• • • • •

• •

• • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • •

DARSANAPREVISIKA VISIKA DARSANAPREVISIKA

DARSANAPRE Samyak darsanam >> darsanam Meaning- proper sight Bharateeya darsanan- vaidikam, avaidikam or asthikam, nastikam Astika- accept veda ; nastika- not accept veda Vaidika darsanasSangyam -kapilan yogam -patanjali nyam -goutama vaishasikam -kandha poorvameemamsa -jaimini uttarameemamsa -badarayana (vyasa) These are termed shad darsana Avaidika darsanas charvaka -brihaspati (lokayatha) boudham -budha jainam -jinan (vardhamana mahaveera) pasupatam -not known pancharashtra -not known V aidika darsana Vaidika Sanghya- seswara, niriswara Sanghya- kapila tantram writers- aasuri, panchasikha, eeswara krishnan-sangyakaarika Tatwa- 25; purusha, prakriti, mahat, ahankara, pancha tanmatra, ekadasa indriya panchabhuta Yogam- include seswara sanghya Described yogangas; yama, niyama, asana, pranayama, pratyahara, dyanam, dharana, samadhi Nyaya- 16 tatwa; pramana, premrya, samsaya,prayojanam, dristanta, sidhistana, avayava, tarkam, nirnaya, vada, jalpa, vidanda, hetvabasam, jhalam, jati, nigrahasthanam Mityajnanxm cures dosha; dosanasa cures pravritti; pravritty nasa cures janma; janmanasa > moksha Vaishasikam+nyayam- navanyayam/ tarkam P oorv Poorva meemamsa- jaimini- dwadasayadhy/dwadasa lakshani oorva meemamsa Veda- mantram, brahmanan, upanishat total 1180 sakhas Rig, yajur, sama, adharva vedas Divided into- karmakanda & jnanakanda Mantra, brahmanam include- karmakanda jnanakanda-upanishat karmakanda- poorvakanda, dharmakanda are synonyms. Uttarakandam, brahmakandam, vedanta, , brahmavidya, rahasyam are synonymous of jnanakanda­ Purushartham-karmajam Books- sambarabhasyam by sambaraswami; kumarilabatt, prabhakaraguru U ttarameemsa relates uttara kanda of vedas Uttarameemsa Books- chaturadyayi/ brahmasootra/ chaturlakshini by badarayana Synonyms- vedanta, brahmameemamsa, vyasa tantra, sareerika meemamsa Branches- adweyitham by sankaracharya, visistadweydam by ramanuja, dwedyem by madwacharya, sudhadwedyam relates anubhasyam, vallabheeyam by vallabhacarya A vaidika darsana Avaidika Charv vaka- lokayatana CharvakaChar Chaturbhuta sidhanta; bhu jala agni vayu, no athma no moksha, no punarjanma Karma is only for purushartha by charvaka

• Boudha- sarvam dukham, dukham; ksanikam ksanikam, swalakshnam, swalakshnam, soonyam soonyam. • Types- soukrantika, vaibshshika, yogacharya, madhyamika • Vidya- moksham; avidya- punarjanma- samsarachakram • Budha- heenayana;orthodox, mahayana • Pitakas- vinayapitaka-description of life of sagas, sutrapitaka- philosophy, abhidhana pitaka­ explanation of philosophy • Jainam- athma nityam & anekam • Moksam- without punarjannmam • pancharatra sidhistana- in between dwaida & adwaida T arkam Tarkam arkam • Vaishysika nyaya together terms tarka • Kanada; kanabakshan/kanabuk/ ulukan/ pailavan • Books- padarthadarma sangraham by prasastapada, upaskara by sankaramisra, vivechanam by chandrakanta • Padartha- dravya, guna, karma, samanyavishesha, samavaya, & abhavam - 7 • Dravya- panchabhuta, kala, dik, atma, mana - 9 • Nyaya- gautama/ medha tidhi • Books- nyayasootra bhashyam- vatsyayana, nyayavarthikam by udyotakaran, tatparyateeka by vachaspatimisra, nyayakusumanjali by udayanacarya • Nyaya= anweeshiki • Pramana- prathyaksham, anumanam, upamanam, sabdam • vaishasikam- premeya pradhaam; nyayam- pramana pradhanam • Pramana accepted by Vaseshiska - Prathyaksha and anumanam • Pramana accepted by nyaya are- Prahryaksha anumana upamana and sabda • Padartha in nyaya-16 • Padartha in vaishasikam- 6 • Common property of padartha- abhideyatwam, vachyatwam, premeyatwam • In tarka Padartha are 7; abhava is discarded by vaishasikam • Nitya dravyani- panchabhuta, kala, dik, atma, mana - 9 • Gunam- 24 ; roopa rasa ganda sparsa sangya parinama pridhaktwa samyoga vibhaga gurutwa dravatwa sneha sabda budhy sukha dukha icha dwesha pprayatna dharm adharma samskaram • Karmam 5; utshepana, apashepana, aakunjanam, prasaranam, gamanam • Samanyam 2 ; param, aparam • Vishesham -anantham • Samavaya- one • Abhava- 4; pragabhava, pradwamsabava, athyantabhava, anyonyabhava • Lakshana dosha- avyapti, ativyapty, asambhavam • Dravya lakshana- gunavatwam or karmavatwam, samavai karanam- in caraka & susruta • Tamas is includedas dravya by - meemamsa • Pridhivi- gandhavati, types- nitya anitya • Ap- seetasparsa, • Teja- ushnasparsha, vishaya- 4 bouma divya oudarya akaraja • Vayu- rooparahita sparsavan • Sabdagunam akasam -one • Ateetadi vyahara hetu - kala one • Prachyadir vyaharahetu- dik; one • Athma- jnanadikaranam; two-jeevatma paramatma • Manas- sukhadupalabdi karanam indrium mana • Guna- property relates to dravya & karma 24

• • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • •

roopam- 7 bhutas- pridvi, teja, jalam sulka roopam- bhasuram- tejas, abhasura suklam- in jalam Rasa- 6 bhuta-pridvi, jalam Only onr rsas in jalam viz. Madhuram Gandha- 2; surabhi, asurabhi bhuta- pridvi Sparsam- 3; ushna, seetam, anushnaseetam bhuta- pridwi, vayu Parimanam- 4; anu, mahat, hraswam, deerkham Pradwaktam- sarvadravya vritty Samyogam- 3; anyatarakarmajam, ubhayajam, samyogajam Vibhaga- 3; anyatarakarmajam, ubhayajam, vibhagajam Para apara- 2; dhikrute kalakrite Gurutwam- adya patana karanam - bhuta- pridwi, jalam Dravatwam- adya syandana karanam. 2types samsidhika, naimittika Bhuta- pridwi, jalam Sneha- choornadi pinditabhava hetu- bhuta -jalam Sabdam- 2 dwani, varna or samyogajam, vibhagajam, sabdajam. Budhu- sarvavyahara hetu; smriti, anubhavam Sukham- anukula vedaneeyam; vaishayikam, manoradhikam Icha - kama Dwesha- krodha Prayatna- kruty Dharma- vihita karmajanya Adharma- nishidda karmajanya Aathma guna- budhy sukha dukha icha dwesha pprayatna dharma adharma Samskaram- 3; vega, bhavana, stitistapaka Samanyam- jati, jatam- nityam ekam anekanugatam Visaesham- vyavartaka, nitya Samavaya- nitya ssambanda, ayutasidhi Abhavan- pragabhavam, pradwamsabhavam, atyantabhavam, anyonyabhavam B udhi Budhi • Budhi- smriti, anubhavam. • Smriti- from anubhavam > bhavana >smriti; two- yadhartha, ayadhartha • Anubhavam- yadhartha, ayadhartha • Yadharthanubhavam- prama • Ayadhartha anubhavam- aprama- samsayam, vipariyam, tarkam • Yadharthanubhavam- 4 types; prakthyaksa, anumiti, upamity, saabdam • karanam- vyaparavat sasdharanam kaaranam • Pramana- pramakaranam • Prakthyaksham- jnanam by indriya- savikalpa, nirvikalpa • Prakthyaksha njana hetu- 6 -samyogam, samyukta samavayam, samyukta samavteta samavayam, samavayam, samavteta samavayam, visesana visesyabhavam • Anumanam- anumitikaranam anumanam • Origin - paramarsajanyam • Vyapti visista jnanam- paramarsam • Vyapti- yatra yatra dhooma tatra tatra vahni • Anumanam two types- swarthanumanam, pararthanumanam • Anumanam- linga paramarsam • Lingam- anwaya vyatireki, kevala anwayi, kevala vyatireki • Sabdha- aapthavakyam • Prepare chart as last part of chapter SSankhya ankhya darsanam • oldest darsanam

• • • • • • • •

Describes 25 tatwa By kapila maharshy Acharyas;- kapila> aasuri> panchasikhan> — > eeswaeakrishnan- he wrote saanghyakarika Yogam- seswarasanghyam Sanghyam promote parinamavadam Dukha trayam- aadhyatmikam, adi bhoutikam, adidaivikam Pramana accepted by sanghya- prathyaksa, anumana, aptavachana Prathya ubhagata hetu- atidoora, sameepya, indriyakhata, mano anavastha, soukshmyat, vyadhanat, abhibhavat, samanadhikaranatwat. • Guna of purusha- aguna, viveki, avishaya, asamanya, chetanan, aprasavadharmi • Purusha- anekatwam • Purusha prakriti samyoga- pangwandha yogam • Prakriti- pradhanam, brahmam, avyaktham, bahudhanakam are synonyms • Mahat- mahan, budhi, aasuri, mati, khyadhi, jnanam, prajna are synonyms • Prapanja sristi- avyaktha> mahan> ahankaram> satwikahankaram- ekadasa indriya; bhutadi ahankaram- panchatanmatra> panchabhuta> • most important among trayodasa karana- budhi • Trayodasa karanani- pancha budhiindriya, pancha karmendriya, manas, ahankaram, budhi • Sareeratrayam- sookshma sareeram, sthoola sareeram, prabhuta sareeram • sookshma sareeram- pancha budhiindriya, pancha, karmendriya, pancha tanmatra, manas, ahankaram, mahat, • avidya- 5; tamam-8, moham-8, mahamoham-10, tamisram-18, antha tamishram-18 • Asakti- budhi dosha-17, indriya vaigunya-11, pratiyasarga-28, • Bhoutikasarga- 18; devayoni-8, tirykyoni-5, manusyayoni-1, • Number of karika in sanghya karika- 73

darsana previsika.pdf

Page 1 of 4. DARSANAPREVISIKA. Vaidika darsana. Poorva meemamsa. Uttarameemsa. Avaidika darsana. Charvaka- DARSANAPREVISIKA. • Samyak ...

48KB Sizes 2 Downloads 32 Views

Recommend Documents

Ayurveda Siddhant – Darsana IV.pdf
Download. Connect more apps... Try one of the apps below to open or edit this item. Ayurveda Siddhant – Darsana IV.pdf. Ayurveda Siddhant – Darsana IV.pdf.