fn!oaO jkaokd .d:d iy msrs;a ^isxy, f;areï iys;j&
iín odkx Oïu odkx cskd;s
mgqk msgqj 1 2 3 4 5 6 7 8-9 10 11 12 13-14 15 16 17 18-19 20 21 22 23 24-25 26 27 28 29 30 31
kuialdrh" f;rejka irK hdu" mkais,a" iudoka jSu" jkaokd .d:d nqoaO mQcd .d:d r;akud,S hka;% .d:d" o<∞ jykafia jkaokd lsrSu fidf
kuialdrh kfuda ;iai N.jf;` wryf;` iïud iïnqoaOiai kfuda ;iai N.jf;` wryf;` iïud iïnqoaOiai kfuda ;iai N.jf;` wryf;` iïud iïnqoO a iai f;rejka irK hdu nqoaOx irKx .ÉPdus Oïux irKx .ÉPdus ix>x irKx .ÉPdus ≥;shïms nqoaOx irKx .ÉPdus ≥;shïms Oïux irKx .ÉPdus ≥;shïms ix>x irKx .ÉPdus ;;shïms nqoaOx irKx .ÉPdus ;;shïms Oïux irKx .ÉPdus ;;shïms ix>x irKx .ÉPdus mkais,a iudoka jSu mdKd;smd;d fõruKS islaLdmox iudoshdus woskakdodkd fõruKS islaLdmox iudoshdus ldfïiq usÉPdpdrd fõruKS islaLdmox iudoshdus uqidjdod fõruKS islaLdmox iudoshdus iqrdfïrh ucacmudoÜGdkd fõruKS islaLdmox iudoshdus nq≥.+K isys lsrSu b;s’ms fi` N.jd wryx iïudiïnqoafO` jscacdprKiïmkafk` iq.f;` f,`ljs¥ wkq;a;fr` mqrsioïuidr:S i;a:d foaj ukqiaidkx nqoafO` N.jd’;s' oyï.+K isys lsrSu iajdlaLdf;` N.j;d Oïfu` ikaosÜGsfl` wld,sfl` taysmiaisfl` ´mkhsfl` mÉp;a;x fõos;ífn` js[a™yS’;s' iÛ.+K isys lsrSu iqmgsmkafk` N.jf;` idjlixf>` Wcqmgsmkafk` N.jf;` idjlixf>` ∆hmgsmkafk` N.jf;` idjlixf>` iduSpsmgsmkafk` N.jf;` idjlixf>` hosox p;a;drs mqrsihq.dks wÜGmqrsi mq.a.,d tai N.jf;` idjlixf>` wdyqfkfhH` mdyqfkfhH` olaLsfKfhH` w[ac,slrKSfh` wkq;a;rx mq[a[lafL;a;x f,`liaid’;s' ffp;H jkaokdj jkaodus fÉ;shx iínx iínOdfkaiq m;sÜGs;x idrSrslOd;+ uyd fn`Osx nqoaOrEmx il,x iod' fn`Os jkaokdj hiai uQf,a ksiskafk`’j iíndrs jschx wld m;af;` iín[a™;x i;a:d jkafoa;x fn`Os mdomx' bfï taf;a uydfn`Os f,`lkdf:ak mQcs;d wyïms f;a kuiaidus fn`Osrdcd ku;a:q f;' bkaokS, jKaKm;a; fia; LkaO Ndiqrx i;a:q fk;a; mxlcdNsmQcs;.a. id;ox w.a.fn`Os kdu jdu foaj relaL ikaksNx ;x jsid, fn`Os mdomx kudus iínod'
msgqj 1
nqoaO mQcd .d:d
mQcd wrdOkdj ksfõohdus iïnqoaOx jS;rd.x uyduqksx ksuka;hdus iq.;x f,`lfcÜGx krdiNx
msgqj 2 isxy, f;areï mQcd wrdOkdj jS;rd. uyd uqKs jQ" f,`ld.% jQ" kr fY%aIaG jQ iq.;jQ iïnq≥rcdKka jykafiag wdrdOkd lrus
myka mQcdj >kidrmam os;af;ak oSfmak ;u Oxiskd ;sf,`l oSmx iïnqoaOx mQchdus ;fu`kqox
myka mQcdj lmqrej,ska oe,a jQ w∫r kiakd mykska ;+ka f,djg tlu mykla jQ wjs≥ w∫r ≥r ,k nq≥r≥ka mqous
iqj| ≥ï mQcdj .kaO iïNdr hq;af;ak-OQfmakdyx iq.kaOskd mQcfha mQckShx ;x - mQcd Ndckuq;a;ux
iqj| ≥ï mQcdj mQcdjkag iq≥iq jQ mQcd ,enqjd jQ W;+ï nq≥r≥ka yg fï iqj| ≥uska mqous'
iq.kaOsldh jok - ukka; .+K .kaOskx iq.kaOskd’yx .kafèk- mQchdus ;:d.;x
wmuK .+K iqj¢ka iqj|j;a joka we;s" ;:d.;hka jykafiag iqj¢ka mqous'
u,a mQcdj jKaK .kaO .+fK`fma;x ta;x l+iqu ika;;sx mQchdus uqkskaoiai isrm s do ifr`refya
u,a mQcdj meyefhka yd iqj¢ka hq;a fï u,a /i uqks∫ka isrsmd mshqug mqofkus'
mQfcaus nqoaOx l=iqfïkfkak mq[af[ak fïf;ak ,Ndus fudlaLx mqmaMx us,dhd;s h:d boxfï ldfh` ;:d hd;s jskdiNdjx
fï l+iquska nq≥ka mqous fï mskska fudla iqjh ,nï! fï u,a ue
meka mQcdj wOsjdfia;+ fk` Nkaf;a - mdkShx mrslmams;x wkqlïmx Wmdodh - m;s.Kayd;+uq;a;ux
meka mQcdj Nd.Hj;+ka jykai" ms
wdydr mQcdj wOsjdfia;+ fk` Nkaf;a- fN`ckx mrslmams;x wkqlïmx Wmdodh - m;s.Kayd;+uq;a;ux
wdydr mQcdj Nd.Hj;+ka jykai" ms
.s,kami mQcdj wOsjdfia;+ fk` Nkaf;a - .s,dk mÉphx bux wkqlïmx Wmdodh - m;s.Kayd;+uq;a;ux oeye;a mQcdj kd.j,a,S o,Qfma;x - pqKaK mQ. iudhq;x ;dïnQ,x m;s.Kayd;+ -ilmamr usox csfk` ish,a, tljsg mQcd lsrSu wOsjdfia;+ fk` Nkaf;a-iínx ioaOdh mQcs;x wkqlïmx Wmdodh - m;s.Kayd;+uq;a;ux
r;akud,S hka;% .d:d
isxy, f;areï
msgqj 3
1 ix ix ix ix
idr idfr`> jskS; KS ix KS; id;x iqpsidr OS ix OSrlx fidKaK ;kQ m,d ix ,dm foaisx mKfïNs id ix
1 iir ie~ myr kj;d ksjka me;sr keK;s osrsu;a rka m;la ks;r osf,k ;=ï ioyï foik je;sr j|sus uf. iïnq≥ uysus
2 ix ix ix ix
idNs.x flaj, fu`y kd ix kdylx udr rfK jsfia ix fiajs;x odis uqodr yd ix ydr Oïux mKfï iod ix
2 iel ;eka ¥re lrk tf,iska fu` kik hQoe≥ï f,iska ur hqofhys osjs rlsk weiqrska i;=g fok flf,iqka we;s kik kuosus ne;ska isrs ioyï usKs myk
3 ix ix ix ix
odi.x kdis; mdm kd kdm Oxisx y; f>`r md mdr .dusx iqpsidr jd jdr ix>x mKfï rid
3 iÛ iem fok keish hq;= mõ yeu kik nj neus iqKq jsiqKq lr ks;s .=K mqrK ,;a iem oud mr f;r fj; fk; fhduk j|sfkus ks;s m;d mskaire uy iÛk
ix ix ix ix
o<∞ jykafia jkaokd lsrSu f,`flal kd: jokïnqc rdcyxix jsfkhH fl` uqojkx lsr fc`;hka;x woaOqkaøldr jrrEm jsrdcudkx jka∞us id≥ uu,x csk oka; Od;=x
jeo f,o ,o i|
fidf
jdms fÉ;sh[ap uq;sx.Kx ;siaiuyd jsydr[ap fn`Osx urspjÜgshx fidKaKud,S uydfÉ;sx :Qmdrdu Nhd.srsx fcA;jkx fia,fÉ;sx ;:d ldpr.dulx taf;a fi`
5'
6'
7'
8'
hkakïu∞h koshd mq,sfka p ;SfrA hx iÉp noaO .srsfl iqukd p,.af.a hx ;;a: fh`klmqfrA uqkafk` p mdox ;x mdo ,d[aPk uyx isrid kudus' osjd.=ydj LSKdifõys iy m[apif;ays .ka;ajd hiausx wldis N.jd iosjdjsydrx ixMq,a, id, iqukdp, mdo foafia jkafoa iqiS;,uyx N.jd .=yx ;x' oS>jdms ffp;Hh h;a: ksiSosh N.jd iijfl` idOq iumamhS iudhs;x oS>jdms :Qmx fr`yKmqr uKavkx jkafoa' uq;shx.K ffp;Hh jsu, iS;, N+rs c,duhma – mNj l[ac rfc`yrS ms[acrx .sr koS jk foaj iqmQcs;x ku: ;=x. uq;sx.K fÉ;shx' ;siaiuydrdu ffp;Hh kslaLs;a; iïmqKaK iixl nsïn ixldi Ndika; ,,dg Od;=x wdldrhS ;siai krsiaifr`hx :Qmx kfï ;siai uyd jsydfrA
msgqj 4
9' wkqrdOmqr YS% uydfn`OSkajykafia iqm;sÜGs; rÜGkqrdOmqfrA iuOsÜGs; olaLsK idL Njx iqN fï>jkïnr fï> ksNx ch fn`Os uyx mkudus jrx' 10. usrsijegs ffp;Hh wNhrdc iOd;=l fla;= jrx iqksOdh l;x nyqudks;x il,ys;x mKfï i∞ urspjÜgsl fÉ;sh uq;a;ux' 11' rejkaue,s uyiEh ihsxiq hiausx iq.;iai Od;= ksïudh rxiqcAcq, nqoaO rEmx iqjKaKud,S’;s m;S; kdux jka∞u’yx :Qmjrx uy.a>x' 12' :Qmdrdu ffp;Hh hiausx olaLsK ulaLl[a p uqksfk` m;a;mamudKd ;kq Od;=pdms ksOdh f,`l uys;d PínKaK fidNdl=,d foajdkïmsh;siai N+m;sjfr` ldfrAis ioaOdOfk` :Qmdrdu jrx kudus ;u’yx wcACOdhs;x i;a:qkd' 13' wNh.srs ffp;Hh l; kj uKslïfï Od;=.ífNa iqrïfï lkl jiN l=ÉPsx Od;=kd mQrhs;ajd jsys; uNh r[a[` O[a[ mq[aC∞Osjdfi` wNh.srs jsydfrA pdre :Qmx kudus 14' fcA;jkdrdu ffp;Hh m;sÜGfm;ajd cskldh nkaOkx iflaiOd;=x iy foay Od;=fh` uyduydfiak krskao ldrs;x iqfÉ;shx fcA;jkx kudu’yx 15' fia, ffp;Hh uydofh` foaj.fKa p kdf.a kqidihS h;a: Gsf;` uqkskafo` ioaOïu fyauoaOc Ndiudkx jkafoa is,dfÉ;sh uíN=;x ;x' 16' l;r.u lsrsfjfyr uqkskafo` ksiskafk` hysx foaj;dkx ifï;dk u.a.x iqfoafiais Oïux uydfiak foajiai iïudkkShx kfï ldpr.a.fu :Qmiai Gdkx'
P;a; udKjl .d:d
isxy, f;areï
msgqj 5
1 fh` jo;x mjfr` ukqfcAiq ilHuqkS N.jd l;lsÉfp` mdr.f;` n,jsrshiux.S ;x iq.;x irK;a;uqfmauS
1 l;dlrk usksiqka w;r hï fYa%IaGfhla fjhso" ta cSjs;fha wjfn`O lr.; hq;+ ish,a, wjfn`O lr.;a YdlH uqkskaø jQ Nd.Hj;a jykafia h' wkka; wm%udK jSrAhhlska" ffOrAhhlska ixidrfhka tf;rj jevs ta iq.;hka jykafiaj idorfhka irK hus'
2 rd.jsrd.ufkacufi`lx OïuuixL; umamgsl+,x uOqrusux m.+Kx iqjsN;a;x Oïuusux irK;a;uqfmauS
2 rd.h ke;s lrkakdjQ fY`l rys;jQ ;DIaKdj rys;jQ ms
3 h;a: p oskak uymaM, udyQ p;+iq iqpSiq mqrsihqf.aiq wÜG p mq.a., Oïuoidf;a ix>usux irK;a;uqfmauS
3 hï flfkl+g msoSfuka uy;a m%;sM, ,efío" ta mdrsY+oaO jQ udrA. M, ,dNS W;a;uhka jykafia,d hq., jYfhkajQ y;r fokdghs' Wkajykafia,d mqoa.,hka jYfhka wgfofkla fõ' ta ix>hd jykafia,d idorfhka irK hus'
ch ux., .d:d 1 ndyqx iyiai uNsksïus; idhqOx ;x .srsfïL,x Wos; f>`r ifiak udrx odkdosOïu jsOskd cs;jd uqkskafo` ;x f;acid Nj;+ fï* chux.,dks
isxy, f;areï msgqj 6 1 ∞yla os,sfik wjsj,ska w;a ujd .srsfïL,d we;a rcqka msg f.dr udr fiakd yd iuÛ wd udrhd oka mdrus nf,ka uqkska∞ oskQfial' ta wdkqNdfjka chuÛ=,a fõjd!'
2 udrd;sfrAl uNshqcACOs; iínr;a;sx f>`rïmkd,jlulaLu:oaO hlaLx Lka;S iqoka; jsOskd cs;jd uqkskafo` ;x f;acid Nj;+ fï* chux.,dks
2 urefjla jf.a jQ wd,jl hlaIhd bjiqï nf,ka uqkska∞ oskQfial' ta wdkqNdfjka chuÛ=,a fõjd!'
3 kd,d.srsx .cjrx w;su;a;N+;x odj.a.s plal uiKSj iq∞reKx ;x fu;a;x N+fial jsOskd cs;jd uqkskafo` ;x f;acid Nj;+ fï* chux.,dks
3 ,eõ .skakla fuka oreKq jQ iqrdfjka u;a jQ kd,d.srs we;a rcq fu;a nf,ka uqkska∞ oskQfial' ta wdkqNdfjka chuÛ=,a fõjd!'
4 WlaLs;a; L.a. u;sy;a: iq∞reKx ;x Odjx ;sfh`ck m:x.+,sud,jka;x boaOSNsixL; ufk` cs;jd uqkskafo` ;x f;acid Nj;+ fï* chux.,dks
4 w;ska lvqjla f.k uy uÛ osfÛa t,jQ wx.=,sud,hka is;ays iudOs nf,ka uqkska∞ oskQfial' ta wdkqNdfjka chuÛ=,a fõjd!'
5 l;ajdk lÜGuqorx bj .íNskShx js[apdh ≥ÜG jpkx ckldh ucAfCè ikaf;ak fi`u jsOskd cs;jd uqkskafo` ;x f;acid Nj;+ fï* chux.,dks
5 Worfha or ,S ne| .eí.;a js,difhka ckldh ueo ≥ka ks.djka ikaiqka f,iska bjid uqkska∞a oskQfial' ta wdkqNdfjka chuÛ=,a fõjd!'
6 iÉpx jsydh u;s iÉpljdofla;+x jd∞Nsfr`ms; ukx w;swkaON+;x m[a∆ moSm c,sf;` cs;jd uqkskafo` ;x f;acid Nj;+ fï* chux.,dks
6 fu`fyka uq,djS jdfoka oskkakg wd iÉpl j ≤,ajQ os≥,a keK nf,ka uqkska∞ oskQfial' ta wdkqNdfjka chuÛ=,a fõjd!'
7 kkafo`mkkao N+c.x jsnqOx uysoaOsx mq;af;ak f:ar N+cf.ak oudmhkaf;` boaOQmfoai jsOskd cs;jd uqkskafo` ;x f;acid Nj;+ fï* chux.,dks
7 kkafo`mkkao kï f;o n,e;s kd rcqka uq.,ka f;rekaf.a ukd Wmfoiska uqkska∞ oskQfial' ta wdkqNdfjka chuÛ=,a fõjd!'
8 ≥.a.dy osÜGs N+cf.ak iqoÜG y;a:x n%yaux jsiqoaOs cq;susoaOs nldNsOdkx ∆Kd.foay jsOskd cs;jd uqkskafo` ;x f;acid Nj;+ fï* chux.,dks
8 jeros u;j, t,an .ekSu keu;s kd.hd jsiska oIaG lrk ,o w;a we;s nl kï n%yauKhka uyd keK nf,ka uqkska∞ oskQfial' ta wdkqNdfjka chuÛ=,a fõjd!'
9 ta;d’ms nqoaO chux., wÜG.d:d fh` jdpfl` osk osfka irf;a u;kaoS ys;ajdk fkal jsjsOdks pqmoaojdks fudlaLx iqLx wOs.fuhH kfr` im[af[`
9 fuu chux., .d:d wg hfula oskm;d ieoefyka lshuska is;ays ord .kS kï ishΩ Wj≥re ≥rejS iem;ska msrSf.dia i∞;ksl fudla iqjh ,efí'
* wkqka fjkqfjka lshk jsg ‘fï’ fjkqjg ‘f;a’ fhdokak
uyd ux., iQ;%h
isxy, f;areï
msgqj 7
tajx fï iq;x talx iuhx N.jd idj;a:shx jsyr;s fca;jfka wkd:msKavsliai wdrdfï" w:fn` w[a[;rd foaj;d wNslalka;dh r;a;shd wNslalka; jKaKd flaj,lmamx fca;jkx TNdfi;ajd fhak N.jd f;akqmixlï" Wmixlus;ajd" N.jka;x wNsjdfo;ajd taluka;x wÜGdis tluka;x :s;d fn` id foaj;d N.jka;x .d:dh wcACONdis
ud jsiska fufia wik ,oS' tla ojila nq¥rc f;u ieje;a kqjr ‘fc;jk’ kï jQ wfka ms~q isgqyqf.a jsydrfha jdih lrk l,ays tla;rd fojsfhla bl=;a /fhys b;d ,iaiK isjs meye we;af;a ish,q foõru nnq,qjd jevjik nq¥rc f;u fj; meusK je| tl;a mil isg nq¥rcyg .d:djlska fufia lSh"
1 nyQfoajd ukqiaidp - ux.,dkS wpska;hqx wdlxLudkd fid;a:dkx - n%Eys ux., uq;a;ux
1 ;ukag fof,dj ys; jQ l=i,a oyuqkaf.a meusKSu leu;s fojsfh`o"usksiaiqo oshqKqjg ys; lreKq is;+y ta W;=ï u.=,a wmg wkqlïmdfjka foikq uekjs'
2 wfiajkdp nd,dkx mQcdp mQckShdkx
2 wkqjK i;ajhka fiajkh fkdlsrSuo"kqjKe;a;ka fiajkh lsrSuo"msosh hq;a;ka msoSuo W;=ï uÛ=,ah'
- mKavs;dkxp fiajkd - ta;x ux., uq;a;ux
3 m;srEmfoai jdfidap - mqífí p l;mq[a[;d 3 iq¥iq foaYhl jsiSuo"fmr lrk ,o mska we;s njo" w;a;iïudmKSOsp - ta;x ux., uq;a;ux is; ukdfldg msysgSuo fuf;u W;=ï uÛ=,ah' 4ndyq iÉp[ap ismam[a p-jskfhda p iqislaLsf;da 4 nyqY%e; Ndjh kïjQ W.;aluo"Ys,am oekSuo" iqNdis;d p hd jdpd - ta;x ux., uq;a;ux ukdfldg yslafuk ,o jskho iqneis jpkhkao fuf;u W;=ï uÛ=,ah' 5 ud;dms;+ WmÜGdkx - mq;a;odriai ix>fyda 5 uõmshkag Wjgeka lsrSuo" wUqorejkag ix.%y wkdl+,d p lïuka;d - ta;x ux., uq;a;ux lsrSuo"ksrjq,a lu_dka; we;s njo fuf;u W;=ï uÛ=,ah' 6 odkxp Oïuprshd p - [d;ldk[ap ix>fyda 6 wdusI oSuo Ou_∞kdosho" oi l=i,alïys yeisrSuo" wkjcAcdks lïudks - ta;x ux., uq;a;ux kEhkag ie,lSuo" ksjeros lu_dka; lsrSuo fuf;u W;=ï uÛ=,ah'
7 wdr;s jsr;s mdmd - ucAcmdkd p i[a[fuda 7 mõlïj, fkdwe,auo"wl=Y, ls%hd j,ska je
8 .frfjdap ksjdf;dap - ika;+ÜGs p l;[a™;d 8 nqoaOdoSka flfrys .re lsrSuo"hg;ajQ mej;=ï we;s ldf,ak Oïu ijKx - ta;x ux., uq;a;ux njo i;=g we;s njo"l< lf
njo"iq¥iq ld,fhys nK weiSuo fuf;u W;=ï uÛ=,ah' 9 bjiSuo"lSlre njo" uyK nuqKkaf.a oelSuo iq¥iq ld,fhys Ou_h ms
11MqÜGiai f,dalOïfïys-ps;a;x hiai k lïm;s 11 wgf,` oyuska uvkd ,oa∞ jQ hful=f.a is; fkd wfidalx jsrcx fÄux - ta;x ux., uq;a;ux ief,ao"fY`l ke;s is; o" flf,ia rcia ke;s nsh ke;s is;o fuf;u W;=ï uÛ=,ah'
12 ta;dosidks l;ajdk - iín;a: umrdcs;d 12 fujeks ux.,hka fldg ish,q brshõfjys u iín;a: fid;a:sx .Écka;s ;x - f;aix ux., Wj¥re ke;af;` fjhs' yeu;kays iemj;a njg uq;a;ux fh;a' Ujqkaf.a ta lreKq ;siawgu W;=ï uÛ=,ah'
r;k iQ;%h
1 hdkSO N+;dks iud.;dks N+ïudks jd hdkSj wka;,slafÄ iífíj N+;d iqukd Njka;+ wf:`ms ilalÉp iqKka;+ Ndis;x
isxy, f;areï msgqj 8 1 fuys /iajQ wyfiys fy` fmdf
2 ;iaudys N+;d ksidfï: iífí fu;a;x lfr`: udkqishd mcdh osjdp r;af;`p yrka;s fha n,sx ;iaud ys fka rlaL: wmamu;a;d
2 ta yeu fok ukqIH m%cdj flfrys fu;a lrõ' hï usksia flfkla osjd rd;s% foflys mQcdjka flfr;a o Ujqka fkdmudj rlsõ'
3 hx ls[aps js;a;x bO jd yqrxjd i.af.aiqjdhx r;kx mKS;x kfk`iux w;a:s ;:d.f;ak boïms nqoafè r;kx mKS;x taf;ak iÉfÉk iqj;a:s fy`;+
3 fuf,dj mrf,dj fy` foõf,dj hï W;=ï rejkla fy` ;:d.;hka yd iu jqjla fkdue;' fuh;a W;=ï nq≥ .=Khls' ta i;Hfhka ish,q i;akg fi;au fõjd!'
4 Lhx jsrd.x wu;x mKS;x hocACO.d ilHuqkS iudysf;` k f;ak Oïfïk iu;a:s ls[apS boïms Oïfï r;kx mKS;x taf;ak iÉfÉk iqj;a:s fy`;+
4 ;:d.;hka jykai Lh kï jQo" jsrd. kï jQo" wu; kï jQo" W;=ï jQ hï ksjKla ,enQ fiala o ta ksj_dK Ou_h yd iu jqjla fkdue;' fuh;a W;=ï oyï .=Khls' ta i;Hfhka ish,q i;akg fi;au fõjd!'
5 hx nQoaOfiÜfG` mrsjKaKhS iqpSx iudOsudkka;rsl[a[udyQ iudOskdf;ak ifu` k jscAc;s boïms Oïfï r;kx mKS;x taf;ak iÉfÉk iqj;a:s fy`;+
5 W;=ï jq nq≥rc f;u hï iudOshla meiiQfha o" b;d msrsis≥ jq ta iudOsh wdkka;rsl iudOsh hs" fuh;a W;=ï oyï .=Khls' ta i;Hfhka ish,q i;akg fi;au fõjd!'
6 fha mq.a.,d wÜG i;x mi;a:d p;a;drs ta;dks hq.dks fydka;s f;a olaLsfKhHd iq.;iai idjld taf;aiq oskakdks uymaM,dks boïms ixf>a r;kx mKS;x taf;ak iÉfÉk iqj;a:s fy`;+
6 W;=uka miiakd ,o hï mqoa.,fh` wg fofkla fj;a o" Tjqyq hq., jYfhka i;rla fj;s' nq≥kaf.a iõ jQ Wkajykafia,d isõ mih ms
7 fha iqmamhq;a;d ukid o,afyak kslaldusfk` f.`;u idikïys f;a m;a;sm;a;d wu;x js.hay ,oaOd uqOd ksínq;sx N+[acudkd boïms ixf>a r;kx mKS;x taf;ak iÉfÉk iqj;a:s fy`;+
7 hfula ;u jsoiqfkys is; fhd∞ ia:sr iudOsfhka hq;a is;ska flf,iqka flfrka kslauSu we;a;dyq o f.dhqï iiqfkys meusKsh hq;a;g meusK ksjK i;=gska js|s o fuh;a iÛ .=Khls' ta i;Hfhka ish,q i;akg fi;au fõjd!'
8 h:skaoLsf,` mGjsxisf;`ishd p;+íNs jdf;ays wiïm lïmsfh` ;:Qmux imamqrsix jodus fh` wrshiÉpdks wfjÉp miai;s boïms ixf>a r;kx mKS;x taf;ak iÉfÉk iqj;a:s fy`;+
8 ;srir f,iska fmdf
9 fha wrshiÉpdks jsNdjhka;s .ïNSr m[a[ak iqfoais;dks ls[apdms f;a fydka;s N+imamu;a;d k f;a Njx wÜGux wdoshka;s boïms ixf>a r;kx mKS;x taf;ak iÉfÉk iqj;a:s fy`;+
9 nq≥kajykafia jsiska ukdfldg foik ,o isõiia Ou_h .eUqrska o;a fi`jdka wfhla mudjQ uq;a wgjeks W;am;a;shla fkd.kS' fuh;a W;=ï iÛ .=Khls' ta i;Hfhka ish,q i;akg fi;au fõjd!'
10 iydjiai oiaik iïmodh ;hiaiq Oïud cys;d Njka;s ilaldhosÜGs jspslsÉpsl[ap iS,ín;xjdms ho;a:s ls[aps p;+ymdfhays p jsmamuq;af;` cpdNsOdkdks wyífn` ld;+x boïms ixf>a r;kx mKS;x taf;ak iÉfÉk iqj;a:s fy`;+ 11 ls[apdms fi` lïux lfr`;s mdmlx ldfhak jdpd WofÉ; idjd wyífn` fi` ;iai mgsÉPdodh wyín;d osÜGmoiai jq;a;d boïms ixf>a r;kx mKS;x taf;ak iÉfÉk iqj;a:s fy`;+
msgqj 9 10 fi`jdka jQ fudyqf.a lh ms
12 jkmam .+ïfí h:dMqiais;.af.a .sïydkudfia mGuiausx .sïfya ;:qmux Oïujrx wfoaihs ksíndk.dusx mrux ys;dh boïms nqoafè r;kx mKS;x taf;ak iÉfÉk iqj;a:s fy`;+
12 .suka udi w;=frys m
13 jfr` jr[a™ jrfo` jrdyfr` wkq;a;fr` Oïujrx wfoaihS boïms nqoafè r;kx mKS;x taf;ak iÉfÉk iqj;a:s fy`;+
13 W;=ï jQ ksjK okakd jQ foõ usksiqkag W;=ï ud._h M,jQjd jQ wkq;a;r jQ nq≥rc f;u W;=ï f,dõ;=rd Ou_h foiSh' fuh;a W;=ï nq≥ .=Khls' ta i;Hfhka ish,q i;akg fi;au fõjd!' 14 merKs lu_ iyuq,skau is|sk j;auka lu_ jsmdl fkdfoa' kej; bm≥fuys wdid ke;' flf
14 LSKx mqrdKx kjx k;a:s iïNjx jsr;a;ps;a;d wdh;sfla Njiausx f;a LSKnScd wjsrea r;kx mKS;x taf;ak iÉfÉk iqj;a:s fy`;+ 15 hdkSO N+;dks iud.;dks N=ïudks jd hdksj wka;,slafÄ ;:d.;x foajukqiai mQcs;x nqoaOx kuiaidu iqj;a:s fy`;+
15 fuys /iajQ wyfiys fy` fmdf
16 hdkSO N+;dks iud.;dks N=ïudks jd hdksj wka;,slafÄ ;:d.;x foajukqiai mQcs;x Oïux kuiaidu iqj;a:s fy`;+
16 fuys /iajQ wyfiys fy` fmdf
17 hdkSO N+;dks iud.;dks N=ïudks jd hdksj wka;,slafÄ ;:d.;x foajukqiai mQcs;x ix>x kuiaidu iqj;a:s fy`;+
17 fuys /iajQ wyfiys fy` fmdfhd j|suq' ta i;Hfhka ish,q i;akg fi;au fõjd!'
lrKSh fu;a; iQ;%h
isxy, f;areï
msgqj 10
1 lrKSh u;a: l+if,ak hx ;x ika;x mox wNsifuÉp ilaflda WcQp iQcQp iqjfpda piai uq≥ wk;sudkS
1 ksjka ,en .ekqug hula l< hq;= kï olaIhd
2 ika;+iai fldap iqNfrdap wmam lsÉfpdap i,a,yqljq;a;S ika;skaøsfhdap ksmfldap wmam.ífnda l+f,aiq wkkq.soafOda
2 i;=gq jqfjla" fmdIKh lsrSfuys myiq jqfjla"
3 kp nqoaOx iudpfrA ls[apsfhak js[a™ mfrA WmjfohHqx iqLsfkdajd fÄusfkda fydka;+ iífí i;a:d Njka;+ iqLs;;a:d
3 kqjK we;s whf.a f∞ig ,lajk iqΩ jrola
4 fha flaps mdK N+;;a:S ;idjd :djrd jd wkjfiaid oS>djd fha uyka;djd ucACOsud riai ldKql:q,d
4 flf,ia we;s ke;s ishΩ mK we;s" os. i;a;=" uy;a isrere we;s" ue≥ï isrere we;s" usgs i;a;=o=" jg i;a;=o="
5 osÜGd jd fhaj woaosÜGd fhap ≥frA jika;s wjs≥frA N+;djd iïNfõiS jd iífí i;a:d Njka;+ iqLs;;a:d
5 weig fmfkk" fkdfmfkk" <Û fukau ≥r jikd" WmkakdjQ o" Wmosuska isgskd jQo ish,q i;ajfh` ks≥la fj;ajd!'
6 k mfrda mrx ksl+ífí: kd;s u[af[a: l;a:ps kx l[aps nHdfrdaikd mgs> i[a[d kd[a[u[a[iai ≥laL usÉfchH
6 lsis ;ekl wfkflla wfkll= jxpd fkd flfrAjd' ta lsisfjla yg wjuka fkd flfrAjd' neKSfukao fl`mfhkao Ujqfkdjqkaf.a ≥l leue;s fkd fõjd!'
7 ud:d h:d kshx mq;a;x wdhqid tal mq;a; ukqrlafÄ tajïms iín N+f;aiq udk ixNdjfha wmrsudKx
7 uõ f;dfu` ;udf.a tlu mq;d wdhqIfhka rlSo t fuka ish,q i;=ka flfrys wm%udK fu;a is; jvkafkah'
8 fu;a;xp iïn f,daliausx udk iïNdjfha wmrsudKx WoaOx wfOda p ;srshxp wiïndOx wfõrx wim;a;x
8 muKla ke;s .eyeg ke;s" ;ry ke;s" i;=rka ke;s isf;ys jQ fu;a is; Wv o hg o iri o ish,q f,`lfhys jvkafkah' m;=rjkafka h'
9 ;sÜGx prx ksiskafkdajd ihdfkdajd hdj;iai js.;usoafOda t;x i;sx wOsÜfGhH n%yau fï;x jsydrx boudyq
9 isgsk" wejsosk" ys|sk" ksokd fõf,ys hï ;dla l,a fkdks∞ isgsk f;la fï fu;a isysh jvkafkah' fï fu;a jsyrKh fï iiqfkys nU jsyrKh hhs lsh;s'
10 osÜGsxp wkqm.ïu iS,jd oiaifkak iïmkafkda ldfïiq jsfkhH f.aOx kyS cd;+ .íNfihHx mqkfrA;S;s
10 oDIagshg o fkd meusK is,a j;a j oelSfuka hqla; jQfha jia;= ldufhys .scq nj iyuq,ska ke;s fldg taldka;fhka uõ l=i ms
jsiska th l< hq;=h' fya Rcq jqfjla" ukdj fl,ska jqfjla" lSlre jqfjla fõjd' ksy;udk we;af;la o fõjd!'
w,am jev we;af;la" ieye,a,q mej;=ï we;af;la" ikayqka b∫rka we;af;la" kqjK we;af;la" l=,fhys fkd we,qfkla fõjd!' fy` fkdlrhs' ishΩ i;=ka iem we;af;`" nsh Wj≥re ke;af;` fj;ajd!' iemj;a is;a we;af;` fj;ajd!'
uyd chux., .d:d
1 uyd ldreKsfl` kdf:` - ys;dh iínmdKskx mQfr;ajd mdruS iínd - m;af;` iïfn`Osuq;a;ux taf;ak iÉpjcAfcAk - fy`;+ fï chux.,x 2 chkaf;` fn`Oshd uQf,a - ilHdkx kkaosjoaOfk` tajx uhayx cfh` fy`;+ - chiaiq chux.,x 3 ilal;ajd nqoaO r;kx - ´iOx W;a;ux jrx ys;x foajukqiaidkx - nqoaOf;afcAk fid;a:skd kiaika;+ moaojd iífí - ≥laLdjQmifuka;+ fï 4 ilal;ajd Oïu r;kx - ´iOx W;a;ux jrx mrs
isxy, f;areï
msgqj 11
1 uyd ldreKsl nq≥rcdKka jykafia ish,q iFjhkag ys; iqj msKsi mdrus;d mqrd nq¥njg meusKsy' ta i;Hfha n,fhka ug ch ux.,hla fõjd! 2 ch Y%S uyd fn` uq,oS YdlH f;dfu` udr fiakd mrojd ch ,enQ wdldrdfhka ug o ch ,efíjd! ch ux.,hla fõjd! 3 foõ usksiqkag ys; iqj i,ikakdjQ nqoaO r;akh W;=ï fnfy;ls' ta f;aciska uf.a ish,q Wj≥re kefiajd! ish,q ≥la ¥refõjd! 4 flf
ixis≥jk OrAu r;akh W;=ï fnfy;ls'ta f;aciska uf.a ish,q Wj≥re kefiajd! ish,q Nh ¥re fõjd! 5 ilal;ajd ix> r;kx - ´iOx W;a;ux jrx 5 ≥risg f.kjq;a mqok isõmih msf;afcAk fid;a:skd iq≥iq ix>r;akh W;=ï fnfy;ls" ta kiaika;+ moaojd iífí - frd.djQmifuka;+ fï f;aciska uf.a ish,q Wj≥re kefiajd! ish,q fr`. ¥re fõjd! 6 hx ls[aps r;kx f,`fla - jscAc;s jsjsOd mq:q 6 fï fmf<`;f,ys we;s lsisu jia;=jla r;kx nqoaO iux k;a:s - ;iaud fid;a:s Njka;+ fï nqoaO r;akhg iu l< fkdyel' ta i;Hfhka ug ish,q hym; fõjd! 7 hx ls[aps r;kx f,`fla - jscAc;s jsjsOd mq:q 7 fï fmf<`;f,ys we;s lsisu jia;=jla r;kx Oïu iux k;a:s - ;iaud fid;a:s Njka;+ fï OrAu r;akhg iu l< fkdyel'ta i;Hfhka ug ish,q hym; fõjd! 8 hx ls[aps r;kx f,`fla - jscAc;s jsjsOd mq:q 8 fï fmf<`;f,ys we;s lsisu jia;=jla r;kx ix> iux k;a:s - ;iaud fid;a:s Njka;+ fï ix> r;akhg iu l< fkdyel'ta i;Hfhka ug ish,q hym; fõjd! 9 k;a:s fï irKx w[a[x - nqoafO` fï irKx jrx 9 nq≥rcdKka jykafia ug tlu irK taf;ak iÉpjcAfcAk - fy`;+ fï chux.,x jk fial' wka lsisu irKla ke;' ta i;Hfha n,fhka ug ch ux.,hla fõjd! 10 k;a:s fï irKx w[a[x - Oïfu` fï irKx jrx 10 OrAu r;akh ug tlu irK h' wka taf;ak iÉpjcAfcAk - fy`;+ fï chux.,x lsisu irKla ke;' ta i;Hfha n,fhka ug ch ux.,hla fõjd! 11 k;a:s fï irKx w[a[x - ixf>` fï irKx jrx 11 ix> r;akh ug tlu irK h' wka taf;ak iÉpjcAfcAk - fy`;+ fï chux.,x lsisu irKla ke;' ta i;Hfha n,fhka ug ch ux.,hla fõjd! 12 iínS;sfh` jsjcAcka;+ - iínfr`.d jskiai;+ 12 ish,q Wj≥re ¥re fõjd! ish,q fr`. ud fï Nj;ajka;rdfh` - iqLS oS>dhqfl` Nfõ jskY fõjd! lsisu wk;=rla fkdfõjd ! oSrA>dhqI iem ,efíjd ! 13 Nj;+ iínux.,x - rlaLka;+ iín foaj;d 13 yeu ux.,hlau fõjd! ish,q fojsfh` iín nqoaOdkqNdfõk - i∞ fid;a:s Njka;= fï rls;ajd ! ish,q nq≥jrekaf.a n,fhka ug ieu ∞ iqj fi;a fõjd! 14 Nj;+ iínux.,x - rlaLka;+ iín foaj;d 14 yeu ux.,hlau fõjd! ish,q fojsfh` iín OïudkqNdfõk - i∞ fid;a:s Njka;= fï rls;ajd ! ish,q OrAur;akfha n,fhka ug ieu ∞ iqj fi;a fõjd! 15 Nj;+ iínux.,x - rlaLka;+ iín foaj;d 15 yeu ux.,hlau fõjd! ish,q fojsfh` iín ix>dkqNdfõk - i∞ fid;a:s Njka;= fï rls;ajd ! ish,q ix>r;akfha n,fhka ug ieu ∞ iqj fi;a fõjd! 16 klaL;a;hlaLN+;dkx - mdm.a.yksjdrKd 16 klaI;% .%y wm,hkao hlaIN+;hkaf.ka mrs;a;iaidkqNdfõk - yka;+ f;aix Wmoaofõ yd mdmS .%yhkaf.ka jk fo`ihka o ish,q Wmøjhkao msrsf;a wkqyiska ¥re fõjd!
fi;a .d:d 1 hka≥kaksus;a;x wjux.,[ap fh` pdukdfm` il+Kiai ioafo` mdm.a.fy` ≥iaiqmskx wlka;x nqoaOdkqNdfõk jskdifuka;+
msgqj 12 isxy, f;areï 1 ≥rAksus;s" wjux.," whym;a mCISka yevQ yv" mdm .%y" fo`I" krl ySk fmkSu hk ish,a, nqoaOdkq Ndjfhka jskdY fj;ajd!'
2 hka≥kaksus;a;x wjux.,[ap fh` pdukdfm` il+Kiai ioafo` mdm.a.fy` ≥iaiqmskx wlka;x OïudkqNdfõk jskdifuka;+
2 ≥rAksus;s" wjux.," whym;a mCISka yevQ yv" mdm .%y" fo`I" krl ySk fmkSu hk ish,a, Oïudkq Ndjfhka jskdY fj;ajd!'
3 hka≥kaksus;a;x wjux.,[ap fh` pdukdfm` il+Kiai ioafo` mdm.a.fy` ≥iaiqmskx wlka;x ix>dkqNdfõk jskdifuka;+
3 ≥rAksus;s" wjux.," whym;a mCISka yevQ yv" mdm .%y" fo`I" krl ySk fmkSu hk ish,a, ix>dkq Ndjfhka jskdY fj;ajd!'
4 iífí nqoaOd n,mam;a;d mÉfÉldk[ap hx n,x wryka;dk[ap f;fcAk rlaLx nka∞us iínfi`
4 ish,q nq≥jrekaf.a" mfia nq≥jrekaf.a" ry;+kaf.a hï n,hla fõ kï ta f;aciska yeu whqrskau wdrCId lr;ajd!
ch msrs; isrs Os;s uos f;fcda ch isoaOs uysoaos uyd .=Kx wmrsus; mq[a[dOsldriai iínka;rdh ksjdrK iu;a:iai N.jf;da wryf;d iïud iïnqoaOiai oaj;a;sxi uydmqrsi,laLkdkq Ndfjk wiS;HkqnH[ck,laLkdkq Ndfjk wÜGq;a;ri;ux.,,laLkdkq Ndfjk PínKaKrxiHdkq Ndfjk fl;+ud,dkqNdfjk oimdrus;dkq Ndfjk oiWmmdrus;dkq Ndfjk oimru;a: mdrus;dkq Ndfjk iS,iudOsm[a[dkq Ndfjk nqoaOdkq Ndfjk Oïudkq Ndfjk ix>dkq Ndfjk f;acdkq Ndfjk boahdkq Ndfjk n,dkq Ndfjk f[hHOïudkq Ndfjk p;=rdiS;siyiai OïulaLkaOdkq Ndfjk kjf,dfld;a;r Oïudkq Ndfjk wÜGx.slu.A.dkq Ndfjk wÜGiudm;Hdkq Ndfjk Pdhqflda fyda;= i;jiaicSfõk iux.sflda fyda;+ iínod wdldi mín; jk N+us ;gdl .x.d uyd iuqoao wdrlaLl foaj;d iod wïfy* wkqrlaLka;+ iín nqoaOdkNdfjk iín OïudkqNdfjk iín ix>dkqNdfjk nqoaOr;kx Oïur;kx ix>r;kx ;sKaKx r;kdkx wdkqNdfjk p;=rdiS;s iyiai OïulaLkaOdkqNdfjk msgl;a;hdkqNdfjk cskidjldkqNdfjk iífí fï* frd.d iífí fï* Nhd iífí fï* wka;rdhd iífí fï* Wmoaojd iífí fï* ≥kaksus;a;d iífí fï* wjux.,d jskiaika;+
isxy, f;areï
msgqj 13
YS% fi!Nd.H ffOhH_ nqoaOs f;acia we;a;djQ o ch isoaOs uyd brAOs uyd .=K we;a;djQ o wm%udK mqKHiïm;a;shla we;a;djQ o i;,dka;rdh ¥rSN+; lsrSfï Yla;sh we;a;djQ o ta Nd.Hj;a wry;a iuHla iïnqoaOhka jykafiaf.a fo;sia uyd mqrsia ,l=Kq wkqyiska o wiQ wkQjH[ack ,l=Kq wkqyiska o tlish wgla uÛ=,a ,l=Kq wkqyiska o ijKla >K nq≥/ia wkqyiska o fla;+ud,dfÉ wkqyiska o oi mdrus;djkaf.a wkqyiska o oi Wm mdrus;djkaf.a wkqyiska o oi mru;a: mdrus;djkaf.a wkqyiska o iS, iudOs m[a[djkaf.a wkqyiska o iïnq≥r≥kaf.a wkqyiska o ioyï n,fha wkqyiska o uy iÛrejfka wkqyiska o f;aciaj, wkqyiska o brAOsj, wkqyiska o n,mrdl%ufha wkqyiska o oek.;hq;= OrAufha wkqyiska o wiQydr oyila Ou_ialkaOfha wkqyiska o kj f,`fl`;a;r Oïfha wkqyiska o wdhH_ wIagdx.sl udrA.fha wkqyiska o wgiuj;a wkqyiska o Iâ wNs«jkaf.a wkqyiska o ffu;S% lreKd uqos;d WfmalaId .=K wkqyiska o ish,q mdrus;djkaf.a wkqyiska o f;rejka irfKa wkqyiska o udf.a ishΩ fr`.hka o ishΩ fY`lhka o ishΩ Wj≥re o ishΩ ≥la f∞ïkia o ≥refõjd! udf.a ishΩ me;=ï bgqfõjd oS>_dhqI ,nd ishjila cSj;ajSfï jdikdj W∞fõjd! wyi" mrAj;" jk N+us";gdlhkays o .xÛd yd uyd iuqøhkays o wdrlaIl fojsfoaj;dfj` ieu∞ ud rlSjd ! ishΩ nq≥ n,fhka o ishΩ ioyï n,fhka o ishΩ iÛirKska o nq≥ oï iÛ hk r;k;%fha n,fhka o wiQydr oyila Ou_ialkaOfha n,fhka o ;=ka msglfha n,fhka o nqoaO Y%djlhkaf.a n,fhka o udf.a ishΩ fr`. o udf.a ishΩ nsh o udf.a ishΩ fr`. wka;rdhka o udf.a ishΩ Wj≥re o udf.a ishΩ wiqn ksus;s o udf.a ishΩ wjux.,hka o jskdY fõjd!
wdhjâVfld OkjâVfld isrsjâVfld hijâVfld n,jâVflda jKaKjâVflda iqLjâVfld fyda;+ iínod oqlaL frd. Nhd fjrd fidld iífn Wmoaojd wfkld wka;rdhdms jskiaika;+p f;cid chisoaOs Okx ,dfN` fid;a:s Nd.Hx iqLx n,x isrs wdhq p jKafKdap fN`.jqoaOs p hijd i;jiafi` p wdhq p cSj isoaOs Njka;+ fï*
msgqj 14 wdhq jevsfõjd Okh jevsfõjd isrsh jevsfõjd hii jevsfõjd n,h jevsfõjd meyeh jevsfõjd iemh jevsfõjd! chu fõjd! ishΩ ≥la fr` nsh ffjrh fi`l Wj≥re wfkal wk;=re ≥refõjd! iduh ,efíjd! ch Ok ,dN hym; iem n,h isrsh wdhqi isrer meyeh iïm; hii oshqKqj ishjia wdhq ,en ud ksn|j ierfoajd!
* wkqka fjkqfjka lshk jsg ‘fï’ fjkqjg ‘f;a’ o ‘wïfya’ fjkqjg ‘;=ïfya’ o fhdokak
wgjsis msrs; 1 ;Kayxlfr` uyd jSfr` fïOxlfr` uydhfi` irKxlfr` f,`lysf;` oSmxlfr` cq;skaOfr`
msgqj 15 isxy, f;areï 1 ;Kayxlr uqks jSr .=fKka hq;=hs fïOxlr uqks ls;a hiiska hq;=hs irKxlr uqks f,djg ys;e;sh oSmxlr uqks /ia Odrdfjka hq;=hs
2 fldKav[a[` ckmdfudlafL` ux.f,` mqrsidifN` iqufk` iqufk` OSfr` frAjf;` r;sjoaOfk`
2 fldKav[a[ uqks ckhdg wOsm;sh ux., uqks usksia njska w.;eka iquk uqks fyd| ys; yd osrsh we;sh frAj; uqks r;s jvjhs
3 fi`Nsf;` .=Kiïmkafk` wfk`uoiaiS ckq;a;fu` m≥fu` f,`lmcAfc`f;` kdrfo` jridr:s
3 fi`Ns; uqks .=Kfhka iïmkakhs wfk`uoiaiS uqks ok W;=ï m≥u uqks f,dj mykla jeksh kdro uqks W;=ï u. fmkajhss
4 m≥uq;a;fr` i;a;idfr` iqfïfO` w.a.mq.a.f,` iqcdf;` iínf,`l.af.` mshoiaiS krdifN`
4 m≥uq;a;r uqks i;a yr jekafkah iqfïO uqks mqo. a , w.;eka iqcd; uqks f,flg w. fjhs mshoiaiS uqks fig kr fjhs
5 w;a:oiaiS ldreKsfl` OïuoiaiS ;fu`kqfo` isoaO;af:` wifu` f,`fla ;siafi` jroixjfr`
5 w;a:oiaiS uqks OïuoiaiS uqks isoaO;a: uqksg ;siai uqks jr
6 Mqiafi` jroiïnqoafO` jsmiaiSp wkQmfu` isLS iínysf;` i;a:d fjiaiN+ iqL∞hfl`
6 Mqiai uqks ksjK fokafkah jsmiaiSp uqks wiuh isLS uqks yeug ys;hs fjiaiN+ uqks iem f.k foa
7 ll=ikqfO` i;a:jdfy` fl`Kd.ufk` rK[acfy` liaifm` isrsiïmkafk` f.`;fu` ilHmqx.fj`
7 ll=io nq≥ kshl jkafkah fl`Kd.uk nq≥ f;f,ia yrskafkah liaim nq≥ isrsfhka iïmkakh f.`;u nq≥ ielsl=, fig jkafkah
8 wÜG jSi;s fï nqoaOd mQfr;ajd oi mdruS fc;ajd udrdrs ix.dux nqoaO;a;x iuqmd.uqx
8 fuu wgjsis nq≥jre oimdruS .=Kfhka imsfrA flf,ia ureka ch f.k iïnq≥ jkafkah
9 f;aix iÉfÉk iSf,ak Lka;s fu;a; nf,ak p f;ams ux wkqrlaLka;+ wdfr`f.Hk iqfÄk p
9 ta nq≥jrekaf.a iS,fha n,fhka o bjiqï fu;a lreKd .=Kfhka o ks≥la ksfr`.Sj cSj;ajkakg wdrlaIdj ,efíjd!
ldreKd.=Kfhka hqla;hs w∫r ≥rrhs iuflla f,dj ke; fok ixjrh
pQ, cskm[acrh^ oi osid msrs;& 1 osidiq oi Ndf.aiq - Gs;d nqoaOdkq Ndjf;` fõrdms wka;rdhdms - jskiaika;= wfiaif;` taj udoS .=fK`fma;x - mrs;a;x ;x NKdufya 2 m≥uq;a;fr` mqr;a:s udhx - w.a.sïysfõp frAjf;` olaLsfKa liaifm` nqoafO` - ksrsf;a p iqux.f,` mÉcsfï p iSLS nqoafO` - jdhjHd fïOxlfr`
isxy, f;areï
msgqj 16
1oi osidjkays isgshdjq nq≥jrekaf.a wdkqNdjfhka ffjrfh`o wk;+reo b;srs ke;sj jskdY fj;ajd fï .+K j,ska hq;+ msrs;la lshkq ,efí'
2 W;+ïjq m≥u nq≥ka kef.Kysr osYdfjkao".sKs fldKska frAj; nq≥kao" ldYHm nq≥ka ol+Kskao ux., nq≥ka ksrsf;kao" isLS nq≥ka ngysfrka o" jhUska fïOxlr nq≥ka o jevisgs;s' 3 W;+rska mshoiaiS nq≥ka o" Bidfkka oSmxlr 3 W;a;fr` mshoiaiS p - BYdfka oSmxlfr` nq≥ka o" fmdf
c, kkaok msrs; p;=jsi;s nqoafOd;s fhd Njsiai;s W;a;ux mdrus n, mq;af;ys c, kkaok W;a;ux wfkdudks c,x ;Sfr W;a;ux m;a; pSjfrA mdruS f; c,x fyd;s irAj nkaOk fPokx wdkkaf∞;s uyd f:rx W;a;ux Oïu NKavlx fhk NslaLq uyd f:rx ihfk nkaOk jsOsjxikx b;s YS% f,`l nqfXZyS fhk Oïudkq Ndjf;d hka; uka; yrx l;ajd jdkdix nqoaOdkq Ndjf;d uqkskafod fyd;s kfud nqoaOx udrfikd mjcAc;s oifldgs iyiaidks irAj nkaOk fPokx mdrus;d .=fKd fydka;s fid Njsiai;s W;a;ux wfkl cd;s ixidrx iyiaix OïudkqNdjf;d ihdfkd jd iyiaidks W;a;ux .=K mq.a.f,d wiS;sx f;k iífíms iínisoaOs Njka;= fï wiS;sx oi f;fck irAj Nh jskdikx irAj fr`. jskiaika;= ysr nkaOk fPokx hlaL N+; msidpd;au .%y fo`I jskdikx kuia;= f; nqXZrdcd iínka;rdh jskiai;=
msgqj 17
iSj,S msrs; 1 mQfrka;d mdruS iífí - iífí mÉfÉl kdhld iSj,S.=Kf;afcAk - mrs;a;x ;x NKdufya k cd,s;S ;S cd,s;dus - wd" B" W!" wdï b iajdyd nqoaOidus nqoaOi;Hus
isxy, f;areï
msgqj 18
1 ish,q mdrus;djka iïmQrAK fldg ish,q OrAuhka wjfn`O lr .;a;djQ ta iSj,S uy ry;ka jykafiaf.a .+K f;acdkqNdjfhka fï msrs;a wikafkuq'
2 fuhska l,am ish oyilg fmr ish,q OrAuhka 2 m≥uq;a;fr` kdu csfk` - iín Oïfïiq plaLqud bf;` i;iyiaiïys - lmafma WmamcAcs kdhfld o;a kdhljq m≥uq;a;r kï nq≥r≥ka Wmkafkah'
3 iSj,Sp uyd f:afr` - fi` rfy` mÉphdoskx msfh` foaj ukqiaidkx - msfh` n%dyauK uq;a;fu` msfh` kd. iqmKaKd kx - mSKskaøshx kud uyx
3 iSj,S uyf;reka m%;H,dNSka w;r w.%ia:dkhg iq≥iq jsh' foõ usksiqkag m%sh jsh'n%yauhka w;r W;+ï jsh' kd. iqmrAKdoSkago m%sh jsh' m%ikakjQ b≥rka we;s Wkajykafiag o uu josus' 4 iSj,S uyry;ka jykafiaj ish,q fojshka yd 4 kdix isfu`p fud iSix - kdkdcd,s;S i[ac,sx usksiqka jsiska mqok ,oS' ug ish,q ,dNhka ifoaj ukqiaimQcs;x - iín ,dNd Wfmka;= fï fõjd' 5 i;a;d yx oajdr uq` f,`lkdhfl` fj; meusKsfhus' 10 WmÜGsf;` uhd nqoafO` - .ka;ajd frAj;uoaoiai 10 miqj fca;jkdrduhg .shdjq ud frAj; NslaIqj ≥gqfjus' wk;+rej nq≥r≥ka jsiska ud o ;f;` fcA;jkx .ka;ajd - ta;o.af.a Gfmais ux w.% ia:dkfhys ;enq fial' 11 frAj;x oiaik;a:dh - h∞ hd;s jskdhfl` 11 f,`lkdhlhka jykafia hï lf
msgqj 19 16 nqoaOmq;af;` uydf:afr` - iSj,S csk idjfl` W.a.f;afc` uyd jSfr` - f;acid csk idikx 17 rlaLka;d iS,f;fcAk - Ok jkaf;` hiiaisfk` tajx f;acd’kqNdfõk - i∞ rlaLka;= iSj,S 18 lmamGdhS;S nqoaOiai - fn`OsuQf,a ksiSohs udrfiakmam uoaokaf;` - i∞ rlaLka;= iSj,S 19 oi mdrus ;mam;af;` - míncs csk idifka f.`;u idlH mq;af;`is - f:afrAk uu iSj,S 20 uyd idjld wiS;sxiq - mqKaK;af:afr` hiiaisfi` Nj fn`f.a w.a. ,dNSiq - W;a;fu` f;ak iSj,S 21 tajx wpska;shd nqoaOd - nqoaO Oïu wpska;shd wpska;sfhaiq mikakdkx - jsmdfl` fy`;s wpska;sfh` 22 f;aix iÉfÉk iSf,ak - Lka;s fu;a; nf,akp f;amS ux ^;ajx& wkqrlaLka;= - iín ≥laL jskdikx 23 f;aix iÉfÉk iSf,ak - Lka;s fu;a; nf,akp f;amS ux ^;ajx& wkqrlaLka;= - iín Nh jskdikx 24 f;aix iÉfÉk iSf,ak - Lka;s fu;a; nf,akp f;amS ux ^;ajx& wkqrlaLka;= - iín fr`. jskdikx
16 nq≥ mq;ajq csk Y%djljq iSj,s uy f;reka jsiska W.% f;cia we;s uyd jsrhka jykafiaf.a nq≥ iiqk nn,jk ,oS' 17 iSj,s ud ysushkaf.a rlsk ,o iS, fyd|ska Okj;a hiiaj rlskq ,nkafka iSj,s uy ry;a n,fhka yd tu f;cdkqNdjfhka ud iod rlSjd 18 fn`uq, jev ysos urfika mrojd ta nq≥f;aci l,amhla mj;skafka hehs lshkq ,nk i;H n,fhkq;a iSj,s uy ry;a n,fhkq;a ud rlSjd! 19 oi fmreï msrejdjq nq≥ iiqfkys mejsos jqfjus' f.!;u YdlH mq;+jqfjysh' uu isj,S f;reka fjus' 20 wiQ uyd Y%djl mqKaK f;reka hiiska w.% jqy' Nj fN`. ,dNSka w;r iSj,S uy f;reka jykafia W;+ï jsh' 21 nqoaO jsIh wpska;Hh^fkdis;sh fkdyel&" OrAuho wpska;Hh' w;sYhska tys m%ikak jqjyq f.a jsmdlho wpska;Hh" 22 Wkajykafia,d f.a i;H jq iS, n,fhka o bjiSu" ffu;%S n,fhkao ish,q ≥la kid ud rls;ajd ! 23 Wkajykafia,d f.a i;H jq iS, n,fhka o bjiSu" ffu;%S n,fhkao ish,q Nh kid ud rls;ajd ! 24 Wkajykafia,d f.a i;H jq iS, n,fhka o bjiSu" ffu;%S n,fhkao ish,q fr`. kid ud rls;ajd !
fndcACOx. msrs; 1 ixidfrA ixirka;dkx" iín≥CL jskdifla i;a;Oïfu p fndcACOxf.a" udrfiakmamuoaosfk`
msgqj 20 isxy, f;areï 1 fndcACOx. oyuska ishΩ ≥la o iir osla lruska isgsk urfika o kefia'
2 nqcACOsFjd fhamsfï ika;d" ;syjd uq;a;d ys W;a;ud" 2 W;=fu` fï oyu oekf.k ;sf,dj chf.k fr`≥la nsh fkdfok wcd;sx wcrnHdOsx" wu;x ksíNhx .;d ksjka iqjfhka i∞ iekiqkdy" 3 tjudos.=fK`fma;x" wfkal.=Kix.yx" ´iOxj bux uka;x" fndcACOx.x ;x NKdufya
3 fun∫ .=Kfhka hq;a fkdfhla .=K tla/ia jqK fnfy;lg iu jk fndcACOx. jk fuh lshuq'
4 fndcACOxf.d i;sixLdf;`" Oïudkx jspfh` ;:d" jsrshx mS;s miaioaOs fndcACOx.d p ;f;`mfrA
4 isysh" oï jsuiqu" jSrsh" is; iekiqu" ueoy;a lu" iudOs o fndcACOx. jk fuhhs'
5 iudOqfmCLd fndcACOx.d" i;af;a f;a iínoiaiskd uqkskd iïuoCLd;d" Ndjs;d nyq,Sl;d
5 i;a jeoereï jk fï oyu iïnq≥ ysus jsiska uekjska oek ieujsg jvk ,oafoah
6 ixj;a;ka;s wNs[a∆h" ksíndkdh p fn`Oshd tf;ak iÉpjcAfcAk" fidJ:s f;a fy`;= iín∞
6 Wiia ∆Kh fok ksjk iïnq≥ nj fok fï ienE jokska Tng ieuosk iqjfi; fõjd!
7 taliausx iufha kdf:`" fud.a.,a,dk[ap liaimx .s,dfka ≥CLsf;a osiajd" fndcACOxf. i;a; foaihS
7 tl,ays liaim yd fud.a.,a,dk ysus jre .s,ka jS isgskq fk;ska ≥gq nq≥ysus fndcACOx. msrs; foiQ fial"
8 f;a p ;x wNskJos;ajd" fr`.d uqÉpsxiq ;x LfKa tf;ak iÉpjcAfcAk" fidJ:ss f;a fy`;= iín∞
8 tu oyu weisfuka iefKlska fr`. ≥re jsh' fï ienE jokska Tng ieuosk iqjfi; fõjd !
9 tal∞ Oïurdcdms" f.,[af[akdNsmS
9 oskla nq≥ysus .s,ka nfjka fm
10 iïfu`osFjd p wdndOd" ;ïyd jqÜGdis Gdkfi` tf;ak iÉpjcAfcAk" fidJ:ss f;a fy`;= iín∞
10 bka i;=gq jSfuka uqks∫ka iqjm;a jSh' fï ienE jokska Tng ieuosk iqjfi; fõjd!
11 mySkd f;a p wdndOd" ;sKaKkakïms ufyaidkx u.a.dy;lsf,aidp m;a;dkqmam;a;sOïu;x tf;ak iÉpjcAfcAk fidJ:ss f;a fy`;= iín∞
11 fï W;=ï msrsf;ka ishΩ wdndO iefKlska ≥re fõ' fï ienE jokska Tng ieuosk iqjfi; fõjd!
.sks msrs; cdf,` uyd cdf,` cd,x uyd cd,x cd,sf;a uyd cd,sf;a cd,s;x uydcd,s;x uqfÄ uqfÄ iïm;af;a uqLx uqLx iïm;a;x iq;x .us;s" us.hS;s" us.hS;s" osÜGd,d" oka;,d uKav,d" frdls,d lr,d ≥ín,d rs;a;s" rs;a;S ,s;a;s" ,s;a;S ls;a;s" ls;a;S us;a;s" us;a;S js;a;s" js;a;S uq;a;s" uq;a;S jq;a;s" jq;a;S OdrKS"OdrKS;S'
msgqj 21
Nj;= iín ux.,x - rlaLka;= iín foaj;d iín nqoaOdkqNdfõk - i∞ fid;a:s Njka;= fï m[ap udr csf;` kdf:` - m;af;` iïfn`Os uq;a;ux p;=iÉpx mldfiais - uydjSrx kuduyx tf;ak iÉpjcAfcAk - iífí udrd m,dhka;= Nj;= iín ux.,x - rlaLka;= iín foaj;d iín OïudkqNdfõk - i∞ fid;a:s Njka;= fï m[ap udr csf;` kdf:` - m;af;` iïfn`Os uq;a;ux p;=iÉpx mldfiais - uydjSrx kuduyx tf;ak iÉpjcAfcAk - iífí udrd m,dhka;= Nj;= iín ux.,x - rlaLka;= iín foaj;d iín ix>dkqNdfõk - i∞ fid;a:s Njka;= fï m[ap udr csf;` kdf:` - m;af;` iïfn`Os uq;a;ux p;=iÉpx mldfiais - uydjSrx kuduyx tf;ak iÉpjcAfcAk - iífí udrd m,dhka;=
jeis msrs;
isxy, f;areï
iqN+f;` p uydf:fr` - uydldfh` ufy`ofr` kS,jKafK` uydf;afc` - mjiaika;= j,dyld
uekjska mj;skakdjq uy;a lhla we;s uy;a Worhla we;s jeys j,dl+,q jis;ajd!
wNsF:kh mcAcqkak - ksOsx ldliai kdih ldlx fi`ldh rfJOys - ux p fidld mfu`ph taf;ak iÉpjcAfcAk - iïud foafj` mjiai;=
jeys fojsh f.rjkak' udΩka lmqgkaf.ka uqojd,kak' udo fY`lfhka uqojd,kak' fï i;H jpkfhka hym;a jeiai jiSjd!'
jÜgl msrs;
isxy, f;areï
msgqj 22
1 mQfrka;x fn`OsiïNdfrA ksín;a;x jÜglcd;shx hiai f;afcAk ∞j.a.s uydi;a;x jsjcAchS
1 nq≥ nj m;d Wka nq≥ka jykafia tla Njhl jgq cd;sfh bmso ;oska me;sfrk ,eõ.skakla je
2 f:riai idrsmq;a;iai f,`lkdf:k Ndis;x lmamÜGdhsx uydf;acx mrs;a;x ;x NKdufya'
2 nq≥ka jykafia iershq;a ysusg foiQ lmla n, fï msrs; Tnyg fi; iqj m;d foiuq'
3 wF:s f,`fla iS,.=fK` iÉpx fi`fphHkqoaohd f;ak iÉfÉk ldydus iÉplsrshukq;a;rx'
3 f,dj we;s ienE msrsis≥ ohd is,a .=K n,h u; W;=ï wosgka lrus
4 wdjcAcsFjd Oïun,x irSFjd mqínfla csfka iÉpn,umiaidh iÉplsrshx wldiyx'
4 oï.=K o fmr nq≥jrekaf.a ienE ni .ek fufkys fldg fuf,iska wosgka lf
5 ika;s mCLd wm;kd ika;s md∞ wj[apkd ud;dms;d p ksCLka;d cd;fõo mgslalu iyiÉplf;` uhayx uydmcAc,sf;` isLS" jcAfcAis fia
5 mshdm;a we;suq;a mshEöug wiu;a" md folla we;suq;a hd fkdyels" uõmshka ud jkueo w;yer f.dia we;sjsg re≥re .sKsl| wdmiq hk f,i
6 iÉfÉk fï ifu` kF:s taid fï iÉpmdrus tf;ak iÉpjcAfcAk fidJ:ss f;a fy`;= iín∞
6 b;d ;oska me;sreKq .sKsl| fï wosgk iuÛska ta foig fkdmeusK kej;=fKa h" fï ienE jokska Tng iqjfi; fõjd !
wx.=,sud, msrs;
isxy, f;areï
msgqj 23
mrs;a;x hx NKka;iai - ksiskakÜGk fO`jkx Wolïms jskdfia;s - iínfïj mrsiaihx
fï wx.=,sud, msrs; foaYkd lsrSug foaYlhd b|.;a wdikh fia¥ c,h mjd ish,q Wj≥re jskdY lrhs'
fid;a:skd .íNjqÜGdkx - hx p idfO;s ;x nfKa f:ariaix.=,sud,iai -f,`lkdf:ak Ndis;x lmamÜGdhs uydf;acx - mrs;a;x ;x NKdufya
wx.=,sud, f;rekg nq≥ysus foiQ W;=ï msrs; foiuq Tnyg iqjm;d'
hf;`yx N.sks wrshdh - cd;shd cdf;` kdNdcdkdï i[ajsÉp mdKx - cSjs; fjdfr`fma;d f;ak iÉfÉk fid;a:s f;a - fy`;= fid;a:s .íNiaid;S
ke.Kshks" iiqfkys fojk jr Wm; ,o wx.=,sud, jk ud mejsos osjsfhys lsis≥ if;l=f.a mK keiqfha ke;' tu ienE jokska Tn .eng fi;la fõjd!'
cskm[acrh 1 chdik.;d jSrd - fc;ajd udrx ijdydKsx p;=iÉpdu;rix - fh msjsxiq krdiNd 2 ;Kayxlrdofh` nqoaOd - wÜGjSi;s kdhld iífí m;sÜGs;d ;=hy a x - u;a:fl f;a uqksiaird
isxy, f;areï
msgqj 24
1nq≥jrhdkka jykafia,d p;=rdhH_ i;Hh wjfn`Ofldg udrfiakd mrdch fldg Ydka; ;eklg msjsiSy' 2 ;Kaayxlr wdoS nq≥jre jsis wg fokd jykafia,d Tfí ysia uq≥fkys msysgshy'
3 nq≥jrhka jykafia,d Tnf.a ysfiys;a Y%S ioaOrAuh Tfí wefiys;a ish,q .=Kj,ska msrs ix>r;akh Wrysiaj,;a msysgshy' 4 wkqreoaO ry;=ka Tfí yojf;yso"iershq;a 4 yofh wkqreoafO` p - idrsmq;af;` p olaLsfKa fldKav[af[` msÜGsNd.iausx - ud.a.,a,dfk`is jdufl ry;=ka ol=Kq Wfrys;a" ldKav[a[ ry;=ka msfgyso" uq.,ka ry;=ka jï Wrysfi;a jevisgsk fial' 5 wdkkao iy rdyq, ry;=ka ol=Kq lfKa;a 5 olaLsfKa ijfKa ;=hayx - wdyqx wdkkao rdyq,d ldYHm yd uydkdu ry;=ka jï lfKa;a liaifm` p uydkdfu` - Wfy`iqx jdufi`;fla jevisgsk fial' 6 msgqmi flia w. m%NdYajr iQrAhhd fuka 6 flaikaf;a isÜGsNd.iausx - iqrsfh` jsh myxlfr` ys| Y%shdfjka mssreKq fi`Ns; uqks jevisgsk ksiskafk` isrsiïmkafk` - fi`Nsf;` uqksmqx.fj` fial' 7 .=Khg wdlrhla jQ l=udrliaim kïjQ 7 l=udrliaifm` kdu - ufyaiS ps;%jdofl` l:slhdfK` Tfí jpkfhys /|S isgsk fi` ;=hayx jofka ksÉpx - m;sÜGdis .=Kdlfr` fial' 8 mqKaK" wx.=,sud," Wmd,s" kkao" iSj,S hk 8 mqKafK` wx.=,sudf,` p - Wmd,S kkao iSj,s f;reka Tnf.a k,f,ys ;s,lhla fia f:rd m[ap bfï cd;d - ,,dfÜ ;s,ld ;j jevisgsk fial' 9 nq≥ iiqfka is,a f;aciska hq;a wiQjla uy 9 fiaidiS;s uydf:rd - jscs;d cskidjld f;reka Tnf.a wx.m%;Hx.hkays msysgs c,ka;d iS,f;afcAk - wx.uxf.aiq ikaGs;d fial' 10 r;k iQ;%h Tnf.a bosrsfhka o" ol=Kska 10 r;kx mqrf;` wdis - olaLsfKa fu;a;iq;a;lx lrKSh fu;a; iQ;%h o" Oc.a. iQ;%h Oc.a.x mÉPf;` wdis - jdfï wx.=,sud,lx msgqmiska o"wx.=,sud, iQ;%h jïmiska o fõ' 11 Lkao msrs;o" fu`r msrs;o" wdgdkdgsh 11 nkaOfu`rmrs;a;x p - wdgdkdgshiq;a;lx iQ;%h o wyfiys jshkla fia o fiiq iQ;% wdldiÉPokx wdis - fiaid mdldri[a[s;d m%dldrhla fuka o fõ' 12 cskjrekaf.a n, uysfuka o" OrAu 12 cskd’Kdn, ixhq;af;a - Oïumdldr’,xlf;a m%dldrfhkao" nq≥kajykafia,d jsiska jglr jif;` f;a p;=lsÉfÉk - i∞ iïnqoaOm[acfrA .;a oef,ys jik Tng Ydka;shlau fõjd!' 13 nq≥kajykafiaf.a wkka; .=K f;aciska jd 13 jd;ms;a;dosi[acd;d - ndysrcACO;a;=’moaojd ms;aj,ska wdos fr`." ndysr yd wNHka;r wfiaid js,hx hka;= - wkka;.=K f;acid Wmøj yd ish,q lror Nx. fõjd! 14 csk^nq≥& mxcrh^l+vqj& ueo jik Tnj 14 cskm[acr ucACOÜGx - jsyrka;x uyS;f,a ta W;=ï uyd mqreIfh` fmdf,` ;,fha i∞ mdf,ka;= ;ajx iífí - f;a uydmqrsid’iNd ieu ∞ rls;ajd! 15 m;k foh fouska /ljrKh lruska 15 bÉfÉj uÉpka;lf;` iqrlafL` nq≥kajykafiaf.a wdkqNdjfhka uev cskdkqNdfõk cs;+mmoaofj` mj;ajk ,o Wmøj we;s nqoaOdkqNdjfhka nqoaOdkqNdfõk y;drsixf>` iq/lsj isgSjd! prdys ioaOïukqNdjmd,sf;`
3 isfr m;sÜGs;d nqoaOd - Oïfu`p ;j f,`pfka ixf>` m;sÜGsf;` ;=hayx - WfrA iín.=Kdlfr`
msgqj 25 16 bÉfÉj uÉpka;lf;` iqrlafL` cskdkqNdfõk cs;+mmoaofj` OïudkqNdfõk y;drsixf>` prdys ioaOïukqNdjmd,sf;`
16 m;k foh fouska /ljrKh lruska nq≥kajykafiaf.a wdkqNdjfhka uev mj;ajk ,o Wmøj we;s OïudkqNdjfhka iq/lsj isgSjd!
17 bÉfÉj uÉpka;lf;` iqrlafL` cskdkqNdfõk cs;+mmoaofj` ix>dkqNdfõk y;drsixf>` prdys ioaOïukqNdjmd,sf;`
17 m;k foh fouska /ljrKh lruska nq≥kajykafiaf.a wdkqNdjfhka uev mj;ajk ,o Wmøj we;s ix>dkqNdjfhka iq/lsj isgSjd!
18 ioaOïumdldrmrslaLsf;`is wÜGd’rshd wÜGosidiq fydka;s t;a:ka;frA wÜGkd:d Njka;s WoaOx js;dkx p cskd Gs;d f;a
18 ioaOrAuh kue;s m%dldrfhka wdrlaId l< osid wfÜu wrS wgeys uÛska /ljrK wgla fõ' Wvska jshkla neka∞ fia Tng Wvska uqksjre isgs;s'
19 ysJokaf;` udrfiakx ;j isris Gsf;` fn`Osudrehay iF:d fud.a.,a,dfk`is jdfï ji;s N=c;fÜ oCLsfKa idrsmq;af;` Oïfu`ufcACè Wriausx jsry;s Njf;` fudCLf;` fu`rfh`ksx iïm;af;` fn`Osi;af;` prKhq..f;` Ndkqf,`flalkdf:`
19 udr fikÛ ch .ksuska fn` ius∫ wnshi keÛSisgs uqks∫ka Tn isrfiys jevisgsk fial' uq.,ka f;reka jï ndyqfjys o " iershq;a f;reka ol=Kq ndyqfjys o jev isgs;s' OrAuh mmqj ueo mj;S'
20 iíndjuX.,uqmoaoj≥kaksuska;x iínS;s fr`. .yfo`iufiaikska∞ iínka;rdh Nh ¥iaiqmskx wlka;x nqoaOdkqNdjmjfrAk mhd;= kdix
20 ish,qu wjux.,Hhka" Wmøjhka" ¥rAksus;s fr`.".%y f∞ai" kska∞ wmydi ish,qu wka;rdhhka iy nshckl ≥la isysk oelSudosh nqoaOdkqNdjfhka Nx.jS fh;ajd!
21 iíndjuX.,uqmoaoj≥kaksuska;x iínS;s fr`. .yfo`iufiaikska∞ iínka;rdh Nh ¥iaiqmskx wlka;x OïudkqNdjmjfrAk mhd;= kdix
21 ish,qu wjux.,Hhka" Wmøjhka" ¥rAksus;s fr`.".%y f∞ai" kska∞ wmydi ish,qu wka;rdhhka iy nshckl ≥la isysk oelSudosh OïudkqNdjfhka Nx.jS fh;ajd!
22 iíndjuX.,uqmoaoj≥kaksuska;x iínS;s fr`. .yfo`iufiaikska∞ iínka;rdh Nh ¥iaiqmskx wlka;x ix>dkqNdjmjfrAk mhd;= kdix
22 ish,qu wjux.,Hhka" Wmøjhka" ≥rAksus;s fr`.".%y f∞ai" kska∞ wmydi ish,qu wka;rdhhka iy nshckl ≥la isysk oelSudosh ix>dkqNdjfhka Nx.jS fh;ajd!
wekjqï msrs; 1 fh ika;d ika; ps;a;d ;sirKirKd tF: f,dlka;frA jd - N=ïud N=ïud p fojd .=K.K.yKnHdjgd iínld,x" taf; wdhka;= foajd jrlklufha fïrerdfcA jikaf;` ikaf;` ikaf;`ifya;=x uqksjrjpkx fid;=u.a.x iu.a.d' 2 iífíiq plaljdfd iqukd fydka;= iy iífíys ∆;syS 4 rdcf;` jd fp`rf;` jd ukqiaif;` jd wukqiaif;` jd w.a.sf;` jd Wolf;` jd msidpf;` jd ndKqlf;` jd lKaglf;` jd kCLka;f;` jd ckmofr`.f;` jd wioaOïuf;` jd wiJosÜGsf;` jd wimamqrsif;` jd pKavy;a:s - wiai us. f.`K l=lal=r wysjsÉPsl uKsimamoSmswÉP;rÉP iQlr uysi hCLrCLidoSys kdkdNhf;` jd kdkdfr`.f;` jd kdkdWmoaojf;`jd wdrCLx .Kayka;='5 m;sOdkf;` mÜGdh ;:d.;iai oimdrusfh` oiWmmdrusfh` oi mruF:mdrusfh` m[apuydmrsÉpdf.` ;siafi` prshd mÉPsu Nfõ .íNdjlalka;sx cd;sx wNsksCLuKx mOdkprshx fn`Osm,a,xlx udrjschx iín[a™;∆KmgsfõOx kjf,`l=;a;rOïfï;s iífímsfï nqoaO.=fKa wdjcAcsFjd fõid,shx ;Siq mdldrka;frAiq ;shdur;a;sx mrs;a;x lfrdkaf;` wdhiaud wdkJof:fr` jsh ldre[a[ps;a;x WmÜGfm;ajd'
msgqj 26 isxy, f;areï 1 hï iFj iuQyhla Ydka; jQjdyq" ;sirK irK .shdjQy" fï f,`l wka;rfhys fy` N+usfhys jQ N+udjQ fojsfh` ish,q l,ays .=K fhka hqla;fj;ajd'W;=ï rejkauh uyfur mjqfjys jikakdjQ ta fojsfh` meusfK;ajd" Ydka; jQjdyq"ikaf;`Ihg fya;=jQ nq≥rcdKka jykafiaf.a W;+ï jpkh iu.s jQjdyq wi;ajd' 2 ish,q ilaj, jik hCIfh`o" fojsfh`o" n%yaufh`o ish,q iïm;a iokakdjQ mskla wm jsiska lrk ,oaodyQo" ish,q fok ta mska wkqfu`okajS iu.s jQjdyq" Ydikfhys we,qkdyq fjfiiska wdrCIdjkays wm%udoS fj;ajd' 3 iiqfkyso f,dfjyso ieu l,ays oshqKqj fõjd' ieu∞ fojsfh` iiqko f,`lho rls;ajd ieufok ;j msrsia iuÛ iqjm;a fj;ajd' ish,q {;s iuQyhd iu.ska ≥la ke;s fj;ajd' hym;a is;a we;a;dyq fj;ajd' 4 rc msrsif.kao fidr iuQyhdf.kao usksiqkaf.kao wukqIHhkaf.kao .skafkka o" c,fhka o" mdxY+ msidphkaf.ka o" W,aj,ska o" lgqj,ska o" kele;a ;re j,ska o ck mo fr`.^fn`jk fr`.& j,skao pKavjQ we;a" wia"uqj" f.`K iqkl" irAm" f.`Kiq" jK_ irAm" osjs" j,ia" lΩ ysia iys; j,ia" W!re" uSf.dka" hCI rdCIdoSkaf.kao jkakdjQ fkdfhla Nh" fr`." Wmøj j,ska wdrCIdj ,n;ajd'
5 m%KSOd;fha mgka ;:d.;hka jykafiaf.a oi mdrus;d" oi Wm mdrus;d" oi mru;a; mdrus;d" mxp uyd mdrus;d" ;%sjsO prAhh_d" wka;su Nfõ ms
fu;a jevSu uu uu uu uu uu uu uu
ffjr ke;af;la fjïjd ! ;ry ke;af;la fjïjd ! Wj≥re ke;af;la fjïjd ! iqjm;a fjïjd ! ks≥la fjïjd ! iemfia jikafkla fjïjd ! ≥lska usfoïjd !
ud fuka u udf.a .=rejr WmOHdhfh` o ud fuka u udf.a foudmsh ify`or ify`orsfh` o ud fuka u udf.a ys;j;a i;a;ajfh` o ud fuka u udf.a ueoy;a i;a;ajfh` o ud fuka u udf.a ffjrs i;a;ajfh` o wffjrS fj;ajd ! ;ry ke;af;` fj;ajd ! Wj≥re ke;af;` fj;ajd ! iqjm;a fj;ajd ! ks≥la fj;ajd ! iemfia cSj;ajkafk` fj;ajd ! ≥lska usfo;ajd !
msgqj 27
kriSy .d:d
isxy, f;areï
msgqj 28
1 plaljrxls; r;a;iqmdf∞ ,laLK uKavs; wdh; mKayS Pdur P;a; jsN+is; mdf∞ t iys ;+hay ms;d kriSfyd
1. W;+ï ila ,l=fKka ,l+Kq lrK ,o r;+ mdgska fydnkdjQ ukd md hqj,la we;s iajia;slh, Y%Sj;aih hkdos uÛ+,a ,l+fKka ieriqkq oslajQ jsΩï we;s pdurP;% ,laIKfhka ie≥ï ,;a isrs md ;, we;s wr ^tk& fY%IaG f;u kqfò mshdh.
2 ilH l+udr jfrd iql+udf,d ,laLK js;a;s; mqKaK irSfrd f,dl ys;dh .f;d krjSfrd t iys ;+hay ms;d kriSfyd
2. YdlH l+udfrd;a;u jQ ^tfyhskau& ishque,s jQ uyd mqreI ,laIKfhka jsis;+re jQ msrsmqka isrerla we;s ;+kaf,` jeiaikag ys; jev msKsi jevshd jq jSr ukqIH jq wr ^tk& fY%IaG f;u kqfò mshdh.
3 mqKaK iixl ksfNd uqLjKafKd fojkrdk ms fhd krkdf.d u;a; .cs≈ js,dis; .duS t iys ;+hay ms;d kriSfyd
3. mqkai| fia nn,k uqj fi`nd we;s foõ usksiqka uk jvkakd jQ kfrd;a;u jq u;a jq we;a rfcl+f.a .uka jeks .uka we;a;djq hï W;+fula ^fõ o& wr ^tkafka& krfY%IaG jq ^ta& kqfò mshdh.
4 L;a;sh iïNj w.a. l+,Sfkd foj ukqiai kuiais; mdf∞ iS, iudOs m;sÜGS; ps;af;d t iys ;+hay ms;d kriSfyd
4. le;a l+,fhys bmoSu fya;+fjka fY%IaG l+, we;a;djq foõ usksiqka jsiska j|sk ,o md we;s YS, iudOs folays msysgshd jq is;a we;s wr krfY%IaG f;u jkdys kqUf.a mshdh.
5 wdh; ;+x. iqiKaGs; kdfid f.dmLqfud wNskS, iqfk;af;d bkaoOkq wNskS, NuQfld t iys ;+hay ms;d kriSfyd
5. oslj a q WiajQ fyd| yegs msysgs keyehla we;s .fjfhl+f.a weia msydgq jeks jq b;d ks,a jq iqkaor fk;a we;s foõ≥kq folla jeks jq b;d ks,a jq neu folla we;s wr krfY%IaG f;u jkdys kqfò mshdh.
6 jÜg iquÜg iqiKaGs; .Sfjd iSy ykq us.rdc irSfrd l[apk iqÉPjs W;a;u jKafKd t iys ;+hay ms;d kriSfyd
6. jg jQ fyd|ska msysgs .%Sjd we;s isxyfhl+f.a ykq jeks ykq we;s isxyrdcfhl+f.a fmrv lh jeks msrsmqka isrerla we;a;djq liqka jka ukd isjs we;s W;+ï meye we;s wr krfY%IaG f;u kqfò mshdh.
7 isksoaO iq.ïNsr u[acq iqf>dfid ysx.+, nkaOq iqr;a; iqcsõfyd jSi;s jSi;s fi; iqokaf;d t iys ;+hay ms;d kriSfyd
7. isks∫ jq b;d .eUqre jq usysrs jq ukd y~ we;s rkaisrsh,a jeks jQ b;d r;+ jQ ukd osjla we;s Wv hg ykq folays jsiai ne.ska iq≥ o;a we;s wr krfY%IaG f;u kqfò mshdh.
8 w[ack jKaK iqkS, iqflfid l[apk mÜg jsiqoaO ,,dfgd TiOs mKavr iqoaO iq WKafKd t iys ;+hay ms;d kriSfyd
8. w∫ka mdg we;s b;d ks,a jQ ukd flfy we;s rka mgla jeks msrsis≥ k,,la we;s ´iOs ;rej fuka iq≥ jQ msrsis≥ jq ukd W!K_ fr`u we;s wr krfY%IaG f;u kqfò mshdh.
9 .ÉP;s kS, mf: jsh pkaf∞ ;dr.Kd mrsfjGs; rEfmd idjl ucACO.f;d iuKSkaf∞ t iys ;+hay ms;d kriSfyd
9. ;re iuQyhd msrsjerE pJø f;u wyfiys ^hkakdla& fuka iõjka ueog meusKs Y%ufKJø jQ kriSy jQ wr kqfò mshdh.
kj .%y Ydka;sh
msgqj 29
wryx nq≥.=fKka uf.a bref. wm, f,v ≥la nsh fkdjS lsis;a i;=g iem;
≥refõjd jevsfõjd
iïud iïnqoaO f;oska i∫f. wm, udrl ndOl je,lS uf.a me;+ï
≥refõjd bgqfõjd
jscacdprfKa n,fhka wÛyre fodia ji jsi .sKs i;+re jsm;a ud fj; ,x
≥refõjd fkdufõjd
iq.f;da nq≥.=fKka uf.a nqof. wm, .+K kqjKska jevS ish,q iem iïm;a
≥refõjd b;sfrajd
f,daljs¥ f;oska uf.a .+ref. fodai i;+g iudodkh ug ksfrda.s iqj
≥refõjd jevsfõjd
wkq;a;frda nq≥.+Kfhka isl+re wm, is;u + sK jf. rejka .enl wdhqI uf.
≥refõjd jevs_fõjd
mqrsi Oïu idr:S n,uysfuka iev wm, jsl, N+; fodai .egqï jegqï yd ≥rer ish,q fulS fodai js,i id≥ ch csk mxcrhla fõjd fikiqre fodia
fikiqrdf. fldvsjsk fnda rel ≥refõjd
i;a:d nq≥ .=fKka uf.a rdyq wm, hlaI fm%a; jsk nkaOk wfydais jS
≥refõjd ke;sfõjd
N.jd hk js≥rjsfhka fla;+ wm, uf.a lhg nig is;g iem; i;+g
ke;sfõjd jevsfõjd
ulr l+ïN us:qk f;/i udrl nsh lemS fldagshlau fodai ug ch u.Z
≥refõjd fy,sfõjd
isxy fïI Okq ;+ka/i ndOl nsh ;sirK irKska chisrs iqnfi; ug
≥refõjd ,xfõjd
uSk lgl kqyqkq f;/i ieu .%y fodia cSj isoaOs nf,ka uf.a nq≥ irKska
≥refõjd iq/flajd
jDIN lkHd ;+,d f;/i ieu .%y fodia oï irKska uf. A wm, ≥rejS isrs
≥refõjd fi; fõjd
rdyq fla;+ rjs i≥ l+c isl+re nqo .+re Yks hk fï_jd we;slrjk wm, fuug i.Z irKska ≥refõjd f;rejka .+K iqjo wud Uiqfjka ug uf.a f.or whg ugo chisrs fi; kj.%y iy N+; fodai ieu ≥rejS ch fndarel uqKs msg ≥ka ug ch
iemfõjd
fn`Os mQcd ljs
msgqj 30
1 oE; k,f, ne| je∫ï ,nka iEu fokdyg mska fl; jka fkal oyï isisf,ka nn,ka id≥ id≥ nq≥ ysus kuoska
fka fka fka fka
2 oE; k,f, ne| je∫ï ,nka iEu fokdyg mska fl; jka fkal oyï isisf,ka nn,ka id≥ id≥ i|yï kuoska
fka fka fka fka
3 oE; k,f, ne| je∫ï ,nka iEu fokdyg mska fl; jka fkal oyï isisf,ka nn,ka id≥ id≥ uy iÛ kuoska
fka fka fka fka
4 rkajka mdgska o,q ,k ks,ajka mdgska fld, ,k f.!;u uqks∫ka msg ≥ka wms;a j|suq ch issrsud
fn`Osh fn`Osh fn`Osh fn`Osh
5 foõ f,dj fojshka mqo l< kd f,dj i;shla mqo ,o fofk`oyla ks;s j|skd wms;a j|suq ch isrsud
fn`Osh fn`OSh fn`Osh fn`Osh
6 oUosõ ;,fha yg.;a iÛus;a f;rKska f.k jevs ysus nq≥ jk∞ msg ≥ka wms;a j|suq ch isrsud
fn`Osh fn`Osh fn`Osh fn`Osh
7 uu fï uΩjg hkjd tk fn`uq,a fn` m;a ug mEf.k iudj oS uf. mõ wrjk fn` rcqfka ug wjir fok
jd jd jd jd
8 Wv uΩfõ fn` rcq jecfUk fojeks uΩfõ u,a myka msfok je,s uΩfõ uy fikÛ j|sk u;= u;af;a wms ksjka olsk
jd jd jd jd
9 iq≥ nq≥ /ia oyrska f,dj ky nq≥ yduq≥refjd fyd| nK lS mqous myka uu isrsmo .d ns| nj ≥l iekiqu ysus fõ
jd jd jd jd
10 ieu Wofhu nq≥ /ia jsysfoa ieu is;lu nq≥ .=K keye fõ ieu oehlu wh bka iekfia ieu rglu fnd≥ yvZZ me;sfrA
jd jd jd jd
fojshkag mska oSu wdldiÜGd p N=ïuÜGd - foajdkd.d uysoaOsld mq[a[x;x wkqfu`os;ajd - psrx rlaLka;= f,`l idikx jsIaKq fojshkag kudus jsIaKq foajx ;x - irAjdrlaIdjsOdhlï wps>akx l=rAj;dx uyHx - irAj ldrAfhaIq irAj∞ l;r.u fojshkag jkafoa ialkaOl=udrx ;x - ldpr.%duf.`prx mrsrlaI;= udx ks;Hx - jrAOhka iqniïmox iquk iuka fojshkag irAj{iH uqkSkaøiaiH - mdopsyakiH f.`mlx jkafoa iqukfoajx ;x - Ysjx fï hÉP;dx jrï m;a;sks foajshg ud;rx m;a;sksx jkafoa - irAji;aj Ysjxlrx oo;dx i;;x uyHx - wdfr`.Hx rlaIKx n,ï iriaj;S foajshg foajSx iriaj;Sx jkafoa - irAj Ydia;%dOskdhlSx m%jrAOh;= fï nqoaOsx - fu`yld,qIHkdYkx .K fojshkag jkafoa .fKaIx fofõkaøx - irAj js>akdmydrsKx wdrlaIdx l=re;dx uyHx - ldhH_dldfhHIq irAj∞ BYajr fojshkag ;%sfk;%uSYajrx jkafoa - i;;x f,`lYxlrx jsoHOd;= p fï ks;Hx - wdhqrAjrAKx iqLx n,x Nøld,s foaj;d≥jg Nøld,sx kfï ks;Hx - js>akfo`Iyrx jrx jsoOd;= i∞ uyHx - wdhqrdfr`.Hiïmoï
msgqj 31