Thuis in Oss
Beste Ossenaar, Als u over tien jaar door het centrum van Oss loopt, kunt u zich niet meer kunnen herinneren hoe de stad en het centrum er in 2016 voorstonden. De donkere wolken die zich nu samenpakken, hebben dan definitief plaatsgemaakt voor een samenspel van positieve impulsen. Waar leegstand heerste, regeert de dynamiek. We zien verbinding en ontmoeting, lering en vermaak, interactie en inspiratie, betrokkenheid en welzijn, ontwikkeling en uitdaging... En dat in een intensief samenspel van wonen,
2
Wij
Oss
retail, horeca en cultuur. Spil in dit krachtenspel is het UIThuis. Deze landmark op het Walplein heeft Oss weer aanzien gegeven. Hier is het centrum van Oss herrezen. Hier is het Hart van Oss weer gaan kloppen. Het UIThuis is een spraakmakend gebouw in een groene zone, een waardige entree tot de stad. Maar veel belangrijker nog: het is een plek waar heel Oss zich thuisvoelt. Hier leeft het van ’s morgens vroeg tot ’s avonds laat. Hier heeft de opwaartse beweging van de stad vorm gekregen, letterlijk en figuurlijk. Tenminste… als we nú handelen. De donkere wolken pakken zich immers samen: nog even en het noodweer breekt los. Dat kunnen we voorkomen. Door de handen ineen te slaan, door een échte keuze te maken, door het Hart van Oss op ongekende wijze te versterken. Maar let op: het is vijf voor twaalf. Met hartelijke groet,
Coen Bais
Astrid Derijks
Oscar Jansen
Dick Bakker
Will van Gemert
Roel Jordaans
Tom Brocks
Corine Goossens
Ton Maria Nijhof
Gio van Creij
Peter ter Horst
Sjoerd Roelofs
3
4
1
Laten we er niet omheen draaien: het Osse centrum staat zwaar onder druk. Daarmee dreigt het zijn functie als middelgroot winkelgebied te verliezen. En dat heeft verstrekkende gevolgen voor Oss en de Ossenaren…
Onderzoeksbureau Locatus heeft berekend dat het Osse stadscentrum over 2016 een leegstandpercentage van 23,1% zal hebben. Daarmee worden we Daarmee worden we een stad met één van de hoogste leegstandcijfers van het land. Dat is om allerlei redenen onacceptabel: • Het levert negatieve publiciteit op • Het schrikt investeerders af • Het maakt het nagenoeg onmogelijk om nieuwe retailers aan te trekken.
5
Donkere wolken
Oss centrum
2008
2010
2012
2014
2016
wvo m2
51.537
51.054
49.366
51.860
51.233
leegstand
4.956
5.528
6.045
8.104
11.840
% leegstand
9,6%
10,8%
12,2%
15,6%
23,1%
Bron: Locatus, bewerking gemeente Oss (2016)
6
7
Bron: Atlas voor Gemeenten
Verpaupering rond het V&D-pand
kope reclame-uitingen, een wisselende bezetting en…
Het is zelfs aannemelijk dat dit gevolgen heeft voor de
Nog een statistiek. In de ranglijst van de meest aantrek-
Het hoge leegstandspercentage danken we natuurlijk
mogelijk nieuwe leegstand. Daar zit niemand op te wachten
algehele economie van Oss. Nieuwe bedrijven vestigen
kelijke steden is Oss gezakt van de 20ste positie in 2006
voor een belangrijk deel aan het faillissement van V&D.
naar de 29ste positie in 2016. Een daling van 20%.
Vooralsnog heeft dit pand nog geen nieuwe bestemming,
Donkere wolken
aantrekkelijk stadshart. En natuurlijk heeft deze negatieve
Factoren die in dit onderzoek een rol speelden:
en de huidige leegstand voorspelt weinig goeds.
Maar dat is niet alles. Door de groei van de leegstand zakt
ontwikkeling ook gevolgen voor Oss als aantrekkelijke
woonaantrekkelijkheid, sociaaleconomische positie
het winkelbestand door een kwalitatieve ondergrens.
woonstad. Wij zien daarom donkere wolken aan de hori-
en economische zaken…
Leegstand van het V&D-pand leidt namelijk tot verpaupe-
Daarmee is het voorgoed voorbij met het fun- en gezellig-
zon. Maar… ook licht!
ring van het centrum. De verhuurder heeft immers geen
heidsshoppen in Oss, dat definitief zijn functie als middel-
enkele band met onze stad en zal de locatie verhuren aan
grote winkelstad verliest. Consumenten gaan vervolgens
‘goedkope’ retailers. Het gevolg: het bijna-lelijkste
in omliggende steden winkelen, en dat voelen op termijn
gebouw van Oss groeit uit tot een misbaksel met goed-
ook de Osse horeca, het theater en al die andere voorzie-
zich immers minder snel in een stad met een minder
ningen in de stad.
Keuzes!
En nu: Oss!
(Nog) niet te laat!
Ook in Oss kunnen – nee, móeten – we nu echte keuzes
Tijd is daarbij een belangrijke factor. Toch hebben we het
maken. Als groep zien we grofweg vier scenario’s
maken van keuzes in Oss tot op heden uitgesteld. Dat is niet zonder risico, want alle bovengenoemde steden zijn
Scenario 1: Niets doen
binnen 30 minuten te bereiken. Dus…
Scenario 2: Cultuurhuis naar het centrum verplaatsen Scenario 3: Het V&D-terrein (inclusief NSI* en parkeerter-
Laten we eerst eens om ons heen kijken. Want de con-
rein De Wal) met lef en slagkracht ontwikkelen
currentie zit niet stil. In omliggende steden hebben de
Scenario 4: Het V&D-terrein (inclusief NSI* en parkeer-
afgelopen jaren tal van stedenbouwkundige ontwikkelin-
terrein De Wal) met lef en slagkracht ontwikkelen en een
gen plaatsgevonden om de aantrekkingskracht van deze
marketingstrategie uitstippelen voor het Stadshart en de
steden en hun stadshart te versterken. En met succes.
stad Oss, en deze strategie vervolgens uitvoeren.
Om een aantal voorbeelden te noemen:
• Laten we de inwoners van Oss zonder tegengeluid naar deze omliggende steden vertrekken? • En ontwikkelen we ons langzaamaan tot een forensenstad? • Of nemen we zélf het initiatief? Wij kiezen voor het laatste. Het faillissement van V&D en de huidige leegstand in het centrum grijpen we aan als
• Noordkade in Veghel
een unieke kans om het Osse centrum een enorme impuls
• Strijp-S in Eindhoven
te geven!
• Bastionder in ’s-Hertogenbosch • De Glazen Boerderij in Schijndel • De Promenade in Uden • De Spoorzone in Tilburg.
95
KWALITEIT
48
2
Gelukkig is er een keuze. Een heel duidelijke keuze zelfs. Wanneer we het gebied rond de V&D namelijk volledig opnieuw ontwikkelen, komt er een dynamiek op gang waar alle Ossenaren van profiteren.
Kenmerkend aan al deze projecten zijn de hoge mate van esthetiek, de onderscheidende architectuur en de relatie met cultuur. En belangrijker nog: in al deze steden hebben bestuurders en politici de afgelopen jaren het lef gehad om keuzes te maken die een belangrijke bijdrage leveren aan het ‘nieuwe’ stadsimago.
TIJD
Grafiek 1. Kwalitatieve ontwikkeling, Stadshart Oss.
Het moge duidelijk zijn: alleen een duidelijke en stevige keuze voor scenario 4 keert het tij. * Het NDS-gebouw is het gebouw tussen V&D en parkeerterrein De Wal
Uitgangspunten 10
• Geen nieuwe onderzoeken, maar werken vanuit beschikbare onderzoeksgegevens. • Het centrum is veel méér dan een winkelcentrum: het is het Hart van de Stad. • Geen tijdelijke, maar een permanente oplossing (eventueel in stappen, maar altijd met een heldere stip aan de horizon). • Denken vanuit de functies van de locatie en het gebouw, niet andersom! • Kiezen voor kwaliteit, vooral in onderscheidende architectuur. • Gezamenlijke verantwoordelijkheid en actief ondernemerschap van alle betrokken partijen.
711
3
Kwaliteit en dynamiek 4 12
Als we een keuze maken, moet het meteen de juiste zijn. Kwaliteit en dynamiek moeten daarbij leidend zijn. En die vragen om het verplaatsen van belangrijke culturele functies naar het centrum.
5 13 • Omdat hij graag werkt in een omgeving die stimuleert • Omdat hij graag woont in een omgeving die lééft • Omdat hij zich graag ontwikkelt in een omgeving die inspireert • Omdat hij graag uitgaat in een omgeving die bruist
Alle bestaande onderzoeken concluderen hetzelfde:
• Omdat hij graag winkelt in een omgeving die verleidt
‘groter’ en ‘meer’ lossen de problemen in het Osse
• Omdat hij graag komt in een omgeving die prikkelt.
centrum niet op. Sterker nog: iedereen – van onderzoekers tot ondernemers – is het erover eens dat het Osse centrum het van zijn compactheid zal moeten hebben.
Een belangrijke constatering hierbij: in dit manifest kijken
En wanneer de kwantiteit niet de sleutel tot succes is,
we vooral naar de wensen en verlangens van ‘de Ossenaar’.
moet de kwaliteit dat dus zijn.
We zijn immers zélf de doelgroep van ons centrum. Wie anders dan wijzelf bezoeken ons centrum om te werken,
Maar wat ís kwaliteit?
wonen, leren en winkelen? Om elkaar te ontmoeten in
Duidelijk is dat een fijn stadscentrum zoveel méér is dan
cafés, winkels en culturele instellingen? Om met elkaar
alleen maar winkelen. Een centrum van hoge kwaliteit
fantastische evenementen te organiseren? Precies…
biedt plaats en ruimte voor werken, wonen, cultuur, horeca, winkelen en hoogwaardige evenementen.
Een sleutelrol hierbij is weggelegd voor een
Dynamiek dus, waar elke Ossenaar zich plezierig bij voelt:
cultuurhuis, als ‘huis van de stad’.
4
Een cultuurhuis… 10 14
Bron: Atlas voor gemeenten.
Doorsteekjes en pleintjes
Oss heeft in de basis een centrum dat kansen biedt. Zijn structuur van doorsteekjes en pleintjes maakt het fijn om er te lopen en te zwerven. Maar ook hier geldt: de kwaliteit moet beter, zoals in in het Gengske.
Cultuur is de drager en verbinder van de kwaliteitsimpulsen die we het centrum en de stad kunnen geven. Daarom pleiten we voor een cultuurhuis in het centrum, met een moderne bibliotheek als cruciale hoeksteen.
Schreeuw Het centrum schrééuwt om de Bibliotheek van de Toekomst. Daarbij gaat het dus allang niet meer om de verplaatsing van boeken en het opnieuw stapelen van stenen, maar om het samenbrengen van functies die zorgen voor nieuw elan in de binnenstad.
Maar wacht even… een bibliotheek? Waren we dat stadium niet voorbij?
Oss telt bovendien ontzettend veel goede instellingen en initiatieven. Helaas zijn deze nog te vaak onbereikbaar of
Nee, zeker niet. Tenminste, niet als we het hebben
onbekend voor het brede Osse publiek. Het bijeenbrengen
over de Bibliotheek van de Toekomst, waar het in het
van deze functies versterkt!
bovenal om verbinden en ontmoeten gaat. Om lering en vermaak. Om interactie en inspiratie. Om betrokkenheid
We zien een verhuizing van de bibliotheek naar het stads-
en welzijn. Om ontwikkelen en uitdagen…
centrum dan ook niet als een doel op zich, maar vooral als een katalysator van het totaalproces dat we in gang
Kortom: waar volop dynamiek is, voor alle Ossenaren.
willen zetten. Een moderne bibliotheek vormt namelijk een aanhaakpunt en is dé verbindende factor voor vele andere functies.
11 15
THUIS IN OSS 16
17
Het is vrijdagmorgen 9.30 uur. Druk dis-
lijkheid om even met hun kleinzoon in
Aan het eind van de middag komen de
cussiërend wandelen vijf leerlingen van
Australië te skypen; in het cultuurhuis
zusjes Floor en Sanne aangelopen met
het TBL de trappen van het cultuurhuis
worden ze daar altijd zo goed mee ge-
hun viooltassen. Ze hebben zin in hun les
af. Hun geschiedenisles over de strijd
holpen.
en zingen zelfs zachtjes het liedje dat ze
tussen Jurgens en Van den Bergh heeft zichtbaar indruk gemaakt.
de hele week geoefend hebben. Peter Rond het middaguur meldt Aram zich
(55) moet erom lachen. Hij neemt nog
aan de hoofdbalie. Hij is nieuw in Oss en
een hap van zijn broodje in het restau-
Ondertussen loopt een stel op leeftijd
komt voor zijn inburgeringscursus. Terwijl
rant en hoopt dat hij snel aan de slag kan
het gebouw in. Ze gaan naar een voor-
hij naar de cursusruimte loopt, wordt hij
als vrijwilliger. Toen hij zich daar zojuist
leessessie in de bibliotheek en maken
begroet door Monique, die net klaar is met
voor aanmeldde, vertelden ze hem dat
daarna meteen gebruik van de moge-
haar eerste cursus Italiaans.
het snel in orde zou komen.
Ook ‘s avonds is het druk in het cultuurhuis, want er is veel te doen. Zo vindt er een expositie plaats van een kunstenaar uit Berghem en geeft de Belastingdienst gratis tips aan geïnteresseerden. En na de lezing van de bestsellerauteur nemen de meeste bezoekers nog een afzakkertje. Thuis in Oss… Om 24.00 uur sluiten de deuren van het cultuurhuis. Morgen weer een dag!
5
…met de Bibliotheek 4 18
Oss is gemáákt voor de Bibliotheek van de Toekomst. De schaalgrootte van de stad en de mate waarin we elkaar op willen zoeken sluiten naadloos aan bij de rol en mogelijkheden van de moderne bibliotheek. Met als centrale thema: ontmoeten.
5 19
Bezoekers vinden hun weg naar de bibliotheek voor uiteenlopende redenen. Daarmee zijn ze buitengewoon interessant voor andere organisaties. En andersom zijn bezoekers van winkels, horeca en die andere organisaties ook interessant
Een greep uit de mogelijkheden
voor de bibliotheek. Educatie
Welzijn
Zelfontplooiing
Synergie
• Huiswerkbegeleiding
• Rechtswinkel
• Cursussen broodbakken, Thais
De Bibliotheek van de Toekomst is een ‘openbaar gebouw’
We zien het overal om ons heen: instellingen die samen-
• Volwassenenonderwijs van de
• Kinderopvang
dat een breed aanbod heeft: van cultuur tot educatie en
werken om hun doelen te bereiken of hun publieksbereik
van welzijn tot zelfontplooiing.
te verbeteren. Steeds vaker vestigen instellingen zich
• Digibuurt
• Vrijwilligerscentrale
bovendien in één gebouw: de zogenaamde Multi Func-
• Leercentrum van het ROC?
• Aanbod voor nieuwkomers en
Daarbij heeft de moderne bibliotheek een groot bereik
tionele Accommodaties (MFA’s). Het doel daarvan is om
in alle leeftijdscategorieën. Daarmee bedoelen we niet
elkaars functies en processen nóg meer te versterken.
Volksuniversiteit
• GGD (gezond eten en leven)
migranten
koken of drummen (Muzelinck) • ‘Omgaan met depressie’ en rouwverwerking (Ons Welzijn) • Workshops voor laaggeletterden
Cultuur
• CV-checks (UWV)
• Voorleessessies
alleen een bereik in leden (degenen die boeken lenen),
• Stadsarchief
• Inburgeringscursussen (ROC)
• Taalcafé
maar ook een bereik in bezoekers.
Een wisselwerking dus, waar publieke en private orga-
• Erfgoedorganisaties
• Arbeidsbemiddeling
• PC-dokter
nisaties elkaar aanvullen en versterken: synergie in het
• Expositieruimtes
• Belastingtips (Belastingdienst)
• Repaircafé
belang van de Ossenaar, van de actieve en geëngageerde
• Popkollektief
burger.
• Buddyprojecten • Aromatechniek (particuliere aanbieders)...
praktisch georganiseerd. In samenwerking met allerlei
Betrokkenheid en ondernemerschap
organisaties, instanties en het bedrijfsleven. Met een
De moderne bibliotheek is een plek waar maatschappelij-
wisselend aanbod dat blijft verrassen.
ke betrokkenheid en cultureel ondernemerschap elkaar ontmoeten. Bovendien is er ruimte voor actief burger-
De bibliotheek en onderwijs
schap: wie met een bepaald thema aan de slag wil, kan dit
Zou het in dat kader niet geweldig zijn om de bibliotheek
doen in samenspraak met de bibliotheek. Deze activitei-
en onderwijs te verenigen in één gebouw? Een leven
ten stimuleren participatie en integratie!
lang leren, alleen of met anderen. Zo zorgen we ervoor dat de burger is toegerust voor actieve deelname aan de
Daarnaast is de bibliotheek een plek voor kleine con-
samenleving.
certen, films, lezingen, debatten, ontmoetingen van gelijkgestemden, leeskringen... Formeel en informeel
Ziet u het voor zich?
leren, uitdagen, vragen stellen en antwoorden faciliteren.
• Leerlingen die in de bibliotheek studeren
Voorlichting, gezondheidstesten (apotheek, Ziekenhuis
• Cursussen door bibliotheek en vaksecties van de
Bernhoven)…
scholen • Het stadsarchief dat de lokale geschiedenis van Oss
4 20
O ja, de boeken
verbindt met de reguliere geschiedenislessen binnen
En ja, ook boeken lenen blijft gewoon mogelijk. De mo-
het reguliere onderwijs
derne bibliotheek is openbaar, laagdrempelig en bevat een uitgebreide collectie. Maar niet alleen in kasten, óók in de cloud.
• Leerlingen die ouderen wegwijs maken met nieuwe media • Leerlingen die hun profielwerkstuk delen met belangstellenden buiten het onderwijs
Als geen ander kunnen moderne bibliothecarissen deze collectie met mensen verbinden. Mensen die openstaan
• Dialogen tussen verschillende generaties die gewoon aan de leestafel ontstaan…
voor uiteenlopende maatschappelijke ontwikkelingen en in staat zijn om activiteiten te faciliteren voor kleine of
Trots
grote groepen. Om mensen te laten nadenken, te voeden
De moderne bibliotheek wordt een plaats waar je even
met informatie en ‘iets’ tot stand te brengen wat ande-
binnenloopt, waar je toevallig passeert en getroffen
ren inspireert, actief burgerschap bevordert en mensen
wordt door een uitdaging, een verrassing, een uitnodi-
verbindt.
ging. Een plaats die samenwerking effectief en zichtbaar bijeenbrengt op één centrale plek. Een plek waar we
We zien dus ook een studiezaal, om samen te studeren,
met z’n allen trots op kunnen zijn. Een plek waar íedere
samen te internetten. Samen bouwen aan een tentoon-
Ossenaar trots op is. Een landmark in het Hart van de
stelling (met Museum Jan Cunen). Niet opgelegd, maar
Stad. Een landmark in het Hart van de Ossenaar.
vanuit participatie. Van onderop en pragmatisch en
Artist impression.
5 21
‘Een stukje Utrecht naar Oss halen’ Eline van Dijk
‘Voordelen voor iedereen’ Richard Uijlen
6 22
723 “Een aantrekkelijk centrum is niet alleen afhankelijk van fysieke winkels, maar “Sinds kort studeer ik in Utrecht.
óók van een hoge belevingswaarde. Het
Hopelijk vind ik er snel een kamer, want
lelijke V&D-gebouw draagt daar op zijn
ik ben dol op de levendigheid van die
zachtst gezegd niet aan bij…
stad. Of ik na mijn studie weer terug-
Wanneer we dit potentierijke stukje
keer in Oss? Dan moet het centrum
Oss op een fraaie manier herinrichten,
wel wat gezelliger worden. Een klein
biedt dat niet alleen voordelen voor
stukje Utrecht naar Oss halen: dat lijkt
de centrumondernemers, maar voor álle
me wel wat!”
centrumbezoekers.”
7
‘Landmark’ in het hart 24
Hoewel er de afgelopen jaren veel is geïnvesteerd in ons centrum (en er ook verbeteringen zichtbaar zijn) mist ons centrum een ‘landmark’. We hebben een ijkpunt nodig dat Oss weer boven zichzelf laat uitstijgen. Letterlijk en figuurlijk!
bijdraagt aan het imago van Oss. Dat de geschiedenis boeken in gaat en waarover veel positieve publiciteit ontstaat. En dan hebben we het nog niet eens over wat er in dat gebouw allemaal plaatsvindt...
Unieke kans Maar waar kan zo’n gebouw worden neergezet? Welnu,
Een gebouw kan zo krachtig zijn, dat het mensen trekt
eerder in dit manifest gaven we het al aan: het vertrek
alleen al vanwege het simpele feit dat het er staat.
van de V&D biedt een unieke kans om ons centrum en
Dat is de landmark dat we voor ogen hebben: bijzonder
Stadshart een enorme impuls te geven. Het voormalige
van architectuur en dusdanig vormgegeven dat het past
V&D-gebouw is is met zijn omgeving namelijk bij uitstek
bij de stad. Een gebouw dat op spraakmakende wijze
dé plek voor een cultuurhuis, een ‘landmark’, een Hart van de Stad.
De artist impressions in dit manifest zijn ‘referentiebeelden’, bedoeld ter inspiratie en om te laten zien wat wij als groep voor ons zien.
26 13
8
‘Gezellig onder de mensen’
Als we ons plan ruimtelijk vertalen, resulteert dat in een compleet plan voor het V&Dgebouw, het NSI-gebouw en De Wal samen: het nieuwe Hart van Oss. Het voormalige V&D-gebouw is veel Ossenaren een doorn in het oog. De vorm, de uitstraling en de manier waarop het is gesitueerd hebben een negatieve invloed op de kwaliteit en de beleving van ons centrum. We willen gebouw en directe omgeving graag in hun
Ruimtelijke vertaling
Peter Bohlmeijer
samenhang bezien. Dat betekent dat er een plan nodig is voor het V&D-gebouw, het NSI-gebouw (het gebouw tussen V&D en het Walplein) en De Wal samen. Alleen dan kunnen fouten uit het verleden worden hersteld. Alleen dan kan deze plek een ‘landmark’ ontvangen
27
en dragen.
28
De oranje zeshoek is de toekomstige plek van het cultuurhuis. Dit cultuurhuis is een plek aan de entree van de stad, waar iedereen welkom is en waar altijd activiteit is. Het gebouw wordt níet gebouwd waar nu de V&D staat,
“We wonen sinds anderhalf jaar op de
maar op De Wal.
Goudmijnhof. Het is gezellig om midden in een stad te wonen. Je komt onder de mensen en je bent dicht in de buurt van bijvoorbeeld het museum, het station en de schouwburg. We zijn nu bijna dagelijks in het centrum en pakken wat sneller een restaurant of terrasje.”
Huidige situatie
Opnieuw te ontwikkelen gebied.
Nieuwe situatie mét cultuurhuis.
29
Dit spraakmakende gebouw is de ‘landmark’ die we
De intensieve verbondenheid van wonen, retail en ho-
eerder omschreven. De bebouwing vanaf dit punt moet
reca in de huiskamer van Oss is niet alleen aantrekkelijk
overgaan in een stadspark of groene zone, die in een
voor bewoners. Het maakt het project ook aanlokkelijk
punt doorloopt naar de stad. Vanuit het cultuurhuis word
voor investeerders. Een hoge concentratie van bebou-
je als het ware opgezogen in een trechterpunt die eindigt
wing zorgt ervoor dat de investeringen in het cultuurhuis
op het Walplein.
kunnen worden terugverdiend.
Kom je vanuit de stad, dan kijk je via het stadspark op het fraai vormgegeven cultuurhuis. Dit ontneemt je direct
Totaalruimte
het zicht op de kwalitatief minder goede bebouwing aan
Het nieuwe Hart van Oss is een totaalruimte met cultuur
De Wal.
als bindende factor. Die cultuur zien we terug op ver-
‘Er móet wat gebeuren’
schillende manieren en niveaus. De mogelijkheden zijn Loop je andersom van het cultuurhuis het park in, dan
eindeloos, maar denkt u bijvoorbeeld eens aan kunste-
biedt de open ruimte een prachtig zicht op de fraaie
naars die de fysieke inrichting van de openbare ruimte
gevels aan de Molenstraat. Deze gaan nu – bijna
ontwerpen. Of kunstenaars die de Oss identiteit ver-
letterlijk – ten onder aan de logheid van het V&D-pand.
sterken door middel van storytelling. En hoe mooi zou
James Poll
het zijn om het zo vurig gewenste industriemuseum te
30
Deze groene zone is bij uitstek ook de plek om te ver-
realiseren, maar dan geïntegreerd in een stadspark?
731
wijzen naar de historie van Oss. Zo kan het Heilig Hartbeeld hier zijn plek weer vinden (staat nu bij het Anton
Hoe ziet zo’n Hart van Oss er straks uit? We zien een plek
Jurgenshuis), en zou de kiosk uit het Jan Cunenpark hier
voor ons (binnen en buiten) met een open karakter. Een
bij uitstek op zijn plaats zijn. Het stadspark is bovendien
plek waar mensen elkaar ontmoeten, zowel spontaan als
een passende plek voor culturele evenementen en biedt
georganiseerd. Een plek waar mensen gesprekken voe-
ruimte voor de markt en de kermis.
ren. Een plek waar mensen zich verdiepen in cursussen, lezingen en workshops. Maar ook een plek waar mensen
Wonen, retail , horeca en cultuur: intensief samenspel Mensen met een creatieve, vrije woonstijl en kleinere huishoudens (jong en oud) wonen graag in het centrum. In en rondom het cultuurhuis kan daarom ook worden gewoond. Dat is belangrijk, want hoe meer inwoners het Stadshart heeft, hoe meer beweging op straat en hoe meer publiek voor de retail en horeca. Bovendien zorgen bewoners van de binnenstad ’s avonds voor levendigheid en een groter veiligheidsgevoel.
terecht kunnen voor kleine aankopen. En waar ga je heen als je Oss voor het eerst bezoekt? Juist.
“De wijze waarop het V&D-pand nu wordt gebruikt is ronduit armoedig. Hoe zeer je als centrumondernemer ook je best doet om bezoekers te trekken, door zo’n onwaardig obstakel blijven bezoekers weg of wijken ze uit naar een stad waar het wél sfeervol is. Er móet nu echt eens wat gebeuren.”
9
Wat vragen we van u? 4 32
5 33
Het is tijd voor actie! We vragen van u daarom het volgende. • Zorg ervoor dat de gemeente Oss controle verwerft over het V&D-gebouw en het NSI-gebouw. • Staak de planvorming rond het stadspark op parkeerterrein De Wal en betrek deze in het grotere geheel. • Start vervolgens zo snel mogelijk met het slopen van het V&D-pand en leg hier een tijdelijk park of groene zone aan. • Vul dit op een creatieve wijze in, zodat dit meteen een positieve impuls geeft aan het centrum. Neem daarna de tijd voor de invulling van onze ruimtelijke vertaling. Maar handel nu, want hoe gek het misschien ook klinkt: nu is er momentum.
‘Nú hebben we de kans’
Peter ter Horst
‘We moeten de kneuterigheid voorbij’ Astrid Derijks
6 34
735
“Ik ben ervan overtuigd dat het centrum
“Het niveau van de gezamenlijk georga-
van Oss moet transformeren naar het
niseerde lezingen en auteursbezoeken
Stadshart van Oss. Cultuur moet hier
moet echt de kneuterigheid voorbij.
in al haar facetten een belangrijk onder-
Voegen we een complete horecafunctie
deel van zijn. Zo creëren we een goed
toe, dan wordt het veel meer een ‘avond-
vestigingsklimaat, waardoor er nieuwe
je uit’. Als je een completer plaatje kunt
winkels en concepten naar Oss komen.
bieden, zullen we meer mensen trekken,
Nú hebben we de kans om dit op te
die ook nog eens langer blijven.”
pakken!”
4 36
10
En dan?
Wij gaan verder met het vormgeven van een toekomstgericht programma voor het cultuurhuis. Dit doen we in nauwe afstemming en samenwerking met alle betrokkenen en mogelijke ‘aanbieders’ van programmaonderdelen.
Stappenplan
1 De gemeente komt in controle door het voormalige V&D-pand en het daaraan gekoppelde gebouw van de Nieuwe Steen te kopen.
2 Het bestemmingsplan van het gehele terrein wordt gewijzigd, zodat er grote artistieke en stedenbouwkundige vrijheid ontstaat voor de architect.
3 Een projectgroep krijgt de tijd om het plan verder uit te werken met deskundigen.
4 Het voormalige V&D-gebouw wordt gesloopt vóór 31 december 2016.
37
5 Vóór 1 mei 2017 wordt er een tijdelijk stadspark
7 Een speciale afdeling geeft invulling aan de uitvoe-
of groene zone aangelegd. Hier vinden activiteiten
ring van dit plan. Ook bewaakt deze de doelstellin-
plaats, die zo’n 5.000 bezoekers per week trekken
gen en actualiseert deze het plan jaarlijks.
(in totaal zo’n 260.000 per jaar). Jonge, creatieve mensen krijgen de lead om Oss een ander gezicht
8 We starten een onderzoek naar subsidiemogelijk
te geven, een gezicht dat later wordt overgenomen
heden om het plan te realiseren. Het BKKC,
door de invulling van het definitieve plan.
Brabant C, Europese stimuleringssubsidies en de
6 De gemeente maakt een strategisch marketingplan voor het Stadshart Oss, een plan dat richting geeft
provincie zijn hiervoor de aangewezen partijen.
9 We starten een haalbaarheidsonderzoek om meer
aan de verdere strategie die Oss moet volgen om
cultuurfuncties naar het Stadshart te brengen.
de inwoners van Oss een centrum te geven waar
Zo zouden het thater en de bioscoop in de
we met z’n allen trots op zijn.
toekomst goede aanvullingen kunnen zijn.
4 38
11
Financieel haalbaar
Dit plan is alleen haalbaar met publiek en privaat geld. Publiek geld om de positie te verwerven, privaat geld voor de bouw en de ontwikkeling van het cultuurhuis.
Vervolgens zal een deel van deze investering verkocht
De aankoop van beide objecten kost de gemeente 8 à 9
61 eurocent per jaar
miljoen euro: een ogenschijnlijk hoog bedrag. Toch wordt
Ervan uitgaande dat de gemeente Oss dit bedrag finan-
de gemeente hier in principe niet armer of rijker van.
ciert bij de Nederlandse Bank van de Gemeenten (tegen
Tegenover deze uitgave komt aan de andere zijde van
een rente van 1%), zijn de jaarlijkse kosten € 55.000 per
de balans immers een bezit te staan van exact hetzelfde
jaar. Dat staat gelijk aan 61 eurocent per inwoner per jaar.
bedrag.
Deze bedragen zijn weliswaar aannames, maar geven in
worden voor de ontwikkeling van het nieuwe cultuurhuis (circa 3,5 miljoen euro). Hierdoor blijft er een bezit van 5,5 miljoen euro over op de balans.
hoofdlijnen wel aan waar we over praten. Mocht het zo zijn dat de gemeente de aankoop van 5,5 miljoen euro op de balans moet afwaarderen met 3,5 miljoen euro (bijvoorbeeld naar 2 miljoen euro), dan zou dit per inwoner een eenmalige bijdrage zijn van 39 euro.
Stadspark: géén extra middelen Voor de ontwikkeling van het stadspark of groene zone van 1,5 miljoen euro zijn géén extra middelen nodig. Deze middelen zijn immers al gereserveerd voor het stadspark dat gepland staat op het parkeerterrein De Wal. Met dit bezit kan de gemeente niet alleen het Osse Stadshart een enorme impuls geven, maar ook de Ossenaren een centrum met cultuurhuis schenken waar zij iedere dag van genieten en trots op zijn. Natuurlijk gaat de discussie over geld politiek gezien een belangrijke rol spelen. Maar laten we met zijn allen vooruitkijken, ons centrum toekomstbestendig maken en deze unieke kans op imagoverbetering en verbetering van ons stadsklimaat met beide handen aangrijpen!
5 39
voor 40
12
Beste Ossenaar,
Het is vijf voor twaalf. De hoogste tijd om de handen ineen te slaan, een échte keuze te maken en het Hart van Oss op ongekende wijze te versterken.
41
COLOFON
Concept en realisatie: Platvorm64 Fotografie: Thomas Segers, Wim Roefs en Platvorm64 Visualisatie: Studio 412 Drukwerk: Wihabo
s
Oktober 2016
