‫ސ‬ ް ީ‫ލމިކް ސްޓަޑ‬ ާ ް‫ނޑް އިސ‬ ް ެ‫ ފެކަލްޓީ އޮފް ޝަރީޢާ އ‬،ް‫ ވިލާ ކޮލެޖ‬،ާ‫ފ ޝަރީޢ‬ ް ޮ‫ ބެޗްލާރ އ‬،ް‫ކސ‬ ް ި‫އިސްލާމިކް އިކޮނޮމ‬

Faculty of Shariah and Islamic Studies VILLA COLLEGE BSI 6102 INTRODUCTION TO ISLAMIC ECONOMIC SYSTEM

SHIHAD IBRAHIM S11713615 [email protected]

Mrs. Aishath Muneeza MAY 2012 TRIMESTER

1

S11713615 , ‫شهاد ابراهيم‬

‫ސ‬ ‫ލމިކް ސްޓަޑީ ް‬ ‫ނޑް އިސް ާ‬ ‫ފ ޝަރީޢާ‪ ،‬ވިލާ ކޮލެޖް‪ ،‬ފެކަލްޓީ އޮފް ޝަރީޢާ އެ ް‬ ‫ކސް‪ ،‬ބެޗްލާރ އޮ ް‬ ‫އިސްލާމިކް އިކޮނޮމި ް‬

‫އިސްލާމިކް ބޭންކިންގ‬

‫شهاد ابراهيم ‪S11713615 ,‬‬

‫‪2‬‬

‫ސ‬ ‫ލމިކް ސްޓަޑީ ް‬ ‫ނޑް އިސް ާ‬ ‫ފ ޝަރީޢާ‪ ،‬ވިލާ ކޮލެޖް‪ ،‬ފެކަލްޓީ އޮފް ޝަރީޢާ އެ ް‬ ‫ކސް‪ ،‬ބެޗްލާރ އޮ ް‬ ‫އިސްލާމިކް އިކޮނޮމި ް‬

‫ފިހުރިސްތް‬

‫‪ ‬މުޤައްދިމާ ‪................................................................................‬‬

‫‪4‬‬

‫‪ ‬ތާޢާރަފް ‪...................................................................................‬‬

‫‪5‬‬

‫‪ ‬އިސްލާމީ އިގްތިސާދުގެ ތަނބުތަށް ‪....................................................‬‬

‫‪5‬‬

‫‪ ‬އިސްލާމީ ބޭންކް ‪........................................................................‬‬

‫‪6‬‬

‫‪ ‬އިސްލާމީ ބޭންކާ އެހެންބޭންކާ ތަފާތަކީ ކޮބާ؟ ‪......................................‬‬

‫‪6‬‬

‫‪ ‬ރިބާ ‪.......................................................................................‬‬

‫‪7‬‬

‫‪ ‬ލޯނާއި ރިބާ ‪..............................................................................‬‬

‫‪9‬‬

‫‪ ‬އިސްލާމިކް ފައިނޭންސް ‪................................................................‬‬

‫‪10‬‬

‫‪ ‬އިސްލާމިކް ފައިނޭންސް ގެ މައިގަނޑު ސިފަތަށް ‪...................................‬‬

‫‪10‬‬

‫‪ ‬އިސްލާމިކް ބޭންކަށް ވަރުގަދަ ޤާނޫނީ އޮނިގަނޑެއް ބޭނުންވޭ‪................... .‬‬

‫‪11‬‬

‫‪ ‬އިސްލާމިކް ފައިނޭސް ތަޢާރަފުކޮށް ތަރައްޤީ ކުރުން ‪................................‬‬

‫‪12‬‬

‫‪ ‬އިސްލާމިކް ބޭންކިންއާއި ބެހޭގޮތުން ޑރ މަހާތީރު ދައްކަވާފައިވާ ވާހަކަފުޅު ‪...‬‬

‫‪13‬‬

‫‪ ‬ނިންމުން‪................................................................................ :‬‬

‫‪15‬‬

‫‪ ‬މަސްދަރުތައް‪................................................................................‬‬

‫‪16‬‬

‫شهاد ابراهيم ‪S11713615 ,‬‬

‫‪3‬‬

‫ސ‬ ‫ލމިކް ސްޓަޑީ ް‬ ‫ނޑް އިސް ާ‬ ‫ފ ޝަރީޢާ‪ ،‬ވިލާ ކޮލެޖް‪ ،‬ފެކަލްޓީ އޮފް ޝަރީޢާ އެ ް‬ ‫ކސް‪ ،‬ބެޗްލާރ އޮ ް‬ ‫އިސްލާމިކް އިކޮނޮމި ް‬

‫‪c‬‬

‫مقدمة‬ ‫ّلِل َنحْ َم ُدهُ َو َنسْ َتعِي ُن ُه َو َنسْ َت ْغ ِف ُرهُ َو َنع ُ‬ ‫اّلِل مِنْ ُ‬ ‫ت أَعْ َمالِ َنا َمنْ‬ ‫ُور أَ ْنفُسِ َنا َومِنْ َس ِّي َئا ِ‬ ‫ُوذ ِب َّ ِ‬ ‫إِنَّ ْال َح ْم ُد ِ َّ ِ‬ ‫شر ِ‬ ‫ِي لَ ُه َوأَ ْش َه ُد أَنْ ََل إِلَ َه إِ ََّل َّ‬ ‫َي ْه ِد ِه َّ‬ ‫ك لَ ُه َوأَنَّ‬ ‫َّللاُ َوحْ َدهُ ََل َش ِري َ‬ ‫َّللا ُ َف ََل مُضِ َّل لَ ُه َو َمنْ يُضْ لِ ْل َف ََل َهاد َ‬ ‫م َُح َّم ًدا َع ْب ُدهُ َو َرسُول ُ ُه‬ ‫اما بعد ‪:‬‬ ‫ޑގެ‬ ‫އަޅުގަނ ު‬

‫މއިލްމީ‬ ‫ި‬

‫ދިރާސާއަކީ‬

‫އިސްލާމިކް‬

‫ކންގ‬ ‫ނ ި‬ ‫ބޭ ް‬

‫އއި‬ ‫ާ‬

‫ނ‬ ‫ބެހޭގޮތު ް‬

‫ތަފާތު‬

‫ބޭފުޅުން‬

‫ތ‬ ‫އވާގޮ ް‬ ‫ދެކިލަ ް‬

‫ކވެ‪.‬‬ ‫ޑށް ފެންނަގޮތް ހާމަކޮށްދޭ ދިރާސާއެ ެ‬ ‫ދިރާސާކުރުމަށްފަހު‪ ،‬އަޅުގަނ ަ‬ ‫ލގެ ހަދީޘް‬ ‫ނއި ކީރިތި ރަސޫ ާ‬ ‫ރއާ ާ‬ ‫ގޑުފޮތްތަކަކީ ކީރިތި ޤު ު‬ ‫މއި ަ‬ ‫ފއިވާ ަ‬ ‫ޅގަނޑުބަލާ ަ‬ ‫އ އަ ު‬ ‫ގ ި‬ ‫މިދިރާސާ ތައްޔާރުކުރުމު ަ‬ ‫ނ މިކަމާއި ގުޅުންހުރި ބައެއް‬ ‫ގއިތުރު ް‬ ‫މންތަކެވެ‪ .‬އަދި މީ ެ‬ ‫ކއި‪ ،‬މަޒު ޫ‬ ‫ބފުޅުންގެ ފަތުވާތަ ާ‬ ‫ކއެކި ޭ‬ ‫ފޮތްތަކާއި އަދި އެ ި‬ ‫އވެ‪.‬‬ ‫ވސް މައުލޫމާތު ހޯދާފައިވާނެ ެ‬ ‫ތކުން ެ‬ ‫ވެބްސައިޓު ަ‬ ‫އށް‬ ‫އ ﷲ ސުބުޙާނަހޫ ވަތައާލާ ަ‬ ‫ވކަމަށްޓަކަ ި‬ ‫ގސް ނިންމާލުމުގެ ހެޔޮތައުފީޤު އަޅުގަނޑަށް ދެއް ި‬ ‫މިލިޔުން ކުރިޔަށްގެން ޮ‬ ‫ޙަމްދާއި ޝުކުރު ދަންނަވަމެވެ‪.‬‬

‫شهاد ابراهيم ‪S11713615 ,‬‬

‫‪4‬‬

‫ސ‬ ‫ލމިކް ސްޓަޑީ ް‬ ‫ނޑް އިސް ާ‬ ‫ފ ޝަރީޢާ‪ ،‬ވިލާ ކޮލެޖް‪ ،‬ފެކަލްޓީ އޮފް ޝަރީޢާ އެ ް‬ ‫ކސް‪ ،‬ބެޗްލާރ އޮ ް‬ ‫އިސްލާމިކް އިކޮނޮމި ް‬

‫ތައާރަފް‬ ‫އ‬ ‫ދކާދަ ާ‬ ‫ރޢާއާއި އިސްލާމީ އާ ަ‬ ‫އވެ‪ .‬އިސްލާމީ ޝަ ީ‬ ‫ބ ެ‬ ‫އިސްލާމީ ބޭންކަކީ އިސްލާމީ މާލީ ނިޒާމުގެ އެންމެ މުހިންމު އެއް ަ‬ ‫ޒމަށް އިސްލާމީ މާލީ ނިޒާމޭ‬ ‫ދމަތް ފޯރުކޮއްދެވޭ މާލީ ނި ާ‬ ‫ތގެ މަތިން މުއާމަލާތުކޮށް ޙަރަކާތްހިންގައި ޚި ު‬ ‫ވގޮ ު‬ ‫އގޮތް ާ‬ ‫އެ ް‬ ‫އވެ‬ ‫ރވިފަ ި‬ ‫އ ހުއްދަނޫން ކަންކަން ވަރަށް ސާފުކޮށް ބަޔާންކު ެ‬ ‫ކ ި‬ ‫ތއްތަ ާ‬ ‫ނވާ ކަން ަ‬ ‫ވގެ ް‬ ‫ގއި ހުއްދަ ެ‬ ‫ތ ަ‬ ‫އވެ‪ .‬އިސްލާމީ ޝަރީއަ ު‬ ‫ކިޔަ ެ‬ ‫ތގެ މަތިން ހިންގޭ‬ ‫ގތްވާ ގޮ ު‬ ‫އ ޮ‬ ‫އ ް‬ ‫ރއަތާ ެ‬ ‫ކކީ އިސްލާމީ ޝަ ީ‬ ‫ވޔަފާރިއާއި މާލީ މުއާމަލާތްތަ ަ‬ ‫އެވެ‪ .‬މުސްލިމުން ހިންގާ ި‬ ‫އވެ‪.‬‬ ‫އވެ ެ‬ ‫ގވާފަ ި‬ ‫ނ ަ‬ ‫މުއާމަލާތަށް ހެދުމަށް އިސްލާމްދީނުގައި އަ ް‬ ‫އސްލާމީ‬ ‫މގެ އިތުރަށް ި‬ ‫އއި އަޅުކަ ު‬ ‫ގއި އަޤީދާ ާ‬ ‫ގ ތެރޭ ަ‬ ‫ތވެ‪ .‬ޝަރީއާ ެ‬ ‫ރއަ ެ‬ ‫ނނަކީ އިސްލާމީ ޝަ ީ‬ ‫މުސްލިމުންގެ އެންމެ މަތީ ގާ ޫ‬ ‫މ‬ ‫އވެ‪ .‬އިސްލާ ީ‬ ‫އ ޝާމިލްވެ ެ‬ ‫ސ‪ ،‬އަދި ސަގާފީ ހުރިހާކަމެ ް‬ ‫ސޔާ ީ‬ ‫ި‬ ‫ގތިސާދީ‪ ،‬އިޖްތިމާއީ‪،‬‬ ‫ގއި ހިމެނޭ އި ް‬ ‫މުޖުތަމައެއް ަ‬ ‫ނނަތް އަދި ދަންނަބޭކަލުންގެ‬ ‫ލގެ ސު ް‬ ‫ޝަރީއާގެ އެންމެ މުހިންމު މަސްދަރުތަކަކީ‪ ،‬ކީރިތި ޤުރުއާނާއި‪ ،‬ރަސޫ ާ‬ ‫އިޖްތިހާދެވެ‪.‬‬ ‫އިސްލާމީ އިގްތިސާދުގެ ތަނބުތަށް‬ ‫އ‪ ،‬ހަމަހަމަކަމާއި އިންސާފު‬ ‫ވޔަފާރީގެ ޤާނޫނު (ފިޤްހުލް މުޢާމަލާތު) ބިނާވެގެންވަނީ‪ ،‬އިޖްތިމާއީ އަދާލަތާ ި‬ ‫އިސްލާމީ ި‬ ‫ޤާއިމްކުރުމުގެ‬

‫ވ‪.‬‬ ‫އޗަށެ ެ‬ ‫މަ ް‬

‫ރގެ‬ ‫ވިޔަފާ ީ‬

‫ޅގޮތުން‪،‬‬ ‫ގ ޭ‬ ‫މުއާމަލާތްތަކާ ު‬

‫ރއާގެ‬ ‫ޝަ ީ‬

‫އާންމު‬

‫އުސޫލަކީ‬

‫ޙކޮށް‬ ‫"ޝަރީ ަ‬

‫ފރީގެ މުއާމަލާތްތަށް ޝަރީއާ‬ ‫ކމެކެވެ‪ ".‬މިހެންކަމުން ވިޔަ ާ‬ ‫ގންނުވާ ކޮންމެ ކަމަކީ ހުއްދަ ަ‬ ‫ވ ެ‬ ‫ގއި ބަޔާން ެ‬ ‫ޙަރާމްކަމެއްކަމު ަ‬ ‫ނއްތާލަން ޖެހެއެވެ‪ .‬ރިބާ (ސޫދު) އާއި ޣަރާރު‬ ‫ވފައިވާ ބައި ަ‬ ‫ރ ި‬ ‫ކއި އެ މުއާމަލާތްތަކުގައި ހަރާމްކު ެ‬ ‫އގޮތްކުރުމަށްޓަ ަ‬ ‫އާއި އެ ް‬ ‫މ‬ ‫ކ އިސްލާ ީ‬ ‫ވއްކުމަ ީ‬ ‫ކތި ގަނެ ި‬ ‫އޗަށް ބިނާވާ ކަންކަން) އަދި ހަރާމްތަ ެ‬ ‫ސރު (ނަސީބުގެ މަ ް‬ ‫(ޔަގީންކަން ނެތުން)‪ ،‬މައި ި‬ ‫ވ‪.‬‬ ‫މ ެ‬ ‫އވާ ކަންކަ ެ‬ ‫ފ ި‬ ‫ގއި ހަރާމްކުރެވި ަ‬ ‫ޝަރީއަތު ަ‬

‫شهاد ابراهيم ‪S11713615 ,‬‬

‫‪5‬‬

‫ސ‬ ‫ލމިކް ސްޓަޑީ ް‬ ‫ނޑް އިސް ާ‬ ‫ފ ޝަރީޢާ‪ ،‬ވިލާ ކޮލެޖް‪ ،‬ފެކަލްޓީ އޮފް ޝަރީޢާ އެ ް‬ ‫ކސް‪ ،‬ބެޗްލާރ އޮ ް‬ ‫އިސްލާމިކް އިކޮނޮމި ް‬

‫އިސްލާމީ ބޭންކް‬ ‫ތކެވެ‪ .‬އިސްލާމީ‬ ‫ވޔަފާރިކުރާ މުއައްސަސާ ަ‬ ‫މތިން ބޭންކިންގ ި‬ ‫ކގެ ަ‬ ‫ބޔާންކުރެވުނު އުސޫލުތަ ު‬ ‫ތގައި ަ‬ ‫އިސްލާމީ ބޭންކަކީ މަ ީ‬ ‫ތން ތިބާ‪ ،‬ޣަރާރު‪ ،‬މައިސިރު‬ ‫މގޮ ު‬ ‫ށ ވިޔަފާރިހިންގުމަށެވެ‪ި .‬‬ ‫އއްގޮތަ ް‬ ‫އއާ ެ‬ ‫ސ އިސްލާމީ ޝަރީ ާ‬ ‫ވ ް‬ ‫އވަނީ ެ‬ ‫ބޭންކުގެ އުފެދިފަ ި‬ ‫ޔގެ‬ ‫މސް‪،‬ޖުވާ ފަދަކަންކަން) ނުހިމެނޭގޮތަށެވެ‪ .‬މިއަދު ދުނި ޭ‬ ‫ނުހިމެނޭގޮތުންނެވެ‪ .‬އަދި ހަރާމް ވިޔަފާރި (ރަލާއި‪ ،‬އޫރު ަ‬ ‫ޑ‬ ‫ވސް އިސްލާމީ ބޭންކިންގ އާއި އިސްލާމީ މާލީ ތަފާތު ޕްރޮޑަކްޓްތަށް ވަރަށް ބޮ ު‬ ‫ގއި ެ‬ ‫ކ ަ‬ ‫އވާ ގައުމުތަ ު‬ ‫ކުރިއަރާފަ ި‬ ‫އވެ‪.‬‬ ‫ނކިން ޚިދުމަތް ފޯރުކޮއްދެ ެ‬ ‫ބންކުތަކުންވެސް އިސްލާމީ ބޭ ް‬ ‫ގ އެންމެ ބޮޑެތި ޭ‬ ‫އވެ‪ .‬އަދި ދުނިޔޭ ެ‬ ‫އވެ ެ‬ ‫މަގްބޫލުކަމެއް ހޯދާފަ ި‬ ‫އސްލާމީ ބޭންކިން‬ ‫ގން އުފެދޭ ތަންތަންކަމުގައި ވިޔަސް ި‬ ‫ވ ެ‬ ‫އިސްލާމީ ބޭންކުތަކަކީ މުސްލިމުންނަށް ބޮޑަށް އަމާޒުކުރެ ި‬ ‫އވެ‪.‬‬ ‫ޗކަށް ވެފަ ެ‬ ‫އއް ަ‬ ‫މގްބޫލު ެ‬ ‫އވެސް ަ‬ ‫ގ މެދުގަ ި‬ ‫ވޔަފާރިވެރިން ެ‬ ‫ކގެ ި‬ ‫ގއުމުތަ ު‬ ‫ރސިވިލާތް ފަދަ ަ‬ ‫އގި ޭ‬ ‫ރކާ ި‬ ‫މިއަދު ވަނީ އެމެ ި‬ ‫އކު މި ނިޒާމް ޣައިރު‬ ‫މއި ެ‬ ‫އވެސް ޒުލްމެއް ނުހިމެނޭތީއެވެ‪ .‬ވު ާ‬ ‫ށ މި ނިޒާމުގައި އެ ް‬ ‫އވެސް އިންސާނަކަ ް‬ ‫އެއީ އެ ް‬ ‫ވ‬ ‫އ ާ‬ ‫ރގަ ި‬ ‫ޤއިމްވުމަކި ވަރަށް ކައި ި‬ ‫އގައި މިނިޒާމް ާ‬ ‫މުސްލިމުންނަށް ރަގަޅަށް އެނގިއްޖެނަމަ ދުނިޔޭގެ ހުރިހާ ބޭންކްތަކެ ް‬ ‫އވެ‪ .‬މިނިޒާމުން ކަސްޓަމަރުންގެ ހިތްހަމަޖެހުން ލިބޭތީ ‪ ،‬ގިނަ‬ ‫ގއްލުމެއް ނުލިބޭތީ ެ‬ ‫ށވެސް ެ‬ ‫ކަމެކެވެ‪ .‬މި ނިޒާމުން ބޭންކަ ް‬ ‫ނވަނީ‬ ‫ވގެ ް‬ ‫ޅވުން ބިނާ ެ‬ ‫ރ ރަގަ ު‬ ‫ކގެ ވިޔަފާ ި‬ ‫ވނެއެވެ‪ .‬ވީމާ ބޭން ު‬ ‫ނ ާ‬ ‫ކަސްޓަމަރުން މިފަދަ ބޭންކުން ޚިދުމަތްލިބިގަންނަލެއް ގި ަ‬ ‫ށވެ‪.‬‬ ‫ޚިދުމަތްހޯދާ ކަސްޓަމަރުންގެ މައްޗަ ެ‬ ‫އިސްލާމީ ބޭންކާ އެހެންބޭންކާ ތަފާތަކީ ކޮބާ؟‬ ‫ކގެ ނަމުގެ ފަހަތަށް އިސްލާމިކް ބޭންކު މިހެންއަންނާނެއެވެ‪ .‬ނޫނީ‬ ‫ފުރަތަމަ ތަފާތަކީ ނަމުގެ ތަފާތެވެ‪ .‬އިސްލާމީ ބޭންކުތަ ު‬ ‫އވާ ނަމަކަށް‬ ‫ކއިފަ ި‬ ‫އގެން ި‬ ‫ޅވަ ި‬ ‫ގ ު‬ ‫ލމީ ގައުމަކާ ނޫނީ ތަނަކާ ު‬ ‫އވެ‪ .‬ނޫނީ އިސް ާ‬ ‫އވެ ެ‬ ‫ގ ި‬ ‫މއްކަމު ަ‬ ‫ބޭންކުގެ ނަމަކީ އިސްލާމީ ނަ ެ‬ ‫ނކް‬ ‫އނޭންސް‪ ،‬މެލޭޝިޔާގެ ބޭ ް‬ ‫ފ ި‬ ‫ކވައިތު ަ‬ ‫ތގެ ު‬ ‫ކވޭ ު‬ ‫ލ‪-‬ރަޖްޙީ ބޭންކު‪ު ،‬‬ ‫ޔގެ އަ ް‬ ‫ސއުދީ އަރަބި ާ‬ ‫ަ‬ ‫ގގޮތުން‬ ‫އ ެ‬ ‫އވެ‪ .‬މިސާލެ ް‬ ‫ވެ ެ‬ ‫ވ‪.‬‬ ‫މއާމަލާތު ފުދެއެ ެ‬ ‫އިސްލާމް‪ ،‬އަދި ބޭންކު ު‬

‫شهاد ابراهيم ‪S11713615 ,‬‬

‫‪6‬‬

‫ސ‬ ‫ލމިކް ސްޓަޑީ ް‬ ‫ނޑް އިސް ާ‬ ‫ފ ޝަރީޢާ‪ ،‬ވިލާ ކޮލެޖް‪ ،‬ފެކަލްޓީ އޮފް ޝަރީޢާ އެ ް‬ ‫ކސް‪ ،‬ބެޗްލާރ އޮ ް‬ ‫އިސްލާމިކް އިކޮނޮމި ް‬

‫ގތުން ބޭންކް އޮފް ސިލޯން‬ ‫ޓތަށް ފޯރުކޮށްދޭ ކޮންވެންޝަނަލް ބޭންކުވެސް ހުރެއެވެ‪ .‬މި ޮ‬ ‫އިސްލާމީ ބޭންކިންގެ ޕްރޮޑަކް ް‬ ‫އވެ‪ .‬އަދި މީގެ އިތުރުން ސިޓީބޭންކް‪،‬‬ ‫ދކުރާގޮތަށް ބޭންކުގެ ހިދުމަތްދެ ެ‬ ‫ރއާ ހުއް ަ‬ ‫ގއި ޝަ ީ‬ ‫މ ަ‬ ‫އިން "އަލް ނޫރު" ގެ ނަ ު‬ ‫އ‬ ‫މގަ ި‬ ‫ނޓަނޭޝަނަލް ބޭންކުތަކުން ވެސް‪ ،‬ވަރަށް ގިނަ ގައު ު‬ ‫ކ‪ ،‬އެޗް‪.‬އެސް‪.‬ބީ‪.‬ސީ ފަދަ އި ް‬ ‫ސްޓޭންޑަރޑް ޗާޓަރޑް ބޭން ް‬ ‫ވ‪.‬‬ ‫ވންޑޯތަކުން އިސްލާމީ ބޭންކިން ޚިދުމަތް ފޯރުކޮއްދެއެ ެ‬ ‫އވެ‪ .‬އެ ި‬ ‫ކއްފައި ހުރެ ެ‬ ‫ޑއެއް ގާއިމް ޮ‬ ‫އިސްލާމީ ބޭންކިން ވިން ޯ‬ ‫އއް‬ ‫ވ ވިޔަފާރިކުރުމަށް ލޯނުދީ ެ‬ ‫ފއި ާ‬ ‫ރއްވާ ަ‬ ‫އސްލާމްދީނުގައި ނަހީކު ަ‬ ‫ނކުން ޙަރާން އަދި ި‬ ‫އަނެއްތަފާތަކީ އިސްލާމީ ބޭ ް‬ ‫އއް‬ ‫އވެރި ެ‬ ‫ބ ި‬ ‫ގ ވިޔަފާރިތަކެއް ަ‬ ‫ގ ވިޔަފާރިހިމެނޭ ކަންކަމާއި‪ ،‬އޫރުމަހާއި‪ ،‬ނަހަލާލު ކާނާ ެ‬ ‫ނުހަދާނެއެވެ‪ .‬މިގޮތުން ރަލު ެ‬ ‫ވ‪.‬‬ ‫އކަށް ލޯނެއް ދުލެއް ނުކުރެއެ ެ‬ ‫ގ ވިޔަފާރި ަ‬ ‫މ ެ‬ ‫ގއި އިސްލާމީ ބޭންކަކުން ޓޫރިޒަ ް‬ ‫ތއް ަ‬ ‫ނުކުރާނެއެވެ‪ .‬އާންމުގޮ ެ‬ ‫ކއިރު ކުރިން‬ ‫ސ އަނބުރާ ދައް ާ‬ ‫އކި ފައި ާ‬ ‫އވެ‪ .‬މީގެ މާނަ ަ‬ ‫ނގަ ެ‬ ‫ކކުން އިންޓަރެސްޓް ނު ަ‬ ‫ށ އިސްލާމީ ބޭން ަ‬ ‫ތިންވަނައަ ް‬ ‫އ‬ ‫ކގަ ި‬ ‫އގެ ބަދަލުގައި އިސްލާމީ ބޭން ު‬ ‫ޭ‬ ‫ވއެވެ‪.‬‬ ‫ޅފައެއް ނު ެ‬ ‫ޑއަ ާ‬ ‫ތގައި ދޭންޖެހޭ ވަކިމިންވަރެއް ކަނ ަ‬ ‫ފައިދާގެ ގޮ ު‬ ‫އ‬ ‫ގ ި‬ ‫ނގެ ބަދަލު ަ‬ ‫ވ‪ .‬އަދި ލޯ ް‬ ‫ކށްލިބޭ ފައިދެ ނިސްބަތުންނެ ެ‬ ‫ދކުރަނީ ބޭން ަ‬ ‫ގއި ޫ‬ ‫ސޓްގެ ގޮތު ަ‬ ‫ކަސްޓަމަރުންނަށް އިންޓަރެ ް‬ ‫މރާބަހާ ފަދަ ޕްރޮޑަކްޓްތަށް‬ ‫ރގައި މުޟާރަބާ‪ ،‬މުޝާރަކާ‪ު ،‬‬ ‫އގެތެ ޭ‬ ‫ބޭންކުގައި އެހެން އިސްލާމީ ޕްރޮޑަކްޓްތަށް ހުރެއެވެ‪ޭ .‬‬ ‫ވ‬ ‫ރ ޭ‬ ‫ގ ވެރިފަރާތާއި ދެމެދު ކު ެ‬ ‫ކއި މުދަލު ެ‬ ‫ގ ބަދަލުގައި ބޭން ާ‬ ‫ނ އިންޓަރެސްޓް ެ‬ ‫ހިމެނެއެވެ‪ .‬މިޕްރޮޑަކްޓްތަށް ބިނާވެފައިވަ ީ‬ ‫ސލާމީ ބޭންކަކުން ނުނަގައެވެ‪.‬‬ ‫ޓއް އި ް‬ ‫ފކްސްޑް) އިންޓަރެސް ެ‬ ‫ފއިވާ ( ި‬ ‫އވެ‪ .‬މިހެންކަމުން ކަނޑައެޅި ަ‬ ‫ގ ެ‬ ‫އގެ ގޮތު ަ‬ ‫އ ް‬ ‫ވިޔަފާރި ެ‬ ‫ވ‪.‬‬ ‫އދާ ދެބައިމީހުންގެ ދެމެދުގައި ބަހާލަނީއެ ެ‬ ‫ރގެ ފަ ި‬ ‫ގއި ވިޔަފާ ީ‬ ‫އޭގެ ބަދަލު ަ‬ ‫ވއެވެ‪ .‬އަދި ރިބާ‬ ‫އ ި‬ ‫ހއްދަކުރެ ް‬ ‫ވ‪ .‬އެއީ ‘’މާތްﷲ ވިޔަފާރި ު‬ ‫ށ ެ‬ ‫މއްޗަ ެ‬ ‫އކުމުގެ ަ‬ ‫ނވި ް‬ ‫ނވަނީ ގަ ެ‬ ‫ވގެ ް‬ ‫އިސްލާމީ ބޭންކިން ބިނާ ެ‬ ‫އޗަށެވެ‪.‬‬ ‫ސސްގެ މަ ް‬ ‫އވެ‪ ’’.‬މި އަ ާ‬ ‫ވ ެ‬ ‫ޙަރާމްކުރެއް ި‬ ‫ރިބާ‬

‫شهاد ابراهيم ‪S11713615 ,‬‬

‫‪7‬‬

‫ސ‬ ‫ލމިކް ސްޓަޑީ ް‬ ‫ނޑް އިސް ާ‬ ‫ފ ޝަރީޢާ‪ ،‬ވިލާ ކޮލެޖް‪ ،‬ފެކަލްޓީ އޮފް ޝަރީޢާ އެ ް‬ ‫ކސް‪ ،‬ބެޗްލާރ އޮ ް‬ ‫އިސްލާމިކް އިކޮނޮމި ް‬

‫މށް‪ ،‬އިސްލާމީ އިޤްތިޞާދީ‬ ‫ވފައި‪ ،‬މިވަބާއިން ސަލާމަތްވު ަ‬ ‫ރިބާއަކީ އިޤްތިޞާދީ ނިޒާމަށް ޖެހިފައިވާ ބޮޑު ވަބާއަކަށް ެ‬ ‫އ‬ ‫ތ ް‬ ‫ގގެ ޤައުމު ަ‬ ‫އހަރުން ފެށިގެން އެމެރިކާ އާއި ހުޅަނ ު‬ ‫ނ ަ‬ ‫ނ ނުހަނު ބޭނުންވެފައެވެ‪ 2008 .‬ވަ ަ‬ ‫ނިޒާމަކަށް ވަ ީ‬ ‫ޝން ފަދަ އިޤްތިޞާދީ‪ ،‬މާލީ‬ ‫އ ތަޖުރިބާކުރި ގްރޭޓް ޑިޕްރެ ަ‬ ‫ކގަ ި‬ ‫ގ އަހަރުތަ ު‬ ‫ތަޙައްމަލުކުރަމުން ދަނީ‪ެ 1930 ،‬‬ ‫އވެ‪.‬‬ ‫ނވިފަ ެ‬ ‫ވސް މިކާރިސާއިން އެބައިމީހުނަށްވަނީ އަރައި ނުގަ ެ‬ ‫ދ ެ‬ ‫ސ‪ ،‬އަ ި‬ ‫ކއް ފަރުވާއަކަށްފަހު ވެ ް‬ ‫އކެވެ‪ .‬ތަފާތު އެތަ ެ‬ ‫ކާރިސާ ެ‬ ‫ށވެ‪.‬‬ ‫ގ އަޞްލަށް ބަލައިލަމާ ހިނގާ ެ‬ ‫ސ ެ‬ ‫ނޗްގެ ނަމުން ނަންދެވިފައިވާ މި މާލީ ކާރި ާ‬ ‫ކްރެޑިޓް ކްރަ ް‬ ‫ޞލަތެކެވެ‪ .‬މިގޮތުން ‪2007‬‬ ‫ގއި ވަރަށް ހިނގާ މާލީ ވަ ީ‬ ‫ކ ަ‬ ‫ޔފާރިއާ ގުޅޭ ލޯނަކީ އެމެރި ާ‬ ‫އވި ަ‬ ‫ގެދޮރުގެ ވިޔަފާރި އާއި ެ‬ ‫އމެރިކާގެ ބޭންކުތަކުން ނިންޖާ ލޯނުގެ ނަމުގައި ހައުސިން‬ ‫ކޅު ެ‬ ‫ޅގަ އާއި ‪ 2008‬ވަނައަހަރު ކުރީ ޮ‬ ‫ވަނައަހަރުގެ ފަހުކޮ ު‬ ‫އވެ‪.‬‬ ‫ލޯނުތަކެއް ތަޢާރަފްކުރި ެ‬ ‫ދ‬ ‫މގެ ދަލީލެއް އަ ި‬ ‫އ އުޅޭކަ ު‬ ‫ފގަ ި‬ ‫ޑއް‪ ،‬އާމްދަނީގެ ހިސާބެއް‪ ،‬ވަޒީ ާ‬ ‫ނިންޖާ ލޯނަށް ޝަރުޠު ހަމަވުމަށް‪ ،‬މާލީ ރެކޯ ެ‬ ‫ޅގެން‬ ‫ށވެސް މިލޯނު ލިބޭގޮތަށް އޮތީ ހަމަޖެހިފައެވެ‪ .‬މިކަމާގު ި‬ ‫އވެ‪ .‬ހަމަކޮންމެ މީހަކަ ް‬ ‫ރަހުނުކުރާނެ މުދަލެއް ބޭނުމެއް ނުވެ ެ‬ ‫ގއި "ލިބެންއޮތް ފައިސާ"‬ ‫ތކު ަ‬ ‫ފހަރާ ދިޔައީ ދޫކުރެވެމުންނެވެ‪ .‬އަދި ބޭންކުތަކުގެ ހިސާބު ަ‬ ‫އއް ަ‬ ‫ވަރަށް ގިނަ ލޯނުތައް ެ‬ ‫އވެ‪.‬‬ ‫ކަމަށް އޮތް ޢަދަދު ބޮޑުވަމުން ދިޔަ ެ‬ ‫އ‬ ‫ތކުން ހެދިގޮތަކީ ނިންޖާ ލޯނުގެ އަރަނި (ލިބެން އޮތް ޢަދަދު) އެއީ އެބައިމީހުންގެ އެސެޓެ ް‬ ‫އޭގެފަހުން މިދެންނެވި ބޭންކު ަ‬ ‫އކަން‬ ‫ސޓްތައް ވި ް‬ ‫ޒރުގައި މި އެ ެ‬ ‫ޓތަކާ މައްސުނިކޮށް‪ ،‬މާލީ ބާ ާ‬ ‫ބއިމީހުންގެ އެހެން ފައިނޭންޝަލް އެސެ ް‬ ‫ކަމަށް ބަލައި‪ ،‬އެ ަ‬ ‫އގެ މަޖުބޫރީ ޙާލަތުން ނާޖާއިޒު ފައިދާ ނަގައިގެން ތަޢާރަފްކުރި މި މާލީ‬ ‫ފެށީއެވެ‪ .‬ގެދޮރަށް ބޭނުންވެފައި ތިބި ބައެ ް‬ ‫ގ ޖަރާސީމު އަށަގަނެ ފުފިފައި ވަނިކޮށް މާލީ އިދާރާތަކަށް ފެނުނީ ބޮޑު ފިނޭންޝަލް‬ ‫ޓ ެ‬ ‫ގއި އިންޓަރެސް ު‬ ‫ވަޞީލަތު ަ‬ ‫ތވެ‪.‬‬ ‫ހންކަމުން އެއިދާރާތަކުން މި ޕްރޮޑަކްޓްތައް ގަ ެ‬ ‫އވެ‪ .‬އެ ެ‬ ‫ގ ެ‬ ‫އގެ ގޮތު ަ‬ ‫ޕްރޮޑަކްޓެ ް‬ ‫އ ނޫނެވެ‪.‬‬ ‫ބއެ ް‬ ‫ދކުރެވޭ ފަދަ ަ‬ ‫އ އަނބުރާ އަ ާ‬ ‫ނ އެފަދަ ލޯނުތަ ް‬ ‫އެހެންނަމަވެސް‪ ،‬ނިންޖާ ލޯނު ލިބުނު ފަރާތްތަކަކީ މާލީގޮތު ް‬ ‫ށވީ‪،‬‬ ‫ނނެވެ‪ .‬އާޚިރު ނަތީޖާއަކަ ް‬ ‫ބއިމީހުނަށް ލާހިކުވި ކަމެއް ޫ‬ ‫އކު މިލޯނު ޚަލާޞްކުރުމަކީ އެ ަ‬ ‫އަދި ޢަމުދުން އިންޓަރެސްޓާ ެ‬ ‫شهاد ابراهيم ‪S11713615 ,‬‬

‫‪8‬‬

‫ސ‬ ‫ލމިކް ސްޓަޑީ ް‬ ‫ނޑް އިސް ާ‬ ‫ފ ޝަރީޢާ‪ ،‬ވިލާ ކޮލެޖް‪ ،‬ފެކަލްޓީ އޮފް ޝަރީޢާ އެ ް‬ ‫ކސް‪ ،‬ބެޗްލާރ އޮ ް‬ ‫އިސްލާމިކް އިކޮނޮމި ް‬

‫އ‬ ‫ތ ް‬ ‫ޓތައް ގަތް މާލީ އިދާރާ ަ‬ ‫އސެ ް‬ ‫ފއިނޭންޝަލް ެ‬ ‫ށފައިވާ ަ‬ ‫ކ މައްސުނިކޮ ް‬ ‫ކއި‪ ،‬މިލޯނުތަ ާ‬ ‫މިލޯނުތައް ދޫކުރި ބޭންކްތަ ާ‬ ‫ޙއްމަލުކުރަމުން‬ ‫ގއި ދުނިޔެ ތަ ަ‬ ‫ގ ތާރީޚު ަ‬ ‫ބއްސުންލުމެވެ‪ .‬ފަހު ެ‬ ‫ގ މާލީ ނިޒާމު ޮ‬ ‫ޅ ހުޅަނގު ެ‬ ‫ވ‪ .‬މު ި‬ ‫ބަނގުރޫޓްވާން ފެށުމެ ެ‬ ‫އގަނޑު ސަބަބަކީ ރިބާއެވެ‪.‬‬ ‫މިދާ އިޤްތިޞާދީ އަދި މާލީ ކާރިސާގެ މަ ި‬ ‫ލޯނާއި ރިބާ‬ ‫ގއި ނަފާ ހޯދާނީ ކިހިނެއް‬ ‫ވޔަފާރީ ަ‬ ‫މިހިސާބުން އުފެދޭ ސުވާލަކީ ދަރަނި ދޫކުރާ މާލީ އިދާރާތަކުން އެބައިމީހުންގެ ި‬ ‫ރބާ ނުހިމަނައި‪ ،‬އެލޯނުގެ ޕްރިންސިޕަލް ޢަދަދު އަނބުރާ ހޯދުމުން އެވިޔަފާރިން ނަފާ ހޯދާނީ‬ ‫ހެއްޔެވެ‪ .‬ލޯނު ދޫކޮށްފައި‪ި ،‬‬ ‫ޔވެ‪.‬‬ ‫ކިހިނެއް ހެއް ެ‬ ‫އ‬ ‫ގއި މީސްމީހުންގެ ޟަރޫރަތްތައް ފުއްދައިދިނުމަށް ދަރަނި ދިނުމަކީ ވިޔަފާރިއެ ް‬ ‫އސްލާމްދީން ދެކޭގޮތު ަ‬ ‫ޖަވާބަކީ‪ި ،‬‬ ‫ނޫންކަމެވެ‪.‬‬ ‫އ‬ ‫ރނި ދޭ މީހާއަށް މަންފާއެ ް‬ ‫އވާ ގޮތުން ''ދަ ަ‬ ‫އގަ ި‬ ‫ހގައި އޮންނަ ފިޤުޙީ ޤަވާޢިދެ ް‬ ‫ރންގެ އަރި ު‬ ‫ގޅޭގޮތުން ޢިލްމުވެ ި‬ ‫ރިބާ އާ ު‬ ‫ދނީ މީހުންނަށް އެހީތެރިވުމުގެ‬ ‫ގއި‪ ،‬ދަރަނި ެ‬ ‫އވެ‪ .‬އިސްލާމް ދީން ދެކޭ ގޮތު ަ‬ ‫ގެނެސްދޭ ކޮންމެ ދަރަންޏަކީ ރިބާ'' ެ‬ ‫މއް‬ ‫އސާގެ ދަތިކަ ެ‬ ‫ހދާކަށް ނޫނެވެ‪ .‬ވީމާ މުސްލިމް އަޚަކު ފަ ި‬ ‫ފއިދާ ހޯދާށެވެ‪ .‬ދުންޔަވީ ފައިދާ ޯ‬ ‫ގޮތުންނެވެ‪ .‬އުޚްރަވީ ަ‬ ‫ށ‬ ‫ކމެއް ހުރެއްޖެނަމަ‪ ،‬އޭނާއަ ް‬ ‫އޅޭ ތަން ފެނުމުން އެންމެ ރަނގަޅު ގޮތަކީ‪ ،‬ދެވޭފަދަ ތަނަވަސް ަ‬ ‫ވގެން‪ު ،‬‬ ‫މެދުވެރި ެ‬ ‫ގއި ދެވޭ ހިލޭ ދަރަނި ދިނުމެވެ‪ .‬މިފަދަ ދަރަންޏެއް‬ ‫ތގައި އެހީތެރިވުމެވެ‪ .‬ނޫންނަމަ ހެޔޮކަމެއްގެ ގޮތު ަ‬ ‫ޞަދަޤާތެއްގެ ގޮ ު‬ ‫އވެ‪.‬‬ ‫އަނބުރާ އަތުލާ އިރު އެންމެ ލާރިއެއް ވެސް އިތުރު ކުރުން ޙަރާމް ވާނެ ެ‬ ‫އެހެންކަމުން‪ ،‬ބޭންކްތައް ފަދަ މާލީ އިދާރާތައްވެސް ވާން ޖެހޭނީ‪ ،‬ޙަޤީޤީ ވިޔަފާރި ކުރާ ފަރާތްތަކަށެވެ‪ .‬ދަރަނިން މަންފާ‬ ‫ހޯދާ ފަރާތްތަކަކަށް ނޫނެވެ‬

‫شهاد ابراهيم ‪S11713615 ,‬‬

‫‪9‬‬

‫ސ‬ ‫ލމިކް ސްޓަޑީ ް‬ ‫ނޑް އިސް ާ‬ ‫ފ ޝަރީޢާ‪ ،‬ވިލާ ކޮލެޖް‪ ،‬ފެކަލްޓީ އޮފް ޝަރީޢާ އެ ް‬ ‫ކސް‪ ،‬ބެޗްލާރ އޮ ް‬ ‫އިސްލާމިކް އިކޮނޮމި ް‬

‫‪.‬‬ ‫އިސްލާމިކް ފައިނޭންސް‬ ‫ކ‬ ‫ޔފާރި ކުރިޔަށް ގެންދިޔުމަ ީ‬ ‫ވ ަ‬ ‫ތއްގެ މާލީ އެހީ ނުހޯދައި ި‬ ‫ގ މާޙައުލުގައި‪ ،‬އެހެން ފަރާ ެ‬ ‫ދވެރި ވިޔަފާރީ ެ‬ ‫މިޒަމާނުގެ ވާ ަ‬ ‫އ‬ ‫ތ ް‬ ‫ޚއިރާ ެ‬ ‫އވެސް ބަޔަކު ަ‬ ‫ކރުމަށް ނުވަތަ ތަރައްޤީކުރުމަށް އެ ް‬ ‫އއް ފުޅާ ު‬ ‫ވަރަށް ނާދިރުކަމެކެވެ‪ .‬އެހެންނަމަވެސް‪ ،‬ވިޔަފާރި ެ‬ ‫ޚއިރާތުކުރާނީ ޟަރޫރީ ބޭނުމަށެވެ‪.‬‬ ‫ނުކުރާނެއެވެ‪ަ .‬‬ ‫އޤީކުރުމަށް އެހެން ފަރާތެއްގެ މާލީ އެހީ ހޯދާނީ ކިހިނެއް ހެއްޔެވެ‪.‬‬ ‫ވޔަފާރި ތަރަ ް‬ ‫އެހެންވީއިރު‪ި ،‬‬ ‫އވެ‪.‬‬ ‫ވރިން މިކަމަށް ހޯދި ޙައްލަކީ އިސްލާމިކް ފައިނޭންސް ނުވަތަ އިސްލާމިކް ބޭންކިން ެ‬ ‫އިސްލާމީ އިޤްތިޞާދީ ޢިލްމު ެ‬ ‫ވޔަފާރީގެ ބޭނުމަށް މާލީ‬ ‫އޞޫލަކީ‪ ،‬ރިބާ ނުހިމެނޭ ގޮތަށް‪ި ،‬‬ ‫ވފައި އޮންނަ މައިގަނޑު ު‬ ‫އިސްލާމިކް ފައިނޭންސް ބިނާ ެ‬ ‫ރގެ ބޭނުމަށް މާލީ‬ ‫ތގެމަތިން‪ ،‬ވިޔަފާ ީ‬ ‫އގޮތްވާ ގޮ ު‬ ‫ޞލުތަކާ އެ ް‬ ‫އެހީތެރިކަން ފޯރުކޮށްދިނުމެވެ‪ .‬އިސްލާމީ ޝަރީޢަތުގެ އަ ް‬ ‫މވެ‪.‬‬ ‫ގޮތުން އެހީތެރިވު ެ‬ ‫އިސްލާމިކް ފައިނޭންސް ގެ މައިގަނޑު ސިފަތަށް‬ ‫ފުރަތަމަ ސިފަ އަކީ ރިބާ ނުހިމެނޭ ގޮތަށް މާލީ އެހީ ވުމެވެ‪ .‬އިސްލާމިކް ފައިނޭންސް ފޯރުކޮށްދޭ ފަރާތަށް އަނބުރާ‬ ‫ދއްކާކަށް ނުޖެހޭނެއެވެ‪.‬‬ ‫ރކަށް އިންޓަރެސްޓް ަ‬ ‫ވސް މިންވަ ަ‬ ‫އއް ެ‬ ‫ދައްކާއިރު‪ެ ،‬‬ ‫ގ މުޢާމަލާތެކެވެ‪ .‬ދަރަންޏެއް‬ ‫ރ ެ‬ ‫ޝނަލް ލޯނާއި ޚިލާފަށް އިސްލާމިކް ފައިނޭންސް އަކީ ވިޔަފާ ީ‬ ‫ދެވަނަ ސިފައަކީ‪ ،‬ކޮންވެން ަ‬ ‫އ‬ ‫އގަ ި‬ ‫ސ ދިނުމެވެ‪ޭ .‬‬ ‫ގއި ފައި ާ‬ ‫ގ ބަދަލު ަ‬ ‫ތ މުދަލެއް ެ‬ ‫ތއް ނުވަ ަ‬ ‫ނސަކީ‪ ،‬އުފެއްދުންތެރި ޚިދުމަ ެ‬ ‫އސްލާމިކް ފައިނޭ ް‬ ‫ނޫނެވެ‪ި .‬‬ ‫އ ނޫނެވެ‪.‬‬ ‫އސާއަށް ފައިސާ ބަދަލުކުރުމެ ް‬ ‫ފ ި‬ ‫އެސެޓެއް ނުހިމެނޭގޮތަށް‪ަ ،‬‬

‫شهاد ابراهيم ‪S11713615 ,‬‬

‫‪10‬‬

‫ސ‬ ‫ލމިކް ސްޓަޑީ ް‬ ‫ނޑް އިސް ާ‬ ‫ފ ޝަރީޢާ‪ ،‬ވިލާ ކޮލެޖް‪ ،‬ފެކަލްޓީ އޮފް ޝަރީޢާ އެ ް‬ ‫ކސް‪ ،‬ބެޗްލާރ އޮ ް‬ ‫އިސްލާމިކް އިކޮނޮމި ް‬

‫އ‬ ‫ނ ް‬ ‫ޔގެ ލޯ ެ‬ ‫ލއްކަ ރުފި ާ‬ ‫ކކުން އެއް ަ‬ ‫ނނަން ބޭނުންވެފައިހުރި މީހަކަށް އިސްލާމިކް ބޭން ަ‬ ‫އ ގަ ް‬ ‫މިސާލަކަށް‪ ،‬ވެހިކަލެ ް‬ ‫ދކުރާނީ އެވެހިކަލުން‬ ‫ނއެވެ‪ .‬އެމީހާ ބެންކަށް އޭގެ އަގު އަ ާ‬ ‫އކާ ީ‬ ‫އގެ ބަދަލުގައި ވެހިކަލެއް އޭނާ އަށް ވި ް‬ ‫ނުދޭނެއެވެ‪ޭ .‬‬ ‫ގންނެވެ‪.‬‬ ‫ރކޮށް ެ‬ ‫އުފެއްދުންތެރިކަން އިތު ު‬ ‫އ‬ ‫އޅިގެން މިވެނި ޕަސެންޓެއް ދެއްކުމަށް ޝަރުޠެ ް‬ ‫ގއި‪ ،‬ލޯނު އަނބުރާ ދައްކާއިރު ކަނޑަ ެ‬ ‫އިސްލާމިކް ފައިނޭންސް ަ‬ ‫ކ‬ ‫ޙއްޞާކުރުމަ ީ‬ ‫ގއްލުން ދެފަރާތުގެ ދެމެދުގައި ި‬ ‫ނވެ‪ .‬ފައިދާ އާއި ެ‬ ‫އ ޚިލާފުވުމުގެ ގޮތުން ެ‬ ‫ނުކުރާނެއެވެ‪ .‬އެއީ ރިބާ ާ‬ ‫ބ‬ ‫ށ ދިނުމަށް ޝަރުޠުކޮށް‪ ،‬ލޯނު ލި ޭ‬ ‫ރއް އިތުރަ ް‬ ‫ކވަ ެ‬ ‫އރު ވަ ި‬ ‫ގ ި‬ ‫ނ ާ‬ ‫އވެ‪ .‬ލޯނު ަ‬ ‫ނވަނަ ސިފަ ެ‬ ‫ފއިނޭންސްގެ ތި ް‬ ‫އިސްލާމިކް ަ‬ ‫ދވުނު‬ ‫ގ ސިފައެއް ނޫނެވެ‪ .‬އޭގެ ބަދަލުގައި‪ ،‬މާލީއެހީ ެ‬ ‫ސ ެ‬ ‫މކީ އިސްލާމިކް ފައިނޭން ް‬ ‫ފަރާތް ހަފުސްވާގޮތަށް އޮތު ަ‬ ‫ކ‬ ‫ޕރޮޖެކްޓްގެ ފައިދާ ބަހާލުމަ ީ‬ ‫އކަތްކޮށް‪ ،‬އެ ް‬ ‫ވގެން މަސަ ް‬ ‫ކޓަކަށް ހެދުމަށް ދެފަރާތް ޙިއްސާ ެ‬ ‫ޕްރޮޖެކްޓަކީ ކާމިޔާބު ޕްރޮޖެ ް‬ ‫އވެ‪.‬‬ ‫ނމެ ކަމުދާ އެއްސިފަ ެ‬ ‫ސގެ އެ ް‬ ‫އިސްލާމިކް ފައިނޭން ް‬ ‫އިސްލާމިކް ބޭންކަށް ވަރުގަދަ ޤާނޫނީ އޮނިގަނޑެއް ބޭނުންވޭ‬ ‫އކަމަށްވާ ޑރ ޢަބްދުﷲ‬ ‫ޓގެ ލެކްޗަރަރ ގެ މަގާމް ފުރުއްވާ‪ ،‬ދިވެހި ދަރިއެ ް‬ ‫ނވަރސި ީ‬ ‫މެލޭޝިޔާގެ އިސްލާމިކް ޔު ި‬ ‫ނ ޖެހޭ ކަމަށާއި ސެންޓްރަލް‬ ‫ގދަ ޤާނޫނީ އޮނިގަނޑެއް އޮން ަ‬ ‫ބންކެއް ހެދުމަށް ވަރަށް ވަރު ަ‬ ‫ޝިހާމް ވިދާޅުވީ އިސްލާމީ ޭ‬ ‫ނން ޖެހޭނެ ކަމަށެވެ‪ .‬އަދި‬ ‫އ ވަރަށް ފުރިހަމައަށް އޮން ަ‬ ‫މކޭނިޒަމެ ް‬ ‫އބްޒާރވް ކުރެވޭނެ ެ‬ ‫ބޭންކުން އެހެންބޭންކުތައް ޮ‬ ‫ނ‬ ‫ވސް ލީގަލް ފްރޭމްވޯކެއް (ޤާނޫ ީ‬ ‫ގއި އިސްލާމިކް ބޭންކެއް ހަދާނެ އެއް ެ‬ ‫ތ ަ‬ ‫އިތުރަށް ޑރ ޝިހާމް ވިދާޅުވި ގޮ ު‬ ‫ސޓް‬ ‫އގޮތަށް އިންޓަރެ ް‬ ‫ތކާ އެ ް‬ ‫ކ ބޭންކަކީ އިސްލާމީ އުސޫލު ަ‬ ‫އސްލާމި ް‬ ‫ވގުތު ނެތް ކަމަށާއި ި‬ ‫ގއި މި ަ‬ ‫އ) ރާއްޖޭ ަ‬ ‫އޮނިގަ ނޑެ ް‬ ‫ށވެ‪.‬‬ ‫ކއް ކަމަ ެ‬ ‫ގ ދަށުން ހިންގޭ ބޭން ެ‬ ‫ޑއް ެ‬ ‫ދ ޤާނޫނީ އޮނިގަނ ެ‬ ‫ފްރީކޮށް ބޭންކިން މުއާމަލާ ހިންގޭފަދަ ވަރަށް ވަރުގަ ަ‬ ‫ށ‬ ‫އޒްކޮ ް‬ ‫ށ ސްޕަވަ ި‬ ‫ވއިރު އެސިސްޓަމް ރެގިއުލޭޓކޮ ް‬ ‫ފ ކުރެ ޭ‬ ‫ސސްޓަމް ތައާރަ ް‬ ‫ި‬ ‫ކ ބޭންކިނގ‬ ‫އެހެންކަމުން އިސްލާމި ް‬ ‫ޑއް‬ ‫ޑއް އޮންނަން ޖެހޭނޭ ކަމަށާއި ނަމަވެސް މިފަދަ އޮނިގަނ ެ‬ ‫ކރެވޭނޭ ޤާނޫނީ އޮނިގަނ ެ‬ ‫އޮޕަރޭޓްކޮށް އަދި ޖުޑިކޭޓް ު‬ ‫ވ‪.‬‬ ‫އ ެ‬ ‫ޝހާމް ވިދާޅުވި ެ‬ ‫ި‬ ‫ގއި ނެތްކަމަށް ޑރ‬ ‫ރާއްޖޭ ަ‬ ‫شهاد ابراهيم ‪S11713615 ,‬‬

‫‪11‬‬

‫ސ‬ ‫ލމިކް ސްޓަޑީ ް‬ ‫ނޑް އިސް ާ‬ ‫ފ ޝަރީޢާ‪ ،‬ވިލާ ކޮލެޖް‪ ،‬ފެކަލްޓީ އޮފް ޝަރީޢާ އެ ް‬ ‫ކސް‪ ،‬ބެޗްލާރ އޮ ް‬ ‫އިސްލާމިކް އިކޮނޮމި ް‬

‫މ‬ ‫އމަލާތައް ކުރެވެނީ އިސްލާ ީ‬ ‫އސާގެ މު ާ‬ ‫ގއި އިސްލާމިކް ބޭންކިންގ ސިސްޓަމްގައި ފަ ި‬ ‫ތ ަ‬ ‫ޑރ ޝިހާމް ވިދާޅުވި ގޮ ު‬ ‫ކއި‬ ‫ކމަށާއި އެކަން ކުރުމަށްޓަ ަ‬ ‫ވއިޒް ކުރުމަކީ ކޮންމެހެން ކުރަން ޖެހޭނެ ކަމެއް ަ‬ ‫އ ސްޕަ ަ‬ ‫ލ ި‬ ‫އުސޫލަށް ފެތޭގޮތަށްތޯ ބަ ަ‬ ‫އ އޮންނަން ޖެހޭނެ ކަމަށެވެ‪.‬‬ ‫ޑ ް‬ ‫ރއާ ބޯ ެ‬ ‫ޓރަލް ބޭންކުގައި ޝަ ީ‬ ‫އއި ހުރިހާ ބޭންކުތައް ބަލަހައްޓާ ސެން ް‬ ‫ކގަ ާ‬ ‫އިސްލާމިކް ބޭން ު‬ ‫އިސްލާމިކް ފައިނޭސް ތަޢާރަފުކޮށް ތަރައްޤީ ކުރުން‬ ‫ކ‬ ‫ޤއުމެއް ބެންޗްމާރކް ކުރުމަ ީ‬ ‫އވާ ަ‬ ‫ޤއިމް ވެފަ ި‬ ‫ނޑަސްޓްރީޒް ާ‬ ‫މގައި މިއި ް‬ ‫އިސްލާމިކް ފައިނޭސް ތަޢާރަފުކޮށް ތަރައްޤީ ކުރު ު‬ ‫ސ ކުރަމުންދާ‬ ‫ށ އަދި މިހާރުވެ ް‬ ‫އން ތަފާތު ތަޖްރިބާ ތަކެއްކޮ ް‬ ‫ރ ި‬ ‫އކީ މިދާއި ާ‬ ‫ތން މެލޭޝިއާ ަ‬ ‫ރަގަޅު ކަމެއް ކަމެކެވެ‪ .‬މިގޮ ު‬ ‫ތ‬ ‫އވަގު ު‬ ‫ނވެ‪ .‬ބެންޗުމާރކް ކުރަނީ ެ‬ ‫ތގެ ނަކަލެއް އުފެއްދުމެއްނޫ ެ‬ ‫ރގޮ ު‬ ‫ރމަކީ އެމީހުން ކަންކު ި‬ ‫ކ ކު ު‬ ‫ޤައުމެކެވެ‪ .‬ބެންޗްމާރ ް‬ ‫މވެ‪.‬‬ ‫ރގަޅުކުރު ެ‬ ‫ވސް ަ‬ ‫ށވުރެ ެ‬ ‫ތ އެއަ ް‬ ‫އ ނުވަ ަ‬ ‫ތގަ ި‬ ‫ޅ ގޮތްތަށް އެގޮ ު‬ ‫ރގަ ު‬ ‫ނއެވެ‪ .‬ދެން އެމީހުންގެ ަ‬ ‫ފެންނަ އެންމެ ރަގަޅު ނަމޫ ާ‬ ‫އ‬ ‫ގ ި‬ ‫އ ަ‬ ‫އށް ބަލާއިރު ‪3891‬ތިނެ ް‬ ‫ތޖުރިބާތަށް އެހެންގޮތަކަށް އަބުރާލުމެވެ‪ .‬މެލޭގެ ތަޖުރިބާ ަ‬ ‫ރގަޅު ަ‬ ‫އަދި އެމީހުންގެ ނު ަ‬ ‫ކކީ ފުލްފްލެޖް‬ ‫އ އުފަންވި މިބޭން ަ‬ ‫އފެދުނެވެ‪ .‬ބޭންކް އިސްލާމިކް މެލޭޝިއާ ބްރަހާދް ނަމުގަ ި‬ ‫ކ ު‬ ‫ފުރަތަމަ އިސްލާމިކް ބޭން ް‬ ‫ކއި ޚިލާފަށް‬ ‫އއްމީދު ކުރިގޮތަ ާ‬ ‫ވސް ސަރުކާރުން ު‬ ‫ވއިރު ެ‬ ‫ކ ފެށިގެން އެތަކެއް އަހަރު ފާއިތު ި‬ ‫ކވެ‪ .‬ބޭން ް‬ ‫އިސްލާމިކް ބޭންކެ ެ‬ ‫ކންގ ފެށުމުގެ ހުއްދަ ރަސްމީ‬ ‫ނ ި‬ ‫ބން އިސްލާމިކް ވިންޑޯ ބޭ ް‬ ‫ވސް އިސްލާމިކު ބޭންކެއް ނުފެނުނެވެ‪ .‬އެހިސާ ު‬ ‫އއް ެ‬ ‫އިތުރު ެ‬ ‫ވންޝަލް ބޭންކްތަކުން އިސްލާމިކް ވިންޑޯ ތަޢާރަފުކުރިއެވެ‪.‬‬ ‫ކޅެއްފަހުން ވަރަށް ގިނަ ކޮން ެ‬ ‫ސ ޮ‬ ‫ކޮށް ދެވުނެވެ‪ .‬ކުޑަ ދުވަ ް‬ ‫ގ‬ ‫އ ެ‬ ‫ވފައެވެ‪ .‬މިއަދު މެލޭޝި ާ‬ ‫ށ ބަދަލު ެ‬ ‫އސްލާމީ ބޭންކް ތަކަ ް‬ ‫ނ ފުލް ފްލެޖް ި‬ ‫މިއަދު މިގޮތަށް ފެށުނު ގިނަ ވިންޑޯތަށްވަ ީ‬ ‫ކވެ‪ .‬މީގެ އިތުރުން‬ ‫ނވެސް ހަމަކުރިން މިދެންނެވި ވިންޑޯތަ ެ‬ ‫ގއި ނަގާ ކިޔަމުންދަ ީ‬ ‫ޑސްޓްރީ ަ‬ ‫އިސްލާމިކް ބޭންކިންގ އިން ަ‬ ‫ތކެވެ‪.‬‬ ‫ބސިޑިއަރީސް ަ‬ ‫މިވިންޑޯތަކުން އުފެދުނު ސަ ް‬

‫شهاد ابراهيم ‪S11713615 ,‬‬

‫‪12‬‬

‫ސ‬ ‫ލމިކް ސްޓަޑީ ް‬ ‫ނޑް އިސް ާ‬ ‫ފ ޝަރީޢާ‪ ،‬ވިލާ ކޮލެޖް‪ ،‬ފެކަލްޓީ އޮފް ޝަރީޢާ އެ ް‬ ‫ކސް‪ ،‬ބެޗްލާރ އޮ ް‬ ‫އިސްލާމިކް އިކޮނޮމި ް‬

‫އިސްލާމިކް ބޭންކިންއާއި ބެހޭގޮތުން ޑރ މަހާތީރު ދައްކަވާފައިވާ ވާހަކަފުޅު (އޭއެފްޕީ‪ 9 ،‬ޑިސެންބަރ ‪)0202‬‬ ‫އ‬ ‫އގަ ި‬ ‫އ ބޭއްވި ކޮންފަރެންސެ ް‬ ‫ގ ި‬ ‫ނގަޕޫރް ަ‬ ‫ޑސެންބަރ ‪ 2010‬ވަނަދުވަހު ސި ް‬ ‫އިސްލާމިކް ފައިނޭންސާ ބެހޭ ގޮތުން ‪ި 09‬‬ ‫ނކުތަކުން މާ ގިނައިން ލޯނު‬ ‫ތކުގެ އަސްލަކީ ހުޅަނގުގެ ބޭ ް‬ ‫ހން ކުރިމަތިވި މާލީ މައްސަލަ ަ‬ ‫މަހާތީރް ވިދާޅުވީ އެންމެ ފަ ު‬ ‫ތގެ މަތިން ކޮންމެ ލޯނަކަށް ވެސް‬ ‫ތވާ ގޮ ު‬ ‫އގޮ ް‬ ‫ނގައި ޝަރީއާއާ އެ ް‬ ‫ޅވީ އިސްލާމިކް ބޭންކި ް‬ ‫ދޫކުރުން ކަމަށެވެ‪ .‬އޭނާ ވިދާ ު‬ ‫ވ‬ ‫ލކުރެ ޭ‬ ‫ނލް (އާންމު) ބޭންކިން އަށް ވުރެ އަޅުގަނޑަށް ގަބޫ ު‬ ‫ނވެންޝަ ަ‬ ‫ވ ‪.‬އެހެންވެ ކޮ ް‬ ‫ހަގީގީ މުދަލެއް ހުންނާނެ ކަމަށެ ެ‬ ‫ތގެ‬ ‫އސްލާމިކް ބޭންކިން‪ ،‬މުސްލިމް ދުނިޔޭގެ ސިޔާސީ އެންމެ މަޝްހޫރު އެއް ޝަހްސިއްޔަ ު‬ ‫ގއި އެންމެ ރަނގަޅީ ި‬ ‫ގޮތު ަ‬ ‫މ‬ ‫ވގެން ދިޔަ މަހާތީރް ވިދާޅުވި އެވެ‪ .‬މަހާތީރް ވިދާޅުވީ އާންމު ބޭންކިން ސިސްޓަމަކީ އިސްލާ ީ‬ ‫ގއި ފާހަގަ ެ‬ ‫ގޮތު ަ‬ ‫ވ‪ .‬މިހާތަނަށް މާލީ‬ ‫ނޒާމެއް ކަމަށެ ެ‬ ‫ނންކުރެވޭ ގޮތަށް އޮންނަ ި‬ ‫ގއި ބޭ ު‬ ‫ފސޭހައިން ނަހަމަ ގޮތު ަ‬ ‫އޅާބަލާއިރު މާ ަ‬ ‫ބޭންކިންއާ ަ‬ ‫އ‬ ‫ގގަ ި‬ ‫ސ ހުޅަނ ު‬ ‫ބންކިންގެ ފައި ާ‬ ‫އކަމަކު އިސްލާމިކް ޭ‬ ‫އސްލާމިކް ބޭންކިން ޝާމިލެއް ނުވޭ‪ެ .‬‬ ‫ގއި ި‬ ‫ގ ތެރޭ ަ‬ ‫މި މައްސަލައި ެ‬ ‫އޝިއާ އަށް‬ ‫ތތަކަށް ގެއްލުން ލިބުނު‪ޭ ،‬‬ ‫ޓކުރި ބައެއް ފަރާ ް‬ ‫އިންވެސް ް‬

‫‪ 1997‬އިން ‪1998‬އަށް ކުރިމަތިވި މާލީ‬

‫އ‬ ‫މގަ ި‬ ‫ރކަމުގެ މަގާ ު‬ ‫ޑވަޒީ ު‬ ‫ބ ު‬ ‫އވެ‪ޮ .‬‬ ‫ޅވި ެ‬ ‫ވ މަހާތީރް ވިދާ ު‬ ‫ގއި ހުންނެ ި‬ ‫އގެ ވެރިކަމު ަ‬ ‫ޝ ާ‬ ‫ގއި މެލޭ ި‬ ‫ދަތިކަމުގެ ތެރޭ ަ‬ ‫ހުންނެވުމަށް ފަހު‬

‫‪23‬އަހަރު‬

‫ލމިކް ބޭންކިން އަކީ މިހާރު‬ ‫އވި މަހާތީރް ވިދާޅުވީ އިސް ާ‬ ‫‪ 2003‬ވަނަ އަހަރު އިސްތިއުފާ ދެ ް‬

‫އ‬ ‫ނގަ ި‬ ‫ކގައިހެން ހައްލުކޮށްދޭނެ ނިޒާމެއް ކަމަށެވެ‪ .‬އިސްލާމިކް ބޭންކި ް‬ ‫ކުރިމަތިވެގެން މި އުޅޭ މާލީ މައްސަލަތައް އެ ީ‬ ‫ނ‬ ‫ގއްލު ް‬ ‫އ ދޫކުރާ ލޯނުގެ ެ‬ ‫ވސްޓްކުރުން މަނަލެވެ‪ .‬އަދި އިންޓްރަސްޓާ ނުލަ ި‬ ‫އ އިން ެ‬ ‫ކގަ ި‬ ‫ދީނާ ހިލާފް ވިޔަފާރިތަ ު‬ ‫އ ފައިސާ ހުންނަ ވަރަށް ވުރެ‬ ‫ތގަ ި‬ ‫ނޝަނަލް ބޭންކިންގައި އަ ު‬ ‫ޓމަރާ ދެމެދުގަ އެވެ‪ .‬ކޮންވެ ް‬ ‫ކސް ަ‬ ‫ހިއްސާކުރާނީ ބޭންކާއި ަ‬ ‫ސ‬ ‫ގއްލުން ދެ ފަރާތުން ވެ ް‬ ‫ނގައި ެ‬ ‫އކަމަކު އިސްލާމިކް ބޭންކި ް‬ ‫ގއި ދޫކުރޭ‪ެ .‬‬ ‫‪30‬ގުނަ އިތުރަށް ލޯނުގެ ގޮތު ަ‬ ‫ގ‬ ‫ނކިން ެ‬ ‫އވެ‪ .‬އިސްލާމިކް ބޭ ް‬ ‫ޅވި ެ‬ ‫ހިއްސާކުރަންޖެހޭތީ މިފަދަ ކަންކަމާ ވަރަށް ބޮޑަށް ސަމާލު ވާނެ‪ ،‬މަހާތީރް ވިދާ ު‬ ‫އހަރުގެ މަހާތީރް ވަނީ އެމެރިކާގެ ފެޑެރަލް ރިޒާވުން ‪600‬‬ ‫ފައިދާތަކާ ބެހޭ ގޮތުން ވާހަކަ ދައްކަވަމުން‪ ،‬އުމުރުން ‪ަ 85‬‬ ‫ފ‬ ‫ޅވެ ަ‬ ‫ވރަށް ބޮޑަށް ފާޑު ވިދާ ު‬ ‫ދކޮށްލަން ނިންމާފައި ވާތީ އެކަމަށް ަ‬ ‫ގ ތެރެއަށް ޫ‬ ‫އގްތިސާދު ެ‬ ‫ކގެ ި‬ ‫ބިލިއަން ޑޮލަރު އެމެރި ާ‬ ‫شهاد ابراهيم ‪S11713615 ,‬‬

‫‪13‬‬

‫ސ‬ ‫ލމިކް ސްޓަޑީ ް‬ ‫ނޑް އިސް ާ‬ ‫ފ ޝަރީޢާ‪ ،‬ވިލާ ކޮލެޖް‪ ،‬ފެކަލްޓީ އޮފް ޝަރީޢާ އެ ް‬ ‫ކސް‪ ،‬ބެޗްލާރ އޮ ް‬ ‫އިސްލާމިކް އިކޮނޮމި ް‬

‫އއްގެ ވާހަކަހެން؟ ‪،‬‬ ‫ހއްޓާފައި ހުރި ފައިސާ ެ‬ ‫ހވޭތަ މިއީ ބޭނުމެއް ޖެހިދާނެ ކަމަށް އެ މީހުންގެ ހަޒާނާގައި ބަ ަ‬ ‫އެވެ‪ީ .‬‬ ‫ކ އެ ފައިސާ އެ މީހުންނަށް‬ ‫އކަމަ ު‬ ‫ވ‪ .‬ނޫން‪ .‬އެ މީހުންގެ އަތުގަ ފައިސާއެއް ނެތް‪ެ .‬‬ ‫މަހާތީރް ސުވާލުކުރެއްވި އެ ެ‬ ‫ރވިދާނެ‬ ‫ވރަށް ބޮޑަށް ފުޅާކު ެ‬ ‫ނކިން ަ‬ ‫ރ ވަނީ އިސްލާމިކް ބޭ ް‬ ‫ނށް ފައިސާ އުފެއްދޭތީ‪ .‬މަހާތީ ް‬ ‫އ އެ މީހުން ަ‬ ‫ދޫކުރެވިދާނެ‪ .‬އެ ީ‬ ‫ވއިފަ‬ ‫ޝއާ ސަރަހައްދުގެ ހުރިހާ މުސްލިމުން ވެސް އިސްލާމިކް ބޭންކިންގެ ބޭނުން ހިފުމަށް ގޮވާލައް ަ‬ ‫ކަމަށް ވިދާޅުވެ އޭ ި‬ ‫ވ‪}1{ .‬‬ ‫އެ ެ‬

‫‪1‬‬

‫ސންބަރ ‪( ،)0202‬ބެލީ ‪)0200/20/20‬‬ ‫ޅ (އޭއެފްޕީ‪ 9 ،‬ޑި ެ‬ ‫އވާ ވާހަކަފު ު‬ ‫ކވާފަ ި‬ ‫ނ ޑރ މަހާތީރު ދައް ަ‬ ‫ހގޮތު ް‬ ‫އއި ބެ ޭ‬ ‫ކން ާ‬ ‫{ } އިސްލާމިކް ބޭން ި‬ ‫شهاد ابراهيم ‪S11713615 ,‬‬

‫‪14‬‬

‫ސ‬ ‫ލމިކް ސްޓަޑީ ް‬ ‫ނޑް އިސް ާ‬ ‫ފ ޝަރީޢާ‪ ،‬ވިލާ ކޮލެޖް‪ ،‬ފެކަލްޓީ އޮފް ޝަރީޢާ އެ ް‬ ‫ކސް‪ ،‬ބެޗްލާރ އޮ ް‬ ‫އިސްލާމިކް އިކޮނޮމި ް‬

‫ނިންމާލުން‬ ‫ޝކުރުދަންނަވަމެވެ‪.‬‬ ‫ު‬ ‫މށްޓަކައި ﷲ އަށް ހަމްދާއި‬ ‫އވިކަ ަ‬ ‫ޅއަށް ދެ ް‬ ‫މިއިލްމީ ދިރާސާ ނިންމުމުގެ ހެޔޮތައުފީޤު މިއަ ާ‬ ‫ގ‬ ‫މ ެ‬ ‫އ ބޭނުންކުރުމަށް ހަމަޖެހިފައިވާ އިޤުތިޞާދީ ނިޒާ ު‬ ‫މގަ ި‬ ‫ނ ދިރިއުޅު ު‬ ‫އިސްލާމިކް ބޭންކިންގ ގެ ނިޒާމަކީ އިންސާ ީ‬ ‫ވފައިވާ އިޤުތިސާދީ އަމަލަކީ‬ ‫އދެވިފަރާތުން ހަލާލު ކުރައް ާ‬ ‫ފ ް‬ ‫އއީ އިންސާނާ އު ެ‬ ‫ޒމެވެ‪ެ .‬‬ ‫ނ ާ‬ ‫ތެރެއިން އެންމެ ރަގަޅު ި‬ ‫އ‬ ‫ކ ި‬ ‫ނޒާމް‪ ،‬ފައިދާ ހޯދުމަށްޓަ ަ‬ ‫ބގެ ި‬ ‫އވާ ރި ާ‬ ‫މގަ ި‬ ‫އ ނިޒާމެއްކަ ު‬ ‫ނއަ ި‬ ‫ޔހޫދީންގެ ތެރެއިން ފެށިގެ ް‬ ‫ސ ަ‬ ‫މވެ‪ .‬ނަމަވެ ް‬ ‫ވިޔަފާރިކުރު ެ‬ ‫ގ‬ ‫އކީ އިންސާނުން ެ‬ ‫މކު ރިބާ ަ‬ ‫ނގުޅޭކަމީ އެންމެން ދަންނަ ހަޤީޤަތެކެވެ‪ .‬އެކަ ަ‬ ‫ކތަކުން ގެ ް‬ ‫ޝއަލް ބޭން ު‬ ‫މިޒަމާނުގެ ކޮމާ ި‬ ‫ވެރިފަރާތް‬

‫އވާ‬ ‫ކަމުގަ ި‬

‫ﷲ‬

‫ސުބުޙާނަހޫވަތައާލާ‬

‫ހަރާމް‬

‫ފއިވާ‬ ‫ކުރައްވާ ަ‬

‫ކވެ‪.‬‬ ‫ކަމެ ެ‬

‫ސަބަބަކީ‬

‫ޔ‬ ‫ނ ާ‬ ‫އަ ި‬

‫ރިބާގައި‬

‫އވެ‪.‬‬ ‫ހިމެނިފައިވާތީ ެ‬ ‫ޓވެ‬ ‫ވސް ބަގުރޫ ް‬ ‫އދި އެންމެފަހުން އެމީހުން އުޅޭ ގައުމުތަށް ެ‬ ‫ނ ބައެއްމީހުން ބަގުރޫޓްވެ ަ‬ ‫މިފަދަކަންތައްތަކުގެ ސަބަބު ް‬ ‫ޒމެއްހޯދުމަށްޓަކައި މުސްލިމުން‬ ‫ނ ދާންފެށުމުން ރަގަޅު ނި ާ‬ ‫ޒމުގެ ސަބަބުން ހީނަރުވަމު ް‬ ‫ދުނިޔޭގެ އިޤުތިސާދު މިނި ާ‬ ‫މ މިއަދު ދުނިޔެ ގަބޫލުކުރާ‬ ‫ދގެން ކުރިއަރަމުން އަންނަކަ ީ‬ ‫ކ ބޭންކިންގ" ނިޒާމު އުފެ ި‬ ‫ކުރިމަސައްކަތުން "އިސްލާމި ް‬ ‫ހަޤީޤަތެކެވެ‪.‬‬ ‫އސްލާމިކް‬ ‫މކީ ި‬ ‫މގެ އެންމެ ރަގަޅު ނިޒާ ަ‬ ‫ކން އައިސް‪ ،‬މިކަ ު‬ ‫ވ އިޤުތިސާދީ ފުރިހަމަ ަ‬ ‫ށ ގިނަ ެ‬ ‫ގއި މިފަދަ ބޭންކުތަ ް‬ ‫ކުރިމަގު ަ‬ ‫އ‬ ‫ގ ި‬ ‫އއްމީދުކުރަނީ ދިވެހިރާއްޖޭ ަ‬ ‫ޅގަނޑު ު‬ ‫ފައިނޭންސް ނުވަތަ އިސްލާމިކް ބޭންކިންގ ކަން ދުނިޔެއަށް ހާމަވާނެއެވެ‪ .‬އަ ު‬ ‫ދއުމެވެ‪.‬‬ ‫ވސް އިސްލާމީ ނިޒާމަށް ބަދަލުވެގެން ި‬ ‫އ ެ‬ ‫އޮޕަރޭޓްކުރާ ހުރިހާ ބޭންކެ ް‬ ‫ޒއަށާއި ވިލާ ކޮލެޖުގެ މެނޭޖްމަންޓަށް ޝުކުރު ދަންނަވަމެވެ‪.‬‬ ‫އއިޝަތު މުނީ ާ‬ ‫ތޛާ ަ‬ ‫އވި އުސް ާ‬ ‫އަޅުގަނޑަށް މިމައުލޫމާތު ދެ ް‬

‫شهاد ابراهيم ‪S11713615 ,‬‬

‫‪15‬‬

‫ސ‬ ‫ލމިކް ސްޓަޑީ ް‬ ‫ނޑް އިސް ާ‬ ‫ފ ޝަރީޢާ‪ ،‬ވިލާ ކޮލެޖް‪ ،‬ފެކަލްޓީ އޮފް ޝަރީޢާ އެ ް‬ ‫ކސް‪ ،‬ބެޗްލާރ އޮ ް‬ ‫އިސްލާމިކް އިކޮނޮމި ް‬

‫މަސްދަރުތަށް‬

‫ސ‬ ‫ރއީސުލްޖުމުހޫރިއްޔާގެ އޮފީ ް‬ ‫ދވެހި ތަރުޖަމާ – ‪ަ ، 2007‬‬ ‫‪ .1‬ކީރިތި ޤުރުއާނުގެ ި‬ ‫‪ .2‬ޞަޙީޙު ބުޙާރީ –‬ ‫ސ‬ ‫ނޓް އޮފް ރިލިޖިއެސް އެފެޔާ ް‬ ‫އން ‪ ، 1991 – 4‬ޑިޕާޓްމެ ް‬ ‫ޔއް ‪ި 1‬‬ ‫އއް ެ‬ ‫އޗަށް ަ‬ ‫‪ .3‬އަލީގެ މަ ް‬ ‫‪ .4‬ދަރުމަ‪2010 ،‬‬ ‫ނ‬ ‫އސް އޮންލައި ް‬ ‫‪ .5‬އޭ‪.‬އެފް‪.‬ޕީ ނި ު‬ ‫ކޗަރ ނޯޓްސް‬ ‫ޒގެ ލެ ް‬ ‫‪ .6‬އައިޝަތު މުނީ ާ‬

‫شهاد ابراهيم ‪S11713615 ,‬‬

‫‪16‬‬