Augustus - September - 2016

Rotterdamse Toorts is een uitgave van Nivon Rotterdam • Dirk Smitsstraat 76 • 3031 XE R'dam • 010 737 0643 • [email protected]

Voortgang verbouwing Super akoestiek Grote Zaal

2

Nieuw!

Een column van Dik Vuik

4

Nivon Filmhuis David Bowie

11

werk komt behoorlijk uit de verf. Maar wat doen we met de V van Volksontwikkeling? Het bestuur zou in ons RotterdamDe middag krijgt een speciaal karakter. groepen zullen zich presenteren. Het se Nivoncentrum meer debatten willen Van 14.00 tot 17.00 uur gaan we met z’n afdelingsbestuur wil meer samenorganiseren en cursussen voor leden. In allen vol inspiratie en creativiteit aan de werking en samenhang aanbrengen in het vroeger jaren werd aan de ‘verheffing van slag: leden en vooral onze actieve vrijwil- programma-aanbod, omdat nu diverse de arbeiders’ veel aandacht besteed. Dit ligers kunnen met elkaar ideeën leveren activiteiten nog te veel los van andere aspect van ontwikkeling en persoonlijke voor nieuwe bijzondere activiteiten die dingen worden georganiseerd. Waarom ontplooiing zien we graag terugkeren. het Nivon kan ontwikkelen. We praten er zou je fietsen en wandelen bijvoorbeeld Er wordt al één idee concreet uitgewerkt: in kleine groepjes over. Ook bespreken niet combineren met een fotoworkshop? we gaan sommige activiteiten oppakken we wat er in de toekomst anders en beter Als er een ‘groene’ activiteit is, hoeft zich samen met de afdelingen Gouda, Drechtkan. Met jouw inbreng op deze middag dat niet te beperken tot een lezing, maar steden, Zuid-Holland-West, natuurvrienhelp je het Beleidsplan voor 2017 al zou dit bijvoorbeeld gekoppeld kunnen denhuis De Kleine Rug en kampeerterrein gedeeltelijk in te vullen. Op die manier worden aan een filmvertoning en een De Grutto. Dat levert voor ons allemaal kan het programma voor het volgende discussie. Veel van onze Nivonactiviteiwinst op: een betere programmering, een seizoen echt iets worden vóór, dóór en ten hebben een ontspannen en cultureel grotere opkomst, minder kosten en een mét alle leden. De verschillende werkkarakter. Ook de N van Natuurvriendenbeter contact tussen Nivonleden.

Op zondag 11 september opent Nivon Rotterdam het seizoen 2016 - 2017

Ideeën voor nieuwe activiteiten

Opening nieuwe seizoen Zondag 11 september in het Nivoncentrum 13:30 uur: Inloop 14:00 uur: Start Programma 17:00 uur: Afsluiting met hapjes en een gezellig drankje na afloop Leden, medewerkers, vrijwilligers - komt allen!

"Weer een paar stappen verder in het opknappen van het gebouw"

Klusweken in de zomer Op 1 juli begonnen voor het Nivon Rotterdam de klusweken weer. Dat was namelijk de dag waarop een gespecialiseerd bedrijf de akoestiek van de Grote Zaal aanpakte. Er zijn geluidwerende panelen aangebracht aan het plafond en een wand, waardoor het nu voor ons muziektheater HalfWatt mogelijk wordt hier voortaan de concerten te organiseren. Maar ook voor de repetities van koren en voor cursussen is de situatie sterk verbeterd. Een kleine twee weken later ging het Nivoncentrum ‘op slot’ in verband met de zomersluiting en ging de klusploeg flink los. Wederom waren er grootse plannen, die door gebrek aan menskracht wel wat bijgesteld moesten worden. Dit alles heeft de harde kern van de onderhoudsploeg, aangevuld met de hand- en spandiensten van andere vrijwilligers, er niet van weer-

houden toch flinke stappen te zetten in de facelift naar een nieuwe frissere uitstraling van ons Nivoncentrum. De bar en balie zijn aangepakt, er is rond de toilettengroep op de begane grond lustig geschuurd en geverfd, we hebben nieuw internet (sneller), een nieuwe televisie in de bar en een nieuw tv-abonnement. Dat laatste zorgt ervoor dat er voortaan op twee toestellen tv kan worden gekeken. In principe is zo’n aansluiting mobiel, dus als een huurder of andere gebruiker erom vraagt, kan met enkele kleine ingrepen overal tv gekeken worden. Na de noeste arbeid was het even goed rusten voor de klussers. Daartoe verschaften Dick en Sherin op de dinsdagen een goed verzorgde lunch. Als het meezit is de algehele schoonmaakronde vóór het eind van de vakantie afgerond, zodat we het nieuwe seizoen fris en opgeruimd

kunnen beginnen. Er werden bij het hakken en breken ook onverwachte zaken zichtbaar. Toen boven de bar een plafondplaat werd verwijderd, zagen we een lange ontluchtingspijp, met helemaal bovenin een ventilator! Willem Ente

‘De Lange Avond van de Korte Film’ Vanaf 25 januari vindt het jaarlijkse Internationale Film Festival Rotterdam (IFFR) plaats. Het Nivon haakt daar op in met een eigen klein festival, ‘De Lange Avond van de Korte Film’, op zaterdag 28 januari in het Nivoncentrum. Diverse ambitieuze amateurregisseurs zullen hun korte film vertonen. In de pauzes kunnen de bezoekers van gedachte wisselen met de filmmakers. Voor latente talenten: er is nog plaats voor jouw korte film! Laat in een film van maximaal 15 minuten zien wat jij de wereld te vertellen hebt. De avond duurt van19.00 tot 23.00 uur. Meer informatie lees je in de volgende nummers van Rotterdamse Toorts. Voor vragen en aanmeldingen: [email protected]

André Smilde PAGINA 2

Rotterdamse TOORTS

Conversatietraining Nederlands Al vele jaren geeft Nivon Rotterdam begeleiding aan mensen die Nederlands leren als tweede taal en die door conversatie hun taalgebruik willen oefenen. Ook het komende jaar zal deze training weer worden gegeven. Deze training kan worden gevolgd door mensen die: • zich al enigszins in het Nederlands kunnen uitdrukken, • een eenvoudige tekst kunnen lezen en redelijk begrijpen, • ook al taallessen volgen of binnenkort gaan volgen (bijvoorbeeld bij de Volksuniversiteit of voor het Staatsexamen).

De conversatie vindt plaats in kleine groepjes. Tijdens deze training worden deelnemers gestimuleerd om met elkaar en met de begeleider te praten over allerlei onderwerpen zoals het nieuws, het verkeer, de woning, werk, vriendschappen, Nederlandse gebruiken, etc. Er is een mooie ruimte beschikbaar en we houden het gezellig. Het gaat dus niet om lessen, maar het zal wel eens voorkomen dat er aanwijzingen worden gegeven over je taalgebruik. Je zult merken dat je je na enige tijd meer thuis gaat voelen in de Nederlandse taal. De training wordt gegeven door Nederlandstalige Nivon-vrijwilligers, van wie sommigen onderwijservaring hebben.

Deelname is vrijwillig, maar we gaan je wel vragen om het te melden als je een keer niet kunt komen. Het is heel goedkoop: € 5,- per maand. Als je wilt meedoen, stuur dan een mailtje naar [email protected] Vermeld hierin: je naam, huisadres, telefoonnummer, e-mailadres en de opleiding die je hebt gevolgd. Vermeld ook het aantal jaren dat je in Nederland woont. Verder willen we graag weten op welke tijdstippen je deze conversatie kunt volgen, zodat we kunnen bekijken in welke groep je wordt geplaatst. Na ontvangst van je mailbericht wordt er contact met je opgenomen.

Dinsdag 20 t/m donderdag 22 september

Meerdaagse 'Grensland Excursie' Gereisd wordt in minibusjes en overnacht in het natuurvriendenhuis ‘De Berk’ in het Belgische Essen. De excursie is volledig verzorgd, behoudens enkele consumpties. Dinsdag: ‘toeristische’ heenreis door Zeeland, met stops op de Brouwersdam en in Goes. Hierna begeven we ons naar het oude en gevarieerde Arboretum in Kalmthout. ’s Avonds is er een lezing over ‘de Draad’, het hek dat tijdens de Eerste Wereldoorlog op de grens Belgische vluchtelingen moest tegenhouden. Woensdag: Antwerpen. Een bezoek aan het Museum Aan de Stroom (MAS). Elke verdieping bevat een bijzondere thematentoonstelling. Vanaf het dak is het uitzicht over Schelde en stad prachtig.

Hierna naar de ‘kaaien’, met het Noorder- en Zuiderterras en de St. Annatunnel. Ook de Vrijdagmarkt is interessant; hier bevindt zich het drukkerijmuseum Plantin Moretus. Eveneens zeer de moeite waard zijn de Groenplaats met de Onze Lieve Vrouwenkathedraal, de Grote Markt en de Meir met zijn schitterende gevels. Donderdagochtend: wandelen over de Kalmthoutse Heide, o.l.v. een natuurgids. De terugreis is ook ‘toeristisch’. Voor het afsluitende diner wordt gedacht aan een pannenkoekenrestaurant. Programmawijzigingen zijn voorbehouden.

Prijs: Nivon-leden € 210,niet-leden: € 230,-. Aanmelden: stort uiterlijk 28 aug. € 25 op rekeningnummer NL67INGB0000520383, t.n.v. Nivon te Rotterdam, o.v.v.: ‘Grenslandexcursie’ en uw telefoonnummer en/of uw e-mailadres. De volgorde van aanmelding bepaalt of u mee kunt. Er zijn vooral tweepersoonskamers. Elke kamer heeft een toilet, wastafel en inloopdouche. Vermeld het op de overschrijving als een eenpersoonskamer wordt gewenst. Wie wil kan ook met drie personen in één kamer overnachten. Foto: VVV Antwerpen

Foto: BraCom

Rotterdamse TOORTS

PAGINA 3

Dick Vuik

Journalist / historicus Dik Vuik heeft beloofd om regelmatig voor Rotterdamse Toorts een column te schrijven over “wat mij opvalt in de buurt”. Dit is zijn eerste bijdrage. Het Nivon heeft een sterke rol in de geschiedenis van de sociaaldemocratie. Die geschiedenis werd in 2015 uit de doeken gedaan met een jubileumboek over negentig jaar Nivon Rotterdam en al zijn activiteiten. Arbeiders, verheft uzelf! Maar hoe doe je dat dan, jezelf verheffen? Eén van de antwoorden is kunst. Interesse in kunst zit in de haarvaten van Nivon Rotterdam. Er is in die negentig jaar een mooie eigen collectie opgebouwd met werk van veel verschillende kunstenaars. Regelmatig is een deel te zien in het gebouw en er exposeren vaak kunstenaars in het Nivoncafé. Het mooie aan kunst is dat er zoveel verschillende vormen van bestaan. Zelfs mensen die aangeven ‘niets met kunst te hebben’ blijken in de praktijk toch een bepaald kunstwerk mooi te vinden, een bepaalde schrijver graag te lezen of mee te doen als er in hun buurt een project met een kunstenaar wordt uitgevoerd. De sporen zijn overal aanwezig, kijk maar eens achter het Nivongebouw, waar langs de Linker Rottekade muurschilderingen zijn te vinden van Willem van Hest en Ron Blom. Bewoners die niet direct bij kunst betrokken waren, deden wel mee toen de gelegenheid zich aanbood. Dat is het mooie van kunst: je doet er aan mee voor je het weet. In oktober is de tiende editie van de Kunstroute Kralingen-Crooswijk: opnieuw een prachtige gelegenheid om met kunst in aanraking te komen. Het Nivon organiseert vaak een expositie tijdens de kunstroute, zoals dit jaar het werk van Tineke Noordzij. Maar er is nog

veel meer te zien tijdens de kunstroute. Daarom zeg ik: verhef jezelf, kom in de weekends van 8-9 oktober (Crooswijk) en 15-16 oktober (Kralingen) kijken naar al die kunstvormen waar je dan gratis en voor niks kennis mee kunt maken. En ik wil wedden dat je iets tegenkomt dat je gewoon erg mooi vindt! Iets dat in jouw ogen boven al het andere uitstijgt. Zelfverheffing met kunst, verheven kunst.

Bij het Nivon Rotterdam kwam een briefje binnen van Mia Prijs uit Leiden. De 90 jaar al gepasseerd is zij nog ouder dan het Nivon zelf. Mevrouw Prijs had vernomen dat zij zelf twee keer op foto’s staat in het jubileumboekje. We hebben haar het boekje als een klein cadeau toegestuurd.

Herinneringen van Mia Prijs Na ontvangst schreef zij een antwoord, met de onderstaande herinneringen: “Hartelijk dank voor het boekje. Het heeft weer vele herinneringen teweeggebracht. In 1954 zijn wij lid van de afdeling Charlois geworden. Frank Diepenhorst was toen voorzitter, Leen Burggraaff zat in de natuurvriendencommissie. Ik begon als blokhoofd. Later werd ik tweede secretaresse. Ten slotte volgde ik Piet Gardien op in de culturele commissie. Van Ringelestijn was toen voorzitter. Ik maakte daar kennis met veel interessante mensen. Mijn man en ik hebben jarenlang het paaseieren zoeken op het Eiland Van Brienenoord georganiseerd, U ziet mij op bladzijde 45 voor op het bootje staan met mijn dochtertje. Dat dochtertje is nu 66 jaar en bezoekt nog steeds de natuurvriendenhuizen. Ook aan het Reitsmahuis hebben we vele herinneringen. Op blz. 47 zit ik banjo te spelen. Er kwamen later nog allerlei instrumenten bij, zoals gitaar en accordeon. En de zoon van Burggraaff kwam met zijn hobo. Na negen jaar gaf ik min taak over aan Sjaan Kemeling, die met nieuw elan dit werk voortzette. Al met al was dit een tijd waarin ik veel geleerd heb en waaraan ik met veel genoegen kan terugdenken. De vele foto's in onze albums getuigen daar van.”

Herinnering aan Tiengemeten Ik kwam op Tiengemeten aan ging op de rietheuvel staan en stond daar stil te kijken naar wolken, naar water naar een zeil in de wind het wuivende gras Ik kwam op Tiengemeten aan ging op de rietheuvel staan en stond daar stil te draaien en waar ik ook keek vogels , groen en paarden wildernis , weelde , weemoed Ik kwam op Tiengemeten aan ging op de rietheuvel staan de wind streelde mijn gezicht ik was zo dichtbij wat gelukkig zijn is Janny Brandsma (Juli 2016) (Een verslag van de excursie naar Tiengemeten staat op pagina 5 en 7.)

Foto's: Henk Schaaf

PAGINA 4

Rotterdamse TOORTS

Zondag 28 augustus

Groene wandeling Crooswijk Historicus Dik Vuik leidt vanaf het Nivoncentrum een wandeling langs de Rotte en door Oud-Crooswijk, waarbij veel groene plekje in de wijk worden belicht. In de aanvankelijk stenige 19e-eeuwse arbeiderswijk is tegenwoordig verrassend veel groen te vinden. Niet alleen de Rottekade, de singels en de begraafplaatsen in de wijk, maar ook door bewoners zelf ingerichte buurttuinen, gevelbeplanting en vergroende pleintjes. Tijdens de wandeling vertelt Dik Vuik over het ontstaan van dit groen, de geschiedenis van de wijk en wat daarvan nog is terug te zien in het huidige straatbeeld.

Nivon Natuurvrienden Rotterdam organiseert een filmfestival met als thema ‘Nivon en Groen’. Iedereen die in het bezit is van een camera mag korte filmpjes produceren. Het maakt niet uit of je Nivonlid bent of geen lid, of je een professional bent of bij de groeiende groep hoort die met de smartphone of videocamera gewoon leuke opnamen maakt. Veel mensen tonen hun filmpjes al op YouTube, Facebook en andere kanalen. Door de begrippen ‘Nivon’ en ‘Groen’ samen in beeld te laten brengen wil het Nivon aan een groot publiek tonen dat we al ruim 90 jaar bijzondere aandacht hebben voor natuur, leefomgeving en duurzaamheid. De inzendingen zullen tijdens een festival op zondag 6 november 2016 worden getoond in ons Nivoncentrum. We stellen geen beperkingen aan het te kiezen onderwerp. Enig vereiste is dat het filmpje een koppeling aanbrengt tussen Nivon en Groen. Het genre waarin de filmpjes gemaakt moeten worden is eveneens vrij. Ze kunnen gaan over het verduurzamen van je eigen buurt of het werken aan het bewustzijn dat groen bij ons dagelijks leven hoort. Je kunt bijvoorbeeld een natuurwandeling in beeld brengen, een korte sfeerreportage maken of een sketch filmen. Animatie, documentaire: alles mag.

Verzamelen vanaf 15.30 uur in het Nivoncafé. De wandeling is van 16.00-18.00 uur. In het Nivoncentrum kan worden ingetekend voor een maaltijd na afloop van de wandeling, die vanaf 18.30 uur wordt opgediend (kosten € 5,-). Voor meer informatie: [email protected]; Nivon: 010-7370643.

De filmpjes mogen maximaal 7 minuten duren. Elke deelnemer kan ten hoogste drie filmpjes inleveren. De deadline voor inzenden is 22 oktober.

Meer ‘Groen’ in het najaar van 2016

Struinen door Tiengemeten

• Vrijdag 4 november: bezoek aan de Groene Passage + kookworkshop • Zaterdag 19 november: ‘groene’ documentaire ‘Dansen met Gehoornde Dames’ • Zondag 11 december: presentatie ‘Groen Doen’, • met Rob Visser.

Inleveren kan digitaal via [email protected]. Je kunt ook per post een dvd sturen naar Nivon Rotterdam, Dirk Smitsstraat 76, 3031 XE Rotterdam. Voor vragen en tips staat de mail open, of bel met Vincent van Brakel: 06-41 85 53 91.

Nivon Rotterdam volgt al jaren de 'vergroening' van het eiland Tiengemeten. Het laatste bezoek was al een aantal jaren geleden. Tijd om weer eens poolshoogte te nemen. Wat is de achtergrond van deze 'vergroening?' Nivon Rotterdam trok met een groep van 21 mensen naar dit bijzondere natuureiland. Een kort verslag: Ontstaan en bestemming. De 'geboorte' van Tiengemeten, zo je het noemen wilt, begon als zandplaat in het Haringvliet en is door aanslibben als gevolg van extreme getijdewisselingen van vaak twee meter verschil uitgegroeid tot een eiland. Sinds de Haringvlietdam is dat nu verschil nog maar 30 centimeter. Lange tijd was er landbouw, maar uiteindelijk moet er een ecologische zone komen van de kust tot aan de Biesbosch waar Tiengemeten deel van uit maakt. > Vervolg op pagina 7.

Rotterdamse TOORTS

PAGINA 5

Zondag 2 oktober 2016

Lezing Klimaatverandering

Rotterdam: van kolenkachel naar windmolen Het gaat niet goed met Moeder Aarde. Massale vervuiling bedreigt zeeën en oceanen en ook de bodem raakt steeds meer vervuild. Bossen worden gekapt voor de productie van soja voor veevoer en de veehouderij zorgt voor steeds grotere overschotten van mest. Er zijn grote effecten zoals de opwarming van de aarde en stijging van de zeespiegel. Sommigen vrezen voor een nieuwe IJstijd, het klimaat verandert en steeds vaker treden rampen op. Met tornado’s, overstromingen en hittegolven. Was de natuur tot voor kort onze vriend, nu lijkt zij zich steeds vaker tegen ons te keren. Ook dichtbij is dat al merkbaar. Rotterdam is de aanlegsteiger en doorvoerplek van Europa. Rotterdam is het industriële hart van Nederland. Stad en haven zijn afhankelijk van de aanvoer en verwerking van fossiele grondstoffen zoals olie, kolen en gas. Als we het niet doorvoeren dan verwerken we het wel. Door de verbranding van fossiele grondstoffen komt er steeds meer CO₂ in de atmosfeer. De stijgende CO₂-concentratie is een van de grote veroorzakers van de opwarming van de aarde. Rotterdam zal veel te maken krijgen met de gevolgen van de klimaatverandering. Niet alleen het klimaat, maar ook de economie, de stad en haven zullen veranderen. Als wij met zijn allen op de bank blijven zitten, gaan anderen bepalen wat er gaat gebeuren of er verandert niets tot het te laat is. Wij zijn toch de stad van mouwen opstropen en aan de slag? Dus wat gaan we doen? Wat moeten we doen om Rotterdam leefbaar te houden over dertig jaar? Wat moeten we nu doen om de gevolgen van klimaatverandering te beperken en op een sociale manier op te vangen? Dat zijn vragen die op zondag 2 oktober in het Nivoncentrum aan de orde komen bij de ‘groene’ lezing en discussiebijeenkomst over klimaatverandering. Om het gesprek te openen is Patrick van Klink van Milieudefensie uitgenodigd. Aanvang: 16.00 uur. Na afloop is er om 18.30 uur een maaltijd voor € 5,-. Deelname: leden €3,-/niet leden €4,-, graag gepast betalen. Informatie: 010-7370643. Zie ook: rotterdamsklimaatinitiatief.nl

PAGINA 6

Rotterdamse TOORTS

Zaterdag 17 september

Biologische boerderij Buytenhof ‘Proef, ruik en

Een spannend ‘groen’ bezoek aan Rhoon waar de biologische boerderij Buytenhof bezocht wordt. Biologisch staat voor gezond, lekker, duurzaam, zonder kunstmatige toevoegingen en krijgt de laatste jaren een steeds grotere plek in onze voeding. We verzamelen op 17 september om 10.15 uur op metrostation Rhoon (metro D, richting Spijkenisse De Akkers via Zuidplein); zorg er voor op tijd te zijn, vertrek is uiterlijk om 10.30 uur. Op de Buytenhof worden we ontvangen met koffie en thee met wat lekkers. Een gids zal ons rondleiden in de moes- en pluktuinen met veel zogeheten ’vergeten’ groenten als slabonen, gele wortels en pastinaak. De groenten en het fruit worden op biologische wijze geteeld door de vele vrijwilligers. In de Kruidentuin groeien en bloeien dertig verschillende kruiden als munt, koriander en venkel. Ook kan de Boerderijwinkel bezocht worden. Na de eenvoudige lunch met de biologische soep van de dag wordt gewandeld naar Oud-Rhoon met een consumptie in het Wapen van Rhoon (voor eigen rekening). Afsluitend lopen we naar het nabije metrostation Rhoon; daar nemen we uiterlijk 16.00 uur de metro terug naar Rotterdam.

n ervaar het boerenleven!’

Struinen door Tiengemeten (vervolg van pagina 5) Het bezoek De groep stapte op zaterdagochtend 18 juni en twee busjes en vanaf het Zuidplein ging het naar Nieuwendijk, waar de veerpont oversteekt naar het eiland. Als eerste stappen wij het Bezoekerscentrum van Natuurmonumenten binnen. Hier vinden wij allerlei info aan de hand van interactieve presentaties, foto's, filmpjes, folders en een winkel.

De excursie kost € 15,- voor leden en € 17,- voor niet-leden, vóór 13 september over te maken op bankrek.nr. NL 67 INGB 0000520383 t.n.v. Nivon-Rotterdam o.v.v. ‘Excursie Buytenhof’. Contact en informatie: Koos de Bruin, T 010-4815806, op 17/9: 06-23161005.

Herberg In De Herberg op de oostpunt brak door een onduidelijke menukaart een discussie los over het wel of niet moeten betalen voor een glas water. Friet was er in overvloed. Op de terugweg kwamen we langs een boerderijruïne, nooit gesloopt omwille van de vleermuizen- en uilenpopulaties, die zich in zo'n bouwsel helemaal thuisvoelen. Voormalige akkers zijn nu velden vol wilde planten; de vergroening gaat gestaag voort en over een paar jaar hopen we hier een heuse jungle aan te treffen. Eric Leeuwenberg Foto: Wietske de Nachtegaal

Foto's: Glimlach en Gemist

Het eiland op We slaan linksaf het gebied Weemoed in en we geven onze ogen de kost. Een geel bloemenlint langs de oevers vraagt onze aandacht. Het is Scabiosa Caucasia, een plant die pas sinds vorig jaar op het eiland aanwezig is en zich razendsnel heeft vermenigvuldigd. We zien een zilverreiger in het riet. Bijzonder, want deze oorspronkelijk mediterrane vogel kom je niet in de stad tegen. Op een heuvel hebben we een prachtig uitzicht. Hier voelt je je toch behoorlijk verwijderd van de bewoonde wereld; wat een weidsheid!

Foto: Roni Ober

Rotterdamse TOORTS

PAGINA 7

EXPOSITIE Vanaf 4 september

Van 4 september tot en met 23 oktober 2016 exposeert Vera Harmsen haar werk in het Nivoncentrum. Opening: zondag 4 september om 15:00 uur

‘Dancing in the ruins’, 1998

Vera Harmsen toont landschappen

De Leeuwenpoort in Mycene, Klein-Azië

Vera is precies dertig jaar actief als kunstenares. Daarom zal de start van haar tentoonstelling – op zondag 4 september om 15.00 uur – een extra feestelijk tintje krijgen. Alma Brevé, docent kunstzinnige vorming en (gast)conservator bij de Kunstroute Kralingen-Crooswijk, verricht de opening en er is een muzikaal optreden van Dave's Wave. De website van Vera Harmsen toont dat zij heel veelzijdig is. Zij maakt collages (bloemendieren) en muurschilderingen (ook in opdracht) en zij beschilderde elektriciteitshuisjes die de buitenruimte opfleuren. Voor de SKVR verzorgt Vera stadswandelingen, waarbij zij vertelt over architectuur, kunst en de historie van Rotterdam. Daarnaast heeft zij veel reizen gemaakt, in Europa en daarbuiten (zij had o.a. een expositie in Spanje). Zowel de natuur als de cultuur van de bezochte landen en de indrukken die zij er opdeed hebben haar werk duidelijk beïnvloed.

PAGINA 8

Rotterdamse TOORTS

Speciaal voor de tentoonstelling bij het Nivon heeft zij landschapsschilderijen uitgekozen die geïnspireerd zijn op haar wandelreizen in het Himalayagebergte (Nepal) en in Parc Mercantour (Frankrijk). De tentoonstelling is ook onderdeel van de Kunstroute 2016 (8 en 9 oktober) die dit jaar opnieuw het Nivoncentrum zal aandoen. Tijdens de Kunstroute zal Vera een korte inleiding geven over haar werk. Zij doet dit op zondag 9 oktober tussen 14.00 uur en 16.00 uur.

De volgende expositie, vanaf 28 oktober tot eind 2016, wordt verzorgd door Nel van Loon en Ank Breugem. Er worden schilderijen getoond over o.a. Rotterdam, landschappen en moderne architectuur.

MUSEUMBEZOEK Zaterdag 27 augustus Maya’s, Heersers van het Regenwoud In het Drents Museum is de grote internationale tentoonstelling ‘Maya’s, Heersers van het Regenwoud’ te zien, een ontdekkingstocht door de fascinerende Mayacultuur en tegelijkertijd een schatkamer van prachtige Maya-objecten.

De tentoonstelling geeft een beeld van de intrigerende en hoogstaande beschaving en focust vooral op de schatten uit de periode 250-900 na Chr. Veel objecten die vanuit Midden-Amerika naar Assen zijn gekomen, zijn nog nooit in Europa te zien geweest. De spectaculaire vormgeving van de tentoonstelling (van dezelfde makers als van het Terracotta-leger) is geїnspireerd op een Mayatempel. Hoe kon de Mayabevolking in de grote steden midden in het onherbergzame en gevaarlijke regenwoud overleven? Dat is

de centrale vraag in de tentoonstelling, die alle lagen van de Mayasamenleving belicht. Zo komen bijvoorbeeld de machtige koningen met hun pracht en praal aan bod, maar ook de boeren zonder wie de grote steden nooit tot ontwikkeling zouden zijn gekomen. Maїs speelt daarin een belangrijke rol en was voor de Maya’s van levensbelang. Met die maїscyclus als rode draad – zaaien, groeien, oogsten en wedergeboorte – komen uiteenlopende aspecten van de Mayacultuur aan de orde: het leven aan het hof van de koning, de kalenders en uitgebreide kennis van het heelal, de prachtige beeldhouwwerken met historische verhalen en geheimzinnige godenwereld.

Glassfever

Op vier verschillende locaties in Dordrecht is de manifestatie ‘Glassfever’. In het Dordrechts museum, Huis van Gijn, Dordts Patriciërshuis en DordtYart zijn tachtig kunstwerken en installaties in glas te zien. De tentoonstelling is opgebouwd in samenwerking met de glaswerkplaats Berengo in Murano (Venetië).

museumbezoek’

De ‘derde donderdag van de maand museum-excursiewerkgroep’ organiseert een aantal bezoeken aan grote en kleine tentoonstellingen in het land. De deelnemers willen niet alleen kunstwerken bewonderen en over kunst praten, maar het nuttige met het aangename verenigen door met elkaar een gezellige dag te beleven.

Verzamelen 9.55 uur vertrek 10.00 waterbus, lijn 18 halte Erasmusbrug (centrumzijde). Reisinfo en aanmelden via [email protected] 010-4658720 (geen voicemail inspreken).

Kiki Kogelnik (bron: ciao-tutti)

Zondag 18 september Rondje ’t Woudt (54 km*) Vertrek 11.00 uur vanaf het Nivoncentrum, open om 10.30 uur. We fietsen door het historische centrum van Delft naar Wateringen, waar we na 23 fietskilometers, in café De Bonte Haas aan de koffie kunnen. Verder fietsen we langs het pittoreske kerkje van ’t Woudt via Schipluiden langs de Vlaardingervaart naar Vlaardingen. Na een korte pauze bij restaurant de Polder Poort koersen we weer naar Rotterdam. * Let op de afstand, 54 km kan voor sommige deelnemers problemen geven. De mogelijkheid bestaat om de metro te

Aanmelden en informatie bij Eveline van Herk: 0174-384864 of 06-46022383 (mail: [email protected]).

Donderdag 15 september

‘Derde donderdag

FIETSEN

We verzamelen om 9.50 uur voor de HEMA op Rotterdam Centraal, de trein vertrekt om 10.05 uur vanaf spoor 14 en komt om 12.27 uur in Assen aan.

nemen bij station Vijfsluizen, dit verkort de tocht tot 46 km. Kosten: € 1,- leden / € 2,- niet leden. Svp gepast geld. Zondag 9 oktober Rondje Schie (30 km) Vertrek 11.00 uur vanaf het Nivoncentrum, open om 10.30 uur. Deze route heeft alles met ‘de Schie’ te maken. We rijden door groene en historische gebieden, maar ook door de rauwe werkelijkheid waar de Rotterdammers hun geld proberen te verdienen. Na 17 km is er een pauze op een unieke historische plek in Schiedam.

Kosten: € 1,- leden / € 2,- niet leden. Svp gepast geld. Zondag 13 november Snerttocht Vertrek 11.00 uur vanaf het Nivoncentrum, open om 10.30 uur. De route is een verrassing – zoals gebruikelijk bij de jaarlijkse Snerttocht. Bij deze tocht wordt gebruik gemaakt van openbaar vervoer: kosten € 2,50. Bij terugkomst staat de erwtensoep op u te wachten in het Nivoncentrum. Kosten: € 2,- leden / € 3,- niet leden.

Rotterdamse TOORTS

PAGINA 9

Vanaf dinsdag 6 september

TAI CHI - QIGONG

Het Nivon organiseert een cursus Tai Chi, met als inleiding Qigong-oefeningen. Bij elke oefening wordt aandacht besteed aan de juiste manier van ademhalen. De docent is Chung Mok. De cursus is telkens op dinsdag van 10 tot 11 uur ’s morgens. In het nieuwe seizoen wordt gestart op 6 september. De eerste les is gratis. Er zijn geen lessen in de basisschoolvakanties. Kosten: € 40,- voor tien lessen. Betaling naar bankrekening NL67 INGB 0000 52 03 83, o.v.v. cursus Tai Chi sept 2016. Contact via: e.l.bish @12move.nl

WANDELEN Woensdag 17 augustus

Wandelcirkels

Wandelen in Dordrecht. Verzamelen om 11.00 uur op Zuidplein bij bus 92, vertrek om 11.07 uur naar Dordrecht CS. Zondag 25 september Woensdag 31 augustus: Rustige wandelingen met uitleg, meestal dichtbij en Lars de Rijck Van 17.00 tot 17.45 uur speelt fingerpick- soms verder vanaf het Nivon-centrum (OV-chipkaart meenemen!). Verzamelen ing-gitarist Lars de Rijck een gevarieerd vanaf 10.00 uur in het Nivon-centrum, repertoire, van bluegrass tot jazz, maar Dirk Smitsstraat 76. Vertrek om 10.30 ook arrangementen van bekende tvuur, terug om 12.30/13.00 uur. Begeshows. In Nederland is de gitaarstijl ‘fingerpicking’ vooral bekend door gitaar- leiding: Nivon-gidsen Dick v.d. Maarel en legende Harry Sacksioni, met wie hij in zijn Theo Eikenbroek. Contact: 010-7370643. jeugd samen optrad. Hierdoor kreeg Lars De volgende Wandelcirkels staan gepland de Rijck de nodige ervaring en trad hij ook op de woensdagen 14 en 28 september, 12 en 26 oktober en 9 en 23 november . op in het buitenland, solo en samen met verschillende gitaargrootheden, onder wie Kosten: leden € 1,- / niet-leden € 2,-. Tommy Emmanuel. Hij woonde een jaar in India waar hij (onder de naam Laresh) zijn Zondag 21 augustus repertoire verder heeft verbreed. Zondag 23 oktober: Ravel Trio. Drie aanstormende jonge talenten verzorgen een klassiek concert.

PLAATJES DRAAIEN

Vrijdag 26 augustus, 30 september en 28 oktober 2016. Is muziek voor jou een passie? Deel je die graag met anderen? Kom dan naar Plaatjes Draaien! Doorgaans op iedere laatste vrijdag van de maand. Steeds van 20.00 tot 22.30 uur.

Rondje Spijkenisse (15 km)

Verzamelen om 10.30 uur bij metrostation De Akkers, eindpunt metrolijnen C en D. Een natuurhistorische rondwandeling door parken en over dijken langs de rand van Spijkenisse, een jonge stad aan de Oude Maas. We gaan eerst door het Zuidrandpark, een natuurlijke overgang tussen de stedelijke rand van Spijkenisse en de landelijke bebouwing van Hekelingen. Daarna langs de Oude Maas, met mooi uitzicht bij de Allemanshaven. Tot slot langs de waterplas 'de Put van Aldeweg'. Koffiestop ergens onderweg. Eindpunt is metrostation Spijkenisse Centrum. Wandelleiding: Huub Deckers (0628490593) en Ria Meijer (06-23521561, alleen op de wandeldag). Zondag 18 september.

Broekpolder – Vlietlanden (18 km)

Verzamelen om 10.30 uur bij Holysingel (eindpunt tramlijn 24 vanaf de Esch). Tram 24 bij Blaak, 9.16 u., Rotterdam CS 9.26 u., Schiedam CS 10.02 u., Holysingel PAGINA 10

10.24 u. Sneller is de metro van Blaak naar Schiedam, 9.36-9.51 u. We lopen eerst naar de brug de Twist over de Vlaardinger Vaart. Langs de vaart naar restaurant Polderpoort (nog geen pauze). Dan naar het Broekpolderpad, over een vlonderpad naar het Klokbekerpad, het Bronspad en het Bruine Beerpad met vondsten uit het Steentijdperk. We gaan met het voetveer de Kwakel naar het eetcafé en terras 't Jachthuis voor een pauze. Daarna door de Vlietlanden om de golfbaan heen, terug naar de Vlaardinger Vaart en langs het Bommeer, het Steurpad en het Bijlpad door bossen van de Broekpolder. De wandeling eindigt bij het eindpunt Holysingel van tramlijn 24. Wandelleiding: Huub Deckers 06-28490593 en Ria Meijer 06- 23521561 (alleen op wandeldag).

Rotterdamse TOORTS

Zondag 16 oktober

Heenvlietpad (14 km)

Verzamelen om 10.30 uur bij metrostation Spijkenisse Centrum. Van daar gaan we met bus 103 of 105 naar Heenvliet. Het Heenvlietpad is een wandelroute door de kern van Heenvliet over het karakteristieke marktplein met eeuwenoude gevels en kastanjes. Prachtig uitzicht over de dijken rond de polder. Dit oude agrarische cultuurlandschap werd vroeger omringd door de Maas en de kreken Holle Mare en Bernisse. We lopen langs de ruïne Ravesteyn. Onderweg is er gelegenheid om koffie te drinken. Wandelleiding: Rini Bergman (alleen op deze dag bereikbaar op 06-44418034)

FILMHUIS Het Nivon-Filmhuis is om de twee weken op zaterdagavond en begint om 19.30 uur. Halverwege is er doorgaans een korte pauze met een drankje en een hapje. Let op!: toegang: Nivon-leden € 3,- / niet-leden € 4,-. Zaterdag 10 september ‘Gandhi’

180 min. (2 pauzes!). Regie: Richard Attenborough, 1982. Met o.a. Ben Kingsley en Candice Bergen. Er was een opmerkelijk man voor nodig om een wereldmacht te verslaan en 350 miljoen mensen te bevrijden: Mahatma Gandhi. Zijn doel was vrijheid, zijn strategie was vrede en zijn wapen was zijn menselijkheid. Deze bijzondere film vertelt de geschiedenis van Gandhi, een van de grootste persoonlijkheden van de vorige eeuw. Hij begon zijn loopbaan als jurist en werd na een jarenlange strijd voor zijn idealen een moderne messias, wiens passief verzet leidde tot het einde van de Engelse koloniale overheersing in India. Gandhi is nog steeds een inspiratiebron voor miljoenen mensen. De film won acht Oscars.

Zaterdag 24 september ‘Labyrinth’

100 min. Regie: Jim Henson, 1986. Met o.a. David Bowie en Jennifer Connelly. Fantasyfilm. Het kleine broertje van Sarah wordt gevangen door Jareth, de Goblin-King (gespeeld door David Bowie). Zij moet hem bevrijden uit het kasteel van de koning. Hiervoor moet zij door een groot labyrint dat steeds verandert en waarin niets is wat het lijkt. De klok tikt door, want ze heeft maar 13 uur de tijd om bij het kasteel te komen. Daarbij wordt ze bijgestaan door een dwerg en een reus. Mooi gemaakt en met een David Bowie zoals je hem niet eerder zag, ook met mooie muziek met nieuwe nummers!

Zaterdag 8 oktober ‘Moulin Rouge’

120 min. Regie: John Huston. Met o.a. José Ferrer en Zsa Zsa Gabor. Let op: deze film is de klassieke versie uit 1952! Een kleurrijk meesterwerk van regisseur John Huston, gebaseerd op het leven van Henri de Toulouse-Lautrec, een Parijse kunstenaar uit de tweede helft van de 19 eeuw die al vanaf zijn geboorte vecht tegen een ziekte die ook zijn groeistoornis heeft veroorzaakt. Hij is vaak te vinden in de nachtclub Moulin Rouge, waar hij cognac drinkt en schetsen maakt van de dansers. Hij leidt een ongelukkig bestaan, maar een ontmoeting met Marie, een meisje van de straat, betekent de start van een tumultueuze periode in zijn leven. Won vele prijzen.

Verwacht:

22 oktober: ‘Beyond Sleep’ 5 november: ‘Fellini’s Roma’ 19 november: de groene documentaire ‘Dansen met Gehoornde Dames’ 3 december: ‘Le Roi Danse’ 17 december: de kerstfilm ‘Amadeus’

Vanaf 28 augustus NIVON EETCAFÉ

Iedere zondag bereidt kok André een ‘driegangen-eten-wat-de pot-schaftmenu’ in het Nivon Eetcafé. Aanvang: 18.30 uur. Vanaf 16.30 uur kun je je aanmelden aan de bar of telefonisch: 0107370643. Daarbij geldt: vol = vol. Kosten: € 5,Het menu wordt vanaf 28 augustus iedere zondag aangeboden.

Rotterdamse TOORTS

PAGINA 11

Wandelboekje voor Natuurvrienden

Nederlandse natuur zelf te ervaren. En hoezeer het natuurlandschap ook is veranderd, het motto van Heimans en Thijsse is onveranderd gebleven: ‘Komt, makkers, mee naar buiten!’ Hun Wandelboekje voor Natuurvrienden verscheen voor het eerst in 1900. In het voorwoord schreven zij dat de gids vooral bedoeld was “om er op uit te trekken en met open ogen rond te zien in de natuur”. Tot in 1998 zou het boekje steeds worden herdrukt.

Publicist en wandelaar Wim Huijser verzamelde alle wandelingen. Van de Helderse duinen tot het Limburgse Eyserbos, en van de Hoeksche Waard tot het Haaksbergerveen wordt de lezer uitgenodigd de wandelschoenen aan te trekken. Het boek is daarmee niet alleen een gevarieerde staalkaart van natuuren landschapsorganisaties in Nederland geworden, maar bovenal een oproep de

Als leden van het Nivon de gids bestellen bij de uitgeverij, hoeven zij geen verzendkosten te betalen. Zij kunnen dit vermelden (als: 'medewerker natuurvriendorganisatie Nivon') op het bestelformulier dat via de website www.uitgeverijblauwdruk.nl is te vinden. 40 favoriete wandelingen van natuurbeschermers.

Veertig bestuurders van natuurbeschermingsorganisaties hebben zich laten inspireren door hun vroege voorgangers Jac. P. Thijsse en Eli Heimans, door een favoriete wandeling te kiezen. Ze zijn samengebracht in het Wandelboekje van Natuurvrienden. Namens het Nivon heeft Maarten Goorhuis het Pieterpad beschreven.

Nivon verhuurt ook zalen

Het Nivoncentrum in de Dirk Smitsstraat is niet alleen een gebouw waar veel activiteiten plaatsvinden vóór, dóór en mét onze leden. Ons karakteristieke gebouw biedt ook onderdak aan verschillende instellingen en verenigingen. Ze huren als externe gebruiker de verschillende zalen tegen een aantrekkelijk tarief. Maar niet op elke dag van de week zijn alle zalen in gebruik. Er is nog mogelijkheid om een zaal te huren voor cursussen, vergaderingen, creatieve bezigheden en dergelijke. Jij kent vast en zeker bestuursleden van een vereniging waar je ook lid van bent. Is dat bestuur misschien op zoek naar een goede én goedkope ruimte voor clubactiviteiten? Geef ze dan deze tip: kom eens kijken in het Nivoncentrum! Of kijk op de website http://www.nivonrotterdam.nl/goedkoop-zaal-huren/

Samenstelling Wim Huijser en Harry Harsema. 256 pagina’s genaaid gebonden, met ronde hoeken. Prijs € 20,ISBN 9789075  271 973.

Social Media

Volg ons op Twitter en op Facebook (“Vind ik leuk”)

Lees aankondigingen van activiteiten en ander nieuws, maar bekijk ook video’s. Wie een filmpje heeft gemaakt van een NIVON-activiteit, kan dat sturen naar [email protected] Deze plaatsen wij dan graag op ons YouTube-kanaal. De Rotterdamse Toorts wordt samengesteld door de werkgroep WEB/PR. Redactie: Henk Schaaf (tekstbureau Schaaf schrijft) en Koos de Bruin. Vormgeving: Eric Leeuwenberg Het volgende nummer verschijnt eind september. Berichten moeten uiterlijk 12 september zijn ingeleverd bij de redactie.

PAGINA 12

Rotterdamse TOORTS

Mail je berichten naar [email protected]