‫ސައްޔިދު ޤުޠުބުގެ ތަފްސީރާމެދު ޝައިޚް‬ ‫މުޙައްމަދު ބިން ޞާލިޙް އަލްޢުޘައިމީންގެ ބަސް‬ ‫މިލިޔުމަކީ މަކްތަބަތުއް ސަލަފިއްޔާ )ބާމިންގްހަމް( އިން އިންޓަނެޓްގައި ޝާޢިޢުކޮށްފައިވާ އިނގިރޭސި ލިޔުމެއްގެ ދިވެހި ތަރުޖަމާއެކެވެ‪.‬‬

‫ވައަތްފަރާތުގައިވާ ތަޞްވީރަކީ "ﺑ‪‬ﺮ‪‬ﺍﺀَﺓﹸ ﻋ‪‬ﻠﹶﻤ‪‬ﺎﺀِ ﺍﻟﹾﺄﹸﻣ‪‬ﺔ‪ ‬ﻣ‪‬ﻦ‪ ‬ﺗ‪‬ﺰ‪‬ﻛ‪‬ﻴ‪‬ﺔ‪ ‬ﺃﹶﻫ‪‬ﻞﹺ ﺍﻟﹾﺒﹺﺪ‪‬ﻋ‪‬ﺔ‪ ‬ﻭ‪‬ﺍﻟﹾﻤ‪‬ﺬﹶﻣ‪‬ﺔ‪ 1 "‬މި‬ ‫ނަންކިޔުނު ފޮތުގެ ދެވަނަ ޗާޕުގެ ބަނޑޭރިގަނޑުގެ ތަޞްވީރެކެވެ‪ .‬މި ފޮތް ތައްޔާރުކުރެއްވީ‬

‫ﻋﺼﺎﻡ ﺑﻦ ﻋﺒﺪ ﺍﷲ ﺍﻟﺴ‪‬ﻨﺎﱐ‬

‫އެވެ‪.‬‬

‫މިފޮތަކީ‬

‫ސައްޔިދު‬

‫ޤުޠުބުގެ‬

‫މައްޗަށް‬

‫"ޢުޛުރުވެރިވެވަޑައިގެން" ﺍﻟﺸ‪‬ﻴﺦ ﺍﺑﻦ ﺑ‪‬ﺎﺯ ވިދާޅުވެފައިވާ ބަސްފުޅު ބޭނުންކޮށްގެން ސައްޔިދު‬ ‫ތ ‪ 2‬ސާބިތު ކުރުމަށްޓަކައި މަސައްކަތް ކުރާ މީހުންނަށް ރައްދު ދިނުމަށްޓަކައި‬ ‫ޤުޠުބުގެ އަދާލަ ު‬ ‫ތައްޔާރުކުރެވުނު ފޮތެކެވެ‪.‬‬

‫ﺸﻴ‪‬ﺦ‬ ‫މިފޮތް ލިޔެ ތައްޔާރު ކުރެވުމަށްފަހު )ޗާޕް ކުރުމުގެ ކުރިން( ޗެކް ކުރުމަށްޓަކައ ﺍﻟ ‪‬‬ ‫ﺍﻟﹾﻌ‪‬ﻠﱠﺎﻣ‪‬ﺔ ﺻ‪‬ﺎﱀ ﺍﻟﹾﻔﻮﺯﺍﻥ އަށް ފޮނުވުނެވެ‪ .‬ﺍﻟﺸ‪‬ﻴ‪‬ﺦ ﺍﻟﹾﻔﻮﺯﺍﻥ‬

‫މިފޮތް ޗެކް ކުރައްވައި‬

‫ބެއްލެވުމަށްފަހު ބައެއް އިރުޝާދުތައް ދެއްވިއެވެ‪ .‬އަދި ފޮތަށް އޭރު ދެވިފައިވާ ނަމަށް‬ ‫އިޞްލާހެއް ގެނައުމަށް މަޝްވަރާ ދެއްވިއެވެ‪.‬‬

‫އެއަށްފަހު‪) ،‬ޗާޕް ކުރުމުގެ ކުރިން( ދެން މިފޮތް ކިޔުއްވީ ﺍﻹﻣﺎﻡ ﳏﻤ‪‬ﺪ ﺑﻦ ﺻﺎﱀ ﺍﻟﻌ‪‬ﺜﹶﻴ‪‬ﻤ‪‬ﲔ‬ ‫އެވެ‪ .‬ﺍﻟﺸ‪‬ﻴ‪‬ﺦ ﺍﻟﻌ‪‬ﺜﹶﻴ‪‬ﻤ‪‬ﲔ މި ފޮތް ވިދާޅުވުމަށްފަހު ފޮތަށް އަމިއްލަ ނޯޓް ތަކެއް ލިޔުއްވިއެވެ‪.‬‬ ‫އަދި‪ ،‬މުއައްލިފުގެ ވަކި ޚާއްޞަ ސަބަބެއް ނުވަތަ ޙިކުމަތެއް ނެތް ކަމުގައި ވާނަމަ‪" ،‬ސަލަފީ މަންހަޖް" މިނަމުގައިވާ ބާބު "ޤުޠުބީ މަންހަޖު"‬ ‫ކރިން ފޮތުގައި ގެނެސް ދިނުމަށް ޝައިޚް އިރުޝާދު ދެއްވިއެވެ‪ .‬ޝައިޚްގެ ގަލަމުން މިފޮތަށް ލިޔުއްވި ނޯޓްތަކުގެ‬ ‫މިނަމުގައިވާ ބާބަށްވުރެ ު‬ ‫ކޮޕީތަކެއް މި ފޮތުގެ ނިމޭ ތަނުގައި މުއައްލިފް ގެނެސްދެއްވާފައިވެއެވެ‪ .‬އަދި މި ސިލްސިލާ ލިޔުންތަކުގައި އަޅުގަނޑުމެން ލިޔާ ބަސްތައް ނަޤުލު‬ ‫ކުރާނީ މިފޮތުންނެވެ‪.‬‬ ‫އަޅުގަނޑުމެންނަށް‬

‫އިސްވެ‬

‫ބަޔާންކުރެވުނު‬

‫ކަންތައްތަކުން‬

‫މުހިންމު‬

‫ޢިލްމުވެރިންވެސް‪ ،‬އާދެ! ﺍﻟﺸﻴﺦ ﺍﻹﻣﺎﻡ ﳏﻤ‪‬ﺪ ﺑﻦ ﺻﺎﱀ ﺍﻟﻌ‪‬ﺜﹶﻴ‪‬ﻤ‪‬ﲔ‬

‫ކަމެއް‬

‫އެނގިގެންދާނެއެވެ‪.‬‬

‫އެއީ‬

‫އިސްވެ‬

‫ނަންގަނެވުނު‬

‫ދެ‬

‫އަދި ﺍﻟﺸ‪‬ﻴ‪‬ﺦ ﺍﻟﹾﻌ‪‬ﻠﱠﺎﻣ‪‬ﺔ ﺻ‪‬ﺎﱀ ﺍﻟﹾﻔﻮﺯﺍﻥ ‪ ،‬މި ދެޢިލްމުވެރިންވެސް މިފޮތުގައި‬

‫ލިޔެވިފައިވާ ތަކެއްޗަށް އިޤުރާރުވެވަޑައިގެން މި ފޮތް ޗާޕްކުރެވި ޕަބްލިޝް ކުރެވޭ މަޤްޞަދަށް އެއްބަސްވެވަޑައިގަންނަވާ ކަމެވެ‪ .‬އަދި މި ފޮތް‬ ‫ޕަބްލިޝްކުރެވޭ މަޤްޞަދު އޭގެ ޒާތުގައި ފޮތަށް ދެވިފައިވާ ނަމުންވެސް ފާޅުވެ އެނގިގެން ދާނެއެވެ‪.‬‬

‫‪1‬‬

‫މާނަ‪" :‬ބިދުޢަވެރިންނަށް ތަޒްކިޔާދީ ތަޢުރީފު ކުރުމުގެ ކުށުން އުއްމަތުގެ ޢިލްމުވެރިން ބަރީއަކުރުން"‪.‬‬

‫‪2‬‬

‫އަދާލަތު ސާބިތު ކޮށްދިނުން‪ :‬އެބަހީ އޭނާއަކީ ޢަދުލުވެރިއެއްގެ ގޮތުގައި ބަލައިގަނެ‪ ،‬އިސްލާމްދީނުގައި އިތުބާރު ކުރެވޭ‪ ،‬އެމީހެއްގެ ބަސް ޤަބޫލުކުރެވޭ މީހެއްގެ ގޮތުގައި‬

‫ސާބިތު ކުރުން‪.‬‬

‫ތަފްޞީލްކޮށް ދަންނަވާނަމަ‪ ،‬މިފޮތް ލިޔެވިފައިވަނީ ބިދުޢަވެރިންނާއި ހަވާނަފްސުގެ އަހްލުވެރިންނަށް ތަޒްކިޔާދީ އެމީހުންނަށް ތަޢުރީފު ކުރުމުގެ‬ ‫ކުށުން ޢިލްމުވެރިން ބަރީއަވެގެންވާ ކަން ބަޔާންކޮށްދިނުމަށެވެ‪ .‬ޚާއްޞަކޮށް ﺍﻟﺸ‪‬ﻴﺦ ﺍﺑﻦ ﺑ‪‬ﺎﺯ އަދި ޢާންމުކޮށް ސުންނަތް ޖަމާޢަތުގެ އެންމެހާ‬ ‫ތއްތަކުން ބަރީއަވެގެންވާކަން ބަޔާންކޮށްދިނުމަށެވެ‪ .‬މީގެ އިތުރުން މިފޮތުގައި ރައްދު ދެވިފައިވަނީ ސައްޔިދު ޤުޠުބުގެ‬ ‫ޢިލްމުވެރިން އެފަދަ ކަން ަ‬ ‫ބާޠިލް ބިދުޢަވެރި ފިކުރުތަކަށެވެ‪ .‬އަދި ޢަޝަރީ ޢަޤީދާގެ މައްޗަށް އޭނާ ލިޔެފައިވާ ޤުރުއާނުގެ ތަފްސީރަށާއި‪ ،‬އަދި ވަކިން ޚާއްޞަގޮތެއްގައި‪،‬‬ ‫ނަބިއްޔާ ﺻﻠﹼﻰ ﺍﷲ ﻋﻠﻴﻪ ﻭﺳﻠﹼﻢ ގެ ކާތިބުންގެ ތެރެއިން ހިމެނިވަޑައިގަންނަވާ‪ ،‬އެބޭކަލެއްގެ އަމާނަތްތެރިކަމާއި ތެދުވެރިކަމާ ވަފާތެރިކަމުގެ‬ ‫މައްޗަށް ނަބިއްޔާ ﺻﻠﹼﻰ ﺍﷲ ﻋﻠﻴﻪ ﻭﺳﻠﹼﻢ ހެކިވެވަޑައިގެންނެވި‪ ،‬މުއުމިނުންގެ ބޮޑުބޭބެ މުޢާވިޔާ ބިން އަބީ ސުފްޔާން ﺭﺿﻲ ﺍﷲ ﻋﻨﻪ ގެ މައްޗަށް‬ ‫އޭނާ ދައްކާފައިވާ ހަޑިހުތުރ ވާހަކަތަކާއި އަޅުވާފައިވާ ޚިޔާނާތާ ނިފާޤުކަމުގެ ތުހުމަތުގެ މައްޗަށެވެ‪ .‬މިފަދަ ކުށްތަކަކީ މީހެއްގެ ޖާހިލުކަމުން‬ ‫ކުރެވިދާނޭ ކުށްތަކެއް ކަމަށްބުނެ ޢުޛުރު ދެއްކޭ ވަރަށްވުރެ މާ ނުރައްކާތެރި ޖަރީމާތަކެކެވެ‪.‬‬ ‫ނޯޓް‪ :‬ބައެއް ޙިޒްބީން ވަކި ޢިލްމުވެރިޔަކަށް ޙަމަލާދިނުމަށްޓަކައި "މަދްޚަލީ" މިފަދަ ލަޤަބުތައް ބޭނުންކުރި ކަމުގައިވިޔަސް‪ ،‬ޙަޤީޤަތުގައި އެއީ‬ ‫އެހެން މީހުން ލޮލުގައި އެމީހުން އަޅުވާލާ އަނދުނެކެވެ‪ .‬ޙަޤީޤަތުގައި އެމީހުން ނަފްރަތު ކުރަނީ ހަމައެކަނީ "މަދްޚަލީ" މިލަޤަބުން އެމީހުން‬ ‫މުޚާޠަބު ކުރާ އެންމެ ޢިލްމުވެރިޔަކަށް ނޫނެވެ‪ .‬ޙަޤީޤަތުގައި‪ ،‬އަހްލުއް ސުންނަތުގެ އެންމެހާ ޢިލްމުވެރިންނަށް އެމީހުން ނަފްރަތު ކުރެއެވެ‪.‬‬ ‫ޢޤީދާތަކާއި ފިކުރުތަކާއި މަންހަޖުތަކާ ދެކޮޅަށް ފާޅުކަންބޮޑުގޮތެއްގައި ވާހަކަ ދައްކާ ކޮންމެ ޢިލްމުވެރިޔަކު‬ ‫ވަކިން ޚާއްޞަގޮތެއްގައި އެމީހުންގެ ަ‬

‫ދެކެއެވެ‪ .‬އާދެ! މިދެންނެވި ފަދަ ޢިލްމުވެރިންގެ ތެރޭގައި މިފޮތް ޗެކް ކުރައްވައި ބެއްލެވުމަށްފަހު ބައެއް އިރުޝާދުތައް ދެއްވެވި ﺍﻟﺸ‪‬ﻴ‪‬ﺦ‬ ‫ﺍﻟﻌ‪‬ﺜﹶﻴ‪‬ﻤ‪‬ﲔ އާއި ﺍﻟﺸ‪‬ﻴ‪‬ﺦ ﺻﺎﱀ ﺍﻟﹾﻔﻮﺯﺍﻥ ވެސް ހިމެނިވަޑައިގަންނަވައެވެ‪.‬‬

‫ޙަޤީޤީ ތަފްސީރު ފޮތްތަކަށް ރުޖޫޢަވުމާއި އެނޫން އެހެން ފޮތްތަށް ދޫކޮށްލުމާމެދު އައްޝައިޚް މުޙައްމަދު ބިން ޞާލިޙް‬ ‫އަލްޢުޘައިމީން‬ ‫ކުރެވުނު ސުވާލަކަށް ޖަވާބުދެއްވަމުން ﺍﻟﺸﻴﺦ ﳏﻤ‪‬ﺪ ﺑﻦ ﺻﺎﱀ ﺍﻟﻌ‪‬ﺜﹶﻴ‪‬ﻤ‪‬ﲔ‬ ‫ވިދާޅުވިއެވެ‪.‬‬

‫‪3‬‬

‫" ﻓ‪‬ﻲ ﻇ‪‬ﻠﹶﺎﻝﹺ ﺍﻟﹾﻘﹸﺮ‪‬ﺁﻥ‪ " ‬މިނަން ކިޔުނު ފޮތުގެ މުއައްލިފާއި‪ ،‬ތަފްސީރު ކުރުމުގައި‬

‫އެ މުއައްލިފު ގެންގުޅެފައިވާ މަންހަޖާ ބެހޭ ގޮތުން ﺍﻟﺸﻴﺦ ﳏﻤ‪‬ﺪ ﺑﻦ ﺻﺎﱀ‬ ‫ﺍﻟﻌ‪‬ﺜﹶﻴ‪‬ﻤ‪‬ﲔ އަށް ސުވާލު ދެންނެވުނެވެ‪ .‬ފަހެ‪ ،‬ޝައިޚް ޖަވާބުގައި ވިދާޅުވިއެވެ‪.‬‬ ‫]ހަމަކަށަވަރުން މި މީހާއާއި‪ ،‬މިމީހާ ލިޔެފައިވާ ފޮތާ މެދު ދެކެވޭ ވާހަކަތައް‬ ‫ގިނަވެއްޖެއެވެ‪ .‬ތަފްސީރު އިބްނު ކަޘީރާއި‪ ،‬ތަފްސީރު އިބްނުއް ސަޢްދީއާއި‪،‬‬ ‫ތަފްސީރު‬

‫އަލްޤުރުޠުބީ‬

‫ފަސޭހަތަކާއެކު‪ ،‬އަދި‬

‫‪3‬‬

‫ބަރާއަތު ޢުލަމާއިލް އުއްމާ މިން ތަޒްކިޔަތި އަހްލިލް ބިދްޢަތި ވަލްމުޛައްމާ‪ ،‬ޞ ‪ ،41-40‬ދެވަނަ ޗާޕް‬

‫ފަދަ‬

‫ފޮތްތަކުގައި‬

‫ޙަދީޘްގެ‬

‫މައިދާނުގައި‬

‫ހުރި‬

‫)އަބޫބަކްރު( އަލްޖަޒާއިރީގެ ތަފްސީރު ފަދަ ތަފްސީރު‬

‫ފޮތްތަކުގައި މީނާ ލިޔެފައިވާ ފޮތަށްވުރެ ހާސްގުނަ ފުދުންތެރިކަން އެކުލެވިގެންވެއެވެ‪.‬‬

‫އަދި )ޢިލްމުގެ އަހްލުވެރިންގެ ތެރެއިން( ﺍﻟﺪﻭﻳﺶ އަދި‬

‫ﺍﻷﻟﺒﺎﱐ ވަނީ މިފޮތުގެ މައްޗަށް ބައެއް ނުކުތާތައް ފާހަނގަކުރައްވާފައެވެ‪ .‬އަދި އެޢިލްމުވެރިން ފާހަނގަ ކުރެއްވި ނުކުތާތައް ވަނީ ލިޔެވިފައެވެ‪.‬‬ ‫އެނުކުތާތައް ފެންނަން އެބަހުއްޓެވެ‪.‬‬ ‫އަޅުގަނޑު މިފޮތް އެއްކޮށް ނުކިޔަމެވެ‪ .‬ނަމަވެސް އިޚްލާޞް ސޫރަތުގެ މައްޗަށް އޭނާ ލިޔެފައިވާ ތަފްސީރު އަޅުގަނޑު ކިޔާލީމެވެ‪ .‬ފަހެ‪ ،‬އެ‬ ‫ތަފްސީރުގައި އޭނާވަނީ އަހްލުއް ސުންނަތި ވަލްޖަމާޢާ އެގޮތެއްގެ‬

‫މަތީގައިވާ ގޮތާ ޚިލާފަށް ބޮޑުވެގެންވާ ބަހެއް ގެނެސްގެންފައެވެ‪ .‬އެހެނީ‪،‬‬

‫އޭނާ ކޮށްފައިވާ ތަފްސީރުން ދަލީލުކޮށްދެނީ އޭނާ އަކީ ވަޙްދަތުލް ވުޖޫދުގެ ފިކުރުން ވާހަކަ ދައްކާ މީހެއްކަމެވެ‪ .‬އަދި ހަމައެފަދައިން‬ ‫ރގައި އެއީ "ބާރުވެރިކަމާއި‪ ،‬ބާރުގަދަކަމާއި‪ ،‬ވެރިކަން" ކަމުގައި އޭނާ ބުނުންވެސް ހިމެނެއެވެ‪ .‬މިފޮތަކީ ޙަޤީޤަތުގައި‬ ‫"އަލްއިސްތިވާ"ގެ ތަފްސީ ު‬ ‫ތަފްސީރު ފޮތެއް ނޫންކަން އެނގި ހުރެއެވެ‪ .‬ފަހެ‪ ،‬މިފޮތުގެ މުއައްލިފުވެސް މިފޮތަށް ދީފައިވާ‬

‫"ޤުރުއާނުގެ ހިޔަލުގައި" މިނަމުންވެސް އެކަން‬

‫އެނގެއެވެ‪.‬‬ ‫އަދި ކިޔަވާކުދިން ) ﻃﻠﹼﺎﺏ ﺍﻟﻌﻠﻢ ( ގެ މައްޗަށް ވާޖިބްވެގެންވަނީ މިމީހާއާ ހުރެ ނުވަތަ މިފަދަ އެހެނިހެން މީހުންނާ ހުރެ އެ ކުދިންގެ މެދުގައި‬ ‫ޚިލާފައި ބައިބައިވުން އުފެދިގެންދިޔަ ނުދިނުމެވެ‪ .‬ނުވަތަ އެކުދިންގެ އަލްވަލާ ވަލްބަރާ އަކީ އޭނާ )އެބަހީ‪ :‬ސައްޔިދު ޤުޠުބު( އަށްޓަކައި ނުވަތަ‬ ‫އޭނާގެ މައްޗަށް ބިނާވެފައިވާ އޮންނަ އެއްޗެއް ކަމުގައި ނުހެދުމެވެ‪[...‬‬

‫އިސްވެ ބަޔާންވެދިޔަ ފަތުވާއިން ދޭހަވެގެންދާ ބައެއް ނުކުތާތައް‪:‬‬ ‫ފުރަތަމަ ނުކުތާ‪ :‬ވަޙްދަތުލް ވުޖޫދު‬ ‫ތށް ކިޔާލުމުން‪ ،‬ވަޙްދަތުލް ވުޖޫދުގެ ފިކުރުން އޭނާ ވާހަކަ ދައްކާކަމާއި‪ ،‬އޭނާ ބަޔާންކޮށްދެނީ އެފިކުރު ނޫން އެހެން‬ ‫ސައްޔިދު ޤުޠުބުގެ ލިޔުން ަ‬

‫އެއް ެޗއް ނޫންކަން ދޭހަވަގެންދާކަމަށް ގިނަ ޢަދަދެއްގެ ޢިލްމުވެރިން ވިދާޅުވެފައިވެއެވެ‪ .‬އެފަދަ ޢިލްމުވެރިންގެ ތެރޭގައި ﺍﻟﺸﻴﺦ ﺍﶈﺪ‪‬ﺙ ﳏﻤ‪‬ﺪ‬ ‫ﻧﺎﺻﺮ ﺍﻟﺪ‪‬ﻳﻦ ﺍﻷﻟﺒﺎﱐ ހިމެނިވަޑައިގަންނަވައެވެ‪ .‬ސައްޔިދު ޤުޠުބުގެ މައްސަލަތައް ފާހަނގަކޮށް ވާހަކަ ދެއްކެވުމާ ގުޅިގެން‪ ،‬ޢަބްދުﷲ ޢައްޒާމް‬ ‫އާއި އިޚްވާނީ ޖަމާޢަތުން ޝައިޚް ﺍﻷﻟﺒﺎﱐ އާ ދެކޮޅަށް ވާހަކަދައްކައި‬

‫ޝައިޚަށް އިންކާރުކުރިއެވެ‪ .‬ޝައިޚް ﺍﻷﻟﺒﺎﱐ ގެ އިތުރުން ސައްޔިދު‬

‫ޤުޠުބާއި މެދުވާހަކަ ދެއްކެވި ޢިލްމުވެރިންގެ ތެރޭގައި ﺍﻟﺸﻴﺦ ﳏﻤ‪‬ﺪ ﺑﻦ ﺻﺎﱀ ﺍﻟﻌ‪‬ﺜﹶﻴ‪‬ﻤ‪‬ﲔ ‪ ،‬ﺍﻟﺸﻴﺦ ﻋﺒﺪ ﺍﷲ ﺍﻟﺪ‪‬ﻭﻳﺶ ‪ ،‬ﺍﻟﺸﻴﺦ ﳏﻤ‪‬ﺪ ﺃﻣﺎﻥ ﺍﳉﺎﻣﻲ‪،‬‬ ‫ައ ިދ ﺍﻟﺸﻴﺦ ﺻﺎﱀ ﺁﻝ ﺍﻟﺸ‪‬ﻴﺦ ހިމެނިވަޑައިގަންނަވައެވެ‪.‬‬ ‫މީގެ އިތުރުން‪ ،‬ﺍﻟﺸﻴﺦ ﳏﻤ‪‬ﺪ ﺑﻦ ﲨﻴﻞ ﺯﻳﻨﻮ ވަނީ ސައްޔިދު ޤުޠުބުގެ އެންމެ ކުރީގެ ޝާޢިރީ ލިޔުންތަކުގައި ވަޙްދަތުލް ވުޖޫދުގެ ފިކުރު‬ ‫އެކުލެވިގެންވާކަން ފާހަނގ ަ ކުރައްވާފައެވެ‪ .‬އަދި ޝައިޚް ވަނީ ސައްޔިދު ޤުޠުބުގެ އަޚެއް‬

‫)އެބަހީ‪ :‬ބޭބެ ނުވަތަ ކޮއްކޮ( ކަމުގައިވާ މުޙައްމަދު‬

‫ޤުޠުބު ކައިރީގައި‪ ،‬އެލިޔުންތައް މީސްތަކުންގެ ތެރެއަށް ޗާޕުކޮށް ބަހާ ހަދާއިރު އެލިޔުންތަކުގައި ޙައްޤުގޮތް ބަޔާންކޮށްދީ ސާފްކޮށްދިނުމަށް‬ ‫އެދިވަޑައިގެންފައެވެ‪ .‬އެގޮތަށް ކަންތައްކުރުމަށް ވަޢުދުވުމަށްފަހު‪ 10 ،‬އަހަރު ފާއިތުވެގެންދިޔައިރުވެސް މުޙައްމަދު ޤުޠުބަށް އެ ވަޢުދު‬ ‫ފުއްދައިދެވިފައެއް ނުވެއެވެ‪ .‬އިރާދަކުރެއްވިއްޔާ އެހެން ލިޔުމެއްގައި މި މައްސަލައިގެ މައްޗަށް އަލިއަޅުވާލާނަމެވެ‪.‬‬

‫ދެވަނަ ނުކުތާ‪ :‬ކިޔަންވީ ފޮތްތަކާ މެދު ޝައިޚް އަލްޢުޘައިމީންގެ އިރުޝާދު‬ ‫ދޅުވެފައިވަނީ ޙަދީޘްތަކާއި އަޘަރުތަކުގެ މައްޗަށް ބިނާކޮށް ލިޔެވިފައިވާ އެހެނިހެން ތަފްސީރު ފޮތްތަކުގައި‪ ،‬ސައްޔިދު‬ ‫ޝައިޚް ބާރުއަޅުއްވައި ވި ާ‬ ‫ޤުޠުބު ލިޔެފައިވާ ތަފްސީރު ފޮތަށްވުރެ ހާސްގުނަ ފުދުންތެރިކަން އެކުލެވިގެންވާ ކަމުގައެވެ‪.‬‬

‫މި ބަސްފުޅުންވެސް ސައްޔިދު ޤުޠުބުގެ‬

‫ތަފްސީރުގެ ފެންވަރު އެނގިގެންދާނެއެވެ‪ .‬ސައްޔިދު ޤުޠުބުގެ ތަފްސީރުގައި އޭނާ ގެނެސްފައިވާ ބިދުޢަތަކާއި މަގުފުރެދުންތައް އެފޮތުން ނަގާ‬ ‫އެއްފަރާތްކޮށްލި ކަމުގައިވިޔަސް ބާކީ އެފޮތުގައި ދެން ހުރި އެއްޗެއްގެ ތެރެއިންވެސް ޙަޤީޤީ ޢިލްމު ހިމެނިގެންވާނީ ވަރަށް މަދު‬ ‫މިންވަރެއްގައެވެ‪ .‬ގިނައިން ހުންނާނީ ޤުރުއާން ކިޔެވުމުން ޤުޠުބުއަށް ވިސްނޭ ވިސްނުންތަކާ ޝުޢޫރުތައް މޮޅު އަދަބީ ގޮތަކަށް ލިޔެފައެވެ‪ .‬އަދި‬ ‫ކިއެއްތަ! އޭނާގެ ލިޔުމުގައި އެކުލެވިފަިއވާ ޖަޒްބާތުތަކާއި ލިޔުމުގެ ވައްޓަފާޅީގެ އަސަރު ކޮށްފާނެކަން ބައެއް ޢިލްމުވެރިންވެސް ވަނީ ބަޔާން‬ ‫ކޮށްދެއްވާފައެވެ‪ .‬އެހެންކަމުން‪ ،‬ސުވާލަކީ‪ ،‬ބައެއް މީސްތަކުން މިފޮތަށް މަރުދެމުންދާ އިރު‪،‬‬

‫ސައްޔިދު ޤުޠުބު ފާޅުކޮށްފައިވާ ޝުޢޫރުތަކާއި‪،‬‬

‫ޖަޒްބާތުތައް ފިޔަވައި މިފޮތުގައި އެކުލެވިގެންވަނީ ދެން ކޮން އެއްޗެއްހެއްޔެވެ؟ މި ސުވާލުގެ ޖަވާބަކީ‪ :‬ލެނިން )‪ (Lenin‬ގެ މެނިފެސްޓޯ‬ ‫ފެތުރުމާއި‪ ،‬މުސްލިމުން ކާފަރު ކުރުމުގައި ހައްދުފަހަނަޅައި ދިޔުމެވެ‪ .‬އޭނާގެ ފޮތުގައި އެކުލެވިގެންވާ މިކަންތައްތައް ވެގެން ގޮސްފައިވަނީ ‪20‬‬ ‫ވަނަ ޤަރުނުގެ ޚަވާރިޖީ ފިކުރު ފާޅުވުމުގެ އަސްލުކަމުގައެވެ‪.‬‬ ‫ތިންވަނަ ނުކުތާ‪ :‬މި މިހާގެ މައްޗަށް އަލްވަލާ ވަލްބަރާ ބިނާ ނުކުރުން‬

‫ޤުޠުބީން އެމީހުންގެ އަލްވަލާ ވަލްބަރާ ސައްޔިދު ޤުޠުބުގެ މައްޗަށް ބިނާކުރެއެވެ‪ .‬އަދި ސުންނަތް ޖަމާޢަތުގެ ޢިލްމުވެރިން‪ ،‬ﷲ ﺳﺒﺤﺎﻧﻪ ﻭﺗﻌﺎﱃ‬ ‫އަށާއި‪ ،‬އެއިލާހުގެ ރަސޫލާއަށާއި‪ ،‬އެއިލާހުގެ ފޮތަށާއި‪ ،‬އެންމެހާ މުސްލިމް ވެރިންނާއި ޢާންމުންގެ މައްޗަށް އިޚްލާޞްތެރިވާ ޙާލު ދެއްވާފައިވާ‬ ‫ނަޞޭޙަތްތައް އެބައިމީހުން ދޮގުކޮށް ދެކޮޅުހަދައެވެ‪ .‬އަދި އެ ޢިލްމުވެރިންނާ ދިމާލަށް އިނގިލި ދިގުކޮށް ކުޑައިމީސްބަހުން އެބައިމީހުންގެ‬ ‫ލިޔުންތަކުގައްޔާއި ބަސްތަކުގައި ޖެއްސުން ކުރެއެވެ‪ .‬ސައްޔިދު ޤުޠުބުގެ ފިކުރުތައް ބަޔާންކޮށްދެއްވާފައިވާ ޢިލްމުވެރިން އޭނާ އާ މެދު ފާހަނގަ‬ ‫ކޮށްފައިވާ ބައެއް ނުކުތަތަކުގެ ތެރޭގައި އަންނަނިވި ކަންތައްތައް ހިމެނެއެވެ‪.‬‬ ‫‪‬‬

‫ﷲ ﺳﺒﺤﺎﻧﻪ ﻭﺗﻌﺎﱃ ގެ ސިފަފުޅުތައް ތައުވީލު ކުރުމުގައި ޖަހްމީ ޢަޝްޢަރީ ޢަޤީދާ‪ ،‬ﷲ ﺳﺒﺤﺎﻧﻪ ﻭﺗﻌﺎﱃ ގެ ފިޢުލީ ސިފަފުޅުތައް‬ ‫ނަފީކުރުމާއި‪ ،‬ޖަހްމީންނެކޭ އެއްގޮތަށް ﷲ ﺳﺒﺤﺎﻧﻪ ﻭﺗﻌﺎﱃ ގެ ޢުލުއްވު އަށް އިންކާުރުކުން‪.‬‬

‫‪‬‬

‫މުސްލިމުން ކާފަރުކުރުމުގައި ހައްދުފަހަނަޅައި ދިޔުން‪.‬‬

‫‪‬‬

‫ޢަޤީދާގެ މައްސަލަތަކުގައި އާޙާދު ޙަދީޘްތައް ޤަބޫލުނުކުރުން‪.‬‬

‫‪‬‬

‫މޫސާ ﻋﻠﻴﻪ ﺍﻟﺴﻼﻡ އަށް ޖެއްސުންކޮށް ފުރައްސާރަކުރުން‪.‬‬

‫‪‬‬

‫ޢުޘްމާން ﺭﺿﻲ ﺍﷲ ﻋﻨﻪ އަށް ފުރައްސާރަކޮށް އިހާނަތްތެރިކޮށް ހިތުން‪.‬‬

‫‪‬‬

‫ﷲ ﺳﺒﺤﺎﻧﻪ ﻭﺗﻌﺎﱃ ގެ ވަޙީބަސްފުޅު ލިޔުއްވި އަމާނަތްތެރި ކާތިބު‪ ،‬މުޢާވިޔާ ބިން އަބީ ސުފްޔާން ﺭﺿﻲ ﺍﷲ ﻋﻨﻪ އަކީ ނިފާޤްކަމާއި‪،‬‬ ‫އޮޅުވާލުމާއި‪ ،‬ޚިޔާނަތްތެރިކަމާއި‪ ،‬ދޮގުވެރި ކަމުގެ ސިފަ ލިބިގެންވާ މީހެއް ކަމުގައި ތުހުމަތުކުރުން‪.‬‬

‫އެބައެއްގެ ލޯތްބިވެސް އަދި ނަފްރަތުވެސް ﷲ އަށްޓަކައި ނޫނީ އިސްނުކުރާ ޢިލްމުވެރިން‪ ،‬ސައްޔިދު ޤުޠުބުގެ މި މައްސަލަތައް‬ ‫ބަޔާންކޮށްދިނުމާއެކު‪ ،‬އެޢިލްމުވެރިންނާ ދިމާލަށް އެއީ "މަދްޚަލީން" ނޭ ބުން ލަޤަބްދީ އެއްޗެހި ގޮވަންފެށިއެވެ‪ .‬އަދި އެ ޢިލްމުވެރިންގެ އަލްވަލާ‬ ‫ވަލްބަރާ ބިނާކޮށްފައިވަނީ ސައްޔިދު ޤުޠުބުގެ މައްޗަށް ކަމުގައި އެބައިމީހުން ތުހުމަތުކުރިއެވެ‪.‬‬ ‫އެންމެވެސް ދަންނަންޖެހޭ ކަމަކީ‪ ،‬އައްޝައިޚް އަލްޢުޘައިމީން ވެސް ހިމެނިވަޑައިގަންނަވާ ގޮތުގެ މަތިން‪ ،‬ސައްޔިދު ޤުޠުބުގެ މައްސަލަތައް‬ ‫ޢލްމުވެރިން އެފަދައިން ޢަމަލުކުރަށްވާފައިވަނީ އެޢިލްމުވެރިން ޙައްޤަށް ބާއްވާ އަލްވަލާ )ވަފާތެރިކަން‪/‬ލޯބި( އެއްގެ‬ ‫ފަހނަގަކޮށްދެއްވާފައިވާ ި‬ ‫ބޮޑުކަމުގެ ސަބަބުންނެވެ‪ .‬މީސްތަކުންނަށް ޙައްޤު ބަޔާންކޮށްދީ‪ ،‬މަގުފުރެދުމުން އެއްކިބާކުރުމަށް އޮންނަ ޝަޢުޤުވެރިކަމެއްގެ ސަބަބުންނެވެ‪.‬‬ ‫އެހެނީ‪ ،‬ސައްޔިދު ޤުޠުބަކީ އޭނާގެ ޒާތުގައި އެހާ މުހިންމު މީހެއް ނޫނެވެ‪ .‬ނަމަވެސް‪ ،‬އޭނާގެ ބާޠިލް ފިކުރުތަކާއި‪ ،‬ނޭއްގާނީ ވިސްނުންތައް ވަނީ‬ ‫ފޮތްތަކުގައި ލިޔެވި މީސްތަކުންގެ ތެރެއަށް ފެތުރިފައެވެ‪ .‬އަދި ކުޑަކުދިންނާ ޒުވާނުން ތަރުބިއްޔަތު ކުރުމުގައި މަޞްދަރުތަކެއްގެ ގޮތުގައި‬ ‫އެފޮތްތަކުގެ ބޭނުން ކުރަމުން އެބަގެންދެއެވެ‪ .‬އެހެންކަމުން‪ ،‬އެފޮތްތަކުގަިއވާ ކުށްތައް ފާހނގަކޮށް‪ ،‬މީސްތަކުންނަށް ޙައްޤު ބަޔާންކޮށްދީ‪،‬‬ ‫އެކަންތައްތަކަށް މީސްތަކުން ސަމާލުކުރުވައި‪ ،‬އެފޮތްތަކާ މީސްތަކުން ދުރުކުރުވަމަކީ ޢިލްމުވެރިންގެ މައްޗަށްވާ ދީނީ ބޮޑު ވާޖިބެކެވެ‪.‬‬ ‫އެހެންކަމުން‪ ،‬ޢިލްމުވެރިން އެ ޢިލްމުވެިރންގެ ވާޖިބު އަދާކުރުމަކީ ޙައްޤަށް ނަޞްރު ދިނުމަށްޓަކައި އެ ޢިލްމުވެރިން ކުރަށްވާފައިވާ ވަރަށް‬ ‫އަގުހުރި މަސައްކަތެކެވެ‪ .‬މީސްތަކުން އެ ޢިލްމުވެރިންނަށް ބަދުބަސްބުނެ‪ ،‬އެ ޢިލްމުވެރިންގެ އަލްވަލާ ވަލްބަރާ އަށް ތުހުމަތު ކުރި‬ ‫ކަމުގައިވިޔަސް‪ ،‬ޙަޤީޤަތުގައި މި އިން ދޭހަވެގެންދަނީ އެ ޢިލްމުވެރިންގެ އަލްވަލާ ވަލްބަރާ )ﷲ އަށްޓަކައި ލޯބިވުމާއި‪ ،‬ﷲ އަށްޓަކައި‬ ‫ނަފްރަތުކުރުން( ބިނާވެފައިވަނީ ޙައްޤަށްކަމެވެ‪.‬‬ ‫ސުންނަތް ޖަމާޢަތުގެ ޢިލްމުވެރިން‪ ،‬ސައްޔިދު ޤުޠުބުގެ ފޮތްތަކުގައި ހުރި ކުށްތަކާއި‪ ،‬ބޮޑެތި މައްސަލަތައް ފާހަނގަކޮށްދެއްވިއެވެ‪ .‬އިސްލާމީ‬ ‫ޢަޤީދާ ދިފާޢުކޮށްދެއްވިއެވެ‪ .‬އަޙާދު ޙަދީޘްތައް ޙިމާޔަތްކޮށްދެއްވިއެވެ‪ .‬ﷲ ގެ ނަބިއްޔުންނާ ރަސޫލުންގެ އަބުރު ރައްކާތެރިކޮށްދެއްވިއެވެ‪.‬‬ ‫ރަސޫލުﷲ ﺻﻠﹼﻰ ﺍﷲ ﻋﻠﻴﻪ ﻭﺳﻠﹼﻢ ގެ އަޞްޙާބުންގެ ކަރާމާތްތެރިކަމާއި މާތްކަން ދެމެހެއްޓެވިއެވެ‪ .‬މިގޮތުގެ މަތިން ސައްޔިދު ޤުޠުބުގެ ކުށްތައް‬ ‫ޢިލްމުވެރިން މީސްތަކުންނަށް ބަޔާންކޮށްދީ‪ ،‬އެކުށްތަކުން ސަލާމަތްވުމަށް މީސްތަކުންނަށް އިންޒާރު ދެއްވިއެވެ‪ .‬މިކަންތައްތައް ހިނގައި ދިޔުމުން‬ ‫އެބައިމީހުން ޙައްޤަށްޓަކައި ލޯތްބާއި ނަފްރަތު ބިނާކުރުމުގެ ބަދަލުގައި އެ ލޯތްބާއި ނަފްރަތު އެބައިމީހުން ބިނާކުރީ ބާޠިލްގެ މައްޗަށެވެ‪ .‬ﷲ‬ ‫މންނަށް އިޚްލާޞްތެރިވުމުގެ ބަދަލުގައި‪ ،‬ޙަޤީޤަތުގައި އުންމަތައް ހެޔޮ އެދިގެން އެކަންތައްތައް ބަޔާންކޮށްދިން ޢިލްމުވެރިންނާ‬ ‫އަށްޓަކައި މުސްލި ު‬ ‫ާހލުކަމުގެ‬ ‫ދިމާލަށް "މަދްޚަލީ" އަދި މިނޫންވެސް ލަޤަބުތަކުން މުޚާޠަބުކުރަން ފެއްޓިއެވެ‪ .‬އެބައިމީހުން މިގޮތަށް ޢަމަލުކުރަމުން ގެންދަނީ ޖ ި‬ ‫ސަބަބުންނެވެ‪ .‬ޤުޠުބަކީ މުހިންމު މީހެއް ނޫނެވެ!‬

‫އޭނާވަނީ މަރުވެގޮސްފައެވެ‪ .‬އޭނާ އަކީ ޖާހިލް މީހެކެވެ‪ .‬އޭނާގެ ޙަޔާތުގައި‬

‫ސލާމްދީނަށްޓަކައި ޝަޢުޤުވެރިކަން ފާޅުކުރިއެވެ‪ .‬އަމިއްލަ ނަފްސަށްޓަކައި އޭނާ ޚިޔާރުކުރި ޙާލަތްތަކުގެ ތެރެއިން )އެބަހީ‪ :‬ޖަމާލް ޢަބްދުއް‬ ‫އި ް‬ ‫ނާޞިރާއެކު އިންޤިލާބް ރޭވުމުގެ ތެރެއިން( ބައެއް ރަނގަޅު ނޫން ގޮތްތަކާއި‪ ،‬އުޞޫލްތަކެއް އޭނާގެ ފިކުރުން ފާޅުވެގެންދިޔައެވެ‪ .‬އޭނާ‬ ‫ވެގެންދިޔައީ އަނިޔާ ލިބުނު މީސްތަކުންގެ ތެރެއިންނެވެ‪ .‬އޭނާއަށް ލިބުނު އަނިޔާތައް ތަޙައްމަލު ކުރަމުން ދިޔަ ޙާލު‪ ،‬އޭގެ އަސަރު އޭނާގެ‬ ‫ފޮތްތަކާއި ލިޔުންތަކަށް ކުރަމުން ދިޔައެވެ‪ .‬އެ ލިޔުންތަކާއި ފޮތްތަކުގައި ފާސިދު ފިކުރުތަކާއި ޢަޤީދާތައް ކުރެހި އެތުރެމުން ދިޔައެވެ‪ .‬އަދި‬ ‫އޭނާގެ މާޒީގައި ލިބިފައިވީ އިސްލާމްދީނާ ދުރު ތަރުބިއްޔަތުގެ އަސަރުވެސް އެ ލިޔުންތަކުން ފެންނަމުން ދިޔައެވެ‪ .‬އޭނާގެ ކަންތައްތައް ވަނީ ﷲ‬ ‫އަށެވެ‪ .‬އެކަމަކު‪ ،‬މިއަދު އަހަރެމެންނަށް މިފެންނަނީ ސައްޔިދު ޤުޠުބަށް އަނިޔާވެރިވާ ބައެކެވެ‪ .‬ސައްޔިދު ޤުޠުބަށް ގެއްލުންދީ އޭނާގެ ބުރަ‬ ‫އިތުރުކުރާ ބައެކެވެ‪ .‬ސައްޔިދު ޤުޠުބު ލިޔެފައިވާ ޢަޝްޢަރީންނާއި‪ ،‬ޖަހްމީންނާއި‪ ،‬މުޢުތަޒިލީންނާއި‪ ،‬ޚަވާރިޖުންގެ ޢަޤީދާ ފަދަ ޢަޤީދާތައް‬ ‫ވޔަ ނުދީ‪ ،‬އެތަކެތި ފަތުރައި‪ ،‬އެ މަގުފުރެދުންތައް މީސްތަކުންގެ މެދުގައި ޢާންމުކުރުމަށް ބަޔަކު މަސައްކަތްކުރަމުން‬ ‫ފެތުރިގެން ދިޔުން ހުއްޓު ި‬

‫ޔދު ޤުޠުބު ޤިޔާމަތްދުވަހުގައި އުފުލަންޖެހޭނޭ ބުރަ އިތުރުވެގެންދާނޭ ކަމެއް ކަން އެބައިމީހުންނަށް ނުވިސްނެނީބާއެވެ!‬ ‫ދާއިރު‪ ،‬އެއީ ސައް ި‬ ‫ސައްޔިދު ޤުޠުބުގެ މައްޗަށް ޙަޤީޤަތުގައި އަނިޔާވެރިވަނީ ފަހެ ސުންނަތުގެ ޢިލްމުވެރިން ބާއެވެ؟ އެހެންކަމުން‪ ،‬ޙަޤީޤަތުގައި ސުންނަތުގެ‬ ‫ޢިލްމުވެރިން ސައްޔިދު ޤުޠުބުގެ މައްޗަށް ރަޙުމްކުރާލެއް މާބޮޑެވެ! އޭނާ ދިފާޢުކޮށް މަތިވެރިކުރާ މީހުން ޙަޤީޤަތުގައި އޭނާގެ މައްޗަށް‬ ‫އަނިޔާވެރިވަނީއެވެ‪ .‬އަދި މި ފަދަ ކަންތައްތައް އެބައިމީހުންގެ ކިބައިން ފާޅުވަނީ އެބައިމީހުންގެ ކިބާގައިވާ ޖާހިލުކަމާއި‪ ،‬މޮޔަކަމާއި‪ ،‬ސަލަފުއް‬ ‫ޞާލިޙުންގެ މަންހަޖާއި ފަހްމާއި ދުރުކަމުގެ ސަބަބުންނެވެ‪ .‬ސުންނަތުގެ އަހްލުވެރިން ދަންނައެވެ! ފަހެ‪ ،‬އެބައިމީހުންނަކީ‪ ،‬ބިދުޢަވެރިން‬ ‫އެމީހުންގެ އަމިއްލަ ނަފްސުތަކަށް ރަޙުމް ނުކުރާ މިންވަރަށް އެމީހުންގެ މައްޗަށް ރަޙުމްކުރާ ބައެކެވެ‪.‬‬

‫އެހެންކަމުން‪ ،‬ސުންނަތުގެ ޢިލްމުވެރިންގެ ތެރެއިން‪ ،‬ﺍﻟﺸﻴﺦ ﺍﺑﻦ ﺑﺎﺯ‪ ،‬ﺍﻟﺸﻴﺦ ﺍﻟﹾﺄﻟﺒﺎﱐ ‪ ،‬ﺍﻟﺸﻴﺦ ﺍﺑﻦ ﺍﻟﻌﺜﻴﻤﲔ ‪ ،‬ﺍﻟﺸﻴﺦ ﺻﺎﱀ ﺍﻟﻔﻮﺯﺍﻥ ‪،‬ﺍﻟﺸﻴﺦ ﻋﺒﺪ‬ ‫ﺍﶈﺴﻦ ﺍﻟﻌﺒ‪‬ﺎﺩ ‪ ،‬ﺍﻟﺸﻴﺦ ﺍﻟﻠﺤﻴﺪﺍﻥ އަދި ﺍﻟﺸﻴﺦ ﻋﺒﺪ ﺍﷲ ﺍﻟﺪﻭﻳﺶ‬

‫އަދި މިނޫންވެސް‪ ،‬ސައްޔިދު ޤުޠުބުގެ މައްސަލާގައި ވާހަކަ ދައްކަވާފައިވާ‬

‫ޢިލްމުވެރިން އެގޮތަށް ވާހަކަ ދައްކަވާފައިވަނީ ވަކި މީހެއްގެ މައްޗަށް އޮންނަ އަލްވަލާ ވަލްބަރާ އެއްގެ ސަބަބުންނެއް ނޫނެވެ‪ .‬އެހެނެއްކަމަކު އެ‬ ‫ހކަ ދައްކަވާފައިވަނީ އިސްލާމްދީނާއި ޙައްޤަށްޓަކައި އޮންނަ ޣީރަތްތެރިކަމެއްގެ ބޮޑުކަމުންނެވެ‪ .‬ދީނުގެ ޞައްޙަ ޢަޤީދާ‬ ‫ޢިލްމުވެރިން އެގޮތަށް ވާ ަ‬ ‫މީސްތަކުންނަށް ބަޔާންކޮށްދީ ޙައްޤަށް ނަޞްރުދީ‪ ،‬މުސްލިމުންނަށް އިޚްލާޞްތެރިވުމުގެ މައްޗަށް އޮންނަ ޝަޢުޤުވެރިކަމެއްގެ ބޮޑުކަމުންނެވެ‪ .‬އަދި‬ ‫އެގޮތަށް ކަންތައް ކުރުމަކީ އެ ޢިލްމުވެރިންގެ މައްޗަށް ދީނީ ވާޖިބެއް ކަމުގައިވާތީވެސް މެއެވެެ‪.‬‬ ‫އެހެންކަމުން‪ ،‬ސައްޔިދު ޤުޠުބާއި މެދު އަޅާނުލުމަށާއި‪ ،‬އޭނާގެ ފޮތްތައް އެކަހެރި ކޮށްލުމަށާއި‪ ،‬ހަޤީޤީ ފޮތްތަކުން ޢުލްމު ޙާޞިލްކުރުމަށް‬ ‫އެޢިލްމުވެރިން ވަނީ ނަޞޭޙަތްތެރިވެވަޑައިގެންފައެވެ‪.‬‬ ‫އެހެނަސް‪ ،‬މިއަދު އަހަރެމެންނަށް ފެންނަމުންދަނީ އޭނާއާއި އޭނާގެ ހައްދުފަހަނަޅާފައިވާ ފިކުރުތަކާއި ފޮތްތައް ދިފާޢު ކުރުމަށްޓަކައި ބަޔަކު‬ ‫މިންނެތް މަސައްކަތް ކުރާ ތަނެވެ‪ .‬އެކަމަށްޓަކައި ކިތަންމެ ގަދަ ކަނޑަކުންވެސް ދަތުރުކުރަން އެބައިމީހުން ތިބީ ތައްޔާރަށެވެ‪ .‬ކިތަންމެ ބޮޑު‬ ‫ފަރުބަދަޔަކަށް އަރަންވެސް އެމީހުން ތިބީ އަތުކުރި އޮޅާލައިގެންނެވެ‪.‬‬ ‫ގ ފިސާރި ކުޅަދާނަކަން ލިބިފައިވާ ޢިލްމުވެރިން އޭނާއާ މެދު ދައްކަވާފައިވާ ވާހަކަތައް އެއްފަރާތްކޮށްލުމަށްފަހު‪ ،‬އޭނާގެ‬ ‫ޙައްޤާ ބާޠިލް ވަކިކުރުމު ެ‬ ‫ފޮތްތަކުގައިވާ އަދަބީ ފަންނުވެރިކަމުން ފައިދާ ޙާޞިލްކުރެވިދާނޭ ކަމަށް ބުނާ ވަރަށް މަދު ޢިލްމުވެރިއެއްގެ ބަސްތައް ގެނެސް އެބަސްތަކަކީ‬ ‫ތކާއި މަގުފުރެދުންތައް ދިފާޢުކުރުމަށް ބޭނުންކުރެވޭ ބަސްތަކެއް ކަމުގައި އެބައިމީހުންވަނީ ހަދާފައެވެ‪ .‬ޙަޤީޤަތުގައި‬ ‫އެފޮތްތަކުގައިވާ ބިދުޢަ ަ‬ ‫ކ މުހިންމު މީހެއް ނޫނެވެ‪ .‬އެމީހުންނަށް މުހިންމީ ސައްޔިދު ޤުޠުބުގެ ފޮތްތަކުގައިވާ ފާސިދު ޢަޤީދާއެވެ‪.‬‬ ‫އެމީހުންގެ ކައިރީގައި ސައްޔިދު ޤުޠުބަ ީ‬ ‫ނގެ ކައިރިން ސައްޔިދު ޤުޠުބު ނަގައިގެން ގެނެސްދީފައިވާ އިންޤިލާބީ ފިކުރުތަކެވެ‪ .‬އެބައިމީހުންގެ އަލްވަލާ ވަލްބަރާ‬ ‫ސެކިއުލާ މުލްޙިދު ޔަހޫދީ ް‬

‫ބިނާކޮށްފައިވަނީ އެތަކެތީގެ މައްޗަށެވެ‪ .‬ﻭﺍﷲ ﺍﳌﺴﺘﻌﺎﻥ!‬

Part 1 - Shaykh Uthaymeen on Sayyid Qutbs Tafseer.pdf ...

Whoops! There was a problem loading more pages. Retrying... Part 1 - Shaykh Uthaymeen on Sayyid Qutbs Tafseer.pdf. Part 1 - Shaykh Uthaymeen on Sayyid Qutbs Tafseer.pdf. Open. Extract. Open with. Sign In. Main menu. Displaying Part 1 - Shaykh Uthaymeen on Sayyid Qutbs Tafseer.pdf.

630KB Sizes 6 Downloads 102 Views

Recommend Documents

Part 1 - GitHub
Apr 27, 2014 - Developing scalable applications with IBM MQ Light and ... Improving the sample application by separating the web-facing component from the.

Shaykh-Ali-Hujwiri-ernst.pdf
There was a problem previewing this document. Retrying... Download. Connect more apps... Try one of the apps below to open or edit this item.

Part 1: Executive Summary 2010 International Consensus on ...
Oct 19, 2010 - The computer interpretation should be considered in the clinical .... medics, nurses, or doctors under well-established protocols, competency ...

Exercises part 1 - GitHub
This R Markdown document contains exercises to accompany the course “Data analysis and visualization using R”. This document contains the exercises ...

Dynamic Circuits, Part 1
Energy stored in a capacitor, W, can be found from the definition of electric power: ..... All analysis method (KVL, KCL, circuit reduction, node-voltage and mesh ...

N-400 Part 1
an American firm or corporation engaged in foreign trade or commerce; or. • A minister ... bona fide organization in the United States; or. • A public international ...

N-400 Part 1
This work by Jennifer Gagliardi is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International License. Explain how you are ...

Networking on the Network, Part 1
great deal of effort is going into technical means for finding information on ... topics: noticing emerging themes in your area, using ... The first thing to realize is that Internet-world is part of reality. ... At the most fundamental level, then,

Part 1: Executive Summary 2010 International Consensus on ...
Oct 19, 2010 - conferences (ie, “webinars” that involved conference calls with simultaneous .... ventions are outlined in a box at the center of the algorithm. Once an advanced ..... compression-decompression (ACD) CPR has not been stud-.

Part 1
+ Corresponding Author : E-mail id : [email protected]; Ph.No. ... Batch adsorption studies were undertaken to assess the suitability of commercially ...

Part - 1
On the job. Appear Application System. (B). Online Job Allotment Application System. (C) Online Job Application System. (D). Online Java Application Systern. 42, is a 30,000 23, 2al 32% as satail algala is a sausasara rat-i tata 3. (A) at all (B)(-3-

Part 1
ion exchange, precipitation, and membrane process. However, ... Studies on fluoride removal using adsorption process ... Residue on ignition (6000C). < 5 %.

Transforming Nursing Workflow, Part 1
Sep 9, 2010 - 2 of this research explores the impact of new tech- nology on nurse ... Technology (Dr Cornell), Graduate Research Assistant (Mss Keim,.

Part 1 - PDF - Himalayan Academy
centurj,es before the Christian era. The Agamas represent on independent class of writing by very early seers, who had an inward experience and enlightenment from the Supreme Being, and who were also perhaps influenced by the Vedas in their original

Said Hawwa dan Sayyid Quthb - Al Wala.pdf
Said Hawwa dan Sayyid Quthb - Al Wala.pdf. Said Hawwa dan Sayyid Quthb - Al Wala.pdf. Open. Extract. Open with. Sign In. Main menu.

Part 1 About you Read Guidance notes, Part 1 ...
3.3 Home (landline) telephone number. 3.4 Mobile telephone number ..... I declare that the information given on this form is correct to the best of my knowledge ...

Part 1 About you Read Guidance notes, Part 1 ...
Oct 6, 2007 - UKvisas may take a decision on your application based on the ... Y Y Y Y. 2.5 Date of expiry. D D. M M. Y Y Y Y. 2.6 Is this your first passport?

Milestones By Sayyid Qutb ash- Shaheed.pdf
"And when Your Sustainer said to the angels, I am going to make My representative on earth.," (Qur'an. 2:30). "And I have not created jinns and men except that ...

Sayyid Qutub's Fundamentalism and Abu Bakr Naji's Jihadism.pdf ...
Muhammad! bin!Ali!alESanusi,! the!Sudanese! .... gained!a!reputation!as!a!literary!critic!in! .... Sayyid Qutub's Fundamentalism and Abu Bakr Naji's Jihadism.pdf.

part ii: studies on consonants
The notion of perceived similarity between nonnative sounds and corresponding native phonological categories is widely recognized as an important element for any account of L2 speech perception. In psycholinguistic models such as Flege's Speech Learn

part i and part ii district co-operative bank part i-questions based on ...
promotion-Media relations-Community relations. ... Implementing PR Campaigns-Evaluation of Feedback. ... Social Welfare Legislations and Programmes.

Swift-news part 1.pdf
UIViewController ,UIImagePickerControllerDelegate,UINavigationControllerDelegate {. @IBOutlet weak var imageView: UIImageView! @IBAction func ...