖ آُدﻟﻒ ﺗﻲﻳﺮ درﻣﻮرد »آزاديﻫﺎي ﺿﺮوري«‪ .‬اﭘﻮزﻳﺴﻴﻮن ﭘﺎرﻟﻤﺎﻧﻲ‪ ،‬ﭘﺎﻳﻪﮔﺬاري »ﺣﺰب ﺳﻮم«‪.‬‬ ‫‪ 17‬ﻓﻮرﻳﻪ‪ :‬اﻧﺘﺸﺎر »ﺑﻴﺎﻧﻴﻪ ﺷﺼﺖ ﻧﻔﺮ« ﺑﻪﻗﻠﻢ ﺗﻮﻟَﻦ‪.‬‬ ‫‪ 25‬ﻣﻪ‪ :‬ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ ﻛﻪ اﺗﺤﺎد ﻛﺎرﮔﺮان را ﻣﺠﺎز ﻣﻲﻛﻨﺪ و ﺑﻪ آﻧﻬﺎ ﺣﻖ اﻋﺘﺼﺎب ﻣﻲدﻫﺪ‪.‬‬ ‫‪ 12‬ژوﺋﻦ‪ :‬ورود ماﻛﺴﻲﻣﻴﻠﻴ‪‬ﻦد‪‬ﻫﺎﺑﺴﺒﻮرگ‪ ،‬ﺑﺮادر اﻣﭙﺮاﺗﻮر اﻃﺮﻳﺶ‪ ،‬ﺑﻪﻣﻜﺰﻳﻚ‪ .‬او در آنﺟﺎ اﻣﭙﺮاﺗﻮر اﻋﻼم ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬ ‫‪1865‬‬ ‫ﻣﻼﻗﺎت ﻣﻴﺎن ﻧﺎﭘﻠﺌﻮن ﺳﻮم و ﺑﻴﺴﻤﺎرك در ﺑﻴﺎرﻳﺘﺰ‪.‬‬ ‫‪1867‬‬ ‫‪ 19‬ژاﻧﻮﻳﻪ‪ :‬ﻧﺎﭘﻠﺌﻮن ﺳﻮم از اﺻﻼﺣﺎت ﻟﻴﺒﺮال ﺧﺒﺮ ﻣﻲدﻫﺪ‪ .‬اﻋﺎدهي ﺣﻖ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎن ﭘﺎرﻟﻤﺎن ﺑﻪاﺳﺘﻴﻀﺎح وزرا‪.‬‬ ‫ﻓﻮرﻳﻪ‪ :‬ﻟﺸﮕﺮﻛﺸﻲ )‪1867‬ـ‪ (1862‬ﺑﻪﻣﻜﺰﻳﻚ‪ ،‬ﺗﺨﻠﻴﻪ ﺳﺮﺑﺎزان ﻓﺮاﻧﺴﻪ‪ .‬ﻣﺎﻛﺴﻲﻣﻴﻠﻴ‪‬ﻦ در ‪ 19‬ژوﺋﻦ اﻋﺪام ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬ ‫‪ 14‬ﻣﺎرس‪ :‬اﺧﺘﻴﺎرات ﺳﻨﺎ اﻓﺰاﻳﺶ ﻣﻲﻳﺎﺑﺪ‪.‬‬ ‫ﻧﻮاﻣﺒﺮ‪ :‬ﻟﺸﮕﺮﻛﺸﻲ ﻓﺮاﻧﺴﻪ ﺑﻪر‪‬م ﺑﺮاي ﺣﻔﻆ ﭘﺎپ ﭘﻲ ﻧﻬﻢ در ﻣﻘﺎﺑﻞ »ﻫﺰار]داوﻃﻠﺐ[ ﮔﺎريﺑﺎﻟﺪي«‪.‬‬ ‫‪1868‬‬ ‫‪ 14‬ژاﻧﻮﻳﻪ‪ :‬ﻗﺎﻧﻮن در ﻣﻮرد ﺗﺠﺪﻳﺪ ﺳﺎزﻣﺎن ارﺗﺶ ﺑﺮاي اﻓﺰاﻳﺶ ﻧﻔﺮات آن‪.‬‬ ‫‪ 20‬ﻣﺎرس‪ :‬اﻧﺤﻼل ﺷﻌﺒﻪي اﻧﺘﺮﻧﺎﺳﻴﻮﻧﺎل در ﻓﺮاﻧﺴﻪ‪.‬‬ ‫‪ 11‬ﻣﻪ‪ :‬ﻗﺎﻧﻮن ﻟﻴﺒﺮال ﺑﺮاي ﻣﻄﺒﻮﻋﺎت ﻛﻪ اﺟﺎزه ﻗﺒﻠﻲ و ﺗﻮﺑﻴﺦﻫﺎ را ﺣﺬف ﻣﻲﻛﻨﺪ‪.‬‬ ‫‪ 6‬ژوﺋﻦ‪ :‬ﻗﺎﻧﻮن درﻣﻮرد ﮔﺮدﻫﻢآﺋﻲﻫﺎي ﻣﺠﺎز ﺑﺮاي ﺑﺤﺚ در ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺻﻨﻌﺘﻲ‪ ،‬ﻛﺸﺎورزي و ادﺑﻲ‪.‬‬ ‫‪1869‬‬ ‫‪ 24‬ﻣﻪ‪ :‬اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت ارﮔﺎن ﻗﺎﻧﻮنﮔﺰاري )ﺑﺮﻧﺎﻣﻪي ﺑِﻠﻮﻳﻞ ﮔﺎﻣﺒﺘﺎ(‪ ،‬ﭘﻴﺶرﻓﺖ ﺷﺪﻳﺪ اﭘﻮزﻳﺴﻴﻮن‪.‬‬ ‫‪ 8‬ﺳﭙﺘﺎﻣﺒﺮ‪ :‬اﻓﺰاﻳﺶ اﺧﺘﻴﺎرات ارﮔﺎن ﻗﺎﻧﻮنﮔﺰاري در زﻣﻴﻨﻪي ﭘﻴﺶﻧﻬﺎد ﻃﺮحﻫﺎي ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ‪.‬‬ ‫‪ 16‬ﻧﻮاﻣﺒﺮ‪ :‬اﻓﺘﺘﺎح ﻛﺎﻧﺎل ﺳﻮﺋﺰ ﺗﻮﺳﻂ اﻣﭙﺮاﺗﺮﻳﺲ اوژﻧﻲ‪.‬‬ ‫‪1870‬‬ ‫‪ 2‬ژاﻧﻮﻳﻪ‪ :‬ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻛﺎﺑﻴﻨﻪ ي اوﻟﻴﻮﻳﻪ‪ ،‬ﻫﻮادار اﺻﻼﺣﺎت‪ 20 .‬آورﻳﻞ‪ :‬رژﻳﻢ در ﺟﻬﺖ ﭘﺎرﻟﻤﺎﻧﻲ ﺗﺤﻮل ﻣﻲﻛﻨﺪ‪.‬‬

‫‪376‬‬

‫‪ 8‬ﻣﻪ‪ :‬رﻓﺮاﻧﺪوم اﺻﻼﺣﺎت ﻟﻴﺒﺮال را ﺗﺼﻮﻳﺐ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪.‬‬ ‫‪ 13‬ژوﺋﻴﻪ‪ :‬ﭘﻴﻐﺎم ﺑﻴﺴﻤﺎرك‪ ،‬ﻧﺨﺴﺖوزﻳﺮ ﭘﺮوس‪ ،‬ﺑﻪﻧﺎﭘﻠﺌﻮن ﺳﻮم ﻛﻪ او را ﺑﻪﺣﻤﻠﻪ ﺑﻪﭘﺮوس ﺗﺤﺮﻳﻚ ﻣﻲﻛﻨﺪ و از اﻳﻦ‬ ‫ﻃﺮﻳﻖ وﺣﺪت ﭘﻴﻮﺳﺘﻦ اﻳﺎﻻت ﺟﻨﻮﺑﻲ آﻟﻤﺎن ﺑﻪﺷﻤﺎل را ﺗﺴﺮﻳﻊ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪.‬‬ ‫‪ 19‬ژوﺋﻴﻪ‪ :‬ﻓﺮاﻧﺴﻪ ﺑﻪﭘﺮوس اﻋﻼن ﺟﻨﮓ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪.‬‬ ‫اوت‪ :‬ﺷﻜﺴﺖ ﻓﺮاﻧﺴﻪ درﻣﻘﺎﺑﻞ ﭘﺮوس در ﭼﻨﺪﻳﻦ ﺟﺒﻬﻪ‪.‬‬ ‫‪ 2‬ﺳﭙﺘﺎﻣﺒﺮ‪ :‬ﻧﺎﭘﻠﺌﻮن ﺳﻮم ﻛﻪ در ﺳﺪان ﺑﻪﻣﺤﺎﺻﺮه درآﻣﺪه اﺳﺖ‪ ،‬ﺗﺴﻠﻴﻢ ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬ ‫‪ 4‬ﺳﭙﺘﺎﻣﺒﺮ‪ :‬ﻣﺠﻠﺲ ﻋﺰل ﻧﺎﭘﻠﺌﻮن ﺳﻮم و ﺑﺮﻗﺮاري ﺟﻤﻬﻮري را اﻋﻼم ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻳﻚ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻣﻮﻗﺖ‪.‬‬

‫‪377‬‬