ßeerceled «ebLejepe oemeyeesOe «ebLeØeJesMe ~~ ßeerjece meceLe& ~~ DeOÙeelceMeeŒeeÛÙee «ebLejÛevesÛÙee DeejbYeer cebie}eÛejCe keâjCÙeeÛeer meebØeoeefÙekeâ jerle Deens. lÙeevegmeej ÙesLes jeceoememJeeceeRveer `veceefm›eâÙee¤he cebie}' kesâ}s Deens. ßeerieCesMe, mejmJeleer, ßeerieg¤ Je ØeYet jeceÛebõebvee Jebove keâ¤ve «ebLe efvee|JeIveheCes efmeæer}e peeJee cnCetve jerleervegmeej DeeMeerJee&o ceeefiele}s Deensle. «ebLeebÛÙee MesJešer pÙee peieoerÕejeÛes lÙeebveer mcejCe kesâ}s Deens lÙeeÛesÛe «ebLeejbYeerner mcejCe keâ¤ve Deehe}e YeeJe JÙekeäle kesâ}e Deens. heg{er} meceemeele leheMeer}Jeej mleJeve keâ¤ve lÙee lÙee osJeleebefJe
ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

1

(o. 1 me. 1)

oesve DeeßeceebÛeer JeUCes peerJeveele Ùesleele Je leer Dee}er heeefnpesle nŸeeÛes Yeeve DemeeJes. 8) cees#e neÛe Keje heg®
(o. 1 me. 1)

2

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

oMekeâ heefn}e : mleJeveeÛee meceeme heefn}e : «ebLeejbYe}#eCe ~~ ßeerjecemeceLe& ~~ ßeeslÙeeÛeer Yetefcekeâe mJeerkeâe¤ve meceLe& mJele:Ûe mJele:ÛÙee «ebLeeefJe
ßeesles hegmeleer keâesCe «ebLe ~ keâeÙe yeesef}}W peer ÙesLe ~ ßeJeCe kesâef}ÙeeveW Øeehle ~ keâeÙe Deens ~~1~~ `keâeÙe yeesef}}s' Ùee Meyoebveer efJe
«ebLee veece oemeyeesOe ~ ieg®efMe<ÙeebÛee mebJeeo ~ ÙesLe yeesef}}e efJeMeo ~ Yeefkeäleceeie& ~~2~~ mJele:ÛÙee ØeMvee}e mJele:Ûe Gòej osleevee meceLe& cnCeleele keâer, ceePee ne oemeyeesOe veeJeeÛee «ebLe ieg¤ Je efMe<Ùe ÙeebÛÙeeleer} keâefuhele mebJeeo¤heeves ef}efn}e Demetve lÙeele Yeefkeäleceeiee&Ûes megmhe° efJeJesÛeve Deens. ~~2~~

veJeefJeOee Yeefkeäle DeeefCe %eeve ~ yeesef}}s JewjeiÙeeÛes }#eCe ~ yengOee DeOÙeelceefve®heCe ~ efvejesefhe}s ~~3~~ YekeäleerÛes veT Øekeâej, ØehebÛe, %eeve Je JewjeiÙe ÙeebÛee yejeÛe efJeÛeej kesâ}e Deme}e lejer ØeecegKÙeeves DeOÙeelceeÛeeÛe efJeÛeej Je mhe°erkeâjCe kesâ}s Deens. ~~3~~

YeefkeäleÛesefve ÙeesieW osJe ~ efve§eÙeW heeJeleer ceeveJe ~ Ssmee Deens DeefYeØeeJe ~ FÙes «ebLeeR ~~4~~ DeefOekeâejmebheVe nesTve Yekeäleer Ùee meeOeveeves ceeCemee}e `Deelce¤he osJe ceer Deens' Demee efveef§eleheCes DevegYeJe ÙesF&} ns Ùee «ebLeeÛes leelheÙe& Deens. ~~4~~

cegKÙe YekeäleerÛee efve§eÙees ~ Megæ %eeveeÛee efve§eÙees ~ DeelceefmLeleerÛee efve§eÙees ~ yeesef}}e Demes ~~5~~ DeelceefveJesove Ùee cegKÙe YekeäleerÛes Kejs mJe¤he, efvee|JeMes
Megæ GheosMeeÛee efve§eÙees ~ meeÙeespÙecegkeäleerÛee efve§eÙees ~ cees#eØeehleerÛee efve§eÙees ~ yeesef}}e Demes ~~6~~ `peerJe yeÇÿe Deens' neÛe Megæ GheosMe, peerJevcegkeäleer nerÛe Kejer cegkeäleer Je cees#e cnCepes vescekesâ keâeÙe ÙeemebyebOeer mhe°erkeâjCe kesâ}s Deens. ~~6~~

Megæ mJe¤heeÛee efve§eÙees ~ efJeosnefmLeleerÛee efve§eÙees ~ Deef}hleheCeeÛee efve§eÙees ~ yeesef}}e Demes ~~7~~ yeÇÿe Ùee efJece} leòJeeÛes mJe¤he, yeÇÿe%eeve PeeuÙeeves `ceer osn Deens' ner Yetefcekeâe peeTve `ceer osneÛee ØekeâeMekeâ Deens' Demee yeesOe Pee}s}er DeJemLee Je Deelce¤he `ceer'Ûee osn Je ÂMÙe peieleeMeer Deme}s}e keâefuhele mebyebOe keâce}he$e Je lÙeeJejer} heeCÙeeØeceeCes keâmee Demelees, ÙeeÛes mhe° efJeJesÛeve Deens. ~~7~~

cegKÙe osJeeÛee efve§eÙees ~ cegKÙe YekeäleeÛee efve§eÙees ~ peerJeefMeJeeÛee efve§eÙees ~ yeesef}}e Demes ~~8~~ yeÇÿe¤he osJe, lÙeeÛÙeeMeer efJeYekeäle veme}s}e Yekeäle, F&Õej Je peerJe ÙeebÛesmebyebOeer efve§eÙeelcekeâ JeCe&ve kesâ}s Deens. ~~8~~

cegKÙe yeÇÿeeÛee efve§eÙees ~ veevee celeebÛee efve§eÙees ~ DeeheCe keâesCe ne efve§eÙees ~ yeesef}}e Demes ~~9~~ Ûeewoe yeÇÿeebhewkeâer Kejs yeÇÿe keâesCeles, peerJe, F&Õej, peieled Je yeÇÿe ÙeebÛÙee mJe¤heemebyebOeer Deme}s}e Deveskeâ celeebÛee ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

3

(o. 1 me. 1)

Tneheesn Je `ceer'Ûes Kejs mJe¤he keâeÙe Deens ÙeeÛes efveCe&Ùeelcekeâ JeCe&ve Ùee «ebLeele kesâ}s}s meehe[s}. ~~9~~

cegKÙe Gheemevee}#eCe ~ veevee keâefJelJe}#eCe ~ veevee ÛeelegÙe&}#eCe ~ yeesef}}W Demes ~~10~~ GheemevesÛeer cegKÙe }#eCes keâesCeleer, keâeJÙe efkeâleer Øekeâejebveer kesâ}s peeles Je ÛeelegÙee&Ûeer efJeefJeOe }#eCes keâMeer Demeleele lÙeebÛes JeCe&ve kesâ}s Deens. ~~10~~

ceeÙeesÆJeeÛeW }#eCe ~ hebÛeYetleebÛeW }#eCe ~ keâlee& keâesCe nW }#eCe ~ yeesef}}W Demes ~~11~~ `ceeÙee' Ùee leòJeeheemetve efvecee&Ce Pee}suÙee Â<Ùe peieleeÛes }#eCe, hebÛeceneYetleebÛes mJe¤he Je Keje keâlee& keâesCe Deens ÙeemebyebOeer mhe°erkeâjCe kesâ}s Deens. ~~11~~

veevee eEkeâle efveJeeefj}s ~ veevee mebMeÙees Úsefo}s ~ veevee DeeMebkeâe Hesâef[}s ~ veevee ØeMve ~~12~~ eEkeâleg, mebMeÙe Je DeeMebkeâe Ùee leerve MeyoebÛee Mebkeâe ne SkeâÛe DeLe& Deens. JÙeJenej, Oece& Je hejceeLe& ÙeemebyebOeer efvecee&Ce nesCeejs ØeMve Je lÙeemebyebOeer efvecee&Ce nesCeeNÙee MebkeâebÛeer Gòejs efo}er Deensle. ~~12~~

SsmeW yengOee efvejesefhe}W ~ «ebLeieYeeA peW yeesef}}W ~ leW DeJeIeW efÛe DevegJeeo}W ~ ve JeÛes efkebâ keâoe ~~13~~ «ebLeeÛes mebhetCe& Deblejbie ØemleeJevesÛÙee ceÙee&osle leheMeer}eves meebieCes MekeäÙe veener. heCe pes ØeecegKÙeeves meebefiele}s Deens lÙeeÛee Gu}sKe kesâ}e Deens. ~~13~~

leLeeefhe DeJeIee oemeyeesOe ~ oMekeâ Heâes[tve kesâ}e efJeMeo ~ pes pes oMekeâeRÛee DevegJeeo ~ les les oMekeâeR yeesef}}e ~~14~~ hejbleg SJe{s vekeäkeâer keâer oemeyeesOeeÛeer Jeerme oMekeâeble JeešCeer kesâ}er Demetve, lÙee lÙee oMekeâele lÙee lÙee efJe
veevee «ebLeebÛÙee meceleer ~ Gheefve
veevee meceleerDevJeÙes ~ cnCeewefve efceLÙee cnCeleeb ve Ùes ~ leLeeefhe nW DevegYeJeeefme Ùes ~ ØelÙe#e Deeleeb ~~16~~ Ùee «ebLee}e DeMee Øekeâejs Deveskeâ ØeceeCe «ebLeebÛee DeeOeej DemeuÙeeves lÙeeÛÙeener ØeeceeCÙeeefJe
celmejW Ùeemeer efceLÙee cnCeleer ~ lejer DeJeIesefÛe «ebLe GÚsoleer ~ veevee «ebLeebÛÙee meceleer ~ YeieJeÉekeäÙeW ~~17~~ DeOÙeelceMeeŒeeÛee veJee «ebLe heg{s Ùesle Deens cnCetve kesâJeU celmejeves lÙee}e oes
efMeJeieerlee jeceieerlee ~ ieg®ieerlee ieYe&ieerlee ~ Gòejieerlee DeJeOetleieerlee ~ Jeso DeeefCe Jesoeble ~~18~~ YeieJeodieerlee yeÇÿeieerlee ~ nbmeieerlee heeb[Jeieerlee ~ ieCesMeieerlee Ùesceieerlee ~ Gheefve
4

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

1) Gòejieerlee– ßeerke=â
5

(o. 1 me. 1)

Yeesie Jeiewjs ÛegkeâJeCÙeeÛee GheeÙe GheosefMe}e Deens. 15) YeeieJele– cenehegjeCe. JÙeemeebveer kesâ}s}er 12 mkebâOeebÛeer ØeÛeb[ jÛevee, 18 npeej M}eskeâ. DelÙeble jmeeU Demes ke=â
YeieJeÉÛeveer DeefJeÕeemes ~ Ssmee keâJeCe heeflele Demes ~ YeieJeÉekeäÙeeefJejefnle vemes ~ yees}CeW ÙesLeerÛeW ~~21~~ ØelÙe#e YeieJebleeÛÙee GheosMeeJej efJeÕeeme ve "sJeCÙeeFlekeâe heeheer keâesCeer Demes} keâeÙe? Ùee «ebLeeleer} ØelÙeskeâ efmeæevlee}e YeieJeledJeÛeveeÛee ØelÙe#e DeeOeej Deens. lÙeeJeeÛetve Skeâ Meyoner ef}efn}s}e veener. ~~21~~

hetCe& «ebLe heeefnuÙeeefJeCe ~ GieeÛe "sJeer pees ot
DeefYeceeveW G"s celmej ~ celmejW Ùes eflejmkeâej ~ heg{W ›eâesOeeÛee efJekeâej ~ ØeyeUs yeUW ~~23~~ ogjefYeceeveecegUs celmej GHeâeUtve Ùeslees. celmejeÛes ¤heeblej eflejmkeâejele nesles Je eflejmkeâejeletve ›eâesOeeÛee Deiveer hesšlees. ~~23~~

Ssmee DeblejeR veeme}e ~ keâece›eâesOeW KeJeU}e ~ DenbYeeJeW hee}š}e ~ ØelÙe#e efomes ~~24~~ Demee pees keâesCeer keâece›eâesOeeefokeâebveer KeJeUtve veemekeäÙee Devle:keâjCeeÛee neslees lÙeeÛÙee Denb Je=òeerceOÙes Pee}s}e YeÙebkeâj yeo} meJeeËveeÛe mhe°heCes efomelees. ~~24~~

keâece›eâesOeW ef}Leeef[}e ~ lees kewâmee cnCeeJee Ye}e ~ Dece=le mesefJeleebÛe heeJe}e ~ ce=lÙe jenes ~~25~~ pees keâece›eâesOeeefokeâebveer yejyeš}s}e Deens lÙee}e meppeve keâmes cnCelee ÙesF&}? lÙeeÛeer DeJemLee Dece=le efheT yeIeCeeNÙee jentmeejKeer nesF&}. ßeerefJe
Deeleeb Demees nW yees}CeW ~ DeefOekeâejemeeefjKeW IesCeW ~ hejbleg DeefYeceeve lÙeeieCeW ~ nW Gòeceesòece ~~26~~ Kejs lej SJe{s yees}t veÙes. heCe pÙeeÛee pemee DeefOekeâej Demes} lemee lÙee}e }eYe nesF&}. lejerner ogjefYeceeve mees[CÙeeleÛe peerJeeÛes Kejs keâuÙeeCe Deens. ~~26~~

ceeieeb ßeesleeR Dee#esefhe}W ~ peer Ùes «ebLeer keâeÙe yeesef}}W ~ leW mekeâUner efvejesefhe}W ~ mebkeâUerle ceeieX ~~27~~ meg®Jeeleer}e Ùee «ebLeemebyebOeer pees ØeMve ßeeslÙeebveer efJeÛeej}e neslee lÙeeÛes hetCe& Gòej Lees[keäÙeele efo}s Deens. ~~27~~

Deeleeb ßeJeCe kesâef}ÙeeÛeW HeâU ~ ef›eâÙee hee}šs lelkeâeU ~ legšs mebMeÙeeÛeW cetU ~ Ùeskeâmejeb ~~28~~ Ùee «ebLeeÛes JÙeJeefmLele ßeJeCe kesâ}s Demelee ßeJeCe keâjCeeNÙeeÛÙee ØeJe=òeerle leeye[leesye yeo} nesF&}. lÙeeÛes JeeieCes, yees}Ces yeo}tve peeF&}. lÙeeÛÙee ceveele Deme}suÙee Deveskeâ MebkeâebÛeer Gòejs efceUle peeleer}. De%eeve ns MebkesâÛes cetU Deens. «ebLeeÛÙee ÙeLeeLe& ceveveeves Je eEÛeleveeves De%eeve ve° nesle peeF&}. ~~28~~

ceeie& meebhe[s megiece ~ ve }ies meeOeve ogie&ce ~ meeÙeespÙecegkeäleerÛeW Jece& ~ "ebF he[W ~~29~~ peerJevcegkeäleerÛee meeshee ceeie& lÙee}e efomet }eies}. DeJeIe[ meeOeves keâjCÙeeÛeer iejpe veener ns }#eele ÙesF&} Je meeÙegpÙe cegkeäleer eEkeâJee peerJevcegkeäleer cnCepes vekeäkeâer keâeÙe ns keâUs}. ~~29~~

veemes De%eeve og:Ke Yeüebleer ~ MeerIeÇefÛe ÙesLeW %eeveØeehleer ~ Ssmeer Deens HeâUßegleer ~ F&Ùes «ebLeeR ~~30~~ (o. 1 me. 1)

6

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

`ceer', ÂMÙepeieled, peieleeÛes keâejCe yeÇÿe, peieleeÛee efveÙeblee F&Õej ÙeemebyebOeerÛes De%eeve otj nesF&}. og:KeeÛes mJe¤he keâUtve og:KeebÛeer keâejCes ØeejyOeecegUs leMeerÛe jeefn}er, lejer lÙeecegUs og:Ke nesCeej veener. heeÛe ØekeâejÛes Yeüce ve° nesTve }JekeâjÛe `ceer yeÇÿe Deens' Demes %eeve nesF&}. heeÛe ØekeâejÛes Yeüce heg{er}ØeceeCes– 1) peieledmelÙelJeYeüevleer– meesvÙeeSsJepeer efJeefMe° veece Je ¤he Deme}s}er yeebie[er efomet }eie}er keâer, meesvÙeekeâ[s og}&#e nesles. lÙeeØeceeCes veece¤heebveer Yej}s}s peie melÙe Jeešt }eie}s keâer yeÇÿeekeâ[s og}&#e nesles. peie Kejs Deens Demee Yeüce neslees. 2) keâle=&lJeYeeskeäle=lJeYeüevleer– peemJeboerÛÙee heekeâUerJej heejoMe&keâ heshejJesš "sJe}e lej lÙee heekeâUerves heshejJesš jbieerle kesâuÙeemeejKes Jeešles. lÙeeØeceeCes efve<›eâerÙe DeelcÙeeÛÙee meòesJej yegæerÛes JÙeJenej Ûee}le Deme}s, lejer DeelceeÛe keâlee& Deens Demee Yeüce neslees. 3) YesoYeüevleer– metÙe&eEyeyeeÛes heeCÙeecegUs heeCÙeele ØeefleeEyeye efometve metÙee&Ûes eEyeye Je ØeefleeEyeye Demes oesve Yeso Yeemeleele. lÙeeØeceeCes DeelceeEyeyeeÛes mJeÛÚ yegæerle DeeYeeme¤he ØeefleeEyeye he[uÙeeves Deelcee Je peerJe Demee YesoeÛee Yeüce neslees. 4) mebieYeüevleer– Iešeleer} DeekeâeMeeÛee IešeMeer keâOeerÛe mebie eEkeâJee mebyebOe nesle veener. Ieš Hegâš}e lejer DeekeâeMe pemesÛÙee lemes jenles. lÙeeØeceeCes Deelcee Je Mejerj ÙeebÛee keâOeerÛe mebie nesle veener. osn cejCe heeJeleeÛe Deelcee ces}e Demee De%eeveecegUs Yeüce neslees. 5) efJekeâejYeüevleer– Demelees, pevcelees, Jee{lees, yeo}lees, #eerCe neslees Je ve° neslees ns mene efJekeâej osne}e Demeleele. Depe, Depej, Decej Je efvejJeÙeJe DeelcÙee}e efJekeâej vemeleele. osneÛes efJekeâej DeelcÙeeÛes Deensle, Demee Yeüce neslees. Demes Yeüce%eeve ve° PeeuÙeeJej Deelce%eeve nesles. ~~30~~

ÙeesefieÙeebÛes hejce YeeiÙe ~ DeebieeR yeeCeW leW JewjeiÙe ~ ÛeelegÙe& keâUs ÙeLeeÙeesiÙe ~ efJeJeskeWâmeefnle ~~31~~ pÙee}e peerJe Je yeÇÿe ÙeebÛee Ùeesie meeOeeJeÙeeÛee Deens lÙee}e JewjeiÙe Øeehle Pee}sÛe heeefnpes. Demes JewjeiÙe ns cenled YeeiÙeeÛes }#eCe Deens. ns JewjeiÙe Ùee «ebLeeÛÙee DeYÙeemeeves efceUs}. JÙeJenejÛeelegÙe& Je yeÇÿemelÙe Demetve JÙeJenejeÛee DeeOeej Deme}s}s peie efceLÙee Deens ne efJeJeskeâ nesF&}. ~~31~~

Yeüeble DeJeiegCeer DeJe}#eCe ~ lesefÛe nesleer meg}#eCe ~ Oetle& leee|keâkeâ efJeÛe#eCe ~ meceÙees peeCeleer ~~32~~ keâce&-Dekeâce&, veerleer-Deveerleer FlÙeeoermebyebOeer Deme}s}s Yeüce peeleer}. ogieg&Ce Je kegâ}#eCes nUtnUt keâceer nesleer} Je lÙeebÛeer peeiee meodiegCe Je meg}#eCes Iesleer}. Øemebie, JÙeJenej Je JÙekeäleer ÙeebÛes Deekeâ}ve nesF&}. leke&âMekeäleer keâece ke⤠}eies}. yegæer}e efveJee[e keâjCÙeeÛes meeceLÙe& ÙesF&}. keâe}ceeveeÛÙee ØeYeeJeeÛes Yeeve jener}. heg{s keâesCeleer JesU ÙesTve "sheCeej Deens lÙeeÛes DeeOeerÛe Deekeâ}ve nesF&}. meceesj "ekeâ}suÙee ØemebieeÛes mJe¤he }#eele ÙesF&}. ~~32~~

DeeUmeer lesefÛe mee#eheer nesleer ~ heeheer lesefÛe ØemleeJeleer ~ eEveokeâ lesefÛe Jebotb }eieleer ~ Yeefkeäleceeiee&meer ~~33~~ pes DeeUMeer Deensle lÙeebvee GÅeesie keâjeJeemee Jeešs}. heeheer }eskeâebvee DeeheuÙee heeheer peerJeveeÛee he§eeòeehe nesF&}. `Yekeäleer ner efve®Åeesieer, efvejeMe Je YeeJeveeØeOeeve ceb[UeRÛeer Deveglheeokeâ peerJeveheæleer Deens' Ùee Je DeMee ØekeâejÛeer YekeäleerÛeer eEveoe keâjCeejs Yeefkeäleceeiee&Ûes cenòJe DeesUKeleer}. ~~33~~

yeæefÛe nesleer cegceg#e ~ cetKe& nesleer Deefle o#e ~ DeYekeäleefÛe heeJeleer cees#e ~ YeefkeäleceeieX ~~34~~ pes yeæ Deensle (o. 5 me. 7) les cegceg#eg nesleer} (o. 5 me. 8) cetKe& Deehe}e cetKe&heCee mees[tve lees ve keâjCÙeeefJe
veevee oes
7

(o. 1 me. 1)

ieleer efceUs}. peerJeYeeJeeÛeer DeOeesieleer Leebyetve yeÇÿeYeeJeeÛeer Gòece ieleer Øeehle nesF&}. ~~35~~

veevee OeeskeWâ osnyegæerÛes ~ veevee eEkeâle mebosneÛes ~ veevee GÉsie mebmeejeÛes ~ veemeleer ßeJeCeW ~~36~~ `ceer osn Deens' Ùee osnyegæercegUs peerJee}e Deveskeâ og:Kes, Ùeelevee, mebkeâšs Je ÚU meesmeeJes }eieleele. les ßeJeCeecegUs peeCeJeCeej veenerle. JÙeJenej Je hejceeLe& ÙeeefJe
Ssmeer ÙeeÛeer Heâ}ßegleer ~ ßeJeCeW Ûegkesâ DeOeesieleer ~ ceveeme nesÙe efJeßeebleer ~ meceeOeeve ~~37~~ Demes Ùee «ebLeeÛÙee ßeJeCeeÛes HeâU Deens. lÙeecegUs DeOeesieleer šUtve Devle:keâjCe Meeble Je le=hle nesles. ~~37~~

peÙeeÛee YeeJeeLe& pewmee ~ leÙeeme }eYe lewmee ~ celmej Oejer pees hegbmee ~ leÙeeme leWefÛe Øeehle ~~38~~ hejbleg lÙeemee"er «ebLe Je «ebLeeleer} efJe
(o. 1 me. 1)

8

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

oMekeâ heefn}e : mleJeveeÛee meceeme ogmeje : ieCesMemleJeve ~~ ßeerjece meceLe& ~~ Ô veceesefpeieCeveeÙeskeâe ~ meJe&efmeefæHeâUoeÙeskeâe ~ De%eeveYjebefleÚsokeâe ~ yeesOe¤hee ~~1~~ ØeCeJeeÛÙee De#ejeke=âleerle pÙeeÛÙee ¤heeÛeer keâuhevee keâjlee Ùesles DeMee ßeer ieCeveeÙekeâe, leg}e Jebove Demees. legPÙee Gheemevesves meJe& ØekeâejÛÙee efmeæeRÛes HeâU efceUles. cegKÙelJeeves peerJe Je yeÇÿe nŸeebÛes SskeäÙe efmeæ nesles. De%eeve Je Yeüce veenermes nesleele. yeesOe cnCepes %eeve nsÛe legPes Kejs mJe¤he Deens. ~~1~~

ceeefPeÙes DeblejeR YejeJeW ~ meJe&keâeU JeemleJÙe keâjeJeW ~ cepe JeeimetbvÙeeme JeoJeeJeW ~ ke=âheekeâše#eWkeâ¤veeR ~~2~~ ceePÙee Devle:keâjCeele melele JÙeehetve jentve let ceePÙeekeâ[s ke=âhee°erves hene. Deelce¤heeves let ceePÙee `JeeCeerÛeer JeeCeer' (hene kesâve Ghe.) DemeuÙeeves ceePeer JeeCeer mJeleb$eheCes keâenerÛe yees}t Mekeâle veener. legPÙee meòesJej efle}e yees}CÙeeÛes meeceLÙe& os. ~~2~~

legefPeÙes ke=âhesÛesefve yeUW ~ efJelegUleer YjebleerÛeeR he[UW ~ DeeefCe efJeÕeYe#ekeâ keâeUW ~ oemÙelJe keâerpes ~~3~~ legPeer ke=âhee PeeuÙeeveblej ceePÙee Devle:keâjCeeJejer} YeüceeÛes heehegõs efveIetve peeleer}. meJe& efJeÕee}e «eemeCeeje ØelÙe#e keâeU megæe ceePeer mesJee keâjer}. F&Õej keâeUeÛee keâeU Deens. ieCeheleer¤he F&MeeÛeer ke=âhee Pee}er keâer Flej meJeeËÛes meeceLÙe& legÛÚ Deens. «ebLe hetCe& nesF&heÙeËle keâeUeÛeerner ceePÙeeJej meòee Ûee}Ceej veener. ~~3~~

Ùesleeb ke=âhesÛeer efvepe G[er ~ efJeIveW keâebheleer yeeheg[eR ~ nesTefve peeleer osMeOe[er ~ veececee$eW ~~4~~ legPÙee ke=âhesves G[er Ieele}er keâer efyeÛeejer efJeIves LejLej keâehet }eieleele. ceePÙee «ebLejÛevesÛÙee keâeÙee&le leer Dee[Jeer ÙesCeej veenerle. kesâJeU legPes veeJe Iesle}s lejer leer otjJej heUtve peeleele. ~~4~~

cnCeewve veeceW efJeIvenj ~ Deecne DeveeLeebÛeW ceensj ~ Deeefo keâ¤veer njernj ~ Decej Jebefoleer ~~5~~ cnCetveÛe leg}e efJeIvenj cnCeleele. Deecner legPÙeeJeeÛetve DeveeLe Demetve letÛe DeeceÛee DeeOeej Deensme. let ØelÙe#e hejcesÕej DemeuÙeeves ßeerefJe
JebotefveÙeeb cebieUefveOeer ~ keâeÙe& keâefjleeb meJe&efmeæer ~ DeeIeele De[LeeUW GheeOeer ~ yeeOetb mekesâvee ~~6~~ meJe& ceebieuÙeeÛee let mebÛeÙeÛe Deensme. leg}e Jebove keâ¤ve keâesCelÙeener keâeÙee&}e DeejbYe kesâ}e Demelee les efmeæer}e peeles. lÙee keâeÙee&le Ieeleheele, De[ÛeCeer Je vemelÙee keâškeâšer efvecee&Ce nesle veenerle. legPÙee mcejCeeble DeejbYe}s}s keâce& pemes nesles lemes les hetCe&Ûe Demeles. keâejCe let hetCe& Deensme.~~6~~

peÙeeÛeW Dee"efJeleeb OÙeeve ~ Jeešs hejce meceeOeeve ~ ves$eeR efjIeesefveÙeeb ceve ~ heebiegUs meJeeËieeR ~~7~~ pÙeeÛÙee meiegCe cetleeaÛes OÙeeve (¤he) vegmeles Dee"Je}s lejer Devle:keâjCe Je=òeerÛes mecÙekedâ DeeOeeve cnCepes meceeOeeve nesles. leer lÙee OÙeeveeves Meeble nesles. Devle:keâjCe Je=òeer [esàÙeeletve yeensj he[tve lÙeeÛÙee ¤hee}e efKeUtve jneles. efleÛes ceveesJe=òeer, yegefæJe=òeer Je DenbJe=òeerÛes JÙeeheej Leebyeleele. Skeâ efÛeòeJe=òeerÛe OÙeevee}e Oe¤ve yemeles. OÙeeveekeâej nesTve jenles. (hene– levegÛeleg°Ùe efvejmeve.) ~~7~~

meiegCe ¤heeÛeer šsJe ~ ceene }eJeCÙe }eIeJe ~ ve=lÙe keâefjleeb mekeâU osJe ~ lešmle nesleer ~~8~~ ßeer iepeeveveeÛes ¤he DelÙeble osKeCes Demetve lÙeeÛÙee ne}Ûee}er menpe Je ÛeheUlesves nesleele. efJeefMe° Mew}erves lees ve=lÙe

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

9

(o. 1 me. 2)

ke⤠}eieleeÛe meJe& osJe lÙee DeeefJe
meJe&keâeU ceoesvcele ~ meoe DeeveboW [gu}le ~ n®
YeJÙe¤he efJeleb[ ~ Yeercecete|le ceene ØeÛeb[ ~ efJemleerCe& cemlekeâeR Gob[ ~ eEmeOetj Ûee|Ûe}e ~~10~~ ßeer iepeeveveeÛes SketâCe oMe&ve YeJÙe Deens. lÙeeÛes nòeerÛes cegKe JesieUsÛe efomeles. (efJeleb[-efJelegb[-efJehejerle legb[-JesieUs cegKe) cetleea Heâej ØeÛeb[ Je ye}ob[ efomeles. nòeermeejKÙee cees"Ÿee cemlekeâeJej melele MeWotjeÛee }she }eJe}s}e Demelees. ~~10~~

veevee megiebOe heefjceUW ~ LeyeLeyeeb ieUleer ieb[mLeUW ~ lesLeW Dee}eRr
ceg[eaJe Megb[eob[ mejUs ~ MeesYes DeefYeveJe DeeJeeUW ~ }befyele DeOej efle#eCe ieUs ~ #eCe#Cee cebomelJeer ~~12~~ lÙeebÛeer meeW[ Jeekeâ[er Demetve oele mejU Deensle. cemlekeâeJej ieb[mLeUeÛee GbÛeJeše MeesYetve efomele Deens. Kee}Ûee Dees" }eWyelee Demetve lÙeeÛÙee DeCekegâÛeeroej šeskeâeletve nUtnUt ceoœeeJe ieUle jenlees. ~~12~~

Ûeewoe efJeÅeebÛee ieesmeeJeer ~ njmJe }esÛeve les efn}eJeer ~ }Je}efJele Heâ[keâeJeer ~ Heâ[w Heâ[w keâCe&Leehee ~~13~~ lÙeeÛes Ûeewoe efJeÅeebJej mJeeefcelJe Deens. lÙeeble lees DelÙeble kegâMe} Deens. lÙeeÛes yeejerkeâ [esUs ÛeewHesâj heenleele. yeejerkeâ [esUs yegefæceòesÛes Øeleerkeâ mecepe}s peeles. Ûeewoe efJeÅee heg{er}ØeceeCes– 1) Ûeej JesoebÛÙee Ûeej efJeÅee · 4 2) mene JesoebieebÛÙee efJeÅee · 6 SketâCe 14. 3) vÙeeÙe, ceerceebmee, hegjeCes, Oece&MeeŒe · 4 (Jesoebies– hene 1-1-18) lÙeeÛÙee cees"Ÿee keâeveebÛÙee heeàÙee Heâ[d Heâ[d Demee DeeJeepe keâjerle nUtnUt ceeies-heg{s nesle Demeleele. ~~13~~

}

jlveKeefÛele cegiegšeR PeUeU ~ veevee megjbie Heâebkeâleer keâerU ~ kegbâ[}W leUheleer veerU ~ Jeefj peef[}s Pecekeâleer ~~14~~ lÙeeÛee cegiegš jlveebveer ce{efJe}s}e Demetve DelÙeble lespemJeer Deens. lÙee jlveebÛes Deveskeâ jbieebÛes lespe Heâekeâ}s}s Demetve keâeveeleer} kegbâ[}e}e }eJe}suÙee `veer}' veeJeeÛÙee jlveebÛes lespe PeUkeâle Deens. ~~14~~

oble MegYj meöš ~ jlveKeefÛele nscekeâó ~ leÙee leUJešeR he$eW veerš ~ leUheleer }Ieg }Ieg ~~15~~ lÙeeÛes oele heeb{js mJeÛÚ Demetve cepeyetle Deensle. keâheeUeJejer} oesvner GbÛeJešŸeebJej meesvÙeeÛes De}¿ej Demetve lÙeebÛÙee keâe"ebvee yeejerkeâ Iebefškeâe yemeefJeuÙee Deensle. lÙeebÛee efkeâCeefkeâCe Demee DeeJeepe nesle Deens. (keâó · keâš · keâheeUeJejer} GbÛeJešs. nsce · meesves · De}bkeâej. nscekeâó · GbÛeJešŸeeJejer} De}bkeâej) ~~15~~

}JeLeefJele ce}hes oeWo ~ Jesef°le keâó veeieyebo ~ #egõ Iebefškeâe cebo cebo ~ Jeepeleer PeCelkeâejW ~~16~~ lÙeeÛes heesš Leg}Leg}erle Demetve MejerjeÛÙee ne}Ûee}eryejesyej les meejKes ne}les. lÙeeÛÙee keâcejs}e veeieyebOe veeJeeÛee De}*keâej yeebOe}e Demetve lÙeeÛÙee Kee}er} keâe"e}e }eJe}suÙee yeejerkeâ Iebše cebpegU veeo keâjerle Deensle. ~~16~~

ÛelegYeg&pe }byeesoj ~ keâemes keâeefme}e heerleebyej ~ Heâ[kesâ oeWefoÛee HeâCeerJej ~ OegOetkeâej šekeâer ~~17~~ ns iepeevevee, leg}e Ûeej nele Demetve heesš Heâej cees"s Je }byeJeleg&Uekeâej Deens. let efheJeàÙee jbieeÛes jsMeceer JeŒe vesme}s Deensme. legPÙee heesšeJejer} mehe& Hetâlkeâej keâjerle Deens. ~~17~~ (o. 1 me. 2)

10

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

[es}Jeer cemlekeâ efpeJne }eUer ~ Iee}tve yewme}e JeWšeUer ~ GYeejesefve veeefYekeâceUeR ~ škeâcekeâeb heens ~~18~~ lees mehe& Deehe}er HeâCeer [es}Jeerle Demetve peerYe cegKeeyeensj veeÛeJeerle Deens. lees legPÙee veeYeerYeesJeleer JesšesUs Iee}tve HeâCeer Jej keâe{tve škeâcekeâ henele Deens. mehe& ne hebÛeefJe
veevee Ùeeefle kegâMececeeUe ~ JÙeeUheefjÙeble ®Uleer ieUe ~ jlvepeef[le ùoÙekeâceUe ~ Jejer heokeâ MeesYes ~~19~~ legPÙee ieàÙeele Deveskeâ ØekeâejÛÙee Hegâ}ebÛÙee, yeWyeerheÙeËle heesnÛeCeeNÙee ceeUe IeeleuÙee Deensle. yeWyeerJej mehee&Ûes JesšesUs DemeuÙeeves lÙee ceeUe lÙee}e mheMe& keâjerle Deensle. legPÙee ùoÙekeâceUeJej jlveKeefÛele megJeCe&heokeâ MeesYele Deens. ~~19~~

MeesYes HeâjMe DeeCeer keâceU ~ DebkegâMe efle#eCe lespeeU ~ Ùeskesâ keâjeR ceesokeâieesU ~ leÙeeJejer Deefle Øeerefle ~~20~~ Skeâe neleele hejMeg, ogmeNÙeele keâceU, eflemeNÙeeceOÙes lespemJeer Je Oeejoej DebkegâMe MeesYele Demetve ÛeewLÙee neleele Deme}s}e ceesokeâ leg}e Heâej DeeJe[lees. %eeveosJeebveer ceesokeâeJej JesoevleefJeÅesÛes ¤hekeâ kesâ}s Deens. ~~20~~

veš veešŸe keâUe kegâmejer ~ veevee ÚboW ve=lÙe keâjer ~ šeU ce=oebie YejesJejer ~ Gheebie ngbkeâejs ~~21~~ vešebpeJeU peer veešŸeefJeÅee Demeles les keâewMeuÙe legPÙeeheeMeer Deens. let DeefYeveÙeele kegâMe} Deensme. nŸee DeefYeveÙeemen let Deveskeâ ØekeâejÛÙee lee}ebJej ve=lÙe keâjleesme. šeU Je ce=ogbieemeejKeer ve=lÙeeÛeer JeeÅesmegæe legPÙeeYeesJeleer Jeepeleele. letner lÙeele legPee ngbkeâej Yejleesme. (ve=lÙeeÛes Gheebie.) ~~21~~

efmLejlee veeneR Ùeskeâ #eCe ~ ÛeheUefJeMeFË De«eieCe ~ meeefpejer cete|le meg}#eCe ~ }eJeCÙeKeeCeer ~~22~~ leg}e mJemLelee leer keâMeer "eTkeâ veener. let ÛeheUebceOÙes meJeeËle ÛeheU Deensme. }eJeCÙeeÛeer KeeCe Deme}s}er legPeer cetleea cees"er }esYemeJeeCeer efomeles. ~~22~~

®CePegCeeb Jeepeleer veshegjW ~ Jeebkeâer yeesYeešleer iepejW ~ IeeieefjÙeebmeefnle ceveesnjW ~ heeG}W oesefve ~~23~~ legPÙee heeT}eleer} vethegjebÛee ®CePegCe veeo neslees. JeekeäÙeebÛee cees"e DeeJeepe Ùeslees. IeeieNÙee Iee}tve ve=lÙe keâjCeejer legPeer oesve heeT}s cevee}e ceesntve šekeâleele. ~~23~~

F&ÕejmeYesmeer Dee}er MeesYee ~ efoJÙeebyejebÛeer Heâebkeâ}er ØeYee ~ meeefnlÙeefJeMeFË& megu}Yee ~ De° veeÙekeâe nesleer ~~24~~ legPÙeecegUs osJemeYes}e cees"er MeesYee Ùesles. legPÙee efoJÙe heerleebyejeÛes lespe meJe& meYesle hemejles. Ie=leeÛeer, efle}esòecee, GJe&Meer, jbYee, cesvekeâe, megkesâMeer, cebpegIees
Ssmee meJeeËieW megbo® ~ mekeâU efJeÅeebÛee Deeie¤ ~ lÙeemeer ceePee vecemkeâe¤ ~ mee°ebie YeeJeW ~~25~~ Demee let meJeeËiemegboj, meJe& efJeÅeebÛes ceensjIej Demetve leg}e ceer MejerjeÛÙee Dee"ner Debieebveer YeeJehetCe& vecemkeâej keâjerle Deens. De° Debies– ieg[Ies, heeG}s, nele, Úeleer, yegæer, cemlekeâ, JeeCeer, [esUs; eEkeâJee oesve ieg[Ies, oesve nele, oesve heeÙe, JeeÛee Je ceve. ~~25~~

OÙeeve ieCesMeebÛeW Jee|Celeeb ~ ceefleØekeâeMe nesÙes Yjeblee ~ iegCeevegJeeo ßeJeCe keâefjleeb ~ JeesUs mejmJeleer ~~26~~ ßeerieCesMeeÛÙee cetleeaÛes Demes YeeJehetCe& JeCe&ve keâjCeeNÙee cetKee&ÛÙee megæe yegæerle %eeveeÛee GoÙe nesF&}. lÙeeÛÙee iegCeevegJeeoebÛes ßeJeCe kesâ}s lej mejmJeleer ØemeVe nesles. ~~26~~

peÙeemeer yeÇÿeeefokeâ Jebefoleer ~ lesLeW ceeveJe yeeheg[s efkeâleer ~ Demees ØeeCeer ceboceleer ~ lesneR ieCesMe eEÛeleeJee ~~27~~ ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

11

(o. 1 me. 2)

yeÇÿeosJe megæe pÙee}e Jebove keâjlees lÙee}e #egu}keâ ceeveJeeves Jebove kesâ}s lej lÙeeble veJe} les keâeÙe! leelheÙe& Demes keâer pÙeeÛeer yegæer cebo Deens lÙeeves ßeerieCesMeeÛÙee ¤heeÛes eEÛeleve keâjeJes. les ¤he heneJes, meebieeJes, SskeâeJes Je ieeJes. ~~27~~

pes cetKe& DeJe}#eCe ~ pes keâeb nerCeentefve nerCe ~ les efÛe nesleer o#e ØeefJeCe ~ meJe&efJeMeFË ~~28~~ pes kegâ}#eCeer, cetKe&, yegæerves Deleer n}keäÙee opee&Ûes Demeleele lesner ßeerieCesMe¤heeÛÙee eEÛeleveeves peerJeveeJeMÙekeâ meJe& efJeÅeeble heejbiele Je Ûelegj nesleele. ~~28~~

Ssmee pees hejce meceLe& ~ hetCe& keâjer ceveesjLe ~ meØeÛeerle YepevemJeeLe& ~ keâu}ew Ûeb[er efJeveeÙeskeâe ~~29~~ Demee ßeerieCesMe meJe&Meefkeäleceeve Demetve YekeäleebÛes meJe& ceveesjLe hetCe& keâjCÙeeme meceLe& Deens. lÙeeÛeer Gheemevee keâjCeeNÙeebvee lemee ØelÙe#e DevegYeJe Ùeslees. keâef}Ùegieele Ûeb[er Je ieCeheleer nŸee osJelee }Jekeâj ØemeVe nesleele. ~~29~~

Ssmee ieCesMe cebieUcetleea ~ lees cÙeeb mleefJe}e ÙesLeeceleer ~ JeebÚdÙee Oe¤efve efÛeòeeR ~ hejceeLee&Ûeer ~~30~~ DeMee nŸee cebie}cetleea ßeerieCesMeeÛes ceer cees#eeÛÙee Dehes#esves ceePÙee yegæerÛÙee kegâJeleerØeceeCes JeCe&ve kesâ}s Deens. nŸee meceemeele ßeeriepeeveveeÛÙee meiegCe¤heeÛes JeCe&ve meceLeeËvee DeefYeØesle efomeles. ßeer %eeveosJeebØeceeCes lÙeebveer lÙeeÛÙee DeJeÙeJeebJej leòJe%eeveeÛeer ¤hekesâ yemeJe}s}er veenerle. celeceleeblejebÛÙee keâuhevee kesâ}suÙee veenerle. mleJeveebÛÙee oMekeâeble meiegCeeÛes ØeeyeuÙe DemeCes mJeeYeeefJekeâ Deens. keâejCe efveieg&CeeÛes mleJeve keâjlee Ùesle veener. ~~30~~ Fefle ßeeroemeyeesOes ieg®efMe<ÙemebJeeos ‘ieCesMemleJeveveece’ meceeme ogmeje ieg®efMe<ÙemebJeeoelcekeâ ßeeroemeyeesOe ¢ee «ebLeeleer} `ieCesMemleJeve' veeJeeÛee ogmeje meceeme meceehle

(o. 1 me. 2)

12

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

oMekeâ heefn}e : mleJeveeÛee meceeme eflemeje : MeejoemleJeve ~~ ßeerjece meceLe& ~~ Ùee meceemeele meceLeeËveer Deeflemet#ce ceeÙee¤he MeejosÛeer efJeefJeOe¤hes eEkeâJee mlej cees"Ÿee Kegyeerves ceeb[}s Deensle. ceeÙesmen DeÉwle nŸee MeebkeâjceleeÛes meceLe& ns keâój meceLe&keâ Deensle. lÙeecegUs Yeüce, DeOÙeeme, efJeJele& FlÙeeoer heefjYee
Deeleeb Jeboerve Jesoceelee ~ ßeerMeejoe yeÇÿemeglee ~ MeyocetU JeeiosJelee ~ ceenb ceeÙee ~~1~~ ßeerieCesMeebvee vecemkeâej Demees. efpeÛÙeeheemetve Jeso Øeieš Pee}s, peer yeÇÿeeJej DeOÙemle Deens Je peer Meyoebvee pevcee}e Iee}Ceejer JeeiosJelee Deens efle}e ceer Jebove keâjerve. yeÇÿe, cetUceeÙee, iegCeceeÙee, F&Õej, pe[ceeÙee Demee ÂMÙe me=°erÛee Glheefòe›eâce MeeŒe meebieles. lÙeecegUs yeÇÿeosJe, efJe
pes G"leer Meyoebkegâj ~ Jeos JewKejer Deheej ~ peW MeyoebÛeW DeYÙeeblej ~ Gkeâ}tve oeJeer ~~2~~ Meejoe¤he ØeeCeMekeäleer OJeefve¤heeves mJejÙev$eeletve yeensj he[tve Tj, kebâ", efMej, efpeJnecetU, oele, veekeâ, Dees" Je

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

13

(o. 1 me. 3)

leeUt DeMee Dee" ef"keâeCeer DeeoUtve mJej JÙeÀeveeefo De#ej¤he nesles. DeMee Deveskeâ De#ejebÛes Meyo, MeyoebÛeer JeekeäÙes F. Øekeâejs JeeCeer Deveskeâ Øekeâejs Deveskeâ efJe
pes ÙeesefieÙeebÛeer meceeOeer ~ pes Oeeefj°ebÛeer ke=âleyegæer ~ pes efJeÅee DeefJeÅee GheeOeer ~ lees[tve šekeâer ~~3~~ OÙeelee OÙeeveeÛÙee meneÙÙeeves OÙesÙeekeâej keâjCÙeeÛÙee meceeOeermee"er peer efÛeòeJe=efòeefvejesOeeÛeer ke=âleer keâjeJeer }eieles lÙee ke=âleer}e DeeJeMÙekeâ leer Mekeäleer MeejosÛeer Demeles. OewÙe&Jeeve heg®
pes ceeneheg®
pes cenbleebÛeer Meebleer ~ pes F&ÕejeÛeer efvepe Mekeäleer ~ pes %eeefveÙeebÛeer efJejkeäleer ~ vewjeMeMeesYee ~~5~~ mebleebvee pees MeevleerÛee DevegYeJe Ùeslees lees Je=efòe¤he Demelees. F&Õej meJe&Meefkeäleceeve Deens. leer lÙeeÛeer Mekeäleer MeejosÛeerÛe. Deelce%eeveer cenelcÙeebÛÙee efvejhes#elescegUs lÙeebÛÙee JewjeiÙee}e peer MeesYee Ùesles leer MeejosÛeerÛe. keâejCe JewjeiÙe ner Je=òeerÛe Deens. ~~5~~

pes Deveble yeÇÿeeb[W Ie[er ~ }erUe efJeveesosefÛe cees[er ~ DeeheCe Deeefoheg®
pes ØelÙe#e heeneleeb Dee[Us ~ efJeÛeej Iesleeb lejer vee[Us ~ peÙesÛee heej ve keâUs ~ yeÇÿeeefokeâebmeer ~~7~~ efle}e veeceW Je ¤heW DemeuÙeeves leer [esUe F. ØeceeCeebveer cnCepes %eeveWefõÙeebveer efomeles. hejbleg Deefmle, Yeeefle Je efØeÙe¤heeves efleÛee efJeÛeej ke⤠}eie}s lej efleÛee yeeOe neslees. keâejCe ns leerve Deveg›eâces meled, efÛeled Je DeeveboeÛÙee heesšele meeceeJe}s}s Deensle. cnCepes yeÇÿe¤he Deensle. kesâJeU veeces Je ¤hes nŸeebÛÙee DeeOeejeves leer efpeJeble jenles. Deefmle, Yeeefle, efØeÙelJeeÛes efvekeâ
pes meJe& veeškeâDebleke&âUe ~ peeCeerJe mHetâe|le efvece&Ue ~ peÙesÛesefve mJeevebomeesnUe ~ %eeveMekeäleer ~~8~~ nŸee peieõthe veeškeâeÛeer met$eOeej Je Ûee}keâ Meejoe Deens. Megæ peeCeerJe ns efleÛesÛe mJe¤he Deens. %eeveeÛÙee MekeäleercegUs pes `ceer Deevebo¤he Deens' Demes Je=efòe%eeve nesles lees DeeveboeslmeJe efleÛeeÛe Demelees. menpeeJemLesle DeeveboevegYeJee}ener menpelee Demeles. lÙeeÛee JesieUsheCeeves DevegYeJe Ùesle veener. ~~8~~

(o. 1 me. 3)

14

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

pes }eJeCÙemJe¤heeÛeer MeesYee ~ pes hejyeÇÿemetÙee&Ûeer ØeYee ~ pes MeyoeR Jeoesefve GYee ~ mebmeej veemeer ~~9~~ ßeerke=â
pes cees#eefßeÙee ceenecebieUe ~ pes me$eeJeer peerJevekeâUe ~ pes melJe}erUe megmeerleUe ~ }eJeCÙeKeeCeer ~~10~~ DelÙeble cebie}ceÙe Deme}s}er `cees#e¤he mebheòeer' ner mebkeâuhevee MeejosÛeer Deens. keâejCe cees#e yebOevemeehes#e Deens. efvelÙecegkeälee}e cees#e kegâ"}e? peerJeve ns meesUe keâ}ebÛes Demeles. heebÛe %eeveWefõÙes, heeÛe keâceXefõÙes, heeÛe ØeeCe Je Devle:keâjCe, nŸee meJeeËvee Ûeslevee osCeejer Meejoe ner peCet melejeJeer keâ}e Deens. F&Õej Megæ meòJeiegCeeÛee Demelees. F&Õejer }er}e nŸee efleÛÙeeÛe Demeleele. cetUceeÙee¤he Meejoe peieleeÛee ieeWOeU vemeuÙeeves Meeble Demeles. MeebleheCeecegUs efleÛes meeQoÙe& Keg}tve efomeles. DeLeJee pe} nŸee Yetleele yeÇÿe censMe¤heeves jneles lesJne ef$ehejmegvojer¤he Meejoe Meebleer nŸee MekeäleerÛÙee ¤heeves jneles. (ef$ehegj megbojer mlees$e ›eâ. 14) ~~10~~

pes DeJeskeäle heg®
pes hejceeLe&ceeieeAÛee efJeÛeej ~ efveJe[tve oeJeer meejemeej ~ YeJeeEmeOetÛee hew}heej ~ heeJeJeer MeyoyeUW ~~12~~ MeejosÛÙee MeyoMekeäleercegUs hejceeLe&MeeŒe leÙeej Pee}s Demetve lÙeeble meej keâeÙe Je Demeej keâeÙe nŸeeÛee mhe° efveJee[e kesâ}e Deens. lÙeeÛes DeeOeejeves YeJemeeiej lejlee Ùeslees. ~~12~~

Ssmeer yengJes
leeRneR JeeÛee DeblejeR Dee}W ~ leW JewKeefjÙee Øeieš kesâ}W ~ cnCeewve keâle&glJe efpelegkeWâ pee}W ~ leW MeejoeiegCeW ~~14~~ les Ûeej Øekeâej Demes. heje, heMÙevleer Je ceOÙecesletve Deveg›eâces ÙesCeejs Meyo JewKejer JeeCeer Øeieš keâjles. cnCetve MeyomeeceLÙee&ves pes pes Ie[les (keâle=&lJe) les les MeejoscegUs nesÙe. ~~14~~

pes yeÇÿeeefokeâebÛeer peveveer ~ njernj peÙesheemegveer ~ me=ef°jÛevee }eskeâ efleveer ~ efJemleej peÙesÛee ~~15~~ leer yeÇÿeosJeeÛeer ceelee Demetve ßeerefJe
pes hejceeLee&ÛeW cetU ~ veeblejer meodefJeÅeeefÛe kesâJeU ~ efveJeeble efvece&U efve§eU ~ mJe¤heefmLeleer ~~16~~ cees#ekeâejkeâ DeOÙeelceMeeŒe ns MeejosÛesÛe ¤he Demetve lÙee MeeŒeecegUs meeOekeâe}e Meeble, heeJeve Je De{U DeMeer DeelceefmLeleer Øeehle nesles. ~~16~~

pes ÙeesefieÙeebÛes OÙeeveeR ~ pes meeOekeâebÛes eEÛeleveeR ~ pes efmeæebÛes Deble:keâCeeA ~ meceeefOe¤heW ~~17~~ Ùeesieer }eJeerle Deme}s}s OÙeeve, %eeveceeieea keâjerle Deme}s}s eEÛeleve Je efmeæebÛÙee DevegYeJeele Deme}s}er meefJekeâuhe meceeOeer ner MeejosÛeer ¤hes nesle. ~~17~~

pes efveieg&CeeÛeer JeesUKeCe ~ pes DevegYeJeeÛeer KetCe ~ pes JÙeehekeâheCeW mebhetCe& ~ meJeeË IešeR ~~18~~ ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

15

(o. 1 me. 3)

efveieg&Ce yeÇÿeeÛeer Meyoeves DeesUKe keâ¤ve osCÙeeÛes keâece Meejoe keâjles. `ce}e yeÇÿeeÛee DevegYeJe Dee}e' ns Je=efòe%eeve Meejoe¤he Deens. les yeÇÿe JÙeehekeâ Demetve meJe& pe[-peerJeebvee les JÙeehetve Demeles. ~~18~~

MeeŒeW hegjeCeW Jeso ßegefle ~ DeKeb[ peÙesÛeW mleJeve keâefjleer ~ veevee ¤heeR peÙesmeer mleefJeleer ~ ØeeefCecee$e ~~19~~ mene MeeŒes, De"je hegjeCes, Ûeej Jeso Je ßegefleJeÛeves pes pes keâener meebieleele les meebieCes eEkeâJee %eeve MeejoeceÙe Demeles. leer meJe& MeejosefMeJeeÙe keâener yees}le veenerle. DeKeb[ efleÛeer mlegleer keâjleele. meJe& ØeeCÙeebvee pes pes nJes Demeles les les efleÛesÛe ¤he Demeles. meJe& ØeeCeer DeMee jerleerves melele efleÛes Yepeve keâjleele. Deenejemee"er DeVe, efveõsmee"er Yetceer, hejmhejebÛes YeÙe Je mebYeesieemee"er pees[eroej ner meJe& MeejosÛeer ¤hes Deensle. meJe& ØeeCÙeebvee leer nJeer Demeleele. mene MeeŒes– hetJe&ceerceebmee, Gòejceerceebmee, vÙeeÙe, meebKÙe, JewMesef
pes JesoMeeŒeebÛeer ceefncee ~ pes efvejesheceeÛeer Ghecee ~ peÙeskeâefjleeb hejceelcee ~ SsmeW yeesef}pes ~~20~~ JesoMeeŒeebÛes ceenelcÙe MeejoscegUsÛe Deens. yeÇÿe SkeâcesJe DeefÉleerÙe DemeuÙeecegUs lÙee}e keâesCeeÛeer Ghecee oslee Ùesle veener. heCe `les Gheceejefnle Deens' Demes lÙeeÛes ceenelcÙe MeejoscegUsÛe meebielee Ùesles. MeejosÛes efJeÕe veeveeYesoebveer Yej}s}s DemeuÙeeves lÙeeble Ghecee Je GhecesÙe Demee Yeso MekeäÙe Deens. lÙeeJe¤ve leled efvejhes#e yeÇÿeeÛeer keâuhevee keâjlee Ùesles. Meejoe¤he ceeÙee keâefuhele Deens. keâefuhelee}e DeefOe‰eve DemelesÛe. (Goe. keâefuhele Ûeeboer}e ÛekeâekeâCeeNÙee eEMeheerÛes) cnCetve keâefuhele ceeÙesJe¤ve hejceelce¤he yeÇÿeeÛeer keâuhevee keâjlee Ùesles. ~~20~~

veevee efJeÅee keâUe efmeæer ~ veevee efve§eÙeeÛeer yegæer ~ pes met#ce JemletÛeer Megæer ~ %eshleercee$e ~~21~~ Deveskeâ efJeÅee, keâ}e, efmeæer, `nsÛe yejesyej Deens' FlÙeeoer Øekeâejs efve§eÙe keâjCeejer yegæer, %eeve¤he Deme}suÙee (%eefhlecee$e) met#ce yeÇÿeeÛee MeesOe IesCÙeeÛes meeceLÙe& efleÛesÛe Deens. ~~21~~

pes nefjYekeäleebÛeer efvepeYekeäleer ~ Deblejdevf e‰ebÛeer DeblejefmLeleer ~ pes peerJevcegkeäleebÛeer cegkeäleer ~ meeÙeespÙelee les ~~22~~ efJe
pes Deveble ceeÙee Jew
peW peW °erveW osefKe}W ~ peW peW MeyoW JeesUefKe}W ~ peW peW ceveeme Yeeme}W ~ eflelegkeWâ ¤he peÙeWÛes ~~24~~ pes [esàÙeeves efome}s, Meyoeves pÙeeÛes %eeve Pee}s Je cevee}e pes peeCeJe}s les MeejosÛes ¤he Demeles. ~~24~~

mleJeve Yepeve Yeefkeäle YeeJe ~ ceeÙesJeebÛetve veeneR "eJe ~ Ùee JeÛeveeÛee DeefYeØeeJe ~ DevegYeJeer peeCeleer ~~25~~ mlegleer keâjCes, Yepeve cnCeCes, YeeJehetCe& Yekeäleer FlÙeeoer meJeeËle Meejoe¤he ceeÙee Demeles. pes DeOÙeelce MeeŒe peeCeleele lÙeebÛÙeeÛe ns }#eele Ùesles. mleJeveeÛes Meyo, pÙeeÛes mleJeve keâjeJeÙeeÛes les meiegCe owJele Je mleJeve keâjCeeje peerJe ner meJe& ceeefÙekeâ Deensle! YepeveeÛes DeYebie, pÙeeÛes Yepeve keâjeJeÙeeÛes lees osJe Je DeYebie cnCeCeejer JeeCeer ner meJe& ceeefÙekeâ Deensle. YeeJe ne Devle:keâjCeeÛee efJekeâej Deens. yeÇÿe efvee|Jekeâej Deens. cnCetve nŸee meJeeËÛee Éwleele Je ef$ehegšerle meceeJesMe neslees. hebÛeoMeerkeâej nŸee meJee&}e MeeŒeerÙe Éwle cnCeleele. meeceevÙe Gheemekeâebvee DeMeer yees}Ceer DeeJe[le veenerle. heCe pÙeebvee `ceer (o. 1 me. 3)

16

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

osJe Deens' DeMeer efve§e} DeelceefveJesove Yekeäleer meeOÙe Pee}er Deens (oe. yees. 12-5) les nŸee yees}CÙeeleer} jnmÙe peeCeleele. ~~25~~

cnCeewefve Leesjentefve Leesj ~ pes F&ÕejeÛee F&Õej ~ leÙesmeer ceePee vecemkeâej ~ leoebMeWefÛe Deeleeb ~~26~~ DeMeer ner ceeÙee meJeeËle ßes‰ Demetve leer F&ÕejeÛeer F&Õej Deens. `ceer' efleÛeeÛe DebMe Demetve leer DebMeer Deens. efle}e ceer vecemkeâej keâjlees. (pÙeeÛes DebMe he[leele lees DebMeer) ~~26~~ Fefle ßeeroemeyeesOes ieg®efMe<ÙemebJeeos ‘MeejoemleJeveveece’ meceeme eflemeje ieg®efMe<ÙemebJeeoelcekeâ ßeeroemeyeesOe ¢ee «ebLeebleer} `MeejoemleJeve' veeJeeÛee eflemeje meceeme meceehle

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

17

(o. 1 me. 3)

oMekeâ heefn}e : mleJeveeÛee meceeme ÛeewLee : ieg®mleJeve ~~ ßeerjece meceLe& ~~ `cnCetve peeCelesefve ieg® Yeefpepes ~ lesCeW ke=âlekeâeÙe& nesFpes ~ keâer cetUeEmeÛeves menpes ~ MeeKee heu}Je meblees
Deeleeb meodieÏ® JeCe&Jesvee ~ pesLeW ceeÙee mheMeeX mekesâvee ~ leW mJe®he cepe De%eevee ~ keâeÙes keâUW ~~1~~ Meejoshee"eshee" ßeerieg¤bÛes JeCe&ve ke⤠cnš}s lej les HeâejÛe keâ"erCe Jeešles. pÙee meeOeveebveer lÙeebÛes JeCe&ve keâjeJes leer meJe& ceeefÙekeâ Demeleele Je ceeÙesÛee ßeerieg¤¤he yeÇÿee}e mheMe&ner nesle veener! ceer De%eeveer lÙeebÛes keâmes JeCe&ve keâjCeej? ~~1~~

ve keâUs ve keâUs vesefle vesefle ~ SsmeW yees}lemes ßegleer ~ lesLeW cepe cetKee&Ûeer celeer ~ heJee[s} keâes"W ~~2~~ ßeerieg¤¤he yeÇÿe heeÛe %eeveWefõÙeebveer keâUle veener. veT ØeceeCeebveer keâUle veener (mJemebJesÅe). ßegleerves lÙeeÛee MeesOe IesCÙeeÛee ØeÙelve kesâ}e Demelee `ns yeÇÿe veener, ns yeÇÿe veener' DeMee jerleerves lÙeeÛee Oeeb[esUe Ieslee Ieslee leer ocetve ies}er. ceer lej cetKe&Ûe DemeuÙeeves ce}e lÙeeÛes %eeve keâmes nesCeej? ~~2~~

cepe ve keâUs ne efJeÛee® ~ ogNntefve ceePee vecemkeâe® ~ ieg®osJee hew}hee¤ ~ heeJeJeeR cepe ~~3~~ nŸee mebyebOeele ce}e keâenerÛe keâUle veener. cnCetve ßeerieg¤bvee lÙeebÛes JeCe&ve ve keâjleeÛe cnCepes lÙeebÛes mJe¤he ve (o. 1 me. 4)

18

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

peeCeleeÛe ceer lÙeebvee Jebove keâjlees. ns ßeeriegjes, DeeheCeÛe ce}e nŸee ogmlej YeJemeeiejeÛÙee he}erkeâ[s vÙee. ~~3~~

nesleer mleJeveeÛeer ogjeMee ~ legš}e ceeÙesÛee YeJe&mee ~ Deeleeb Demee} lewmes Demee ~ meodieÏ® mJeeceer ~~4~~ ns ßeeriegjes, Deehe}s mleJeve keâjCÙeeÛeer ceer efpeö yeeUie}er Kejer, heCe pÙee ceeefÙekeâ meeceg«eerves mleJeve keâjeJeÙeeÛes leer lÙeemee"er efve®heÙeesieer Deens Demes }#eele DeeuÙeeJej ceeÙesÛÙee ceoleerÛeer DeeMee mees[tve efo}er! ns ßeeriegjes, Deelee Deehe}s mJe¤he pemes Demes} lemes Demetos. `yeÇÿeefJeod yeÇÿewJe YeJeefle' (cegb[keâ 3-2-9) yeÇÿeJesòee yeÇÿeÛe neslees. yeÇÿeemeejKee nesle veener. ßeerieg¤ yeÇÿeJesòes DemeuÙeeves yeÇÿeÛe Demeleele. yeÇÿe¤he Demeleele. ~~4~~

ceeÙesÛÙee yeUs keâjerve mleJeve ~ SsmeW JeebefÚle nesleW ceve ~ ceeÙee pee}er }pÙeeÙeceeve ~ keâeÙe keâ¤b ~~5~~ ceeÙesÛÙee ceoleerves Deehe}s mleJeve keâjCÙeeÛeer FÛÚe Oej}er nesleer Kejer, heCe ceeÙeeÛe }epetve Ûetj PeeuÙeeves Deyees} Pee}er. efleÛÙee Mekeäleerves yees}Ceejer ceePeer JeeCeer Deelee keâeÙe yees}Ceej? Deelee keâesCeleeÛe GheeÙe Gj}e veener. ~~5~~

veeleg[s cegKÙe hejceelcee ~ cnCeewefve keâjeJeer }eies Øeeflecee ~ lewmee ceeÙeeÙeesieW ceefncee ~ JeCeeave meodieÏ®Ûee ~~6~~ efveieg&Ce efvejekeâej yeÇÿe (cegKÙe hejceelcee) mJemebJesÅe Demeles. cnCetveÛe lÙeeÛeer SKeeÅee cetleeaceOÙes keâuhevee keâjeJeer }eieles. le[pees[ mJeerkeâejeJeer }eieles. lÙeeÛeØeceeCes Deelee lÙee yeÇÿe¤he ßeerieg¤bÛeer Mejerjele keâuhevee keâ¤ve lÙeebÛes ceenelcÙe meebiesve. cee$e ceeÙesÛeer ce}e vekeäkeâerÛe ceole efceUs}. ~~6~~

DeeheuÙee YeeJeemeeefjKee ceveeR ~ osJe Dee"JeeJee OÙeeveeR ~ lewmee meodieg® ne mleJeveeR ~ mleTb Deeleeb ~~7~~ DeeheuÙee YeeJeevegmeej ßeerjeceemeejKÙee osJeeÛes pemes OÙeeve keâjeJes lÙeeØeceeCes Deelee ßeerieg¤bÛeer osnele keâuhevee keâ¤ve Deelee mlegleer keâjerve. ~~7~~

peÙe peÙee-efpe meodieg®jepee ~ efJeÕebYeje efJeÕeyeerpee ~ hejceheg®
legPeerÙesve DeYeÙebkeâjW ~ DeveeJej ceeÙee ns Jeesmejs ~ pewmeW metÙe&ØekeâeMes DebOeejW ~ heUesve peeÙes ~~9~~ let efMe<Ùeebvee DeYeÙeoeve efo}sme keâer DeveeJej Deme}s}er ceeÙee (cece ceeÙee ogjlÙeÙee– ieerlee) Deesmejles. yeeefOele nesles. metÙe& GieJeuÙeeJej DebOeej ve° neslees lÙeeØeceeCes. ~~9~~

DeeefolÙeW DebOekeâej efveJeejs ~ hejbleg ceeiegleW yeÇÿeeb[ Yejs ~ veermeer peeef}Ùeeb veblejW ~ hegvne keâeUesKeW ~~10~~ heCe nŸee GoenjCeeble cees"erÛe GCeerJe Deens. metÙe& GieJeleeÛe DebOeej ve° neslees ns Kejs. heCe je$e nesleeÛe hegvne lees yeÇÿeeb[ele Ye¤ve jenlees. ~~10~~

lewmee veJns mJeeceerjeJe ~ keâjer pevcece=lÙe JeeJe ~ mecetU De%eeveeÛee "eJe ~ hegmetve šekeâer ~~11~~ ßeerieg¤bÛes lemes veener. DeefJeÅesÛes cetUÛe Úeštve šeketâve les pevcecejCeeÛÙee HesâNÙeeletve keâeÙeceÛes mees[efJeleele. ~~11~~

megJeCeeËÛes }esnes keâebneR ~ meJe&Lee nesCeej veeneR ~ lewmee ieg¤oeme mebosneR ~ he[eWeEÛe vesCes meJe&Lee ~~12~~ heefjmeeves }esKeb[e}e Skeâoe mheMe& keâ¤ve lÙeeÛes meesves PeeuÙeeJej lees hejerme otj Pee}e lejer hegvne lÙee meesvÙeeÛes }esKeb[ nesle veener. lÙeeØeceeCes Skeâoe ieg®ke=âhee Pee}er keâer legš}suÙee De%eeveeÛÙee cegUe}e hegvne Debkegâj Hegâšle veener. De%eeve¤he Yeüce keâeÙeceÛee otj neslees. ~~12~~

keâeb meefjlee iebiesmeer efceUe}er ~ efceUCeer nesleeb iebiee pee}er ~ ceie pejer JesieUer kesâ}er ~ lejer nesCeej veeneR meJe&Lee ~~13~~ }neve Dees{s, Pejs Skeâoe iebies}e efceUe}s keâer lÙeebveener iebieeÛe cnCeleele. veblej hegvne lÙeebvee iebiesheemetve JesieUs keâjlee ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

19

(o. 1 me. 4)

ÙesCes keâOeerÛe MekeäÙe veener. ~~13~~

hejer les meefjlee efceUCeerceeieW ~ JeeneU ceeefvepesle peieW ~ lewmee veJns efMe<Ùe JesieW ~ mJeeceerÛe nesÙes ~~14~~ heCe Jejer} GoenjCener ieg¤-efMe<ÙeebÛes yeeyeleerle GCes "jles! keâejCe lees Dees{e eEkeâJee Peje iebies}e efceUsheÙeËleÛÙee lÙeeÛÙee ØeJeene}e Dees{e eEkeâJee Peje nŸeeÛe veeJeeves DeesUKe}s peeles. efMe<ÙeeÛes lemes veener. efMe<Ùe ßeerieg®mJe¤heele peeTve efceUeuÙeeveblej lÙee efMe<Ùee}ener ßeerieg¤ DemesÛe cnCeleele! leesner ßeerieg¤bÛÙee ÙeesiÙeles}e Øeehle neslees. ~~14~~

hejerme DeeheCeeSsmeW keâjervee ~ megJeCeX }esnes hee}šsvee ~ GheosMe keâjer yengle pevee ~ Debefkeâle meodieg¤Ûee ~~15~~ hejerme }esKeb[eÛes meesves keâjlees heCe lÙee meesvÙee}e heefjmeeÛeer ÙeesiÙelee keâOeerÛe efceUle veener! lÙee meesvÙeeÛee }esKeb[e}e mheMe& Pee}e lej lÙeeÛes meesves nesle veener. heCe ßeerieg¤bÛee oeme Deme}s}e efMe<Ùe cee$e ßeerieg®heoeJej yemetve lÙeeÛÙee efMe<Ùeebvee ßeerieg®heo osT Mekeâlees! ~~15~~

efMe<Ùeeme ieg¤lJe Øeehle nesÙes ~ megJeCex megJeCe& keâefjleeb ve Ùes ~ cnCeewefve Ghecee ve meens ~ meodieϤmeer heefjmeeÛeer ~~16~~ efMe<Ùee}eÛe ieg®lJe efceUle DemeuÙeeves Je meesvÙeeves meesves nesle vemeuÙeeves ßeerieg¤bvee heefjmeeÛeer Ghecee keâceer he[les. lees °evle oslee Ùesle veener. ~~16~~

Gheces ÅeeJee meeiej ~ lejer lees DelÙebleefÛe #eej ~ DeLeJee cnCeeW #eerjmeeiej ~ lejer lees veemes} keâuheebleeR ~~17~~ ßeerieg¤bvee JÙeehekeâlJeecegUs mecegõeÛeer Ghecee ÅeeJeer lej mecegõ Keejš Demelees. ner GCeerJe otj keâjCÙeemee"er lÙeebvee ogOeeÛee mecegõ cnCeeJes lej leesner keâuheeÛÙee MesJešer peieeyejesyej ve° neslees. ßeerieg¤ Decej Demeleele. lÙeecegUs nener °evle oslee Ùesle veener. ~~17~~

Gheces ÅeeJee pejer ces® ~ lejer lees pe[ hee
Gheces cnCeeW ieieve ~ lejer ieieveehejerme leW efveieg&Ce ~ Ùee keâejCeW °eble nerCe ~ meodieg¤me ieieveeÛee ~~19~~ iebYeerj Je JÙeehekeâ DemeuÙeeves DeekeâeMeeÛeer lÙeebvee Ghecee ÅeeJeer lej ieievee}e Meyo ne iegCe DemeuÙeeÛes MeeŒe meebieles. lÙeecegUs les meiegCe "jles. ßeerieg¤ efveieg&Ce Deensle. cnCetve lÙeebvee DeekeâeMeeÛeer Ghecee oslee Ùesle veener. ~~19~~

OeerjheCeW Ghecetb peieleer ~ lejer nsefn KeÛes} keâuheebleeR ~ cnCeewve OeerjlJeeme °ebleeR ~ nerCe JemegbOeje ~~20~~ #ecee ne he=LJeerÛee iegCe DemeuÙeeves ßeerieg¤bvee he=LJeerÛeer Ghecee ÅeeJeer lej leerner keâuheeÛÙee MesJešer pe} leòJeele efJe¤ve peeles. cnCetve DeMee nerve he=LJeerÛeer Ghecee ßeerieg¤bvee osCÙeeÛee Oeerj nesle veener. ~~20~~

Deelee GheceeJee ieYemleer ~ lejer ieYemleerÛee ØekeâeMe efkeâleer ~ MeeŒeW ceÙee&oe yees}leer ~ meodieg¤ DeceÙee&o ~~21~~ metÙe& lespemJeer Je ØekeâeMeceeve DemeuÙeeves lÙeeÛeer ßeerieg¤bvee Ghecee ÅeeJeer lej lÙeeÛee ØekeâeMe lees efkeâleer? Skeâe ceÙee&oshe}erkeâ[s lees heesÛet Mekeâle veener Demes MeeŒe meebieles. ßeerieg¤ DeceÙee&o ØekeâeMeceeve Deensle. les metÙee&men meJe&ØekeâeMekeâ Deensle. efvelÙe ØekeâeMeceeve Deensle. ~~21~~

cnCeewefve GheceW GCee efovekeâj ~ meodieÏ® %eeveØekeâeMe Leesj ~ Deeleeb GheceeJee HeâCeerJej ~ lejer leesner YeejJeener ~~22~~ cnCetve ßeerieg¤bÛeer metÙee&Meer pejener leg}vee nesT Mekeâle veener. JÙeehekeâ, Deveeefo, efvelÙe, melÙe, DeeÅe (Leesj) %eeveØekeâeMe ns ßeerieg¤bÛes mJe¤he Deens. Mes
20

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

Deeleeb Ghecee ÅeeJeW peU ~ lejer leW keâeUeblejeR Deešs} mekeâU ~ meodieg¤¤he leW efve§eU ~ peeCeej veeneR ~~23~~ heeCeer meJeeËÛeer leneve YeeieJetve lÙeebvee mJeÛÚ keâjles cnCetve ßeerieg¤bvee heeCÙeeÛeer Ghecee ÅeeJeer lej keâener keâe}eblejeves keâuheevleer les DeefiveleòJeele efJe}erve nesles. ßeerieg¤ De{U, efvelÙe, DeefJekeâejer Deensle. lÙeebvee peeCes-ÙesCes veener. ~~23~~

meodieg¤meer GheceeJeW Dece=le ~ lejer Decej Oeefjleer ce=lÙehebLe ~ meodieg¤ke=âhee ÙeLeeLe& ~ Decej keâjer ~~24~~ Dece=le DecejlJe osles cnCetve ßeerieg¤bÛeer lÙeeÛÙeeMeer leg}vee keâjeJeer lej jespe Dece=le efheCeejs osJemegæe ce=lÙeghebLeeves peeleele Demes MeeŒe meebieles. ÙeLeeLe& ßeerieg®ke=âhee Pee}er lej peerJe yeÇÿeÛe nesTve lÙeemeejKee Depe, Depej Je Decej neslees. ~~24~~

meodieg¤meer cnCeeJeW keâuhele® ~ lejer ne keâuhevesleerle efJeÛee® ~ keâuheJe=#eeÛee Debefiekeâe® ~ keâesCe keâjer ~~25~~ FÛÚe keâjeJeer les oslees cnCetve keâuhele¤Ûeer ßeerieg¤bvee Ghecee ÅeeJeer lej ßeerieg®ke=âhesves efMe<Ùe efvelÙele=hle PeeuÙeeves FÛÚejefnle neslees. ceie keâuhele¤}e keâesCe efJeÛeejlees? ~~25~~

eEÛelee cee$e veeneRr ceveeR ~ keâesCe hegmes eEÛeleeceCeer ~ keâeceOesvetÛeeR ogYeCeeR ~ efve:keâeceemeer ve }ieleer ~~26~~ efÛebleeJes les oslees lees osCeeje eEÛeleeceCeer Je keâeceOesvet ÙeebÛeer leg}vee lÙeebÛÙeeMeer keâjeJeer lej ßeerieg¤ke=âhee Pee}s}e efve
meodieg¤ cnCeeW }#ceerJeble ~ lejer les }#ceer veeefMeJeble ~ pÙeeÛes ÉejeR Demes efle‰le ~ cees#e}#ceer ~~27~~ ßeerefJe
mJeie&}eskeâ Fbõ mebheleer ~ ns keâeUeblejer efJešbyeleer ~ meodieg¤ke=âhesÛeer Øeehleer ~ keâeUeblejer ÛeUsvee ~~28~~ mJeie&}eskeâ, FbõeÛes JewYeJe ns lej ßeerieg¤bÛÙee heemebiee}ener hegjle veenerle. keâejCe les keâeUeÛÙee DeesIeele ve° nesleele. ßeerieg®ke=âhesves ef$ekeâe}eyeeefOele yeÇÿe Øeehle nesles. les ve° nesCeejs veener. ~~28~~

njernj yeÇÿeeefokeâ ~ veeMe heeJeleer mekeâefUkeâ ~ meJe&oe DeefJeveeMe Ùeskeâ ~ meodieg¤heo ~~29~~ efJe
leÙeemeer Ghecee keâeÙe ÅeeJeer ~ veeefMeJeble me=°er DeeIeJeer ~ hebÛeYeteflekeâ G"e"sJeer ~ ve Ûe}W lesLeW ~~30~~ cnCetve ßeerieg¤bvee keâesCeeÛeerÛe Ghecee oslee Ùesle veener. me=°erleer} ØelÙeskeâ heoeLe& veeefMeJeble Deens. pes pes heebÛeYeeweflekeâ Demeles les les efJeveeMeer DemeuÙeeves lÙeeÛee ßeerieg¤bMeer mebyebOe pees[CÙeeÛee JÙeLe& Kešešeshe ke⤠veÙes. ~~30~~

cnCeewefve meodieg¤ JeCe&Jesvee ~ ns ies nsefÛe ceePeer JeCe&vee ~ DeblejefmLeleerefÛeÙee KegCee ~ Deblee|ve‰ peeCeleer ~~31~~ SketâCe ßeerieg¤bÛes Meyoeves JeCe&ve keâjCes MekeäÙe veener. Denes, nsÛe lÙeebÛes JeCe&ve ceer kesâ}s Deens! Ùee ceePÙee JeCe&veeÛes jnmÙe pes yeÇÿe%eeveer Deensle lÙeebveeÛe keâUs}!! keâejCe Skeâ yeÇÿe%e ogmeNÙee yeÇÿe%eeÛÙee Yee
ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

21

(o. 1 me. 4)

oMekeâ heefn}e : mleJeveeÛee meceeme heeÛeJee : meblemleJeve ~~ ßeerjece meceLe& ~~ meble ns YeejleerÙe meceepeeÛes Yet
Deeleeb Jeboerve meppeve ~ pes hejceeLee&ÛeW DeefOe‰eve ~ peÙeebÛesefve iegnŸe%eeve ~ Øeiešs peveeR ~~1~~ ßeerieCesMee}e Jebove Demees. pÙeebÛee cees#eceeiee&}e cees"e DeeOeej Deens Je pÙeebÛÙeecegUs lÙee ceeiee&Ûeer jnmÙes meeceevÙe }eskeâebvee mecepet }eieleele lÙee mebleebvee Deelee ceer Jebove keâjlees. ~~1~~

pes Jemleg hejce ogu}Ye ~ peÙesÛee De}YÙe }eYe ~ leWefÛe nesÙes megu}Ye ~ meblemebieW keâ¤veer ~~2~~ DelÙeble keâ"erCe Deme}s}e peerJe Je yeÇÿe ÙeebÛÙee SskeäÙeeÛee DevegYeJe lees mebleebÛÙee menJeemeele meeshee neslees. ~~2~~

Jemleg ØeiešefÛe Demes ~ heeneleeb keâesCeemeerÛe ve efomes ~ veevee meeOeveeR meeÙeemeW ~ ve he[s "eFË ~~3~~ lemes heeefn}s lej yeÇÿeevegYeJe meJeeËvee melele Deens. heCe les %eeve vesnceerÛÙee %eeve nesCÙeeÛÙee heæleerves nesle vemeuÙeeves les veener Demes Jeešles. Ye}lÙeeÛe efoMesves ØeÙelve keâ¤ve les keâOeerÛe nesle veener. ~~3~~

pesLeW hejer#eJeble "keâ}s ~ veeblejer [esUme-efÛe DebOe pee}s ~ heenele DemeleebefÛe Ûegkeâ}s ~ efvepeJemletmeer ~~4~~ pes mJele:}e cees"s hejer#eeJeble mecepeleele lesner lÙee yeeyeleerle Heâmeleele. Ûece&Ûe#etbvee yeÇÿe efomele vemeuÙeeves les Demetve vemeuÙeemeejKes Demeleele. efkeâlÙeskeâ meeOekeâebvee peerJe yeÇÿe Deens Demee DevegYeJe ÙesTvener lÙee}e JÙeeJeneefjkeâ DevegYeJeeÛes mJe¤he vemeuÙeeves lees DevegYeJe DeeuÙeeÛes lÙeebveeÛe keâUle veener. ~~4~~

peW oerheeÛesefve efomesvee ~ veevee ØekeâeMeW ieJemesvee ~ ves$eebpeveWefn Jemesvee ~ °erheg{W ~~5~~ yeÇÿe efoJÙeeÛÙee Gpes[ele efomele veener. efnNÙeeÛÙee ØekeâeMeele keâUle veener, ieghle "sJee oeKeefJeCeejs ves$eebpeve [esàÙeeble Iee}tvener De¤he efvejekeâej yeÇÿe °erme he[le veener. ~~5~~

meesUeb keâUer hetCe& MeMeer ~ oeKeTb Mekesâvee Jemletmeer ~ leerJeÇ DeeefolÙe keâUejemeer ~ leesefn oeKeJeervee ~~6~~ heewe|CecesÛÙee ÛebõeÛÙee eEkeâJee ØeKej metÙee&ÛÙee ØekeâeMeelener yeÇÿeoMe&ve keâ¤ve osCÙeeÛes meeceLÙe& veener. ~~6~~

peÙee metÙee&Ûesefve ØekeâeMeW ~ TCe&leble leesefn efomes ~ veevee met#ce heoeLe& Yeemes ~ DeCegjsCeeefokeâ ~~7~~ pÙee lespemJeer metÙee&ÛÙee ØekeâeMeele keâesàÙeeÛÙee OeeiÙeemeejKeer met#ce Jemlet Je Deefleyeejerkeâ Oet}erkeâCe efomet Mekeâleele. ~~7~~

efÛej}W JeeUe«e leWefn Øekeâemeer ~ hejer lees oeKeJeervee Jemletmeer ~ leW peÙeeÛesefve meeOekeâebmeer ~ Øeehle nesÙes ~~8~~ kesâmeeÛes keâehe}s}s šeskeâner efomeles heCe meeOekeâe}e DevegYeJe ÙesF&} DeMee Øekeâejs lees ØekeâeMe yeÇÿe oeKeJet Mekeâle veener. ~~8~~

pesLeW Dee#eshe Deeš}s ~ pesLeW Øeslve ØemleeJe}s ~ pesLeW leke&â ceboeJe}s ~ lee|keâleeb efvepeJemletmeer ~~9~~ (o. 1 me. 5)

22

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

pesLes mebMeÙeer yegæer kegbâef"le nesles, Ye}lÙeeÛe efoMesves kesâ}s}s ØeÙelve Hegâkeâš peeleele Je leee|keâkeâebÛÙee leke&âyegæerÛes MeneCeheCe Ûee}le veener DeMeer leer yeÇÿeJemlet Deens. yeÇÿe%eeve efvelÙe DemeuÙeeves lÙeemee"er ØeÙelve keâjeÙeÛes vemeleele. De%eeve Iee}efJeCÙeemee"er les keâjeJes }eieleele. `vew
yeUs efJeJeskeâeÛeer JeWie[er ~ he[s MeyoeÛeer yeesye[er ~ pesLeW ceveeÛeer leeble[er ~ keâecee veÙes ~~10~~ `yeÇÿe melÙe Demetve peieled efceLÙee Deens' DeMee Meeefyokeâ efJeJeskeâeÛeer lesLes ie"[er JeUles. Meyo ceeIeejer efHeâjuÙeeefMeJeeÙe lÙeeÛee DevegYeJe Ùesle veener. ceveeves efkeâleerner lelhejlee oeKeefJe}er lejer lÙee}e DeelceoMe&ve nesle veener. (`Ùelees JeeÛee efveJele&vles DeØeehÙe cevemee men' lew. 2-9-1) ~~10~~

pees yees}kesâheCeW efJeMes
JesoW ØekeâeefMe}W meJe&efn ~ JesoefJejefnle keâebneRr veeneR ~ lees Jeso keâesCeemeefn ~ oeKeTb mekesâvee ~~12~~ JesoebceOÙes Deveskeâ efJe
lesefÛe Jemleg meblemebies ~ mJeevegYeJeW keâUeW }eies ~ lÙeeÛee ceefncee JeÛeveeR meebieW ~ Ssmee keâJeCeg ~~13~~ heCe nsÛe yeÇÿe mebleebÛÙee menJeemeele DevegYeJee}e Ùesles. Ùee DevegYeJeeÛes ceenelcÙe JeeCeerves meebielee ÙesF&} Demee keâesCeer veener. cnCetve mebleebÛesner ceenelcÙe meebieCes keâ"erCe Deens. ~~13~~

efJeefÛe$e keâUe Ùes ceeÙesÛeer ~ hejer JeesUKeer ve mebieJes JemletÛeer ~ ceeÙeeleerlee DevebleeÛeer ~ meble meesÙes meebieleer ~~14~~ Ùee ceeÙesÛes meeceLÙe& Je peeot DeMeer Deens keâer efleÛÙee ØeYeeJeeKee}er yeÇÿeevegYeJe meebieleeÛe Ùesle veener. meble cee$e ceeÙesÛes DeefOe‰eve Deme}suÙee yeÇÿeeÛeer DeesUKe keâ¤ve osleele. ~~14~~

Jemletmeer Jee|Ce}W veJeÛes ~ leWefÛe mJe¤he mebleeÛeW ~ Ùee keâejCeW JeÛeveebÛeW ~ keâeÙe& veeneR ~~15~~ pÙee yeÇÿeeÛes keâesCelÙeener Øekeâejs JeCe&ve keâjlee Ùesle veener lÙee yeÇÿeeÛeer meble ner peCet cetle& ¤hes Demeleele. meble yeÇÿe¤he DemeuÙeeves lÙeebÛesner JeCe&ve Meyoebveer keâjCes keâ"erCeÛe Deens. ~~15~~

meble DeeveboeÛeW mLeU ~ meble megKeefÛe kesâJeU ~ veevee meblees
meble efJeßeebleerÛeer efJeßeebleer ~ meble le=hleerÛeer efvepele=hleer ~ veelejer YekeäleerÛeer HeâUßegleer ~ les ns meble ~~17~~ cees#e mebleebÛes ef"keâeCeer efJeßeebleer}e Ùeslees. lÙeeÛeer meJe& Kešheš lÙeebÛes ef"keâeCeer Leebyeles. le=hleer mebleebÛÙee peJeU le=hle nesles. meeceevÙe peerJeebvee efkeâleerner le=hle kesâ}s lejer les le=hleÛe nesle veenerle. le=hleer Dele=hleÛe jenles! Deveskeâ ØekeâejÛÙee Gheemeveebvee ÙesCeejs HeâU cnCepes mebleoMe&ve nesÙe. ~~17~~

meble Oecee&ÛeW Oece&#es$e ~ meble mJe¤heeÛeW melhee$e ~ veelejer hegCÙeeÛeer heefJe$e ~ hegCÙeYetceer ~~18~~ Oece& mebleebÛÙee DeeßeÙeeves jenlees. lÙeebÛÙee osneble mJe¤heeÛes oMe&ve IesCÙeeÛeer ÙeesiÙelee Deens. meble ner heefJe$e hegCÙe#es$esÛe nesle. ~~18~~

meble meceeOeerÛeW cebefoj ~ meble efJeJeskeâeÛeW Yeeb[ej ~ veelejer yeesef}pes ceensj ~ meeÙeespÙecegkeäleerÛeW ~~19~~ mebleebÛÙee osn¤he cebefojele Ûee}leeryees}leer meceeOeer jenles. #eje#ej, Øeke=âefleheg®
23

(o. 1 me. 5)

Demeleele. les meeÙegpÙe cegkeäleerÛes ceensjIej Demeleele. leer lÙeebÛÙeepeJeU ceeskeâUsheCeeves megKeele jenles! ~~19~~

meble melÙeeÛee efve§eÙees ~ meble meeLe&keâeÛee peÙees ~ meble ØeehleerÛee meceÙees ~ efmeæ¤he ~~20~~ melÙeeÛes (yeÇÿe) efve§eÙeelcekeâ mJe¤he mebleebvee Gceie}s}s Demeles. meeLe&keâe}e (cees#e) mebleebcegUs efJepeÙe efceUlees. ceveg<Ùe pevceeÛes meeLe&keâ nesT Mekeâles ns mebleebcegUs peiee}e keâUles. peerJe-yeÇÿe lÙeebÛes SskeäÙe efmeæer}e peeCÙeeÛeer JesU mebleebÛÙee ef"keâeCeer Ùesles. ~~20~~

cees#eefßeÙee DeeUbke=âle ~ Ssmes ns meble ßeerceble ~ peerJe oefjõer DemebKÙeele ~ ve=heleer kesâ}s ~~21~~ cees#e¤he mebheòeerÛÙee Meebleer, efveYe&Ùelee, le=hleer F. De}bkeâejebveer meble MeesYetve efomeleele. leerÛe lÙeebÛeer ßeercebleer nesÙe. ner mebheòeer veme}suÙee Deveskeâ oefjõer peerJeebvee les lÙee ßeercebleerÛes mJeeceer keâjleele. peerJeYeeJe nsÛe oeefjõŸe Demetve cees#e nsÛe meceüešheo Deens. meble¤he meceüeš Deveskeâ oefjõŸeebvee meceüešheoeJej yemeJeleele. ~~21~~

pes meceLe&heCeW Goej ~ pes keâeb DelÙeble oeveMetj ~ leÙeebÛesefve ne %eeveefJeÛeej ~ efoOe}e ve JeÛes ~~22~~ meble ßeerceble Je Goej Demeleele Je cnCetve DeefleMeÙe oeveMetj Demeleele. lÙeebveer efkeâleerner efo}er lejer lÙeebÛeer %eeve¤he mebheòeer keâOeerÛe mebhele veener. ~~22~~

ceenejepes Ûe›eâJeleea ~ pee}s Deensle heg{W nesleer ~ hejbleg keâesCeer meeÙeespÙecegkeäleer ~ osCeej veeneR ~~23~~ }neve-cees"s jepes Je Ûe›eâJeleea meceüeš DeepeheÙeËle efkeâlÙeskeâ Pee}s Je heg{sner nesleer}. lesner oeveMetj Deme}s lejer meeÙegpÙe cegkeäleer lÙeebvee keâesCee}eÛe oslee Ùesle veener. ~~23~~

peW $ew}eskeâeR veeneR oeve ~ leW keâefjleer meblemeppeve ~ leÙeeb mebleebÛes ceefnceeve ~ keâeÙe cnCeewefve JeCee&JeW ~~24~~ eflevner }eskeâeleer} keâesCee}ener pes oeve keâjlee Ùesle veener les meble keâjleele. lÙee mebleebÛes ceenelcÙe keâesCelÙee Meyoele keâesCeer meebieeJes? ~~24~~

peW $ew}eskeäÙeentve JesieUW ~ peW Jesoßegleermeer veekeâUW ~ leWefÛe peÙeebÛesefve JeesUW ~ hejyeÇÿe DeblejeR ~~25~~ hejyeÇÿe eflevner }eskeâebheemetve Demebie Deens. (`ØehebÛeesheMececed'– ceeb[tkeäÙe. 7) Jeso Je ßegefleJeekeäÙes lÙee}e peeCet Mekeâle veenerle. lÙeeÛe hejyeÇÿeeÛes pÙeebÛÙee menJeemeeves DevegYeJeelcekeâ %eeve nesles. ~~25~~

Ssmeer mebleebÛeer ceefncee ~ yeesef}pes eflelegkeâer GCeer Ghecee ~ peÙeebÛesefve cegKÙe hejceelcee ~ Øeieš nesÙes ~~26~~ Demes mebleebÛes ceenelcÙe Deens. lÙeebÛÙeeefJe
(o. 1 me. 5)

24

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

oMekeâ heefn}e : mleJeveeÛee meceeme meneJee : ßeeslespevemleJeve ~~ ßeerjece meceLe& ~~ meceLeeËÛÙee DeeOÙeeeflcekeâ meYesleer} ßeeslee meòJeiegCeer, yegefæceeve, MeyoØeYet, Øemebieer JekeälÙeentve ßes‰, heefJe$e, JekeälÙee}e mHetâleea osCeeje, YeeefJekeâ Je peeCekeâej Deens. meYesle meceLe& mJele:keâ[s ieewCelJe IesTve DeeheuÙee menpe efJeveÙeeÛeer DeefYeJÙekeäleer keâjleele. `Jekeälee lees Jekeälee veJns ~ ßeeslesJeerCe ~' Ùee %eeveosJeebÛÙee JeÛeveeMeer les hetCe& mencele Deensle.

Deeleeb Jebobt ßeesles peve ~ Yekeäle %eeveer meble meppeve ~ efJejkeäle Ùeesieer iegCemebheVe ~ melÙeJeeoer ~~1~~ Deelee Yekeäle, %eeveer, mebleleguÙe, meppeve, efJejkeäle, ÙeesieeYÙeeme keâjCeeNÙee, meodieÏCeer Je melÙeJeeoer ßeesle=Jeiee&}e Jebove keâ¤. ~~1~~

Ùeskeâ melJeeÛes meeiej ~ Ùeskeâ yegæerÛes Deeiej ~ Ùeskeâ ßeesles Jewjeiej ~ veevee MeyojlveeÛes ~~2~~ ßeeslÙeeleer} keâener peCe meòJeiegCemebheVe, keâener ceneyegefæceeve lej keâener Meyo¤he jlveebÛÙee KeeCeerØeceeCes Demeleele. ~~2~~

pes veevee DeLeeËye=leeÛes Yeeskeäles ~ pes Øemebieer JekeäleÙeeÛes Jekeäles ~ veevee mebMeÙeeleW Úsefoles ~ efve§eF& heg®
pÙeebÛeer OeejCee Deheej ~ pes F&ÕejeÛes DeJeleej ~ veelejer ØelÙe#e megjJej ~ yewme}s pewmes ~~4~~ keâener ßeeslÙeebÛeer «enCeMekeäleer SJe{er leer#Ce Demeles keâer lÙeebvee F&ÕejeÛes DeJeleej eEkeâJee ØelÙe#e osJeÛe cnCeeJes. ~~4~~

eEkeâ ns $e+
ùoFË JesoieYe& efJe}mes ~ cegKeeR mejmJeleer efJeUemes ~ meeefnlÙe yees}leeb pewmes ~ Yeemeleer osJeieg® ~~6~~ keâeneRÛÙee ef"keâeCeer JesoebÛÙee leelheÙee&Ûee DeKeb[ efve§eÙe Demelees. JeeCeerJej mejmJeleerÛe yeme}er Deens DeMeer efJeÉòee Demeles. les meeefnlÙeemebyebOeer yees}t }eie}s lej ye=nmheleerÛe lÙeebÛÙee ¤heeves yees}leele Demes Jeešles. ~~6~~

pes heefJe$eheCeW JewÕeevej ~ pes mHetâe|leefkeâjCeeÛes efovekeâj ~ %eelesheCeW °ermeceesj ~ yeÇÿeeb[ veÙeW ~~7~~ keâener Deie>ermeejKes heefJe$e, metÙee&heemetve efkeâjCe Ùesleele leMeer lÙeebÛÙeeheemetve JekeälÙee}e mHetâleea efceUles Demes, lej keâeneRvee Deelce%eeveecegUs meceesj efomeCeejs yeÇÿeeb[ yeeOeerle Pee}s}s Demeles. ~~7~~

pes DeKeb[ meeJeOeeve ~ peÙeebme ef$ekeâeUeÛeW %eeve ~ meJe&keâeU efvejefYeceeve ~ Deelce%eeveer ~~8~~ keâener ßeesles ßeJeCekeâeUer DelÙeble meeJeOe Demeleele, lÙeebvee eflevner keâeUebÛes %eeve Demeles. Je Deelce%eeveecegUs efvejnbkeâej efmLeleerceOÙes les Demeleele. ~~8~~

pÙeebÛeW °erKee}tve ies}W ~ SsmeW keâebneRÛe veeneRr Gj}W ~ heoeLe&cee$eemeer }ef#e}W ~ ceveW peÙeebÛÙee ~~9~~ ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

25

(o. 1 me. 6)

keâener Demes meJe&%e Demeleele keâer lÙeebveer peeCe}s veener Demes keâenerÛe efMeu}keâ vemeles. %eeveeÛÙee Deveskeâ #es$eeble lÙeebvee ieleer Demeles. ~~9~~

peW peW keâebneR Dee"JeeJeW ~ leW leW leÙeebme hetJeeaÛe "eJeW ~ lesLeW keâeÙes DevegJeeoeJeW ~ %eelesheCeWkeâ¤veer ~~10~~ JekeälÙeeves pes pes Dee"Jetve Dee"Jetve meebieeJes les les lÙeebvee DeeOeerheemetveÛe "eTkeâ Demeles! ceie JekeälÙeeves `ceer %eelee' DeMee Yetefcekesâletve keâeÙe yejs meebieeJes? ~~10~~

hejbleg ns iegCe«eeefnkeâ ~ cnCeewve yees}leeW efve:Mebkeâ ~ YeeiÙeheg®
meoe mesefJeleer efoJÙeeVeW ~ hee}šekeâjCeW DeeJesš DeVeW ~ lewmeeRÛe ceePeeR JeÛeveW ~ hejeke=âleW ~~12~~ pes meoeÛe hekeäJeeVes pesJeleele les kesâJne lejer ceePÙeemeejKÙeeÛes meeOes JekeäleJÙe¤he DeVe ®efÛehee}š cnCetve Iesleele! ceePes yees}CesÛe lemes megceej Deens. ~~12~~

Deeheg}s Meefkeälevegmeej ~ YeeJeW hegpeeJee hejcesÕej ~ hejbleg hegpetb veÙes ne efJeÛeej ~ keâes"WefÛe veeneR ~~13~~ peMeer Deehe}er Mekeäleer Demes} lÙeeØeceeCes hejcesÕejeÛeer hetpee keâjeJeer. hetpee keâ¤Ûe veÙes Demes keâes"sÛe cnš}s}s veener. lÙeeØeceeCes– ~~13~~

lewmee ceer Ùeskeâ Jeeiogye&U ~ ßeesles hejcesMJejefÛe kesâJeU ~ ÙeebÛeer hetpee JeeÛeeyejU ~ keâ¤b heens ~~14~~ ceer JeeCeerves ogye&U Deens lej ßeesles hejcesÕejemeejKes Deensle. lÙeebÛeer ceer ceePÙee yeesye[Ÿee yees}eves hetpee ke⤠heenlees. ~~14~~

efJelheòeer veeneR keâUe veeneR ~ ÛeelegÙe& veeneR Øeyebo veeneR ~ Yeefkeäle %eeve JewjeiÙe veeneR ~ ieewuÙelee veeneR JeÛeveeÛeer ~~15~~ JÙeglheefòeMeeŒe ce}e "eTkeâ veener, Jekeäle=lJeeÛeer keâ}e ceePÙeepeJeU veener. yees}CÙeeleer} KegyÙee ceer Deelcemeele kesâ}suÙee veenerle. ÛeelegÙe& eEkeâJee efJeÉòeener veener. Yekeäleer, %eeve Je JewjeiÙeeÛee DeYeeJe Demetve yees}CÙee}e iees[er veener. ~~15~~

Ssmee ceePee JeeefiJeUeme ~ cnCeewve yees}leeW meeJekeâeMe ~ YeeJeeÛee Yeeskeälee peieoerMe ~ cnCeewefveÙeeb ~~16~~ ceePes Jekeäle=lJe DeMee ØekeâejÛes DemeuÙeecegUs ceer De[KeUle keâmeslejer yees}lees Deens. peieoerMee}e YeeJe DeeJe[lees nŸeeÛe DeeOeejeJej ceePes yees}Ces efveYe&j Deens. ~~16~~

legcner ßeesles peieoerMecete|le ~ lesLeW ceePeer efJelheòeer efkeâleer ~ yegefænerCe Deuheceleer ~ me}ieer keâefjleeW ~~17~~ legcner ßeesles peieoerMeeÛÙee cetleea Deenele. (`ØeYet legcner censMeeÛÙee cetleea'- %eeves.) legceÛÙeeheg{s ceePes %eeve les efkeâleer? Demee yegæer veme}s}e ceer kesâJeU }ef[JeeUheCes legceÛÙeeheg{s GYee Deens. ~~17~~

meceLee&Ûee heg$e cetKe& peieeR ~ hejer meeceLÙe& Demes lÙeebÛes Deebieer ~ legcneb mebleebÛee me}ieer ~ cnCeewefve keâefjleeW ~~18~~ JÙeJenejeceOÙeW keâesCee meòeeOeerMeeÛee ceg}iee cetKe& Deme}e lejer lÙee}ener }eskeâ meòeeOeerMe mecepeleele. DeMeeÛe Øekeâejs ceer legceÛee Deens Demes ceevetve legcner ce}e DeYeÙe ÅeeJes. ~~18~~

JÙeeIeÇ eEmen YeÙeevekeâ ~ osKeesefve YeÙeÛeefkeâle }eskeâ ~ heefj lÙeebÛeeR efhe}eR efve:Mebkeâ ~ leÙeebheg{W KesUleer ~~19~~ JeeIe Je eEmen DelÙeble ›etâj Demeleele. lÙeebvee vegmeles heentvener Flej meJe& ØeeCeer YeÙeYeerle nesleele. hejbleg lÙeebÛes ÚeJes lÙeebÛÙee peJeUheeme efveYe&ÙeheCes yeeie[leele. ~~19~~

lewmee ceer mebleebÛee Debefkeâle ~ legcneb mebleebheemeeR yees}le ~ lejer ceePeer eEÛelee legceÛeW efÛeòe ~ Jeens}Ûe keâeR ~~20~~ (o. 1 me. 6)

26

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

lÙeeØeceeCes ceer mebleebÛee oeme Deens. DeeheCe meJe& meble Deenele. lÙeecegUs ceer legceÛÙeemeceesj yees}t }eie}es keâer legceÛes efÛeòe ce}e menpeÛe Devegketâ} jener}. ~~20~~

Deehe}WefÛe yees}s JeeGieW ~ lÙeeÛeer mebheeoCeer keâjCeW }eies ~ hejbleg keâebneR meebieCes ve}ies ~ vÙetve leW hetCe& keâjeJeW ~~21~~ pÙee}e Deehe}s cnš}s Deens lÙeeÛes yees}CÙeele keâener keâceerpeemle Pee}s lejer les menpeÛe og®mle keâ¤ve Iesle}s peeles. Kejs lej ns meebieCÙeeÛeer iejpeÛe veener. meJe& GefCeJee legcner og®mle keâ¤ve IÙee}Ûe. ~~21~~

nW leeW ØeerleerÛeW }#eCe ~ mJeYeeJeWefÛe keâjer ceve ~ lewmes legcner meblemeppeve ~ ceeÙesyeehe efJeÕeeÛes ~~22~~ Demes keâjCeW ns ØesceeÛes }#eCeÛe Deens. legceÛes Devle:keâjCe menpeÛe les keâjer}. lemes heeefn}s lej legcner meJe& peCe meble Je meppeve Demetve meJe& peieeÛesÛe ceeleeefhelee Deenele. ~~22~~

ceePee DeeMeÙe peeCeesefve peerJeW ~ Deeleeb GefÛele leW keâjeJeW ~ heg{W keâLesefme DeJeOeeve ÅeeJeW ~ cnCes oemeevegoeme ~~23~~ ce}e keâeÙe cnCeeJeÙeeÛes Deens les DeeheCe menpeÛe peeCelee. Deelee DeeheCee}e ÙeesiÙe Jeešs} lÙeeØeceeCes ceePÙeeyeeyele efJeÛeej keâjeJee. ceer DeeheuÙee oemeebÛeener oeme Demetve ceer Deelee heg{s yees}sve eflekeâ[s }#e hegjJeeJes. ~~23~~ Fefle ßeeroemeyeesOes ieg®efMe<ÙemebJeeos ‘ßeeslespevemleJeveveece’ meceeme meneJee ieg®efMe<ÙemebJeeoelcekeâ ßeeroemeyeesOe ¢ee «ebLeebleer} `ßeeslesmleJeve' veeJeeÛee meneJee meceeme meceehle

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

27

(o. 1 me. 6)

oMekeâ heefn}e : mleJeveeÛee meceeme meeleJee : keâJeerÕejmleJeve ~~ ßeerjece meceLe& ~~ pÙee }sKekeâebveer Je keâJeeRveer ceeveJeeÛes keâuÙeeCe nesCÙeemee"er Deveskeâ ØekeâejÛÙee meeefnlÙeeÛeer jÛevee keâ¤ve, leer keâeÙeceÛeer Ghe}yOe nesCÙeeÛeer JÙeJemLee kesâ}er lÙeebÛes meceLe& Deelee mleJeve keâjerle Deensle. ns meeefnlÙe vemeles lej ceeveJe Deepe heMegJeled jeefn}e Demelee. meceLeeËÛee Yej DeLee&leÛe Oece& Je DeOÙeelceeÛÙee meeefnlÙeeJej Deens. Jew%eeefvekeâ, Deee|Lekeâ, }ef}le FlÙeeoer meeefnlÙeeÛes Øekeâej ceeveJeer efJekeâemee}e DeeJeMÙekeâ Deme}s lejer ceeveJeer peerJeveeÛes cees#e nsÛe Deefvlece meeOÙe DemeuÙeeves lÙeeefJe
Deeleeb Jebotb keâJesÕej ~ Meyome=°erÛes F&Õej ~ veelejer ns hejcesÕej ~ JesoeJeleejer ~~1~~ Deelee ßes‰ keâJeeRvee Jebove keâ¤. Meyome=°erJej nŸeebÛes ØeYeglJe Demeles. JesoebceOeer} DeHeâeš Meyome=°er heeefn}er lej Demes Jeešles keâer ns keâJeer JesoebÛes DeJeleejÛe Demeleele. Jeso F&ÕejeÛes DemeuÙeeves keâJeeRvee F&ÕejeÛes DeJeleej cnCeCÙeemener keâenerÛe njkeâle veener. ~~1~~

keâeR ns mejmJeleerÛeW efvepemLeeve ~ keâeR ns veevee keâUebÛeW peerJeve ~ veevee MeyoebÛeW YegJeve ~ ÙesLeeLe& nesÙes ~~2~~ efJeÅesÛeer osJelee Deme}suÙee mejmJeleerÛes keâJeer ns ceensjIej Deens. meeefnlÙe jÛevesÛÙee Deveskeâ Øekeâejebvee (keâUe) lÙeebÛeeÛe DeeßeÙe Demelees. lÙeebÛÙeecegUsÛe les Øekeâej efšketâve jenleele. lÙeebÛÙee ef"keâeCeer MeyoebÛee ØeÛeb[ meb«en (YegJeve) Demelees. ieeÙeve, efÛe$e, ve=lÙe FlÙeeoer keâ}ebÛesner MeeŒe Demeles. les nŸee }sKekeâebcegUsÛe efšketâve jneles. ~~2~~

keâeR ns heg®
keâeR ns MeyojlveeÛes meeiej ~ keâeR ns cegkeäleebÛeW cegkeäle mejesJej ~ veevee yegæerÛes Jewjeiej ~ efvecee&Ce pee}s ~~4~~ Meyo¤he jlves mee"efJeCÙeeÛes keâJeer ns meeiej Deensle. keâeJÙe¤he mejesJejele cegkeäleheg®
DeOÙeelce«ebLeebÛeer KeeCeer ~ keâeR ns yees}kesâ eEÛeleeceCeer ~ veevee keâeceOesvetÛeeR ogYeCeeR ~ JeesU}eR ßeesleÙeebmeer ~~5~~ DeOÙeelceMeeŒeeÛes efmeæevle ns keâJeer «ebLeele Deekeâ
keâeR ns keâuhevesÛes keâuhele® ~ keâeR ns cees#eeÛes cegKÙe he[erYe® ~ veevee meeÙeespÙelesÛes efJemlee® ~ efJemleej}s ~~6~~ ßeeslÙeeÛeer keâuheveeefJe}emeeÛeer FÛÚe keâJeer keâuhele¤ØeceeCes hetCe& keâjleele. nŸeebÛÙee jÛeveebcegUs meeOekeâebvee ceeie&oMe&ve nesle DemeuÙeeves les cees#eeÛeer MeesYee (he[erYe¤) Deensle. lÙeebÛÙeecegUs cees#e efceUlees. peerJevcegkeäleerÛÙee meJe& hew}tbÛee (veevee) efJemleej les keâjleele. ~~6~~

keâeR ne hej}eskeâeRÛee efvepemJeeLeg& ~ keâeR ne ÙeesefieÙeebÛee ieghle hebLeg ~ veevee %eeefveÙeebÛee hejceeLeg& ~ ¤heeefme Dee}e ~~7~~ (o. 1 me. 7)

28

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

hej}eskeâØeehleerÛeer meeOeves, De°ebie ÙeesiÙeebÛes ieghle hebLe Je %eeve ceeieeËÛes JesoevleMeeŒe nŸeebÛÙee ¤heeves peCet Øeieš Pee}s. keâJeeRveerÛe lÙeebÛeer jÛevee keâ¤ve lÙeebÛÙee hejbheje meebYeeUuÙee. ~~7~~

keâeR ns efvejbpeveeÛeer KetCe ~ keâeR ns efveieg&CeeÛeer JeesUKeCe ~ ceeÙeeefJe}#eCeeÛeW }#eCe ~ les ns keâJeer ~~8~~ ¤hejefnle yeÇÿe keâJeeRcegUs Meyo¤heeves peCet ¤hee}e Ùesles. efveieg&Ce yeÇÿeeÛee lÙeebÛÙee jÛeveebcegUs heefjÛeÙe neslees. yeÇÿee}e ceeÙesÛee mheMe&ner nesle veener. heCe keâefJe¤he ceeÙesÛee peCet lÙee}e mheMe& neslees! les keâeJÙe¤he ceeÙesves lÙeeÛes JeCe&ve keâjleele. ~~8~~

keâeR ne ßegleerÛee YeeJeieYe& ~ keâeR ne hejcesÕejeÛee De}YÙe }eYe ~ veelejer nesÙes megu}Ye ~ efvepeyeesOe keâefJe¤heW ~~9~~ ße=leerÛes leelheÙe& keâJeerÛe keâe{tve oeKeJeleele. (JesoebÛee lees DeLe& DeecnemeefÛe "eJee-legkeâe.) keâJeeRÛÙee keâeJÙejÛevescegUs hejcesÕejeÛes SNnJeer ve keâUCeejs mJe¤he keâUles. lÙeebÛÙeecegUsÛe Deelce%eeve meeshes nesles. ~~9~~

keâefJe cegceg#eeÛeW Debpeve ~ keâefJe meeOekeâebÛeW meeOeve ~ keâefJe efmeæebÛeW meceeOeeve ~ efve§eÙeelcekeâ ~~10~~ ieghle Deme}s}e Deelcee cegceg#etbvee efomeeJee cnCetve keâJeer lÙeebÛÙee [esàÙeeble mJejÛeveebÛes Debpeve Iee}leele. meeOekeâebvee meeOevesmee"er ceeie&oMe&ve keâjleele. peerJevcegkeäleebveener hegve:ØelÙeÙeeÛee Deevebo osleele. eEkeâJee he[leeUe IesCÙeemee"er ceole keâjleele. ~~10~~

keâefJe mJeOecee&Ûee DeeßeÙees ~ keâefJe ceveeÛee ceveespeÙees ~ keâefJe Oeee|cekeâeÛee efJeveÙees ~ efJeveÙekeâlex ~~11~~ mJeOece& keâJeeRÛÙee DeeßeÙeeves jenlees. lesÛe mJeOece&hee}veeÛes leòJe%eeve meJeeËvee meebiele jenleele. ceveespeÙe Je Oece&hejeÙeCeebÛeer efJeveceülee DeMeerÛe lÙeebÛÙee DeeßeÙeeves jenles. ~~11~~

keâefJe JewjeiÙeeÛeW mebj#eCe ~ keâefJe YekeäleebÛeW Yet
keâefJe ØesceUebÛeer ØesceU efmLeleer ~ keâefJe OÙeevemLeebÛeer OÙeevecetleea ~ keâefJe GheemekeâebÛeer Jee{ keâerleea ~ efJemleej}er ~~13~~ ØesceerpeveebÛÙee ØesceeÛÙee DeefYeJÙekeäleerÛes keâJeer ns ceeOÙece Deens. OÙeevemLe nesCeeNÙeebvee OÙeeve efmeæ keâjCÙeemee"er keâJeeRkeâ[tve ceeie&oMe&ve nesle DemeuÙeeves peCet keâJeerÛe lÙeebÛÙee OÙeeve¤heeves meekeâej Pee}s}s Demeleele. GheemekeâebÛeer efve‰e, Øesce, MejCeYeeJe F. keâJeeRkeâ[tveÛe meJe&$e Øeefmeæ nesleele. ~~13~~

veevee meeOeveeÛeW cetU ~ keâefJe veevee ØeslveeÛeW HeâU ~ veevee keâeÙe&efmeæer kesâJeU ~ keâefJeÛesefve ØemeeoW ~~14~~ keâJeeRÛÙee ke=âhesves Deveskeâ meeOeveeceeieeËceeieer} Jece& eEkeâJee leòJe }#eele Ùesles. njleNnsÛÙee ØeÙelveebvee ÙeMe efceUles. Deveskeâ keâeÙex efmeæer}e peeleele. ~~14~~

DeeOeeR keâJeerÛee JeeefiJeUeme ~ lejer ceie ßeJeCeeR legbyeUs jme ~ keâJeerÛesefve ceefleØekeâeMe ~ keâefJelJeeme nesÙes ~~15~~ keâJeeRÛÙee JeeCeerves MeyoefJenej kesâ}e lejÛe jefmekeâeÛÙee keâeveeble lÙee jmeebvee ØeJesMe efceUlees. keâeJÙeeleer} yeejkeâeJes Je MeyoebÛes KesU keâJeeRcegUsÛe jefmekeâebvee keâUleele. ~~15~~

keâefJe efJelheVeeÛeer ÙeesiÙelee ~ keâefJe meeceLÙe&JebleebÛeer meòee ~ keâefJe efJeÛe#eCeeÛeer kegâMeUlee ~ veevee ØekeâejW ~~16~~ Deveskeâ JÙeglheòeeRÛes keâewlegkeâ keâJeeRcegUsÛe keâUles. keâJeeRvee lÙeebÛÙee keâeJÙemeeceLÙee&cegUs Skeâ Øekeâejs meòeener Øeehle nesles. MeneCÙeebÛes MeneCeheCeeÛes keâewMeuÙe keâJeeRÛÙee ceeOÙeceeletve Øeieš nesles. keâJeer les }#eele DeeCetve osleele. ~~16~~ ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

29

(o. 1 me. 7)

keâefJe keâefJelJeeÛee Øeyebo ~ keâefJe veevee Oeešer cegõe Úbo ~ keâefJe ieÅeheÅeW YesoeYeso ~ heo$eemekeâlex ~~17~~ keâeJÙejÛevesÛes keâmeye keâJeeRcegUs keâUles. Jee*ceÙeeÛes mebØeoeÙe (Oeešer) jmeeefokeâebÛeer }#eCes (cegõe) Je Deveg°Ïheeoer Úbo keâJeeRcegUs Øeieš nesleele. Jee*ceÙeeÛes ieÅe Je heÅeeoer Yeso Je DevegØeemeeoer meeOeCÙeeÛes keâewMeuÙe lesÛe mhe° keâjleele. ~~17~~

keâefJe me=°erÛee DeeUbkeâej ~ keâefJe }#ceerÛee Me=bieej ~ mekeâU efmeæerÛee efveOee&j ~ les ns keâJeer ~~18~~ me=°er keâJeerveeR De}bke=âle PeeuÙeeves efleÛÙeeJejer} ceeveJeer peerJevee}e MeesYee Dee}er Deens. }#ceerÛes JewYeJe (Me=bieej) JeCe&ve keâjleevee keâJeer jbietve peeleele. meJe& ØekeâejÛÙee efmeæer keâMee Øeehle keâ¤ve IÙeeJÙeele nŸeeÛes efve§eÙeelcekeâ JeCe&ve keâJeerÛe keâjleele. ~~18~~

keâefJe meYesÛeW ceb[Ce ~ keâefJe YeeiÙeeÛeW Yet
keâefJe osJeebÛes ¤hekeâlex ~ keâefJe $e+
vemlee keâJeerÛee JÙeeheej ~ lejer keQâÛee Demlee peieesæej ~ cnCeewefve keâefJe ns DeeOeej ~ mekeâU me=°ermeer ~~21~~ pej keâJeeRveer jÛevee kesâuÙee vemelÙee lej nŸee peieeÛÙee GæejeÛeer JÙeJemLeeÛe Pee}er vemeleer cnCetve me=°erJejer} ceeCemee}e lÙeebÛee cees"e DeeOeej Deens. ~~21~~

veevee efJeÅee %eele=lJe keâebneR ~ keâJesÕejWefJeCe leeW veeneR ~ keâefJeheemetve meJe&efn ~ meJe&%elee ~~22~~ keâJeeRefMeJeeÙe Deveskeâ efJeÅee peeCeCÙeeÛee keâesCeleeÛe ceeie& veener. meJe& %eeveeÛee Giece keâJeeRheemetveÛe neslees. ~~22~~

ceeieeb Jeeuceerkeâ JÙeemeeefokeâ ~ pee}s keâJesÕej Deveskeâ ~ leÙeebheemetve efJeJeskeâ ~ mekeâU peveemeer ~~23~~ Heâej hetJeea Jeeefucekeâer Je JÙeemeebmeejKes cenekeâJeer nesTve ies}s. lÙeeveblejÛÙee meJe& keâJeeRmeceesj lÙeebÛeeÛe DeeoMe& Deens.~~23~~

hetJeeA keâeJÙeW nesleeR kesâ}eR ~ lejerÛe efJelheefòe Øeehle pee}er ~ lesCeW hebef[leeDeebieeR yeeCe}er ~ hejce ÙeesiÙelee ~~24~~ hetJeea kesâ}suÙee keâeJÙejÛeveebÛÙee DeeOeejevesÛe heg{s Deveskeâ hebef[leebveer keâeJÙes kesâ}er. lÙee yeUeJejÛe les cees"Ÿee ÙeesiÙelesme Ûe{}s. ~~24~~

SsmeW hetJeeA Leesj Leesj ~ pee}s keâJesÕej Deheej ~ Deeleeb Deensle heg{W nesCeej ~ veceve lÙeebmeer ~~25~~ hetJeea Heâej cees"Ÿee ÙeesiÙelesÛes efkeâlÙeskeâ keâJeer nesTve ies}s. Deepener Deensle Je nŸeeheg{sner pevcee}e Ùesleer}. lÙee meJeeËveeÛe Jebove Demees. ~~25~~

veevee ÛeelegÙee&ÛÙee cetleea ~ keâeR ns mee#eeled ye=nmheleer ~ Jeso ßegleer yees}eW cnCeleer ~ pÙeebÛÙee cegKeW ~~26~~ ÛeelegÙe& lÙeebÛÙee ¤heeves meekeâej nesles. lÙeebvee ØelÙe#e ye=nmheleer cnCelee ÙesF&}. Jeso Je ßegleeRveener lÙeebÛÙee cegKeeletve yees}eJes Demes Jeeš}s. ~~26~~

hejeshekeâejekeâejCeW ~ veevee efve§eÙe DevegJeeoCeW ~ mesKeeR yeesef}}s hetCe&heCeW ~mebMeÙeeleerle ~~27~~ Deveskeâ DevegYeJeeÛÙee iees°er keâJeer kesâJeU hejeshekeâejemee"er ef}ntve "sJeleele. lÙeebÛes meJe& }sKeve heefjhetCe& Je mebMeÙeefJeheÙee&mejefnle Demeles. ~~27~~

keâeR ns Dece=leeÛes cesIe JeesU}s ~ keâeR ns veJejmeeÛes JeesIe }esš}s ~ veevee megKeeÛeW GÛebyeU}W ~ mejesJej ns ~~28~~ keâJeer ns peCet leneve}suÙee ßeeslÙeeÛÙee efoMesves JeU}s}s Dece=leeÛes cesIe, eEkeâJee veJejme¤he heeCÙeeÛes }eW{s Deensle. (o. 1 me. 7)

30

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

lÙeebÛÙee ¤heeves Deveskeâ megKeebveer Yej}s}s mejesJejÛe GÛebyeUle Demeles. jme Je lÙeebÛes mLeeÙeerYeeJe– ßegbieej-jleer, nemÙe-Deevebo, keâ®Ce-Meeskeâ, jewõ-›eâesOe. Jeerj-Glmeen, YeÙeevekeâ-YeÙe. yeerYelme-Ie=Cee, DeÆgle-efJemceÙe, Meeble-Mece. nŸee veT jmeebefMeJeeÙe keâes"s keâes"s ›eâebeflejme, Jelme} jme, mesJeejme FlÙeeoeRÛee Gu}sKe Deens. ~~28~~

keâeR ns efJeJeskeâefveOeerÛeeR Yeeb[ejW ~ Øeieš pee}eR ceveg<ÙeekeâejW ~ veevee JemletÛesefve efJeÛeejW ~ keâeWoeš}s ns ~~29~~ keâJeeRheeMeer Deveskeâ ØekeâejÛeer efJeJeskeâ¤he mebheòeer Yejhetj Demeles. leer peCet lÙeebÛÙee ¤heeves meekeâej nesles. peieeleer} Deveskeâ efJe
keâeR ns DeeefoMekeäleerÛeW "sJeCeW ~ veevee heoeLee&me DeeCeer GCeW ~ }eOe}W hetJe& mebeÛf eleeÛÙee iegCeW ~ efJeÕepeveemeer ~~30~~ keâJeer ner ceeÙesÛÙee Keeme "sJeCeerleer} efvee|celeer Deens. Flej Deveskeâ efvee|celeer lÙeebÛÙeeheg{s efHeâkeäÙee Deensle. efJeÕeeleer} }eskeâebÛÙee hetJe&hegCÙeeF&cegUsÛe kesâJeU lÙeebvee ner "sJe efceUles. ~~30~~

keâeR ns megKeeÛeeR lee®JeW }esš}eR ~ Dee#ew DeeveboW Gleš}eR ~ efJeÕepeveeme Ghesiee Dee}eR ~ veevee ØeÙeesieekeâejCeW ~~31~~ keâJeer nŸee Deveskeâ megKe meeceg«eerves Yej}suÙee megKeeÛÙee veewkeâeÛe nesle. peieeleer} jefmekeâ lÙeebÛÙee meeefnlÙeeÛee GheÙeesie Deveskeâ Øekeâejs keâjleele. (Goe. veJeefvee|celeer, ÛeÛee&, DeOÙeeheve, meeOevee F.) ~~31~~

keâeR ns efvejbpeveeÛeer mebheòeer ~ keâeR ns efJeješeÛeer ÙeesieefmLeleer ~ veelejer YekeäleerÛeer HeâUßegleer ~ HeâUeme Dee}er ~~32~~ keâJeer ner peCet yeÇÿeeÛeer mebheòeer Deens. efvejekeâej yeÇÿeeÛee lÙeebÛÙee jÛeveebcegUs Deboepe Ùeslees. F&ÕejeÛÙee peieled¤he Mejerje}e efJeješ cnCeleele. keâJeer pesJne meceeOeerÛee DevegYeJe Iesleele lesJne peCet efJeješe}eÛe meceeOeer }eieles! SJe{s les efJeješe}e heesšele IesTve DeelcemegKeele jbieleele. YekeäleervesÛe pej Gheemevee kesâ}er lej lÙee Gheemeves}e ÙesCeejs HeâU cnCepes keâJeer nesle! ~~32~~

keâeR ne F&ÕejeÛee heJee[ ~ heeneleeb ieieveentve Jee[ ~ yeÇÿeeb[jÛevesntve pee[ ~ keâefJeØeyebojÛevee ~~33~~ keâJeer ner F&Õejeves keâewlegkeâeves kesâ}s}er jÛevee Demetve les F&ÕejeÛeer keâerleea melele ieeleele. lÙeebÛÙee yegæerÛeer met#celee DeekeâeMeeÛÙee met#celesntve DeefOekeâ Deens. keâJeeRÛÙee jÛeveebÛes cetuÙe yeÇÿeeb[entve peemle Deens. ~~33~~

Deeleeb Demees ne efJeÛeej ~ peieeme DeeOeej keâJesÕej ~ leÙeebmeer ceePee vecemkeâej ~ mee°ebie YeeJeW ~~34~~ keâJeeRÛes ceenelcÙe efkeâleerner ieeefÙe}s lejer les keâceerÛe "js}! meJe& peiee}e lÙeebÛee cees"e DeeOeej Deens ns Kejs. lÙeebvee ceer mee°ebie vecemkeâej keâjlees. (hetJeea yengleskeâ }sKeve keâeJÙe¤heeves nesle Demes. cnCetve melele `keâJeer' Demee Gu}sKe meceLe& keâjleele.) ~~34~~ Fefle ßeeroemeyeesOes ieg®efMe<ÙemebJeeos ‘keâJesÕejmleJeveveece’ meceeme meeleJee ieg®efMe<ÙemebJeeoelcekeâ ßeeroemeyeesOe ¢ee «ebLeebleer} `keâJesÕejmleJeve' veeJeeÛee meeleJee meceeme meceehle

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

31

(o. 1 me. 7)

oMekeâ heefn}e : mleJeveeÛee meceeme Dee"Jee : meYeemleJeveefve¤heCe ~~ ßeerjece meceLe& ~~ Deeleeb Jebotb mekeâU meYee ~ peÙes meYesmeer cegkeäleer megu}Yee ~ pesLeW mJeÙeW peieoerMe GYee ~ efle‰leg YejW ~~1~~ Deelee meYee Je meYeemeo nŸeebvee Jebove keâ¤. nŸee meYesle Ûee}CeeNÙee efJeÛeejecegUs cees#e meeshee neslees. mJele: peieoerMe DeMee meYeeble melele GheefmLele Demelees. peieoerMeeefMeJeeÙe lÙeeble keâesCeleener efJeÛeej vemelees. DeeOÙeeeflcekeâ ßeesle=Jeiee&}e meceLe& `meYee' Demes cnCeleele. ßeeslÙeebÛes mleJeve keâ¤ve PeeuÙeeJej lÙeebÛee mecegoeÙe Je lÙee mecegoeÙeeÛes Ieškeâ nŸee veelÙeeves Deelee meceLe& lÙeebÛes mleJeve keâjerle Deensle. ~~1~~

M}eskeâ veenb Jemeeefce Jewkegbâ"s Ùeesefieveeb ùoÙes jJeew ~ ceodYekeälee Ùe$e ieeÙeefvle le$e efle‰eefce veejo ~~ veeneR Jewkegbâ"erÛee "eFË ~ veeneR ÙeesefieÙeebÛee ùoFË ~ ceePes Yekeäle ieeleer "eFË "eFË ~ lesLeW ceer efle‰leg veejoe ~~2~~ ns veejoe, ceer keâoeefÛeled Jewkegbâ"}eskeâele, ÙeesiÙeebÛÙee Devle:keâjCeeble (Jee metÙe&eEyeyeeceOÙes) meehe[Ceej veener. heCe pesLes ceePes Yekeäle ceePes Yepeve keâjleele lesLes ceer melele jenlees. ~~2~~

ÙeekeâejCeW meYee ßes‰ ~ Yekeäle ieeleer leW Jewkegbâ" ~ veeceIees
ØesceU YekeäleebÛeer ieeÙeveW ~ YeieJeledkeâLee nefjkeâerle&veW ~ JesoJÙeeKÙeeve hegjeCeßeJeCeW ~ pesLeW efvejblej ~~4~~ Yekeäle DelÙeble Øesceeves ßeernjerÛes iegCe ieeleele. YeieJebleeÛÙee JeekeäÙeebÛÙee (Goe. ieerlee) DeeOeejeves nefjkeâerle&ves keâjleele. JesoMeeŒeebJej ØeJeÛeves, hee" Iesleele. hegjeCes meebieleele. nŸee iees°er meYeebletve melele Ûee}leele. ~~4~~

hejcesÕejeÛes iegCeevegJeeo ~ veevee efve¤heCeeÛes mebJeeo ~ DeOÙeelceefJeÅee YesoeYeso ~ ceLeve pesLeW ~~5~~ nŸee meYeebletve hejcesÕejeÛes ÙeMe, keâerleea, Jelme}lee F. iegCe ieeefÙe}s peeleele, DeOÙeelceefJe
veevee meceeOeeveW le=hleer ~ veevee DeeMebkeâeefveJe=òeer ~ efÛeòeeR yewmes OÙeevecete|le ~ JeeefiJeUemeW ~~6~~ meJe& ØekeâejÛÙee MebkeâebÛes meYesceOÙes meceeOeeve nesTve meJe&peCe le=hle nesleele. meYesle nesCeeNÙee MeeŒeMegæ ßeJeCeecegUs meYeemeoebÛeer efÛeòeJe=òeer OÙesÙeekeâej nesles, Deelceekeâej nesles. ~~6~~

Yekeäle ØesceU YeeefJekeâ ~ meYÙe meKees} meeeflJekeâ ~ jcÙe jmeeU ieeÙekeâ ~ efve‰eJeble ~~7~~ meYesceOÙeW ØesceU Je YeeefJekeâ Yekeäle, meppeve, meòJeiegCeer, meKees} DeYÙeeme keâjCeejs }eskeâ Demeleele. lÙeeÛeyejesyej veJejmeebveer Yej}s}er keâJeves cnCetve F&ÕejeMeer efve‰e "sJeCeejs ieeÙekeâ ßeeslÙeebvee jceefJeleele. ~~7~~

(o. 1 me. 8)

32

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

keâce&meerU DeeÛeejmeerU ~ oevemeerU Oece&meerU ~ megefÛemceble hegCÙemeerU ~ DeblejMegæ ke=âheeUg ~~8~~ melkeâce&, meoeÛejCe, oeve, Oece&efve‰lee meJe& ØekeâejÛeer MegefÛelee, hegCÙe, FlÙeeoer iegCeebveer Ùegkeäle Demetve ns meYeemeo Megæ Deble:keâjCeeÛes Je ke=âheeUtner Demeleele. ~~8~~

Ùeesieer Jeerlejeieer Goeme ~ vescekeâ efve«en leeheme ~ efJejkeäle efvemhe=n yengJeme ~ DeejCÙeJeemeer ~~9~~ keâener Ùeesieer, lej keâener JewjeiÙemebheVe, keâener DeeMeeheeMe lees[}s}s, lej keâener keâ[keâ lehes keâjCeejs Demeleele. yejsÛemes efve:mhe=n Demeleele, lej keâener DejCÙeele Peeshe[er yeebOetve jenCeejs Demeleele. ~~9~~

ob[Oeejer pešeOeejer ~ veeLehebLeer cegõeOeejer ~ Ùeskeâ yeeUyeÇÿeÛÙeejer ~ ÙeesiesÕej ~~10~~ ef$eob[er mebvÙeemeer, pešeOeejer yewjeieer, veeLehebLeeÛeer Yet
hegj§ejCeer DeeefCe lehemJeer ~ leerLe&Jeemeer DeeefCe cevemJeer ~ ceneÙeesieer DeeefCe pevemJeer ~ peveemeejKes ~~11~~ keâesCeer hegj§ejCeeÛeer lehes keâjCeejs, keâener #es$eefveJeemeer lej keâesCeer cevee}e ÙesF&} leMeer Yeücebleer keâjCeejs Demeleele. keâener ceneve Ùeesieer lej keâener }eskeâmeb«eneLe& meceepeele meceepeemeejKes jenCeejs Demeleele. ~~11~~

efmeæ meeOeg DeeCeer meeOekeâ ~ ceb$eÙeb$eMeesOekeâ ~ Ùeskeâefve‰ Gheemekeâ ~ iegCe«eener ~~12~~ efmeæ, meeOet, meeOekeâ, ceebef$ekeâ, Ùeb$ehetpekeâ (Goe. ßeerÙeb$e) efve‰eJevle Gheemekeâ Je veevee iegCeebÛes Ûeenles Demeleele. ~~12~~

meble meppeve efJeÉppeve ~ Jeso%e MeeŒe%e ceenepeve ~ Øeyegæ meJe&%e meceeOeeve ~ efJeceUkeâlex ~~13~~ meble, efJeÉeve, Jesohee"keâ, Jesoevleer, MeeŒeJesòes, ßes‰ veeieefjkeâ, hetCe&%eeveer, meJe&%e, le=hle Je cebie} keâeÙex keâjCeejs keâener meYeemeo Demeleele. ~~13~~

Ùeesieer efJelheVe $e+
yeÇÿe%eeveer Deelce%eeveer ~ leòJe%eeveer eEhe[%eeveer ~ ÙeesieeYÙeemeer Ùeesie%eeveer ~ Goemeerve ~~15~~ yeÇÿeeÛes mJe¤he peeCeCeejs, `ceer Deelcee Deens' Demee DevegYeJe Iesle}s}s, Deeefmlekeâ Je veeefmlekeâ oMe&ves peeCeCeejs, #es$eeÛes %eeve DemeCeejs (ieerlee De. 13) ÙeesiemeeOekeâ, Ùeesieefmeæ Je DeeMeejefnle meYeemeo meYesle Demeleele. ~~15~~

hebef[le DeeCeer hegjeefCekeâ ~ efJeÉebme DeeCeer Jewefokeâ ~ Yeš DeeCeer hee"keâ ~ ÙespegJexoer ~~16~~ iee{s hebef[le, hegjeCes meebieCeejs, Ùeeef%ekeâ, Jewefokeâer keâjCeejs (efJeJeen, ceewpeeRyebOeveeoer keâjCeejs) `Yeó' ner efJeÉòesÛeer GheeOeer OeejCe keâjCeejs Je ÙepegJexo cegKeesodiele DemeCeejs Demeleele. ~~16~~

ceeneYe}s ceeneßees$eer ~ Ùeeef%ekeâ DeeCeer Deeivenes$eer ~ JewÅe DeeCeer hebÛee#ejer ~ hejeshekeâejkeâlex ~~17~~ DelÙeble meppeve, ceneve JesoJesòes, Ùe%e keâjCeejs, Deefivenes$eer, JewÅe Je ceebef$ekeâebmeejKes heeref[leebJej Ghekeâej keâjCeejsner Demeleele. ~~17~~

Yetle YeefJe<Ùe Jele&ceeve ~ peÙeebme ef$ekeâeUeÛeW %eeve ~ yengßegle efvejefYeceeve ~ efvejehes#eer ~~18~~ eflevner keâeUebÛes %eeve DemeCeejs pÙeesefle
Meebleer #ecee oÙeemeerU ~ heefJe$e DeeCeer melJemeerU ~ DeblejMegæ %eevemeerU ~ F&Õejer heg®
33

(o. 1 me. 8)

heefJe$e Pee}s}s Demes F&ÕejØemeeo efceUe}s}s heg®
Ssmes pes keâeb meYeeveeÙeskeâ ~ pesLes efvelÙeeefvelÙeefJeJeskeâ ~ lÙeebÛee ceefncee De}esef}keâ ~ keâeÙe cnCeesefve JeCee&Jee ~~20~~ Demes pes meYesleer} cegKÙe cegKÙe cenelces Demeleele lÙeebÛespeJeU efvelÙe Je DeefvelÙeeÛee efJeJeskeâ melele peeiee Demelees. lÙeebÛÙee cees"sheCeeÛes JeCe&ve keâjeJes lesJe{s Lees[sÛe Deens. ~~20~~

pesLeW ßeJeCeeÛee GheeÙes ~ DeeCeer hejceeLe&mecegoeÙes ~ lesLeW peveemeer lejCeesheeÙes ~ menpeefÛe nesÙes ~~21~~ pesLes ßeJeCeeÛeer mebOeer Demeles Je DeOÙeelce#es$eeleer} peeCeleer ceb[Uer Demeleele lesLes ßeeslÙeebÛÙee cees#eeÛeer menpeÛe JÙeJemLee Demeles. ~~21~~

Gòece iegCeebÛeer ceb[Uer ~ meòJeOeerj meòJeeieUer ~ efvelÙe megKeeÛeer veJneUer ~ pesLeW Jemes ~~22~~ ner meJe& ceb[Uer Gòece iegCemebheVe, meòJeiegCeer DemeuÙeeves OewÙe&Meer} Je peCet efvelÙevetleve DeelceevegYeJeeves megKeer Demeleele. ~~22~~

efJeÅeehee$eW keâUehee$eW ~ efJeMes
ØeJe=òeer DeeCeer efveJe=òeer ~ ØehebÛeer DeeCeer hejceeLeea ~ ie=nmLeeßeceer JeeveØenmleer ~ mebvÙeemeeefokeâ ~~24~~ keâener ØeJe=efòeceeieea lej keâener efveJe=efòeceeieea, keâesCeer ØeehebefÛekeâ lej keâesCeer meeOekeâ eEkeâJee JeeveØemLeer Jee mebvÙeemeer Demeleele. ~~24~~

Je=æ le®Ce DeeCeer yeeU ~ heg®
Ssmes hejcesÕejeÛes peve ~ lÙeebmeer ceePes DeefYeJebove ~ peÙeebÛesefve meceeOeeve ~ Dekeâmceele yeeCes ~~26~~ DeMee Ùee osJeeIejÛÙee ceeCemeebvee ceePes DeefYeJeeove. lÙeebÛÙee menJeemeele DekeâefmceleheCes meceeOeeveeÛee "sJee efceUlees. ~~26~~

SsefmeÙes meYesÛee iepej ~ lesLeW ceePee vecemkeâej ~ pesLeW efvelÙe efvejblej ~ keâerle&ve YeieJebleeÛeW ~~27~~ pÙee meYesle Demes cenelces, ÛeÛee& Je YeieJebleeÛeer DeKeb[ Gheemevee Demeles lÙee meYes}e ceePes Jebove Demees. ~~27~~

pesLes YeieJebleeÛÙee cetleea ~ lesLeW heeefJepes Gòece ieleer ~ Ssmee efve§eÙe yengleeb «ebLeeR ~ cenble yeesef}}s ~~28~~ pesLes peCet F&Õejeves hee"efJe}s}s cenelces Demeleele lesLes Gòece ieleer Øeehle nesles Demes Deveskeâ mebleebveer lÙeebÛÙee «ebLeele meebefiele}s Deens. ~~28~~

keâu}ew keâerle&ve Jeefj‰ ~ pesLeW nesÙe les meYee ßes‰ ~ keâLeeßeJeCeW veevee ve° ~ mebosn ceeJeUleer ~~29~~ keâef}Ùegieele YeieJeled mebkeâerle&ve ns cees#eeÛes meJeeËle ßes‰ meeOeve Deens Demes cnš}s Deens. DeeefCe les DeMee meYesle Ûee}t Demes} lej lÙeeleer} leòJe%eeve Ssketâve ßeeslÙeebÛÙee Deveskeâ Mebkeâe otj nesleele. ~~29~~ Fefle ßeeroemeyeesOes ieg®efMe<ÙemebJeeos ‘meYeemleJeveveece’ meceeme Dee"Jee ieg®efMe<ÙemebJeeoelcekeâ ßeeroemeyeesOe ¢ee «ebLeebleer} `meYeemleJeve' veeJeeÛee Dee"Jee meceeme meceehle

(o. 1 me. 8)

34

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

oMekeâ heefn}e : mleJeveeÛee meceeme veJeJee : hejceeLe&mleJeveefve¤heCe ~~ ßeerjece meceLe& ~~ hejceeLe& cnCepes Ûeej heg®
Deeleeb mleTb ne hejceeLe& ~ pees meeOekeâebÛee efvepemJeeLe& ~ veeblejer meceLee&ceOÙeW meceLe& ~ Ùeesie ne ~~1~~ pÙeebvee meeOekeâ cnCeleele (oMekeâ 5 meceeme 9) lÙeebÛes Debeflece keâuÙeeCe pÙee hejceeLee&le Deens lÙee hejceeLee&Ûes Deelee mleJeve keâ¤. ceeveJeer peerJeveele meJeeËle cees"e Ùeesie lees neÛe! ~~1~~

Deens lejer hejce megiece ~ hejer peveemeer pee}e ogie&ce ~ keâeb peÙeeÛeW Ûegkeâ}W Jece& ~ melmeceeieceekeâ[s ~~2~~ lemes heeefn}s lej hejceeLe& meeshee Deens. heCe meeceevÙe }eskeâebvee lees Heâej Heâej keâ"erCe Pee}e. keâejCe `meblemebieleerefMeJeeÙe cees#e veener' ns Jece& lÙeebÛÙee }#eele Ùesle veener. ßeerieg®ke=âhee cees#eemee"er DeefveJeeÙe& Deens ns lÙeebvee keâUle veener. kesâJeU mebleebÛÙee mebieleerle cees#eceeie& nUtnUt G}ie[le peelees. ~~2~~

veevee meeOeveebÛes GOeej ~ ne jeskeâ[e yeÇÿemee#eelkeâej ~ JesoMeeŒeeR peW meej ~ leW DevegYeJeeme Ùes ~~3~~ meblemebieleerefMeJeeÙe kesâ}s}er meJe& meeOeves Heâ}õthe nesCÙeeÛeer keâenerÛe efveef§eleer veener. Jenerle ef}ntve "sJe}suÙee GOeejerØeceeCes lÙeebÛeer DeJemLee Demeles! mebleebÛÙee mebieleerle cee$e Jesoevle MeeŒeeble pes ceneJeekeäÙe¤he meej Deens lÙeeÛee ØelÙe#e DevegYeJe Ùeslees. `ceer yeÇÿe Deens' Demee DevegYeJe Ùeslees. `peerJe Je yeÇÿe Skeâ Deensle' Demes meebieCeeNÙee ßegefleJeekeäÙeebvee ceneJeekeäÙes cnCeleele. peer ßegefleJeekeäÙes yeÇÿeeÛes kesâJeU JeCe&ve keâjleele lÙeebvee DeJeeblej JeekeäÙes cnCeleele. Ûeej JesoebÛeer Ûeej ceneJeekeäÙes Deensle. Jeso Gheefve
Deens lejer Ûentbkeâ[s ~ hejer DeCegcee$e °er ve he[s ~ Goeme hejer Ùeskeâerkeâ[s ~ heeneleeb efomesvee ~~4~~ yeÇÿe meJe&$e Ye¤ve Gj}s Deens Demes MeeŒe meebieles Je lemee cegkeäleebÛee efve§eÙe Demelees. heCe De%eeveer peerJeebvee lÙeeÛee ceeiecetmener }eiele veener. yeÇÿe meJe&JÙeeheer Demetvener les leLeekeâefLele meJeeËntve Deef}hle Deens. les JÙeehekeâ DemeuÙeeves SKeeÅee efJeefMe° ef"keâeCeerÛe Demeles Demes veener. ~~4~~

DeekeâeMeceeieeAa ieghle hebLe ~ peeCeleer ÙeesefieÙes meceLe& ~ Flejebme ne iegnŸeeLe& ~ menmee ve keâUs ~~5~~ DeekeâeMeele he#eer G[lees lesJne lÙeeÛÙee G[CÙeeÛee ceeie& oeKeefJelee Ùesle veener, DeeKelee Ùesle veener, lÙeeØeceeCes

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

35

(o. 1 me. 9)

yebOeveekeâ[tve cees#eekeâ[s vesCeeje ceeie&megæe ieghle Demelees. keâejCe Demee ceeie&Ûe vemelees! peerJe keâeÙeceÛee Je mJe¤heeves cegkeäleÛe Deens. kesâJeU De%eeveecegUs `ceer yeæ Deens' Demee lÙee}e Yeüce neslees. meJe& meeOeves De%eeve Iee}efJeCÙeemee"er Demeleele. ns ieghle Jece& menmee keâesCeeme keâUle veener. ~~5~~

meejeÛeWefn efvepemeej ~ DeKeb[ De#ew Deheej ~ vesTb ve mekeâleer leMkeâj ~ keâebneRr kesâuÙee ~~6~~ yeÇÿe ns meejeÛesner meej Deens. Goe. jme ns pej Je=#eeÛes meej Demes} lej yeÇÿe lÙee jmeeÛes meej Deens. cnCepes les jmeentve met#ce Deens. les Keb[jefnle, Debleheej vemeCeejs Je ve efPepeCeejs Deens. keâesCelÙeener ÛeesjepeJeU efkeâleerner keâewMeuÙe Deme}s lejer lÙee}e les Ûeesjlee Ùesle veener. F&Meke=âhee, ieg®ke=âhee Je MeeŒeke=âhee PeeuÙeeefMeJeeÙe hejmhej Ùeebvee ÛegkeâJetve yeÇÿeevegYeJe ÙesCeej veener. ~~6~~

leÙeeme veeneR jepeYeÙes ~ DeLeJee veeneR DeefiveYeÙes ~ DeLeJee mJeeheoYeÙes ~ yees}eWÛe veÙes ~~7~~ les jepeeÛÙee meòesKee}er Ùesle veener. keâejCe lesÛe meJe&meòeeOeerMe Deens. Deiveer lÙee}e peeUt Mekeâle veener. ¤he DemeuÙeeefMeJeeÙe heoeLe& hesšle veener. yeÇÿe De¤he Deens. lÙeeÛe keâejCeeves lÙee}e heMetÛeerner Yeerleer veener. ~~7~~

hejyeÇÿe leW ne}Jesvee ~ DeLeJee "eJeefn Ûegkesâvee ~ keâeUeblejeR ÛeUsvee ~ pesLeerÛee lesLeW ~~8~~ hejyeÇÿe JÙeehekeâ DemeuÙeeves Fkeâ[tve eflekeâ[s "sJelee Ùesle veener. Decegkeâ ef"keâeCeer les veener Demes veener. ef$ekeâe}eyeeefOele DemeuÙeeves lÙeeJej keâeUeÛeer meòee Ûee}le veener. G}š keâeUeJej lÙeeÛeer meòee Ûee}les. (ce=lÙegOee&Jeefle hebÛece: - lew. 8) eEkeâJee keâe} ner keâuhevee peieledmeehes#e Deens. yeÇÿe peieledefvejhes#e Je cnCetve keâe}efvejhes#e Deens. ~~8~~

SsmeW les efvepe "sJeCeW ~ keâoeefhe hee}šeW vesCeW ~ DeLeJee veJns Deeefokeâ GCeW ~ yengleeb keâeUW ~~9~~ Demes les yeÇÿe peerJeeÛes mJe¤heÛe Demetve efvee|Jekeâej Deens. keâeUeves les keâceer eEkeâJee peemle nesle veener. Goe. DebkegâjeÛee keâeUeves Je=#e neslees. õe#e keâeUeves megketâve }neve nesles.~~9~~

DeLeJee leW IemešJesvee ~ DeLeJee DeÂMÙe nesÙesvee ~ veelejer heenelee efomesvee ~ ieg®DebpeveWefJeCe ~~10~~ meesvÙeeØeceeCes les efPepele veener. les DeÂMÙe nesle veener. metÙe& je$eer Skeâe iees}eOee&hegjlee DeÂMÙe neslees. Demes Deme}s lejer meodieϤbveer kesâ}suÙee GheosMeeefMeJeeÙe lÙeeÛes %eeve nesle veener. keâejCe les ØeeCÙeeÛÙee ùoÙeele o[tve Demeles! ~~10~~

ceeieeb ÙeesefieÙes meceLe& ~ lÙeebÛeeefn efvepemJeeLe& ~ Ùeemeer yeesef}pes hejceeLe& ~ hejceiegnŸe cnCeewefve ~~11~~ ÙeehetJeea pes pes meeceLÙe&mebheVe Ùeesieer nesTve ies}s lÙeebveerner Ùee hejceeLee&meÛe Deehe}s Debeflece keâuÙeeCe ceeve}s. keâejCe DelÙeble iet{ Deme}suÙee leòJeeÛÙee DevegYeJeeleÛe meeceLÙee&Ûee keâme }eielees. ~~11~~

peWneR MeesOetve heeefn}e ~ lÙeemeer DeLe& meebhe[}e ~ Ùesjeb Demeesefve De}YÙe pee}e ~ pevceespevceeR ~~12~~ pÙeebveer Ùee iet{ leòJeeÛee iebYeerjleehetJe&keâ MeesOe Iesle}e lÙeebveeÛe lÙeeÛee }eYe Pee}e. Flejebvee les leòJe lÙeebÛÙee ùoÙeeleÛe Demetvener Deveskeâ pevce lÙeeÛee }eYe nesT Mekeâ}e veener. ~~12~~

DehetJe&lee Ùee hejceeLee&Ûeer ~ Jeelee& veeneR pevcece=lÙeeÛeer ~ DeeefCe heoJeer meeÙeespÙelesÛeer ~ meefVeOeefÛe }eYes ~~13~~ Ùee hejceeLee&Ûes JewefMe<šŸe Demes keâer lÙeeÛee }eYe PeeuÙeeJej pevcecejCeeÛÙee Ûe›eâeletve megškeâe lej neslesÛe, heCe lÙeeyejesyejÛe Ùee MejerjeleÛe (mebefveOe) peerJevcegkeäleerÛee DevegYeJe Ùeslees. ~~13~~

ceeÙee efJeJeskeWâ ceeJeUs ~ meejemeej efJeÛeej keâUW ~ hejyeÇÿe leWefn efveJeUs ~ DebleÙee&ceeR ~~14~~ efJeJeskeâeÛÙee yeUeves veece¤heelcekeâ ceeÙee yeeefOele nesles. meej Je DemeejeÛee efveJee[e nesTve ùoÙeeceOÙes efve§eU yeÇÿeevegYeJe jenlees. ~~14~~

yeÇÿe Yeeme}W Gob[ ~ yeÇÿeeR yeg[e}W yeÇÿeeb[ ~ hebÛeYetleebÛeW Leesleeb[ ~ legÚŸe Jeešs ~~15~~ (o. 1 me. 9)

36

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

JÙeehekeâ yeÇÿeeÛee DevegYeJe DeeuÙeeJej meJe& yeÇÿeeb[ lÙeeleÛe meceeefJe° DemeuÙeeÛee efve§eÙe neslees. heebÛeYeeweflekeâ me=°er Heâes}keâšeØeceeCes legÛÚ Jeešles. ~~15~~

ØehebÛe Jeešs }efškeâe ~ ceeÙee Jeešs }eheefCekeâe ~ Megæ Deelcee efJeJeskeâe ~ DeblejeR Dee}e ~~16~~ ØehebÛe ceeefÙekeâ DemeuÙeeÛes peeCeJeles. ceeÙesÛeer HeâmeJesefiejer }#eele Ùesles. efJeJeskeâecegUs Megæ Deelcee ùoÙeele Ye¤ve jenlees. ~~16~~

yeÇnefmLele yeeCeleeb DeblejeR ~ mebosn ies}e yeÇÿeeb[eyeensjer ~ ÂMÙeeÛeer pegveer pepe&jer ~ kegâefnš pee}er ~~17~~ yeÇÿeefmLeleer}e DeMeer menpelee DeeuÙeeJej yeÇÿeeefJe
Ssmee ne hejceeLe& ~ pees keâjer lÙeeÛee efvepemJeeLe& ~ Deeleeb Ùee meceLee&me meceLe& ~ efkeâleer cnCeewefve cnCeeJeW ~~18~~ Demee hejceeLe& pees le[er}e vesF&} lÙeeÛÙee peerJeveeÛes meeLe&keâ nesF&}. nŸeeÛes ßes‰lJe Je cenòJe efkeâleer Je keâmes meebieeJes? ~~18~~

Ùee hejceeLee&keâefjleeb ~ yeÇÿeeefokeâebefme efJeßeecelee ~ Ùeesieer heeJeleer levceÙelee ~ hejyeÇÿeeR ~~19~~ ØelÙe#e yeÇÿeosJee}e megæe cees#eeefMeJeeÙe Kejer efJeßeebleer veener. Ùeesieermegæe efJeßeebleermee"er yeÇÿeevegYeJeele yeg[tve peeleele. ~~19~~

hejceeLe& mekeâUebme efJemeebJee ~ efmeæ meeOeg ceenevegYeJeeb ~ mesKeeR meeefòJekeâ pe[ peerJeeb ~ melmebieWkeâ¤veer ~~20~~ efmeæ, meeOet Je yeÇÿeevegYeJeer (cenevegYeJeer) nŸeebvee cees#eeleÛe hejeMeebleerÛee }eYe neslees. neÛe cees#e De%eeveer peerJeebvee meòJeiegCeeÛÙee ceoleerves meblemebieleerle efceUlees. meceLe& pesJne cenevegYeeJe ne Meyo Jeehejleele lesJne lÙee hebLeeÛee keâenerÛe mebyebOe vemelees. ceneve DevegYeJe cnCepes `yeÇÿe ceer Deens' Demee DevegYeJe Dee}s}s les cenevegYeJeer. DeesJeerleer} `pe[' nŸee MeyoeÛee DeÛesleve Demee DeLe& vemetve De%eeveer Demee DeLe& Deens. keâejCe DeÛesleve eEkeâJee efvepeeaJe heoeLee&Ûee yebOecees#eeMeer keâenerÛe mebyebOe vemelees. ~~20~~

hejceeLe& pevceeÛeW meeLe&keâ ~ hejceeLe& mebmeejeR leejkeâ ~ hejceeLe& oeKeJeer hej}eskeâ ~ Oeee|cekeâemeer ~~21~~ ceveg<ÙepevceeÛes cees#eeleÛe meeLe&keâ Deens. mebmeej le¤ve peeCÙeeÛes lesÛe Skeâ meeOeve Deens. Oecee&vegmeejer peerJeve peieCeeNÙeebvee hejceeLe&, yeÇÿe}eskeâeÛeer Øeehleer keâ¤ve oslees. ~~21~~

hejceeLe& leehemeebmeer Leej ~ hejceeLe& meeOekeâebmeer DeeOeej ~ hejceeLe& oeKeJeer heej ~ YeJemeeiejeÛee ~~22~~ cees#e efceUCÙeeÛÙee Dehes#esvesÛe lehemJeer lehe§eÙee& keâjleele. meeOekeâebveener lÙeeÛeeÛe DeeOeej Demelees. YeJemeeiej le¤ve peeCÙeeÛes hejceeLe& ns SkeâcesJe meeOeve Deens. ~~22~~

hejceeLeea lees jepÙeOeejer ~ hejceeLe& veeneR lees efYekeâejer ~ Ùee hejceeLee&Ûeer mejer ~ keâesCeeme ÅeeJeer ~~23~~ peerJevcegkeäle yeÇÿe¤he DemeuÙeeves Keje meòeeOeerMe Demelees! pÙee}e yeÇÿeevegYeJe veener lees efYekeâejerÛe mecepeeJee. nŸee hejceeLee&ntve ßes‰ Demes nŸee peieele keâeÙe Deens yejs? ~~23~~

Deveble pevceeRÛeW hegCÙe pees[s ~ lejerÛe hejceeLe& Ie[s ~ cegKÙe hejceelcee Deeleg[s ~ DevegYeJeemeer ~~24~~ Deveblepevce hegCÙemebÛeÙe kesâ}e Demes} lejÛe hejceeLe& Øeehle neslees. `ceer yeÇÿe Deens' Demee ØelÙe#e DevegYeJe Ùeslees. (yengle megke=âleeÛeer pees[er cnCetve efJeú}er DeeJe[er-legkeâe.) ~~24~~

pesCeW hejceeLe& JeesUefKe}e ~ lesCeW pevce meeLe&keâ kesâ}e ~ Ùesj lees heeheer pevce}e ~ kegâ}#eÙeekeâejCeW ~~25~~ ceveg<ÙeMejerj efceUeuÙeeJej pÙeeves hejceeLe& meeOe}e lÙeevesÛe pevceeÛes meeLe&keâ kesâ}s. pÙee kegâUele yeÇÿe%e pevcee}e Ùeslees lees meJe& kegâU Gæ¤ve veslees Demes MeeŒe meebieles. pees DeeheuÙee kegâUele pevcee}e ÙesTve yeÇÿe%e nesle veener lÙeeves lÙeeÛÙee kegâUe}e ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

37

(o. 1 me. 9)

pevcecejCeeÛÙee Ûe›eâele }esštve efo}s Demes mecepeeJes. (%eeveosJeerceb$e nefjveeceeÛes MeŒe ~ ÙesLeW kegâUiees$e Jee|peÙes}s- %eeveosJe nefjhee"-19) ~~25~~

Demees YeiJelØeehleerefJeCe ~ keâjer mebmeejeÛee meerCe ~ lÙee cetKeeËÛeW cegKeeJe}eskeâve ~ keâ¤bÛe veÙeW ~~26~~ Demes ns hejceeLee&Ûes ceenelcÙe Deens. pees pevcee}e ÙesTve Heâkeäle mebmeej keâjCÙeeÛes keâ° Ieslees lees Flekeâe cetKe& Demelees keâer lÙeeÛes leeW[ner heent veÙes! ~~26~~

YeuÙeeveW hejceeLeeA YejeJeW ~ Mejerj meeLe&keâ keâjeJeW ~ hetJe&peebme GæjeJeW ~ nefjYekeäleer keâ¤veer ~~27~~ cnCetve MeneCÙeeves hejceeLe&ceeiee&Jej peesceeves JeešÛee} keâjeJeer Je DeeheuÙee pevceeÛes meeLe&keâ keâ¤ve hetJe&peebÛeener nefjYekeäleerves Gæej keâjeJee. ~~27~~ Fefle ßeeroemeyeesOes ieg®efMe<ÙemebJeeos ‘hejceeLe&mleJeveveece’ meceeme veJeJee ieg®efMe<ÙemebJeeoelcekeâ ßeeroemeyeesOe Ùee «ebLeeleer} `hejceeLe&mleJeve' veeJeeÛee veJeJee meceeme meceehle

(o. 1 me. 9)

38

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

oMekeâ heefn}e : mleJeveeÛee meceeme oneJee : vejosnmleJeveefve¤heCe ~~ ßeerjece meceLe& ~~ meceLeeËveer lÙeebÛÙee Keeme Mew}erves ne meceeme jbieefJe}e Deens. heefnuÙee megceejs lesJeerme DeesJÙeeble vejosn }eYeuÙeeJej keâesCeer keâesCelÙee #es$eele ves$eoerhekeâ keâeceefiejer kesâ}er lÙeeÛes JeCe&ve kesâ}s Deens. heg{er} Ûeej DeesJÙeeble vejosnceenelcÙe meebietve veblejÛÙee heeÛe DeesJÙeeble vejosn Demetve lÙeele efJeke=âleer Demes} lej lees keâmee efve®heÙeesieer "jlees lÙeeÛes JeCe&ve Deens. veblejÛÙee lesje DeesJÙeeble (47 heÙe&vle) ceeCemeeÛÙee MejerjeJej keâesCe keâesCe nkeäkeâ meebieleele lÙeeÛeer Ùeeoer osTve lÙee}e `ceePee' cnCeCÙeele keâener DeLe& veener Demes megÛeefJe}s Deens. heg{s DeesJeer 59 DeKesj vejosne}e nesCeejs jesie, Ieeleheele FlÙeeoeRÛes Yeer
OevÙe OevÙe ne vejosnes ~ ÙesLeer} DehetJe&lee heenes ~ pees pees keâerpes hejceeLe&}enes ~ lees lees heeJes efmeæerleW ~~1~~ ne vejosn KejesKej OevÙe Deens. nŸeeÛes JewefMe<šŸe Demes keâer nŸeele peMeer hejceeLee&Ûeer FÛÚe keâjeJeer leMeer leer efmeæer}e peeles. heejceee|Lekeâ meeOeves keâ¤ve keâesCeer keâeÙe efceUefJe}s les heene. ~~1~~

Ùee vejosneÛesefve }eieJesieW ~ Ùeskeâ }eie}s YeefkeälemebieW ~ ÙeskeâeR hejce JeerlejeieW ~ efieefjkebâojW mesefJe}eR ~~2~~ ne vejosn efceUleeÛe keâesCeer keâesCeer cees"Ÿee lJejsves Yeefkeäleceeiee&}e }eie}s. JewjeiÙeecegUW [eWiejkeâheejerle, iegnsle jeefn}s. ~~2~~

Ùeskeâ efHeâjleer leerLee&šCeW ~ Ùeskeâ keâefjleer hegj§ejCeW ~ Ùeskeâ DeKeb[ veecemcejCeW ~ efve‰ebJele jeefn}s ~~3~~ leerLe&Ùee$ee, hegj§ejCes keâjerle veeceefve‰e meebYeeUtve jeefn}s. Goe. ieeÙe$eerhegj§ejCe. nŸeele lÙee ceb$eeÛes HeâU efceUCÙeemee"er "jeefJekeâ efove›eâce meebYeeUtve lÙee ceb$eeÛeer pehemebKÙee GÛÛeejeefoefJeOeeRmen MeeŒeMegæ heæleerves hetCe& keâjeJeer }eieles. ~~3~~

Ùeskeâ leheW ke⤠}eie}s ~ Ùeskeâ ÙeesieeYÙeemeer ceeneYe}s ~ Ùeskeâ DeYÙeemeÙeesieW pee}s ~ JesoMeeŒeeR efJelheVe ~~4~~ lehes, DeJeIe[ ÙeesieeYÙeeme Je JÙeglheòeermen Jesoevle MeeŒeeÛee DeYÙeeme ke⤠}eie}s. Skeâe efJeefMe° OÙesÙeeÛÙee hetleeamee"er meJe& leehe meesmetve mJeerkeâej}suÙee peerJeveheæleer}e lehe cnCeleele. ~~4~~

ÙeskeâeR nšefve«en kesâ}e ~ osn DelÙeble heeref[}e ~ ÙeskeâeR osJe "eFË heeef[}e ~ YeeJeeLe&yeUW ~~5~~ DelÙeble osnkeâ°eÛee n"Ùeesie kesâ}e, Je YeeJeeÛÙee cees"Ÿee yeUeves meiegCe oMe&ve meeOÙe kesâ}s. `Deveie&}e meg
39

(o. 1 me. 10)

`YeeJeyeUs DeekeâUs ÙesNnJeer veekeâUs.' (n.hee.) ~~5~~

Ùeskeâ ceenevegYeeJe efJeKÙeele ~ Ùeskeâ Yekeäle pee}s KÙeele ~ Ùeskeâ efmeæ Dekeâmceele ~ ieieve JeesUieleer ~~6~~ yeÇÿeevegYeJeer, efJeKÙeele Yekeäle Je keâesCeer SkeâeSkeâer DeekeâeMeeletve ØeJeeme keâjCeejs efmeæ Pee}s. ~~6~~

Ùeskeâ lespeeR lespeefÛe pee}W ~ Ùeskeâ peUeR efceUesve ies}s ~ Ùeskeâ les efomeleefÛe DeÂMÙe pee}s ~ JeeÙeesmJe¤heeR ~~7~~ cegkeäleeyeeF& lespees¤he Pee}er, SkeâveeLecenejepe peUele meceeefJe° Pee}s, legkeâejecenejepe henelee henelee peCet nJesle efJe¤ve ies}s. ~~7~~

Ùeskeâ ÙeskeâefÛe yengOee nesleer ~ Ùeskeâ osKeleefÛe efveIeesefve peeleer ~ Ùeskeâ yewme}W DemeleeÛeer Yeüceleer ~ veevee mLeeveeR mecegõeR ~~8~~ SkeâeÛe JesUer Deveskeâ ¤he OeejCe keâjCeejs, yeIelee yeIelee ieghle nesCeejs, Skeâe ef"keâeCeer yemetveÛe mecegõeoer Deveskeâ ef"keâeCeeR efomeleele. ~~8~~

Ùeskeâ YeÙeevekeâeJejer yewmeleer ~ Ùeskeâ DeÛesleveW Ûee}efJeleer ~ Ùeskeâ ØesleW G"efJeleer ~ leheesyeUWkeâ¤veer ~~9~~ JeeIeeJej yemeleele (ÛeebieosJe), DeÛesleve heoeLe& (efYeble) Ûee}efJeleele (%eeveosJe), lehe:meeceLÙee&ves ces}s}s efpeJeble keâjleele. ~~9~~

Ùeskeâ lespeW cebo keâefjleer ~ Ùeskeâ peUW DeešefJeleer ~ Ùeskeâ JeeÙees efvejesefOeleer ~ efJeÕepeveeÛee ~~10~~ metÙee&efokeâebÛes lespe keâceer keâjleele, heeCeer DeešJetve šekeâleele, peieeleer} meJe& ØeeCÙeebÛes ÕeemeesÛÚdJeeme keâeW[tve Oejleele. ~~10~~

Ssmes nšefve«ener ke=âleyegæer ~ peÙeebme JeesUuÙee veevee efmeefæ ~ Ssmes efmeæ }#eeJeOeer ~ nesTve ies}s ~~11~~ pÙeebvee Deveskeâ efmeæer efceUe}suÙee Deensle Demes ogo&cÙe Â{efve§eÙe Deme}s}s }#eeJeOeer efmeæ nesTve ies}s. ~~11~~

Ùeskeâ ceveesefmeæ Ùeskeâ JeeÛeeefmeæ ~ Ùeskeâ Deuheefmeæ Ùeskeâ meJe&efmeæ ~ Ssmes veevee ØekeâejerÛes efmeæ ~ efJeKÙeele pee}s ~~12~~ ceveele ÙesF&} les Ie[Jet MekeâCeejs, pes yees}leer} les Kejs nesCeejs, #egõ efmeæer efceUe}s}s Je meJe& ØekeâejÛÙee efmeæer efceUe}s}s Øeefmeæ Pee}s. ~~12~~

Ùeskeâ veJeefJeOeeYeefkeälejepehebLeW ~ ies}s lej}s hej}eskeâeRÛÙee efvepemJeeLeX ~ Ùeskeâ Ùeesieer ieghlehebLes ~ yeÇcnYegJevee heeJe}s ~~13~~ veJeefJeOeeYekeäleerÛÙee jepeceeiee&ves keâeneRveer hej}eskeâ¤he cees#e ns hejce keâuÙeeCe meeOe}s. keâeneRvee Ùeesieceeiee&ves yeÇÿe}eskeâ efceUe}e. ~~13~~

Ùeskeâ Jewkegbâ"eme ies}s ~ Ùeskeâ melÙe}eskeâeR jeefn}s ~ Ùeskeâ kewâUemeeR yewme}s ~ efMeJe¤he nesGveer ~~14~~ keâesCeer Jewkegbâ"}eskeâ, keâesCeer melÙe}eskeâ lej keâesCeer kewâ}eme}eskeâeJej efMeJemJe¤he efceUJe}s. ~~14~~

Ùeskeâ Fbõ}eskeâeR Fbõ pee}s ~ Ùeskeâ efhele=}eskeâeR efceUe}s ~ Ùeskeâ les G[ieCeeR yewme}s ~ Ùeskeâ les #eerjmeeiejeR ~~15~~ keâesCeer Fbõ}eskeâer FbõheoeJej yeme}s, keâesCeer efhele=}eskeâ, ve#e$e}eskeâ efceUJe}s. lej keâesCeer ogOeeÛÙee mecegõele efJemeeJe}s. ~~15~~

me}eskeâlee meceerhelee ~ mJe¤helee meeÙeespÙelee ~ Ùee ÛelJeej cegkeäleer lelJeleeb ~ FÛÚe mesTve jeefn}s ~~16~~ (o. 1 me. 10)

40

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

F&Õej}eskeâele JeemleJÙe, F&ÕejeMeer peJeUerkeâ, F&ÕejeMeer ¤heeÛes SskeäÙe Je F&ÕejeMeer leeefòJekeâ SskeäÙe nŸeeØeceeCes peer DeeJe[ Demes} leer hetCe& kesâ}er. ~~16~~

Ssmes efmeæ meeOeg meble ~ mJeefnlee ØeJele&}s Deveble ~ Ssmee ne vejosn efJeKÙeele ~ keâeÙe cnCeewefve JeCee&Jee ~~17~~ DeMee jerleerves pÙee vejosnele DeeuÙeeJej Deveskeâ meeOegmebleebveer mJele:Ûes efnle meeOe}s lÙee megØeefmeæ vejosneÛes ceenelcÙe efkeâleer cnCetve meebieeJes? ~~17~~

Ùee vejosneÛesefve DeeOeejW ~ veevee meeOeveebÛesefve ÉejW ~ cegKÙe meejemeejefJeÛeejW ~ yengle megš}s ~~18~~ nŸee vejosneÛeer Øeehleer PeeuÙeeJej veeveeØekeâejÛÙee meeOeveebveer Je cegKÙelJes meejemeejefJeÛeejeves Deveskeâebveer cees#e efceUefJe}e. ~~18~~

Ùee vejosneÛesefve mebcebOeW ~ yengle heeJe}s Gòece heoW ~ Denblee meeb[tve mJeeveboW ~ megKeer pee}s ~~19~~ ceveg<Ùe pevcee}e DeeuÙeeJej DenbkeâejeÛee lÙeeie keâ¤ve Deveskeâ meeOekeâ DeelceeveboeÛÙee DevegYeJeeves megKe¤he Pee}s. ~~19~~

vejosneR ÙesTve mekeâU ~ GOejeieleer heeJe}s kesâJeU ~ ÙesLeW mebMeÙeeÛeW cetU ~ Keb[esve ies}W ~~20~~ Heâkeäle ceeveJeer MejerjeleÛe Gòeceieleer efceUt Mekeâles Je leMeer Deveskeâebvee efceUe}er nŸeeefJe
heMegosneR veeneR ieleer ~ Ssmes meJe&$e yees}leer ~ cnCeewve vejosneRÛe Øeehleer ~ hej}eskeâeÛeer ~~21~~ heMeghe#ÙeebÛÙee Mejerjeleer} peerJeelcÙee}e Gòece ieleer efceUle veener nŸeeyeö} Skeâcele Deens. cnCetve kesâJeU vejosneleÛe hej}eskeâ eEkeâJee cees#e}eYe nesT Mekeâlees. ~~21~~

meble cenble $e+
cnCeewefve vejosn ßes‰ ~ veevee osnebceOeW Jeefj‰ ~ peÙeeÛesefve Ûegkesâ Deeefj° ~ ÙesceÙeelevesÛeW ~~24~~ nŸeeÛe keâejCeeves vejosn ßes‰ Demetve Flej }#eeJeOeer ÙeesveeRÛÙee ceeveeves HeâejÛe JejÛÙee opee&Ûee Deens. ÙeceÙeeleveebÛes mebkeâš ÛegkeâefJeCÙeeÛeer #ecelee lÙeele Deens. ~~24~~

vejosn ne mJeeOesve ~ menmee veJns hejeOesve ~ hejbleg ne hejeshekeâejeR efPepeTve ~ keâere|le¤heW GjJeeJee ~~25~~ lÙeeleuÙeelÙeele heg®
DeÕe Je=
lewmee veJns vejosnes ~ FÛÚe peeJe DeLeJee jenes ~ hejer Ùeeme keâesCeer heenes ~ yebOeve keâ¤b mekesâvee ~~27~~ ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

41

(o. 1 me. 10)

heg®
vejosn heebiegU Demelee ~ lejer lees keâeÙee&me ve Ùeslee ~ DeLeJee LeeWše pejer Demelee ~ lejer hejeshekeâejeme ve Ùes ~~28~~ vejosn efceUtvener lees heebieUe Demes} lej keâeÙee&}e cees"ŸeeÛe ceÙee&oe Ùesleele. Leesše Demes} lej ogmeNÙeemee"er ØelÙe#e neleeves keâener keâjlee Ùesle veener. ~~28~~

vejosn DebOe Deefme}e ~ lejer lees efvehešefÛe JeeÙee ies}e ~ DeLeJee yeefOej pejer Deefme}e ~ lejer efve¤heCe veeneR ~~29~~ DeebOeUsheCee Demes} lej les Mejerj Je pevce Hegâkeâš iesuÙeeleÛe pecee Deens. yeefnje Demes} lej ßeJeCe Ie[Ceej veener. ~~29~~

vejosn Deefme}e cegkeâe ~ lejer Iesleeb ve Ùes DeeMebkeâe ~ DeMekeäle jesieer veemekeâe ~ lejer lees efve:keâejCe ~~30~~ yees}lee Ùesle vemes} lej ØeMve efJeÛeejlee Ùesle veenerle. ogye&U, jesieš Je kegâ{Ceeje Demes} lej lÙeeÛÙeele keâenerÛe DeLe& veener. ~~30~~

vejosn Deefme}e cetKe& ~ DeLeJee HeWâheNÙee mecebOeeÛeW og:Ke ~ lejer lees peeCeeJee efvejeLe&keâ ~ efve§eÙeWmeer ~~31~~ cetKe& Demes} eEkeâJee PeškeäÙeebÛee Deepeej Demes} lej lees DekeâejCe pevcee}e Dee}e Demes vekeäkeâer mecepeeJes. (cetKe& Je DeeUMeer ceeCetme heeefn}e keâer meceLeeËÛÙee cemlekeâeÛeer efle[erkeâ G"le DemeeJeer!) ~~31~~

FlegkeWâ nW vemleeb JeWie ~ vejosn DeeCeer mekeâU meebie ~ lesCeW OejeJee hejceeLe&ceeie& ~ }eiesJesieW ~~32~~ nŸeebleer} Skeâner JÙebie vemes} Je Mejerj DeeefCe ceWot Oe[Oeekeâš Demes} lej cees"Ÿee lelhejlesves hejceeLe&hebLe OejeJee. ~~32~~

meebie vejosn pees[}s ~ DeeefCe hejceeLe&yegefæ efJemej}W ~ leW cetKe& kewâmeW Yeüce}W ~ ceeÙeepeeUeR ~~33~~ Gòece MejerjeÛee }eYe nesTvener pej hejceeLee&keâ[s og}&#e Pee}s lej lees cetKe& ceeÙeepeeUele Heâme}eÛe cnCetve mecepee. ~~33~~

ce=efòekeâe KeeCeesve Iej kesâ}W ~ leW ceePeW SsmeW Â{ keâefuhe}W ~ hejer leW yengleebÛeW nW keâU}W ~ veeneRÛe leÙeemeer ~~34~~ nŸee ceeÙesÛee Skeâ heefjCeece Demee keâer peceerve KeCetve keâe{}suÙee ceeleerves Iej yeebOeuÙeeJej ne cetKe& les `ceePes' cnCelees. Je les cecelJe Ieó Oe¤ve yemelees. heCe lÙeeJej nkeäkeâ meebieCeejs efkeâleerlejer ØeeCeer Demeleele ns lÙee}e keâUleÛe veener. les meJe& ØeeCeer Demes– ~~34~~

cet
42

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

efhemeesUs cnCeleer DeecegÛeW Iej ~ ieebOes}s cnCeleer DeecegÛeW Iej ~ meesš cnCeleer DeecegÛeW Iej ~ DeeCeer ieeWyeer ~~42~~ yengle efkeâ[ŸeebÛee peespeej ~ efkeâleer meebieeJee efJemleej ~ mecemle cnCeleer DeecegÛeW Iej ~ efve§eÙeWmeeR ~~43~~ heMeg cnCeleer DeecegÛeW Iej ~ oemeer cnCeleer DeecegÛeW Iej ~ IejerÛeeR cnCeleer DeecegÛeW Iej ~ efve§eÙeWmeeR ~~44~~ heengCes cnCeleer DeecegÛeW Iej ~ efce$e cnCeleer DeecegÛeW Iej ~ «eecemLe cnCeleer DeecegÛeW Iej ~ efve§eÙeWmeeR ~~45~~ Gboerj, hee}er, [eWieUs, cegbiÙee, eEJeÛet, meehe, PegjUs, Yegbies, Yeücejer, DeeàÙee, ceebpejs, kegâ$eer, cegbietme, {sketâCe, ÛeebÛe[, Iegbiejšer, yeeiegj[s, JeeUJeer, efhemeJee, heeJemeeUer efkeâ[s, }e} ceeMee, Ûelegj, ieesceeMeer, heengCes, efce$e, «eecemLe, heMet, cees}keâjCeer, kegâšgbyeerÙe. ~~35 les 45~~

leMkeâj cnCeleer DeecegÛeW Iej ~ jepekeâer cnCeleer DeecegÛeW Iej ~ Deeive cnCes DeecegÛeW Iej ~ Yemce keâ¤b ~~46~~ Ûeesj, mejkeâejer DeefOekeâejer Je Deiveer nsner IejeJej nkeäkeâ meebieleele. Ûeesj Ûeesjermee"er, DeefOekeâejer jneCÙeemee"eR Je Deiveer Yemce keâjCÙeemee"er. ~~46~~

mecemle cnCeleer Iej ceePeW ~ nW cetKe&ner cnCes ceePeW ceePeW ~ mesJeš pe[ pee}W JeesPeW ~ šeefkeâ}e osMe ~~47~~ Demes ns meJe&Ûe IejeJej nkeäkeâ meebiele Demeleevee ne cetKe&ner les Iej ceePes Deens Demes cnCelees. MesJešer les meebYeeUlee meebYeeUlee veekeâer veT Dee}s keâer Iej Je lees Yeeiener mees[tve peeJes }eieles. ~~47~~

DeJeIeeR IejW Yebie}er ~ ieebJeebÛeer heeb{jer heef[}er ~ ceie les ie=neR jeefn}er ~ DejCÙeÕeeheoW ~~48~~ MesJešer ieeJeeleer} meJe&Ûe Iejs he[tve ieeJe Deesme he[les Je veblej lÙee Iejele keâesuns-}eb[ies jent }eieleele. ~~48~~

efkeâ[e cegbieer JeeUJeer cet
Ssmeer ie=nebÛeer efmLeleer ~ efceLÙee Dee}er DeelceØeefÛeleer ~ pevce oeW efomeebÛeer Jemleer ~ keâes"s lejer keâjeJeer ~~50~~ DeMeer ner IejeÛÙee cee}keâerÛeer efmLeleer Deens. `les ceePes Deens' Demee GieerÛeÛe Yeüce Pee}e neslee. lemes heeefn}s lej DeeÙeg<ÙeeÛes Ûeej efoJeme peces} lemes peceleer} lesLes Iee}JeeJesle. ~~50~~

osn cnCeeJeW Deeheg}W ~ lejer nW yengleebkeâejCeW efvee|ce}W ~ ØeeCeerÙeebÛÙee ceeLeeb Iej kesâ}W ~ Jee cemlekeâeR Yeef#eleer ~~51~~ `osn ceePee Deens' Demes cnCeeJes lej lÙeeÛeener mJele:efMeJeeÙe Deveskeâebvee GheÙeesie neslees. GJee [eskeäÙeeJej Iej keâ¤ve lJeÛesÛÙee hesMeer kegâjle[tve Keeleele. ~~51~~

jescescegUs efkeâ[s Yeef#eleer ~ Keeb[gkeâ peeuÙeeb efkeâ[s he[leer ~ heesšeceOÙeW peble nesleer ~ ØelÙe#e ØeeefCeÙeebÛÙee ~~52~~ kesâmeebÛÙee cegUebMeer peblet efMe¤ve het neslees. (Folliculitis.) ieUt PeeuÙeeJej lÙeeble efkeâ[s he[leele. heesšele peble nesleele ns lej ØelÙe#eÛe efomeles. ~~52~~

keâer[ }eies oebleemeer ~ keâer[ }eies [esàÙeebmeer ~ keâer[ }eies keâCee&meer ~ DeeCeer ieesceeMee Yejleer ~~53~~ oeleebvee keâer[ }eieles, [esUs megpeleele, keâeveeble efkeâ[s nesleele Je ieesceeMeerner Deele peeles. ~~53~~

ieesefÛe[ DeMegæ mesefJeleer ~ ÛeeceJee ceebmeeble Iegmeleer ~ efhemeesUs ÛeeTve heUleer ~ Dekeâmceele ~~54~~ ieesefÛe[ }eietve jkeäle Mees
YeeWieW ieebOes}W ÛeeefJeleer ~ ieeWyeer peUJee DeMegæ Iesleer ~ eEJeÛet mehe& obMe keâefjleer ~ keâevešW HegâmeeA ~~55~~ ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

43

(o. 1 me. 10)

Yegbies, ieebOeer}ceeMee, ieesce, peUt, eEJeÛet, Iegbiegjšer Je Hegâjmes ÛeeJeleele. ~~55~~

pevcetve osn heeefU}W ~ leW Dekeâmceele JÙeeIjW ves}W ~ keâeb leW }eb[ieeRÛe Yeef#e}W ~ yeUelkeâejW ~~56~~ pevceeheemetve meebYeeU}s}e osn DeÛeevekeâ JeeIe eEkeâJee }eb[iee Keelees lesJne lÙee}e keâenerÛe keâjlee Ùesle veener. ~~56~~

cet
G°jW [meesve GÛeef}leer ~ nmLeer efÛe[t&ve šekeâleer ~ Je=
lemkeâj le[le[eb leesef[leer ~ YetleW Pe[heesve ceeefjleer ~ Demees Ùee osneÛeer efmLeleer ~ Ssmeer Demes ~~59~~ Ûeesj-ojes[sKeesj kegâNne[erÛes IeeJe Iee}leele. Yegles }eietve ØeeCe peeleele. SketâCe osneÛee ne Demee Øekeâej Deens. ~~59~~

SsmeW Mejerj yengleebÛeW ~ cetKe& cnCes DeecegÛeW ~ hejbleg KeepeW efpeJeebÛes ~ leehe$eQ yeesef}}W ~~60~~ Demes ns Mejerj DeveskeâebÛes Ye#Ùe Demeleevee cetKe& lÙee}e mJele:Ûes mecepelees. (o. 3 me 5,6 Je 7) heg{s leerve leeheebÛes JeCe&ve keâjleevee osn ns DeveskeâebÛes KeeÅe keâmes Deens les meebefiele}s Deens. ~~60~~

osn hejceeLeea }eefJe}W ~ lejerÛe ÙeeÛeW meeLe&keâ pee}W ~ veeneR lejer nW JesLe&efÛe ies}W ~ veevee DeeIeeleW ce=lÙehebLes ~~61~~ Demes ns Mejerj hejceeLee&mee"er GheÙeesieele DeeCe}s lejÛe nŸeeÛes Kejs meeLe&keâ nesles. veenerlej les Deveskeâ DeeIeele Je ce=lÙet nŸeebÛÙee mJeeOeerve nesCeej ns "j}s}sÛe Deens. ~~61~~

Demees pes ØeehebefÛekeâ cetKe& ~ les keâeÙes peeCeleer hejceeLe&megKe ~ lÙee cetKeeËÛeW }#eCe keâener Ùeskeâ ~ heg{W yeesef}}W Demes ~~62~~ Deelee ns JeCe&ve hegjs. osn Je Iej ceePes cnCeCeeNÙee ØeehebefÛekeâ cetKeeËvee heejceee|Lekeâ megKeeÛeer keâMeer yejs keâuhevee ÙesCeej? DeMee nŸee cetKeeËÛeer }#eCes heg{ÛÙee oMekeâele meebefiele}er Deensle. ~~62~~ Fefle ßeeroemeyeesOes ieg®efMe<ÙemebJeeos ‘vejosnmleJeveefve¤heCeveece’ meceeme oneJee ieg®efMe<ÙemebJeeoelcekeâ ßeeroemeyeesOe Ùee «ebLeeleer} `vejosnmleJeve' veeJeeÛee oneJee meceeme meceehle –oMekeâ heefn}e meceehle–

Q

(o. 1 me. 10)

44

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

oMekeâ ogmeje : cetKe&}#eCeebÛee meceeme heefn}e : cetKe&}#eCe ~~ ßeerjece meceLe& ~~ osnemekeäleer, JÙeJenejemekeäleer, ØehebÛeemekeäleer, F. Deemekeäleer DeelcemJe¤heeÛÙee De%eeveecegUs efvecee&Ce nesleele. keâeÙeoe, veerleer, }eskeâjerleer, Øeefle‰e, FlÙeeoeRcegUs Ùee DeemekeäleerÛeer efJehejerle DeeÛejCeele heefjCeleer nesCes keâener ØeceeCeele keâceer nesles ns Kejs, hejbleg Deelce%eeveecegUs Ùee DeemekeäleerÛe ve° nesleele. De%e, cet{, ÙeLeepeele, cetKe&, JewOesÙe Je yeeef}Me (DecejkeâesMe) Ùee meJe& ØeefleMeyoebvee vÙeeÙe osCeejer }#eCes meceLeeËveer meebefiele}er Deensle! Jejer} efJehejerle DeeÛejCe keâjCeeNÙee}eÛe cetKe& Demes cnCeleele. ceeCemeeves cetKe&lJeekeâ[tve GòecelJeekeâ[s, kegâefJeÅeskeâ[tve meodefJeÅeskeâ[s, DeYekeäleerletve Yekeäleerkeâ[s, ef$eiegCeekeâ[tve iegCeeleerlelJeekeâ[s Je Deemekeäleerkeâ[tve efJejkeäleerkeâ[s peeJes DeMeer Dehes#ee meceLe& Ùee oMekeâele JÙekeäle keâjleele. MesJešÛÙee meceemeele kegâCeerÛe he{lecetKe& Demet veÙes DeMeer metÛevee osleele.

Ô veceesefpe iepeevevee ~ Ùeskeâoblee ef$eveÙevee ~ ke=âhee°er Yekeälepevee ~ DeJe}eskeâeJes ~~1~~ Ô Ùee }sKeveeke=âleerMeer meecÙe Deme}suÙee ßeeriepeevevee, let Skeâoble Je leerve [esUs Deme}s}e Deensme. let Yekeäleebkeâ[s ke=âhee°erves hene. ~~1~~

legpe vecet Jesoceeles ~ ßeerMeejos yeÇÿemegles ~ Deblejer Jemes ke=âheeJebles ~ mHetâe|le¤hes ~~2~~ Jeso efvecee&Ce keâjCeeNÙee ns Meejos, let yeÇÿeosJeeÛeer keâvÙee Deensme. ceePÙeeJej ke=âhee keâ¤ve ceePÙee yegæerle mHetâe|le¤heeves jne. ~~2~~

Jebotveer meodieÏ®ÛejCe ~ keâ¤ve jIegveeLemcejCe ~ lÙeeieeLe& cetKe&}#eCe ~ yeesef}pes} ~~3~~ Deelee ßeerieg¤bÛÙee ÛejCeebvee Jebove keâ¤ve, ßeer jIegveeLeeÛes mcejCe keâ¤ve cetKe& }#eCes ceer meebiesve. leer JeeÛetve lÙeebÛee lÙeeie keâjeJee. ~~3~~

ÙeskeâcetKe& Ùeskeâ he{lecetKe& ~ GYeÙe }#eCeer keâewlegkeâ ~ ßeesleer meeoj efJeJeskeâ ~ kesâ}e heeefnpes ~~4~~ cetKe& Je he{lecetKe& Demes cetKeeËÛes oesve Øekeâej Demetve lÙee oesIeebÛÙee }#eCeeleer} Heâjkeâ ßeeslÙeebveer veerš mecepeeJetve IÙeeJee. ~~4~~

he{lecetKeeËÛeW }#eCe ~ hegef{}s meceemeeR efve¤heCe ~ meeJeOe nesTefve efJeÛe#eCe ~ heefjmeesle heg{W ~~5~~ he{lecetKee&Ûeer }#eCes ÙeeÛe oMekeâeÛÙee MesJešer MesJešÛÙee meceemeele meebefiele}er Deensle. Ûelegj ßeeslÙeebveer leer }#ehetJe&keâ lesLes heneJeerle. ~~5~~

Deeleeb Øemlegle efJeÛeej ~ }#eCeW meebielee Deheej ~ heefj keâebneR Ùeskeâ lelhej ~ nesTve Sskeâe ~~6~~ Deelee meeceevÙe cetKee&Ûeer }#eCes meebiet cnš}s lej leer DemebKÙe Deensle. heCe lÙeebleer} Lees[er }#eCes }#ehetJe&keâ Sskeâe. ~~6~~

pes ØeehebefÛekeâ peve ~ peÙeebme veeneR Deelce%eeve ~ pes kesâJeU De%eeve ~ lÙeebÛeeR }#eCeW ~~7~~ kesâJeU De%eeveeves Ye¤ve iesuÙeecegUs Deelce%eeveeÛee Jeejemegæe ve }eie}suÙee ØehebÛeemekeäleebÛeer ner }#eCes Deensle (DeelceefJeÅesceOÙes megKe, peie, peerJe, F&Õej Je yeÇÿe ÙeebÛeer ceerceebmee kesâ}s}er Demeles. lÙeebÛÙee hejmhejmebyebOeeÛee efJeÛeej kesâ}s}e Demelees. lees DeYÙeeme meeOeveehetJe&keâ kesâuÙeeme cetKe&heCee keâceer neslees. heg{er} cetKe& }#eCes JeeÛeleevee lees keâmee keâceer neslees les heent.) ~~7~~ ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

45

(o. 2 me. 1)

pevce}e peÙeebÛes GojeRr ~ leÙeebmeer pees efJejesOe keâjer ~ meKeer ceeefve}er Deblegjer ~ lees Ùeskeâ cetKe& ~~8~~ helveer}eÛe meJe&mJe ceevetve pevcee}e Iee}CeeNÙee DeeF&Jeef[}ebMeer pees Heâšketâve jenlees lees cetKe&. (YeesieemekeäleercegUs Heâkeäle helveerÛe nJeerMeer Jeešles. Yeesie megKeebmee"er nJee Demelees. megKeceerceebmee Demes meebieles keâer kesâJeU DeelceeÛe megKe¤he Deens. DeelceefJeÅesÛee iebOener vemeuÙeeves ns keâUle veener Je lÙeecegUs DeeF&Jeef[}ebÛeer Iejele De[ÛeCe Jeeštve helveerÛÙee DeOÙee& JeÛeveele jenlees.) ~~8~~

meeb[tve meJe&efn ieesle ~ ŒeerDeeOesve peerefJele ~ meebies DeblejeRÛeer ceele ~ lees Ùeskeâ cetKe& ~~9~~ meJe& veele}ieebÛes mebyebOe lees[tve helveerÛÙee DeOÙee& JeÛeveele jentve efleÛÙeeMeerÛe iegpeiees°er keâjerle jenCeeje cetKe& Demelees. ~~9~~

hejŒeermeer Øescee Oejer ~ ÕeMegjieneR Jeeme keâjer ~ kegâUWefJeCe keâvÙee Jejer ~ lees Ùeskeâ cetKe& ~~10~~ hejŒeerÛeer DeefYe}e
meceLee&Jejer Denblee ~ Deblejer ceeveer mecelee ~ meeceLÙexefJeCe keâjer meòee ~ lees Ùeskeâ cetKe& ~~11~~ ~ meJe& °erves meeceLÙe&mebheVe JÙekeäleer}e DenbkeâejecegUs ceveesceveer mJele:ÛÙee yejesyejerÛeer ceeveCeeje Je mJele:Ûes ef"keâeCeer keâesCelesÛe meeceLÙe& vemeleevee FlejebJej ngkeâcele ieepeJet heenCeeje cetKe& Demelees. ~~11~~

Deehe}er DeeheCe keâjer mlegleer ~ mJeosMeeR Yeesieer efJeheòeer ~ meebies Jeef[}ebÛeer keâerleea ~ lees Ùeskeâ cetKe& ~~12~~ mJele:ÛÙee leeW[eves mJele:ÛeerÛe mlegleer keâjCeeje, DeeheuÙeeÛe ieeJeele keâle=&lJeMetvÙelescegUs ieebpe}suÙee DeJemLesle jenCeeje Je DeMeener efmLeleerle hetJe&peebÛes ceenelcÙe meJeeËvee meebieCeeje cetKe& Demelees. ~~12~~

DekeâejCe nemÙe keâjer ~ efJeJeskeâ meebieleeb ve Oejer ~ pees yengleebÛee Jewjer ~ lees Ùeskeâ cetKe& ~~13~~ keâenerÛe keâejCe vemeleevee nmeCeeje, keâesCeer efnleeÛÙee Ûeej iees°er meebietvener lÙee ve SskeâCeeje Je DeveskeâebMeer Jewj OejCeeje cetKe& Demelees. ~~13~~

Deeheg}er Oe¤efveÙeeb ogjer ~ hejeJÙeemeeR keâjer ceer$eer ~ hejvÙetve yees}s je$eeR ~ lees Ùeskeâ cetKe& ~~14~~ mJekeâerÙeebvee otj }esštve hejkeâerÙeebMeer peJeUerkeâ meeOeCeeje Je Meeble Skeâebleele ogmeNÙeeÛeer GCeerogCeer keâe{Ceeje, ~~14~~

yengle peeieles peve ~ leÙeebceOÙeW keâjer MeÙeve ~ hejmLeUeR yengYeespeve ~ keâjer, lees Ùeskeâ cetKe& ~~15~~ meJe&peCe peeies Demeleevee DeeheCe SkeâšeÛe lÙeebÛÙeemeceesj PeesheCeeje Je ogmeNÙeeÛes Iejer Yeespeveeme ies}e Demelee Ûeehetve KeeCeeje, ~~15~~

ceeve DeLeJee Deheceeve ~ mJeÙeW keâjer heefjefÛÚVe ~ mehle JesmeveeR peÙeeÛeW ceve ~ lees Ùeskeâ cetKe& ~~16~~ mJele:Ûes Pee}s}s mevceeve Je Deheceeve mJele:Ûe meJeeËvee meebiele megšCeeje DeeefCe meele ØekeâejÛÙee JÙemeveele efÛeòe }eie}s}e, (pegieej, JesMÙee, Ûeesjer, Ûene[er, hejŒeer, heMeghe#ÙeebÛeer Pegbpe Je leceeMee.) ~~16~~

Oe¤ve hejeJeer Deeme ~ Øeslve meeb[er meeJekeâeme ~ efvemegieeF&Ûee meblees
IejeR efJeJeskeâ Gcepes ~ DeeefCe meYesceOÙeWs }epes ~ Meyo yees}leeb efveyeg&pes ~ lees Ùeskeâ cetKe& ~~18~~ Iejele Demeleevee Ûeebie}s Ûeebie}s efJeÛeej megÛeleele. heCe mecegoeÙeeheg{s yees}eÙeÛeer JesU Dee}er keâer meYeeOeeršheCee vemeuÙeeves iehhe yemeCeeje Je Meyo yees}CÙeeÛee Øemebie ÙesleeÛe }epeCeeje, ~~18~~

DeeheCeentve pees ßes‰ ~ leÙeemeeR DelÙeble efvekeâš ~ efmekeâJeCesÛee ceeveer Jeerš ~ lees Ùeskeâ cetKe& ~~19~~ (o. 2 me. 1)

46

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

mJele:ntve meJe& °erves cees"Ÿee JÙekeäleerMeer Heâej peJeUerkeâ DemeuÙeeØeceeCes JeeieCeeje Je efnleeÛÙee Ûeej iees°er SskeâCÙeemener kebâšeUCeeje, ~~19~~

veeÙeskesâ lÙeebmeer efmekeâJeer ~ Jeef[}ebmeeR peeCeerJe oeJeer ~ pees Deejpeeme ieesJeer ~ lees Ùeskeâ cetKe& ~~20~~ pees keâener SskeâCÙeeÛeer MekeäÙeleeÛe veener lÙee}e efMekeâefJeCeeje, Je[er}OeeNÙeebmeceesj GvceòeheCes JeeieCeeje Je meYÙe JÙekeäleeRvee }Heâ[Ÿeele De[keâefJeCeeje, ~~20~~

ÙeskeâeÙeskeâeR Ùeskeâmeje ~ pee}e efJe
Deew
mebiesefJeCe efJeosMe keâjer ~ JeesUKeerefJeCe mebie Oejer ~ G[er Iee}er ceenehegjeR ~ lees Ùeskeâ cetKe& ~~23~~ keâesCeer yejesyej ve Ieslee otjJejÛÙee DeveesUKeer ØeosMeele peeCeeje, hegjsMeer DeesUKe vemeleevee cew$eer pees[Ceeje Je veoer}e cenehetj Dee}e Demelee Deehe}s MeewÙe& oeKeefJeCÙeemee"er lÙeele G[er IesCeeje, ~~23~~

DeeheCeeme pesLeW ceeve ~ lesLeW DeKeb[ keâjer ieceve ~ j#etb vesCeW ceeveeefYeceeve ~ lees Ùeskeâ cetKe& ~~24~~ pesLes Deehe}er Øeefle‰e Deens lesLes melele iesuÙeeves mJele:Ûee ceeve Je Deefmcelee ieceeJetve yemeCeeje, ~~24~~

mesJekeâ pee}e }#ceerJeble ~ leÙeeÛee nesÙe Debefkeâle ~ meJe&keâeU pees ogef§ele ~ lees Ùeskeâ cetKe& ~~25~~ mJele:keâ[s hetJeea veeskeâjer}e Deme}s}e veblej lÙeeÛÙee veefMeyeeves ßeerceble PeeuÙeeJej lÙeeÛÙee DeeßeÙee}e peeCeeje Je keâOeerner keâes"sÛe veerš }#e ve osCeeje, ~~25~~

efJeÛeej ve keâefjleeb keâejCe ~ ob[ keâjer DehejeOeWefJeCe ~ mJeuheemee"eR pees ke=âheCe ~ lees Ùeskeâ cetKe& ~~26~~ ceeieÛeeheg{Ûee efJeÛeej ve keâjlee Je DehejeOe kesâ}s}e vemeleevee ogmeNÙee}e oes
osJe}b[, efhele=}b[ ~ MeefkeäleJeerCe keâjer leeW[ ~ pÙeeÛes cegKeeR Yeb[GYeb[ ~ lees Ùeskeâ cetKe& ~~27~~ osJe Je efhele=kegâUeMeer efve‰e vemeCeeje, Debieele meeceLÙe& vemeleevee cees"cees"Ÿee iehhee ceejCeeje Je efMeJejeU DeeefCe Yeeb[Keesj DemeCeeje, ~~27~~

IejerÛÙeeJejer KeeÙe oe{e ~ yeensjer oerve yeeheg[e ~ Ssmee pees keâeb Jes[cet{e ~ lees Ùeskeâ cetKe& ~~28~~ helveer, ceg}s, Je=æ DeeF&yeehe Ùeebvee melele Oeekeâele "sJeCeeje Je Iejeyeensj cee$e oerveJeeCee, ceesefnle Je Jes[ŸeeØeceeCes JeeieCeeje, ~~28~~

veerÛe ÙeeleermeeR meebieele ~ hejebievesmeeR Ùeskeâeble ~ ceeiex peeÙe Keele Keele ~ lees Ùeskeâ cetKe& ~~29~~ Je=òeerves veerÛe Deme}suÙeebyejesyej efHeâjCeeje, hejŒeer}e Skeâšer iee"t heenCeeje, jmlÙeeves Ûee}leevee KeeCeeje, ~~29~~

mJeÙeW vesCeW hejeshekeâej ~ GhekeâejeÛee Deveeshekeâej ~ keâjer Lees[W yees}s Heâej ~ lees Ùeskeâ cetKe& ~~30~~ mJele: ogmeNÙeeJej Ghekeâej keâjCÙeeÛes veeJener ve keâe{Ceeje, ogmeNÙeeves kesâ}suÙee GhekeâejeÛes mcejCe ve "sJeCeeje Je ØelÙe#e ke=âleer Lees[er keâ¤ve ye[ye[ cee$e Yejhetj keâjCeeje, ~~30~~

leheerU Keeoe[ DeeUmeer ~ kegâ§eerU kegâšerU ceevemeeR ~ Oeeefj° veeneR peÙeeheemeeR ~ lees Ùeskeâ cetKe& ~~31~~ ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

47

(o. 2 me. 1)

leeheš, Keeoe[, DeeUMeer, DemJeÛÚ, keâhešer, DeOeerj eEkeâJee efYe$ee, ~~31~~

efJeÅee JewYeJe vee Oeve ~ heg®
}b[er }efškeâe }eyee[ ~ kegâkeâceea kegâšerU efveÛee[ ~ efveõe peÙeeÛeer Jee[ ~ lees Ùeskeâ cetKe& ~~33~~ keâes"sÛe efve‰e vemeCeeje, Keesšej[e, }yee[, eEveÅe keâcex keâjCeeje, keâhešer, keâMeeÛeerner Ûee[ vemeCeeje Je Deefle PeesheeUt, ~~33~~

GbÛeeR peeTve JeŒe vesmes ~ Ûeewyeejeb yeensjer yewmes ~ meJe& keâeU veive efomes ~ lees Ùeskeâ cetKe& ~~34~~ GbÛe ef"keâeCeer keâhe[s yeo}Ceeje, mekeâeUheemetve je$eer GefMejeheÙeËle jmlÙeeJej eEkeâJee Ûeewkeâele melele JeeJejCeeje, yengleskeâ JesUe kesâJeU hebÛee iegb[eUtve efHeâjCeeje, ~~34~~

oble Ûe#eg DeeefCe IeÇeCe ~ heeCeer Jemeve DeeefCe ÛejCe ~ meJe&keâeU peÙeeÛes ceefUCe ~ lees Ùeskeâ cetKe& ~~35~~ oele, [esUs, veekeâ, nele, heeÙe Je keâhe[s melele DemJeÛÚ DemeCeeje, ~~35~~

JewOe=efle DeeefCe efJeefleheele ~ veevee kegâcegntleX peele ~ DeheMekegâveW keâjer Ieele ~ lees Ùeskeâ cetKe& ~~36~~ OewÙee&Ûee veeMe keâjCeeje, Ùeesie Je cees"s mebkeâš DeeCeCeeje, Ùeesie cnCepes JewOe=efle Je JÙeefleheele. ÙeebÛee hebÛeebieeÛÙee ÛeJeLÙee Debieele meceeJesMe neslees. metÙe& Je ÛebõeÛÙee ceeefmekeâ ieleerÛÙee yesjpesÛes meòeeJeerme Yeeie ceeve}s Deensle. lÙeebleer} melejeJee Yeeie cnCepes JÙeefleheele cegntle& Je efJemeeJee Yeeie cnCepes JewOe=eflecegntle&. Ùee kegâcegntlee&Jej keâeÙee&jbYe keâ¤ve mJele:}eÛe DeheMekegâve keâ¤ve keâeÙe&veeMe Dees{Jetve IesCeeje cetKe& Demelees. ~~36~~

›eâesOeW DeheceeveW kegâyegefæ ~ DeeheCeeme DeeheCe JeOeer ~ peÙeeme veener Â{ yegefæ ~ lees Ùeskeâ cetKe& ~~37~~ mebleehe Je Deheceeve Pee}e Demelee ceWot ef"keâeCeeJej ve jentve DeelcenlÙee keâjCÙeeme ØeJe=òe nesCeeje Je keâMeeefJe
efpeJe}ieebme hejce Kesoer ~ megKeeÛee Meyo leesefn vesoer ~ veerÛe peveeme Jeboer ~ lees Ùeskeâ cetKe& ~~38~~ veele}ieebvee eEkeâJee kegâšgbefyeÙeebvee veevee Øekeâejs ÚUCeeje, lÙeebvee kesâJeU iees[ MeyoebÛesner megKe ve osCeeje Je og° ogpe&veebheg{s }eÛeej nesCeeje, ~~38~~

DeeheCeeme jeKes hejeshejer ~ MejCeeieleebme DeJnsjer ~ }#ceerÛee YeJe&mee Oejer ~ lees Ùeskeâ cetKe& ~~39~~ Jeešs} les keâ¤ve mJele:}e meebYeeUCeeje, kegâšgbefyeÙeebkeâ[s og}&#e keâjCeeje Je hewMeeves meJe& keâener efceUefJelee Ùesles eEkeâJee hewmee keâeÙece efšketâve jener} Demes ceeveCeeje, ~~39~~

heg$e keâU$e DeeCeer oeje ~ FlegkeâeÛeer ceevegefveÙee Leeje ~ efJemejesve ies}e F&Õeje ~ lees Ùeskeâ cetKe& ~~40~~ ceg}ies, ieCeieesle Je helveer ÙeebÛÙee DeeßeÙeeves peietve peieefVeÙeblÙee F&Õejeme efJemejCeeje, ~~40~~

pewmeW pewmeW keâjeJeW ~ lewmeW lewmeW heeJeeJeW ~ nW peÙeeme vesCeJeW ~ lees Ùeskeâ cetKe& ~~41~~ DeeheCe pemes ke⤠lemes HeâU efceUs} ns pÙee}e hešle veener Je heš}s lej }#eele jenle veener, ~~41~~

heg®
ogpe&veeÛesefve yees}W ~ ceÙee&oe meeb[tve Ûee}s ~ efoJemee Peebefkeâ}s [esUs ~ lees Ùeskeâ cetKe& ~~43~~ (o. 2 me. 1)

48

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

ogpe&veeÛÙee veeoer }eietve yesHeâeceheCes JeeieCeeje Je efoJemee Yejhetj Peeshee keâe{Ceeje, ~~43~~

osJeõesner ieg®õesner ~ ceele=õesner efhele=õesner ~ yeÇÿeõesner mJeeceerõesner ~ lees Ùeskeâ cetKe& ~~44~~ osJe, ieg¤, ceelee, efhelee, F&Õej (yeÇÿee) Je mJeeceer nŸeebÛÙee GhekeâejebÛes mcejCe ve "sJelee lÙeebÛÙee Dee%ee ve pegceeveCeeje Je Øemebieer lÙeebveener HeâmeefJeCeeje, ~~44~~

hejheer[sÛeW ceeveer megKe ~ hejmeblees
DeeojWefJeCe yees}CeW ~ ve hegmeleeb mee#e osCeW ~ eEveÅe Jemleg DeebefiekeâejCeW ~ lees Ùeskeâ cetKe& ~~46~~ Deeoj ve "sJelee GæšheCes yees}Ceeje, efJeÛeej}s vemeleevee mee#e osCeeje Je hejŒeer-hejOeveemeejKÙee eEveoveerÙe Jemlet mJeerkeâejCeeje, ~~46~~

legkeâ lees[tve yees}s ~ ceeie& meeb[tve Ûee}s ~ kegâkeâceea efce$e kesâ}s ~ lees Ùeskeâ cetKe& ~~47~~ ceÙee&oe mees[tve yees}Ceeje, Ye}lÙee ceeiee&ves peeCeeje, heehekeâcee&ÛÙee ceoleermee"er efce$e pees[Ceeje, ~~47~~

helÙe jeKeeW vesCes keâoe ~ efJeveeso keâjer meJe&oe ~ nemeleeb efKepes hesšs ÉbÉe ~ lees Ùeskeâ cetKe& ~~48~~ mJele:Ûeer hele keâOeerÛe ve meebYeeUCeeje, eEkeâJee DeepeejheCeele heLÙe ve keâjCeeje, melele GLeUheCeeves efJeveeso keâjCeeje, keâesCeer Leóe kesâ}er lej ncejerlegcejerJej ÙesCeeje, ~~48~~

nes[ Iee}er DeJeIe[ ~ keâepeWefJeCe keâjer ye[ye[ ~ yees}eWefÛe vesCes cegKepe[ ~ lees Ùeskeâ cetKe& ~~49~~ DeJeIe[ hewpee }eJeCeeje, keâejCe vemeleevee ye[ye[ keâjCeeje Je yees}Ces DeeJeMÙekeâ Demeleevee leeW[ ve GIe[Ceeje, ~~49~~

JeŒe MeeŒe oesveer vemes ~ GbÛes mLeUeR peeTve yewmes ~ pees iees$epeebme efJemJeemes ~ lees Ùeskeâ cetKe& ~~50~~ DeefOekeâej (Goe. ØeOeevekeâerÛes JeŒe) eEkeâJee Oecee&efoMeeŒeebÛes %eeve nŸeebleer} keâenerÛe vemeleevee GÛÛemLeeveeJej peeTve yemeCeeje (cenòJeeÛÙee JÙekeäleeRmee"er jeKetve "sefJe}suÙee KegÛeeaJej yemeCeeje) Je veele}ieebJej DeJe}byetve jenCeeje, ~~50~~

leMkeâjemeer JeesUKeer meebies ~ osefKe}er Jemleg lesefÛe ceeies ~ Deehe}W Deevnerle keâjer jeieW ~ lees Ùeskeâ cetKe& ~~51~~ DeveesUKeer JÙekeäleer}e mJele:Ûeer meJe& ceeefnleer meebieCeeje eEkeâJee ogmeNÙeebÛeer ceeefnleer hegjefJeCeeje eEkeâJee `ne Ûeesj Deens' Demes }#eele DeeuÙeeveblejner yesmeeJeOeheCes DeIeUheIeU yees}Ceeje, keâesCeekeâ[s keâener Deekeâ
nerve peveemeeR yejesyejer ~ yees} yees}s mejesòejeR ~ JeecenmleW ØeeMeve keâjer ~ lees Ùeskeâ cetKe& ~~52~~ n}keäÙee }eskeâeble me}ieerves efcemeUCeeje, lee"Ÿeeves }byÙeeÛeJe[Ÿee iehhee ceejCeeje Je [eJÙee neleeÛÙee DeeWpeUerves heeCeer efheCeeje ([eJee nele DemJeÛÚ DemeCes MekeäÙe Demeles), ~~52~~

meceLee&meeR celmej Oejer ~ De}YÙe JemletÛee nsJee keâjer ~ IejerÛÙee IejeR keâjer Ûeesjer ~ lees Ùeskeâ cetKe& ~~53~~ meòee mebheòeer F. DemeCeeNÙeebefJe
meeb[tefveÙeeb peieoerMee ~ ceveg<ÙeeÛee ceeveer YeJe&mee ~ meeLe&keWâefJeCe JeWÛeer JeÙemee ~ lees Ùeskeâ cetKe& ~~54~~ peieefVeÙevlÙee F&Õeje}e MejCe ve peelee meeceevÙe ceeCemeeJej efJemebyetve jneCeeje Je Ûeej heg®
mebmeejog:KeeÛesefve iegCeW ~ osJeeme ieeUer osCeW ~ cew$eeÛeW yees}s GCeW ~ lees Ùeskeâ cetKe& ~~55~~ ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

49

(o. 2 me. 1)

mebmeejele hetJe&keâcee&vegmeej YeesieeJÙee }eieCeeNÙee og:Keebmee"er F&Õeje}e efMeJÙee osCeeje Je efce$eebÛeer ÛeejÛeewIeele GCeerogCeer keâe{Ceeje, ~~55~~

Deuhe DevÙeeÙe #cee ve keâjer ~ meJe& keâeU OeejkeâeR Oejer ~ pees efJemJeemeIeele keâjer ~ lees Ùeskeâ cetKe& ~~56~~ #egu}keâ DehejeOeebkeâ[s og}&#e ve keâjCeeje, Flejebvee melele OeejsJej OejCeeje Je efJeÕeemeIeele keâjCÙeeÛeer meJeÙe DemeCeeje, ~~56~~

meceLee&Ûes ceveeRÛes legšs ~ peÙeeÛesefve meYee efJešs ~ #eCee yeje #eCee hee}šs ~ lees Ùeskeâ cetKe& ~~57~~ meòee mebheòeer FlÙeeefokeâebveer meeceLÙe&Jeeve }eskeâebÛÙee ceveeletve GlejCeeje eEkeâJee lÙeebÛeer veejepeer Dees{Jetve IesCeeje, pÙeeÛee meYes}e kebâšeUe Ùeslees Je pees Skeâ #eCe "erkeâ Demelees Je ogmeNÙee #eCeerÛe yeo}lees, Demee }njer DemeCeeje, ~~57~~

yengleeb efoJemeebÛes mesJekeâ ~ lÙeeietve "sJeer DeeefCekeâ ~ pÙeeÛeer meYee efvevee&Ùeskeâ ~ lees Ùeskeâ cetKe& ~~58~~ Je
DeveerleerveW õJÙe pees[er ~ Oece& veerefle vÙeeÙe mees[er ~ mebieleerÛeW ceveg<Ùe lees[er ~ lees Ùeskeâ cetKe& ~~59~~ }gyee[tve hewmes efceUefJeCeeje eEkeâJee HeâmeJetve }eÛe KeeTve õJÙe pees[Ceeje, vÙeeÙeveerleer Je Oecee&}e ve pegceeveCeeje Je menkeâeNÙeeÛes mebyebOe mees[tve šekeâCeeje, ~~59~~

IejeR Demeesve megbojer ~ pees meoebÛee hejodJeejer ~ yengleebÛeW GefÛe° Debieerkeâejer ~ lees Ùeskeâ cetKe& ~~60~~ Iejer Oece&helveer Demetvener melele hejŒeer}e YeesieCeeje, Je DeveskeâebÛÙee Iejer melele Yeespeve keâjCeeje, ~~60~~

Deeheg}W DeLe& ogmeNÙeeheemeeR ~ DeeCeer ogmeNÙeeÛeW DeefYeUemeer ~ heJe&le keâjer nerveemeer ~ lees Ùeskeâ cetKe& ~~61~~ Deehe}s hewmes ogmeNÙeekeâ[s "sJeeJeÙeeme osCeeje, ogmeNÙeebÛÙee mebheòeerJej [esUe "sJeCeeje Je veerÛeeMeer JÙeJenej keâjCeeje, ~~61~~ (heJe&le– Øe + Je=òe (Jele& 1 Dee.) JÙeJenej keâjCes-DeeÛejCe IesCes.)

DeefleleeÛee Deble heens ~ kegâ«eeceeceOeW jens ~ meJe&keâeU eEÛelee Jeens ~ lees Ùeskeâ cetKe& ~~62~~ DeefleLeer Iejele Dee}e Demelee lÙee}e meUes keâer heUes keâ¤ve mees[Ceeje, yeoceeMeebÛÙee ieeJeele jenCeeje Je melele eEÛelee«emle DemeCeeje, ~~62~~

oesIes yees}le Demeleer pesLeW ~ eflemeje peeTve yewmes lesLeW ~ [esF& KeepeJeer oesneR neleW ~ lees Ùeskeâ cetKe& ~~63~~ oesIes Deeheehemeeble yees}le Demelee lesLes peeTve ceOes leeW[ Iee}Ceeje Je oesvner neleebveer [eskesâ KeepeefJeCeeje, ~~63~~

GokeâeceOeW meeb[er iegjUer ~ heeÙeW heeÙeW keâeb[esUer ~ mesJee keâjer nerve kegâUeR ~ lees Ùeskeâ cetKe& ~~64~~ heeCÙeeves ÛetU Ye¤ve heeCÙeeleÛe šekeâCeeje, heeÙeeves heeÙe KeepeefJeCeeje Je kegâ}erve vemeCeeNÙeekeâ[s veeskeâjer keâjCeeje, ~~64~~

Œeer yeeUkeâe me}ieer osCeW ~ efheMeeÛÙee meeefVeOe yewmeCeW ~ ceÙee&osefJeCe heeUer megCeW ~ lees Ùeskeâ cetKe& ~~65~~ helveer Je ceg}ebpeJeU Heâepeer} me}ieerves JeeieCeeje, efheMeeÛÛeJeled JÙekeäleerÛÙee peJeU jenCeeje Je kegâ$Ùee}e DebieeKeebÅeeJej Je IejYej JeeJe¤ osCeeje, ~~65~~

hejŒeermeeR keâUn keâjer ~ cegkeâer Jemleg efveIeeleW ceejer ~ cetKee&Ûeer mebieleer Oejer ~ lees Ùeskeâ cetKe& ~~66~~ hejŒeerMeer Yeeb[Ce keâjCeeje, cegkeäÙee ØeeCÙeebvee efveo&ÙeheCeW ceejCeeje Je cetKeeËÛÙee mebieleerle jneCeeje, ~~66~~

keâUn heenele GYee jens ~ lees[efJevee keâewlegkeâ heens ~ KejW Demlee KeesšW meens ~ lees Ùeskeâ cetKe& ~~67~~ Yeeb[Ce }eie}s Demelee les ve mees[efJelee cepee yeIele GYee jneCeeje Je Deehe}er yeepet Kejer Demeleevee KeesšsheCeeÛee Deejeshe menve keâjCeeje, ~~67~~ (o. 2 me. 1)

50

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

}#ceer Deeef}ÙeeJejer ~ pees ceeieer} JeesUKeer ve Oejer ~ osJeeRyeÇeÿeCeeR meòee keâjer ~ lees Ùeskeâ cetKe& ~~68~~ ßeerceble PeeuÙeeves Ûeebie}s efoJeme DeeuÙeeveblej DeeOeerÛÙee heefjefÛeleebvee DeesUKe ve osCeeje Je osJeeyeÇeÿeCeebÛesner DeeheCeÛe mJeeceer DemeuÙeeÛÙee Leešele jneCeeje, ~~68~~

Deehe}W keâepe nesÙes lebJejer ~ yengmee} veceülee Oejer ~ hegef{}ebÛeW keâeÙe& ve keâjer ~ lees Ùeskeâ cetKe& ~~69~~ Deehe}s keâece nesF&heÙe&vle DelÙevle veceülee OejCeeje heCe pÙeebveer keâece kesâ}s lÙeebÛes keâece ve keâjCeeje, ~~69~~

De#ejW ieeUtve JeeÛeer ~ keâeb leW Iee}eR heoefjÛeeR ~ veerIee ve keâjer hegmlekeâeÛeer ~ lees Ùeskeâ cetKe& ~~70~~ JeeÛeleevee keâener cepeketâj ieeUtve eEkeâJee keâener veme}s}s Meyo lÙeeble Iee}tve JeeÛeCeeje Je hegmlekeâ veerš ve meebYeeUCeeje, ~~70~~

DeeheCe JeeÛeervee keâOeeR ~ keâesCeeme JeeÛeeÙee vesoer ~ yeebOeesve "sJeer yeboeR ~ lees Ùeskeâ cetKe& ~~71~~ mJele: keâOeerÛe hegmlekeâ JeeÛeeJeÙeeÛes veener Je ogmeNÙee}e les ÅeeJeÙeeÛesner veener. leer hegmlekesâ keâheešele "sJeCeeje, ~~71~~

SsmeeR nW cetKe& }#eCeW ~ ßeJeCeW ÛeelegÙe& yeeCes ~ efÛeòe osGefveÙeeb MeneCes ~ Sskeâleer meoe ~~72~~ DeMeer ner cetKeeËÛeer }#eCeW Sskeâ}er Demelee leer mees[tve osCeeje Ûelegj neslees. cnCetve pes MeneCes Deensle les ner }#eCes melele Sskeâle jneleele. ~~72~~

}#eCeW Deheej Demeleer ~ hejer keâebneR Ùeskeâ ÙesLeeceleer ~ lÙeeieeLe& yeesef}}W ßeesleeR ~ #cee kesâ}W heeefnpes ~~73~~ lemes heeefn}s lej cetKeeËÛeer }#eCes Depetvener efkeâleerlejer meebielee Ùesleer}. heCe ÙesLes Dee"Je}er lesJe{er meebefiele}er. leer Ssketâve lÙeebÛee lÙeeie keâjeJee. leer Sskeâle Demeleevee lÙeeleer} keâener Deehe}erÛe }#eCes Deensle Demes }#eele DeeuÙeeves jeie Dee}e Demes} lej #ecee keâjeJeer. ~~73~~

Gòece }#eCeW IÙeeJeeR ~ cetKe& }#eCeW lÙeeieeJeeR ~ hegef{}s meceemeeR DeeIeJeeR ~ efvejesefhe}eR ~~74~~ heg{er} meceemeele efJemleejeves meebefiele}s}er Gòece }#eCes Debieer yeeCeJeeJeerle Je cetKe& }#eCeW mees[tve ÅeeJeerle. ~~74~~ Fefle ßeeroemeyeesOes ieg®efMe<ÙemebJeeos ‘cetKe&}#eCeveece’ meceeme heefn}e ieg®efMe<ÙemebJeeoelcekeâ ßeeroemeyeesOe Ùee «ebLeeleer} `cetKe&}#eCe' veeJeeÛee heefn}e meceeme meceehle

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

51

(o. 2 me. 1)

oMekeâ ogmeje : cetKe&}#eCeebÛee meceeme ogmeje : Gòece}#eCe ~~ ßeerjece meceLe& ~~ ßeesleeb JneJeW meeJeOeeve ~ Deeleeb meebieleeW Gòece iegCe ~ pesCeW keâefjlee yeeCeW KetCe ~ meJe&%eheCeeÛeer ~~1~~ Deelee ßeeslÙeebveer }#e osTve SskeâeJes. Deeleeb ceer Gòece iegCeebÛes JeCe&ve keâjerve, les Debieer yeeCe}s lej MeneCeheCee Ùeslees. ~~1~~

Jeeš hegmeuÙeeefJeCe peeTb veÙes ~ HeâU JeesUefKeuÙeeefJeCe KeeTb veÙes ~ heef[}er Jemleg IesTb veÙes ~ ÙeskeâeÙeskeâeR ~~2~~ hejieeJeer eEkeâJee hejØeebleer jmlÙeeÛeer ÛeewkeâMeer kesâuÙeeefMeJeeÙe ØeJeeme ke⤠veÙes. DeesUKeerÛes HeâU vemes} lej les KeeT veÙes. JeešsJej he[}s}er Jemlet efJeÛeej ve keâjlee GÛe}t veÙes. nŸeeleer} ØelÙeskeâeves De[ÛeCeer Je mebkeâšs ÙesCÙeeÛeer MekeäÙelee Deens. leer šeUCÙeemeejKeer Deensle. ~~2~~

Deefle Jeeo keâ¤b veÙes ~ heesšeR keâheš Oe¤b veÙes ~ MeesefOeuÙeeefJeCe keâ¤b veÙes ~ kegâUnerve keâeblee ~~3~~ Øemebieer Jeeo keâjCÙeeÛeer JesU Dee}er lejer lees ceÙee&efole DemeeJee. DešerlešerÛes Jeeo vemeeJesle. keâheš Jee [eJehesÛeeÛeer ØeJe=òeer šeUeJeer. meJe& yeepetves ÛeewkeâMeer keâ¤veÛe Gòece kegâUeleer} Ûeeefj$ÙemebheVe ceg}erMeer efJeJeen keâjeJee. ~~3~~

efJeÛeejWefJeCe yees}eW veÙes ~ efJeJebÛevesefJeCe Ûee}eW veÙes ~ ceÙee&osefJeCe ne}eW veÙes ~ keâebner Ùeskeâ ~~4~~ ÛeewHesâj efJeÛeej kesâuÙeeefMeJeeÙe yees}t veÙes. meJeeËieerCe efJeÛeej kesâuÙeeefMeJeeÙe ke=âleer ke⤠veÙes. ØelÙeskeâ iees°er}e DemeCeeNÙee ceÙee&oebÛee efJeÛeej kesâuÙeeefMeJeeÙe Skeâ heeT}ner heg{s šeketâ veÙes. vÙeeÙe, veerleer, Oecee&Ûeer Ûeewkeâš Dees}eb[t veÙes. ~~4~~

ØeerleerefJeCe ®meeW veÙes ~ Ûeesjeme JeesUKeer hegmeeW veÙes ~ je$eeR hebLe ›eâcetb veÙes ~ ÙeskeâeÙeskeâeR ~~5~~ Øesce Je Deeheg}keâer DemeuÙeeefMeJeeÙe keâesCeeJejner jeieeJet veÙes. lÙee jeiee}e eEkeâcele vemeles. GheNÙee Je DeveesUKeer JÙekeäleerkeâ[s ogmeNÙeemebyebOeer ÛeewkeâMeer ke⤠veÙes. je$eer yesOe[keâ ØeJeemee}e efveIet veÙes. (lÙee keâeUÛee ØeJeeme efJeÛeejele IÙeeJee. nu}er yejsÛe ØeJeeme je$eerÛe Demeleele!) ~~5~~

peveer Deepe&Je lees[tb veÙes ~ heeheõJÙe pees[tb veÙes ~ hegCÙeceeie& mees[tb veÙes ~ keâoekeâeUeR ~~6~~ meceepeele Jeeieleevee ceveeÛee mejUheCee mees[t veÙes. Jeece ceeiee&ves hewmee efceUJet veÙes. meoeÛejCe keâOeerÛe mees[t veÙes. ~~6~~

eEveoe És
JÙekeäleÙeeme Keesotb veÙes ~ SskeäÙelesmeer Heâes[tb veÙes ~ efJeÅeeYÙeeme mees[tb veÙes ~ keâebneR kesâuÙee ~~8~~ meYesleer} JekeälÙee}e Dee[Jesefle[Jes ØeMve efJeÛee¤ veÙesle. megjUerle Ûee}}s}er meYee cees[s} Demes ke⤠veÙes. eEkeâJee mebIešvee cees[t veÙes. keâener Pee}s lejer efJeÅeebÛee DeYÙeeme mees[t veÙes. ~~8~~

leeW[eUemeeR Yeeb[eW veÙeW ~ JeeÛeeUemeeR leb[eW veÙes ~ meblemebie Keb[tb veÙes ~ DebleÙee&ceeR ~~9~~ Yeeb[KeesjeMeer DeeheCe Yeeb[t veÙes. ye[ye[ keâjCeeNÙeeMeer Jeeo Iee}t veÙes. Devle:keâjCeeleer} meblemebieleerÛeer Dees{ keâceer nesT osT veÙes. ~~9~~ (o. 2 me. 2)

52

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

Deefle›eâesOe keâ¤b veÙes ~ efpeJe}ieebme Kesotb veÙes ~ ceveeR Jeerš ceevetb veÙes ~ efmekeâJeCesÛee ~~10~~ mebleeheeÛee Øemebie Dee}e lejer lÙee}e DeeJej Iee}eJee. mvesner, meesyeleer, megùo, kegâšgbyeerÙe, menkeâejer nŸeebvee Ùeelevee osT veÙes. efnleeÛes Ûeej Meyo keâesCeer meebiele Demes} lej les SskeâCÙeeÛee kebâšeUe ke⤠veÙes. ~~10~~

#eCe#eCeeb ®meeW veÙes ~ }efškeâe heg®
yeesef}}e yees} efJemejeW veÙes ~ Øemebieer meeceLÙe& ÛegkeâeW veÙes ~ kesâuÙeeefJeCe efveKebotb veÙes ~ hegef{}ebefme keâoe ~~12~~ DeeheCe Skeâoe ceeb[}s}s cele Je efo}s}s JeÛeve efJeme¤ veÙes. lÙeeves yees}CÙeele efJemebieleer efomeles Je efJeÕeemeen&lee veenerMeer nesles. SNnJeer veceü Deme}s lejer ØemebieefJeMes
DeeUmeW megKe ceevetb veÙes ~ Ûeene[er ceveeme DeeCetb veÙes ~ MeesOeuÙeeefJeCe keâ¤b veÙes ~ keâeÙe& keâebneR ~~13~~ DeeUmeeÛÙee efveef<›eâÙelesle Mejerj Je ceve megmle jeefnuÙeeves megKeeÛee Yeeme neslees. Demes megKe Pegiee¤ve ÅeeJes. ``legPÙeeefJe
megKee Deebie osTb veÙes ~ Øeslve heg®
meYesceOÙes }epeeW veÙes ~ yee
yengle eEÛelee keâ¤b veÙes ~ efvemegieheCeW jeneW veÙes ~ hejŒeerleW heeneW veÙes ~ heeheyegæer ~~16~~ eEÛelee efvecee&Ce Pee}er lejer efJeÛeejeves leer LeebyeJeeJeer. DeeUmeele DeeÙeg<Ùe Iee}Jet veÙes. hejŒeerÛee DeefYe}e
keâesCeeÛee Ghekeâej IesTb veÙes ~ Iesle}elejer jeKeeW veÙes ~ hejheer[e keâ¤b veÙes ~ efJeÕeemeIeele ~~17~~ MekeäÙe leesJej keâesCeeÛeer ceole ceeiet veÙes eEkeâJee keâesCeer keâjerle Demes} lej leer mJeerkeâe¤ veÙes. leMeer IesCÙeeÛeer JesU Dee}erÛe lej efleÛeer ÙeesiÙe jerleerves ÙeesiÙeJesUer hejleHesâ[ keâjeJeer. ogmeNÙee}e $eeme osT veÙes eEkeâJee ÚUt veÙes. keâesCee}ener efJeÕeeme osTve lÙeeÛee Ieele ke⤠veÙes. ~~17~~

MeesÛÙeWefJeCe DemeeW veÙes ~ ceefUCe JeŒe vesmeeW veÙes ~ peeCeejeme hegmeeW veÙes ~ keâes"W peeleesme cnCeewveer ~~18~~ Mejerj Je JeŒes mJeÛÚ DemeeJeerle. DebieeJejÛes JeŒe ceUkeâš Demet veÙes. keâes"sner peeCeeNÙee JÙekeäleerme `let keâes"s efveIee}e Deensme' DeMee DeLee&Ûee ØeMve efJeÛee¤ veÙes. lÙee}e lÙee ØeMveeÛes Gòej ve ÅeeJesmes JeešCÙeeÛeer MekeäÙelee Deens. ~~18~~

JÙeehekeâheCe meeb[tb veÙes ~ hejeOesve nesTb veÙes ~ Deehe}W JeesPeW Iee}tb veÙes ~ keâesCeerÙeskeâemeer ~~19~~ ceve cees"s DemeeJes. Deehe}s peerJeve ogmeNÙeeÛÙee ke=âhesJej DeJe}byetve "sJet veÙes. DeeheuÙee JÙeefkeäleiele De[ÛeCeer mees[efJeCÙeemee"er eEkeâJee mJele:ÛÙee HeâeÙeÅeemee"er ogmeNÙee}e ieU Iee}t veÙes. ~~19~~

he$eWefJeCe heJe&le keâ¤b veÙes ~ nerveeÛeW ®Ce IesTb veÙes ~ ieesnerefJeCe peeTb veÙes ~ jepeodJeeje ~~20~~ JÙeeJeneefjkeâ osJeIesJeerÛee keâjej mejkeâejceevÙe keâeieoeJejÛe keâjeJee. Demebmke=âle ceeCetme ßeercevle Deme}e lejer lÙeeÛeskeâ[tve keâpe& eEkeâJee GmeveJeejer ke⤠veÙes. yejesyej megheefjefÛele eEkeâJee Jepeveoej ceeCetme IesleuÙeeefMeJeeÙe MeemekeâerÙe keâeÙee&}Ùeele mJele:ÛÙee keâeceemee"er peeT veÙes. ~~20~~ ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

53

(o. 2 me. 2)

}efškeâer peepet IesTb veÙes ~ meYesme }efškeWâ keâ¤b veÙes ~ Deeoj vemleeb yees}eW veÙes ~ mJeYeeefJekeâ ~~21~~ DevÙeeÙeeÛÙee yeepetves GYes jent veÙes. mecegoeÙeeÛÙee keâ}eefJe®æ leelkeâeU keâener yees}t veÙes. mecetneÛeer ceeveefmekeâlee efJeJeskeâ peeCeer}Ûe Demes veener. keâoeefÛele Deehe}ener efJeÛeej ÛegkeâerÛee Demet Mekeâlees. DeeheuÙee celeeÛeer keâoj nesCÙeeÛeer MekeäÙelee vemeuÙeeme ceewve OejeJes. ~~21~~

DeeoKeCesheCe keâ¤b veÙes ~ DevÙeeÙeWefJeCe ieebpetb veÙes ~ DeJeveerleerveW Jeleex veÙes ~ DeebieyeUs ~~22~~ pesLes yees}}sÛe heeefnpes eEkeâJee ke=âleer kesâ}er heeefnpes lesLes og}&#e ke⤠veÙes. keâesCeer DevÙeeÙe kesâuÙeeefMeJeeÙe lÙee}e GieerÛeÛe $eeme osT veÙes. mJele:ÛÙee meòee, mebheòeer, MejerjmeeceLÙe& FlÙeeefokeâebÛÙee yeUeJej meceepeele Deveerleerves Jeeietve leer JeeieCetkeâ o[heCÙeeÛee ØeÙelve ke⤠veÙes. ~~22~~

yengle DeVe KeeTb veÙes ~ yengle efveõe keâ¤b veÙes ~ yengle efoJeme jeneW veÙes ~ efhemegCeeÛesLeW ~~23~~ Peeshe hetCe& PeeuÙeeJej GieerÛeÛe }esUle he[t veÙes, heesš pe[ nesCÙeeFlekesâ DeVe KeeT veÙes, og°eÛes Iejer eEkeâJee DeheefjefÛeleeÛes Iejer DeeJeMÙekeâ lesJe{sÛe cegkeäkeâecee}e LeebyeeJes. ~~23~~

DeeheuÙeeÛeer ieesner osTb veÙes ~ Deehe}er keâerleea JeCetË veÙes ~ Deehe}W DeeheCe nemeeW veÙes ~ iees°er meebieesveer ~~24~~ kesâJeU Deehe}e Deens cnCetve lÙeeÛes yees}Ces, JeeieCes, ke=âleer F. ÙeesiÙeÛe Deens Demee efveJee&Ue osT veÙes. mJele:ÛÙee leeW[eves mJele:Ûeer keâerleea meebiet veÙes. DeeheuÙee yees}CÙeeleer} efJeveesoeves DeeheCeÛe nmet veÙes. lÙeeves efJeveesoeÛee heefjCeece keâceer neslees. mJeÙebleg°lee JÙekeäle nesles. ~~24~~

Oetceüheeve IesTb veÙes ~ Gvceòe õJÙe mesTb veÙes ~ yengÛekeâebmeeR keâ¤b veÙes ~ cew$eer keâoe ~~25~~ Oetceüheeve, ceefoje, peoe& FlÙeeoer JÙemeves vemeeJeerle. ye[ye[Ÿee Je GLeU JÙekeäleerMeer JÙeefkeäleiele mebyebOe vemeeJesle. ~~25~~

keâeceWefJeCe jeneW veÙes ~ veerÛe Gòej meeneW veÙes ~ DeemegoW DeVe mesTb veÙes ~ Jeef[}ebÛeWefn ~~26~~ melele keâeÙe&ceive DemeeJes. keâesCeeÛÙeener Gæš eEkeâJee Deheceevekeâejkeâ yees}CÙee-JeeieCÙee}e jesKe"eskeâ Gòej ÅeeJes. keâceeefJeCÙeeÛes JeÙe PeeuÙeeJej Jeef[}ebÛesner DeeÙeles DeVe KeeT veÙes. Jeešs} les keâ° keâ¤veÛe DeVe KeeJes. ~~26~~

leeW[er meerJeer DemeeW veÙes ~ ogmeNÙeeme osKeesve nebmeeW veÙes ~ GCeW DebieeR mebÛejeW veÙes ~ kegâUJebleeÛes ~~27~~ DeheMeyo Jeehe¤ veÙes. efMeJeerieeU ke⤠veÙes. keâesCeeÛee Deheceeve keâjCÙeeÛÙee nsletves lÙeeÛeskeâ[s heentve Ú©eerheCeeves nmet veÙes. megØeefmeæ kegâUeleer} JÙekeäleerle keâener oes
osefKe}er Jemleg Ûees¤b veÙes ~ yengle ke=âheCe nesTb veÙes ~ efpeJe}ieebmeer keâ¤b veÙes ~ keâUn keâoe ~~28~~ keâes"sner efome}s}er keâesCeeÛeer efJemej}s}er Jemlet ÙeesiÙe ef"keâeCeer pecee keâjeJeer. "sJetve IesT veÙes. Iejele Je ÛeejÛeewIeele keâõtheCee ke⤠veÙes. DelÙeble mvesnmebyebOe DemeCeeNÙeebMeer oerIe&keâeU Yeeb[Ce nesCÙeemeejKes yees}t, Jeeiet veÙes. ~~28~~

ÙeskeâeÛee Ieele keâ¤b veÙes ~ }efškeâer ieesner osTb veÙes ~ DeØeceeCe JeleeX veÙes ~ keâoekeâeUeR ~~29~~ keâesCeeÛeener oieeHeâškeäÙeeves ØeeCe IesT veÙes. Keesšer mee#e osT veÙes. efo}s}er peyeeveer efHeâjJet veÙes. efJeÕeemeen&les}e le[e peeF&} Demes Jeeiet veÙes. vÙeeÙeveerleer-Oecee&Ûes DeeÛejCe keâOeerÛe mees[t veÙes. ~~29~~

Ûeene[er Ûeesjer Oe¤b veÙes ~ hejodJeej keâ¤b veÙes ~ ceeieW GCeW yees}eW veÙes ~ keâesCeerÙeskeâeÛeW ~~30~~ Skeâekeâ[s ogmeNÙeeefJe
(o. 2 me. 2)

54

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

meceFË ÙeeJee ÛegkeâeW veÙes ~ melJeiegCe meeb[tb veÙes ~ JewefjÙeebme ob[tb veÙes ~ MejCe Deeef}Ùeeb ~~31~~ keâesCelÙeener Øemebieele Deehe}s OewÙe& ieUt osT veÙes. Deehe}er meeefòJekeâlee meebYeeUeJeer. JÙeefkeäleiele Jewjer he§eeòeehe nesTve meeceesheÛeejemee"er Dee}e Demelee lÙee}e JewjerÛe mecepetve efMe#ee ke⤠veÙes. (he=LJeerjepe Ûeewneve Je cenbceo Ieesjer ¢eebÛes Jewj JÙeefkeäleiele veJnles. jepee Ùee veelÙeeves he=LJeerjepe Ûeewneve Ùeeves cenbceo Ieesjer Ùee}e mees[}s ns Ûetkeâ Deens) ~~31~~

DeuheOeveW ceepeeW veÙes ~ nefjYekeäleerme }epeeW veÙes ~ ceÙee&osefJeCe Ûee}eW veÙes ~ heefJe$e peveeR ~~32~~ Øemebieer Ûeej hewmes peemle efceUe}s cnCetve lesJe{Ÿeeves cemleer}e ÙesT veÙes. `ceer nefjYekeäle Deens.' Demes meceepee}e keâUt veÙes cnCetve iegheÛeghe Gheemevee keâjCÙeeÛeer iejpe veener. Yekeäleer DeefYeceeveeves keâjeJeer. meble-meppeveebÛeer mebiele }eYe}er Demelee efMe°heCee, DeceÙee&oe eEkeâJee GLeUheCes Jeeiet veÙes. lÙeebÛÙeekeâ[tve nesF&} lesJe{e `ßeJeCemJeeLe&' heojele hee[tve IÙeeJee. ~~32~~

cetKee&meeR mebcebOe he[es veÙes ~ DebOeejeRr nele Iee}t veÙes ~ ogef§eleheCeWs efJemejeW veÙes ~ Jemleg Deeheg}er ~~33~~ MekeäÙeleesJej cetKee&Meer mebyebOeÛe ÙesT osT veÙes. lÙeeÛes mebieleerleer} meJe& JesU JeeÙee peelees. Jemlet MeesOeCÙeemee"er DebOeeNÙee peeiesle nele Iee}t veÙes. efJemejYeesUsheCeeves DeeheuÙee Jemlet peeieespeeieer efJeme¤ veÙesle. ~~33~~

mveevemebOÙee meeb[tb veÙes ~ kegâUeÛeej Keb[tb veÙes ~ DeveeÛeej ceeb[tb veÙes ~ ÛegkegâjheCeW ~~34~~ mveevemebOÙesmeejKeer efvelÙekeâcex mees[t veÙesle. kegâUOece&kegâUeÛeejebÛeer hejbheje cees[t veÙes. DeeUmeeves DeeÛeejYeü° nesT veÙes. ~~34~~

nefjkeâLee meeb[tb veÙes ~ efve¤heCe lees[tb veÙes ~ hejceeLee&me cees[tb veÙes ~ ØehebÛeyeUW ~~35~~ nefjkeâLee SskeâCÙeeÛeer mebOeer mees[t veÙes. SKeeoe «ebLe meebefiele}e peele Demes} lej lees me}ie SskeâeJee. ØehebÛeeÛÙee JÙeeheeÛes efveefceòe keâ¤ve hejceeLee&keâ[s og}&#e ke⤠veÙes. eEkeâJee ØeehebefÛekeâ JewYeJeecegUs hejceeLe& efJeme¤ veÙes. ~~35~~

osJeeÛee veJeme yeg[Tb veÙes ~ Deehe}e Oece& G[Tb veÙes ~ Ye}leW YejeR YejeW veÙes ~ efJeÛeejWefJeCe ~~36~~ osJee}e veJeme yees}}eÛe Demes} lej lees DeJeMÙe Hesâ[eJee. pees osJee}e efo}s}s JeÛeve heeUerle veener lees ceeCemeeMeer keâmee Jeeies}? ÙesLes veJeme yees}eJesle Demes meceLeeËvee megÛeJeeJeÙeeÛes veener. DeeheuÙee Oecee&Ûes efJeOeer DeJeMÙe meebYeeUeJesle. `nŸeeves keâeÙe nesCeej', `lÙeele keâeÙe DeLe& Deens' Demes ØeMve Dee{Ÿelesves efJeÛee¤ veÙesle. mebIeYeeJevee, mebIešvee, meceepeOeejCee, keâewšgbefyekeâ JeeleeJejCeefvee|celeer, meòJeiegCe FlÙeeoer iees°er Oeee|cekeâ efJeOeeRveer meeOeuÙee peeleele. hetCe& efJeÛeej kesâuÙeeefMeJeeÙe SKeeoe mebØeoeÙe, he#e, cele, mebIešvee FlÙeeoeRÛÙeele meeceer} nesT veÙes. YeeJevesÛÙee Yejele efveCe&Ùe IesT veÙes. ~~36~~

efve‰ÏjheCe Oe¤b veÙes ~ peerJenlÙee keâ¤b veÙes ~ heeTme osKeesve peeTb veÙes ~ DeLeJee DeJekeâeUeR ~~37~~ Devle:keâjCeele keâ"esjheCee}e (hee¤<Ùe) Leeje osT veÙes. DekeâejCe eEkeâJee Úbo cnCetve ogmeNÙee peerJee}e cee¤ veÙes. Heâej heeTme he[le Deme}suÙee eEkeâJee og
meYee osKeesve ieUeW veÙes ~ meceFË Gòej šUeW veÙes ~ efOe:keâeefjleeb ÛeUeW veÙes ~ Oeeefj° Deeheg}W ~~38~~ cees"e mecegoeÙe eEkeâJee meYee heentve DeJemeeve ieUt osT veÙes. SKeeoe cegöe Kees[tve keâe{CeW DeeJeMÙekeâ Demes} eEkeâJee jesKe"eskeâ Gòej osCes iejpesÛes Demes} lesLes cetie efieUtve yemet veÙes. keâesCeer Dee›eâcekeâheCes eEkeâJee legÛÚlesves yees}}s lej Oeerj KeÛet osT veÙes. MeebleheCes ØelÙegòej ÅeeJes. ~~38~~

ieg®efJejefnle DemeeW veÙes ~ veerÛe ÙeeleerÛee ieg® keâ¤b veÙes ~ efpeCeW MeeÕele ceevetb veÙes ~ JewYeJeWmeer ~~39~~ osnOeejer meodieϤbÛee Deveg«en DeJeMÙe IÙeeJee. les DeeheuÙee Øeefle‰s}e keâceerheCee DeeCeCeejs vemeeJesle. ÛeejÛeewIeeble lÙeebÛes veeJe meebieCÙeeÛeer }epe Jeešt veÙes Demes les DemeeJesle. ieg®efMe<ÙeeÛÙee veelÙeeble meg®Jeeleer}e }ewefkeâkeâ JÙeJenejeÛee yejeÛe efJeÛeej keâjeJee }eielees. les veeles veerš efJekeâefmele PeeuÙeeveblej nŸee mecemÙee GÆJele veenerle. DeeÙeg<Ùe Je SsÕeÙe& keâeÙece efškeâCeejer Deensle Demes ceevetb veÙes. ~~39~~

melÙe ceeie& meeb[tb veÙes ~ DemelÙe hebLeW peeTb veÙes ~ keâoe DeefYeceeve IesTb veÙes ~ DemelÙeeÛee ~~40~~ ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

55

(o. 2 me. 2)

melele vÙeeÙeeÛÙee ceeiee&ves peeJes. DevÙeeÙeeÛee ceeie& leelkeâeef}keâ HeâeÙeÅeeÛee Jeešle Deme}e lejer lÙee ceeiee&ves peeT veÙes. DemelÙeeÛee ceeie&Ûe ÙeesiÙe DemeuÙeeÛes meceLe&ve keâOeerÛe ke⤠veÙes. melÙeemeejKes MeŒe veener. ~~40~~

Dehekeâere|le les meeb[eJeer ~ meodkeâere|le Jee{JeeJeer ~ efJeJeskeWâ Â{ OejeJeer ~ Jeeš melÙeeÛeer ~~41~~ DeeheuÙee yees}CÙeeletve Je JeeieCÙeeletve Dehekeâerleea nesCeej veener nŸeeÛeer keâeUpeer IÙeeJeer. G}š melkeâerleea Jee{s} DemesÛe ØeÙelve keâjeJesle. meJeeËieerCe efJeÛeejeves meoeÛejCee}e heÙee&Ùe veener ns }#eele IesTve lemesÛe JeeieeJes. ~~41~~

vesIeleeb ns Gòece iegCe ~ leW ceveg<Ùe DeJe}#eCe ~ Sskeâ leÙeebÛeW }#eCe ~ hegef{}erÙes meceemeeR ~~42~~ Jejer} Gòece iegCe ØeÙelvehetJe&keâ keâceeefJe}s veenerle lej ceeCetme DeJe}#eCeer yevetve lÙeeÛeer Heâefpeleer nesles. lÙeeÛeer }#eCes heg{er} meceemeele meefJemlej meebefiele}er Deensle. ~~42~~ Fefle ßeeroemeyeesOes ieg®efMe<ÙemebJeeos ‘Gòece}#eCeveece’ meceeme ogmeje ieg®efMe<ÙemebJeeoelcekeâ ßeeroemeyeesOe Ùee «ebLeeleer} `Gòece}#eCe' veeJeeÛee ogmeje meceeme meceehle

(o. 2 me. 2)

56

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

oMekeâ ogmeje : cetKe&}#eCeebÛee meceeme eflemeje : kegâefJeÅee}#eCe ~~ ßeerjece meceLe& ~~ Sskeâe kegâefJeÅesÛeeR }#eCeW ~ Deefle nerveW kegâ}#eCeW ~ lÙeeieeLe& yeesef}}eR les ßeJeCeW ~ lÙeeie Ie[s ~~1~~ Deelee kegâefJeÅesÛeer }#eCes Sskeâe. leer peerJeveeÛee meJeeËieerCe Ieele keâjCeejer Deensle. leer Sskeâ}er Demelee lÙeebÛee lÙeeie keâjeJee DeeefCe lemee lÙeeie keâjlee Ùeslees. ~~1~~

Sskeâe kegâefJeÅesÛee ØeeCeer ~ pevceeb ÙesTve kesâ}er neveer ~ meebefiepes} ÙesneR }#eCeeR ~ JeesUKeeJee ~~2~~ kegâefJeÅeemebheVe ØeeCeer pevcee}e ÙesTve mJele:Ûes Je FlejebÛes meJe& Øekeâejs vegkeâmeeve keâjlees. lÙeeÛeer }#eCes heg{er}ØeceeCes Deensle. lÙeeJe¤ve lees DeesUKeeJee. ~~2~~

kegâefJeÅesÛee ØeeCeer Demes ~ lees keâef"Ce efve¤heCeW $eemes ~ DeJeiegCeeÛeer mece=efæ Demes ~ cnCeewefveÙeeb ~~3~~ kegâ}#eCes meebefiele}er Demelee kegâ}#eCeer ceeCemee}e leer }eiet he[le DemeuÙeeves lÙee}e les Deheceevekeâejkeâ Jeešles. lÙeeÛÙeepeJeU kegâ}#eCeebÛee Heâej cees"e mee"e Demelees. ~~3~~

M}eskeâ obYees oheexÓefYeceeve§e ›eâesOe: hee®<ÙecesJe Ûe ~ De%eeveb ÛeeefYepeelemÙe heeLe&mebheoceemegjerced ~~(ieerlee 16-4) obYe, ohe&, DeefYeceeve, ›eâesOe, efve‰ÏjheCee Je De%eeve ner pevcepeele Deemegjer mebheòeerÛeer }#eCes Deensle.

keâece ›eâesOe ceo celmej ~ }esYe obYe eflejmkeâej ~ ieJe& lee"e Denbkeâej ~ odJes
DeeMee cecelee le=
FÚe JeebÚŸee efÛeefkeâlmee eEveoe ~ DeeefvelÙe «eeceCeer cemleer meoe ~ peeCeerJe DeJe%ee efJeheòeer Deeheoe ~ ogJe=&òeer ogJee&mevee ~~6~~ efJe
ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

57

(o. 2 me. 3)

mheOee& Kešheš DeeCeer Ûešheš ~ leNns Pešheš DeeCeer JešJeš ~ meoe KešKeš DeeCeer }šheš ~ hejce JesLee kegâefJeÅee ~~7~~ keâesCeeMeer lejer melele mheOee&, veevee Kešhešer Je ne}Ûee}er, }njerheCee, IeeF& Je ye[ye[, keâenerlejer keâjerle jeefnuÙeeJeeÛetve Ûewve ve he[Ces, [eJehesÛe, ceveesJesovee FlÙeeoer kegâefJeÅee nesle. ~~7~~

kegâ®he DeeCeer kegâ}#eCe ~ DeMekeäle DeeCeer ogpe&ve ~ oefjõer DeeCeer ke=âheCe ~ DeeefleMeÙeWmeeR ~~8~~ DeeOeer efomeeJeÙee}e kegâ¤he Je lÙeeble Yej cnCetve kegâ}#eCeer, Mejerjeves ogye&U Je efMeJeeÙe ØeJe=òeerves og°, Deefle oefjõer Je DeefleMeÙe keâeslÙee ceveeÛee, ~~8~~

DeeUmeer DeeefCe Keeoe[ ~ ogye&U DeeCeer }elee[ ~ legškeâ DeeCeer }eyee[ ~ DeeefleMeÙeWmeeR ~~9~~ keâ° keâjeÙe}e vekeâesle Je Keeoe[er cee$e Yejhetj. mJele: ogye&} heehÙeeÛes efhelej Je keâesCeer ceoleer}e ÙeeJes lej eflejmeš! Heâšketâve jenCeeje Je ØelÙeskeâ JÙeJenejele }yee[er keâjCeeje, ~~9~~

cetKe& DeeCeer leheerU ~ Jes[W DeeCeer JeeÛeeU ~ }efškeWâ DeeCeer leeW[eU ~ DeeefleMeÙeWmeer ~~10~~ cetKe& Demetve leeheš, efveyeg&æ heCe ye[ye[Ÿee, Keesšej[e Je yees}Yeeb[. Demes ogieg&Ce cees"Ÿee ØeceeCeele DemeCeeje, ~~10~~

vesCes DeeCeer veeÙekesâ ~ ve Ùes DeeCeer ve meerkesâ ~ ve keâjer DeeCeer ve osKes ~ DeYÙeeme°er ~~11~~ mJele:}e Dekeäkeâ} veener Je ogmeNÙee MeneCÙeeÛes Sskeâle veener, %eeve lej keâener veener Je efMekeâCÙeeÛeer FÛÚe veener. mJele: efÛeefkeâlmekeâ yegæerves heneJeÙeeÛes veener Je ogmeNÙeeves heeefn}s lej menve nesle veener. ~~11~~

De%eeve DeeCeer DeefJemJeemeer ~ ÚUJeeoer DeeCeer oes
heeheer DeeCeer eEveokeâ ~ keâ°er DeeCeer Ieelekeâ ~ og:Keer DeeCeer eEnmekeâ ~ DeeefleMeÙeWmeeR ~~13~~ mJele: heehe keâ¤ve ogmeNÙeeÛeer eEveoe keâjCeeje, og:Keerkeâ°er jentve ogmeNÙeeÛee Ieele keâjCeeje, mJele: Ùeelevee Yeesiele Demetve ogmeNÙeeÛeer eEnmee keâjCeeje, ~~13~~

nerve DeeCeer ke=âef$eceer ~ jesieer DeeCeer kegâkeâceea ~ DeeÛebieg} DeeCeer DeOeceea ~ Jeemevee jces ~~14~~ meJe& °erves vee}eÙekeâ Demetve ÙeesiÙelesÛee ke=âef$ece DeeJe DeeCeCeeje, jesieer Demetve heLÙe ve heeUCeeje, mebkeâšele Demetvener Oecee&Ûes hee}ve ve keâjCeeje Je DeOecee&leÛe Jeemevee DemeCeeje, ~~14~~

nerve osn DeeCeer lee"e ~ DeØeceeCe DeeCeer Heâebše ~ yee
}b[er DeeCeer Gvceòe ~ efvekeâeceer DeeCeer [gu}le ~ YÙee[ DeeCeer yees}le ~ heje›eâceg ~~16~~ efYe$ee Demetve cemleJee}, yeskeâej Demetve lee"Ÿeele jenCeeje, Yeskeâ[ Demetve mJele:Ûes veme}s}s heje›eâce meebieCeeje, ~~16~~

keâefve‰ DeeCeer iee|Je‰ ~ veghejleW DeeCeer ve° ~ És
DeefYeceeveer DeeCeer efvemebieU ~ Jees[iemle DeeCeer KeU ~ obefYekeâ DeeCeer Deveie&U ~ DeeefleMeÙeWmeeR ~~18~~ ogjefYeceeveer Je yesMejce, ØehebÛeele melele Dees{eleeCe Demetvener og°yegæerÛee, {eWieer Je yesHeâece, ~~18~~ (o. 2 me. 3)

58

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

JeesKešs DeeCeer efJekeâejer ~ KeesšW DeeCeer Deveeshekeâejer ~ DeJe}#eCe DeeCeer efOe:keâejer ~ ØeeefCecee$eebmeer ~~19~~ KeesšŸee yegæerÛee Je keâeceeefoefJekeâejebveer Yej}s}e, KeesšsheCeeves Jeeietve hejeshekeâejeÛes veeJener ve keâe{Ceeje, ~~19~~

Deuheceleer DeeCeer Jeeokeâ ~ oerve¤he DeeCeer Yesokeâ ~ met#ce DeeCeer $eemekeâ ~ kegâMeyoWkeâ¤efve ~~20~~ mJele:heeMeer yegæerÛee Ke[Ke[eš Demetvener Jeeoe}e GYee jenCeeje, owvÙeJeeCee Demetve ogmeNÙeeÛes oes
keâef"CeJeÛeveer keâke&âMeJeÛeveer ~ keâehešŸeJeÛeveer mebosnJeÛeveer ~ og:KeJeÛeveer leerJeÇJeÛeveer ~ ›etâj efve‰Ïj ogjelcee ~~21~~ keâ"esj, Deheceevekeâejkeâ, keâhešer, mebMeÙe efvecee&Ce keâjCeeje, og:KeoeÙekeâ, KeesÛekeâ, ›etâj, efveo&Ùe yees}Ceeje, veerÛe, ~~21~~

vÙetveJeÛeveer hewMetvÙeJeÛeveer ~ DeMegYeJeÛeveer DeefvelÙeJeÛeveer ~ odJes
keâhešer kegâefšU iee"ŸeeU ~ kegâšX kegâÛej vešŸeeU ~ keâesheer kegâOeve šJeeU ~ DeeefleMeÙeWmeeR ~~23~~ keâhešer, kegâšeUKeesj, DeeleuÙee iee"erÛee, kegâ{Ceeje, Ûegkeâej, vešCes-cegj[CeW DeeJe[Ceeje, jeieerš, Jeešs} lÙee ceeiee&ves mebheòeer pees[Ceeje, šJeeUKeesj. nŸee meJeeËÛee Deeflejskeâ DemeCeeje, ~~23~~

leheerU leeceme DeefJeÛeej ~ heeheer DeveLeea Dehemceej ~ Yetle mecebOeer mebÛeej ~ DeebieeR Jemes ~~24~~ jeieerš, leecemeer, DeefJeÛeejer, heeheØeJe=òeerÛee, meJe& mebyebefOeleebvee mebkeâšele }esšCeeje, }njer Je efheMeeÛÛeeves Peheeš}s}e, ~~24~~

DeelcenlÙeeje ŒeernlÙeeje ~ ieesnlÙeeje yeÇÿenlÙeeje ~ ceele=nlÙeeje efhele=nlÙeeje ~ ceneheeheer heeflele ~~25~~ mJele:, helveer, ieeÙe, yeÇeÿeCe, ceelee, efhelee FlÙeeefokeâebÛeer efyeveefokeäkeâle nlÙee keâjCeeje ceneheeheer, ~~25~~

GCeW kegâhee$e kegâlekeâeA ~ efce$eõesner efJemJeemeIeelekeâer ~ ke=âleIve leuhekeâer veejkeâer ~ DeeeflelÙeeF& peuhekeâ ~~26~~ peerJeveeÛÙee ØelÙeskeâ Debieele GCesheCee, keâebnerner keâjCÙeeme eEkeâJee mecepeeJetve IesCÙeeÛeer hee$elee veme}s}e, kegâleke&â keâjCÙeeble hešeF&le, efce$ee}e HeâmeefJeCeeje, mejmekeâš efJeÕeemeIeelekeâer, ogmeNÙeeves kesâ}s}s Ghekeâej ve mcejCeeje, ceele=ieceveer, vejkeâele peeCÙeeme ÙeesiÙe, DeeleleeÙeer Je ye{eF&Keesj, ~~26~~

eEkeâle Yeeb[Ce Peie[e keâUdnes ~ DeOece& Devejenešer Meeskeâmeb«enes ~ Ûeene[ Jesmeveer efJe«enes ~ efve«enkeâlee& ~~27~~ mebMeÙe, Jeeo, neleIeeF&, Iejiegleer keâ}n, Oece&Yeü°, }eskeâeÛeejefJejesOeer Jele&ve, Deveskeâ keâejCeebveer melele Meeskeâ«emle, Ûene[Keesj, JÙemeveer, keâ}eieleer }eJetve osCeeje, ogmeNÙeebvee ØelÙeskeâ yeeyeleerle efJejesOe keâjCeeje, ~~27~~

odJee[ Deehesmeer JeeWieU ~ ÛeeUkeâ Ûegyb ekeâ }ÛÙeeU ~ mJeeLeea DeefYeUemeer Jees{eU ~ Deeoòe Pees[ DeeoKeCee ~~28~~ og°, DeheÙeMeer, DeeWieU, Flejebvee Yejer}e Iee}Ceeje, keâJe[erÛegbyekeâ, }esÛeš, cele}yeer, }esYeer, efomes} les mJele:keâ[s Dees{tve IesCÙeeÛee ØeÙelve keâjCeeje, oeve ve keâjCeeje, oeb[iesÕej Je cele}yeemee"er eEkeâJee meesÙeervegmeej leeW[ efHeâjefJeCeeje, ~~28~~

Me" MegbYe keâele® ~ }b[ lecegË[ eEmele® ~ yeb[ hee
Oeerš mewješ ceeskeâeš ~ Ûeeš ÛeeJeš Jeepeš ~ Leesš Gæš }bheš ~ yešJee} kegâyegæer ~~30~~ ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

59

(o. 2 me. 3)

vekeâes lesLes Oee[meer, mJewj, yes}ieece, ÛeeJeš, Deej[eDeesj[e keâjCeeje, kegâYeeb[ jÛeCeeje, keâesCeeMeerner keâmesner JeeieCeeje, efJe
ceejskeâjer Jejheskeâjer ~ ojJe[skeâjer KeeCeesjer ~ ceQo YeeWog hejodJeejer ~ Yegjjskeâjer Ûesškeâer ~~31~~ megheejer IesTve nlÙee keâjCeeje, Jeešceejer keâjCeeje, ojes[s Iee}Ceeje, Keeoe[, HeâmeJee, YeeWot, hejŒeerceOÙes Deemekeäle, YegjU hee[Ceeje, Ûes[e-Ûesšgkeâ keâjCeeje, ~~31~~

efveMebkeâ efve}eefpeje keâUYebš ~ šesCehee }eQo Oeš Gæš ~ "me "eWyeme Keš veš ~ peieYeeb[ efJekeâejer ~~32~~ DeefJeJeskeâer, efve}&ppe, Yeeb[Keesj, }úbYeejleer, Dee[oeb[, Gæš, o[hetve yees}Ceeje, yegefænerve, eflejkesâ efJeÛeej keâjCeeje, veeškeâer, JeeNÙeeMeer Yeeb[Ceeje, ®iCeeF&le, efJekeâejeOeerve, ~~32~~

DeOeerj DeeefUkeâe DeveeÛeejer ~ DebOe hebieg KeeWkeâ}skeâjer ~ Leesše yeefOej oceskeâjer ~ leNner lee"e ve meb[er ~~33~~ GleeJeerU, DeeU IesCeeje, ogjeÛeejer, DeOet °erÛee, heebieUe, melele KeeskeâCeeje, Leesše, yeefnje, oceskeâjer Demetvener Je lÙeecegUs hejeJe}byeer Demetvener lÙeebÛÙeeJejÛe iegjiegjCeeje. ogye&U Demetvener lee"e ve mees[Ceeje, ~~33~~

efJeÅeenerve JewYeJenerve ~ kegâUnerve }#ceernerve ~ Meefkeälenerve meeceLÙe&nerve ~ De°nerve efYekeâejer ~~34~~ efMe#eCe, JewYeJe, Ûeebie}er kegâUhejbheje, mebheòeer, MejerjyeU, meòesÛes meeceLÙe&, hetJe&megke=âle nŸeebleer} keâenerÛe vemeCeeje oefjõer, ~~34~~

yeUnerve keâUenerve ~ cegõenerve oer#eenerve ~ }#eCenerve }eJeCÙenerve ~ Deebienerve efJeheeje ~~35~~ lespe, Skeâ lejer keâ}e, DeefYeJÙekeäleer, mebØeoeÙe, Debie}#eCe nesjeMeeŒeeØeceeCeW meg}#eCes, meeQoÙe&, nŸeebleer} keâenerÛe veener. G}š pevcele:Ûe SKeeoe DeJeÙeJe keâceer DemeCeeje, ~~35~~

Ùegefkeälenerve yegefænerve ~ DeeÛeejnerve efJeÛeejnerve ~ ef›eâÙeenerve melJenerve ~ efJeJeskeânerve mebMeF& ~~36~~ Ùegkeäleer eEkeâJee leke&â, yegæer, efMe°eÛeej, megefJeÛeej eEkeâJee efJeÛeej keâjCÙeeÛeer #ecelee, ef›eâÙeeMeer}lee, meòJeiegCe, efJeJeskeâ nŸeebleer} keâenerÛe vemetve meJeeËyeö} melele mebMeÙe IesCeeje, ~~36~~

Yeefkeälenerve YeeJenerve ~ %eevenerve JewjeiÙenerve ~ Meebeflenerve #ceenerve ~ meJe&nerve #egu}kegâ ~~37~~ Yekeäleer, YeeJe, %eeve, JewjeiÙe, Meebleer, #ecee FlÙeeoer keâenerÛe vemeCeeje Heâ[legme, ~~37~~

meceÙees vesCes Øemebie vesCes ~ Øeslve vesCes DeYÙeeme vesCes ~ Deepe&Je vesCes cew$eer vesCes ~ keâebneRÛe vesCes DeYeeieer ~~38~~ keâe}ceeve Je heefjefmLeleerÛes Yeeve veener, keâ° Je DeYÙeeme veener, ceveeÛee mejUheCee veener, keâesCeeMeer mvesn veener Demee ogozJeer, ~~38~~

Demees Ssmes veevee efJekeâej ~ kegâ}#eCeeÛeW keâes"ej ~ Ssmee kegâefJeÅesÛee vej ~ ßeesleeR JeesUKeeJee ~~39~~ Deelee ns JeCe&ve hegjs. DeMee Deveskeâ efJeke=âleerÛeer ceeCemes efomeleele. leer peCet kegâ}#eCeebveer Yej}s}er keâes"ejsÛe Demeleele. DeMeer JÙekeäleer efomeuÙeeme leer kegâefJeÅesves Yej}s}er Deens Demes JeeÛekeâeves DeesUKeeJes. lÙeebÛesheemetve pehetve DemeeJes. ~~39~~

SsmeeR kegâefJeÅesÛeeR }#eCeW ~ Sskeâesveer lÙeeieefÛe keâjCeW ~ DeefYeceeveW leNnW YejCeW ~ nW efJeefnle veJns ~~40~~ DeMeer kegâefJeÅesÛeer }#eCes heejKetve mJele:ceOÙes lÙeebleer} peer Demeleer} leer Deelcehejer#eCe keâ¤ve mees[tve ÅeeJeerle. leer }#eCes Demetve veekeâejCes eEkeâJee lÙeeÛe }#eCeebÛee DeefYeceeve yeeUietve efJeefÛe$eheCes JeeieCes efnleeÛes veener. ~~40~~ Fefle ßeeroemeyeesOes ieg®efMe<ÙemebJeeos ‘kegâefJeÅee}#eCeveece’ meceeme eflemeje ieg®efMe<ÙemebJeeoelcekeâ ßeeroemeyeesOe Ùee «ebLeeleer} `kegâefJeÅee}#eCe' veeJeeÛee eflemeje meceeme meceehle

(o. 2 me. 3)

60

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

oMekeâ ogmeje : cetKe&}#eCeeÛee meceeme ÛeJeLee : Yeefkeäleefve¤heCe ~~ ßeerjece meceLe& ~~ veevee megke=âleeÛeW HeâU ~ lees ne vejosn kesâJeU ~ lÙeeefn ceOeW YeeiÙe meHeâU ~ lejerÛe mevceeie& }eies ~~1~~ Devevle pevceebÛÙee hegCÙeeF&ves peerJee}e ceveg<ÙeMejerjeÛee }eYe neslees. lÙeelener YeeiÙee}e KejsKegjs HeâU }eieCÙeeÛee Ùeesie Demes} lejÛe lÙee}e hejceeLe& ceeie& meehe[lees. ~~1~~

vejosneR efJeMes
YeieJeodYeefkeäle ns Gòece ~ lÙeeefn Jejer melmeceeiece ~ keâeU meeLe&keâ neefÛe hejce ~ }eYe peeCeeJee ~~3~~ YeieJebleeÛes Yepeve ns meledØeJe=òeerÛes Gòece }#eCe Demetve lÙee}e meblemenJeemeeÛeer pees[ efceUe}er lej peerJeveeÛes Kejs meeLe&keâ nesles. neÛe meJe&ßes‰ }eYe Deens. ~~3~~

ØesceØeerleerÛee meÆeJe ~ DeeefCe YekeäleebÛee mecegoeJe ~ nefjkeâLee ceesneslmeeJe ~ lesCeW Øescee ogCeeJes ~~4~~ DeeOeerÛe YeeJeÙegkeäle Øesce, lÙeeble leMeeÛe YekeäleebÛee mecegoeÙe Je SKeeÅee (jeceveJeceermeejKÙee) ceneslmeJeeÛeer heJe&Ceer Demes} lej lÙeecegUs meJeeËÛesÛe YeieJeble Øesce hešerhešerves Jee{les. ~~4~~

vejosneR Deeef}Ùeeb Ùeskeâ ~ keâebner keâjeJeW meeLe&keâ ~ pesCeW heeefJepes hej}eskeâ ~ hejce ogu}Ye pees ~~5~~ ceveg<ÙepevceeÛeer Øeehleer Pee}er Demelee DelÙeble og}&Ye Deme}s}e cees#e efceUefJeCÙeeleÛe lÙeeÛes meeLe&keâ Deens. ~~5~~

efJeefOeÙegkeäle yeÇÿekeâce& ~ DeLeJee oÙee oeve Oece& ~ DeLeJee keâjCeW megiece ~ Yepeve YeieJebleeÛeW ~~6~~ efJeOeervegmeej Jewefokeâ keâce&, YetleoÙee, meledhee$eer oeveOece& eEkeâJee nŸee meJee&ntve meeshes Deme}s}s YeieJeled Yepeve keâjeJes. ~~6~~

DevegleeheW keâjeJee lÙeeie ~ DeLeJee keâjCeW YeefkeäleÙeesie ~ veeneR lejer OejCeW mebie ~ meeOegpeveeÛee ~~7~~ DeeleeheÙe&vle efJe
veevee MeeŒeW Oeeb[esUeJeeR ~ DeLeJee leerLeX lejer keâjeJeer ~ DeLeJee hegj§ejCeW yejJeeR ~ heehe#eÙeekeâejCeW ~~8~~ Gòejceerceebmeeoer Deeefmlekeâ oMe&veebÛee mebØeoeÙekeâhetJe&keâ DeYÙeeme keâjeJee. eEkeâJee efkeâceeve, leerLe&Ùee$ee lejer keâjerle jneJÙeele. DeLeJee hetJe& heeheebÛee #eÙe nesCÙeemee"er ieeÙe$eermeejKeer hegj§ejCes keâjeJeerle. ~~8~~

DeLeJee keâerpes hejeshekeâej ~ DeLeJee %eeveeÛee efJeÛeej ~ efve¤heCeeR meejemeej ~ efJeJeskeâ keâjCeW ~~9~~ hejeshekeâej nsÛe hegCÙeeÛes Kejs mJe¤he DemeuÙeeves hegCÙeeÛÙee jeMeer GYÙee keâjeJÙeele, efvelÙe-DeefvelÙe FlÙeeoer yeÇÿe%eeveeÛes ßeerieg®cegKeeletve ßeJeCe keâjeJes. lÙeeves meej Demeej efJeÛeej efmLej neslees. ~~9~~

heeUeJeer JesoebÛeer Dee%ee ~ keâce&keâeb[ Gheemevee ~ pesCeW nesF&pes %eevee ~ DeefOekeâejhee$e ~~10~~ Jesoebvee ceevÙe Deme}s}er keâcex Je Gheemevee efve
ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

61

(o. 2 me. 4)

keâeÙee JeeÛee DeeefCe ceveW ~ he$eW heg
pevcee Deeef}ÙeeÛeW HeâU ~ keâebneR keâjeJeW meHeâU ~ SsmeW ve keâefjleeb efveHe&âU ~ YetefceYeej nesÙes ~~12~~ ceveg<Ùepevcee}e DeeuÙeeveblej lÙeele nŸee jerleerves meHeâ}lee Øeehle keâ¤ve IÙeeJeer. Demes kesâ}s veener, lej kesâJeU Yetceer}e Yeej nesTve jenCÙeeÛee Øemebie Ùeslees. ~~12~~

vejosneÛeW GefÛele ~ keâebneR keâjeJeW Deelceefnle ~ ÙeLeevegMekeälÙee efÛeòeefJeòe ~ meJeexòeceeR }eJeeJeW ~~13~~ Deelce%eeveeÛeer ØeehleerÛe ceveg<ÙeMejerje}e GefÛele Deens. lÙeemee"er DeeheuÙee meeceLÙee&vegmeej Deehe}s efÛeòe Je Oeve hejcesÕejeÛÙee mesJesmee"er JeehejeJes. ~~13~~

nW keâebneRÛe ve Oejer pees ceveeR ~ lees ce=lÙeØeeÙe Jelex peveeR ~ pevcee ÙesTve lesCeW peveveer ~ JeeÙeebÛe keâ°efJe}er ~~14~~ nŸeeleer} Skeâner iees° keâjCÙeeÛes pÙeeÛÙee ceveele megæe Ùesle veener lees efpeJeble Demetve peCet cesuÙeeØeceeCes meceepeele peielees. lÙeeves lÙeeÛÙee ceeles}e ØemetleerÛÙee Jesovee cee$e DekeâejCe efo}suÙee Demeleele. efleÛes les keâ° JÙeLe& peeleele. ~~14~~

veeneR mebOÙee veeneR mveeve ~ veeneR Yepeve osJeleeÛe&ve ~ veeneR ceb$e pehe OÙeeve ~ ceevemehetpee ~~15~~ mveeve, mebOÙee, Yepeve, hetpee, ceb$e, pehe, OÙeeve eEkeâJee ceevemehetpee nŸeebleer} keâenerÛe ve keâjCeeje. ~~15~~

veeneR Yeefkeäle veeneR Øesce ~ veeneR efve‰e veeneR vesce ~ veeneR osJe veeneR Oece& ~ Deleerle DeYÙeeiele ~~16~~ efJeefOeÙegkeäle Gheemevee, Øesce}#eCee Yekeäleer, F&Õejefve‰e, efvelÙevesce kegâUeÛeej, DeefleLeerÛee melkeâej ns keâenerÛe veener. ~~16~~

veener meôÏefæ veeneR iegCe ~ veeneR keâLee veeneR ßeJeCe ~ veeneR DeOÙeelceefve¤heCe ~ Ssefkeâ}W keâoeb ~~17~~ meeefòJekeâ yegæer, meodieÏCe, nefjkeâLee eEkeâJee Jesoevle ßeJeCe ns pÙeeÛesheeMeer veener. ~~17~~

veeneR YeuÙeebÛeer mebieleer ~ veeneR Megæ efÛeòeJe=òeer ~ veeneR kewâJeuÙeeÛeer Øeehleer ~ efceLÙeeceoW ~~18~~ meledmebieleer, efÛeòeMegæer ner vemeleer} lej kesâJeU cemleerceOes efceLÙee peieleele jentve cees#e efceUle vemelees. ~~18~~

veeneR veerefle veeneR vÙeeÙes ~ veeneR hegCÙeeÛee GheeÙes ~ veeneR hej$eerÛeer meesÙes ~ ÙegkeäleeÙegkeäle ef›eâÙee ~~19~~ vÙeeÙe, veerleer, hegCÙeke=âlÙes Je ÙeesiÙe Je DeÙeesiÙe nŸeebÛee ÙeLeeLe& efveJee[e vemes} lej cees#eeÛee ceeie& meehe[le veener. ~~19~~

veeneR efJeÅee veeneR JewYeJe ~ veeneR ÛeelegÙee&Ûee YeeJe ~ veeneR keâUe veeneR }eIeJe ~ jcÙemejmJeleerÛeW ~~20~~ }ewefkeâkeâ eEkeâJee De}ewefkeâkeâ efJeÅee, JewYeJe, ÛeeCee#eheCee, keâ}ekeâewMeuÙe eEkeâJee efveleeble jceCeerÙe mejmJeleerÛes Jejoeve nŸeebleer} keâenerÛe veener. ~~20~~

Meebleer veeneR #cee veeneR ~ oer#ee veeneR ceer$eer veeneR ~ MegYeeMegYe keâebneRÛe veeneR ~ meeOeveeefokeâ ~~21~~ cevee}e Meebleer veener, mJeYeeJepevÙe yeejerkeâmeejerkeâ yees}CÙeeJeeieCÙee}e #ecee veener, keâesCeekeâ[tve Deveg«en veener, keâesCeeMeer mvesn veener, MegYe eEkeâJee DeMegYeeÛee efJeÛeejÛe veener Je cees#eeÛes keâesCelesÛe meeOeve veener. ~~21~~

megefÛe veeneR mJeOece& veeneR ~ DeeÛeej veener efJeÛeej veener ~ Deej$e veeneR hej$e veeneR ~ cegkeäle ef›eâÙee ceveeÛeer ~~22~~ ŒeerOeveeefo MegefÛelee, mJeOecee&ÛejCe, meoeÛeej, meblegef}le efJeÛeej, SsefnkeâemebyebOeer keâle&yeieejer, cees#eeÛeer meeOeves nŸeebleer} keâebnerÛe veener. ceeskeâeš ceveekeâ[tve pes Ie[s} les Ie[s}! ~~22~~

keâce& veeneR Gheemevee veeneR ~ %eeve veeneR JewjeiÙe veeneR ~ Ùeesie veeneR Oeeefj° veeneR ~ keâebneRÛe veeneR heeneleeb ~~23~~ (o. 2 me. 4)

62

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

efvelÙeefveefceefòekeâeoer keâce&, ÙeLeemeebie Gheemevee, DeOÙeelce MeeŒe, JewjeiÙe, ÙeesieeYÙeeme Je Ùee meJeeËmee"er DeeJeMÙekeâ les OewÙe& nŸeebleer} keâenerÛe veener. ~~23~~

Ghejleer veeneR lÙeeie veeneR ~ mecelee veeneR }#eCe veeneR ~ Deeoj veeneR Øeerefle veeneR ~ hejcesÕejeÛeer ~~24~~ ielepeerJeveeleer} DehejeOeebÛee he§eeòeehe, JewjeiÙe, mece°er, meg}#eCes, ogmeNÙeeefJe
hejiegCeeÛee meblees
Ssmes ØekeâejerÛes heeneleeb peve ~ les peerleefÛe Øesleemeceeve ~ lÙeebmeeR ve keâjeJeW Yee
hegCÙemeece«eer hegjleer ~ leÙeemeerÛe Ie[s YeieJeÆkeäleer ~ pes pes pewmeW keâefjleer ~ les heeJeleer lewmeWefÛe ~~27~~ pÙeebÛesheeMeer heefjhetCe& hegCÙeeÛeer pees[ Demeles lÙeebveeÛe YeieJebleeÛÙee YekeäleerÛeer Dees{ efvecee&Ce nesles. `pemes keâjeJes lemes efceUJeeJes' DeMeer F&ÕejeÛeer ÙeespeveeÛe Deens. ~~27~~ Fefle ßeeroemeyeesOes ieg®efMe<ÙemebJeeos ‘Yeefkeäleefve¤heCeveece’ meceeme ÛeJeLee ieg®efMe<ÙemebJeeoelcekeâ ßeeroemeyeesOe Ùee «ebLeeleer} `Yeefkeäleefve¤heCe' veeJeeÛee ÛeJeLee meceeme meceehle

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

63

(o. 2 me. 4)

oMekeâ ogmeje : cetKe&}#eCeebÛee meceeme heeÛeJee : jpeesiegCe}#eCe ~~ ßeerjece meceLe& ~~ cegUeR osn ef$eiegCeeÛee ~ meòJejpeleceeÛee ~ lÙeeceOÙeW meòJeeÛee ~ Gòece iegCe ~~1~~ ØelÙeskeâ Mejerj meòJe, jpe Je lece nŸee leerve iegCeebÛes efceUtve leÙeej Pee}s}s Demeles. lÙeeble meòJe iegCe ßes‰ Deens. ~~1~~

meòJeiegCeW YeieJeÆkeäleer ~ jpeesiegCeW hegvejeJe=òeer ~ leceesiegCeW DeOeesieleer ~ heeJeefle ØeeCeer ~~2~~ meòJeiegCeeÛÙee ØeYeeJeeves YeieJeledYekeäleerkeâ[s ØeJe=òeer efvecee&Ce nesles. jpeesiegCeebÛÙee DeeefOekeäÙeeves pevcecejCeebÛÙee HesâNÙeele De[keâeJes }eieles. leceesiegCeeÛes Dece}eKee}er peerJee}e efleÙe&keâeoer ÙeesveeRÛeer DeOeesieleer efceUles. (efleÙe&keâ– ce=leMejerjeJej mebmkeâej vemeCes.) ~~2~~ nŸee DeLee&Ûee ieerlesleer} M}eskeâ–

M}eskeâ– TOJeË ieÛÚefvle meòJemLee ceOÙeW efle‰efvle jepemee: ~ peIevÙeiegCeJe=efòemLee DeOeesieÛÚefvle leecemee: ~~14-18~~ M}eskeâeLe& Deepevce meòJeiegCeeble efmLej Deme}s}s mJeie&yeÇÿeeoer }eskeâebvee peeleele. jpeesiegCeeble efmLej jeefn}s}s ce=lÙeg}eskeâerÛe jenleele. efveke=â° iegCemJeYeeJeele efmLej jeefn}s}s leceesiegCeer vejkeâe}e peeleele.

lÙeebleefn Megæ DeeCeer meyeU ~ lesefn yeesef}pesefle mekeâU ~ Megæ leWefÛe peW efvece&U ~ meyeU yeeOekeâ peeCeeJeW ~~3~~ ef$eiegCeebceOÙes megæe Megæ Je Meye} Demes oesve Øekeâej Deensle. lÙeebÛesner Deelee JeCe&ve keâjerve. Megæ ef$eiegCe efnlekeâejkeâ Demetve Meye} Ieelekeâ Demeleele. ~~3~~

MegæmeyeUeÛeW }#eCe ~ meeJeOe heefjmee efJeÛe#eCe ~ Megæ lees hejceeLeea peeCe ~ meyeU lees mebmeeefjkeâ ~~4~~ Deelee Megæ Je Meye}eÛes leheMeer}Jeej JeCe&ve yegefæcevleebveer meeJeOeheCeeves SskeâeJes. Megæ ef$eiegCe cees#eoeÙekeâ Demetve Meye} ef$eiegCe ØehebÛeele iegbleJetve "sJeleele. ~~4~~

leÙee mebmeeefjkeâeÛeer efmLeleer ~ osneR ef$eiegCe Jele&leer ~ Ùeskeâ Ùesleeb oesveer peeleer ~ efveIeesefveÙeeb ~~5~~ ØehebÛeemekeäle JÙekeäleerceOeer} ef$eiegCeebhewkeâer Øemebieevegmeej Skeâ ye}Jeeve Pee}e keâer ogmejs oesve Heâej cebo nesleele. ~~5~~

jpe lece DeeCeer meòJe ~ ÙesCeWefÛe Ûee}W peerefJelJe ~ jpeesiegCeeÛeW keâle&=lJe ~ oeKeTb Deeleeb ~~6~~ jpeesiegCe, leceesiegCe Je meòJeiegCe nŸee eflevneRJej osneÛes peerJeve DeJe}byetve Demeles. jpeesiegCe ye}Jeeve Pee}e Demelee les peerJeve keâmes Demeles les Deelee meebiet. ~~6~~

jpeesiegCe Ùesleeb MejerjeR ~ Jele&Cegkeâ kewâmeer keâjer ~ meeJeOe nesTveer ÛelegjeR ~ heefjmeeJeW ~~7~~ jpeesiegCeeÛee yegæerle peyej ØeeogYee&Je PeeuÙeeves lÙee peerJeeÛes DeeÛeej efJeÛeej keâmes Demeleele les Ûelegjebveer SskeâeJesle. ~~7~~

ceePeW Iej ceePee mebmeej ~ osJe keQâÛee DeeefCe}e Leesj ~ Ssmee keâjer pees efveOee&j ~ lees jpeesiegCe ~~8~~ (o. 2 me. 5)

64

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

ceer ceePÙee IejeÛee mJeeceer Demetve ceePee ØehebÛe ceer Ûee}efJelees. nŸeele lÙee osJeeÛÙee cenelcÙeeÛee mebyebOeÛe keâeÙe? Demee lees keâesCe }eietve ies}e Deens? jpeesiegCeer yegæer Demee efve§eÙe keâjles. ~~8~~

ceelee efhelee DeeefCe keâeblee ~ heg$e megvee DeeefCe ogefnlee ~ FlegefkeâÙeebÛeer Jeens eEÛelee ~ lees jpeesiegCe ~~9~~ DeeF&, Je[er}, helveer, ceg}ies, megvee Je ceg}er SJe{Ÿee meJe& kegâšgbefyeÙeebÛÙee peyeeyeoejerÛes DeesPes Je keâeUpeer jpeesiegCeeves Jeešles. ÙesLes ceer keâlee&, ceePÙeecegUs nesles, ceer vemesve lej keâmes nesF&} FlÙeeoer YeeJe }#eele IÙeeJesle. ~~9~~

yejW KeeJeW yejW pesJeeJeW ~ yejW uÙeeJeW yejs vesmeeJeW ~ ogmeNÙeeÛeW DeefYeUe
keQâÛee Oece& kewâÛeW oeve ~ keQâÛee pehe keQâÛeW OÙeeve ~ efJeÛeejervee heehehegCÙe ~ lees jpeesiegCe ~~11~~ Oece& ner efvejLe&keâ yeeye Demetve keâesCee}ener oeve keâjCÙeeÛes keâener keâejCe veener. pehe Je OÙeeve ner JesU Hegâkeâš Iee}efJeCÙeeÛeer meeOeves Deensle. heehe Je hegCÙe Ùee vegmelÙee keâuhevee Deensle. ~~11~~

vesCes leerLe& vesCes JeÇle ~ vesCes Deleerle DeYÙeeiele ~ DeveeÛeejer ceveesiele ~ lees jpeesiegCe ~~12~~ leerLe&Ùee$eebÛeer iejpe veener, JeÇleeves keâesCeleener }eYe nesle veener, meeOet-mebvÙeemeer oejele Dee}e lej Kehele veener. DeveerleerÛÙee Jele&veekeâ[s melele ØeJe=òeer jenles. ~~12~~

OeveOeevÙeebÛes mebefÛele ~ ceve nesÙes õJÙeemekeäle ~ DelÙeble ke=âheCe peerefJelJe ~ lees jpeesiegCe ~~13~~ OeveOeevÙeeÛee mee"e keâjeJee, õJÙeeÛÙee jeMeer pees[eJÙeele Je DelÙeble kebâpeg
ceer le®Ce ceer megboj ~ ceer yeUe{Ÿe ceer Ûelegj ~ ceer mekeâUebceOÙes Leesj ~ cnCes lees jpeesiegCe ~~14~~ ceePÙeemeejKee le®Ce Je ¤hemebhevve keâesCeer veener, ceer osneves ye}Jeeve Je yegæerves Ûelegj DemeuÙeeves ceePÙeemeejKee cees"e keâes"sÛe keâesCeer veener. ~~14~~

ceePee osMe ceePee ieebJe ~ ceePee Jee[e ceePee "eJe ~ Ssmeer ceveeR Oejer nebJe ~ lees jpeesiegCe ~~15~~ pÙeeÛes meJe& efJeÛeej Deehe}e lee}gkeâe eEkeâJee efpeune, ieebJe, Iej, peceerve ÙeebÛesYeesJeleer melele IegšceUleele. ~~15~~

ogmeNÙeeÛes meJe& peeJeW ~ ceePeWefÛe yejW DemeeJeW ~ SsmeW Dee"Jes mJeYeeJeW ~ lees jpeesiegCe ~~16~~ ogmeNÙeeÛes efoJeeUs efveIeeJes, mJele:Ûes SsÕeÙe& efšketâve jeneJes Je Deehe}s meJe&oe Ûeebie}s JneJes. ~~16~~

keâheš DeeCeer celmej ~ G"s osneR eflejmkeâej ~ DeLeJee keâeceeÛee efJekeâej ~ lees jpeesiegCe ~~17~~ [eJehesÛe eEkeâJee ogmeNÙeeÛÙee veeMeeÛÙee Ùeespevee, FlejebÛÙee ÙeMeeefokeâebÛee celmej Je heg{s eflejmkeâej, DeveeJej keâece. ~~17~~

yeeUkeâeJejer cecelee ~ ØeerleerveW DeeJe[s keâeblee ~ }esYe Jeešs mecemleeb ~ lees jpeesiegCe ~~18~~ mJele:ÛÙee DehelÙeeJej DelÙeble Øesce, helveerefJe
efpeJe}ieebÛeer Kebleer ~ pesCeW keâeUW Jeešs efÛeòeeR ~ lesCeW keâeUW meerIeÇieleer ~ jpeesiegCe Dee}e ~~19~~ pÙee JesUer Devegketâ} ieCeieesleebefJe
mebmeejeÛes yengle keâ° ~ kewâmee nesF&} mesJeš ~ ceveeme Dee"Jes mebkeâš ~ lees jpeesiegCe ~~20~~ mebmeejemee"er efpeJeehee[ PešeJes Je lees keâmee le[er}e peeF&} ÙeeÛeer melele Keble Je Yeerleer Jeešle jeneJeer. ~~20~~

keâeb ceeieW peW peW Yeesefie}W ~ leW leW ceveer Dee"Je}W ~ og:Ke DelÙeble Jeeš}W ~ lees jpeesiegCe ~~21~~ ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

65

(o. 2 me. 5)

hetJee&Ùeg<ÙeeceOÙes pes pes Øeefleketâ} Ie[le ies}s les les Dee"Jetve Dee"Jetve og:KeeÛes GceeUs ÙeeJesle. eEkeâJee pes pes megKeeÛes efoJeme nesles les Deelee iesuÙeeÛee Meeskeâ JeešeJee. ~~21~~

JewYeJe osKeesefve °er ~ DeeJe[er Ghepe}er heesšeR ~ DeeMeeiegCeW eEnhegšer- ~ keâjer, lees jpeesiegCe ~~22~~ ogmeNÙeeÛes ØeemeeoleguÙe Iej, cees"er Mesleer, keâejKeevee, JÙeeheej F. heentve DeeheuÙee}ener lemesÛe DemeeJes DeMeer leerJeÇ FÛÚe efvecee&Ce JneJeer. lÙeecegUs veejepeer Ùesles. ~~22~~

peW peW °er heef[}W ~ leW leW ceves ceeefiele}W ~ }YÙe vemleeb og:Ke pee}W ~ lees jpeesiegCe ~~23~~ pes Deekeâ
efJeveesoeLeeA YejW ceve ~ ße=bIeeefjkeâ keâjer ieeÙesve ~ jeie jbie leeve ceeve ~ lees jpeesiegCe ~~24~~ melele GLeU efJeveesoele ceve jceles, ße=bieej jmeØeOeeve ieeCeer iegCeiegCeeJeerMeer Jeešleele. jeiejeefieCeer, Ye[keâ jbie, Dee}eheer, neJeYeeJe FlÙeeoerle efÛeòe jceles. ~~24~~

šJeeUer {JeeUer eEveoe ~ meebieCes Ie[s JesJeeoe ~ nemÙe efJeveeso keâjer meJe&oe ~ lees jpeesiegCe ~~25~~ eEšie}, šJeeUer Je eEveosceOÙes jme JeešCes, ogmeNÙeeMeer Pee}suÙee Jeeoele mJele:Ûeer mejMeer keâMeer Pee}er les meebieeJesmes JeešCes Je melele nemÙeefJeveesoele jceCes. ~~25~~

DeeUme G"s ØeyeU ~ keâce&CegkesâÛee veevee KesU ~ keâeb GheYeesieeÛes ieeWOeU ~ lees jpeesiegCe ~~26~~ DeefleMeÙe DeeUmeeves meJeeËie pe[ nesles, keâjceCegkeâerÛes meJe& Øekeâej nJes Demeleele, GheYeesieeÛeer meJe& meeOeves keâceeJeCÙeele yejeÛe JesU, Glmeen Je õJÙe KeÛe& nesles. ~~26~~

keâUeJeble yeng¤heer ~ vešeJe}eskeâer mee#esheer ~ veevee KesUer oeve Deheea ~ lees jpeesiegCe ~~27~~ veeškeâ-efmevesceeleer} vešvešŸee Je yeng¤heer Ùeebvee keâewlegkeâeves [esUs Ye¤ve heneJesmes Jeešles. leceeMeemeejKes Øekeâej Ûee}t Demelee vešŸeebÛes DebieeJej hewmes HesâkeâeJesmes Jeešleele. ~~27~~

Gvceòe õJÙeeJejer Deefle Øeerleer ~ «eecepÙe Dee"Jes efÛeòeeR ~ DeeJe[s veerÛeeÛeer mebieleer ~ lees jpeesiegCe ~~28~~ oe¤, peoe& FlÙeeefokeâebÛes cees"s keâewlegkeâ JeešCes, mebYeesieeÛÙee efJeÛeejele ieke&â DemeCes, veerÛeebÛeer mebiele DeeJe[Ces, ~~28~~

leMkeâjefJeÅee peerJeeR G"W ~ hejvÙetve yees}eJeW JeešW ~ efvelÙevesceeme ceve efJešW ~ lees jpeesiegCe ~~29~~ Ûeesjer, }yee[er, HeâmeJeCetkeâ keâjCÙeeÛeer FÛÚe, ogmeNÙeebÛeer GCeerogCeer keâe{eJeer, pees Lees[e hetpesmeejKee Oeee|cekeâ efvelÙevesce, lÙeeÛeener kebâšeUe, ~~29~~

osJekeâejCeeR }epeeUg ~ Goje}eieeR keâ°eUg ~ ØehebÛeer pees mvesneUg ~ lees jpeesiegCe ~~30~~ osJeoMe&vee}e megæe peeCÙeeÛeer }epe, heesšemee"er Deheej keâ° Je Leeš}suÙee ØehebÛeeefJe
iees[«eemeer DeeUkesâheCe ~ DelÙeeojW eEhe[hees
ße=bieeefjkeâ leW DeeJe[s ~ Yekeäleer JewjeiÙe veeJe[s ~ keâUe}eIeJeeR heJee[s ~ lees jpeesiegCe ~~32~~ ße=bieej jmee}e hees
vesCeesefveÙeeb hejceelcee ~ mekeâU heoeLeeA Øescee ~ yeUelkeâejW Iee}er pevcee ~ lees jpeesiegCe ~~33~~ JÙeehekeâ, DeKeb[ Je DeÉwle¤he yeÇÿeleòJeeÛeer DeesUKener ve keâ¤ve Ieslee ÂMÙe peieleeleer} meJe& veece¤heelcekeâ (o. 2 me. 5)

66

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

heoeLeeËefJe
Demees Ssmee jpeesiegCe ~ }esYeW oeJeer pevcecejCe ~ ØehebÛeer lees meyeU peeCe ~ oe®Ce og:Ke YeesieJeer ~~34~~ Demee ne jpeesiegCe Deens. ceeefÙekeâ ØehebÛeeÛee }esYe efvecee&Ce keâ¤ve lees pevcecejCeele De[keâefJelees. ne Meye} jpeesiegCe ØehebÛeeceOÙes Deefle keâ°oeÙekeâ og:Kes YeesieeJeÙeeme }eJelees. ~~34~~

Deeleeb jpeesiegCe ne megšsvee ~ mebmeeefjkeâ nW legšsvee ~ ØehebÛeer iegble}er Jeemevee ~ Ùeeme GheeÙe keâesCe ~~35~~ keâesCeer pej efJeÛeej}s keâer ne jpeesiegCe lej megšlee megšle veener, Jeemevee iegbleuÙeeves ØehebÛeemekeäleerletve megškeâe nesle veener, ceie Ùee}e GheeÙe keâesCelee? lej lÙeeÛes Gòej– ~~35~~

GheeÙes Ùeskeâ YeieJeÆkeäleer ~ pejer "ekesâvee efJejkeäleer ~ lejer ÙesLeevegMekeäleer ~ Yepeve keâjeJeW ~~36~~ YeieJebleeÛeer veJeefJeOee Yekeäleer neÛe Keje GheeÙe Deens. pejer hejceeLee&}e DeeJeMÙekeâ les JewjeiÙe Dee}s veener, lejer mJele:ÛÙee JÙeeheebÛÙee ceÙee&osle MekeäÙe nesF&} lesJe{s YeieJeÆpeve keâjeJes. ~~36~~

keâeÙee JeeÛee DeeefCe ceveW ~ he$eW heg
ÙesLeevegMekeäleer oevehegCÙe ~ hejer YeieJebleer DevevÙe ~ megKeog:KeW hejer eEÛeleve ~ osJeeÛeWefÛe keâjeJeW ~~38~~ DeeheuÙee meeceLÙee&vegmeej melhee$eer Oeveoeve, YegkesâuÙee}e Devveoeve F. Øekeâejs oeves osTve hegCÙe mebheeove keâjeJes. ns keâjerle Demeleevee `ceer oelee' Demee YeeJe ve "sJelee YeieJebleeMeer DevevÙeYeeJe meebYeeUeJee. ØehebÛeeleer} DeefveJeeÙe& megKeog:KeebÛÙee KesUele osJeeÛesÛe mcejCe keâjeJes. ~~38~~

DeeefoDebleer Ùeskeâ osJe ~ ceOÙeWefÛe }eefJe}er ceeJe ~ cnCeesefveÙeeb hetCe& YeeJe ~ YeieJebleeR DemeeJee ~~39~~ peieeÛÙee efvee|celeerheemetve lÙeeÛÙee veeMeeheÙeËle meJe&keâener hejcesMJejeÛeeÛe KesU Deens. Ùee oesvneRÛÙee ceOÙeblejer ne ceeÙesÛee hemeeje DevegYeJee}e Ùeslees. cnCetve lÙee hejcesÕejeefJe
Ssmee meyeU jpeesiegCe ~ meb#esheW kesâ}W keâLeve ~ Deeleeb Megæ lees letb peeCe ~ hejceee|Lekeâ ~~40~~ DeMee Ùee Meye} jpeesiegCeeÛes Lees[keäÙeele JeCe&ve kesâ}s. Megæ jpeesiegCe cee$e cees#eeÛÙee efoMesves veslees. ~~40~~

lÙeeÛes JeesUKeerÛeW efÛevn ~ meòJeiegCeeR Demes peeCe ~ lees jpeesiegCe heefjhetCe& ~ YepevecetU ~~41~~ `ØeJe=òeer efvecee&Ce keâjCes' ns jpeesiegCeeÛes keâeÙe& meòJeiegCeeceeies GYes jeefn}s lej leesÛe jpeesiegCe F&ÕejYepeveekeâ[s JeUJelees. cnCetve Megæ jpeesiegCeeÛeer }#eCes meòJeiegCeeMeerÛe efceUleerpegUleer Deensle. ~~41~~

Ssmee jpeesiegCe yeesef}}e ~ ßeesleeR ceveW Devegceeefve}e ~ Deeleeb heg{W heefjme}e ~ heeefnpes leceesiegCe ~~ 42~~ Demes jpeesiegCeeÛes JeCe&ve meebietve Pee}s. JeeÛekeâebveer les veerš mecepeeJetve Iesle}s Demes}Ûe. Deelee leceesiegCeeÛes JeCe&ve mecepeeJetve IÙeeJes. ~~42~~ Fefle ßeeroemeyeesOes ieg®efMe<ÙemebJeeos ‘jpeesiegCe}#eCeveece’ meceeme heeÛeJee ieg®efMe<ÙemebJeeoelcekeâ ßeeroemeyeesOe Ùee «ebLeeleer} `jpeesiegCe}#eCe' veeJeeÛee heeÛeJee meceeme meceehle.

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

67

(o. 2 me. 5)

oMekeâ ogmeje : cetKe& }#eCeebÛee meceeme meneJee : leceesiegCe}#eCe ~~ ßeerjece meceLe& ~~ ceeieeb yeesef}}e jpeesiegCe ~ ef›eâÙesmeefnle }#eCe ~ Deeleeb Sskeâe leceesiegCe ~ leesefn meebefiepes} ~~1~~ ceeieer} meceemeele peerJeeceOeer} jpeesiegCe JÙekeäle PeeuÙeeJej efomeCeejer }#eCes lÙeeÛÙee ke=âleermen meebietve Pee}er. Deelee leceesiegCeemebyebOeer meebielees les Sskeâe. ~~1~~

mebmeejer og:KemebcebOe ~ Øeehle nesleeb G"s Keso ~ keâeb DeÆgle Dee}e ›eâesOe ~ lees leceesiegCe ~~2~~ ØehebÛeeceOÙes Øeefleketâ} heefjefmLeleer efvecee&Ce PeeuÙeeves efJe
MesjerjeR ›eâesOe Yejleeb ~ veesUKes ceelee efhelee ~ yebOeg yeefnCe keâeblee ~ lee[er, lees leceesiegCe ~~3~~ DeveeJej mebleeheeÛÙee Yejele DeeF&, Je[er} F. DeeojeÛeer mLeeves Je YeeT, yenerCe Je helveer ÙeebÛes Øesce F.Yeeve ve jenlee lÙeebvee ceejneCener keâjlees lees leceesiegCe. ~~3~~

ogmeNÙeeÛee ØeeCe IÙeeJee ~ Deehe}e DeeheCe mJeÙeW ÅeeJee ~ efJemejJeer peerJeYeeJee ~ lees leceesiegCe ~~4~~ Øemebieer ogmeNÙee}e "ej ceejeJes eEkeâJee mJele:Ûe DeelcenlÙee keâjeJeer Demes Jeešles. DeeheCe ceeCetme Deenesle ÙeeÛeener efJemej he[lees. ~~4~~

Yej}W ›eâesOeeÛeW keâeefJejW ~ efheMÙeeÛÙeehejer JeeJejs ~ veevee GheeÙeW veeJejs ~ lees leceesiegCe ~~5~~ mebleeheeÛee heeje Ûe{t }eieuÙeeJej YetleyeeOee PeeuÙeemeejKee yesYeeve neslees. keâesCeer efkeâleerner DeeJejCÙeeÛee eEkeâJee mecepeeJetve meebieCÙeeÛee ØeÙelve kesâ}e lejer lÙeeÛee GheÙeesie nesle veener. ~~5~~

Deehe}e DeeheCe MeŒeheele ~ hejeÛee keâjer Ieele ~ Ssmee meceÙe Jele&le ~ lees leceesiegCe ~~6~~ SKeeÅee JesUer mJele:}eÛe neleer }eies} lÙee MeŒeeves cee¤ve Ieslees eEkeâJee ogmeNÙee}ener ceejlees. ~~6~~

[esUeb ÙegOÙeefÛe heeneJeW ~ jCe heef[}W lesLeW peeJeW ~ SsmeW Iesle}W peerJeW ~ lees leceesiegCe ~~7~~ Ùegæ eEkeâJee neCeeceeNÙee DeeJe[erves heeneJÙeele, pesLes lÙee Ûee}t Demeleer} lesLes OeeJele peeJes DeMeer DeeJe[ Demeles. (nu}er efÛe$eheš Jee otjoMe&veJej neCeeceeNÙee heenCeeNÙeebÛeer Jee{leer mebKÙee }#eele IÙeeJeer.) ~~7~~

DeKeb[ Yeüebleer he[s ~ kesâ}e efve§eÙe efJeIe[s ~ DelÙeble efveõe DeeJe[s ~ lees leceesiegCe ~~8~~ melele mebYeüceele DemeCes, efve§eÙe keâjerle jenCes Je les cees[le jenCes Je melele Peeshetve jeneJesmes JeešCes. ~~8~~

#egOee peÙeeÛeer Jee[ ~ vesCes keâ[g DeLeJee iees[ ~ DelÙeble pees keâeb cet{ ~ lees leceesiegCe ~~9~~ Yetkeâ veener Demes keâOeerÛe nesle veener Je leer Yejhetj Demeles. lÙeecegUs meceesj Dee}s}s Devve iees[ keâer keâ[t, leepes keâer efMeUs, heLÙe keâer DeheLÙe ns peeCele veener. Demee pees cenecetKee&meejKee Demelees. ~~9~~

Øeereflehee$e ies}W cejCeW ~ leÙee }eieer peerJe osCeW ~ mJeÙeW DeelcenlÙee keâjCeW ~ lees leceesiegCe ~~10~~ DelÙeble Øesce Deme}s}er JÙekeäleer cejCe heeJeuÙeeJej Meeskeâeves mJele: peerJe osCeeje leceesiegCeer. (veš eEkeâJee vešer cejCe heeJeuÙeeJej lÙeebÛÙee ÛenelÙeebveer DeelcenlÙee kesâuÙeeÛeer GoenjCes Deensle.) ~~10~~

efkeâ[e cegbieer DeeCeer mJeeheo ~ ÙeebÛee keâ¤b DeeJe[s JeOe ~ DelÙeble pees ke=âheecebo ~ lees leceesiegCe ~~11~~ (o. 2 me. 6)

68

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

efkeâ[s, cegbiÙee ceejCes eEkeâJee memee, njerCe FlÙeeoeRÛeer efMekeâej keâjCÙeeÛeer DeeJe[ DemeCes Je ogmeNÙee}e pejener GheÙeesieer he[CÙeeÛeer FÛÚe vemeCes. ~~11~~

ŒeernlÙee yeeUnlÙee ~ õJÙee}eieeR yeÇÿenlÙee ~ keâ¤b DeeJe[s ieesnlÙee ~ lees leceesiegCe ~~12~~ helveer Je DeYe&keâ eEkeâJee mJele:Ûes cet} "ej ceejCes, õJÙe}esYeeves yeÇeÿeCee}e ceejCes Je ieeÙeermeejKÙee heefJe$e ceeveuÙee ies}suÙee ØeeCÙee}e cegöece "ej ceejCeW. ~~12~~

efJemeeUeÛesefve vesšW ~ Jeer
DeblejeR Oe¤efve keâheš ~ hejeÛeW keâjer leUheš ~ meoe cemle meoe Gæš ~ lees leceesiegCe ~~14~~ ceveele keâhešer [eJehesÛe DeeKetve ogmeNÙeeÛee veeMe keâjCes, melele cemleJee} Je GæšheCeeveW JeeieCeW. ~~14~~

keâUnes JneJee SsmeW Jeešs ~ PeeWyeer IÙeeJeer SsmeW G"s ~ DeblejeR És
Ùegæ osKeeJeW SskeâeJeW ~ mJeÙeW ÙegOÙeefÛe keâjeJeW ~ ceejeJeW keâeR cejeJeW ~ lees leceesiegCe ~~16~~ Ùegæ heneJes, ÙegæeÛÙee keâLee SskeâeJÙeele, ÙegæeÛes efÛe$eheš heneJesle, mJele: Ùegæemee"er hesštve G"eJes Je lÙeeble Me$et}e ceejeJes eEkeâJee mJele: OeejeleerLeea he[eJes. (#eef$eÙee}e ne iegCe osMej#eCeemee"er DeeJeMÙekeâ Deens. ßeerjeceevesner Øemebieer Ùegæemee"er ne iegCe mJeerkeâej}e neslee.) ~~16~~

celmejW Yeefkeäle cees[eJeer ~ osJeeUÙeW efJeIe[eJeeR ~ HeâUleeR Pee[W lees[eJeeR ~ lees leceesiegCe ~~17~~ mJele: veeefmlekeâ DemeuÙeecegUs eEkeâJee ogmeNÙeebÛÙee GheemeveeheæleerÛee És
melkeâceX les veeJe[leer ~ veevee oes
yeÇÿeJe=òeerÛee GÚso ~ peerJecee$eeme osCeW Keso ~ keâ¤b DeeJe[s DeØeceeo ~ lees leceesiegCe ~~19~~ yeÇeÿeCeebÛeer Jewefokeâ keâcex yebo hee[Ces, ØeeCÙeebvee veevee Øekeâejs ÚUCes, Deveskeâ ØekeâejÛes iegvns, DehejeOe keâjeJesmes JeešCes. (DeØeceeo = DeefleØeceeo.) ~~19~~

DeeiveØeUÙes MeŒeØeUÙes ~ YetleØeUÙes Jeer
hejheer[sÛee meblees
Yeeb[Ce }eTve ÅeeJeW ~ mJeÙeW keâewlegkeâ heeneJeW ~ kegâyegefæ Iesle}er peerJeW ~ lees leceesiegCe ~~22~~ ogmeNÙeebÛÙeele Yeeb[Ces }eJetve osTve DeeheCe iebcele heneJeer, DeMee leNnsÛeer ogyeg&æer leceesiegCeeÛeer Demeles. ~~22~~

Øeehle peeef}Ùeeb mebheòeer ~ peerJeebme keâjer ÙeeleeÙeeleer ~ keâUJeUe veÙes efÛeòeeR ~ lees leceesiegCe ~~23~~ mJele:}e OeveOeevÙeeÛeer mece=æer Demelee lÙee cemleerceOÙes Flejebvee legÛÚ ceevetve $eeme ÅeeJee Demes Jeešles. JeemleefJekeâ ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

69

(o. 2 me. 6)

oerveogyeàÙeebÛee keâUJeUe ÙeeJee. lÙeeÛes veeJener vemeles. ~~23~~

veeJe[s Yeefkeäle veeJe[s YeeJe ~ veeJe[s leerLe& veeJe[s osJe ~ JesoMeeŒe ve}ies meJe& ~ lees leceesiegCe ~~24~~ efvejefvejeàÙee Gheemevee, meòJeYeeJeeÛÙee DeefYeJÙekeäleer, leerLex, osJeOece&, Jeso nŸeebÛeer keâMeeÛeerÛe iejpe Jeešle veener. ~~24~~

mveevemebOÙee vesce vemes ~ mJeOeceea Yeü°}e efomes ~ Dekeâle&JÙe keâjerlemes ~ lees leceesiegCe ~~25~~ mveevemebOÙeeoer Oece&keâce& keâjerle veener, keâle&JÙes heeUerle veener Je ke⤠veÙes les nceKeeme keâjlees. ~~25~~

pes‰ yebOeg yeehe ceeÙes ~ lÙeebÛeeR JeÛeveW ve meens ~ meerIeÇkeâesheer efveIeesve peeÙes ~ lees leceesiegCe ~~26~~ cees"e YeeT, efhelee, ceelee nŸeebÛes meeOes yees}Cesmegæe vekeâesmes Jeešles. GheosMe lej otjÛe. eEkeâefÛele mebYee
GieWefÛe KeeJeW GieWefÛe DemeeJeW ~ mleyOe nesTve yewmeeJeW ~ keâebneRÛe mcejsvee mJeYeeJeW ~ lees leceesiegCe ~~27~~ GÅeesieOeboe ve keâjlee KeeJeshÙeeJes, DeeUmeele JesU keâe{eJee Je keâle&JÙe, JÙeJemeeÙe, peyeeyeoeNÙee nŸeebÛes Yeeve vemeles. ~~27~~

ÛesškeâefJeÅesÛee DeYÙeeme ~ MeŒeefJeÅesÛee nJÙeeme ~ ceu}efJeÅee JneJeer pÙeeme ~ lees leceesiegCe ~~28~~ Ûes[eÛesšgkeâ keâjCÙeeÛeer efJeÅee, MeŒe JeehejCÙeeÛee mejeJe, efvejefvejeUeR ÉvÉÙegæW keâjCÙeeÛeer peyej DeeJe[. ~~28~~

kesâ}s ieUeÛes veJeme ~ jeef[yes[erÛes meeÙeeme ~ keâe‰Ùeb$e Úsoer efpeJnsme ~ lees leceesiegCe ~~29~~ ceemes hekeâ[CÙeeÛee }esKeb[er ieU ceevesceOÙes KeesJetve lÙee}e oesjerves Jepeve yeebOetve osJeUeheÙe&vle Ûee}le peeCeW, efveKeejs heme¤ve lÙeeJe¤ve Ûee}CeW, KejsKeesšs "jefJeCÙeemee"er yes[er Iee}CeW (efJeMeeUie[), efpeYesÛÙee cegUeMeer nUtnUt efÛe¤ve efpeJnsÛeer ne}Ûee} Jee{efJeCes. ~~29~~

cemlekeâeR YeoW peeUeJeW ~ heesleW Deebie ngjheUeJeW ~ mJeÙeW MeŒe šeWÛetve IÙeeJeW ~ lees leceesiegCe ~~30~~ [eskeäÙeeJej ceeleerÛes GLeU Yeeb[s "sJetve lÙeele efveKeejs eEkeâJee iegiiegU peeUeJes, Debiee}e šeÛeCÙee, efKeUs šesÛetve IÙeeJesle, ceMee}erves mJele:Ûes Debie Yeepetve IÙeeJes. ~~30~~

osJeeme efmej JeeneJeW ~ keâeb leW Deebie mecehee&JeW ~ he[CeerJe¤ve Iee}tve IÙeeJeW ~ lees leceesiegCe ~~31~~ mJele:Ûes cemlekeâ keâehetve osJeeÛÙee ÛejCeer JeneCÙeeÛee ØeÙeesie keâjCes, eEkeâJee meJe& MejerjÛe JeneCes, mJele:Ûee keâ[s}esš keâ¤ve IÙeeJee. ~~31~~

efve«en keâ¤ve OejCeW ~ keâeb leW šebietve IesCeW ~ osJeodJeejer peerJe osCeW ~ lees leceesiegCe ~~32~~ nóe}e hesštve osJeeÛÙee oejele OejCes Oe¤ve jenCes, peerJe osCes eEkeâJee mJele:}e HeâeMeer osCes. ~~32~~

efvejenej Ghees
mekeâece peW keâe Deveg‰eve ~ keâeb leW JeeÙeesefvejesOeve ~ DeLeJee jeneJeW he[esve ~ lees leceesiegCe ~~34~~ ØeehebefÛekeâ mebkeâš otj nesCÙeemee"er eEkeâJee SKeeoer peyej FÛÚe hetCe& nesCÙeemee"er Deveg‰eve keâjCes, ØeeCeJeeÙet keâeW[tve "sJeCes eEkeâJee DeeUmeeves vegmeles he[tve jneCes. ~~34~~

veKeW kesâMe Jee{JeeJes ~ nmleefÛe Jelex keâjeJes ~ DeLeJee JeeimegbvÙe JneJeW ~ lees leceesiegCe ~~35~~ veKes Je kesâme Jee{Jeerle jneJes, GieerÛeÛe DeeUesKesefheUesKes ÅeeJesle eEkeâJee cegKemlebYeemeejKes yemeeJes. ~~35~~

veevee efve«enW efhe[eJeW ~ osnog:KeW ÛeHe&â[eJeW ~ ›eâesOeW osJeeme Heâes[eJeW ~ lees leceesiegCe ~~36~~ (o. 2 me. 6)

70

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

Deveskeâ ØekeâejÛes nó Oe¤ve mJele:}e Je ogmeNÙeebvee ÚUeJes, Mejerje}e Lees[e $eeme Pee}e lejer ÛejHeâ[eJes, mebleeheeÛÙee Yejele hetpesleer} osJee}ener Heâes[tve šekeâeJes. ~~36~~

osJeeÛeer pees eEveoe keâjer ~ lees DeeMeeyeefæ DeIeesjer ~ pees meblemebie ve Oejer ~ lees leceesiegCe ~~37~~ jece-ke=â
Ssmee ne leceesiegCe ~ meebieleeb lees DemeeOeejCe ~ hejer lÙeeieeLe& efve¤heCe ~ keâebneR Ùeskeâ ~~38~~ DeMee nŸee leceesiegCeeÛeer meJe& }#eCeW meebiet cnš}s lej les DeMekeäÙe Deens. heCe lÙeeÛee lÙeeie keâjlee ÙeeJee cnCetve lÙeebleer} keâener meebefiele}er. ~~38~~

SsmeW Jelex lees leceesiegCe ~ hejer ne heleveeme keâejCe ~ cees#eØeehleerÛeW }#eCe ~ veJns ÙesCeW ~~39~~ Demes ns leceesiegCeeÛes Jele&ve DeOe:heeleekeâ[s vesles. lÙeele cees#eØeehleerÛeer MekeäÙeleeÛe veener. ~~39~~

kesâuÙee keâcee&ÛeW HeâU ~ Øeehle nesF&} mekeâU ~ pevce og:KeeÛeW cetU ~ legšsvee keâeR ~~40~~ DeMee Jele&veeÛeer leer leer HeâUs efceUleÛe jenleele. peerJe yeæ jeefnuÙeeves pevcecejCeeÛÙee HesâNÙeeletve megškeâe nesCeej veener. ~~40~~

JneJeÙee pevceeÛeW Keb[Ce ~ heeefnpes lees meòJeiegCe ~ leWefÛe Demes efve¤heCe ~ hegef{ef}Ùes meceemeeR ~~41~~ pevcecejCeebÛÙee Ûe›eâeletve megškesâmee"er meòJeiegCeÛe nJee. heg{er} meceemeele lÙeeÛes JeCe&ve Deens. ~~41~~ Fefle ßeeroemeyeesOes ieg®efMe<ÙemebJeeos ‘leceesiegCe}#eCe’ meceeme meneJee ieg®efMe<ÙemebJeeoelcekeâ ßeeroemeyeesOe Ùee «ebLeeleer} `leceesiegCe }#eCe' veeJeeÛee meneJee meceeme meceehle.

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

71

(o. 2 me. 6)

oMekeâ ogmeje : cetKe&}#eCeebÛee meceeme meeleJee : meòJeiegCe}#eCe ~~ ßeerjece meceLe& ~~ ceeieeb yeesef}}e leceesiegCe ~ pees og:KeoeÙekeâ oe®Ce ~ Deeleeb Sskeâe meòJeiegCe ~ hejce ogu}Ye ~~1~~ iesuÙee meceemeele DelÙeble og:Ke osCeeNÙee leceesiegCeeÛes JeCe&ve kesâ}s. Deelee ceneYeeiÙeeves efceUCeeNÙee meòJeiegCeeefJe
pees YepeveeÛee DeeOeej ~ pees ÙeesefieÙeebÛeer Leej ~ pees efvejmeer mebmeej ~ og:KecetU pees ~~2~~ YeieJeÆkeäleer}e DeeOeejYetle, Ùeesieer pÙeeÛes DeeßeÙeeves ÙeesiemeeOevee keâjleele Je pÙeeÛÙee meenŸeeves meJe& og:Keebvee keâejCe Deme}suÙee mebmeejeÛee efvejeme neslees. ~~2~~

pesCeW nesÙes Gòece ieleer ~ ceeie& Hegâšs YeieJebleer ~ pesCeW heeefJepes cegkeäleer ~ meeÙeespÙelee les ~~3~~ pÙeeves YeieJelØeehleerÛee ceeie& meehe[uÙeeves cees#eekeâ[er} ØeJeeme meg¤ nesTve meeÙegpÙecegkeäleerÛee cnCepes peerJevcegkeäleerÛee }eYe neslees. ~~3~~

pees YekeäleebÛee keâeWJemee ~ pees YeJeeCe&JeeRÛee YeJe&mee ~ cees#e}#ceerÛeer oMee ~ lees meòJeiegCe ~~4~~ Yekeäleebvee DeeOeej, YeJemeeiej le¤ve peeCÙeeÛeer efveef§eleer osCeeje Je cees#e}#ceerÛÙee De}erkeâ[er} Skeâ DeJemLee cnCepes oMee nesÙe. (cees#e ef$eiegCeeleerle Demelees.) ~~4~~

pees hejceeLee&ÛeW ceb[Ce ~ pees cenbleebÛeW Yet
pees hejce megKekeâejer ~ pees DeeveboeÛeer }njer ~ osTefveÙeeb, efveJeejer- ~ pevcece=lÙeg ~~6~~ pees DelÙeble megKeoeÙekeâ, DeeveboeÛeer peCet PegUtkeâ osTve pevcecejCeeletve mees[efJelees. ~~6~~

pees De%eeveeÛee mesJeš ~ pees hegCÙeeÛeW cetUheer" ~ peÙeeÛesefve meebhe[s Jeeš ~ hej}eskeâeÛeer ~~7~~ meòJeiegCeeheeMeer De%eeve efškeâle veener. hegCÙeeÛeer meg®JeeleÛe meòJeiegCeele Deens. lees }eYe}e Demelee cegkeäleerÛee ceeie& meehe[lees. eEkeâJee meòJeiegCeele ce=lÙet DeeuÙeeme efJe
Ssmee ne meòJeiegCe ~ osneR Gcešleeb DeeheCe ~ leÙes ef›eâÙesÛeW }#eCe ~ SsmeW Demes ~~8~~ DeMee meòJeiegCeeÛÙee ØeYeeJeeKee}er} JÙekeäleerÛes DeeÛeej, efJeÛeej Je GÛÛeej keâmes Demeleele les Deelee Sskeâe. ~~8~~

F&ÕejeR Øescee DeefOekeâ ~ ØehebÛe mebheeoCeW }esefkeâkeâ ~ meoe meefVeOe efJeJeskeâ ~ lees meòJeiegCe ~~9~~ F&ÕejeJej Jee{les Øesce Demeles, ØehebÛeeceOÙes `Skeâ Ye}e ie=nmLe' Demee veeJe}ewefkeâkeâ neslees eEkeâJee Deveemekeäle Je=òeerves ØehebÛe neslees. Devle:keâjCeele JÙeeJeneefjkeâ Je heejceee|Lekeâ efJeJeskeâ melele peeiee Demelees. JÙeJenej Oecee&vegmeej Je hejceeLe& Jesoevegmeej Demelees. ~~9~~

mebmeej og:Ke efJemejJeer ~ Yeefkeäleceeie& efJeceU oeJeer ~ Yepeveef›eâÙee GhepeJeer ~ lees meòJeiegCe ~~10~~ Øeefleketâ} heefjefmLeleercegUs efvecee&Ce nesCeejs og:Ke meòJeiegCeer JÙekeäleer}e šesÛele jnele veener. Megæ Yeefkeäleceeiee&keâ[s ØeJe=òeer jenles. Yepeveele megKe Jeešles Je cnCetve meòJeiegCeer JÙekeäleer melele YepeveMeer} jenles. ~~10~~ (o. 2 me. 7)

72

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

hejceeLee&Ûeer DeeJe[er ~ G"s YeeJeeLee&Ûeer iees[er ~ hejeshekeâejeR leeble[er ~ lees meòJeiegCe ~~11~~ hejceeLee&Ûeer cees"er DeeJe[ efvecee&Ce nesles. DeeOÙeeeflcekeâ «ebLeebÛes leelheÙe& mecepeeJetve IesCÙeele jme efvecee&Ce neslees. JÙeJenejele Flejebvee ceole keâjeJeer Je hejceeLee&le DeeheCeebme mecepe}s}s leelheÙe& Yekeäleebvee mecepeeJetve meebieeJesmes Jeešles. ~~11~~

mveevemebOÙee hegCÙemeerU ~ DeYÙeeblejeRÛee efvece&U ~ Mejerj JeŒeW meespJeU ~ lees meòJeiegCe ~~12~~ lees mveevemebOÙeeoer Oece&ke=âlÙes, hegCÙeoeÙekeâ keâceeËÛes DeeÛejCe keâjlees, efvece&U Devle:keâjCe Demeles Je mJeÛÚ Je meeOeer JeŒes DebieeJej Demeleele. ~~12~~

Ùespeve DeeCeer Ùeepeve ~ DeOÙeÙeve DeeCeer DeOÙeeheve ~ mJeÙeW keâjer oevehegCÙe ~ lees meòJeiegCe ~~13~~ Ùe%e keâjeJes, Ùe%e keâjJetve IÙeeJesle, mJele: MeeŒeeYÙeeme keâ¤ve lees efMekeâJeeJee Je oeve keâjeJes. ~~13~~

efve¤heCeeÛeer DeeJe[er ~ peÙee nefjkeâLesÛeer iees[er ~ ef›eâÙee hee}šs jeskeâ[er ~ lees meòJeiegCe ~~14~~ YeieJevleeÛes SsÕeÙe& Je DeOÙeelceMeeŒe DeeJe[erves meebieeJes, nefjkeâLee jbieJetve meebieeJÙeele Je lÙeeÛes ØelÙe#e yeo}}s}s DeeÛejCe meJeeËÛÙee ØelÙeÙee}e ÙesCÙeemeejKes Demeles. ~~14~~

DeÕeoeveW iepeoeveW ~ ieesoeveW YetefceoeveW ~ veevee jlveebÛeeR oeveW ~ keâjer, lees meòJeiegCe ~~15~~ Iees[e, nòeer, ieeÙe, peceerve, jlves F. oeves ÅeeJeerle DeMeer FÛÚe meòJeiegCeecegUs nesles. Mekeäleervegmeej oeve ÅeeJesmes Jeešles. ~~15~~

Oeveoeve JeŒeoeve ~ DeVeoeve Gokeâoeve ~ keâjer yeÇeÿeCemeblehe&Ce ~ lees meòJeiegCe ~~16~~ hewmes, JeŒes, DeVe, heeCeer JeešeJes, yeÇeÿeCeYeespeves Iee}eJeerle. ~~16~~

keâee|lekeâmveeveW ceeIemveeveW ~ ›eleW GÅeeheveW oeveW ~ efve:keâece leerLex Ghees
menœeYeespeveW }#eYeespeveW ~ efJeefJeOe ØekeâejeRÛeeR oeveW ~ efve:keâece keâjer meòJeiegCeW ~ keâecevee jpeesiegCe ~~18~~ menœeYeespeve, }#eYeespeve, Deveskeâ ØekeâejÛeer oeves meòJeiegCeeble efve
leerLeeA Deheea pees De«eejW ~ yeebOees Jeeheer mejesJejW ~ yeebOes osJeeUÙeW efmeKejW ~ lees meòJeiegCe ~~19~~ leerLe&#es$eeleer} osJeeÛÙee efJeefJeOe GlmeJeebmee"er peceerve eEkeâJee "jeefJekeâ GlheVe osCes, peeieespeeieer efJeefnjer Je le}eJe yeebOeCes, osJeUs GYeejeJeerle, efMeKejs yeebOeeJeerle Demes JeešCes. ~~19~~

osJeodJeejeR he[MeeUe ~ heeF&jerÙee oerheceeUe ~ Je=boeJeveW heej eEheheUe ~ yeebOes, lees meòJeiegCe ~~20~~ osJeeÛÙee heefjmejele Oece&MeeUe, heeÙeNÙee oerheceeUe, Je=boeJeves, eEheheUe}e heej yeebOeCeW. ~~20~~

}eJeer JeveW GheJeveW ~ heg
mebOÙeece" DeeefCe YegÙesjeR ~ heeF&jerÙee veoerleerjeR ~ Yeeb[ejie=nW osJeodJeejeR ~ yeebOes, lees meòJeiegCe ~~22~~ veoerÛÙee heefjmejele mebOÙee keâjCÙeemee"er ce" yeebOeCes, lehe§eÙexmee"er YegÙeejs, mveeveemee"er Ieeš yeebOeCes. osJeeÛÙee GlmeJeemee"er eEkeâJee Ùee$eskeâ¤mee"er osJeUeÛÙee DeeJeejele mJeÙebheekeâIejs yeebOeCes. ~~22~~

veevee osJeebÛeer peer mLeeveW ~ lesLeW veboeoerhe Iee}CeW ~ Jeens DeUbkeâej Yet
73

(o. 2 me. 7)

Deveskeâ leerLe&mLeeveer osJeeÛÙee veboeoerheeÛeer JÙeJemLee keâjCes, osJee}e meesvÙee-ceeCekeâebÛes De}bkeâej Dehe&Ce keâjCes. ~~23~~

peWieš ce=oebie šeU ~ oceeces veieejs keâenU ~ veevee JeeÅeebÛes keâu}esU ~ megmJejeefokeâ ~~24~~ veevee meece«eer megboj ~ osJeeUFË Iee}er vej ~ nefjYepeveeR pees lelhej ~ lees meòJeiegCe ~~25~~ leeMee, ce=ogbie, šeU, oceeces (cees"s veieejs). veieejs, keâCex, legleejer FlÙeeoer cees"e DeeJeepe keâjCeejer JeeÅes Je JeerCee, meveF&meejKeer cebpegU OJeveerÛeer Deveskeâ ØekeâejÛeer JeeÅes, ieeoer, GMeer F. osJeemee"er megboj meeceg«eer osTve mJele: nefjYepeveele lelhej DemeCes. (osTve ceeskeâUe nesCeeje veJnW) ~~24, 25~~

Ús$eW DeeefCe megKeemeveW ~ eEo[Ÿee heleekeâe efveMeeCeW ~ Jeens ÛeecejW metÙee&heeveW ~ lees meòJeiegCe ~~26~~ osJee}e Ú$e, eEmenemeve, eEo[Ÿee, heleekeâe, efveMeeCeW, ÛeJejer, Deyeoeefiejer Dehe&Ce keâjCeW. ~~26~~

Je=boeJeveW legUmeerJeves ~ jbieceeUe meceepe&veW ~ Ssmeer Øeerleer Iesle}er ceveW ~ lees meòJeiegCe ~~27~~ osJeUeÛÙee DeeJeejele legUMeerJe=boeJeve leÙeej keâ¤ve legUMeerÛeer yeves }eJeeJeerle, jebieesàÙee Iee}eJÙeele, me[emebceepe&ve, Pee[}esš keâjeJeer DeMeer pÙee}e ceveeheemetve DeeJe[ Demeles. ~~27~~

megbojW veevee GhekeâCex ~ ceb[he ÛeeboJes DeemeveW ~ osJeeUFË mecehe&CeW ~ lees meòJeiegCe ~~28~~ heUer, leecnveemeejKeer Yeeb[er, ceeb[Je, keâveeleer, (Deemeves) KegÛÙee& osJee}Ùee}e Dehe&Ce keâjCes. ~~28~~

osJeekeâejCeW KeeÅe ~ veevee ØekeâejeR vewJesÅe ~ DehetJe& HeâUW Deheea meÅe ~ lees meòJeiegCe ~~29~~ cete|le¤he meiegCe Gheemevesle osJee}ener Gòece mJeÙebheekeâ keâ¤ve pesJeCe ÅeeJes }eieles. Demee vewJesÅeeÛee mJeÙebheekeâ DeeJe[erves keâjCes Je oge|ceU HeâUHeâUeJeU Dehe&Ce keâjCes. ~~29~~

Ssmeer YekeäleerÛeer DeeJe[er ~ veerÛe oemÙelJeeÛeer iees[er ~ mJeÙeW osJeÉej Pee[er ~ lees meòJeiegCe ~~30~~ DeMee YekeäleerÛÙee DeeJe[erletve melele osJeeÛes oemÙe keâjeJesmes JeešCeW Je osJeUeÛÙee DeeJeejele Pee[}esš keâjCÙeemeejKeer keâeces keâjCes. ~~30~~

efleLeer heJe& ceesneslmeeJe ~ lesLeW pÙeeÛee DebleYee&Je ~ keâeÙee JeeÛee ceveW meJe& ~ Deheea, lees meòJeiegCe ~~31~~ mebleebÛÙee hegCÙeefleLeer, kegbâYecesàÙeemeejKee heJe&keâeU, jecepevceemeejKes ceneslmeJe nŸeebleer} Ghe›eâceeble Mejerj, JeeCeer Je ceveeves nceKeeme menYeeieer nesCes. Oevener lÙeemee"er osCes. ~~31~~

nefjkeâLesmeer lelhej ~ iebOeW ceeUe DeeCeerr OegMej ~ IesTve GYeeR efvejblej ~ lees meòJeiegCe ~~32~~ nefjkeâLesÛÙee hetJe&leÙeejer}e keâeÙe&keâlee& cnCetve Je ØelÙe#e keâLesle ßeeslee cnCetve lelhejlesves meeceer} nesCes, lÙeemee"er pe¤j les iebOe, Hegâ}ebÛes nej, yegkeäkeâe F. meeceg«eer JesUÛÙeeJesUer leÙeej "sJeCes ns meòJeiegCeeÛes }#eCe Deens. ~~32~~

vej DeLeJee veejer ~ ÙesLeevegMeefkeäle meece«eer ~ IesTve GYeeR osJeÉejeR ~ lees meòJeiegCe ~~33~~ efŒeÙee eEkeâJee heg®
cenlke=âlÙe meeb[tve ceeieW ~ osJeeme Ùes }eieJesieW ~ Yeefkeäle efvekeâš DeblejbieW ~ lees meòJeiegCe ~~34~~ DelÙeble cenòJeeÛeer JÙeeJeneefjkeâ keâeces ceeiesheg{s pegUJetve IesTve osJekeâeÙee&}e nÙeieÙe ve keâjlee peeCÙeemeejKeer Yekeäleer Devle:keâjCeele menpeÛe DemeCes. ~~34~~

LeesjheCee meeb[tve ogjer ~ veerÛe ke=âlÙe Debieerkeâejer ~ efle‰le GYeeR osJeÉejeR ~ lees meòJeiegCe ~~35~~ mJele:Ûes JÙeeJeneefjkeâ eEkeâJee }ewefkeâkeâ cees"sheCe yeepet}e "sJetve osJeeÛÙee mesJesÛes keâesCelesner n}kesâme}kesâ keâece keâjCÙeemee"er osJeeÛÙee oejele efle‰le jneCes. ~~35~~

osJee}eieeR Ghees
74

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

osJeeÛÙee Øeehleermee"er GheJeemeeÛes JeÇle, efJe[ŸeemeejKee SKeeoe Yeesie mees[Ces, SkeâJesUÛes pesJeCe mees[Ces F. JeÇles Je efvelÙevesceeves pehe Je OÙeeve keâjCes. ~~36~~

Meyo keâ"erCe ve yees}s ~ DeeflevesceWmeer Ûee}s ~ Ùeesieer pesCeW lees
meeb[tefveÙee DeefYeceeve ~ efve:keâece keâjer keâerle&ve ~ Õeso jesceebÛe mHegâjCe ~ lees meòJeiegCe ~~38~~ Denbkeâej hetCe&heCes yeepet}e mee¤ve efvejhes#eheCes nefjveece mebkeâerle&ve keâjlees Je lÙee JesUer De°meeefòJekeâYeeJe peeies nesleele. (Ieece, jesceebÛe, kebâhe, Deßet, ieodieod, mleyOelee, cetÛÚe&, nemÙe). ~~38~~

DeblejeR osJeeÛeW OÙeeve ~ lesCeW efve[ej}s veÙeve ~ he[s osneÛeW efJemcejCe ~ lees meòJeiegCe ~~39~~ Devle:keâjCeele Øesceeeflejskeâeves YeieJevleeÛes OÙeeve keâjerle Demelee [esUs heeCÙeeves Ye¤ve ÙesTve osneÛeer Dee"JeCener Gjle veener. ~~39~~

nefjkeâLesÛeer Deefle Øeerleer ~ meJe&Lee veÙes efJeke=âleer ~ Deeefokeâ Øescee DeeefoDebleer ~ lees meòJeiegCe ~~40~~ nefjkeâLesÛes SJe{s Øesce Demeles keâer njerJeeÛetve ogmeje efJe
cegKeeR veece neleeR šeUeR ~ veeÛele yees}s yeÇeroeJeUer ~ IesTve }eJeer heeÙeOegUer ~ lees meòJeiegCe ~~41~~ JeeCeerves veeceeÛee GÛÛeej, neleeves šeUer JeepeJeerle veeÛele veeÛele, YeieJevle YekeäleJelme} Deens, lees og°ebÛee mebnejkeâ Deens, FlÙeeoer lÙeeÛeer yeÇeros ceOetve ceOetve ieele jnelees. YeieJeodYekeäle pÙeeJej veeÛeleele leer OetU keâheeUe}e }eJetve Ieslees. ~~41~~

osneefYeceeve ieUs ~ efJe
keâebneR keâjeJee GheeÙes ~ mebmeejeR iegbleesve keâeÙes ~ Gkeâ}Jeer SsmeW ùoÙes ~ lees meòJeiegCe ~~43~~ nŸee mebmeejeefJe
mebmeejemeer $eemes ceve ~ keâebneR keâjeJeW Yepeve ~ SsmeW ceveeR G"s %eeve ~ lees meòJeiegCe ~~44~~ `ceer Je ceePes' nŸee veeoele kesâ}s}e mebmeej Ûeškesâ osT }eie}e keâer YeieJeÆpeveeefMeJeeÙe les Ûeškesâ LeebyeCeej veenerle Demee efJeJeskeâ peeiee neslees. ~~44~~

Demeleeb Deeheg}s DeeßeceeR ~ DelÙeeojW efvelÙevesceeR ~ meoe Øeerleer }eies jeceeR ~ lees meòJeiegCe ~~45~~ DeeheuÙee ie=nmLeeoer Deeßeceele jentveÛe DeefleMeÙe ßeæsves efvelÙevesce Ûee}t "sJetve jeceeefJe
mekeâUebÛee Dee}e Jeerš ~ hejceeLeea pees efvekeâš ~ DeeIeeleeR Ghepes Oeeefj° ~ lees meòJeiegCe ~~46~~ meJe& mebyebefOele ceeCemes `megKeeÛes meebieeleer' Deensle ns }#eele DeeuÙeeJej lÙeebÛÙeeJej megKeemee"er DeJe}byetve jneCes Leebyeles. cees#eceeiee&efJe
meJe&keâeU Goemeerve ~ veevee YeesieeR efJešs ceve ~ Dee"Jes YeieJeÆpeve ~ lees meòJeiegCe ~~47~~ ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

75

(o. 2 me. 7)

Deveemekeäleer Je Deef}hlelee DeKeb[ efšketâve jenles. efJe
heoeLeeA ve yewmes efÛeòe ~ ceveeR Dee"Jes YeieJeble ~ Ssmee Â{ YeeJeeLe& ~ lees meòJeiegCe ~~48~~ Mejerj, mebheòeer, Iejoej, ceevemevceeve FlÙeeoer efJeÛeej ceveele jWieeUle jnele veenerle. YeieJebleeÛes DevegmebOeeve }eieles. DeMeer Devle:keâjCeeÛeer efve§eÙeelcekeâ jÛevee leÙeej nesles. ~~48~~

}eskeâ yees}leer efJekeâejer ~ lejer Deeefokeâ Øescee Oejer ~ efve§eÙe yeeCes Deblejer ~ lees meòJeiegCe ~~49~~ }eskeâØeJeeneletve De}ie PeeuÙeeves }eskeâ lÙeeÛÙeeyeö} G}šmeg}š yees}t }eieleele. heCe lÙeecegUs lÙeebÛee jeie ve Ùeslee G}š lÙeebÛeer GheeOeer megšuÙeeves YeieJevleeefJe
Deblejer mHetâleea mHegâjs ~ memJe¤heeR leke&âYejs ~ ve° mebosn efveJeejs ~ lees meòJeiegCe ~~50~~ Øe%eeÛe#et GIe[t }eieleele Je %eeve mHeg⤠}eieles. ßegleer Je ßeerieg¤bÛÙee GheosMee}e Devegketâ} DeMeer efJeÛeejebÛeer meeKeUer leÙeej nesTve Ieelekeâ Deme}s}e mebMeÙe ve° neslees. mJe¤heeefJe
Mejerj }eJeeJeW keâejCeeR ~ mee#eshe G"s Deble:keâCeeA ~ meòJeiegCeeÛeer keâjCeer ~ Ssmeer Demes ~~51~~ ceveg<ÙeMejerjemeejKes DeÆgle meeOeve Øeehle Pee}s Demelee lÙeeÛee cees#eemee"er hegjshetj GheÙeesie keâ¤ve IÙeeJee Demee Devle:keâjCe OÙeeme Oejles. ne meòJeiegCeeÛee ØeYeeJe nesÙe. ~~51~~

Meebefle #cee DeeefCe oÙee ~ efve§eÙe Ghepes peÙee ~ meòJeiegCe peeCeeJee leÙee ~ DeblejeR Dee}e ~~52~~ Meebleer, #ecee Je oÙee ne pÙeeÛÙee Devle:keâjCeeÛee mLeeÙeerYeeJe Pee}e Deens lÙeeble meòJeiegCe Deens Demes mecepeeJes. ~~52~~

Dee}s Deleerle DeYÙeeiele ~ peeTb vesoer pees Yegefkeâmle ~ ÙesLeeveMekeäleer oeve osle ~ lees meòJeiegCe ~~53~~ keâesCeer Iejer Dee}s, DeÛeevekeâ Dee}s lejer DeeheuÙee Mekeäleervegmeej lÙeebvee Ûene-HeâjeU efouÙeeefMeJeeÙe hee"Jeerle veener. keâesCeer melhee$e ÙeeÛekeâ Dee}e lej ceeskeâàÙee neleeves peeT osle veener. ~~53~~

leef[leehe[er owvÙeJeeCeW ~ Dee}W DeeßeceeÛesefve iegCeW ~ leÙee}eieeR mLeU osCeW ~ lees meòJeiegCe ~~54~~ ie=nmLeeßeceele DemeuÙeeves keâesCeer meeOegmevle eEkeâJee oerve JÙekeäleer DeeuÙeeme efle}e leelhegjlee efveJeeje oslees. ~~54~~

DeeßeceeR DeVeeÛeer Deeheoe ~ hejer efJecegKe veJns keâoe ~ Meefkeälevegmeej os meJe&oe ~ lees meòJeiegCe ~~55~~ Iejele DeVe hegjsmes vemeleeveener heengCÙeebvee DeeheuÙee MekeäleerÛÙee ceÙee&osle DeVe oslees. GheeMeerheesšer keâOeerÛe peeT osle veener. ~~55~~

pesCes eEpeefkeâ}er jmevee ~ le=hle peÙeeÛeer Jeemevee ~ peÙeeme veeneR keâecevee ~ lees meòJeiegCe ~~56~~ pÙeeÛes efpeYesJej efveÙeb$eCe Deens, pÙeeÛÙee Jeemeveebvee hetCe&efJejece efceUe}e Deens Je FÛÚe-Deekeâeb#ee LeebyeuÙee Deensle lees meeefòJekeâ mecepeeJee. ~~56~~

nesCeej lewmeW nesle peele ~ ØehebÛeeR pee}e DeeIeele ~ [UceefUvee pÙeeÛeW efÛeòe ~ lees meòJeiegCe ~~57~~ ØeejyOeeØeceeCeW pes JneJeÙeeÛes les nesle peeles. Deehe}s keâle&JÙe ÛeesKe keâjerle Demeleevee ØehebÛeele mebkeâšs Dee}er lejer lees Meevle Demelees. ~~57~~

Ùeskeâe YeieJebleekeâejCeW ~ meJe& megKe meesef[}W pesCeW ~ kesâ}W osneÛeW meeb[Ces ~ lees meòJeiegCe ~~58~~ YeieJelmegKeemee"er pÙeeves efJe
efJe
76

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

efÛeòee}e DeeJejlees. Oeerj mees[erle veener. ~~59~~

osn DeeheosveW heer[}e ~ #egOes le=
ßeJeCe DeeCeer ceveve ~ efvepeOÙeemeW meceeOeeve ~ Megæ pee}W Deelce%eeve ~ lees meòJeiegCe ~~61~~ mebØeoeÙeMegæ ßeJeCe, ßegleer}e Devegketâ} lekeâe&ves ceveve Je ieg®JeekeäÙeeÛÙee efveefoOÙeemeveeves Devle:keâjCeJe=òeer Deelceekeâej PeeuÙeeves nesCeejs ßegeflemebcele Deelce%eeve meòJeiegCeeefMeJeeÙe nesle veener. ~~61~~

peÙeeme Denbkeâej vemes ~ vewjeMelee efJe}mes ~ peÙeeheemeeR ke=âhee Jemes ~ lees meòJeiegCe ~~62~~ DenbkeâejeÛee Jeejener vemelees, JewjeiÙe MeesYetve efomeles Je pees melele ke=âheeUt Demelees lees meòJeiegCeer Demelees. ~~62~~

mekeâUebmeer veceü yees}s ~ ceÙee&oe Oe®ve Ûee}s ~ meJe& peve lees
mekeâU peveemeeR Deepe&Je ~ veeneR efJejesOeeme "eJe ~ hejeshejekeâejeR JesÛeer peerJe ~ lees meòJeiegCe ~~64~~ meJeeËyejesyej mejUheCeeves Jeeielees, Jewj efvecee&Ce nesCÙeeÛes keâejCeÛe "sJeerle veener Je hejeshekeâejele DeeÙeg<Ùe KeÛeea Ieeuelees. ~~64~~

DeehekeâeÙee&ntve peerJeeR ~ hejkeâeÙe&efmeæer keâjeJeer ~ cejesve keâerleea GjJeeJeer ~ lees meòJeiegCe ~~65~~ mJele:Ûes keâece Øemebieer yeepet}e "sJetve ogmeNÙeeÛes keâece keâjeJes Je cejCeeveblejner mJele:Ûeer meledkeâerleea ceeies jener} Demes JeeieeJes. ~~65~~

hejeJÙeeÛes oes
veerÛe Gòej meeneCeW ~ ØelÙeesòej ve osCeW ~ Dee}e ›eâesOe meeJejCeW ~ lees meòJeiegCe ~~67~~ keâesCeer Deheceevekeâejkeâ yees}}s lejer lÙee}e lÙeeÛe Yee
DevÙeeÙeWJeerCe ieebefpeleer ~ veeveehejer heer[e keâefjleer ~ eflelegkeWâefn mee"Jeer efÛeòeeR ~ lees meòJeiegCe ~~68~~ keâesCeleeÛe DehejeOe vemeleevee GieerÛe Deejeshe keâjCeejs, Deveskeâ Øekeâejebveer ÚUCeejs nŸeebÛes meJe& menve keâjlees. ~~68~~

MejerjW Ieerme meeneCeW ~ ogpe&veemeeR efceUesve peeCeW ~ eEveokeâeme Ghekeâej keâjCeW ~ ne meòJeiegCe ~~69~~ Mejerj ogmeNÙeebmee"er efPepeJelees, og°ebMeer peceJetve Ieslees Je eEveokeâeJej G}š GhekeâejÛe keâjlees. ~~69~~

ceve Ye}leerkeâ[s OeeJeW ~ leW efJeJeskeWâ DeeJejeJeW ~ FbefõÙeW oceve keâjeJeW ~ lees meòJeiegCe ~~70~~ efJe
meefl›eâÙee DeeÛejeJeer ~ Demeefl›eâÙee lÙeeieeJeer ~ Jeeš YekeäleerÛeer OejeJeer ~ lees meòJeiegCe ~~71~~ meledkeâcexÛe keâjerle DemeeJes, efveef
peÙee DeeJe[s Øeele:mveeve ~ DeeJe[s hegjeCeßeJeCe ~ veevee ceb$eer osJeleeÛe&ve ~ keâjer, lees meòJeiegCe ~~72~~ henešs G"tve mveeve keâjCes DeeJe[les, hegjeCes SskeâeJeerMeer Jeešleele, Je osJeeÛeer ceb$ehetJe&keâ Gheemevee DeeJe[les. ~~72~~

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

77

(o. 2 me. 7)

heJe&keâeUeR Deeflemeeoj ~ Jemeblehetpesme lelhej ~ peÙeblÙeeÛeer Øeerleer Leesj ~ lees meòJeiegCe ~~73~~ «enCeemeejKÙee heJe&keâeUer meJe& meebefiele}s}s oeveeoer efJeOeer keâjCeeje, JemeblehebÛeceerÛee GlmeJe Glmeeneves keâjCeeje Je pevcee°ceermeejKes GlmeJe YeefkeäleYeeJeeves meepejs keâjCeeje. ~~73~~

efJeosMeeR ces}W cejCeW ~ leÙeeme mebmkeâej osCeW ~ DeLeJee meeoj nesCeW ~ lees meòJeiegCe ~~74~~ otj ØeosMeeleer} keâesCeer heebLemLe cejCe heeJe}e lej lÙeeÛÙee Øeslee}e Deiveer osCes eEkeâJee DevlÙeÙee$es}e DeeJepet&ve npej jenCes. ~~74~~

keâesCeer Ùeskeâeme ceejer ~ leÙeeme peeTve Jeejer ~ peerJe yebOevecegkeäle keâjer ~ lees meòJeiegCe ~~75~~ Skeâ ogmeNÙeeme cee¤ }eie}e lej ceejCeeNÙeeÛeer mecepetle Iee}lees. keâesCeeme Deškeâ PeeuÙeeme lÙee}e mees[efJeCÙeeÛee ØeÙelve keâjlees. vÙeeÙe efceUJetve oslees. ~~75~~

eE}ieW }eKees}eR DeefYeMes
meble osKeesefve OeeJeW ~ hejcemegKeW ns}eJes ~ vecemkeâejer meJe&YeeJeW ~ lees meòJeiegCe ~~77~~ meble-meeOet keâes"s Dee}s Deensle Demes keâUleeÛe lÙeebÛÙee oMe&veemee"er OeeJele peelees, oMe&veeves DelÙeble megKeer nesTve meJe&YeeJeeves lÙeebvee mee°ebie vecemkeâej Iee}lees. ~~77~~

mebleke=âhee nesÙe peÙeeme ~ lesCeW Gæefj}e JebMe ~ lees F&ÕejeÛee DebMe ~ meòJeiegCeW ~~78~~ meble pÙeeÛesJej ke=âhee keâjleele lÙeeÛee JebMeÛe OevÙe neslees. DeMeer mevleke=âhee }eYe}s}e F&ÕejeÛee DebMe mecepeeJee. ns meJe& meòJeiegCeeves Ie[tve Ùesles. ~~78~~

mevceeie& oeKeJeer peveeb ~ pees }eJeer nefjYepevee ~ %eeve efmekeâJeer De%eevee ~ lees meòJeiegCe ~~79~~ meeceevÙe }eskeâebvee keâuÙeeCeeÛee ceeie& oeKeefJelees, De%eeveer peveebvee JÙeJenej Je hejceeLe& %eeve efMekeâefJelees Je YeeefJekeâebvee nefjYepeveele iees[er GlheVe keâjlees. ~~79~~

DeeJe[s hegCÙe mebmkeâej ~ Øeo#eCee vecemkeâej ~ peÙee jens hee"eblej ~ lees meòJeiegCe ~~80~~ hegCÙe efvecee&Ce keâjCeejs mebmkeâej, osJee}e Øeoef#eCee Je vecemkeâej Je MeeŒe-meble-mlees$e Jee*ceÙeeÛes hee"eblej menpe nesles. ~~80~~

YekeäleerÛee nJÙeeme Yeejer ~ «ebLemeece«eer pees keâjer ~ Oeelegcete|le veeveehejer ~ hetpeer lees meòJeiegCe ~~81~~ YekeäleerÛeer Deemekeäleer, DeOÙeelce«ebLeebÛee meb«en Je cetleeAÛeer meJe& GheÛeejhetJe&keâ hetpee keâjeJeer Demes Jeešles. ~~81~~

PeUHeâefUle GhekeâCex ~ ceeUe ieJeeUer DeemeveW ~ heefJe$eW meespJeUW JemeveW ~ lees meòJeiegCe ~~82~~ mJeÛÚ kesâuÙeeves PeUkeâCeejer hetpeehee$es hetpesmee"er JeehejCes, megboj ceeUe, melejbpee, jespe Oegle}s}er Je DevÙe keâeceemee"er ve Jeehej}s}er JeŒes FlÙeeoer meeceg«eerÛeer DeeJe[ Demeles. ~~82~~

hejheer[sÛeW Jeens og:Ke ~ hejmeblees
hejYet
78

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

efKeVe neslees Je ogmeNÙeeÛÙee og:Keeves mJele: keâ°er neslees. ~~84~~

Deeleeb Demees nW yengle ~ osJeeR Oeceea pÙeebÛeW efÛeòe ~ Yepes keâeceveejefnle ~ lees meòJeiegCe ~~85~~ DeMeer meòJeiegCeeÛeer }#eCes efkeâleer cnCetve meebieeJeerle? pees Oecee&Ûes Deveg‰eve Je osJeeÛeer Gheemevee efve
Ssmee ne meòJeiegCe meeefòJekeâ ~ mebmeejmeeiejeR leejkeâ ~ ÙesCeW Ghepes efJeJeskeâ ~ %eeveceeiee&Ûee ~~86~~ Demee ne efvece&U meòJeiegCe mebmeej mecegõeletve le¤ve peeCÙeeÛee SkeâcesJe GheeÙe Demetve lÙeeletve %eeveceeiee&Ûee `yeÇÿe melÙe Demetve peieled efceLÙee Deens' ne efJeJeskeâ GoÙee}e Ùeslees. ~~86~~

meòJeiegCeW YeieJeÆkeäleer ~ meòJeiegCeW %eeveØeehleer ~ meòJeiegCeW meeÙeespÙecegkeäleer ~ heeefJepesles ~~87~~ meòJeiegCeecegUs YeieJebleeÛÙee meiegCe¤heeÛes DelÙeble Øesce GlheVe nesTve lÙeeÛÙeeÛe ke=âhesves `ceer yeÇÿe Deens' DeMee %eeveeÛee GoÙe neslees. Demee DevegYeJe Â{ Je DeheefjJele&veerÙe Pee}e keâer lÙee}eÛe meeÙegpÙe cegkeäleer Demes cnCeleele. ~~87~~

Ssmeer meòJeiegCeeÛeer efmLeleer ~ mJeuhe yeesef}}W ÙesLeeceleer ~ meeJeOe nesTve ßeesleeR ~ heg{W DeJeOeeve ÅeeJeW ~~88~~ Demee ne SketâCe meòJeiegCe Deens. ceePÙee yegæervegmeej lÙeeÛes Lees[keäÙeele JeCe&ve kesâ}s. Deelee ßeeslÙeebveer meeJeOe efÛeòeeves heg{er} efJe
ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

79

(o. 2 me. 7)

oMekeâ ogmeje : cetKe&}#eCeebÛee meceeme Dee"Jee : meodefJeÅeeefve¤heCe ~~ ßeerjece meceLe& ~~ Sskeâe meodefJeÅesÛeeR }#eCeW ~ hejce Megæ meg}#eCeW ~ efJeÛeej Iesleeb yeUWefÛe yeeCeW ~ meodefJeÅee Deebieer ~~1~~ DelÙeble heefJe$elesves MeesYetve efomeCeejer meodefJeÅesÛeer }#eCes Deelee Sskeâe. lÙeeØeceeCes JeeieCÙeeÛee DeLekeâ ØeÙelve kesâ}e Demelee leer meodefJeÅee peCet lÙee JeeieCeeNÙeeÛÙee ¤heeves Øeieš nesles. efleÛes meeceLÙe&Ûe lemes Deens. ~~1~~

meodefJeÅesÛee pees heg®
YeeefJekeâ meeefòJekeâ ØesceU ~ Meebleer #cee oÙeemeerU ~ }erve lelhej kesâJeU ~ Dece=leJeÛeveer ~~3~~ DeMeer JÙekeäleer, eEkeâJee heg®
hejce megboj DeeefCe Ûelegj ~ hejce meyeU DeeefCe Oeerj ~ hejce mebheVe DeeefCe Goej ~ DeefleMeÙeWmeer ~~4~~ JÙeefkeäleceòJe osKeCes Je Deekeâ
hejce %eelee DeeCeer Yekeäle ~ cenehebef[le DeeCeer efJejkeäle ~ cenelehemJeer DeeCeer Meeble ~ DeefleMeÙeWmeer ~~5~~ peerJeveeÛÙee Deveskeâ #es$eebleer} %eeveeÛee DeeJeekeâe cees"e Demetve YeieJeÆkeäle Demelees. vÙeeÙe-JesoevleoMe&veebÛes Glke=â° DeOÙeÙeve Pee}s}s Demetve JewjeiÙemebheVe Demelees. cees"er lehe§eÙee& keâjCeeje Demetve Meeble. (Jejer} Je heg{er} meJe& pees[Ÿee ØelÙe#eele keâceer yeIeeJeÙeeme efceUleele. Goe. lehemJeer ceeCetme leeheš DemeCÙeeÛeeÛe mebYeJe peemle.) ~~5~~

Jekeälee DeeCeer vewjeMelee ~ meJe&%e DeeCeer meeojlee ~ ßes‰ DeeCeer veceülee ~ meJe&$eebmeer ~~6~~ Glke=â° Jekeäle=lJe Demetvener ceeveOeveeÛÙee Dešer ve Iee}Ceeje, mJele:heeMeer DeHeâeš %eeve Demetvener ogmeNÙeekeâ[tve efJeveÙehetJe&keâ %eeve«enCe keâjCÙeeme leÙeej, Deveskeâ yeeyeleerle ßes‰ Demetve meJeeËMeer veceülesves JeeieCeeje. ~~6~~

jepee DeeCeer Oeee|cekeâ ~ Metj DeeCeer efJeJeskeâ ~ lee®CÙe DeeCeer vescekeâ ~ DeefleMeÙeWmeer ~~7~~ meòeeOeerMe Demetve Oece&hee}ve keâjCeeje, Debieer MeewÙe& Demetve lÙeeÛee efJeÛeejeves Jeehej keâjCeeje, lee®CÙemebheVe Demetve ceÙee&oMeer}. ~~7~~

Je=æeÛeejer kegâUeÛeejer ~ Ùegkeäleenejer efvee|Jekeâejer ~ OevJeblejer hejeshekeâejer ~ he©enmleer ~~8~~ DevegYeJeer Jee[Jeef[}ebÛÙee hejbhejsØeceeCes DeeÛejCe DemeCeeje, kegâUeÛeej-kegâUOece& meebYeeUCeeje, DeejesiÙee}e Devegketâ} Deenej IesCeeje, keâeceeoer efJekeâejebJej efveÙeb$eCe DemeCeeje, nelee}e ÙeMe DemeCeeje Je hejeshekeâejer Je=òeerÛee Gòece JewÅe. ~~8~~

keâeÙe&keâlee& efvejeefYeceeveer ~ ieeÙekeâ DeeCeer Jew
80

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

leòJe%e DeeCeer Goemeerve ~ yengßegle DeeCeer meppeve ~ ceb$eer DeeCeer meiegCe ~ veerefleJeble ~~10~~ JesoevleJesòee Demetve efJeÅesÛee ohe& veener, yengßegleheCeeÛÙee pees[er}e veerefleceòee, DeefOekeâejheoeJej Demetvener veerefleceeve Je meodieÏCeer. ~~10~~

meeOeg heefJe$e hegCÙemeerU ~ DeblejMegæ Oecee&lcee ke=âheeU ~ keâce&efve‰ mJeOecex efvece&U ~ efve}exYe Devegleeheer ~~11~~ meeOetØeceeCeW heefJe$e Je hegCÙeJeeve, ceveeves efvece&U, Oecee&Ûes DeeojhetJe&keâ Deveg‰eve, ke=âheeUt, mJekeâcee&Meer efve‰e, Je mJeOece&hee}veeves efÛeòeMegæ Pee}s}e efve}exYeer Je ieleeÙeg<Ùeeleer} keâener oes
iees[er DeeJe[er hejceeLe&Øeerleer ~ mevceeie& meefl›eâÙee OeejCee Oe=leer ~ ßegefle mce=leer }erUe Ùegefkeäle ~ mlegleer celeer hejer#ee ~~12~~ hetJe&megke=âleeves hejceeLee&Ûeer iees[er, ßeJeCeeves lÙeeefJe
o#e Oetle& ÙeesiÙe leee|keâkeâ ~ melÙe meeefnlÙe vescekeâ Yesokeâ ~ kegâMeU ÛeheU Ûecelkeâeefjkeâ ~ veevee ØekeâejW ~~13~~ keâle&JÙeeefJe
Deeoj mevceeve leele&cÙe peeCes ~ ØeÙeesie meceÙees Øemebie peeCes ~ keâeÙee&keâejCe efÛevnW peeCeW ~ efJeÛe#eCe yeesef}keâe ~~14~~ keâesCeeÛee Deeoj melkeâej keâmee keâjeJee nŸeeÛeer peeCe, keâesCelÙee Øemebieer, keâesCelÙee JesUer vescekesâ keâeÙe keâjeJes nŸeeÛes %eeve, keâeÙe keâjeJes Je keâeÙe ke⤠veÙes ns mecepeCes, Je ceee|cekeâ Jekeäle=lJe ner meodefJeÅesÛeer }#eCes nesle. ~~14~~

meeJeOe mee#esheer meeOekeâ ~ DeeieceefveieceMeesOekeâ ~ %eeveefJe%eeve yeesOekeâ ~ efve§eÙeelcekeâ ~~15~~ meeOevesefJe
hegj§ejCeer leerLe&Jeemeer ~ Â{JeÇleer keâeÙeekeä}smeer ~ Gheemekeâ efve«enemeer ~ keâ¤b peeCes ~~16~~ hegj§ejCeebÛeer DeeJe[, leerLe&#es$eebÛes ßeæehetJe&keâ oMe&ve, Øemebieer Mejerje}e keä}sMe Pee}s lejer efve§eÙeeves JeÇles Ûee}efJeCeW, efJeefOehetJe&keâ Gheemevee Je MeceoceebÛee DeYÙeeme keâjCes. ~~16~~

melÙeJeÛeveer MegYeJeÛeveer ~ keâesceUJeÛeveer ÙeskeâJeÛeveer ~ efve§eÙeJeÛeveer meewKÙeJeÛeveer ~ meJe&keâeU ~~17~~ melÙe Je MegYe Demes} les yees}Ces, iees[ Meyoebveer nUgJeej yees}Ces, Skeâoe yees}uÙeeÛee efve§eÙehetJe&keâ hee"hegjeJee keâjCes (Meyo ve efHeâjJeCes), melele meJeeËvee megKekeâejkeâ Jeešs} Demes yees}Ces (melÙeb yeÇtÙeeled efØeÙeb yeÇtÙeeled–lewefòe). ~~17~~

Jeemeveele=hle meKees} Ùeesieer ~ YeJÙe megØemeVe Jeerlejeieer ~ meewcÙe meeeflJekeâ Megæceeieea ~ efve:keâheš efveJexmeveer ~~18~~ Jeemevee efveJe=òeer, meceeOeerheÙeËle ÙeesieeYÙeeme, YeJÙe osnÙe°er, ØemeVeefÛeòe, efJejkeäle, JeeCeer, °er, neJeYeeJe F. meewcÙe, meòJeiegCe, meoeÛejCe, efve
megie[ mebieerle iegCe«eener ~ Deveehes#eer }eskeâmeb«ener ~ Deepe&Je meKÙe meJe&efn ~ ØeeCeercee$eebmeer ~~19~~ ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

81

(o. 2 me. 8)

Ûelegj, mebieerle MeeŒeeÛee peeCekeâej, FlejebÛes iegCe DeesUKetve lÙeebÛes keâJelegkeâ keâjCeeje, efvejhes#e yegæerves }eskeâ-meb«en keâjCeeje, meJe& peerJeebMeer mejUheCes Je meKÙelJeeves JeeieCeeje meodefJeÅeemebheVe Demelees. ~~19~~

õJÙemegÛeer oejemegÛeer ~ vÙeeÙemegÛeer DeblejmegÛeer ~ ØeJe=efòemegÛeer efveJe=efòemegÛeer ~ meJe&megÛeer efve:mebieheCeW ~~20~~ mevceeiee&ves õJÙe efceUefJeCes, heeflveefve‰/heefleefve‰, vÙeeÙeeves JeeieCes, Megæ Devle:keâjCe, JÙeJenej Je hejceeLe& Megælesves keâjCes. mebiejefnle DemeuÙeeves meoe heefJe$e. ~~20~~

efce$eheCeW hejefnlekeâejer ~ JeeiceeOegÙe& hejMeeskeânejer ~ meeceLÙe&heCeW Jes$eOeejer ~ heg®
mebMeÙeÚsokeâ efJeMeeU Jekeälee ~ mekeâU keä}h= le Demeesevf e ßeeslee ~ keâLeeefve®heCeeR MeyoeLee& ~ peeTbÛe vesoer ~~22~~ meJe&JÙeehekeâ eEkeâJee meJeËkeâ
JesJeeojefnle mebJeeoer ~ mebiejefnle efvejesheeOeer ~ ogjeMeejefnle De›eâesOeer ~ efveoex
efJeceU%eeveer efve§eÙeelcekeâ ~ meceeOeeveer DeeefCe Yepekeâ ~ efmeæ Demeesveer meeOekeâ ~ meeOeve j#eer ~~24~~ Megæ yeÇÿeeÛes mebMeÙe Je efJeheÙe&Ùejefnle %eeve, efvelÙe meceeOeeve, F&Õejesheemevee, mJele: efmeæ Demetvener Flej meeOekeâebvee DeeoMe& Iee}CÙeemee"er Je lÙee meeOeveeceeiee&Ûes j#eCe keâjCÙeemee"er mJele: meeOevee keâjCes. ~~24~~

megKe¤he meblees
YeeiÙeJeble peÙeJeble ~ ®heJeble iegCeJeble ~ DeeÛeejJeble ef›eâÙeeJeble ~ efJeÛeejJeble efmLeleer ~~26~~ pÙeeÛes peerJeve YeeiÙe Je efJepeÙeeves mece=æ Deens, JÙeefkeäleceòJe YeJÙe¤he, meodieÏCe, meoeÛeej, meledef›eâÙee Je meodefJeÛeejeves MeesYetve efomeles. ~~26~~

ÙesMeJeble keâere|leJeble ~ MeefkeäleJeble meeceLÙe&Jeble ~ JeerÙe&Jeble JejoJeble ~melÙeJeble megke=âleer ~~27~~ ÙeMe, keâerleea, osnmeeceLÙe&, meòeemeeceLÙe&, mebIe
efJeÅeeJeble keâUeJeble ~ }#ceerJeble }#CeJeble ~ kegâUJeble megefÛe
ÙegefkeäleJeble iegCeJeble Jeefj‰ ~ yegefæJeble yengOeeefj° ~ oer#eeJeble meoe mebleg° ~ efvemhe=n Jeerlejeieer ~~29~~ ØelÙeskeâ keâeceele ÙegkeäleerÛee Jeehej, meodieÏCemebheVe, ßes‰ opee&Ûes JÙeefkeälecelJe, lew}yegæer, Oee[me, DeeOÙeeeflcekeâ oer#ee Iesle}s}e, melele mebleg°, efve:mhe=n, efJejkeäle. ~~29~~

Demees Ssmes Gòece iegCe ~ nW meefÉÅesÛeW }#eCe ~ DeYÙeemeeÙee efve¤heCe ~ Deuhecee$e yeesef}}W ~~30~~ DeMeer ner GòeceiegCeebveer mece=æ Deme}s}er meefÉÅee Deens. leer mebheeove keâjCÙeemee"er Lees[keäÙeele meebefiele}er. ~~30~~

¤he }eJeCÙe DeYÙeeefmeleeb ve Ùes ~ menpe iegCeeme ve Ûe}s GheeÙes ~ keâebneR lejer OejeJeer meesÙes ~ Deieeblegkeâ iegCeeÛeer ~~31~~ (o. 2 me. 8)

82

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

osneÛeer Deeke=âleer, JeCe&, meeQoÙe& nŸeebmeejKÙee iees°er efceUefJelee Ùesle veenerle. yegškesâheCee, kegâ¤helee FlÙeeefokeâebJej GheeÙe keâjCes MekeäÙe veener. heCe meodieÏCeebÛeer mebheòeer cee$e keâceeefJelee Ùesles. cnCetve lÙeemee"er Lees[e lejer ØeÙelve keâjeJee. nUtnUt lÙee efoMesves JeešÛee} keâjeJeer. ~~31~~

Ssmeer ns meefÉÅee yejJeer ~ meJe&$eebheemeer DemeeJeer ~ hejer efJejkeäleheg®
ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

83

(o. 2 me. 8)

oMekeâ ogmeje : cetKe&}#eCeebÛee meceeme veJeJee : efJejkeäle}#eCe ~~ ßeerjece meceLe& ~~ Sskeâe efJejkeäleebÛeer }#eCeW ~ efJejkeäleW DemeeJeW keâesCÙee iegCeW ~ pesCeW Deebieer meeceLÙe& yeeCeW ~ ÙeesefieÙeeÛeW ~~1~~ Deelee efJejkeäleepeJeU JewjeiÙeeÛes keâesCeles iegCe DemeeJesle les Sskeâe. ÙeesiemeeOevesmee"er DeeJeMÙekeâ les meeceLÙe& JewjeiÙeecegUs efceUles. ~~1~~

pesCeW meodkeâere|le Jee{s ~ pesCeW meeLe&keâlee Ie[s ~ pesCeWkeâefjlee ceefncee Ûe{s ~ efJejkeäleebmeer ~~2~~ JewjeiÙeecegUs Gòece keâerleea, peerJeveeÛes meeLe&keâ Je JewjeiÙeeÛes melele meebefiele}s ies}s}s ceenelcÙe efJejkeälee}e Øeehle nesles. ~~2~~

pesCeW hejceeLe& HeâeJes ~ pesCeW Deevebo ns}eJes ~ pesCeW efJejefkeäle ogCeeJes ~ efJeJeskeWâmeefnle ~~3~~ JewjeiÙeecegUs hejceeLe& efmeæer}e peelees, Devle:keâjCeele DeeveboeÛÙee }eše Ùesle jenleele Je efJeJeskeâemen Deme}s}s JewjeiÙe menpeÛe Jee{er}e }eieles. JewjeiÙeeÛes cenòJe heš}s keâer les Jee{les. ~~3~~

pesCeW megKe GÛebyeUs ~ pesCeW meodefJeÅee JeesUs ~ pesCeW YeeiÙeßeer ØeyeUs ~ cees#eWmeefnle ~~4~~ efJejkeäleercegUs megKeeÛÙee }njer Ùesleele, meodefJeÅee nmleiele nesles Je cees#eemen YeeiÙe}#ceer yeUkeâš nesles. Â{ nesles. ~~4~~

ceveesjLe hetCe& nesleer ~ mekeâU keâecevee hegjleer ~ cegKeeR jens mejmJeleer ~ ceOegj yees}eJeÙee ~~5~~ ceveesjepÙeebvee hetCe&efJejece efceUlees, meJe& FÛÚe `hegjs hegjs' PeeuÙeeves ceeJeUleele Je cebie}keâejkeâ Meyo yees}CÙeemee"er JeeCeerJej mejmJeleer efmLej nesles. ~~5~~

nW }#eCeW ßeJeCe keâerpes ~ DeeefCe meÂ{ peerJeeR Oeefjpes ~ lejer ceie efJeKÙeele nesF&pes ~ Yetceb[UeR ~~6~~ DeMeer ner }#eCeW veerš Ssketâve yegæerJej "me}er lej nŸee peieele Demee efJejkeäle keâere|lemebheVe neslees. ~~6~~

efJejkeäleW efJeJeskeWâ DemeeJeW ~ efJejkeäleW DeOÙeelce Jee{JeeJeW ~ efJejkeäleW Oeeefj° OejeJeW ~ oceveefJe
efJejkeäleW jeKeeJeW meeOeve ~ efJejkeäleW }eJeeJeW Yepeve ~ efJejkeäleW efJeMes
efJejkeäleW Yeefkeäle Jee{JeeJeer ~ efJejkeäles Meebleer oeKeJeeJeer ~ efJejkeäleW ÙeslveW keâjeJeer ~ efJejkeäleer Deeheg}er ~~9~~ efJejkeäleeves Yeefkeäleceeie& ØeMemle keâjeJee Je DeefOekeâeefOekeâ }eskeâebvee yejesyej IesTve peeJes. lÙeeÛesheeMeer hejeMeebleer DemeeJeer Je lÙeeves mJele:ÛÙee JewjeiÙeJe=òeer}e meebYeeUtve DemeeJes. ~~9~~

efJejkeäleW meode›f eâÙee Øeefle‰eJeer ~ efJejkeäleW efveJe=eòf e efJemleejeJeer ~ efJejkeäleW vewjeMelee OejeJeer ~ meÂ{ efpeJeWmeer ~~10~~ efJejkeäleeves melkeâcee&Ûes ceenelcÙe Jee{JeeJes, efveJe=òeerÛee Øemeej keâjeJee Je mJele:Ûeer Deveemekeäleer peerJeehee[ peheeJeer. ~~10~~

efJejkeäleW Oece&mLeehevee keâjeJeer ~ efJejkeäleW veerefle DeJe}byeeJeer ~ efJejkeäleW #cee meebYeeUeJeer ~ DelÙeeojWmeer ~~11~~ (o. 2 me. 9)

84

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

efJejkeäleeves meceepee}e Oecee&Ûes hee}ve keâjCÙeeme ØeJe=òe keâjeJes, mJele:Ûes Jele&ve veerleervegmeejer DemeeJes Je #ecee ne mJele:Ûee Oece& Deens Demes }#eele IesTve #eceeMeer} jneJes. ~~11~~

efJejkeäleW hejceeLe& GpeUeJee ~ efJejkeäleW efJeÛeej MeesOeeJee ~ efJejkeäleW meefVeOe "sJeeJee ~ mevceeie& melJeiegCe ~~12~~ hejceeLee&}e }eie}s}er peUcešs efJejkeäleeves PeškeâeJeerle, efceUs} lesLetve DeOÙeelceefJeÛeej mebkeâef}le keâjeJesle Je mevceeie& Je meòJeiegCeebÛÙee DeeOeejeves peerJeve peieeJes. ~~12~~

efJejkeäleW YeeefJekeWâ meebYeeUeJeer ~ efJejkeäleW ØesceUW efveJeJeeJeeR ~ efJejkeäleW meeye[eR veghes#eeJeeR ~ MejCeeieleW ~~13~~ YeeefJekeâebÛes YeeJe efJejkeäleeves peheeJesle, ØesceUebvee ieeWpeejeJes Je meeOÙeeYeesàÙeebkeâ[s og}&#e ve keâjlee lÙeebvee nJee Deme}s}e DeeOeej ÅeeJee. ~~13~~

efJejkeäleW DemeeJeW hejce o#e ~ efJejkeäleW DemeeJeW Deblejmee#e ~ efJejkeäleW Jees{eJee kewâhe#e ~ hejceeLee&Ûee ~~14~~ efJejkeäleeves keâeÙee&efJe
efJejkeäleW DeYÙeeme keâjeJee ~ efJejkeäleW mee#eshe OejeJee ~ efJejkeäleW Jeie$e=lJeW GYeejeJee ~ cees[}e hejceeLe& ~~15~~ efJejkeäleeves DeOÙeelceMeeŒeeÛee JÙeemebie keâjeJee, ØeÙelveebÛes meelelÙe mees[t veÙes Je DeeheuÙee Jeòe=âlJeeÛÙee keâewMeuÙeeves cees[keâUerme Dee}s}e hejceeLe& hegvne GYee keâjeJee. ~~15~~

efJejkeäleW efJeceU%eeve yees}eJeW ~ efJejkeäleW JewjeiÙe mleJeerle peeJeW ~ efJejkeäles efve§eÙeeÛeW keâjeJeW ~ meceeOeeve ~~16~~ Megæ hejceeLe& meebieeJee, JewjeiÙeeÛes ceenelcÙe meebieeJes Je nŸee ceeiee&leer} JÙekeäleeRvee hejceeLe& MeeŒeeÛeer mhe° efMekeâJeCe osTve lÙeebÛÙee yegæerleer} MebkeâekegâMebkeâe ve° keâjeJÙeele. ~~16~~

heJeX keâjeJeer DeÛeešW ~ Ûee}JeeJeeR YekeäleebÛeer Leešs ~ veevee JewYeJeW keâÛeešs ~ Gheemeveeceeie& ~~17~~ heJe&keâeUele cees"cees"s GlmeJe keâ¤ve IÙeeJesle, heejeÙeCeemeejKes YekeäleerÛes meesnesUs Leešeceešele keâ¤ve meceepee}e Yekeäleerkeâ[s ØeJe=òe keâjeJes Je efvejefvejeàÙee Gheemevee ØekeâejebÛee Peieceieeš meceepeeheg{s "sJeeJee. ~~17~~

nefjefkeâle&veW keâjeJeeR ~ efve¤heCeW ceepeJeeJeeR ~ YeefkeäleceeieX }epeJeeJeeR ~ eEveokeâ ogpe&veW ~~18~~ keâerle&ve, ØeJeÛeve, YepeveebÛes keâeÙe&›eâce keâjeJesle, YeJÙe DeYÙeeme JeieeËÛes DeeÙeespeve keâjeJes Je Demee Yeefkeäleceeiee&Ûee ne Leešceeš oeKeJetve YekeäleerÛeer eEveoe keâjCeejs ogpe&ve Kepeer} keâjeJesle. ~~18~~

yengleebme keâjeJeW hejeshekeâej ~ Ye}sheCeeÛee peerCeexæej ~ hegCÙeceeiee&Ûee efJemleej ~ yeUWefÛe keâjeJee ~~19~~ Deveskeâebvee Deveskeâ Øekeâejs ceole keâjeJeer, pes pes Ûeebie}s Deens les les heg{s DeeCeeJes Je eEkeâefÛele mekeäleerves megæe hegCÙeceeie& Jee{JeeJee. ~~19~~

mveevemebOÙee pehe OÙeeve ~ leerLe&Ùee$ee YeieJeÆpeve ~ efvelÙevesce heefJe$eheCe ~ DeblejMegæ DemeeJeW ~~20~~ mveeve, mebOÙee, pehe, OÙeeve, leerLe&Ùee$ee Je Yepeve keâjerle DemeeJes. meJe& heeefJe$Ùe meebYeeUtve efvelÙevesce keâ¤ve Deble:keâjCe Megæ "sJeeJes. ~~20~~

Â{efve§eÙees OejeJee ~ mebmeej megKeeÛee keâjeJee ~ efJeMJe peve GæjeJee ~ mebmeie&cee$eW ~~21~~ `DeeheuÙee}e cegkeäle JneJeÙeeÛes Deens,' ne efve§eÙe melele meebYeeUtve mebmeej JÙeJeefmLeleheCes Je lees megKeeÛee nesF&} Demee keâjeJee. DeeheuÙeeMeer mebyebOe ÙesCeeNÙeebvee ceeie&oMe&ve keâjeJes. ~~21~~

efJejkeäleW DemeeJeW Oeerj ~ efJejkeäleW DemeeJeW Goej ~ efJejkeäleW DemeeJeW lelhej ~ efve¤heCeefJe
ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

85

(o. 2 me. 9)

ØeJeÛeveebÛÙee ceeOÙeceeletve melele Øemeej keâjeJee. ~~22~~

efJejkeäleW meeJeOe DemeeJeW ~ efJejkeäleW Megæ ceeieX peeJes ~ efJejkeäleW efPepeesve GjJeeJeW ~ meodkeâerleeameer ~~23~~ efJejkeäleeves meJe& Øekeâejs meeJeOeefiejer yeeUietve Oece&ceeiee&ves Ûee}eJes Je mJele:Ûeer heJee& ve keâjlee melele keâece keâ¤ve Deehe}er melkeâerleea ceeies "sJeeJeer. ~~23~~

efJejkeäleW efJejkeäle Oegb[eJeW ~ efJejkeäleW meeOeg JeesUKeeJeW ~ efJejkeäleW efce$e keâjeJeW ~ meble Ùeesieer meppeve ~~24~~ ogmeNÙee efJejkeäleebÛeer heejKe keâ¤ve lÙeebÛÙeeMeer mebIešve keâjeJes, meble Ùeesieer Je meppeveebvee DeesUKetve lÙeebÛesyejesyej Ieefve° mebyebOe ØemLeeefhele keâjeJesle. ~~24~~

efJejkeäleW keâjeJeeR hegj§ejCeW ~ efJejkeäleW efHeâjeJeeR leerLee&šCeW ~ efJejkeäleW keâjeJeeR veeveemLeeveW ~ hejce jceCeerÙe ~~25~~ ieeÙe$eer hegj§ejCeemeejKeer hegj§ejCeW keâjeJeerle, leerLe&Ùee$ee keâjerle DemeeJes Je cees[keâUer}e Dee}s}er keâUenerve #es$es jceCeerÙe keâjCÙeemee"er lÙeebÛee peerCeexæej keâjeJee. ~~25~~

efJejkeäleW GheeOeer keâjeJeeR ~ DeeCeer GoemeJe=efòe ve meeb[eJeer ~ ogjeMee pe[eW vesoeJeer ~ keâesCeÙeskeâefJe
efJejkeäleW DemeeJeW Deblejefve‰ ~ efJejkeäleW vemeeJes ef›eâÙeeYeü° ~ efJejkeäleW ve JneJeW keâefve‰ ~ hejeOesveheCeW ~~27~~ lÙeeves Deehe}er Deelceefve‰e meebYeeUerle keâce&keâeb[ keâjeJes eEkeâJee keâeÙe&ØeJeCe jneJes. mJele:Ûee ÛeefjleeLe& keâesCeener Skeâe JÙekeäleerJej eEkeâJee mebmLesJej DeJe}byetve "sJetve eEceOesheCee mJeerkeâe¤ veÙes. ~~27~~

efJejkeäleW meceÙe peeCeeJee ~ efJejkeäleW Øemebie JeesUKeeJee ~ efJejkeäle Ûelegj DemeeJee ~ meJe&ØekeâejW ~~28~~ efJejkeäleeves JesU Je ØemebieeÛes Yeeve "sJeeJes Je mJele:ÛÙee meJe&mheMeea yegæerves ÛeelegÙee&ves keâece keâjeJes. ~~28~~

efJejkeäleW Ùeskeâosmeer vemeeJeW ~ efJejkeäleW meJe& DeYÙeemeeJeW ~ efJejkeäleW DeJeIeW peeCeeJeW ~ pÙeeÛeW lÙeehejer ~~29~~ SkeâÛe efJeÛeej eEkeâJee meeOeveeheæleer}e efÛekeâštve ve jenlee veevee efJeÛeej Je meeOeveeheæleeRÛee DeYÙeeme keâ¤ve lÙeebÛes lÙeebÛes cetuÙe Je ceÙee&oe DeesUKetve DemeeJes. ~~29~~

nefjkeâLee efve¤heCe ~ meiegCe Yepeve yeÇÿe%eeve ~ eEhe[%eeve leòJe%eeve ~ meJe& peeCeeJeW ~~30~~ keâerle&ve, meiegCeeÛes Yepeve, JesoevleMeeŒe, hebÛeerkeâjCeeÛes leòJe%eeve F. meJeeËÛee DeYÙeeme keâjeJee. ~~30~~

keâce&ceeie& Gheemeveeceeie& ~ %eeveceeie& efmeæebleceeie& ~ ØeJe=efòeceeie& efveJe=efòeceeie& ~ mekeâU peeCeeJeW ~~31~~ keâce&, Gheemevee, %eeve, ieg¤, ØeJe=òeer, efveJe=òeer FlÙeeoer ceeieeËÛes eEkeâJee meeOevee heæleeRÛes mecÙekeâ %eeve DemeeJes. ~~31~~

ØesceU efmLeleer Goeme efmLeleer ~ ÙeesieefmLeleer OÙeeveefmLeleer ~ efJeosn efmLeleer menpe efmLeleer ~ mekeâU peeCeeJeW ~~32~~ Øesce}#eCeeYekeäleer, keâ[keâ[erle JewjeiÙe, De°ebie Ùeesie, OÙeeveÙeesie, efJeosner DeJemLee ÙeebÛeer hetCe& keâuhevee DemeeJeer. ~~32~~

OJeveer }#e cegõe DeemeveW ~ ceb$e Ùeb$e efJeOeer efJeOeeveW ~ veevee celeebÛeW osKeCeW ~ heenesve meeb[eJeW ~~33~~ OJeveerJej yemeJe}s}er meeOevee, $eeškeâ, JÙeeIeÇeoer Ùeesie cegõe, Ùeesieemeves, efmeæceb$e, ßeerÙeb$eemeejKeer Ùeb$es, oer#eeefJeOeermeejKes efJeOeer Je lÙeebÛes efveÙece ÙeebÛeer peeCe DemeeJeer eEkeâJee les mecepeeJetve IesTve mees[tve ÅeeJesle. ~~33~~

efJejkeäleW DemeeJeW peieefce$e ~ efJejkeäleW DemeeJeW mJeleb$e ~ efJejkeäleW DemeeJeW efJeefÛe$e ~ yengiegCeer ~~34~~ efJejkeäleeves meceepeeceOÙes efceUtve efcemeUtve jeneJes Je lejerner Deehe}s mJeeleb$Ùe ieceeJetve yemet veÙes. veevee efJeÅee Je keâ}e (o. 2 me. 9)

86

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

mebheeove keâjeJÙee. pÙeeÙeesies meJeeËvee lÙeeÛes veJe} Jeešle jeneJes. ~~34~~

efJejkeäleW DemeeJeW efJejkeäle ~ efJejkeäleW DemeeJeW nefjYekeäle ~ efJejkeäleW DemeeJes efvelÙecegkeäle ~ Deef}hleheCeW ~~35~~ peeCeerJehetJe&keâ lÙeeves Deehe}s JewjeiÙe meebYeeUeJes Je F&Õejesheemevee keâjerle jeneJes. keâes"sner De[ketâve ve he[lee osJekeâeÙee&mee"er mJele:}e ceeskeâUs "sJeeJes. ~~35~~

efJejkeäleW MeeŒeW Oeeb[esUeJeeR ~ efJejkeäleW celeW efJeYeeb[eJeeR ~ efJejkeäleW cegceg#eW }eJeeJeeR ~ MegæceeieX ~36~~ efJejkeäleeves Deeefmlekeâ Je veeefmlekeâ DeMee meJe& oMe&veebÛee MeeŒeMegæ DeYÙeeme keâ¤ve veeefmlekeâ Je Éwleer celeebÛes DeeJesMehetCe& Keb[ve keâjeJes. cegceg#etbvee kesâJe}eÉwleeJej Dee¤{ keâjeJes. lÙeebvee lÙeeÛe celeeÛes cenòJe hešJetve ÅeeJes. (meceLeeËveer YeieJeeve MebkeâjeÛeeÙeeËÛÙee ceeÙeeJeeoeÛee efnefjjerves hegjmkeâej kesâ}e Deens.) ~~36~~

efJejkeäleW Megæceeie& meebieeJee ~ efJejkeäleW mebMeÙe ÚsoeJee ~ efJejkeäleW Deehe}e cnCeeJee ~ efJeÕepeve ~~37~~ neÛe Megæceeie& melele meJeeËÛes meceesj ceeb[eJee Je lÙeemebyebOeer efvecee&Ce nesCeeNÙee meJe& MebkeâebÛes efvejekeâjCe keâjeJes. meceepeeÛÙee meJe& IeškeâebefJe
efJejkeäleW eEveokeâ JeboeJeW ~ efJejkeäleW meeOekeâ yeesOeeJeW ~ efJejkeäleW yeæ ÛesJeJeeJes ~ cegceg#eefve¤heCeW ~~38~~ efJejkeäleeves lÙeeÛÙee Je hejceeLe& ceeiee&ÛÙee eEveokeâebveener Deeojeves JeeieJeeJes. hejceeLe&ceeiee&Jejer} meeOekeâebvee ceeie&oMe&ve keâjeJes Je yeæebvee cegceg#etbÛeer }#eCes Je cees#emegKe ÙeemebyebOeer keâenerMee Dee›eâcekeâheCes GheosMe keâjeJee. ~~38~~

efJejkeäleW Gòece iegCe IÙeeJes ~ efJejkeäleW DeJeiegCe lÙeeieeJes ~ veevee DeheeÙe YebieeJes ~ efJeJeskeâyeUW ~~39~~ meodieÏCe Deelcemeele keâjeJesle, DeJeiegCeebÛee lÙeeie keâjeJee Je efJeJeskeâeÛÙee DeeOeejeves meJe& ØekeâejÛes vegkeâmeeve šeUeJes. ~~39~~

SsmeeR nW Gòece }#eCeW ~ SskeâeJeeR Ùeskeâe«e ceveW ~ ÙeeÛee DeJnsj ve keâjCeW ~ efJejkeäleheg®
FlegkeWâ yeesef}}W mJeYeeJeW ~ lÙeele ceeves} eflelegkeWâ IÙeeJeW ~ ßeesleeR Goeme ve keâjeJeW ~ yeng yeesef}}W cnCeewveer ~~41~~ `DeblejerÛes OeeJes mJeYeeJes yeensjer' Ùeevegmeej meJe& }#eCes menpeheCes meebefiele}er. ner meJe& }#eCes DeJe}befyeCes keâ"erCe Deens Demes Jeeštve ßeeslÙeeves efvejeMe ve neslee lÙeeleer} hešleer} Je ceeveJeleer} lesJe{er mJeerkeâejeJeerle. ~~41~~

hejbleg }#eCeW ve Iesleeb ~ DeJe}#eCeW yee
lÙee he{lecetKee&ÛeW }#eCe ~ hegef{ef}Ùes meceemeeR efve¤heCe ~ yeesef}}W Demes meeJeOeeve– ~ nesTve, Sskeâe ~~43~~ DeMee he{lecetKee&Ûeer }#eCes heg{er} meceemeele meebefiele}er Deensle. leer meeJeOeheCeeves Sskeâe. ~~43~~ Fefle ßeeroemeyeesOes ieg®efMe<ÙemebJeeos ‘efJejkeäle}#eCeveece’ meceeme veJeJee. ieg®efMe<ÙemebJeeoelcekeâ ßeeroemeyeesOe Ùee «ebLeeleer} `efJejkeäle}#eCe' veeJeeÛee veJeJee meceeme meceehle.

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

87

(o. 2 me. 9)

oMekeâ ogmeje : cetKe&}#eCeebÛee meceeme oneJee : he{lecetKe&}#eCe ~~ ßeerjece meceLe& ~~ ceeieeb meebefiele}eR }#eCeW ~ cetKee&DeebieeR ÛeelegÙe& yeeCes ~ Deeleeb Sskeâe MeeneCes ~ Demeesefve cetKe& ~~1~~ DeeleeheÙeËle peer cetKe&, meefÉÅee F. }#eCes meebefiele}er leer Ssketâve leer }#eCes "eTkeâ veme}s}e meeceevÙe cetKe& mJele:}e MeneCee ke⤠Mekesâ}. heCe Deelee meJe& Ûeebie}er }#eCes Ûeebie}er ceenerle Demetvener lemes ve JeeieCeeNÙeeÛeer }#eCes Sskeâe. ~~1~~

leÙee veeJe he{lecetKe& ~ ßeesleeR ve ceveeJeW og:Ke ~ DeJeiegCe lÙeeefieleeb megKe ~ Øeehle nesÙes ~~2~~ lÙee}e he{lecetKe& Demes cnCeleele. lÙeebÛeer }#eCes Ssketâve ßeeslÙeebveer $eemetve ve peelee leMeer }#eCes Demeleer} lej leer mees[tve osTve megKeer JneJes. ~~2~~

yengßegle DeeCeer efJelhevve ~ ØeebpeU yees}s yeÇÿe%eeve ~ ogjeMee DeeCeer DeefYeceeve ~ Oejer lees Ùeskeâ he{lecetKe& ~~3~~ %eeveeÛÙee Deveskeâ MeeKeebÛes %eeve, JÙeglheefòeMeeŒeeJej ØeYeglJe, yeÇÿeefJeÅesÛee Gòece Jekeälee Demetvener }esYe Je Denbkeâej DemeCeeje he{lecetKe& Demelees. (}esYe Je Denbkeâej ns cees#eeÛes Jewjer Deensle.) ~~3~~

cegkeäle ef›eâÙee Øeefleheeoer ~ meiegCe Yeefkeäle GÚsoer ~ mJeOece& DeeCeer meeOeve eEveoer ~ lees Ùeskeâ he{lecetKe& ~~4~~ vÙeeÙeveerleer Je Oecee&ÛÙee ceÙee&oe ve yeeUieCÙeeÛes meceLe&ve, meiegCe GheemeveebÛeer eEšie}šJeeUer Je mJeOece&hee}ve Je ØelÙe#e meeOeve ÙeebÛeer eEveoe keâjlees. ~~4~~

Deehe}sve %eelesheCeW ~ mekeâUebme Meyo "sJeCeW ~ ØeeCeercee$eebÛeW heens GCeW ~ lees Ùeskeâ he{lecetKe& ~~5~~ DeeheCeÛe keâeÙe les %eeveer DemeuÙeeÛÙee DeefYeceeveecegUs meJeeËveeÛe veeJes "sJeCeeje Je ØelÙeskeâele keâenerlejer oes
efMe<Ùeeme DeJe%ee Ie[s ~ keâeb lees mebkeâšer he[s ~ peÙeeÛesefve MeyoW ceve cees[s ~ lees Ùeskeâ he{lecetKe& ~~6~~ pÙee Dee%ee heeUlee ÙesCeej veenerle Je heeUleebvee Deveskeâ Øekeâejs $eeme nesF&} DeMee Dee%ee efMe<Ùee}e osCeeje Je yees}tve FlejebÛeer ceves ogKeefJeCeeje. ~~6~~

jpeesiegCeer leceesiegCeer ~ keâhešer kegâefšU Deble:keâCeea ~ JewYeJe osKeesve JeeKeeCeer ~ lees Ùeskeâ he{lecetKe& ~~7~~ yegæerJej jpeesiegCe Je leceesiegCeeÛee heie[e, heesšele Skeâ Dees"eJej ogmejsÛe, kegâšeUkeäÙee keâjCeeje Je DeMeeÛesner JewYeJe heentve lÙeeÛeskeâ[tve keâener }eYe nesCÙeemee"er leeW[Ye¤ve mlegleer keâjCeeje. ~~7~~

mecetU «ebLe heeefnuÙeeefJeCe ~ GieeÛe "sefJe pees ot
}#eCeW Sskeâesve ceeveer Jeerš ~ celmejW keâjer Kešheš ~ veereflevÙeeÙe Gæš ~ lees Ùeskeâ he{lecetKe& ~~9~~ keâesCeeÛÙee meodieÏCeebÛes JeCe&ve Ssketâve $eemetve peeCeeje Je lÙeeÛee celmej Jeeštve Deehe}sÛe ßes‰lJe efmeæ keâjCÙeeÛeer Kešheš keâjCeeje. keâesCeer vÙeeÙeveerleerÛee GheosMe ke⤠}eie}e, lej Gce&šheCeeves lees Ssketâvener ve IesCeeje. ~~9~~

peeCeheCeW YejeR Yejs ~ Dee}e ›eâesOe veeJejs ~ ef›eâÙee Meyoeme Deblejs ~ lees Ùeskeâ he{lecetKe& ~~10~~ mJele: meJe&%e DemeuÙeeÛÙee keâuhevesves Oegcemele jentve meJeeËvee DeeJneves osCeeje, keâesCeer Øeeflekeâej kesâuÙeeme DeveeJej (o. 2 me. 10)

88

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

jeieeJeCeeje Je JeeieCes Je yees}Ces Ùeeble efJemebieleer DemeCeeje. ~~10~~

Jekeälee DeefOekeâejWJeerCe ~ Jeie$e=lJeeÛee keâjer meerCe ~ JeÛeve peÙeeÛeW keâ"erCe ~ lees Ùeskeâ he{lecetKe& ~~11~~ JÙeemebie Je DevegYeJe vemeleevee `Jekeälee' cnCetve ceevÙelesÛeer Dehes#ee, DeefOekeâejer JekeälÙeeÛes Jeòe=âlJe Ssketâve $eemetve peeCeeje Je keâ"esj Meyoeves lee[ve keâjCeeje. ~~11~~

ßeeslee yengßegleheCeW ~ JekeäleÙeeme DeeCeer GCeW ~ JeeÛeeUheCeeÛesefve iegCeW ~ lees Ùeskeâ he{lecetKe& ~~12~~ SKeeÅee ßeeslÙeeves Deveskeâ MeeŒeebÛee DeYÙeeme kesâ}s}e Demelees. lees ßeJeCee}e yemeuÙeeJej DeeheuÙee leeW[eU mJeYeeJeecegUs JekeälÙeeÛÙee efJe
oes
DeYÙeemeeÛesefve iegCeW ~ mekeâU efJeÅee peeCes ~ peveeme efveJeTb vesCeW ~ lees Ùeskeâ he{lecetKe& ~~14~~ cees"e JÙeemebie DemeuÙeeves Deveskeâ efJeÅee peeCelees. heCe lÙee efJeÅee ogmeNÙeebvee efMekeâJetve lÙeebÛes meceeOeeve keâjlee ve ÙesCeeje. ~~14~~

nmle yeebOeerpes TCe&lebles ~ }esYeW ce=lÙe YeücejeleW ~ Ssmee pees ØehebÛeer iegbles ~ lees Ùeskeâ he{lecetKe& ~~15~~ JeemleefJekeâ nòeer}e keâesUŸeeÛÙee OeeiÙeeves peKe[tve "sJeCes DeMekeäÙe Deens. }ekeâ[s Heâes[CeeNÙee YegbiÙee}e keâceUele De[keâefJeCes keâOeerÛe MekeäÙe veener. lÙeeØeceeCes Kejs lej ceeefÙekeâ ØehebÛeeceOÙes peerJee}e De[keâCÙeeÛes keâenerÛe keâejCe veener. ns MeeŒe "eTkeâ Demetvener ØehebÛeemekeäle DemeCeeje ceeCetme he{lecetKe& "jlees. `yeÇÿe melÙe peieled efceLÙee' DeMeer Ieeskebâheóer GheÙeesieer he[le veener. nòeervesÛe pej DeeheCe keâesàÙeeÛÙee OeeiÙeeves yeebOe}es ies}es, Demes De%eeveeves "jefJe}s lej lÙee}e keâesCe mees[JeCeej? Yegbiee ceOeeÛÙee }esYeevesÛe keâceUele iegbletve he[lees. lÙeeØeceeCes he{lecetKe& hebef[le yeÇÿeefJeÅee ceenerle Demetvener De%eeve Je efJe
efŒeÙeebÛee mebie Oejer ~ efŒeÙeebmeer efve¤heCe keâjer ~ eEveÅe Jemleg Deebefiekeâejer ~ lees Ùeskeâ he{lecetKe& ~~16~~ melele ŒeerÛÙee DevegmebOeeveele jentve lÙeebÛÙeeÛe IeesUkeäÙeele jceCeeje, efŒeÙeebceOÙesÛe ØeJeÛeve-keâerle&ve keâjCÙeele jbieCeeje Je iegšKee, Yeebie, ÛeesjerÛee cee} FlÙeeoer yeeUieCeeje. ~~16~~

pesCeW GCeerJe Ùes Deebieemeer ~ leWefÛe Â{ Oejer ceevemeer ~ osnyegefæ peÙeeheemeeR ~ lees Ùeskeâ he{lecetKe& ~~17~~ pÙeeves Deehe}er Øeefle‰e Je }ewefkeâkeâe}e le[e peeF&} lÙeeÛeeÛe OÙeeme OejCeeje Je `ceer osn' Demee pÙeeÛee Â{ efve§eÙe Deens. ~~17~~

meeb[tefveÙeeb ßeerheleer ~ pees keâjer vejmlegleer ~ keâeb °eR heef[uÙeebÛeer keâerleea ~ JeCeea lees Ùeskeâ he{lecetKe& ~~18~~ ßeerefJe
JeCeea efŒeÙeebÛes DeeJesJe ~ veevee veeškeWâ neJeYeeJe ~ osJee efJemejs pees ceeveJe ~ lees Ùeskeâ he{lecetKe& ~~19~~ keâenerlejer efveefceòe keâ¤ve efŒeÙeebÛÙee DeJeÙeJeebÛes Keg}Jetve JeCe&ve keâjlees, efve¤heCeele Je owvebefove JÙeJenejele veeškeâerheCeeves yees}lees Je neJeYeeJe keâjlees Je F&ÕejeÛee pÙee}e efJemej he[lees lees he{lecetKe&. ~~19~~

Yejesve JewYeJeeÛes YejeR ~ peerJecee$eeme legÛÚ keâjer ~ hee
efJelhevve DeeCeer Jeerlejeieer ~ yeÇÿe%eeveer ceeneÙeesieer ~ YeefJe<Ùe meebieeW }eies peieeR ~ lees Ùeskeâ he{lecetKe& ~~21~~ ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

89

(o. 2 me. 10)

mJele: JÙeglheefòeMeeŒeele ØeJeerCe, efJejkeäle, JesoevleefJeÅesÛee peeCekeâej Je ÙeesieeYÙeeme keâjCeeje Demetvener kegbâ[}er eEkeâJee nele heentve }eskeâebvee YeefJe<Ùe meebieCeeje. (`YeefJe<ÙekeâLeve' Ùee keâuhevesleÛe peieled melÙelJe Je osnleeoelcÙe ÙeebÛee menpe meceeJesMe Deens.) ~~21~~

ßeJeCe nesleeb DeYÙeeblejer ~ iegCeoes
veeneR YekeäleerÛeW meeOeve ~ veeneR JewjeiÙe vee Yepeve ~ ef›eâÙesefJeCe yeÇÿe%eeve ~ yees}s lees Ùeskeâ he{lecetKe& ~~23~~ mJele: keâesCeleerÛe Gheemevee Je JeÇleJewkeâuÙes ve keâjCes, JewjeiÙeeÛee heòee vemeCes, Yepeve ve DeeJe[Ces Je yeÇÿe%eeveeÛeer meeOeveeMetvÙe ye[ye[ keâjerle jenCes ner he{lecetKee&Ûeer }#eCes Deensle. ~~23~~

ve ceveer leerLe& ve ceveer #es$e ~ ve ceveer Jeso ve ceveer MeeŒe ~ heefJe$e kegâUeR pees DeheefJe$e ~ lees Ùeskeâ he{lecetKe& ~~24~~ leerLe&, #es$e, Jeso, Oece&MeeŒe Ùeebleer} keâMee}eÛe eEkeâcele ve osCeeje Je heefJe$e kegâUele pevcee}e ÙesTve DeheefJe$eheCes JeeieCeeje. ~~24~~

Deeoj osKeesefve ceve Oejer ~ keâerleeaefJeCe mlegleer keâjer ~ meJeWefÛe eEveoer DeveeojeR ~ lees Ùeskeâ he{lecetKe& ~~25~~ pees mJele:}e Deeojeves JeeieJelees lÙeeJej Ket
ceeieW Ùeskeâ heg{W Ùeskeâ ~ Ssmee peÙeeÛee ob[keâ ~ yees}s Ùeskeâ keâjer Ùeskeâ ~ lees Ùeskeâ he{lecetKe& ~~26~~ efomeeÙe}e Skeâ Je DemeeÙe}e ogmejsÛe, yees}Ces Skeâ Je keâjCes Ye}lesÛe Demee peCet lÙeeÛee efveÙeceÛe! ~~26~~

ØehebÛeefJeMeeR meeoj ~ hejceeLeea pÙeeÛee Deveeoj ~ peeCeheCeW Ies DeOeej ~ lees Ùeskeâ he{lecetKe& ~~27~~ ØehebÛeeefJe
ÙesLeeLe& meeb[tve JeÛeve ~ pees j#etve yees}s ceve ~ pÙeeÛeW efpeCeW hejeOesve ~ lees Ùeskeâ he{lecetKe& ~~28~~ pes pemes Deens lemes ve yees}lee lÙeeleer} iewjmeesÙeerÛee Yeeie šeUtve yees}Ces Je ogmeNÙeeÛÙee leb$eeves peiele jenCes. ~~28~~

meeWie mebheeOeer JejerJejer ~ keâ¤b veÙes leWefÛe keâjer ~ ceeie& Ûegkeâesve Yejs YejeR ~ lees Ùeskeâ he{lecetKe& ~~29~~ DeeheCe keâesCeer meblecenble Deenesle Demee osKeeJee efvecee&Ce keâ¤ve ØelÙe#eele cee$e efJehejerle Jeeielees Je iewjceeiee&ves peeTvener lÙeeÛesÛe nóeves meceLe&ve keâjerle jenlees, lees he{lecetKe&. ~~29~~

je$ebeof Jeme keâjer ßeJeCe ~ ve meb[er Deehe}s DeJeiegCe ~ mJeefnle Deehe}W DeeheCe ~ vesCes lees Ùeskeâ he{lecetKe& ~~30~~ meledMeeŒeebÛes melele ßeJeCe keâ¤vener Deehe}s ogieg&Ce ve mees[Ceeje Je Deehe}s MeeÕele efnle keâMeele Deens les ve DeesUKeCeeje. ~~30~~

efve¤heCeeR Ye}s Ye}s ~ ßeesles ÙesTve yewme}s ~ #egõW }#egveer yees}s ~ lees Ùeskeâ he{lecetKe& ~~31~~ mJele: ØeJeÛeve-keâerle&ve keâjerle Demeleevee ßeeslÙeebceOÙes lees}ecees}eÛes efJeÉeve meppeve yeme}s}s Demetvener lÙeebvee #egu}keâ mecepetve leesNÙeeves yees}Ceeje. lÙeebÛesefJe
efMe<Ùe pee}e DeveeefOekeâejer ~ Deehe}er DeJe%ee keâjer ~ hegvne lÙeeÛeer DeeMee Oejer ~ lees Ùeskeâ he{lecetKe& ~~32~~ (o. 2 me. 10)

90

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

DeefOekeâej veme}suÙee JÙekeäleer}e efMe<Ùe cnCetve mJeerkeâejlees. veblej lees efMe<Ùe kesâ}s}er Dee%ee Oeg[keâeJelees. lejerner DeeheuÙee efMe<ÙeebÛeer mebKÙee keâceer nesF&} eEkeâJee lÙeebÛÙeekeâ[tve nesCeejs }eYe yebo nesleer} cnCetve hegvne lÙeebÛÙee ceeies }eieCeeje. ~~32~~

nesle Demeleeb ßeJeCe ~ osnebme Dee}s GCesheCe ~ ›eâesOeW keâjer efÛeCeefÛeCe ~ lees Ùeskeâ he{lecetKe& ~~33~~ keâesCeer DeefOekeâejer Jekeälee efve¤heCe keâjerle Demelee ceeveJeer Mejerjeyejesyej ÙesCeejer og:Kes, lÙeeleer} IeeCe, lÙeeÛeer veÕejlee FlÙeeoeRÛes JewjeiÙe efvecee&Ce nesCÙeemee"er JeCe&ve keâjlees. osneJejer} ØesceecegUs ns JeCe&ve menve ve nesTve pees mebleehetve ÛegUyegU ke⤠}eielees lees ßeeslee he{lecetKe&. ~~33~~

Yejesve JewYeJeeÛes YejeR ~ meodieÏ®Ûeer Ghes#ee keâjer ~ ieg®hejbheje Ûeesjer ~ lees Ùeskeâ he{lecetKe& ~~34~~ mJele:ÛÙee Deveskeâ ØekeâejÛÙee JewYeJeeves (meòee, mebheòeer, heg$e F.) Denbkeâej efvecee&Ce Pee}s}e DemeuÙeeves Demes JewYeJe veme}suÙee meodieϤbvee legÛÚ mecepeCeeje Je lÙeecegUs `DeeheCe lÙeebÛes efMe<Ùe Deenesle' Demes meebieCÙeeme šeUCeeje, }epeCeeje. ~~34~~

%eeve yees}esve keâjer mJeeLe& ~ ke=âheCee Ssmee meebÛeer DeLe& ~ DeLee&mee"er }eJeer hejceeLe& ~ lees Ùeskeâ he{lecetKe& ~~35~~ Jesoevle, Yekeäleer, Ùeesie FlÙeeoeRÛes %eeve meebietve lÙeeletve Deehe}e mJeeLe& meeOeCeeje, ke=âheCeeØeceeCes mebheòeer mee"efJeCeeje Je hejceeLee&ÛÙee ceeOÙeceeletve mebheòeer keâceeefJeCeeje. ~~35~~

Jele&uÙeeJeerCe efmekeâJeer ~ yeÇÿe%eeve }eJeCeer }eJeer ~ hejeOesve ieesmeeJeer ~ lees Ùeskeâ he{lecetKe& ~~36~~ mJele: lemes ve Jeeielee vegmeles meebielees, yeÇÿe%eeveeÛeer peCet DeLee&pe&veemee"er iegbleJeCetkeâ keâjlees Je JewjeiÙe mJeerkeâej}s Demetvener ÛeefjleeLee&mee"er keâesCeeJej lejer DeJe}byetve jenelees. ~~36~~

Yeefkeäleceeie& DeJeIee cees[s ~ DeeheCeeceOÙeW Gheb{j he[s ~ SsefmeÙes keâceea heJee[s ~ lees Ùeskeâ he{lecetKe& ~~37~~ DeeheuÙee JeeieCÙeeyees}CÙeeves Yeefkeäleceeie& cees[tve šekeâlees Je pÙee ke=âleerves mJele:Ûes efheleU GIe[s he[s} DeMee ke=âleer yes}eMekeâheCes keâjlees. ~~37~~

ØehebÛe ies}e neleerÛee ~ }sMe veeneR hejceeLee&Ûee ~ És
lÙeeieeJeÙee DeJeiegCe ~ yeesef}}W he{lecetKee&ÛeW }#eCe ~ efJeÛe#eCeW veerGve hetCe& ~ #cee kesâ}W heeefnpes ~~39~~ Deehe}s DeJeiegCe }#eele ÙesTve les mees[CÙeemee"er ner he{lecetKee&Ûeer }#eCes meebefiele}er. lÙeele keâener keâceer-DeefOekeâ yees}}es Demesve lej ßeeslÙeebveer #ecee keâjeJeer. ~~39~~

hejcecetKee&ceepeer cetKe& ~ pees mebmeejeR ceeveer megKe ~ Ùee mebmeejog:Kee SsmeW og:Ke ~ DeeCeerkeâ veeneR ~~40~~ pees Ùee mebmeejeceOÙes megKe MeesOeCÙeeÛee ØeÙelve keâjlees lees cetKe&efMejesceCeer mecepeeJee. keâejCe Ùee mebmeejemeejKes og:KeoeÙekeâ ogmejs keâener veener. ~~40~~

leWefÛe heg{W efve¤heCe ~ pevceog:KeeÛeW }#eCe ~ ieYe&Jeeme ne oe®Ce ~ heg{W efvejesefhe}e ~~41~~ Deelee heg{er} oMekeâele pevcee}e DeeuÙeeveblej peerJee}e nesCeeNÙee og:KeeÛes Je DelÙeble keä}sMekeâejkeâ ieYe&JeemeeÛes YeÙeevekeâ og:Ke meebefiele}s peeF&}. ~~41~~ Fefle ßeeroemeyeesOes ieg®efMe<ÙemebJeeos ‘he{lecetKe&veece’ meceeme oneJee. ieg®efMe<ÙemebJeeoelcekeâ ßeeroemeyeesOe Ùee «ebLeeleer} `he{lecetKe&}#eCe' veeJeeÛee oneJee meceeme meceehle. –oMekeâ ogmeje meceehle–

Q ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

91

(o. 2 me. 10)

oMekeâ eflemeje : mJeiegCehejer#ee meceeme heefn}e : pevceog:Keefve¤heCe ~~ ßeerjece meceLe& ~~ pevce og:KeeÛee Debkegâj ~ pevce MeeskeâeÛee meeiej ~ pevce YeÙeeÛee [eWiej ~ ÛeUsvee Ssmee ~~1~~ og:Ke YeesieCÙeeÛeer JesU ÙesTve "she}er keâer peerJe pevcee}e Ùeslees. pevce ne Meeskeâeves Yej}s}e mecegõ Je cegUerÛe ve n}Ceeje YeerleerÛee [eWiej Deens. ~~1~~

pevce keâcee&Ûeer DeešCeer ~ pevce heelekeâeÛeer KeeCeer ~ pevce keâeUeÛeer peeÛeCeer ~ efveÛe veJeer ~~2~~ pevceuÙeeveblej DeKeb[ keâce& keâ¤ve heehe-hegCÙeeÛes Yeesie mebheJeeJes }eieleele. pevceecegUsÛe peerJe Deveskeâ heehekeâcex keâjlees. keâeUeÛÙee Gojele veJes veJes ÚU }he}s}s Demeleele. ~~2~~

pevce kegâefJeÅesÛeW HeâU ~ pevce }esYeeÛeW keâceU ~ pevce YeüebleerÛeW he[U ~ %eevenerve ~~3~~ ceeieuÙee pevceer osnleeoelcÙeeÛeer kegâefJeÅee jentve iesuÙeeves Ûee}t pevce IesCÙeeÛeer heeUer Dee}er. }esYeeÛÙee efÛeKe}ele pevceeÛes keâceU Hegâ}les. De%eeve¤he YeüceeÛee he[oe %eeve°er}e melÙe heent osle veener. ~~3~~

pevce efpeJeemeer yebOeve ~ pevce ce=lÙeemeer keâejCe ~ pevce nWefÛe DekeâejCe ~ ieLeeieesJeer ~~4~~ pevcecejCeeÛÙee Ûe›eâele efHeâjle jenCes nsÛe peerJeoMee DemesheÙeËle yebOevekeâejkeâ Demeles. pevceecegUsÛe cejeJes }eieles. JeemleefJekeâ peerJe cetUÛee yeÇÿe¤he Demeleevee Yeüecekeâ DeefJeÅescegUs (DekeâejCe) lÙee}e pevcecejCeebÛÙee iegbleeiegbleerle he[eJes }eieles. (ieLeeieesJeer) ~~4~~

pevce megKeeÛee efJemej ~ pevce eEÛelesÛee Deeiej ~ pevce JeemeveeefJemleej ~ efJemleej}e ~~5~~ megKe¤he Deelcee peerJeelcee cnCetve pevcee}e Dee}e keâer lÙee}e mJele:ÛÙee megKe¤helJeeÛee efJemej he[lees. ceer Je ceePes ÙeebÛÙee efJeÛeejeves peerJe eEÛelesves «eeme}s}e jenlees. Jeemeveeyeerpe ve peUeuÙeeves pevcecejCe Je Jeemevee ÙeebÛes DeefveJeej Ûe›eâ efHeâjle jenles. ~~5~~

pevce peerJeeÛeer DeeJeomee ~ pevce keâuhevesÛee "mee ~ pevce }ebJesÛee JeUmee ~ cecelee¤he ~~6~~ peerJee}e pevceuÙeeveblej osnleeoelcÙe, peieledmelÙelJe, keâle=&lJe– Yeeskeäle=lJe F. DeJeomee Dee"Jele jenleele. Ùee keâuheveebcegUsÛe hegvne pevce efceUtve cecelJeeÛeer [ekeâerCe lÙee}e Peheešles. ~~6~~

pevce ceeÙesÛeW ceQoeJeW ~ pevce ›eâesOeeÛeW efJejeJeW ~ pevce cees#eeme Dee[JeW ~ efJeIve Deens ~~7~~ ceeÙesves Yeüce efvecee&Ce kesâuÙeeves ‘ceer’ pevcee}e DeeuÙeemeejKes Jeešles. pevceecegUs ›eâesOee}e meeceLÙe& efceUtve vejkeâeÛÙee oejele peeJes }eieles Je cees#ee}e efJeIve nesles (`ef$eefJeOeb vejkeâmÙesob Éejb'– ieerlee). ~~7~~

pevce efpeJeeÛes ceerheCe ~ pevce DenblesÛee iegCe ~ pevce nWefÛe efJemcejCe ~ F&ÕejeÛeW ~~8~~ pevcee}e DeeuÙeeyejesyej peerJe `ceer ceer' Demes cnCet }eielees. lÙee}eÛe DenbJe=òeer eEkeâJee Denbkeâej Demes cnCeleele. lÙeecegUs peerJeeÛee efveÙeecekeâ Deme}suÙee F&ÕejeÛeer Dee"JeCe jnele veener. lÙeeÛÙee efveÙeceevegmeej Jeeie}s heeefnpes ns Yeeve jnele veener. ~~8~~

pevce efJe
92

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

pevce neefÛe efJe
heeneleeb MejerjeÛeW cetU ~ Ùee SsmeW veeneR DecebieU ~ jpemJe}sÛee pees efJešeU ~ lÙeeceOÙeW pevce Ùeemeer ~~11~~ Mejerj keâes"tve pevcee}e Dee}s nŸeeÛee MeesOe Iesle}e lej ŒeerÛÙee ceeefmekeâheeUerÛÙee jkeäleeceOÙes lees neslees. ~~11~~

DelÙeble oes
jpemJe}sÛee pees efJešeU ~ lÙeeÛee DeeUesve pee}e ieeU ~ lÙee ieeUeÛeWÛe kesâJeU ~ Mejerj nW ~~13~~ ceeefmekeâ heeUerÛÙee cegoleerleer} JeneCeejs jkeäle efLepetve lÙeeÛes Mejerj yeveles. (ns meJe& JeCe&ve JewÅekeâMeeŒeeÛes °erves heneJeÙeeÛes vemetve hegvne hegvne pevcee}e ÙesCÙeeÛee efleškeâeje efvecee&Ce JneJee cnCetve kesâ}s Deens. heefnuÙee oMekeâeleer} vejosnmleJevener JeeÛekeâeves }#eele IÙeeJes. JewÅekeâ MeeŒeeÛeer meceLeeËÛÙee keâeUer Pee}s}er Je meeceevÙe ceeCemeeheÙe&vle (Layman) heesnesÛe}s}er Øeieleer efJeÛeejele IÙeeJeer }eies}. keâejCe nŸee oesvnerle yejerÛe leHeâeJele Demeles. JewÅekeâ MeeŒeeÛÙee °erves meceLeeËmeejKes meJe& meblener meeceevÙeÛe Demeleele. `meble meJe&%e Demeleele' ns efJeOeeve JÙeeJeneefjkeâ vemetve heejceee|Lekeâ Deens. `Skeâ yeÇÿe peeCe}s keâer meJe& peeCe}s}sÛe Demeles' nŸee °erves yeÇÿe%e meble meJe&%e Demeleele.) ~~13~~

Jeefj Jeefj efomes JewYeJeeÛeW ~ Deblejer heesle[W vekeâe&ÛeW ~ pewmeW PeebkeâCeW Ûece&kegbâ[eÛes ~ GIeef[leebÛe veÙes ~~14~~ Mejerj yeens¤ve heeefn}s lej Ieešoej, yeebOesmeto, ieesjs, keâceveerÙe F. JewYeJeeves veš}s}s efomeles. heCe Deele ce}eMeÙe, cet$eeMeÙe F. IeeCeÛe Demeles. Ûeece[s keâceeefJeCÙeeÛÙee kegbâ[eJejer} PeekeâCe keâe{}s keâer peMeer IeeCe Demeles leMeerÛe leer Demeles. ~~14~~

kegbâ[ Oegleeb Megæ nesleW ~ Ùeeme ØelÙeFË OegF&pesleW ~ lejer ogieËOeer osneleW ~ Megælee ve Ùes ~~15~~ ÛeebYeejeÛes kegbâ[ Skeâoe Oegle}s keâer Megæ nesles. heCe osneÛÙee Deeleer} IeeCe jespe keâe{}er lejer Yej}s}erÛe Demeles. IeeceemeejKeer ogieËOeer melele DemeuÙeeves Mejerj Megæ nesleÛe veener. ~~15~~

Demleerhebpej GYeefJe}e ~ meerjevee[eR iegb[eefU}e ~ cesoceebmeW mejmeeefJe}e ~ meeboesmeeboer Ye¤veer ~~16~~ ne[ebÛee eEhepeje GYee keâ¤ve lÙee}e efMeje Je vee[Ÿeebveer yeebOe}s. lÙeeJej mveeÙet Je ÛejyeerÛee peCet }she efo}e eEkeâJee Jes°Ce Ieele}s. yeejerkeâ meejerkeâ Heâšer JÙeJeefmLele Ye¤ve lÙee}e Deekeâej efo}e. ~~16~~

DeMegæ MeyoW Megæ veeneR ~ leWefn Yej}W Demes osneR ~ veevee JÙeeOeer og:KeW leWefn ~ DeYÙeeblejer JemeleeR ~~17~~ jkeälee}e `DeMegæ' ne ØeefleMeyo Deens. lesÛe meJe& Mejerjele Yej}s}s Demeles. nŸee MejerjeleÛe Deveskeâ efJeke=âleer Je og:Ke osCeejs jesiepeblet F. Demeleele. ~~17~~

vekeâe&ÛeW keâes"ej Yej}W ~ Deeble yeensjer ef}[erefyeef[}W ~ cet$eheesle[W pece}W ~ ogieËOeerÛeW ~~18~~ Mejerj ns peCet vejkeâeÛes keâes"ej (iees[eTve) Deens! les Deeleyeensj KejeyeÛe Demetve Deeleer} cet$eeMeÙeele ogieËOeer ÙesCeejs cet$e Demeles. ~~18~~

peble efkeâ[s DeeCeer Deeble[er ~ veevee ogieËOeerÛeer heesle[er ~ Deceghe }JeLeefJeleer keâele[er ~ keâebšeUJeeCeer ~~19~~ Deeleer} Deele[er ner peCet peble, efkeâ[s Je efJe‰sves Yej}s}er heesle[erÛe Demeleele. Deveskeâ DeJeÙeJe DeeheeheuÙee peeieer efmLej jenCÙeemee"er les efvejefvejeàÙee ØekeâejÛÙee Jes°Ceebveer yeebOe}s}s Demeleele. ~~19~~

meJeeËieeme efmej ØeceeCe ~ lesLeW yeUmeW Jeens IeÇeCe ~ G"s IeeCeer Hegâšleeb ßeJeCe ~ les ogieËOeer ves IeJes ~~20~~ ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

93

(o. 3 me. 1)

cemlekeâ ns MejerjeÛes Yet
[esUeb efveIeleer efÛehe[W ~ veekeâeR oešleeR ceskeâ[W ~ Øeele:keâeUeR IeeCeer he[s ~ cegKeeR ceUemeeefjKeer ~~21~~ [esàÙeebletve IeeCe yeensj Ùesles, veekeâele ceskeâ[s efÛekeâštve yemeleele Je mekeâeUer leeW[ Oegleevee IeeCe yeensj he[leW. ~~21~~

}eU Legbkeâe DeeCeer ceU ~ heerle M}s
cegKe SsmeW kegâ§eerU efomes ~ heesšeR efJe‰e Yej}er Demes ~ ØelÙe#eeme ØeceeCe vemes ~ Yetceb[Uer ~~23~~ Demes IeeCesj[s leeW[, efJe‰sves Yej}s}er Deele[er nŸeebÛee meJeeËvee ØelÙe#eÛe DevegYeJe Demelees. SKeeos GoenjCe osTve les meebieCÙeeÛeer iejpe veener. ~~23~~

heesšeR Ieeef}leeb efoJÙeeVe ~ keâebner efJe‰e keâebner Jeceve ~ YeeieerjLeerÛeW Iesleeb peerJeve ~ lÙeeÛeer nesÙes }IegMebkeâe ~~24~~ pesJeCeele Glke=â° DeVeheoeLe& Deme}s lejer lÙeeÛÙee keâener YeeieeÛeer efJe‰e nesles Je keâener Deepeej Demes} lej G}šer megæe nesles. heefJe$e iebiesÛes heeCeer hÙeeÙe}s lejer lÙeeÛes heg{s DeheefJe$e cet$eÛe leÙeej nesles. (efMeJeebyet efheCeeNÙeebÛeer #ecee ceeietve!) ~~24~~

SJeb ceU cet$e DeeCeer Jeceve ~ nWefÛe osneÛeW peerJeve ~ ÙesCeWefÛe osn Jee{s peeCe ~ ÙeoLeea mebMeÙe veeneR ~~25~~ SketâCe ceUcet$eefJemepe&ve Je G}šer nŸeebJejÛe osneÛes DeejesiÙe megjefUle Ûee}les Je osneÛeer Jee{ nesles nŸeele Mebkeâe veener. ~~25~~

heesšeR vemleeb ceU cet$e Jeeskeâ ~ cejesve peeleer mekeâU }eskeâ ~ pee}e jeJe DeLeJee jbkeâ ~ heesšeR efJe‰e Ûegkesâvee ~~26~~ ceU, cet$e Je G}šer nŸeebÛÙee efJemepe&veeÛeer JÙeJemLeeÛe vemeleer lej meJe& }eskeâ leeye[leesye ces}s Demeles. nŸee}e ßeerceble eEkeâJee iejerye nŸeebÛee DeheJeeo veener. ~~26~~

efvece&UheCeW keâe{tb peeleeb ~ lejer osn he[s} leòJeleeb ~ SJeb osneÛeer JesJemlee ~ Ssmeer Demes ~~27~~ osneleer} ner IeeCe keâe{tve mJeÛÚ keâjCÙeeÛee ØeÙelve ke⤠cnš}s lej osnÛe jenCeej veener. DeMeer Skebâoj Ùee osneÛeer JÙeJemLee Deens. ~~27~~

Ssmee ne Oe[ Demeleeb ~ ÙesLeeYetle heeneW peeleeb ~ ceie les ogo&Mee meebieleeb ~ Mebkeâe yeeOeer ~~28~~ Mejerj Oe[Oeekeâš Demeleevee lÙeeÛes ns mJe¤he JeeÛeuÙeeJej eEkeâJee mecepetve IesleuÙeeJej `les Demes keâmes Demes}' DeMeer Mebkeâe ÙesleÛe jneles. ~~28~~

SsefmeÙes keâejeie=ner Jemleer ~ veJeceeme yeng efJeheòeer ~ veJeefn ÉejW efvejesOeleer ~ JeeÙees keQâÛee lesLeW ~~29~~ DeMee Øekeâejs veT ceefnvesheÙe&vle ieYee&MeÙeeÛÙee leg®bieJeemeele veevee keâ° meesmeeJes }eieleele. cegKe- veeefmekeâeefo veT oejs yebo Demeleele. Õeeme IesCÙeemee"er nJeener vemeles. ~~29~~

Jeeskeâe vejkeâeÛes jme efPejheleer ~ les pe"jeiveermleJe leeheleer ~ lesCeW meJe&efn Gkeâ[leer ~ DeefmLeceebme ~~30~~ IeeCe Jeeme ÙesCeejer G}šer ceelesÛÙee pe"jeiveerves leehetve ieYee&Ûes ceebme Je DemLeerner leeheleele. ~~30~~

lJeÛesefJeCe ieYe& KeesUs ~ lebJe ceelesmeer nesleer [esneUs ~ keâšJeefle#eCeW meJeeËie heesUs ~ leÙee yeeUkeâeÛeW ~~31~~ osneJejer} lJeÛee hegjsMeer leÙeej ve Pee}suÙee DeJemLesle ieYee&Ûes Mejerj KeesUerle keâeW[}s}s Demeleevee ieYe&Jeleer}e [esneUs (o. 3 me. 1)

94

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

}eietve pes efleKeškeâ[t heoeLe& leer Keeles lÙeeves ieYee&ÛÙee MejerjeÛee oen neslees. ~~31~~

yeebOe}W Ûecee&ÛeW ceesšeUW ~ lesLeW efJe‰sÛeW hesšeUW ~ jmeGheeÙe JebkeâveeUW ~ nesle Demes ~~32~~ lJeÛesves yeebOe}suÙee iee"es[ŸeeceOÙes efJe‰e mee"}s}er Demetve ieYee&}e veeU nŸee Jeekeâ[Ÿee veUerves jme¤heeves hees
efJe‰e cet$e Jeebleer heerle ~ veekeâeR leeW[er efveIeleer peble ~ lesCes efveyeg&pe}W efÛeòe ~ DeeefleMeÙeWmeer ~~33~~ efJe‰e, cet$e, G}šer efheòeeyejesyejÛe veekeâeleeW[eletve peble efveIetve ieYe& DeefleMeÙe keâ°er neslees. ~~33~~

SsefmeÙes keâejeie=neR ØeeCeer ~ heef[}e DelÙeble oešCeeR ~ keâUJeUesve cnCes Ûe›eâheeCeer ~ mees[JeeR ÙesLetve Deeleeb ~~34~~ DeMee kewâosle he[}s}e peerJe iegoce¤ve $emle nesTve `ce}e Deelee nŸeeletve mees[Je' DeMeer osJeeÛeer keâUJeUtve ØeeLe&vee keâjlees. ~~34~~

osJee mees[efJemeer ÙesLetve ~ lejer ceer mJeefnle keâjerve ~ ieYe&Jeeme ne ÛegkeâJeerve ~ hegvneb ve Ùes ÙesLeW ~~35~~ `osJee, ce}e pej nŸeeletve mees[efJe}sme lej ceePÙee MeeÕele efnleekeâ[s }#e osTve pevcecejCeebÛÙee HesâNÙeeletve megštve hegvne ieYee&MeÙeele ÙesCeej veener' DeMeer Øeefle%ee keâjlees. ~~35~~

Ssmeer ogKeJeesve Øeefle%ee kesâ}er ~ lebJe pevceJesU heg{W Dee}er ~ ceelee Dee›ebâoeW }eie}er ~ ØemetlekeâeUer ~~36~~ cees"Ÿee Dee›eâesMeeves DeMeer Øeefle%ee kesâuÙeeveblej ÙeesiÙe JesUer ØemetleerÛeer JesU Dee}er. Jesoveebveer ceelee leUceUt }eie}er. ~~36~~

veekeâeR leeW[er yewme}W ceebme ~ cemlekeâÉejW meeb[er mJeeme ~ leWefn yegpe}W efveMes
cemlekeâÉej leW yegpe}W ~ leWCeW efÛeòe efveyeg&pe}W ~ ØeeCeer leUceUtb }eie}W ~ Ûentbkeâ[s ~~38~~ šeUt oeye}er ies}er Je lÙeeves ieYee&}e Deleer $eeme nesTve lees leUceUt }eielees. ~~38~~

mJeeme GmJeeme keâeW[}e ~ lesCeW ØeeCeer peepeeJe}e ~ ceeie& efomesveemee pee}e ~ keâemeeJeerme ~~39~~ Õeeme, GÛÚJeeme keâeW[tve ieYe& iegoce¤ve heg{er} Jeeš ve meehe[uÙeeves keâemeeJeerme neslees. ~~39~~

efÛeòe yeng efveyeg&pe}W ~ lesCeW Dee[Yejer Yej}W ~ }eskeâ cnCeleer Dee[JeW Dee}W ~ Keeb[tve keâe{e ~~40~~ efÛeòe ieeWOeUtve iesuÙeeves lÙeeÛee ceeie& Ûegkeâlees lesJne megF&Ceer Demes cnCeleele keâer cet} Dee[Jes Dee}s Deens. lÙee}e keâehetve keâe{e. ~~40~~

ceie les Keeb[tve keâeef{leer ~ nmleheeo Úsotve Iesleer ~ neleeb heef[}W leWefÛe keâeefheleer ~ cegKe veeefmekeâ Goj ~~41~~ ceie les keâeheCÙeeme meg®Jeele keâjleele. nele, heeÙe, heesš, veekeâ F. pes meceesj efomes} les keâeheleele. (meceLeeËÛee keâeU }#eele IÙeeJee). ~~41~~

Ssmes šJekesâ leesef[}s ~ yeeUkeWâ ØeeCe meesef[}s ~ ceelesveWefn meebef[}W ~ keâefUJej ~~42~~ DeMeer keâeheekeâeheer kesâuÙeeJej ieYee&Ûes ØeeCe peeleele Je lÙee meJe& Øekeâejele DeeF&}ener cejCe Ùesles. ~~42~~

ce=lÙe heeJe}e DeeheCe ~ ceelesÛee Iesle}e ØeeCe ~ og:Ke Yeesefie}s oe®Ce ~ ieYe&JeemeeR ~~43~~ mJele: ces}e, DeeF&}e ceej}s. Demes ieYee&MeÙeele YeÙeevekeâ og:Ke Demeles. ~~43~~

leLeeheer megke=âleWkeâ®veer ~ ceeie& meebhe[}e Ùeesveer ~ leNneR Dee[keâ}e peeGveer ~ kebâ" mkebâoer ceeieglee ~~44~~ ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

95

(o. 3 me. 1)

hejbleg SKeeoe ieYe& hetJe&hegCÙeeF& DemeuÙeeves yejeÛemee yeensj he[lees hejbleg kebâ" eEkeâJee KeebÅeeheeMeer De[ketâve jenlees. ~~44~~

leÙes mebkeâesefÛele hebLeeR ~ yeUWefÛe Jees{tve keâeef{leer ~ lesCeW iegCeW ØeeCe peeleer ~ yeeUkeâeÛes ~~45~~ lesJne lÙee De®bo ceeiee&letve lÙee}e peesjeves Dees{tve yeensj keâe{leevee ieYee&Ûes ØeeCe peeleele. ~~45~~

yeeUkeâeÛeW peeleeb ØeeCe ~ Debleer nesÙes efJemcejCe ~ lesCeW hetJeea} mcejCe ~ efJemejesve ies}e ~~46~~ ØeeCe iesuÙeeJej hetJeea kesâ}s}er Øeefle%ee (DeesJeer 35) efJemejles. ~~46~~

ieYeea cnCeW meesnb meesnb ~ yeensjer he[leeb cnCes keâesnb ~ Ssmee keâ°er pee}e yeng ~ ieYe&JeemeeR ~~47~~ ieYee&MeÙeele `ceer yeÇÿe Deens' Demes cnCelees, heCe pevcee}e DeeuÙeeJej `ceer keâesCe?' DeMee Yeüceele meehe[lees. (heneieYeexheefve
og:Kee Jejhe[e neslee pee}e ~ Leesje keâ°eR yeensjer Dee}e ~ meJeWÛe keâ° efJemej}e ~ ieYe&JeemeeÛes ~~48~~ keâesCeer SKeeoe ieYe& ieYee&MeÙeeleer} og:Keeletve megštve cees"Ÿee keâ°eves, Øemetleerceeiee&letve efpeJeble yeensj he[leeÛe les meJe& keâ° efJemejlees. ~~48~~

megbvÙeekeâej pee}er Je=òeer ~ keâebneR Dee"Jesvee efÛeòeeR ~ De%eeveW heef[}er Yeüebleer ~ lesCeW megKeefÛe ceeefve}W ~~49~~ Je=òeer}e keâener mecepesveemes nesles. mcejCe ve° nesles. De%eeveecegUs Yeüce efvecee&Ce nesTve leerÛe DeJemLee megKeeÛeer Jeešt }eieles. ~~49~~

osn efJekeâej heeJe}W ~ megKeog:Kes PeUbye}W ~ Demees SsmeW iegb[eU}W ~ ceeÙeepeeUeR ~~50~~ osn efJekeâejebÛÙee le[eKÙeele meehe[lees. megKeog:Kes nesle jenleele. Demee lees ceeÙesÛÙee peeàÙeele DeefOekeâeefOekeâ iegjHeâšle peelees. ~~50~~

SsmeW og:Ke ieYe&JeemeeR ~ nesleW ØeeCeercee$eebmeeR ~ cnCeesefveÙeeb YeieJebleemeer ~ MejCe peeJeW ~~51~~ pevcecejCeeleer} ner og:Kes }#eele IesTve ceeCemeeves YeieJevlee}e MejCe peeJes. ~~51~~

pees YeieJebleeÛee Yekeäle ~ lees pevceeheemetve cegkeäle ~ %eeveyeUW efJejkeäle ~ meJe&keâeU ~~52~~ pees YeieJevleeÛee Yekeäle Demelees lees pevcecejCeeletve megšlees. keâejCe lees lÙeeÛÙee ke=âhesves Deelce%eevehetJe&keâ JewjeiÙemebheVe neslees. ~~52~~

SsMee ieYe&JeemeeR efJeheòeer ~ efvejesefheuÙee ÙesLeeceleer ~ meeJeOe nesTve ßeesleeR ~ heg{W DeJeOeeve ÅeeJeW ~~53~~ ieYe&Jeemeeleer} ner og:Kes ce}e meebielee Dee}er leMeer meebefiele}er. nŸeeheg{er} efJe
(o. 3 me. 1)

96

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

oMekeâ eflemeje : mJeiegCehejer#ee meceeme ogmeje : mJeiegCehejer#ee (De) ~~ ßeerjece meceLe& ~~ mebmeej neefÛe og:KecetU ~ }eieleer og:KeeÛes FbieU ~ ceeieeb yeesef}}er leUceU ~ ieYe&JeemeeÛeer ~~1~~ Mejerj Je Â<Ùepeieled¤heer ne meJe& mebmeej og:KeeÛes keâejCe Demetve lÙee og:Ke¤heer efveKeeNÙeebÛes Ûeškesâ yemeleele. ceeieer} meceemeele ieYee&MeÙeele jneCÙeeÛes og:Ke meebefiele}s. ~~1~~

ieYe&JeemeeR og:Ke pee}W ~ leW yeeUkeâ efJemej}W ~ heg{W Jee{eW }eie}W ~ efoJemeWefoJeme ~~2~~ pevcee}e DeeuÙeeJej yeeU ieYee&MeÙeeleer} og:Kes efJeme¤ve efoJemeevegefoJeme Jee{t }eieles. ~~2~~

yeeUheCeeR lJeÛee keâeWJeUer ~ og:Ke nesleebefÛe leUceUer ~ JeeÛee veeneR leÙes keâeUeR ~ megKeog:Ke meebieeJeÙee ~~3~~ DeYe&keâeJemLesle Mejerj DeefleMeÙe veepetkeâ Demeles. Lees[e $eeme Pee}e lejer og:Ke Heâej nesles. heCe meebielee Ùesle vemeuÙeeves leUceU cee$e nesle jenles. ~~3~~

osneme keâebner og:Ke pee}W ~ DeLeJee #egOesveW heer[}W ~ lejer leW hejce Dee›ebâo}W ~ hejer Deblej vesCeJes ~~4~~ osne}e $eeme nesTve eEkeâJee Heâej Yetkeâ }eietve les j[tve Deekeâeble keâjerle Deme}s lejer les keâe j[les ns keâesCee}eÛe keâUle veener. ~~4~~

ceelee kegâjJeeUer Jejer ~ hejer pes heer[e pee}er Deblejer ~ les ceeÙesmeer ve keâUs DeYÙeeblejeR ~ og:Ke nesÙes yeeUkeâemeeR ~~5~~ DeeF& JeelmeuÙeeves kegâjJeeUles Kejer, heCe lÙee Ùeelevee otj nesle veenerle. keâejCe efle}e lÙeeÛes ceve peeCelee Ùesle veener. ~~5~~

ceeiegleW ceeiegleW Hegbâpes j[s ~ ceelee yegPeeJeer IesTve keâ[s ~ JesLee vesCeleer yeeheg[W ~ leUceUer peerJeeR ~~6~~ les hegvne hegvne ngbokesâ osTve j[t }eieuÙeeJej DeeF& lÙee}e keâ[sJej IesTve mecepetle Iee}les. heCe lÙeeÛes og:Ke, DeeF&}e ve mecepeuÙeeves lÙeeÛeer leUceU leMeerÛe jenles. ~~6~~

veevee JÙeeOeerÛes GceeUs ~ lesCeW og:KeW DeeboesUs ~ j[s he[s keâeb heesUs ~ DeefivemebieW ~~7~~ lÙee}e Deveskeâ jesie nesleele eEkeâJee efoJÙee}e nele-heeÙe }eietve Ûeškesâ yemeleele Je les og:Keeves Dee›eâesMe keâ¤ve le[Heâ[les. ~~7~~

Mejerj jef#eleeb veÙes ~ Ie[leer veevee DeheeÙes ~ Kees[er DeOeeblejer nesÙes ~ DeeJesJenerve yeeUkeâ ~~8~~ lÙee}e mJele:}e meebYeeUlee ve DeeuÙeeves Deveskeâ Øekeâejs $eeme neslees. lÙee}e keâenerÛe ve keâUlee SKeeoe DeheIeele nesTve (Kees[er) DeJeÙeJe efvekeâeceer nesCÙeeÛee Øemebie Ùeslees. ~~8~~

DeLeJee DeheeÙe Ûegkeâ}s ~ hetJe& hegCÙe heg{W "ekeâ}W ~ ceelesme JeesUKeeW }eie}W ~ efoJemeWefoJeme ~~9~~ nŸee meieàÙeeletve hetJe&hegCÙeeF&ves les JeeÛeles Je nUtnUt DeeF&}e DeesUKet }eieles. ~~9~~

#eCeYejer ceelesme ve osKes ~ lejer Dee›ebâos ®ove keâjer og:KeW ~ les meceFË ceelesmeeefjKeW ~ DeeCeerkeâ keâebneRÛe veeneR ~~10~~ ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

97

(o. 3 me. 2)

#eCeYej pejer DeeF& vepejsDee[ Pee}er lejer les j[tve Deekeâeble ceeb[les. lÙee JesUer ceelee nsÛe lÙeeÛes meJe&mJe Demeles. ~~10~~

Deeme keâ¤ve Jeeme heens ~ ceelesefJeCe keâoe ve jens ~ efJeÙeesie heUcee$e ve meens ~ mcejCe peeef}Ùeeb veblejW ~~11~~ les DeeF& efomeCÙeeÛeer melele Jeeš heneles. DeeF&JeeÛetve les #eCeYejner otj jent Mekeâle veener. DeeF&Ûes mcejCe Pee}s keâer leer ve efometve cegUerÛe Ûee}le veener. ~~11~~

pejer yeÇÿeeefokeâ osJe Dee}s ~ DeLeJee }#ceerveW DeJe}esekf eâ}W ~ lejer veJeÛes yegPeeefJe}W ~ Deehe}s ceelesJeebÛetveer ~~12~~ ØelÙe#e yeÇÿeosJeeoer osJe meceesj Dee}s eEkeâJee }#ceerves oMe&ve efo}s lejer DeeF&efMeJeeÙe lÙeeÛes keâesCeerner meceeOeeve ke⤠Mekeâle veener. ~~12~~

kegâ¤he DeLeJee kegâ}#eCe ~ mekeâUebntefve keâjbšsheCe ~ lejer veeneR leermeceeve ~ Yetceb[UeR keâesCeer ~~13~~ DeeF& kegâ¤he, kegâ}#eCeer Je meJeeËle keâjbšer Deme}er lejer efleÛÙeeefMeJeeÙe lÙeeÛÙee °erves nŸee peieele keâesCee}eÛe eEkeâcele vemeles. ~~13~~

SsmeW leW kesâefJe}JeeCeW ~ ceelesefJeCe efomes GCeW ~ jeieW hejleW kesâ}W efleveW ~ lejer Dee›ebâoesefve efce"er Iee}er ~~14~~ Demes les efyeÛeejs DeeF&JeeÛetve hetCe& efvejeOeej Demeles. DeeF&ves jeieeves lÙee}e otj kesâ}s lejer les efle}eÛe efce"er ceejles. ~~14~~

megKe heeJes ceelespeJeUer ~ ogjer keâefjleebefÛe leUceUer ~ Deefle Øeerefle leÙeskeâeUeR ~ ceelesJejer }eie}er ~~15~~ meJe& megKe Skeâe DeeF&le meeceeJe}s}s Demeles. leer peje otj Pee}er lejer lÙeeÛeer leUceU meg¤ nesles. lÙeeÛes meJe& Øesce lÙee DeeF&mee"erÛe Demeles. ~~15~~

lebJe les ceelesme cejCe Dee}W ~ ØeeCeer heesjšW pee}W ~ og:KeW PegCeeA }eie}W ~ DeeF& DeeF& cnCeesveer ~~16~~ DeMee efmLeleerle DeeF& DeÛeevekeâ cejCe heeJeles. cet} heesjkesâ nesTve DeeF&ÛÙee efJeÙeesieeÛÙee og:Keeves PegjCeer}e }eieles. ~~16~~

DeeF& heeneleeb efomesvee ~ oerve¤he heens pevee ~ Deeme }eieef}mes cevee ~ DeeF& ÙesF&} cnCeesveer ~~17~~ DeeF& efomes} cnCetve meJe&$e heentvener leer efome}er veener keâer les Deieoer oerve PeeuÙeeÛes meJeeËveeÛe peeCeJeles. DeeF& ÙesF&} DeMeer DeeMee yeeUietveÛe les peieles. ~~17~~

ceelee cnCeewve cegKe heens ~ lebJe les Deeheg}er ceelee veJns ~ ceie eEnJeeme}W jens ~ owvÙeJeeCeW ~~18~~ DeeF& yeIeCÙeeÛÙee veeoele SKeeÅee Œeerkeâ[s heeefn}s keâer ner Deehe}er DeeF& veener ns keâUleeÛe les efnjcegme}s nesles. ~~18~~

ceeleeefJeÙeesieW keâ°}W ~ lesCeW ceevemeeR og:Ke pee}W ~ osnefn #eerCelJe heeJe}W ~ DeeefleMeÙeWmeeR ~~19~~ ceelesÛÙee efJeÙeesieecegUs osne}e keâ° lej nesleeleÛe (hegjsMeer keâeUpeer Iesle}er peele veener.) heCe lÙeentve cevee}e Ùeelevee DeefOekeâ nesleele. Mejerj Peg¤ve Deleer #eerCe nesles. ~~19~~

DeLeJee ceeleeefn JeebÛe}er ~ ceeÙe}Wkegâje Yesšer pee}er ~ yeeUoMee les jeefn}er ~ efoJemeWefoJeme ~~20~~ pesJne DeeF& peieles lesJne DeeF& Je cet} nŸeebÛee menJeeme efšketâve jenlees Je ceg}eÛeer yeeuÙeeJemLee me¤ve heewieb[oMee Ùesles. ~~20~~

yeeUheCe pee}W GCeW ~ efoJemeWefoJeme nesÙes MeeneCeW ~ ceie les ceeÙesÛeW DelÙeble hes®CeW ~ nesleW leW jeefn}W ~~21~~ yee}oMee me¤ve efoJemeevegefoJeme lÙeeÛeer yegæer Jee{t }eieuÙeeJej DeeF&Jej mebhetCe& DeJe}byetve jneCes keâceer nesT }eie}s. ~~21~~

heg{W }es }eie}e KesUeÛee ~ keâUhe cesUefJe}e heesjebÛee ~ DeeuÙeeiesuÙee [eJeeÛee ~ Deevebo Meeskeâ Jeens ~~22~~ heg{s KesUebÛee veeo }eietve meceJeÙemkeâ ceg}ebÛee ieš leÙeej Pee}e. KesUele [eJe eEpekeâ}e lej Deevebo Je nej}e lej og:Ke nesT }eie}s. ~~22~~ (o. 3 me. 2)

98

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

ceeÙeyeeheW efmekeâefJeleer heesšW ~ leÙeeÛeW hejce og:Ke Jeešs ~ Ûeš }eie}er ve megšs ~ mebieleer }WkegâjebÛeer ~~23~~ DeeF&-Je[er} heesšefleef[kesâves lÙee}e efMe#eCe osleele, lÙeeÛee lÙee}e Heâej $eeme Jeešt }eie}e. KesU Je meJebie[er nŸeebÛee veeo megšle veener. ~~23~~

}WkegâjebceOÙes KesUleeb ~ vee"Jes ceelee DeeefCe efhelee ~ lebJe lesLeWefn DeJeefÛelee ~ og:Ke heeJe}e ~~24~~ ceg}ebyejesyej KesUleevee DeeF&Jeef[}ebÛeer Dee"JeCener nesle veener. heCe lÙee KesUeleÛe DeÛeevekeâ DeheIeele neslees. ~~24~~

heef[les oeble Hegâš}e [esUe ~ cees[}s heeÙe pee}e KegUe ~ ies}e ceepe DeJekeâUe ~ "eketâve Dee}er ~~25~~ oele he[leele, [esUe Hegâšlees, heeÙe cees[lees. MekeäleerÛee ceo Deesme¤ve owvÙe ÙesTve Jes[ŸeemeejKeer efmLeleer nesles. ~~25~~

efveIeeuÙee osJeer DeeCeer ieesJej ~ G"}W keâheeU }eie}e pJej ~ heesšmegUeR efvejblej ~ JeeÙeieesUe ~~26~~ osJeer Je ieesJej Ùesleele. [eskesâogKeer, Leb[erleehe, heesšogKeer, Jeeš mejkeâCes (Cramps) F. Deepeej nesleele. ~~26~~

}eie}eR YetleW pee}er Pe[heCeer ~ peUerÛÙee cesmekeâes ceeÙesjeCeer ~ cegbpÙee PeeseEšie keâjCeer ~ cnwmeesyeeÛeer ~~27~~ Yetle Oejles, heeCÙeeleer} cesmekeâes ceeÙejeCeer heÚe[les, cegbpee eEkeâJee PeeseEšie keâyepee Ieslees. cnmeesyeeÛee ceebef$ekeâ keâjCeer keâjlees. ~~27~~

JesleeU KebkeâeU }eie}e ~ yeÇÿeefieNnes mebÛej}e ~ vesCeeW Ûes[e Jees}ebef[}e ~ keâebner keâUsvee ~~28~~ JesleeU, KebkeâeU yeeOelees, yeÇÿemecebOeeÛee Mejerjele mebÛeej neslees, ceblej}s}s eE}yet Je šebÛeCÙee Dees}eb[uÙeeves $eeme neslees. ~~28~~

Ùeskeâ cnCeleer yeerjsosJe ~ Ùeskeâ cnCeleer Keb[sjeJe ~ Ùeskeâ cnCeleer mekeâU JeeJe ~ ne yeÇeÿeCemecebOe ~~29~~ ne meJe& $eeme efyejosJe eEkeâJee Keb[sjeJeeÛee Deens Demes keâesCeer cnCeleele. yeÇeÿeCeeÛÙee YegleeKesjerpe ns Ie[Ceej veener Demes keâesCeer "emetve meebieleele. ~~29~~

Ùeskeâ cnCeleer keâesCeW kesâ}W ~ Deebieer owJele Ieele}W ~ Ùeskeâ cnCeleer Ûegkeâ}W ~ mešJeeF&ÛeW ~~30~~ ceb$eeÛee Jeehej keâ¤ve keâesCeer Debieele SKeeoer osJelee mees[}er Demes keâesCeer cnCeleele lej keâesCeer mešJeeF&Ûes osCes jeefn}s Deens Demesner cnCeleele. ~~30~~

Ùeskeâ cnCeleer keâce&Yeesie ~ DeebieeR pe[}s veevee jesie ~ JewÅe hebÛee#ejer Ûeebie ~ yees}eTve DeeefCe}s ~~31~~ pevceespevceer kesâ}suÙee keâceeËcegUs ns Deveskeâ DeepeejebÛes Yeesie YeesieeJes }eieleele Demes leòJe%eeve keâesCeer meebielees. ogmejs keâesCeer veeJeepe}suÙee JewÅee}e eEkeâJee ceebef$ekeâe}e yees}eJetve DeeCeleele. ~~31~~

Ùeskeâ cnCeleer ne JeebÛesvee ~ Ùeskeâ cnCeleer ne cejsvee ~ Yeesie Yeesefielees Ùeelevee ~ heeheemleJe ~~32~~ keâesCeer cnCeleele ne peieCes MekeäÙe veener. ogmejs cnCeleele ne vekeäkeâerÛe cejle veener! heeheebÛÙee ÙeelevesÛes Yeesie keâesCe YeesieCeej? ~~32~~

ieYe&og:Ke efJemej}e ~ lees ef$eefJeOeleeheW heesU}e ~ ØeeCeer yengle keâ°er pee}e ~ mebmeejog:KeW ~~33~~ ieYe&JeemeeÛes og:Ke efJeme¤ve DeeOÙeeeflcekeâeoer leeheebÛes og:Ke JeešŸee}e Ùesles. mebmeejeleer} ÙeeleveebÛes Heâej keâ° nesleele. ~~33~~

FlegkeWâefn Ûegkeâesve JeebÛe}e ~ lejer ceejcee¤b MeneCee kesâ}e ~ }esefkeâkeâeR vesškeâe pee}e ~ veebJe jeKes Ssmee ~~34~~ FlekeäÙee meieàÙeeletve keâesCeer JeeÛe}e lej lÙee}e Ú[erÛÙee ceejeves efMe#eCe osleele. }ewefkeâkeâ Â<šŸee `kegâUeÛes veeJe jeKeCeeje JÙeJeefmLele heg®
heg{W ceeÙesyeeheeR }esYeemleJe ~ mebYeüceW ceebef[}e efJeJneJe ~ oeTefveÙeeb mekeâU JewYeJe ~ veesJejer heeefn}er ~~35~~ heg{s DeeF&-Je[er} JebMeefJemleejeÛÙee nJÙeemeeves lÙeeÛÙee }iveeÛee Ieeš Iee}leele. DeeheuÙee meJe& JewYeJeeÛes ØeoMe&ve ceeb[tve ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

99

(o. 3 me. 2)

ceg}ieer hemeble keâ¤ve }ivemeesnUe heej hee[leele. ~~35~~

JeNne[eRJewYeJe oeš}W ~ osKeesve hejcemegKe Jeeš}W ~ ceve nW jbieesve ies}W ~ meemegjJee[erkeâ[s ~~36~~ veš}sLeš}s}s JeNne[er heentve lÙee le®Cee}e Heâej yejs Jeešles Je meemegjJee[erÛee Dees{e Jeešt }eielees. ~~36~~

ceeÙeyeeheeR Ye}lewmeW DemeeJeW ~ hejer meemegjJee[erme vesškeWâ peeJeW ~ õJÙe vemes} lejer IÙeeJeW ~ ®Ce keâUeblejs ~~37~~ DeeF&Je[er} keâmesner jeefn}s lejer Ûee}leer}, heCe meemegjJee[er}e efoceeKeeves peeJes Je hewmes vemeleer} lej keâpe& keâe{eJes. ~~37~~

DeebleYee&Je les meemegjJee[eR ~ ceeÙesyeeheW jeefn}eR yeeheg[eR ~ nesleeleer meJe&mJeW kegâ[kegâ[eR ~ eflelegkeWâÛe keâeÙe& lÙeebÛeW ~~38~~ ceveele meemegjJee[er Iej keâjles. DeeF&Jeef[}ebkeâ[s mebhetCe& og}&#e nesTve lÙeebÛes ne} nesleele. keâejCe lÙeebÛes keâece mebhe}s}s Demeles. ~~38~~

veesJejer Deeef}Ùeeb Ieje ~ Deleer nJÙeeme Jeešs Jeje ~ cnCes cepemeeefjKee ogmeje ~ keâesCeerÛe veeneR ~~39~~ veJejer ceg}ieer Iejele DeeuÙeeJej veJeje Gòesefpele nesTve `Deelee ceePÙeemeejKee peieele keâesCeer veener' Demes mecepet }eielees. ~~39~~

ceeÙeyeehe yebOeg yeefnCeer ~ veesJejer ve efomeleeb Jeešs keâeCeer ~ DelÙeble }esOe}e heeefheCeeR ~ DeefJeÅesveW Yeg}efJe}e ~~40~~ helveer efome}er veener, lej DeeF&, Je[er}, YeeT, yenerCe ner meJe& legÛÚ Jeešt }eieleele. heeheceÙe DeefJeÅee lÙee}e Yet} Iee}tve DelÙeble Deemekeäle keâjles. ~~40~~

mebYeesie vemleeb Flegkeâe Øescee ~ ÙeesiÙe peeef}Ùee G}bIeer meercee ~ Øeerleer Jee{efJeleer keâecee ~ keâefjlee ØeeCeer iegble}e ~~41~~ yeeÙekeâes JeÙeele Dee}s}er vemeuÙeeves mebYeesie ve nesleeÛe efleÛÙeeJej SJe{e peerJe! leer JeÙeele DeeuÙeeJej leeUleb$eÛe jnele veener. keâecehetleeamee"er Deemekeäleer Jee{tve lees efleÛÙee eEÛeleveele jenlees. ~~41~~

pejer ve osKes #eCe Ùeskeâ [esUeb ~ lejer peerJe nesÙe GleeefJeUe ~ Øeerleerhee$e Debleke&âUe ~ IesTve ies}er ~~42~~ #eCeYej leer vepejsDee[ Pee}er lejer peerJe GleeJeUe neslees. lÙee Øescecetleeaves lÙeeÛes ceve peCet Ûees¤ve ves}s}s Demeles. ~~42~~

keâesJeUs keâesJeUs Meyo cebpegU ~ ceÙee&oe }pÙee cegKekeâceU ~ Jekeä$e}eskeâveW kesâJeU ~«eecepÙeeÛes ceQoeJeW ~~43~~ lee®CÙeeleer} keâesJeUs Je iees[ Meyo, }eskeâceÙee&oscegUs }epesves }e} PeeuÙeeves keâceUemeejKee efomeCeeje Ûesnje, SJe{ŸeevesÛe mebYeesieeÛes ceveesjLe meg¤ nesleele. ~~43~~

keâUJeUe Ùesleeb meebJejsvee ~ Mejerj efJekeâU DeeJejsvee ~ Deves$e JesJemeeF& ›eâcesvee ~ ngjngj Jeešs ~~44~~ efleÛÙee YesšerÛeer FÛÚe DeveeJej nesles, mebYeesieeÛÙeemeeb"eR PegjCeejs Mejerj meeJejsvee, Peeshe G[tve JÙeJemeeÙeelener }#e }eiesvee. DeKeb[ DemJemLe Jeešles. ~~44~~

JesJemeeÙe keâefjleeb yeensjer ~ ceve }eie}Wmes IejeR ~ #eCee#eCeeb DeYÙeeblejer ~ mcejCe nesÙes keâeefceveerÛeW ~~45~~ GÅeesieemee"er Iejeyeensj he[uÙeeJej efÛeòe IejeÛeerÛe Dees{ Iesles. #eCee#eCee}e ceveele helveerÛeer Dee"JeCe Ùesle jenles. ~~45~~

legcneR ceeefPeÙee efpeJeebleer} peerJe ~ cnCeewefve DelÙeble }eIeJe ~ oeTefveÙeeb efÛeòe meJe& ~ efnjesve Iesle}W ~~46~~ `legcner ceePÙee peerJeeÛes peerJeve Deenele' Demes efleves cnš}s keâer lÙee mebYee
ceQo meesFjerkeâ keâeef{leer ~ Heâebmes Iee}tve ØeeCe Iesleer ~ lewmeW DeeÙeg<Ùe iesef}Ùeeb DebleeR ~ ØeeCeerÙeebme nesÙes ~~47~~ (o. 3 me. 2)

100

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

}yee[ Ûeesj keâener veelesmebyebOe meebietve peJeUerkeâ meeOetve keâheševes ØeeCener Iesleele. DeeÙeg<Ùe mebhele Dee}suÙee ceeCemeeÛes lemesÛe nesles. (helveer }ef[JeeUheCeeves MeeÕele efnle meeOet osle veener.) ~~47~~

Øeerefle keâeefceveermeeR }eie}er ~ pejer leÙesmeer keâesCeer jeiespe}eR ~ lejer hejce ef#eleer Jeeš}er ~ ceevemeeR ieghle®heW ~~48~~ helveerJej SJe{s Øesce pe[les keâer efle}e keâesCeer Lees[s pejer šeketâve yees}}s lejer lÙee}e menve ve nesTve ceveele OegmeHegâmelees. ~~48~~

leÙes YeeÙexÛesefve kewâJeejW ~ ceeÙesyeeheemeeR veerÛe GòejW ~ yees}esefveÙeeb eflejmkeâejW ~ JesieUe efveIes ~~49~~ helveerÛeer yeepet IesTve DeeF&Jeef[}ebvee efMeJeerieeU keâ¤ve eflejmkeâejeves JesieUer Ûet} ceeb[lees. ~~49~~

ŒeerkeâejCeW }epe meebe[f }er ~ ŒeerkeâejCeW meKeeR meese[f }eR ~ ŒeerkeâejCeW efJeIeef[}eR ~ mekeâUefn efpeJe}ieW ~~50~~ ŒeerkeâejCeW osn efJeefkeâ}e ~ ŒeerkeâejCeW mesJekeâ pee}e ~ ŒeerkeâejCeW meeb[Je}e ~ efJeJeskeâemeer ~~51~~ ŒeerkeâejCeW }es}bielee ~ ŒeerkeâejCeW Deefleveceülee ~ ŒeerkeâejCeW hejeOesvelee ~ Debefiekeâeefj}er ~~52~~ ŒeerkeâejCeW }esYeer pee}e ~ ŒeerkeâejCeW Oece& meebef[}e ~ ŒeerkeâejCeW Deblej}e ~ leerLe&Ùee$ee mJeOece& ~~53~~ ŒeerkeâejCeW meJe&Lee keâebner ~ MegYeeMegYe efJeÛeeefj}W veeneR ~ leveg ceveg Oeveg meJe&efn ~ DevevÙeYeeJeW Dee|he}W ~~54~~ ŒeerkeâejCeW hejceeLe& yeg[efJe}e ~ ØeeCeer mJeefnleeme vee[}e ~ F&ÕejeR keâevekeâeW[e pee}e ~ ŒeerkeâejCeW keâeceyegæer ~~55~~ ŒeerkeâejCeW meesef[}er Yekeäleer ~ ŒeerkeâejCeW meesef[}er efJejkeäleer ~ ŒeerkeâejCeW meeÙeespÙecegkeäleer ~ lesefn legÚŸe ceeefve}er ~~56~~ Ùeskesâ efŒeÙesÛesefve iegCeW ~ yeÇÿeeb[ ceeefve}W "WieCeW ~ efpeJe}ieW leer efhemegCeW ~ SsmeW Jeeš}eR ~~57~~ ŒeerÛÙee veeoer }eietve }epe mees[tve veele}ie Je efce$eebÛeener lÙeeie keâjlees. mJele:Ûes Mejerj jeyeJetve oeme nesTve efJeJeskeâ mees[lees. Deemekeäleerves oerve nesTve hejeOeerve yevelees. hewMeeÛee }esYe Oe¤ve Oece&ke=âlÙes leerLe&Ùee$ee mees[tve oslees. MegYeDeMegYeeÛee efJeÛeej ve keâjlee Mejerj, ceve Je mebheòeer efle}e efve‰ehetJe&keâ Dehe&Ce keâjlees. keâeceyegæercegUW F&Õejer Dee%ee ve heeUlee mJele:ÛÙee efnleeÛee hejceeLe& mees[tve oslees. Yekeäleer, efJejkeäleer Je cegkeäleer keâmehešemeceeve ceevelees. Œeerheg{s meJe& peie šekeâeT Jeeštve Deehe}erÛe hejkeâer nesleele. ~~50-57~~

Ssmeer DeblejØeerefle pe[}er ~ meJe&mJeeÛeer meeb[er kesâ}er ~ lebJe les cejesve ies}er ~ Dekeâmceele YeeÙee& ~~58~~ efpeÛÙeeJej SJe{s Øesce kesâ}s Je meJe&mJeeÛeer kegâjeW[er kesâ}er leer helveer Skeâ efoJeme DeÛeevekeâ cejCe heeJe}er. ~~58~~

lesCeW ceveeR Meeskeâ Jee{}e ~ cnCes Leesj Ieele pee}e ~ Deeleeb keQâÛee yeg[e}e ~ mebmeej ceePee ~~59~~ lÙeecegUs lees Meeskeâeves meblehle nesTve `ceePee cees"e Ieele nesTve mebmeej yeg[e}e' Demes cnCet }eie}e. ~~59~~

efpeJe}ieebÛee meesef[}e mebie ~ DeJeefÛelee pee}e IejYebie ~ Deeleeb ke⤠ceeÙeelÙeeie ~ cnCes og:KeW ~~60~~ helveermee"er meieàÙee ieCeieesleeÛee lÙeeie kesâ}e. Deelee ceePes IejÛe DeÛeevekeâ cees[}s. DeMee og:Keele `Deelee DeeheCe ceeefÙekeâ mebmeejeÛee lÙeeie keâjeJee' Demee efJeÛeej ke⤠}eie}e. ~~60~~

Œeer IesTve Dee[Jeer ~ Gj ye[Jeer heesš ye[Jeer ~ }epe meeb[tve ieewjJeer ~ }eskeâeb osKeleeb ~~61~~ ce=le helveerÛes Mejerj ceeb[erJej IesTve mJele:Ûes heesš Je Úeleer ye[Jeerle meJe& peve}ppee mees[tve efleÛes iegCeieeve ke⤠}eie}e. ~~61~~ ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

101

(o. 3 me. 2)

cnCes ceePeW yeg[e}W Iej ~ Deeleeb ve keâjer ne mebmeej ~ og:KeW Dee›ebâo}e Leesj ~ Ieesj Iees
lesCeW peerJe JeejÙeeJesIe}e ~ meJe&mJeeÛee Gyeie Dee}e ~ lesCeW og:KeW pee}e ~ peesieer keâeb ceenelcee ~~63~~ og:Keeves ceve mewjYewj Pee}s. peerJeveeÛee Gyeie Dee}e Je lÙee og:Keeves peCet lees efJejkeäle cenelcee yeve}e! ~~63~~

keâeb leW efveIeesve peeCeW Ûegkeâ}W ~ hegvneb ceeiegleW }ive kesâ}W ~ lesCeW DelÙebleefÛe ceive pee}W ~ ceve efÉleerÙe mebcebOeeR ~~64~~ heCe ØelÙe#eele lÙeeves IejeÛee lÙeeie ve keâefjlee ogmejs }ive kesâ}s Je hegvne lees mebmeejele hetJeeaØeceeCesÛe jce}e. ~~64~~

pee}e efÉleerÙe mebcebOe ~ meJeWefÛe ceebef[}e Deevebo ~ ßeesleeR JneJeW meeJeOe ~ hegef{}s meceemeeR ~~65~~ veJÙee ØehebÛeele hegvne Deevebo Yej}e. Deelee ßeeslÙeebveer heg{er} meceeme meeJeOeheCeW SskeâeJee. ~~65~~ Fefle ßeeroemeyeesOes ieg®efMe<ÙemebJeeos ‘mJeiegCehejer#ee (De) veece’ meceeme ogmeje ieg®efMe<ÙemebJeeoelcekeâ ßeeroemeyeesOe Ùee «ebLeeleer} ‘mJeiegCehejer#ee’ (De)’ veeJeeÛee ogmeje meceeme meceehle

(o. 3 me. 2)

102

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

oMekeâ eflemeje : mJeiegCehejer#ee meceeme eflemeje : mJeiegCehejer#ee (ye) ~~ ßeerjece meceLe& ~~ efÉleerÙe mebcebOe pee}e ~ og:Ke ceeieer} efJemej}e ~ megKe ceevetve jeefn}e ~ mebmeejeÛeW ~~1~~ ogmejs }ive kesâuÙeeJej ceeieer} meJe& og:Ke efJeme¤ve mebmeejele megKeeves jce}e. ~~1~~

pee}e DelÙeble ke=âheCe ~ heesšW ve KeeÙe DeVe ~ ®keäÙeekeâejCeW meeb[er ØeeCe ~ Ùeskeâmeje ~~2~~ DelÙeble kebâpetme nesTve heesšYej DeVener KeeCes mees[}s. Skeâe hewMeemee"er ØeeCe mees[CÙeeÛeer leÙeejer nesleer. ~~2~~

keâoe keâuheebleeR ve JesÛeer ~ meebefÛe}WefÛe hegvne meebÛeer ~ Deblejer Demes} keQâÛeer ~ meÉemevee ~~3~~ Jeešs} les Pee}s lejer KeÛe& ve keâjlee hewMee}e hewmee pees[tve mee"efJe}e. DeMee JÙekeäleer}e Ûeebie}er yegæer nesF&}Ûe keâMeer? ~~3~~

mJeÙeW Oece& ve keâjer ~ Oece&keâlÙee&meefn Jeejer ~ meJe&keâeU eEveoe keâjer ~ meeOegpeveeÛeer ~~4~~ mJele: Oece&ke=âlÙes ve keâjlee leer keâjCeeNÙeemener hejeJe=òe keâjlees Je meeOegmebleebÛeer ÙeLesÛÚ eEveoe keâjlees. ~~4~~

vesCes leerLe& vesCes JeÇle ~ vesCes Deeflele DeYÙeeiele ~ cegbieercegKeerÛeW peW meerle ~ leWefn JeWÛetve meebÛeer ~~5~~ leerLe&Ùee$ee Je JeÇleebÛes veeJe veener. DeeuÙeeiesuÙeeÛes mJeeiele veener. cegbieerÛÙee leeW[eleer} DeVekeâCener yeensj keâe{tve mee"Jetve "sJelees. ~~5~~

mJeÙeW hegCÙe keâjJesvee ~ kesâ}W lejer osKeJesvee ~ GhenemÙe keâjer cevee ~ veÙes cnCeewveer ~~6~~ mJele: hegCÙe keâjerle veener. ogmeNÙeeves kesâ}s}s DeeJe[le veener. cnCetve lÙeeÛeer eEšie} keâjlees. ~~6~~

osJeeb Yekeäleebme GÚsoer ~ DeebieyeUW mekeâUebme Kesoer ~ efve‰Ïj MeyoW Deblej Yesoer ~ ØeeCeercee$eeÛeW ~~7~~ osJe Je Yekeäle nŸeebvee ceespeerle veener. mJele:ÛÙee meeceLÙee&ves ogmeNÙeebvee $eeme oslees Je ogmeNÙee}e efpeJnejer }eieleer} Demes keâ"esj Meyo yees}lees. ~~7~~

veerefle meeb[tve ceeieW ~ DeveerleerveW JeleeX }eies ~ ieJe& Oe®ve Hegâies ~ meJe&keâeU ~~8~~ veerleerÛee lÙeeie keâ¤ve DeveerleerÛes peerJeve peietve melele ieJee&ves Hegâie}s}e jnelees. ~~8~~

hetJe&peebme eEmeleefj}W ~ he#eßeeæefn veeneR kesâ}W ~ kegâUowJele "efkeâ}W ~ keâesCeshejer ~~9~~ efhelejebvee Pegiee¤ve ßeeækeâcex yebo kesâ}er. kegâUowJeleekeâ[s {gbketâvener keâOeer heeefn}s veener. ~~9~~

Dee#ele Yeefj}er YeeCee ~ ogpee yeÇeÿeCe cesngCee ~ Dee}e neslee heengCee ~ efŒeÙesme cetU ~~10~~ keâesCelÙeener keâeÙee&mee"eR Heâkeäle yeefnCeer}e Deeceb$eCe ÅeeJeÙeeÛes. helveer}e ceensjer vesCÙeemee"er Dee}s}e cesngCee neÛe ogmeje heengCee! (yeÇeÿeCe mecepetve lÙee}eÛe pesJeCe osCes). ~~10~~

keâoe veeJe[s nefjkeâLee ~ osJe ve}ies meJe&Lee ~ mveevemebOÙee cnCes Je=Lee ~ keâemeÙee keâjeJeer ~~11~~ nefjkeâLee vekeâes, osJeeÛeer iejpe veener, mveevemebOÙee šekeâeT Deens. ~~11~~

DeefYeUe
103

(o. 3 me. 3)

ogmeNÙeebÛee }esYeeves efJeÕeemeIeele keâ¤vener OevemebÛeÙe kesâ}e. lee®CÙeeÛÙee ceoeves GvceòeemeejKee Jeeiet }eie}e. ~~12~~

lee®CÙe Deebieer Yej}W ~ Oeeefj° veJeÛes Oeefj}W ~ keâ®b veÙes leWefÛe kesâ}W ~ ceene heehe ~~13~~ lee®CÙeeves cegmecegmele DemeuÙeeves DeOeerj nesTve pes ke⤠veÙes les ceneheehener lÙeeves kesâ}s. ~~13~~

Œeer kesâ}er hejer Oeekegâšer ~ Oeerj ve OejJesefÛe heesšeR ~ efJe
ceeÙes yeefnCe ve efJeÛeejer ~ pee}e heeheer hejÉejer ~ ob[ heeJe}e jepeÉejeR ~ leNner hee}šsvee ~~15~~ keâesCeeÛeer DeeF&, keâesCeeÛeer yenerCe, keâesCeeÛeer helveer Demee efJeÛeej ve keâjlee lees JÙeefYeÛeejer yeve}e. jepeeves lÙeemee"er efMe#ee kesâ}er lejer lees yeo}}e veener. ~~15~~

hejŒeer osKeesefve °eR ~ DeefYeUe
SsmeW heehe Gob[ kesâ}W ~ MegYeeMegYe veeneR Gj}W ~ lesCeW oes
JÙeeOeer Yej}er meJeeËieeR ~ ØeeCeer pee}e #eÙejesieer ~ kesâ}s oes
og:KeW meJeeËie Hegâš}W ~ veeefmekeâ DeJeIeWefÛe yewme}W ~ }#eCe peeTve pee}W ~ kegâ}#eCe ~~19~~ meJeeËiee}e [eie he[}s, veekeâ Ûehešs Pee}s, osKeCesheCee ve° nesTve efJeõthe Pee}e. ~~19~~

osneme #eerCelee Dee}er ~ veevee JesLee GÆJe}er ~ lee®CÙeMekeäleer jeefn}er ~ Kebie}e ØeeCeer ~~20~~ osn #eerCe Pee}e. jesieØeeflekeâejMekeäleer mebhe}er. lee®CÙe ve° nesTve ne[kegâUe Pee}e. ~~20~~

meJeeËieer }eieuÙee keâUe ~ osneme Dee}er DeJekeâUe ~ ØeeCeer keâebhes ÛeUÛeUeb ~ Meefkeäle veeneR ~~21~~ meJeeËie ogKet }eie}s, osn efJeõthe nesTve, ogye&UheCeecegUW neleeheeÙeebvee kebâhe megš}e. ~~21~~

nmleheeoeefokeâ Pe[}s ~ meJeeËieeR efkeâ[s heef[}W ~ osKeesve LegbkeâeW }eie}s ~ }eneveLeesj ~~22~~ neleeÛeer, heeÙeeÛeer yeesšs Pe[}er, Debieele efkeâ[s he[}s, }neve-cees"s }eskeâ lÙee}e heentve lÙeeÛeer ÚerLet ke⤠}eie}s. ~~22~~

pee}er efJe°sÛeer meejCeer ~ YeesJeleer G"}er Je{e&Ceer ~ DelÙeble Kebie}e ØeeCeer ~ peerJe ve JeÛes ~~23~~ efJe‰sJej efveÙeb$eCe jeefn}s veener. YeesJeleer IeeCe megš}er. lees Flekeâe #eerCe Pee}e keâer `lees Deelee peiele veener.' Demes }eskeâ cnCet }eie}s. ~~23~~

Deeleeb cejCe osiee osJee ~ yengle keâ° pee}s peerJee ~ pee}e veeneR vesCeeW "sJee ~ heelekeâeÛee ~~24~~ `osJee, Deeleeb ce}e let cejCe os. keâ° menve nesle veenerle. Depetve ceePeer heehes mebhe}er veenerle Demes efomeles.' DeMeer lees keâ®Cee Yeeketâ }eie}e. ~~24~~

og:KeW IeUIeUeb j[s ~ peeW peeW heens Deebieekeâ[s ~ leeW leeW owvÙeJeeCeW yeeheg[W ~ leUceUer peerJeeR ~~25~~ og:Keeves [esàÙeebletve IeUIeUe Deßet Jeent }eie}s. mJele:ÛÙee Mejerjekeâ[s heentve jentve jentve Keble Jeešt }eie}er. oerve nesTve leUceUt }eie}e. ~~25~~

Ssmes keâ° pee}s yengle ~ mekeâU pee}W Jeeleenele ~ ojJe[e Iee}tve efJeòe ~ ÛeesjšeR ves}W ~~26~~ (o. 3 me. 3)

104

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

DeMee Ùeelevee nesTve meJee&Ûeer Jeeleenle Pee}er. lÙeele Yej cnCetve Ûeesjebveer ojes[e Iee}tve mebheòeer }gš}er. ~~26~~

pee}W Deej$e vee hej$e ~ ØeejyOe "ekeâ}W efJeefÛe$e ~ Deehe}e DeeheCe ceUcet$e ~ mesefJe}e og:KeW ~~27~~ Oe[ vee mebmeej, Oe[ vee hejceeLe& DeMeer efmLeleer Pee}er. ØeejyOeeÛes KesU DevegYeJee}e Dee}s. peCet DeeheuÙee}eÛe Deehe}er efJe‰e Je cet$e IesCÙeeÛes og:Ke Øeehle Pee}s. ~~27~~

heehemeece«eer mej}er ~ efoJemeWefoJeme JesLee nj}er ~ JewÅeW Deew
cejle cejle JeebÛe}e ~ Ùeeme hegvneb pevce pee}e ~ }eskeâ cnCeleer heef[}e ~ ceeCemeebceOes ~~29~~ `ne cejlee cejlee JeeÛetve lÙeeÛee peCet hegvepe&vce nesTve ne Deelee ceeCemeele Dee}e' Demes }eskeâ cnCet }eie}s. ~~29~~

ÙesjW Œeer DeeefCe}er ~ yejJeer IejJeele ceebef[}er ~ Deefle mJeeLe&yegæer Oeefj}er ~ hegvneb ceeiegleer ~~30~~ helveer}e Iejer DeeCe}er, ØehebÛeeÛeer meeceg«eer ieesUe keâ¤ve hegvne DelÙeble mJeeLeea peerJevee}e meg®Jeele kesâ}er. ~~30~~

keâebner JewYeJe cesUefJe}W ~ hegvne meJe&efn mebefÛe}W ~ hejbleg ie=n yeg[e}W ~ mebleeve veeneR ~~31~~ keâener mebheòeer efceUefJe}er Je mee"efJe}er. hejbleg cet}yeeU vemeuÙeeves Iej yeg[euÙeemeejKes Jeešt }eie}s. ~~31~~

heg$emebleeve vemleeb og:Keer ~ Jeebpe veebJe heef[}W }esefkeâkeâeR ~ leW ve efHeâšs cnCeewveer }Wkeâer ~ lejer nes Deeleeb ~~32~~ ceg}iee vemeuÙeeves og:Ke lej neslesÛe. heCe }eskeâ lÙeebvee JeebPeesšs cnCet }eie}s les og:Ke peemle Jeešt }eie}s. les lejer vemeeJes cnCetve ceg}ieer lejer JneJeer Demes Jeešt }eie}s! ~~32~~

cnCeesve veevee meeÙeeme ~ yengle osJeeme kesâ}s veJeme ~ leerLex JeÇleW GheJeeme ~ OejCeW heejCeW ceebef[}W ~~33~~ lÙeemee"er Deveskeâ ØeÙelve kesâ}s. osJee}e veJeme kesâ}s. leerLe&Ùee$ee JeÇle, Gheeme, OejCes Oej}er, heejCeer kesâ}er. ~~33~~

efJe
lÙee }WkegâjeJejer Deefle Øeerefle ~ oesIesefn #eCe Ùeskeâ ve efJeMebYeleer ~ keâebner peeuÙee Dee›ebâoleer ~ oerIe&mJejW ~~35~~ lÙeeJej oesIeebÛes peerJeehe}erkeâ[s Øesce pe[}s. lÙee}e leer oesIes [esàÙeeheg{tve ne}t osle veJnleer. meeOeer eEMekeâ Dee}er lejer oesIes ieUs keâe{tve j[t }eie}er. ~~35~~

Ssmeer les og:efKemles ~ hetpeerle nesleer veevee owJeleW ~ lebJe leWefn ces}W DeJeefÛeleW ~ hetJe&heeheWkeâ®veer ~~36~~ lÙee ceg}eÛÙee keâeUpeerves lÙeebveer Deveskeâ owJeleebÛÙee Gheemevee kesâuÙee. hejbleg lÙee oesIeebÛÙee Je lÙeeÛÙee mJele:ÛÙee hetJe&heeheebcegUs lees ceg}ieener Dekeâmceele ces}e. ~~36~~

lesCeW yengle og:Ke pee}W ~ IejeR DeejbOeW heef[}W ~ cnCeleer Deecnebme keâeb "sefJe}W ~ osJeW Jeebpe keâ®veer ~~37~~ lÙeecegUs lÙeebvee DelÙeble og:Ke Pee}s. Iej peCet Deesme he[}s. `osJeeves Deecne}e Demes efvehegef$ekeâ keâe "sefJe}s' Demee Meeskeâ les ke⤠}eie}s. ~~37~~

Deecnebme õJÙe keâeÙes keâjeJeW ~ leW peeJeW hejer DehelÙe JneJeW ~ DehelÙee}eieer lÙepeeJeW ~ }eies} meJe& ~~38~~ `Deelee Deecne}e mebheòeerÛee keâeÙe GheÙeesie? leer meJe& peeT os, heCe cet} nesT os. lÙeemee"er meJe&mJeeÛee lÙeeie keâjeJee }eie}e lejer Ûee}s}.' ~~38~~

JeebpeheCe mebefomeW ies}W ~ leeW cejleJeebpe veebJe heef[}s ~ leW ve efHeâšs keâebner kesâ}W ~ lesCeW og:KeW Dee›ebâoleer ~~39~~ ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

105

(o. 3 me. 3)

Lees[Ÿee efoJemeebhegjles JebOÙelJeeÛes efkeâšeU ies}s Kejs. heCe Deeleeb cejsheÙe&vle les ÚUerle jenCeej, Demes efomeles. les Deelee DešU Deens Demes mecepetve oesIes cees"cees"Ÿeeves j[t }eie}s. ~~39~~

DeecegÛeer Jes}er keâeb Kegeb šf }er ~ ne ne osJee Je=òeer yeg[e}er ~ kegâUmJeeceerCe keâeb #eesYe}er ~ efJePee}e kegâUoerhe ~~40~~ `DeeceÛeer JebMeJes}er keâe Kebef[le Pee}er? ceePee JÙeJemeeÙe Deelee keâesCe Ûee}efJeCeej? kegâ}mJeeefceveer keâe jeieeJe}er? DeeceÛÙee JebMeeÛee efoJeeÛe efJePetve ies}e.' ~~40~~

Deeleeb }WkegâjeÛeW cegKe osKesve ~ lejer Deevebos je[er Ûee}sve ~ DeeCeer ieUefn šeWÛeerve ~ kegâUmJeeefceCeerheemeeR ~~41~~ `Deeleeb hegvne pej ceg}iee Pee}e lej cees"Ÿee Deeveboeves efveKeeNÙeeJe¤ve Jeešs} lesJe{e Ûee}sve. kegâUosJeerheeMeer peeTve ceeves}e ieU šesÛetve IesF&ve.' (Skeâ veJeme.) ~~41~~

DeeF& Yeglee keâjerve legPee ~ veebJe "sJeerve kesâjhegbpee ~ JesmeCeer Iee}erve ceePee ~ ceveesjLe hegjJeer ~~42~~ ceePÙee ceg}e}e legPÙeeheeMeer ceMee} IesTve GYee keâjerve. ns ceeles, lÙeeÛes `kesâjhegbpee' Demes Deheceevekeâejkeâ veeJe "sJeerve. legPÙee mesJesÛeer lÙee}e JesmeCe Iee}erve. cee$e let ceePeer FÛÚe hetCe& keâj. (kesâjhegbpee-keâÛejekegbâ[er.) ~~42~~

yengle osJeebme veJeme kesâ}W ~ yengle ieesmeeJeer Oegbef[}s ~ iešiešeb efieefU}W ~ meieUs eEJeÛet ~~43~~ Demes Deveskeâ osJeebvee veJeme kesâ}s. yeNÙeeÛe efmeæheg®
kesâ}s mebcebOeeÛes meeÙeeme ~ jeneCeW Ieele}W yengJeme ~ kesâUW veeefjkesâUW yeÇeÿeCeeme ~ DebyeÇoeveW efoOe}eR ~~44~~ keâesCee mecebOeeÛes Meehe Demeleer} cnCetve lÙeebvee Meeble kesâ}s. ieeWOeàÙeekeâ[tve ieeWOeU Ieele}s. yeÇeÿeCeebvee veejU, kesâUer Je DeebyÙeebÛeer oeves efo}er. ~~44~~

kesâ}eR veevee keâJeše}W ~ heg$e}esYeW kesâ}eR {e}W ~ lejer De° efHeâj}W ~ heg$e veeneR ~~45~~ efheMeeÛÛe efJeÅesÛeer meeOeves Je keâener efJehejerle ke=âlÙes heg$eØeehleermee"er kesâ}er. heCe ØeejyOeÛe Øeefleketâ} PeeuÙeeves ceg}iee Pee}e veener. ~~45~~

Je=#eeKee}W peeTve veeneleer ~ HeâUleeR Pee[W keâjheleer ~ Ssmes veevee oes
mees[tve mekeâU JewYeJe ~ lÙeebÛee JeejÙeeJesIe}e peerJe ~ lebJe lees heeJe}e Keb[sjeJe ~ DeeCeer kegâUmJeeefceCeer ~~47~~ meJe& JewYeJe legÛÚ Jeešt }eietve efÛeòe mewjYewj Pee}s. lesJne Dekeâmceele Keb[sjeJe Je kegâUmJeeefceveer ØemeVe Pee}er. ~~47~~

Deelee ceveesjLe hegjleer ~ Œeerheg®
(o. 3 me. 3)

106

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

oMekeâ eflemeje : mJeiegCehejer#ee meceeme ÛeJeLee : mJeiegCehejer#ee (keâ) ~~ ßeerjece meceLe& ~~ }WkegâjW Gob[ pee}eR ~ leeW les }#ceer efveIeesve ies}er ~ yeehe[eR efYekesâmeeR }eie}eR ~ keâebner KeeÙee efceUsvee ~~1~~ heg{s lÙee}e Skeâeceeietve Skeâ DeMeer efkeâlÙeskeâ ceg}s Pee}er. lÙeebvee heesmelee heesmelee Deme}s}er mebheòeer mebhe}er. KeeÙe}e efceUsveemes PeeuÙeeves Yeerkeâ ceeieCÙeeÛeer lÙeebÛÙeeJej JesU Dee}er. ~~1~~

}WkegâjW KesUleer OeekegâšeR ~ ÙeskeWâ jebieleer ÙeskeWâ heesšeR ~ Ssmeer IejYejer pee}er oešer ~ keâvÙee DeeCeer heg$eebÛeer ~~2~~ keâener }neve ceg}s KesUle nesleer, keâener jebiele nesleer. Skeâ heesšele nesles. Demes ceg}ebveer Iej Ye¤ve ies}s. ~~2~~

efoJemeWefoJeme KeÛe& Jee{}e ~ ÙeeJee neslee lees Kegbšesve ies}e ~ keâvÙee GheJejer peeuÙee lÙeeb}e ~ GpeJeeJeÙee õJÙe veeneR ~~3~~ efoJemeevegefoJeme KeÛe& Jee{le Ûee}}e. efceUkeâle keâceer Pee}er. JeÙeele Dee}suÙee ceg}eRÛÙee }iveemee"er neleeMeer hewmeener jeefn}e veener. ~~3~~

ceeÙesyeeheW nesleeR mebheVe ~ lÙeebÛeW Gob[ nesleW Oeve ~ lesCeWkeâefjleeb Øeefle‰e ceeve ~ peveeR pee}e neslee ~~4~~ DeeF&Je[er} Oevee{Ÿe nesles Je lÙeebÛÙeecegUs }eskeâele Øeefle‰e efceUle nesleer. oyeoyee neslee. ~~4~~

Yejce Deens }eskeâeÛeejeR ~ heefn}er veeboCetkeâ veeneR IejeR ~ efoJemeWefoJeme DeYÙeeblejeR ~ oefjõ Dee}W ~~5~~ `kegâšgbye mebheVe Deens' Demee }eskeâebvee Yeüce neslee. heCe JemlegefmLeleer Deieoer JesieUer nesleer. efoJemeevegefoJeme Iejele oeefjõŸe efMej}s. ~~5~~

Ssmeer IejJeele Jee{}er ~ KeeleeR leeW[W efceUe}eR ~ lesCeW ØeeCeerÙeebme }eie}er ~ keâeUpeer GÉsieeÛeer ~~6~~ DeMee jerleerves Iejeleer} JÙeehe Jee{}e. KeeCeejer leeW[s, Skeâeceeietve Skeâ Jee{le ies}er. lÙeecegUW heeflehelveer}e ØehebÛeeefJe
keâvÙee GheJejer peeuÙee ~ heg$eebme veesJeNÙee DeeuÙee ~ Deeleeb GpeJeCee kesâuÙee ~ heeefnpesle keâeR ~~7~~ ceg}eRÛes }iveeÛes JeÙe Pee}s. ceg}ebvee ceg}er meebietve ÙesT }eieuÙee. Deelee lÙeebÛeer }ives kesâ}erÛe heeefnpesle DeMeer heefjefmLeleer efvecee&Ce Pee}er. ~~7~~

pejer ceg}W lewmeeRÛe jeefn}eR ~ lejer hegvneb }eskeâ}epe pee}er ~ cnCeleer keâemeÙee JÙee}eR ~ pevceoeefjõŸes ~~8~~ ceg}s-ceg}er DeefJeJeeefnle jeefn}er lej }eskeâebkeâ[tve Iee}tvehee[tve yees}Ceer Ssketâve IesCÙeeÛeer JesU Ùesles. nŸee pevceoefjõŸeebveer ceg}s pevcee}e Iee}eJeerÛe keâMee}e? ~~8~~

Ssmeer }eskeâ}epe nesF&} ~ Jeef[}ebÛeW veebJe peeF&} ~ Deeleeb ®Ce keâesCe osF&} ~ }iveehegjleW ~~9~~ DeMeer meceepeele ÚerLet nesF&}, Jee[Jeef[}ebÛeer keâerleea OegUer}e efceUs}. Deelee }iveebhegjles keâesCeer keâpe& osF&} keâe DeMeer eEÛelee efvecee&Ce Pee}er. ~~9~~

ceeieW ®Ce pÙeeÛeW Iesle}W ~ lÙeeÛeW hejleesve veeneR efounW ~ SsmeW DeeYeeU keâesmeU}W ~ GÉsieeÛeW ~~10~~ DeeleeheÙe&vle Iesle}s}er keâpexmegæe Hesâ[}s}er veenerle. nŸee meJe& efJeÛeejeves GodJesieeÛes peCet DeeYeeUÛe keâesmeU}s. ~~10~~ ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

107

(o. 3 me. 4)

DeeheCe KeeleeW DeVeemeer ~ DeVe KeeleW DeeheCeemeeR ~ meJe&keâeU ceevemeeR ~ eEÛeleelegj ~~11~~ DeeheCe DeVe Keelees. DeVeemee"er hewmee efceUefJeCÙeeÛeer eEÛelee DeeheuÙee}eÛe Keeles! cnCetve ceve melele eEÛelesvesÛe «eeme}s}s jenles. ~~11~~

heleer DeJeIeerÛe cees[}er ~ JemleYeeJe ieeneCe heef[}er ~ Dene osJee JesU Dee}er ~ Deeblee ef[JeeàÙeeÛeer ~~12~~ yeepeejele nesleer leer hele mebhe}er. Iejeleer} }nevecees"Ÿee Jemlet ieneCe he[uÙee. osJee! Deelee efoJeeUs efveIeCÙeeÛeer JesU Dee}er Deens. keâeÙe ner DeJemLee! ~~12~~

keâebneR kesâ}e lee[ecees[e ~ efJeefkeâ}e IejeRÛee hee[ejs[e ~ keâebneR hewkeâe jeskeâ[e ~ keâUeblejW keâeef{}e ~~13~~ MesJešer jeKetve "sefJe}suÙee Jemlet Je peveeJejs efJeketâve hewmee Lees[Ÿee efoJemeeble GYee kesâ}e. ~~13~~

SsmeW ®Ce Iesle}W ~ }esefkeâkeâeR obYe kesâ}W ~ mekeâU cnCeleer veebJe jeefKe}W ~ Jeef[}ebÛeW ~~14~~ DeMee jerleerves keâpe& keâe{tve peeCeejer DeyeÇt keâMeerlejer meebYeeU}er. nŸeeves IejeCÙeeÛee }ewefkeâkeâ jeKe}e Demes }eskeâner cnCet }eie}s. ~~14~~

SsmeW ®Ce Gob[ pee}W ~ efjCeeFleeR Jes{tve Iesle}W ~ ceie ØeÙeeCe DeejbefYe}W ~ efJeosMeeØeleer ~~15~~ keâpe& Jee{leÛe Ûee}}s. meeJekeâejebveer leieeoe }eJe}e. cnCetve iegheÛethe otjosMeer efveIetve peeCÙeeÛes "jefJe}s. ~~15~~

oesveer Je®
keâebner cesUefJe}W efJeosMeeR ~ peerJe }eie}e ceveg<ÙeebheemeeR ~ ceie hegmeesefveÙeeb mJeeceermeer ~ cegj[lee pee}e ~~17~~ otjosMeele Lees[s hewmes mee"efJe}s, heCe efÛeòe cee$e Iejeleer} ceeCemeebkeâ[s }eie}s nesles. lÙeecegUs OevÙeeÛeer hejJeeveieer IesTve ieeJeekeâ[s hejle Dee}e. ~~17~~

lebJe leW DelÙeble heer[eJe}eR ~ Jeeš heenele yewme}eR ~ cnCeleer efoJemeieleer keâeb }eie}er ~ keâeÙes keâjCeW osJee ~~18~~ lees hejle ÙesF&heÙe&vle kegâšgbyeerÙeebÛeer heefjefmLeleer DelÙeble ne}eKeerÛeer Pee}er nesleer. meJe&peCe lÙeeÛÙee Jeešskeâ[s [esUs }eJetve yeme}s nesles. ns Demes efoJeme keâe Dee}s cnCetve osJeekeâ[s oeo ceeiele nesles. ~~18~~

Deeleeb Deecner keâeÙes KeeJeW ~ efkeâleer GheJeemeeR cejeJeW ~ SsefmeÙeeÛes mebieleerme osJeW ~ keâeb heeb Ieele}W Deecnebmeer ~~19~~ nŸee efmLeleerle Deecner keâeÙe KeeJes ? GheeMeerheesšer efkeâleer efoJeme keâe{eJes? ns osJee, Deecner DeMee ceeCemeeÛÙee Iejele keâeÙe cnCetve Dee}es? ~~19~~

SsmeW Deeheg}W megKe heeneleer ~ hejer lÙeeÛeW og:Ke vesCeleer ~ DeeCeer Meefkeäle iesef}Ùeeb DebleeR ~ keâesCeerÛe keâecee ve Ùesleer ~~20~~ Demes meJe&peCe mJele:ÛÙee megKeeÛee efJeÛeej keâjerle nesles. heCe lees keâMee efmLeleerle Demes} Demee efJeÛeejner keâesCeeÛÙee ceveele Dee}e veener. MesJešer efJekeâ}ebie efmLeleerle lej keâesCeerÛe efJeÛeejerle veener. ~~20~~

Demees Ssmeer Jeeš heenleeb ~ °er osefKe}e DeJeefÛelee ~ ceg}W OeeJeleer leelee ~ Yeeie}eme cnCeewveer ~~21~~ DeMee ceve:efmLeleerle meJe&peCe lÙeeÛeer Jeeš henele Demelee DeÛeevekeâ lees Iejer Dee}e. `ØeJeemeeves legcner oce}e Demee}' Demes cnCetve meJe& ceg}s YeesJeleer pece}er. ~~21~~ (o. 3 me. 4)

108

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

Œeer osKeesve Deevebo}er ~ cnCes DeecegÛeer owvÙe efHeâš}er ~ lebJe ÙesjW efoOe}er ~ ieeb"es[er neleeR ~~22~~ veJeNÙee}e yeIetve helveer}ener Deevebo Pee}e. `Deeleeb DeeceÛes oerveJeeCes peerJeve mebhe}s' Demes leer ceveeleuÙee ceveele cnCee}er. yejesyej DeeCe}s}er iee"es[er lÙeeveW lÙee meJeeËÛÙee neleele efo}er. ~~22~~

mekeâUebme Deevebo pee}e ~ cnCeleer DeecegÛee Je[er} Dee}e ~ lesCeW lejer Deecneb}e ~ DeebiÙee šeshÙee DeeefCeuÙee ~~23~~ Demee DeeveboerDeevebo Pee}e. `DeeceÛes Je[er} Dee}s Je lÙeebveer DeeceÛÙeemee"eR keâhe[s DeeCe}s' Demes ceg}s cnCet }eie}er. ~~23~~

Ssmee Deevebo ÛÙeejer efoJeme ~ meJeWÛe ceebef[}er kegâmecegme ~ cnCeleer nW iesef}Ùeeb Deecnebme ~ hegvne Deeheoe }eieleer ~~24~~ Ûeej efoJeme ne Deevebo efškeâ}e. veblej nUtnUt le›eâejeRvee meg®Jeele Pee}er. `DeeCe}s}er meeceg«eer Je hewmes mebhe}s lej hegvne DeeceÛes ne} meg¤ nesleer},' Demes meJeeËvee Jeešt }eie}s. ~~24~~

cnCeewveer DeeefCe}W leW DemeeJeW ~ ÙesCeW ceeiegleW efJeosMeeme peeJeW ~ Deecner nW KeeTb ve leeW ÙeeJeW ~ õJÙe cesUTve ~~25~~ cnCetve DeeCe}s}s meJe& ÙesLesÛe "sJeeJes. lÙeeves hegvne otjosMeer peeTve DeeCe}s}s mebheCÙeeÛÙee Deele DeeCeKeer õJÙe keâceeJetve DeeCeeJes. ~~25~~

Ssmeer Jeemevee mekeâUebÛeer ~ DeJeIeeR meesFjeR megKeeÛeeR ~ Œeer DelÙeble ØeerleerÛeer ~ lesefn megKeeÛe }eie}er ~~26~~ Demes meJeeËveeÛe Jeešt }eie}s, keâejCe les meJe& megKeeÛes meesyeleer nesles. efpeÛes veJeNÙeeJej DelÙeble Øesce DemeeJes leer helveer megæe ceg}ebØeceeCesÛe cnCet }eie}er. ~~26~~

efJeosmeeR yeng oieo}e ~ efJeßeebleer IÙeeJeÙee Dee}e ~ mJeemeefn veeneR šeefkeâ}e ~ leeW peeCeW Jees{Je}W ~~27~~ hejØeebleele Heâej oieoie PeeuÙeeves efJeßeebleermee"eR Iejer Ùeslees ve Ùeslees leesÛe hegvne hejleCÙeeÛeer JesU Dee}er. ~~27~~

heg{W Dehes#ee peesefmeÙeebÛeer ~ kesâ}er efJeJebÛevee cegntlee&Ûeer ~ Je=efòe iegble}er leÙeeÛeer ~ peeleeb ØeMemle ve Jeešs ~~28~~ pÙeesefle
ceeÙee cee$ee efmeæ kesâ}er ~ keâebner meece«eer yeebOe}er ~ }WkegâjW °erme heeefn}eR ~ ceeie&mle pee}e ~~29~~ peeCÙeemee"er yeebOeeyeebOe kesâ}er. ceeÙesÛes heeMe keâmeslejer lees[}s. ceg}ebkeâ[s [esUs Ye¤ve heeefn}s Je oejeyeensj he[}e. ~~29~~

efŒeÙesme DeJe}esefkeâ}W ~ efJeÙeesieW og:Ke yengle Jeeš}W ~ ØeejyOemet$e legkeâ}W ~ ®CeeveyebOeeÛes ~~30~~ helveerkeâ[s °er šekeâ}er. efleÛÙee efJeÙeesieeÛes HeâejÛe og:Ke Jeeš}s. JeemleefJekeâ ns veeles keâeÙeceÛes Demeles. heCe ØeejyOeeÛÙee ØeJeeneves lesner legš}s. ~~30~~

kebâ" meodieefole pee}e ~ ve mebJejsÛe ieefnJej}e ~ }Wkegâje DeeefCe efhelÙee}e ~ le[elees[er pee}er ~~31~~ kebâ" oeštve Dee}e. DeveeJejheCes ngbokesâ ÙesleÛe jeefn}s. heCe Je[er} Je ceg}s nŸeebÛeer leešeletš Ûegkeâ}er veener. ~~31~~

pejer ®CeeveyebOe Demes} ~ lejer ceeiegleer Yesšer nesF&} ~ veeneR lejer mebieleer hegjs} ~ ÙesefÛe YesšerveW legceÛeer ~~32~~ lees meJeeËvee cnCee}e, `keâener $e+CeevegyebOe Demes} lejÛe hegvne Deehe}er Yesš nesF&}. veenerlej nerÛe Deelee DeKesjÛeer Yesš.' ~~32~~

SsmeW yees}esve mJeej nesÙes ~ ceeieglee HeâerjefHeâjeW heens ~ efJeÙeesieog:Ke ve meens ~ hejbleg keâebner ve Ûe}s ~~33~~ Demes cnCetve peeCÙeemee"er efveIee}e, heCe hegvne ceeies JeUtve JeUtve henele neslee. efJeÙeesieeÛes og:Ke DemenŸe Pee}s. heCe ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

109

(o. 3 me. 4)

heefjefmLeleerheg{s keâener F}epe veJnlee. ~~33~~

Deeheg}e ieebJe jeefn}e ceeieW ~ efÛeòe Yeüce}W mebmeejGÉsieW ~ og:KeJe}e ØehebÛemebieW ~ DeefYeceeveemleJe ~~34~~ mJele:Ûes ieeJe ceeies he[}s, mebmeejeÛÙee $eemeeves efÛeòe DemJemLe Je GoefdJeive Pee}s. `ceer keâlee&', `ceer heeseEMeoe' DeMee DeefYeceeveecegUs ØehebÛeeÛÙee mebieleerle DelÙeble og:Ke Pee}s. ~~34~~

les meceFË ceelee Dee"Je}er ~ cnCes OevÙe OevÙe les ceeT}er ~ cepekeâejCeW yengle keâ°}er ~ hejer ceer vesCeWefÛe cetKe& ~~35~~ DeMee nŸee ceve:efmLeleerle DeÛeevekeâ DeeF&Ûeer Dee"JeCe Pee}er Je lÙee}e Demes Jeeš}s keâer efpeves ceePÙeemee"er Deheej keâ° Iesle}s leer KejesKej efkeâleer ØesceU Deme}er heeefnpes. heCe ce}e cetKee&}e lÙeeÛeer peeCeerJe jeefn}er veener. ~~35~~

Deepeer pejer les Demeleer ~ lejer cepe}e keâoe ve efJeMebYeleer ~ efJeÙeesie nesleeb Dee›ebâoleer ~ les heesšeefie JesieUerÛe ~~36~~ Deepe lej leer nÙeele Demeleer lej efleves ce}e Demes JeeNÙeeJej mees[}s vemeles. lÙeeletve efJeÙeesieeÛeer JesU Dee}erÛe Demeleer lej efleves efkeâleer Dee›eâesMe kesâ}e Demelee. lees keâUJeUeÛe JesieUe! ~~36~~

heg$e JewYeJenerve efYekeâejer ~ ceelee lewmeeefÛe Debefiekeâejer ~ oieo}e osKeesefve DeblejeR ~ lÙeeÛÙee og:KeW og:KeeJes ~~37~~ ceg}iee JewYeJeMetvÙe Je oefjõer Deme}e lejer DeeF& lÙee}e Deehe}e ceeveles. lÙee}e $eeme Pee}e keâer leer og:Keer nesles. ~~37~~

ØehebÛe efJeÛeejW heeneleeb ~ nW mekeâU pees[s ve pees[s ceelee ~ nW Mejerj peÙeskeâefjleeb ~ efvecee&Ce pee}W ~~38~~ ØehebÛeeÛes mJe¤he heenlee, ¢ee Mejerje}e efpeves pevce efo}e leer ceelee ¢ee ØehebÛeele Flej Jeešs} les efceUe}s lejer hejle efceUle veener. ~~38~~

}ebJe lejer les ceeÙee ~ keâeÙe keâjeefJeÙee menße peeÙee ~ hejer Yeg}esve ies}eW JeeÙeeb ~ cekeâjOJepeeÛesefve ~~39~~ helveerÛes Øesce [eefkeâCeermeejKes Demeles. DeMee npeej efŒeÙee Demetve keâeÙe GheÙeesie? heCe mebYeesiemegKeemee"er ce}e Yet} he[}er Je ceePes peerJeve Hegâkeâš ies}s. ~~39~~

Ùee Ùeskeâe keâeceekeâejCeW ~ efpeJe}ieebeEme ÉbÉ IesCeW ~ meKeeR leeRÛe efhemegCeW ~ SsmeeR JeešleeR ~~40~~ nŸee mebYeesiemegKeemee"er efpeJe}ieebÛes mebyebOe legš}s. peer Deehe}er nesleer leerÛe hejkeâer Pee}er. ~~40~~

cnCeewve OevÙe OevÙe les ØehebÛeer peve ~ pes ceeÙeyeeheeÛeW Yepeve ~ keâefjleer ve keâefjleer ceve ~ efve‰Ïj efpeJe}ieebmeer ~~41~~ cnCetve pes ØeehebefÛekeâ }eskeâ DeeF&Jeef[}ebvee meebYeeUleele Je efce$eveele}ieebMeer Ûeebie}s mebyebOe "sJeleele les KejesKej OevÙe nesle. ~~41~~

mebieleer ŒeeryeeUkeâeÛeer ~ Deens mee"er pevceeÛeer ~ hejer ceeÙesyeeheW keQâÛeeR ~ efceUleer} heg{W ~~42~~ helveer Je ceg}s nŸeebÛes mebyebOe DeeÙeg<ÙeYej hegjleele. heCe DeeF& Je Je[er} MesJešheÙe&vle keâmes jneleer}? ~~42~~

SsmeW hetJeeA nesleW Ssefkeâ}W ~ hejer les meceFË veeneR keâU}W ~ ceve nW yeg[esve ies}W ~ jeflemegKeeÛee [esneR ~~43~~ ne efJeÛeej le®CeheCeele ceer Sskeâ}s}e neslee. heCe jeflemegKeeÛÙee mebYeüceeceOÙes ceve yeg[tve iesuÙeeves lees efJeÛeej lÙee JesUer efškeâ}e veener. ~~43~~

ns meKeeR Jeešleer hejer efhemegCeW ~ efceUe}er JewYeJeekeâejCes ~ efjleW peeleeb }eefpejJeeCeW ~ DelÙeble Jeešs ~~44~~ helveer Je ceg}s ner efpeJe}ie Jeešleele Kejer, heCe leerÛe hejkeâer Demeleele. keâejCe lÙeebvee Heâkeäle JewYeJe nJes Demeles. lÙeebÛÙee (o. 3 me. 4)

110

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

iejpee hegjJeuÙee veenerle lej lÙeebÛeer yees}Ceer Ssketâve Deehe}er DeeheuÙee}eÛe }epe Jeešt }eieles. ~~44~~

Deeleeb Ye}lewmeW keâjeJeW ~ heefj õJÙe cesUTve vÙeeJeW ~ efjleW peeleeb mJeYeeJeW ~ og:Ke Deens ~~45~~ Jeešs} lees GÅeesie keâjeJee heCe lÙeebvee hewmes hegjJeeJesle. ceeskeâàÙee neleeves ies}s keâer lÙeebÛÙeekeâ[tve Iee}tve hee[tve yees}Ceer SskeâCÙeeÛes og:Ke meesmeeJes }eieles. ~~45~~

Ssmeer JesJeOe&vee keâjer ~ og:Ke Jeeš}W Deblejer ~ eEÛelesefÛeÙes ceenehegjeR ~ yeg[esve ies}e ~~46~~ DeMee ØekeâejÛÙee efJeÛeejÛe›eâele yeg[tve lees Heâej keâ°er Pee}e Je DelÙevle efÛevlee«emle Pee}e. ~~46~~

Ssmee ne osn Deeheg}e ~DemeleebÛe hejeOesve kesâ}e ~ F&ÕejeR keâevekeâeW[e pee}e ~ kegâšgbyekeâeyee[er ~~47~~ Jemlegle: DeeheuÙee osneJej Deehe}er cee}keâer Demeleevee lees peCet kegâšgbyeerÙeebÛee ieg}ece yeveJe}e. lÙeebÛÙeemee"er keâeyee[ keâ° keâjleevee F&ÕejeÛes meeOes mcejCener Pee}s veener. ~~47~~

Ùee Ùeskeâe keâeceemee"er ~ pevce ies}e Deešešer ~ JeÙe JesÛeuÙee mesJešeR ~ Ùeskeâ}WefÛe peeJeW ~~48~~ `kegâšgbyeerÙeebÛes hees
Ssmee ceveeR ØemleeJe}e ~ #eCe Ùeskeâ Goeme pee}e ~ meJeWefÛe ØeeCeer PeUbye}e ~ ceeÙeepeeUW ~~49~~ DeMee he§eeòeeheele keâener JesU ies}e. lesJe{e JesU DelÙeble Goeme Pee}e. hejbleg ceeÙesÛÙee ØeYeeJeecegUs hegvne Ke[ye[tve peeiee Pee}e. ~~49~~

keâvÙeeheg$eW Dee"Je}eR ~ ceveerntefve ef#eleer Jeeš}er ~ cnCes }WkegâjW Deblej}eR ~ ceePeeR cepe ~~50~~ ceg}ies Je ceg}er nŸeebÛeer Dee"JeCe nesTve mJele:Ûeer ceve:efmLeleer yeepet}e "sJetve lÙeebÛeer keâeUpeer Jeešt }eie}er. `ceePeerÛe ceg}s ce}e ogjeJe}er.' Demes lees cnCet }eie}e. ~~50~~

ceeieer} og:Ke Dee"Je}W ~ peW peW nesleW Øeehle pee}W ~ ceie ®ove DeejbefYe}W ~ oerIe& mJejW ~~51~~ Yeesie}s}s meJe& og:Ke Dee"Je}s. pes ØeejyOeele nesles les efceUe}s Demes cnCetve cees"Ÿeeves ieUs keâe{tve j[t }eie}e. ~~51~~

DeejCÙe®ove keâefjleeb ~ keâesCeer veeneR yegPeeefJelee ~ ceie nesÙes efJeÛeeefjlee ~ Deeheg}s ceveeR ~~52~~ heCe ns j[Ces DejCÙeeleer} Skeâebleele j[CÙeemeejKes nesles. mecepetle Iee}eJeÙee}e keâesCeerÛe veJnles. ns }#eele DeeuÙeeJej lees mJele:Meer efJeÛeej ke⤠}eie}e. ~~52~~

Deeleeb keâemeÙee j[eJeW ~ Øeehle nesleW leW YeesieeJeW ~ SsmeW yees}esefveÙee peerJeW ~ Oeeefj° kesâ}W ~~53~~ Deelee j[tve keâeÙe GheÙeesie? pes meceesj ÙesF&} les Yeesie}sÛe heeefnpes. Demee ceveeleuÙee ceveele efJeÛeej keâ¤ve mJele:}e Oeerj efo}e. ~~53~~

Ssmee og:Kes oieo}e ~ ceie efJeosMeeØeleer ies}e ~ heg{W Øemebie Jele&}e ~ lees meeJeOe Sskeâe ~~54~~ Demee og:Keeves nesjheUtve lees otj osMeer ies}e. heg{s pes pes Ie[}s les meeJeOeevelesves Sskeâe. ~~54~~ Fefle ßeeroemeyeesOes ieg®efMe<ÙemebJeeos `mJeiegCehejer#ee (keâ) veece’ meceeme ÛeJeLee ieg®efMe<ÙemebJeeoelcekeâ ßeeroemeyeesOe Ùee «ebLeeleer} `mJeiegCehejer#ee (keâ)' veeJeeÛee ÛeJeLee meceeme meceehle

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

111

(o. 3 me. 4)

oMekeâ eflemeje : mJeiegCehejer#ee meceeme heeÛeJee : mJeiegCehejer#ee ([) ~~ ßeerjece meceLe& ~~ heg{W ies}e efJeosMeemeer ~ ØeeCeer }eie}e JÙeemebieemeer ~ DeeheuÙee efpeJesmeeR meesmeer ~ veevee ßece ~~1~~ heg{s otjosMeer heesnesÛeuÙeeJej lees Peštve keâece ke⤠}eie}e. lÙeemee"er nesCeejs meJe& ØekeâejÛes ßece lÙeeves meesme}s. ~~1~~

Ssmee ogmlej mebmeej ~ keâefjleeb keâ°}e Leesj ~ heg{W oesveer ÛÙeejer mebJelmej ~ õJÙe cesUefJe}W ~~2~~ DeMee Ùee heej hee[CÙeeme keâ"erCe Deme}suÙee mebmeejemee"er lÙeeves Deheej keâ° meesme}s Je oesve-Ûeej Je
meJeWefÛe Dee}e osMeemeer ~ leeW DeeJe
ÙeskeâebÛÙee yewmeuÙee Dece=lekeâUe ~ Ùeskeâebme Ûebõer }eie}er [esUeb ~ ÙeskeWâ keâebheleer ÛeUÛeUeb ~ owvÙeJeeCeeR ~~4~~ keâesCeeÛÙee [esàÙeebleer} lespe efveIetve ies}s, GheemeecegUs keâesCeer yesMegæ nesCÙeeÛÙee ceeiee&Jej nesles. keâesCeer GheemeceejercegUs oerve nesTve LejLej keâehele nesles. ~~4~~

ÙeskeWâ oerve¤he yewme}eR ~ ÙeskeWâ megpe}eR ÙeskeWâ ces}eR ~ SsmeeR keâvÙeeheg$eW osefKe}eR ~ Dekeâmceele [esUeb ~~5~~ keâesCeer oerveJeeCesheCeeves vegmeles yemetve nesles, keâesCeeÛÙee meJeeËiee}e metpe Dee}er. keâesCeer ces}er. DeMeer ceg}eceg}eRÛeer DeJemLee lÙeeves heeefn}er. ~~5~~

lesCeW yengle og:Keer pee}e ~ osKeesefveÙeeb GYe[ Dee}e ~ ØeeCeer Dee›ebâoeW }eie}e ~ owvÙeJeeCee ~~6~~ lÙeecegUs lÙee}e DeleerJe og:Ke Pee}s. og:KeeÛÙee GceeàÙeeves oerve nesTve lees cees"Ÿeeves j[t }eie}e. ~~6~~

lebJe leeR DeJeIeeR meeJeOe pee}eR ~ cnCeleer yeeyee yeeyee pesTb Iee}er ~ DeVee}eieeR efce[keâ}eR ~ Pe[e Ieeef}leer ~~7~~ yeehee}e heentve lÙeebvee Lees[er GYeejer Dee}er Je `yeeyee Deecne}e pesJet Iee}e' Demes cnCele DeVeemee"er leUceUCeejer leer ceg}s lÙee}e ÙesTve efÛekeâš}er. ~~7~~

ieeb"es[W mees[tve heeneleer ~ neleeb heef[}W leWefÛe Keeleer ~ keâebneR leeW[er keâebneR neleeR ~ ØeeCe peeleer efveIeesveer ~~8~~ lÙeebveer iee"es[er mees[tve nelee}e ÙesF&} les KeeCÙeeme meg®Jeele kesâ}er. Skeâ Ieeme neleele Je Skeâ Ieeme leeW[ele DemeleeveeÛe keâesCeeÛee ØeeCe ies}e. ~~8~~

leeble[er leeble[er pesTb Iee}er ~ leeW leW pesefJeleeb pesefJeleeb keâebner ces}er ~ keâebner nesleeR OeeoeJe}eR ~ leWefn ces}eR DepeerCeX ~~9~~ yeehe ceg}ebvee IeeF&IeeF&ves YejJet }eie}e. pesJeleepesJeleeÛe keâesCeer ces}er. DeefleYegkesâcegUs DeeflepesJe}s}er DepeerCe& nesTve ces}er. ~~9~~

SsmeeR yengleskeWâ ces}eR ~ Ùeskeâ oesveer ceg}W Gj}eR ~ leWefn owvÙeJeeCeer pee}eR ~ Deehe}s ceelesÛeebÛegveer ~~10~~ DeMeer yengleskeâ ceg}s ces}er. Skeâoesve JeeÛe}er, heCe DeeF&JeeÛetve leer oerveJeeCeerÛe jeefn}er. ~~10~~ (o. 3 me. 5)

112

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

SsmeW DeeJe
}skegâjeb veener Jee{efJeles ~ DeVe keâjeJeW }eies Deeheg}sve neleW ~ yeng $eeme Iesle}e efÛeòeW ~ mJeÙebheekeâeÛee ~~12~~ heCe ceg}ebÛes mebieesheve keâjCÙeeme keâesCeerÛe veJnles. mJeÙebheekeâ mJele:}eÛe keâjeJee }eiele neslee. lÙeecegUs lees Heâej $emle Pee}e. ~~12~~

}eskeâeR Yejerme Ieele}W ~ hegvneb ceeiegleW }ive kesâ}W ~ õJÙe nesleW leW JesÛe}W ~ }iveekeâejCeW ~~13~~ }eskeâebveer Heâej Dee«en kesâuÙeeves lÙeeves DeeCeKeer Skeâoe }ive keâ¤ve lÙeele meJe& mebheòeer KeÛe& kesâ}er. ~~13~~

hegvne efJeosMeemeer ies}e ~ õJÙe cesUTve Dee}e ~ leJe IejeR keâUnes }eie}e ~ meeJe$e heg$eebmeer ~~14~~ veblej hegvne otjosMeer peeTve hewmes efceUJetve DeeCe}s. Iejer ÙesTve heenlees lees meeJe$e ceg}eble Yeeb[Ces }eie}s}er! ~~14~~

Œeer pee}er vneleerOegleer ~ heg$e osKees ve mekeâleer ~ YeüleejeÛeer ies}er Meefkeäle ~ Je=æ pee}e ~~15~~ veJeer helveer vegkeâleerÛe JeÙeele Dee}s}er. heefnuÙee oesIeeRÛes le®Ce ceg}iesner JeÙeele Dee}s}s. lÙeebÛes mebyebOe efyeIe[tve ies}s nesles. veJeje Je=ælJeeves #eerCe Pee}e neslee. ~~15~~

meoe Yeeb[Ce heg$eebÛeW ~ keâesCeer veeÙekeâleer keâesCeeÛeW ~ Jeefvelee Deefle ØeerleerÛeW ~ Øeereflehee$e ~~16~~ ceg}ies melele Deeheehemeele Yeeb[le nesles. keâesCeerÛe keâesCeeÛes Sskeâle veJnles. le®Ce helveerefJe
eEkeâle yewme}e cevee ~ Ùeskesâ "eFË he[svee ~ cnCeesefveÙeeb heebÛee peCee ~ cesUefJe}W ~~17~~ melele eEÛelee }eietve jeefn}er. keâeÙe keâjeJes les keâUsvee. Skeâ$e jenCes DeMekeäÙe Pee}s. cnCetve lÙeeves ieeJeeleer} heeÛe $eÙemLe meppeveebvee efveJee[Ÿeemee"er yees}eefJe}s. ~~17~~

heebÛe peCe Jeebšs keâefjleer ~ leeW les heg$e veeÙeskeâleer ~ efveJee[e veJnsefÛe Debleer ~ Yeeb[Ce }eie}W ~~18~~ lÙee hebÛeebveer JeešCÙee keâ¤ve efouÙee. heCe ceg}ebvee lÙee ceevÙe PeeuÙee veenerle. MesJešer efveJee[e ve PeeuÙeeves Yeeb[Ces meg¤ Pee}er. ~~18~~

yeehe}Wkeâe Yeeb[Ce pee}W ~ }skeâeR yeeheeme ceeefj}W ~ leJe les ceelesveW Iesle}W ~ MebKeleerLe& ~~19~~ yeehe Je ceg}ies ÙeebÛÙeelener Yeeb[Ce }eie}s. ceg}ebveer yeehee}e ye[efJeuÙeeves meeJe$e DeeF& MebKe ke⤠}eie}er. ~~19~~

Sskeâesefve efceUe}s }eskeâ ~ GYes heenleer keâewlegkeâ ~ cnCeleer yeeheeme }skeâ ~ keâecee Dee}s ~~20~~ lees Deej[eDeesj[e Ssketâve yejsÛe }eskeâ ieesUe Pee}s Je kegâÛes°e keâ¤ve iebcele heent }eie}s. `ceg}ies yeeheeÛÙee Ûeebie}sÛe GheÙeesieer he[}s!' Demes les kegâeflmeleheCes cnCet }eie}s. ~~20~~

pÙee keâejCeW kesâ}s veJeme ~ pÙee keâejCeW kesâ}s meeÙeeme ~ les heg$e efheleerÙeeme ~ ceeefjleer hene ~~21~~ `pÙee ceg}ebmee"er veJeme kesâ}s, Deceehe keâ° Gheme}s les ceg}ies yeeheeme ceejerle Deensle. les veJe} hene!' ~~21~~

Ssmeer Dee}er heehekeâUer ~ Deeef§eÙe& ceeefve}W mekeâUer ~ GYes leesef[leer keâUer ~ veiej}eskeâ ~~22~~ heeheecegUs Demee ne keâ}n efvecee&Ce Pee}e. meJeeËvee lÙeeÛes Heâej veJe} Jeeš}s. veblej keâener meppeveebveer lees lebše mees[Je}e. ~~22~~

heg{W yewmeesve heebÛe peCe ~ Jeešs kesâ}s lelmeceeve ~ yeehe}skeâebÛeW Yeeb[Ce ~ leesef[}W leWneR ~~23~~ hegvne hebÛeebveer meJeeËvee meejKes Jeešs keâ¤ve efo}s Je yeehe}skeâebÛes Yeeb[Ce mees[efJe}s. ~~23~~

yeeheeme JesieUW Ieele}W ~ keâeWheš yeebOeesve efoOe}W ~ ceve keâeblesÛeW }eie}W ~ mJeeLe&yegæer ~~24~~ ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

113

(o. 3 me. 5)

yeehee}e JesieUs keâ¤ve Skeâ Peeshe[er yeebOetve efo}er. helveerner Deelee oesIeebhegjlesÛe heent }eie}er. ~~24~~

keâeblee le®Ce heg®
Œeer meehe[}er megboj ~ iegCeJeble DeeCeer Ûelegj ~ cnCes ceePeW YeeiÙe Leesj ~Je=æheCeeR ~~26~~ megboj, meodieÏCeer Je Ûelegj helveer ÙeesieeÙeesieeves cneleejheCeer efceUeuÙeeves lees mJele:}e Heâej YeeiÙeJeeve mecepet }eie}e. ~~26~~

Ssmee Deevebo ceeefve}e ~ og:Ke meJe&efn efJemej}e ~ lebJe lees ieuye}e pee}e ~ hejÛe›eâ Dee}W ~~27~~ DeMeer keâes"s megKeer peerJevee}e meg®Jeele nesTve ceeieer} og:Ke efJemejles ve efJemejles leesÛe lÙee YeeieeJej Me$etves nu}e kesâuÙeeves ieeWOeU G[e}e. ~~27~~

Dekeâmceele Oee[er Dee}er ~ keâeblee yeboer Oe¤ve ves}er ~ JemleYeeJeefn ies}er ~ ØeeCeerÙeeÛeer ~~28~~ Me$etÛeer DeÛeevekeâ Oee[ Dee}er. lÙeeÛÙee helveer}e lÙeebveer heUJetve ves}s Je Iejner }gštve ves}s. ~~28~~

lesCeW og:Ke pee}W YeejeR ~ oerIe& mJejW ®ove keâjer ~ ceveeR Dee"Jes megbojer ~ iegCeJeble ~~29~~ lÙeecegUs lees DeefleMeÙe keâ°er Pee}e. iegCeJeeve Je megboj helveerÛÙee Dee"JeCeerves cees"cees"Ÿeeves j[t }eie}e. ~~29~~

lebJe efleÛeer Jeelee& Dee}er ~ legceÛeer keâeblee Yeü°}er ~ SskeâesefveÙee Deebie Iee}er ~ he=LJeerJejer ~~30~~ leesÛe lÙeeÛÙee helveer}e yeešJeuÙeeÛeer (efkebâJee leer Meer}Yeü° PeeuÙeeÛeer) yeeleceer Dee}er. leer Ssketâve lees peefceveerJej ie[ye[e }esUt }eie}e. ~~30~~

meJÙe DehemeJÙe }esUs ~ peUW heePejleer [esUs ~ Dee"efJeleeb efÛeòe heesUW ~ og:KeeveUW ~~31~~ peefceveerJej [eJÙee GpeJÙee Debieeves }esUt }eie}e. [esàÙeebvee DeßegOeeje }eieuÙee. helveerÛÙee Dee"JeCeeRÛÙee og:Keeiveerves lÙeeÛes ceve nesjheUtve efveIee}s. ~~31~~

õJÙe nesleW cesUefJe}W ~ leWefn }iveeme JesÛe}W ~ keâeblesefmeefn Oe¤ve ves}W ~ ogjeÛeejeR ~~32~~ pesJe{s õJÙe efceUJe}s nesles les }iveemee"er KeÛe& kesâ}s Je yeeÙekeâes}e og°ebveer heUJetve ves}s. ~~32~~

cepeefn Je=æehÙe Dee}W ~ }skeâeR JesieUW Ieele}W ~ Dene osJee Jees{Je}W ~ De° ceePeW ~~33~~ ceerner Deelee Je=æ Pee}es. lÙeele ceg}ebveer ce}e JesieUs kesâ}s. ns osJee, ceePes ØeejyOe keâmes ce}e ÚUerle Deens! ~~33~~

õJÙe veeneR keâeblee veeneR ~ "eJe veeneR Meefkeäle veeneR ~ osJee cepe keâesCeerÛe veeneR ~ legpeJesieUW ~~34~~ hewmee veener, yeeÙekeâes veener, Iej veener, meeceLÙe& veener. ns osJee, Deelee legPÙeeJeeÛetve ce}e keâesCeerÛe veener. ~~34~~

hetJeea osJe veeneR hegefpe}e ~ JewYeJe osKeesve Yeg}}e ~ mesKeeR ØeeCeer ØemleeJe}e ~ Je=æheCeeR ~~35~~ DeeleeheÙeËle osJeeÛeer meeOeer hetpeemegæe kesâ}er veener. mJele:ÛÙee JewYeJeele jcetve jeefn}e Je MesJešer cneleejheCeer he§eeòeeheeÛeer heeUer Dee}er. ~~35~~

osn DelÙeble Kebie}W ~ meJeeËie JeeUesve ies}W ~ Jeeleheerle GmeU}W ~ kebâ" oeš}e keâHeWâ ~~36~~ osneÛee eEhepeje jeefn}e, Mejerj JeeUtve ies}s, JeeleefheòeeÛee Øekeâeshe nesTve kebâ"ele keâHeâ Ye¤ve jeefn}e. ~~36~~

JeUs efpeJnsefÛe yeesye[er ~ keâHeWâ kebâ" Ie[Ie[er ~ ogieËOeer megš}er leeW[eR ~ veekeâeR m}s
ceeve keâebhes ÛeUÛeUeb ~ [esUs ieUleeR YeUYeUeb ~ Je=æheCeeR DeJekeâUe ~ "eketâve Dee}er ~~38~~ (o. 3 me. 5)

114

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

ceeves}e kebâhe megš}e, [esàÙeebletve heeCeer Jeent }eie}s. Ûesnje efvemlespe nesTve owvÙeJeeCee efomet }eie}e. ~~38~~

obleheešer GKeU}er ~ lesCeW yeesÛejeEKe[er heef[}er ~ cegKeeR }eU ieUeW }eie}er ~ ogieËOeerÛeer ~~39~~ meJe& oele he[}s. lÙeecegUs leeW[eÛes yeesUkesâ nesTve }eUsÛee ØeefleyebOe iesuÙeeves leer Jeent }eie}er. efMeJeeÙe keâHeâeefokeâebcegUs efle}e ogieËOe ÙesT }eie}e. ~~39~~

[esUeb heenleeb efomesvee ~ keâeveeR Meyo Sskesâvee ~ oerIe& mJejW yees}Jesvee ~ ocee oešs ~~40~~ [esàÙeebvee Oe[ efomesvee, keâeveebveer veerš Ssketâ ÙesF&vee Je Oeehe }eieuÙeeves cees"Ÿee DeeJeepeele yees}lee ÙesF&vee. ~~40~~

Mekeäleer heeÙeebÛeer jeefn}er ~ yewmeJesvee ceg®kegbâ[er Iee}er ~ ye=nleer JeepeeW }eie}er ~ leeW[eÛe Ssmeer ~~41~~ heeÙeeble Ûee}CÙeeÛeer Mekeäleer Gj}er veener. yemeCÙeeÛeerner Mekeäleer ve GjuÙeeves heeÙe heesšeJej IesTve PeesheCÙeeÛeer heeUer Dee}er. IeMeele IejIej Je Kee}er mejkeâCeeje Jeeje ÙeebÛes melele DeeJeepe nesT }eie}s. ~~41~~

#egOee }eieleeb DeeJejsvee ~ DeVe meceFË efceUsvee ~ efceUe}W lejer ÛeeJesvee ~ oeble ies}s ~~42~~ keâOeer Yetkeâ DeveeJej Pee}er lejer JesUsJej DeVe efceUsvee. oele vemeuÙeeves efceUe}s}s DeVe ÛeeJeJesvee. ~~42~~

efheòeW efpejsvee DeVe ~ Ye#eerleebÛe nesÙes Jeceve ~ lewmeWefÛe peeÙes efveIeesve ~ DeheeveÉejW ~~43~~ heÛeveMekeäleer keâceer PeeuÙeeves DeVe heÛesvee. keâener DeVe G}šerletve lej keâener ve heÛe}suÙee efmLeleerleÛe iegoÉejeletve yeensj he[t }eie}s. ~~43~~

efJe°e cet$e DeeCeer yeUme ~ YeesJelee JeceveW kesâ}e veeme ~ og¤ve peeleeb keâeW[s mJeeme ~ efJeÕepeveeÛee ~~44~~ ce}, cet$e, yes[keâe Je G}šŸee Ùee meJeeËveer DebLe®CeeÛÙeeYeesJeleer ogieËOeer efvecee&Ce kesâ}er. peJeUtve peeCeeNÙee ØelÙeskeâe}e veekeâ Oe¤ve peeJes }eie}s. ~~44~~

veevee og:KeW veevee JÙeeOeer ~ Je=æheCeeR ÛeUs yegæer ~ leNneR hegjsvee DeeJeOeer ~ DeeÙeg<ÙeeÛeer ~~45~~ Deveskeâ cevemleehe, jesie ÙeebÛÙeeyejesyejÛe cneleejheCeer yegæerJejÛes efveÙeb$eCe megšles. heCe DeeÙeg<Ùe cee$e mebhele veener. ~~45~~

heeheCÙee YeJeÙeeÛes kesâMe ~ efhekeâesve Pe[}s efve:Mes
osn meJe& heeefjKeW pee}W ~ meJebie[s efve:Mes
peW pevcetve heesme}eR ~ lesefÛe efHeâjesve heef[}eR ~ DebleeR efJe
ies}W lee®CÙe ies}W yeU ~ ies}W mebmeejerÛeW meU ~ Jeeleenele pee}W mekeâU ~ Mejerj DeeefCe mebheòeer ~~49~~ lee®CÙe Je Mekeäleer mebhe}er. mebmeejeÛeer Gceso ve° Pee}er. MejerjeÛeer Je hewMeeÛeer Jeeleenle Pee}er. ~~49~~

pevceJejer mJeeLe& kesâ}e ~ eflelegkeâeefn JesLe& ies}e ~ kewâmee efJe
megKeekeâejCeW Pegj}e ~ meWKeeR og:KeW keâ°er pee}e ~ heg{W ceeieglee Oeeskeâe Dee}e ~ ÙesceÙeelevesÛee ~~51~~ ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

115

(o. 3 me. 5)

megKeemee"er DeeÙeg<ÙeYej leUceU kesâ}er. MesJešer og:KeÛe JeešŸee}e Dee}s Je heg{s Deelee ÙeceÙeeleveebÛes leeš Jee{tve "sefJe}s Deens. ~~51~~

pevce DeJeIee og:KecetU ~ }eieleer og:KeeÛeW FbieU ~ cnCeesefveÙeeb lelkeâeU ~ mJeefnle keâjeJeW ~~52~~ meJe& og:KeebÛee Giece pevceeleÛe Deens. pevceYej lÙee og:KeebÛÙee [eieCÙee meesmeeJÙee }eieleele. cnCetve ceeCemeeves cees#eemee"er Peštve mJele:Ûes efnle meeOeeJes. ~~52~~

Demees SsmeW Je=æheCe ~ mekeâUebme Deens oe®Ce ~ cnCeesefveÙeeb MejCe ~ YeieJebleeme peeJeW ~~53~~ Demes ns YeÙeevekeâ cneleejheCe keâceer-peemle ØeceeCeele ØelÙeskeâe}eÛe Ùesles. cnCetve osJee}e MejCeeiele jneJes. ~~53~~

heg{Ws Je=æerme leòJeleeb ~ ieYeea ØemleeJee neslee ~ leesefÛe Dee}e ceeieglee ~ DeblekeâeUeR ~~54~~ ieYee&JemLesheemetveÛe nesCeejer eEhe[eÛeer Jee{ ner Je=ælJeeÛeer veeboerÛe Demeles. lesÛe cejCekeâeUer ÙesTve "sheles. ~~54~~

cnCeewefve ceeiegles pevceeblej ~ Øeehle ceelesÛes Goj ~ mebmeej ne Deefle ogmlej ~ leesefÛe "eketâve Dee}e ~~55~~ Je veblej heg{er} pevceele hegvne ceelesÛÙee ieYee&MeÙeele jneJes }eieles. Demee ne og}ËIÙe mebmeej heg{s efomele Deens. ~~55~~

YeieJeÆpeveeJeebÛegveer ~ Ûegkesâvee ns pevceÙeesveer ~ leehe$eÙeebÛeer peeÛeCeer ~ meebefiepes} heg{W ~~56~~ YeieJebleeÛÙee YekeäleerefMeJeeÙe mebmeejeÛes leehe Ûegkeâle veenerle. hegvepe&vce šUle veener. les ef$eefJeOe leehe Deeleeb meebiet. ~~56~~ Fefle ßeeroemeyeesOes ieg®efMe<ÙemebJeeos `mJeiegCe hejer#ee ([) veece’ meceeme heeÛeJee ieg®efMe<ÙemebJeeoelcekeâ ßeeroemeyeesOe Ùee «ebLeeleer} `mJeiegCe hejer#ee ([)’ veeJeeÛee heeÛeJee meceeme meceehle

(o. 3 me. 5)

116

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

oMekeâ eflemeje : mJeiegCehejer#ee meceeme meneJee : DeeOÙeeeflcekeâleehe ~~ ßeerjece meceLe& ~~ leehe$eÙeeÛeW }#eCe ~ Deeleeb meebefiepes} efve¤heCe ~ ßeesleeR keâjeJeW ßeJeCe ~ Ùeskeâe«e nesTveer ~~1~~ Deelee leerve ØekeâejÛÙee leeheebÛes JeCe&ve keâ¤. ßeeslÙeebveer Skeâe«e nesTve les SskeâeJes. ~~1~~

pees leehe$eQ heesU}e ~ lees meblemebies efveJee}e ~ Deele&Yetle lees
#egOee›eâebleeme efceUs DeVe ~ le=
ceenehegjW peepeeJe}e ~ lees hew}leerjeme ves}e ~ keâeb lees mJehveeRÛee ÛesF}e ~ mJehveog:Keer ~~4~~ cenehegjele meehe[}s}e megjef#eleheCes keâe"eJej heesnesÛe}e, mJehveele og:Ke YeesieCeeNÙee}e peeie Dee}er. ~~4~~

keâesCeer Ùeskeâemeer cejCe ~ Ùesleeb efo}W peerJeoeve ~ mebkeâšeme efveJeejCe ~ leesef[leeb megKe ~~5~~ cejCee}e šskeâ}suÙee}e peerJeoeve efceUe}s, keâesCeeJej keâesmeU}s}s mebkeâš otj kesâ}s lej megKe efceUles. ~~5~~

jesieerÙeeme Deew
lewmee mebmeejW og:KeJe}e ~ ef$eefJeOeleeheW heesU}e ~ leesefÛe Ùeskeâ DeefOekeâejer pee}e ~ hejceeLee&meer ~~7~~ pees mebmeej og:Keeveer ogKeeJe}e Deens Je leerve ØekeâejÛÙee leeheeveer osn og:Keele heesUtve efveIee}e Deens leesÛe KejeKegje hejceeLee&}e ÙeesiÙe (DeefOekeâejer) Demelees. ~~7~~

les ef$eefJeOe leehe les kewâmes ~ Deeleeb yeesef}pesle lewmes ~ ÙesefJe
M}eskeâ osnWefõÙeØeeCesve megKeb og:Keb Ûe ØeehÙeles ~ FceceeOÙeeeflcekebâ leeheb peeÙeles og:Keb osefnveeced ~~1~~ meJe&Yetlesve mebÙeesieeled megKeb og:Keb Ûe peeÙeles ~ efÉleerÙeleehemebleehe: melÙeb ÛewJeeefOeYeeweflekeâ: ~~2~~ MegYeeMegYesve keâce&Cee osnebles ÙeceÙeelevee ~ mJeie&vejkeâeefo YeeskeäleJÙeefceob ÛewJeeefOeowefJekeâced ~~3~~ M}eskeâeLe& osn, FbefõÙes Je ØeeCe ¢eebvee megKeog:KeebÛee DevegYeJe Ùeslees. lÙeeleer} og:Keebvee DeeOÙeeeflcekeâ leehe cnCeleele. peieeleer} pe[Ûesleve heoeLeeËÛÙee mebyebOeecegUs megKeog:Kes nesleele. lÙeeleer} og:Keebvee DeeefOeYeeweflekeâ leehe cnCeleele. MegYe Je DeMegYe keâcex keâjCeeNÙee}e cejCeeveblej mJeie&vejkeâeefo Yeesie efceUleele. lÙeeleer} vejkeâÙeeleveebvee DeeefOeowefJekeâ leehe cnCeleele. (1-3) ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

117

(o. 3 me. 6)

Ùeskeâ leehe DeeOÙeeeflcekeâ ~ ogpee lees DeeefoYeteflekeâ ~ eflemeje DeeefoowefJekeâ ~ leehe peeCeeJee ~~9~~ DeeOÙeeeflcekeâ, DeeefOeYeeweflekeâ Je DeeefOeowefJekeâ Demes leerve ØekeâejÛes leehe Deensle. ~~9~~

DeeOÙeeeflcekeâ lees keâesCe ~ kewâmeer lÙeeÛeer JeesUKeCe ~ DeeefoYeteflekeâebÛeW }#eCe ~ peeefCepes kewâmeW ~~10~~ DeeOÙeeeflcekeâ leehe keâmee Demelees Je lÙeeÛes mJe¤he keâeÙe? DeeefOeYeeweflekeâ leehe keâmee DeesUKeeJee? ~~10~~

DeeefoowefJekeâ lees kewâmee ~ keâJeCe leÙeeÛeer oMee ~ nWefn efJeMeo keâUs Ssmee ~ efJemleej keâerpes ~~11~~ DeeefOeowefJekeâ leehe keâmee Demelees Je lÙeeÛÙee DevegYeJeeÛes mJe¤he keâeÙe les mhe°heCes keâUs} Demes efJemleejhetJe&keâ meebiee. ~~11~~

neb peer cnCeesefve Jekeälee ~ pee}e keâLee efJemleeefjlee ~ DeeOÙeeeflcekeâ leehe Deeleeb ~ meeJeOe Sskeâe ~~12~~ ßeeslÙeeves Demes cnšuÙeeJej JekeälÙeeves `"erkeâ Deens' Demes cnCetve efJemleejhetJe&keâ meebieCÙeeme meg®Jeele kesâ}er. Deelee DeeOÙeeeflcekeâ leeheeefJe
osn FbefõÙe DeeCeer ØeeCe ~ ÙeebÛesefve ÙeesieW DeeheCe ~ megKeog:KeW efmeCes peeCe ~ Ùee veebJe DeeOÙeeeflcekeâ ~~13~~ peerJe ne osn, FbefõÙes Je ØeeCe ÙeebÛÙee mebyebOeecegUs keâOeer megKeer lej keâOeer og:Keer neslees. lÙeeleer} og:KeeÛÙee DevegYeJee}e leehe cnCeleele. neÛe DeeOÙeeeflcekeâ leehe nesÙe. (DeOÙeelce cnCepes Mejerj.) ~~13~~

osneceOetve peW Dee}W ~ FbefõÙeW ØeeCeW og:Ke pee}W ~ leW DeeOÙeeeflcekeâ yeesef}}W ~ leehe$eFË ~~14~~ og:KeebÛeer efvee|celeer Mejerjele nesles. FbefõÙes Je ØeeCe Ùeebvee Pee}s}s og:Ke ceveeceeHe&âle peerJee}e keâUles. leehe$eÙeeleer} DeeOÙeeeflcekeâ leehe lees neÛe. ~~14~~

osneceOetve keâeÙes Dee}W ~ ØeeCeW keâesCe og:Ke pee}W ~ Deeleeb nW efJeMeo kesâ}W ~ heeefnpes keâeR ~~15~~ osnele keâesCekeâesCelÙee og:KeebÛeer efvee|celeer nesles, ØeeCeebvee keâesCeles og:Ke nesles les Deelee efJemleejhetJe&keâ meebiet. ~~15~~

Ke®pe KeJe[s hegefUÙee vee® ~ veKe®[W ceebpeNÙee osefJe ieesJe® ~ osneceOeer} efJekeâe® ~ Ùee veebJe DeeOÙeeeflcekeâ ~~16~~ Ke¤pe, lJeÛesÛÙee Yesiee, hegàÙee, vee¤, veKeeKee}er het nesCes, Heâes[, osJeer, ieesJej F. osnefJekeâej cnCepes DeeOÙeeeflcekeâ leehe. ~~16~~

keâeKeceebpejer kesâMelees[ ~ JeesKešW JeCe& keâeUHeâes[ ~ JÙeeOeer cetUJÙeeOeer ceenepe[ ~ Ùee veebJe DeeOÙeeeflcekeâ ~~17~~ keâeKesleer} Heâes[, kesâmeeÛÙee cegUeble het nesCes, ke@âvmejmeejKÙee Deepeejeves lÙeeJejer} lJeÛesÛee jbie yeo}Ces Je DelÙeble leeheoeÙekeâ DeMeer cetUJÙeeOe. ~~17~~

DebiegUJes[s iee}Hegâieer ~ kebâ[ }eies pes JeeGieer ~ efnj[er megpes Yejs ye}bieer ~ Ùee veebJe DeeOÙeeeflcekeâ ~~18~~ yeesš cegjieUCes, iee}iegb[, Deleesveele Keepe megšCes, efnj[er megpeCes, oeleele keâener De[keâCes. ~~18~~

JeeGies Heâes[ G"leer ~ keâeb les megpes Deebiekeâebleer ~ Jeele DeeefCe efle[keâe }eieleer ~ Ùee veebJe DeeOÙeeeflcekeâ ~~19~~ DebieYej Heâes[ G"CeW, meJeeËiee}e metpe, heesšele iegyeeje Oe¤ve le[me }eieCes. ~~19~~

veeFšs Debog iepekeâCe& ~ hesneÛeW heesš efJemleerCe& ~ yewme}W šeUW Hegâšleer keâCe& ~ Ùee veebJe DeeOÙeeeflcekeâ ~~20~~ veeÙešs, ne[eheÙeËle heesnesÛe}s}er peKece, pe}esojeves cees"s Pee}s}s heesš, keâeve ieÛÛe nesCes Je HegâšCes. ~~20~~

kegâ° DeeCeer Jees}e kegâ° ~ heb[Ÿeejesie Deefleßes‰ ~ #eÙejesieeÛes keâ° ~ Ùee veebJe DeeOÙeeeflcekeâ ~~21~~ heeb{js keâes[, cenejesie, }Jekeâj yeje ve nesCeeje jkeäle#eÙe (Anaemia) Je #eÙejesie. ~~21~~ (o. 3 me. 6)

118

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

Jeešer Ješkeâ JeeÙesieesUe ~ neleeR heeFË }eieleer keâUe ~ YeesJeb[er }eies JesUesJesUeb ~ Ùee veebJe DeeOÙeeeflcekeâ ~~22~~ JejÛesJej ieg[IÙeeÛeer Jeešer ogKeCes, G}šŸee, heesšele JejÛesJej G"Ceejer keâU, neleheeÙe ogKeCes, JejÛesJej Ûekeäkeâj ÙesCes. ~~22~~

Jees}eb[e DeeefCe JeU ~ heesšmegUeÛeer leUceU ~ DeeOe&efMemeer G"s keâheeU ~ Ùee veebJe DeeOÙeeeflcekeâ ~~23~~ iejceer (Gonorrhoiea) Je lÙeecegUs peebIÙeele G"CeeNÙee iee"er, heesšMet}eÛee $eeme, DeOe&efMeMeer, ~~23~~

og:Kes ceepe DeeefCe ceeve ~ heg‰er «eerJee DeeefCe Jeove ~ Deefmlemeebos og:Keleer peeCe ~ Ùee veebJe DeeOÙeeeflcekeâ ~~24~~ kebâyej Je ceeve ogKeCes, ceevesJej ÛejyeerÛee ieesUe ÙesCes (Lipoma) iee} Hegâie}s}s efomeCes, ne[s Je meebOes ogKeCes, ~~24~~

kegâefUkeâ lejU keâeefceCeer ~ cegjcee megb"js ceeefUCeer ~ efJeosmeeR }eie}W heeCeer ~ Ùee veebJe DeeOÙeeeflcekeâ ~~25~~ DeeceebMe, Deeflemeej, keâeJeerU, lee®CÙeheerefškeâe, ieUJes, ieb[ceeUe, ØeJeemeele heeCeer yeeOeCes, ~~25~~

peUmeesme DeeefCe efnJeejW ~ efiejereJf ejer DeeefCe DebOeejs ~ pJej heeÛeeJe DeeefCe MeejW ~ Ùee veebJe DeeOÙeeeflcekeâ ~~26~~ lenevesves leeW[ keâesj[s he[Ces, Leb[er YejCes, iejiejCes, [esàÙeebheg{s DebOeejer ÙesCes, Leb[er Jeepetve ÙesCeeje heebÛe efoJemeebÛee leehe, ~~26~~

MewlÙe G
DeeUmeer cetKe& DeeCeer Dehesmeer ~ YeÙe GÆJeW ceevemeeR ~ efJemejeUg oge§f eòe Deeefne|veMeer ~ Ùee veebJe DeeOÙeeeflcekeâ ~~28~~ DeeUme, De%eeve Je DeheÙeMeeves KeÛetve Yeerleer JeešCes, efJemejYeesUsheCee Je keâeÙeceÛÙee DeveJeOeeveecegUs melele nesCeejs vegkeâmeeve Je cevemleehe, ~~28~~

cet$ekeâes[ DeeCeer hejceW ~ jkeäleefheleer jkeälehejceW ~ Ke[eÛe{eÛesefve ßeces ~ Ùee veebJe DeeOÙeeeflcekeâ ~~29~~ }IeJeer De[Ces, hejcee (syphilis) jkeäleeÛÙee G}šŸee, }IeJeerletve jkeäle peeCes, Ke[e Ûe{ Ûe{uÙeeves oceCes, ~~29~~

cegj[e neieJeCe GvneUs ~ efoMee keâeW[leeb DeeboesUs ~ Ùeskeâ JesLee Demeesve ve keâUs ~ Ùee veebJe DeeOÙeeeflcekeâ ~~30~~ heesšele cegj[tve DeeJe he[Ces, }IeJeer}e peUpeUCes, DeekeâeMe {ieebveer Ye¤ve iesuÙeeJej iegocejCes Je DeepeejeÛes efveoeve ve nesCes, ~~30~~

ieeb"er {U}er pee}s peble ~ he[s DeebJe DeeefCe jkeäle ~ Devve lewmeWefÛe he[le ~ Ùee veebJe DeeOÙeeeflcekeâ ~~31~~ heesšeÛÙee mveeÙetJej leeCe he[Ces, peble, jkeäleer DeeJe Je Devve ve heÛelee lemesÛe yeensj he[Ces, ~~31~~

heesšHegâieer DeeefCe le[me ~ Yej}e efnj }eie}e Ieebme ~ Heâes[er }eieleeb keâemeeJeerme ~ Ùee veebJe DeeOÙeeeflcekeâ ~~32~~ heesš Hegâietve le[me }eieCes, pesJeleevee DevvekeâCe Õeemeveef}kesâle peeTve "mekeâe }eieCes, SKeeoer Heâes[ IeMeele De[ketâve peerJe keâemeeJeerme nesCes, ~~32~~

GÛekeâer }eie}er Gefmele ies}e ~ heerle GmeU}W G}eš pee}e ~ Kejs he[mee DeeefCe KeeWkeâ}e ~ Ùee veebJe DeeOÙeeeflcekeâ ~~33~~ GÛekeâer }eietve GÛÚdJeeme keâeW[Ces, pe"jeleer} Deec} Jee{tve G}šer nesCes, he[mes Je KeeskeâuÙeeves Iemee KejKejCes, ~~33~~

GmeU}e ocee DeeCeer Oeehe ~ he[efpeYe {eefme DeeCeer keâHeâ ~ ceesJeepJeej DeeefCe mebleehe ~ Ùee veebJe DeeOÙeeeflcekeâ ~~34~~ ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

119

(o. 3 me. 6)

Oeehe }eietve DeveeJej Pee}s}e ocee, he[efpeYesceOÙes KeJeKeJe megštve Keeskeâ}e, leeheeceOÙes Deefle leehe ÙesTve Debie Yeepetve efveIeCes, ~~34~~

keâesCeer meWogj Ieele}e ~ lesCeW ØeeCeer efveyeg&pe}e ~ IeMeeceOÙeW Heâes[ pee}e ~ Ùee veebJe DeeOÙeeeflcekeâ ~~35~~ ieeÙekeâeÛee DeeJeepe Ûeebie}e DemeuÙeeme ØeeflemheOeea lÙee}e Devveeletve MeWotj Iee}leele. lÙeecegUs DeeJeepe yemetve lees ceeCetme KeÛetve peelees. IeMeele Heâes[ ÙesCes, ~~35~~

ieUmeesšŸee DeeCeer peerYe Pe[s ~ meoe cegKeeR ogieËOeer he[s ~ oblenerve }eieleer efkeâ[s ~ Ùee veebJe DeeOÙeeeflcekeâ ~~36~~ ieàÙeeÛÙee oesvner yeepetbvee iee"er ÙesCes (mumps) Skeâe yeepetves peerYe Pe[t }eieCes (cancer) leeW[e}e melele IeeCe Jeeme ÙesCeW Je oele he[tve efnj[Ÿee efkeâ[tve peeCes, ~~36~~

pejb[er Iees}eCee ieb[ceeUe ~ DeJeefÛelee mJeÙeW Hegâšs [esUe ~ DeeheCeefÛe keâeheer DebiegUe ~ Ùee veebJe DeeOÙeeeflcekeâ ~~37~~ heebLejer megpeCes, veekeâeletve jkeäle JeenCes, ceevesleer} iee"er Jee{Ces, [esàÙeebleer} ceesefleeEyeot DeÛeevekeâ HegâšCes, Ûegketâve Deehe}s yeesš DeeheCeÛe keâeheCes, ~~37~~

keâUe efle[keâe }eieleer ~ keâeb leW oble GvceUleer ~ DeOej efpeJne jie[leer ~ Ùee veebJe DeeOÙeeeflcekeâ ~~38~~ kebâyej, ceeve F. DeÛeevekeâ ogKet }eietve "Cekeâe }eieCes, oele he[Ces, peerYe Je Dees" ÛeeJe}s peeCes, ~~38~~

keâCe&og:Ke ves$eog:Ke ~ veevee og:KeW Ie[s Meeskeâ ~ ieYeeËOe DeeefCe vehegMÙekeâ ~ Ùee veebJe DeeOÙeeeflcekeâ ~~39~~ keâeve ogKeCes, [esUs ÙesCes, Deveskeâ og:KeebÛes Meeskeâele nesCeejs ¤heeblej, pevceebOeUsheCee Je vehegbmekeâlJe, ~~39~~

Hegâ}W Je[me DeeCeer he[UW ~ keâer[ ielee& jeleebOeUW ~ ogef§ele Yeüefce° DeeCeer KegUW ~ Ùee veebJe DeeOÙeeeflcekeâ ~~40~~ keâeÛeeEyeot, ceesefleeEyeot Je he[oe ÙesCes, keâeveeble F. keâer[er nesCes, MesCe F. ielexle he[Ces, je$eer ve efomeCes, }#e vemeCes, efJeefÛe$eheCee Je Jes[sheCee, ~~40~~

cegkeWâ yeOeerj jeKeeW[W ~ LeesšW ÛeU}W DeeCeer Jes[W ~ heebiegU kegâNnW DeeCeer heeJe[W ~ Ùee veebJe DeeOÙeeeflcekeâ ~~41~~ cegkesâheCee, yeefnjsheCee, ogYebie}s}e Dees", nele vemeCes, ÛeU }eieCes, Jes[sheCee, heebieUe, kegâye[e Je DeeKeg[ heeÙeebÛee DemeCes, ~~41~~

leejmeW Ieg}W keâeCeW kewâjW ~ ieejesUW peecegve šeHeâjW ~ Me[ebiegUW ieWieeCeW efJeojW ~ Ùee veebJe DeeOÙeeeflcekeâ ~~42~~ efJeefÛe$e [esUs, Jeekeâ[er ceeve, eflejUe, eflejkeäÙee [esàÙeebÛee, Ieejs [esUs, yegškeâe, "sÛe }eieCes, mene yeesšs (nelee}e eEkeâJee heeÙee}e), ieWieeCee mJej Je kegâ¤he, ~~42~~

oebeflejW yeesefÛejW IeeveeU ~ IeÇeCenerve ßees$enerve yejU ~ Deefleke=âMe DeeflemLetU ~ Ùee veebJe DeeOÙeeeflcekeâ ~~43~~ cees"s Je heg{s Dee}s}s oele, }ebyeÛe }ebye veekeâ, yew"s veekeâ, Skeâ keâeveÛe vemeCes, JeeÛeeUheCee, }gkeâ[e Jee }ú, ~~43~~

leeWlejW yeeWye[W efveye&U ~ jesieer kegâ¤he kegâšerU ~ celmejer Keeoe[ leheerU ~ Ùee veebJe DeeOÙeeeflcekeâ ~~44~~ ÛeebÛejle yees}Ces, Demhe° GÛÛeej, peerJe vemeuÙeeØeceeCes yees}Ces, jesie«emle, kegâ¤he, kegâšeUKeesj, celmejer, Keeoe[, leeheš, ~~44~~

mebleeheer Devegleeheer celmejer ~ keâeefcekeâ nsJee eflejmkeâejer ~ heeheer DeJeiegCeer efJekeâejer ~ Ùee veebJe DeeOÙeeeflcekeâ ~~45~~ (o. 3 me. 6)

120

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

leeheš, he§eeòeeheer, celmejer, keâecegkeâ, nsJee Je eflejmkeâej keâjCeeje, heeheer, ogieg&Ceer Je ›eâesOeeefokeâebvee yeUer he[Ces, ~~45~~

G"JeCeW lee"e keâjkeâ ~ DeeJešUs DeeCeer }Ûekeâ ~ megpeer DeeCeer Ûee}keâ ~ Ùee veebJe DeeOÙeeeflcekeâ ~~46~~ keâesCeerlejer G"JeeJes }eieCes, hee" F. lee"Ces, Debie DeJeIe[Ces, }ÛekeâCes, megpeCes, mebefOeJeele, ~~46~~

cet} Dee[JeW ieYe&heele ~ mleveiegbles meveheele ~ mebmeejkeâeW[s Deehece=lÙeg ~ Ùee veebJe DeeOÙeeeflcekeâ ~~47~~ ieYe&JeleerÛes heesš ogKeCes, ieYe& Dee[Jee ÙesCes, ieYe&heele nesCes, yeeUble PeeuÙeeJej mleveeletve otOe yeensj ve Ùeslee mee"tve jenCes, Ùeesveerceeiee&le (mebmeej) ieYe& keâeW[tve lees cejCe heeJeCes. ~~47~~

veKeefJeKe DeeCeer eEnieg[x ~ yee° DeeefCe JeeJe[W ~ GieerÛe oebleefKeU he[s ~ Ùee veebJe DeeOÙeeeflcekeâ ~~48~~ IeeCesj[Ÿee veKeeÛeer peKece, veKeeÛÙee leUeMeer metpe, efMeUs Je ve meesmeCeejs Devve KeeJes }eieCes, DeÛeevekeâ oeleKeerU yemeCes, ~~48~~

Pe[leer heeleeR megpeleer YeJeÙee ~ ves$eeR nesleer jePeCeJe[erÙee ~ ÛeeUmeer }eies ØeeefCeÙeeb ~ Ùee veebJe DeeOÙeeeflcekeâ ~~49~~ heeheCÙee Pe[Ces, YegJeÙeebÛeer metpe, jebpeCeJee[Ÿee Je °ermee"er Ûe
Jeebie efleU megjceW }ebmes ~ ÛeeceefKeU ie}b[W cemeW ~ Ûegkegâj nesF&pes ceevemeW ~ Ùee veebJe DeeOÙeeeflcekeâ ~~50~~ lJeÛesJej keâeàÙee hegàÙee, leerU, KeJe}s he[Ces, lJeÛesJejer} kesâmeebÛee hegbpekeâe leÙeej nesCes, ÛeeceKeerU, iee}iegb[, lJeÛesÛee keâener Yeeie pee[ nesCes, ceve mewjYewj nesCes. ~~50~~

veevee Hegâie DeeCeer DeeJeeUW ~ Deebieer ogieËOeer ØeyeUs ~ ÛeeF&Ûeešer }eU ieUs ~ Ùee veebJe DeeOÙeeeflcekeâ ~~51~~ DebieeJej ÙesCeejs HegâieJešs, ceemeeÛes ieesUs Je Mejerje}e ogieËOeer ÙesCes. [eskeäÙeeJejÛes kesâmeeÛes hegbpekesâ ieUtve he[Ces Je leeW[eJeešs }eU ieUCes. ~~51~~

veevee eEÛelesÛeer keâepeUer ~ veevee og:KeW efÛeòe heesUer ~ JÙeeOeerJeebÛetve leUceUer ~ Ùee veebJe DeeOÙeeeflcekeâ ~~52~~ Deble:keâjCeeJej peCet eEÛelesÛeer keâepeUer OejCes, og:Keebveer ceve peCet YeepeCes, ceveeÛeer DekeâejCe leUceU nesCes. ~~52~~

Je=æheCeerÛÙee Deeheoe ~ veevee jesie nesleer meoe ~ osn #eerCe meJe&oe ~ Ùee veebJe DeeOÙeeeflcekeâ ~~53~~ cneleejheCeele ÙesCeeNÙee De[ÛeCeer, melele keâeneRvee keâener jesie DemeCes, meleleÛee DeMekeäleheCee, ~~53~~

veevee JÙeeOeer veevee og:KeW ~ veevee Yeesie veevee Keeb[keWâ ~ ØeeCeer leUceUer MeeskeWâ ~ Ùee veebJe DeeOÙeeeflcekeâ ~~54~~ Deveskeâ Deepeej Je lÙeebÛeer lÙeebÛeer og:Kes, og:KeeÛes efvejefvejeUs Yeesie, Ûejle peeCeejs JeÇCe, Je Meeskeâeves nesCeejer leUceU, ~~54~~

Ssmee DeeOÙeeeflcekeâ leehe ~ hetJe&heeheeÛee mebleehe ~ meebielee mejsvee Decethe ~ og:Kemeeiej ~~55~~ Demes ns DeeOÙeeeflcekeâ leehe Deveskeâ pevceeRÛÙee heeheebcegUs YeesieeJes }eieleele, ne og:Kemeeiej meebietve mebheCeej veener. ~~55~~

yengle keâeÙe yees}eJeW ~ ßeesleeR mebkesâleW peeCeeJeW ~ heg{W yeesef}pes mJeYeeJeW ~ DeeefoYeteflekeâ ~~56~~ DeefOekeâ meebietve efkeâleer meebieCeej? meebefiele}s lÙeeJe¤ve ßeeslÙeebveer leeheebÛee Deboepe keâjeJee. Ùeeveblej DeeefOeYeeweflekeâ leehe meebiet. ~~56~~ Fefle ßeeroemeyeesOes ieg®efMe<ÙemebJeeos `DeeOÙeeeflcekeâleeheveece’ meceeme meneJee ieg®efMe<ÙemebJeeoelcekeâ ßeeroemeyeesOe Ùee «ebLeeleer} `DeeOÙeeeflcekeâleehe' veeJeeÛee meneJee meceeme meceehle

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

121

(o. 3 me. 6)

oMekeâ eflemeje : mJeiegCehejer#ee meceeme meeleJee : DeeefOeYeewelf ekeâleehe ~~ ßeerjece meceLe& ~~ ceeieeb pee}W efve¤heCe ~ DeeOÙeeeflcekeâeÛeW }#eCe ~ Deeleeb DeeefoYeteflekeâ lees keâesCe ~ meebefiepes} ~~1~~ ÙeeDeeOeerÛÙee meceemeele DeeOÙeeeflcekeâ leeheebÛÙee }#eCeebÛee leheMeer} meebefiele}e, Deelee DeeefOeYeeweflekeâ leehe meebiet. ~~1~~

M}eskeâ meJe&Yetlesve mebÙeesieeled megKeb og:Keb Ûe peeÙeles ~~ efÉleerÙeleehemebleehe: melÙeb ÛewJeeefOeYeeweflekeâ: ~~1~~ meJe& YetleebÛesefve mebÙeesieW ~ megKe og:Ke GhepeeW }eies ~ leehe nesleeb ceve Yebies ~ Ùee veebJe DeeefoYeteflekeâ ~~2~~ hebÛeceneYetleebveer Ie[}suÙee yeenŸe me=°erMeer mebyebOe DeeuÙeeJej keâOeer megKe lej keâOeer og:Ke ÙeebÛee DevegYeJe Ùeslees. og:KeeÛee DevegYeJe DeeuÙeecegUs peerJe $emle nesTve cevee}e Jesovee nesleele. neÛe lees DeeefOeYeeweflekeâ leehe nesÙe. ~~2~~

lejer Ùee DeeefoYeteflekeâeÛeW }#eCe ~ ØeebpeU keâ¤b efve¤heCe ~ pesCeW DevegYeJeeme Ùes hetCe& ~ JeesUKeer leehe$eÙeeÛeer ~~3~~ Deelee Ùee DeeefOeYeeweflekeâ leeheebÛÙee }#eCeebÛes leheMeer}Jeej efve¤heCe keâ¤. lÙeecegUs leehe$eÙe keâmes Demeleele, ÙeeÛeer hetCe& DeesUKe hešs}. ~~3~~

"WÛee }eieleer cees[leer keâebšs ~ efJePeleer MeŒeebÛes IeeÙešs ~ me} efme}keâe DeeCeer mejebšs ~ Ùee veebJe DeeefoYeteflekeâ ~~4~~ heeJe}ebvee "sÛee }eieCes, neleeheeÙeele keâešs efMejCes, MeŒeebÛes IeeJe yemeCes, }ekeâ[eÛes šeskeâoej, yeejerkeâ legkeâ[s neleeheeÙeele efMejCes, šeskeâoej ieJele Je meješs }eieCes. ~~4~~

DebiÙee DeeefCe keâeÛekegâefnjer ~ DeeJeÛeše }eies MejerjeR ~ ieebOeer} ÙesTve obMe keâjer ~ Ùee veebJe DeeefoYeteflekeâ ~~5~~ Keepekegâefnjer Je Deeie efvecee&Ce keâjCeejer Jevemheleer DeÛeevekeâ Debiee}e }eieles. keâuhevee vemeleevee ieebOeer} ceeMeer ÛeeJeles. nsÛe les DeeefOeYeeweflekeâ leehe nesle. ~~5~~

ceemeer ieesceemeer ceesnUceemeer ~ cegbieer les}cegbieer [ebme omeer ~ meesš peUg }eies Ùeemeer ~ DeeefoYeteflekeâ yeesef}pes ~~6~~ ceOeceeMeer, ieesceeMeer, ceesnesU G"uÙeeJej ÛeeJeCeejer ceeMeer, cegbieer, }e}cegbieer Je [eme ÛeeJeCes, jkeäle Mees
efhemee efhemeesUs ÛeebÛeCe ~ kegâmeUW cegbieUs {WkegâCe ~ efJemeerHeâ YeesJej ieeWefÛe[ peeCe ~ Ùee veebJe DeeefoYeteflekeâ ~~7~~ efhemeJee, efhemeesUs, [eWieUs, kegâmeUs, cegbieUs, {sketâCe, iepekeâCe&, Yegbies, ieesefÛe[s ÛeeJeCes. ~~7~~

ieeWyeer eEJeÛeg DeeCeer efJeKeej ~ JÙeeIeÇ }ebef[ies DeeCeer Metkeâj ~ ieewmeeÙeU meecej ~ Ùee veebJe DeeefoYeteflekeâ ~~8~~ ieesce, eEJeÛet, mehe&, JeeIe, }eb[ies, [gkeäkeâj, meeUt Je meebyej ÙeebÛes ÛeeJes, peKecee eEkeâJee Heâe[Ces. ~~8~~ (o. 3 me. 7)

122

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

jeveieeF& jevecnwmes ~ jeveMekeâó DeeCeer jeRmeW ~ jeveneleer }eJeefhemeW ~ Ùee veebJe DeeefoYeteflekeâ ~~9~~ jeveieeF&, jevejs[s, jeveyew}, DemJe}s, jevenòeer nŸeebÛÙee Oe[keâe Je he#ÙeebÛeer efhemes šesÛeCes. ~~9~~

megmejerveW Jees{tve ves}W ~ keâeb leW DeeJeefÛeleW yeg[e}W ~ DeLeJee KeUeUeR heef[}W ~ Ùee veeJe DeeefoYeteflekeâ ~~10~~ heeCÙeele megmejerves Dees{tve vesCes, heeCÙeele DeÛeevekeâ yeg[Ces, JesieJeeve heeCÙeeÛÙee ØeJeenele meehe[Ces. ~~10~~

veevee efJeKeejW Deepeiej ~ veevee ceiejW peUÛej ~ veevee JeveÛejW Deheej ~ Ùee veebJe DeeefoYeteflekeâ ~~11~~ efJe
DeMJe Je=
SsmeeR keâke&âMeW YeÙeevekeWâ ~ yengefJeOe og:KeoeÙekeWâ ~ og:KeW oe®CeW DeveskeWâ ~ Ùee veebJe DeeefoYeteflekeâ ~~13~~ DeMeer ner menve keâjCÙeeme keâ"erCe Je YeÙebkeâj DeMeer Deveskeâ oe®Ce og:Kes cnCepes DeeefOeYeeweflekeâ leehe. ~~13~~

eEYeleer ceeUJeoW he[leer ~ keâ[s YegÙesjeR keâeWmeUleer ~ Je=#e DeebieeJejer cees[leer ~ Ùee veebJe DeeefoYeteflekeâ ~~14~~ DebieeJej eEYeleer Je ieÛÛÙee he[leele, keâ[s keâesmeUleele, YegÙeejs peceerveoesmle nesleele, Pee[s DebieeJej he[leele. ~~14~~

keâesCeer ÙeskeâeÛee ßeehe pe[s ~ keâesCeer ÙeskeWâ kesâ}s Ûes[s ~ DeeOeeblejer nesleer Jes[s ~ Ùee veebJe DeeefoYeteflekeâ ~~15~~ keâesCeeÛee Meehe }eielees, keâesCeer Ûes[e-Ûesšgkeâ keâjles, meJe& DeeOeej megšuÙeeves Jes[ }eieCes. ~~15~~

keâesCeer ÙeskeWâ ÛeeUefJe}W ~ keâesCeer ÙeskeWâ Yeü°efJe}W ~ keâesCeer ÙeskeWâ Oe¤ve ves}W ~ Ùee veebJe DeeefoYeteflekeâ ~~16~~ keâesCeer yegæerle mebYeüce efvecee&Ce keâjles, keâesCeer OeceeËlej mekeäleerves keâjeJeÙeeme }eJeles, heUJetve vesles. ~~16~~

keâesCeer ÙeskeWâ efo}W Jeer
DeJeefÛelee mesj }eie}e ~ vesCees efyeyeJee efÛe[}e ~ ØeeCeer OegjW peepeeJe}e ~ Ùee veebJe DeeefoYeteflekeâ ~~18~~ Mesleeletve Ûee}leevee ve keâUle MesjeÛee Ûeerkeâ }eielees, efyeyyee Glelees, Oegjeves Õeeme keâeW[lees. ~~18~~

FbieUeJejer heeÙe he[s ~ efMeUsKee}W nele meebhe[s ~ OeeJeleeb Dee[KegUs he[s ~ Ùee veebJe DeeefoYeteflekeâ ~~19~~ efveKeeNÙeeJej heeÙe he[lees, neleeJej oie[ he[lees, heUleevee De[KeUtve he[lees. ~~19~~

Jeeheer ketâhe mejesJej ~ ielee& keâ[e veoerleerj ~ DeeJeefÛeleW he[s Mejerj ~ Ùee veebJe DeeefoYeteflekeâ ~~20~~ yeejJe, Kees}efJenerj, le}eJe, MesCeeÛeer ielee&, [eWiejeÛee keâ[e, veoerkeâe" FlÙeeoerceOÙes efkebâJee Je¤ve he[Ces. ~~20~~

ogiee&Kee}W keâeWmeUleer ~ Pee[eJe¤ve he[leer ~ lesCeW og:KeW Dee›ebâoleer ~ Ùee veebJe DeeefoYeteflekeâ ~~21~~ yeg¤pe Je Pee[eJe¤ve Kee}er he[uÙeeJej meJeeËieeJej ceej yemetve eEkeâJee ne[s cees[tve cees"cees"Ÿeeves j[leele. ~~21~~

meerleW Jees" lejkeâleer ~ nele heeJe šebkeâe Hegâšleer ~ efÛeKeuÙee efpeJneàÙee }eieleer ~ Ùee veebJe DeeefoYeteflekeâ ~~22~~ Leb[erves Dees" HegâšCes, nele, heeÙe Je šeÛeebvee Yesiee he[Ces, heeÙeeÛeer yeesšs ngUngUer nesCes Je kegâpeCes. ~~22~~

DeMeveheeveeefÛeÙes JesUs ~ G
123

(o. 3 me. 7)

JesUe oeleebvee Leb[ eEkeâJee G
hejeOesve yeeUheCeeR ~ kegâMeyoceejpeeÛeCeer ~ DevveJeŒeWJeerCe DeeUCeer ~ Ùee veebJe DeeefoYeteflekeâ ~~24~~ DeeF&Je[er} cejCe heeJeuÙeecegUs yee}heCe hejkeäÙeeÛÙee Iejele ies}s lej, šeketâve yees}Ces, ceej osCes, efvejefvejeàÙee Øekeâejs ÚUCes, hegjsmes pesJeCe ve osCes, keâhe[s pescelesce osCes, FlÙeeoer meesmeeJes }eieles. ~~24~~

meemegjJeeme iee}esjs ~ "gCekesâ }emeCeW efÛeceesjs ~ Dee}W ¤ove ve Oejs ~ Ùee veebJe DeeefoYeteflekeâ ~~25~~ meemegjJeemeele megvesÛee iee} efhejieUCes, "esmes osCes, [eie, efÛecešs, FlÙeeoeRcegUs j[t Ùesle Deme}s lejer j[Cesner DeMekeäÙe nesCes. ~~25~~

Ûegkeâleeb keâeve efheefUleer ~ keâeb lees [esUe eEnie Ieeef}leer ~ meJe&keâeU OeejkeâeR Oeefjleer ~ Ùee veebJe DeeefoYeteflekeâ ~~26~~ Lees[s Ûegkeâ}s lejer keâeve efheUCes, [esàÙeeble eEnieeÛeer het[ Iee}Ces Je melele OeejsJej OejCes. ~~26~~

veevee ØekeâejerÛes ceej ~ ogpe&ve ceeefjleer Deheej ~ ogjer Deblejs ceensj ~ Ùee veebJe DeeefoYeteflekeâ ~~27~~ neleeves, heeÙeeves F. Deveskeâ Øekeâejs ceejCes, og°ebkeâ[tve YeÙebkeâj ceej KeeCes, ceg}eRÛes ceensj keâeÙeceÛes legšCes. ~~27~~

keâCe& veeefmekeâ eEJeefOe}s ~ yeUWefÛe Oe¤ve ieeWefOe}s ~ Kees[er peeef}Ùee heesUefJe}W ~ Ùee veebJe DeeefoYeteflekeâ ~~28~~ veekeâ Je keâeve keâeheCes eEkeâJee efJeõthe keâjCes, mekeäleerves ieeWoefJeCes (Tatoo), JeÇelÙeheCee kesâuÙeeme Ûeškesâ osCes. ~~28~~

hejÛe›eâeR Oe¤ve ves}W ~ veerÛe Ùeeleerme efoOe}W ~ ogo&Mee nesTve ces}W ~ Ùee veebJe DeeefoYeteflekeâ ~~29~~ Me$etÛÙee Dee›eâceCeele heUJetve vesCes, n}keäÙee peeleerleer} JÙekeäleerMeer }ive PeeuÙeeves ne} nesTve cejCes. ~~29~~

veevee jesie GÆJe}s ~ pes DeeOÙeeeflcekeâeR yeesef}}s ~ JewÅe hebÛee#ejer DeeefCe}s ~ Ùee veebJe DeeefoYeteflekeâ ~~30~~ JejÛesJej efvejefvejeàÙee jesieebveer Deepeejer he[Ces, lÙeebÛeer Ùeeoer DeeOÙeeeflcekeâ leeheele efo}er Deens. lÙeemee"er JewÅe Je hebÛee#ejer nŸeebveer GheÛeej keâjleevee ne} keâjCes! ~~30~~

veevee JesLesÛeW efveMe&ve ~ JneJeÙee Deew
veevee Jeu}erÛes jme ~ keâe[s ieieex[ keâke&âMe ~ Iesleeb nesÙes keâemeeefJeme ~ Ùee veebJe DeeefoYeteflekeâ ~~32~~ Deveskeâ JevemheleeRÛes jme keâe{tve leÙeej kesâ}s}s pene} keâe{s Je DeemeJes Iesleevee peerJe keâemeeJeerme nesCes. ~~32~~

{eU DeeCeer GKeeU osleer ~ heLÙe keâ"erCe meebieleer ~ Devegheeve Ûegkeâleeb efJeheòeer ~ Ùee veebJe DeeefoYeteflekeâ ~~33~~ {eU Je G}šer nesCÙeemee"er Deew
Heâe[ jkeäle HeâebmeCeer ~ iegu}[eieebÛeer peeÛeCeer ~ lesCeW og:KeW ogKeJes ØeeCeer ~ Ùee veebJe DeeefoYeteflekeâ ~~34~~ MeŒeef›eâÙesmee"er Mejerj Heâe[Ces (meceLeeËÛes keâeUer mebceesnveeÛeer meesÙe veJnleer.), ieUJeeletve jkeäle keâe{Ces, DeeJeeUt yejs keâjCÙeemee"er lÙeeJej leehe}suÙee meUerves [eie osCes DeMee JesoveebcegUs og:Keer nesCes. ~~34~~

®efÛekeâ efyeyeJeW Ieeef}leer ~ veevee og:KeW o[hes osleer ~ efmeje leesef[leer peUJee }eefJeleer ~ Ùee veebJe DeeefoYeteflekeâ ~~35~~ ®F&Ûee Ûeerkeâ Je efyeyyÙeeÛes LeWye jesieeJej Iee}Ces, efMeje lees[Ces, peUJee }eJeCes FlÙeeoer Deveskeâ og:Keebveer peerJe o[hetve

(o. 3 me. 7)

124

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

peelees. ~~35~~

yeng jesie yeng Deew
yees}eefJe}e hebÛee#ejer ~ Oetjceej heer[e keâjer ~ veevee Ùeelevee ÛelegjeR ~ DeeefoYeteflekeâ peeefCepes ~~37~~ YetleyeeOee keâe{CÙeemee"er hebÛee#ejer DeeCe}e lej lees Oegjer osCes, Ú[erves ceejCes, DebieeJej heeCÙeeÛee ceeje keâjCes F. ÚU keâjlees. MeneCÙeeves nŸee meJeeËvee `DeeefOeYeeweflekeâ' leehe cnCeeJes. ~~37~~

ojJe[s Iee}tefveÙeeb pevee ~ leMkeâj keâefjleer Ùeelevee ~ lesCeW og:Ke nesÙes cevee ~ Ùee veebJe DeeefoYeteflekeâ ~~38~~ Ûeesj Je ojes[sKeesj JemlÙeebceOÙeW ojes[s Iee}tve }eskeâebvee }gyee[leele Je lÙee ÙeeleveebÛes lÙeebvee og:Ke nesles. ~~38~~

DeiveerÛesefve pJeeUW heesUs ~ lesCes og:KeW ØeeCeer njbyeUs ~ neveer peeef}Ùeeb efJeJeUs ~ Ùee veebJe DeeefoYeteflekeâ ~~39~~ DeiveerÛÙee pJee}ebveer Debie YeepeuÙeeJej ceeCemee}e Deleesveele Ùeelevee nesleele. Iej Je Iejeleer} Jemletbvee Deeie }eietve vegkeâmeeve Pee}s keâer ceeCetme leUceUlees. ~~39~~

veevee cebefojW megbojW ~ veevee jlveebÛeeR Yeeb[ejW ~ efoJÙeebyejW ceveesnjW ~ oiOe nesleer ~~40~~ DeMee Deeieerle megboj Fceejleer, jlveebÛÙee hesšŸee, GbÛeer JeŒes Yemcemeele nesleele. ~~40~~

veevee OeevÙeW veevee heoeLe& ~ veevee heMeg veevee mJeeLe& ~ veevee hee$eW veevee DeLe& ~ ceveg<ÙeW Yemce nesleer ~~41~~ OeevÙeebÛeer keâes"ejs, peveeJejebÛes iees"s Je owvebefove iejpesÛeer (mJeeLe&) Yeeb[er, keâheešs Je ceeCemesner peUtve peeleele. ~~41~~

Deeive }eie}e mesleer ~ OeevÙeW yeCeJÙee DeeefCe Ke[kegâleer ~ Ùeg#eob[ peUesve peeleer ~ Dekeâmceele ~~42~~ GYÙee efhekeâebvee Mesleele Deeie }eieles, OeevÙeeÛeer heesleer, ieJeleeÛÙee iebpeer, OeevÙeeÛes Yegmekeâš, Tme FlÙeeoeRvee DeÛeevekeâ Deeie }eieles. ~~42~~

Ssmee Deeive }eie}e ~ DeLeJee keâesCeeR }eefJe}e ~ neveer pee}er keâeb heesU}e ~ Ùee veebJe DeeefoYeteflekeâ ~~43~~ DeMeer Deeie DeheIeeleeves }eieles eEkeâJee cegöece keâesCeer }eJeCÙeeves vegkeâmeeve nesTve ceeCetme og:Keele heesUlees. ~~43~~

Ssmes meebieleeb yengle ~ nesleer JevnerÛes DeeIeele ~ lesCeW og:KeW og:KeJeW efÛeòe ~ Ùee veebJe DeeefoYeteflekeâ ~~44~~ Demes Deeie }eieCÙeeÛes efkeâlÙeskeâ Øekeâej meebielee Ùesleer}. lÙeecegUs Devle:keâjCee}e Heâej Ùeelevee nesleele. ~~44~~

nejhes efJemejs DeeefCe meeb[s ~ veemes ieeneUs Hegâšs he[s ~ DemeeOÙe nesÙes keâesCeerkeâ[s ~ Ùee veebJe DeeefoYeteflekeâ ~~45~~ njJeCes, efJemejCes, Jeešsle he[Ces, ve° nesCes, ve meehe[Ces, HegâšCes, GbÛeeJe¤ve DeeoUCes Je Pee}s}s vegkeâmeeve Ye¤ve ve ÙesCes Demes efkeâlÙeskeâ Jemletbyeeyele Ie[les. ~~45~~

ØeeCeer mLeeveYeü° pee}W ~ veevee heMetleW Ûegkeâ}W ~ keâvÙeeheg$e ieeneU}s ~ Ùee veebJe DeeefoYeteflekeâ ~~46~~ ieeJe eEkeâJee meòesÛes heo mees[eJes }eieCes, ieeF&-cnMeer-MesàÙee njJeCes, ceg}s Jee ceg}er yesheòee nesCes. ~~46~~

leMkeâj DeLeJee oeJesoej ~ DeeJeefÛelee keâefjleer mebJnej ~ }gefšleer IejW vesleer efKeu}ej ~ Ùee veebJe DeeefoYeteflekeâ ~~47~~ Ûeesj eEkeâJee Jewjer DeÛeevekeâ nu}e keâ¤ve Iej }gšleele eEkeâJee peveeJejs heUJetve vesleele. ~~47~~

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

125

(o. 3 me. 7)

veevee OeevÙeW kesâUer keâeefheleer ~ heeveceUeb ceer" Ieeef}leer ~ Ssmes veevee DeeIeele keâefjleer ~ Ùee veebJe DeeefoYeteflekeâ ~~48~~ GYeer efhekesâ Je kesâUerÛes }eWiej keâehetve vesleele, heeveceàÙeeleer} Jes}erÛÙee DeeàÙeele ceer" Iee}tve njØekeâejs vegkeâmeeve keâjleele. ~~48~~

ceQo GÛe}s KeeCeesjer ~ megJe&CehebLeer Yegjjskeâjer ~ "kegâ eEmele® Jejheskeâjer ~ Jejhee Ieeef}leer ~~49~~ }gše¤, Yegjšs Ûeesj, hegj}s}s õJÙe KeCetve keâe{Ceejs, efkeâceÙeeieej, YegjU Iee}Ceejs, "keâ, }yee[ Je ojes[sKeesj F. veevee Øekeâejs }gyee[Ces. ~~49~~

ie"erÚes[s õJÙe meesef[leer ~ veevee DeeUbkeâej keâeef{leer ~ veevee Jemlet cet
Jeerpe he[s eEnJe he[s ~ ØeeCeer Øepebveer meebhe[s ~ keâeb lees ceenehegjeR yeg[s ~ Ùee veebJe DeeefoYeteflekeâ ~~51~~ DebieeJej Jeerpe he[Ces, efnceJe
YeeWJejs JeUCeW DeeCeer Oeej ~ JeesmeeCeW }eše Deheej ~ Je=ef§ekeâ ieeWyeer Deepeiej ~ Jeenesve peeleer ~~52~~ heeCÙeeÛÙee ØeJeenele YeesJejs DemeCes, JeUCes, JesieJeeve Oeej, JeneCeejs DeeW[kesâ, GbÛe }eše, nŸeebÛes le[eKes. eEJeÛet, ieesceeMee Je Depeiej FlÙeeoeR pÙeeble Jeentve peeleele. ~~52~~

leÙeebceOeW ØeeCeer meebhe[}e ~ Ke[keâeR yesšeR Dee[keâ}e ~ yeg[le yeg[le JeebÛe}e ~ Ùee veebJe DeeefoYeteflekeâ ~~53~~ lÙee ØeJeenele ceeCetme Jeenele peelees, Ke[keâeJej Deehešlees, yesšeJej De[keâlees, yeg[lee yeg[lee JeeÛelees. ~~53~~

ceveemeeefjKee vemes mebmeej ~ kegâ¤he keâke&âMe Œeer ›etâj ~ efJeOeJee keâvÙee cetKe& heg$e ~ Ùee veebJe DeeefoYeteflekeâ ~~54~~ mebmeej ceveemeejKee ve nesCes, yeeÙekeâes kegâ¤he, keâke&âMee Je keâ"esj DemeCes, Iejele efJeOeJee Pee}s}er keâvÙee Je ceg}ies cetKe& DemeCes. ~~54~~

Yetle efheMeeÛÛe }eie}W ~ DeebieeJe¤ve JeejW ies}W ~ Deyeæ ceb$eW ØeeCeer ÛeU}W ~ Ùee veebJe DeeefoYeteflekeâ ~~55~~ Yetle Je efheMeeÛÛeeves PeheešCes, DeOeeËieJeele, ceb$e ÛegkeâerÛee peheuÙeeves yegæer Yeüefce° nesCes. ~~55~~

yeÇeÿeCemecebOe MejerjeR ~ yengmee} heer[e keâjer ~ MevesÕejeÛee Oeeskeâe Oejer ~ Ùee veebJe DeeefoYeteflekeâ ~~56~~ yeÇÿemecebOeeves Mejerjele ØeJesMe keâ¤ve veevee Øekeâejs ÚUCes, MeveerÛeer mee[smeeleer. ~~56~~

veevee «ens keâeUJeej ~ keâeUefleLeer IeeleÛebõ ~ keâeUJesU Ieeleve#e$e ~ Ùee veebJe DeeefoYeteflekeâ ~~57~~ Je›eâer «en PeeuÙeeÛes keâUCes, IeeleJeej, IeeleefleLeer, ÛebõeÛes yeU vemeCes, DeMegYe JesU, Ieeleve#e$e, nsÛe DeeefOeYeeweflekeâ og:Ke. ~~57~~

eEmekeâ eEheieUe DeeCeer hee}er ~ JeesKešW nes}e keâekeâ keâ}e}er ~ eEÛelee keâepeUer }eie}er ~ Ùee veebJe DeeefoYeteflekeâ ~~58~~ Ye}lÙee efoMes}e leeW[ keâ¤ve eEkeâJee MegYeJesUs}e eEMekeâ ÙesCes, eEheieàÙeeÛee Meyo, hee}erÛeer ÛegkeâÛegkeâ, keâeJeUe Je nes}e nŸee he#ÙeebÛes DeheMeketâve metÛekeâ Deesj[Ces Je lÙeecegUs Devle:keâjCee}e efÛeblesÛeer keâepeUer }eieles. ~~58~~

efoJeše mejJeoe Yeeketâve ies}e ~ DeblejeR Oeeskeâe }eie}e ~ og:mJehveW peepeeJe}e ~ Ùee veebJe DeeefoYeteflekeâ ~~59~~ (o. 3 me. 7)

126

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

ceMee} IesTve efHeâjCeeNÙee efoJešŸeeves Je pÙeesefle<Ùeeves keâener Øeefleketâ} YeefJe<Ùe meebefieleuÙeeves ceve efKeVe Pee}s. JeeF&š mJehve he[uÙeeves YeÙeYeerle Pee}e. ~~59~~

Yee}g Yegbkesâ mJeeve j[s ~ hee}er DeebieeJejer he[s ~ veevee efÛevnW eEÛelee heJee[s ~ Ùee veebJe DeeefoYeteflekeâ ~~60~~ keâesuner Deesj[t }eie}er, kegâ$eer efJeJnUt }eie}er, DebieeJej hee} he[}er keâer DeMegYe nesCÙeeÛÙee eEÛelesves leUceUCeeje. ~~60~~

yeensjer efveIeleeb DeheMekegâve ~ veevee ØekeâejW efJeefÛÚVe ~ lesCeW iegCeW Yebies ceve ~ Ùee veebJe DeeefoYeteflekeâ ~~61~~ Iejeyeensj he[leeÛe DeheMekegâve nesCes Je lÙeecegUs Glmeen ve° nesTve ceve Goeme Je efÉOee nesCes. ~~61~~

ØeeCeeR yeboeR meebhe[}e ~ Ùeeleves Jejhe[e pee}e ~ veevee og:KeW og:KeJe}e ~ Ùee veebJe DeeefoYeteflekeâ ~~62~~ kewâosle he[tve ne}Dehes°e YeesieCes Je lÙee kesâJne mebheleer} nŸee Dehes#esves leUceUCes. ~~62~~

ØeeCeer jepeob[ heeJele ~ pesjyebo Ûeeyegkeâ Jesle ~ ojsceej leUJesceej nesle ~ Ùee veebJe DeeefoYeteflekeâ ~~63~~ DehejeOeeÛeer efMe#ee cnCetve oesNÙeebveer yeebOetve šeketâve Ûeeyetkeâ ceejCes, JesleeÛÙee Ú[erves Pees[heCes, keâ[s}esš keâjCes, leUneleeJej keâe"erves ceejCes. ~~63~~

keâesj[s heejbyÙee Heâeskeâ ~ yeng ØekeâejW Deveskeâ ~ yeng leeef[leer DeeefoYeteflekeâ ~ Ùee veebJe yeesef}pes ~~64~~ Ûeece[ŸeeÛee Ûeeyetkeâ, Pee[eÛÙee heejbyÙee, Pee[eÛeer mee}hešs DeMeer Deveskeâ ØekeâejÛeer meeOeves Jeehe¤ve ceej osCes. ~~64~~

ceesIejerceej yegOe}sceej ~ ÛeewKeg¤ve [bieejCesceej ~ yegkeäÙee ieÛeeb[Ÿee ieg[Iesceej ~ Ùee veebJe DeeefoYeteflekeâ ~~65~~ meesšŸeeves me[ketâve keâe{Ces, eEheheele yemeJetve oie[eU jmlÙeeJe¤ve {keâ}le vesCes, neleeheeÙee}e oesjKeb[ebveer leeCetve, "esketâve keâe{Ces, yegkeäkeäÙee ceejCes, ieÛeeb[er OejCes, ieg[IÙeeves ceejCes. ~~65~~

}elee ÛehejeKee mesCeceej ~ keâeveKe[s oie[ceej ~ veevee ØekeâejeRÛes ceej ~ Ùee veebJe DeeefoYeteflekeâ ~~66~~ }eLee Je Ûehejekeâe ceejCes, MesCeeÛÙee ieesàÙeebveer ceejCes, keâeveeble Ke[s "eskeâCes, oie[ebveer eEkeâJee Flej Jemletvb eer ceejCes. ~~66~~

šebieCeW efšheNÙee efheÚes[s ~ yes[er yegbOevee} keâes}ob[s ~ j#eCeefve«en Ûentbkeâ[s ~ Ùee veebJe DeeefoYeteflekeâ ~~67~~ G}šs šebieCes, keâe{CÙee Iee}Ces, nele hee"erceeies yeebOeCes, yes[Ÿee Iee}Ces, heeÙee}e vee} "eskeâCes, Kees[Ÿeeble De[keâJetve meJe& ne}Ûee}er yebo keâjCes. ~~67~~

veekeâJeCeer ÛegveJeCeer ~ ceer"JeCeer jeÙeJeCeer ~ iegUJeCÙeeÛeer peeÛeCeer ~ Ùee veebJe DeeefoYeteflekeâ ~~68~~ Ûegvee, ceer", ceesnesjer nŸeebÛes heeCeer Je keâ{le keâekeâJeer veekeâeleeW[ele yeUpeyejerves DeesleCes. ~~68~~

peUeceOÙeW yegÛekegâefUleer ~ nmleerheg{W yeebOeesve šeefkeâleer ~ neefkeâleer ÚefUleer ÙeeleeÙeeleer ~ Ùee veebJe DeeefoYeteflekeâ ~~69~~ heeCÙeele JejÛesJej veekeâ Je leeW[ yeg[efJeCes, nòeerÛÙee heeÙeer osCes, keâesUhÙee}e pegbhetve yew}eØeceeCes Ûeeyekeâeves ceejCes Je veevee Øekeâejebveer ÚUCes. ~~69~~

keâCe&Úso IeÇeCeÚso ~ nmleÚso heeoÚso ~ efpeJneÚso DeOejÚso ~ Ùee veebJe DeeefoYeteflekeâ ~~70~~ keâeve, veekeâ, nele, heeÙe, peerYe Je Dees" ÚešCes. ~~70~~

leerjceej megUeR osleer ~ ves$e Je=
heej[ŸeeceOÙeW Iee}CeW ~ keâeb keâ[s}esš keâjCeW ~ keâeb Yeeb[ŸeecegKeW G[JeCeW ~ Ùee veebJe DeeefoYeteflekeâ ~~72~~ ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

127

(o. 3 me. 7)

JepeveeÛÙee keâešŸeele Iee}tve JejKee}er keâjCes, keâ[s}esš, leesHesâÛÙee leeW[er osCes. ~~72~~

keâeveeR KegbšŸee DeeoefUleer ~ DeheeveeR cesKee ceeefjleer ~ Kee} keâe{tve šeefkeâleer ~ Ùee veebJe DeeefoYeteflekeâ ~~73~~ keâeveeble KegbšŸee "eskeâCes, iegoÉejele heeÛej ceejCes, DebieeÛeer mee}šer keâe{Ces. ~~73~~

Yeesle DeeCeer yeesšyeesšer ~ DeLeJee ieU Iee}CeW kebâ"eR ~ meeb[me }eJetve Deešešer ~ Ùee veebJe DeeefoYeteflekeâ ~~74~~ heeslÙeele Ye¤ve Iegmeceštve ceejCes, yeesšs "sÛeCes, ieàÙeele ieU KeghemeCeW, leehe}suÙee efÛecešŸeeves DeJeÙeJe OejCes. ~~74~~

efmemeW heepeCeW Jeer
mej[W ceebpejW Yeefjleer ~ DeLeJee HeâebmeeR vesTve osleer ~ veeveehejer heer[e keâefjleer ~ Ùee veebJe DeeefoYeteflekeâ ~~76~~ KesUleevee ceg}ebveer keâhe[Ÿeele mej[s šekeâCes eEkeâJee ceebpej šekeâCes, oeJesoejebveer HeâemeeJej }škeâefJeCes F. $eemeebvee DeeefOeYeeweflekeâ leehe cnCeleele. ~~76~~

mJeeveØeUÙes JÙeeIeÇØeUÙes ~ YetleØeUÙes megmejerØeUÙes ~ MeŒeØeUÙes efJePeØeUÙes ~ Ùee veebJe DeeefoYeteflekeâ ~~77~~ efhemeeU}s}s kegâ$es ÛeeJeCes Je lÙeecegUs ne}ne} nesTve cejCes, JeeIeeves Heâe[tve KeeCes, efheMeeÛÛeeves Peheeštve DeeÙeg<Ùe yejyeeo nesCes, megmejerves efieUCes, MeŒeeves Je DebieeJej Jeerpe he[tve cejCes. ~~77~~

meerje Jees{tve Iesleer ~ šWYeW }eTve Yeeefpeleer ~ SsMee veevee efJeheòeer ~ Ùee veebJe DeeefoYeteflekeâ ~~78~~ Mejerjeleer} efMeje mees}tve keâe{Ces, ceMee}erves Ûeškesâ osCes DeMee ØekeâejÛÙee Ùeelevee. ~~78~~

ceveg<Ùeneveer efJeòeneveer ~ JewYeJeneveer cenòJeneveer ~ heMegneveer heoeLe&neveer ~ Ùee veebJe DeeefoYeteflekeâ ~~79~~ ceeCemes cejCes, mebheòeerÛee veeMe, JewYeJe ve° nesCes, cees"sheCee ieceeJeCes, peveeJejs meeLeerle cejCes Je Yetkebâheeefokeâele Iejeleer} ÛeerpeJemletÛes vegkeâmeeve nesCes. ~~79~~

yeeUheCeeR cejs ceelee ~ lee®CÙeheCeeR cejs keâeblee ~ Je=æheCeeR ce=lÙeg meglee ~ Ùee veebJe DeeefoYeteflekeâ ~~80~~ }neveheCeer DeeF&, lee®CÙeele helveer Je cneleejheCeer keâlee& ceg}iee cejCe heeJeCes. ~~80~~

og:Ke oeefjõ DeeCeer ®Ce ~ efJeosMeheUCeer veeieJeCe ~ Deeheoe Devegheefle keâoeVe ~ Ùee veebJe DeeefoYetelf ekeâ ~~81~~ oeefjõŸe Je keâpee&Ûes og:Ke, nŸeeletve megškesâmee"er otjosMeer ies}s Demelee HeâmeJeCetkeâ nesCes, DeÛeevekeâ Deeheòeer ÙesCes Je efMeUs, kegâpe}s}s, pee[sYej[s DeVe KeeJes }eieCes. ~~81~~

Deekeâeble JeeKeeØeUÙeW ~ ÙegOÙe nesleeb hejepeÙes ~ efpeJe}ieebÛee nesÙes #eÙes ~ Ùee veebJe DeeefoYeteflekeâ ~~82~~ meeLeerceOÙes npeejes yeUer he[tve Deekeâeble nesCes, }{eF&le hejeYeJe, efØeÙepeveebÛee DeOe:heele eEkeâJee ce=lÙet. ~~82~~

keâ"erCe keâeU DeeCeer og
IeeCee ÛejKeeR efmejkeâ}e ~ ÛeekeâeKee}W meebhe[}e ~ veevee JevneRle heef[}e ~ Ùee veebJe DeeefoYeteflekeâ ~~84~~ IeeCÙeele eEkeâJee Ûejkeâele nele meehe[Ces, JeenveeÛÙee ÛeekeâeKee}er efÛej[Ces, efJešebÛeer Yeóer, }esnejeÛeer Yeóer, iegUeÛes ÛegUJeCe nŸeeble he[Ces. ~~84~~ (o. 3 me. 7)

128

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

veevee MeŒeW Yesefo}e ~ veevee mJeeheoeR Yeef#e}e ~ veevee yeboeR heef[}e ~ Ùee veebJe DeeefoYeteflekeâ ~~85~~ Deveskeâ MeŒeebÛÙee peKecee, efvejefvejeàÙee pebie}er peveeJejebveer Heâe[Ces, JesUesJesUer kewâosle he[Ces. ~~85~~

veevee kegâJeemeW efveyeg&pes ~ veevee DeheceeveW }epes ~ veevee MeeskeWâ ØeeCeer efPepes ~ Ùee veebJe DeeefoYeteflekeâ ~~86~~ ieef}ÛÚ Je vekeâes Deme}suÙee ef"keâeCeer JejÛesJej jeneJes }eieuÙeeves $emle nesCes, JesUesJesUer nesCeeNÙee DeheceeveebcegUs }eefpejJeeCes peerJeve peieCes, MeeskeâecegUs PegjCeer}e }eieCeW. ~~86~~

SsmeW meebielee Deheej ~ Deensle og:KeeÛes [eWiej ~ ßeesleeR peeCeeJee efJeÛeej ~ DeeefoYeteflekeâeÛee ~~87~~ Demes DeeefOeYeeweflekeâ meebiet ies}s lej DeieefCele Deensle. lÙeebÛeer og:Kes [eWiejeSJe{er Deensle. ßeeslÙeebveer lÙeebÛee mJele:Meer efJeÛeej keâjeJee. ~~87~~ Fefle ßeeroemeyeesOes ieg®efMe<ÙemebJeeos `DeeefOeYeeweflekeâleeheveece’ meceeme meeleJee ieg®efMe<ÙemebJeeoelcekeâ ßeeroemeyeesOe Ùee «ebLeeleer} `DeeefOeYeeweflekeâleehe' veeJeeÛee meeleJee meceeme meceehle

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

129

(o. 3 me. 7)

oMekeâ eflemeje : mJeiegCehejer#ee meceeme Dee"Jee : DeeefOeoweJf ekeâleehe ~~ ßeerjecemeceLe& ~~ ceeieeb yeesef}}e DeeOÙeeeflcekeâ ~ lÙeeGhejer DeeefoYeteflekeâ ~ Deeleeb yeesef}pes} DeeefoowefJekeâ ~ lees meeJeOe Sskeâe ~~1~~ ceeieer} oesve meceemeeble DeeOÙeeeflcekeâ Je DeeefOeYeeweflekeâ leehe meebefiele}s. Deelee DeeefOeowefJekeâ leeheeefJe
M}eskeâ MegYeeMegYesve keâce&Cee osnebles ÙeceÙeelevee ~ mJeie&vejkeâeefo YeeskeäleJÙeefceob ÛewJeeefOeoweJf ekeâced ~~1~~ M}eskeâeLe& MegYe Je DeMegYe keâcee&vegmeej cejCeeveblej YeesieeJÙee }eieCeeNÙee Deveg›eâces mJeiee&leer} megKe Je vejkeâeleer} ÙeceÙeeleveebvee DeeefOeowefJekeâ leehe cnCeleele. ~~1~~

MegYeeMegYe keâcee&veW pevee ~ osnebleeR ÙesceÙeelevee ~ mJeie& veke&â Yeesie veevee ~ Ùee veebJe DeeefoowefJekeâ ~~2~~ }eskeâebveer MegYe Je DeMegYe keâcex kesâuÙeeJej ce=lÙetveblej MegYeeÛes HeâU mJeie&megKe Je vejkeâeÛes ÙeceÙeelevee ns HeâU efceUles. MegYekeâcee&Ûes HeâU mJeie& megKe Je DeMegYe keâceeËÛes HeâU ÙeceÙeelevee ns efceUles. nŸee Ùeeleveebvee DeeefOeowefJekeâ leehe cnCeeJes. ~~2~~

veevee oes
DeebieyeUW õJÙeyeUW ~ ceveg<ÙeyeUW jepeyeUW ~ veevee meeceLÙee&Ûesefve yeUW ~ Deke=âlÙe keâefjleer ~~4~~ Mejerj, mebheòeer, DevegÙeeÙeer, meòee FlÙeeoer yeUebÛes peesjeJej ke⤠veÙes les kesâ}s peeles. ~~4~~

veerleer meeb[tefveÙeeb leòJeleeb ~ keâ¤b veÙes leWefÛe keâefjleeb ~ ÙesceÙeelevee Yeesefieleeb ~ peerJe peeÙes ~~5~~ veerleerleòJes Pegiee¤ve osTve pes DeveerleerÛes Jele&ve Ie[les, lÙeecegUs YeesieeJÙee }eieCeeNÙee ÙeceÙeelevee DelÙeble keâ°oeÙekeâ Demeleele. ~~5~~

[esUs Peebketâve mJeeLe&yegæer ~ veevee DeefYeUeMe kegâyegæer ~ Je=efòe Yetefceefmecee meebOeer ~ õJÙe oeje heoeLe& ~~6~~ mJeeLe&hejeÙeCe yegæercegUs, DeebOeUe nesTve lÙeeÛeer kegâyegæer }esYeeves Ye¤ve iesuÙeeJej ogmeNÙeebÛee JÙeJemeeÙe ne[he keâjCes, peefceveerJej Deefle›eâceCe keâjCes, ogmeNÙeeÛeer mebheòeer, helveer Je Flej Jemlet heUJetve vesCÙeemeejKeer heehes Ie[leele. ~~6~~

ceele}sheCeW Gvceòe ~ peerJeIeele kegâšgbyeIeele ~ DeØeceeCe ef›eâÙee keâjerle ~ cnCeewve ÙesceÙeelevee ~~7~~ ceepe Ûe{}s}e Gvceòe, FlejebÛee ØeeCe IesCes, meJe& kegâšgbye "ej ceejCes Je yeskeâeÙeosMeerj ke=âlÙes keâjerle DemeuÙeeves peer heehes Ie[leele lÙeecegUs ÙeceÙeelevee YeesieeJÙee }eieleele. ~~7~~

(o. 3 me. 8)

130

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

ceÙee&oe meeb[tefve Ûee}leer ~ «eecee ob[er «eeceeefOeheleer ~ osMee ob[er osMeeefOeheleer ~ veereflevÙeeÙe meebef[leeb ~~8~~ keâesCeer vÙeeÙeveerleerÛÙee ceÙee&oe mees[tve Jeeiet }eie}s lej ieeJeele ieeJeeÛee ØecegKe efMe#ee keâjlees. osMeele lÙee}e osMeeÛee jepÙehee} efMe#ee keâjlees. ~~8~~

osMeeefOeheleerme obef[lee jeJees ~ jeÙeeme obef[lee osJees ~ jepee ve keâefjleeb veereflevÙeeJees ~ cnCeewve ÙesceÙeelevee ~~9~~ jepÙehee}e}e meeceüepÙeeÛee meceüeš efMe#ee keâjlees. meceüeš vÙeeÙeveerleerves Jeeiele vemes} lej lÙee}e F&Õej ob[ keâjlees. meceüeše}ener ÙeceÙeelevee YeesieeJÙee }eieleele. ~~9~~

DeveerleerveW mJeeLe& heens ~ jepee heeheer nesTve jens ~ jepÙeeDebleeR veke&â Deens ~ cnCeewefveÙeeb ~~10~~ jepeeves veerleer mees[tve lees mJeeLeeaheCes Jeeiet }eie}e lej lÙee}ener heehe }eieles. Demes heehe mee"le iesuÙeeves cejCe DeeuÙeeJej lÙee}e vejkeâele peeJesÛe }eieles. ~~10~~

jepee meebef[leeb jepeveerefle ~ leÙeeme Ùesce ieebefpeleer ~ Ùesce veerefle meebef[leeb OeeJeleer ~ osJeieCe ~~11~~ jepeeves jepeOece& mees[}e lej lÙee}e Ùece ob[ keâjlees. Ùeceeves Deehe}er ceÙee&oe mees[}er lej lÙee}e ob[ keâjCÙeemee"er osJe heg{s mejmeeJeleele. ~~11~~

Ssmeer ceÙee&oe }eefJe}er osJeW ~ cnCeewefve veerleeRves Jelee&JeW ~ veerefle vÙeeÙe meebef[leeb YeesieeJeW ~ ÙesceÙeelevesmeer ~~12~~ F&Õejeves DeMeer ob[hejbheje Ùeespetve "sJe}er Deens. cnCetve ØelÙeskeâeves vÙeeÙeveerleerÛÙee ceÙee&oe meebYeeUeJÙeele. lÙee ve meebYeeUuÙeeme ÙeceÙeelevee YeesieeJÙee }eieleele. ~~12~~

osJeW Øesefj}s Ùesce ~ cnCeewefve DeeefoowefJekeâ veece ~ le=leerÙe leehe ogie&ce ~ ÙesceÙeelevesÛee ~~13~~ efMe#ee keâjCÙeemee"er F&Õejeves ÙeceosJeeÛeer Ùeespevee kesâ}er DemeuÙeeves Je F&Õej ne ceneosJe DemeuÙeeves DelÙeble Ieesj ÙeceÙeeleveebvee `DeeefOeowefJekeâ' cnCeleele. ~~13~~

Ùesceob[ ÙesceÙeelevee ~ MeeŒeeR yeesef}}s Øekeâej veevee ~ lees Yeesie keâoeefhe Ûegkesâvee ~ Ùee veebJe DeeefoowefJekeâ ~~14~~ Ùeceob[ Je lÙeeÛÙee Ùeelevee nŸeebÛes Deveskeâ Øekeâej hegjeCeeble meebefiele}s Deensle. heehÙeebmee"er les ÙeeleveebÛes Yeesie DešU Demeleele. neÛe DeeefOeowefJekeâ leehe. ~~14~~

ÙesceÙeelevesÛes Keso ~ MeeŒeer yeesef}}s efJeMeo ~ MesjerjeR Iee}tve DeØeceeo ~ veevee ØekeâejW ~~15~~ lÙee ÙeceÙeeleveebÛee leheMeer}ner hegjeCeele meebefiele}e Deens. cejCeeNÙeeÛes met#ceMejerj ve Ûegkeâlee Ùeelevee osCÙeeÛÙee Ùeb$eeefokeâeble Iee}tve ÙeceÙeeleveebÛes keâ° YeesieeJeÙeeme Yeeie hee[leele. ~~15~~

heehehegCÙeeÛeeR MejerjW ~ mJeieeA Demeleer keâUerJejW ~ lÙeeble Iee}tve veevee ØekeâejW ~ heehehegCÙe YeesieefJeleer ~~16~~ cejCe heeJeCeeNÙeeÛee met#ceosn heehe Je hegCÙe nŸee oesvneRÛÙee mebÛeÙeeves Yej}s}e Demelees. (lÙeeleer} pes keâceer Demeles lÙeeÛes HeâU DeeOeer efceUles.) hegCÙeMejerjs mJeiee&le peeleele. lÙeebvee megKe YeesieCÙeeÛÙee meeOeveeble Iee}leele.(leer lÙeebvee osleele.) ~~16~~

veevee hegCÙeW veevee efJeUeme ~ veevee oes
Jesoe%esveW ve Ûee}leer ~ nefjYekeäleer ve keâefjleer ~ lÙeeme ÙesceÙeelevee keâefjleer ~ Ùee veebJe DeeefoowefJekeâ ~~18~~ pes Jesoebveer meebefiele}s}er keâcex Je ßeernjerÛes Yepeve keâjerle veenerle lÙeebvee ÙeceÙeelevee YeesieeJÙee }eieleer}. ~~18~~

De#eesYe vekeâeA Gob[ peerJe ~ pegveeš efkeâ[W keâefjleer jJejJe ~ yeebOeesve šeefkeâleer neleheeJe ~ Ùee veebJe DeeefoowefJekeâ ~~19~~ ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

131

(o. 3 me. 8)

De#eesYe nŸee veeJeeÛÙee vejkeâele Deveble keâeUheÙe&vle jeefn}s}s peerJe efkeâ[ŸeebÛÙee Mejerjele jentve lÙeebÛes lÙeebÛes DeeJeepe keâe{erle Demeleele. heeheer peerJeeÛes neleheeÙe yeebOetve Ùeceotle lÙeebvee lÙee efkeâ[Ÿeeble šeketâve osleele. ~~19~~

Gob[ hewme }eneve cegKe ~ kegbâYeekeâej kegbâ[ Ùeskeâ ~ ogieËOeer Gkeâe[e kegbâYeheekeâ ~ Ùee veebJe DeeefoowefJekeâ ~~20~~ kegbâYeheekeâ veeJeeÛee vejkeâ De®bo leeW[eÛÙee ØeÛeb[ ce[keäÙeeØeceeCes Demelees. lÙeele DelÙeble G
lehle Yetefcekeâe leeefJeleer ~ peUle mlebYe heesšeUefJeleer ~ veevee meeb[me }eefJeleer ~ Ùee veeJe DeeefoowefJekeâ ~~21~~ leehe}suÙee leJÙeeJej GYes keâjleele, hesšlÙee Keebyee}e DeeeE}ieve ÅeeJeÙeeme }eJeleele, efvejefvejeàÙee DeJeÙeJeebvee efÛecešs }eJeleele. ~~21~~

Ùesceob[eÛes Gob[ ceej ~ ÙeelevesÛeer meece«eer Deheej ~ Yeesie Yeesefieleer heeheer vej ~ Ùee veebJe DeeefoowefJekeâ ~~22~~ ÙeceepeJeU Skeâ ob[ Demelees. lÙeeÛes melele le[eKes osleele. peerJee}e efMe#ee keâjCÙeeÛeer efkeâlÙeskeâ meeOeves lÙeeÛespeJeU Demeleele. heeheer peerJeebvee lÙee YeesieeJÙee }eieleele. ~~22~~

he=LJeerceOÙeW ceej veevee ~ lÙeentve keâ"erCe ÙesceÙeelevee ~ ceeefjleeb GmebleefÛe Demesvee ~ Ùee veebJe DeeefoowefJekeâ ~~23~~ ce=lÙeg}eskeâeJej yemeCeeNÙee le[eKÙeebhes#ee ÙeceÙeeleveebÛes le[eKes HeâejÛe peyej Demetve les melele yemele jenleele. ~~23~~

ÛeewIes ÛeeQkeâ[s Jeesef{leer ~ Ùeskeâ leW PeeWketâve heeef[leer ~ leeefCeleer ceeefjleer Jees{tefve vesleer ~ Ùee veebJe DeeefoowefJekeâ ~~24~~ heeheer peerJee}e Ûeej Ùeceotle Ûeej yeepetbveer Dees{leele, keâesCeer Peeskesâ osTve DeeoUleele. neleeheeÙeebvee leeCe osTve ceejle ceejle Heâjhešle vesleele. ~~24~~

G"Jesvee yewmeJesvee ~ j[Jesvee he[Jesvee ~ ÙeelevesJejer Ùeelevee ~ Ùee veebJe DeeefoowefJekeâ ~~25~~ G"eJes lej G"Jele veener, yemeeJes lej yemet osle veenerle, j[eÙe}e eEkeâJee peje Meeble he[tve jneÙe}ener DeJemej efceUt veÙes FlekeäÙee ÙeeleveebJej Ùeelevee osleele. ~~25~~

Dee›ebâos j[s DeeCeer Hegbâpes ~ OekeâeOekeâerveW efveyeg&pes ~ PegPeg&jeW hebpej nesTve efPepes ~ Ùee veebJe DeeefoowefJekeâ ~~26~~ Dee›eâesMe, j[Ces, OegmeHetâme, keâekegâUleer}e ÙesCes, ne} ne} PeeuÙeeves ÙesCeejs vewjeMÙe, PegjCeer}e }eietve Peerpe nesTve ne[ebÛee eEhepeje keâjCes ns DeeefOeowJekeâ leeheeÛes mJe¤he Deens. ~~26~~

keâke&âMe JeÛeveW keâke&âMe ceej ~ ÙeelevesÛes veevee Øekeâej ~ $eeme heeJeleer oes
ceeieeb yeesef}}e jepeob[ ~ lÙeentve Ùesceob[ Gob[ ~ lesLeer} Ùeelevee ØeÛeb[ ~ Yeerce¤he oe®Ce ~~28~~ DeeefOeYeeweflekeâ leeheebÛes JeCe&ve keâjleevee jepee osle Deme}suÙee efMe#eebÛes JeCe&ve kesâ}s. lÙeentve ÙeceeÛÙee efMe#ee DeKeb[, YeÙebkeâj, keâeše DeeCeCeeNÙee Je ne} keâjCeeNÙee Deensle. ~~28~~

DeeOÙeeeflcekeâ DeeefoYeteflekeâ ~ lÙeentefve efJeMes
132

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

omekeâ eflemeje : mJeiegCehejer#ee meceeme veJeJee : ce=lÙegefve¤heCe ~~ ßeerjecemeceLe& ~~ mebmeej cnCepes meJeWÛe mJeej ~ veeneR cejCeeme GOeej ~ ceeheeR }eie}W Mejerj ~ Ie[erveW Ie[er ~~1~~ mebmeej ner DeKeb[ Ûee}}s}er Iees[oew[ Deens. pevcee}e ÙesTve, peietve cejCeeÛeer JesU Dee}er lejer efle}e meeceesjs peeJesÛe }eieles. Mejerj Øeefle#eCeer cejCeekeâ[s ves}s peeles. ~~1~~

efvelÙe keâeUeÛeer mebieleer ~ ve keâUs nesCeejeÛeer ieleer ~ keâcee&meeefjKes ØeeCeer he[leer ~ veevee osmeeR efJeosmeeR ~~2~~ ieYee&MeÙeele peerJe DemeuÙeeheemetveÛe ce=lÙet lÙeeÛÙee meesyeleer}e Demelees! lees kesâJne Pe[he Iee}er} ns meebielee Ùesle veener. keâcee&vegmeej peerJee}e mJeosMeele eEkeâJee hejosMeele cejCe Ùesles. ~~2~~

mejleeb mebefÛeleeÛeW Mes
DeJeefÛeleW keâeUeÛes cnefCeÙeejs ~ ceeefjle megšleer ÙeskeâmejW ~ vesTve Ieeef}leer heg{ejs ~ ce=lÙehebLeW ~~4~~ keâeUeÛes otle Dekeâmceele ÙesTve yeUpeyejerves ce=lÙeghebLeeJej heg{s Iee}tve vesleele. ~~4~~

nesleeb ce=lÙeeÛeer Deešešer ~ keâesCeer Iee}tb ve mekeâleer hee"eR ~ meJe&$eebme kegâšekegâšer ~ ceeieW heg{W neslemes ~~5~~ ce=lÙetÛee Oe[ekeâe Dee}e keâer lÙeeheemetve keâesCeerÛe keâesCee}e JeeÛeJet Mekeâle veener. DeeOeer eEkeâJee veblej lees Oe[ekeâe meJe& peerJeebvee yemeleesÛe. ~~5~~

ce=lÙekeâeU keâe"er efvekeâer ~ yewmes yeefUÙeeÛes cemlekeâeR ~ ceenejepes yeefUÙes }eskeâeR ~ jeneW ve mekeâleer ~~6~~ ce=lÙetÛeer JesU ner DeefveJeej ob[emeejKeer Deens. cees"cees"Ÿee ye}JevleebÛÙeener [eskeäÙeeJej lees ob[ DeeoUlees. ye}e{Ÿe meceüešmegæe lÙeeletve megšle veenerle. ~~6~~

ce=lÙe ve cnCes eEkeâ ne ›etâj ~ ce=lÙe ve cnCes ne pegbPeej ~ ce=lÙe ve cnCes meb«eeceMetj ~ mecejebieCeeR ~~7~~ ce=lÙe ve cnCes eEkeâ ne keâesheer ~ ce=lÙe ve cnCes ne Øeleeheer ~ ce=lÙe ve cnCes G«e¤heeR ~ ceneKeU ~~8~~ ce=lÙe ve cnCes yeUe{Ÿe ~ ce=lÙe ve cnCes Oevee{Ÿe ~ ce=lÙe ve cnCes Dee{Ÿe ~ meJe&iegCeW ~~9~~ ce=lÙe ve cnCes ne efJeKÙeele ~ ce=lÙe ve cnCes ne ßeerceble ~ ce=lÙe ve cnCes ne DeÆgle ~ heje›eâceer ~~10~~ ce=lÙe ve cnCes ne Yetheleer ~ ce=lÙe ve cnCes ne Ûe›eâJeleea ~ ce=lÙe ve cnCes ne keâjeceleer ~ kewâJee[ peeCes ~~11~~ ce=lÙe ve cnCes nÙeheleer ~ ce=lÙe ve cnCes iepeheleer ~ ce=lÙe ve cnCes vejheleer ~ efJeKÙeele jepee ~~12~~ ce=lÙe ve cnCes Jeefj‰ peveeR ~ ce=lÙe ve cnCes jepekeâejCeer ~ ce=lÙe ve cnCes Jesleveer ~ JesleveOelee& ~~13~~ ce=lÙe ve cnCes osmeeF& ~ ce=lÙe ve cnCes JesJemeeF& ~ ce=lÙe ve cnCes "ebFË "ebFË ~ hegb[ jepes ~~14~~ ce=lÙe ve cnCes cegõeOeejer ~ ce=lÙe ve cnCes JÙeeheejer ~ ce=lÙe ve cnCes hejveejer ~ jepekeâvÙee ~~15~~ ce=lÙe ve cnCes keâeÙee&keâejCe ~ ce=lÙe ve cnCes JeCee&JeCe& ~ ce=lÙe ve cnCes ne yeÇeÿeCe ~ keâce&efve‰ ~~16~~ ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

133

(o. 3 me. 9)

ce=lÙe ve cnCes efJelheVe ~ ce=lÙe ve cnCes mebheVe ~ ce=lÙe ve cnCes efJeÉppeve ~ mecegoeF& ~~17~~ ce=lÙe ve cnCes ne Oetle& ~ ce=lÙe ve cnCes yengßegle ~ ce=lÙe ve cnCes ne hebef[le ~ ceeneYe}e ~~18~~ ce=lÙe ve cnCes hegjeefCekeâ ~ ce=lÙe ve cnCes ne Jewefokeâ ~ ce=lÙe ve cnCes ne Ùeeef%ekeâ ~ DeLeJee peesmeer ~~19~~ ce=lÙe ve cnCes Deivenes$eer ~ ce=lÙe ve cnCes ne ßees$eer ~ ce=lÙe ve cnCes ceb$eÙeb$eer ~ hetCee&ieceer ~~20~~ ce=lÙe ve cnCes MeeŒe%e ~ ce=lÙe ve cnCes Jeso%e ~ ce=lÙe ve cnCes meJe&%e ~ meJe& peeCes ~~21~~ ce=lÙe ve cnCes yeÇÿenlÙee ~ ce=lÙe ve cnCes ieesnlÙee ~ ce=lÙe ve cnCes veevee nlÙee ~ ŒeeryeeUekeâeefokeâ ~~22~~ ce=lÙe ve cnCes jeie%eeveer ~ ce=lÙe ve cnCes leeU%eeveer ~ ce=lÙe ve cnCes leòJe%eeveer ~ leòJeJesòee ~~23~~ ce=lÙe ve cnCes ÙeesieeYÙeemeer ~ ce=lÙe ve cnCes mebvÙeemeer ~ ce=lÙe ve cnCes keâeUemeer ~ JebÛetb peeCes ~~24~~ ce=lÙe ve cnCes ne meeJeOe ~ ce=lÙe ve cnCes ne efmeæ ~ ce=lÙe ve cnCes JewÅe Øeefmeæ ~ hebÛee#ejer ~~25~~ ce=lÙe ve cnCes ne ieesmeeJeer ~ ce=lÙe ve cnCes ne lehemJeer ~ ce=lÙe ve cnCes ne cevemJeer ~ Goemeerve ~~26~~ ce=lÙe ve cnCes $e+
Deeleeb Demees nW yees}CeW ~ ce=lÙeeheemetve megefšpes keâesCeW ~ ceeieW heg{W efJeÕeeme peeCeW ~ ce=lÙehebLes ~~36~~ Deelee ner Ùeeoer hegjs Pee}er. ce=lÙetheemetve keâesCeeÛeerner megškeâe veener. }Jekeâj eEkeâJee GefMeje cejCe vekeäkeâerÛe Ùesles. ~~36~~

ÛÙeejer KeeCeer ÛÙeejer JeeCeer ~ ÛeewNÙeebMeer }#e peerJeÙeesveer ~ pevceeb Dee}s eflelegkesâ ØeeCeer ~ ce=lÙe heeJeleer ~~37~~ (o. 3 me. 9)

134

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

Ûeej JeeCeer IesTve pevcee}e Dee}s}s Ûeejer ØekeâejÛes (peej, mJeso, Yetceer Je Deb[s nŸeebletve efvecee&Ce Pee}s}s) ÛeeQNÙeebMeer }#e peerJe pevcetve cejleele. ~~37~~

ce=lÙeeYesCeW heUeW peeleeb ~ lejer ce=lÙe meesef[vee meJe&Lee ~ ce=lÙeeme ve Ùes ÛegkeâefJeleeb ~ keâebneR kesâuÙee ~~38~~ ce=lÙet}e efYeTve efkeâleerner heUe}s lejer lees keâOeerÛe mees[erle veener. lÙee}e ÛegkeâefJeCÙeeÛee Skeâner GheeÙe veener. ~~38~~

ce=lÙe ve cnCes ne mJeosmeer ~ ce=lÙe ve cnCes ne efJeosmeer ~ ce=lÙe ve cnCes ne GheJeemeer ~ efvejblej ~~39~~ ne nŸee osMeeÛee jefnJeemeer Deens, ne hejosMeer Deens, ne melele GheJeemeeÛes JeÇle keâjCeeje Deens nŸeebÛee ce=lÙet efJeÛeej keâjerle veener. ~~39~~

ce=lÙe ve cnCes Leesj Leesj ~ ce=lÙe ve cnCes nefjnj ~ ce=lÙe ve cnCes DeJeleej ~ YeieJebleeÛes ~~40~~ DelÙeble cees"Ÿee JÙekeäleer, ØelÙe#e efJe
ßeesleeR keâeshe ve keâjeJee ~ ne ce=lÙe}eskeâ mekeâUebme "eJee ~ Ghepe}e ØeeCeer peeF&} yejJee ~ ce=lÙehebLeW ~~41~~ ßeerefJe
ÙesLeW ve ceeveeJee eEkeâle ~ ne ce=lÙe}eskeâ efJeKÙeele ~ Øeieš peeCeleer mecemle ~ }eneve Leesj ~~42~~ nŸeeefJe
leLeeefhe eEkeâle ceeefvepes} ~ lejer ne ce=lÙe}eskeâ veJns} ~ ÙeekeâejCeW veemes} ~ Ghepe}e ØeeCeer ~~43~~ keâesCee}e Mebkeâe Demes} lej nŸee}e ce=lÙeg}eskeâ cnCeCesÛe efvejLe&keâ nesF&}. cnCetve pevcee}e ÙesCeeje cejCeejÛe. ~~43~~

Ssmes peeCeesefveÙeeb peerJeW ~ ÙeeÛeW meeLe&keâefÛe keâjeJeW ~ peveeR cejesve GjJeeJeW ~ keâere|le¤heW ~~44~~ ns }#eele IesTve ceeCemeeves Mejerjeves ces}s lejer keâere|le¤heeves efpeJeble jentve pevceeÛes meeLe&keâ keâjeJes. ~~44~~

ÙesjJeeR ØeeCeer }eneve Leesj ~ ce=lÙe heeJeleer ne efveOee&j ~ yeesef}}W nW DevÙeLee Gòej ~ ceevetbefÛe veÙes ~~45~~ JÙeJeefmLele efJeÛeej kesâ}e lej }neve-cees"s peerJe cejCeejÛe. ns yees}Ces Keesšs Demes} Demee efJeÛeejner ke⤠veÙes. ~~45~~ DeesJeer mesnsÛeeUerme les DeúeJeVeDeKesjheÙe&vle keâesCe keâmes Demetve ce=lÙeghebLeeves ies}s lÙeeÛeer Ùeeoer efo}er Deens.

ies}s yengle JewYeJeeÛes ~ ies}s yengle DeeÙeg<ÙeeÛes ~ ies}s DeieeOe ceefncesÛes ~ ce=lÙehebLeW ~~46~~ ies}s yengle heje›eâceer ~ ies}s yengle keâheškeâceea ~ ies}s yengle meb«eeceer ~ meb«eecemeewjs ~~47~~ ies}s yengleeb yeUebÛes ~ ies}s yengleeb keâeUebÛes ~ ies}s yengleeb kegâUebÛes ~ kegâUJeble jepes ~~48~~ ies}s yengleebÛes heeUkeâ ~ ies}s yegæerÛes ÛeeUkeâ ~ ies}s ÙegkeäleerÛes leee|keâkeâ ~ leke&âJeeoer ~~49~~ ies}s efJeÅesÛes meeiej ~ ies}s yeUeÛes [eWiej ~ ies}s OeveeÛes kegâyesj ~ ce=lÙehebLeW ~~50~~ ies}s yengle heg®
135

(o. 3 me. 9)

ies}s yeÇeÿeCemecegoeÙes ~ ies}s yengle DeeÛÙeeÙe& ~ ies}s yengle meebieeW keâeÙes ~ efkeâleer cnCeewefve ~~58~~ cees"s JewYeJemebheVe, oerIee&Ùeg
Demees Ssmes mekeâUefn ies}s ~ hejbleg ÙeskeâefÛe jeefn}s ~ pes mJe¤heekeâej pee}s ~ Deelce%eeveer ~~59~~ ns Demees. ns meJe& ies}s Kejs, heCe Deelce%eeve PeeuÙeeJej mJe¤heekeâej nesTve jeefn}s}s lesJe{s ce=lÙet}e eEpeketâve jeefn}s! ~~59~~ Fefle ßeeroemeyeesOes ieg®efMe<ÙemebJeeos ‘ce=lÙegefve¤heCeveece’ meceeme veJeJee ieg®efMe<ÙemebJeeoelcekeâ ßeeroemeyeesOe Ùee «ebLeeleer} ‘ce=lÙegefve¤heCe’ veeJeeÛee veJeJee meceeme meceehle

(o. 3 me. 9)

136

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

oMekeâ eflemeje : mJeiegCehejer#ee meceeme oneJee : JewjeiÙeefve¤heCe ~~ ßeerjecemeceLe& ~~ mebmeej cnefCepes ceenehetj ~ ceepeeR peUÛejW Deheej ~ [bKetb OeeJeleer efJeKeej ~ keâeUmehe& ~~1~~ efJe
DeeMee cecelee osneR yes[er ~ megmejer keâefjleeleer le[elees[er ~ vesTve og:KeeÛes meebkeâ[er ~ ceepeeR Ieeef}leer ~~2~~ DeJeemleJe DeeMee Je `ceePes ceePes' ne nJÙeeme peerJee}e yebOeveele šekeâlees. nŸee yebOeve¤he megmejer lÙeeÛes }Ûekesâ lees[tve Deveskeâ Øekeâejs og:Ke osleele. ~~2~~

Denbkeâejve›eWâ G[efJe}W ~ vesTefve heeleeUeR yeg[efJe}W ~ lesLegefveÙeeb mees[efJe}W ~ ve JeÛes ØeeCeer ~~3~~ Denbkeâej¤he ceiej peerJee}e DeefJeÅesÛÙee leUeheÙe&vle vesTve yeg[efJeles. lesLetve lÙeeÛeer keâesCeerÛe megškeâe ke⤠Mekeâle veener. ~~3~~

keâececeiejefce"er megšsvee ~ eflejmkeâej }eie}e legšsvee ~ ceo celmej Jeesnšsvee ~ Yetef} heef[}er ~~4~~ keâeceeves Ieele}s}e efJeUKee megšle veener. ogmeNÙeebÛee eflejmkeâej keâjCÙeeÛeer meJeÙe peele veener. cemleJee}heCee Je celmej pejener keâceer nesle veener. DeMeer DeefJeÅesves peerJeeJej cees"er ceesefnveer Ieele}er Deens. ~~4~~

JeemeveeOeeefceCeer heef[}er ieUeb ~ Iee}tve JeWšeUW Jeceer iejUe ~ efpeJne }eUer JesUesJesUeb ~ YeÙeevekeâ ~~5~~ Jeemevee¤he OeeceerCe ieàÙeele he[tve Yekeäkeâce JesšesUs Iee}les Je mebkeâuheebÛes iejU Deeskeâle jenles. lÙee Jeemevee hetCe& nesCÙeemee"er efleÛeer }Je}JeCeejer YeÙebkeâj peerYe yeensj keâe{erle jenles. ~~5~~

ceeLeeb ØehebÛeeÛeW JeesPeW ~ IesTve cnCes ceePeW ceePeW ~ yeg[leeefn ve mees[er, Hegbâpes ~ kegâUeefYeceeveW ~~6~~ `ceer ØehebÛe le[er}e vesCeeje' DeMee DeefJeÛeejeÛes DeesPes [eskeäÙeeJej IesTve ceeCetme `ceePes ceePes' nŸee Yeüceele jenlees. ØehebÛe yeg[CÙeeÛeer JesU Dee}er lejer kegâUeÛÙee DeefYeceeveecegUs lees mees[erle veener. ~~6~~

heef[}W YeüebleerÛeW DebOeejW ~ veeieefJe}W DeefYeceeveÛeesjW ~ Dee}W DenblesÛeW keâeefJejW ~ YetleyeeOee ~~7~~ mebieYeüebleer, efJekeâejYeüebleer, keâle=&lJe– Yeeskeäle=lJeYeüebleer, peieledmelÙelJeYeüebleer Je YesoYeüebleercegUs ceveele DebOeej hemej}e. osn, kegâU, yegæer, mebheòeer FlÙeeoeRÛÙee DeefYeceeve¤he Ûeesjeves cees#emebheòeer }gštve ves}er. `ceer' ÛÙee DeefYeceeveecegUs Yegleeves PeheešuÙeeØeceeCes Jeeiet }eielees. ~~7~~

yengleskeâ DeeJeleeA heef[}s ~ ØeeCeer JeeneleefÛe ies}s ~ peWeEn YeieJebleemeer yeesYeeF}W ~ YeeJeeLe&yeUW ~~8~~ osJe DeeheCe Iee}tefve G[er ~ leÙeebmeer ves}W hew}Le[er ~ Ùesj leW DeYeeefJekeWâ yeeheg[eR ~ JeeneleefÛe ies}eR ~~9~~ yengleskeâ meJe&peCe ceeÙeeveoerÛÙee peyej ØeJeeneÛÙee Oeejsle Jeentve ies}s. hejbleg pÙeebveer DelÙeble ßeæsves YeieJebleeÛee Deele&lesves OeeJee kesâ}e lÙeebvee osJeeves mJele: G[er Iee}tve ØeJeeneÛÙee he}erkeâ[s ves}s. Flej meJe& Deßeæ lÙee ØeJeeneyejesyej DeefveJeejheCes Jeenele ies}s. ~~8,9~~

YeieJeble YeeJeeÛee Yegkesâ}e ~ YeeJeeLe& osKeesve Yeg}}e ~ mebkeâšeR heeJes YeeefJekeâe}e ~ jef#elemes ~~10~~ ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

137

(o. 3 me. 10)

osJeeÛÙee DeefmlelJeeJej Øesceeves ßeæe "sJeCeejs osJee}e Heâej DeeJe[leele. lÙee ßeæsvesÛe ØemeVe nesTve lees YeeefJekeâebÛes mebkeâškeâeUer j#eCe keâjlees. ~~10~~

peÙeeme YeieJeble DeeJe[s ~ leÙeeÛeW osJeemeeR meebkeâ[W ~ mebmeejog:Ke mekeâU G[s ~ efvepe oemeeÛeW ~~11~~ pÙeeÛes osJeeJej DelÙeble Øesce Demeles lÙeeÛee osJee}e efJeÛeej keâjCes Yeeie he[les. osJeeÛes oemÙe keâjCeeje}e mebmeejeÛes og:Ke DevegYeJee}e Ùesle veener. mebmeejeleer} Øeefleketâ} IešveebmebyebOeer lÙeeÛeer Øeefleef›eâÙee og:Ke¤he vemeles. ~~11~~

pes Debefkeâle F&ÕejeÛes ~ leÙeebme meesnUs efvepemegKeeÛes ~ OevÙe lesefÛe owJeebÛes ~ YeeefJekeâ peve ~~12~~ pes F&ÕejeÛes oeme yevetve jneleele lÙeebvee DeelcemegKeeÛes JewYeJe DevegYeJee}e Ùesles. Demes megowJeer YeeefJekeâ OevÙe nesle. ~~12~~

pewmee YeeJe peÙeeheemeeR ~ lewmee osJe leÙeemeer ~ peeCes YeeJe Deblejmee#eer ~ ØeeCeercee$eebÛee ~~13~~ osJeemebyebOeer pemee YeeJe OejeJee lemee osJe Øeeflemeeo oslees. lees meJeeËÛes meJe& Deblejbie menpelesves meJe&oe peeCelees. ~~13~~

pejer YeeJe Deefme}e ceeF&keâ ~ lejer osJe nesÙes ceene "keâ ~ veJe} leÙeeÛeW keâewlegkeâ ~ pewMeeme lewmee ~~14~~ YeeJe pej HeâmeJee Demes} lej osJeekeâ[tve `"keâe}e cene"keâ' Demee Øeeflemeeo efceUlees. peMeeme lemes JeeieCÙeeÛes lÙeeÛes keâewMeuÙe KejesKej Dee§eÙe&keâejkeâ Deens. ~~14~~

pewmeW peÙeeÛeW Yepeve ~ lewmeWefÛe os meceeOeeve ~ YeeJe neslee eEkeâefÛele vÙetve ~ DeeheCeefn ogjeJes ~~15~~ pÙee ØeceeCeele Yekeäleer}e hetCe&lJe Ùesles, lÙee ØeceeCeele lees Yekeälee}e meceeOeeve oslees. efleÛÙeele eEkeâefÛele GCesheCee ÙesleeÛe meceeOeeve¤he osJener ogjeJelees. ~~15~~

ohe&CeeR ØeefleeEyeye efomes ~ pewmÙeeme lewmeW Yeemes ~ leÙeeÛeW met$e Demes ~ DeeheCeeÛe heemeeR ~~16~~ DeejMeele pes Deehe}s ØeefleeEyeye efomeles les keâmes efomeeJes les DeeheuÙeeJe¤veÛe "jles! pemes DeeheCe lemes les!! ~~16~~

pewmeW DeeheCe keâjeJeW ~ lewmeWefÛe lesCeW JneJeW ~ pejer [esUs heme¤efve heeneJeW ~ lejer leWefn šJekeâejW ~~17~~ peer ke=âleer DeeheCe keâjlees leerÛe les keâjles, DeeheCe [esUs cees"s kesâ}s lej lesner [esUs Ješe¤ve heneles. ~~17~~

Ye=kegâšerme Iee}tve efce"er ~ heenelee ›eâesOeW leWefn G"er ~ DeeheCe nemÙe keâefjleeb heesšeR ~ leWefn Deevebos ~~18~~ YegJeÙee Jeekeâ[Ÿee keâ¤ve heeefn}s lej ØeefleeEyeyener DeeheuÙeekeâ[s ›eâesOeeves heneles. DeeheCe ceveeheemetve nme}es lej lesner megKeeJeles. ~~18~~

pewmee YeeJe ØeefleeEyeye}e ~ leÙeeÛeeefÛe osJe pee}e ~ pees pewmeW Yepes lÙee}e ~ lewmeeefÛe JeesUs ~~19~~ Devle:keâjCeele pees YeeJe ØeefleeEyeefyele neslees lÙeeÛeeÛe peCet osJe yevelees. pees pÙee YeeJeeves lÙee}e Yepelees lees lÙee}e lemeeÛe Øeeflemeeo oslees. (Ùes ÙeLee ceeced ØeheÅevles.... ieerlee) ~~19~~

YeeJeW hejceeLee&efÛeÙee Jeeše ~ Jeeneleer YekeäleerefÛeÙee heW"e ~ Yej}e cees#eeÛee Ûeesneše ~ meppevemebieW ~~20~~ hejceeLe&ceeiee&ÛÙee JeešÛee}erle YekeäleerÛÙee yeepeejhes"e }eieleele. meblemebieleerle peCet YekeäleerÛÙee keWâõebJej meJe&$e ieoea Pee}s}er Demeles. ~~20~~

YeeJeW YepeveeR pes }eie}s ~ les F&ÕejeR heeJeve pee}W ~ YeeJeeLe&yeUW Gæefj}s ~ hetJe&pe lesefn ~~21~~ pes YeeJeyeUeves YeieJebleeÛeer Yekeäleer keâjleele les lÙeebÛÙee F&Õej¤heele heeJeve nesleele. SJe{sÛe veJns, lej les lÙeebÛÙee YeeJeyeUeves hetJe&peebveener lee¤ve vesleele. ~~21~~

DeeheCe mJeÙeW lej}W ~ peveemeefn Ghesiee Dee}s ~ keâere|leßeJeCeW pee}s ~ DeYekeäle YeeJeeLeea ~~22~~ les mJele:lej lejleeleÛe, heCe Flejebveener lÙeebÛÙeekeâ[tve ceeie&oMe&ve efceUles. lÙeebÛeer DeMeer keâerleea Ssketâve pes DeYekeäle Demeleele lesner Yeefkeäleceeiee&}e }eieleele. ~~22~~ (o. 3 me. 10)

138

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

OevÙe leÙeebÛeer peveveer ~ pes }eie}s nefjYepeveeR ~ leseEnÛe Ùeskeâ pevce peveeR ~ meeLe&keâ kesâ}e ~~23~~ pes njerÛes Yekeäle Pee}s lÙeebÛeer DeeF& KejesKej OevÙe nesÙe. lÙeebveerÛe KejesKej ceveg<Ùepevce meeLe&keâer }eJe}s}e Demelees. ~~23~~

leÙeebÛeer JeCet& keâeÙe Leesjer ~ peÙeebÛee YeieJeble kewâJeejer ~ keâemes }eTve Glejer ~ heej og:KeeÛee ~~24~~ pÙeebÛÙee yeepetves ØelÙe#e YeieJevle GYee jenlees Je mJele: nele Oe¤ve lÙeebvee og:Ke¤he mebmeejehe}erkeâ[s vesTve mees[lees lÙeebÛes ceenelcÙe keâeÙe JeCee&Jes! ~~24~~

yengleeb pevceebÛes mesJešeR ~ pesCeW Ûegkesâ Dešešer ~ lees ne vejosn Yesšer ~ keâjer YeieJebleeR ~~25~~ }#eeJeOeer pevce IesleuÙeeveblej ceveg<ÙepevceeÛeer Øeehleer PeeuÙeeJej YeieJevleeÛes ÙeLeeLe& oMe&ve nesTve pevcecejCeebÛÙee Ûe›eâebÛes ÚU Leebyeleele. ~~25~~

cnCeewve OevÙe les YeeefJekeâ peve ~ peWeEn peesef[}W nefjefveOeeve ~ Deveble pevceeblejerÛeW hegCÙe ~ HeâUeefme Dee}W ~~26~~ cnCetve Deveble pevceebÛes Megæ hegCÙe HeâUe}e ÙesTve pÙeebveer nefj¤he Oeve pees[}s les Yekeäle OevÙe nesle. ~~26~~

DeeÙeg<Ùe nsefÛe jlvehesšer ~ ceepeeR YepevejlveW ieescešeR ~ F&ÕejeR Dehet&efveÙee, }gšer ~ DeeveboeÛeer keâjeJeer ~~27~~ ceeCemeeÛes DeeÙeg<Ùe ns Yepeve¤he jlveebveer Yej}suÙee hesšerØeceeCes Deens. leer meJe& YeieJevlee}e Dehe&Ce keâ¤ve `ceer yeÇÿe Deens' Demee DevegYeJe IesTve lÙeeÛee Deevebo YeesieeJee. ~~27~~

nefjYekeäle JewYeJeW keâefve‰ ~ hejer lees yeÇÿeeefokeâeb Jeefj‰ ~ meoe meJe&oe mebleg° ~ vewjeMeyeesOes ~~28~~ nefjYekeäle }ewefkeâkeâ JewYeJeeves keâceer Demet Mekesâ}. lejer lees JewjeiÙemebheVe DemeuÙeeves le=hle Je mebleg° DemeuÙeecegUs yeÇÿeosJeeoer osJeebntve ßes‰ Demelees. (hene lewefòe. Ghe.) ~~28~~

Oe¤ve F&ÕejeÛeer keâeme ~ kesâ}er mebmeejeÛeer vewjeMe ~ leÙeeb YeeefJekeâeb peieoerMe ~ meyeenŸe meebYeeUer ~~29~~ pÙeebveer YeieJevlee}e meJe& YeeJeeves MejCe peeTve mebmeejemebyebOeer Deveemekeäleer meeOe}s}er Demeles lÙeebÛee ØehebÛe Je hejceeLe& YeieJevle meebYeeUlees. ~~29~~

peÙee mebmeejeÛeW og:Ke ~ efJeJeskeWâ JeešW hejce megKe ~ mebmeejmegKeeÛesefve he{lecetKe& ~ }esOeesve he[leer ~~30~~ mebmeej og:KeceÙe Deme}e lejer pÙee}e DeelceeveelceefJeJeskeâ meeOe}e Deens lÙee}e lees megKe¤heÛe Jeešlees. (`DeJeIeeefÛe mebmeej megKeeÛee keâjerve'–legkeâe) kesâJeU Meeefyokeâ efJeJeskeâ Demes} lej mebmeejele pes Lees[s megKe efceUles lÙeevesÛe lees De[ketâve he[lees. ~~30~~

peÙeebÛee F&ÕejeR efpeJneUe ~ les Yeesefieleer mJeevebomeesnUe ~ peÙeebÛee peveeJesieUe ~ "sJee Dee#ew ~~31~~ pes F&ÕejØesceele jbietve peeleele les DeJeerš Je DeKeb[ Deelceeveboele jceceeCe nesleele. meeceevÙeebvee efceUCeeNÙee efJe
les Dee#ew megKeW megKeeJe}s ~ mebmeejog:KeW efJemej}s ~ efJe
leÙeebme HeâeJe}er vejosn hesšer ~ kesâ}er F&ÕejWefmeb meešer ~ ÙesjW DeYeeefJekeWâ keâjbšer ~ vejosn ies}e ~~33~~ lÙeebvee efceUe}s}e ceveg<Ùepevce meeLe&keâer }eie}e. keâejCe lÙeebveer pevceYej peerJeveele F&Õej mee"Je}e. Flej YeefkeäleMetvÙe Deme}s}s keâjbšs lees pevce Hegâkeâš Iee}Jeleele. ~~33~~

DeeJeÛešW efveOeeve pees[}W ~ leW keâJeef[ÛÙee yeo} ves}W ~ lewmeW DeeÙeg<Ùe efveIeesefve ies}W ~ DeYeeefJekeâeÛeW ~~34~~ owJeyeUeves DeÛeevekeâ DeefleceewuÙeJeeve jlve meehe[eJes Je DeYeeieerheCeecegUW veblej les keâJe[erÛÙee ceesyeouÙeele osTve šekeâeJes ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

139

(o. 3 me. 10)

lemes DeYekeäleeÛes DeeÙeg<Ùe Hegâkeâš peeles. ~~34~~

yengle leheeÛee meeb"e ~ lesCeW }eOe}e hejerme ieesše ~ hejer lees "eF&Ûee keâjbše ~ YeesietbÛe vesCeW ~~35~~ Heâej cees"Ÿee lehe§eÙexveblej hejerme }eYeeJee; heCe lÙeeÛee GheÙeesie ceenerle veme}s}e pevcepeele keâjbše oefjõerÛe jenlees! ~~35~~

lewmee mebmeejeme Dee}e ~ ceeÙeepeeUeR iegb[eU}e ~ Debleer Ùeskeâ}eefÛe ies}e ~ nele Pee[gveer ~~36~~ lÙeeØeceeCes ceeCemeeÛee osn IesTve pevcee}e Dee}e Keje; heCe ceeÙesÛÙee peeàÙeele HeâmeuÙeeves pes pes keâceeefJe}s}s Demeles les meJe& cejleevee ÙesLesÛe mees[tve SkeâšeÛe Dee}e lemee hejle peelees. ~~36~~

Ùee vejosneÛesefve mebieleer ~ yengle heeJe}s Gòece ieleer ~ ÙeskeWâ yeeheg[eR ÙeeleeÙeeleer ~ Jejhe[eR pee}eR ~~37~~ nŸee vejosneÛÙee Øeehleerveblej yejsÛe }eskeâ cegkeäle Pee}s. heCe Flej efyeÛeeNÙeebJej pevcecejCeeÛÙee Ûe›eâeves ceele kesâ}er. ~~37~~

Ùee vejosneÛesefve }eieJesieW ~ meeLe&keâ keâjeJeW meblemebieW ~ veerÛe ÙeesveeR og:Ke ceeieW ~ yengle Yeesefie}W ~~38~~ nesTve ies}suÙee }#eeJeOeer pevceeble kegâ$eer-ceebpejebÛÙee Mejerjele efceUCeejer Deheej og:Kes Yeesie}er. Deelee vejosn efceUeuÙeeJej cee$e meblemebieleerle lÙeeÛes lJejsves meeLe&keâ keâjeJes. ~~38~~

keâesCe meceÙees ÙesF&} kewâmee ~ ÙeeÛee ve keâUs eEkeâ YeJe&mee ~ pewmes he#eer oener efoMee ~ G[esve peeleer ~~39~~ Skeâ ef"keâeCeer yeme}suÙee he#ÙeebÛÙee LeJÙeeleer} he#eer DeÛeevekeâ oener efoMeebvee G[tve peeleele. lÙeeØeceeCes kesâJne keâMeer JesU ÙesF&} les meebielee Ùesle veener. keâMeeÛeeÛe YejJemee Oe¤ veÙes. ~~39~~

lewmeW JewYeJe nW mekeâU ~ keâesCe peeCeW kewâmeer JesU ~ heg$ekeâU$eeefo mekeâU ~ efJeIe[esve peeleer ~~40~~ lÙeeØeceeCeW efkeâleerner JewYeJe Deme}s lejer Øeefleketâ} JesU meebietve Ùesle veener. heg$e, heleer/helveer nŸeebÛee DeÛeevekeâ efJeÙeesie neslees. ~~40~~

heeefn}er Ie[er veJns Deeheg}er ~ JeÙemee lejer efveIeesve ies}er ~ osn he[leebÛe "sefJe}er ~ Deens veerÛe Ùeesveer ~~41~~ Jele&ceeveeleer} ØelÙeskeâ #eCe-#eCeele YetlekeâeUele peelees. cnCetve lees `Deehe}e' cnCet veÙes. DemesÛe DeeÙeg<Ùe mebheuÙeeJej cejCe Ùesles. veblej veerÛe Ùeesveerle pevce DešUÛe Demelees. ~~41~~

mJeeve Megkeâjeefokeâ veerÛe Ùeeleer ~ YeesieCeW Ie[s efJeheòeer ~ lesLeW keâebneR Gòece ieleer ~ heeefJepesle veeneR ~~42~~ kegâ$ee Je [gkeâjemeejKeer Mejerjs efceUtve lÙee veerÛe ÙeesveeRleer} meJe& og:Kes YeesieeJeerÛe }eieleele. lÙee Ùeesveerle cees#e efceUeJee DeMeer F&Õejer ÙeespeveeÛe veener. ~~42~~

ceeieeb ieYe&JeemeeR Deešešer ~ Yeesefieleeb pee}eefme js eEnhegšer ~ lesLegefveÙeeb Leesje keâ°eR ~ megš}eefme owJeW ~~43~~ nŸeehetJeea Deveble pevceele ieYe&JeemeeÛeer Deheej og:Kes Yeesietve let Lekeâ}e Deensme. DeÛeevekeâ heehe-hegCÙe meceeve PeeuÙeeves lÙeeletve legPeer megškeâe nesCÙeeÛeer JesU Deelee Dee}er Deens. ~~43~~

og:Ke Yeesefie}W DeeheguÙee peerJeW ~ lesLeW keQâeEÛe nesleeR meJeX ~ lewmeWefÛe heg{W Ùeskeâ}W peeJeW ~ }eies} yeehee ~~44~~ lÙee meJe& pevceele let pes og:Ke Yeesie}sme lesJne Deelee pÙeebvee let Deehe}er ceeveleesme, les meJe& keâes"s nesles? les leg}e lesJne GheÙeesieer he[}s keâeÙe? nŸeener pevceeletve lÙeebÛÙeeJeeÛetve lemesÛe heg{er} pevceeble peeJes }eies}. ~~44~~

keQâÛeer ceelee keQâÛee efhelee ~ keQâÛeer yeefnCe keQâÛee Yeüelee ~ keQâÛeeR megùoW keQâÛeer Jeefvelee ~ heg$ekeâU$eeefokeâ ~~45~~ DeeF&, Je[er}, yenerCe, veJeje, efce$e, helveer, ceg}ies, veele}ie FlÙeeoer leLeekeâefLele veeleer efvejLe&keâ Demeleele. ~~45~~

ns letb peeCe ceeJesÛeeR ~ DeeJeIeeR meesFjeR megKeeÛeeR ~ ns legPÙee megKeog:KeeÛeer ~ meebieeleer veJnsleer ~~46~~ ceeÙesÛÙee ceesefnveercegUW lÙeebÛÙeeJej Deehe}sheCee efvecee&Ce neslees. lÙeebvee legPÙeekeâ[tve Heâkeäle megKe nJes Demeles. legPÙee megKeog:KeeÛÙee ØeJeemeele lÙeebÛeer meeLe efceUCeej veener. ~~46~~ (o. 3 me. 10)

140

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

keQâÛee ØehebÛe keQâÛeW kegâU ~ keâemeÙee nesleesmeer JÙeekegâU ~ Oeve keâCe }#ceer mekeâU ~ peeFpeCeW ~~47~~ ØehebÛe, kegâU FlÙeeefokeâeble jceCÙeele DeLe& veener. lÙeebÛesmee"er JÙeeketâU nesT vekeâes. ieesOeveeoer Oeve, OeevÙe Je mebheòeer F. meJe& mees[tve peeCeW leg}e Yeeie he[s}. ~~47~~

keQâÛeW Iej keQâÛee mebmeej ~ keâemeÙee keâefjmeer peespeej ~ pevceJejer Jeenesve Yeej ~ mesKeeR meeb[tve peemeer ~~48~~ ceePes Iej, ceePee ØehebÛe nŸee Yeüceele jentve mJele:Ûee ÚU keâ¤ve IesT vekeâesme. DeeÙeg<ÙeYej ner DeesPeer Jeentve MesJešer SkeâšeÛe ce=lÙeghebLeeves efveIetve peeMeer}. ~~48~~

keQâÛeW lee®CÙe keQâÛeW JewYeJe ~ keQâÛes meesnUs neJeYeeJe ~ nW mekeâUefn peeCe ceeJe ~ ceeF&keâ ceeÙee ~~49~~ lee®CÙe, JewYeJe, GlmeJemeceejbYe, Ssš nŸee meJeeËveer keâeÙe nesCeej? keâejCe ns meJe& DeMeeÕele, #eCeYej megKe osCeejs Je cnCetve efceLÙee eEkeâJee ceeefÙekeâ Deensle. nŸeebleÛe DeeÙeg<Ùe Iee}Jetve MeeÕele megKe¤he cees#e efceUle veener. ~~49~~

ÙesÛe #eCeeR cejesve peemeer ~ lejer jIegveeLeeR Deblej}emeer ~ ceePeW ceePeW cnCeleesmeer ~ cnCeewefveÙeeb ~~50~~ Deelee nŸee #eCeerÛe pej cejCe Dee}s lej `ceePes ceePes' nŸee Úboele DeeÙeg<Ùe iesuÙeeves megKe¤he ßeerjeceeÛeer Yesš nesCÙeeÛee Ùeesie ngketâve peeF&}. ~~50~~

legJeeb YeesefieuÙee hegvejeJe=òeer ~ SsmeeR ceeÙeyeeheW efkeâleer ~ Œeer keâvÙee heg$e nesleer ~ }#eeve}#e ~~51~~ let DeeleeheÙe&vle }#eeJeOeer JesUe pevcee}e ÙesTve cejCe heeJe}eme. lÙee ØelÙeskeâ pevceele DeeF&, Je[er}, keâvÙee, ceg}ies, helveer lesJe{erÛe Pee}er! ~~51~~

keâce&ÙeesieW mekeâU efceUe}eR ~ Ùeskesâ mLeUeR pevceeme Dee}eR ~ les legJeeb Deeheg}eR ceeefve}er ~ kewâmeeR js he{lecetKee& ~~52~~ legPÙee hetJe&keâcee&vegmeej leer meJe& legPÙee JeešŸee}e Dee}er. keâvÙeeheg$e legPÙee Iejele pevce}er. Dejs he{lecetKee&, let lÙeebvee keâesCelÙee DeeOeejeves `Deehe}er' ceeve}sme? ~~52~~

legPeW legpe veJns Mejerj ~ lesLeW FlejebÛee keâesCe efJeÛeej ~ Deeleeb Ùeskeâ YeieJeble meeÛeej ~ OejeR YeeJeeLe&yeUW ~~53~~ legPÙee MejerjeJejÛe legPeer meòee vemeleevee FlejebÛeer Mejerjs legPeer keâMeer? Deelee YekeäleerÛÙee yeUeJej osJee}eÛe `ceePes' cnCe. ~~53~~

Ùeskeâe ogYe&je keâejCeW ~ veevee veerÛeebÛeer mesJee keâjCeW ~ veevee mlegleer DeeCeer mleJeveW ~ ceÙee&oe OejeJeer ~~54~~ efkeâleer Yej}s lejer efjkeâeces nesCeejs heesš veerÛe }eskeâebÛeer mesJee keâjCeW Yeeie hee[les. lÙeebÛeer Deveskeâ Øekeâejs DekeâejCe Ye}eJeCe keâjeJeÙeeme }eJeles. lÙeebÛee ceeve jeKeeJeÙeeme }eJeles. ~~54~~

pees DeVe oslees Gojemeer ~ Mesjerj efJekeâeJeW }eies lÙeemeer ~ ceeb pesCeW Ieele}W pevceemeer ~ lÙeemeer kewâmeW efJemejeJeW ~~55~~ pees Ûeekeâjer keâ¤ve IesTve heesšeheeCÙeeÛeer JÙeJemLee keâjlees, lÙeeÛÙee mJeeOeerve osn keâjeJee }eielees. ceie pÙee F&Õejeves pevce efo}e lÙee}e efJeme¤ve keâmes Ûee}s}? ~~55~~

Deefne|veMeeR pÙee YeieJeblee ~ mekeâU peerJeebÛeer }eie}er eEÛelee ~ cesIe Je®
Yetefce Oeefj}er OejeOejW ~ Øeieš nesF&pes efovekeâjW ~ Ssmeer me=°er meòeecee$eW ~ Ûee}Jeer pees keâeb ~~57~~ Mes
141

(o. 3 me. 10)

Ssmee ke=âheeUt osJeeefOeosJe ~ vesCeJes peÙeeÛeW }eIeJe ~ pees meebYeeUer mekeâU peerJe ~ ke=âheeUgheCeW ~~58~~ osJeeves DelÙeble ke=âheeUtheCes me=°er meebYeeUCÙeeÛeer Ùeespevee kesâ}er Demetve lÙeeÛes les keâewMeuÙe Deveekeâ}veerÙe Deens. lÙeeÛÙee ke=âhescegUsÛe meJe& peerJeebÛes efveÙeespeve nesles. ~~58~~

Ssmee meJee&lcee ßeerjece ~ meeb[tve Oeefjleer efJe
jecesefJeCe pes pes Deeme ~ eflelegkeâer peeCeerJe vewjeMe ~ ceePeW ceePeW meeJekeâeMe ~ meerCeefÛe Gjs ~~60~~ Skeâe jeceeJeeÛetve pÙeeÛeer pÙeeÛeer FÛÚe keâjeJeer les meJe& veeefMeJevle, #eefCekeâ Je DeMeeÕele Demeles. lÙeeJej Deemekeäleer efvecee&Ce Pee}er Demelee mebÙeesie-efJeÙeesie Je Devegketâ}-Øeefleketâ} nŸeebcegUW nesCeejs ÚU lesJe{s melele JeešŸee}e Ùesleele. ~~60~~

peÙeeme Jeešs meerCe JneJee ~ lesCes efJe
meeb[tve jece DeeveboIeve ~ pÙeeÛes ceveeR efJe
peÙeeme Jeešs megKeefÛe DemeeJeW ~ lesCeW jIegveeLeYepeveeR }eieeJeW ~ mJepeve mekeâUefn lÙeeieeJes ~ og:KecetU pes ~~63~~ pÙee}e DeKeb[ megKeeÛeer FÛÚe Deens lÙeeves megKe¤he jeceeÛeer Yekeäleer keâjeJeer. veevee ØekeâejÛeer og:Kes osCeeNÙee ieCeieesle Je kegâšgbefyeÙeebJejer} Deemekeäleer mees[eJeer. ~~63~~

pesLeW Jeemevee PeeWyeesve he[W ~ lesCeWefÛe DeheeÙeW og:Ke pe[s ~ cnCeewefve efJe
efJe
ieU efieefUleeb megKe Jeešes ~ Jees{tve Iesleeb Iemee Heâešs ~ keâeb leW yeeheg[W ce=ie Deehešs ~ Ûeeje IesTve heUleeb ~~66~~ ieUeÛÙee oesjer}e }eJe}s}s Deeefce
lewmeer efJe
Sskeâesefve yees}s YeeefJekeâ ~ kewâmesefve Ie[s peer meeLe&keâ ~ meebiee mJeeceer Ùesce}eskeâ ~ Ûegkesâ pesCeW ~~68~~ (o. 3 me. 10)

142

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

ns yees}CeW ceveeheemetve heš}s}e ßeeslee efJeÛeejlees- `peerJeveeÛes meeLe&keâ keâmes keâjeJes? ns ßeeriegjes, Ùece}eskeâ ÛegkeâefJeCeejs les leòJe ke=âheÙee mecepeeJetve meebiee.' ~~68~~

osJeemeer JeemleJÙe keâes"W ~ lees cepe kewâmeWefve Yesšs ~ og:KecetU mebmeej legšs ~ keâesCeshejer mJeeceer ~~69~~ megKe¤he ßeerjece keâes"s Demelees? lÙeeÛes oMe&ve ce}e keâmes nesF&}? meJe& og:Keebvee keâejCe Deme}suÙee nŸee mebmeejyebOeveeletve ceer keâmes megšeJes? ~~69~~

Oe[heg[er YeieJelØeehleer ~ nesTve Ûegkesâ DeOeesieleer ~ Ssmee GheeÙes ke=âheecetleea ~ cepe oerveeme keâjeJee ~~70~~ DeOeesieleer ÛegkeâJeCÙeemee"er DeefveJeeÙe& Deme}s}s ÙeLeeLe& YeieJeleoMe&ve keâmes nesF&}? ns ke=âhee¤he Deme}suÙee ßeeriegjes, oerve Pee}suÙee ce}e lÙeeÛee GheeÙe }Jekeâj mecepeeJetve meebiee. ~~70~~

Jekeälee cnCes nes ÙeskeâYeeJeW ~ YeieJeÆpeve keâjeJeW ~ lesCeW nesF&} mJeYeeJeW ~ meceeOeeve ~~71~~ lesJne ßeerieg¤ cnCee}s keâer DevevÙeieleer nesTve osJeeÛes Yepeve keâjeJes. lÙeeves menpeÛe meceeOeeve nesF&}. ~~71~~

kewâmeW keâjeJeW YeieJeÆpeve ~ keâes"s "sJeeJeW nW ceve ~ YeieJeÆpeveeÛeW }#eCe ~ cepe efvejesheeJeW ~~72~~ nŸeeJej ßeeslee hegvne efJeÛeejlees– ns Yepeve keâjCÙeeÛeer mebhetCe& jerle mecepeeJetve meebiee} keâe? Devle:keâjCe Je=òeer keâes"s efmLej keâjeJeer? lÙee YeieJeledYepeveeÛes mebhetCe& MeeŒe ce}e mhe° keâ¤ve meebiee. ~~72~~

Ssmee c}eveJeoveW yees}s ~ Oeefj}s meÂ{ heeT}W ~ kebâ" meodieefole ieUe}s ~ Deßegheele og:KeW ~~73~~ Devegleeheeves efKeVe Pee}suÙee ÛesnNÙeeves lÙee ßeeslÙeeves ßeerieg¤bÛes heeÙe Ieó Oej}s. lÙeeÛee kebâ" oeštve ÙesTve DeeÙeg<Ùe JÙeLe& iesuÙeeÛÙee og:Keeves lÙeeÛÙee [esàÙeebletve DeßegOeeje ÙesT }eieuÙee. ~~73~~

osKeesve efMe<ÙeeÛeer DevevÙelee ~ YeeJeW JeesU}e meodieÏ® oelee ~ mJeevebo legbyeUs} Deeleeb ~ hegef{}s meceemeeR ~~74~~ Demee DevevÙeYeeJeeves MejCe Dee}s}e efMe<Ùe heentve oele=lJe ne mJeYeeJeÛe Deme}s}s ßeerieg¤ lÙeeÛÙee YeeJeecegUs ØemeVe Pee}s. Deelee heg{er} meceemeele YeefkeälemegKee}e Deheej Yejleer ÙesF&}. ~~74~~ Fefle ßeeroemeyeesOes ieg®efMe<ÙemebJeeos ‘JewjeiÙeefve®heCeveece’ meceeme oneJee ieg®efMe<ÙemebJeeoelcekeâ ßeeroemeyeesOe Ùee «ebLeeleer} `JewjeiÙeefve¤heCe' veeJeeÛee oneJee meceeme meceehle –oMekeâ eflemeje meceehle–

Q

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

143

(o. 3 me. 10)

oMekeâ ÛeJeLee : veJeefJeOeeYekeäleer meceeme heefn}e : ßeJeCeYekeäleer ~~ ßeerjecemeceLe& ~~ peÙepeÙe peer ieCeveeLee ~ let efJeÅeebJewYeJeW meceLee& ~ DeOÙeelceefJeÅesÛÙee hejceeLee& ~ cepe yees}JeeJeW ~~1~~ ns ieCeheles, legPee peÙepeÙekeâej Demees. let efJeÅesÛÙee JewYeJeeves meeceLÙe&Jeeve Deensme. DeOÙeelceefJeÅee pÙee cees#eele heefjCele nesles leer efJeÅee meebieCÙeemee"er ce}e meeceLÙe& ÅeeJes. ~~1~~

vecetb Meejoe Jesopeveveer ~ mekeâU efmeefæ peÙesÛesveer ~ ceeveme ØeJele&}W ceveveeR ~ mHetâe|le¤hes ~~2~~ Jeso Øeieš keâjCeeNÙee Meejos}e vecemkeâej Demees. efleÛÙee ke=âhesves meJe& efmeæer efceUleele. ceePÙeener ceveele heg{er} efJe
Deeleeb Dee"Tb meodieÏ® ~ pees hejeÛeeefn he® ~ peÙeeÛesefve %eeveefJeÛee® ~ keâUeW }eies ~~3~~ Deelee ßeerieg¤bÛes mcejCe keâ¤. lees F&Õejentve (hejeled) met#ce Je ßes‰ (hej) yeÇÿe¤he Deens. lÙeeÛÙee ke=âhesves Deelce%eeveefJe
ßeeslesve hegefme}W yejJeW ~ YeieJeÆpeve kewâmeW keâjeJeW ~ cnCeewefve yeesef}}W mJeYeeJeW ~ «evLeevlejer ~~4~~ ßeeslÙeeves YeieJeledYekeäleer keâMeer keâjeJeer Demee cees"e ceewef}keâ ØeMve efJeÛeej}e Deens. lÙeeefJe
meeJeOe nesTve ßeeslespeve ~ Sskeâe veJeefJeOee Yepeve ~ melMeeŒeeR yeesef}}W heeJeve ~ nesF&pes ÙesCeW ~~5~~ YeeieJeleeoer YeefkeäleMeeŒeeÛÙee Gòece «ebLeele peer veJeefJeOee Yekeäleer meebefiele}er Deens leer ßeeslÙeebveer meeJeOeheCeeves SskeâeJeer. lÙeecegUs ßeeslee heefJe$e neslees. ~~5~~

M}eskeâ ßeJeCeb keâerle&veb efJe
veJeefJeOee Yepeve yeesef}}W ~ leWefÛe heg{s ØeebpeU kesâ}W ~ ßeesleeR DeJeOeeve efoOe}s ~ heeefnpes Deeleeb ~~6~~ DeMee Ùee veT ØekeâejÛÙee YekeäleerÛes leheMeer}Jeej JeCe&ve heg{s kesâ}s Deens. ßeeslÙeebveer meeJeOeevelesves les SskeâeJes. ~~6~~

ØeLece Yepeve SsmeW peeCe ~ nefjkeâLeehegjeCeßeJeCe ~ veevee DeOÙeelceefve¤heCe ~ Sskeâle peeJes ~~7~~ Deelee YekeäleerÛee heefn}e Øekeâej Sskeâe. nefjkeâLee, hegjeCes Je DeOÙeelceMeeŒe SskeâeJes. Goe. nefjkeâLee nefjefJepeÙe Ùee «ebLeele Deens. ketâcee&oer De"je hegjeCes les ieerlee, Gheefve
keâce&ceeie& Gheemeveeceeie& ~ %eeveceeie& efmeæebleceeie& ~ Ùeesieceeie& JewjeiÙeceeie& ~ Sskeâle peeJes ~~8~~ hetJe&ceerceebmesleer} keâce&ceeie&, jeceesheemevesmeejKes Gheemeveeceeie&, Gheefve
144

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

veevee JeÇleebÛes ceefnces ~ veevee leerLeeËÛes ceefnces ~ veevee oeveebÛes ceefnces ~ Sskeâle peeJes ~~9~~ keâee|lekeâmveeveemeejKeer JeÇles, keâeMeermeejKeer leerLe&#es$es, ieesoeveemeejKÙee oeveebÛes cenòJe mecepeeJetve IÙeeJes. ~~9~~

veevee ceenelcÙeW veevee mLeeveW ~ veevee ceb$e veevee meeOeveW ~ veevee leheW hegj§ejCeW ~ Sskeâle peeJeeR ~~10~~ heb{jerceenelcÙe, DeeUboerÛes efmeæyesš, $eÙeeso#eeMejer ceb$e, veecemeeOevee, hebÛeeefivemeeOeve, ieeÙe$eer hegj§ejCe F. efJe
ogiOeenejer efvejenejer ~ HeâUenejer heCee&nejer ~ le=Ceenejer veeveenejer ~ kewâmes les SskeâeJes ~~11~~ otOe, HeâUs, heeves, ieJele F. KeeTve jenCeejs lehemJeer. Demes Deveskeâ ØekeâejÛes Deenej IesCeejs Je keâener ve Keelee jenCeejs Demeleele. lÙeebÛÙeeefJe
G
peheer leheer leeceme Ùeesieer ~ veevee efve«en nšÙeesieer ~ MeekeäleDeeiece DeeIeesjÙeesieer ~ kewâmes les SskeâeJes ~~13~~ veecepeheemeejKee pehe keâjCeejs, efJeÕeeefce$eemeejKes lehemJeer, ogJee&meemeejKes leeheš, ÛeebieosJeemeejKes Ùeesieer, Skeâe heeÙeeJej GYes jentve lehe keâjCeejs MekeäleerÛes Gheemekeâ, MewJeeiece, ØesleeefokeâebÛeer Gheemevee keâjCeejs keâmes Demeleele les SskeâeJes. ~~13~~

veevee cegõe veevee DeemeveW ~ veevee osKeCeeR }#emLeeveW ~ eEhe[%eeveW leòJe%eeveW ~ kewâmeeR leW SskeâeJeeR ~~14~~ KesÛejermeejKÙee Ùeesiecegõe, he©eemeveemeejKeer Deemeves, YeütceOÙeemeejKeer heenJeerle DeMeer }#ÙemLeeves (osKeCeer ns }#ÙemLeeveeÛes efJeMes
veevee eEhe[eÛeer jÛevee ~ veevee YetieesUjÛevee ~ veevee me=°erÛeer jÛevee ~ kewâmeer leer SskeâeJeer ~~15~~ ceeveJeeoer MejerjebÛeer jÛevee, metÙe&cee}sleer} «enebÛeer JewefMe<šŸes, peUÛejeoer me=°erÛeer ceeefnleer IÙeeJeer. ~~15~~

Ûebõ, metÙe& leejeceb[UW ~ «enceb[Us cesIeceb[Us ~ ÙeskeâJeerme mJeieX mehleheeleeUW ~ kewâmeeR les SskeâeJeer ~~16~~ Ûebõ, metÙe&, leejs, «en, {ieebÛes Øekeâej (heene– Encyclopedic dictionary –Oxford) SkeâJeerme mJeie&, Dele}efJele}eoer meele heeleeU mecepetve IÙeeJesle. ~~16~~

yeÇÿeeefJe
veJe Keb[s Ûeewoe YegJeveW ~ De° efoiheeUebÛeeR mLeeves ~ veevee JeveW GheJeveW ienveW ~ kewâmeeR les SskeâeJeeR ~~18~~ F}eJe=òe, YeõeÕe F. veJeKeb[, meele (Dele}eefo) DeOees}eskeâ Je meele (mJeiee&efo) TOJe&}eskeâ DeMeer Ûeewoe YegJeves. Fbõ DeivÙeeoer hetJe& Je DeivesÙe efoMeebÛes mJeeceer, Keeb[Je JeveemeejKeer Jeves Je $e+
ieCe iebOeJe& efJeÅeeOej ~ Ùes#e efkeâVej veejo legbyej ~ De° veeÙekeâe mebieerleefJeÛeej ~ kewâmee lees SskeâeJee ~~19~~ efMeJeieCe, iebOeJe&, efJeÅeeOej, Ùe#e, efkeâVej, veejo, legbyej, jbYeeoer Dehmeje Je mebieerleeÛee DeYÙeeme. ~~19~~

jeie%eeve leeU%eeve ~ ve=lÙe%eeve JeeÅe%eeve ~ Dece=leJesU Øemebie%eeve ~ kewâmeW leW SskeâeJeW ~~20~~ cee}kebâme F. mebieerleeleer} jeie, ef$elee}eoer lee}, keâLLekeâeoer ve=lÙeebÛes Øekeâej, ®õJeerCesmeejKeer JeeÅes, Ieyee[eoer cegntle& Je keâesCelÙee Øemebieer keâeÙe keâjeJes F. Sskeâle peeJes. ~~20~~

Ûeewoe efJeÅee Ûeewme°er keâUe ~ meecegefõkeâ }#eCeW mekeâU keâUe ~ yeòeerme }#eCeW veevee keâUe ~ kewâMee lÙee SskeâeJÙee ~~21~~ ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

145

(o. 4 me. 1)

Ûeewoe efJeÅee, (Ûeej Jeso, mene Jesoebies, vÙeeÙe, ceerceebmee, hegjeCe Je Oece&MeeŒe), Ûeewme° keâ}e (Fefleneme, keâ}e, Jee*dceÙe, Yee
ceb$e ceesnjs leesškesâ efmeæer ~ veevee Jeu}er veevee Deew
keâesCÙee oes
jJejJeeefo kegbâYeheekeâ ~ veevee Ùeelevee Ùesce}eskeâ ~ megKeog:Keeefo mJeie&veke&â ~ kewâmee lees SskeâeJee ~~24~~ jewjJe Je kegbâYeerheekeâeoer vejkeâ, Ùece}eskeâeleer} Deveskeâ ØekeâejÛes ÚU, mJeiee&leer} megKes, vejkeâeleer} og:Kes peeCetve IÙeeJeerle. ~~24~~

kewâMee veJeefJeOee Yekeäleer ~ kewâMee Ûelege|JeOee cegkeäleer ~ kewâmeer heeefJepes Gòece ieleer ~ Ssmes nW SskeâeJesb ~~25~~ veT Yekeäleer, Ûeej cegkeäleer, Gòece ieleer cnCepes keâeÙe F. SskeâeJes. ~~25~~

eEhe[yeÇcneb[eÛeer jÛevee ~ veevee lelJeefJeJebÛevee ~ meejemeejefJeÛeejCee ~ kewâmeer les SskeâeJeer ~~26~~ eEhe[ cnCepes peerJeeÛes Mejerj, yeÇÿeeb[ cnCepes F&ÕejeÛes Mejerj, Úòeerme eEkeâJee yÙeeSWMeer Â<Ùeme=°erÛeer Ieškeâ¤he leòJes Je meej keâeÙe Je Demeej keâeÙe les mecepetve IÙeeJes. ~~26~~

meeÙeespÙelee cegkeäleer kewâmeer nesles ~ kewâmeW heeefJepes cees#eeleW ~ ÙeekeâejCeW veevee celeW ~ MeesefOele peeJeer ~~27~~ meeÙegpÙe cegkeäleer Je cees#e ÙeebÛee }eYe keâmee neslees ÙeemebyebOeerÛeer celes mecepeeJetve IÙeeJeerle. ~~27~~

JesoMeeŒeW DeeefCe hegjeCeW ~ ceeneJeekeäÙeeÛeeR efJeJejCeW ~ levegÛeleg<šÙeefveMe&veW ~ kewâmeeR les SskeâeJeeR ~~28~~ JesoebÛee DeLe& mecepeeJetve meebieCeejer MeeŒes eEkeâJee Jeso¤heMeeŒes, De"je hegjeCes, leòJecemÙeeoer ceneJeekeäÙes, mLet}eoer Ûeej osnebÛee efvejeme mecepetve IÙeeJee. ~~28~~

SsmeW nW DeJeIeWsefÛe SskeâeJeW ~ hejbleg meej MeesOetve IÙeeJeW ~ Demeej leW peeCeesefve lÙeeieeJeW ~ Ùee veeJe ßeJeCeYekeäleer ~~29~~ DeMee Øekeâejs JÙeehekeâ Je yengjbieer ßeJeCe keâjeJes. lÙeeleer} Demeej mees[tve meej IÙeeJes. nerÛe Kejer ßeJeCeYekeäleer nesÙe. (JesoebleeÛÙee leelheÙe&efve§eÙee}e ßeJeCe cnCeleele.) ~~29~~

meiegCeebÛeer Ûeefj$eW SskeâeJeeR ~ keâeb leW efveieg&Ce DeOÙeelceW MeesOeeJeeR ~ ßeJeCeYekeäleeRÛeer peeCeeJeeR ~ }#eCeW SsmeeR ~~30~~ jeceke=â
meiegCe osJeebÛeeR Ûeefj$eW ~ efveieg&CeeÛeeR leòJeW Ùeb$eW ~ ns oesveer hejce heefJe$eW ~ Sskeâle peeJeeR ~~31~~ efJeú}, ve=eEmenemeejKÙee osJeebÛÙee keâLee, efveieg&Ceebleie&le leòJeeEÛeleve Je ßeerÙeb$eemeejKÙee Ùeb$eebÛes jnmÙe keâUeJes. ~~31~~ (o. 4 me. 1)

146

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

peÙeblÙee Ghees
SsmeW ßeJeCe meiegCeeÛeW ~ DeOÙeelceefve¤heCe efveieg&CeeÛeW ~ efJeYekeäleer meeb[tve YekeäleerÛeW ~ cetU MeesOeeJeW ~~33~~ meiegCeeÛes ßeJeCe, efveieg&CeeÛes DeOÙeelceMeeŒe ÙeebÛee DeYÙeeme keâ¤ve ÉwleeÛes efvecet&}ve keâ¤ve YeieJebleeMeer Deme}suÙee cetUÛÙee SskeäÙeeÛee DevegYeJe IÙeeJee. ~~33~~

ßeJeCeYekeäleerÛeW efve¤heCe ~ efvejesefhe}W Demes peeCe ~ heg{W keâerle&veYepeveebÛeW }#eCe ~ yeesef}}W Demes ~~34~~ ÙesLeheÙeËle ßeJeCeYekeäleerÛes mJe¤he meebefiele}s. heg{er} meceemeele keâerle&ve Yekeäleer meebefiele}er Deens. ~~34~~ Fefle ßeeroemeyeesOes ieg®efMe<ÙemebJeeos ‘ßeJeCeYeefkeäleveece’ meceeme heefn}e ieg®efMe<ÙemebJeeoelcekeâ ßeeroemeyeesOe Ùee «ebLeeleer} `ßeJeCeYekeäleer' veeJeeÛee heefn}e meceeme meceehle

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

147

(o. 4 me. 1)

oMekeâ ÛeJeLee : veJeefJeOeeYekeäleer meceeme ogmeje : keâerle&veYekeäleer ~~ ßeerjecemeceLe& ~~ ßeesleeR YeieJeÆpeve hegefme}W ~ leW veJeefJeOee ØekeâejW yeesef}}W ~ lÙeeble ØeLece ßeJeCe efvejesefhe}W ~ ogmejW keâerle&ve Sskeâe ~~1~~ ßeeslÙeebveer YeieJevleeÛÙee YepeveemebyebOeer ØeMve efJeÛeej}e neslee. les veT ØekeâejÛes Deens Demes meebefiele}s. lÙeebleer} heefn}s ßeJeCe meebietve Pee}s. Deelee keâerle&ve Sskeâe. ~~1~~

meiegCe nefjkeâLee keâjeJeer ~ YeieJelkeâerleea Jee{JeeJeer ~ DeKeb[ JewKejer JeoJeeJeer ~ ÙesLeeÙeesiÙe ~~2~~ meiegCe njerÛeer keâLee keâerle&veeÛÙee ceeOÙeceeletve meebieeJeer.YeefkeäleMeeŒee}e Oe¤ve kesâ}suÙee keâerle&veeves melele JeeCeerÛes lehe keâ¤ve YeieJebleeÛeer keâerleea meJe&$e ieeJeer Je leer DeefOekeâeefOekeâ }eskeâebheÙeËle heesnesÛeJeeJeer. ~~2~~

yengle keâjeJeW hee"eblej ~ kebâ"er OejeJeW «evLeeblej ~ YeieJelkeâLee efvejblej ~ keâjerle peeJeer ~~3~~ YeieJeledÛeefj$es, mebleÛeefj$es, mebleJeÛeves, MeeŒeJeÛeves FlÙeeoer hee" keâjeJeerle. lÙeebÛes MeyoeLe& Je }#ÙeeLe& leÙeej DemeeJesle. DeMeer YeieJelkeâLee DeLekeâ keâjerle jeneJeer. ~~3~~

Deehegef}Ùee megKemJeeLee& ~ kesâ}erÛe keâjeJeer nefjkeâLee ~ nefjkeâLesefJeCe meJe&Lee ~ jeneWefÛe veÙes ~~4~~ nefjkeâLee mJele:ÛÙee megKeemee"er keâjeJeer. leerÛe leer keâLee keâjerle jeneJeer. lÙeeJeeÛetve efoJemener peeT veÙes. ~~4~~

efvelÙe veJee nJÙeeme OejeJee ~ mee#eshe DelÙebleefÛe keâjeJee ~ nefjkeâerle&veW YejeJee ~ yeÇÿeieesU DeJeIee ~~5~~ nefjkeâLee keâjCÙeeÛeer mebOeer MeesOeerle jeneJes. efceUe}s}er Skeâner mebOeer mees[t veÙes. melele nefjkeâerle&veeves peie ogceogcetve šekeâeJes. ~~5~~

ceveeheemetve DeeJe[er ~ peerJeeheemetve DelÙeble iees[er ~ meoe meJe&oe leeble[er ~ nefjkeâerle&veeÛeer ~~6~~ nefjkeâLesÛeer ceveeheemetve DeeJe[ DemeeJeer Je leer mJele:ÛÙee peerJeentve DeefOekeâ efØeÙe JeešeJeer. DelÙeble Glmeeneves nefjkeâerle&ve keâjeJes. ~~6~~

YeieJebleeme keâerle&ve efØeÙes ~ keâerle&veW meceeOeeve nesÙes ~ yengle peveemeer GheeÙes ~ nefjkeâerle&veW keâ}ÙegieeR ~~7~~ mJele: YeieJeblee}e nefjkeâerle&ve Heâej DeeJe[les. lÙeeves Heâej cees"Ÿee meceepee}e DeOÙeelce Je YeefkeälemebyebOeer ceeie&oMe&ve efceUles. keâef}Ùegieele keâerle&veeÛes Deheej cenòJe Deens. ~~7~~

efJeefJeOe efJeefÛe$eW OÙeeveW ~ JeCee&JeeR DeeUbkeâej Yet
ÙesMe keâere|le Øeleehe ceefncee ~ DeeJe[eR JeCee&Jee hejceelcee ~ pesCeW YeieJeÆkeäleebÛee Deelcee ~ mebleg° nesÙes ~~9~~ YeieJebleeÛes keâ}bkeâMetvÙe ÙeMe Je keâerleea, DeieeOe heje›eâce Je ceenelcÙe DelÙevle DeeJe[erves meebieeJes. lÙeecegUs lees DelÙevle ØemeVe neslees. ~~9~~

keâLee DevJeÙe }eheefCekeâe ~ veeceIees
148

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

keâLesÛee ›eâce }#eele "sJetve efJemleej keâjeJee. šeàÙee JeepeJetve veeceIees
leeU ce=oebie nefjkeâerle&ve ~ mebieerle ve=lÙe leeve ceeve ~ veevee keâLeevegmebOeeve ~ legšeWefÛe vesoeJeW ~~11~~ nefjkeâerle&veele šeU Je ce=ogbieeÛeer meeLe DemeeJeer. keâeJÙejÛevee, ve=lÙe, yees}leeveebmeejKÙee efÛeòeJesOekeâ leevee ÙeebÛÙee ceoleerves keâLeebÛee Deveg›eâce meebYeeUerle ßeeslÙeebvee iegbie keâjeJes. ~~11~~

keâ®Ceekeâerle&veeÛÙee }esšW ~ keâLee keâjeJeer Ie[Ie[ešW ~ ßeesleÙeebÛeeR ßeJeCehegšW ~ DeeveboW YejeJeeR ~~12~~ keâ®CeekeâjeÛes keâerle&veele keâ®Cejme YejYe¤ve JeeneJee. JekeälÙeeves KeCeKeCeerle DeeJeepeele nefjkeâLesves JeeleeJejCe oCeeCetve šeketâve ßeeslÙeebÛes keâeve le=hle keâjeJesle. ~~12~~

kebâhe jesceebÛe mHegâjeCeW ~ Øesceeßegmeefnle ieeCeW ~ osJeÉejeR }esšebieCeW ~ vecemkeâej Iee}eJes ~~13~~ meòJeiegCe ØeyeU PeeuÙeeves ßeeslÙee}e kebâhe, jesceebÛe Je mHegâjCeeefokeâebÛee DevegYeJe ÙeeJee. Øesceeves Deßet ÙesTve [esUs YejeJesle. keâLesÛÙee Yejele osJeemeceesj }esšebieCes Iee}eJeerle. ~~13~~

heoW oesn[s ë}eskeâ Øeyebo ~ Oeešer cegõe Deveskeâ Úbo ~ yeerjYeeeEšJe efJeveeso ~ ØemebieW keâjeJes ~~14~~ YeeJeYekeäleerves Yej}s}er heos, oesns (keâyeerj), M}eskeâ (Jeeceve hebef[le) megyeæ keâeJÙejÛevee (Je=òeyeæ) Úboyeæ DemeeJÙeele. ÛesnNÙeeJej Øemebieeveg¤he YeeJe, Jeerj Je nemÙeeefo jme DemeeJes. ~~14~~

veevee veJejefmekeâ ße=bIeeefjkeâ ~ ieÅeheÅeeÛeW keâewlegkeâ ~ veevee JeÛeveW ØemleeefJekeâ ~ MeeŒeeOeejW yees}eJeeR ~~15~~ keâLesceOÙes veJejme Me=bieejemen DemeeJee. Gòece ieÅe Je heÅeele yees}le Demeleebvee keâLesÛÙee Deveg
Yeefkeäle%eeve JewjeiÙe}#eCe ~ veerelf evÙeeÙemJeOece&j#eCe ~ meeOeveceeie& DeOÙeelceefve¤heCe ~ ØeebpeU yees}eJeW ~~16~~ Yekeäleer, %eeve, JewjeiÙe ÙeebÛeer }#eCes, vÙeeÙeveerleerhetJe&keâ mJeOece&j#eCe, DeOÙeelceMeeŒehetJe&keâ meeOeveeheæleer mhe°heCes meceepeeJetve meebieeJeer. ~~16~~

Øemebies nefjkeâLee keâjeJeer ~ meiegCeeR meiegCekeâerleea OejeJeer ~ efveieg&CeØemebieW Jee{JeeJeer ~ DeOÙeelceefJeÅee ~~17~~ peÙeblÙee, hegCÙeefleLeer, F. Øemebieer nefjkeâLee keâjeJeer. keâerle&veele meiegCeceenelcÙe meebieeJes. ØeJeÛeveele JesoevleMeeŒe efJemleejhetJe&keâ ceeb[eJes. ~~17~~

hetJe&he#e lÙeeietve efmeæeble ~ efve¤heCe keâjeJeW vescemle ~ yengOee yees}CeW DeJÙeeJesmle ~ yees}eWefÛe veÙes ~~18~~ yegefæYeso keâjCeeje hetJe&he#e yeepet}e mee¤ve vescekesâheCeeves efmeæevlehe#e (DeÉwle) meebieeJee. Ûee}t efJe
keâjeJeW JesoheejeÙesCe ~ meebieeJeW peveemeer hegjeCe ~ ceeÙeeyeÇÿeerÛeW efJeJejCe ~ meekeâuÙe JeoeJeW ~~19~~ mJele: JesoJesoevleeÛee meKees} DeYÙeeme keâ¤ve meeceevÙe peveebvee meiegCeØeOeeve hegjeCe meebieeJes. Øemebieer yeÇÿe Je ceeÙee Ùee Decetle& leòJeebÛes mhe°erkeâjCe keâjeJes. ~~19~~

yeÇeÿeCÙe j#eeJeW DeeojW ~ GheemevesÛeeR YepeveÉejW ~ ieg®hejbheje efveOee&jW ~ ÛeUeWÛe vesoeJeer ~~20~~ yeÇeÿeCÙeeÛÙee iegCemebheosÛeer DeeJeMÙekeâlee, GheemevesÛÙee nsletves kesâ}s}s Yepeve Je ieg®hejbhejsÛes ceenelcÙe Ùeebvee pejener Oekeäkeâe ve }eJelee keâLee keâjeJeer. ~~20~~

keâjeJeW JewjeiÙej#eCe ~ j#eeJeW %eeveeÛeW }#eCe ~ hejce o#e efJeÛe#eCe ~ meJe&efn meebYeeUer ~~21~~ ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

149

(o. 4 me. 2)

JewjeiÙeeÛes cenòJe JeejbJeej meebieeJes. `Deelce%eeve' Ùee mebkeâuhevesÛeer Kees}er JejÛesJej }#eele DeeCetve ÅeeJeer. meeJeOe Je yegefæceeve keâLeekeâej ns meJe& meebYeeUlees. ~~21~~

keâerle&ve Sskeâlee mebosn he[s ~ melÙe meceeOeeve leW G[s ~ veereflevÙeeÙemeeOeve cees[s ~ SsmeW ve yees}eJeW ~~22~~ ßeeslee IeesšeàÙeele he[eJee, leke&âmebiele ceeb[Ceerves menpe nesCeejs meceeOeeve cees[eJes, vÙeeÙe, veerleer Je ØelÙe#e meeOevee megšeJeer Demes keâerle&ve vemeeJes. ~~22~~

meiegCekeâLee Ùee veeJe keâerle&ve ~ DeÉwle cnefCepes efve¤heCe ~ meiegCe j#etve efveieg&Ce ~ yees}le peeJes ~~23~~ pÙeele meiegCeeÛeer keâLee cegKÙe Demeles les keâerle&ve. pÙeele Meebkeâj DeÉwle JewoevleeÛes yeejkeâeJes Demeleele les ØeJeÛeve. cee$e meiegCeeÛes Øesce Je cenòJe keâceer nesCeej veener ÙeeÛeer ØeJeÛeveele keâeUpeer IÙeeJeer. ~~23~~

Demees Jeied$e=lJeeÛee DeefOekeâej ~ Deuheeme ve Ie[s melÙeesòej ~ Jekeälee heeefnpes meeÛeej ~ DevegYeJeeÛee ~~24~~ JekeälÙeeÛee JesoevleMeeŒeeÛee meKees} Je JÙeehekeâ DeYÙeeme Deme}eÛe heeefnpes. veenerlej lÙee}e ßeeslÙeebÛÙee MebkeâebÛes meceeOeeve keâjlee Ùesle veener. cnCetve lees MeeŒemebheVe Je DevegYeJemebheVe DemeeJee. ~~24~~

mekeâU j#etve %eeve meebies ~ pesCes Jeso%ee ve Yebies ~ Gòece mevceeie& }eies ~ ØeeCeercee$eebmeer ~~25~~ vÙeeÙe, veerleer, Oece&, meiegCe meeOevee Ùeebvee otj ve meejlee Jesoevle meebefieleuÙeeves JesoebÛes ceveesiele meebYeeU}s peeles. }eskeâ }ewefkeâkeâ Je DeeOÙeeeflcekeâ mevceeiee&}e }eieleele. ~~25~~

Demees nW mekeâU meeb[tve ~ keâjeJeW iegCeevegJeeokeâerle&ve ~ Ùee veeJe YeieJeÆpeve ~ ogmejer Yekeäleer ~~26~~ cnCetve keâesCeleerÛe Ûetkeâ ve keâjlee keâerle&veele osJeeÛes ÙeMeeoer iegCeieeve keâjeJes. nerÛe ogmejer Yepeve Yekeäleer. ~~26~~

keâerle&veW ceene oes
keâerle&veW JeeÛee heefJe$e ~ keâerle&veW nesÙe melhee$e ~ nefjkeâerle&veW ØeeCeercee$e ~ megefmeU nesleer ~~28~~ keâerle&veeves JeeCeer Megæ nesles, cees#eeÛee DeefOekeâej efceUlees. meceepeele Ûeeefj$Ùe Je Meer} Jee{er}e }eieles. ~~28~~

keâerle&veW DeJes«elee Ie[s ~ keâerle&veW efve§eÙes meehe[s ~ keâerle&veW mebosn yeg[s ~ ßeesleÙeebJekeäleÙeebÛee ~~29~~ keâerle&veeves ØehebÛe eEÛeleveele JÙe«e Deme}s}s ceve Meeble nesles. peerJeveeÛÙee OÙesÙeeÛee efve§eÙe neslees. ßeeslee Je Jekeälee mebMeÙe efJeheÙe&Ùe jefnle nesleele. ~~29~~

meoe meJe&oe nefjkeâerle&ve ~ yeÇÿemegle keâjer DeeheCe ~ lesCeW veejo leesefÛe veejeÙesCe ~ yeesef}pesle Deens ~~30~~ veejocegveer mJele: melele keâerle&ve keâjleele. cnCetve `veejo nsÛe veejeÙeCe' Demee efve§eÙe ¤{ Pee}e. ~~30~~

cnCeesefve keâerle&veeÛee DeieeOe ceefncee ~ keâerle&veW meblees
(o. 4 me. 2)

150

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

oMekeâ ÛeJeLee : veJeefJeOeeYeòeâer meceeme eflemeje : veecemcejCeYekeäleer ~~ ßeerjecemeceLe& ~~ ceeieeb efvejesefhe}W keâerle&ve ~ peW mekeâUebme keâjer heeJeve ~ Deeleeb Sskeâe efJe
mcejCe osJeeÛeW keâjeJeW ~ DeKeb[ veece pehele peeJeW ~ veecemcejCeW heeJeeJeW ~ meceeOeeve ~~2~~ JÙeehekeâ (efJe
efvelÙe vesce Øeele:keâeUeR ~ ceeOÙeevekeâeUeR meeÙebkeâeUeR ~ veecemcejCe meJe&keâeUeR ~ keâjerle peeJeW ~~3~~ yeÇeÿecegntle&, mekeâeU, ogheej Je mebOÙeekeâeUer veecepeheeÛee efvelÙevesce keâjeJee. veeceeÛee mebmkeâej keâjeJee. ~~3~~

megKe og:Ke GÉsie eEÛelee ~ DeLeJee Deevebo¤he Demeleeb ~ veecemcejCeWefJeCe meJe&Lee ~ jeneWÛe veÙes ~~4~~ megKe, og:Ke, GÉsie, eEÛelee eEkeâJee Deevebo DeMee Deble:keâjCeeÛÙee keâesCelÙeener efmLeleerle veece cegUerÛe mees[t veÙes. megKes Je og:Kes veeceeÛes ef"keâeCeer Skeâ¤he keâjeJeerle. ~~4~~

n®
keâes[Ws meekeâ[W mebkeâš ~ veevee mebmeejKešheš ~ DeeJemlee }eieleeb Ûešheš ~ veecemcejCe keâjeJeW ~~6~~ mecemÙee GYeer jeefn}er Demeleevee, peyeeyeoejerceOÙes, mebkeâškeâeUer, mebmeejeleer} Deveskeâ G}e{e}er keâjleevee Je DemJemLe ceve:efmLeleerle veecemcejCe keâjeJes. ~~6~~

Ûee}leeb yees}leeb Oeboe keâefjleeb ~ Keeleeb pesefJeleeb megKeer nesleeb ~ veevee GheYeesie Yeesefieleeb ~ veece efJemejeW veÙes ~~7~~ ØeJeeme, iehhee, JÙeJemeeÙe, Yeespeve, vÙeenejer, megKeevegYeJe, efJe
mebheòeer DeLeJee efJeheòeer ~ pewmeer he[s} keâeUieleer ~ veecemcejCeeÛeer efmLeleer ~ meeb[tÛe veÙes ~~8~~ JewYeJe Je oeefjõŸe Ùeeleer} keâenerner ØeejyOeevegmeej efceUs}. veeceeÛes mcejCe ns mJeeOeerve DemeuÙeeves keâOeerÛe mees[t veÙes. ~~8~~

JewYeJe meeceLÙe& DeeCeer meòee ~ veevee heoeLe& Ûee}lee ~ Glkeâš YeeiÙeßeer Yeesefieleeb ~ veecemcejCe meeb[tb veÙes ~~9~~ JewYeJe, meeceLÙe& Je meòee efceUtve ØeÛeb[ G}e{e}erves Yej}s}s efveYexU JewYeJe Yeesieleevee veece efJeme¤ veÙes. ~~9~~ ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

151

(o. 4 me. 3)

DeeOeeR DeeJeomee ceie omee ~ DeLeJee omesGhejer DeeJeomee ~ Øemebie Demees Ye}lewmee ~ hejbleg veece mees[bt veÙes ~~10~~ DeeOeer oeefjõŸe Je veblej JewYeJe eEkeâJee DeeOeer JewYeJe Je veblej oeefjõŸe Ùeeleer} keâenerner Pee}s lejer veece mees[t veÙes. ~~10~~

veeceW mebkeâšW veemeleeR ~ veeceW efJeIveW efveJeejleer ~ veecemcejCeW heeefJepesleer ~ Gòece heoW ~~11~~ veeceecegUs mebkeâšebÛee mebkeâšheCee mebhelees. veeceecegUs efJeIveebÛes efJeIvelJe ve° nesles. cees#eheo }eYeles. ~~11~~

Yetle efheMeeÛÙe veevee Úbo ~ yeÇÿeefieNnes yeÇeÿeCemecebOe ~ ceb$eÛeU veevee Keso ~ veeceefve‰W veemeleeR ~~12~~ Yetle Je efheMeeÛÙeebÛÙee keâuhevesves ceveeÛee keâyepee IesleuÙeeves (Úbo) JeešCeejs YeÙe peeles. yeÇÿemecebOe, «enheer[e, ÛegkeâerÛÙee heæleerves ceb$e cnšuÙeeves nesCeejs og
veeceW efJe
yeeUheCeeR lee®CÙekeâeUeR ~ keâef"CekeâeUeR Je=OeehÙekeâeUeR ~ meJe&keâeUeR DeblekeâeUeR ~ veecemcejCe DemeeJeW ~~14~~ yee}JeÙe, lee®CÙe, Deepeej eEkeâJee De[ÛeCeeRÛee keâ"erCe keâeU, Je=ælJe, DeblekeâeU F. meJe&keâeUer veece IÙeeJes. ~~14~~

veeceeÛee ceefncee peeCes Mebkeâj ~ pevee Gheosmeer efJeÕesÕej ~ JeejeCemeer cegefkeäle#es$e ~ jeceveeceWkeâ¤veer ~~15~~ Ye. Mebkeâj jeceveeceeÛes ceenelcÙe peeCeleele. (lÙeecegUsÛe n}en} kebâ"ele LeesheJetve OejCÙeeÛes meeceLÙe& lÙeebvee efceUe}s.) les ceenelcÙe les meJeeËvee meebieleele. keâeMeer}e cees#eoeÙekeâ #es$eeÛee opee& jeceveeceevesÛe Øeehle Pee}e. ~~15~~

GHeâješŸee veeceemee"eR ~ Jeeefucekeâ lej}e G"eG"er ~ YeefJe<Ùe Jeo}e Melekeâesšer ~ Ûeefj$e jIegveeLeeÛeW ~~16~~ `ceje ceje' Demes G}šs jeceveece IesTve Jeeuceerkeâer lej}e. ßeerjeceeÛes Melekeâesšer M}eskeâebÛes Ûeefj$e lÙeeves DeJeleejehetJeeaÛe ef}ntve "sJe}s. ~~16~~

nefjveeceW Øeuneo lej}e ~ veevee DeeIeeleeheemetve megš}e ~ veejeÙeCeveeceW heeJeve pee}e ~ DepeecesU ~~17~~ keâ[ŸeeJe¤ve {keâ}CÙeemeejKÙee efMe#esletve Øeuneo veeceecegUsÛe yeÛeeJe}e. DepeeceerUeves ce=lÙetÛÙee JesUer `veejeÙeCe' Ùee veeceeÛee DeYeeefJeleheCes GÛÛeej kesâ}e lejer lees Gæ¤ve ies}e. ~~17~~

veeceW hee
hejcesÕejeÛeer Deveble veeceW ~ mcejleeb leefjpes efvelÙevesceW ~ veecemcejCe keâefjleeb ÙesceW ~ yeeefOepesvee ~~19~~ hejcesÕejeÛeer npeej veeces Deensle. (efJe
menœee veeceeceOÙeW keâesCeer Ùeskeâ ~ cnCeleeb neslemes meeLe&keâ ~ veece mcejleeb hegCÙeM}eskeâ ~ nesF&pes mJeÙeW ~~20~~ npeej veeceebhewkeâer SkeâeÛes mcejCe kesâ}s lejer cees#e efceUtve veeceOeejkeâ mJele: hegCÙe¤he neslees. (heefJe$e lees osn, JeeCeer hegCÙeJevle ~ pees Jeos DeÛÙegle meJe&keâeU ~~legkeâe.) ~~20~~

keâebneRÛe ve keâ¤efve ØeeCeer ~ jeceveece pehes JeeCeer ~ lesCeW mebleg° Ûe›eâheeCeer ~ Yekeäleeb}eieeR meebYeeUer ~~21~~ (o. 4 me. 3)

152

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

Flej keâesCeleerÛe meeOevee ve keâjlee kesâJeU veecemeeOevesves YeieJeble mebleg° nesTve Yekeälee}e meebYeeUleele. ~~21~~

veece mcejs efvejblej ~ leW peeCeeJeW hegCÙeMejerj ~ ceene oes
DeieeOe ceefncee ve JeÛes Jeo}e ~ veeceW yengle peve Gæj}e ~ nUnUeheemetve megš}e ~ ØelÙe#e ÛebõceewUer ~~23~~ veeceeÛee ceefncee Deheej Demetve lees meebieCÙeeÛee ØeÙelve kesâ}e. veeceeves DemebKÙe Yekeäle le¤ve ies}s. ØelÙe#e Ye. MebkeâjebÛeer n}en}eÛÙee efJe
Ûengb JeCeeË veeceeefOekeâej ~ veeceeR veeneR }neveLeesj ~ pe[ cet{ hew}heej ~ heeJeleer veeceW ~~24~~ Ûeejer JeCeeËvee veecemeeOevesÛee DeefOekeâej Deens. (kegâU iees$e JeCe& ~ ns DeJeIesefÛe DekeâejCe ~~%eeves. ~~) veecemeeOeves}e }ewefkeâkeâeleer} }nevecees"sheCeeÛee De[mej veener. DeefMeef#ele Je De[eCeer veeceeves YeJemeeiej le¤ve peeleele. ~~24~~

cnCeewve veece DeKeb[ mcejeJes ~ ¤he ceveeR Dee"JeeJeW ~ eflemejer Yekeäleer mJeYeeJeW ~ efvejesefhe}er ~~25~~ cnCetve efÛeòeele ¤heeÛes mcejCe "sJetve veecemeeOevee keâjeJeer. (legPes ¤he efÛeòeer jenes ~ cegKeer legPes veece ~~legkeâe. ~~) DeMeer ner eflemejer Yekeäleer Deens. ~~25~~ Fefle ßeeroemeyeesOes ieg®efMe<ÙemebJeeos ‘veecemcejCeYeefkeäleveece’ meceeme eflemeje ieg®efMe<ÙemebJeeoelcekeâ ßeeroemeyeesOe Ùee «ebLeeleer} `veecemcejCeYekeäleer' veeJeeÛee eflemeje meceeme meceehle.

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

153

(o. 4 me. 3)

oMekeâ ÛeJeLee : veJeefJeOeeYekeäleer meceeme ÛeJeLee : heeomesJeveYekeäleer ~~ ßeerjecemeceLe& ~~ ceeieeb pee}W efve¤heCe ~ veecemcejCeeÛeW }#eCe ~ Deeleeb Sskeâe heeomesJeve ~ ÛeewLeer Yekeäleer ~~1~~ ceeieer} meceemeele veecemcejCe Yekeäleer meebefiele}er. Deelee ÛeewLÙee heeomesJeve YekeäleerÛeer }#eCes Sskeâe. ~~1~~

heeomesJeve leWefÛe peeCeeJeW ~ keâeÙeeJeeÛeeceveesYeeJeW ~ meodieÏ®Ûes heeÙe mesJeeJes ~ meodieeflekeâejCeW ~~2~~ ßeerieg¤bÛeer Mejerj, ceve Je JeeCeerves efve‰ehetJe&keâ Je ÛejCemesJeehetJe&keâ mesJee keâ¤ve cees#e efceUJeeJee. nsÛe heeomesJeve YekeäleerÛes mJe¤he Deens. `ÛejCe mesJee' ns DenbkeâejefJejefnle mesJesÛes Øeleerkeâ Deens. (leefÉefæ ØeefCeheelesve heefjØeMvesve mesJeÙee'–ieerlee) ~~2~~

Ùee veeJe heeomesJeve ~ meodieÏ®heoeR DevevÙeheCe ~ efvejmeeJeÙee pevcecejCe ~ ÙeeleeÙeeleer ~~3~~ ßeerieg¤bÛÙee ef"keâeCeer DevevÙeMejCelee DemeeJeer. peerJeveele Deehe}er keâle&JÙes ÛeesKe keâjerle Demeleevee pes Ie[s} les ßeerieg¤bÛÙee FÛÚsves Ie[les, Demee efve§eÙe DemeeJee. pevcecejCeeÛÙee ÙesjPeejeletve keâeÙeceheCes megšCÙeeÛee ne SkeâcesJe ceeie& Deens. ~~3~~

meodieÏ®ke=âhesefJeCe keâebneR ~ YeJelejCeesheeJe leeW veeneR ~ ÙeekeâejCeW }Je}eneR ~ meodieÏ®heeÙe mesJeeJes ~~4~~ ßeerieg®ke=âhee PeeuÙeeefMeJeeÙe mebmeej le¤ve peeCÙeeÛee ogmeje ceeie& veener. cnCetve lÙeebÛeer lelhejlesves mesJee keâjeJeer. ~~4~~

meÉmleg oeKeJeer meodieÏ® ~ mekeâU meejemeejefJeÛee® ~ hejyeÇÿeeÛee efveOee&® ~ DeblejeR yeeCes ~~5~~ meodieϤ peCet hejyeÇÿeeÛes leUneleeJejer} DeeJeàÙeeØeceeCes oMe&ve Ie[efJeleele. Demeej ceeÙee Je meej yeÇÿe ÙeebÛee mhe° efveJee[e keâ¤ve yeÇÿeeefJe
pes Jemleg °erme efomesvee ~ DeeCeer ceveeme lesefn Yeemesvee ~ mebielÙeeieWefJeCe Ùes vee ~ DevegYeJeemeer ~~6~~ heeÛe %eeveWefõÙes Je Deble:keâjCeeves yeÇÿe DevegYeJee}e Ùesle veener. osn Je peieleeÛee `ceer Je ceePes' Demee mebie mees[uÙeeefMeJeeÙe yeÇÿeevegYeJe Ùesle veener. ~~6~~

DevegYeJe Iesleeb mebielÙeeie vemes ~ mebielÙeeieW DevegYeJe ve efomes ~ ns DevegYeJeerÙeemeerÛe Yeemes ~ Ùesjeb ieLeeieesJeer ~~7~~ yeÇÿeevegYeJe DeeuÙeeJej lÙeeie keâjCÙeemee"er mebieeÛes heoeLe& Gjle veenerle! heCe lÙee heoeLeeËÛee (osn Je peie) mebie mees[uÙeeefMeJeeÙe yeÇÿeevegYeJe Ùesle veener!! ns efJeefÛe$e yees}Ces DevegYeJe Iesle}suÙee}eÛe keâUles. Flejebvee les ieew[yebiee}Ûe Jeešles. osneÛee `ceer osn' Demee leeoelcÙemebyebOe mees[uÙeeefMeJeeÙe `ceer yeÇÿe' Demee DevegYeJe Ùesle veener. `ceer yeÇÿe' Demee DevegYeJe DeeuÙeeJej mebyebOe mees[CÙeemee"er osnÛe melÙelJeeves efMeu}keâ jenle veener. yeeefOele neslees. ~~7~~

mebielÙeeie DeeCeer efveJesove ~ efJeosnefmLeleer Deef}hleheCe ~ menpeefmLeleer Gvceveer efJe%eeve ~ ns mehleefn Ùeskeâ¤he ~~8~~ mebielÙeeie, DeelceefveJesove, efJeosncegkeäleer, Deef}hlelee, menpeeJemLee, Gvceveer Je efJe%eeve Ùee meeleer MeyoebÛes leelheÙe& SkeâÛe Deens. Goe. pÙee ceeefÙekeâ peerJeeÛee lÙeeie keâjeÙeÛee lÙeeÛesÛe DeelcemJe¤heele efJe}erveerkeâjCe keâjeÙeÛes. les PeeuÙeeJej peer cegkeäleer efceUles leerÛe peerJeYeeJe Je osnleeoelcÙejefnle cegkeäleer. ~~8~~ (o. 4 me. 4)

154

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

ÙeeefnJesieUeR veeceeefYeOeeveW ~ meceeOeeveeÛeeR mebkesâleJeÛeveW ~ mekeâU keâebneR heeomesJeveW ~ GcepeeW }eieW ~~9~~ kewâJeuÙeemeejKes Flej Meyoner lÙeeÛesÛe DeefOekeâ mhe°erkeâjCe osTve meceeOeeve osleele. ns meJe& iet{ heeomesJeve Yekeäleerves Gkeâ}t }eieles. ~~9~~

Jeso JesoieYe& Jesoeble ~ efmeæ efmeæYeeJeieYe& efmeæeble ~ DevegYeJe DevegJee&ÛÙe Oeeoeble ~ melÙe Jemleg ~~10~~ ef$ekeâeb[elcekeâ JesoebÛee Jesoevle ne ieYe& cnCepes DelÙeble Deeleer} Yeeie Deens. efmeæebÛee efmeæYeeJe ne peerJe yeÇÿewkeäÙeeÛÙee efmeæevleeÛee Keje DeeMeÙe Deens. peerJeyeÇÿewkeäÙe ne JesoevleeÛee cegKÙe efmeæevle Deens. ne SskeäÙeevegYeJe nsÛe melÙe JemletÛes cnCepes yeÇÿeeÛes mJe¤he Demetve lees DevegYeJe Meyoeves ve meebieCÙeemeejKee (DeefveJee&ÛÙe) Je ØelÙe#e (Oeeoeble) Demelees. ~~10~~

yengOee DevegYeJeeÛeeR DeebieW ~ mekeâU keâUleer meblemebieW ~ ÛeewLes YekeäleerÛes ØemebieW ~ ieewhÙe leW Øeiešs ~~11~~ Demes DevegYeJeeÛes hew}t mebleebÛÙee menJeemeeves keâUleele. heeomesJeve Yekeäleerves ienve iet{ leòJe G}ie[le peeles. ~~11~~

Øeieš Jemeesefve vemes ~ ieeshÙe Demeesefve Yeemes ~ YeemeeDeYeemeentve Deveeefjmes ~ ieg®iecÙe ceeie& ~~12~~ meJe&$e Ye¤ve jeefn}s}s Demetve %eeveWefõÙeebvee keâUle veener. ieghle Demetve DevegYeJee}e Ùesles. keâUCes Je ve keâUCes DeMee oesvnerle ve meehe[Ceejs leòJe ßeerieg¤bÛÙee GheosMeeves }#eele Ùesles. (peeCeerJe vesCeerJe YeieJevleer veener–nefjhee") ~~12~~

ceeie& nesÙes hejer Debleefj#e ~ pesLeW meJe&efn hetJe&he#e ~ heeneW peeleeb De}#e ~ }#eJesvee ~~13~~ yeÇÿeevegYeJe ner DebleÙee&$ee Deens. yeÇÿe mees[tve yeekeâer meJe& Deveelce JemletbÛee efvejemeÛe keâjeJee }eielees. yeÇÿe `}#Ùe' veener. efvelÙeØeehle Deens. cnCetve lÙee}e OÙesÙeeÛee opee& veener. les De}#Ùe Deens. ~~13~~

}#eW peÙeemeer }#eeJeW ~ OÙeeveW peÙeemeer OÙeeJesb ~ leW ies leWefÛe DeeheCe JneJeW ~ ef$eefJeOee ØeefÛeleer ~~14~~ lÙee}e }#Ùe eEkeâJee OÙesÙe keâjCÙeeÛee ØeÙelve keâjCÙeemee"er $eeškeâemeejKes eEkeâJee meesÓnb meejKes meeOeve keâjCeeje meeOekeâ leesÛe neslees! Jesoevle, ßeerieg¤bÛee GheosMe Je mJeevegYeJe Ùee eflevneRÛes meebieCes lesÛe Demetve DevegYeJe meejKeeÛe Ùeslees. ~~14~~

Demees neR DevegYeJeeÛeer ÉejW ~ keâUleeR meejemeejefJeÛeejs ~ melmebieW keâ¤ve melÙeesòejW ~ ØelÙeÙeeefme Ùesleer ~~15~~ SketâCe ne meieUe DevegYeJe IesCÙeeÛee Øeeble Deens. meej yeÇÿe Je Demeej ceeÙesÛÙee eEÛeleveeves DevegYeJeeÛee ceeie& meehe[lees. ßeerieg¤bkeâ[tve efceUCeeNÙee ÙeLeeLe& GheosMeeves DevegYeJe Ùeslees. ~~15~~

melÙe heeneleeb veeneR DemelÙe ~ DemelÙe heeneleeb veeneR melÙe ~ melÙeeDemelÙeeÛeW ke=âlÙe ~ heeneCeejeheemeeR ~~16~~ yeÇÿe¤he melÙeeÛee DevegYeJe ÙesleeÛe ceeefÙekeâ peieled ceeJeUles. ceeefÙekeâ peieleele melÙelJe yegæerves jceuÙeeme melÙe yeÇÿeeÛee DevegYeJe Ùesle veener. cnCetve melÙe Je DemelÙeeÛee efveJee[e heenCeeNÙeevesÛe keâjeÙeÛee Demelees. ~~16~~

heeneCeej heeneCeW peÙee }eie}W ~ leW leõthelJeW Øeehle pee}W ~ lejer ceie peeCeeJeW yeeCe}W ~ meceeOeeve ~~17~~ heenCeeje Je heenCes DeelcemJe¤heele njJetve iesuÙeeveblejÛÙee DevegYeJeeleÛe Kejs meceeOeeve Deens. ~~17~~

veevee meceeOeeveW heenleeb ~ yeeCeleeR meodieÏ® keâefjleeb ~ meodieÏ®efJeCe meJe&Lee ~ mevceeie& vemes ~~18~~ meJe& meeOeveebÛes meeLe&keâ ieg®ke=âhesvesÛe nesles. lÙeecegUsÛe leer meeOekeâe}e Deelcemeele nesleele. meodieÏ®JeeÛetve cees#e ceeiee&Ûeer JeešÛee} MekeäÙe veener. ~~18~~

ØeÙeesie meeOeveW meeÙeeme ~ veevee mee#esheW efJeÅeeYÙeeme ~ DeYÙeemeW keâebneR ieg®iecÙeeme ~ heeefJepesle veeneR ~~19~~ ØeeCeeÙeeceeoer ØeÙeesie, veevee ØekeâejÛeer JeÇleeoer meeOeves, ØeÙelvehetJe&keâ kesâ}s}e JesoevleeÛee DeYÙeeme FlÙeeefokeâebveer ßeerieg¤bÛÙee ke=âhesvesÛe Øeehle nesCeeNÙee cegkeäleerÛee }eYe keâOeerÛe nesle veener. ~~19~~

peWs DeYÙeemeW DeYÙeeefmeleeb ve Ùes ~ peW meeOeveW DemeeOÙe nesÙes ~ leW nW meodieÏ®efJeCe keâeÙes ~ GcepeeW peeCes ~~20~~ pÙeeÛee DeOÙeÙeveeves Leebieheòee }eiele veener Je pes keâesCelÙeener meeOeveeÛes meeOÙe veener, lÙeeÛes Jece& ßeerieg¤bJeeÛetve ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

155

(o. 4 me. 4)

keâesCeekeâ[tveÛe mecepele veener. ~~20~~

ÙeekeâejCeW %eeveceeie& ~ keâUeÙee OejeJee melmebie ~ melmebieWefJeCe Øemebie ~ yees}eWefÛe veÙes ~~21~~ Ùeemee"er %eeveceeieea meeOekeâeves ceeiee&Ûes mJe¤he keâUCÙeemee"er meodieÏ®mebie keâjeJee. lÙeeefMeJeeÙe Deelce%eeveeÛeer iees°megæe keâe{t veÙes. ~~21~~

mesJeeJes meodieÏ®Ûes ÛejCe ~ Ùee veebJe heeomesJeve ~ ÛeewLes YekeäleerÛeW }#eCe ~ les nW efvejesefhe}W ~~22~~ ßeerieg¤bÛÙee ÛejCeebÛeer mesJee nsÛe ÛeewLÙee YekeäleerÛes }#eCe Deelee meebefiele}s. ~~22~~

osJe yeÇeÿeCe ceenevegYeeJe ~ melhee$e YepeveeÛeW "eJe ~ SsefmeÙes "eFË meÆeJe ~ Â{ OejeJee ~~23~~ lÙeebÛesyejesyejÛe YetosJe yeÇeÿeCe, ßeerieg¤bÛÙee ÙeesiÙelesÛes meble, DeMee meledhee$eebÛeer Â{ YeeJe Oe¤ve mesJee keâjeJeer. ~~23~~

nW ØeJe=òeerÛeW yees}CeW ~ yeesef}}W j#eeÙee keâejCeW ~ hejbleg meodieÏ®heeÙe mesJeCeW ~ Ùee veeJe heeomesJeve ~~24~~ ns meebieCes hejbhejsÛes j#eCe keâjCÙeemee"er meebefiele}s. (hene. lewefòejerÙe) hejbleg DeeheuÙee ßeerieg¤bÛeer meJe&YeeJes mesJee keâjCes nerÛe ÛeewLeer Yekeäleer nesÙe. ~~24~~

heeomesJeve ÛeewLeer Yekeäleer ~ heeJeve keâefjlemes ef$epeieleer ~ peÙeskeâefjleeb meeÙeespÙecegkeäleer ~ meeOekeâeme nesÙes ~~25~~ Ùee ÛeewLÙee heeomesJeve Yekeäleerves Yekeäle eflevner }eskeâeble heeJeve "jlees Je lÙee}e peerJevcegkeäleer }eYeles. ~~25~~

cnCeewefve Leesjentefve Leesj ~ ÛeewLes YekeäleerÛee efveOee&j ~ peÙeskeâefjleeb hew}heej ~ yengle ØeeCeer heeJeleer ~~26~~ cnCetve ner ÛeewLeer Yekeäleer meJe& Yekeäleerle ßes‰ Demetve meeOekeâ efleÛÙeecegUs ceeÙeemecegõ heej keâjleele. ~~26~~ Fefle ßeeroemeyeesOes ieg®efMe<ÙemebJeeos ‘heeomesJeveYeefkeäleveece’ meceeme ÛeJeLee ieg®efMe<ÙemebJeeoelcekeâ ßeeroemeyeesOe Ùee «ebLeeleer} `heeomesJeveYekeäleer' veeJeeÛee ÛeJeLee meceeme meceehle.

(o. 4 me. 4)

156

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

oMekeâ ÛeJeLee : veJeefJeOeeYekeäleer meceeme heeÛeJee : DeÛe&veYekeäleer ~~ ßeerjecemeceLe& ~~ ceeieeb pee}W efve¤heCe ~ ÛeewLes YekeäleerÛeW }#eCe ~ Deeleeb Sskeâe meeJeOeeve ~ heebÛeJeer Yekeäleer ~~1~~ ceeieer} meceemeele ÛeewLeer Yekeäleer meebefiele}er. Deelee }#e osTve heeÛeJeer Yekeäleer Sskeâe. ~~1~~

heeÛeJeer Yekeäleer leW DeeÛe&ve ~ DeeÛe&ve cnefCepes osJeleeÛe&ve ~ Meeœeeskeäle hetpeeefJeOeeve ~ kesâ}W heeefnpes ~~2~~ DeÛe&ve Ùee heeÛeJÙee Yekeäleerle osJeeÛeer Mees[
veevee DeemeveW GhekeâCeX ~ JeŒeW DeeUbkeâej Yet
osJeyeÇeÿeCe Deiveerhetpeve ~ meeOetmeble Deleerlehetpeve ~ FeflecenevegYeeJeieeF$eerhetpeve ~ Ùee veeJe heebÛeJeer Yekeäleer ~~4~~ osJe, Deiveer, yeÇeÿeCe, meeOet, meble, DeefleLeer, mebvÙeemeer, hetpeveerÙe JÙekeäleer Je ieeÙe ÙeebÛeer efJeefOeJeled hetpee keâjeJeer. ~~4~~

Oeeleghee
meerUe mehleebefkeâle veJeebefkeâle ~ Meeef}«eece Mekeâ}W Ûe›eâebefkeâle ~ eE}ieW metÙe&keâeble meescekeâeble ~ yeeCe leeboUs veye&os ~~6~~ meele eEkeâJee veT Dee[JÙee js
YewjJe YeieJeleer ceu}ejer ~ cegbpÙee ve=eEmen yeveMebkeâjer ~ veeie veeCeer veeveehejer ~ hebÛeeÙeslvehetpee ~~7~~ yešgkeâ YewjJe, osJeer YeieJeleer, Keb[esyee, cegbpeesyee, ve=eEmen, yeveMebkeâjer (yeoeceer), veeie, efMekeäkesâ Je jeceeoer hebÛeeÙeleveebÛeer hetpee keâjeJeer. ~~7~~

ieCesMeMeejoeefJe"}cetleea ~ jbieveeLepeieVeeLeleeb[Jecetleea ~ ßeerjib envegcebleie®[cetleea ~ osJeleeÛe&veer hetpeeJÙee ~~8~~ ieCeheleer, Meejoe, ßeerefJeú}, jbieveeLe, peieVeeLe, leeb[Jeve=lÙe keâjCeejs ßeerMebkeâj, ßeerjbie, nvegceeve, ie®[ FlÙeeoeRÛeer hetpee keâjeJeer. ~~8~~

celÚketâce&JeNneJecetleea ~ ve=eEmenJeeceveYeeie&Jecetleea ~ jeceke=â
157

(o. 4 me. 5)

kesâMeJeveejeÙeCeceeOeJecetleea ~ ieeseJE eoefJe
oeceesojmebkeâ
nefjnjebÛÙee Deveble cetleea ~ YeieJeblepeieoelceepeieoerMecetleea ~ efMeJeMekeäleerÛÙee yengOee cetleea ~ osJeleeÛe&veer hetpeeJÙee ~~12~~ ßeerefJe
DeÕelLeveejeÙesCe metÙe&veejeÙesCe ~ }#ceerveejeÙesCe ef$eceu}veejeÙesCe ~ ßeernjerveejeÙeCe DeeefoveejeÙeCe ~ Mes
SsMÙee hejcesÕejeÛÙee cetleea ~ heeneW peeleeb Gob[ Demeleer ~ lÙeebÛes DeeÛe&ve keâjeJeW Yekeäleer ~ heebÛeJeer Ssmeer ~~14~~ DeMee efkeâlÙeskeâ cetleeAÛeer hejcesÕejYeeJeeves hetpee keâjCes nerÛe heeÛeJeer Yekeäleer. ~~14~~

Ùeeefn JesieUs kegâUOece& ~ mees[tb veÙes Deveg›eâce ~ Gòece DeLeJee ceOÙece ~ keâjerle peeJeW ~~15~~ ÙeeefMeJeeÙe kegâUOecee&Ûeer Ûee}le Dee}s}er hejbheje Gòece jerleerves eEkeâJee ceOÙece jerleerves meebYeeUeJeer. ~~15~~

peeKeceelee ceeÙejeCeer ~ yeeUe yeiegUe ceeveefJeCeer ~ hetpee ceebefieCeer peesefieCeer ~ kegâUOeceX keâjeJeeR ~~16~~ peeKeeosJeer, ceeÙejeCeer, yeeUe, yeiegUe, ceeveefJeCeer, ceebefieCeer, peesefieCeer F. n}kesâ kegâUOece&ner keâjeJesle. ~~16~~

veevee leerLeeË #es$eebme peeJeW ~ lesLeW lÙee osJeebÛeW hetpeve keâjeJeW ~ veevee GheÛeejer DeeÛee&JeW ~ hejcesÕejemeer ~~17~~ Deveskeâ leerLe&#es$eebÛÙee Ùee$ee keâ¤ve lesLeer} lÙee lÙee owJeleebÛeer ¤{ervegmeej hetpee keâjeJeer. hejcesÕej SkeâÛe Deens, Demee YeeJe Oe¤ve hetpee keâjeJeer. ~~17~~

hebÛeece=leW iebOee#eleW ~ heg
veevee KeeÅe vewJesÅe megboj ~ veevee HeâUW leebyees}Øekeâej ~ o#eCee veevee DeeUbkeâej ~ efoJÙeebyejW JeveceeUe ~~19~~ Deveskeâ KeeÅeheoeLeeËÛes ®Ûekeâj vewJesÅe, HeâUs, efJe[s, oef#eCee, oeefieves, JeŒes, Je JeveceeUe Dehee&JÙeele. ~~19~~

efmeefyekeâe Ú$eW megKeemeveW ~ ceeefn cesIe[byeÇW metÙee&heeveW ~ eEo[Ÿee heleekeâe efveMeeCeW ~ šeU IeesU ce=oebie ~~20~~ hee}Keer, Ú$e, Deemeve, GbÛe Ú$eer, Deyeoeefiejer, JeeÅes, heleekeâe, efveMeeCes, {es}, ce=ogbie. ~~20~~

veevee JeeÅeW veevee GlmeeJe ~ veevee YekeälemecegoeJe ~ ieeleer nefjoeme meÆeJe ~ }eie}e YeieJebleer ~~21~~ (o. 4 me. 5)

158

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

nefjoeme YekeäleebÛes Deveskeâ ieš Deveskeâ ØekeâejÛeer JeeÅes JeepeJetve veevee ØekeâejÛÙee GlmeJeeble meÆeJeeves YeieJebleeÛes Yepeve keâjleele. ~~21~~

Jeeheer ketâhe mejesJejW ~ veevee osJeeUÙeW efmeKejW ~ jepeebieCeW ceveesnjW ~ Je=boeJeveW YegÙejeR ~~22~~ cebefojemee"er efJenerj, Dee[, le}eJe keâjeJesle. veJeerve osJeUs, efMeKejs, megboj hešebieCes, Je=boeJeves Je YegÙeejs keâjeJeerle. ~~22~~

ce" ceb[Ÿee Oece&MeeUe ~ osJeÉejeR he[MeeUe ~ veevee GhekeâCeX ve#e$eceeUe ~ veevee JeŒe meece«eer ~~23~~ veJes ce", osJeUemeceesj meYeeceb[he, peJeU Oece&MeeUe, DeesJeNÙee, Yeeb[er, leešs, DeejeMeerÛes meeefnlÙe Je Pee}jer F. ÅeeJesle. ~~23~~

veevee he[os ceb[he ÛeeboesJes ~ veevee jlveIees
DeeUbkeâej DeeCeer DeeUbkeâejhee$eW ~ õJÙe DeeCeer õJÙehee$es ~ DeVeesokeâ DeeCeer DeVeesokeâhee$es ~ veevee ØekeâejerÛeer ~~25~~ oeefieves Je oeefievÙeebÛÙee hesšŸee, hewmes Je eflepeesjer, OeevÙe, heeCeer Je lÙeemee"er Yeeb[er ÅeeJeerle. ~~25~~

JeveW GheJeveW heg
Megkeâ Meeefjkeâe ceÙeesjW ~ yeokeWâ Ûe›eâJeekeWâ ÛekeâesjW ~ keâesefkeâUe efÛeleUW meecejW ~ osJeeUFË mecehee&JeeR ~~27~~ heesheš, meeUgbkeäÙee, ceesj, yeokeâ, Ûe›eâJeekeâ, Ûekeâesj, keâesefkeâUe, nefjCe, meebyej F. osJeUebÛÙee yeeiesle Je le}eJeele mees[eJesle. ~~27~~

megiebOece=ieW DeeefCe ceepe&jW ~ ieeF& cnwmeer Je=
keâeÙee JeeÛee DeeefCe ceveW ~ efÛeòeW efJeòeW peerJeW ØeeCeW ~ meÆeJeW YeieJeble DeeÛe&veW ~ Ùee veeJe DeeÛe&veYekeäleer ~~29~~ Mejerj, JeeCeer, ceve, efÛeòe, mebheòeer, mJele:Ûee peerJe Je ØeeCe YeieJeblee}e mecee|hele "sJeCes nerÛe DeÛe&ve Yekeäleer nesÙe. ~~29~~

SsmesefÛe meodieg®ÛeW Yepeve ~ keâ¤ve DemeeJeW DevevÙe ~ Ùee veeJe YeieJeÆpeve ~ heebÛeJeer Yekeäleer ~~30~~ meodieϤbÛeer Jejer} Øekeâejs Yekeäleer keâjeJeer Je lÙeebvee DevevÙeMejCe DemeeJes. nerÛe heeÛeJeer Yekeäleer. ~~30~~

Ssmeer hetpee ve Ie[s yejJeer ~ lejer ceevemehetpee keâjeJeer ~ ceevemehetpee DeielÙe JneJeer ~ hejcesÕejemeer ~~31~~ DeMeer Je Flekeâer hetpee Øeefleketâ} heefjefmLeleercegUs MekeäÙe vemes} lej hejcesÕejeÛeer ceevemehetpee DeJeMÙe keâjeJeer. leer lejer mees[t veÙes. ~~31~~

ceveW YeieJebleeme hetpeeJeW ~ keâuhetve meJe&efn mecehee&JeW ~ ceevemehetpesÛeW peeCeeJeW ~ }#eCe SsmeW ~~32~~ kesâJeU ceveeves Deveskeâ heoeLeeËÛeer keâuhevee keâ¤ve les meJe& heoeLe& Dehe&Ce keâ¤ve YeieJebleeÛeer hetpee keâjCes nerÛe ceeveme hetpee. ~~32~~

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

159

(o. 4 me. 5)

peW peW DeeheCeebme heeefnpeW ~ leW leW keâuhetve Jeeefnpes ~ ÙesCeW ØekeâejW keâerpes ~ ceevemehetpee ~~33~~ DeeheuÙee keâuheves}e pesJe{e JeeJe oslee ÙesF&} lesJe{e osTve lÙee keâuhevesÛÙee Yejejerleer} YeJÙeefoJÙe heoeLeeËveer ceevemehetpee keâjeJeer. ~~33~~ Fefle ßeeroemeyeesOes ieg®efMe<ÙemebJeeos ‘DeÛe&veYekeäleerveece’ meceeme heeÛeJee ieg®efMe<ÙemebJeeoelcekeâ ßeeroemeyeesOe Ùee «ebLeeleer} `DeÛe&veYekeäleer' veeJeeÛee heeÛeJee meceeme meceehle

(o. 4 me. 5)

160

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

oMekeâ ÛeJeLee : veJeefJeOeeYekeäleer meceeme meneJee : JeboveYekeäleer ~~ ßeerjece meceLe& ~~ ceeieeb pee}W efve¤heCe ~ heeÛeJes YekeäleerÛeW }#eCe ~ Deeleeb Sskeâe meeJeOeeve ~ meeneJeer Yekeäleer ~~1~~ ceeieer} meceemeele heeÛeJeer Yekeäleer meebefiele}er. Deelee meneJÙee YekeäleerÛes }#eCe }#e osTve Sskeâe. ~~1~~

meeneJeer Yekeäleer leW Jebove ~ keâjeJeW osJeemeer veceve ~ meble meeOeg DeeCeer meppeve ~ vecemkeâejerle peeJes ~~2~~ `Jebove' ner meneJeer Yekeäleer. meble, meeOet, meppeve Je osJe Ùeebvee vecemkeâej keâjerle peeJes. ~~2~~

metÙee&efme keâjeJes vecemkeâej ~ osJeeefme keâjeJes vecemkeâej ~ meodieÏ®me keâjeJes vecemkeâej ~ mee°ebie YeeJeW ~~3~~ metÙe&, osJe Je meodieg¤ Ùeebvee ieg[Ies, Keebos, Úeleer F. MejerjeÛeer Dee" Debies peefceveer}e šsketâve vecemkeâej keâjeJee. ~~3~~

mee°ebie vecemkeâejeme DeefOekeâe® ~ veevee Øeeflecee osJeieg® ~ DevÙe$e veceveeÛee efJeÛee® ~ DeefOekeâejW keâjeJee ~~4~~ osJeebÛÙee cetleea Je meodieg¤ ÙeebveeÛe mee°ebie vecemkeâej keâjeJee. Flejebvee jerleerefjJeepeeØeceeCes Jebove keâjeJes. ~~4~~

ÚheVe keâesšer Jemegceleer ~ ceOeW efJe
heMegheefle ßeerheefle DeeCeer ieYemleer ~ ÙeebÛÙee oMe&veW oes
M}eskeâ ~~Mebkeâj: Mes
Yekeäle %eeveer DeeCeer Jeerlejeieer ~ ceenevegYeeJe leehemeer Ùeesieer ~ melhee$eW osKeesefve Jesieer ~ vecemkeâej Iee}eJes ~~7~~ osJeeÛes Yekeäle, DeelceJesòes, mebvÙemle, cenelces, lehemJeer, Ùeesieer, F. DeefOekeâejer heentve lÙeebvee mebkeâesÛe ve keâjlee vecemkeâej keâjeJee. ~~7~~

Jeso%e MeeŒe%e DeeCeer meJe&%e ~ hebef[le hegjeefCekeâ DeeCeer efJeÉppeve ~ Ùeeef%ekeâ Jewefokeâ heefJe$epeve ~ vecemkeâejerle peeJes ~~8~~ JesoJesòes, Oecee&oer MeeŒeJesòes, Deveskeâ efJe
pesLes efomeleer efJeMes
ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

161

(o. 4 me. 6)

Deeojeves vecemkeâej keâjeJee. ~~9~~

ieCesMe Meejoe veevee Mekeäleer ~ nefjnjebÛÙee DeJeleejcetleea ~ veevee osJe meebieeW efkeâleer ~ he=LekeâekeâejW ~~10~~ ieCesMe, Meejoe, Deveskeâ ØekeâejÛÙee MeefkeäleosJelee, nefjnjebÛÙee DeJeleejcetleea DeMee Deveskeâ osJeosJeleebyeö} efkeâleerner meebefiele}s lejer DehegjsÛe he[s}. ~~10~~

meJe& osJeebme vecemkeâeefj}W ~ leW Ùeskeâe YeieJebleeme heeJe}W ~ ÙesoLeea Ùeskeâ JeÛeve yeesef}}W ~ Deens, leW Sskeâe ~~11~~ keâesCelÙeener osJee}e kesâ}s}e vecemkeâej Skeâe YeieJeblee}eÛe heesnesÛelees. lÙeeÛes ØeceeCe Sskeâe. ~~11~~

M}eskeâ DeekeâeMeelheefleleb leesÙeb ÙeLee ieÛÚefle meeiejced ~ meJe&osJevecemkeâej: kesâMeJeb ØeefleieÛÚefle ~~1~~ (DeLe& mejU Deens.) ÙeekeâejCeW meJe& osJeebmeeR ~ vecemkeâejeJeW DelÙeeojWmeeR ~ DeefOe‰eve ceeefveleeb, osJeebmeer ~ hejce meewKÙe Jeešs ~~12~~ cnCetve meJe& osJeebvee lesJe{ŸeeÛe ßeæsves vecemkeâej keâjeJee. lÙeebvee Deme}s}s YeieJebleeÛes DeefOe‰eve }#eele Iesle}s keâer DeefleMeÙe meceeOeeve Jeešles. ~~12~~

osJe osJeeÛeeR DeefOe‰eveW ~ mehlee$eW meodieÏ®bÛeeR mLeeveW ~ ÙeekeâejCeW vecemkeâej keâjCeW ~ GYeÙe ceeieeA ~~13~~ osJeebvee YeieJebleeÛes Je meppeveebvee ßeerieg¤bÛes DeefOe‰eve DemeuÙeecegUs osJe Je meppeve Ùeebvee ve Ûegkeâlee vecemkeâej keâjeJee. ~~13~~

vecemkeâejW }ervelee Ie[s ~ vecemkeâejW efJekeâuhe cees[s ~ vecemkeâejW meKÙe Ie[s ~ veevee melhee$eemeeR ~~14~~ vecemkeâejecegUs veceülee JÙekeäle nesles, ogjeJee otj neslees Je Deveskeâ #es$eebleer} DeefOekeâejer meppeveebMeer meKÙe nesles. ~~14~~

vecemkeâejW oes
efmemeehejlee veeneR ob[ ~ SsmeW yees}leer Gob[ ~ ÙeekeâejCeW DeKeb[ ~ osJe Yekeäle JeboeJes ~~16~~ cemlekeâemeejKee MejerjeÛee meJe&ßes‰ DeJeÙeJe PegkeâJe}e keâer leerÛe DehejeOeemee"er hegjsMeer efMe#ee Demeles Demes meJe&$e ceeveleele. cnCetve osJe Je lÙeeÛes Yekeäle Ùeebvee melele cemlekeâ PegkeâJetve Jebove keâjeJes. ~~16~~

vecemkeâejW ke=âhee GÛebyeUs ~ vecemkeâejW Øemevvelee ØeyeUs ~ vecemkeâejW ieg®osJe JeesUs ~ meeOekeâebJejer ~~17~~ vecemkeâejecegUs pÙeebvee lees kesâ}e lÙeebÛÙee ceveele ke=âhee efvecee&Ce nesles, les DeefleMeÙe Øemevve nesleele. meodieϤ efMe<ÙeeJej ke=âhee keâjleele. (leefÉefæ ØeefCeheelesve....) ~~17~~

efveMes
vecemkeâejW heeflele heeJeve ~ vecemkeâejW mebleebmeer MejCe ~ vecemkeâejW pevcecejCe ~ ogjer ogNneJes ~~19~~ vecemkeâejeves heeheer hegCÙeJeeve nesleele, mebleebvee MejCe peeCÙeeÛee GheeÙe meehe[lees Je pevcecejCeeletve megškeâe nesles ~~19~~

hejce DevÙeeÙe keâ¤efve Dee}e ~ DeeCeer mee°ebie vecemkeâej Ieele}e ~ lejer lees DevÙeeÙes #cee kesâ}e ~ heeefnpes ßes‰eR ~~20~~ (o. 4 me. 6)

162

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

keâesCeer ceneheehe keâ¤ve Dee}e Demes} Je lÙeeves mebleebvee he§eeòeehehetJe&keâ mee°ebie vecemkeâej Ieele}e lej lÙee}e #ecee keâjCÙeeefMeJeeÙe meble ogmejs keâener keâ¤Ûe Mekeâle veenerle. (mebleebÛÙee ojyeejele lÙee}e #ecee nesles.) ~~20~~

ÙeekeâejCeW vecemkeâejehejleW ~ DeeCeerkeâ veeneR DevegmejleW ~vecemkeâejW ØeeCeerÙeeleW ~ meôÏefæ }eies ~~21~~ cnCetve meppeveebkeâ[tve keâener efMekeâeJeÙeeÛes Demes} lej vecemkeâej keâjCes efMekeâeJes. lÙeecegUs ceeCemee}e megyegæer efceUles. ~~21~~

vecemkeâejeme JesÛeeJeW ve}ies ~ vecemkeâejeme keâ°eJeW ve}ies ~ vecemkeâejeme keâebneRÛe ve}ies ~ GhekeâCe& meece«eer ~~22~~ vecemkeâejemee"er keâener ÅeeJes }eiele veener, Mejerje}e keâ° veenerle Je keâesCelesÛe meeefnlÙe }eiele veener. ~~22~~

vecemkeâeje SWmeW veeneR meesheW ~ vecemkeâej keâjeJee DevevÙe¤heW ~ veevee meeOeveeR mee#eheW ~ keâemeÙee efmeCeeJeW ~~23~~ DevevÙeYeeJeeves vecemkeâej Iee}CÙeemeejKes ogmejs meeshes meeOeve veener. DeJeIe[ meeOeveebÛes keâ° melele keâe IÙeeJes? ~~23~~

meeOekeâ YeeJeW vecemkeâej Iee}er ~ lÙeeÛeer eEÛelee meeOetme }eie}er ~ megiece hebLes vesTve Iee}er ~ pesLeer} lesLeW ~~24~~ DevevÙeYeeJeeves vecemkeâej Iee}CeeNÙee meeOekeâeÛeer ßeerieg¤bJej peyeeyeoejer Ùesles. meeOekeâeÛÙee DeefOekeâejevegmeej ÙeesiÙe leer meeOevee meebietve les lÙee}e lÙeeÛÙee cetUÛÙee mJe¤heeÛeer peCet Hesâj Øeehleer keâ¤ve osleele. leer meeOevee meesheer nesF&} DeMeer mecepeeJetve meebieleele. ~~24~~

ÙeekeâejCes vecemkeâej ßes‰ ~ vecemkeâejW JeesUleer Jeefj‰ ~ ÙesLes meebefiele}er he° ~ meeneJeer Yekeäleer ~~25~~ cnCetve vecemkeâej ns meg®JeeleerÛes cees"s meeOeve Deens! keâejCe lÙeecegUs DeefOekeâejmebhevve ßes‰ Øemevve nesleele. DeMeer meneJeer Yekeäleer mhe° kesâ}er. ~~25~~ Fefle ßeeroemeyeesOes ieg®efMe<ÙemebJeeos ‘JeboveYekeäleerveece’ meceeme meneJee ieg®efMe<ÙemebJeeoelcekeâ ßeeroemeyeesOe Ùee «ebLeeleer} `JeboveYekeäleer' veeJeeÛee meneJee meceeme meceehle

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

163

(o. 4 me. 6)

oMekeâ ÛeJeLee : veJeefJeOeeYekeäleer meceeme meeleJee : oemÙeYekeäleer ~~ ßeerjecemeceLe& ~~

ceeieeb pee}W efve®heCe ~ meeneJes YekeäleerÛeW }#eCe ~ Deeleeb Sskeâe meeJeOeeve ~ meeleJeer Yekeäleer ~~1~~ ceeieer} meceemeele meneJÙee JeboveYekeäleerÛes mhe°erkeâjCe kesâ}s. Deelee meeleJeer Yekeäleer }#ehetJe&keâ Sskeâe. ~~1~~

meeleJeW Yepeve leW oemÙe peeCeeJeW ~ heef[}W keâeÙe& eflelegkeWâ keâjeJeW ~ meoe meefvveOeefÛe DemeeJeW ~ osJeÉejeR ~~2~~ oemÙe ner meeleJeer Yekeäleer nesÙe. osJe, osTU, GlmeJe, DeYÙeemeJeie& FlÙeeoermebyebOeer pes keâece Demes} les keâjCÙeemee"er melele osJeUeceOÙes npej jeneJes. ~~2~~

osJeebÛes JewYeJe meebYeeUeJeW ~ vÙetvehetCe& he[eWefÛe vesoeJeW ~ Ûe{leW Jee{leW Jee{JeeJeW ~ Yepeve osJeeÛeW ~~3~~ osJeeÛes JewYeJe meebYeeUtve lÙeele keâener keâceer he[t ve oslee Gòejesòej les Jee{JeCÙeeÛee ØeÙelve keâjeJee. ~~3~~

Yebie}eR osJeeUÙeW keâjeJeeR ~ cees[}eR mejesJejW yeebOeeJeeR ~ meesHesâ Oece&MeeUe Ûee}JeeJeeR ~ vetleve efÛe keâeÙeX ~~4~~ he[}s}er osJeUs, cees[}s}er leUer og®mle keâjeJeerle. DeesJeNÙee, Oece&MeeUe F. vemeleer} lej lÙee yeebOeeJÙeele. ~~4~~

veevee jÛevee peerCe& pepe&j ~ lÙeebÛes keâjeJeW peerCeexæej ~ heef[}W keâeÙe& leW melJej ~ Ûee}efJele peeJeW ~~5~~ osJeUs Jeiewjs Heâej pegveer Demeleer} lej [eie[gpeer keâjeJeer. lÙeemee"er he[s} les keâece lelhejlesves keâjeJes. ~~5~~ (DeesJeer 6 heemetve 24 heÙeËle DeÛe&veYekeäleerÛeerÛe hegvejeJe=òeer Deens.)

iepe jLe legjbie eEmenemeveW ~ ÛeewefkeâÙee efmeefyekeâe megKeemeveW ~ cebÛekeâ [esunejs efJeceeveW ~ vetleve efÛe keâjeJeeR ~~6~~ cesIe[byeÇs Ú$eW ÛeecejW ~ metÙee&heeveW efveMeeCeW DeheejW ~ efvelÙe vetleve DelÙeeojW ~ meebYeeefUle peeJeeR ~~7~~ veevee ØekeâejerÛeeR ÙeeveW ~ yewmeeJeÙeeÛeer Gòece mLeeveW ~ yengefJeOe megJeCee&meveW ~ ÙeslveW keâjerle peeJeer ~~8~~ YegJeveW keâes"[Ÿee hesšŸee ceebogmee ~ jebPeCe keâesnUeR Ieeiejer yengJemee ~ mebhetCe& õJÙeebMe Ssmee ~ Deefle ÙeslveW keâjeJee ~~9~~ YegÙesjeR leUIejW DeeefCe efJeJejW ~ veevee mLeUW ieghle ÉejW ~ DeveIÙex JemletbÛeeR Yeeb[ejW ~ ÙeslveW keâjerle peeJeeR ~~10~~ DeeUbkeâej Yet
164

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

SsmeW JewYeJe Ûee}JeeJeW ~ DeeCeer veerÛe oemÙelJeefn keâjeJeW ~ heef[}s ØemebieeR meeJeOe DemeeJeW ~ meJe&keâeU ~~19~~ peW peW keâebneR heeefnpes ~ leW lesW lelkeâeUefÛe ospes ~ DelÙeble DeeJe[eR keâerpes ~ mekeâU mesJee ~~20~~ ÛejCe #eeUCeW mveeveW DeeÛceveW ~ iebOee#eleW JemeveW Yet
mekeâUebÛeW keâjeJeW heejhelÙe ~ Dee}ÙeeÛeW keâjeJeW DeeeflelÙe ~ Ssmeer ns peeCeeJeer melÙe ~ meeleJeer Yekeäleer ~~25~~ GlmeJee}e ÙesCeeNÙeeÛes mJeeiele keâ¤ve lÙeeÛes #escekegâMe} efJeÛeejeJes, nJes-vekeâes heeneJes. DeMeer ner KejesKej meeleJeer Yekeäleer Deens. ~~25~~

JeÛeveW yees}eJeeR keâ®CeWÛeeR ~ veevee ØekeâejW mlegleerÛeeR ~ DeblejW efveJeleer mekeâUebÛeeR ~ SsmeW JeoeJeW ~~26~~ DeemLesJeeF&keâheCes ÛeewkeâMeer keâ¤ve ÙesCeeje-peeCeeNÙeeÛeer mlegleer keâ¤ve lÙeebvee mebleg° keâjeJes. ~~26~~

Ssmeer ns meeleJeer Yekeäleer ~ efvejesefhe}er ÙesLeeceleer ~ ØelÙe#e ve Ie[s lejer efÛeòeeR ~ ceevemehetpee keâjeJeer ~~27~~ DeMeer ner meeleJeer Yekeäleer ce}e pece}er leMeer meebefiele}er. Demes meJe& ØelÙe#eele MekeäÙe Pee}s veener, lej ceveeves Ùee meJeeËÛeer keâuhevee keâjeJeer. ~~27~~

SsmeW oemÙe keâjeJeW osJeeÛeW ~ ÙesCeWeÛf e ØekeâejW meodieg¤ÛeW ~ ØelÙe#e ve Ie[s lejer ceevemehetpesÛeW ~ keâefjle peeJeW ~~28~~ Demes osJeeÛes Je ßeerieg¤bÛes oemÙe keâjeJes. ØelÙe#e Ie[}s veener, lej ceveeves keâjeJes. ~~28~~ Fefle ßeeroemeyeesOes ieg®efMe<ÙemebJeeos ‘oemÙeYekeäleerveece’ meceeme meeleJee ieg®efMe<ÙemebJeeoelcekeâ ßeeroemeyeesOe Ùee «ebLeeleer} `oemÙeYekeäleer' veeJeeÛee meeleJee meceeme meceehle ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

165

(o. 4 me. 7)

oMekeâ ÛeJeLee : veJeefJeOeeYekeäleer meceeme Dee"Jee : meKÙeYekeäleer ~~ ßeerjecemeceLe& ~~ ceeieeb pee}W efve¤heCe ~ meeleJeW YekeäleerÛeW }#eCe ~ Deeleeb Sskeâe meeJeOeeve ~ Dee"Jeer Yekeäleer ~~1~~ ceeieer} meceemeele meeleJeer oemÙeYekeäleer meebefiele}er. Deelee Dee"Jeer Yekeäleer }#e osTve Sskeâe. ~~1~~

osJeemeer hejce meKÙe keâjeJeW ~ Øesce ØeerleerveW yeebOeeJeW ~ Dee"JeW YekeäleerÛeW peeCeeJeW ~ }#eCe SsmeW ~~2~~ osJeeMeer DelÙeble meKÙe pees[eJes. DeeheuÙee efvejhes#e Je DeKeb[ Øesceeves lÙee}e peCet yeebOetve šekeâeJes. Dee"JÙee YekeäleerÛes ns cegKÙe }#eCe Deens. ~~2~~

osJeeme peÙeeÛeer DelÙeble Øeerleer ~ DeeheCe Jelee&JeW lesCeW jerleeR ~ ÙesCeW keâefjleeb YeieJebleer ~ meKÙe Ie[s vescemle ~~3~~ osJee}e DelÙeble DeeJe[s} Demes Deehe}s meJe& peerJeve DemeeJes. lÙeeÛÙeeMeer meKÙe pees[CÙeeÛee ne cegKÙe GheeÙe Deens. (lÙee}e keâeÙe DeeJe[les les Sskeâe–) ~~3~~

Yeefkeäle YeeJe DeeCeer Yepeve ~ efve¤heCe DeeCeer keâLeekeâerle&ve ~ ØesceU YekeäleebÛeW ieeÙeve ~ DeeJe[s osJee ~~4~~ DelÙeble Øesce, lÙeeÛÙee DeefmlelJeeÛee menpe melele efve§eÙe, DeejeOevee, keâerle&ve Je ØeJeÛeve keâjCes Je SskeâCes DeeefCe ØesceU YekeäleebÛes Yepeve Jee MeeŒeerÙe ieeÙeve osJee}e DeeJe[les. ~~4~~

DeeheCe lewmeWefÛe Jelee&JeW ~ DeeheCeeefme leWÛe DeeJe[eJeW ~ ceveemeeefjKeW nesleeb mJeYeeJeW ~ meKÙe Ie[s vescemle ~~5~~ lÙee}e pes DeeJe[les lesÛe DeeheCe DeeJe[les keâ¤ve IÙeeJes Je lemesÛe ØelÙe#eele keâjeJes. oesIeebÛeer DeeJe[ pegUtve ÙesleeÛe menpe Je MeeÕele meKÙe pecetve Ùesles. ~~5~~

osJeeÛÙee meKÙelJeekeâejCeW ~ Deehe}W meewKÙe mees[tve osCeW ~ DevevÙeYeeJeW peerJeW ØeeCeW ~ Mejerj leWefn JeWÛeeJeW ~~6~~ osJeeÛÙee meKÙeemee"er mJele:Ûeer DeeJe[ yeepet}e "sJetve DevevÙelJeemee"er ØeeCe, peerJe Je MejerjeÛeer heJee& ke⤠veÙes. ~~6~~

meeb[tve Deehe}er mebmeejJesLee ~ keâefjle peeJeer osJeeÛeer eEÛelee ~ efve¤heCe keâerle&ve keâLee Jeelee& ~ osJeeÛÙeeefÛe meebieeJÙee ~~7~~ JÙeLee ne mebmeejeÛee Skeâ mLeeÙeerYeeJe Deens. kesâJeU keâeUpeer keâ¤ve lÙee mebhele veenerle. cnCetve melele F&MeeEÛeleve keâjerle meJe& yees}Ces keâLeebÛÙee ¤heeves osJeemebyebOeerÛe DemeeJes. ~~7~~

osJeeÛÙee meKÙelJeemee"er ~ he[eJÙee efpeJe}ieebmeer legšer ~ meJe& Dehee&JeW mesJešer ~ ØeeCe leesefn JesÛeeJee ~~8~~ `peie ns megKeeÛes ~ efouÙee IesleuÙeeÛes' (legkeâejece cenejepe) DeMee peieeleer} efpeJe}ieebMeer Deme}s}s mebyebOe keâceer keâ¤ve MesJešer ØeeCeemekeâš meJe& osJee}e Dehe&Ce keâjeJes. ~~8~~

Deeheg}W DeeJeIeWefÛe peeJeW ~ hejer osJeemeeR meKÙe jneJeW ~ Ssmeer Øeerleer efpeJeW YeeJeW ~ YeieJebleer }eieeJeer ~~9~~ DeeheuÙee meJe&mJeeÛee lÙeeie keâjCÙeeÛeer JesU Dee}er lejer efHeâkeâerj ve keâjlee osJeeMeer meKÙe pees[eJes. SJe{s efpeJeeYeeJeeÛes Øesce YeieJebleeefJe
osJe cnefCepes Deeheg}e ØeeCe ~ ØeeCeemeer ve keâjeJeW efveJee&Ce ~ hejce ØeerleerÛeW }#eCe ~ leW nW SsmeW DemeW ~~10~~ osJe neÛe Deehe}e ØeeCe mecepetve lÙee}e he[s} leer eEkeâcele osTve peheeJes. KeNÙee ØesceeÛes nsÛe }#eCe Deens. ~~10~~ (o. 4 me. 8)

166

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

SsmeW hejce meKÙe Oeefjleeb ~ osJeeme }eies YekeäleeÛeer eEÛelee ~ heeb[Je }eKeepeesnjeR peUleeb ~ efJeJejÉejW keâeef{}s ~~11~~ Demee DeelÙebeflekeâ meKÙeYeeJe meebYeeU}e lej osJee}e YekeäleeÛÙee efnleeÛeer keâeUpeer he[les. keâewjJeebÛee heeb[Jeebvee }e#eeie=nele peeUCÙeeÛee keâš heeb[Jeebvee YegÙeejer ceeiee&ves yeensj keâe{tve Ye. ßeerke=â
osJe meKÙelJeW jens DeeheCeemeer ~ leW leeW Jece& DeeheCeeefÛe heemeeR ~ DeeheCe JeÛeveW yees}eJeeR pewmeeR ~ lewmeeR Ùesleer he[meeoW ~~12~~ osJeeMeer meKÙe pees[Ces meJe&mJeer DeeheuÙee neleele Deens. DeeheCe lÙee}e meeo Iee}eJeer. lÙeeØeceeCes Øeeflemeeo Ùeslees. ~~12~~

DeeheCe Demeleeb DevevÙeYeeJeW ~ osJe lelkeâeUefÛe heeJes ~ DeeheCe $eeme Iesleeb peerJeW ~ osJeefn $eemes ~~13~~ M}eskeâ Ùes ÙeLee ceeb ØeheÅevles leebmleLewJe YepeecÙecenced ~~ (ieerlee) ¢ee efveÙeceevegmeej osJeeMeer DevevÙeYeeJeeves jeefn}s lej lees }Jekeâj ØemeVe neslees. DevevÙeYeeJeeÛee $eeme Jeešt }eie}e lej leesner DeeheuÙee}e $eemelees. ~~13~~

pewmeW peÙeeÛeW Yepeve ~ lewmeeefÛe osJeefn DeeheCe ~ cnCeewve nW DeeJeIeW peeCe ~ DeeheCeeefÛe heemeeR ~~14~~ pÙeeÛeer peMeer Yekeäleer leMeerÛe lÙeeÛeer ØemeVelee Demeles. cnCetve ns meKÙeeÛes Jece& DeeheuÙeeÛeheeMeer Deens. ~~14~~

DeeheguÙee ceveemeeefjKeW ve Ie[W ~ lesCeW iegCeW efve‰e cees[s ~ lejer iees°er DeeheCeebkeâ[s ~ menpeefÛe Dee}er ~~15~~ DeeheuÙee JÙeeJeneefjkeâ Dehes#ee hetCe& ve PeeuÙeecegUs osJeeJejer} Øesce keâceer Pee}s lej lÙeeÛÙee heefjCeeceebÛeer peyeeyeoejer DeeheuÙeeJejÛe Ùesles. ~~15~~

cesIe ÛeelekeâeJejer JeesUsvee ~ lejer Ûeelekeâ hee}šsvee ~ Ûebõ JesUsefme GieJesvee ~ leNner Ûekeâesj DevevÙe ~~16~~ Ûeelekeâ he#ÙeeÛeer leneve YeeieJeCÙeemee"er {ieebveer heeTme hee[}e veener, lejer {ieekeâ[sÛe [esUs }eJetve yemelees. efleLeerØeceeCes ÛebõeÛee GoÙe melele yeo}le Deme}e lejer Ûekeâesj lÙeeJejÛe Øesce keâjlees. ~~16~~

SsmeW DemeeJeW meKÙelJe ~ efJeJeskeWâ OejeJeW melJe ~ YeieJebleeJejer} cecelJe ~ meeb[tefÛe veÙes ~~17~~ osJeeMeer Demes meKÙe DemeeJes. JÙeJeefmLele efJeÛeej keâ¤ve Deehe}e efve§eÙe meebYeeUtve osJeeJejer} efvejhes#e Øescee}e pejener Oekeäkeâe }eiet osT veÙes. ~~17~~

meKee ceeveeJee YeieJeble ~ ceelee efhelee ieCe ieesle ~ efJeÅee }#ceer Oeve efJeòe ~ mekeâU hejceelcee ~~18~~ YeieJeblee}eÛe Keje meKee ceeveeJes. DeeF&, Je[er}, veele}ie, heoJeer, mebheòeer, Oeve, JewYeJe ner meJe& hejceelcÙeeÛes ef"keâeCeer heneJeerle. leesÛe meJe&mJe nesÙe. ~~18~~

osJeeJesieUW keâesCeer veeneR ~ SsmeW yees}leer meJe&efn ~ hejbleg lÙeebÛeer efve‰e keâebneR ~ lewmeerÛe vemes ~~19~~ `Ùee peieele meJe&$e osJe Yej}e Deens' Demes mewæeefvlekeâ JeekeäÙe meJe&Ûe Gheemekeâ meebieleele. heCe lÙeebÛee lemee Keje efve§eÙe cegUerÛe Pee}s}e vemelees. ~~19~~

cnCeewefve SsmeW ve keâjeJeW ~ meKÙe lejer KejWefÛe keâjeJeW ~ DeblejeR megÂ{ OejeJeW ~ hejcesÕejemeer ~~20~~ cnCetve Demes efvejLe&keâ ve yees}lee osJeeMeer KejsKegjs meKÙe pees[eJes. Deble:keâjCe Je=òeer melele hejcesÕejeÛÙee eEÛeleveele DemeeJeer. ~~20~~

Deehegef}Ùee ceveesieleekeâejCeW ~ osJeeJejer ›eâesOeeme ÙesCeW ~ SsmeeR veJnsle eEkeâ }#eCeW ~ meKÙeYekeäleerÛeer ~~21~~ DeeheuÙee DeeMeeDeekeâeb#ee hetCe& nesle veenerle cnCetve lÙeeÛee osJeeJej jeie keâe{Ces ns KeNÙee meKÙeYekeäleerÛes }#eCe veener. ~~21~~ ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

167

(o. 4 me. 8)

osJeeÛeW peW ceveesiele ~ leWefÛe Deeheg}W GefÛele ~ FÛÚsmee"eR YeieJeble ~ Deble¤b veÙes keâeR ~~22~~ G}š peer osJeeÛeer Ùeespevee leerÛe DeeheuÙee KeNÙee efnleeÛeer Deens Demes mecepeeJes. mJele:ÛÙee keâener DeeMeeDeekeâeb#eebmee"er osJee}e cegketâ veÙes. ~~22~~

osJeeÛes FÛÚsveW Jelee&JeW ~ osJe keâjer} leW ceeveeJeW ~ ceie menpeefÛe mJeYeeJeW ~ ke=âheeUg osJe ~~23~~ osJeeÛÙee Dee%eebØeceeCes peerJeve yebefomle keâjeJes. ceie osJeeves pemes "sJe}s Demes} lemes Deeveboeves mJeerkeâejeJes. DeMee YekeäleeJej osJe menpeÛe ke=âhee keâjlees. ~~23~~

heenleeb osJeeÛes ke=âhesmeer ~ ceelesÛeer ke=âhee keâeÙesmeer ~ ceelee JeOeer yeeUkeâemeer ~ efJeheefòekeâeUeR ~~24~~ osJeeÛeer ke=âhee Deleg}veerÙe Deens. lÙeeheg{s DeeF&Ûes DehelÙeeJejer} Øescemegæe DeieoerÛe efHeâkesâ he[les. keâejCe leer mebkeâškeâeUer DehelÙee}e "ejner ceejCÙeeme ceeiesheg{s henele veener. ~~24~~

osJeW Yekeäle keâesCe JeefOe}e ~ keâOeeR osefKe}e vee Ssefkeâ}e ~ MejCeeieleebme osJe pee}e ~ Je»ehebpe® ~~25~~ osJeeves Yekeälee}e "ej ceejuÙeeÛes DeepeheÙeËle Skeâner GoenjCe veener. MejCe ies}suÙee Yekeälee}e peCet Je»eeÛes keâJeÛe Iee}tve osJe lÙeeÛes j#eCe keâjlees. ~~25~~

osJe YekeäleebÛee kewâJeejer ~ osJe heefleleebmeer leejer ~ osJe nesÙes meenekeâejer ~ DeveeLeebÛee ~~26~~ osJe vesnceer YekeäleebÛÙee yeepetves GYee jenlees. heefleleebvee Gæ¤ve veslees Je DeveeLeebvee lees ceole keâjlees. ~~26~~

osJe DeveeLeebÛee kewâhe#eer ~ veevee mebkeâšebheemetve j#eer ~ OeebefJeVe}e Deblejmee#eer ~ iepeWõekeâejCeW ~~27~~ osJee}e DeveeLeebÛee Keeme Dees{e Jeešlees Je lÙeebvee lees Deveskeâ mebkeâšebletve mees[Jelees. iepeWõeÛes ceveesiele peeCetve lees lÙeeÛÙee ceoleer}e OeeJetve ies}e. lÙee}e ve›eâeÛÙee peye[Ÿeeletve mees[efJe}s. ~~27~~

osJe ke=âhesÛee meeie® ~ osJe keâ®CesÛee peUOe® ~ osJeeefme YekeäleebÛee efJeme® ~ he[Ceej veeneR ~~28~~ osJe ke=âhesÛee peCet efJeMee} #eerjmecegõ Deens. keâ®CesÛee cees"e {ie Deens. lees Yekeälee}e le=hle kesâuÙeeefMeJeeÙe jnele veener. Yekeäleebvee efJemejle veener. ~~28~~

osJe Øeerleer jeKeeW peeCes ~ osJeemeer keâjeJeW meepeCeW ~ efpeJe}ieW DeeJeIeeR efhemegCeW ~ keâecee ve Ùesleer ~~29~~ Øesce keâmes meebYeeUeJes ns osJee}e Heâej Ûeebie}s keâUles. cnCetve lÙeeÛÙeeMeerÛe meKÙe pees[eJes. Flej veele}ie, efce$e F. hejkesâ mecepeeJesle. JesUs}e lÙeebÛee GheÙeesie vemelees. ~~29~~

meKÙe osJeeÛeW legšsvee ~ Øeerleer osJeeÛeer efJešsvee ~ osJe keâoe hee}šsvee ~ MejCeeieleebmeer ~~30~~ osJeeMeer pegU}s}s meKÙe keâOeerÛe legšle veener. lÙeeÛes Øesce DeJeerš Demetve MejCe Dee}suÙeeÛÙee yeeyeleerle lees keâOeerÛe Oejmees[ keâjerle veener. ~~30~~

cnCeewefve meKÙe osJeemeer keâjeJeW ~ efnleiegpe leÙeemeer meebieeJeW ~ Dee"Jes YekeäleerÛeW peeCeeJeW ~ }#eCe SsmeW ~~31~~ cnCetve osJeeMeer meKÙe pees[tve lÙeeÛÙeeMeerÛe megKeog:KeeÛee mebJeeo keâjeJee. meJe& ceveesiele lÙeeÛesheeMeer JÙekeäle keâjeJes. nerÛe Dee"Jeer Yekeäleer. ~~31~~

pewmee osJe lewmee ieg® ~ MeeŒeer yeese} f }e ne efJeÛee® ~ cnCeewve meKÙelJeeÛee Øekeâe® ~ meodieÏ®meeR DemeeJee ~~32~~ pes meJe& osJeeMeer lesÛe meJe& ßeerieg¤Mb eer pegUJetve IÙeeJes Demes MeeŒe meebieles. cnCetve ßeerieg¤Mb eer osJeeØeceeCesÛe meKÙe DemeeJes. ~~32~~ Fefle ßeeroemeyeesOes ieg®efMe<ÙemebJeeos ‘meKÙeYekeäleer’ veece meceeme Dee"Jee ieg®efMe<ÙemebJeeoelcekeâ ßeeroemeyeesOe Ùee «ebLeeleer} `meKÙeYekeäleer' veeJeeÛee Dee"Jee meceeme meceehle (o. 4 me. 8)

168

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

oMekeâ ÛeJeLee : veJeefJeOeeYekeäleer meceeme veJeJee : DeelceefveJesoveYekeäleer ~~ ßeerjece meceLe& ~~ ceeieeb pee}W efve®heCe ~ Dee"Jes YekeäleerÛeW }#eCe ~ Deeleeb Sskeâe meeJeOeeve ~ Yeefkeäle veJeceer ~~1~~ ceeieer} meceemeele Dee"Jeer Yekeäleer meebefiele}er. Deelee veJeJeer Yekeäleer }#e osTve Sskeâe. ~~1~~

veJeceer efveJesove peeCeeJeW ~ DeelceefveJesove keâjeJeW ~ lesefn meebefiepes} mJeYeeJeW ~ ØeebpeU keâ¤efve ~~2~~ veJeJÙee Yekeäleerle peerJeeÛes DeelcemJe¤heeMeer SskeäÙe keâjeJes. lÙeeÛes Deelee mhe°erkeâjCe keâ¤ve meebielees. ~~2~~

Sskeâe efveJesoveeÛeW }#eCe ~ osJeeefme JeeneJeW DeeheCe ~ keâjeJeW leòJeefJeJejCe ~ cnefCepes keâUs ~~3~~ Deelee efveJesoveeÛes }#eCe Sskeâe. osJeeceOeer} yeÇÿeleòJe mhe°heCes peeCetve lÙeele mJele:Ûee peerJeYeeJe Dehee&Jee. ~~3~~

ceer Yekeäle SsmeW cnCeeJeW ~ DeeCeer efJeYekeäleheCeWefÛe YepeeJeW ~ nW DeeJeIeWefÛe peeCeeJeW ~ efJe}#eCe ~~4~~ mJele:}e Yekeäle mecepeeJeÙeeÛes Je ØelÙe#eele efJeYekeäle cnCepes JesieUe jentve Gheemevee keâjeJeÙeeÛeer ne Øekeâej DelÙeble efJehejerle Deens, Demes mecepetve IÙeeJes. ~~4~~

}#eCe Demeesve efJe}#eCe ~ %eeve Demeesve De%eeve ~ Yekeäle Demeesve efJeYekeäleheCe ~ leW nW SsmeW ~~5~~ ØelÙeskeâ peerJe mJeYeeJele: DeelceosJeeÛÙee }#eCeebÛee Demelees. heCe DeefJeÅescegUs lees peCet JesieàÙee }#eCeebÛee yevelees. JeemleefJekeâ %eeve nsÛe peerJeeÛes mJe¤he Deens. heCe ceeÙesÛÙee ØeYeeJeecegUs peCet De%eeveer neslees. Jemlegle: peerJe melele Deelce¤heÛe (Yekeäle) Deens. heCe De%eeveecegUs peCet DeelceosJeeheemetve JesieUe (efJeYekeäle) jenlees. Demee ne Øekeâej Deens. ~~5~~

Yekeäle cnefCepes efJeYekeäle veJns ~ DeeefCe efJeYekeäle cnefCepes Yekeäle veJns ~ efJeÛeejWefJeCe keâebneRÛe veJns ~ meceeOeeve ~~6~~ Yekeäle efJeYekeäle DemeCes eEkeâJee efJeYekeäle Yekeäle DemeCes MekeäÙe veener. JesoevleefJeÛeej kesâuÙeeefMeJeeÙe ne iegblee megštve meceeOeeve efceUCes MekeäÙe veener. ~~6~~

lemceeled efJeÛeej keâjeJee ~ osJe keâesCe lees JeesUKeeJee ~ Deehe}e DeeheCe MeesOe IÙeeJee ~ DebleÙee&ceeR ~~7~~ cnCetve Jesoevle MeeŒeeÛee DeYÙeeme keâ¤ve osJeeÛes Kejs mJe¤he (yeÇÿe) DeesUKetve Deble:keâjCe Je=òeerves `meesÓnb'meejKÙee eEÛeleveelcekeâ meeOevesves lÙee}e MeesOeeJes. ~~7~~

ceer keâesCe Ssmee efveJee[e ~ heeneW peeleeb lelJePee[e ~ efJeÛeej keâefjleeb GIe[e ~ DeeheCe veeneR ~~8~~ melele mHegâjCeeNÙee `ceer'Ûes he=LekeäkeâjCe keâ¤ve KeNÙee ceer Ûes mJe¤he efveef§ele keâjCÙeemee"er `ceer' cnCetve efcejefJeCeeNÙee yÙeeSWMeer leòJeebÛee efJeÛeejeves efvejeme kesâ}e Demelee (o. 17. me. 8, 9), `lees Yeüecekeâ ceer Keje veener’, Demes keâUtve Ùesles. ~~8~~

lelJeW lelJe pesJneb mejs ~ lesJneb DeeheCe keQâÛee Gjs ~ DeelceefveJesove ÙesCeW ØekeâejW ~ menpeefÛe pee}W ~~9~~ DeelceleòJeeÛÙee %eeveeves Skeâ Skeâ DeveelceleòJe pesJne efJeÛeejeves ceeies šekeâ}s peeles lesJne Deveelce¤he `Denb' efMeu}keâ

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

169

(o. 4 me. 9)

ve jentve `Deelce¤he' lesJe{s Gjles. menpeÛe peerJe¤he `Denb'Ûes DeelcemJe¤heeMeer efvelÙe Deme}s}s SskeäÙe peCet hegvne nesles. ~~9~~

leòJe¤he mekeâU Yeemes ~ efJeJeskeâ heeneleeb efvejmes ~ Øeke=âefleefvejemeW Deelcee Demes ~ DeeheCe keQâÛee ~~10~~ meJe& Â<Ùe peieled yÙeeSWMeer leòJeebveer YejuÙeemeejKes Jeešles. hejbleg DeelceeveelceefJeÛeej, meejemeejefJeÛeej, pe[Ûesleve efJeÛeej, #eje#ejefJeÛeej, Øeke=âleerheg®
Ùeskeâ cegKÙe hejcesÕe® ~ ogmejer Øeke=âefle peieoekeâe® ~ eflemeje DeeheCe keQâÛee Ûees® ~ DeeefCe}e ceOeW ~~11~~ Skeâ hejcesÕej¤he hejyeÇÿe Je ogmejer peieled ¤heeves DemeCeejer Øeke=âleer ÙeebÛesefMeJeeÙe `ceer' cnCetve eflemeje IegmeKeesj ceOesÛe keâes"tve DeeCe}e? leLeekeâefLele `ceer’ ne Øeke=âleerÛeeÛe Yeeie Demetve Deelce¤he `ceer' yeÇÿeÛe Deens. ~~11~~

SsmeW nW efmeæefÛe Demeleeb ~ veeefLe}er }eies osnDenblee ~ hejbleg efJeÛeejW heeneW peeleeb ~ keâebneRÛe vemes ~~12~~ Demes ns Jesoefmeæ Je DevegYeJeefmeæ JeemleJe Demeleevee `ceer osn' ner vemeleer yÙeeo ceeies }eie}s}er Deens. heCe Jesoevle efJeÛeejeheg{s leer cegUerÛe efškeâle veener. ~~12~~

heenelee leòJeefJeJebÛevee ~ eEhe[yeÇÿeeb[lelJejÛevee ~ efJeÕeekeâejW Jeskeäleer veevee ~ leòJeW efJemleej}eR ~~13~~ eEhe[ (Mejerj) Je yeÇÿeeb[ (Deveble efJeÕe) ÙeebÛÙee jÛevesleer} IeškeâebÛee (leòJes) DeYÙeeme ke⤠}eie}es lej les IeškeâÛe efvejefvejeUer ¤hes IesTve Ùee peieeÛÙee Deekeâejeves efJemleej}s Deensle Demes keâUles. ~~13~~

lelJeW mee#elJeW JeesmejleeR ~ mee#elJe vegjs DeelceØeefÛeleer ~ Deelcee Demes DeeefoDebleeR ~ DeeheCe keQâÛee ~~14~~ `leer leòJes ceer peeCelees' DeMee jerleerves lÙeebÛes meeef#elJe kesâ}s Demelee Deveelce leòJes yeepet}e mejleele. leer leMeer meejuÙeeJej lÙeebvee yeepet}e meejCeeje peerJeelceeÛe yeÇÿe Deens Demee DevegYeJe ÙesleeÛe leòJeebÛes meeef#elJener mebheles! leòJes meejCÙeehetJeea Je veblejner lesÛe yeÇÿe DeKeb[ Demeleevee ceOesÛe lÙee}e ceerheCeeÛee Úso keâmee peeF&}? ~~14~~

Deelcee Skeâ mJeeveboIeve ~ DeeCeer Denceelcee ns JeÛeve ~ lejer ceie DeeheCe keQâÛee efYeVe ~ Gj}e lesLeW ~~15~~ Deelcee SkeâcesJe, YesoMetvÙe Je Deevebo¤he cnCepes DeevebohetCe& Deens Je `ceer Deelcee Deens' Demes ßegleer meebieles. ceie ceer JesieUsheCeeves GjsveÛe keâmee? ~~15~~

meesnb nbmee nW Gòej ~ ÙeeÛeW heneJeW DeLeeËlej ~ heenleeb DeelceÙeeÛee efJeÛeej ~ DeeheCe keQâÛee lesLeW ~~16~~ `les ceer Deens' Je `ceer les Deens' Ùee JeekeäÙeebÛes }#eCesves DeLeeËlej keâjeJes. ceer ne JeeÛÙeeLee&ves peerJe Demetve }#ÙeeLee&ves ketâšmLe ÛewlevÙe (Deelcee) Deens. `les' JeeÛÙeeLee&ves F&Õej Demetve }#ÙeeLee&ves yeÇÿe Deens. oesvnerleer} JeeÛÙeeLee&Ûee lÙeeie keâ¤ve }#ÙeeLeeËÛÙee SskeäÙeeÛes eEÛeleve keâjeJes. nerÛe YeeielÙeeie }#eCee. Heâkeäle yeÇÿeÛe Demeleevee peerJe¤he Denb lesLes Demes} keâmee? ~~16~~

Deelcee efveieg&Ce efvejbpeve ~ leÙeemeer DemeeJeW DevevÙe ~ DevevÙe cnefCepes veeneR DevÙe ~ DeeheCe keQâÛee lesLeW ~~17~~ Deelcee ef$eiegCeeleerle Je Megæ (heehehegCÙejefnle) Demetve lÙeeÛÙeeMeer SskeäÙe meeOeuÙeeJej lesLes ogmeje cnCepes ‘ceer’ keâmee Demesve? ~~17~~

Deelcee cnefCepes lees DeÉwle ~ pesLeW veeneR ÉwleeÉwle ~ lesLeW ceerheCeeÛee nsle ~ Gjs} keQâÛee ~~18~~ Deelcee cnCepesÛe DeÉwle. lesLes ÉwleÛe vemeuÙeeves Kejs lej Éwlemeehes#e DeÉwlener veener. lesLes `ceer' ÙesCeej keâes"tve? ~~18~~

Deelcee hetCe&lJeW heefjhetCe& ~ pesLeW veeneR iegCeeiegCe ~ efveKeU efveieg&CeeR DeeheCe ~ keâesCe keQâÛee ~~19~~ Deelcee keâejCe-keâeÙe&¤heeves hetCe&, iegCe eEkeâJee DeiegCe jefnle, efvece&U Je efveieg&Ce Demeleevee Ùeele `ceer' keâesCe? DeiegCe ns (o. 4 me. 9)

170

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

heo iegCemeehes#e Deens. iegCeÛe vemeleevee DeiegCe lejer keâe cnCeeJes? ~~19~~

lJebheo lelheo Deefmeheo ~ efvejmegefve mekeâU YesoeYeso ~ Jemleg "eFËÛeer DeYeso ~ DeeheCe keQâÛee ~~20~~ `let', `les' Je `Deensme' Ùee eflevner heoebÛee efvejeme kesâuÙeeJej Yeso Je leled meehes#e DeYeso Gjle veener. yeÇÿe mJeYeeJeevesÛe YesoMetvÙe Demeleevee lÙeele `ceer'Ûee Yeso keâmee Demes}? ~~20~~

efvejefmeleeb peerJeefMeJeGheeOeer ~ peerJeefMeJeefÛe keQâÛes DeeOeeR ~ mJe¤heeR nesleeb Â{yegæer ~ DeeheCe keQâÛee ~~21~~ peerJe Je F&Õej Ùee oesve GheeOeeRÛee efvejeme kesâuÙeeJej peerJelJe Je efMeJelJeÛe efMeu}keâ jenle veener. `yeÇÿe ceer' Demee Â{, DeheefjJele&veerÙe, Dehejes#e DevegYeJe DeeuÙeeJej `ceer'}e mJeleb$eheCes DeefmlelJe Gjle veener. (peerJe Je F&Õej eEkeâJee efMeJe ÙeebÛÙee DemeCÙee-vemeCÙeeJej yeÇÿeeÛes DeefmlelJe DeJe}byetve veener. cnCetve peerJe Je F&Õej Ùee yeÇÿemJe¤heeÛÙee keâefuhele GheeOeer Deensle.) ~~21~~

DeeheCe efceLÙee meeÛe osJe ~ osJe Yekeäle DevevÙeYeeJe ~ Ùee JeÛeveeÛee DeefYeØeeJe ~ DevegYeJeer peeCeleer ~~22~~ peerJe¤he `ceer' meled Demeled efJe}#eCe Demetve yeÇÿe¤he osJe ef$ekeâe}eyeeefOele melÙe Deens. Yekeäle Deme}s}e ceer Je yeÇÿe Deme}s}e osJe hejmhejebntve JesieUs veenerle. Ùee yees}CÙeeÛes jnmÙe DeelceevegYeJeer peeCeleele. (peerJe ¤he ceer ceOÙes yegæer Demeled eEkeâJee DeÛesleve Deens Je lÙeeleer} efÛeoeYeeme meled eEkeâJee Ûesleve Deens.) ~~22~~

Ùee veebJe DeelceefveJesove ~ %eeefveÙeebÛes meceeOeeve ~ veJeces YekeäleerÛeW }#eCe ~ efvejesefhe}W ~~23~~ pÙeeves peerJe DeelcÙeeMeer SskeäÙe heeJelees les DeelceefveJesove. lÙeecegUsÛe %eelee %esÙeele efcemeUtve %eeve¤he PeeuÙeeÛes meceeOeeve efceUefJelees. nerÛe leer veJeJeer Yekeäleer! ~~23~~

hebÛeYetleebceOÙeW DeekeâeMe ~ mekeâU osJeebceOÙeW peieoerMe ~ veJeefJeOee YeefkeäleceOÙeW efJeMes
veJeceer Yeefkeäle DeelceefveJesove ~ ve nesleeb ve Ûegkesâ pevcecejCe ~ nW JeÛeve melÙe ØeceeCe ~ DevÙeLee veJns ~~25~~ veJeJeer DeelceefveJesoveYekeäleer efmeæ PeeuÙeeefMeJeeÙe pevcecejCeeÛÙee Ûe›eâeletve keâoeefhe megškeâe nesCeej veener ns JeÛeve Deieoer melÙe Deens. lÙeele yeo} nesCeej veener. ~~25~~

Ssmeer ns veJeefJeOee Yekeäleer ~ kesâuÙeeb heeefJepes meeÙeespÙecegkeäleer ~ meeÙeespÙecegkeäleerme keâuheebleer ~ ÛeUCe veeneR ~~26~~ Demee ne veJeefJeOeeYekeäleeRÛee ›eâceefJekeâeme meeOeuÙeeJej peerJevcegkeäle efmLeleer }eYeles. keâuheevleeveblej peerJeme=°er hegvne efvecee&Ce nesF&}. heCe ne lÙeeletve megšlees. ~~26~~

efleneR cegkeäleeRme Deens ÛeUCe ~ meeÙeespÙecegkeäleer DeÛeU peeCe ~ $ew}eskeäÙeeme nesleeb efveJee&Ce ~ meeÙeespÙecegkeäleer ÛeUsvee ~~27~~ me}eskeâlee, meceerhelee Je me¤helee nŸee cegkeäleer efceUeuÙeelejer hegvne pevce IÙeeJee }eielees. heCe meeÙegpÙe cegkeäleer keâeÙeceÛeer cegkeäle keâjles. $ew}eskeäÙe hegvne hegvne efvecee&Ce nesTve ve° nesF&}. heCe meeÙegpÙe cegkeäleer pÙeeves meeOe}er Deens Demee lÙeebletve megšlees. ~~27~~

DeeJeIeerÙee ÛelJeej cegkeäleer ~ JesoMeeŒeW yees}leer ~ leÙeebceOÙes leerve veemeleer ~ ÛeewLeer les DeefJeveeMe ~~28~~ Jesoele ÛeejÛe cegkeäleer meebefieleuÙee Deensle. lÙeebleer} leerve DeMeeÕele Demetve SkeâÛe MeeÕele Deens. leerÛe ÛeewLeer. ~~28~~

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

171

(o. 4 me. 9)

heefn}er cegkeäleer les mJe}eskeâlee ~ ogmejer les meceerhelee ~ eflemejer les mJe¤helee ~ ÛeewLeer meeÙeespÙecegkeäleer ~~29~~ me}eskeâlee-osJe}eskeâele osJeeyejesyej jenCes, meceerhelee-osJeepeJeU jenCes. me¤helee-kesâJeU ¤he osJeeØeceeCes nesCes. meeÙegpÙe-osJeeMeer Skeâ¤he nesTve, osJeÛe nesTve jenCes. ~~29~~

Ssemf eÙee ÛelJeej cegkeäleer ~ YeieJeÆpeveW ØeeCeer heeJeleer ~ nWeÛf e efve®heCe ØeebpeU ßeesleeR ~ meeJeOe heg{W heefjmeeJeW ~~30~~ YeieJebleeÛÙee Yekeäleerves meeOekeâ lÙeeÛÙee DeefOekeâejevegmeej Ûeej cegkeäleer Øeehle keâjlees. neÛe efJe
(o. 4 me. 9)

172

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

oMekeâ ÛeJeLee : veJeefJeOeeYekeäleer meceeme oneJee : cegefkeäleÛeleg°Ùe ~~ ßeerjecemeceLe& ~~ (Ùeeleer} meJe& JeCe&ve hegjeCeele meebefieleuÙeeØeceeCes Deens. cegceg#etves lÙeeÛee Ú[e }eJeCÙeeÛee, MekeäÙeeMekeäÙelesÛee efJeÛeej ke⤠veÙes. veJÙee efJe%eeveeMeer Dees{tve leeCetve pegUJetve IesCÙeeÛee ØeÙelve keâjCÙeelener DeLe& veener.)

cegUer yeÇÿe efvejekeâej ~ lesLeW mHetâe|le¤he Denbkeâej ~ lees hebÛeYetleebÛee efJeÛeej ~ %eeveoMekeâeR yeesef}}e ~~1~~ cetU cnCepes DeefOe‰eve¤he yeÇÿe efvejekeâej (Je Deble:keâjCejefnle) Deens. DeOÙeejesheeÛeer Yee
lees Denbkeâej JeeÙees¤he ~ leÙeeJejer lespeeÛeW mJe¤he ~ leÙee lespeeÛÙee DeeOeejW Deehe ~ DeeJeCeexokeâ oeš}W ~~2~~ ne `Denb' JeeÙeg¤he Demetve lÙeeheemetve lespe Je veblej heeCeer meJe&$e Ye¤ve jeefn}s. lÙeeÛes peCet DeeJejCe Pee}s. ~~2~~

leÙee DeeJeCeexokeâeÛÙee DeeOeejW ~ Oeje Oeefj}er HeâefCeJejW ~ Jejleer ÚheVe keâesšer efJemleejW ~ JemegbOeje ns ~~3~~ lÙee heeCÙeeÛÙee DeeOeejeves Mes
FÙesJejer heefjIe mehle meeiej ~ ceOÙe ces® ceeneb Leesj ~ De° efoiheeU lees heefjJeej ~ DeblejW Jesef°le jeefn}e ~~4~~ he=LJeer meele mecegõebveer Jes{}s}er Demetve ceOÙeYeeieer keâCÙeemeejKee meesvÙeeÛee ces¤ heJe&le Deens. Dee" efoMeebveer ne meJe& heefjJeej Dee" osJeleebveer Jes{tve šekeâ}e Deens. ~~4~~

lees megJeCeeËÛee ceeneb ces® ~ he=LJeerme leÙeeÛee DeeOee® ~ ÛeewNÙeebmeer menœe efJemlee® ~ ®boer leÙeeÛeer ~~5~~ lees ØeÛeb[ ces® heJe&le meesvÙeeÛee Demetve lÙeeÛeer ®boer ÛeewNÙeeSWMeer npeej ›eâesme DemeuÙeeves lÙeeÛee he=LJeer}e DeeOeej Deens. ~~5~~

GbÛe lejer ceÙee&osJesieUe ~ YetceerceOeW menœe meesUe ~ leÙee YeesJelee Jesef°le heeUe ~ }eskeâe}eskeâ heJe&leeÛee ~~6~~ lÙeeÛeer GbÛeer ceespeCes MekeäÙe vemetve lees meesUe npeej ›eâesme Kees} Deens. }eskeâ Je De}eskeâ Ùee oesve heJe&leebÛÙee lÙee}e lešyebÅee Demetve lÙee lÙee}e {Ut osle veenerle. ~~6~~

leÙee Ssef}keâ[s efnceeÛeU ~ pesLeW heeb[Je ieUe}s mekeâU ~ Oece& DeeefCe leceeUveerU ~ heg{W ies}s ~~7~~ pÙeeJe¤ve Ûee}leevee heeb[JeebÛes osn he[}s lees efncee}Ùe, lÙeeÛÙee De}erkeâ[s Deens. Oece&jepe Je ßeerke=â
pesLeW peeJeÙee ceeie& veeneR ~ ceeieea hemej}s ceene Dener ~ efmelemegKeW megKeeJe}s leW efn ~ heJe&le¤he Yeemeleer ~~8~~ heg{s meeceevÙeebvee peelee Ùesle veener. keâejCe lÙee ceeiee&Jej Leb[ peeiee heentve heJe&leeSJe{s mehe& megKeeves he[}s}s Demeleele. ~~8~~

leÙee Ssef}keâ[s mesJešeR peeCe ~ yeefõkeâeßece yeefõveejeÙeCe ~ lesLeW ceeneb leehemeer efveJee&Ce ~ osnlÙeeieeLe& peeleer ~~9~~ ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

173

(o. 4 me. 10)

efncee}ÙeeÛÙee Deieoer kegâMeerle yeõerveejeÙeCeeÛee yeefõkeâeßece Demetve lesLes ceneve lehemJeer osn mees[CÙeemee"er peeleele. osn he[sheÙeËle lesLesÛe jenleele. ~~9~~

leÙee Ssef}keâ[s yeefõkesâoej ~ heenesve Ùesleer }eneveLeesj ~ Ssmee ne DeJeIee efJemleej ~ ces®heJe&leeÛee ~~10~~ lÙeeÛes De}erkeâ[s kesâoejveeLe #es$e Demetve }nevecees"s }eskeâ lÙeeÛes oMe&ve IesTve Ùesleele. Demee ne ces® heJe&leeÛeeÛe meJe& efJemleej Deens. ~~10~~

leÙee ces®heJe&leehee"ejeR ~ leerve ße=bieW efJe
yeÇÿeße=bie lees heJe&leeÛee ~ efJe
Jewkegbâ" veece efJe
lesLeW ieCe iebOeJe& }eskeâheeU ~ leseflemekeâesšer osJe mekeâU ~ Ûeewoe }eskeâ megJeCee&ÛeU ~ Jesef°le jeefn}s ~~14~~ lesLes ieCe, iebOeJe&, }eskeâhee}, lesnsleerme osJeebÛÙee keâesšer, Ûeewoe YegJeves lÙee ces¤ÛÙee DeJeleerYeJeleer Deensle. ~~14~~

lesLeW keâeceOesvetÛeeR efKe}ejW ~ keâuhele¤Ûeer yeveW DeheejW ~ Dece=leeÛeeR mejesJejW ~ "ebF& "ebF& GÛebyeUleeR ~~15~~ mJeiee&ceOÙes keâeceOesvetbÛes keâUhe, keâuhele¤bÛeer Ieveoeš pebie}s Je }ešeJej }eše GmeUCeejer Dece=leeÛeer mejesJejs Deensle. ~~15~~

lesLeW Gob[ eEÛeleeceCeer ~ efnjs heefjmeebefÛeÙeeb KeeCeer ~ lesLeW megJeCe&ceÙes OejCeer ~ }Ke}KeeÙeceeve ~~16~~ lesLes peeieespeeieer eEÛeleeceCeerÛÙee jeMeer, efnjsceeCekeâebÛÙee KeeCeer Je peceerve meesvÙeeØeceeCes PeUkeâCeejer Deens. ~~16~~

hejce jceCeerÙes Heâebkeâleer efkeâUe ~ veJejlveeefÛeÙee hee
lesLeW Dece=leeÛeeR YeespeveW ~ efoJÙe iebOeW efoJÙe megceveW ~ De° veeÙekeâe iebOeJe&ieeÙeveW ~ efvejblej ~~18~~ lesLes pesJeCeele Dece=le, efoJÙe iebOe, megboj megiebOeer Hegâ}s, jbYeeoer Dee" DehmejebÛee veeÛe DeeefCe iebOeJe&ieeÙeve FlÙeeoer Leeš melele Demelees. ~~18~~

lesLeW lee®CÙe Jeesmejsvee ~ jesieJÙeeOeerefn Demesvee ~ Je=OeehÙe DeeCeer cejCe Ùesvee ~ keâoekeâeUeR ~~19~~ meJe& mJeie&JeemeerÙeebÛes lee®CÙe efÛejkeâe} efškeâles, jesie-JÙeeOeer vemeleele Je Je=ælJe Je cejCe keâOeerÛe Ùesle veener. ~~19~~

lesLeW Ùeskeâentefve Ùeskeâ megboj ~ lesLeW Ùeskeâentefve Ùeskeâ Ûelegj ~ Oeerj Goej DeeCeer Metj ~ ceÙee&osJesieUs ~~20~~ meJe& JÙekeäleer Skeâehes#ee Skeâ megboj, Ûelegj, OewÙe&Meer}, Goej Je DelÙeble Metj Demeleele. ~~20~~

lesLeW efoJÙeosn pÙeesefle®heW ~ efJeÅeguÙelesmeeefjKeeR mJe®heW ~ lesLeW ÙesMe keâere|le ØeleeheW ~ efmecee meebef[}er ~~21~~ lÙee meJeeËÛeer Mejerjs efoJÙe, lespemJeer, efJepesØeceeCes PeUkeâCeejer Demetve lÙeebÛes ÙeMe, keâerleea Je Øeleehe DeceÙee&o Demeleele. ~~21~~

SsmeW leW mJeie&YegJeve ~ mekeâU osJeebÛeW JemleW mLeeve ~ leÙee mLeUebÛeW ceefnceeve ~ yeesef}pes eflelegkeWâ Lees[W ~~22~~ Demee ne mJeie& meJe& osJeebÛes efveJeememLeeve Demetve lÙeeÛes ceenelcÙe meebieeJes lesJe{s Lees[s Deens. ~~22~~

(o. 4 me. 10)

174

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

ÙesLeW pÙee osJeeÛeW Yepeve keâjeJeW ~ lesLeW les osJe}eskeâeR jeneJeW ~ mJe}eskeâlee cegkeäleerÛeW peeCeeJeW ~ }#eCe SsmeW ~~23~~ he=LJeerJej pÙee osJeeÛes Yepeve keâjeJes lÙeevegmeej ce=lÙetveblej lÙee osJeeÛÙee }eskeâer peeJes nerÛe me}eskeâlee cegkeäleer. ~~23~~

}eskeâeR jeneJeW les mJe}eskeâlee ~ meceerhe DemeeJeW les meceerhelee ~ mJe®heefÛe JneJeW les mJe®helee ~ eflemejer cegkeäleer ~~24~~ lÙee }eskeâele jenCes ner me}eskeâlee, peJeU DemeCes cnCepes meceerhelee Je lesÛe ¤he efceUCes ner me¤helee. ~~24~~

osJemJe¤he pee}e osner ~ ßeerJelme keâewmlegYe }#ceer veeneR ~ mJe®helesÛeW }#eCe heeneR ~ SsmeW Demes ~~25~~ osJeeÛes lemesÛe ¤he efceUles Kejs, heCe ßeerJelme, keâewmlegYe Je }#ceer ÙeebÛee }eYe nesle veener. nerÛe leer me¤helee cegkeäleer nesÙe. ~~25~~

megke=âle Deens leeW Yeesefieleer ~ megke=âle mejleebÛe {keâ}tve osleer ~ DeeheCe osJe les Demeleer ~ pewmes lewmes ~~26~~ hegCÙe DemesheÙeËle osJe}eskeâeble "sJetve Iesleele. les mebheleeÛe osJe lÙee}e {keâ}tve osTve mJele: cee$e lesLesÛe jenleele. ~~26~~

cnCeesevf e efleveer cegekf eäle veeefmeJeble ~ meeÙeespÙecegekf eäle les MeeÕele ~ leWenf efvejesehf epes} meeJeefÛeòe ~ Sskeâ Deeleeb ~~27~~ cnCetve leerve cegkeäleer DeefvelÙe Demetve meeÙegpÙelee lesJe{er efvelÙe Deens. efleÛes JeCe&ve }#ehetJe&keâ Sskeâ. ~~27~~

yeÇÿeeb[ veemes} keâuheebleeR ~ heJe&leemeefnle peUs} ef#eleer ~ lesJneb DeJeIesÛe osJe peeleer ~ ceeb cegefkeäle keQâÛÙee lesLeW ~~28~~ keâuhe mebhe}e keâer yeÇÿeeb[ ve° nesles. ces¤meejKÙee heJe&leebmen he=LJeer peUtve Keekeâ nesF&}. meJe& osJe ve° nesleele. lÙeebÛes }eskeâner ve° PeeuÙeeJej lÙeebÛÙee }eskeâeble cegkeäleer}e keâeÙe DeLe& Deens? ~~28~~

lesJneb efveieg&Ce hejceelcee efve§eU ~ efveieg&Ce Yeefkeäle lesefn DeÛeU ~ meeÙeespÙecegkeäleer les kesâJeU ~ peeefCepes Ssmeer ~~29~~ hejbleg yeÇÿe cee$e efveieg&Ce, efvelÙe Demetve lesÛe Pee}s}e meeÙegpÙecegkeäleer}e heeJelees cnCetve efveieg&Ce yeÇÿeevegYeJe DeeuÙeeJejÛeer meeÙegpÙecegkeäleerÛe efvelÙe Deens ns }#eele IÙeeJes. ~~29~~

efveieg&CeeR DevevÙe Demeleeb ~ lesCeW nesÙes meeÙeespÙelee ~ meeÙeespÙelee cnefCepeW mJe¤helee ~ efveieg&Ce Yekeäleer ~~30~~ efveieg&Ce yeÇÿeeÛÙee ef"keâeCeer DevevÙe DemeCes cnCepesÛe meeÙeespÙelee. mJe¤heele efJe}erve nesCes cnCepes meeÙeespÙelee. nerÛe efveieg&Ce Yekeäleer nesÙe. ~~30~~

meiegCe Yeefkeäle les ÛeUW ~ efveiegËCe Yeefkeäle les ve ÛeUW ~ nW DeeJeIeW ØeebpeU keâUs ~ meodieÏ® kesâef}Ùeeb ~~31~~ meiegCeeÛeer Gheemevee DeefvelÙe Demeles. `efveieg&Ce yeÇÿe ceer Deens' ne DevegYeJe Dee}e keâer lÙeeves nesCeeje cees#e efvelÙe Demelees. ßeerieg¤bÛee Deveg«en Iesle}suÙeebveeÛe ÙeeÛes jnmÙe keâUles. ~~31~~ (keâce& Je Gheemevee ÙeebÛes cenòJe Deheej Deme}s lejer peerJevcegkeäleer cee$e `efveieg&Ce yeÇÿe ceer Deens'Demee ØelÙe#e DevegYeJe DeeuÙeeefMeJeeÙe efceUle veener ne Gheefve
Q ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

175

(o. 4 me. 10)

oMekeâ heeÛeJee : ceb$eebÛee meceeme heefn}e : ieg®efve§eÙe ~~ ßeerjece meceLe& ~~ `ceveveeled $eeÙeles Fefle cev$e:'– `efJeÛeej kesâ}e Demelee le¤ve peeCÙeeÛeer meece«eer hegjefJelees lees ceb$e' DeMeer JÙeeKÙee }#eele IesTve Ùee oMekeâeÛee DeYÙeeme keâjCes F° Deens. Goe. heefn}e meceeme ieg®efve§eÙeeÛee Deens. ßeerieg¤ ns leòJe, JÙekeäleer, ke=âhesÛeer DeefveJeeÙe&lee, efleÛes mJe¤he F. efJeÛeej ÙesLes DeefYeØesle Deens.

peÙe peÙe peer meodieÏ® hetCe&keâecee ~ hejceheg®
peW Jesoebme meebkeâ[W ~ peW Meyoebefme keâeve[W ~ leW meeflMe<Ùeeme jeskeâ[W ~ De}YÙe }eYes ~~2~~ pÙee yeÇÿeeefJe
peW ÙeesefieÙeebÛeW efvepeJece& ~ peW MebkeâjeÛeW efvepeOeece ~ peW efJeßeebleerÛeW efvepeefJeßeece ~ hejce iegnŸe DeieeOe ~~3~~ pes ÙeesiÙeebÛes mJe¤he, Ye.MebkeâjeÛes DeefOe‰eve Je efJeßeebleer}ener efJeßeebleer efceUCÙeeÛes DelÙeble iet{ Je ieghle ef"keâeCe Deens. (jepeiegnŸe–ieerlee. iet{cevegØeefJe°b–keâ" Ghe.) MeebleerÛeer Meebleer, efJeßeebleerÛeer efJeßeebleer F. MeyoÙeespeveeble keâeJÙeelcekeâlesyejesyejÛe leòJe%eevener Deens. iee{ Peeshesle Kejer efJeßeebleer efceUles. heCe ner efJeßeebleer peerJe Deelce¤he PeeuÙeecegUs (mebØemeeo-ceeb[tkeäÙe) efceUles. cnCetve Deelcee efJeßeebleerÛeer efJeßeevleer nesÙe. ~~3~~

leW yeÇÿe legceÛesefve ÙeesieW ~ mJeÙeW DeeheCeefÛe nesF&pes DeebieW ~ ogIe&š mebmeejeÛesefve heebieW ~ heebefiepesvee meJe&Lee ~~4~~ DeeheuÙee Deveg«eneves `les yeÇÿe ceer Deens' Demee DevegYeJe Ùeslees. ogmlej mebmeejeÛÙee yebOeveele lees efMe<Ùe De[ketâve he[le veener. ~~4~~

Deeleeb mJeeefceÛesveer }ef[JeeUheCeW ~ ieg®efMe<ÙeebÛeeR }#eCeW ~ meebefiepesleer lesCeW ØeceeCeW ~ cegceg#eW MejCe peeJeW ~~5~~ ceer ceePÙee ßeerieg¤bÛee }e[keâe efMe<Ùe DemeCÙeeÛÙee yeUeJej Deelee ßeerieg¤ Je efMe<Ùe ÙeebÛeer }#eCes meebiesve. leer }#eele IesTve cees#eeÛeer FÛÚe DemeCeeNÙeeves ßeerieg¤bvee MejCe peeJes. ~~5~~

ieg® leeW mekeâUebmeer yeÇeÿeCe ~ peNneR lees pee}e ef›eâÙeenerve ~ lejer leÙeemeerÛe MejCe ~ DevevÙeYeeJeW DemeeJeW ~~6~~ ßeerieg®lJe ns lej (ieerlee.De.18 ØeceeCes DemeCeeNÙee) yeÇeÿeCe JeCee&mee"erÛe efveÙegkeäle Deens. peerJevcegkeäleefmLeleerle lÙeebveer keâce&keâeb[eÛee lÙeeie kesâ}s}e Deme}e lejer lÙeebveeÛe DevevÙeYeeJeeves MejCe peeJes. ~~6~~

Denes Ùee yeÇeÿeCeekeâejCeW ~ DeeJeleej Iesle}e veejeÙesCeW ~ efJe
176

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

keâesCe ÙeeÛeer hejer#ee heenCÙeemee"er Ye=ietves ÚeleerJej ceej}s}er }eLemegæe ßeerefJe
yeÇeÿeCeJeÛeveW ØeceeCe ~ nesleer MetõebÛes yeÇeÿeCe ~ Oeeleghee
cegbpeeryebOeveWefJejefnle ~ lees MetõefÛe efveYeüeble ~ efÉpevceer cnCeesefve meleble ~ efÉpe SsmeW veece lÙeeÛeW ~~9~~ pÙeeÛeer cegbpe Pee}s}er veener lees MeeŒeÂ<šŸee MetõÛe Demelees. ceeQpeeryebOeveeveblej peCet lÙeeÛee ogmeje pevce neslees. cnCetve lÙee}e efÉpe cnCeleele. ~~9~~

mekeâUebefme hetpÙe yeÇeÿeCe ~ ns cegKÙe Jesoe%ee ØeceeCe ~ JesoefJejefnle leW DeØeceeCe ~ DeefØeÙes YeieJeblee ~~10~~ efJeJeeneoer Jewefokeâ keâcex keâjCeejs heefJe$e yeÇeÿeCe meJeeËveeÛe hetpeveerÙe Demeleele, Demes Jeso cnCeleele. JesoyeenŸe iees°er lÙeepÙe Demetve YeieJeblee}ener lÙee ®Ûele veenerle. ~~10~~

yeÇeÿeCeeR Ùeesie Ùeeie JeÇleW oeveW ~ yeÇeÿeCeer mekeâU leerLee&šCeW ~ keâce&ceeie& yeÇeÿeCeeefJeCeW ~ nesCeej veeneR ~~11~~ Ùeesie, Ùe%e, JeÇles, oeves, leerLe&Ùee$ee FlÙeeoer keâce&keâeb[ Jewefokeâebveer meebefiele}suÙee efJeOeerØeceeCesÛe nesles. ~~11~~

yeÇeÿeCe Jeso cete|leceble ~ yeÇeÿeCe leesefÛe YeieJeble ~ hetCe& nesleer ceveesjLe ~ efJeØeJeekeäÙeWkeâ¤veer ~~12~~ Jeso cegKeesodiele keâ¤ve meebYeeUCeejs Jewefokeâ peCet JesocetleeaÛe nesle. F&ÕejØeCeerle Jeso peleve keâjCeejs Jewefokeâ peCet F&ÕejÛe Demeleele. efJeØeebveer cnš}suÙee ceb$eecegUs ÙepeceeveeÛÙee keâecevee hetCe& nesleele. ~~12~~

yeÇeÿeCehetpeveW Megæ Je=òeer ~ nesTve, pe[s YeieJebleeR ~ yeÇeÿeCeleerLeX Gòece ieleer ~ heeJeleer ØeeCeer ~~13~~ heefJe$e yeÇeÿeCeebÛÙee hetpeveeves ceve Megæ nesles. les ceve Gheemeveskeâ[s JeUles. lÙeebÛÙee GheosMe¤he leerLee&ves ceeCemee}e cees#e efceUlees. ~~13~~

}#eYeespeveeR hetpÙe yeÇeÿeCe ~ Deeve Ùeeeflemeer hegmes keâesCe ~ lejer YeieJebleeefme YeeJe ØeceeCe ~ Ùesje Ûee[ veeneR ~~14~~ keâesCeer }#eYeespeve Ieele}s lej lÙeeÛÙee GÅeeheveemee"eR yeÇeÿeCe }eieleele. Flej peeleeRvee lÙeemee"er keâesCeer yees}Jeerle veenerle. heCe YeieJeble cee$e YeeJeeÛee Yegkesâ}e Demelees. lÙee}e peeleerMeer keâenerÛe keâle&JÙe vemeles. lees mece°er Deens. ~~14~~

Demees yeÇeÿeCe megjJej Jebefoleer ~ lesLeW ceeveJe yeeheg[W efkeâleer ~ pejer yeÇeÿeCe cet{celeer ~ lejer lees peieÉbÅe ~~15~~ SketâCe osJemegæe yeÇeÿeCeebvee vecemkeâej keâjleele. ceie ceeCetme lÙeebvee ceeve osF&} Ùeele veJe} keâesCeles? Jewefokeâer keâjCeeNÙee hegjesefnlee}e Flej keâener Dekeäkeâ} veme}er lejer Jewefokeâerhegjlee lees meJeeËveeÛe JeboveerÙe Demelees. ~~15~~

DeblÙespe Meyo%eelee yejJee ~ hejer lees vesTve keâeÙes keâjeJee ~ yeÇeÿeCeemeefVeOe hegpeeJee ~ nW leeW ve Ie[s keâeR ~~16~~ keâesCee Metõe}e JesoevleeÛes hejes#e%eeve Deme}s lejer Ùe%eeoer keâce&keâeb[emee"er lÙeeÛee keâenerÛe GheÙeesie veener. lees Ùeeef%ekeâebÛÙee hebieleer}e hetpeveerÙe nesle veener. ~~16~~

peW peveeJesieUW kesâ}W ~ les JesoW DeJnsefj}s ~ cnCeesefve leÙeemeer veece "sefJe}W ~ hee
Demees pes nefjnjoeme ~ leÙeeme yeÇeÿeCeeR efJemJeeme ~ yeÇeÿeCeYepeveW yengleebme ~ heeJeve kesâ}W ~~18~~ ßeerefJe
177

(o. 5 me. 1)

yeÇeÿeCeW heeefJepes osJeeefOeosJee ~ lejer efkeâceLe& meodieÏ® keâjeJee ~ SsmeW cnCee} lejer efvepe"sJee ~ meodieÏ®efJeCe veeneR ~~19~~ yeÇeÿeCeebJejer} ßeæsves osJe ØemeVe nesle Demes} lej meodieϤbÛeer iejpeÛe keâeÙe Demes keâesCeer cnCes}. heCe Skeâ vekeäkeâer keâer `ceer yeÇÿe Deens' Demee DevegYeJe ÙesCeej veener. Deehe}sÛe ieceeJe}s}s mJe¤he hegvne efceUCeej veener. ~~19~~

mJeOece&keâceeA hetpÙe yeÇeÿeCe ~ hejer %eeve veJns meodieÏ®efJeCe ~ yeÇÿe%eeve vemleeb meerCe ~ pevcece=lÙe Ûegkesâvee ~~20~~ keâce&keâeb[eleer} keâcex keâjCÙeehegjles hegjesefnle JeboveerÙe Deensle. heCe peerJeyeÇÿewkeäÙeeÛes ØelÙe#e %eeve cee$e meodieϤbÛÙee Deveg«eneefMeJeeÙe nesCeej veener. Ùee %eeveeJeeÛetve keâce&keâeb[ ne vegmelee MeerCe Deens. lÙeeves pevcecejCeeletve megškeâe nesCeej veener. ~~20~~

meodieÏ®efJeCe %eeve keâebneR ~ meJe&Lee nesCeej veeneR ~ De%eeve ØeeCeer ØeJeeneR ~ JeeneleefÛe ies}s ~~21~~ `ceer yeÇÿe Deens' Demee mJe¤heevegYeJe ßeerieg¤bÛÙee ke=âhesefMeJeeÙe ÙesCes Deieoer DeMekeäÙe Deens. lees ve Dee}s}s peerJe pevcecejCeeÛÙee ØeJeenele Jeenle jenleele. ~~21~~

%eeveefJejefnle peW peW kesâ}W ~ leW leW pevceeefme cetU pee}W ~ cnCeewefve meodieÏ®ÛeeR heeT}W ~ megÂ{ OejeJeeR ~~22~~ yeÇÿe%eeve ve neslee pes pes keâce& Gheemeveeoer keâjeJes lÙeeves pevcecejCe Ûegkeâle veenerle. cnCetve ßeerieg¤bvee DelÙeble efve‰ehetJe&keâ MejCe peeJes. ~~22~~

peÙeeme Jeešs osJe heeneJee ~ lesCeW melmebie OejeJee ~ melmebieWefJeCe osJeeefOeosJee ~ heeefJepesle veeneR ~~23~~ pÙee}e DeelceosJeeÛee mee#eelkeâej (leesÛe mJele: nesCes) nJee Deens lÙeeves ßeerieg¤bÛeer mesJeehetJe&keâ mebiele keâjeJeer. lÙeeefMeJeeÙe osJeebÛee osJe Deme}s}s yeÇÿe DevegYeJee}e Ùesle veener. ~~23~~

veevee meeOeveW yeeheg[eR ~ meodieÏ®efJeCe keâefjleer Jes[eR ~ ieg®ke=âhesefJeCe kegâ[kegâ[eR ~ JesLe&efÛe nesleer ~~24~~ veece, Ùeesie, OÙeeveeoer Deveskeâ efyeÛeejer meeOeves ßeerieg¤bÛÙee cegKeeletve DeeuÙeeefMeJeeÙe kesâJeU keâ°Ûe osleele. ieg®ke=âhesJeeÛetve lÙee meeOeveebÛeer kesâ}s}er Keg[yeg[ JeeÙee peeles. ~~24~~ (heg{er} veT DeesJÙeeble meeOeveebÛeer Ùeeoer efo}er Deens)

keâee|lekeâmveeveW ceeIemveeveW ~ JeÇleW GÅeeheveW oeveW ~ ieesjebpeveW OetceüheeveW ~ meeefOeleer hebÛeeiveer ~~25~~ nefjkeâLee hegjeCeßeJeCe ~ DeeojW keâefjleer efve¤heCe ~ meJe& leerLeX hejce keâef"Ce ~ efHeâjleer ØeeCeer ~~26~~ PeUHeâefUle osJeleeÛe&veW ~ mveeveW mebOÙee oYee&meveW ~ efšUs ceeUe ieesheerÛeboves ~ "mes ßeercegõebÛes ~~27~~ DeIÙe&hee$eW mebheg° ieeskeâCeX ~ ceb$eÙeb$eebÛeer leebyeÇheCeX ~ veevee ØekeâejeRÛeeR GhekeâCeX ~ meeefnlÙeMeesYee ~~28~~ Iebše IeCeIeCee Jeepeleer ~ mlees$eW mleJeveW DeeefCe mlegleer ~ DeemeveW cegõe OÙeeveW keâefjleer ~ Øeo#Cee vecemkeâej ~~29~~ hebÛeeÙeslve hetpee kesâ}er ~ ce=efòekesâÛeer eE}ies }eKees}er ~ yes}s veeefjkesâUW Yeefj}er ~ mebhetCe& meebie hetpee ~~30~~ Ghees
178

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

ieCeheleer, osJeer, Mebkeâj, metÙe& DeMeer hebÛeeÙeleve hetpee, ceeleerÛeer }#e efMeJeef}*ies keâjCes, yes} Je veejUeves hetpee, ÙeLeemeebie hetpee, Gheeme, efvelÙevesce, Ùe%eeoer keâ°keâejkeâ keâcee&ves mJeiee&oer HeâU efceUles heCe Deelce%eeveeÛes Jece& Ûegkeâles. pees Ùe%eeoer keâcex HeâUeÛÙee Dehes#esves keâjlees lees mJele: DeeheuÙee pevcecejCeebÛeer JÙeJemLee keâ¤ve "sJelees. keâesCeer Deveskeâ keâ° keâ¤ve Ûeewoe efJeÅee Deelcemeele kesâuÙee, ÙeesiemeeOevesves efmeæer efceUeuÙee lejer— ~~25-33~~

lejer meodieÏ®ke=âhes efJejefnle ~ meJe&Lee ve Ie[s mJeefnle ~ ÙescehegjerÛee DeveLe& ~ Ûegkesâvee ÙesCeW ~~34~~ ßeerieg®ke=âhesefMeJeeÙe Deelce%eeve¤he mJeefnle nesle veener Je ÙeceÙeelevee Ûegkeâle veenerle. ~~34~~

pebJe veeneR %eeveØeehleer ~ leJe Ûegkesâvee ÙeeleeÙeeleer ~ ieg®ke=âhesefJeCe DeOeesieleer ~ ieYe&Jeeme Ûegkesâvee ~~35~~ peesheÙe&vle peerJe Deelcee Deens Je Deelcee yeÇÿe Deens Demes mebosnjefnle %eeve nesle veener leesheÙeËle hegvepe&vceebÛes Hesâjs Ûegkeâle veenerle. ieg®ke=âhesefMeJeeÙe ieYe&JeemeebÛeer DeOeesieleer Ûegkeâle veener. ~~35~~

OÙeeve OeejCee cegõe Deemeve ~ Yekeäleer YeeJe DeeCeer Yepeve ~ mekeâUefn Heâes}, yeÇÿe%eeve ~ peJe leW Øeehle veeneR ~~36~~ OÙeeve, OeejCee, cegõe, Deemeve, YeeJehetCe& Yekeäleer Je Yepeve ns meJe& yeÇÿe%eeveeJeeÛetve JÙeLe& nesÙe. ~~36~~

meodieÏ®ke=âhee ve pees[s ~ DeeCeer Ye}leerÛe keâ[s JeeJe[s ~ pewmeW DeebOeUW ÛeeÛejesve he[s ~ ieejeR DeeefCe ie[Oejeb ~~37~~ DeebOeUe pemee Skeâše Ûee}t }eie}e keâer MesCeeÛÙee ieejerle eEkeâJee KeñŸeele he[lees lÙeeØeceeCes Skeâše ØeeceeefCekeâ meeOekeâmegæe ßeerieg¤bÛÙee ke=âhesÛÙee DeYeeJeer Ye}lÙeeÛe efoMes}e peelees. ~~37~~

pewmeW ves$eeR Ieeef}leeb Debpeve ~ he[s °erme efveOeeve ~ lewmeW meodieÏ®JeÛeveW %eeve– ~ ØekeâeMe nesÙes ~~38~~ Demes cnCeleele keâer [esàÙeeble efJeefMe° Debpeve Ieele}s lej Yetefceiele Oeve efomeles lÙeeØeceeCes ßeerieg¤bÛÙee cegKeeletve Sskeâ}suÙee ceneJeekeäÙeeves efMe<Ùee}e %eeveeÛee ØekeâeMe efomelees. ~~38~~

meodieÏ®efJeCe pevce efveHe&âU ~ meodieg®efJeCe og:Ke mekeâU ~ meodieÏ®efJeCe leUceU ~ peeCeej veeneR ~~39~~ ßeerieg¤bÛÙee Deveg«eneJeeÛetve pevce Hegâkeâš peelees. veevee og:Kes YeesieeJeer }eieleele. leUceU peele veener. ~~39~~

meodieg®Ûesefve DeYeÙebkeâjW ~ Øeieš nesF&pes F&ÕejW ~ mebmeejog:KeW DeheejW ~ veemeesve peeleer ~~40~~ ßeerieg¤bÛÙee DeYeÙeJeÛeveeves F&Õejmegæe Øeieš nesTve mebmeejeleer} og:Keebvee og:KeebÛes mJe¤heÛe jenle veener. ~~40~~

ceeieW pee}s Leesj Leesj ~ meble cenble cegvesÕej ~ leÙeebme efn %eeveefJe%eeveefJeÛeej ~ meodieÏ®Ûesveer ~~41~~ DeeleeheÙe&vle Deveskeâ cees"s cees"s meble, cenble Je cegveer nesTve ies}s. lÙeebveemegæe lÙeebÛÙee ßeerieg¤bkeâ[tveÛe %eeve Je efJe%eeveeÛee GheosMe }eYe}e. ~~41~~

ßeerjeceke=â
mekeâU me=°erÛes ÛeeUkeâ ~ nefjnjyeÇÿeeefokeâ ~ lesefn meodieÏ®heoeR jbkeâ ~ cenòJee ve Ûe{sleer ~~43~~ he=LJeerÛeer Glheòeer, efmLeleer Je }Ùe keâjCeeNÙee yeÇÿee, efJe
Demees peÙeeefme cees#e JneJee ~ lesCeW meodieÏ® keâjeJee ~ meodieÏ®efJeCe cees#e heeJeeJee ~ nW keâuheebleer ve Ie[s ~~44~~ Deelee ns meebieCes hegjs. pÙee}e cees#e nJee Deens lÙeeves ßeerieg¤bÛee Deveg«en IÙeeJee. ieg®ke=âhesJeeÛetve cees#e ner iees° ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

179

(o. 5 me. 1)

keâuheebleermegæe Ie[Ceej veener. ~~44~~

Deeleeb meodieÏ® les kewâmes ~ veJnsefle Flejeb ieg® Ssmes ~ peÙeebÛes ke=âhesveW ØekeâeMes ~ Megæ %eeve ~~45~~ Deelee les ßeerieg¤ keâmes Demeleele? lej Flej }ewefkeâkeâ ieg¤bmeejKes vemeleele. hejelhej ieg¤bÛÙee ke=âhesves Megæ %eeveeÛee ØekeâeMe he[lees. ~~45~~

lÙee meodieÏ®Ûeer JeesUKeCe ~ hegef{}s meceemeeR efve¤heCe ~ yeesef}}W Demes ßeesleeR ßeJeCe ~ Deveg›eâceW keâjeJeW ~~46~~ DeMee meodieϤbÛeer heg{er} meceemeele DeesUKe keâ¤ve IesT. ßeeslÙeebveer ÙeLee›eâce leer SskeâeJeer. ~~46~~ Fefle ßeeroemeyeesOes ieg®efMe<ÙemebJeeos ‘ieg®efve§eÙeveece’ meceeme heefn}e ieg®efMe<ÙemebJeeoelcekeâ ßeeroemeyeesOe Ùee «ebLeeleer} `ieg®efve§eÙe' veeJeeÛee heefn}e meceeme meceehle

(o. 5 me. 1)

180

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

oMekeâ heeÛeJee : ceb$eebÛee meceeme ogmeje : ieg®}#eCe ~~ ßeerjecemeceLe& ~~ pes keâjeceleer oeKeefJeleer ~ les efn ieg® cnefCepesleer ~ hejbleg meodieÏ® veJnsleer ~ cees#eoeles ~~1~~ Ûecelkeâej keâ¤ve oeKeefJeCeeNÙeebvee ieg¤ cnCetve Heâej cees"er ceevÙelee efceUles. hejbleg les efMe<Ùee}e cegkeäle ke⤠Mekeâle veenerle. (neleÛe}eKeer}e Ûecelkeâej mecepeCeeNÙee YeesàÙeebÛeer mebKÙee ØeÛeb[ Deens) ~~1~~

meYeeceesnve YegjjeR ÛesškeWâ ~ meeyejceb$e keâewše}W DeveskeWâ ~ veevee Ûecelkeâej keâewlegkeWâ ~ DemebYeeJÙe meebieleer ~~2~~ mecegoeÙee}e Meyo, veešŸe, vepej, JÙeefkeäleceòJe FlÙeeefokeâebveer Yee¤ve šekeâCeejs, YegjU hee[Ceejs, Ûesšgkeâ keâjCeejs, Meeyejer ceb$eebÛÙee iet{lesves mlebefYele keâjCeejs F. kegâefš} ieg¤bmebyebOeer }eskeâ Deveskeâ Ûecelkeâej meebieleele. ~~2~~

meebieleer Deew
meeefnle mebieerle jeie%eeve ~ ieerle ve=lÙe leeve ceeve ~ veevee JeeÅeW efmekeâefJeleer peve ~ les efn Ùeskeâ ieg® ~~4~~ meeefnlÙe, mebieerle, cee}kebâmeeoer jeie, ieerle, ve=lÙe, lee}, metj JeeÅes efMekeâCÙeemee"erner ieg¤ }eieleele. ~~4~~

efJeÅee efmekeâefJeleer hebÛee#ejer ~ lee[slees[s veeveehejer ~ keâeb heesš Yejs peÙeeJejer ~ les efJeÅee efmekeâefJeleer ~~5~~ efheMeeÛÛes keâe{CÙeeÛeer efJeÅee, lees[ies F. meebietve heesš YejCÙeeÛeer efJeÅee efMekeâefJeCeejs ieg¤ Demeleele. ~~5~~

pes ÙeeleerÛee pees JÙeeheej ~ efmekeâefJeleer YejeJeÙee Goj ~ les efn ieg® hejer meeÛeej ~ meodieÏ® veJnsleer ~~6~~ pÙee}e lÙee}e pÙeeÛee lÙeeÛee GÅeesie efMekeâJetve heesš YejeJeÙeeme efMekeâefJeCeejsmegæe ieg¤Ûe. heCe les meodieϤ veenerle. ~~6~~

Deehe}er ceelee DeeCeer efhelee ~ les efn ieg®efÛe lelJeleeb ~ hejer hew}heej heeJeefJelee ~ lees meodieÏ® JesieUe ~~7~~ DeeF& Je Jeef[}ebveener ieg¤ cnCeleele. hejbleg lÙeebvee ceg}ebvee pevcecejCeeÛes he}erkeâ[s veslee Ùesle veener. pevcecejCeeÛes he}erkeâ[s vesCeejs meodieϤ JesieUsÛe Demeleele. ~~7~~

ieeF&$eerceb$eeÛee GÛee® ~ meebies lees meeÛeej kegâUieg® ~ hejer %eeveWefJeCe hew}hee® ~ heeefJepesle veeneR ~~8~~ kegâUieg¤ ieeÙe$eer ceb$eeÛeer mebLee osleele. hejbleg yeÇÿe%eeveeefMeJeeÙe YeJemecegõ heej keâjlee Ùesle veener. ~~8~~

pees yeÇÿe%eeve Gheosmeer ~ De%eeveDebOeejs efvejmeer ~ peerJeelceÙeeb hejceelceÙeebmeer ~ SskeäÙelee keâjer ~~9~~ pees yeÇÿe%eeveeÛee DeJeeblej JeekeäÙe Je ceneJeekeäÙe ÙeebÛes meenŸeeves GheosMe keâ¤ve DeefJeÅesÛee DebOeej ve° keâjlees Je `peerJe Je Deelcee Skeâ Deensle' Demee DevegYeJe DeeCetve oslees leesÛe meodieϤ. ~~9~~

efJeIe[}s osJe DeeCeer Yekeäle ~ peerJeefMeJeheCeW Éwle ~ leÙee osJeYekeäleeb Ùeskeâeble ~ keâjer lees meodieÏ® ~~10~~ cetUle: Skeâ Deme}s}s Yekeäle¤he peerJe Je osJe¤he Deelcee ÙeebÛes De%eeveecegUs efJeIešve PeeuÙeemeejKes Jeešles Je Éwle efvecee&Ce nesles. lÙeebÛes hegvne SskeäÙe meeOetve osCeeje lees meodieϤ. ~~10~~

YeJÙeJÙeeIeÇW Iee}tefve G[er ~ ieesJelmeeme le[elees[er ~ kesâ}er osKeesefve meerIeÇ mees[er ~ lees meodieÏ® peeCeeJee ~~11~~ ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

181

(o. 5 me. 2)

ieeÙe¤he yeÇÿe Je Jelme¤he peerJe ÙeebÛesJej `ØehebÛe melÙe Deens' ne Yeüce¤he JeeIe nu}e keâ¤ve lÙeebÛeer leešeletš keâjlees. lÙeebÛes lJejsves SskeäÙe keâ¤ve osCeeje meodieϤ nesÙe. ~~11~~

ØeeCeer ceeÙeepeeUeR heef[}W ~ mebmeejog:KeW og:KeJe}W ~ SsmeW pesCeW cegkeäle kesâ}W ~ lees meodieÏ® peeCeeJee ~~12~~ peerJe ceeÙesÛÙee peeàÙeele De[ketâve mebmeejeleer} efJeefJeOe leeheebveer og:Keer nesleele. lÙeebvee lÙeebletve mees[efJelees lees meodieϤ. ~~12~~

JeemeveeveoerceenebhegjeR ~ ØeeCeer yeg[leeb i}ebleer keâjer ~ lesLeW G[eR Iee}tefve leejer ~ lees meodieÏ® peeCeeJee ~~13~~ pÙee JeemevescegUs pevce IÙeeJee }eielees lÙee Jeemevee¤he veoerÛÙee cenehegjele yeg[tve oerve nesTve iešebieàÙee KeeCeeNÙee}e hegjele G[er IesTve leejlees leesÛe meodieϤ peeCeeJee. ~~13~~

ieYe&Jeeme Deefle meebkeâ[er ~ FÚeyebOeveeÛeer yes[er ~ %eeve osTve meerIeÇ mees[er ~ lees meodieÏ® mJeeceer ~~14~~ ieYee&MeÙeele jenCes DeefleMeÙe $eemeoeÙekeâ Demeles. pevceeveblej Deveskeâ keâeceveebÛÙee yebOeveele peerJe De[keâlees. lÙeebvee Deelce%eeveeves cegkeäle keâjlees lees meodieϤ. ~~14~~

Heâes[tefve MeyoeÛeW Deblej ~ Jemleg oeKeefJe efvepemeej ~ leesefÛe ieg® ceensj ~ DeveeLeebÛeW ~~15~~ `lelJeceefme' meejKÙee ceneJeekeäÙeebÛee JeeÛÙeeLe& Je }#ÙeeLe& meebietve ØelÙeskeâeÛÙee `Denb' ceeies DeefOe‰eve ¤heeves Deme}s}e Deelcee DevegYeJee}e DeeCetve osCeejeÛe meodieϤ nesÙe. DeelceveeLee}e efJemejuÙeeves DeveeLe Pee}suÙeebvee lees meveeLe keâjlees. ~~15~~

peerJe Ùeskeâosmeer yeeheg[W ~ leÙeeme yeÇÿe efÛe keâjer jeskeâ[W ~ Hesâ[er mebmeejmeebkeâ[W ~ JeÛevecee$eW ~~16~~ peerJe mebkegâefÛele eEkeâJee SkeâosMeer cnCepes kesâJeU osnYej JÙeehetve jenlees. cnCetve lees owvÙeJeeCee neslees. ßeerieg¤ lÙee}e Deveble, Deheej, JÙeehekeâ yeÇÿeÛe keâjleele. ceneJeekeäÙeeÛÙee GheosMeeves lÙee}e mebmeej meeiejeÛÙee mebkeâšeletve mees[efJeleele. ~~16~~

peW JesoebÛes DeYÙeeblejeR ~ leW keâe{tve DehelÙeehejer ~ efMe<Ùe ßeJeCeeR keâJeU Yejer ~ GodieejJeÛeveW ~~17~~ cees#eeÛes leòJe%eeve ne JesoebÛee ieeYee Deens. lees SKeeÅee }neve ceg}e}e Ieeme YejJeeJee lÙeeØeceeCes efMe<ÙeeÛÙee keâeveeble Meyo¤heeves Iee}leele. ~~17~~

Jeso MeeŒe ceenevegYeeJe ~ heeneleeb ÙeskeâefÛe DevegYeJe ~ leesefÛe Ùeskeâ ieg®jeJe ~ SskeäÙe®heW ~~18~~ JesoevleMeeŒeeÛÙee cees#emeeOekeâ leòJe%eeveeÛee peerJevcegkeäleebvee cegkeäle¤heeves ØelÙe#e DevegYeJe Demelees. Ùee oesvnerleer} Deblej meodieϤ efMe<Ùee}e DeÉwleeÛee DevegYeJe osTve lees[tve šekeâleele. efMe<Ùe leesÛe DevegYeJe Iesleele. leòJe%eeve Je ØelÙe#e cees#e Ùeeble Deblej jenle veener. ~~18~~

mebosn efve:Mes
peW peW ceve Deebefiekeâejer ~ leW leW mJeÙeW cegkeäle keâjer ~ lees ieg® veJns efYekeâejer ~ Pe[s Dee}e ~~20~~ DeeheuÙee ceveele pes pemes ÙesF&} lemes ceeskeâešheCes les keâOeerÛe keâjerle veenerle. Demes vemeleer} lej lÙeebvee ßeerieg¤ cnCetÛe veÙes. lÙeebÛÙeecegUs heejceee|Lekeâ oeefjõŸe efvecee&Ce nesTve efMe<ÙeebÛes MeeÕele efnle Pe[tve peeles. ~~20~~

efMe<Ùeeme ve }efJeleer meeOeve ~ ve keâjefJeleer FbefõÙeWoceve ~ Ssmes ieg® Dee[keäÙeeÛes leerve ~ efceUe}s lejer lÙepeeJeW ~~21~~ (o. 5 me. 2)

182

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

les pej efMe<Ùeeves meeOeve keâjeJes Demee Dee«en Oejerle vemeleer} Je lÙeebvee FbefõÙepeÙeeÛes Oe[s osle vemeleer} lej Demes ieg¤ Hegâkeâš efceUe}s lejer KegMee} mees[tve ÅeeJesle. ~~21~~

pees keâesCeer %eeve yeesOeer ~ mecetU DeefJeÅee Úsoer ~ FbefõÙeWoceve Øeefleheeoer ~ lees meodieÏ® peeCeeJee ~~22~~ pees ßeesef$eÙe DemeuÙeecegUs DeelceefJeÅee efMekeâefJelees Je DeefJeÅee yeeefOele keâ¤ve MeceoceeefokeâebÛee DeYÙeeme keâ¤ve Ieslees leesÛe Keje meodieϤ. ~~22~~

Ùeskeâ õJÙeeÛes efJeefkeâ}s ~ Ùeskeâ efMe<ÙeeÛes DeeefKe}s ~ Deefle ogjeMesveW kesâ}s ~ oerve¤he ~~23~~ keâener leLeekeâefLele ieg¤bvee melele hewmes nJes Demeleele. lÙeebÛes Øekeâuhe keâOeer mebheleÛe veenerle. keâener efMe<ÙeebÛÙee les DeOeerve jenleele. ns nJes, les nJesÛÙee nJÙeemeeves les owvÙeJeeCes nesleele. ~~23~~

peW peW ®Ûes efMe<ÙeeceveeR ~ lewmeerÛe keâjer ceveOejCeer ~ Ssmeer keâecevee heeefheCeer ~ he[}er ieUeb ~~24~~ Demee ieg® efMe<Ùee}e pÙeeÛeer iees[er Jeešles lemes Devegketâ} yees}tve lÙeeÛeer cepeea meebYeeUlees! efMe<Ùeekeâ[tve hetCe& nesCeeNÙee Dehes#eebJej vepej "sJeCeejer keâecevee¤he heeefheCeer lÙeeÛÙee ieàÙeele he[}s}er Demeles. ~~24~~

pees ieg® Yeer[mee® ~ lees Deæceentve Deæce Lees® ~ Ûeesjše YeQo heece® ~ õJÙeYeeWog ~~25~~ pees ieg¤ efMe<ÙeebÛÙee efYe[sves lÙeebÛeer meeOevesleer} kegâÛejeF& menve keâjlees lees DelÙeble DeOece nesÙe. efMe<Ùeebkeâ[tve nesCeeNÙee }eYeecegUsÛe DeMeer Yeer[ he[le DemeuÙeeves lees ieg¤ Ûeesj, veerÛe, heecej Je YeeWot mecepeeJee. ~~25~~

pewmee JewÅe ogjeÛeejer ~ kesâ}er meJe&mJeW yeesnjer ~ DeeCeer mesKeer Yeer[ keâjer ~ IeeleIesCee ~~26~~ JewÅeeÛes pej Heâkeäle hewMeeJej }#e Demes} Je lees ®iCee}e Yejhetj }gyee[tve lÙee}e heLÙe meebieCÙeeÛeer Yeer[ Oejerle Demes} lej lees IeelekeâerÛe mecepeeJee. ~~26~~

lewmee ieg® vemeeJee ~ pesCeW Deblej he[s osJee ~ Yeer[ keâ¤efveÙeeb ieesJee ~ Iee}er yebOeveeÛee ~~27~~ ieg¤ Demee vemeeJee. efMe<ÙeeÛeer veejepeer nesT veÙes cnCetve lÙeeÛeer Yeer[ Oe¤ve yeælee Â{ keâ¤ve yeÇÿe%eeve ve nesT osCeeje vemeeJee. ~~27~~

pesLeW Megæ yeÇÿe%eeve ~ DeeCeer mLetU ef›eâÙesÛeW meeOeve ~ leesefÛe meodieÏ® efveOeeve ~ oeKeJeer [esUeb ~~28~~ pÙee ßeerieg¤bpeJeU heefjhetCe& yeÇÿeefJeÅee, yeÇÿeevegYeJe Je lees IesCÙeeÛes ØelÙe#e meeOeve SJe{er meece«eer Demeles lesÛe DeelceevegYeJe osT Mekeâleele. ~~28~~

osKeCeW oeKeefJeleer DeeojW ~ ceb$e Hegbâkeâleer keâCe&ÉejW ~ FlegkeWâÛe %eeve leW heecejW ~ Deblej}eR YeieJeblee ~~29~~ Yehekesâyeepe Deeßece, Ssšyeepe heesMeeKe, LeešeÛes Deemeve, keâeveeble ceb$e HegbâkeâCes SJe{erÛe meeceg«eer DemeCeejs ßeerieg¤ heecej efMe<ÙeeÛeer Je osJeeÛeer Heâejkeâle keâjleele. ~~29~~

yeeCes efleneRÛeer KetCe ~ leesefÛe ieg® meg}#eCe ~ leWLeWefÛe efjIeeJeW MejCe ~ DelÙeeojW cegceg#eW ~~30~~ Meyo%eeve, yeÇÿeevegYeJe Je oÙee Ùee leerve iees°er efpeLes hegjshetj Demeleer} lÙeebveeÛe cees#eeÛeer FÛÚe DemeCeeNÙeeves DelÙeble Deeojeves MejCe peeJes. ~~30~~

DeÉwle efve¤heCeW DeieeOe Jekeälee ~ hejer efJe
pewmee efve¤heCemeceÙees ~ lewmeWefÛe ceveefn keâjer JeeÙees ~ ke=âleyegæerÛee peÙees ~ pee}eÛe veeneR ~~32~~ DeelceevegYeJeeÛes DeYeeJeer mJele:Ûee Demee keâesCeleeÛe "ece efveCe&Ùe vemeuÙeeves Øemebie Je ßeesles heentve heie[er efHeâjefJeCeeje ieg¤

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

183

(o. 5 me. 2)

vemeeJee. yegæcele, hejceeCegJeeo F. DeeOegefvekeâebvee yejs JeešCeejs efJeÛeej meebietve DeÉwleeÛeer hejbheje cees[Ceeje vemeeJee. ~~32~~

efve¤heCeeR meeceLÙe& efmeæer ~ ßeJeCe nesleeb ogjeMee yeeOeer ~ veevee ÛecelkeâejW yegæer ~ ob[Utb }eies ~~33~~ DeeheuÙee efve¤heCeele De}ewefkeâkeâ meeceLÙe&, DeJeekeâd keâjCeeNÙee efmeæeRÛes JeCe&ve keâjlees Je lÙeecegUs ßeeslÙeebvee Ye}lÙeeÛe DeeMee-Deekeâeb#eebÛÙee ceeies }eJelees. ÛecelkeâejebÛÙee jmeYejerle JeCe&veecegUs ßeeslÙeeÛes ceeÙeeefveJe=òeerhetJe&keâ cees#eeJejer} }#e G[tve peeles. ~~33~~

hetJeeA %eeles efJejkeäle Yekeäle ~ leÙeebefme meeo=MÙe YeieJeble ~ DeeefCe meeceLÙe&efn DeÆgle ~ efmeæerÛesefve ÙeesieW ~~34~~ lees ßeeslÙeebÛÙee ceveele Demes YejJetve oslees keâer hetJeeaÛÙee keâeUer Heâej cees"s efJeÉeve, efJejkeäle Je Yekeäle Pee}s. les meeceLÙee&ves F&Õejemeceeve nesles. efmeæeRcegUs lÙeebÛespeJeU DeÆgle meeceLÙe& nesles. ~~34~~

SsmeW leÙeebÛeW meeceLÙe& ~ DeecegÛeW %eeveefÛe vegmeoW JesLe& ~ Ssmee meeceLÙee&Ûee mJeeLe& ~ DeblejeR Jemes ~~35~~ lÙeebÛÙee lÙee meeceLÙee&ÛÙee leg}vesves DeeheCe Sskeâle Deme}s}s Meyo%eeve DeieoerÛe šekeâeJet Deens. lÙeebÛÙeemeejKes DeÆgle meeceLÙe& efceUefJeCÙeeleÛe heg®
efveMes
yengle %eeleeR veeieJe}eR ~ keâecevesveW Jes[eR kesâ}eR ~ keâecevee FefÛÚleebÛe ces}eR ~ yeeheg[er cetKeX ~~37~~ DeepeheÙeËle keâecevee keâJešeUtve yemeCeejs efkeâlÙeskeâ hebe[f le Heâme}s Deensle. les he{lecetKe& keâeceveeJes[s nesTve lÙeeleÛe ces}.s ~~37~~

efveMes
De#ew "sJee mekeâUebÛee ~ hejer heebie[e efHeâšsvee MejerjeÛee ~ lesCeW ceeie& F&ÕejeÛee ~ Ûegkeâesefve peeleer ~~39~~ Deelcee ns meJe&Ûe ØeeCÙeebÛes DeefJeveeMeer mJe¤he Deens. hejbleg osnleeoelcÙeecegUs peerJe Je yeÇÿe nŸeebÛÙee SskeäÙeeÛee ceeie& meehe[le veener. osneÛee efhebpeje mees[lee Ùesle veener. ~~39~~

efmeæer DeeefCe meeceLÙe& pee}W ~ meeceLÙeX osneme cenòJe Dee}W ~ lesCeW yeWÛee[ yeUkeâeJe}W ~ osnyegæerÛeW ~~40~~ meeOevescegUs efmeæeRÛes meeceLÙe& efceUe}sÛe lej lÙeecegUs osne}e DeefOekeâÛe cenòJe ÙesTve DeeOeerÛe Deme}s}s osnleeoelcÙe DeeCeKeer yeUkeâš nesles. ~~40~~

meeb[tefve De#ew megKe ~ meeceLÙe& FefÚleer les cetKe& ~ keâecevesmeeefjKeW og:Ke ~ DeeCeerkeâ keâebneRÛe veeneR ~~41~~ DeJeerš DeelcemegKe mees[tve meeceLÙee&Ûes megKe nJes JeešCeejs cetKe&Ûe Demeleele. keâejCe lÙee meeceLÙee&Ûeer keâecevee DeveeJej Demeles Je leer og:Ke¤he Demeles. lÙeemeejKes ogmejs og:Ke veener. ~~41~~

F&ÕejWefJeCe pes keâecevee ~ lesCeWefÛe iegCeW veevee Ùeelevee ~ heeJeleer nesleer helevee ~ Jejhe[s ØeeCeer ~~42~~ DeelceevegYeJeeefMeJeeÙe pÙee pÙee FÛÚe keâjeJÙeele lÙee Deveskeâ Øekeâejs Ùeelevee osleele. GLeU efJeÛeej keâjCeeNÙeebÛes nŸeeÛe keâejCeeves heleve nesles DeeefCe les pevcecejCeeÛÙee HesâNÙeele De[keâleele. ~~42~~

nesleeb Mejerjemeer Deble ~ meeceLÙe& efn efveIeesve peele ~ mesKeeR Deblej}e YeieJeble ~ keâeceveeiegCeW ~~43~~ efkeâleerner meeceLÙe& efceUe}s lejer les Mejerjeyejesyej ve° nesles. KeesšŸee meeceLÙee&ÛÙee peyej cenòJeekeâeb#escegUs DeelceosJe cee$e Deblejlees. ~~43~~

(o. 5 me. 2)

184

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

cnCeesefve efve:keâeceleeefJeÛee® ~ Â{yegæerÛee efveOee&® ~ leesefÛe meodieÏ® hew}hee® ~ heeJeJeer YeJeeÛee ~~44~~ cnCetve efve
cegKÙe meodieϤÛeW }#eCe ~ DeeOeeR heeefnpes efJeceU %eeve ~ efve§eÙeeÛeW meceeOeeve ~ mJe¤heefmLeleer ~~45~~ Megæ yeÇÿeeÛes DevegYeJeelcekeâ %eeve, %eeveecegUs Pee}s}s DeKeb[ meceeOeeve Je menpemJe¤heevegmebOeeve ner ßeerieg¤bÛeer cegKÙe }#eCes Deensle. ~~45~~

ÙeeefnJejer JewjeiÙe ØeyeU ~ Je=efòe Goeme kesâJeU ~ efJeMes
ÙeeefnJejer DeOÙeelceßeJeCe ~ nefjkeâLee efve¤heCe ~ pesLes hejceeLe&efJeJejCe ~ efvejblej ~~47~~ efMeJeeÙe DeOÙeelceMeeŒeeÛes hee", ØeJeÛeve, meiegCe nefjkeâerle&ve Je melele hejceeLe&ÛeÛee& DemeeJeer. ~~47~~

pesLeW meejemeejefJeÛeej ~ lesLeW nesÙes peieesæej ~ veJeefJeOee YekeäleerÛee DeeOeej ~ yengle peveemeer ~~48~~ meej yeÇÿe Je Demeej ÂMÙe peieled ne efJeÛeej pesLes melele peeiee Demelees lesLes peieeÛÙee GæejeÛeer JÙeJemLee Demeles. veJeefJeOee Yekeäleer ne Heâej cees"Ÿee pevemecegoeÙeeÛee DeeOeej Deens. ~~48~~

cnCeesefve veJeefJeOee Yepeve ~ pesLeW Øeefle‰}W meeOeve ~ nW meodieg¤ÛeW }#eCe ~ ßeesleeR JeesUKeeJeW ~~49~~ cnCetve veJeefJeOee Yekeäleer Je Yekeäkeâce meeOevee nŸeebÛee Dee«en DemeCes ns ßeerieg®bÛes }#eCe meeOekeâebveer DeesUKeeJes. ~~49~~

DeblejeR Megæ yeÇÿe%eeve ~ yeenŸe efve‰sÛeW Yepeve ~ lesLeW yeng Yekeäle peve ~ efJeßeebefle heeJeleer ~~50~~ Deble:keâjCeJe=òeer peerJe-yeÇÿewkeäÙe eEÛeleveele ie{}s}er Je yeensj yeÇÿeeÛes Øeleerkeâ Deme}suÙee meiegCeeÛes Yepeve DeMeer GYeÙeefmLeleer Demes} lej lesLeW yengleebMe Yekeäleebvee meceeOeeve Jeešles. (Goe. veecemeeOevee.) ~~50~~

veeneR GheemevesÛee DeeOeej ~ lees hejceeLe& efvejeOeej ~ keâcexefJeCe DeveeÛeej ~ Yeü° nesleer ~~51~~ meiegCe GheemevesJeeÛetve hejceeLe& mewjYewj neslees. efJeefnle keâcee&JeeÛetve hejceeLee&le DeveeÛeej ceepelees. meeOekeâ meeOeveeYeü° neslees. ~~51~~

cnCeesefve %eeve JewjeiÙe DeeefCe Yepeve ~ mJeOece&keâce& DeeefCe meeOeve ~ keâLee efve¤heCe ßeJeCe ceveve ~ veerefle vÙeeÙes ceÙee&oe ~~52~~ cnCetve yeÇÿeefJeÅee, JewjeiÙe, Gheemevee, mJeOecee&ÛejCe, meesÓnb meejKeer OÙeevemeeOevee, YeieJeled keâLee ßeJeCe, DeelceeveelceefJeÛeej Je vÙeeÙeveerleerÛeer yebOeves– ~~52~~

ÙeeceOeW Ùeskeâ GCeW Demes ~ lesCeW leW efJe}#eCe efomes ~ cnCeewve meJe& efn efJe}mes ~ meodieÏ®heemeeR ~~53~~ nŸee meeceg«eerle SkeâeÛeerner GCeerJe Demes} lej leer ßeerieg¤bceOÙes GCeerJe efvecee&Ce keâjles. cnCetve meodieϤbheeMeer nŸee meJeeËÛee DehetJe& efce}eHeâ Demelees. ~~53~~

lees yengleebÛeW heeUCekeâlee& ~ lÙeeme yengleebÛeer Demes eEÛelee ~ veevee meeOeveW meceLee& ~ meodieÏ®heemeeR ~~54~~ ßeerieg¤bvee DeveskeâebÛÙee cees#eceeiee&Ûee meebYeeU keâjeJeÙeeÛee Demelees. lÙeecegUs lÙeebvee lÙee meJeeËÛee efJeÛeej keâjeJee }eielees. cnCetve meceLe& ßeerieg¤bheeMeer Deveskeâ meeOeves efmeæ Pee}s}er Demeleele. ~~54~~

meeOeveWefJeCe hejceeLe& Øeefle‰s ~ lees ceeiegleeb meJeWÛe Yeü°s ~ ÙeekeâejCeW ogjerõ°s ~ ceenevegYeeJe ~~55~~ ØelÙe#e meeOevee kesâuÙeeefMeJeeÙe hejceeLee&}e efmLej yew"keâ Øeehle nesle veener. kesâJeU Meyo%eeve Demes} lej hejceeLe& Heâej ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

185

(o. 5 me. 2)

keâeU efškeâle veener. cnCetve DevegYeJeer meble otj°erves meeOevesÛee Dee«en Oejleele. ~~55~~

DeeÛeej Gheemevee meesef[leer ~ les Yeü° DeYekeäle efomeleer ~ peUes leÙeebÛeer cenbleer ~ keâesCe hegmes ~~56~~ meoeÛeej Je GheemevesÛee lÙeeie keâjCeejs Yeü° }eskeâ Yekeäle Deensle Demes keâesCee}eÛe hešle veener. DeMeebÛeer cenbleer keâOeerÛe ÙeMemJeer nesle veener. lÙeebvee efJeÛeejlees keâesCe? ~~56~~

keâce& GheemevesÛee DeYeeJe ~ lesLeW YekeâeOesefme pee}e "eJe ~ lees keâevekeâeW[e mecegoeJe ~ ØehebÛeer nebmeleer ~~57~~ keâce& Je Gheemevee vemes} lej efMe<ÙemecegoeÙe mJewjeÛeejer yevelees. lÙeecegUs hejceeLee&}e keâeefUcee }eietve ØeehebefÛekeâ }eskeâ lÙeebÛeer Leóe keâjleele. ~~57~~ (heg{er} DeesJÙee JeeÛeleevee ÛeejMes Je
veerÛe ÙeeleerÛee ieg® ~ leesefn keâevekeâeW[e efJeÛee® ~ yeÇÿemeYesme pewmee Ûees® ~ lewmee o[s ~~58~~ n}keäÙee peeleerÛÙee JÙekeäleer}e ieg¤ cnCetve mJeerkeâej}s lej efMe<ÙeeÛeer JesUesJesUer hebÛeeF&le nesles. keâejCe yeÇeÿeCeebÛÙee meYesle lÙee}e Øeefle‰e vemeles. ~~58~~

yeÇÿemeYes osKeleeb ~ lÙeeÛes leerLe& veÙes Iesleeb ~ DeLeJee Øemeeo mesefJeleeb ~ Øeeef§ele he[s ~~59~~ yeÇÿemeYesle lÙee ieg¤keâ[tve leerLe&Øemeeo Ieslee Ùesle veener. Iesle}sÛe lej Oece&¤{ervegmeej ØeeÙeef§eòe IÙeeJes }eieles. ~~59~~

leerLe&ØemeeoeÛeer meeb[er kesâ}er ~ lesLeW veerÛelee efomeesve Dee}er ~ ieg®Yeefkeäle les mešJe}er ~ ÙeskeâeÙeskeâer ~~60~~ leerLe&Øemeeo ve IÙeeJee lej ieg¤bÛee Deheceeve nesTve ieg®YekeäleerÛe [eieUles. ieg®efMe<Ùe veelÙeele efyeIee[ neslees. ~~60~~

ieg¤Ûeer ceÙee&oe jeKeleeb ~ yeÇeÿeCe #eesYeleer lelJeleeb ~ lesLeW yeÇeÿeCÙe j#etb peelee ~ ieg®#eesYe Ie[s ~~61~~ ßeerieg¤bÛee ceeve jeKeeJee lej yeÇeÿeCeebÛÙee °erves Oece&ceÙee&oe cees[les Je mJele:Ûes yeÇeÿeCÙe meebYeeUt cnš}s lej ßeerieg¤bÛee Deheceeve neslees. ieg®õesn Ie[lees. ~~61~~

SsmeeR meebkeâ[eR oesneRkeâ[s ~ lesLeW ØemleeJee Ie[s ~ veerÛe Ùeeleerme ieg®lJe ve Ie[s ~ ÙeekeâejCeW ~~62~~ DeMeer oesvner yeepetves keâeW[er nesTve he§eeòeeheeÛeer heeUer Ùesles. cnCetve n}keäÙee peeleermee"er ieg®lJe veener. ~~62~~

leLeeefhe DeeJe[er Iesle}er peerJeW ~ lejer DeeheCeefÛe Yeü°eJeW ~ yengle peveebmeer Yeü°JeeJeW ~ nW leeW ot
Deeleeb Demees ne efJeÛee¤ ~ mJeÙeeleerÛee heeefnpes ieg® ~ veeneR lejer Yeü°ekeâe® ~ vescemle Ie[s ~~64~~ Deeleeb ne efJeÛeej hegjs. SketâCe ieg¤ keâceerle keâceer mJele:ÛÙee peeleerÛee DemeeJee. DevÙeLee hejbheje cees[leele. ~~64~~

pes pes keâebneR Gòece iegCe ~ leW leW meodieÏ®ÛeW }#eCe ~ leLeeefhe meebieeW JeesUKeCe ~ nesÙes pesCeW ~~65~~ meodieϤ peerJeveeÛÙee Deveskeâ #es$eeble Demeleele. les lÙee lÙee #es$eele meJe&ßes‰ iegCeebÛes Demeleele. lÙeebÛee Deelee Lees[e heefjÛeÙe keâ¤ve oslees. ~~65~~

Ùeskeâ ieg® Ùeskeâ ceb$eieg® ~ Ùeskeâ Ùeb$eieg® Ùeskeâ leeb$eieg® ~ Ùeskeâ Jemleeoieg® Ùeskeâ jepeieg® ~ cnCeleer peveeR ~~66~~ Ùeskeâ kegâUieg® Ùeskeâ ceeefve}e ieg® ~ Ùeskeâ efJeÅeeieg® Ùeskeâ kegâefJeÅeeieg® ~ Ùeskeâ DemeodieÏ® Ùeskeâ Ùeeefleieg® ~ ob[keâlex ~~67~~ (o. 5 me. 2)

186

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

Ùeskeâ ceeleeieg® Ùeskeâ efheleeieg® ~ Ùeskeâ jepeeieg® Ùeskeâ osJeieg® ~ Ùeskeâ yeesef}pes peieodieÏ® ~ mekeâUkeâUe ~~68~~ Ssmes ns me$ee ieg® ~ ÙeeefnJesieUs DeeCeerkeâ ieg® ~ Sskeâ leÙeebÛee efJeÛee® ~ meebefiepes} ~~69~~ Ùeskeâ mJehveieg® Ùeskeâ oer#eeieg® ~ Ùeskeâ cnCeleer Øeefleceeieg® ~ Ùeskeâ cnCeleer mJeÙeW ieg® ~ Deehe}e DeeheCe ~~70~~ pes pes ÙeeleerÛee pees JÙeehee® ~ les les lÙeeÛes eflelegkesâ ieg® ~ ÙeeÛee heeneleeb efJeÛee® ~ Gob[ Deens ~~71~~ De#ej DeesUKe, ceb$e osCes, Ùeb$eesheemevee, leb$e, kegâmleer ieg¤, jepeieg¤, kegâUieg¤, ceeve}s}e ieg¤, efJeÅeeieg¤, DeIeesjer efJeÅee, eEveÅeieg¤, peeleerÛee efveÙeecekeâ ieg¤, osJeieg¤, peieodieϤ. nŸee meleje ieg¤befMeJeeÙe mJehveele ceb$e osCeejs, oer#ee osCeejs, Øeeflecee¤he ieg¤, Deehe}eÛe DeeheCe ieg¤, lÙee lÙee peeleerÛee JÙeJemeeÙe efMekeâJeCeejs ieg¤ FlÙeeoer meJeeËvee meodieg¤ DemesÛe JÙeJenejele cnCeleele. ~~66-71~~

Demees Ssmes Gob[ ieg® ~ veevee celeebÛee efJeÛee® ~ hejer pees cees#eoelee meodieg® ~ lees JesieUeefÛe Demes ~~72~~ Deelee ner Ùeeoer hegjs. meJeeËÛeer celes meebietve Pee}er. heCe cees#e osCeeje hejelhej ieg¤ nŸee meieàÙeebntve JesieUeÛe Demelees. ~~72~~

veevee meodefJeÅesÛes iegCe ~ ÙeeefnJejer ke=âheeUtheCe ~ nW meodieϤbÛes }#eCe ~ peeefCepes ßeesleeR ~~73~~ vÙeeÙe, veerleer, Oece&, DeOÙeelceefJeÅee F. Deveskeâ iegCeebyejesyej oÙee ns ßeerieg¤bÛes cegKÙe }#eCe ßeeslÙeebveer }#eele IÙeeJes. ~~73~~ Fefle ßeeroemeyeesOes ieg®efMe<ÙemebJeeos ‘ieg¤}#eCeveece’ meceeme ogmeje ieg®efMe<ÙemebJeeoelcekeâ ßeeroemeyeesOe Ùee «ebLeeleer} `ieg¤}#eCe' veeJeeÛee ogmeje meceeme meceehle

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

187

(o. 5 me. 2)

oMekeâ heeÛeJee : ceb$eebÛee meceeme eflemeje : efMe<Ùe}#eCe ~~ ßeerjecemeceLe& ~~ ceeieeb meodieϤÛeW }#eCe ~ efJeMeo kesâ}W efve¤heCe ~ Deeleeb meefÛÚ<ÙeeÛeer JeesUKeCe ~ meeJeOe Sskeâe ~~1~~ ceeieer} meceemeeble ieg®}#eCes efJemleejeves meebefiele}er. Deelee DeefOekeâejer efMe<ÙeeÛeer }#eCes meeJeOeheCes Sskeâe. ~~1~~

meodieÏ®efJeCe meefÛÚ<Ùe ~ lees JeeÙeeb peeÙe efveMes
Gòece Yetefce MeesefOe}er Megæ ~ lesLeW yeerpe hesefj}W efkeâ[Keeo ~ keâeb leW Gòece yeerpe heefj mebcebOe ~ Ke[keWâefme heef[}e ~~3~~ ceMeeiele kesâ}s}er megheerkeâ peceerve Demetve pej hesj}s}s yeer efkeâ[kesâ Demes} eEkeâJee yeer Gòece Demetve peceerve Ke[keâeU Demes}– ~~3~~

lewmee meefÛÚ<Ùe leW melhee$e ~ hejbleg ieg® meebieW ceb$e leb$e ~ lesLeW Dej$e vee hej$e ~ keâebneRÛe veeneR ~~4~~ lej heerkeâ Ùesle veener. lÙeeØeceeCes DeefOekeâejer efMe<Ùee}e ieg¤ves Yeekeâ[ ceb$e leb$e meebefiele}s lej lÙeeÛee Ssefnkeâ Je heej}ewefkeâkeâ oesvner Ieele neslees. ~~4~~

DeLeJee ieg® hetCe& ke=âhee keâjer ~ hejer efMe<Ùe DeveeefOekeâejer ~ YeeiÙeheg®
leQmeW ÙeskeâeefJeCe Ùeskeâ ~ nesle Demes efvejeLe&keâ ~ hej}eskeâeRÛes meeLe&keâ ~ leW ogNneJes ~~6~~ cnCetve oesIesner SkeâceskeâeJeeÛetve efvejLe&keâ "¤ve cees#e otjÛe jnelees. ~~6~~

cnCeewefve meodieÏ® DeeCeer meefÛÚ<Ùe ~ lesLeW ve }ieleer meeÙeeme ~ lÙeeb GYeÙeleebÛee nJÙeeme ~ hegjs Ùeskeâmeje ~~7~~ hejbleg meodieϤ Je meledefMe<Ùe oesIeebÛee mebÙeesie Ie[}e keâer cees#eeleer} keâ"erCeheCee veenermee nesTve oesIeebvee Glmeen efvecee&Ce nesTve lÙeebÛes meeLe&keâ nesles. ~~7~~

megYetefce DeeCeer Gòece keâCe ~ GieJesvee ØepevÙeWefJeCe ~ lewmeW DeOÙeelceefve¤heCe ~ vemleeb nesÙes ~~8~~ Yetceer megheerkeâ Deens Je yeerpener Glke=â° Deens heCe heeCeer vemes} lej pemes heerkeâ Ùesle veener lemes meleefdMe<Ùe Je ßeerieg¤ Demetve DeOÙeelceMeeŒeeÛes eEÛeleve vemes} lej cees#e efmeæ nesle veener. ~~8~~

mesle hesefj}W DeeCeer GieJe}W ~ hejbleg efveiesefJeCe ies}W ~ meeOeveWefJeCe lewmeW pee}W ~ meeOekeâebmeer ~~9~~ lemesÛe Mesle hesj}s, Gòece heerkeâ Dee}s, heCe efhekeâeÛeer efveiee jeKe}er veener, lej heerkeâ ve° nesles. lÙeeØeceeCes efMe<Ùeeves ØelÙe#e meeOevee kesâ}er veener, lej cees#e }eYele veener. ~~9~~

pebJejer heerkeâ DeeheCeeme Yeesies ~ lebJejer DeJeIeWefÛe keâjCeW }eies ~ heerkeâ Deeef}Ùeeb efn GieW ~ jeneWefÛe veÙeW ~~10~~ OeevÙe Iejele ÙesF&heÙeËle meJe&Ûe yeepet meebYeeUeJÙee }eieleele Je heerkeâ GieJeuÙeeJejner mJemLe yemetve Ûee}le veener– ~~10~~ (o. 5 me. 3)

188

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

lewmeW Deelce%eeve pee}W ~ hejer meeOeve heeefnpes kesâ}W ~ Ùeskeâ JesU Gob[ pesefJe}W ~ leNneR meece«eer heeefnpes ~~11~~ lÙeeØeceeCes yeÇÿeefJeÅesves peerJe yeÇÿewkeäÙeeÛes %eeve Pee}s lejer meeOeve keâjeJesÛe }eieles. Skeâoe heesšYej pesJe}s lejer heg{ÛÙee pesJeCeemee"er meece«eer leÙeej }eieles. lemes %eeve Â{, Dehejes#e nesF&heÙeËle meeOevee keâjeJeerÛe. ~~11~~

cnCeewve meeOeve DeYÙeeme DeeCeer meodieg® ~ meefÛÚ<Ùe DeeCeer meÛÚeŒeefJeÛee® ~ melkeâce& meÉemevee hee® ~ heeJeJeer YeJeeÛee ~~12~~ cnCetve yeÇÿeefJeÅesÛee DeYÙeeme, meodieϤ, ØelÙe#e meeOevee, meleefdMe<Ùe, meejemeejefJeÛeej, meledkeâce& Je meôÏæer SJe{er meece«eer cees#ee}e pe¤j nJeer. ~~12~~

meogheemevee melkeâce& ~ meefl›eâÙee DeeefCe mJeOece& ~ melmebie DeeCeer efvelÙe vesce ~ efvejblej ~~13~~ MeeŒeMegæ Gheemevee, efJeefnlekeâce&, vÙeeÙeveerleer, mJeOece&, meledmebie Je efveÙeefcele DeKeb[ meeOevee– ~~13~~

SsmeW nW DeJeIeW efÛe efceUs ~ lejer Ûe efJeceU %eeve efveJeUs ~ veeneR lejer hee
ÙesLes Meyo veeneR efMe<Ùeemeer ~ nW DeJeIeW meodieÏ®heemeeR ~ meodieÏ® hee}šer DeJeiegCeemeer ~ veevee ÙeslveW keâ¤veer ~~15~~ nŸee meJe& Øekeâejele efMe<ÙeeÛeer peyeeyeoejer Heâej keâceer Deens. ßeerieg¤bJejÛe meJe& DeJe}byetve Deens. keâejCe Deveskeâ Ùelve keâ¤ve les efMe<Ùeele heefjJele&ve Ie[Jetve DeeCeleele. ~~15~~

meodieÏ®Ûesefve DemeefÛÚ<Ùe hee}šs ~ hejbleg meefÛÚ<ÙeW DemeodieÏ® ve hee}šs ~ keâeb peW LeesjheCe legšs ~ cnCeewefveÙee ~~16~~ efMe<Ùe DeveefOekeâejer Demes} lej ßeerieg¤bvee lÙee}e DeefOekeâejmebheVe nesCÙeemee"er ceole keâjlee Ùesles. hejbleg DeefOekeâejer efMe<Ùe DeveefOekeâejer ieg¤}e DeefOekeâejer ke⤠Mekeâle veener. nŸee veelÙeeleer} ßeerieg¤bÛÙee cees"sheCee}e lÙeecegUs Oekeäkeâe }eielees. efMe<Ùeeves DeefOekeâejerÛe ieg¤ keâjeJee. ~~16~~

ÙeekeâejCeW meodieÏ® heeefnpes ~ lejerÛe mevceeie& }eefnpes ~ veeneR lejer nesF&pes ~ hee
ÙesLeW meodieÏ®efÛe keâejCe ~ Ùesj meJe& efve:keâejCe ~ leLeeefhe meebieeW JeesUKeCe ~ meefÛÚ<ÙeeÛeer ~~18~~ hejceeLe& Øeebleele meodieϤbveeÛe ØeeOeevÙe Deens. Flej meJe& ieewCe Deens. lejer meledefMe<ÙeeÛeer }#eCes meebielees. ~~18~~

cegKÙe meefÛÚ<ÙeeÛes }#eCe ~ meodieÏ®JeÛeveeR efJeÕeeme hetCe& ~ DevevÙeYeeJeW MejCe ~ lÙee veebJe meefÛÚ<Ùe ~~19~~ meled efMe<ÙeeÛes cegKÙe }#eCe cnCepes lÙeeÛeer ßeer ieg¤bÛÙee GheosMeeJej hetCe& ßeæe. lÙeebÛÙeeefMeJeeÙe DevÙe keâesCeekeâ[tveÛe Deehe}s keâuÙeeCe nesCeej veener Demee efJeÕeeme DemeeJee. `ce}e Jeešles' nŸeeÛeer peeiee ßeerieg¤bÛÙee Dee%esves IÙeeJeer. (heejceee|Lekeâ meboYee&le.) ~~19~~

efMe<Ùe heeefnpes efvece&U ~ efMe<Ùe heeefnpes DeeÛeejmeerU ~ efMe<Ùe heeefnpes kesâJeU ~ efJejkeäle Devegleeheer ~~20~~ efMe<Ùe ceveeves heefJe$e, meoeÛeejmebheVe, Deveemekeäle Je `hejceeLee&JeeÛetve DeepeheÙeËleÛes peerJeve JeeÙee ies}s' Demee efve§eÙe Pee}s}e DemeeJee. ~~20~~

efMe<Ùe heeefnpes efve‰eJeble ~ efMe<Ùe heeefnpes megefÛe
189

(o. 5 me. 3)

ßeerieg¤, MeeŒe Je meeOevee nŸeebÛesefJe
efMe<Ùe heeefnpes mee#eheer efJeMes
efMe<Ùe heeefnpes Deefle Oeerj ~ efMe<Ùe heeefnpes Deefle Goej ~ efMe<Ùe heeefnpes Deefle lelhej ~ hejceeLe&efJe
efMe<Ùe heeefnpes hejeshekeâejer ~ efMe<Ùe heeefnpes efvece&lmejer ~ efMe<Ùe heeefnpes DeLeeËlejer ~ ØeJesMekeâlee& ~~24~~ hejeshekeâej ne menpemJeYeeJe Pee}s}e, keâesCeeÛeeÛe celmej ve keâjCeeje Je MeyoeÛee JeeÛÙeeLe&, }#ÙeeLe&, iee|YeleeLe&, OJevÙeeLe& F. menpe }#eele ÙesCeeje nJee. ~~24~~

efMe<Ùe heeefnpes hejce Megæ ~ efMe<Ùe heeefnpes hejce meeJeOe ~ efMe<Ùe heeefnpes DeieeOe ~ Gòece iegCeeÛee ~~25~~ DelÙeble Megæ DeeÛeejefJeÛeejeÛee, keâle&JÙes Je meeOevee nŸee yeeyeleerle meeJeOe Je Deveskeâ meodieÏCeebveer mebheVe nJee. ~~25~~

efMe<Ùe heeefnpes Øe%eeJeble ~ efMe<Ùe heeefnpes ØesceU Yekeäle ~ efMe<Ùe heeefnpes veerefleJeble ~ ceÙee&osÛee ~~26~~ met#ceeÛee "eJe IesCeejer yegæer, Øesce}#eCee Yekeäleer Je vÙeeÙeveerleer Je ceÙee&oebÛee mebiece lÙeeÛesheeMeer DemeeJee. ~~26~~

efMe<Ùe heeefnpes ÙegefkeäleJeble ~ efMe<Ùe heeefnpes yegefæJeble ~ efMe<Ùe heeefnpes mebleemeble ~ efJeÛeej Ieslee ~~27~~ leke&âkegâMe}, lew}yegæer Je melÙe-DemelÙeeÛee lelkeâeU efveJee[e keâjCeeje DemeeJee. ~~27~~

efMe<Ùe heeefnpes Oeeefj°eÛee ~ efMe<Ùe heeefnpes Â{ JeÇleeÛee ~ efMe<Ùe heeefnpes Gòece kegâUerÛee ~ hegCÙemeerU ~~28~~ ve [ieceieCeeje, DelÙeble efve§eÙeer, meoeÛeejmebheVe kegâšgbyeeleer} Je hegCÙeJeeve DemeeJee. ~~28~~

efMe<Ùe DemeeJee meeeflJekeâ ~ efMe<Ùe DemeeJee Yepekeâ ~ efMe<Ùe DemeeJee meeOekeâ ~ meeOevekeâlee& ~~29~~ melJeiegCemebheVe, Øesceeves YeieJeled Yepeve keâjCeeje, Je ØelÙe#e meeOevee keâjCeeje DemeeJee. ~~29~~

efMe<Ùe DemeeJee efJeÕeemeer ~ efMe<Ùe DemeeJee keâeÙeekeä}sMeer ~ efMe<Ùe DemeeJee hejceeLee&meer ~ Jee{Tb peeCes ~~30~~ meodieϤJej efJeÕeeme "sJeCeeje, ieg®mesJee Je meeOevesmee"er keâ° keâjCeeje hejceeLee&Ûee Øemeejkeâ DemeeJee. ~~30~~

efMe<Ùe DemeeJee mJeleb$e ~ efMe<Ùe DemeeJee peieefce$e ~ efMe<Ùe DemeeJee melhee$e ~ meJe& iegCeW ~~31~~ hejeOeerve vemeCeeje, DepeeleMe$et Je meJe& meodieÏCeebÛee "sJee Deme}s}e DemeeJee. ~~31~~

efMe<Ùe DemeeJee meefÉÅesÛee ~ efMe<Ùe DemeeJee meÆeJeeÛee ~ efMe<Ùe DemeeJee DeblejeRÛee ~ hejce Megæ ~~32~~ meJe& meefÉÅee }#eCes DemeCeeje (oe. yees. 2-8) Megæ YeeJeeÛee Je Deble:keâjCeeves DeefleMegæ DemeeJee. ~~32~~

efMe<Ùe vemeeJee DeefJeJeskeâer ~ efMe<Ùe vemeeJee ieYe&megKeer ~ efMe<Ùe DemeeJee mebmeejog:Keer ~ meblehle osner ~~33~~ JÙeJenej Je hejceeLe& nŸee oesvneRmebyebOeer efJeJeskeâele GCeerJe vemeeJeer, ieYe&ßeerceble vemeeJee Je mebmeejeÛes Ûeškesâ yemetve leehe$eÙeeves heesU}s}e DemeeJee. ~~33~~

pees mebmeejog:Kes og:KeeJe}e ~ pees ef$eefJeOeleeheW heesU}e ~ leesefÛe DeefOekeâejer pee}e ~ hejceeLee&efJe
yeng og:Ke Yeesefie}W pesCeW ~ leÙeemeerÛe hejceeLe& yeeCes ~ mebmeejog:KeeÛesefve iegCeW ~ JewjeiÙe Ghepes ~~35~~ (o. 5 me. 3)

190

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

pÙeeves Deveskeâ og:Kes meesme}er Deensle lÙee}e Kejs JewjeiÙe efvecee&Ce nesles. leer og:KesÛe lÙee}e efJejkeäle keâjleele. nŸeeletve efJeJeskeâemen JewjeiÙe yeeCeles. ~~35~~

peÙee mebmeejeÛee $eeme ~ leÙeemeerÛe Ghepes efJeÕeeme ~ efJemJeemeyeUW Â{ keâeme ~ Oeefj}er meodieÏ®Ûeer ~~36~~ pees peerJeveeleer} keâeefÙekeâ, keâewšgbefyekeâ, JÙeeJemeeefÙekeâ, meeceeefpekeâ Je jepekeâerÙe mecemÙeebveer $emle neslees lÙeeÛeer peerJeveeÛeer Deemekeäleer ve° nesTve meodieϤbÛeer Dees{ }eietve lÙeebÛÙee GheosMeeJej ßeæe pe[les. leer heg{s DeefOekeâeefOekeâ Â{ nesle peeles. ~~36~~

DeefJemJeemeW keâeme meesef[}er ~ SWmeer yengleskeâ YeJeeR yeg[e}er ~ veevee peUeÛejeR leesef[}eR ~ ceOÙeWefÛe megKeog:KeW ~~37~~ ßeæe [UceUerle PeeuÙeeves pÙeebveer meodieϤbÛee lÙeeie kesâ}e Demes yengleskeâ meeOekeâ YeJemeeiejele iešebieàÙee Keeleele. megKeog:KeebÛes Ébɤhe pe}Ûej lÙeebÛes }Ûekesâ lees[t }eieleele. ~~37~~

ÙeekeâejCeW Â{ efJemJeeme ~ leesefÛe peeCeeJee meefÛÚ<Ùe ~ cees#eeefOekeâejer efJeMes
pees meodieÏ®JeÛeveW efveJee}e ~ lees meeÙeespÙelesÛee DeebefKe}e ~ mebmeejheebieW heebefie}e ~ ve JeÛes keâoe ~~39~~ ßeerieg¤bÛÙee ÙeLeeLe& GheosMeeves hetCe& meceeOeeve nesTve pees meeÙegpÙecegkeäleerÛÙee meeOevesJej Dee¤{ neslees leesÛe ßes‰ efMe<Ùe nesÙe. mebmeejeÛÙee DeemekeäleerÛÙee yebOeveele De[keâ}s}e keâOeerÛe meeflMe<Ùe nesle veener. ~~39~~

meodieÏ®ntve osJe cees"e ~ peÙeeme Jeešs lees keâjbše ~ megš}e JewYeJeeÛee Heâebše ~ meeceLÙe&efhemeW ~~40~~ meodieϤhes#ee F&Õej ßes‰ Deens Demes pees ceevelees lees hejceeLe&Â<šŸee keâjbše mecepeeJee. `F&Õej meJe& Meefkeäleceeve Deens.' Je lees ØemeVe Pee}e lej ØeehebefÛekeâ JewYeJe efceUs} nŸee keâuhevesÛÙee Dee[ceeiee&}e (Heâeše) lees JeUlees. ~~40~~

meodieÏ®mJe¤he leW meble ~ DeeCeer osJeebme ceeb[s} keâuheevle ~ lesLes keQâÛes Gjs} meeceLÙe& ~ nefjnjebÛeW ~~41~~ meodieϤ yeÇÿe¤he DemeuÙeeves efvelÙe, melÙe Je Deveble Demeleele. keâuheeÛÙee MesJešer F&Õejner ve° neslees! lÙee JesUer njer Je Mebkeâj nŸeebÛes meJe&Meefkeäleceeve ns efye¤o keâmes efškesâ}? ~~41~~

cnCeewve meodieÏ®meeceLÙe& DeeOeerkeâ ~ pesLeW Deešleer yeÇÿeeefokeâ ~ Deuheyegæer ceeveJeer jbkeâ ~ leÙeebefme nW keâUsvee ~~42~~ cnCetve nefjnjebÛÙeener MekeäleerÛes DeefOe‰eve Deme}s}s yeÇÿe¤he meodieϤ ßes‰ Demeleele. lÙee yeÇÿe¤heeleÛe nefjnjebÛeener }Ùe neslees. ceeveJeer yegæer mekeâecelesves oefjõer Pee}s}er DemeuÙeeves efle}e ns keâUle veener Je hešlener veener. ~~42~~

ieg®osJeeme yejeyejer ~ keâjer lees efMe<Ùe ogjeÛeejer ~ Yeüebefle yewme}er DeYÙeeblejer ~ efmeæeble vesCeJes ~~43~~ ßeerieg¤ Je F&Õej ns meejKesÛe Deensle Demes ceeveCeeNÙee efMe<ÙeeÛes ßeerieg¤bMeer ÙeesiÙe DeeÛejCe nesCeej veener. `yeÇÿeefJeod yeÇÿewJe YeJeefle' (cegb. 3-2-9) Demee efmeæeble Deens. lÙeecegUs yeÇÿe peeCeCeejs ßeerieg¤ yeÇÿe Demeleele. yeÇÿeeÛÙee ceeÙesleer} DeeYeemee}e F&Õej cnCeleele, eEkeâJee ØeefleeEyeye cnCeleele. yeÇÿee}e eEyeye cnCeleele. YeüceecegUs ns keâUle veener. (MeeŒeke=âhesefMeJeeÙe Yeüce peele veener.) ~~43~~

osJe ceveg
cnCeesefve meodieÏ® hetCe&heCeW ~ osJeentve DeeOeerkeâ keâesefšiegCeW ~ peÙeeefme Jee|Celeeb Yeeb[CeW ~ JesoMeeŒeer }eie}eR ~~45~~ ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

191

(o. 5 me. 3)

cnCetve yeÇÿe¤he ieg¤ F&Õej¤he osJeentve DelÙeble ßes‰ Deensle. yeÇÿemJe¤heeÛee efveCe&Ùe keâjleevee kesâJe}eÉwle, MegæeÉwle, efJeefMe°eÉwle, ÉwleeÉwle Demes Deveskeâ Jeeo efvecee&Ce Pee}s. ßeerieg¤ner DemesÛe Deveekeâ}veerÙe nesle. ~~45~~

Demees meodieÏ®heoeheg{W ~ ogpeW keâebneRÛe ve Ûe{W ~ osJemeeceLÙe& leW kesâJe{W ~ ceeÙeepeefvele ~~46~~ ßeerieg¤bÛÙeemeceesj ogmeNÙee keâesCeeÛeeÛe efškeâeJe }eiele veener. F&Õeje}e eEkeâJee osJeleebvee efceUe}s}s meeceLÙe& hejyeÇÿeeÛÙee ceeefÙekeâ Mekeäleerheemetve Gmeves efceUles cnCepesÛe les lÙeebvee ßeerieg¤bkeâ[tve efceUe}s}s Demeles. ~~46~~

Denes meodieÏ®ke=âhee peÙeemeer ~ meeceLÙe& ve Ûe}s leÙeeheemeeR ~ %eeveyeUW JewYeJeemeer ~ le=CelegÚ kesâ}W ~~47~~ pÙee}e ßeerieg®ke=âhee }eYe}er lÙee}e meeceLÙee&Ûeer keâenerÛe eEkeâcele Jeešle veener. yeÇÿe%eeveeÛÙee JewYeJeeheg{s lÙee}e MekeäleerÛes JewYeJe DelÙeble #egu}keâ Jeešles. ~~47~~

meodieÏ®ke=âhesÛesefve yeUW ~ Dehejes#e%eeveeÛesefve GmeeUW ~ ceeÙesmeefnle yeÇÿeeb[ meieUW ~ °erme ve Ùes ~~48~~ ßeerieg®ke=âhesÛÙee meeceLÙee&ves yeÇÿeevegYeJe ØelÙe#e DeeuÙeeJej ceeÙee Je ceeÙeekeâeÙe& me=°er yeeefOele nesles. ~~48~~

SsmeW meefÛÚ<ÙeeÛeW JewYeJe ~ meodieÏ®JeÛeveeR Â{ YeeJe ~ lesCeW iegCeW osJejeJe ~ mJeÙeWefÛe nesleer ~~49~~ ßeerieg¤bÛÙee GheosMeeJej Â{ efJeÕeeme DemeuÙeeves efMe<Ùe mJele:Ûe ßeerieg¤bÛÙee efmLeleer}e heesnesÛelees. yeÇÿe neslees. ~~49~~

DeblejeR DevegleeheW leehe}s ~ lesCeW Deblej Megæ pee}W ~ heg{W meodieÏ®JeÛeveW efveJee}s ~ meefÛÚ<Ùe Ssmes ~~50~~ og:Ke¤he ØehebÛeeÛes efceLÙeelJe Deble:keâjCeele "meuÙeeves pÙeebÛes Deble:keâjCe Megæ nesles Je veblej ßeerieg¤bÛÙee GheosMeeves le=hle nesles lesÛe Kejs meled efMe<Ùe. ~~50~~

}eieleeb meodieÏ®JeÛevehebLeW ~ pee}W yeÇÿeeb[ hee}LeW ~ lejer peÙeeÛÙee Megæ YeeJeeLeX ~ hee}š ve Oeefjpes ~~51~~ ßeerieg¤bÛÙee GheosMeevegmeej meeOeveeceeiee&Je¤ve JeešÛee} keâjleevee peerJeveele Jeešs} leer G}Leehee}Le Pee}er lejer pÙeebÛÙee ßeerieg¤bJejer} efve‰sle pejener Heâjkeâ he[le veener– ~~51~~

MejCe meodieg®me ies}s ~ meefÛÚ<Ùe Ssmes efveJe[}s ~ ef›eâÙeehee}šW pee}s ~ heeJeve F&ÕejeR ~~52~~ Demes ieg®MejCeeiele efMe<Ùe DeefJeÅeepevÙe DeeÛeejefJeÛeej mebhetCe& yeo}uÙeecegUs ßeerieg¤bÛÙee keâmeesšer}e Gle¤ve F&Õejentve Megæ yeÇÿe nesleele. ~~52~~

Ssmee meÆeJe DeblejeR ~ lesefÛe cegkeäleerÛes Jeešskeâjer ~ Ùesj ceeF&keâ Jes
Jeešs efJe
pee}er efJe
cees[ Iesle}e hejceeLee&Ûee ~ nJÙeeme Oeefj}e ØehebÛeeÛee ~ Yeej Jeeefn}e kegâšgbyeeÛee ~ keâeyee[er pee}e ~~56~~ hejceeLee&Ûes JeUCe mees[tve ØehebÛeeÛee Oeesheš ceeie& Ieó Oe¤ve kegâšgbyehees
ceeefve}e ØehebÛeeR Deevebo ~ kesâ}e hejceeLeX efJeveeso ~ Yeüeble cet{ ceeflecebo ~ }esOe}e keâeceeR ~~57~~ Kejs megKe ØehebÛeele Deens Demee efve§eÙe lemeeÛe jentve hejceeLe& Øeebleele yeeie[Ceeje Yeüefce°, ceesefnle Je yegefænerve ceeCetme keâeceekeâ[s Dees{}e peelees. ~~57~~ (o. 5 me. 3)

192

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

metkeâj hetefpe}W efJe}sheveW ~ cnwmee cee|o}e ÛeboveW ~ lewmee efJe
jemeYe Gkeâj[eb }esUs ~ leÙeeefme heefjceUmeesnUs ~ G}tkeâ DebOeejeR heUs ~ leÙee kesâJeer nbmehebieleer ~~59~~ iee{Jee}e Gefkeâj[ŸeeJejÛe }esUCes DeeJe[les. lÙee}e megiebOeer õJÙeeÛeer keâeÙe eEkeâcele! Iegye[ DebOeejeleÛe efHeâjles. lÙeeves nbmeeyejesyej keâmee efJenej keâjeJee? ~~59~~

lewmee efJe
Jeleea keâ¤ve oebleeUer ~ mJeeveheg$e ne[W ÛeieUer ~ lewmee efJe
leÙee mJeevecegKeeR hejceeVe ~ keâeR ceke&âšeme eEmenemeve ~ lewmeW efJe
jemeYeW jeKeleeb pevce ies}e ~ lees hebef[leebceOÙes Øeefleef‰}e ~ ve JeÛes lewmee DeeMekeälee}e ~ hejceeLe& veeneR ~~63~~ iee{Jes jeKeCÙeele pevce ies}suÙee}e hebef[leebÛÙee meYesle pejener jme Jeešle veener. lÙeeØeceeCes efJe
efceUe}e jepenbmeeÛee cesUe ~ lesLeW Dee}e [eWyekeâeJeUe ~ }#etve efJe‰sÛee ieesUe ~ nbme cnCeJeer ~~64~~ ceeslÙeeÛee Ûeeje KeeCeeNÙee jepenbmeebceOÙes efJe‰sJej }#e "sJetve keâesCeer [eWyekeâeJeUe efMe¤ve mJele:}e nbme mecepet }eies}! ~~64~~

lewmeW meppeveebÛes mebieleer ~ efJe
keâeKes IesTefveÙeeb oeje ~ cnCes cepe mebvÙeemeer keâje ~ lewmee efJe
Demees Ssmes he{lecetKe& ~ les keâeÙe peeCeleer DeÉwlemegKe ~ veejkeâer ØeeCeer veke&â ~ Yeesieleer mJeFÛÚe ~~67~~ SketâCe ns he{lecetKe& DeÉwleevegYeJeeheemetve vesnceer otjÛe Demeleele. vejkeâeleer} ØeeCeer mJele:ÛÙeeÛe FÛÚsves vejkeâeÛes og:Ke Yeesiele yemeleele. ~~67~~

Jew
ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

193

(o. 5 me. 3)

lewmeW efJe
Ssmes efMe<Ùe hejceve° ~ keâefve‰ebceOÙeW keâefve‰ ~ nerve DeefJeJeskeâer DeeCeer ° ~ KeU Keesšs ogpe&ve ~~70~~ Demes DelÙeble Keesšs, vee}eÙekeâ, nerve, DeefJeJeskeâer, og°, KeU, Keesšs Je ogpe&ve Yekeäle Demeled nesle. ~~70~~

Ssmes pes heehe¤he ~ oerIe&oes
leWeEn hegvneb MejCe peeJeW ~ meodieϤme meblees
mJeeceerõesn peÙee Ie[s ~ lees ÙeeJe§ebõ vejkeâeR he[s ~ leÙeeme GheeJeefÛe ve Ie[s ~ mJeeceer leg°uÙeeJeebÛegveer ~~73~~ pes ßeerieg¤bÛee õesn keâjleele cnCepes Dee%ee ceeveerle veenerle les keâuheevleeheÙeËle vejkeâele he[leele. ßeerieg¤bÛÙee meblees
mceMeeveJewjeiÙe Dee}W ~ cnCeesve }esšebieCe Ieele}W ~ lesCeW iegCeW Gheefle‰}W ~ veeneR %eeve ~~74~~ keâesCeeÛee ce=lÙet heentve leelhegjles JewjeiÙe ÙesTve ßeerieg¤bÛÙee heeÙeeJej [eskesâ "sJeCÙeeves keâesCee}e Je keâOeerÛe yeÇÿe%eeve nesle veener. ~~74~~

YeeJe DeeefCe}e peeÙeeÛee ~ ceb$e Iesle}e ieg¤Ûee ~ efMe<Ùe pee}e oes efomeebÛee ~ ceb$eekeâejCeW ~~75~~ Dees{tveleeCetve DeeCeuÙeecegUs pees YeeJe efškeâCeeje veenerÛe lÙee YeeJeeves ßeerieg¤bÛee ceb$e IesCeeje oesve efoJemeebÛee efMe<Ùe kesâJeU ceb$eeLeea Demelees. ~~75~~

Ssmes kesâ}s ieg® Gob[ ~ Meyo efmekeâ}e hee
Ie[er Ùeskeâ j[s DeeCeer he[s ~ Ie[er Ùeskeâ JewjeiÙe Ûe{s ~ Ie[er Ùeskeâ DenbYeeJe pe[s ~ %eelesheCeeÛee ~~77~~ Ieškesâle YeeJe peeie=leerÛee DeeJe DeeCetve j[lees Je heeÙeeJej ob[Jele Iee}lees, Ieškesâle DelÙeble JewjeiÙeeÛeer Yetefcekeâe Ieslees Je ogmeNÙee #eCeer Meyo%eeveeves Hegâietve peelees. ~~77~~

Ie[er Ùeskeâ efJemJeeme Oejer ~ meJeWÛe Ie[er Ùeskeâ iegieg&jer ~ Ssmes veevee Úbo keâjer ~ efhemeeš pewmee ~~78~~ Skeâ efoJeme DelÙeble ßeæsÛee Gpee[lees lej ogmeNÙeeÛe efoJeMeer ßeerieg¤bJej iegjieg¤ }eielees Demee Jes[ŸeemeejKes Deveskeâ ÛeeUs keâjlees. ~~78~~

keâece ›eâesOe ceo celmej ~ }esYe ceesn veevee efJekeâej ~ DeefYeceeve keâehešŸe eflejmkeâej ~ ùoF& veeboleer ~~79~~ keâece, mebleehe, cemleer, celmej, }esYe, ceesneoer efJekeâej, Denbkeâej, keâhešerheCee Je eflejmkeâej Deble:keâjCeele "eCe ceeb[tve yeme}s}s Demeleele. ~~79~~

Denbkeâej DeeCeer osnheebie ~ DeveeÛeej DeeCeer efJe
194

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

oerIe&met$eer ke=âleIve heeheer ~ kegâkeâceea kegâlekeâea efJekeâuheer ~ DeYekeäle DeYeeJe meerIeÇkeâesheer ~ efve‰Ïj hejIeelekeâ ~~81~~ ØelÙeskeâ iees° }ebyeCeerJej šekeâCeeje, kesâ}s}s Ghekeâej ve peeCeCeeje, heeheer, kegâkeâceea, kegâleke&â }{JeCeeje, mebMeÙeebveer Yej}s}e, Øesce Je YeeJe vemeCeeje, #eCeele meblehle nesCeeje, keâ"esj Je ogmeNÙeeÛee Ieele keâjCeeje Demeled efMe<Ùe Demelees. ~~81~~

ùoÙeWmegvÙe DeeCeer DeeUmeer ~ DeefJeJeskeâer DeeCeer DeefJemJeemeer ~ DeOeerj DeefJeÛeej mebosnemeer ~ Â{ Oelee& ~~82~~ menevegYetleerMetvÙe, DeeUMeer, efJeJeskeânerve, ßeæenerve, GleeJeUe, DeefJeÛeejer Je Mebkeâe keâOeerÛe ve mebheCeeje ~~82~~

DeeMee cecelee le=
F&
#egOee le=
Meeefyokeâ yees}s Gob[ JeeÛee ~ }sMe veeneR JewjeiÙeeÛee ~ Devegleehe Oeeefj° meeOeveeÛee ~ ceeie& ve Oejer ~~86~~ leeW[eves Yekeäleer, %eeve Je JewjeiÙeeÛÙee DeHeâeš iees°er yees}lees, heCe Kejs JewjeiÙe pejener vemeles. Devegleehe nesTve OewÙee&ves meeOevee keâOeerÛe keâjerle veener. ~~86~~

Yeefkeäle efJejefkeäle vee Meebleer ~ meodJe=efòe }ervelee vee oebleer ~ ke=âhee oÙee vee le=hleer ~ megyegefæ DemesÛe vee ~~87~~ Yekeäleer, efJejkeäleer, Meebleer, meledØeJe=òeer, veceülee, FbefõÙeoceve, ke=âhee, oÙee, le=hleer Je meodyegæer vemeles. ~~87~~

keâeÙeekeä}smeeR Mesjerjnerve ~ Oece&efJe
Deepe&Je veeneR peveemeer ~ pees DeefØeÙes meppeveemeer ~ peÙeeÛes efpeJeeR DeeefnCexmeeR ~ hejvÙetve Jemes ~~89~~ }eskeâebMeer mejU ve yees}Ceeje, meppeveebvee DeefØeÙe nesCeeje Je je$ebefoJeme FlejebÛeer GCeerogCeer keâe{Ceeje, ~~89~~

meoe meJe&keâeU }efškeâe ~ yees}s ceeF&keâ }eheefCekeâe ~ ef›eâÙee efJeÛeej heeneleeb Ùeskeâe ~ JeÛeveeR melÙe veeneR ~~90~~ melele Keesšs, HeâmeJes Je neleÛes jeKetve yees}Ceeje Je ØelÙe#e ke=âleer Je yees}Ces nŸeeble keâOeerÛe cesU vemeCeeje– ~~90~~

hejheer[sefJe
Deehe}s Peebkeâer DeJeiegCe ~ hegef{}ebme yees}s keâef"Ce ~ efceLÙee iegCeoes
195

(o. 5 me. 3)

mJele:ÛÙee ogieg&CeebÛes meceLe&ve keâ¤ve efkebâJee lÙeebÛee GÛÛeejner ve keâjlee ogmeNÙeebvee efkebâJee Je[er} ceb[UeRvee lÙeebÛÙee "eÙeer veme}suÙee iegCeoes
mJeÙeW heeheelcee DeblejeR ~ hegef{}ebefÛe keâCeJe ve keâjer ~ pewmee eEnmekeâ ogjeÛeejer ~ hejog:Kes efMeCesvee ~~93~~ mJele: heeheeves Debleyee&nŸe Yej}s}e Demetve ogmeNÙeeefJe
og:Ke hejeJÙeebÛes vesCeleer ~ ogpe&ve ieebefpe}s efÛe ieebefpeleer ~ ßece heeJeleeb Deeveboleer ~ Deeheg}s ceveeR ~~94~~ ogmeNÙeebÛÙee og:KeeÛeer heJee& ve keâjCeejs Demes og°, ogpe&ve og:Keer Deme}suÙeebvee DeefOekeâ og:Ke osTve lÙeebvee Pee}suÙee Ùeeleveebveer mJele: mebleg° nesleele! ~~94~~

mJeog:KeW Pegjs DeblejeR ~ DeeCeer hejog:KeW nemÙe keâjer ~ leÙeeme Øeehle Ùescehegjer ~ jepeotle leeef[leer ~~95~~ mJele:}e og:Ke Pee}s keâer leUceUlees, heCe lesÛe ogmeNÙee}e Pee}s lej lÙee}e Deemegjer Deevebo neslees. DeMee og°e}e Ùecehegjerle Ùeceotle Yejhetj Pees[heleele. ~~95~~

Demees Ssmes ceoebOe yeeheg[s ~ leÙeebefme YeieJeble keQâÛee pees[s ~ peÙeebme megyegefæ veeJe[s ~ hetJe&heelekeWâkeâ¤veer ~~96~~ Deelee Demeled efMe<ÙeeÛes JeCe&ve hegjs Pee}s. DeMee Oegboer Ûe{}suÙee heCe heejceee|Lekeâ Â<šŸee oerveJeeCÙeebvee osJeoMe&ve keâmes nesF&}? Deveble pevces kesâ}suÙee heeheebcegUs lÙeebvee efnlekeâj GheosMe cegUerÛe ®Ûele veener. ~~96~~

leÙeeme osneÛee DebleeR ~ iee$eW #eerCelee heeJeleer ~ efpeJe}ieW Jeesmebef[leer ~ peeCeJes} lesJneb ~~97~~ cejCeeÛÙee JesUer pesJne meJe& FbefõÙes #eerCe nesleer} Je pÙeebvee Deehe}s cnš}s les mees[tve peeleer} lesJneÛe lÙeeÛes [esUs GIe[leer}. ~~97~~

Demees Ssmes iegCeeJesieUs ~ les meefÛÚ<Ùe DeeieUs ~ Â{ YeeJeeLeX meesnUs ~ Yeesefieleer mJeeveboeÛes ~~98~~ Jejer} meJe& ogieg&Ce veme}s}s meledefMe<Ùe YeeiÙeJeeve Demetve lÙeebÛÙee meodieϤbJejer} Â{ YeeJe Je efve‰scegUs les mJeevebo megKeeÛes meesnUs Yeesieleele. ~~98~~

peÙes mLeUeR efJekeâuhe peeies ~ kegâUeefYeceeve hee"eR }eies ~ les ØeeCeer ØehebÛemebieW ~ eEnhegšer nesleer ~~99~~ pÙeebvee mebMeÙe GlheVe nesleele, Øeefle‰sÛÙee keâuhevee Dee[JÙee Ùesleele les ØehebÛeemekeäleercegUs keâ°er nesleele. ~~99~~

pesCeWkeâefjleeb og:Ke pee}W ~ leWefÛe ceveeR Â{ Oeefj}W ~ lesCeW iegCeW Øeehle pee}W ~ hegvneb og:Ke ~~100~~ SKeeoer iees° og:KeoeÙekeâ Deens Demee DevegYeJe ÙesTvener efle}eÛe keâJešeUtve yeme}s lej hegvne hegvne og:KeÛe JeešŸee}e Ùesles. ~~100~~

mebmeejmebieW megKe pee}W ~ SsmeW osefKe}W vee Ssefkeâ}W ~ SsmeW peeCeesve Deveefnle kesâ}W ~ les og:Keer nesleer mJeÙeW ~~101~~ ØehebÛeeceOÙes efveYexU megKe efceUles Demes DeepeheÙeËle Sskeâ}s veener Je heeefn}sner veener. ns "eTkeâ Demetvener ØehebÛeele Deemekeäle DemeCeejs mJele:Ûes MeeÕele efnle [eJe}tve mJele:Ûe og:Kes Yeesieleele. ~~101~~

mebmeejer megKe ceeefveleer ~ les ØeeCeer cet{celeer ~ peeCeesve [esUs Peebefkeâleer ~ he{lecetKe& ~~102~~ mebmeejele megKe ceeveCeejs ceesefnle yegæerÛes Demetve lÙeebleer} og:Ke heentvener hejceeLee&yeeyele [esUsPeekeâ keâjleele. ns meJe& (o. 5 me. 3)

196

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

he{lecetKe&Ûe cnš}s heeefnpesle! ~~102~~

ØehebÛe megKes keâjeJee ~ hejer keâebneR hejceeLe& Jee{JeeJee ~ hejceeLe& DeJeIeeefÛe yeg[JeeJee ~ nW efJeefnle veJns ~~103~~ ie=nmLeeßece DeJeMÙe keâjeJee Je lees megKeeves keâjeJee heCe lÙeeleÛe hejceeLee&Ûeer hetJe&leÙeejer keâ¤ve leesner Jee{lee "sJeeJee. hejceeLee&keâ[s hetCe& og}&#e keâjCes ÙeesiÙener veener Je Oecee&}e ceevÙener veener. ~~103~~

ceeieeb pee}W efve¤heCe ~ ieg®efMe<ÙeebÛeer JeesUKeCe ~ Deeleeb GheosMeeÛeW }#eCe ~ meebefiepes} ~~104~~ DeeleeheÙeËle ßeerieg¤ Je efMe<Ùe nŸeebÛeer meled Je Demeled }#eCes leheMeer}Jeej meebietve Pee}er. Deelee ieg¤ efMe<Ùeebvee GheosMe keâesCelee Je keâmee keâjleele les meebiet. ~~104~~ Fefle ßeeroemeyeesOes ieg¤efMe<ÙemebJeeos ‘efMe<Ùe}#eCeveece’ meceeme eflemeje ieg¤efMe<ÙemebJeeoelcekeâ ßeeroemeyeesOe Ùee «ebLeeleer} ‘efMe<Ùe}#eCe’ veeJeeÛee eflemeje meceeme meceehle

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

197

(o. 5 me. 3)

oMekeâ heeÛeJee : ceb$eebÛee meceeme ÛeJeLee : GheosMe}#eCe ~~ ßeerjecemeceLe& ~~ Sskeâe GheosMeeÛeeR }#eCeW ~ yengefJeOeW keâesCe keâesCeW ~ meebieleeb leW DemeeOeejCeW ~ hejer keâebner Ùeskeâ meebieeW ~~1~~ Deeleeb ßeerieg¤ lÙeebÛÙee efMe<Ùeebvee keâjerle Deme}suÙee Deveble ØekeâejÛÙee GheosMeemebyebOeer Lees[sHeâej meebielees. ~~1~~

yengle ceb$e GheosefMeleer ~ keâesCeer veece cee$e meebieleer ~ Ùeskeâ les pehe keâjefJeleer ~ JeeWkeâejeÛee ~~2~~ lÙeebleer} yengleskeâ peCe keâesCelÙee vee keâesCelÙee ceb$eeÛee GheosMe keâjleele. Goe. veececeb$e eEkeâJee ØeCeJeeÛee pehe. ~~2~~ (DeesJeer 3 les 29 ceb$e, osJelee, efJeefJeOe nslet, leb$e FlÙeeefokeâebÛeer Ùeeoer Deens. nŸeebÛeer leheMeer}Jeej ceeefnleer meebieCes ne meceLeeËÛee nslet veener, lej lÙeebÛeer GheÙegkeälelee DelÙeble ceÙee&efole Demetve `%eeveeosJe leg kewâJeuÙeced' ne "ece efmeæeble lÙeebvee meebieeJeÙeeÛee Deens.)

efMeJeceb$e YeJeeveerceb$e ~ efJe
198

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

Ùeskeâ efJeÕeveeLe cnCeefJeleer ~ Ùeskeâ ceu}eefj meebieleer ~ Ùeskeâ les pehe keâjefJeleer ~ legkeâeF& legkeâeF& cnCeewveer ~~20~~ nW efkeâleer cnCeewefve meebieeJeW ~ efMeJeMekeäleerÛeeR Deveble veebJeW ~ FÚsmeeefjKeeR mJeYeeJeW ~ GheosefMeleer ~~21~~ Ùeskeâ meebieleer cegõe ÛÙeejer ~ KesÛejer YetÛejer ÛeeÛejer DeieesÛejer ~ Ùeskeâ DeemeveW hejeshejer ~ GheosefMeleer ~~22~~ Ùeskeâ oeKeefJeleer osKeCeer ~ Ùeskeâ DevegneleOJeveer ~ Ùeskeâ ieg® eEhe[%eeveer ~ eEhe[%eeve meebieleer ~~23~~ Ùeskeâ meebieleer keâce&ceeie& ~ Ùeskeâ Gheemevee ceeie& ~ Ùeskeâ meebieleer De°ebie Ùeesie ~~ veeveeÛe›eWâ ~~24~~ Ùeskeâ leheW meebieleer ~ Ùeskeâ Depehee efvejesefheleer ~ Ùeskeâ lelJeW efJemleeefjleer ~ lelJe%eeveer ~~25~~ Ùeskeâ meebieleer meiegCe ~ Ùeskeâ efvejesefheleer efveieg&Ce ~ Ùeskeâ GheosefMeleer leerLee&šCe ~ efHeâjeJeW cnCetveer ~~26~~ Ùeskeâ ceeneJeekeäÙeW meebieleer ~ lÙeebÛee pehe keâjeJee cnCeleer ~ Ùeskeâ GheosMe keâefjleer ~ meJe& yeÇÿe cnCeesveer ~~27~~ Ùeskeâ Meekeäleceeie& meebieleer ~ Ùeskeâ cegkeäleceeie& Øeefleef‰leer ~ Ùeskeâ FbefõÙeW hetpeve keâjefJeleer ~ Ùeskeâe YeeJeW ~~28~~ Ùeskeâ meebieleer JeMeerkeâCe& ~ mlebyeve ceesnve GÛÛeešCe ~ veevee ÛesškeWâ DeeheCe ~ mJeÙeW efvejesefheleer ~~29~~ Ye. Mebkeâj, ceelee YeJeeveer, ßeerefJe
Ssmeer GheosMeebÛeer efmLeleer ~ hegjs Deeleeb meebieeW efkeâleer ~ Ssmes ns GheosMe Demeleer ~ DemebKÙeele ~~30~~ Demes ns Deveskeâ ØekeâejÛes GheosMe ieg¤ efMe<Ùeebvee keâjleele. lÙeebÛeer mebKÙee DeieefCele Deens. ~~30~~

Ssmes GheosMe Deveskeâ ~ hejer %eeveWefJeCe efvejeLe&keâ ~ ÙesefJe
M}eskeâ

veeveeMeeŒeb he"su}eskeâes veeveeowJelehetpeveced ~ Deelce%eeveb efJevee heeLe& meJe&keâce& efvejLe&keâced ~ MewJeMeekeäleeieceeÅee Ùes DevÙes Ûe yenJees celee: ~

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

199

(o. 5 me. 4)

DeheYeüMb emeceemlesÓefhe peerJeeveeb Yeüelb eÛeslemeeced ~~ ve efn %eevesve meÂMeb heefJe$eefceocegòececed ~~ M}eskeâeLe& ns Depeg&vee, keâesCeer meJe& MeeŒes Deelcemeele kesâ}er eEkeâJee Deveskeâ owJeleebÛÙee ÙeLeeefJeOeer Gheemevee kesâuÙee lejer Deelce%eeveeJeeÛetve leer meJe& efvejLe&keâ Demeleele. MewJe, Meekeäleeoer Deeieceeleer} veevee celes DeeOeerÛe Yeüce}suÙee peerJeebvee DeOeesieleer}e vesleele. Deelce%eeveemeejKes heeJeve keâjCeejs ogmejs keâener ßes‰ veener.

ÙeekeâejCeW %eevee meceeve ~ heefJe$e Gòece ve efomes DevÙe ~ cnCeewve DeeOeeR Deelce%eeve ~ meeefOe}W heeefnpes ~~32~~ cnCetve Deelce%eeveemeejKes heeJeve keâjCeejs Je meJe&ßes‰ ogmejs keâenerÛe vemeuÙeeves Deelce%eevee}eÛe De«e›eâce efo}e heeefnpes. ~~32~~

mekeâU GheosMeeR efJeMes
M}eskeâ

ÙemÙe keâmÙe Ûe JeCe&mÙe %eeveb osns Øeefleef‰leced ~ lemÙe oememÙe oemeesnb YeJes pevceefve pevceefve ~~

M}eskeâeLe& keâesCelÙeener JeCee&ÛÙee heg®
Deelce%eeveeÛee ceefncee ~ vesCes Ûelegceg&Ke yeÇÿee ~ ØeeCeer yeeheg[e peerJeelcee ~ keâeÙe peeCes ~~34~~ Deelce%eeveeÛes ceenelcÙe ØelÙe#e yeÇÿeosJee}e megæe Deekeâ}ve nesle veener. meeceevÙe efyeÛeeNÙee peerJee}e les keâmes keâUs}? ~~34~~

mekeâU leerLeeËÛeer mebieleer ~ mveeveoeveeÛeer HeâUßegleer ~ lÙeentefve %eeveeÛeer efmLeleer ~ efJeMes
M}eskeâ– he=efLeJÙeeb Ùeeefve leerLee&efve mveeveoeves
cnCeewsefve peW Deelce%eeve ~ leW ienveentefve ienve ~ Sskeâ leÙeeÛeW }#eCe ~ meebefiepes} ~~36~~ cnCetve Deelce%eeve DelÙeble met#ce Je meJe&ßes‰ Deens. Deelee lÙeeÛeer }#eCes meebielees leer Sskeâe. ~~36~~ Fefle ßeeroemeyeesOes ieg¤efMe<ÙemebJeeos ‘GheosMe}#eCeveece’ meceeme ÛeJeLee ieg¤efMe<ÙemebJeeoelcekeâ ßeeroemeyeesOe Ùee «ebLeeleer} `GheosMe}#eCe' veeJeeÛee ÛeJeLee meceeme meceehle

(o. 5 me. 4)

200

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

oMekeâ heeÛeJee : ceb$eebÛee meceeme heeÛeJee : yengOee%eeve ~~ ßeerjecemeceLe& ~~ pebJe leW %eeve veeneR ØeebpeU ~ leJe meJe& keâebneR efveHe&âU ~ %eevejefnle leUceU ~ peeCeej veeneR ~~1~~ lÙee Meyoeves Je DevegYeJeeves megmhe°heCes keâU}suÙee yeÇÿe%eeveeefMeJeeÙe Flej meJe& meeOeves efve®heÙeesieer Demeleele. ÉvÉeleer} leUceU efveÉËÉ yeÇÿe%eeve PeeuÙeeefMeJeeÙe mebhele veener. ~~1~~

%eeve cnCeleeb Jeešs Yejce ~ keâeÙes js yee Demes} Jece& ~ cnCeesefve ne Deveg›eâce ~ meebefiepes} Deeleeb ~~2~~ `yeÇÿe%eeve' ne Meyo GÛÛeejleeÛe meeceevÙe ceeCetme `ne meJe& yeÇÿeIeesšeUe Deens' Demes cnCelees! lÙeeÛes Jece& keâeÙe Deens les lÙee}e Gcepele veener. cnCetve Deelee ›eâcee›eâceeves les mhe° keâ¤. ~~2~~ (heejceee|Lekeâ Â<šŸee %eeve keâMee}e cnCet veÙes les leheMeer}Jeej meebieleele–)

Yetle YeefJe<Ùe Jele&ceeve ~ "eGkeWâ Deens heefjefÚVe ~ Ùeemeer efn cnefCepesle %eeve ~ hejer leW %eeve veJns ~~3~~ Yetle, YeefJe<Ùe Je Jele&ceeveeleer} Iešvee yejesyej meebielee ÙesCeeNÙee}ener }eskeâ Ûeefkeâle nesTve %eeveer cnCeleele. heCe les Kejs %eeve veener. ~~3~~

yengle kesâ}W efJeÅeehe"Ce ~ mebieerleMeeŒe jeie%eeve ~ Jewefokeâ MeeŒe JesoeOesve ~ nW efn %eeve veJns ~~4~~ vÙeeÙeceerceebmeeoer efJeÅeebÛee DeYÙeeme kesâ}e, mebieerle, jeie, Jewefokeâer, JesoevleMeeŒe, JesoeOÙeÙeve kesâ}s nsner %eeve veJns. ~~4~~

veevee JesJemeeÙeeÛeW %eeve ~ veevee oer#esÛeW %eeve ~ veevee hejer#esÛeW %eeve ~ nW %eeve veJns ~~5~~ JewÅekeâer F. JÙeJemeeÙe, oer#ee oslee ÙesCes, DeÕeeoer hejer#ee F. %eeve veJns. ~~5~~

veevee JeefveleebÛeer hejer#ee ~ veevee ceveg<ÙeebÛeer hejer#ee ~ veevee vejebÛeer hejer#ee ~ nW %eeve veJns ~~6~~ Œeer, veÅee Je ceeCemeebÛeer heejKe ns %eeve veener. ~~6~~

veevee veevee veevee veevee veevee veevee veevee veevee veevee veevee veevee

DeÕeebÛeer hejer#ee ~ veevee iepeebÛeer hejer#ee ~ veevee mJeeheoebÛeer hejer#ee ~ nW %eeve veJns ~~7~~ heMetbÛeer hejer#ee ~ veevee he#ÙeebÛeer hejer#ee ~ veevee YetleebÛeer hejer#ee ~ nW %eeve veJns ~~8~~ ÙeeveebÛeer hejer#ee ~ veevee JeŒeebÛeer hejer#ee ~ veevee MeŒeebÛeer hejer#ee ~ nW %eeve veJns ~~9~~ OeeletbÛeer hejer#ee ~ veevee veeCÙeebÛeer hejer#ee ~ veevee jlveebÛeer hejer#ee ~ nW %eeve veJns ~~10~~ hee
ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

201

(o. 5 me. 5)

veevee nesCeej hejer#ee ~ veevee meceÙeebÛeer hejer#ee ~ veevee lekeâeËÛeer hejer#ee ~ nW %eeve veJns ~~18~~ veevee Devegceeve hejer#ee ~ veevee vescemle hejer#ee ~ veevee Øekeâej hejer#ee ~ nW %eeve veJns ~~19~~ veevee efJeÅesÛeer hejer#ee ~ veevee keâUsÛeer hejer#ee ~ veevee ÛeelegÙe&hejer#ee ~ nW %eeve veJns ~~20~~ veevee MeyoebÛeer hejer#ee ~ veevee DeLeeËÛeer hejer#ee ~ veevee Yee
Demees mekeâU keâUeØeJeerCe ~ efJeÅeecee$e heefjhetCe& ~ lejer les keâewMeuÙelee, hejer %eeve ~ cnCeeW efÛe veÙes ~~32~~ SketâCe meJe& keâ}eble efvehegCe DemeCes, meJe& efJeÅeemebheVe nesCes Ùeebvee keâewMeuÙe cnCeeJes. les %eeve veener. ~~32~~

nW %eeve nesÙesmeW Yeemes ~ hejbleg cegKÙe %eeve leW DeveeefjmeW ~ pesLeW Øeke=âleerÛeW efhemeW ~ mecetU JeeJe ~~33~~ ns meJe& %eeve Deens Demee Yeeme neslees. hejbleg pesLes ÂMÙe peieleeÛee }eie}s}e OÙeemeÛe cegUele Yeüce "jlees les yeÇÿe%eeve nsÛe Heâkeäle %eeve Demetve lÙeeÛes mJe¤he Heâej Heâej JesieUs Deens. ~~33~~

peeCeeJeW ogmeNÙeeÛeW peerJeerÛeW ~ nW %eeve Jeešs meeÛeW ~ hejbleg nW Deelce%eeveeÛeW ~ }#eCe veJns ~~34~~ SKeeÅeeÛÙee ceveeleer} efJeÛeej keâesCeer menpelesves peeCe}s lej lees cees"e %eeveer Deens Demes Jeešles. hejbleg Deelce%eeveeÛes ns }#eCeÛe veener. ~~34~~

ceenevegYeeJe ceeneYee}e ~ ceevemehetpee keâefjleeb Ûegkeâ}e ~ keâesCeer ÙeskeWâ heeÛeeefj}e ~ SsmeW veJns cnCeesveer ~~35~~ Skeâ cenelcee ceevemehetpee keâjerle Demelee lÙeeves lÙeeble Ûetkeâ kesâ}er. ogmeNÙeeves leer Ûetkeâ lÙeeÛÙee }#eele DeeCetve efo}er. ~~35~~

Ssmeer peeCes DeblejefmLeleer ~ leÙeeefme hejce %eelee cnCeleer ~ hejbleg pesCeW cees#eØeehleer ~ leW nW %eeve veJns ~~36~~ Demes Deble%ee&ve DemeCeeNÙee}e, meeceevÙe }eskeâ cees"e %eeveer mecepeleele. heCe ns cees#eoeÙekeâ %eeve veJns. ~~36~~ (o. 5 me. 5)

202

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

yengle ØekeâejeRÛeeR %eeveW ~ meebieeW peeleeb DemeeOeejCeW ~ meeÙeespÙeØeehleer nesÙes pesCeW ~ leW %eeve JesieUW ~~37~~ meJe& ØekeâejÛes %eeve meebiet cnš}s lej les DeieefCele Deens. pÙeeves peerJe Je yeÇÿe ÙeebÛes SskeäÙe meeOeles les %eeve JesieUsÛe Deens. ~~37~~

lejer leW kewâmeW Deens %eeve ~ meceeOeeveeÛeW }#eCe ~ SsmeW nW efJeMeo keâ¤ve ~ cepe efvejesheeJeW ~~38~~ ßeeslee cnCelees– les %eeve keâmes Deens les ce}e ceePes meceeOeeve nesF&} Demes mhe° keâ¤ve meebieeJes. ~~38~~

SsmeW Megæ %eeve hegefme}W ~ leW hegef{}W meceemeeR efvejesefhe}W ~ ßeesleeb DeJeOeeve efoOe}W ~ heeefnpes heg{W ~~39~~ Demee Megæ%eeveemebyebOeerÛee ØeMve efJeÛeejuÙeeveblej les heg{er} meceemeele meebiele Deens. ßeeslÙeeves hetCe& }#e ÅeeJes. (Ûee}t meceemeele `ceeefnleer' Ùee meojele cees[Ceejs DeMegæ %eeve meebietve Pee}s.) ~~39~~ Fefle ßeeroemeyeesOes ieg¤efMe<ÙemebJeeos ‘yengOee%eeveveece’ meceeme heeÛeJee ieg¤efMe<ÙemebJeeoelcekeâ ßeeroemeyeesOe Ùee «ebLeeleer} `yengOee%eeve' veeJeeÛee heeÛeJee meceeme meceehle

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

203

(o. 5 me. 5)

oMekeâ heeÛeJee : ceb$eebÛee meceeme meneJee : Megæ%eeve ~~ ßeerjecemeceLe& ~~ Sskeâ %eeveeÛeW }#eCe ~ %eeve cnefCepes Deelce%eeve ~ heeneJeW DeeheCeeefme DeeheCe ~ Ùee veebJe %eeve ~~1~~ Megæ %eeveeÛes }#eCe Sskeâe. Deelce%eeve nsÛe Megæ %eeve nesÙe. ÙeeceOÙes peerJeeves (DeeheCe) DeelcÙeeÛes (DeeheCeemeer) `lees ceer Deens' Demes oMe&ve IÙeeJeÙeeÛes Demeles. (heneJeÙeeÛes Demeles) nsÛe Megæ %eeve nesÙe. ~~1~~

cegKÙe osJeeme peeCeeJeW ~ melÙe mJe¤he JeesUKeeJeW ~ efvelÙeeefvelÙe efJeÛeejeJeW ~ Ùee veebJe %eeve ~~2~~ yeÇÿe nsÛe osJeeÛes cegKÙe mJe¤he Deens. les ef$ekeâe}eyeeefOele cnCepes melÙe Demetve lesÛe DeesUKeeJes. les efvelÙe Demetve lÙee JÙeefleefjkeäle pes Yeemeles les meJe& DeefvelÙe Demeles Demee efve§eÙe keâjCes nsÛe %eeve. ~~2~~

pesLeW ÂMÙe Øeke=âefle mejs ~ hebÛeYeteflekeâ Jeesmejs ~ mecetU Éwle efveJeejs ~ Ùee veebJe %eeve ~~3~~ pÙee leòJeeceOÙes heebÛeYeeweflekeâ ÂMÙe me=°erÛee yeeOe nesTve ÉwleeÛee ceeiecetmener jenle veener lÙee leòJeeÛÙee DevegYeJee}e %eeve Demes cnCeleele. ~~3~~

ceveyegefæ DeieesÛej ~ ve Ûe}s lekeâe&Ûee efJeÛeej ~ Gu}sKe hejsntefve hej ~ Ùee veebJe %eeve ~~4~~ ne DevegYeJe Je les leòJe ceve-yegæerÛÙee DeeJeekeäÙeele Ùesle veener. lekeâe&Ûee met#ceheCee GheÙeesieer he[le veener. hejeJeeCeer}ener pes DeefOe‰eve Deens les `%eeve' nesÙe. ~~4~~

pesLeW veener ÂMÙeYeeve ~ pesLeW peeCeerJe nW De%eeve ~ efJeceU Megæ mJe¤he%eeve ~ Ùeeefme yeesef}pes ~~5~~ lÙee mJe¤heele, ÂMÙe peieled Je lÙeeÛes Yeeve nesCeeje peerJe veener, `keâUCes' ns pesLes De%eeveele cees[les, lesÛe efJeceU Je Megæ yeÇÿe¤he %eeve nesÙe. ~~5~~

meJe&mee#eer DeJemlee legÙee& ~ %eeve SsmeW cnCeleer leÙee ~ hejer leW peeefCepes JeeÙeeb ~ heoeLe&%eeve ~~6~~ peeie=leer, mJehve Je meg
ÂMÙe heoeLe& peeefCepes ~ lÙeeme heoeLe&%eeve yeesef}pes ~ Megæ mJe¤he peeefCepes ~ Ùee veebJe mJe¤he%eeve ~~7~~ ÂMÙe heoeLe& `keâUCes' cnCepes heoeLe&%eeve (ceeefnleer) `Deelcee ceer' Demee DevegYeJe IesCes ns mJe¤he %eeve. ~~7~~

pesLeW meJe&efÛe veeneR "eFËÛeW ~ lesLeW meJe&mee#elJe keQâÛeW ~ cnCeewefve Megæ %eeve legÙexÛeW ~ ceevetbefÛe veÙes ~~8~~ pÙee}e `meJe&' cnCeleele les cegUeleÛe DeefmlelJeele vemeleevee (DepeeleJeeo) lÙeeÛes meeef#elJe efmeæÛe nesle veener. cnCetve legÙee& ner DeJemLee Megæ%eeve Deens Demes cnCetÛe veÙes. ~~8~~

%eeve cnefCepes DeÉwle ~ legÙee& ØelÙe#e Éwle ~ cnCeewefve Megæ %eeve les melele ~ JesieUWefÛe Demes ~~9~~ %eeve ns DeÉwleeÛes ogmejs veeJe Deens. legÙexle Éwle lej mhe° efomeles. cnCetve Megæ %eeve kesâJnener Je=efòe%eeveentve Heâej JesieUs Demeles. ~~9~~ (o. 5 me. 6)

204

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

Sskeâ Megæ %eeveeÛeW }#eCe ~ Megæ mJe®heefÛe DeeheCe ~ Ùee veebJe Megæ mJe¤he%eeve ~ peeefCepes ßeesleeR ~~10~~ `ceer Megæ mJe¤he Deens' nsÛe %eeve MegæmJe¤he %eeve Demetve lesÛe lÙeeÛes }#eCe Deens. ßeeslÙeebveer ns melele }#eele "sJeeJes. ~~10~~

ceenebJeekeäÙe GheosMe Ye}e ~ hejer lÙeeÛee pehe veeneR yeesef}}e ~ lesLeerÛee lees efJeÛeejefÛe kesâ}e ~ heeefnpes meeOekeWâ ~~11~~ `leòJeceefme' meejKÙee ceneJeekeäÙeeÛee GheosMe Heâej Ûeebie}e Deens. heCe lÙeeÛee veecepeheeØeceeCes pehe keâjeJeÙeeÛee veener. lej leled, lJeced Je Deefme Ùee leerve heoebÛÙee JeeÛÙe Je }#Ùe DeMee DeLee&Ûee efJeÛeej keâjeJeÙeeÛee Demelees. lJeceheo JeeÛÙe peerJe Je }#Ùe ketâšmLe ÛewlevÙe. leled heo JeeÛÙe F&Õej Je }#Ùe yeÇÿe. oesvnerleer} JeeÛÙeeLee&Ûee lÙeeie (YeeielÙeeie }#eCesves) kesâ}e Demelee ketâšmLe ÛewlevÙe (Deelcee) Je yeÇÿe Skeâ¤he Deensle. ~~11~~

ceenebJeekeäÙe GheosMe meej ~ hejer Iesle}e heeefnpes efJeÛeej ~ lÙeeÛÙee peheW DebOekeâej ~ ve efHeâšs YeüebleerÛee ~~12~~ ceneJeekeäÙe ns JesoevleeÛÙee meJe& leòJe%eeveeÛes meej Deens. hejbleg lÙeeÛee MeeŒeMegæ efJeÛeejÛe kesâ}e heeefnpes. lÙeeÛee pehe keâ¤ve De%eeve Je Yeüce peeCeej veenerle. De%eevepevÙe Yeüce efHeâšCeej veener. ~~12~~

ceeneJeekeäÙeeÛee DeLe& Iesleeb ~ DeeheCe JemlegefÛe lelJeleeb ~ lÙeeÛee pehe keâefjleeb Je=Lee ~ meerCeefÛe nesÙes ~~13~~ ceneJeekeäÙeeÛee }#ÙeeLe& mJeerkeâej}e keâer `ceerÛe yeÇÿe Deens' Demee efve§eÙe neslees. lÙeeÛee pehe kesâuÙeeves HegâkeâšÛes ßece nesleele. ~~13~~

ceeneJeekeäÙeeÛeW efJeJejCe ~ nW cegKÙe %eeveeÛeW }#eCe ~ Megæ }#ÙeebMeW DeeheCe ~ JemlegÛe Deens ~~14~~ ceneJeekeäÙeeÛes mhe°erkeâjCe keâjCeW ns %eeveeÛes cegKÙe meeOeve Deens. (ceneJeekeäÙe Deelce%eeveeÛes meeOekeâ Deens. pevekeâ veener) oesvnerkeâ[er} Megæ }#ÙeebMe Iesle}s keâer (DeesJeer 11) ceer yeÇÿeÛe Deens Demee efve§eÙe neslees. ~~14~~

Deehe}e DeeheCeeefme }eYe ~ nW %eeve hejce ogu}Ye ~ peW DeeefoDebleer mJeÙebYe ~ mJe®heefÛe mJeÙeW ~~15~~ `ceer' cetUÛee yeÇÿe¤he Demeleevee ceer mJele:}e osneoer mecepet }eieuÙeeves peCet ceerÛe ce}e njJetve yeme}es! ceneJeekeäÙeeves ce}e ceePes cetUÛes mJe¤he keâUuÙeeves peCet ceePeeÛe ce}e hegvne }eYe Pee}e. ns %eeve Deefleog}&Ye Demetve ØeLeceheemetve MesJešheÙe&vle Deeefo Devleer yeÇÿe ns ceePes mJe¤heÛe Deens. (pevceeheemetve ce=lÙetheÙeËle eEkeâJee De%eeveeheemetve %eeveeheÙeËle) ~~15~~

pesLetve nW meJe&ner Øeiešs ~ DeeCeer mekeâUner pesLeW Deešs ~ leW %eeve peeef}Ùeeb efHeâšs ~ Yeüebefle yebOeveeÛeer ~~16~~ ns meJe& ÂMÙe peie pÙeeheemetve Øeieš nesles Je MesJešer lÙeeleÛe }Ùe heeJeles. (pevceeÅemÙe Ùele: ~~ yeÇ.met.) lÙee yeÇÿeeÛes `ceer yeÇÿe' Demes %eeve PeeuÙeeJej `ceer osn', `ceer keâlee&' F. Yeüceelcekeâ yebOeves ieUtve he[leele. (efYeÅevles ùoÙe«eefvLe:) –ceg[b keâ) ~~16~~

celeW DeeCeer celeeblejW ~ pesLeW nesleeR efvee|JekeâejW ~ Deeflemet#ce efJeÛeejW ~ heeneleeb SskeäÙe ~~17~~ meebKÙe JewMesef
peW Ùee ÛejeÛejeÛeW cetU ~ Megæ mJe¤he efvece&U ~ Ùee veebJe %eeve kesâJeU ~ JesoebleceleW ~~18~~ Ùee Ûej Je DeÛej me=°erÛes DeefOe‰eve Deme}s}s Megæ Je efvece&U mJe¤he nsÛe Jesoevleceleeves %eeve nesÙe. ~~18~~

MeesefOeleeb Deehe}W cetU mLeeve ~ menpeefÛe G[s De%eeve ~ Ùee veebJe cnefCepes yeÇÿe%eeve ~ cees#eoeÙeskeâ ~~19~~ mJele:Ûes DeefOe‰eve MeesOe}s keâer lÙeeÛes De%eeve menpeÛe peeles. nsÛe les cees#emeeOekeâ yeÇÿe%eeve nesÙe. ~~19~~

DeeheCeeefme JeesUKeeW peeleeb ~ Deebieer yeeCes meJe&%elee ~ lesCeW Ùeskeâosmeer Jeelee& ~ efveMes
205

(o. 5 me. 6)

mJele:Ûes mJe¤he peeCet peelee `meJe&ØekeâeMekeâ yeÇÿe ceer Deens' Demee DevegYeJe ÙesTve mJele:Ûes Deuhe%elJe mebhetve peeles. (meJe&%e cnCepes peieeleer} meJe& JemletbÛes, MeeŒeebÛes, keâ}ebÛes %eeve veJns. ogmeNÙeeÛÙee ceveeleer} efJeÛeej DeesUKeCes eEkeâJee Ie[}suÙee Je Deeieeceer IešveebÛes %eeve veJns. Peekeâ}suÙee eEkeâJee ieghle Jemlet DeesUKetve lÙeebÛee leheMeer} meebieCes veJns! ns meJe& peie pÙeeheemetve Pee}s les yeÇÿe peeCeCeeNÙee}e meJe&%e cnCeleele). ~~20~~

ceer keâesCe Ssmee nsle ~ Oe¤ve heeneleeb osneleerle ~ DeeJe}esefkeâleeb vescemle ~ mJe¤heefÛe nesÙes ~~21~~ `ceer keâesCe' ÙeeÛee MeesOe IesTve heeefn}s lej `ceer osnentve efYeVe Deens' Demee DeYÙeeme keâ¤ve yeÇÿeevegYeJe Ùeslees. ~~21~~

Demees hetJeeA Leesj Leesj ~ pesCeW %eeveW hew}heej ~ heeJe}s les meeÛeej ~ Sskeâ Deeleeb ~~22~~ Demes yeÇÿe%eeve PeeuÙeeJej hetJeea keâesCe keâesCe cenelces cegkeäle Pee}s les Deelee Sskeâ. ~~22~~

JÙeeme Jeefme‰ ceenecegveer ~ Megkeâ veejo meceeOeeveer ~ pevekeâeefokeâ ceeneb%eeveer ~ ÙesCeWefÛe %eeveW ~~23~~ ceveveMeer} JÙeeme Je Jeefme‰, efvelÙele=hle veejo Je Megkeâ, cene%eeveer jepee pevekeâ, ~~23~~

JeeceosJeeefokeâ ÙeesiesÕej ~ Jeeuceerkeâ Deef$e $e+
mevekeâeefokeâ cegKÙekeâ¤veer ~ DeeefoveeLe ceerve ieesj#ecegveer ~ DeeCeerkeâ yees}leeb JeÛeveer ~ DeieeOe Demeleer ~~25~~ mevekeâ meveeleveeoer, DeeefoveeLe, celmÙeWõveeLe, ieesj#eveeLe Je lÙeebÛÙeemeejKes efkeâleerlejer cenelces, ~~25~~

efmeæ cegveer ceenevegYeeJe ~ mekeâUebÛee pees DebleYee&Je ~ pesCeW megKeW ceeneosJe ~ [gu}le meoe ~~26~~ efmeæ, cegveer, cenelces FlÙeeefokeâebceOÙes meceeve DemeCeeNÙee yeÇÿemegKeeves Ye.Mebkeâjner [es}leele. ~~26~~

peW JesoMeeŒeebÛes meej ~ efmeæeble Oeeoeble efJeÛeej ~ pÙeeÛeer Øeehleer YeeiÙeevegmeej ~ YeeefJekeâebme nesÙes ~~27~~ JesoevleMeeŒeeÛes cebLeve kesâuÙeeJej yeÇÿe ns lÙeeÛes meej efveIeles. neÛe efmeæevle YeeefJekeâe}e lÙeeÛÙee Megæ hegCÙeeÛes yeUeJej ØelÙe#e DevegYeJee}e Ùeslees. ~~27~~

meeOeg meble DeeCeer meppeve ~ Yetle YeefJe<Ùe Jele&ceeve ~ meJe&$eebÛeW iegnŸe %eeve ~ leW meebefiepes} Deeleeb ~~28~~ hetJeeaÛes, nu}erÛes Je heg{Ûes meeOet, meble Je meppeve ÙeebÛÙee yeÇÿe%eeveeÛes Jece& Deelee meebielees. ~~28~~

leerLeX JeÇleW leheW oeveW ~ peW ve pees[s OetceüheeveW ~ hebÛeeiveer ieesjebpeveW ~ peW Øeehle veJns ~~29~~ leerLe&Ùee$ee, JeÇles, oeves, Oetceüheeveeoer osnkeâ°, hebÛeeefivemeeOeve, mJele:}e [eieCes FlÙeeoerves yeÇÿe%eeve nesle veener. ~~29~~

mekeâU meeOeveeÛeW HeâU ~ %eeveeÛeer efmeieefÛe kesâJeU ~ pesCeW mebMeÙeeÛeW cetU ~ efveMes
ÚheVe Yee
peW vesCeJes hegjeCeeR ~ pesLes efmeCeuÙee JesoJeeCeer ~ leWefÛe Deeleeb ÙesefÛe #eCeeR ~ yeesOeerve ieg®ke=âheW ~~32~~ hegjeCeebvee pÙeeÛee Deboepener }eiele veener, Jeso lÙeeÛesmebyebOeer yees}tve oce}s les Deelee ceer ßeerieg®ke=âhesves meebiesve. ~~32~~

heeefn}W vemleeb mebmke=âleeR ~ jerie veeneR ceNne° «evLeer ~ ùoFË JemeuÙee ke=âheecetleea ~ meodieÏ®mJeeceer ~~33~~ ceer mebmke=âle Yee
(o. 5 me. 6)

206

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

Deeleeb ve}ies mebmke=âle ~ DeLeJee «ebLe Øeeke=âle ~ ceePee mJeeceer ke=âhesmeefnle ~ ùoFË Jemes ~~34~~ Deelee mebmke=âle DeLeJee Øeeke=âle «ebLeebÛeer DeeJeMÙekeâlee veener. ceePee meodieÏ®mJeeceer lÙeeÛÙee ke=âheekeâše#eemen ceePÙee ùoÙeele yeme}s}e Deens. ~~34~~

ve keâefjleeb JesoeYÙeeme ~ DeLeJee ßeJeCemeeÙeeme ~ ØeslveWefJeCe meewjme ~ meodieÏ®ke=âhee ~~35~~ Jesoevle«ebLeebÛee DeYÙeeme ve keâjlee eEkeâJee ÙeLeeLe& heejbheefjkeâ ßeJeCe ve keâjlee meodieÏ®ke=âhesves menpeemenpeer %eeveeÛee iees[ Øemeeo }eYelees. ~~35~~

«evLe cee$e ceNne° ~ lÙeentve mebmke=âle ßes‰ ~ lÙee mebmke=âleeceOeW he° ~ Leesj lees Jesoeble ~~36~~ ceje"er Yee
lÙee JesoebhejleW keâebneR ~ meJe&Lee ßes‰ veeneR ~ pesLeW JesoieYe& meJe& ner ~ Øeieš pee}e ~~37~~ lÙee Jesoevleentve keâenerÛe ßes‰ veener keâejCe lÙeeble JesoebÛes meej¤he Jece& Øeieš Pee}s Deens. ~~37~~

Demees Ssmee pees Jesoeble ~ lÙee JesoebÛeeefn ceefLeleeLe& ~ Deefleienve pees hejceeLe& ~ lees letb Sskeâ Deeleeb ~~38~~ Demee pees Jesoevle lÙee JesoevleeÛesner meej Deme}s}e met#ce Je ienve hejceeLe& let Deelee Sskeâ. ~~38~~

Dejs ienveeÛeW ner ienve ~ leW letb peeCe meodieÏ®JeÛeve ~ meodieÏ®JeÛeveW meceeOeeve ~ vescemle Deens ~~39~~ lÙee ienve hejceeLee&Ûeer meJe& Kees}er meodieϤbÛÙee GheosMeele meeceeJe}s}er Demeles. lÙee GheosMeeves cegceg#et}e efveef§ele meceeOeeve }eYeles. ~~39~~

meodieÏ®JeÛeve leesefÛe Jesoeble ~ meodieÏ®JeÛeve leesefÛe efmeæeble ~ meodieÏ®JeÛeve leesefÛe Oeeoeble ~ meØeÛeerle Deeleeb ~~40~~ ßeerieg¤bÛee GheosMe neÛe Jesoevle. leesÛe efmeæevle. leesÛe melÙe Deens. lees Deelee ØeÛeerleer ÙesF&} DeMee heæleerves mecepeeJetve Ies. ~~40~~

peW DelÙeble ienve ~ ceePÙee mJeeceerÛeW JeÛeve ~ pesCeW ceePeW meceeOeeve ~ DelÙeble pee}W ~~41~~ lÙeeÛe Deefleiet{ DeMee meodieÏ®JeÛeveeves ceePes mJele:Ûes heefjhetCe& meceeOeeve Pee}s. ~~41~~

leW nW ceePeW peerJeerÛeW iegpe ~ ceer meebiewve cnCeleeW legpe ~ pejer DeJeOeeve osmeer cepe ~ lejer Deeleeb ÙesÛe #eCeeR ~~42~~ ceePÙee peerJeentve DeefOekeâ pehetve "sJe}s}s les jnmÙe ceer leg}e Deelee meebielees. let ceveeheemetve Sskeâ}sme lej DeeleeÛe leg}e lÙeeÛee yeesOe nesF&}. ~~42~~

efMe<Ùe c}eveJeoveW yees}s ~ Oeefj}s meÂ{ heeG}W ~ ceie yees}eW DeejbefYe}W ~ ieg®osJeW ~~43~~ Demes meodieÏ®JeÛeve SskeâleeÛe efMe<ÙeeÛee Ûesnje ke=âle%elesves Je ke=âleeLe&lesÛÙee Dehes#esves DenbkeâejMetvÙe Pee}e. (MejCeeieleerÛeer meJe& }#eCes efomet }eie}er) lÙeeves lÙeebÛes ÛejCe Ieó Oej}s. ceie ßeerieg¤bveer GheosMe keâjCÙeeme meg®Jeele kesâ}er. ~~43~~

Denb yeÇÿeeefmce ceenebJeekeäÙe ~ ÙesLeerÛee DeLe& DelekeäÙex ~ lees ner meebielees SskeäÙe ~ ieg®efMe<Ùe pesLeW ~~44~~ ßeerieg¤ Je MejCeeiele efMe<Ùe Demes veeles leÙeej PeeuÙeeveblej ßeerieg¤ cnCeleele– `ceer yeÇÿe Deens' Ùee JeekeäÙeeÛee DeLe& DelÙeble iet{ Deens. leesner ceer leg}e meebielees. ~~44~~

Sskeâ efMe<Ùee ÙesLeerÛeW Jece& ~ mJeÙeW letbefÛe Deensefme yeÇÿe ~ Ùes efJe
veJeefJeOee ØekeâejW Yepeve ~ lÙeele cegKÙe leW DeelceefveJesove ~ leW mece«e ØekeâejW keâLeve ~ keâerpes} Deeleeb ~~46~~ ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

207

(o. 5 me. 6)

veT ØekeâejÛeer Yekeäleer leg}e meebefiele}er. lÙeeleer} DeelceefveJesove meJe&ßes‰ Deens. leer Yekeäleer Je ceneJeekeäÙe ÙeebÛee Deletš mebyebOe Deens. lees Deelee ceer efJemleejhetJe&keâ mhe° keâjerve. ~~46~~

efvecee&Ce hebÛeYetleW ÙeerÙeW ~ keâuheebleeR veemeleeR ÙesLeevJeÙeW ~ Øeke=âefle heg®
ÂMÙe heoeLe& Deešleeb ~ DeeheCeefn vegjs lelJeleeb ~ SskeäÙe®heW SskeäÙelee ~ cegUeRÛe Deens ~~48~~ heebÛeYeeweflekeâ ÂMÙe heoeLe& }erve PeeuÙeeJej `leer }erve nesleele' Demes cnCeCeeje `ceer' megæe efMeu}keâ jenle veener. yeÇÿe Je `ceer' men ÂMÙe heoeLe& ÙeebÛes cetUÛesÛe SskeäÙe DemeuÙeeves lÙeebÛÙeele menpeÛe DeÉwle Deens. (yeÇÿe ns peieeÛes DeefYeVeefveefceòe Je Gheeoeve keâejCe Deens.) ~~48~~

me=°erÛeer veeneR Jeelee& ~ lesLeW cegUeRÛe SskeäÙelee ~ eEhe[ yeÇÿeeb[ heeneW peeleeb ~ efomes} keâes"W ~~49~~ pesJne me=°erÛe efMeu}keâ jenle veener lesJne lÙeebÛÙeele cetUÛes Deme}s}s DeÉwleÛe Gjles. DeÉwleeceOÙes eEhe[ Je yeÇÿeeb[ lÙeebleer} Deveble Yesoelcekeâ Éwleemen Éwle keâesCee}e Je keâmes efomes}? (le$e kesâve efkeâced efJepeeveerÙeele?– ye=n.) ~~49~~

%eeveJevner Øeiešs ~ lesCeW ÂMÙe kesâj Deešs ~ leoekeâejW cetU legšs ~ efYeVelJeeÛeW ~~50~~ %eeveeefive Øeieš PeeuÙeeJej Â<Ùe peieleeÛes efceLÙelJe mhe°heCes DevegYeJee}e Ùesles. lÙee peieleeÛÙee DeefOe‰eveeMeer DeÉwle meeOeuÙeeJej ÉwleeÛes mecetU GÛÛeešCe nesles. ~~50~~

efceLÙelJeW Je=efòe efHeâjs ~ lees ÂMÙe DemeleebÛe Jeesmejs ~ menpeefÛe ÙesCeW ØekeâejW ~ pee}W DeelceefveJesove ~~51~~ `ÂMÙe me=°er efceLÙee Deens' DeMee menpe efve§eÙeeves Devle:keâjCe Je=òeer efomeCeeNÙee me=°erkeâ[tve ceeies JeUles Je Je=òeerleer} efÛeoeYeemeeÛes DeelcemJe¤heele efveJesove cnCepes SskeäÙe nesles. lÙeecegUs me=°erÛÙee DeefOe‰eveeMeer DeÉwleeÛeer Yetefcekeâe leÙeej nesles. (Ùee Øeef›eâÙes}e yeeOeefve§eÙe Demes cnCeleele. ne efve§eÙe Pee}s}e peerJevcegkeäle yeeOeeÛÙee DevegJe=òeerves peerJeve peielees.) ~~51~~

Demees ieg¤Ûes "eFË DevevÙelee ~ lejer legpe keâeÙesmeer js eEÛelee ~ JesieUsheCeW DeYekeälee ~ GjeWefÛe vekeâes ~~52~~ (Jejer} efJeÛeej Meyoeves megæe mecepeeJetve IesCes cenekeâ"erCe Deens. lees Deekeâ}ve nesTve cegjCÙeemee"er meceLe& Deelee GheeÙe megÛeefJeleele–) ns meJe& let Sskeâ}sme Kejs! heCe Deelee ßeerieg¤bÛes ef"keâeCeer DevevÙeMejCe jne. ceie leg}e ns Deekeâ}veeÛeer Je DevegYeJeeÛeer keâeUpeer keâjCÙeeÛes keâejCeÛe keâeÙe? lÙeebÛÙeeMeer let Deelee pees efJeYekeäle Deensme lees Yekeäle nes cnCepes mecejmelesves jne. ~~52~~

Deelee nWefÛe Â{erkeâCe& ~ JneJeÙee keâjeR meodieÏ®Yepeve ~ meodieÏ®YepeveW meceeOeeve ~ vescemle Deens ~~53~~ ner Øeef›eâÙee ØelÙe#eele GlejCÙeemee"er Deelee let keâeÙee, JeeÛee, ceveeves Je Oeveeves ßeerieg¤bÛeer mesJee keâj. lÙeeves efmeæevleeÛes ¤heevlej DevegYeJeele nesTve meceeOeeve veeboles. ~~53~~

Ùee veebJe efMe<Ùee Deelce%eeve ~ ÙesCeW heeefJepes meceeOeeve ~ YeJeYeÙeeÛeW yebOeve ~ mecetU efceLÙee ~~54~~ nsÛe les Deelce%eeve! lÙeecegUs meleleÛes meceeOeeve Øeehle nesTve Ùee YeJemeeiejeÛÙee Évɤhe Je pevcecejCe¤he YeÙeeÛes yebOeve mecetU ve° nesles. keâejCe les efceLÙeeÛe Deens. ~~54~~

osn ceer Jeešs pÙee veje ~ lees peeCeeJee DeelcenlÙeeje ~ osneefYeceeveW ÙesjPeeje ~ YeesefieuÙeeÛe Yeesieer ~~55~~ `ceer osn' ner Yetefcekeâe pÙeeves Ieó Oe¤ve "sefJe}er Deens lees DeelcenlÙee keâjerleÛe jenlees! keâejCe lÙeecegUsÛe Jeemevee efMeu}keâ jentve pevcecejCeebÛÙee HesâNÙeele hegvne hegvne efHeâjle jenlees. ~~55~~

Demees Ûentb osneJesieUe ~ pevcekeâcee&meer efvejeUe ~ mekeâU DeeyeeUieesyeUe ~ meyeenŸe letb ~~56~~ Dejs let mLet}, met#ce, keâejCe Je cenekeâejCe Ùee Ûeej osnebntve JesieUe Deensme, osneÛee pevce Je lÙeeves kesâ}s}s keâce& (o. 5 me. 6)

208

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

Ùeentve efYeVe Deensme. Ùee efÛe$eefJeefÛe$e Yeüce¤he me=°erle let DeesleØeesle Ye¤ve jeefn}e Deensme. (mLet} osn– DeefmLeceebmeeÛes Mejerj. met#ce osn– heeÛe %eeveWefõÙes, heeÛe keâceXefõÙes, heeÛe ØeeCe Je Devle:keâjCe. keâejCe osn– peeie=leer Je mJehvee}e keâejCe Deme}s}er efveõe. cenekeâejCeosn– `ceer yeÇÿe' Ùee meeOevekeâeUeleer} ceveesjÛevee). ~~56~~

keâesCeemeerÛe veeneR yebOeve ~ YeüebeflemleJe Yeg}}s peve ~ Â{ Iesle}e osneefYeceeve ~ cnCeewefveÙeeb ~~57~~ JeemleefJekeâ keâesCelÙeeÛe peerJeeJej ceeÙesÛeer `ceer osn Deens' Demes mecepeCÙeeÛeer mekeäleer veener! heCe lemee Yeüce nesTve meJe&Ûe peerJe Yeg}leele Je lÙeeÛee heefjCeece cnCetve `ceer osn' Demes osne}e Ieó Oejleele. ~~57~~

efMe<Ùee ÙeskeâebleeR yewmeeJes ~ mJe¤heeR efJeßeebleerme peeJeW ~ lesCeW iegCeW Â{eJeW ~ hejceeLe& ne ~~58~~ ns efMe<Ùee, let Meeble JesUer efJepeve ef"keâeCeer DeemevemLe nes. ßeerieg¤bveer efo}suÙee meeOeveØeef›eâÙesÛÙee meenŸeeves peerJee}e DeelcemJe¤heele efJeßeebleer osCÙeeÛee (Keje Skeâevle) DeYÙeeme keâj. cees#eceeiee&Jejer} ne ØeJeeme lÙeecegUs efveef§eleheCes nesle jener}. ~~58~~

DeKeb[ Ie[s ßeJeCe ceveve ~ lejerÛe heeefJepes meceeOeeve ~ hetCe& peeef}Ùeeb yeÇÿe%eeve ~ JewjeiÙe Yejs DeebieeR ~~59~~ JesoevleeÛes DeKeb[ ßeJeCe Je ceveve keâjeJes. lejÛe Kejs meceeOeeve cnCepes Devle:keâjCe Je=òeerÛes mecÙekeâd DeeOeeve nesles. leer DeelcÙee}e hekeâ[tve "sJetve yeÇÿemJe¤heele mJele:}e njJeles. yeÇÿe%eeve nesles. lÙee}e heefjhekeäJelee DeeuÙeeJej efceLÙee peieleeefJe
efMe<Ùee cegkeäleheCeW Deveie&U ~ keâefjmeer FbefõÙeW yee
efJe
ceCeer neslee meeriešeÛee ~ }esYe Oe¤efveÙee leÙeeÛee ~ cetKe&heCeW jepÙeeÛee ~ DeJnsj kesâ}e ~~62~~ Skeâe Oetlee&ves yew}eÛÙee eEMeieeJej }eJe}suÙee ÛekeâÛekeâerle ceCÙeemebyebOeer Skeâe cetKe& jepee}e lÙee ceCÙeeÛeer Dehejbheej Keesšer cenleer meebietve, jepee}e Yeg}Jetve lÙeeÛÙee jepÙeeÛÙee ceesyeouÙeele lees ceCeer jepee}e efo}e! ~~62~~

Sskeâ efMe<Ùee meeJeOeeve ~ Deeleeb YeefJe<Ùe ceer meebiesve ~ peÙee heg®
cnCeesveer pes DeefJeÅee ~ meeb[tve OejeJeer megefJeÅee ~ lesCeW iegCeW peieÉbÅee ~ heeefJepes meerIeÇ ~~64~~ cnCetve DeefJeÅesÛee lÙeeie keâ¤ve meodefJeÅesÛee DeYÙeeme keâjeJee. lÙeecegUs peielee}e pes nJesmes Jeešles les yeÇÿemegKe leg}e lJeefjle efceUs} (peiee}e megKe nJes Demeles. megKe yeÇÿeeefMeJeeÙe veener.) ~~64~~

mevÙeheeleeÛesefve og:KeW ~ YeÙeevekeâ °erme osKes ~ Deew
lewmeW De%eevemevÙeheeleW ~ efceLÙee °erme efomeleW ~ %eeveDeew
efceLÙee mJehves JeesmeCee}e ~ lees peeie=leerme DeeefCe}e ~ lesCeW hetJe&oMee heeJe}e ~ efveYe&Ùe pes ~~67~~ ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

209

(o. 5 me. 6)

efceLÙee mJehveeleer} ÂMÙe yeIetve pees Ieeyejlees lÙee}e peeies keâjleeÛe lees hetJeeameejKee efveYe&Ùe neslees. peeie DeeuÙeeJej les keâeuheefvekeâ ÂMÙe ve° nesles. ~~67~~

efceLÙeeÛe hejer melÙe Jeeš}W ~ lesCeW iegCeW og:Ke pee}W ~ efceLÙee DeeCeer efvejme}W ~ nW leeW Ie[svee ~~68~~ JeemleefJekeâ mJehveeleer} ÂMÙe DeefveJe&ÛeveerÙe Demeleevee melÙe Jeeš}s Je lÙeecegUs YeÙeeÛes og:Ke Pee}s. ÂMÙe efceLÙee Deme}s lejer mJehve heenle Demeleevee les heenCeeNÙee}e les ve° keâjlee Ùesle veener. ~~68~~

efceLÙee Deens peeie=leemeer ~ hejer Jes{e }eefJe}W efveefõmleebmeer ~ peeiee peeef}Ùee leÙeemeer ~ YeÙesefÛe veeneR ~~69~~ peeie DeeuÙeeJej lÙeeÛes efceLÙeelJe keâUles. heCe iee{ Peeshe}suÙee}e he[}s}s mJehve Deieoer Kejs DemeuÙeemeejKes Jeeštve megKeog:KeeÛee DevegYeJe osles. peeie DeeuÙeeJej YeÙeeÛes veeJener vemeles. (efceLÙee · meled Demeled efJe}#eCe · DeefveJe&ÛeveerÙe. meled cnCepes ef$ekeâe}ele DeyeeefOele jenCeejs. Demeled cnCepes keâOeerÛe vemeCeejs. mJehve peeie DeeuÙeeJej vemeuÙeeves YeefJe<Ùeele yeeefOele nesles. cnCetve meledÛÙee }#eCeebMeer pegUle veener. mJehvekeâeUer melÙe Jeešles cnCetve DemedleÛÙee }#eCeebMeer pegUle veener.) ~~69~~

hejer DeefJeÅeePeeWhe Ùesles YejW ~ Yejs meJeeËieer keâeefJejW ~ hetCe& peeie=leer ßeJeCeÉejW ~ ceveveW keâjeJeer ~~70~~ lÙeeØeceeCes DeefJeÅesÛÙee iee{ Peeshesle peieled ¤he mJehve Hegâ}les Je PeesheCeeNÙee}e ceesefnle keâ¤ve les mJehve Kejs Deens Demee Yeüce efvecee&Ce keâjles. JesoevleßeJeCe Je ceveveeves lÙee Peeshe}suÙee}e peeie DeeCeeJeer. ~~70~~

peeie=leerÛeer JeesUKeCe ~ Sskeâ leÙeeÛeW }#eCe ~ pees efJe
pesCeW efJejkeäleerme ve ÙeeJeW ~ lees meeOekeâ SsmeW peeCeeJeW ~ lesCeW meeOeve keâjeJeW ~ LeesjerJe meeb[gveer ~~72~~ pÙee}e JewjeiÙe Øeehle Pee}s}s veener lÙeeves DeeheCe meeOekeâ Deenesle ns }#eele IesTve `ceer cegkeäle Deens' Demee mecepe keâ¤ve Iesle}e Demes} lej lees mees[tve ÅeeJee. ~~72~~

meeOeve ve ceves peÙee}e ~ lees efmeæheCeW yeæ pee}e ~ lÙeentefve cegceg#eg Ye}e ~ %eeveeefOekeâejer ~~73~~ pÙee}e meeOeve keâjeJesmes Jeešle veener lees `ceer cegkeäle' Ùee keâuhevesvesÛe yeæ neslees! lÙeehes#ee cegceg#et efkeâleerlejer Ûeebie}e. keâejCe lees %eeveeÛee DeefOekeâejer Demelees. ~~73~~

leJe efMe<Ùes kesâ}e ØeMve ~ kewâmes yeæcegceg#eeÛeW }#eCe ~ meeOekeâ efmeæ JeesUKeCe ~ kewâmeer peeCeeJeer ~~74~~ ns Ssketâve efMe<Ùeeves `yeæ, cegceg#et, meeOekeâ Je efmeæ ÙeebÛÙee keâesCelÙee }#eCeebveer lÙeebvee DeesUKeeJes?' Demes efJeÛeej}s. ~~74~~

ÙeeÛeW Gòej ßeesleÙeebmeer ~ efoOe}W hegef{}erÙes meceemeer ~ meeJeOe ßeesleeR keâLesmeer ~ DeJeOeeve ÅeeJeW ~~75~~ Ùee ØeMveeÛes Gòej heg{er} meceemeele efo}s Deens. ßeeslÙeebveer les }#e osTve SskeâeJes. ~~75~~ Fefle ßeeroemeyeesOes ieg¤efMe<ÙemebJeeos ‘Megæ%eeveveece’ meceeme meneJee ieg¤efMe<ÙemebJeeoelcekeâ ßeeroemeyeesOe Ùee «ebLeeleer} `Megæ%eeve' veeJeeÛee meneJee meceeme meceehle

(o. 5 me. 6)

210

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

oMekeâ heeÛeJee : ceb$eebÛee meceeme meeleJee : yeæ}#eCe ~~ ßeerjecemeceLe& ~~ me=°er pes keâeb ÛejeÛej ~ peerJe oeš}s Deheej ~ hejer les DeJeIes ÛelJeej ~ yeesef}pesleer ~~1~~ Ûej Je DeÛej (Ûesleve Je pe[) me=°erceOÙes DeypeeJeOeer peerJe (ceeCemes) Deensle. lÙeebÛes Øekeâej cee$e ÛeejÛe Deensle Demes meebieleele. ~~1~~

Sskeâ leÙeebÛeW }#eCe ~ ÛelJeej les keâesCe keâesCe ~ yeæ cegceg#et meeOekeâ peeCe ~ ÛeewLee efmeæ ~~2~~ les Ûeej Øekeâej keâesCeles les Sskeâ. yeæ, cegceg#et, meeOekeâ Je ÛeewLee efmeæ. ~~2~~

Ùee ÛeewIeebefJejefnle keâebneR ~ meÛejeÛejeR heebÛeJee veeneR ~ Deeleeb Demees nW meJe&ner ~ efJeMeo keâ¤b ~~3~~ Ùee Ûeej Øekeâejebhes#ee Ùee ÛejeÛej me=°erle heeÛeJee Øekeâej veener. Deelee lÙeebÛes mhe°erkeâjCe keâ¤. ~~3~~

yeæ cnefCepes lees keâesCe ~ kewâmeW cegceg#eeÛeW }#eCe ~ meeOekeâ efmeæ JeesUKeCe ~ kewâmeer peeCeeJeer ~~4~~ yeæ keâesCee}e cnCeeJes, cegceg#etÛes }#eCe, meeOekeâeÛeer DeJemLee Je efmeæeÛeer DeesUKe keâMeer keâ¤ve IÙeeJeer. ~~4~~

ßeesleeR JneJeW meeJeOe ~ Øemlegle Sskeâe yeæ ~ cegceg#e meeOekeâ DeeefCe efmeæ ~ heg{W efvejesefhe}W ~~5~~ ßeeslÙeebveer meeJeOeheCes Deelee yeæ keâesCee}e cnCeeJes les mecepeeJetve IÙeeJes. cegceg#et, meeOekeâ Je efmeæebÛeer }#eCes heg{er} meceemeele meebefiele}er Deensle. ~~5~~

Deeleeb yeæ lees peeefCepes Ssmee ~ DebOeejeRÛee DebOe pewmee ~ Ûe#egJeerCe oener efoMee ~ megvÙeekeâej ~~6~~ DeebOeàÙeeves [esUs vemeuÙeecegUs oener efoMeebvee DebOeej Yej}s}e heneJee lemee ne yeæ meieUerkeâ[s DeefJeÅee¤heer DebOeejÛe Yej}s}e henelees. ~~6~~

Yekeäle %eeles leehemeer ~ Ùeesieer Jeerlejeieer mebvÙeemeer ~ heg{W osKeleeb °ermeer ~ ÙesCeej veener ~~7~~ keâesCeer Yekeäle, %eeveer, lehemJeer, Ùeesieer, efJejkeäle, mebvÙeemeer F. meceesj Dee}s lejer ne yeIeCeej veener. ~~7~~

ve efomes vesCes keâcee&keâce& ~ ve efomes vesCes Oecee&Oece& ~ ve efomes vesCes megiece ~ hejceeLe&hebLe ~~8~~ efJeefnle keâce& Je efveef
leÙeeme ve efomes meÛÚeŒe ~ melmebieefle melhee$e ~ mevceeie& pees keâeb heefJe$e ~ lees ner ve efomes ~~9~~ Jeso, meblemebiele, oeve osCÙeeme ÙeesiÙe JÙekeäleer Je heefJe$e Deme}s}e cees#eceeie& lÙee}e efomele veener. ~~9~~

ve keâUs meejemeej efJeÛeej ~ ve keâUs mJeOece& DeeÛeej ~ ve keâUs kewâmee hejeshekeâej ~ oeve hegCÙe ~~10~~ meej Je Demeej ÙeebÛee efJeÛeej, mJeOecee&Ûes DeeÛejCe, hejeshekeâej, oeve, hegCÙe FlÙeeoeRÛeer lÙee}e oeoner vemeles. ~~10~~

veeneR heesšeR YetleoÙee ~ veeneR megefÛe
211

(o. 5 me. 7)

ve keâUs Yeefkeäle ve keâUs %eeve ~ ve keâUs JewjeiÙe ve keâUs OÙeeve ~ ve keâUs cees#e ve keâUs meeOeve ~ Ùee veebJe yeæ ~~12~~ Yekeäleer, %eeve, JewjeiÙe, OÙeeve, cees#e, meeOeve FlÙeeoer Meyomegæe lÙee}e JepÙe& Demeleele! ~~12~~

ve keâUs osJe efve§eÙeelcekeâ ~ ve keâUs mebleebÛee efJeJeskeâ ~ ve keâUs ceeÙesÛeW keâewlegkeâ ~ Ùee veeJe yeæ ~~13~~ `osJe' ner mebkeâuhevee, mebleebÛee efJeJeskeâÙegkeäle GheosMe, Je ceeÙesÛee Yeg}JeCeeje ØeYeeJe ÙeebÛeer keâuheveener vemeles. ~~13~~

ve keâUs hejceeLee&Ûeer KetCe ~ ve keâUs DeOÙeelceefve¤heCe ~ ve keâUs DeeheCeeefme DeeheCe ~ Ùee veeJe yeæ ~~14~~ cees#eeÛes Jece&, DeOÙeelce ÛeÛee&, Je `ceer keâesCe Deens' ÙeeÛee lÙee}e Deboepener }eiele veener. ~~14~~

ve keâUs peerJeeÛeW pevcecetU ~ ve keâUs meeOeveebÛeW HeâU ~ ve keâUs leòJelee kesâJeU ~ Ùee veeJe yeæ ~~15~~ peerJeeÛes pevcecetU, meeOevesÛes HeâU DeeefCe kesâJeU Megæ yeÇÿe ns keâUle veener. ~~15~~

ve keâUs kewâmeW leW yebOeve ~ ve keâUs cegkeäleerÛeW }#eCe ~ ve keâUs Jemleg efJe}#eCe ~ Ùee veeJe yeæ ~~16~~ ceeÙesÛes yebOeve, cees#eeÛes }#eCe, Je veece¤hee he}erkeâ[er} yeÇÿe ÙeeefJe
ve keâUs MeeŒeeLe& yeesef}}e ~ ve keâUs efvepemJeeLe& Deeheg}e ~ ve keâUs mebkeâuheW yeebOe}e ~ Ùee veeJe yeæ ~~17~~ keâesCeer mecepeeJetve meebefiele}s}e MeeŒeeLe&, Deehe}s MeeÕele efnle, mJele:Jejer} mebkeâuheeÛes yebOeve ns lÙee}e pejener Gcepele veener. ~~17~~

peÙeeefme veeneR Deelce%eeve ~ nW cegKÙe yeæeÛeW }#eCe ~ leerLe& JeÇle oeve hegCÙe ~ keâebneRÛe veeneR ~~18~~ leerLe&, JeÇle, oeve, hegCÙe FlÙeeefokeâebÛee efJeÛeejner keâjerle veener Je Deelce%eeve keâMeeMeer Keeleele nsner "eTkeâ vemeCes ner yeæeÛeer cegKÙe }#eCes! ~~18~~

oÙee veeneR keâ®Cee veeneR ~ Deepe&Je veeneR efceef$e veeneR ~ Meebefle veeneR #ecee veeneR ~ Ùee veeJe yeæ ~~19~~ oÙee, keâ®Cee, veceülee, efce$elee, Meebleer DeeefCe #ecee Ùee iegCeebÛee DeYeeJe Demelees lees yeæ nesÙe. ~~19~~

pes %eeveefJeeEMe GCeW ~ lesLeW kewâÛeeR %eeveeÛeeR }#eCeW ~ yengmee} kegâ}#eCeW ~ Ùee veeJe yeæ ~~20~~ pesLes %eeveeÛee heòeeÛe vemelees efleLes %eeveeÛeer }#eCes keâMeer meehe[Ceej? G}š kegâ}#eCeebveer Yej}s}e lees yeæ. ~~20~~

veevee ØekeâejerÛes oes
yeng keâece yeng ›eâesOe ~ yeng ieJe& yeng ceo ~ yeng ÉbÉ yeng Keso ~ Ùee veeJe yeæ ~~22~~ yeng ohe& yeng obYe ~ yeng efJe
212

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

yeng ogjeMee yeng mJeeLeea ~ yeng keâUn yeng DeveLeea ~ yeng [eF&keâ ogce&leer ~ Ùee veeJe yeæ ~~30~~ yeng keâuhevee yeng keâecevee ~ yeng le=
hejceeLe&efJe
hejceeLee&Ûee Deveeoj ~ ØehebÛeeÛee DelÙeeoj ~ mebmeejYeej peespeej ~ Ùee veeJe yeæ ~~37~~ DeOÙeelceMeeŒeeefJe
melmebieeÛeer veeneR iees[er ~ mebleeEveosÛeer DeeJe[er ~ osnsyegæerÛeer Ieele}er yes[er ~ Ùee veeJe yeæ ~~38~~ mebleebheemetve otj jentve Øemebieer lÙeebÛeer eEveoe eEkeâJee šJeeUer keâjCÙeeÛeer DeeJe[ Je `ceer osn' Ùee menpe efve§eÙeeves yeebOe}e ies}s}e lees yeæ. ~~38~~

neleer õJÙeeÛeer peheceeU ~ keâebleeOÙeeve meJe&keâeU ~ melmebieeÛee og
ves$eeR õJÙe oeje heneJeer ~ ßeJeCeeR õJÙe oeje SskeâeJeer ~ eEÛeleveeR õJÙe oeje eEÛeleeJeer ~ Ùee veeJe yeæ ~~40~~ [esàÙeebveer Œeer Je Oeve heneJes, keâeveebveer lÙeebÛÙeeefJe
keâeÙee JeeÛee DeeefCe ceve ~ efÛeòe efJeòe peerJe ØeeCe ~ õJÙeoejsÛeW keâjer Yepeve ~ Ùee veeJe yeæ ~~41~~ Mejerj, JeeCeer, ceve, efÛeòe, efJeòe, peerJe Je ØeeCe Ùee meJeeËÛes Œeer (eEkeâJee heg®
FefvõÙeW keâ¤ve efve§eU ~ ÛebÛeU nesTb vesoer heU ~ õJÙeoejsefme }eJeer mekeâU ~ Ùee veeJe yeæ ~~42~~ meJe& FbefõÙeebvee Skeâ keâ¤ve ogmejerkeâ[s {gbketâvener ve heenlee Œeer Je OeveeceOÙesÛe Deemekeäle jenCeeje. ~~42~~

õJÙe oeje leWefÛe leerLe& ~ õJÙe oeje leesefÛe hejceeLe& ~ õJÙe oeje mekeâU mJeeLe& ~ cnCes lees yeæ ~~43~~ lÙeeÛeer leerLe&mLeeves, hejceeLe&, mJeeLe& F. meJe& õJÙe Je ŒeerceOÙes SkeâJeš}s}s Demeleele! ~~43~~

JesLe& peeTb vesoer keâeU ~ mebmeejeEÛelee meJe&keâeU ~ keâLee Jeelee& les efÛe mekeâU ~ Ùee veeJe yeæ ~~44~~ ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

213

(o. 5 me. 7)

Skeâ #eCener Hegâkeâš ve peeT oslee, mebmeejeefJe
veevee eEÛelee veevee GÉsie ~ veevee og:KeeÛes mebmeie& ~ keâjer hejceeLee&Ûee lÙeeie ~ Ùee veeJe yeæ ~~45~~ Deveskeâ keâeUpÙeebveer $eemetve melele ØehebÛeeleer} De[ÛeCeerle ceve iegbletve he[uÙeeves hejceeLee&keâ[s hetCe& og}&#e keâjCeeje lees yeæ. ~~45~~

Ieefškeâe heU efveefce<ÙeYejer ~ og§eerle veJnleeb DeblejeR ~ meJe&keâeU OÙeeve keâjer ~ õJÙeoeje ØehebÛeeÛeW ~~46~~ leeme, leemeeÛeer efceefvešs Je efceefvešebÛes meskebâo Ùeeble melele ØehebÛe, õJÙe Je ŒeerÛes DevegmebOeeve keâjCeeje lees yeæ. ~~46~~

leerLe& Ùee$ee oeve hegCÙe ~ Yeefkeäle keâLee efve¤heCe ~ ceb$e hetpee pehe OÙeeve ~ meJe&ner õJÙe oeje ~~47~~ õJÙe Je ŒeerceOÙesÛe lÙeeÛeer leerLex, Ùee$ee, oeve, hegCÙe, Yekeäleer, nefjkeâLee, ØeJeÛeve, ceb$e, hetpee, pehe, OÙeeve meeceeJe}s}er Demeleele! ~~47~~

peeie=efle mJehve jeef$e efoJeme ~ Ssmee }eie}e efJe
SsmeW yeæeÛeW }#eCe ~ cegceg#eheCeeR hee}šs peeCe ~ Skeâ lesner JeesUKeCe ~ hegef{}erÙes meceemeeR ~~49~~ DeMeer ner `yeng' Deme}s}er yeæeÛeer }#eCes cegceg#eglJe Øeehle Pee}s Demelee nUtnUt yeo}leele. lÙeemebyebOeer heg{er} meceemeele SskeâeJes. ~~49~~ Fefle ßeeroemeyeesOes ieg®efMe<ÙemebJeeos ‘yeæ}#eCeveece’ meceeme meeleJee ieg®efMe<ÙemebJeeoelcekeâ ßeeroemeyeesOe Ùee «ebLeeleer} `yeæ}#eCe' veeJeeÛee meeleJee meceeme meceehle

(o. 5 me. 7)

214

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

oMekeâ heeÛeJee : ceb$eebÛee meceeme Dee"Jee : cegceg#eg}#eCe ~~ ßeerjecemeceLe& ~~ mebmeejceoeÛesefve iegCeW ~ veevee nerveW kegâ}#eCeW ~ peÙeeÛesefve cegKeeJe}eskeâveW ~ oes
Ssmee ØeeCeer pees keâeb yeæ ~ mebmeejeR Jele&leeb Deyeæ ~ leÙeeme Øeehle pee}e Keso ~ keâeUeblejeR ~~2~~ DeMee SKeeÅee}e mebmeejele DemleeJÙemle peerJeve peiele Demeleevee keâener keâeUeveblej he§eeòeehe Jeešt }eielees. ~~2~~

mebmeejog:KeW ogKeJe}e ~ ef$eefJeOeleeheW heesU}e ~ efve¤heCeW ØemleeJe}e ~ DebleÙee&ceeR ~~3~~ mebmeejeÛÙee Lehe[e yemeuÙee, leerve leeheebveer Ûeškesâ efo}s Je Ûegketâve kesâJnelejer keâerle&ve, ØeJeÛeve keâeveeJej he[}s Je lÙeecegUs DeÛeevekeâ he§eeòeehe Pee}e. ~~3~~

pee}e ØehebÛeeR Goeme ~ ceveW Iesle}e efJe
ØehebÛe peeF&} mekeâU ~ ÙesLeer} ßece lees efveHe&âU ~ Deeleeb keâebneR Deeheg}e keâeU ~ meeLe&keâ keâ¤b ~~5~~ ØehebÛe kesâJnelejer cees[CeejÛe Deens. lÙeele kesâ}s}e DeveeJeMÙekeâ MeerCe efvejLe&keâ Demelees Je lemee lees Pee}e Deens. Deelee Ùeeheg{s lejer DeeheuÙee MeeÕele efnleeÛee efJeÛeej keâ¤ve DeeÙeg<Ùe meeLe&keâer }eJeeJes. ~~5~~

Ssmeer yegefæ ØemleeJe}er ~ heesšeR DeeJemlee }eie}er ~ cnCes ceePeer JeÙesmee ies}er ~ JesLe&efÛe DeeJeIeer ~~6~~ DeMeer ner he§eeòeeheeÛeer DeJemLee Deble:keâjCeele Iej keâ¤ve yeme}er. `ceePes DeeleeheÙeËleÛes DeeÙeg<Ùe Hegâkeâš ies}s' DeMeer OeejCee leÙeej Pee}er. ~~6~~

hetJeeA veevee oes
Dee"Jes ÙesceeÛeer Ùeelevee ~ lesCeW YeÙesefÛe Jeešs cevee ~ veeneR heeheeefme ieCevee ~ cnCeewefveÙeeb ~~8~~ keâerle&veele Sskeâ}suÙee ÙeceÙeeleveebÛeer Dee"JeCe Pee}er Je lÙeecegUs ceve YeÙe«emle Pee}s. keâejCe heehesÛe leMeer DeieefCele kesâ}er nesleer. ~~8~~

veeneR hegCÙeeÛee efJeÛeej ~ pee}s heeheeÛes [eWiej ~ Deeleeb ogmlej ne mebmeej ~ kewâmee lejeW ~~9~~ hegCÙekeâceeËÛee Lees[ener efJeÛeej ve keâjlee heeheebÛes [eWiej GYes kesâ}s. Deelee ne le¤ve peeCÙeeme cenekeâ"erCe Deme}s}e mebmeej keâmee heej hee[eJee? pevcecejCeeletve keâmes megšeJes? ~~9~~

Deehe}s oes
215

(o. 5 me. 8)

eEveos Ssmes veeneR oes
veeneR JeesUefKe}s meble ~ veeneR Dee|Ûe}e YeieJeble ~ veeneR Deeflele DeYÙeeiele ~ mebleg° kesâ}s ~~12~~ mebleebÛes ceenelcÙe peeCe}s veener, osJeeÛeer hetpee kesâ}er veener, heengCesjeGUs, ceeOegkeâjer Ùeebvee le=hle kesâ}s veener. ~~12~~

hetJe& heehe Jees{Je}W ~ cepe keâebneRÛe veeneR Ie[}W ~ ceve DeJnešeR heef[}W ~ meJe&keâeU ~~13~~ hetJe&pevceeÛÙee heeheecegUs ceePÙee neletve Skeâner melke=âlÙe Ie[}s veener. ceve vesnceer Dee[ceeiee&vesÛe Yeškeâle ies}s. ~~13~~

veeneR keâ°efJe}W Mesjerj ~ veeneR kesâ}e hejeshekeâej ~ veeneR jef#e}e DeeÛeej ~ keâececeoW ~~14~~ F&MemesJee Je }eskeâmesJesmee"er Mejerje}e keâ° efo}s veenerle. hejeshekeâejeÛes veeJener keâe{}s veener. YeesieemekeäleercegUs efJeefOeefve
Yeefkeäleceelee ns yeg[efJe}er ~ Meebefle efJeßeebefle ceesef[}er ~ cetKe&heCeW cÙeeb efJeIeef[}er ~ meôÏæer meÉemevee ~~15~~ Yeefkeäle¤he DeeF&}e yeg[Jetve šekeâ}er. Meebleer Je efJeßeebleer keâMeer Demeles les keâOeerÛe DevegYeJe}s veener. keäJeefÛele meodJeemevee Je meôÏæer Pee}erÛe lej leer o[hetve šekeâ}er. ~~15~~

Deeleeb kewâmeW Ie[s meeLe&keâ ~ oes
keâesCe GheeÙes keâjeJee ~ kewâmee hej}eskeâ heeJeeJee ~ keâesCÙee iegCeW osJeeefOeosJee ~ heeefJepes} ~~17~~ Deelee keâeÙe meeOeve keâjeJes? hej}eskeâeÛeer Øeehleer keâMeer meeOeeJeer? yeÇÿeevegYeJe keâmee ÙesF&}? ~~17~~

veeneR meÆeJe Ghepe}e ~ DeJeIee }esefkeâkeâ mebheeefo}e ~ obYe JejhebieW kesâ}e ~ Kešešeshe keâcee&Ûee ~~18~~ meÆeJevee keâOeer efvecee&CeÛe Pee}er veener. pes pes ØehebÛee}e GheÙeesieer lesÛe kesâ}s. }eskeâele yejs efomeCÙeehegjles GLeU keâce&keâeb[ kesâ}s. ~~18~~

keâerle&ve kesâ}W heesšemee"eR ~ osJe ceebef[}s nešJešeR ~ Deene osJee yegefæ Keesšer ~ ceePeer ceerÛe peeCeW ~~19~~ ÛeefjleeLee&mee"er keâerle&veeÛesner meeWie kesâ}s. osJeebÛee yeepeej ceeb[tve keâLee kesâuÙee. ns osJee, ceePeer yegæer efkeâleer Yeü° Deens, leer ceePeer ce}eÛe "eTkeâ! ~~19~~

heesšeR Oe¤efve DeefYeceeve ~ MeyoeR yees}W efvejeefYeceeve ~ DeblejeR JeebÚtefveÙeeb Oeve ~ OÙeevemle pee}eW ~~20~~ Mejerjeves Jeeketâve Je JeeCeerves veceü yees}tve DeeheCe Denbkeâejjefnle DemeuÙeeÛee DeeJe DeeCeleevee ceveele cee$e lees "emetve Yej}e neslee. keâesCeer hewmes osleer} Ùee Dehes#esves yekeâOÙeeve }eJetve yeme}es. ~~20~~

efJelheòeerveW }eskeâ YeeWefo}s ~ heesšemee"eR meble eEveefo}s ~ ceePes heesšeR oes
melÙe leWefÛe GefÚos}W ~ efceLÙe leWefÛe Øeefleheeefo}W ~ SsmeW veevee keâce& kesâ}W ~ GojbYejekeâejCeW ~~22~~ melÙeeÛes DeeheCeÛe j#ekeâ DemeuÙeeÛes YeemeefJeCÙeemee"er melÙeeÛee GÛÚso kesâ}e! KeesšŸee}e Øeefle‰e efo}er. heesš YejCÙeemee"er Demes Deveskeâ DeheØekeâej kesâ}s. ~~22~~

Ssmee heesšeR ØemleeJe}e ~ efve¤heCeW hee}š}e ~ leesefÛe cegceg#eg yeesef}}e ~ «ebLeeblejeR ~~23~~ (o. 5 me. 8)

216

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

meiegCe-efveieg&CeeÛes efve¤heCe keâeveebJej he[uÙeeveblej ceveeheemetve Devegleehe nesTve Debleyee&nŸe yeo}lees leesÛe cegceg#e cnCeeJee, Demes «ebLe meebieleele. ~~23~~

(DeesJeer 24 heemetve 43 heÙeËle ne DevegleeheoiOe peCet DeeheuÙee hetJee&Ùeg<Ùeeleer} kegâkeâceeËÛee hee{e JeeÛetve mJele:Ûeer efveYe&lme&vee keâjerle Deens. Ùee}eÛe meceLe& cegceg#et cnCeleele.) hegCÙeceeie& heesšeR Oejer ~ melmebieeÛeer JeebÚe keâjer ~ efJejkeäle pee}e mebmeejeR ~ Ùee veeJe cegceg#e ~~24~~ ies}s jepes Ûe›eâJeleea ~ ceePeW JewYeJe leW efkeâleer ~ cnCes Oe¤b melmebieleer ~ Ùee veeJe cegceg#e ~~25~~ Deeheg}s DeJeiegCe osKes ~ efJejefkeäleyeUW JeesUKes ~ DeeheCeeefme eEveoer og:KeW ~ Ùee veeJe cegceg#e ~~26~~ cnCes ceer keâeÙes Deveeshekeâejer ~ cnCes ceer keâeÙe obYeOeejer ~ cnCes ceer keâeÙes DeveeÛeejer ~ Ùee veeJe cegceg#e ~~27~~ cnCes ceer heeflele Ûeeb[eU ~ cnCes ceer ogjeÛeejer KeU ~ cnCes ceer heeheer kesâJeU ~ Ùee veeJe cegceg#e ~~28~~ cnCes ceer DeYekeäle ogpe&ve ~ cnCes ceer nerveentefve nerve ~ cnCes ceer pevce}eW hee
217

(o. 5 me. 8)

ve efceUlee Demee lees meieUeÛe DevegceeveOehekeâe efomeuÙeeves mebleebvee MejCe peeCÙeeÛee efve§eÙe keâjlees. osn, kegâU, õJÙeeoer Deveskeâ DeefYeceeve mees[tve mebleÛejCeer MejCe peelees. Denbkeâej mees[tve mJele:Ûeer efveYe&lme&vee keâ¤ve cees#eeÛeer FÛÚe keâjCeeNÙee, lÙee}e mJele:ÛÙee leLeekeâefLele cees"sheCeeÛeer }epe Jeešles Je hejceeLee&mee"er Mejerj efPepeJelees. mebleebefJe
Ssmee cegceg#e peeefCepes ~ mebkesâleefÛevnW JeesUefKepes ~ heg{W ßeesleeR DeJeOeeve oerpes ~ meeOekeâ}#eCeeR ~~44~~ Ùee meJe& }#eCeebJe¤ve cegceg#et DeesUKeeJee. Deelee meeOekeâ }#eCes }#e osTve Sskeâe. ~~44~~ Fefle ßeeroemeyeesOes ieg®efMe<ÙemebJeeos ‘cegceg#eg}#eCeveece’ meceeme Dee"Jee ieg®efMe<ÙemebJeeoelcekeâ ßeeroemeyeesOe Ùee «ebLeeleer} `cegceg#eg}#eCe' veeJeeÛee Dee"Jee meceeme meceehle

(o. 5 me. 8)

218

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

oMekeâ heeÛeJee : ceb$eebÛee meceeme veJeJee : meeOekeâ}#eCe ~~ ßeerjece meceLe& ~~ ceeieeb cegceg#eeÛeW }#eCe ~ mebkesâleW kesâ}W keâLeve ~ Deeleeb heefjmee meeJeOeeve ~ meeOekeâ lees kewâmee ~~1~~ ceeieer} meceemeele cegcet#etÛÙee KegCee meebefieleuÙee. Deelee meeJeOeevelesves meeOekeâeÛeer }#eCes Sskeâe. ~~1~~

DeJeiegCeeÛee keâ¤efve lÙeeie ~ pesCeW Oeefj}e meblemebie ~ leÙeeefme yeesef}pes ceie ~ meeOekeâ Ssmee ~~2~~ meJe& ogieg&Ce mees[tve pÙeeves mebleebÛeer mesJee helkeâj}er Deens lÙee}e meeOekeâ cnCeeJes. ~~2~~

pees mebleebmeer MejCe ies}e ~ meblepeveeR DeeÕeeefme}e ~ ceie lees meeOekeâ yeesef}}e ~ «ebLeeblejeR ~~3~~ pees mebleebvee MejCe ies}e Je mebleebveer lÙee}e Deehe}s cnš}s keâer lees meeOekeâ Demes «ebLe cnCeleele. ~~3~~

GheosefMe}W Deelce%eeve ~ legš}W mebmeejyebOeve ~ Â{leskeâejCeW keâjer meeOeve ~ Ùee veeJe meeOekeâ ~~4~~ ßeerieg¤bveer Deelce%eeveeÛee GheosMe kesâuÙeeJej ØehebÛeemekeäleer megštve %eeve Â{ nesCÙeemee"er leerJeÇ meeOevee keâjlees. ~~4~~

Oejer ßeJeCeeÛeer DeeJe[er ~ DeÉwleefve¤heCeeÛeer iees[er ~ ceveveW DeLeeËlej keâe{er ~ Ùee veeJe meeOekeâ ~~5~~ Jesoevle MeeŒeeleer} DeÉwle leòJeeÛÙee ßeJeCeeÛeer DeeJe[ efvecee&Ce nesTve lÙeeJej mJele: ceveve keâ¤ve JeeÛÙe-}#ÙeeÛee ÙeLeeLe& efJeJeskeâ keâjlees. ~~5~~

neslee meejemeejefJeÛeej ~ Sskesâ nesTefve lelhej ~ mebosn Úsotefve Â{esòej ~ Deelce%eeve heens ~~6~~ keâerle&ve-ØeJeÛeveele meej Je DemeejeÛee efJeÛeej meg¤ Pee}e keâer Deieoer }#ehetJe&keâ Ssketâve meJe& MebkeâebÛes efvejmeve keâ¤ve DeelceevegYetleerÛÙee DeefOekeâeefOekeâ peJeU peelees. ~~6~~

veevee mebosnefveJe=òeer ~ JneJeÙee Oejer melmebieleer ~ DeelceMeeŒeieg®ØeÛeerleer ~ SskeäÙelesefme DeeCeer ~~7~~ ceveele G"Ceejs Deveskeâ mebMeÙe otj keâjCÙeemee"er meblemenJeeme Oejlees. JesoebleMeeŒe, ßeerieg¤bÛee GheosMe Je mJele:Ûee DevegYeJe Ùeebleer} Skeâ¤helesÛee DevegYeJe Ieslees. ~~7~~

osnyegefæ efJeJeskeWâ Jeejer ~ Deelceyegefæ meÂ{ Oejer ~ ßeJeCe ceveve kesâ}WefÛe keâjer ~ Ùee veeJe meeOekeâ ~~8~~ `ceer osn' ne efve§eÙe efJeÛeejeves otj keâ¤ve `ceer Deelcee' Demee efve§eÙe Â{ keâjerle lesÛe ßeJeCe Je ceveve JeejbJeej keâjlees. ~~8~~

efJemebÛetefve ÂMÙeYeeve ~ Â{ Oejer Deelce%eeve ~ efJeÛeejW jeKeW meceeOeeve ~ Ùee veeJe meeOekeâ ~~9~~ ÂMÙe peieleeÛes efJeÛeejeves he=LekeäkeâjCe keâjerle lÙeeÛÙee DeefOe‰eveeMeer efÛeòeJe=òeer Â{ "sJelees Je efJeÛeejeves mJele:Ûes meceeOeeve meebYeeUlees. ~~9~~

lees[tefve ÉwleeÛeer GheeOeer ~ DeÉwle Jemleg meeOeveW meeOeer ~ }eJeer SskeäÙelesÛeer meceeOeer ~ Ùee veeJe meeOekeâ ~~10~~ GheeOeercegUs YeemeCeejs Éwle yeepet}e mee¤ve DeÉwle DeelcemJe¤heeÛÙee DevegmebOeeveeÛeer meeOevee keâjlees. peerJe Deelcee Deens Ùee DevegYeJeeves meceeOeer meeOelees. (Iešeleer} DeekeâeMeeÛeer Ieš ner GheeOeer Deens. Ieš Deme}e eEkeâJee veme}e lejer DeekeâeMe Demeles. osn ner DeelcÙeeÛeer GheeOeer Deens.) ~~10~~

Deelce%eeve peerCe& pepe&j ~ lÙeeÛee keâjer peerCeexæej ~ efJeJeskeWâ heeJes hew}heej ~ Ùee veeJe meeOekeâ ~~11~~ ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

219

(o. 5 me. 9)

Deelcee ns ØelÙeskeâeÛes mJe¤he Demetvener DeefJeÅescegUs lÙeeÛes %eeve nesle veener. Demes De%eeve }eKees pevce efšketâve jeefnuÙeeves %eeve peCet Heâej peerCe& Pee}s}s Demeles. lÙee Deelce%eeveeÛee peCet Gæej keâ¤ve efJeJeskeâeÛÙee DeeOeejeves ceeÙeemecegõeÛÙee hew}leerjeJej peelees. ~~11~~

GòeceW meeOetÛeeR }#eCeW ~ Debefiekeâejer efve¤heCeW ~ yeUsefÛe mJe¤heekeâej nesCeW ~ Ùee veeJe meeOekeâ ~~12~~ efve¤heCeele peer meeOetÛeer Gòece }#eCes keâeveeJej he[leer} leer DeYÙeemehetJe&keâ mJele:ceOÙes yeeCeJetve IesCÙeeÛee ØeÙelve keâjlees. lÙeecegUs DeelceevegYeJeeÛee DeefOekeâej efvecee&Ce neslees. ~~12~~

Demeefl›eâÙee les meesef[}er ~ DeeCeer meefl›eâÙee les Jee{efJe}er ~ mJe¤heefmLeleer yeUeJe}er ~ Ùee veeJe meeOekeâ ~~13~~ efveef
DeJeiegCe lÙeeieer efoJemeWefoJeme ~ keâjer Gòece iegCeeÛee DeYÙeeme ~ mJe¤heeR }eJeer efvepeOÙeeme ~ Ùee veeJe meeOekeâ ~~14~~ efoJemeevegefoJeme meJe& DeJeiegCe mees[tve, Gòece iegCe yeeCeJeCÙeeÛee ØeÙelve keâ¤ve DeelcemJe¤heeÛÙee eEÛeleveele jenlees. ~~14~~

Â{ efve§eÙeeÛesefve yeUW ~ ÂMÙe DemeleebÛe vee[Us ~ meoe mJe¤heeR efcemeUs ~ Ùee veeJe meeOekeâ ~~15~~ DeelceeveelceefJeÛeej Ieó Oe¤ve "sJeuÙeeves Deveelce peieled efomele Demetvener veenermes nesles Je DeelcemJe¤heeÛÙee DevegmebOeeveele jenlees. (DeveelceheoeLe& efceLÙee Demeleele Demee efve§eÙe Demelees.) ~~15~~

ØelÙe#e ceeÙee De}#e keâjer ~ De}#e Jemleg }#eer DeblejeR ~ DeelceefmLeleerÛeer OeejCee Oejer ~ Ùee veeJe meeOekeâ ~~16~~ veece¤heelcekeâ ceeÙee ØelÙe#eele efomele Demetvener efleÛes efceLÙeelJe }#eele "sJelees. De¤he yeÇÿe efomele vemetvener lÙeeÛes melÙelJe peeCetve lÙeeÛÙee DevegmebOeeveele jenlees. Deble:keâjCeJe=òeer Deelceekeâej keâjCÙeeÛee DeYÙeeme keâjlees. ~~16~~

peW Ùee peveeefme Ûeesj}W ~ ceveeme ve JeÛes Devegceeve}W ~ leWefÛe pesCeW Â{ kesâ}W ~ Ùee veeJe meeOekeâ ~~17~~ meeceevÙe }eskeâebvee pÙeeÛee Deboepener }eiele veener, pes ceve, yegæer, efÛeòeeÛÙee DeeJeekeäÙeele meehe[le veener, lesÛe Deehe}s mJe¤he DemeuÙeeÛee Â{ efve§eÙe keâjlees. ~~17~~

peW yees}leebefÛe JeeÛee Oejer ~ peW heenleebefÛe DebOe keâjer ~ leW meeOeer veevee hejer ~ Ùee veeJe meeOekeâ ~~18~~ pÙeemebyebOeer yees}t }eie}s lej JeeCeer Leebyeles, pes heent }eie}s lej keâOeerÛe efomele veener, les njØeÙelveeves DevegYeJeCÙeeÛeer efMekeâmle keâjlees. ~~18~~

peW meeOebt peeleeb meeOeJesvee ~ peW }#ebt peeleeb }#eJesvee ~ leWefÛe DevegYeJes DeeCeer cevee ~ Ùee veeJe meeOekeâ ~~19~~ yeÇÿe efvelÙeØeehle DemeuÙeeves meeOÙe veener. les De¤he DemeuÙeeves hebÛe%eeveWefõÙes Je Deble:keâjCe Je=òeer}e keâUle veener, lÙeeÛeeÛe DevegYeJe Ieslees. ~~19~~

pesLeW ceveefÛe ceeJeUs ~ pesLeW leke&âefÛe heebiegUs ~ leWefÛe DevegYeJee DeeCeer yeUW ~ Ùee veeJe meeOekeâ ~~20~~ yeÇÿe DevegYeJeele ceve efMeu}keâ jenle veener. lÙeeÛes mebyebOeer lekeâe&Ûes MeneCeheCe Ûee}le veener. lesÛe yeÇÿe ceneØeÙeemeeves DevegYeJeele DeeCelees. ~~20~~

mJeevegYeJeeÛesefve ÙeesieW ~ Jemleg meeOeer }eieJesieW ~ leWefÛe Jemleg nesÙes DeebieW ~ Ùee veeJe meeOekeâ ~~21~~ DeelceevegmebOeeveeÛee DevegYeJe Iesle Iesle pees lJejsves mJele:Ûe Deelcee nesTve jenlees. ~~21~~

DevegYeJeeÛeeR DeebieW peeCeW ~ ÙeesefieÙeebÛes KegCes yeeCes ~ keâebneRÛe venesve DemeCeW ~ Ùee veeJe meeOekeâ ~~22~~ DeelceevegYeJeeÛeer meJe& Jecex peeCelees. lÙeeÛeer }#eCes peeCelees. ceneve ÙeesiÙeebÛÙee DevegYeJeeÛee ceeieesJee Iesle lees mJele:ceOÙes (o. 5 me. 9)

220

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

yeeCeJelees. osnleeoelcÙe, keâle=&lJeYeeskeäle=lJe Je peieledmelÙelJe Ùeeleer} Skeâner Yeüebleer ve jenlee pees kesâJeU ØeejyOeecegUs peerJeve peielees. ~~22~~

hejleer mee¤ve GheeOeer ~ DemeeOÙe Jemleg meeOeveW meeOeer ~ mJe¤heeR keâjer Â{ yegæer ~ Ùee veeJe meeOekeâ ~~23~~ osneÛÙee GheeOeerÛee efvejeme keâjCÙeeÛÙee meeOevesves, pees Deelcee efvelÙeØeehle DemeuÙeeves `meeOÙe' veener lÙeeÛÙeeMeer Deble:keâjCeJe=òeer Â{lJeeves leoekeâej keâjlees. DeelcÙee}eÛe mJe¤he cnCeleele– `Deelcee ceer veener' DeMee mecepegleerheesšer `lees ceer Deens' Demee DevegYeJe IesCÙeemee"er DevegYeJe IesCeeje meeOekeâ, Deelcee meeOÙe Je meeOekeâe}e meeOÙeeMeer pees[Ceejs meeOeve Demee DekeâejCe hemeeje ceeb[}e peelees. ~~23~~

osJeeYekeäleeÛeW cetU ~ MeesOetve heens mekeâU ~ meeOÙeefÛe nesÙes lelkeâeU ~ Ùee veeJe meeOekeâ ~~24~~ yeÇÿe¤he osJe Je peerJe¤he Yekeäle ÙeebÛes cetUÛes veeles MeesOetve keâe{tve les DeefJeÅescegUs efyeIe[}s}s Deens ns }#eele IesTve hegvne pees[lees. peerJe JeemleefJekeâ yeÇÿeÛe Deens. ~~24~~

efJeJeskeâyeUW ieghle pee}e ~ DeeheWDeehe ceeJeU}e ~ efomelees hejer osefKe}e ~ veeneRÛe keâesCeer ~~25~~ `peerJe cetUÛee yeÇÿe Deens' Ùee efJeJeskeâ%eeveeÛÙee yeUeves lees melele efvejekeâej DeelcÙeeÛÙee DevegmebOeeveele jenlees. (ieghle) osn¤heeves lees meJeeËvee efomele Deme}e lejer Deelce¤he lÙee}e keâesCeerÛe heenle veener. mJele:Ûee osn, efceLÙelJe efve§eÙeecegUs lÙeeÛÙee °erves ceeJeU}s}e Demelees. ~~25~~

ceerheCe ceeieW meebef[}W ~ mJeÙeW DeeheCeeme Oegbef[}W ~ legÙexmeefn Jees}ebef[}W ~ Ùee veeJe meeOekeâ ~~26~~ ceer osn, ceer ceve, ceer ØeeCe F. meJe& ceerheCee efJeÛeejeves ceeies mee¤ve Deelce¤he `ceer' Ûee MeesOe Ieslees. `ceer legÙe&, ne Deeflemet#ce ceerheCeener mees[tve oslees. ~~26~~

heg{W GvceveerÛee mesJešeR ~ Deehe}er DeeheCe DeKeb[ Yesšer ~ DeKeb[ DevegYeJeeR pÙeeÛeer °er ~ Ùee veeJe meeOekeâ ~~27~~ GvceveerÛÙee he}erkeâ[er} menpeeJemLesceOÙes keâesCeleerner meeOevee ve keâjlee peerJe Je Deelcee ÙeebÛes cetUÛes SskeäÙe DevegYeJele jenlees. lees DevegYeJe keâMeevesner Yebie heeJele veener. ~~27~~

ÉwleeÛee leškeâe leesef[}e ~ YeemeeÛee Yeeme ceesef[}e ~ osneR Demeesefve efJeosn pee}e ~ Ùee veeJe meeOekeâ ~~28~~ ÉwleeÛes cnCepes Yeso°erÛes DeeJeU}s}s heeMe lees[tve šekeâ}s. Yeso JÙeJenejele Demetve vemeuÙeemeejKee Pee}e. meefJeMes
peÙeeme DeKeb[ mJe¤heefmLeleer ~ veeneR osneÛeer Denbke=âleer ~ mekeâU mebosnefveJe=òeer ~ Ùee veeJe meeOekeâ ~~29~~ pees melele mJe¤heevegmebOeeveele jenlees, lÙeeÛee `ceer osn' ne Yeüce ieUtve he[}s}e Demelees. ceer keâesCe, peieeÛes mJe¤he keâeÙe F. meJe& Mebkeâe hetCe&heCes efHeâš}suÙee Demeleele. (Deveg = ceeies ceeies peeCes, mebOeeve = mebheke&â meeOeCes, DevegmebOeeve = melele mebheke&â meeOetve DemeCes.) ~~29~~

hebÛeYetleebÛee efJemleej ~ peÙeeefme Jeešs mJehveekeâej ~ efveieg&CeeR peÙeeÛee efveOee&j ~ Ùee veeJe meeOekeâ ~~30~~ hebÛeceneYetleebÛÙee hebÛeerkeâjCeeves Pee}s}e ne efJeÕeeÛee DeHeâeš hemeeje pÙee}e mJehveeØeceeCes Jeešlees. `efveieg&Ce yeÇÿe ceer Deens' Demee efve§eÙe Pee}s}e Demelees. ~~30~~

mJehveeR YeÙes peW Jeeš}W ~ leW peeie=leerme veeneR Dee}W ~ mekeâU efceLÙee efveOee&efj}W ~ Ùee veeJe meeOekeâ ~~31~~ mJehveele Jeeš}s}er keâesCeeÛeer lejer Yeerleer les keâesCeer peeie=leerle vemeuÙeeves efveIetve peeles. lÙeecegUs ns oesvner DevegYeJe efceLÙee ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

221

(o. 5 me. 9)

DemeuÙeeÛee efve§eÙe neslees. (Yeerleer Je efleÛes efveJeejCe efceLÙee) ~~31~~

ceeÙesÛeW peW ØelÙe#eheCe ~ peveeme Jeešs nW ØeceeCe ~ mJeevegYeJeW DeØeceeCe ~ meeOekeWâ kesâ}W ~~32~~ meeceevÙe ceeCemeebvee [esàÙeebveer Oe[Oe[erle efomeCeejs ns peie melÙe Jeešles. heCe meeOekeâeves cee$e les efceLÙee Deens Demes DevegYeJeeves efveef§ele kesâ}s}s Demeles. ~~32~~

efveõe meeb[tefve ÛesFje pee}e ~ lees mJehveYeÙeeheemetve megš}e ~ ceeÙee meeb[tve lewmee ies}e ~ meeOekeâ mJe¤heeR ~~33~~ PeeWhesletve peeiee Pee}s}e mJehveeble Jeeš}suÙee Yeerleerheemetve cegkeäle neslees lÙeeØeceeCes De%eeveeÛÙee PeeWhesletve peeiee Pee}s}e (meeOekeâ) mJehveJeled mebmeejYeÙeeletve megšlees. (De%eeve = ceeÙee) ~~33~~

Ssmeer DeblejefmLeleer yeeCe}er ~ yeenŸe efvemhe=nlee DeJe}befye}er ~ mebmeejGheeOeer lÙeeefie}er ~ Ùee veeJe meeOekeâ ~~34~~ Deblejbie Jejer}ØeceeCes efmLej Pee}s. yeenŸe peerJeveele menpeÛe efve:mhe=nlee leÙeej nesTve mebmeejeleer} keâle=&lJe, melÙelJe, cecelJe mebhetve ies}s. ~~34~~

keâeceeheemetve megš}e ~ ›eâesOeeheemetve heUe}e ~ ceo celmej meebef[}e ~ Ùeskeâerkeâ[s ~~35~~ keâeceyebOeveeletve cegkeäle Pee}e, ›eâesOeeheemetve otj efveIetve ies}e, ceo Je celmej otj keâes"slejer šeketâve efo}s. ~~35~~

kegâUeefYeceeveemeer meebef[}W ~ }eskeâ}epesme }epeefJe}W ~ hejceeLee&me ceepeefJe}W ~ efJejefkeäleyeUW ~~36~~ ceer kegâUJevle, Keeveoeveer F. DeefYeceeve mees[}s. }eskeâ}epes}e }efppele kesâ}s (mees[tve efo}er) Je JewjeiÙeeÛÙee yeUeJej hejceeLee&me meeceLÙe& Øeehle keâ¤ve efo}s. ~~36~~

DeefJeÅesheemetve Heâ[keâ}e ~ ØehebÛeeheemetve efve°}e ~ }esYeeÛes neleeRÛee ies}e ~ Dekeâmceele ~~37~~ DeefJeÅesheemetve Heâejkeâle Iesle}er, ØehebÛeeÛÙee leeJe[erletve efvemeš}e, }esYee}e DeÛeevekeâ Pegkeâeb[er efo}er. ~~37~~

LeesjheCeeefme heeef[}W ~ JewYeJeeefme ef}Leeef[}W ~ cenòJeeefme eEPepeeef[}W ~ efJejefkeäleyeUW ~~38~~ JewjeiÙeeÛÙee meeceLÙee&ves `ceer cees"e' ner keâuhevee Kee}er DeeoU}er, JewYeJeeÛÙee cecelJee}e }eLee[}s Je mJele:Ûee KeemeheCee (cees"sheCee) (V.I.P) efPe[keâej}e. ~~38~~

YesoeÛee ce[Iee ceesef[}e ~ Denbkeâej mees[tve heeef[}e ~ heeFË Oe¤ve Deeheefš}e ~ mebosnMe$eg ~~39~~ Éwle¤he YesoeÛes ce[kesâ Heâes[}s, ceevesJej yeme}s}e Denbkeâej mees[Jetve Kee}er hee[}e Je mebMeÙe Ùee pevcepeele Me$et}e lÙeeÛes heeÙe hekeâ[tve Deeheš}s. ~~39~~

efJekeâuheeÛee kesâ}e JeOeg ~ LeeheW ceeefj}e YeJeeEmeOet ~ mekeâU YetleebÛee efJejesOeg ~ lees[tve šeefkeâ}e ~~40~~ mebkeâuheeyejesyej G"CeeNÙee efJekeâuhee}e "ej ceej}s, YeJemecegõe}e Lehe[e }ieeJeuÙee Je meJe& YetleebMeer Oej}s}s Jewj lees[}s.(`}eskeâeVeesefÉpeles Ûe Ùe:'-ieerlee12-15) ~~40~~

YeJeYeÙeemeer Ye[keâeefJe}W ~ keâeUeÛeW šebieW ceesef[}W ~ cemlekeâ neCeesefve Heâesef[}W ~ pevcece=lÙeeÛeW ~~41~~ ØehebÛeeefJe
osnmecebOeeJejer }esš}e ~ mebkeâuheeJejer G"Je}e ~ keâuhevesÛee Ieele kesâ}e ~ Dekeâmceele ~~42~~ `osn ceer' Ùee De%eeveeÛÙee mecebOeeJej `ceer yeÇÿe' ne ceb$e mees[}e, mebkeâuheeÛÙee peerJeeJej G"}e, keâuhevee he#ÙeebÛes LeJes Kee}er hee[tve ceej}s. ~~42~~ (o. 5 me. 9)

222

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

DeheOeekeâeefme leeef[}W ~ eE}ieosneefme efJeYeebef[}W ~ hee
ieJee&Jejer ieJe& kesâ}e ~ mJeeLe& DeveLeeA Ieele}e ~ DeveLe& leesefn efveoe&efU}e ~ veereflevÙeeÙeW ~~44~~ veceülee Oe¤ve ieJee&}e ceeve Kee}er Iee}Ces Yeeie hee[}s. mJeeLee&}e DeveLee&le vesTve mees[}s. vÙeeÙeveerleerÛÙee Jele&veeves peerJeveele DeveLee&}e Leeje efo}e veener. ~~44~~

ceesnemeer ceOeWefÛe leesef[}W ~ og:Keeefme og:Oe[efÛe kesâ}W ~ Meeskeâeme Keb[tve meebef[}W ~ Ùesefkeâkeâ[s ~~45~~ ceesn Ssve Yejele Dee}e Demelee lees[tve šekeâ}e. og:KeeÛes oesve legkeâ[s kesâ}s Je MeeskeâeÛes legkeâ[s keâ¤ve Ûeejer efoMeebvee Hesâketâve efo}s. (og:Ke Je Meeskeâ ns DeefJeÅesÛes heefjCeece Deensle. leer ies}er keâer nsner peeleele.) ~~45~~

És
%eeveW efJeJeskeâ ceepe}e ~ lesCeW efve§eÙees yeUeJe}e ~ DeJeiegCeeÛee mebJnej kesâ}e ~ JewjeiÙeyeUW ~~47~~ efJeJeskeâeÛÙee %eeveeves cees"s meeceLÙe& efceUtve `yeÇÿe melÙe' ne efve§eÙe yeUkeâš Pee}e. JewjeiÙeecegUs DeJeiegCeebÛee mebnej Pee}e. (celmej ne DeJeiegCe Deens. ogmeNÙeeÛes JewYeJe heentve G"Ceeje celmej efJejkeäleeheeMeer vemelees.) ~~47~~

DeOecee&me mJeOeceX }gefš}W ~ kegâkeâcee&efme melkeâceX Pegieefš}W ~ }ebštve Jeeše }eefJe}W ~ efJeÛeejW DeefJeÛeejemeer ~~48~~ mJeOece&hee}veeves DeOecee&Ûes efoJeeUs keâe{}s. meledkeâcex keâ¤ve kegâkeâceeËvee Pegiee¤ve efo}s. efJeÛeejeves DeefJeÛeeje}e {keâ}tve Jeešs}e }eJe}s. ~~48~~

eflejmkeâej lees efÛejef[}e ~ És
keâesheeJejer Iee}CeW Ieele}W ~ keâehešŸe Deblejer kegâefš}W ~ meKÙe Deeheg}W ceeefve}W ~ efJeÕepeveeR ~~50~~ ›eâesOeeJej DeÛeevekeâ nu}e Ûe{Je}e. keâhešerheCee}e lees pesLes efvecee&Ce neslees lesLesÛe "sÛe}s. efJeÕeeleer} meJe& ceeCemeebvee Deehe}s meKes ceeve}s. ~~50~~

ØeJe=òeerÛee kesâ}e lÙeeie ~ megùoeÛee meesef[}e mebie ~ efveJe=efòeheLeW %eeveÙeesie ~ meeefOelee pee}e ~~51~~ keâce&keâeb[eÛee lÙeeie kesâ}e, ieCeieesle Je efce$eebJejer} ceePesheCeeÛee YeeJe mees[}e Je efveJe=efòeceeiee&ves %eeveÙeesie meeOe}e. ~~51~~

efJe
hejeOesvelesJejer keâeshe}e ~ cecelesJejer mebleehe}e ~ ogjeMesÛee lÙeeie kesâ}e ~ ÙeskeâeÙeskeâer ~~53~~ osn, efJe
223

(o. 5 me. 9)

keâesCeer Je keâener veener ns DeesUKe}s (vesn veeveeefmle efkeâÃeve– Gheefve) F&Õejer Ùeespevesvegmeej peerJeemee"er pes efveÙeesefpele Demeles les efceUles ns peeCeuÙeecegUs Je Deelcee efvelÙele=hle DemeuÙeeves DeeMesÛee Skeâoce lÙeeie kesâ}e. ~~53~~

mJe¤heeR Ieele}W cevee ~ Ùeelevesefme kesâ}er Ùeelevee ~ mee#eshe DeeefCe Øeslvee ~ Øeefleef‰}W ~~54~~ mebkeâuhe Je efJekeâuheeves ÛeebÛeuÙe efvecee&Ce keâjCeeNÙee cevee}e Meeble mJe¤heele vesTve mees[}s. Deevebo¤he DeelcÙee}e Ùeelevee¤he og:Ke mheMe&ner keâjCes MekeäÙe veener Ùee efJeÛeejeves ÙeeleveebveeÛe Ùeelevee efouÙee. ØeÙelveebÛÙee meelelÙee}e Øeefle‰e efo}er. ~~54~~

DeYÙeemeeÛee mebie Oeefj}e ~ mee#eheemeefjmee efveIee}e ~ Øeslve meebieeleer Ye}e ~ meeOevehebLeW ~~55~~ DevÙemebie mees[tve meeOeveeYÙeemeeÛee mebie Oej}e Je lÙeeÛes meelelÙe meebYeeU}s. meeOeveeceeiee&Jej ÙeesiÙe ØeÙelveemeejKee pees[eroej veener Demes pees peeCelees lees meeOekeâ cnCeeJee. ~~55~~

meeJeOe o#e lees meeOekeâ ~ heens efvelÙeeefvelÙeefJeJeskeâ ~ mebie lÙeeietefve Ùeskeâ ~ melmebie Oejer ~~56~~ pees meeOekeâ peeie¤keâ Je o#e Demelees lees melele efvelÙe Je DeefvelÙeeÛÙee efJeÛeejeJej Dee¤{ Demelees. Flej meJe& mebie mees[tve Heâkeäle meblemebieleer Oejlees. ~~56~~

yeUWefÛe meeefj}e mebmeej ~ efJeJeskeWâ šeefkeâ}e peespeej ~ MegæeÛeejW DeveeÛeej ~ Yeü°efJe}e ~~57~~ JewjeiÙeyeUeves mebmeejeÛeer Deemekeäleer mees[lees. efJeJeskeâeves lÙeebleer} JÙeLeebvee otj meejlees. meoeÛejCeeves DeveeÛeejeÛes yeb[ cees[tve keâe{lees. ~~57~~

efJemejeme efJemej}e ~ DeeUmeeÛee DeeUme kesâ}e ~ meeJeOe veeneR ogef§eòe pee}e ~ ogef§eòeheCeemeer ~~58~~ meeOevee¤{ jenCÙeeÛes efJemejCeW efJemej}e! lÙeeÛÙee DeeUmeeÛee DeeUme kesâ}e. }#e vemeCÙeekeâ[s }#e ve oslee }#e vemeCÙeeefJe
Deeleeb Demees nW yees}CeW ~ DeJeiegCe meeb[er efve¤heCeW ~ lees meeOekeâ Ssmee ÙesCeW ØeceeCeW ~ yegPeeJee ~~59~~ DeeleeheÙe&vle yejsÛe meebietve Pee}s. efve¤heCeW ceve:hetJe&keâ Ssketâve mJele:Ûes DeJeiegCe mees[Ceeje meeOekeâ peeCeeJee. ~~59~~

yeUWefÛe DeJeIee lÙeeie keâerpes ~ cnCeewefve meeOekeâ yeesef}pes ~ Deeleeb efmeæ lees peeefCepes ~ hegef{}s meceemeeR ~~60~~ ns meJe& mees[Ces efve§eÙeeÛÙee yeUeJej lÙee}e meeOÙe keâjeJes }eieles cnCetve lees meeOekeâ. heg{er} meceemeeble efmeæ }#eCes Sskeâe. ~~60~~

ÙesLeW mebMeÙe Gef"}e ~ efvemhe=n leesefÛe meeOekeâ pee}e ~ lÙeeie ve Ie[s mebmeeefjkeâe}e ~ lejer lees meeOekeâ veJnW keâeR ~~61~~ Ùee meJe& efJeJesÛeveeJe¤ve Skeâ Mebkeâe Ùesles keâer pees efJejkeäle leesÛe meeOekeâ nesT Mekeâlees. mebmeejer ceeCetme efJejkeäle nesle veener. ceie lees meeOekeâ nesCeejÛe veener keâe? ~~61~~

SsmeW ßeesleÙeebÛeW Gòej ~ ÙeeÛeW kewâmeW ØelÙeesòej ~ hegef{}s meceemeeR lelhej ~ nesTve Sskeâe ~~62~~ Ùee ßeeslÙeebÛÙee ØeMveeÛes Gòej keâeÙe Deens les heg{er} meceemeele meeJeOeheCeeves Sskeâe. ~~62~~ Fefle ßeeroemeyeesOes ieg®efMe<ÙemebJeeos ‘meeOekeâ}#eCeveece’ meceeme veJeJee ieg®efMe<ÙemebJeeoelcekeâ ßeeroemeyeesOe Ùee «ebLeeleer} `meeOekeâ}#eCe' veeJeeÛee veJeJee meceeme meceehle

(o. 5 me. 9)

224

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

oMekeâ heeÛeJee : ceb$eebÛee meceeme oneJee : efmeæ}#eCe ~~ ßeerjece meceLe& ~~ ceeieW yeesef}}e mebmeeefjkeâ ~ lÙeeieWefJeCe veJns keâeR meeOekeâ ~ Sskeâe nes ÙeeÛee efJeJeskeâ ~ Ssmee Demes ~~1~~ meeleJÙee yeæ}#eCe meceemeele ØeehebefÛekeâeÛes JeCe&ve kesâ}s. lÙee ØehebÛeeJejer} Deemekeäleer mees[uÙeeefMeJeeÙe meeOekeâeJemLee Ùesle veener. lÙeeÛes mhe°erkeâjCe Deelee Sskeâe. les Demes– ~~1~~

mevceeie& lees peerJeeR OejCeW ~ Deveceeiee&Ûee lÙeeie keâjCeW ~ mebmeeefjkeâeb lÙeeie ÙesCeW ~ ØekeâejW Ssmee ~~2~~ mebmeejele jentve mevceeiee&Jej Ûee}le jenCes, DeLee&le kegâceeiee&Ûee lÙeeie keâjCes neÛe mebmeejeÛee lÙeeie Dehese#f ele Deens. ~~2~~

kegâyegefælÙeeieWefJeCe keâebneR ~ megyegefæ }eieCeej veeneR ~ mebmeeefjkeâe lÙeeie heeneR ~ Ssmee Demes ~~3~~ ogyeg&æer mees[uÙeeefMeJeeÙe meodyegæer }eYele veener. mebmeeefjkeâebveer ogyeg&efæÛee lÙeeie keâjCes neÛe mebmeejeÛee lÙeeie keâjCeW Deens. ~~3~~

ØehebÛeer Jeerš ceeefve}e ~ ceveW efJe
lÙeeie Ie[s DeYeeJeeÛee ~ lÙeeie Ie[s mebMeÙeeÛee ~ lÙeeie Ie[s De%eeveeÛee ~ Mevew Mevew ~~5~~ osJe veenerÛe, osJe Demes} keâer vemes} Je osJeeÛÙee melÙe mJe¤heeÛes De%eeve Demes DeYeeJe, mebMeÙe Je De%eeve nUtnUt veenermes nesleele. ~~5~~

Ssmee met#ce DeblelÙee&ie ~ GYeÙeebme Ie[s meebie ~ efvemhe=neme yeenŸelÙeeie ~ efJeMes
mebmeeefjkeâeb "eFË "eFË ~ yeenŸelÙeeie Ie[s keâebneR ~ efvelÙevesce ßeJeCe veeneR ~ lÙeeieWefJeCe ~~7~~ efvelÙevesce, JeÇles, JewkeâuÙes, leerLe&Ùee$ee, ßeJeCe FlÙeeefokeâebÛÙee efveefceòeeves ØeehebefÛekeâebvee megæe yeenŸe lÙeeie DeeheesDeehe Ie[lees. lÙeeieeJeeÛetve Ùeeleer} keâenerÛe keâjlee Ùesle veener. (Deveemekeäleer = Deeleer} lÙeeie. efJeefOeJeled mebvÙeemeeßece mJeerkeâe¤ve Iejoej ØelÙe#e mees[CeW = yeenŸelÙeeie). ~~7~~

efHeâš}er DeeMebkeâe mJeYeeJeW ~ lÙeeieWefJeCe meeOekeâ veJnW ~ heg{s keâLesÛee DevJeÙe ~ meeJeOe Sskeâe ~~8~~ ßeeslÙeeves GheefmLele kesâ}s}er Mebkeâe Ùee mhe°erkeâjCeeves efHeâš}er. lÙeeieeJeeÛetve meeOekeâeJemLee veener ns cee$e vekeäkeâer. Deelee heg{er} efJe
ceeieeb pee}s efve¤heCe ~ meeOekeâeÛeer JeesUKeCe ~ Deeleeb meebefiepes} KetCe ~ efmeæ}#eCeeÛeer ~~9~~ veJeJÙee meceemeele meeOekeâ }#eCes mhe° kesâ}er. Deelee efmeæ DeesUKeCÙeeÛÙee KegCee meebielees. ~~9~~

meeOeg Jemleg nesTve "s}e ~ mebMeÙe yeÇÿeeb[eyeensefj ies}e ~ efve§eÙes ÛeUsvee Ssmee pee}e ~ Ùee veebJe efmeæ ~~10~~ pees mJele: DeKeb[ yeÇÿe¤he nesTve jeefn}e lees meeOet efmeæ Demelees. mebMeÙe, DevÙeLee%eeve F. meJe& keâeÙeceÛes mebhetve `ceer yeÇÿe' Ùee menpe DevegYeJeeheemetve lees {Ule veener. ~~10~~ ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

225

(o. 5 me. 10)

yeæheCeeÛeW DeJeiegCe ~ cegceg#eheCeeR veeneR peeCe ~ cegceg#eheCeeÛeW }#eCe ~ meeOekeâheCeeR veeneR ~~11~~ yeæeJemLesleer} ogieg&Ce cegceg#eg DeJemLesle vemeleele Je cegceg#eeJemLesleer} he§eeòeehe meeOekeâeJemLesle vemelees. ~~11~~

meeOekeâeefme mebosnJe=òeer ~ heg{W neslemes efveJe=òeer ~ ÙeekeâejCeW efve:mebosn ßeesleeR ~ meeOeg JeesUKeeJee ~~12~~ meeOekeâeJemLesle DevegYeJeeÛeer menpelee vemeuÙeecegUs ke=âef$ecelesceOeer} mebefoiOelee efMeu}keâ Demeles. leerner iesuÙeeJej efmeæeJemLee Ùesles. pesLes DevegceeveeÛes %eeve vemetve efve:mebefoiOe %eeve Demeles lees meeOet. ~~12~~

mebMeÙejefnle %eeve ~ leW efÛe meeOetÛeW }#eCe ~ efmeæeDeebieeR mebMeÙe nerve ~ }eies} kewâmee ~~13~~ pesLes %eeveeceOÙes pejener Demhe°lee vemeles leesÛe meeOet. nerve mebMeÙe, mebefoiOelee, Demhe°lee, DehetCe&lee efmeæeceOÙes Demes}Ûe keâMeer? ~~13~~

keâce&ceeie& mebMeÙes Yej}e ~ meeOeveeR mebMeÙes keâe}Je}e ~ meJeeËceOeW mebMeÙes Yej}e ~ meeOeg lees efve:mebosn ~~14~~ keâce&keâeb[ efJekeâuheeves Yej}s}s Demetve meeOeveeceeiee&lener Deveskeâ ØekeâejÛes mebMeÙe [eskeâeJeleele. meJe& peerJeve mebMeÙeceÙe Deens. meeOet mebMeÙeeleerle Demelees. (keâce&keâeb[ele `Demes keâjeJes keâer lemes' Demes efJekeâuhe Demeleele. meeOevesle keâce&, Yekeäleer, Ùeesie FlÙeeefokeâebÛÙee ßes‰-keâefve‰lesÛes, owJeles, ßeerieg¤ FlÙeeoermebyebOeer Deveskeâ mebMeÙe Demeleele. DevegYeJeevesÛe ns meJe& mebheles). ~~14~~

mebMeÙeeÛeW %eeve KeesšW ~ mebMeÙeeÛeW JewjeiÙe heesjšW ~ mebMeÙeeÛeW Yepeve JeesKešW ~ efveHe&âU nesÙes ~~15~~ pÙeeble mebefoiOelee Deens Demes %eeve efvejLe&keâ Demeles. DehetCe& JewjeiÙe yeeef}Me Demetve osJe ve peeCelee osJeeÛeer kesâ}s}er Gheemevee HeâUjefnle nesles. ~~15~~

JesLe& mebMeÙeeÛee osJe ~ JesLe& mebMeÙeeÛee YeeJe ~ JesLe& mebMeÙeeÛee mJeYeeJe ~ meJe& keâebneR ~~16~~ osJeeJej hetCe& ßeæe vemeuÙeeme lees JÙeLe& Demelees lej mebMeÙeeves osJeeJejer} YeeJe megæe JÙeLe& peelees. mebMeÙeeves «eeme}suÙeecegUs meJe& keâener JÙeLe& peeles. ~~16~~

JesLe& mebMeÙeeÛes JeÇle ~ JesLe& mebMeÙeeÛeW leerLe& ~ JesLe& mebMeÙeeÛee hejceeLe& ~ efve§eÙeWefJeCe ~~17~~ `JeÇleeves keâeÙe efceUCeej Deens?' Demee mebMeÙe "sJetve JeÇle keâjCeW, leerLe&Ùee$esÛee keâeÙe GheÙeesie? DeMeer Mebkeâe "sJetve Ùee$ee keâjCeW Je hejceeLe& cnCepes keâeÙe? ns ve peeCelee kesâ}s}e leLeekeâefLele hejceeLe& JÙeLe& nesÙe. ~~17~~

JesLe& mebMeÙeeÛeer Yekeäleer ~ JesLe& mebMeÙeeÛeer Øeerleer ~ JesLe& mebMeÙeeÛeer mebieleer ~ mebMeÙees Jee{Jeer ~~18~~ ßeæenerve Yekeäleer, neleÛes jeKetve kesâ}s}s Øesce Je Demegjef#eleheCeeÛÙee YeeJevesletve kesâ}s}er mebiele vegmeleer JÙeLe&Ûe veJns, lej mebMeÙe Jee{efJeCeejer Demeles. ~~18~~

JesLe& mebMeÙeeÛeW efpeCeW ~ JesLe& mebMeÙeeÛeW OejCeW ~ JesLe& mebMeÙeeÛeW keâjCeW ~ meJe& keâebneR ~~19~~ mebMeÙeeves Yej}s}s peerJeve, Deefveef§eleheCee "sJetve neleer Iesle}s}s keâece Je keâeÙe&-DekeâeÙe& "eTkeâ vemeleevee kesâ}s}er ke=âleer JÙeLe& peeles. ~~19~~

JesLe& mebMeÙeeÛeer heesLeer ~ JesLe& mebMeÙeeÛeer efJelheòeer ~ JesLe& mebMeÙeeÛeer ieleer ~ efve§eÙeWefJeCe ~~20~~ «ebLeeefJe
JesLe& mebMeÙeeÛee o#e ~ JesLe& mebMeÙeeÛee he#e ~ JesLe& mebMeÙeeÛee cees#e ~ nesCeej veeneR ~~21~~ meeJeOe Demetve mebMeÙeer, mebMeÙe Deme}suÙeeÛeer yeepet GÛe}tve OejCes Je cees#e ner mebkeâuhevee mecepeeJetve ve IesCeejs leLeekeâefLele cees#eeLeea JÙeLe& nesle. ~~21~~

JesLe& mebMeÙeeÛee meble ~ JesLe& mebMeÙeeÛee hebef[le ~ JesLe& mebMeÙeeÛee yengßegle ~ efve§eÙeWefJeCe ~~22~~ (o. 5 me. 10)

226

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

pÙeeÛesefJe
JesLe& mebMeÙeeÛeer ßes‰lee ~ JesLe& mebMeÙeeÛeer efJelheVelee ~ JesLe& mebMeÙeeÛee %eelee ~ efve§eÙeWefJeCe ~~23~~ pÙeeÛesefJe
efve§eÙeWefJeCe meJe& keâeneR ~ DeCegcee$e leW ØeceeCe veeneR ~ JesLe&efÛe heef[}W ØeJeeneR ~ mebosneÛes ~~24~~ pesLes efve§eÙeelcekeâ %eeve veener les ØeceeCe cnCetve keâOeerÛe mJeerkeâejlee Ùesle veener. meJe& mebyebefOele mebMeÙeeÛÙee ØeJeeneleÛe iešebieàÙee Keeleele. ~~24~~

efve§eÙeWefJeCe peW yees}CeW ~ leW DeJeIeWefÛe kebâšeUJeeCeW ~ yee
Demees efve§eÙeWefJeCe pes Jeuievee ~ les DeJeIeerÛe efJešbyevee ~ mebMeÙeW keâebneR meceeOeevee ~ Gjer veeneR ~~26~~ SketâCe efve§eÙeeJeeÛetve yees}Ces ns JeuievesÛes Demetve lÙeele meJe& mebyebefOeleebÛeer efJešbyeveeÛe nesles. mebMeÙeebÛÙee meeKeUerves meceeOeeve hetCe& efyeIe[tve peeles. ~~26~~

cnCeesefve mebosnjefnle %eeve ~ efve§eÙeeÛeW meceeOeeve ~ leWefÛe efmeæeÛeW }#eCe ~ efve§eÙeWmeeR ~~27~~ cnCetve efve:mebefoiOe %eeveeves efve§eÙeelcekeâ yees}tve ßeeslÙeeÛes meceeOeeve keâjCeeNÙee}eÛe efmeæ cnCeeJes ns vekeäkeâer mecepeeJes. ~~27~~

leJe ßeeslee keâjer ØeMve ~ efve§eÙe keâjeJee keâJeCe ~ cegKÙe efve§eÙeeÛeW }#eCe ~ cepe efvejesheeJeW ~~28~~ lesJne ßeeslee efJeÛeejlees, efve§eÙe keâeÙe keâjeJee? efve§eÙeeÛes cegKÙe }#eCe ce}e mecepeeJetve meebieeJes. ~~28~~

Sskeâ efve§eÙe lees Ssmee ~ cegKÙe osJe Deens kewâmee ~ veevee osJeeÛee JeUmee ~ keâ¤befÛe veÙes ~~29~~ cegKÙe osJeeÛes mJe¤he peeCeCeW neÛe efve§eÙe. Deveskeâ osJeebÛÙee Hebâoele keâOeerÛe he[t veÙes. ~~29~~

pesCeW efvee|ce}W meÛejeÛej ~ lÙeeÛee keâjeJee efJeÛeej ~ Megæ efJeJeskeWâ hejcesÕej ~ JeesUKeeJee ~~30~~ pÙeeves ner Ûej-DeÛej me=°er efvecee&Ce kesâ}er lÙeeÛee efJeÛeej JesoevleMeeŒeeleer} efJeJeskeâeves keâ¤ve lÙee meJe&ßes‰ hejcesÕeje}e (yeÇÿe) peeCeeJes. ~~30~~

cegKÙe osJe lees keâJeCe ~ YekeäleeÛeW kewâmeW }#eCe ~ DemelÙe meeb[tve JeesUKeCe ~ melÙeeÛeer OejeJeer ~~31~~ cegKÙe osJe DeesUKetve lÙeeÛÙee YekeäleebÛeer efÛevns }#eele IesTve Flej keâefuhele Je DeLe&Jeeoelcekeâ Yeeie mees[eJee. melÙe osJeeÛÙee DevegmebOeeveele jeneJes. ~~31~~

DeeheuÙee osJeeme JeesUKeeJeW ~ ceie ceer keâesCe nW heeneJeW ~ mebie lÙeeietve jeneJeW ~ Jemleg¤he ~~32~~ pÙee}e DeeheCe osJe cnCelees lÙeeÛes lešmLe }#eCe, mJe¤he }#eCe F. mecepeeJetve IesTve `ceer' Ûee MeesOe Iesle lÙee osJeeÛee Je `ceer' Ûee mebyebOe efveef§ele keâjeJee. pÙee}e DeeheCe `ceePes' cnCelees lÙeeÛee mebie mees[tve jeefn}s lej ceer Je osJe Skeâ Deenesle Ùee DevegYeJeele jenlee Ùesles. ~~32~~

lees[eJee yebOeveeÛee mebMeÙees ~ keâjeJee cees#eeÛee efve§eÙees ~ heeneJee YetleebÛee DevJeÙees ~ efJeeflejskeWâmeeR ~~33~~ `ceer' yebOeveele Deens ne iewjmecepe otj keâjeJee. `ceer' cegkeäle Deens Demee melele efve§eÙe meebYeeUeJee. Ùee ÂMÙe peieleeÛee `ceer' Meer keâener mebyebOe veener (JÙeeflejskeâ) DeMeer meeOevee keâjerle keâjerle lÙee ÂMÙe peieleele `ceer' DeesleØeesle Ye¤ve Deens ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

227

(o. 5 me. 10)

(DevJeÙe) Demee DevegYeJe IÙeeJee. (hene– SsÕeÙe&Ùeesie.De.9-ieerlee) ~~33~~

hetJe&he#eWeEme efmeæeble ~ heeneJee Øeke=âleerÛee Deble ~ ceie heeJeeJee efveJeeble ~ efve§eÙe osJeeÛee ~~34~~ he=LJeer ceer veener, Deehe ceer veener, F. meeOekeâ DeJemLesleer} JÙeeflejskeâeÛee hetJe&he#e Je `meJe& KeefuJeob yeÇÿe' ne efmeæebÛee DevJeÙeer efmeæevlehe#e Ùee oesvneRÛee efJeÛeej keâjeJee. ÂMÙe Øeke=âleerÛee yeeOe keâ¤ve efleÛes DeefOe‰eve Deme}suÙee yeÇÿeeÛee `melÙe' cnCetve Je `ceer' cnCetve efve§eÙe keâjeJee. (peerJevcegkeälee}e ØeejyOe mebheuÙeeves lÙeeÛee osn he[uÙeeJej efJeosncegkeäleer efceUles. Ùee DeJemLesle hejceelcee DeKeb[ meefÛÛeoevevo ¤heeves jenlees. neÛe yeÇÿeeÛee DevJeÙe nesÙe. ceeÙesÛes cegkeäleeJemLesle Yeeve nesle veener. neÛe ceeÙesÛee JÙeeflejskeâ nesÙe). ~~34~~

osneÛesefve ÙeesieW mebMeÙees ~ keâjer meceeOeeveeÛee #eÙees ~ ÛeUeW vesoeJee efve§eÙees ~ DeelcelJeeÛee ~~35~~ osneÛes `ceer osn' eEkeâJee `ceePee osn' Demes Yeeve nesle DemeuÙeeves `Deelce¤he ceer' efJe
efmeæ Demeleeb Deelce%eeve ~ mebosn Jee{Jeer osneefYeceeve ~ ÙeekeâejCeW meceeOeeve ~ Deelceefve§eÙeW jeKeeJeW ~~36~~ JeemleefJekeâ Deelcee efvelÙeefmeæ cnCetve efvelÙeØeehle Deens. `osn ceer' Ùee YetefcekesâcegUW ÙeeefJe
Dee"Jeleeb osnyegæer ~ G[s efJeJeskeâeÛeer Megæer ~ ÙeekeâejCeW Deelceyegefæ ~ meÂ{ keâjeJeer ~~37~~ osneÛeer `osn ceer' Ùee Yetefcekesâletve Dee"JeCe Pee}er keâer DeYÙeemeeves keâceeJe}s}e efJeJeskeâ mebhe}s}e Demelees! (osnyegæer Je Deelceyegæer ÙeebÛeer DeMeer Pešeheš meeOekeâeJemLesle Ûee}tÛe jenles.) cnCetve `ceer Deelcee' Ùee efve§eÙeeÛes yeU DeKeb[ Jee{les "sJeeJes. ~~37~~

Deelceyegefæ efve§eÙeeÛeer ~ lesefÛe oMee cees#eßeerÛeer ~ Denceelcee nW keâOeeRefÛe ~ efJemejeW veÙes ~~38~~ `ceer Deelcee' Demee Skeâoe menpe efve§eÙe Pee}e keâer hejceYeeiÙe¤he cees#e lesLesÛe Demelees. Demes nesF&heÙeËle `ceer Deelcee' ns melele Yeeve "sJeeJes. ~~38~~

efvejesefhe}W efve§eÙeeÛeW }#eCe ~ hejer nW ve keâUs melmebieWefJeCe ~ mebleebefme iesef}Ùeeb MejCe ~ mebMeÙes legšleer ~~39~~ mebMeÙemeehes#e efve§eÙeeÛes }#eCe Meyoeves meebietve Pee}s. heCe lÙee efve§eÙeeÛes Kejs mJe¤he efmeæebvee MejCe iesuÙeeefMeJeeÙe Je lÙeebÛÙee mebieleerefMeJeeÙe keâUle veener. meJe& mebMeÙe ve° nesCÙeeÛee neÛe ceeie& Deens. ~~39~~

Deeleeb Demees nW yees}CeW ~ Sskeâe efmeæebÛeeR }#eCeW ~ cegKÙe efve:mebosnheCeW ~ efmeæ yeesef}pes ~~40~~ DeeleeheÙeËle meeOekeâebmebyebOeer meebietve Pee}s. Deelee efmeæebÛeer }#eCes Sskeâe. pesLes `ceer yeÇÿe' Ùee efve§eÙee}e menpelee ÙesTve lÙeeefJe
efmeæmJe¤heeR veeneR osnes ~ lesLeW keQâÛee nes mebosnes ~ ÙeekeâejCeW efmeæ heenes ~ efve:mebosner ~~41~~ efmeæeJemLesceOÙes efmeæeÛÙee osneÛee yeeOe Pee}s}e Demelees. lÙeecegUs lÙee DeJemLesle mebMeÙeeÛes keâejCeÛe efMeu}keâ vemeles. cnCetve `mebMeÙejefnle lees efmeæ' Demes lÙeeÛes }#eCe "jles. ~~41~~

osnmecebOeeÛesefve iegCeW ~ }#Ceeefme keâeÙes GCeW ~ osneleerleeÛeer }#eCeW ~ keâeÙes cnCeesefve meebieeJeer ~~42~~ De%e peerJeeÛee osneMeer mebyebOe DemeuÙeeves lÙee}e osneÛes efkeâleerlejer iegCe efÛekeâšleele. heCe osneMeer mebyebOe megš}suÙeeÛeer }#eCes keâMeer meebielee Ùesleer}? ~~42~~

peW }#eJesvee Ûe#etmeer ~ lÙeeÛeeR }#eCeW meebieeJeer kewâmeeR ~ efvece&U Jemleg efmeæ lÙeemeer ~ }#eCeW kewâmeeR ~~43~~ heCe pes DeelceleòJe [esàÙeebvee efomele veener leer DeelceJemlet De¤he, efveieg&Ce F. DemeuÙeeves (efvece&U) efleÛeer }#eCeW keâMeer (o. 5 me. 10)

228

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

meebielee Ùesleer}? ~~43~~

}#eCeW cnefCepes kesâJeU iegCe ~ Jemleg "eF&Ûeer efveieg&Ce ~ lesefÛe efmeæebÛes }#eCe ~ Jemleg¤he ~~44~~ }#eCes meebieCes cnCepes iegCeebÛesÛe JeCe&ve keâjCeW! DeelceJemlet mJe¤heeves efveieg&Ce Demeles Je Jemleg¤he Pee}s}s efmeæner lemesÛe Demeleele. ~~44~~

leLeeefhe %eeveoMekeâeR yeesef}}W ~ cnCeewefve Jeile=lJe Deešesefhe}W ~ vÙetve hetCe& #cee kesâ}W ~ heeefnpes ßeesleeR ~~45~~ ner efmeæ }#eCes heg{er} %eeveoMekeâele (o. 8 me. 9) meebefiele}s}er DemeuÙeeves ÙesLes lÙeebÛee Heâkeäle Gu}sKe kesâ}e Deens. ßeeslÙeebveer les pegUJetve IÙeeJes Je lemes keâjeJes }eiele Deens ÙeeÛeer #ecee DemeeJeer. ~~45~~ Fefle ßeeroemeyeesOes ieg®efMe<ÙemebJeeos ‘efmeæ}#eCeveece’ meceeme oneJee ieg®efMe<ÙemebJeeoelcekeâ ßeeroemeyeesOe Ùee «ebLeeleer} `efmeæ}#eCe' veeJeeÛee oneJee meceeme meceehle –oMekeâ heeÛeJee meceehle–

Q

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

229

(o. 5 me. 10)

oMekeâ meneJee : osJeMeesOeve meceeme heefn}e : osJeMeesOeve ~~ ßeerjece meceLe& ~~ efÛeòe megefÛele keâjeJeW ~ yeesef}}W leW peerJeeR OejeJeW ~ meeJeOe nesTve yewmeeJeW ~ efveefce<Ùe Ùeskeâ ~~1~~ efÛeòeJe=òeer}e meeJeOe keâ¤ve Deelee pes meebiesve les peerJeeÛes keâeve keâ¤ve }#e osTve SskeâeJes. meeJeOeheCeeÛee Skeâ #eCe ogmeNÙee #eCee}e pees[erle peeJes. melele meeJeOe DemeeJes. ~~1~~

keâesCeer Ùeskesâ «eeceeR DeLeJee osmeeR ~ jeneCeW Deens DeeheCeemeer ~ ve Yesšleeb lesefLeuÙee ØeYetmeer ~ meewKÙe kewâÛeW ~~2~~ pej SKeeÅee ieeJeele eEkeâJee jepÙeele jeneJeÙeeÛes Demes} lej lesLeer} cegKÙe DeefOekeâeNÙee}e eEkeâJee veslÙee}e Yesštve lÙeeÛÙeeMeer meKÙe kesâuÙeeefMeJeeÙe megKeeves keâmes jnelee ÙesF&}? ~~2~~

cnCeeQve pÙeeme pesLeW jeneCeW ~ lesCeW lÙee ØeYetÛeer YesšeR IesCeW ~ cnefCepes nesÙes M}eIÙeJeeCeW ~ meJe& keâeneR ~~3~~ cnCetve pÙee}e Demes jneJeÙeeÛes Demes} lÙeeves lÙee veslÙee}e mJele: nesTve Yesš}s lej les efnleeÛes "jles. ~~3~~

ØeYetÛeer Yesšer ve Iesleeb ~ lesLeW keQâÛeer ceevÙelee ~ Deeheg}W cenòJe peeleeb ~ JesU veeneR ~~4~~ veslÙeeMeer meKÙe pees[}s veener, lej lÙee ieeJeele eEkeâJee jepÙeele GhejsheCee eEkeâJee hejkesâheCee jentve #egu}keâ keâejCeeves ceeveneveer nesT Mekeâles. ~~4~~

cnCeeQefve jeÙeeheemetefve jbkeâ ~ keâesCeer lejer Ùeskeâ veeÙeskeâ ~ lÙeeme YesšCeW ne efJeJeskeâ ~ efJeJeskeâer peeCeleer ~~5~~ cnCetve jepee Demees keâer efYekeâejer Demees, lÙeeves ogmeNÙee jepÙeele ØeJesMe kesâuÙeeJej lesLeer} jepee}e eEkeâJee cegKÙe DeefOekeâeNÙee}e efjJeepeevegmeej YesšCÙeele MeneCeheCee Deens ns efJeJeskeâer }eskeâ peeCeleele. ~~5~~

lÙeeme ve Yesšleeb lÙeeÛes veiejeR ~ jenleeb Oeefjleer} yesieejer ~ lesLeW ve keâefjleeb Ûeesjer ~ DeebieeR }eies ~~6~~ lÙeebÛÙeeÛe jepÙeele peeTve lÙee}eÛe ve YesšuÙeeme Jes"efyeieejermee"er ves}s peeF&}. eEkeâJee Ûeesjer ve keâjleeÛe Ûeesj cnCetve hekeâ[}s peeF&}. ~~6~~

Ùee keâejCeW pees MeeneCee ~ lesCeW ØeYetmeer YesšeJeW peeCee ~ SsmeW ve keâefjleeb owvÙeJeeCee ~ mebmeej lÙeeÛee ~~7~~ cnCetve efJeÛeejer ØeehebefÛekeâeves F&Õeje}e MejCe peeJes. lÙeeÛÙee Dee%esØeceeCes Jeeietve keâle&JÙe keâjerle Demelee lees "sJeer} lemes jneJes. veenerlej meJe& ØehebÛeele owvÙeeÛes peerJeve JeešŸee}e ÙesF&}. ~~7~~

«eeceeR Leesj «eeceeefOeheleer ~ lÙeentefve Leesj osMeeefOeheleer ~ osMeeefOeheleerntefve ve=heleer ~ Leesj peeCeeJee ~~8~~ je°^eÛee ØeYeg lees jepee ~ yengje°^ lees ceenejepee ~ ceenejepeeÛeeefn jepee ~ lees Ûe›eâJeleer ~~9~~ Ùeskeâ vejheefle Ùeskeâ iepeheleer ~ Ùeskeâ nÙeheefle Ùeskeâ Yetheleer ~ mekeâUebceOÙes Ûe›eâJeleer ~ Leesj jepee ~~10~~ Kes[Ÿeele ieeJeeÛee ØecegKe, Øeebleele ØeebleeÛee ØecegKe, efJeYeeieeÛee peneieerjoej ØecegKe, je°^eÛee ØecegKe jepee, Deveskeâ je°^ebÛee cenejepee cegKÙe Je Deveskeâ cenejepeebÛee meceüeš Ûe›eâJeleea ne mJeeceer Demelees. mewefvekeâebÛeer legkeâ[er (vejheleer) nòeeroU, Iees[oU nŸeebÛes ØecegKe Demeleele. keâesCeer ceeb[}erkeâ jepes Demeleele. nŸee meJeeËle Ûe›eâJeleea ßes‰ Demelees. ~~8-9-10~~

Demees SsefmeÙeeb mecemleeb ~ Ùeskeâ yeÇÿee efvecee&Cekeâlee& ~ lÙee yeÇÿeÙeemeefn efvee|celee ~ keâesCe Deens ~~11~~ (o. 6 me. 1)

230

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

Ùee meJeeËÛee yeÇÿeosJe ne pevekeâ Demetve lÙee yeÇÿeosJee}ener efvecee&Ce keâjCeeje keâesCeer Skeâ Deens. ~~11~~

yeÇÿee efJe
lees osJe "eFË he[svee ~ lejer ÙesceÙeelevee Ûegkesâvee ~ yeÇÿeeb[veeÙeskeâ ÛeespeJesvee ~ nW yejW veJns ~~13~~ lÙee hejcesÕejeÛes pej oMe&ve Pee}s veener, lej ÙeceÙeelevee Ûegkeâle veenerle. yeÇÿeeb[veeÙekeâe}e pej ØemeVe keâjlee Ùesle vemes} lej lÙeemeejKes ogYee&iÙe veener. ~~13~~

pesCeW mebmeejeR Ieele}W ~ DeeJeIeW yeÇÿeeb[ efvecee&Ce kesâ}W ~ lÙeemeer veeneR JeesUefKe}W ~ leesefÛe heeflele ~~14~~ pÙeeves ner me=°er efvecee&Ce keâ¤ve lÙeele pevcee}e Ieele}s lÙee}e ve DeesUKeCeeje heeflele Deens, Demes mecepeeJes. keâejCe lÙee}e DeesUKetve lÙeeÛÙee Dee%esle jenCeeje Je nUtnUt lÙeeÛÙeeMeer Skeâ¤he nesTve peieCeeje megKe¤he neslees. Demes ve keâjCeeje og:Keer neslees. og:Ke nsÛe heleve nesÙe. ~~14~~

cnCeesefve osJe JeesUKeeJee ~ pevce meeLe&keâefÛe keâjeJee ~ ve keâUs lejer melmebie OejeJee ~ cnefCepes keâUs ~~15~~ cnCetve osJeeÛes Kejs mJe¤he DeesUKetve ceveg<Ùepevce pÙee cees#eemee"er Deens lees Øeehle keâjeJee. les mJe¤he DeesUKelee ÙesCes pÙeeÛes lÙee}e MekeäÙe vemeles cnCetve ßeerieg¤bÛeer mebiele OejeJeer. ~~15~~

pees peeCes} YeieJeble ~ leÙee veeJe yeesef}pes meble ~ pees MeeÕele DeeCeer DeMeeÕele ~ efveJee[e keâjer ~~16~~ pees YeieJeblee}e DeesUKetve `lees ceer Deens' Demee DevegYeJe Ieslees leesÛe ßeerieg¤ nesÙe. lÙeebÛesheeMeer melÙe Je efceLÙee ÙeebÛee efveJee[e Pee}s}e Demelees. ~~16~~

ÛeUsvee {Usvee osJe ~ Ssmee pÙeeÛee DebleYee&Je ~ leesefÛe peeefCepes ceenevegYeeJe ~ meble meeOeg ~~17~~ osJe ne efvelÙe Je melÙe Deens Demee pÙeeÛee menpe efve§eÙe Pee}s}e Demelees lees ceneve DevegYeJe Iesle}s}eÛe meble eEkeâJee meeOet Demelees. ~~17~~

pees peveeceOeW Jeeies ~ heefj peveeJesieUer iees° meebies ~ pÙeeÛes DeblejeR %eeve peeies ~ leesefÛe meeOeg ~~18~~ pees meceepeele efcemeUtve jenlees, heCe lÙeeleer} meeceevÙe }eskeâebØeceeCes megKeog:Ke, jeieÉs
peeefCepes hejceelcee efveieg&Ce ~ lÙeemeerÛe cnCeeJeW %eeve ~ lÙeeJesieUW leW De%eeve ~ meJe& keâebneR ~~19~~ `efveieg&Ce yeÇÿe ceer Deens' Ùee DevegYeJee}eÛe %eeve cnCeleele. Ùeentve pes pes JesieUs Demeles les meJe& De%eeve nesÙe. ~~19~~

heesš YejeJÙeekeâejCeW ~ veevee efJeÅee DeYÙeeme keâjCeW ~ lÙeemeeR %eeve cnCeleer hejer lesCeW ~ meeLe&keâ veJns ~~20~~ ÛeefjleeLee&mee"er Deveskeâ efJeÅeebÛee DeYÙeeme keâjeJee }eielees. lÙee}ener `%eeve' Demes cnCeleele. heCe lÙee leLeekeâefLele %eeveeves peerJeveeÛes cees#e¤he meeLe&keâ nesle veener. ~~20~~

osJe JeesUKeeJee Ùeskeâ ~ leWefÛe %eeve leW meeLe&keâ ~ Ùesj DeeJeIesefÛe efvejeLe&keâ ~ heesšefJeÅee ~~21~~ SkeâcesJe DeefÉleerÙe yeÇÿe peeCeCes ns SkeâÛe %eeve meeLe&keâ keâjCeejs Demetve Flej %eeves kesâJeU ÛeefjleeLee&mee"er GheÙeesieer he[leele. leer cees#eeÛes °erves efvejLe&keâ "jleele. ~~21~~

pevceJejer heesš Yeefj}W ~ osneÛeW mebj#eCe kesâ}W ~ heg{W DeeJeIeWefÛe JesLe& ies}W ~ DeblekeâeUeR ~~22~~ pevceYej heesš Ye¤ve osn meebYeeU}e lejer cejCeeÛes JesUer leer heesšeÛeer efJeÅee Hegâkeâš peeles. ~~22~~

ÙesJeb heesš YejeJÙeeÛeer efJeÅee ~ leÙesmeer cnCeeW veÙes meefÉÅee ~ meJe&JÙeehekeâ Jemleg meÅee ~ heeefJepes leW %eeve ~~23~~ ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

231

(o. 6 me. 1)

cnCetve peer efJeÅee kesâJeU heesš YejCÙeemee"er GheÙeesieer he[les efle}e efnleeÛeer mecepet veÙes. `meJe&JÙeehekeâ yeÇÿe ceer Deens' ne DevegYeJe pÙeecegUs Ùeslees leerÛe yeÇÿeefJeÅee MeeÕele keâuÙeeCe keâjCeejer Deens. ~~23~~

SsmeW peÙeeheemeeR %eeve ~ leesefÛe peeCeeJee meppeve ~ leÙeeheemeeR meceeOeeve ~ hegefme}W heeefnpes ~~24~~ ner efJeÅee pÙeeÛesheeMeer Deens, leesÛe meble eEkeâJee meodieϤ Demelees. mJele:ÛÙee meceeOeeveemee"er lÙee}e MejCe peeJes Je DeeheuÙee MeeÕele efnleeÛee ØeMve efJeÛeejeJee. ~~24~~

De%eeveeme Yesšleeb De%eeve ~ lesLeW keQâÛes meebhe[s} %eeve ~ keâjbšŸeeme keâjbšŸeeÛeW oMe&ve ~ nesleeb YeeiÙe keQâÛes ~~25~~ Skeâe De[eCÙee}e ogmeje De[eCeer Yesš}e lej lÙeele keâesCeeÛes meceeOeeve nesCeej? lÙeeletve %eeve keâmes Øekeâš nesCeej? keâjbšŸee}e keâjbše Yesštve YeeiÙeesoÙe nesF&} keâeÙe? ~~25~~

jesiÙeeheemeeR jesieer ies}e ~ lesLeW keQâÛeW DeejesiÙe lÙee}e ~ efveye&UeheemeeR efveye&Ue}e ~ hee"er keQâÛeer ~~26~~ efheMeeÛÙeeheemeeR efheMeeÛÙe ies}W ~ lesLeW keâesCe meeLe&keâ pee}W ~ Gvceòeeme Gvceòe Yesš}W ~ lÙeeme GcepeJeer keâJeCeg ~~27~~ efYekeâeNÙeeheemeeR ceeieleeb efYe#ee ~ oer#eenerveeheemeeR oer#ee ~ Gpes[ heenleeb ke=â
ÙeekeâejCeW %eelee heeneJee ~ lÙeeÛee Deveg«en IÙeeJee ~ meejemeejefJeÛeejW peerJee ~ cees#e Øeehle ~~31~~ cnCetve %eeveer ßeerieg¤bÛee MeesOe IesTve lÙeebÛee Deveg«en IÙeeJee. lÙeebÛÙee menJeemeele meej Je Demeej ÙeebÛee efJeÛeej keâ¤ve cegkeäle JneJes. osn Je peieled Demeej Demetve yeÇÿe meej Deens Demee efve§eÙe keâjeJee. ~~31~~ Fefle ßeeroemeyeesOes ieg®efMe<ÙemebJeeos ‘osJeMeesOeveveece’ meceeme heefn}e ieg®efMe<ÙemebJeeoelceekeâ ßeeroemeyeesOe Ùee «ebLeeleer} ‘osJeMeesOeve’ veeJeeÛee heefn}e meceeme meceehle

(o. 6 me. 1)

232

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

oMekeâ meneJee : osJeMeesOeve meceeme ogmeje : yeÇÿeheeJeveefve¤heCe ~~ ßeerjece meceLe& ~~ Sskeâe GheosMeeÛeeR }#eCeW ~ meeÙeespÙeØeehleer nesÙe pesCeW ~ veevee celeebÛes hesKeCeW ~ keâecee veÙes meJe&Lee ~~1~~ Deelee ßeerieg¤bkeâ[tve Øeehle nesCeeNÙee Demme} GheosMeeÛeer }#eCes Sskeâe. lÙee GheosMeeves peerJevcegkeäleer efceUe}er heeefnpes. yegefæYeso keâjCeeNÙee celeebÛee GheosMe cegUerÛe GheÙeesieer he[le veener. ~~1~~

yeÇÿe%eeveWefJeCe GheosMe ~ lees cnCeeW veÙes efJeMes
veevee keâyee[ ye[efJe}W ~ veelejer le›eâefÛe iegmeefU}W ~ DeLeJee OegCeefÛe mesefJe}W ~ meeJekeâeme ~~3~~ keâCemes veme}suÙee keâ[yÙeeÛeer (eEhepej, leeš) ceUCeer kesâ}er, }esCeer keâe{uÙeeJej leekeâ IegmeUle jeefn}s eEkeâJee leebotU Oegle}s}s heeCeer hÙeeÙe}s. ~~3~~

veevee mee}er Yeef#euÙee ~ DeLeJee ÛeesFšŸee ÛeesefKeuÙee ~ KeesyejW meeb[tve KeeouÙee ~ vejesšŸee pewMee ~~4~~ HeâUebÛÙee mee}er KeeuuÙee, GmeeÛÙee ÛeesÙešŸee ÛeIeUerle yeme}s, veejUeleer} Keesyejs ve Keelee keâjJebšŸee ÛeeJeuÙee. ~~4~~

lewmeW yeÇÿe%eeveWefJeCe ~ veevee GheosMeeÛee efmeCe ~ meej meeb[tve Demeej keâesCe ~ MeeneCee mesJeer ~~5~~ lÙeeØeceeCes pÙeele yeÇÿe%eeve veener lÙee GheosMeele kesâJeU keâ° Deensle. keâesCelee MeneCee meej mees[tve Demeej mJeerkeâejer}? ~~5~~

Deeleeb yeÇÿe peW keâeb efveieg&Ce ~ leWefÛe kesâ}W efve¤heCe ~ megefÛele keâjeJeW Deble:keâCe& ~ ßeeslespeveeR ~~6~~ Deelee efveieg&Ce efvejekeâej yeÇÿeeÛes JeCe&ve keâ¤. ßeeslÙeebveer meeJeOe Deble:keâjCeeves les SskeâeJes. ~~6~~

mekeâU me=°erÛeer jÛevee ~ les ns hebÛeYeteflekeâ peeCee ~ hejbleg ns leiesvee ~ meJe&keâeU ~~7~~ DeJee{JÙe ÂMÙe me=°er efJeefJeOelesves Yej}s}er Deens. leer heeÛe ceneYetleebÛeer Ie[}er Demetve efveef§eleheCes veeMe heeJeCeejer Deens. ef$ekeâe}eyeeefOele veener. ~~7~~

DeeefoDebleeR yeÇÿe efveieg&Ce ~ lesefÛe MeeÕeleeÛeer KetCe ~ Ùesj hebÛeYeteflekeâ peeCe ~ veeefmeJeble ~~8~~ ØeLeceheemetve MesJešheÙeËle efveieg&Ce yeÇÿe JÙeehetve jeefn}s Deens. lesÛe MeeÕele Demetve lÙeentve JesieUs heebÛe ceneYetleebÛes Ie[}s}s meiegCe ve° nesles. `ØeLece Je MesJeš' ner MeyoÙeespevee ceeveJeer yegæerÛeer Deens. leer ie=nerle Oe¤ve JeCe&ve keâjeJes }eieles. ~~8~~

ÙesNnJeeR nW heeneleeb YetleW ~ osJe kewâmeW cnCeeJeW lÙeeleW ~ Yetle cnCeleeb ceveg<ÙeeleW ~ efJe
ceeb lees peieppevekeâ hejceelcee ~ lÙeeme DeeefCe YetleGhecee ~ pÙeeÛeer keâUsvee ceefnceeb ~ yeÇÿeefokeâebmeer ~~10~~ peiee}e GlheVe keâjCeeje hejcesÕej ceeCemeemeejKee heebÛeYeeweflekeâ MejerjOeejer veener. lÙeeÛes mJe¤he yeÇÿeosJee}ener keâUle veener, Flekeâe lees met#ce Je JÙeehekeâ Deens. ~~10~~ ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

233

(o. 6 me. 2)

Yetleeb Ssmee peieoerMe ~ cnCeleeb GlheVe neslees oes
he=LJeer Deehe lespe JeeÙees DeekeâeMe ~ Ùeeb meyeenŸe peieoerMe ~ hebÛeYetleebmeer Deens veeMe ~ Deelcee DeefJeveeMe¤heer ~~12~~ he=LJeer, Deehe, lespe, JeeÙet Je DeekeâeMe Ùee ›eâceeves met#ce DemeCeeNÙee hebÛeceneYetleebÛÙee Deele Je yeensj met#celece Deelcee Ye¤ve Deens. ceneYetleebvee veeMe Demetve Deelcee DeefJeveeMeer Deens. ~~12~~

peW peW ¤he DeeCeer veece ~ lees lees DeeJeIeeefÛe Yeüce ~ veece¤heeleerle Jece& ~ DevegYeJeW peeCeeJeW ~~13~~ pÙee}e pÙee}e ¤he Je veece Demeles les meJe& ÂMÙe Yeüce¤he Deens. veeces Je ¤hes ÙeebÛÙeeceeies DeefmlelJe, YeeeflelJe, Je efØeÙelJe Demeles. cnCepes keâesCelesner ¤he Demeles, keâUles Je nJesmes Jeešles. ¤hes npeejes Deme}er lejer lÙeebÛes DemeCes, keâUCes Je nJesmes JeešCes SkeâÛe Demeles. ns Jece& DevegYeJeevesÛe }#eele Ùesles. ~~13~~

hebÛeYetleW DeeefCe ef$eiegCe ~ Ssmeer De°Oee Øeke=âefle peeCe ~ De°OeeØeke=âleerme veeceeefYeOeeve ~ ÂMÙe SsmeW ~~14~~ heebÛe ceneYetles Je meòJeeoer leerve iegCe DeMeer Dee" IeškeâebÛeer Øeke=âleer leÙeej nesles. lÙee Øeke=âleer}e eEkeâJee me=°er}e `ÂMÙe' Demes cnCeleele. pes pes JesieUsheCeeves peeCeJeles les meJe& `ÂMÙe' Ùee SkeâeÛe Jeiee&le cees[les. ~~14~~

leW nW ÂMÙe veeefmeJeble ~ SsmeW Jeso ßegefle yees}le ~ efveieg&Ce yeÇÿe MeeÕele ~ peeCeleer %eeveer ~~15~~ ns ÂMÙe veeMe heeJeCeejs Deens Demes Jeso Je Gheefve
peW MeŒes leesef[leeb legšsvee ~ peW heeJekeWâ peeefUleeb peUsvee ~ keâe}efJeleeb keâe}Jesvee ~ DeeheWkeâ¤veer ~~16~~ pes MeŒeeves lees[t cnš}s lej legšle veener, Deiveerves peeUlee Ùesle veener Je ceeleerØeceeCes heeCÙeele keâe}efJelee Ùesle veener. (vewveb efÚvobefle MeŒeeefCe —ieerlee) ~~16~~

peW JeeÙeesÛesefve G[svee ~ peW he[svee vee Pe[svee ~ peW Ie[svee vee o[svee ~ hejyeÇÿe leW ~~17~~ pes JeeNÙeeves G[le veener, Je¤ve Kee}er he[le veener, efPepele veener eEkeâJee lÙeeÛes DeJeÙeJe JeeUtve peele veenerle Je pes keâOeerÛe }hele veener les hejyeÇÿe. Megæ peeefCeJesÛÙee ¤heeves meJeeËÛÙee les melele DevegYeJeele Demeles. ~~17~~

pÙeemeer JeCe&efÛe vemes ~ peW meJee&ntefve DeveeefjmeW ~ hejbleg DemeleefÛe Demes ~ meJe&keâeU ~~18~~ yeÇÿee}e jbie veener, les keâMeele eEkeâJee keâesCeeble Skeâ¤he nesTve jenle veener (`DeefJeYekeäleb Ûe Yetles
efomesvee lejer keâeÙe pee}W ~ hejbleg leW meJe&$e mebÛe}W ~ met#ceefÛe keâeWoeš}W ~ pesLeW lesLeW ~~19~~ les heebÛe %eeveWefõÙes Je cevee}e keâUle veme}s lejer les njJeles keâeÙe? keâuhevee kesâuÙee peeCeeNÙee keâesCelÙeener met#ce heoeLee&ntve les met#ce Deens. pes met#ce Demeles les JÙeehekeâ DemeuÙeeves meJe&$e Ieveoeš Ye¤ve jeefn}s Deens. (DeCegkeâCeentve les met#ce Deens.) ~~19~~

°erme }eie}er meJes ~ peW efomes} leWefÛe heeneJeW ~ hejbleg iegpe leW peeCeeJeW ~ ieeshÙe Deens ~~20~~ ceeCemee}e menpeÛe DeMeer meJeÙe }eie}er Deens keâer pes efomet Mekeâles les heneJes. cnCepes pes yegæer}e keâUt Mekeâles lesÛe DeefmlelJeele Demeles. hejbleg yegæer Je %eeveWefõÙeebvee pes keâUle veener les ieghle yeÇÿe DevegYeJeCÙeeleÛe heg®
234

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

Øeieš leW peeCeeJeW Demeej ~ DeeCeer ieghle leW peeCeeJeW meej ~ ieg®cegKeW ne efJeÛeej ~ GcepeeW }eies ~~21~~ pees Je=efòe%eeveeÛee efJe
peW Gcepesvee leW GcepeeJeW ~ peW efomesvee leW heneJeW ~ peW keâUsvee leW peeCeeJeW ~ efJeJeskeâyeUW ~~22~~ ßeerieg¤bveer mecepeeJetve meebefiele}suÙee efJeJeskeâeÛÙee yeUeJej pes yegæer}e keâUle veener lÙeeÛee ØelÙe#e DevegYeJe IÙeeJee. pes Ûece&Ûe#etbvee efomele veener les %eeveÛe#etbveer peCet heeneJes. ~~22~~

ieghle leWefÛe ØeiešJeeJeW ~ DemeeOÙe leWefÛe meeOeeJeW ~ keâeve[WefÛe DeYÙeemeeJesW ~ meeJekeâeme ~~23~~ OewÙee&ves DeeefCe Oeerjeves ieghle DeelcÙeeÛee mee#eelkeâej keâ¤ve IÙeeJee. (jepeiegnŸe– ieerlee) DeMekeäÙe JeešCeeje ne mee#eelkeâej DeJeMÙe meeOeeJee. pes IeesšeàÙeele šekeâCeejs Deens lÙeeÛes ÙeLeeMeeŒe ceveve keâ¤ve lÙeeÛee yegæerle efve§eÙe keâjeJee. (Deelcee Dejs Jee ßeesleJÙees cevleJÙees– ye=n. Ghe.) ~~23~~

Jeso efJejbÛeer DeeefCe Mes
lejeR leW keâesCeshejer meeOeeJeW ~ leWefÛe yeesef}}W mJeYeeJeW ~ DeOÙeelceßeJeCeW heeJeeJeW ~ hejyeÇÿe leW ~~25~~ ne DevegYeJe keâmee IÙeeJee les Deelee MeeŒeeÛÙee mejCeervegmeej heent. DeOÙeelceMeeŒeeÛÙee ÙeLeeLe& DeYÙeemeevesÛe les hejyeÇÿe peeCelee Ùesles. ~~25~~

he=LJeer veJns Deehe veJns ~ lespe veJns JeeÙeg veJns ~ JeCe&Jeskeäle SsmeW veJns ~ DeJÙekeäle leW ~~26~~ hejyeÇÿe ns he=LJeer, Deehe, lespe, JeeÙet Je JeCe&cee}sves leÙeej kesâ}s}s Meyo nŸeentve JesieUs Deens. (ve le$e Jeekedâ ieÛÚefle -kesâve Ghe.) keâejCe les nŸee meJeeËØeceeCes %eeveWefõÙeebveer keâUCeejs veener. (DeJÙekeäle) ~~26~~

leÙeeme cnCeeJeW osJe ~ Jejkeâ[ }eskeâebÛee mJeYeeJe ~ efpelegkesâ ieeJe eflelegkesâ osJe ~ peveekeâejCeW ~~27~~ ns hejyeÇÿeÛe KeNÙee DeLee&ves osJe Deens. hejbleg GLeU efJeÛeejebÛÙee meeceevÙe ßeæeJevleebÛee mJeYeeJeÛe Demee Demelees keâer lÙeebvee DeeheeheuÙee ieeJeeble osJeeÛÙee cetleea DemeuÙeeefMeJeeÙe Yeeiele veener. pevejerle DeMeerÛe Deens. ~~27~~

Ssmee osJeeÛee efve§eÙees pee}e ~ osJe efveieg&Ce ØelÙeÙee Dee}e ~ Deeleeb DeeheCeefÛe Deehe}e ~ MeesOe IÙeeJee ~~28~~ osJe cnCepes hejyeÇÿe Demetve lees efveieg&Ce, efvejekeâejeoer Deens Demee heefjhetCe& efve§eÙe PeeuÙeeJej lÙeeÛee mJele:Ûe efJeJeskeâeÛÙee yeUeves DevegYeJe IesCÙeeÛee ØeÙelve keâjeJee. ~~28~~

ceePeW Mejerj SsmeW cnCelees ~ lejer lees peeCe osneJesieUeefÛe lees ~ ceve ceePeW SsmeW peeCelees ~ lejer lees ceveefn veJns ~~29~~ pees peerJeelcee `Mejerj ceePes Deens' Demes cnCelees lees lÙee Mejerjentve JesieUe Deme}eÛe heeefnpes. `ceePes ceve' cnCeCeeje ceveentve efYeVe Deme}eÛe heeefnpes. (`Iešõ°e Iešeled efYeVe:') ~~29~~

heeneleeb osneÛee efJeÛeej ~ DeJeIee lelJeebÛee efJemleej ~ lelJeW lelJe Peeef[leeb meej ~ DeelceeÛe GjW ~~30~~ MejerjeÛes he=LekeäkeâjCe kesâ}s Demelee hebÛeYetleeoer leòJeebÛee hemeejeÛe lÙeele Deens ns }#eele Ùesles. mLet} leòJe lÙeeceeieer} met#ce leòJeele efJeÛeejeves }erve kesâ}s Demelee meej¤he DeelceeÛe efMeu}keâ jenlees. ~~30~~

DeeheCeemeer "eJeefÛe veeneR ~ ÙesLeW heeneCeW ve}ies keâeneR ~ lelJeW "eFËÛee "eFË ~ efJeYeeietve ies}eR ~~31~~ ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

235

(o. 6 me. 2)

peerJeelcee ns pÙeeÛes mJe¤he Deens DeMee `ceer' ves Jejer}ØeceeCeW he=LekeäkeâjCe kesâuÙeeJej lees mJele:Ûe efMeu}keâ jenle veener! peerJeelcÙeeÛee yegæer ne Ieškeâ }erve PeeuÙeeJej heenCeejeÛe Gjle veener. leòJes peeieÛÙee peeieer }erve PeeuÙeeJej he=LekeäkeâjCe keâjCÙeemeejKes Je les keâjCeeje oesvner }erve nesleele. ne efJeYeeie hetCe& PeeuÙeeJej ve° neslees. ~~31~~

yeebOe}er Deens leeW ieeb"es[er ~ pees keâesCeer efJeÛeejW mees[er ~ efJeÛeej heeneleeb ner ieeb"es[er ~ Dee[Usvee ~~32~~ peesheÙeËle ns leòJeebÛes yeebOe}s}s iee"es[s DeefJeÅescegUs Skeâ¤he eEkeâJee Skeâefpevemeer Jeešles leesheÙe&vleÛe lÙee}e DeefmlelJe Demeles. heCe pees efJeÛeej keâ¤ve leòJeebÛee efvejeme keâjlees lÙee}e les lemes Jeešle veener. les efceLÙee DemeuÙeeÛee efve§eÙe neslees. ~~32~~

lelJeebÛeW ieeb"es[W Mejerj ~ ÙeeÛee heeneleeb efJeÛeej ~ Ùeskeâ Deelcee efvejblej ~ DeeheCe veeneR ~~33~~ Mejerj ns yÙeeSWMeer leòJeebÛes iee"es[s Deens. leer leòJes efJeÛeejeves megšer kesâuÙeeJej leer megšer keâjCeeje `DeeheCe' cnCepes ceer eEkeâJee peerJeelcee }erve nesTve SkeâcesJe YesoMetvÙe efvelÙe Deelcee Gjlees. ~~33~~

DeeheCeemeer "eJeefÛe veeneR ~ pevcece=lÙeg keQâÛeW keâeF& ~ heeneleeb JemlegÛee "eFË ~ heehehegCÙe vemes ~~34~~ peerJe¤he ceer }e pej DeefmlelJeÛe vemes} lej pevce Je cejCe lej keâes"tve DeeCeCeej? (`ve keâef§ele peeÙeles peerJees' ceeb[tkeäÙe keâeefjkeâe.) Deelce¤he ceer efveieg&Ce DemeuÙeeves lÙee}e heehehegCÙeeÛee mheMe&ner nesle veener. ~~34~~

heehehegCÙe ÙesceÙeelevee ~ ns efveieg&CeeR leeW Demesvee ~ DeeheCe leesefÛe lejer pevcecejCee ~ "eJe keQâÛee ~~35~~ heehe Je hegCÙeeves efceUCeejs veke&âmJeiee&oer nŸeebÛee efveieg&CeeMeer mebyebOeÛe veener. Deelce¤he `ceer' efveieg&Ce DemeuÙeeves lÙee}e pevcecejCe Je cejCeesòej ieleer keâMee efceUleer}? ~~35~~

osnsyegæerveW yeebOe}e ~ lees efJeJeskeWâ ceeskeâUe kesâ}e ~ osneleerle nesleeb heeJe}e ~ cees#eheo ~~36~~ `ceer osn' nŸee Yeüceeves yeæ Pee}s}e efJeJeskeâeves cegkeäle neslees. efpeJeble Demeleevee osn yeeefOele PeeuÙeeJej peerJevcegkeäleer Je osne}e cejCe DeeuÙeeJej efJeosncegkeäleer }eYeles. ~~36~~

pee}W pevceeÛeW meeLe&keâ ~ efveieg&Ce Deelcee DeeheCe Ùeskeâ ~ hejbleg ne efJeJeskeâ ~ heeefn}eÛe heeneJee ~~37~~ efveieg&Ce, Depej Je Decej Demee DeefÉleerÙe Deelcee `ceer' Deens ne DevegYeJe IesCÙeele pevceeÛes meeLe&keâ Deens. ne efJeJeskeâ meeOekeâeves melele meebYeeUeJee. lÙeeÛes melele ßeJeCe Je ceveve keâ¤ve efve§eÙe keâjerle peeJes. ~~37~~

peeieW nesleeb mJehve mejs ~ efJeJeskeâ heeneleeb ÂMÙe Jeesmejs ~ mJe¤heevegmebOeeveW lejs ~ ØeeCeercee$e ~~38~~ peeie ÙesleeÛe mJehveeleer} DevegYeJe veenermes nesleele. lÙeeØeceeCes DeefJeÅescegUs YeemeCeejs peieled¤he mJehve efJeJeskeâeÛeer peeie ÙesleeÛe veenermes nesles. `ceer yeÇÿe Deens' nŸee DevegmebOeeveeves peerJe cegkeäle neslees. ~~38~~

DeeheCeeme efveJesoeJeW ~ DeeheCe efJeJeskeWâ vegjeJeW ~ DeelceefveJesove peeCeeJeW ~ ÙeeÛeW veeJe ~~39~~ peerJe¤he ceer Ûes Deelce¤he ceer ceOÙeW efJemepe&ve keâ¤ve peerJe¤he ceerÛee yeeOe keâ¤ve IÙeeJee. DeelceeveelceefJeJeskeâ ns lÙeeÛes meeOeve Deens. nŸee}eÛe `DeelceefveJesove' Demes cnCeleele. (o. 12-5) ~~39~~

DeeOeeR DeOÙeelceßeJeCe ~ ceie meodieÏ®heeomesJeve ~ heg{W DeelceefveJesove ~ meodieÏ®ØemeeoW ~~40~~ ØeLece DeOÙeelceMeeŒeeÛes DeefOekeâeNÙeeÛÙee cegKeeletve ßeJeCe keâjeJes. veblej ßeerieg®ÛejCeebÛeer mesJee kesâ}er Demelee lÙeebÛÙee Øemeeoeves DeelceefveJesove meeOÙe nesles. (`leefÉefæ ØeefCeheelesve heefjØeMvesve mesJeÙee- ieerlee 4-34) ~~40~~

DeelceefveJesovee Ghejer ~ efveKeU Jemleg efvejblejer ~ DeeheCe Deelcee DeblejeR ~ yeesOe pee}e ~~41~~ DeelceefveJesove meeOeuÙeeveblej `ceer Deelcee' ne DevegYeJe Dee}e Demelee efJece} Je efvelÙe DeelceJemletefMeJeeÙe keâenerner Gjle veener. ~~41~~

lÙee yeÇÿeyeesOeW yeÇÿeefÛe pee}e ~ mebmeejKeso lees G[e}e ~ osnes ØeejyOeeR šeefkeâ}e ~ meeJekeâeme ~~42~~ (o. 6 me. 2)

236

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

`ceer yeÇÿe' Demee DevegYeJe IesCeeje yeÇÿeÛe neslees. ÂMÙe ØehebÛeeÛee yeeOe PeeuÙeeves megKeog:Keeoer ÉbÉebÛes DeeIeele Leebyeleele. pÙee ØeejyOeeÛeer leerve osneJej (mLet}, met#ce, keâejCe) meòee Ûee}les lÙeekeâ[s osn MeebleheCes meesheJe}e peelees. ~~42~~

Ùeemeer cnefCepes Deelce%eeve ~ ÙesCeW heeefJepes meceeOeeve ~ hejyeÇÿeeR DeefYeVe ~ YekeäleefÛe pee}e ~~43~~ Deelce%eeve cnCeleele les nsÛe. hejyeÇÿeeMeer Yeüceeves Dee}s}e JesieUsheCee peeTve Yekeäle (efJeYekeäle veme}s}e) nesleeÛe DeKeb[ meceeOeeve }eYeles. ~~43~~

Deeleeb nesCeej leW nesÙesvee keâeb ~ DeeefCe peeCeej leW peeÙesvee keâeb ~ legš}er ceveebleer} DeeMebkeâe ~ pevcece=lÙeeÛeer ~~44~~ lÙeeveblej `pes JneJeÙeeÛes les KegMee} nesT Åee Je pes peeÙeÛes les KegMee} peeT Åee' DeMeer Yetefcekeâe leÙeej nesles. `ceePee pevce Pee}e Demetve ceer cejCeej Deens' ne Yeüce mebhetCe&heCes ceeJeUtve peelees. ~~44~~

mebmeejer hegb[eJeW Ûegkeâ}W ~ osJee Yekeäleeb SskeäÙe pee}W ~ cegKÙe osJeeme JeesUefKe}W ~ melmebieW keâ¤veer ~~45~~ pevcecejCeebÛÙee Ûe›eâeletve megškeâe nesles keâejCe cegKÙe yeÇÿe¤he osJeeme meodieg¤bÛÙee menJeemeele DeesUKetve lÙeeÛÙeeMeer Yekeäle¤heeves SskeäÙe meeOe}s peeles. ~~45~~ Fefle ßeeroemeyeesOes ieg®efMe<ÙemebJeeos ‘yeÇÿeheeJeveefve¤heCe’ veece meceeme ogmeje ieg®efMe<ÙemebJeeoelcekeâ ßeeroemeyeesOe Ùee «ebLeeleer} ‘yeÇÿeheeJeve’ efve®heCe veeJeeÛee ogmeje meceeme meceehle.

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

237

(o. 6 me. 2)

oMekeâ meneJee : osJeMeesOeve meceeme eflemeje : ceeÙeesÆJeefve¤heCe ~~ ßeerjece meceLe& ~~ efveieg&Ce Deelcee lees efvece&U ~ pewmeW DeekeâeMe DeblejeU ~ Ieveoeš efvece&U efve§eU ~ meoesefole ~~1~~ efveieg&Ce DeelcÙee}e osn, iegCe, DeJemLee FlÙeeefokeâebÛee ceU vemelees. DeelcÙee}e DeKeb[, efve
peW Keb[}WefÛe veeneR DeKeb[ ~ peW Gob[entefve Gob[ ~ peW ieieveentefve Jee[ ~ DeeefCe met#ce ~~2~~ heCe lees DeekeâeMeentve JÙeehekeâ Je met#ce Deens. lees efvejhes#e JÙeehekeâ Demetve osMe, keâe} Je Jemletves heefjefÛÚVe nesle veener. (lees meJe&$e, meJe&keâe} Je DeKeb[ Demelees.) ~~2~~

peW efomesvee vee Yeemesvee ~ peW Ghepesvee vee veemesvee ~ peW ÙesÙevee vee peeÙevee ~ hejyeÇÿe leW ~~3~~ yeÇÿe [esàÙeebvee efomele veener, cevee}e peeCeJele veener, efvecee&Ce nesle veener, ve° nesle veener, peele veener Je Ùesle veener. ~~3~~

peW ÛeUsvee vee {Usvee ~ peW legšsvee vee Hegâšsvee ~ peWs jÛesvee vee KeÛesvee ~ hejyeÇÿe leW ~~4~~ hejyeÇÿe ne}le veener, mejkeâle veener, legšle veener, Hegâšle veener, Ie[le veener Je cees[le veener. ~~4~~

peW mevcegKeefÛe meJe&keâeU ~ peW efve:keâUbkeâ DeeefCe efveKeU ~ meJeeËlej DeekeâeMeheeleeU ~ JÙeehetefve Demes ~~5~~ keâ}bkeâjefnle efJece} yeÇÿe DeekeâeMe Je heeleeUele JÙeehetve Demetve ØelÙeskeâeÛÙee peCet melele meceesj Deens. efpekeâ[s heneJes eflekeâ[s Deens. ~~5~~

DeefJeveeMe leW yeÇÿe efveieg&Ce ~ veemes les ceeÙee meiegCe ~ meiegCe DeeefCe efveieg&Ce ~ keâe}Je}W ~~6~~ efveieg&Ce yeÇÿe DeefJeveeMeer Demetve meiegCe ceeÙee efJeveeMeMeer} Deens. lÙee oesIeebÛee ÂMÙe peieleele peCet mebiece Pee}e Deens. ~~6~~

Ùee keâo&ceeÛee efJeÛeej ~ keâ¤b peeCeleer ÙeesiesÕej ~ pewmeW #eerj DeeefCe veerj ~ jepenbme efveJeef[leer ~~7~~ DeMekeäÙe Deme}s}e ne mebiece Pee}e cnCepes keâeÙe Pee}s ns peerJevcegkeäle %eeveerÛe peeCeleele. (hene-`melÙeeve=les efceLegveerke=âlÙe' F. yeÇ. met. MeebkeâjYee<ÙeeÛee GheesodIeele) heeCÙeeheemetve otOe JesieUs keâjCÙeeÛeer keâ}e jepenbmeÛe peeCeleele. ~~7~~

pe[ meyeU hebÛeYeteflekeâ ~ lÙeeceOÙesW Deelcee JÙeehekeâ ~ lees efvelÙeeefvelÙeefJeJeskeâ ~ heeneleeb keâUs ~~8~~ DeÛesleve peieled hebÛeYetleebÛes DemeuÙeeves DeMegæ Demetve lÙeele Ûesleve Deelcee JÙeehetve jenlees, DeÛesleve DeefvelÙe Je Ûesleve efvelÙe Demee efJeJeskeâ, mecepeeJetve IesleuÙeeveblej }#eele Ùeslees. ~~8~~ meyeU = Meye} = DeMegæ

GmeebceOÙeW IesF&pes jme ~ Ùesj leW meebef[pes yeekeâme ~ lewmee peieeceOÙeW peieoerMe ~ efJeJeskeWâ JeesUKeeJee ~~9~~ GmeeÛeer mee} mees}tve lÙeeleer} jme IÙeeJee lÙeeØeceeCes ÂMÙe peieleele yeÇÿe Deens ns peeCeeJes. ~~9~~

jme veeefmeJeble heeleU ~ Deelcee MeeÕele efve§eU ~ jme DehetCe& Deelcee kesâJeU ~ heefjhetCe& peeCeeJee ~~10~~ jmeeÛee °eble SkeâosMeer (ceÙee&efole DeLee&ves IÙeeJeÙeeÛee) Deens. keâejCe lees heeleU Demetve veblej kegâpelees. Deelcee ¤hejefnle (o. 6 me. 3)

238

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

Demetve efvee|Jekeâej Deens. jmeeÛes DeefmlelJe GmeeJej DeJe}byetve Deens (DehetCe&). DeelcÙeeÛes DemeCes ÂMÙe peieleeJej DeJe}byetve veener. (hetCe&ceo: hetCe&efceob). ~~10~~

DeelcÙeemeeefjKeW Ùeskeâ DemeeJeW ~ ceeb leW °ebleeefme ÅeeJeW ~ °ebleefcemeW mecepeeJeW ~ kewâmeW lejer ~~11~~ Kejs lej DeelcÙeemeejKeer ogmejer Jemlet vemeuÙeeves °evle veenerÛe. heCe lÙeeÛes meenŸeeves Lees[er lejer mecepetle hešles. ~~11~~

Ssmeer DeelceefmLeleer mebÛe}er ~ lesLeW ceeÙee kewâmeer pee}er ~ pewmeer DeekeâeMeeR Jeeefn}er ~ PegUgkeâ JeeÙeesÛeer ~~12~~ Deelcee Ieveoeš Yej}e Demelee lÙeele ceeÙes}e ØeJesMe keâmee efceUe}e? DeekeâeMeele DeÛeevekeâ JeeÙet Jeent }eieeJee lÙeeØeceeCes. ~~12~~

JeeÙeesheemetefve lespe pee}W ~ lespeeheemetefve Deehe efvehepe}W ~ Deeheeheemetefve Deekeâej}W ~ Yetceb[U ~~13~~ (DeekeâeMeeheemetve JeeÙet), JeeÙetheemetve lespe, lespeeheemetve heeCeer Je heeCÙeeheemetve he=LJeer leÙeej Pee}er. ~~13~~

Yetceb[Ueheemetefve Glheòeer ~ peerJe vesCeeW pee}s efkeâleer ~ hejbleg yeÇÿe DeeefoDebleeR ~ JÙeehetefve Deens ~~14~~ he=LJeerJej DemebKÙe peerJe efvecee&Ce Pee}s. hejbleg yeÇÿe cee$e DeekeâeMeeÛÙee DeeOeer Je he=LJeerÛÙee Debleermegæe JÙeehetve jeefn}s}s Demeles. ~~14~~

peW peW keâeneR efvecee&Ce pee}W ~ leW leW DeJeIeWefÛe veeme}W ~ hejer cegUeR yeÇÿe leW mebÛe}W ~ pewmeW lewmeW ~~15~~ pes pes keâener GlheVe nesles lÙee}e lÙee}e veeMe Demelees. hejbleg hejyeÇÿe cee$e Deveeefo, DeeÅe, efvelÙe Je melÙe Demetve, lÙeele pejener yeo} ve neslee meJe&$e JÙeehetve jeefn}s}s Demeles. ~~15~~

IešehetJeeA DeekeâeMe Demes ~ IešeceOeW DeekeâeMe Yeemes ~ Ieš Hegâšleeb ve veemes ~ DeekeâeMe pewmeW ~~16~~ ce[kesâ Ie[efJeCÙeehetJeea DeekeâeMe Demeles. les Ie[efJeuÙeeveblej ce[keäÙeele DeekeâeMe JÙeehetve jeefnuÙeeØeceeCes Jeešles. heCe ce[kesâ HegâšuÙeeJej DeekeâeMe cee$e Deens lemesÛe Demeles. ~~16~~

lewmeW hejyeÇÿe kesâJeU ~ DeÛeU DeeefCe De{U ~ ceOeW nesle peele mekeâU ~ meÛejeÛej ~~17~~ lÙee DeekeâeMeeØeceeCes hejyeÇÿe ve ne}Ceejs Je ve {UCeejs Demetve ce[keäÙeeØeceeCes Ûej DeÛej me=°er efvecee&Ce nesTve ve° nesles. yeÇÿe lemesÛe jenles. ~~17~~

peW peW keâebneR efvecee&Ce pee}W ~ leW leW DeeOeerÛe yeÇÿeW JÙeeefhe}W ~ meJe& veeMeleeb Gj}W ~ DeefJeveeMe yeÇÿe ~~18~~ Ùee me=ef°¤heeves pes pes GlheVe nesles les lÙee GlheòeerhetJeeaheemetveÛe yeÇÿeeves JÙeehe}s Deens! me=°er ve° Pee}er lejer DeefJeveeMeer yeÇÿe lemesÛe Gjles. ~~18~~

SsmeW yeÇÿe DeefJeveeMe ~ leWefÛe mesefJeleer %eeles heg®
leòJeW lelJe cesUefJe}W ~ lÙeemeer osn nW veece "sefJe}W ~ leW peeCeles heg®
lelJePee[e efveMes
efJeJeskeWâ osnekeâ[s heeefn}W ~ leeW lelJeW lelJe Jeesmej}W ~ DeeheCe keâebneR veeneR Dee}W ~ ØelÙeÙeemeer ~~22~~ ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

239

(o. 6 me. 3)

efJeJeskeâ °erves MejerjeÛes he=LekeäkeâjCe keâjleeÛe leòJeeceeietve leòJe efvejmetve `ceer' cnCetve keâener DevegYeJee}e Ùesle veener. ~~22~~

Deehe}e DeeheCe MeesOe Iesleeb ~ Deehe}er leeW ceeF&keâ Jeelee& ~ lelJeebleeR Gj}W lelJelee ~ efveieg&Ce yeÇÿe ~~23~~ peerJe pesJne DeelcÙeeÛee MeesOe IesT heenlees lesJne lees (peerJe) DeefveJe&ÛeveerÙe DemeuÙeeÛes mecepeles Je meJe& leòJes meej}er Demelee Deelce¤he efveieg&Ce yeÇÿe Gjles. ~~23~~

DeeheCeeefJeCe efveieg&Ce yeÇÿe ~ nWefÛe efveJesoveeÛeW Jece& ~ lelJeemeefjmee ies}e Yeüce ~ ceerletbheCeeÛee ~~24~~ peerJeYeeJe DeelcemJe¤heele efJemee|pele nesTve efveieg&Ce yeÇÿe GjCes nsÛe DeelceefveJesoveeÛes Jece& Deens. ceeefÙekeâ leòJes Pee[}er peeleeÛe `ceer' Je `let' ne Yeüce efveJe=òe neslees. (hene. yeÇ.met. MeebkeâjYee<Ùe GheesodIeele) ~~24~~

ceer heeneleeb Dee[Usvee ~ efveieg&Ce yeÇÿe leW ÛeUsvee ~ DeeheCe leWefÛe hejer keâUsvee ~ meodieÏ®efJeCe ~~25~~ Denb ¤he peerJe MeesOelee MeesOelee leòJeebÛÙee efvejemeele leesÛe njJelees! efveieg&Ce yeÇÿe cee$e pemesÛÙee lemes jenles. lesÛe ceer Ûes Kejs mJe¤he Deens ns %eeve ßeerieg®ke=âhesJeeÛetve nesle veener. ~~25~~

meejemeej DeJeIeW MeesefOe}W ~ leeW Demeej leW efveIeesve ies}W ~ heg{W meej leW Gj}W ~ efveieg&Ce yeÇÿe ~~26~~ meej Je Demeej ÙeebÛee keâmetve MeesOe IesleuÙeeJej DemeejeÛee efvejeme Pee}e. efveieg&Ce yeÇÿe¤he meej lesJe{s efMeu}keâ jeefn}s. (mehee&Ûee efvejeme PeeuÙeeJej jppet efMeu}keâ jeefn}er.) ~~26~~

DeeOeeR yeÇÿe efvejesefhe}W ~ leWefÛe mekeâUebceOÙeW JÙeehe}W ~ mekeâU DeeJeIeWefÛe veeme}W ~ Gj}W leW kesâJeU yeÇÿe ~~27~~ yeÇÿe Deveeefo DeeÅe Demetve lesÛe ÂMÙe peieleele JÙeehetve jeefn}s Deens. ÂMÙe peieled ve° PeeuÙeeJej yeÇÿe efMeu}keâ jenles. ~~27~~

nesleeb efJeJeskeWâ mebJnej ~ lesLeW efveJe[s meejemeej ~ Deehe}e DeeheCeeefme efJeÛeej ~ "eFË he[s ~~28~~ efJeJeskeâeÛÙee MeŒeeves ÂMÙe peieleeÛee mebnej kesâ}e Demelee meej Je DemeejeÛee efveJee[e nesTve peelees. `ceer' (Deelcee) meej Demetve osneefo ØehebÛe Demeej DemeuÙeeÛes Ûeebie}s }#eele Ùesles. ~~28~~

DeeheCe keâefuhe}W ceerheCe ~ ceerheCe MeesefOeleeb vegjs peeCe ~ ceerheCe iesef}Ùeeb efveieg&Ce ~ Deelcee mJeÙeW ~~29~~ peerJeevesÛe `ceer' DeMeer keâuhevee Ieó Oe¤ve "sJe}s}er Demeles. lÙee `ceer'keâ[s Yesokeâ °erves heeefn}s Demelee lees ceer ve° neslees. lees peeleeÛe efveieg&Ce Deelcee ns cetU mJe¤he Deme}s}e peerJe Gjlees. ~~29~~

peeef}Ùeeb lelJeeÛeW efveMe&ve ~ efveieg&Ce Deelcee leesefÛe DeeheCe ~ keâeb oeKeJeeJeW ceerheCe ~ lelJeefveMe&veeGhejer ~~30~~ leòJeebÛee efvejeme PeeuÙeeJej efveieg&Ce Deelcee nsÛe `ceer'Ûes Kejs mJe¤he jenles, ceie leòJeebÛee efvejeme PeeuÙeeveblejner Yeüecekeâ `ceer'heCee keâe efcejJeeJee? ~~30~~

lelJeebceOÙeW ceerheCe ies}W ~ lejer efveieg&Ce menpeefÛe Gj}W ~ meesnbYeeJeW ØelÙeÙee Dee}W ~ DeelceefveJesove ~~31~~ leòJeebÛÙee efvejemeeyejesyejÛe ceerheCeeÛeener efvejeme neslees. keâejCe Denbkeâej¤he ceer lÙee leòJeebÛeeÛe Ie[}s}e Demelees. veblej Heâkeäle Deelce¤he efveieg&Ce yeÇÿe Gjles. `les ceer Deens' Ùee efve§eÙeeves DeelceefveJesoveeÛee DevegYeJe Ùeslees. ~~31~~

DeelceefveJesove nesleeb ~ osJeeYekeäleebmeer SskeäÙelee ~ meeÛeej Yekeäle efJeYekeälelee ~ meeb[tefve pee}e ~~32~~ DeelceefveJesove nesleeÛe Deelce¤he osJe Je peerJe¤he Yekeäle ÙeebÛes peCet hegvne SskeäÙe nesles. Gheemekeâ efJeYekeäleheCee mees[tve KejeKegje Yekeäle yevelees. ~~32~~

efveieg&Ceemeer veeneR pevcecejCe ~ efveieg&Ceemeer veeneR heehehegCÙe ~ efveieg&CeeR DevevÙe nesleeb DeeheCe ~ cegkeäle pee}e ~~33~~ efveieg&Ce ns peieled ¤heeves JÙekeäle nesle veener Je ve°ner nesle veener. les peerJe¤heeves pevcee}e ÙesTve cejlener veener. lÙee}e (o. 6 me. 3)

240

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

heehehegCÙeeÛee mheMe&ner nesle veener. peerJe lÙeeÛÙeeMeer Skeâ¤he Pee}e keâer cegkeäle neslees. ~~33~~

lelJeeR JesšeUtve Iesle}e ~ ØeeCeer mebMeÙeW iegb[eU}e ~ DeeheCeemeer DeeheCe Yeg}}e ~ keâesnb cnCes ~~34~~ yÙeeSWMeer leòJeebMeer leeoelcÙe mebyebOeeves jeefnuÙeecegUs peerJeelcee mJele:ÛÙee KeNÙee mJe¤heeefJe
lelJeeR iegble}e cnCes keâesnb ~ efJeJeskeâ heenleeb cnCes meesnb ~ DevevÙe nesleeb Denb meesnb ~ ceeJeU}eR ~~35~~ `leòJes cnCepes ceer' Demes cnCeCeeje kesâJne lejer hetJe& megke=âle GoÙee}e DeeuÙeeJej `Keje ceer keâesCe' Demee ØeMve efJeÛee¤ }eielees. veblej lÙee}e efJeJeskeâeÛeer Øeehleer PeeuÙeeJej `ceer yeÇÿe' Demee efve§eÙe keâjlees. lees yeÇÿe¤he nesleeÛe `ceer' Je `ceer yeÇÿe' Ùee oesvner YeeJeebÛes keâejCe ve jeefnuÙeeves lesner ceeJeUleele. ~~35~~

ÙeeGhejer GJe&efjle ~ leWefÛe mJe¤he meble ~ osneR Demeesefve osneleerle ~ peeefCepes Ssmee ~~36~~ peerJe Je yeÇÿe ÙeebÛes Â{ Je DeheefjJele&veerÙe SskeäÙe PeeuÙeeJej pes keâener osn¤heeves Gjles lesner yeÇÿeÛe Demeles. (yeÇÿeefJeod yeÇÿewJe YeJeefle–cegb[keâ), osn Demetve lees cegkeäle peerJe osneheemetve Deef}hle jenlees Demes }#eele IÙeeJes. ~~36~~

mebosnJe=efòe les ve Yebies ~ cnCeesefve yeesef}}WefÛe yees}eJeW }eies ~ Deecnemeer nW Ie[}W ØemebieW ~ ßeesleeR #ceeb keâjeJes ~~37~~ ßeeslÙeeÛee pevceespevceerÛee Yeüce }Jekeâj peele vemeuÙeeves ce}e Demes hegvne hegvne meebieeJes }eieles. #ecemJe!~~37~~ Fefle ßeeroemeyeesOes ieg®efMe<ÙemebJeeos ‘ceeÙeesÆJeveece’ meceeme eflemeje ieg®efMe<ÙemebJeeoelcekeâ ßeeroemeyeesOe Ùee «ebLeeleer} ‘ceeÙeesÆJe’ veeJeeÛee eflemeje meceeme meceehle

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

241

(o. 6 me. 3)

oMekeâ meneJee : osJeMeesOeve meceeme ÛeJeLee : yeÇÿeefve¤heCe ~~ ßeerjece meceLe& ~~ ke=âleeÙegie me$ee }#e De"eefJeme menœe ~ $esleeÙegie yeeje }#e MeeneCeew menœe ~ Éeheej Dee" }#e Ûeewme°er menœe ~ Deeleeb keâ}Ùegie Sskeâe ~~1~~ hegjeCeebceOÙes Ûeej ÙegieebÛes keâe}ceeve heg{er}ØeceeCes meebefiele}s Deens. ke=âle–meleje }#e DeúeJeerme npeej Je
keâ}Ùegie ÛÙeeefj }#e yeleerme menœe ~ ÛÙelegÙeg&ieW $esleeefUme }#e Jeerme menœe ~ SsmeeR ÛÙelegÙeg&ieW menœe ~ lees yeÇÿeÙeeÛee Ùeskeâ efoJeme ~~2~~ keâef}–Ûeej }#e yeòeerme npeej Je
Ssmes yeÇÿes menœe osKee ~ lesJneb efJe
F&Õej peeÙes menœe JesU ~ leW MekeäleerÛeW DeOe& heU ~ Ssmeer mebKÙee yeesef}}er mekeâU ~ MeeŒeeblejer ~~4~~ F&ÕejeÛes npeej heU efceUtve DeeefoMekeäleerÛee DeOee& heU neslees. MeeŒeele ner keâe}ieCevee meebefiele}er Deens. Ùee DeLee&Ûee M}eskeâ–

M}eskeâ ÛelegÙeg&ie menœeeefCe efoveceskebâ efheleecenced ~ efheleecenmenœeeefCe efJe
hejyeÇÿeemeer keQâÛeer efmLeleer ~ hejer ns yees}eJeÙeeÛeer jerleer ~ Jesoßegleer vesefle vesefle ~ hejyeÇÿeeR ~~6~~ hejyeÇÿeeÛÙee yeeyeleerle Kejs lej efmLeleer eEkeâJee DeJemLesÛÙee Yee
ÛÙeeefj menœe meelemeW mee"eR ~ Flegkeâer keâ}ÙegieeÛeer jenešer ~ GjuÙee keâ}ÙegieeÛeer iees°er ~ Ssmeer Demes ~~7~~ DeeleeheÙeËle keâef}ÙegieeÛeer Ûeej npeej meeleMes mee" Je
242

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

ÛÙeeefj }#e meòeeefJeme menœe ~ oesefvemeW ÛeeUerme mebJeÚj ~ heg{W DevÙeesefJeCÙe JeCe&mebkeâj ~ nesCeej Deens ~~8~~ Deelee Gj}suÙee keâef}ÙegieeÛeer Ûeej }#e meòeeJeerme npeej oesveMes ÛeeUerme Je
SsmeW jÛe}W meÛejeÛej ~ ÙesLeW Ùeskeâentefve Ùeskeâ Leesj ~ heenleeb ÙesLeerÛee efJeÛeej ~ Deble ve }ies ~~9~~ DeMee Ùee ÛejeÛej me=°erÛÙee jÛevesle cees"sheCeeÛÙee Ûe{lÙee ßesCeer meebefieleuÙee peeleele. pÙee}e lÙee}e Deeheehe}s owJele cees"s Jeešles. Ùee ye[ye[er}e Deble veener. ~~9~~

Ùeskeâ cnCeleer efJe
SsmeW Deeheg}e}shejer yees}leer ~ hejbleg DeJeIeWefÛe veemes} keâuheebleeR ~ Ùe°b leb ve°b ns ßegleer ~ yees}lemes ~~11~~ Demes DeeheeheuÙee mecepegleervegmeej yees}leele. hejbleg `pes efomeles les ve° nesles' Ùee vÙeeÙeeves ner meJe& me=°er keâuheeÛÙee MesJešer lÙeebÛÙeemen ve° nesCeej Deens! ~~11~~

Deeheg}e}er Gheemevee ~ DeefYeceeve }eie}e pevee ~ ÙeeÛee efve§eÙees efveJe[svee ~ meeOegefJeCe ~~12~~ meeceevÙe ceeCemeebvee DeeheeheuÙee GheemÙe owJeleebÛÙee GheemeveebÛee DeefYeceeve Jeešlees. heCe ÙeemebyebOeerÛes melÙe kesâJeU meeOet}eÛe keâUles. Flejebvee veener. ~~12~~

meeOeg efve§eÙe keâefjleer Ùeskeâ ~ Deelcee meJe&$e JÙeehekeâ ~ Ùesj nW DeJeIeWefÛe ceeF&keâ ~ meÛejeÛej ~~13~~ lÙee meeOetbÛee Demee Â{efve§eÙe Demelees keâer Deelcee meJe&$e JÙeehetve Demetve lÙeeJÙeefleefjkeäle YeemeCeeje meJe& hemeeje ceeefÙekeâ Deens. meleemele efJe}#eCe Deens. ~~13~~

efÛe$eeR ef}efn}er mesvee ~ lÙeeble keâesCe Leesj keâesCe meevee ~ nW legcner efJeÛeejevee ~ Deeheg}s "eFË ~~14~~ efÛe$eeceOÙes mesveeheleerheemetve meeceevÙe mewefvekeâeheÙeËle JÙekeäleer jbieJe}suÙee efomeleele. lÙee meJe& kesâJeU jbieceÙe DemeuÙeeves lÙeele ßes‰ keâesCe Je }neve keâesCe ÙeeÛee legcnerÛe mJele:Meer efJeÛeej keâje. ~~14~~

mJehveeR Gob[ osefKe}W ~ }neveLeesjefn keâefuhe}W ~ hejbleg peeieW peeef}Ùeeb pee}W ~ kewâmeW hene ~~15~~ mJehveeceOÙes DeceÙee&o ÂMÙes efomeleele. lÙeele keâesCeer ßes‰ Je keâesCeer keâefve‰ Demesner efomeles. hejbleg peeie DeeuÙeeJej lÙeeleer} keâeÙe efMeu}keâ jenles ÙeeÛee efJeÛeej keâje. ~~15~~

heeneleeb peeie=leerÛee efJeÛeej ~ keâesCe }neve keâesCe Leesj ~ pee}e DeJeIeeefÛe efJemleej ~ mJehvejÛevesÛee ~~16~~ lÙeeÛeØeceeCes peeie=leer nsner Skeâ DeefJeÅescegUs he[}s}s mJehveÛe Demetve lÙeelener keâesCeer ßes‰, keâefve‰, }nevecees"s veener. jbieeÛÙee efJemleejeØeceeCes lees mJehveeÛee efJemleej Demelees. (hene-ceeb[gkeäÙe keâeefjkeâe) ~~16~~

DeJeIeeefÛe ceeF&keâ efJeÛeej ~ keQâÛes }eneve keQâÛeWs Leesj ~ }eneveLeesjeÛee efveOee&j ~ peeCeleer %eeveer ~~17~~ meJe& me=°erÛe ceeÙeeceÙe DemeuÙeeves lÙeeleer} }nevecees"ŸeeÛee efJeÛeejner ceeefÙekeâÛe Deens. DeMee Ùee efJeÛeejeÛes jnmÙe DeelceJesòes peeCeleele. ~~17~~

pees pevceemeer ÙesTve ies}e ~ lees ceer Leesj cnCeleebÛe ces}e ~ hejer ÙeeÛee efJeÛeej heeefn}e ~ heeefnpes ßes‰eR ~~18~~ pees pevcee}e ÙesTve cejlees lees `ceer cees"e' Demes cnCele cnCele ce¤ve peelees! heCe MeneCÙeeves ÙeemebyebOeer veerš efJeÛeej keâjeJee. eEkeâJee ßes‰ mebleebveer ÙeemebyebOeer keâ¤ve "sJe}s}e efveJee[e heneJee. ~~18~~

peÙeebefme pee}W Deelce%eeve ~ lesefÛe Leesj ceenepeve ~ Jeso MeeŒeW hegjeCe ~ meeOeg meble yeesef}}s ~~19~~ pÙeebvee Deelce%eeve Pee}s Deens Demes ceneve meble, Jeso, MeeŒes, hegjeCes Je meeOet Ùeebveer Demee efveJee[e keâ¤ve "sJe}e Deens ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

243

(o. 6 me. 4)

lees heneJee eEkeâJee Jeso, MeeŒes, hegjeCes Je meeOet DeelceJesòÙee}eÛe ßes‰ cnCeleele. ~~19~~

SJeb mekeâUebceOÙeW Leesj ~ lees ÙeskeâefÛe hejcesÕej ~ leÙeebceOeW nefjnj ~ nesefle peeleer ~~20~~ SketâCe hejyeÇÿeÛe meJe&ßes‰ Demetve efJe
lees efveieg&Ce efvejekeâej ~ lesLeW veeneR Glheòeer efJemleej ~ mLeeveceeveeÛee efJeÛeej ~ Ssef}keâ[s ~~21~~ hejyeÇÿe¤he hejcesÕej efveieg&Ce Je efvejekeâej Demetve lÙee}e Glheòeer, efmLeleer Je veeMe veenerle. lees keâes"s Deens Je kesâJe{e Deens ne efJeÛeej HeâejÛe De}erkeâ[Ûee Deens. (De%eeveeleer} Deens.) ~~21~~

veeJe¤he mLeeveceeve ~ ne leeW DeeJeIeeefÛe Devegceeve ~ leLeeheer nesF&} efveoeve ~ yeÇÿeØeUFË ~~22~~ veeJe, ¤he, ef"keâeCe, Deekeâej F. meJe& keâeuheefvekeâ nesle Ùee efJeOeeveeÛeer JeemleJelee yeÇÿeosJeeÛÙee Øe}ÙekeâeUer }#eele Ùesles. veeceeefo ve° nesleele. ~~22~~

yeÇÿe ØeUÙeeJesieUW ~ yeÇÿe veeJe¤heeefvejeUW ~ yeÇÿe keâesCeer ÙeskeâekeâeUW ~ pewmeW lewmeW ~~23~~ yeÇÿe cee$e Ùee ØeUÙeeheemetve Deef}hle Demeles. keâejCe lÙee}e veece veener Je ¤hener veener. (yeÇÿe ne Meyo veece vemetve mebkeâuheveelcekeâ Deens.) les eflevner keâeUele DeyeeefOele (melÙe) Demeles. ~~23~~

keâefjleer yeÇÿeefve¤heCe ~ peeCeleer yeÇÿe mebhetCe& ~ lesefÛe peeCeeJes yeÇeÿeCe ~ yeÇÿeefJeo ~~24~~ pes yeÇÿeefJeÅee mecepeeJetve meebieleele Je mJele: les yeÇÿe hetCe&heCes DevegYeJeleele lÙee yeÇÿeJesòÙeebveeÛe yeÇeÿeCe cnCeeJes. ~~24~~ Fefle ßeeroemeyeesOes ieg®efMe<ÙemebJeeos ‘yeÇÿeefve¤heCeveece’ meceeme ÛeJeLee ieg®efMe<ÙemebJeeoelcekeâ ßeeroemeyeesOe Ùee «ebLeeleer} ‘yeÇÿeefve¤heCe’ veeJeeÛee ÛeJeLee meceeme meceehle.

(o. 6 me. 4)

244

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

oMekeâ meneJee : osJeMeesOeve meceeme heeÛeJee : ceeÙeeyeÇÿeefve¤heCe ~~ ßeerjece meceLe& ~~ ßeesles hegmeleer SsmeW ~ ceeÙee yeÇÿe leW kewâmeW ~ ßeeslÙeeb JekeäleÙeebÛÙee efcemeW ~ efve¤heCe Sskeâe ~~1~~ `ceeÙee Je yeÇÿe ÙeebÛes mJe¤he keâmes Demeles?' Demee ØeMve ßeeslÙeeves efJeÛeejuÙeecegUs lÙee efveefceòeeves lÙeeÛes efve¤heCe meebielees les Sskeâe. ~~1~~

yeÇÿe efveieg&Ce efvejekeâej ~ ceeÙee meiegCe meekeâej ~ yeÇÿeeefme veeneR heejeJeej ~ ceeÙesefme Deens ~~2~~ yeÇÿe efveieg&Ce efvejekeâej lej ceeÙee meiegCe meekeâej Deens. yeÇÿe efvejhes#e JÙeehekeâ, lej ceeÙee me=°erceOÙes JÙeehetve jenles. yeÇÿe DeceÙee&o. ceeÙee ceÙee&efole. ~~2~~

yeÇÿe efvece&U efve§eU ~ ceeÙee ÛebÛeU ÛeheU ~ yeÇÿe efvejesheeOeer kesâJeU ~ ceeÙee GheeefOe¤heer ~~3~~ yeÇÿe efJece} Je efmLej. ceeÙee DeefmLej Je ÛebÛe}. yeÇÿe efve¤heeefOekeâ. ceeÙesÛes GheeOeer nsÛe mJe¤he Deens. ~~3~~

ceeÙee efomes yeÇÿe efomesvee ~ ceeÙee Yeemes yeÇÿe Yeemesvee ~ ceeÙee veemes yeÇÿe veemesvee ~ keâuheeblekeâeUeR ~~4~~ ceeefÙekeâ peieled heeÛe %eeveWefõÙeebvee keâUles Je cevee}e peeCeJeles. yeÇÿe keâUle Je Yeemele veener. keâuheevle PeeuÙeeJej ceeÙee efveJe=òe nesles. yeÇÿe lemesÛe jenles. ~~4~~

ceeÙee jÛes yeÇÿe jÛesvee ~ ceeÙee KeÛes yeÇÿe KeÛesvee ~ ceeÙee ®Ûes yeÇÿe ®Ûesvee ~ De%eeveemeer ~~5~~ ceeefÙekeâ heoeLe& Ie[leele. yeÇÿeele yeo} veener. ceeefÙekeâ heoeLeeËvee Peerpe Deens. yeÇÿe efvee|Jekeâej Deens. DeefJeÅesceOÙes peieCeeNÙee peerJeebvee ceeefÙekeâ heoeLeeËÛes cecelJe Jeešles. yeÇÿeeÛes veener. ~~5~~

ceeÙee Ghepes yeÇÿe Ghepesvee ~ ceeÙee cejs yeÇÿe cejsvee ~ ceeÙee Oejs yeÇÿe Oejsvee ~ OeejCesmeer ~~6~~ #ej Je De#ej Ùee ceeefÙekeâ JemletbÛeer Glheòeer eEkeâJee pevce neslees. yeÇÿeeÛee veener. ceeÙesÛÙee DeefYeJÙekeäleerÛee veeMe neslees. yeÇÿe DeefJeveeMeer Deens. ceeefÙekeâ heoeLeeËvee efÛeòeJe=òeer hekeâ[les. yeÇÿee}e veener. ~~6~~

ceeÙee Hegâšs yeÇÿe Hegâšsvee ~ ceeÙee legšs yeÇÿe legšsvee ~ ceeÙee efJešs yeÇÿe efJešsvee ~ DeefJeveeMe leW ~~7~~ ceeÙesÛes Yeeie he[leele. (hebÛeYetle, ef$eiegCe F.) yeÇÿeeÛes veener. ceeefÙekeâ JemletÛes legkeâ[s he[leele. yeÇÿe DeHetâš Deens. DeefJeveeMeer yeÇÿe efJešle veener. ceeefÙekeâ heoeLe& efJešleele. ~~7~~

ceeÙee efJekeâejer yeÇÿe efvee|Jekeâejer ~ ceeÙee meJe& keâjer yeÇÿe keâebneRÛe ve keâjer ~ ceeÙee veevee ¤heW Oejer ~ yeÇÿe leW De¤he ~~8~~ ceeÙes}e Deefmle, peeÙeles F. mene efJekeâej Demeleele. yeÇÿee}e vemeleele. yeÇÿeeC[eÛes meJe& keâle=&lJe ceeÙesÛes Demetve yeÇÿe Deef›eâÙe Deens. ceeÙee Deveskeâ ¤heebveer Øeieš nesles. yeÇÿe De¤he Deens. ~~8~~

ceeÙee hebÛeYeteflekeâ Deveskeâ ~ yeÇÿe leW MeeÕele Ùeskeâ ~ ceeÙeeyeÇÿeebÛee efJeJeskeâ ~ efJeJeskeâer peeCeleer ~~9~~ hebÛeYetleebÛÙee efJeefJeOe efceßeCeeves ceeÙee yengefJeOe Yeemeles. DeefJeveeMeer yeÇÿe SkeâcesJe Deens. Demee ne ceeÙee Je yeÇÿe Ùeebleer} Heâjkeâ efJeJeskeäÙeebvee keâUlees. ~~9~~

ceeÙee }eneve yeÇÿe Leesj ~ ceeÙee Demeej yeÇÿe meej ~ ceeÙee Dee|le heej ~ yeÇÿeemeer veeneR ~~10~~ ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

245

(o. 6 me. 5)

ceeÙee SkeâosMeer yeÇÿe JÙeehekeâ. ceeÙee veeMeJeeve DemeuÙeeves Heâes}keâšeØeceeCes Demeej lej DeefJeveeMeer yeÇÿe ns pe[peerJeelcekeâ peieleeÛes meej Deens. ceeÙes}e DeejbYe Je Deble Deens. yeÇÿee}e veener. ~~10~~

mekeâU ceeÙee efJemleej}er ~ yeÇÿeefmLeefle DeÚdÙeeefo}er ~ hejer les efveJe[tefve Iesle}er ~ meeOegpeveeR ~~11~~ meJe&$e ceeÙesÛee cnCepes veece¤heebÛee efJemleej efomele DemeuÙeeves lÙeeceeieer} yeÇÿe Peekeâ}s ies}s Deens. meeOet cee$e vescekesâ Peekeâ}s}s yeÇÿe mJeerkeâejleele. (Deefmle, Yeeefle Je efØeÙe Ùeeceeieer} meled, efÛeled Je Deevebo heenleele.) ~~11~~

ieeW[eU meeb[tve veerj IesF&pes ~ veerj meeb[tefve #eerj mesefJepes ~ ceeÙee meeb[tefve DevegYeefJepes ~ yeÇÿe lewmeW ~~12~~ MesJeeU otj mee¤ve heeCeer IÙeeJes, heeCeer yeepet}e keâ¤ve otOe hÙeeJes lÙeeØeceeCes veeces Je ¤hes otj keâ¤ve yeÇÿe yeIeeJes. ~~12~~

yeÇÿe DeekeâeMee Ssmes efveJeU ~ ceeÙee JemegbOeje [ngU ~ yeÇÿe met#ce kesâJeU ~ ceeÙee mLetU¤heer ~~13~~ yeÇÿe DeekeâeMeeØeceeCes mJeÛÚ Deens. ceeÙes}e he=LJeermeejKÙee heoeLeeËÛes [eie Deensle. yeÇÿe met#ce Demetve ceeÙee mLet} Deens. keâejCe efle}e ¤hes Deensle. ~~13~~

yeÇÿe leW DeØelÙe#e Demes ~ ceeÙee les ØelÙe#e efomes ~ yeÇÿe leW meceefÛe Demes ~ ceeÙee les efJe
ceeÙee }#e yeÇÿe De}#e ~ ceeÙee mee#e yeÇÿe Demee#e ~ ceeÙesceOÙeW oesefve he#e ~ yeÇÿeeR he#eefÛe veeneR ~~15~~ ceeÙee Je=efòe%eeveeÛee efJe
ceeÙee hetJe&he#e yeÇÿe efmeæeble ~ ceeÙee Demeble yeÇÿe meble ~ yeÇÿeeefme veeneR keâjCeW nsle ~ ceeÙesefme Deens ~~16~~ DeOÙeejeshe ceeÙesÛee Demetve DeheJeeo yeÇÿeeMeer efveieef[le Deens. `peie Deens' ne DeOÙeejeshe hetJe& he#eeÛee Deens. `yeÇÿe Deens' ne DeheJeeo JesoevleeÛee cnCepes efmeæevlehe#eeÛee Deens. ceeÙee Demeled Demetve yeÇÿe meled Deens. yeÇÿee}e keâle&JÙe veener. ceeÙes}e me=°erÛeer Ie[ecees[ keâjeJeÙeeÛeer Demeles. ~~16~~

yeÇÿe DeKeb[ Ieveoeš ~ ceeÙee hebÛeYeteflekeâ heesÛeš ~ yeÇÿe leW efvejblej efveIeesš ~ ceeÙee les pegveer pepe&jer ~~17~~ yeÇÿe YesoMetvÙe SkeâmebOe Deens. ceeÙee heebÛeYeeweflekeâ Je kesâJeU keâefuhele Deens. yeÇÿe efvelÙe Je JÙeehekeâ Demetve ceeÙee YetlekeâeUeves «emle Deens. peerCe& Deens. ~~17~~

ceeÙee Ie[s yeÇÿe Ie[svee ~ ceeÙee he[s yeÇÿe he[svee ~ ceeÙee efJeIe[s yeÇÿe efJeIe[svee ~ pewmeW lewmeW ~~18~~ ceeefÙekeâ me=°er leÙeej nesles. yeÇÿe efvelÙeefmeæ Deens. leer me=°er ve° nesles. yeÇÿe lemesÛe jenles. ceeÙes}e efJekeâej Deensle. yeÇÿee}e efJekeâej veenerle. ~~18~~

yeÇÿe DemeleefÛe Demes ~ ceeÙee efvejefmeleebÛe efvejmes ~ yeÇÿeeme keâuheeble vemes ~ ceeÙesefme Deens ~~19~~ yeÇÿe Deveeefo efvelÙeefmeæ Deens. ceeÙesÛee efvejeme keâjlee Ùeslees. (meevle.) keâuheevle PeeuÙeeJej ceeÙee efveJe=òe nesles. yeÇÿe Demeles lemesÛe jenles. ~~19~~

ceeÙee keâef"Ce yeÇÿe keâesceU ~ ceeÙee Deuhe yeÇÿe efJeMeeU ~ ceeÙee veemes meJe&keâeU ~ yeÇÿeefÛe Demes ~~20~~ ceeÙee mLet}, yeÇÿe met#ce Deens. ceeÙee heefjefÛÚVe lej yeÇÿe heefjÛÚsojefnle JÙeehekeâ Deens. ceeÙes}e leerve keâeUebÛes yebOeve Deens. yeÇÿe keâe}eleerle Deens. (ceeÙee ve° nesles. YetlekeâeUele peeles.) ~~20~~

Jemleg veJns yeesef}pes Ssmeer ~ ceeÙee pewmeer yeesef}pes lewmeer ~ keâeU heeJesvee Jemlegmeer ~ ceeÙesmeer Pe[heer ~~21~~ (o. 6 me. 5)

246

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

yeÇÿeemebyebOeer `les Demes Deens' cnCetve yees}lee Ùesle veener. ceeÙee meleemeleefJe}#eCe DeefveJe&ÛeveerÙe Deens. De%eeveeves efle}e `Deens' cnCelee Ùesles. %eeveeves leer `veener' Demes cnš}s peeles. yeÇÿeeJej keâeUeÛeer meòee veener. ceeÙee keâeUeÛÙee Gojele ie[he nesles. ~~21~~

veevee ¤he veevee jbie ~ eflelegkeâe ceeÙesÛee Øemebie ~ ceeÙee Yebies yeÇÿe DeYebie ~ pewmeW lewmeQ ~~22~~ ¤heebÛeer Je jbieebÛeer efJeefJeOelee pesLes efomeles lesLes ceeÙee Demeles. ceeÙesÛeer ner ¤hes ve° nesleele eEkeâJee yeo}leele. yeÇÿe pemesÛÙee lemes Demeles. ~~22~~

Deeleeb Demees ne efJemleej ~ Ûee}le peeleW meÛejeÛeej ~ eflelegkeâer ceeÙee hejcesÕej ~ meyeenŸeDeYÙeblejeR ~~23~~ Deelee ne leheMeer} hegjs Pee}e. Ûej Je DeÛej me=°erle pes pes ef›eâÙeeMeer} Je ieefleceeve Deens les les ceeÙesÛes Deens. yeÇÿe me=°erÛÙee Deele Je yeensj efmLej Deens. ~~23~~

mekeâU GheeOeerJesieUe ~ lees hejceelcee efvejeUe ~ peUeR Demeesefve veeleUs peUe ~ DeekeâeMe pewmeW ~~24~~ pe}eMeÙeeceOÙesner DeekeâeMe JÙeehetve Demeles. (lÙeecegUsÛe lÙeele metj ceejCÙeemee"er DeJekeâeMe efceUlees.) heCe lÙeecegUs DeekeâeMe efYepele veener. lÙeeØeceeCes yeÇÿe GheeOeerle, Demetvener lÙeeves ef}hle nesle veener. (hene–SsÕeÙe&Ùeesie. ieerlee.) ~~24~~

ceeÙeeyeÇÿeeÛeW efJeJejCe ~ keâefjleeb Ûegkesâ pevcecejCe ~ mebleebme iesef}Ùeeb MejCe ~ cees#e }eYes ~~25~~ ceeÙee Je yeÇÿe ÙeebÛes leheMeer}Jeej efJeJesÛeve keâ¤ve, ceeefÙekeâeheemetve Deef}hle jentve yeÇÿeevegmebOeeveele jeefn}s Demelee pevcecejCeeletve megškeâe nesles. hejbleg Ùee cees#eemee"er ßeerieg¤bvee MejCe peeJes }eieles. ~~25~~

Dejs Ùee mebleebÛee ceefncee ~ yees}eJeÙee veeneR meercee ~ peÙeebÛesefve peieoelcee ~ DeblejefÛe nesÙes ~~26~~ meble Je ßeerieg¤bÛes ceenelcÙe KejesKej Deheej Deens. lÙeebÛÙee ke=âhesves Deveble yeÇÿeeb[ele JÙeehetve jeefn}s}s yeÇÿe DeeheuÙee ùoÙeele DemeuÙeeÛee DevegYeJe Ùeslees. ~~26~~ Fefle ßeeroemeyeesOes ieg®efMe<ÙemebJeeos ‘ceeÙeeyeÇÿeefve¤heCeveece’ meceeme heeÛeJee ieg®efMe<ÙemebJeeoelcekeâ ßeeroemeyeesOe Ùee «ebLeeleer} ‘ceeÙeeyeÇÿeefve¤heCe’ veeJeeÛee heeÛeJee meceeme meceehle

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

247

(o. 6 me. 5)

oMekeâ meneJee : osJeMeesOeve meceeme meneJee : me=e°f keâLeve ~~ ßeerjecemeceLe& ~~ me=°erhetJeeA yeÇÿe Demes ~ lesLeW me=ef° cegUeRÛe vemes ~ Deeleeb me=ef° efomele Demes ~ leW melÙe eEkeâ efceLÙee ~~1~~ ``me=°er efvecee&Ce nesCÙeeDeeOeer yeÇÿe Demeles. lesJne lÙee yeÇÿemJe¤heele me=°er vemeles. veblej peer me=°er Demeles leer melÙe keâer keâeuheefvekeâ?'' ~~1~~

legcner meJe&%e ieesmeebJeer ~ ceePeer DeeMebkeâe Hesâ[eJeer ~ Ssmee ßeeslee efJeveJeer ~ JekeäleÙeemeer ~~2~~ DeMeer Mebkeâe efJeÛeejleevee ßeeslee cnCelees–``legcner meJe&%e Je meodieϤ Deenele. ceePÙee Ùee MebkesâÛes efvejmeve keâjeJes DeMeer ØeeLe&vee Deens.'' ~~2~~

Deeleeb Sskeâe ØelÙeesòej ~ keâLesefme JneJeW lelhej ~ Jekeälee meJe&%e Goej ~ yees}lee pee}e ~~3~~ lÙeeJej MeeŒeJesòes Je oÙeeUt Deme}s}s yeÇÿe%e meodieϤ cnCeleele, ``Deelee hetCe& }#e osTve Ùee ØeMveeÛes Gòej Sskeâe.'' ~~3~~

peerJeYetle: meveeleve ~ SsmeW ieerlesÛeW JeÛeve ~ ÙesCes JeekeäÙeW melÙeheCe ~ me=°erme Dee}W ~~4~~ Ùeod°bleVe°bÙesCeW ~ JeekeäÙeme=°er efceLÙeeheCeW ~ melÙe efceLÙee SsmeW keâesCeW ~ efveJe[eJeW ~~5~~ `cecewJeebMees peerJe}eskesâ peerJeYetle: meveeleve:' (ieerlee 15-7) `Ùee me=°erleer} peerJeelcee ceePee meveeleve DebMe Deens' Ùee YeieJeod JeÛeveecegUs me=°er melÙe Deens Demes cnCeeJes }eieles. lÙeeÛeyejesyej `pes efomeles les ve° nesles' Demee vÙeeÙe DemeuÙeecegUs me=°er ef$ekeâe}eyeeefOele melÙe veener Demesner cnCeeJes }eieles. DeMee heefjefmLeleerle me=°erÛÙee melÙeemelÙelesÛee efveCe&Ùe keâmee keâjeJee? ~~4,5~~

melÙe cnCeeW lejer veemes ~ efceLÙee cnCeeW lejer efomes ~ Deeleeb pewmeW Deens lewmeW ~ yeesef}pes} ~~6~~ melÙe cnCeeJeer lej me=°er keâe}eblejeves ve° nesles. DemelÙe cnCeeJeer lej meOÙee mhe° efomeles. Deelee ÙeemebyebOeer MeeŒe Je meble pees efveCe&Ùe keâjleele lees heent. ~~6~~

me=°erceOÙeW yengpeve ~ De%eeve DeeCeer me%eeve ~ cnCeewefveÙeeb meceeOeeve ~ nesle veeneR ~~7~~ me=°erceOÙes leerve iegCe Je yegæer ÙeebÛeer DelÙeble efJeefJeOelee JeešŸee}e Dee}s}er ceeCemes Demeleele. lÙeeleer} keâener %eeveer Demeleele, lej keâener De%eeveer Demeleele. lÙeecegUs DeMee ØeMveebÛes meceeOeevekeâejkeâ Gòej osCes Heâej keâ"erCe Demeles. (Ùeeheg{s %eeveer Je De%eeveer ÙeeÛee Pe[}s}e mebJeeo jbieJe}e Deens. ~~7~~

Sskeâe De%eeveeÛeW cele ~ me=ef° Deens les MeeÕele ~ osJe Oece& leerLe& JeÇle ~ melÙeefÛe Deens ~~8~~ De%eeveer cnCelees–me=°er MeeÕele Deens. lÙee me=°erleer} cete|le¤he osJe, oeveeoer Oece&, leerLe&Ùee$ee Je JeÇleJewkeâuÙes FlÙeeefokeâebÛeer HeâUsner MeeÕele Deensle. ~~8~~

yees}s meJe&%eeÛee jepee ~ cetKe&mÙe Øeefleceehetpee ~ yeÇÿeyeUÙeeÛÙee hewpee ~ Iee}tb heens ~~9~~ meJe&ßes‰ meJe&%e cnCelees–`osJeeefokeâebÛÙee cetleeaÛeer hetpee keâjCes' cetKee&}e MeesYeles. pÙeebÛeer hetpee keâjeJeÙeeÛeer les meJe& osJe yeÇÿeosJeeÛÙee Øe}ÙekeâeUer ve° nesleele Demes ceer hewpesJej meebielees.' ~~9~~

lebJe yees}s lees De%eeve ~ lejer keâeb keâefjmeer mebOÙeemveeve ~ ieg®Yepeve leerLee&šCe ~ keâemeÙee efHeâjeJeW ~~10~~ (o. 6 me. 6)

248

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

lesJne De%eeveer efJeÛeejlees-``ceie let mveevemebOÙee keâMeemee"er keâjleesme? leerLee&šCes keâjerle keâe efHeâjleesme Je meodieϤbÛeer mesJee keâMeemee"er keâjleesme? ~~10~~

M}eskeâ

~~ leerLex leerLex efvece&}b yeÇÿeJe=bob ~ Je=bos Je=bos leòJeeEÛeleevegJeeo: ~~ Jeeos Jeeos peeÙeles leòJeyeesOe: ~ yeesOes yeesOes Yeemeles ÛebõÛet[: ~~ ÛebõÛet[eÛeW JeÛeve ~ meodieϤÛeW Gheemeve ~ ieg®ieerlee efve¤heCe ~ yeesef}}W njW ~~11~~ M}eskeâeLe&– %eeveer mecepeeJetve meebielees–(M}eskeâeLe&–) meJe& leerLe&#es$eebceOÙes heefJe$e yeÇeÿeCe JeemleJÙee}e Demeleele. lÙeebÛÙee meYesceOÙes DeOÙeelceMeeŒeeÛes efJeJejCe Ûee}t Demeles. lÙee mebJeeoelcekeâ efJeJejCeeletve DeelceleòJeeÛee efve§eÙe nesle peelees. Ùee efve§eÙeeletve Deelce¤he efMeJeeÛee DevegYeJe Ùeslees. (DeesJeerÛee DeLe&–) ieg®ieerlee meebieleevee YeieJeeve Mebkeâj ßeerieg¤bÛeer Gheemevee keâjeJeÙeeme meebieleele. ~~11~~

ieg¤efme kewâmeW YepeeJeW ~ DeeOeer leÙeeefme JeesUKeeJeW ~ lÙeeÛeW meceeOeeve IÙeeJeW ~ efJeJeskeWâ mJeÙeW ~~12~~ ßeerieg¤bÛeer DeesUKe hešJetve IesTve veblej lÙeebvee ØeefCeheelehetJe&keâ MejCe peeTve mesJesmen mJele:ÛÙee MeeÕele efnleeÛee ØeMve efJeÛeejeJee. lÙeebveer efo}suÙee efJeJeskeâeÛÙee Deveg‰eveeves MeeÕele meceeOeeve Øeehle keâ¤ve IÙeeJes. ~~12~~

M}eskeâ

~~ yeÇÿeevebob hejcemegKeob kesâJe}b %eevecete\le ~ ÉbÉeleerleb ieievemeÂMeb leòJecemÙeeefo}#Ùeb ~~ Skebâ efvelÙeb efJece}ceÛe}b meJe&Oeermeeef#eYetleb ~ YeeJeeleerleb ef$eiegCejefnleb meodieϤb leb veceeefce ~~1~~

M}eskeâeLe&– hejcemegKe¤he Deme}s}e yeÇÿeevebo Øeehle keâ¤ve osCeejs, %eeveeÛeer peCet DeesleerJe cetleea Deme}s}s, megKeog:Keeoer ÉvÉjefnle, DeekeâeMeeØeceeCes iebYeerj Je Meevle, `leòJeceefme' nŸee ceneJeekeäÙeemeejKeer JeekeäÙes pÙeebÛee efveoxMe keâjleele Demes, pes SkeâcesJe, efvelÙe, efJece}, DeÛe}, meJeeËÛÙee yegæerle meeef#elJeeves jneCeejs, YeeJe Je DeYeeJe nŸeebÛes Deleerle Je ef$eiegCeeleerle Deme}suÙee yeÇÿe¤he ßeerieg¤bvee ceer Jebove keâjlees.

ieg®ieerlesÛeW JeÛeve ~ SsmeW meodieÏ®ÛeW OÙeeve ~ lesLeW me=ef°efceLÙeeYeeve ~ Gjs} keQâÛeW ~~13~~ ieg¤ ieerlee Demes meebieles keâer DeMee meodieϤbÛeer mesJee kesâuÙeeJej me=°erÛes efceLÙelJeeves nesCeejs Yeeve keâmes yejs Gjs}? ~~13~~

Ssmee me%eeve yeesef}}e ~ meodieg® lees JeesUefKe}e ~ me=ef° efceLÙee Ssmee kesâ}e ~ efveef§eleeLe& ~~14~~ DeMee Øekeâejs meodieϤÛb eer DeesUKe hešuÙeeJej `me=°er efceLÙee Deens' Demee efveCe&Ùe Pee}s}e %eeveer Jejer}ØeceeCes cnCee}e. ~~14~~

ßeeslee SsmeW ve ceveer keâoe ~ DeeOeerkeâ Gef"}e JesJeeoe ~ cnCes kewâmee js ieeseEJeoe ~ De%eeve cnCeleesefme ~~15~~ heCe ßeeslÙee}e ns cegUerÛe ve hešuÙeeves lees hegvne Jeeoe}e GYee jeefn}e. lees cnCelees– ØelÙe#e YeieJeeve ßeerke=â
peerJeYetle: meveeleve: ~ SsmeW ieerlesÛeW JeÛeve ~ leÙeeefme letb De%eeve ~ cnCeleesefme kewâmee ~~16~~ `peerJe ceePee meveeleve DebMe Deens' Demes ieerlesceOÙes mJecegKeeves meebieCeeje ßeerke=â
Ssmee ßeeslee Dee#eshe keâjer ~ efJe
ieerlesme yeesef}}e ieeseEJeo ~ lÙeeÛee ve keâUs legpe Yeso ~ cnCeewefveÙeeb JesLe& Keso ~ Jeeneleesmeer ~~18~~ ieerlesleer} ke=â
ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

249

(o. 6 me. 6)

M}eskeâ ~~ DeÕelLe: meJe&Je=#eeCeeb ~~ Ú.~~ M}eskeâeLe& (ßeeslÙeeves Iesle}suÙee Dee#esheeJej JejleeCe Dee#eshe mJele:Ûe IesTve Jekeälee lÙeeÛeer mecepetle Iee}CÙeeme meg®Jeele keâjlees. efJeYetefleÙeesieele ßeerke=â
ceePeer efJeYetefle eEheheU ~ cnCeewefve yeesef}}e ieesheeU ~ Je=#e leesef[leeb lelkeâeU ~ legšle Deens ~~19~~ `eEheheUeÛee Je=#e ner ceePeer efJeYetleer Deens.' heCe eEheheU lej IeeJe Iee}leeÛe legšlees. (ceie ßeerke=â
M}eskeâ ~~ vewveb efÚvoefvle MeŒeeefCe vewveb onefle heeJekeâ: ~ ve Ûewveb keä}os ÙevlÙeehees ve Mees
MeŒeebÛesefve legšsvee ~ DeefiveÛesefve peUsvee ~ GokeâeceOÙeW keâe}Jesvee ~ mJe¤he ceePeW ~~20~~ Deelce¤he ceer MeŒeeves legšle veener, Deiveerves peUle veener, heeCÙeele keâe}Je}e peele veener. JeeNÙeeves JeeUle veener. ~~20~~

eEheheU legšs MeŒeeveW ~ eEheheU peUs heeJekeâeveW ~ eEheheU keâe}Jes GokeâeveW ~ veeefMeJeble ~~21~~ eEheheU MeŒeeves legšlees. Deiveerves peUlees, lÙeeÛee }ieoe neslees. Demee lees efJeveeMeMeer} Deens. ~~21~~

legšs peUs yeg[s G[s ~ Deeleeb SskeäÙe kewâmeW Ie[s ~ cnCeesefve nW Gpes[s ~ meodieÏ®cegKeW ~~22~~ pees legšlees, peUlees, pÙeeÛee }ieoe neslees Je pees PebpeeJeeleeves G[tvener peelees Demee eEheheU Je Deelcee SkeâÛe Demes keâmes cnCelee ÙesF&}? nŸeeÛes Kejs Gòej ßeerieg¤bÛÙee GheosMe ØekeâeMeeleÛe meehe[les. ~~22~~

`FbefõÙeeCeeb ceve§eeefmce ~ ke=â
SsmeW ke=â
Ssmee Deens JeekeäÙeYeso ~ meJe& peeCes lees ieeseEJeo ~ osnyegæerÛee JesJeeo ~ keâecee veÙes ~~25~~ oesve JeekeäÙeeble leòJeemebyebOeer efJemebJeeo Jeešlees ns Kejs, heCe lÙeeleer} Jece& eEkeâJee jnmÙe Skeâ ßeerke=â
Jeso MeeŒe ßegefle mce=leer ~ lesLes JeekeäÙeYeso he[leer ~ les meJe& efn efveJe[leer ~ meodieϤÛesefve JeÛeveW ~~26~~ pesJne JesoJeekeäÙe, Gheefve
JesoMeeŒeebÛeWs Yeeb[Ce ~ MeŒeW lees[er Ssmee keâesCe ~ nW efveJe[svee meeOegefJeCe ~ keâoe keâuheebleeR ~~27~~ JesoeÛÙee DeLee&mebyebOeer Deme}suÙee Deveskeâ celeebleer} efJemebJeeo veenermee keâjCes ns meeceevÙeeÛes keâece veJns. lees keâesCelÙeener JeeoefJeJeeoeÛÙee MeŒeeves keâOeerÛe legšle veener. kesâJeU DeelceevegYeJeer cenelcesÛe les ke⤠Mekeâleele. ~~27~~

hetJe&he#e DeeefCe efmeæeble ~ MeeŒeeR yeesef}}e mebkesâle ~ ÙeeÛee nesÙes efveef§eleeLe& ~ meeOegcegKeW ~~28~~ (o. 6 me. 6)

250

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

JeeoefJeJeeoeÛÙee jerleerceOÙes hetJe&he#e, ceOÙemLe, efmeæevle he#e nŸee iees°er MeeŒeeves ceevÙe kesâ}suÙee Deensle. heCe JeeoeÛee efveCee&Ùekeâ efvekeâe} ßeerieg¤Ûe osT Mekeâleele. ~~28~~

ÙesjJeeR JeeoeÛeeR GòejW ~ Ùeskeâentefve Ùeskeâ LeesjW ~ yees}eW peeleeb DeheejW ~ JesoMeeŒeeR ~~29~~ veenerlej JeeoefJeJeeoeÛÙee PeheešŸeele SkeâceskeâeJej kegâjIees[er keâjerle JesoJeekeäÙeebÛÙee efveCe&ÙeeÛes keâece DeKeb[heCes Ûee}tÛe jneles. lekeâe&Jej leke&â }{efJe}s peeleele!~~29~~

cnCeesefve JeeoJesJeeo ~ meeb[tve keâerpes mebJeeo ~ lesCes nesÙes yeÇÿeevebo ~ mJeevegYeJeW ~~30~~ cnCeesefve Demes JeeoefJeJeeo šeUtve ßeerieg¤bMeer mebJeeo keâjeJee. lÙeecegUs yeÇÿeeveboeÛee ØelÙe#e DevegYeJe Ùeslees. ~~30~~

Ùeskesâ keâuhevesÛes heesšeR ~ nesefle peeleer Deveble me=°er ~ leÙee me=°eRÛeer iees°er ~ meeÛe kesâJeer ~~31~~ (DeOÙeejesheeÛeer Yee
keâuhevesÛee kesâ}e osJe ~ lesLeW pee}e Â{ YeeJe ~ osJee}eieeR Ùesleeb KesJe ~ Yekeäle og:KeW og:KeJe}e ~~32~~ DeeheuÙee keâuhevesves Skeâe osJeeÛeer cetleea leÙeej keâ¤ve `ne osJe' DeMeer Â{ YeeJevee Oej}er. leer cetleea Ûegketâve Dee[Jeer he[}er lejer Yekeälee}e og:Ke nesles. ~~32~~

hee
osJe nejhe}e IejeR ~ Ùeskeâ osJe ves}e Ûeesjer ~ Ùeskeâ osJe ogjeÛeejeR ~ Heâesef[}e yeUW ~~34~~ Skeâ osJecetleea IejeleuÙee Iejele nejJeles. ogmejer Ûeesjer}e peeles. SKeeoer osJeUeleer} cetleea ›etâj, eEnmekeâ Je Demeefn
Ùeskeâ osJe peeheeefCe}e ~ Skeâ osJe GokeâeR šeefkeâ}e ~ Ùeskeâ osJe vesTve Ieele}e ~ heeÙeleUeR ~~35~~ SKeeÅee osJeeÛeer meeW[ lees[tve lÙeeÛee Deheceeve keâjleele, ogmeNÙee}e heeCÙeele Hesâketâve osleele, lej Skeâ osJe ogmejs OeceeaÙe lÙeebÛÙee ØeeLe&vee mLeUeÛÙee heeÙeele hegjleele. ~~35~~

keâeÙe meebieeW leerLe&ceefncee ~ cees[tefve ies}e ogjelcee ~ Leesj melJe nesleW leW cee ~ keâeÙe pee}W keâUsvee ~~36~~ leerLeeËÛÙee cenelcÙeemebyebOeer keâeÙe yees}eJes? Skeâ veerÛe Je og° meesceveeLe #es$e Yeü° keâjlees. #es$eeleer} `peeie=le' osJeeÛeer peeie=leer keâes"s ies}er mecepele veener! ~~36~~

osJe Ieef[}e meesveejeR ~ osJe Jeesefle}e JeesleejeR ~ Ùeskeâ osJe Ieef[}e heeLejeR ~ hee
veye&oeiebef[keâeleerjeR ~ osJe heef[}s }#eJejer ~ lÙeebÛeer mebKÙee keâesCe keâjer ~ DemebKÙeele ieesšs ~~38~~ vece&oe Je ieb[keâer veÅeebÛÙee keâe"er DemebKÙe ieesšs Demetve lÙeebÛes }#eeJeOeer osJe he[}s}s Demeleele! les ceespeleener Ùesle veenerle (Meeef}«eece). ~~38~~

Ûe›eâleerLeea Ûe›eâebefkeâle ~ osJe Demeleer DemebKÙeele ~ veeneR ceveeR efveef§eleeLe& ~ Ùeskeâ osJe ~~39~~ Ûe›eâleerLee&ceOÙes he=‰YeeieeJej Ûe›esâ Deme}s}s DemebKÙe osJe¤he ieesšs Deensle. keâesCelÙeeÛe Skeâe osJeeJej Oe[ ßeæe veener. ~~39~~

yeeCe leeboUs leebyeÇveeCeW ~ mHeâefškeâ osJnejeb hetpeCeW ~ Ssmes osJe keâesCe peeCes ~ Kejs eEkeâ Keesšs ~~40~~ osJneNÙeeceOÙes yeeCe, leeboUs, leebyÙeeÛÙee veeCÙeebJej keâesj}s}s osJe mHeâefškeâ FlÙeeefokeâebÛeer hetpee keâjleele. ns osJe Kejs keâer Keesšs ns peeCetve IesCÙeeÛee keâesCe ØeÙelve keâjlees? ~~40~~ ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

251

(o. 6 me. 6)

osJe jsefmeceeÛee kesâ}e ~ lees efn legšesefveÙeeb ies}e ~ Deeleeb veJee vesce Oeefj}e ~ ce=efòekesâÛee ~~41~~ jsMeceeÛee Oeeiee keâhe[ŸeeJej Ye¤ve osJe efJeCeuÙeeJej lees Lees[Ÿee efoJemeebleÛe legšlees. lÙeecegUs ceeleerÛee osJeÛe Ûeebie}e cnCetve lÙeeÛeer Gheemevee meg¤ kesâ}er! ~~41~~

DeeceÛee osJe yeng melÙe ~ Deecneb DeekeâebleeR heeJele ~hetCe& keâjer ceveesjLe ~ meJe&keâeU ~~42~~ DeeceÛee osJe meJe&Meefkeäleceeve DemeuÙeeves leesÛe `DeefleMeÙe melÙe' Deens. keâejCe lees mebkeâšeÛes JesUer OeeJetve ÙesTve DeeceÛÙee FÛÚe hetCe& keâjlees! ~~42~~

Deeleeb ÙeeÛeW melJe ies}W ~ Øeehle nesleW leW pee}W ~ Øeehle ve JeÛes hee}efš}W ~ F&ÕejeÛesveer ~~43~~ Skeâ Yekeäle (?) cnCelees keâer `DeeceÛee osJe' Flekesâ efoJeme meeceLÙe&Jeeve neslee, heCe les meeceLÙe& Deelee mebhe}s. pes JneJeÙeeÛes les Pee}s. keâejCe les ØelÙe#e F&Õej megæe šeUt Mekeâle veener. ~~43~~

Oeeleg hee
ns Deeheg}er keâuhevee ~ ØeehleSsmeeR HeâUW peeCee ~ hejer lÙee osJeeefÛeÙee KegCee ~ JesieUÙeeefÛe ~~45~~ osJeeÛes meeceLÙe& Jee{les Jee keâceer nesles ne DeeheuÙee keâuhevesÛee KesU Deens. DeeheuÙee ØeejyOeevegmeej pes JneJeÙeeÛes les nesle jneles. Keje osJe nŸee meJe& Yeüecekeâ mecepegleerntve JesieUeÛe Deens. ~~45~~

cnCeewefve nW ceeÙeeYeüceCeW ~ me=ef° efceLÙee keâesefšiegCeW ~ Jeso MeeŒeW hegjeCeW ~ SsmeeRÛe yees}leer ~~46~~ ceeÙesves Yeüce efvecee&Ce PeeuÙeecegUs heebÛeYeeweflekeâ me=°er melÙe Jeešles. JesoevleMeeŒe Je hegjeCes ¢eebÛee Demee "ece efveCe&Ùe Deens keâer keâesšŸeJeOeer Øekeâejebveer efJeÛeej keâ¤vener ÂMÙe me=°er efceLÙee Deens. ~~46~~

meeOegmeble ceevegYeeJe ~ lÙeebÛee SsmeeefÛe DevegYeJe ~ hebÛeYetleeleerle osJe ~ me=ef° efceLÙee ~~47~~ osJeeÛee DevegYeJe IesTve osJe¤he Pee}suÙee meeOegmebleebÛee DevegYeJe Demes meebielees keâer osJe hebÛeceneYetleebntve DelÙeble JesieUe Deens. heebÛeYeeweflekeâ me=°er efceLÙee Demetve efleÛes DeefOe‰eve osJe¤he yeÇÿe melÙe Deens. ~~47~~

me=°erhetJeeA me=ef° Ûee}leeb ~ me=ef° DeJeIeer mebJnejleeb ~ MeeÕele osJe lelJelee ~ DeeefoDebleeR ~~48~~ nu}erÛÙee me=°erhetJeeaÛes me=ef°Ûe›eâ Ûee}t Demeleevee Je heg{s me=°erÛee mebnej PeeuÙeeveblej osJe cee$e MeeÕele Deens (heneoMekeâ 6. me. 4) ~~48~~

Ssmee meJeeËÛee efve§eÙees ~ ÙesoLeea veener mebMeÙees ~ Jeerlejskeâ DeeefCe DevJeÙees ~ keâuhevee¤he ~~49~~ meJe& peeCelÙeebÛee DemeeÛe efveCe&Ùe Demetve lÙeeyeeyele Mebkesâ}e peeieeÛe veener. `DeefOe‰eve Deens cnCetve DeOÙemle peie Deens.' `DeefOe‰eve vemes} lej peie veener' ner DevJeÙe JÙeeflejskeâeÛeer ceeb[Ceer kesâJeU keâeuheefvekeâ Deens. keâejCe DeefOe‰eve melele Deens Je DeOÙemle JeemleefJekeâ veenerÛe. ~~49~~

Ùeskesâ keâuhevesÛes heesšeR ~ yees}pesleer De° me=ef° ~ leÙee me=°erÛeer iees°er ~ meeJeOe Sskeâe ~~50~~ `De°me=°er' ner mebkeâuhevee kesâJeU keâeuheefvekeâ Demetve me=°er efceLÙee Deens ns "meefJeCÙeemee"er leer ceeb[}er Deens. leer mebkeâuhevee Deelee meeJeOeheCes Sskeâe. ~~50~~

Ùeskeâer keâuhevesÛeer me=°er ~ ogpeer Meeefyokeâ me=°er ~ eflepeer ØelÙe#e me=°er ~ peeCeleer meJe& ~~51~~ ÛeewLeer efÛe$e}sheme=°er ~ heebÛeJeer mJehveme=°er ~ meeneJeer iebOeJe& me=°er ~ pJejme=°er meeleJeer ~~52~~ Dee"Jeer Âef°yebOeve ~ SsMee De° me=ef° peeCe ~ ÙeeceOeW ßes‰ keâesCe ~ melÙe ceeveeJeer ~~53~~ (o. 6 me. 6)

252

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

1) 2) 3) 4)

keâuheveeme=°er– ceveesjepÙeebÛes peie. Jee*dceÙeerve me=°er. ØelÙe#eme=°er– %eeveWefõÙeebveer keâUCeejer me=°er. efÛe$e}sheme=°er– (hene– hebÛeoMeer-efÛe$eoerhe) KeUerves Ieó kesâ}suÙee megleer keâehe[eJej efvejefvejeàÙee jbieeves DeekeâeMe, peceerve, metÙe&, he#eer, Pee[s F. jbieefJeleele, lÙee meJeeËvee keâehe[eÛes DeefOe‰eve Demeles. keâehe[ Peekeâ}s peeTve Heâkeäle efÛe$es efomeleele. 5) mJehveme=°er– mJehveele efomeCeejer me=°er. 6) iebOeJe&me=°er– {ieebvee ÙesCeejs keâeuheefvekeâ Deekeâej. 7) pJejme=°er– jesieeves leehe Jee{tve ceWotJejer} nesCeeNÙee heefjCeeceecegUs nesCeejs Yeeme. 8) Âef°yebOeve– Âef°yebOeveecegUs leÙeej nesCeejer me=°er. (Hypnosis) nŸeebleer} ßes‰ keâesCeleer Je melÙe keâesCeleer ns keâmes "jJeeJes? lÙee meieàÙeeÛe keâeuheefvekeâ Deensle.'' ~~51-53~~

cnCeesefve me=°er veeefmeJeble ~ peeCeleer meble cenble ~ meiegCeeR YepeeJeW efveef§ele ~ efve§eÙee}eieeR ~~54~~ cnCetve meble Je cenbleebÛee Demee DevegYeJe Demelees keâer ÂMÙe me=°er veeefMeJevle Deens. osJeeÛeer meiegCe ¤hes leMeerÛe Deme}er lejer efveieg&CeeÛee efve§eÙe nesF&heÙe&vle meiegCe Yepeve mees[t veÙes. ~~54~~

meiegCeeÛesefve DeeOeejW ~ efveieg&Ce heeefJepes efveOee&jW ~ meejemeejefJeÛeejW ~ meblemebieW ~~55~~ meble Je ßeerieg¤bÛÙee menJeemeele meej efveieg&Ce Je Demeej meiegCe mecepeeJetve IesTve meeOeveÛeleg°Ùe mebheVe nesTve meiegCeeÛÙee DeeOeejeves `efveieg&Ce yeÇÿe ceer Deens' Demee DevegYeJe IÙeeJee. meiegCe Éwleele cees[le Deme}s lejer les MeeŒeerÙe eEkeâJee mebJeeoer Éwle Deens. (hene– ÉwleefJeJeskeâ hebÛeoMeer) ~~55~~

Deeleeb Demees nW yengle ~ meblemebieW keâUs vescemle ~ ÙesNnJeeR efÛeòe ogef§ele ~ mebMeFË he[s ~~56~~ ns Demes efkeâleer meebieeJes? lejer Demes }#eele IÙeeJes keâer mebleebÛÙee menJeemeeleÛe ÙeLeeLe& efveCe&Ùe nesleele. SjJner jpeesiegCeeÛes ÛebÛe} ceve melele mebMeÙeeves Yej}s}s jneles. ~~56~~

leJe efMe<ÙeW Dee#esefhe}W ~ me=°er efceLÙee SsmeW keâU}W ~ hejer nW DeJeIeW veeefLe}W ~ lejer efomeleW keâeb ~~57~~ ns meieUs SskeâuÙeeJej efMe<Ùeeves Demee ØeMve efJeÛeej}e keâer meJe& ÂMÙe me=°er efceLÙee Demetve ØelÙe#eele keâe efomeles? leer Kejs lej efomet veÙes. ~~57~~

ÂMÙe ØelÙe#e efomeleW ~ cnCeesve melÙeefÛe JeešleW ~ Ùeeefme keâeÙe keâjeJeWs leW ~ meebiee mJeeceer ~~58~~ pes ÂMÙe peieled heebÛe %eeveWefõÙeebveer ØelÙe#e keâUles les melÙe Jeešles. Deehe}s meebieCes Je DeeceÛee DevegYeJe nŸeeleer} efJemebieleer}e keâeÙe keâjeJes? ns DeeheCe mecepeeJetve meebiee. ~~58~~

ÙeeÛeW ØelÙeesòej Ye}W ~ hegef{}W meceemeeR yeesef}}W ~ ßeesleeb ßeJeCe kesâ}W ~ heeefnpes heg{W ~~59~~ nŸee ØeMveeÛes MeeŒeMegæ Gòej heg{er} meceemeele osT. les lÙeeÛe JesUer Sskeâe. ~~59~~

SJeb me=°er efceLÙee peeCe ~ peeCeesefve j#eeJeW meiegCe ~ Ssmeer ns DevegYeJeeÛeer KetCe ~ DevegYeJeer peeCeleer ~~60~~ SketâCe Demes }#eele IÙeeJes keâer me=°er efceLÙee Deens. ns ceveesceveer }#eele "sJetve Gheemevesmee"er meiegCee}e meebYeeUtve "sJeeJes. ns DevegYeJeer mebleebveer peeCe}s}s Jece& Deens. ~~60~~ Fefle ßeeroemeyeesOes ieg®efMe<ÙemebJeeos ‘me=ef°keâLeveveece’ meceeme meneJee ieg®efMe<ÙemebJeeoelcekeâ ßeeroemeyeesOe «ebLeeleer} ‘me=ef°keâLeve’ veeJeeÛee meneJee meceeme meceehle.

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

253

(o. 6 me. 6)

oMekeâ meneJee : osJeMeesOeve meceeme meeleJee : meiegCeYepeve ~~ ßeerjece meceLe& ~~ heefnuÙee Dee" DeesJÙeebceOÙes efMe<ÙeeÛee ØeMve meceLeeËveer meefJemlej ceeb[}e Deens.

%eeveW ÂMÙe efceLÙee pee}W ~ lejer keâeb heeefnpes Yepeve kesâ}W ~ lesCeW keâeÙes Øeehle pee}W ~ nW cepe efvejesheeJeW ~~1~~ %eeveentefve ßes‰ Demesvee ~ lejer keâeb heeefnpes Gheemevee ~ GheemevesveW pevee ~ keâeÙes Øeehle ~~2~~ cegKÙe meej leW efveieg&Ce ~ lesLeW efomesefÛevee meiegCe ~ Yepeve kesâef}ÙeeÛee iegCe ~ cepe efvejesheeJee ~~3~~ peW mecemle veeefmeJeble ~ lÙeeefme YepeeJeW eEkeâefveefcelÙe ~ melÙe meeb[tve DemelÙe ~ keâesCeW YepeeJeW ~~4~~ DemelÙeeÛee ØelÙeÙes Dee}e ~ lejer ceie vesce keâeb }eie}e ~ melÙe meeb[tve ieuye}e ~ keâemeÙee keâjeJee ~~5~~ efveieg&CeeveW cees#e neslees ~ ØelÙe#e ØelÙeÙee Ùeslees ~ meiegCe keâeÙes osTb heenelees ~ meebiee mJeeceer ~~6~~ meiegCe veeefmeJeble SsmeW meebieleeb ~ hegvne Yepeve keâjeJeW cnCeleeb ~ lejer keâeMeemee"eR Deeleeb ~ Yepeve keâ¤b ~~7~~ mJeeceerÛes efYe[sveW yees}Jesvee ~ ÙesNnJeeR nWs keâebneRÛe ceevesvee ~ meeOÙeefÛe peeef}Ùeeb meeOevee ~ keâeb ØeJelee&JeW ~~8~~ Jesoevle MeeŒeeÛÙee DeYÙeemeeves Demes keâUles keâer, ÂMÙe me=°er efceLÙee Deens. ceie meiegCeeÛes Yepeve keâe keâjeJes? lÙeeves keâeÙe }eYe neslees? %eeve ns meJe&ßes‰ meeOeve Deens (%eeveeled SJe leg kewâJeuÙeb) DeMeer JemlegefmLeleer Demeleevee GheemevesmeejKes efveke=â° meeOeve keâe keâjeJes? lÙeecegUs }eskeâebvee keâeÙe efceUles? efveieg&Ce ns meej¤he Demetve lÙeele meiegCeeÛee ceeiecetmener veener. ceie lÙee meiegCeYepeveeÛes cenòJe ce}e mecepeeJetve meebieeJes. `pes meiegCe meekeâej les efJeveeMeer' Demee efmeæevle Demeleevee DeefJeveeMeer efveieg&Ce mees[tve meiegCeeÛes Yepeve keâeÙe cnCetve keâjeJes? melÙe mees[tve DemelÙeeÛÙee keâe ceeies }eieeJes? meiegCe meekeâej DemelÙe Deens Demes vekeäkeâer PeeuÙeeJej efvelÙevesceeÛes meiegCeYepeve keâe keâjeJes? melÙe yeepet}e mee¤ve GheemevesÛee ieeWOeU keâMeemee"er? `efveieg&Ce yeÇÿe ceer Deens' Demee DevegYeJe nsÛe cees#eeÛes mJe¤he Deens. DeMee meJe& peeCelÙeebÛee ØelÙe#e DevegYeJe Demeeleevee meiegCe Gheemevee Demes keâeÙe efJeMes
SsmeW ßeesleÙeeÛeW yees}CeW ~ Meyo yees}s efveyeg&pe}sheCeW ~ ÙeeÛeW Gòej SskeâCeW ~ cnCes Jekeälee ~~9~~ keâenermee mebkeâesÛe Je keâenermee ieeWOeU DeMee ceve:efmLeleerle ßeeslÙeeves Demes ØeMve efJeÛeej}s. Jekeälee cnCelees keâer Deelee lÙeebÛeer Gòejs Sskeâe. ~~9~~

ieg®ÛeW JeÛeve ØeefleheeUCeW ~ nWs cegKÙe hejceeLee&ÛeW }#eCe ~ JeÛeveYebie keâefjleeb efJe}#eCe ~ menpeWefÛe pee}W ~~10~~ meodieϤbÛÙee meebieCÙeeJej efJeÕeeme "sJetve lÙeevegmeej ceveesjÛevee leÙeej keâ¤ve IesTve Je leer meebYeeUtve JeeieCes ns cees#eeLeeaÛes cegKÙe }#eCe Deens. Demes kesâ}s veener lej meenefpekeâÛe efJehejerle ØeMve efvecee&Ce nesleele. ~~10~~

cnCeesefve Dee%esmeer JeboeJes ~ meiegCeYepeve ceeveeJeW ~ ßeeslee cnCes ns osJeW ~ keâeb ØeÙeesefpe}W ~~11~~ cnCetve lÙeebÛeer Dee%ee ØeceeCe ceevetve meiegCeesheemevee keâjeJeer. lÙeeJej efMe<Ùe eEkeâJee ßeeslee efJeÛeejlees– `meiegCe GheemevesÛes (o. 6 me. 7)

254

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

ØeÙeespeve keâeÙe?' ~~11~~

keâeÙe ceeefve}e Ghekeâej ~ keâesCe pee}e mee#eelkeâej ~ eEkeâJee ØeejyOeeÛeW De#ej ~ hegefme}s osJeW ~~12~~ cees#e ceeiee&le meiegCeeÛeer vescekeâer ceole keâeÙe nesles? lÙeeÛee mee#eelkeâej keâmee neslees? meiegCeesheemevescegUs ØeejyOeele yeo} neslees keâe? eEkeâJee Demee meiegCe osJeeves keâeÙe Ghekeâej kesâ}e Deens keâer pÙeemee"er lÙeeÛeer Gheemevee keâjeJeer? Demee lÙeeÛee keâeÙe mee#eelkeâej neslees keâer lÙeeÛeer Gheemevee DeefveJeeÙe& DemeeJeer? DešU ØeejyOejs
nesCeej nW leeW hee}šsvee ~ YepeveW keâeÙe keâjeJeW pevee ~ nW leeW heneleeb Devegceevee ~ keâebneRÛe ve Ùes ~~13~~ pes ØeejyOeeves JneJeÙeeÛes les nesTve peeles. ceie }eskeâebveer F&Õejesheemevee keâe keâjeJeer? lÙeecegUs meiegCeYepeve lekeâe&}e hešle veener. ~~13~~

mJeeceerÛeer Dee%ee ØeceeCe ~ keâesCe keâjer} DeØeceeCe ~ hejbleg ÙeeÛee keâeÙe iegCe ~ cepe efvejesheeJee ~~14~~ ßeerieg¤bÛeer Dee%ee ØeceeCe ceeve}er heeefnpes ns Kejs. keâesCeerner ØeeceeefCekeâ cees#eeLeea lÙeeefJe
Jekeälee cnCes meeJeOeheCeW ~ meebie %eeveeÛeeR }#eCeW ~ legpe keâebneR }eies keâjCeW ~ eEkeâJee veeneR ~~15~~ nŸeeJej Jekeälee Jece& G}ie[CÙeemee"er ØeefleØeMve efJeÛeejlees– let %eeve %eeve cnCeleesme les Deens lejer keâeÙe? les %eeve PeeuÙeeJej legPÙee Mejerj Je ceveeÛÙee ef›eâÙee Leebyeleele keâe? keâer Ûee}tÛe jenleele? ~~15~~

keâjCeW }eies Yeespeve ~ keâjCeW }eies GokeâØeeMeve ~ ceUcet$elÙeeie}#eCe ~ leWefn megšsvee ~~16~~ DeVe KeeJes }eieles, heeCeer hÙeeJes }eieles, ceUcet$eeÛes efJemepe&ve keâjeJes }eieles. ns keâenerÛe megšle veener. ~~ 16 ~~

peveeÛeW meceeOeeve jeneJeW ~ Deeheg}W heeefjKeW JeesUKeeJeW ~ DeeefCe YepeveefÛe cees[eJeW ~ nW keâesCe %eeve ~~17~~ meJe& mebyebefOeleebvee nJes vekeâes efJeÛeejeJes }eieles, Deehe}s Je hejkesâ DeesUKeeJes }eieles Je Yepeve lesJe{s mees[eJes Demee %eeveeÛee heefjCeece keâe DemeeJee? ~~17~~

%eeveefJeJeskeWâ efceLÙee pee}s ~ hejbleg DeJeIeW veeneR šeefkeâ}W ~ lejer ceie YepeveWefÛe keâeÙe kesâ}W ~ meebie yeehee ~~18~~ `yeÇÿemelÙe peieled efceLÙee' nŸee efJeJeskeâeves peie efceLÙee "j}s lejer osn Je peieleemebyebOeer keâle&JÙe keâcex Ûee}tÛe jeefnuÙeeves peie lej mees[}s}s vemeles, ceie Yepeve lesJe{s mees[eJes ns keâme}s %eeve? ~~18~~

meensyeeme }esšebieCeeR peeJeW ~ veerÛeemeeefjKeW JneJeW ~ DeeCeer osJeeme ve ceveeJeW ~ nW keâesCe %eeve ~~19~~ meensyee}e }esšebieCe Iee}eÙeÛes, lÙeeÛÙeeheg{s }eÛeejer helkeâjeÙeÛeer DeeefCe osJee}e cee$e ceeveeÙeÛes veener ns keâme}s %eeve? ~~19~~

njernj yeÇÿeeefokeâ ~ ns peÙeeÛes Dee%eeOeejkeâ ~ letb Ùeskeâ ceeveJeer jbkeâ ~ Yepesefmevee lejer keâeÙe ies}W ~~20~~ ØelÙe#e yeÇÿeosJe, efJe
DeecegÛes kegâUeR jIegveeLe ~ jIegveeLeW DeecegÛee hejceeLe& ~ pees meceLee&Ûeeefn meceLe& ~ osJeeb mees[efJelee ~~21~~ ceePÙee kegâUele jIegveeLeeÛÙee GheemevesÛeer hejbheje Deens. lÙeecegUsÛe ceePee hejceeLe& efmeæ Pee}e. lees meJe& meeceLÙe&mebheVe Demetve lÙeeves osJeebvee jeJeCeeÛÙee yebOeveeletve cegkeäle kesâ}s. ~~21~~ ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

255

(o. 6 me. 7)

lÙeeÛes Deecner mesJekeâpeve ~ mesJeskeâefjleeb pee}W %eeve ~ lesLeW DeYeeJe Oeefjleeb heleve ~ heeefJepes} keâeR ~~22~~ lÙee ßeerjeceeÛes Deecner meJe&peCe oemeevegoeme Deenesle. lÙee oemÙeecegUsÛe meKÙe Je DeelceefveJesove¤he %eeve Pee}s. (kesâJeU Meyo%eeve veJns) ner oemÙe¤he Gheemevee kesâ}er veener lej meeOekeâeÛes heleve "j}s}s Deens. ~~22~~

ieg® meebieleer meejemeej ~ lÙeeme kewâmeW cnCeeJeW Demeej ~ legpe keâeÙe meebieCeW efJeÛeej ~ MeeneCes peeCeleer ~~23~~ meodieϤ meej Je DemeejeÛeer peer }#eCes meebieleele leer yejesyej veenerle Demes keâesCe cnCes}? leg}e lÙeeleer} Jece& Kejs lej meebieeJeÙeeme }eiet veÙes keâejCe meeefòJekeâ yegæer}e leer Jecex Gceieleele. ~~23~~

meceLee&Ûes ceveerÛeW legšs ~ leWefÛe peeCeeJeW De° KeesšW ~ jepÙeheoeheemetve keâjbšs ~ ÛesJe}W pewmeW ~~24~~
ceer Leesj Jeešs ceveeR ~ lees veJns yeÇÿe%eeveer ~ efJeÛeej heeneleeb osneefYeceeveer ~ ØelÙe#e efomes ~~25~~ `ceer cees"e yeÇÿe%eeveer Deens' Demee pÙee}e Denbkeâej Demelees lees yeÇÿe%eeveer vemeleesÛe! met#ce efJeÛeej kesâ}e lej lÙeeÛee ne Denbkeâej osnyegæerletveÛe efvecee&Ce Pee}s}e Demelees ns menpeÛe }#eele Ùesles. (hene– veenb cevÙes megJesosefle– kesâve.Ghe.) ~~25~~

JemlegYepeve keâjervee ~ ve keâjeR SsmeWefn cnCesvee ~ lejer ns peeCeeJeer keâuhevee ~ o[esve jeefn}er ~~26~~ ØelÙe#e yeÇÿe mJele: Gheemevee keâjerle veener. `ceer Gheemevee keâjerle veener' Demee DenbYeeJener lesLes vemelees. let cee$e ceer Gheemevee keâe keâjeJeer Demee ØeMve efJeÛeejleesme. lÙee DeLeea DenbYeeJe legPÙeeceOÙes ieghle¤heeves Â{ Deens. (yeÇÿe Je=efòejefnle DemeuÙeeves les Gheemevee keâjCes MekeäÙe veener. `ceer Gheemevee keâjerle veener' DeMeer Je=òeer megæe lÙeeJej Gcešle veener. Keje yeÇÿe%e yeÇÿeÛe nesle DemeuÙeeves leesner Gheemevee keâjCes MekeäÙe veener. heCe ßeeslee eEkeâJee efMe<Ùe Keje yeÇÿe%e Pee}s}e vemeuÙeeves `ceer Gheemevee keâe keâjeJeer' Demee DenbJe=òeer Yekeäkeâce Deme}s}e ØeMve efJeÛeejlees) ~~26~~

vee leW %eeve vee Yepeve ~ GieeefÛe Dee}e osneefYeceeve ~ ÙesLeW veeneR eEkeâ Devegceeve ~ ØelÙeÙe legPee ~~27~~ Oe[ vee yeÇÿe%eeve Jee Oe[ vee Gheemevee DeMeer DeJemLee nesles. `ceer' ¤heeves vegmeleeÛe osnYeeJeeÛee ieeWOeU Ûee}lees! ns ceePes yees}Ces kesâJeU DeboepeeÛes veener. ns efMe<Ùee, ne legPee mJele:ÛeeÛe DevegYeJe Deens. ~~27~~

lejer Deeleeb SsmeW ve keâjeJeW ~ jIegveeLeYepeveeR }eieeJeW ~ lesCeWefÛe %eeve yees}eJeW ~ ÛeUsvee SsmeW ~~28~~ cnCetve GheemevesmebyebOeer meJe& mebMeÙe mees[tve os. ßeerjeceeÛeer Gheemevee keâj. lÙeecegUsÛe efve§eU yeÇÿe%eeveeÛeer Øeehleer nesles. lÙee}eÛe Kejs %eeve cnCeeJes. ~~28~~

keâjer ogpe&veeÛee mebJnej ~ Yekeälepeveemeer DeeOeej ~ Ssmee ne leeW Ûecelkeâej ~ jeskeâ[e Ûee}s ~~29~~ ØeYet ßeerjeceÛebõ og°ebÛee veeMe keâ¤ve meeOet Je YekeäleebÛee meebYeeU keâjleele. ner lÙeeÛeer DeÆgle }er}e meJeeËveeÛe "eTkeâ Deens keâejCe leer ØelÙe#e Ie[}s}er Deens. ~~29~~

ceveeR OejeJeW leW nesleW ~ efJeIve DeJeIeWefÛe veemeesve peeleW ~ ke=âhee kesâef}Ùeeb jIegveeLeW ~ ØeefÛele Ùesles ~~30~~ ßeer jIegveeLeeÛeer ke=âhee Pee}er lej ceveeskeâecevee hetCe& nesleele Je efJeIves veenerMeer nesleele Demee DevegYeJe Ùeslees. ~~30~~

jIegveeLeYepeveW %eeve pee}W ~ jIegveeLeYepeveW cenòJe Jee{}W ~ cnCeewefveÙeeb legJeeb kesâ}W ~ heeefnpes DeeOeeR ~~31~~ ce}e mJele:}e ßeerjeceeÛÙee Gheemevesves yeÇÿe%eeve nesTve ceePes peieele cenelcÙe Jee{}s. cnCetve ØeLece letner lesÛe keâj. ~~31~~

nW leeW Deens meØeefÛele ~ DeeCeer legpe Jeešsvee ØeefÛele ~ mee#eelkeâejW vescemle ~ ØelÙeÙees keâjeJee ~~32~~ ne ceePee ØelÙe#e DevegYeJe Deens. leg}e pej lees Keje Jeešle vemes} lej letner ceer kesâ}s lemes keâ¤ve mJele: DevegYeJe IesTve Kejs Keesšs "jJe! ~~32~~ (o. 6 me. 7)

256

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

jIegveeLe mcejesefve keâeÙe& keâjeJeW ~ leW lelkeâeUefÛe efmeæer heeJes ~ keâlee& jece nW DemeeJeW ~ DeYÙeeblejeR ~~33~~ ßeer jIegveeLeeÛes mcejCe keâ¤ve keâece neleer Iesle}s lej les ÙeMemJeer Pee}sÛe cnCetve mecepeeJes. cee$e ßeerjece keâlee& Deens ns keâeÙe&keâlÙee&ves }#eele "sJeeJes. ~~33~~

keâlee& jece ceer veJns DeeheCe ~ SsmeW meiegCeefveJesove ~ efveieg&CeeR leW DevevÙe ~ efveieg&CeefÛe nesF&pes ~~34~~ `ßeerjece keâlee& Deens', ceer veener DeMee Øekeâejs kesâ}s}s keâce& lÙee}e cnCepes meiegCee}e menpeÛe Dehe&Ce nesles Je lÙeecegUs meiegCeeMeer DevevÙelee meeOeles. `meesÓnb' YeeJeecegUs efveieg&CeeMeer DevevÙelee efmeæ nesles Je efveieg&CelJe Øeehle nesles. ~~34~~

ceer keâlee& SsmeW cnCeleeb ~ keâebneRÛe Ie[svee meJe&Lee ~ ØeefÛele heenemeer lejer Deeleeb ~ meerIeÇefÛe heenW ~~35~~ `ceer keâlee&' nŸee DenbkeâejecegUW Jejer}hewkeâer keâenerÛe nesle veener. leg}e lemee DevegYeJe nJee Demes} lej lees let }iesÛeÛe IesT Mekeâleesme. ~~35~~

ceer keâlee& SsmeW cnCemeer ~ lesCeW letb keâ°er nesmeer ~ jece keâlee& cnCeleeb heeJemeer ~ ÙesMe keâerleea Øeleehe ~~36~~ `ceer keâlee&' nŸee keâle=&lJeeÛÙee DenbkeâejecegUs legPÙee JeešŸee}e og:Kes Ùesleele. `jece keâlee& Deens' DeMee mecehe&Ce YeeJeecegUs leg}e ÙeMe, keâerleea Je heje›eâceeÛee }eYe nesF&}. ~~36~~

Ùeskesâ YeeJevesmee"eR ~ osJeemeeR he[s legšer ~ keâeb les nesÙes ke=âhee°er ~ osJe keâlee& YeeefJeleeb ~~37~~ kesâJeU YeeJe neÛe peerJee}e hejcesÕejeMeer lees[Ceeje eEkeâJee pees[Ceeje Deens. `jece keâlee& Deens.' Demee YeeJe Oej}e lej lÙeeÛeer ke=âhee Øeehle nesles. ~~37~~

DeeheCe Deens oeW efomeebÛee ~ DeeCeer osJe yengleeb keâeUebÛee ~ DeeheCe Lees[s JeesUefKeÛee ~ osJeeefme $ew}eskeäÙe peeCes ~~38~~ ceeCemeeÛes DeeÙeg<Ùe DelÙeuhe Deens. osJe DeeÅe, Deveeefo Deens. ceeCemee}e DeesUKeCeejs HeâejÛe Lees[s Demeleele. osJeeÛeer $ew}eskeäÙee}e DeesUKe Demeles. ~~38~~

ÙeekeâejCeW jIegveeLeYepeve ~ lÙeeefme ceeefveleer yengle peve ~ yeÇÿeeefokeâ Deeefokeâ¤ve ~ jeceYepeveeR lelhej ~~39~~ cnCetve ßeer jIegveeLeeÛeer Gheemevee keâjeJeer. ØeÛeb[ pevemecegoeÙee}e lÙeeÛesefJe
%eeveyeUW Gheemevee ~ Deecner Yekeäle pejer ceevetb vee ~ lejer Ùee oes
osJe Ghes#eer LeesjheCeW ~ lejer ceie lÙeeÛeW lees peeCes ~ DeØeceeCe leW M}eIÙeJeeCeW ~ veJns eEkeâ ßes‰e ~~41~~ `ceer yeÇÿe%eeveer' nŸee mJele:efJe
osneme }eie}er Gheemevee ~ DeeheCe efJeJeskeWâ Gjsvee ~ Ssmeer efmLeefle meppevee ~ DeblejeRÛeer ~~42~~ efJeJeskeâeÛÙee yeUecegUW `ceer' cnCetve keâener efMeu}keâ jnele veme}s lejer osn efpeJeble Deens leesheÙe&vle Gheemevee keâjerle DemeeJes. meJe& meppeveebÛeer DevlejefmLeleer nŸee ØekeâejÛeer Demeles. ~~42~~

mekeâU efceLÙee nesTve peeleW ~ ns jeceYepeveW keâUeW ÙesleW ~ ÂMÙe %eeefveÙeebÛesefve celeW ~ mJehve pewmeW ~~43~~ jeceeÛÙee YepeveecegUsÛe ns meJe& Â<Ùe peiele meleemeleefJe}#eCe, DeefveJe&ÛeveerÙe DemeuÙeeÛee menpe efve§eÙe neslees. yeÇÿe%eebÛÙee

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

257

(o. 6 me. 7)

°erves Â<Ùe peieled mJehveeØeceeCes Demeles. ~~43~~

efceLÙee mJehve efJeJebÛevee ~ lewmeer me=°erÛeer jÛevee ~ ÂMÙe efceLÙee meeOegpevee ~ keâUeW Dee}W ~~44~~ mJehveeleer} meJe& ÂMÙes efceLÙee Demeleele. leer mJehvekeâeUer melÙe Jeešleele. lÙeeØeceeCes nŸee Â<Ùe me=°erÛeer jÛevee Deens Demee meeOetbÛee menpe efve§eÙe Demelees. ~~44~~

Dee#eshe pee}e ßeesleÙeebmeer ~ efceLÙee lejer keâeb efomeleW Deecnebmeer ~ ÙeeÛes Gòej hegef{}s meceemeeR ~ yeesef}}W Demes ~~45~~ `ÂMÙe peieled efceLÙee Demetve ØelÙe#e keâe efomeles' nŸee ßeeslÙeeÛÙee ØeMveeÛes Gòej ÅeeJeÙeeÛes jeefn}s Deens. les heg{er} meceemeele osT. ~~45~~ Fefle ßeeroemeyeesOes ieg®efMe<ÙemebJeeos ‘meiegCeYepeveveece’ meceeme meeleJee ieg®efMe<ÙemebJeeoelcekeâ ßeeroemeyeesOe Ùee «ebLeeleer} ‘meiegCeYepeve’ veeJeeÛee meeleJee meceeme meceehle

(o. 6 me. 7)

258

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

oMekeâ meneJee : osJeMeesOeve meceeme Dee"Jee : ÂMÙeefveMe&ve ~~ ßeerjece meceLe& ~~ ceeieeb ßeesleeR hegefme}W nesleW ~ ÂMÙe efceLÙee lejer keâeb efomeleW ~ ÙeeÛeW Gòej yeesef}pes} leW ~ meeJeOe Sskeâe ~~1~~ `ÂMÙe efceLÙee Demetve ØelÙe#eele keâe efomeles' Demee ØeMve ßeeslÙeeves efJeÛeej}e neslee lÙeeÛes Gòej Deelee }#e osTve SskeâeJes. ~~1~~

osefKe}W leW melÙeefÛe ceeveeJeW ~ nW %eelÙeeÛeW osKeCeW veJns ~ pe[ cet{ De%eeve peerJeW ~ nW melÙe ceeefvepes ~~2~~ `pes ØelÙe#eele efomeles les Kejs Demeles' ns KeNÙee %eelÙeeÛes }#eCe veJns! yegæerves cebo, ceesefnle Je De%eeveer peerJeeÛes les }#eCe Deens. ~~2~~

ÙeskeäÙee osefKeuÙeemee"eR ~ }efškeäÙee keâjeJÙee «ebLekeâesšer ~ mebleebcenbleebÛÙee iees°er ~ lÙeeefn efceLÙee ceeveeJÙee ~~3~~ kesâJeU `ØelÙe#eele efomeles' SJe{Ÿee Skeâe }#eCeeJe¤ve keâesšŸeJeOeer «ebLeebletve `peieled efceLÙee Deens' Demes pes meebefiele}s Deens les Keesšs "jJeeJes keâeÙe? meble-cenbleebÛes meebieCes Je=Lee ceeveeJes keâeÙe? (melÙe cnCepes pes eflevner keâeUeble DeyeeefOele Demeles les.) ~~3~~

ceePeW efomeleW nWefÛe KejW ~ ÙesLeW Ûee}svee ogmejW ~ SsefMeÙee mebMeÙeeÛÙee YejW ~ YejeWefÛe veÙes ~~4~~ `ceer pes melÙe ceevelees les melÙe. ogmeNÙee keâesCeeÛes ceer Ssketâve IesCeej veener' Demee nó Ûee}Jet veÙes. ~~4~~

ce=ieW osefKe}W ce=iepeU ~ lesLeW OeeJeleW yejU ~ peU veJns efceLÙee mekeâU ~ lÙee heMetme keâesCeW cnCeeJeW ~~5~~ nefjCeeves heeCeer ØelÙe#e heeefn}s}s Demeles. lÙeeceeies les OeeJele megšles. `Dejs ns heeCeer Kejs vemetve jesefnCeerÛes peU Deens' Demes lÙee}e keâesCe mecepeeJetve meebieCeej? (jewefnCe cegntlee&Jej efomeles les. ce=iee}e Kejs Jeešles les.) ~~5~~

je$eew mJehve osefKe}W ~ yengle õJÙe meebhe[}W ~ yengle peveebmeer JesJneefj}W ~ leW KejW kewâmesefve ceeveeJeW ~~6~~ je$eer he[}suÙee mJehveeble Yejhetj mebheòeer meehe[}er. leer Jeehe¤ve DeveskeâebMeer Deveskeâ JÙeJenej eEkeâJee osJeIesJe kesâ}er. les Kejs cnCelee Ùesleele keâeÙe? ~~6~~

kegâMeU efÛeleejer efJeefÛe$e ~ lesCeW efvecee&Ce kesâ}W efÛe$e ~ osKeleeb G"s Øeerefle cee$e ~ hejbleg lesLes ce=eflekeâe ~~7~~ keâesCee efÛe$ekeâejeves Glke=â° jerleerves jbieefJe}s}e hegleUe heentve lees heneCeeNÙee}e DeeJe[lees, heCe lÙeele ceeleerefMeJeeÙe keâenerÛe vemeles. ~~7~~

veevee Jeefvelee nefmle Iees[s ~ je$eew osKeleeb ceve yeg[s ~ efoJemee heeneleeb keâele[W ~ kebâšeUJeeCeW ~~8~~ je$eerÛÙee DebOegkeâ ØekeâeMeele heW{e Je Yegmee Ye¤ve leÙeej kesâ}suÙee efŒeÙee, nòeer, Iees[s F. heeefn}s lej ceve jcetve peeles. heCe efoJemeeÛÙee mJeÛÚ Gpes[ele veerjme keâele[s lesJe{s efomeles. les efvepeeaJe DemeuÙeeÛes keâUles. ~~8~~

keâe‰er hee
259

(o. 6 me. 8)

veevee ieeshegjeR hegleàÙee Demeleer ~ Je›eâebieW Je›eâ°eR heeneleer ~ }eIeJe osKeleeb Yejs Je=òeer ~ hejbleg lesLeW ef$eYeeie ~~10~~ osJeUebÛÙee ieeshegjebJej osJeefŒeÙeebÛes hegleUs Demeleele. lÙeebÛee keâceveerÙe yeebOee Je eflejkeâme vepeje heentve keâewlegkeâeves ceve Ye¤ve peeles eEkeâJee cevee}e YegjU he[les. hejbleg lÙeeble Ûegvee, JeeUt Je jbie nŸeeefMeJeeÙe keâenerÛe vemeles. ~~10~~

KesUleeb vesškesâ oMeeJeleejer ~ lesLeW Ùesleer megboj veejer ~ ves$e ceesef[leer keâUekegbâmejer ~ hejbleg DeJeIes OeeEšieCe ~~11~~ oMeeJeleejer veeškeâeble vesškesâheCeeves les meeoj keâjleevee Deekeâ
me=°er yengjbieer DemelÙe ~ yeng¤heeÛeW nW ke=âlÙe ~ legpe Jeešs ÂMÙe melÙe ~ hejer ns peeCe DeefJeÅee ~~12~~ Yesoeves Yej}s}er me=°er melÙe vemetve `yengmÙeeced' nŸee mebkeâuheeletve leÙeej Pee}s}er Deens. leg}e leer melÙe Jeešles Kejer, heCe leer DeefJeÅesÛeer yeve}s}er Deens. ceeefÙekeâ Deens. ~~12~~

efceLÙee meeÛeemeeefjKeW osefKe}W ~ heefj leW heeefnpes efJeÛeeefj}W ~ °er lejUleeb Yeeme}W ~ leW meeÛe kewâmeW ceeveeJeW ~~13~~ efceLÙee peielee}e melÙelJe Ùesles les %eeve°er vemeuÙeecegUs Ùesles. [esàÙee}e yeesševes oeyetve heeefn}s lej SkeâeÛÙee peeieer oesve heoeLe& efomeleele. cnCetve pes efomeles les efJeÛeejeÛÙee keâmeesšerJej Ieemetve heneJes. SkeâeSkeâer les melÙe keâmes ceeveeJes? ~~13~~

Jejer heeneleeb hee}LeW DeekeâeMe ~ GokeâeR heeneleeb GleeCeW DeekeâeMe ~ ceOÙeW ÛeebefoCÙeeefn ØekeâeMe ~ hejer leW DeJeIeW efceLÙee ~~14~~ Jej heeefn}s lej DeekeâeMe yeefnJe&›eâ Iegcešeke=âleer Yeemeles. heeCÙeele DeebleJe&›eâ Yeemeles. lÙeele ÛeeboCÙeebÛes ØeefleeEyeyener efomeles. ØekeâeMemegæe efomelees. heCe les meJe& efceLÙee Demeles. ~~14~~

ve=heleerveW efÛeleejer DeeefCe}s ~ pÙeeÛes lÙee Ssmes hegleUs kesâ}s ~ heeneleeb lesefÛe Ssmes iece}s ~ hejer DeJeIes ceeF&keâ ~~15~~ jepeeves cete|lekeâejekeâ[tve ngyesntye mJele:meejKes hegleUs keâjefJe}s lejer les meJe& ceeefÙekeâ Demeleele. ~~15~~

ves$eeR keâeneR yeenesef} vemes ~ pesJneb peW heeneJeW lesJneb leW Yeemes ~ [esUeb ØeefleeEyeye efomes ~ leW meeÛe kewâmesveer ~~16~~ DeeheuÙee [esàÙeeleer} yeeng}er DeeheuÙee}e efomele veener heCe pesJneb pes heneJes les cee$e efomeles.lÙee efomeCeeNÙee yeeng}erleer} Øeefleefyebye Kejs keâeb ceeveeJes? ~~16~~

efpelegkesâ yeg[yeg[s G"leer ~ eflelegkeäÙeebceOÙeW ¤heW efomeleer ~ #CeeceOÙeW Hegâšesve peeleer ~ ¤heW efceLÙee ~~17~~ heeCÙeeJej G"CeeNÙee Deveble yeg[yeg[Ÿeele ÛebõeÛeer Deveble ¤hes efomeleele. yeg[yeg[e Hegâš}e keâer ¤hes efomesveeMeer nesleele. leer ¤hes efceLÙee Demeleele. ~~17~~

}Iegohe&CeW oesefve ÛÙeejer neleeR ~ eflelegkeâeR cegKeW ØeefleeEyeyeleer ~ hejer leW efceLÙee DeeefoDebleeR ~ ÙeskeâefÛe cegKe ~~18~~ Ûeej oesve Úesšs Deejmes neleele IesTve heeefn}s lej lÙeele lesJe{s Ûesnjs efomeleele. heCe les Ûesnjs DeejMeele heneCÙeehetJeea Je veblej vemeleele. cegKe SkeâÛe. ~~18~~

veoerleerjW Yeej peeleeb ~ ogmeje Yeej efomes hee}Lee ~ keâeb he[meeoeÛee DeJeefÛelee ~ iepej G"s ~~19~~ veoerÛÙee keâe"eJe¤ve keâesCeer ieJeleeÛee Yeeje IesTve Ûee}t }eie}e lej veoerle lÙeeÛes G}šs ØeefleeEyeye efomeles. [eWiejeÛÙee keâ[Ÿeemeceesj keâesCeer yees}}s lej lÙeeÛee Dekeâmceele ØeefleOJeveer Gcešlees. ~~19~~

JeeheermejesJejeÛeW leerj ~ lesLeW heMeg he#eer vej Jeevej ~ veevee hee$eW Je=#eefJemleej ~ efomes oesefn meJee ~~20~~ (o. 6 me. 8)

260

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

efJenerj eEkeâJee mejesJej nŸeebÛÙee SkeâeÛe keâe"eJej Deme}suÙee heMet, he#eer, ceeCetme, ceekeâ[, Pee[s Je Yeeb[er FlÙeeoeRÛes ØeefleeEyeye oesvner keâe"ebJej efomeles. ~~20~~

Ùeskeâ MeŒe Pee[tb peeleeb ~ oesefve efomeleer lelJelee ~ veevee lebleg šCelkeâeeEjlee ~ efÉOee Yeemeleer ~~21~~ le}Jeej Jesieeves efHeâjefJe}er lej oesve le}Jeejer Yeemeleele. lebyeesNÙeeÛÙee leejsJej yeesš efHeâjefJe}s lej oesve leeje Yeemeleele. ~~21~~

keâeb les ohe&CeeÛes cebefojeR ~ yewme}er meYee efomes ogmejer ~ yengle oerheebefÛeÙes nejeR ~ yengle ÚŸeeÙee efomeleer ~~22~~ Deejmes cene}ele meYee Yej}er Demes}, lej ogmejer meYeener efomet }eieles. Úlee}e šebie}suÙee PegbyejeÛÙee ØekeâeMeele Deveskeâ he[ÚeÙee efomeleele. ~~22~~

SsmeW nW yengefJeOe Demes ~ meeÛeemeeefjKeWefÛe efomes ~ heefj nW melÙe cnCeewefve kewâmeW ~ efJeÕeemeeJeW ~~23~~ DeMee Øekeâejs SkeâÛe Deme}suÙee Deveskeâ iees°er, lÙee ØelÙeskeâer Deveskeâ Deensle Demes Yeeme}s cnCetve KeNÙee ceeveeJÙeele keâeÙe? ~~23~~

ceeÙee efceLÙee yeepeeriejer ~ efomes meeÛeeefÛeÙes hejer ~ hejer ns peeCelÙeeveW Kejer ~ ceevetbefÛe veÙes keâeR ~~24~~ ceeÙesÛÙee ØeYeeJeeves ÂMÙe peieled melÙe DemeuÙeeØeceeCes Jeešles, heCe %eelÙeeves les Kejs ceevet veÙes. ~~24~~

}efškeWâ meeÛeeSsmeW YeeJeeJeW ~ lejer heejKeer keâemeÙee DemeeJeW ~ ÙesJeb Ùes DeefJeÅesÛes ÙeeJes ~ SsmesefÛe Demeleer ~~25~~ Yeeme nsÛe pÙeeÛes mJe¤he Deens les pej Kejs ceeveeJeÙeeÛes Demes} lej heejKeer eEkeâJee hejer#ee keâjCeeNÙeeÛes keâeceÛe keâeÙe? SketâCe ner DeefJeÅesÛeer HeâmeJeCetkeâ DeMeerÛe Demeles. (efheleU meesvÙeemeejKes Yeemeles. pej efheleUÛe meesvÙeeÛÙee YeeJeeves Kejsoer keâjeJeÙeeÛes Demes} lej keâme }eJeCeeNÙee meesveejeÛeer pe¤jÛe keâeÙe?) ~~25~~

ceveg<ÙeebÛeer yeepeeriejer ~ yengle peveeme Jeešs Kejer ~ mesJeš heeneleeb efveOee&jeR ~ efceLÙee nesÙes ~~26~~ keâmeyeer peeotieejeves peeotÛes ØeÙeesie keâjleevee oeKeefJe}s}er ÂMÙes yengleskeâ meJeeËvee Kejer Jeešleele. heCe ØelÙe#eele leer meJe& HeâmeJeer Demeleele. ~~26~~

lewmeerÛe ceeJe je#esmeebÛeer ~ osJeebmeefn Jeešs meeÛeer ~ hebÛeJeefškesâefme ce=ieeÛeer ~ hee"er Iesle}er jeceW ~~27~~ lÙeeÛeØeceeCes ceeÙeeJeer je#emeebveer leÙeej kesâ}suÙee ceeefÙekeâ JÙekeäleer eEkeâJee ÂMÙes osJeebveener Kejer Jeešleele (Demes hegjeCe meebieles) ceejerÛeeves ceeÙeeJeer nefjCeeÛes Iesle}s}s ¤he ve DeesUKetve jeceevesner hebÛeJešerle lÙeeÛee hee"}eie kesâ}e. ~~27~~

hetJe&keâeÙee hee}efšleer ~ ÙeskeâeÛesefÛe yengle nesleer ~ jkeäleeEyeoeRÛe pevceleer ~ jpeveerÛej ~~28~~ keâener je#eme heefn}s Mejerj mees[tve ogmejs OeejCe keâjleele. keâener Deveskeâ ¤heeves Øeieš nesleele. keâener jkeäleeÛÙee Skeâe LeWyeeletve hegvne Øeieš nesleele. ~~28~~

veevee heoeLe& HeâUWefÛe pee}s ~ ÉejkesâceOeW ØeJesMe}s ~ ke=â
kewâmeW keâheš jeJeCeeÛeW ~ efmej kesâ}W ceeJesÛes ~ keâeUvesceerÛÙee DeeßeceeÛeW ~ DehetJe& kewâmeW ~~30~~ keâhešer jeJeCeeves jece}#ceCeebÛeer ceeÙeeJeer efMejs leÙeej keâ¤ve meerles}e YeÙe GlheVe kesâ}s. keâe}vesceerÛee Deeßece DemeeÛe ceeÙeeJeer neslee. ~~30~~

veevee owlÙe keâhešceleer ~ pes osJeebmeefn veešesheleer ~ ceie efvecee&Ce nesTve Mekeäleer ~ mebJnej kesâ}e ~~31~~ Demes Deveskeâ keâhešer owlÙe pesJne osJeebÛeener hejeYeJe ke⤠}eie}s lesJne Mekeäleerves DeJeleej IesTve lÙeebÛee veeMe kesâ}e. ~~31~~ ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

261

(o. 6 me. 8)

Ssmeer je#esmeebÛeer ceeJe ~ peeCeeW ve mekeâleer osJe ~ keâhešefJeÅesÛeW }eIeJe ~ DeIeefšle pÙeebÛeW ~~32~~ DeMeer ner je#emeebÛeer Ûe}eKeer osJeebveener keâUle veener. lÙeebÛeer keâheš efJeÅeeÛe leMeer HeâmeJeer Demeles. ~~32~~

ceveg<ÙeebÛeer yeepeeriejer ~ je#emeebÛeer Jees[byejer ~ YeieJebleeÛeer veevee hejer ~ efJeefÛe$e ceeÙee ~~33~~ ceeCemeeves kesâ}s}er peeot, je#emeebÛeer Jees[byejer (Fbõpee}) Je YeieJebleeÛeer ceeÙee nŸeebÛes mJe¤he meejKesÛe Deens. ~~33~~

ns meeÛeemeeefjKeerÛe efomes ~ efJeÛeeefjleebÛe vemes ~ efceLÙeeefÛe DeeYeemes ~ efvejblej heeneleeb ~~34~~ ner meJe& melÙeeØeceeCes Jeešleele. lÙeebÛee MeesOe Iesle}e lej leer melÙe veenerle ns }#eele Ùesles. heCe heent ies}s lej leer efceLÙee Demetve melele Yeemele jenleele. ~~34~~

meeÛe cnCeeJeer lejer ns veemes ~ efceLÙee cnCeeJeer lejer ns efomes ~ oesneR heoeLeeA DeefJeÕeemes ~ meebieleeb ceve ~~35~~ lÙeebvee melÙe ceeveeJes lej ØelÙe#eele vemeleele. DemelÙe ceeveeJes lej ØelÙe#e DemeuÙeeØeceeCes efomeleele. lÙeecegUs ceveeÛee ieeWOeU neslees. (meled efJe}#eCe– Demeled efJe}#eCe– meleemeleefJe}#eCe– efceLÙee– ceeefÙekeâ) ~~35~~

hejbleg nW veJns meeÛeej ~ ceeÙesÛee efceLÙee efJeÛeej ~ efomeleW nW mJehveekeâej ~ peeCe yeehee ~~36~~ cnCetve ns efØeÙe efMe<Ùee, ns ÂMÙe peieled melÙe veener. ceeÙesÛeeÛe lees DeeYeeefmekeâ efJemleej Deens. pes efomeles les meJe& mJehveJele Deens Demee efve§eÙe keâj. ~~36~~

leLeeefhe Demees legpe}e ~ YeemeefÛe melÙe Jeeš}e ~ lejer ÙesLeW Ûegkeâe heef[}e ~ Sskeâ yeehee ~~37~~ ns meJe& Kejs Deme}s lejer leg}e Yeeme melÙe Jeešlees nsner Kejs! nŸee ef"keâeCeer cees"eÛe IeesšeUe Pee}e Deens ns }#eele Ies. ~~37~~

ÂMÙeYeeme DeefJeÅeelcekeâ ~ legPeeefn osnes leoelcekeâ ~ cnCeewefve ne DeefJeJeskeâ ~ lesLeW mebÛeej}e ~~38~~ ÂMÙe peieled pemes DeefJeÅesÛes Ie[}s Deens lÙeeÛeØeceeCes legPee osnner peerJeYeeJeemen DeefJeÅeeceÙe Deens. `ceer osn Je ceePes peieled' nŸee YeüceecegUs ÂMÙe peiee}e melÙelJe efo}s peeles. DeefJeJeskeâe}e JeeJe efceUlees. ~~38~~

°erveW ÂMÙe osefKe}W ~ ceve YeemeeJejer yewme}W ~ lejer leW eE}ieosn pee}W ~ DeefJeÅeelcekeâ ~~39~~ peerJe °erÛÙee ceeOÙeceeletve ÂMÙe henelees. Devle:keâjCe Je=òeer}e ÂMÙe peieleeÛes %eeve nesles. ns Devle:keâjCener DeefJeÅesÛes ¤he Deens. Devle:keâjCe ne ef}bieosneÛee Yeeie Deens. ~~39~~

DeefJeÅesveW DeefJeÅee osefKe}er ~ cnCeesefve ieesef° efJeÕeeme}er ~ legPeer keâeÙee DeJeIeer mebÛe}er ~ DeefJeÅesÛeer ~~40~~ peerJe¤he DeefJeÅesves peieled ¤he DeefJeÅee heeefnuÙeecegUs Skeâer}e ogmejer melÙe Jeeš}er! (ns heneCes megæe DeefJeÅeelcekeâÛe Deens.) legPes meJe& Mejerj DeefJeÅeeceÙe Deens ns }#eele "sJe. ~~40~~

lesefÛe keâeÙee ceer DeeheCe ~ nW osnyegæerÛeW }#eCe ~ ÙesCeW keâefjleeb pee}W ØeceeCe ~ ÂMÙe DeeJeIeW ~~41~~ les Mejerj `ceer' Deens nŸee Yeücee}e osn yegæer cnCeleele. lÙee osnyegæercegUsÛe peielee}e melÙelJe efo}s ies}s. ~~41~~

Fkeâ[s melÙe ceeefve}e osnes ~ eflekeâ[s ÂMÙe melÙe ne efveJee&nes ~ oesneRceOeW ceeneb mebosnes ~ hewmeeJe}e yeUW ~~42~~ `ceer' keâ[tve osne}e melÙelJe Dee}s. `ceePes' keâ[tve ÂMÙe peielee}e melÙelJe efo}s ies}s. ceeÙesÛÙee yeUeves oesvnerkeâ[s Yeüce Ssmehewme heme¤ve Â{ Pee}e. ~~42~~

osnyegæer kesâ}er yeUkeâš ~ DeeefCe yeÇÿe heeneW ies}e Oeerš ~ leeW ÂMÙeeveW ®efOe}er Jeeš ~ hejyeÇÿeeÛeer ~~43~~ DeMeer osnyegæer Ieó hekeâ[tve pesJne yeÇÿeJemletÛee JesOe IesCÙeeÛee ØeÙelve kesâ}e peelees lesJne ns ÂMÙe peie ØeÛeb[ heJe&leeØeceeCes ceOes Dee[Jes Ùesles. yeÇÿe%eeveeÛÙee JeešÛee}erle ØeÛeb[ De[LeUe efvecee&Ce keâjles. ~~43~~

lesLeW meeÛe ceeveer ÂMÙee}e ~ efve§eÙeefÛe yeeCeesefve ies}e ~ heene nes kesâJe{e Ûegkeâe heef[}e ~ Dekeâmceele ~~44~~ (o. 6 me. 8)

262

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

De%eeveecegUs ÂMÙe peielee}e melÙelJe ÙesTve lÙee melÙelJee}e De%eeveceÙe peerJeveecegUs Â{lee Ùesles. Dejsjs! kesâJe{e ne IeesšeUe Pee}e!! meeOevee keâjCeeNÙee}e Dekeâmceele lees }#eele Ùeslees. ~~44~~

Deeleeb Demees nW yees}CeW ~ yeÇÿe ve heefJepes ceerheCeW ~ osnyegæerÛeeR }#eCeW ~ ÂMÙe YeeefJeleer ~~45~~ Deelee ne efJemleej hegjs. Denbkeâej Deens leesheÙeËle yeÇÿe%eeve nesCeej veener. legPÙeeleer} osnyegæercegUs peieled YeeJe¤he (melÙe) Deens Demes Jeešles. ~~45~~

DeefmleÛee osneR ceeb
°erefme efomes ceveeefme Yeemes ~ eflelegkeWâ keâeUeblejeR veemes ~ cnCeesefve ÂMÙeeleerle Demes ~ hejyeÇÿe leW ~~47~~ pes pes [esàÙee}e efometve peerJee}e keâUles les les meJe& keâeUeÛÙee Gojele ie[he nesles. yeÇÿe Demes vemeuÙeeves les efomele Je keâUle veener. (DevJeÙe Je JÙeeflejskeâer ceeb[Ceer) ~~47~~

hejyeÇÿe leW MeeÕele ~ ceeÙee lesefÛe DeMeeÕele ~ Ssmee yeesef}}e efveef§eleeLe& ~ veevee MeeŒeeR ~~48~~ hejyeÇÿe DeefJeveeMeer efvelÙe Demetve ceeÙee efJeveeMeer Je DeefvelÙe Deens Demes Jesoevle MeeŒeebÛes leelheÙe& Deens. ~~48~~

Deeleeb heg{W efve®heCe ~ osnyegOeerÛeW }#eCe ~ Ûegkeâe heef[}e lees ceer keâesCe ~ yeesef}}W Demes ~~49~~ heg{er} meceemeele osnyegæerÛeer }#eCes meebiet. cees"e IeesšeUe keâjCeeje `ceer' keâesCe les mhe° keâ¤. ~~49~~

ceer keâesCe nW peeCeeJeW ~ ceerheCe lÙeeietefve DevevÙe JneJeW ~ ceie meceeOeeve leW mJeYeeJeW ~ DeebieeR yeeCeW ~~ ~50~~ Keje `ceer' DeesUKeeJee. Yeüecekeâ `ceer' ¤he Denbkeâej mees[tve meiegCe efveieg&CeeheeMeer DevevÙelJe meeOeeJes. lÙeecegUs DeelcemegKeeves nesCeejs meceeOeeve megefmLej nesles. ~~50~~ Fefle ßeeroemeyeesOes ieg®efMe<ÙemebJeeos ‘Â<ÙeefveMe&veveece’ meceeme Dee"Jee ieg®efMe<ÙemebJeeoelcekeâ ßeeroemeyeesOe Ùee «ebLeeleer} ‘Â<ÙeefveMe&ve’ veeJeeÛee Dee"Jee meceeme meceehle

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

263

(o. 6 me. 8)

oMekeâ meneJee : osJeMeesOeve meceeme veJeJee : meejMeesOeve ~~ ßeerjece meceLe& ~~ ieghle Deens Gob[ Oeve ~ keâeÙes peeCeleer mesJekeâ peve ~ leÙeebme Deens leW %eeve ~ yeenŸeekeâejeÛeW ~~1~~ ßeercebleeÛÙee Ûeewmeesheer Jee[Ÿeeleer} leUIejele DeieefCele mebheòeer Demeles. veeskeâjeÛeekeâjebvee leer keâOeerÛe efomele veener. lÙeebvee Jee[Ÿeele yeensj ceeb[tve "sJe}suÙee Jemlet lesJe{Ÿee efomeleele. ~~1~~

ieghle "sefJe}W Gob[ DeLe& ~ DeeCeer Øeieš efomeleer heoeLe& ~ MeeneCes MeesefOeleer mJeeLe& ~ DeblejeR Demes ~~2~~ ceewuÙeJeeve mebheòeer ieghle "sJeleele. meeceevÙe heoeLe& yeensj ceeb[tve "sJeleele. MeneCÙeebvee "eTkeâ Demeles keâer Kejer cele}yeeÛeer iees° Deele o[Je}s}er Deens. ~~2~~

lewmeW ÂMÙe nW ceeF&keâ ~ heenele Demeleer mekeâU }eskeâ ~ hejer peÙeebme "eGkeâe efJeJeskeâ ~ les leoblej peeCeleer ~~3~~ lÙeeØeceeCes ns ÂMÙe ceeefÙekeâ peieled meieàÙeebveeÛe efomeles. heCe efJeJeskeâ DemeCeejs lÙee peieleeÛes DeefOe‰eve eEkeâJee meej heneleele. (oesjerÛÙee DeefOe‰eveeJej ceeefÙekeâ mehe& efomelees. lÙee mehee&Ûes oesjer ns DeefOe‰eve Demetve leer oesjerÛe mehee&Ûes meej Deens!) ~~3~~

õJÙe "sTve peU meesef[}W ~ }eskeâ cnCeleer mejesJej Yej}W ~ leÙeeÛeW DeYÙeeblej keâU}W ~ meceLe& peveemeer ~~4~~ leUeMeer meesvÙeeÛÙee }ie[er "sJetve Jej heeCeer mees[tve le}eJe leÙeej kesâ}e lej meeceevÙe }eskeâ heeCÙeeves Yej}s}e le}eJe heneleele. heCe peeCelÙeebvee lÙee le}eJeeÛes jnmÙe keâUles. ~~4~~

lewmes %eeles les meceLe& ~ leseEn JeesUefKe}e hejceeLe& ~ Flej les keâefjleer mJeeLe& ~ ÂMÙe heoeLee&Ûee ~~5~~ lÙeeØeceeCes efJeJeskeâer yeÇÿeJesòes nŸee ÂMÙe peieleeÛes jnmÙe peeCeleele. meeceevÙe ceeCemes ÂMÙe peieeleer} JemletbÛee meb«en keâ¤ve lÙeeJej cecelJe Oe¤ve yemeleele. ~~5~~

keâeyee[er Jeeneleer keâeyee[ ~ ßes‰ Yeesefieleer jlveW pee[ ~ nW peÙeeÛeW leÙeeme iees[ ~ keâce&ÙeesieW ~~6~~ JÙeJenejeceOÙes megæe keâeyee[keâ° keâjCeejs keâ°Ûe keâjerle jenleele. YeeiÙeJevle ceewuÙeJeeve jlves OeejCe keâjCÙeemeejKeer megKes Yeesieleele. hetJe&keâcee&vegmeej lÙeeÛes Yeesie lÙee}e efceUleele Je les iees[ ceevetve IÙeeJes }eieleele. ~~6~~

Ùeskeâ keâe‰mJeeLe& keâefjleer ~ Ùeskeâ MegYee ÙeskeâJeeefšleer ~ lewmes veJnsle keâeR ve=heefle ~ meejYeeskeäles ~~7~~ keâesCeer }ekeâ[eÛÙee ceesàÙee yeebOeleele. keâesCeer ieesJeNÙee Leeheleele. jepes }eskeâ nŸeeleer} keâenerÛe ve keâjlee meJe& leNnsÛeer megKes Yeesieleele. ~~7~~

peÙeebme Deens efJeÛeej ~ les megkeâemeveeR pee}s mJeej ~ Flej peJeUer}Yeej ~ JeeneleefÛe ces}s ~~8~~ pes efJeÛeejJevle Demeleele les meJe& ØekeâejÛÙee megKeebÛes Oeveer nesleele. efJeÛeejMetvÙe Je DeefJeÛeejer peerJeveeÛes DeesPes Jeentve ce¤ve peeleele. ~~8~~

Ùeskeâ efoJÙeeVes Yeef#eleer ~ Ùeskeâ efJe‰e meeJeef[leer ~ DeeheCe Jele&uÙeeÛee Iesleer ~ meeefYeceeve ~~9~~ keâesCeer hebÛehekeäJeeVes Keeleele, lej keâesCeer Gefkeâj[ŸeeJej he[}s}s DeVe KeeTve efoJeme keâe{leele Je lÙeelener DeeheCeeme (o. 6 me. 9)

264

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

Yejhetj efceUeuÙeeÛÙee DeefYeceeveele jenleele. ~~9~~

meej mesefJepes ßes‰eR ~ Demeej IesefÙepes Je=Leehe=°eR ~ meejeDemeejeÛeer iees°er ~ me%eeve peeCeleer ~~10~~ yegæerves ßes‰ Deme}s}s meej lesJe{s JesÛetve Iesleele. Gj}s}s Demeej DeeUMeebÛÙee JeešŸee}e Ùesles. meej keâeÙe Je Demeej keâeÙe nŸeeÛee efveJee[e %eeveerÛe keâjleele. ~~10~~

ieghle hejerme eEÛeleeceCeer ~ Øeieš Ke[s keâebÛeceCeer ~ ieghle nscejlveKeeCeer ~ Øeieš hee
DeJneMebKe DeJneJes} ~ ieghle Jevemheefle Decees} ~ Ùesjb[ Oees$es yengmee} ~ Øeieš eEmeheer ~~12~~ GpeJee MebKe Je Jes}, ØeeCe JeeÛeefJeCeeNÙee DecetuÙeJeeve Jevemheleer oge|ceU Demeleele. Sjb[, Oeesleje Je eEMeheuÙee Jeešs} lesJe{s efceUleele. ~~12~~

keâes"s efomesvee keâuhele® ~ Gob[ mesjebÛee efJemlee® ~ heeneleeb veeneR ceefUÙeeie® ~ yeesefj yeeYeUe Gob[er ~~13~~ keâuhele¤ keâes"sÛe efomele veener, lej Mesj Yejhetj Demeleele. Ûebove keäJeefÛele Demelees, lej yeesjer- yeeYeUer peeieespeeieer Dee{Uleele. ~~13~~

keâeceOesveg peeefCepes Fbõs ~ me=°eRrle Gob[ efKeu}ejW ~ cenÆeiÙe Yeesefiepes ve=heJejW ~ Flej keâcee&vegmeej ~~14~~ keâeceOesvet Heâkeäle FbõepeJeU Demeles. peieele ieeF&-cnMeer cees"Ÿee mebKÙesves Demeleele. meceüeš oge|ceU Yeesie Yeesielees. Flejebvee hetJe&keâcee&vegmeej efkeâjkeâesU Yeesie efceUleele. ~~14~~

veevee JÙeeheej keâefjleer peve ~ DeeJeIesefÛe cnCeleer mekeâebÛeve ~ hejbleg kegâyesjeÛeW ceefnceeve ~ keâesCeemeerefÛe ve Ùes ~~15~~ cees"s cees"s meieUsÛe JÙeeheejer Oevee{Ÿe Demeleele. heCe kegâyesjeÛÙee ßeercebleerÛeer keâesCeeMeerÛe leg}vee nesle veener. ~~ 15 ~~

lewmee %eeveer ÙeesiesÕej ~ ieghleeLe&}eYeeÛee F&Õej ~ Flej les heesšeÛes eEkeâkeâj ~ veevee celeW Oegbef[leer ~~16~~ lÙeeØeceeCes yeÇÿe%eeveer Deme}s}e ßes‰ Ùeesieer yeÇÿemegKeeÛÙee ieghle }eYeeÛee mJeeceer Demelees. meeceevÙe heesšeLeea ceeCemes YeesieJeeo, meecÙeJeeo, meceepeJeeo, Yeeb[Je}Jeeo F. celeebÛÙee DeeOeejs megKe efceUJet heneleele. ~~16~~

lemceele meej leW efomesvee ~ DeeCeer Demeej leW efomes pevee ~ meejemeejefJeJebÛevee ~ meeOeg peeCeleer ~~17~~ cnCetve nŸee meJeeËÛee efve
Flejebme nW keâeÙes meebieCeW ~ KejW KeesšW keâesCe peeCes ~ meeOegmebleebefÛeÙes KegCes ~ meeOegmeble peeCeleer ~~18~~ Flej meeceevÙeebvee ns meebietve lejer keâeÙe GheÙeesie! Kejs Je Keesšs lÙeebvee keâUle veener. Skeâ meeOetÛe ogmeNÙee meeOetÛee efJeJeskeâ mJele:ÛÙee DevegYeJeeÛÙee KegCesves peeCet Mekeâlees. ~~18~~

efomesvee peW ieghle Oeve ~ leÙeeefme keâjCeW }eies Debpeve ~ ieghle hejceelcee meppeve– ~ mebieleeR MeesOeeJee ~~19~~ ve efomeCeejs peefceveerle hegj}s}s Oeve efomeCÙeemee"er [esàÙeele Debpeve Iee}leele. lemee ieghle hejceelcee DevegYeJeCÙeemeeb"er ßeerieg¤bÛeer mebiele OejeJeer. ~~19~~

jeÙeeÛes meefVeOe nesleeb ~ menpeefÛe }eYes ßeerceblelee ~ lewmee ne melmebie Oeefjleeb ~ meÉmleg }eYes ~~20~~ jepeeÛÙee heefjJeeje}e menpeÛe jepeeÛÙee ßeercebleerÛee }eYe neslees. lÙeeØeceeCes meblemebieleerle lÙeebÛÙee yeÇÿeevegYeJeeÛee }eYe neslees. ~~20~~ ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

265

(o. 6 me. 9)

meÉmletme }eYes meÉmleg ~ DeJÙeeJesmleeme DeJÙeeJesmleg ~ heeneleeb ØeMemleeme ØeMemleg ~ efJeÛeej }eYes ~~21~~ meesÓnb meejKÙee ßes‰ meeOeveeves yeÇÿe¤he meodJemlet }eYeles. DemleeJÙemlee}e DeJÙeJemLeeÛe efceUles. ceveeves JÙeehekeâ DemeCeeNÙee}e lemeeÛe Øeeflemeeo efceUlees. ~~21~~

cnCeewefve nW ÂMÙepeele ~ DeeJeIeWefÛe Deens DeMeeÕele ~ hejceelcee DeÛÙegle Deveble ~ lees Ùee ÂMÙeeJesieUe ~~22~~ cnCetve Deveblekeâesšer yeÇÿeeb[s efJeveeMeMeer} Demetve De{U Devleheejjefnle yeÇÿe lÙeeble Demetvener lÙeeheemetve Deef}hle Deens. ~~22~~

ÂMÙeeJesieUe ÂMÙeeDeblejer ~ meJee&lcee lees meÛejeÛejeR ~ efJeÛeej heeneleeb DeblejeR ~ efve§eÙes yeeCes ~~23~~ yeÇÿe yeÇÿeeb[ele Demetve lÙeentve Deef}hle Deens. les meJe& Ûej Je DeÛej me=°erÛee Deelcee Deens. (efJeješ Je F&Õej) Demee Debleceg&Ke nesTve efJeÛeej kesâ}e Demelee lÙee yeÇÿemJe¤heeÛes Demes Deekeâ}ve nesles Je veblej lemee menpe efve§eÙe neslees. ~~23~~

mebmeejlÙeeie ve keâefjleeb ~ ØehebÛeGheeOeer ve meebef[leeb ~ peveeceOÙeW meeLe&keâlee ~ efJeÛeejWefÛe nesÙes ~~24~~ cnCetve nŸee peieled ¤he mebmeejele jentve kegâšgbyeJÙeJemLeeoer ØehebÛeeÛee lÙeeie ve keâjlee efJeJeskeâeves nŸeeÛe pevceele pevceeÛes cees#e¤he meeLe&keâ nesles. ~~24~~

nW ØeefÛeleerÛeW yees}CeW ~ efJeJeskeWâ ØeefÛele heeneCeW ~ ØeefÛele heens leW MeeneCes ~ DevÙeLee veJns ~~25~~ ne DevegYeJe Deveskeâebveer Iesle}e Deens. efJeJeskeâeves DevegYeJe IÙeeJee. DevegYeJeeJej vepej "sJeCeejs MeneCes Demeleele. Flej vemeleele. ~~25~~

meØeefÛele DeeefCe Devegceeve ~ GOeej DeeCeer jeskeâ[W Oeve ~ ceevemehetpee ØelÙe#e oMe&ve ~ Ùeebme cenoeblej ~~26~~ DevegYeJe Je SskeâerJe %eeve, jesKe jkeäkeâce Je GOeejerÛee JeeÙeoe, ØelÙe#e oMe&ve Je osJeeÛeer ceevemehetpee nŸeeble Heâej Heâej Deblej he[les. ~~26~~

heg{W pevceeblejer nesCeej ~ ne leeW DeJeIeeÛe GOeej ~ lewmee veJns meejemeej ~ lelkeâeU }eYes ~~27~~ `keâener pevce IesleuÙeeveblej cees#e efceUlees' ne GOeejerÛee JeeÙeoe Deens. meej Je Demeej efJeÛeej Demee veener. meejemeej efJeÛeejecegUs Ûee}t pevceeleÛe peerJevcegkeäleer efceUles. ~~27~~

lelkeâeUefÛe }eYe neslees ~ ØeeCeer mebmeejer megšlees ~ mebMeÙe DeJeIeeefÛe legšlees ~ pevcecejCeeÛee ~~28~~ Ûee}t pevceeleÛe cees#e }eYetve meeOekeâ pevcecejCeebÛÙee Ûe›eâeletve megšlees. `ce}e hegvne pevcecejCeebÛÙee HesâNÙeele meehe[eJes }eies} keâer keâeÙe' DeMeer Mebkeâener Gjle veener. ~~28~~

ÙeeefÛe pevcesb ÙesCeWefÛe keâeUW ~ mebmeejer nesF&pes efvejeUW ~ cees#e heeefJepes efve§eUW ~ mJe¤heekeâejW ~~29~~ nŸee pevceeÛÙee nŸeeÛe peerJeveele pevcecejCeeÛÙee jnešiee[iÙeeletve megštve mJe¤heevegYeJeeves efve§eU cees#e efceUJeeJee. (Â{, DeheefjJele&veerÙe Dehejes#e) ~~29~~

Ùes iees°erme keâjer Devegceeve ~ lees efmeæefÛe heeJes} heleve ~ efceLÙee Jeos lÙeeme DeeCe ~ GheemevesÛeer ~~30~~ nŸee ceePÙee meebieCÙeeefJe
nW ÙesLeeLe&efÛe Deens yees}CeW ~ efJeJeskeWâ meerIeÇefÛe cegkeäle nesCeW ~ Demeesveer keâebneRÛe vemeCeW ~ peveeceOeW ~~31~~ ns ceePes meebieCes Deieoer Kejs Deens. efJeJeskeâ nŸee meeOeveeves }Jekeâjele }Jekeâj cegkeäle JneJes. osneves peieele JeeJejle Deme}s lejer les yeeefOeleevegJe=òeerves DemeeJes. (Devle:keâjCe, peie Je lÙeebÛee Deeheehemeeleer} mebyebOe keâefuhele Deensle Demee melele menpe efve§eÙe). ~~31~~ (o. 6 me. 9)

266

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

osJeheo Deens efveieg&Ce ~ osJeheoeR DevevÙeheCe ~ neefÛe DeLe& heeneleeb hetCe& ~ meceeOeeve yeeCes ~~32~~ osJe nŸee heoeÛee }#ÙeeLe& efveieg&Ce Demetve lÙeeÛÙeeMeer peerJeeves Skeâ¤he nesTve jneJes. (JeeÛÙeeLe& meiegCe) ne efve§eÙe kesâ}e lejÛe cees#emegKeeÛes meceeOeeve }eYeles. ~~32~~

osnerÛe efJeosn nesCeW ~ keâ¤ve keâebneRÛe ve keâjCeW ~ peerJevecegkeäleebÛeeR }#eCeW ~ peerJevcegkeäle peeCes ~~33~~ ØeejyOeecegUs osn Deme}e lejer lÙeeheemetve DemebielJeeves jneCeW, meJe& keâ¤ve keâener ve keâjCeW (keâle=&lJeYeüebleer vemeCes) F. peerJevcegkeäleeÛeer }#eCes Heâkeäle peerJevcegkeäleÛe peeCeleele. ~~33~~

ÙesjJeeR nW KejW ve Ješs ~ DevegceeveWefÛe mebosn Jeešs ~ mebosneÛeW cetU legšs ~ meodieÏ®JeÛeveW ~~34~~ ner DeJemLee Deveskeâebveer ØelÙe#eele DevegYeJe}er Deens cnCetve yejs; veenerlej leer DeJemLee Demet Mekeâles ns KejsÛe JeešCeej veener! MebkeâekegâMebkeâe Lewceeve Iee}leele keâejCe DevegYeJe vemelees. kesâJeU SskeâerJe ceeefnleer Demeles. heCe Ùee Mebkeâe meodieϤbÛÙee GheosMeeves mecetU ve° nesleele. ~~34~~ Fefle ßeeroemeyeesOes ieg®efMe<ÙemebJeeos ‘meejMeesOeveveece’ meceeme veJeJee ieg®efMe<ÙemebJeeoelcekeâ ßeeroemeyeesOe Ùee «ebLeeleer} ‘meejMeesOeve’ veeJeeÛee veJeJee meceeme meceehle

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

267

(o. 6 me. 9)

oMekeâ meneJee : osJeMeesOeve meceeme oneJee : DeefveJee&ÛÙe ~~ ßeerjece meceLe& ~~ meceeOeeve hegmeleeb keâebneR ~ cnCeleer yeesef}pes SsmeW veener ~ lejer leW kewâmeW Deens meJe&efn ~ efvejesheeJeW ~~1~~ cees#emegKeeves efceUCeejs efvejhes#e meceeOeeve keâmes Demeles Demes keâesCeer efJeÛeej}s lej `les meebielee ÙesCÙeemeejKes veener' Demes Gòej efceUles. lejer lÙeeÛes mJe¤he keâmes Demeles les meebieeJes Demes efMe<Ùe ßeerieg¤bvee efJeÛeejlees. ~~1~~

cegkeäÙeeveW ietU Keeo}e ~ iees[er ve Ùes meebieeJÙee}e ~ ÙeeÛee DeefYeØeeJe cepe}e ~ efvejesheCe keâerpes ~~2~~ heg{s Demes GoenjCe osleele keâer cegkeäÙeeves ietU Keeu}e lej lÙee}e lees iees[ Demetve lemes meebielee Ùesle veener. ns meJe& ce}e mhe° keâ¤ve meebiee. ~~2~~

DevegYeJeefn hegmeeW peeleeb ~ cnCeleer ve Ùes eEkeâ meebieleeb ~ keâesCeeheemeeR hegmeeW Deeleeb ~ meceeOeeve ~~3~~ `yeÇÿe ceer Deens' Demee DevegYeJe Dee}e lejer `lees JeeCeerves yees}lee Ùesle veener' DemesÛe peeCeles meebieleele. ÙeebÛes mhe°erkeâjCe DeeheCeebefMeJeeÙe keâesCeekeâ[s ceeieeJes? ~~3~~

pes les DeiecÙe meebieleer ~ ve Ùes ceeefPeÙes ØeefÛeleer ~ efJeÛeej yewmes ceePes efÛeòeeRr ~ SsmeW keâjeJeW ~~4~~ ØelÙeskeâ peeCelee `yeÇÿeevegYeJe DeiecÙe Deens' Demes meebielees. heCe Ùee meebieCÙeeÛes Jece& ceePÙee keâener kesâuÙee }#eele Ùesle veener. les ce}e mhe°heCes mecepes} Demes meebieeJes. ~~4~~

SsmeW ßeeslÙeebÛeW Gòej ~ ÙeeÛeW kewâmeW ØelÙeesòej ~ efvejesefhepes} lelhej ~ nesTve Sskeâe ~~5~~ Ùee ßeeslÙeeÛÙee ØeMvee}e Jekeälee keâeÙe Gòej oslees les meeJeOeheCes Sskeâe. ~~5~~

peW meceeOeeveeÛeW mLeU ~ eEkeâ lees DevegYeJeefÛe kesâJeU ~ leW mJe¤he ØeebpeU ~ yees}esve oeTb ~~6~~ yeÇÿeevegYeJe `ce}e meceeOeeve Pee}s' DeMee mJe¤heeÛee Deens keâer kesâJeU DevegYeJe¤he Deens les Deelee Deieoer mhe° keâ¤ve meebiet. ~~6~~

peW yees}eme DeekeâUsvee ~ yeesef}uÙeeefJeCeefn keâUsvee ~ peÙeemeer keâefuheleeb keâuhevee ~ eEnhegšer nesÙes ~~7~~ yeÇÿeevegYeJe Dee}e Demelee JeeCeerÛes JÙeeheej LeebyeuÙeeves lees Meyoyeæ keâjlee Ùesle veener (Ùelees JeeÛees efveJele&vles - kesâve Ghe.) heCe Meyoeves meebefieleuÙeeefMeJeeÙe lÙeeÛesmebyebOeer Deboepe Ùesle veener. yeÇÿeemebyebOeer efJeÛeej ke⤠}eie}s lej efJeÛeej yebo he[leele. (Ùevcevemee ve cevegles - kesâve.) ~~7~~

leW peeCeeJeW hejyeÇÿe ~ peW JesoebÛeW iegnŸe hejce ~ Oeefjleeb meblemeceeiece ~ meJe&efn keâUs ~~8~~ JesoJee*dceÙeeleer} meJeeËle iet{ efJe
leWefÛe Deeleeb meebefiepes} ~ peW meceeOeeve meKees} ~ Sskeâ DevegYeJeeÛes yees} ~ DevegJee&ÛÙe Jemleg ~~9~~ legPes hetCe& meceeOeeve nesF&} DeMee jerleerves DeefveJee&ÛÙe yeÇÿeemebyebOeer ceer Iesle}s}e DevegYeJe meebiesve. (`yees}eR De¤heeÛes ¤he oeJeerve' –%eevesÕejer) ~~9~~

meebieleeb ve Ùes leW meebieCeW ~ iees[er keâUeÙee ietU osCeW ~ SsmeW nW meodieÏ®efJeCeW ~ nesCeej veeneR ~~10~~ (o. 6 me. 10)

268

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

pes Meyoeves yees}lee Ùesle veener les meebieCes Je meodJemletÛee ØelÙe#e DevegYeJe osCes ns kesâJeU ßeer. meodieϤbveeÛe MekeäÙe Deens. ~~10~~

meodieÏ®ke=âhee keâUs lÙeemeeR ~ pees MeesOeer} DeeheCeemeer ~ heg{W keâUs DevegYeJeemeer ~ DeeheWDeehe Jemleg ~~11~~ pÙee}e meodieϤbÛee ke=âheeØemeeo }eYe}e Deens lees `ceer'Ûee Deblejbieele MeesOe IesT }eielees Je lÙee}e lÙee MeesOeeletveÛe menpeheCeW yeÇÿeevegYeJe Ùeslees. ~~11~~

Â{ keâ®efveÙeeb yegæer ~ DeeOeeR IÙeeJeer DeeheMegæer ~ lesCeW }eies meceeOeer ~ Dekeâmceele ~~12~~ meesÓnb yegæer peMeer peMeer Â{ nesle peeF&} leMeer DeÛeevekeâ meceeOeer }eietve Denb me: ceOÙes yeg[tve peelees. mJe Ûee MeesOe (Megæer) lesLesÛe mebhelees. ~~12~~

Deehe}W cetU yejW MeesefOelee ~ Deehe}er leeW ceeF&keâ Jeelee& ~ heg{W JemlegÛe lelJelee ~ meceeOeeve ~~13~~ Denb ¤he ceerÛes cetU MeesOelee MeesOelee, les pej MeeŒeMegæ heæleerves Je ßeerieg¤bÛÙee ceeie&oMe&veeKee}er (yejs) MeesOe}s Demes}, lej heg{s Demes }#eele Ùesles keâer ne MeesOeCeeje `ceer' ceeefÙekeâ Demetve lÙeeÛee Giece Deelce¤he `ceer' ceOÙes Deens. lÙee DevegYeJeele meceeOeeve o[}s}s Demeles. ~~13~~

Deelcee Deens meJe&mee#eer ~ nW yeesef}pes hetJe&he#eeR ~ pees keâesCeer efmeæeble }#eer ~ leesefÛe efmeæ ~~14~~ `Deelcee meJe&mee#eer Deens' ns yees}Ces DeOÙeejesheeÛes (hetJe&he#e) Demetve hejceelcÙeeceOÙes ‘mJe’ }e njJeCeeje (efmeæevlehe#eeÛee) DeheJeeoeÛee DevegYeJe Ieslees. leesÛe peerJeyeÇÿewkeäÙe efmeæer}e ies}s}e efmeæ Demelees. ~~14~~

efmeæebleJemleg }#etb peeleeb ~ meJe&mee#eer les DeJemlee ~ Deelcee leerntve helee& ~ DeJemleeleerle ~~15~~ yeÇÿeevegYeJe (efmeæevleJemlet) IesCÙeeÛÙee meboYee&le `meJe&meeef#elJe' ner Skeâ DeJemLee Deens. DeJemLesÛÙee Deleerle Deme}s}e Deelcee efleÛÙeentve he}erkeâ[Ûee eEkeâJee efYeVe Deens. (peeie=leer, mJehve Je meg
heoeLe&%eeve pesJneb mejs ~ õ°e õ°sheCeW vegjs ~ les meceFË Glejs ~ Hegbâpe ceerheCeeÛee ~~16~~ heoeLe&ceÙe me=°erÛee pesJne yeeOe neslees lesJne leer me=°er heneCeeje õ°e õ°e jenle veener. lÙeeÛes õ°sheCe mebheles. lees õ°eÛe mJele:}e `ceer' cnCetve efcejJeerle DemeuÙeeves õ°sheCee mebheleeÛe `ceer'heCeener mebhelees. ~~16~~

pesLes cegje}W ceerheCe ~ leWefÛe DevegYeJeeÛeer KetCe ~ DevegJee&ÛÙe meceeOeeve ~ ÙeekeâejCeW yeesef}pes ~~17~~ pesLeW `ceer'heCee ceg¤ve peelees leesÛe yeÇÿeevegYeJe Demelees. lees keâmee Deens ns peeCeCeeje Je veblej meebieCeeje `ceer' ve GjuÙeeves lees DevegYeJe DeefveJee&ÛÙe Demelees. DeefveJee&ÛÙeeefJe
DelÙeble efJeÛeejeÛes yees} ~ lejer les ceeF&keâ Heâes} ~ Meyo meyeenŸe meKees} ~ DeLe&efÛe DeJeIee ~~18~~ yeÇÿe ner mebkeâuhevee efkeâleerner met#ce heoj G}ie[tve meebefiele}er lejer les meebieCes MeyoceÙe DemeuÙeeves ceeefÙekeâ Jee šekeâeT Demeles. keâejCe De#ejebÛee yeve}s}e Meyo meebkesâeflekeâ DeLee&ves Yej}s}e Demelees. ~~18~~

Meyoekeâefjleeb keâUs DeLe& ~ DeLe& heeneleeb Meyo JesLe& ~ Meyo meebies leW ÙesLeeLe& ~ hejer DeeheCe efceLÙee ~~19~~ MeyoeÛÙee ceeOÙeceeletve DeLe& keâUlees. DeLe& keâUleeÛe Meyo efve®heÙeesieer neslees. Meyoeves pes meebefiele}s peeles les Kejs Deme}s lejer Meyo efceLÙee "jlees. ~~19~~

Meyoekeâefjleeb Jemleg Yeemes ~ Jemleg heeneleeb Meyo veemes ~ Meyo Heâes} DeLe& Demes ~ IeveJešheCeW ~~20~~ MeyoecegUs heoeLee&Ûes %eeve nesles. %eeve nesleeÛe Meyo efveJe=òe neslees. Meyo šjHeâ}eØeceeCes Deme}e lejer DeLe& Deeleer} oeCÙeeØeceeCes Demelees. ~~20~~ ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

269

(o. 6 me. 10)

Yegbmeekeâefjleeb OeevÙe efvehepes ~ OeevÙes IesTve Yetbme šeefkeâpes ~ lewmeW Meyo Yetbme peeefCepes ~ DeLe& OeevÙe ~~21~~ ceUCeer kesâuÙeeJej keâeW[Ÿeeletve OeevÙe keâe{}s peeles. les IesTve keâeW[e šekeâleele. Meyo keâeW[e Demetve DeLe& OeevÙeeØeceeCes Deens. ~~21~~

heesÛešeceOeW IeveJeš ~ IeveJešeR G[s heesÛeš ~ lewmee Meyo ne Heâ}ieš ~ hejyeÇÿeeR ~~22~~ keâeW[Ÿeele OeevÙe Demeles. Jeeje ÙesTve keâeW[e G[lees Je OeevÙe jenles. yeÇÿemJe¤heele Meyo keâeW[ŸeemeejKee Deens. ~~22~~

Meyo yees}esefve jens ~ DeLe& MeyoehetJeeAÛe Deens ~ Ùee keâejCeW ve meens ~ Ghecee leÙee DeLee&meer ~~23~~ Meyo yees}uÙeeJej efveJe=òe neslees. lÙee Meyoeves megÛeefJe}s}e heoeLe& eEkeâJee mebkeâuhevee (Goe. metÙe& Je megKe) MeyoeÛÙee GÛÛeejehetJeea DemeleeleÛe, cnCetve Meyo Je DeLe& SkeâÛe Deens Demes cnCelee Ùesle veener. ~~23~~

Yetbme meeb[tve keâCe IÙeeJee ~ lewmee JeeÛÙeebMe lÙepeeJee ~ keâCe }#ÙeebMe }#eeJee ~ Megæ mJeevegYeJeW ~~24~~ Yegmee šeketâve OeevÙe IÙeeJes, lÙeeØeceeCeW Meyo ne JeeÛÙeeLe& šeketâve DeLe& ne }#ÙeebMe IÙeeJee. yeÇÿe Ùee DeLee&Ûee cnCepes JemletÛee DevegYeJe IÙeeJee. ~~24~~

ÂMÙeeJesieUW yeesef}pes ~ lÙeemeer JeeÛÙeebMe cnefCepes ~ lÙeeÛee DeLe& lees peeefCepes ~ Megæ }#ÙeebMe ~~25~~ `ÂMÙe peieleeheemetve yeÇÿe Deef}hle Deens' ns JeekeäÙe JeeÛÙe Demetve yeÇÿeeÛeer Deef}hlelee }#eele IesCes ns }#Ùe Deens. neÛe Megæ }#ÙeebMe. ~~25~~

Ssmee pees Megæ }#ÙeebMe ~ leesefÛe peeCeeJee hetJe&he#e ~ mJeevegYeJe lees De}#e ~ }ef#e}e veJeÛes ~~26~~ Ùee Megæ }#ÙeebMee}ener DeOÙeejeshe eEkeâJee hetJe&he#e cnCeeJes keâejCe DeheJeeo pes yeÇÿe lÙeeÛes ef"keâeCeer hetJe& Je efmeæevle Demes keâesCelesÛe he#e veenerle, les keâMeeÛes }#Ùe veener Je leled meehes#e De}#Ùener veener. ~~26~~

pesLeW ieeUtve meebef[}W veYee ~ pees DevegYeJeeÛee ieeYee ~ Ssmee leesefn GYee ~ keâefuhele kesâ}e ~~27~~ Yeeweflekeâ heoeLeeËceOÙes DeekeâeMe ns ceneYetle meJeeËle met#ce Deens. heCe yeÇÿe lÙeentve met#ce DemeuÙeeves peCet les DeekeâeMeeÛÙee JeŒeeletvener ieeU}s peeles. `yeÇÿeeÛee DevegYeJe Dee}e' ner Yee
efceLÙee keâuhevesheemetefve pee}e ~ KejWheCe keQâÛeW Demes} lÙee}e ~ cnCeewefve lesLeW DevegYeJee}e ~ "eJeefÛe veeneR ~~28~~ `DevegYeJe Dee}e' ns yees}Ces efceLÙee keâuhevesvesÛe MekeäÙe Deens. les Kejs keâmes Demes}? cnCetve `yeÇÿeevegYeJe' ner mebkeâuheveeÛe De%eeveeÛeer Deens. (ÙesLe peeCeheCe lesefÛe vesCes ~ DeeefLe}sheCe efcejJeer lesefÛe GCes– %eevesÕejer) yeÇÿeevegYeJe IesTve lees Iesle}e Demes cnCeCes kesâJeU DeMekeäÙe Deens. ~~28~~

ogpesefJeCe DevegYeJe ~ nW yees}CeWefÛe leeW JeeJe ~ ÙeekeâejCeW veeneR "eJe ~ DevegYeJeemeer ~~29~~ DevegYeJe IesCeeje DevegYeJe IesCÙeeÛÙee Jemletheemetve JesieUe jeefnuÙeeefMeJeeÙe `DevegYeJe Dee}e' Demes cnCetÛe MekeâCeej veener. cnCetve Demes keâOeerÛe cnCelee ÙesCeej veener. ~~29~~

DevegYeJeW ef$ehegšer Ghepes ~ DeÉwleeR ÉwleefÛe }epes ~ cnCeewefve yees}CeW meepes ~ DevegJee&ÛÙe ~~30~~ `DevegYeJe Dee}e' Demes cnCelee#eCeer ef$ehegšerÛee mJeerkeâej keâjeJeeÛe }eielees. DeÉwleeÛÙee DevegYeJeele Éwlee}e peeieeÛe vemeles. ef$ehegšer leerve ØekeâejÛÙee Yesoeves leÙeej nesles. (%eelee, %esÙe, %eeve) cnCetve DeÉwle¤he yeÇÿeevegYeJe DeefveJee&ÛÙe Demelees Demes cnCeCes MeeŒeMegæ Je DevegYeJeefmeæ Deens. ~~30~~

efoJemejpeveerÛeW hejefcelÙe ~ keâjeJeÙee cetU DeeefolÙe ~ lees DeeefolÙe iesef}Ùeeb GJe&efjle ~ lÙeemeer keâeÙes cnCeeJeW ~~31~~ (o. 6 me. 10)

270

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

efoJeme Je je$e Ùee oesvneRvee metÙee&cegUs DeefmlelJe Deens. lees metÙe&Ûe ve° Pee}e lej efoJeme Je je$e Ùee mebkeâuheveeÛe mebhetve peeleer}. les Meyoner GjCeej veenerle. ceie lÙeebÛesmebyebOeer keâmes yees}eJes? ~~31~~

MeyoceewvÙeeÛee efJeÛeej ~ JneJeÙee cetU JeeWkeâej ~ lees JeeWkeâej iesef}Ùee GÛÛeej ~ kewâmee keâjeJee ~~32~~ yees}Ces Je ve yees}Ces ns ØeCeJeeceOÙes meceeefJe° Deme}suÙee De, G DeeefCe ce Ùee mJej Je JÙebpeveebveer leÙeej nesCeeNÙee MeyoebJej DeJe}byetve Deens. lees ØeCeJeÛe (Deesced) vemes} lej mJej Je JÙebpeves ve° nesleer}. ceie MeyoeÛee GÛÛeej keâmee nesF&}? ~~32~~

DevegYeJe DeeefCe DevegYeefJelee ~ mekeâU Ùes ceeÙesefÛe keâefjleeb ~ les ceeÙee cegUeR vemleeb ~ lÙeemeeR keâeÙes cnCeeJeW ~~33~~ lÙeeØeceeCes DevegYeJe Je DevegYeJe IesCeeje ns oesvner ceeÙeeceÙe Deensle. ceeÙeeÛe pej efceLÙee Je keâefuhele Demes} lej lÙee oesvneRveener efceLÙeelJe Ùesles. ~~33~~

Jemleg Ùeskeâ DeeheCe Ùeskeâ ~ Ssmeer Demleer JesieefUkeâ ~ leefj DevegYeJeeÛee efJeJeskeâ ~ yees}eW Ùeslee megKeW ~~34~~ `ceer' JesieUe Je yeÇÿe JesieUs Demes Demeles lej `ceer'}e yeÇÿeeÛee DevegYeJe Ùeslees Demes DeJeMÙe cnCelee ÙesF&}. (heCe peerJe¤he ceer leòJele: Deelce¤he yeÇÿeÛe Deens.) ~~34~~

JesieUsheCeeÛeer ceelee ~ les }efškesâ JebOesÛeer meglee ~ cnCeesefveÙeeb DeefYeVelee ~ cegUeRÛe Deens ~~35~~ Yeso¤he JesieUsheCee}e pevce osCeejer DeeF&-ceeÙee-ner cegUele peCet JeebPe Deme}suÙee DeeF&Ûeer ceg}ieer Deens! cnCetve Yeso¤he Éwle Je ceeÙee ner oesvner Skeâ¤he Deensle. ~~35~~

Depevcee neslee efvepes}e ~ lesCeW mJehveeR mJehve osefKe}e ~ meodieg¤me MejCe ies}e ~ mebmeejog:KeW ~~36~~ leòJele: keâOeerÛe pevcee}e ve ÙesCeeNÙee peerJee}e peCet DeefJeÅesÛeer Peeshe }eie}er. Ùee DeefJeÅee¤he mJehveele lÙeeves mJehve heeefn}s! Je lÙeele lees mebmeejeleer} ef$eefJeOe leeheebveer $emle nesTve meodieϤbvee MejCe ies}e. (ÂMÙe me=°er ns Skeâ ØeoerIe& mJehve Deens.) ~~36~~

meodieg®ke=âhesmleJe ~ pee}e mebmeej JeeJe ~ %eeve peeef}Ùeeb "eJe ~ hegmes De%eeveeÛee ~~37~~ mJehveele lÙee}e ßeerieg¤bÛeer ke=âhee nesTve mebmeej yeeefOele Pee}e. `ceer yeÇÿe Deens' Demes %eeve PeeuÙeeJej lees hetJeeaÛÙee De%eeveeÛee MeesOe IesT }eie}e! ~~37~~

Deens eflelegkeWâ veeneR pee}W ~ veeneR veeneRheCeW efvecee}W ~ Deens veeneR peeTve Gj}W ~ vemeesve keâebneR ~~38~~ pes hetJeea melÙe Deens Demes Jeešle nesles les ceeefÙekeâ Deens Demee efve§eÙe Pee}e. ceeefÙekeâ ceeÙeeceÙe DemeuÙeeves veenermes Pee}s. ceeÙee ner mebkeâuheveeÛe mebhe}er. DeensheCee Je veenerheCee oesvner veenermes nesTve efvelÙe yeÇÿe lesJe{s Gj}s. yeÇÿe DeefmlelJe Je veeefmlelJe Ùeentve JesieUs Deens. les oesvner veener. ~~38~~

megvÙelJeeleerle Megæ%eeve ~ lesCeW pee}W meceeOeeve ~ SskeäÙe¤heW DeefYeVe ~ menpeefmLeleer ~~39~~ keâener veener cnCepes MetvÙe. yeÇÿe `keâener veener' Demes veener. les efvee|JeMes
DeÉwleefve¤heCe nesleeb ~ efvecee}er ÉwleeÛeer Jeelee& ~ %eeveÛeÛee& yees}es peeleeb ~ peeie=leer Dee}er ~~40~~ ßeerieg¤bveer DeÉwleeÛee yeesOe keâ¤ve efouÙeeJej Éwle mecetU hegme}s ies}s. Ùee JesoevleeÛÙee GheosMeeveblej lÙee}e DeefJeÅeeefveõsletve peeie Dee}er. ~~40~~

ßeeslee JneJeW meeJeOeeve ~ DeLeeA Iee}eJeW ceve ~ KegCes heeJeleeb meceeOeeve ~ DeblejeRr keâUs ~~41~~ ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

271

(o. 6 me. 10)

Ùee Øeemebefiekeâ keâLesletve ßeeslÙeeves yeesOe IÙeeJee Je efleÛÙee nsletkeâ[s }#e ÅeeJes. KetCe eEkeâJee Jece& mecepeCes ne lees nslet Demetve les keâUleeÛe Pee}s}s meceeOeeve pÙeeÛes lÙee}e efceUles. ~~41~~

lesCeW efpelegkeWâ %eeve keâefLe}W ~ eflelegkeWâ mJehveeJeejeR ies}W ~ DevegJee&ÛÙe megKe Gj}W ~ Meyoeleerle ~~42~~ ßeerieg¤bveer pesJe{s %eeve Meyoeves meebefiele}s les mJehveeyejesyej veenermes Pee}s. Gj}s les Heâkeäle Meyoehe}erkeâ[er} DeefveJee&ÛÙe megKe! ~~42~~

lesLeW MeyoWefJeCe SskeäÙelee ~ DevegYeJe vee DevegYeefJelee ~ Ssmee efveJeeble lees ceeieglee ~ peeie=leer Dee}e ~~43~~ MeyoebÛÙee ceoleerJeeÛetve Deme}s}e DeÉwleeÛee yeesOe jeefn}e. lÙeeble DevegYeJe IesCeeje Je DevegYeJe ceeJeUtve iesuÙeeJej Deieoer De}ieoheCes lÙee}e %eeve¤he peeie Dee}er. ~~43~~

lesCeW mJehveeR mJehve osefKe}e ~ peeiee nesTefve peeie=leer Dee}e ~ lesLeW Meyo kegbâef"le pee}e ~ Deble ve}ies ~~44~~ Demes mJehveele mJehve heeefnuÙeeJej lees peeiee Pee}e. MeyoeÛes keâece mebhetve Devleheej veme}suÙee yeÇÿemegKeele lees yeg[tve ies}e. ~~44~~

Ùee efve¤heCeeÛeW cetU ~ kesâ}WefÛe keâ¤b ØeebpeU ~ lesCeW DeblejeR efveJeU ~ meceeOeeve keâUs ~~45~~ Ùee Øeemebefiekeâ keâLesÛee nslet GIe[ Deme}e lejer lees DeefOekeâ mhe° nesF&} Demee hegvne meebielees. lÙeecegUs ßeeslÙeeÛÙee heojele hetCe& meceeOeeveeÛes ceehe hetCe&heCes he[s}. ~~45~~

leJe efMe<ÙeW efJeveefJe}W ~ peer nW Deeleeb efvejesefhe}W ~ leW heeefnpes yeesef}}W ~ ceeiegleW mJeeceer ~~46~~ lÙeeJej efMe<Ùener cnCee}e keâer DeeleeheÙe&vle pes keâLee¤heeves meebefiele}s les DeefOekeâ mhe° keâ¤ve meebieeJes. hegvne meebieeJes. ~~46~~

cepe keâUeÙee keâejCe ~ kesâ}WefÛe keâjeJeW efve¤heCe ~ ÙesLeer} pes keâeb efvepeKetCe ~ les cepe DevegYeJeeJeer ~~47~~ ce}e mhe°heCes Deekeâ}ve nesCÙeemee"er pes meebefiele}s lesÛe hegvne meebieeJes. lÙeeleer} iet{ Jece& Gkeâ}tve oeKeJeeJes. ~~47~~

Depevcee lees meebie keâJeCe ~ lesCeW osefKe}e kewâmee mJehve ~ lesLeW kewâmeW efve¤heCe ~ yeesef}}W Deens ~~48~~ ne leòJele: pevcee}e ve ÙesCeeje keâesCe? (DeesJeer 36) lÙee}e he[}suÙee mJehveeÛes mJe¤he keâeÙe? lÙee mJehveeble GheosMe keâmee Je keâeÙe Pee}e? ~~48~~

peeCeesveer efMe<ÙeeÛee Deeoj ~ mJeeceer osleer ØelÙeesòej ~ leWefÛe Deeleeb Deefle lelhej ~ ßeesleeR ÙesLeW heefjmeeJeW ~~49~~ efMe<ÙeeÛeer ØeeceeefCekeâ Glkebâ"e heentve mJeeceeRveer Gòej osCÙeeme meg®Jeele kesâ}er. ßeeslÙeebveer les Deelee DelÙeble meeJeOe nesTve SskeâeJes. ~~49~~

Sskeâ efMe<Ùee meeJeOeeve ~ Depevcee lees letbÛe peeCe ~ legJeeb osefKe}e mJehveeR mJehve ~ leesefn Deeleeb meebieleeW ~~50~~ ns efMe<Ùee, letÛe lees Deelcee Deensme! let mJehveele mJehve keâmes heeefn}sme les Deelee meebielees. ~~50~~

mJehveeR mJehveeÛee efJeÛeej ~ lees lebt peeCe ne mebmeej ~ ÙesLeW legJeeb meejemeej ~ efJeÛeej kesâ}e ~~51~~ ÂMÙe pe[Ûesleveelcekeâ peieled ns F&ÕejeÛes mJehve Deens. lÙeele Deme}s}e let Skeâ Ûesleve peerJe Deensme. lÙee mJehveele let Ùee mebmeejeÛes mJehve heeefn}sme Je meejemeej efJeÛeej kesâ}eme. ~~51~~

efjIeesveer meodieg¤me MejCe ~ keâe{tve Megæ efve¤heCe ~ ÙeeÛeer keâefjmeer TCeKetCe ~ ØelÙe#e Deeleeb ~~52~~ ßeerieg¤bvee MejCe peeTve lÙeebÛeskeâ[tve Megæ JesoebleeÛee yeejerkeâmeejerkeâ leheMeer} mecepeeJetve Iesle}eme. Deelee ceePÙeemeceesj yemetve lÙeeefJe
ÙeeÛeeefÛe Iesleeb DevegYeJe ~ yees}CeW eflelegkeWâ nesleW JeeJe ~ efveJeeble efJeßeebleerÛee "eJe ~ les letb peeCe peeie=leer ~~53~~ (o. 6 me. 10)

272

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

Ùee yees}CÙeeÛes jnmÙe peeCetve Iesle}sme keâer meJe& Meyo%eeve efvejLe&keâ nesles. DeefJeÅee efveJe=òe nesTve efJeÅesves %eeve¤he peeie=leer DeeuÙeeJej leer peeie=leerÛe Meevle meceeOeeveeÛeer Deens. ~~53~~

%eeveiees°erÛee ieuye}e ~ mejesve DeLe& Øeieš}e ~ ÙeeÛee efJeÛeej Iesleeb Dee}e ~ DeblejeR DevegYeJe ~~54~~ Meyo%eeveeÛee ye[speeJe mebhetve lÙeeÛee DeLe& keâU}e. lÙeeÛes DevegmebOeeve "sJeuÙeeJej leg}e hegvne peeie Dee}er. ~~54~~

legpe Jeešs ns peeie=leer ~ cepe pee}er DevegYeJeØeehleer ~ Ùee veebJe kesâJeU Yeüebleer ~ efHeâš}erÛe veeneR ~~55~~ leg}e Demes Jeeš}s keâer let peeiee Pee}eme Je yeÇÿeevegYeJe Iesle}eme. heCe ns JeešCes Yeüce otj ve PeeuÙeeÛes }#eCe Deens! ~~55~~

DevegYeJe DevegYeJeeR efJeje}e ~ DevegYeJeWefJeCe DevegYeJe Dee}e ~ neefn mJehveerÛee ÛesF&}e ~ veeneRme yeehee ~~56~~ leLeekeâefLele DevegYeJe DevegYeJe¤he Pee}e. (`"eÙeerÛe cegje}e DevegYeJe'– %eeves. nefjhee".) `DevegYeJe Dee}e' Ùee Devle:keâjCeJe=òeerÛee ceeiecetme veme}s}e DevegYeJe Dee}e! Demes cnCeCes megæe mJehveeletve peeie ve DeeuÙeeÛesÛe }#eCe Deens!! ~~56~~

peeiee peeef}Ùeeb mJehveGceeA ~ mJehveeR cnCemeer Depevcee lees ceer ~ peeiesheCeW mJehveGceeA ~ ies}erÛe veeneR ~~57~~ mJehveeletve peeie DeeuÙeeJej pej `lees ve pevceCeeje peerJe ceer Deens' DeMeer Je=òeer efMeu}keâ Demes} lej mJehveeletve peeie Dee}s}erÛe veener Demes mecepe. ~~57~~

mJehveeR Jeešs peeiesheCe ~ lewmeer DevegYeJeeÛeer KetCe ~ Dee}er hejer leW melÙe mJehve ~ Yeüce¤he ~~58~~ mJehve heneCeeje}e DeeheCe peeies Deenesle Demes Jeešles, lÙeeØeceeCes `ce}e DevegYeJe Dee}e' Demes De%eeveeleÛe Jeešles! heCe les Yeüce¤he mJehveÛe Demeles ns hekeäkesâ mecepeeJes. ~~58~~

peeie=leer Ùee hewef}keâ[s ~ leW meebieCeW kesâefJe Ie[s ~ pesLeW OeejCeeefÛe cees[s ~ efJeJeskeâeÛeer ~~59~~ %eeve¤he peeie=leer Ùee Je=efòe%eeveeÛÙee he}erkeâ[s Demetve leer DeefveJee&ÛÙe Deens. keâejCe lÙee DeJemLesle `ceer peerJe vemetve yeÇÿe Deens' Demes efJeJeskeâeÛes DevegmebOeeve hegmetve peeles. ~~59~~

cnCeesefve leW meceeOeeve ~ yees}leebefÛe ve Ùes SsmeW peeCe ~ efveMeyoeÛeer Ssmeer KetCe ~ JeesUKeeJeer ~~60~~ cnCetve lÙee meceeOeeveeefJe
SsmeW Deens meceeOeeve ~ yees}leebÛe ve Ùes peeCe ~ Flegkesâve yeeCe}er KetCe ~ efveMeyoeÛeer ~~61~~ Demes ns meceeOeeve Meyoeves ve meebieCÙeemeejKes Deens. ÙeeJe¤ve Meyoeleerle yeÇÿeevegYeJeeÛes Jece& neleer ÙesF&}. ~~61~~ Fefle ßeeroemeyeesOes ieg®efMe<ÙemebJeeos ‘DeefveJee&ÛÙeveece’ meceeme oneJee ieg®efMe<ÙemebJeeoelcekeâ ßeeroemeyeesOe Ùee «ebLeeleer} ‘DeefveJee&ÛÙe’ veeJeeÛee oneJee meceeme meceehle

Q

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

273

(o. 6 me. 10)

oMekeâ meeleJee : ÛeewoeyeÇÿeebÛee (Ûelego&Me yeÇÿe) meceeme heefn}e : cebie}eÛejCe ~~ ßeerjece meceLe& ~~ (veJÙee «ebLee}e meg®Jeele kesâuÙeemeejKes Ùee oMekeâejbYeer cebie}eÛejCe kesâ}s Deens. lÙeecegUs meceLeeËvee meebieeJeÙeeÛes leòJe%eeve mene oMekeâeble meebietve Pee}s, Demes keâener peeCekeâejebÛes cele Deens. leòJe%eeveeÛÙee JÙeehleerÛes °erves les Kejsner Deens. keâejCe heg{er} meJe& oMekeâeble JesieàÙee Meyoele peJeUpeJeU leesÛe efJe
efJeÅeeJebleeÛeeb hetJe&peg ~ ceòeeveveg ÙeskeâefÉpeg ~ ef$eveÙesve ÛelegYeg&peg ~ HeâjMeheeCeer ~~1~~ ßeer iepeeveve ne %eeveerpeveeble heefn}e Demetve lÙee}e iepeeveve, ef$eves$e, ÛelegYegp& e Je hejMegheeefCe DeMeer efJeMes
kegâyesjeheemetefve DeLe& ~ Jesoeheemetve hejceeLe& ~ }#ceerheemetve meceLe& ~ YeeiÙeeefme Dee}s ~~2~~ kegâyesj mebheòeerÛes, Jeso hejceeLee&Ûes Je }#ceer ns YeeiÙe Je meeceLÙee&Ûes cetU Deens. ~~2~~

lewmeer cebieUcetleea DeÅee ~ heemetefve peeuÙee mekeâU efJeÅee ~ lesCeW keâJeer }eIeJe ieÅee ~ melhee$eW pee}s ~~3~~ lÙeeØeceeCes meJe& efJeÅeebÛes ßeer iepeeveve ns cetU Deens. lÙeeÛes ke=âhesves }sKekeâ keâeJÙe Je ieÅejÛevesmee"er ÙeesiÙe Pee}s. ~~3~~

pewmeer meceLee&ÛeeR }skegâjW ~ veevee DeeUbkeâejeR megbojW ~ cetU heg®
vecetb SsefmeÙee ieCeWõe ~ efJeÅeeØekeâeMeW hetCe&Ûebõe ~ peÙeeÛesefve yeesOemecegõe ~ YeefjleW oešs yeUW ~~5~~ heewe|CecesÛÙee ÛebõØekeâeMeeØeceeCes iepeeveveeÛee %eeveØekeâeMe hetCe& Deens. ÛebõecegUs peMeer mecegõe}e Yejleer Ùesles lÙeeØeceeCes iepeeveveecegUs meJeeËÛÙee %eevee}e peCet Yejleer Ùesles. DeMee iepeevevee}e Jebove keâ¤. ~~5~~

pees keâleg&lJeeme DeejbYe ~ cetUheg®
leÙeeheemetve Øeceoe ~ FÚe kegâceejer Meejoe ~ DeeefolÙeeheemetve ieesoe ~ ce=iepeU Jeens ~~7~~ FÛÚe eEkeâJee mHegâjCe ns efpeÛes mJe¤he Deens DeMeer Meejoe iepeeveveeheemetve GlheVe Pee}er. iees cnCepes DeekeâeMe. lÙee DeekeâeMeeves peCet efo}suÙee metÙee&cegUs ce=iepeUeÛee Yeeme neslees. leMeer Meejoe YeemeceÙe eEkeâJee keâefuhele Deens. ~~7~~

pes efceLÙee cnCeleebÛe ieesJeer ~ ceeF&keâheCeW }eIeJeer ~ JeòeâÙeeme Jes{e }eJeer ~ JesieUsheCeW ~~8~~ Meejos}e efceLÙee eEkeâJee ceeefÙekeâ cnš}s lejer leer DeeheuÙee meeceLÙee&ves JekeälÙee}e yeÇÿeJemletheemetve efYeVe kesâuÙeeefMeJeeÙe yees}t osle veener. lÙee}e Éwleele De[keâJetve šekeâles. ~~8~~ (o. 7 me. 1)

274

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

pes ÉwleeÛeer peveveer ~ eEkeâ les DeÉwleeÛeer KeeCeer ~ cetUceeÙee ieJemeCeer ~ Deveble yeÇÿeeb[ebÛeer ~~9~~ MeejoscegUs ÉwleeÛee DevegYeJe Ùeslees. heCe JesoevleMeeŒe ns efleÛesÛe mJe¤he DemeuÙeeves lÙee MeeŒeeves DeÉwleeÛeener DevegYeJe Ùeslees. leer cetUceeÙee Meejoe Deveble yeÇÿeeb[ele JÙeehetve Deens. ~~9~~

eEkeâ les DeJeobyejer Jeu}er ~ Deveble yeÇÿeeb[eR }ie[}er ~ cetUheg®
Jebotb Ssmeer Jesoceelee ~ Deeefoheg®
peÙeeÛesefve ke=âhee°er ~ nesÙes DeeveboeÛeer Je=°er ~ lesCeW megKeW meJe& me=°er ~ DeeveboceÙes ~~12~~ lÙeebÛeer ke=âhee Pee}er Demelee DeeveboeÛee Je
eEkeâ lees DeeveboeÛee pevekeâ ~ meeÙeespÙecegkeäleerÛee veeÙeskeâ ~ kewâJeuÙeheooeÙekeâ ~ DeveeLeyebOeg ~~13~~ cetUÛes mJe¤he efJemejuÙeeves DeveeLe Pee}suÙeebÛes ßeerieg¤ ns efnlekeâlex Demeleele. les DeeveboeÛee peCet Giece Demetve meeÙegpÙecegkeäleerÛes heleer Je efMe<Ùeebvee kewâJeuÙeheoeÛes oeles Demeleele. ~~13~~

cegceg#e ÛeelekeâeR megmJej ~ keâ®Cee heeefnpes Debyej ~ JeesUs ke=âhesÛee peUOej ~ meeOekeâebJejer ~~14~~ cegceg#eg¤he Ûeelekeâebveer keâ®CeeÙegkeäle mJejebveer DeeUJeCeer keâjerle DeekeâeMeekeâ[s [esUs }eJetve yeme}s lej ßeerieg®ke=âhee¤he {ie lÙee meeOekeâeJej Je
eEkeâ leW YeJeeCe&JeeRÛeW lee¤b ~ yeesOeW heeJeJeer hew}hee® ~ ceeneb DeeJeleeA DeeOee® ~ YeeefJekeâebmeer ~~15~~ mebmeej¤he mecegõ le¤ve peeCÙeemee"er ßeerieg¤ ns veewkeâe Demetve lÙeeble yeme}suÙeebvee DeelcemJe¤heeÛÙee Øeehleermee"er DeeJeMÙekeâ lees yeesOe keâ¤ve hew}leerjeJej vesleele. mebmeej meeiejeJejer} efkeâleerner ØeÛeb[ JeeoUele les YeeefJekeâebvee DeeOeej nesle. ~~15~~

eEkeâ lees keâeUeÛee efveÙeblee ~ veeblejer mebkeâšeRr mees[efJelee ~ eEkeâ les YeeefJekeâebÛeer ceelee ~ hejce mvesneUg ~~16~~ DelÙeble mvesneUt Deme}s}s ßeerieg¤ keâeUeÛes mJeeceer Demetve YeeefJekeâebÛeer DeeF& nesTve lÙeebvee veevee mebkeâešeletve mees[efJeleele. pevcecejCeeÛes Ûe›eâ Je ÉbÉceÙe peerJeve nerÛe Kejer mebkeâšs. ~~16~~

eEkeâ pees hej$eeRÛee DeeOeej ~ eEkeâ les efJeßeebleerÛeer Leej ~ veeblejer megKeeÛeW ceensj ~ megKemJe¤he ~~17~~ Deelce}eskeâeÛÙee Øeehleermee"er lÙeebÛeer ceole DeefveJeeÙe& Demetve leehe$eÙeeves heesU}suÙeebÛÙee efJeßeebleerÛes les ef"keâeCe Deensle. megKe¤he Deme}s}s les megKeeÛes ceensjIej Deensle. ~~17~~

Ssmee meodieg¤ hetCe&heCeer ~ legšs YesoeÛeer keâ[meCeer ~ osnefJeCe }esšebieCeer ~ leÙee ØeYetmeer ~~18~~ DeMee meodieϤbÛeer hetCe& ke=âhee PeeuÙeeJej Yeso°er ceeJeUles. eflevner osnebÛee efvejeme keâ¤ve lÙee mJeeceeRvee ceer Deelee }esšebieCe Iee}lees. lÙeebÛÙeeMeer SskeäÙe DevegYeJelees. ~~18~~

meeOeg meble DeeCeer meppeve ~ JebotefveÙeeb ßeeslespeve ~ Deeleeb keâLeevegmebOeeve ~ meeJeOe Sskeâe ~~19~~ meeOet, meble, meppeve Je ßeesles Ùeebvee Jebove keâ¤ve Deelee peer keâLee ceer meebiesve eflekeâ[s DevegmebOeeve "sJee. meeJeOe Jne. ~~19~~

mebmeej neefÛe oerIe& mJehve ~ }esYeW JeesmeCeeleer peve ~ ceePeer keâeblee ceePeW Oeve ~ keâvÙee heg$e ceePes ~~20~~ mebmeej ns Skeâ peerJe heenle Deme}s}s ØeoerIe& mJehve Deens. (ÙesLes o. 6 me. 10 Ûes hetJe&met$e Oej}s}s efomeles.) les heenle ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

275

(o. 7 me. 1)

Demelee `ceePeer helveer, ceePeer mebheòeer, ceePeer ceg}s' FlÙeeoer Øekeâejs les yejUt }eieleele. ~~20~~

%eevemetÙe& ceeJeU}e ~ lesCeW ØekeâeMe }eshe}e ~ DebOekeâejW hetCe& pee}e ~ yeÇÿeieesU DeeJeIee ~~21~~ %eevemetÙee&Ûee Demle PeeuÙeeves %eeveØekeâeMe veenermee nesTve De%eeveeÛÙee DebOeejeves meJe& yeÇÿeeb[s peCet Ye¤ve ies}er. ~~21~~

veeneR melJeeÛeW ÛeebefoCeW ~ keâebner ceeie& efomes pesCeW ~ meJe& YeüebleerÛesefve iegCeW ~ DeeheWDeehe ve efomes ~~22~~ meòJeiegCeeÛee ÛebõØekeâeMe Deme}e lej Lees[e lejer ceeie& efomelees. heCe jpeleceeÛÙee YeüceeceOÙes menpeÛe keâener efomele veener. ~~22~~

osnyegefæDebnkeâejW ~ efvepes}s Ieesjleer IeesjW ~ og:KeW Dee›ebâoleer LeesjW ~ efJe
efvepes}s Demeleeb Ûe ces}s ~ hegvne Ghepeleeb Ûe efvepes}s ~ Ssmes Dee}s DeeCeer ies}s ~ yengle }eskeâ ~~24~~ Ùee ceesnefveõsle DemeleeveeÛe efkeâlÙeskeâ peerJe ce¤ve hegvne pevcee}e ÙesTve hegvne Peeshe}s! Demes keâesšŸeJeOeer peerJe keâesšŸeJeOeer JesUe Dee}s Je ies}s. ~~ 24 ~~

efveomegjsheCeW efÛe mewje ~ yengleeR kesâuÙee ÙesjPeeje ~ vesCeesefveÙeeb hejcesÕeje ~ Yeesefie}s keâ° ~~25~~ DeMee PeesheeUtheCeeleÛe efkeâlÙeskeâebveer mewjšeØeceeCes DeieefCele efIejšŸee IeeleuÙee. kesâJeU hejcesÕeje}e ve DeesUKeuÙeeves lÙeebvee SJe{s keâ° keâjeJes }eie}s. ~~25~~

leÙee keâ°eÛeW efveMe&ve ~ JneJeÙee heeefnpes Deelce%eeve ~ cnCeesefve nW efve®heCe ~ DeOÙeelce«ebLe ~~26~~ Demes keâ° vekeâes Demeleer} lej peerJeeves hejcesÕej peeCe}e heeefnpes. cnCepes Deelce%eeve Pee}s heeefnpes. cnCetve Ùee DeOÙeelceMeeŒeeÛÙee «ebLeele les %eeve meebefiele}s peele Deens. ~~26~~

mekeâU efJeÅesceOÙeW meej ~ DeOÙeelceefJeÅesÛee efJeÛeej ~ oMeceesOÙeeFË meejbieOej ~ YeieJeodieerlesemf e yeese} f }e ~~27~~ peieeleer} meJe& efJeÅeebceOÙes DeOÙeelceefJeÅee meJe&ßes‰ Deens Demes YeieJeodieerlesÛÙee oneJÙee DeOÙeeÙeele ØelÙe#e ßeerke=â
M}eskeâ ~~ DeOÙeelceefJeÅee efJeÅeeveeb Jeeo: ØeJeoleecenced ~~Ú~~ ÙeekeâejCeW DeÉwle«ebLe ~ DeOÙeelceefJeÅesÛee hejceeLe& ~ heeneJeÙee leesefÛe meceLe& ~ pees meJeeËieW ßeeslee ~~28~~ cnCetve pees meJe& %eeveWefõÙeebÛes keâeve keâ¤ve ßeJeCe keâjlees leesÛe DeÉwle meebieCeeNÙee «ebLeeleer} cees#eoeÙekeâ DeOÙeelceefJeÅee Gòece jerleerves mecepeeJetve IesT Mekeâlees. ~~28~~

peÙeeÛeW ÛebÛe} ùoÙes ~ lesCeW «ebLe mees[tb efÛe veÙes ~ meesef[leeb De}YÙe nesÙes ~ DeLe& ÙesLeerÛee ~~29~~ pÙeeÛes ceve ÛebÛe} Deens lÙeeves lej «ebLeeÛes DevegmebOeeve keâOeerÛe mees[t veÙes. keâejCe DevegmebOeeve megš}s lej lÙeeleer} Jecex keâOeerÛe keâUCeej veenerle. ~~29~~

peÙeeme pees[}e hejceeLe& ~ lesCeW heeneJee ne «ebLe ~ DeLe& MeesefOeleeb hejceeLe& ~ efve§eÙeW yeeCes ~~30~~ pÙee}e cees#e (hejceeLe&) nJee Deens lÙeeves «ebLeeÛes DeOÙeÙeve keâjeJes. lÙeeleer} leelheÙee&Ûeer Jecex }#eele ÙesleeÛe nUtnUt cees#eefmLeleer yeeCele peeles. ~~30~~

peÙeeefme veeneR hejceeLe& ~ leÙeeefme ve keâUs ÙesLeerÛee DeLe& ~ ves$eWefJeCe efveOeevemJeeLe& ~ DebOeeme keâUsvee ~~31~~ pÙee}e cegceg#eglJe veener lÙee}e Ùee «ebLeeleer} %eeve Yeeb[ej keâUCeej veener. lÙeeleer} MeeŒeeÛeer met#celee }#eele ÙesCeej (o. 7 me. 1)

276

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

veener. peefceveerle hegj}s}s Oeve DeebOeàÙee}e efomele veener. ~~31~~

Ùeskeâ cnCeleer ceNnešW keâeÙes ~ nW leeW YeuÙeebefme SskeâeW veÙes ~ leeR cetKeX vesCeleer meesÙes ~ DeLee&vJeÙeeÛeer ~~32~~ keâesCeer Demes cnCeleele keâer ceje"er Yee
}esneÛeer ceebogme kesâ}er ~ veevee jlveW mee"efJe}eR ~ les DeYeeiÙeeveW lÙeeefie}er ~ }esKeb[ cnCeewveer ~~33~~ }esKeb[eÛÙee hesšerle pej ceewuÙeJeeve jlves "sefJe}er Demeleer} lej }esKeb[eÛeer hesšer cnCetve efleÛee lÙeeie keâjCeeje jlves ieceeJeuÙeecegUs DeYeeieer "jlees. ~~33~~

lewmeer Yee
DeeneÛe meebhe[leeb Oeve ~ lÙeeie keâjCeW cetKe&heCe ~ õJÙe IÙeeJeW meeb"JeCe ~ heeneWefÛe veÙes ~~35~~ keâ° ve keâjlee menpeemenpeer efceUe}s}er mebheòeer ve IesCes ne cetKe&heCee Deens. õJÙeeÛÙee Yeeb[ŸeeÛee efJeÛeej ve keâjlee õJÙe IÙeeJes. ~~35~~

heefjme osefKe}e DeebieCeeR ~ ceeieeA heef[}e eEÛeleeceCeer ~ DeeJneJes} ceeneb iegCeer ~ ketâheebceOeW ~~36~~ DebieCeele meehe[}s}e hejerme, JeešsJej efome}s}e eEÛeleeceCeer Je keâesj[Ÿee efJeefnjerle he[}s}e GpeJÙee cegKeeÛee ØeYeeJeer Jes} DeJeMÙe GÛe}tve IÙeeJee. ~~36~~

lewmeW Øeeke=âleeR DeÉwle ~ megiece DeeCeer meØeefÛele ~ DeOÙeelce }eYes Dekeâmceele ~ lejer DeJeMÙe IÙeeJeW ~~37~~ lÙeeØeceeCes ceje"er Yee
ve keâefjleeb efJelheòeerÛee ßece ~ mekeâU MeeŒeeLe& nesÙes megiece ~ melmeceeieceeÛeW Jece& ~ leW nW SsmeW Demes ~~38~~ vÙeeÙe, JÙeekeâjCe Je mebmke=âle efMekeâCÙeeÛes ßece ve keâjlee meJe& Jesoevle MeeŒeeÛee meKees} DeLe& neleele DeeCetve osCÙeeÛes keâece mebleebÛÙee menJeemeele meg}Yelesves nesles. Jece& meehe[les. ~~38~~

peW efJelheòeerveW ve keâUs ~ leW melmeceeieceW keâUs ~ mekeâU MeeŒeeLe& DeekeâUs ~ mJeevegYeJeemeer ~~39~~ pes vÙeeÙeeoer DeYÙeemeeves mecepele veener les meble menJeemeele keâUles. meJe& MeeŒeeLee&Ûee ØelÙe#e DevegYeJe Ùeslees. ~~39~~

cnCeewefve keâejCe melmeceeiece ~ lesLeW ve}ies efJelheòeerßece ~ pevcemeeLe&keâeÛeW Jece& ~ JesieUWefÛe Deens ~~40~~ cnCetve vÙeeÙeeoer DeYÙeemeeÛes keâ° ve Ieslee mebleebÛÙee menJeemeele pevceeÛes meeLe&keâ nesCÙeemee"er DeeJeMÙekeâ les Jece& neleer }eieles. ns Jece& ne menJeeme ÙeebÛes cenòJe keâener JesieUsÛe Deens. ~~40~~

M}eskeâ– Yee
Yee
leLeeheer Øeeke=âleekeâefjleeb ~ mebmke=âleeÛeer meeLe&keâlee ~ ÙesNnJeeR lÙee ieghleeLee& ~ keâesCe peeCes ~~42~~ ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

277

(o. 7 me. 1)

G}š ceje"er Yee
Deeleeb Demees nW yees}CeW ~ Yee
DeLe& meej Yee
MeesOe Iesleeb }#ÙeebMeeÛee ~ lesLeW DeeOeeR JeeÛÙeebMe keQâÛee ~ DeieeOe ceefncee YeieJebleeÛee ~ keâU}e heeefnpes ~~45~~ }#ÙeebMeeÛÙee (yeÇÿe) DevegmebOeeveele jneCeeNÙeeÛee JeeÛÙeeMeebMeer (Meyo) mebyebOeÛe keâeÙe? YeieJebleeÛes JÙeehekeâlJe Je cenelcÙe }#eele Iesle}s heeefnpes. (}#Ùeele JeeÛÙe nejJeles.) ~~45~~

cegkesâheCeeÛeW yees}CeW ~ nW peÙeeÛeW leesefÛe peeCes ~ mJeevegYeJeeefÛeÙes KegCes ~ mJeevegYeJeer heeefnpes ~~46~~ yeÇÿe%eeve ne efJe
DeLe& peeCes DeOÙeelceeÛee ~ Ssmee ßeeslee efceUs} keQâÛee ~ peÙeeefme yees}leeb JeeÛesÛee ~ nJÙeemeefÛe hegjs ~~47~~ DeOÙeelceMeeŒeeÛeer meJe& Jecex peeCeCeeje ßeeslee Demee DemeeJee keâer les meebielee meebielee JekeälÙee}e hetCe& meceeOeeve }eYeeJes. heCe Demee ßeeslee Heâej oge|ceU Demelees. ~~47~~

hejer#eJebleebheg{W jlve ~ "sefJeleeb nesÙes meceeOeeve ~ lewmeW %eeefveÙeebheg{W %eeve ~ yees}eJeW Jeešs ~~48~~ jlveheejKÙeemeceesj jlve "sJe}s lejÛe lÙeeÛes ÙeesiÙe cetuÙeceeheve nesles. lÙeeØeceeCes %eeveer ßeeslÙeemeceesj yees}CÙeele Heâej cees"s meceeOeeve Demeles. ~~48~~

ceeÙeepeeUW og§eerle nesÙes ~ leW efve¤heCeeR keâecee ve Ùes ~ mebmeeefjkeâeb keâUs keâeÙes ~ DeLe& ÙesLeerÛee ~~49~~ ceeÙesÛÙee ØeYeeJeecegUs ßeeslee ogef§ele Demes} lej les efÛeòe JekeälÙeeÛes meebieCes mJeerkeâejerle veener. ceer Je ceePes Ùee Yeüceeves ceesefnle Pee}suÙee ØehebÛeemekeälee}e lÙeebleer} Jecex keâMeer keâUCeej? ~~49~~

M}eskeâ– JÙeJemeeÙeeeflcekeâe yegefæjskesân kegâ®vebove ~ yengMeeKee ¢eveblee§e yegæÙeesÓJÙeJemeeefÙeveeced ~~1~~ M}eskeâeLe&– ns Depeg&vee, Ùee cees#eceeiee&le efve§eÙeelcekeâ yegæer SkeâefJeOe Demeles. efve§eÙe ve Pee}suÙeebÛeer yegæer Je=#eeÛÙee Deveskeâ MeeKeebØeceeCes DeveskeâefJeOe Demeles. (ieerlee 2-41)

JesJemeebF& pees ceefUCe ~ lÙeeefme ve keâUs efve¤heCe ~ ÙesLeW heeefnpes meeJeOeheCe ~ DeefleMeÙeWmeeR ~~50~~ pÙeeÛÙee yegæerÛee efve§eÙe keâeceeefokeâebveer [eieeU}s}e Deens lÙee}e met#ce efve¤heCe mecepele veener. Ùee efJe
veevee jlveW veevee veeCeeR ~ og§eerleheCeW Iesleeb neveer ~ hejer#ee vesCeleeb ØeeCeer ~ "keâ}e lesLeW ~~51~~ jlves Je veeCeer nŸeebÛeer hejer#ee ve keâjlee pej leer Iesle}er lej IesCeeje Heâmelees Je lÙeeÛes vegkeâmeeve nesles. lÙeebÛeer }#e osTve hejer#ee kesâ}erÛe heeefnpes. ~~51~~ (o. 7 me. 1)

278

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

lewmeW efve¤heCeeR peeCee ~ DeeneÛe heeneleeb keâUsvee ~ ceNnešWefÛe Gcepesvee ~ keâebneR kesâuÙeeb ~~52~~ lÙeeØeceeCes DeeOÙeeeflcekeâ ØeJeÛeveele kesâJeU yemeeÙeÛes cnCetve yeme}s lej ceje"er Yee
pesLeW efve¤heCeeÛes yees} ~ DeeefCe DevegYeJeeÛeer Jees} ~ leW mebmke=âleehejerme Kees} ~ DeOÙeelceßeJeCe ~~53~~ pesLes MeeŒeMegæ Jesoevlee}e DevegYeJeeÛeer yew"keâ Demeles les efve¤heCe kesâJeU mebmke=âleeleer} efve¤heCeehes#ee DeefOekeâ heefjCeecekeâejkeâ Demeles. lesÛe Kejs DeOÙeelceßeJeCe nesÙe. ~~53~~

ceeÙeeyeÇÿe JeesUKeeJeW ~ leÙeeme DeOÙeelce cnCeeJeW ~ lejer leW ceeÙesÛeW peeCeeJeW ~ mJe¤he DeeOeeR ~~54~~ pÙeeble ceeÙee Je yeÇÿe ÙeebÛÙee mJe¤heeÛes megmhe° efJeJesÛeve kesâ}s peeles lesÛe Kejs DeOÙeelceßeJeCe Demeles. lÙeeblener ceeÙesÛee efJeÛeej ØeLece keâjeJee. ~~54~~

ceeÙee meiegCe meekeâej ~ ceeÙee meJe&mJe efJekeâej ~ ceeÙee peeefCepes efJemleej ~ hebÛeYetleebÛee ~~55~~ ceeÙesceOÙes meòJeeoer leerve iegCeebÛeer DeefYeJÙekeäleer Demetve leer veevee veeceebveer Je ¤heebveer meekeâej Demeles. Deefmle, peeÙeles F. heeÛener efJekeâejebÛee KesU ceeÙesle Ûee}lees. he=LJÙeeoer heeÛe ceneYetleebÛÙee hebÛeerkeâjCeeÛee ceeÙesceOÙes efJemleej Pee}s}e efomelees. ~~55~~

ceeÙee ÂMÙe °er efomes ~ ceeÙee Yeeme ceveeefme Yeemes ~ ceeÙee #eCeYebiegj veemes ~ efJeJeskeâ heeneleeb ~~56~~ [esàÙeebveer ceeÙesÛes ÂMÙe efomeles, cevee}e efleÛeer peeCeerJe nesles, heCe efJeJeskeâ°erves heeefn}s lej leer #eCeYebiegj Je efJeveeMeer Demeles. ~~56~~

ceeÙee Deveskeâ efJeÕe¤he ~ ceeÙee efJe
ceeÙee yeng¤heer yengjbie ~ ceeÙee F&ÕejeÛee mebie ~ ceeÙee heeneleeb DeYebie ~ DeefKeU Jeešs ~~58~~ ceeÙes}e veevee ¤hes Je jbie Demetve efleÛÙee mebieeves yeÇÿee}e F&ÕejlJe Ùesles. De%eeveer peveebvee leer ogmlej Je DeefveJeej Deens. ~~58~~

ceeÙee me=°erÛeer jÛevee ~ ceeÙee Deeheg}er keâuhevee ~ ceeÙee leesef[leeb legšsvee ~ %eeveWefJeCe ~~59~~ me=°erÛeer jÛevee ceeÙeeceÙe Demetve peerJeeves kesâ}s}er ØelÙeskeâ keâuhevee ns efleÛesÛe ¤he nesÙe. yeÇÿe%eeveeefMeJeeÙe efleÛee yeeOe nesle veener. ~~59~~

Ssmeer ceeÙee efvejesefhe}er ~ mJeuhe mebkesâleW yeesef}}er ~ heg{W Je=efòe meeJeOe kesâ}er ~ heeefnpes ßeesleeR ~~60~~ Demes ns ceeÙesÛes mJe¤he Deieoer Lees[keäÙeele meebefiele}s. heg{er} efve¤heCeemee"er Deelee ßeeslÙeebveer meeJeOe DemeeJes. ~~60~~

heg{W yeÇÿeefvejesheCe ~ efvejesefhe}W yeÇÿe%eeve ~ pesCeW legšs ceeÙeeYeeve ~ ÙeskeâmejW ~~61~~ heg{er} meceemeele yeÇÿe%eeve meebieCÙeemee"er yeÇÿeefve¤heCe kesâ}s Demetve lÙeeÛÙee ÙeLeeLe& ßeJeCeeves ceeÙesÛeer SkeâeSkeâer efveJe=òeer nesF&}. ceeÙesÛee yeeOe nesF&}. ~~61~~ Fefle ßeeroemeyeesOes ieg®efMe<ÙemebJeeos ‘cebie}eÛejCeveece’ meceeme heefn}e ieg®efMe<ÙemebJeeoelcekeâ ßeeroemeyeesOe Ùee «ebLeeleer} ‘cebie}eÛejCe’ veeJeeÛee heefnuee meceeme meceehle

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

279

(o. 7 me. 1)

oMekeâ meeleJee : Ûeewoe yeÇÿeebÛee (Ûelego&MeyeÇÿe) meceeme ogmeje : yeÇÿeefve¤heCe ~~ ßeerjece meceLe& ~~ yeÇÿe efveieg&Ce efvejekeâej ~ yeÇÿe efve:mebie efvee|Jekeâej ~ yeÇÿeeefme veeneR heejeJeej ~ yees}leer meeOeg ~~1~~ meeOetmeble Demes meebieleele keâer yeÇÿemJe¤heele meòJeeoer iegCe, Deekeâej Je efJekeâejner vemetve les ceeÙesÛÙee keâefuhele ¤heeefokeâebheemetve Demebie Demeles. les efvejhes#e JÙeehekeâ (efJeYeg) Demeles. ~~1~~

yeÇÿe meJeeËme JÙeehekeâ ~ yeÇÿe DeveskeâeR Ùeskeâ ~ yeÇÿe MeeÕele ne efJeJeskeâ ~ yeesef}}e MeeŒeeR ~~2~~ ceeÙesves oeKeefJe}suÙee efJeefJeOelesle les SkeâÛe JÙeehetve jenles, Demes yeÇÿe DeefJeveeMeer DemeuÙeeÛes MeeŒes meebieleele. ~~2~~

yeÇÿe DeÛÙegle Deveble ~ yeÇÿe meoesefole meble ~ yeÇÿe keâuhevesjefnle ~ efvee|Jekeâuhe ~~3~~ yeÇÿe De{U, Devleheej veme}s},s efvelÙe Je meled Demetve lÙeeble keâuheves}e DeJemejÛe veener. Demes les efvee|Jekeâuhe Deens. ~~3~~

yeÇÿe Ùee ÂMÙeeJesieUW ~ yeÇÿe megvÙelJeeme efvejeUW ~ yeÇÿe FbefõÙeebÛÙee cesUW ~ ÛeespeJesvee ~~4~~ ÂMÙe peieleeÛee yeÇÿee}e mheMe&ner nesle veener. les MetvÙeeÛesner ØekeâeMekeâ Demetve %eeveWefõÙes Je Devle:keâjCe Ùeebveer DevegYeJee}e Ùesle veener. (les mJemebJesÅe Deens.) ~~4~~

yeÇÿe °erme efomesvee ~ yeÇÿe cetKee&meer Demesvee ~ yeÇÿe meeOegefJeCe Ùesvee ~ DevegYeJeemeer ~~5~~ yeÇÿe [esàÙeebveer efomele vemeuÙeeves DeeOÙeeeflcekeâ Â<šŸee pes cetKe& Demeleele lÙeebÛes °erves les vemelesÛe. meble, ßeerieg¤bÛÙee GheosMeeJeeÛetve lÙeeÛee DevegYeJe Ùesle veener. ~~5~~

yeÇÿe mekeâUebntefve Leesj ~ yeÇÿee SsmeW veeneR meej ~ yeÇÿe met#ce DeieesÛej ~ yeÇÿeeefokeâebmeer ~~6~~ yeÇÿe meJee&ntve cees"s (cenleescenerÙeeved) Demetve meJe& ÂMÙe ØehebÛeeÛes les DeefOe‰eve (meej) Deens. yeÇÿe Deeflemet#ce DemeuÙeeves ØelÙe#e yeÇÿeosJeeefokeâebveener les efomele veener. ~~6~~

yeÇÿe MeyoeR SsmeW lewmeW ~ yeesef}pes lÙeentefve DeveeefjmeW ~ hejer leW ßeJeCeDeYÙeemeW ~ heeefJepes yeÇÿe ~~7~~ yeÇÿe Demes Deens, lemes Deens Demes Meyoebveer efkeâleerner meebefiele}s, lejer lÙeeÛee DevegYeJe lÙee JeCe&veeheemetve JesieUeÛe Demelees. heCe ßeJeCe, ceveve Je efveefoOÙeemeveeves lÙeeÛee DevegYeJe Ùeslees. ~~7~~

yeÇÿeeme veeceW Deveble ~ hejer leW yeÇÿe veeceeleerle ~ yeÇÿeeme nsle°eble ~ osleeb ve MeesYeleer ~~8~~ yeÇÿeJemlet}e kewâJeuÙe, mee#eer F. efJeMes
yeÇÿeemeeefjKeW ogmejW ~ heeneleeb keâeÙe Deens KejW ~ yeÇÿe °ebleGòejW ~ keâoe ve meens ~~9~~ efJeJeskeâ °erves heeefn}s lej yeÇÿeemeejKeer ogmejer melÙe Jemlet veener. cnCetve lÙee}e Skeâner °evle meehe[le veener. ~~9~~

M}eskeâ ~~ Ùelees JeeÛees efveJeleËles DeØeehÙe cevemee men ~~Ú~~ M}eskeâeLe&– pesJne DeelceevegYeJeeÛeer JesU Ùesles lesJne JeeCeer Je ceve lÙeeÛee DevegYeJe ve IesleeÛe efveJe=òe nesleele.

pesLeW JeeÛee efveJele&leer ~ ceveemeer veeneR yeÇÿeØeehleer ~ Ssmeer yeesef}}er ßegleer ~ efmeæebleJeÛeve ~~10~~ (o. 7 me. 2)

280

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

`pesLes JeeCeer efveJe=òe nesles eEkeâJee Leebyeles Je ceveeves yeÇÿeevegYeJe Ùesle veener' Demee ßegleerÛee efmeæevle Deens. ~~10~~

keâuhevee¤he ceve heeneR ~ yeÇÿeer keâuheveeefÛe veeneR ~ cnCeewefve JeekeäÙe keâebneR ~ DevÙeLee veJns ~~11~~ keâuhevee nsÛe ceveeÛes mJe¤he Deens. yeÇÿe `Deceve' (cegb[keâ) DemeuÙeeves lesLes keâuhevee veener ns ßegefleJeekeäÙe ÙeLeeLe& Deens. ~~11~~

Deeleeb ceveeefme peW DeØeehle ~ leW kewâmeW nesF&} Øeehle ~ SsmeW cnCee} lejer ke=âlÙe ~ meodieÏ®efJeCe veeneR ~~12~~ pes ceveeves peeCelee Ùesle veener les keâmes peeCeeJes Demes pej legcne}e Jeešs} lej lÙeeÛes Gòej ßeerieg®ke=âhesves meehe[les. ~~12~~

Yeeb[ejie=nW Yej}eR ~ hejer Demeleer Dee[efkeâ}eR ~ neleeme ve Ùesleeb efkeâ}er ~ meJe& efn DeØeehle ~~13~~ keâes"erÛÙee KeesuÙeeble Yejhetj meeceeve Deens, heCe lÙeebvee pej kegâ}ghes }eefJe}er Demeleer} lej efkeâuuÙee efceUsheÙe&vle les meeceeve Demetvener efceUle veener. ~~13~~

lejer les efkeâ}er les keâJeCe ~ cepe keâjeJeer efve¤heCe ~ Ssmee ßeeslee hegmes KetCe ~ JekeäleÙeemeer ~~14~~ lesJne ßeeslee cnCelees keâer leer efkeâu}er keâMeer Je keâesCeekeâ[s Demeles les ce}e legcner mecepeeJetve meebiee. ~~14~~

meodieg®ke=âhee lesefÛe efkeâ}er ~ pesCeW yegefæ ØekeâeMe}er ~ ÉwlekeâheešW GIe[}eR ~ ÙeskeâmejeR ~~15~~ meodieϤbÛeer ke=âhee nerÛe leer efkeâu}er Demetve lÙeecegUs yegæerle `ceer yeÇÿe Deens' Ùee DevegYeJeeÛee ØekeâeMe he[lees Je ÉwleeÛÙee Yeüceeves Yej}s}er keâheešs Deesme he[leele. ~~15~~

lesLeW megKe Demes Jee[ ~ veeneR ceveeme heJee[ ~ ceveWefJeCe kewâJee[ ~ meeOeveeÛee ~~16~~ lÙee DevegYeJeele DehetJe& Je Deheej megKe Deens. lÙee megKeemee"er efJe
lÙeeÛeer ceveWefJeCe Øeehleer ~ eEkeâ JeemevesefJeCe le=hleer ~ lesLeW ve Ûe}s efJelheòeer ~ keâuhevesÛeer ~~17~~ meeOevekeâeUer ceve efveJe=òe nesleeÛe DeelceevegYeJe Ùeslees. meeceevÙe peerJeeÛeer le=hleer JeemeveehetleeaJej DeJe}byetve Deens. Deelcele=hleer DeMeer veener. meJe& DeOÙeelceMeeŒe ke=âef$ece Demetve DeelceevegYeJekeâeUer lesner Gjle veener. (efJe%eelesÓefhe hejs leòJes MeeŒeeOeereflemleg efve
leW hejsntefve hej ~ ceveyegæerDeieesÛej ~ mebie meesef[leeb melJej ~ heeefJepesleW ~~18~~ yeÇÿe hejeJeeCeerÛes ØekeâeMekeâ Demetve ceve Je yegæer}e lÙeeÛee DevegYeJe Ùesle veener. JeeCeer Je Devle:keâjCe ÙeebÛee mebie mees[leeÛe les leeye[leesye DevegYeJee}e Ùesles. ~~18~~

mebie mees[eJee Deeheg}e ~ ceie heeneJeW leÙee}e ~ DevegYeJeer lees Ùee yees}e ~ megKeeJes} iee ~~19~~ Deeheg}e cnCepes peerJeYeeJeeÛee mebie mees[tve DeelceevegYeJe IÙeeJee. DevegYeJe Iesle}suÙee}e Ùee yees}CÙeeÛes jnmÙe mecepetve lees ceeve [es}eJes}. ~~19~~

DeeheCe cnefCepes ceerheCe ~ ceerheCe cnefCepes peerJeheCe ~ peerJeheCe cnefCepes De%eeve ~ mebie pe[}e ~~20~~ DeeheCe = ceerheCee. ceerheCee = peerJeYeeJe. peerJeYeeJe = De%eeve. Ùee De%eeveeÛes DeelcÙeeJejer} DeeJejCe neÛe lÙeeÛee mebie. ~~20~~

meesef[leeb leÙee mebieemeer ~ SskeäÙe nesÙes efve:mebieemeer ~ keâuhevesefJeCeØeehleermeer ~ DeefOekeâej Ssmee ~~21~~ ns DeeJejCe efveIeleeÛe peerJe Je efve:mebie Deelcee ÙeebÛes cetUÛes Deme}s}s SskeäÙe peCet hegvne nesles. De%eeve¤he keâuhevee mees[leeÛe peerJe cees#ee}e hee$e neslees. ~~21~~

ceer keâesCe SsmeW vesefCepes ~ leÙee veeJe De%eeve yeesef}pes ~ De%eeve iesef}Ùeeb heeefJepes ~ hejyeÇÿe leW ~~22~~ `ceer keâesCe Deens' ÙeeÛes Kejs Gòej ceenerle vemeCeW nsÛe De%eeve. les Gòej efceUtve De%eeve ies}s keâer yeÇÿeevegYeJe Ùeslees. ~~22~~ ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

281

(o. 7 me. 2)

osnyegæerÛeW LeesjheCe ~ hejyeÇÿeeR ve Ûe}s peeCe ~ lesLeW neslemes efveJee&Ce ~ DenbYeeJeemeer ~~23~~ `ceer osn Deens' ne Devevle pevceele Â{ Pee}s}e efve§eÙe lemeeÛe Deens leesheÙe&vle `hejyeÇÿe ceer Deens' ne DevegYeJe ÙesCes MekeäÙe veener. keâejCe lÙee DevegYeJeele DenbJe=òeer efMeu}keâ jenle veener. ~~23~~

GbÛeveerÛe veeneR hejer ~ jeÙee jbkeâe ÙesefkeâÛe mejer ~ pee}e heg®
yeÇeÿeCeeÛeW yeÇÿe leW meeWJeUW ~ MetõeÛeW yeÇÿe leW JeesJeUW ~ SsmeW JesieUW DeeieUW ~ lesLeW DemesefÛevee ~25~~ yeÇeÿeCeemee"er yeÇÿe meesJeUs Je Metõemee"er les DeesJeUs Demeles Demes veener. ne YesoYeeJe lesLes veener. ~~25~~

GbÛe yeÇÿe leW jeÙeemeer ~ veerÛe yeÇÿe leW heefjJeejemeer ~ Ssmee Yeso leÙeeheemeeR ~ cegefUbÛe veeneR ~~26~~ jepee}e GÛÛeØeleerÛÙee Je mesJekeâebvee n}keäÙee ØeleerÛÙee yeÇÿeeÛee DevegYeJe Ùeslees Demes veener. DeMeer ØeleJeejer yeÇÿee}e veener. ~~26~~

mekeâUebefme efceUesve yeÇÿe Ùeskeâ ~ lesLeW veeneR ns Deveskeâ ~ jbkeâ DeLeJee yeÇÿeeefokeâ ~ lesLeWefÛe peeleer ~~27~~ meJe& pe[peerJe me=°ermee"er yeÇÿe SkeâÛe Deens. yeÇÿeJemletle efJeefJeOelee veener. jbkeâ eEkeâJee yeÇÿeosJe ns oesvner Øe}Ùekeâe}er yeÇÿeeÛÙee DeJÙekeäle ceeÙesle }erve nesleele eEkeâJee cees#ekeâeUer yeÇÿe¤he nesleele. ~~27~~

mJeie& ce=lÙe DeeefCe heeleeU ~ efleneR }eskeâeRÛes %eeles mekeâU ~ mekeâUebefme efceUesve ÙeskeâefÛe mLeU ~ efJeßeebleerÛeW ~~28~~ mJeiee&oer eflevner }eskeâebceOÙes Deme}suÙee efJeJeskeâer peveebvee cees#eØeehleerves efceUCeeNÙee efJeßeebleerÛes yeÇÿe nsÛe ef"keâeCe Deens. ~~28~~

ieg®efMe<Ùee ÙeskeâefÛe heo ~ lesLeW veeneR YesoeYeso ~ hejer Ùee osneÛee mecebOe ~ leesef[}e heeefnpes ~~29~~ ßeerieg¤ Je meeflMe<Ùe Ùeebveener SkeâÛe yeÇÿeevegYeJe Ùeslees. heCe efMe<Ùeeves osnleeoelcÙee}e Pegieej}s heeefnpes. ieg¤ ßes‰ Je efMe<Ùe keâefve‰ cnCetve DevegYeJeele Yeso veener. ~~29~~

osnyegæerÛee DebleeR ~ mekeâUebefme ÙeskeâefÛe Øeehleer ~ Ùeskeâ yeÇÿe efÉleerÙeb veeefmle ~ nW ßegefleJeÛeve ~~30~~ `ceer osn' ner yegæer mebheleeÛe meJeeËvee SkeâÛe yeÇÿeevegYeJe Ùeslees. `yeÇÿe SkeâcesJe DeefÉleerÙe Deens' Demes ßegleer meebieles. ~~30~~

meeOeg efomeleer JesieUe}s ~ hejer les mJe¤heer efceUe}s ~ DeJeIes efceUesve ÙeskeâefÛe pee}s ~ osneleerle Jemleg ~~31~~ meeOetbÛeer Mejerjs, mJeYeeJe, keâeÙe&heæleer, }ewefkeâkeâ heefjefmLeleer, keâhe[s, meeceeefpekeâ opee&, mebØeoeÙe F. efYeVe Deme}s lejer les meJe& yeÇÿe¤he cnCepes yeÇÿeÛe Demeleele. les meJe&peCe osneleerle JemletMeer SskeäÙe heeJe}s}s Demeleele. ~~31~~

yeÇÿe veeneR veJeW pegveW ~ yeÇÿe veeneR Deefokeâ GCeW ~ GCeW YeeefJe} leW megCeW ~ osnyegæerÛeW ~~32~~ yeÇÿe leepes eEkeâJee efMeUs veener. keâceer eEkeâJee DeefOekeâ veener. pÙee}e lÙeele DeMee GefCeJee efomeleele lees osnyegæer peyej Deme}s}e kegâ$eeÛe mecepeeJee! ~~32~~

osnyegæerÛee mebMeÙees ~ keâjer meceeOeeveeÛee #eÙees ~ Ûegkesâ meceeOeevemeceÙees ~ osnyegæerÙeesieW ~~33~~ `ceer osn' Ùee efve§eÙeecegUs DeOÙeelceMeeŒeeefJe
osneÛeW peW LeesjheCe ~ leWefÛe osnyegæerÛeW }#eCe ~ efceLÙee peeCeesefve efJeÛe#eCe ~ eEveefoleer osnes ~~34~~ osnyegæercegUs osne}e DeJeemleJe cenòJe efo}s peeles. lÙeeJej DeefleØesce pe[les. efJeJeskeâer }eskeâ osneÛes efceLÙeelJe peeCetve lees (o. 7 me. 2)

282

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

legÛÚ mecepeleele. ~~34~~

osn heeJes pebJejer cejCe ~ lebJejer Oejer osneefYeceeve ~ hegvne oeKeJeer hegvejeieceve ~ osnyegefæ ceeiegleer ~~35~~ `ceer osn' ner yegæer osn efpeJevle DemesheÙe&vle eqšketâve cejCeeveblej leerÛe osnyegæer hegvne hegvne pevcecejCeebÛÙee Ûe›eâele De[keâJeles. ~~35~~

osneÛesefve LeesjheCeW ~ meceeOeeveemeer Dee}W GCeW ~ osnes he[s} keâesCÙee iegCeW ~ nW efn keâUsvee ~~36~~ osnemekeäleercegUs meceeOeeve efyeIe[tve peeles. DeelcemegKeeÛes menpe meceeOeeve }eYele veener. efMeJeeÙe osn keâes"s, keâmee Je kesâJne cejCe heeJes} nsner keâUle veener. DemJemLelee jenles. ~~36~~

efnle Deens osneleerle ~ cnCeewefve efvejesefheleer meble ~ osnyegæerves Deefvnle ~ neWefÛe }eies ~~37~~ osneMeer DemebielJeeves DemeCeeNÙee Deelce}eYeeleÛe MeeÕele efnle Deens. cnCetveÛe osnyegæerle meJe& Øekeâejs Deveefnle Deens Demes meble meebieleele. ~~37~~

meeceLÙe&yeUW osnyegæer ~ ÙeesefieÙeebefme lesefn yeeOeer ~ osnyegæerÛeer GheeOeer ~ hewmeeJeeW }eies ~~38~~ kegbâ[ef}veer ÙeesieecegUs }eYeCeeNÙee efmeæercegUs ÙeesiÙeebÛeer osnyegæer meeceevÙe ceeCemeentve DeefOekeâ yeUkeâš nesles. `ceer efmeæ' ner Yej he[les. ~~38~~

cnCeewefve osnyegefæ ns Pe[s ~ lejerÛe hejceeLe& Ie[s ~ osnyegæerveW efJeIe[s ~ SskeäÙelee yeÇÿeerÛeer ~~39~~ cnCetve osnyegæerÛee yeeOe Pee}e lejÛe hejceeLe& (cees#e) meeOelees. osnyegæerves peerJeeÛes yeÇÿeeMeer Deme}s}s cetUÛes SskeäÙe efyeIe[les. ~~39~~

efJeJeskeâ Jemletkeâ[s Jees{er ~ osnyegefæ lesLetefve hee[er ~ Denblee }eTve efveJe[er ~ JesieUsheCeW ~~40~~ efJeJeskeâecegUs Devle:keâjCeJe=òeerÛeer OeeJe DeelcemJe¤heekeâ[s nesles. osnyegæercegUs leer ceeies Ùesles Je veblej DenbkeâejeÛes meeceüepÙe heme¤ve DeelcÙeeheemetve JesieUsheCee Â{ neslees. ~~40~~

efJeÛe#eCeW ÙeekeâejCeW ~ osnyegefæ lÙepeeJeer ßeJeCeW ~ melÙeyeÇÿeeR meeÛeejheCeW ~ efceUesve peeJeW ~~41~~ cnCetve MeeÕele efnleemee"er MeneCÙeeves DeOÙeelceMeeŒeeÛÙee hejbhejeÙegkeäle ßeJeCeeves osnyegæer mees[tve meled mJe¤he yeÇÿeeMeer Â{ SskeäÙe meeOeeJes. ~~41~~

melÙeyeÇÿe leW keâJeCe ~ Ssmee ßeeslee keâjer ØeMve ~ ØelÙeesòej os DeeheCe ~ Jekeälee ßeesleÙeemeer ~~42~~ ÙeeJej ßeeslee efJeÛeejlees keâer meled yeÇÿe keâmes Demeles? lesJne Jekeälee ßeeslÙee}e Gòej oslees– ~~42~~

cnCes yeÇÿe ÙeskeâefÛe Demes ~ hejer leW yengefJeOe Yeemes ~ DevegYeJe osneR DeveeefjmeW ~ veevee celeeR ~~43~~ yeÇÿe Jemlegle: SkeâÛe Deens. hejbleg efvejefvejeàÙee mebØeoeÙeele DeYÙeemeheæleer JesieàÙee DemeuÙeeves lÙeeÛes yeeyeleerle Deveskeâ Øekeâejs meebefiele}s peeles Je lemes efve§eÙe nesleele. ~~43~~

peW peW peÙee DevegYeJe}W ~ leWefÛe leÙeeefme ceeve}W ~ lesLeWefÛe lÙeeÛeW efJemJeeme}W ~ Deble:keâCe& ~~44~~ pÙeebÛes pemes efve§eÙe keâ¤ve efo}s peeleele lÙeebvee lesÛe ÙeesiÙe Jeešles Je lÙeebÛeer lÙeeØekeâejs ßeæe leÙeej nesles. ~~44~~

yeÇÿe veece¤heeleerle ~ Demeesefve veeceW yengle ~ efvece&U efve§eU efveJeeble ~ efvepeevebo ~~45~~ JeemleefJekeâ yeÇÿee}e veeces Je ¤hes veenerle. lejer meiegCe yeÇÿe Deveskeâ veeJeebveer DeesUKe}s peeles. lÙeeÛeyejesyej efveieg&Ce yeÇÿee}ener efvece&U, De{U, Meeble, mJeevebo DeMeer efJeMes
De¤he De}#e DeieesÛej ~ DeÛÙegle Deveble Dehejebhej ~ DeÂMÙe DelekeäÙex Deheej ~ SsmeeR veeceW ~~46~~ veeo¤he pÙeesefle¤he ~ ÛewlevÙe¤he meòee¤he ~ mee#e¤he memJe¤he ~ SsmeeR veeceW ~~47~~ ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

283

(o. 7 me. 2)

megvÙe DeeCeer meveeleve ~ meJexÕej DeeCeer meJe&%e ~ meJee&lcee peiepeerJeve ~ SsmeeR veeceW ~~48~~ menpe DeeCeer meoesefole ~ Megæ yegæ meJee&leerle ~ MeeÕele DeeCeer Meyoeleerle ~ SsmeeR veeceW ~~49~~ efJeMeeU efJemleerCe& efJeÕebYej ~ efJeceU Jemleg JÙeesceekeâej ~ Deelcee hejceelcee hejcesÕej ~ SsmeeR veeceW ~~50~~ hejceelcee %eeveIeve ~ Ùeskeâ¤he hegjeleve ~ efÛeõthe efÛevcee$e peeCe ~ veeceW DeveecÙeeÛeeR ~~51~~ ¤hejefnle, Devle:keâjCeJe=òeerÛee efJe
SsmeeR veeceW DemebKÙeele ~ hejer lees hejsMe veeceeleerle ~ lÙeeÛee keâjeJee efveef§eleeLe& ~ "sefJe}eR veeceW ~~52~~ DeMeer DemebKÙe }#eCes Je efJeMes
lees efJeßeebleerÛee efJeßeece ~ Deeefoheg®
leWefÛe keâUeÙeekeâejCeW ~ Ûeewoe yeÇÿeebÛeeR }#eCeW ~ meebefiepesleer lesCeW ßeJeCeW ~ efve§eÙees yeeCes ~~54~~ lÙee yeÇÿeeefJe
KeesšW efveJeef[leeb ÙeskeâmejW ~ Gj}W leW peeefCepes KejW ~ Ûeewoe yeÇÿeWs MeeŒeeOeejW ~ yeesef}pesleer ~~55~~ ceeefÙekeâ leòJes yeepet}e keâe{leeÛe Gjles les melÙe Demeles. lÙeemee"er MeeŒeebÛee DeeOeej IesTve Ûeewoe yeÇÿes meebiet. ~~55~~ Fefle ßeeroemeyeesOes ieg®efMe<ÙemebJeeos ‘yeÇÿeefve¤heCeveece’ meceeme ogmeje ieg®efMe<ÙemebJeeoelcekeâ ßeeroemeyeesOe Ùee «ebLeeleer} ‘yeÇÿeefve¤heCe’ veeJeeÛee ogmeje meceeme meceehle

(o. 7 me. 2)

284

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

oMekeâ meeleJee : Ûeewoe yeÇÿeebÛee (Ûelego&MeyeÇÿe) meceeme eflemeje : ÛelegoM& eyeÇÿeefve¤heCe ~~ ßeerjece meceLe& ~~ ßeesleeb JneJeW meeJeOeeve ~ Deeleeb meebielees yeÇÿe%eeve ~ pesCeW nesÙes meceeOeeve ~ meeOekeâeÛeW ~~1~~ ßeeslÙeebveer meleke&âheCes Deelee meebefiele}s peeCeejs yeÇÿe%eeve SskeâeJes. les Ssketâve meeOekeâeÛes meceeOeeve nesF&}. ~~1~~

jlveW meeOeeÙeekeâejCeW ~ ce=efòekeâe }eies ÙeskeâJešCeW ~ Ûeewoe yeÇÿeebÛeer }#eCeW ~ peeefCepes lewmeeR ~~2~~ KeeCeerletve jlve efceUJeeJeÙeeÛes Demes} lej ceeleerÛes {erie GhemeeJes }eieleele. lÙeeØeceeCes yeÇÿeeÛeer Ûeewoe }#eCes meebietve lÙeeletve Megæ yeÇÿeeÛee efveJee[e keâ¤. ~~2~~

heoeLexefJeCe mebkesâle ~ ÉwleeJesieUe °eble ~ hetJe&he#eWefJeCe efmeæeble ~ yees}leebefÛe ve Ùes ~~3~~ Deeflemet#ce Jemlet oeKeJeeJeÙeeÛeer Demes} lej KegCesmee"er ogmejer mLet} Jemlet oeKeJeeJeer }eieles. °evleeves mecepetle hešefJeCÙeemee"er Éwle helkeâjeJesÛe }eieles. efmeæevle he#eeÛÙee efmeæermee"er hetJe&he#e ceeb[eJee }eielees. ~~3~~

DeeOeeR efceLÙee GYeejeJeW ~ ceie leW JeesUKeesve meeb[eJeW ~ heg{W melÙe leW mJeYeeJeW ~ DeblejeR yeeCes ~~4~~ ØeLece efceLÙee Jemletmen melÙe meceesj "sJetve veblej efceLÙee Jemlet JeieUleeÛe melÙeeÛee yegæerle menpeÛe efve§eÙe neslees. (meejKes efomeCeejs efheleU Je meesves keâme }eJeleeÛe JesieUsheCeeves efomeles.) ~~4~~

cnCeewve Ûeewoe yeÇÿeebÛee mebkesâle ~ yeesef}}e keâUeÙee efmeæeble ~ ÙesLeW ßeesleeR meeJeefÛele ~ #eCe Ùeskeâ DemeeJeW ~~5~~ Ùee GösMeeves yeÇÿe lÙeeÛÙee Ûeewoe ceeefÙekeâ }#eCeebmen meceesj "sJe}s. ßeeslÙeeves meeJeOeheCeeves Lees[e JesU lÙeebÛes eEÛeleve keâ¤ve efmeæevle peeCeeJee. ~~5~~

heefn}W leW MeyoyeÇÿe ~ ogpeW ceereflekeâe#ejyeÇÿe ~ eflemejW KebyeÇÿe ~ yeesef}}er ßegleer ~~6~~ ÛeewLeW peeCe meJe&yeÇÿe ~ heebÛeJes ÛewlevÙeyeÇÿe ~ meeneJeW meòeeyeÇÿe ~ mee#eyeÇÿe meeleJeW ~~7~~ Dee"JeW meiegCeyeÇÿe ~ veJeW efveieg&CeyeÇÿe ~ oeneJeW JeeÛÙeyeÇÿe ~ peeCeeJeW heQ ~~8~~ DevegYeJe leW De›eâeJeW ~ DeeveboyeÇÿe leW yeejeJeW ~ leoekeâej lesjeJeW ~ ÛeewoeJeW DevegJee&ÛÙe ~~9~~ SsmeeR nW Ûeewoe yeÇÿeW ~ ÙeebÛeer efvejesefhe}er veeceW ~ Deeleeb mJe¤heeÛeeR JeceX ~ mebkesâle oeTb ~~10~~ 1) Meyo, 2) ceereflekeâe#ej, 3) KebyeÇÿe, 4) meJe&, 5) ÛewlevÙe, 6) meòee, 7) mee#e, 8) meiegCe, 9) efveieg&Ce, 10) JeeÛÙe, 11) DevegYeJe, 12) Deevebo, 13) leoekeâej, 14) DeefveJee&ÛÙe– DeMeer ner Ûeewoe yeÇÿeebÛeer veeJes Deensle. Deelee lÙee ØelÙeskeâeÛes mhe°erkeâjCe keâ¤. ~~6 les 10~~

DevegYeJeWefJeCe Yeüce ~ Ùee veebJe MeyoyeÇÿe ~ Deeleeb ceereflekeâe#ejyeÇÿe ~ leW Ùeskeâe#ej ~~11~~ DevegYeJe ve Ùeslee pes kesâJeU MeyoceÙe DemeuÙeeves Yeüce¤he Demeles les MeyoyeÇÿe. `Deesced' ns Skeâe#ej yeÇÿe. (ceerefle = Skeâe }neve De#ejele meceeefJe° Deme}s}s) ~~11~~

KebMeyoW DeekeâeMeyeÇÿe ~ cenoekeâeMe JÙeehekeâOece& ~ Deeleeb yeesef}}W met#ce ~ meJe&yeÇÿe ~~12~~ Keb yeÇÿe cnCepes DeekeâeMe yeÇÿe. les ceneoekeâeMee}e JÙeehetve jenles. Deelee met#ce Deme}s}s meJe& yeÇÿe meebiet. ~~12~~

hebÛeYetleebÛeW kegâJee[W ~ peW peW lelJe °er he[s ~ leW leW yeÇÿeefÛe ÛeesKe[W ~ yeesef}pesle Deens ~~13~~ ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

285

(o. 7 me. 3)

hebÛeceneYetleebÛÙee hebÛeerkeâjCeeves peer peer efJeefJeOe¤hes efomeleele leer leer yeÇÿeÛe Deensle Demes meebieleele. ~~13~~

Ùee veeJe meJe&yeÇÿe ~ ßegefleDeeßeÙeeÛeW Jece& ~ Deeleeb ÛewlevÙe yeÇÿe ~ yeesef}pes} ~~14~~ nsÛe les meJe&yeÇÿe. Deelee ÛewlevÙe yeÇÿe meebiet. nŸee meJe& meebieCÙee}e ßegefleJeekeäÙeebÛee DeeOeej Deens. ~~14~~

hebÛeYetleeefo ceeÙesleW ~ ÛewlevÙe efÛe ÛesleefJeleW ~ cnCeewefve lÙee ÛewlevÙeeleW ~ ÛewlevÙeyeÇÿe yeesef}pes ~~15~~ hebÛeceneYetleelcekeâ ceeÙes}e ÛewlevÙe ØekeâeefMele keâjles eEkeâJee ØeeCeebÛÙee ceeOÙeceeletve meef›eâÙe keâjles cnCetve yeÇÿee}e ÛewlevÙeyeÇÿe cnCeleele. ~~15~~

ÛewlevÙeeme pÙeeÛeer meòee ~ les meòeeyeÇÿe lelJelee ~ leÙes meòesme peeCelee ~ Ùee veeJe mee#eyeÇÿe ~~16~~ efÛeled · ÛewlevÙe meledÛÙee DeeOeejeves jenles cnCetve meled meòeeyeÇÿe Demetve lÙee meled}e peeCeCeejs les mee#eyeÇÿe. ~~16~~

mee#elJe peÙeeheemegveer ~ leW efn DeekeâefU}W iegCeeR ~ meiegCeyeÇÿe ns JeeCeer ~ leÙeeefme Jeos ~~17~~ pesLes peeCeCes Demeles lesLes peeCeCeeje Demelees Je lees meiegCe Demelees. leesÛe meiegCe yeÇÿe. ~~17~~

pesLeW veeneR iegCeJeelee& ~ leW efveieg&CeyeÇÿe lelJelee ~ JeeÛÙeyeÇÿe leW efn Deeleeb ~ yeesef}pes} ~~18~~ iegCeebÛee pesLes ceeiecetme vemelees les efveieg&CeyeÇÿe. Deelee JeeÛÙeyeÇÿe meebiet. ~~18~~

peW JeeÛeW yees}leeb Dee}W ~ leW JeeÛÙeyeÇÿe yeesef}}W ~ DevegYeJeeefme keâefLe}W ~ ve JeÛes meJe&Lee ~~19~~ `yeÇÿe' Demes JeeCeerves yees}lee Ùesles les JeeÛÙeyeÇÿe. pes DevegYeJe Dee}e lejer cegUerÛe meebielee Ùesle veener– ~~19~~

Ùee veebJe DevegYeJe yeÇÿe ~ DeeveboJe=òeerÛee Oece& ~ hejbleg ÙeeÛeWefn Jece& ~ yeesef}pes} ~~20~~ les DevegYeJe yeÇÿe, JeemleefJekeâ Deevebo Je=òeer}e neslees. heCe lÙeeÛeener G}ie[e heg{s keâ¤. ~~20~~

SsmeW nW yeÇÿe Deevebo ~ leoekeâej leW DeYeso ~ DevegJee&ÛeeR mebJeeo ~ legšesve ies}e ~~21~~ Demes ns DeeveboyeÇÿe. peerJe yeÇÿe¤he Pee}e keâer leoekeâej yeÇÿe Demes lÙee}e veeJe efceUles. DeefveJe&ÛeveerÙelesle yees}Ces Kegšb les. ~~21~~

SsmeeR ns Ûeewoe yeÇÿeW ~ efvejesefhe}eR Deveg›eâceW ~ meeOekeWâ heeneleeb YeüceW ~ yeeefOepesvee ~~22~~ DeMeer ner Ûeewoe yeÇÿes Deveg›eâceeves meebeif ele}er. meeOekeâebveer lÙeebÛee DeYÙeeme kesâ}e lej YeüceeÛeer yeeOee nesCeej veener. ~~22~~

yeÇÿe peeCeeJeW MeeÕele ~ ceeÙee lesefÛe DeMeeÕele ~ Ûeewoe yeÇÿeebÛee efmeæeble ~ nesF&} Deeleeb ~~23~~ yeÇÿe MeeÕele Demetve ceeÙee DeMeeÕele Deens. Deelee Ûeewoe yeÇÿeebÛes DeefOekeâ mhe°erkeâjCe keâ¤. ~~23~~

MeyoyeÇÿe leW Meeefyokeâ ~ DevegYeJeWefJeCe ceeF&keâ ~ MeeÕeleeÛee efJeJeskeâ ~ lesLeW veeneR ~~24~~ Meyoeves yeÇÿe keâU}s keâer les MeyoyeÇÿe. lÙeeÛee DevegYeJe ÙesF&heÙeËleÛee meJe& Kešešeshe ceeefÙekeâ Demelees. kesâJeU Meeefyokeâ efJeÛeejeves MeeÕele yeÇÿeeÛee Â{ DeheefjJele&veerÙe DevegYeJe Ùesle veener. (cegb[keâ Gheefve
peW #ej vee De#ej ~ lesLeW keQâÛeW ceereflekeâe#ej ~ MeeÕeleeÛee efJeÛeej ~ lesLeWefn ve efomes ~~25~~ pes #ej veener Je De#ejner veener lesLes Skeâe#ej ØeCeJe keâes"tve DeeCeeJee? ÙesLesner MeeÕele DevegYeJeeÛeer meesÙe veener. (`lemÙe JeeÛekeâ ØeCeJe:' (ye=n. Ghe.) DeeWkeâej ner yeÇÿeeÛeer KetCe Deens. KetCe eEkeâJee mebkesâle jsKeeceÙe De#ejebÛee DemeuÙeeves ceeefÙekeâ Deens. Deesced ns De#ej yeÇÿeeÛes keâefuhele Mejerj Deens. (cnCetve Skeâe#ej yeÇÿe ceeefÙekeâ Deens.) ~~25~~

KebyeÇÿe SsmeW JeÛeve ~ lejer megvÙeeleW veemeer %eeve ~ MeeÕeleeÛeW DeefOe‰eve ~ lesLesefn ve efomes ~~26~~ (o. 7 me. 3)

286

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

`KebyeÇÿe' nŸee mebkeâuhevesle heeskeâU eEkeâJee MetvÙe¤he DeekeâeMeeÛee mebyebOe Deens. MetvÙeeÛes eEkeâJee DeekeâeMeeÛes ØekeâeMeve yeÇÿe keâjles. nŸee yeÇÿeelener MeeÕeleeÛeer GCeerJeÛe Deens. (`Deelceve: DeekeâeMe: mebYetle:' nŸee lewefòejerÙe ßegleerle DeelcÙeeheemetve DeekeâeMe ns meJeeËle met#ce JÙekeäle leòJe GlheVe nesles Demes cnš}s Deens. DeekeâeMee}e `Meyo' ne iegCe Deens. pes iegCeJeeve Demeles les ceeefÙekeâ Demeles. cnCetve KebyeÇÿe ner mebkeâuhevee ceeefÙekeâ Deens.) ~~26~~

meJe&$eeme Deens Deble ~ meJe&yeÇÿe veeefmeJeble ~ ØeUÙes yeesef}}e efveef§ele ~ JesoebleMeeŒeeR ~~27~~ meJe& nŸee Meyoeves DeesUKe}s peeCeejs ÂMÙe peieled efJeveeMeer Deens. lÙeeÛee Øe}Ùe neslees Demes JesoebleMeeŒe meebieles. cnCetve meJe& nŸee Meyoemen DeesUKe}s peeCeejs yeÇÿe veeefMeJeble Deens. (`meJeË KeefuJeob yeÇÿe' nŸee ßegleerJej meJe&– yeÇÿe ner keâuhevee DeeOeej}s}er Deens. `vesn veeveeefmle efkeâÃeve' ner ogmejer ßegleer Yesoeves Yej}s}s ÂMÙe peieled veekeâejles. efMeJeeÙe les peieled JÙeJenejle: efJeveeMeer Demetve hejceeLe&le: DeOÙemle Deens. cnCetve meJe& yeÇÿe efceLÙee.) ~~27~~

yeÇÿeØeUÙes ceeb[s} pesLeW ~ YetleevJeÙe kewâÛee lesLeW ~ cnCeewefveÙeeb meJe&yeÇÿeeleW ~ veeMe Deens ~~28~~ DeÛeUeefme DeeCeer ÛeUCe ~ efveieg&Ceeme }eefJeleeb iegCe ~ Deekeâejeme efJeÛe#eCe ~ ceeveerlevee ~~29~~ peW efvecee&Ce hebÛeYetle ~ leW ØelÙe#e veeefmeJeble ~ meJe&yeÇÿe ns ceele ~ Ie[s kesâJeer ~~30~~ Demees Deeleeb nW yengle ~ meJe&yeÇÿe veeefmeJeble ~ JesieUsheCeeme Deble ~ heeneCeW kewâÛeW ~~31~~ pesJne yeÇÿeosJeeÛee ØeUÙe neslees lesJne lÙeele DemeCeejer peerJeme=°er keâMeer efškesâ}? cnCetve meJe& yeÇÿee}e veeMe Deens. yeÇÿe DeÛe} Demeleevee Jemlet¤heeves les n}les, les efveieg&Ce Demeleevee peieeÛes mebyebOeeves meiegCe nesles Je efvejekeâej Demeleevee ¤heJeeve nesles ns MeneCÙee}e hešCeejs veener. pes hebÛeYetleelcekeâ peie JÙeeJeneefjkeâlesle ØelÙe#e efvecee&Ce nesTve veeMe heeJeles lesLes meJe&yeÇÿeeÛeer Yee
Deeleeb peÙeeme ÛesleJeeJeW ~ leWefÛe ceeF&keâ mJeYeeJeW ~ lesLeW ÛewlevÙeeÛÙee veeJeW ~ veeme Dee}e ~~32~~ Deelee `ÛewlevÙeyeÇÿe' nŸee keâuhevesle pÙee}e yeÇÿe ØekeâeefMele keâjles eEkeâJee ieefleceeve keâjles les pe[peerJeelcekeâ peie ceeefÙekeâ Deens. les efJeveeMeer DemeuÙeecegUs `ÛewlevÙeyeÇÿe' ceeefÙekeâ nesÙe. `meled heo les yeÇÿe, efÛeled heo les ceeÙee' Demes SkeâveeLeer nefjhee"ele cnš}s Deens. meled yeÇÿe pe[-peerJeele JÙeehetve meeceevÙelJeeves jneles. efÛeled cnCepes %eeve. nesCeejs %eeve yegefæmeehes#e DemeuÙeeves yegæer efveJe=òe nesleeÛe lesner efveJe=òe nesles. cnCetve les efceLÙee. ~~32~~

heefjJeejWefJeCe meòee ~ les meòee veJns lelJelee ~ heoeLeXefJeCe mee#elee ~ lesefn efceLÙee ~~33~~ neleeKee}er keâece keâjCeejs keâesCeer DemeuÙeeefMeJeeÙe meòee ne MeyoÛe efmeæ nesle veener. ogmeje heoeLe& ØelÙe#eele DemeuÙeeefMeJeeÙe lÙeeÛes meeef#elJe keâjlee Ùesle veener. cnCetve meòeeyeÇÿe Je mee#eeryeÇÿe ceeefÙekeâ. (ØeeCe ne yeÇÿeeÛÙee heefjJeejeleer} cegKÙe Ieškeâ Deens. JeeÙegleòJeelcekeâ ØeeCe ne JeeÙetØeceeCesÛe efJeveeMeer DemeuÙeeves lÙeeÛeer meebie[ DeefJeveeMeer yeÇÿeeMeer Iee}lee Ùesle veener. meeef#elJe ceveeves keâjeJeÙeeÛes Demetve meeef#elJe keâjCÙeemee"er ogmeje heoeLe& DemeeJee }eielees. `DeØeeCees ¢eceve: MegYeües ¢e#ejelhejle: hej: ~' ner cegb[keâ ßegleer (2-1-2) Demes meebieles keâer yeÇÿee}e ØeeCe Je ceve oesvner veenerle. lÙeecegUs meòee Je mee#e ner yeÇÿes efceLÙee nesle.) ~~33~~

meiegCeeme veeMe Deens ~ ØelÙe#eeme ØeceeCe keâeÙes ~ meiegCeyeÇÿe efve§eÙeW ~ veeefmeJeble ~~34~~ meiegCe heoeLe& veeMe heeJelees ns ØelÙe#eÛe efomeles. les efmeæ keâjCÙeemee"er ØeceeCeeÛeer iejpe veener. cnCetve meiegCe Je yeÇÿe ns pees[yeÇÿe efJeveeMeer Deens. (DeveeefolJeeefVeiegCe&lJeelhejceelcee:ÓÙeceJÙe: ~~ ieerlee. 13-31~~ hejceelcee meiegCe veener. cetU ceeÙee-iegCeceeÙee-pe[ceeÙee Demee ne ceeÙesÛee efJemleej iegCe ceeefÙekeâ DemeuÙeeÛes meebielees. cnCetve meiegCeyeÇÿe ceeefÙekeâ.) ~~34~~

efveieg&Ce SsmeW peW veeJe ~ lÙee veeJeeme kewâÛee "eJe ~ iegCeWefJeCe ieewjJe ~ ÙesF&} kewâÛeW ~~35~~ yeÇÿee}e efveieg&Ce Demes pes cnš}s peeles les meiegCeeÛÙee meehes#elesves Deens. meiegCelJeÛe pej ceeefÙekeâ Deens lej leled meehes#e ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

287

(o. 7 me. 3)

efveieg&Ce ner GheeOeer efvejLe&keâ veJns keâeÙe? (yeÇÿe keâOeerner ne, ner, ns, nŸee Øekeâejs (Foblee) oMe&efJe}s peele veener. cnCetve lÙeeÛes keâesCelesÛe JeCe&ve keâjlee Ùesle veener. ßeer. %eeveosJeebveer yeÇÿeeÛÙee efveieg&CelJeeÛeener efvejeme keâjCÙeemee"er `meiegCe efveieg&Ce iegCeebÛes DeiegCe' (n. hee.) DeMeer MeyoÙeespevee kesâ}er.) ~~35~~

ceeÙee pewmeW ce=iepeU ~ SsmeW yees}leer mekeâU ~ keâeb leW keâuhevesÛeW DeeYeeU ~ veeefLe}WefÛe ~~36~~ ceeÙee ner ce=iepeUeØeceeCes Deens Demes meebieleele. DeekeâeMeeÛee efveUsheCeemegæe keâeuheefvekeâ Deens. les Jemlegle: efveUs veener. ~~36~~

«eecees veeefmle kegâle: meercee ~ pevceWefJeCe peerJeelcee ~ DeÉwleemeer Ghecee ~ ÉwleeÛeer ~~37~~ ieeJeÛe DeefmlelJeele vemes} lej lÙeeÛÙee Ûeej meercee keâMee oeKeJeeJÙeele? Depeele yeÇÿe peerJe¤heeves keâmes pevcee}e ÙesF&}? DeÉwle yeÇÿee}e ÉwleeÛeer Ghecee keâMeer ÅeeJeer? (meiegCemeehes#e efveieg&Ce keâmes cnCeeJes?) ~~37~~

ceeÙesefJejefnle meòee ~ heoeLeXefJeCe peeCelee ~ DeefJeÅeWefJeCe ÛewlevÙelee ~ keâesCeeme Dee}er ~~38~~ meòee ÛewlevÙelee mee#eer ~ meJe& efn iegCeeÛeheemeeR ~ "eF&ÛeW efveieg&Ce lÙeemeer ~ iegCe keQâÛes ~~39~~ ceeÙesJeeÛetve meòee ieepeefJeCÙeemee"er Je meòee JeehejCÙeemee"er keâeÙe Je keâesCe efceUCeej? yeenŸe heoeLe& DemeuÙeeefMeJeeÙe `peeCelee' keâmee nesCeej? meòee, ÛewlevÙelJe Je meeef#elJe ns meJe& Oece& meiegCee}e Demeleele. pes cetUÛes efveieg&Ce lÙee}e iegCe keâmes Demeleer}? (meòee ieepeefJeCÙeemee"er JeeÙet, Deiveer, peerJe FlÙeeoeRÛeer iejpe Deens. meòee JeehejCÙeemee"er Fbõ, Je®Ce, ÙeceeefokeâebÛeer iejpe Deens. ns meJe& ceeefÙekeâ Deensle.) ~~38-39~~

SsmeW peW iegCejefnle ~ lesLeW veeceeÛee mebkesâle ~ leesefÛe peeCeeJee DeMeeÕele ~ efve§eÙeWmeer ~~40~~ efveieg&Ce yeÇÿeeefme mebkesâleW ~ veeceW "sefJe}eR yengleW ~ leW JeeÛÙeyeÇÿe lÙeeleW ~ veeMe Deens ~~41~~ Demes pes DeiegCe Deens, lÙee}e efo}s}s kesâJeU meebkesâeflekeâ veeJener ceeefÙekeâ Deens ns vekeäkeâer. DeiegCe yeÇÿee}e DeesUKeermee"er yejerÛe veeJes efo}er, lesÛe JeeÛesves yees}}s peeCeejs JeeÛÙe yeÇÿe nesÙe. lesner efJeveeMeer Deens. (`ÙeÉeÛeeveYÙegefoleb Ùesve JeeieYÙegÅeles' ~~ kesâve. 1-1-4~~ pes JeeCeerves meebielee Ùesle veener heCe JeeCeer pÙeeÛescegUs yees}les les yeÇÿe Demes ßegleer meebieles. lÙeecegUs JeeÛÙe yeÇÿe efceLÙee Deens. ~~40-41~~

DeeveboeÛee DevegYeJe ~ neefn Je=òeerÛeeefÛe YeeJe ~ leoekeâejeR "eJe ~ Je=òeerme veeneR ~~42~~ `ce}e Deevebo Pee}e' ne DevegYeJe Deble:keâjCe Je=òeer}e Ùeslees. (cetUÛÙee mJemLe Deble:keâjCeele pesJne keâesCelesner %eeve keâ¤ve osCeeje yeo} neslees lesJne lÙee yeo}e}e Je=òeer Demes cnCeleele.) yeÇÿemJe¤heele Je=òeer}e efMejkeâeJe veener. (DeeveboeJemLee ner DeeYeemeeÛeer meeleJeer DeJemLee Deens. yeÇÿe DeJemLeeefvejhes#e Deens. hene-efJeÛeej meeiej-lejbie 4.) cnCetve leoekeâej yeÇÿener efceLÙee "jles. ~~42~~

DevegJee&ÛÙe ÙeekeâejCeW ~ mebkesâle Je=òeerÛÙee iegCeW ~ leÙee mebkesâleeme GCeW ~ efveJe=òeerveW DeeefCe}W ~~43~~ DevegJee&ÛÙe les efveJe=òeer ~ lesefÛe GvceveerÛeer efmLeleer ~ efvejesheeOeer efJeßeebleer ~ ÙeesefieÙeebÛeer ~~44~~ `DeefveJee&ÛÙe yeÇÿe' ner keâuheveemegæe meebkesâeflekeâ DemeuÙeeves lees mebkesâle efveJe=òe nesleeÛe keâuheveener efveJe=òe nesles. Deble:keâjCe efveJe=òe PeeuÙeeves meJe& yees}Ces LeebyeuÙeeves yeÇÿeeefJe
Jemleg pes keâeb efvejesheeOeer ~ lesefÛe menpe meceeOeer ~ pesCeW legšs DeeefoJÙeeOeer ~ YeJeogKeeÛeer ~~45~~ efve®heeefOekeâ yeÇÿemJe¤heele }erve DemeCes nsÛe meceeOeerÛes menpe mJe¤he Deens. (`}eJe}s}er' meceeOeer veJns.) lÙee ef"keâeCeer mebmeejeÛeer yeensjer} og:Kes Je keâeceeoer Deeleer} JÙeLee vemeleele. ~~45~~

pees GheeOeerÛee Deble ~ leesefÛe peeCeeJee efmeæeble ~ efmeæeble DeeCeer Jesoeble ~ Oeeoeble Deelcee ~~46~~ (o. 7 me. 3)

288

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

efve®heeefOekeâlee neÛe Debeflece efmeæeble Deens. ne efmeæeble Je JesoebleMeeŒe ÙeebÛÙee DeYÙeemeeves DeelcÙeeÛee Dehejes#e DevegYeJe Ùeslees. GheeOeeRÛee efvejeme nsÛe meJe& meeOeveebÛes meej Deens. meJe& Jesoeble Ùeemee"er ceeb[}e ies}e Deens. Oeeoeble cnCepes hetCe& eEkeâJee ØelÙe#e cnCepes Dehejes#e. ~~46~~

Demees Ssmes pes MeeÕele yeÇÿe ~ pesLeW veeneR ceeÙeeYeüce ~ DevegYeJeer peeCes Jece& ~ mJeevegYeJeW ~~47~~ Deelee ns JeCe&ve hegjs. MeeÕele yeÇÿee}e ceeefÙekeâ heoeLeeËÛeer pees[ osCes mebYeJeleÛe veener. mJeevegYeJe Iesle}s}e DevegYeJeer Ùee yees}CÙeeÛes jnmÙe peeCelees. ~~47~~

Deeheg}sve DevegYeJeW ~ keâuhevesefme cees[eJeW ~ ceie megkeâeUer he[eJeW ~ DevegYeJeeÛes ~~48~~ mJele:ÛÙee eEÛeleveeves meJe& keâuhevee nUt nUt ceeies šekeâerle DeelceevegYeJe IesTve veblej lees ÙeLesÛÚ }gšeJee. ~~48~~

efvee|Jekeâuheeme keâuheeJeW ~ keâuhevee cees[s mJeYeeJeW ~ ceie vemeesefve DemeeJeW ~ keâuhekeâesšer ~~49~~ `yeÇÿe efvee|Jekeâuhe Deens' DeMeer keâuhevee keâjlee keâjlee keâuhevee DeeheesDeehe ieUtve he[les. veblej yeÇÿe pÙeeØeceeCes keâesšŸeJeOeer keâuheheÙeËle Ùee ÂMÙe peiee}e JÙeehetvener Deef}hle Demeles lemes KegMee} DeeÙeg<ÙeYej jneJes. ~~49~~

keâuhevesÛeW Ùeskeâ yejW ~ ceesnefjleebÛe ceesnjs ~ mJe¤heeR Ieeef}lee Yejs ~ efvee|JekeâuheeR ~~50~~ keâuhevesÛee Skeâ Heâej Ûeebie}e iegCe Deens keâer leer pesJe{er Keg}JeeJeer, Hegâ}JeeJeer lesJe{er Keg}les Je Hegâ}les. lÙeeÛeyejesyej efvee|Jekeâuhe DeelcemJe¤heele njJetvener peeles! (leer JeehejeJeer leMeer Jeehej}er peeles.) ~~50~~

efvee|Jekeâuheeefme keâefuheleeb ~ keâuhevesefÛe vegjs Jeelee& ~ efve:mebieeme YesšeW peeleeb ~ efve:mebie nesFpes ~~51~~ efvee|JekeâuheeÛeer keâuhevee keâjlee keâjlee keâuhevee }Ùee}e peeles. leer Demebie DeelcÙee}e YesšleeÛe leerner efve:mebie nesles. mJele:Ûes DeefmlelJe mJele:ÛÙee ØeÛeb[ hemeeNÙeemen efJemejles. ~~51~~

heoeLe&SsmeW yeÇÿe veJns ~ cee leW neleeR Oe¤ve ÅeeJeW ~ Demees nW DevegYeJeeJeW ~ meodieg®cegKeW ~~52~~ neleele hekeâ[tve keâes"s vÙeeJes Demes Flej ÂMÙe heoeLeeËmeejKes yeÇÿe veener. ns cnCeCes DevegYeJeCÙeemee"er ßeerieg¤bÛÙeekeâ[tve ÙeLeeLe& DeOÙeelce ßeJeCe keâjeJes. ~~52~~

heg{W keâLesÛee DevJeÙes ~ kesâ}eefÛe keâ¤b efve§eÙes ~ pesCeW DevegYeJeeefme Ùes ~ kesâJeUyeÇÿe ~~53~~ Ùeeheg{er} meceemeele DeeleeheÙeËle meebefiele}s}e efJe
ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

289

(o. 7 me. 3)

oMekeâ meeleJee : Ûeewoe yeÇÿeebÛee (Ûelego&MeyeÇÿe) meceeme ÛeJeLee : efJece}yeÇÿeefve¤heCe ~~ ßeerjece meceLe& ~~

yeÇÿe veYeentve efvece&U ~ heeneleeb lewmeWefÛe heeskeâU ~ De¤he DeeCeer efJeMeeU ~ ceÙee&osJesieUW ~~1~~ DeekeâeMee}e Meyo Ùee iegCeeÛee ceU Deens. yeÇÿe lÙeentve efvece&U Deens. lÙee}e leesner veener. lemes heeefn}s lej DeekeâeMeeØeceeCesÛe yeÇÿeele DeJekeâeMeÛe DeJekeâeMe (heeskeâUer) Demetve lÙeele Deveble keâesšer yeÇÿeeb[s meeceeJeleele. yeÇÿe ¤hejefnle Je DeceÙee&o JÙeehekeâ Deens. ~~1~~

ÙeskeâefJeme mJeiex mehle heeleeU ~ efceUesve Skeâ yeÇÿeieesU ~ SsmeeR Deveble leW efvece&U ~ JÙeehetve Demes ~~2~~ SkeâJeerme mJeie& Je meele heeleeU Ùee}e yeÇÿeieesU cnCeleele. efvece&U yeÇÿe lÙee meJeeËvee JÙeehetve jenles. ~~2~~

Deveble yeÇÿeeb[ebKee}leW ~ Deveble yeÇÿeeb[ebJe®leW ~ lesCeWefJeCe mLeU efjleW ~ DeCegcee$e veeneR ~~3~~ Deveble yeÇÿeeb[ebÛÙee leLeekeâefLele Kee}er Je Jej yeÇÿeeJeeÛetve DeCegYejner peeiee efjkeâeceer veener. ~~3~~

peUeR mLeUeR keâe‰eR hee
peUÛejebme pewmeW peU ~ yeenŸeeYÙeeblejeR efveKeU ~ lewmeW yeÇÿe nW kesâJeU ~ peerJecee$eebmeer ~~5~~ pe}Ûej ØeeCÙeebvee pemes Deebleyeensj heeCeerÛe Demeles lÙeeØeceeCes meJe& peerJeme=°er}e yeÇÿe Deeleyeensj JÙeehetve Deens. (°ebleele pe}Ûej Kees} heeCÙeele Deens Demes ie=nerle Oej}s Deens.) ~~5~~

peUeJesieUe "eJe Deens ~ yeÇÿeeyeensjer peeleeb veÙes ~ cnCeewefve Ghecee ve meens ~ peUeÛeer leÙee ~~6~~ heCe heeCÙeeÛÙee GoenjCeele GCeerJe Deens. keâejCe heeCeer veme}s}s yejsÛe cees"s peie efMeu}keâ Gjles. peerJeebvee cee$e yeÇÿeeJeeÛetve Fkeâ[seflekeâ[s keâjCÙeeme peeieeÛe veener. ~~6~~

DeekeâeMeeyeensjer heUeW peeleeb ~ heg{W DeekeâeMeefÛe lelJelee ~ lewmeW leÙee Deveblee ~ DebleefÛe veeneR ~~7~~ DeekeâeMeeÛÙee heeskeâUerhe}erkeâ[s peeT cnš}s lej heg{s heg{s DeekeâeMeÛe Demeles. lÙeeØeceeCes Deveble yeÇÿee}e Deble veener. ~~7~~

hejer pes DeKeb[ Yesš}W ~ meJeeËieeme ef}ieš}W ~ Deefle efvekeâš hejer Ûeesj}W ~ mekeâUebefme peW ~~8~~ meJe& peerJeebvee yeÇÿeeÛeer Deelce¤heeves melele Yesš Deens. (peerJe leòJele: yeÇÿeÛe Deens.) les lÙeebÛÙee DebieØelÙebieebceOÙes JÙeehetve Deens. les peerJeebÛÙee SJe{s peJeU Demetve (peerJe yeÇÿe Demetve) lÙeebvee les DevegYeJee}e Ùesle veener. (hene-F&Me Ghe.) ~~8~~

leÙeeceOeWefÛe Deefmepes ~ hejer leÙeeme vesefCepes ~ Gcepes Yeeme vegcepes ~ hejyeÇÿe leW ~~9~~ meJe& peerJeme=°er yeÇÿeeleÛe Demetve lÙee}e peeCeerle veener. (DeOÙemle DeefOe‰eveceÙe Demetve keâefuhele Demeles. DeOÙemlee}e DeefOe‰eve `peeCeCes' mebYeJele veener.) nesCeeNÙee meefJeMes
DeekeâeMeeceOeW DeeYeeU ~ lesCeW DeekeâeMe Jeešs [ngU ~ hejer leW efceLÙee efveJeU ~ DeekeâeMeefÛe Demes ~~10~~ (o. 7 me. 4)

290

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

DeekeâeMeele {ie pecetve Dee}s keâer DeekeâeMe ceU}s Demes Jeešles. heCe DeekeâeMe ØelÙe#eele keâOeerÛe ceUle veener. les kesâJeU efvece&U DeekeâeMeÛe Demeles. ~~10~~

vesnej osleeb DeekeâeMeeR ~ Ûe›eWâ efomeleer [esàÙeebmeer ~ lewmeW ÂMÙe %eeefveÙeebmeer ~ efceLÙee¤he ~~11~~ DeekeâeMeekeâ[s efoJemee škeâ }eJetve heeefn}s lej [esàÙeeheg{s jbieeryesjbieer Ûe›esâ Yeemeleele. lÙeeØeceeCes yeÇÿe%eevÙeebÛes °erves ÂMÙe peieled ne Yeeme Deens. efceLÙee Deens. ~~11~~

efceLÙeeefÛe hejer DeeYeemes ~ efveefõmleebme mJehve pewmeW ~ peeiee peeef}Ùeeb DehewmeW ~ yegPeeW }eies ~~12~~ iee{ Peeshesle DeÛeevekeâ mJehve he[}s lej lÙeeleer} ÂMÙes Yeüecekeâ Demetve lÙee JesUer melÙe Jeešleele. heCe peeie ÙesleeÛe lÙeeÛes efceLÙeelJe }#eele Ùesles. ~~12~~

lewmeW Deeheg}sve DevegYeJeW ~ %eeveW peeie=leerefme ÙeeJeW ~ ceie ceeF&keâ mJeYeeJeW ~ keâUeW }eies ~~13~~ lÙeeØeceeCes mJele: yeÇÿeevegYeJe IesleuÙeeJej cnCepes yeÇÿe%eeveeves DeefJeÅesÛÙee efveõsletve peeie DeeuÙeeJej ÂMÙe peieled ceeefÙekeâ DemeuÙeeÛes }#eele Ùesles. ~~13~~

Deeleeb Demees nW kegâJee[W ~ pes yeÇÿeeb[ehewef}keâ[s ~ leWefÛe Deelee efveJee[W ~ Gcepeesve oeTb ~~14~~ Deelee ne Øeemebefiekeâ efJe
yeÇÿe yeÇÿeeb[eR keâe}Je}W ~ heoeLee&meer JÙeehetve "s}W ~ meJeeËceOeW efJemleej}W ~ DebMecee$eW ~~15~~ Deeflemet#ce De¤he yeÇÿe yeÇÿeeb[eceOÙes JÙeehetve Deens. meJe& heoeLeeËvee meled¤heeves JÙeehetve heoeLeeËÛÙee efJemleejeSJe{s les efJemle=le Deens. ~~15~~

yeÇÿeeceOeW me=°er Yeemes ~ me=°erceOÙeW yeÇÿe Demes ~ DevegYeJe Iesleeb DeeYeemes ~ DebMecee$eW ~~16~~ JÙeehekeâ yeÇÿeeceOÙes keâceer JÙeehe Deme}s}er me=°er Yeemeles. me=°erle yeÇÿe JÙeehetve Deens. les meled ¤heeves meeceevÙelJeeves meJe& me=°erle Je efJeMes
DebMecee$eW me=°erYeerlejeR ~ yeensjer ceÙee&oe keâesCe keâjer ~ meieUW yeÇÿe yeÇÿeeb[esojeR ~ ceeF&} kewâmeW ~~17~~ yeÇÿeJemletÛÙee Skeâe DebMeeJej me=°er Yeemeles. (yeÇÿeJemletle DebMe DebMeer YeeJe vemeuÙeeves `yeÇÿe me=°erle DebMecee$e Demeles' Demes cnCeCes Jesoeble MeeŒeele yemele veener.) yeÇÿeeÛeer me=°eryeensj Deheej JÙeehleer Deens. yeÇÿeeb[eÛÙee Deuhe JÙeehleerle Dehejbheej yeÇÿe keâmes ceeJes}? ~~17~~

Dece=leerceOeW DeekeâeMe ~ meieUW meeb"Jeleeb ØeÙeeme ~ cnCeewve leÙeeÛee DebMe ~ yeesef}peslees ~~18~~ SKeeÅee }neve Yeeb[Ÿeele meJe& DeekeâeMe mee"JeCes DeMekeäÙe Deens. cnCetve lÙee Yeeb[Ÿeele DeekeâeMeeÛee DebMe Deens Demes kesâJeU cnCeCÙeehegjlesÛe Demeles. DeekeâeMeeÛes Yeeie he[le veenerle. ~~18~~

yeÇÿe lewmeW keâe}Je}W ~ hejer leW veeneR ne}Je}W ~ meJebe&ceOeW hejer mebÛe}W ~ mebÛe}sheCeW ~~19~~ lÙeeØeceeCes yeÇÿe heebÛeYeeweflekeâ me=°erle JÙeehetve Deme}s lejer ØelÙe#eele les lÙeele efMejles Demes veener. les cetUÛesÛe JÙeehekeâ Demetve lÙeeJej peieledYeeme Yeemet }eieuÙeeJej les lÙee Yeemeele DeefOe‰eve ¤heeves Demeles. Ùesle-peele veener. ~~19~~

hebÛeYetleeR Demes efceefßele ~ hejbleg leW hebÛeYetleeleerle ~ hebkeâeR DeekeâeMe Deef}hle ~ Demeesefve pewmeW ~~20~~ efÛeKe}eleer} DeekeâeMeeØeceeCes yeÇÿe heebÛeYeeweflekeâ me=°erle JÙeehetve Demetvener DemebielJeeves Demeles. ~~20~~

yeÇÿeeme °eble ve Ie[s ~ yegPeeJeÙee osCeW Ie[s ~ hejer °ebleer meeefnlÙe he[s ~ efJeÛeeefjleeb DeekeâeMe ~~21~~ SkeâcesJe efÛeledIeve yeÇÿee}e °eble osCÙeemee"er ogmejs Je lemes keâener veener. heCe mecepetle hešCÙeemee"er lees ÅeeJee }eielees. keâefuhele Je DeÛesleve DeekeâeMe nsÛe Skeâ °eble osCÙeemeejKes leòJe Deens Demes efJeÛeejevleer "j}s. ~~21~~ ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

291

(o. 7 me. 4)

KebyeÇÿe Ssmeer ßegleer ~ ieievemeÂMeb ns mce=leer ~ cnCeewefve yeÇÿeeme °ebleer ~ DeekeâeMe Ie[s ~~22~~ ßegleer `KebyeÇÿe' cnCeles Je mce=leer `ieieveeshece' cnCeles cnCetve yeÇÿee}e Ghecee osCÙeeÛeer meesÙe Pee}er Deens. ~~22~~

keâeefUcee vemleeb efheleU ~ ceie leW meesveWefÛe kesâJeU ~ megvÙelJe vemleeb efveJeU ~ DeekeâeMe yeÇÿe ~~23~~ pej efheleU keâUkeâ}s veener, lej les meesvesÛe! DeekeâeMe pej Demeled pe[ vemes} lej les yeÇÿeÛe cnCeCes MekeäÙe Deens. ~~23~~

cnCeewefve yeÇÿe pewmeW ieieve ~ DeeefCe ceeÙee pewmee heJeve ~ Dee[Us hejer oMe&ve ~ veJns lÙeeÛeW ~~24~~ cnCetve yeÇÿee}e DeekeâeMeeÛee Je ceeÙes}e JeeÙetÛee °eble osTve efvejeYeeme yeÇÿeeJej meeYeeme ceeÙee keâMeer Yeemet }eieles lÙeeÛÙee mhe°erkeâjCeeÛeer meesÙe Pee}er. (JeeÙet lJeÛes}e keâUlees. heCe [esàÙeeves efomele veener. heeskeâUer keâesCelÙeeÛe %eeveWefõÙeebvee keâUle veener.) ~~24~~

Meyome=°erÛeer jÛevee ~ nesle peele #eCe#eCee ~ hejbleg les efmLejeJesvee ~ JeeÙegÛe Ssmeer ~~25~~ Meyo ne DeekeâeMeeÛee iegCe Deens. Meyo melele yees}}s peeleele. hejbleg les JeeÙetØeceeCes efmLej vemeleele. (ner DeesJeer yejerÛe mebefoiOe Deens. efMeJeeÙe ceeieer} heg{er} DeesJÙeebÛee meboYe&ner mhe°heCes }eiele veener. Meyome=°er Je JeeÙet ÙeebÛeer leg}vee kesâ}s}er efomeles. eEkeâJee Meyome=°er}e JeeÙetÛee °eble efouÙeemeejKee efomelees.) Meyo ne iegCe Deme}suÙee DeekeâeMeele Meyo Je mheMe& ns oesve iegCe Deme}s}e JeeÙet DeÛeevekeâ efvecee&Ce neslees. lÙeeØeceeCes efveieg&Ce yeÇÿeele meiegCe ceeÙee Dekeâmceele Yeemet }eieles. ~~25~~

Demees Ssmeer ceeÙee ceeF&keâ ~ MeeÕele leW yeÇÿe Ùeskeâ ~ heeneW peeleeb Deveskeâ ~ JÙeehetve Deens ~~26~~ SkeâcesJe DeefÉleerÙe Deme}s}s MeeÕele yeÇÿe yengefJeOe Je efJeveeMeer ceeÙes}e JÙeehetve jenles Demes }#eele Ùesles. ~~26~~

he=LJeermeer Yesotve Deens ~ hejer leW yeÇÿe keâ"erCe veJns ~ ogpeer Ghecee ve meens ~ leÙee ce=olJeemeer ~~27~~ yeÇÿe he=LJeerle JÙeehetve Deens cnCetve les he=LJeer}e Heâes[CÙeeFlekesâ keâ"erCe Deens Demes veener. G}š les Flekesâ ce=og (met#ce) Deens keâer lÙee met#celJeemee"er GoenjCener veener. ~~27~~

he=LJeerntefve ce=o peU ~ peUentefve lees DeveU ~ DeveUentefve keâesceU ~ JeeÙees peeCeeJee ~~28~~ he=LJeerhes#ee heeCeer, heeCÙeentve Deiveer Je Deiveerntve JeeÙet keâesce} cnCepes DeefOekeâeefOekeâ met#ce Deens. ~~28~~

JeeÙeesntve leW ieieve ~ DelÙebleefÛe ce=o peeCe ~ ieieveentve ce=o hetCe& ~ yeÇÿe peeCeeJeW ~~29~~ JeeÙetntve DeekeâeMe DelÙeble met#ce Demetve, DeekeâeMeentve yeÇÿeeceOÙes met#celJeeÛeer heefjmeercee Deens. ~~29~~

Je»eeme Demes Yesefo}W ~ hejer ce=olJe veeneR ies}W ~ Ghecesjefnle mebÛe}W ~ keâef"Ce vee ce=o ~~30~~ FbõeÛÙee Je»eelener les JÙeehetve Deme}s lejer lÙeeÛÙee ce=oglJee}e pejener GCesheCee Ùesle veener. lÙee}e keâ"erCe Jee ce=ot Demes keâenerÛe cnCelee Ùesle veener. les efve¤hece Deens. ~~30~~

he=LJeerceOeW JÙeehetve DemeW ~ he=LJeer veemes leW ve veemes ~ peU Mees
lespeeR Demes hejer peUsvee ~ heJeveeR Demes hejer ÛeUsvee ~ ieieveeR Demes hejer keâUsvee ~ hejyeÇÿe leW ~~32~~ hejyeÇÿe Deiveerle Demetve peUle veener, JeeÙetle Demetve n}le veener Je DeekeâeMeele Demetve DevegYeJee}e Ùesle veener. ~~32~~

Mesjerj DeJeIeW JÙeehe}W ~ hejer leW veeneR Dee[U}W ~ peJeefUÛe ogjeJe}W ~ veJe} kewâmeW ~~33~~ yeÇÿe meJe& MejerjYej JÙeehetve Demetve les keâes"Ûs e meehe[le veener. Flekesâ peJeU Demetve lÙeeÛeer leešeletš nesles ns veJe}Ûe! ~~33~~

mevcegKeefÛe Ûengbkeâ[s ~ leÙeeceOeW heeneCeW Ie[s ~ yeenŸeeYÙeeblejer jeskeâ[W ~ efmeæefÛe Deens ~~34~~ efpekeâ[s [esUs efHeâjJeeJesle eflekeâ[s les Deens. DeeheCe heenlees les lÙeeÛÙeeletveÛe! Deele Je yeensj les ØelÙe#e Je efvelÙeefmeæ Deens. ~~34~~ (o. 7 me. 4)

292

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

leÙeeceOeWefÛe DeeheCe ~ DeeheCee meyeenŸe leW peeCe ~ ÂMÙeeJesieUer KetCe ~ ieieveemeeefjKeer ~~35~~ DeeheuÙee meJeeËÛee yeÇÿeele meceeJesMe Deens. DeeheuÙee Deeleyeensj les JÙeehetve Demetve DeÂMÙe Deens. DeekeâeMe pemes efomele veener lemes les efomele veener. DeÂMÙe Deens. (lesovlemÙe meJe&mÙeebF&Me–) ~~35~~

keâebneR veeneRmeW Jeeš}W ~ lesLeWefÛe leW keâeWoeš}W ~ pewmeW ve efomes Deehe}W ~ DeeheCeeefme Oeve ~~36~~ pesLes meJe& efjkeâecesÛe efjkeâeces Jeešles lesLes les Ieveoeš Yej}s}s Demeles. Deehe}sÛe hegj}s}s Oeve DeeheCeeme efomet veÙes lÙeeØeceeCes. ~~36~~

pees pees heoeLe& °er he[s ~ leW lÙee heoeLee& Ssef}keâ[s ~ DevegYeJeW nW kegâJee[W ~ Gkeâ}eJeW ~~37~~ pees pees heoeLe& efomelees lees efomeCÙeeÛÙee DeeOeer lÙee heoeLee&Ûes De}erkeâ[s yeÇÿe Demeles. (hene-F&Me Ghe. 4.) ns keâes[ŸeemeejKes JeešCeejs yees}Ces DevegYeJeevesÛe mecepeeJetve IÙeeJes. ~~37~~

ceeieW heg{W DeekeâeMe ~ heoeLeXefJeCe pees hewme ~ he=LJeerefJeCe Yekeâeme ~ Ùeskeâ¤he ~~38~~ ØelÙeskeâ heoeLeeËÛÙee ceeies, heg{s (Je Deele) DeekeâeMe Demeles. heoeLe& vemeleevee pees me=°erÛÙee Øe}ÙekeâeUeleer} DelÙeble efJemleerCe& ceeskeâUe ØeosMe lees yeÇÿeeves Yej}s}e cnCepes yeÇÿe¤he Demelees. ~~38~~

peW peW ¤he DeeCeer veece ~ lees lees veeefLe}eÛe Yeüce ~ veece¤heeleerle Jece& ~ DevegYeJeer peeCes ~~39~~ pesLes pesLes ¤he Demeles Je veece Demeles lesLes efceLÙeelJe Demeles. veece¤heehe}erkeâ[er} DeeOÙeeeflcekeâ leòJe Heâkeäle DevegYeJeer mebleebvee keâUles. (veece Je ¤he ns oesvner ceeefÙekeâ. DeefmleYeeefleefØeÙe F&Õejer meòesleer}. meled efÛeled Deevebo heejceee|Lekeâ meòesleer}. ®he Demeles · JÙeeJeneefjkeâ meòee ± F&Õejer meòee. DeefmlelJe ns meledJej DeJe}byetve. meled yeÇÿe¤he.) ~~39~~

veYeeR OetceüeÛes [eWiej ~ GÛe}leer Leesj Leesj ~ lewmeW oeJeer Jees[byej ~ ceeÙeeosJeer ~~40~~ DeekeâeMeele {ieebÛeer iebOeJe&veiejs Yeemeleele. lÙeele [eWiejebÛesner Deekeâej Yeemeleele. lÙeeØeceeCes ceeÙee osJeer veece¤heebÛes Yeüce oeKeefJeles. ~~40~~

Ssmeer ceeÙee DeMeeÕele ~ yeÇÿe peeCeeJeW MeeÕele ~ meJeeË "eFË meoesefole ~ Yej}W Demes ~~41~~ DeMeer ner ceeÙee efJeveeMeMeer} Demetve yeÇÿe MeeÕele Deens. les meJe&$e, meoe Je mecelJeeves JÙeehetve Deens. ~~41~~

heesLeer JeeÛet peeleeb heens ~ ceele=keâebceOeWefÛe Deens ~ ves$eeR efveIeesefve jens ~ ce=oheCeW ~~42~~ heesLeer JeeÛeleevee heneCeejs lesÛe, heesLeerÛÙee ØelÙeskeâ De#ejele lesÛe Je [esàÙeebceOÙes ve Keghelee jenCeejs lesÛe! ~~42~~

ßeJeCeW Meyo Sskeâleeb ~ ceveW efJeÛeej heenleeb ~ cevee meyeenŸe lelJelee ~ hejyeÇÿe leW ~~43~~ keâeveeves Meyo SskeâCeejs, ceveeves ceveve keâjCeejs yeÇÿeÛe cevee}e Deele-yeensj JÙeehetve Demeles. (õ°e, ßeeslee Je cevlee peerJe Deme}e lejer Ûesleve DeelcÙeeÛÙee meòesJejÛe Ùee ef›eâÙee Ie[leele.) ~~43~~

ÛejCeW Ûee}leeb ceeieeA ~ peW Dee[Us meJeeËieeR ~ keâjW Iesleeb Jemleg}eieeR ~ Dee[JeW yeÇÿe ~~44~~ heeÙe Ûee}t }eie}s cnCepes les heeÙeelener Demeles Je heeÙeeyeens¤vener peCet heeÙee}e mheMe& keâjles. neleeves Jemlet GÛe}leevee JemletÛÙee DeeOeer yeÇÿe peCet Dee[Jes Ùesles. ~~44~~

Demees FbefõÙeWmecegoeJe ~ leÙeeceOeW Jelex meJe& ~ peeCees peeleeb cees[s nebJe ~ FbefõÙeebÛeer ~~45~~ ne leheMeer} Deelee hegjs. yeÇÿe meJe& FbefõÙeebvee JÙeehetve Deens. lÙeeÛÙee DevegmebOeeveele jeefn}s lej FbefõÙeebÛeer lÙeebÛÙee lÙeebÛÙee efJe
leW peJeefUÛe Demes ~ heeneW peeleeb ve efomes ~ ve efomeesve Jemes ~ keâebneR Ùeskeâ ~~46~~ yeÇÿe peerJeeÛÙee DelÙeble peJeU Demetve %eeveWefõÙeebvee cee$e keâUle veener. heCe keâU}s veener lejer les Deens ns vekeäkeâer. ~~46~~ ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

293

(o. 7 me. 4)

peW DevegYeJeWefÛe peeCeeJeW ~ me=°erÛesefve DeYeeJeW ~ Deeheg}sve mJeevegYeJeW ~ heeefJepes yeÇÿe ~~47~~ osn, FbefõÙes Je Denbkeâejeoer me=°erÛee efJeÛeejeves DeYeeJe keâ¤ve (efJeJeskeâ Øe}Ùe) `yeÇÿe ceer Deens' Demee mee#eelkeâej keâ¤ve IÙeeJee. (FbefõÙes Je Denbkeâej ns me=°erÛes osneleer} Ieškeâ Deensle. eEhe[-yeÇÿeeb[eÛes SskeäÙe meeOekeâeves efJeme¤ veÙes.) ~~47~~

%eeve°erÛeW osKeCeW ~ Ûece&°er heeneW vesCes ~ DeblejJe=òeerefÛeÙes KegCes ~ DeblejJe=efòe mee#e ~~48~~ pÙeeves efJeJeskeâ¤he %eeveeÛeer °er yeeCe}er Deens lees meeceevÙe vepejsves heent Mekeâle veener. pÙee keâesCee}e %eeve°er }eYe}er Demes} leer lÙeeÛeer lÙee}eÛe Demeles. (meeceevÙeebvee efleÛeer Heâej lej keâuhevee keâjlee ÙesF&}.) ~~48~~

peeCes yeÇÿe peeCes ceeÙee ~ peeCes DevegYeJeeÛÙee "eÙee ~ les Ùeskeâ peeCeeJeer legÙee& ~ meJe&meeef#eCeer ~~49~~ peerJeebÛÙee pee«eleeoer leerve DeJemLeebmeehes#e legÙee& ner ÛeewLeer DeJemLee Deens. (legjerÙe = ÛeewLeer) lÙee DeJemLesle Devle:keâjCe Je=òeer Deeletve Deelceekeâej jenles (peeCes yeÇÿe) Je yeensj JÙeJenej peeCeles (peeCes ceeÙee). heCe lÙee JÙeJenejebÛes Deele Devegketâ}-Øeefleketâ} heefjCeece nesle veenerle. ne DevegYeJe lees IesCeeNÙee}eÛe keâUlees. DeMee Ùee DeJemLes}e meJe& peieled JÙeJenejeÛeer (osnemen) meeef#eCeer cnCeleele. (heg{er} meceemeele hegvne ne efJe
mee#elJe Je=òeerÛeW keâejCe ~ Gvceveer les efveJe=efòe peeCe ~ pesLeW efJejs peeCeheCe ~ efJe%eeve leW ~~50~~ Je=òeer peeieer DemesheÙe&vle meeef#elJe nesles. Je=òeer efveJe=òe nesleeÛe Gvceveer DeJemLee Ùesles. lesLes %eeveeÛes efJe%eeve nesTve peeCeerJe veenerMeer nesles. ~~50~~

pesLeW De%eeve mejs ~ %eeve leWefn vegjs ~ efJe%eeveJe=efòe cegjs ~ hejyeÇÿeeR ~~51~~ lÙee DeJemLesle De%eeve ve° nesles, pÙee %eeveeves les ies}s les %eevener }ghle nesTve efJe%eeveeJemLee cnCepes yeÇÿe¤helee Øeehle nesles. ~~51~~

SsmeW yeÇÿe MeeÕele ~ pesLeW keâuhevesmeer Deble ~ Ùeesieer pevee Ùeskeâeble ~ DevegYeJeW peeCeeJee ~~52~~ pesLes meJe& keâuhevee cnCepes mebkeâuheefJekeâuhe veenermes nesleele pÙeeÛÙeeMeer SskeäÙe PeeuÙeecegUs ÙeesiÙeebvee SkeâevleeÛeer Meevleer efceUles DeMee nŸee hejyeÇÿeeÛee ØelÙe#e DevegYeJe IÙeeJee Je Skeâeble YeesieeJee. (Yeesiejefnle Yeesie) ~~52~~ Fefle ßeeroemeyeesOes ieg®efMe<ÙemebJeeos ‘efJece}yeÇÿeefve¤heCeveece’ meceeme ÛeJeLee ieg®efMe<ÙemebJeeoelcekeâ ßeeroemeyeesOe Ùee «ebLeeleer} ‘efJece}yeÇÿeefve¤heCe’ veeJeeÛee ÛeJeLee meceeme meceehle

(o. 7 me. 4)

294

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

oMekeâ meeleJee : Ûeewoe yeÇÿeebÛee (Ûelego&MeyeÇÿe) meceeme heeÛeJee : Éwlekeâuheveeefvejmeve ~~ ßeerjece meceLe& ~~

kesâJeU yeÇÿe peW yeesef}}W ~ leW DevegYeJeeme Dee}W ~ DeeCeer ceeÙesÛeWefn }eie}W ~ DevegmebOeeve ~~1~~ DeeleeheÙeËle meebefieleuÙeeØeceeCes Megæ yeÇÿeevegYeJe Dee}e Je ceeefÙekeâ me=°erner melele peeCeJele jeefn}er lej — ~~1~~

yeÇÿe DeblejeR ØekeâeMes ~ DeeCeer ceeÙeeefn ØelÙe#e efomes ~ Deeleeb nW Éwle efvejmes ~ keâJeCeshejer nes ~~2~~ Deele yeÇÿe%eeve ØekeâeMe}s Je osneoer peiele¤he ceeÙeener ØelÙe#e efomele Demeleevee Ùee ÉwleeÛee efvejeme keâmee keâjeJee? ~~2~~

lejer Deeleeb meeJeOeeve ~ Ùeskeâe«e keâ¤efveÙeeb ceve ~ ceeÙee yeÇÿe nW keâJeCe ~ peeCeleens ~~3~~ ßeerieg¤ meebieleele keâer Deelee meeJeOeevelesves ceve Skeâe«e keâ¤ve ceeÙee Je yeÇÿe keâesCe peeCelees lÙeeÛee efveJee[e Sskeâe. ~~3~~

melÙe yeÇÿeeÛee mebkeâuhe ~ efceLÙee ceeÙesÛee efJekeâuhe ~ SsefmeÙee ÉwleeÛee peuhe ~ ceveefÛe keâjer ~~4~~ `yeÇÿe melÙe Deens' Demee efJeÛeej Je `ceeÙee efceLÙee Deens' ne ogmeje efJeÛeej DeMee yeÇÿeceeÙesÛÙee ÉwleeÛeer ye[ye[ ceveÛe keâjles eEkeâJee yeÇÿe ns SkeâcesJe Deens Demee mebkeâuhe keâjlee keâjleeÛe ceve ceeÙesÛee efJekeâuhe keâjles. Ùee Éwlee}e ceveÛe peyeeyeoej Deens. ~~4~~

peeCes yeÇÿe peeCes ceeÙee ~ les Ùeskeâ peeCeeJeer legÙee& ~ meJe& peeCes cnCeesefveÙee ~ meJe&meeef#eCeer ~~5~~ legÙe& veeJeeÛeer DeMeer Skeâ DeJemLee Deens keâer leer yeÇÿener peeCeles Je ceeÙeener peeCeles (hene– ceeieer} meceeme. DeesJeer 49) leer yeÇÿeceeÙesÛee meJe& hemeeje peeCeles cnCetve efle}eÛe meJe&meeef#eCeer Demes cnCeleele. ~~5~~

Sskeâ legÙexÛeW }#eCe ~ pesLeW meJe& peeCeheCe ~ meJe&efÛe veener keâJeCe ~ peeCes} iee ~~6~~ legÙexÛes Skeâ }#eCe Demes Deens keâer leer meJe&keâener peeCeles. heCe `meJe&' Demes keâener DeefmlelJeeleÛe vemeleevee les keâesCe peeCes}? (pees ceer legjerÙe meefÛÛeodIeve ~ lÙee ceePÙee "eÙeer DeJemLee iegCe ~ veYeer veerefUcee efceLÙee Yeeve ~ lewmes vemelee peeCe Yeemeleer ~~ Skeâ Yeeie. 28-272) ~~6~~

mebkeâuheefJekeâuheeÛeer me=°er ~ pee}er ceveeefÛeÙes heesšeR ~ leW ceveefÛe efceLÙee mesJešeR ~ mee#eer keâJeCeg ~~7~~ kesâJeU ceveecegUs mebkeâuheefJekeâuhe nesTve me=°er Yeemeles. les ceveÛe ceeefÙekeâ DemeuÙeeves lÙee ceveeÛeer Ie[}s}er me=°er mee#eer¤heeves keâesCe keâMeer heener}? ~~7~~

mee#elJe ÛewlevÙelJe meòee ~ ns iegCe yeÇÿeeefÛeÙee ceeLeeb ~ Deejeshe}W peeCe Je=Lee ~ ceeÙeeiegCeW ~~8~~ mee#eerheCe, ÛewlevÙelJe Je meòee ns leerve Oece& kesâJeU ceeÙescegUs yeÇÿemJe¤heeJej DekeâejCe }eo}s peeleele. ~~8~~

Iešce"eÛesefve iegCeW ~ ef$eefJeOee DeekeâeMe yees}CeW ~ ceeÙesÛesefve KejWheCeW ~ iegCe yeÇÿeeR ~~9~~ ce[kesâ Je Iej ÙeebÛÙee DeefmlelJeecegUs ce[keäÙeeleer} DeekeâeMe, Iejeleer} DeekeâeMe Je lÙee yeensjer} cenekeâeMe Demes DeekeâeMeeÛes keâefuhele Yeso he[leele. lÙeeØeceeCes ceeÙee melÙe ceeve}er lej yeÇÿeeJej OeceeËÛee Deejeshe keâjlee Ùeslees. ~~9~~

peJe KejWheCe ceeÙesmeer ~ leJeefÛe mee#elJe yeÇÿeemeer ~ ceeÙesDeefJeÅesÛes efvejemeeR ~ Éwle kewâÛeW ~~10~~ peesheÙe&vle ceeÙee melÙe ceeve}er peeles leesheÙe&vle yeÇÿe¤he legÙee&}e mee#eer cnCelee Ùesles. ceeÙee Je DeefJeÅesÛee efvejeme PeeuÙeeJej yeÇÿe Je ceeÙee Demes ÉwleÛe jenle veener. ~~10~~ ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

295

(o. 7 me. 5)

cnCeesefve meJe&mee#eer ceve ~ leWefÛe peeef}Ùee Gvceve ~ ceie legÙee&¤he %eeve ~ leW ceeJeUesve ies}W ~~11~~ cnCetve ceveeÛes Gvceve PeeuÙeeJej meJe&mee#eer Deme}s}er legÙee& ner DeJemLeener efMeu}keâ jenle veener. ~~11~~

peÙeeme Éwle Yeeme}W ~ les ceve Gvceve pee}W ~ ÉwleeDeÉwleeÛeW legš}W ~ DevegmebOeeve ~~12~~ pÙee Devle:keâjCe Je=òeer}e Éwle¤he ÂMÙe peieleeÛee DevegYeJe Ùeslees leerÛe ceeJeUtve iesuÙeeJej les Éwle Je Éwlemeehes#e DeÉwle Ùee mebyebOeerÛeer efJeÛeejceeef}keâe legšles. ~~12~~

ÙesJeb Éwle DeeCeer DeÉwle ~ nesÙes Je=òeerÛee mebkesâle ~ Je=efòe peeef}Ùee efveJe=òe ~ Éwle keQâÛeW ~~13~~ SketâCe Éwle Je DeÉwle oesvner Je=efòemeehes#e Demetve Je=òeer efveJe=òe nesleeÛe ÉwleeÛee DevegYeJe keâesCe IesCeej? lees keâmee ÙesCeej? ~~13~~

Je=efòejefnle peW %eeve ~ leWefÛe hetCe& meceeOeeve ~ pesLeW legšs DevegmebOeeve ~ ceeÙeeyeÇÿeerÛeW ~~14~~ Je=òeer}e efÛeoeYeemeeÛÙee meeneÙÙeeves nesCeejs %eeve meefJeMes
ceeÙeeyeÇÿe Ssmee nsle ~ ceveW keâefuhe}e mebkesâle ~ yeÇÿe keâuhevesjefnle ~ peeCeleer %eeveer ~~15~~ meeOekeâeJemLesceOÙes efJeJeskeâemee"er ceeÙee Je yeÇÿe DeMee oesve keâuhevee kesâ}suÙee Demeleele. pÙeebvee yeÇÿeJemletÛee Dehejes#e DevegYeJe Ùeslees lÙeebvee yeÇÿeeÛeer keâuhevee nesle veener ns keâUles. ~~15~~

peW ceveyegefæDeieesÛej ~ peW keâuhevesntve hej ~ leW DevegYeefJeleeb meeÛeej ~ Éwle keQâÛeW ~~16~~ pes ceve, yegæer Je keâuhevee ÙeebÛÙee meeneÙÙeeves DevegYeJee}e Ùesle veener lÙeeÛee ØelÙe#e DevegYeJe IesleuÙeeJej (yeÇÿe) ÉwleeÛee Yeeme keâmee efškesâ}? ~~16~~

Éwle heeneleeb yeÇÿe vemes ~ yeÇÿe heeneleeb Éwle veemes ~ ÉwleeÉwle Yeemes ~ keâuhevesmeer ~~17~~ Devle:keâjCe Je=òeer ÉwleeÛÙee ÂMÙe hemeeNÙeele De[keâ}er keâer yeÇÿeeÛes DevegmebOeeve megšles. leer yeÇÿemJe¤heele (Deelcee) }erve Pee}er keâer ÉwleeÛes DevegmebOeeve megšles. Éwle Je DeÉwle ns oesvner keâuhevesÛes KesU Deensle. ~~17~~

keâuhevee ceeÙee efveJeejer ~ keâuhevee yeÇÿe LeeJejer ~ mebMeÙe Oejer DeeCeer Jeejer ~ lesefn keâuhevee ~~18~~ `ceer ceeÙes}e otj meejerve' Je `ceer DeelcemJe¤heele }erve nesF&ve' ns keâuhevesÛesÛe KesU Deensle. keâuheveeÛe mebMeÙe efvecee&Ce keâjles Je leerÛe mebMeÙe cees[les. ~~18~~

keâuhevee keâjer yebOeve ~ keâuhevee os meceeOeeve ~ yeÇÿeeR }eJeer DevegmebOeeve ~ lesefn keâuhevee ~~19~~ `ceer yeæ Deens' Je `ceer yebOevecegkeäle PeeuÙeeves meceeOeeveele Deens' ns keâuhevesÛesÛe KesU!' ceer Deelee ceePeer Devle:keâjCe Je=òeer Deelceekeâej keâjerve' ner megæe Skeâ keâuheveeÛe Deens! ~~19~~

keâuhevee ÉwleeÛeer ceelee ~ keâuhevee %eshleer lelJelee ~ yeælee DeeCeer cegkeälelee ~ keâuheveeiegCeW ~~20~~ keâuhevescegUs Éwle Yeemeles, `Megæ %eeve' ner mebkeâuhevee leÙeej nesles, Je yeæ-cegkeäleeoer DeJemLee ceeveuÙee peeleele. ~~20~~

keâuhevee DeblejeR meyeU ~ vemles oeJeer yeÇÿeieesU ~ #eCee ÙeskeâeleW efvece&U ~ mJe¤he keâuheer ~~21~~ ye}Jeeve keâuheveeÛe ceeefÙekeâ peieleeÛee ØeÛeb[ hemeeje oeKeefJeles Je leer lÙeeÛe yeUeves `ceer yeÇÿe Deens' DeMee efvece&U mJe¤heevegYeJeele #eCeele peerJee}e vesTve mees[les. ~~21~~

#eCee Ùeskeâe Oeeskeâe Jeens ~ #eCee Ùeskeâe efmLej jens ~ #eCee Ùeskeâe heens ~ efJeefmcele nesGveer ~~22~~ keâuhevee Skeâe #eCeele YeÙeYeerle nesles, ogmeNÙee #eCeer Meeblelee Yeesieles, lej eflemeNÙee #eCeer Dee§eÙe&Ûeefkeâle nesles. ~~22~~ (o. 7 me. 5)

296

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

#eCee ÙeskeâeleW Gcepes ~ #eCee ÙeskeâeleW efveyeg&pes ~ veevee efJekeâej keâefjpes ~ les keâuhevee peeCeeJeer ~~23~~ #eCeYej efle}e keâener keâUles, ogmeNÙee #eCeer keâUsveemes nesles Je keâece›eâesOeeoer efJekeâejele meehe[Ceejer keâuheveeÛe Demeles. ~~23~~

keâuhevee pevceeÛeW cetU ~ keâuhevee YekeäleerÛeW HeâU ~ keâuhevee lesefÛe kesâJeU ~ cees#eoeleer ~~24~~ keâuhevescegUW hegvne hegvne pevce nesleele, `ceer Yekeäleer keâ¤ve efleÛes HeâU efceUJeerve' ner keâuheveeÛe Demetve cees#ee}e leerÛe meeneÙÙe keâjles. ~~24~~

Demees Ssmeer ns keâuhevee ~ meeOeveW os meceeOeevee ~ ÙesjJeer ns helevee ~ cetUÛe keâeR ~~25~~ ns Demes keâuhevesÛes mJe¤he Deens! keâuhevee meeOeves}e pees[}er lej cees#e Je mJewj mees[}er lej heleve DeMeer HeâUs osles. ~~25~~

cnCeewve meJee&ÛeW cetU ~ les ns keâuheveeÛe kesâJeU ~ FÛeW kesâef}Ùeeb efvecet&U ~ yeÇÿeØeehleer ~~26~~ cnCetve Ùee ÂMÙe me=°erÛes Je peerJeeÛÙee yebOeve cees#eeÛes cetU ner keâuhevee Deens. leer mecetU keâe{}er lej yeÇÿeevegYeJe menpeÛe Demelees. ~~26~~

ßeJeCe DeeCeer ceveve ~ efvepeOÙeemeW meceeOeeve ~ efceLÙee keâuhevesÛeW Yeeve ~ G[esve peeÙes ~~27~~ ÙeLeeLe& mebØeoeÙeÙegkeäle ßeJeCe, MeeŒeevegmeejer ceveve Je ieg®JeekeäÙeeÛes efveefoOÙeemeve ÙeebÛes meeneÙÙeeves keâuhevee mecetU peeTve cees#e¤he meceeOeeve Øeehle nesles. ~~27~~

Megæ yeÇÿeeÛee efve§eÙees ~ keâjer keâuhevesÛee peÙees ~ efveef§eleeLeX mebMeÙees ~ legšesve ies}e ~~28~~ keâuhevesves Megæ yeÇÿeeÛÙee mJe¤heeÛes ÙeLeeLe& Deekeâ}ve PeeuÙeeJej leer keâuheveeÛe efveJe=òe nesles! `ceer keâesCe Deens' peieleeÛes mJe¤he keâeÙe Deens, megKe keâMeele Deens F. meJe& mebMeÙe efveIetve peeleele. ~~28~~

efceLÙee keâuhevesÛeW keâes[W ~ kewâmeW jens meeÛeeheg{W ~ pewmeW metÙee&Ûesefve Gpes[W ~ veemes lece ~~29~~ metÙe& GieJeleeÛe pemee DebOeej efškeâle veener lÙeeØeceeCes melÙe yeÇÿeeÛÙee ØekeâeMeele efceLÙee keâuhevesÛes keâewlegkeâ efškeâle veener. ~~29~~

lewmeW %eeveeÛesefve ØekeâeMeW ~ efceLÙee keâuhevee ns veemes ~ ceie nW legšs DehewmeW ~ ÉwleevegmebOeeve ~~30~~ lÙeeØeceeCes yeÇÿe%eeveeÛÙee ØekeâeMeele efceLÙee keâuhevee veenerMeer nesTve ÉwleeÛes DevegmebOeeve DeeheesDeehe megšles. ~~30~~

keâuhevesveW keâuhevee G[s ~ pewmee ce=ieW ce=ie meebhe[s ~ keâeb MejW Mej Deeleg[s ~ DeekeâeMeceeieeA ~~31~~ pÙeeØeceeCes Skeâe heMetÛÙee efMekeâejermee"er ogmeje heMet JeehejeJee eEkeâJee yeeCeevesÛe DeekeâeMeeletve ÙesCeeje ogmeje yeeCe lees[eJee lÙeeØeceeCes keâuhevesves keâuhevee ve° nesles. ~~31~~

Megæ keâuhevesÛeW yeU ~ peeef}Ùeeb veemes meyeU ~ nWefÛe JeÛeve ØeebpeU ~ meeJeOe Sskeâe ~~32~~ Megæ eEkeâJee mebJeeoer keâuhevesÛÙee yeUeves DeMegæ Jee efJemebJeeoer keâuhevee ÚešeJeer. ns efJeOeeve meeJeOeheCeeves Sskeâe. ~~32~~

Megæ keâuhevesÛeer KetCe ~ mJeÙeW keâefuhepes efveieg&Ce ~ memJe®heeR efJemcejCe ~ he[eWefÛe vesoer ~~33~~ `ceer efveieg&Ce yeÇÿe Deens' ner Megæ eEkeâJee mebJeeoer keâuhevee Demetve leer mJe¤heeÛes efJemcejCe he[t osle veener. ~~33~~

meoe mJe¤heevegmebOeeve ~ keâjer ÉwleeÛeW efveMe&ve ~ DeÉÙeefve§eÙeeÛeW %eeve ~ lesefÛe Megæ keâuhevee ~~34~~ DeelcemJe¤heeÛes DevegmebOeeve efšketâve, ÉwleeÛee efvejeme keâ¤ve `ceer Je yeÇÿe Skeâ Deens' Demee efve§eÙe keâ¤ve osles leer Megæ keâuhevee nesÙe. ~~34~~

DeÉwle keâuheer les Megæ ~ Éwle keâuheer les DeMegæ ~ DeMegæ lesefÛe Øeefmeæ ~ meyeU peeCeeJeer ~~35~~ ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

297

(o. 7 me. 5)

DeÉwleeÛÙee DevegmebOeeveele "sJeCeejer keâuhevee Megæ Demetve ÉwleeceOÙes jceCeejer DeMegæ eEkeâJee Meye} nesÙe. ~~35~~

Megæ keâuhevesÛee DeLe& ~ DeÉwleeÛee efveef§eleeLe& ~ DeeCeer meyeU JesLe& ~ Éwle keâuheer ~~36~~ Megæ keâuhevesves DeÉwleevegYeJeeÛes lej Meye} keâuhevesves šekeâeJet ÉwleeÛÙee DevegYeJeeÛes HeâU (DeLe&) efceUles. ~~36~~

DeÉwlekeâuhevee ØekeâeMes ~ lesefÛe #eCeeR Éwle veemes ~ Éwleemeefjmeer efvejmes ~ meyeU keâuhevee ~~37~~ DeÉwle keâuhevesÛee ØekeâeMe he[leeÛe ÉwleeÛee DebOeej ve° neslees. Éwle ceeJeUleeÛe Meye} keâuhevee ve° nesles. ~~37~~

keâuhevesveW keâuhevee mejs ~ Ssmeer peeCeeJeer ÛelegjW ~ meyeU iesef}Ùeeb veblejW ~ Megæ Gj}er ~~38~~ efJeÛeejJevleeves keâuhevesves keâuhevee keâMeer mejles les Demes peeCetve IÙeeJes. Meye} keâuhevee peeleeÛe Megæ keâuhevee Gjles. ~~38~~

Megæ keâuhevesÛeW ¤he ~ leWefÛe peW keâuheer mJe¤he ~ mJe¤he keâefuheleeb leõthe ~ nesÙes DeeheCe ~~39~~ Megæ mJe¤heeÛes DevegmebOeeve nsÛe Megæ keâuhevesÛes ¤he Demetve efleÛÙee ceeOÙeceeletve keâuhevee keâjCeeje mJe¤heekeâej neslees. ~~39~~

keâuhevesmeer efceLÙelJe Dee}W ~ menpeefÛe leõthe pee}W ~ Deelceefve§eÙeW veeefme}W ~ keâuhevesmeer ~~40~~ Megæ keâuheveener efceLÙee Deens Demee efve§eÙe PeeuÙeeJej DeelcÙeeMeer leõthelee Ùesles Je `ceer Deelcee' Ùee efve§eÙeeves keâuhevee ve° nesles. ~~40~~

pesefÛe #eCeeR efve§eÙes ÛeUs ~ lesefÛe #eCeeR Éwle GHeâeUs ~ pewmee DemleceeveeR ØeyeUs ~ DebOekeâej ~~41~~ Jejer} efve§eÙe pÙee #eCeer cees[lees lÙee #eCeerÛe Éwle GHeâeUtve Ùesles. metÙe& ceeJeUleeÛe DebOeej hemejeJee lÙeeØeceeCes. ~~41~~

lewmeW %eeve nesleeb ceefUCe ~ De%eeve ØeyeUs peeCe ~ ÙeekeâejCeW ßeJeCe ~ DeKeb[ DemeeJeW ~~42~~ lÙeeØeceeCes DeelceevegmebOeeve keâceer nesleeÛe De%eeve¤he Éwle peesjeves Jej Ùesles. cnCetve melele ßeJeCe DemeeJes. (`mJeeOÙeeÙeevceeØeceo:' lewefòe.11) ~~42~~

Deeleeb Demees nW yees}CeW pee}W ~ DeeMebkeâe Hesâ[t Ùeskeâe yees}W ~ peÙeeme Éwle Yeeme}W ~ leW letb veJnsmeer meJe&Lee ~~43~~ Deelee DeeleeheÙe&vleÛÙee meebieCÙeeÛes leelheÙe& Skeâe JeekeäÙeele meebielees. les Demes keâer, pÙee}e ÉwleeÛee Yeeme Pee}e lees let veJnsme! (ÉwleYeeve peerJee}e nesles. let yeÇÿe Deensme.) ~~43~~

ceeieer} DeeMebkeâe efHeâš}er ~ Flegkesâve ns keâLee mebhe}er ~ heg{W Je=efòe meeJeOe kesâ}er ~ heeefnpes ßeesleeR ~~44~~ efJeÛeej}suÙee ØeMveeÛes Gòej efouÙeeves ne efJe
(o. 7 me. 5)

298

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

oMekeâ meeleJee : Ûeewoe yeÇÿeebÛee (Ûelego&MeyeÇÿe) meceeme meneJee : yeæcegkeäleefve¤heCe ~~ ßeerjece meceLe& ~~

DeÉwle yeÇÿe efvejesefhe}W ~ peW keâuhevesjefnle mebÛe}W ~ #eCeÙeskeâ leoekeâej kesâ}W ~ cepe Ùee efve®heCeW ~~1~~ efMe<Ùe eEkeâJee ßeeslee cnCelees keâer DeeleeÛe kesâ}suÙee DeÉwle yeÇÿeeÛÙee efve¤heCeecegUs meJe& keâuhevee ceeJeU}s}er DeÉwleefmLeleer ce}e #eCeYej DevegYeJee}e Dee}er. ~~1~~

hejer cÙeeb leoekeâej JneJeW ~ yeÇÿeefÛe nesTve DemeeJeW ~ hegvne mebmeejeme ve ÙeeJeW ~ ÛebÛeUheCeW meJe&Lee ~~2~~ heCe ce}e Demes Jeešles keâer ceer yeÇÿeeMeer melele leõtheÛe nesTve jeneJes. leer mJe¤he efmLeleer cees[tve (ÛebÛeUheCes) Éwle¤he ØehebÛeeÛee ce}e hegvne DevegYeJe ÙesT veÙes. ~~2~~

keâuheveejefnle peW megKe ~ lesLeW veeneR mebmeejog:Ke ~ cnCeesefve leWefÛe Ùeskeâ ~ nesTve DemeeJeW ~~3~~ keâuheveejefnle DeÉwle yeesOeele Deme}suÙee megKee}e mebmeejog:KeeÛee mheMe&ner veener Demes ceer DevegYeJe}s. cnCetve Ùeeheg{s lÙeeÛe DeJemLesle jeneJes. ~~3~~

yeÇÿeefÛe nesF&pes ßeJeCeW ~ hegvne Je=òeerJejer }eies ÙesCeW ~ SsmeW meoe ÙesCeW peeCeW ~ Ûegkesâvee keâeR ~~4~~ ßeJeCeeves `ceer yeÇÿe Deens' Demee DevegYeJe Ùeslees ns Kejs. heCe hegvne Devle:keâjCe Je=òeer peeieer nesTve mJe¤he efmLeleer {Ules. Demes ns %eeve-De%eeveeÛes ÙesCes-peeCes Ûegkeâle veener Demes efomeles. ~~4~~

ceveW Debleefj#e peeJeW ~ #eCeÙeskeâ yeÇÿeefÛe JneJeW ~ hegvne lesLetve keâeWmeUeJeW ~ Je=òeerJejer ceeiegleW ~~5~~ Devle:keâjCe Je=òeerves efÛeoekeâeMeele #eCeYej yeÇÿeeceOÙes }erve JneJes Je hegvne peeies nesTve Jesieeves ceeies ÙeeJes.... ~~5~~

ØelÙeeJe=òeer mewjeJewje ~ efkeâleer keâ¤b ÙesjPeeje ~ heeFË }eGefveÙeeb oesje ~ keâerškeâ pewmee ~~6~~ SKeeÅee keâerškeâeÛÙee heeÙee}e oesje yeebOetve lÙee}e G[t ÅeeJes Je veblej hegvne Kee}er Dees{eJes lÙeeØeceeCes Devle:keâjCe Je=òeer Deelceekeâej JneJeer Je hegvne mJewjheCes ceeies hejleeJeer DeMeer Ùes-pee efkeâleer keâjerle jeneJes? ~~6~~

GheosMekeâeUeR leoekeâej ~ nesleeb he[s nW Mejerj ~ DeLeJee vesCes Deehehej ~ SsmeW pee}W heeefnpes ~~7~~ GheosMe keâeveer he[tve peerJe yeÇÿe¤he nesleeÛe Mejerje}e cejCe lejer ÙeeJes eEkeâJee JÙeglLeeve PeeuÙeeJej `ceePes Je ogmeNÙeeÛes' ne De%eeve keâeUeleer} YeeJe lejer ve° Pee}e heeefnpes Demes ce}e Jeešles. ~~7~~

SsmeW vemleeb peW yees}CeW ~ leWefÛe Jeešs }eefpejJeeCeW ~ yeÇÿe nesTve mebmeej keâjCeW ~ nWefn efJehejerle efomes ~~8~~ Demes ØelÙe#eele keâener ve Ie[lee Sskeâ}s}e GheosMe }eefpejJeeCee Deens. efvejLe&keâ Deens. `ceer yeÇÿe Deens' Demee DevegYeJe IÙeeJeÙeeÛee Je hegvne mebmeej keâjeJeÙeeÛee ns HeâejÛe efJehejerle Jeešles. ~~8~~

pees mJeÙeW yeÇÿeefÛe pee}e ~ lees ceeieglee kewâmee Dee}e ~ SsmeW %eeve ceePeW cepe}e ~ ØeMemle ve Ješs ~~9~~ pees Skeâoe `ceer yeÇÿe' Ùee DeJemLes}e heesnesÛe}e lees hegvne `ceer osn' Ùee DeJemLeskeâ[s ceeies Ùeslees Demes pej Demes} lej lÙee yeÇÿe%eevee}e keâener DeLe& veener. ~~9~~

yeÇÿeefÛe nesTve peeJeW ~ keâeb leW mebmeejeRÛe DemeeJeW ~ oesneRkeâ[s YejbieUeJeW ~ efkeâleer cnCetveer ~~10~~ Skeâ lej yeÇÿe nesTve jeneJes eEkeâJee mebmeejele lejer DemeeJes. Skeâoe yeÇÿe, Skeâoe mebmeej Demee Ûe{Gleej efkeâleer keâjeJee? ~~10~~ ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

299

(o. 7 me. 6)

efve¤heCeeR %eeve ØeyeUs ~ G"esve peeleeb leW ceeJeUs ~ ceeieglee keâece›eâesOe KeJeUs ~ yeÇÿe¤heemeer ~~11~~ ßeJeCe nesleevee yeÇÿeevegYeJe Ùeslees Je ßeJeCe LeebyeleeÛe lees DevegYeJe peelees Je keâece›eâesOeebÛee ieeWOeU meg¤ neslees. nŸeeÛee DeLe& Demee neslees keâer yeÇÿee}eÛe keâece Je ›eâesOe nesleele! ~~11~~

Ssmee kewâmee yeÇÿe pee}e ~ oesneRkeâ[s Deblej}e ~ Jees[iemleheCeWefÛe ies}e ~ mebmeej lÙeeÛee ~~12~~ Demee keâmee ne yeÇÿe%e? SketâCe Demes efomeles keâer Oe[ vee yeÇÿe Je Oe[ vee mebmeej DeMee Dees{eleeCeerleÛe lÙeeÛes meebmeeefjkeâ peerJeve mebhetve peeles. ~~12~~

Iesleeb yeÇÿemegKeeÛeer iees[er ~ mebmeeefjkeâ ceeieW Jees[er ~ mebmeej keâefjleeb DeeJe[er ~ yeÇÿeeR Ghepes ceeiegleer ~~13~~ yeÇÿemegKe YeesieuÙeeves lÙeeÛeer Dees{ }eieles Je pevceespevceerÛÙee mebmkeâejecegUs ØehebÛener ceeies Dees{lees. DeeJe[erves mebmeej ke⤠cnš}s lej yeÇÿemegKeeÛeer hegvne DeeJe[ efvecee&Ce nesles. ~~13~~

yeÇÿemegKe ves}s mebmeejW ~ mebmeej ies}e %eeveÉejW ~ oesveer DehegjeR hegjW ~ Ùeskeâefn veeneR ~~14~~ efJe
ÙeekeâejCeW ceePeW efÛeòe ~ ÛebÛeU pee}W og§eerle ~ keâeÙes keâjCeW efve§eerle ~ Ùeskeâefn veeneR ~~15~~ ÙeecegUs ceePes efÛeòe mebYeüefcele nesTve keâes"sÛe les Oe[heCes }eiele veener. SkeâeÛeener efveCe&Ùe nesle vemeuÙeeves keâeÙe keâjeJes les mecepele veener. ~~15~~

Ssmee ßeeslee keâjer efJeveleer ~ Deeleeb jeneJeW keâesCes jerleeR ~ cnCes DeKeb[ ceePeer celeer ~ yeÇÿeekeâej veeneR ~~16~~ Demes ØeebpeU efveJesove ßeeslÙeeves kesâ}s. lees cnCee}e keâer ceePeer efÛeòeJe=òeer DeKeb[ yeÇÿeekeâej jenle veener. ceer Deelee keâeÙe keâjeJes? ~~16~~

Deeleeb ÙeeÛeW ØelÙeesòej ~ Jekeälee osF&} megboj ~ ßeesleeR JneJeW efvejesòej ~ #eCe Ùeskeâ Deeleeb ~~17~~ Deelee ceer (Jekeälee) Ùee mecemÙesÛes MeeŒeMegæ Gòej osF&ve. lÙeemee"er ßeeslÙeebveer Deelee Lees[e JesU MeebleefÛeòe JneJes. ~~17~~

yeÇÿeefÛe nesTve pes heef[}s ~ lesefÛe cegkeäleheoeme ies}s ~ Ùesj les keâeÙe yeg[e}s ~ JÙeemeeefokeâ ~~18~~ yeÇÿe¤he PeeuÙeeJej pÙeebÛes Mejerj cejCe heeJe}s lesÛe cegkeäle Pee}s Demes cnCelee ÙesF&} keâeÙe? eEkeâJee Mejerj hee
ßeeslee efJeveleer keâjer heg{leer ~ Megkeâes cegkeälees JeeceosJees Jee ns ßegleer ~ oesIesefÛe cegkeäle DeeefoDebleeR ~ yees}lemes ~~19~~ ÙeeJej ßeeslee veceüheCes cnCelees– Ùee peieeÛÙee Feflenemeele Heâkeäle Megkeâ Je JeeceosJeÛe cegkeäle Pee}s Demes ßegleer meebieles ~~19~~

JesoW yeæ kesâ}s meJe& ~ cegkeäle Megkeâ JeeceosJe ~ JesoJeÛeveeR DeYeeJe ~ kewâmee OejeJee ~~20~~ Megkeâ Je JeeceosJe lesJe{s cegkeäle Je yeekeâer meJe& peie yeæ Demes JesoebÛes meebieCes Keesšs keâmes cnCeeJes? (lÙeecegUW ogmejs JÙeemeeefokeâ cegkeäle DemeCeW MekeäÙe veener.) ~~20~~

Ssmee ßeeslee JesoeOeejW ~ oslee Pee}e ØelÙeesòejW ~ oesIesefÛe cegkeäle DelÙeeojW ~ ØeefleheeÅe kesâ}s ~~21~~ kesâJeU oesIeebveeÛe Jesoebveer cegkeäle cnš}s Deens Demes ßeeslee JesoebÛÙee DeeOeejs cnCee}e. ~~21~~

(o. 7 me. 6)

300

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

Jekeälee yees}s ÙeeGhejer ~ oesIesefÛe cegkeäle me=°erJejer ~ SsmeW yees}leeb Gjer ~ keâesCeeme Deens ~~22~~ ÙeeJej Jekeälee cnCelees– me=°erÛÙee Feflenemeele pej oesIesÛe cegkeäle Pee}s Demeleer} lej efkeâlÙeskeâ ceneve %eeveer, efmeæ Je ÙeesiÙeebÛeer Jeeš keâeÙe? ~~22~~

yeng $e+ef
M}eskeâ ØeuneoveejohejeMejhegb[jerkeâJÙeemeebyejer
Ùeeefn JesieUs Leesj Leesj ~ yeÇÿeeefJe
Megkeâ JeeceosJe cegkeäle pee}s ~ Ùesj ns DeJeIesefÛe yeg[e}s ~ Ùee JeÛevee efJeÕeeme}s ~ les he{lecetKe& ~~25~~ MegkeâJeeceosJe cegkeäle Pee}s Je Flej meJe& yeæeJemLesleÛe cejCe heeJe}s Ùee JesoveJeÛeveeJej pees pemeeÛÙee lemee efJeÕeeme "sJeer} lees he{lecetKe& cnCeeJee }eies}. ~~25~~

lejer Jeso kewâmeW yeesef}}e ~ lees keâeÙes legcneR efceLÙee kesâ}e ~ Sskeâesve Jekeälee oslee pee}e ~ ØelÙeesòej ~~26~~ ßeeslee cnCelees– ceie Jesoebveer Demes keâmes meebefiele}s? les DeeheCe keâmes ÛegkeâerÛes "jefJelee? ÙeeJej Jekeälee cnCee}e– ~~26~~

Jeso yeesef}}e hetJe&he#e ~ cetKe& lesLeWefÛe }eJeer }#e ~ meeOeg DeeCeer efJelheVe o#e ~ lÙeebme nW ve ceves ~~27~~ Jesoebveer hetJe&he#e ceeb[}e Demetve ns ve peeCeCeeje cetKe& hetJe&he#eÛe Keje ceevelees. DeelceevegYeJeer, Jesoevle-MeeŒeheejbiele Je peeie¤keâ DemeCeejs hetJe&he#e Keje ceeveerle veenerle. ~~27~~

leLeeheer nW pejer ceeve}W ~ lejer JesomeeceLÙe& yeg[e}W ~ JesoebÛesefve Gæefj}W ~ ve JeÛes keâesCee ~~28~~ lejerner MegkeâJeeceosJeemebyebOeerÛes JeÛeve pemes Deens lemes ceeve}s lej lÙeeÛee DeLe& Demee neslees keâer JesoebÛes meeceLÙe& ve° Pee}s Demetve lÙeebÛÙee DeYÙeemeeves keâesCeerÛe cegkeäle nesCeej veener! ~~28~~

Jesoe Deebieer meeceLÙe& vemes ~ lejer Ùee Jesoeme keâesCe hegmes ~ cnCeewefve JesoeR meeceLÙe& Demes ~ peve GOejeJeÙee ~~29~~ Jesoebvee pej les meeceLÙe& vemes} lej lÙeebvee keâesCe efJeÛeejer}? heCe Demes veener. lÙeebÛes ef"keâeCeer }eskeâebvee cegkeäle keâjCÙeeÛes meeceLÙe& Deens. ~~29~~

Jesoe#ej Ie[s pÙeemeer ~ lees yeesef}pes hegCÙejemeer ~ cnCeewve JesoeR meeceLÙee&meer ~ keâeÙe GCeW ~~30~~ JesoebÛÙee mebefnlee he"Ce keâjCeeje cenehegCÙe pees[lees. DeMee JesoebheeMeer meeceLÙee&Ûeer keâesCeleerÛe GCeerJe veener. (eEkeâJee JesoebÛes Skeâ De#ej keâeveer he[}s lejer cees"s hegCÙe efceUles.) ~~30~~

JesoMeeŒehegjeCe ~ YeeiÙeW peeef}Ùeeb ßeJeCe ~ lesCeW nesF&pes heeJeve ~ nW yees}leer meeOeg ~~31~~ Jeso, Oece&MeeŒe Je hegjeCeW ÙeebÛes hetJe&hegCÙeeF&cegUs ßeJeCe Ie[}s lej ßeeslÙeeÛes efÛeòe Megæ nesles Demes meeOegmeble meebieleele. ~~31~~ ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

301

(o. 7 me. 6)

M}eskeâ DeLeJee M}eskeâeOe& ~ veeneR lejer ë}eskeâheeo ~ ßeJeCe nesleeb Ùeskeâ Meyo ~ veevee oes
JesoMeeŒeeR hegjeCeeR ~ SsMee JeekeäÙeeÛÙee DeeF&Ceer ~ DeieeOe ceefncee JÙeemeJeeCeer ~ Jeoesve ies}er ~~33~~ Jeso, MeeŒes Je hegjeCes Ùeeble DeMee DeLee&Ûeer efkeâlÙeskeâ JeekeäÙes Deensle. Kegö JÙeemeebveer JesoebÛes ceenelcÙe lÙeebÛÙee owJeer JeeCeerves meebietve "sefJe}s Deens. ~~33~~

Ùeskeâe#ej nesleeb ßeJeCe ~ lelkeâeUefÛe nesF&pes heeJeve ~ SsmeW «ebLeeÛeW ceefnceeve ~ "eFË "eFË yeesef}}W ~~34~~ JesoebÛes Skeâ De#ej Ûegketâve pejer keâeveer he[}s lejer ßeeslee heeJeve neslees Demes JesoebÛes ceenelcÙe peeieespeeieer meebefiele}s Deens. ~~34~~

oesnerJesieUe eflepee vegOejs ~ lejer ceefncee keQâÛee Gjs ~ Demees nW peeefCepes ÛelegjW ~ Ùesjeb ieLeeieesJeer ~~35~~ Megkeâ Je JeeceosJe Ùee oesIeebefMeJeeÙe eflemeje keâesCeerÛe Gæ¤ve ies}e veener Demes ceeve}s lej Ùee JesoceenelcÙee}e keâeÙe DeLe& Gjlees? cece& peeCeCeeNÙeebveeÛe, ceePes yees}Ces keâUs}. Flej meJe& ieeWOeUele he[leer}. (efmeæevle he#eeÛÙee efmeæermee"er hetJe&he#e ceeb[eJee }eielees. `ne hetJe&he#e' Demes Meer
JesoMeeŒeW hegjeCeW ~ kewâmeeR nesleeR DeØeceeCeW ~ oesIeebJeebÛetve eflemeje keâesCeW ~ GæjeJee ~~36~~ Jeso, MeeŒes Je hegjeCes Ùeebleer} JeekeäÙeebÛes ØeeceeCÙe keâmes ve° nesF&}? les ØeeceeCÙe veekeâej}s lej lÙee oesIeebJeeÛetve eflemeNÙeeÛee Gæej keâjCÙeemee"er keâesCe Gj}s? ~~36~~

cnCemeer keâe‰eR }eieesve he[}e ~ leesefÛe Ùeskeâ cegkeäle pee}e ~ Megkeâ leesefn DevegJeeo}e ~ veevee efve®heCeW ~~37~~ efkeâlÙeskeâebÛee cees#eemebyebOeer Demee mecepe Deens keâer pees }ekeâ[eØeceeCes ef›eâÙeeMetvÙe nesTve jenlees leesÛe Keje cegkeäle! Kegö Megkeâeves YeeieJele «ebLeele Deveskeâ DeeOÙeeeflcekeâ efJe
Megkeâ cegkeäle SsmeW JeÛeve ~ Jeso yeesef}}e nW ØeceeCe ~ hejer lees veJnlee DeÛesleve ~ yeÇÿeekeâej ~~38~~ Megkeâ cegkeäle Pee}e ns JesoJeÛeve melÙeÛe Deens. heCe lees yeÇÿe¤he PeeuÙeecegUs yeÇÿeeØeceeCes efveef<›eâÙe Pee}e veener. DeÛesleveeØeceeCes he[tve jeefn}e veener. ~~38~~

DeÛesleve yeÇÿeekeâej ~ Demelee Megkeâ ÙeesiesÕej ~ lejer meejemeejefJeÛeej ~ yees}CeW ve Ie[s ~~39~~ ÙeesiesÕej Megkeâ pej yeÇÿe¤he PeeuÙeeves DeÛesleve }ekeâ[eØeceeCes Pee}e Demelee lej lÙee}e meej Je Demeej ÙeebÛee MeeŒeMegæ efJeJeskeâ meebielee Dee}e vemelee. ~~39~~

pees yeÇÿeekeâej pee}e ~ lees keâe‰ nesTve heef[}e ~ Megkeâ YeeieJele yeesef}}e ~ hejeref#eleerheg{W ~~40~~ `yeÇÿe¤he Pee}s}e keâe‰eØeceeCes neslees' Demes pej Demeles lej Megkeâe}e YeeieJele «ebLeele hejeref#ele jepee}e leòJe%eeve meebielee Dee}s vemeles. keâejCe– ~~40~~

efve¤heCe nW meejemeej ~ yeesef}}e heeefnpes efJeÛeej ~ Oeeb[esUeJeW meÛejeÛej ~ °ebleekeâejCeW ~~41~~ DeeOÙeeeflcekeâ efve¤heCeele meej Je Demeej ÙeebÛes mhe°erkeâjCe keâjCÙeemee"er Deveskeâ GoenjCes Je ÙegkeälÙee JeehejeJÙee }eieleele. leer GoenjCes (jppegmehe&, Megkeäleerjpele F.) meJe& me=°erletve JesÛetve DeeCeeJeer }eieleele. (lÙeemee"er me=°erÛes DeeefCe Ùegkeäleermee"er MeeŒe «ebLeebÛes Yeeve DemeeJes }eieles. keâe‰eØeceeCes he[tve DemeCeeNÙee}e ns keâmes peces}?) ~~41~~ (o. 7 me. 6)

302

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

#eCe Ùeskeâ yeÇÿeefÛe JneJeW ~ #eCe Ùeskeâ ÂMÙe Oeeb[esUeJeW ~ veevee °ebleeR mebheeoeJeW ~ Jeiele=lJeemeer ~~42~~ MegkeâemeejKes Jekeäles Skeâe #eCeer yeÇÿeekeâej nesTve ogmeNÙee #eCeer Je=òeerJej ÙesTve me=°erle HesâjHeâškeâe ceejleele Je Deveskeâ °evle JesÛetve DeeCetve mJele:Ûes efve¤heCe DeefOekeâ heefjCeecekeâejkeâ keâjleele, ØeYeeJeer keâjleele. ~~42~~

Demees YeeieJeleefve¤heCe ~ Megkeâ yeesef}}e DeeheCe ~ leÙee DeebieeR yeæheCe ~ }eTb veÙes keâeR ~~43~~ YeeieJeleemeejKÙee ceneve «ebLeeceOÙeW MegkeâeÛeeÙeeËÛÙee efve¤heCeeÛee cees"e Jeeše Deens. Ùeemee"er lÙeebÛee cees#e veekeâe¤ve lÙeebvee yeæ cnCelee ÙesCeej veener. ~~43~~

cnCeesveer yees}leeb Ûee}leeb ~ efveÛesef°le heef[}W vemleeb ~ cegefkeäle }eYes meeÙeespÙelee ~ meodieg®yeesOeW ~~44~~ cnCetve ßeerieg®cegKeeves ceneJeekeäÙe ßeJeCe PeeuÙeeJej pÙee}e meeÙegpÙecegkeäleer }eYe}er Deens lees }ekeâ[eØeceeCes he[tve ve jenlee yees}lees Je Ûee}lees. meJe& JÙeJenej keâjlees. ~~44~~

Ùeskeâ cegkeäle Ùeskeâ efvelÙecegkeäle ~ Ùeskeâ peeCeeJes peerJevcegkeäle ~ Ùeskeâ Ùeesieer efJeosncegkeäle ~ meceeOeeveer ~~45~~ cegkeäleebÛes efvelÙecegkeäle, peerJevcegkeäle Je Ùeesieeves Øeehle nesCeeNÙee efJeosncegkeäleerle meceeOeeveeves jenCeejs Demes leerve Øekeâej Deensle. (%eeveosJe, legkeâejece, jeceoemeeoer efvelÙecegkeäle eEkeâJee DeJeleejer. meeceevÙe peerJevcegkeäle Deveskeâ Pee}s Je Deensle. efvee|Jekeâuhe meceeOeer YeesieCeejs efJeosncegkeäle eEkeâJee osn DemesheÙe&vle peerJevcegkeäle Je lees cejCe heeJeuÙeeJej efJeosn cegkeäle. peerJevcegkeäleeÛes Mes
meÛesleve les peerJevcegkeäle ~ DeÛesleve les efJeosncegkeäle ~ oesefnJesieUs efvelÙecegkeäle ~ ÙeesiesÕej peeCeeJes ~~46~~ cees#eØeehleerveblej keâeÙe&#ece DemeCeejs peerJevcegkeäle eEkeâJee efpeJevle DemeCeejs les peerJevcegkeäle. Je
mJe¤heyeesOeW mleyOelee ~ les peeCeeJeer leešmlelee ~ leešmlelee DeeefCe mleyOelee ~ ne osnmecebOeg ~~47~~ `ceer yeÇÿe' Demee DevegYeJe DeeuÙeeJej lÙee DevegYeJeele yeg[}suÙee efmLeleerle peer mleyOelee Ùesles efle}eÛe lešmLelee Demes cnCeleele. heCe Ùee oesvner iees°er osnmeehes#e Deensle. ~~47~~

ÙesLeW DevegYeJeemeer keâejCe ~ Ùesj meJe& efve:keâejCe ~ le=hleer heeJeeJeer DeeheCe ~ DeeheguÙee mJeevegYeJeW ~~48~~ DevegYeJe cegKÙe Demetve lÙeeÛes MejerjeJej efomeCeejs heefjCeece ieewCe Deensle. les efJeÛeejele IesCÙeeÛes keâejCe veener. mJele: DevegYeJe IesTve le=hle nesCÙeeleÛe meeLe&keâ Deens. ~~48~~

kebâ"ceÙee&o pesefJe}e ~ lÙeeme cnCeleer Yegkesâ}e ~ lesCeW MeyoW peepeeJe}e ~ nW leeW Ie[svee ~~49~~ heesšYej pesJe}suÙee}e pej keâesCeer `ne GheeMeer Deens' Demes cnš}s lej lÙee}e lÙee cnCeCÙeeÛee cegUerÛe $eeme nesle veener! lÙeeØeceeCes efJehejerle keâuheveebcegUs keâesCeer cegkeälee}e yeæ cnš}s lejer lÙeeÛeer cegkeäleer efyeIe[le veener. ~~49~~

mJe¤heeR veeneR osnes ~ lesLeW keâeF&mee mebosnes ~ yeæ cegkeäle Ssmee YeeJees ~ osneÛekeâ[s ~~50~~ yeÇÿeevegYeJeele osnyegæerÛee mheMe&ner vemelees. eEkeâJee yeÇÿemJe¤heele osne}e DeefmlelJeÛe veener. lÙeecegUs cees#eeÛÙee osnmeehes#e }#eCeebefJe
osnyegefæ Oe¤ve eEÛeleer ~ cegkeäle yeÇÿeeefokeâ veJnsleer ~ lesLeW MegkeâeÛeer keâesCe ieleer ~ cegkeäleheCeeÛeer ~~51~~ ØelÙe#e yeÇÿeosJeeÛeer megæe pej osnyegæer efMeu}keâ Demes} lej lÙee}e cegkeäle cnCelee Ùesle veener. ceie MegkeâeefokeâebÛeer iees°Ûe keâMee}e! ~~51~~

cegkeäleheCe nWefÛe yeæ ~ cegkeäle yeæ nW Deyeæ ~ memJe¤he mJeleefmeæ ~ yeæ vee cegkeäle ~~52~~ ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

303

(o. 7 me. 6)

`ceer cegkeäle Deens' Demes JeešCes ns megæe yebOeveÛe Deens. yeælee Je cees#e ÙeemebyebOeer yees}Cesner JeeÙeHeâU Deens! efvelÙeefmeæ yeÇÿe keâMeevesÛe yeæ nesle vemeuÙeeves keâOeerÛe cegkeäle nesle veener. ~~52~~

cegkeäleheCeeÛeer heesšeR efMeUe ~ yeebOeleeb peeF&pes heeleeUe ~ osnyegæerÛee DeeieUe ~ mJe®heeR ve mebšs ~~53~~ `ceer cegkeäle' ner keâuhevee Ieó Oe¤ve yemeCeeje yebOeveeÛÙee leUeMeer peeTve yemelees! lÙee keâuhevesleer} `ceer'ÛÙee ¤heeves efMeu}keâ Deme}suÙee osnyegæerÛee keâ}bkeâ efJece} yeÇÿee}e MeesYele veener. ~~53~~

ceerheCeeheemetve megš}e ~ leesefÛe Ùeskeâ cegkeäle pee}e ~ cegkeâe DeLeJee yeesef}}e ~ lejer lees cegkeäle ~~54~~ pÙeeÛee `Denb' yeeefOele neslees lÙee}eÛe cegkeäle cnCelee Ùesles. lees lemes cnCees eEkeâJee ve cnCees lees cegkeäleÛe Demelees. ~~54~~

peÙeeme yeeOeeJeW leW JeeJe ~ lesLeW keQâÛee cegkeäleYeeJe ~ heeneW peeleeb mekeâU JeeJe ~ iegCeJeelee& ~~55~~ cees#eemee"er pÙeeÛee pÙeeÛee yeeOe keâjCÙeeÛeer keâuhevee keâjeJeer les les leòJe ceeefÙekeâ Demeles.(82 leòJes ceeefÙekeâ) ceie yeeOe kesâuÙeeJej nesCeeje cees#eYeeJe megæe keâeuheefvekeâÛe "jlees. efpekeâ[s heneJes eflekeâ[s ef$eiegCeelcekeâ ceeefÙekeâ hemeeje efomelees. ~~55~~

M}eskeâ– yeæes cegkeäle Fefle JÙeeKÙee iegCelees ces ve Jemlegle: ~ iegCemÙe ceeÙeecet}lJeeVe ces cees#ees ve yebOeveced ~~Ú~~ M}eskeâeLe&– yebOeve Je cees#e ner Yee
lelJe%eelee hejceMegæ ~ leÙeemeer veeneR cegkeäle yeæ ~ cegkeäleyeæ ne efJeveeso ~ ceeÙeeiegCeW ~~56~~ yeÇÿeevegYeJeer yeÇÿeÛe nesle DemeuÙeeves DelÙeble Megæ Demelees. yebOe Je cees#e ns oesvner [eie lÙee}e vemeleele. kesâJeU ceeÙesÛÙee meeceüepÙeele yebOecees#eeÛes KesU Ûee}leele. lÙee keâuheveebvee ceeÙee peyeeyeoej Deens. ~~56~~

pesLeW veece¤he nW mejs ~ lesLeW cegkeäleheCe kewâÛeW Gjs ~ cegkeäle yeæ nW efJemejs ~ efJemej}sheCeWmeeR ~~57~~ pÙee efmLeleerle veece Je ¤heebÛee hemeeje Deesmejlees lÙeele yebOe Je cees#e keâmes Gjleer}?ceer yeæ eEkeâJee ceer cegkeäle Ùee keâuheveebÛee efJemej he[tve `ce}e lÙeebÛee efJemej he[}e Deens' Ùee peeefCeJesÛeener efJemej he[lees. nerÛe heejceee|Lekeâ menpeeJemLee nesÙe. ~~57~~

yeæ cegkeäle pee}e keâesCe ~ lees lejer veJns keâeR DeeheCe ~ yeOekeâ peeCeeJeW ceerheCe ~ OelÙee&me yeeOeer ~~58~~ yebOeve keâesCee}e Je cegkeäle keâesCe Pee}e ÙeeÛee efJeÛeej kesâ}e lej Deelce¤he `ceer'Meer lÙeebÛee keâenerÛe mebyebOe veener. pees peerJe¤he `ceer' }e Ieó hekeâ[tve "sJelees lÙee}eÛe lÙee `ceer'heCee Ûes yebOeve he[les. ~~58~~

SJeb ne DeJeIee Yeüce ~ DenblesÛee pee}e ßece ~ ceeÙeeleerle peeW efJeßeece ~ mesefJe}e veeneR ~~59~~ SketâCe ne meJe& Yeüce¤he DenbkeâejeÛee hemeeje Deens Je lÙeecegUsÛe yebOecees#eeÛee MeerCe neslees. peesheÙe&vle `ceeÙesÛes DeefOe‰eve yeÇÿe ceer Deens' Demee DevegYeJe IesTve hejeMeevleer }eYele veener leesheÙe&vle MeerCe nesle jenlees. ~~59~~

Demees yeælee DeeCeer cegkeälelee ~ Dee}er keâuhevesÛÙee ceeLeeb ~ les keâuhevee lejer lelJelee ~ meeÛe Deens ~~60~~ lesJne Demes "j}s keâer yebOeve Je cees#e Ùee oesvner kesâJeU keâuhevee Deensle. keâuhevee ner keâOeer lejer melÙe Demeles keâe? keâuhevee keâuheveeÛe Demeles. ~~60~~

cnCeewefve nW ce=iepeU ~ ceeÙee veeefLe}W DeeYeeU ~ mJehve efceLÙee lelkeâeU ~ peeie=leer nesÙes ~~61~~ cnCetve yebOecees#e ns ceeUpeefceveerJejer} ce=iepeUeØeceeCes, ieieveeÛÙee veer}lesØeceeCes Yeüecekeâ Deensle. peeie ÙesleeÛe pemes mJehve Yeüecekeâ "jles lÙeeØeceeCes ØelÙe#e yeÇÿeevegYeJe ÙesleeÛe yebOecees#e keâeuheefvekeâ "jleele. ~~61~~

mJehveeR yeæ cegkeäle pee}e ~ lees peeie=leerme veeneR Dee}e ~ keQâÛee keâesCe keâeÙes pee}e ~ keâebneR keâUsvee ~~62~~ (o. 7 me. 6)

304

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

Skeâ keâesCeer yeæ mJehveele cegkeäle Pee}e Demes lÙee}e Jeeš}s heCe lees Peeshesletve peeiee Pee}eÛe veener, lej lÙee yebOe cees#ee}e keâeÙe DeLe& Gjlees? meJe& mJehveÛe! ~~62~~

cnCeesefve cegkeäle efJeÕepeve ~ peÙeeme pee}W Deelce%eeve ~ Megæ%eeveW cegkeäleheCe ~ mecetU JeeJe ~~63~~ cnCetve pees cegkeäle Demelees lÙee}e meJe& peerJeme=°er cegkeäleÛe efomeles. lÙeeÛÙee Megæ%eeveecegUs `cees#e' ner mebkeâuheveeÛe Gjle veener. ~~63~~

yeæ cegkeäle ne mebosnes ~ Oejer keâuhevesÛee osnes ~ meeOeg meoe efve:mebosnes ~ osneleerle Jemleg ~~64~~ yebOe Je cees#e Ùee efJe
Deeleeb Demees nW heg{leer ~ heg{W jeneJeW keâesCes efjleeR ~ leWefÛe efve¤heCe ßeesleeR ~ meeJeOe heefjmeeJeW ~~65~~ Deelee ne efJe
ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

305

(o. 7 me. 6)

oMekeâ meeleJee : Ûeewoe yeÇÿeebÛee (Ûelego&MeyeÇÿe) meceeme meeleJee : meeOeveØeefle‰eefve¤heCe ~~ ßeerjece meceLe& ~~ Jemletefme pejer keâuheeJeW ~ lejer les efvee|Jekeâuhe mJeYeeJeW ~ lesLeW keâuhevesÛÙee veeJeW ~ megvÙeekeâej ~~1~~ yeÇÿeevegYeJeemee"er yeÇÿeeefJe
leLeeefhe keâuhet peeleeb ~ ve Ùes keâuhevesÛÙee neleeb ~ JeesUKeer "eF& ve he[s efÛeòee ~ YeübMe he[s ~~2~~ Demes Demetvener yeÇÿeeÛeer keâuhevee keâjCÙeeÛee ØeÙelve kesâ}eÛe lej les keâuhevesÛÙee DeeJeekeäÙeele Ùesle veener. `ns yeÇÿe' DeMeer lÙeeÛeer DeesUKe ve PeeuÙeeves ceve IeesšeàÙeele he[les. DeesUKeerÛÙee Flej veece¤heelcekeâ heoeLee&ØeceeCes lÙeeÛeer DeesUKe ve hešuÙeeves mebYeüce neslees. ~~2~~

keâebner °ermeefÛe ve efomes ~ ceveeme leWefn ve Yeemes ~ ve Yeemes ve efomes kewâmeW ~ JeesUKeeJeW ~~3~~ [esàÙeemeceesj keâener kesâuÙee lÙeeÛes ¤he DeeCelee Ùesle veener. ceveeves lÙeeÛeer keâuhevee ke⤠cnš}s lej lesner pecele veener. pes efomele veener Je Yeemele veener les keâmes DeesUKeeJes? ~~3~~

heeneW peeleeb efvejekeâej ~ ceveeefme he[s megvÙeekeâej ~ keâuhetb peeleeb DebOekeâej ~ Yej}e Jeešs ~~4~~ yeÇÿe De¤he cnCetve efvejekeâej Deens. [esàÙeeÛee ¤he ne efJe
keâuhetb peeleeb Jeešs keâeUW ~ yeÇÿe keâeUW vee efheJeUW ~ Deejkeäle efveUW vee OeJeUW ~ JeCe&jefnle ~~5~~ yeÇÿeeÛeer keâuhevee ke⤠ies}s lej les keâeUs Jeešles. Jemlegle: De¤he yeÇÿe keâeUs, efheJeUs, }e}, efveUs, heeb{js, F. JeCeeËÛes veener. ([esUs efcešuÙeeJej keâeUsheCee Ye¤ve peelees) ~~5~~

peÙee JeCe&Jeskeäleer vemes ~ Yeemeentve DeveeefjmeW ~ ¤heefÛe veeneR kewâmeW ~ JeesUKeeJeW ~~6~~ pÙee}e keâesCeleener jbie veener, pes cevee}e Yeemele veener Je pÙee}e ¤he veener les DeesUKeeJes keâmes? ~~6~~

ve efomeleeb JeesUKeCe ~ efkeâleer OejeJeer DeeheCe ~ nW leeW ßeceemeerÛe keâejCe ~ neslemes ~~7~~ pes keâOeerÛe heentve keâU}s}s veener les efÛeòeeves hekeâ[tve "sJeCÙeeÛee efkeâleerner ØeÙelve kesâ}e lejer keâ°eefMeJeeÙe keâenerÛe JeešŸee}e Ùesle veener. ~~7~~

pees efveieg&Ce iegCeeleerle ~ pees DeÂMÙe DeJesòeâ ~ pees DeeEÛelÙe eEÛeleveeleerle ~ hejce heg®
306

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

eEÛeleveele ve ÙesCeejs Deens. ~~8~~

M}eskeâ–

DeeEÛelÙeeJÙekeäle¤heeÙe efveieg&CeeÙe iegCeelceves ~ mecemlepeieoeOeej cetle&Ùes yeÇÿeCes vece: ~~

M}eskeâeLe&– DeeEÛelÙe, DeJÙekeäle, efveieg&Ce (mJe¤he }#eCes) iegCeelcekeâ, peieoeOeej Je cetle& (lešmLe }#eCes) DeMee yeÇÿee}e vecemkeâej Demees.

DeeEÛelÙe leWefÛe eEÛeleeJeW ~ DeJÙekeäleeme Dee"JeeJeW ~ efveieg&Ceeme JeesUKeeJeW ~ keâesCeshejer ~~9~~ pes eEÛeleveeleerle lÙeeÛes eEÛeleve, DeJÙekeäleeÛes mcejCe Je efveieg&CeeÛee heefjÛeÙe keâmee keâ¤ve IÙeeJee? ~~9~~

peW °ermeefÛe ve he[s ~ peW ceveemeefn veeleg[s ~ leÙee kewâmeW heeneCeW Ie[s ~ efveieg&Ceemeer ~~10~~ DeiegCe yeÇÿe [esàÙeebvee efomele veener, cevee}e keâUle veener. lÙee}e keâmes heneJes? ~~10~~

DemebieeÛee mebie OejCeW ~ efvejeJe}byeer Jeeme keâjCeW ~ efveMeyoemeer DevegJeeoCeW ~ keâesCeshejeR ~~11~~ SkeâcesJe Demebie yeÇÿeeÛeer mebiele, heeÙee Je Úhhej veme}suÙee yeÇÿeele Deefvekesâle jenCes Je MeyoeleerleeÛes JeCe&ve keâjCes keâmes MekeäÙe Deens? ~~11~~

DeeEÛelÙeemeer eEÛeletb peeleeb ~ efvee|Jekeâuheemeer keâefuheleeb ~ DeÉwleeÛeW OÙeeve keâefjleeb ~ ÉwleefÛe G"s ~~12~~ `ceer DeeEÛelÙeeÛes eEÛeleve keâjlees', `ceer efvee|JekeâuheeÛeer keâuhevee keâjlees' Je `ceer DeÉwleyeÇÿeeÛes OÙeeve keâjlees' F. Øekeâejs ÉwleÛe HeâesHeâeJeles! ~~12~~

Deeleeb OÙeeveefÛe mees[eJeW ~ DevegmebOeeve leW cees[eJeW ~ lejer ceeiegleW he[eJeW ~ ceeneb mebMeFË ~~13~~ Demes nesles cnCetve OÙeeveÛe ke⤠veÙes Je DevegmebOeeve mees[eJes lej mJe¤heeefJe
ÉwleeÛÙee YesCeW Deblejer ~ Jemleg ve heeefnpes lejer ~ lesCeW meceeOeevee Gjer ~ keâoe DemesefÛevee ~~14~~ Éwle HeâesHeâeJeCÙeeÛÙee Yeerleerves DeelceevegYeJe Iesle}eÛe veener, lej DeelceevegYeJeeÛes meceeOeeve keâOeerÛe nesle veener. ~~14~~

meJes }eefJeleeb meJes he[s ~ meJes he[leeb Jemleg Deeleg[s ~ efvelÙeeefvelÙeefJeÛeejW Ie[s ~ meceeOeeve ~~15~~ les meceeOeeve nJes Demes} lej Deelceeveelce, #eje#ej, melÙeefceLÙee F. Øekeâejs efJeJeskeâeÛeer meJeÙe }eJetve IÙeeJeer. }eJetve Iesle}er keâer meJeÙe }eieles Je DeelceevegYeJe Ùeslees. ~~15~~

Jemleg eEÛeefleleeb Éwle Ghepes ~ mees[er keâefjleeb keâebneRÛe vegcepes ~ megvÙelJemebosneR heef[pes ~ efJeJeskeWâefJeCe ~~16~~ DeelceefJeÛeej keâjeJee lej Éwle Je lees mees[tve ÅeeJee lej MetvÙe¤he DebOeej neslees. efvelÙeefvelÙeeoer efJeJeskeâ vemes} lej mebMeÙe mejle veener. ~~16~~

cnCeesefve efJeJeskeâ OejeJee ~ %eeveW ØehebÛe meejeJee ~ DenbYeeJe JeesmejeJee ~ hejer lees Jeesmejsvee ~~17~~ cnCetve melele efJeJeskeâeÛÙee DevegmebOeeveeves Deveelce, DeefvelÙe Je Demeej ØehebÛeeletve Devle:keâjCe keâe{tve IesTve DenbkeâejeÛee lÙeeie keâjeJee. heCe Denbkeâej Demee menpeemenpeer peeCeeje veJns! ~~17~~

hejyeÇÿe leW DeÉwle ~ keâefuheleebÛe G"s Éwle ~ lesLeW nsle DeeCeer °eble ~ keâebnerÛe ve Ûe}s ~~18~~ hejyeÇÿe DeKeb[ Je YesoMetvÙe Deens. lÙeeÛeer keâuhevee ke⤠}eieleeÛe yeÇÿe Je keâuhevee keâjCeeje Demes lÙeeÛes oesve Keb[ eEkeâJee Yeeie he[leele Je DeÉwle cees[les. vÙeeÙeMeeŒeeves lekeâe&Ûes heeÛe DeJeÙeJe meebefiele}s Deensle. Øeefle%ee, nslet, GoenjCe, GheveÙe Je efveieceve. heCe Demee leke&â ceeb[tvener yeÇÿeevegYeJe Ùesle veener. yeÇÿe ne lekeâe&Ûee efJe
leW Dee"eEJelee efJemeefjpes ~ keâeb leW efJemejesefve Dee"efJepes ~ peeCeesefveÙeeb vesefCepes ~ hejyeÇÿe leW ~~19~~ ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

307

(o. 7 me. 7)

yeÇÿeeÛeer Dee"JeCe ke⤠ies}s lej les njJeles! les njJe}s Demelee peCet DevegYeJee}e Ùesles. `ceer yeÇÿe peeCele veener' Demes pees peeCelees lÙeeves les peeCe}s}s Demeles!! (nŸee iet{ DeesJeerÛÙee mhe°erkeâjCeemee"er kesâve.Ghe. 2/2 Je 3 Ùee ceb$eeJejer} DeeÛeeÙe&Yee<Ùe mecepeeJetve IÙeeJes) ~~19~~

lÙeeme ve Yesšleeb nesÙes Yesšer ~ YesšeW peeleeb he[s legšer ~ Ssmeer ns veJe} iees°er ~ cegkesâheCeeÛeer ~20~~ Éwle cees[tve DeÉwle meeOe}s lej leerÛe yeÇÿeeÛeer Kejer Yesš! JÙeeJeneefjkeâ Yesšerle Éwle Demeles. DeMee Yesšerves yeÇÿe Yesšle veener. (%eeveosJe nŸee menpeYesšer}e `efmeæYesš' cnCeleele– Ûeebie. heeme°er) DeMeer ner veJe}eF&Ûeer Meyojefnle Yesš Deens. ~~20~~

leW meeOetb peeleeb meeOeJesvee ~ veelejer meesef[leeb megšsvee ~ }eie}e mecebOe legšsvee ~ efvejblej ~~21~~ `ceer DeelcÙeeÛeer Yesš IesF&ve' Demes cnCetve leer Ieslee Ùesle veener. Je `ceer DeelcÙee}e YesšCeej veener' Demes cnCetve Deme}s}er Yesš megšCeej veener. Deveeefo efvelÙemebyebOe keâOeerÛe megšle veener. (peerJe cet}le: yeÇÿeÛe Deens.) ~~21~~

leW DemeleefÛe meoeb Demes ~ veelejer heeneleeb ogjemes ~ ve heeneleeb ØekeâeMes ~ pesLeW lesLeW ~~22~~ yeÇÿe mJe¤heeves Deveeefo, efvelÙe, melÙe Deens. peerJeYeeJe helkeâ¤ve lÙeekeâ[s heent }eie}s lej lÙeeÛes DeÉwle cees[uÙeeves les peCet ogjeJeles. ns Éwleeleer} heneCes mees[tve efo}s lej les mJeÙebØekeâeMelJeeves meJe&$e JÙeehetve Deens. ~~22~~

pesLeW GheeÙes leesefÛe DeheeÙes ~ DeeCeer DeheeÙes leesefÛe GheeÙes ~ nW DevegYeJeWefJeCe keâeÙes ~ Gcepees peeCeW ~~23~~ Megæ hejceeLee&ceOÙes yeÇÿeØeehleerÛee ØelÙeskeâ GheeÙe les efvelÙeØeehle DemeuÙeeves DeheÙeMe oslees. heCe heneCeeje, heneCÙeeÛeer Jemlet Je heenCes Ùee ef$ehegšer}e DeheeÙe kesâ}e lej leesÛe yeÇÿeevegYeJeeÛee GheeÙe Gjlees. DevegYeJeevesÛe Ùee cnCeCÙeeÛes Jece& }#eele ÙesF&}. ~~23~~

leW vegcepeleebÛe Gcepes ~ Gcepeesve keâebneRÛe vegcepes ~ leW Je=òeerefJeCe heeefJepes ~ efveJe=efòeheo ~~24~~ pes yeÇÿe Je=òeer}e keâU}s Demes Jeešles les yeÇÿe vemeles. Je=efòe%eeveeefMeJeeÙe pees yeÇÿeevegYeJe Ùeslees lesÛe Kejs yeÇÿe%eeve. efvelÙe yeÇÿeeÛee DevegYeJe DeefvelÙe Je=òeer efveJe=òe PeeuÙeeJej Ùeslees. efveJe=òeer nsÛe yeÇÿe peeCeeJes. ~~24~~

leW OÙeeveer Oeefjleeb veÙes ~ eEÛeleveeR eEÛeleeJeW leW keâeÙes ~ ceveeceOeW ve meceeÙes ~ hejyeÇÿe leW ~~25~~ De¤he Je De}#Ùe yeÇÿeeÛes OÙeeve keâjlee Ùesle veener. efÛeòeJe=òeer}e les Oejlee Ùesle veener. yeÇÿeÛe Devle:keâjCe Je=òeerÛes ØekeâeMekeâ DemeuÙeeves les efleÛÙee DeeJeekeäÙeele Ùesle veener. ~~25~~

lÙeeme Gheces ÅeeJeW peU ~ lejer leW efvece&U efve§eU ~ efJeÕe yeg[e}W mekeâU ~ lejer leW keâesj[WefÛe Demes ~~26~~ yeÇÿee}e heeCÙeeÛeer Ghecee ÅeeJeer lej yeÇÿe ce}jefnle Je DeÛe} Deens. heeCÙeele keâÛeje Demelees Je lÙeeJej lejbie G"leele. meJe& efJeÕe peCet yeÇÿeeceOÙes yeg[e}s}s Demetvener yeÇÿe keâesj[s cnCepes Deef}hle Deens. ~~26~~

veJns ØekeâeMeemeeefjKeW ~ DeLeJee veJns keâeUesKeW ~ Deeleeb leW keâemeÙeemeeefjKeW ~ meebieeJeW nes ~~27~~ lÙee}e ØekeâeMeeÛeer eEkeâJee DebOeejeÛeer Ghecee oslee Ùesle veener. ØekeâeMe ØekeâeMekeâCeÙegkeäle (Photones) Demelees. yeÇÿe efvejJeÙeJe Deens. lÙeecegUs les keâesCeemeejKes Deens les keâmes meebieeJes? ØekeâeMe Je DebOeejeÛes yeÇÿe ØekeâeMekeâ Deens. ~~27~~

Ssmes yeÇÿe efvejbpeve ~ keâoe veJns ÂMÙeceeve ~ }eJeeJeW leW DevegmebOeeve ~ keâesCeshejer ~~28~~ Demes ns ¤hejefnle yeÇÿe keâesCee}ener keâOeerÛe [esàÙeeves efomele veener. lÙeecegUs les efÛeòeeves keâmes hekeâ[tve "sJeeJes? ~~28~~

DevegmebOeeve }eTb peeleeb ~ keâebneR veeneR Jeešs Deeleeb ~ lesCeW ceveeefÛeÙee ceeLeeb ~ mebosn Jeepes ~~29~~ Demes Demeleeveener efÛeòeeves lÙeeÛes DeJeOeejCe keâjCÙeeÛee Ùelve kesâ}eÛe lej DeJeOeejCe keâjCÙeemeejKes keâenerÛe veener Demee DevegYeJe Ùeslees. lÙeecegUs ceveeÛes lÙeemebyebOeerÛes efJekeâuhe Jee{leele. ~~29~~

}efškeWâefÛe keâeÙes heeneJeW ~ keâes"W peeTve jeneJeW ~ DeYeeJe Iesle}e peerJes ~ melÙe mJe¤heeÛee ~~30~~ (o. 7 me. 7)

308

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

heenCÙeeÛee JÙeLe& ØeÙelve keâeÙe GheÙeesie? keâesCelÙee leerLe&#es$eele Jee ce"ele jentve les efomes}? DeMee efJeÛeejecegUs ef$ekeâe}eyeeefOele yeÇÿe veenerÛe Demes Jeešt }eieles! ~~30~~

DeYeeJeefÛe cnCeeW melÙe ~ lejer JesoMeeŒe kewâmeW efceLÙe ~ DeeCeer JÙeemeeefokeâebÛeW ke=âlÙe ~ JeeGieW veJns ~~31~~ `veenerheCee' nsÛe yeÇÿeeÛes mJe¤he ceeve}s lej yeÇÿe `meled' Deens ns JesoevleeÛes meebieCes Keesšs ceeveeJes }eies}. efMeJeeÙe JÙeemeeoer cen
cnCeesefve efceLÙee cnCeleeb veÙes ~ yengle %eeveeÛes GheeÙes ~ yengleeR efvee|ce}W leW keâeÙes ~ efceLÙee cnCeeJeW ~~32~~ cnCetve ieerleeoer MeeŒeele meebefiele}s}s melÙe yeÇÿe veekeâejCes MekeäÙe veener. yeÇÿeevegYeJeeÛeer Deveskeâ MeeŒes Deveskeâebveer meebefiele}er leer JÙeLe& veenerle. leer DeMeer– ~~32~~

DeÉwle%eeveeÛee GheosMe ~ ieg®ieerlee lees censMe ~ meebielee nesÙes heeJe&leerMe ~ heeJe&leerØeleer ~~33~~ DeJeOetleieerlee kesâ}er ~ ieesj#eerme efvejesefhe}er ~ les DeJeOetleieerlee yeesef}}er ~ %eeveceeie& ~~34~~ efJe
SsmeW meebieeJeW leW efkeâleer ~ yengle $e+
cnCeesefve efceLÙee Deelce%eeve ~ cnCeleeb heeefJepes heleve ~ Øe%esjefnle pes peve ~ leÙeebmeer nW keâUsvee ~~39~~ cnCetve Deelce%eeve ne kesâJeU keâuheveeefJe}eme Deens Demes ceeve}s lej Deelceesæej nesCeej veener. hetJe&megke=âleeves efceUe}s}er meòJeØeOeeve yegæer vemes} lej Deelce%eeveeJej ßeæe yemele veener. ~~39~~

peWLes Mes
DeeheCeeme vegcepes yejJeW ~ cnCeesefve efceLÙee kewâmeW keâjeJeW ~ veelejer meÂ{ OejeJeW ~ meodieg®cegKes ~~41~~ mJele:}e mecepele veener cnCetve yeÇÿeleòJe veenerÛe Demes cnCeCes ÙeesiÙe Deens keâeÙe? cnCetve ßeer ieg¤bÛÙee DeeßeÙeeves les peeCetve IÙeeJes Je lÙeeefJe
efceLÙe leWefÛe melÙe pee}W ~ melÙe Demeesve efceLÙe kesâ}W ~ mebosnmeeiejer yeg[e}W ~ Dekeâmceele ceve ~~42~~ ÂMÙe peieled efceLÙee Demetve melÙe Jeešles. yeÇÿe melÙe Demetve efceLÙee Jeešles. jpelece ØeOeeve Deme}s}s ceve ceOetveceOetve Dekeâmceele DeMee mebMeÙemecegõele yeg[le jenles. ~~42~~

ceveeme keâuheeÙeeÛeer meJes ~ ceveW keâefuhe}s leW veJns ~ lesCes iegCeW mebosn OeeJes ~ ceerheCeeÛesefve hebLes ~~43~~ ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

309

(o. 7 me. 7)

mebkeâuheefJekeâuheelcekeâ efJeÛeej keâjCeW ne ceveeÛee mJeYeeJeÛe Deens. heCe lÙeeves kesâ}suÙee keâesCelÙeener efJeÛeejeves efJeÛeejkeâeUer yeÇÿeevegYeJe Ùesle veener. lÙeecegUs yeÇÿemJe¤heeefJe
lejer lees heLeefÛe cees[eJee ~ ceie hejceelcee pees[eJee ~ mecetU mebosn lees[eJee ~ meeOegÛesefve mebieleeR ~~44~~ cnCetve ne ØeJeenÛe DeešJetve šekeâeJee Je yeÇÿeevegYeJe IÙeeJee. mebleebÛÙee DeeßeÙeeves mebMeÙeeÛes cetU Deme}s}e mebkeâuheefJekeâuheelcekeâ efJeÛeej LeebyeJeeJee. ~~44~~

ceerheCe MeŒeW legšsvee ~ ceerheCe Heâesef[leeb Hegâšsvee ~ ceerheCe meesef[leeb megšsvee ~ keâebneR kesâuÙeeb ~~45~~ Denblee MeŒeeves legšle veener, IeCe Iee}tve Hegâšle veener Je keâesCelÙeener mJeyegæerves kesâ}suÙee efJeÛeejeves leer mees[lee Ùesle veener. ~~45~~

ceerheCeW Jemleg veekeâUs ~ ceerheCeW Yeefòeâ ceeJeUs ~ ceerheCeW Meefòeâ ieUs ~ JewjeiÙeeÛeer ~~46~~ DenbkeâejeÛes DeefOe‰eve Deme}s}s yeÇÿe Denb peeiee DemesheÙeËle DevegYeJee}e Ùesle veener. Denbkeâej MejCeeieleer}e efJejesOeer DemeuÙeeves Gheemeveener meeLe&keâer }eiele veener. Denbkeâej leceesiegCeeÛee DemeuÙeeves meòJeiegCeeÛes JewjeiÙe }eYele veener. ~~46~~

ceerheCeW ØehebÛe ve Ie[s ~ ceerheCeW hejceeLe& yeg[s ~ ceerheCeW mekeâUefn G[s ~ ÙesMekeâere|leØeleehe ~~47~~ Denbkeâejer ØeehebefÛekeâ ØehebÛe efyeIe[Jelees Je og:Ke¤he keâjlees. ØeyeU Denblee peerJe Je yeÇÿe nŸeebÛes SskeäÙe meeOet osle veener. efceUe}s}s ÙeMe, keâerleea Je heje›eâce Denbkeâejeves Hegâkeâš peeleele. ~~47~~

ceerheCeW ceer$eer legšs ~ ceerheCeW Øeerefle Deešs ~ ceerheCeW ef}iešs ~ DeefYeceeve Deebieer ~~48~~ pees[}s}s efce$e DenbkeâejecegUs legšleele. Deme}s}s Øesce ve° nesles Je ohee&cegUW Flej legÛÚ Jeešt }eieleele. ~~48~~

ceerheCeW efJekeâuhe G"s ~ ceerheCeW keâUn megšs ~ ceerheCeW mebceesn Hegâšs ~ SskeäÙelesÛee ~~49~~ `ce}e hešle veener' nŸee Øekeâejs DenbkeâejecegUs efJekeâuhe efvecee&Ce nesleele Je Yeeb[CeeÛeer JÙeehleer Jee{le peeles. cetUÛes Deme}s}s peerJe DeeefCe yeÇÿe nŸeebÛes SskeäÙe ‘Denb’ peeiee PeeuÙeeves cees[les. ~~49~~

ceerheCe keâesCeeefmeÛe ve meens ~ leW YeieJebleer kewâmesevf e meens ~ cnCeewevf e ceerheCe meeb[vt e jens ~ leeseÛf e meceeOeeveer ~~50~~ Denbkeâejer ceeCetme keâesCee}ener vekeâesmee Jeešlees. ceie lees osJee}e keâmee DeeJe[s}? cnCetve `Denb' mees[Ceeje meJe& Øekeâejs meceeOeeveele jenlees. ~~50~~

ceerheCe kewâmeW lÙeeieeJeW ~ yeÇÿe kewâmeW DevegYeJeeJeW ~ meceeOeeve keQâmes heeJeeJeW ~ keâesCee ØekeâejW ~~51~~ Demee ØeMve efvecee&Ce neslees keâer ne `ceer' heCee keâmee mees[eJee? yeÇÿeevegYeJe IesTve les meceeOeeve efceUCÙeeÛes meeOeve keâesCeles? Gòej —– ~~51~~

ceerheCe peeCeesefve lÙeeieeJeW ~ yeÇÿe nesTve DevegYeJeeJeW ~ meceeOeeve leW heeJeeJeW ~ efve:mebieheCes ~~52~~ DenbkeâejeÛes mJe¤he ßeerieg¤bkeâ[tve mecepeeJetve IesTve lÙeeØeceeCeW lees DeesUKetve lÙeebÛÙeeÛe GheosMeevegmeej mees[eJee. peerJe¤he ceer yeÇÿe¤he keâ¤ve yeÇÿeevegYeJe IÙeeJee. efve:mebieheCes peieCÙeeÛeer meJeÙe }eJetve IesTve Øeehle heefjefmLeleerle mJemLe jeneJes. ~~52~~

DeeCeerkeâ Ùeskeâ meceeOeeve ~ ceerheCeWefJeCe meeOeve ~ keâ¤b peeCes leesefÛe OevÙe ~ meceeOeeveer ~~53~~ Meceeoer mene meeOeveebleer} meceeOeeveehes#ee DeeCeKeer ßes‰ meceeOeeveebmee"er meeOekeâeves meeOevekeâeUer `ceer meeOekeâ Demetve meeOevee keâjerle Deens' ne YeeJe mees[tve meeOevee keâjeJeer! Demes meeOeve keâjCeeje OevÙe nesÙe. meeOeves}e yemeleeÛe `Denb'Ûes efJemepe&ve keâjeJes. ~~53~~

ceer leeW yeÇÿeefÛe pee}eW mJelee ~ meeOeve keâesCe keâjer} Deeleeb ~ SsmeW ceveeR keâuhetb peeleeb ~ keâuheveeefÛe G"s ~~54~~ (o. 7 me. 7)

310

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

lemes efJemepe&ve kesâ}s veener lej `ceer Deelee yeÇÿe¤he PeeuÙeeves meeOevee keâjCÙeemee"er keâesCeer Gj}s veener' neÛe Skeâ veJee mebkeâuhe GlheVe neslees! Skeâ keâuhevee G"}er keâer lÙeebÛeer jebie }eieles. ~~54~~

yeÇÿeeR keâuhevee ve meens ~ lesefÛe lesLeW GYeer jens ~ leÙesefme MeesOetve heens ~ leesefÛe meeOeg ~~55~~ met#ceeeflemet#ce Devle:keâjCeJe=òeer nener yeÇÿeevegYeJee}e ØeefleyebOe neslees. meeOeve keâjleevee leer npej Demeles! leer }#eele IesTve efleÛesner efvejekeâejCe keâjCeeje meeOekeâ efmeæ neslees. meeOet neslees. ~~55~~

efvee|Jekeâuheemeer keâuheeJeW ~ hejer keâefuheles DeeheCe ve JneJeW ~ ceerheCeeefme lÙeeieeJeW ~ ÙesCeW efjleeR ~~56~~ `ceer yeÇÿe Deens' FlÙeeoer Øekeâejs efvee|JekeâuheeefJe
Ùee yeÇÿeefJeÅesÛÙee }heCeer ~ keâebneRÛe vemeeJeW Demeesveer ~ o#e DeeCeer meceeOeeveer ~ leesefÛe nW peeCes ~~57~~ Ùee yeÇÿeefJeÅesÛes jnmÙe Demes Deens keâer leerve osnebÛes Je ÂMÙe peieleeÛes JÙeeJeneefjkeâ DeefmlelJe Demetvener les peCet ceeJeUtve peeJesle. meeOevekeâeUer meeJeOeheCeeves meceeOeeveele jenCeeje (DeesJeer 53) Ùee yees}CÙeeleer} iet{ Gkeâ}t Mekeâlees. (hene– 53-32) ~~57~~

peÙeemeer DeeheCe keâuheeJeW ~ leWefÛe DeeheCe mJeYeeJeW ~ ÙesLeW keâuhevesÛÙee veeJeW ~ megvÙe Dee}W ~~58~~ pÙeeÛeer `ceer' cnCetve keâuhevee Â{ keâjeJeÙeeÛeer les yeÇÿe mJe¤heeves heefnuÙeeheemetve ceerÛe DemeuÙeeves keâuheves}e hetCe&efJejece efceUlees. ~~58~~

heoerntve ÛeUeW veÙes ~ keâjeJeW meeOeve GheeÙes ~ lejerÛe meebhe[s meesÙes ~ Deef}hleheCeeÛeer ~~59~~ Skeâoe DeÉwleyeesOeeJej Dee¤{ PeeuÙeeJej hegvne Éwleele ve ÙesCÙeeÛee Deešeskeâeš Ùelve keâjeJee. meeOeve Demes DemeeJes. lÙeevesÛe DemebielJeeves menpeheCes jenCes meeOeles. ~~59~~

jepee jepeheoeR Demeleeb ~ GieerÛe Ûee}s meJe& meòee ~ meeOÙeefÛe nesTve lelJeleeb ~ meeOeve keâjeJeW ~~60~~ jepee jepÙeheoeJej Deme}e keâer keâener ve keâjlee lÙeeÛeer meòee Ûee}les. lÙeeØeceeCes yeÇÿe¤he nesTve lÙeeÛÙeeÛe DeefOe‰eveeJej peCet meeOevee keâjeJeer! DeOÙemle meeOevee DeefOe‰eve yeÇÿeecegUs Ûee}les! ~~60~~

meeOeve Dee}W osneÛÙee ceeLeeb ~ DeeheCe osn veJns meJe&Lee ~ Ssmee keâ¤efve Dekeâlee& ~ menpeefÛe pee}e ~~61~~ Deelce¤he ceer Ûee osneMeer pejener mebyebOe veener. (Deelcee Demebie). meeOeveebÛes meJe& Øekeâej mLet} met#ce Mejerjeves keâjeJeÙeeÛes Demeleele. lÙeecegUs `ceer' menpeÛe Demebie Je Dekeâlee& "jlees. ~~61~~

osn DeeheCe SsmeW keâuheeJeW ~ lejerÛe meeOeve lÙeeieeJeW ~ osneleerle Demleeb mJeYeeJeW ~ osn kewâÛeeb ~~62~~ `ceer meeOevesÛee lÙeeie keâjerve' DeMeer keâuhevee `ceer osn Deens' Ùee DeefJeÅeeceÙe Yeüceele GlejuÙeeefMeJeeÙe keâjleeÛe Ùesle veener. `ceer' pej osneleerle Deens lej osnmeehes#e meeOevesÛee lÙeeie keâmee keâjCeej? osn GjleesÛe keâes"s? ~~62~~

vee leW meeOeve vee leW osn ~ Deehe}e DeeheCe efve:mebosn ~ osnerÛe Demeesve efJeosn ~ efmLeefle Ssmeer ~~63~~ ceer osn vemeuÙeecegUs meeOevener MekeäÙe veener. `ceer' mebosnjefnle mJe¤heefmLeleerle Deens. osnele Demetve efJeosner Deens. (58 les 63 heÙe&vleÛee efJe
meeOeveWefJeCe yeÇÿe nesleeb ~ }eieeW heens osncecelee ~ DeeUme ØeyeUs lelJelee ~ yeÇÿe%eeveefcemeW ~~64~~ ØelÙe#e meeOevee ve keâjlee kesâJeU yeÇÿeefJeÅee Øeehle PeeuÙeeves osneJejer} Øesce DelÙeble Jee{les. DeeheCe yeÇÿe%e Deenesle Ùee keâuhevescegUs meeOevee keâjCÙeeÛee cees"eÛe DeeUme Ùeslees. ~~64~~

hejceeLe&efcemeW DeLe& peeies ~ OÙeeveefcemeW efveõe }eies ~ cegefkeäleefcemeW oes
311

(o. 7 me. 7)

hejceeLee&ÛÙee ceeOÙeceeletve peceerve, hewmee, ce" F. efceUCÙeeÛeer FÛÚe nesles. efveõe nerÛe OÙeeve yeveles! DeeheCe cegkeäle Deenesle Ùee YeeJesvesves DeMeesYeveerÙe Jele&ve Ie[les. ~~65~~

efve¤heCeefcemeW eEveoe Ie[s ~ mebJeeoefcemeW JesJeeo he[s ~ GheeOeerefcemeW ÙesTve pe[s ~ DeefYeceeve DeebieeR ~~66~~ ØeJeÛeve-keâerle&veeletve ogmeNÙeebÛÙee eEveosÛeer newme YeeieefJe}er peeles. keâesCeer mebJeeoemee"er Dee}s lej DeefYeceeveecegUs lÙeeÛÙeeMeer Yeeb[Ce nesles. cenejepe, ieg¤, Jesoevleer F. GheeOeer efÛekeâštve DeefYeceeve Jee{le jenlees. ~~66~~

lewmee yeÇÿe%eeveefcemeW ~ DeeUme DeblejeR ØeJesMes ~ cnCes meeOeveeÛeW efhemeW ~ keâeÙes keâjeJeW ~~67~~ ØemLeeve$eÙeermeejKÙee «ebLeebÛÙee DeYÙeemeecegUW yeÇÿe%eeve PeeuÙeeÛee Yeeme nesTve meeOevesÛee Glmeen mebhetCe&heCes ceeJeUlees. `DeeheCe Deelee meeOevesÛee Jes[sheCee keâe keâjeJee' Demes Jeešt }eieles. ~~67~~

M}eskeâ– eEkeâ keâjesefce keäJe ieÛÚeefce eEkeâ ie=Cneefce lÙepeeefce efkeâced ~ Deelcevee hetefjleb meJeË cenekeâuheebyegvee ÙeLee ~~ M}eskeâeLe&– `ceer Deelee keâeÙe keâjeJes? keâes"s peeJes? keâeÙe IÙeeJes? keâeÙe šekeâeJes? keâejCe peUØe}ÙekeâeUer pemes meJe&$e heeCeerÛe heeCeer Yej}s}s Demeles lÙeeØeceeCes DeelceeÛe meJe&$e JÙeehetve Deens.

JeÛeve DeeOeejeR }eefJe}W ~ pewmeW MeŒe efHeâjeefJe}W ~ mJelee neCeesve Iesle}W ~ peÙeehejer ~~68~~ ÙeemeejKeer JeÛeves meebietve ne leLeekeâefLele peerJevcegkeäle peCet DeeheCe DeeheuÙeeJejÛe MeŒe Ûee}Jetve mJele:Ûee Ieele keâjlees. ~~68~~

lewmee GheeÙeeÛee DeheeÙes ~ efJehejerleheCeW mJeefnle peeÙes ~ meeOeve meesef[leeb nesÙes ~ cegkeäleheCeW yeæ ~~69~~ DeMee Øekeâejs JesoevleMeeŒe ns cegkeäleerÛee GheeÙe Demetvener lesÛe DeheeÙekeâejkeâ "jles. efJehejerle efJeÛeejeves mJeefnlee}e cegkeâlees. `ceer cegkeäle' Ùee keâuhevesves meeOevee mees[uÙeecegUs yeebOe}e peelees. ~~69~~

meeOeve keâefjleeb Ûe efmeæheCe ~ neleeRÛeW peeF&} efveIeesve ~ lesCeW iegCeW meeOeve ~ keâ¤bÛe veeJe[s ~~70~~ DeeheCe meeOeve kesâ}s lej DeeheuÙee Yeüecekeâ peerJevecegkeäleerÛÙee }ewefkeâkeâe}e Oekeäkeâe }eies} Ùee YeÙeeves lÙee}e meeOeve keâjeJesmes Jeešle veener. ~~70~~

}eskeâ cnCeleer ne meeOekeâ ~ nsefÛe }pÙee Jeešs Ùeskeâ ~ meeOeve keâefjleer yeÇÿeeefokeâ ~ nW "eGkeWâ veeneR ~~71~~ `ceer meeOeve ke⤠}eie}es lej }eskeâ ce}e meeOekeâ mecepeleer} Je lÙeecegUW ceePeer peerJevcegkeäleer les ceevÙe keâjCeej veenerle!' cnCetve lees meeOevee keâjCÙeeme }epelees. ØelÙe#e yeÇÿeosJeeoer megæe melele meeOevee keâjleele ns lÙee}e "eTkeâÛe vemeles. ~~71~~

Deeleeb Demees ns DeefJeÅee ~ DeYÙeememeejCeer efJeÅee ~ DeYÙeemeW heeefJepes DeÅee ~ hetCe& yeÇÿe ~~72~~ Deelee ne efJeÛeej hegjs. Jesoevle efÛevlevehetJe&keâ meeOevee kesâuÙeeves }eYeCeejer efJeÅee nUtnUt DeefJeÅesÛee efvejeme keâjles. Ùee DeYÙeemeeves DeeÅe, Deveeefo, efvelÙe yeÇÿe `ceer' Deens Demee DevegYeJe Ùeslees. ~~72~~

DeYÙeeme keâjeJee keâJeCe ~ Ssmee ßeeslee keâjer ØeMve ~ hejceeLee&ÛeW meeOeve ~ yeesef}}W heeefnpes ~~73~~ ÙeeJej ßeeslee efJeÛeejlees– DeYÙeeme keâesCelee Je keâmee keâjeJee? cees#eemee"er DeeJeMÙekeâ leer meeOevee meebieeJeer DeMeer efJevebleer Deens. ~~73~~

ÙeeÛeW Gòej ßeesleÙeebmeer ~ efoOe}s hegef{}s meceemeeR ~ efvejesefhe}W meeOeveemeer ~ hejceeLee&ÛÙee ~~74~~ heg{er} meceemeele ßeeslÙeeÛÙee Ùee ØeMveeÛes Gòej osCÙeemee"er cees#emeeOevee meebiet. ~~74~~ Fefle ßeeroemeyeesOes ieg®efMe<ÙemebJeeos ‘meeOeveeØeefle‰eveece’ meceeme meeleJee ieg®efMe<ÙemebJeeoelcekeâ ßeeroemeyeesOe Ùee «ebLeeleer} ‘meeOeveØeefle‰e’ veeJeeÛee meeleJee meceeme meceehle (o. 7 me. 7)

312

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

oMekeâ meeleJee : Ûeewoe yeÇÿeebÛee (Ûelego&MeyeÇÿe) meceeme Dee"Jee : ßeJeCeefve¤heCe ~~ ßeerjece meceLe& ~~

Sskeâe hejceeLee&ÛeW meeOeve ~ pesCeW nesÙes meceeOeeve ~ leW letb peeCe iee ßeJeCe ~ efve§eÙeWmeer ~~1~~ Deelee peerJeyeÇÿewkeäÙe¤he hejceeLe& meeOeCÙeeÛes Je lÙeecegUs DeKeb[ efvejhes#e meceeOeeve Øeehle nesCÙeeÛes megefveef§ele meeOeve Sskeâe. ßeJeCe ns les meeOeve nesÙe. eEkeâJee ßeeslÙeebÛes meceeOeeve nesF&} DeMee Øekeâejs cees#emeeOeve meebiet. (hetJeexòejhe#e efJeÛeejhetJe&keâ JesoevleeÛÙee leelheÙee&Ûee efve§eÙe keâjCes cnCepes ßeJeCe. Ùeele ceveveeÛeener meceeJesMe neslees. Oece&MeeŒe, hegjeCes,
ßeJeCeW Deeleg[s Yeòeâer ~ ßeJeCeW GÆJes efJejòeâer ~ ßeJeCeW legšs Deemekeäleer ~ efJe
ßeJeCeW Ie[s efÛeòeMegæer ~ ßeJeCeW nesÙes Â{yegæer ~ ßeJeCeW legšs GheeOeer ~ DeefYeceeveeÛeer ~~3~~ JesoefJeefnle efve
ßeJeCeW efve§eÙees Ie[s ~ ßeJeCeW cecelee cees[s ~ ßeJeCeW DeblejeR pe[s ~ meceeOeeve ~~4~~ cees#e nsÛe ceeveJeer peerJeveeÛes meeOÙe Deens Demee efve§eÙe neslees. pÙee}e `ceePes' cnš}s peeles les peieeleer} Demetve peie ceeefÙekeâ DemeuÙeeves lesner ceeefÙekeâ "juÙeeves `ceePes' efJejU nesles Je meceeOeeve efškeâles. ~~4~~

ßeJeCeW DeeMebkeâe efHeâšs ~ ßeJeCeW mebMeÙe legšs ~ ßeJeCe nesleeb hee}šs ~ hetJe&iegCe Deeheg}e ~~5~~ meJe& mebMeÙe Je Mebkeâe efHeâštve Deehe}s keâeceeoer menpe iegCe DeeJej}s peeleele. ~~5~~

ßeJeCeW DeeJejs ceve ~ ßeJeCeW Ie[s meceeOeeve ~ ßeJeCeW legšs yebOeve ~ osnyegæerÛeW ~~6~~ mJeYeeJele: ÛebÛe} Deme}s}s ceve DeeJej}s heeefnpes ns keâUtve les DeeJejlee Ùesles Je meceeOeeve efyeIe[le veener. `ceer osn Deens' Ùee Deveble pevceebÛÙee Yeüecekeâ mebmkeâejeÛes yebOeve legšles. ~~6~~

ßeJeCeW ceerheCe peeÙes ~ ßeJeCeW Oeeskeâe ve Ùes ~ ßeJeCeW veevee DeheeÙes ~ Yemce nesleer ~~7~~ ceer keâlee&, ceer Yeeskeälee F. Yeüce ßeJeCeeves otj nesleele. meeJeOeheCee ÙesTve mebYeeJÙe Oeeskesâ šeUlee Ùesleele meeOevesleer} ÙesCeeNÙee De[ÛeCeeRÛes efveJeejCe nesles. ~~7~~

ßeJeCeW nesÙes keâeÙe&efmeæer ~ ßeJeCeW }eies meceeOeer ~ ßeJeCeW Ie[s meJe& efmeæer ~ meceeOeeveemeer ~~8~~ keâesCelesner keâeÙe& efmeæer}e vesCÙeemee"er DeeJeMÙekeâ leer ceeefnleer DemeuÙeeves les ÙeMemJeer nesles. ÙeLeeLe& ßeJeCe nesleeveeÛe ßeeslee leu}erve neslees. meJe& Øekeâejs meceeOeeve Øeehle nesles. ~~8~~

melmebieeJejer ßeJeCe ~ lesCeW keâUs efve¤heCe ~ ßeJeCeW nesF&pes DeeheCe ~ leoekeâej ~~9~~ melmebieeÛÙee pees[er}e MeeŒeMegæ ßeJeCeeÛee }eYe Pee}e lej ßeJeCeeÛee efJe
313

(o. 7 me. 8)

ßeJeCeW ØeyeesOe Jee{s ~ ßeJeCeW Øe%ee Ûe{s ~ ßeJeCeW efJe
ßeJeCeW efJeÛeej keâUs ~ ßeJeCeW %eeve nW ØeyeUs ~ ßeJeCeW Jemleg efveJeUs ~ meeOekeâemeer ~~11~~ keâesCelÙeener efJeÛeejeÛes meej keâUtve %eeveele Yej he[les. meeOekeâe}e yeÇÿe ner mebkeâuhevee mhe°heCes keâUles. ~~11~~

ßeJeCeW meodyegefæ }eies ~ ßeJeCeW efJeJeskeâ peeies ~ ßeJeCeW ceve ns ceeies ~ YeieJebleemeer ~~12~~ meôÏæer}e Ûee}vee efceUtve efJeJeskeâ melele peeiee jenlees. Skeâe YeieJeodoMe&veeÛeerÛe DeefOekeâeefOekeâ Dees{ }eieles. ~~12~~

ßeJeCeW kegâmebie legšs ~ ßeJeCeW keâece Jeesnšs ~ ßeJeCeW Oeeskeâe Deešs ~ Ùeskeâmejeb ~~13~~ og° eEkeâJee n}keäÙee }eskeâebÛeer mebiele DeeheesDeehe megšles. keâeceefJekeâej #eerCe nesTve nesCeejer DeOeesieleer šUles. ~~13~~

ßeJeCeW ceesn veemes ~ ßeJeCeW mHetâe|le ØekeâeMes ~ ßeJeCeW meodJemleg Yeemes ~ efve§eÙeelcekeâ ~~14~~ ceesneÛes mJe¤he Je keâejCeW keâUtve lees veenermee neslees. keâeJÙejÛeveeoer mHeg⤠}eieleele. yeÇÿemJe¤heeÛee yeewefækeâ efve§eÙe neslees. ~~14~~

ßeJeCeW nesÙe Gòece ieleer ~ ßeJeCeW Deeleg[s Meebleer ~ ßeJeCeW heeefJepes efveJe=òeer ~ DeÛeU heo ~~15~~ cees#e¤he meodieleerÛee }eYe nesTve hejeMeebleer efceUles. efvelÙe efveJe=òe De{U heoeÛeer Øeehleer nesles. ~~15~~

ßeJeCee SsmeW meej veeneR ~ ßeJeCeW Ie[s meJe& keâebneR ~ YeJeveoerÛee ØeJeeneR ~ lejCeesheeJe ßeJeCeW ~~16~~ Deveskeâ MeeŒeebÛes meej DeveeÙeemes efceUles. JÙeJenej, Oece&, keâ}e, ÛeelegÙe&, hejceeLe& FlÙeeoer peerJeveebieebmee"er ceeie&oMe&ve }eYetve mebmeej veoerletve he}erkeâ[s peeCes MekeäÙe nesles eEkeâJee cegkeäleermee"er pe¤j les meJe& ceeie&oMe&ve nesles. ~~16~~

ßeJeCe YepeveeÛee DeejbYe ~ ßeJeCe meJeeA meJee&jbYe ~ ßeJeCeW nesÙes mJeÙebYe ~ meJe& keâebneR ~~17~~ veJeefJeOee Yekeäleerleer} ßeJeCe ner heefn}er Yekeäleer Deens. peerJeveeÛÙee ØelÙeskeâ DebieeÛeer meg®Jeele ßeJeCeeves nesles. ØelÙeskeâ iees° pÙeeÛeer lÙee}e Gcepet }eieles. ~~17~~

ØeJe=òeer DeLeJee efveJe=òeer ~ ßeJeCeWefJeCe ve Ie[s Øeehleer ~ ns leeW mekeâUebme ØeefÛeleer ~ ØelÙe#e Deens ~~18~~ JÙeeJeneefjkeâ peerJeve Je DeeOÙeeeflcekeâ peerJeve Ùee oesvneRÛes ßeJeCeeefMeJeeÙe Yeeiele veener Demee meJeeËveeÛe DevegYeJe Deens. ~~18~~

SsefkeâuÙeeefJeCe keâUsvee ~ nW "eGkeWâ Deens pevee ~ ÙeekeâejCeW cetU Øeslvee ~ ßeJeCe DeeOeeR ~~19~~ keâesCelÙeener efJe
peW pevceeR Ssefkeâ}W efÛe veeneR ~ lesLeW heef[pes mebosneR ~ cnCeesefveÙeeb ogpeW keâebneR ~ meecÙelee ve Ie[s ~~20~~ DeeÙeg<Ùeele pÙeeefJe
yengle meeOeveW heeneleeb ~ ßeJeCeeme ve Ie[s meecÙelee ~ ßeJeCeWefJeCe lelJelee ~ keâeÙe& ve Ûe}s ~~21~~ %eeveeÛÙee Deveskeâ meeOeveebÛee efJeÛeej keâjlee ßeJeCeemeejKes DevÙe meeOeve veener. lÙeeefMeJeeÙe keâesCelesÛe keâeÙe& nesle veener. ~~21~~

ve osKeleeb efovekeâj ~ he[s DeJeIee DebOekeâej ~ ßeJeCeWefJeCe Øekeâej ~ lewmee nesÙes ~~22~~ metÙe& ceeJeU}s}e Demeleevee pemee meJe&$e DebOeej Demelees lÙeeØeceeCes ßeJeCe vemes} lej De%eeveeÛes meeceüepÙe Demeles. ~~22~~ (o. 7 me. 8)

314

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

kewâmeer veJeefJeOee Yekeäleer ~ kewâmeer Ûelege|JeOee cegkeäleer ~ kewâmeer Deens menpeefmLeleer ~ nW ßeJeCeWefJeCe ve keâUs ~~23~~ YekeäleerÛes veT šhhes, Ûeej ØekeâejÛÙee cegkeäleer, menpeeJemLee FlÙeeoer ßeJeCeeJeeÛetve keâUle veenerle. ~~23~~

ve keâUs Me[keâcee&ÛejCe ~ ve keâUs kewâmeW hegj§ejCe ~ ve keâUs kewâmeW Gheemeve ~ efJeefOeÙegkeäle ~~24~~ Ùepeve-Ùeepeveeoer yeÇeÿeCeJeCee&Ûeer mene keâcex, hegj§ejCes, Deveskeâ ØekeâejÛÙee GheemeveebÛes efJeOeer ßeJeCeeefMeJeeÙe keâUle veenerle. ~~24~~

veevee JeÇleW veevee oeveW ~ veevee leheW veevee meeOeveW ~ veevee Ùeesie leerLee&šCeW ~ ßeJeCeWefJeCe ve keâUleer ~~25~~ Devebleeoer JeÇles, ieesoeveemeejKeer oeves, keâeefÙekeâeoer lehes, veeceeoer meeOeves, De°ebie Ùeesie Je leerLe&#es$eebÛes ceenelcÙe ßeJeCeeJeeÛetve keâUle veener. ~~25~~

veevee efJeÅee eEhe[%eeve ~ veevee leòJeebÛes MeesOeve ~ veevee keâUe yeÇÿe%eeve ~ ßeJeCeWefJeCe ve keâUs ~~26~~ Ûeewoe efJeÅee, MejerjMeeŒe, yeÇÿeeb[eleer} yÙeeSWMeer leòJes, Ûeewme° keâ}e, yeÇÿe%eeve F. ßeJeCeeefMeJeeÙe keâUle veenerle. ~~26~~

Dee"jeYeej Jevemheleer ~ Ùeskeâe peUW ØeyeUleer ~ Ùeskeâe jmeW Glheòeer ~ mekeâU peerJeebÛeer ~~27~~ ient, meeU, letj F. De"je OeevÙes hesj}er Demelee heeCÙeecegUsÛe Jee{er}e }eieleele. `jmees Jew me:' ner ßegleer yeÇÿee}e jme cnCeles. lÙeeheemetveÛe meJe& peerJeme=°er GlheVe Pee}er. ~~27~~

mekeâU peerJeeb Ùeskeâ he=LJeer ~ mekeâU peerJeeb Ùeskeâ jJeer ~ mekeâU peerJeeb Jele&Jeer ~ Ùeskeâ JeeÙees ~~28~~ he=LJeer, metÙe& Je ØeeCe ÙeebÛÙee DeeOeejeves meJe& peerJeme=°er peieles. ~~28~~

mekeâU peerJeeb Ùeskeâ hewme ~ peÙeeme yeesef}pes DeekeâeMe ~ mekeâU peerJeebÛee Jeeme ~ Ùeskeâe hejyeÇÿeeR ~~29~~ DeekeâeMe¤he heeskeâUerle peerJeebÛes meJe& JÙeJenej Ûee}leele. meJe& peerJe leòJele: yeÇÿe¤heÛe Deensle. ~~29~~

lewmeW mekeâU peerJeebme efceUesve ~ meej ÙeskeâefÛe meeOeve ~ leW nW peeCe ßeJeCe ~ ØeeCeercee$eebmeer ~~30~~ lÙeeØeceeCeW meJe& peerJeebÛÙee keâuÙeeCeemee"er ßeJeCe ns SkeâcesJe meeOeve Deens. meJe& meeOeveebÛes les meej Deens. ~~30~~

veevee osMe Yee
ßeJeCeW Ie[s Ghejleer ~ yeæeÛes cegceg#e nesleer ~ cegceg#eeÛes meeOekeâ Deleer ~ vesceWeEme Ûee}leer ~~32~~ ßeJeCeecegUs ielepeerJeveeleer} efJeHeâ}lesÛee Devegleehe neslees. yeæeÛes cegceg#et Je cegceg#etÛes meeOekeâ nesTve les efveÙeefcele meeOevee keâjleele. ~~32~~

meeOekeâeÛes nesleer efmeæ ~ DeebieeR yeeCeleeb ØeyeesOe ~ nW leeW Deens Øeefmeæ ~ mekeâUebme "eGkeWâ ~~33~~ `ceer yeÇÿe Deens' Demee DevegYeJe ÙesleeÛe meeOekeâebÛes efmeæ nesleele Demes meJe& MeeŒes meebieleele Je les meJeeËveeÛe "eTkeâ Deens. ~~33~~

"eFËÛes KeU Ûeeb[eU ~ lesefÛe nesleer hegCÙeefmeU ~ Ssmee iegCe lelkeâeU ~ ßeJeCeeÛee ~~34~~ pes pevcele:Ûe og° Je heeheer ØeJe=òeerÛes Demeleele les ÙeLeeLe& ßeJeCeeves hegCÙeke=âlÙes ke⤠}eieleele. ns ßeJeCeeÛes ceenelcÙe Deens. ~~34~~

pees ogyeg&efæ ogjelcee ~ leesefÛe nesÙes hegCÙeelcee ~ DeieeOe ßeJeCeeÛee ceefncee ~ yeesef}}e ve JeÛes ~~35~~ ßeJeCeeÛes Deheej ceenelcÙe Meyoeves meebieCes keâ"erCe Deens. og° yegæer Je ieef}ÛÚ ceveeÛeer JÙekeäleer ßeJeCeeves hegCÙeMeer} nesles. ~~35~~ ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

315

(o. 7 me. 8)

leerLeeË JeÇleebÛeer HeâUßegleer ~ heg{W nesCeej meebieleer ~ lewmeW veJns neleerÛee neleeR ~ meØeefÛele ßeJeCe ~~36~~ leerLe&Ùee$ee Je JeÇleJewkeâuÙes kesâ}er Demelee efceUCeejer HeâUs veblej kesâJne lejer efceUleele Demes cnCeleele. heCe ßeJeCeeves cee$e lesLeuÙee lesLes HeâU efceUles Demee DevegYeJe Ùeslees. ~~36~~

veevee jesie veevee JÙeeOeer ~ lelkeâeU leesef[pes Deew
ßeJeCeeÛee efJeÛeej keâUs ~ lejerÛe YeeiÙeßeer Øeiešs yeUW ~ cegKÙe hejceelceeÛe DeekeâUs ~ mJeevegYeJeemeer ~~38~~ ßeJeCeeÛÙee efJe
Ùee veeJe peeCeeJeW ceveve ~ DeLee&}eieeR meeJeOeeve ~ efvepeOÙeemeW meceeOeeve ~ nesle Demes ~~39~~ Jecex peeCeCÙeemee"er ceveve keâjerle Demelee JeeÛÙeeLe&, }#ÙeeLe& F. DeLee&efJe
yeesef}uÙeeÛee DeLe& keâUs ~ lejerÛe meceeOeeve efveJeUs ~ Dekeâmceele DeblejeR JeesUs ~ efve:mebosnlee ~~40~~ ßeJeCekeâeUer pes meebefiele}s peeles lÙeeÛes hetCe& Deekeâ}ve Pee}s lejÛe meJe& Mebkeâe Je iegblee DeÛeevekeâ mebhetve meceeOeeve efceUles. ~~40~~

mebosn pevceeÛeW cetU ~ leW ßeJeCeW nesÙes efvecet&U ~ heg{W menpeefÛe ØeebpeU ~ meceeOeeve ~41~~ `ceer keâesCe Deens' ÙeeefJe
pesLeW veeneR ßeJeCe ceveve ~ lesLeW kewâÛeW meceeOeeve ~ cegòeâheCeeÛeW yebOeve ~ pe[}W heeFË ~~42~~ pesJne MeeŒeMegæ ßeJeCe Je ceveve nesle veener lesJne `ceer cegkeäle' ns veJes yebOeve ÙesTve he[les! (hene– 7-7-56) ~~42~~

cegceg#e meeOekeâ DeLeJee efmeæ ~ ßeJeCeWefJeCe lees Deyeæ ~ ßeJeCeceveveW Megæ ~ efÛeòeJe=efòe nesÙes ~~43~~ cegceg#et, meeOekeâ eEkeâJee efmeæ Ùeebhewkeâer keâesCeerner Demees lÙeeÛeer yegæer ßeJeCeeJeeÛetve efJemkeâUerle eEkeâJee mebYeüefcele jenles. ßeJeCe Je ceveveeves efÛeòeJe=òeer Megæ nesles. meJe& heejceee|Lekeâ mebkeâuhevee mhe° nesleele. (5-10-9 Je 12,13,. Ùee DeesJÙeebÛee efJeÛeej keâjlee Ûee}t DeesJeerleer} efmeæeÛeer yegæer megæe Deyeæ Demet Mekeâles ne efJeÛeej KeškeâCeeje Deens. ÙeeÛes mhe°erkeâjCe Demes Demet Mekeâles– efmeæeJemLesle JÙeeJeneefjkeâ yebOeves ieUtve he[leele. heCe lÙeevesner `ceeiee&Oeejs Jelee&Jes ~ efJeÕe ns ceesnesjs }eJeeJes' ns %eeveosJeebÛÙee DeeosMeeÛes ßeJeCe kesâ}s vemes} lej lÙeeÛes Jele&ve Deyeæ eEkeâJee DeceÙee&o nesT Mekesâ}.) ~~43~~

pesLeW veeneR efvelÙe ßeJeCe ~ leW peeCeeJeW efJe}#eCe ~ lesLeW meeOekeWâ Ùeskeâ #eCe ~ ›eâcetb veÙes meJe&Lee ~~44~~ pÙee Deeßeceele, ce"ele eEkeâJee JÙekeäleerheeMeer melele MeeŒeMegæ ßeJeCeeÛeer JÙeJemLee vemeles lesJne les meeOekeâeÛÙee °erves Ieelekeâ Demeles. meeOekeâeves keâener Pee}s lejer #eCeYej megæe lesLes Leebyet veÙes. (Debieejs, ieb[soesjs, DeejlÙee, DevegYeJe keâLeve, G"metš heeÙeeJej [eskesâ "sJeCes F. `ojyeejer' Øekeâej meceLeeËvee efkeâleer ceevÙe nesles ÙeeÛee efJeÛeej keâjeJee.) ~~44~~

pesLeW veeneR ßeJeCemJeeLe& ~ lesLeW kewâÛee nes hejceeLe& ~ ceeieW kesâ}W eflelegkeWâ JesLe& ~ ßeJeCeWefJeCe nesÙes ~~45~~ hejceeLee&mee"er DeeJeMÙekeâ lees ßeJeCemJeeLe& pesLes meeOele veener lesLes meeOekeâeÛee efmeæ keâmee nesCeej? kesâ}s}er meJe& meeOevee ßeJeCeeJeeÛetve Hegâkeâš peeles. ~~45~~

lemceeled ßeJeCe keâjeJeW ~ meeOeve ceveer OejeJeW ~ efvelÙevesceW lejeJeW ~ mebmeejmeeiejeR ~~46~~ cnCetve ßeJeCe keâjerle keâjerle meeOevesJej Dee¤{ jeneJes Je lÙee}e efvelÙevesceebÛeer (SkeâeoMeer F.) pees[ osle mebmeejmeeiej le¤ve peeJeW. ~~46~~ (o. 7 me. 8)

316

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

mesefJe}WÛe mesJeeJeW DeVe ~ Iesle}WefÛe IÙeeJeW peerJeve ~ lewmeW ßeJeCeceveve ~ kesâ}WefÛe keâjeJeW ~~47~~ Mejerjhees
ßeJeCeeÛee Deveeoj ~ DeeUmeW keâjer pees vej ~ lÙeeÛee nesÙe Dehenej ~ mJeefnleefJe
DeeUmeeÛeW mebj#eCe ~ hejceeLee&Ûeer yeg[JeCe ~ ÙeekeâejCeW ßeJeCe ~ kesâ}WefÛe heeefnpes ~~49~~ pesLes DeeUmee}e Øeefle‰e Demeles lesLes hejceeLe& yeg[lees cnCetve kebâšeUe Je šeUešeU ve keâjlee ßeJeCe kesâ}sÛe heeefnpes. ~~49~~

Deeleeb ßeJeCe kewâmeW keâjeJeW ~ keâesCÙee hebLeeme heeneJeW ~ hegef{}W meceemeeR DeeIeJeW ~ meebefiepes} ~~50~~ Deelee Ùeeheg{er} meceemeele ßeJeCe keâmes keâjeJes, keâesCelÙee «ebLeebÛes keâjeJes les meJe& meebiet. ~~50~~ Fefle ßeeroemeyeesOes ieg®efMe<ÙemebJeeos ‘ßeJeCeefve¤heCeveece’ meceeme Dee"Jee ieg®efMe<ÙemebJeeoelcekeâ ßeeroemeyeesOe Ùee «ebLeeleer} ‘ßeJeCeefve¤heCe’ veeJeeÛee Dee"Jee meceeme meceehle

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

317

(o. 7 me. 8)

oMekeâ meeleJee : Ûeewoe yeÇÿeebÛee (Ûelego&MeyeÇÿe) meceeme veJeJee : ßeJeCeefve¤heCe (heg{s Ûee}t) ~~ ßeerjece meceLe& ~~

Deeleeb ßeJeCe kewâmeW keâjeJeW ~ leWefn meebefiepes} DeIeJeW ~ ßeesleeb DeJeOeeve ÅeeJeW ~ ÙeskeâefÛeòeW ~~1~~ Deelee ßeJeCe keâmes keâjeJes lÙeeÛes meefJemlej JeCe&ve keâ¤. ßeeslÙeebveer SkeâefÛeòe nesTve }#ehetJe&keâ SskeâeJes. ~~1~~

Ùeskeâ Jeiele=lJe ßeJeCeeR he[s ~ lesCeW pee}W meceeOeeve cees[s ~ kesâ}e efve§eÙe efJeIe[s ~ Dekeâmceele ~~2~~ (ßeJeCeemee"er Jekeälee keâmee efveJe[eJee les meebieleele–) keâesCeer Jekeälee Demes yees}lees keâer lÙeecegUs DeeOeer kesâ}suÙee ÙeLeeLe& ßeJeCeeves efceUe}s}s meceeOeeve Je yegæerÛes Pee}s}s efve§eÙe SkeâeSkeâer efyeIe[leele. ~~2~~

leW Jeiele=lJe lÙeeieeJeW ~ peW ceeF&keâ mJeYeeJeW ~ pesLeW efve§eÙeeÛee veeJeW ~ megvÙeekeâej ~~3~~ DeMeer efoMeeYet} keâjCeeNÙee, GLeU Je MeyoebÛeer GOeUCe keâ¤ve efoheJetve šekeâCeeNÙee JekeälÙeeÛee }iesÛe lÙeeie keâjeJee. ~~3~~

ÙeskeäÙee «ebLeW efve§eÙe kesâ}e ~ lees ogpeÙeeveW G[efJe}e ~ lesCeW mebMeÙeesefÛe Jee{}e ~ pevceJejer ~~4~~ Skeâe «ebLeeÛÙee ßeJeCeeves mJe¤he Je meeOevesmebyebOeer Pee}s}s efve§eÙe pej ogmeNÙee «ebLeeÛes ßeJeCe GOeUtve }eJeerle Demes} lej DeeÙeg<Ùe mebMeÙeeleÛe efveIetve peeF&}. (mebØeoeÙeebÛes Gob[ heerkeâ DemeCeeNÙee Ûee}t keâeUele lej ne efJeÛeej HeâejÛe cenòJeeÛee Deens.) ~~4~~

pesLeW mebMeÙe legšleer ~ nesÙes DeeMebkeâeefveJe=òeer ~ DeÉwle «ebLe hejceeLeea ~ ßeJeCe keâjeJes ~~5~~ cnCetve pÙeebÛÙee ßeJeCeeves meJe& MebkeâebÛee efvejeme nesTve yegæer mebMeÙejefnle nesles lÙee DeÉwle Øeefleheeove keâjCeeNÙee «ebLeebÛes cees#eemee"er ßeJeCe keâjeJes. (DeÉwle– Meebkeâj DeÉwle Jesoevle) ~~5~~

pees cees#eeÛee DeefOekeâejer ~ lees hejceeLe&hebLe Oejer ~ Øeerefle }eie}er DeblejeR ~ DeÉwle«ebLeeÛeer ~~6~~ pees cees#eeÛee Keje DeefOekeâejer Demelees lees hejceeLe&MeeŒeeÛee DeYÙeeme keâjleevee DeÉwle Jesoevle meebieCeeNÙee «ebLeebÛee Øesceeojeves mJeerkeâej keâjlees, lÙeebÛeer lÙee}e Dees{ }eieles. ~~6~~

pesCeW meebef[}e Fn}eskeâ ~ pees hej}eskeâeRÛee meeOekeâ ~ lesCeW heeneJee efJeJeskeâ ~ DeÉwleMeeŒeeR ~~7~~ pÙeeves ÂMÙepeieleeÛeer Deemekeäleer mees[}er Deens lÙeeves cees#eemee"er DeeJeMÙekeâ lÙee efJeJeskeâemee"er DeÉwle Jesoevle «ebLeebÛes ßeJeCe keâjeJes. ~~7~~

peÙeeme heeefnpes DeÉwle ~ leÙeeheg{W "sefJeleeb Éwle ~ lesCeW #eesYe}W G"s efÛeòe ~ leÙee ßeesleÙeeÛeW ~~8~~ pÙee}e DeÉwleeÛeer DelÙeble iees[er }eie}er Deens lÙeeÛes heg{s Éwleer «ebLe "sJeleeÛe lÙeeÛes efÛeòe #egyOe nesles. ~~8~~

DeeJe[ermeeefjKeW efceUs ~ lesCeW megKeefÛe GÛebyeUs ~ veeneR lejer kebâšeUs ~ ceeveme Sskeâleeb ~~9~~ DeeheuÙee DeeJe[ervegmeej ßeJeCe Ie[}s lejÛe megKeeÛÙee }eše ceveele G"leele. DevÙeLee kebâšeUe Ùeslees. ~~9~~

pÙeeÛeer Gheemevee pewmeer ~ lÙeemeer Øeerefle Jeešs lewmeer ~ lesLeW Jee|Celeeb ogpeÙeemeer ~ ØeMemle ve Ješs ~~10~~ pÙeeÛeer peMeer Gheemevee Demes} lÙee}e lÙee ßeJeCeeÛeer iees[er Jeešles. ogmejs ßeJeCe ÙeesiÙe Jeešle veener. ~~10~~

ØeerleerÛeW }#eCe SsmeW ~ DeblejeR G"s DeveeÙeemeW ~ heeCeer heeCeJeešW pewmeW ~ DeeheCe efÛe OeebJes ~~11~~ (o. 7 me. 9)

318

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

heeCeer pemes Gleejekeâ[s menpeÛe Jeneles (heeCeJeeš) lÙeeØeceeCes lÙee lÙee efJe
lewmee pees Deelce%eeveer vej ~ leÙeeme veeJe[s Flej ~ lesLeW heeefnpes meejemeej ~ efJeÛeejCee les ~~12~~ lÙeeØeceeCes Deelce%eeveeÛeer Dees{ }eie}suÙee meeOekeâe}e meej Je Demeej efJeJeskeâ meebieCeejs DeÉwleMeeŒe nJes Demeles. Flej keâener vekeâes Demeles. ~~12~~

pesLeW kegâUosJÙee YeieJeleer ~ lesLeW heeefnpes mehleMeleer ~ Flej osJeebÛeer mlegleer ~ keâecee veÙes meJe&Lee ~~13~~ Iesleeb DevebleeÛÙee JeÇlee ~ lesLeW ve}ies YeieJeodieerlee ~ meeOegpeveemeer Jeelee& ~ HeâUeMesÛeer veeneR ~~14~~ JeerjkebâkeâCe Ieeef}leeb veekeâeR ~ hejeR leW MeesYee heeJesvee keâeR ~ pesLeer} lesLeW DeeefCekeâeR ~ keâecee ve Ùes meJe&Lee ~~15~~ veevee cenelceW yeesef}}eR ~ pesLeer} lesLeW JebÅe pee}eR ~ efJehejerle keâ¤ve JeeefÛe}eR ~ lejer leW efJe}#eCe ~~16~~ ce}ejceenelce Éejkesâmeer ~ Éejkeâeceenelce ves}W keâemeeR ~ keâemeerceenelce JeWkeâšmeeR ~ MeesYee ve heJes ~~17~~ SsmeW meebieleeb Demes Jee[ ~ hejer pesLeer} lesLeWefÛe iees[ ~ lewmeer %eeveerÙeebme Ûee[ ~ DeÉwle «ebLeeÛeer ~~18~~ ÙeesefieÙeebheg{W jeneCe ~ hejer#eJebleebheg{W hee
319

(o. 7 me. 9)

Deelce%eeveer ÙeskeâefÛeòe ~ lesCeW heeneCeW DeÉwle ~ Ùeskeâeble mLeUeR efveJeeble ~ meceeOeeve ~~27~~ `ceer yeÇÿe Deens' nŸee DeÉwle yeesOeemee"er meeOekeâeves ieoea-ie[ye[ veme}suÙee ef"keâeCeer Skeâe«e efÛeòeeves DeÉwle JesoevleMeeŒeeÛee DeYÙeeme keâ¤ve meceeOeeve efceUJeeJes. ~~27~~

yengle ØekeâejW heeneleeb ~ «ebLe veeneR DeÉwleehejlee ~ hejceeLee&me leòJelee ~ lee¤bÛe keâeR ~~28~~ DeOÙeelceeMeer mebyebefOele meJe& oMe&veebÛee DeYÙeeme kesâ}e Demelee Demee efveCe&Ùe neslees keâer cees#e¤he mecegõ le¤ve peeCÙeemee"er DeÉwle Jesoevle oMe&ve¤he veewkesâmeejKes ogmejs oMe&ve eEkeâJee meeOeve veeneR. ~~28~~

Flej pes ØehebefÛekeâ ~ nemÙe efJeveeso veJejefmekeâ ~ efnle veJns leW hegmlekeâ ~ hejceeLee&meer ~~29~~ nemÙeeoer veJejmeebveer Yej}s}s ØeehebefÛekeâebvee DeeJe[Ceejs meeefnlÙeeÛes hegmlekeâ heejceee|Lekeâ meeOekeâebÛÙee efnleeÛes veener. ~~29~~

pesCeW hejceeLe& Jee{s ~ DeebieeR Devegleehe Ûe{s ~ YeòeâermeeOeve DeeJe[s ~ lÙee veeJe «ebLe ~~30~~ pÙee «ebLeeÛÙee (hegmlekeâeÛÙee veJns!) DeYÙeemeeves JewjeiÙe efmLej nesTve YeefkeälemeeOevesÛeer DeeJe[ efvecee&Ce nesles Je heejceee|Lekeâ DeefOekeâej Jee{er}e }eielees lÙee}eÛe «ebLe cnCeeJes. ~~30~~

pees SskeâleebÛe ieJe& ieUs ~ keâeb les YeüebleerÛe ceeJeUs ~ veelejer ÙeskeâmejW JeesUs ~ ceve YeieJebleer ~~31~~ lÙee «ebLeeÛÙee ßeJeCeeves Denbkeâej ieUtve he[lees. peieled melÙelJeeoer Yeüce ve° nesleele Je Deble:keâjCeJe=òeer YeieJebleeceOÙes jceles. ~~31~~

pesCeW nesÙes Ghejleer ~ DeJeiegCe hee}šleer ~ pesCeW Ûegkesâ DeOeesieleer ~ lÙee veeJe «ebLe ~~32~~ pÙee «ebLeeÛÙee DeYÙeemeeves ielepeerJeveeleer} ÛegkeâebÛee he§eeòeehe neslees, (hene-cegceg#eg}#eCe) lÙeebvee peyeeyeoej Deme}s}s ogieg&Ce megštve lÙeebÛeer peeiee meodieÏCe Iesleele Je lÙeecegUs mebYeeJÙe DeOeesieleer šUles, (DeOeesieleer = yeæeJemLee leMeerÛe jentve pevcecejCe ve ÛegkeâCes) lÙee}eÛe «ebLe cnCeeJes. ~~32~~

pesCeW Oeeefj° Ûe{s ~ pesCeW hejeshekeâej Ie[s ~ pesCeW efJe
pesCeW hej$emeeOeve ~ pesCeW «ebLeW nesÙes %eeve ~ pesCeW nesF&pes heeJeve ~ Ùee veeJe «ebLe ~~34~~ cees#eemee"er DeeJeMÙekeâ lÙee meeOeveeceeiee&Ûes %eeve nesTve efÛeòeMegæer Jee{er}e }eieCÙeeÛes meeceLÙe& DemeCeeje leesÛe Keje «ebLe. ~~34~~

«ebLe yengle Demeleer ~ veevee efJeOeeveW HeâUßegleer ~ pesLeW veghepes efJejòeâer Yeòeâer ~ lees «ebLeefÛe veJns ~~35~~ lemes heeefn}s lej «ebLeebvee keâener leesše veener. lÙeeble Deveskeâ Deveg‰eves Je lÙeebÛeer HeâUs meebefiele}s}er Demeleele. heCe lÙeecegUs JewjeiÙe eEkeâJee Yekeäleer cegUerÛe Jee{le veener. les Kejs «ebLeÛe veJnsle. ~~35~~

cees#eWefJeCe HeâUßegleer ~ les ogjeMesÛeer heesLeer ~ Sskeâleeb Sskeâleeb heg{leer ~ ogjeMeeefÛe Jee{s ~~36~~ cees#e ns SkeâÛe MeeÕele HeâU Deens. lÙeeJeeÛetve pes «ebLe }esYeeÛeerÛe DeefveJeej Jee{ keâjCeejer HeâUs meebieleele lÙeebÛÙee ßeJeCeeves DeeMeeÛe DeefOekeâeefOekeâ Jee{les. ~~36~~

ßeJeCeeR }esYe Ghepes} pesLeW ~ efJeJeskeâ keQâÛee Demes} lesLeW ~ yewme}eR ogjeMesÛeeR YetleW ~ leÙee DeOeesieleer ~~37~~ pÙee «ebLeeÛÙee ßeJeCeeves }esYe efvecee&Ce neslees lÙeele efvelÙeeefvelÙeefJeJeskeâ keâmee Demes}? lÙeele ye}Jeeve DeeMesÛÙee n[Uer yeme}suÙee Demeleele. lÙeecegUs DeOeesieleerÛe nesles. ~~37~~

SskeâesefveÛe HeâUßegleer ~ heg{W lejer heeJeesve cnCeleer ~ leÙeeb pevce DeOeesieleer ~ menpeefÛe pee}er ~~38~~ (o. 7 me. 9)

320

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

«ebLeebÛÙee MesJešer meebefiele}s}er Heâ}ßegleer JeeÛetve nŸee pevceer veener, lej heg{er} pevceer lejer les HeâU efceUCÙeeÛeer DeeMee OejCeeje JeeÛekeâ menpeÛe heg{er} pevceØeehleerÛÙee DeOeesieleer}e peelees! ~~38~~

veevee HeâUW he#eer Keeleer ~ lesCeWefÛe leÙeeb nesÙes le=efhle ~ hejer lÙee ÛekeâesjeÛes efÛeòeeR ~ Dece=le Jemes ~~39~~ yengleskeâ meJe& he#eer Je=#ee}e }eie}s}er HeâUs KeeTve le=hle nesleele heCe Ûekeâesje}e cee$e Dece=leÛe nJes Demeles. ~~39~~

lewmeW mebmeejer ceveg<Ùe ~ heens mebmeejeÛeer Jeeme ~ hejer les YeieJebleeÛes DebMe ~ YeieJebleefÛe FefÚleer ~~40~~ lÙeeØeceeCes ØehebÛeemekeäleebvee mebmeejmegKe osCeejer HeâUs nJeer Demeleele. heCe hetJe&megke=âleecegUs YeieJebleeefJe
%eeefveÙeeme heeefnpes %eeve ~ Yepekeâeme heeefnpes Yepeve ~ meeOekeâeme heeefnpes meeOeve ~ FÛÚsmeeefjKeW ~~41~~ yeÇÿeefJeÅesÛee DeefOekeâejer JesoevleeÛeer Dehes#ee keâjlees, meiegCe Yepeve DeeJe[Ceeje Yepeveele jcelees, meeOekeâe}e DeeJe[erÛes meeOeve nJes Demeles. ~~41~~

hejceeLÙee&me hejceeLe& ~ mJeeLÙee&me heeefnpes mJeeLe& ~ ke=âheCeeme heeefnpes DeLe& ~ ceveeheemegveer ~~42~~ ÙeesefieÙeebme heeefnpes Ùeesie ~ YeesefieÙeebme heeefnpes Yeesie ~ jesefieÙeebme heeefnpes jesie- ~ ne|le cee$ee ~~43~~ keâJeerme heeefnpes Øeyebo ~ leee|keâkeâeme leke&âJeeo ~ YeeefJekeâebme mebJeeo ~ iees[ Jeešs ~~44~~ hebef[leeme heeefnpes efJelheòeer ~ efJeÉebmeeme DeOesveØeerleer ~ keâUeJeblee DeeJe[leer ~ veevee keâUe ~~45~~ nefjoemee DeeJe[s keâerle&ve ~ megefÛemcebleeb mebOÙeemveeve ~ keâce&efve‰eb efJeefOeefJeOeeve ~ heeefnpes leW ~~46~~ ØesceUeme heeefnpes keâ®Cee ~ o#elee heeefnpes efJeÛe#eCee ~ ÛeelegÙe& heens MeeneCee ~ DeeojWmeeR ~~47~~ Yekeäle heens cete|leOÙeeve ~ mebieerle heens leeU%eeve ~ jeie%eeveer leeveceeve ~ cetÚ&vee heens ~~48~~ ÙeesieeYÙeemeer eEhe[%eeve ~ lelJe%eeefme lelJe%eeve ~ veeef[%eeveer cee$ee%eeve ~ heenelegmes ~~49~~ keâeefcekeâ heens keâeskeâMeeŒe ~ Ûesškeâer heens Ûesškeâceb$e ~ Ùeb$eer heens veevee Ùeb$e ~ DeeojWmeeR ~~50~~ šJeeUeb DeeJe[s efJeveeso ~ Gvceòeeme veevee Úbo ~ leecemeeme DeØeceeo ~ iees[ Jeešs ~~51~~ cetKe& nesÙes veeo}gyOeer ~ eEveokeâ heens GCeer mebOeer ~ heeheer heens heeheyegefæ ~ }eTve DeebieeR ~~52~~ Ùeskeâeb heeefnpes jmeeU ~ Ùeskeâeb heeefnpes heeuneU ~ Ùeskeâeb heeefnpes kesâJeU ~ meeye[er Yeòeâer ~~53~~ Deeieceer heens Deeiece ~ Metj heens meb«eece ~ Ùeskeâ heeneleer veevee Oece& ~ FÚsmeeefjKes ~~54~~ cegkeäle heens cegkeäle}erUe ~ meJe& heens meJe& keâUe ~ peesefle
321

(o. 7 me. 9)

meJe& keâ}e, lej pÙeesefle<Ùee}e `eEheieUe cnCelees' Demes meebietve YeefJe<Ùe meebieCes DeeJe[les. ~~42-55~~

SsmeW meebieeJeW leW efkeâleer ~ DeeJe[ermeeefjKeW Sskeâleer ~ veevee hegmlekeWâ JeeefÛeleer ~ meJe&keâeU ~~56~~ Demes efkeâleer cnCetve meebieeJes? pees lees DeeheuÙee DeeJe[ervegmeej JeeÛelees Je Sskeâlees. lÙeeleÛe JesU Iee}efJelees. ~~56~~

hejer hej$e meeOeveWefJeCe ~ cnCeeW veÙes leW ßeJeCe ~ pesLeW veeneR Deelce%eeve ~ leÙee veeJe keâce&Cee ~~57~~ hejbleg pÙeele cees#eemebyebOeer ceeie&oMe&ve veener lÙee}e `ßeJeCe' ne Meyoner Jeehe¤ veÙes. pÙeele DeOÙeelceefJeÅee veener lesLes kesâJeU ßeJeCeeÛes keâce& kesâuÙeemeejKes nesles. JesU JÙeLe& peelees. ~~57~~

iees[erefJeCe iees[heCe ~ veekeWâefJeCe meg}#eCe ~ %eeveWefJeCe efve¤heCe ~ yees}eWefÛe veÙes ~~58~~ iees[er veme}suÙee heoeLee&}e iees[ cnCeCes, yemekeäÙee veekeâeÛee Ûesnje megboj cnCeCes pemes efvejLe&keâ Demeles lÙeeØeceeCes DeÉwle Jesoevle veme}s}s ßeJeCe `ßeJeCe' cnCeCÙeeme }eÙekeâ veener. ~~58~~

Deeleeb Demees nW yengle ~ SskeâeJee hejceeLe&«ebLe ~ hejceeLe&«ebLesefJeCe JesLe& ~ ieLeeieesJeer ~~59~~ DeeleeheÙeËle KetheÛe efJemleej Pee}e. leelheÙe& Demes keâer hejceeLe&MeeŒeeÛee «ebLe JeeÛeeJee. lÙeeJeeÛetve Heâkeäle ieeWOeUÛe ieeWOeU G[lees. ~~59~~

cnCeesefve efvelÙeeefvelÙeefJeÛeej ~ pesLeW yeesef}}e meejemeej ~ leesefÛe «ebLe hew}heej ~ heeJeJeer efJeJeskeWâ ~~60~~ efvelÙe Je DeefvelÙe, meej Je Demeej F. Øekeâejs efJeJeskeâ meebieCeejs «ebLeÛe meeOekeâe}e YeJeveoerÛÙee he}erkeâ[s vesTve mees[leele. ~~60~~ Fefle ßeeroemeyeesOes ieg®efMe<ÙemebJeeos ‘ßeJeCeefve¤heCeveece’ meceeme veJeJee ieg®efMe<ÙemebJeeoelcekeâ ßeeroemeyeesOe Ùee «ebLeeleer} ‘ßeJeCeefve¤heCe’ veeJeeÛee veJeJee meceeme meceehle

(o. 7 me. 9)

322

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

oMekeâ meeleJee : Ûeewoe yeÇÿeebÛee (Ûelego&MeyeÇÿe) meceeme oneJee : osnevleefve¤heCe ~~ ßeerjece meceLe& ~~

efceLÙee leWefÛe pee}W melÙe ~ melÙe lesefÛe pee}W DemelÙe ~ ceeÙeeefJeYeüceeÛeW ke=âlÙe ~ SsmeW Demes heeneleeb ~~1~~ meled Demeled efJe}#eCe ceeefÙekeâ peieled melÙe Jeešles. Øeekedâ, ØeOJebme, DevÙeesvÙe Je DelÙeble Demes Ûeej DeYeeJe veme}s}s, ef$ekeâe}eyeeefOele melÙe yeÇÿe DemelÙe Jeešles. Demes keâe nesles?lej `ceeÙesÛÙee heefjCeecemJe¤he Yeüceeves' Demes lÙeeÛes Gòej Deens. ~~1~~

melÙe keâUeÙee keâejCeW ~ yeesef}}eR veevee efve¤heCeW ~ lejer G"svee OejCeW ~ DemelÙeeÛeW ~~2~~ melÙemJe¤he mecepeeJes cnCetve ØemLeeve$eÙeermeejKeer MeeŒes meebefiele}er peeleele. heCe ceveele yeme}s}s DemelÙeeÛes "eCes G"le veener. lÙeeÛÙee ØeYeeJeeKee}erÛe peerJe jnelees. ~~2~~

DemelÙe DeblejeR eEyeye}W ~ ve meebieleeb leW Â{ pee}W ~ melÙe Demeesve nejhe}W ~ pesLeer} lesLeW ~~3~~ DemelÙeeÛee keâesCeerÛe GheosMe keâjerle veener. lejer Deble:keâjCeele lÙeeÛeeÛe efve§eÙe nesTve lesÛe "metve jneles. melÙe¤he Deelcee eEkeâJee yeÇÿe efvelÙe Demetve peCet peeieÛÙee peeieer efJe¤ve peeles! ~~3~~

JesoMeeŒeW hegjeCeW meebieleer ~ melÙeeÛee efve§eÙe keâefjleer ~ lejer veÙes DeelceØeefÛeleer ~ melÙemJe¤he ~~4~~ Jeso, JesoevleMeeŒes Je hegjeCes melÙeyeÇÿeeÛee efve§eÙe keâ¤ve osleele. lejerner `melÙemJe¤he yeÇÿe ceer Deens' Demee DevegYeJe cee$e Ùesle veener. ~~4~~

melÙe Demeesve DeeÚÙeeo}W ~ efceLÙee vemeesve melÙe pee}W ~ SsmeW efJehejerle Jele&}W ~ osKele osKeleeb ~~5~~ yeÇÿe melÙe Demetve lÙeeJej ceeÙesÛes DeeJejCe he[}s. peieled efceLÙee Demetve lÙee}e melÙelJe efceUe}s. ne efJehejerle DevegYeJe meJeeËÛÙee heefjÛeÙeeÛee Deens. peCet lees osKele osKele HeâmeJelees. ~~5~~

Ssmeer ceeÙesÛeer keâjCeer ~ keâUeW Dee}er lel#eCeeR ~ meblemebieW efve¤heCeeR ~ efJeÛeej Iesleeb ~~6~~ mebleebÛÙee mebieleerle lÙeebÛÙee cegKeeletve, ßeJeCe Ie[uÙeeJejner, HeâmeJeCetkeâ ceeÙescegUs nesles Demes keâUles. Yeücee}e leer peyeeyeoej Deens. ~~6~~

ceeieeb pee}W efve¤heCe ~ osefKe}W DeeheCeeefme DeeheCe ~ lesCeW yeeCe}er KetCe ~ hejceeLee&Ûeer ~~7~~ ceeies (5-6-1) `heneJes DeeheCeemeer DeeheCe' Ùee heæleerves `%eeve' mecepeeJetve IesleuÙeeves hejceeLee&Ûes Jece& }#eele Dee}s}sÛe Deens. ~~7~~

lesCeW meceeOeeve pee}W ~ efÛeòe ÛewlebveeR efceUe}W ~ efvepemJe¤heW JeesUefKe}W ~ efvepeJemlegmeer ~~8~~ leer Øeef›eâÙee hetCe& nesleeÛe efÛeòeeleer} efÛeoeYeeme DeelcÙee}e efceUlees Je lees efÛeoeYeeme `Deelcee nsÛe ceePes cetUÛes mJe¤he Deens' Demes peeCelees. (hene– %eevesÕejer De. 6, Dees. 366) efkebâJee ‘heeneJes DeeheCeemeer DeeheCe’ ~~8~~

ØeejyOeeR šeefkeâ}e osnes ~ yeesOeW efHeâš}e mebosnes ~ DeeleebefÛe he[es DeLeJee jenes ~ efceLÙee keâUerJej ~~9~~ Deelce%eeve Pee}s}e peerJevcegkeäle lÙeeÛes Mejerj DeefveJeej ØeejyOeeJej mees[lees. ceer Je osn, osn Je peie, peie Je F&Õej, F&Õej Je ceeÙee, ceeÙee Je yeÇÿe ÙeebÛÙee mebyebOeeefJe
323

(o. 7 me. 10)

}iesÛe cejCe heeJe}s eEkeâJee oerIee&Ùeg
%eeefveÙeebÛeW peW Mesjerj ~ leW efceLÙelJeW efvee|Jekeâej ~ pesLeW he[s lesefÛe meej ~ hegCÙe Yetceer ~~10~~ peerJevcegkeäleeÛes Mejerj efceLÙee cnCepes ceeefÙekeâ eEkeâJee keâefuhele Demeles. lÙeecegUs Deefmle, peeÙeles F. MejerjeÛes efJekeâejner keâefuheleÛe "jleele. Goe. ce=iepeU mJeÛÚ, DemJeÛÚ, n}kesâ, pe[, ÙecegvesmeejKes keâeUmej, Leb[, G
meeOegoMe&veW heeJeve leerLe& ~ hegjleer lÙeebÛes ceveesjLe ~ meeOeg ve Ùesleeb efpeCeW JesLe& ~ leÙeeb hegCÙe#es$eebÛes ~~11~~ DeMee leerLeeËvee mebleebÛes ÛejCe }eiele jeefn}s lejÛe lÙeebÛes heeefJe$Ùe efšketâve lÙee leerLeeËÛeer `Deehe}s heeefJe$Ùe efšketâve jneJes' ner FÛÚe hetCe& nesles. meeOegmebleebveer leerLe&Ùee$ee kesâuÙee veenerle (%eeveosJe-veeceosJeebÛeer keâeMeerÙee$ee) lej leer #es$es ØeYeeJeMetvÙe yeveleele. ~~11~~

hegCÙeveoerÛeW peW leerj ~ lesLeW he[eJeW Mejerj ~ ne Flej peveeÛee efJeÛeej ~ meeOeg efvelÙecegkeäle ~~12~~ iebiesmeejKÙee heefJe$e veoerkeâe"er cejCe ÙeeJes ne meeceevÙeebÛee meeceevÙe efJeÛeej nesÙe. cees#eemeeb"er meeOetbvee DeMeer FÛÚe OejeJeer }eiele veener. keâejCe les efpeJevleheCeerÛe cegkeäle Demeleele. ~~12~~

GòejeÙesCe leW Gòece ~ o#eCeeÙesCe leW DeOece ~ ne mebosneR Jemes Yeüce ~ meeOeg lees efve:mebosn ~~13~~ Megkeä}he#e GòejeÙesCe ~ ie=neR oerhe efoJee cejCe ~ DebleeR jeneJeW mcejCe ~ ieleerkeâejCeW ~~14~~ GòejeÙeCe, Megkeä}he#e Je efoJeme Demeleevee Dee}s}s cejCe Ûeebie}s. oef#eCeeÙeve, ke=â
FlegkeWâ ve}ies ÙeesefieÙeebmeer ~ lees peerle efÛe cegkeäle hegCÙejemeer ~ efleUebpegUer heehehegCÙeemeer ~ efoOe}er lesCeW ~~15~~ peerJevcegkeälee}e Ùeeleer} keâMeeÛeerÛe iejpe vemeles. lees MegæhegCÙeJeeve efpeJevleheCeerÛe cegkeäle Demelees. Flej hegCÙeheehes lÙeeves kesâJneÛe OegTve šekeâ}s}er Demeleele. (`me efJeÉeve hegCÙeheehes efJeOetÙe'– cegb[keâ) ~~15~~

osneÛee Deble yeje Dee}e ~ osn megKe¤he ies}e ~ lÙeemeer cnCeleer OevÙe pee}e ~ De%eeve peve ~~16~~ (13-14 ceOÙes cnšuÙeeØeceeCeW–) osne}e Ûeebie}s cejCe Dee}s Je meJe& ieCeieesleebveer efvejeshe efo}e keâer cejCeeje OevÙe Pee}e Demes meeceevÙe }eskeâebvee Jeešles. les De%eeveerÛe Demeleele. ~~16~~

peveeÛeW efJehejerle cele ~ DebleeR Yesšlees YeieJeble ~ SsmeW keâuhetve Ieele ~ keâefjleer Deeheg}e mJeÙeW ~~17~~ cejCekeâeUer YeieJeble Yesšs} Demee DelÙeble efJehejerle efJeÛeej keâ¤ve meeceevÙe De%eeveer peve Deehe}e DeeheCe Ieele keâ¤ve Iesleele. ~~17~~

efpeleeb meeLe&keâ veeneR kesâ}W ~ JesLe& DeeÙeg<Ùe efveIeesve ies}W ~ cegUeR OeevÙeseÛf e veeneR hesejf }W ~ leW GieJes} kewâÛeW ~~18~~ efpeJevle Demeleevee `ceer yeÇÿe Deens' Demee DevegYeJe ve Ieslee lÙeebveer peerJeve Hegâkeâš Iee}efJe}s}s Demeles. ve hesj}suÙee OeevÙee}e Debkegâj keâmee Hegâšs}? meeOevesJeeÛetve meeOÙe keâmes efmeæ nesF&}? ~~18~~

pejer kesâ}W F&ÕejYepeve ~ lejerÛe nesF&pes heeJeve ~ pewmeW JesJneefjleeb Oeve ~ jeefme ceeLeeb }eYes ~~19~~ mebheòeerÛeer Gòece iegbleJeCetkeâ kesâ}er lej OeveeÛÙee jeMeer efceUleele. lÙeeØeceeCeW efpeJevleheCeer F&ÕejeÛes Yepeve DeKeb[ kesâ}s lejÛe meodieleer efceUles. ~~19~~

efoOeuÙeeefJeCe heeefJepesvee ~ hesjuÙeeefJeCe GieJesvee ~ SsmeW nW JeekeäÙe pevee ~ "eGkeWâefÛe Deens ~~20~~ efouÙeeefMeJeeÙe efceUle veener, hesjuÙeeJeeÛetve GieJele veener F. cnCeer meJeeËveeÛe leeW[hee" Demeleele. ~~20~~

ve keâefjleeb mesJesÛÙee JÙeeheeje ~ mJeeceerme cnCes keâes"W cegMeeje ~ lewmeW DebleeR DeYekeäle vejeb ~ mJeefnle ve Ie[s ~~21~~ cee}keâeÛes keâece ve keâjlee veeskeâje}e pemee heieej ceeielee Ùesle veener lÙeeØeceeCes YeieJevleeÛeer Yekeäleer ve keâjleeÛe meodieleerÛes (o. 7 me. 10)

324

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

HeâU efceUle veener. cees#e¤he efnle meeOele veener. ~~21~~

efpeleeb veeneR YeieJeÆkeäleer ~ cesuÙeeb keQâÛeer nesF&} cegkeäleer ~ Demees pes pes pewmeW keâefjleer ~ les les heeJeleer lewmeW ~~22~~ efpeJevle Demeleevee YeieJeÆpeve ve keâjlee cesuÙeeJej cegkeäleer efceUle veener. ÛegkeâerÛÙee keâuhevee GjeMeer yeeUieCeeNÙee}e lemesÛe HeâU efceUles. pemes keâce& lemes HeâU ne F&Meme=°erÛee efveÙeceÛe Deens. ~~22~~

SJeb ve keâefjleeb YeieJeÆpeve ~ DebleeR veJnerpes heeJeve ~ pejer Dee}W yejW cejCe ~ lejer YekeäleerefJeCe DeOeesieefle ~~23~~ SketâCe DeeÙeg<ÙeYej YeieJeÆpeve kesâ}s veener, lej cejCeesòej cegkeäleer efceUle veener. meeceevÙeebÛÙee keâuhevesØeceeCeW `Ûeebie}s cejCe' Dee}s lejer Yekeäleer efmeæ Pee}er vemes} lej pevcecejCeebÛee Hesâje Ûegkeâle veener ~~23~~

cnCeewve meeOetveW Deehe}W ~ peerle DemleeÛe meeLe&keâ kesâ}W ~ Mejerj keâejCeeR }eie}W ~ OevÙe lÙeeÛeW ~~24~~ hejbleg meeOet cee$e efpeJevleheCeerÛe cegkeäle neslees. lÙeeves lÙeeÛÙee MejerjeÛee ÙeLeeÙeesiÙe GheÙeesie keâ¤ve lÙeeÛes meeLe&keâ kesâ}s}s Demeles. ~~24~~

pes keâeb peerJevcegkeäle %eeveer ~ lÙeebÛeW Mejerj he[es jeveeR ~ DeLeJee he[es mceMeeveeR ~ lejer OevÙe pee}W ~~25~~ yeÇÿe%eeveer peerJevcegkeäleeÛee osn pebie}ele he[tve kegâpe}e eEkeâJee mceMeeveeleÛe cejCe Dee}s lejer lÙeeÛes meeLe&keâ Pee}s}s Demeles. ~~25~~

meeOetÛee osn efKelehe}e ~ DeLeJee ÕeeveeefokeâeR Yeef#e}e ~ nW ØeMemle ve Ješs pevee}e ~ ceboyegæermleJe ~~26~~ keâesCeer meeOet Deepeejeves efKelehele he[}e eEkeâJee lÙeeÛes ce=le Mejerj kegâ$ÙeekeâesunŸeebveer Heâe[tve Keeu}s lej meeceevÙe ceeCetme les DeMegYe mecepelees. keâejCe lÙeebÛÙee yegæer}e melÙeeÛes Deekeâ}ve nesle veener. ~~26~~

Deble yeje veJnsefÛe cnCeesve ~ keâ°er nesleer Flej peve ~ hejer yeeheg[s De%eeve ~ vesCeleer Jece& ~~27~~ lÙee}e Ûeebie}s cejCe Dee}s veener Ùee Kebleerves meeceevÙe }eskeâ nUnUleele. heCe lÙee efyeÛeeNÙee De%eevÙeebvee Jece& keâUle veener. ~~27~~

pees pevce}eÛe veeneR "eF&Ûee ~ lÙeeme ce=lÙe ÙesF&} keQâÛee ~ efJeJeskeâyeUW pevcece=lÙeeÛee ~ Ieesš Yeefj}e pesCeW ~~28~~ cetUÛee yeÇÿe¤he Deme}s}e lees cegkeäle, yeÇÿe `Depe' DemeuÙeeves, pevcee}e ÙesCes MekeäÙeÛe veener. ceie lees cejCeej keâmee? lÙeeves efpeJevle DemeleeveeÛe efJeJeskeâeves pevcecejCeeÛee efvejeme kesâ}s}e Demelees. ~~28~~

mJe¤heevegmebOeeveyeUW ~ meieUer ceeÙeeÛe vee[Us ~ leÙeeÛee heej ve keâUs ~ yeÇÿeeefokeâemeer ~~29~~ Devle:keâjCeJe=òeer DeKeb[ mJe¤heevegmebOeeveele jeefnuÙeeves ceeÙesÛee ceeiecetmener jnele veener. ØelÙe#e yeÇÿeosJee}ener lÙeeÛÙee Ùee efmLeleerÛes Deekeâ}ve nesle veener. ~~29~~

lees peerleefÛe Demeleeb ces}e ~ cejCeeme cee¤ve pÙee}e ~ pevcece=lÙe ve mcejs lÙee}e ~ efJeJeskeâyeUW ~~30~~ lÙeeves DeeheuÙee MejerjeÛee efpeJebleheCeerÛe yeeOe kesâ}s}e Demelees. lÙeeves peCet cejCee}e ceej}s}s Demeles Je mJele: cee$e efpeJeble jnelees! ceer yeÇÿe Deens Je osn efceLÙee Deens Ùee efJeJeskeâecegUW lees pevcecejCe efJeme¤ve jenlees. ~~30~~

pees peveeR efomelees hejer JesieUe ~ Jele&leeb Yeemes efvejeUe ~ ÂMÙe heoeLe& lÙee efvece&Ue ~ mheMe&}eefÛe veeneR ~~31~~ lees Ûeej }eskeâeble JeeJejle Deme}e lejer Deef}hle Demelees, lÙeeÛÙee menJeemeele lÙeeÛÙee JeeieCÙeeÛes JesieUsheCe keâUtve Ùesles. lÙee efJece} yeÇÿe¤he Pee}suÙee}e veece¤heelcekeâ peieleeÛee mheMe&ner nesle veener. ~~31~~

Demees Ssmes meeOegpeve ~ lÙeebÛeW Ie[ef}Ùeeb Yepeve ~ lesCeW YepeveW heeJeve ~ Flej peve nesleer ~~32~~ ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

325

(o. 7 me. 10)

Demees. DeMee meeOetÛeer pej mesJee Ie[}er eEkeâJee lÙeeÛes melele mcejCe Ie[}s lej lÙeecegUs les mesJee Je mcejCe keâjCeejs heeJeve nesleele. ~~32~~

meodieg¤Ûee pees Debefkeâle meeOekeâ ~ lesCeW kesâ}eefÛe keâjeJee efJeJeskeâ ~ efJeJeskeâ kesâef}Ùeeb leke&â ~ Hegâšs efve¤heCeeR ~~33~~ pees meeOekeâ Demetve meodieϤÛee mesJekeâ neslees, lÙeeves melele efJeJeskeâ meebYeeUeJee. leesÛe leesÛe efJeJeskeâ hegvne hegvne keâjeJee. lÙeecegUs lees efve¤heCe ke⤠}eie}e keâer ßegleer}e Devegketâ} lekeâeËÛÙee ceeb[Ceer}e yenj Ùeslees. ~~33~~

nWefÛe meeOekeâemeer efvejJeCeW ~ DeÉwle ØeebpeU efve¤heCeW ~ legceÛeWefn meceeOeeve yeeCes ~ meeOetÛe SsmeW ~~34~~ meeOekeâebvee nerÛe Øescee«eneÛeer metÛevee Deens keâer lÙeebveer DeÉwle JesoevleeÛes MeeŒeMegæ DemKeef}le efve¤heCe keâjeJes. lÙeecegUs peerJevcegkeälee}e pes meceeOeeve efceUles les lÙeebveener efceUs}. ~~34~~

pees mebleebme MejCe ies}e ~ lees mebleefÛe nesTve "s}e ~ Flej peveeme Ghesiee Dee}e ~ ke=âheeUtheCeW ~~35~~ pees mebleebvee MejCe jentve efJeJeskeâ meebYeeUtve DeÉwle meebielees lees mJele:Ûe mevle neslees. lÙeeÛÙee menpe ke=âheeUt mJeYeeJeecegUW lees Flejebveener ceeie&oMe&ve keâjlees. ~~35~~

SsmeW mebleebÛes ceefnceeve ~ meblemebieW nesleW %eeve ~ melmebieehejleW meeOeve ~ DeeCeerkeâ veeneR ~~36~~ Demes ns mebleebÛes ceenelcÙe Deens. lÙeebÛÙee mebieleerle Deelce%eeve nesles. Deelce%eeveemee"er melmebieemeejKes ogmejs meeOeve veener. ~~36~~

ieg®YepeveeÛeWefve DeeOeejW ~ efve¤heCeeÛesefve efJeÛeejW ~ ef›eâÙeeMegæ efveOee&jW ~ heeefJepes heo ~~37~~ Jesoeves meebefieleuÙeeØeceeCes efve
hejceeLee&ÛeW pevcemLeeve ~ leWefÛe meodieg¤ÛeW Yepeve ~ meodieg®YepeveW meceeOeeve ~ Dekeâmceele yeeCes ~~38~~ meodieϤbvee mesJeehetJe&keâ kesâ}s}s heefjØeMve Je lÙee ØeMveebÛeer lÙeebÛÙeekeâ[tve efceUe}s}er Gòejs nsÛe hejce DeLee&Ûes cnCepes cees#eeÛes meeOeve Deens. lÙeecegUs DeÛeevekeâ yeÇÿeevegYeJeeÛes meceeOeeve Øeehle nesles. ~~38~~

osn efceLÙee peeCeesefve peerJeW ~ ÙeeÛeW meeLe&keâefÛe keâjeJeW ~ YepeveYeeJeW lees
MejCeebieleebÛeer Jeens eEÛelee ~ lees Ùeskeâ meodieg¤ oelee ~ pewmeW yeeUkeâ Jee{Jeer ceelee ~ veevee ÙeslveW keâ¤veer ~~40~~ pes ßeerieg¤bvee, ÙeeØeceeCes DevevÙeMejCe jenleele, lÙeebvee ßeerieg¤ peerJe-yeÇÿe SskeäÙeeÛes oeve osleele. les nesF&heÙeËle lÙeebÛÙeeceeies GYes jenleele. DeeF& efleÛÙee yeeUe}e meJe& ØeÙelveeves Jee{efJeles lÙeeØeceeCes. ~~40~~

cnCeewve meodieg¤ÛeW Yepeve ~ peÙeeefme Ie[s leesefÛe OevÙe ~ meodieg®efJeCe meceeOeeve ~ DeeCeerkeâ veeneR ~~41~~ DeMeer meodieϤmesJee pÙeebvee Ie[les les ceneYeeiÙeJeeve Demeleele. keâejCe lÙeeefMeJeeÙe meceeOeeveeÛee ogmeje ceeie& veener. ~~41~~

mej}er MeyoeÛeer Kešheš ~ Dee}e «ebLeeÛee mesJeš ~ ÙesLeW meebefiele}W he° ~ meodieg®Yepeve ~~42~~ Meyoebveer pesJe{s meebieeJeÙeeÛes les meebietve PeeuÙeeves leer Kešheš Deelee LeebyeJeCÙeeÛeer JesU Dee}er Deens. «ebLeeÛee ØeefleheeÅe efJe
meodieg®YepeveehejleW keâebneR ~ cees#eoeÙeskeâ ogmejW veener ~ peÙeeme ve ceves leWneR ~ DeJe}eskeâeJeer ieg®ieerlee ~~43~~ (o. 7 me. 10)

326

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

ßeerieg¤bÛÙee mesJesmeejKes ogmejs keâesCelesÛe cees#eoeÙekeâ meeOeve veener. pÙee}e ns hešle veener lÙeeves ieg®ieerlesÛee DeYÙeeme keâjeJee. ~~43~~

lesLeW efvejesefhe}W yejJeW ~ heeJe&leerØeefle meoeefMeJeW ~ ÙeekeâejCeW meÆeJeW ~ meodieÏ®ÛejCe mesJeeJes ~~44~~ ieg®ieerlesceOÙes YeieJeeve meoeefMeJeebveer ceeleeheeJe&leer}e ßeerieg®mesJesÛes ceenelcÙe Heâej ÛeebieuÙee heæleerves meebefiele}s Deens. cnCetve meodieϤbÛeer lÙeebÛes ef"keâeCeer yeÇÿeYeeJe "sJetve mesJee keâjeJeer. ~~44~~

pees Ùes «ebLeeRÛee efJeJeskeâ ~ efJeJebÛetefve heens meeOekeâ ~ leÙeeme meebhe[s Ùeskeâ ~ efve§eÙe %eeveeÛee ~~45~~ pees meeOekeâeJemLesletve Ùee «ebLeele meebefiele}suÙee efvelÙe DeefvelÙeeoer efJeJeskeâeÛee eEhepetve eEhepetve DeYÙeeme keâjer} lÙee}e ßeer-oemeyeesOeeceOÙeW yeÇÿe%eeveeÛee ØeecegKÙeeves efJeÛeej kesâ}e DemeuÙeeÛes }#eele ÙesF&}. ~~45~~

peW «ebLeeR yeesef}}W DeÉwle ~ lees cnCeeW veÙes Øeeke=âle ~ melÙe peeCeeJee Jesoeble ~ DeLe&efJe
Øeeke=âleW Jesoeble keâUs ~ mekeâU MeeŒeeR heeneleeb efceUs ~ DeeCeer meceeOeeve efveJeUs ~ DebleÙee&ceeR ~~47~~ meeceevÙe ceeCemee}e ceje"erle meebefiele}s}e Jesoevle DeefOekeâ Ûeebie}e keâUlees. leesÛe Jesoevle meJe& mebmke=âle MeeŒe«ebLeele meebefiele}s}e Demelees. (lÙeeble DeefOekeâ keâener vemeles) lÙeecegUs JeeÛekeâ meceeOeeveeves mebleg° neslees. ~~47~~

leW Øeeke=âle cnCeeW veÙes ~ pesLeW %eeveeÛes GheeÙes ~ cetKee&efme nW keâUs keâeÙes ~ ceke&âše veeefjkesâU pewmeW ~~48~~ keâjJebšer heneCeeNÙee ceekeâ[e}e veejUeleer} ce}F& Je iees[ heeCeer efomele veener, lÙeeØeceeCes kesâJeU Yee
Deeleeb Demees nW yees}CeW ~ DeefOekeâejhejlJeW IesCeW ~ eEMeheerceOeer} cegkeäle GCeW ~ cnCeeW veÙes ~~49~~ Demees. yegæer peMeer keâceer-peemle Demes} lÙeeØeceeCes leMeer mecepetle nesCes mJeeYeeefJekeâ Deens, heCe eEMehe}erleer} ceeslÙeeÛeer eEkeâcele eEMehe}ercegUs keâceer nesle veener! ~~49~~

pesLes vesefle vesefle ßegleer ~ lesLeW ve Ûe}s Yee
Q ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

327

(o. 7 me. 10)

oMekeâ Dee"Jee : ceeÙeesÆJe DeLeJee %eeveoMekeâ meceeme heefn}e : osJeoMe&ve ~~ ßeerjece meceLe& ~~

ßeesleeR JneJeW meeJeOe ~ efJeceU %eeve yeeUyeesOe ~ ieg®efMe<ÙeebÛee mebJeeo ~ Deefle megiece heefjÙesmee ~~1~~ Deeleeb ßeeslÙeebveer meeJeOe nesTve ieg®efMe<Ùe mebJeeoeÛÙee ceeOÙeceeletve meebefiele}s peeCeejs, Deefle meeshÙee Yee
veevee MeeŒeW Oeeb[esefUleeb ~ DeeÙeg<Ùe hegjsvee meJe&Lee ~ DeblejeR mebMeÙeeÛeer JesLee ~ Jee{eWefÛe }eies ~~2~~ MeeŒe«ebLe SJe{s Deensle keâer DeeÙeg<ÙeYej lÙeebÛee DeYÙeeme keâ¤vener les mebheCeej veenerle. efoJemeevegefoJeme mebMeÙe Jee{leÛe peeleele. ~~2~~

veevee leerLeX LeesjLeesjW ~ me=°erceOÙeW DeheejW ~ megieceW ogie&ceW og
Ssmeer leerLeX meJe&efn keâjer ~ Ssmee keâesCe js mebmeejer ~ efHeâjeW peeleeb pevceJejer ~ DeeÙeg<Ùe hegjsvee ~~4~~ DeMee Ùee meJe& leerLe&#es$eebÛÙee Ùee$ee keâjCÙeemee"er Ùee peieele keâesCe yejs meceLe& Deens? meJe& DeeÙeg<Ùe lÙeemee"er hegjCeej veener. ~~4~~

veevee leheW veevee oeveW ~ veevee Ùeesie veevee meeOeveW ~ nW meJe&efn osJeekeâejCeW ~ keâefjpesle Deens ~~5~~ meJe& keâeefÙekeâeoer lehes, DeVeoeveeoer oeves, De°ebieeoer Ùeesie, veeceeoer meeOeves ner meJe& osJeeÛÙee ØeehleeRmee"er kesâ}er peeleele.

heeJeeJeÙee osJeeefOeosJee ~ yengefJeOe ßece keâjeJee ~ lesCeW osJe "eFË hee[eJee ~ nW meJe&cele ~~6~~ osJeebÛÙeener osJeeÛÙee (yeÇÿe) DevegYeJeemeeb"er veevee Øekeâejs meeÙeeme kesâuÙeeJej lees DevegYeJe Ùeslees ns meJe& meeOekeâebvee ceevÙe Demeles. ~~6~~

heeJeeJeÙee YeieJebleeleW ~ veevee hebLe veevee celeW ~ leÙee osJeebÛes mJe¤he leW ~ kewâmeW heens ~~7~~ pÙee osJeeÛÙee DevegYeJeemee"er Deveskeâ celes Je oMe&ves Deeheehe}s leòJe%eeve ceeb[leele, lÙee osJeeÛes mJe¤he keâeÙe Deens? ~~7~~

yengle osJe me=°erJejer ~ lÙeeÛeer ieCeCee keâesCe keâjer ~ Ùeskeâ osJe keâesCeshejer ~ "eFË he[svee ~~8~~ efMeJeeÙe Ùee me=°erle DemebKÙe osJe Deensle. `osJe Demee Deens' DeMee jerleerves Skeâner osJe meJe&ceevÙe nesle veener. ~~8~~

yengefJeOe Gheemevee ~ pÙeeÛeer pesLeW hegjs keâecevee ~ lees lesLeWefÛe jeefn}e cevee ~ meÂ{ keâ¤efve ~~9~~ GheemeveebÛes efkeâlÙeskeâ Øekeâej Deensle. pÙee GheemevescegUs DeeheuÙee ceveemeejKes nesles, leer Gheemevee lees Ieó Oe¤ve yemelees. ~~9~~

yeng osJe yeng Yekeäle ~ FÚŸee pee}s Deemekeäle ~ yeng $e+
328

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

yeng efveJeef[leeb efveJe[svee ~ Ùeskeâ efve§eÙe Ie[svee ~ MeeŒeW Yeeb[leer he[svee ~ efve§eÙe "eFË ~~11~~ SJe{Ÿee meieàÙeeletve KeNÙee osJeeÛeer efveJe[ keâjCeW Je `neÛe osJe' Demee efve§eÙe keâjCes cenekeâ"erCe Deens. keâejCe Éwleer, Megæ DeÉwleer, efJeefMe° DeÉwleer, #eefCekeâ efJe%eeveJeeoer F. MeeŒeeble leerJeÇ celeYeso Deensle. ~~11~~

yengle MeeŒeeR yengle Yeso ~ celeebceleebme efJejesOe ~ Ssmee keâefjleeb JesJeeo ~ yengle ies}s ~~12~~ DeMee Deveskeâ MeeŒeebÛes `osJe' Ùee leòJeeefJe
menœeeceOeW keâesCeer Ùeskeâ ~ heens osJeeÛee efJeJeskeâ ~ hejer lÙee osJeeÛeW keâewlegkeâ ~ "eFË ve he[s ~~13~~ DeeOeerÛe `ceveg<ÙeeCeeb menœes
"eFË ve he[s kewâmeW cnCeleeb ~ lesLeW }eie}er Denblee ~ osJe jeefn}e hejlee ~ DenbleeiegCeW ~~14~~ `ce}e osJeeÛes Kejs mJe¤he mecepele veener Demes cnCeCeejs legcner keâesCe?' Demee ØeMve efJeÛeejCeeNÙee}e Denbkeâejeves heÚe[}s Deens Demes mecepeeJeW! lÙee DenbkeâejecegUsÛe lÙee}e Keje osJe mecepele veener. lees Keje osJe DeesUKele veener. ~~14~~

Deeleeb DemeeW ns yees}CeW ~ veevee Ùeesie pÙeekeâejCeW ~ lees osJe keâesCÙee iegCeW ~ "eFË he[s ~~15~~ Demees. keâcee&oer Ùeesie pÙeeÛÙee ØeehleerÛeer meeOeves cnCetve meebefiele}er peeleele, lÙee osJeeÛes mJe¤he keâeÙe Deens Jee les keâmes keâUs} ÙeeÛee efJeÛeej keâ¤. ~~15~~

osJe keâesCeemeer cnCeeJeW ~ kewâmeW leÙeemeer peeCeeJeW ~ leWefÛe yees}Ces mJeYeeJeW ~ yeesef}pes} ~~16~~ osJe cnCepes vescekesâ keâeÙe, lÙeeÛee DevegYeJe keâmee IÙeeJee ns pes meebieCes DeeJeMÙekeâ Deens les Deelee meebiet. ~~16~~

pesCes kesâ}W ÛejeÛej ~ kesâ}s me=<šŸeeefo JÙeeheej ~ meJe&keâlee& efvejblej ~ veece pÙeeÛeW ~~17~~ (osJeeÛes lešmLe }#eCe—) pÙeeves ner Ûej DeÛej me=°er efvecee&Ce kesâ}er, me=°erÛÙee me=peveeÛes keâce& kesâ}s Je pees melele Ùee me=°erleer} Ûesleve Je DeÛesleveebÛee efveÙeecekeâ Demelees leesÛe osJe. (lešmLe }#eCe– ef›eâÙesmen, mJe¤he }#eCe– De›eâerÙe) ~~17~~

lesCeW kesâuÙee cesIeceeUe ~ ÛebõeEyeyeeR Dece=lekeâUe ~ lespe efoOe}W jefJeceb[Ue ~ peÙee osJeW ~~18~~ {ie efvecee&Ce JneJesle, ÛebõeÛÙee ÛeeboCÙeele Dece=le DemeeJes, metÙe& lespemJeer DemeeJee ner meJe& osJeeÛeerÛe Ùeespevee Deens. ~~18~~

pÙeeÛeer ceÙee&oe meeieje ~ pesCeW mLeeefhe}W HeâefCeJeje ~ peÙeeÛesefve iegCeW leeje ~ Debleefj#e ~~19~~ lÙeeÛÙee efveÙeceveecegUs mecegõ ceÙee&oe Dees}eb[le veener, he=LJeer Mes
ÛÙeejer KeeCeer ÛÙeejer JeeCeer ~ ÛeewNÙeeefme }#e peerJeÙeesveer ~ pesCeW efvee|ce}s }eskeâ efleveer ~ leÙee veeJe osJe ~~20~~ hejeoer Ûeej JeeCeer, peejpeeoer Ûeej ØeeCeer, ceeveJeeoer ÛeewNÙeebMeer }#e Ùeesveer Je mJeiee&oer leerve }eskeâ osJeevesÛe Glhevve kesâ}s. ~~20~~

yeÇÿee efJe
osJnejeÛee G"esefve osJe ~ keâ¤b vesCes meJe& peerJe ~ leÙeeÛesefve yeÇÿekeâšeJe ~ efvee|ce}e ve JeÛes ~~22~~ hetpesleer} osJeeÛeer cetleea yeensj ÙesTve meJe& peerJeme=°er Je heebÛeYeeweflekeâ peie efvecee&Ce keâjCes MekeäÙe veener. ~~22~~

"eFË "eFË osJe Demeleer ~ leseEn kesâ}er veeneR ef#eleer ~ Ûebõ metÙe& leeje peercetleer ~ leÙeebÛesefve veJns ~~23~~ osJeebÛÙee }nevecees"Ÿee cetleea peeieespeeieer Demeleele. lÙee peie efvecee&Ce ke⤠Mekeâle veenerle. (cetleeaÛe peieeÛÙee DeeOeejeves ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

329

(o. 8 me. 1)

jenleele!) metÙe&, Ûebõ, leejs Je {ie efvecee&Ce keâjCÙeeÛes meeceLÙe& lÙeebvee cegUerÛe veener. ~~23~~

meJe&keâlee& leesefÛe osJe ~ heeneW peeleeb efvejeJesJe ~ pÙeeÛeer keâUe }erUe }eIeJe ~ vesCeleer yeÇÿeeefokeâ ~~24~~ F&Õej meiegCe, efvejekeâej Je efvejJeÙeJe Demetve leesÛe meJe& efvecee&Ce keâjlees. lÙeeÛes met#celJe yeÇÿeosJeeefokeâebveener keâUle veener. lÙeeÛes keâleg&ce Dekeâleg&ceeefo meeceLÙe& Je kesâJeU mebkeâuheeves me=°er Glhevve keâjCÙeeÛes keâewMeuÙe }#eele Ùesle veener. ~~24~~

ÙesLeW DeeMebkeâe Gef"}er ~ les heg{er}erÙes meceemeeR efHeâš}er ~ Deeleeb Je=òeer meeJeOe kesâ}er ~ heeefnpes ßeesleeR ~~25~~ `efvejekeâejeheemetve meekeâej peie keâmes efvecee&Ce nesF&}?' DeMeer Mebkeâe ÙesLes Ùesles. lÙeeÛes Gòej heg{er} meceemeele osT. peieled efvee|celeerÛee leheMeer} Deelee Sskeâe. ~~25~~

hewme DeJekeâeMe DeekeâeMe ~ keâebneRÛe veeneR peW Yekeâeme ~ leÙes efvece&UeR JeeÙeesme ~ pevce pee}e ~~26~~ ØeLece DeefleMeÙe JÙeehekeâ, heeskeâUerÛesÛe leÙeej Pee}s}s Je lÙeele ogmejs keâener veme}s}s (Yekeâeme) Demes efvece&U DeekeâeMe nesles. lÙeele DeÛeevekeâ JeeÙet leÙeej Pee}e. ~~26~~

JeeÙeesheemetve pee}e Jevner ~ Jevnerheemegveer pee}W heeCeer ~ Ssmeer peÙeeÛeer keâjCeer ~ DeIeefšle Ie[}er ~~27~~ JeeÙetheemetve Deiveer Je Deiveerheemetve heeCeer leÙeej nesCÙeeÛeer DeMekeäÙe Deme}s}er Iešvee Ie[}er. Demee lees meJe&meeceLÙe&mebhevve Deens. ~~27~~

Gokeâeheemetve me=ef° pee}er ~ mlebYeWefJeCe GYeej}er ~ Ssmeer efJeefÛe$e keâUe kesâ}er ~ lÙee veeJe osJe ~~28~~ heeCÙeeheemetve he=LJeer leÙeej nesTve leer keâesCelÙeener DeeOeejeJeeÛetve Debleefj#eele efHe⤠}eie}er. Demes DelekeäÙe& meeceLÙe& Demeles, leesÛe osJe. ~~28~~

osJeW efvee|ce}er ns ef#eleer ~ efleÛes heesšeR hee
pees me=ef°efvecee&Cekeâlee& ~ lees Ùes me=°erhetJeeA neslee ~ ceie ns leÙeeÛeer meòee ~ efvecee&Ce pee}er ~~30~~ pÙeeves ner Deveble me=°er efvecee&Ce kesâ}er lees leer efvecee&Ce keâjCÙeeÛÙee DeeOeerheemetve neslee. veblej lees efleÛee efveÙeecekeâ Pee}e. efveÙeceve¤he meòee DeefmlelJeele Dee}er. ~~30~~

kegâu}eU hee$eehetJeeA Deens ~ hee$eW keâebneR kegâu}eU veJns ~ lewmee osJe hetJeeAÛe Deens ~ hee
ce=efòekesâÛeW MewvÙe kesâ}W ~ keâlex JesieUs jeefn}s ~ keâeÙe&keâejCe Ùeskeâ kesâ}W ~ lejer nesCeej veeneR ~~32~~ ceeleerÛes mewefvekeâ leÙeej kesâ}s lej les keâjCeeje cete|lekeâej (Ûesleve) ceeleerheemetve Je mewefvekeâebheemetve (DeÛesleve) JesieUeÛe Demelees. cnCetve ceeleerÛes mewefvekeâ (keâeÙe&) Je les keâjCeeje Ûesleve cete|lekeâej (keâejCe) keâOeerÛe Skeâ Demet Mekeâle veenerle. (lÙeeØeceeCes DeÛesleve oie[eÛee Ûesleve osJe nesT Mekeâle veener. ÙesLes meceLe& keâlÙee&}e efveefceòe keâejCe Je ke=âleer}e keâeÙe& cnCeleele.) ~~32~~

leLeeefhe nesF&} hebÛeYeteflekeâ ~ efveieg&Ce veJns keâebneR Ùeskeâ ~ keâeÙee&keâejCeeÛee efJeJeskeâ ~ Yetleebhejlee veeneR ~~33~~ yeÇÿe– cetUceeÙee– iegCeceeÙee– pe[ceeÙee Ùee me=°erÛÙee efJekeâeme›eâceele pe[ceeÙee, cnCepesÛe hebÛeceneYetles nesle. lÙee hebÛeceneYetleebceOÙes DeekeâeMe ns keâejCe lej JeeÙet ns keâeÙe&, JeeÙet ns keâejCe lej Deiveer ns keâeÙe& F. Øekeâejs keâeÙe&keâejCe YeeJe Demet Mekeâlees. heCe yeÇÿe Ùee efveieg&Ce mJe¤heele lees DemeCes MekeäÙe veener. keâejCe yeÇÿe DeJeÙeJeMetvÙe, DeKeb[ Je YesoMetvÙe Deens. lÙeeble Skeâ keâejCe Je lÙeeÛes ogmejs keâeÙe& Demee Yeso mebYeJele veener. cnCetve keâeÙe& Je keâejCeebÛeer Yee
330

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

me=°erle mebYeJeles. ~~33~~

DeJeIeer me=ef° pees keâlee& ~ lees les me=°erntefve helee& ~ lesLeW mebMeÙeeÛeer Jeelee& ~ keâe{tbefÛe veÙes ~~34~~ pees meJe& me=°er efvecee&Ce keâjlees lees lÙee me=°erntve JesieUe Demelees. Ùee mejU mejU keâUCeeNÙee iees°eryeö} Mebkeâemegæe IesT veÙes. ~~34~~

Keebyemet$eeRÛeer yeeng}er ~ pesCeW heg®
ÚeÙeeceb[heerÛeer mesvee ~ me=°ermeeefjKeerÛe jÛevee ~ met$eW ÛeeUer hejer lees veevee ~ Jesefkeäle veJns ~~36~~ efPejefPejerle he[Åeeceeies cees"e efoJee "sJetve lÙee efoJÙeeÛÙee heeMJe&YetceerJej keâeieoer Deeke=âleeRÛÙee meeJeuÙee veeÛeefJeCÙeeÛee KesU keâjleele. neÛe ÚeÙee ceb[he. lÙee keâeieoer Deeke=âlÙee me=°erleer} efJeefJeOe Deeke=âlÙeebØeceeCes mecepeeJÙeele. pejer lÙee veeÛeefJeCeeNÙeeves keâeieoer mewefvekeâebÛÙee Deeke=âleer leÙeej keâ¤ve lÙeebÛÙee meeJeuÙee veeÛeJeuÙee lejer, Je mewefvekeâ Deveskeâ Deme}s lejer, lees cee$e SkeâšeÛe Demelees. ~~36~~

lewmee me=ef°keâlee& osJe ~ hejer lees veJns me=ef°YeeJe ~ pesCeW kesâ}s veevee peerJe ~ lees peerJe kewâmesveer ~~37~~ lÙeeØeceeCeW me=°er Je me=°erleer} DeypeeJeOeer peerJe ÙeebÛee F&Õej efvecee&lee DemeuÙeeves leesÛe me=°er eEkeâJee peerJe DemeCes keâmes MekeäÙe Deens? ~~37~~

peW peW peÙee keâjCeW he[s ~ leW leW lees nW kewâmeW Ie[s ~ cnCeesefve JeeÙeebefÛe yeeheg[s ~ mebosneR he[leer ~~38~~ pÙee}e pes efvecee&Ce keâjeJeÙeeÛes leesÛe les Demelees ns DeMekeäÙe Deens. ns }#eele ve IesCeejs De%eeveer }eskeâ DekeâejCe mebMeÙeele meehe[leele. ~~38~~

me=ef° SsmeWefÛe mJeYeeJeW ~ ieeshegj efvee|ce}W yejJeW ~ hejer lees ieeshegj keâlee& veJns ~ efve§eÙeWmeeR ~~39~~ ner me=°er peCet osJeUeJejer} megboj ieeshegjemeejKeer Deens. heCe ieeshegj yeebOeCeeje mJele: ieeshegj Demet Mekeâle veener. ~~39~~

lewmeW peie efvee|ce}W pesCeW ~ lees JesieUe hetCe&heCeW ~ Ùeskeâ cnCeleer cetKe&heCeW ~ peie leesefÛe peieoerMe ~~40~~ pees peie efvecee&Ce keâjlees lees peieentve meJe&mJeer JesieUe Demelees. efveJJeU cetKe& DemeCeejs peie Je F&Õej Skeâ¤he mecepeleele. (ns cnCeCes ceeÙeeJeeoeÛes Deens.) ~~40~~

SJeb peieoerMe lees JesieUe ~ peie efvecee&Ce lÙeeÛeer keâUe ~ lees meJeeËceOeW hejer efvejeUe ~ Demeesve meJeeA ~~41~~ Demee F&Õej peie efvecee&Ce keâ¤ve, meJe&JÙeeheer Demetve, meJee&ntve Deef}hle Demelees. ns lÙeeÛes DeÆgle keâewMeuÙe eEkeâJee }er}e Deens. (hene ieerlee De.9. SsÕeÙe&Ùeesie.) ~~41~~

cnCeesefve YetleebÛee keâo&ceg ~ Ùeemeer Deef}hle Deelceejeceg ~ DeefJeÅeeiegCeW ceeÙeeYeüceg ~ melÙeefÛe Jeešs ~~42~~ hebÛeYetleebÛes Skeâ$eerkeâjCe nesTve leÙeej Pee}s}e ceeefÙekeâ ØehebÛe DeefJeÅesÛÙee ØeYeeJeecegUs melÙe Jeešlees. F&Õej lÙeeble Demetve Deef}hle Demelees. ~~42~~

ceeÙeesheeOeer peie[byej ~ Deens meJe&efn meeÛeej ~ Ssmee ne efJehejerle efJeÛeej ~ keâes"WefÛe veeneR ~~43~~ ÂMÙe peieled ner yeÇÿeeÛeer ceeefÙekeâ GheeOeer Deens. leer GheeOeermegæe yeÇÿeeØeceeCeW melÙe Deens. Demee efJehejerle efJeÛeej DeÉwleMeeŒeele keâes"sÛe veener. ~~43~~

cnCeesefve peie efceLÙee meeÛe Deelcee ~ meJeeËhej pees hejceelcee ~ Debleyee&nŸe Deblejelcee ~ JÙeehetefve Demes ~~44~~ cnCetve – 1) osn Je peieled efceLÙee. 2) Deelcee melÙe. 3) peerJe Je F&Õejentve met#ce yeÇÿe. 4) F&Õej Debleyee&nŸe JÙeehetve efveÙeecekeâ (meJeeËhej = yeÇÿe; Deblejelcee = F&Õej). ~~44~~

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

331

(o. 8 me. 1)

leÙeeme cnCeeJeW osJe ~ Ùesj nW DeJeIeWefÛe JeeJe ~ Ssmee Deens DebleYee&Je ~ JesoebleerÛee ~~45~~ lÙee yeÇÿeJemlet}eÛe osJe cnCeeJes. Flej meJe& DeOÙemle, ceeefÙekeâ, keâefuhele Je efceLÙee mecepeeJes. JesoevleMeeŒeeÛes ns Jece& Deens. (DeefJeÅee GheeOeer = peerJe, ceeÙee GheeOeer = F&Õej, efve®heeefOekeâ = yeÇÿe. DeefJeÅee GheeOeer osnele. ceeÙee GheeOeer peieele. yeÇÿeele oesvner GheeOeer veenerle.) ~~45~~

heoeLe&Jemleg veeefmeJeble ~ nW leeW DevegYeJeeme Ùesle ~ ÙeekeâejCeW YeieJeble ~ heoeLee&JesieUe ~~46~~ heebÛeYeeweflekeâ heoeLe& eEkeâJee Jemlet veeMe heeJeleele ns lej meJeeËÛÙeeÛe DevegYeJee}e Ùesles. yeÇÿe DeefJeveeMeer DemeuÙeeves les nŸee heoeLeeËheemetve JesieUs Demeles. ~~46~~

osJe efJeceU DeeCeer DeÛeU ~ MeeŒeW yees}leer mekeâU ~ leÙee efve§eUeme ÛebÛeU ~ cnCeeW veÙes meJe&Lee ~~47~~ yeÇÿe efJece} Je efve§eU Deens Demes JesoevleMeeŒe meebieles : lÙee efve§eUe}e ÛebÛe} cnCepes Glheòeer Je veeMe Deme}s}s keâOeerÛe ceevet veÙes ~~47~~

osJe Dee}e osJe ies}e ~ osJe Ghepe}e osJe ces}e ~ SsmeW yees}leeb ogefjlee}e ~ keâeÙes GCeW ~~48~~ JÙeehekeâ yeÇÿe Dee}s eEkeâJee ies}s, Depe Je Decej Deme}s}s yeÇÿe pevcee}e Dee}s Je ces}s Demes cnCeCeeNÙee}e heeheeÛee mee"e keâceer he[s} keâeÙe? (heehe = De%eeve.) ~~48~~

pevcecejCeeÛeer Jeelee& ~ osJeeme }eiesvee meJe&Lee ~ osJe Decej pÙeeÛeer meòee ~ lÙeemeer ce=lÙe kewâmesveer ~~49~~ Fbõeoer osJeebvee Decej cnCeleele. lÙeebÛes meehes#e DecejlJe yeÇÿeeÛÙee efvejhes#e DecejlJeeJej efveYe&j Deens. DeMee lÙee yeÇÿee}e pevcecejCe mheMe&ner keâjerle veenerle. lÙee}e cejCe keâmes ÙesF&}? ~~49~~

GhepeCeW DeeCeer cejCeW ~ ÙesCeW peeCeW og:Ke YeesieCeW ~ nW lÙee osJeeÛeW keâjCeW ~ lees keâejCe JesieUe ~~50~~ pevcee}e ÙesCes, ce¤ve peeCes, megKeog:Keeoer ÉbÉ YeesieCes F. F&ÕejeÛÙee efveÙeceveevegmeej nesleele. efveÙeecekeâ F&Õej lÙeentve JesieUe Demelees. (yeÇÿe Deef}hle Demeles.) ~~50~~

Deble:keâjCe hebÛeØeeCe ~ yenglelJeeR heW[%eeve ~ Ùeeb meJeeËme Deens ÛeUCe ~ cnCeesefve osJe veJnsleer ~~51~~ ceveeoer Devle:keâjCe, ØeeCeeheeveeoer hebÛeØeeCe, eEhe[eÛeer yÙeeSWMeer leòJes IÙee meJeeËvee Glheòeer, efmLeleer Je }Ùe DemeuÙeeves les osJe veJnsle. ~~51~~

ÙesJeb keâuhevesjefnle ~ leÙee veeJe YeieJeble ~ osJeheCeeÛeer ceele ~ lesLeW veeneR ~~52~~ cnCetve yeÇÿe mJemebJesÅe Demetve Fbõeoer osJe eEkeâJee F&Õej Ùeebvee Kejs osJeheCe veener. ~~52~~

leJe efMe<ÙeW Dee#esefhe}W ~ lejer kewâmeW yeÇÿeeb[ kesâ}W ~ keâlexheCeW keâejCe heef[}W ~ keâeÙee&ceOeW ~~53~~ ÙeeJej efMe<Ùe efJeÛeejlees– efvejekeâej yeÇÿeeves, meekeâej yeÇÿeeb[ keâmes leÙeej kesâ}s? peieele Demes efomeles keâer keâejCe pesJne keâlee& nesles lesJne les menpeÛe keâeÙe&¤he nesles. Goe.– ~~53~~

õ°sheCeW õ°e ÂMÙeeR ~ pewmee he[s DeveeÙeebmeeR ~ keâlexheCeW efveieg&Ceemeer ~ iegCe lewmes ~~54~~ heenCeeje pesJne heent }eielees, lesJne ,menpeÛe lees pes henelees lÙeeÛÙee DeekeâejeÛee neslees. (efÛeoeYeeme Iešekeâej neslees– hene efJeÛeejmeeiej.) lÙeeØeceeCes efveieg&Ceeves yeÇÿeeb[eÛes keâle=&lJe mJeerkeâej}s lej les meiegCe¤he nesles. ~~54~~

yeÇÿeeb[keâlee& keâJeCe ~ kewâmeer lÙeeÛeer JeesUKeCe ~ osJe meiegCe eEkeâ efveieg&Ce ~ cepe efvejesheeJee ~~55~~ cnCetve yeÇÿeeb[ efvecee&Ce keâjCeeje osJe keâesCelee? lÙeeÛes mJe¤he keâeÙe? lees meiegCe keâer efveieg&Ce les ce}e mhe° keâ¤ve meebieeJes. ~~55~~

Ùeskeâ cnCeleer lÙee yeÇÿeeleW ~ FÚŸeecee$eW me=ef°keâlex ~ me=ef°keâlex lÙeeheleX ~ keâesCe Deens ~~56~~ (o. 8 me. 1)

332

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

keâesCeer Demes cnCeleele keâer yeÇÿe mJe¤hee}e kesâJeU mebkeâuhe PeeuÙeeves me=°er efvecee&Ce Pee}er, cnCetve ogmeje me=ef°keâlee& keâes"tve DeeCeeJee? ~~56~~

Deeleeb Demees ns yeng yees}er ~ mekeâU ceeÙee keâes"tve pee}er ~ les ns Deeleeb efvejesefhe}er ~ heeefnpes mJeeceer ~~57~~ Deelee ceePes yees}Ces vekeâes. ner ceeÙee Je ceeefÙekeâ me=°er keâes"tve Dee}er? keâMeer Dee}er? les Deelee ce}e mecepeeJetve meebiee. ~~57~~

SsmeW Sskeâesefve JeÛeve ~ Jekeälee cnCes meeJeOeeve ~ hegef{}s meceemeeR efve¤heCe ~ meebefiepes} ~~58~~ Ùee ØeMveeÛes Gòej osleevee Jekeälee cnCelees– Deelee meeJeOeheCes Sskeâe. ÙeeÛes Gòej heg{er} meceemeele meebiet. ~~58~~

yeÇÿeeR ceeÙee kewâmeer pee}er ~ heg{W Demes efvejesefhe}er ~ ßeesleeR Je=efòe meeJeOe kesâ}er ~ heeefnpes Deeleeb ~~59~~ yeÇÿe¤he DeefOe‰eveeJej DeOÙemle, ceeÙee keâes"tve Dee}er? leer heg{er} meceemeele meebiet. ßeeslÙeebveer meeJeOe nesTve SskeâeJes ~~59~~

heg{W nWefÛe efve¤heCe ~ efJeMeo kesâ}W ßeJeCe ~ pesCeW nesÙes meceeOeeve ~ meeOekeâebÛeW ~~60~~ heg{er} meceemeele neÛe efJe
ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

333

(o. 8 me. 1)

oMekeâ Dee"Jee : ceeÙeesÆJe DeLeJee %eeveoMekeâ meceeme ogmeje : met#ceDeeMebkeâe ~~ ßeerjece meceLe& ~~

ceeieeb ßeesleeR Dee#esefhe}W ~ leW heeefnpes efvejesefhe}W ~ efvejeJesJeeR kewâmeW pee}W ~ ÛejeÛej ~~1~~ ßeeslÙeeves Demee ØeMve efJeÛeej}e neslee keâer DeJeÙeJejefnle Je cnCetve efvejekeâej yeÇÿeeheemetve meekeâej me=°er keâMeer efvecee&Ce Pee}er? lÙee ceeieer} ØeMveeÛes Deelee Gòej osT. ~~1~~

ÙeeÛeW SsmeW ØeefleJeÛeve ~ yeÇÿe peW keâeb meveeleve ~ lesLeW ceeÙee efceLÙeeYeeve ~ efJeJele&¤he Yeemes ~~2~~ lÙeeÛes Gòej Demes– Deveeefo efvelÙe yeÇÿeeJej efJeJele& PeeuÙeeves ceeÙesÛes meled Demeled efJe}#eCe Deme}s}s Yeeve nesles. (efJeJele&– DeefOe‰eveehes#ee efJehejerle Je DevÙeLee¤he DemeCes. Goe. Pee[eÛÙee Kees[eJej je#emeeÛee efJeJele& neslees. Pee[eÛes Kees[ JÙeeJeneefjkeâ lej je#eme lÙeentve efJehejerle cnCepes keâeuheefvekeâ Demelees. JÙeeJeneefjkeâ Kees[ DeÛesleve lej keâeuheefvekeâ je#eme Ûesleve cnCepes DevÙeLee¤he eEkeâJee JesieUe Demelees.) ~~2~~

Deeefo Ùeskeâ hejyeÇÿe ~ efvelÙecegkeäle Deef›eâÙe hejce ~ lesLeW DeJÙeeke=âle met#ce ~ pee}er cetUceeÙee ~~3~~ cegUele hejyeÇÿe melele cegkeäle, ef›eâÙeeMetvÙe Je JÙeehekeâ Demetve lÙeele ØeiešerkeâjCee}e meg®Jeele ve Pee}s}er, Deefle met#ce Deme}s}er cetUceeÙee Glhevve Pee}er. (DeJÙeeke=âle– kesâJeU mHegâjCe ¤he.) ~~3~~

M}eskeâ DeeÅeceskebâ hejyeÇÿe efvelÙecegkeäleceefJeef›eâÙeced ~ lemÙe ceeÙee meceeJesMees peerJeceJÙeeke=âleelcekeâced ~~Ú~~ M}eskeâeLe&– ØeLece SkeâcesJe, melelecegkeäle Je efJekeâejjefnle yeÇÿeÛe nesles. lÙeeÛÙee, ØeiešerkeâjCee}e meg®Jeele ve Pee}suÙee cetUceeÙesle, peerJeYeeJeeÛee meceeJesMe Pee}e. (eflemeNÙee Je ÛeewLÙee DeesJeer}e ØeceeCe cnCetve ne M}eskeâ efo}e Deens.)

DeeMebkeâe ~~ Ùeskeâ yeÇÿe efvejekeâej ~ cegkeäle Deef›eâÙes efvee|Jekeâej ~ lesLeW ceeÙee Jees[byej ~ keâes"tve pee}er ~~4~~ Mebkeâe– yeÇÿe efvelÙecegkeäle, ef›eâÙeeMetvÙe, efvee|Jekeâej, SkeâcesJe Je efvejekeâej Demeleevee lesLes ceeÙesÛee Yet}Yeg}ÙÙee keâes"tve Dee}e? ~~4~~

yeÇÿe DeKeb[ efveieg&Ce ~ lesLeW FÛÚe Oejer keâesCe ~ efveieg&CeeR meiegCesefJeCe ~ FÚe veeneR ~~5~~ yeÇÿee}e `ceer Skeâ Deens, yeng JneJes' Demee mebkeâuhe Pee}e Demes ßegleer meebieles. yeÇÿe lej DeKeb[ Je efveieg&Ce Deens. meiegCee}e FÛÚe nesCes MekeäÙe Deens. efveieg&Cee}e veener. ceie `Deceve' (cegb[keâ Ghe.) yeÇÿee}e FÛÚe keâjCeeje, FÛÚsÛee efJe
cegUeR DemesefÛevee meiegCe ~ ÿeCeesefve veeceW efveieg&Ce ~ lesLeW pee}W meiegCe ~ keâesCeshejer ~~6~~ `yeÇÿe efveieg&Ce Deens' ÙeeÛee DeLe&Ûe Demee keâer lÙeele meiegCee}e cegUele JeeJeÛe veener. les meiegCe DemeCesÛe MekeäÙe veener. ceie les Dee}s keâes"tve? ~~6~~

efveieg&CeefÛe iegCee Dee}W ~ SsmeW pejer DevegJeeo}W ~ }eieeW heens ÙesCeW yees}W ~ cetKe&heCe ~~7~~ efveieg&CeeÛesÛe meiegCeeble ¤heeblej Pee}s Demes pej keâesCeer mhe°erkeâjCe keâjer} lej lÙee}e cetKe&Ûe cnCeeJes }eies}! ~~7~~

Ùeskeâ cnCeleer efvejeJesJe ~ keâ¤ve Dekeâlee& lees osJe ~ lÙeeÛeer }erUe yeeheg[s peerJe ~ keâeÙes peeCeleer ~~8~~ (o. 8 me. 2)

334

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

keâesCeer cnCeleele keâer efvejJeÙeJe osJe me=°er efvecee&Ce keâ¤vener Dekeâlee&Ûe jenlees. lÙeeÛeer ner }er}e efyeÛeeNÙee De%eeveer peerJee}e keâMeer keâUCeej! ns keâmes MekeäÙe Deens les lÙeeÛee leesÛe (osJe) peeCes. ~~8~~

Ùeskeâ cnCeleer lees hejceelcee ~ keâesCe peeCes lÙeeÛee ceefncee ~ ØeeCeer yeeheg[e peerJeelcee ~ keâeÙes peeCes ~~9~~ keâesCeer cnCeleele keâer hejceelcÙeeÛee ceefncee DeieeOe Deens. efyeÛeeNÙee peerJeelcÙee}e lees keâmee keâUCeej? ~~9~~

GieeÛe ceefncee meebieleer ~ MeeŒeeLe& DeJeIee }esefheleer ~ yeUWefÛe efveieg&Ceeme cnCeleer ~ keâ¤efve Dekeâlee& ~~10~~ Demes ns osJeeÛes veme}s}s, keâeuheefvekeâ ceenelcÙe meebietve les JesoevleMeeŒee}e njleeU Heâemeleele. efveieg&Cee}e yeUpeyejer keâ¤ve Dekeâlee& cnCeleele. ~~10~~

cegUeR veeneR keâle&JÙelee ~ keâesCe keâ¤ve Dekeâlee& ~ keâlee& Dekeâlee& ns Jeelee& ~ mecetU efceLÙee ~~11~~ pÙee}e cegUele keâesCeleerÛe ef›eâÙee vemeles lees keâjCeej keâeÙe Je les keâ¤ve Dekeâlee& nesCeej keâmee? keâlee& Je Dekeâlee& Ùee MeyoebveeÛe cegUele lesLes keâener DeLe& veener. leMeer Yee
pes "eFËÛes efveieg&Ce ~ lesLeW kewâÛeW keâlexheCe ~ lejer les FÚe Oejer keâesCe ~ me=ef°jÛeeJÙeeÛeer ~~12~~ pes mJe¤heevesÛe meòJeeoer iegCejefnle Deens, lÙee}e keâlexheCee ÙesF&}Ûe keâmee? ceie `DeeheCe me=°er efvecee&Ce keâjeJeer' ner FÛÚe keâesCee}e nesles? ~~12~~

FÚe hejcesÕejeÛeer ~ Ssmeer Ùegkeäleer yengleskeâebÛeer ~ hejer lÙee efveieg&Ceeme FÚe keQâÛeer ~ nW keâUsvee ~~13~~ leer FÛÚe hejcesÕeje}e (yeÇÿe) nesles, Demes mhe°erkeâjCe yeNÙeeÛe ef"keâeCeer efo}s Deens. heCe efveieg&Cee}e FÛÚe keâMeer nesles ne ØeMve Devegòeefjle jenlees. ~~13~~

lejer nW FlegkeWâ keâesCeW kesâ}W ~ eEkeâJee DeeheCeefÛe pee}W ~ osJeWefJeCe GYeej}W ~ keâesCeshejer ~~14~~ ceie ns mhe° efomeCeejs peie keâesCeer kesâ}s? les Deehe}s DeeheCeÛe leÙeej Pee}s keâe? osJeeJeeÛetve lÙeeÛeer GYeejCeer keâMeer Pee}er? ~~14~~

osJeWefJeCe pee}W meJe& ~ ceie osJeeme keQâÛee "eJe ~ ÙesLeW osJeeÛee DeYeeJe ~ efomeesve Dee}e ~~15~~ osJeeJeeÛetveÛe me=°er Glhevve nesles Demes ceeve}s lej osJe Ùee leòJeeÛeer iejpeÛe keâeÙe? lÙeeÛes DeefmlelJe keâe ceeveeJes? osJe veenerÛe Demes "jles. ~~15~~

osJe cnCeeW me=ef°keâlee& ~ lejeR ÙesJeb heens meiegCelee ~ efveieg&CeheCeeÛeer Jeelee& ~ osJeeÛeer yeg[e}er ~~16~~ osJe me=°er efvecee&Ce keâjlees lej lees meiegCe ceeve}e heeefnpes. Demes DeeleebheÙeËle (SJeb) "j}s Deens. ceie `yeÇÿe efveieg&Ce Deens' ns MeeŒe Keesšs "jles. ~~16~~

osJe "eFËÛee efveieg&Ce ~ lejer me=ef°keâlee& keâesCe ~ keâlexheCeeÛeW meiegCe ~ veeefmeJeble ~~17~~ yeÇÿe mJe¤heeves efveieg&Ce DemeuÙeeves me=°erÛee keâlee& keâesCee}e cnCeeJes? pÙee}e keâlexheCee Demelees les meiegCe menpeÛe efJeveeMeer Demeles! ~~17~~

ÙesLeW heef[}s efJeÛeej ~ kewâmeW pee}W meÛejeÛej ~ ceeÙee cnCeeW mJeleblej ~ lejer nWefn efJehejerle efomes ~~18~~ ÙesLes ns Â<Ùe peie keâmes Pee}s Ùee efJeÛeejeÛee iegblee megšle veener. ceeÙee mJeleb$eheCes ns peie efvecee&Ce keâjles Demes cnCeeJes lej lesner MeeŒee}e efJejesOeer Deens. ~~18~~

ceeÙee keâesCeeR veeneR kesâ}er ~ ns DeeheCeefÛe efJemleej}er ~ SsmeW yees}leeb yeg[e}er ~ osJeeÛeer Jeelee& ~~19~~ ceeÙee keâesCeer efvecee&Ce kesâ}er vemetve efleÛeer leer efvecee&Ce nesTve meJe&$e JÙeehetve jneles, Demes cnCeeJes lej osJeeÛes DeefmlelJe veekeâejeJes }eieles eEkeâJee les efvejLe&keâ "jles. ~~19~~

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

335

(o. 8 me. 2)

osJe efveieg&Ce mJeleefmeæ ~ lÙeemeer ceeÙesefme keâeÙes mecebOe ~ SsmeW yees}leeb efJe®æ ~ efomeesve Dee}W ~~20~~ yeÇÿe efveieg&Ce Je mJeÙebefmeæ Demetve lÙeeÛee ceeÙesMeer keâenerÛe mebyebOe veener Demes cnCeeJes lej `yeÇÿe DeefOe‰eve Je ceeÙee DeOÙemle' nŸee JesoevleMeeŒee}e efJejesOe Ùeslees. ~~20~~

mekeâU keâebneR keâle&JÙelee ~ Dee}er ceeÙesÛÙeeefÛe ceeLeeb ~ lejer Yeòeâebme Gæefjlee ~ osJe veeneR keâeR ~~21~~ meJe& keâle=&lJe ceeÙesÛes Deens Demes cnCetve efleÛes ceenelcÙe meebieeJes lej ceie YekeäleebÛee Gæej keâjCeeje osJe veenerÛe Demes cnCeeJes }eieles. ~~21~~

osJeWefJeCe vegmleer ceeÙee ~ keâesCe vesF&} efJe}Ùee ~ Deecneb Yeòeâeb meebYeeUeÙee ~ keâesCeerÛe veeneR ~~22~~ ceeÙesJej osJeeÛes efveÙeb$eCe vemes} lej efleÛes ns ÂMÙe peie keâesCe ve° keâjer}? Deecneb YekeäleebÛee ke=âheeUtheCeW meebYeeU keâjCÙeemee"er keâesCeerÛe DemeCeej veener. ~~22~~

cnCeesefve ceeÙee mJeleblej ~ Ssmee ve Ie[s keâeR efJeÛeej ~ ceeÙesme efvee|celee meJexÕej ~ lees ÙeskeâefÛe Deens ~~23~~ cnCetve ceeÙee mJeleb$e Deens Demes cnCeCes keâOeerÛe MekeäÙe veener. yeÇÿe nsÛe ceeÙee efvecee&Ce keâjles Demes cnCeeJes }eieles. ~~23~~

lejer lees kewâmee Deens F&Õej ~ ceeÙesÛee kewâmee efJeÛeej ~ lejer nW Deeleeb meefJemlej ~ yeesef}}W heeefnpes ~~24~~ ßeesleeb JneJeW meeJeOeeve ~ Ùeskeâe«e keâ¤efveÙeeb ceve ~ Deeleeb keâLeevegmebOeeve ~ meeJeOe Sskeâe ~~25~~ Deelee F&Õej Je ceeÙee nŸeebÛes mJe¤he meefJemlej meebefiele}s heeefnpes. ßeeslÙeebveer Skeâe«e efÛeòeeves meeJeOe nesTve les SskeâeJes. ~~24-25~~

Ùeskesâ DeeMebkesâÛee YeeJe ~ peveeR JesieUe}s DevegYeJe ~ lesefn yeesef}pesleer meJe& ~ ÙesLeeveg›eâceW ~~26~~ JesieJesieàÙee }eskeâebÛee YeeJe, DevegYeJe Je celes JesieUer Demeleele. lÙee meJeeËÛee Deelee hejeceMe& IesT. ~~26~~

Ùeskeâ cnCeleer osJeW kesâ}er ~ cnCeesefve ns efJemleej}er ~ osJeeme FÚŸee vemleer pee}er ~ lejer ns ceeÙee keQâÛeer ~~27~~ Skeâ cele Demes Deens keâer ceeÙee ner osJeeÛeer efvee|celeer Demetve lÙeeÛÙee FÛÚsvegmeej efleÛee efJemleej Pee}e. osJee}e mebkeâuhe Pee}eÛe vemelee lej ceeÙee keâMeer efvecee&Ce Pee}er Demeleer? ~~27~~

Ùeskeâ cnCeleer osJe efveieg&Ce ~ lesLeW FÚe keâjer keâesCe ~ ceeÙee efceLÙee ns DeeheCe ~ pee}erÛe veeneR ~~28~~ heCe yeÇÿe efveieg&Ce Demeleevee lÙee}e FÛÚe keâMeer Pee}er? ceeÙee mJe¤heeves keâefuhele DemeuÙeeves efle}e DeefmlelJeÛe veener. ~~28~~

Ùeskeâ cnCeleer ØelÙe#e efomes ~ leÙesmeer veeneR cnCeleeb kewâmeW ~ ceeÙee ns Deveeefo Demes ~ Mekeäleer F&ÕejeÛeer ~~29~~ heCe peieleeÛÙee ¤heeves ceeÙee ØelÙe#e efomele Demeleevee efleÛes DeefmlelJe veekeâejCeej keâmes? ceeÙee ner F&ÕejeÛeer Deveeefo Mekeäleer Deens Demes MeeŒe meebieles. ~~29~~

Ùeskeâ cnCeleer meeÛe Demes ~ lejer ns %eeveW kewâmeer efvejmes ~ meeÛeemeeefjKeerÛe efomes ~ hejer ns efceLÙee ~~30~~ keâesCeer cnCeleele keâer ceeÙee ef$ekeâe}eyeeefOele melÙe Deens. heCe meble meebieleele keâer %eeveeves efleÛee efvejeme neslees. ceie leer melÙe keâMeer? leer melÙe Jeešles heCe DeefveJe&ÛeveerÙe Demeles. ~~30~~

Ùeskeâ cnCeleer efceLÙee mJeYeeJeW ~ lejer meeOeve keâemeÙee keâjeJeW ~ YeefòeâmeeOeve yeesef}}W osJeW ~ ceeÙeelÙeeieekeâejCeW ~~31~~ keâesCeer cnCeleele keâer ceeÙee mJe¤heeves efceLÙee Demes} lej efleÛesÛe ¤he Deme}suÙee De%eeve Je DeefJeÅesÛÙee efveJe=òeermee"er (o. 8 me. 2)

336

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

meeOevee keâe keâjeJeer? osJe lej meebieleele keâer Yekeäleer nŸee meeOeveeves lÙeebÛee efvejeme neslees. (hene ieerlee– 7-14. `owJeer nŸes
Ùeskeâ cnCeleer efceLÙee efomeleW ~ YeÙeW De%eevemevÙesheeleW ~ meeOeve Deew
Deveble meeOeveW yeesef}}eR ~ veevee celeW YeebyeeJe}eR ~ lejer ceeÙee veJeÛes lÙeeefie}eR ~ efceLÙee kewâmeer cnCeeJeer ~~33~~ DeOÙeelce MeeŒeeleer} Deveskeâ celeceleeblejevegmeej JesieàÙee JesieàÙee meeOevee keâ¤vener leer celes Je meeOevee ieeWOeU}s}erÛe Demeleele. lÙee meJeeËveerner ceeÙee efveJe=òe nesle veener! DeMeer ceeÙee Yeüce¤he Deens Demes keâmes cnCeeJes? ~~33~~

efceLÙee yees}s ÙeesieJeeCeer ~ efceLÙee JesoMeeŒeeR hegjeCeeR ~ efceLÙee veevee efve¤heCeeR ~ yeesef}}er ceeÙee ~~34~~ ÙeesieMeeŒe, JesoevleMeeŒe Je hegjeCeW ceeÙee Yeüce¤he Deens Demes meebieleele. Deveskeâ Yee<Ùe«evLeelener lemesÛe meebefiele}s Deens. ~~34~~

ceeÙee efceLÙee cnCeleeb ies}er ~ ns Jeelee& veeneR Ssefkeâ}er ~ efceLÙee cnCeleebÛe }eie}er ~ meceeieceW ~~35~~ `ceeÙee Yeüce¤he Deens' Demes vegmeles cnCetve ceeÙee efveJe=òe PeeuÙeeÛes SsefkeâJeele veener! `leer efceLÙee Deens' nŸee JeekeäÙeeleÛe efleÛes DeefmlelJe efmeæ nesles. ~~35~~

peÙeeÛes DeblejeR De%eeve ~ veeneR JeesUefKe}s meppeve ~ leÙeeme ceeÙeeefceLÙeeYeeve ~ melÙeefÛe Jeešs ~~36~~ pÙee}e `ceer Deelcee' Demes %eeve veener Je meble DeesUKetve lÙeebÛeer mesJee kesâ}er veener, lÙeebvee ceeÙesves efomeCeeje peieled Yeüce melÙe Jeešlees. ~~36~~

pesCeW pewmee efve§eÙes kesâ}e ~ leÙeemeer lewmeeefÛe HeâU}e ~ heens leesefÛe efomes eEyeye}e ~ lewmeer ceeÙee ~~37~~ pÙeeves pemee efve§eÙe keâjeJee lemee lees neslees. lÙee}e lemee DevegYeJe Ùeslees. pes yeIeeJes lesÛe efomeles. `ceeÙee' Deens cnCeCeeNÙee}e leer Deens. ~~37~~

Ùeskeâ cnCeleer ceeÙee keQâÛeer ~ Deens leW meJe& yeÇÿeefÛe ~ efLepeuÙee efJeIegjuÙee Ie=leeÛeer ~ SskeäÙelee ve cees[s ~~38~~ keâesCeer cnCeleele keâer ceeÙee DeensÛe keâes"s? meJe& yeÇÿeÛe yeÇÿe Deens. Megæ yeÇÿe ns heeleU legheeØeceeCeW Demetve ÂMÙe peieled efLepe}suÙee legheeØeceeCeW Deens. ~~38~~

efLepe}W DeeCeer efJeIegj}W ~ nW mJe¤heeR veeneR yeesef}}W ~ meeefnlÙe Yebie}W ÙesCeW yees}W ~ cnCeleer Ùeskeâ ~~39~~ efvee|Jekeâej yeÇÿe mJe¤heeÛes yeeyeleerle heeleUheCee Je efLepe}sheCee ns °evleehegjlesmegæe mebYeJele veenerle. DeMee yees}CÙeevesmegæe JesoevleMeeŒe (meeefnlÙe) peCetb cees[les. lÙeeÛeer cees[lees[ nesles. ~~39~~

Ùeskeâ cnCeleer meJe& yeÇÿe ~ nW ve keâUs peÙeeme Jece& ~ leÙeeÛes DeblejeRÛee Yeüce ~ ies}eÛe veeneR ~~40~~ `meJeË KeefuJeob yeÇÿe' nŸee ßegleerÛes Jece& pÙee}e keâU}s veener lÙeeÛÙee Devle:keâjCeeleer} De%eeveeÛee Yeüce Jee ieeWOeU ies}s}e vemelees. ~~40~~

Ùeskeâ cnCeleer ÙeskeâefÛe osJe ~ lesLeW keQâÛeW DeeefCe}W meJe& ~ meJe& yeÇÿe nW DehetJe& ~ Deeef§eÙe& Jeešs ~~41~~ nŸeeJej keâesCeer Dee#eshe Iesleele keâer kesâJeU yeÇÿeÛe Demeleevee `meJe&' nŸee veeJeeves pes `Fob'Ûee efJe
337

(o. 8 me. 2)

DeeCe}sÛe keâes"tve? `meJe& yeÇÿe' ne MeyoØeÙeesie DemebYeJe Demetve lees legcner keâjlee nŸeeÛes Dee§eÙe& Jeešles. ~~41~~

Ùeskeâ cnCeleer ÙeskeâefÛe KejW ~ Deevegefn veeneR ogmejW ~ meJe& yeÇÿe ÙesCeW ØekeâejW ~ menpeefÛe pee}W ~~42~~ lÙeeJej Gòej osleele keâer Skeâe yeÇÿeeefMeJeeÙe ogmejs keâener DeCegcee$ener melÙe veener. lÙeecegUW ogmejs keâeneR Yeemele Demes} lej lÙee}e yeÇÿeÛe cnCeeJes }eieles. cnCetve `meJe& yeÇÿe' ner MeyoÙeespevee mebYeJeles. ~~42~~

meJe& efceLÙee ÙeskeâmejW ~ Gj}W leWefÛe yeÇÿe KejW ~ SsmeeR JeekeäÙeW MeeŒeeOeejW ~ yees}leer Ùeskeâ ~~43~~ keâesCeer MeeŒeeÛee DeeOeej IesTve Demes cnCeleele keâer pes pes yegæer}e keâUles les les meJe& efceLÙee Demetve les yeepet}e meejuÙeeJej pes Gjles les yeÇÿeÛe Heâkeäle melÙe Deens. (meJe& = yegæer}e keâUCeejs. peieeleer} meJe& heoeLe&, mJele:Ûes megKe, og:Ke, ›eâesOeeefo Je `Denb' nsner yegæer}e keâUleele.) ~~43~~

DeeUbkeâej DeeCeer megJeCe& ~ lesLeW veeneR efYeVeheCe ~ DeešeDeešer JesLe& meerCe ~ cnCeleer Ùeskeâ ~~44~~ keâesCeer cnCeleele keâer meesves Je lÙeeÛes De}*keâej Ùeeble pejener Yeso veener. GieerÛe JewÛeeefjkeâ keâes}ebšŸee cee¤ve Hegâkeâš MeerCe keâe keâjeJee? (heCe meesvÙeeÛee oeefievee keâesCeer kesâ}e? keâmee Pee}e? keâer `ØeLeceheemetve' meesves Je oeefievee oesvner Deensle?) ~~44~~

nerve Ghecee Ùeskeâosmeer ~ kewâmeer meens} Jemletmeer ~ JeCe&Jeskeäleer DeJÙekeäleemeer ~ meecÙelee ve Ie[s ~~45~~ keâesCeer cnCeleele keâer meesves Je oeefievÙeeÛeer yeÇÿe Je peielee}e efo}s}er Ghecee Skeâebieer Deens. leer yeÇÿee}e pegUle veener. yeÇÿe Decetle& Deens Je meesves cetle& Deens. oesvnerle Ghecee osCÙeehegjlesner meecÙe veener. ~~45~~

megJeCeeA °er Ieeef}leeb ~ cegUeRÛe Deens Jeskeälelee ~ DeeUbkeâej meesves heeneleeb ~ meesveWefÛe Demes ~~46~~ meesvÙeeJej °er efmLej kesâ}er lejer les cegUeleÛe ¤heJeeve, cetle& eEkeâJee JÙekeäle Deens. meesvÙeeJejer} °er keâe{tve De}*keâejeÛÙee JesieàÙee ¤heeJej efmLej kesâ}er lejer les meesvesÛe Demeles. ~~46~~

cegUeR meesveWefÛe nW Jeskeäle ~ pe[ Ùeskeâosmeer heerle ~ hetCee&me DehetCee&Ûee °eble ~ kesâJeeR Ie[s ~~47~~ cegUele meesvesÛe JÙekeäle, DeÛesleve Je efheJeàÙee jbieeÛes Demeles. (yeÇÿe DeJÙekeäle, Ûesleve Je DeJeCe& Deens.) hetCe& yeÇÿee}e DehetCe& meesvÙeeÛee °evle keâmee oslee ÙesF&}? (pÙee}e ¤he- JeCee&oer efJeMes
°eble eflelegkeâe Ùeskeâosmeer ~ osCeW Ie[s keâUeÙeemeer ~ eEmeOeg DeeCeer }njermeer ~ efYeVelJe keQâÛeW ~~48~~ nŸeeÛes Gòej Demes osleele– °evle vesnceerÛe SkeâosMeer Demelees Demes MeeŒeÛe meebieles. mecepetle heš}er keâer °evleeÛes keâece mebheles. mecegõeÛes heeCeer Je lÙeeJejer} lej*ie eEkeâJee }eše nŸeeble JesieUsheCee Demelees keâe? ~~48~~

Gòece ceOesce keâefve‰ ~ Ùeskeâe °ebleW keâUs he° ~ Ùeskeâe °ebleW ve° ~ mebosn Jee{s ~~49~~ °evleeÛes Gòece, ceOÙece Je keâefve‰ Demes leerve Øekeâej Demeleele. Gòece Je ceOÙece °evleeves efmeæevle keâUlees. keâefve‰ °evleeves G}š ieeWOeUÛe Jee{lees. ~~49~~

keQâÛee eEmeOeg keQâÛeer }njer ~ DeÛeUeme ÛeUeÛeer mejer ~ meeÛeeSsmeer Jees[byejer ~ ceevetbÛe veÙes ~~50~~ mecegõ Je }ešebÛee lejer °evle yeÇÿe Je ÂMÙe peielee}e keâmee pegUs}? yeÇÿe efve§eU Demeles lej mecegõ ÛebÛeU! peeot keâOeer Kejer ceevet veÙes. ~~50~~

Jees[byejer ns keâuhevee ~ veevee Yeeme oeKeJeer pevee ~ ÙesjJeer ns peeCee ~ yeÇÿeefÛe Demes ~~51~~ keâesCeer cnCeleele– peeot ner Skeâ Øekeâejs HeâmeJeCetkeâÛe Demetve lÙeele Deveskeâ efJeefÛe$e ÂMÙes oeKeJeleele. leMeer ceeÙee peieoeYeemeeÛeer ÂMÙes oeKeJeles. leòJe°erves heeefn}s lej ns meJe& yeÇÿeÛe Deens. ~~51~~ (o. 8 me. 2)

338

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

Ssmee Jeeo Ùeskeâceskeâeb ~ }eieleeb jeefn}er DeeMebkeâe ~ lesefÛe Deeleeb heg{W Sskeâe ~ meeJeOe nesGefve ~~52~~ Demes SkeâceskeâebJej keâ[er ke⤠heneCeejs Jeeo Heâej hetJeeaheemetve Ûee}le Dee}s}s Deensle. heCe ÙeLeeLe& Gòej cee$e efceUe}s}s veener. les Deelee heg{er} meceemeele meeJeOe nesTve Sskeâe. ~~52~~

ceeÙee efceLÙee keâUeW Dee}er ~ hejer les yeÇÿeeR keQâmeer pee}er ~ cnCeeJeer les efveiegC& eW kesâ}er ~ lejer les cegUeRÛe efceLÙee ~~53~~ ceeÙee Yeüce¤he Deens ns Kejs, heCe leer yeÇÿemJe¤heeJej keâMeer Yeemet }eie}er? leer efveieg&Ce yeÇÿeeves GlheVe kesâ}er Demes cnCeeJes, lej `Yeüce¤he GlheVe Pee}s' Demes cnCeeJes }eies}! ~~53~~

efceLÙee MeyoeR keâeneRÛe veeneR ~ lesLeW kesâ}W keâesCeW keâeF& ~ keâjCeW efveieg&CeeÛee "eFË ~ nWefn DeIeefšle ~~54~~ efceLÙee cnCepes `keâenerÛe veener' Demee DeLe& Deens Demes Jeešles. lesLes keâesCe, keâeÙe, keâmes Je kesâJne keâjCeej? efveieg&Ceeves keâener kesâ}s cnCeeJes lej les kesâJeU DeMekeäÙe Deens. ~~54~~

keâlee& "eFËÛee De¤he ~ kesâ}W leWefn efceLÙee¤he ~ leLeeheer Hesâ[tb Dee#eshe ~ ßeesleÙeebÛee ~~55~~ yeÇÿe mJe¤heevesÛe De¤he Je efvejekeâej Deens. pes peieled lÙeeves kesâ}s Demes cnCeleele lesner DeefveJe&ÛeveerÙe efceLÙee Deens. heCe ßeeslÙeebvee nŸee MebkesâÛes mhe° Gòej osT. ~~55~~ Fefle ßeeroemeyeesOes ieg®efMe<ÙemebJeeos ‘met#ceDeeMebkeâeefve¤heCe’ meceeme ogmeje ieg®efMe<ÙemebJeeoelcekeâ ßeeroemeyeesOe Ùee «ebLeeleer} ‘met#ceDeeMebkeâe’ veeJeeÛee ogmeje meceeme meceehle

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

339

(o. 8 me. 2)

oMekeâ Dee"Jee : ceeÙeesÆJe DeLeJee %eeveoMekeâ meceeme eflemeje : met#ceDeeMebkeâeefve¤heCe ~~ ßeerjece meceLe& ~~ Dejs pes pee}WefÛe veeneR ~ lÙeeÛeer Jeelee& hegmemeer keâeF& ~ leLeeefhe meebieeW pesCeW keâebneR ~ mebMeÙe vegjs ~~1~~ peieled, me=°er, yeÇÿeeb[ F. veeJeeves DeesUKe}s peeCeejs Jemlegle: GlheVe Pee}s}sÛe veener! lÙeemebyebOeer efJeÛeej keâjCÙeeÛes keâejCeÛe keâeÙe? heCe leg}e efJeÛeej keâjeJeemee Jeešlees cnCetve keâener efJeÛeej meebielees. lÙeecegUW legPÙee ceveeleer} Mebkeâe efveIetve peeF&}. (DepeeleJeeo ner meceLeeËÛeer cegKÙe Yetefcekeâe Deens. (hene– 12-6-20) ~~1~~

oesjerkeâefjleeb Yegpebie ~ peUekeâefjleeb lejbie ~ ceeleË[ekeâefjleeb Ûeebie ~ ce=iepeU Jeens ~~2~~ cebo ØekeâeMeele oesjer he[}s}er Demeles cnCetve efleÛÙeeJej YeÙeecegUW mehe& Yeemelees. heeCÙeeÛee mee"e Demelees cnCetve lÙeeJej JeeNÙeecegUs lejbie efvecee&Ce neslees. DeekeâeMeele Yej ogheejer metÙe& leUhelees cnCetve ceeU peefceveerJej YeüceecegUW heeCeer mhe°heCes Yeemeles. ~~2~~

keâuheveskeâefjleeb mJehve efomes ~ eEmeheerkeâefjleeb ¤heW Yeemes ~ peUekeâefjleeb ieej Jemes ~ efveefce<Ùe Ùeskeâ ~~3~~ DeOe&Ješ Peeshesle keâuhevee meg¤ PeeuÙeeves mJehve efomeles. Yej Gvnele mecegõkeâe"er eEMeheer Ûekeâeketâve ÛeeboerÛee Yeeme neslees. cetU heeCeer Demeles cnCetve Deefle Leb[ercegUs heeCÙeeÛeer ieej leÙeej nesTve leer Lees[e JesU ieej nŸee mJe¤heele jneles. ~~3~~

ceeleerkeâefjleeb eEYeleer pee}er ~ eEmeOegkeâefjleeb }njer Dee}er ~ efleUekeâefjleeb hegleUer ~ efomeeW }eies ~~4~~ ceeleer Deens cnCetve efleÛeer eEYele (efJešebÛeer) nesles. mecegõ Deens cnCetve }eš efomeles. MejerjeJejer} cees"Ÿee ÛeeceefKeUer}e (Jeebie) yeeng}ermeejKee Deekeâej Yeemelees. ~~4~~

meesvÙeekeâefjleeb DeeUbkeâej ~ leblegkeâefjleeb pee}W Ûeerj ~ keâemeJeekeâefjleeb efJemleej ~ neleeheeÙeebÛee ~~5~~ meesves Deens cnCetve De}bkeâej efomeleele. GYes-Dee[Jes Oeeies Demeleele cnCetve JeŒe efomeles. keâemeJeeÛes DeJeÙeJe ne lÙeeÛÙee MejerjeÛeeÛe efJemleej Demelees. ~~5~~

lethe nesleW lejer efLepe}W ~ lejerkeâefjleeb ceer" pee}W ~ eEyeyeekeâefjleeb eEyeye}W ~ ØeefleeEyeye ~~6~~ lethe Demeles cnCetve les efLepeles. mecegõeÛeer Kee[er Demeles cnCetve Keejš ceer" leÙeej nesles. eEyeye Demeles cnCetve eEyeyemeehes#e ØeefleeEyeye efomeles. ~~6~~

he=LJeerkeâefjleeb pee}W Pee[ ~ Pee[ekeâefjleeb ÚŸeeÙee Jee[ ~ Oeelegkeâefjleeb heJee[ ~ GbÛe veerÛe JeCee&Ûee ~~7~~ peceerve DemeuÙeecegUW efleÛÙeeletve Je=#e pevcee}e Ùeslees. Je=#eecegUs lÙeeÛeer cees"er meeJe}er efomeles. cetU Oeelet (Metal) Demelees cnCetve megJeCe& jbieeÛes ceewuÙeJeeve meesves Je keâeàÙee jbieeÛes keâceer efkeâceleerÛes }esKeb[ Demee Yeso he[lees. ~~7~~

Deeleeb Demees ne °eble ~ DeÉwleeme keQâÛes Éwle ~ ÉwleWefJeCe DeÉwle ~ yees}leebÛe ve Ùes ~~8~~ Deelee ner °evleebÛeer GOeUCe hegjs Pee}er. DeÉwle ns heejceee|Lekeâ JeemleJe Deens. lÙeele Kejs lej Éwle keâes"tve DeeCeeJes? heCe Éwle helkeâjuÙeeefMeJeeÙe DeÉwle hešJetve meebieleeÛe Ùesle veener. (Éwle helkeâjCes = DeOÙeejeshe. DeÉwle = DeheJeeo, `DeOÙeejeshe DeheJeeoeYÙeeb efve<ØehebÛeb ØehebÛÙeles'– Ye. MebkeâjeÛeeÙe&. meceLeeËveer nŸee meJe& °evleele ceeÙeeJeeo, heefjCeeceJeeo, DeejbYeJeeo, meJe&yeÇÿe Jeeo FlÙeeoer meJe& JeeoebÛes °evle meebefiele}s Deensle. meceLeeËÛee DepeeleJeeo Deens. lÙeeÛee °evle mebYeJele veener.) ~~8~~ (o. 8 me. 3)

340

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

Yeemeekeâefjleeb Yeeme Yeemes ~ ÂMÙeekeâefjleeb DeÂMÙe efomes ~ DeÂMÙeeme Ghecee vemes ~ cnCeesefve efvejeshece ~~9~~ YeemeCÙeemeejKes keâener lejer Demeles cnCetve Yeeme neslees. efomeCÙeemeejKes keâener Demeles cnCetve les efomeles. pes De¤he, efvejekeâej, DeJÙekeäle Demeles lÙee}e Ghecee oslee Ùesle veener. (yeÇÿee}e DeekeâeMe nŸee MeyoiegCe Deme}suÙee ceneYetleeÛee °evle osCÙeeÛeer heæle Deens. leesÛe yeÇÿee}e °evleemee"er meJeeËle peJeUÛee heoeLe& Deens.) ~~9~~

keâuhevesefJejefnle nsle ~ ÂMÙeeJesieUe °eble ~ ÉwleeJesieUW Éwle ~ keQâmeW pee}W ~~10~~ heJe&leeJej Deiveer Deens = Øeefle%ee. Oetj efomelees lÙeeJe¤ve = nslet. nŸee lekeâe&ÛÙee ceeb[Ceerle nslet ceeb[leevee keâuhevee keâjeJeer }eieles. mJeÙebheekeâIejele `Oetj lesLes Deiveer' DeMeer JÙeehleer efomeles cnCetve DeMeer keâuhevee keâjCes MekeäÙe Deens. heCe yeÇÿeeefJe
efJeefÛe$e YeieJebleeÛeer keâjCeer ~ JeCe&Jesvee menœeHeâCeer ~lesCeW kesâ}er GYeJeCeer ~ Deveble yeÇÿeeb[eÛeer ~~11~~ (meeceevÙe YeeefJekeâeÛÙee mecepegleermee"er efo}s}s Gòej–) ceeÙeeJeer F&ÕejeÛeer keâjCeer Deveekeâ}veerÙe Demeles. lÙeeÛÙee meeceLÙee&efJe
hejceelcee hejcesÕe® ~ meJe&keâlee& pees F&Õe® ~ leÙeeheemetefve efJemlee® ~ mekeâU pee}e ~~12~~ hejyeÇÿe¤he hejceelcee eEkeâJee hejcesÕejeves ceeÙee ner GheeOeer OeejCe kesâ}er keâer lÙee}e meJe&keâlee& F&Õej cnCeleele. lÙeeheemetve ne peieeÛee DeHeâeš efJemleej Pee}e. ~~12~~

SsmeeR Deveble veeceW Oejer ~ Deveble Mekeäleer efvecee&Ce keâjer ~ leesefÛe peeCeeJee ÛelegjeR ~ cetUheg®
lÙee cetUheg®
M}eskeâ keâeÙe&keâejCekeâle=&lJes nsleg: Øeke=âefle®ÛÙeles ~~Ú~~ M}eskeâeLe&– keâeÙe&, keâejCe Je keâle=&lJe nŸeebÛes Øeke=âleer (cetUceeÙee) ns cetU Deens.

ns GIe[ yees}leeb ve Ùes ~ cees[eW heenelees GheeÙes ~ ÙesjJeeR nW heeneleeb keâeÙe ~ meeÛe Deens ~~15~~ ns GIe[heCes yees}Cesner keâ"erCe Deens. keâejCe meJe& meeOeves peerJe, Devle:keâjCe, osJe Je peie ie=nerle Oe¤ve yemeefJe}s}er Demeleele. meJee&}e keâejCe Øeke=âleer Deens, Demes cnš}s lej meeOeves cees[tve peeleer}. (osJe¤he F&Õej, Devle:keâjCe, peerJe Je peie ns meJe& Øeke=âefleceÙe Deensle. efceLÙee Deensle.) lemes heeefn}s lej nŸeebleer} Skeâ lejer melÙe Deens keâeÙe? ~~15~~

osJeeheemetve mekeâU pee}W ~ nW meJeeËme ceeve}W ~ hejer lÙee osJeeme JeesUefKe}W ~ heeefnpes keâeR ~~16~~ ns meJe& peie F&Õejeves GlheVe kesâ}s ns meJe&Ûe YeeefJekeâebvee ceevÙe Demeles. heCe lÙeeÛes Kejs mJe¤he peeCe}sÛe heeefnpes. ~~16~~

efmeæebÛes peW efve¤heCe ~ leW meeOekeâebme ve ceves peeCe ~ hekeäJe veeneR Deble:keâCe& ~ cnCeesefveÙeeb ~~17~~ `ceer yeÇÿe Deens' nŸee DevegYeJeeves pÙeebÛes peerJeyeÇÿewkeäÙe efmeæer}e ies}s Deens lÙeebÛes DevegYeJeeletve Dee}s}s yees}Ces melÙe ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

341

(o. 8 me. 3)

Deme}s lejer meeceevÙe YeeefJekeâebvee les hešle veener. mecepele veener. DeeJe[le veener. keâejCe lÙeebÛeer yegæer les «enCe keâjCÙeeFlekeâer heefjhekeäJe Pee}s}er vemeles. (leer keâcee&ves Megæ, Gheemevesves Meevle, JewjeiÙeeves Deveemekeäle Je ieg®JeekeäÙe-ßeJeCeeves meeOeveesvcegKe Pee}s}er vemeles.) ~~17~~

DeefJeÅeeiegCeW yeesef}pes peerJe ~ ceeÙeeiegCeW yeesef}pes efMeJe ~ cetUceeÙeeiegCeW osJe ~ yeesef}peslees ~~18~~ yeÇÿee}e DeefJeÅesÛÙee GheeOeercegUs peerJe cnCeleele, ceeÙee GheeOeercegUs efMeJe cnCeleele, cetU ceeÙee GheeOeercegUs osJe cnCeleele. ~~18~~

cnCeewefve keâejCe cetUceeÙee ~ Deveble Mekeäleer OejeJeÙee ~ lesLeerÛee DeLe& peeCeeJeÙee ~ DevegYeJeer heeefnpes ~~19~~ cnCetve veevee ØekeâejÛÙee Mekeäleer OeejCe keâjCeejer cetUceeÙee Demeles, nŸee meJee&Ûes jnmÙe peeCeCeeje yeÇÿeevegYeJeerÛe nJee. (ceeÙes}e Mekeäleer ns ogmejs veeJe Deens. ceeefÙekeâ peie melÙe Jeešles leesheÙe&vle les peie JÙeJeefmLele Ûee}CÙeemee"er Deveskeâ ØekeâejÛÙee MekeäleeRÛeer iejpe Demeles ns ceevÙe keâjeJes }eieles Je leMee Mekeäleer DemeuÙeeÛee DevegYeJener Ùeslees. heCe peieeÛes efceLÙelJe DevegYeJee}e ÙesleeÛe Mekeäleer DeeheesDeeheÛe efceLÙee "jles.) ~~19~~

cetUceeÙee leesefÛe cetUheg®
DeJeIeer ceeÙee efJemleej}er ~ hejer ns efJeMes
SsmeW DevegJee&ÛÙe yeesef}pes ~ hejer nW mJeevegYeJeW peeefCepes ~ meblemebieWefJeCe vegcepes ~ keâebneR kesâuÙeeb ~~22~~ ns yees}Ces Kejs lej yees}CÙeemeejKes veener. lÙeeÛes jnmÙe DevegYeJe}s heeefnpes. ne DevegYeJe keâmee IÙeeJee les ßeerieg¤bÛÙee mebieleerle nesCeeNÙee ceeie&oMe&veeves keâUles. ~~22~~

ceeÙee leesefÛe cetUheg®
veece¤he ceeÙes }eie}W ~ lejer nW yees}CeW veeršefÛe pee}W ~ ÙesLeW ßeesleeR Devegceeefve}W ~ keâemeÙeemeer ~~24~~ `pÙee}e veece Je ¤he Demeles les meJe& ceeefÙekeâ Demeles,' ns Skeâoe mJeerkeâej}s keâer Deveskeâ ¤heebveer Je veeceebveer DeesUKe}e peeCeeje F&Õej ceeefÙekeâ Demelees ns mejU mejU keâUles. nŸee ef"keâeCeer meeceevÙe YeeefJekeâeves leke&â Ûee}efJeCÙeeÛeer iejpeÛe keâeÙe? ~~24~~

Deelee Demees ns mekeâU yees}er ~ ceeieer} DeeMebkeâe jeefn}er ~ efvejekeâejeR kewâmeer pee}er ~ cetUceeÙee ~~25~~ Deelee ne efJe
°eryebOeve efceLÙee mekeâU ~ hejer lees kewâmee pee}e KesU ~ nWefÛe Deeleeb DeJeIeW efveJeU ~ keâ¤ve oeTb ~~26~~ peeotieejeves šekeâ}s}s ceesnpee} hetCe&heCeW Yeüecekeâ Demeles lÙeeØeceeCes ns peie efceLÙee Deens. heCe ne me=ef°Yeüce oeKeefJeCÙeeÛee KesU keâmee neslees les Deelee mhe° keâ¤ve meebiet. ~~26~~

DeekeâeMe Demeleeb efve§eU ~ ceOeW JeeÙees pee}e ÛebÛeU ~ lewmeer peeCeeJeer kesâJeU ~ cetUceeÙee ~~27~~ cetU DeekeâeMe eEkeâJee DeJekeâeMe DelÙeble Meeble Demeles. lÙeele keâesCeleerÛe ne}Ûee} vemeles. lÙeele DeÛeevekeâheCes JeneCeeje JeeÙet efvecee&Ce neslees. lÙeeØeceeCeW Meeble yeÇÿeeceOÙes mHegâjCe¤he cetUceeÙee efvecee&Ce Pee}er. ~~27~~ (o. 8 me. 3)

342

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

¤he JeeÙeesÛeW pee}W ~ lesCeW DeekeâeMe Yebie}W ~ SsmeW nW melÙe ceeve}W ~ veJeÛes eEkeâ keâoe ~~28~~ JeeÙet}e ¤he Deme}s lejer lÙeecegUs DeekeâeMe Kebef[le Pee}s Demes keâesCeer cnš}s lej les keâesCeer Kejs ceeveCes keâOeerÛe MekeäÙe veener. (keâejCe JeeÙetceOÙesner DeekeâeMe Demeles. JeneCeeje JeeÙet ies}e lejer lees Deeleer} DeekeâeMe yejesyej vesle veener! lees DeekeâeMeeletveÛe Jeenlees.) ~~28~~

lewmeer cetUceeÙee pee}er ~ DeeCeer efveieg&Celee mebÛe}er ~ ÙesCeW °ebleW legš}er ~ ceeieer} DeeMebkeâe ~~29~~ lÙeeØeceeCeW cetUceeÙee DeÛeevekeâ GlheVe Pee}er lejer yeÇÿeeÛes efveieg&CelJe DeyeeefOele jeefn}s. nŸee °evleeves ceeies Iesle}suÙee MebkesâÛes efvejmeve Pee}s.(8-2-53) ~~29~~

JeeÙeg veJnlee hegjeleve ~ lewmeer cetUceeÙee peeCe ~ meeÛe cnCelee hegvne }erve ~ neslemes ~~30~~ DeekeâeMeele DeÛeevekeâ JeeÙet efvecee&Ce Pee}e. lees DeeOeerheemetve veJnlee. cetU ceeÙesÛÙee yeeyeleerle nsÛe mecepeeJes. leer melÙe ceeveeJeer lej %eeveer cenelcÙeebÛÙee °erves leer vemeles. eEkeâJee keâuheevleer }erve nesles. ~~30~~

JeeÙees ¤heW kewâmee Deens ~ lewmeer cetUceeÙee heenW ~ Yeemes hejer leW ve }ens ~ ¤he leÙesÛeW ~~31~~ JeeÙet kesâJeU mheMee&ves Demhe°heCes keâUlees. lÙeeØeceeCes cetUceeÙee lekeâe&ves ceeveeJeer }eieles. iegCe Je pe[ ceeÙesÛÙee ¤heeves leer efomeles. heCe efleÛes cetU mJe¤he ØelÙe#e oeKeefJelee Ùesle veener. ~~31~~

JeeÙees melÙe cnCeeW peeleeb ~ hejer lees ve Ùes oeKeefJeleeb ~ leÙeekeâ[s heeneW peeleeb ~ OegUerÛe efomes ~~32~~ `JeeÙet melÙe Deens' Demes cnš}s lej lees [esàÙeebveer efomele veener. lees heneCÙeeÛee ØeÙelve kesâ}e lej lÙeeÛesyejesyej G[Ceejer OetUÛe efomeles! ~~32~~

lewmeer cetUceeÙee Yeemes ~ Yeemes hejer les ve efomes ~ heg{W efJemleej}er Demes ~ ceeÙee DeefJeÅee ~~33~~ lÙeeØeceeCeW cetU ceeÙee lekeâe&ves eEkeâJee ßegefleØeceeCeeves keâUles, heCe leer efomele veener. efleÛee DeefJeÅee¤heeves Pee}s}e efJemleej (OetU) efomelees. ~~33~~

pewmeW JeeÙeesÛesefve ÙeesieW ~ ÂMÙe G[s ieieveceeiex ~ cetUceeÙesÛÙee mebÙeesieW ~ lewmeW peie ~~34~~ pÙeeØeceeCeW JeeNÙeeyejesyej (JeeÙet) OetU, {ie, ieJele, Oetj F. ÂMÙe heoeLe& DeekeâeMeele G[leele lÙeeØeceeCes cetUceeÙesÛes efJeefJeOeleehetCe& peie yeÇÿemJe¤heele efomet }eieles. ~~34~~

ieieveeR DeYeeU veeefLe}W ~ Dekeâmceele GÆJe}W ~ ceeÙesÛesefve iegCeW pee}W ~ lewmeW peie ~~35~~ DeekeâeMeele cetUÛes vemeleevee DeÛeevekeâheCes DeefveJe&ÛeveerÙe {ie peceleele lÙeeØeceeCes ceeÙesÛÙee ØeYeeJeecegUs yeÇÿe mJe¤heele DeÛeevekeâ peie Yeemet }eieles. (veeefLe}s = DeefveJe&ÛeveerÙe. {ie hetJeea veJnles. veblej vemeleele, ceOesÛe efomeleele.) ~~35~~

veeefLe}WefÛe ieieve veJnleW ~ Dekeâmceele Dee}W lesLeW ~ lewmeW ÂMÙe pee}W ÙesLeW ~ lewefmeÙeehejer ~~36~~ DeefveJe&ÛeveerÙe {ie ØeLece veJnles. Dekeâmceele pecee Pee}s. lÙeeØeceeCeW ÂMÙe peieled hetJeea veJnles. SkeâeSkeâer GlheVe Pee}s. ~~36~~

hejer lÙee DeeYeeUekeâefjleeb ~ ieieveeÛeer ies}er efve§eUlee ~ Jeešs hejer les lelJelee ~ lewmeerÛe Deens ~~37~~ heCe lÙee {ieebcegUW Meeble DeekeâeMeele ne}Ûee} meg¤ Pee}er. lÙeeÛee MeebleheCee peCet cees[}e. heCe met#ce efvejer#eCe kesâ}s lej les MeebleÛe Demeles. ~~37~~

lewmeW ceeÙeskeâefjleeb efveieg&Ce ~ Jeešs pee}W meiegCe ~ hejer leW heenleeb mebhetCe& ~ pewmeW lewmeW ~~38~~ lÙeeØeceeCeW ceeÙescegUW efveieg&Cee}e meiegCelee DeeuÙeeÛee Yeeme neslees. heCe %eeve °erves heeefn}s Demelee lÙeeÛÙee efveieg&CelJee}e pejener Oekeäkeâe }eiele veener. ~~38~~ ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

343

(o. 8 me. 3)

DeeYeeU Dee}W DeeefCe ies}W ~ lejer ieieve leW mebÛe}W ~ lewmeW iegCee veeneR Dee}W ~ efveieg&Ce yeÇÿe ~~39~~ {ie pecee Pee}s Je efJe¤ve ies}s lejer DeekeâeMe MeebleÛe Demeles. lemes efveieg&Ce yeÇÿe ØelÙe#eele meiegCe keâOeerÛe nesle veener. ~~39~~

veYe ceeLeeb }eie}W efomes ~ hejer leW pewmeW lewmeW Demes ~ lewmeW peeCeeJeW efJeÕeemeW ~ efveieg&Ce yeÇÿe ~~40~~ DeekeâeMe IegcešeØeceeCes Jejleer Deens Demes Jeeš}s lejer les efvejekeâej DemeuÙeeves Jej, Kee}er, yeepet}e F. Øekeâejs vemeles. DemeeÙeÛes lemesÛe Demeles. efveieg&Ce yeÇÿe lemesÛe meJe&JÙeehekeâ Deens. ~~40~~

TOe& heeneleeb DeekeâeMe ~ efveefUcee efomes meeJekeâeme ~ hejer lees peeefCepes efceLÙee Yeeme ~ Yeeme}emes ~~41~~ Jej DeekeâeMeekeâ[s heeefn}s lej les efveUsÛe efveUs efomeles. hejbleg lÙeeÛeer ner efveUeF& kesâJeU Yeeme Deens. les Kejs efveUs veener. ~~41~~

DeekeâeMe hee}LeW Ieele}W ~ Ûentbkeâ[s Deešeshe}W ~ Jeešs efJeÕeeme keâeWef[}W ~ hejer leW ceeskeâUWefÛe Demes ~~42~~ DeekeâeMe pej keâuhevesves G}šs kesâ}s Je peCet efJeÕee}e PeekeâCÙeemee"er Ûentkeâ[tve PeekeâCeeØeceeCes Ieó yemeefJe}s lejer ØelÙe#eele les efvejekeâej Je DeJekeâeMe¤he eEkeâJee heeskeâUÛe Demeles. ~~42~~

heJe&leeR efveUe jbie efomes ~ hejer lees leÙee }eie}e vemes ~ Deef}hle peeCeeJeW lewmeW ~ efveieg&Ce yeÇÿe ~~43~~ og¤ve heeefn}s lej [eWiej efveUs efomeleele. heCe lees efveUsheCee lÙee [eWiejebvee efÛekeâš}s}e vemelees. lees lÙeebÛee vemelees. efveieg&Ce yeÇÿe lÙee efveUeF&ØeceeCes Deef}hle peeCeeJes. ~~43~~

jLe OeeJeleeb he=LJeer ÛebÛeU ~ Jeešs hejer les Demes efve§eU ~ lewmeW hejyeÇÿe kesâJeU ~ efveieg&Ce peeCeeJeW ~~44~~ Jeenve Jesieeves OeeJet }eie}s keâer peefceveer}e G}še Jesie DeeuÙeeÛee Yeeme neslees. peceerve pejener ne}le veener. lemes efveieg&Ce yeÇÿe mecepeeJes. ~~44~~

DeYeeUekeâefjleeb ceÙebkeâ ~ Jeešs OeeJelees efveMebkeâ ~ hejer leW DeJeIeW ceeF&keâ ~ DeYeeU ÛeUs ~~45~~ efmLej Deme}s}e Ûebõ {ieebcegUs heUlees Demes Jeešles. heCe les heUCes ne Yeüce Deens. {ie heUleele. ~~45~~

PeUs DeLeJee DeefivepJeeU ~ lesCeW kebâefhele efomes Deb$eeU ~ Jeešs hejer leW efve§eU ~ pewmeW lewmeW ~~46~~ Oe[e[}suÙee DeiveerÛÙee pJeeUe Leje¤ }eieuÙee keâer DeekeâeMe LejLejuÙeemeejKes Jeešles, heCe DeekeâeMe MeebleÛe Demeles. ~~46~~

lewmeW mJe®he nW mebÛe}W ~ Demeleeb Jeešs iegCee Dee}W ~ SsmeW keâuhevesefme iece}W ~ hejer leW efceLÙee ~~47~~ lÙee DeekeâeMeeØeceeCeW efveieg&Ce yeÇÿe meJe&$e JÙeehetve Demelee meiegCe PeeuÙeemeejKes (peieled ¤heeves) Jeešles. heCe ne Yeüce nesÙe. ~~47~~

Âef°yebOeveeÛee KesU ~ lewmeer ceeÙee ns ÛebÛeU ~ Jemleg MeeÕele efve§eU ~ pewmeer lewmeer ~~48~~ vepejyeboerÛee ØeÙeesie pemee Yeüecekeâ Demelees lÙeeØeceeCeW ceeÙee Yeüce¤he Demetve yeÇÿe efvelÙe, melÙe, Deveeoer Demeles. ~~48~~

Ssmeer Jemleg efvejeJesJe ~ ceeÙee oeKeJeer DeJesJe ~ F&Ûee SsmeeÛe mJeYeeJe ~ veeefLe}erÛe ns ~~49~~ yeÇÿe DeJeÙeJejefnle DeKeb[ Demetve ceeÙescegUW les DeJeÙeJeebÛes Je Kebef[le Jeešles. cegUele efceLÙee Deme}suÙee ceeÙesÛee ne Keeme mJeYeeJe Deens. ~~49~~

ceeÙee heenelee cegUeRÛe vemes ~ hejer ns meeÛeeSsmeer Yeemes ~ GÆJes DeeefCe efvejmes ~ DeYeeU pewmeW ~~50~~ pemes {ie pecee nesleele Je efJe¤ve peeleele lÙeeØeceeCeW DeefveJe&ÛeveerÙe ceeÙee peieled¤heeves melÙe DemeuÙeeØeceeCeW Yeemeles. ~~50~~

Ssmeer ceeÙee GÆJe}er ~ Jemleg efveieg&Ce mebÛe}er ~ Denb Ssmeer mHetâe|le pee}er ~ lesefÛe ceeÙee ~~51~~ (o. 8 me. 3)

344

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

cetU efveieg&Ce yeÇÿemJe¤heeÛes ef"keâeCeer `SkeâesÓnb' Demes mHegâjCe DeÛeevekeâ Pee}s. ns mHegâjCe cnCepesÛe ceeÙee. ceeÙee DeMee Øekeâejs efvecee&Ce Pee}er. ~~51~~

iegCeceeÙesÛes heJee[s ~ efveieg&CeeR nW keâeneRÛe ve Ie[s ~ hejer nW Ie[s DeeCeer cees[s ~ memJe®heeR ~~52~~ ne meJe& KesU iegCeceeÙesÛee Deens. efveieg&Ce `De›eâer[' Demeles. heCe DeOÙemleeÛee KesU DeefOe‰eve yeÇÿeeJej Yeemelees. ~~52~~

pewmeer °er lejU}er ~ lesCeW mesveeÛe Yeeme}er ~ heeneleeb DeekeâeMeeRÛe pee}er ~ hejer les efceLÙee ~~53~~ °er}e Yeüce PeeuÙeeveblej efle}e mewvÙe meceesj DemeuÙeemeejKes Yeeme nesleele. ne mewvÙeeÛee Yeeme DeekeâeMeeÛÙee heeskeâUerleÛe neslees, heCe lees Yeüecekeâ Demelees. ~~53~~

efceLÙee ceeÙesÛee KesU ~ GÆJe yeesef}}e mekeâU ~ veevee leòJeebÛee heeuneU ~ meeb[tefveÙeeb ~~54~~ yÙeeSWMeer leòJeebÛÙee leheefMe}eÛee hemeeje mees[tve osTve efceLÙee ceeÙesÛÙee KesUeleer} peieleeÛeer efvee|celeer cetUceeÙesle DemeuÙeeÛes MeeŒekeâej meebieleele. ~~54~~

leòJeW cegUeRÛe Deensleer ~ JeeWkeâej JeeÙeesÛeer ieleer ~ lesLeerÛee DeLe& peeCeleer ~ o#e %eeveer ~~55~~ yÙeeSWMeer leòJes cetU ceeÙesleÛe yeerpe¤heeves Demeleele. De, G, ce FlÙeeoeRveer leÙeej Pee}s}e ØeCeJe Glheòeer, efmLeleer, }Ùe FlÙeeoeRÛÙee Øeleerkeâ ¤heeves JeeÙeg¤he F&ÕejeMeer efveieef[le Deens. (ØeLecemHegâjCe = cetUceeÙee = F&Õej = JeeÙet. DeMeer meceLeeËÛeer ceeb[Ceer Deens.) nŸeeÛes jnmÙe JesoevleMeeŒeele heejbiele Deme}s}s yeÇÿeJesòes peeCeleele. ~~55~~

cetUceeÙesÛeW ÛeUCe ~ leWefÛe JeeÙeesÛeW }#eCe ~ met#ce leòJeW leWefÛe peeCe ~ pe[lJee heeJe}eR ~~56~~ cetUceeÙee keâeÙeexvcegKe Pee}er keâer efle}eÛe JeeÙet cnCeleele. cetUÛÙee meghle Je met#ce leòJeebveeÛe mLet}lee efceUe}er. leer JÙekeäleoMes}e Dee}er. ~~56~~

SsmeeR hebÛeceenebYetleW ~ hetJeea nesleeR DeJeskeäleW ~ heg{W pee}eR JeskeäleW ~ me=ef°jÛevesmeer ~~57~~ heg{s mhe° Je mLet} Pee}s}er hebÛeceneYetles DeeOeer meghle Je met#ce nesleer. veblej me=°erÛeer jÛevee nesleevee leer JÙekeäle Pee}er. ~~57~~

cetUceeÙesÛeW }#eCe ~ leWefÛe hebÛeYeteflekeâ peeCe ~ lÙeeÛes heenW JeesUKeCe ~ met#ce°eR ~~58~~ met#ce, meghle Je hebÛeerkeâjCe ve Pee}s}er hebÛeceneYetles nŸeebÛeerÛe cetUceeÙee Ie[}s}er Demeles. Deelee lÙeebÛee met#ce leheefMe}emen efJeÛeej keâ¤. ~~58~~

DeekeâeMe JeeÙeesefJeCe ~ FÚŸeeMeyo keâjer keâesCe ~ FÛÚeMeefòeâ lesefÛe peeCe ~ lespemJe®he ~~59~~ Meyo ne DeekeâeMeeÛee iegCe Deens. JeeÙetefMeJeeÙe ne Meyo keâmee GcešCeej? `SkeâesÓnb' ne mebkeâuhe¤he Meyo yeÇÿeeÛes ef"keâeCeer Gceš}e. nŸee mebkeâuheMekeäleer}eÛe lespe cnCeleele. ~~59~~

ce=oheCe leWefÛe peU ~ pe[lJe he=LJeer kesâJeU ~ Ssmeer cetUceeÙee mekeâU ~ hebÛeYeteflekeâ peeCeeJeer ~~60~~ keâes"sner Deme}s}e ceTheCee heeCeer Ùee ceneYetleeÛee Demelees. keâesCelÙeener keâ"erCeheCeeceOÙes he=LJeer Demeles. DeMeer ner heebÛeYeeweflekeâ cetUceeÙee peeCetve IÙeeJeer. ~~60~~

Ùeskeâ Ùeskeâ YetleebheesšeR ~ hebÛeYetleebÛeer jenešer ~ meJe& keâUs met#ce°er ~ Iee}tve heeneleeb ~~61~~ ØelÙeskeâ ceneYetleeceOÙes Flej Ûeej ceneYetleebÛee efJeefMe° ØeceeCeele meceeJesMe Demelees. met#ce°erves heeefn}s lej ns keâUles. ~~61~~

heg{W pe[lJeeme Dee}eR ~ lejer DemeleeR keâe}Je}eR ~ Ssmeer ceeÙee efJemleej}er ~ hebÛeYeteflekeâ ~~62~~ ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

345

(o. 8 me. 3)

met#ce ceneYetles peieleefvee|celeerÛes JesUer DeefOekeâeefOekeâ mhe° nesle ies}er lesJne lÙeebÛes hebÛeerkeâjCe Pee}s}s nesles. Demee ne hebÛeceneYetleebÛee efJemleej Pee}e. ~~62~~

cetUceeÙee heeneleeb cegUer ~ DeLeJee DeefJeÅee Yetceb[UeR ~ mJeie& ce=lÙe heeleeUeR ~ heebÛeefÛe YetleW ~~63~~ heefnuÙee cetUceeÙesceOÙes eEkeâJee DeefJeÅeeceÙe me=°erceOÙes Je mJeie&, ce=lÙet Je heeleeUele kesâJeU hebÛeceneYetlesÛe Demeleele. ~~63~~

M}eskeâ mJeiex ce=lÙeew heelee}s Jee ÙeeElkeâefÛelmeÛejeÛejb ~ meJeË hebÛeYetlekebâ jece
melÙe mJe¤he DeeefoDebleer ~ ceOÙeW hebÛeYetleW Jele&leer ~ hebÛeYeteflekeâ peeefCepes ßeesleeR ~ cetUceeÙee ~~64~~ me=°erhetJeea Je me=°erveblej meefÛÛeoevebo yeÇÿeÛe Heâkeäle Demeles. nŸee ojcÙeeve heebÛe ceneYetleebÛeer me=°er Demeles. leer ceneYetles cetUceeÙesle Demeleele. ~~64~~

ÙesLeW Gef"}er DeeMebkeâe ~ meeJeOe nesTve Sskeâe ~ hebÛeYetleW pee}eR Ùeskeâe ~ leceesiegCeeheemegveer ~~65~~ ÙesLes Skeâ Mebkeâe GÆJeles. leer Mebkeâe Deelee meeJeOeheCes Sskeâe. me=°erÛeer Glheòeer ne leceesiegCeeÛee heefjCeece Deens Demes MeeŒe meebieles Je lÙeeheemetve hebÛeceneYetles GlheVe Pee}er. ~~65~~

cetUceeÙee iegCeehejleer ~ lesLeW YetleW keQâÛeeR nesleer ~ Ssmeer DeeMebkeâe ns ßeesleeR ~ Iesle}er ceeieeb ~~66~~ cetU ceeÙee meòJeeoer iegCejefnle Demeles. ceie lÙeeheemetve ceneYetles keâMeer efvecee&Ce nesleele? DeMeer Mebkeâe DeeleeÛe Iesle}er Deens. ~~66~~

SsmeW ßeesleeR Dee#esefhe}W ~ mebMeÙeeme GYeW kesâ}W ~ ÙeeÛeW Gòej efoOe}W ~ hegef{}s meceemeeR ~~67~~ ner peer Mebkeâe ßeeslÙeebveer Iesle}er lÙeeÛes Gòej heg{er} meceemeele efo}s Deens. ~~67~~ Fefle ßeeroemeyeesOes ieg®efMe<ÙemebJeeos ‘met#ceDeeMebkeâeveece’ meceeme eflemeje ieg®efMe<ÙemebJeeoelcekeâ ßeeroemeyeesOe Ùee «ebLeeleer} ‘met#ceDeeMebkeâe’ veeJeeÛee eflemeje meceeme meceehle

(o. 8 me. 3)

346

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

oMekeâ Dee"Jee : ceeÙeesÆJe DeLeJee %eeveoMekeâ meceeme ÛeJeLee : met#cehebÛeYetles ~~ ßeerjece meceLe& ~~ ceeieer} DeeMebkesâÛeW cetU ~ Deeleeb nesF&} ØeebpeU ~ Je=efòe keâjeJeer efveJeU ~ efveefce<Ùe Ùeskeâ ~~1~~ ceeies efJeÛeej}suÙee ØeMveeÛes DeefOekeâ mhe° Gòej Deelee osT. keâener JesU Deble:keâjCeJe=òeer Skeâe«e keâjeJeer. ~~1~~

yeÇÿeeR cetUceeÙee pee}er ~ efleÛÙee heesše ceeÙee Dee}er ~ ceie les iegCee ØemeJe}er ~ cnCeewefve iegCe#eesefYeCeer ~~2~~ yeÇÿeeÛes ef"keâeCeer cetUceeÙee efvecee&Ce Pee}er. efleÛÙeeheemetve ceeÙee pevcee}e ÙesTve efleves ef$eiegCeebvee pevce efo}e. cnCetve nŸee ceeÙes}e iegCe#eesefYeCeer cnCeleele. (iegCeebvee pevce osCÙeemee"er efleÛee #eesYe Pee}e.) ~~2~~

heg{W eflepeheemeeJe keâesCe ~ melJejpeleceesiegCe ~ leceesiegCeeheemetve efvecee&Ce ~ pee}eR hebÛeYetleW ~~3~~ heg{s nŸee iegCe#eesefYeCeerheemetve meòJe, jpe Je lece ns iegCe GlheVe nesTve nŸeeleer} leceesiegCeeheemetve hebÛeYetles Pee}er. ~~3~~

SsmeeR YetleW GÆJe}eR ~ heg{W lelJeW efJemleej}eR ~ SJeb leceesiegCeeheemetve pee}eR ~ hebÛeceenebYetleW ~~4~~ YetleebÛeer DeMeer efvee|celeer PeeuÙeeveblej lÙeebÛee heg{s efJemleej Pee}e. (met#ceYetles-hebÛeerkeâjCe-mLet} Yetles) ~~4~~

cetUceeÙee iegCeehejleer ~ lesLeW YetleW keQâÛeeR nesleeR ~ Ssmeer DeeMebkeâe ns ßeesleeR ~ Iesle}er ceeieeb ~~5~~ cetU ceeÙesle ef$eiegCe vemeleevee lÙeeleer} leceeheemetve Yetles GlheVe keâMeer nesleer} DeMeer Mebkeâe ceeies Iesle}er nesleer. (8-2-6) ~~5~~

DeeCeerkeâ Ùeskeâ Ùeskesâ YetleeR ~ hebÛeYetleW DemeleeR ~ lesefn Deeleeb kewâmeer efmLeleer ~ ØeebpeU ke⤠~~6~~ efMeJeeÙe ØelÙeskeâ ceneYetleele Gj}s}er Ûeej ceneYetles "jeefJekeâ ØeceeCeele Demeleele. lÙeeefJe
met#ce°erÛeW keâewlegkeâ ~ cetUceeÙee hebÛeYeteflekeâ ~ ßeesleeR efJeceU efJeJeskeâ ~ kesâ}e heeefnpes ~~7~~ cetUceeÙesceOÙes met#ce ceneYetles meceeefJe° Demeleele ner veJe}eF& keâUCÙeemee"er °er met#ce keâjCes DeeJeMÙekeâ Deens. lÙeemee"er met#ce efJeÛeej keâjeJee }eielees. mJeÛÚ ceveeves efJeJeskeâ keâjeJee }eielees. ~~7~~

DeeOeeR YetleW leeR peeCeeJeeR ~ ®heW kewâmeeR JeesUKeeJeeR ~ ceie les MeesOetve heeneJeeR ~ met#ce°eR ~~8~~ DeeOeer lÙee ceneYetleebÛes iegCe peeCetve IÙeeJesle. lÙeeveblej met#ce efJeÛeejeves lÙeebÛee cetUceeÙesle MeesOe IÙeeJee. ~~8~~

JeesUKeer veeneR DeblejeR ~ les JeesUKeeJeer keâesCeshejer ~ cnCeesefve YetleebÛeer JeesUKeer ÛelegjeR ~ veeJeskeâ heefjmeeJeer ~~9~~ ceneYetleebÛÙee iegCeebÛes %eeve vemeuÙeeves lÙeebÛeer DeesUKe hešCÙeemee"er Ûelegj meeOekeâeves les %eeve hegjsmee JesU osTve efceUJeeJes. ~~9~~

peW peW pe[ DeeCeer keâef"Ce ~ leW leW he=LJeerÛeW }#eCe ~ ce=o DeeCeer Jees}sheCe ~ eflelegkeWâ Deehe ~~10~~ peW peW G
347

(o. 8 me. 4)

ceneYetle 1) he=LJeer 2) Deehe 3) lespe 4) JeeÙet 5) DeekeâeMe (10-11-12)

– – – – –

}#eCe Jepeve Je šCekeâheCee ceTheCee Je Dees}sheCee G
SsmeeR hebÛeceenebYetleW ~ JeesUKeer OejeJeer mebkesâleW ~ Deeleeb ÙeskeâeR heebÛe YetleW ~ meeJeOe Sskeâe ~~13~~ nŸeeØeceeCes hebÛeceneYetleebÛeer cegKÙe }#eCes }#eele IesTve lÙeebÛes hejmhejebleer} efceßeCe keâmes Demeles les Skeâe«elesves Sskeâe. ~~13~~

peW ef$eiegCeentefve hej ~ lÙeeÛee met#ce efJeÛeej ~ Ùee}eieeR Deefle lelhej ~ nesTve Sskeâe ~~14~~ hebÛeerkeâjCe ef$eiegCeebÛÙee efvee|celeerhetJeea Pee}s DemeuÙeeves lÙeeÛee efJeÛeej Heâej met#celesves keâjeJee }eielees. lees Deeflelelhejlesves Sskeâe. ~~14~~

met#ce DeekeâeMeeR kewâmeer he=LJeer ~ lesefÛe DeeOeeR efvejesheeJeer ~ ÙesLeW OeejCee OejeJeer ~ ßeeslespeveeR ~~15~~ ßeeslee– met#ce DeekeâeMeele he=LJeer keâMee Øekeâejs Demeles les ØeLece meebiee. Jekeälee– ßeeslÙeebveer lÙeemebyebOeer ceveeheemetve SskeâeJes. ~~15~~ DeekeâeMeeleer} Gj}s}er Ûeej Yetles—

DeekeâeMe cnCepes DeJekeâeMe megvÙe ~ megvÙe cnefCepes leW De%eeve ~ De%eeve cnefCepes pe[lJe peeCe ~ lesefÛe he=LJeer ~~16~~ DeekeâeMe mJeÙeW Deens ce=o ~ leWefÛe Deehe mJeleefmeæ ~ Deeleeb lespe leWefn efJeMeo ~ keâ¤ve oeTb ~~17~~ De%eeveW Yeeme}e Yeeme ~ leesefÛe lespeeÛee ØekeâeMe ~ Deeleeb JeeÙees meeJekeâeMe ~ meekeâuÙe meebieeW ~~18~~ JeeÙeg DeekeâeMee veeneR Yeso ~ DeekeâeMeeFlegkeâe Demes mleyOe ~ leLeeheer DeekeâeMeeR pees efvejesOe ~ leesefÛe JeeÙees ~~19~~ DeekeâeMeeR DeekeâeMe efcemeU}W ~ nW leeW ve}ies eEkeâ yeesef}}W ~ ÙesCeW ØekeâejW efvejesefhe}W ~ DeekeâeMe hebÛeYetle ~~20~~ DeekeâeMeeÛes iegCe

ceneYetleebÛes iegCe

ceneYetle.







heeskeâUer, MetvÙe

De%eeve, pe[lJe

he=LJeerÛes.







ceTheCee

ce=oglee

DeeheeÛeer.







efveUeF&

YeemeCes

DeiveerÛes.







JeeÙetMeer DeYeso

efvejesOe

JeeÙetÛee



DeekeâeMe (o. 8 me. 4)



DeekeâeMeele DemelesÛe DeekeâeMe 348

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

(efvejesOe– DeekeâeMeele G[Je}suÙee heoeLee&Ûeer ieleer "jeefJekeâ GbÛeerJej efve®æ nesles. ns JeeÙetÛÙee meeceLÙee&cegUs Ie[les DeMeer lÙee keâeUÛeer mecepetle.) ~~16 les 20~~ JeeÙetleer} Gj}s}er ÛeejYetles–

JeeÙeesceOÙeW hebÛeYetleW ~ leseEn Sskeâe ÙeskeâefÛeòeW ~ yeesef}pesleer les mecemleW ~ ÙesLeevJeÙeW ~~21~~ nUg Hetâ} lejer pe[ ~ nUg Jeeje lejer efveefye[ ~ JeeÙees }eieleeb keâ[e[ ~ cees[leer Pee[W ~~22~~ lees}WefJeCe Pee[ cees[s ~ SsmeW nW keâneRÛe ve Ie[s ~ lees} leesefÛe leÙes pe[s ~ he=LJeerÛee DebMe ~~23~~ ÙesLeW ßeesles DeeMebkeâe Iesleer ~ lesLeW keQâÛeeR Pee[W nesleeR ~ Pee[W veJnleeR lejer Mekeäleer ~ keâef"Ce¤he Deens ~~24~~ JevnermHegâeE}ie }eneve ~ keâebneR leNner Demes G
ceneYetleebÛes iegCe

ceneYetle.







Jepeve (met#ce)

keâ"erCelee (Mekeäleer)

he=LJeerÛeer







nUgJeejheCee

ce=oglee

DeeheeÛeer







DeefmlelJe keâUCes

Yeeme

lespeeÛee







JeeÙetle JeeÙet menpeÛe Demelees

JeeÙet





JeeÙet}e meJe&JÙeehekeâ DeekeâeMe JÙeehetve jenles Deiveerleer} Gj}s}er Ûeej Yetles–

DeekeâeMe. ~~21 les 27~~

Deeleeb lespeeÛeW }#eCe ~ Yeeme}WheCe leW keâef"Ce ~ lespeeR Ssmeer JeesUKeCe ~ he=LJeerÙesÛeer ~~28~~ Yeeme}e Yeeme Jeešs ce=o ~ lespeeR Deehe lesefÛe Øeefmeæ ~ lespeeR lespe mJeleefmeæ ~ meebieCeWefÛe ve}ies ~~29~~ lespeeR JeeÙees les ÛebÛeU ~ lespeeR DeekeâeMe efve§eU ~ lespeer hebÛeYetleW mekeâU ~ efvejesefhe}eR ~~30~~ lespeeÛes iegCe.

ceneYetleebÛes iegCe.

ceneYetle







Yeeme

Yeemeeceeieer} DeefmlelJehe=LJeerÛes.







YeemeeÛee nUgJeejheCee

ce=oglee

DeeheeÛeer.





lespeele lespe menpeÛe Demeles

lespe







pJee}ebÛes ÛeebÛeuÙe

ÛebÛe}lee

JeeÙetÛeer



DeekeâeMe Flej meJeeËvee menpeÛe JÙeehetve

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

 jenles

349



DeekeâeMe. ~~28 les 30~~

(o. 8 me. 4)

peUeleer} Gj}s}er Ûeej Yetles –

Deeleeb DeeheeÛeW }#eCe ~ Deehe leWefÛe peW ce=oheCe ~ ce=oheCe leW keâef"Ce ~ lesefÛe he=LJeer ~~31~~ DeeheeR Deehe menpeefÛe Demes ~ lespe ce=oheCeW Yeemes ~ JeeÙees mleyOeheCeW efomes ~ ce=olJeeDeebieer ~~32~~ DeekeâeMe ve}ies meebieeJeW ~ leW JÙeehekeâefÛe mJeYeeJeW ~ DeeheeR hebÛeYetleebÛeer veebJeW ~ met#ce efvejesefhe}eR ~~33~~ DeeheeÛes iegCe

ceneYetleebÛes iegCe

ceneYetle.







ce=oglesceeieer} DeefmleòJe

keâ"erCelee

he=LJeerÛeer



DeeheleòJeele Deehe (peU) menpeÛe Demeles

Deehe.





ce=oglee keâUles

Yeeme

lespeeÛee





ce=oglJe mleyOe Demeles (mleyOe = efmLej)

keâOeerlejer mleyOelee JeeÙetÛeer.

DeekeâeMe Ûeejer Yetleebvee menpeÛe JÙeehetve Demeles he=LJeerleer} Gj}s}er Ûeej Yetles–

DeekeâeMe ~~31 les 33~~

Deeleeb he=LJeerÛeW }#eCe ~ keâef"Ce he=LJeerÛes DeeheCe ~ keâef"CelJeeR ce=oheCe ~ leWefÛe Deehe ~~34~~ keâef"CelJeeÛee pees Yeeme ~ leesefÛe lespeeÛee ØekeâeMe ~ keâef"CelJeeR efvejesOeebMe ~ leesefÛe JeeÙees ~~35~~ DeekeâeMe mekeâUebme JÙeehekeâ ~ ne lees ØeiešefÛe efJeJeskeâ ~ DeekeâeMeeRÛe keâebneR Ùeskeâ ~ Yeeme Yeemes ~~36~~ he=LJeerÛes iegCe

YetleebÛes iegCe

ceneYetle.







he=LJeerle efleÛÙee keâ"erCelesmen he=LJeer menpeÛe Demeles

he=LJeer.



ceTmheMe&

ce=oglee

DeeheeÛeer

Yeeme

lespeeÛee

efvejesOe

JeeÙetÛee



keâ"erCelJe keâUles 

keâ"erCelesle keâes"slejer GCeerJe 

DeekeâeMe Gj}suÙee Ûeejer ceneYetleebvee JÙeeheles

DeekeâeMe ~~34 les 36~~

DeekeâeMe leesef[leeb legšsvee ~ DeekeâeMe Heâesef[leeb Hegâšsvee ~ DeekeâeMe hejleW nesÙesvee ~ efleUcee$e ~~37~~ efkeâleerner ØeÙelve kesâ}e lejer DeekeâeMe lees[lee eEkeâJee Heâes[lee Ùesle veener. lÙee}e pejener Fkeâ[s eflekeâ[s {keâ}lee Ùesle veener. ~~37~~

Demees Deeleeb he=LJeerDeble ~ oeefJe}e YetleebÛee mebkesâle ~ Ùeskeâ YetleeR hebÛeYetle ~ leWefn efvejesefhe}W ~~38~~ DeeleeheÙeËle DeekeâeMeeheemetve he=LJeerheÙeËle hebÛeYetleebÛes hebÛeerkeâjCe meebietve ØelÙeskeâ mLet} ceneYetleele Gj}s}er met#ce ceneYetles Demeleele lesner meebefiele}W. (DeekeâeMeele 1/2 DeekeâeMe. Gj}s}s ØelÙeskeâer 1/8) ~~38~~ (o. 8 me. 4)

350

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

hejer nW DeeneÛe heeneleeb veeleg[s ~ yeUWefÛe heesšeR mebosn he[s ~ Yeüebefle¤heW Denblee Ûe{s ~ Dekeâmceele ~~39~~ ns hebÛeerkeâjCe JejJej GLeU °erves heeefn}s lej }#eele Ùesle veener. ve keâUleeÛe heneCÙeeÛee ØeÙelve kesâ}e lej efkeâlÙeskeâ Mebkeâe Ùesleele Je Yeüce PeeuÙeeves `ns meJe& Keesšs Deens' Demee Denbkeâejer efveCe&Ùe nesTve peelees! ~~39~~

met#ce°erveW heeneleeb ~ JeeÙeesefÛe Jeešs lelJeleeb ~ met#ce JeeÙees MeesOetb peeleeb ~ hebÛeYetleW efomeleer ~~40~~ met#ce °erves heeefn}s lej he=LJeerheemetve JeeÙetheÙeËle mLet} ceneYetles veerš keâUtve JeeÙetÛeer met#celee yegæerle "meles. leer met#celee keâUuÙeeJej DevÙe ceneYetleebÛeer met#celee keâUt }eieles. ~~40~~

SJeb hebÛeYeteflekeâ heJeve ~ lesefÛe cetUceeÙee peeCe ~ ceeÙee DeeCeer met#ce ef$eiegCe ~ lesefn hebÛeYeteflekeâ ~~41~~ DeMee jerleerves met#ce ceneYetleebÛes hebÛeerkeâjCe Pee}s}e JeeÙet cnCepesÛe cetUceeÙee. JÙekeäle ceeÙee Je leerve met#ce iegCe nsner cet}le: hebÛeYeeweflekeâÛe Deensle. (hene 8-4-2) ~~41~~

YetleW iegCe cesUefJepes ~ lÙeemeer De°Oee yeesef}pes ~ hebÛeYeteflekeâ peeefCepes ~ De°Oee Øeke=âleer ~~42~~ heeÛe ceneYetles Je leerve iegCe efceUtve Dee" IeškeâebÛeer Øeke=âleer (efvemeie&) leÙeej nesles. ner Øeke=âleer cet}le: hebÛeYeeweflekeâ Deens. ~~42~~

MeesOetve heeefnuÙeeJeerCe ~ mebosn OejCeW cetKe&heCe ~ ÙeeÛeer heeneJeer JeesUKeCe ~ met#ce°eR ~~43~~ mJele:ÛÙee °er}e met#celJe osTve ne efJe
iegCeeheemegveer YetleW ~ heeJe}eR he° oMesleW ~ pe[lJee ÙesTve mecemleW ~ leòJeW pee}eR ~~44~~ leceesiegCeeheemetve hebÛeceneYetles JÙekeäle nesTve mhe° Pee}er. (hene 8-4-3) ner meJe& JÙekeäle Deensle, Deveelce Je DeefvelÙe Deensle. ~~44~~

heg{W lelJeefJeJebÛevee ~ eEhe[yeÇÿeeb[ lelJejÛevee ~ yeesef}}er Demes les pevee ~ ØeiešefÛe Deens ~~45~~ nŸeeheg{s nŸee Dee" leòJeebÛes efJeJesÛeve kesâ}s Demetve lÙeebÛÙeeheemetve leÙeej Pee}s}er eEhe[eÛeer Je yeÇÿeeb[eÛeer jÛevee meJeeËveeÛe efomeles. ~~45~~

ne Yetlekeâo&ce yeesef}}e ~ met#ce mebkesâleW oeefJe}e ~ yeÇÿeieesUe GYeej}e ~ lelhetJeeA ~~46~~ hebÛeYetleebÛes Pee}s}s efceßeCe met#ce°erves keâmes heneJes les meebietve Pee}s. mLet} yeÇÿeeb[ leÙeej nesCÙeehetJeea met#ce efceßeCe Pee}s. ~~46~~

Ùee yeÇÿeeb[ehewef}keâef[} iees°er ~ peQ pee}er veJnleer me=°er ~ cetUceeÙee met#ce°eR ~ JeesUKeeJeer ~~47~~ ns DeJee{JÙe yeÇÿeeb[ efvecee&Ce nesCÙeehetJeea pesJne me=ef°jÛevee Pee}er veJnleer lesJne Deme}s}er cetUceeÙee met#ceefJeÛeejeves peeCeeJeer. ~~47~~

mehlekebâÛegkeâ ØeÛeb[ ~ pee}W veJnleW yeÇÿeeb[ ~ ceeÙesDeefJeÅesÛeW yeb[ ~ Ssef}keâ[s ~~48~~ yeÇÿee efJe
351

(o. 8 me. 4)

1. mehlekebâÛegkeâ– hebÛeceneYetles, Denbkeâej Je cenòelJe DeMee meeleebÛee efceUtve Pee}s}e yeÇÿeeb[emeejKee cees"e iees}. 2. mehleÉerhes : pebyeg, h}#e, Meeuce}er, kegâMe, ›eâeQÛe, Meekeâ Je heg
cesIe ceveg Ûe›eâJeleea ~ veevee peerJeebÛeer Glheòeer ~ Deeleeb Demees meebieeW efkeâleer ~ efJemleej ne ~~53~~ {ie, metÙe&, ceveg, Ûe›eâJeleea jepes, }#eeJeOeer peerJe F. meJe& efJemleej cetU ceeÙesveblejÛee Deens. lees efkeâleer meebieeJee? ~~53~~

mekeâU efJemleejeÛeW cetU ~ les cetUceeÙeeÛe kesâJeU ~ ceeieeb efvejesefhe}er mekeâU ~ hebÛeYeteflekeâ ~~54~~ meJe& Â<Ùe peieeÛee ØeÛeb[ hemeeje cetUceeÙesheemetve efvecee&Ce Pee}e. leer heebÛeYeeweflekeâ DemeuÙeeÛes DeeOeer meebefiele}s Deens. ~~54~~

met#ceYetleW pes yeesef}}eR ~ lesefÛe heg{W pe[lJee Dee}eR ~ les mekeâUefn yeesef}}eR ~ hegef{}s meceemeer ~~55~~ cetUÛeer met#ce Deme}s}er hebÛeceneYetles heg{s JÙekeäle Pee}er. lÙeebÛee leheMeer} heg{er} meceemeele Deens. ~~55~~

hebÛeYetleW he=LekeâekeâejW ~ heg{W efvejesefhe}er efJemleejW ~ JeesUKeerkeâejCeW DelÙeeojW ~ ßeesleeR ßeJeCe keâjeJeeR ~~56~~ JesieàÙee JesieàÙee Øekeâejs JÙekeäle Pee}s}er ceneYetles heg{er} meceemeele meefJemlej meebefiele}er Deensle. lÙeebÛes %eeve nesCÙeemee"er ßeeslÙeebveer leer DeielÙehetJe&keâ SskeâeJeerle. ~~56~~

hebÛeYeteflekeâ yeÇÿeieesU ~ pesCeW keâUs ne ØeebpeU ~ ÂMÙe meeb[tve kesâJeU ~ JemlegÛe heeefJepes ~~57~~ pÙee yeÇÿeeÛÙee DeefOe‰eveeJej ne yeÇÿeeb[eÛee efJemleej mhe° efomelees (keâUlees) lees efJemleej efJeJeskeâÙegkeäle efJeÛeejeves otj mee¤ve `les yeÇÿe ceer Deens' Demee DevegYeJe IÙeeJee. ~~57~~

ceeneÉej Jees}eb[eJeW ~ ceie osJeoMe&ve IÙeeJeW ~ lewmeW ÂMÙe nW meeb[eJeW ~ peeCeesefveÙeeb ~~58~~ osJeUele ØeJesMe keâjCÙeehetJeea ceneÉej Demeles. les Dees}eb[tve osJeeÛes oMe&ve IÙeeJes }eieles. lÙeeØeceeCes ÂMÙe peieled ceeies mee¤ve mJemebJesÅe yeÇÿeeÛee DevegYeJe IÙeeJee. lÙee ÂMÙe peieleeÛes heebÛeYeeweflekeâ efceLÙeelJe }#eele IesTve melÙeyeÇÿe heneJes. ~~58~~ (o. 8 me. 4)

352

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

cnCeesefve ÂMÙeeÛee heesšeR ~ DeenW hebÛeYetleebÛeer oešer ~ ÙeskeâheCeW heef[}er efce"er ~ ÂMÙe hebÛeYetleeb ~~59~~ ns meJe& ÂMÙe peieled hebÛeceneYetleebveerÛe JÙeehe}s Deens. mLet} hebÛeceneYetles yescee}tceheCes Skeâ$e ÙesTve yeÇÿeeb[e}e efce"er Iee}tve yeme}er Deensle. ~~59~~

SJeb hebÛeYetleebÛeWefÛe ÂMÙe ~ me=°er jÛe}er meeJekeâeme ~ ßeesleer keâ¤ve DeJekeâeMe ~ ßeJeCe keâjeJeW ~~60~~ DeMee jerleerves JÙekeäle Pee}suÙee hebÛeceneYetleebveer nŸee ÂMÙe me=°erÛeer ›eâceeves jÛevee Pee}er Deens. ßeeslÙeebveer leer SskeâCÙeemee"er hegjsmee JesU ÅeeJee. ~~60~~ Fefle ßeeroemeyeesOes ieg®efMe<ÙemebJeeos ‘met#cehebÛeYetleefve®heCeveece’ meceeme ÛeJeLee ieg®efMe<ÙemebJeeoelcekeâ ßeeroemeyeesOe Ùee «ebLeeleer} ‘met#cehebÛeYetles’ veeJeeÛee ÛeJeLee meceeme meceehle

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

353

(o. 8 me. 4)

oMekeâ Dee"Jee : ceeÙeesÆJe DeLeJee %eeveoMekeâ meceeme heeÛeJee : mLetUhebÛeceneYetlesmJe¤heekeâeMeYesoesveece ~~ ßeerjece meceLe& ~~ kesâJeU cetKe& leW vesCes ~ ÿeCeewve Ie[}W meebieCeW ~ hebÛeYetleebÛeeR }#eCeW ~ efJeMeo keâ¤efve ~~1~~ DeieoerÛe De[eCÙee}e hebÛeceneYetleebÛee mebiece }#eele Ùesle veener cnCetve lÙeeÛes SJe{s mhe°erkeâjCe keâjeJes }eiele Deens! ~~1~~

hebÛeYetleebÛee keâo&ce pee}e ~ Deeleeb veJeÛes JesieUe kesâ}e ~ hejbleg keâebneR Ùeskeâ JesieUe}e ~ keâ¤ve oeTb ~~2~~ pes hebÛeerkeâjCe Skeâoe Pee}s les Deelee JesieUs keâjCes MekeäÙe veener. lejerner ØelÙeskeâ ceneYetleeÛes ØeeOeevÙe Deme}s}s heoeLe& JesieUs keâ¤ve oeKeJet. ~~2~~

heJe&le hee
Deeleeb Demees nW yengJeme ~ pe[ebMe DeeCeer keâef"CeebMe ~ mekeâU he=LJeer ne efJeÕeeme ~ ceeefve}e heeefnpes ~~11~~ Deeleeb ne leheMeer} hegjs. pesLes Jepeve Je šCekeâheCee Demelees lees he=LJeerÛee Demelees Demee efve§eÙe keâjeJee. ~~11~~

yeesef}}W he=LJeerÛeW ¤he ~ Deeleeb meebefiepes} Deehe ~ ßeesleeR JeesUKeeJeW ¤he ~ meeJeOe nesTveer ~~12~~ he=LJeerÛes heoeLe& meebietve Pee}s. Deelee peUleòJeeÛes meebiet. les meeJeOe nesTve SskeâeJesle. ~~12~~

Jeeheer ketâhe mejesJej ~ veevee meefjleebÛeW peW veerj ~ cesIe DeeCeer mehle meeiej ~ efceUesve Deehe ~~13~~ yeejJe, efJenerj, mejesJej Je veÅeebÛes heeCeer, {ie Je meele mecegõ ns meJe& DeeheleòJeeÛes Deensle. ~~13~~

M}eskeâeOe&– #eej#eerjmegjemee|heo&efOe F#egpe&}b leLee ~~Ú~~ (o. 8 me. 5)

354

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

M}eskeâeLe&– `mecegõ, otOe, ceÅe, lethe, oner Je F#egjme.' #eejmecegõ efomeleens ~ mekeâU peve °erme heens ~ pesLeW }JeCe nesleens ~ leesefÛe #eejeEmeOeg ~~14~~ Ùeskeâ ogOeeÛee meeiej ~ lÙee veeJe #eerjmeeiej ~ osJeW efoOe}e efvejblej ~ GhecevÙeemeer ~~15~~ Ùeskeâ mecegõ ceÅeeÛee ~ Ùeskeâ peeCeeJee Ie=leeÛee ~ Ùeskeâ efveKeU onŸeeÛee ~ mecegõ Demes ~~16~~ Ùeskeâ GmeeÛÙee jmeeÛee ~ Ùeskeâ lees Megæ peUeÛee ~ Ssmee meeleeb mecegõebÛee ~ Jes{e he=LJeerÙesmeer ~~17~~ SJeb Yetceb[UerÛeW peU ~ veevee mLeUeRÛeW mekeâU ~ efceUesve DeJeIeW kesâJeU ~ Deehe peeCeeJeW ~~18~~ he=LJeerieYeea efkeâleerÙeskeâ ~ he=LJeeRleUeR DeeJeCeexokeâ ~ efleneR }eskeâeRÛeW Gokeâ ~ efceUesve Deehe ~~19~~ veevee Jeu}er yengJeme ~ veevee le®JejebÛes jme ~ ceOe heeje Dece=le efJe
lespe Sskeâe meeJeOeheCeW ~ Ûebõ metÙe& leejebieCeW ~ efoJÙe osn melespeheCeW ~ lespe yeesef}pes ~~25~~ Jevner cesIeeR efJeÅeguÙelee ~ Jevner me=°er mebJneefjlee ~ Jevner meeieje peeefUlee ~ Je[JeeveUg ~~26~~ Jevner MebkeâjeÛes ves$eeRÛee ~ Jevner keâeUeÛes #egOesÛee ~ Jevner hejerIe YetieesUeÛee ~ lespe yeesef}pes ~~27~~ peW peW ØekeâeMe¤he ~ leW leW lespeeÛeW mJe¤he ~ Mees
JeeÙees peeCeeJee ÛebÛeU ~ ÛewlevÙe ÛesleJeer kesâJeU ~ yees}CeW Ûee}CeW mekeâU ~ JeeÙeescegUW ~~29~~ JeeÙet ÛebÛe} Demetve keâesCeleerner ne}Ûee} lÙeeÛescegUsÛe nesles. yees}Ces, Ûee}Ces F. ef›eâÙee ØeeCe¤he JeeÙetcegUs nesleele. ~~29~~

ne}s [es}s eflelegkeâe heJeve ~ keâebneR ve Ûe}s heJeveWefJeCe ~ me=°er ÛeeUeÙee keâejCe ~ cetU lees JeeÙees ~~30~~ pes ne}Ceejs, [es}Ceejs Demeles les JeeÙetcegUs ne}les, [es}les. JeeÙetefMeJeeÙe pejener Ûe}veJe}ve nesle veener. me=°erÛÙee Je me=°erleer} meJe& ieleer JeeÙetcegUs nesleele. ~~30~~

ÛeUCe JeUCe DeeCeer ØeemeejCe ~ efvejesOe DeeefCe DekeâesÛeve ~ mekeâU peeCeeJee heJeve ~ ÛebÛeU¤heer ~~31~~ ne}Ces, JeUCes, HegâieCes eEkeâJee Jee{CeW, Dee[JeCes, mebkeâesÛe F. meJe& ef›eâÙee ÛebÛe} JeeÙetÛÙee Demeleele. ~~31~~

ØeeCe Deheeve DeeCeer JÙeeve ~ ÛeewLee Goeve DeeCeer meceeve ~ veeie ketâce& keâke&âMe peeCe ~ osJeoòe OevebpeÙes ~~32~~ ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

355

(o. 8 me. 5)

ØeeCe, Deheeve, JÙeeve, Goeve Je meceeve ns cegKÙe ØeeCe Je veeie, ketâce&, ke=âkeâ}, osJeoòe Je OevebpeÙe ns GheØeeCe JeeÙegleòJeeÛes Deensle. ~~32~~

efpelegkeWâ keâebneR nesleW ÛeUCe ~ eflelegkeWâ JeeÙeesÛes }#eCe ~ Ûebõ metÙe& leejebieCe ~ JeeÙeesefÛe Oelee& ~~33~~ pesLes ne}Ûee} lesLes JeeÙet. Ûebõ, metÙe& Je leejkeâemecetn DeeheeheuÙee keâ#esle Je mJele:YeesJeleer efHeâjleele les JeeÙetÛÙee meeceLÙee&cegUsÛe. (lÙee keâeUÛeer keâuhevee. Gravitational force) ~~33~~

DeekeâeMe peeCeeJeW heeskeâU ~ efvece&U DeeCeer efve§eU ~ DeJekeâeMe¤he mekeâU ~ DeekeâeMe peeCeeJeW ~~34~~ heeskeâUer nsÛe mJe¤he DemeCeejs, mJeÛÚ, Meeble Je meJe& heoeLeeËvee DeJekeâeMe hegjefJeCeejs ceneYetle DeekeâeMe Deens. ~~34~~

DeekeâeMe mekeâUebme JÙeehekeâ ~ DeekeâeMe DeveskeâeR Ùeskeâ ~ DeekeâeMeeceOÙeW keâewlegkeâ ~ Ûentb YetleebÛeW ~~35~~ DeekeâeMe meJe& yeÇÿeeb[ JÙeehetve jenles. heoeLe& Deveskeâ Deme}s lejer lÙeeleer} DeekeâeMe lesÛe Demetve Flej Ûeej ceneYetleebÛes meJe& JÙeeheej DeekeâeMeele Ûee}leele. ~~35~~

DeekeâeMeeSsmeW veeneR meej ~ DeekeâeMe mekeâUebntve Leesj ~ heeneleeb DeekeâeMeeÛee efJeÛeej ~ mJe¤heemeeefjKee ~~36~~ DeekeâeMeemeejKeer Deeflemet#ce Jemlet meJe& me=°erle veener. les meJee&ntve JÙeehekeâ Deens. peJeUpeJeU yeÇÿeemeejKes Deens. ~~36~~

leJe efMe<ÙeW kesâ}e Dee#eshe ~ oesnerÛeW meejKeWefÛe ¤he ~ lejer DeekeâeMeefÛe mJe¤he ~ keâeb cnCeeW veÙes ~~37~~ efMe<Ùe– pej DeekeâeMe peJeUpeJeU yeÇÿeemeejKesÛe Demes} lej lÙee}e yeÇÿeÛe keâe cnCet veÙes? ~~37~~

DeekeâeMe mJe¤hee keâesCe Yeso ~ heeneleeb efomeleer DeYeso ~ DeekeâeMe JemlegÛe mJeleefmeæ ~ keâeb ve cnCeeJeer ~~38~~ DeekeâeMe Je yeÇÿe nŸeebleer} Yeso heent ies}s lej lÙeele DeYesoÛe efomelees. ceie DeekeâeMee}e mJeÙebYet yeÇÿe keâe cnCet veÙes? ~~38~~

Jemleg DeÛeU De{U ~ Jemleg efvece&U efve§eU ~ lewmeWefÛe DeekeâeMe kesâJeU ~ JemlegmeeefjKeW ~~39~~ yeÇÿe ve ÛeUCeejer, ve {UCeejer, efJece} Je Meeble Jemlet Deens. DeekeâeMener lemesÛe Deens. ~~39~~

Sskeâesefve Jekeälee yees}s JeÛeve ~ Jemleg efveieg&Ce hegjeleve ~ DeekeâeMeeDeebieeR mehle iegCe ~ MeeŒeeR efvejesefhe}s ~~40~~ JekeälÙeeÛes Gòej– yeÇÿe ef$eiegCejefnle, DeeÅe Je Deveeefo Deens. DeekeâeMeele cee$e o[}s}s meele iegCe Demeleele Demes MeeŒe meebieles. ~~40~~

keâece ›eâesOe Meeskeâ ceesnes ~ YeÙe De%eeve megvÙelJe heenes ~ Ssmee mehleefJeOe mJeYeeJe ~ DeekeâeMeeÛee ~~41~~ keâece, ›eâesOe, Meeskeâ, ceesn, YeÙe, De%eeve Je MetvÙelJe Demes DeekeâeMeeÛes meele iegCe MeeŒe meebieles. (efMeJeeÙe Meyo ne DeekeâeMeeÛee iegCe MeeŒeele meebefiele}e Deens) ~~41~~

SsmeW MeeŒeekeâejW yeesef}}W ~ ÿeCeewefve DeekeâeMe Yetle pee}W ~ mJe¤he efvee|Jekeâej mebÛe}W ~ Ghecesjefnle ~~42~~ MeeŒe meebieles cnCetve DeekeâeMe ns ceneYetle Deens. yeÇÿe SkeâcesJe Demetve lÙee}e Kejs lej DeekeâeMeeÛeener °evle oslee Ùesle veener. ~~42~~

keâeÛeyebefo DeeCeer peU ~ meeefjKeWÛe Jeešs mekeâU ~ hejer Ùeskeâ keâeÛe Ùeskeâ peU ~ MeeneCes peeCeleer ~~43~~ keâeÛesÛeer HeâjMeer Je heeCeer meejKeerÛe efomeleele (ceneYeejleeleer} ceÙemeYee) heCe MeneCes lÙeeleer} Heâjkeâ peeCeleele. ~~43~~ (o. 8 me. 5)

356

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

®JeeceOÙeW mHeâefškeâ heef[}e ~ }eskeâeR leõthe osefKe}e ~ lesCeW keâheeUcees#e pee}e ~ keâehegme ve keâjer ~~44~~ keâehemeeÛÙee ef{ieele mHeâefškeâ he[}e lej DeesUKet Ùesle veener. heCe mHeâefškeâeves peKece nesles. keâehemeeves veener. ~~44~~

lebog}eceOeW Õesle Ke[s ~ lebog}emeeefjKesÛe Jeebkegâ[s ~ ÛeeTb peeleeb oeble he[s ~ lesJneb keâUs ~~45~~ leeboUele efcemeU}s}s lÙeeÛe DeekeâejeÛes heeb{js Ke[s Demeleele. pesJeleevee Ke[Ÿeeves oele he[lees lesJneb les keâUles. ~~45~~

ef$eYeeieeceOeW Ke[e Demes ~ ef$eYeeieemeeefjKeeÛe Yeemes ~ MeesOetb peeleeb JesieUe efomes ~ keâef"CeheCeW ~~46~~ Ûegvee, keâele Je megheejer nŸeebÛÙee yeejerkeâ kesâ}suÙee efceßeCeele lÙeemeejKee efomeCeeje Ke[e Demelees. veerš heeefn}s lej lees šCekeâ DemeuÙeeves JesieUe keâe{lee Ùeslees. ~~46~~

iegUemeeefjKee iegUoie[ ~ hejer lees keâef"Ce efveÛee[ ~ veeiekeâeb[er DeeCeer JesKeb[ ~ Ùeskeâ cnCeeW veÙes ~~47~~ iegUeceOÙeW iegUeÛÙee jbieeÛee Ke[e Demelees. heCe lees hekeäkeâe šCekeâ Demelees. ietU ceT Demelees. veeieemeejKeer efomeCeejer Jeekeâ[er keâeškeâer Je lemesÛe efomeCeejs JesKeb[ nŸeeble Heâej Heâjkeâ Deens. ~~47~~

meesveW DeeCeer meesveefheleU ~ ÙeskeâefÛe Jeešleer kesâJeU ~ hejer efheleUsmeer efceUleeb pJeeU ~ keâeefUcee Ûe{s ~~48~~ meesves Je efheJeUs efomeCeejs efheleU Deieoer meejKeer efomeleele. heCe efheleU Deiveerle Ieele}s lej keâeUs he[les. meesves veener. ~~48~~

Demees ns nerve °eble ~ DeekeâeMe cnefCepes kesâJeU Yetle ~ leW Yetle DeeefCe Deveble ~ Ùeskeâ kewâmes ~~49~~ Demes efkeâleer °evle efo}s lejer les keâceerÛe he[leele. DeekeâeMe ns kesâJeU Skeâ Yetle Deens. yeÇÿe Je Yetle Skeâ keâmes Demeleer}? ~~49~~

Jemlegmeer JeCe&efÛe vemes ~ DeekeâeMe MeeceJeCe& Demes ~ oesneRme meecÙelee kewâmes ~ keâefjleer efJeÛe#eCe ~~50~~ yeÇÿe JeCe&jefnle Demetve DeekeâeMe efveàÙee JeCee&Ûes Deens. efJeÉeve lÙee oesvnerle meecÙe keâmes heneleer}? ~~50~~

ßeesles cnCeleer kewâÛeW ¤he ~ DeekeâeMe "eFËÛeW De¤he ~ DeekeâeMe JemlegÛe leõthe ~ Yeso veeneR ~~51~~ ßeesles– DeekeâeMee}e ¤he veener. lÙeecegUs jbie DemeCes MekeäÙe veener. cnCetve yeÇÿe Je DeekeâeMe nŸeeble Yeso veener. ~~51~~

Ûentb Yetleebme veeMe Deens ~ DeekeâeMe kewâmeW veemeleens ~ DeekeâeMeeme ve meens ~ JeCe& Jeskeäleer efJekeâej ~~52~~ DeekeâeMe mees[tve Flej Ûeej Yetleebvee veeMe Deens ns Kejs, heCe DeekeâeMeeÛee veeMe keâmee nesCeej? lÙee}e ¤he veener, jbie veener Je cnCetve les efJekeâejner veenerle. ~~52~~

DeekeâeMe DeÛeU efomeleW ~ lÙeeÛeW keâeÙe veemeeW heeneleW ~ heeneleeb DeecegÛesefve celeW ~ DeekeâeMe MeeÕele ~~53~~ ve {UCeeNÙee Meeble Je Megæ DeekeâeMeele veeMe nesCeejs DeensÛe keâeÙe? lÙeecegUs DeeceÛÙee celeW DeekeâeMe melÙe Deens. ~~53~~

SsmeW Sskeâesve JeÛeve ~ Jekeälee yees}s ØeefleJeÛeve ~ Sskeâe Deeleeb }#eCe ~ DeekeâeMeeÛeW ~~54~~ DeekeâeMe leceeheemetve pee}W ~ cnCeewve keâece ›eâesOeW Jesef°}W ~ De%eeve megvÙelJe yeesef}}W ~ veece leÙeeÛeW ~~55~~ nŸeeJej Gòej osleevee Jekeälee cnCelees– Deelee DeekeâeMeeÛeer }#eCes Sskeâe. DeekeâeMeeÛeer Glheòeer leceesiegCeeheemetve Pee}er Deens. keâece, ›eâesOe, De%eeve Je MetvÙelJe ner leceeÛeer }#eCes DemeuÙeeves leer menpeÛe DeekeâeMeeÛeer }#eCes "jleele. ~~(54-55) ~~

De%eeveW keâece›eâesOeeefokeâ ~ ceesnes YeÙes DeeCeer Meeskeâ ~ ne De%eeveeÛee efJeJeskeâ ~ DeekeâeMeeiegCeW ~~56~~ De%eeveecegUs keâece, ›eâesOe, YeÙe, ceesn Je Meeskeâ nesleele. ns De%eeve DeekeâeMeeÛes (cegUs) Demeles. ~~56~~

veeefmlekeâ vekeâejJeÛeve ~ leWefÛe megvÙeeÛeW }#eCe ~ leÙeeme cnCeleer ÜoÙemegvÙe ~ De%eeve ØeeCeer ~~57~~ ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

357

(o. 8 me. 5)

pes Jesoebvee ØeceeCe ceeveerle veenerle lÙeebÛee vekeâej nsÛe MetvÙeeÛes }#eCe Deens (MetvÙeJeeoer pewvecele). lÙeebvee Jesoevleer De%eeveer Je ùoÙeMetvÙe cnCeleele! ~~57~~

DeekeâeMe mleyOeheCeW megvÙe ~ megvÙe cnefCepes leW De%eeve ~ De%eeve cnefCepes keâef"Ce ~ ¤he leÙeeÛeW ~~58~~ DeekeâeMe mleyOe DemeuÙeeves MetvÙe Demetve MetvÙe cnCepesÛe De%eeve. De%eeveeÛes ¤he keâ"erCe Demeles. (DeekeâeMeemen peie leceesiegCeeÛes. leceesiegCe he=LJeerÛee. he=LJeer keâ"erCe. leer DeekeâeMeele Demeles. (hene. 8-4-16 les 20). ~~58~~

keâef"Ce megvÙe efJekeâejJeble ~ leÙeeme kewâmeW cnCeeJeW meble ~ ceveeme Jeešs nW leÉle ~ DeeneÛe °eR ~~59~~ MetvÙe keâ"erCe DemeuÙeeves efJekeâejer Deens. (Deefmle, peeÙeles F.) les melÙe keâmes Demes}? kesâJeU GLeU efJeÛeejecegUsÛe les melÙe JeešCes MekeäÙe Deens. ~~59~~

De%eeve keâe}Je}W DeekeâeMeeR ~ leÙee keâo&cee %eeve veemeer ~ cnCeesefveÙeeb DeekeâeMeemeer ~ veeMe Deens ~~60~~ DeekeâeMeele De%eeveeÛee meceeJesMe Deens. nŸee ÙegleerÛee %eeveeves veeMe neslees. cnCetve DeekeâeMe efJeveeMeer Deens. ~~60~~

lewmeW DeekeâeMe DeeefCe mJe¤he ~ heeneleeb Jeešleer Ùeskeâ¤he ~ hejer oesneRceOÙes efJe#eshe ~ megvÙelJeeÛee ~~61~~ DeMee Øekeâejs DeekeâeMe Je yeÇÿe Skeâ¤he Yeemeleele. heCe DeekeâeMeeÛÙee MetvÙelJe nŸee iegCeecegUs oesvnerle Heâej cees"er leHeâeJele he[les. lÙeebÛes leLeekeâefLele SskeäÙe cees[les. ~~61~~

DeeneÛe heeneleeb keâuhevesmeer ~ meeefjKeWÛe Jeešs efve§eÙeWmeeR ~ hejer DeekeâeMe mJe¤heemeer ~ Yeso Deens ~~62~~ GLeUheCes Je IeeF&ves efJeÛeej kesâ}e lej oesvner meejKeer Jeešleele ns Kejs. heCe met#ce efJeÛeejeves lÙeebleer} Yeso }#eele Ùeslees. ~~62~~

Gvceveer DeeefCe meg
KeesšW KeNÙeemeeefjKeW YeeefJeleer ~ hejer hejer#eJeble efveJeef[leer ~ keâeb kegâjbieW osKeesve Yeg}leer ~ ce=iepeUemeer ~~64~~ ÌKeesšs efkeâleerner KeNÙeemeejKes efome}s lejer hejer#ee keâjCeejs lÙeeleer} Kejs yejesyej efveJe[leele. nefjCes ce=iepeUe}e Kejs heeCeer mecepetve lÙeeceeies OeeJeleele. ~~64~~

Deeleeb Demees ne °eble ~ yeesef}}e keâUeÙee mebkesâle ~ cnCeewefve Yetle DeeefCe Deveble ~ Ùeskeâ veJnsleer ~~65~~ ns SkeâÛe GoenjCe hegjs. JemlegefmLeleer }#eele ÙeeJeer cnCetve les meebefiele}s. cnCetve ceneYetle (DeekeâeMe) Je yeÇÿe Skeâ veenerle. ~~65~~

DeekeâeMe JesieUsheCeW heeneJeW ~ mJe¤heeR mJe¤heefÛe JneJeW ~ JemlegÛeW heeneCeW mJeYeeJeW ~ Ssmes Demes ~~66~~ DeekeâeMeeÛÙee iegCeevegmeej les DeelcÙeentve JesieUs peeCeeJes. Devle:keâjCe Je=òeerleer} efÛeoeYeeme Deelceekeâej keâjeJee. Deelce%eeveeÛes nsÛe mJeeYeeefJekeâ Jece& Deens. ~~66~~

ÙesLeW DeeMebkeâe efHeâš}er ~ mebosnJe=òeer ceeJeU}er ~ efYeVeheCeW veJeÛes DevegYeJe}er ~ mJe¤heefmLeleer ~~67~~ Demes ns MebkesâÛes Gòej efo}s. mebMeÙe veenermes Pee}s. cee$e DeelcemJe¤heeheemetve JesieUsheCee keâeÙece "sJetve peerJee}e mJe¤heevegYeJe Ùesle veener ns hekeäkesâ }#eele "sJeeJes. ~~67~~

DeekeâeMe DevegYeJee ÙesleW ~ mJe¤he DevegYeJeehejleW ~ cnCeesefveÙee DeekeâeMeeleW ~ meecÙelee ve Ie[s ~~68~~ `ns DeekeâeMe' DeMee jerleerves DeekeâeMeeÛee JesieUsheCeeves DevegYeJe Ùeslees. Demes mJe¤heeÛÙee yeeyeleerle nesle veener. cnCetve DeekeâeMe Je yeÇÿe meejKeer eEkeâJee Skeâ vemeleele. ~~68~~ (o. 8 me. 5)

358

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

ogiOeemeeefjKee peUebMe ~ efveJe[tb peeCeleer jepenbme ~ lewmeW mJe¤he DeeCeer DeekeâeMe ~ meble peeCeleer ~~69~~ ogOeele efcemeU}s}s heeCeer Heâkeäle jepenbme efveJe[t Mekeâleele. lÙeeØeceeCeW DeekeâeMe Je yeÇÿe nŸeeleer} Heâjkeâ meble peeCeleele. ~~69~~

mekeâU ceeÙee ieLeeieesJeer ~ meblemebies ns GieJeeJeer ~ heeefJepes cees#eeÛeer heoJeer ~ melmeceeieceW ~~70~~ DeeleeheÙe&vle kesâ}s}s meJe& efJeJesÛeve peerJeeJej ceeÙesÛÙee Deme}suÙee peyej heie[ŸeecegUs keâjeJes }eie}s. nŸee ceeÙesÛee meblemebieleerle efvejeme keâjeJee. lÙeebÛÙee mebieleerle cees#e ner ceneve heoJeer efceUJeeJeer. ~~70~~ Fefle ßeeroemeyeesOes ieg®efMe<ÙemebJeeos ‘mLetUhebÛeceneYetleWmJe¤heekeâeMeYesoesveece’ meceeme heeÛeJee ieg®efMe<ÙemebJeeoelcekeâ ßeeroemeyeesOe Ùee «ebLeeleer} ‘mLetUhebÛeYetlesmJe¤heekeâeMeYeso’ veeJeeÛee heeÛeJee meceeme meceehle

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

359

(o. 8 me. 5)

oMekeâ Dee"Jee : ceeÙeesÆJe DeLeJee %eeveoMekeâ meceeme meneJee : ogMÛeerleefve¤heCe ~~ ßeerjecemeceLe& ~~

ßeeslee efJeveJeer JekeäleÙeemeer ~ melmebieeÛeer ceefncee kewâmeer ~ cees#e }eYes efkeâleeb efoJemeeR ~ nW cepe efvejesheeJeW ~~1~~ ceeieer} meceemeeleer} MesJešer Dee}suÙee `cees#e' nŸee mebkeâuhevesÛee Oeeiee hekeâ[tve ßeeslee veceüleehetJe&keâ ØeMve efJeÛeejlees– meblemebieleerÛee ceefncee keâmee Demelees? keâeÙe Demelees? cees#e efkeâleer cegoleerle efceUt Mekeâlees? ns ce}e meebieeJes. ~~1~~

Oeefjleeb meeOetÛeer mebieleer ~ efkeâleeb efoJemeeb nesles cegòeâer ~ ne efve§eÙe ke=âheecetleea ~ cepe oerveeme keâjeJee ~~2~~ DeeheCe meebielee lÙeeØeceeCes mebleebÛÙee mebieleerle jeefn}s lej cees#eemee"er efkeâleer keâeU }eielees? ceer DeeheCeebme MejCe Dee}es Deens. ce}e nŸee ØeMveeÛes efve§eÙeelcekeâ Gòej ÅeeJes. ~~2~~

cegòeâer }eYes lel#eCeeR ~ efJeÕeemeleeb efve¤heCeeR ~ og§eerleheCeW neveer ~ neslemes ~~3~~ Gòej– ßeerieg®cegKeeletve ÙesCeeNÙee `leòJeceefme'meejKÙee ceneJeekeäÙeeJej efveleevle ßeæe "sJetve `meesÓnb'Jej Dee¤{ nesCÙeeÛee DeefOekeâej efMe<Ùeeves keâceeefJe}s}e Demes} lej lees lÙeeÛe #eCeer cegkeäle neslees! heCe DeefOekeâej vemeuÙeecegUs Devle:keâjCeJe=òeer ÛebÛe} Pee}er lej cees#e }eYele veener. (keâeveeJeÛeveeefÛeÙes Yesšer ~ meefjmeeefÛe hew efkeâefjšer ~ Jemleg nesTefve G"er ~ keâJeCeg Skeâ pees ~~ %eevesÕejer. 18-989. Demee efJejUe Demelees.) ~~3~~

megefÛeleheCeW og§eerle ~ ceve nesleW Dekeâmceele ~ lÙeeme keâjeJeW efveJeeble ~ keâesCes hejeR ~~4~~ ÛebÛe}lescegUW Skeâe«e ceve DeÛeevekeâ heebieles. lÙee}e keâmes DeeJe¤ve IÙeeJes les Deelee Sskeâ. ~~4~~

ceveeÛÙee lees[tve Jees{er ~ ßeJeCeeR yewmeeJeW DeeJe[eR ~ meeJeOeheCeW Ie[erveW Ie[er ~ keâeU meeLe&keâ keâjeJee ~~5~~ ceveeÛes mebkeâuheefJekeâuhe JewjeiÙeeÛÙee ceoleerves LeebyeJetve DelÙeble DeeJe[erves meblemebieleerle ßeJeCee}e yemeeJes. efceUe}s}s DeeÙeg<Ùe meeJeOeheCeeves Jeehe¤ve ßeJeCeeÛee Oeeiee megšt ve oslee ÙesCeeje ØelÙeskeâ efoJeme meeLe&keâer }eJeeJee. ~~5~~

DeLe&ØecesÙe «ebLeeblejeR ~ MeesOetve IÙeeJeW DeYÙeeblejeR ~ og§eerleheCe Dee}W lejer ~ hegvneb ßeJeCe keâjeJeW ~~6~~ ßeerieg¤bÛÙee cegKeeletve ÙesCeeNÙee MeyoebÛes DeLe& Je lÙeeleer} JesoevleMeeŒeeÛeer ØecesÙes eEkeâJee efmeæevle Deveskeâ MeeŒe«ebLeebletve MeesOeeJesle Je yegæerle "meJetve IÙeeJesle. ceve heebie}s lej lÙee}e hegve:hegvne DeeJejeJes Je hegvne DeYÙeeme keâjeJee. ~~6~~

DeLeeËlej heeefnuÙeeJeerCe ~ GieWefÛe keâjer pees ßeJeCe ~ lees ßeeslee veJns hee
ÙesLeW ßeesles ceeefveleer} meerCe ~ Deecnebme kesâ}W hee
Jeebkegâ[e eflekeâ[e Heâesef[}e ~ hee
360

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

šebkeâerveW Kehe}er Heâesef[}er ~ les ceeiegleer veeneR pe[}er ~ ceveg<ÙeeÛeer kegâyegefæ Peeef[}er ~ lejer les hegvne }eies ~~10~~ nelees[er efÚVeerves (šebkeâer) OeeW[ŸeeÛee legkeâ[e keâe{}e lej lees legkeâ[e hegvne OeeW[Ÿee}e peeTve efÛekeâšle veener. heCe ceeCemeeÛÙee JeeF&š meJeÙeer keâe{tve šekeâuÙee lejer hegvne lÙee pe[leele! ~~10~~

meebieleeb DeJeiegCe ies}e ~ hegvne ceeieglee pe[}e ~ ÙeekeâejCeW ceenebYe}e ~ hee
pÙeeÛee DeJeiegCe Pe[svee ~ lees hee
keâesefšiegCeW kewâmee hee
ceeCeerkeâ ceesleeR ØeJeeU ~ heeefÛe Jew[tÙe& Je»eveerU ~ ieescesoceCeer heefjme kesâJeU ~ hee
Ùeeefn JesieUs yengle ~ metÙe&keâeble meescekeâeble ~ veevee ceesnjs meØeefÛele ~ Deew
Ùeeefn JesieUs hee
ÙeeÛee heeneleeb efJeÛeej ~ hee
lejer lees Ssmee veJns hee
Deeleeb Demees nW yees}CeW ~ Ieele neslees og§eerleheCeW ~ og§eerleheCeeÛesefve iegCeW ~ ØehebÛe vee hejceeLe& ~~19~~ Deelee ns OeeW[ehegjeCe hegjs. ceveeÛÙee ÛebÛe}lescegUW meJe&veeMe neslees. efÛeòe LeeNÙeeJej vemeCeeNÙeeÛee ØehebÛe eEkeâJee hejceeLe& nŸeeleer} keâenerÛe meeOele veener. ~~19~~

og§eerleheCeW keâeÙe& veemes ~ og§eerleheCeW eEÛelee Jemes ~ og§eerleheCeW mcejCe vemes ~ #eCe Ùeskeâ heenleeb ~~20~~ og§eerleheCeW Me$egefpeCeW ~ og§eerleheCeW pevcecejCeW ~ og§eerleheCeeÛesefve iegCeW ~ neveer nesÙes ~~21~~ og§eerleheCeW veJns meeOeve ~ og§eerleheCeW ve Ie[s Yepeve ~ og§eerleheCeW veJns %eeve ~ meeOekeâebmeer ~~22~~ og§eerleheCeW veJns efve§eÙees ~ og§eerleheCeW ve Ie[s peÙees ~ og§eerleheCeW nesÙes #eÙees ~ DeeheguÙee mJeefnleeÛee ~~23~~ og§eerleheCeW ve Ie[s ßeJeCe ~ og§eerleheCeW ve Ie[s efJeJejCe ~ og§eerleheCeW efve¤heCe ~ neleerÛeW peeÙes ~~24~~ ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

361

(o. 8 me. 6)

keâes"sÛe ceveeÛeer Skeâe«elee nesle vemes} lej neleer Iesle}s}s keâece efyeIe[tve peeles, keâeUpÙee efvecee&Ce nesleele. #eCeele efJemcejCe nesles, Me$etkeâ[tve hejeYeJe neslees, pevcecejCeeÛes Ûe›eâ ve megšuÙeeves neveer nesles, meeOevee Je Yepeve Ie[le veener, DeOÙeelceefJeÅee Deelcemeele nesle veener, kesâ}s}e efve§eÙe efškeâle veener, ÙeMe Ùesle veener, efnle ogjeJeles, Oe[ ßeJeCe nesle veener, veerš efJeJejCe keâjlee Ùesle veener. Ûee}t Pee}s}s efve¤heCe efJemkeâefUle nesTve lÙeeJejer} hekeâ[ megšles. ~~20-24~~

og§eerle yewme}eefÛe efomes ~ hejer lees DemeleefÛe vemes ~ ÛebÛeU Ûe›eâeR heef[}W Demes ~ ceeveme leÙeeÛeW ~~25~~ }#e veme}s}e ßeeslee Mejerjeves ßeJeCee}e yemeuÙeemeejKee efome}e lejer efÛeòeeves lees lesLes vemelees. lÙeeÛes ceve ÛebÛeUlesÛÙee Ûe›eâeJej yemetve iejeiej efHeâjle Demeles. ~~25~~

Jes[W efheMeeÛÙe efvejblej ~ DebOe cegkesâ DeeCeer yeefOej ~ lewmee peeCeeJee mebmeej ~ og§eerle ØeeCeerÙeebÛee ~~26~~ Jes[e, ceeLesefHeâ¤, DeebOeUe, cegkeâe Je yeefnje nŸeebvee pemee lÙeebÛÙee peerJeveeÛee GheÙeesie keâ¤ve Ieslee Ùesle veener lÙeeÛeØeceeCes ÛebÛe} ceeCemeeÛesner peerJeve JÙeLe& peeles. ~~26~~

meeJeOe Demeesve Gcepesvee ~ ßeJeCe Demeesve Sskesâvee ~ %eeve Demeesve keâUsvee ~ meejemeejefJeÛeej ~~27~~ ßeJeCee}e yemeCÙeeefJe
Ssmee pees og§eerle DeeUmeer ~ hej}eskeâ keQâÛee lÙeemeer ~ peÙeeÛes efpeJeeR Deefne|veMeeR ~ DeeUme Jemes ~~28~~ ÛeebÛeuÙeeÛÙee pees[er}e DeeUme Demes} lej lÙee}e cees#e keâmee efceUs}? ÛeesJeerme leeme DeeUme Demes} lej ogmejs keâeÙe nesCeej? ~~28~~

og§eerleheCeeheemegefve megš}e ~ lejer lees meJeWÛe DeeUme Dee}e ~ DeeUmeeneleeR ØeeCeerÙeeb}e ~ GmebleefÛe veeneR ~~29~~ keâoeefÛele ÛeebÛeuÙe Leebyetve DeeUmeeÛÙee keâÛeešŸeele meehe[}e lej DeeUMeerheCeele iegbleuÙeeves lÙee}e meJe[Ûe efceUle veener! ~~29~~

DeeUmeW jeefn}e efJeÛeej ~ DeeUmeW yeg[e}e DeeÛeej ~ DeeUmeW veJns hee"eblej ~ keâebneR kesâuÙeeb ~~30~~ DeeUmeW Ie[svee ßeJeCe ~ DeeUmeW veJns efve¤heCe ~ DeeUmeW hejceeLee&Ûeer KetCe ~ ceefUCe pee}er ~~31~~ DeeUmeW efvelÙevesce jeefn}e ~ DeeUmeW DeYÙeeme yeg[e}e ~ DeeUmeW DeeUme Jee{}e ~ DemebYeeJÙe ~~32~~ DeeUmeW ies}er OeejCee Oe=leer ~ DeeUmeW ceefUCe pee}er Je=òeer ~ DeeUmeW efJeJeskeâeÛeer ieleer ~ cebo pee}er ~~33~~ DeeUmeW efveõe Jee{}er ~ DeeUmeW Jeemevee efJemleej}er ~ DeeUmeW megvÙeekeâej pee}er ~ meodyegefæ efve§eÙeeÛeer ~~34~~ DeeUmeecegUs efJeÛeej megÛele veener, efvelÙe vewefceefòekeâ keâcex nesle veenerle, hee"eblej, ßeJeCe, keâerle&ve keâenerÛe Ie[le veener. DeOÙeelceefJeÅee keâesheNÙeele he[les. efvelÙevesce Je DeYÙeeme ve neslee DeeUmeÛe DeceÙee&o Jee{lees. mcejCeMekeäleer Je OewÙe& ve° nesTve Devle:keâjCeele leceesiegCe Ye¤ve jnelees. efJeJeskeâeÛee efJeÛeej ceboeJele peeTve Peeshe Jee{les. Je leerÛe Jeemevee Jee{les. ÛeebieuÙee efJeÛeejeyeeyele Pee}s}e yegæerÛee efve§eÙe ve°ØeeÙe neslees. ~~30-34~~

og§eerleheCeemeJeW DeeUme ~ DeeUmeW efveõeefJeUeme ~ efveõeefJeUemeW kesâJeU veeme ~ DeeÙeg<ÙeeÛee ~~35~~ ÛebÛe}lesyejesyej DeeUme, DeeUmeeves melele Peeshe Je Peeshesves DeeÙeg<ÙeeÛee veeMe neslees. ~~35~~

efveõe DeeUme og§eerleheCe ~ nWefÛe cetKee&ÛeW }#eCe ~ ÙesCeWkeâefjleeb efve¤heCe ~ GcepesefÛevee ~~36~~ Peeshe, DeeUme Je ÛeebÛeuÙe ner cetKee&Ûeer cegKÙe }#eCes Deensle. lÙeecegUs efve¤heCeeoer ßeJeCe Ie[le veener. ~~36~~ (o. 8 me. 6)

362

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

nW eflevneR }#eCeW pesLeW ~ efJeJeskeâ kewâÛee Demes} lesLeW ~ De%eeveeme ÙeehejleW ~ megKeefÛe veeneR ~~37~~ Jejer} leervener }#eCes pesLes Demeleer} lesLes efJeJeskeâe}e Leeje keâmee efceUs}? De%eevee}e lÙeeÛÙee megKeemee"er lÙeebÛee cees"e DeeOeej Deens! (lÙeecegUs De%eeve lemesÛe jenles). ~~37~~

#egOee }eieleebÛe pesefJe}e ~ pesTve G"leeb DeeUme Dee}e ~ DeeUme Ùesleeb efvepes}e ~ meeJekeâeme ~~38~~ Yetkeâ }eie}er keâer KeeÙeÛes, heesš Yej}s keâer DeeUme ÅeeÙeÛes Je DeeUme oslee oslee nUtnUt PeesheeÙeÛes! ~~38~~

efvepeesve G"leebÛe og§eerle ~ keâoe veeneR meeJeefÛele ~ lesLeW kewâÛeW Deelceefnle ~ efve¤heCeeR ~~39~~ Peeshetve G"leeÛe Je=òeer ÛebÛe} jentve efmLejheCes meeJeOe nesleÛe veener. lÙee}e efve¤heCeeves }eYeCeejs Deelceefnle keâmes meeOes}? ~~39~~

ceke&âšeheemeeR efounW jlve ~ efheMeeÛÙeeneleeR efveOeeve ~ og§eerleeheg{W efve¤heCe ~ leÙeehejer nesÙes ~~40~~ pÙeeØeceeCes ceekeâ[eÛÙee neleele jlve ÅeeJes eEkeâJee ceeLesefHeâ¤keâ[s Oeve meebYeeUCÙeeme ÅeeJes lÙeeØeceeCes ÛebÛe} efÛeòeeÛÙee ßeeslÙee}e ßeJeCeeÛee GheÙeesie nesle veener. ~~40~~

Deeleeb Demees ns Gheheòeer ~ DeeMebkesâÛeer keâesCe ieleer ~ efkeâleeb efoJemeeb nesles cegkeäleer ~ meppeveeÛesefve mebieW ~~41~~ efveõe, DeeUme Je ÛeebÛeuÙe nŸeebÛes Øeemebefiekeâ JeCe&ve hegjs. meblemebieleerle jenCeeNÙee}e efkeâleer efoJemeele cees#e efceUlees nŸee ØeMveeÛes Deelee Gòej osT. ~~41~~

Sskeâe ÙeeÛeW ØelÙeesòej ~ keâLesefme JneJeW efvejesòej ~ meblemebieeÛee efJeÛeej ~ Ssmee Demes ~~42~~ Deelee nŸee ØeMveeÛes Gòej peeCetve IesTve ßeeslÙeebveer les veeršheCes mecepeeJetve IÙeeJes. meblemebieleerÛes ceenelcÙeÛe lemes Deens. ~~42~~

}esnes hejermesmeer }eie}e ~ LeWyegše meeiejeR efceUe}e ~ iebies meefjles mebiece pee}e ~ lel#eCeeR ~~43~~ meeJeOe mee#eheer DeeCeer o#e ~ leÙeeme lelkeâeUefÛe cees#e ~ Flejebme leW De}#e ~ }ef#e}W veJeÛes ~~44~~ Megæ }esKeb[e}e heefjmeeÛee mheMe& neslee#eCeer lÙeeÛes meesves nesles. mecegõeletveÛe G[e}s}e heeCÙeeÛee LeWye hegvne mecegõele he[leeÛe mecegõeSJe{e neslees. Dees{e cees"Ÿee veoer}e efceUeuÙeeyejesyej veoerÛe yevelees! lÙeeØeceeCes ßeerieg¤bveer efo}suÙee meeOeveeefJe
ÙesLeW efMe<ÙeØe%eeÛe kesâJeU ~ Øe%eeJebleeb ve}ies JesU ~ DevevÙeeme lelkeâeU ~ cees#e }eYes ~~45~~ DeMee leelkeâeU cees#eemee"er efMe<ÙeepeJeU meeOeve Ûeleg°ÙehetJe&keâ keâceeefJe}s}er meebKÙeyegæerÛe DeeJeMÙekeâ Demeles. (ieerlee. De. 2) DeMeer yegæer Demes} lej cees#ee}e JesU }eiele veener. pees ßeerieg¤ Je meeOevee nŸeebÛÙeeMeer efve‰e "sJelees lÙee}e leelkeâeU cees#e }eYelees. ~~45~~

Øe%eeJeble DeeCeer DevevÙe ~ leÙeeme ve}ies Ùeskeâ #eCe ~ DevevÙe YeeJeeLeXefJeCe ~ Øe%ee Keesšer ~~46~~ yegæerÛÙee pees[er}e efve‰e Demes} lej cees#e otj veener. efve‰sefMeJeeÙe Deme}s}er yegæer cees#ee}e efve®heÙeesieer Deens. ~~46~~

Øe%esefJeCe DeLe& ve keâUs ~ efJeÕeemeWefJeCe Jemleg vee keâUs ~ Øe%eeefJeÕeemeW ieUs ~ osneefYeceeve ~~47 ~ yegæerefMeJeeÙe DeOÙeelceefJeÅee keâUle veener. ßeæe Je efve‰sefMeJeeÙe DeOÙeelceefJeÅesves mecepe}suÙee yeÇÿeeÛee DevegYeJe Ùesle veener. yegæer Je ßeæe nŸeebÛÙee mebÙeesieeves `ceer osn' ne pevceespevceerÛee efve§eÙe ieUtve he[lees. ~~47~~

osneefYeceeveeÛes DebleeR ~ menpeefÛe JemlegØeehleer ~ melmebieW meodieleer ~ efJe}byeefÛe veeneR ~~48~~ ne efve§eÙe ieUtve he[CeW nsÛe yeÇÿeevegYeJeeÛes mJe¤he Deens. meblemebieleerle DeMeer meodieleer lJejsves efceUles. ~~48~~ ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

363

(o. 8 me. 6)

meeJeOe mee#eheer efJeMes
Flej YeeefJekeâ meeye[s ~ leÙeebmeefn meeOeveW cees#e pees[s ~ meeOegmebieW lelkeâeU, G[s– ~ efJeJeskeâ°er ~~50~~ Flej pes meeceevÙe yegæerÛes, YeesUs YeeefJekeâ Demeleele lÙeebvee cee$e cees#eemee"er meeOevee keâjeJeer }eieles. mebleebÛÙee mebieleerle lÙeebveener meeOÙee mejU Yee
hejer leW meeOeve cees[tb veÙes ~ efve¤heCeeÛee GheeÙes ~ efve¤heCeW }eies meesÙe ~ meJe&$eebmeer ~~51~~ heCe meeOevesÛeer iejpe vemeCeeNÙeevesner meeOevee mees[t veÙes. Flejebmee"er DeeoMe& meceesj "sJetve DeOÙeelceefJeÅee meebiele jneJeer. lÙeeÛee meJeeËveeÛe }eYe neslees. ~~51~~

Deeleeb cees#e Deens kewâmee ~ kewâmeer mJe¤heeÛeer oMee ~ lÙeeÛes ØeehleerÛee YeJe&mee ~ melmebieW kesâJeer ~~52~~ cees#e cnCepes vescekesâ keâeÙe? leer DeJemLee keâMeer Demeles? meblemebieleerle cees#eeÛeer nceer keâMeer efceUles? ~~52~~

SsmeW efve¤heCe ØeebpeU ~ heg{W yeesef}}W Demes mekeâU ~ ßeesleeR nesTefveÙeeb efve§eU ~ DeJeOeeve ÅeeJeW ~~53~~ FlÙeeoer ØeMveebÛeer megmhe° Gòejs heg{er} meceemeele meebiet. ßeeslÙeebveer meeJeOeheCeW leer SskeâeJeerle. ~~53~~

DeJeiegCe lÙeeieeJeÙeekeâejCeW ~ vÙeeÙeefve‰Ïj }eies yees}CeW ~ ßeesleeR keâeshe ve OejCeW ~ SsefmeÙee JeÛeveeÛee ~~54~~ meeOekeâebÛes DeJeiegCe peeJesle nŸeemee"er Øemebieer MeeŒeMegæ Je keâ"esj yees}eJes }eieles. ceePÙee yees}CÙeeleer} DeMee YeeieeÛee ßeeslÙeebveer jeie ceevet veÙes. ~~54~~ Fefle ßeeroemeyeesOes ieg®efMe<ÙemebJeeos ‘ogMÛeerleefve¤heCeveece’ meceeme meneJee ieg®efMe<ÙemebJeeoelcekeâ ßeeroemeyeesOe Ùee «ebLeeleer} ‘ogMÛeerleefve¤heCe’ veeJeeÛee meneJee meceeme meceehle

(o. 8 me. 6)

364

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

oMekeâ Dee"Jee : ceeÙeesÆJe DeLeJee %eeve}#eCe meceeme meeleJee : cees#e}#eCe ~~ ßeerjecemeceLe& ~~

ceeieeb ßeesleÙeebÛee he#e ~ efkeâleeb efoJemeeb neslees cees#e ~ lesefÛe keâLee ßeesles o#e ~ nesTve Sskeâe ~~1~~ `efkeâleer cegoleerle cees#e efceUlees' Demee ØeMve ßeeslÙeeves efJeÛeej}e Deens. lÙeeÛes Gòej Deelee }#e osTve Sskeâe. ~~1~~

cees#eeme kewâmeW peeCeeJeW ~ cees#e keâesCeeme ÿeCeeJeW ~ meblemebieW heeJeeJeW ~ cees#eeme kewâmeW ~~2~~ cees#e cnCepes vescekesâ keâeÙe? cees#eeÛeer }#eCes keâesCeleer? mebleebÛes mebieleerle lees keâmee efceUJeeJee? ~~2~~

lejer yeæ cnefCepes yeebOe}e ~ DeeCeer cees#e cnefCepes ceeskeâUe pee}e ~ lees meblemebieW kewâmee }eOe}e ~ leWefn Sskeâe ~~3~~ ÙeeÛes Lees[keäÙeele Gòej Demes keâer pees yeebOe}e ies}e Deens lees yeæ Je ceeskeâUe Pee}e lees cegkeäle. meble menJeemeeves cees#e keâmee }eYelees les Deelee Sskeâe. ~~3~~

ØeeCeer mebkeâuheW yeebOe}e ~ peerJeheCeW yeæ pee}e ~ lees efJeJeskeWâ cegkeäle kesâ}e ~ meeOegpeveeR ~~4~~ `ceer peerJe Deens' DeMee menpe efve§eÙeeves yeebOe}e ies}suÙee}e `ceer yeÇÿe Deens' Ùee efJeJeskeâeÛÙee efMekeâJeCeerves meble cegkeäle keâjleele. ~~4~~

ceer peerJe Ssmee mebkeâuhe ~ Â{ Oeefjleeb ies}s keâuhe ~ lesCeW ØeeCeer pee}e Deuhe ~ osnyegæerÛee ~~5 ~ `ceer peerJe Deens' DeMee yegæerÛÙee menpe efve§eÙeele Deveskeâ keâuhe, Deveskeâ Ùeesveerle pevcee}e ÙesTve lees peerJe lÙeeÛÙee osneSJe{e (heefjefÛÚVe, SkeâosMeer) yevetve peielees. ~~5~~

ceer peerJe cepe yebOeve ~ cepe Deens pevcecejCe ~ kesâuÙee keâcee&ÛeW HeâU DeeheCe ~ Yeesieerve Deeleeb ~~6~~ lees osnOeejer peerJe Demee efJeÛeej keâjlees keâer ce}e pevcecejCeebÛes Ûe›eâ YeesieCÙeeÛes Je kesâ}suÙee keâceeËÛeer HeâUs YeesieCÙeeÛes DeefveJeej yebOeve Deens. leer ce}e YeesieeJeerÛe }eieleer}. ~~6~~

heeheeÛeW HeâU leW ogKe ~ DeeCeer hegCÙeeÛeW HeâU leW megKe ~ heehehegCÙe DeJeMÙekeâ ~ YeesieCes }eies ~~7~~ heehekeâcee&ves og:Ke Je hegCÙekeâcee&ves megKe DeMeer JÙeJemLee DemeuÙeeves heehehegCÙeeÛeer leer leer HeâUs YeesieCes Yeeie Deens. ~~7~~

heehehegCÙeYeesie megšsvee ~ DeeefCe ieYe&Jeemeefn legšsvee ~ Ssmeer peÙeeÛeer keâuhevee ~ Â{ pee}er ~~8~~ heehehegCÙeeÛeer megKeog:Kes Je DeKeb[ ieYe&JeemeeÛes Ûe›eâ DešU Deensle Demee lÙeeÛee hekeäkeâe efve§eÙe Pee}s}e Demelees. ~~8~~

leÙee veeJe yeebOe}e ~ peerJeheCeW yeæ pee}e ~ pewmee mJeÙeW yeebOeesve keâesme}e ~ ce=lÙe heeJes ~~9~~ DeMee `ceer peerJe' Ùee efve§eÙeeves yeebOe}e ies}suÙee}e yeæ cnCeleele. Goe. jsMeceeÛee efkeâ[e mJele:YeesJeleer keâesMe leÙeej keâ¤ve lÙeeleÛe iegoce¤ve cejlees. ~~9~~

lewmee ØeeCeer lees De%eeve ~ vesCeW YeieJebleeÛeW %eeve ~ ÿeCeW ceePeW pevcecejCe ~ megšsefÛevee ~~10~~ lÙee efkeâ[ŸeeØeceeCes YeieJebleeÛÙee (mJe®he) De%eeveele iegjHeâštve IesTve lees peerJe pevcecejCe DešU DemeuÙeeÛÙee keâuhevesle jenlees. ~~10~~ ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

365

(o. 8 me. 7)

Deeleeb keâebneR oeve keâ¤b ~ hegef{uÙee pevceeme DeeOee® ~ lesCeW megKe¤he mebmee® ~ nesF&} ceePee ~~11~~ (DešU pevcecejCe megKeeÛes DemeeJesle Ùee keâuhevesves lees leLeekeâefLele hegCÙes keâjlees–) Deelee Lees[e oeveOece& kesâ}e lej les hegCÙe heg{er} pevceele megKe osF&} Je ceePee lees mebmeej megKeeÛee nesF&}. ~~11~~

hetJeeA oeve veeneR kesâ}W ~ ÿeCeesve oefjõ Øeehle pee}W ~ Deeleeb lejer keâebneR kesâ}W ~ heeefnpes keâeR ~~12~~ ceeieer} pevceele oeveOece& ve kesâuÙeeves Ùee pevceele oeefjõŸe Dee}s. Deelee Lees[e oeveOece& kesâ}e heeefnpes. ~~12~~

cnCeewefve efo}W JeŒe pegveW ~ DeeCeer Ùeskeâ leebyeÇ veeCeW ~ cnCes Deeleeb keâesefšiegCeW ~ heeJesve heg{W ~~13~~ Demee efJeÛeej keâ¤ve Skeâ pegvee keâhe[e Je Skeâ leebyÙeeÛes veeCeW oeve keâ¤ve heg{er} pevceer lÙeeÛes keâesšerheš HeâU efceUs} Demee efJeÕeeme Oe¤ve jenlees. ~~13~~

kegâMeeJeleeA kegâ®#es$eeR ~ ceefncee Sskeâesve oeve keâjer ~ DeeMee Oeefj}er DeYÙeeblejeR ~ keâesefšiegCeebÛeer ~~14~~ kegâMeeJele& ($ÙebyekesâÕej) Je kegâ®#es$e Ùee #es$eeceOÙes oeveeÛes ceenelcÙe Heâej cees"s DemeuÙeeÛes Ssketâve lesLes oeve keâjlees Je keâesšerheš hejleerÛeer ceveele Dehes#ee "sJelees. ~~14~~

®keâe Dee[keâe oeve kesâ}e ~ Deefleleeme šgkeâ[e Ieele}e ~ ÿeCes ceePee {erie pee}e ~ keâesefš šgkeâ[ŸeebÛee ~~15~~ hew hewmee oeve keâjlees, efYekeâeNÙee}e YeekeâjerÛee legkeâ[e Iee}lees Je Deelee keâesšerheš legkeâ[s ce}e efceUeuÙeemeejKesÛe Deensle Demee efve§eÙe keâjlees. ~~15~~

lees ceer KeeF&ve hegef{ef}Ùes pevceeR ~ SsmeW keâuheer DebleÙee&ceeR ~ Jeemevee iegble}er pevcekeâceeA ~ ØeeCeerÙeebÛeer ~~16~~ ne meJe& mee"e ce}e heg{er} pevceer GheÙeesieer he[s} DeMeer Jeemevee OejuÙeeves leerÛe Jeemevee heg{er} pevceeÛes yeerpe yeveles. ~~16~~

Deeleeb ceer peW osF&ve ~ leW hegef{}s pevceeR heeJesve ~ SsmeW keâuheer lees De%eeve ~ yeæ peeCeeJee ~~17~~ Deelee pÙee ØeceeCeele ceer oeveOece& keâjerve lÙeeÛÙee Deveble hešerves ce}e heg{er} pevceele efceUs} DeMeer keâuhevee keâjCeeje De%eeveer Je yeæ Deens Demes mecepeeJes. ~~17~~

yengleeb pevceebÛes DebleeR ~ nesÙes vejosneÛeer Øeehleer ~ ÙesLeW ve nesleeb %eeveW meodieleer ~ ieYe&Jeeme Ûegkesâvee ~~18~~ Deveble JesUe Deveble osneble pevce efceUeuÙeeJej DeÛeevekeâ ceveg<ÙeMejerjeÛee }eYe neslees. lÙeele yeÇÿe%eeve nesTve cees#e efceUe}e veener, lej pevcecejCeeÛes Hesâjs Ûegkeâle veenerle. ~~18~~

ieYe&Jeeme vejosneR Ie[s ~ SsmeW nW meJe&Lee ve Ie[s ~ Dekeâmceele YeesieCeW he[W ~ hegvne veerÛe Ùeesveer ~~19~~ ns pevcecejCe melele ceveg<ÙeMejerjele nesleer} Demes cegUerÛe veener. Dekeâmceele ke=âefce-keâerškeâeoer Mejerjs efceUleele. ~~19~~

Ssmee efve§eÙees MeeŒeeblejeR ~ yengleeR kesâ}e yengleebhejeR ~ vejosn mebmeejeR ~ hejce ogu}Ye Demes ~~20~~ Deveskeâ MeeŒe«ebLeebletve ne efveCe&Ùe Deveskeâ Øekeâejs meebefiele}e ies}e Deens. heCe ceveg<ÙeMejerjeÛee }eYe Deefleog}&Ye Deens Demes meJe&Ûe meebieleele. ~~20~~

heehehegCÙe mecelee Ie[s ~ lejerÛe vejosn pees[s ~ ÙesjJeeR ne pevce ve Ie[s ~ nW JÙeemeJeÛeve YeeieJeleeR ~~21~~ Deveble pevcecejCeebÛÙee ØeJeemeele heehe Je hegCÙe ÙeebÛes yeU DeÛeevekeâ meceeve Pee}s keâer vejosn efceUlees Demes YeieJeeve JÙeeme YeeieJeleele meebieleele. ~~21~~

M}eskeâ vejosnceeÅeb meg}Yeb megog}&Yeb ~ h}Jeb megkeâuheb ieg®keâCe&Oeejb ~ ceÙeevegketâ}sve veYemJelesefjleb ~ hegceevYeJeeeEyOe ve lejslme Deelcene ~~Ú~~ (o. 8 me. 7)

366

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

(DevJeÙe) DeeÅeb vejosnb megog}&Yece ~ YeJeeeEyOe veYemJeled F&efjleced ~ hegceeved me Deelcene ve lejsled ~ ceÙeevegkegâ}sve h}Je megkeâuheb ieg®keâCe& Oeejb meg}Yeced ~ M}eskeâeLe&– cetU vejosn Øeehle nesCes Heâej og<ØeehÙe Deens. lÙeele ne mebmeejmecegõ oeš OegkeäÙeeves Peekeâ}e ies}e Deens Demes cnš}s peeles. lees mJeyeUeves le¤ heenCeeje DeelceIeelekeâer "jlees. heCe ceePÙee megowJeeves, efve
vejosn ogu}Ye ~ Deuhe mebkeâuheeÛee }eYe ~ ieg® keâCe&Oeejer mJeÙebYe ~ megKe heeJeJeer ~~22~~ vejosn efceUCes Heâej oge|ceU Deens. heCe ßeerieg¤bÛÙee Dee%esle jenCeeNÙeebmee"er lÙeebvee Pee}s}e `ÙeeÛes keâuÙeeCe JneJes' ne #eefCekeâ mebkeâuhemegæe DeelcemegKeeÛee }eYe keâ¤ve oslees. ~~22~~

osJe DevegketâU veJns peÙee ~ mJeÙeW heeheer lees ØeeCeerÙee ~ YeJeeyOeer ve lejJes leÙee ~ DeelcenlÙeeje yeesef}pes ~~23~~ heeheceÙe peerJeve peieCeeNÙee}e F&Õejke=âhee }eYele veener. lees, YeJemecegõ le¤ve ve peeCeeje DeelceIeelekeâer "jlees. ~~23~~

%eeveWeJf eCe ØeeCeerÙeebmeer ~ pevcece=lÙe }#e ÛeewNÙeemeer ~ eflelegkeäÙee DeelcenlÙee lÙeemeer ~ ÿeCeewve DeelcenlÙeeje ~~24~~ pÙee}e Deelce%eeve nesle veener lÙee}e ÛeewNÙeebMeer }#e JesUe pevcee}e ÙesTve cejeJes }eieles. cnCetve lees DeelceIeelekeâer cnš}e peelees. ~~24~~

vejosneR %eeveWefJeCe ~ keâoe ve Ûegkesâ pevcecejCe ~ YeesieCeW }eieleer oe®Ce ~ veevee veerÛe Ùeesveer ~~25~~ ceveg<Ùepevceele pej %eeve Pee}s veener lej pevcecejCe Ûegkeâle veenerle. Deveskeâ ØekeâejÛÙee veerÛe Ùeesveerleer} peerJeveebÛes ne} meesmeeJes }eieleele. ~~25~~

jerme ceke&âš Õeeve metkeâj ~ DeÕe Je=
FlÙeeefokeâ veerÛe Ùeesveer ~ %eeve vemleeb YeesieCeW peveeR ~ DeeMee Oejer cetKe& ØeeCeer ~ hegef{ef}Ùee pevceeÛeer ~~27~~ Deelce%eeve ve PeeuÙeecegUW DeMee veerÛe Ùeesveerle pevce IÙeeJes }eieleele. lejerner cetKe& ceeCetme heg{er} pevce mJeerkeâejCÙeeÛee mebkeâuhe keâjlees. ~~27~~

ne vejosn he[leeb ~ leesefÛe heeefJepes ceeiegleeb ~ Ssmee efJeÕeeme Oeefjleeb ~ }epe veeneR ~~28~~ Deepe Deme}suÙee ceveg<ÙeMejerje}e cejCe DeeuÙeeJej hegvne ceveg<Ùe Mejerj efceUs} DeMeer Kee$eer yeeUieCeeje}e }epe Jeeš}er heeefnpes. ~~28~~

keâesCe hegCÙeeÛee meb«enes ~ pes hegvneb heeefJepes vejosnes ~ ogjeMee Oeefj}er heenes ~ hegef{ef}Ùee pevceeÛeer ~~29~~ DeMeer keâesCeleer DeieeOe hegCÙeeF& pees[}er Deens keâer lÙeecegUs hegvne ceveg<Ùepevce efceUeJee? Je lÙee YejJeMeeJej lÙeeÛeer leerJeÇ FÛÚe OejeJeer? ~~29~~

Ssmes cetKe& De%eeve peve ~ kesâ}W mebkeâuheW yebOeve ~ Me$et DeeheCeeefme DeeheCe ~ nesTve "s}e ~~30~~ Demes De%eeveer cetKe& mJele:ÛÙeeÛe mebkeâuheeÛÙee yebOeveele meehe[leele Je mJele:Ûe mJele:Ûes Jewjer yeveleele. ~~30~~

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

367

(o. 8 me. 7)

M}eskeâ DeelcewJe nŸeelcevees yebOegjelcewJe efjhegjelceve: ~~Ú~~ M}eskeâeLe&– DeeheCeÛe Deehe}s efnlekeâlex Demelees Je DeeheCeÛe Deehe}s efnleMe$et Demelees.

SsmeW mebkeâuheeÛes yebOeve ~ meblemebies legšs peeCe ~ Sskeâ leÙeeÛeW }#eCe ~ meebefiepes} ~~31~~ Demes ns mebkeâuheeÛes yebOeve mebleebÛÙee mebieleerle megšles. les keâmes les Deelee Sskeâe. ~~31~~

heebÛee YetleebÛes Mejerj ~ efvecee&Ce pee}W meÛejeÛej ~ Øeke=âeflemJeYeeJeW peieoekeâej ~ Jeleex }eies ~~32~~ hebÛeceneYetleebveer Ie[}s}er Ûej-DeÛej me=°er (yeÇÿeeb[ · F&ÕejeÛes Mejerj) efvecee&Ce nesTve Øeke=âleer eEkeâJee ceeÙesÛÙee mJeYeeJeevegmeej ieefleMeer} Pee}er. (peie · ieleer) ~~32~~

osn DeJemlee DeefYeceeve ~ mLeeveW Yeesie cee$ee iegCe ~ Mekeäleer Deeefokeâ¤ve }#eCe ~ Ûeewhegšer lelJeebÛeW ~~33~~ peeie=leer, mJehve, meg
Ssmeer eEhe[yeÇÿeeb[jÛevee ~ efJemleejW Jee{}er keâuhevee ~ efveOee&efjleeb lelJe%eevee ~ celeW YeebyeeJe}eR ~~34~~ DeMeer ner eEhe[eÛeer Je yeÇÿeeb[eÛeer jÛevee `SkeâesÓnb' Ùee mebkeâuheeletve efJemleej}er. Ùee leòJeebÛee efveCe&Ùe keâ¤ve lees peeCeleevee Deveskeâ celeJeeoer YeebyeeJetve ies}s. lÙeebÛes Skeâcele nesF&vee. ~~34~~

veevee celeeR veevee Yeso ~ YesoW Jee{leer JesJeeo ~ hejer lees SskeäÙelesÛee mebJeeo ~ meeOeg peeCeleer ~~35~~ pesJe{er celes lesJe{er efJeefJeOelee Je efJeefJeOelesletve Jeeo Jee{leele. cee$e Ùee meJe& efJeefJeOeles}e keâes"s hetCe&efJejece efceUlees lÙeeÛee efveCe&Ùe mebleebveer kesâ}s}e Demelees! ~~35~~

leÙee mebJeeoeÛeW }#eCe ~ hebÛeYeteflekeâ osn peeCe ~ lÙee osneceOÙeW keâejCe ~ Deelcee JeesUKeeJee ~~36~~ osn heebÛeYeeweflekeâ Demetve lÙeeÛes DeefOe‰eve Deelcee Deens Ùee efveCe&Ùeele meJe& Jeeoebvee hetCe&efJejece efceUlees. lees Deelcee ceer Deens Demee DevegYeJe IÙeeJee. ~~36~~

osn Debleer veemeesve peeÙes ~ lÙeeme Deelcee ÿeCeeW veÙes ~ veeveeb lelJeebÛee mecegoeÙe ~ osneceOÙeW Dee}e ~~37~~ yÙeeSWMeer leòJeebÛÙee mecegoeÙeemen Deme}s}e osn DeeÙeg<Ùe mebhe}s keâer ve° neslees, lÙee osne}eÛe Deelcee mecepet veÙes. ~~37~~

Deble:keâCe& ØeeCeeefokeâ ~ efJe
368

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

DeMee hebÛeJeerme leòJeebÛÙee mecegoeÙee}e MeeŒeele met#ce osn cnš}s Deens. met#ce osneÛee met#ce efJeÛeej kesâ}e lej Demes efomeles keâer ceve-yegodOÙeeoer Devle:keâjCe Je Flej leòJes Ùeentve Deelcee efYeVe Je Deef}hle Deens. mLet}, met#ce, keâejCe, cenekeâejCe ns eEhe[eÛes osn. efJeješ, efnjCÙeieYe&, DeJÙeeke=âle, Je cetUØeke=âleer ns yeÇÿeeb[eÛes osn. Demes eEhe[eÛes Ûeej Je yeÇÿeeb[eÛes Ûeej, Demes Dee" osn cnš}s peeleele. lÙeele Øeke=âleer Je heg®
SsmeW lelJeebÛeW }#eCe ~ Deelcee mee#eer efJe}#eCe ~ keâeÙe& keâlee& keâejCe ~ ÂMÙe leÙeeÛeW ~~42~~ Demee ne leòJe efJeÛeej Deens. leer leòJes DeÛesleve Demetve Deelcee lÙeentve JesieàÙee }#eCeeÛee cnCepes Ûesleve Demetve mee#eer Deens. efveefceòe keâejCe Je keâlee& F&Õej, GheeoevekeâejCe Øeke=âleer Je peieled ns keâeÙe& F. Â<ÙeeÛee lees õ°e Deens. ~~42~~

peerJeefMeJe eEhe[yeÇÿeeb[ ~ ceeÙesDeefJeÅesÛeW yeb[ ~ nW meebieleeb Demes Gob[ ~ hejer Deelcee lees JesieUe ~~43~~ peerJe, efMeJe, eEhe[, yeÇÿeeb[, ceeÙee, DeefJeÅee F. ÂMÙeeÛee hemeeje meebiet cnš}s lej lees Heâej cees"e Deens. heCe Deelcee lÙee meJee&ntve efYeVe Je Deef}hle Deens. ~~43~~

heeneW peeleeb Deelces ÛÙeejer ~ lÙeebÛeW }#eCe DeJeOeejer ~ nW peeCeesefve DeYÙeeblejeR ~ meÂ{ OejeJeW ~~44~~ SketâCe Ûeej DeelcÙeebÛeer keâuhevee keâjlee Ùesles. lÙeebÛeer }#eCes Deelee Sskeâ. leer peeCetve Ûeebie}er }#eele "sJeeJeerle. ~~44~~

Ùeskeâ peerJeelcee ogmeje efMeJeelcee ~ eflemeje hejceelcee pees efJeÕeelcee ~ ÛeewLee peeefCepes efvece&Uelcee ~ Ssmes ÛÙeejer Deelces ~~45~~ Yeso GbÛe veerÛe Yeemeleer ~ hejer ÛÙeejer ÙeskeâefÛe Demeleer ~ ÙesefJe
IešekeâeMe ce"ekeâeMe ~ cenoekeâeMe efÛeoekeâeMe ~ DeJeIes efceUesve DeekeâeMe ~ ÙeskeâefÛe Demes ~~47~~ lewmee peerJeelcee DeeCeer efMeJeelcee ~ hejceelcee DeeCeer efvece&Uelcee ~ DeJeIee efceUesve Deelcee ~ ÙeskeâefÛe Demes ~~48~~ IešeR JÙeehekeâ peW DeekeâeMe ~ leÙee veebJe IešekeâeMe ~ eEhe[eR JÙeehekeâ yeÇÿeebMe ~ lÙeeme peerJeelcee yeesef}pes ~~49~~ ce"eR JÙeehekeâ pes DeekeâeMe ~ leÙee veebJe ce"ekeâeMe ~ lewmee yeÇÿeeb[er pees yeÇÿeebMe ~ lÙeeme efMeJeelcee yeesef}pes ~~50~~ ce"eyeensjer} DeekeâeMe ~ leÙee veebJe cenoekeâeMe ~ yeÇÿeeb[eyeensjer} yeÇÿeebMe ~ lÙeeme hejceelcee yeese} f pes ~~51~~ GheeOeerJesieUW DeekeâeMe ~ leÙee veebJe efÛeoekeâeMe ~ lewmee efvece&Uelcee hejsMe ~ lees GheeOeerJesieUe ~~52~~ DeekeâeMe Ûeej ØekeâejÛes Deens. Ieše}e JÙeehetve DemeCeejs IešekeâeMe, ce"e}e JÙeehetve DemeCeejs ce"ekeâeMe, ce"eyeensjer} cenoekeâeMe DeeefCe GheeOeerefJejefnle DeekeâeMe cnCepes efÛeoekeâeMe nesÙe. DeekeâeMeeÛes ns Ûeej Øekeâej efome}s lejer cetU DeekeâeMe Skeâ Deens. lemesÛe Ûeej Deelcee efceUtve SkeâÛe Deelcee Deens ns Kee}er} lekeälÙeeJe¤ve }#eele ÙesF&}.

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

369

(o. 8 me. 7)

DeekeâeMe GheeOeer veeJe 1. IešekeâeMe Ieš peerJe-peerJeÛewlevÙe 2. ce"ekeâeMe ce" (Iej) efMeJe-ketâšmLe ÛewlevÙe 3. cenoekeâeMe efJeÕe hejceelcee–F&Õej ÛewlevÙe 4. efÛeoekeâeMe GheeOeer veener efvece&Uelcee-yeÇÿeÛewlevÙe. (peer Deehe}s Oece& GheefnleeJej ve Iee}lee JesieUer jenles leer GheeOeer. Goe. DeekeâeMe · Gheefnle. Ieš · GheeOeer. Ieš Ùee GheeOeer}e IešeÛÙee DeekeâejeÛes ¤he Deens. heCe lees Deekeâej ne IešeÛee Oece& DeekeâeMeeJej Ieele}e peele veener. DeekeâeMe Iešekeâej PeeuÙeemeejKes Jeeš}s lejer efvejekeâejÛe Demeles. Deelcee osnekeâej Jeeš}e lejer efvejekeâej Demelees.) ~~47-52)

GheeOeerÙeesies Jeešs efYeVe ~ hejer leW DeekeâeMe DeefYeVe ~ lewmee Deelcee mJeeveboIeve ~ ÙeskeâefÛe Demes ~~53~~ leerve JesieàÙee GheeOeeRcegUs DeekeâeMe leerve ØekeâejÛes PeeuÙeemeejKes Jeeš}s lejer les SkeâÛe Demeles. lÙeeØeceeCes meledefÛeoeveboIeve Deelcee SkeâÛe Demelees. ~~53~~

ÂMÙeemeyeenŸe DeblejeR ~ met#ceelcee efvejblejeR ~ lÙeeÛeer JeCee&JeÙee Leesjer ~ Mes
SsmeW DeelcÙeeÛeW }#eCe ~ peeCeleeb veeneR peerJeheCe ~ GheeOeer MeesefOeleeb, DeefYeVe– ~ cegUeRÛe Deens ~~55~~ Demes ns DeelcÙeeÛes }#eCe Deens (efve®heeefOekeâ). les peeCe}s keâer peerJeoMee jenle veener. GheeOeer Ùee mebkeâuhevesÛee veerš efJeÛeej kesâ}e lej Deelcee cetUÛee efve®heeefOekeâ DemeuÙeeves SkeâÛe Deens Demes }#eele Ùesles. ~~55~~

peerJeheCeW Ùeskeâosmeer ~ DenbkeâejW pevce meesmeer ~ efJeJeskeâ heenleeb ØeeCeerÙeebmeer ~ pevce keQâÛee ~~56~~ `ceer peerJe Deens' Ùee Yeüceeves cetUÛee JÙeehekeâ Deme}s}e lees ceÙee&efole eEkeâJee mebkegâefÛele yevelees Je `ceer GheeOeer' Ùee DenbkeâejecegUs pevcecejCe Yeesiele jenlees. efJeJeskeâ Debieer yeeCeuÙeeJej peerJee}e leLeekeâefLele pevce Je cejCe keâmes Demes}? ~~56~~

pevcece=lÙeeheemetve megš}e ~ Ùee veeJe peeefCepes cees#e pee}e ~ lelJeW MeesefOeleeb heeJe}e ~ lelJeleeb Jemleg ~~57~~ pees pevcecejCeeÛÙee Ûe›eâeletve megš}e leesÛe cegkeäle. ÛeewNÙeebMeer leòJes Deveelce Deensle Demee efveCe&Ùe leer leòJes leheemeleevee neslees Je ‘leòJeentve Deef}hle Deelcee ceer Deens’ DeMeer DeelceYesš nesles. ~~57~~

lesefÛe Jemleg les DeeheCe ~ nW ceeneJeekeäÙeeÛeW }#eCe ~ meeOeg keâefjleer efve¤heCe ~ Deeheg}sve cegKeW ~~58~~ `leled lJeced Deefme' ns ceneJeekeäÙe Demetve (ÚeboesiÙe) `leer DeelceJemlet ceer Deens' Demee lÙeeÛee DeLe& meodieϤ hejeshejerves mecepeeefJeleele. ~~58~~

pesefÛe #eCeeR Deveg«en kesâ}e ~ lesefÛe #eCeeR cees#e pee}e ~ yebOeve keâebneR DeelceÙee}e ~ yees}eWefÛe veÙes ~~59~~ meoddieg¤ pesJne DeMeer ke=âhee keâjleele, lÙee #eCeer cees#e efceUlees. keâejCe yeÇÿe eEkeâJee Deelcee Jemlegle: keâOeerÛe yebOeveele vemelees. yebOeve keâefuhele Demeles. les Kejs JeešCes nerÛe DeefJeÅee. leer DeefJeÅee ceneJeekeäÙeeÛÙee ceveveeves efveJe=òe nesles. ~~59~~

Deeleeb DeeMebkeâe efHeâš}er ~ mebosnJe=òeer ceeJeU}er ~ meblemebieW lelkeâeU pee}er ~ cees#eheoJeer ~~60~~ Deelee ßeeslÙeeves efJeÛeej}suÙee MebkesâÛes Gòej efceUe}s. lÙeeÛÙee ceveeleer} mebMeÙe ies}e. meblemebieleerle leelkeâeU cees#e efceUlees. ~~60~~

mJehveeceOeW pees yeebOe}e ~ lees peeie=leerveW ceeskeâUe kesâ}e ~ %eeveefJeJeskeWâ ØeeCeerÙee}e ~ cees#eØeehleer ~~61~~ (o. 8 me. 7)

370

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

mJehveele `ceer yebOeveele Deens' Demee DevegYeJe IesCeeje peeiee nesleeÛe lÙeeletve megšlees. lemee Deelce%eeveeves peeiee Pee}s}e cegkeäle neslees. ~~61~~

De%eeveefvemeerÛee DebleeR ~ mebkeâuheog:KeW veemeleer ~ lesCeW iegCeW nesÙes Øeehleer ~ lelkeâeU cees#eeÛeer ~~62~~ De%eeveeÛeer je$e mebheleeÛe `ceer osn', peieled melÙe F. mebkeâuhepevÙe og:Kes ve° nesleele Je lÙeecegUs lesLeuÙee lesLes cees#e }eYelees.~~62~~

lees[eJeÙee mJehveyebOeve ~ ve}ies DeeCeerkeâ meeOeve ~ leÙeeme Øeslve peeie=leerJeerCe ~ yees}eWefÛe veÙes ~~63~~ mJehveeceOÙes Yeeme}s}s yebOeve lees[CÙeemee"er Flej keâesCelÙeeÛe meeOeveeÛeer iejpe veener. `peeie ÙesCes' ÙeeefMeJeeÙe DevÙe meeOeve DemetÛe Mekeâle veener. ~~63~~

lewmee mebkeâuheW yeebOe}e peerJe ~ lÙeeme DeeCeerkeâ veeneR GheeJe ~ efJeJeskeâ heeneleeb JeeJe ~ yebOeve nesÙes ~~64~~ `SkeâesÓ nb' Ùee cetU mebkeâuheecegUs `osnesÓnb' Demee mebkeâuhe peerJee}e Pee}e. lÙeevesÛe lees yeebOe}e ies}e. (cetU DeefJeÅee.) lÙeeletve megšCÙeemee"er `ceer yeÇÿe' ne efJeJeskeâÛe GheÙeesieer Deens. Flej ØeÙelve JÙeLe& peeleele. ~~64~~

efJeJeskeâ heeefnuÙeeefJeCe ~ pees pees GheeJe lees lees meerCe ~ efJeJeskeâ heeneleeb DeeheCe ~ DeelceeÛe Demes ~~65~~ efJeJeskeâeJeeÛetve kesâ}s}er keâesCeleerner cees#emeeOevee kesâJeU MeerCe osles. efJeJeskeâ Demes meebielees keâer ceer osneoer vemetve Deelcee Deens. yÙeeSWMeer leòJes ceer veener. ceer yeÇÿe Deens. ~~65~~

DeelceÙeeÛee "eFË keâebneR ~ yeæ cees#e oesveer veeneR ~ pevcece=lÙe nW meJe&efn ~ DeelcelJeeR ve Ie[s ~~66~~ efvelÙecegkeäle DeelcÙee}e yebOeve Je cees#e oesvner vemeleele. lÙee}e pevce Je cejCe oesvner vemeleele. leer peerJee}e Demeleele. ~~66~~ Fefle ßeeroemeyeesOes ieg®efMe<ÙemebJeeos ‘cees#e}#eCeveece’ meceeme meeleJee ieg®efMe<ÙemebJeeoelcekeâ ßeeroemeyeesOe Ùee «ebLeeleer} ‘cees#e}#eCe’ veeJeeÛee meeleJee meceeme meceehle.

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

371

(o. 8 me. 7)

oMekeâ Dee"Jee : ceeÙeesÆJe DeLeJee %eeveoMekeâ meceeme Dee"Jee : DeelceoMe&ve ~~ ßeerjece meceLe& ~~

ceeieeb pee}W efve¤heCe ~ hejceelcee lees letbefÛe peeCe ~ leÙee hejceelceÙeeÛeW }#eCe ~ leW nW SsmeW Demes ~~1~~ pees hejceelcee let Deensme Demes ceeieer} meceemeele meebefiele}s lÙee hejceelcÙeeÛes }#eCe keâmes Deens les Deelee meebiet. ~~1~~

pevce veeneR ce=lÙe veeneR ~ ÙesCeW veeneR peeCeW veener ~ yeæ cees#e oesveer veeneR ~ hejceelceÙeemeer ~~2~~ hejyeÇÿe¤he hejceelcÙee}e pevce, ce=lÙet, DeJeleej, eflejesOeeve (DeJeleej meceehleer) yebOeve Je cees#e Ùeebleer} keâenerÛe veenerle. (jeceke=â
hejceelcee efveieg&Ce efvejekeâej ~ hejceelcee Deveble Deheej ~ hejceelcee efvelÙe efvejblej ~ pewmee lewmee ~~3~~ yeÇÿe ef$eiegCe Jee ÙeMeeoer iegCejefnle, efvejekeâej, Devleheej veme}s}s, efvelÙe, melÙe Je efJekeâejMetvÙe Deens. ~~3~~

hejceelcee meJeeËme JÙeehekeâ ~ hejceelcee DeveskeâeR Ùeskeâ ~ hejceelceÙeeÛee efJeJeskeâ ~ DelekeäÙe& Deens ~~4~~ yeÇÿe efvejhes#e JÙeehekeâ, meJe& GheeOeerle SkeâÛe Demetve `les Demes Deens' Demes "eceheCes meebielee Ùesle veener. lekeâe&he}erkeâ[s Deens. ~~4~~

Ssmeer hejceelceÙeeÛeer efmLeleer ~ yees}leeleer Jeso ßegleer ~ hejceelcee heeefJepes YekeäleeR ~ ÙesLeW mebMeÙe veeneR ~~5~~ Jeso Je ßegleer hejceelcÙeeÛes mJe¤he ÙeeØeceeCes meebieleele. veT Yekeäleerleer} DeelceefveJesoveeves lÙeeÛee DevegYeJe Ùeslees, Ùeele pejener Mebkeâe veener. ~~5~~

leÙes YekeäleerÛeW }#eCe ~ Yekeäleer veJeefJeOee Yepeve ~ veJeefJeOee YepeveW heeJeve ~ yeng Yekeäle pee}s ~~6~~ lÙee YekeäleerceOÙes veT heeÙeNÙee Deensle. lÙeebÛÙee meenŸeeves DeepeheÙeËle Deveskeâ Gheemekeâ Yekeäle Pee}s. YeieJeod¤he Pee}s. ~~6~~

leÙee veJeefJeOeeceOÙeW meej ~ DeelceefveJesove Leesj ~ leÙesÛee keâjeJee efJeÛeej ~ mJeevegYeJeW mJeÙeW ~~7~~ lÙee veT heeÙeNÙeebceOÙes DeelceefveJesove meJe&ßes‰ Demetve lÙeeÛes mJe¤he efJeÛeejhetJe&keâ DevegYeJeeJes. peerJe DeelcÙeele efveJesoeJee. Skeâ¤he keâjeJee. ~~7~~

Deehegef}Ùee mJeevegYeJeW ~ DeeheCeeme efveJesoeJeW ~ DeelceefveJesove peeCeeJeW ~ SsmeW Demes ~~8~~ peerJe¤he `ceer'Ûes Deelce¤heele SskeäÙe meeOeeJes. lemee mJele: ØelÙe#e DevegYeJe IÙeeJee. Kejs DeelceefveJesove les nsÛe! ~~8~~

cenlhetpesÛee DebleeR ~ osJeeme cemlekeâ Jeeneleer ~ lewmeer Deens efvekeâš Yeòeâer ~ DeelceefveJesoveeÛeer ~~9~~ DeeheCeebme efveJesefoleer ~ Ssmes Yekeäle Lees[s Demeleer ~ leÙeebme hejceelcee cegkeäleer ~ lelkeâeU oslees ~~10~~ osJeeÛeer
DeeheCeeme kewâmeW efveJesoeJeW ~ keâes"W peeTve he[eJeW ~ eEkeâJee cemlekeâ lees[eJeW ~ osJeeheg{W ~~11~~ (o. 8 me. 8)

372

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

ßeeslee efJeÛeejlees– Deehe}s DeeheCe efveJesove keâmes keâjeJes? keâesCelÙee #es$eele osnlÙeeie keâjeJee? keâer Deehe}s cemlekeâ DeeheCeÛe MeŒeeves lees[tve osJee}e JeneJes? ~~11~~

SsmeW Sskeâesve yees}CeW ~ Jeòeâe Jeos meJe&%eheCeW ~ ßeesleeb meeJeOeeve nesCeW ~ Ùeskeâe«e efÛeòeW ~~12~~ meJe&%e Jekeälee Gòej oslees– ns ßeesles nes, DelÙeble meeJeOeefÛeòeeves Ùee ØeMveebÛes Gòej Sskeâe. ceve Skeâe«e keâje. ~~12~~

DeelceefveJesoveeÛeW }#eCe ~ DeeOeeR heeneJeW ceer keâesCe ~ ceie hejceelcee efveieg&Ce ~ lees JeesUKeeJee ~~13~~ DeelceefveJesoveeÛes mJe¤he Demes keâer ØeLece `ceer' Ûee DelÙeble met#ce MeesOe IÙeeJee. veblej efveieg&Ce yeÇÿeeÛes mJe¤he MeeŒeMegæ jerleerves peeCetve IÙeeJes. ~~13~~

osJeeYekeäleeÛeW MeesOeve ~ keâefjleeb nesleW DeelceefveJesove ~ osJe Deens hegjeleve ~ Yeòeâ heens ~~14~~ ceer¤he `Yekeäle' Je yeÇÿe¤he `osJe' ÙeebÛÙee Deeheehemeeleer} veelÙeeÛee MeesOe Ieslee Ieslee Yekeäle osJeeceOÙes njJetve peelees! Deveeoer osJe ceer Deens Demee Yekeäle DevegYeJe Ieslees. ~~14~~

osJeeme JeesUKeeW peeleeb ~ lesLeW pee}er leõthelee ~ osJeYekeäleefJeYekeälelee ~ cegUeRÛe veeneR ~~15~~ osJeeÛes mJe¤he mecepeeJetve Ieslee Ieslee mecepeeJetve IesCeeje osJeele efJe}erve neslees. osJe Je Yekeäle JesieUs keâOeerÛe vemeleele. ~~15~~

efJeYekeäle veeneR cnCeesve Yekeäle ~ yeæve veeneR cnCeesefve cegkeäle ~ DeÙegkeäle veeneR yees}CeW Ùegkeäle ~ MeeŒeeOeejW ~~16~~ pees osJeentve efJeYekeäle veener cnCepes JesieUe veener leesÛe Yekeäle! pees keâOeerÛe yeæ vemelees leesÛe cegkeäle. ns ceePes yees}Ces DelÙeble MeeŒeMegæ DemeuÙeeves cegUerÛe DeÙeesiÙe veener. ÙeLeeLe& Deens. ~~16~~

osJeeYekeäleeÛeW heeneleeb cetU ~ nesÙes YesoeÛeW efvecet&U ~ Ùeskeâ hejceelcee mekeâU ~ ÂMÙeeJesieUe ~~17~~ yeÇÿeÛewlevÙe (osJe) Je peerJeÛewlevÙe (Gheemekeâ) Ùeeble ÛewlevÙe meceeve (cetU) DemeuÙeeves Yesoe}e peeieeÛe veener. peerJeeÛeer GheeOeer Mejerj Je F&ÕejeÛeer GheeOeer yeÇÿeeb[ Ùee meJe& ÂMÙeentve osJe mebhetCe& Deef}hle Deens. GheeOeer efceLÙee Deens. ~~17~~

leÙeeefme nesleeb efceUCeer ~ Gjer veeneR ogpesheCeeR ~ osJeYekeäle ns keâ[meCeer ~ efvejmeesve ies}er ~~18~~ GheeOeerÛee efvejeme nesleeÛe leLeekeâefLele oesve ÛewlevÙes Skeâ PeeuÙeeJej osJe Je Yekeäle ne Yeso jnele veener. ~~18~~

DeelceefveJesoveeÛes DebleeR ~ peW keâeb Ie[}eR DeYeso Yekeäleer ~ leÙes veeJe meeÙeespÙecegkeäleer ~ melÙe peeCeeJeer ~~19~~ DeelceefveJesove Ie[leeÛe peer DeYeso¤he Yekeäleer efmeæ nesles, efle}eÛe meeÙegpÙecegkeäleer cnCeleele Ùeele Mebkeâe veener. ~~19~~

pees mebleebme MejCe ies}e ~ DeÉwleefve¤heCeW yeesOe}e ~ ceie pejer JesieUe kesâ}e ~ lejer nesCeej veeneR ~~20~~ pees ßeerieg¤bvee MejCe peeTve lÙeebÛeskeâ[tve DeÉwleeÛee yeesOe Â{ keâ¤ve Ieslees lees efkeâleerner ØeÙelve kesâ}e lejer osJeentve efYevve nesle veener. ~~20~~

veoer efceUe}er meeiejeR ~ les efveJe[eJeer keâesCeshejer ~ }esnes meesveW nesleeb ceeIeejer ~ keâeefUcee ve Ùes ~~21~~ veoer mecegõe}e efceUeuÙeeJej efleÛes heeCeer mecegõeÛÙee heeCÙeeletve JesieUs keâmes keâjCeej? heefjmemheMee&ves }esKeb[eÛes meesves PeeuÙeeJej les Deiveerle leeheefJe}s lejer hetJeeaØeceeCes keâeUs nesle veener. ~~21~~

lewmee YeieJebleeR efceUe}e ~ lees veJeÛes JesieUe kesâ}e ~ osJe Yekeäle DeeheCe pee}e ~ efJeYekeäle veJns ~~22~~ lÙeeØeceeCes pees YeieJeod¤he neslees lÙee}e YeieJebleeheemetve JesieUe keâjlee Ùesle veener. lees Je osJe Skeâ nesleele. JesieUs jnele veenerle. ~~22~~

osJe Yekeäle oesveer Ùeskeâ ~ pÙeemeer keâU}e efJeJeskeâ ~ meeOegpeveeR cees#eoeÙeskeâ ~ leesefÛe peeCeeJee ~~23~~ ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

373

(o. 8 me. 8)

Jemlegle: osJe Je Yekeäle cetUÛesÛe Skeâ Demeleele. mebleebÛÙee mebieleerle jeefnuÙeeveblej cees#e osCeeje kesâJeU efJeJeskeâÛe Deens lees peeCetve IÙeeJee. ~~23~~

Deeleeb Demees nW yees}CeW ~ osJe heeneJee YeòeâheCeW ~ lesCeW lÙeebÛeW SsÕeÙe& yeeCes ~ lelkeâeU DeebieeR ~~24~~ leelheÙe& Demes keâer Gheemekeâeves osJeeÛee MeesOe IesCÙeemee"er lÙeeÛesMeer Skeâ¤he JneJes. cnCepes DepelJe, DecejlJe, DeveeefolJe, JÙeehekeâlJe, hetCe&lJe F. lÙeeÛeer SsÕeÙex }eYeleele. ~~24~~

osnefÛe nesTve jeefnpes ~ lesCeW osnog:Ke meeefnpes ~ osneleerle nesleeb heeefJepes ~ hejyeÇÿe leW ~~25~~ pees `ceer osn' Ùee Yeüceele jenlees lÙee}e osnleeoelcÙeecegUs osneÛeer og:Kes YeesieeJeer }eieleele. les leeoelcÙe mees[leeÛe yeÇÿelJe Ùesles. ~~25~~

osneleerle kewâmeW nesCeW ~ kewâmeW hejyeÇÿe heeJeCeW ~ SsÕeÙee&ÛeeR }#eCeW ~ keâJeCe meebefiepes ~~26~~ SsmeW ßeesleeb Dee#esefhe}W ~ ÙeeÛeW Gòej keâeÙes yeesef}}W ~ leWefÛe Deeleeb efvejesefhe}W ~ meeJeOe Sskeâe ~~27~~ ßeeslee– osnleeoelcÙe keâmes mees[eJes? lÙeecegUs yeÇÿelJe keâmes Ùesles? lÙeeÛÙee SsÕeÙee&Ûeer }#eCes keâesCeleer? Ùee ßeeslÙeeÛÙee ØeMveeÛes Gòej Deelee Skeâe«e efÛeòeeves Sskeâe. ~~26-27~~

osneleerle Jemleg Deens ~ leW letb hejyeÇÿe heenW ~ osnmebie ne ve meens ~ legpe efJeosnemeer ~~28~~ hejyeÇÿe veeJeeÛes osnentve efYevve, lejer osnele JÙeehetve jenCeejs, Demes Skeâ leòJe efveef§eleheCes Deens. les hejyeÇÿe let Deensme. Kejs lej osneleerle Deme}suÙee leg}e `osneÛee mebie' ner Yee
pÙeeÛeer yegæer nesÙes Ssmeer ~ Jeso Jee|Celeer leÙeemeer ~ MeesefOeleeb veevee MeeŒeebmeer ~ ve he[s "eFË ~~29~~ `ceer yeÇÿe Deens' Demee menpe efve§eÙe Pee}suÙeeÛeer Jesomegæe mlegleer keâjleele. (kesâve 4-6) vÙeeÙe, hetJe& ceerceebmee, meebKÙe F. MeeŒeebvee lÙeeÛÙee efmLeleerÛee Deboepener Ùesle veener. ~~29~~

SsÕeÙe& SsmeW lelJelee ~ yeeCes osnyegefæ meesef[leeb ~ osn ceer SsmeW YeeefJeleeb ~ DeOeesieleer ~~30~~ osnyegæer mees[leeÛe Demes ceenelcÙe }eYeles. lÙeeG}š `ceer osn' ner osnyegæer OejleeÛe pevcecejCe, ÉbÉs F. DeOeesieleer nesles. ~~30~~

ÙeekeâejCeW meeOegJeÛeve ~ ceevetb veÙes DeØeceeCe ~ efceLÙee ceeefveleeb ot
meeOegJeÛeve leW kewâmeW ~ keâeÙes OejeJeW efJeÕeemeW ~ Ùeskeâ JesU mJeeceer SsmeW ~ cepe efvejesheeJeW ~~32~~ ßeeslee– meodieÏ®JeekeäÙe keâesCeles? lÙeeJejer} efJeÕeemeeÛes mJe¤he keâeÙe Deens? les Skeâoe, ns ieg®osJee, ce}e meebieeJes. ~~32~~

meesnb Deelcee mJeeveboIeve ~ Depevcee lees letbefÛe peeCe ~ nWefÛe meeOetÛeW JeÛeve ~ meÂ{ OejeJeW ~~33~~ Jekeälee– `keâesCelÙeener ¤heeves JÙekeäle ve nesCeeje (Depevcee) Je efJe
ceneJeekeäÙeeÛeW Deblej ~ letbefÛe yeÇÿe efvejblej ~ SsefmeÙee JeÛeveeÛee efJemej ~ he[eWefÛe veÙes ~~34~~ ceneJeekeäÙeeÛes JeeÛÙe Je }#Ùe Deblejbie Demes meebieleele keâer `let melele yeÇÿe¤he Deensme. ns JeekeäÙe keâOeerÛe efJeme¤ veÙes. (`les let Deensme' ns Skeâ ceneJeekeäÙe Deens. lÙeeÛÙee Deblejbieele JeeÛÙeeLe& Je }#ÙeeLe& o[}s}s Deensle. les Demes– `let' `JeeÛÙeeLee&ves' peerJe Demetve }#ÙeeLee&ves ketâšmLe ÛewlevÙe (Deelcee) Deensme. `les' JeeÛÙeeLee&ves F&Õej Demetve }#ÙeeLee&ves yeÇÿe Deens. Deelcee Je yeÇÿe efve®heeefOekeâ Demetve lÙeebÛes menpeÛe SskeäÙe Deens. oesvnerleer} }#ÙeebÛes SskeäÙe Deens). ~~34~~

osneefme nesF&} Deble ~ ceie ceer heeJesve Deveble ~ SsmeW yees}CeW efveYeüeble ~ ceevetbefÛe veÙes ~~35~~ (o. 8 me. 8)

374

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

`ceePes Mejerj cejCe heeJeuÙeeveblej ceer yeÇÿe¤he nesF&ve' Demee efJeÛeej cegUerÛe Keje ceevet veÙes. ~~35~~

Ùeskeâ cetKe& SsmeW cnCeleer ~ ceeÙee veemes} keâuheebleeR ~ ceie Deecnebme yeÇÿeØeehleer ~ ÙesjJeeR veeneR ~~36~~ Ùeener he}erkeâ[s keâener cetKe& Demes ceeveleele keâer keâuheeÛÙee MesJešer ceeÙeeÛe ve° PeeuÙeeJej Deecner yeÇÿe¤he nesT. leesheÙeËle veener. ~~36~~

ceeÙesmeer nesF&} keâuheeble ~ DeLeJee osnemeer ÙesF&} Deble ~ lesJneb heeJesve efveJeeble ~ hejyeÇÿe ceer ~~37~~ keâuheevleer ceeÙee ve° PeeuÙeeJej eEkeâJee osne}e cejCe DeeuÙeeJej ceePes MeebleyeÇÿeeMeer SskeäÙe meeOes}. ~~37~~

nW yees}CeW DeØeceeCe ~ SsmeW veJns meceeOeeve ~ meceeOeeveeÛeW }#eCe ~ JesieUWefÛe Demes ~~38~~ ns yees}Ces MeeŒe Je DevegYeJe ÙeebÛes efJe®æ Demetve lÙeeves MeeÕele meceeOeeve nesle veener. MeeÕele meceeOeeveeÛee ceeie& JesieUeÛe Deens. ~~38~~

MewvÙe DeJeIeWefÛe cejeJeW ~ ceie jepÙeheo Øeehle JneJeW ~ MewvÙe DemleebefÛe jepÙe keâjeJeW ~ nW keâUsvee ~~39~~ Yejleer Pee}s}s meJe& mewefvekeâ cesuÙeeJej efJepeÙe efceUtve jepÙeeJej yemeeJes keâer mewvÙemebYeejemen jepÙe keâjeJes nsner mecepele veener! (osn Je peieleele jentveÛe cees#emegKe YeesieeJes.) ~~39~~

ceeÙee DemeesefveÛe veeneR ~ osn DemeleebÛe efJeosner ~ SsmeW meceeOeeve keâebneR ~ JeesUKeeJeW ~~40~~ DeefveJe&ÛeveerÙe ceeÙee Deens Je veener! osn efpeJevle Demetve osnleeoelcÙe vemes} lej lÙee efmLeleerleer} meceeOeeve }#eele IÙeeJes. osn ceeÙesØeceeCes Deensner Je veenerner! ~~40~~

jepÙeheo neleemeer Dee}W ~ ceie heefjJeejW keâeÙe kesâ}W ~ heefjJeeje osKeleeb jepÙe ies}W ~ nW leeW Ie[svee ~~41~~ jepÙeeJej yemeuÙeeJej mewvÙeeoer heefjJeej DemeuÙeeves keâeÙe efyeIe[les? heefjJeejeves jepeeJej °er šekeâuÙeeves eEkeâJee lees jepeeves heeefnuÙeeves jepÙe peeles Demes keâOeerÛe nesle veener. heefjJeej jepeeÛÙee mJeeOeerve Demelees. leMeer peerJevcegkeäleeÛÙee ceeÙee mJeeOeerve Demeles. ~~41~~

Øeehle peeef}Ùeeb Deelce%eeve ~ lewmeW ÂMÙe osnYeeve ~ °eR he[leeb meceeOeeve ~ peeCeej veeneR ~~42~~ Deelce%eeve PeeuÙeeveblej osn Je peieled ÙeebÛes DeefmlelJe peeCeJe}s lejer Pee}s}s meceeOeeve cees[Ceej veener. ~~42~~

ceeieeA cegUer mehee&keâej ~ osKeleeb YeÙes Dee}W Leesj ~ keâUleeb lesLeerÛee efJeÛeej ~ ceie ceejCeW keâeÙes ~~43~~ jmlÙeeves Ûee}le Demelee mehee&ÛÙee DeekeâejeÛeer keâe"er heeefn}er Je Heâej Yeerefle Jeeš}er. heCe veerš heeefnuÙeeJej ne meehe vemetve keâe"er Deens Demes keâUuÙeeJej ceejCÙeemee"er keâeÙe Gj}s? ~~43~~

lewmeer ceeÙee YeÙeevekeâ ~ efJeÛeej heeneleeb ceeF&keâ ~ ceie leÙesÛee Oeekeâ ~ keâemeÙee OejeJee ~~44~~ lÙeeØeceeCes ceeefÙekeâ osn Je peieled ÙeebÛÙee ceeOÙeceeletve YeÙebkeâj og:Kes YeesieeJeer }eieleele. heCe ceeÙesÛes mJe¤he keâUuÙeeveblej og:KeebÛeer Yeerleer JeešCÙeeÛes keâeÙe keâejCe? ~~44~~

osKeleeb ce=iepeUeÛes hetj ~ cnCes kewâmee heeJeeW hew}heej ~ keâUleeb lesLeerÛee efJeÛeej ~ meebkeâ[W keQâÛeW ~~45~~ meceesj heeCÙeeÛee cenehetj heentve he}erkeâ[s keâmee peeCeej Demee ØeMve he[}e. heCe les ce=iepeU Deens ns keâUuÙeeJej keâme}e ØeMve? ~~45~~

osKeleeb mJehve YeÙeevekeâ ~ mJehveeR Jeešs hejce Oeekeâ ~ peeie=leer Dee}erÙeeb meeMebkeâ ~ keâemeÙee JneJeW ~~46~~ mJehveele DelÙeble YeerefleoeÙekeâ ÂMÙe efome}s Je Heâej Yeerefle Jeeš}er. heCe peeie DeeuÙeeJej efYeCÙeeÛes keâeÙe keâejCe? ~~46~~

leLeeheer ceeÙee keâuhevesmeer efomes ~ DeeheCe keâuhevesleerle Demes ~ lesLeW GÉsie keâeF&mes ~ efvee|Jekeâuheemeer ~~47~~ ceeefÙekeâ ÂMÙe peieled ner keâuhevesÛeer efvee|celeer Deens. heCe Deelce¤he ‘ceer’ lÙee keâuhevesntve efYevve Deens. lÙee efvee|Jekeâuhee}e ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

375

(o. 8 me. 8)

GodJesie keâe nesF&}? ~~47~~

DebleeR celeer lesefÛe ieleer ~ SsmeW meJe&$e yees}leer ~ legPee DebleeR legPeer Øeehleer ~ menpeefÛe pee}er ~~48~~ ce=lÙetÛÙee #eCeer pees mebkeâuhe neslees, lÙeevegmeej lÙee peerJee}e ieleer efceUles ns Øeefmeæ Deens. heCe pÙee #eCeer mebkeâuheeÛeeÛe }eshe neslees. lÙee #eCeer legPÙee peerJeYeeJeeÛee }eshe PeeuÙeeves DeelceeÛe Øeehle neslees. ~~48~~

ÛeewosneÛee Deble ~ DeeCeer pevce cegUeÛee Øeeble ~ DebleebØeebleemeer Deef}hle ~ lees letb Deelcee ~~49~~ mLet}eoer Ûeej osnebÛee Je pevcee}e keâejCe nesCeeNÙee DenbkeâejeÛee }Ùe PeeuÙeeJej osn Je Denbkeâej Ùeeheemetve Deef}hle Deme}s}e Deelcee nsÛe legPes mJe¤he Deens. ~~49~~

peÙeemeer Ssmeer Deens celeer ~ leÙeeme %eeveW Deelceieleer ~ ieleer DeeCeer DeJeieleer ~ JesieUeefÛe lees ~~50~~ Ùee mJe¤heeefJe
ceefle Kegbš}er JesoebÛeer ~ lesLeW ieleer DeeCeer DeJeieleer keQâÛeer ~ DeelceMeeŒeieg®ØeefÛeleerÛeer ~ SskeäÙelee Dee}er ~~51~~ Ùee mJe¤heeÛee efJeÛeej keâjleevee JesoebÛeer yegæer Lekeâ}er. lÙee}e ieleer Je Je=efòe%eeve keâes"tve DemeCeej? mJe¤heeÛee DevegYeJe Dee}e Demelee ßeerieg®JeekeäÙe JesoevleMeeŒe Je DeelceevegYeJe Ùee eflevnerle megmebJeeo Demelees. DevegYeJeele eflevneRÛee heefjheekeâ neslees. eflevner peCet Skeâ nesleele. ~~51~~

peerJeheCeeÛeer efHeâš}er Yeüebleer ~ Jemleg Dee}er DeelceØeefÛeleer ~ ØeeCeer heeJe}e Gòece ieleer ~ meodieg®yeesOeW ~~52~~ `ceer peerJe' ne Yeüce ies}e. DeelcemJe¤heeÛee `ceer' Demee DevegYeJe Dee}e. ns meJe& ßeerieg¤bÛÙee yeesOeeves nesTve cees#e efceUlees. ~~52~~

meodieg®yeesOe pesJneb pee}e ~ ÛeeQosnebme Deble Dee}e ~ lesCeW efvepeOÙeeme }eie}e ~ memJe¤heeR ~~53~~ meodieÏ®cegKeeletve `les let Deensme' ns ceneJeekeäÙe SskeâuÙeeJej Ûeej osneJejer} cecelJe Je leeoelcÙe ies}s Je DeelcemJe¤heeÛes DeKeb[ DevegmebOeeve }eie}s. ~~53~~

lesCeW efvepeOÙeemeW ØeeCeer ~ OÙesÙebefÛe pee}e efveJee&CeeR ~ meeÙeespÙecegkeäleerÛee Oeveer ~ nesTve yewme}e ~~54~~ lÙee DevegmebOeeveecegUs OÙeelee (peerJe) OÙesÙeekeâej (Deelcee) Pee}e. meeÙegpÙecegkeäleerÛee Oeveer Pee}e. `DeeveboeÛeW mLeU' Pee}e. ~~54~~

ÂMÙe heoeLe& Jeesmejleeb ~ DeeJeIee DeelceeefÛe lelJelee ~ vesnštve efJeÛeejW heeneleeb ~ ÂMÙe cegUeRÛe veener ~~55~~ ÂMÙe me=°erÛee efJeÛeejeves yeeOe kesâ}e Demelee meJe&$e DeelceeÛe Deelcee Yej}s}e neslees. he=LJeerheemetve G}šŸee›eâceeves leòJeele leòJeeÛee }Ùe kesâuÙeeJej ÂMÙe efMeu}keâ jnele veener. ~~55~~

efceLÙee efceLÙelJeW heeefn}W ~ efceLÙeeheCeW DevegYeJee Dee}W ~ ßeesleeR heeefnpes Ssefkeâ}W ~ Ùee veeJe cees#e ~~56~~ efceLÙee me=°erkeâ[s efceLÙelJeeÛÙee vepejsves henelee henelee efceLÙelJeeÛee DevegYeJe Ùeslees. ßeeslÙeebveer ns veerš SskeâeJes keâer Ùee}eÛe cees#e cnCeleele. ~~56~~

meodieg®JeÛeve ùoFË Oejer ~ leesefÛe cees#eeÛee DeefOekeâejer ~ ßeJeCe ceveve kesâ}WefÛe keâjer ~ DelÙeeojW ~~57~~ `yeÇÿe melÙe Je peieled efceLÙee' ne meodieϤbÛee GheosMe melele }#eele "sJetve Sskeâ}s}s hegvne hegvne ßeæsves Sskeâlees Je lÙeeJej kesâ}s}e meeOekeâyeeOekeâ efJeÛeej hegvne hegvne keâjlees lÙee}e cees#eeÛee DeefOekeâej Øeehle neslees. ~~57~~ (o. 8 me. 8)

376

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

pesLeW Deešleer oesveer he#e ~ lesLeW }#e vee De}#e ~ Ùee veeJe peeefCepes cees#e ~ vescemle Deelcee ~~58~~ ceeÙesÛes efceLÙelJe Je lelmeehes#e yeÇÿeeÛes melÙelJe ns oesvner he#e DevegYeJe¤he peerJevcegkeäleerle }ghle nesleele. peerJeYeeJeeletve kesâ}suÙee meeOevesmee"er ceeefÙekeâ heoeLe& }#Ùe Demetve yeÇÿe De}#Ùe Deens Demee kesâ}s}e efJeÛeejner ceeJeUlees. neÛe Keje DeelceevegYeJe¤he cees#e. ~~58~~

pesLeW OÙeeve OeejCee mejs ~ keâuhevee efvee|JekeâuheeR cegjs ~ kesâJeU %esefhlecee$e Gjs ~ met#ce yeÇÿe ~~59~~ De}#Ùe yeÇÿee}e Dee}byeve osTve lÙeeJej kesâ}s}er OÙeeveOeejCee DevegYeJeele njJetve peeles! `ceer yeÇÿe' ner meeOevee¤he keâuhevee megæe efvee|Jekeâuheele }ghle nesles. kesâJeU Megæ%eeve Gjles. met#ce yeÇÿeeÛes %eelee Je %esÙeeJeeÛetve kesâJeU %eeve ns mJe¤he Deens. ~~59~~

YeJece=iepeU Deeš}W ~ }efškeWâ yebOeve megš}W ~ DepevcÙeeme cegkeäle kesâ}W ~ pevceog:Keeheemegveer ~~60~~ ce=iepeUemeejKee DemeCeeje mebmeej peCet Deeš}e! pes veJnlesÛe les yebOeve megš}s. pees peerJe¤heeves keâOeerÛe pevcee}e Ùesle veener, lÙee}e pevcecejCeebÛÙee og:Keeletve mees[Je}s! ~~60~~

efve:mebieeÛeer mebieJÙeeOeer ~ efJeosneÛeer osnyegæer ~ efJeJeskeWâ leesef[}er GheeOeer ~ efve:ØehebÛeeÛeer ~~61~~ cegUele Demebie DeelcÙeeme osneefokeâebÛÙee mebieeletve peCet mees[efJe}s. pÙee DeelcÙee}e keâOeerÛe osn veener lÙeeÛeer osnleeoelcÙeeletve megškeâe kesâ}er. pees ØehebÛe keâOeerÛe vemelees, lÙee ØehebÛeeÛÙee GheeOeerletve efve®heeefOekeâ DeelcÙeeÛeer cegkeälelee kesâ}er! ~~61~~

DeÉwleeÛeW leesef[}s Éwle ~ Ùeskeâebleeme efo}e Ùeskeâeble ~ Devebleeme efo}e Deble ~ DevebleeÛee ~~62~~ `DeÉwle' ne Meyo GÛÛeejleeÛe Éwle GHeâeUles. les Úeštve šekeâ}s. }eskeâebvle meehes#e Skeâevlee}e keâeÙeceÛes keâesheNÙeele šekeâ}s! meevle meehes#e DevebleeÛee Deble kesâ}e!! ~~62~~

peeie=leerme ÛesJeefJe}W ~ ÛesF&NÙeeme meeJeOe kesâ}W ~ efvepeyeesOeeme ØeyeesefOe}W ~ Deelce%eeve ~~63~~ peeie=leer}e peeies kesâ}s, pees ogmeNÙeebvee peeiee keâjlees, lÙee}e peeie DeeCe}er, yeÇÿeevegYeJee}e DeOÙeelceefJeÅee mecepeeJetve meebefiele}er! ~~63~~

Dece=leeme kesâ}W Decej ~ cees#eeme cegkeäleerÛeW Iej ~ mebÙeesieeme efvejblej ~ Ùeesie kesâ}e ~~64~~ Dece=lee}e DecejlJe yene} kesâ}s, cees#eeÛeer cegkeäleerÛÙee Iejele mLeehevee kesâ}er. DeKeb[ yeÇÿeeMeer peerJee}e pees[tve efo}s. (yeÇÿeele peerJe ne Keb[ Jemlegle: keâOeerÛe he[le veener). ~~64~~

efveieg&Ceeme efveieg&Ce kesâ}W ~ meeLe&keâeÛes meeLe&keâ pee}W ~ yengleeb efoJemeeb Yesš}W ~ DeeheCeeefme DeeheCe ~~65~~ pes mJe¤heevesÛe efveieg&Ce Deens lÙee}e `let efveieg&Ce Deensme' Demee DevegYeJe efo}e. cees#e ns ceeveJeer peerJeveeÛes meeLe&keâ Deens. efvelÙecegkeälee}e cegkeäle keâ¤ve meeLe&keâeÛes meeLe&keâ kesâ}s. Heâej Heâej efoJemeebveer ceePÙeeMeer ceePeer Yesš Pee}er! ~~65~~

legš}e ÉwleeÛee he[oe ~ DeYesoW leesef[}W Yesoe ~ YetlehebÛekeâeÛeer yeeOee ~ efvejmeesve ies}er ~~66~~ keâefuhele ÉwleeÛÙee keâuhevesÛes DeeJejCe otj kesâ}s. DeYesoefve§eÙeeves Yesoe}e mebheJe}s. hebÛeceneYetleebveer Peheeš}suÙee peerJee}e mees[efJe}s. ~~66~~

pee}W meeOeveeÛeW HeâU ~ efve§eUeme kesâ}W efve§eU ~ efvece&UeÛee ies}e ceU ~ efJeJeskeâyeUW ~~67~~ ßeerieg¤bveer efo}suÙee meeOeves}e ÙeMe Dee}s. DeÛe} yeÇÿeeÛes DeÛe}lJe DevegYeJe}s. yeÇÿee}e Peeketâve šekeâCeeje ceeÙesÛee ceU efJeJeskeâeves OegTve šekeâ}e. ~~67~~

nesleW meefvveOe Ûegkeâ}W ~ pÙeeÛeW lÙeeme Øeehle pee}W ~ DeeheCee osKeleeb efHeâš}W ~ pevceog:Ke ~~68~~ ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

377

(o. 8 me. 8)

Deefle peJeU Demetve otj Jeešle nesles les Je pes lÙeeÛesÛe nesles les lÙee}e efceUe}s. (`leod otjs' leÉefvlekesâ– F&Me.Ghe.) pees pevceog:Ke Yeesiele neslee, lÙeeÛes les og:Ke DeelceoMe&veeves ve° Pee}s. ~~68~~

og° mJehveW peepeeJe}e ~ yeÇeÿeCe veerÛe Ùeeleer heeJe}e ~ DeeheCeeefme DeeheCe meebhe[}e ~ peeiesheCeW ~~69~~
SsmeW peÙeeme pee}W %eeve ~ leÙee heg®
(o. 8 me. 8)

378

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

oMekeâ Dee"Jee : ceeÙeesÆJe DeLeJee %eeveoMekeâ meceeme veJeJee : efmeæ}#eCe ~~ ßeerjecemeceLe& ~~

DeblejeR iesef}Ùeeb Dece=le ~ yeenŸe keâeÙee }Ke}efKele ~ DeblejefmLeefle yeeCeleeb, meble– ~ }#eCeW kewâmeeR ~~1~~ Demes cnCeleele keâer mJeiee&le Dece=lemesJeveeveblej yeensjer} Mejerjner lespe:hegbpe nesles. lÙeeØeceeCes yeÇÿeevegYeJeeves cees#eefmLeleer yeeCe}suÙee mebleebÛeer efmLeleer heg{er}ØeceeCes Demeles. (hene– ieerlee– efmLeleØe%e}#eCes, %eeve }#eCes.) ~~1~~

pee}W Deelce%eeve yejJeW ~ ns kewâmesefve heeb peeCeeJeW ~ cnCeesefve yeesef}}eR mJeYeeJeW ~ meeOeg}#eCeW ~~2~~ pemes Pee}s heeefnpes lemes Deelce%eeve Pee}s Deens keâer veener ns DeesUKeCÙeemee"er peerJevcegkeäleeÛeer }#eCes Deelee efJe
Sskeâ efmeæebÛes }#eCe ~ efmeæ cnefCepes mJe¤he peeCe ~ lesLeW heeneleeb JesieUsheCe ~ cegUeRÛe veeneR ~~3~~ pÙeeÛes peerJe Je yeÇÿe ÙeebÛes cetUÛes SskeäÙe efmeæer}e ies}s Deens, lees efmeæ. lees Je yeÇÿe Ùeele keâesCeleeÛe Heâjkeâ efMeu}keâ jnele veener. keâejCe Heâjkeâ cetUÛeeÛe vemelees. ~~3~~

mJe¤he nesTve jeefnpes ~ leÙee veebJe efmeæ yeesef}pes ~ efmeæmJe¤heeRÛe meepes ~ efmeæheCe ~~4~~ pees mJe¤heekeâej nesTve jnelees lees efmeæ. efmeæ ner heoJeer lÙee}eÛe MeesYeles. ~~4~~

JesoMeeŒeeR peW Øeefmeæ ~ memJe¤he mJeleefmeæ ~ leÙeeefmeÛe yeesef}pes efmeæ ~ DevÙeLee ve Ie[s ~~5~~ efvelÙeefmeæ, DeeÅe, efvelÙe F. Øekeâejs JesoevleMeeŒe pÙeeÛes JeCe&ve keâjles lÙee yeÇÿeeMeer pees Â{ Je DeheefjJele&veerÙe SskeäÙe meeOelees lÙee}eÛe efmeæ cnCeeJes. ogmeNÙee}e veener. ~~5~~

leLeeheer yees}eW keâebneR Ùeskeâ ~ meeOekeâeme keâUeÙee efJeJeskeâ ~ efmeæ}#eCeeÛeW keâewlegkeâ ~ leW nW SsmeW Demes ~~6~~ DeelceevegYeJe mJemebJesÅe Deme}e lejer lÙee efmeæeÛeer keâener }#eCes meeOekeâe}e lees DeesUKet ÙeeJee cnCetve meebiet. leer JewefMe<šŸes DeMeer– ~~6~~

DeblejefmLele mJe¤he pee}er ~ heg{W keâeÙee kewâmeer Jele&}er ~ pewmeer mJehveeRÛeer veeefLe}er ~ mJehvejÛevee ~~7~~ lÙeeÛeer DeblejefmLeleer mJe¤heekeâej PeeuÙeeveblej lÙeeÛÙee MejerjeÛes meJe& JÙeJenej mJehveeleer} Yeüecekeâ ÂMÙeebØeceeCes Demeleele. ~~7~~

leLeeheer efmeæebÛeW }#eCe ~ keâebneR keâ¤b efve¤heCe ~ pesCeW yeeCes DebleKet&Ce ~ hejceeLee&Ûeer ~~8~~ Demes Deme}s lejer cees#eeÛes mJe¤he (hejceeLe&) }#eele ÙesCÙeemee"er Je lÙeeÛÙee KeeCeeKegCee keâUCÙeemee"er keâener JeCe&ve keâ¤. ~~8~~

meoe mJe¤heevegmebOeeve ~ nW cegKÙe meeOetÛeW }#eCe ~ peveeR Demeesve DeeheCe ~ peveeJesieUe ~~9~~ pees melele mJe¤heevegmebOeeveele jenlees lees meeOet. ns lÙeeÛes cegKÙe }#eCe Deens. }eskeâJÙeJenejele jentvener lees Deveemekeäle Demelees. ~~9~~

mJe¤heeR °er he[leeb ~ legšesve ies}er mebmeejeEÛelee ~ heg{W }eie}er cecelee ~ efve¤heCeeÛeer ~~10~~ ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

379

(o. 8 me. 9)

Deble:keâjCe Je=òeer}e melele Megæ peeefCeJesÛes DevegmebOeeve DemeuÙeeves mebmeejeefJe
nW meeOekeâeÛeW }#eCe ~ hejer efmeæeDeebieeR Demes peeCe ~ efmeæ}#eCe meeOekeWâefJeCe ~ yees}eWÛe veÙes ~~11~~ lemes heeefn}s lej ns meeOekeâeÛes }#eCe Deens. heCe efmeæebveener les Demeles. efmeæ }#eCeeble keâener meeOekeâ }#eCeebÛee meceeJesMe DemeleesÛe. ~~11~~

yeenŸe meeOekeâeÛes hejer ~ DeeefCe mJe¤heekeâej DeblejeR ~ efmeæ}#eCe leW ÛelegjeR ~ peeefCepes SsmeW ~~12~~ lÙeeÛes yeenŸe Jele&ve meeOekeâeØeceeCes efomeles, heCe Deele mJe¤heefmLeleer DeKeb[ Demeles. meg%eebveer ns }#eele "sJeeJes. yeefnjbieeves Ûeketâ veÙes. ~~12~~

mebosnjefnle meeOeve ~ leWefÛe efmeæebÛeW }#eCe ~ Debleyee&nŸe meceeOeeve ~ ÛeUsvee SsmeW ~~13~~ peerJeeÛÙee cetUÛÙee yeÇÿemJe¤heeefJe
DeÛeU pee}er DeblejefmLeleer ~ lesLeW ÛeUCeeme keQâÛeer ieleer ~ mJe¤heeR }eieleeb Je=òeer ~ mJe¤heefÛe pee}er ~~14~~ Øe%ee DeelcemJe¤heer efmLele PeeuÙeeves ÛeebÛeuÙe pejener vemeles. yegefæJe=òeer mJe¤heekeâej nesTve mJe¤heÛe Pee}er. ~~14~~

ceie lees ÛeUleebÛe DeÛeU ~ ÛebÛeUheCeW efve§eU ~ efve§eU Demeesve, ÛebÛeU– ~ osn lÙeeÛee ~~15~~ veblej lÙeeÛÙee osneves efkeâleerner ne}Ûee} kesâ}er lejer lees efmLej Demelees. ÛebÛeUlesle efve§eUlee meebYeeU}er peeles. Deelcee efve§eU lej osn cee$e ÛebÛeU efomelees. ~~15~~

mJe¤heeR mJe¤heefÛe pee}e ~ ceie lees he[esefveÛe jeefn}e ~ DeLeJee G"esefve heUe}e ~ lejer ÛeUsvee ~~16~~ mJe¤heekeâej PeeuÙeeveblej lees DeeUMeeØeceeCes he[tve jeefn}e eEkeâJee melele keâeÙe&ceive jeefn}e (heUe}e) lejer lees efve§eU Demelees. ~~16~~

ÙesLeW keâejCe DeblejefmLeleer ~ DeblejeRÛe heeefnpes efveJe=òeer ~ Deblej }eie}W YeieJebleeR ~ leesefÛe meeOeg ~~17~~ Ùee meJeeËle DeblejefmLeleerÛesÛe Kejs cenòJe Deens. Deble:keâjCe pej ceeefÙekeâ ØehebÛeeheemetve efvelÙe efveJe=òe jentve YeieJebleeÛÙee DevegmebOeeveele jnele Demes} lej lesLes meeOeglJe Deens. ~~17~~

yeenŸe Ye}lewmeW DemeeJeW ~ hejer Deblej mJe¤heeR }eieeJeW ~ }#eCeW efomeleer mJeYeeJeW ~ meeOegDeebieeR ~~18~~ yeefnjbie heeefn}s lej `ne cegkeäle' DeMeer keâesCeleerÛe }#eCes efomele veenerle. Mejerj, efMe#eCe, heefjefmLeleer, kegâšgbye, hees
jepeeR yewmeleeb DeJeef}Ue ~ DeebieeR yeeCes jepekeâUe ~ mJe¤heeR }eieleeb efpeJneUe ~ }#eCeW yeeCeleer ~~19~~ meòee efceUe}er keâer meòeeOeerMeebÛeer }#eCes menpeÛe Debieer yeeCeleele, lÙeeØeceeCeW megefmLej mJe¤heevegYeJeecegUs efmLeleØe%eeÛeer, %eevÙeeÛeer, YekeäleeÛeer, JewjeiÙeeÛeer }#eCeW Debieer yeeCeleele. ~~19~~

ÙesjJner DeYÙeeme keâefjleeb ~ neleeb ve Ûe{leer meJe&Lee ~ mJe¤heeR jeneJeW lelJeleeb ~ mJe¤he nesTveer ~~20~~ ner }#eCes Debieer yeeCeCÙeemee"er ke=âef$eceheCeeves lÙeebÛee mejeJe keâ¤ve cegUerÛe GheÙeesie nesle veener. mJe¤heefmLeleer Øeehle nesleeÛe leer DeeheesDeehe Debieer cegjleele. ~~20~~

DeYÙeemeeÛee cegiegšceCeer ~ Je=òeer jeneJeer efveieg&CeeR ~ meblemebieW efve¤heCeeR ~ efmLeleer yeeCes ~~21~~ (o. 8 me. 9)

380

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

Deble:keâjCeJe=òeer Megæ peeefCeJesÛÙee DevegmebOeeveele "sJelee ÙesCes ne meJe&ßes‰ DeYÙeeme Deens. mebleebÛÙee cegKeeletve Pee}suÙee meleleÛÙee ßeJeCeeves ns meeOÙe nesles. ~~21~~

SsmeeR }#eCeW yejJeeR ~ mJe¤heekeâejW DeYÙeemeeJeeR ~ mJe¤he meesef[leeb ieesmeeJeer ~ YeebyeeJeleer ~~22~~ mJe¤heekeâej jneCÙeeÛee DeYÙeeme neÛe leer meg}#eCes Debieer yeeCeJeCÙeeÛee DeYÙeeme nesÙe! mJe¤heefmLeleerletve yeepet}e nesleeÛe JewjeiÙemebhevve meeOekeâ megæe cetU mJeYeeJeeJej peeleele. ~~22~~

Deeleeb Demees nW yees}CeW ~ Sskeâe meeOetÛeeR }#eCeW ~ pesCeW meceeOeeve yeeCes ~ meeOekeâeDeebieeR ~~23~~ Deelee ne Deeveg
mJe¤heeR Yejleeb keâuhevee ~ lesLeW kewâÛeer Gjs} keâecevee ~ cnCeewefveÙeeb meeOegpevee ~ keâeceefÛe veeneR ~~24~~ `ns DemeeJes eEkeâJee Demes vemeeJes' Demee keâece meeOet}e vemelees. keâejCe keâecee}e keâejCe Deme}s}er keâuhevee mJe¤heele }erve PeeuÙeeJej keâece keâjer} keâesCe? mebkeâuhe keâesCee}e nesF&}? (mJele:ÛÙee mJeeLee&mee"er Deiej megKeemee"er lees vemelees. YeieJebleeÛes keâeÙe& Je }eskeâesæejemee"er lees Demet Mekeâlees.) ~~24~~

keâefuhe}e efJe
cnCeesefve les ›eâesOejefnle ~ peeCeleer mJe¤he meble ~ veeefmeJeble ns heoeLe& ~ meeb[gefveÙeeb ~~26~~ cnCetve lÙeebvee keâOeerÛe ›eâesOe Ùesle veener. (les ›eâesOe `DeeCet' Mekeâleele!) keâejCe efJeveeMeer JemletbÛee keâece megštve DeefJeveeMeer mJe¤heeÛes lÙeebvee %eeve Pee}s}s Demeles. ~~26~~

pesLeW veeneR ogmejer hejer ~ ›eâesOe ÙeeJee keâesCeeJejer ~ ›eâesOejefnle meÛejeÛejeR ~ meeOegpeve Jele&leer ~~27~~ ›eâesOe ogmeNÙeeÛee Ùeslees. pesLes ogmejs Demes keâener veenerÛe lÙee DeelceefmLeleerle keâesCeeJej mebleeheeJes? meeOet DeelcemJe¤heeØeceeCes ÛejeÛej me=°er JÙeehetve ›eâesOejefnle peerJeve peieleele. ~~27~~

Deeheg}e DeeheCe mJeevebo ~ keâesCeeJejer keâjeJee ceo ~ ÙeekeâejCeW JeeoJesJeeo ~ legšesve ies}e ~~28~~ mJe¤heeveboele jceceeCe Pee}suÙee peerJevcegkeälee}e meòee, mebheòeer, yegefæceòee FlÙeeoeRÛee Denbkeâej vemelees. ohe& eEkeâJee IeceW[ vemeles. lÙeecegUs Jeeo Iee}CÙeeÛeer KegceKegceer vemeles. ~~28~~

meeOeg mJe¤he efvee|Jekeâej ~ lesLeW keQâÛee eflejmkeâej ~ Deehe}e DeeheCe celmej ~ keâesCeeJejer keâjeJee ~~29~~ YesoMetvÙe Je efvee|Jekeâej mJe¤heeÛÙee DevegYeJeecegUs eflejmkeâej Je celmej ns efJekeâej vemeleele. DeYesoele celmejemee"er keâesCe ogmeje Deens? ~~29~~

meeOeg Jemleg DeveeÙeemeW ~ ÙeekeâejCeW celmej vemes ~ ceocelmejeÛeW efhemeW ~ meeOegmeer veeneR ~~30~~ DeKeb[ yeÇÿe ns meeOetÛes mJe¤he yeveles. lÙeecegUs celmej Je ceo ÙeebÛesmee"er ogmeNÙee JÙekeäleerÛes Keb[ vemeleele. (Keb[ · Yeeie, Yeso, Éwle) cnCetve les ceocelmejeves Oegcemele veenerle. ~~30~~

meeOeg mJe¤he mJeÙebYe ~ lesLeW kewâÛee Demes} obYe ~ pesLeW ÉwleeÛee DeejbYe ~ pee}eÛe veeneR ~~31~~ obYe ne vesnceer ogmeNÙee}e oeKeJeCÙeemee"er Demelees. Éwlejefnle efvelÙeefmeæ mJe¤heele ogmeje keâesCeerÛe vemeuÙeeves obYe keâmee Demes}? ~~31~~

pesCeW ÂMÙe kesâ}W efJemebÛe ~ leÙeeme keQâÛee nes ØehebÛe ~ ÙeekeâejCeW efve:ØehebÛe ~ meeOeg peeCeeJee ~~32~~ ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

381

(o. 8 me. 9)

pÙeeves ÂMÙe me=°erÛeer Ie[er cees[}er Deens, lÙee}e ØehebÛe keâes"}e? lÙeecegUs meeOet ØehebÛeele keâOeerÛe ef}hle nesTve jnele veener. }eskeâebÛÙee celes lees ØeehebefÛekeâ Demelees. heejceee|Lekeâ °erves vemelees. (Goe. legkeâejece, SkeâveeLe) ~~32~~

DeJeIes yeÇÿeeb[ lÙeeÛeW Iej ~ hebÛeYeteflekeâ ne peespeej ~ efceLÙee peeCeesve melJej ~ lÙeeie kesâ}e ~~33~~ ÙeekeâejCeW }esYe vemes ~ meeOeg meoe efve}exYe Demes ~ peÙeeÛeer Jeemevee mecejmes ~ MegæmJe¤heeR ~~34~~ hebÛeceneYetleebÛes ef"metU peie efceLÙee Deens ns peeCetve lÙeeefJe
Deeheg}e DeeheCe DeeIeJee ~ mJeeLe& keâesCeeÛee keâjeJee ~ cnCeesefve meeOeg lees peeCeeJee ~ Meeskeâjefnle ~~35~~ meeOet yeÇÿeeØeceeCes SkeâcesJe DeefÉleerÙe DemeuÙeeves mJeeLee&mee"er Oeve, meòee, Iej, Mesle F. JesieUsheCeeves keâenerÛe vemeles. lÙeecegUs lees mJeeLe&jefnle Demelees. ~~35~~

ÂMÙe meeb[tve veeefmeJeble ~ mJe¤he mesefJe}W MeeÕele ~ ÙeekeâejCeW Meeskeâjefnle ~ meeOeg peeCeeJee ~~36~~ MeeskeWâ ogKeJeeJeer Je=òeer ~ lejer les peene}er efveJe=òeer ~ ÿeCeewefve meeOeg DeeefoDebleeR ~ Meeskeâjefnle ~~37~~ nesTve ies}suÙee Deiej mebYeeJÙe IešvesÛee Meeskeâ neslees. meJe& Iešvee peieele Ie[leele. efJeveeMeer peieeÛee lÙeeie keâ¤ve MeeÕele yeÇÿeeÛee DevegYeJe IesleuÙeeves peie Je peieeleer} Iešvee efceLÙee "jleele. Je=òeerÛee osn¤he peieeleÛe meceeJesMe nesle DemeuÙeeves leerner efceLÙee "jles. lÙeecegUs Meeskeâemee"er peie Je Je=òeerÛe Gjle veener! cnCetve meeOet}e Meeskeâ vemelees. ~~36-37~~

ceesnW PeUbyeeJeW ceve ~ lejer leW peene}W Gvceve ~ ÙeekeâejCeW meeOegpeve ~ ceesneleerle ~~38~~ ceveeÛeer ceesnecegUs Ûe}efyeÛe} nesles. meeOetÛes ceve Gvceve PeeuÙeeves lÙee}e ceesn nesle veener. les ceesneleerle Demeleele. ~~38~~

meeOeg Jemleg DeÉÙes ~ lesLeW keQâÛeW Jeešs} YeÙes ~ hejyeÇÿe leW efveYe&Ùes ~ leesefÛe meeOeg ~~39~~ ÙeekeâejCeW YeÙeeleerle ~ meeOeg efveYe&Ùe efveJeeble ~ mekeâUebme ceeb[s} Deble ~ meeOeg Deveble¤heer ~~40~~ melÙemJe¤heW Decej pee}e ~ YeÙes keQâÛeW Jeešs} lÙee}e ~ ÙeekeâejCeW meeOegpevee}e ~ YeÙesefÛe veeneR ~~41~~ Skeâe}e ogmeNÙeeÛeer Yeerleer Jeešles. yeÇÿeele ogmejs keâener vemeles. cnCetve yeÇÿeevegYeJeer meeOet}e keâesCeeÛeer Yeerleer JeešCeej? Demee YeÙejefnle meeOet Meeble Demelees. ceeefÙekeâ peieeÛee veeMe nesCeej ns "j}s}s Deme}s lejer meeOet DeefJeveeMeerÛe Demelees. meJeeËvee cejCeeÛeer Yeerleer Jeešles. meeOet melÙe Je Dece=le yeÇÿeeMeer Skeâ¤he PeeuÙeeves lÙee}e cejCeeÛes YeÙe vemeles. ~~39-41~~

pesLeW veeneR ÉbÉYeso ~ Deehe}e DeeheCe DeYeso ~ lesLes keQâÛee G"s} Keso ~ osnyegæerÛee ~~42~~ yegæerveW vesefce}W efveieg&Cee ~ lÙeeme keâesCeerÛe vesF&vee ~ ÙeekeâejCeW meeOegpevee ~ KesoefÛe veeneR ~~43~~ HeâeÙeoe Je leesše F. ÉbÉecegUs ceeCemee}e Keso eEkeâJee og:Ke nesles. SkeâcesJe DeKeb[ yeÇÿeele ÉbÉ (oesve) veener. yeÇÿeevegYeJe IesleuÙeeveblej osnyegæer ve° PeeuÙeeves og:Ke nesle veener. pÙee efveieg&Cee}e keâesCeer keâes"s vesCes MekeäÙe veener, les efveieg&Ce yegæerle "meuÙeeJej og:KeeÛes keâejCeÛe veener. ~~42-43~~

DeeheCe Ùeskeâ}e "eFËÛee ~ mJeeLe& keâjeJee keâesCeeÛee ~ ÂMÙe vemleeb mJeeLee&Ûee ~ "eJeefÛe veeneR ~~44~~ `ceer SkeâcesJe Deens' Demee efveCe&Ùe PeeuÙeeJej mJeeLee&mee"er ogmejs keâenerÛe vemeles. ÂMÙe peieled yeeefOele kesâuÙeeves mJeeLee&}e JeeJeÛe efceUle veener. ~~44~~

meeOeg DeeheCeeefÛe Ùeskeâ ~ lesLeW keQâÛee og:KeMeeskeâ ~ ogpesefJeCe DeefJeJeskeâ ~ ÙesCeej veeneR ~~45~~ DeefJeJeskeâ ns MeeskeâeÛes Je og:KeeÛes keâejCe Deens. efJeJeskeâ, cnCepes efveJe[ keâjCÙeemee"er efkeâceeve oesve heoeLe& }eieleele. pesLes yeÇÿe ner SkeâÛe Jemlet DevegYeJee}e Ùesles lesLes DeefJeJeskeâe}e eEkeâJee efJeJeskeâe}ener JeeJeÛe vemelees. cnCetve meeOet}e og:Ke Je Meeskeâ vemeleele. ~~45~~ (o. 8 me. 9)

382

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

DeeMee Oeefjleeb hejceeLee&Ûeer ~ ogjeMee legš}er mJeeLee&Ûeer ~ cnCeesve vewjeMelee meeOetÛeer ~ JeesUKeCe ~~46~~ kesâJeU cees#eeÛeer FÛÚe OejuÙeeves mJeeLee&Ûeer neJe ve° nesles. cnCetve meeOet JewjeiÙemebhevve Demelees. lees lÙeeJe¤ve DeesUKeeJee.~~46~~

ce=oheCeW pewmeW ieieve ~ lewmeW meeOetÛeW }#eCe ~ ÙeekeâejCeW meeOegJeÛeve ~ keâ"erCe veeneR ~~47~~ DeekeâeMe pemes keâesCee}eÛe šesÛele veener, lÙeeØeceeCes meeOetÛes Meyo keâesCee}ener PeeWyele veenerle. ~~47~~

mJe¤heeÛee mebÙeesieeR ~ mJe¤heefÛe pee}e Ùeesieer ~ ÙeekeâejCeW Jeerlejeieer ~ efvejblej ~~48~~ peerJeeÛee mJe¤heeMeer mebÙeesie PeeuÙeeves Ùeesieer Pee}s}e meeOeg lees efceLÙee peieleeefJe
efmLeleer yeeCeleeb mJe¤heeÛeer ~ eEÛelee meesef[}er osneÛeer ~ ÙeekeâejCeW nesCeejeÛeer ~ eEÛelee vemes ~~49~~ osnyegæer ve° nesTve Deelceyegæer efmLej PeeuÙeeves osn Je osnmeehes#e ØehebÛeeÛeer lÙee}e keâeUpeer Jeešle veener. cnCetve `Deelee keâeÙe nesCeej, ceePes keâmes nesCeej' F. efJeJebÛevee lÙee}e vemeleele. ~~49~~

mJe¤heeR }eieleeb yegæer ~ legšs DeJeIeer GheeOeer ~ ÙeekeâejCeW efvejesheeOeeR ~ meeOegpeve ~~50~~ mJe¤he efve®heeefOekeâ Deens. lesLes yegæer efmLej Pee}suÙee meeOetÛeer GheeOeer megšuÙeeves lesner efve®heeefOekeâ nesleele. ~~50~~

meeOeg mJe¤heeRÛe jens ~ lesLeW mebieefÛe ve meens ~ cnCeesefve meeOeg lees ve heens ~ ceeveeheceeve ~~51~~ ogmeNÙeeÛÙee mebieleerle iesuÙeeveblej ceeve Je Deheceeve nesCes MekeäÙe Demeles. meeOetves mebiejefnle mJe¤heeMeer SskeäÙe meeOeuÙeeves lÙee}e mebiele ne Meyoner keâUle veener! cnCetve lÙeeÛes ceeveeheceeve nesle veenerle. ~~51~~

De}#eeme }eJeer }#e ~ cnCeesve meeOeg hejce o#e ~ Jees{tb peeCeleer kewâhe#e ~ hejceeLee&Ûee ~~52~~ mJemebJesÅe yeÇÿeeMeer Deble:keâjCe Je=òeerÛes SskeäÙe PeeuÙeeves meeOet melele meeJeOe Demelees. (mJemJe¤heer meeJeOeheCe ~ les efÛe %eeveeÛes }#eCe ~ ``hebÛe meceemeer''. `Awareness'– pes. ke=â
mJe¤heeR ve meens ceU ~ ÿeCeewve meeOeg lees efvece&U ~ meeOeg mJe¤heefÛe kesâJeU ~ cnCeesefveÙeeb ~~53~~ yeÇÿe efJece} DemeuÙeeves ceUjefnle Demeles. meeOet yeÇÿe¤he nesTve jnele DemeuÙeeves leesner lemeeÛe efvece&U Demelees. ~~53~~

mekeâU OeceeËceOeW Oece& ~ mJe¤heeR jeneCeW ne mJeOece& ~ nWefÛe peeefCepes cegKÙe Jece& ~ meeOeg}#eCeeÛeW ~~54~~ mJe¤heekeâej nesTve jneCeW ne meJe&ßes‰ mJeOece& Deens. Flej meJe& Oece& ieewCe Deensle. DeMeer Oeee|cekeâlee ns meeOetÛÙee }#eCeebÛes Jece& Deens. ~~54~~

Oeefjleeb meeOetÛeer mebieleer ~ Deehe
SsmeeR meeOetÛeeR }#eCeW ~ DeebieeR yeeCeleer efve¤heCeW ~ hejbleg mJe¤heeR jeneCeW ~ efvejblej ~~56~~ ner meeOetÛeer }#eCes efve¤heCeele SskeâuÙeeJej Debieer yeeCeCes MekeäÙe Deens. heCe lÙeemee"er melele mJe¤heekeâej Je=òeerves jeefn}s heeefnpes. ~~56~~

efvejblej mJe¤heeR jeneleeb ~ mJe¤heefÛe nesF&pes lelJeleeb ~ ceie }#eCeW DeebieeR yeeCeleeb ~ JesU veeneR ~~57~~ melele mJe¤heekeâej Je=òeer "sefJe}er lej mJe¤heÛe nesTve jnelee Ùesles. veblej leer }#eCes Debieer yeeCeCÙeeme GMeerj }eiele ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

383

(o. 8 me. 9)

veener. ~~57~~

mJe¤heeR jeefnuÙeeb celeer ~ DeJeiegCe DeJeIesefÛe meeb[leer ~ hejbleg Ùeemeer melmebieleer ~ efve¤heCe heeefnpes ~~58~~ Je=òeer efvece&UmJe¤heekeâej nesTve jeefnuÙeeme ceesefnveer, je#emeer, Deemegjer F. ØeJe=òeer ve° nesleele. heCe Demes nesCÙeemee"er pÙeele melele keâce&, Gheemevee, JewjeiÙe, Ùeesie Je Jesoevle ÙeebÛes efve¤heCe Ûee}les, Demee melmebie DemeeJee }eielees. ~~58~~

mekeâU me=°erÛee "eFË ~ DevegYeJe ÙeskeâefÛe veeneRr ~ lees yeesef}pes} meJe&ner ~ hegef{}s meceemeeR ~~59~~ peieele pes hejceeLee&ÛÙee meboYee&le efJeÛeej meebefiele}s peeleele, lÙeeble DelÙeble efJeefJeOelee Deens. leer meJe& efJeefJeOelee heg{er} meceemeele meebiet. ~~59~~

keâesCeW efmLeleerveW jeneleer ~ kewâmee DevegYeJe heeneleer ~ jeceoeme cnCes ßeesleeR ~ DeJeOeeve osCeW ~~60~~ Demes efJeÛeej keâjCeejs keâesCelÙee efmLeleerle Demeleele, lÙeebÛÙee DevegYeJeeÛes mJe¤he keâeÙe les Deelee ßeeslÙeebveer }#ehetJe&keâ SskeâeJes Demes ceer jeceoeme DeeheCee}e cnCelees. ~~60~~ Fefle ßeeroemeyeesOes ieg®efMe<ÙemebJeeos ‘efmeæ}#eCeveece’ meceeme veJeJee ieg®efMe<ÙemebJeeoelcekeâ ßeeroemeyeesOe Ùee «ebLeeleer} ‘efmeæ}#eCe’ veeJeeÛee veJeJee meceeme meceehle.

(o. 8 me. 9)

384

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

oMekeâ Dee"Jee : ceeÙeesÆJe DeLeJee %eeveoMekeâ meceeme oneJee : MetvÙelJeefvejmeve ~~ ßeerjece meceLe& ~~

peveeÛes DevegYeJe hegmeleeb ~ keâUnes Gef"}e DeJeefÛelee ~ ne keâLeekeâu}esU ßeesleeb ~ keâewlegkeWâ SskeâeJee ~~1~~ }eskeâebvee hejceeLee&ÛÙee meboYee&le ØeMve efJeÛeej}s Demelee cees"s JeeoefJeJeeo Pe[leele. lÙeebÛÙee efJeÛeejebÛÙee Skeâeceeietve Skeâ G"CeeNÙee }ešebÛes mJe¤he Deelee Glmegkeâlesves Sskeâe. ~~1~~

Ùeskeâ cnCeleer ne mebmee® ~ keâefjleeb heeefJepes hew}hee® ~ Deehe}e veJns keâeR peespee® ~ peerJe osJeeÛes ~~2~~ keâesCeer cnCeleele– (ns heg{er} meJe& DeesJÙeebÛÙee meg®JeeleerÛes hee}theo Deens. DeLe& keâjleevee les hegvne hegvne ef}efn}s}s veener.) Deeheehe}e mebmeej keâjerle DemeleeveeÛe lees le¤ve peeJee. meJe& peerJe osJeeÛes DebMe DemeuÙeeves mebmeej keâjCÙeeÛes DeesPes DeeheuÙeeJej veener. kegâšgbyemesJee nerÛe F&ÕejmesJee nesÙe. ~~2~~

Ùeskeâ cnCeleer nW ve Ie[s ~ }esYe ÙesTve DeebieeR pe[s ~ heesšmleW keâjCeW Ie[s ~ mesJee kegâšgbyeeÛeer ~~3~~ ns cnCeCes ÙeesiÙe veener. ØelÙe#eele }esYeecegUs Je ÛeefjleeLee&mee"er kegâšgbyeeÛeer mesJee kesâ}er peeles. ~~3~~

Ùeskeâ cnCeleer mJeYeeJeW ~ mebmeej keâjeJee megKeW veeJeW ~ keâebneR oevehegCÙe keâjeJeW ~ meodieleerkeâejCeW ~~4~~ Kejs lej megKeeves mebmeej keâjerle meodieleer efceUCÙeemee"er lÙee mebmeejeÛeeÛe Skeâ Yeeie cnCetve (veeJes) ÙeLeeMekeäleer oeves osTve hegCÙe pees[eJes. ~~4~~

Ùeskeâ cnCeleer mebmeej Keesše ~ JewjeiÙeW IÙeeJee osMeJeše ~ ÙesCeW mJeie&}eskeâeRÛÙee Jeeše ~ ceeskeâàÙee nesleer ~~5~~ veerš efJeÛeej kesâ}e lej ne mebmeej ceeefÙekeâ Deens. mebvÙeeme IesTve otjosMeer ies}s cnCepes mJeiee&Ûeer Øeehleer nesles. Jeeš meehe[les. ~~5~~

Ùeskeâ cnCeleer keâes"W peeJeW ~ JesLe&Ûeer keâemeÙee eEn[eJeW ~ Deeheg}s DeeßeceeR DemeeJeW ~ DeeßeceOece& keâ¤veer ~~6~~ Demes efHeâjCÙeeÛeer cegUerÛe iejpe veener. lÙee lÙee Deeßeceele lÙeeÛes efveÙece heeUtve peerJeve peieeJes. ~~6~~

Ùeskeâ cnCeleeR keQâÛee Oece& ~ DeJeIee neslemes DeOece& ~ Ùes mebmeejeR veevee keâce& ~ keâjCeW }eies ~~7~~ Deeßeceeoer meebieCeeNÙee Oecee&le keâenerÛe DeLe& veener. meJe&$e DeOecee&Ûes meeceüepÙe Deens. mebmeejeceOÙes melele keâeÙe&ceive jneJes }eieles. ~~7~~

Ùeskeâ cnCeleer yengleebhejer ~ Jeemevee DemeeJeer yejer ~ ÙesCeWefÛe leefjpes mebmeejeR ~ DeveeÙeemeW ~~8~~ peerJecee$eeÛÙee YeuÙeeÛeer FÛÚe keâjerle peieeJes. SJe{ŸeevesÛe ne mebmeejmeeiej le¤ve peelee Ùeslees. ~~8~~

Ùeskeâ cnCeleer keâejCe YeeJe ~ YeeJeWefÛe heeefJepes osJe ~ Ùesj nW DeJeIeWefÛe JeeJe ~ ieLeeieesJeer ~~9~~ meodieleermee"er Heâkeäle YeeJeeÛeer iejpe Deens. lÙeevesÛe osJe efceUlees. Flej meJe& Øekeâej efvejLe&keâ Deensle. ~~9~~

Ùeskeâ cnCeleer Jeef[}W peerJeeR ~ DeJeIeeR osJeefÛe ceeveeJeeR ~ ceeÙesyeeheW hetefpele peeJeeR ~ ÙeskeâeYeeJeW ~~10~~ Iejeleer} Je[er}Oeejer ceb[Uer Je ceeleeefhelee Ùeebvee osJe ceevetve lÙeebÛeer lÙeeÛe YeeJeeves hetpee keâjCÙeele keâuÙeeCe Deens. ~~10~~

Ùeskeâ cnCeleer osJeyeÇeÿeCe ~ lÙeebÛeW keâjeJeW hetpeve ~ ceeÙesyeehe veejeÙesCe ~ efJeÕepeveeÛee ~~11~~ ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

385

(o. 8 me. 10)

osJe Je yeÇeÿeCeebÛÙee ¤heeves veejeÙeCe jnelees. lÙee efJeÕeeÛee peefvelee Je heeseME eoe Deme}suÙee osJeyeÇeÿeCeebÛeer hetpee keâjeJeer. ~~11~~

Ùeskeâ cnCeleer MeeŒe heeneJeW ~ lesLeW efvejesefhe}W osJeW ~ lesCeW ØeceeCeWefÛe peeJeW ~ hej}eskeâemeer ~~12~~ F&Õejeves meebefiele}suÙee JesoMeeŒeebÛee DeYÙeeme keâ¤ve lÙeeØeceeCes DeeÛejCe keâ¤ve hej}eskeâeÛeer Øeehleer keâjeJeer. ~~12~~

Ùeskeâ cnCeleer Denes pevee ~ MeeŒe heeneleeb hegjJesvee ~ ÙeekeâejCeW meeOegpevee ~ MejCe peeJeW ~~13~~ heCe MeeŒeeÛee hemeeje Heâej cees"e Demetve les mecepelener veener. Ùeemee"er meeOegmebleebvee MejCe peeJes. ~~13~~

Ùeskeâ cnCeleer meeb[e iees"er ~ JeeÙeebefÛe keâefjleeb ÛeeGšer ~ meJeeËme keâejCe heesšeR ~ YetleoÙee DemeeJeer ~~14~~ Ùee meJeeËle KejesKej DeLe& veener. ns meJe& Øe}ehe LeebyeJetve YetleebefJe
Ùeskeâ cnCeleer ÙeskeâefÛe yejJeW ~ DeeheguÙee DeeÛeejW DemeeJeW ~ DeblekeâeUeR veece IÙeeJeW ~ meJeexòeceeÛeW ~~15~~ pÙeeves lÙeeves Deeheehe}er keâle&JÙekeâcex keâjerle DemeeJes. nsÛe meJeeËle Ûeebie}s, ce=lÙetÛÙee JesUer hejcesÕejeÛes veeJe IesTve MesJešÛee Õeeme mees[eJee. ~~15~~

Ùeskeâ cnCeleer hegCÙe Demes} ~ lejerÛe veece ÙesF&} ~ veeneR lejer Yeg}er he[s} ~ DeblekeâeUeR ~~16~~ Denes heCe iee"er hegCÙe Demes} lejÛe DeblekeâeUer cegKeele hejcesÕejeÛes veece ÙesF} & ! hegCÙe vemes} lej lÙeeÛee efJemej he[s}. ~~16~~

Ùeskeâ cnCeleer peerle DemeeJeW ~ lebJeefÛe meeLe&keâ keâjeJeW ~ Ùeskeâ cnCeleer efHeâjeJeW ~ leerLee&šCe ~~17~~ DeblekeâeUeÛee efJeÛeej keâjCes Ûetkeâ Deens. efpeJeble DemeleeveeÛe cees#e Øeehle keâ¤ve IÙeeJee. (GòejeOe& heg{er} DeLee&le–) ~~17~~

Ùeskeâ cnCeleer nW Dešešer ~ heeCeerhee
Ùeskeâ cnCeleer Ùeesie yejJee ~ cegKÙe leesefÛe DeeOeeR meeOeeJee ~ osnes DecejefÛe keâjeJee ~ Dekeâmceele ~~21~~ ÙeesiemeeOeveeÛe ßes‰ Deens. lees cegKÙe Demetve lees efmeæ PeeuÙeeJej DeÛeevekeâ osn Decej keâ¤ve IÙeeJee! ~~21~~

Ùeskeâ cnCeleer SsmeW keâeÙes ~ keâeUJebÛevee keâ¤b veÙes ~ Ùeskeâ cnCeleer OejeJeer meesÙes ~ Yeefkeäleceeiee&Ûeer ~~22~~ Ùee ceeiee&le cegUerÛe JesU Iee}Jet veÙes. ÙeesieeYÙeeme ve keâjlee Yeefkeäleceeiee&Ûeer keâeme OejeJeer. ~~22~~

Ùeskeâ cnCeleer %eeve yejJeW ~ Ùeskeâ cnCeleer meeOeve keâjeJeW ~ Ùeskeâ cnCeleer cegkeäle DemeeJeW ~ efvejblej ~~23~~ Ùeskeâ cnCeleer Deveie&Ue ~ OejeR heeheeÛee kebâšeUe ~ Ùeskeâ cnCeleer js ceeskeâUe ~ ceeie& DeecegÛee ~~24~~ Ùeskeâ cnCeleeR nW efJeMes
386

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

Ùeskeâ cnCeleer DeIeesjceb$e ~ lesCeW nesF&pes mJeleb$e ~ ßeernjer peÙesÛee keâU$e ~ lesefÛe JeesUs ~~31~~ leer }eie}s meJe& Oece& ~ lesLeW keQâÛeW ef›eâÙeekeâce& ~ Ùeskeâ cnCeleer kegâkeâce& ~ efleÛÙee ceoW ~~32~~ Ùeskeâ cnCeleer Ùeskeâ mee#ehe ~ keâjeJee ce=lÙegbpeÙeeÛee pehe ~ lesCeW iegCeW meJe& mebkeâuhe ~ efmeæerleW heeJeleer ~~33~~ Ùeskeâ cnCeleer yešg YewjJe ~ lesCeW heeefJepes JewYeJe ~ Ùeskeâ cnCeleer PeeseEšie meJe& ~ hege|Jelemes ~~34~~ Ùeskeâ cnCeleer keâeUer kebâkeâeUer ~ Ùeskeâ cnCeleer YeõkeâeUer ~ Ùeskeâ cnCeleer GefÛe° Ûeeb[eUer ~ meenW keâjeJeer ~~35~~ Ùeskeâ cnCeleer efJeIvenj ~ Ùeskeâ cnCeleer YeesUe Mebkeâj ~ Ùeskeâ cnCeleer melJej ~ heeJes YeieJeleer ~~36~~ Ùeskeâ cnCeleer ceu}ejer ~ melJejefÛe meYeeiÙe keâjer ~ Ùeskeâ cnCeleer ceene yejer ~ Yeefkeäle JeWkeâšsMeeÛeer ~~37~~ Ùeskeâ cnCeleer hetJe& "sJee ~ Ùeskeâ cnCeleer Øeslve keâjeJee ~ Ùeskeâ cnCeleer Yeej Iee}eJee ~ osJeeÛeJejer ~~38~~ Ùeskeâ cnCeleer osJe keQâÛee ~ DebleefÛe heenelees YeuÙeebÛee ~ Ùeskeâ cnCeleer ne ÙegieeÛee ~ ÙegieOece& ~~39~~ Ùeskeâ Dee§eerÙe& ceeefveleer ~ Ùeskeâ efJemceÙees keâefjleer ~ Ùeskeâ kebâšeUesve cnCeleer ~ keâeÙes nesF&} leW heeneJeW ~~40~~ `Deelce%eeveÛe meJeeËle Ûeebie}s. heCe vegmeles Meyo keâeÙe GheÙeesieeÛes? ØelÙe#e meeOevee keâjeJeer.' `nŸeeleer} keâebnerÛe ve keâjlee ceeskeâUsheCeeves peerJeve peieeJes.' `Denes ceeskeâeš! heehekeâce& keâOeer ke⤠vekeâe.' `ns legcner keâesCe meebieCeej? DeeceÛee ceeie& Deecne}e ceeskeâUe Deens.' `ns meJe&Ûe mees[tve Åee. Heâkeäle keâesCeeÛeer eEveoe Je És
Ssmes ØehebefÛekeâ peve ~ }#eCeW meebieleeb ienve ~ hejbleg keâebneR Ùeskeâ efÛevn ~ Deuhecee$e yeesef}}W ~~41~~ ØeehebefÛekeâ De%eeveer }eskeâebÛeer ner celeceleeblejs meebietve mebheCeej veenerle. heCe Lees[keäÙeele leer meebefiele}er. ~~41~~

Deeleeb Demees ne mJeYeeJe ~ %eelÙeebÛee kewâmee DevegYeJe ~ leesefn meebefiepes} meJe& ~ meeJeOe Sskeâe ~~42~~ De%eeveer DemesÛe DemeCeej! heCe MeeŒe peeCeCeeNÙeebÛeer celeceleeblejs keâMeer Deensle leer meJe& Deelee meeJeOeheCes Sskeâe. ~~42~~

Ùeskeâ cnCeleer keâjeJeer Yekeäleer ~ ßeernjer osF&} meodieleer ~ Ùeskeâ cnCeleer yeÇÿeØeehleer ~ keâceXefÛe nesÙes ~~43~~ keâesCeer cnCeleele keâer ßeernjerÛeer Yekeäleer kesâ}er lej leesÛe cegkeäleer osF&}. ogmeje cnCelees keâer Jesoevegmeejer keâce& efve
Ùeskeâ cnCeleer Yeesie megšsvee ~ pevcecejCe nW legšsvee ~ Ùeskeâ cnCeleer Gceea veevee ~ De%eeveeÛÙee ~~44~~ ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

387

(o. 8 me. 10)

–pevceespevceerÛÙee heehehegCÙeecegUs ÙesCeejs megKeog:KeebÛÙee YeesieebÛes Ûe›eâ DeefveJeej DemeuÙeeves pevcecejCeeletve megškeâe nesCes MekeäÙe veener- Meeskeâ, ceesn, leneve, Yetkeâ, peje Je cejCe nŸee De%eeveeÛÙee mene Tceea DešUheCes G"leÛe jneCeej. ~~44~~

Ùeskeâ cnCeleer meJe& yeÇÿe ~ lesLeW keQâÛes ef›eâÙeekeâce& ~ Ùeskeâ cnCeleer ne DeOece& ~ yees}eWefÛe veÙes ~~45~~ Ùeskeâ cnCeleer meJe& veemes ~ Gj}W leWefÛe yeÇÿe Demes ~ Ùeskeâ cnCeleer SsmeW vemes ~ meceeOeeve ~~46~~ meJe& yeÇÿe kesâJeU yeÇÿe ~ oesveer hetJe&he#eeÛes Yeüce ~ DevegYeJeeÛeW JesieUW Jece& ~ cnCeleer Ùeskeâ ~~47~~ Ùeskeâ cnCeleer nW ve Ie[s ~ DevegJee&ÛÙe Jemleg Ie[s ~ peW yees}leeb ceesvÙe he[s ~ JesoMeeŒeebmeer ~~48~~ leJe ßeeslee DevegJeeo}e ~ cnCes efve§eÙes keâesCe kesâ}e ~ efmeæebleceleW DevegYeJee}e ~ Gjer keQâÛeer ~~49~~ DevegYeJe osneR JesieUe}s ~ nW hetJeeAÛe yeesef}}W ~ Deeleeb keâebneR Ùeskeâ kesâ}W ~ veJeÛes keâeR ~~50~~ Ùeskeâ mee#elJeW Jele&leer ~ mee#eer JesieUeÛeer cnCeleer ~ DeeheCe õ°e Ssmeer efmLeleer ~ mJeevegYeJeeÛeer ~~51~~ ÂMÙeeheemetve õ°e JesieUe ~ Ssmeer Deef}hleheCeeÛeer keâUe ~ DeeheCe mee#elJeW efvejeUe ~ mJeevegYeJeW ~~52~~ mekeâU heoeLe& peeCeleeb ~ lees heoeLee&ntve helee& ~ osneR Demeesve Deef}hlelee ~ menpeefÛe pee}er ~~53~~ Ùeskeâ SsmeW mJeevegYeJeW ~ cnCeleer mee#elJeW Jelee&JeW ~ ÂMÙe Demeesefve JesieUW JneJeW ~ õ°sheCeW ~~54~~ Ùeskeâ cnCeleer veeneR Yeso ~ Jemleg "eFËÛeer DeYeso ~ lesLeW keQâÛee ceeflecebo ~ õ°e DeeefCe}e ~~55~~ DeJeIeer meekeâjefÛe mJeYeeJeW ~ lesLeW keâ[g keâeÙe efveJe[eJeW ~ õ°e keQâÛee mJeevegYeJeW ~ DeJeIeWefÛe yeÇÿe ~~56~~ ØehebÛe hejyeÇÿe DeYeso ~ YesoJeeoer ceeefveleer Yeso ~ hejer ne Deelcee mJeevebo ~ Deekeâej}e ~~57~~ efJeIegj}W leghe efLepe}W ~ lewmeW efveieg&CeefÛe iegCee Dee}W ~ lesLeW keâeÙes JesieUW kesâ}W ~ õ°sheCeW ~~58~~ cnCeewefve õ°e DeeefCe ÂMÙe ~ DeJeIee ÙeskeâefÛe peieoerMe ~ õ°sheCeeÛes meeÙeeme ~ keâemeÙeemeer ~~59~~ yeÇÿeefÛe Deekeâej}W meJe& ~ Ssmee ÙeskeâebÛee DevegYeJe ~ Ssmes ns oesveer mJeYeeJe ~ efvejesefhe}s ~~60~~ DeJeIee Deelcee Deekeâej}e ~ DeeheCe efYeVe keQâÛee Gj}e ~ ogmeje DevegYeJe yeesef}}e ~ SsefmeÙeehejer ~~61~~ Sskeâ eflemeje DevegYeJe ~ ØehebÛe mee¤efveÙeeb meJe& ~ keâebneR veeneR leesefÛe osJe ~ SsmeW cnCeleer ~~62~~ ÂMÙe DeJeIeW JesieUW kesâ}W ~ kesâJeU DeÂMÙeefÛe Gj}W ~ leWefÛe yeÇÿe DevegYeefJe}W ~ cnCeleer Ùeskeâ ~~63~~ –`meJeË KeefuJeob yeÇÿe' ÂMÙe Je DeÂMÙe meJe& yeÇÿe¤he DemeuÙeecegUs Je les efveef<›eâÙe DemeuÙeecegUs lÙeeble meesUe mebmkeâejebmeejKÙee ef›eâÙee Je mveeveeoer keâcex mebYeJele veenerle– ne efJeÛeej Oecee&}e yeg[efJeCeeje DemeuÙeeves lÙeeÛee efJeÛeejner ke⤠veÙes– meJe& ÂMÙe peieleeÛee veeMe PeeuÙeeJej pes Gjles les DeveeÙeemes yeÇÿe Demeles– nŸee efJeÛeejele Ûee}t peerJeve meceeOeeveele peeCÙeeÛeer JÙeJemLee veener.– peieleemen yeÇÿe Je Megæ yeÇÿe nŸee oesvner keâuhevee hetJe&he#eerÙe YeüceecegUW ceeb[leele. yeÇÿeevegYeJeeÛes jnmÙe JesieUsÛe Deens– pÙee yeÇÿeemebyebOeer `ns Demes yeÇÿe' nŸee Yee
388

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

DeelceeÛe peieled¤heeves meekeâej Pee}e Deens. eEkeâJee heeleU lethe efLepeuÙeeJej JesieUs Jeešles lÙeeØeceeCes efveieg&Ce meekeâej PeeuÙeeJej efYeVe Yeemeles. lÙeecegUW õ°e Je ÂMÙe peieoerMe¤he Demeleevee õ°sheCee meebYeeUCÙeeÛes keâ° keâjCÙeele keâeÙe DeLe& Deens? meJe& yeÇÿeJeeoer Je YesoJeeoer (DeÉwle Je Éwle) Demes ns oesve cegKÙe DeeOÙeeeflcekeâ ØeJeen meebietve Pee}s. meJe& Deelce¤he Demeleevee `ceer' Demee JesieUe keâmee Gjs}? Demee ne ogmeje celeØeJeen Deens. meJe& ÂMÙeme=°er efJeÛeejeves otj mee¤ve heeefn}s lej `keâener veener' Demee DevegYeJe Ùeslees. ne eflemeje (MetvÙeJeeoer) celeØeJeen Deens. lÙee}eÛe les osJe cnCeleele. ~~45-63~~

hejer leW yeÇÿe cnCeeW veÙes ~ GheeÙeemeeefjKee DeheeÙes ~ megvÙelJeeme yeÇÿe keâeÙes ~ cnCeeW ÙesF&} ~~64~~ heCe lees osJe DemeCes MekeäÙe veener. jesieeÛee GheeÙe Je DeheeÙe meejKes keâmes Demeleer}? MetvÙe Je yeÇÿe SkeâÛe keâmes Demeleer}? ~~64~~

ÂMÙe DeJeIeW Jees}ebef[}W ~ DeÂMÙe megvÙelJeeR heef[}W ~ yeÇÿe cnCeewefve cegj[}W ~ lesLegefveÛe ceeies ~~65~~ OÙeeveeYÙeemeeceOÙes ›eâceeves mLet}eoer Ûeej osn (ÂMÙe) ceeies šekeâuÙeeJej lÙeebÛee efvejeme nesTve `keâener veener' Demee MetvÙeevegYeJe Ùeslees. eEkeâJee efJeÛeejeves hebÛeceneYetleebÛee mLet}eheemetve (he=LJeer) met#ceeheÙe&vle (DeekeâeMe) efvejeme kesâuÙeeveblej `keâener veener' Demee MetvÙeevegYeJe Ùeslees. les MetvÙe nsÛe yeÇÿe Demes mecepetve MetvÙeJeeoer lesLetve ceeies efHeâjleele. osneJej Ùesleele. ~~65~~

Fkeâ[s ÂMÙe eflekeâ[s osJe ~ ceOÙeW megvÙelJeeÛee "eJe ~ leÙeeme ceboyegæermleJe ~ ØeeCeer yeÇÿe ÿeCes ~~66~~ MetvÙeeÛÙee DevegYeJeeÛÙee De}erkeâ[s pes Demeles les meJe& %eeveWefõÙes eEkeâJee Devle:keâjCe nŸeebvee keâUCÙeemeejKes DemeuÙeecegUs lÙee}e `ÂMÙe' cnCeleele. MetvÙeevegYeJeehe}erkeâ[s ve keâUCÙeemeejKee Deelcee eEkeâJee osJe Demelees. Demes ns ÂMÙe Je osJe nŸeebÛÙeeceOÙes MetvÙe DevegYeJee}e Ùesles. MeeŒemebmkeâej Je ßeerieg®Øemeeoeves mebmkeâeefjle veme}s}er yegæer MetvÙee}eÛe yeÇÿe mecepeles. ~~66~~

jeÙeeme veeneR JeesUefKe}W ~ mesJekeâeme jeJemeW keâefuhe}W ~ hejer leW DeJeIeW JesLe& ies}W ~ jepee osKeleeb ~~67~~ jepee}e ve DeesUKetve mesJekeâe}eÛe jepee mecepeCeeNÙee}e veblej jepeeÛeer DeesUKe Pee}er keâer mesJekeâeÛes jepesheCe ve° nesles! ~~67~~

lewmeW megvÙelJe keâefuhe}W yeÇÿe ~ heg{W osKeleeb hejyeÇÿe ~ megvÙelJeeÛee DeJeIee Yeüce ~ legšesve ies}e ~~68~~ lÙeeØeceeCes yeÇÿe ve DeesUKetve MetvÙee}eÛe yeÇÿe mecepeCeeNÙee}e veblej yeÇÿeevegYeJe Dee}e keâer `MetvÙe nsÛe yeÇÿe' Demee Pee}s}e Yeüce efveIetve peelees. ~~68~~

hejer ne met#ce Dee[leeUe ~ Jeejer efJeJeskeWâ JesieUe ~ pewmeW ogiOe IesTve, peUe– ~ jepenbme meeb[er ~~69~~ heeCeer JeieUtve otOe ÛeesÛeerves Dees{CÙeeÛeer keâ}e Heâkeäle jepenbmeekeâ[s Demeles. lÙeeØeceeCeW ne MetvÙeeÛee met#ce De[LeUe otj keâjCÙeeÛes keâmeye kesâJeU MeeŒeeYÙeemeeves efJeJeskeâmebheVe yegæer Deme}suÙee meeOekeâekeâ[s Demeles. ~~69~~

DeeOeeR ÂMÙe meesef[}W ~ ceie megvÙelJe Jees}ebef[}W ~ cetUceeÙeshejleW osefKe}W ~ hejyeÇÿe ~~70~~ OÙeeveeYÙeeme keâjCeeNÙee met#ce yegefæJe=òeerves ØeLece ÂMÙeeÛee hemeeje yeepet}e mee¤ve, MetvÙe Dees}eb[tve, cetUceeÙesÛesner DeefOe‰eve Deme}s}s yeÇÿe DevegYeJeeJes. yeÇÿeele mJele:}e efJemejeJes! ~~70~~

JesieUsheCeW heeneCeW Ie[s ~ lesCeW Je=efòe megvÙelJeeR he[s ~ heesšeR mebosn heJee[s ~ megvÙelJeeÛee ~~71~~ `ns MetvÙe' DeMee jerleerves met#ce yegefæJe=òeer lÙeeheemetve JesieUer jentve lÙeeÛee DevegYeJe Iesles. lÙeecegUs efle}e MetvÙe nsÛe Deefvlece leòJe eEkeâJee osJe Jee yeÇÿe Deens Demee Yeüce neslees. (mebosn = Yeüce) ~~71~~

efYeVeheCeW DevegYeefJe}W ~ leÙeeme megvÙe SsmeW yeesef}}W ~ Jemleg }ef#eleeb DeefYeVe pee}W ~ heeefnpes DeeOeeR ~~72~~ MetvÙeeÛee MetvÙeeheemetve JesieUs jentve DevegYeJe IesTve `ns MetvÙe' Demes Je=efòe%eeve nesles. MetvÙeeÛÙee ØekeâeMekeâ Deme}suÙeeyeÇÿeeÛÙee DevegYeJeele Je=òeerves hetCe&heCes efJe}erve nesTve DeelceefveJesove meeOe}s heeefnpes. (nerÛe Demme} meceeOeer nesÙe). ~~72~~

Jemleg DeeheCeefÛe nesCeW ~ SsmeW JemletÛeW heenCeW ~ efve§eÙeWmeeR efYeVeheCeW ~ megvÙelJe }eYes ~~73~~ ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

389

(o. 8 me. 10)

peerJeeves mJele:}e DeelcemJe¤heele efJe}erve keâ¤ve lees ØelÙe#e DevegYeJeCes nsÛe DeelceoMe&ve nesÙe. peerJe DeelcÙeeheemetve JesieUe jeefn}e keâer MetvÙeevegYeJe Ùeslees ns hekeäkesâ }#eele "sJeeJes. ~~73~~

ÙeekeâejCeW megvÙe keâebneR ~ hejyeÇÿe nesCeej veeneR ~ Jemleg¤he nesTve heeneR ~ mJeevegYeJeW ~~74~~ cnCetve MetvÙe ns keâOeerÛe yeÇÿe Demet MekeâCeej veener. `ceer yeÇÿe' ¢eeÛe meeOeveeves lÙeeÛee DevegYeJe IÙeeJee. lesÛe DeeheCe JneJes. ~~74~~

DeeheCe Jemleg efmeæefÛe Deens ~ ceve ceer SsmeW keâuhetb veÙes ~ meeOeg meebieleer GheeÙes ~ letbefÛe Deelcee ~~75~~ peerJe¤he YeemeCeeje ceer cetUÛee yeÇÿe¤heÛe Deens. lÙeecegUs `ceer yeÇÿe' ns efvelÙe efmeæ JeemleJe Deens. lejerner DeefJeÅescegUs `ceer ceve' Demee Yeüce neslees. lees mees[eJee. meodieϤ `let yeÇÿe' Demes meebieleele. ~~75~~

ceve ceer SsmeW veeefLe}W ~ mebleeR veeneR efvejesefhe}W ~ ceeveeJeW keâesCeeÛÙee yees}W ~ ceve ceer SsmeW ~~76~~ `ceer ceve Deens' eEkeâJee ceve ns `ceer' Ûes mJe¤he Deens Demee Yeüce neslees. meble Demes keâOeerÛe meebiele vemeleevee ne Yeüce keâesCeeÛÙee DeeOeejeves meebYeeUtve "sJeeJee? lÙee}e ØeceeCe keâeÙe? ~~76~~

mebleJeÛeveeR "sefJeleeb YeeJe ~ leesefÛe Megæ mJeevegYeJe ~ ceveeÛee lewmeeÛe mJeYeeJe ~ DeeheCe Jemleg ~~77~~ mebleJeÛeveeJej Â{ ßeæe "sJe}er lej lÙeeÛeer heefjCeleer yeÇÿeevegYeJeele nesles. Jeemeveevegmeejer mebkeâuhe keâjerle jenCes ne ceveeÛee menpe mJeYeeJe Deens. les ceve `ceer ceve' Demee mebkeâuhe keâjerle Deme}s lejer peerJeeves lÙeeÛee mebkeâuhe yeepet}e mee¤ve DeeheCe yeÇÿe Deenesle Demee efve§eÙe keâjeJee. (peerJe, Devle:keâjCe, ØeeCe Je Deelcee Ùeebleer} Heâjkeâ meeOekeâeves mecepeeJetve IesCes Heâej DeeJeMÙekeâ Deens.) ~~77~~

peÙeeÛee IÙeeJee DevegYeJe ~ leesefÛe DeeheCe efvejeJesJe ~ Deeheg}e Iesleer DevegYeJe ~ efJeÕepeve ~~78~~ pÙeeÛee `ceer' cnCetve DevegYeJe IÙeeJeÙeeÛee Deens lees efvejJeÙeJe efveieg&Ce efvejekeâej Deelcee Deens. peieeleer} }eskeâ lÙeebÛÙee lÙeebÛÙee celeeØeceeCes DevegYeJe Iesleele. lees ne veJns. ~~78~~

}esYeer Oeve meeOetb ies}s ~ lebJe les }esYeer OeveefÛe pee}s ~ ceie leW YeeiÙeheg®
lewmeW osnyegefæ meesef[leeb ~ meeOekeâeme pee}W lelJeleeb ~ DevegYeJeeÛeer cegKÙe Jeelee& ~ les ns Ssmeer ~~80~~ lÙeeØeceeCes osnemekeäle ceeCetme DeelceYeesie Iesle veener. osnemekeäleer megšleeÛe DeelcemegKeeÛee Yeesie Ie[lees. osnleeoelcÙe mees[Ces ns DeelceevegYeJeeÛes Jece& Deens. ~~80~~

DeeheCe Jemleg cegUeR Ùeskeâ ~ Ssmee %eeveeÛee efJeJeskeâ ~ ÙesLetve ne %eeveoMekeâ ~ mebhetCe& pee}e ~~81~~ peerJe¤he `ceer' Je yeÇÿe cetUÛesÛe Skeâ Deenesle Demee KeNÙee %eevÙee}e efJeJeskeâ Demelees. ÙesLes %eeveoMekeâ mebhe}e. ~~81~~

Deelce%eeve efvejesefhe}W ~ ÙesLeeceleerveW yeesef}}W ~ vÙetvehetCe& #cee kesâ}W ~ heeefnpes ßeesleeR ~~82~~ Ùee oMekeâele ceer Deelce%eeve meebefiele}s. les ceePÙee yegæervegmeej meebefiele}s DemeuÙeeves lÙeebleer} keâceer-DeefOekeâeÛeer ßeeslÙeebveer #ecee keâjeJeer. (MeeŒeele Ùee}e `heefjnej' cnCeleele. `mekeâU keâjCes peieoerMeeÛes' ner meceLeeËÛeer cegKÙe Yetefcekeâe Deens) ~~82~~ Fefle ßeeroemeyeesOes ieg®efMe<ÙemebJeeos ‘MetvÙelJeefveMe&veveece’ meceeme oneJee ieg®efMe<ÙemebJeeoelcekeâ ßeeroemeyeesOe Ùee «ebLeeleer} ‘MetvÙelJeefveMe&ve’ veeJeeÛee oneJee meceeme meceehle –oMekeâ Dee"Jee meceehle–

Q (o. 8 me. 10)

390

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

oMekeâ veJeJee : iegCe¤he meceeme heefn}e : DeeMebkeâe ~~ ßeerjece meceLe& ~~ efvejekeâej cnefCepes keâeÙes ~ efvejeOeej cnefCepes keâeÙes ~ efvee|Jekeâuhe cnefCepes keâeÙes ~ cepe efvejesheeJeW ~~1~~ efvejekeâej cnefCepes Deekeâej veeneR ~ efvejeOeej cnefCepes DeeOeej veeneR ~ efvee|Jekeâuhe cnefCepes keâuhevee veeneR ~ hejyeÇÿeemeer ~~2~~ ßeeslee-efvejekeâej, efvejeOeej Je efvee|Jekeâuhe cnCepes keâeÙe les ce}e mecepeeJetve meebieeJes. Jekeälee– Deekeâej veener les efvejekeâej, pÙee}e keâesCeeÛee DeeOeej veener les efvejeOeej Je pesLes keâuhevee cnCepes efJeÛeej Gcešle veener les efvee|Jekeâuhe. (efvejJeÙelJeecegUs efvejekeâej, SkeâcesJelJeecegUs efvejeOeej Je Deceve DemeuÙeeves efJeÛeejjefnle Demes yeÇÿe Deens.) ~~1-2~~

efvejeceÙe cnefCepes keâeÙes ~ efvejeYeeme cnefCepes keâeÙes ~ efvejeJesJe cnefCepes keâeÙes ~ cepe efvejesheeJeW ~~3~~ efvejeceÙe cnefCepes peUceÙes veeneR ~ efvejeYeeme cnefCepes YeemeefÛe veeneR ~ efvejeJesJe cnefCepes DeJesJe veeneR ~ hejyeÇÿeemeer ~~4~~ ßeeslee- efvejeceÙe, efvejeYeeme Je efvejJeÙeJe ¢eebÛee DeLe& meebieeJee. Jekeälee– efvejeceÙe cnCepes oes
efve:ØehebÛe cnefCepes keâeÙes ~ efve:keâUbkeâ cnefCepes keâeÙes ~ efvejesheeOeer cnefCepes keâeÙes ~ cepe efvejesheeJeW ~~5~~ efve:ØehebÛe cnefCepes ØehebÛe veeneR ~ efve:keâUbkeâ cnefCepes keâUbkeâ veener ~ efvejesheeOeer cnefCepes GheeOeer veeneR ~ hejyeÇÿeemeer ~~6~~ efve:ØehebÛe, efve:keâUbkeâ, efve®heeefOekeâ cnCepes keâeÙe les meebieeJes. heebÛeYeeweflekeâ ØehebÛeeÛee oes
efvejeshecÙe cnefCepes keâeÙes ~ efveje}bye cnefCepes keâeÙes ~ efvejehes#ee cnefCepes keâeÙes ~ cepe efvejesheeJeW ~~7~~ efvejeshecÙe cnefCepes Ghecee veeneR ~ efveje}bye cnefCepes DeJe}byeve veeneR ~ efvejehes#ee cnefCepes Dehes#ee veeneR ~ hejyeÇÿeemeer ~~8~~ efve¤hece, efveje}bye, efvejhes#e cnCepes keâeÙe les meebieeJes. SkeâcesJe DemeuÙeeves Gheces}e keâener veener, DeeOeejemee"er keâener veener Je Dehes#es}e (leg}vee) ogmejs keâener veener. ~~7-8~~

efvejbpeve cnefCepes keâeÙes ~ efvejblej cnefCepes keâeÙes ~ efveieg&Ce cnefCepes keâeÙes ~ cepe efvejesheeJeW ~~9~~ efvejbpeve cnefCepes peveefÛe veeneR ~ efvejblej cnefCepes Deblej veeneR ~ efveieg&Ce cnefCepes iegCeefÛe veeneR ~ hejyeÇÿeemeer ~~10~~ efvejbpeve, efvejblej Je efveieg&Ce cnCepes keâeÙe les meebieeJes. yeÇÿemJe¤he efvepe&ve, efvelÙe Je ef$eiegCeeleerle (DeiegCe) Deens. ~~9-10~~ ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

391

(o. 9 me. 1)

efve:mebie cnefCepes keâeÙes ~ efvece&U cnefCepes keâeÙes ~ efve§eU cnefCepes keâeÙes ~ cepe efvejesheeJeW ~~11~~ efve:mebie cnefCepes mebieefÛe veeneR ~ efvece&U cnefCepes ceUefÛe veeneR ~ efve§eU cnefCepes ÛeUCe veeneR ~ hejyeÇÿeemeer ~~12~~ efve:mebie, efvece&U, efve§eU cnCepes keâeÙe les ce}e meebieeJes. DeefÉleerÙe DemeuÙeeves keâesCeeÛee mebie veener. keâce& vemeuÙeeves heeheeÛee ce} veener. JÙeehekeâ DemeuÙeeves De{U Deens. ~~11-12~~

efveMeyo cnefCepes keâeÙes ~ efveoex
efve:keâece cnefCepes keâeÙes ~ efve}xhe cnefCepes keâeÙes ~ efve:keâce& cnefCepes keâeÙes ~ cepe efvejesheeJeW ~~15~~ efve:keâece cnefCepes keâeceefÛe veeneR ~ efve}xhe cnefCepes }sheefÛe veeneR ~ efve:keâce& cnefCepes keâce&efÛe veeneR ~ hejyeÇÿeemeer ~~16~~ efve:keâece, efve}xhe Je efve:keâce& cnCepes keâeÙe les ce}e meebieeJes. ceve vemeuÙeeves keâecevee veener, De¤he DemeuÙeeves he=‰Yeeie veener. lÙeecegUs keâMeeÛeeÛe }she veener. (Goe. jbie) eEkeâJee Devle:keâjCe vemeuÙeeves keâce&}she veener. keâceXefõÙes vemeuÙeeves (`DeheeoheeefCe') yeÇÿe keâce&jefnle Deens. ~~15-16~~

DeveecÙe cnefCepes keâeÙes ~ Depevcee cnefCepes keâeÙes ~ DeØelÙe#e cnefCepes keâeÙes ~ cepe efvejesheeJeW ~~17~~ DeveecÙe cnefCepes veeceefÛe veeneR ~ Depevcee cnefCepes pevceefÛe veeneR ~ DeØelÙe#e cnefCepes ØelÙe#e veeneR ~ hejyeÇÿe leW ~~18~~ Deveece, Depevce Je DeØelÙe#e cnCepes keâeÙe les ce}e meebieeJes. ¤he vemeuÙeeves veece veener, keâesCelÙeener mJe¤heele JÙekeäle nesle veener Je %eeveWefõÙes Je Devle:keâjCeeves keâUle veener. ~~17-18~~

DeieCeerle cnefCepes keâeÙes ~ Dekeâle&JÙe cnefCepes keâeÙes ~ De#ew cnefCepes keâeÙes ~ cepe efvejesheeJeW ~~19~~ DeieCeerle cnefCepes ieCeerle veeneR ~ Dekeâle&JÙe cnefCepes keâle&JÙelee veeneR ~ De#ew cnefCepes #eÙeefÛe veeneR ~ hejyeÇÿeemeer ~~20~~ DeieefCele, Dekeâle&JÙe Je De#eÙe cnCepes keâeÙe les ce}e meebieeJes. JÙeehekeâlescegUs }ebyeer-®boer F. ceespelee Ùesle veener. Dekeâece DemeuÙeeves keâle&JÙejefnle Je efvee|Jekeâej DemeuÙeeves #eÙe veener. ~~19-20~~

De¤he cnefCepes keâeÙes ~ De}#e cnefCepes keâeÙes ~ Deveble cnefCepes keâeÙes ~ cepe efvejesheeJeW ~~21~~ De¤he cnefCepes ¤heefÛe veeneR ~ De}#e cnefCepes }#ele veeneR ~ Deveble cnefCepes DebleefÛe veeneR ~ hejyeÇÿeemeer ~~22~~ De¤he, De}#e, Deveble cnCepes keâeÙe les ce}e meebieeJes. efvejJeÙeJe DemeuÙeeves ¤he veener, De¤he DemeuÙeeves les `}#Ùe' nesle veener. JÙeehekeâ DemeuÙeeves Devleheej }eiele veener. ~~21-22~~

Deheej cnefCepes keâeÙes ~ De{U cnefCepes keâeÙes ~ DelekeäÙex cnefCepes keâeÙes ~ cepe efvejesheeJeW ~~23~~ Deheej cnefCepes heejefÛe veeneR ~ De{U cnefCepes {UefÛe veeneR ~ DelekeäÙex cnefCepes leke&âle veeneR ~ hejyeÇÿe leW ~~24~~ (o. 9 me. 1)

392

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

Deheej, De{U Je DelekeäÙe& cnCepes keâeÙe les ce}e meebieeJes. `De}erkeâ[s Je he}erkeâ[s' Ùee Yee
DeÉwle cnefCepes keâeÙes ~ DeÂMÙe cnefCepes keâeÙes ~ DeÛÙegle cnefCepes keâeÙes ~ cepe efvejesheeJeW ~~25~~ DeÉwle cnefCepes ÉwleefÛe veeneR ~ DeÂMÙe cnefCepes ÂMÙeefÛe veeneR ~ DeÛÙegle cnefCepes ÛesJele veeneR ~ hejyeÇÿe leW ~~26~~ DeÉwle, DeÂMÙe Je DeÛÙegle cnCepes keâeÙe les ce}e meebieeJes. pÙee}e eEkeâJee pÙeele ogmejs keâener Je keâesCeer veener, ¤he vemeuÙeeves efomele veener Je DeÛÙegle cnCepes De{U. ~~25-26~~

DeÚso cnefCepes keâeÙes ~ DeoenŸe cnefCepes keâeÙes ~ Dekeä}so cnefCepes keâeÙes ~ cepe efvejesheeJeW ~~27~~ DeÚso cnefCepes Úsosvee ~ DeoenŸe cnefCepes peUsvee ~ Dekeä}so cnefCepes keâe}Jesvee ~ hejyeÇÿe leW ~~28~~ DeÛÚsÅe, DeoenŸe, Dekeä}so cnCepes keâeÙe les ce}e meebieeJes. ¤he vemeuÙeeves Keb[ hee[lee Ùesle veenerle. pJe}veMeer}lee ne iegCe vemeuÙeeves peUle veener. keâe}JeCÙeemee"er lÙee}e ¤he veener Je ogmeje õJe heoeLe& veener, heeCÙeeves les Dees}s nesle veener. ~~27-28~~

hejyeÇÿe cnefCepes mekeâUebhejleW ~ leÙeeme heeneleeb DeeheCeefÛe leW ~ nW keâUs DevegYeJeceleW ~ meodieg¤ kesâef}Ùeeb ~~29~~ hejyeÇÿe ns meJeeËle met#ce, meJee&ntve he}erkeâ[Ûes, meJe&ßes‰ Je DeefOe‰eve¤he Deens. les peeCeeJeÙeeÛee ØeÙelve keâjeJee lej les ceerÛe Deens! heCe ßeerieg®ke=âhesves lÙee}e kesâJeU efmeæevleeÛes mJe¤he ve jnelee DevegYeJeeÛes mJe¤he Ùesles. ~~29~~ Fefle ßeeroemeyeesOes ieg®efMe<ÙemebJeeos ‘DeeMebkeâeveece’ meceeme heefn}e ieg®efMe<ÙemebJeeoelcekeâ ßeeroemeyeesOe Ùee «ebLeeleer} ‘DeeMebkeâe’ veeJeeÛee heefn}e meceeme meceehle

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

393

(o. 9 me. 1)

oMekeâ veJeJee : iegCe¤he meceeme ogmeje : yeÇÿeefve¤heCe ~~ ßeerjece meceLe& ~~

peW peW keâebneR meekeâej efomes ~ leW leW keâuheebleeR veemes ~ mJe¤he leW DemeleefÛe Demes ~ meJe&keâeU ~~1~~ pÙee}e Deekeâej Demelees les keâuheeÛee Øe}Ùe nesleevee ve° nesles. yeÇÿe cee$e eflevner keâeUele DeyeeefOele Je efvelÙe Demeles. ~~1~~

peW mekeâUebceOÙeW meej ~ efceLÙee veJns leW meeÛeej ~ peW keâeb efvelÙe efvejblej ~ mebÛe}s Demes ~~2~~ pes meJee&Ûes meej Demeles les keâOeerÛe efceLÙee vemeles. melÙe Demeles les efvelÙe, efvejblej Je meJeeËle JÙeehetve Demeles. (Goe. heeCeer ns yeHeâe&Ûes meej Deens. yeÇÿe peieleeÛes meej Deens. yeHe&â veme}s lejer heeCeer Demeles. peie veme}s lejer yeÇÿe Demeles.) ~~2~~

leW YeieJebleeÛes efvepe¤he ~ lÙeeefme yeesef}pes mJe¤he ~ Ùeeefn JesieUeR Decethe ~ veeceW leÙeeÛeeR ~~3~~ meiegCe meekeâej YeieJebleeÛes meej efveieg&Ce efvejekeâej yeÇÿe Deens. lesÛe mJe¤he. lÙeentve lÙee}e mee#eer, DeÉwle, hejceelcee F. meebkesâeflekeâ veeJes yejerÛe Deensle. ~~3~~

lÙeeme veeceeÛee mebkesâle ~ keâUeJeÙee ne °eble ~ hejer leW mJe¤he veeceeleerle ~ DemeleefÛe Demes ~~4~~ keâesCelesner efJeMes
ÂMÙeemeyeenŸe mebÛe}W ~ hejer leW efJeÕeeme Ûeesj}W ~ peJeefUÛe veeneRmeW pee}W ~ DemeleefÛe kewâmeW ~~5~~ peeefCeJesÛÙee DeeJeekeäÙeele ÙesCeeNÙee meJe& ÂMÙeele les Deele Je yeensj Ye¤ve jeefn}s Demetvener lÙeeheemetve Deef}hle Deens. les DelÙevle peJeU Deens Je lÙeecegUsÛe efomele veener, keâUle veener. ~~5~~

Ssmee SskeâesefveÙeeb osJe ~ G"s °erÛee YeeJe ~ heeneW peeleeb efomes meJe& ~ ÂMÙeefÛe DeeJeIeW ~~6~~ osJeeÛes ns JeCe&ve Ssketâve lees heneCÙeeÛee ØeÙelve kesâ}e lej meJe&$e ÂMÙeeÛeeÛe hemeeje efomelees. ~~6~~

°erÛee efJe
°erme efomes leW veemes ~ ÙesleefÉ
mJe¤he leW efvejeYeeme ~ DeeCeer ÂMÙe Yeeme}W meeYeeme ~ Yeemeeme yeesef}}e veeme ~ JesoebleMeeŒeeR ~~9~~ yeÇÿe Je=òeer}e keâUle veener. heCe ¤heJeeve me=°er [esàÙeeceeHe&âle Je=òeer}e keâUles. pes pes Je=òeer}e keâUles les veeMeJeeve Demeles Demes ßegleer meebieles. ~~9~~

DeeCeer heeneleeb ÂMÙeefÛe Yeemes ~ Jemleg ÂMÙeeJesieUer Demes ~ mJeevegYeJeW heeneleeb efomes ~ ÂMÙeemeyeenŸe ~~10~~ DeeheuÙee [esàÙeebveer pes pes efomeles les les ÂMÙe nesÙe. meÉmlet cee$e ÂMÙeentve JesieUer Deens. mJe¤heevegYeJe Dee}e cnCepes (o. 9 me. 2)

394

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

meÉmlet ÂMÙee}e Deeleyeensj JÙeehetve Deens Demes ØelÙeÙee}e Ùesles. ~~10~~

peW efvejeYeeme efveieg&Ce ~ lÙeeÛeer keâeÙes meebieeJeer KetCe ~ hejer leW mJe¤he peeCe ~ meefVeOeefÛe Demes ~~11~~ pes iegCeeleerle Je Devle:keâjCeJe=òeer}e keâUle veener lÙeeÛes JeCe&ve lejer keâmes keâjCeej? heCe lesÛe yeÇÿe Deelcee Demetve lees DelÙeble peJeU (mJele:Ûe) Demelees! ~~11~~

pewmee DeekeâeMeeR Yeeme}e Yeeme ~ DeeefCe mekeâUebceOeW DeekeâeMe ~ lewmee peeefCepes peieoerMe ~ meyeenŸe DeYÙeeblejeR ~~12~~ `ns DeekeâeMe' Demes GieerÛeÛe Jeešles. les meJeeËceOÙes JÙeehetve jenles. lÙeeØeceeCes yeÇÿe meJeeËÛÙee Deeleyeensj JÙeehetve Deens. ~~12~~

GokeâeceOeW hejer efYepesvee ~ he=LJeerceOeW hejer efPepesvee ~ JevnerceOeW hejer efmepesvee ~ mJe¤he osJeeÛeW ~~13~~ yeÇÿe heeCÙeele Demetve efYepele veener. he=LJeerle Demetve lÙee}e Peerpe veener. Deiveerle Demetve les efMepele veener. ~~13~~

leW jWÅeeceOÙeW hejer yeg[svee ~ leW JeeÙeesceOeW hejer G[svee ~ megJeCeea Demes hejer Ie[svee ~ megJeCee&meeefjKeW ~~14~~ yeÇÿe efÛeKe}ele Demetve yeg[le veener. JeeNÙeele Demetve lÙeeyejesyej G[le veener. meesvÙeele Demetve lÙeeÛes meesvÙeeyejesyej oeefieves Ie[le veenerle. ~~14~~

SsmeW peW mebÛe}W meJe&oe ~ hejer leW DeekeâUsvee keâoe ~ DeYesoeceepeer Jee{Jeer Yesoe ~ les ns Denblee ~~15~~ Demes les meJe&$e JÙeehetve Demetvener efomele Jee keâUle veener. JeemleefJekeâ meJe&$e DeYeso Demetve peerJeeÛeer Denblee meJe&$e Yeso heneles.(Denb Dee}e keâer lJeb Dee}eÛe!) ~~15~~

efleÛÙee mJe¤heeÛeer KetCe ~ meebieeW keâebneR JeesUKeCe ~ DenblesÛeW efve¤heCe ~ meeJeOe Sskeâe ~~16~~ Denblee keâMeer Deens lÙeeÛee Deboepe ÙesCÙeemee"er DenblesÛeer }#eCes meeJeOeheCes Sskeâe. ~~16~~

pes mJe¤heekeâ[s heeJes ~ DevegYeJeemeJeW PeWheeJes ~ DevegYeJeeÛes Meyo DeeIeJes ~ yees}esve oeJeer ~~17~~ Denb ne mJe¤heeÛee DevegYeJe IesCÙeemee"er Skeâ Skeâ osn ceeies šekeâleevee `ceer mLet} Mejerj veener' F. DevegYeJe mJele:}eÛe lees meebiele peelees. ~~17~~

cnCes Deeleeb ceerÛe mJe¤he ~ leWefÛe DenblesÛeW ¤he ~ efvejekeâejeR DeeheWDeehe ~ JesieUer he[s ~~18~~ MesJešer `ceer Deelcee Deens' Demes Denblee cnCeles Je efle}e Je=òeerÛes ¤he DemeuÙeeves De¤he DeelcÙeentve menpeÛe JesieUer "jles.~~18~~

mJeÙeW ceerÛe Deens yeÇÿe ~ Ssmee DenblesÛee Yeüce ~ SsefmeÙeW met#ceeR met#ce ~ heeneleeb efomes ~~19~~ met#ce Devle:keâjCeJe=òeer Deeflemet#ce DeelcÙeeÛee DevegYeJe Iesleevee efle}e `ceer yeÇÿe Deens' Demee Yeüce neslees! ~~19~~

keâuhevee DeekeâUer nsle ~ Jemleg keâuheveeleerle ~ cnCeewve veekeâUs Deble ~ DevebleeÛee ~~20~~ `ceer yeÇÿe' Ùee nslet}e keâuhevee hekeâ[tve yemeles. (nsleg = meeOÙe) yeÇÿe meeOÙe vemeuÙeeves (efvelÙeefmeæ) Deveble yeÇÿeeÛes Ùee jerleerves Dehejes#e %eeve nesle veener. ~~20~~

DevJeÙes DeeCeer Jeerlejskeâ ~ ne MeyoYeso keâesCeerÙeskeâ ~ efveMeyoeÛee DeblejefJeJeskeâ ~ MeesefOe}e heeefnpes ~~21~~ DevJeÙe DeeefCe JÙeeflejskeâ Ùee oesvner heæleerves yeÇÿe%eeve Pee}s heeefnpes Demes JesoevleMeeŒe meebieles. heCe ne efJeÛeej kesâJeU Meeefyokeâ Deens. ØelÙe#e yeÇÿeele Demee Yeso veener. cnCetve MeyoØeceeCeevesner ØelÙe#e DevegYeJee}e ve ÙesCeeNÙee yeÇÿeeÛee OÙeevekeâeUer efJeJeskeâeves MeesOe IÙeeJee. (DevJeÙe- pesLes Ieš Demelees lesLes ceeleer Demeles. JÙeeflejskeâ- ceeleerÛe vemes} lej Ieš keâes"tve DemeCeej? peie efomeles lesLes DeefOe‰eve yeÇÿe Demeles. DeefOe‰eve vemes} lej DeOÙemle vemeles.) ~~21~~ ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

395

(o. 9 me. 2)

DeeOeeR IesF&pes JeeÛÙeebMe ~ ceie JeesUefKepes }#ÙeebMe ~ }#ÙeebMeer heeneleeb JeeÛÙeebMe ~ Demes} keQâÛee ~~22~~ ØeLece JeeÛÙeebMeeÛee efJeÛeej keâ¤ve veblej lÙeeÛÙee }#eebMeeÛee efJeÛeej keâjeJee. }#eebMeeceOÙes JeeÛÙeebMe efJe}erve PeeuÙeeJej lees Gjs} keâmee? pemes- ~~22~~

meJe&yeÇÿe DeeefCe efJeceUyeÇÿe ~ ne JeeÛÙeebMeeÛee Deveg›eâce ~ MeesefOeleeb }#ÙeebMeeÛeW Jece& ~ JeeÛÙeebMe vemes ~~23~~ `ÂMÙeemen meJe& yeÇÿeÛe Deens' Je `ÂMÙe otj keâ¤ve Gjles les efJece} yeÇÿe' Demes oesve he#e ceeb[}s peeleele (JeeÛÙe) hejbleg ØelÙe#e yeÇÿeevegYeJeele (}#Ùe) JeeÛÙee}e Leeje vemelees. ~~23~~

meJe&, efJeceU oesveer he#e ~ JeeÛÙeebMeer Deešleer ØelÙe#e ~ }#ÙeebMeeR }eefJeleeb }#e ~ he#eheele Ie[s ~~24~~ meJe&yeÇÿeJeeo Je efJece}yeÇÿe Jeeo ns oesvner kesâJeU mewæeefvlekeâ Jeeo Deensle. les kesâJeU JeeCeerÛes JÙeJenej Deensle ns ØelÙe#eele keâUtve Ùesles. les JeeCeerle Dee{Uleele! DevegYeJekeâeUer (}#Ùe) les oesvner he#e heleve heeJeleele. ~~24~~

nW }#ÙeebMeW DevegYeJeCeW ~ ÙesLeW veeneR JeeÛÙeebMe yees}CeW ~ cegKÙe DevegYeJeeÛes KegCes ~ JeeÛeejbYe keQâÛee ~~25~~ }#ÙeevegYeJeele JeeÛÙeebMe ie[he neslees. ns DevegYeJeevesÛe keâUles. lees DeeuÙeeJej JeeÛÙe, }#Ùe F. yees}CÙeemee"er JeeCeer DeejbYe keâjer}Ûe keâMeer? ~~25~~

heje heMÙebleer ceOesceeb JewKejer ~ pesLeW Jeesmejleer ÛÙeejer ~ lesLeW MeyokeâUekegbâmejer ~ keâesCe keâepe ~~26~~ heje, heMÙevleer, ceOÙecee Je JewKejer Ùee Ûeejer JeeCeer pÙee DeelceevegYeJekeâeUer efJe¤ve peeleele lesLes Demes Meeefyokeâ KesU eEkeâJee keâmejleer keâesCe keâjCeej? met#ceeeflemet#ce efJeÛeejebÛeer keâ}e keâesCe JÙekeäle keâjCeej? ~~26~~

Meyo yees}leeb meJeWÛe veemeW ~ lesLeW MeeÕelelee keâes"W Demes ~ ØelÙe#eeme ØeceeCe vemes ~ yejW heene ~~27~~ keâesCeleener Meyo GÛÛeejuÙeeyejesyej ve° neslees cnCetve lees MeeÕele veener ns ØelÙe#e DevegYeJee}e Ùesle DemeuÙeeves lÙee}e JesieàÙee ØeceeCeeÛeer iejpe veener ns }#eele IÙeeJes. ~~ ~27~~

Meyo ØelÙe#e veeefmeJeble ~ cnCeesve Ie[s he#eheele ~ meJe& efJeceU Ssmee nsle ~ DevegYeJeeR veeneR ~~28~~ Meyo veeMeJeeve DemeuÙeeves Meyoebveer ceeb[}s}s he#ener heleve heeJeleele. meJe&yeÇÿe Je efJeceU yeÇÿe ns oesvner he#e yeÇÿeevegYeJeele vemeleele. (efJece}yeÇÿeJeeo · DepeeleJeeo) ~~28~~

Sskeâ DevegYeJeeÛeW }#eCe ~ DevegYeJe cnefCepes DevevÙe peeCe ~ Sskeâ DevevÙeeÛeW }#eCe ~ SsmeW Demes ~~29~~ yeÇÿeeheemetve JesieUsheCeeves ve GjCes ns DevegYeJeeÛes }#eCe Deens. les keâmes les Deelee meebielees. ~~29~~

DevevÙe cnefCepes DevÙe vemes ~ DeelceefveJesove pewmeW ~ mebieYebieW DemeleefÛe Demes ~ Deelcee DeelceheCeW ~~30~~ pees DevÙelJeeves jnele veener lees DevevÙe eEkeâJee pÙee}e ogmeje keâesCeer veener lees DevevÙe. DeelceefveJesove Pee}s keâer peerJe yeÇÿeeheemetve JesieUsheCeeves vemelees. peerJe hegvne JesieUe Pee}e lejer Deelcee DemeeJeÙeeÛee lemeeÛe Demelees. lÙeele keâener GCeerJe efvecee&Ce nesle veener. ~~30~~

DeelcÙeeme veeneR DeelceheCe ~ nWefÛe efve:mebieeÛeW }#eCe ~ nW JeeÛÙeebMeW yeesef}}W peeCe ~ keâUeJeÙee keâejCeW ~~31~~ `ceer Deelcee Deens' ns pemes DeelcÙee}e Yeeve vemeles lemesÛe les DeelceevegYeJeelener vemeles. ner efve:mebieheCeeÛeer heefjmeercee nesÙe. ns kesâJeU keâUeJes cnCetve Meyoeves yees}}es. ~~31~~

ÙesjJeeR }#ÙeebMe lees JeeÛÙeebMeW ~ meebefiepes} nW Ie[s kewâmeW ~ JeekeäÙeefJeJejCeW DehewmeW ~ keâUeW }eies ~~32~~ SNnJeer kesâJeU JeeCeerves (JeeÛÙe) yeÇÿemJe¤he (}#Ùe) meebieCes keâmes MekeäÙe Deens? heCe lesner ceneJeekeäÙeeÛÙee ceveveeves nUtnUt mecepet }eieles. (hene 8-8-34) ~~32~~

(o. 9 me. 2)

396

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

keâjeJeW lelJeefJeJejCe ~ MeesOeeJeW yeÇÿe efveieg&Ce ~ heeneJeW DeeheCeeme DeeheCe ~ cnefCepes keâUs ~~33~~ yeÇÿe Je ceeÙee Ùee leòJeebÛes mJe¤he peeCetve IesTve efveieg&Ce yeÇÿe lÙeeletve ieeUtve IÙeeJes (MeesOeve) peerJeeves (DeeheCe) yeÇÿee}e (DeeheCeemeer) SskeäÙeYeeJeeves DevegYeJeeJes (heneJes) cnCepes yeÇÿeevegYeJe Ùeslees. ~~33~~

nW ve yees}leebÛe efJeJeefjpes ~ efJeJejesve efJejesve jeefnpes ~ ceie Deyees}CeWefÛe meepes ~ ceeneheg®
MeyoefÛe efveMeyo nesleer ~ ßegefle vesefle vesefle ÿeCeleer ~ nW leeW Dee}W DeelceØeefÛeleer ~ ØelÙe#e Deeleeb ~~35~~ lesLes MeyoebÛes MeyoheCe mebheles, ßegleer megæe `ns yeÇÿe veener' `ns yeÇÿe veener' Demes cnCele ceewve Oejleele. DevegYeJe Demee Demelees ns DeeleeÛe DeeheCe heeefn}s Deens. (DeesJeer 34) ~~35~~

ØeefÛele Deeef}Ùeeb Devegceeve ~ ne leeW ØelÙe#e ogjeefYeceeve ~ lejer Deeleeb ceer De%eeve ~ cepe keâebnerÛe ve keâUs ~~36~~ Demes Demetvener lÙeeefJe
ceer }efškeâe ceePeW yees}CeW }efškeWâ ~ ceer }efškeâe ceePeW Ûee}CeW }efškeWâ ~ ceer ceePeW DeJeIeWefÛe }efškeWâ ~ keâeuheefvekeâ ~~37~~ peerJe¤he `ceer' ceeefÙekeâ DemeuÙeeves ceePes yees}Ces Je Ûee}Cesner ceeefÙekeâÛe Deens. `ceer Je ceePes' Jej DeeOeej}s}e meJe& JÙeJenej ceeefÙekeâ eEkeâJee keâefuhele Deens. ~~37~~

cepe cegUeRÛe veeneR "eJe ~ ceePeW yees}CeW DeJeIeWefÛe JeeJe ~ ne Øeke=âleerÛee mJeYeeJe ~ Øeke=âleer }efškeâer ~~38~~ `ceer'Ûes DeefmlelJeÛe cegUele veener! lÙeecegUs Øeke=âleerÛÙee yeUeves nesCeejs ceePes yees}Cesner Øeke=âleer ceeefÙekeâ DemeuÙeeves ceeefÙekeâ Deens. ~~38~~

Øeke=âefle DeeCeer heg®
pesLeW meJe&ner DeMes
Deelee ceewvÙe ve YebieeJeW ~ keâ¤ve keâebneRÛe ve keâjeJeW ~ Demeesve efveMes
ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

397

(o. 9 me. 2)

oMekeâ veJeJee : iegCe¤he meceeme eflemeje : efve:mebosnefve¤heCe ~~ ßeerjece meceLe& ~~

ßeesleeR kesâ}e Devegceeve ~ SsmeW kewâmeW yeÇÿe%eeve ~ keâebneRÛe veeneR Demeesve ~ nW keWâefJe Ie[s ~~1~~ ßeeslÙee}e DeMeer Mebkeâe Dee}er keâer Demes ns yeÇÿeeÛes %eeve keâme}s keâer pes PeeuÙeeJej Demetve keâenerÛe vemeles? Demes Ie[s} keâe? ~~1~~

mekeâU keâ¤ve Dekeâlee& ~ mekeâU Yeesietve DeYeeskeälee ~ mekeâUebceOeW Deef}hlelee ~ ÙesF&} kewâmeer ~~2~~ meJe& keâener keâ¤ve Dekeâlee&, meJe& Yeesietve DeYeeskeälee F. Øekeâejs Ùee meJee&heemetve Deef}hleheCee meeOes} keâmee? ~~2~~

leLeeheer legcner cnCeleeb ~ Ùeesieer Yeesietve DeYeeskeälee ~ mJeie&veke&âefn Deeleeb ~ ÙesCeW vÙeeÙeW ~~3~~ legcner cnCelee keâer Ùeesieer Yeesietve DeYeeskeälee Demelees. ceie lÙee}e mJeie& Je vekeâe&efo megæeb Yeesietve ve YeesieuÙeemeejKesÛe nesCeej! ~~3~~

pevce ce=lÙe Yeesieer}sÛe Yeesieer ~ hejer lees Yeesietve DeYeeskeälee Ùeesieer ~ Ùeeleveeefn leÙee}eieeR ~ ÙesCeWefÛe hee[W ~~4~~ pevcecejCe YeesieCeeje Ùeesieer megæe Yeesietve les Yeesiele veener. lÙee}e Ùeelevee nesTvener nesle veenerle. ~~4~~

kegâštve veeneR kegâefš}e ~ j[esve veeneR j[}e ~ kegbâLeesve veeneR kegbâefLe}e ~ ÙeesiesÕej ~~5~~ Ùeesieer ceej KeeTvener ceej Keele veener, j[tvener j[le veener, kegbâLe}e lejer kegbâLele veener DemesÛe cnCeeJes }eies}. ~~5~~

pevce vemeesve Ieele}e ~ heeflele vemeesve pee}e ~ Ùeelevee vemeesve heeJe}e ~ veeveehejer ~~6~~ ÙeesiÙee}e pevce vemetve lees pevcee}e Dee}e, heeheer vemetve heeflele Pee}e Je Deveskeâ Ùeelevee ve Yeesielee Yeesielees! ~~6~~

Ssmee ßeesleÙeebÛee Devegceeve ~ ßeesleeR Iesle}W Dee[jeve ~ Deeleeb ÙeeÛeW meceeOeeve ~ kesâ}W heeefnpes ~~7~~ ßeeslee efJeÛeej keâ¤ve Demee Dee[jeveele efMej}e. Deelee lÙee}e hejceeLe&le: pes melÙe Deens les meebefiele}s heeefnpes. ~~7~~

Jekeälee cnCes meeJeOe JneJeW ~ legcner yees}leeb yejJeW ~ hejer nW legceÛÙeeÛe DevegYeJeW ~ legcneme Ie[s ~~8~~ Jekeälee cnCelees keâer Deelee }#e osTve kegâlekeâe&Ûes Gòej Sskeâe. legcner pes yees}lee les legceÛÙee °erves yejesyej Deens. keâejCe osnleeoelcÙeeletve legcne}e pes DevegYeJe Ùesleele les legcner yees}lee. ~~8~~

pÙeeÛee DevegYeJe pewmee ~ lees lees yees}lees lewmee ~ mebheosefJeCe pees efOeJemee ~ lees efvejeLe&keâ ~~9~~ pÙee}e pemee DevegYeJe Ùeslees lemes lees yees}lees, heCe mebheòeerJeeÛetve pemee JÙeeheej keâjCes JÙeLe& Demeles lÙeeØeceeCes, ~~9~~

veeneR %eeveeÛeer mebheoe ~ De%eeveoeefjõW Deeheoe ~ YeesefieuÙeeÛe Yeesieer meoe ~ Meyo%eeveW ~~10~~ %eeveeÛeer mebheòeer vemeleevee De%eeve¤he oeefjõŸeeÛeer mebkeâšs YeesieeJeer }eieleele. kesâJeU Meyo%eeveeÛÙee mebheòeercegUs veevee pevceeble YeesieeJÙee }eieCeeNÙee Deeheoe YeesieerleÛe jneJes }eieles. ~~10~~

Ùeesieer JeesUKeeJee ÙeesiesÕejW ~ %eeveer JeesUKeeJee %eevesÕejW ~ ceeneÛelegj lees ÛelegjW ~ JeesUKeeJee ~~11~~ ÙeesiesÕej ÙeesiÙee}e, %eevesÕej %eevÙee}e Je Ûelegj ceneÛelegje}e menpe DeesUKet Mekeâlees. ~~11~~

DevegYeJeer DevegYeefJeÙeeme keâUs ~ Deef}hle Deef}hleheCeW efveJeUW ~ efJeosneÛee osnYeeJe ieUs ~ efJeosner osKeleeb ~~12~~ (o. 9 me. 3)

398

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

Skeâ DevegYeJeer ogmeNÙeeÛee DevegYeJeerheCee peeCelees. Skeâ Demebie ogmeNÙeeÛeer efve:mebielee DeesUKelees. ogmejer efJeosneJemLesleer} JÙekeäleer heentve efJeosner JÙekeäleerÛes osnYeeve nejheles. ~~12~~

yeæemeeefjKee efmeæ ~ DeeCeer efmeæemeeefjKee yeæ ~ Ùeskeâ YeeJeer} lees Deyeæ ~ cnCeeJeeÛe ve}ies ~~13~~ efmeæ yeæeØeceeCes Demelees Je yeæ efmeæeØeceeCes Demelees Demes ceeveCeeje cetKe& Demelees ns cegöece meebieeJes }eiele veener. ~~13~~

Pe[he}e lees osnOeejer ~ DeeCeer osnOeejkeâ hebÛee#ejer ~ hejbleg oesIeeb Ùeskeâmejer ~ kewâmeer ÅeeJeer ~~14~~ efheMeeÛÛeeves Peheeš}s}ener ceeCetme Je les keâe{Ceeje hebÛee#ejerner ceeCetmeÛe Deme}e lejer oesIes meejKesÛe keâmes cnCeeJes? ~~14~~

lewmee De%eeve heeflele ~ DeeCeer %eeveer peerJevcegkeäle ~ oesIes meceeve ceeveer} lees Ùegkeäle ~ kewâmee cnCeeJee ~~15~~ lÙeeØeceeCes heeheer De%eeveer Je peerJevcegkeäle %eeveer pees meejKesÛe mecepelees lÙee}e MeneCee keâmee cnCeeJee? ~~15~~

Deeleeb Demees ns °eble ~ ØeefÛele yees}eW keâebneR nsle ~ ÙesLeW ßeesleeR meeJeefÛeòe ~ #eCeÙeskeâ JneJeW ~~16~~ Deelee GoenjCes hegjsle. DevegYeJee}e ÙesF&} Demes keâener Deelee meebielees. }#e osTve SskeâeJes. ~~16~~

pees pees %eeveW ieghle pee}e ~ pees efJeJeskeWâ efJeje}e ~ pees DevevÙeheCeW, Gj}e– ~ veeneRÛe keâebneR ~~17~~ pÙeeÛee peerJe yeÇÿe¤he PeeuÙeeves peerJeYeeJe ve° neslees `lees' yeÇÿeYeeJeele ie[he neslees. peCet ieghle neslees. efJeJeskeâ¤he efJeÛeejeves efJe¤ve peelees. yeÇÿeeheemetve JesieUsheCeeves Gjle veener. ~~17~~

leÙeeme kewâmeW ieJemeeJeW ~ MeesOetb peeleeb leesefÛe JneJeW ~ leesefÛe nesleeb cnCeeJeW ~ ve}ies keâebneR ~~18~~ `lÙeeÛee' peerJeYeeJe JesieUsheCeeves keâmee MeesOeeJee? pÙeeÛee mJele:Ûee peerJeYeeJe mebhe}e Deens lees lÙeeÛee peerJeYeeJe MeesOet heener} lej leesner yeÇÿeYeeJeele ie[he neslees! (DeesJeer 12) Je lÙeecegUs yees}Ces nesle veener. ~~18~~

osneR heeneleeb efomesvee ~ leòJeW MeesefOeleeb Yeemesvee ~ yeÇÿe Deens, efveJe[svee– ~ keâebneR kesâuÙeeb ~~19~~ lÙee}e lÙeeÛÙee osnele MeesOeeJes lej osneÛÙee GheeOeerle `lees' vemelees. lÙeeÛÙee osneleer} meJe& Deveelce leòJes otj meej}er lejer lees efomele veener. lees yeÇÿe PeeuÙeeves yeÇÿeeØeceeCesÛe efomele veener. ~~19~~

efomelees lejer osnOeejer ~ hejer keâebneRÛe veeneR DeblejeR ~ leÙeeme heeneleeb JeefjJejer ~ keâUs} kewâmee ~~20~~ `lees' Flej ÛeejÛeewIeebmeejKee osnOeejer efomelees, heCe Deele osnleeoelcÙeeÛee }sMener vemelees. mLet} °erves yeIeCeeNÙee}e `lees' keâmee efomes}? ~~20~~

keâUeÙee MeesOeeJeW Deblej ~ lebJe lees efvelÙe efvejblej ~ peÙeeme Oegbef[leeb efJekeâej ~ efvee|Jekeâej nesleer ~~21~~ lÙeeÛes mJe¤he keâUCÙeemee"er Deblejbie MeesOeeJesle lej lÙeeble `lees' efvelÙe Je DevevlemJe¤heeves Demelees. keâeceeoer efJekeâej pesJne lÙee}e MeesOeeJeÙeeme peeleele lesJne lesÛe lÙeeÛÙeemeejKes efvee|Jekeâej nesleele! ~~21~~

lees hejceelcee kesâJeU ~ leÙeeme veeneR ceeÙeeceU ~ DeKeb[ nsletÛee efJešeU ~ pee}eÛe veeneR ~~22~~ `lees' hejyeÇÿeÛe PeeuÙeeves lÙee}e ceeefÙekeâ leòJeebÛee }she vemelees. lees DeKeb[yeesOeele Demetve lÙee}e keâesCeleener efJeMes
Ssmee pees keâeb Ùeesieerjepe ~ lees Deelcee menpeeR menpe ~ hetCe&yeÇÿe Jesoyeerpe ~ osnekeâejW keâUsvee ~~23~~ Demee ßes‰ Ùeesieer menpeefmLeleerle menpelesves jnelees. JesoebÛes pÙeele leelheÙe& Deens les yeÇÿe nesTve lees Demelees. heCe De%eeveer peveebvee osneÛeer Deeke=âleer efomeles. efmLeleer keâUle veener. ~~23~~

osn YeeefJeleeb osnefÛe efomes ~ hejer Deblej DeveeefjmeW Demes ~ leÙeeme MeesefOeleeb vemes ~ pevcecejCe ~~24~~ osn°erves heeefn}s lej lÙeeÛee osnÛe efomelees. heCe DevlejefmLeleer JesieUerÛe Demeles. leer efmLeleer keâU}er lej lees pevcecejCeeletve megšuÙeeÛes }#eele ÙesF&}. ~~24~~ ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

399

(o. 9 me. 3)

peÙeeme pevcecejCe JneJeW ~ leW lees veJnsefÛe mJeYeeJeW ~ veeneRÛe leW DeeCeeJeW ~ keâes"tve keQâÛeW ~~25~~ pevcecejCe Jeemevesmeefnle Deme}suÙee peerJee}e Demeleele. cegkeäleeÛee peerJeYeeJe ve° nesTve Jeemevee#eÙe neslees Je lees yeÇÿeÛe nesTve jenlees. yeÇÿee}e pevcecejCe menpeÛe vemeleele. les lÙee}e keâes"tve ÙesCeej? ~~25~~

efveiegC& eeme pevce keâefuhe}e ~ DeLeJee efveiegC& e G[efJe}e ~ lejer G[e}e DeeCeer pevce}e ~ Deehe}e DeeheCe ~~26~~ keâesCeer efveieg&Ce yeÇÿe pevcee}e Ùesles Je ve° nesles Demes cnš}s lejer lees cnCeCeejeÛe pevcee}e ÙesTve cejCeej! ~~26~~

ceeOÙeebveer Legbefkeâleeb metÙee&Jejer ~ lees Legbkeâe he[s} DeeheCeeÛe Jejer ~ ogmeNÙeeme eEÛeefleleeb DeblejeR ~ DeeheCeeme Ie[s ~~27~~ metÙe& ceOÙeevner Demeleevee leeW[ Jej keâ¤ve lÙeeJej Legbkeâ}s lej lees Legbkeâe LegbkeâCeeNÙeeÛÙeeÛe leeW[eJej he[lees! ogmeNÙeeefJe
meceLe& jeÙeeÛeW ceefnceeve ~ peeCeleeb nesleW meceeOeeve ~ hejbleg Yegkb eâes }eie}W mJeeve ~ lejer leW mJeeveefÛe Deens ~~28~~ SKeeÅee meceüešeÛes JewYeJe Ssketâve meceeOeeve Jeešles. heCe lÙeeJej kegâ$es Yegbketâ }eie}s lej keâeÙe keâjCeej? lÙeeÛee lees mJeYeeJeÛe Demelees! ~~28~~

%eeveer lees melÙemJe¤he ~ De%eeve osKes ceveg<Ùe¤he ~ YeeJeemeeefjKee HeâUõthe ~ osJe lewmee ~~29~~ yeÇÿe%eeveer melÙemJe¤he neslees. De%eevÙee}e lees celÙe& ceeCetme Jeešlees. osJe Je mevle ÙeebÛesefJe
osJe efvejekeâej efveieg&Ce ~ }eskeâ YeeefJeleer hee
osJe meoesefole mebÛe}e ~ }eskeâeR yengefJeOe kesâ}e ~ hejbleg yengefJeOe pee}e ~ nW lees Ie[svee ~~31~~ yeÇÿe¤he osJe efvelÙe JÙeehekeâ Je DeKeb[ Deens. }eskeâebveer lÙee}e Deveskeâ ¤hes efo}er lejer lees JeemleefJekeâ eflelekeäÙee ¤heebÛee nesle veener. ~~31~~

lewmee meeOeg Deelce%eeveer ~ yeesOeW hetCe& meceeOeeveer ~ efJeJeskeWâ DeelceefveJesoveer ~ Deelce¤heer ~~32~~ yeÇÿe melÙe Deens Je ÂMÙe efceLÙee Deens Ùee efJeJeskeâecegUs meJe& keâejCe Deme}suÙee Deelce¤heeÛee hetCe& yeesOe Pee}s}e Deelce%eeveer melele meceeOeeveele Demelees.~~32~~

peUesve keâe‰eÛee Deekeâej ~ Deefive efomes keâe‰ekeâej ~ hejer keâe‰ nesF&} ne efJeÛeej ~ yees}eWÛe veÙes ~~33~~ }ekeâ[eÛee Deekeâejner Deiveer }ekeâ[eyejesyej peeUlees Je Deiveer lÙee DeekeâejeÛee efomelees. heCe Deiveer keâOeerÛe }eketâ[ vemelees. ~~33~~

keâhet&j Demes lees peUleeb efomes ~ lewmee %eeveerosn Yeemes ~ leÙeeme pevceefJeleeb kewâmeW ~ keâo&UerGojeR ~~34~~ keâehetj Deens leesheÙe&vle lees peUleevee efomelees. lÙee keâeheje}e veblej hegvne kesâUerÛÙee ieeYÙeeletve keâe{lee Ùesle veener. lÙeeØeceeCes ØeejyOe Deens leesheÙeËle %eevÙeeÛee osn efomelees. les mebheuÙeeJej lees hegvne pevcee}e Ùesle veener. ~~34~~

yeerpe Yeepe}W GieJesvee ~ JeŒe peUe}W Gkeâ}svee ~ JeesIe efveJeef[leeb efveJe[svee ~ iebiesceOeW ~~35~~ Yeepe}suÙee yeerpee}e Debkegâj Hegâšle veener, peU}s}er keâehe[eÛeer Ie[er G}ie[le veener, iebies}e efceUe}suÙee Dees{ŸeeÛes heeCeer JesieUs oeKeefJelee Ùesle veener. ~~35~~

JeesIe iebiesceeieW efomes ~ iebiee Ùeskeâosmeer Demes ~ meeOeg keâebnerÛe ve Yeemes ~ DeeCeer Deelcee meJe&iele ~~36~~ (o. 9 me. 3)

400

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

GoenjCe vesnceerÛe DehetCe& (SkeâosMeer) Demeles. cnCetve Jejer} GoenjCeele iebies}e efceUCÙeehetJeea Dees{ŸeeÛes heeCeer JesieUs efomeles. hejbleg Deelce¤he nesCÙeehetJeeaÛee meeOet Je Deelce¤he Pee}s}e meeOet JesieUe oeKeefJelee Ùesle veener. keâejCe Deelcee JÙeehekeâ Deens. hetJeeaÛee peerJeYeeJe keâefuhele Deens. ~~36~~

megJeCe& veJns }esKeb[ ~ meeOetme pevce Leesleeb[ ~ De%eeve ØeeCeer pe[cet{ ~ leÙeeme nW GcepesefÛevee ~~37~~ heefjmemheMee&veblej }esKeb[eÛes Pee}s}s meesves hegvne keâOeerÛe }esKeb[ nesle veener. lÙeeØeceeCes Deelce%eeveeves yeÇÿe Pee}s}e meeOetÛee peerJe hegvne pevcecejCeeÛÙee yebOeveele meehe[le veener. De%eeveecegUs pÙeebÛeer yegæer oie[emeejKeer Pee}s}er Demeles eEkeâJee ceesefnle (cet{) nesles lÙeebvee ns keâener kesâuÙee mecepele veener! ~~37~~

DebOeeme keâeneRÛe ve efomes ~ lejer les }eskeâ DeebOeUs kewâmes ~ meVeheeleW yejUlemes ~ meVeheeleer ~~38~~ DeebOeàÙee}e keâenerÛe efomele veme}s lejer meJe&Ûe }eskeâ DeebOeUs vemeleele! leehe Ûe{}s}e Deepeejer ceeCetme Jeešs} les yejUlees. ~~38~~

pees mJehveeceOeW YÙee}e ~ lees mJehveYeÙeW JeesmeCee}e ~ leW YeÙes peeielÙee}e ~ kesâefJe }eies ~~39~~ pees mJehveele YÙee}s}e Demelees leesÛe lÙee YeÙeeves og:Keer neslees. peeiee DemeCeeNÙee}e les og:Ke keâmes nesF&}? ~~39~~

cegUer mehee&keâej osefKe}er ~ Ùeskeâ YÙee}e ÙeskeWâ JeesUefKe}er ~ oesIeebÛeer DeJemLee }sefKe}er ~ meeefjKeerÛe kewâmeer ~~40~~ mehee&ÛÙee DeekeâejeÛes }eketâ[ cebo ØekeâeMeele heeefnuÙeeJej Skeâe}e lees mehe& Jeeš}e heCe ogmeNÙeeves }eketâ[ DeesUKe}s. oesIeebÛeer Øeefleef›eâÙee meejKeerÛe keâMeer Demes}? ~~40~~

neleeR Oeefjleebefn [mesvee ~ nW Ùeskeâeme Yeemesvee ~ lejer les lÙeeÛeer keâuhevee ~ leÙeemeerÛe yeeOeer ~~41~~ lees leLeekeâefLele mehe& neleele Oej}e lejer ÛeeJele veener ns yengleskeâebvee keâUle veener. lÙeeÛeer keâuhevee lÙee}eÛe YeesJeles. ~~41~~

eEJeÛeg mehe& [me}e ~ lesCeW leesefÛe peekeâU}e ~ leÙeeÛesefve }eskeâ pee}e ~ keâemeeJeerme kewâmee ~~42~~ Skeâe}e eEJeÛet eEkeâJee meehe ÛeeJe}e lej lÙeeÛes heefjCeece lÙee}eÛe YeesieeJes }eieleele. Flej }eskeâ lÙeeves keâe keâemeeJeerme nesleer}? ~~42~~

Deeleeb legš}e Devegceeve ~ %eeefveÙeebme keâUs %eeve ~ De%eeveeme pevcecejCe ~ ÛegkesâefÛevee ~~43~~ ßeeslÙeeves Iesle}suÙee MebkesâÛes Gòej efo}s. Mebkeâe efHeâš}er. (heefnuÙee mene DeesJÙee.) %eevÙee}e %eeveevegYeJeeves cees#e efceUlees. De%eevÙeebvee pevcecejCe Ûegkeâle veenerle. ~~43~~

Ùeskeâe peeCeCÙeemee"er ~ }eskeâ heef[}s Dešešer ~ vesCeheCeW eEnhegšer nesleer ~ pevcece=lÙeW ~~44~~ ns Deelce%eeve JneJes cnCetve meeOekeâ Deheej keâ° keâefjleele. heCe pÙeebvee Deelce%eeve nesle veener les pevcecejCeebÛÙee og:Keele meehe[leele. ~~44~~

leWefÛe keâLeevegmebOeeve ~ heg{W kesâ}W heefjefÚVe ~ meeJeOeeve meeJeOeeve ~ cnCes Jekeälee ~~45~~ Skeâe}e Deelce%eeve nesles Je ogmeNÙee}e nesle veener Demes keâe JneJes? ÙeeÛes Gòej heg{er} meceemeele mhe° keâ¤ve meebiet. ßeeslÙeebveer meeJeOe nesTve SskeâeJes. ~~45~~ Fefle ßeeroemeyeesOes ieg®efMe<ÙemebJeeos ‘efve:mebosnefve¤heCeveece’ meceeme eflemeje ieg®efMe<ÙemebJeeoelcekeâ ßeeroemeyeesOe Ùee «ebLeeleer} ‘efve:mebosnefve¤heCe’ veeJeeÛee eflemeje meceeme meceehle

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

401

(o. 9 me. 3)

oMekeâ veJeJee : iegCe¤he meceeme ÛeJeLee : peeCeheCeefve¤heCe ~~ ßeerjece meceLe& ~~

he=LJeerceOeW }eskeâ mekeâU ~ Ùeskeâ mebheVe Ùeskeâ ogye&U ~ Ùeskeâ efvece&U Ùeskeâ JeeWieU ~ keâeÙe efveefcelÙe ~~1~~ ßeeslee– he=LJeerÛÙee hee"erJej ØeÛeb[ mebKÙesves ceeCemes jenleele. lÙeeble keâener meeceLÙe&mebheVe lej keâener ogyeUer Demeleele. keâener mJeÛÚ lej keâener ieef}ÛÚ Demeleele. ÙeeÛes keâejCe keâeÙe? ~~1~~

efkeâlÙeskeâ jepes veeboleer ~ efkeâlÙeskeâ oefjõ Yeesefieleer ~ efkeâleerÙeskeâebÛeer Gòece efmLeleer ~ efkeâlÙeskeâ DeOeceesæce ~~2~~ keâener meòeeOeerMe megKeele jenleele lej keâeneR ceeCemeebvee oeefjõŸeeÛes Ûeškesâ meesmeeJes }eieleele. efkeâlÙeskeâ Gòece heefjefmLeleerle jneleele lej yejsÛe DelÙeble ne}eKeerÛes efpeCes peieleele. ~~2~~

SsmeW keâeÙe efveefcelÙe pee}W ~ nW cepe heeefnpes efvejesefhe}W ~ ÙeeÛeW Gòej Ssefkeâ}W ~ heeefnpes ßeesleeR ~~3~~ Demes keâesCelÙee keâejCeeves Pee}s les ce}e meebieeJes. Jekeälee– Ùee ØeMveeÛes Gòej Deelee ßeeslÙeebveer SskeâeJes. ~~3~~

ns mekeâU iegCeeheemeer ieleer ~ meiegCe YeeiÙeßeer Yeesefieleer ~ DeJeiegCeeme oefjõØeehleer ~ ÙesoLeeA mebosn veeneR ~~4~~ ne meJe& iegCeebÛee ØeYeeJe Deens. meodieÏCeekeâ[s YeeiÙeesoÙe nesTve megKe efceUles. ogieg&CeecegUs oeefjõŸe efceUles Ùeele Mebkeâe veener. ~~4~~

pees pees pesLeW Ghepe}e ~ lees les JesJemeeF& Gcepe}e ~ leÙeeme }eskeâ cnCeleer Ye}e ~ keâeÙe&keâlee& ~~5~~ pees pÙee osMeele, keâe}ele Je heefjefmLeleerle pevcee}e Ùeslees lÙeevegmeej pees ÙeesiÙe efoMesves (Gcepe) ØeÙelve (JÙeJemeeÙe) keâjlees lÙee}e }eskeâ Gòece keâeÙe&keâlee& cnCeleele. ~~5~~

peeCelee lees keâeÙe& keâjer ~ vesCelee keâebneRÛe ve keâjer ~ peeCelee lees heesš Yejer ~ vesCelee Yeerkeâ ceeies ~~6~~ osMekeâe} heefjefmLeleer peeCeCeeje ÙeesiÙe ØeÙelve keâjlees Je ÛeefjleeLe& Ûee}efJelees. les ve peeCeCeeje efYekesâ}e }eielees. ~~6~~

nW leeW ØeiešefÛe Demes ~ peveeR heeneleeb ØelÙe#e efomes ~ efJeÅesJeerCe keâjbše Jemes ~ efJeÅee lees YeeiÙeJeble ~~7~~ ns lej meceepeele ØelÙe#e efomeles. %eeveemen ØeÙelve keâjCeeje YeeiÙeJeeve neslees Je De%eeveecegUs keâjbše neslees. ~~7~~

Deeheg}er efJeÅee ve efmekeâmeer ~ lejer keâeÙes Yeerkeâ ceeiemeer ~ pesLeW lesLeW yegæer Ssmeer ~ Jeef[}W meebieleer ~~8~~ meJe& peeCeles Je DevegYeJeer Demes meebieleele keâer ÛeefjleeLee&Ûeer efJeÅee mebheeove kesâ}er veener, lej Yeerkeâ ceeieeJeer }eieles. ~~8~~

Jeef[} Deens keâjbše ~ DeeefCe meceLe& nesÙes Oeekegâše ~ keâeb pes efJeÅesveW cees"e ~ cnCeesefveÙeeb ~~9~~ keâes"s Demes efomeles keâer cees"e YeeT oefjõer Demetve lÙeeÛee }neve YeeT YeeiÙeJeeve Deens. keâejCe SkeâÛe keâer lees Gob[ efJeÅee efMekeâlees. ~~9~~

efJeÅee veeneR yeefgæ veeneR ~ efJeJeskeâ veeneR mee#eshe veeneR ~ kegâMeUlee veeneR JÙeehe veeneR ~ cnCeesve ØeeCeer keâjbše ~~10~~ DeeJeMÙekeâ leer efJeÅee, keâceeJe}s}er yegæer, JÙeeJeneefjkeâ meeOekeâ-yeeOekeâ efJeÛeej, ØeÙelveebÛes meelelÙe, keâewMeuÙe Je Jee{lee JÙeehe vemes} lej ceeCetme keâjbše neslees. ~~10~~

(o. 9 me. 4)

402

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

FlegkeWâefn pesLeW Jemes ~ lesLeW JewYeJeeme GCeW vemes ~ JewYeJe meebef[leeb DehewmeW ~ hee"er }eies ~~11~~ ner meJe& iegCemebheoe Demeles lesLes JewYeJeele keâeÙe GCeerJe jener}? JewYeJe vekeâes Deme}s lejer les ceeies }eieles! ~~11~~

Jeef[} meceLe& Oeekegâše efYekeâejer ~ Sskeâe ÙeeÛeer kewâmeer hejer ~ Jeef[}eSsmee JÙeehe ve keâjer ~ cnCeesefveÙeeb ~~12~~ keâes"s keâes"s cees"e YeeT YeeiÙeJeeve lej Oeekeâše keâjbše Demelees. keâejCe lees cees"ŸeemeejKee Jee{lee GÅeesie keâjerle veener. ~~12~~

pewmeer efJeÅee lewmeer nebJe ~ pewmee JÙeehe lewmeW JewYeJe ~ lees}emeeefjKee neJeYeeJe ~ }eskeâ keâefjleer ~~13~~ hegjshetj efJeÅee Demes} lej Deekeâeb#eebÛeeR ef#eeflepes ®boeJeleele. JÙeehe Jee{s} lemes JewYeJe Jee{les. }eskeâ DeeheeheuÙee ÙeMeeÛÙee GbÛeervegmeej ®yeeyeele jneleele. ~~13~~

efJeÅee vemes JewYeJe vemes ~ lesLeW efvece&U keQâÛee Demes ~ keâjbšheCeW JeesKeše efomes ~ JeeWieU DeeCeer efJekeâejer ~~14~~ pesLes efJeÅee Je JewYeJe vemeles lesLes mJeÛÚlee lejer keâMeer DemeCeej? lees oeefjõŸeecegUs ieef}ÛÚ, jesieš Je kegâ¤he efomelees. ~~14~~

heMeg he#eer iegCeJeble ~ lÙeeme ke=âhee keâjer meceLe& ~ iegCe vemleeb efpeCeW JesLe& ~ ØeeCeercee$eeÛeW ~~15~~ heMeg Je he#eermegæe GheÙeesieer iegCeebÛes Demeleer} lej lÙeebvee cees"s }eskeâ meebYeeUleele. meodieÏCe veme}suÙee ceeCemeeÛes peerJeve Hegâkeâš peeles. ~~15~~

iegCe veeneR ieewjJe veeneR ~ meeceLÙe& veeneR cenlJe veeneR ~ kegâMeUlee veeneR leke&â veeneR ~ ØeeCeercee$eebmeer ~~16~~ Deveskeâ ceeCemeebpeJeU meodieÏCe vemeuÙeecegUs lÙeebÛÙeepeJeU ieewjJeemheo Demes keâenerÛe vemeles. meeceLÙe&, cenòJe, JÙeehe, JewYeJe Ùeebleer} keâenerner vemeles. ~~16~~

ÙeekeâejCeW Gòece iegCe ~ leWefÛe YeeiÙeeÛeW }#eCe ~ }#eCeWefJeCe DeJe}#eCe ~ menpeefÛe pee}W ~~17~~ cnCetve Gòece iegCemebheoe nsÛe Kejs YeeiÙe. Gòece iegCeebcegUs ÙesCeejer Ûeebie}er }#eCes vemeleer} lej lÙee}e kegâ}#eCeer menpeÛe cnCeeJes }eieles. ~~17~~

peveeceOeW pees peeCelee ~ lÙeeme Deens ceevÙelee ~ keâesCeer Ùeskeâ efJeÅee Demeleeb ~ cenlJe heeJes ~~18~~ meceepeeceOÙes efJeÅeemebheVe yegefæcevlee}e ceevÙelee efceUles. Skeâe efJeÅeslener heejbiele Deme}suÙee}e cenòJe efceUles. ~~18~~

ØehebÛe DeLeJee hejceeLe& ~ peeCelee leesefÛe meceLe& ~ vesCelee peeefCepes JesLe& ~ efve:keâejCe ~~19~~ ØehebÛe Demees keâer hejceeLe& Ùee oesvnermebyebOeer %eeve Deme}s lejÛe les les meeceLÙe& efceUles. De%eeveer ceeCetme Hegâkeâš peelees. lÙeeÛes peerJeveÛe JeeÙee peeles. ~~19~~

vesCeleeb eEJeÛeg mehe& [mes ~ vesCeleeb peerJeIeele Demes ~ vesCeleeb keâeÙe& veemes ~ keâesCeer Ùeskeâ ~~20~~ De%eeveer }neve ceg}eves meehee}e eEkeâJee eEJeÛeJee}e nele }eJe}e lejer lees ÛeeJeleesÛe eEkeâJee SKeeÅee ef"keâeCeer meehe eEkeâJee eEJeÛet DemeCes MekeäÙe Deens ns }#eele ve Ieslee nele eEkeâJee heeÙe he[}e lejer les ÛeeJeCeejÛe! De%eeve ns Deveskeâ JesUe cejCee}e keâejCe nesles. De%eeveecegUs meJe& keâeÙeeËÛee veeMe neslees. ~~20~~

vesCeleeb ØeeCeer eEmelejs ~ vesCeheCeW leNns Yejs ~ vesCeheCeW "kesâ efJemejs ~ heoeLe& keâebneR ~~21~~ De%eeveecegUsÛe YetleyeeOee nesles, leNnsJeeF&keâheCes JeeieCes Ie[les, ceeCetme Heâmelees Je efJemejeUt yevelees. ~~21~~

vesCeleeb Jewjer eEpekeâleer ~ vesCeleeb DeheeFË he[leer ~ vesCeleeb mebJnejleer, Ie[leer– ~ peerJeveeme ~~22~~ yesmeeJeOeheCee De%eeveeletve Ùeslees. lÙeecegUs Me$et lÙeeÛee hejeYeJe keâjlees. [eJehesÛeebÛes %eeve vemes} lej hejeYeJe neslees. De%eeveecegUs mebkeâšs Ùesleele. efhekesâ, heMeghe#eer, cee}ceòee F. veeMe neslees. peerefJeleeÛeer neveer nesles. ~~22~~

Deeheg}W mJeefnle ve keâUs pevee ~ lesCeW Yeesefieleer Ùeelevee ~ %eeve vesCeleeb De%eevee ~ DeOeesieleer ~~23~~ ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

403

(o. 9 me. 4)

Deehe}s Kejs efnle keâMeele Deens les }eskeâebvee De%eeveecegUs keâUle veener. lÙeecegUs Ieele nesTve og:Kes YeesieeJeer }eieleele. %eeve veme}suÙee De%eeveer ceeCemeebÛeer DeOeesieleerÛe nesles. ~~23~~

ceeÙeeyeÇÿe peerJeefMeJe ~ meejemeej YeeJeeYeeJe ~ peeefšuÙeemee"eR nesleW JeeJe ~ pevcecejCe ~~24~~ ceeÙee, yeÇÿe, peerJe, efMeJe, meej, Demeej, YeeJe, DeYeeJe FlÙeeoeRÛÙee MeeŒeMegæ %eeveeves pevcecejCeeÛÙee Ûe›eâeletve megškeâe nesles. cees#e efceUlees. (kesâJeU meoeÛeej, }eskeâeshekeâej Je Gheemevesves veJns!) ~~24~~

keâesCe keâlee& efve§eÙeWmeer ~ yeæ cees#e lees keâesCeemeer ~ SsmeW peeCeleeb ØeeefCeÙeebmeeR ~ megefškeâe Ie[s ~~25~~ ÂMÙe peieeÛeer Glheòeer, efmLeleer Je }Ùe ÙeebÛes keâle=&lJe keâesCeeÛes Deens ÙeeÛes %eeve nJes. eEhe[eceOÙes Deelcee keâlee& keâer peerJe keâlee& ns keâUeJes. peieele Ie[CeeNÙee DeefveJeej IešveebÛes met$e keâesCeeÛes neleer Deens lÙeeÛes %eeve heeefnpes. yebOe Je cees#e peerJee}e keâer DeelcÙee}e ÙeebÛes %eeve cees#ee}e keâejCe nesles. ~~25~~

peeefCepes osJe efveieg&Ce ~ peeefCepes ceer lees keâesCe ~ peeefCepes DevevÙe}#eCe ~ cnefCepes cegkeäle ~~26~~ Keje osJe efveiegC& e Deens, `ceer' keâesCe Deens Je `ceer' ves osJeeMeer DevevÙe nesCes cnCepes keâeÙe ns peeCeCeeje cegkeäle neslees. ~~26~~

efpelegkeWâ peeCeesve meebef[}W ~ eflelegkeWâ ÂMÙe Jees}ebef[}W ~ peeCelÙeeme peeCeleeb legš}W ~ cetU ceerheCeebÛeW ~~27~~ Je=efòe%eeveeves pes pes peeCelee Ùesles les les efJeÛeejeves ceeies meejerle meJe& ÂMÙe Dees}eb[eJes. peeCeCÙeeceeies pees peeCelee Deens lees peeCe}e keâer `ceer peeCelee' ne Denbkeâej ve° neslees. (°erceeieer} õ°e = peerJeelcee. yegæerÛeer GheeOeer otj nesleeÛe lÙee}e Deelcee cnCeleele) ~~27~~

ve peeCeleeb keâesšerJejer ~ meeOeveW kesâ}eR hejeshejeR ~ lejer cees#eeme DeefOekeâejer ~ nesCeej veeneR ~~28~~ DeOÙeelceMeeŒeeÛee DeYÙeeme ve keâjlee nj ØekeâejÛeer keâesšŸeeJeOeer meeOeves kesâ}er lejer cees#eeÛee meeOee DeefOekeâej megæe efceUCeej veener. cees#e lej otjÛe! ~~28~~

ceeÙeeyeÇÿe JeesUKeeJeW ~ DeeheCeeme DeeheCe peeCeeJeW ~ FlegkeäÙeemee"eR mJeYeeJeW ~ Ûegkesâ pevce ~~29~~ ceeÙee Je ceeÙesÛes DeefOe‰eve yeÇÿe ÙeebÛes %eeve keâ¤ve IÙeeJes. peeCeCeeje peerJe¤he `DeeheCe' ceeefÙekeâ Demetve pees peeCeeJeÙeeÛee lees Deelce¤he `DeeheCe' DeesUKe}e keâer cees#e "sJe}s}eÛe Deens. ~~29~~

peeCeleeb meceLee&ÛeW Deblej ~ ØemebieW Jelex leoveblej ~ YeeiÙe JewYeJe Deheej ~ lesCeWefÛe heeJes ~~30~~ meeceLÙe&JevleeÛÙee yegæerÛes DemeeceevÙelJe }#eele IesTve lÙeevegmeej mJele: Øemebieevegmeej DeeÛejCe keâjCeeje}e Deheej JewYeJe Je YeeiÙe }eYeles. meeceLÙe&JevleeÛeer yegæer IÙeeJeer Je mJele: lemes JneJes. ~~30~~

cnCeewve peeCeCeW veJns meeceevÙe ~ peeCeleeb nesFp& es meJe&ceevÙe ~ keâebneRÛe vesCeleeb DeceevÙe ~ meJe&$e keâefjleer ~~31~~ cnCetve keâesCelesner %eeve keâOeer keâceer }sKet veÙes. %eevÙee}e }eskeâceevÙelee efceUles. De%eevÙeekeâ[s }eskeâ og}&#e keâjleele. legÛÚ mecepeleele. ~~31~~

heoeLe& osKeesve Yetle YeeJeer ~ vesCeleW Pe[heesve ØeeCe "sJeer ~ efceLÙee Deens G"e"sJeer ~ peeCeles peeCeleer ~~32~~ cebo ØekeâeMeele Pee[eÛes Kees[ heentve De%eeveer ceeCetme lÙee}e Yetle mecepetve Je lÙeeves DeeheCeeme Peheeš}s Deens Demes ceevetve YeÙeeves ØeeCe mees[lees! MeneCes DeMeer cetKe&heCeeÛeer Je DeelceIeelekeâer G"e"sJe keâjerle veenerle. les Pee[eÛes Kees[ peeCetve Demeleele. ~~32~~

peeCelÙeeme keâUs Jece& ~ vesCelÙeeÛeW KeesšW keâce& ~ mekeâU keâebneR Oecee&Oece& ~ peeCeleeb keâUs ~~33~~ peeCelee Jece&%e Demelees. vesCelÙeeÛes meieUs ØeÙelve efve
vesCelÙeeme ÙesceÙeelevee ~ peeCelÙeeme keâebneRÛe }eiesvee ~ mekeâU peeCeesve, efJeJebÛevee– ~ keâjer lees cegkeäle ~~34~~ (o. 9 me. 4)

404

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

heeheecegUs ÙeceÙeelevee YeesieeJÙee }eieleele ns ve keâUuÙeeves vesCelee lÙeeÛe Yeesielees. peeCelee heehekeâcee&heemetve otj jentve DeOÙeelceMeeŒeeÛee mebØeoeÙeMegæ DeYÙeeme keâ¤ve cegkeäle neslees. ~~34~~

vesCeleeb keâeneR jepekeâejCe ~ Deheceeve keâ¤ve Iesleer ØeeCe ~ vesCeleeb keâ"erCe Jele&ceeve ~ mecemleebme nesÙes ~~35~~ jepekeâejCe, meceepekeâejCe, DeLe&keâejCe F. peerJeveeÛeer MeeŒes ve peeCeCeeNÙeeme heoesheoer Deheceeve meesmeeJes }eieleele. Ûee}t heefjefmLeleerÛes Yeeve vemes} lej peieCes keâ"erCe nesles. ~~35~~

cnCeesefveÙeeb vesCeCeW KeesšW ~ vesCeles ØeeCeer les keâjbšs ~ peeCeleeb efJeJejleeb legšs ~ pevcecejCe ~~36~~ cnCetve De%eeveeves DeeÙeg<ÙeeÛee veeMe neslees Je keâjbšheCee JeešŸee}e Ùeslees. heCe DeOÙeelceMeeŒeeÛÙee ßeJeCe, ceveve Je efveefoOÙeemeveeves pevcecejCeeÛes yebOeve ieUtve he[les. ~~36~~

cnCeesve De}#e keâ¤b veÙes ~ peeCeCeW neefÛe GheeÙes ~ peeCeleeb meebhe[s meesÙes ~ hej}eskeâeÛeer ~~37~~ cnCetve %eeveekeâ[s pejener og}&#e ke⤠veÙes. %eeve neÛe ÙeMemJeer peerJeveeÛee SkeâcesJe GheeÙe Deens. Deelce%eeve Pee}s keâer cees#e¤he hej}eskeâ neleer }eielees. ~~37~~

peeCeCeW mekeâUebme ØeceeCe ~ cetKee&me Jeešs DeØeceeCe ~ hejbleg Deef}hleheCeeÛeer KetCe ~ peeCeleeb keâUs ~~38~~ meJe&meeOeejCe meJeeËveeÛe %eeveeÛes Deheej cenòJe keâUles. kesâJeU cetKeeËvee lÙeeÛes meesÙejmeglekeâ vemeles! heCe peerJeveele Deehe}s DemebielJe keâmes meebYeeUeJes les %eevÙee}eÛe keâUles. ~~38~~

Ùeskeâ peeCeCeW keâ¤ve hejleW ~ keâesCe mees[er ØeeCeerÙeeleW ~ keâesCeer Ùeskeâ keâeÙe& peW leW ~ peeefšuÙeeefJeCe ve keâUs ~~39~~ Skeâe yeÇÿe%eeveeJeeÛetve Ùee peieele ceeCemee}e mebmeejyebOeveeletve mees[efJeCeejs Deens keâesCe? JÙeJenej eEkeâJee hejceeLe& oesvner %eeveeJeeÛetve ÙeMemJeer nesle veenerle. ~~39~~

peeCeCeW cnefCepes mcejCe ~ vesCeCeW cnefCepes efJemcejCe ~ oesvneRceOeW keâesCe ØeceeCe ~ MeeneCes peeCeleer ~~40~~ DeelcemJe¤heeÛes mcejCe nsÛe %eeve. lÙeeÛes efJemcejCe nsÛe De%eeve. Ùeeleer} keâeÙe ceeveeJes ns efJeÉeveebveeÛe keâUles. ~~40~~

peeCeles }eskeâ MeeneCes ~ vesCeles Jes[s owvÙeJeeCes ~ efJe%eeve leWefn peeCeheCeW ~ keâUeW Dee}W ~~41~~ pes %eeveer Demeleele lesÛe MeneCes Demetve De%eeveer }eskeâ Jes[sheCeecegUs owvÙeJeeCes peerJeve peieleele. Ùee %eeve Je De%eeveeyejesyej efJe%eeve cnCepes keâeÙe nsner %eeveevesÛe keâUles! ~~41~~

pesLeW peeCeheCe Kegbš}s ~ lesLeW yees}CeWner legš}W ~ nslegjefnle pee}W ~ meceeOeeve ~~42~~ `ceer yeÇÿe peeCe}s' DeMeer Devle:keâjCe Je=òeerner pesLes efMeu}keâ jnele veener DeMee efmeæ efmLeleer}e efJe%eeve cnCeleele. lesLes meebieCes Je meeOevee mebhetve efJe
ßeesles cnCeleer nW ØeceeCe ~ pee}W hejce meceeOeeve ~ hejer eEhe[yeÇÿeeb[SskeäÙe}#eCe ~ cepe efvejesheeJeW ~~43~~ ßeeslee- ns meJe& ce}e heš}s. hetCe& meceeOeeve Jeeš}s. Deelee efheC[ Je yeÇÿeeb[eÛÙee SskeäÙeeÛes }#eCe meebieeJes. ~~43~~

yeÇÿeeb[er lesefÛe eEhe[eR Demes ~ yengle yees}leer SsmeW ~ hejbleg ÙeeÛee ØelÙeÙe efJe}mes ~ SsmeW kesâ}W heeefnpes ~~44~~ Deveskeâ «ebLeebletve Je ØeJeÛeveeletve `efheC[er les yeÇÿeeC[er' Demes meebefiele}s peeles. hejbleg les mhe°heCes mecepes} DeMee jerleerves meebieeJes. ~~44~~ Fefle ßeeroemeyeesOes ieg®efMe<ÙemebJeeos ‘peeCeheCeefve¤heCeveece’ meceeme ÛeJeLee ieg®efMe<ÙemebJeeoelcekeâ ßeeroemeyeesOe Ùee «ebLeeleer} ‘peeCeheCeefve¤heCe’ veeJeeÛee ÛeJeLee meceeme meceehle

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

405

(o. 9 me. 4)

oMekeâ veJeJee : iegCe¤he meceeme heeÛeJee : DevegceeveefveMe&ve ~~ ßeerjece meceLe& ~~

eEhe[emeeefjKeer yeÇÿeeb[jÛevee ~ veÙes DeecegÛÙee Devegceevee ~ ØeefÛele heeneleeb veevee ~ celeW YeebyeeJeleer ~~1~~ ßeeslee– yeÇÿeeb[eÛeer jÛevee eEhe[emeejKeerÛe Deens ns Deecne}e hešle veener. lemee DevegYeJe IÙeeJee lej lÙeemebyebOeer Deveskeâ celes ieeWOeU efvecee&Ce keâjleele. ~~1~~

peW eEhe[eR lesefÛe yeÇÿeeb[eR ~ Ssmeer yees}eJeÙeeÛeer Øeew{er ~ nW JeÛeve Ie[erveW Ie[er ~ lelJe%e yees}leer ~~2~~ `pes eEhe[er les yeÇÿeeb[er' Demes cees"Ÿee Peeskeâele yees}CÙeeÛeer jerle Deens. leòJeJesòes megæe JejÛesJej lemes meebiele Demeleele. ~~2~~

eEhe[ yeÇÿeeb[ Ùeskeâ jenešer ~ Ssmeer }eskeâebÛeer }eskeâOeešer ~ hejer ØelÙeÙeeÛes hejerheešeR ~ leieeW ve mekesâ ~~3~~ eEhe[ Je yeÇÿeeb[ nŸeebÛeer Iešvee meejKeerÛe Deens Demes hejbhejsves meebefiele}s peeles. heCe DevegYeJeeÛÙee keâmeesšerJej ns meebieCes efškeâle veener. ~~3~~

mLetU met#ce keâejCe ceenekeâejCe ~ ns ÛÙeejer eEhe[eRÛes osn peeCe ~ efJeješ efnjCÙe DeJÙeeke=âle cetUØeke=âleer ns KetCe ~ yeÇÿeeb[eRÛeer ~~4~~ mLet}, met#ce, keâejCe Je cenekeâejCe ns eEhe[eÛes Ûeej osn Demetve yeÇÿeeb[eÛÙee lÙeeÛe osnebvee efJeješ, efnjCÙeieYe&, DeJÙeeke=âle Je cetU Øeke=âleer Demes Deveg›eâces cnCeleele. ~~4~~

ns MeeŒeeOeešer peeCeeJeer ~ hejer ØeefÛele kewâmeer DeeCeeJeer ~ ØeefÛele heeneleeb ieLeeieesJeer ~ nesle Deens ~~5~~ Demes meebieCÙeeÛeer MeeŒeeÛeer jerle Deme}er lejer lÙeeÛee ØelÙe#e DevegYeJe Iesleevee ieeWOeUeÛeer heefjefmLeleer efvecee&Ce nesles. ~~5~~

eEhe[eR Deens Deble:keâjCe ~ lejer yeÇÿeeb[eR efJe




Devle:keâjCe

 



ceve

 

(o. 9 me. 5)

yeÇÿeosJe 





Denbkeâej

Ûebõcee 



efÛeòe

efJe


yegæer

yeÇÿeeb[

veejeÙeCe 



®õ 406

~~6 les 8~~ ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

lejer keâesCe efJe
ØeefÛeleefve§eÙeeheg{W Devegceeve ~ pewmeW eEmeneheg{W Dee}W mJeeve ~ KeNÙeeheg{W KeesšW ØeceeCe ~ nesF&} kewâmeW ~~11~~ DevegYeJeeves nesCeeNÙee efve§eÙeeheg{s kesâJeU keâuhevee keâMeer efškesâ}? eEmeneheg{s kegâ$ÙeeÛee efškeâeJe keâmee }eies}? KeNÙeemeceesj Keesšs keâmes GYes jener}? ~~11~~

hejer Ùeeme heejKeer heeefnpes ~ heejKeerveW efve§eÙe }eefnpes ~ hejer#ee vemleeb jeefnpes ~ DevegceevemebMeFË ~~12~~ ne efJe
efJe
ÙesLeW ØeefÛele nW ØeceeCe ~ ve}ies MeeŒeeÛee Devegceeve ~ DeLeJee MeeŒeeR lejer heenesve ~ ØelÙeÙees DeeCeeJee ~~14~~ nŸee yeeyeleerle ØelÙe#e DevegYeJeÛe Dee}e heeefnpes. kesâJeU MeeŒeeÛes Meeefyokeâ ØeceeCe vekeâes. MeeŒeeYÙeemeeves DevegYeJe Ùesle Demes} lej lÙee}ener njkeâle veener. ~~14~~

ØeefÛeleerJeerCe peW yees}CeW ~ leW DeJeIeWefÛe kebâšeUJeeCeW ~ leeW[ heme¤ve pewmeW megCeW ~ j[esve ies}W ~~15~~ DevegYeJeeJeeÛetve Deme}s}s yees}CeW leeW[ GIe[tve efJeJnUCeeNÙee kegâ$ÙeeÛÙee j[CÙeeØeceeCeW kebâšeUJeeCes Demeles! ~~15~~

lesLeW keâeÙes nes SskeâeJeW ~ DeeCeer keâeÙes MeesOetve heeneJeW ~ pesLeW ØelÙeÙeeÛÙee veeJeW ~ megvÙeekeâej ~~16~~ pesLes DevegYeJeeÛee Ke[Ke[eš Demelees lÙeeÛes keâeÙe SskeâeJes? lÙeeletve keâesCelÙee }eYeeÛeer Dehes#ee "sJeeJeer? ~~16~~

DeeJeIeW DeebOeUsefÛe efceUe}s ~ lesLeW [esUmeeÛeW keâeÙe Ûee}s ~ DevegYeJeeÛes ves$e ies}s ~ lesLeW DebOekeâej ~~17~~ DeebOeàÙeebÛÙee meYesle [esUmeeÛes MeneCeheCe Ûee}le veener. pesLes DevegYeJeeÛes [esUs vemeleele lesLes DeebOeàÙeebÛes meeceüepÙe Demeles. ~~17~~

veeneR ogiOe veeneR heeCeer ~ kesâ}er efJe‰sÛeer meejCeer ~ lesLeW efveJe[eÙeeÛes Oeveer ~ les Skeâ [eWyekeâeJeUs ~~18~~ jepenbme otOe Je heeCÙeeletve otOe efveJe[lees. pesLes otOe Je heeCeer nŸeebÛesSsJepeer efJe‰eÛe Demeles lesLes efveJe[CÙeeÛes keâece keâjCeejs [escekeâeJeUsÛe Demeleele! ~~18~~

Deeheg}s FÚsveW yeesef}}s ~ eEhe[eSsmeW yeÇÿeeb[ keâefuhe}W ~ hejer leW ØeefÛeleerme Dee}W ~ keâesCÙee ØekeâejW ~~19~~ mJele:Ûes [eskesâ }{Jetve eEhe[ Je yeÇÿeeb[eÛÙee SskeäÙeeÛeer keâuhevee kesâ}er lej leer ØelÙe#e DevegYeJee}e keâMeer ÙesCeej? ~~19~~

cnCeesve ne DeJeIeeÛe Devegceeve ~ DeJeIeW keâuhevesÛeW jeve ~ Ye}eR ve IÙeeJeW Dee[jeve ~ leMkeâjeR IÙeeJeW ~~20~~ ÙesLes kesâJeU Deboepe Je keâuheveebÛes pebie} ceepe}s}s Demeles. meeOekeâeves lÙeele efMe¤ veÙes. DeMee Dee[jeveele hejceeLe& Øeebleeleer} GheNÙeebveer KegMee} efMejeJes! ~~20~~

keâuhetve efvee|ce}s ceb$e ~ osJe les keâuheveecee$e ~ osJe veeneR mJeleb$e ~ ceb$eeOesve ~~21~~ cetleeaceOÙes ØeeCeØeefle‰e keâjCÙeeÛes ceb$e ner ceeveJeer keâuhevee Deens. osJe ner megæe keâuheveeÛe Deens. keâejCe `osJelee ceb$eeOeerve Demeleele' Demes MeeŒe meebieles. les mJeleb$e vemeleele. ~~21~~ ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

407

(o. 9 me. 5)

ÙesLeW ve yees}leeb peeCeeJeW ~ yees}CeW efJeJeskeâe DeeCeeJeW ~ DeebOeUW heeG}eR JeesUKeeJeW ~ efJeÛe#eCeW ~~22~~ ne efJeÛeej Heâejmee ieepeeJeepee ve keâjlee mecepeeJetve IÙeeJee. (ßeæs}e Oekeäkeâe }eJet veÙes.) lees efJeJeskeâeves peeCetve IÙeeJee. pees ÛeeCee#e Demelees lees SKeeÅeeÛÙee Ûee}CÙeeJe¤veÛe lÙee}e efomele veener ns DeesUKelees. les yees}tve oeKeJele veener. ~~22~~

peÙeeme pewmeW Yeeme}W ~ lesCeW lewmeW keâefJelJe kesâ}W ~ hejer nW heeefnpes efveJeef[}W ~ ØeefÛeleerveW ~~23~~ pÙee}e pemes Jeešles lemes lees Meyoyeæ keâjlees. heCe lÙeeÛee Kejs-KeesšsheCee DevegYeJeeves efveJe[eJee. ~~23~~

yeÇåcÙeeveW mekeâU efvee|ce}W ~ yeÇåcÙeeme keâesCeW efvecee&Ce kesâ}W ~ efJe
®õ efJeÕemebJnejkeâlee& ~ hejer keâesCe ®õeme mebJneefjlee ~ keâesCe keâeUeÛee efveÙeblee ~ keâU}e heeefnpes ~~25~~ ®õ me=°erÛee mebnej keâjlees. heCe lÙeeÛee veeMe keâesCe keâjlees? keâeUeJej keâesCeeÛes efveÙeb$eCe Deens? ~~25~~

ÙeeÛee keâUsvee efJeÛeej ~ lees DeJeIee DebOekeâej ~ cnCeesefveÙeeb meejemeej ~ efJeÛeej keâjCeW ~~26~~ ns meJe& peesheÙe&vle mecepele veener leesheÙe&vle De%eeveeÛee DebOeej hemej}s}e Demelees. cnCetve JemlegefmLeleerÛee efJeÛeej keâjeJee. ~~26~~

yeÇÿeeb[ mJeYeeJeWefÛe pee}W ~ hejbleg nW eEhe[ekeâej keâefuhe}W ~ keâefuhe}W hejer ØelÙeÙee Dee}W ~ veeneR keâoe ~~27~~ yeÇÿeeb[ lÙeeÛes les GlheVe Pee}s Demesner cnCeleele. lÙee}e eEhe[emeejKÙee DeekeâejeÛeer keâuhevee kesâ}er. heCe lemee DevegYeJe keâOeerÛe Ùesle veener. ~~27~~

heeneleeb yeÇÿeeb[eÛeer ØeefÛeleer ~ efkeâlÙeskeâ mebMeÙe G"leer ~ nW keâuheefvekeâ ßeesleeR ~ vescemle peeCeeJeW ~~28~~ yeÇÿeeb[eÛes ØelÙe#e mJe¤he heeefn}s lej Jejer} meboYee&le Deveskeâ Mebkeâe efvecee&Ce nesleele. cnCetve lÙeebÛÙee SskeäÙeeÛee efJeÛeej keâeuheefvekeâ Deens ns ßeeslÙeeves hekeäkesâ }#eele "sJeeJes. ~~28~~

eEhe[emeeefjKeer yeÇÿeeb[jÛevee ~ keâesCe DeeefCelees Devegceevee ~ yeÇÿeeb[eR heoeLe& veevee ~ les eEhe[eR keQâÛes ~~29~~ yeÇÿeeb[eÛeer Je eEhe[eÛeer jÛevee meejKeer Deens Demee leke&â keâesCee}e lejer keâjCes MekeäÙe Deens keâe? yeÇÿeeb[ pÙee Deveskeâ heoeLeeËveer Yej}s}s efomeles les eEhe[ele DemeCes MekeäÙe veener. ~~29~~

Deewškeâesšer YegleeJeUer ~ Deewškeâesšer leerLee&JeUer ~ Deewškeâesšer ceb$eeJeUer ~ eEhe[er keâes"W ~~30~~ yeÇÿeeb[ele mee[sleerve keâesšer Yetles, leerLex Je ceb$e Deensle Demes cnCeleele. ns meJe& eEhe[ele keâes"s Demeleele? ~~30~~

lesleerme keâesšer megjJej ~ De"Ÿeeefme menœe $e+
408

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

lesnsleerme keâesšer osJe, De"ŸeebMeer npeej $e+
heebÛeYetleW les yeÇÿeeb[er ~ DeeCeer heebÛeefÛe Jele&leer eEhe[er ~ ÙeeÛeer heeneJeer jeskeâ[er ~ ØeÛeerle Deeleeb ~~37~~ Jekeälee– yeÇÿeeb[ele peMeer hebÛeceneYetles Deensle leMeerÛe leer eEhe[ele Deensle nŸeeÛee ØelÙe#e DevegYeJe IÙeeJee. ~~37~~

heebÛee YetleebÛes yeÇÿeeb[ ~ DeeCeer hebÛeYeteflekeâ nW eEhe[ ~ ÙeeJesieUW leW Gob[ ~ Devegceeve%eeve ~~38~~ yeÇÿeeb[ebÛÙee Je eEhe[eÛÙee Iešvesle heeÛe ceneYetlesÛe Deensle. Ùeentve nŸee meboYee&le kesâ}s}e Gob[ efJeÛeej kesâJeU keâeuheefvekeâ Deens. (osn hebÛeYetle cesUeJee– `%eevesÕejer' `hebÛeYetleelcekeâced efJeÕeb'– ÙeesieJeeefMe‰.) ~~38~~

efpelegkeWâ DevegceeveeÛeW yees}CeW ~ eflelegkeWâ JeceveØeeÙes lÙeeieCeW ~ efve§eÙeelcekeâ leWefÛe yees}CeW ~ ØelÙeÙeeÛeW ~~39~~ pes yees}Ces kesâJeU DeboepeeÛes Demeles les G}šerletve he[CeeNÙee DeVeeØeceeCes lÙeepÙe ceeveeJes. DevegYeJeeletve Glej}s}s efve§eÙeelcekeâ yees}CesÛe mJeerkeâejeJes. ~~39~~

peW efÛe eEhe[eR leWefÛe yeÇÿeeb[eR ~ ØeefÛele veeneR keâeR jeskeâ[er ~ hebÛeYetleebÛeer leeble[er ~ oesnerkeâ[s ~~40~~ oesvnerle heebÛeceneYetles Yej}s}er Deensle ns keâUCes neÛe ØelÙe#e DevegYeJe veener keâeÙe? cnCetve eEhe[ Je yeÇÿeeb[ Skeâ Deensle. ~~40~~

cnCeesefve osneRÛes Leeveceeve ~ ne leeW DeJeIeeefÛe Devegceeve ~ Deeleeb Ùeskeâ meceeOeeve ~ cegKÙe leW kewâmeW ~~41~~ yeÇÿeeb[eleer} JesieàÙee JesieàÙee ef"keâeCeer Deme}suÙee (mLeeve) Je efvejefvejeàÙee DeekeâejeÛÙee (ceeve) Jemlet eEhe[ele Deensle, DeMeer keâuhevee keâjCes ne kegâleke&â Deens. Deelee nŸee efJe
ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

409

(o. 9 me. 5)

oMekeâ veJeJee : iegCe¤he meceeme meneJee : iegCe¤heefve¤heCe ~~ ßeerjece meceLe& ~~

DeekeâeMe pewmeW efvejekeâej ~ lewmee yeÇÿeeÛee efJeÛeej ~ lesLeW JeeÙeesÛee efJekeâej ~ lewmeer cetUceeÙee ~~1~~ yeÇÿe DeekeâeMeeØeceeCes efvejekeâej Deens. DeekeâeMeele pemee DeÛeevekeâ JeeÙet efvecee&Ce neslees lÙeeØeceeCes yeÇÿemJe¤heele ceeÙee GÆJeles. ~~1~~

nW oemeyeesOeeR Demes yeesef}}W ~ %eeveoMekeâeR ØeebpeU kesâ}W ~ cetUceeÙeWle oeKeefJe}W ~ hebÛeYeteflekeâ ~~2~~ ns nŸeeÛe «ebLeeÛÙee %eeveoMekeâele meefJemlej meebefiele}s Deens. met#ce hebÛeYetleebÛee cetUceeÙesle meceeJesMe DemeuÙeeÛes lesLes cnš}s Deens. ~~2~~

lesLeW peeCeerJe lees melJeiegCe ~ ceOÙe lees jpeesiegCe ~ vesCeerJe leceesiegCe ~ peeefCepes ßeesleeR ~~3~~ lÙeeÛe cetUceeÙesle ef$eiegCener meghleheCes Demeleele. %eeve ns meòJeiegCeeÛes, %eeve Je De%eeve nŸeebÛes meenÛeÙe& jpeesiegCeeÛes Je De%eeve leceesiegCeeÛes Demeles (peeCeerJe = %eeve.). ~~3~~

cnCee} lesLeW keQâÛeer peeCeerJe ~ lejer Sskeâe ÙeeÛee DeefYeØeeJe ~ eEhe[eR ceenekeâejCe osneR meJe&– ~ meeef#eCeer DeJemLee ~~4~~ cetUceeÙesle peeCeerJe keâeÙe mJe¤heele jneles les Deelee mecepeeJetve IÙeeJes. eEhe[eÛÙee meJe&meeef#eCeer legÙee&JemLes}e cenekeâejCe Mejerj cnCeleele. lÙeele Megæ %eeve Demeles. (eEhe[ cnCepes peerJeeÛes Mejerj. lÙee peerJeeÛÙee peeie=leer, mJehve Je meg
lewmeer cetUØeke=âleer leer yeÇÿeeb[eRÛeW ~ osn ceenekeâejCe meeÛeW ~ cnCeesve lesLeW peeCeerJesÛeW ~ DeefOe‰eve Dee}W ~~5~~ yeÇÿeeb[ ns F&ÕejeÛes Mejerj Deens. lÙee F&ÕejeÛee cetUØeke=âleer ne cenekeâejCe osn Deens. F&Õej efvelÙecegkeäle, Je MegæmeòJeeÛee DemeuÙeeves lÙee}ener %eeve Deens. ~~5~~

Demees cetUceeÙesYeerlejeR ~ ieghle ef$eiegCe Jeeme keâjer ~ he° nesleer mebOeer ÛelegjeR ~ peeCeeJeer iegCe#eesefYeCeer ~~6~~ cetUceeÙesceOÙes ef$eiegCe ieghleheCes Demeleele. DeJÙekeäle JÙekeäle oMes}e ÙesCÙeeÛÙee mebefOekeâeUer les iegCe Øeieš nesT }eieleele. nŸee ceeÙes}e iegCeebÛee #eesYe keâjCeejer ceeÙee cnCeleele. ~~6~~

pewmee le=CeeÛee heesšjekeâUe ~ heg{W Gkeâ}esve nesÙes ceeskeâUe ~ lewmeer cetUceeÙee DeJe}erUe ~ iegCee ØemeJe}er ~~7~~ cekeâe, ient F. OeevÙes ieJeleeÛÙee peeleerÛeer Deensle. lÙee ieJeleeÛÙee heesšele OeevÙeeÛes keâCeerme ieghleheCes jneles Je veblej les Gce}tve ceeskeâUs nesles. lÙeeØeceeCes cetUceeÙee Deieoer menpelesves iegCeebvee Øeieš keâjles. ~~7~~

cetUceeÙee JeeÙeesmJe®he ~ Sskeâ iegCe#eesefYeCeerÛeW ®he ~ iegCeefJekeâej nesleebefÛe Deuhe ~ iegCe#eesefYeCeer yeesef}pes ~~8~~ (o. 9 me. 6)

410

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

JeeÙet ns cetUceeÙesÛes mJe¤he Deens. (JeeÙet cnCepes Mekeäleer.) efleÛes eEkeâefÛele iegCeeble heefjJele&ve (efJekeâej) nesT }eieleeÛe efle}e iegCe#eesefYeCeer cnCeleele. (efJekeâej = yeo}) ~~8~~

heg{W peeCeerJe ceOÙemle vesCeerJe ~ efceefßele Ûeeef}}e mJeYeeJe ~ lesLeW ceele=keâeme "eJe ~ Meyo pee}e ~~9~~ nŸee iegCe#eesefYeCeer}e JÙekeäleoMee Ùesleevee peeCeerJe (meòJe) ceOÙemLe (jpe) Je vesCeerJe (lece) Demes ef$eiegCeelcekeâ heefjJele&ve nesles. lÙeebÛes ef"keâeCeer OJeveer GlheVe Pee}e. JeCe& cee}sÛes cetU nŸee OJeveerle Deens. (OJeveer = ØeCeJe.) ~~9~~

leeW MeyoiegCe DeekeâeMeeRÛee ~ Ssmee DeefYeØeeJe ÙesLeerÛee ~ MeyoWefÛe JesoMeeŒeebÛee ~ Deekeâej pee}e ~~10~~ Meyo eEkeâJee OJeveer ne DeekeâeMe nŸee ceneYetleeÛee iegCe Deens Demes mecepeeJes. yeejeKe[ercegUsÛe JesoebÛeer jÛevee nesT Mekeâ}er. (yeejeKe[er = JeCe&cee}e.) ~~10~~

hebÛeYetleW ef$eiegCeekeâej ~ DeJeIee JeeÙeesÛee efJekeâej ~ peeCeerJevesCeerJesÛee efJeÛeej ~ JeeÙeesefÛe keâefjleeb ~~11~~ heeÛe ceneYetles Je ef$eiegCeebveer leÙeej Pee}s}er peerJeme=°er ner JeeÙeg¤he MekeäleerÛeer DeefYeJÙekeäleer (efJekeâej) Demetve %eeve Je De%eeve ne yegefæmeehes#e efJeÛeej MekeäleercegUsÛe nesT Mekeâlees. (meceLeeËÛee JeeÙet ne MeefkeäleJeeÛekeâ Meyo Heâej DeeJe[lee Deens.) ~~11~~

JeeÙees vemleeb keQâÛeer peeCeerJe ~ peeCeerJe vemleeb keQâÛeer vesCeerJe ~ peeCeerJevesCeerJesme "eJe ~ JeeÙeesiegCeW ~~12~~ ØeeCe ns JeeÙetÛesÛe Skeâ mJe¤he Deens. lees Deens cnCetve yegæer keâeÙe&#ece Deens. yegæercegUs %eeve nesles. De%eeve ner %eevemeehes#e mebkeâuhevee Demetve leer oesvner JeeÙetcegUsÛe nesleele. ~~12~~

pesLeW cegUeRÛe veeneR ÛeUCe ~ lesLeW keQâÛeW peeCeerJe}#eCe ~ cnCeesefve JeeÙeesÛee iegCe ~ vescemle peeCeeJee ~~13~~ pesLes keâesCelesÛe mhebove (Activity) vemeles lesLes Je=efòe%eeve keâmes Demes}? cnCetve Je=efòe%eeve JeeÙetcegUsÛe nesles ns vekeäkeâer. ~~13~~

Ùeskeâeheemetve Ùeskeâ pee}W ~ nW Ùeskeâ GieWefÛe efomeesve Dee}W ~ mJe®he cegUeRÛe Yeeme}W ~ ef$eiegCeYetleebÛeW ~~14~~ DeekeâeMe, JeeÙet, Deiveer F. GlheòeerÛee ›eâce Deme}e lejer hebÛeYetles Je ef$eiegCe nŸeeheemetve Pee}s}e De°Oee Øeke=âleerÛee Skeâ eEhe[ lesJe{e efomelees. ØelÙe#eele leesÛe efomelees. ~~14~~

Ssmee ne cegUeRÛee keâo&ceg ~ heg{W he°lesÛee Deveg›eâceg ~ meebieleeb Ùeskeâeheemetve Ùeskeâ Gieceg ~ nW efn KejW ~~15~~ SketâCe ns cetUceeÙesÛes efceßeCe Deens. heg{s DeekeâeMeeheemetve he=LJeerheÙe&vle leer leòJes Skeâeceeietve Skeâ Je Skeâeletve Skeâ mhe° nesle ies}er nsner MeeŒe meebieles lÙeeØeceeCes KejsÛe Deens. ~~15~~

JeeÙeesÛee keâo&ce yeesef}}e ~ leÙeeheemetve Deefive pee}e ~ leesefn heeneleeb osefKe}e ~ keâo&cegefÛe ~~16~~ DeekeâeMe Je JeeÙetÛÙee efceßeCeeletve Deiveer GlheVe Pee}e Je leesner lÙeeÛes meieš eflevneRÛes efceßeCeÛe Deens. ~~16~~

Deiveerheemetve pee}W Deehe ~ leWefn keâo&cemJe¤he ~ Deeheeheemetve he=LJeerÛeW ¤he ~ leWefn keâo&ce¤heer ~~17~~ Deiveer¤he efceßeCeeheemetve Deehe¤he efceßeCe Je Deehe¤he efceßeCeeheemetve he=LJeer¤he efceßeCe Pee}s. ~~17~~

ÙesLes DeeMebkeâe Gef"}er ~ Yetleebme peeCeerJe keâes"W osefKe}er ~ lejer Yetleeble peeCeerJe ns Ssefkeâ}er ~ veeneR Jeelee& ~~18~~ ÙesLes DeMeer Mebkeâe Ùesles keâer heeÛe ceneYetleeble %eeve keâes"s heneJes? DeÛesleve ceneYetleebvee peeCeerJe Demeles Demes keâes"sner meebefiele}s}s veener. ~~18~~

peeCeerJe cnefCepes peeCeleW ÛeUCe ~ leWefÛe JeeÙeesÛeW }#eCe ~ JeeÙeesDeebieeR mekeâU iegCe ~ ceeieeb efvejesefhe}W ~~19~~ ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

411

(o. 9 me. 6)

Megæ peeCeerJe Je=efòemeehes#e peeefCeJesÛÙee mJe¤heele JeeÙetcegUs Yeemeles. Megæ peeefCeJesle peCet ne}Ûee} nesles leer JeeÙetcegUs nesÙe. peeCeerJehetJe&keâ ieefleMeer}lee ns JeeÙetÛes }#eCe Deens. 8-5 ceOÙes JeeÙetÛes meJe& iegCe meebefiele}s Deensle. ~~19~~

cnCeesve peeCeerJevesCeerJeefceefßele ~ DeJeIeW Ûeeef}}W hebÛeYetle ~ cnCeesefveÙeeb Yetleeble ~ peeCeerJe Demes ~~20~~ hebÛeYetleebÛes meJe& JÙeeheej meòJe-lece-jpeeÛÙee efceßeCeecegUW nesleele. cnCetve hebÛeYetleele peeCeerJe Deens. (ceeÙesle yeÇÿeeÛes ØeefleeEyeye he[}s keâer lÙee}e F&Õej cnCeleele. lees meJe&%e Deens. F&Õej meJe&Ûe Ûesleve DeÛesleve me=°erle JÙeehetve DemeuÙeeves lÙeeÛee %eeve ne iegCener Yetleeble Je melJeeefo ef$eiegCeele Deens. lees lÙeebÛÙeele JÙeehetve jentve lÙeebÛes efveÙeceve keâjlees. meceLe& Deveskeâ ef"keâeCeer F&Õeje}e JeeÙees cnCeleele.) ~~20~~

keâes"W efomes keâes"W ve efomes ~ hejer les YetleeR JÙeehetve Demes ~ efle#eCe yegefæ keâefjleeb Yeemes ~ mLetU met#ce ~~21~~ ner peeCeerJe eEkeâJee %eeve Ûesleveele efomeles Je DeÛesleveele efomele veener lejer leer meJe&$e JÙeehetve Deens. Deefle met#ce efJeÛeejeves ns }#eele Ùesles keâer Ûesleveele leer mhe° efomeles. DeÛesleveele efomele veener. }#eele IÙeeJeer }eieles. ~~21~~

hebÛeYetleW Deekeâej}eR ~ YetleeR YetleW keâe}Je}eR ~ lejer heeneleeb Yeeme}er ~ Ùeskeâ mLetU Ùeskeâ met#ceW ~~22~~ YetleebÛes hejmhej hebÛeerkeâjCe nesTve leer meekeâej Pee}er. lejer lÙeeble Skeâ met#ce (DeekeâeMe) lej Skeâ mLetU (he=LJeer) efomeles. ~~22~~

efvejesOeJeeÙees ve Yeemes ~ lewmeer peeCeerJe ve efomes ~ ve efomes hejer les Demes ~ Yetle¤heW ~~23~~ Jeeje he[}e keâer lÙeeÛee mheMe& peeCeJele veener. eEkeâJee lees Dee[}e lejer peCet veenermee neslees. lÙeeØeceeCes peeCeerJe efome}er veener lejer leer YetleebceOÙes Demeles. ~~23~~

keâe‰eR Deiveer efomesvee ~ efvejesOeJeeÙees Yeemesvee ~ peeCeerJe lewmeer }#esvee ~ ÙeskeâeÙeskeâeR ~~24~~ }ekeâ[eleer} Deiveer meghle Demelees. JeeÙet Dee[}e keâer lees veener Demes Jeešles. lÙeeØeceeCes peeCeerJe Ûeškeâve keâUle veener. ~~24~~

YetleW JesieUe}eR efomeleer ~ heeneleeb ÙeskeâefÛe Yeemeleer ~ yengle Oetle&heCeW ØeefÛeleer ~ JeesUKeeJeer ~~25~~ Jej Jej heeefn}s lej heebÛeer Yetles JesieUer efomeleele. heCe met#ce yegæerves lÙeebÛee "eJe IesTve lÙeebÛÙeele Pee}s}s hebÛeerkeâjCe DeesUKeeJes. ~~25~~

yeÇÿeeheemetve cetUceeÙee ~ cetUceeÙesheemetve iegCeceeÙee ~ iegCeceeÙesheemetve leÙee ~ iegCeeme pevce ~~26~~ yeÇÿe-cetUceeÙee-iegCeceeÙee-ef$eiegCe DeMeer GlheòeerÛeer hejbheje Deens. ~~26~~

iegCeeheemetefveÙeeb YetleW ~ heeJe}eR he° oMesleW ~ SsefmeÙeebÛeeR ¤heW mecemleW ~ efvejesefhe}eR ~~27~~ ef$eiegCeebheemetve hebÛeceneYetles meekeâej Pee}er. DeMee jerleerves lÙee meJeeËÛes mJe¤he meebietve Pee}s. ~~27~~

DeekeâeMe iegCeeheemetve pee}W ~ nW keâoeheer veeneR Ie[}W ~ MeyoiegCeeme keâefuhe}W ~ DeekeâeMe JeeÙeeb ~~28~~ ßeeslee– iegCeebheemetve DeekeâeMe efvecee&Ce nesCes keâOeerÛe MekeäÙe veener. DeekeâeMeeÛee Meyo ne iegCe Deens Demes hetJeea (DeesJeer 10) meebefiele}s Deens. iegCeeheemetve iegCeer keâmee GlheVe nesF&}? ns yees}Ces JÙeLe& nesÙe. (ÙesLes ßeeslÙeeves meòJeeoer ef$eiegCe Je MeyomheMee&oer levcee$ee mJe¤he iegCe ÙeebÛeer ieu}le kesâ}er Deens. lÙeecegUs meceLe& lÙee}e Pee[leele!) ~~28~~

Ùeskeâ meebieleeb ÙeskeâefÛe YeeJeer ~ GieerÛe keâjer ieLeeieesJeer ~ leÙee Jes[ŸeeÛeer GieJeer ~ keâesCeW keâjeJeer ~~29~~ Skeâ meebefiele}s Demelee ogmejsÛe [eskeäÙeele IesTve yemelees! GieerÛe ieeWOeU ceepeJelees. lÙee cetKee&Ûes meceeOeeve keâesCe Je keâmes keâjCeej? ~~29~~

efmekeâefJeuÙeeb efn keâUsvee ~ GcepeefJeuÙeeb efn Gcepesvee ~ °ebleWefn lekexâvee ~ cebo¤he ~~30~~ JÙeJeefmLele meebietvener mecepele veener. Heâes[ keâ¤vener [eskeäÙeele efMejle veener. ÙeesiÙe °evle osTvener ceúheCeecegUs keâUle veener. ~~30~~ (o. 9 me. 6)

412

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

Yetleebntve Yetle Leesj ~ ne efn oeefJe}e efJeÛeej ~ hejer YetleebJeef[} mJeleb$e ~ keâesCe Deens ~~31~~ he=LJÙeeefokeâebheemetve DeekeâeMeeheÙeËle DeefOekeâeefOekeâ met#ce (Leesj) Deensle ns meebefiele}sÛe Deens. heCe lÙeebÛÙeentve met#ce Je mJeleb$e keâesCe Deens? lÙeebÛee Meemlee keâesCe? ~~31~~

pesLeW cetUceeÙee hebÛeYeteflekeâ ~ lesLeW keâeÙes jeefn}e efJeJeskeâ ~ cetUceeÙeshejleW Ùeskeâ ~ efveieg&CeyeÇÿe ~~32~~ cegUele cetUceeÙesleÛe meghle hebÛeYetles DemeuÙeeves lÙeebÛee efJeÛeej efkeâleermee keâjeJee? lÙee cetU ceeÙesÛes DeefOe‰eve (hejles) efveieg&Ce hejyeÇÿe Deens. ~~32~~

yeÇÿeeR cetUceeÙee pee}er ~ efleÛeer }erUe hejeref#e}er ~ lebJe les efveKeU Jeesle}er ~ YetleWef$eiegCeebÛeer ~~33~~ yeÇÿeeJej cetUceeÙee Øeieš Pee}er. efleÛÙee KesUeJe¤ve efleÛeer hejer#ee keâjleevee leer Yetles Je iegCeebÛeer DeesleerJe cetleea Deens ns keâUles (Goe. Glheòeer ne ceeÙesÛee KesU efomelees. jpeesiegCeeÛee Glheòeer ne Oece& Deens. cnCetve ceeÙesle jpeesiegCe Deens. F. F.) ~~33~~

YetleW efJekeâejJeble ÛelJeej ~ DeekeâeMe heeneleeb efvee|Jekeâej ~ DeekeâeMe Yetle ne efJeÛeej ~ GheeOeerkeâefjleeb ~~34~~ JeeÙet, Deiveer, Deehe Je he=LJeer Ùee Ûeej Yetleebvee efJekeâej Deensle. DeekeâeMe efvee|Jekeâej Deens. (Goe. Yeso ne efJekeâej Deens. JeeÙetceOÙes Yeso Deensle.) Ieš-ce"eoer GheeOeerle meehe[uÙeemeejKes nesles cnCetve DeekeâeMee}e Yetle ceeve}s SJe{sÛe! ~~34~~

eEhe[er JÙeehekeâ cnCeesve peerJe ~ yeÇÿeeb[eR JÙeehekeâ cnCeesve efMeJe ~ lewmeeÛe neefn DeefYeØeeJe ~ DeekeâeMeeÛee ~~35~~ eEhe[eÛÙee GheeOeerle JÙeehetve jenlees lees peerJe. yeÇÿeeb[eÛÙee GheeOeerle JÙeehetve jenlees lees efMeJe. ns oesvner pemes efvejekeâej Deensle lemesÛe IešekeâeMe Je ce"ekeâeMe efvejekeâej Deens. ~~35~~

GheeOeerceOeW meehe[}W ~ met#ce heeneleeb Yeeme}W ~ FlegkeäÙeemee"eR DeekeâeMe pee}W ~ Yetle¤he ~~36~~ GheeOeerle meehe[uÙeemeejKes Jeeš}s Je `pÙee DeLeea DeekeâeMe JÙeehekeâ Deens lÙee DeLeea les Iešeoer GheeOeerle Deens' Demee leke&âMegæ efJeÛeej keâ¤ve lÙeeÛes DeefmlelJe mJeerkeâejeJes }eieles cnCetve les Yetle Deens. ~~36~~

DeekeâeMe DeJekeâeMe lees Yekeâeme ~ hejyeÇÿe leW efvejeYeeme ~ GheeOeer vemlee peW DeekeâeMe ~ leWefÛe yeÇÿe ~~37~~ DeekeâeMeele meJe& heoeLe& meeceeJetve IesCÙeemee"er JeeJe cnCepes DeJekeâeMe Demelees. keâejCe les hetCe& efjkeâeces (Yekeâeme) Demeles. `ÙesLes heeskeâUer Deens' DeMee jerleerves DeekeâeMe Yeemeles. yeÇÿe DeMee Øekeâejs Yeemele veener. DeekeâeMeeÛee ne Yeeme yeepet}e kesâ}e keâer lesLes yeÇÿe DeensÛe! (hene 7-3-12) ~~37~~

peeCeerJe vesCeerJe ceOÙeceeve ~ nWefÛe iegCeebÛes ØeceeCe ~ ÙesLeW efvejesefhe}s ef$eiegCe ~ ¤heWmeefnle ~~38~~ meòJe, lece Je jpe Demes leerveÛe (ØeceeCe) iegCe Deensle. Ùee meceemeele ns leerve iegCe Je lÙeebvee ¤hee}e DeeCeCeejer heeÛe ceneYetles ÙeebÛesÛe JeCe&ve kesâ}s Deens. (Goe. he=LJeer leceesiegCeeÛeer) ~~38~~

Øeke=âleer heeJe}er efJemleejeleW ~ heg{W ÙeskeâeÛeW ÙeskeâefÛe nesleW ~ efJekeâejJebleefÛe leÙeeleW ~ vesce keQâÛee ~~39~~ heg{s iegCeYetleelcekeâ Øeke=âleerÛee DeHeâeš efJemleej Pee}e Je lÙeele keâMeeÛesner keâenerner nesles! ne meieUe efJekeâejebÛeeÛe KesU DemeuÙeeves lees keâesCelÙeener efveÙeceeves yeebOe}s}e veener. ~~39~~

keâeUW heeb{jW cesUefJeleeb ~ heejJes nesleW lelJelee ~ keâeUW efheJeUs cesUefJeleeb ~ efnjJeW nesÙes ~~40~~ keâeàÙeele heeb{je jbie efceUefJe}e keâer heejJee Je keâeàÙeele efheJeUe efceUefJe}e keâer efnjJee jbie leÙeej neslees. ~~40~~

Ssmes jbie veeveehejer ~ cesUefJeleeb hee}š Oejer ~ lewmeW ÂMÙe nW efJekeâejer ~ efJekeâejJeble ~~41~~ ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

413

(o. 9 me. 6)

DeMee efkeâleerlejer jbieÚše Skeâceskeâeble jbie efcemeUtve leÙeej nesleele. lÙeeØeceeCes efJeefJeOelesves Yej}s}s ns efJekeâejceÙe peieled efomet }eieles. ~~41~~

Ùeskeâe peerJeveW veevee jbie ~ GcešeW }eieleer lejbie ~ hee}šeÛee }eieJesie ~ efkeâleer cnCeesve heeneJee ~~42~~ heeCeer Skeâ Deme}s lejer jbieele efcemeUuÙeeJej Deveskeâ jbieeÛes les nesles. SkeâeÛe heeCÙeeJej efkeâleerlejer DeekeâejeÛes lejbie G"leele. Ùee meJeeËÛeer mebKÙee Je DeekeâejeÛes Øekeâej keâesCeer Je keâmes ceespeeJesle? ~~42~~

Ùeskeâe GokeâeÛes efJekeâej ~ heeneleeb efomeleer Deheej ~ heebÛee YetleebÛes efJemleej ~ ÛeewNÙeemeer }#e Ùeesveer ~~43~~ Skeâe heeCÙeeÛesÛe lejbie, Hesâveeoer efJekeâej ceespet ies}s lej les DemebKÙe Deensle. heebÛe ceneYetleebÛes ÛeewNÙeebMeer }#e efJekeâej ÙeesveeRÛÙee ¤heeves efomeleele. ~~43~~

veevee osneÛeW yeerpe Gokeâ ~ Gokeâeheemetve mekeâU }eskeâ ~ efkeâ[e cegbieer mJeeheoeefokeâ ~ GokeWâefÛe nesÙeW ~~44~~ Megkeä}erle ßeesCeerle ÿeefCepes veerj ~ lÙee veerjeÛeW nW Mejerj ~ veKeW oble Deefmlecee$e ~ GokeâeÛÙee nesleer ~~45~~ cegàÙeebÛes yeejerkeâ heeieesjs ~ lesCeW hebLeW Gokeâ Yejs ~ lÙee GokeWâefÛe efJemleejs ~ Je=#ecee$e ~~46~~ DebyeÇJe=#e ceesnje Dee}s ~ DeJeIes Gokeâekeâefjleeb pee}s ~ HeâUeR Hegâ}eR }ie[}s ~ meeJekeâeme ~~47~~ Kees[ Heâes[tve Debyes heenleeb ~ lesLeW efomesvee meJe&Lee ~ KeebÅee Heâes[tve HeâUW heeneleeb ~ Jees}eR mee}W ~~48~~ cegUeheemetve mesJešJejer ~ HeâU veeneR leoveblejeR ~ peU¤he HeâU ÛelegjeR ~ efJeJeskeWâ peeCeeJeW ~~49~~ leWefÛe peU meW[Ÿee Ûe{s ~ lesJneb Je=#ecee$e }ie[s ~ ÙeskeâeÛeW ÙeskeâefÛe Ie[s ~ ÙesCeW ØekeâejW ~~50~~ he$eW heg
YetleebÛes efJekeâej meebieeW efkeâleer ~ #eCe#eCee hee}šleer ~ ÙeskeâeÛes ÙeskeâefÛe nesleer ~ veevee JeCe& ~~52~~ YetleebÛes efJekeâej efkeâleer cnCetve meebieeJesle? les #eCee#eCee}e hee}šleele. Skeâe jbieeÛes efkeâlÙeskeâ jbie nesleele. ~~52~~

ef$eiegCeYetleebÛeer }šheš ~ heeneW peelee ns Kešheš ~ yeng¤he yeng hee}š ~ efkeâleer cnCeesve meebieeJee ~~53~~ leerve iegCe Je heebÛe ceneYetles ÙeebÛeer ner neleÛe}eKeer heenCÙeemee"er ne Kešešeshe keâjeJee }eie}e. les efkeâleer ¤hes Iesleele Je efkeâleer yeo} Ie[Jetve DeeCeleele les efkeâleer meebieeJesle? ~~53~~

Ùes Øeke=âleerÛee efvejeme ~ efJeJeskeWâ JeejeJee meeJekeâeme ~ ceie hejceelcee hejsMe ~ DevevÙeYeeJeW YepeeJee ~~54~~ Ùee ÂMÙe Øeke=âleerÛee efJeJeskeâeves MeebleheCes efvejeme keâ¤ve efleÛes DeefOe‰eve Deme}suÙee meJe&ßes‰ hejceelcÙeeÛes melele DevegmebOeeve meeOeeJes. lÙeeÛes Yepeve keâjeJes. ~~54~~ Fefle ßeeroemeyeesOes ieg®efMe<ÙemebJeeos ‘iegCe¤heefve¤heCe veece’ meceeme meneJee ieg®efMe<ÙemebJeeoelcekeâ ßeeroemeyeesOe Ùee «ebLeeleer} ‘iegCe¤heefve¤heCe’ veeJeeÛee meneJee meceeme meceehle (o. 9 me. 6)

414

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

oMekeâ veJeJee : iegCe¤he meceeme meeleJee : efJekeâuheefveMe&ve ~~ ßeerjece meceLe& ~~

DeeOeeR mLetU Deens Ùeskeâ ~ lejer ceie Deble:keâCe&hebÛekeâ ~ peeCelesheCeeÛee efJeJeskeâ ~ mLetUekeâefjleeb ~~1~~ ßeeslee– ØeLece mLet} MejerjeÛee DeeOeej Deens. cnCetveÛe Devle:keâjCehebÛekeâe}e DeefmlelJe Deens. lÙee Devle:keâjCeele peer peeCeerJe Deens leer mLet}eÛÙee DeeOeejeves jneles. ~~1~~

lewmeWefÛe yeÇÿeeb[WJeerCe keâebneR ~ cetUceeÙesefme peeCeerJe veeneR ~ mLetUeÛÙee DeeOeejW meJe& efn ~ keâeÙe& Ûee}s ~~2~~ lÙeeÛeØeceeCes yeÇÿeeb[ Ùee F&ÕejeÛÙee mLet}MejerjecegUW cetUceeÙes}e DeefmlelJe Je peeCeerJe Deens. SketâCe mLet}eÛÙee DeeOeejeves met#ceeÛes keâeÙe& Ûee}les. ~~2~~

leW mLetUefÛe vemleeb efvecee&Ce ~ keâes"W jens} Deble:keâCe& ~ Ssmee ßeesleeR kesâ}e ØeMve ~ ÙeeÛeW Gòej Sskeâe ~~3~~ ns mLet}Ûe vemes} lej Devle:keâjCe keâes"s jener}? lÙeeÛes Gòej Sskeâe. ~~3~~

keâesme}s DeLeJee keâebšsIejW ~ veevee he=ef‰YeeieeR Ûee}leer IejW ~ peerJe keâefjleer }neveLeesjW ~ Mekeäleervegmeej ~~4~~ Jekeälee- keâesMeefkeâ[s eEkeâJee mecegõeleer} mJele:YeesJeleer keâešsjer eEMehe}e leÙeej keâjCeejs pe}Ûej DeeheuÙee Mekeäleervegmeej Iej leÙeej keâ¤ve peefceveerJej efHeâjleele. ~~4~~

MebKe eEmeheer Ieg}e keâJe[W ~ DeeOeeR lÙeebÛeW Iej Ie[s ~ eEkeâJee DeeOeeR efvecee&Ce efkeâ[s ~ nW efJeÛeejeJeW ~~5~~ MebKe, eEMehe}er, Ieg}e, keâJe[er ner Iejs DeMeerÛe Demeleele. ner Iejs DeeOeer keâer leer leÙeej keâjCeejs ØeeCeer DeeOeer ne efJeÛeej keâjeJee. ~~5~~

DeeOeeR ØeeCeer les nesleer ~ ceie IejW efvecee&Ce keâefjleer ~ ns leeW ØelÙe#e ØeefÛeleer ~ meebieCes ve}ies ~~6~~ DeeOeer ØeeCeer Demeleele Je ceie les Iejs leÙeej keâjleele ns lej meJeeËveeÛe ØelÙe#e efomeles. veJÙeeves meebieeJeÙeeme vekeâes. ~~6~~

lewmeW DeeOeeR met#ce peeCe ~ ceie mLetU nesleW efvecee&Ce ~ ÙesCeW °ebleW ØeMve ~ efHeâš}e ßeesleÙeebÛee ~~7~~ lÙeeØeceeCes ØeLece met#ce me=°er efvecee&Ce nesles Je ceie lÙeemee"er mLet}me=°er leÙeej nesles. Jejer} GoenjCeeves ßeeslÙee}e lÙeeÛÙee ØeMveeÛes Gòej efo}s. (ØeLece Jeemevee, veblej Devle:keâjCe, Mejerj Je peie Ùee Øekeâejs met#ceeletve mLet} me=°er efvecee&Ce nesles) ~~7~~

leJe ßeeslee hegmes DeeCeerkeâ ~ peer Dee"Je}W keâebneR Ùeskeâ ~ pevcece=lÙeeÛee efJeJeskeâ ~ cepe efvejesheeJee ~~8~~ keâesCe pevceeme Ieeef}leW ~ DeeCeer ceeieglee keâesCe pevce IesleW ~ nW ØelÙeÙee kewâmeW ÙesleW ~ keâesCÙee ØekeâejW ~~9~~ yeÇÿee pevceeme Ieeef}lees ~ efJe
415

(o. 9 me. 7)

Deeleeb pevcelees lees keâesCe ~ kewâmeer lÙeeÛeer JeesUKeCe ~ DeeCeer mebefÛeleeÛeW }#eCe ~ leWefn efvejesheeJeW ~~15~~ hegCÙeeÛeW kewâmeW ¤he ~ DeeCeer heeheeÛeW kewâmeW mJe¤he ~ Ùeeefn MeyoeÛee Dee#eshe ~ keâesCe keâlee& ~~16~~ nW keâebneR Ûe ve Ùes Devegceevee ~ cnCeleer pevce Iesles Jeemevee ~ hejer les heeneleeb efomesvee ~ vee Oeefjleeb ve Ùes ~~17~~ Jeemevee keâecevee DeeCeer keâuhevee ~ nsleg YeeJevee ceefle veevee ~ SsMee Deveble Je=òeer peeCee ~ Deble:keâCe&hebÛekeâeÛÙee ~~18~~ Demees nW DeJeIeW peeCeerJe Ùeb$e ~ peeCeerJe cnefCepes mcejCecee$e ~ lÙee mcejCeeme pevcemet$e ~ kewâmeW }eies ~~19~~ osnes efvecee&Ce heebÛee YetleebÛee ~ JeeÙees ÛeeUkeâ leÙeeÛee ~ peeCeCeW ne ceveeÛee ~ ceveesYeeJe ~~20~~ SsmeW nW menpeefÛe Ie[}W ~ lelJeebÛeW iegbLee[W pee}W ~ keâesCeeme keâesCeW pevceefJe}W ~ keâesCÙee ØekeâejW ~~21~~ lejer nW heeneleeb efomesvee ~ cnCeesve pevceefÛe Demesvee ~ Ghepe}e ØeeCeer Ùesvee ~ ceeieglee pevcee ~~22~~ keâesCeemeerÛe pevce veeneR ~ lejer meblemebies kesâ}W keâeF& ~ Ssmee DeefYeØeeJe meJe&efn ~ ßeesleÙeebÛee ~~23~~ hetJeeA mcejCe vee efJemcejCe ~ ceOeWefÛe ns pee}W mcejCe ~ DebleÙee&ceer Deble:keâCe& ~ peeCeleer keâUe ~~24~~ meeJeOe Deens leeW mcejCe ~ efJekeâU nesleeb efJemcejCe ~ efJemcejCe he[leeb cejCe ~ heeJeleer ØeeCeer ~~25~~ mcejCe efJemcejCe jeefn}W ~ ceie osneme cejCe Dee}W ~ heg{W pevceeme Ieele}W ~ keâesCeeme keâesCeW ~~26~~ cnCeesveer pevceefÛe Demesvee ~ DeeCeer Ùeelevee efn efomesvee ~ DeJeIeer JesLe&efÛe keâuhevee ~ yeUeJe}er ~~27~~ cnCeewve pevceefÛe veeneR keâesCeemeer ~ ßeesleÙeebÛeer DeeMebkeâe Ssmeer ~ cejesve ies}W leW pevceemeer ~ ceeiegleW ve Ùes ~~28~~ JeeU}W keâe‰ efnjJeUsvee ~ heef[}W HeâU leW hegvneb }eiesvee ~ lewmeW heef[}W Mejerj Ùesvee ~ pevceeme ceeiegleW ~~29~~ ce[keWâ DeJeefÛeleW Hegâš}W ~ Hegâš}W leW HegâšesefveÛe ies}W ~ lewmeWefÛe hegvneb pevce}W ~ veeneR ceveg<Ùe ~~30~~ ÙesLeW De%eeve DeeCeer me%eeve ~ meeefjKesÛe pee}W meceeve ~ Ssmee yeUeJe}e Devegceeve ~ ßeesleeÙeemeer ~~31~~ ßeeslee– ce}e efJeÛeejCÙeemeejKes DeeCeKeer keâener Dee"Jele Deens. pevce Je cejCeemebyebOeerÛes leòJe%eeve ce}e meebieeJes. pevcee}e Iee}Ceeje keâesCe? hegvne pevcee}e ÙesCeeje keâesCe? ns ØelÙe#e keâmes keâUles? Demes cnCeleele keâer yeÇÿeosJe pevcee}e Iee}lees, efJe
416

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

Peeshesle Je yesMegæerle leelhegjles efJemcejCe Je cejCeele hetCe& efJemcejCe nesles. mcejCe Je efJemcejCe Ùee oesvner ØesjCee veblej vemeleele. lÙeeveblej keâesCeer keâesCee}e pevcee}e Iee}eJes? cnCetve hegvepe&vce, ÙeceÙeelevee F. meJe& keâuheveebÛes yeb[ ceepe}s. ce}e (ßeesleehetJe&he#e) Demes Jeešles keâer hegvepe&vce keâesCee}eÛe veener. ces}s}s hegvne pevcee}e Ùesle veener. Skeâoe JeeU}s}er keâe"er hegvne efnjJeer nesle veener. he[}s}s HeâU hegvne Pee[e}e }eiele veener. ces}s}s Mejerj hegvne pevcee}e Ùesle veener. ce[kesâ Hegâš}s keâer Hegâš}sÛe! lemesÛe ceeCetme hegvne pevcee}e Ùesle veener. lÙeecegUs DeOÙeelce MeeŒeeÛes peeCekeâej Je De%eeveer oesvner meejKesÛe "jleele. Demee ne ßeeslÙeeÛee peyejomle leee|keâkeâ efJeÛeej Deens. ~~8-31~~

Jekeälee cnCes nes Sskeâe ~ DeJeIeW hee
ØeslveWJeerCe keâeÙe& pee}W ~ pesefJeuÙeeJeerCe heesš Yej}W ~ %eeveWJeerCe cegkeäle pee}W ~ nW leeW Ie[svee ~~33~~ ØeÙelveeJeeÛetve pemes keâeÙe& efmeæer}e peele veener, pesJeuÙeeefMeJeeÙe heesš Yejle veener lÙeeØeceeCes Deelce%eeveeefMeJeeÙe cees#e veener. ~~33~~

mJeÙeW DeeheCe pesefJe}e ~ lÙeeme Jeešs }eskeâ Oee}e ~ hejbleg nW mecemleeb}e ~ Ie[}W heeefnpes ~~34~~ pÙeeÛes heesš Yej}s lÙee}e Jeešles keâer meieUsÛe pesJetve le=hle Pee}s. heCe meJeeËvee lees DevegYeJe ÙeeJeÙeeme nJee. (SkeâeÛes cele ns meJeeËÛes cele Demet Mekeâle veener.) ~~34~~

heesnCeW efmekeâ}e lees lejs} ~ heesnCeW vesCes lees yeg[s} ~ ÙesLeW efn Devegceeve keâjer} ~ Ssmee keâJeCeg ~~35~~ pees heesneJeÙeeme efMekeâlees lees heeCÙeeJej lejbielees. pees efMekeâle veener lees yeg[lees. ÙeeefJe
lewmeW peÙeebme %eeve pee}W ~ les les eflelegkesâÛe lej}s ~ pÙeeÛeW yebOeveefÛe legš}W ~ leesefÛe cegkeäle ~~36~~ lÙeeØeceeCes pÙeebvee Deelce%eeve nesTve DeefJeÅesÛeer yebOeves legšleele lesÛe mebmeejmecegõeletve le¤ve peeleele. cegkeäle nesleele. ~~36~~

ceeskeâUe cnCes veener yebOeve ~ DeeefCe ØelÙe#e yeboer heef[}s peve ~ lÙeebÛes kewâmeW meceeOeeve ~ leW legcner hene ~~37~~ pees cegkeäle Demelees lÙee}e yebOeve efomeleÛe veener. heCe pes ØelÙe#e yebOeveele Demeleele lÙeebvee cegkeäleerÛes meceeOeeve keâmes efceUCeej? lÙeeÛee legcner efJeÛeej keâje. (MeeŒe°erves yebOeve keâefuhele Deens. Deelce%eeveer leer keâuhevee Pegiee¤ve peCet cegkeäle neslees. heCe ns pÙeebvee meeOele veener les keâefuhele yebOeveeÛes og:Ke Yeesieleele.) ~~37~~

vesCes ogmeNÙeeÛeer leUceU ~ leW ceveg<Ùe hejog:KemeerleU ~ lewmeeÛe neefn kesâJeU ~ DevegYeJe peeCeeJee ~~38~~ pÙeebvee ogmeNÙeeÛÙee og:KeebÛeer efHeâkeâerj vemeles les lÙeebÛeer leUceU peeCele veenerle. lemesÛe cegkeäleer Je yebOeve ÙeebÛesefJe
peÙeeme Deelce%eeve pee}W ~ lelJeW lelJe efJeJebefÛe}W ~ KegCesmeer heeJeleebÛe yeeCe}W ~ meceeOeeve ~~39~~ pees heg{er} lelJeeves ceeieer} lelJeeÛee efvejeme keâjerle ßeerieg¤bveer meebefiele}s}e DevegYeJe Ieslees (KetCe) lÙee}e Deelce%eeve nesTve meceeOeeve }eYeles. (Deeheeves he=LJeerÛee, Deiveerves DeeheeÛee F.) ~~39~~

%eeveW Ûegkesâ pevcecejCe ~ meieš yees}CeW DeØeceeCe ~ JesoMeeŒe DeeCeer hegjeCe ~ ceie keâemeÙeemeer ~~40~~ meeceevÙe }eskeâebÛeer celes Je yees}Ceer efJeÕemeveerÙe vemeleele. %eeveeves pevcecejCe Ûegkeâles Demes JesoevleMeeŒe meebieles. meeceevÙeebJej efJeÕeeme "sJeeJeÙeeÛee Demes} lej JesoevleMeeŒes Je hegjeCes nJeerleÛe keâMee}e? ~~40~~

JesoMeeŒeefJeÛeejyees}er ~ ceenevegYeeJeebÛeer ceb[Uer ~ Yetceb[UeR }eskeâ mekeâUer ~ nW ceeveerlevee ~~41~~ Yeüce, Øeceeo, FbefõÙeebÛeer De#ecelee Je mJeeLe& ns ceeveJeer yegæerleer} Ûeej oes
417

(o. 9 me. 7)

kesâ}s Deensle. JÙeeme Jeefme‰eoer ceneve $e+
DeJeIeW nesleeb DeØeceeCe ~ ceie Deehe}WÛe keâeÙe ØeceeCe ~ cnCeesve pesLeW Deelce%eeve ~ leesefÛe cegkeäle ~~42~~ Ùee meJeeËvee pej Keesšs "jJeeJeÙeeÛes Demes} lej legceÛes (ßeeslÙeeÛes, hetJe&he#eeÛes) cele lejer Kejs keâMeeJe¤ve? cnCetve pÙee}e Deelce%eeve Pee}s leesÛe cegkeäle mecepeeJee. ~~42~~

DeJeIesÛe cegkeäle heeneleeb vej ~ neefn %eeveeÛee Godieej ~ %eeveWefJeCe lees Gæej ~ nesCeej veeneR ~~43~~ heefjhetCe& %eeve (JÙeeflejskeâ Je DevJeÙeeÛes) PeeuÙeeJej lees meledheg®
Deelce%eeve keâUeW Dee}W ~ cnCeesve ÂMÙe efceLÙee pee}W ~ hejbleg Jes{e }eefJe}W ~ mekeâUebme ÙesCeW ~~44~~ DeelcÙeeÛes %eeve PeeuÙeeJej meJe& ÂMÙe me=°er DeefveJe&ÛeveerÙe efceLÙee nesles. heCe lÙeeÛe me=°erves meJeeËvee yebOeveele šekeâ}s Deens! ~~44~~

Deeleeb ØeMve ne efHeâš}e ~ %eeveer %eeveW cegkeäle pee}e ~ De%eeve lees yeebOe}e ~ Deehe}s keâuhevesves ~~45~~ Deelee ßeeslÙeeÛes meceeOeeve kesâ}s Deens. %eeveevesÛe %eeveer cegkeäle neslees. De%eeveer mJele:ÛÙee Yeüecekeâ keâuhevesves mJele:}e yebOeveele De[keâJetve "sJelees. ~~45~~

efJe%eeveemeeefjKeW De%eeve ~ DeeCeer cegkeäleemeeefjKeW yebOeve ~ efve§eÙeemeeefjKee Devegceeve ~ ceevetb efÛe veÙes ~~46~~ efJe%eeve Je De%eeve (efJe%eeve– 43 DeesJeerleer} %eeveer) cees#e Je yebOeve, efve§eÙe (DevegYeJe) Je leke&â keâOeerÛe meejKes ceevelee keâecee veÙes. ~~46~~

yebOeve cnefCepes keâebneRÛe veeneR ~ hejer Jes{e }eefJe}W meJe& efn ~ Ùeeme GheeJeefÛe veeneR ~ keâUuÙeeJeeÛegbveer ~~47~~ JeemleefJekeâ yebOeve cnCetve keâener DeefmlelJeeleÛe veener! les melÙe veener. heCe lÙeeves meJe& ceeCemeebvee De[keâJetve "sJe}s Deens. Ùee yees}CÙeeÛes jnmÙe keâUuÙeeJeeÛetve lÙeeletve megškeâe veener. ~~47~~

keâebneRÛe veeneR DeeCeer yeeOeer ~ nWefÛe veJe} heene DeeOeeR ~ efceLÙee peeefCepesvee yeefæ ~ cnCeesve yeæ ~~48~~ `DeefmlelJeele vemetve mebkeâšele šekeâles' Ùee Dee§eÙe&keâejkeâ iees°erÛee ØeLece efJeÛeej keâje. yebOeve GheeOeerÛes Demeles Je GheeOeer keâefuhele Demeles ns keâUle veener cnCetve yebOeveebÛeer mebkeâšs Je og:Kes YeesieeJeer }eieleele. (hene 8-8-17) ~~48~~

YeesUe YeeJe efmeæer peeJe ~ ne GOeejeÛee GheeJe ~ jeskeâ[e cees#eeÛee DeefYeØeeJe ~ efJeJeskeWâ peeCeeJee ~~49~~ `YeesàÙee YeeJeeves cegkeäle JneJes' ne efJeÛeej yesYejJeMeeÛee (GOeej) Deens. efJeJeskeâeves cees#eeÛes mJe¤he keâUtve ØelÙe#e DevegYeJe Ùeslees. ~~49~~

ØeeCeer JneJeÙee ceeskeâUe ~ DeeOeeR heeefnpes peeCeerJekeâUe ~ mekeâU peeCeleeb efvejeUe ~ menpeefÛe nesÙes ~~50~~ cegkeäleermee"er %eeve DeefveJeeÙe& Deens. Ùee %eeveeÛee meJe& DeeJeekeâe keâUtve (hejes#e) `ceer yeÇÿe' Demee DevegYeJe ÙesleeÛe (Dehejes#e) lees %eeveer keâefuhele me=°erheemetve Deef}hle neslees. ~~50~~

keâebneRÛe vesefCepes leW De%eeve ~ mekeâU peeefCepes leW %eeve ~ peeCeerJe jenleeb efJe%eeve ~ mJeÙeWefÛe Deelcee ~~51~~ DeOÙeelceMeeŒeeÛeer pejener keâuhevee vemeles les De%eeve. Jejer} DeesJeerØeceeCes DevegYeJe Dee}e keâer %eeve. %eevee}e menpelee Dee}er keâer efJe%eeve nesles Je lees Deelce¤he neslees. ~~51~~

Dece=le mesTve Decej pee}e ~ lees cnCes ce=lÙe kewâmee Ùeslees pevee}e ~ lewmee efJeJeskeâer cnCes yeæe}e ~ pevce lees kewâmee ~~52~~ (o. 9 me. 7)

418

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

pees mJeiee&leer} Dece=le efheTve Decej Pee}e lees cnCelees keâer peerJee}e cejCe keâmes Ùesles? lÙeeØeceeCes efJeJeskeâeves cegkeäle Pee}s}e yeæebvee efJeÛeejlees keâer legcne}e hegvepe&vce keâmee efceUlees? ~~52~~

peeCelee cnCess peveeleW ~ legcnebme Yetle kewâmeW Pe[efheleW ~ legcnebme Jeer
DeeOeeR yeæemeeefjKeW JneJeW ~ ceie nW ve}iesefÛe hegmeeJeW ~ efJeJeskeâ ogjer "sTve heeneJeW ~ }#eCe yeæeÛeW ~~54~~ pees yebOeveeÛee DevegYeJe IesTve cegkeäle neslees lees Demes ØeMve efJeÛeejerle veener. yeæeÛeer yeælee heneleevee efJeJeskeâ%eeve otj "sJeeJes. ~~54~~

efvepesuÙeeme ÛesF&}e lees ~ cnCes ne keâeb js JeesmeCeelees ~ DevegYeJe heeneCeWefÛe Deens lees ~ lejer ceie efvepeesve heeneJee ~~55~~ Peeshesle Deme}suÙee}e heentve peeiee Deme}s}e efJeÛeejlees keâer ne Demee keâe yejUlees? lÙeeÛes Gòej nJes Demes} lej lÙeeves Peeshe}s heeefnpes! ~~55~~

%eelÙeeÛeer GieJe}er Je=òeer ~ yeæSsmeer ve he[s iegbleer ~ YegkesâuÙeeÛeer DevegYeJeØeehleer ~ OeeuÙeeme veeneR ~~56~~ Deelce%eevÙeeÛeer Devle:keâjCeJe=òeer melele DeelceevegmebOeeveele DemeuÙeeves leer yebOeveele meehe[le veener. pees pesJetve le=hle Demelees lÙeeÛÙee le=hleerÛee DevegYeJe YegkesâuÙee}e vemelees. ~~56~~

Flegkesâve DeeMebkeâe legš}er ~ %eeveW cees#eØeehleer pee}er ~ efJeJeskeâ heenleeb yeeCe}er ~ DeblejefmLeleer ~~57~~ Deelee Mebkesâ}e peeiee jeefn}er veener. %eeveeves cees#e Øeehle nesTve efJeJeskeâeves DeelceefmLeleer}e menpelee Ùesles. ~~57~~ Fefle ßeeroemeyeesOes ieg®efMe<ÙemebJeeos ‘efJekeâuheefveMe&veveece’ meceeme meeleJee ieg®efMe<ÙemebJeeoelcekeâ ßeeroemeyeesOe Ùee «ebLeeleer} ‘efJekeâuheefvejmeve’ veeJeeÛee meeleJee meceeme meceehle

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

419

(o. 9 me. 7)

oMekeâ veJeJee : iegCe¤he meceeme Dee"Jee : osnevleefve¤heCe ~~ ßeerjece meceLe& ~~

%eelee megš}e %eeveceleW ~ hejbleg pevce kewâmee yeæeleW ~ yeæeÛeW keâeÙes pevceleW ~ DeblekeâeUeR ~~1~~ yeæ ØeeCeer cejesve ies}s ~ lesLeW keâebneRÛe veeneR Gj}W ~ peeCeerJesÛeW efJemcejCe pee}W ~ cejCeehetJeeA ~~2~~ ßeeslee– %eeveeJej }#e keWâefõle keâ¤ve efkebâJee %eeveÙeesieeves (cele = OÙeeve. Deehešs mebmke=âle-Fb«epeer MeyokeâesMe) %eelee cegkeäle Pee}e. heCe yeæe}e hegvepe&vce keâmee efceUlees? lÙeeceOÙes pevcee}e ÙesCÙeemeejKes keâeÙe Gjles? yeæ ØeeCeer cesuÙeeJej lÙeebÛes keâenerÛe Gjle veener. cejCeehetJeea lÙeeÛÙee Devle:keâjCeeleer} peeCeerJe ve° nesles. leer efJemcejCeele peeles. ~~1-2~~

Ssmeer Iesle}er DeeMebkeâe ~ ÙeeÛeW Gòej Sskeâe ~ Deeleeb og§eerle nesT vekeâe ~ cnCes Jekeälee ~~3~~ Jekeälee– Deeleeb veerš }#e Åee. legceÛÙee MebkesâÛes Gòej Sskeâe. ~~3~~

hebÛeØeeCe mLeUs meesef[leer ~ ØeeCe®he JeemeveeJe=òeer ~ Jeemeveeefceßeerle ØeeCe peeleer ~ osn mees[gefveÙeeb ~~4~~ peerJe cesuÙeeJej heeÛe ØeeCe DeeheeheuÙee peeiee mees[leele. peerJeeÛeer Jeemevee Goeveemen lÙeeÛÙee osneyeensj he[les. ~~4~~

JeeÙeesmeefjmeer Jeemevee ies}er ~ les JeeÙees®heWefÛe jeefn}er ~ hegvneb pevce IesTve Dee}er ~ nsleghejlJeW ~~5~~ JeeÙetyejesyej ies}s}er Jeemevee JeeÙeg¤heeves jentve lÙee peerJeeÛÙee mebefÛeleevegmeej (nslet) hegvne veJÙee osnele ØeJesMe keâjles. ~~5~~

efkeâlÙeskeâ ØeeCeer efve:Mes
mehe&°er peeef}ÙeebJejer ~ leeR efoJemeeb G"Jeer OevJeblejer ~ lesJneb les ceeIeejer ~ Jeemevee Ùesles keâer ~~7~~ mehe&obMeeves cejCe DeeuÙeeJej leerve efoJemeebveer megæeb lÙee}e OevJevlejer efpeJevle keâjlees. lesJne leer JeemeveeÛe ceeies Ùesles. ~~7~~

efkeâlÙeskeâ mesJeW nesTve he[leer ~ efkeâlÙeskeâ leÙeebme G"efJeleer ~ Ùesce}eskeâeRntve DeeefCeleer ~ ceeIeejs ØeeCeer ~~8~~ efkeâlÙeskeâ efoJeme he[}s}er Øesles ÛeebieosJeemeejKee Ùeesieer G"efJelees Je Ùece}eskeâeletve lÙeebÛÙee Jeemevee Je peerJe hejle IesTve Ùeslees. ~~8~~

efkeâlÙeskeâ hetJeeA ßeeefhe}s ~ les MeeheW osn heeJe}s ~ GßeehekeâeUeR hegvneb Dee}s ~ hetJe&osneR ~~9~~ keâener ceeCemes Meeheeves ogmeNÙee osnele pevcee}e Ùesleele Je veblej G:Meeheeves hegvne heefnuÙee osnele Ùesleele. ~~9~~

efkeâlÙeskeâer yeng pevce Iesle}s ~ efkeâlÙeskeâ hejkeâeÙee ØeJesMe}s ~ Ssmes Dee}s DeeCeer ies}s ~ yengle }eskeâ ~~10~~ yeefnCeeyeeF&meejKeer}e efkeâlÙeskeâ ceeieer} pevce Dee"Jeleele lej DeeÅe MebkeâjeÛeeÙeeËmeejKes hejkeâeÙee ØeJesMe keâjleele Je hegvne mJele:ÛÙee Mejerjele Ùesleele. Demes DeveskeâebÛes yeeyeleerle Ie[}s. ~~10~~

HegbâefkeâuÙeemeefjmee JeeÙees ies}e ~ lesLeW JeeÙeesmetle efvecee&Ce pee}e ~ cnCeesve JeeÙees¤he Jeemeves}e ~ pevce Deens ~~11~~ (o. 9 me. 8)

420

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

ce=lÙetÛÙee JesUer MesJešÛee Õeeme mees[leevee ØeeCe yeensj he[leeÛe lÙeeÛes ¤heevlej ogmeNÙee osneves pevceCeeNÙee ØeeCeele nesles. cnCetve JeeÙeg¤he Jeemevee pevcee}e Ùesles. ~11~~

ceveeÛÙee Je=òeer veevee ~ lÙeeble pevce Iesles Jeemevee ~ Jeemevee heenleeb efomesvee ~ hejbleg Deens ~~12~~ ceveele efkeâlÙeskeâ DeeMee-Deekeâeb#ee Demeleele. lÙeeleer} ØeyeU Je DehetCe& jeefn}suÙee, Jeemevee¤heeves efmLej nesleele. ner Jeemevee peeCeJele veme}er lejer leer Deens ns efveef§ele. ~~12~~

Jeemevee peeefCepes peeCeerJensle ~ peeCeerJe cegUeRÛee cetUleble ~ cetUceeÙeWle Demes efceefßele ~ keâejCe®heW ~~13~~ Devle:keâjCeeleer} peeCeerJe ner Jeemeves}e pevce osles. cetUceeÙescegUs Devle:keâjCe nesles Je les cetUceeÙesle keâejCe ¤heeves efcemeUtve jneles. ~~13~~

keâejCe¤he Deens yeÇÿeeb[eR ~ keâeÙe&®heW Jelex eEhe[eR ~ Devegceeefveleeb leeble[eR ~ Devegceevesvee ~~14~~ peeCeerJe keâejCe ¤heeves yeÇÿeeb[ele Je keâeÙe&¤heeves eEhe[ele jneles. efleÛÙeeefJe
hejbleg Deens met#ce¤he ~ pewmeW JeeÙeesÛeW mJe¤he ~ mekeâU osJe JeeÙees¤he ~ DeeCeer Yetleme=ef° ~~15~~ JeeÙet pemee met#ce leMeer peeCeerJener met#ce. meJe& osJe Je efheMeeÛÛe me=°er JeeÙeg¤he Deens. ~~15~~

JeeÙeesceOeW efJekeâej veevee ~ JeeÙees lejer heeneleeb efomesvee ~ lewmeer peeCeerJeJeemevee ~ Deefle met#ce ~~16~~ JeeÙetceOÙes Deveskeâ YesoebÛes efJekeâej Deensle heCe lees [esàÙeebveer efomele veener. (Goe. hebÛeØeeCe ns JeeÙetÛesÛe Yeso nesle.) lÙeeØeceeCes peeCeerJe Je Jeemevee Deeflemet#ce DemeuÙeeves efomele veenerle. ~~16~~

ef$eiegCe DeeCeer hebÛeYetleW ~ ns JeeÙeesceOÙeW efceefßeles ~ Devegceevesvee cnCeesve lÙeeleW ~ efceLÙee cnCeeW veÙes ~~17~~ leerve iegCe Je hebÛeceneYetles JeeÙetle meghlemJe¤heele jneleele. lÙeebÛes %eeve nesle veener. cnCetve lÙeebÛes DeefmlelJe veekeâejlee Ùesle veener. ~~17~~

menpe JeeÙees Ûee}s ~ lejer megiebOe ogieËOe keâUeW Dee}s ~ G
JeeÙeesÛesefve cesIe JeesUleer ~ JeeÙeesÛesefve ve#e$eW Ûee}leer ~ mekeâU me=°erÛeer Jele&leer ieleer ~ mekeâU lees JeeÙees ~~19~~ JeeÙeg¤he JeeNÙeeves {ie pecee nesleele eEkeâJee heebieleele. JeeÙeg¤he Mekeäleerves ve#e$es lÙeebÛÙee keâ#esle efHeâjleele Je lÙeeÛe Mekeäleerves (Tpee&) Ùee he=LJeerÛes meJe& JÙeJenej Ûee}leele. ~~19~~

JeeÙees¤heW osJeleW YetleW ~ DeebieeR Yejleer DekeâmceeleW ~ JeerOe kesâef}Ùeeb ØesleW ~ meeJeOe nesleeR ~~20~~ JeeÙeg¤he osJelee Je efheMeeÛÛes DeÛeevekeâ ceeCemee}e Pe[heleele. mebpeerJeveer ceb$eemeejKÙee efJeOeerves Øeslesner efpeJeble nesleele. (Pe[heCeeje JeeÙetÛe Je ceb$e meeceLÙee&le Meefkeäle¤heeves JeeÙetÛe) ~~20~~

JeejW efvejeUW ve yees}s ~ osneceOeW Yejesve [es}s ~ DeeUer IesTve pevcee Dee}s ~ efkeâlÙeskeâ ØeeCeer ~~21~~ Debieele Yej}s}s JeeÙeg¤he Jeejs Ske⚟eeves eEkeâJee mJeleb$eheCes osneheemetve De}ie jentve keâenerÛe yees}le veener. SKeeÅee osnele efMe¤ve les Iegcet }eieles. ([es}s) `Ùee pevceele veener lej heg{er} pevceele ceer ns keâjerve' DeMee efpeöerves Deveskeâ }eskeâ hegvne pevcee}e Ùesleele (Jeejs = mecebOe) ~~21~~

jeneCeW yeÇeÿeCemecebOe peeleer ~ jenCeW "sJeCeer meebhe[leer ~ veevee iegble}s GieJeleer ~ ØelÙe#e jenCeW ~~22~~ ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

421

(o. 9 me. 8)

jeneCe veeJeeÛÙee ceb$eÙegkeäle efJeOeerves Debieele Dee}s}s yeÇÿemecebOe efveIetve peeleele, Yetefceiele Oeve meehe[les Je Deveskeâ ØeehebefÛekeâ De[ÛeCeer eEkeâJee iegbleeiegbleerÛÙee mecemÙee otj nesleele. ~~22~~

Ssmee JeeÙeesÛee efJekeâej ~ ÙesJebÛes keâUsvee efJemleej ~ mekeâU keâebneR ÛejeÛej ~ JeeÙeescegUW ~~23~~ JeeÙetÛeer keâeÙex SJe{Ÿee Øekeâejebveer Ûee}leele. cnCetve lÙeeÛÙee efJekeâejebÛee (keâeÙe&¤he Yeso) Deboepe }eiele veener. meJe& Ûej Je DeÛej me=°er}e JeeÙegMekeäleerÛee DeeOeej Deens. ~~23~~

JeeÙees mleyOe®heW me=°erOelee& ~ JeeÙees ÛebÛeU¤heW me=°erkeâlee& ~ ve keâUs lejer efJeÛeejeR ØeJelee& ~ cnefCepes keâUs ~~24~~ JeeÙet pesJne cetUceeÙesle }erve nesTve (mleyOe) Demelees lesJne lÙeele me=°er yeerpe¤heeves (Oelee&) jneles. lees pesJne Øekeâš nesTve ef›eâÙeeMeer} (ÛebÛe}) neslees lesJne lees me=°er}e GlheVe keâjlees. ns }#eele ÙesCÙeemee"er MeeŒeevegmeejer efJeÛeej keâjeJee. ~~24~~

cegUeheemetve mesJešJejer ~ JeeÙeesefÛe mekeâU keâebner keâjer ~ JeeÙeesJesieUW keâleg&lJe ÛelegjeR ~ cepe efvejesheeJeW ~~25~~ cetUceeÙesÛÙee Deeflemet#ce DeefmlelJeeheemetve he=LJeerÛÙee (MesJešÛÙee) mLet} DeefmlelJeeheÙeËle meJe& keâle=&lJe JeeÙetÛes Deens. keâesCeener efJeÉevee}e Ùeentve JesieUe keâlee& efomele Demes} lej lÙeeves lees ce}e DeJeMÙe meebieeJee! ~~25~~

peeCeerJe¤he cetUceeÙee ~ peeCeerJe peeles DeeheuÙee "eÙee ~ ieghle Øeieš nesTefveÙeeb ~ efJeÕeeR Jelex ~~26~~ peeCeerJe (Denb) ns cetUceeÙesÛes mJe¤he Deens. me=°er efvecee&Ce nesleevee leer lÙee me=°erle efMejles (Øeieš) Je me=°erÛee }Ùe PeeuÙeeJej mJele:ÛÙee cetU mJe¤heele }erve (ieghle) nesles. ~~26~~

keâes"s ieghle keâes"s Øeiešs ~ pewmeW peerJeve GHeâeUs Deešs ~ heg{W ceeieglee JeesIe }esšs ~ Yetceb[UeR ~~27~~ leer cetUceeÙee peerJeele Øeieš lej pe[ele DeØeieš Demeles eEkeâJee me=ef°keâeUer Øeieš Je Øe}ÙekeâeUer DeØeieš Demeles. Goe. he=LJeerJej heeJemeeàÙeele heeCÙeeÛes }esš Ùesleele lej GvneàÙeele lÙee heeCÙeeÛee ceeiecetmener jnele veener. ~~27~~

lewmeeÛe JeeÙeesceOeW peeCeerJeØekeâej ~ Gcešs Deešs efvejblej ~ keâes"W efJekeâejW keâes"W meceerj ~ GieeÛe Jeepes ~~28~~ lÙeeØeceeCes JeeÙetle peeCeerJe Øeieš nesles eEkeâJee ieghle nesTve jenles. ns Ûe›eâ melele Ûee}les. keâes"s JeeÙet (meceerj) Deveskeâ Øekeâejs keâeÙe& keâjlees lej keâener JesUe lees Meeble Demelees. ~~28~~

Jeejer DeebieeJe®ve peeleer ~ lesCeW neleheeÙes JeeUleer ~ Jeeje Jeepeleeb keâjheleer ~ Dee}eR efhekeWâ ~~29~~ ceeCemeeÛÙee DebieeJe¤ve Jeejs ies}s (DeOeeËieJeeÙet) lej lÙeeÛes nele, heeÙe efveef<›eâÙe nesleele eEkeâJee JeeUleele. YeÙebkeâj JeeoU Pee}s lej GYeer efhekesâ Dee[Jeer nesTve JeeUleele. ~~29~~

veevee jesieebÛeer veevee Jeejer ~ heer[e keâefjleer he=LJeerJejer ~ Jeerpe keâ[e[er DebyejeR ~ JeeÙeescegUW ~~30~~ ØelÙeskeâ jesieeÛes Skeâ Jeejs (Goe– osJeer) ÙeeØeceeCes Deveskeâ jesieebÛeer Deveskeâ Jeejer he=LJeerJejer} peerJeebvee Ùeelevee osleele. (meceLeeËÛÙee keâeUer Deme}s}er }eskeâebÛeer mecepetle.) DeekeâeMeele Jeerpe keâ[e[les leer JeeÙeg¤he MekeäleercegUsÛe. ~~30~~

JeeÙeeskeâefjleeb jeieesæej ~ keâUs JeesUKeerÛee efveOee&j ~ oerhe }eies cesIe he[s ne Ûecelkeâej ~ jeieeæejeR ~~31~~ ieeÙekeâeÛÙee mJejÙeb$eeleer} ØeeCeMeefkeäle¤he JeeÙetcegUsÛe efvejefvejeUs jeie DeeUJe}s peeleele. lÙeebÛeer DeesUKener hešles. oerhe jeieeves efoJes }eieCes Je cesIeceunejeves heeTme he[Ces F. Ûecelkeâej Ie[leele. ~~31~~

JeeÙees Hegbâefkeâleeb Yeg}er he[leer ~ JeeÙees Hegbâefkeâleeb Keeb[keWâ keâjheleer ~ JeeÙeeskeâefjleeb Ûee}leer ~ veevee ceb$e ~~32~~ leUneleeJejer} Debieeje Hegbâkeâ}e keâer meceesjÛÙee ceeCemee}e mebYeüce efvecee&Ce nesCes, Hegbâkeâj IeeleuÙeeves Heâes[ megkeâCes Je ceb$eebceOÙes meeceLÙe& efvecee&Ce nesCes F. meJe& JeeÙetcegUs nesles. ~~32~~

ceb$eW osJe Øeiešleer ~ ceb$eW Yetles DeKejefkeâleer ~ yeepeeriejer yees[byejer keâefjleer ~ ceb$emeeceLÙeX ~~33~~ (o. 9 me. 8)

422

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

ceb$emeeceLÙee&ves osJe Øeieš nesleele. efheMeeÛÛes Ieeye¤ve Peheeš}suÙeeÛee osn mees[leele Je efvejefvejeUs Ûecelkeâej nesleele. ~~33~~

je#emeebÛeer ceeJejÛevee ~ les ns osJeebefokeâeb keâUsvee ~ efJeefÛe$e meeceLÙeX veevee ~ mlebyeveceesnveeefokeWâ ~~34~~ mlebYeve (peeieerÛe efKeUJetve "sJeCes) ceesnve (mLe}keâe}ebefJe
Oe[efÛe efhemeW keâjeJeW ~ efhemeWÛe GcepeJeeJeW ~ veevee efJekeâej meebieeJes ~ efkeâleer cnCeesveer ~~35~~ MeneCÙee}e Jes[s keâjCes, Jes[Ÿee}e MeneCee keâjCes, F. G}š-meg}š ØekeâejÛeer JeeÙegØesefjle ceb$eefJeÅee efkeâleer meebieeJeer? ~~35~~

ceb$eer meb«eece osJeebÛee ~ ceb$eeR meeefYeceeve $e+
ceb$eeR he#eer Deešesefheleer ~ cetMekeWâ mJeeheoW yeebOeleer ~ ceb$eer ceenebmehe& efKeefUleer ~ DeeCeer Oeve}eYe ~~37~~ ceb$emeeceLÙee&ves he#Ùeebvee Dees{tve Iesleele, Gboerj Je heMetbvee efKeUJetve "sJeleele, cees"Ÿee meheeËvee peeiesJe¤ve ne}t osle veenerle Je ieghle mebheòeer efomeles. ~~37~~

Deeleeb Demees ne ØeMve pee}e ~ yeæeÛee pevce ØelÙeÙee Dee}e ~ ceeieer} ØeMve efHeâš}e ~ ßeesleÙeeÛee ~~38~~ ner GoenjCes hegjsle. yeæe}e pevce keâmee efceUlees ¢ee ØeMveeÛes Gòej Ûeebie}s mecepes} Demes efo}s. ßeeslÙeebÛeer Mebkeâe otj Pee}er. ~~38~~ Fefle ßeeroemeyeesOes ieg®efMe<ÙemebJeeos ‘osnevleefve¤heCeveece’ meceeme Dee"Jee ieg®efMe<ÙemebJeeoelcekeâ ßeeroemeyeesOe Ùee «ebLeeleer} ‘osnevleefve¤heCe’ veeJeeÛee Dee"Jee meceeme meceehle

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

423

(o. 9 me. 8)

oMekeâ veJeJee : iegCe¤he meceeme veJeJee : mebosnJeejCe ~~ ßeerjece meceLe& ~~

yeÇÿe Jeeefjleeb Jeejsvee ~ yeÇÿe meeefjleeb mejsvee ~ yeÇÿe keâebner Jeesmejsvee ~ Ùeskeâerkeâ[s ~~1~~ yeÇÿe Yesefoleeb Yesosvee ~ yeÇÿe Úsefoleeb Úsosvee ~ yeÇÿe hejleW nesÙesvee ~ kesâ}W lejer ~~2~~ yeÇÿe Keb[svee DeKeb[ ~ yeÇÿeeR veeneR ogmejW yeb[ ~ lejer kewâmeW nW yeÇÿeeb[ ~ efmejkeâ}W ceOeW ~~3~~ yeÇÿe otj keâjCes, mejkeâJeCes MekeäÙe veener. les Skeâe yeepet}e Deesmejlener veener. (heeCÙeeØeceeCes) yeÇÿeeÛes legkeâ[s keâjlee Ùesle veenerle, les keâehelee Ùesle veener Je les ØeÙelve kesâ}e lejer {keâ}}s peele veener. les DeKeb[ DemeuÙeeves lÙeeÛes Yeeie he[le veenerle. yeÇÿeeceOÙes, les Ieveoeš Je SkeâcesJe DemeuÙeeves ogmeNÙee heoeLee&}e DeefmlelJeÛe veener. Demes Demeleevee SJe{s cees"s yeÇÿeeb[ yeÇÿeele keâmes efMej}s? ~~1-3~~

heJe&le hee
Deeleeb ÙeeÛeW ØelÙeesòej ~ meeJeOe Sskeâe efvejesòej ~ ÙesLeW heef[}s keâeR efJeÛeej ~ mebosneÛes ~~10~~ Jekeälee– Deeleeb Ùee ØeMveeÛes Gòej Sskeâe. ne ØeMve mebMeÙeeletve efvecee&Ce Pee}e DemeuÙeeves lÙeeÛes Gòej meeJeOe nesTve legcner Sskeâ}s lej efve:Mebkeâ (efve®òej) Jne}. ~~10~~

yeÇÿeeb[ veeneR cnCeeW lejer efomes ~ DeeCeer efomes cnCeeW lejer veemes ~ Deeleeb nW mecepeleer kewâmeW ~ ßeeslespeve ~~11~~ yeÇÿeeb[eÛes DeefmlelJe veekeâejeJes lej les ØelÙe#eÛe efomeles Je efomeles cnCetve Deens Demes cnCeeJes lej lÙeeÛee keâuheebleer veeMe neslees Je %eeveeves yeeOe neslees. Deelee ns ßeeslÙeebveer keâmes mecepeeJetve IÙeeJes? ~~11~~

lebJe ßeesles pee}s Geföle ~ DeeneW cnCeleer meeJeefÛele ~ ØemebieW yees}eW GefÛele ~ ØelÙeesòej ~~12~~ ns Ssketâve ßeeslÙeebÛeer Glkebâ"e Jee{}er. Jekeälee cnCee}e veerš }#e osTve Sskeâe. Ùee efveefceòeeves MeeŒeMegæ Gòej osT. ~~12~~ (o. 9 me. 9)

424

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

DeekeâeMeeR oerheeme }eefJe}W ~ oerheW DeekeâeMe hejleW kesâ}W ~ nW leeW Ie[svee heeefn}W ~ heeefnpes ßeesleeR ~~13~~ DeekeâeMeele GbÛe efoJee }eJeuÙeecegUs lÙee efoJÙeeves DeekeâeMe heg{s mejkeâ}s Demes nesle veener eEkeâJee lÙee efoJÙeeÛÙee DeekeâejeSJe{s DeekeâeMe (heeCÙeeØeceeCes) yeepet}e mejkeâle veener. ns ßeeslÙeebveer }#eele IÙeeJes. ~~13~~

Deehe lespe DeLeJee heJeve ~ mee¤b ve mekeâleer ieieve ~ ieieve heeneleeb meIeve ~ ÛeUs} kewâmeW ~~14~~ heeCeer, Deiveer Je JeeÙet DeekeâeMee}e {keâ}t Mekeâle veenerle. DeekeâeMe Deeflemet#ce, JÙeehekeâ Je meJe&meceeJesMekeâ DemeuÙeeves keâmes otj mejkesâ}? ~~14~~

DeLeJee keâ"erCe pee}er cesoveer ~ lejer ieieveW kesâ}er ÛeeUCeer ~ he=LJeerÛeW meJeeËie Yesogveer ~ jeefn}W ieieve ~~15~~ he=LJeer DelÙeble keâ"erCe Deme}er lejer met#ce DeekeâeMe efleÛÙeele efMe¤ve efle}e JÙeehetve jenles. (ØelÙeskeâ DeCetÛÙee jÛevesle DeekeâeMe eEkeâJee space Demeles Demes efJe%eeve meebieles.) ~~15~~

ÙeeÛeer ØeefÛele Ssmeer Demes ~ peW pe[lJee Dee}W eflelegkeWâ veemes ~ DeekeâeMe pewmeW lewmeW Demes ~ ÛeUCeej veeneR ~~16~~ ÙeeÛee efveCe&Ùe keâjCÙeemee"er Skeâ }#eele IÙeeJes keâer he=LJeerheemetve JeeÙetheÙeËle pes DeÛesleve heoeLe& Deensle les meJe& veeMe heeJeleele. DeekeâeMe cee$e De{UheCes pemesÛÙee lemes jenles. ~~16~~

JesieUsheCeW heeneJeW ~ leÙeeme DeekeâeMe cnCeeJeW ~ DeefYeVe nesleeb mJeYeeJeW ~ DeekeâeMe yeÇÿe ~~17~~ yeÇÿeJemletheemetve eEkeâefÛele, Éwleele Glej}s keâer DeekeâeMeÛe peeCeJeles. hegvne SskeäÙe nesleeÛe les DeekeâeMe peCet yeÇÿeÛe nesles. ~~17~~

lemceele DeekeâeMe ÛeUsvee ~ Yeso ieieveeÛee keâUsvee ~ Yeeme}W yeÇÿe leÙeeme peeCee ~ DeekeâeMe cnCeeJeW ~~18~~ SketâCe keâeÙe lej DeekeâeMe De{U Demeles lÙeeÛee yeÇÿeeheemetve Deme}s}e met#ce Yeso keâUle veener. yeÇÿeeÛÙee `Deefmle'Ûee pees Yeeme lesÛe DeekeâeMe mecepeeJes. ~~18~~

efveieg&Ce yeÇÿemeW Yeeme}W ~ keâuhetb peeleeb Devegceeve}W ~ cnCeesve DeekeâeMe yeesef}}W ~ keâuhevesmee"eR ~~19~~ `ns efveieg&Ce yeÇÿe' DeMee YeemeeÛeer keâuhevee keâjleeÛe lemee Deboepener ÙesT }eielees. cnCepes lemee Yeemener nesT }eielees. Ùee keâuheves}eÛe DeekeâeMe ns veeJe efo}s. ~~19~~

keâuhevesefme Yeemes Yeeme ~ eflelegkeWâ peeCeeJeW DeekeâeMe ~ hejyeÇÿe efvejeYeeme ~ efvee|Jekeâuhe ~~20~~ keâuhevesves pees DeeYeemeeÛee Yeeme neslees lÙee}eÛe DeekeâeMe cnCeeJes! SNnJeer yeÇÿe mJemebJesÅe Je keâuheveejefnle Deens. ~~20~~

hebÛeYetleebceOeW Jeeme ~ cnCeewve yeesef}pes DeekeâeMe ~ YetleeblejeR pees yeÇÿeebMe ~ leWefÛe ieieve ~~21~~ DeekeâeMe mJele:men hebÛeceneYetleele JÙeehetve jneles Je lÙeebvee DeJekeâeMe hegjJeles cnCetve lÙee}e DeekeâeMe cnCeleele. hebÛeceneYetleeleer} yeÇÿeebMee}e DeekeâeMe cnCeeJes. ~~21~~

ØelÙe#e nesleW peeleW ~ DeÛeU kewâmeW cnCeeJeW lÙeeleW ~ cnCeesefveÙeeb ieieveeleW ~ Yesefo}W veeneR ~~22~~ Yetles efvecee&Ce nesleele, efškeâleele Je ve° nesleele cnCetve lÙeebvee DeÛe} cnCelee Ùesle veener. heCe leer DeekeâeMe Yesotve lÙeele efMejle veenerle cnCetve DeekeâeMe DeÛe} Deens. ~~22~~

he=LJeer efJejesve Gjs peerJeve ~ peerJeve vemleeb Gjs Deive ~ Deive efJePeleeb Gjs heJeve ~ leesefn veemes ~~23~~ he=LJeerÛee veeMe Pee}e keâer heeCeer Gjles, heeCeer Deeš}s lejer Deiveer jenlees, Deiveer efJePe}e lejer JeeÙet Demelees Je leesner veblej ve° neslees. ~~23~~

efceLÙee Dee}W DeeefCe ies}W ~ lesCeW KejW leW Yebie}W ~ SsmeW nW ØeefÛeleerme Dee}W ~ keâesCeWhejer ~~24~~ pes efceLÙee Demeles les Dee}s Je ies}s Je lÙeeves melÙeJemlet}e Yeso}s ns keâesCee}e Je keâmes DevegYeJee}e ÙesCeej? ~~24~~ ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

425

(o. 9 me. 9)

YeüceW ØelÙe#e efomeleW ~ efJeÛeej heeneleeb keâeÙes lesLeW ~ YeücecetU Ùee peieeleW ~ KejW kewâmeW cnCeeJeW ~~25~~ kesâJeU Yeüceeves Ùee peiee}e melÙelJe efo}s peeles. met#ce efJeÛeej kesâ}e lej peie cnCetve DeensÛe keâeÙe? pÙeeÛes DeefmlelJe kesâJeU YeüceeJej DeJe}byetve Deens lÙee peiee}e melÙe keâmes cnCeeJes? ~~25~~

Yeüce MeesefOeleeb keâebneRÛe veeneR ~ lesLeW Yesefo}W keâesCeW keâeF& ~ YeüceW Yesefo}W cnCeleeb "eFË ~ YeüceefÛe efceLÙee ~~26~~ Yeüce leheemetve heeefn}e lej lÙee}e melÙelJe keâOeerÛe vemeles. lÙee Yeüceeves nesCeeNÙee Yeemeele keâesCe keâesCeeÛee Yeso keâjer}? Yeso}s Demes Yeüceeves cnCeeJes lej leesÛe efceLÙee Demelees. ~~26~~

YeüceeÛeW ®he efceLÙee pee}W ~ ceie megKeW cnCeeJeW Yesefo}W ~ cegUeR }efškeWâ lÙeeveW kesâ}W ~ leWefn lewmeW ~~27~~ Skeâoe Yeüce efceLÙee Deens Demee efve§eÙe PeeuÙeeJej keâesCeerner keâesCee}ener Yeso}s Demes KegMee} cnCeeJes! pes cegUele Yeüecekeâ Demeles lÙeeÛeskeâ[tve pes pes nesles lesner YeüecekeâÛe Demeles. ~~27~~

}efškeäÙeeveW Gob[ kesâ}W ~ lejer DeecegÛeW keâeÙes ies}W ~ kesâ}W cnCeleebÛe veeefLe}W ~ MeeneCes peeCeleer ~~28~~ pes efceLÙee (}efškesâ) Demeles lÙeeÛes DeHeâeš keâle=&lJe keâesCeer meebefiele}s lej lÙeeves DeeceÛes keâeÙe efyeIe[les? `efceLÙee ceeÙesves kesâ}s' Demes cnCeleeÛe les kesâ}s}s efceLÙee Demeles Demes leòJeJesòes peeCeleele. ~~28~~

meeiejeceOeW KemeKeme ~ lewmeW hejyeÇÿeeR ÂMÙe ~ celeermeeefjKee ceefleØekeâeMe ~ DeblejeR Jee{s ~~29~~ meeiejele cet"Yej KemeKeme šekeâeJeer lÙeeØeceeCes yeÇÿemJe¤heeJej yeÇÿeeb[s Yeemeleele. yegæerÛeer met#celee peMeer Jee{s} leMeer efleÛeer %eeveeÛeer keâ#ee Jee{le peeles. ~~29~~

celeer keâefjleeb efJeMeeU ~ keâJeUes }eies DeblejeU ~ heeneleeb Yeemes yeÇÿeieesU ~ keâJeer" pewmeW ~~30~~ met#ce yegæer JÙeehekeâ PeeuÙeeJej (pes met#ce Demeles les JÙeehekeâ Demeles. Goe. DeekeâeMe Je yeÇÿe) leer Deveble DeekeâeMeeMeer Skeâ¤he PeeuÙeeves yeÇÿeeb[ keâJe"eØeceeCes efomeles. ~~30~~

Je=efòe lÙeentve efJeMeeU ~ keâefjlee yeÇÿeeb[ yeefõHeâU ~ yeÇÿeekeâej nesleeb kesâJeU ~ keâebneRÛe veeneR ~~31~~ Devle:keâjCe Je=òeer DeefOekeâ met#ce Pee}er lej yeÇÿeeb[ yeesjeSJe{s efometve Je=òeer yeÇÿemJe¤heele ie[he PeeuÙeeJej lesner (yeesj) efomele veener. ~~31~~

DeeheCe efJeJeskeWâ efJeMeeU}e ~ ceÙee&osJesieUe pee}e ~ ceie yeÇÿeieesU osefKe}e ~ JešyeerpevÙeeÙeW ~~32~~ ÙeeÛe efJeÛeejevegmeej Devle:keâjCeJe=òeer DeceÙee&o met#ce nesTve JÙeehekeâ Pee}er lej efle}e yeÇÿeeb[ Je[eÛÙee yeerSJe{s }neve efomeles. (ÙesLes `vÙeeÙe' ne Meyo `Je=#eyeerpe vÙeeÙe' metÛekeâ veener. kesâJeU heefjceeCemetÛekeâ Deens.) ~~32~~

nesleeb lÙeentve efJemleerCe& ~ Ješyeerpe keâesefšØeceeCe ~ DeeheCe nesleeb heefjhetCe& ~ keâebnerÛe veeneR ~~33~~ Je=òeer lÙeentve JÙeehekeâ PeeuÙeeJej Je[eÛÙee yeerÛÙee Skeâ keâesšŸeebMe SJe{Ÿee heefjceeCeeÛes yeÇÿeeb[ efomeles Je leer yeÇÿe¤he PeeuÙeeJej (heefjhetCe&) meJe& ÂMÙe ceeJeUles. ~~33~~

DeeheCe YeüceW }eneveeU}e ~ kesâJeU osnOeejer pee}e ~ lejer ceie yeÇÿeeb[ lÙee}e ~ keâJeUs} kewâmeW ~~34~~ pees Yeüceeves mJele:ÛÙee osneMeer leeoelcÙe heeJetve lÙeeÛesSJe{e mebkegâefÛele neslees lÙee}e yeÇÿeeb[eSJe{s JÙeehekeâ keâmes neslee ÙesF&}? ~~34~~

Je=efòe Ssmeer Jee{JeeJeer ~ heme®ve veeneRÛe keâjeJeer ~ hetCe&yeÇÿeeme hegjJeeJeer ~ Ûentbkeâ[s ~~35~~ Devle:keâjCe Je=òeer SJe{er met#ce keâ¤ve (Jee{JeeJeer) JÙeehekeâ keâjerle keâjerle efleÛes DeefmlelJe veenermes keâ¤ve meJe&$e JÙeehetve jeefn}suÙee yeÇÿeeSJe{er keâjeJeer. ~~35~~

pebJe Ùeskeâ megJeCe& DeeefCeleeb ~ lesCeW yeÇÿeeb[ ce{efJeleeb ~ kewâmeW nesF&} leW lelJeleeb ~ yejW heene ~~36~~ (o. 9 me. 9)

426

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

Jemleg Je=òeerme keâJeUs ~ lesCeW Je=efòe Heâešesve efJelegUs ~ efveieg&Ce DeelceeÛe efveJeUs ~ pewmee lewmee ~~37~~ Skeâ iegbpe meesvÙeeÛee efkeâleerner heeleU he$ee kesâ}e lejer lÙeeves yeÇÿeeb[ ce{Jet ies}s lej pemes nesF&} lÙeeØeceeCes mebkegâefÛele Je mLet} Devle:keâjCe Je=òeer}e yeÇÿe JÙeehelee Ùesle veener. leer lÙee ØeÙelveele peCet Heâeštve ve° nesles Je Deelcee pemee Deens lemee DevegYeJee}e Ùeslees. `leesÛe ceer' Demes %eeve nesles. ~~36-37~~

ÙesLeW efHeâš}er DeeMebkeâe ~ ßeesles nes mebosn Oe¤b vekeâe ~ Devegceeve Demes} lejer efJeJeskeâe ~ DeJe}eskeâeJeW ~~38~~ ÙesLeW meJe& Mebkeâe efHeâšuÙee. ßeeslesnes, Deelee Mebkeâe Oe¤ vekeâe Je mebMeÙe jeefn}eÛe Demes} lej hegvne Jejer} leòJe%eeve¤he efJeJeskeâeÛeer keâeme Oeje. ~~38~~

efJeJeskeWâ legšs Devegceeve ~ efJeJeskeWâ nesÙes meceeOeeve ~ efJeJeskeWâ DeelceefveJesove ~ cees#e }eYes ~~39~~ efJeJeskeâeves mebMeÙe peeleele. meceeOeeve nesles Je DeelceefveJesove meeOÙe nesTve cees#e }eYelees. (hene. 4-9, 12-5) ~~39~~

kesâ}er cees#eeÛeer Ghes#ee ~ efJeJeskeWâ meeefj}W hetJe&he#ee ~ efmeæeble Deelcee ØelÙe#ee ~ ØeceeCe ve}ies ~~40~~ cees#e yebOevemeehes#e DemeuÙeeves lÙeeÛeener efJeÛeej yeepet}e meejeJee. hetJe&he#ee}e (DeesJeer 4 les 9) efJeJeskeâeves otj keâjeJes. `ceer yeÇÿe' nŸee ØelÙe#e DevegYeJee}e (efmeæevle) MeeŒeØeeceeCÙeeÛeer iejpe veener. ~~40~~

ns ØeefÛeleerÛeeR GòejW ~ keâUleer meejemeejefJeÛeejW ~ ceveveOÙeemeW mee#eelkeâejW ~ heeJeve nesF&pes ~~41~~ ner yees}Ceer ØelÙe#eevegYeJeeletve Dee}s}er Demeleele. meejemeej (Deelcee meej, peieled Demeej) efJeÛeejeves lÙeeleer} jnmÙe mecepeles. Ùee efJeÛeejeÛes ceveve Je efveefoOÙeemeve kesâuÙeeves peerJe heeJeve (yeÇÿe) neslees. ~~41~~ Fefle ßeeroemeyeesOes ieg®efMe<ÙemebJeeos ‘mebosnJeejCeveece’ meceeme veJeJee ieg®efMe<ÙemebJeeoelcekeâ ßeeroemeyeesOe Ùee «ebLeeleer} ‘mebosnJeejCe’ veeJeeÛee veJeJee meceeme meceehle

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

427

(o. 9 me. 9)

oMekeâ veJeJee : iegCe¤he meceeme oneJee : efmLeefleefve¤heCe ~~ ßeerjece meceLe& ~~

osGUeceOeW peieVeeÙeskeâ ~ DeeCeer osGUeJejer yewme}e keâekeâ ~ hejer lees osJeentve DeefOekeâ ~ cnCeeW veÙes keâeR ~~1~~ osJe cebefojele Demelees Je keâeJeUe cebefojeÛÙee keâUmeeJej GbÛe yemelees SJe{Ÿeeves lees osJeentve ßes‰ "jle veener. ~~1~~

meYee yewme}er jepeÉejeR ~ DeeCeer ceke&âš ies}W mlebYeeJejer ~ hejer leW meYesntve ßes‰ ÛelegjeR ~ kewâmeW ceeveeJes ~~2~~ jepee Je lÙeeÛes ceb$eer ojyeejele yeme}s Demelee ceekeâ[ OJepemlebYeeJej peeTve yeme}s cnCetve les ojyeejer cenepeveebntve ßes‰ Deens Demes MeneCee keâmes cnCes}? ~~2~~

yeÇeÿeCe mveeve keâ¤ve ies}s ~ DeeCeer yekeâ lewmesefÛe yewme}s ~ hejer les yeÇeÿeCeehejerme Ye}s ~ kewâmes ceeveeJes ~~3~~ heefJe$e yeÇeÿeCe veoerle mveeve keâ¤ve yeensj he[leele Je yeieUs heeCÙeeleÛe yemeleele cnCetve les yeÇeÿeCeebntve ßes‰ keâmes ceeveeJes?~~3~~

yeÇeÿeCeeceOeW keâesCeer vescemle ~ keâesCeer pee}s DeJÙeeJesmle ~ DeeCeer mJeeve meoe OÙeevemle ~ hejer leW Gòece veJns ~~4~~ yeÇeÿeCeebceOÙes keâener yeÇeÿeCe OÙeeveeoer efvelÙevesce keâjleele Je keâener keâjerle veenerle. SKeeoe yeieUe pejer OÙeeve keâefjleevee efome}e lejer lees yeÇeÿeCeentve ßes‰ keâmee cnCeeJee? ~~4~~

yeÇeÿeCe }#ecegõe vesCes ~ ceepe&j }#eefJe
yeÇeÿeCe heens YesoeYeso ~ ceef#ekeâe meJeeËme DeYeso ~ hejer leerme pee}e %eeveyeesOe ~ nW leeW ve Ie[s keâeR ~~6~~ yeÇeÿeCe Ye#Ùe Je DeYe#Ùe Demee Heâjkeâ keâjlees. ceeMeer Demee Heâjkeâ ve keâjlee hekeäJeeVe lemesÛe IeeCeerJejner yemeles. cnCetve ceeMeer `meJe&$e meceyegæer Pee}s}er %eeveer Deens,' Demes cnCeCes MekeäÙe veener! ~~6~~

GbÛe JeŒeW veerÛe uÙee}e ~ DeeefCe meceLe& GIe[eÛe yewme}e ~ hejer lees Deens hejeref#e}e ~ hejer#eJebleeR ~~7~~ keâesCeer #egu}keâ JÙekeäleerves jepeJeŒes Ûe{Je}er Je jepee GIe[e yeme}e lejer hejer#ee keâjCeeNÙeebvee lÙeebÛeer DeesUKe hešles. ~~7~~

yeenŸeekeâej kesâ}e DeOeerkeâ ~ hejer lees DeJeIee }esefkeâkeâ ~ ÙesLeW heeefnpes cegKÙe Ùeskeâ ~ Deblejefve‰e ~~8~~ Oece&hee}ve Je GheemevesÛÙee yeefnjbieebÛes ceepeJe}s}s DeJe[byej kesâJeU }ewefkeâkeâemee"er Demeles. Deelce%eeveemee"er Deblejefve‰eÛe DeeJeMÙekeâ Deens. ~~8~~

}esefkeâkeâ yeje mebheeefo}e ~ hejer DeblejeR meeJeOe veeneR pee}e ~ cegKÙe osJeeme Ûegkeâ}e ~ lees DeelceIeelekeâer ~~9~~ JÙeJenejele yeNÙeehewkeâer ÙeMe efceUefJe}s heCe Deblejbieele meeJeOe ve PeeuÙeeves Deelce%eeve Pee}s veener, lej DeelceIeeleÛe neslees. ~~9~~ (o. 9 me. 10)

428

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

osJeeme Yepeleeb osJe}eskeâ ~ efhe$eebme Yepeleeb efhe$e}eskeâ ~ Yetleebme Yepeleeb Yetle}eskeâ ~ heeefJepeslees ~~10~~ osJeleebÛÙee Gheemevesves osJelee}eskeâ, efhelejebÛÙee Gheemevesves efhele=}eskeâ Je efheMeeÛeebÛÙee Gheemevesves efheMeeÛe }eskeâ efceUlees. ~~10~~ (hene– Ye. ieerlee 9-25)

pesCeW peÙeeme YepeeJeW ~ lesCeW lÙee }eskeâemeer peeJeW ~ efveieg&CeeR Yepeleeb JneJeW ~ efveieg&CeefÛe mJeÙeW ~~11~~ pees pÙeeÛes Yepeve keâjlees lees lÙeeÛÙee }eskeâele peelees. efveieg&CeeÛeer Gheemevee Gheemekeâe}e `efveieg&Ce yeÇÿe ceer Deens' Demee DevegYeJe osles. ~~11~~

efveieg&CeeÛes kewâmeW Yepeve ~ efveieg&CeeR DemeeJeW DevevÙe ~ DevevÙe neslee nesF&pes OevÙe ~ efve§eÙeWmeer ~~12~~ efveieg&CeeÛÙee GheemevesÛeer jerle DeMeer Deens keâer peerJeeves yeÇÿeentve JesieUs jent veÙes. lÙeeÛÙeeMeer SskeäÙe meeOeleeÛe cees#e efceUlees (OevÙe). ~~12~~

mekeâU kesâef}ÙeeÛeW meeLe&keâ ~ osJe JeesUKeeJee Ùeskeâ ~ DeeheCe keâesCe ne efJeJeskeâ ~ heeefn}e heeefnpes ~~13~~ ke=âlÙe cnCepes pes pes keâjeJeÙeeÛes les. ke=âleke=âlÙe cnCepes pes keâjeJeÙeeÛes les kesâ}s}e. Keje osJe DeesUKeuÙeeves ceeCetme ke=âleke=âlÙe neslees. lÙeemee"er; `ceer'Ûes Kejs mJe¤he peeCeCÙeemee"er efJeÛeej kesâ}e heeefnpes. ~~13~~

osJe heeneleeb efvejekeâej ~ Deehe}e leeW ceeF&keâ efJeÛeej ~ meesnb Deelcee ne efveOee&j ~ yeeCeesve ies}e ~~14~~ Deelce¤he osJe efveieg&Ce efvejekeâej Deens. `ceer'Meer mebyebefOele Deme}s}e meJe& efJeÛeej osneÛÙee meboYee&le DemeuÙeeves ceeefÙekeâ Demelees. `ceer Deelcee Deens' Demee `meesÓnb'Ûee heejceee|Lekeâ efJeÛeej yeeCe}e heeefnpes. ~~14~~

Deeleeb Devegceeve lees keâeF& ~ Jemleg Deens JemlegÛee "eFË ~ osnYeeJe keâeneRÛe veeneR ~ Oeeb[esefUleeb ~~15~~ lees yeeCeuÙeeJej mebMeÙe Je lekeâe&Ûes keâejCeÛe keâeÙe? Deelcee Deelce¤heeves DemeeÙeÛee lesLesÛe Deens. lÙeeÛee `ceer' cnCetve DevegYeJe DeeuÙeeJej osnYeeJe efkeâleerner MeesOe}e lejer meehe[le veener! ~~15~~

efmeæeme DeeCeer meeOeve ~ ne leeW DeJeIeeÛe Devegceeve ~ cegkeäleeme DeeCeer yebOeve ~ Dee[Usvee ~~16~~ cees#eefmLeleer efceUeuÙeeJej lÙeeves meeOeve kesâ}s heeefnpes Demes cnCeCes JeeÙeHeâU nesÙe. keâejCe lÙee}e osnYeeJeeÛes yebOeve meehe[leÛe veener. ~~16~~

meeOeveW peW keâener meeOeeJeW ~ leW leeW DeeheCeefÛe mJeYeeJeW ~ Deeleeb meeOekeâeÛÙee veeJeW ~ megvÙeekeâej ~~17~~ meeOeve keâ¤ve pes meeOeeJeÙeeÛes les yeÇÿe menpeÛe ceer Deens Demee DevegYeJe DeeuÙeeveblej meeOeveebÛee meeOeveheCeeÛe mebhetve peelees. ~~17~~

kegâu}eU heeJe}e jepeheoJeer ~ Deeleeb jemeYeW keâemeÙee jeKeeJeeR ~ kegâu}eUheCeeÛeer G"e"sJeer ~ keâemeÙee heeefnpes ~~18~~ kegbâYeej pej jepee Pee}e lej lÙeeves hetJeeameejKeer iee{Jes meebYeeUCÙeeÛes keâece keâMeemee"er keâjeJes? Je kegbâYeejkeâer lejer keâeb keâjeJeer? ~~18~~

lewmee DeJeIee Je=òeerYeeJe ~ veevee meeOeveebÛee GheeJe ~ meeOÙe peeef}Ùeeb keQâÛee "eJe ~ meeOeveebmeer ~~19~~ lÙeeÛeØeceeCeW Devle:keâjCe Je=òeerÛes meJe& JÙeJenej DeelceevegmebOeeveele nesT }eieuÙeeJej (jepee nesCes) Deveskeâ ØekeâejÛeer meeOeves keâjCeW (iee{Jes JeUCes) efvejLe&keâ "¤ve lÙeebÛes meeOevelJe mebheles. ~~19~~

meeOeveW keâeÙe meeOeeJeW ~ vesceW keâeÙes HeâU IÙeeJeW ~ DeeheCe Jemleg YejbieUeJes ~ keâemeÙeemeer ~~20~~ leer meeOeves Deelee keâeÙe meeOetve osleer}? efvelÙevesce keâ¤ve keâesCeles DeefOekeâ HeâU efceUs}? meeOevee Je efvelÙevesceeÛÙee efveefceòeeves Deelce¤he ceer ves `mJemLelee' mees[tve keâe eEn[eJes? ~~20~~

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

429

(o. 9 me. 10)

osn lejer heebÛee YetleebÛee ~ peerJe lejer DebMe yeÇÿeeRÛee ~ hejceelcee lejer DevevÙeeÛee ~ "eJe heene ~~21~~ osneÛÙee Iešvesle heebÛe ceneYetles Deensle. peerJeelcee ne hejceelcÙeeÛee keâefuhele DebMe Deens. cnCetve peerJeeves yeÇÿeeMeer DevevÙe nesCÙeeÛeer heefjmeercee ("eJe) iee"eJeer. DevevÙe¤he JneJes.~~21~~

GieWefÛe heeneleeb ceerheCe efomes ~ MeesOe Iesleeb keâeneRÛe vemes ~ lelJeW lelJe efvejmeW ~ heg{W efveKeU Deelcee ~~22~~ JejJej heeefn}s lej `Denb' Yeemelees. lÙeeÛee "eJe IesCÙeeÛee ØeÙelve keâjleeÛe lees efceLÙee DemeuÙeeves keâes"s peelees les keâUle veener. heg{er} leòJeeÛÙee DevegmebOeeveeves ceeieer} efvejmle nesleeÛe Deelcee Gjlees. ~~22~~

Deelcee Deens DeelceheCeW ~ peerJe Deens peerJeheCeW ~ ceeÙee Deens ceeÙeeheCeW ~ efJemleej}er ~~23~~ Deelcee Deelce¤heeves JÙeehetve Deens. peerJe peerJelJeecegUW heefjefÛÚVe Deens. ceeÙee DeOÙemle¤heeves Deehe}er efJeefJeOe¤hes oeKeefJeles. ~~23~~

SsmeW DeJeIeWefÛe Deens ~ DeeCeer DeeheCe efn keâesCeerÙeskeâ Deens ~ ns mekeâU MeesOetve heens ~ leesefÛe %eeveer ~~24~~ Demes ns meJe& lÙee lÙee ¤heeves Deens. nŸeeefMeJeeÙe `ceer' nsner mHegâjCe Deens. nŸee meJeeËÛes ÙeLeeLe& %eeve pÙee}e Deens leesÛe Keje %eeveer. ~~24~~

MeesOetb peeCeW mekeâUebmeer ~ hejer heeneW vesCes DeeheCeemeer ~ Ssmee %eeveer Ùeskeâosmeer ~ Je=efòe¤heW ~~25~~ ÂMÙeeÛÙee ØeÛeb[ hemeeNÙeeÛee MeesOe Ieslees heCe pees `ceer'Ûee MeesOe Iesle veener Demee Je=efòe%eeveeJej meceeOeeve ceeveCeeje Skeâebieer neslees. ~~25~~

leW Je=efòe¤he pejer heeefn}W ~ lejer ceie keâebnerÛe veeneR jeefn}W ~ Øeke=âefleefvejemeW DeJeIeW efÛe ies}W ~ efJekeâejJeble ~~26~~ Je=efòe%eeveeÛee "eJe Ieslee Ieslee Øeke=âleerÛee efvejeme nesTve meJe& efJekeâejer leòJes ceeies he[tve keâenerÛe efMeu}keâ jenle veener. (meJe& meiegCe heebÛeYeeweflekeâ hemeeje, osn Je peieleemen yeeefOele neslees.) ~~26~~

Gj}W les efveKeU efveieg&Ce ~ efJeJebefÛeleeb leWefÛe DeeheCe ~ Ssmeer ns hejceeLee&Ûeer KetCe ~ DeieeOe Deens ~~27~~ Gjles les kesâJeU Megæ efveieg&Ce yeÇÿe. lÙeeÛee efJeÛeej keâjlee lesÛe `ceerÛes' mJe¤he Deens. Demes ns hejceeLee&Ûes jnmÙe cees"s ienve iet{ Deens. ~~27~~

HeâU Ùeskeâ DeeheCe Ùeskeâ ~ Ssmee veeneR ne efJeJeskeâ ~ HeâUebÛes HeâU keâesCeerÙeskeâ ~ mJeÙeWefÛe nesF&pes ~~28~~ HeâU JesieUs Je HeâUeÛee Yeeskeälee JesieUe Demes hejceee|Lekeâ leòJe%eeve meebiele veener. YeeskeälÙeeves (peerJe) HeâUÛe JneJes. (Deelcee) ~~28~~

jbkeâ neslee jepee Pee}e ~ yejW heeneleeb ØelÙeÙes Dee}e ~ jbkeâheCeeÛee ieuye}e ~ jbkeâer keâjeJee ~~29~~ jbkeâeÛee JeemleJeele jepee Pee}e (mJehveele veJns) lej oeefjõŸeeÛes Ûeškesâ oefjõŸeeves KegMee} YeesieeJesle. nŸee jepeeves veJns! ~~29~~

Jeso MeeŒeW hegjeCeW ~ veevee meeOeveW efve¤heCeW ~ efmeæ meeOeg pÙeekeâejCeW ~ veevee meeÙeeme keâefjleer ~~30~~ Jeso, Gòej ceerceebmeeoer MeeŒes Je hegjeCes, ØeJeÛeves, OÙeeveeoer meeOeves pÙeemee"er Deensle Je efmeæ DeeefCe meeOegmegæe pÙeemee"er Deveskeâ Ke[lej meeOeves keâjleele..... ~~30~~

leW yeÇÿe¤he DeeheCeefÛe DeebieW ~ meejemeejefJeÛeejØemebies ~ keâjCeW ve keâjCeW JeeGieW ~ keâenerÛe veeneR ~~31~~ les ‘yeÇÿe ceerÛe Deens’ Demee meejemeej efJeÛeejeves DevegYeJe DeeuÙeeJej ns keâjeJes, ns ke⤠veÙes ner oesvner eEkeâJee meeOeve keâjeJes eEkeâJee ke⤠veÙes ner oesvner efvejLe&keâ nesleele. ~~31~~

(o. 9 me. 10)

430

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

jbkeâ jepeDee%esefme YÙee}W ~ leWefÛe heg{W jepee pee}W ~ ceie leW YeÙesefÛe G[e}W ~ jbkeâheCeemeefjmeW ~~32~~ jbkeâeves jepeeÛÙee DevegMeemevee}e efYeTve DemeeJes. heCe lees jbkeâÛe jepee PeeuÙeeJej les YeÙe jbkeâheCeeyejesyejÛe ve° nesles. ~~32~~

Jesos Jesoe%esves Ûee}eJeW ~ meÛÚeŒeW MeeŒe DeYÙeemeeJeW ~ leerLeX leerLee&me peeJes ~ keâesCÙee ØekeâejW ~~33~~ Jesoeves Jesoe%esØeceeCeW JeeieeJes, MeeŒeevesÛe MeeŒeeÛee DeYÙeeme keâjeJee, leerLee&ves leerLe&Ùee$es}e peeJes ns meJe& keâmes MekeäÙe Deens? ~~33~~

Dece=leW mesJeeJes Dece=le ~ DevebleW heeneJee Deveble ~ YeieJebleW }#eeJee YeieJeble ~ keâesCÙee ØekeâejW ~~34~~ mebleW Demeble lÙeeieeJes ~ efveieg&CeW efveieg&Ceemeer YebieeJeW ~ mJe¤heW mJe¤heer jbieeJeW ~ keâesCÙee ØekeâejW ~~35~~ DebpeveW uÙeeJeW Debpeve ~ OeveW meeOeeJeW Oeve ~ efvejbpeveW efvejbpeve ~ kewâmeW DevegYeJeeJeW ~~36~~ Dece=leeves Dece=le hÙeeJes, Devebleeves DevebleeÛes oMe&ve IÙeeJes. YeieJebleeves YeieJebleeÛes OÙeeve keâjeJes. meled ves Demeled lÙeeieeJes, efveieg&Ceeves efveieg&CeeÛee yeeOe keâjeJee, DeelcÙeeves Deelcejbie }eJeeJee, Debpeveeves Debpeve Iee}eJes, Oeveeves OeveeÛee MeesOe IÙeeJee, efvejbpeveeves efvejbpeveeÛee DevegYeJe IÙeeJee ns meJe& keâmes MekeäÙe Deens? ~~34 les 36~~

meeOÙe keâjeJeW meeOeveemeer ~ OÙesÙeW OejeJeW OÙeeveemeer ~ GvceveW DeeJejeJeW ceveemeer ~ keâesCÙee ØekeâejW ~~37~~ meeOÙeeves meeOevee keâjeJeer, OÙesÙeeves mJele:Ûes OÙeeve keâjeJes Je Gvceveeves cevee}e DeeJejeJes ns meJe& keâmes MekeäÙe Deens? leelheÙe& peerJevecegkeälee}e meeOevee Je efJeefOeeEkeâkeâjlJe veener. ~~37~~ Fefle ßeeroemeyeesOes ieg®efMe<ÙemebJeeos ‘efmLeefleefve¤heCeveece’ meceeme oneJee ieg®efMe<ÙemebJeeoelcekeâ ßeeroemeyeesOe Ùee «ebLeeleer} ‘efmLeefleefve¤heCe’ veeJeeÛee oneJee meceeme meceehle –oMekeâ veJeJee meceehle–

Q

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

431

(o. 9 me. 10)

oMekeâ oneJee : peieppÙeesleer meceeme heefn}e : Deble:keâCe&Ùeskeâ ~~ ßeerjece meceLe& ~~

mekeâUebÛes Deble:keâjCe Ùeskeâ ~ eEkeâJee Ùeskeâ veJns Deveskeâ ~ SsmeW ns efve§eÙeelcekeâ ~ cepe efvejesheeJeW ~~1~~ ßeeslee– meJe& peerJeebÛes Devle:keâjCe SkeâÛe Deens keâer leer Deveskeâ Deensle lÙeeÛes efveef§ele Gòej ce}e ÅeeJes. ~~1~~

SsmeW ßeesleÙeeveW hegefme}W ~ Deble:keâjCe Ùeskeâ eEkeâ JesieUe}W ~ ÙeebÛes Gòej Ssefkeâ}W ~ heeefnpes ßeesleeR ~~2~~ Jekeälee– meJeeËÛes Devle:keâjCe Skeâ keâer JesieUs JesieUs Demee ØeMve ßeeslÙeeves efJeÛeej}e Deens. lÙeeÛes Gòej Deelee ßeeslÙeeves SskeâeJes. ~~2~~

mecemleebÛeW Deble:keâCe& Ùeskeâ ~ efve§eÙees peeCeeJee vescekeâ ~ ne ØelÙeÙeeÛee efJeJeskeâ ~ legpe efvejesefhe}e ~~3~~ meJe& peerJeebÛes (ceeCemeebÛes) Devle:keâjCe SkeâÛe Deens Demee nŸee yeeyeleerle "ece efveCe&Ùe Deens. ns efJeÛeejeves hešles. (ØelÙeÙe) ~~3~~

ßeeslee cnCes JekeäleÙeemeer ~ Deble:keâCe& Ùeskeâ mecemleebmeer ~ lejer efceUsvee ÙeskeâÙeskeâemeer ~ keâeÙes efveefcelÙe ~~4~~ Ùeskeâ pesefJeleeb DeJeIes Oee}s ~ Ùeskeâ efveJeleeb DeJeIes efveJee}s ~ Ùeskeâ cejleeb DeJeIes ces}s ~ heeefnpesle keâeR ~~5~~ Ùeskeâ megKeer Ùeskeâ og:Keer ~ SsmeW Jele&leW }esefkeâkeâer ~ Ùeskeâe Deble:keâjCeeÛeer JeesUKeer ~ kewâmeer peeCeeJeer ~~6~~ peveeR JesieUe}er YeeJevee ~ keâesCeeme keâesCeerÛe efceUsvee ~ cnCeewve nW Devegceevee ~ Ùesle veeneR ~~7~~ Deble:keâCe& Ùeskeâ DemeleW ~ lejer ÙeskeâeÛes Ùeskeâeme keâUeW ÙesleW ~ keâebner ÛeesefjleebÛe ve ÙesleW ~ ieewhÙe iegnŸe ~~8~~ ÙeekeâejCeW Devegceevesvee ~ Deble:keâCe& Ùeskeâ nW Ie[svee ~ efJejesOe }eie}e levee ~ keâeÙes efveefcelÙe ~~9~~ mehe& [meeÙee Ùeslees ~ ØeeCeer YesTve heUlees ~ Ùeskeâ Deble:keâjCe lejer lees ~ efJejesOe vemeeJee ~~10~~ ßeeslee– meJeeËÛes Devle:keâjCe Skeâ Demeles lej meJeeËÛÙee Devle:keâjCeebÛeer SkeâJeekeäÙelee nesTve meejKee DevegYeJe ÙesTve lÙeele meecejmÙe nJes nesles. les keâe veener? Skeâ pesJeuÙeeJej meJeeËvee le=hleer Dee}er heeefnpes. SkeâeÛes meceeOeeve Pee}s keâer meJeeËÛes JneJeÙee}e nJes. Skeâe}e cejCe Dee}s keâer meJeeËvee Dee}s heeefnpes! JÙeJenejele Skeâ megKeer Je ogmeje og:Keer Demes efomele Demeleevee Devle:keâjCe Skeâ ns keâmes hešeJes? ceeCemeeceeCemeebÛes JesieUs JesieUs efJeÛeej Je ØeJe=òeer Demetve keâesCeeÛes keâesCeeMeer pegUle vemeleevee Devle:keâjCe Skeâ ne efmeæevle lekeâe&}e efškeâle veener. Devle:keâjCe Skeâ Demeles lej SkeâeÛes efJeÛeej ogmeNÙee}e keâU}s Demeles. keâesCee}ener ceveele keâenerÛe "sJelee Dee}s vemeles. meJe&$e mebIe
Ssmeer ßeesleÙeeÛeer DeeMebkeâe ~ Jekeälee cnCes ÛeUeW vekeâe ~ meeJeOe nesTve Sskeâe ~ efve¤heCe ~~11~~ Jekeälee– ßeeslesnes, efJeJeskeâeheemetve {Ut vekeâe. meeJeOe efÛeòeeves nŸeemebyebOeerÛes mhe°erkeâjCe Sskeâe. ~~11~~

Deble:keâCe& ÿeefCepes peeCeerJe ~ peeCeerJe peeCelee mJeYeeJe ~ osnj#eCeeÛee GheeJe ~ peeCeleer keâUe ~~12~~ Devle:keâjCe cnCepes DeÛesleve ceveyegæŸeeefo vemetve peeCeerJe ns lÙeeÛes mJe¤he Deens (efÛeoeYeeme). ØeeCÙeeÛee `keâUCes' ne (o. 10 me. 1)

432

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

menpemJeYeeJe Deens. keâUCes nerÛe peeCeerJe Je lesÛe Devle:keâjCe. ØeeCÙeebvee mJej#eCeeÛeer menpe peeCeerJe (Instinct) Demeles.

mehe& peeCeesve [bKet Dee}e ~ ØeeCeer peeCeesve heUe}e ~ oesneRkeâ[s peeCeerJes}e ~ yejW heene ~~13~~ meehe mJej#eCeeÛÙee peeefCeJesves ÛeeJelees Je ØeeCeer mJej#eCeeÛÙee peeefCeJesves heUlees, oesvnerleer} peeCeerJe veerš }#eele IÙee. ~~13~~

oesneRkeâ[s peeCeerJesmeer heeefn}W ~ lejer Deble:keâCe& ÙeskeâefÛe pee}W ~ efJeÛeeefjleeb ØelÙeÙee Dee}W ~ peeCeerJe¤heW ~14~~ oesvnerkeâ[er} Heâkeäle peeefCeJesÛee efJeÛeej kesâ}e lej peeCeerJe¤he Devle:keâjCe Skeâ Deens ns efJeÛeejeves hešles. (ØelÙeÙe.) ~~14~~

peeCeerJe¤heW Deble:keâCe& ~ mekeâUebÛes Ùeskeâ nW ØeceeCe ~ peerJecee$eeme peeCeheCe ~ ÙeskeâefÛe Demes ~~15~~ peeCeerJe¤he Devle:keâjCe meJeeËÛes Skeâ Deens ns Deelee ØeceeefCele cnCepes efmeæ Pee}s. meJe& peerJeebÛes Devle:keâjCe Skeâ Deens. ~~15~~

Ùeskesâ °erÛeW osKeCeW ~ ÙeskeWâ efpeJnsÛeW ÛeeKeCeW ~ SskeâCeW mheMe&CeW Jeeme IesCeW ~ meJe&$eeme Ùeskeâ ~~16~~ [esàÙeebveer heentve, efpeYesves ÛeJe IesTve, Ssketâve, mheMe& keâ¤ve, Jeeme IesTve meJe& ØeeCÙeebvee ¤heeoer keâUleele. ns keâUCes SkeâÛe Deens. ~~16~~

heMeg he#eer efkeâ[e cegbieer ~ peerJecee$e efvecee&Ce peieeR ~ peeCeerJekeâUe meJeeË}eieeR ~ ÙeskeâefÛe Deens. ~~17~~ heMet, he#eer, keâerškeâ, cegbieer F Deveble peerJe Ùee me=°erle nesleele. heCe `peeCeCes' ns meJeeËvee meeceevÙe Deens. SkeâÛe Deens. ~~17~~

meJeeËme peU leW meerleU ~ meJeeËme Deefive les peeU ~ meJeeËme Deble:keâCe& kesâJeU ~ peeCeleer keâUe ~~18~~ meJe& ØeeCÙeebvee heeCeer Meerle} Deens, Deiveer G
DeeJe[s veeJe[s SsmeW pee}W ~ lejer nW osnmJeYeeJeeJejer ies}W ~ hejbleg nW keâUeW Dee}W ~ Deble:keâCe&ÙeesieW ~~19~~ `ns DeeJe[les' `les DeeJe[le veener' ns menpemJeYeeJeevegmeej Demeles. heCe ner DeeJe[-veeJe[ efveJe[ meJeeËveeÛe Deble:keâjCeecegUs keâUles. ~~19~~

meJeeËÛes Deble:keâCe& Ùeskeâ ~ Ssmee efve§eÙees efve§eÙeelcekeâ ~ peeCeleer ÙeeÛeW keâewlegkeâ ~ Ûengbkeâ[s ~~20~~ ÙeeJe¤ve `meJeeËÛes Deble:keâjCe Skeâ' Demee Â{ efve§eÙe JneJee. Ùee efmeæebleeÛee meJe& ØeeCÙeebceOÙes DevegYeJe Ùeslees ne lÙeeÛee efJeMes
Flegkesâve efHeâš}er DeeMebkeâe ~ Deeleeb Devegceeve keâ¤b vekeâe ~ peeCeCeW eflelegkeWâ Ùeskeâe ~ Deble:keâCee&ÛeW ~~21~~ Deelee Mebkesâ}e peeieeÛe jeefn}er veener. leke&â Ûee}Jet veÙes ns Ûeebie}s. pesLes pesLes peeCeCes Deens, les Deble:keâjCeeÛes Demetve les Skeâ Deens. ~~21~~

peeCeesve peerJe Ûeeje Iesleer ~ peeCeesve efYeleer }heleer ~ peeCeesefveÙeeb heUesve peeleer ~ ØeeCeercee$e ~~22~~ Yetkeâ peeCetve peerJe Devve Keeleele, Oeeskeâe DeesUKetve }heleele Je mJej#eCeeÛeer iejpe }#eele IesTve heUleele. (ÙesLes meceLe& Deble:keâjCeeSsJepeer peerJe Demee Meyo Jeehejleele. yeejeJÙee DeesJeerle Deble:keâjCeeÛes peeCeerJe ns mJe¤he meebefiele}s Deens. ceve, yegæer, efÛeòe, Denbkeâej Je Deble:keâjCe ns Deble:keâjCe hebÛekeâ heebÛeYeeweflekeâ Je ef$eiegCeelcekeâ DemeuÙeeves DeÛesleve Deens. lÙeeble DeelcÙeeÛee %eeve ØekeâeMe Heâekeâ}e (efÛeoeYeeme) keâer leesÛe peerJe. DeÛeslevee}e peeCeerJe vemeles. Ûeslevee}e Demeles. cnCetve `efÛeoeYeemeemen Deble:keâjCe' peeCeles.) ~~22~~

efkeâ[ecegbieerheemetve yeÇÿeeefokeâ ~ mecemleebme Deble:keâCe& Ùeskeâ ~ Ùes iees°erÛeW keâewlegkeâ ~ ØelÙeW peeCeeJeW ~~23~~ ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

433

(o. 10 me. 1)

efkeâ[ecegbieerheemetve yeÇÿeosJeeheÙeËle meJeeËÛÙee Deble:keâjCeeÛes mJe¤he meejKesÛe cnCepes SkeâÛe Deens. ns JewefMe<šŸe ØelÙe#eÛe keâUles. ~~23~~

Leesj }neve lejer Deiveer ~ Lees[W yeng lejer heeCeer ~ vÙetve hetCe& lejer ØeeCeer ~ Deble:keâCeX peeCeleer ~~24~~ Deiveer }neve Deme}e keâeÙe eEkeâJee cees"e Deme}e lejer lees DeiveerÛe Demelees. heeCeer Lees[s Deme}s keâeÙe DeeefCe heg
keâes"W GCeW keâes"W DeOeerkeâ ~ hejbleg efpevemeceeme}e Ùeskeâ ~ pebiece ØeeCeer keâesCeeÙeskeâ ~ peeefšuÙeeefJeCe veeneR ~~25~~ ner peeCeerJe keâes"s ØeieuYe (ceeCetme) Demeles lej keâes"s DeieoerÛe osnpeerJeveehegjleer (cegbieer) Demeles. hejbleg Deble:keâjCe Je lÙeeleer} efÛeoeYeeme ner meeceg«eer eEkeâJee Ieškeâ lesÛe Demeleele. hejbleg keâesCeleener mepeerJe ØeeCeer (pebiece) peeefCeJesefMeJeeÙe veener. ~~25~~

peeCeerJe ÿeefCepes Deble:keâCe& ~ Deble:keâCe& efJe
vesCeleeb ØeeCeer mebJnejlees ~ vesCeerJe leceesiegCe yeesef}peslees ~ leceesiegCeW ®õ mebJneefjlees ~ ÙesCeW ØekeâejW ~~27~~ keâU}s veener lej ØeeCÙeeÛee veeMe neslees. ve keâUCes Ùee}eÛe leceesiegCe cnCeleele Je leesÛe ®õ mecepeeJee. lees veeMe keâjlees. ~~27~~

keâebneR peeCeerJe keâebneR vesCeerJe ~ ne jpeesiegCeeÛee mJeYeeJe ~ peeCeleeb vesCeleeb peerJe ~ pevceeme Ùesleer ~~28~~ keâeneR keâUCes, keâeneR ve keâUCes ns jpeesiegCeeÛes mJe¤he Demetve Demee keâener peeCelee keâener ve peeCelee peerJe pevcee}e Ùeslees. ~~28~~

peeCeerJesveW nesleW megKe ~ vesCeerJesveW nesleW og:Ke ~ megKeog:Ke DeJeMÙekeâ ~ GlheefòeiegCeW ~~29~~ %eeveecegUs megKe, ve keâU}s lej og:Ke. pevcee}e DeeuÙeecegUsÛe megKeog:KeeÛes Yeesie YeesieeJes }eieleele. ~~29~~

peeCeCÙeevesCeCÙeeÛeer yegefæ ~ leesefÛe osneR peeCeeJee efJeOeer ~ mLetU osneR yeÇÿee ef$eMegefæ ~ Glheefòekeâlee& ~~30~~ ner peeCeCeejer Je ve peeCeCeejer jpeesiegCeelcekeâ yegæer cnCepesÛe osneleer} yeÇÿeosJe mecepeeJee. mLet} Mejerje}e pevcee}e Iee}Ceeje efveef§eleheCes yeÇÿeosJe nesÙe. ~~30~~

Ssmee Glheòeer efmLeleer mebnej ~ ØemebieW yeesef}}e efJeÛeej ~ hejbleg ÙeeÛee efveOee&j ~ ØelÙeW heeneJee ~~31~~ Demee ne Glheòeer, efmLeleer Je veeMeeÛee efJeÛeej Øemebieeves meebefiele}e (hene– 9-7-1 les 5) heCe met#ce efJeÛeejeves ne efve§eÙe hekeäkeâe keâ¤ve IÙeeJee. ~~31~~ Fefle ßeeroemeyeesOes ieg®efMe<ÙemebJeeos ‘Deble:keâCe&Ùeskeâveece’ meceeme heefn}e ieg®efMe<ÙemebJeeoelcekeâ ßeeroemeyeesOe Ùee «ebLeeleer} ‘Deble:keâCe&Ùeskeâ’ veeJeeÛee heefnuee meceeme meceehle

(o. 10 me. 1)

434

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

oMekeâ oneJee : peieppeesleer meceeme ogmeje : osnDeeMebkeâe ~~ ßeerjece meceLe& ~~

mJeeceerveW efJeÛeej oeKeefJe}e ~ ÙesLeW efJe
cetUceeÙesme keâesCeW kesâ}W ~ nW leeW heeefnpes keâU}W ~ eflener osJeebÛes ¤he pee}W ~ Ssef}keâ[s ~~5~~ cetUceeÙee }eskeâpeveveer ~ leÙesheemetve iegCe#eesefYeCeer ~ iegCe#eesefYeCeerheemetve ef$eiegCeer ~ pevce osJee ~~6~~ SsmeW yees}leer MeeŒekeâejkeâ ~ DeeefCe ØeJe=òeerÛesefn }eskeâ ~ ØelÙeÙes hegmeleeb efkeâlÙeskeâ ~ Deekeâeble keâefjleer ~~7~~ cnCeesve lÙeeme hegmeeJesvee ~ lÙeebÛesve ØelÙeÙees DeeCeJesvee ~ ØelÙeÙeWefJeCe Øeslve veevee ~ "keâe"keâer ~~8~~ ØeefÛeleerJeerCe JewÅe cnCeJeer ~ GieerÛe keâjer G"e"sJeer ~ leÙee cetKee&}e ieesJeer ~ ØeeCeercee$e ~~9~~ lewmeeÛe neefn efJeÛeej ~ ØelÙeÙes keâjeJee efveOee&j ~ ØelÙeÙeW vemleeb DebOekeâej ~ ieg®efMe<Ùeebmeer ~~10~~ yejW }eskeâebme keâeÙes cnCeeJeW ~ }eskeâ cnCeleer leWefÛe yejJeW ~ hejbleg mJeeceerveW meebieeJeW ~ efJeMeo keâ¤veer ~~11~~ cetUceeÙee keâesCeer efvecee&Ce kesâ}er nsner mecepe}s heeefnpes. keâejCe eflevner osJe efleÛÙee veblejÛes Deensle (Ss}erkeâ[s). cetUceeÙesle yeerpe¤heeves meJe& }eskeâ (efJe
435

(o. 10 me. 2)

cnCeeW osJeeR ceeÙee kesâ}er ~ lejer osJeebÛeer ¤heW ceeÙeWle Dee}eR ~ pejer cnCeeW ceeÙesveW ceeÙee kesâ}er ~ lejer ogmejer veeneR ~~12~~ pejer cnCeeW YetleeR kesâ}er ~ lejer les YetleebÛeerÛe JeU}er ~ cnCeeJeW pejer hejyeÇÿeeR kesâ}er ~ lejer yeÇÿeeR keâleg&lJe veeneR ~~13~~ DeeefCe ceeÙee Kejer DemeeJeer ~ lejer yeÇÿeeR keâle=&lJeeÛeer ieesJeer ~ ceeÙee efceLÙee Ssmeer peeCeeJeer ~ lejer keâle=&lJe keQâÛes ~~14~~ Deeleeb nW DeJeIeWeÛf e GieJeW ~ DeeCeer ceveeme ØelÙeÙes HeâeJes ~ SsmeW kesâ}W heeefnpes osJeW ~ ke=âheeUtheCeW ~~15~~ cetUceeÙee osJeebveer efvecee&Ce kesâ}er Demes cnCeeJes lej ef$eiegCeelcekeâ osJe yeerpe ¤heeves cetUceeÙesle Demeleele. ceeÙesvesÛe ceeÙee kesâ}er Demes cnš}s lej ceeÙee SkeâÛe Deens. hebÛeceneYetleebveer ceeÙee Glhevve kesâ}er Demes cnCeeJes lej leerner yeerpe¤heeves efleÛÙeeleÛe Demeleele. (hene– 9-6-15, 16). hejyeÇÿeeves ceeÙee Glhevve kesâ}er Demes cnš}s lej yeÇÿe `Dekeâlex' Deens. (efveef<›eâÙe.) efMeJeeÙe ceeÙee melÙe Demeleer lej yeÇÿeekeâ[s efleÛÙee GlheòeerÛes keâle=&lJe osCes Skeâ JesU MekeäÙe nesles. heCe leer efceLÙee DemeuÙeeves lesner MekeäÙe veener! Deelee meJe& iegbleeiegble megšs} Je hetCe& hešs} Demes Gòej DeeheCe ke=âheeUt nesTve ÅeeJes. ~~12-15~~

Jeso ceele=keâeJeerCe veeneR ~ ceele=keâe osneJeerCe veeneR ~ osn efvecee&Ce nesle veeneR ~ osneJesieUe ~~16~~ leÙee osneceOeW vejosnes ~ lÙee vejosneble yeÇeÿeCeosnes ~ leÙee yeÇeÿeCeosneme heenes ~ DeefOekeâej JesoeR ~~17~~ Demees Jeso keâes"tve pee}s ~ osn keâemeÙeeÛes kesâ}s ~ osJe kewâmes Øeieš}s ~ keâesCÙee ØekeâejW ~~18~~ JeCe&cee}sefMeJeeÙe Meyo leÙeej nesle veenerle. JeCe& GÛÛeejCeeje osnOeejer DemeuÙeeefMeJeeÙe JeCeeËvee DeefmlelJe veener Je Skeâe osneefMeJeeÙe ogmeje osn pevcee}e Ùesle veener. lÙee osneble heg®
Ssmee yeUeJe}e Devegceeve ~ kesâ}W heeefnpes meceeOeeve ~ Jeòeâe cnCes meeJeOeeve ~ nesFË Deeleeb ~~19~~ Jekeälee– DeMee Mebkeâe Jee{leÛe Ûee}uÙee. lÙeebÛes meceeOeeve keâjCes DeeJeMÙekeâÛe Deens. lejer Deelee }#e osTve SskeâeJes. ~~19~~

ØelÙeÙes heenelee meebkeâ[er ~ DeJeIeer nesles efJeIe[eefJeIe[er ~ Devegceeefveleeb Ie[erveW Ie[er ~ keâeU peelees ~~20~~ }eskeâIeešer MeeŒeefveCe&Ùes ~ ÙesLes yengOee efve§eÙes ~ cnCeesefveÙeeb Ùeskeâ ØelÙeÙes ~ ÙesCeej veeneR ~~21~~ Deeleeb MeeŒeeÛeer Yeer[ OejeJeer ~ lejer megšsvee ns ieLeeieesJeer ~ ieLeeieesJeer ns GieJeeJeer ~ lejer MeeŒeYeso efomes ~~22~~ MeeŒe j#etve ØelÙeÙes DeeefCe}e ~ hetJe&he#e lÙeeietve efmeæeble heeefn}e ~ MeeneCee cetKe& mecepeeefJe}e ~ Ùeskeâe JeÛeveW ~~23~~ MeeŒeeRÛe hetJe&he#e yeesef}}e ~ hetJe&he#e cnCeeJeW }škeäÙee}e ~ efJeÛeej heeneleeb Deecneb}e ~ Meyo veeneR ~~24~~ leLeeefhe yees}eW keâebneRÙeskeâ ~ MeeŒe j#etve keâewlegkeâ ~ ßeesleeR meeoj efJeJeskeâ ~ kesâ}e heeefnpes ~~25~~ leke&âMegæ Je DevegYeJeCÙeemeejKes Gòej nJes Demes} lej cees"Ÿee De[ÛeCeer efvecee&Ce nesTve heejbheefjkeâ mecepegleer efJemkeâšleele Je MebkeâeÛe Jee{le jeefnuÙee lej DeeÙeg<Ùe nUtnUt mebhele peeles. heejbheefjkeâ mecepegleer Je JesoevleMeeŒe Ùeele Heâej cees"er efJemebieleer (yengOee efve§eÙe) efomeles. cnCetve lÙeeble SkeâJeekeäÙelee veener. MeeŒeefve‰e mees[}er (Yeer[) lej Jejer} ØeMveebÛeer Gòejs efceUle (o. 10 me. 2)

436

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

veenerle. Gòejs efceUefJeCÙeemee"er MeeŒe ØeceeCe ceeveeJes lej MeeŒeele Deveskeâ celeceleeblejs efomeleele (Yeso). MeeŒeefve‰e meebYeeUtve hešCÙeemeejKeer Gòejs (ØelÙeÙe) osCÙeemee"er hetJe&he#eeÛee lÙeeie keâ¤ve MeneCee Je De[eCeer Ùee oesvneRÛes meceeOeeve nesF&} Demes Skeâ JeekeäÙe meebielees. MeeŒeeleÛe hetJe&he#eeÛeer ceeb[Ceer kesâ}s}er Demetve lees ÛegkeâerÛee Je cnCetve Keb[Ce keâjeJeÙeeÛee Demelees. lÙeecegUs hetJe&he#e Je efmeæeblehe#e Skeâ$e DeeuÙeeves Pee}suÙee ieeWOeUe}e Deecner (Jekeälee) peyeeyeoej veener! (MeebkeâjYee<Ùes JeeÛeleevee Demee DeveskeâebÛee ieeWOeU neslees.) lejerner keâener mhe°erkeâjCe DeJeMÙe keâ¤. MeeŒeeOeejeves Jejer} MebkeâebÛÙee meceeOeeveeÛeer ceewpe DevegYeJet. ßeeslÙeebveer ßeæehetJe&keâ lÙee DevegjesOeeves efJeÛeej keâjeJee. ~~20-25~~ Fefle ßeeroemeyeesOes ieg®efMe<ÙemebJeeos ‘osnDeeMebkeâeveece’ meceeme ogmeje ieg®efMe<ÙemebJeeoelcekeâ ßeeroemeyeesOe Ùee «ebLeeleer} ‘osnDeeMebkeâe’ veeJeeÛee ogmeje meceeme meceehle

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

437

(o. 10 me. 2)

oMekeâ oneJee : peieppeesleer meceeme eflemeje : osnDeeMebkeâeMeesOeve ~~ ßeerjece meceLe& ~~

GheeOeerefJeCe peW DeekeâeMe ~ leWefÛe yeÇÿe efvejeYeeme ~ leW efvejeYeemeeR cetUceeÙesme ~ pevce pee}e ~~1~~ Meyo ner DeekeâeMeeÛeer GheeOeer Deens eEkeâJee iegCe Deens. leer keâe{uÙeeJej pes Gjles les ve YeemeCeejs yeÇÿe nesÙe. lÙeeheemetve cetUceeÙee pevcee}e Dee}er. ~~1~~

leW cetUceeÙesÛeW }#eCe ~ JeeÙeesmJe¤heefÛe peeCe ~ hebÛeYetles DeeefCe ef$eiegCe ~ JeeÙeesDeebieeR ~~2~~ JeeÙet nsÛe cetUceeÙesÛes mJe¤he Demetve JeeÙeg¤he MekeäleerceOÙes hebÛeYetles Je ef$eiegCe meghle jerleerves jenleele. ~~2~~

DeekeâeMeeheemetve JeeÙees pee}e ~ lees JeeÙeesosJe yeesef}}e ~ JeeÙeesheemetve Deiveer pee}e ~ lees DeefiveosJe ~~3~~ DeekeâeMeeheemetve Glhevve Pee}suÙee}e JeeÙegosJe Je JeeÙetheemetve Glhevve Pee}suÙee Deiveer}e DeefiveosJe cnCeleele. ~~3~~

Deiveerheemetve pee}W Deehe ~ leW veejeÙeCeeÛeW mJe¤he ~ Deeheeheemetve he=LJeerÛeW ¤he ~ leW yeerpeekeâejW ~~4~~ Deiveerheemetve efvecee&Ce Pee}suÙee Deehees}e DeeheesveejeÙeCe Je Deeheeheemetve he=LJeer efvecee&Ce nesTve efleÛÙeele JevemheleeRÛeer DemebKÙe yeerpes Deensle. (DeekeâeMe-JeeÙet-Deiveer-Deehe-he=LJeer-Deew
les he=LJeerÛes heesšeR hee
veevee Je=#e ce=efòekeâe ~ ØeefÛele jeskeâ[er efJeÕe}eskeâeb ~ mecemle osJeebÛee Leeje Ùeskeâe ~ JeeÙeesceOÙeW ~~6~~ Je=#eeJejer} osJe, }ekeâ[eÛÙee Øeeflecee, ceeleerÛÙee cetleea FlÙeeoer osJeebÛee peieeleer} }eskeâebvee ØelÙe#e DevegYeJe Ùeslees. heCe ns Kejs osJe vemetve Kejs osJelJe JeeÙeg¤he MekeäleerceOÙes Demeles. lees Mekeäleer ¤he osJe Øeefleceeefokeâeble jeefnuÙeeves lÙeebvee osJelJe Ùesles. ~~6~~

osJe Ùeef#eCeer keâelÙeeÙesCeer ~ Ûeecegb[e peefKeCeer ceeveefJeCeer ~ veevee Meefkeäle veevee mLeeveeR ~ osMehejlJeW ~~7~~ osJe, Ùeef#eCeer, keâelÙeeÙeveer, Ûeecegb[e, peKeerCe, ceeveefJeCeer F. ¤heebveer Mekeäleer osMehejlJes Deveskeâ mLeUer jenleele. ~~7~~

heg®
osJe osJelee osJeleW YetleW ~ he=LJeerceOÙeW DemebKÙeeleW ~ hejbleg Ùee mecemleebles ~ JeeÙeesmJe®he yeesef}pes ~~9~~ osJe, osJelee, owJeles, Yetles F. Ùee he=LJeerJej DeieefCele Deensle. heCe ns meJe& osJe JeeÙeg¤he (lej}) Deensle. ~~9~~

JeeÙeesmJe®he meoe DemeCeW ~ ØemebieW veevee osn OejCeW ~ ieghle Øeieš nesCeW peeCeW ~ mecemleebmeer ~~10~~ les melele JeeÙeg¤heeves jentve Øemebieer Deveskeâ ØekeâejÛeer ¤hes Iesleele, Øeieš nesleele Je meJeeËÛÙee osKele osKele ieghle nesleele. eEkeâJee Øeieš nesTve ÙesCes Je ieghle nesTve peeCes meJe& osJeebvee MekeäÙe Demeles. ~~10~~ (o. 10 me. 3)

438

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

JeeÙeesmJe¤heW efJeÛejleer ~ JeeÙeesceOÙeW peieppeesleer ~ peeCeleerkeâUe Jeemevee Je=efòe ~ veevee YesoW ~~11~~ les osJe JeeÙegmJe¤heeves Demeleele Je lÙee JeeÙetle peeCeerJe¤he peieled pÙeesleer JÙeehetve jenles. lÙee peeefCeJesle Deveskeâ ØekeâejÛÙee Jeemevee Je lÙeebÛÙee Je=òeer Demeleele. ~~11~~

DeekeâeMeeheemetve JeeÙees pee}e ~ lees oeW ØekeâejW efJeYeeie}e ~ meeJeOeheCeW efJeÛeej kesâ}e ~ heeefnpes ßeesleeR ~~12~~ DeekeâeMeeheemetve Glhevve Pee}suÙee JeeÙetÛes oesve Yeeie nesleele. ÙeeÛee ßeeslÙeeves met#ce efJeÛeej keâjeJee. ~~12~~

Ùeskeâ Jeeje mekeâU peeCeleer ~ Ùeskeâ JeeÙeesceOeer} peieppeesleer ~ peieppeesleerÛÙee Deveble cetleea ~ osJeosJeleebÛÙee ~~13~~ Skeâ meJeeËvee ceenerle Deme}s}e Jeeje Je Skeâ JeeÙetleer} peeCeerJe keâUe. Ùee peeCeerJe keâUsÛÙee osJeosJeleebÛÙee DemebKÙe cetleea PeeuÙee. ~~13~~

JeeÙees yengle efJekeâej}e ~ hejbleg oeW ØekeâejW efJeYeeie}e ~ Deeleeb efJeÛeej Ssefkeâ}e ~ heeefnpes lespeeÛee ~~14~~ Jejer} JeeÙetÛes ØeeCeeheeveeoer yejsÛe efJekeâej Deme}s lejer cegKÙe efJekeâej oesve Deensle. Deelee lespeeÛee efJeÛeej keâ¤. ~~14~~

JeeÙeesheemetve lespe pee}W ~ G
G
meerleUeheemetve Deehe Dece=le ~ Ûebõ leeje DeeCeer meerle ~ Deeleeb heefjmee meeJeefÛeòe ~ nesTve ßeesles ~~17~~ Meerle lespeeheemetve heeCeer, Dece=le, Ûebõ, leejkeâe Je yeHe&â leÙeej Pee}s. Ùeeheg{er} Yeeie meeJeOeheCes Sskeâe. ~~17~~

lespe yengle efJekeâej}W ~ hejbleg efÉefJeOeeÛe yeesef}}W ~ Deeheefn efÉefJeOeeÛe efvejesefhe}W ~ Deehe DeeefCe Dece=le ~~18~~ lespeeÛesner yejsÛe efJeÛeej Deme}s lejer cegKÙe oesveÛe meebeif ele}s. DeeheeÛesner heeCeer Je Dece=le Demes oesveÛe Øekeâej meebeif ele}s. ~~18~~

SskeWâ he=LJeerÛee efJeÛeej ~ hee
yengjlvee JemegbOeje ~ keâesCe Keesše keâesCe Keje ~ DeJeIeW keâUs efJeÛeeje- ~ ¤{ nesleeb ~~20~~ he=LJeer}e yengjlvee cnCeleele. heCe lÙee jlveeleer} Kejs Je Keesšs efJeÛeejeJej Dee¤{ PeeuÙeeJejÛe keâUles. ~~20~~

ceveg<ÙeW keâes"tve pee}eR ~ ns cegKÙe DeeMebkeâe jeefn}er ~ heg{W Je=efòe meeJeOe kesâ}er ~ heeefnpes ßeesleeR ~~21~~ Deelee ceveg<Ùe ØeeCeer keâes"tve Dee}e ne cegKÙe ØeMve jentve ies}e Deens. lÙeeÛes Gòej meeJeOeevelesves Sskeâe. ~~21~~ Fefle ßeeroemeyeesOes ieg®efMe<ÙemebJeeos ‘osnDeeMebkeâeMeesOeveveece’ meceeme eflemeje ieg®efMe<ÙemebJeeoelcekeâ ßeeroemeyeesOe Ùee «ebLeeleer} ‘osnDeeMebkeâeMeesOeve’ veeJeeÛee eflemeje meceeme meceehle

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

439

(o. 10 me. 3)

oMekeâ oneJee : peieppeesleer meceeme ÛeJeLee : yeerpe}#eCe ~~ ßeerjece meceLe& ~~

Deeleeb heeneW peeleeb Glheòeer ~ ceveg<Ùeebheemetve ceveg<Ùes nesleer ~ heMegheemetve heMeg efvehepeleer ~ ØelÙe#e Deeleeb ~~1~~ `ceeCetme keâes"tve Dee}e' Ùee ØeMveeÛes Gòej MeesOeleevee ØeLece ns mhe°Ûe keâUles keâer ceeCetme ceeCemeeheemetve Je heMet heMetheemetve pevcee}e Ùeslees. ~~1~~

KesÛejW DeeCeer YetÛejW ~ JeveÛejW DeeCeer peUÛejW ~ veevee ØekeâejerÛeeR MejerjW ~ Mesjerjebheemetve nesleer ~~2~~ DeekeâeMeele efHeâjCeejs he#eer, peefceveerJej Ûee}Ceejs yew} F. heeUerJe ØeeCeer, pebie}ele jenCeejs JÙeeIeÇeoer Je heeCÙeeleer} ceemes F. ØeeCeer lÙee lÙee Mejerjeheemetve nesleele. ~~2~~

ØelÙe#eeme DeeCeer ØeceeCe ~ efve§eÙeeme DeeefCe Devegceeve ~ ceeie& osKeesve Dee[jeve ~ IesTbÛe veÙes ~~3~~ ØelÙe#ee}e hegjeJÙeeÛeer, efve§eÙee}e lekeâe&Ûeer DeeJeMÙekeâlee Demet veÙes. mejU jepejmlee Demeleevee Dee[jeveele efMe¤ veÙes. ~~3~~

efJehejerleeheemetve efJehejerleW nesleer ~ hejer MejerjWÛe yeesef}pesleer ~ MejerjeJeebÛetve Glheòeer ~ nesCeej veeneR ~~4~~ keäJeefÛele ceeCemee}e ceekeâ[emeejKes cet} nesT Mekeâles. heCe lÙee}ener MejerjÛe cnCeleele. MejerjeefMeJeeÙe Mejerj pevcee}e Ùesle veener. ~~4~~

lejer ns Glheefòe kewâmeer pee}er ~ keâemeÙeeÛeer keâesCeW kesâ}er ~ pesCeW kesâ}er lÙeeÛeer efvee|ce}er ~ keâeÙee keâesCeW ~~5~~ SsmeW heeneleeb Gob[ }ebye}W ~ hejer cegUeR Mesjerj kewâmeW pee}W ~ keâemeÙeeÛeW GYeeefj}W ~ keâesCeW kewâmeW ~~6~~ lejer ceveg<ÙeMejerjeÛeer efvee|celeer keâMeer Je keâesCeer kesâ}er Je pÙeeves ner efvee|celeer kesâ}er, lÙeeÛes Mejerj keâesCeer Je keâMeeÛes kesâ}s ne ØeMve jenleesÛe. ~~5-6~~

Ssmeer ns ceeieer} DeeMebkeâe ~ jenele ies}er les Sskeâe ~ keâoeheer peepeg IesTb vekeâe ~ ØelÙeÙees Deeef}ÙeeveW ~~7~~ DeMeer ner ceeieer} Mebkeâe GòejeJeeÛetve leMeerÛe jeefn}er efleÛes Gòej Sskeâe. DevegYeJeebveblej cee$e hegvne Mebkeâe keâOeerÛe Ieslee keâecee veÙes. ~~7~~

ØelÙeÙeesefÛe Deens ØeceeCe ~ cetKee&me Jeešs DeØeceeCe ~ efheb[W ØeefÛeleMeyoW peeCe ~ efJeÕeemeemeer ~~8~~ ØelÙe#e DevegYeJeeJej megæe cetKe& efJeÕeeme "sJeerle veener. pÙeebvee DevegYeJe Dee}e Deens, lÙeebÛÙee MeyoeJej efJeÕeeme "sJetve DevegYeJe IesCes ceveg<ÙeMejerjele (eEhe[s) MekeäÙe Deens. ~~8~~

yeÇÿeeR cetUceeÙee pee}er ~ lesefÛe De°Oee Øeke=âefle yeesef}}er ~ YetleeR ef$eiegCeeR keâe}Je}er ~ cetUceeÙee ~~9~~ yeÇÿe mJe¤heele cetUceeÙee Pee}er. heeÛe ceneYetles Je leerve iegCe DeMee Dee"ebÛÙee efceßeCeeÛeer Øeke=âleer nsÛe cetUceeÙesÛes mJe¤he Deens. ~~9~~

les cetUceeÙee JeeÙeesmJe¤he ~ JeeÙeesceOÙeW peeCeerJesÛeW ®he ~ lesefÛe FÛÚe hejer Deejeshe ~ yeÇÿeeR ve Ie[s ~~10~~ ner cetUceeÙee cnCepesÛe Mekeäleer (JeeÙees) Demetve efleÛÙeele yeÇÿeØekeâeMe ¤he peeCeerJe JÙeehetve jneles. (F&Õej). efle}eÛe `SkeâesÓnb yengmÙeece' Demee mebkeâuhe neslees. lÙeecegUs ne mebkeâuhe yeÇÿee}e neslees. Demee Deejeshe keâjlee Ùesle veener. (o. 10 me. 4)

440

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

(les efveef<›eâÙe Deens) ~~10~~

leLeeefhe yeÇÿeeR keâefuhe}e ~ lejer lees Meyo JeeÙeeb ies}e ~ Deelcee efveieg&Ce mebÛe}e ~ Meyoeleerle ~~11~~ keâesCeer `yeÇÿe mebkeâuhe keâjles' Demes De%eeveeves cnš}sÛe lej les lÙeeÛes yees}Ces JÙeLe& nesÙe. efveieg&Ce yeÇÿeemebyebOeer keâener yees}Ces JÙeLe& Demetve les meJe&$e JÙeehetve jeefn}s Deens. ~~11~~

Deelcee efveieg&Ce Jemleg yeÇÿe ~ veececee$e eflelegkeâe Yeüce ~ keâuhetve }eefJe}e mebYeüüce ~ lejer lees }eieCeej veeneR ~~12~~ DeelcÙee}eÛe efveieg&Ce, Jemlet Je yeÇÿe cnCeleele. pÙee}e ¤he Je lÙeecegUs veeJe oslee Ùesles les meJe& Yeüce¤he Deens. (Deelcee eEkeâJee yeÇÿe ns keâesCee ¤heJeeve heoeLee&Ûes veeJe vemetve leer Skeâ mebkeâuhevee Deens.) kesâJeU keâuhevee }{Jetve yeÇÿeeÛes Meyoeves JeCe&ve keâjeJeÙeeÛes "jefJe}s lejer les MekeäÙe veener. ~~12~~

leLeeefhe Dee«enW }eefJe}e ~ pejer OeeW[e ceeefj}e DeekeâeMee}e ~ DeekeâeMeeJejer kegbâefLe}e ~ lejer leW legšsvee ~~13~~ Flekesâ keâ¤ve lemee nó kesâ}eÛe lej les DeekeâeMee}e oie[ ceejuÙeemeejKes eEkeâJee DeekeâeMeeJej LegbkeâuÙeeØeceeCes nesF&}. DeekeâeMe Ùeeves legšle veener. ~~13~~

lewmeW yeÇÿe efvee|Jekeâej ~ efvee|Jekeâej }eefJeleer efJekeâej ~ efJekeâej veemes efvee|Jekeâej ~ pewmeW lewmeW ~~14~~ lÙeeØeceeCes efvee|Jekeâej yeÇÿee}e efJekeâej efÛekeâšefJeCÙeeÛee ØeÙelve kesâ}e lej efJekeâej ve° neslees. yeÇÿe pemesÛÙee lemes jneles. ~~14~~

Deeleeb Sskeâe ØelÙeÙees ~ peeCeesefve OejeJee efve§eÙees ~ lejerÛe heeefJepes peÙees ~ DevegYeJeeÛee ~~15~~ Deelee ns }#eele IÙee keâer peeCelÙeebÛÙee Pee}suÙee efve§eÙeeJej ßeæe "sJe}er lejÛe lÙeebÛÙeemeejKee legceÛee efve§eÙe nesF&}. ~~15~~

ceeÙeeyeÇÿeeR pees meceerj ~ lÙeeble peeCelee lees F&Õej ~ F&Õej DeeefCe meJexÕej ~ leÙeemeerÛe yeesef}pes ~~16~~ ceeÙee nerÛe JeeÙet Demetve efleÛÙeeleer} peeCelÙee}e (efÛeoeYeeme) F&Õej eEkeâJee meJex§ej cnCeleele. (F&Õej = ceeÙeeefJeefMe° ÛewlevÙe.) ~~16~~

leesefÛe F&Õej iegCeemeer Dee}e ~ lÙeeÛee ef$eiegCeYeso pee}e ~ yeÇÿee efJe
melJe jpe DeeefCe lece ~ ns ef$eiegCe Gòeceesòece ~ ÙeebÛÙee mJe®heeÛee Deveg›eâce ~ ceeieeb efvejesefhe}e ~~18~~ melJe, jpe Je lece ns leerve iegCe ner DelÙeble ßes‰ meeceg«eer Deens. lÙeebÛÙee mJe¤heeefJe
peeCelee efJe
ef$eiegCe ef$eiegCeeR keâe}Je}s ~ kewâmes nesleer JesieUe}s ~ hejer efJeMes
441

(o. 10 me. 4)

JeeÙeesceOÙeW efJe
lewmeeÛe yeÇÿee DeeefCe censMe ~ osn Oeefjleer meeJekeâeme ~ ieghle Øeieš nesleeb leÙeebme ~ JesU veeneR ~~22~~ lÙeeÛeØeceeCes yeÇÿeosJe Je censMe ÙeesiÙe JesUer osnOeejer nesleele. les #eCeele ieghle Je Øeieš nesT Mekeâleele. ~~22~~

Deeleeb jeskeâ[er ØeefÛeleer ~ ceveg<ÙeW ieghle Øeiešleer ~ ceeb lÙee osJeebÛÙeeÛe cetleea ~ meeceLÙe&Jeble ~~23~~ keäJeefÛele ceeCemes megæe ieghle Je Øeieš nesleele, ns ØelÙe#e efomeles. yeÇÿeeefokeâ lej meeceLÙe&mebhevve osJeÛe Deensle. ~~23~~

osJe osJelee YetleW osJeleW ~ Ûe{leW meeceLÙe& Deens lesLeW ~ ÙesCeWefÛe vÙeeÙeW je#emeebleW ~ meeceLÙe&keâUe ~~24~~ osJe, osJelee, Yetles Je owJeles ÙeebÛÙeeheeMeer ceeCemeentve DeefOekeâ meeceLÙe& Deens. ÙeeÛe keâejCeeves je#emener leMee meeceLÙee&Ûes Demeleele. ~~24~~

PeeseEšie JeeÙeesmJe¤he Demeleer ~ meJeWÛe KegUKegUeb Ûee}leer ~ Keesyejer Keeefjkeâe šeketâve osleer ~ Dekeâmceele ~~25~~ PeeseEšie ner ÚUCeejer Yetles JeeÙegmJe¤he Demetvener lÙeebÛÙee ne}Ûee}eRÛee heeÙeeleer} ÛeeUebØeceeCes DeeJeepe Ùeslees. ns PeeseEšie keâesCeemeceesj Keesyejs Je Keejerkeâ šeketâve Ûeefkeâle keâjleele. ~~25~~

DeJeIeWefÛe vÙee} DeYeeJeW ~ lejer nW yengleskeâebme "eJeW ~ Deeheg}euÙee DevegYeJeW ~ efJeÕe}eskeâ peeCeleer ~~26~~ Ùee meJe& Yeekeâ[keâLee Deensle, Demes cnCee} lej ÙeebÛee yeNÙeeÛe }eskeâebvee peieYej ØelÙe#e DevegYeJe Deens. ~~26~~

ceveg<Ùes Oeefjleer MejerjJes
cnCeesefve JeeÙeesmJe¤heW osn Oeefj}W ~ yeÇÿee efJe
DeblejeRÛe efŒeÙee keâefuheuÙee ~ leeW lÙee keâefuheleebÛe efvecee&Ce peeuÙee ~ hejer leÙeeheemetve Øepee efvee|ceuÙee ~ veeneRle keâoe ~~29~~ F&Õej¤he yeÇÿeeefokeâebveer Deble:keâjCeeble Œeer Ùee peeleerÛeer keâuhevee keâ¤ve Œeer peele efvecee&Ce kesâ}er. heCe lÙeebveer mJele: lÙeebÛÙeeheemetve ØepesÛee efJemleej kesâ}e veener. ~~29~~

FÚtve heg$e keâefuhe}s ~ les les Øemebieer efvecee&Ce pee}s ~ ÙesCeW ØekeâejW Jele&}s ~ nefjnjeefokeâ ~~30~~ lÙeeÛeyejesyej lÙeebveer heg®
heg{W yeÇÿeÙeeveW me=°er keâefuhe}er ~ FÚsmeefjmeer me=°er pee}er ~ peerJeme=ef° efvecee&Ce kesâ}er ~ yeÇÿeosJeW ~~31~~ veblej yeÇÿeosJeeves me=°erÛeer keâuhevee keâjleeÛe lÙee FÛÚsvegmeej leer Pee}er Je veblej Dehejbheej peerJeme=°er lÙeeves DeMeerÛe efvecee&Ce kesâ}er. ~~31~~

veevee ØekeâejerÛes ØeeCeer keâefuhe}s ~ FÚsmeefjmes efvecee&Ce pee}s ~ DeJeIes pees[sefÛe Gos}s ~ Deb[pepeejpeeefokeâ ~~32~~ (o. 10 me. 4)

442

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

lÙeeves }#eeJeOeer ÙeesveeRÛeer (ØeeCeer) keâuhevee kesâuÙeeJej lÙee lÙeeÛÙee FÛÚsvegmeej ŒeereE}ieer Je hegeEu}ieer pees[Ÿee efvecee&Ce PeeuÙee. lÙee ÙeesveeRÛeW Deb[pe, peejpe F. Ûeej cegKÙe Øekeâej Pee}s. ~~32~~

Ùeskeâ peUmJesoeheemetve pee}s ~ les ØeeCeer mJesope yeesef}}s ~ Ùeskeâ JeeÙeeskeâefjleeb pee}s ~ Dekeâmceele GefÆpe ~~33~~ peU¤he Ieeceeletve mJesope Je nJesÛÙee Devegketâ}lesves peefceveerletve eEkeâJee nJesletve Dekeâmceele efvecee&Ce Pee}suÙee GefÆpe Ùeesveer PeeuÙee. (peerJe efJekeâemeeÛÙee ØeeLeefcekeâ keâuhevee) ~~33~~

ceveg<ÙeeÛeer ieew[efJeÅee ~ je#emeebÛeer Jees[byejerefJeÅee ~ yeÇÿeÙeeÛeer me=ef°efJeÅee ~ ÙesCeW ØekeâejW ~~34~~ ceeCetme oeKeJeerle Deme}s}er peeot, je#emeebÛeer Jees[byejer efJeÅee Je F&ÕejeÛeer me=ef°efJeÅee ›eâceeves DeefOekeâeefOekeâ ØeYeeJeer Deensle. ~~34~~

keâebnerÙeskeâ ceveg<ÙeebÛeer ~ lÙeentve efJeMes
peeCeles vesCeles ØeeCeer efvee|ce}s ~ Jeso Jeoesve ceeie& }eefJe}s ~ yeÇÿeÙeeveW efvecee&Ce kesâ}s ~ ÙesCeW ØekeâejW ~~36~~ %eeve Je De%eeve Ùee oesvneRveer Ùegkeäle Deme}suÙee yegæerÛes ØeeCeer efvecee&Ce keâ¤ve (ceeCetme) lÙeebÛÙeemee"er Jeso efvecee&Ce keâ¤ve lÙeebvee MeesYes} Demes peerJeve peieCÙeemee"er ef$ekeâeb[elcekeâ ceeie& oeKeefJe}s. ~~36~~

ceie Mejerjebheemetve MejerjW ~ me=ef° Jee{}er efJekeâejW ~ mekeâU Mejerjs ÙesCeW ØekeâejW ~ efvecee&Ce pee}eR ~~37~~ veblej heg{s lÙee Mejerjeheemetve DeieefCele Mejerjs efvecee&Ce nesTve efJekeâej¤he me=°er Jee{}er. eEkeâJee efJekeâejecegUs (yeo}) me=°er Jee{}er. meJe& MejerjebÛeer efvee|celeer DeMee Øekeâejs Pee}er. ~~37~~

ÙesLeW DeeMebkeâe efHeâš}er ~ mekeâU me=ef° efJemleej}er ~ efJeÛeej heeneleeb ØelÙeÙee Dee}er ~ ÙesLeevJeÙeW ~~38~~ efJeÛeej}suÙee ØeMveeÛes Gòej efo}s. Jej meebefiele}suÙee ›eâceeves me=ef°efvee|celeerÛee efJeÛeej kesâuÙeeme lemee efve§eÙe nesF&} Je meJe& me=°erÛÙee efJemleejeÛes Deekeâ}ve nesF&}. ~~38~~

Ssmeer me=ef° efvecee&Ce kesâ}er ~ heg{W efJe
mekeâU ØeeCeer efvecee&Ce pee}s ~ les cetU®heW peeCeesve heeefU}s ~ MejerjW owlÙe efveoe&efU}s ~ veevee ØekeâejeRÛes ~~40~~ meJe& ØeeCeer efvecee&Ce kesâuÙeeJej lÙeebÛÙeeleer} Deble:keâjCeeves (peeCeerJe) lÙeebÛee meebYeeU neslees. hene (10-1-11 les 14) Je mJele:ÛÙee }er}eefJe«eneves (DeJeleej) owlÙeje#emeebÛee mebnej keâ¤ve JesUesJesUer lÙeebÛee meebYeeU kesâ}e. ~~40~~

veevee DeJeleej OejCeW ~ og°ebÛee mebnej keâjCeW ~ Oece& mLeeheeÙeekeâejCeW ~ efJe
cnCeesve Oece&mLeehevesÛes vej ~ leseEn efJe
443

(o. 10 me. 4)

veeMe keâjCeejs Demes les DeJeleej pevcee}e Ùesleele. ~~42~~

Deeleeb ØeeCeer pes pevce}s ~ les vesCeesve mebJnej}s ~ cetU®heW mebJneefj}s ~ ÙesCeW ØekeâejW ~~43~~ pevcee}e ÙesCeeNÙee ØeeCÙeebÛee De%eeveecegUs Deeletve veeMe neslees. lÙeebÛee leceesiegCe (cetU¤he) lÙeebÛee veeMe keâjlees. ~~43~~

MejerjW ®õ KeJeUs} ~ leQ peerJeme=ef° mebJnejs} ~ DeJeIeW yeÇÿeeb[efÛe peUs} ~ mebJnejkeâeUer ~~44~~ leceesiegCeeÛes mJeeceer Mebkeâj pesJne ®õ nesTve KeJeUleele lesJne peerJeme=°er meJe& yeÇÿeeb[emen Øe}ÙekeâeUer peUtve peeF&}. ~~44~~

SJeb Glheòeer efmLeleer mebJnej ~ ÙeeÛee Ssmee Deens efJeÛeej ~ ßeesleeR nesTve lelhej ~ DeJeOeeve ÅeeJeW ~~45~~ Demee ne Glheòeer, efmLeleer Je mebnejeÛee efJeÛeej Demetve ßeeslÙeebveer lees ceveeheemetve SskeâeJee. ~~45~~

keâuheebleeR mebJnej Ie[s} ~ leesefÛe heg{W meebefiepes} ~ hebÛeØeUÙe JeesUKes} ~ leesefÛe %eeveer ~~46~~ keâuheebleeÛeer JesU DeeuÙeeJej Ie[CeeNÙee mebnejeÛes heg{s JeCe&ve keâ¤. heCe heebÛeØeUÙe peeCeCeejeÛe Keje %eeveer Demelees! ~~46~~ Fefle ßeeroemeyeesOes ieg®efMe<ÙemebJeeos ‘yeerpe}#eCeveece’ meceeme ÛeJeLee ieg®efMe<ÙemebJeeoelcekeâ ßeeroemeyeesOe Ùee «ebLeeleer} ‘yeerpe}#eCe’ veeJeeÛee ÛeJeLee meceeme meceehle

(o. 10 me. 4)

444

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

oMekeâ oneJee : peieppeesleer meceeme heeÛeJee : hebÛeØeUÙeefve¤heCe ~~ ßeerjece meceLe& ~~

Sskeâe ØeUÙeeÛeW }#eCe ~ eEhe[er oesveer ØeUÙes peeCe ~ Ùeskeâefveõe Ùeskeâ cejCe ~ osneblekeâeU ~~1~~ Deelee ØeUÙeeÛeer }#eCeW Sskeâe. iee{ Peeshe Je ØeejyOe Yeesietve PeeuÙeeJej osne}e ÙesCeejs cejCe Demes oesve ØeUÙe, eEhe[eÛes Deensle. ~~1~~

osnOeejkeâ efleveer cetleea ~ efveõe pesJneb mebheeefoleer ~ lees efveõeØeUÙe ßeesleeR ~ yeÇÿeeb[eRÛee peeCeeJee ~~2~~ JÙekeäle Pee}s}s ef$eiegCeelcekeâ yeÇÿeosJeeoer leerve osJe pesJne iee{ Peesheleele, lesJne yeÇÿeeb[eÛee efveõeØeUÙe neslees. ~~2~~

efleveer cetleeame nesF&} Deble ~ yeÇÿeeb[eme ceeb[s} keâuheeble ~ lesJne peeCeeJee vescemle ~ yeÇÿeØeUÙes pee}e ~~3~~ pesJne Ùee leerve cetleea cejCe heeJeleele lesJneb yeÇÿeeb[eÛee keâuheheÙeËle Deble neslees. ceneØe}Ùe neslees. leesÛe yeÇÿeØe}Ùe. ~~3~~

oesveer eEhe[eR oesveer yeÇÿeeb[er ~ ÛÙeejer ØeUÙe veJeKeb[er ~ heebÛeJee ØeUÙe Gob[er ~ peeefCepes efJeJeskeâeÛee ~~4~~ oesve eEhe[eÛes Je oesve yeÇÿeeb[eÛes Demes Ûeej Øe}Ùe veT Keb[eble nesleele. heeÛeJee efJeJeskeâØe}Ùe Demetve lees MeeÕele Demelees. lÙeeble peie ns efceLÙee Deens eEkeâJee Pee}s}sÛe veener Demee efve§eÙe neslees. ~~4~~

Ssmes ns heebÛeefn ØeUÙes ~ meebefiele}s ÙesLeevJeÙeW ~ Deeleeb ns DevegYeJeeme Ùes ~ SsmeW keâ¤b ~~5~~ Demes ns heeÛe Øe}Ùe ›eâceeves meebefiele}s. Deelee lÙeebÛes mhe°erkeâjCe keâ¤ve les hešleer} Demes meebiet. ~~5~~

efveõe pesJne mebÛejs ~ lesJneb peeie=leerJÙeeheej mejs ~ meg
Ùee veebJe efveõeØeUÙes ~ peeie=leerÛee nesÙes #eÙes ~ Deeleeb Sskeâe osneblemeceÙes ~ cnefCepes ce=lÙeØeUÙes ~~7~~ neÛe lees efveõsves nesCeeje lÙee JÙekeäleerhegjlee peieeÛee leelhegjlee ØeUÙe. lÙeele peeie=leer }erve nesles. lÙee ceeCemeeÛes (eEhe[) cejCe neÛe ce=lÙegØe}Ùe Demetve lÙeele lÙeeÛÙee lÙee osneÛee veeMe neslees. ~~7~~

osneR jesie yeUeJeleer ~ DeLeJee keâ"erCe Øemebie he[leer ~ lesCes hebÛeØeeCe peeleer ~ JÙeeheej meeb[gveer ~~8~~ osne}e «eemeCeejs jesie, DeheIeele, Ieele FlÙeeoercegUs ØeeCeeoer heeÛe ØeeCe lÙeebÛeer lÙeebÛeer efveÙeesefpele mLeeves mees[leele. ~~8~~

eflekeâ[s ies}e ceveheJeveg ~ Fkeâ[s jeefn}er vegmleer leveg ~ ogmeje ØeUÙes Devegceeveg ~ DemesefÛevee ~~9~~ met#ce Deble:keâjCe Je ØeeCe efveIetve iesuÙeeJej ceeies kesâJeU Mejerj Gjles, Ùee ØeUÙeeyeö} keâesCee}ener Mebkeâe JeešCÙeemeejKes veener. ~~9~~

eflemeje yeÇÿee efvepes}e ~ leeW ne ce=lÙe}eskeâ ieesUe pee}e ~ DeJeIee JÙeeheej Kegbš}e ~ ØeeCeercee$eebÛee ~~10~~ yeÇÿeosJeeÛeer iee{ Peeshe ne yeÇÿeeb[eÛes meboYee&leer} eflemeje ØeUÙe nesÙe. lÙeeble ce=lÙeg}eskeâeJejer} meJe& JÙeJenej ce=lÙeg}eskeâeÛee veeMe PeeuÙeeves yebo he[leele. ~~10~~ ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

445

(o. 10 me. 5)

lesJneb ØeeCeerÙeebÛes met#ceebMe ~ JeeÙeesÛe›eâeR keâefjleer Jeeme ~ efkeâlÙeskeâ keâeU peeleeb yeÇÿeÙeeme ~ peeie=leer Ie[s ~~11~~ peerJeme=°er ve° nesTve ØeeCÙeebÛes met#ce osn DeJÙekeäleele jenleele. ØeoerIe& keâeUeveblej yeÇÿeosJe peeiee neslees. ~~11~~

hegvne ceeiegleer me=ef° jÛeer ~ efJemebefÛe}s peerJe ceeiegleW mebÛeer ~ meercee nesleeb DeeÙeg<ÙeeÛeer ~ yeÇÿeØeUÙe ceeb[s ~~12~~ lees hegvne me=ef°jÛevee keâ¤ve meghle Je heebie}s}s peerJeebÛes met#ce osn leeyÙeele IesTve me=°er meg¤ keâjlees. lÙeeÛes DeeÙeg<Ùe pesJne mebheles lesJne ÛeJeLee yeÇÿeØeUÙe neslees. ~~12~~

Mele Je®
metÙe& lehes yeejekeâUer ~ lesCeW he=LJeerÛeer nesÙe nesUer ~ Deiveer heeJeleeb heeleeUeR ~ Mes
DeekeâeMeeR metÙee&ÛÙee pJeeUe ~ heeleeUeR Meser yeensj he[lees) ~~15~~

metÙee&me Ke[lejlee Ûe{s ~ n}keâe}esU Ûengbkeâ[s ~ keâeWmeUleer ces®Ûes keâ[s ~ Ie[Ie[eÙeceeve ~~16~~ metÙee&ÛÙee G
DecejeJeleer melÙe}eskeâ ~ Jewkegbâ" kewâUemeeefokeâ ~ ÙeeefnJesieUs veevee }eskeâ ~ Yemceesve peeleer ~~17~~ mJeiee&Ûeer jepeOeeveer, melÙe}eskeâ, Jewkegbâ", kewâ}eme ns Je Demes meJe& }eskeâ Yemce nesleele. (Mes
ces® DeJeIeeefÛe Iemejs ~ lesLeer} ceefnceeÛe Jeesmejs ~ osJemecegoeJe JeeJejs ~ JeeÙeesÛe›eâeR ~~18~~ ces¤heJe&le YegF&meheeš neslees, lÙeeÛee meesvesheCee ve° neslees, osJe megæe JeeleeJejCeele met#ce ¤heeves jenleele. ~~18~~

Yemce peeef}Ùeeb Oej$eer ~ ØepevÙe he[W Megb[eOeejeR ~ cener efJejs peUeblejer ~ efveefce<Ùecee$eW ~~19~~ he=LJeerÛeer jeKe PeeuÙeeveblej nòeerÛÙee meeW[smeejKÙee ØeÛeb[ Oeejebveer DeveeJej heeTme he[t }eielees. leer jeKe Lees[ŸeeÛe keâeUele lÙee heeCÙeele efceUtve jneles. ~~19~~

heg{W vegmleW Gjs} peU ~ leÙeeme Mees
mecegõeRÛee Je[JeeveU ~ efMeJeves$eeRÛee ves$eeJeU ~ mehlekebâÛegkeâeRÛee DeeJeCee&veU ~ metÙe& DeeefCe efJeÅeguÙelee ~~21~~ mecegõeleer} Je[JeeveU, MebkeâjeÛÙee eflemeNÙee [esàÙeeleer} ›eâesOeeiveer, he=LJeerÛÙee meelener DeeJejCeeleer} Deiveer, metÙe& Je Jeerpe. ~~21~~

Ssmes pJeeU ÙeskeâJešleer ~ lesCeW osJe osn meesef[leer ~ hetJe&¤heW efceUesve peeleer ~ ØeYebpeveeR ~~22~~ Demes meJe& Deiveer Skeâ$e Ùesleele Je lÙeecegUs osJeebveener cejCe Ùesles Je les DeeheuÙee cetUÛÙee JeeÙeg¤heele efJejleele. ~~22~~ (o. 10 me. 5)

446

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

lees Jeeje Pe[heer JewÕeeveje ~ Jevner efJePes} Ùeskeâmeje ~ JeeÙees OeeJeW mewjeJewje ~ hejyeÇÿeeR ~~23~~ ØeÛeb[ Jesieeves JeenCeejs Jeejs DeiveerJej nu}e keâ¤ve lÙee}e efJePeJeleele Je JeejeÛe yeÇÿeeb[Yej GYee-Dee[Jee Jeenlees. ~~23~~

Oetceü efJelegUs DeekeâeMeeR ~ lewmeW nesF&} meceerjemeer ~ yengleebceOÙes Leesef[Ùeemeer ~ veeMe yeesef}}e ~~24~~ Oetj pemee DeekeâeMeele keâes"s ie[he neslees keâUle veener, lÙeeØeceeCes JeeÙet DeekeâeMeele veenermee neslees. pes DeefOekeâ JÙeehekeâ Demeles, lÙeele keâceer JÙeehekeâ DemeCeejs o[tve peeles. ~~24~~

JeeÙees efJelegUleebÛe peeCe ~ met#ce YetleW DeeefCe ef$eiegCe ~ F&Õej meeb[er DeefOe‰eve ~ efvee|JekeâuheeR ~~25~~ JeeÙet veenermee nesleeÛe met#cehebÛeceneYetles, leerve iegCe Je F&Õej ner meJe& hejyeÇÿeeÛÙee mJe¤heele }erve nesleele. ~~25~~

lesLeW peeCeerJe jeefn}er ~ DeeCeer peieppeesleer efvecee}er ~ Megæ meejebMe Gj}er ~ mJe¤heefmLeleer ~~26~~ lÙee JesUer Megæ peeCeerJe jneles. ceeÙeeefJeefMe° peeCeerJe ve° nesles. ner peieppeesleer }erve nesTve Megæ mJe¤heefmLeleer Gjles. (yeÇÿe.) ~~26~~

efpelegkeâeR keâebner veeceeefYeOeeveW ~ leÙes Øeke=âleerÛesveer iegCeW ~ Øeke=âleer vemleeb yees}CeW ~ kewâmeW yees}eJeW ~~27~~ kesâJeU Øeke=âleerÛÙee DeefmlelJeeJejÛe ¤hes Je veeces ÙeebÛes DeefmlelJe Demeles. Øeke=âleerÛe vemeleevee keâMeeefJe
Øeke=âleer Demleeb efJeJeskeâ keâerpes ~ lÙeeme efJeJeskeâØeUÙes yeesef}pes ~ heebÛeefn ØeUÙe JeespeW ~ legpe efvejesefhe}s ~~28~~ Øeke=âleer DemeleeveeÛe yeÇÿe melÙe Deens Je Â<Ùe peieled efceLÙee Deens, Demee efJeJeskeâ keâjeJee. neÛe lees efJeJeskeâ Øe}Ùe. DeMee Øekeâejs ns heeÛe ØeUÙe leg}e meebietve Pee}s. ~~28~~ Fefle ßeeroemeyeesOes ieg®efMe<ÙemebJeeos ‘hebÛeØeUÙeefve¤heCeveece’ meceeme heeÛeJee ieg®efMe<ÙemebJeeoelcekeâ ßeeroemeyeesOe Ùee «ebLeeleer} ‘hebÛeØeUÙeefve¤heCe’ veeJeeÛee heeÛeJee meceeme meceehle

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

447

(o. 10 me. 5)

oMekeâ oneJee : peieppeesleer meceeme meneJee : Yeüceefve¤heCe ~~ ßeerjece meceLe& ~~

Glheòeer efmLeleer mebJnej ~ ÙeeÛee efvejesefhe}e JesJnej ~ hejceelcee efveieg&Ce efvejekeâej ~ pewmee lewmee ~~1~~ peieeÛeer Je peerJeme=°erÛeer Glheòeer, efmLeleer Je veeMe keâmee neslees, les meebietve Pee}s. heCe efveieg&Ce efvejekeâej hejceelce¤he yeÇÿee}e ns efJekeâej veenerle. lÙee}e peieeÛÙee efJekeâejebÛee mheMe&ner nesle veener. ~~1~~

nesleW Jele&leW DeeCeer peeleW ~ ÙeeÛee mecebOe veeneR lesLeW ~ DeeÅe ceÅe DeJemeeves leW ~ mebÛe}WefÛe Deens ~~2~~ peie efvecee&Ce nesles, efškeâles Je ve° nesles. lÙeeÛee hejyeÇÿeeMeer keâener mebyebOe vemelees. yeÇÿe peieeÛÙee GlheefòekeâeUer, efmLeeflekeâeUer Je }ÙekeâeUer Ieveoeš Ye¤ve Demeles. ~~2~~

hejyeÇÿe DemeleefÛe Demes ~ ceOÙeWefÛe ne Yeüce Yeemes ~ Yeemes hejbleg DeJeIee veemes ~ keâeUeblejer ~~3~~ yeÇÿe efvelÙe, melÙe Je DeKeb[ Deens. ceOesÛe DeÛeevekeâ ne Deveble efJeÕeeÛee Yeüce lÙeeJej Yeemelees. ne Yeeme}e lejer keâener keâeUeves hetCe&heCes ve° neslees. ~~3~~

GlheòeerefmLeleermebJnejle ~ ceOÙeWefn DeKeb[ nesle peele ~ heg{s mesJešeR keâuheeble ~ mekeâUebme Deens ~~4~~ Glheòeer, efmLeleer Je mebnejeÛes ns Ûe›eâ ceOesÛe DeKeb[heCes Yeemeles Je mejles. heCe keâuheeÛÙee Debleer meJee&Ûee veeMe Deens. ~~4~~

ÙeeceOeW pÙeeme efJeJeskeâ Deens ~ lees DeeOeeRÛe peeCeleens ~ meejemeej efJeÛeejW he[s ~ cnCeewefveÙeeb ~~5~~ Ùee Ûe›eâeceOÙes peieCeeNÙee ceeCemee}e pej meej Je Demeej ÙeebÛee efJeJeskeâ Demes} lej lees Ùee Ûe›eâe}e Ûeebie}s DeesUKetve jenlees. lÙeeÛee YeüecekeâheCee Je DeefvelÙelJe peeCetve Demelees. ~~5~~

yengle Yeüefce° efceUe}s ~ lÙeeble GcepeuÙeeÛeW keâeÙe Ûee}s ~ me=°erceOeW Gcepe}s ~ Ssmes Lees[s ~~6~~ `peie melÙe Deens' Demee Yeüce Pee}suÙeebÛeer mebKÙee ØeÛeb[ DemeuÙeeves Ske⚟ee-ogke⚟ee %eevÙeeÛes MeneCeheCe lÙeebÛÙeeheg{s Ûee}le veener! Ùee ceveg<ÙepeeleerÛes mJe¤heÛe Demes Deens keâer lÙeeble %eeles DelÙeuhe Demeleele. ~~6~~

lÙee GcepeuÙeebÛes }#eCe ~ keâebneR keâ¤b efve¤heCe ~ Yeüceentve efJe}#eCe ~ ceneheg®
Yeüce ne vemes} peÙeemeer ~ ceveeR JeesUKeeJes leÙeemeer ~ Sskeâ Deeleeb Yeüceemeer ~ efvejesefhepes} ~~8~~ YeüceeÛeer }#eCes mecepeeJetve IesTve lees pÙeebvee veener lÙeebvee (meble) ceveesceveer DeesUKeeJes. lÙeemee"er Deelee YeüceeÛes mJe¤he Sskeâe. ~~8~~

Ùeskeâ hejyeÇÿe mebÛe}W ~ keâoeheer veeneR efJekeâej}W ~ lÙeeJesieUW Yeeme}W ~ les Yeüce¤he ~~9~~ Yeüce DeesUKeCÙeeceeieer} cegKÙe efJeÛeej Demee keâer kesâJeU hejyeÇÿe Ieveoeš Yej}s Demetve les keâesCelÙeener mJe¤heele Deekeâeje}e Ùesle veener. efvejekeâej yeÇÿeeSsJepeer pes pes meekeâej efomeles lees meJe& Yeüce nesÙe. ~~9~~

peÙeemeer yeesef}}e keâuheeble ~ ef$eiegCe DeeefCe hebÛeYetle ~ nW DeJeIeWefÛe mecemle ~ Yeüce¤he ~~10~~ pÙeele ef$eiegCe Je hebÛeceneYetles efcemeU}er Deensle Je pÙeeÛee keâuheeÛes MesJešer Deble neslees les les meJe& Je=efòe%eeveeves keâUCeejs peieled Yeüce¤he Deens. ~~10~~ (o. 10 me. 6)

448

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

ceer letb ne Yeüce ~ Gheemeveeefn Yeüce ~ F&ÕejYeeJe neefn Yeüce ~ efve§eÙeWmeer ~~11~~ ceer Je let ÛÙee DeeOeejeves Ûee}}s}s JÙeJenej, meiegCeesheemevee, F&ÕejeJejer} ßeæe nsner Yeüce Deensle, Ùeeble Mebkeâe veener. ~~11~~

M}eskeâ– YeücesCeenb YeücesCe lJeb ~ YeücesCeesheemekeâe pevee: ~ YeücesCesÕejYeeJelJeb ~ Yeücecet}efceob peieled ~~1~~ M}eskeâeLe&– `ceer' ns mHegâjCe YeücepevÙe Demetve `let' megæe YeüceevesÛe Yeemelees. GheemekeâebÛeer Gheemevee YeüceecegUsÛe Ûee}les. pÙee F&ÕejeÛes peie ns Mejerj Deens les peieÛe YeüceecegUs Yeemele DemeuÙeeves F&ÕejlJener Yeüce¤he Deens.

ÙeekeâejCeW me=ef° Yeemele ~ hejbleg YeüceefÛe ne mecemle ~ ÙeeceOÙeW pes efJeÛeejJeble ~ lesefÛe OevÙe ~~12~~ ÙeeØeceeCes YeüceecegUs Yeeme}s}er me=°er efkeâleerner melÙe Jeeš}er lejer lees meJe& pe[peerJeelcekeâ hemeeje Yeüecekeâ Deens. peer ceeCemes efJeÛeej¤he efJeJeskeâeves ns DeesUKeleele lesÛe OevÙe nesle. ~~12~~

Deeleeb YeüceeÛee efJeÛee® ~ DelÙebleefÛe ØeebpeU keâ¤b ~ °ebleÉejW efJeJe¤b ~ ßeesleÙeebmeer ~~13~~ Deelee Ùee YeüceeÛee Deveskeâ GoenjCes osTve leheMeer}Jeej efJeÛeej keâ¤. ne DelÙeble met#ce efJeÛeej ßeeslÙeebveer SskeâeJee. ~~13~~

YeüceCe keâefjleeb ogjer osmeeR ~ efoMeeYetef} DeeheCeemeer ~ keâeb JeesUKeer cees[s peerJe}ieebmeer ~ Ùee veebJe Yeüce ~~14~~ DeheefjefÛele ØeosMeele ØeJeeme keâjerle Demelee Jeeš Ûegkeâles eEkeâJee efoMee keâUle veenerle. DelÙeble heefjÛeÙeeÛeer JÙekeäleer DeÛeevekeâ Je Devehesef#ele Yesš}er lej #eCeYej DeesUKe hešle veener. eEkeâJee yee}heCeer cew$eer Demetvener veblej Je=æeJemLesle Yesš Pee}er lej DeesUKe hešle veener. ~~14~~

keâeb Gvcele õJÙe mesefJe}W ~ lesCeW Deveskeâ YeemeeW }eie}W ~ veevee JesLeeb keâeb Pe[efhe}W ~ YetleW lees Yeüce ~~15~~ Dece}er heoeLeeËÛÙee mesJeveeves SkeâeSsJepeer Deveskeâ heoeLe& eEkeâJee JÙekeäleer efomeCes Je keâener jesieebÛeer }#eCes ve DeesUKeuÙeeves `Yetle }eie}s' Demes JeešCes ne Yeüce nesÙe. ~~15~~

oMeeJeleejeR Jeešleer veejer ~ keâeb les ceeb[}er yeepeeriejer ~ GieeÛe mebosn DeblejeR ~ Ùee veebJe Yeüce ~~16~~ oMeeJeleejer veeškeâele ŒeerYetefcekeâe keâjCeejs heg®
"sefJe}e "eJe lees efJemej}e ~ keâeb ceeieeA peeleeb ceeie& Ûegkeâ}e ~ heóCeeceOeW YeebyeeJe}e ~ Ùee veebJe Yeüce ~~17~~ Dee"JeCeerves "sJe}s}er Jemlet meehe[le veener, ØeJeemeele jmlee Ûegkeâlees Je cees"Ÿee Menjele keâener keâUsveemes nesles. ~~17~~

Jemleg DeeheCeeheemeeR Demeleeb ~ ies}er cnCeesefve nesÙes ogefÛelee ~ Deehe}W DeeheCe efJemejleeb ~ Ùee veebJe Yeüce ~~18~~ Iejele eEkeâJee efKeMeele Deme}s}er Jemlet OeebojšheCeecegUs njJeuÙeemeejKeer Jeešles Je lÙeecegUs ceve DemJemLe nesles. keâ"erCe Øemebieer DeeheCe keâes"s, keâeÙe, keâmes Deenesle ÙeeÛee efJemej he[lees.~~18~~

keâebneR heoeLe& efJemejesve ies}e ~ keâeb peW efmekeâ}e leW efJemej}e ~ mJehveog:KeW Ieeefyeje pee}e ~ Ùee veebJe Yeüce ~~19~~ peJeU Deme}suÙee keâener Jemlet hetCe& efJemcejCeele peeleele, hee" kesâ}s}s efJemejlees Je mJehveele Jeeš}suÙee YeerleerÛÙee og:Keeves JÙeefLele neslees. ~~19~~

ogef§evnW DeLeJee DeheMekegâve ~ efceLÙee JeelexveW Yebies ceve ~ JeÛekesâ heoeLe& osKeesve ~ Ùee veebJe Yeüce ~~20~~ keâeJeUe Iejele efMejCÙeemeejKes ogef§evn eEkeâJee ceebpej Dee[Jes iesuÙeeÛee DeheMekegâve PeeuÙeeves Je Keesšer yeeleceer Ssketâve ceve veejepe nesles. heoeLe& Skeâ Demeleevee ogmejeÛe DemeuÙeemeejKes Jeeštve oÛekeâlees (Goe. oesjerJej meehe JeešCeW). ~~20~~ ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

449

(o. 10 me. 6)

Je=#e keâe‰ osefKe}W ~ ceveeble Jeešs Yetle Dee}W ~ keâebneRÛe vemleeb n[yeef[}W ~ Ùee veebJe Yeüce ~~21~~ cebo ØekeâeMeele Pee[eÛes Kees[ heentve YetleeÛee Yeüce PeeuÙeeves YeÙeYeerle neslees. ~~21~~

keâeÛe cnCeesve Gokeâeble he[s ~ keâeb meYee osKeesve ohe&CeeR heJee[s ~ Éej Ûegkeâesve Ye}leerkeâ[s ~ peeCeW Ùee veebJe Yeüce ~~22~~ Meeble heeCÙee}e keâeÛe mecepetve heeCÙeele he[lees (ceÙemeYee). DeejMeele efomeCeejer meYee Kejer Jeešles. DeveesUKeer Iejele oej keâesCeerkeâ[s Deens les mecepele veener. ~~22~~

Ùeskeâ Demleeb Ùeskeâ Jeešs ~ Ùeskeâ meebieleeb Ùeskeâ efveJešs ~ Ùeskeâ efomeleeb Ùeskeâ G"s ~ Ùee veebJe Yeüce ~~23~~ Demeles Skeâ Jeešles Ye}lesÛe. Skeâ meebefiele}s Demelee Ye}lesÛe Ssketâ Ùesles, Skeâ efomele Demelee lÙee peeieer DeÛeevekeâ ogmejsÛe efomeles. ~~23~~

Deeleeb peW peW osFpesleW ~ leW leW heg{W heeefJepesleW ~ ces}W ceeCegme Yeespevee ÙesleW ~ Ùee veebJe Yeüce ~~24~~ Ùee pevceele efo}s}s oeve heg{er} pevceele HeâUe}e Ùesles Je ces}suÙee JÙekeäleer ØelÙe#e pesJeeJeÙeeme Ùesleele ns oesvner Yeüce Deensle. ~~24~~

Ùes pevceerÛeW hegef{}s pevceeR ~ keâebneR Ùeskeâ heeJesve ceer ~ Øeerleer iegble}er ceveg<ÙeeÛes veeceeR ~ Ùee veebJe Yeüce ~~25~~ Ûee}t pevceele kesâ}s}s keâce& heg{er} pevceele HeâUe}e ÙesF&} Demee mecepe Je mJele:ÛÙee eEkeâJee ogmeNÙeeÛÙee veeJe}ewefkeâkeâeceOÙes iegjHeâštve jneCes ns Yeüce nesle. ~~25~~

ces}W ceveg<Ùe mJehvee Dee}W ~ lesCeW keâebneR ceeefiele}W ~ ceveeR DeKeb[ yewme}W ~ Ùee veebJe Yeüce ~~26~~ ces}suÙee JÙekeäleerves mJehveele Yesštve keâener ceeieCeer kesâuÙeeves lÙeeÛe ÂMÙeeves ceveele "eCe ceeb[}s Demelee ne meJe&Ûe Øekeâej Yeüecekeâ Deens Demes mecepeeJes. ~~26~~

DeJeIeW efceLÙee cnCeewve yees}s ~ DeeefCe meeceLÙee&Jejer ceve Ûee}s ~ %eeles JewYeJeW oheš}s ~ Ùee veebJe Yeüce ~~27~~ osneoer peieled efceLÙee Deens Demes cnCeeJeÙeeÛes Je efmeæerÛeer ceveele Dehes#ee "sJeeJeÙeeÛeer Ùee Yeüceeves Meyo%eeveer efJeÉeve heÚe[}s}s Demeleele. ~~27~~

keâce&"heCeW %eeve efJešs ~ keâeb %eelesheCeW yeUW Yeü°s ~ keâesCeerÙeskeâ meercee efHeâšs ~ Ùee veebJe Yeüce ~~28~~ keâce& kesâuÙeeves yeÇÿe%eevee}e GCesheCee Ùeslees. `ceer %eeveer' Ùee Oegboerle DeeÛeejYeü° neslees Je ceÙee&oe Dees}eb[lees ns meJe& Yeüceeves Ie[les. ~~28~~

osneefYeceeve keâcee&efYeceeve ~ pÙeelÙeeefYeceeve kegâUeefYeceeve ~ %eeveeefYeceeve cees#eeefYeceeve ~ Ùee veebJe Yeüce ~~29~~ DeejesiÙemebhevve ye}Jeeve Mejerj, ÙeLeemeebie keâce&keâeb[eÛes DeeÛejCe, peele, kegâU, %eeve, Je cees#e ÙeebÛee Denbkeâej efvecee&Ce neslees lees YeüceecegUsÛe! ~~29~~

kewâmee vÙeeÙe lees ve keâUs ~ kesâ}e DevÙeeÙes lees vee[Us ~ GieeÛe DeefYeceeveW KeJeUs ~ Ùee veebJe Yeüce ~~30~~ vÙeeÙe keâMeeMeer Keeleele les keâUle veener. DevÙeeÙe keâ¤vener lÙeeÛeer peeCeerJe vemeles Je meòeemebheòeer F. keâenerÛe vemeleevee GieerÛeÛe cemleJee}heCes Jeeielees. ~~30~~

ceeieer} keâebneR Dee"Jesvee ~ heg{er} efJeÛeej megÛesvee ~ DeKeb[ Dee®{ Devegceevee ~ Ùee veebJe Yeüce ~~31~~ ceeies efMekeâ}s}s }#eele jnele veener, heg{Ûee efJeÛeej keâjCÙeeÛeer #ecelee veener Je lÙeecegUs melele mebMeÙeeleÛe jenlees. ne Yeüefce°. ~~31~~

ØeÛeerefleefJeCe Deew
450

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

iegCe Ùesle vemetve Deew
HeâUßegleerJeerCe ØeÙeesie ~ %eeveWefJeCe vegmlee Ùeesie ~ GieeÛe MejerjW Yeesefiepes Yeesie ~ Ùee veebJe Yeüce ~~33~~ JeÇleebÛÙee HeâUßegleerÛeer ceeefnleer vemeleevee JeÇles keâjCes, DeOÙeelceMeeŒeeÛeer pees[ efouÙeeefMeJeeÙe efkebâJee lÙee lÙee ÙeesieeÛes leòJe%eeve ve mecepelee ÙeesiemeeOevee (n"eoer) Je Mejerj kesâJeU Yeesieemeeb"er JeehejCes ner YeüceeÛeer }#eCes nesle. ~~33~~

yeÇÿee ef}efnlees De°eR ~ DeeefCe JeeÛetve peeles mešer ~ SsMee ØekeâejerÛÙee iees°er ~ Ùee veebJe Yeüce ~~34~~ yeÇÿeosJe Deehe}s ØeejyOe keâheeUeJej ef}efnlees Je mešJeer heeÛeJeer}e les JeeÛetve peeles FlÙeeoer ØekeâejÛes mecepe Yeüce Demeleele. ~~34~~

Gob[ Yeüce efJemleej}e ~ De%eevepeveeR hewmeeJe}e ~ Deuhe mebkesâleW yeesef}}e ~ keâUeJeÙeekeâejCeW ~~35~~ }eskeâebceOÙes YeüceeÛes Demes Gob[ Øekeâej Deensle. De%eeveecegUs lÙeeÛee Dee[Jeeefle[Jee DeHeâeš efJemleej Pee}e Demetve DeeleeheÙeËle kesâJeU GoenjCeehegjles keâener Yeüce meebefiele}s. ~~35~~

Yeüce¤he efJeÕe mJeYeeJeW ~ lesLeW keâeÙes cnCeesve meebieeJeW ~ efveieg&Ce yeÇÿeeJesieUW DeJeIeW ~ Yeüce¤he ~~36~~ yeÇÿe°erves heeefn}s lej meJe& peieÛe Yeüce¤he Deens. lÙeeleer} YeüceeÛes efkeâleer cnCetve JeCe&ve keâjeJes! efveieg&Ce yeÇÿeeJÙeefleefjkeäle meJe& Yeüce nesÙe. ~~36~~

%eelÙeeme veener mebmeej ~ SsmeW yees}leer Deheej ~ iele %eelÙeeÛes Ûecelkeâej ~ Ùee veebJe Yeüce ~~37~~ peerJevecegkeäle %eeveer mebmeejeheemetve Deef}hle Demelees. lÙeeÛÙee °erves mebmeej yeeefOele Demelees. Demes JesoevleMeeŒe peeieespeeieer meebiele Demetvener De%eeveer }eskeâ osn "sefJe}suÙee %eelÙeebÛÙee ÛecelkeâejebÛes DevegYeJe meebieleÛe jenleele! Yeüce lees neÛe. ~~37~~

ÙesLeW DeeMebkeâe Gef"}er ~ %eelÙeeÛeer meceeOeer hetefpe}er ~ lesLeW keâebner ØeefÛele Dee}er ~ eEkeâJee veeneR ~~38~~ ÙesLes DeMeer Mebkeâe Ùesles keâer peerJevecegkeäle cenelcÙeeÛÙee meceeOeerÛeer hetpee kesâ}er Demelee lÙee mLeeveeÛee keâener DevegYeJe Ùeslees keâer veener? (yejsÛe Yekeäle yejsÛe DevegYeJe meebieleele.) ~~38~~

lewmesefÛe DeJeleejer mebhe}s ~ lÙeebÛesefn meeceLÙe& Gob[ Ûee}s ~ lejer les keâeÙes iegble}s ~ Jeemevee Oe®efve ~~39~~ lÙeeÛeØeceeCes jeceke=â
Ssmeer DeeMebkeâe GÆJe}er ~ meceLeX heeefnpes efvejefme}er ~ Flegkesâve ns meceehle pee}er ~ keâLee YeüceeÛeer ~~40~~ DeMeer ßeeslÙeeves Mebkeâe efJeÛeejuÙeeJej efleÛes MeeŒeMegæ Je mhe° Gòej (meceLe&) efo}s heeefnpes. heCe YeüceeÛeer keâLee ÙesLes mebhe}er! ~~40~~ Fefle ßeeroemeyeesOes ieg®efMe<ÙemebJeeos ‘Yeüceefve¤heCeveece’ meceeme meneJee ieg®efMe<ÙemebJeeoelcekeâ ßeeroemeyeesOe Ùee «ebLeeleer} ‘Yeüceefve¤heCe’ veeJeeÛee meneJee meceeme meceehle

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

451

(o. 10 me. 6)

oMekeâ oneJee : peieppeesleer meceeme meeleJee : meiegCeYepeveefve¤heCe ~~ ßeerjece meceLe& ~~

DeJeleejeefokeâ %eeveer meble ~ meejemeejefJeÛeejW cegkeäle ~ lÙeebÛeW meeceLÙe& Ûee}le ~ keâesCÙee ØekeâejW ~~1~~ meejemeejefJeJeskeâeves cegkeäle Pee}s}s %eeveer meble Je DeJeleej ÙeebÛÙee meeceLÙee&Ûeer lÙeebÛÙee efveJee&Ceeveblej keâMeer ØeÛeerleer Ùesles Demee ØeMve ßeeslÙeeves efJeÛeej}e Deens. ~~1~~

ns ßeesleÙeebÛeer DeeMebkeâe ~ heeneleeb ØeMve kesâ}e efvekeâe ~ meeJeOe nesTve Sskeâe ~ cnCes Jekeälee ~~2~~ ne efJeÛeej}s}e ØeMve ceee|cekeâ Demetve lÙeeÛes Gòej meeJeOeheCes Sskeâe. ~~2~~

%eeveer cegkeäle nesTve ies}s ~ ceeieW lÙeebÛeW meeceLÙe& Ûee}s ~ hejbleg les veeneR Dee}s ~ Jeemevee Oe¤veer ~~3~~ yeÇÿe%eeveeves cegkeäle nesTve, Mejerj mees[uÙeeJej lÙeebÛÙee meeceLÙee&Ûeer veblej ØeÛeerleer Ùesles ns Kejs. heCe lÙeebÛÙee Jeemevee Gj}suÙee vemeleele. leer ØeÛeerleer JeemeveeMejerjeÛÙee DeefmlelJeecegUs Ùesle veener. ~~3~~

}eskeâebme neslees Ûecelkeâej ~ }eskeâ ceeefveleer meeÛeej ~ hejbleg ÙeeÛee efJeÛeej ~ heeefn}e heeefnpes ~~4~~ }eskeâebvee keâener ÛecelkeâejeÛee DevegYeJe ÙesTve lÙeebvee lees Keje Jeešlees. heCe lÙeeÛee veerš efJeÛeej kesâ}e heeefnpes. ~~4~~

peerle Demleeb vesCeeW efkeâleer ~ peveeceOeW Ûecelkeâej nesleer ~ SsefmeÙeeÛeer meÅeØeefÛeleer ~ jeskeâ[er heeneJeer ~~5~~ lees efpeJeble DemeleeveeÛe }eskeâebvee Deveskeâ ÛecelkeâejebÛee DevegYeJe Ùeslees. lÙeebÛee ceeieesJee IesTve lÙeeÛeer melÙelee he[leeUtve heneJeer. ~~5~~

lees lejer DeeheCe veeneR ies}e ~ }eskeâeR ØelÙe#e oseKf e}e ~ Ssmee ne Ûecelkeâej pee}e ~ Ùeeme keâeÙe cnCeeJeW ~~6~~ Deelce¤heeves lees Dee}s}e vemeuÙeeves lees ies}s}ener vemelees. heCe osn¤heeves ies}s}e lees Deveskeâebvee osneÛÙee ce=lÙetveblejner ØelÙe#e Yesšlees. Ùee ÛecelkeâejeÛes mhe°erkeâjCe keâeÙe? ~~6~~

lejer ne }eskeâebÛee YeeJeeLe& ~ YeeefJekeâeb osJe ÙesLeeLe& ~ Deves$e keâuhevee JesLe& ~ kegâlekeâe&Ûeer ~~7~~ ns YeeefJekeâebÛes JÙeefkeäleefve‰ (Subjective) DevegYeJe Demetve les lÙeebvee lÙeebÛÙee YeeJeyeUeves Ùesleele. YeeJe lemee osJe! Flej mhe°erkeâjCes kegâlekeâe&le pecee nesleele. ~~7~~

DeeJe[s leW mJehveeR osefKe}W ~ lejer keâeÙe lesLetve Dee}W ~ cnCee} lesCeW Dee"efJe}W ~ lejer õJÙe keâeb efomes ~~8~~ pÙeeÛeer Heâej DeeJe[ Demeles les mJehveele efomeles. pes efomeles les keâes"tve Ùesles keâeÙe? kesâJeU Dee"JeCe Pee}er cnCetve lÙeeÛes ØelÙe#e ¤he keâe efomeeJes? (Dee"JeCeerves ¤he efomeles Demee DevegYeJe veener.) ~~8~~

SJeb Deehe}er keâuhevee ~ mJehveeR Ùesleer heoeLe& veevee ~ hejer les heoeLe& Ûee}leervee ~ DeLeJee Dee"T veeneR ~~9~~ leelheÙe& Demes keâer DeeheCe kesâ}suÙee keâuhevesvegmeej mJehveele Deveskeâ heoeLe& `Ùesleele.' heCe les Ûee}le Ùesle veenerle eEkeâJee Dee"JeCe PeeuÙeeves efomeleele Demesner veener. ~~9~~

ÙesLeW legš}er DeeMebkeâe ~ %eelÙeeme pevce keâuhetb vekeâe ~ Gcepesvee lejer efJeJeskeâe ~ yejW heene ~~10~~ ØeMveeÛes Gòej efo}s. Deelce%eeveer JeemeveeMejerj IesTve ce=lÙetveblej hegvne hejle Ùeslees (Je ÛecelkeâejebÛes DevegYeJe oslees) DeMeer keâuhevee ke⤠vekeâe. legcne}e mJele:}e keâUle vemes} lej lÙeemebyebOeerÛes MeeŒe (efJeJeskeâ) keâeÙe meebieles les hene. ~~10~~ (o. 10 me. 7)

452

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

%eeveer cegkeäle nesTve ies}s ~ lÙeebÛeW meeceLÙe& GieWefÛe Ûee}s ~ keâeb pes hegCÙeceeieX Ûeeef}}W ~ cnCeesefveÙeeb ~~11~~ DeeÙeg<ÙeYej hegCÙeceeiee&ves JeešÛee} kesâuÙeecegUs pes %eeve nesTve cegkeäle Pee}s lÙeebÛes meeceLÙe& lÙeebÛÙee osnlÙeeieeveblej menpeÛe Ûee}les. (lees hegCÙeeÛee ØeYeeJe Demelees.) ~~11~~

ÙeekeâejCeW hegCÙeceeieX Ûee}eJeW ~ Yepeve osJeeÛeW Jee{JeeJeW ~ vÙeeÙes meeb[tve ve peeJeW ~ DevÙeeÙeceeieX ~~12~~ cnCetve hegCÙeceeiee&ves peerJeve Iee}JeeJes. DevÙeeÙe mees[tve vÙeeÙeeves Jeeietve osJeeÛes Yepeve melele keâjeJes. ~~12~~

veevee hegj§ejCeW keâjeJeeR ~ veevee leerLee&šCeW efHeâjeJeeR ~ veevee meeceLÙeX Jee{JeeJeeR ~ JewjeiÙeyeUW ~~13~~ ieeÙe$eer hegj§ejCeemeejKeer Deveskeâ hegj§ejCes keâjeJeerle, leerLe&Ùee$ee keâjeJÙeele Je JewjeiÙeeÛÙee yeUeves Deveskeâ meeceLÙex mebheeove keâjeJeerle. (meceLeeËÛÙee meeceLÙeeËÛes ns jnmÙe Deens) ~~13~~

efve§eÙeW yewmes Jemletkeâ[s ~ lejer %eeveceeieXefn meeceLÙe& Ûe{s ~ keâesCeerÙeskeâ Ùeskeâeble cees[s ~ SsmeW ve keâjeJeW ~~14~~ Deble:keâjCeJe=òeer Deelceekeâej "sJeCÙeeÛee %eeveceeie& meeOe}e lej lÙeevesner meeceLÙe& efceUles. heCe ns meeOeCÙeemee"er Deble:keâjCe Je=òeer heebieCÙeemeejKeer mLeUs, heefjefmLeleer Je JÙekeäleer šeUeJÙee }eieleele. Skeâeble efškeâJeeJee }eielees. (ne meeOekeâoMesleer} Skeâeble Deens. efmeæ oMesle lees menpeÛe efškeâlees. Éwle cees[}s}s Demeles.) ~~14~~

Ùeskeâ ieg® Ùeskeâ osJe ~ keâes"W lejer DemeeJee YeeJe ~ YeeJeeLe& vemleeb JeeJe ~ meJe& keâebneR ~~15~~ meodieϤ eEkeâJee F&ÕejeÛee meiegCe DeJeleej (osJe) Ùeebhewkeâer Skeâe ef"keâeCeer lejer hetCe& ßeæe "sJeeJeer. ßeæe vemes} lej meJe& ØeÙelve Je DeeMeeDeekeâeb#ee (heejceee|Lekeâ) JeeÙee peeleele. ~~15~~

efveieg&CeeR %eeve pee}W ~ cnCeeWve meiegCe De}#e kesâ}W ~ lejer leW %eeleW veeieJe}W ~ oeseEnkeâ[s ~~16~~ `efveieg&Ce yeÇÿe ceer Deens' Demee efve§eÙe PeeuÙeeves (hejes#e%eeve) meiegCe ieewCe ceevetve lÙeekeâ[s og}&#e kesâ}s lej lees leLeekeâefLele %eelee oesvnerkeâ[tve efvejeOeej yevelees. ~~16~~

veeneR Yekeäleer veeneR %eeve ~ ceOeWÛe hewmeeJe}e DeefYeceeve ~ cnCeewefveÙeeb peheOÙeeve ~ meeb[tbÛe veÙes ~~17~~ meiegCeeÛeer heefjhetCe& Øesce}#eCee Yekeäleer eEkeâJee `efveieg&Ce yeÇÿe ceer Deens' Demee Â{, DeheefjJele&veerÙe ØelÙe#e DevegYeJe nŸeebleer} Skeâner vemeleevee Deieeblegkeâ DenbkeâejeÛes meeceüepÙe hemejles cnCetve meiegCeveeceeÛee pehe Je meesÓnb OÙeeve ner oesvner mees[t veÙesle. ~~17~~

meeb[er} meiegCeYepeveemeer ~ lejer lees %eelee hejer Dehesmeer ~ cnCeewefveÙeeb meiegCeYepeveemeer ~ meeb[tbefÛe veÙes ~~18~~ yeÇÿe%eevÙee}e megæe meiegCeYepeveeÛeer (veecepehe) pees[ vemes} lej lÙee}e yeÇÿemegKeeÛee }eYe nesle veener (Dehesmeer) cnCetve meiegCeeÛee keâesCeerÛe lÙeeie ke⤠veÙes. ~~18~~

efve:keâece yegæerefÛeÙee Yepevee ~ $ew}eskeâeR veeneR legUCee ~ meeceLeXefJeCe Ie[svee ~ efve:keâece Yepeve ~~19~~ efve
keâecevesveW HeâU Ie[s ~ efve:keâece YepeveW YeieJeble pees[s ~ HeâU YeieJeblee keâesCeerkeâ[s ~ cenoeblej ~~20~~ YekeäleerÛÙee ceesyeouÙeele SKeeoer ØeehebefÛekeâ keâecevee hetCe& nesF&}ner, heCe efve
veevee HeâUW osJeeheemeer ~ DeeCeer HeâU DeblejeR YeieJebleemeer ~ ÙeekeâejCeW hejcesÕejemeer ~ efve:keâece YepeeJeW ~~21~~ osJeepeJeU Gheemekeâe}e osCÙeemee"er efkeâleerlejer HeâUs Deensle. heCe lÙeebÛeer FÛÚe "sJe}er lej osJe ogjeJelees. cnCetve osJeeÛeer efve
ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

453

(o. 10 me. 7)

efve:keâeceYepeveeÛeW HeâU DeeieUW ~ meeceLÙe& Ûe{s ceÙee&osJesieUW ~ lesLeW yeeheg[er HeâUW ~ keâesCeerkeâ[s ~~22~~ efve
YekeäleW pes ceveeR OejeJeW ~ leW osJeW DeeheCeefÛe keâjeJeW ~ lesLeW JesieUW YeeJeeJeW ~ ve}ies keâoe ~~23~~ efve
oesveer meeceLÙeX Ùeskeâ nesleeb ~ keâeUeme veešeshes meJe&Lee ~ lesLeW FlejebÛeer keâesCe keâLee ~ keâerškeâvÙeeÙeW ~~24~~
cnCeesefve efve:keâece Yepeve ~ Jejer efJeMes
ÙesLeW yegæerÛee ØekeâeMe ~ DeeCeerkeâ ve Ûe{s efJeMes
efve¤heCeeÛee efJeÛeej ~ DeeCeer nefjkeâLesÛee iepej ~ lesLeW nesleer lelhej ~ ØeeCeercee$e ~~27~~ efveieg&CeeÛes ØeJeÛeve Je meiegCe nefjkeâLesÛee iepej pesLes Skeâ$e Ùesleele lesLes meJeeËveeÛe Dees{ efvecee&Ce nesles. ~~27~~

pesLeW Yeü°ekeâej Ie[svee ~ lees hejceeLe&efn o[svee ~ meceeOeeve efJeIe[svee ~ efve§eÙeeÛeW ~~28~~ pÙeele DeeÛeejefJeÛeej Yeü° vemeleele Demee hejceeLe& Heâej keâeU Peeketâve jnele veener. meoeÛeej, meod«ebLe, meodieϤ Je meodmeeOeve nŸeebveer Pee}s}e efve§eÙe meceeOeeve efyeIe[t osle veener. ~~28~~

meejemeejefJeÛeej keâjCeW ~ vÙeeÙesDevÙeeÙes DeKeb[ heeneCeW ~ yegefæ YeieJebleeÛeW osCeW ~ hee}šsvee ~~29~~ JÙeJenejele vÙeeÙeeÛeer yetpe jeKetve DevÙeeÙee}e Leeje ve osCes Je hejceeLee&le meej Je DemeejeÛee efJeJeskeâ meebYeeUCes nŸee oesve iees°er pÙee yegæerle efmLej PeeuÙee Deensle leer yegæer YeieJebleeÛeer osCeieer nesÙe. DeMeer yegæer }eYe}s}e Jejer} oesve iees°er vesnceer meebYeeUlees. ~~29~~

Yekeäle YeieJebleeR DevevÙe ~ lÙeemeer yegefæ oslees DeeheCe ~ ÙesoLeeA YeieJeÉÛeve ~ meeJeOe Sskeâe ~~30~~ pees Yekeäle YeieJebleeÛÙee DevegmebOeeveeefMeJeeÙe DevÙe keâener peeCeerle veener lÙee DevevÙe Yekeälee}e YeieJeble meebKÙeyegæer oslees. lÙeeefJe
M}eskeâ– ooeefce yegefæÙeesieb leb Ùesve ceecegheÙeebefle les ~~Ú~~ M}eskeâeLe&– ceer lÙeebvee yegefæÙeesie oslees keâer pÙeecegUs les ceePÙee mJe¤hee}e Øeehle nesleele.

cnCeesve meiegCe Yepeve ~ Jejer efJeMes
454

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

oMekeâ oneJee : peieppeesleer meceeme Dee"Jee : ØeefÛeleefve¤heCe ~~ ßeerjece meceLe& ~~

Sskeâe ØeefÛeleerÛeeR }#eCeW ~ ØeefÛele heens} leW MeeneCeW ~ Ùesj Jes[s owvÙeJeeCes ~ ØeefÛeleerJeerCe ~~1~~ Deelee ØelÙe#e DevegYeJeeÛeer }#eCes Sskeâe. lees Iesleer} lesÛe MeneCes "jleele Je lees ve IesCeejs KegUs Je DeeMeeUYetle mecepeeJesle. ~~1~~

veevee jlveW veevee veeCeeR ~ hejer#etve ve Iesleeb neveer ~ ØeefÛele ve Ùesleeb efve¤heCeeR ~ yewmeeWÛe veÙes ~~2~~ ceewuÙeJeeve jlves Je veeCeer leheemetve ve IesleuÙeeme vegkeâmeeve nesles. mJele:Ûes meJeeËieerCe meceeOeeve nesTve DevegYeJe DeeuÙeeefMeJeeÙe ØeJeÛevee}e yemetÛe veÙes. ~~2~~

legjbie MeŒe ocetve heeefn}W ~ yejW heeneleeb ØeefÛeleerme Dee}s ~ lejer ceie heeefnpes Iesle}W ~ peeCeles heg®
yeerpe GieJes}meW heeneJeW ~ lejer ceie õJÙe Iee}tve IÙeeJeW ~ ØeefÛele Deeef}Ùeeb SskeâeJeW ~ efve¤heCe ~~4~~ hesjuÙeeJej GieJes} DeMeer Kee$eer Pee}er lejÛe hewmes ceespetve efyeÙeeCes efJekeâle IÙeeJes. lÙeeÛeØeceeCes meledleke&â, meledMeeŒe Je megmebiele °eble nŸeebmen Ûee}t Deme}s}er hee"-ØeJeÛeves SskeâeJeerle. (DevegYeJe ne Meyo meceLe& JÙeehekeâ DeLee&ves Jeehejleele.) ~~4~~

osneR DeejesiÙelee pee}er ~ Ssmeer pevee ØeefÛele Dee}er ~ lej ceie DeeielÙe Iesle}er ~ heeefnpes cee$ee ~~5~~ SKeeÅee Deew
ØeefÛeleerefJeCe Deew
ØeefÛeleerme veeneR Dee}W ~ DeeCeer megJeCe& keâjefJe}W ~ lejer ceie peeCeeJeW "efkeâ}W ~ osKeleosKeleeb ~~7~~ leLeekeâefLele efkeâceÙee keâjCeejeves `ceer }esKeb[eÛes meesves keâjlees' Demes meebefiele}s Je ØelÙe#eele lemes Ie[}s veener lej neleÛe}eKeercegUW [esàÙeemeceesj HeâmeJeCetkeâ nesles! ~~7~~

MeesOetve heeefnuÙeeefJeCe ~ keâebneRlejer Ùeskeâ keâejCe ~ nesCeej veeneR efveJee&Ce ~ ØeeCeeme Ie[s ~~8~~ MeneefveMee kesâuÙeeefMeJeeÙe keâesCelÙeener keâeceele nele Ieele}e lej les ÙeMee}e keâejCe nesCÙeeSsJepeer ØeeCeneveer}e keâejCe nesT Mekesâ}. ~~8~~

cnCeesveer DevegceeveeÛeW keâeÙe& ~ YeuÙeeveer keâoeefhe keâ¤b veÙes ~ GheeÙe heeneleeb DeheeÙes ~ vescemle Ie[s ~~9~~ cnCetve kesâJeU Deboepeeves eEkeâJee hetCe& ceeefnleer veme}s}s keâeÙe& MeneCÙeeves keâOeer neleer IesT veÙes. lÙeele }eYeehes#ee neveerÛe nesF&}. ~~9~~

heeCÙeebleer} cnwmeerÛeer meešer ~ keâjCeW nW yegefæÛe Keesšer ~ MeesefOeuÙeeefJeCe eEnhegšer ~ nesCeW Ie[s ~~10~~ ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

455

(o. 10 me. 8)

le}eJeeleer} heeCÙeele ceevesheÙeËle yeg[tve [gbyeCeeNÙee cnMeerÛeer Kejsoer-efJe›eâer keâjCeejer yegæer KeesšerÛe Demeles! efleÛes meJe& Mejerj ve henelee JÙeJenej kesâ}e lej HeâefpeleerÛe nesCeej. ~~10~~

efJeÕeemeW Iej Iesle}W ~ SsmeW efkeâleer veeneR Ssefkeâ}W ~ cewoW ceQoeJeW kesâ}W ~ hejer leW MeesefOe}s heeefnpes ~~11~~ kesâJeU keâesCeeÛÙee lejer meebieCÙeeJe¤ve SKeeos Iej les ve heneleeÛe Iesle}s Demes SskeâeJeÙeeme efceUle veener. keâhešŸeeÛes keâheš keâUuÙeeJej lÙeeÛeer heeUscegUs MeesOetve keâe{eJeer }eieleele. ~~11~~

MeesOeuÙeeefJeCe DeVeJeŒe IesCeW ~ lesCeW ØeeCeeme cegkeâCeW ~ }efškeäÙeeÛee efJeÕeeme OejCeW ~ nWefÛe cetKe&heCe ~~12~~ DeVe-JeŒeeoer oeve osCeeje, lÙeeÛee nslet Je ØelÙe#e DeVe Je JeŒe ns meJe& leheemetve ve heneleeÛe Iesle}s lej ØeeCeeJej yesleCÙeeÛee mebYeJe Demelees. "keâeJej efJeÕeeme "sJeCes ne cenecetKe&heCee Deens. (efJe
mebieleer ÛeesjeÛeer Oeefjleeb ~ Ieele nesF&} leòJelee ~ "kegâ eEmele® MeesefOeleeb ~ "eFË he[s ~~13~~ Ûeesj Jee keâejmLeeveer JÙekeäleerÛeer mebiele Oej}er lej Ieele nesCeejÛe. Yeeceše Je oie}yeepe ceeCetme Lees[Ÿee efvejer#eCeevesner keâUlees. ~~13~~

iewjmeeU leeceefiejer ~ keâesCeer veJeer cegõe keâjer ~ veevee keâheš hejeshejeR ~ MeesOetve heeneJeW ~~14~~ keâesCeer Yeeceše leebyeš yeveeJeš veeCeer leÙeej keâjlees. keâeneR keâhešer JÙekeäleer efkeâlÙeskeâ keâhešer Ûee}er KesUleele. lÙeebÛee Oeeb[esUe IÙeeJee. ~~14~~

efoJeeUKeesjeÛee ceeb[ ~ heeneleeb JewYeJe efomes Gob[ ~ hejer leW DeJeIeW Leesleeb[ ~ Yeb[ heg{W ~~15~~ keâpee&le hetCe& yeg[e}suÙeeÛes jneCeerceeve Yehekesâyeepe Demet Mekeâles. heCe lees yeensjÛee osKeeJee heg{er} Heâefpeleer LeebyeJet Mekeâle veener. ~~15~~

lewmeW ØeefÛeleerJeerCe %eeve ~ lesLeW veeneR meceeOeeve ~ keâ¤ve yengleebÛee Devegceeve ~ Devnerle pee}W ~~16~~ lÙeeØeceeCes DevegYeJeeJeeÛetve JekeälÙeeÛes Je ßeeslÙeeÛesner meceeOeeve nesle veener. G}š Deveskeâ ßeesles ieeWOeUele he[tve les heejceee|Lekeâ efnlee}e cegkeâleele. ~~16~~

ceb$e Ùeb$e Gheosefme}s ~ vesCeleW ØeeCeer leW ieesefJe}W ~ pewmeW Peebketâve ceeefj}W ~ ogKeCeeF&le ~~17~~ pÙeeØeceeCes SKeeÅee DeepeeNÙee}e Deew
JewÅe heeefn}e hejer keâÛÛee ~ lejer ØeeCe ies}e heesjeÛee ~ ÙesLeW GheeÙes ogmeNÙeeÛee ~ keâeÙes Ûee}s ~~18~~ %eeve Je DevegYeJeeves keâÛÛÙee Deme}suÙee JewÅeekeâ[s iebYeerj Deepeej Deme}suÙee ceg}e}e ves}s Je lÙeeÛee ØeeCe ies}e lej lÙee}e keâesCe keâeÙe keâjCeej? ~~18~~

og:KeW DeblejeR efPepes ~ DeeCeer JewÅe hegmeleeb }epes ~ lejerÛe ceie lÙeemeer meepes ~ DeelcenlÙeejsheCe ~~19~~ DeJeIe[ peeieer Deme}suÙee ogKeCÙeeÛes og:Ke lej Deens, heCe JewÅeeves ØeMve efJeÛeejuÙeeJej les meebieeJeÙeeme }epelees lees DeelcenlÙee keâjCeejeÛe ceeve}e heeefnpes. ~~19~~

peeCelÙeeJejer ieJe& kesâ}e ~ lejer vesCelÙeekeâefjleeb yeg[e}e ~ ÙesLeW keâesCeeÛee Ieele pee}e ~ yejW heene ~~20~~ DenbkeâejecegUs peeCelÙeeÛee meu}e Iesle}e veener Je Denbkeâej meebYeeUtve cetKee&Ûee meu}e efceUtve yeg[}e lej lÙeele keâesCeeÛee Ieele Pee}e? ~~20~~

heeheeÛeer Keb[Cee pee}er ~ pevceÙeelevee Ûegkeâ}er ~ Ssmeer mJeÙeW ØeefÛele Dee}er ~ cnefCepes yejW ~~21~~ (o. 10 me. 8)

456

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

cnCetve meeOevee DeMee melheg®
hejcesÕejeme JeesUefKe}W ~ DeeheCe keâesCemeW keâU}W ~ DeelceefveJesove pee}W ~ cnefCepes yejW ~~22~~ F&Õej yeÇÿeeÛes %eeve nesTve `ceer keâesCe' nŸee ØeMveeÛes Gòej efceUtve `ceer'Ûes yeÇÿeele efveJesove Pee}s keâer eEpekeâ}er! ~~22~~

yeÇÿeeb[ keâesCeW kesâ}W ~ keâemeÙeeÛeW GYeej}W ~ cegKÙe keâlÙee&me JeesUefKe}W ~ cnefCepes yejW ~~23~~ ner Deveble ÂMÙe me=°er keâesCeer kesâ}er? lÙeemee"er keâeÙe meeefnlÙe Jeehej}s? nŸee peerJepe[elcekeâ me=°erÛÙee cegKÙe keâlÙee&}e DeesUKeCÙeeleÛe efnle Deens. ~~23~~

ÙesLeW Devegceeve jeefn}e ~ lejer hejceeLe& kesâ}e lees JeeÙeeb ies}e ~ ØeeCeer mebMeFË yeg[e}e ~ ØeefÛeleerefJeCe ~~24~~ nŸee Jecee&ÛÙee yeeyeleerle mebMeÙe efMeu}keâ jeefn}e lej kesâ}s}er meJe& meeOeves Hegâkeâš peeleele. yegæerÛee efve§eÙe ve Pee}s}e meeOekeâ mebMeÙeele yeg[lees. ~~24~~

nW hejceeLee&ÛeW Jece& ~ }efškeWâ yees}s lees DeOece ~ }efškeWâ ceeveer lees DeOeceesæce ~ ÙesLeeLe& peeCeeJee ~~25~~ ns hejceeLee&Ûes Jece& Deens. ns ve meebielee Ûeej iehhee ceejCeeje Jekeälee DeOece nesÙe. Demme} DeOÙeelceefJeÅee ve meebieCeeNÙeeÛÙee DeJeeblej iehhee pÙee}e DeeJe[leele lees DeOeceele DeOece mecepeeJee. ~~25~~

ÙesLeW yees}CÙeeÛeer pee}er meercee ~ vesCeleeb ve keâUs hejceelcee ~ DemelÙe veeneR meJeexòecee ~ letb peeCemeer ~~26~~ nŸee yeeyeleerle pesJe{s mhe° yees}Ces DeeJeMÙekeâ Deens lesJe{s yees}tve Pee}s. DeOÙeelceMeeŒeeÛÙee ceveveeEÛeleveeefMeJeeÙe yeÇÿe%eeve nesle veener nsÛe nŸee meebieCÙeeÛes leelheÙe& Deens. ns hejcesÕeje, ns Kejs Deens ns let peeCeleesmeÛe. (DeOÙeelceMeeŒe ve ®ÛeCeeNÙee ßeeslÙeebmee"er meceLeeËvee hejcesÕejeÛeer mee#e keâe{CÙeeÛeer heeUer Dee}er!) ~~26~~

ceePes GheemevesÛee yeef[Jeej ~ %eeve meebieeJeW meeÛeej ~ efceLÙee yees}leeb Gòej ~ ØeYetme }eies ~~27~~ ceePÙee GheemevesÛÙee JewYeJeeletve ce}e pes Deekeâ}ve Pee}s Deens lÙeeÛes leelheÙe& Demes keâer MeeŒeMegæ Jesoeble meebieeJee. ceePes meebieCes Keesšs Demes} lej ceePÙee GheemÙe ßeerjecee}e lÙeeves keâceerheCee ÙesF&}. ~~27~~

cnCeesefve melÙeefÛe yeesef}}W ~ keâlÙee&me heeefnpes JeesUefKe}W ~ ceeÙeesÆJeeÛeW MeesefOe}W ~ heeefnpes cetU ~~28~~ cnCetve ceer Kejs lesÛe meebefiele}s. ÂMÙe me=°erÛee keâlee& DeesUKeeJee. ¢ee ceeefÙekeâ peieleeÛes DeefOe‰eve (cetU · yeÇÿe) MeesOe}s heeefnpes. ~~28~~

leWefÛe heg{W efve¤heCe ~ yeesef}}WefÛe yeesef}}W ØeceeCe ~ ßeesleeR meeJeOe Deble:keâCe& ~ Ieele}WefÛe Iee}eJeW ~~29~~ nŸeeveblej ceer neÛe efJe
met#ce efve¤heCe }eie}W ~ lesLes yeesef}}WefÛe ceeiegleW yeesef}}W ~ ßeeslÙeebme heeefnpes Gcepe}W ~ cnCeewefveÙeeb ~~30~~ efJe
ØeefÛele heeneleeb efvekeâš ~ G[esve peeleer heefjhee" ~ cnCeesefve ns Kešheš ~ keâjCeW }eies ~~31~~ `ceer yeÇÿe Deens' Demee DevegYeJe ØelÙe#e IesCÙeeÛeer JesU Dee}er (efvekeâš) keâer heejbheefjkeâ GLeU mecepegleer Úeštve šekeâeJÙee }eieleele, lÙee Úešlee ÙesCÙeemee"er met#ce Yeeie hegvne hegvne meebieeJee }eielees. ~~31~~

heefjhee"WeÛf e pejer yeese} f }W ~ lejer ØeefÛelemeceeOeeve yeg[e}W ~ ØeefÛelemeceeOeeve jeefKe}W ~ lejer heefjhee" G[s ~~32~~ heejbheefjkeâ GLeU mecepegleer peheuÙee lej ØelÙe#e DevegYeJe Ùesle veener. DevegYeJeemee"er DeeJeMÙekeâ les met#ce MeeŒe meebieeJes ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

457

(o. 10 me. 8)

lej lÙee mecepegleeRvee neojs yemeleele. ~~32~~

Ssmeer meebkeâ[er oesneRkeâ[s ~ cnCeewve yeesef}}WefÛe yees}CeW Ie[s ~ oesveer jeKeesefveÙeeb keâes[W ~ Gkeâ}tve oeTb ~~33~~ DeMeer oesvnerkeâ[s cees"er De[ÛeCe he[les. heCe lejerner oesvneRvee meebYeeUtve ns yeÇÿe%eeveeÛes keâes[s mees[Jetve oeKeJet. ~~33~~

heefjhee" DeeCeer ØeefÛele ØeceeCe ~ oesveer jeKeesve efve¤heCe ~ ßeesles hejce efJeÛe#eCe ~ efJeJejesle heg{W ~~34~~ hejbheje Je DevegYetleer nŸee oesvneRvee vÙeeÙe osle nesCeejs efve¤heCe peeCekeâej ßeeslÙeebveer Ùeeheg{s SskeâeJes. ~~34~~ Fefle ßeeroemeyeesOes ieg®efMe<ÙemebJeeos ‘ØeefÛeleefve¤heCeveece’ meceeme Dee"Jee ieg®efMe<ÙemebJeeoelcekeâ ßeeroemeyeesOe Ùee «ebLeeleer} ‘ØeefÛeleefve¤heCe’ veeJeeÛee Dee"Jee meceeme meceehle

(o. 10 me. 8)

458

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

oMekeâ oneJee : peieppeesleer meceeme veJeJee : heg®
DeekeâeMeeR JeeÙees pee}e efvecee&Ce ~ lewmeer yeÇÿeeR cetUceeÙee peeCe ~ lÙee JeeÙeesceOeW ef$eiegCe ~ DeeCeer hebÛeYetleW ~~1~~ DeekeâeMeele DeÛeevekeâ JeeÙet efvecee&Ce Pee}e. lÙeeØeceeCes hejyeÇÿeele cetUceeÙee Øeieš Pee}er. JeeÙetceOÙes hebÛeYetles Je ef$eiegCe met#ce¤heeves Demeleele. ~~1~~

JešyeerpeeR Demes Jee[ ~ Heâes[tve heeneleeb ve efomes Pee[ ~ veevee Je=#eebÛes pegbyee[ ~ yeerpeeheemetve nesleer ~~2~~ Je[eÛÙee yeerpeeceOÙes ØeÛeb[ Je=#e meghle jerleerves meeceeJe}s}e Demelees. heCe les yeerpe Heâes[tve heeefn}s lej lÙeeÛee ceeiecetmener vemelees. Deveskeâ yeerpeeble DemesÛe Deveskeâ Je=#eebÛes hemeejs Demeleele. ~~2~~

lewmeer yeerpe¤he cetUceeÙee ~ efJemleej pee}e lesLetefveÙeeb ~ efleÛeW mJe¤he MeesOegefveÙeeb ~ yejW heeneJeW ~~3~~ lÙeeÛeØeceeCes cetUceeÙee yeerpe¤he Demetve lÙeele Deveblekeâesšer yeÇÿeeb[s met#ce¤heeves meeceeJe}s}er Demeleele. lÙeebletveÛe heg{s leer JÙekeäle nesleele. lÙee cetUceeÙesÛes Kejs mJe¤he veerš heejKetve IÙeeJes. ~~3~~

lesLeW oesveer Yeso efomeleer ~ efJeJeskeWâ heeneJeer ØeefÛeleer ~ efve§eUeR pes ÛebÛeU efmLeleer ~ leesefÛe JeeÙes ~~4~~ lÙee cetUceeÙesle oesve cegKÙe leòJes Demetve lÙeebÛee met#ce efJeÛeej keâjeJee. efve§eU mJe¤heele peer ne}Ûee} efomeles leerÛe JeeÙeg¤he Mekeäleer nesÙe. ~~4~~

leÙeeceOeW peeCeerJekeâUe ~ peieppeesleerÛee efpeJneUe ~ JeeÙees peeCeerJe efceUesve cesUe ~ cetUceeÙee yeesef}pes ~~5~~ lÙee JeeÙetle, pÙeeletve peieppÙeesleer efvecee&Ce nesles (efpeJneUe). leer peeCeerJekeâUe Demeles. lees JeeÙet Je lÙeeleer} peeCeerJekeâUe nŸee oesvner efceUtve cetUceeÙee leÙeej nesles. ~~5~~

meefjlee cnCeleeb yeeÙekeâes Yeemes ~ lesLeW heeneleeb heeCeerÛe Demes ~ efJeJeskeâer nes mecepee lewmeW ~ cetUceeÙesmeer ~~6~~ `meefjlee' ne Meyo GÛÛeejleeÛe keâesCee ŒeerÛeer YeeJevee nesles. heCe meefjlee cnCepes veoerceOÙes kesâJeU heeCeerÛe Demeles. efJeJeskeâer ceeCemeeves nŸeeJe¤ve }#eele IÙeeJes keâer cetUceeÙee Meyo Œeeref}Áer Deme}e lejer lÙeele hegeEu}ieer JeeÙet Je Œeeref}Áer peeCeerJe keâUe nŸee oesvneRÛee meceeJesMe Deens. ~~6~~

JeeÙees peeCeerJe peieppeesleer ~ leÙeeme cetUceeÙee cnCeleer ~ heg®
JeeÙeesme cnCeleer Øeke=âleer ~ DeeefCe heg®
JeeÙeesceOeW peeCeerJe efJeMes
JeeÙees Meefòeâ peeCeerJe F&Õej ~ DeOe&veejer vešsÕej ~ }eskeâ cnCeleer efvejblej ~ ÙesCeW ØekeâejW ~~10~~ ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

459

(o. 10 me. 9)

JeeÙet = Mekeäleer. F&Õej = peeCeerJe. ns oesvner Skeâ$e DeeuÙeeves }eskeâ lÙee Skeâef$ele leòJee}e DeOe&veejervešsÕej cnCele Dee}s Deensle. ~~10~~

JeeÙeesceOÙes peeCeerJe iegCe ~ leWefÛe F&ÕejeÛeW }#eCe ~ leÙeeheemetve ef$eiegCe ~ heg{W pee}W ~~11~~ JeeÙetle peer peeCeerJe Demeles leesÛe F&Õej. heg{s lÙeeheemetve meòJeeoer ef$eiegCe Øeieš Pee}s. ~~11~~

leÙee iegCeebceOeW melJeiegCe ~ efveKeU peeCeerJe}#eCe ~ lÙeeÛee osnOeejer DeeheCe ~ efJe
lÙeeÛÙee DebMes peie Ûee}s ~ SsmeW YeieJeodieerlee yees}s ~ iegble}s lesefÛe GieJe}s ~ efJeÛeej heeneleeb ~~13~~ ßeer efJe
Ùeskeâ peeCeerJe Jeebš}er ~ ØeeCeercee$eeme efJeYeeie}er ~ peeCepeeCeeW JeebÛeefJe}er ~ meJe&$e keâeÙee ~~14~~ SkeâÛe %eeve¤he peeCeerJe meJe& peerJeme=°erle JÙeehetve jneles. peerJe efleÛÙee ceoleerves mJele:ÛÙee MejerjeÛes j#eCe keâjleele Demes meJe&$e efomeles. ~~14~~

leÙesÛeW veebJe peieppeesleer ~ ØeeCeercee$e efleÛesve efpeleer ~ ÙeeÛeer jeskeâ[er ØeefÛeleer ~ ØelÙe#e heeneJeer ~~15~~ leerÛe peieppeesleer Demetve peerJe efleÛÙeecegUs efpeJeble jneleele, ne DevegYeJe ØelÙe#eele menpe IesCÙeemeejKee Deens. ~~15~~

he#eer Õeeheo efkeâ[e cegbieer ~ keâesCeerÙeskeâ ØeeCeer peieeR ~ peeCeerJe KesUs lÙeeÛee Deebieer ~ efvejblej ~~16~~ he#eer, heMet, efkeâ[e Jee cegbieer F. ØeeCeer efpeJeble Demeleevee peeCeerJe lÙeebÛes Mejerj JÙeehetve jneles. leer les cejsheÙeËle Demeles. ~~16~~

peeCeesefve keâeÙee heUefJeleer ~ lesCeW iegCeW JeebÛeleer ~ o[leer DeeCeer }heleer ~ peeCepeeCeeW ~~17~~ ØeeCeeJej mebkeâš DeeuÙeeJej les }#eele IesTve leer peeCeerJe ØeeCÙeeÛes Mejerjeleer} yegæer}e heUtve peeCÙee}e GÅegkeäle keâjles. lÙeecegUsÛe ØeeCeer Peg[heeDee[ }heleele eEkeâJee meeboerkeâheejerle o[er cee¤ve mJele:Ûes ØeeCe JeeÛeJeleele. ~~17~~

DeeJeIÙee peieeme JeebÛeefJeleer ~ cnCeesefve veeceW peieppeesleer ~ les iesef}Ùeeb ØeeCeer cejleer ~ pesLeer} lesLeW ~~18~~ meJe& peerJeme=°er}e leer peeCeerJe DeeÙeg<Ùe DemesheÙeËle efpeJeble "sJeles. cnCetveÛe efle}e peieppeesleer cnCeleele. efleves Mejerj mees[leeÛe ØeeCeer pesLes Demeleer} lesLes lÙeeÛe #eCeer cejCe heeJeleele. ~~18~~

cegUeRÛes peeCeerJesÛee efJekeâej ~ heg{W pee}e efJemleej ~ pewmes GokeâeÛes leg
lewmes osJe osJelee osJeleW YetleW ~ efceLÙee cnCeeW veÙes lÙeebleW ~ DeeheuÙee}e meeceLÙex les ~ me=°erceOeW efHeâjleer ~~20~~ lÙee leg
meoe efJeÛejleer JeeÙeesmJe¤heW ~ mJeFÛÚe hee}efšleer ¤heW ~ De%eeve ØeeCeer YeüceW mebkeâuhes ~ lÙeeme yeeefOeleer ~~21~~ ns osJeosJeleeoer melele JeeÙegmJe¤heele Demeleele Je DeeheuÙee FÛÚsvegmeej efvejefvejeUer ¤hes Iesleele. ns "eTkeâ vemeuÙeecegUs lÙeebÛesefJe
%eelÙeeme mebkeâuheefÛe Demesvee ~ cnCeesve lÙeebÛesÛe yeeOeJesvee ~ ÙeekeâejCeW Deelce%eevee ~ DeYÙeemeeJeW ~~22~~ peerJevcegkeäle %eelÙee}e mebkeâuhe eEkeâJee keâuhevee vemeuÙeeves les lÙee}e yeeOele veenerle. (`peerJee yeÇÿelJe Deens mebkeâuhe}esheer' (o. 10 me. 9)

460

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

%eeves.) cnCetve ØelÙeskeâeves DeelceefJeÅesÛee DeYÙeeme keâ¤ve Deelce%eeve Øeehle keâjeJes. ~~22~~

DeYÙeeefme}erÙeeb Deelce%eeve ~ meJe& keâcee&me nesÙes Keb[Ce ~ ns jeskeâ[er ØeefÛele ØeceeCe ~ mebosn veeneR ~~23~~ megefmLej Deelce%eeveecegUs %eelÙeeÛÙee meJe& keâceeËÛes Yemce nesles (`%eeveeefive: meJe&keâcee&efCe Yemcemeeled kegâ®les'– ieerlee.) ne %eelÙeebÛee ØelÙe#e DevegYeJe Demelees. lÙeeefJe
%eevesefJeCe keâce& efJeIe[s ~ nW leeW keâoeefhe ve Ie[s ~ meodieg®JeerCe %eeve pees[s ~ nWefn DeIešerle ~~24~~ %eeveeJeeÛetve keâce&yebOeve megšCes kesâJeU DeMekeäÙe Deens DeeefCe meodieÏ®ke=âhesefMeJeeÙe DeepeheÙeËle keâesCee}ener %eeve efceUe}s}s veener. (DeIeefšle– ve Ie[}s}s. DemebYeJe.) ~~24~~

cnCeesve meodieϤ keâjeJee ~ melmebie MeesOetve OejeJee ~ leòJeefJeÛeej efJeJejeJee ~ DebleÙee&ceeR ~~25~~ cnCetve meodieϤbÛee Deveg«en IÙeeJee. efJeÛeejhetJe&keâ lÙeebÛÙee meledmebieleerle jneJes. meledmebie heejKetve OejeJee Je yeÇÿeJemletÛes Deble:keâjCeele ßeJeCe-ceveve keâjeJes. ceeÙeeyeÇÿeeÛee efJeÛeej keâjeJee. ~~25~~

lelJeW lelJe efvejmeesve peeleeb ~ Deehe}e DeeheCeefÛe lelJelee ~ DevevÙeYeeJeW meeLe&keâlee ~ menpeefÛe pee}er ~~26~~ eEhe[-yeÇÿeeb[eleer} Skeâe ceeefÙekeâ lelJeeves ogmejs efvejmle kesâ}s Demelee kesâJeU Deelce¤he `ceer' efMeu}keâ jnelees. lÙee `ceer' ÛÙee melele DevegmebOeveele jentve ceeefÙekeâ lelJeebÛes DevegmebOeeve megš}s keâer peerJeveeÛes meeLe&keâ nesles. ~~26~~

efJeÛeej ve keâefjleeb peW peW kesâ}W ~ leW leW JeeGieW JesLe& ies}W ~ cnCeesefve efJeÛeejeR ØeJele&}W ~ heeefnpes DeeOeeR ~~27~~ MeeŒeMegæ efJeÛeej ve keâjlee kesâ}s}er DeOÙeelcemeeOevee Deieoer Hegâkeâš peeles. cnCetve lees efJeÛeej keâjCÙeeme ØeLece efMekeâeJes Je veblej lees lemee keâjle jneJes. ~~27~~

efJeÛeej heens} lees heg®
efmeæeble meeOeeÙeekeâejCeW ~ hetJe&he#e }eies G[JeCeW ~ hejbleg meeOekeâeb efve¤heCeW ~ mee#eelkeâej ~~29~~ DeÉwle efmeæevlee}e Deme}suÙee efJejesOeer efJeÛeejeÛes Keb[Ce keâ¤veÛe efmeæeble ceeb[eJee }eielees. MeeŒekeâejebveer Demes kesâ}s Deme}s lejer meeOekeâeves cee$e efmeæebleeÛÙee ßeJeCeeves mee#eelkeâej keâ¤ve IÙeeJee. ~~29~~

ßeJeCe ceveve efvepeOÙeeme ~ ØeefÛeleerveW yeeCeleeb efJeÕeeme ~ jeskeâ[e mee#eelkeâej meeÙeeme ~ keâjCeWeÛf e ve}ies ~~30~~ ßeJeCe, ceveve Je efveefoOÙeemeve ner DeOÙeelceefJeÅesÛeer meeOeves Deensle. efveefoOÙeemeveeves peerJe- yeÇÿewkeäÙeeÛee DevegYeJe DeeuÙeeJej ßeæsÛes ¤heeblej ØeÛeerleerceOÙes nesles. Deelcemee#eelkeâej efve:mebefoiOeheCes nesCÙeeÛes nsÛe meeOeve Demetve Flej Kešhešer keâjCÙeeÛes keâejCeÛe veener. (mLet}ceeveeves Gheefve
ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

461

(o. 10 me. 9)

oMekeâ oneJee : peieppeesleer meceeme oneJee : ÛeUeÛeUefve¤heCe. ~~ ßeerjece meceLe& ~~

ieieveemeeefjKes yeÇÿe heeskeâU ~ Gob[ GbÛe DeblejeU ~ efveieg&Ce efvece&U efve§eU ~ meoesefole ~~1~~ lÙeeme hejceelcee cnCeleer ~ DeeefCekeâ veeceW vesCeeW efkeâleer ~ hejer leW peeefCepes DeeefoDebleeR ~ pewmeW lewmeW ~~2~~ yeÇÿe DeekeâeMeeØeceeCes meJe&meceeJesMekeâ Je meJe&JÙeehekeâ Deens. "eJe ve }eieCeeNÙee Deheej DeblejeUeÛÙee leLeekeâefLele GbÛeerceOÙes les Ieveoeš Ye¤ve Deens. (`efjlee "eJe nŸee jeIeJesJeerCe veeneR'–meceLe&) les iegCeeleerle, efJece}, DeÛeU Je efvelÙe (meoesefole) Deens. lÙee}eÛe, Flej Deveskeâ meb%eebyejesyejÛe, hejceelcee ner megæe Skeâ meb%ee Deens. peieeÛÙee DeeOeer Je peieleØe}Ùeeveblej hetCe& Deme}s}s yeÇÿe efJekeâejjefnle (pewmes hetJeea lewmes veblej) Demeles. ~~1,2~~

efJemleerCe& hemej}e hewme ~ YeeWJelee oeš}e DeJekeâeMe ~ YeemeefÛe veeneR efvejeYeeme ~ pewmeW lewmeW ~~3~~ yeÇÿe DeceÙee&o JÙeehekeâ (efJeYeg) Deens. Deveble efJeÕeeÛÙee meJe& yeepetbvee (YeesJelee) les Ieveoeš Yej}s Demetve lÙeele pejener heeskeâUer veener. Heâš veener. (DeesJeerÛee DevJeÙe– DeJekeâeMe veener. YeemeefÛe veener. pewmes DeekeâeMe lewmes efvejeYeeme.) DeekeâeMeeÛes %eeve heeÛener %eeveWefõÙeebveer nesle veener. (lÙeeÛeer efveUeF& Yeüecekeâ Deens.) yeÇÿe DeekeâeMeemeejKes efvejeYeeme Deens. ~~3~~

Ûengbkeâ[s heeleeUleUeR ~ DebleefÛe veeneR DeblejeUeR ~ keâuheeblekeâeUeR meJe&keâeUeR ~ mebÛe}WefÛe Demes ~~4~~ heeleeUemen (DeOe) oMeefoMeele yeÇÿe keâeWoeš}s Deens. Deveble DeblejeUele les DeceÙee&o JÙeehetve jeefn}s Deens. me=°erÛÙee DeeOeer, veblej, keâe}eleerle Demes les Ieveoeš Ye¤ve Demeles. ~~4~~

SsmeW keâebneRSkeâ DeÛebÛeU ~ les DeÛebÛeUeR Yeemes ÛebÛeU ~ lÙeeme veeceWefn heg
ve efomeleeb veebJe "sJeCeW ~ ve osKeleeb KetCe meebieCeW ~ Demees nW peeCeÙeekeâejCeW ~ veeceeefYeOeeveW ~~6~~ JeemleefJekeâ ns mJeeceer kesâJeU MeeŒeevesÛe efmeæ nesleele. les efomele veenerle. lejer lÙeebvee veeJes ÅeeJeer }eieleele. lÙeebÛeer DeesUKe hešCÙeemee"er mebkesâle "jJeeJes }eieleele. ~~6~~

cetUceeÙee cetUØeke=âefle ~ cegUheg®
hejer peW veece "sefJe}W peÙee ~ DeeOeeR JeesUKeeJeW leÙee ~ ØeefÛeleerJeerCe keâemeÙee ~ Je}ievee keâjeJeer ~~8~~ heCe pÙee}e meb%ee efo}er lÙeeÛeer MeeŒeeves meebefiele}s}er DeesUKe keâ¤ve IÙeeJeer. DeesUKe vemeleevee meb%ee JeehejuÙee lej lÙeebvee yeeef}Me ye[ye[erÛeerÛe eEkeâcele Demeles. ~~8~~

¤heeÛeer ve Oeefjleeb meesÙes ~ veeceemeefjmeW YejbieUeW veÙes ~ ØelÙeÙeeefJeCe ieUbiee nesÙes ~ Devegceeve%eeveW ~~9~~ ¤heemebyebOeer ceeefnleer vemeleevee veeceebÛeer peb$eer Ieeskeâle jeefnuÙeeves (YejbieU) efve§eÙe otj jentve ieeWOeU lesJe{e neslees. mebMeÙeeÛÙee %eeveeÛeer nerÛe HeâUßegleer! ~~9~~

efve§eU ieieveer ÛebÛeU Jeeje ~ JeepeeW }eie}e Yejejeb ~ hejer lÙee ieievee DeeefCe meceerje ~ Yeso Deens ~~10~~ (o. 10 me. 10)

462

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

DeÛeU DeekeâeMeele ÛeheU Jeeje DeÛeevekeâ Jesieeves Jeent }eie}e lejer DeekeâeMe Je Jeeje nŸeeble efveef§ele Heâjkeâ Deens. ~~10~~

lewmeW efve§eU hejyeÇÿe ~ ÛebÛeU ceeÙee Yeeme}e Yeüce ~ lÙee YeüceeÛee mebYeüce ~ keâ¤ve oeTb ~~11~~ lÙeeØeceeCes DeÛe} yeÇÿe Je lÙeele Yeeme}s}e ieefleceeve ceeÙesÛÙee YeüceeÛee efJemleej eEkeâJee efJekeâeme mhe° keâ¤ve oeKeJet. ~~11~~

pewmee ieieveer Ûeeef}}e heJeve ~ lewmeW efve§eUeR pee}W ÛeUCe ~ FÚe mHetâe|le}#eCe ~ mHetâCe&¤he ~~12~~ DeekeâeMeele pemee JeeÙet Jeenlees lÙeeØeceeCes efve§eU yeÇÿeele ieefleMeer} ceeÙee Øeieš Pee}er. Deeefo mebkeâuhe, mHetâleea ns efleÛes }#eCe Demetve lÙee mHegâjCeeÛeerÛe leer Ie[}s}er Deens (mHegâjCe ¤he). ~~12~~

DenbheCes peeCeerJe pee}er ~ lesefÛe cetUØeke=âefle yeesef}}er ~ ceenekeâejCekeâeÙee jÛe}er ~ yeÇÿeeb[erÛeer ~~13~~ pÙee peeefCeJes}e `SkeâesÓnb' mHegâjCeecegUs Denb Ûes ¤he Dee}s efle}eÛe cetU Øeke=âleer cnCeleele. yeÇÿeeb[eÛee cenekeâejCeosn lees neÛe! (eEhe[er les yeÇÿeeb[er ne efmeæevle mecepeCÙeehegjleeÛe nŸeeÛee GheÙeesie Deens.) ~~13~~

ceneceeÙee cetUØeke=âleer ~ keâejCe les DeJÙeeke=âleer ~ met#ce efnjCÙeieYe& cnCeleer ~ efJeješ les mLetU ~~14~~ eEhe[-osn



yeÇÿeeb[-osn.



cenekeâejCe (ceneceeÙee) keâejCe met#ce mLet}

    

cetUØeke=âleer. DeJÙeeke=âle. efnjCÙeieYe& efJeješ ~~14~~

SsmeW hebÛeerkeâCe& MeeŒeØeceÙes ~ F&ÕejlevegÛeleg°Ùes ~ ÿeCeesve nW yees}CeW nesÙes ~ peeCeerJe cetUceeÙee ~~15~~ hebÛeerkeâjCeeÛÙee MeeŒeele eEhe[yeÇÿeeb[ebÛÙee Ûeej MejerjebÛeer veeJes DeMeer meebeif ele}er Deensle. yeÇÿeeb[eÛÙee osneveebÛe F&ÕejlevegÛeleg°Ùe Demesner cnCeleele. peerJe Je F&Õej nŸeele JÙeehetve jenCeejer peeCeerJe (efÛeoeYeeme) leerÛe cetUceeÙee nesÙe. ~~15~~ hejceelcÙeeÛeer hegeEu}ieer veeces–

hejceelcee hejcesÕe¤ ~ hejsMe %eeveIeve F&Õe® ~ peieoerMe peieoelcee peieosÕe® ~ heg®
ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

463

(o. 10 me. 10)

nŸee meJeeËÛee Deelcee cnCepesÛe meJeeËlejelcee. nŸee DeblejelcÙeeÛÙee meòesvesÛe Ûebõ, metÙe&, leejeceb[Us, Yetceb[Us («en) cesIeceb[Us, SkeâJeerme mJeie&, meele heeleeU DeeheeheuÙee keâ#esle efHeâjleele. peeefCeJesÛÙee ieghleJes}erÛee ne ØeÛeb[ hemeeje Deens ~~16 les 22~~ hejceelcÙeeÛeer Œeeref}Áer veeces–

cetUceeÙee peieosÕejer ~ hejceefJeÅee hejcesÕejer ~ efJeÕeJebÅee efJeÕesÕejer ~ $ew}eskeäÙepeveveer ~~23~~ Deblenxleg Debleke&âUe ~ ceewvÙeieYe& peeCeerJekeâUe ~ ÛeheU peieppeesleer peerJevekeâUe ~ heje heMÙebleer ceOÙecee ~~24~~ Ùegefkeäle yegefæ ceefle OeejCee ~ meeJeOeevelee veevee ÛeeUCee ~ Yetle YeefJe<Ùe Jele&ceevee ~ Gkeâ}tve oeJeer ~~25~~ peeie=efle mJehve meg
peeCeCeW Deble:keâCe& efÛeòe ~ ßeJeCe ceveve ÛewlevÙe peerefJele ~ ÙesleW peeleW megÛeerle ~ nesTve heene ~~30~~ ceerheCe letbheCe peeCeheCe ~ %eelesheCe meJe&%eheCe ~ peerJeheCe efMeJeheCe F&ÕejheCe ~ Deef}hleheCe yeesef}pes ~~31~~ Ssmeer veeceW Gob[ Demeleer ~ hejer les ÙeskeâefÛe peieppeesleer ~ efJeÛeejJeble les peeCeleer ~ meJeeËlejelcee ~~32~~ peeCeCes, Deble:keâjCe, efÛeòe, ßeJeCe, ceveve, ÛewlevÙe, peerefJele, ÙesCeejs, peeCeejs, ceerheCe, letheCe, peeCeheCe, %eelesheCe, meJe&%eheCe, peerJeheCe, efMeJeheCe, F&ÕejheCe, Deef}hleheCe F. nJeer lesJe{er veeJes Deensle. heCe lÙee meJeeËÛes peieppeesleer¤he Deblejelcee nsÛe mJe¤he Deens. Demes efJeÛeejJebleebvee }#eele Ùesles. ~~30–32~~

Deelcee peieppeesleer meJe&%eheCe ~ leerveer efceUesve ÙeskeâefÛe peeCe ~ Deble:keâCe&efÛe ØeceeCe ~ %eshleercee$e ~~33~~ Deelcee, peieppeesefle Je meJe&%eheCe (Deveg›eâces heg., Œeer. Je veheg.) ner eflevner SkeâÛe. kesâJeU %eeve nsÛe mJe¤he Deme}s}er Debleke&âUe lÙeebÛes DeefOe‰eve (ØeceeCe) Deens. ~~33~~

{erie pee}s heoeLee&Ûes ~ heg®
mekeâU ÛeeefUlee Ùeskeâ ~ Deblejelcee Jele&Jeer Deveskeâ ~ cegbieerheemetve yeÇÿeeefokeâ ~ lesCeWefÛe Ûee}leer ~~35~~ lÙee meJeeËÛee Deblejelcee ne SkeâÛe Ûee}keâ Demetve cegbieerheemetve yeÇÿeosJeeheÙeËle meJe& peerJeme=°er leesÛe Ûee}efJelees. ~~35~~ (o. 10 me. 10)

464

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

lees Deblejelcee Deens kewâmee ~ Øemlegle JeesUKeeJee Deeceemee ~ veevee ØekeâejeRÛee leceemee ~ ÙesLeWefÛe Deens ~~36~~ lÙee DeblejelcÙeeÛeer eEkeâefÛele DeesUKe keâ¤ve IÙee. me=°erleer} meJe& KesU lÙeeÛÙee meòesvesÛe Ûee}leele. ~~36~~

lees keâUlees hejer efomesvee ~ ØeefÛele Ùesles hejer Yeemesvee ~ MejerjeR Demes hejer Jemesvee ~ Ùeskesâ "eFË ~~37~~ Deblejelcee peeefCeJesÛÙee ¤heeves keâUlees, heCe heeÛe %eeveWefõÙeebÛÙee DeeJeekeäÙeele Ùesle veener (efomesvee.) lÙeeÛee DevegYeJe Ùeslees, heCe lees Je=efòe%eeveeÛee efJe
leer#eCeheCeW ieieveeR Yejs ~ mejesJej osKeleeb Ûe hemejs ~ heoeLe& }#etve Gjs ~ Ûengbkeâ[s ~~38~~ DelÙeble met#ce (leer#Ce) DemeuÙeeves DeekeâeMeeletve peCet yeensj he[lees, pe}eMeÙe heneleeÛe lÙeeÛÙee JÙeehleerSJe{e peCet hemejlees, meJe& heoeLeeËvee Deele yeensj JÙeehetve (}#etve) efMeu}keâ Gjlees. ~~38~~

pewmee heoeLe& °erme efomelees ~ lees lÙeemeeefjKeeÛe neslees ~ JeeÙeesntefve efJeMes
efkeâlÙeskeâ °erveW osKes ~ efkeâleerÙeskeâ jmevesveW ÛeeKes ~ efkeâleerÙeskeâ les JeesUKes ~ ceveWkeâ¤efve ~~40~~ [esàÙeebÛÙee ceeOÙeceeletve efkeâlÙeskeâ ¤hes henelees, efpeYesÛÙee ceeOÙeceeletve Deveskeâ heoeLeeËÛeer ÛeJe Ieslees Je ceveeceeHe&âle Deveskeâ JemletbÛes mJe¤he peeCelees. (Goe.– [esàÙeeves metÙee&Ûes ¤he heentve lees iees} Deens ns ceveeves peeCelees.) ~~40~~

ßeesleeR yewmeesve Meyo Sskeâlees ~ IeÇeCeWefõÙeW Jeeme Ieslees ~ lJeÛesFbefõÙeW peeCelees ~ meerlees
SsMee peeCes Debleke&âUe ~ mekeâUeceOeW hejer efvejeUe ~ heeneleeb lÙeeÛeer DeieeOe }erUe ~ leesefÛe peeCes ~~42~~ Demee lees hejceelcee Je=efòe%eeveeÛes DeefOe‰eve Demetve lÙeeves lees ef}hle cee$e nesle veener. ns DeieeOe jnmÙe lÙeeÛes leesÛe peeCes! (DeeYeemeJeeoeÛÙee Øeef›eâÙesØeceeCes efÛeoeYeeme peeCelees. ketâšmLe ÛewlevÙe %eeve¤he Demeles.) ~~42~~

lees heg®
lees Ûee}Jeer mekeâU osnemeer ~ keâ¤ve Dekeâlee& cnCeleer lÙeemeer ~ lees #es$e%e #es$eJeemeer ~ osner ketâšmle yeese} f pes ~~44~~ meJe& osnebÛes meJe& JÙeJenej lees Ûee}Jelees, heCe SJe{s keâ¤ve lees Dekeâlee&Ûe Demelees. Mejerjele jneCeeNÙee lÙee}e (#es$eJeemeer) #es$e%e eEkeâJee peerJe Demesner cnCeleele. GheeefOeYesoeves lÙee}eÛe ketâšmLe F&Õej cnCeleele. ~~44~~

M}eskeâ– ÉeefJeceew heg®
oesveer heg®
465

(o. 10 me. 10)

Gòece heg®
ÛÙeejer osn efvejmeeJes ~ meeOekeWâ osneleerle JneJeW ~ osneleerle nesleeb peeCeeJeW ~ DevevÙe Yekeäle ~~47~~ mLet}eoer osnebÛee efvejeme keâjeJee, (les `ceer' veener Demee Â{efve§eÙe keâjeJee) Je meeOekeâeves efJeosner nesTve osnele jneJes! nŸee}eÛe DevevÙe Yekeäle cnCeleele! ~~47~~

osncee$e efvejmegveer ies}e ~ lesLeW Deblejelcee kewâmee Gj}e ~ efvee|JekeâejeR efJekeâeje}e ~ "eJe veeneR ~~48~~ Ûeejer osnebÛee efvejeme PeeuÙeeJej GheeOeermeehes#e Deme}s}er `Deblejelcee' ner mebkeâuhevee cees[tve he[les. Deelcee efvee|Jekeâej DemeuÙeeves `Deele jneCes' ne efJekeâej cnCepes efJeMes
efve§eU hejyeÇÿe Ùeskeâ ~ ÛebÛeU peeCeeJeW ceeF&keâ ~ Ssmee ØelÙeÙe efve§eÙeelcekeâ ~ efJeJeskeWâ heeneJee ~~49~~ SkeâcesJe hejyeÇÿe efve§eU Demetve Flej meJe& Glheòeer, efmLeleer Je }ÙeeÛes ÛeebÛeuÙe Deme}s}s ÂMÙe peieled ceeefÙekeâ Deens. efJeJeskeâeÛee DeYÙeeme keâ¤ve Demee efve§eÙe Â{ keâ¤ve IÙeeJee. ~~49~~

ÙesLeW yengle ve}ies KeUKeU ~ Ùeskeâ ÛebÛeU Ùeskeâ efve§eU ~ MeeÕele keâesCeleW kesâJeU ~ %eeveW JeesUKeeJeW ~~50~~ DeMee efve§eÙeemee"eR Heâej cees"Ÿee mewæeefvlekeâ PešehešeRÛeer Kejs lej iejpe veener eEkeâJee ns mJeerkeâejCÙeemee"er KeUKeU keâjCÙeeÛes keâejCe veener. yeÇÿe efve§eU Demetve peieled ÛebÛeU Deens. nŸeeleer} MeeÕele keâeÙe Deens nŸeeÛee efveJee[e %eelÙeebveer keâ¤ve "sJe}e Deens. ~~50~~

Demeej lÙeeietve IesF&pes meej ~ cnCeesve meejemeej efJeÛeej ~ efvelÙeeefvelÙe efvejblej ~ heeneleer %eeveer ~~51~~ Demeej mee¤ve meej IÙeeJes neÛe meejemeej efJeÛeej nesÙe. %eeveer cenelces efvelÙe Je DeefvelÙe nŸeebÛee efvejblej efJeJeskeâ keâjleele. ~~51~~

pesLes %eeveefÛe nesleW efJe%eeve ~ pesLeW ceveeÛes nesleW Gvceve ~ lesLeW kewâmeW ÛebÛeUheCe ~ DeelceÙeemeer ~~52~~ lÙee %eeveer cenelcÙeebÛes ef"keâeCeer %eeveeÛes efJe%eeve nesles Je ceve Gvceve nesles. ceveeÛÙee ÛeebÛeuÙeecegUs DeelcÙeeJej nesCeeje ÛeebÛeuÙeeÛee Deejeshe lesLes vemelees. (DeefJeÅee efveJe=òeermee"er DeOÙeelce efJeÅee, DeOÙeelceefJeÅesves Deelce%eeve Je %eeveeefYeceeveeÛÙee efveJe=òeerves efJe%eeve Demee ne ØeJeeme Deens.) ~~52~~

meebieCeesJeebieCeerÛeW keâece veJns ~ DeeheguÙee DevegYeJeW peeCeeJeW ~ ØelÙeÙeeefJeCe efmeCeeJeW ~ leWefÛe heehe ~~53~~ %eeveeÛes efJe%eeve nesCes ns iehheeiees°er keâ¤ve meeOeCeejs veener eEkeâJee Skeâeves ogmeNÙee}e, ogmeNÙeeves eflemeNÙee}e G[le G[le meebietve meeOÙe nesCeej veener. «ebLe JeeÛetve peceCeejs veener. lej ØelÙe#e meeOevesÛÙee meenŸeeves ØelÙe#e DevegYeJe IesTveÛe les meeOeles. (yegæerÛee menpe efve§eÙe ns keâesCelÙeener meeOeveeheæleerÛes Heâef}le Deens.) DevegYeJe ÙesF&heÙeËle eEkeâJee DevegYeJe ve Ùeslee kesâ}s}s meJe& keâ° heeheÛe nesÙe. (`ceer yeÇÿe Deens' ns DeKeb[ JeemleJe DevegYeJeeletve efvemešCes ns heefn}s heehe : lÙeeÛee hegvne DevegYeJe IesCÙeemee"er meeOevee keâjCes ns ogmejs heehe. meeOevee keâ¤vener DevegYeJe ve ÙesCes ns eflemejs heehe nesÙe!) ~~53~~

melÙeeÙesJe{W megke=âle veeneR ~ DemelÙeeÙesJe{W heehe veeneR ~ ØeefÛeleerefJeCe keâes"WefÛe veeneR ~ meceeOeeve ~~54~~ ef$ekeâe}eyeeefOele melÙe¤he yeÇÿe ceer Deens Demee DevegYeJe IesCes ns meJe&ßes‰ megke=âle Deens. `ceer osn' nŸee DemelÙe mecepegleerle

(o. 10 me. 10)

466

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

peieCes nŸeemeejKes ogmejs heehe veener. KeNÙee meceeOeeveemee"er keâesCelÙeener #es$eele ØelÙe#e DevegYeJeeefMeJeeÙe ogmeje GheeÙe veener. ~~54~~

melÙe cnefCepes mJe¤he peeCe ~ DemelÙe ceeÙee nW ØeceeCe ~ ÙesLeW efvejesefhe}W heehehegCÙe ~ ¤heWmeefnle ~~55~~ DeelcemJe¤he nsÛe melÙe Demetve ceeefÙekeâ me=°er DemelÙe Deens Demes meJe&Ûe MeeŒes meebieleele. ceeieer} DeesJeerleer} heehehegCÙeebÛeer DeesUKe hešJetve osCÙeeÛes keâece ÙesLes kesâ}s. cnCepes melÙeyeÇÿeeÛes cnCepes DeelcemJe¤heeÛes %eeve nsÛe hegCÙe. DemelÙe cnCepes ceeefÙekeâ me=°er melÙe ceeveCes nsÛe heehe. ~~55~~

ÂMÙe heehe Jeesmej}W ~ hegCÙe hejyeÇÿe Gj}W ~ DevevÙe nesleeÛe pee}W ~ veeceeleerle ~~56~~ ÂMÙe me=°erÛÙee heeheeÛee efvejeme Pee}e. hegCÙe¤he yeÇÿe Gj}s. `les ceer Deens' Demes DevegYeJepevÙe DevevÙelJe ÙesleeÛe ÂMÙe peieleeÛÙee veece¤heebÛee yeeOe neslees. ~~56~~

DeeheCe Jemleg mJeleefmeæ ~ lesLeW veeneR osnmecebOe ~ heehejemeer nesleer oiOe ~ ÙesCeW ØekeâejW ~~57~~ efvelÙeefmeæ yeÇÿe efve¤heeefOekeâ DemeuÙeeves Je les ceer DemeuÙeeves ceePeener osneMeer keâenerÛe mebyebOe veener. heehe Ûeej osnebÛÙee ceeOÙeceeletve nesles. lÙeebÛee efvejeme PeeuÙeeJej lÙeebveer kesâ}suÙee heeheebÛÙee jeMeer peUtve peeleele lÙee DeMee! ~~57~~

ÙesjJeer yeÇÿe%eeveWJeerCe ~ peW peW meeOeve lees lees meerCe ~ veevee oes
heeheeÛeW JeU}W Mejerj ~ heeheefÛe Ie[s leoveblej ~ DeblejeR jesie JejerJejer GheÛeej ~ keâeÙe keâjer ~~59~~ hetJe&pevceebÛÙee heeheebcegUs Ûee}t Mejerj efceUe}s}s DemeuÙeeves les peCet heeheeÛes Ie[}s Deens. les Mejerj heg{s DeefOekeâ heeheebÛes meeOeve yeveles. DeefJeÅesÛee Deepeej Deele Demeleevee yeÇÿe%eeveeJeeÛetve HegâškeâU meeOeveebÛes GheÛeej keâeÙe keâjleer}? ~~59~~

veevee #es$eer nW cegbef[}W ~ veevee leerLeeA nW obef[}W ~ veevee efve«eneR Kebef[}W ~ "eFË "eFË ~~60~~ ieÙesmeejKÙee #es$eele cegb[Ce kesâ}s, DecejveeLemeejKÙee #es$eele heeÙeeves heJe&le Ûe{}e, Ke[lej JeÇleebveer MejerjeÛes peeieespeeieer ne} kesâ}s. ~~60~~

veevee ce=efòekesâveW Ieebefme}W ~ DeLeJee lehlecegõsveW }eefme}W ~ pejer nW JejerJejer leeefme}W ~ lejer Megæ veJns ~~61~~ DebieeJej ceeleerÛes }she }eJe}s, leehe}suÙee meUerves [eie}s Je lJeÛee efkeâleerner Kej[tve keâe{}er lejer lÙeeves peerJeeÛeer Megæer nesCeej veener. ~~61~~

mesCeeÛes ieesUs efieefU}s ~ ieesceg$eeÛes ceesIes Iesle}s ~ ceeUe ®õe#e Ieele}s ~ keâe‰ceCeer ~~62~~ ieesceÙeeÛes ieesUs efieU}s, ieescet$eeÛeer ce[keâer iešeieše hÙeeÙe}er eEkeâJee legUme Je ®õe#eeÛÙee cees"cees"Ÿee ceeUe ieàÙeele IeeleuÙee. ~~62~~

Jes
veevee JeÇleW veevee oeveW ~ veevee Ùeesie leerLee&šCeW ~ meJeeËngveer keâesšeriegCeW ~ ceefncee Deelce%eeveeÛee ~~64~~ Devebleeoer JeÇles, ieesoeveeoer oeves, n"eoer ÙeesiemeeOevee, keâeMeermeejKeer leerLex FlÙeeefokeâebhes#ee Deelce%eeveeÛes ceenelcÙe keâesšerheš DeefOekeâ Deens. ~~64~~

Deelce%eeve heens meoe ~ lÙeeÛÙee hegCÙeeme veeneR ceÙee&oe ~ og° heelekeâeÛeer yeeOee ~ efvejmeesve ies}er ~~65~~ ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

467

(o. 10 me. 10)

pees DeOÙeelceefJeÅesÛes melele eEÛeleve keâjlees lÙeeÛÙee heojer hegCÙeeÛÙee DeceÙee&o jeMeer Demeleele. og° heehe heeÛeesàÙeemeejKes G[tve peeles. ~~65~~

JesoMeeŒeeR melÙemJe¤he ~ leWefÛe %eeefveÙeebÛes ¤he ~ hegCÙee pee}W Decethe ~ megke=âleW meercee meebef[}er ~~66~~ JesoevleMeeŒeele melÙeeÛes pes mJe¤he meebefiele}s}s Deens lesÛe %eevÙeebÛes Demeles, DeceÙee&o megke=âle neletve Ie[tve Deceespe Megæ hegCÙe lÙeebÛÙee heojer Demeles. (Decethe · Deceespe · ve ceespelee ÙesCÙeemeejKes) ~~66~~

Ùee ØeefÛeleerÛÙee iees°er ~ ØeefÛele heeneJeer Deelce°eR ~ ØeefÛeleJesieUs keâ°er ~ nesTbÛe veÙes ~~67~~ ne meJe& ØelÙe#e DevegYeJeeÛee efJe
Deeiee Ùes ØeefÛeleerÛes }eskeâ nes ~ ØeefÛele vemleeb DeJeIee Meeskeâ nes ~ jIegveeLeke=âhesveW jenes ~ ØelÙeÙe efve§eÙeeÛee ~~68~~ Denes, DevegYeJe IesCÙeeÛeer FÛÚe keâjCeeNÙee cegceg#etbvees! DevegYeJe vemes} lej kesâJeU MeeskeâÛe jener}. ßeer jIegveeLeeÛÙee ke=âhesves legcne}e Dee}s}e peerJe-yeÇÿewkeäÙeeÛee DevegYeJe efšketâve jenes!! Fefle ßeeroemeyeesOes ieg®efMe<ÙemebJeeos ‘ÛeUeÛeUefve®heCeveece’ meceeme oneJee ieg®efMe<ÙemebJeeoelcekeâ ßeeroemeyeesOe Ùee «ebLeeleer} ‘ÛeUeÛeUefve¤heCe’ veeJeeÛee oneJee meceeme meceehle –oMekeâ oneJee meceehle–

Q

(o. 10 me. 10)

468

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

oMekeâ DekeâjeJee : YeerceoMekeâ meceeme heefn}e : efmeæebleefve¤heCe ~~ ßeerjece meceLe& ~~

DeekeâeMeeheemetve JeeÙees neslees ~ ne leeW ØelÙeÙes Ùeslees ~ JeeÙeesheemetve Deiveer pees lees ~ meeJeOe Sskeâe ~~1~~ DeekeâeMeele Dekeâmceele JeeÙet Jeent }eielees ns lej meJeeËÛÙee ØelÙe#e DevegYeJee}e Ùesles. lÙee JeeÙetheemetve Deiveer efvecee&Ce neslees les mecepeeJetve IÙee. ~~1~~

JeeÙeesÛeer keâef"Ce efIemeCeer ~ lesLeW efvecee&Ce pee}e Jevner ~ cebo JeeÙees meerleU heeCeer ~ lesLegefve pee}W ~~2~~ JeeÙetÛÙee peyejomle Ie
Deeheeheemetve pee}er he=LJeer ~ les veevee yeerpe¤he peeCeeJeer ~ yeerpeeheemetve Glheefòe JneJeer ~ ne mJeYeeJeefÛe Deens ~~3~~ Deeheeheemetve Deveble ØekeâejÛeer yeerpes heesšele Deme}s}er he=LJeer leÙeej Pee}er. yeerpeebvee Debkegâj HegâšCes vewmee|iekeâ Deens. ~~3~~

cegUeR me=°er keâuhevesÛeer ~ keâuhevee Deens cegUeRÛeer ~ peÙesheemetve osJe$eÙeeÛeer ~ keâeÙee pee}er ~~4~~ Kejslej me=°erÛeer efvee|celeer keâuhevesletve Pee}er Demetve leerÛe meJee&Ûes cetU Deens. yeÇÿeosJeeoer leerve osJe keâuhevesletve pevcee}e Dee}s. ~~4~~

efve§eUeceOeW ÛebÛeU ~ les efÛe keâuhevee kesâJeU ~ De°Oee Øeke=âefleÛeW cetU ~ keâuhevee¤he ~~5~~ efve§eU yeÇÿemJe¤heele efvecee&Ce Pee}s}er keâuhevee nsÛe ÛebÛe}lesÛes mJe¤he Deens. heeÛeYetles Je ef$eiegCe DeMeer De°Oee Øeke=âleer keâuhevee¤heÛe Deens. ~~5~~

keâuhevee lesefÛe De°Oee Øeke=âefle ~ De°Oee lesefÛe keâuheveecetleea ~ cegUe«eeheemetve Glheefòe ~ De°Oee peeCeeJeer ~~6~~ keâuhevee cnCepesÛe De°OeeØeke=âleer. De°Oee Øeke=âleerÛeerÛe keâuhevee Ie[}er Deens. cetU ceeÙesle De°Oee Øeke=âleerÛeer yeerpes Demeleele. ~~6~~

heebÛe YetleW leerve iegCe ~ Dee" pee}eR oesveer efceUesve ~ cnCeewefve De°Oee Øeke=âefle peeCe ~ yeesef}pesles ~~7~~ heeÛe Yetleele leerve iegCe efcemeUtve De°Oee Øeke=âleer leÙeej Pee}er. cnCetveÛe efle}e les veeJe efceUe}s. ~~7~~

cegUeR keâuhevee¤he pee}er ~ heg{W lesefÛe HeâeheeJe}er ~ kesâJeU pe[lJeeme Dee}er ~ me=ef°¤heW ~~8~~ cegUele keâuhevee¤he Deme}s}er leer Øeke=âleer HeâesHeâeJe}er Je heg{s efle}e Ievelee efvecee&Ce nesTve me=°er leÙeej Pee}er. ~~8~~

cegUeR pee}er les cetUceeÙee ~ ef$eiegCe pee}s les iegCeceeÙee ~ pe[lJe heeJe}er les DeefJeÅee ceeÙee ~ me=ef°¤heW ~~9~~ cegUele mHegâjCe¤heeves Pee}er leer cetUceeÙee, ef$eiegCe JÙekeäle PeeuÙeeJej iegCeceeÙee, Ievelee DeeuÙeeJej me=ef°¤he Pee}s}er DeefJeÅee ceeÙee. ~~9~~

heg{W ÛÙeejer KeeCeer peeuÙee ~ ÛÙeejer JeeCeer efJemleejuÙee ~ veevee Ùeesveer ØeiešuÙee ~ veevee Jeskeäleer ~~10~~ heg{s peejpeeoer Ûeej KeeCeer, hejeoer Ûeej JeeCeer, }#eeJeOeer Ùeesveer Je ØelÙeskeâ Ùeesveerleer} Deveskeâ JÙekeäleer Øeieš PeeuÙee. (Goe. ceeveJe Ùeesveer–DeypeeJeOeer JÙekeäleer) ~~10~~ ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

469

(o. 11 me. 1)

Ssmeer pee}er GYeejCeer ~ Deeleeb Sskeâe mebJnejCeer ~ ceeieer} oMekeâeR efJeMeo keâ¤efve ~ yeesef}}W Demes ~~11~~ hejleg Deeleeb mebkeâefUle ~ yeesef}pes} mebJnejmebkesâle ~ ßeesles Jekeäles ÙesLeW efÛeòe ~ osTve Sskeâe ~~12~~ me=°erÛeer GYeejCeer DeMeer Pee}er. ceeieer} oMekeâele meefJemlej meebefiele}s}e me=°erÛee mebnej Deelee Lees[keäÙeele meebiet. lees ßeeslÙeebveer ceveeheemetve SskeâeJee. ~~11–12~~

Mele Je®
lesLeW peerJeefMeJe eEhe[yeÇÿeeb[ ~ Deešesve ies}W Leesleeb[ ~ ceeÙesDeefJeÅesÛes yeb[ ~ efJeleUesve ies}W ~~17~~ eEhe[ Je lÙeeleer} peerJe, yeÇÿeeb[ Je lÙeeleer} F&Õej ne meJe& ceeefÙekeâ yeef[Jeej mebhe}e. ceeÙee Je DeefJeÅesÛee ieeWOeU Deešeshe}e. ~~17~~

efJeJeskeWâefÛe yeesef}}e #eÙes ~ cnCeesefve efJeJeskeâØeUÙes ~ efJeJeskeâer peeCeleer keâeÙes ~ cetKee&me keâUs ~~18~~ peie efceLÙeelJe efve§eÙeeves pees me=°erÛee Øe}Ùe kesâ}e peelees lÙee}e efJeJeskeâØe}Ùe cnCeleele. lÙeemee"er ØelÙe#e veeMe Dehesef#ele veener. nŸeeÛes jnmÙe efJeJeskeâerÛe peeCeleele. yeÇÿeefJeÅesÛee DeYÙeeme vemeCeeNÙee}e les keâUlener veener. ~~18~~

me=ef° MeesefOeleeb mekeâU ~ Ùeskeâ ÛebÛeU Ùeskeâ efve§eU ~ ÛebÛeUeme keâlee& ÛebÛeU ~ ÛebÛeU¤heer ~~19~~ meJe& me=°erÛes he=LekeäkeâjCe kesâ}s Demelee Skeâ ÛebÛeU Je Skeâ efve§eU Demes oesve cegKÙe Yeeie efomeleele. F&Õej¤he ÛebÛeUeves me=ef°¤he ÛebÛeUeÛeer efvee|celeer kesâ}er Deens. keâejCe ÛebÛeU ÛebÛeUekeâ[tveÛe nesles. (meceeve meòee) ~~19~~

pees mekeâU MejerjeR Jelex ~ mekeâU keâleg&lJeeme ØeJelex ~ keâ¤ve Dekeâlee& ne Jelex ~ Meyo peÙee ~~20~~ peerJeme=°erÛeer Devle:keâjCes JÙeehetve jentve F&Õej efleÛes meJe& JÙeeheej Ûee}Jetvener Dekeâlee& cnCetve DeesUKe}e peelees. (F&Õej: meJe& Yetleeveeb ùösMesÓpeg&ve efle‰efle– ieerlee 18-61) ~~20~~

jeJe jbkeâ yeÇÿeeefokeâ ~ mekeâUebceOeW Jelex Ùeskeâ ~ veevee Mejerjs ÛeeUkeâ ~ FbefõÙeWÉejW ~~21~~ lees F&Õej jepee, oefjõer, yeÇÿeosJe FlÙeeefokeâeble mecelJeeves jentve lÙeebÛÙee FbefõÙeebceeHe&âle lÙeebÛÙee MejerjebÛes JÙeeheej Ûee}efJelees. ~~21~~

lÙeeme hejceelcee yees}leer ~ mekeâU keâlee& SsmeW peeCeleer ~ heefj lees veemes} ØeefÛeleer ~ efJeJeskeWâ heeneJeer ~~22~~ lÙee}e meJe&keâejkeâ hejceelcee Demes Deeojeves cnCeleele Kejs. heCe lees F&Õejner ve° neslees ns efJeJeskeâeves (JesoevleMeeŒe) peeCeeJes. ~~22~~

pees mJeeveeceOeW ieg®iegefjlees ~ pees metkeâjebceOeW kegâ®kegâefjlees ~ iee{JeeR Yejesve Yegbkeâlees ~ DeešenemÙeW ~~23~~ F&Õej meJe&keâlee& DemeuÙeeves kegâ$ÙeeÛÙee Mejerjele peCet leesÛe iegjiegjlees, [gkeâjele peCet leesÛe kegâjkegâjlees Je iee{JeeÛÙee (o. 11 me. 1)

470

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

Mejerjele cees"Ÿeeves yejeÛe JesU Deesj[le jnelees. ~~23~~

}eskeâ veevee osn osKeleer ~ efJeJeskeâer osneble heeneleer ~ hebef[le meceoMe&veW Iesleer ~ ÙesCeW ØekeâejW ~~24~~ meeceevÙe ceeCemes ØeeCÙeebÛeer efJeefJeOelee heenleele. efJeJeskeâer ØeeCÙeeÛÙee Mejerjeleer} ÛewlevÙeeÛee efJeÛeej keâ¤ve lÙeebÛes mecelJeeves oMe&ve Iesleele. ~~24~~

M}eskeâ– efJeÅeeefJeveÙemebheVes yeÇeÿeCes ieefJe nefmleefve ~ Megefve ÛewJe Õeheekesâ Ûe hebef[lee: meceoe|Meve: ~~Ú~~ M}eskeâeLe&– efJeÅeemebheVe Je efJeveÙemebheVe yeÇeÿeCe, ieeÙe, nòeer, Õeeve Je Ûeeb[e} nŸeebÛeskeâ[s hebef[le mece°erves heneleele.

osn heeneleeb JesieUe}s ~ hejbleg Deblej ÙeskeâefÛe pee}W ~ ØeeCeercee$e osefKe}W ~ ÙeskeâeblejW ~~25~~ ØeeCÙeebÛes osn Deieoer efYeVe efomeleele heCe lÙeebÛÙee Devle:keâjCeele lesÛe ÛewlevÙe JÙeehetve jenles. hebef[le lÙeeJejÛe °er "sJeleele. ~~25~~

Deveskeâ ØeeCeer efvecee&Ce nesleer ~ hejer ÙeskeâefÛe keâUe Jele&leer ~ lesLes veebJe peieppeesleer ~ peeCeleerkeâUe ~26~~ keâesšŸeJeOeer ØeeCeer pevcee}e Dee}s lejer lÙee meJee&leer} ÛewlevÙe lesÛe Demeles. lÙee}eÛe peieppeesleer eEkeâJee peeCeleer keâUe cnCeleele. ~~26~~

ßees$eeR veevee Meyo peeCes ~ lJeÛesceOes meerlees
Deelcee Deblejelcee efJeÕeelcee ~ ÛewlevÙe meJee&lcee met#ceelcee ~ peerJeelcee efMeJeelcee hejceelcee ~ õ°e mee#eer meòee¤he ~~30~~ nŸee DeblejelcÙee}e Deelcee, efJeÕeelcee, ÛewlevÙe, meJee&lcee, met#ceelcee, peerJeelcee, efMeJeelcee, hejceelcee, õ°e, mee#eer, meòee¤he ner veeJes Deensle. ~~30~~

efJekeâejeceOeer} efJekeâejer ~ DeKeb[ veevee efJekeâej keâjer ~ leÙeeme Jemleg cnCeleer efYekeâejer ~ hejce nerve ~~31~~ meJe& DeÛesleve JemletbceOÙes efJekeâej Ie[Jetve DeeCeCÙeeÛes keâeÙe& keâjCeeNÙee Je mJele:ner efJekeâejer Deme}suÙee F&Õeje}e, JesoevleMeeŒeeÛÙee %eeveeÛes oeefjõŸe DemeCeeje cenecet{, yeÇÿe mecepelees. ~~31~~

meJe& ÙeskeâefÛe efomeleer ~ DeJeIee Ùeskebâkeâej keâefjleer ~ les DeJeIeer ceeF&keâ efmLeleer ~ ÛebÛeUeceOeW ~~32~~ F&Õej Je yeÇÿe nŸeebvee SkeâÛe mecepeCeejs meyeiees}bkeâej keâjleele. Glheòeer, efmLeleer Je }ÙeeÛeer ÛebÛe}lee kesâJeU ceeefÙekeâ heoeLee&le Demeles. ~~32~~

ÛebÛeU ceeÙee les ceeF&keâ ~ efve§eU hejyeÇÿe Ùeskeâ ~ efvelÙeeefvelÙeefJeJeskeâ ~ ÙeekeâejCes ~~33~~ Demes ÛebÛeU heoeLe& ceeefÙekeâ Demeleele Je ns SkeâcesJe YesoMetvÙe hejyeÇÿe DeÛeU cnCepes pevce-peje-cejCe eEkeâJee Glheòeer, efmLeleer Je }ÙeeÛes Deleerle Demeles. ceeefÙekeâ DeefvelÙe lej yeÇÿe efvelÙe Demeles. ne efJeJeskeâ melele meebYeeUeJee }eielees. ~~33~~ ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

471

(o. 11 me. 1)

peelees peerJe lees ØeeCe ~ vesCes peerJe lees De%eeve ~ pevcelees peerJe lees peeCe ~ Jeemeveelcekeâ ~~34~~ pees ØeeCeceÙe peeCelee Demelees lees peerJe, pees peerJe mJe¤he peeCeerle veener lees De%eeveer Je pevcee}e ÙesCeeje lees Jeemeveelcekeâ peerJe nesÙe (`peerJe ØeeCeOeejCes' Demes peerJeeÛes }#eCe Deens. Mejerjele ØeeCe DemeuÙeeefMeJeeÙe peerJelJe veener. G}š peerJelJe Demes} lej ØeeCe nJesleÛe. ØeeCe ne JeeÙet DemeuÙeeves DeÛesleve Demetve peeCelee vemelees.) ~~34~~

SskeäÙe peerJe lees yeÇÿeebMe ~ pesLeW eEhe[yeÇÿeeb[efvejeme ~ ÙesLeW meebefiele}s efJeMes
Demees nW DeJeIeW ÛebÛeU ~ ÛebÛeU peeF&} mekeâU ~ efve§eU leW efve§eU ~ DeeefoDebleeR ~~36~~ ns Ûeejner peerJe ÛebÛeU Deensle. pes pes ÛebÛeU Demeles les ve° nesles. ÛebÛeUeÛÙee DeeOeer Je veblej efve§eU DemeeÙeÛes lemes Demeles. ~~36~~

DeeÅe ceOÙe DeJemeeve ~ pes Jemleg mecemeceeve ~ efvee|Jekeâejer efveieg&Ce efvejbpeve ~ efve:mebie efve:ØehebÛe ~~37~~ ÂMÙe me=°erÛÙee DeeOeer, efleÛÙee efmLeeflekeâeUer Je }Ùeeveblej yeÇÿe meceevelJeeves Demeles (hetCe&). les efvee|Jekeâej, iegCeeleerle, efveoex
GheeefOeefvejemeW lelJelee ~ peerJeefMeJeeme SskeäÙelee ~ efJeJebÛetve heeneW peeleeb ~ GheeefOe keQâÛeer ~~38~~ efJeÛeejer meeOekeâeves meodieϤbÛÙee meebieCÙeeØeceeCes mJele:ÛÙee peerJeeÛÙee eEhe[¤he GheeOeerÛee Je F&ÕejeÛÙee yeÇÿeeb[¤he GheeOeerÛee efvejeme kesâ}e Demelee lees lÙeeÛÙeeMeer SskeäÙe heeJelees. Kejs lej efJeÛeej kesâuÙeeJej GheeOeermegæe keâefuheleÛe Deens ns keâUles. (eEhe[ Je yeÇÿeeb[ hebÛeYeeweflekeâ DemeuÙeeves keâefuhele Demetve lÙeecegUs peerJe Je efMeJe nŸeebÛes SskeäÙener keâefuheleÛe Deens.) ~~38~~

Demees peeCeCeW eflelegkeWâ %eeve ~ hejbleg nesleW efJe%eeve ~ ceveW JeesUKeeJeW Gvceve ~ keâesCÙee ØekeâejW ~~39~~ SketâCe keâesCelÙeener peeCeCÙee}e %eeve cnCeleele. heCe Deelce%eeveeveblej `ceer %eelee' ne met#ce Denbkeâej iesuÙeeJej lÙeeÛes efJe%eeve nesles. heCe Deelee Demee ØeMve Ùeslees keâer Gvceve Pee}s}er DeJemLee ceveeves keâMeer peeCeeJeer? ~~39~~

Je=òeerme ve keâUs efveJe=efòe ~ iegCeeme keQâÛeer efveieg&CeØeehleer ~ iegCeeleerle meeOekeâ mebleeR ~ efJeJeskeWâ kesâ}W ~~40~~ Je=òeer Deens leesheÙeËle efveJe=òeer keâUle veener! iegCeele iegjHeâš}suÙee}e iegCeeleerleeÛee DevegYeJe Ùesle veener!! heCe meodieϤ cee$e meeOekeâebvee efJeJeskeâeÛee meebieesheebie GheosMe keâ¤ve iegCeeleerle keâjleele. (ceve, Je=òeer Je iegCe nŸeebheemetve Deef}hle keâjleele). ~~40~~

ßeJeCeehejerme ceveve meej ~ ceveveW keâUs meejemeej ~ efvepeOÙeemeW mee#eelkeâej ~ efve:mebie Jemleg ~~41~~ DeOÙeelceMeeŒeeÛÙee ßeJeCeentve ceveve DeefOekeâ GheÙegkeäle Demetve ceveveeves Pee}suÙee efveCe&ÙeeÛes (ceer yeÇÿe Deens) DeKeb[ eEÛeleve kesâ}s Demelee `Demebie Deelcee ceer Deens' Demee mee#eelkeâej neslees. ceveveeves meej Deelcee Je Demeej eEhe[-yeÇÿeeb[ nŸeebÛee efveCe&Ùe neslees. ~~41~~

efveieg&CeeR pes DevevÙelee ~ lesefÛe cegefkeäle meeÙeespÙelee ~ }#ÙeebMe JeeÛÙeebMe Deeleeb ~ hegjs pee}e ~~42~~ peerJe pesJne efveieg&Ce yeÇÿeentve DevÙe ve jnelee lÙeele efJe}erve neslees lesJneÛe lÙee}e meeÙegpÙelee cegkeäleer }eYeles. JeeÛÙe peerJe Je }#Ùe yeÇÿe ne efJeÛeej ÙesLes meceehle Pee}e. lÙeeÛes keâece mebhe}s. ~~42~~ (o. 11 me. 1)

472

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

De}#eeR jeefn}W }#e ~ efmeæebleeR keQâÛee hetJe&he#e ~ DeØelÙe#eeme kewâÛeW ØelÙe#e ~ Demeesve veeneR ~~43~~ Devle:keâjCeJe=òeer pesJne efle}e efJe
Demeesve ceeF&keâ GheeOeer ~ lesefÛe menpemeceeOeer ~ ßeJeCeW JeUeJeer yegæer ~ efve§eÙeeÛeer ~~44~~ osn Je yegæerÛeer ceeefÙekeâGheeOeer Demetvener melele ßeJeCe Je ceveveeves `ceer yeÇÿe Deens' DeMeer efve§eÙeelcekeâ yegæer menpeheCes veeboeJeer. lÙee DeJemLes}e menpemeceeOeer cnCeleele. (meebKÙeyegæer– ieerlee. De. 2) ~~44~~ Fefle ßeeroemeyeesOes ßeerieg®efMe<ÙemebJeeos ‘efmeæebleefve¤heCeveece’ meceeme heefn}e ieg®efMe<ÙemebJeeoelcekeâ ßeeroemeyeesOe Ùee «ebLeeleer} ‘efmeæebleefve¤heCe’ veeJeeÛee heefn}e meceeme meceehle

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

473

(o. 11 me. 1)

oMekeâ Dekeâje : YeerceoMekeâ meceeme ogmeje : ÛelJeejosJeefve¤heCe ~~ ßeerjece meceLe& ~~

Ùeskeâ efve§eU Ùeskeâ ÛebÛeU ~ ÛebÛeUeR iegble}W mekeâU ~ efve§eU leW efve§eU ~ pewmeW lewmeW ~~1~~ nŸee me=°erle Skeâ ÛebÛeU Je Skeâ efve§eU Demes oesveÛe cegKÙe Ieškeâ Deensle Demes DeeheCe heeefn}s. (11-1-19) yengleskeâ meJe& ceeCemes ÛebÛeUeÛÙee veeoeleÛe peerJeve Iee}efJeleele. keäJeefÛele keâesCeerlejer pemes efve§eU Demeles lemes nesTve jenlees. ~~1~~

heens efve§eUeÛee efJeJeskeâ ~ Ssmee }#eebceOeW Ùeskeâ ~ efve§eUeSsmee efve§eÙeelcekeâ ~ efve§eUefÛe lees ~~2~~ efve§eUemebyebOeer %eeveeÛeer efpe%eemee DemeCeeje }eKees ceeCemeeble SKeeoeÛe Demelees. lÙeeÛee efve§eÙe nesTve efve§eUeØeceeCes lees efve§eU nesTve jnelees. (Gpes[er jeefn}s Gpes[ nesTve– veeceosJe) ~~2~~

Ùee efve§eUeÛÙee iees°er meebieleer ~ hegvneb ÛebÛeUekeâ[s OeebJeleer ~ ÛebÛeUÛe›eâeR efveIeesve peeleer ~ Ssmes Lees[s ~~3~~ efve§eU yeÇÿeeefJe
ÛebÛeUeR ÛebÛeU pevce}W ~ ÛebÛeUeefÛe ceOeW Jee{}W ~ DeJeIeW ÛebÛeUefÛe eEyeye}W ~ pevceJejer ~~4~~ ÛebÛeU me=°erle ÛebÛeU peerJe pevcee}e Ùesleele, ÛebÛeU me=°erle peieleele, Jee{leele Je lÙeeÛeeÛe "mee DeeÙeg<ÙeYej lÙeebÛÙee ceveele Gceštve jnelees. ~~4~~

he=LJeer DeJeIeer ÛebÛeUekeâ[s ~ keâjCeW eflelegkeWâ ÛebÛeUeR Ie[s ~ ÛebÛeU meeb[tve efve§eUeR heJee[s ~ Ssmee keQâÛee ~~5~~ he=LJeer Je he=LJeerJejer} peerJeveeleer} meJe& Ie[ecees[er ÛebÛeU cnCepes ceeefÙekeâ Deensle. ceeefÙekeâeÛee lÙeeie keâ¤ve yeÇÿeJemletÛÙee DevegmebOeeveele jneCeeje keâes"tve DeeCeeJee! lees oge|ceUÛe Demelees. ~~5~~

ÛebÛeU keâebner efve§eUsvee ~ efve§eU keâoeheer ÛeUsvee ~ efvelÙeeefvelÙeefJeJeskeWâ pevee ~ Gcepes keâebneR ~~6~~ ceeefÙekeâ keâOeerÛe yeÇÿe¤he nesle veener Je yeÇÿe kesâJneÛe mJe¤heeheemetve {Ule veener. efpe%eemetves efvelÙe Je DeefvelÙeeÛee efJeÛeej kesâuÙeeJej lÙee}e ns keâUles. ~~6~~

keâebneR Gcepe}W lejer vegcepes ~ keâebneR mecepe}W lejer ve mecepes ~ keâebneR yegPes lejer efveyeg&pes ~ eEkeâefÛele cee$e ~~7~~ Lees[s keâUuÙeemeejKes Jeešles heCe Kejs Deekeâ}ve nesle veener. mecepetle hešuÙeemeejKeer Jeešles heCe iewjmecepe jneleele, Lees[s meceeOeeve nesles heCe keâener mebMeÙe jentveÛe peeleele. ~~7~~

mebosn Devegceeve DeeefCe Yeüce ~ DeJeIee ÛebÛeUeceOeW ßece ~ efve§eUeR keâoe veeneR Jece& ~ mecepe}W heeefnpes ~~8~~ mebMeÙe, leke&â Je Yeüce nŸeebveer nesCeeje $eeme Heâkeäle ceeefÙekeâemebyebOeer neslees. yeÇÿemJe¤heele nŸeeleer} keâenerÛe vemeles. heCe Jece& keâU}s lej! ~~8~~

ÛebÛeUekeâjer eflelegkeâer ceeÙee ~ ceeF&keâ peeÙes efJe}Ùee ~ }neve Leesj cnCeeJeÙee ~ keâeÙe& veeneR ~~9~~ pÙeeÛee ÛebÛeUele meceeJesMe neslees les meJe& ceeefÙekeâ Demeles Je les ve° nesles. Skeâe hesMeerÛee peerJe Je F&Õej ns oesvner (o. 11 me. 2)

474

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

meejKesÛe! Skeâ hejceeCet eEkeâJee ØeÛeb[ metÙee&Ûes cetuÙe lesÛe!! }nevecees"s keâesCeer veener. ~~9~~

meieš ceeÙee efJemleej}er ~ De°Oee Øeke=âefle HeâebheeJe}er ~ efÛe$eefJeefÛe$e efJekeâej}er ~ veevee ¤heW ~~10~~ DelÙeble JesieJesieUer ¤hes Oe¤ve efÛe$eefJeefÛe$e Øekeâejs efJekeâej heeJetve Øeieš nesCeejer ceeÙeeÛe meJe&$e hemej}er Deens. De°Oee Øeke=âleer ner efleÛeer Iešvee Deens. ~~10~~

veevee Glheòeer veevee efJekeâej ~ veevee ØeeCeer }eneve Leesj ~ veevee heoeLe& cekeâej ~ veevee ¤heW ~~11~~ Ûesleve Je DeÛesleveeÛeer efkeâlÙeskeâ Øekeâejs Glheòeer Pee}er. Deefmle, peeÙeles F. efJekeâej Pee}s. Skeâe heoeLee&Ûeer Deveskeâ ¤heeblejs (efJekeâej) nesT }eie}er (Goe. JeeHeâ, heeCeer, yeHe&â.) }neve-cees"s Deveskeâ ØeeCeer efvecee&Ce Pee}s. heoeLeeËÛes efkeâlÙeskeâ Øekeâej leÙeej Pee}s. (Goe.– 108 cet}leòJes) ~~11~~

efJekeâejJeble efJekeâej}W ~ met#ce pe[lJeeme Dee}W ~ DeceÙee&o efomeeW }eie}W ~ keâebnerÛeeyeeneR ~~12~~ pes menpeÛe efJekeâejMeer} Deens lÙeele ¤heeblejs (efJekeâej) nesTve met#cee}e IevelJe Dee}s. keâuhevee keâjlee ve ÙesCÙeeSJe{e lÙeeÛee hemeeje DeceÙee&o Jee{}e. ~~12~~

ceie veevee MejerjW efvecee&Ce pee}eR ~ veevee veeceeefYeOeeveW "sefJe}eR ~ Yee
ceie veevee jerefle veevee ob[keâ ~ DeeÛeej Ùeskeâentve Ùeskeâ ~ JeleeX }eie}s mekeâU }eskeâ ~ }eskeâeÛeejW ~~14~~ lÙeeveblej Deveskeâ jerleerefjJeepe, efveÙece, efJeOeer FlÙeeoeRÛÙee ceÙee&osle }eskeâpeerJeve meg¤ Pee}s. }eskeâeÛeej ¤{ Pee}s. ~~14~~

De°Oee Øeke=âleerÛeeR MejerjW ~ efvecee&Ce pee}eR }eneveLeesjW ~ heg{W Deeheg}euÙee ØekeâejW ~ JeleeX }eieleer ~~15~~ De°Oee Øeke=âleerÛeerÛe heCe }nevecees"er efkeâlÙeskeâ Mejerjs efvecee&Ce nesTve leer lÙeebÛÙee ieše}e ÙeesiÙe DeMee heæleerves peiet }eie}er. (Goe.– ceveg<Ùe ieš, heMegieš, he#eer ieš F.) ~~15~~

veevee celeW efvecee&Ce pee}eR ~ veevee hee
pewmee ØeJeen heef[}e ~ lewmeeÛe }eskeâ Ûeeef}}e ~ keâesCe Jeejer} keâesCee}e ~ Ùeskeâ veeneR ~~17~~ pesJe{Ÿee celeebÛes eEkeâJee mebØeoeÙeebÛes ØeJeen efvecee&Ce Pee}s lÙee meJeeËle }eskeâ efMej}s. DeMee heefjefmLeleerle keâesCee}e keâesCeer DeeJejeJes? meJeeËvee DeeJejCeeje Skeâner veJnlee. ~~17~~

he=LJeerÛee pee}e ieUeb"e ~ Ùeskeâentve Ùeskeâ cees"e ~ keâesCe Keje keâesCe Keesše ~ keâesCe peeCes ~~18~~ he=LJeerJej meJe&$e ieeWOeU ceepe}e. ØelÙeskeâ mebØeoeÙe Je lÙeeÛee veslee mJele:}e meJeeËntve ßes‰ mecepet }eie}e. lÙeeleer} Keje keâesCelee efve Keesše keâesCelee ns keâesCee}eÛe keâUsveemes Pee}s. ~~18~~

DeeÛeej yengkeâeEÛele heef[}e ~ efkeâlÙeskeâ heesšemee"eR yeg[e}e ~ DeJeIee JejhebieefÛe pee}e ~ meeefYeceeveW ~~19~~ Oecee&ÛejCeeÛÙee Deveskeâ JÙeeKÙee leÙeej nesTve les lÙeebÛÙee leeJe[erle meehe[}s. ÛeefjleeLee&mee"er Deveskeâebveer mJeOece& mees[}e. DeeheCe keâjlees lesÛe Oecee&ÛejCe Demee Denbkeâej efvecee&Ce nesTve efoKeeTheCee}eÛe Ûeebie}s efoJeme Dee}s. ~~19~~

osJe pee}s Gob[ ~ osJeebÛeW ceeb[}W Yeb[ ~ YetleeosJeleebÛes Leesleeb[ ~ ÙeskeâefÛe pee}W ~~20~~ ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

475

(o. 11 me. 2)

npeejes osJeebÛeer peeieespeeieer mLeehevee nesTve lÙeebÛÙee GheemeveebÛee ieoejesU meg¤ Pee}e. efheMeeÛÛeebvee osJeleebÛee opee& Øeehle Pee}e! ~~20~~

cegKÙe osJe lees keâUsvee ~ keâeMeeme keâebneRÛe efceUsvee ~ Ùeskeâeme Ùeskeâ JeUsvee ~ DeveeJej ~~21~~ Keje osJe ve keâUuÙeeves lees yeepet}eÛe jeefn}e. GheemekeâebÛes hejmhejebMeer hešsveemes Pee}s. keâesCeer keâesCee}e ve pegceeveuÙeeves meieUsÛe DeveeJej Pee}s. ~~21~~

Ssmee veeme}e efJeÛeej ~ keâesCe heenelees meejemeej ~ keQâÛee }neve keQâÛee Leesj ~ keâUsefÛevee ~~22~~ DeMee jerleerves Demme} yeÇÿeefJeÛeej ve° Pee}e. meej Je Demeej efJeJeskeâ keâjCÙeeÛeer keâesCee}eÛe iejpe Gj}er veener. DeOÙeelceefJeÅesÛee DeefOekeâejer Je DeveeefOekeâejer meJe& meejKesÛe Pee}s! ~~22~~

MeeŒeebÛee yeepeej Yej}e ~ osJeebÛee ieuye}e pee}e ~ }eskeâ keâecevesÛÙee JeÇlee}e ~ PeeWyeesve he[leer ~~23~~ ØelÙeskeâeves DeeheuÙee mebØeoeÙeeÛes mJeleb$e MeeŒe leÙeej keâ¤ve les efJe›eâermee"er KeguÙee yeepeejele "sJe}s. `yee' DeeefCe `DeeF&' Demes Meyo pees[tve osJeebÛeer cees"er ieoea Pee}er (Goe.– cnmeesyee Je cejieeF&). leLeekeâefLele GheemekeâebÛÙee mekeâece JeÇleJewkeâuÙeebJej G[Ÿee he[t }eieuÙee. ~~23~~

SsmeW DeJeIeW veeme}W ~ melÙeemelÙe nejhe}W ~ DeJeIeW DeveeÙeskeâ pee}W ~ Ûentbkeâ[s ~~24~~ GheemevesÛes leòJeÛe me[}s. melÙe Je DemelÙe nŸeebleer} efJeJeskeâ ve° Pee}e. meJe&$e DeveeieeWoer ceepe}er. ~~24~~

celeeceleebÛee ieuye}e ~ keâesCeer hegmesvee keâesCee}e ~ pees pes celeeR meebhe[}e ~ leÙeeme leWefÛe Leesj ~~25~~ celeceleeblejebÛee ieeWOeU G[e}e. keâesCeer keâesCee}e efJeÛeejervee Demes Pee}s. pees pÙee mebØeoeÙeele De[keâJe}e ies}e lÙee}e leesÛe meJe&ßes‰ Jeešt }eie}e. ~~25~~

DemelÙeeÛee DeefYeceeve ~ lesCeW heeefJepes heleve ~ ÿeCeesefveÙeeb %eeles peve ~ melÙe MeesefOeleer ~~26~~ Gheefve
}eskeâ Jele&leer mekeâU ~ leW %eelÙeeme keâjleUeceU ~ Deeleeb Sskeâe kesâJeU ~ efJeJeskeâer nes ~~27~~ meJe& }eskeâ pÙee melÙeevegYeJeemee"er ÛegkeâerÛes Jee yejesyej ØeÙelve keâjleele les melÙe leUneleeJejer} DeeJeàÙeeØeceeCes %eelÙee}e mhe° keâUles. pes efJeJeskeâer Deensle lÙeebveer lÙeemebyebOeer Deelee SskeâeJes. ~~27~~

}eskeâ keâesCÙee hebLeW peeleer ~ DeeefCe keâesCÙee osJeeme Yepeleer ~ Ssmeer ns jeskeâ[er ØeefÛeleer ~ meeJeOe Sskeâe ~~28~~ }eskeâ keâesCelÙee osJeebÛeer Gheemevee keâ¤ve YeefkeälehebLeeÛeer JeešÛee} keâMeer keâjleele les Sskeâe. lÙeeÛee meJe& leheMeer} mhe° meebielees. (jeskeâ[er ØeÛeerleer) ~~28~~

ce=efòekeâe Oeeleg hee
veevee osJeebÛes DeJeleej ~ Ûeefj$eW Sskeâleer Ùeskeâ vej ~ pehe OÙeeve efvejblej ~ keâefjleer hetpee ~~30~~ Deveskeâ osJeebÛÙee Deveskeâ DeJeleejebÛeer Ûeefj$es keâenerpeCe JeeÛeleele. keâener melele pehe Je OÙeeve keâjleele lej keâener hetpee keâjleele. ~~30~~

Ùeskeâ mekeâUebÛee Deblejelcee ~ efJeÕeeR Jelex pees efJeÕeelcee ~ õ°e mee#eer %eeveelcee ~ ceeefveleer Ùeskeâ ~~31~~ meJe& peerJeebÛee Deblejelcee, efJeÕeele JÙeehetve jenCeeje efJeÕeelcee Je õ°e eEkeâJee mee#eer DemeCeeje efÛeledIeve Deelcee nŸeebvee (o. 11 me. 2)

476

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

keâenerpeCe osJe ceeveleele. ~~31~~

Ùeskeâ les efvece&U efve§eU ~ keâoeheer veJnsefle ÛebÛeU ~ DevevÙeYeeJeW kesâJeU ~ JemlegÛe les ~~32~~ keâenerpeCe efvece&U Je efve§eU yeÇÿemJe¤heeÛeer `meesÓnb' DeMee YeeJeeves Gheemevee keâ¤ve yeÇÿeÛe nesleele. ceeefÙekeâekeâ[s {gbketâvener henele veenerle. ~~32~~

Ùeskeâ veevee Øeeflecee ~ ogmeje DeJeleejceefncee ~ eflemeje lees Deblejelcee ~ ÛeewLee lees efvee|Jekeâejer ~~33~~ 1) Øeeflecee 2) DeJeleej 3) Deblejelcee 4) efveefJe&keâej yeÇÿe DeMee Ûeej Øekeâejebveer Gheemevee keâjleele. ~~33~~

Ssmes ns ÛelJeej osJe ~ me=°erceOeer} mJeYeeJe ~ ÙeeJesieUe DebleYee&Je ~ keâes"WefÛe veeneR ~~34~~ DeMee nŸee Ûeej osJeebÛeer }eskeâ mJeeYeeefJekeâheCes Gheemevee keâjleele. nŸeentve heeÛeJee osJe keâes"sÛe DeefmlelJeele veener. (efkebâJee les Ûeej osJe me=°erle mJeYeeJeeves JÙeehetve jenleele.) ~~34~~

DeJeIeW ÙeskeâefÛe ceeefveleer ~ les mee#e osJe peeCeleer ~ hejbleg De°Oee Øeke=âefle ~ JeesUefKe}er heeefnpes ~~35~~ ns Ûeejer osJe SkeâÛe Deensle Demes pes ceeveleele les meJe&mee#eer hejcesÕeje}e peeCeleele. heCe Demes ceeveCeeNÙeebveer Demeej Deme}s}er De°Oee Øeke=âleer lÙeentve JesieUer Deens nŸeeÛes Yeeve "sefJe}s heeefnpes. ~~35~~

Øeke=âleerceOeer} osJe ~ lees Øeke=âleerÛee mJeYeeJe ~ YeeJeeleerle ceeneveYeeJe ~ efJeJeskeWâ peeCeeJee ~~36~~ ceeleer, Oeelet nŸeebÛes leÙeej kesâ}s}s osJe, lÙeebvee osJe ceeve}s lejer, hebÛeYeeweflekeâ Øeke=âleerÛesÛe Demeleele. Øeke=âleer}e YeeJe cnCepes pevce Demelees. Keje osJe `Depe' cnCepes keâesCelÙeener Øekeâejs Øeieš nesle veener. lÙee YeeJeeleerle osJeeÛee ßes‰ DevegYeJe efJeJeskeâevesÛe IÙeeJee }eielees. ~~36~~

pees efvece&Ueme OÙeeF&} ~ lees efvece&UefÛe nesF&} ~ pees peÙeeme Yepes} ~ lees leõthe peeCeeJee ~~37~~ pees efJece} yeÇÿeeÛes OÙeeve keâjer} (Denb«enOÙeeve) lees yeÇÿeÛe nesF&}. pees pÙeeÛes OÙeeve keâjlees lees leesÛe neslees, ns }#eele IÙeeJes. ~~37~~

#eerj veerj efveJeef[leer ~ les jepenbme yeesef}pesleer ~ meejemeej peeCeleer ~ les ceneveYeeJe ~~38~~ otOe Je heeCeer JesieUs keâjCeejebvee jepenbme cnCeleele. lÙeeØeceeCes meej Je Demeej ÙeebÛee efJeJeskeâ keâjCeejebvee cenevegYeeJe cnCeleele. ~~ 38 ~~

Dejs pees ÛebÛeUeme OÙeeF&} ~ lees menpeefÛe ÛeUs} ~ pees efve§eUeme Yepes} ~ lees efve§eUefÛe ~~39~~ Dejs, pees ceeefÙekeâeÛes OÙeeve keâjer} lÙee}e ceeefÙekeâeÛeeÛe }eYe nesF&} Je yeÇÿeeÛes OÙeeve keâjer} lees yeÇÿeÛe nesF&}. ~~39~~

Øeke=âleermeeefjKeW Ûee}eJeW ~ hejer Deblejer MeeÕele JeesUKeeJeW ~ melÙe nesTve Jelee&JeW ~ }eskeâebSsmeW ~~40~~ osnele jenCeeNÙeeves me=°er Je Flej osnOeeNÙeele peerJeve peieleevee }eskeâJÙeJenej meebYeeUeJee. heCe Deele MeeÕele Deelcee DeesUKetve DemeeJes. yeÇÿe¤he nesTve pevejerleerØeceeCes JeeieeJes eEkeâJee melÙeeÛeer keâeme ve mees[lee ÛeejÛeewIeele, ÛeejÛeewIeebØeceeCes JeeieeJes (melÙe nesTve cnCepes yeÇÿe nesTve.) ~~40~~ Fefle ßeeroemeyeesOes ieg®efMe<ÙemebJeeos ‘ÛelJeejosJeefve¤heCeveece’ meceeme ogmeje ieg®efMe<ÙemebJeeoelcekeâ ßeeroemeyeesOe Ùee «ebLeeleer} ‘ÛelJeejosJeefve¤heCe’ veeJeeÛee ogmeje meceeme meceehle

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

477

(o. 11 me. 2)

oMekeâ DekeâjeJee : YeerceoMekeâ meceeme eflemeje : efmekeâJeCeefve¤heCe ~~ ßeerjece meceLe& ~~

yengleeb pevceebÛee mesJeš ~ vejosn meebhe[s DeJeÛeš ~ ÙesLeW Jelee&JeW ÛeesKeš ~ veereflevÙeeÙeW ~~1~~ efkeâlÙeskeâ pevcecejCes PeeuÙeeJej heehehegCÙe meceeve neslee #eCeer DeÛeevekeâ ceveg<Ùe Mejerj Øeehle nesles. lÙeele vÙeeÙeveerleerÛes heefJe$e peerJeve peieeJes. ~~1~~

ØehebÛe keâjeJee vescekeâ ~ heeneJee hejceeLe&efJeJeskeâ ~ pesCeWkeâefjleeb GYeÙe }eskeâ ~ mebleg° nesleer ~~2~~ ØehebÛe DeeßeceebÛÙee efveÙeceeØeceeCes keâjerle meejemeejeoer heejceee|Lekeâ efJeJeskeâ meebYeeUtve DemeeJes. lÙeecegUs Fn Je hej DeMee oesvneR }eskeâebÛes meeLe&keâ nesles. Ssefnkeâ Je heejceee|Lekeâ peerJeve mece=æ nesles. ~~2~~

Mele Je®
Je=æheCeer veevee jesie ~ YeesieCeW }eies keâce&Yeesie ~ Deeleeb YeieJebleeÛee Ùeesie ~ keâesCes JesUs ~~4~~ Je=æheCeele Deveskeâ jesie pe[tve meJe& keâce& Yeesie YeesieeJes }eieleele. DeMee efmLeleerle yeÇÿe%eeveemee"er JesUÛe keâes"s Gjlees? ~~4~~

jeefpekeâ osefJekeâ Gosie eEÛelee ~ DeVe JeŒe osncecelee ~ veevee Øemebies DeJeefÛelee ~ pevce ies}e ~~5~~ jepeob[eÛes YeÙe, owJeer Deeheòeer, JÙeJenejeleer} GÉsie, ØeehebefÛekeâ eEÛelee, DeVeJeŒeebmee"er nesCeejs ßece, osneÛeer keâewlegkesâ Je ÙesCeeNÙee Øemebieebvee leeW[ osle DeeÙeg<Ùe efveIetve peeles. ~~5~~

}eskeâ cejcejeW peeleer ~ Jeef[}W ies}eR ns ØeefÛeleer ~ peeCele peeCele efveef§eleer ~ keâeÙes ceeefve}W ~~6~~ DeveskeâebÛee ce=lÙet PeeuÙeeÛes keâUles. Je[er}OeeNÙeebÛee ce=lÙet meceesjÛe Pee}s}e Demelees. ns meJe& "eTkeâ Demetve mJele:ÛÙee DecejlJeeÛeer Kee$eer keâesCelÙee DeeOeejeves yeeUieeJeer? ~~6~~

Deie> ie=nemeer }eie}e ~ DeeefCe meeJekeâeme efvepes}e ~ lees kewâmee cnCeeJee Ye}e ~ DeelcenlÙeeje ~~7~~ Iej hesš}s Demelee MeebleheCes Peeshe}suÙee}e MeneCee keâesCe cnCes}? lees DeelceIeelekeâerÛe mecepe}e heeefnpes. ~~7~~

hegCÙeceeie& DeJeIee yeg[e}e ~ heehemeb«en Gob[ pee}e ~ ÙesceÙeelevesÛee Pees}e ~ keâ"erCe Deens ~~8~~ pej hegCÙeeÛejCeekeâ[s og}&#e keâ¤ve heeheebÛee mee"eÛe Jee{Jeerle jeefn}s lej heg{s ÙeceÙeeleveebÛee oCekeâe DešU Deens. ~~8~~

lejer Deelee SsmeW ve keâjeJeW ~ yengle efJeJeskeWâ Jelee&JeW ~ Fn }eskeâ hej$e meeOeeJeW ~ oesnerkeâ[s ~~9~~ cnCetve Deelee lejer Demes ve keâjlee JÙeJenej Je hejceeLe& Ùee oesvnerleer} efJeJeskeâ meebYeeUtve Fn Je hej$eeÛes keâuÙeeCe meeOeeJes. ~~9~~

DeeUmeeÛes HeâU jeskeâ[W ~ peebYeÙee osTve efveõe he[s ~ megKe cnCeewve DeeJe[s ~ DeeUmeer }eskeâeb ~~10~~ DeeUmeeÛee heefjCeece ØelÙe#eÛe efomelees. DeeUMeer ceeCetme peebYeÙee osle Peeshe}s}e Demelees. DeeUmeeves peer leLeekeâefLele (o. 11 me. 3)

478

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

efJeßeebleer efceUles lÙee megKeemee"er meJeeËvee DeeUme efØeÙe Demelees. ~~10~~

mee#eshe keâefjleeb keâ°leer ~ hejbleg heg{s megjJee[leer ~ Keeleer pesefJeleer megKeer nesleer ~ ÙeslveWkeâ¤veer ~~11~~ ØeÙelve keâjleevee keâ° nesleele Kejs. heCe heg{s megKe efceUles. lÙee ØeÙelveebÛÙee yeUeJejÛe KeeTve-efheTve megKeeves jenlee Ùesles. ~~11~~

DeeUme Goeme veeieJeCee ~ DeeUme Øeslve yeg[JeCee ~ DeeUmeW keâjbšheCeeÛÙee KegCee ~ Øekeâš nesleer ~~12~~ lÙeeG}š DeeUmeeves Glmeen mebhetve ceeCetme oefjõer neslees. ØeÙelve efMeefLe} nesTve keâjbšsheCeeÛeer meJe& }#eCes efomet }eieleele. ~~12~~

cnCeewve DeeUme vemeeJee ~ lejerÛe heeefJepes JewYeJee ~ Dej$eeR hej$eeR peerJee ~ meceeOeeve ~~13~~ cnCetve DeeUmeeÛee meJe&Lee lÙeeie keâjeJee. lejÛe JewYeJe Øeehle nesCes MekeäÙe Deens. lÙeecegUs Ssefnkeâ Je heej}ewefkeâkeâ peerJeveele meceeOeeve efceUles. ~~13~~

Øeslve keâjeJee lees keâesCe ~ nWefÛe Sskeâe efve¤heCe ~ meeJeOe keâ¤ve Deble:keâjCe ~ efveefce<Ùe Ùeskeâ ~~14~~ ØeÙelve keâmee keâjeJee lÙeemebyebOeer Deelee meeJeOeevelesves Sskeâe. ~~14~~

Øeele:keâeUeR G"eJes ~ keâebneR hee"eblej keâjeJeW ~ ÙesLeeveMeefkeäle Dee"JeeJeW ~ meJeexòeceemeer ~~15~~ henešs G"tve DeOÙeelce «ebLeebÛes hee"eblej keâjeJes Je DeeheuÙee mecepegleerØeceeCes F&ÕejeÛes mcejCe eEÛeleve keâjeJes. ~~15~~

ceie efoMeskeâ[s peeJeW ~ pes keâesCeeefmeÛe veJns "eJeW ~ MeewÛÙe DeeÛceve keâjeJeW ~ efvece&U peUW ~~16~~ veblej MeewÛecegKeceepe&veeoer Deešeshetve mJeÛÚ heeCÙeeves DeeÛeceve keâjeJes. G
cegKeceepe&ve Øeele:mveeve ~ mebOÙee lehe&Ce osJeleeÛe&ve ~ heg{W JewMJeosJeGheemeve ~ ÙesLeemeebie ~~17~~ leeW[ OegCes, mveeve, Øeele:mebOÙee Je Iejeleer} osJeebÛeer hetpee keâ¤ve heg{s ÙeLeeefJeOeer hebÛeceneÙe%e keâjeJesle. (Yetle, ceveg<Ùe, ceele=efhele= F.) ~~17~~

keâebner HeâUenej IÙeeJee ~ ceie mebmeejOeboe keâjeJee ~ megMeyoW jepeer jeKeeJee ~ mekeâU }eskeâ ~~18~~ keâener HeâUenej (n}keâe HeâjeU) IesTve ØeehebefÛekeâ GÅeesiee}e }eieeJes. meJeeËMeer mejU Je iees[ Yee
pÙee pÙeeÛee pees JÙeeheej ~ lesLeW DemeeJeW Keyeoe&j ~ ogef§eleheCeW lejer heesj ~ Jes{e }eJeer ~~19~~ pÙeeÛee pees GÅeesie, JÙeJenej, JÙeJemeeÙe, veeskeâjer F. Demes} lÙeele melele meeJeOe Je peeie¤keâ DemeeJes. ieeHeâer} jeefnuÙeeme SKeeÅee heesjekeâ[tvener Heâmeiele nesles. meeceevÙe ceeCetmener HeâmeJetve peelees. ~~19~~

Ûegkesâ "kesâ efJemejs meeb[er ~ Dee"JeCe peeef}Ùeeb ÛeHe&â[er ~ ogef§ele DeeUmeeÛeer jeskeâ[er ~ ØeefÛele heene ~~20~~ Ûetkeâ keâjCes, HeâmeCes, efJemejCes, nejJeCes F. iees°er nesTve veblej lÙee }#eele DeeuÙee keâer mJele:JejÛe ÛejHeâ[CÙeehe}erkeâ[s keâener keâjlee Ùesle veener. og}&#e Je DeeUmeeÛes ns ØelÙe#e HeâU Deens! ~~20~~

ÙeekeâejCeW meeJeOeeve ~ Ùeskeâe«e DemeeJeW ceve ~ lejer ceie pesefJeleeb Yeespeve ~ iees[ Jeešs ~~21~~ cnCetve melele meeJeOe jneJes. Skeâe«e efÛeòeeves JÙeJenej keâjeJesle. cnCepes megKeeves pesJelee Ùesles. (ÛejHeâ[CÙeeÛes keâejCe vemeles.) ~~21~~

heg{W Yeespeve peeef}ÙeebJejer ~ keâebner JeeÛeer ÛeÛee& keâjer ~ ÙeskeâebleeR peeTve efJeJejer ~ veevee «ebLe ~~22~~ pesJeCeeveblej JÙeJemeeÙeeMeer mebyebefOele %eeve Jee{CÙeemee"er JeeÛeve keâjeJes, mebyebefOeleebMeer ÛeÛee& keâjeJeer. Skeâebleele yemetve Deveskeâ «ebLeebÛee DeYÙeeme keâ¤ve yengßegle JneJes. ~~22~~ ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

479

(o. 11 me. 3)

lejerÛe ØeeCeer MeeneCee neslees ~ veeneRlejer cetKe&efÛe jenlees ~ }eskeâ Keeleer DeeheCe heenlees ~ owvÙeJeeCee ~~23~~ ÙeevesÛe yegæerÛee efJekeâeme neslees. veenerlej `ÙeLeepeele' cnCepes pevceleevee pesJe{er yegæer Demeles lesJe{erÛe DemeCeeje cetKe& jenlees! meYeesJeleerÛes }eskeâ Øeieleer keâjleevee efomeleele (Keeleer) Je ne lemeeÛe jentve Deee|Lekeâ, }ewefkeâkeâ, yeewefækeâ oeefjõŸe Yeesielees. ~~23~~

Sskeâ meosJeheCeeÛeW }#eCe ~ efjkeâecee peeTb vesoer Ùeskeâ #eCe ~ ØehebÛeJesJemeeÙeeÛeW %eeve ~ yejW heens ~~24~~ DeeheuÙee DeeÙeg<ÙeeÛee Skeâ #eCener JeeÙee peeT ve osCes nsÛe YeeiÙeeÛes }#eCe nesÙe. ØehebÛe Ûee}efJeCÙeemee"er mJeerkeâej}suÙee JÙeJemeeÙeeÛes Gòece %eeve DeeheuÙee}e DemeeJes ns yejs. ~~24~~

keâebneR cesUJeer ceie pesJeer ~ iegbleuÙee }eskeâebmeer GieJeer ~ Mejerj keâejCeeR }eJeer ~ keâebner lejer ~~25~~ mJele: keâ° keâ¤ve keâener efceUJeeJes Je ceieÛe heešeJej pesJeCÙeemee"er yemeeJes. De[ÛeCeerle DemeCeeNÙeebvee ÙeLeeMekeäleer ceole keâjeJeer. Je nŸee vee lÙee Øekeâejs ceveg<ÙepevceeÛes meeLe&keâ keâjeJes. ~~25~~

keâebneR Oece&ÛeÛee& hegjeCe ~ njerkeâLee efve¤heCe ~ JeeÙeeb peeTb vesoer #eCe ~ oesneRkeâ[s ~~26~~ Oecee&mebyebOeer DeYÙeeme Je efJeÛeejefJeefveceÙe keâ¤ve hegjeCe, nefjkeâLee F. ßeJeCe keâjeJes. JÙeJenej Je DeOÙeelce meeOeCÙeeÛÙee °erves JesU pejener Hegâkeâš Iee}Jet veÙes. oesvner meeOeeJesle. ~~26~~

Ssmee pees meJe&meeJeOe ~ lÙeeÛee keQâÛee Demes} Keso ~ efJeJeskeWâ legš}e mecebOe ~ osnyegæerÛee ~~27~~ Demee pees meJeeËieeves meeJeOe Demes} lÙee}e og:Ke YeesieCÙeeÛes keâejCeÛe keâmes Gjs}? keâce&, Oece&, Gheemevee Je DeOÙeelce ÙeebÛÙee efJeJeskeâeves lÙeeÛeer osnyegæer #eerCe nesTve leer ve° nesles. ~~27~~

Deens eflelegkeWâ osJeeÛeW ~ Ssmes Jele&CeW efve§eÙeeÛeW ~ cetU legšW GÉsieeÛeW ~ ÙesCeW jerleeR ~~28~~ pes pes keâener `Deens' les meJe& osJeeÛes Deens, Demee menpe efve§eÙe PeeuÙeeveblej og:KeeÛes keâejCeÛe Gjle veener. ~~28~~

ØehebÛeeR heeefnpes megJeCe& ~ hejceeLeeA hebefÛekeâCe& ~ ceneJeekeäÙeeÛeW efJeJejCe ~ keâefjleeb megšs ~~29~~ ØehebÛe JÙeJenejemee"er hewmes nJesleÛe. hejceeLee&ceOÙes hebÛeerkeâjCe Je `leòJeceefme' meejKÙee ceneJeekeäÙeeÛes MeeŒeMegæ mhe°erkeâjCe ieg®cegKeeletve nesCes DeefveJeeÙe& Deens. DeMee jerleerves ØehebÛe Je pevcecejCeebÛes Ûe›eâ Ùee oesvnerletve megškeâe nesles. ~~29~~

keâce& Gheemevee DeeefCe %eeve ~ ÙesCeW jens meceeOeeve ~ hejceeLee&ÛeW peW meeOeve ~ leWefÛe Sskeâle peeJeW ~~30~~ JesoefJeefnle efve
(o. 11 me. 3)

480

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

oMekeâ DekeâjeJee : YeerceoMekeâ meceeme ÛeJeLee : efJeJeskeâefve¤heCe ~~ ßeerjece meceLe& ~~

yeÇÿe cnefCepes efvejekeâej ~ ieieveemeeefjKee efJeÛeej ~ efJekeâej veeneR efvee|Jekeâej ~ leWefÛe yeÇÿe ~~1~~ yeÇÿe De¤he DemeuÙeeves efvejekeâej Deens. lÙee}e DeekeâeMeeÛee °evle oslee Ùeslees. pÙee}e ¤he Demeles lÙee}eÛe efJekeâej Demeleele. De¤he yeÇÿe efvee|Jekeâej Deens. ~~1~~

yeÇÿe cnefCepes efve§eU ~ Deblejelcee lees ÛebÛeU ~ õ°e mee#eer kesâJeU ~ yeesef}pes leÙee ~~2~~ yeÇÿe DeÛe} Deens. F&Õej ÛebÛe} Deens. F&Õeje}e kesâJeU mee#eer eEkeâJee kesâJeU õ°e cnCeleele. ~~2~~

lees Deblejelcee cnefCepes osJe ~ lÙeeÛee ÛebÛeU mJeYeeJe ~ heeefUleens mekeâU peerJe ~ DeblejeR Jemeesveer ~~3~~ lees Deblejelcee eEkeâJee F&Õej neÛe osJe Demetve lÙee}e Glheòeer, efmLeleer Je }Ùe Deensle. (ÛebÛeU) lees Mejerjele JÙeehetve jentve peerJeelcÙeeÛes efveÙeceve keâjlees. (heeUCes = efveÙeceve.) ~~ 3 ~~

lÙeeJesieUs pe[ heoeLe& ~ lesCeWJeerCe osn JesLe& ~ lesCeWefÛe keâUs hejceeLe& ~ mekeâU keâebneR ~~4~~ F&Õej¤he osJeentve pes pes JesieUs Deens les les DeÛesleve Demetve lees vemes} lej osnner DeÛesleve neslees. (F&ÕejÛewlevÙe Je peerJeÛewlevÙe Ùeele kesâJeU GheeOeerÛeeÛe Yeso Deens.) keâUCes ns ÛewlevÙeeÛes }#eCe Demetve lÙeecegUsÛe hejceeLee&men meJe& efJe
keâce&ceeie& Gheemeveeceeie& ~ %eeveceeie& efmeæebleceeie& ~ ØeJe=efòeceeie& efveJe=efòeceeie& ~ osJeefÛe Ûee}Jeer ~~5~~ keâce&, Gheemevee, %eeve, ieg¤, ØeJe=òeer, efveJe=òeer FlÙeeoer hejceeLee&Ûes meJe& ceeie& osJeÛe Ûee}Jelees. lÙeeÛescegUs les DeefmlelJeele Dee}s Je lÙeeÛÙee meòesJej les peerJee}e keâUleele. (meJe& ceeie& JesoØeCeerle Deensle. Jeso F&Õejeves kesâ}s Deensle.) ~~5~~

ÛebÛeUsefJeCe efve§eU keâUsvee ~ ÛebÛeU lejer efmLejeJesvee ~ SsmeW ns efJeÛeej veevee ~ yejs heene ~~6~~ yeÇÿeeÛes %eeve nesCÙeemee"er ceeefÙekeâ yegæerÛeer (efÛeoeYeemeemen) DeeJeMÙekeâlee Deens. yegæer, osneyejesyej Ùesles, jenles Je peeles. (ÛebÛeU). cnCepes efve§eUeÛes %eeve ÛebÛeUeefMeJeeÙe nesle veener! Demes iegbleeiegbleerÛes efJeÛeej veerš mecepeeJetve IÙeeJesle. (ÛebÛeU ne DeOÙeejeshe Deens.) ~~6~~

ÛebÛeUefve§eUeÛeer mebOeer ~ lesLeW YeebyeeJeles yegefæ ~ keâce&ceeiee&Ûes pes efJeOeer ~ les ceie Ssef}keâ[s ~~7~~ ÛebÛeU yegefæJe=òeer Je efve§eU Deelcee ÙeebÛÙee mebOeerÛee OÙeevekeâeUer MetvÙe¤heeves DevegYeJe ÙesTve lesLes yegæer ieeWOeUtve peeles. keâce&ceeiee&leer} meJe& Ùe%eeoer efJeOeer ÛebÛeUeleer} cnCepes ceeefÙekeâ Demeleele. lÙeele yegefæJe=òeer De[ketâve he[}er lej leer De}erkeâ[sÛe Leebyeles. (heeÛeJÙee DeesJeerleer} heefnuÙeeÛe keâce&ceeiee&Ûee ÙesLes meboYe& }#eele IÙeeJee }eielees. keâcee&efYeceeveecegUs OÙeeve veener. les vemeuÙeeves MetvÙener veener. ceie DeelceevegYeJe keâes"}e?) ~~7~~

osJe Ùee mekeâUebÛes cetU ~ osJeeme cetU vee [eU ~ hejyeÇÿe leW efve§eU ~ efvee|Jekeâejer ~~8~~ me=°er, peerJe, yebOeve, Oece&, MeeŒe, meeOevee, ßeerieg¤, cees#e F. meJeeËÛes DeefmlelJe osJeecegUs Deens. lÙee yeÇÿe¤he osJee}e vee Deeefo vee Devle! les DeÛe} Demetve efvee|Jekeâej Deens. ~~8~~

efvee|Jekeâejer DeeefCe efJekeâejer ~ Ùeskeâ cnCes} lees efYekeâejer ~ efJeÛeejeÛeer nesles Jeejer ~ osKeleosKeleeb ~~9~~ ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

481

(o. 11 me. 4)

efvee|Jekeâej yeÇÿe Je efJekeâejceÙe me=°er Ùee oesvneRvee meejKesÛe mecepeCeeNÙeeÛeer yegæer De%eeveecegUs oefjõer Demeles. leer yegæer heenlee heenlee MeeŒeMegæ efJeÛeejebvee efle}ebpe}er osles. (Jeejer) ~~9~~

mekeâU hejceeLee&me cetU ~ hebÛeerkeâCe& ceeneJeekeäÙe kesâJeU ~ leWefÛe keâjeJeW ØeebpeU ~ hegve:hegvneb ~~10~~ cnCetve hejceeLe&MeeŒeeÛes Jece& Deme}s}s hebÛeerkeâjCe Je ceneJeekeäÙeefJeJejCe ÙeebÛee MeeŒeMegæ DeYÙeeme hegvneb hegvneb keâjeJee. ~~10~~

heefn}e osn mLetUkeâeÙee ~ Dee"Jee osn cetUceeÙee ~ De° osn efveMe&ef}Ùeeb ~ efJekeâej keQâÛee ~~11~~ `mLet}' ns eEhe[eÛes heefn}s Mejerj Je cetUceeÙee ns F&ÕejeÛes Dee"Jes Mejerj (eEhe[eÛes Ûeej Oe¤ve) DeMee Dee"er MejerjebÛee efvejeme kesâuÙeeJej ceeÙee Je efJekeâej Gjleer} keâmes? (hene 10-10-14) ~~11~~

ÙeekeâejCeW efJekeâejer ~ meeÛeeSsmeer yeepeeriejer ~ Ùeskeâ mecepes Ùeskeâ Kejer ~ ceeefveleens ~~12~~ heCe efJekeâejer ceeefÙekeâ heoeLe& melÙe DemeuÙeeÛee Yeüce neslees. (yeepeeriejer.) pees %eelee Demelees lees ceeefÙekeâ heoeLeeËÛes efceLÙeelJe peeCelees. De%eeveer Demelees lÙee}e ceeefÙekeâ heoeLe& melÙe Jeešlees. ~~12~~

Glheefòe efmLeleer mebJnej ~ ÙeeJesieUe efvee|Jekeâej ~ keâUeÙeemee"eR meejemeej ~ efJeÛeej kesâ}e ~~13~~ pÙee}e Glheòeer, efmLeleer Je }Ùe Demelees lees heoeLe& efJekeâejer Demelees. lÙeentve efvejeUer Depe, Depej Je Decej Ûeslevee Jemlet yeÇÿe nesÙe. ns mecepeCÙeemee"er yeÇÿe meej Je ceeÙee Demeej ne efJeÛeej "meeJee. ~~13~~

meej Demeej oesveer Ùeskeâ ~ lesLeW keQâÛee Gj}e efJeJeskeâ ~ hejer#ee vesCeleer jbkeâ ~ heeheer keâjbšs ~~14~~ meej Je Demeej SkeâÛe Demes ceeve}s lej lesLes efJeJeskeâ GjleesÛe keâes"s? ne efJeJeskeâ ve peeCeCeejs yegæerves oefjõer, pevceespevceerÛes heeheer Je Ûee}t pevceele keâjbšs Demeleele. ~~14~~

pees ÙeskeâefÛe efJemleej}e ~ lees Deblejelcee yeesef}}e ~ veevee efJekeâejeR efJekeâej}e ~ efvee|Jekeâejer veJns ~~15~~ pees SkeâÛe Demetve me=°erÛÙee ¤heeves efJemleej heeJe}e lees F&Õej nesÙe. (lees me=°erÛes Gheeoeve keâejCe Deens.) yeÇÿe efvee|Jekeâej DemeuÙeeves les efJekeâejer peieeÛÙee ¤heeves efJemleej heeJeCes MekeäÙe veener. ~~15~~

SsmeW ØeiešefÛe Deens ~ DeeheguÙee ØelÙeÙeW heens ~ keâeÙe jens keâeÙe ve jenW ~ ns keâUsvee ~~16~~ ns lej MeeŒe°erves GIe[Ûe keâUles Je lÙeeÛee ÙeLeeLe& efJeÛeejeves efve§eÙe neslees. MeeŒe°er vemes} lej MeeÕele keâeÙe Je DeMeeÕele keâeÙe ÙeeÛeener efveJee[e nesle veener. ~16~~

peW DeKeb[ nesle peeleW ~ peW meJe&oe mebJnejleW ~ jeskeâ[W ØeefÛeleerme ÙesleW ~ peveeceOeW ~~17~~ pes nesles les peeles Demee DeKeb[ DevegYeJe meJeeËvee ØelÙe#e Ùeslees. ~~17~~

Ùeskeâ j[s Ùeskeâ ÛeHe&â[er ~ ÙeskeâebÛeer Oejer vej[er ~ Ùeskeâceskeâeb PeeWyeleer yeje[er ~ ogkeâàU}s pewmeW ~~18~~ (meej Je DemeejeÛee efJeJeskeâ megšuÙeeÛee heefjCeece-) keâesCeer og:Ke eEkeâJee Meeskeâ keâjlees, keâesCeer oebleDees" Keelees, Skeâ ogmeNÙeeÛeer vej[er Oejlees, keâesCeer og
veeneR vÙeeÙes veeneR veerefle ~ Ssmes ns }eskeâ Jele&leer ~ DeeefCe DeJeIeWÛe meej cnCeleer ~ efJeJeskeânerve ~~19~~ vÙeeÙe Je veerleerÛeer lecee ve yeeUieCeejs }eskeâ meceepeele Demeleevee, `meJeË KeeEuJeob yeÇÿe' Ùee ceb$eeÛee DeeOeej IesTve meJe&Ûe meej Deens Demes DeefJeÛeejeves cnCeleele. (`meJe& yeÇÿe Deens' ne efmeæevle Deens. DeefJeÅesÛÙee meeceüepÙeele ne efmeæevle Keje Deme}e lejer HeâmeJee Deens.) ~~19~~

OeeW[s meeb[tve meesveW IÙeeJeW ~ ceeleer meeb[tve DeVe KeeJeW ~ DeeefCe DeeJeIeWefÛe meej cnCeeJeW ~ yee
482

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

Demes cnCeleele! (meJe&Ûe meej Demes} lej oie[ Je ceeleer keâe mJeerkeâe¤ veÙes?) ner efveJJeU efvejLe&keâ ye[ye[ nesÙe. ~~20~~

cnCeewefve ne efJeÛeej keâjeJee ~ melÙeceeie& leesefÛe OejeJee ~ }eYe peeCeesve IÙeeJee ~ efJeJeskeâeÛee ~~21~~ Demee JÙeJeefmLele efJeÛeej keâ¤ve DeeheuÙee MeeÕele efnleeÛee ceeie& OejeJee. meej Je Demeej efJeJeskeâeleÛe }eYe Deens cnCetve lees mJeerkeâejeJee. ~~21~~

meejieej ÙeskeâefÛe mejer ~ lesLeW hejer#esme keQâÛeer Gjer ~ ÙeekeâejCeW ÛelegjeR ~ hejer#ee keâjeJeer ~~22~~ efnje Je ieejieesšer nŸeebÛeer eEkeâcele meejKeerÛe mecepeCeeje}e hejer#esmee"er keâenerÛe Gjle veener. cnCetve Ûelegjeves DeeOeerÛe hejer#ee keâjeJeer. ~~22~~

pesLes hejer#esÛee DeYeeJe ~ lesLeW os IeeJe Ies IeeJe ~ meieš meeefjkeâe mJeYeeJe ~ }eQoheCeeÛee ~~23~~ pesLes hejer#ee keâjCÙeeÛeer Dekeäkeâ} vemeles lesLes iegöeiegöerÛe nesles. meJe& mejmekeâš meejKes ceeveuÙeeves cetKe&heCeeÛe heojer he[lees. ~~23~~

IesJe Ùes leWefÛe IÙeeJeW ~ IesJe ve Ùes leW meeW[eJeW ~ GbÛe veerÛe JeesUKeeJeW ~ lÙee veeJe %eeve ~~24~~ pes IesCÙeemeejKes Demeles lesÛe IÙeeJes. pes šekeâCÙeemeejKes Demeles les šekeâeJesÛe. ceewuÙeJeeve Je n}kesâ ÙeebÛeer heejKe nsÛe %eeve. ~~24~~

mebmeejmeeblesme Dee}s ~ Ùeskeâ }eYeW Decej pee}s ~ Ùeskeâ les keâjbšs "keâ}s ~ cego} ies}W ~~25~~ mebmeejeÛÙee yeepeeje}e ÙesCeejs keâener, `ceer yeÇÿe' Demee DevegYeJe IesTve Dece=le¤he Pee}s. ogmejs keâjbšs }eskeâ Heâme}s Je lÙeebvee efceUe}suÙee ceveg<ÙepevceeÛes cegö}Ûe Iee}Jetve yeme}s! ~~25~~

peeCelÙeeveW SsmeW ve keâjeJeW ~ meej leWefÛe MeesOetve IÙeeJeW ~ Demeej leW peeCeesve lÙeeieeJes ~ Jecekeâ pewmeW ~~26~~ MeneCÙeeves Demes ve keâjlee meej efJeÛeej keâ¤ve mJeerkeâejeJes Je Demeej G}šerÛÙee DeVeeØeceeCes šekeâeJes. ~~26~~

leW Jecekeâ keâjer ØeeMeve ~ lejer leW mJeeveeÛeW }#eCe ~ lesLeW megefÛemceble yeÇeÿeCe ~ keâeÙe keâjer ~~27~~ G}šerÛes DeVe KeeCes ns kegâ$ÙeeÛes keâece Deens. SKeeÅeeves lesÛe KeeÙeÛes "jefJe}s lej lesLes heefJe$e yeÇeÿeCeeves keâeÙe keâjeJes! lees les KeeCeeNÙee}e LeebyeJet Mekeâle veener. ~~27~~

peseEn pewmeW mebefÛele kesâ}W ~ leÙeeme lewmeWefÛe Ie[}W ~ peW DeYÙeemeeR he[esve pe[}W ~ leW leeW megšsvee ~~28~~ Deveskeâ pevceele pes keâce& kesâ}s}s Demeles lÙeevegmeejÛe Ûee}t pevceele yegæer nesles Je lÙeeÛe meJeÙeer pe[leele, lÙee megšle veenerle. ~~28~~

Ùeskeâ efoJÙeeVes Yeef#eleer ~ Ùeskeâ efJe‰e meeJeef[leer ~ DeeheuÙee Jeef[}ebÛee Iesleer ~ meeefYeceeve ~~29~~ keâesCee}e hekeäJeeVeebÛes meg«eeme Yeespeve efceUles lej ogmejs DeVeemee"er Gefkeâj[s efÛeJe[erle yemeleele. lÙee oesIeebveener DeeheeheuÙee kegâUebÛee DeefYeceeve Demelees. ~~29~~

Demees efJeJeskeâefJeCe ~ yees}CeW eflelegkeâe meerCe ~ keâesCeerÙeskeWâ ßeJeCe ceveve ~ kesâ}WefÛe keâjeJeW ~~30~~ SketâCe keâeÙe lej efJeJeskeâeefMeJeeÙe kesâ}s}e efJeÛeej Je ke=âleer ne kesâJeU MeerCe nesÙe. cnCetve ØelÙeskeâeves DeOÙeelce MeeŒeeÛes ßeJeCe Je ceveve hegvne hegvne keâjerle jneJes. ~~30~~ Fefle ßeeroemeyeesOes ieg®efMe<ÙemebJeeos ‘efJeJeskeâefve¤heCeveece’ meceeme ÛeJeLee ieg®efMe<ÙemebJeeoelcekeâ ßeeroemeyeesOe Ùee «ebLeeleer} ‘efJeJeskeâefve¤heCe’ veeJeeÛee ÛeJeLee meceeme meceehle

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

483

(o. 11 me. 4)

oMekeâ DekeâjeJee : YeerceoMekeâ meceeme heeÛeJee : jepekeâejCeefve¤heCe ~~ ßeerjece meceLe& ~~

keâce& kesâ}WefÛe keâjeJeW ~ OÙeeve Oeefj}WÛes OejeJeW ~ efJeJej}WefÛe efJeJejeJeW ~ hegvne efve¤heCe ~~1~~ mveevemebOÙeeoer Oece&keâce& hegvne hegvne (efvelÙe) keâjeJes, OÙeeveeYÙeeme leesÛe Je lemeeÛe jespe keâjeJee Je ØeJeÛeveele leesÛe Jesoevle hegvne hegvne meefJemlej SskeâeJee. ~~1~~

lewmeW Deecnebme Ie[}W ~ yeesef}}WefÛe yees}CeW heef[}W ~ keâeb peW efyeIe[}WefÛe Ie[}W ~ heeefnpes meceeOeeve ~~2~~ lemesÛe ce}ener keâjeJes }eie}s. meebefiele}s}sÛe hegvne meebieeJes }eie}s. keâejCe Skeâoe mecepetle heš}er lejer leer hegvne hegvne efyeIe[les. ~~2~~

DevevÙe jens mecegoeJe ~ Flej peveeme Ghepes YeeJe ~ Ssmee Deens DeefYeØeeJe ~ GheeÙeeÛee ~~3~~ leer efyeIe[}er lej Pee}s}e }eskeâmeb«en efyeIe[lees. lees efšketâve jneJee, Je Flej }eskeâebvee DeeJe[ efvecee&Ce JneJeer cnCetve Demes keâjeJes }eieles. ~~3~~

cegKÙe nefjkeâLee efve¤heCe ~ ogmejW leW jepekeâejCe ~ eflemejW leW meeJeOeheCe ~ meJe&efJe
ÛeewLee DelÙeble mee#eshe ~ Hesâ[eJes veevee Dee#eshe ~ DevÙeeÙes Leesj DeLeJee Deuhe ~ #cee keâjerle peeJes ~~5~~ keâ°ebÛeer heJee& ve keâjlee ÙeesiÙe efoMesves melele keâece keâjerle jneJes. mebmke=âleer, Oece& Je DeOÙeelce ÙeeefJe
peeCeeJeW hejeÛeW Deblej ~ Goemeervelee efvejblej ~ veereflevÙeeÙeeefme Deblej ~ he[eWÛe vesoeJeW ~~6~~ ogmeNÙeebÛÙee mJeYeeJeeÛes hejer#eCe keâ¤ve lees peeCetve IÙeeJee. mJele:Ûeer Deveemekeäleer meebYeeUerle vÙeeÙe Je veerleer ÙeebÛee keâOeerner lÙeeie ke⤠veÙes. (ne meceLeeËÛee GheosMe DelÙeble cees}eÛee Deens. Ùeele JÙekeäleer Je meceepe ÙeebÛes efnle meeceeJe}s}s Deens.) ~~6~~

mebkesâleW }eskeâ JesOeeJee ~ ÙesketâveÙeskeâ yeesOeeJee ~ ØehebÛeefn meeJejeJee ~ ÙesLeeveMekeälÙee ~~7~~ Lees[Ÿee heCe vescekeäÙee Meyoele yees}tve }eskeâebÛes }#e JesOetve IÙeeJes Je peemleerle peemle }eskeâebvee Oece&, veerleer, DeOÙeelce Je jepekeâejCe mecepeeJetve meebieeJes. mJele:ÛÙee ØehebÛeeyejesyejÛe Mekeäleervegmeej FlejebÛÙeener ØehebÛee}e neleYeej }eJeeJee. ~~7~~

ØehebÛemeceÙees JeesUKeeJee ~ Oeerj yengle DemeeJee ~ mebcebOe he[eW vesoeJee ~ Deefle hejer leÙeeÛee ~~8~~ ØehebÛeele ÙesCeejs Øemebie peeCetve lÙeebvee hetCe& OewÙee&ves meeceesjs peeJes. keâesCeeMeerner Heâej me}ieerÛes mebyebOe Jee{Jet veÙesle. (o. 11 me. 5)

484

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

(lÙeecegUs he#eheeleeÛes Deejeshe nesT Mekeâleele. Yeer[ he[t Mekeâles. MeyoeÛeer eEkeâcele keâceer nesles.) ~~8~~

GheeOeermeer efJemleejeJeW ~ GheeOeeRle ve mebhe[eJeW ~ veerÛelJe heefn}WÛe IÙeeJeW ~ DeeefCe cetKe&heCe ~~9~~ DeeheuÙee keâeÙee&Ûee JÙeehe Je keâeÙe&#es$e Jee{JeeJes. heCe lÙeele iegbletve he[t veÙes. (JÙeehe-Oece&keâejCe, meceepekeâejCe, DeOÙeelcekeâejCe F.) DeeheCe keâesCeer cees"s Je efJeÉeve Deenesle DeMeer Yetefcekeâe keâeÙe& keâjleevee vemeeJeer. (lÙeecegUs meJeeËMeer pegUJetve IesCes meeshes he[les. keâeÙe&veeMe nesle veener.) ~~9~~

oes
leNns YejeWÛe veÙes ~ megÛeeJes veevee GheeÙes ~ veJns leWefÛe keâjeJeW keâeÙex ~ oerIe& ØeslveW ~~11~~ leNnsJeeF&keâ, efJeefÛe$e eEkeâJee efJeef#ehleeØeceeCes Jeeiet veÙes. lÙeecegUs }eskeâ ogjeJeleele. ØelÙeskeâ mecemÙee eEkeâJee De[ÛeCeerÛÙee mees[JeCeermee"er Deveskeâ GheeÙeebÛee efJeÛeej keâ¤ve "sJeeJee. cees"s efyekeâš JeešCeejs keâeÙe& njØeÙelveeves efmeæer}e vÙeeJes. lÙeecegUs }eskeâebÛee efJeÕeeme Jee{lees. ~~11~~

Heâ[ veemeeWefÛe vesoeJee ~ heef[}e Øemebie meebJejeJee ~ DeefleJeeo ve keâjeJee ~ keâesCeerÙeskeâemeer ~~12~~ keâeÙee&mee"er Skeâ$e kesâ}suÙee eEkeâJee Pee}suÙee }eskeâeble ogHeâUer he[t osT veÙes. ÙesF&} lees Øemebie meebYeeUtve IesTve efveYeeJetve vÙeeJee. keâesCelÙeener cegodoŸeeJej keâesCeeMeerner Heâej Jeeo Iee}t veÙes. pes melÙe Demes} les ÙeLeemeceÙe DeeheesDeehe heg{s Ùesles. ~~12~~

ogmeNÙeeÛeW DeefYe° peeCeeJeW ~ yengleebÛeW yengle meesmeeJeW ~ ve meesmes lejer peeJeW ~ efoieeblejeØeleer ~~13~~ ogmeNÙee}e keâeÙe Devegketâ} Jeešles les }#eele IesTve lÙeeÛes JeeieCes yees}Ces lÙee efoMesves jenCeej Deens ns mecepetve DemeeJes. ef$eiegCeelcekeâ Øeke=âleerÛÙee peieele efYeVe mJeYeeJeeÛÙee }eskeâebMeer mebyebOe Ùeslees, lÙeecegUs veslÙeeves keâesCeeÛÙeener JeeieCÙee-yees}CÙeeves JÙeefLele nesT veÙes. MeebleheCes meJe& meesmeeJes. meesmeCes DeieoerÛe DeMekeäÙe Pee}s lej DevÙe ØeosMeele efveIetve peeJes. DeeheuÙeecegUs yesefo}er nesT veÙes. ~~13~~

og:Ke ogmeNÙeeÛes peeCeeJeW ~ Sskeâesve lejer Jeebštve IÙeeJeW ~ yejW JeeF&š meesmeeJeW ~ mecegoeÙeeÛeW ~~14~~ ogmeNÙeeÛÙee JÙeLee Jesovee }#eele IÙeeJÙeele. lÙee Ssketâve IesTve meeblJeveelcekeâ Meyoeves eEkeâJee MekeäÙe PeeuÙeeme ØelÙe#e ceole keâ¤ve lÙee n}keäÙee keâjeJÙeele. meceepeeÛÙee meJe&Ûe ef›eâÙee-Øeefleef›eâÙee melele meejKÙee vemeleele. lÙee yeNÙee eEkeâJee JeeF&š DemeuÙee lejer meesmeeJÙeele. ~~14~~

Deheej DemeeJeW hee"eblej ~ meefVeOeeefÛe DemeeJee efJeÛeej ~ meoe meJe&oe lelhej ~ hejeshekeâejemeer ~~15~~ Oece&, vÙeeÙe, veerleer Je DeOÙeelce Ùee meJe& MeeŒeebÛes Yejhetj hee"eblej DemeeJes. efJeÛeej}suÙee ØeMveeÛes MeeŒeMegæ Gòej leelkeâeU oslee ÙeeJes DeMeer leÙeejer DemeeJeer. ogmeNÙee}e ceole keâjCÙeeme melele lelhej jneJes. ~~15~~

Meebleer keâ¤ve keâjJeeJeer ~ leNns meeb[tve meeb[JeeJeer ~ ef›eâÙee keâ¤ve keâjJeeJeer ~ yengleebkeâjJeer ~~16~~ mecesš, le[pees[, efyevelees[ efJeÛeej FlÙeeoeRÛes ceoleerves meceepeele Meeblelee jeKeeJeer Je Flejebkeâ[tve lemesÛe keâ¤ve IÙeeJes. leNnsJeeF&keâheCee mJele: ke⤠veÙes Je ogmeNÙeebÛee keâceer keâjCÙeeÛee ØeÙelve keâjeJee. mJele: ef›eâÙeeMeer} jentve Flejebkeâ[tve leer keâjJetve IÙeeJeer. (DeOÙeelce Je efveef<›eâÙelee ÙeebÛes peveceevemeele ®pe}s}s meceerkeâjCe GodOJemle keâjeJes. DeeW[keäÙeeØeceeCes he[tve jenCeeje peerJevcegkeäle DeeoMe& veener.) ~~16~~

keâjCeW Demes} DeheeÙes ~ lejer yees}esve oeKeTb veÙes ~ hejmhejWefÛe ØelÙeÙes ~ ØeefÛeleerme DeeCeeJee ~~17~~ keâesCee efJeIvemeblees
485

(o. 11 me. 5)

ØekeâjCeele cenbleeves mJele: he[t veÙes. ~~17~~

pees yengleebÛes meesmeervee ~ lÙeeme yengle }eskeâ efceUsvee ~ yengle meesefmeleeb Gjsvee ~ cenlJe Deeheg}W ~~18~~ yeNÙeeÛe peCeebÛes yejsÛe meesmeuÙeeefMeJeeÙe keâeÙee&Ûee JÙeehe Jee{le veener. heCe meJeeËÛes meJe&Ûe meesme}s lej cenbleeÛeer eEkeâcele jenle veener. lees lÙeeÛee ogyeUsheCee "jlees. ogyeàÙee}e menevegYetleer efceUles. heeeE"yee veener. ~~18~~

jepekeâejCe yengle keâjeJeW ~ hejbleg keâUeWÛe vesoeJeW ~ hejheer[sJejer vemeeJeW ~ Deble:keâjCe ~~19~~ }eskeâpeeie=leerÛÙee ceeOÙeceeletve meceepeesVeleer meeOeCÙeemee"er }eskeâkeâeÙe& eEkeâJee jepekeâejCe heg
}eskeâ heejKetve meeb[eJes ~ jepekeâejCeW DeefYeceeve Pee[eJes ~ hegvne cesUJetve IÙeeJeW ~ ogjer} oesjs ~~20~~ keâeÙe&#es$eeleer} meJe& mebyebefOeleebÛeer Ûeebie}er heejKe kesâ}s}er DemeeJeer. pÙeebÛÙee DenbcevÙelescegUs keâeÙe&veeMe nesCÙeeÛee mebYeJe Deens lÙeebÛee Denbkeâej hejmhej GlejJetve "sJeeJee Je veblej hegvne eflemeNÙeekeâ[tve lÙee}e keâeÙee&le meeceer} keâ¤ve IÙeeJes. ~~20~~

efnjJešemeer ogjer OejeJes ~ keâÛejšemeer ve yees}eJes ~ mecebOe he[lee mees[tve peeJes ~ Ùeskeâerkeâ[s ~~21~~ nóer Je Yeeb[Keesje}e otj "sJeeJes. keâÛe KeeCeeNÙee efYe$ÙeeMeer yees}tner veÙes. ÙeebÛee mebyebOe ÙesCÙeeÛee Øemebie Dee}eÛe lej mJele:Ûe keâener efveefceòe keâe{tve otj efveIetve peeJes. ~~21~~

SsmeW Demees jepekeâejCe ~ meebieleeb leW DemeeOeejCe ~ megefÛele Demleeb Deble:keâjCe ~ jepekeâejCe peeCes ~~22~~ jepekeâejCeeleer} ÙegkeälÙee; meebieeJÙee lesJe{Ÿee Lees[ŸeeÛe! keâejCe les #es$eÛe DemeeceevÙe Deens. pÙeeÛes efÛeòe efmLej Je meeJeOe Demeles lÙee}e Øemebieeveg¤he meJe& keâener megÛele peeles. ~~22~~

Je=#eeR ¤{emeer GÛe}eJeW ~ ÙegækeâlÙee&me {keâ}tve ÅeeJeW ~ keâejyeejeÛeW meebieeJeW ~ Deebie kewâmeW ~~23~~ pÙeeves DeeOeerÛe efJeefMe° GbÛeer iee"}s}er Deens lÙee}e Gòespeve ÅeeJes. pees Je=òeerves }{eT Demes} lÙee}e }{eF&meeb"er ØeJe=òe keâjeJes. ({keâ}eJes) jepeveerleerÛeer meJe&Ûe Debies mhe° meebielee Ùesle veenerle. ~~23~~

heeneleeb lejer meebhe[svee ~ keâere|le keâ¤b lejer jensvee ~ Dee}W JewYeJe DeefYeUemeervee ~ keâebner kesâuÙeeb ~~24~~ jepekeâejCeele cenblee}e ieesJeCÙeeÛee ØeÙelve keâjeJee lej lees keâMeeleÛe meehe[le veener. lÙeeÛeer keâerleea meebieeJeerMeer Jeeš}er lej lees ef"keâeCeeJej vemelees. DeefOekeâejeÛes heo, mebheòeer FlÙeeoer JewYeJe Ûee}tve Dee}s lejer les lees cegUerÛe mJeerkeâejerle veener. ~~24~~

ÙeskeâebÛeer hee"er jeKeCeW ~ Ùeskeâebme osKees ve mekeâCeW ~ SsmeeR veJnsle keâeR }#eCeW ~ ÛeelegÙee&ÛeeR ~~25~~ keâesCeeÛee melele hee"hegjeJee keâjCes Je keâesCeeÛeer meeOeer Yesšner ve IesCes ner jepekeâerÙe ÛeelegÙee&Ûeer }#eCes veenerle. lÙeecegUs he#eheeleerheCee eEkeâJee iešyeepeer efomeles. ~~25~~

vÙeeÙe yees}leebner ceevesvee ~ efnle leWefÛe ve Ùes cevee ~ ÙesLeW keâebneRÛe Ûee}svee ~ lÙeeieWefJeCe ~~26~~ pes GIe[ GIe[ vÙeeÙeeÛes Deens les ve pegceeveCeeje Je leUceUerves meebefiele}suÙee efnleeÛÙee iees°er ve ceeveCeeje DeMee oesIeebÛee veeo mees[tve osCÙeeefMeJeeÙe keâenerÛe keâjlee Ùesle veener. ~~26~~

ßeesleeR keâUesve Dee#esefhe}W ~ cnCeewve yeesef}}WefÛe yeesef}}W ~ vÙetvehetCe& #cee kesâ}W ~ heeefnpes ßeesleeR ~~27~~ ceenerle Demetvener ßeeslÙeebveer ØeMve efJeÛeejuÙeecegUs ce}e hegvne lesÛe meebieeJes }eie}s. keâener GCes- DeefOekeâ Pee}s DemeuÙeeme #ecee keâjeJeer. ~~27~~ Fefle ßeeroemeyeesOes ieg®efMe<ÙemebJeeos ‘jepekeâejCeefve¤heCeveece’ meceeme heeÛeJee ieg®efMe<ÙemebJeeoelcekeâ ßeeroemeyeesOe Ùee «ebLeeleer} ‘jepekeâejCeefve¤heCe’ veeJeeÛee heeÛeJee meceeme meceehle (o. 11 me. 5)

486

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

oMekeâ DekeâjeJee : YeerceoMekeâ meceeme meneJee : cenble}#eCe ~~ ßeerjece meceLe& ~~

Megæ vesškesâ uÙeeneJeW ~ }snesve Megæ MeesOeeJeW ~ MeesOetve Megæ JeeÛeeJeW ~ ÛegkeâeW veÙes ~~1~~ ef}efnleevee Megæ Je JÙeJeefmLele ef}neJes, ef}efnuÙeeveblej les Megæ Je JÙeJeefmLele Deens Jee veener ÙeeÛeer Kee$eer keâ¤ve IÙeeJeer Je veblej les JeeÛeleevee Megæ GÛÛeejeves Je efJejeceeefokeâebvee Devegme¤ve JÙeJeefmLele JeeÛeeJes. lÙeele Ûegkeâe ke⤠veÙes. ~~1~~

efJeMkeâefUle cee$egkeâe vescemle keâjeJÙee ~ OeešŸee peeCeesve meÂ{ OejeJÙee ~ jbie jeKeesve YejeJÙee ~ veevee keâLee ~~2~~ Jes}ebšŸee, keâeves F. eflejkeäÙee, Jeekeâ[Ÿee Demeleer} lej lÙee og®mle keâjeJÙeele. De#ejeÛes JeUCe SkeâÛe Skeâ meebYeeUeJes. Deveskeâ keâLeebceOÙes Deme}s}s veešŸe, De}bkeâejeoer }#eele IesTve ef}efnlee-JeeÛeleevee lÙeele jbiele DeeCeeJeer. ~~2~~

peeCeeÙeeÛeW meebieleeb ve Ùes ~ meebieeÙeeÛeW vescemle ve Ùes ~ mecepeuÙeeefJeCe keâebneRÛe ve Ùes ~ keâesCeerÙeskeâ ~~3~~ pÙeeÛee (Deelcee) kesâJeU mJemebJesÅe DevegYeJe ÙesT Mekeâlees lees Meyoeves meebielee Ùesle veener. DeelcÙeeefJe
nefjkeâLee efve¤heCe ~ vescemleheCeW jepekeâejCe ~ Jelee&ÙeeÛeW }#eCe ~ leWefn DemeeJeW ~~4~~ ßeernjerÛeer meiegCe Je efveieg&Ce keâLee keâjeJeer. ieghle Je DeØelÙe#e jepekeâejCe keâjeJes Je meoeÛeejmebheVe DemeeJes. ~~4~~

hegmeeW peeCes meebieeW peeCes ~ DeLeeËlej keâ¤b peeCes ~ mekeâefUkeâebÛes jeKeeW peeCes ~ meceeOeeve ~~5~~ pes keâUle vemes} les DeefOekeâeNÙee}e efJeÛeejCÙeele mebkeâesÛe ve keâjCeeje, pes mecepe}s Demes} les meebieCeeje, Gheefve
oerIe& metÛevee DeeOeeR keâUW ~ meeJeOeheCeW leke&â ØeyeUW ~ peeCepeeCeesefve efveJeUs ~ ÙesLeeÙeesiÙe ~~6~~ mebYeeJÙe IešveebÛeer DeeieeT keâuhevee DemeCeeje, meJe& heefjefmLeleerÛes meeJeOeheCeecegUs leke&âMegæ he=LekeäkeâjCe keâjCeeje Je peeCeerJehetJe&keâ meJeeËÛes meceeOeeve keâjCeeje cenble DemeeJee. ~~6~~

Ssmee peeCes pees mecemle ~ leesefÛe cenble yegefæJeble ~ ÙeeJesieUW DebleJeble ~ mekeâU keâebner ~~7~~ DeMee meJe&%e cenblee}eÛe yegefæceeve cnCeeJes. Demes vemeleer} lÙeebÛee meceepeeJejer} ØeYeeJe efškeâle veener. ~~7~~

leeUJesU leeveceeveW ~ Øeyebo keâefJelee pee[ JeÛeveW ~ cepÙee}meer veevee efÛevnW ~ megÛeleer peÙee ~~8~~ mebieerleeleer} lee}, jeieebÛÙee JesUe Je leevee ÙeebÛes %eeve DemeeJes. DeeOÙeeeflcekeâ }sKe, keâeJÙejÛevee Je MeeŒeefmeæevle ÙeebÛeer peeCe DemeeJeer. efJeÉlmeYesle lÙeeÛÙee ØeefleYes}e yenj ÙesTve lÙeeleer} JewÛeeefjkeâ osJeIesJeerle ÙeeÛee cees"e Jeeše Demelees. ~~8~~

pees Ùeskeâebleeme lelhej ~ DeeOeeR keâjer hee"eblej ~ DeLeJee MeesOeer DeLeeËlej ~ «ebLeieYeeAÛeW ~~9~~ cenble Skeâevleemee"er Deelegj Demetve, lÙee SkeâevleeÛee lees hee" hee"evlej Je DeOÙeelce «ebLeeÛÙee meKees} Je meJeeËieerCe DeYÙeemeemee"er GheÙeesie keâjlees. ~~9~~ ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

487

(o. 11 me. 6)

DeeOeeRÛe efmekeâesve pees efmekeâJeer ~ leesefÛe heeJes ßes‰ heoJeer ~ iegbleuÙee }eskeâebme GieJeer ~ efJeJeskeâyeUW ~~10~~ pees mJele: Meyo%eeveele heejbiele nesTve veblej ØeyeesOeve keâjlees lÙee}e meJe&leeshejer Deeoj Je mevceeve efceUleele Je leesÛe mJele:ÛÙee efJeJeskeâ yeUeves meeOeveceeiee&le IeesšeUCeeNÙeebvee ceeie&oMe&ve keâjlees. ~~10~~

De#ej megboj JeeÛeCeW megboj ~ yees}CeW megboj Ûee}CeW megboj ~ Yeefkeäle %eeve JewjeiÙe megboj ~ keâ¤ve oeJeer ~~11~~ lÙeeÛes De#ej JeUCeoej Je SkeâmeejKes Demeles. JeeÛeleevee lees efJe
peÙeeme ÙeslveefÛe DeeJe[s ~ veevee Øemebieer heJee[s ~ OeeršheCeW Øeiešs o[s ~ Ssmee veJns ~~12~~ lÙee}e keâece keâjCÙeeÛeer DeeJe[ Demeles. GlmeJe, meYee, mebIe
meebkeâ[erceOeW JeleeX peeCes ~ GheeOeerceOeW efceUeW peeCes ~ Deef}hleheCeW jeKeeW peeCes ~ DeeheCeemeer ~~13~~ mebkeâš eEkeâJee De[ÛeCeerle MeebleheCes ceeie& keâe{Ceeje, Deveskeâ ØekeâejÛÙee }eskeâmecegoeÙeele JeeJe¤ MekeâCeeje Je SJe{s keâ¤ve mJele:Ûes DemebielJe meebYeeUCeeje cenble Demelees. ~~13~~

Deens lejer meJeeË "eF& ~ heeneW peeleeb keâes"WefÛe veeneR ~ pewmee Deblejelcee "eFËÛee "eF& ~ ieghle pee}e ~~14~~ Deelcee pÙeeØeceeCes lÙeeÛÙee peeieer ieghleheCeeves Demelees lÙeeØeceeCes ne meJe& keâeÙee&le JÙeehekeâlesves jentvener vesle=lJe eEkeâJee ßesÙeeÛÙee °erves keâMeeleÛe vemelees. ~~14~~

lÙeeJesieUW keâenerÛe vemes ~ heeneW peeleeb lees ve efomes ~ efomeesve Jele&Jeerlemes ~ ØeeCeercee$eebmeer ~~15~~ cenbleeefMeJeeÙe keâesCelesÛe keâeÙe& nesle veener. heCe lees keâMeeleÛe De[ketâve he[le veener. mJele: Deef}hle jentve meJeeËkeâ[tve keâece keâ¤ve Ieslees (ns DeblejelcÙeeÛesner JeCe&ve Deens). ~~15~~

lewmeeÛe neefn veeveehejer ~ yengle peveeme MeeneCes keâjer ~ veevee efJeÅee lÙee efJeJejer ~ mLetU met#cee ~~16~~ cenble DeblejelcÙeeØeceeCesÛe Deveskeâebvee ØesjCee osTve cees"Ÿee }eskeâmecegoeÙee}e Yeeweflekeâ (mLet}) Je DeeOÙeeeflcekeâ (met#ce) efJeÅee efMekeâJetve MeneCes keâjlees. ~~16~~

DeeheCeekeâefjleeb MeeneCes nesleer ~ les menpe efÛe meesÙes Oeefjleer ~ peeCelesheCeeÛeer cenbleer ~ Ssmeer Demes ~~17~~ pes lÙee cenbleecegUs efMeketâve MeneCes nesleele les menpeÛe lÙee}e ceeveleele Je Dee%esle jneleele. peeCelesheCeeÛÙee cenbleerÛes ns Jece& Deens. ~~17~~

jeKeeW peeCeW veereflevÙeeÙe ~ ve keâjer ve keâjJeer DevÙeeÙes ~ keâ"erCe Øemebieer GheeÙes ~ keâ¤b peeCes ~~18~~ vÙeeÙe Je veerleerÛee meceepeeJejer} heie[e efškeâJetve "sJelees. mJele: DevÙeeÙe keâjerle veener Je hejnmlesner lees keâjerle veener. Oece&, DeOÙeelce, JÙeJenej F. #es$eeble keâ"erCe Øemebie Dee}e Demelee lÙeeletve ceeie& keâe{lees. ~~18~~

Ssmee heg®
488

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

oMekeâ DekeâjeJee : YeerceoMekeâ meceeme meeleJee : ÛebÛeUveoerefve¤heCe ~~ ßeerjece meceLe& ~~

ÛebÛeU veoer ieghle iebiee ~ mcejCeW heeJeve keâjeR peiee ~ ØeefÛele jeskeâ[er heene iee ~ DevÙeLee veJns ~~1~~ Ùee ceeÙeeveoerÛee Giece ieghle Deme}e lejer leer ieefleMeer} (ÛebÛeU) Deens. lÙee GieceeÛes (yeÇÿeeÛes) pej peieeves mcejCe kesâ}s. lej peie Gæ¤ve peeF&} ne DevegYeJe ØelÙe#e Ùeslees. ner JemlegefmLeleer keâOeer yeo}le veener. ~~1~~

kesâJeU DeÛebÛeUeR efvecee&Ce pee}er ~ DeOeescegKeW yeUW Ûeeef}}er ~ DeKeb[ Jeens hejer osefKe}er ~ veeneRÛe keâesCeeR ~~2~~ ner ceeÙee veoer DeÛe} yeÇÿemJe¤heele Giece heeJetve Kee}er} efoMes}e Jesieeves Jenele ies}er. (TOJe&cet}ceOe:MeeKeb) leer cetU ceeÙesÛÙee mJe¤heele keâesCee}eÛe efomele veme}er lejer iegCeceeÙee Je pe[ceeÙesÛÙee mJe¤heele cee$e DeKeb[ Jeenleevee efomeles. ~~2~~

JeUCeW JeebkeâeCeW YeesJejs ~ GkeâàÙee lejbie Pejs ~ }eoe }eše keâelejs ~ "eFË "eFË ~~3~~ ceeÙeeveoerÛÙee ØeJeenele JeUCes, }Iegkeâesve, YeesJejs, GmeeUs, lejbie, JesieJeeve ØeJeen, OeyeOeyes, }eše, keâehele peeCeejs heeCeer F. peeieespeeieer efomeleele. ~~3~~

Meg
HesâCe Hegâies ns}eJes ~ mewjewJeje Gokeâ OeeJes ~ LeWye HegâF& ceespeeJes ~ DeCegjsCeg efkeâleer ~~5~~ Hesâme, HegâieCes, ns}keâeJes F. Øekeâejs Jeeš Hegâšs} eflekeâ[s heeCeer OeeJeles. lÙeeÛÙee JesieecegUs G[CeeNÙee }nevecees"Ÿee LeWyeebÛeer ieCeleer keâMeer keâjeJeer! ~~5~~

JeesmeeCes Jeenleer Gob[ ~ PeesleeJes okeg&âšs oie[ ~ Ke[keWâ yesšW Dee[ ~ JeUmee G"s ~~6~~ heeCÙeeJej keâÛeNÙeeÛes {erie Jeneleele, keâceer-peemle GbÛeerJe¤ve heeCeer DeeoUles. Jeešsleer} oie[, helLej, yesšs, Ke[keâ FlÙeeoeRvee JeUmee Iee}tve heeCeer heg{s peeles. ~~6~~

ce=o Yetceer legšesve iesuÙee ~ keâ"erCe lewMÙeeefÛe jeefnuÙee ~ "eFË "eFË Gob[ heeefnuÙee ~ me=°erceOeW ~~7~~ heeCÙeeÛÙee ØeJeenecegUs ef"metU peefceveerÛeer Oethe nesles Je keâ"erCe peefceveer DeYebie jneleele. ne Øekeâej peieele peeieespeeieer efomelees (DeeleeheÙeËle ceeÙesÛÙee Deveskeâ DeefYeJÙekeäleer meebefieleuÙee. ceeÙesÛÙee Mekeäleer efkeâleer efJeefJeOe Øekeâejebveer DevegYeJee}e Ùesleele les veoerÛÙee ¤hekeâeves meebefiele}s. peerJee}e DevegYeJee}e ÙesCeeNÙee efJeefJeOe leeheebÛeer efJeefJeOe efveefceòes ÙesLes Dee{Uleele. Goe. DeeefOeYeeweflekeâ mebkeâšebÛÙee lejbie, GkeâàÙee, }eše, Oeeje, OeyeOeyes F. ßesCeer Demeleele. Ùeeheg{er} DeesJÙeeble Ùee veoerle meehe[}s}s keâesCelÙee heæleerves lÙee ØeJeene}e leeW[ osleele lÙeeÛes JeCe&ve Deens). ~~7~~

Ùeskeâ les JeenleefÛe ies}s ~ Ùeskeâ JeUMeeceOeW heef[}s ~ Ùeskeâ meebkeâ[eRle Dee[keâ}s ~ DeOeescegKe ~~8~~ keâenerpeCe Ùee ØeJeeneyejesyej hejeOeerveheCes JeenleÛe peeleele. keâener Ùee ØeJeeneÛÙee Dee[ceeiee&le meehe[leele. keâener SKeeÅee keâheejerceOÙes Kee}er leeW[ Jej heeÙe keâ¤ve De[ketâve he[leele. ~~8~~ ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

489

(o. 11 me. 7)

Ùeskeâ DeehešDeehešeWÛe ies}er ~ Ùeskeâ efÛej[efÛe[eXÛe ces}eR ~ efkeâleerÙeskeâ les Hegâie}eR ~ heeCeer Yej}W ~~9~~ keâener ØeJeenele DeeoUtve cejleele, keâener efÛej[tve cejleele (DeheIeele). keâeneRÛÙeele Denbkeâej¤he ceeÙee SJe{er Yejles keâer les lÙeeves Hegâietve jneleele. ~~9~~

Ùeskeâ yeUeÛes efveJe[}s ~ les heesnleefÛe Gieceeme ies}s ~ GieceoMe&veW heefJe$e pee}s ~ leerLe&¤he ~~10~~ keâener Lees[s }eskeâ efJeJeskeâ, JewjeiÙe Je meeOevee ÙeebÛÙee yeUeves veoerÛÙee ØeJeeneefJe®æ heesntve leerLe&¤he GieceeheÙeËle heesnesÛetve yeÇÿe¤he Pee}s. cegkeäle Pee}s. ~~10~~

lesLeW yeÇÿeeefokeâebÛeer YegJeveW ~ yeÇÿeeb[osJeleebÛeer mLeeveW ~ GHeâješer iebiee heeneleeb efceUCeW ~ mekeâUebme lesLeW ~~11~~ lÙee yeÇÿe¤he cegUepeJeU yeÇÿeeb[eleer} meJe& osJeleebÛeer mLeeves Demeleele. veoerÛÙee ØeJeeneefJe®æ iesuÙeeme lÙee meJe& mLeeveebÛes oMe&ve meJeeËvee nesles. ~~11~~

lÙee peUeSsmeW veeneR efvece&U ~ lÙee peUeSsmeW veeneR ÛebÛeU ~ DeeheesveejeÙeCe kesâJeU ~ yeesef}pes lÙeemeer ~~12~~ GieceepeJeUer} heeCeer DelÙeble heefJe$e Demetve les ceeefÙekeâ Deme}s lejer meJe&ßes‰ Deens. lÙee}e DeeheesveejeÙeCe cnCeleele. ~~12~~

ceeneveoer hejer DeblejeUeR ~ ØelÙe#e Jeens meJe&keâeUeR ~ mJeie&ce=lÙeheeleeUer ~ hemej}er heene ~~13~~ ceeÙeeveoer SJe{er ØeÛeb[ Demetvener efle}e leU eEkeâJee keâe" veenerle. (River bed and banks) lejer leer eflevner keâeUele Jeenle jenles (leer Yeemele jneles). mJeie&, ce=lÙet Je heeleeU DeMee $ew}eskeäÙeele efleÛes heeCeer Ye¤ve jeefn}s Deens. ~~13~~

DeOeesOe& De°efn efoMee ~ efleÛeW Gokeâ keâjer JeUmee ~ peeCeles peeCeleer peieoerMee ~ meeefjKeerÛe les ~~14~~ DeOe Je TOJe& Ùee efoMeebmen onener efoMeeble efleÛeer JÙeehleer Deens. leer cetUceeÙee cnCepesÛe peieoerMe¤he F&Õej Demes peeCelÙeebvee Ûeebie}s "eTkeâ Demeles. ~~14~~

Deveble hee$eeR Gokeâ Yej}W ~ keâes"W heePeheePejeWÛe ies}W ~ efkeâleerÙeskeâ leW JesÛe}W ~ mebmeejemeer ~~15~~ ns ceeÙesÛes heeCeer }#eeJeOeer Mejerjele (Ùeesveer) Yej}s Deens. keäJeefÛele keâesCeer les heeCeer DeešJe}s (cegkeäle) heCe yengleskeâebveer lÙeeÛee Yeesieemee"er GheÙeesie kesâ}e. ~~15~~

ÙeskeäÙeemebieW leW keâ[Ješ ~ ÙeskeäÙeemebieW leW iegUÛeš ~ ÙeskeäÙeemebieW leW efleKeš ~ legjš #eej ~~16~~ ceeÙeepe} DeefJeÅee«emleebvee keâ[t, efleKeš, legjš Je Keejš }eieles. peerJevcegkeäleebvee les ceOegj Jeešles. (keâece Je ›eâesOeeoer efJekeâejebÛee keâ[theCee, efleKešheCee F.) peerJevcegkeäleebvee ceeÙesÛÙee ceeOÙeceeletve yeÇÿemegKeeÛee Yeesie efceUlees. ~~16~~

pÙee pÙee heoeLee&me efceUs ~ lesLeW leõtheefÛe efcemeUs ~ meKees} Yetceerme legbyeUs ~ meKees}heCeW ~~17~~ ceeÙeepe} pÙee heoeLeeËvee JÙeeheles lÙee heoeLee&ÛÙee DeekeâejeÛes nesles. Keñs Ye¤ve keâe{tve les lesJe{Ÿee Kees}erves lÙeele jneles. (ceeÙee lÙee lÙee heoeLee&ØeceeCes met#ce eEkeâJee mLet} Demeles.) ~~17~~

efJe
iegCeeR DeJeiegCeeR efceUs ~ pÙeeÛeW lÙeehejer efveJeUs ~ lÙee GokeâeÛee ceefncee ve keâUs ~ GokeWâefJeCe ~~19~~ meodieÏCe Je ogieg&Ce Ùeele iegCe¤heeves ceeÙee Deens. ceeÙee pÙee lÙee heoeLee&ÛÙee iegCeebÛes keâejCe Demeles. ceeÙee peUeÛeer ner DelekeäÙe& }er}e lÙeeÛeer lÙee}eÛe ceenerle! ~~19~~ (o. 11 me. 7)

490

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

Gokeâ Jeens Dehejebhej ~ ve keâUs veoer keâeR mejesJej ~ peUJeeme keâ¤ve vej ~ jeefn}s efkeâleerÙeskeâ ~~20~~ ceeÙeepeUeÛeer JÙeehleer Dehejbheej Deens. lÙee heeCÙeeÛÙee hemeeNÙee}e veoer cnCeeJes keâer mejesJej ns keâUle veener. lÙee heeCÙeele efkeâlÙeskeâ ØeeCeer peUÛejebØeceeCes JeemleJÙe keâ¤ve Deensle. ~~20~~

Gieceehewef}keâ[s ies}s ~ lesLeW hejleesve heeefn}W ~ lebJe leW heeCeerÛe Deeš}W ~ keâebner veeneR ~~21~~ pes meeOekeâ ceeÙeepeUeÛÙee Gieceehe}erkeâ[s heesnesÛe}s (yeÇÿe) Je lÙeebveer pesJne ceeies JeUtve heeefn}s lesJne lÙee heeCÙeeÛee ceeiecetmener lÙeebvee Dee{U}e veener! (Ùee cee · peer cegUeleÛe veener.) ~~21~~

Je=efòemegvÙe ÙeesiesÕej ~ ÙeeÛee heeneJee efJeÛeej ~ oeme cnCes JeejbJeej ~ efkeâleer meebieeW ~~22~~ peerJevcegkeäle ÙeesiesÕejeÛeer Devle:keâjCeJe=òeer pesJne DeelcemJe¤heer }erve nesles lesJne efle}e Je=efòe%eeve nesCes Leebyeles. pesJne Je=òeerceeieer} %eelee %eeve¤he neslees lesJne %esÙe¤he ceeefÙekeâ peieeÛee yeeOe neslees. ceeÙee peCet Deeštve peeles. ne JesoevleeÛee efJeÛeej efkeâleer cnCetve Je efkeâleer JesUe mecepeeJetve meebieeJee. ~~22~~ Fefle ßeeroemeyeesOes ieg®efMe<ÙemebJeeos ‘ÛebÛeUveoerefve¤heCeveece’ meceeme meeleJee ieg®efMe<ÙemebJeeoelcekeâ ßeeroemeyeesOe Ùee «ebLeeleer} ‘ÛebÛeUveoerefve¤heCe’ veeJeeÛee meeleJee meceeme meceehle

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

491

(o. 11 me. 7)

oMekeâ DekeâjeJee : YeerceoMekeâ meceeme Dee"Jee : DeblejelceeefJeJejCe ~~ ßeerjece meceLe& ~~

DeeOeeR Jebotb mekeâUkeâlee& ~ mecemle osJeebÛee pees Yelee& ~ lÙeeÛes YepeveeR ØeJelee& ~ keâesCeerlejer ~~1~~ Deelee meJe&keâlÙee& F&Õeje}e vecemkeâej keâ¤. lees meJe& osJeosJeleebÛee heeseEMeoe Demetve lÙeeÛeer keâesCeer lejer peeCelÙeeves Gheemevee keâjeJeer. ~~1~~

lesCeWefJeCe keâeÙe& ve Ûe}s ~ heef[}W heCe& leWefn ve ne}s ~ DeJeIeW $ew}eskeäÙesefÛe Ûee}s ~ peÙeeÛesveer ~~2~~ lÙeeÛes meòesefMeJeeÙe peefceveerJej he[}s}s JeeUkesâ heeve ne}CÙeemeejKes meeceevÙe keâecener nesle veener. $ew}eskeäÙeeÛes Glheòeer, efmLeleer Je }Ùe lÙeeÛÙee meceeLÙee&ves nesleele. ~~2~~

lees Deblejelcee mekeâUebÛee ~ osJeoeveJeceeveJeebÛee ~ ÛelJeejKeeCeerÛelJeejJeeCeerÛee ~ ØeJele&kegâ ~~3~~ lees meJe& osJe, oeveJe Je ceeveJeeoer peerJeebÛee Deblejelcee Demetve pejeÙegpeeoer Ûeej KeeCeer Je hejeoer Ûeej JeeCeeRÛee ØeJele&keâ Deens. ~~3~~

lees Ùeskeâ}eefÛe mekeâUeb IešeR ~ keâjer efYeVeefYeVee jenešer ~ mekeâU me=°erÛeer iees°er ~ efkeâleer cnCeewve meebieeJeer ~~4~~ lees meJe& peerJeebÛÙee Devle:keâjCeele (Ieš) jentve lÙeebvee lÙeebÛÙee ØeejyOeevegmeej JeeieefJelees eEkeâJee lÙeebÛes JÙeeheej Ûee}efJelees. meJe& me=°erÛÙee meJe& JÙeJenejebÛee efJeÛeejner keâjlee ÙesCeej veener SJe{s les ØeÛeb[ Je iegbleeiegbleerÛes Deensle. ~~4~~

Ssmee pees ieghlesÕej ~ lÙeeme cnCeeJeW F&Õej ~ mekeâU SsÕeÙe& Leesj Leesj ~ peÙeeÛesefve Yeesefieleer ~~5~~ Demee pees ieghle¤heeves keâeÙe& keâjCeeje F&Meeve eEkeâJee efveÙeblee, lÙee}e F&Õej cnCeleele. cees"s SsÕeÙe&Jevle peer SsÕeÙex Yeesieleele leer meJe& lÙeeÛÙee me=°erleer} Je lÙeeÛÙee efveÙeb$eCeeKee}er Demeleele. ~~5~~

Ssmee pesCeW JeesUefKe}e ~ lees efJeÕebYejefÛe pee}e ~ meceeOeer menpeefmLeleer}e ~ keâesCe hegmes ~~6~~ Demee F&Õej pees hetCe&lJeeves peeCelees lees mJele:Ûe efJeÕeele Ye¤ve jenlees. Demes PeeuÙeeJej meceeOeer Je Jesoevleeleer} menpeefmLeleerÛeer keâeÙe ceeleyyejer! (efJe%eeve) ~~6~~

DeJeIes $ew}eskeäÙe efJeJejeJeW ~ lesJneb Jece& he[s} "eJeW ~ DeeJeÛešW Ieyee[ efmeCeeJeW ~ ve}iesefÛe keâebneR ~~7~~ meJe& ÂMÙe Jee MeeŒeele meebefiele}suÙee yeÇÿeeb[ebÛes he=LekeäkeâjCe keâjlee keâjlee DeÛeevekeâ jnmÙeeÛee G}ie[e neslees Je peCet %eeveeÛes Ieyee[ neleer Ùesles. Ye}lÙee keâ°ebÛeer iejpeÛe veener. (jceCe cen
heeneleeb Ssmee keâesCe Deens ~ pees Deblejelcee efJeJejesve heens ~ Deuhe mJeuhe keâUesve jens ~ meceeOeeveW ~~8~~ Demes ÂMÙe me=°erÛes he=LekeäkeâjCe meebieesheebie keâ¤ve DeblejelcÙeeÛee MeesOe IesCeeje heent ies}s lej Heâej keäJeefÛele meehe[lees. yengleskeâ meJe& Leelegjceelegj ceeefnleerJej meceeOeeve ceeveleele. ~~8~~

Deejs nW heeefn}WÛe heeneJeW ~ efJeJej}WefÛe ceeiegleW efJeJejeJeW ~ JeeefÛe}WefÛe JeeÛeeJeW ~ hegvnhegvne ~~9~~ Dejs meeOekeâe, DeYÙeeme kesâ}suÙee JesoevleMeeŒeeÛee hegvne hegvne DeYÙeeme keâj. mecepeeJetve Iesle}s}s hegvne mecepeeJetve Ies. JeeÛe}s}s hegvne hegvne JeeÛe. ~~9~~ (o. 11 me. 8)

492

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

Deblejelcee kesâJe{e kewâmee ~ heeneCeejeÛeer keâesCe oMee ~ osefKeuÙee SsefkeâuÙee Ssmee ~ efJeJeskeâ meebies ~~10~~ DeblejelcÙeeÛeer JÙeehleer efkeâleer? lÙeeÛes mJe¤he keâmes Deens? lÙee}e peeCe}suÙeeÛeer %eeveesòej efmLeleer keâMeer Demeles? ns pÙeeves DevegYeJe}s Deens, lees SskeâCeeNÙee}e mecepes} Demes %eeve meebielees. ~~10~~

Gob[ Ssefkeâ}W osefKe}W ~ DeblejelcÙeeme veJeÛes hegjefJe}W ~ ØeeCeer osnOeejer yeeG}W ~ keâeÙes peeCes ~~11~~ DeOÙeelceMeeŒe, Oece&MeeŒe, heesLÙee FlÙeeoeRÛes kesâ}s}s Yejhetj JeeÛeve DeeefCe lÙee #es$eeleer} JÙekeäleeRÛeer Iesle}s}er oMe&ves SJe{Ÿee Yeeb[Je}eJej Deblejelcee peeCelee Ùesle veener. osneceOÙes leeoelcÙeeves jenCeeNÙee meeceevÙe De%eevÙee}e lees keâmee keâUCeej! ~~11~~

hetCee&me DehetCe& hegjsvee ~ keâeb peW DeKeb[ efJeJejsvee ~ efJeJejleeb efJeJejleeb Gjsvee ~ osJeeJesieUe ~~12~~ yeÇÿe hetCe& Deens. peerJe DehetCe& DemeuÙeeves lÙeeves DeKeb[ Je ÙeLeeLe& peerJeyeÇÿewkeäÙeeÛes eEÛeleve kesâuÙeeefMeJeeÙe lees hetCee&}e ieJemeCeer Iee}t Mekeâle veener. Demes eEÛeleve keâjerle keâjerle lees yeÇÿeentve JesieUe Gjlee keâecee veÙes. ~~12~~

efJeYekeäleheCeW vemeeJeW ~ lejerÛe Yekeäle cnCeJeeJeW ~ veenerlejer JesLe&efÛe efmeCeeJeW ~ KešešesheW ~~13~~ yeÇÿemJe¤heeheemetve pees JesieUsheCeeves Gjle veener leesÛe Yekeäle cnCeefJeCÙeeme hee$e Deens. ns meeOÙe nesCÙeemee"er pes kesâ}s heeefnpes les ve keâjlee kesâ}s}s Flej meJe& ØeÙelve kesâJeU keâ° nesle. ~~13~~

GieeÛe Iej heenesve ies}e ~ IejOeveer veeneR JeesUefKe}e ~ jepÙeeceOetveefÛe Dee}e ~ hejer jepee vesCes ~~14~~ osn¤he Iejele cegkeäkeâece keâ¤vener lÙeeÛÙee mJeeceer}e peeCe}s veener lej lees cegkeäkeâece HegâkeâšÛe! jepÙeYej ØeJeeme keâ¤ve jepee}e ve DeesUKeCÙeemeejKesÛe les nesÙe. (jepÙe = peie) ~~14~~

osnmebieW efJe
Ssmes }eskeâ DeefJeJeskeâer ~ DeeefCe cnCeleer Deecner efJeJeskeâer ~ yejW pÙeeÛeer pewmeer šekeâer ~ lewmeW keâjeJeW ~~16~~ DeMeer DeefJeJeskeâer ceeCemesner mJele:}e efJeJeskeâer mecepeleele. SketâCe keâeÙe lej pees lees lÙeeÛÙee ceieotjeØeceeCes efJeÛeej keâjlees ~~16~~

cetKe& Deblej jeKeeW vesCes ~ cnCeewve DemeeJeW MeeneCes ~ les MeeneCesefn owvÙeJeeCes ~ nesTve ies}s ~~17~~ cetKe& ceeCetme DeblejelcÙeeÛee Deboepener IesT Mekeâle veener. cnCetve pes Heâkeäle MeeŒeeYÙeemeeves MeneCes nesleele lesner lÙeebÛÙeemeejKesÛe osnleeoelcÙeeÛes oerve peerJeve peieleele. ~~17~~

DeblejeR "sJeCeW Ûegkeâ}W ~ oejesoejeR Oegb[tb }eie}W ~ lewmeW De%eeveeme pee}W ~ osJe ve keâUs ~~18~~ Devle:keâjCeeleer} efvelÙeØeehle megKe¤he DeelceJemlet efJeme¤ve les megKeemee"er hebÛeefJe
Ùee osJeeÛeW OÙeeve keâjer ~ Ssmee keâesCe me=°erJejer ~ Je=òeer ÙeskeâoWmeer lele&jer ~ heJee[s} keâes"W ~~19~~ yeÇÿeJemletÛes OÙeeve keâjCeeje OÙeelee he=LJeerÛÙee hee"erJej Depetve pevcee}e ÙeeJeÙeeÛee Deens! OÙeeveeÛes meeOeve Deme}s}er Devle:keâjCe Je=òeer DeÛesleve Je ÛebÛe} DemeuÙeeves leer OÙeeve keâmes keâjer}? ~~19~~

yeÇÿeeb[er oeš}s ØeeCeer ~ yeng¤heW yengJeeCeer ~ YetieYeeA DeeefCe hee
493

(o. 11 me. 8)

Flegkesâ "eFË hegjJe}e ~ DeveskeâeR ÙeskeâefÛe Jele&}e ~ ieghle DeeefCe Øeieš}e ~ efkeâleerÙeskeâ ~~21~~ lÙee meJeeËle les SkeâÛe JÙeehetve jeefn}s Deens. keâes"s lÙeeÛes DeefmlelJe GIe[heCes peeCeJeles lej keâes"s les ieghle Demeles SJe{sÛe. ~~21~~

ÛebÛeUW ve nesF&pes efve§eU ~ ØeefÛele peeCeeJeer kesâJeU ~ ÛebÛeU leW veJns efve§eU ~ hejyeÇÿe leW ~~22~~ DeÛesleve Devle:keâjCeJe=òeer}e Ûesleve yeÇÿeeÛes keâOeerÛe %eeve nesle veener. DevegYeJeevesÛe Demee efveCe&Ùe IÙeeJee. ceeefÙekeâ efÛeòeJe=òeer}e efve§eU hejyeÇÿeeÛee `ceer' cnCetve DevegYeJe ÙesCes MekeäÙe veener. ~~22~~

lelJeW lelJe pesJneb G[s ~ lesJneb osnyegefæ Pe[s ~ efvece&U efve§eU Ûengbkeâ[s ~ efvejbpeve ~~23~~ Skeâe leòJeeves ogmejs leòJe yeeefOele kesâ}s keâer `ceer osn' ne Yeüce ve° nesTve meJe&$e efJece}, DeÛe} Je De¤he yeÇÿe DemeuÙeeÛee DevegYeJe Ùeslees. ~~23~~

DeeheCe keâesCe keâes"W keQâÛee ~ Ssmee ceeie& efJeJeskeâeÛee ~ ØeeCeer pees mJeÙeW keâeÛee ~ lÙeeme nW keâUsvee ~~24~~ ceer keâesCe? ceer keâes"tve Dee}es? ceer keâmee Dee}es? F. ØeMveebÛeer ÙeLeeLe& Gòejs efceUCes ne efJeJeskeâeÛee ceeie& Deens. ceboyegæerÛÙee yeæ peerJee}e ne ceeie& meehe[le veener. ~~24~~

YeuÙeeveW efJeJeskeâ OejeJee ~ ogmlej mebmeej lejeJee ~ DeJeIee JebMeefÛe GOejeJee ~ nefjYekeäleer keâ¤veer ~~25~~ pees MegæyegæerÛee hegCÙeMeer} Deens lÙeeves ne efJeJeskeâeÛee ceeie& OejeJee. lejCÙeeme keâ"erCe mebmeej le¤ve peeTve meJe& kegâU Gæ¤ve vÙeeJes. ~~25~~ Fefle ßeeroemeyeesOes ieg®efMe<ÙemebJeeos ‘DeblejelceeefJeJejCeveece’ meceeme Dee"Jee ieg®efMe<ÙemebJeeoelcekeâ ßeeroemeyeesOe Ùee «ebLeeleer} ‘DeblejelceeefJeJejCe’ veeJeeÛee Dee"Jee meceeme meceehle

(o. 11 me. 8)

494

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

oMekeâ DekeâjeJee : YeerceoMekeâ meceeme veJeJee : GheosMeveece ~~ ßeerjece meceLe& ~~

DeeOeeR keâcee&Ûee Øemebie ~ keâce& kesâ}W heeefnpes meebie ~ keâoeefÛele heef[}W JÙebie ~ lejer ØelÙeJeeÙe Ie[s ~~1~~ peerJeeÛÙee Glkeâ
cnCeewve keâce& DeejbefYe}W ~ keâebnerÙeskeâ meebie Ie[}W ~ pesLepesLeW Deblej heef[}W ~ lesLeW nefjmcejCe keâjeJeW ~~2~~ Demee oes
lejer lees njer Deens kewâmee ~ efJeÛeej heeneJee Ssmee ~ mebOeshetJeea peieoerMee ~ ÛeesefJemeeb veeceeR mcejeJeW ~~3~~ SJe{s ceenelcÙe Deme}s}e njer keâmee Deens ÙeeÛee Lees[emee lejer efJeÛeej keâjeJee. lÙee njerÛÙee ieeseEJeoeoer ÛeesJeerme veeceebÛes mebOÙeeefJeOeer keâjCÙeehetJeea mcejCe keâjeJes. ~~3~~

ÛeesefJemeveeceer menœeveeceer ~ Devebleveeceer lees Deveeceer ~ lees kewâmee Deens DebleÙee&ceeR ~ efJeJeskeWâ JeesUKeeJee ~~4~~ ne njer ÛeesJeerme veeceebÛeeÛe keâeÙe heCe npeej veeceebÛee Je Deveble veeceebÛeener Deens! SJe{sÛe veJns, lej DebleÙee&ceer Je Deveeceer Demetve efJeJeskeâeves lees peeCeeJee. (DebleÙee&ceer– Deble:keâjCeele jenCeeje. Deveeceer– De¤he) ~~4~~

yeÇeÿeCe mveevemebOÙee keâ¤ve Dee}e ~ ceie lees osJeeÛe&veeme yewme}e ~ ÙesLeemeebie lees hetefpe}e ~ ØeefleceeosJees ~~5~~ keâesCeer yeÇeÿeCe mveeve Je mebOÙee keâ¤ve Iejeleer} osJeebÛÙee veevee ØeefleceebÛeer hetpee keâjCÙeeme yemetve lÙee Øeeflecee¤he osJeeÛeer ÙeLeemeebie hetpee keâjlees. ~~5~~

veevee osJeebÛÙee Øeeflecee ~ }eskeâ hetefpeleer Oe¤ve Øescee ~ pÙeeÛÙee Øeeflecee lees hejceelcee ~ kewâmee Deens ~~6~~ veevee osJeebÛÙee Deveskeâ Øeeflecee Demeleele Je }eskeâ lÙeebÛeer cees"Ÿee Øesceeves hetpee keâjleele. heCe pÙee hejceelcÙeeÛÙee lÙee Øeeflecee Demeleele lees keâmee Deens ns peeCe}s heeefnpes. ~~6~~

SsmeW JeesUefKe}W heeefnpes ~ JeesUKeesve Yepeve keâerpes ~ pewmee meensye vecemkeâeefjpes ~ JeesUefKeuÙeeGhejer ~~7~~ pÙeeØeceeCes MeemekeâerÙe DeefOekeâeNÙee}e DeesUKetve vecemkeâej keâjeJee lÙeeØeceeCes hejcesÕeje}e DeesUKetve lÙeeÛeer Gheemevee keâjeJeer. ~~7~~

lewmee hejceelcee hejcesÕej ~ yeje JeesUKeeJee heenesve efJeÛeej ~ lejerÛe heeefJepes heej ~ YeücemeeiejeÛee ~~8~~ lÙee hejceelce¤he hejcesÕejeÛes mJe¤he JesoevleMeeŒeevegmeej mecepeeJetve IesTve lÙee MeeŒeevegmeej Yekeäleer Ie[}er lejÛe mebmeejmeeiejeletve he}erkeâ[s peelee Ùesles. ~~8~~

hetpee Iesleeleer Øeeflecee ~ Deebiee Ùeslees Deblejelcee ~ DeJeleejer lejer efvepeOeecee ~ ÙesTve ies}s ~~9~~ Gheemekeâeves kesâ}s}er ØeefleceebÛeer hetpee osJee}e heesnesÛeles. GheemekeâeÛÙee Deble:keâjCeele Deblejelcee JÙeehetve Demetve Øeeflecee lÙeeÛeer Øeleerkesâ Demeleele. jeceke=â
495

(o. 11 me. 9)

hejer les efvepe¤heW Demeleer ~ leW efvepe¤he les peieppeesleer ~ melJeiegCe leÙesme cnCeleer ~ peeCeleer keâUe ~~10~~ heCe ns DeJeleej lÙeeÛÙee cetUÛÙee F&Õej Ùee mJe¤heele DeJeleej meceehleerveblejner Demeleele. lÙee cetUÛÙee mJe¤hee}e peieppeesleer, MegæmelJe Je peeCeleer keâUe DeMeer veeJes Deensle. ~~10~~

leÙes keâUsÛes heesšeR ~ osJe Demeleer keâesšŸeevegkeâesšer ~ Ùee DevegYeJeeÛÙee iees°er ~ ØelÙeÙeW heeneJÙee ~~11~~ lÙee peeCelÙee keâUsceOÙes keâesšŸeJeOeer osJe meceeefJe° Demeleele. cegKÙe osJeeÛee `ceer' Demee DevegYeJe DeeuÙeeJej les meJe& osJe keâefuhele Demeleele Demee ØelÙe#eÛe DevegYeJe Ùeslees! ~~11~~

osnhegjeceOeW F&Me ~ cnCeesve leÙee veebJe heg®
peeCeerJe¤heW peieoeblejW ~ Øemlegle Jele&leer MejerjW ~ Deble:keâjCeefJe
lees efJe
Sskesâ osKes ngbies ÛeeKes ~ peeCeesve efJeÛeejW DeesUKes ~ efkeâlÙeskeâ Deeheg}s heeefjKes ~ peeCeleens ~~15~~ leesÛe Sskeâlees, henelees, Jeeme Ieslees, ÛeJe Ieslees, mecepetve efJeÛeej keâ¤ve DeesUKelees Je lÙeeleer} Deehehej YeeJe peeCelees. ~~15~~

ÙeskeâefÛe peieeÛee efpeJneUe ~ hejer osn}esYeeÛee Dee[leeUe ~ osnmecebOeW JesieUe ~ DeefYeceeve Oejer ~~16~~ Deveble me=°erÛes lees SkeâÛe cetU Deme}e lejer ØelÙeskeâ peerJeeÛÙee osnleeoelcÙeeletve efvecee&Ce nesCeeNÙee osneJejer} ØesceecegUs Yeso efvecee&Ce nesTve DeÉwleeÛÙee DevegYeJeele De[LeUe Ùeslees. ~~16~~

Ghepes Jee{s cejs ceejer ~ pewMee GÛe}leer }njerJejer }njer ~ ÛebÛeU meeiejeR YejesJejer ~ $ew}eskeäÙe nesle peeleW ~~17~~ peerJeelcee osneyejesyej pevcee}e Ùeslees, Jee{lees, ceejlees Je cejlees. pÙeeØeceeCes KeJeU}suÙee mecegõeJej Skeâeceeietve Skeâ }eše GmeUleele lÙeeØeceeCes Deveble yeÇÿeeb[s efvecee&Ce nesleele Je ve° nesleele. ~~17~~

$ew}eskeâe Jele&Jelees Ùeskeâ ~ cnCeewve $ew}eskeäÙeveeÙeskeâ ~ Ssmee ØelÙeÙeeÛee efJeJeskeâ ~ heenevee kewâmee ~~18~~ Deveble yeÇÿeeb[ebÛee Meemlee DemeuÙeeves lÙee}e $ew}eskeäÙeveeÙekeâ cnCeleele ns ÛeebieuÙee jerleerves mecepeeJetve IÙee vee! ~~18~~

Ssmee Deblejelcee yeesef}}e ~ hejer leesefn lelJeebceOÙeW Dee}e ~ heg{W efJeÛeej heeefnpes kesâ}e ~ ceeneJeekeäÙeeÛee ~~19~~ Demee ne ceneve Deblejelcee megæe (F&Õej) ceeefÙekeâ leòJeebleÛe meceeefJe° Deens. cnCetve meeOekeâeves lÙeeÛÙee DevegmebOeeveele ve jenlee ceneJeekeäÙeeÛes ßeJeCe, ceveve Je eEÛeleve keâjeJes. ~~19~~

DeeOeeR osefKe}e osnOeejer ~ ceie heeneJeW peieoeblejeR ~ leÙeeÛesefveÙeeb Ghejer ~ hejyeÇÿe heeJes ~~20~~ ØeLece osnOeejer peerJe veblej peieleeÛee efveÙeecekeâ F&Õej nŸeebÛesntve efve®heeefOekeâ yeÇÿe met#ce Je JÙeehekeâ Deens. ~~20~~

hejyeÇÿeeÛee efJeÛeej ~ nesleeb efveJe[s meejemeej ~ ÛebÛeU peeF&} ne efveOee&j ~ Ûegkesâvee keâeR ~~21~~ (o. 11 me. 9)

496

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

meej Je DemeejeÛee efveJee[e keâjerleÛe hejyeÇÿeeÛee efJeÛeej neslees. Demeej ÛebÛeU ve° nesles Je meej yeÇÿe jenles ne efveCe&Ùe keâOeerÛe Ûegkeâle veener. ~~21~~

Glheefòe efmLeleer mebJnej peeCe ~ lÙeentve JesieUe efvejbpeve ~ ÙesLeW %eeveeÛeW efJe%eeve ~ nesle Deens ~~22~~ Glheòeer, efmLeleer Je veeMe nŸeebÛee keâejkeâ Deme}suÙee F&Õejentve efvejekeâej hejyeÇÿe Deef}hle Deens. lÙeeÛes %eeve PeeuÙeeveblej DeYÙeemeeves efJe%eeve efmeæ nesles. (DevegYeJee}e Ùesles.) ~~22~~

De°osn Leeveceeve ~ peeCeesve peeef}Ùeeb efveMe&ve ~ heg{W Gjs efvejbpeve ~ efJeceU yeÇÿe ~~23~~ eEhe[ Je yeÇÿeeb[eÛÙee ØelÙeskeâer Ûeej osnebÛeer mLeeves Je JÙeehleer }#eele IesTve lÙeebÛee efvejeme kesâuÙeeveblej (les ceer veener Demee efveCe&Ùe kesâuÙeeveblej) heg{s efvejekeâej efJeceU yeÇÿe Gjles. ~~23~~

efJeÛeejWefÛe DevevÙe pee}e ~ heeneCeejeefJeCe ØelÙeÙe Dee}e ~ lesefn Je=efòe efveJe=òeer}e ~ yejW heene ~~24~~ `ceer yeÇÿe Deens' nŸee efJeÛeejeves yeÇÿeeMeer SskeäÙe heeJeuÙeeJej %eelee Je %esÙe efveJe=òe nesTve kesâJeU %eeve¤helee Ùesles. Demes PeeuÙeeJej `ceer yeÇÿe' ner Je=òeermegæe efveJe=òe nesles ns veerš }#eele IÙee. ~~24~~

ÙesLeW jeefn}e JeeÛÙeebMe ~ heenesve meebef[}e }#ÙeebMe ~ }#ÙeebMeemeefjmee Je=efòe}sMe ~ leesefn ies}e ~~25~~ ÙesLes lJeb JeeÛÙe peerJe Je leled JeeÛÙe F&Õej DeeOeerÛe ceeies he[}s. veblej lJeb }#Ùe ketâšmLe ÛewlevÙe Je leled }#Ùe yeÇÿe megæe SskeäÙe¤heeves IesTve mees[tve efo}s Je lÙeeÛe #eCeer ne meJe& efJeÛeej keâjCeejer Devle:keâjCeJe=òeerner megš}er. ~~25~~ Fefle ßeeroemeyeesOes ieg®efMe<ÙemebJeeos ‘GheosMeefve¤heCeveece’ meceeme veJeJee ieg®efMe<ÙemebJeeoelcekeâ ßeeroemeyeesOe Ùee «ebLeeleer} ‘GheosMeefve¤heCe’ veeJeeÛee veJeJee meceeme meceehle

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

497

(o. 11 me. 9)

oMekeâ DekeâjeJee : YeerceoMekeâ meceeme oneJee : efve:mhe=nJele&Cetkeâ ~~ ßeerjece meceLe& ~~

cetKe& Ùeskeâosmeer neslees ~ Ûelegj meJe&$e heenelees ~ pewmee yengOee nesTve Yeesefielees ~ veevee megKeW ~~1~~ cetKe& ceeCetme mebkegâefÛele Je ceÙee&efole peerJeve peielees. Ûelegj ceeCetme yengßegle yevetve JÙeehekeâ nesTve Deveskeâ megKes Yeesielees. ~~1~~

leesefÛe Deblejelcee cenble ~ lees keâeb nesF&} mebkeâesefÛele ~ ØeMemle peeCelee mecemle ~ efJeKÙeele Ùeesieer ~~2~~ pees cenble F&ÕejemeejKee JÙeehekeâ neslees lees mebkegâefÛele efpeCes keâe peies}? lees JÙeehekeâ, meJe&%e Je Øeefmeæ Ùeesieer neslees. ~~2~~

keâlee& Yeeskeälee lelJelee ~ Yetceb[UeR meJe& meòee ~ lÙeeJesieUe lÙeeme %eelee ~ heensmee keâJeCeg ~~3~~ leòJe°erves lees meJe&keâlee& Je meJe&Yeeskeälee Demetve meJe& yeÇÿeeb[eJej peCet lÙeeÛeer meòee Ûee}les. lÙeeÛes Kejs mJe¤he peeCeCeeje lÙee mJele:ntve JesieUe keâesCe DeeCeeJee? ~~3~~

SsmeW cenbleW DemeeJeW ~ meJe& meej MeesOetve IÙeeJeW ~ heeneW peeleeb ve mebhe[eJeW ~ ÙeskeâeÙeskeâer ~~4~~ cenbleeves meJee&Ûes meej efveJe[tve IesTve meejefve‰ jneJes. keâesCee}e efkeâleerner nJeemee Jeeš}e lejer menmee meehe[t veÙes. (}eskesâ
keâere|le¤heW Gob[ KÙeele ~ peeCeleer }eneve Leesj mecemle ~ JesMe heeneleeb MeeÕele ~ Ùeskeâefn veeneR ~~5~~ Gob[ keâerleeaÛÙee ¤heeves lees megefJeKÙeele Demetve meceepeeÛÙee meJe& mlejebleer} }eskeâ lÙee}e peeCeleele. heCe `ne Demee' Demes lÙeeÛes yeefnjbie "eceheCes meebielee Ùesle veenerle. ~~5~~

Øeieš keâere|le les {Usvee ~ yengle peveeme keâUsvee ~ heeneW peeleeb Dee[Usvee ~ keâeÙes kewâmeW ~~6~~ lÙeeÛÙee GIe[heCes Deme}suÙee keâerleea}e GCesheCee keâOeerÛe Ùesle veener. heCe Heâej cees"Ÿee meceepee}e lÙeeÛesefJe
Jes
lÙeeieer JeesUKeerÛes peve ~ meJe&keâeU efvelÙe vetleve ~ }eskeâ MeesOetve heeneleer ceve ~ hejer FÛÚe efomesvee ~~8~~ keâeÙee&ÛÙee efveefceòeeves pesLes yeNÙeeÛe }eskeâebÛeer DeesUKe nesTve pece yeme}s}e Demelees, les ef"keâeCe mees[tve lees veJÙee #es$eele keâeÙee&mee"er peelees. meJe&$e }eskeâ lÙeeÛÙee DeblejbieeÛee "eJe Iesleele, heCe lÙeebvee cenbleeÛee mJeeLe& keâes"sner efomele veener. ~~8~~

hegleX keâesCeekeâ[s heensvee ~ hegleX keâesCeemeeR yees}svee ~ hegleX Ùeskesâ mLeUeR jensvee ~ G"esve peelees ~~9~~ keâener "jeefJekeâ JÙekeäleeRMeerÛe melele DevegmebOeeve yeebOetve jenle veener. melele lÙeeÛe lÙeeÛe }eskeâebMeer ceme}le keâjerle veener Je SkeâeÛe ef"keâeCeer efmLejheCes jenle veener. keâeÙe& ceeieea }eieleeÛe lesLetve efveIetve peelees. ~~9~~

peeleW mLeU leW meebiesvee ~ meebefiele}W lesLeW lejer peeÙesvee ~ Deeheg}er efmLeleer Devegceevee ~ ÙesJeeWÛe vesoer ~~10~~ }eskesâ
498

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

lej lesLes peeF&}Ûe Demes veener. DeMee jerleerves mJele:Ûee Je keâeÙee&Ûee keâes"s yeYeüe nesT osle veener. ~~10~~

}eskeâeR kesâ}W leW ÛegkeâeJeer ~ }eskeâeR YeeefJe}W leW G}LeJeer ~ }eskeâeR lee|keâ}W leW oeJeer ~ efveHe&âU keâ¤veer ~~11~~ cenbleeÛÙee yeefnjbieeJe¤ve lÙeeÛÙeemebyebOeer keâesCeer Deboepe kesâ}e lej lees ÛegkeâerÛee "jJelees. }eskeâebÛeer keâener Devegketâ} Øeefleketâ} YeeJevee Pee}er Demes} lej leer efvejLe&keâ keâjlees. }eskeâebveer lÙeeÛes JÙeefkeäleceòJe Je keâeÙe& nŸeemebyebOeer keâener leke&â yeebOe}e Demes} lej lÙeeJe¤ve keâesCee}e keâener "jefJelee Ùesle veener. ~~11~~

}eskeâebme heenŸeeÛee Deeoj ~ lesLeW ÙeeÛee Deveeoj ~ }eskeâ meJe&keâeU lelhej ~ lesLeW ÙeeÛeer DeefveÚdÙee ~~12~~ }eskeâebvee lees YesšeJes Demes Jeešles, heCe lÙee}e les vekeâes Demeles. }eskeâ lÙeeÛeer mesJee keâjCÙeemee"er lelhej Demeleele, heCe lÙee}e leer vekeâes Demeles. ~~12~~

SJeb keâefuheleeb keâuhesvee ~ vee lee|keâleebefn lekexâvee ~ keâoeheer YeeefJeleeb YeeJesvee ~ ÙeesiesÕej ~~13~~ SketâCe ne ßes‰ Ùeesieer keâuhevee, leke&â Je YeeJevee nŸeebÛÙee DeeJeekeäÙeele meehe[le veener. (%eeveer Je De%eeveer nŸeebÛÙeeleer} mebyebOe DemesÛe DemeeJeÙeeÛes.) ~~13~~

SsmeW Deblej meehe[svee ~ Mejerj "eFË he[svee ~ #eCeÙeskeâ efJeMebYesvee ~ keâLeekeâerle&ve ~~14~~ DeMee Øekeâejs lÙeeÛÙee DevlejbieebÛee Deboepe }eiele veener Je Mejerjevesner lees Skesâ ef"keâeCeer jenle veener, heCe keâLeekeâerle&veeoer Gheemevee cee$e keâOeerÛe Ûegkeâle veener. ~~14~~

}eskeâ mebkeâuhe efJekeâuhe keâefjleer ~ les DeJeIesefÛe efveHe&âU nesleer ~ peveeÛeer pevee }epeJeer Je=efòe ~ lesJneb ÙeesiesÕej ~~15~~ }eskeâ cenbleemebyebOeer lÙeebÛÙee yegæerØeceeCes `ne Demee Deens, lemee Deens' F. Øekeâejs mecepegleer keâ¤ve Iesleele. heCe lÙee meJe&Ûe ÛegkeâerÛÙee "jleele. veblej }eskeâebveeÛe DeeheuÙee mecepegleeRÛes JewiegCÙe }#eele Dee}s keâer les Jejceleele. ÙeesiesÕej DemeeJee lej Demee! ~~15~~

yengleeR MeesOetve heeefn}W ~ yengleebÛÙee ceveeme Dee}W ~ lejer ceie peeCeeJeW meeefOe}W ~ cenlke=âlÙe ~~16~~ cees"Ÿee pevemecegoeÙeeves hejer#ee kesâuÙeeJej lÙeeÛÙee keâmeesšer}e pej Glej}s lej ceie SKeeÅee cees"Ÿee keâeÙee&Ûeer efmeæer Pee}erÛe cnCetve mecepeeJes. les keâeÙe& neleer IesTve le[er}e veslee Ùesles. ~~16~~

DeKeb[ Ùeskeâeble mesJeeJee ~ DeYÙeemeefÛe keâjerle peeJee ~ keâeU meeLe&keâefÛe keâjeJee ~ peveemeefnle ~~17~~ cenbleeves peemleerle peemle JesU Skeâebleele jentve keâeÙee&mebyebOeer DeYÙeeme keâjerle jneJes. JesoevleeEÛeleve mees[t veÙes. Deehe}s DeeÙeg<Ùe }eskeâebmen meeLe&keâer }eJeeJes. ~~17~~

Gòece iegCe eflelegkesâ IÙeeJes ~ IesTve peveeme efmekeâJeeJes ~ Gob[ mecegoeÙes keâjeJes ~ hejer ieghle¤heW ~~18~~ pesLes pes Ûeebie}s Demes} les efMeketâve }eskeâebvee efMekeâJeeJes. mJele: Deef}hle jentve meceepeele mebIešvee GYeejeJÙeele. ~~18~~

DeKeb[ keâeceeÛeer }ieyeie ~ Gheemevesme }eJeeJeW peie ~ }eskeâ mecepeesve ceie ~ Dee%ee FefÚleer ~~19~~ melele keâeÙe&lelhej jentve meceepee}e Gheemeves}e ØeJe=òe keâjeJes. }eskeâebvee pesJne lÙeeÛeer leUceU }#eele Ùesles lesJne les lÙeeÛÙee meJe& Dee%ee Deeveboeves heeUleele. ~~19~~

DeeOeeR keâ° ceie HeâU ~ keâ°efÛe veeneR leW efveHe&âU ~ mee#esheWefJeCe kesâJeU ~ Je=Leeheg° ~~20~~ ØeLece DeLekeâ ØeÙelve ÙeesiÙe efoMesves kesâuÙeeefMeJeeÙe HeâU efceUle veener. keâ°eJeeÛetve DeeMeeDeekeâeb#ee JÙeLe& peeleele. melele ØeÙelve vemeleer} lej les ve keâjCeeje mJele:}e DekeâejCe heesmelees. ~~20~~

}eskeâ yengle MeesOeeJes ~ lÙeebÛes DeefOekeâej peeCeeJes ~ peeCepeeCeesve OejeJes ~ peJeU ogjer ~~21~~ ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

499

(o. 11 me. 10)

peeieespeeieer Deveskeâ }eskeâ MeesOeeJesle, lÙeebÛeer ÙeesiÙelee }#eele IesTve lÙeebvee peJeU keâjeJes eEkeâJee otj "sJeeJes. ~~21~~

DeefOekeâejhejlJeW keâeÙe& nesleW ~ DeefOekeâej vemleeb JesLe& peeleW ~ peeCeesefve MeesOeeJeeR efÛeòeW ~ veevee ØekeâejW ~~22~~ DeeJeMÙekeâ leer ÙeesiÙelee Demes} lejÛe keâeÙe& nesles. Ye}lÙee ceeCemeekeâ[s keâeÙe& meesheJe}s lej keâeÙe&veeMe neslees. cnCetve DeveskeâebÛeer ceves leheemetve heneJeerle. ~~22~~

DeefOekeâej heenesve keâeÙe& meebieCeW ~ mee#eshe heenesve efJeÕeeme OejCeW ~ Deehe}e ceiepe jeKeCeW ~ keâebneRlejer ~~23~~ DeefOekeâej Demes} lejÛe keâece meebieeJes. ef›eâÙeeMeer}lee heentve lÙeeJej efJemebyetve jeneJes Je nŸee meJe& G}e{e}erle ØeJeenheeflele ve neslee Deehe}er yegæer Meeyetle "sJeeJeer. ~~23~~

nW ØeefÛeleerÛeW yeesef}}W ~ DeeOeeR kesâ}W ceie meebefiele}W ~ ceeves} lejer heeefnpes Iesle}W ~ keâesCeerÙeskeWâ ~~24~~ DeeleeheÙe&vle pes ceer meebefiele}s les DevegYeJeeletve Dee}s}s Demetve les ØelÙe#e ke=âleerJej DeeOeej}s}s Deens. ns ceer DeeOeer kesâ}s Deens. les heš}s lej keâesCeerlejer mJeerkeâejeJes. ~~24~~

cenbles cenble keâjeJes ~ ÙegefkeäleyegæerveW YejeJes ~ peeCeles keâ¤ve efJeKejeJes ~ veevee osmeeR ~~25~~ cenbleeves mJele:meejKes cenble leÙeej keâjeJesle. lÙeebvee meJe& ØekeâejÛes %eeve Je ÙegkeälÙee meebietve DeefOekeâejmebheVe keâ¤ve keâeÙee&mee"er peeieespeeieer hee"JeeJes. ~~25~~ Fefle ßeeroemeyeesOes ieg®efMe<ÙemebJeeos ‘efve:mhe=nJele&Cetkeâveece’ meceeme oneJee ieg®efMe<ÙemebJeeoelcekeâ ßeeroemeyeesOe Ùee «ebLeeleer} ‘efve:mhe=nJele&Cetkeâ’ veeJeeÛee oneJee meceeme meceehle –oMekeâ DekeâjeJee meceehle–

Q

(o. 11 me. 10)

500

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

oMekeâ yeejeJee : efJeJeskeâJewjeiÙe meceeme heefn}e : efJeceU}#eCe ~~ ßeerjece meceLe& ~~

DeeOeeR ØehebÛe keâjeJee vesškeâe ~ ceie IÙeeJeW hejceeLe&efJeJeskeâe ~ ÙesLeW DeeUme keâ¤b vekeâe ~ efJeJeskeâer nes ~~1~~ efoJemeYejeÛÙee peerJeveele ÛeefjleeLe& Je ØehebÛe vesševes keâ¤ve efoJemeeÛÙee GòejeOee&le hejceeLee&leer} efJeJeskeâeÛes eEÛeleve keâjeJes eEkeâJee peerJeveeÛÙee hetJee&Oee&le ØeeOeevÙeeves ØehebÛe keâ¤ve GòejeOeeËle heejceee|Lekeâ efJeJeskeâeÛee DeYÙeeme keâjerle DemeeJes.(GòejeOee&le ØehebÛee}e ieewCelJe osTve ØeeOeevÙeeves hejceeLe& keâjeJee.) ~~1~~

ØehebÛe meeb[tve hejceeLe& keâje} ~ lesCeW legcner keâ°er Jne} ~ ØehebÛe hejceeLe& Ûee}Jee} ~ lejer legcner efJeJeskeâer ~~2~~ ØehebÛeekeâ[s og}&#e keâ¤ve kesâJeU hejceeLee&le obie jne} lejer legcner keâ°er Jne}. ØehebÛe Je hejceeLe& oesvner Ûee}Jee} lej legcne}e efJeÛeejer cnCelee ÙesF&}. ~~2~~

ØehebÛe meeb[tve hejceeLe& kesâ}e ~ lejer DeVe efceUsvee KeeÙee}e ~ ceie leÙee keâjbšŸee}e ~ hejceeLe& keQâÛee ~~3~~ ØeehebefÛekeâ peyeeyeoeNÙee Je JÙeJemeeÙeeoer mees[tve hejceeLe& meeOeCÙeeÛee ØeÙelve kesâ}e lej oesve JesUe pesJeCe efceUCesner DeJeIe[ nesles. nŸee YegkesâuÙee keâjbšŸee}e hejceeLe& keâmee meeOes}? ~~3~~

hejceeLe& meeb[tve ØehebÛe keâefjmeer ~ lejer letb ÙesceÙeelevee Yeesefiemeer ~ Debleer hejce keâ°er nesmeer ~ ÙesceÙeelevee Yeesefieleeb ~~4~~ hejceeLee&Ûee efJeÛeejner ve keâjlee kesâJeU ØehebÛeeÛee iee[e Ûee}Jeerle jeefn}s lej ef$eefJeOe leeheebÛes vekeâe&leer} peerJeve YeesieeJes }eieles. DeeÙeg<ÙeeÛÙee DeKesjerme Ùeelevee YeesieeJÙee }eieleele. ~~4~~

meensyekeâeceeme veeneR ies}e ~ ie=neRÛe megjJee[esve yewme}e ~ lejer meensye kegâšer} leÙee}e ~ heeneleer }eskeâ ~~5~~ veeskeâj cee}keâekeâ[s keâecee}e ies}e veener, lej cee}keâ lÙee}e ob[ keâjlees. DeMee keâeceÛegkeâej, megKe}es}ghe, ceeCemee}e nesCeejs Meemeve meJeeËvee efomeles. ~~5~~

lesJneb cenlJeefÛe ies}W ~ ogpe&veeÛeW nemeW pee}W ~ og:Ke Gob[ Yeesefie}W ~ DeeheguÙee peerJeW ~~6~~ Demes Pee}s cnCepes meceepeeleer} Øeefle‰e peeles, šJeeU }eskeâ šj G[efJeleele Je lÙee}ener melele Ùeelevee YeesieeJÙee }eieleele. ~~6~~

lewmeWefÛe nesCeej DebleeR ~ cnCeewve YepeeJeW YeieJebleer ~ hejceeLee&Ûeer ØeefÛeleer ~ jeskeâ[er IÙeeJeer ~~7~~ hejceeLe& ve kesâuÙeeme DeeÙeg<ÙeeÛÙee DeKesjerme DemesÛe nesF&}. cnCetve F&ÕejeÛeer Gheemevee keâ¤ve %eeveeves cegkeäle nesTve heejceee|Lekeâ DeeveboeÛee ØelÙe#e DevegYeJe IÙeeJee. ~~7~~

mebmeejeR Demeleeb cegkeäle ~ leesefÛe peeCeeJee mebÙegkeäle ~ DeKeb[ heens ÙegkeäleeÙegkeäle ~ efJeÛeejCee ns ~~8~~ ØehebÛeJÙeJenej keâjerle Demeleevee peerJevecegkeäleer YeesieCeeje, ØehebÛe Je hejceeLe& DeMee oesvnerkeâ[s (mebÙegkeäle) ceevÙe neslees. ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

501

(o. 12 me. 1)

Demee pees Demelees lees melÙe, efvelÙe, Deveeefo, Deveble (Ùegkeäle) Je efceLÙee DeefvelÙe, meeefo, meevle (DeÙegkeäle) nŸeebÛee melele efJeJeskeâ keâjlees. (Goe. ßeer SkeâveeLe cenejepe). ~~8~~

ØehebÛeer pees meeJeOeeve ~ lees hejceeLe& keâjer} peeCe ~ ØehebÛeer pees DeØeceeCe ~ lees hejceeLeea Keesše ~~9~~ pees peeie¤keâlesves ØehebÛe keâjlees lÙee}eÛe efveeE§eleheCes hejceeLe& meeOelee Ùeslees. ØehebÛe pÙee}e Oe[ keâjlee Ùesle veener lees hejceeLee&le DeheÙeMeerÛe nesCeej. peeie¤keâlee ne iegCe oesvnerle meejKeeÛe DeeJeMÙekeâ Deens. (ßeer. meble legkeâejece cenejepe ns Ùee meeceevÙe efveÙecee}e DelÙeble mevceeveveerÙe DeheJeeo Deensle. lÙeebÛeer meeceevÙeele ieCevee keâjCes ne ceneDehejeOe nesÙe.) ~~9~~

cnCeewve meeJeOeeveheCeW ~ ØehebÛe hejceeLe& Ûee}JeCeW ~ SsmeW ve keâefjleeb YeesieCeW ~ veevee og:KeW ~~10~~ cnCetve DelÙeble meeJeOeheCes ØehebÛe le[er}e vesTve hejceeLe&ner efmeæer}e vÙeeJee. DevÙeLee Deveble og:Kes YeesieeJeer }eieleele. ~~10~~

heCee&efU heenesve GÛe}s ~ peerJeme=°er efJeJeskeWâ Ûee}s ~ DeeefCe heg®
cnCeewve DemeeJeer oerIe& metÛevee ~ DeKeb[ keâjeJeer ÛeeUCee ~ heg{er} nesCeej Devegceevee ~ DeeCetve mees[eJeW ~~12~~ cnCetve otj°erves melele efJeÛeej keâ¤ve mebYeeJÙe heefjefmLeleerÛee DeieesojÛe Deboepe yeebOetve "sJeeJee. ~~12~~

megKeer Demelees Keyeoe&j ~ og:Keer neslees yesKeyej ~ Ssmee ne }esefkeâkeâ efJeÛeej ~ efomeleefÛe Deens ~~13~~ pees meeJeOe Demelees lees megKeeves peielees Je yesmeeJeOee}e veevee ØekeâejÛes leehe YeesieeJes }eieleele. JÙeJenejeleer} ns JeemleJe meJeeËveeÛe "eTkeâ Deens. ~~13~~

cnCeewve meJe&meeJeOeeve ~ OevÙe leÙeeÛeW ceefnceeve ~ peveeR jeKeW meceeOeeve ~ leesefÛe Ùeskeâ ~~14~~ cnCetve kegâšgbye, JÙeJemeeÙe, meceepe, jepekeâejCe, Oece&, vÙeeÙe F. meJe& yeeyeleerle pees meeJeOe Demelees, lÙeeÛes ceenelcÙe KejesKej DeJeCe&veerÙe Demeles. meJee&le jentvener lees SkeâšeÛe mJele:Ûes meceeOeeve efyeIe[t osle veener. eEkeâJee meJeeËÛes meceeOeeve nesF&} DeMee jerleerves Jeeielees. ~~14~~

ÛeeUCesÛee DeeUme kesâ}e ~ lejer DeJeefÛelee he[s} Iee}e ~ les JesUs meeJejeÙee}e ~ DeJekeâeMe keQâÛee ~~15~~ DeÛetkeâ efJeÛeej keâjCÙeele keâmetj Pee}er lej DeÛeevekeâ mebkeâš ÙesTve keâesmeUles. lÙeeletve mJele:}e JeeÛeJeCÙeemee"er JesU keâes"tve DeeCeCeej? eEkeâJee Jeeš keâMeer meehe[Ceej? ~~15~~

cnCeewve oerIe&metÛevesÛes }eskeâ ~ lÙeebÛee heeneJee efJeJeskeâ ~ }eskeâebkeâefjleeb }eskeâ ~ MeeneCes nesleer ~~16~~ cnCetve otj°erves peerJeve peieCeeNÙeebÛee DeeoMe& heg{s "sJeeJee. Skeâ MeneCee Pee}e keâer heg{s Deveskeâ }eskeâ MeneCes nesle peeleele. ~~16~~

hejer les MeeneCes JeesUKeeJes ~ iegCeJebleeÛes iegCe IÙeeJes ~ DeJeiegCe osKeesve meeb[eJes ~ peveeceOeW ~~17~~ heCe Demes MeneCes DeesUKeCÙeemee"er °er DemeeJeer }eieles. les DeesUKetve lÙeebÛes meodieÏCe JesÛetve IÙeeJesle. }eskeâebceOÙes JeeJejleevee pes ogieg&Ce efometve Ùesleer}, les ogieg&Ce mJele:heemetve otj "sJeeJesle. ~~17~~

ceveg<Ùe heejKetb jensvee ~ DeeefCe keâesCeeÛeW ceve lees[ervee ~ ceveg<Ùecee$e Devegceevee ~ DeeCetve heens ~~18~~ (o. 12 me. 1)

502

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

MeneCee meJeeËvee yejesyej heejKetve keâesCeeÛesner mebyebOe ve efyeIe[t oslee meJe& ceeCemeebÛes Deblejbie peeCetve lÙeebÛÙeele JeeJejlees. ~~18~~

efomes mekeâUebme meeefjKee ~ heeneleeb efJeJeskeâer vesškeâe ~ keâeceer efvekeâeceer }eskeâeb ~ yejW heens ~~19~~ lees meJeeËMeer meejKÙeeÛe me}esKÙeeves Jeeielees Demes meJeeËveeÛe Jeešles! heCe Deeletve lÙeeves meJeeËvee heejKetve "sJetve lÙeeleer} keâeÙe&#ece Je GheÙegkeäle keâesCe Je šekeâeJet keâesCe nŸeeÛee efveJee[e kesâ}s}e Demelees. ~~19~~

peeCeesve heeefnpesle meJe& ~ nWefÛe leÙeeÛeW DehetJe& ~ pÙeeÛeW lÙeehejer ieewjJe ~ jeKeeW peeCes ~~20~~ pÙeebvee lÙeebvee DeesUKetve lees peJeU keâjlees. pÙeeÛÙee lÙeeÛÙee ÙeesiÙelesvegmeej lÙeeÛÙeeMeer Jeeielees nsÛe lÙeeÛes ceenelcÙe nesÙe. ~~20~~ Fefle ßeeroemeyeesOes ieg®efMe<ÙemebJeeos ‘efJeceU}#eCeveece’ meceeme heefn}e ieg®efMe<ÙemebJeeoelcekeâ ßeeroemeyeesOe Ùee «ebLeeleer} ‘efJeceU}#eCe’ veeJeeÛee heefn}e meceeme meceehle

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

503

(o. 12 me. 1)

oMekeâ yeejeJee : efJeJeskeâJewjeiÙe meceeme ogmeje : ØelÙeÙeefve¤heCe ~~ ßeerjece meceLe& ~~

Sskeâe mebmeejemeer Dee}s nes ~ Œeer heg®
keâeÙes cnCeles Jeemevee ~ keâeÙes keâefuheles keâuhevee ~ DeblejeRÛes lejbie veevee ~ ØekeâejW G"leer ~~2~~ JeemevesÛÙee heesšele keâesCelÙee keâecevee o[}suÙee Demeleele, keâuhevesÛÙee YejeNÙee keâesCelÙee efJe
yejW KeeJeW yejW pesJeeJeW ~ yejW uÙeeJeW yejW vesmeeJeW ~ ceveemeeefjKeW DemeeJeW ~ mekeâU keâebneR ~~3~~ jespeÛÙee KeeCÙeeefheCÙeele Je pesJeCÙeele ®Ûekeâj Je heewef°keâ heoeLe& Yejhetj DemeeJesle. DebieeJejer} JeŒes Gòece DemeeJeerle, Yet
SsmeW Deens ceveesiele ~ lejer les keâebneRÛe ve nesle ~ yejW keâefjleeb Dekeâmceele ~ JeeF&š nesleW ~~4~~ Demes meJeeËÛesÛe ceveesiele Deme}s lejer lemes keâesCeeÛesner Je keâOeerner meelelÙeeves hetCe& nesle veenerle Je Devehesef#eleheCes Øeefleketâ} Iešvee Ie[leele. ~~4~~

Ùeskeâ megKeer Ùeskeâ og:Keer ~ ØelÙe#e Jele&leW }eskeâeR ~ keâ°er nesTefveÙeeb mesKeeR ~ ØeejyOeeJejer Ieeef}leer ~~5~~ owvebefove peerJeveele ØelÙe#e Demes efomeles keâer keâesCeer megKeele Demeleele lej keâesCeer og:Keele. og:Ke JeešŸee}e ÙesTve nleye} PeeuÙeeJej ØeejyOeeÛÙee veeJeeves yeesšs cees[erle yemeleele. ~~5~~

DeÛegkeâ Ùeslve keâjJesvee ~ cnCeewve kesâ}W leW mepesvee ~ Deehe}e DeJeiegCe peeCeJesvee ~ keâebneR kesâuÙeeb ~~6~~ ÙeMe Je megKeemee"er pemee DeÛetkeâ ØeÙelve keâjCes pe¤j Demeles lemee lees neletve nesle veener Je cnCetve neleer Iesle}suÙee keâeÙee&le ÙeMe Ùesle veener. nŸeele DeeheuÙeekeâ[s ÙesCeeje oes
pees Deehe}e DeeheCe vesCes ~ lees ogmeNÙeeÛeW keâeÙes peeCes ~ vÙeeÙes meebef[leeb owvÙeJeeCes ~ nesleer }eskeâ ~~7~~ pees mJele: mJele:ÛeerÛe veerš hejer#ee ke⤠Mekeâle veener lees ogmeNÙeeÛes Deblejbie keâeÙe peeCeCeej? `ØeÙelve DeÛetkeâ Deme}eÛe heeefnpes' ne efveÙece pes cees[leele lÙeebvee ne} Dehes°e meesmeeJÙee }eietve owvÙe JeešŸee}e Ùesles. ~~7~~

}eskeâebÛeW ceveesiele keâUsvee ~ }eskeâebmeeefjKeW Jele&Jesvee ~ cetKe&heCeW }eskeâeR veevee ~ keâUn G"leer ~~8~~ }eskeâebÛÙee efJeÛeejebÛeer efoMee keâUle veener. lÙeevegmeej peieele Jeeielee Ùesle veener. nŸee cetKe&heCeecegUs JÙeJenejele Deveskeâ mebIe
ceie les keâUes Jee{leer ~ hejmhejW keâ°er nesleer ~ Øeslve jeneleeb DebleeR ~ ßeceefÛe nesÙeW ~~9~~ ns mebIe
Ssmeer veJns Jele&Cegkeâ ~ hejer#eeJes veevee }eskeâ ~ mecepe}W heeefnpes vescekeâ ~ pÙeeÛeW lÙeehejer ~~10~~ (o. 12 me. 2)

504

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

peieele Demes Jeeietve Ûee}le veener. meJe& mebyebefOeleebÛeer meJe& Øekeâejs hejer#ee keâjlee Dee}er heeefnpes. lÙeevegmeej ØelÙeskeâeMeer Jeeielee Dee}s heeefnpes. ~~10~~

Meyohejer#ee Deblejhejer#ee ~ keâebner Ùeskeâ keâUs o#ee ~ ceveesiele veleõ#ee ~ keâeÙe keâUs ~~11~~ ceeCemeeÛÙee yees}CÙeeJe¤ve Je ne}Ûee}eRJe¤ve (Body Language) lÙeeÛeer Deblehe&jer#ee keâjCÙeeÛes keâmeye ÛeeCee#e JÙekeäleerpeJeU Demeles. efJeÛeejeÛeer °er ieceeJetve yeme}suÙee}e keâeÙe keâUCeej? ~~11~~

ogmeNÙeeme Meyo "sJeCeW ~ Deehe}e kewâhe#e IesCeW ~ heeneW peeleeb }esefkeâkeâ }#eCeW ~ yengleskeâ SsmeeR ~~12~~ ogmeNÙee}e oes
}eskeâeR yejW cnCeeÙeekeâejCeW ~ YeuÙeeme }eieleW meesmeCeW ~ ve meesefmeleeb Yeb[JeeCeW ~ menpeefÛe nesÙes ~~13~~ meceepeeceOÙes Ye}sheCeeves jeneJeÙeeÛes Demes} lej lÙee YeuÙee ceeCemee}e meceepeeÛes heg
DeeheCeeme peW ceevesvee ~ lesLeW keâoeefhe jeneJesvee ~ Gjer lees[tve peeJesvee ~ keâesCeerÙeskeWâ ~~14~~ pesLes meJe& ceveeefJe®æ Ie[les, lesLes LeebyeCesner keâ"erCe nesles Je Yeer[ he[uÙeecegUs legkeâ[e hee[tve efveIetvener peelee Ùesle veener. ~~14~~

yees}lees KejW Ûee}lees KejW ~ lÙeeme ceeefveleer }neveLeesjW ~ vÙeeÙes DevÙeeÙes hejmhejW ~ menpeefÛe keâUs ~~15~~ pees ÙeesiÙe les yees}lees Je lemes mJele: Jeeielees lÙee}e meceepeeÛÙee meJe& Lejeleer} }eskeâ ceeve osleele. vÙeeÙe Je DevÙeeÙe nŸeebÛee efveJee[e meceepe Deieoer menpelesves keâjerle Demelees. (vÙeeÙe · Kejs. DevÙeeÙe · Keesšs) ~~15~~

}eskeâebme keâUsvee lebJejer ~ efJeJeskeWâ #cee pees ve keâjer ~ lesCeWkeâefjleeb yejeyejer ~ nesle peeles ~~16~~ peesheÙe&vle yengmebKÙe }eskeâebvee LeesjJeer keâUle veener leesheÙe&vle les Leesje}ener ot
pebJejer Ûebove efPepesvee ~ lebJe lees megiebOe keâUsvee ~ Ûebove DeeefCe Je=#e veevee ~ meieš nesleer ~~17~~ ÛeboveeÛes Kees[ GieeUuÙeeefMeJeeÙe lÙeeÛee megiebOe hemejle veener. leesheÙeËle Flej Je=#e Je Ûebove meejKesÛe Jeešleele. ~~17~~

pebJe Gòece iegCe ve keâUs ~ leeW Ùee peveeme keâeÙes keâUs ~ Gòece iegCe osKeleeb efveJeUs ~ peieoeblej ~~18~~ lÙeeØeceeCes #ecesÛes JeÇle DebefiekeâejuÙeeefMeJeeÙe Je cenelcÙeeÛes Gòece iegCe }#eele ÙesF&heÙe&vle meeceevÙe ceeCemeebvee keâeÙe mecepeCeej? les }#eele ÙesleeÛe meceepeeÛes lÙeeÛesefJe
peieoeblej efveJeUle ies}W ~ peieoeblejeR meKÙe pee}W ~ ceie peeCeeJeW JeesU}s ~ efJeÕepeve ~~19~~ meceepeceve Demes efveJetve iesuÙeeJej meJe&$e Devegketâ}lee efceUles Je meJe& peie Deehe}smes nesles Demes KegMee} mecepeeJes. ~~19~~

peveeRpeveeo&ve JeesU}e ~ lejer keâeÙes GCeW leÙee}e ~ jepeer jeKeeJeW mekeâUeb}e ~ keâ"erCe Deens ~~20~~ meJe& }eskeâebÛÙee ¤heeves Deme}s}e peveeo&ve pÙeeJej ØemeVe neslees lÙee}e keâeÙe keâceer he[Ceej? (pÙeeÛeer }eskeâ hetpee Je ØeeLe&vee keâjleele lees peveeo&ve.) heCe lÙeemee"er meJeeËÛeer ceves meebYeeUeJeer }eieleele. ns Jeešles lesJe{s meeshes veener! ~~20~~

hesefj}W leW GieJeleW ~ GefmeCeW ÅeeJeW IÙeeJes }eieleW ~ Jece& keâeef{leeb YebieleW ~ hejeblej ~~21~~ pes hesjeJes les GieJeles. JÙeJenejele keâener ceeieeJes }eieles, keâener ÅeeJes }eieles. ogmeNÙeebÛeer GCeerogCeer keâe{}er lej les ogKeeJe}s peeleele. Jewjer yeveleele. ~~21~~

}esefkeâkeâeR yejWheCe kesâ}W ~ lesCeW meewKÙe Jee{}W ~ GòejemeeefjKeW Dee}W ~ ØelÙeesòej ~~22~~ ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

505

(o. 12 me. 2)

meceepeele Ûeebieg}heCeeves Jeeie}s lej peerJeve megKeeÛes nesles. pemes DeeheCe meceepeeMeer Jeeielees lemee Øeeflemeeo meceepe oslees. ~~22~~

nW DeeJeIeW DeeheCeebheemeer ~ ÙesLeW yees} veener peveemeer ~ efmekeâJeeJeW DeeheuÙee ceveemeer ~ #eCe#eCee ~~23~~ ne meJe& efJeÛeej Deehe}e DeeheCeÛe keâjeJeÙeeÛee Deens. }eskeâebvee oes
KeU ogpe&ve Yesš}e ~ #ecesÛee Oeerj yeg[e}e ~ lejer ceesveWefÛe mLeUlÙeeie kesâ}e ~ heeefnpes meeOekeWâ ~~24~~ ØeeceeefCekeâ meeOekeâeÛeer DelÙeble og° ogpe&veeMeer iee" he[uÙeeJej pej lÙeeÛee $eeme menve keâjCes DeMekeäÙeÛe Pee}s lej Deej[eDeesj[e eEkeâJee DeeoUDeeheš F. Øekeâejs $eeiee ve keâjlee ogmejs keâeÙe&#es$e efveJe[eJes. ~~24~~

}eskeâ veevee hejer#ee peeCeleer ~ Deblejhejer#ee vesCeleer ~ lesCeW ØeeCeer keâjbšs nesleer ~ mebosn veeneR ~~25~~ meeceevÙe ceeCemes yeefnjbieeJe¤ve hejer#ee keâjCÙeeÛee ØeÙelve keâjleele. lÙeebvee DeblejbieeÛeer hejer#ee keâjlee Ùesle veener. lÙeecegUs les keâjbšs nesleele nŸeeble Mebkeâe veener. ~~25~~

DeeheCeeme Deens cejCe ~ cnCeewve jeKeeJeW yejWheCe ~ keâef"Ce Deens }#eCe ~ efJeJeskeâeÛeW ~~26~~ DeeheuÙee}e Skeâ efoJeme cejCe ÙeeJeÙeeÛes Deens Je meJe& mees[tve peeÙeÛes Deens, ns }#eele IesTve pesJe{er MekeäÙe lesJe{er eEkeâcele osTve Deehe}e Ûeebieg}heCee meebYeeUeJee. Demee efJeJeskeâ meebYeeUtve jneCes keâ"erCe Deens ns cee$e Kejs. ~~26~~

Leesj }eneve meceeve ~ Deehe}s heeefjKes mekeâU peve ~ Ûe{leW Jee{leW mevesOeeve ~ keâefjleeb yejW ~~27~~ Øeefleef‰le ßeerceble Je meeceevÙe iejerye, heefjÛeÙeeÛes Je DeveesUKeer DeMee meJeeËMeer meejKesheCeeves JeeieeJes. lÙeebÛÙeeMeer DeefOekeâeefOekeâ mebyebOe Jee{Jeerle jneJes ns Ûeebie}s. ~~27~~

yejW keâefjleeb yejW nesleW ~ nW leeW ØelÙeÙeeme ÙesleW ~ Deeleeb heg{s meebieeJeW leW ~ keâesCeeme keâeÙes ~~28~~ DeeheCe Ûeebie}s Deme}es lej meJe& Ûeebie}s nesles ne lej meJeeËÛee ØelÙe#e DevegYeJe Deens. MeneCÙee}e DeeCeKeer keâeÙe meebieeJeW. ~~28~~

nefjkeâLeeefve¤heCe ~ yejsheCeW jepekeâejCe ~ Øemebie heeefnuÙeeefJeCe ~ mekeâU KeesšW ~~29~~ nefjkeâLee keâjeJeer, efveieg&Ce njerÛes efve¤heCe keâjeJes. meJeeËÛes efnle [esàÙeemeceesj "sJetve vescemle jepekeâejCe keâjeJes. Øemebieceeve Je keâe}ceeve DeesUKetve keâeÙe& kesâ}s veener lej DeheÙeMe Ùesles. ~~29~~

efJeÅee Gob[efÛe efmekeâ}e ~ Øemebieceeve ÛegkeâleefÛe ies}e ~ lejer ceie leÙes efJeÅes}e ~ keâesCe hegmes ~~30~~ «ebLe%eeveeves efkeâleerner heoJÙee efceUefJeuÙee heCe lÙee lÙee ØemebieeMeer megmebiele Jeeielee yees}lee Dee}s veener, lej ceie lÙee heoJÙeebÛeer keâeÙe eEkeâcele? meJe& %eeve JÙeLe& peeles. ~~30~~ Fefle ßeeroemeyeesOes ieg®efMe<ÙemebJeeos ‘ØelÙeÙeefve¤heCeveece’ meceeme ogmeje ieg®efMe<ÙemebJeeoelcekeâ ßeeroemeyeesOe Ùee «ebLeeleer} ‘ØelÙeÙeefve¤heCe’ veeJeeÛee ogmeje meceeme meceehle

(o. 12 me. 2)

506

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

oMekeâ yeejeJee : efJeJeskeâJewjeiÙe meceeme eflemeje : Yekeäleefve¤heCe ~~ ßeerjece meceLe& ~~

he=LJeerceOeW yengle }eskeâ ~ leWefn heeneJee efJeJeskeâ ~ Fn}eskeâ DeeefCe hej}eskeâ ~ yeje heeneJee ~~1~~ Ùee he=LJeerJej jenCeeNÙee heg
Fn}eskeâ meeOeeÙeekeâejCeW ~ peeCelÙeeÛeer mebieleer OejCeW ~ hej}eskeâ meeOeeÙeekeâejCeW ~ meodieÏ® heeefnpes ~~2~~ Ùee peieeleer} ÙeMemJeer peerJeveemee"er DevegYeJeer yegefæJeeveeÛeer mebiele OejeJeer. hej}eskeâeleer} meodieleermee"er meodieϤbvee MejCe peeJes. (}eskeâ = Jewkegbâ"eoer heewjeefCekeâ }eskeâ. JesoebleÂ<šŸee Deelce%eeve neÛe Deelce}eskeâ mecepeeJee.) ~~2~~

meodieÏ®meer keâeÙes hegmeeJeW ~ nWefn keâUsvee mJeYeeJeW ~ DevevÙeYeeJeW ÙeskeâYeeJeW ~ oesveer iees°er hegmeeJÙee ~~3~~ meodieϤbvee MejCe peeTve lÙeebÛee Deveg«en IesTvener lÙeebvee vescekeâe keâesCelee ØeMve efJeÛeejeJee ns DeefJeÅesÛÙee yegæerJejer} ØeYeeJeecegUs (mJeYeeJes) mecepele veener. cnCetve lÙeebvee efve‰ehetJe&keâ DevevÙeYeeJeeves MejCe peeTve oesve ØeMve efJeÛeejeJesle. les Demes– ~~3~~

oesveer iees°er lÙee keâesCe ~ osJe keâesCe DeeheCe keâesCe ~ Ùee iees°eRÛes efJeJejCe ~ kesâ}WefÛe keâjeJeW ~~4~~ ceer keâesCe Deens Je osJeeÛes mJe¤he keâeÙe Deens Demes les oesve ØeMve Demetve lÙeebÛÙee efceUe}suÙee GòejebÛes melele ceveve Je eEÛeleve keâjeJes. melele mhe°erkeâjCe JeeÛeeJes, SskeâeJes, meebieeJes. ~~4~~

DeeOeeR cegKÙe osJe lees keâesCe ~ ceie DeeheCe Yekeäle lees keâesCe ~ hebÛeerkeâCe& ceeneJeekeäÙeefJeJejCe ~ kesâ}WefÛe keâjeJeW ~~5~~ cegKÙe osJe keâesCelee Je lÙeeÛee Yekeäle nesT heenCeej `ceer' vescekeâe keâesCe ns mecepeeJetve IÙeeJes. hebÛeerkeâjCe MeeŒeeÛee melele DeYÙeeme keâjeJee. `leled lJeced Deefme', `DeÙeceelcee yeÇÿe' F. ceneJeekeäÙeebÛee DelÙeble met#ce efJeÛeej hegvne hegvne keâjeJee. ~~5~~

mekeâU kesâef}ÙeeÛeW HeâU ~ MeeÕele JeesUKeeJeW efve§eU ~ DeeheCe keâesCe ne kesâJeU ~ MeesOe IÙeeJee ~~6~~ ns meJe& keâjCÙeeÛes SkeâcesJe HeâU cnCepes MeeÕeleeÛee keâeÙece Pee}s}e efveJee[e ns nesÙe. lÙee DeeOeejs `ceer keâesCe' Ùee ØeMveeÛes MeeŒeevegmeejer Gòej efceUJetve lÙee eEÛeleveele DemeeJes. ~~6~~

meejemeej efJeÛeej Iesleeb ~ heoebme veeneR MeeÕelelee ~ DeeOeer keâejCe YeieJeblee ~ JeesUefKe}W heeefnpes ~~7~~ meej Je Demeej ÙeebÛee efveJee[e keâjlee keâjlee veece¤heebÛes heoeLe& DeMeeÕele cnCepes Demeej Demeleele Demes "jles, lÙeebvee pÙeeves efvecee&Ce kesâ}s (keâejCe) lÙee YeieJeblee}e peeCe}s heeefnpes. ~~7~~

efve§eU ÛebÛeU DeeCeer pe[ ~ DeJeIee ceeÙesÛee heJee[ ~ ÙeeceOeW Jemleg pee[ ~ peeCeej veeneR ~~8~~ heebÛeYeeweflekeâ DeÛesleve (pe[), peerJe Je F&Õejelcekeâ ÛebÛeU Je leled meehes#e efve§eU yeÇÿe ner meJe& kesâJeU yees}Ceer Demetve leer meJe& ceeefÙekeâ Deensle. melÙemJe¤he leòJeeble Demes efJeYeeie keâOeerÛe vemeleele.(`DeefJeYeeiesve °lJeeled'–yeÇ.met.) ~~8~~

leW hejyeÇÿe Oegb[eJeW ~ efJeJeskeWâ $ew}eskeäÙe eEn[eJeW ~ ceeF&keâ efJeÛeejW Keb[eJeW ~ hejer#eJebleer ~~9~~ lÙee hejyeÇÿeeÛes %eeve nesCÙeemee"er nJes lej $ew}eskeäÙeeÛee Pee[e IÙeeJee Je efJeJeskeâeÛÙee °erves lÙeekeâ[s heneJes. efJeJeskeâ ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

507

(o. 12 me. 3)

yegæerves hejer#ee keâjCÙeeÛes keâmeye efceUJetve $ew}eskeäÙe ns heebÛeYeeweflekeâ DemeuÙeeves ceeefÙekeâ Deens Demes efveef§ele keâ¤ve lÙee efJe
KeesšW mees[tve KejW IÙeeJes ~ hejer#eJebleeR hejer#eeJeW ~ ceeÙesÛeW DeJeIeWefÛe peeCeeJeW ~ ¤he ceeF&keâ ~~10~~ hejer#ekeâebveer hejer#ee keâ¤ve efceLÙee ÂMÙeme=°er}e yeepet}e mee¤ve efleÛes DeefOe‰eve Deme}suÙee melÙe leòJeeÛÙee DevegmebOeeveele jneJes. ceeefÙekeâ ÂMÙeme=°er mece«e ceeefÙekeâ Demeles ns }#eele IÙeeJes. ~~10~~

hebÛeYeteflekeâ ns ceeÙee ~ ceeF&keâ peeÙes efJe}Ùee ~ eEhe[yeÇÿeeb[ De°keâeÙee ~ veeefmeJeble ~~11~~ ceeÙesÛÙee hebÛeYetleebÛeer me=°er leÙeej Pee}er Demetve leer ceeefÙekeâ DemeuÙeeves efleÛee Øe}Ùe nesCeejÛe. eEhe[ Je yeÇÿeeb[eÛes Dee" osn veeefMeJeble Demeleele. ~~11~~

efomes} eflelegkeWâ veemes} ~ Ghepes} eflelegkeWâ cejs} ~ jÛes} eflelegkeWâ KeÛes} ~ ¤he ceeÙesÛeW ~~12~~ pes pes hebÛe%eeveWefõÙeebvee keâUles les efJeveeMeer Demeles. pes pevcee}e Ùesles lÙee}e cejCe ÙesCeejÛe. pes GYeej}s peeles les KeÛeles. keâUCes, pevceCes Je GYeejCes ner meJe& ceeÙesÛeer ¤hes Deensle. ~~12~~

Jee{s} eflelegkeWâ cees[s} ~ ÙesF&} eflelegkeWâ peeF&} ~ Yetleebme Yetle KeeF&} ~ keâuheeblekeâeUeR ~~13~~ pes pes Jee{er}e }eieles les les cees[les. pes Dee}s}s Demeles les nceKeeme peeles. keâuheeÛee Deble nesleevee G}šŸee ›eâceeves Yetleele Yetles }Ùe heeJeleer}. (he=LJeer heeCÙeele efJejs}. F.) ~~13~~

osnOeejkeâ eflelegkesâ veemeleer ~ ns leeW jeskeâ[er ØeefÛeleer ~ ceveg<ÙeWefJeCe Glheefòe ~ jsle keQâÛeW ~~14~~ pÙeebvee Mejerj Demeles lÙeebvee cejCe Demeles, ns lej njIe[er meJeeËvee efomeles. ceeCemeeÛes Mejerj Deens cnCetve lÙeele Meg›eâpeblet Deensle (lÙeeheemetve DeeCeKeer Mejerjs pevcee}e Ùesleele.) ~~14~~

Devve vemleeb jsle keQâÛeW ~ Jees
Deehe vemleeb he=LJeer veeneR ~ lespe vemleeb Deehe veeneR ~ JeeÙees vemleeb lespe veeneR ~ SsmeW peeCeeJeW ~~16~~ heeCÙeeletve he=LJeer efvecee&Ce Pee}er DemeuÙeecegUs heeCeer vemes} lej he=LJeer veener, lespe vemes} lej heeCeer veener, JeeÙet vemes} lej lespe veener Demee ›eâce }#eele IÙeeJee. ~~16~~

Deblejelcee vemleeb JeeÙees keQâÛee ~ efJekeâej vemleeb Deblejelcee keQâÛee ~ efvee|JekeâejeR efJekeâej keQâÛee ~ yejW heene ~~17~~ DeekeâeMe vemes} lej JeeÙet veener. ÙesLes DeekeâeMe cnCepes `Denb' ne cetU efJekeâej (Deblejelcee) ceeveeJee. Deblejelcee vemes} lej JeeÙet veener, efJekeâej Deens cnCetve Deblejelcee Deens. heCe efvee|Jekeâej yeÇÿe leòJee}e cetU efJekeâej lejer keâes"tve DeeCeeJee? lÙeeleer} jnmÙe peeCetve IÙeeJes.(DepeeleJeeo) ~~17~~

he=LJeer veeneR Deehe veeneR ~ lespe veeneR JeeÙees veeneR ~ Deblejelcee efJekeâej veeneR ~ efvee|JekeâejeR ~~18~~ efvee|Jekeâej yeÇÿeeceOÙes he=LJeer, Deehe, lespe, JeeÙet, Deblejelcee Je efJekeâej Ùeebleer} keâenerÛe veener. ~~18~~

efvee|Jekeâej peW efveieg&Ce ~ lesefÛe MeeÕeleeÛeer KetCe ~ De°Oee Øeke=âefle mebhetCe& ~ veeefmeJeble ~~19~~ pes efvee|Jekeâej Demeles les efveieg&Ce Demeles Je lesÛe MeeÕele Demeles. Flej mebhetCe& De°Oee Øeke=âleer (heebÛeYetles + leerve iegCe) efJeveeMeer Deens. ~~19~~

veeefmeJeble mecepeesve heeefn}W ~ leeW leW DemleebefÛe vemleW pee}W ~ meejemeejW keâUeW Dee}W ~ meceeOeeve ~~20~~ `ns efJeveeMeer Deens' Demee menpe efve§eÙe PeeuÙeeJej les efometvener vemeuÙeemeejKesÛe nesles! efJeveeMeer Demeej Je MeeÕele meej

(o. 12 me. 3)

508

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

Skeâoe keâU}s keâer meceeOeeve efšketâve jneles. ~~20~~

efJeJeskeWâ heeefn}e efJeÛeej ~ ceveeme Dee}W meejemeej ~ ÙesCeWkeâefjleeb efJeÛeej ~ meÂ{ pee}e ~~21~~ efJeJeskeâeÛee Jeehej keâ¤ve meej Je Demeej ÙeebÛee efJeÛeej keâjerle jeefn}s lej lees efJeÛeej Â{ nesTve jnelees. ~~21~~

MeeÕele osJe lees efveieg&Ce ~ Ssmeer DeblejeR yeeCe}er KetCe ~ osJe keâU}e ceer keâesCe ~ keâU}W heeefnpes ~~22~~ osJe efveieg&Ce Je MeeÕele Deens Demee efve§eÙe efmLej PeeuÙeeves osJeeÛes mJe¤he keâU}s ns Kejs. heCe `ceer' keâesCe ÙeeÛesner %eeve nesCes DeefveJeeÙe& Deens. ~~22~~

ceer keâesCe heeefnpes keâU}W ~ osnlelJe eflelegkeWâ MeesefOe}W ~ ceveesJe=òeerÛee "eFË Dee}W ~ ceerletbheCe ~~23~~ `ceer' keâesCe Deens Ùee ØeMveeÛes, mebMeÙe Je efJeheÙe&Ùejefnle Gòej efceUe}s heeefnpes. osneÛÙee meJe& Ieškeâ leòJeebÛee efvejeme keâjeJee. ceer Je let ves nesCeejs meJe& JÙeJenej Deble:keâjCeeÛee KesU Deens ns }#eele IÙeeJes. ~~23~~

mekeâU osneÛee MeesOe Iesleeb ~ ceerheCe efomesvee heeneleeb ~ ceerletbheCe nW lelJelee ~ lelJeeR ceeJeU}W ~~24~~ osneÛÙee meJe& Ieškeâ leòJeebÛee Pee[e Iesle}e Demelee `ceer' Demee keâes"sÛe meehe[le veener. (leer leòJes ceePÙee osneÛeer cnCepes ceePeer Demeleele. leer ceer vemeleele.) ceerheCee Je letheCee ÙeebÛee DeelceevegYeJeele (leòJeele) yeeOe neslees. ~~24~~

ÂMÙe heoeLe&efÛe Jeesmejs ~ lelJeW lelJe lesJneb mejs ~ ceerletbheCe nW keQâÛeW Gjs ~ lelJelee Jemleg ~~25~~ leòJeeves leòJeeÛee efvejeme kesâuÙeeJej ÂMÙe me=°erÛee yeeOe neslees, lesJne lÙeele osn Je Deble:keâjCeeÛee meceeJesMe DemeuÙeeves ceer Je let efMeu}keâ jnele veenerle. Skeâ yeÇÿeJemlet lesJe{er Gjles. ~~25~~

hebÛeerkeâCe& lelJeefJeJeCe& ~ ceeneJeekeäÙeW Jemleg DeeheCe ~ efvemebieheCeW efveJesove ~ kesâ}s heeefnpes ~~26~~ hebÛeerkeâjCeeÛee DeYÙeeme keâjeJee, yÙeeSWMeer leòJeebÛee efvejeme keâ¤ve ceneJeekeäÙeeÛÙee ceveve- eEÛeleveeves peerJeYeeJeeÛes DeelcÙeele efveJesove (SskeäÙe) keâ¤ve efve:mebielJeeves GjeJes. ~~26~~

osJeeYekeäleebÛes cetU ~ MeesOetve heeneleeb mekeâU ~ GheeOeerJesieUe kesâJeU ~ efvejesheeOeer Deelcee ~~27~~ osJe DeeefCe lÙeeÛee Yekeäle ÙeebÛÙee veelÙeeÛee efJeÛeej meKees}heCes kesâ}e lej lÙeebÛÙeele kesâJeU YekeäleeÛÙee osneÛÙee keâefuhele GheeOeerÛee Yeso Deens. keâejCe JÙeehekeâ Deelcee efve®heeefOekeâ Deens. ~~27~~

ceerheCe leW yeg[e}W ~ efJeJeskeWâ JesieUsheCes ies}W ~ efveJe=efòeheoeme Øeehle pee}W ~ Gvceveerheo ~~28~~ pesJne osnmeehes#e `ceer' heCee }erve neslees Je efJeJeskeâ¤he efJeÛeejeves meJe& Yeso ceeJeUleele lesJne leLeekeâefLele Gvceveer DeJemLee megæe DeJemLee¤heeves ve jnelee leled meehes#e menpeeJemLee Ùesles. (JesieUsheCe = Yeso = peerJe pe[ebleer} Yeso, peerJe F&Õejeleer} Yeso F. mene Øekeâej.) ~~28~~

efJe%eeveeR jeefn}W %eeve ~ OÙesÙes jeefn}W OÙeeve ~ mekeâU keâebneR keâeÙee&keâejCe ~ heenesve meebef[}W ~~29~~ `ceer %eeveer' ns Pee}s}s %eeve efJe%eeveeÛÙee menpelesle ie[he nesles. `OÙesÙe (Deelcee) ceer Deens' Demee yeesOe PeeuÙeeJej lÙeeÛes OÙeeve Gjle veener. meJe& ØekeâejÛes keâeÙe&-keâejCeYeeJe }#eele IesTve keâejCe yeÇÿe Je keâeÙe&yeÇÿe ns oesvner hejyeÇÿeele }erve Pee}s. keâejCe Je keâeÙe& Ùee oesvnerle yeÇÿe JÙeehetve Deens, Demee Â{ efve§eÙe Pee}e. ~~29~~

pevcecejCeeÛeW Ûegkeâ}W ~ heehe DeJeIeWefÛe yeg[e}W ~ ÙesceÙeelevesÛeW pee}W ~ efvemebleeve ~~30~~ pevcecejCeebÛÙee Ûe›eâeletve megškeâe Pee}er. Deveble pevceebÛes heehe ve° Pee}s. ÙeceÙeeleveebÛee ØeMveÛe Gj}e veener. ~~30~~

efveyeËo DeJeIeeefÛe legš}e ~ efJeÛeejW cees#e Øeehle pee}e ~ pevce meeLe&keâefÛe Jeeš}e ~ mekeâU keâebneR ~~31~~ ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

509

(o. 12 me. 3)

Jeso, MeeŒe Je ieg¤ ÙeebÛÙee efJeefOeefve
veevee eEkeâle efveJeej}s ~ Oeeskesâ DeJeIesefÛe legš}s ~ %eeveefJeJeskeWâ heeJeve pee}s ~ yengle }eskeâ ~~32~~ Deveskeâ ØekeâejÛes mebMeÙe efHeâš}s. (hene 9-9) osnyegæer, peieledmelÙelJe yegæer, keâle=&lJeYeeskeäle=lJe yegæer FlÙeeoeRceOeer} Oeeskesâ, leer yegæer iesuÙeeves, ve° Pee}s. efJeJeskeâ¤he %eeveeves DeepeheÙeËle Deveskeâ }eskeâ cegkeäle Pee}s Deensle. ~~32~~

heefleleheeJeveeÛes oeme ~ lesefn heeJeve keâefjleer peieeme ~ Ssmeer ns ØeefÛele ceveeme ~ yengleebÛÙee Dee}er ~~33~~ heefleleheeJeve ßeerjeceeÛÙee oemeebceOÙes megæe peieeÛee Gæej keâjCÙeeÛes meeceLÙe& Demeles. ns yeNÙeeÛe peCeebveer DevegYeJe}s Deens. ~~33~~ Fefle ßeeroemeyeesOes ieg®efMe<ÙemebJeeos ‘Yekeäleefve¤heCeveece’ meceeme eflemeje ieg®efMe<ÙemebJeeoelcekeâ ßeeroemeyeesOe Ùee «ebLeeleer} ‘Yekeäleefve¤heCe’ veeJeeÛee eflemeje meceeme meceehle

(o. 12 me. 3)

510

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

oMekeâ yeejeJee : efJeJeskeâJewjeiÙe meceeme ÛeewLee : efJeJeskeâJewjeiÙeefve¤heCe ~~ ßeerjece meceLe& ~~

cenÆeiÙe neleemeer Dee}W ~ hejer Yeesietb veeneR peeefCele}W ~ lewmeW JewjeiÙe Glhevve pee}W ~ hejer efJeJeskeâ veeneR ~~1~~ keâesCee SKeeÅeeÛÙee JeešŸee}e cees"s YeeiÙe ÙeeJes. heCe les keâmes YeesieeJes les keâUle vemeeJes, lÙeeØeceeCes JewjeiÙe Deens, heCe efJeJeskeâ veener DeMeer DeJemLee DemeCeeNÙeeÛeer, heefjefmLeleer nesles. (cees"Ÿee YeeiÙeeves JewjeiÙe Demeles, heCe lÙeeÛee GheÙeesie keâjCÙeemee"er DeeJeMÙekeâ lees efJeJeskeâ vemelees.) ~~1~~

DeeoUleW DeeHeâUleW ~ keâ°er nesleW og:Keer nesleW ~ SskeâleW osKeles ÙesleW ~ JewjeiÙe lesCeW ~~2~~ peieeceOÙes ØeehebefÛekeâebÛeer Ûee}t Deme}s}er DeeoUDeeheš, keâ° Je Ùeelevee heentve Je Ssketâve efJeÛeejer ceeCemee}e JewjeiÙe efvecee&Ce nesles. ~~2~~

veevee ØehebÛeeÛÙee Jees{er ~ veevee mebkeâšW meebkeâ[eR ~ mebmeej meeb[gveer osMeOe[er ~ nesÙes lesCeW ~~3~~ ØehebÛeele nesCeejer Dees{eleeCe, efJeIves, mecemÙee FlÙeeoeRcegUs keâenerpeCe mebmeej mees[tve osMeeblejer efveIetve peeleele. ~~3~~

lees eEÛelesheemetve megš}e ~ hejeOesvelesheemegefve heUe}e ~ og:KelÙeeieW ceeskeâUe pee}e ~ jesieer pewmee ~~4~~ ns }eskeâ eEÛelesletve megšleele, ØehebÛeeÛÙee peesKe[eletve cegkeäle nesleele ns Kejs. peCet SKeeÅeeÛee pegveeš Deepeej hetCe&heCes yeje JneJee Je lÙeeÛeer lÙeeletve megškeâe JneJeer. ~~4~~

hejer lees nesTb veÙes ceeskeâeš ~ ve° Yeü° DeeefCe Ûeeš ~ meerceeÛe veeneR mewješ ~ ieg¤b pewmeW ~~5~~ heCe DeMee ceeCemeeves mJewjeÛeejer, efoMeenerve, veerefleYeü°, ogjeÛeejer Je SKeeÅee heMetØeceeCes ceÙee&oejefnle Jeeiet veÙes. ~~5~~

efJeJeskeWâefJeCe JewjeiÙes kesâ}W ~ lejer DeefJeJeskeWâ DeveLeea Ieele}W ~ DeJeIeW JesLe&efÛe ies}W ~ oeseEnkeâ[s ~~6~~ JewjeiÙee}e efJeJeskeâeÛeer meeLe vemes} lej DeefJeJeskeâecegUs peerJeve DeveLe&keâejer nesles. lÙeecegUs ØehebÛe Je hejceeLe& oesvner yeg[leele. (efJeJeskeâeJeeÛetve JewjeiÙe DeebOeUs Deens– ßeer SkeâveeLe cenejepe). ~~6~~

vee ØehebÛe vee hejceeLe& ~ DeJeIeW efpeCeWefÛe pee}W JesLe& ~ DeefJeJeskeWâ DeveLe& ~ Ssmee kesâ}e ~~7~~ ØehebÛe Je hejceeLe& oesvner yeg[euÙeeveblej ceeveJeer peerJeveÛe efvejLe&keâ "jles. Demee ne DeefJeJeskeâeÛee DeveLe& Deens. ~~7~~

keâeb JesLe&eÛf e %eeve ye[yeef[}e ~ hejer JewjeiÙeÙeesie veeneR Ie[}e ~ pewmee keâejeie=neR De[keâ}e ~ heg®
JewjeiÙeWefJeCe %eeve ~ lees JesLe&efÛe meeefYeceeve ~ }esYeobYeW IeesmeUtve ~ keâemeeefJeme kesâ}e ~~9~~ JewjeiÙeeJeeÛetve kesâJeU Meyo%eeveecegUs HegâkeâšÛee DenbkeâejÛe Jee{lees. }esYe Je obYeeves yejyeštve lees keâemeeJeerme neslees. ~~9~~

mJeeve yeebOe}W lejer Yegbkesâ ~ lewmee mJeeLe&cegUW eELekesâ ~ hejeOeerkeâ osKeeW ve mekesâ ~ meeefYeceeveW ~~10~~ yeebOe}s}s kegâ$es ceeskeâUs Ûee}CeeNÙeeJej Yegbkeâles! mJeeLee&ves yeebOe}s}e ogmeNÙeeÛee Glkeâ
511

(o. 12 me. 4)

nW ÙeskeWâefJeCe Ùeskeâ ~ lesCeW GieeÛe Jee{s Meeskeâ ~ Deeleeb JewjeiÙe DeeefCe efJeJeskeâ ~ Ùeesie Sskeâe ~~11~~ efJeJeskeâ Je JewjeiÙe SkeâceskeâeJeeÛetve jeefn}s, lej melele MeeskeâÛe JeešŸee}e Ùeslees. Deelee les oesvner Skeâ$e Dee}s lej keâeÙe nesles les Sskeâe. ~~11~~

efJeJeskeWâ DeblejeR megš}e ~ JewjeiÙeW ØehebÛe legš}e ~ Debleyee&nŸe ceeskeâUe pee}e ~ efve:mebie Ùeesieer ~~12~~ efJeJeskeâeves ØehebÛeeÛee Deebleefjkeâ lÙeeie neslees, lej JewjeiÙeeves yeensjer} ØehebÛe mees[}e peelees. Demee lees Ùeesieer Deeletve Je yeens¤ve mebiejefnle nesTve jnelees. (efJeJeskeâeves mebielÙeeie, JewjeiÙeeves JemleglÙeeie.) ~~12~~

pewmeW cegKeW %eeve yees}s ~ lewmeerÛe meJeW ef›eâÙee Ûee}s ~ oer#ee osKeesveer Ûeefkeäkeâle pee}s ~ megefÛemceble ~~13~~ `peieled efceLÙee Deens' Demes leòJe%eeve ceeb[leevee lÙeeÛes meJe& peerJeve lÙeeJej DeeOeej}s}s ØelÙe#e efomeles. heefJe$e meppeveebvee lÙeeÛeer yeeCe}s}er DeelceefmLeleer heentve mee§eÙe& keâewlegkeâ Jeešles. ~~13~~

DeemLee veeneR $ew}eskeäÙeeÛeer ~ efmLeleer yeeCe}er JewjeiÙeeÛeer ~ ÙeslveefJeJeskeâOeejCesÛeer ~ meercee veeneR ~~14~~ eflevner }eskeâebleer} JÙekeäleer Jee JemletÛeer lÙee}e pejener Deemekeäleer vemeles. SJe{s JewjeiÙe yeeCe}s}s Demeles. yeÇÿe melÙe Deens Je peieled efceLÙee Deens ne efJeJeskeâ lÙeeves efkeâleer nöerheÙeËle ÙelvehetJe&keâ yeeCeJe}s}e Demelees les keâUle veener. ~~14~~

mebieerle jmeeU nefjkeâerle&ve ~ leeUyeæ leeveceeve ~ ØesceU DeeJe[erÛeW Yepeve ~ Deblejeheemegveer ~~15~~ YeieJebleeÛes keâerle&ve keâjleevee jmehetCe& keâLee meebielees Je lee} Je leeve meebYeeUerle Øesceeves Je efve‰sves ceveeheemetve Yepeve keâjlees. ~~15~~

lelkeâeUefÛe mevceeie& }eies ~ Ssmee DeblejeR efJeJeskeâ peeies ~ Jeie$e=lJe keâefjleeb ve Yebies ~ meeefnlÙe ØelÙeÙeeÛeW ~~16~~ lÙeeÛes Demes efve¤heCe SskeâuÙeeJej ßeeslee leelkeâeU mevceeiee&}e }eietve lÙeeÛÙee Deble:keâjCeeble efJeJeskeâ peeiee neslees. lÙeeÛÙee ØeJeÛeveeble Gheefve
mevceeieX peieeme efceUe}e ~ cnefCepes peieoerMe JeesU}e ~ Øemebie heeefnpes keâU}e ~ keâesCeerÙeskeâ ~~17~~ mevceeiee&Jej JeešÛee} keâ¤ve lees meceepeeÛes Deble:keâjCeele efceUtve jnelees. lÙeecegUs peieoerMeeÛeer lÙeeJej ke=âhee nesles. ns Demes ØelÙe#eele Ie[les ns }#eele IÙeeJes. ~~17~~

ØeKej JewjeiÙe Goemeerve ~ ØelÙeÙeeÛeW yeÇÿe%eeve ~ mveevemebOÙee YekeäleJeÆpeve ~ hegCÙeceeie& ~~18~~ ØeKej JewjeiÙeecegUs lÙeeÛÙee DeeMee-Deekeâeb#ee nöheej Pee}suÙee Demeleele. (God Deeme = G[e}s}er DeeMee.) `ceer yeÇÿe Deens' Demee lÙee}e ØelÙe#e DevegYeJe Dee}s}e Demelees. Demes Demetvener hegCÙeceeiee&Ûee DeeoMe& "sJeCÙeemee"er lees mveevemebOÙeeoer keâcex Je F&Meesheemevee keâjlees. ~~18~~

efJeJeskeâJewjeiÙe leW SsmeW ~ vegmleW JewjeiÙe nWkeâe[efhemeW ~ Meyo%eeve ÙesefU}meW ~ DeeheCeefÛe Jeešs ~~19~~ Skeâef$ele efJeJeskeâ JewjeiÙeeÛee Demee heefjCeece neslees. kesâJeU JewjeiÙe nóer Jes[ŸeemeejKes Demeles. JewjeiÙeeJeeÛetve efJeJeskeâeÛes Meyo lÙeeÛes lÙee}eÛe kebâšeUJeeCes Jeešleele. ~~19~~

cnCeewve efJeJeskeâ DeeefCe JewjeiÙe ~ leWefÛe peeefCepes cenÆeiÙe ~ jeceoeme cnCes ÙeesiÙe ~ meeOeg peeCeleer ~~20~~ cnCetve efJeJeskeâ Je JewjeiÙe oesvner DemeCes ns DelÙeble YeeiÙeJeeve meeOekeâeÛes }#eCe Deens. ceer jeceoeme cnCelees keâer meeOetbvee ns ceePes cnCeCes veerš keâUles. ~~20~~ Fefle ßeeroemeyeesOes ieg®efMe<ÙemebJeeos ‘efJeJeskeâJewjeiÙeefve¤heCeveece’ meceeme ÛeewLee ieg®efMe<ÙemebJeeoelcekeâ ßeeroemeyeesOe Ùee «ebLeeleer} ‘efJeJeskeâJewjeiÙeefve¤heCe’ veeJeeÛee ÛeewLee meceeme meceehle

(o. 12 me. 4)

512

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

oMekeâ yeejeJee : efJeJeskeâJewjeiÙe meceeme heeÛeJee : DeelceefveJesove ~~ ßeerjece meceLe& ~~

jsKesÛeW iegb[eUW kesâ}W ~ cee$egkeâe#ejeR Meyo pee}s ~ Meyo cesUTve Ûee}s ~ M}eskeâ ieÅe ØeyebOe ~~1~~ jsIe eEkeâJee js
JesoMeeŒeW hegjeCeW ~ veevee keâeJÙeW efve¤heCeW ~ «ebLeYeso DevegJeeoCeW ~ efkeâleer cnCeesefve ~~2~~ Ûeej Jeso, De"je hegjeCes, DeYebie, DeesJÙee Je DeeÙeeËÛÙee keâeJÙejÛevee Demes «ebLeebÛes eEkeâJee jÛeveebÛes Øekeâej efkeâleer cnCetve meebieeJesle! ~~2~~

veevee $e+
Jeie& $e+Ûee ßegefle mce=efle ~ DeOes mJeie& mleyekeâ peeleer ~ Øemebie ceeveW meceeme heesLeer ~ yengOee veeceW ~~4~~ veevee heoW veevee M}eskeâ ~ veevee yeerj veevee keâ[keâ ~ veevee meeKÙee oesn[s Deveskeâ ~ veeceeefYeOeeveW ~~5~~ [HeâieeCeW ceeefÛeieeCeW ~ obef[ieeCeW keâLeeieeCeW ~ veevee ceeveW veevee pemeveW ~ veevee KesU ~~6~~ DecejkeâesMeeleer} Jeie&, Jesoceb$e, Gheefve
OJeefve Iees
Gvces
Dekeâej Gkeâej cekeâej ~ DeOe&cee$eeÛeW Deblej ~ Deewšcee$ee leoveblej ~ yeeJeve cee$egkeâe ~~9~~ De, G, ce Je DeOe&cee$ee efceUtve mee[sleerve cee$eebÛee ØeCeJe leÙeej neslees. lÙeeÛÙee DeeOeejeves meesUe mJej Je Úòeerme JÙebpeves efceUtve ef}heer Je Yee
veevee Yeso jeie%eeve ~ ve=lÙeYeso leeveceeve ~ DeLe&Yeso lelJe%eeve ~ efJeJebÛevee ~~10~~ lÙee ef}heer Je Yee
513

(o. 12 me. 5)

lelJeebceOÙes cegKÙe lelJe ~ leW peeCeeJeW MegæmelJe ~ DeOe&cee$ee cenòelJe ~ cetUceeÙee ~~11~~ leòJe%eeveeÛÙee efJeÛeejele MegæmeòJeiegCe ØecegKe Deens. ØeCeJeeleer} DeOe&cee$ee ns cetUceeÙee¤he cenledleòJeeÛes Øeleerkeâ nesÙe. (hene 17-9. oe.yees.) ~~11~~

veevee lelJeW }eneveLeesjW ~ efceUesve De°efn MejerjW ~ De°Oee Øeke=âleeRÛes JeejW ~ efveIeesve peeleW ~~12~~ yeÇÿeeb[eÛeer Ûeej Je eEhe[eÛeer Ûeej DeMeer Dee"ner Mejerjs yÙeeSWMeer leòJeebhewkeâer mLet}met#ce leòJeebÛÙee mebÙeesieeves leÙeej nesleele. lÙeebÛÙeele heeÛe Yetles Je leerve iegCe ÙeebÛes peCet Jeejs Yejles Je veblej les efveIetvener peeles! ~~12~~

JeejW vemleeb peW ieieve ~ lewmeW hejyeÇÿe meIeve ~ De° osneÛeW efveMe&ve ~ keâ¤ve heeneJeW ~~13~~ JeeÙet Meeble Demeleevee pemes DeekeâeMe DemeeJes, lÙeeØeceeCes De°Oee Øeke=âleer }erve Demeleevee Ieveoeš yeÇÿe Demeles. (De°Oee Øeke=âleer vemeleevee keâenerÛe vemeles Demes veener. yeÇÿe Demeles!) meeOekeâeves Meeble yemetve Dee"ner MejerjebÛee efJeÛeejeves efvejeme keâ¤ve heneJee. lÙee}e ‘Deme}suÙee’ DeelcÙeeÛee ØelÙe#e DevegYeJe ÙesF&}. ~~13~~

yeÇÿeeb[eEhe[GYeej ~ eEhe[yeÇÿeeb[mebJnej ~ oesefnJesieUW meejemeej ~ efJeceUyeÇÿe ~~14~~ Meeble yemetve meeOekeâeves MeeŒeele meebefieleuÙeeØeceeCes eEhe[ Je yeÇÿeeb[eÛeer jÛevee keâMeer Pee}er lÙeeÛee efJeÛeej keâ¤ve lÙeebÛÙee mebnejeÛeener lemeeÛe efJeÛeej keâjeJee. eEhe[yeÇÿeeb[eÛeer GYeejCeer Je mebnej ns Demeej Demetve efJece} Je meej¤he yeÇÿe lÙee oesvnerntve Deef}hle DemeuÙeeÛee efJeÛeejeves efve§eÙe keâjeJee. ~~14~~

heoeLe& pe[ Deelcee ÛebÛeU ~ efJeceUyeÇÿe leW efve§eU ~ efJeJejesve efJejs lelkeâeU ~ leõthe nesÙes ~~15~~ heebÛeYeeweflekeâ me=°er DeÛesleve Deens. peerJe Je F&Meme=°er ÛebÛeU (efJekeâejer) heCe Ûesleve Deens. efJece} yeÇÿe Ûesleve Demetve efvee|Jekeâej (efve§eU) Deens. Demee efJeÛeej met#ceheCes kesâ}e Demelee meeOekeâ efve§eU yeÇÿeele Skeâ¤he neslees. lÙeeÛes efveJesove nesles. ~~15~~

heoeLe& ceveW keâeÙee JeeÛee ~ ceer ne DeJeIeeefÛe osJeeÛee ~ pe[ DeelceefveJesoveeÛee ~ efJeÛeej Ssmee ~~16~~ ceePÙee cee}keâerÛes heoeLe&, ceePes ceve, Mejerj Je JeeCeer Ùee meJe& DeÛesleveebmen Deme}s}e ceer meJe&mJeer osJeeÛee Deens. DeMee mecehe&Cee}e pe[ DeelceefveJesove Demes cnCeleele. ~~16~~

ÛebÛeUkeâlee& lees peieoerMe ~ ØeeCeercee$e lÙeeÛee DebMe ~ lÙeeÛee leesefÛe DeeheCeeme ~ "eJe veeneR ~~17~~ efJekeâejer peerJeme=°erÛee keâlee& F&Õej Demetve meJe& ØeeCeer cnCepes ØeeCe Deme}s}er peerJeebÛeer Mejerjs, lÙeeÛes DebMe Deensle. meJe&$e leesÛe JÙeehetve DemeuÙeeves pe[ DeelceefveJesoveeleer} `ceer' Ûes DeefmlelJeÛe efmeæ nesle veener. ~~17~~

ÛebÛeU DeelceefveJesove ~ ÙeeÛeW meebefiele}W }#eCe ~ keâlee& osJe lees DeeheCe ~ keâes"WefÛe veeneR ~~18~~ Ùee}eÛe ÛebÛeU DeelceefveJesove cnCeleele. osJeÛe keâlee& Demetve leesÛe peieeÛes Gheeoeve keâejCe DemeuÙeeves `ceer' Ûes DeefmlelJeÛe vemeles. ~~18~~

ÛebÛeU ÛeUs mJehveekeâej ~ efve§eU osJe lees efvejekeâej ~ DeelceefveJesoveeÛee Øekeâej ~ peeefCepes Ssmee ~~19~~ efJekeâejer peerJee}e mJehveeoer DeJemLeebÛes efJekeâej eEkeâJee ÛeebÛeuÙe Demeles. yeÇÿemJe¤he osJe efvee|Jekeâej Je efvejekeâej Deens. efJekeâejer peerJeeÛes DeefJekeâejer osJeele efveJesove eEkeâJee SskeäÙe cnCepesÛe DeelceefveJesove. ~~19~~

"eJeefÛe veeneR ÛebÛeUeÛee ~ lesLeW DeeOeeR DeeheCe keQâÛee ~ efve§eU DeelceefveJesoveeÛee ~ efJeJeskeâ Ssmee ~~20~~ yeÇÿe°erves heeefn}s lej pe[peerJeelcekeâ ÛebÛeU me=°er DeefmlelJeeleÛe veener. ceie lÙeeble `ceer' keâes"tve DeeCeeJee? nsÛe les efve§eU DeelceefveJesove nesÙe. ~~20~~ (o. 12 me. 5)

514

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

efleeEn ØekeâejW DeeheCe ~ veeneR veeneR ogpesheCe ~ DeeheCe vemleeb ceerheCe ~ veeneRÛe keâes"W ~~21~~ pe[, ÛebÛeU Je leledmeehes#e efve§eU Ùee eflevneRle yeÇÿe¤he ceer Ûe JÙeehetve Deens. Ùeele pejener Éwle eEkeâJee Yeso veener. peerJee}eÛe (DeeheCe) JesieUs DeefmlelJe vemes} lej ceer heCee (Denb) megæe DeefmlelJeele veener. ~~21~~

heeneleeb heeneleeb Devegceeve}W ~ keâUleeb keâUleeb keâUeW Dee}W ~ heeneleeb DeJeIeWefÛe efveJeeble pee}W ~ yees}CeW Deeleeb ~~22~~ DeYÙeeme keâjlee keâjlee ØeLece DeelceefveJesoveeÛee Deboepe Ùeslees. heg{s mecepelee mecepelee %eeve nesles. veblej lÙee %eeveeleer} `ceer %eeveer' ner ke=âef$ecelee efveIetve iesuÙeeJej Meeble menpelee ÙesTve yees}Ces Leebyeles. ~~22~~ Fefle ßeeroemeyeesOes ieg®efMe<ÙemebJeeos ‘DeelceefveJesoveveece’ meceeme heeÛeJee ieg®efMe<ÙemebJeeoelcekeâ ßeeroemeyeesOe Ùee «ebLeeleer} ‘DeelceefveJesove’ veeJeeÛee heeÛeJee meceeme meceehle

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

515

(o. 12 me. 5)

oMekeâ yeejeJee : efJeJeskeâJewjeiÙe meceeme meneJee : me=ef°›eâceefve¤heCe ~~ ßeerjece meceLe& ~~

yeÇÿe efvece&U efve§eU ~ MeeÕele meej Dece} efJeceU ~ DeJekeâeMe Ieve heeskeâU ~ ieieveeSsmeW ~~1~~ Megæ yeÇÿe efvee|Jekeâej, efvelÙe, meejYetle, ce}jefnle efJece} Deens. les DeJeÙeJejefnle, JÙeehekeâ Demetve DeekeâeMeeØeceeCes heeskeâU Deens. (Ieve = Ye¤ve jeefn}s}s. JÙeehekeâ. pes efvejJeÙeJe Demeles les met#ce Je cnCetve JÙeehekeâ Demeles.) ~~1~~

leÙeeme keâjCeW vee OejCeW ~ leÙeeme pevce vee cejCeW ~ lesLeW peeCeCeW vee vesCeCeW ~ megvÙeeleerle ~~2~~ yeÇÿe efvecee&Ce kesâ}s}s veener, les hekeâ[lee Ùesle veener. lÙee}e pevcecejCe veener. lÙee}e keâMeeÛes %eeve nesle veener. heCe les De%eeve¤hener veener! (`peeCeerJe vesCeerJe YeieJebleer veener'– nefjhee") les MetvÙener veener. (meled Deens). ~~2~~

leW jÛesvee vee KeÛesvee ~ leW nesÙesvee vee peeÙesvee ~ ceeÙeeleerle efvejbpevee ~ heejefÛe veeneR ~~3~~ les GYeej}s peele veener, KeÛele veener, nesle veener, peele veener, ceeÙesves ef}hle nesle veener, he=‰jefnle Demetve Deheej Deens. ~~3~~

heg{W mebkeâuhe Gef"}e ~
meJexÕej meJe&%e ~ mee#eer õ°e %eeveIeve ~ hejsMe hejceelcee peiepeerJeve ~ cetUheg®
les cetUceeÙee yengiegCeer ~ DeOeescegKeW iegCe#eesefYeCeer ~ iegCe$eÙes eflepeheemetefve ~ efvecee&Ce pee}s ~~6~~ lÙee mebkeâuhee}e cetUceeÙee keâejCe Demetve leer Deveskeâ Øekeâejs ›eâceeves JÙekeäle nesles (yengiegCeer). leer JÙekeäle nesCÙeemee"er peCet hee}Leer PeeuÙeeJej (DeOeescegKe) iegCe#eesefYeCeer nesles. veblej efleÛÙeeletve ef$eiegCe JÙekeäle Pee}s. ~~6~~

heg{W efJe
heg{W peeCeerJevesCeerJeefceefßele ~ yeÇÿee peeCeeJee vescemle ~ lÙeeÛÙee iegCeW Glheefòe nesle ~ YegJeve$eQ ~~8~~ veblej %eeve Je De%eeve ÙeebÛes efceßeCe Deme}s}e yeÇÿeosJe Glhevve nesTve lÙeeÛeskeâ[s me=°erÛÙee `Glheòeer' Ùee efmLeleerÛes keâece Dee}s. ~~8~~

heg{W ®õ leceesiegCe ~ mekeâU mebJnejeÛeW keâejCe ~ mekeâU keâebneR keâlexheCe ~ lesLeWefÛe Dee}W ~~9~~ heg{s leceesiegCeelcekeâ ®õ Glhevve nesTve meJe& ØekeâejÛÙee mebnejeÛes keâeÙe& lÙee}e efceUe}s. DeMee Øekeâejs Glheòeer, efmLeleer Je }Ùe Ùee eflevner DeJemLeebÛes keâle=&lJe yeÇÿee, efJe
lesLetve heg{W hebÛeYetleW ~ heeJe}eR he° oMesleW ~ De°Oee Øeke=âleerÛeW mJe¤he leW ~ cegUeRÛe Deens ~~10~~ veblej met#cehebÛeceneYetles mLet} Pee}er. De°Oee Øeke=âleerÛes mhe° Ieškeâ hebÛeYetlesÛe Deensle. ~~10~~ (o. 12 me. 6)

516

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

efve§eUeR pee}W ÛeUCe ~ leWefÛe JeeÙeesÛeW }#eCe ~ hebÛeYetleW DeeefCe ef$eiegCe ~ met#ce De°Oee ~~11~~ efve§eU hejyeÇÿeele pes mHegâjCe¤he Ûe}ve (DeefJekeâejerÛes ef"keâeCeer peCet efJekeâej.) efvecee&Ce Pee}s, lesÛe JeeÙetÛes mJe¤he Deens. lÙeele met#ce hebÛeYetles Je DeJÙekeäle ef$eiegCe meghle oMesle Demeleele. (hene– 16-6.) ~~11~~

DeekeâeMe cnefCepes Deblejelcee ~ ØelÙeÙeW heeneJee ceefncee ~ lÙee DeekeâeMeeheemetve pevcee ~ JeeÙees Dee}e ~~12~~ DeekeâeMe nsÛe DeblejelcÙeeÛes mJe¤he Demetve lÙeeÛes ceenelcÙe ØelÙe#eÛe DevegYeJeeJes. (hene– 16-7) lÙeeheemetve JeeÙetÛeer Glheòeer Pee}er. ~~12~~

leÙee JeeÙeesÛÙee oesveer PegUgkeâe ~ G
G
leÙee lespeeheemetve pee}W Deehe ~ Deehe DeeUesve he=LJeerÛeW ¤he ~ heg{W Deew
Deew
Ssmeer pee}er me=ef°jÛevee ~ efJeÛeej DeeefCe}e heeefnpes cevee ~ ØelÙeÙeWefJeCe Devegceevee ~ hee$e nesF&pes ~~17~~ DeMeer me=°erÛeer jÛevee Pee}er. leer veerš mecepeeJetve Iesle}er veener (ØelÙeÙe) lej mebMeÙeÛe efMeu}keâ jenleele. ~~17~~

Ssmee pee}e Deekeâej ~ ÙesCeWefÛe vÙeeÙeW mebJnej ~ meejemeejefJeÛeej ~ Ùeeme yeesef}pes ~~18~~ peMeer jÛevee Pee}er lemeeÛe G}š›eâceeves mebnej neslees. jÛevee Je mebnej Demeej Demetve yeÇÿe meej Deens, Demee meejemeejefJeÛeej keâjeJee. ~~18~~

peW peW pesLetve efvecee&Ce pee}W ~ leW leW lesLeWefÛe efvecee}W ~ ÙesCeWefÛe vÙeeÙeW mebJnej}W ~ ceeneØeUFË ~~19~~ pes pesLetve Glhevve nesles, les lÙeeleÛe }erve nesles. ceneØeUÙekeâeUer pees mebnej neslees, lees DemeeÛe neslees. ~~19~~

DeeÅe ceOÙe DeJemeeve ~ peW MeeÕele efvejbpeve ~ lesLeW }eJeeJeW DevegmebOeeve ~ peeCeles heg®
nesle peeles veevee jÛevee ~ hejer les keâebneRÛe leiesvee ~ meejemeej efJeÛeejCee ~ ÙeekeâejCeW ~~21~~ keâesšŸeJeOeer yeÇÿeeb[ebÛeer Glheòeer Pee}er lejer lÙeeleer} Skeâner MeeÕele veener. cnCetveÛe lÙee Demeejeceeies Deme}suÙee meej leòJeeÛee efJeÛeej keâjeJee }eielees. ~~21~~

õ°e mee#eer Deblejelcee ~ meJe&$e yees}leer ceefncee ~ hejer ns meJe&meeef#eCeer DeJemlee ceeb ~ ØelÙeÙeW heeneJeer ~~22~~ meej¤he yeÇÿeeÛes meboYee&le, õ°e, mee#eer, Deblejelcee Ùee meb%eebÛes cees"s cenòJe meebefiele}s peeles. heCe GlheòÙeeoer yeÇÿeeb[eÛÙee Je peeie=leer F. eEhe[eÛÙee eflevner DeJemLeebÛes meeef#elJe keâjCeeNÙee `meJe&meeef#eCeer' Ùee DeJemLesÛee meeOekeâeves DevegYeJe ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

517

(o. 12 me. 6)

IÙeeJee. (õ°e F. mewæebeflekeâ Demetve `meJe&meeef#eCeer' meeOekeâebÛÙee DevegYeJeemee"er Deens.) ~~22~~

cegUeheemetve mesJešJejer ~ DeJeIeer ceeÙesÛeer YejesJejer ~ veevee efJeÅee keâUekegbâmejer ~ leÙesceOeW ~~23~~ cetU mHegâjCeeheemetve ÛeewNÙeeSWMeer }#e peerJeÙeesveeRÛÙee efJemleejeheÙeËle meJe& JÙeehe Je keâejYeej ceeÙesÛee Deens. peerJeeÛÙee Deveskeâ efJeÅee, keâ}e Je keâewMeuÙeebÛee meceeJesMe ceeÙesleÛe neslees. ~~23~~

pees GheeOeerÛee mesJeš heeJes} ~ lÙeeme Yeüce SsmeW Jeešs} ~ pees GheeOeerceOÙeW Dee[kesâ} ~ lÙeeme keâeef{lee keâJeCe ~~24~~ pees meJe& GheeOeeRÛee efvejeme keâjer} lÙee}e GheeOeer ns mJe¤he Deme}s}er me=°er Yeüceelcekeâ Deens, ns }#eele ÙesF&}. pees lÙee me=°er¤he GheeOeerle Deemekeäle nesTve jener}, lÙee}e keâesCe cegkeäle keâjCeej? ~~24~~

efJeJeskeâØelÙeÙeeÛeeR keâeceW ~ kewâmeeR Ie[leer} DevegceeveYeüceW ~ meejemeejefJeÛeejeÛesve mebYeüceW ~ heeefJepes yeÇÿe ~~25~~ cees#e ne efJeJeskeâ Je lÙeeÛÙee meenŸeeves Iesle}suÙee ØelÙe#e DevegYeJeeves efmeæ neslees. kesâJeU Deboepe Je lÙeeJej DeeOeej}suÙee mebYeüceeves veener! meej Je DemeejeÛÙee MeeŒeMegæ Je melele efJeÛeejeves (mebYeüces) peerJe Je yeÇÿe ÙeebÛÙee SskeäÙeeÛee DevegYeJe Ùeslees. ~~25~~

yeÇÿeeb[eRÛeW ceenekeâejCe ~ les cetUceeÙee peeCe ~ DehetCee&me cnCeleer yeÇÿe hetCe& ~ efJeJeskeânerve ~~26~~ yeÇÿeosJeeÛÙee yeÇÿeeb[¤he efJeješ Ùee veeJeeÛÙee Mejerjeleer} cenekeâejCe osn cnCepes cetUceeÙee. lees osn Meye} Je cnCetve DehetCe& Deens. efJeJeskeâeÛeer °er veme}s}s lÙee osne}eÛe hetCe&yeÇÿe ceeveleele. (DelÙeble met#ce Je=efòe%eevener, yeÇnceevegYeJe veJns. eEkeâJee Deeflemet#ce ceeefÙekeâ leòJener yeÇÿe veJns.) ~~26~~

me=°erceOeW yengpeve ~ Ùeskeâ Yeesefieleer ve=heemeve ~ Ùeskeâ efJe‰e šeefkeâleer peeCe ~ ØelÙes#e Deeleeb ~~27~~ Ùee me=°erle keâesšŸeJeOeer ceeCemes jenleele. lÙeeleer} keâener meòesÛeer Deemeves Yeesieleele, lej keâener (pegvÙeekeâeUer–) efJe‰e mJeÛÚ keâ¤ve otj vesTve šekeâCÙeeÛes keâece keâjleele. ns lej mhe°Ûe efomeles. ~~27~~

Ssmes Gob[ }eskeâ Demeleer ~ DeeheCeeme Leesj cnCeleer ~ hejer les efJeJeskeâer peeCeleer ~ mekeâU keâebneR ~~28~~ efMeJeeÙe Demes efkeâlÙeskeâ }eskeâ Demeleele keâer les mJele:}e ßes‰ mecepeleele. heCe KeNÙee efJeJeskeäÙee}e Keje cees"e keâesCe les Ûeebie}s keâUles. (les pÙee}e cees"e cnCeleele, leesÛe Keje cees"e. ÙesLes efJeJeskeâeÛes cenòJe meebieeJeÙeeÛes Deens.) ~~28~~

Ssmee Deens meceeÛeej ~ keâejCe heeefnpes efJeÛeej ~ yengleebÛÙee yees}W ne mebmeej ~ veemetb veÙes ~~29~~ ner DeMeer heefjefmLeleer Deens. cnCetve efJeJeskeâ¤he efJeÛeej cenòJeeÛee Deens. DeefJeJeskeäÙeebÛeer mebKÙee Heâej cees"er Demeles. lÙeebÛÙee veeoer }eietve peerJeve JÙeLe& oJe[t veÙes. ~~29~~

hegmlekeâ%eeveW efve§eÙes OejCeW ~ lejer ieg® keâemeÙee keâjCeW ~ ÙeekeâejCeW efJeJejCeW ~ DeeheguÙee ØelÙeÙeW ~~30~~ pej «ebLe JeeÛetve efJeJeskeâ efMekeâlee Dee}e Demelee lej meodieϤbÛeer iejpeÛe keâeÙe? lees lemee efMekeâlee Ùesle veener ns mJele:ÛÙee JÙeeJeneefjkeâ DevegYeJeeletve "jJeeJes. (Goe. «ebLe JeeÛetve ceesšej Ûee}efJelee Ùesle veener.) ~~30~~

pees yengleebÛÙee yees}W }eie}e ~ lees vescemle peeCeeJee yeg[e}e ~ Ùeskeâ meensye vemleeb keâesCee}e ~ cegMÙeeje ceeieeJee ~~31~~ pees Heâej cees"Ÿee }eskeâmecegoeÙeeÛÙee efJeÛeejeØeceeCes Jeeielees lees heejceee|Lekeâ °erves vekeäkeâerÛe yeg[e}e Demes mecepeeJes. pÙeeØeceeCes cegKÙe DeefOekeâejer npej vemes} lej keâeceeÛee ceesyeo}e efceUle veener, lÙeeØeceeCes efJeJeskeâer vemes} lej cees#e }eYele veener. ~~31~~ Fefle ßeeroemeyeesOes ieg®efMe<ÙemebJeeos ‘me=ef°›eâceefve¤heCeveece’ meceeme meneJee ieg®efMe<ÙemebJeeoelcekeâ ßeeroemeyeesOe Ùee «ebLeeleer} ‘me=ef°›eâceefve¤heCe’ veeJeeÛee meneJee meceeme meceehle

(o. 12 me. 6)

518

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

oMekeâ yeejeJee : efJeJeskeâJewjeiÙe meceeme meeleJee : efJe
vÙeeÙeW efve‰Ïj yees}CeW ~ yengleebme Jeešs kebâšeUJeeCeW ~ ceUceU keâefjleeb pesJeCeW ~ efJeefnle veJns ~~1~~ melÙe yees}Ces meJeeËvee keâ"esj Jeešles Je cnCetve les lÙeebvee kebâšeUJeeCes nesles. heCe pÙeeØeceeCes heesšele ceUceUle Demes} lej pesJet veÙes lÙeeØeceeCes kebâšeUJeeCes Jeešles les SsketâÛe veÙes ns yejs! ~~1~~

yengleeR efJe
yees}CeW Ùeskeâ Ûee}CeW Ùeskeâ ~ lÙeeÛeW veeJeb nerve efJeJeskeâ ~ ÙesCeW keâefjleeb mekeâU }eskeâ ~ nebmeeW }eieleer ~~3~~ yeesueeÙeÛes Skeâ Je JeeieeÙeÛes ogmejsÛe nsÛe DeefJeJeskeâeÛes ue#eCe Deens. lÙeecegUs DeMeer JÙekeäleer meJe&$e LeósÛee efJe
efJe
ØehebÛeer Keeleer pesefJeleer ~ hejceeLeea keâeÙes GheJeeme keâefjleer ~ GYeÙelee meeefjKes efomeleer ~ efJe
osn Ûee}leeb efJe
efJe
Ssmee ßeeslee DevegJeeo}e ~ Jekeälee Gòej oslee pee}e ~ meeJeOe nesTve ceve Iee}e ~ ÙesleefÉ
JewjeiÙeW keâjeJee lÙeeie ~ lejerÛe hejceeLe&Ùeesie ~ ØehebÛelÙeeieW meJe& meebie ~ hejceeLe& Ie[s ~~9~~ JewjeiÙehetJe&keâ efJe
ceeieW %eeveer nesTve ies}s ~ leWefnb yengle keâ° kesâ}s ~ lejer ceie efJeKÙeele pee}s ~ Yetceb[UeR ~~10~~ DeepeheÙeËle nesTve ies}us Ùee Deelce%eevÙeebveer JewjeiÙeeÛes meJe& keâ° meesmeuÙeeJejÛe lÙeebvee peieele Gob[ keâerleea efceUe}er. ~~10~~

Ùesj celmej keâefjleebÛe ies}eR ~ Devve Devve cnCeleeb ces}eR ~ efkeâlÙeskeâ Yeü°}eR ~ heesšemee"eR ~~11~~ ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

519

(o. 12 me. 7)

Flej yejsÛe; Demme} efJejkeäleebÛee celmej keâjerle ies}s. keâener GheeMeerheesšer ces}s, lej Deveskeâebveer heesšemeeb"er Yeü° ceeie& mJeerkeâej}s. ~~11~~

JewjeiÙe cegUeRntve veeneR ~ %eeve ØelÙeÙeeÛeW veeneR ~ megefÛe DeeÛeej leesefn veeneR ~ Yepeve keQâÛeW ~~12~~ pesLes Demme} JewjeiÙe veener, Jesoevle leòJe%eeveeÛee ØelÙe#e DevegYeJe veener, Megæ DeeÛejCe veener, lesLes Gheemevee keâMeer nesF&}? ~~12~~

Ssmes ØekeâejerÛes peve ~ DeeheCeeme cnCeleer meppeve ~ heeneW peeleeb Devegceeve ~ DeJeIeeÛe efomes ~~13~~ DeMee ØekeâejÛes ns }eskeâ mJele:}e efmeæ mecepeleele! peje efvejer#eCe kesâuÙeeJej les mebMeÙe«emle Deensle, ns keâUtve Ùesles. ~~13~~

peÙeeme veeneR Devegleehe ~ nWefÛe Ùeskeâ hetJe&heehe ~ #eCe#Cee efJe#eshe ~ hejeOeerkeâheCeW ~~14~~ hetJe&pevceerÛÙee heehemebÛeÙeecegUs efškeâeT Devegleehe nesle veener. efMeJeeÙe ogmeNÙeebÛeer Øeieleer heentve celmej JeešuÙeeves ceve melele ÛebÛe} jneles. meeOevee nesle veener. ~~14~~

cepe veeneR legpe meepesvee ~ nW leeW DeJeIeW "eTkeWâ Deens pevee ~ KeelÙeeme veKeeleW osKeeW mekesâvee ~ SsmeW Deens ~~15~~ `pes ce}e nJes les efceUle veener Je leg}e efceUe}s}s menve nesle veener.' DeMeer Skeâ ØeJe=òeer meJeeËveeÛe "eTkeâ Deens. pÙee}e KeeJeÙeeme efceUle veener, lees KeeCeeNÙeeÛee És
YeeiÙeheg®
JewjeiÙeehejleW veeneR YeeiÙe ~ JewjeiÙe veeneR leW DeYeeiÙe ~ JewjeiÙe vemleeb ÙeesiÙe ~ hejceeLe& veJns ~~17~~ heCe meeOekeâeves ns }#eele "sJeeJes keâer Kejs YeeiÙe JewjeiÙeele Deens. JewjeiÙe vemeCes nsÛe ogYee&iÙe. JewjeiÙeefMeJeeÙe Demme} hejceeLe& le[er}e peele veener. ~~17~~

ØelÙeÙes%eeveer Jeerlejeieer ~ efJeJeskeâyeUW mekeâU lÙeeieer ~ les peeCeerpes ceenebÙeesieer ~ F&Õejer heg®
De°cee efmeæerÛeer Ghes#ee ~ keâ¤ve Iesle}er Ùeesieoer#ee ~ IejesIejeR ceeies efYe#ee ~ ceeneosJe ~~19~~ meeOevekeâeUele De°ceneefmeæeRÛeer pejener Dehes#ee ve "sJelee lees Ùeesiee¤{ jnelees. efYe#esJej heesš Yejlees. peCet ØelÙe#e ceneosJe Demetve oejesoejer efYe#ee ceeielees. ~~19~~

F&ÕejeÛeer yejeyejer ~ kewâmee keâjer} Jes
Goeme DeeCeer efJeJeskeâ ~ lÙeeme MeesefOeleer mekeâU }eskeâ ~ pewmeW }e}Ûeer cetKe& jbkeâ ~ leW owvÙeJeeCeW ~~21~~ efJejkeäle Je efJeJeskeâer pesLes Demes} lesLes lÙee}e meJe& }eskeâ MeesOeerle Ùesleele. heCe }esYeer, DeefJeJeskeâer Je oefjõer cee$e }eskeâebÛÙee Øeleer#esle jnelees! ~~21~~

pes efJeÛeejeheemetve ÛesJe}s ~ pes DeeÛeejeheemetve Yeü‰}s ~ efJeJeskeâ keâ¤b efJemej}s ~ efJe
520

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

Demes }eskeâ efJeÛeejeheemetve Yeü°, DeeÛeejve° Demetve efJe
Yepeve lejer DeeJe[svee ~ hegj§eCe& keâoeefhe Ie[svee ~ YeuÙeebme lÙeebme he[svee ~ ÙesleefvveefcelÙe ~~23~~ Yepeveele iees[er Jeešle veener, hegj§ejCe keâOeerÛe Ie[le veener. mJele:}e MeneCes cnCeefJeCeeNÙeebvee megæe lÙeebÛes ØeÙeespeve keâUle veener. ~~23~~

JewjeiÙeW keâ¤ve Yeü°svee ~ %eeve Yepeve meeb[ervee ~ efJelhevve DeeefCe Jeeo Iesvee ~ Ssmee Lees[e ~~24~~ mebvÙeeme IesleuÙeeJej Yeü° ve nesCeeje, JesoebleeEÛeleve keâjerle jneCeeje, Yepeve keâjCeeje, heebef[lÙe Demetve Jeeoele ve efMejCeeje keäJeefÛeleÛe keâesCeer meehe[lees. ~~24~~

keâ° keâefjleeb mesle efhekesâ ~ GbÛe Jemle lelkeâeU efJekesâ ~ peeCelÙee }eskeâebÛÙee keâewlegkeWâ ~ G[Ÿee he[leer ~~25~~ Gòece ceMeeieleerÛes keâ° kesâ}s lej heerkeâ Ûeebie}s Ùesles, opexoej Jemlet }iesÛe efJekeâ}er peeles Je pes hejer#eeJeble Demeleele, lÙeebÛÙee lÙee JemletJej keâewlegkeâeves G[Ÿee he[leele. ~~25~~

Ùesj les DeJeIesefÛe cebo}s ~ ogjeMesveW Keesšs pee}s ~ keâevekeâeW[W %eeve kesâ}W ~ Yeü°ekeâejW ~~26~~ mebvÙeeme IesleuÙeeJej lÙee}e MeesYes} Demes ve JeeieCeejs meeOevesle Leb[eJeleele. Ye}lÙee DeeMee yeeUietve Keesšs "jleele Je Yeü° nesTve JesoebleMeeŒee}e keâeefUcee Heâemeleele. ~~26~~

meyeU efJe
mekeâU keâebneR keâlee& osJe ~ veeneR Øeke=âleerÛee "eJe ~ efJeJeskeâeÛee DeefYeØeeJe ~ efJeJeskeâer peeCeleer ~~28~~ meJe& keâle=&lJe Ûesleve F&ÕejeÛes Deens. DeÛesleve Øeke=âleer keâenerÛe keâjerle veener. yeÇÿe, F&Õej, peerJe Je Øeke=âleer ÙeebÛee efveJee[e efJeJeskeäÙee}e "eTkeâ Demelees. ~~28~~

MetjlJeefJe
lÙeeieelÙeeie leee|keâkeâ peeCes ~ yees}eSsmeW Ûee}eW peeCes ~ eEhe[yeÇÿeeb[ mekeâU peeCes ~ ÙesLeeÙeesiÙe ~~30~~ pees MeeŒeeYÙeemeeves heefjhetCe& Demelees, lÙee}e efJe
Ssmee pees meJe&peeCelee ~ Gòece}#eCeer heg®lee ~ leÙeeÛesefve meeLe&keâlee ~ menpeefÛe nesÙes ~~31~~ Demee pees meJe&%e Je hetCe& Gòece}#eCeebveer Ùegkeäle Demelees, lÙeeÛÙee peerJeveeÛes menpeÛe cees#e¤he meeLe&keâ nesles. ~~31~~ Fefle ßeeroemeyeesOes ieg®efMe<ÙemebJeeos ‘efJe
ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

521

(o. 12 me. 7)

oMekeâ yeejeJee : efJeJeskeâJewjeiÙe meceeme Dee"Jee : keâeU¤heefve¤heCe ~~ ßeerjece meceLe& ~~

cetUceeÙee peieosÕej ~ heg{W De°OesÛee efJemleej ~ me=ef°›eâceW Deekeâej ~ Deekeâej}e ~~1~~ cetUceeÙee nsÛe pÙeeÛes mJe¤he Deens, lÙee peieoerÕejeheemetve heg{s De°Oee Øeke=âleerÛee efJemleej Pee}e Je ›eâceeves Ùee me=°er}e Deekeâej (¤he) Øeehle Pee}e. ~~1~~

nW DeJeIesÛe vemleeb efvece&U ~ pewmeW ieieve DeblejeU ~ efvejekeâejeR keâeUJesU ~ keâebneRÛe veeneR ~~2~~ Ùeeleer} keâenerÛe vemeles lesJne DeblejeU¤he ieieveeØeceeCes Heâkeäle efJece} yeÇÿe Demeles. lÙee efvejekeâejele keâeU Je JesU Ùee oesvneRvee DeefmlelJeÛe vemeles. ~~2~~

GheeOeerÛee efJemleej pee}e ~ lesLeW keâeU efomeesve Dee}e ~ ÙesjJeeR heeneleeb keâeUe}e ~ "eJeefÛe veeneR ~~3~~ pesJne GheeOeerÛee efJemleej Pee}e, lesJne keâeU Je JesU Ùee mebkeâuhevee leÙeej PeeuÙee. lemes heeefn}s lej JeemleJeele `keâeU' Demes keâener DeefmlelJeeleÛe veener. ~~3~~

Ùeskeâ ÛebÛeU Ùeskeâ efve§eU ~ ÙeeJesieUe keâes"W keâeU ~ ÛebÛeU Deens leeJelkeâeU ~ keâeU cnCeeJeW ~~4~~ yeÇÿe efve§eU Je GheeOeer ÛebÛeU DeMeer JeešCeer Demeleevee lÙeentve eflemeje keâeU keâes"smee Deens? GheeOeer Deens leesheÙeËle `keâeU' ns heefjceeCe ceespe}s peeles SJe{sÛe. ~~4~~

DeekeâeMe cnefCepes DeJekeâeMe ~ DeJekeâeMe yeesef}pes efJe}byeeme ~ lÙee efJe}bye¤he keâeUeme ~ peeCeesefve IÙeeJeW ~~5~~ DeekeâeMee}eÛe DeJekeâeMener cnCeleele. `ce}e Depetve yeensj he[CÙeeme DeJekeâeMe Deens' Ùee JeekeäÙeeleer} DeJekeâeMe Ùee MeyoeÛee efJe}bye eEkeâJee GMeerj Demee DeLe& neslees. Ùee efJe}byeeleer} keâeU peeCetve IÙeeJee. ~~5~~

metÙee&keâefjleeb efJe}bye keâUs ~ ieCevee mekeâUebÛeer DeekeâUs ~ heUeheemetve efveJeUs ~ ÙegieheefjÙeble ~~6~~ metÙee&ÛÙee GoÙeemleecegUs efoJeme ns keâeUheefjceeCe keâUles Je lÙeeJe¤ve heg{er} meJe& heefjceeCes keâUleele. `heU' Ùee }neve heefjceeCeeheemetve Ùegie Ùee Heâej cees"Ÿee heefjceeCeeheÙeËle keâe}ieCevee keâjlee Ùesles. ~~6~~

heU Ieefškeâe Øenj efoJeme ~ Denesje$e he#e ceeme ~ Me[dceeme Jeefj Ùegieeme ~ "eJe pee}e ~~7~~ heU, Ieefškeâe, Øenj, efoJeme, je$ebefoJeme, hebOejJe[e, ceefnvee, DeOe&Je
›esâle $esle Éeheej keâUer ~ mebKÙee Ûeeef}}er Yetceb[Uer ~ osJeebÛeeR DeeÙeg<ÙeW DeeieUeR ~ MeeŒeeR efvejesefhe}eR ~~8~~ ke=âle, $eslee, Éeheej Je keâef} Ùee ÙegieebÛÙee ØelÙeskeâer Je
les osJes$eÙeeÛeer Kešheš ~ met#ce¤heW efJe}ieš ~ ob[keâ meebef[leeb Ûešheš ~ }eskeâebme nesles ~~9~~ yeÇÿeosJeeoer leerve osJeebÛes keâeÙe& "jefJeCÙeeÛee Kešešeshe efkeâleerner ceveeheemetve kesâ}e (efJe}ieš) lejer lees Heâej met#ce Deens. lÙeemebyebOeer hegjeCeele pes meebefiele}s Demes}, lÙee}e Oekeäkeâe }eie}e lej }eskeâebvee Ûegšhegš }eieles. (eEhe[eceOÙes ØelÙeskeâ #eCee}e keâceer-peemle ØeceeCeele Glheòeer, efmLeleer Je }Ùe ØelÙeskeâ hesMeerle Ûee}t Demeleele. ner Øeef›eâÙee Deeflemet#ce Deens. heCe (o. 12 me. 8)

522

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

meeceevÙeebvee Mes
efceefßele ef$eiegCe efveJe[svee ~ lesCeW DeeÅeble me=ef°jÛevee ~ keâesCe Leesj keâesCe meevee ~ kewâmee cnCeeJee ~~10~~ leerve osJeebÛÙee leerve iegCeebÛes eEhe[eleer} efceßeCe SJe{s yescee}tce Demeles keâer, les JesieUs keâjlee Ùesle veener. meg®Jeeleerheemetve MesJešheÙeËle me=°er ef$eiegCeceÙe Deens. lÙeeleer} keâesCelee iegCe ßes‰ ceeveeJee? keâesCelee keâefve‰ ceeveeJee? Je lemee lees keâe ceeveeJee? ~~10~~

Demees neR peeCelÙeeÛeeR keâeceW ~ vesCelee GieeÛe iegbles YeüceW ~ ØelÙeÙes peeCepeeCeeW JeceX ~ "eFË hee[eJeeR ~~11~~ Ùee ØeMveebÛeer Gòejs peeCekeâeje}eÛe "eTkeâ Demeleele. De%eeveer ceeCetme Yeüceeves GieerÛe iegblee efvecee&Ce keâ¤ve "sJelees. MeneCÙeeves meJeeËieerCe DeYÙeemeeves Jecex peeCetve IÙeeJeerle. (leerve iegCeebefMeJeeÙe Ùee me=°erle keâesCelesÛe keâeÙe& nesle veener. me=ef°Ûe›eâ Ûee}le veener. meeOekeâeÛÙee °erves meòJeiegCeeÛes cenòJe Deme}s lejer peiejnešermee"er meJe& iegCe meejKesÛe cenòJeeÛes Demeleele.) ~~11~~

GlhevvekeâeU me=ef°keâeU ~ efmLeeflekeâeU mebJnejkeâeU ~ DeeÅeble DeJeIee keâeU ~ efJe}yeb¤heer ~~12~~ me=°erÛÙee meboYee&le Glheòeer, efmLeleer Je veeMe Demes leerve keâeU me=°erÛes Demeleele. Glheòeerheemetve veeMeeheÙeËle eflevner keâeUele DeJekeâeMe eEkeâJee efJe}bye Demelees. ~~12~~

peW peW peÙes ØemebieeR pee}W ~ lesLeW keâeUeÛeW veebJe heef[}W ~ yejW vemes} Devegceeve}W ~ lejer heg{W Sskeâe ~~13~~ efmLeefleØemebie, efmLeleerkeâeU F. Øekeâejs pemee Øemebie Demes} lemes lÙee keâeUe}e veeJe he[}s. legcne}e ns Deekeâ}ve veerš nesle vemes} lej lÙeeÛee leheMeer} Sskeâe. ~~13~~

ØepevÙekeâeU MeerlekeâeU ~ G
Øeele:keâeU ceeOÙeevekeâeU ~ meeÙebkeâeU JemeblekeâeU ~ heJe&keâeU keâef"CekeâeU ~ peeefCepes }eskeâeR ~~15~~ mekeâeU, ogheej Je mebOÙeekeâeU ns Skeâe efoJemeeleer} leerve keâeU, Jemeble $e+letÛee keâeU, heJe&keâeU ne Oeee|cekeâ keâeU, keâ"erCe keâeU ne ØeehebefÛekeâ efmLeleerÛee keâeU meJeeËvee ceenerle Deens. ~~15~~

pevcekeâeU yeeUlJekeâeU ~ lee®CÙekeâeU Je=OeehÙekeâeU ~ DeblekeâeU efJe
megkeâeU DeeefCe og
Demeles Ùeskeâ JeešleW Ùeskeâ ~ lÙeeÛeW veebJe nerve efJeJeskeâ ~ veevee ØeJe=òeerÛes }eskeâ ~ ØeJe=efòe peeCeleer ~~18~~ (ÙeeÛe meceemeeleer} eflemeNÙee DeesJeerÛee meboYe& }#eele IesTve heg{er} DeesJÙee JeeÛeeJÙeele–) Demeles Skeâ Je Jeešles Ye}lesÛe ns n}keäÙee efJeJeskeâeÛes }#eCe Deens. ne keâeUeÛee efJeÛeej ØeeheebefÛekeâ }eskeâebvee Ûeebie}e mecepelees. (JeemleefJekeâ keâeU Ùee veeJeeÛes leòJe vemetve les Deens Demes Jeešles. keâejCe ØeJe=òeer cnCepes ØehebÛeele jce}suÙeebvee keâeUeÛee efJeÛeej cenòJeeÛee Demelees.) ~~18~~

ØeJe=efòe Ûee}s DeOeescegKeW ~ efveJe=efòe OeeJes TOe&cegKeW ~ TOJe&cegKeW veevee megKeW ~ efJeJeskeâer peeCeleer ~~19~~ ØehebÛeele jceCeejs pevcecejCeebÛÙee, ÉbÉeÛÙee Je De%eeveceÙe peerJeveeÛÙee GleejeJej ie[ie[le peeleele. lej Deveemekeäle peerJeve peieCeejs cees#e, ÉbÉeleerleheCee Je %eeveeÛÙee ØeieefleheLeeJej DeJejesnCe keâjleele. ÙeeÛe peerJeveele megKe¤helee Deens, ns ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

523

(o. 12 me. 8)

efJeJeskeâer peeCeleele. (veevee megKes cnCepes meJe& ØekeâejÛeer efJe
yeÇÿeeb[jÛevee pesLetve pee}er ~ lesLeW efJeJeskeâer Âef° Iee}er ~ efJeJejleeb efJeJejleeb }eOe}er ~ hetJee&hej efmLeefle ~~20~~ Megæ yeÇÿeeheemetve keâejCe yeÇÿe (mHegâjCe) Je keâeÙe&yeÇÿe (me=°er) efvecee&Ce Pee}s. efJeJeskeâÙegkeäle efJeÛeejeves mLet}ekeâ[tve lÙee met#ceekeâ[s Deble:keâjCeJe=òeer vÙeeJeer. Demee efJeÛeej keâjlee keâjlee Deehe}er cetUÛeer DeelceefmLeleer hegvne }eYeles. ~~20~~

ØehebÛeeR Demeesve hejceeLe& heens ~ leesefn Ùes efmLeleerleW }ens ~ ØeejyOeÙeesieW keâ¤ve jens ~ }eskeâebceOeW ~~21~~ pees Deveemekeäle yegæerves ØehebÛeele jentve heejceee|Lekeâ meeOevee keâjlees lÙee}e ‘ner’ DeelceefmLeleer }eYeles. lÙeeveblejÛes lÙeeÛes }eskeâpeerJeve kesâJeU Mes
mekeâUebÛeW ÙeskeâefÛe cetU ~ Ùeskeâ peeCeles Ùeskeâ yee
lejerÛe pevceeÛeW meeLe&keâ ~ Ye}s heeneleer GYeÙes }eskeâ ~ keâejCe cegUeRÛee efJeJeskeâ ~ heeefn}e heeefnpes ~~23~~ pes ØehebÛe Je hejceeLe& Ùee oesvneRÛee efJeÛeej keâjCeejs hegCÙeJeble Je efJeÛeejer Demeleele, lÙeebÛÙee pevceeÛes meeLe&keâ nesles. lÙeemee"er ÂMÙeme=°er}e keâejCe Deme}suÙee yeÇÿemJe¤heeÛee efJeÛeej keâjeJee. ~~23~~

efJeJeskeânerve pes peve ~ les peeCeeJes heMegmeceeve ~ lÙeebÛeW Sskeâleeb Yee
yejW DeeceÛeW keâeÙes ies}W ~ peW kesâ}W leW HeâUeme Dee}W ~ hesefj}W leW GieJe}W ~ Yeesefieleer Deeleeb ~~25~~ keâesCeer hejceeLe& meeOe}e veener, lej ceePes keâeÙe efyeIe[les? keâejCe pÙeeves pes kesâ}s Demes} les yeerpe¤heeves hesj}s peeles Je HeâU¤heeves GieJeles Je les YeesieeJesÛe }eieles. ~~25~~

heg{Wefn keâjer lees heeJes ~ YeefkeäleÙeesieW YeieJeble HeâeJes ~ osJe Yekeäle efceUleeb ogCeeJeW ~ meceeOeeve ~~26~~ heg{s megæe peer keâce&yeerpes hesj}er peeleer}, leerÛe GieJeleer}. Yekeäleer kesâ}er lej lÙee}e YeieJebleeÛÙee ØeehleerÛes HeâU efceUles. megKe¤he osJe Je lÙeeÛesÛe cetU¤he Deme}s}e Yekeäle Skeâ¤he Pee}s keâer meceeOeeve veeboles. ~~26~~

keâere|le keâ¤ve veeneR ces}s ~ GiesÛe Dee}s DeeefCe ies}s ~ MeeneCes nesTve Yeg}}s ~ keâeÙes meebieeJeW ~~27~~ Deehe}s veeJe GjCÙeemeejKes keâener ve keâjleeÛe pes ce¤ve peeleele, les kesâJeU pevcee}e Dee}s Je ies}s! ceeveJeer yegæer Demetvener pÙeebvee ns keâUle veener, lÙeebvee keâeÙe cnCeeJes! ~~27~~

ÙesLeer} ÙesLeW DeJeIeWefÛe jeneleW ~ SsmeW ØelÙeÙeeme ÙesleW ~ keâesCe keâeÙes IesTve peeleW ~ meebieevee keâeb ~~28~~ ÙesLeer} JÙeeJeneefjkeâ keâceeF& ÙesLesÛe jneles ns meieàÙeebvee ØelÙe#e efomeles. cejCeeveblej ÙesLeer} keâesCe keâeÙe IesTve peeles les ce}e peje meebiee vee! ~~28~~

heoeLeea DemeeJeW Goeme ~ efJeJeskeâ heeneJee meeJekeâeme ~ ÙesCeWkeâefjlee peieoerMe ~ De}YÙe }eYes ~~29~~ cnCetve mLeeJej pebiece keâceeF&efJe
peieoerMeehejlee }eYe veeneR ~ keâeÙe&keâejCe meJe& keâebneR ~ mebmeej keâefjle Demeleebefn ~ meceeOeeve ~~30~~ peieoerMe keâejCe Je keâeÙe&¤he meJe&Ûe DemeuÙeeves lÙeeÛÙee ØeehleermeejKee cees"e }eYe veener. ØeejyOeevegmeej mebmeejele jentvener (o. 12 me. 8)

524

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

meceeOeeve jenles. ~~30~~

ceeieeb nesles pevekeâeefokeâ ~ jepÙe keâefjleebefn Deveskeâ ~ lewmesefÛe Deeleeb hegCÙeM}eskeâ ~ efkeâlÙeskeâ Demeleer ~~31~~ hetJeea pevekeâemeejKes meceüešner hejceeLe& meeOe}s}s nesles. jepÙekeâejYeej Dee[ Dee}e veener. De}erkeâ[s megæe hegCÙeM}eskeâ efMeJeÚ$eheleeRmeejKes keâeÙe&ceive Deme}s}s efkeâleer lejer heejceee|Lekeâ }eskeâ Deensle. ~~31~~

jepee Demeleeb ce=lÙe Dee}e ~ }#e keâesšer keâyeg} pee}e ~ heefj meesef[vee leÙee}e ~ ce=lÙe keâebneR ~~32~~ jepeeves, ce=lÙet Ùesleevee ce=lÙet}e efkeâlÙeskeâ }#ekeâesšer ®heÙes osCÙeeÛes ceevÙe kesâ}s lejer ce=lÙet lÙee}e mees[erle veener. ~~32~~

SsmeW nW hejeOesve efpeCeW ~ ÙeeceOÙes ogKeCeW yeeneCeW ~ veeve GÉsie eEÛelee keâjCeW ~ efkeâleer cnCeesefve ~~33~~ Demes ns ceeveJeer peerJeve meJe&mJeer hejeOeerve Deens. lÙeele Deepeej, DeheIeele, GÉsie, keâeUpeer ÙeebÛeer Heâej cees"er Yej he[les. ~~33~~

neš Yej}e mebmeejeÛee ~ veHeâe heeneJee osJeeÛee ~ lejerÛe Ùee keâ°eÛee ~ heefjÙeeÙes neslees ~~34~~ DeMee Ùee mebmeejeÛÙee Yej}suÙee yeepeejele ceeCemeeves osJe¤he veHeäÙeeJej vepej "sJeeJeer. lejÛe Ùee meJe& keâ°eletve megškeâe nesles. ~~34~~ Fefle ßeeroemeyeesOes ieg®efMe<ÙemebJeeos ‘keâeU¤heefve¤heCeveece’ meceeme Dee"Jee ieg®efMe<ÙemebJeeoelcekeâ ßeeroemeyeesOe Ùee «ebLeeleer} ‘keâeU¤heefve¤heCe’ veeJeeÛee Dee"Jee meceeme meceehle

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

525

(o. 12 me. 8)

oMekeâ yeejeJee : efJeJeskeâJewjeiÙe meceeme veJeJee : ÙelveefmekeâJeCe ~~ ßeerjece meceLe& ~~

keâesCeer Skeâeves ØeMve efJeÛeej}e keâer– ogye&} veeÛeejer Jees[iemle ~ DeeUmeer Keeoe[ efjCeiemle ~ cetKe&heCeW DeJeIeW Jesmle ~ keâebneRÛe veeneR ~~1~~ KeeÙee veeneR pesJeeÙee veeneR ~ }sÙee veeneR vesmeeÙee veeneR ~ DebLejeÙee veeneR heebIejeÙee veeneR ~ keâeWheš veeneR DeYeeieer ~~2~~ meesÙejs veeneR OeeÙesjs veeneR ~ F° veeneR efce$e veeneR ~ heeneleeb keâes"W JeesUKeer veeneR ~ DeeßeÙeWefJeCe hejosmeer ~~3~~ lesCeW kewâmeW keâjeJeW ~ keâeÙes peerJeWmeer OejeJeW ~ JeeÛeeJeW eEkeâ cejeJeW ~ keâesCÙee ØekeâejW ~~4~~ SsmeW keâesCeerÙeskeWâ hegefme}W ~ keâesCeerÙeskeWâ Gòej efoOe}W ~ ßeesleeR meeJeOe Ssefkeâ}W ~ heeefnpes Deeleeb ~~5~~ pees Mejerjeves ogye&U, Jele&Cegkeâerves JeeF&š, meJe&$e Dees{eleeCe Deme}s}e, DeeUMeer, Keeoe[, keâpe&yeepeejer, cetKe&heCeecegUs DemleeJÙemle peerJeve peieCeeje, Iejele KeeÙe}e veener, pesJeeÙe}e veener, DebieeJej JeŒe veener, DebLe¤Ce, heebIe¤Ce veener, ogozJeer DemeuÙeeves meeOeer Peeshe[er megæe efveJeeNÙee}e veener. meesÙejsOeeÙejs efHeâjkeâle veenerle, F°efce$e veenerle. keâes"s DeesUKe veener, DeeOeej veener. DeMee peCet, hejosMeer Deme}suÙeeves keâeÙe keâjeJes? peerJe keâmee meebYeeUeJee? peieeJes keâmes? cejeJes lejer keâmes? Deelee Ùee ØeMveebÛes Gòej meeJeOeheCes Sskeâe. ~~1-5~~

}eneveLeesj keâece keâebneR ~ kesâuÙeeJesieUW nesle veeneR ~ keâjbšŸee meeJeOe heeneR ~ meosJe nesmeer ~~6~~ Demes peerJeve peieCeeNÙee ns keâjbšŸee, let meeJeOe nes. keâesCelesner keâece ØelÙe#e les kesâuÙeeefMeJeeÙe le[er}e peele veener. les keâece efkeâjkeâesU Demees keâer cees"s Demees. keâece kesâuÙeevesÛe legPes YeeiÙe GoÙee}e ÙesF&}. ~~6~~

DeblejeR veeneR meeJeOeevelee ~ Ùeslve "ekesâvee hegjlee ~ megKemeblees
cnCeesve DeeUme mees[eJee ~ Ùeslve mee#esheW pees[eJee ~ ogef§eleheCeeÛee cees[eJee ~ Leeje yeUW ~~8~~ cnCetve DeeUme eEkeâJee kebâšeUe mebhetCe& mees[eJee, melele ØeÙelve keâjerle jneJee DeeefCe og}&#e, efJemejYeesUsheCee, ÛebÛe}lee FlÙeeoeRÛee efveOee&jhetJe&keâ lÙeeie keâjeJee. ~~8~~

Øeele:keâeUeR G"le peeJeW ~ Øeele:mcejeefce keâjeJeW ~ efvelÙe vesceW mcejeJeW ~ hee"eblej ~~9~~ YeuÙee henešs G"eJes, Øeele:mcejCeeÛes mlees$e cnCeeJes Je keâener efveÙeceeÛes hee"eblej keâjeJes Je kesâ}suÙeeÛeer GpeUCeer keâjeJeer. ~~9~~

ceeieer} GpeUCeer heg{W hee" ~ vesce OejeJee efvekeâš ~ yee
efoMeskeâ[s ogjer peeJeW ~ megefÛemceble nesTve ÙeeJeW ~ Ùesleeb keâebneR lejer DeeCeeJeW ~ efjleW KeesšW ~~11~~ (o. 12 me. 9)

526

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

MeewÛe efJeOeermee"er ieeJeeheemetve otj peeTve heefJe$e nesTve hejle ÙeeJes. veoer eEkeâJee le}eJeele meJe& Øeele:efJeOeer Gjketâve ÙeeJes, Ùesleevee heeCeer, MesCe, jmlÙeeJej he[}s}er Ûeej }ekeâ[s F. keâenerlejer IesTve ÙeeJes. (ns mee[sleerveMes Je
OetleJeŒeW Iee}eJeeR efheUtve ~ keâjeJeW ÛejCe#eeUCe ~ osJeoMe&ve osJeeÛe&ve ~ ÙesLeemeebie ~~12~~ Iejer DeeuÙeeJej OegTve DeeCe}s}s keâhe[s Ûeebie}s Ieó efheUtve JeeUle Iee}eJesle, heeÙe mJeÛÚ OegJeeJesle. osJeeÛes oMe&ve IesTve JÙeJeefmLele hetpee keâjeJeer. (jsef[Deesle keâeve DeeefCe šer. Jner. Je heshejceOÙes [esUs Iee}tve, Ûene heerle iehhee ceejle yemet veÙes.) ~~12~~

keâebneR HeâUenej IÙeeJee ~ heg{W JesJemeeÙes keâjeJee ~ }eskeâ Deehe}e hejeJee ~ cnCele peeJee ~~13~~ vÙeenejer keâ¤ve DeeheuÙee GÅeesieOebÅee}e }eieeJes. Deieoer DeveesUKeer JÙekeäleeRMeermegæe pegveer DeesUKe DemeuÙeeØeceeCes JeeieeJes Je yees}eJes. (Deeble meeJeOe jentve Demes Jeeie}s lej }eskeâ mebleg° jenleele Je mJele:Ûesner vegkeâmeeve nesle veener.) ~~13~~

megboj De#ej uÙeeneJeW ~ he° vescemle JeeÛeeJeW ~ efJeJejefJeJejeW peeCeeJeW ~ DeLeeËlej ~~14~~ ef}efnleevee De#ej megboj DemeeJes, JeeÛeleevee mhe° GÛÛeej DemeeJesle Je pes JeeÛe}s Demes} lÙeeÛes meJe& DeLe& mecepeeJetve IÙeeJesle. (ef}efnCeeNÙeeÛes ceveesiele peeCetve IesCÙeeÛes keâewMeuÙe DemeeJes.) ~~14~~

vescemle vesškeWâ hegmeeJeW ~ efJeMeo keâ¤ve meebieeJeW ~ ØelÙeÙeWefJeCe yees}eJeW ~ leWefÛe heehe ~~15~~ keâesCee}e keâener efJeÛeejeJes }eie}s lej ÙeesiÙe Meyoeble, heeuneU ve }eJelee mhe°heCes efJeÛeejeJes. keâener meebieeJeÙeeÛeer JesU Dee}er lej DeeJeMÙekeâ les meJe& mhe°erkeâjCe keâjeJes. ceenerle vemes} les o[hetve meebiet veÙes. lÙeeves ogmeNÙeeÛes vegkeâmeeve nesles. (mJele:}e ceenerle vemeleevee o[hetve ogmeNÙee}e meebieCes ns Skeâ ØekeâejÛes heeheÛe nesÙe). ~~15~~

meeJeOeevelee DemeeJeer ~ veerefleceÙee&oe jeKeeJeer ~ peveeme ceeves Ssmeer keâjeJeer ~ ef›eâÙeeefmeefæ ~~16~~ Deele melele meeJeOe DemeeJes (heCe lÙeecegUs JeeieCÙeeyees}CÙeele Deefveef§eleheCee, mebMeÙe Je legškeâheCee ÙesT veÙes.) veerleerÛÙee ceÙee&oe meebYeeUeJÙeele Je DeeheuÙee ke=âleerves }eskeâ mebleg° keâjeJesle. ~~16~~

Deeef}ÙeeÛeW meceeOeeve ~ nefjkeâLee efve¤heCe ~ meJe&oe Øemebie heenesve ~ Jele&le peeJeW ~~17~~ JÙeJemeeÙeeÛÙee efveefceòeeves eEkeâJee JÙeefkeäleiele peerJeveele pÙeebÛee mebyebOe Ùeslees lÙeebÛes meceeOeeve keâjeJes. njerÛeer meiegCe Je efveieg&Ce keâLee keâjerle peeJes Je meJe& JeeieCes ØemebieesefÛele DemeeJes. ~~17~~

leeU Oeešer cegõe Megæ ~ DeLe& ØeceÙes DevJeÙes Megæ ~ ieÅeheÅeW °eble Megæ ~ DevJeÙeeÛes ~~18~~ (nŸeeheg{er} efMekeâJeCe cenbleemee"er Deens–) keâerle&ve keâjleevee mebieerleeÛee "skeâe, DeYebie eEkeâJee DeeÙee& cnCeCÙeeÛeer efJeefMe° jerle (Oeešer), Je jmeheefjhees
ieeCeW JeepeJeeCeW veeÛeCeW ~ nmlevÙeeme oeKeJeCeW ~ meYeejbpekeWâ JeÛeveW ~ Dee[keâLee Úboyebo ~~19~~ keâerle&veeble jeieoejerle ieeJes, JeeÅeebÛeer meeLe DemeeJeer, YeeJeeÛÙee DeefOekeâ DeeefJe
yengleebÛeW meceeOeeve jeKeeJeW ~ yengleebme ceeves} leW yees}eJeW ~ efJe}ie he[eW vesoeJeW ~ keâLesceOeW ~~20~~ yengmebKÙe ßeeslÙeebÛes meceeOeeve nesCÙeemee"er lÙeebÛÙee keâ}eves yees}eJes. IeCeeIeeleer šerkeâe, eEšie}šJeeUer, cece&Yesokeâ Meyo ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

527

(o. 12 me. 9)

FlÙeeoeRveer keâerle&veeÛee yesjbie nesT osT veÙes. ~~20~~

}eskeâebme Gob[ Jeepeer DeeCetb veÙes ~ }eskeâebÛeW Gkeâ}eJeW ùoÙes ~ lejer ceie mJeYeeJeW nesÙes ~ veeceIees
Yeefkeäle %eeve JewjeiÙe Ùeesie ~ veevee meeOeveeÛes ØeÙeesie ~ pesCeW legšs YeJejesie ~ cevevecee$eW ~~22~~ keâerle&veeceOÙes Yekeäleer, %eeve Je JewjeiÙe efceUefJeCÙeeJej (Ùeesie) Yej DemeeJee. lÙeemee"er DeeJeMÙekeâ les GheeÙe eEkeâJee ØeÙeesie mhe° keâ¤ve meebieeJesle. ßeeslÙeebveer lÙeebÛes ceveve-eEÛeleve kesâuÙeeJej lÙeebÛee YeJejesie yeje neslees. ~~22~~

pewmeW yees}CeW yees}eJeW ~ lewmeWefÛe Ûee}CeW Ûee}eJeW ~ ceie cenble}erUe mJeYeeJeW ~ DeebieeR yeeCeW ~~23~~ cenble pes pemes meebielees les Je lemesÛe lÙeeÛes DeeÛejCe DemeeJes. lÙeeÛÙee peerJeveele les efomeeJes. Demes Demes} lejÛe cenbleeÛeer cenbleer menpeÛe heefjCeecekeâejkeâ nesles. lees Keje cenble neslees. ~~23~~

ÙegefkeäleJeerCe meeefpeje Ùeesie ~ lees ogjeMesÛee jesie ~ mebieleerÛÙee }eskeâebÛee Yeesie ~ GYee "s}e ~~24~~ meJe& °erves cenble Ûeebie}e Deme}e Je lÙee}e cenbleer pej Ùegkeäleerves Ûee}efJelee Dee}er veener, lej keâeÙee&yeö} Yeekeâ[ DeeMee yeeUieCÙeeefMeJeeÙe keâener meeOele veener (ogjeMee). lÙeeÛÙee menkeâeNÙeebvee cee$e nele ÛeesUerle yemeeJes }eieles. ~~24~~

SsmeW ve keâjeJeW meJe&Lee ~ peveeme heeJeTb veÙes JesLee ~ ùoFË eEÛeleeJeW meceLee& ~ jIegveeLepeermeer ~~25~~ cnCetve Demes keâOeerner nesT osT veÙes. menkeâeNÙeebvee Je mebyebefOeleebvee DeMeer JÙeLee }eJet veÙes. DeeMeerJee&oemee"er meJe&Meefkeäleceeve ßeerjeceeÛes Deble:keâjCeele eEÛeleve keâjeJes. ~~25~~

GoemeJe=òeerme ceeveJes peve ~ efJeMes
meebie cenbleer mebieerle ieeCeW ~ lesLeW JewYeJeeme keâeÙe GCeW ~ veYeeceepeer leejebieCeW ~ lewmes }eskeâ ~~27~~ heefjhetCe& cenbleerÛÙee pees[er}e mebieerleeÛÙee meeLeermen jecekeâLee Demes} lej cenblee}e Deheej JewYeJe }eYeles. DeekeâeMeele ÛebõeYeesJeleer ÛeeboCÙee Demeleele lesJe{s }eskeâ lÙeeÛes YeesJeleer peceleele. mebIešvee leÙeej nesles. ~~27~~

Deekeâ}yebo veeneR pesLeW ~ DeJeIeWefÛe efJeMkeâefUle lesLeW ~ ÙeskeWâ Deekeâ}sefJeCe leW ~ keâeÙes Deens ~~28~~ pÙee ef"keâeCeer DeMee meeceg«eerves meppe Deme}s}er yegefæceòee vemeles lesLes DeJeIee ieeWOeU neslees. lÙee yegefæceòesefMeJeeÙe meJe& JÙeLe& Deens. ~~28~~

Iee}tve Dekeâ}sÛee heJee[ ~ JneJeW yeÇÿeeb[entve pee[ ~ lesLeW kewâÛeW DeeefCe}W Ée[ ~ keâjbšheCe ~~29~~ cnCetve yegefæceòesÛÙee meenŸeeves yeÇÿeeb[e}e ieJemeCeer Iee}tve lÙeentve JÙeehekeâ JneJes. yeÇÿe JneJes. SJe{er #ecelee DemeCeeNÙeeves efYekeâej keâjbšheCee keâeÙe cnCetve helkeâjeJee? ~~29~~

ÙesLeW DeeMebkeâe efHeâš}er ~ yegefæ ÙeslveeR ØeJesMe}er ~ keâebneRÙeskeâ DeeMee Jee{}er ~ Deble:keâCeea ~~30~~ meg®Jeeleer}e ßeeslÙeeves efJeÛeej}suÙee ØeMveeÛes Gòej efo}s. keâceeJe}s}er yegæer pesJne DeLekeâ ØeÙelveebÛeer keâeme Oejles lesJne DeeMeeoeÙekeâ heefjefmLeleer leÙeej nesles Je cevee}e GYeejer efvecee&Ce nesles. ~~30~~ Fefle ßeeroemeyeesOes ieg®efMe<ÙemebJeeos ‘ÙelveefmekeâJeCeveece’ meceeme veJeJee ieg®efMe<Ùe mebJeeoelcekeâ ßeeroemeyeesOe Ùee «ebLeeleer} ‘ÙelveefmekeâJeCe’ veeJeeÛee veJeJee meceeme meceehle (o. 12 me. 9)

528

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

oMekeâ yeejeJee : efJeJeskeâJewjeiÙe meceeme oneJee : Gòeceheg®
DeeheCe ÙesLes° pesJeCeW ~ Gj}W leW DeVe JeešCeW ~ hejbleg JeeÙee oJe[CeW ~ ne Oece& veJns ~~1~~ DeeheCe heesšYej pesJeuÙeeJej Gj}s}s DeVe Flejebvee ÅeeJes. les šeketâve osT veÙes. Oece& Demes meebiele veener. ~~1~~

lewmeW %eeveW le=hle JneJeW ~ leWefÛe %eeve peveeme meebieeJeW ~ lejlesve yeg[eW vesoeJeW ~ yeg[leÙeemeer ~~2~~ lÙeeØeceeCes mJele: yeÇÿe%eeveeves cegkeäle JneJes Je les %eeve Flejebvee meebieeJes. Gòece heesnesCeeNÙeeves yeg[CeeNÙee}ener lee¤ve vÙeeJes. ~~2~~

Gòece iegCe mJeÙeW IÙeeJes ~ les yengleebme meebieeJes ~ Jele&uÙeeefJeCe yees}eJes ~ les Meyo efceLÙee ~~3~~ mJele: meodieÏCeebÛeer peesheemevee keâ¤ve les mJele:ceOÙes yeeCeuÙeeJej ogmeNÙeebvee les peesheemeCÙeeme meebieeJes. DeeÛejCe Je DevegYeJeeÛes hee"yeU veme}s}e GheosMe heefjCeeceMetvÙe neslees. ~~3~~

mveeve mebOÙee osJeeÛe&ve ~ Ùeskeâe«e keâjeJeW peheOÙeeve ~ nefjkeâLee efve¤heCe ~ kesâ}W heeefnpes ~~4~~ mJele: mveeve, mebOÙee, osJehetpee, Skeâe«e efÛeòeeves veecepehe Je meesÓnb OÙeeve keâjeJes. meceepeele keâerle&ve-ØeJeÛeve keâjeJes. ~~4~~

Mejerj hejeshekeâejeR }eJeeJeW ~ yengleebÛÙee keâeÙee&me ÙeeJeW ~ GCeW he[eW vesoeJeW ~ keâesefCeÙeskeâeÛeW ~~5~~ mJele:Ûee osn ogmeNÙeebvee ceole keâjCÙeemee"er Jeehe¤ve Deveskeâebvee GheÙeesieer he[eJes. pesLes GCeerJe efomes} leer Ye¤ve keâe{eJeer. ~~5~~

Dee[}W peekeâme}W peeCeeJeW ~ ÙeLeeveMeefkeäle keâeceeme ÙeeJeW ~ ce=oJeÛeveW yees}le peeJeW ~ keâesCeerÙeskeâemeer ~~6~~ keâesCe keâMeeves De[}e Deens, keâesCe keâMeeves ieebpe}e Deens les peeCetve DeeheuÙee Mekeäleervegmeej lÙee}e lÙeeletve ceeie& keâe{tve ÅeeJee. meJeeËMeer yees}leevee ceJeeU, Deepe&Jeer Je iees[ Meyoeves yees}eJes. (cee$e lÙeele ke=âef$ecelee vemeeJeer.) ~~6~~

ogmeNÙeeÛÙee og:KeW og:KeJeeJeW ~ hejmeblees
yengleebÛes DevÙeeÙes #ceeJes ~ yengleebÛes keâeÙe&Yeeie keâjeJes ~ DeeheuÙeehejerme JneJes ~ heejKes peve ~~8~~ peemleerle peemle }eskeâebveer kesâ}suÙee mJele:efJe
ogmeNÙeebÛeW Deblej peeCeeJeW ~ leovegmeejefÛe Jelee&JeW ~ }eskeâebme hejeref#ele peeJeW ~ veevee ØekeâejW ~~9~~ ogmeNÙeeÛes Deblejbie DeesUKeeJes Je lÙeevegmeej lÙeeÛÙeeMeer JÙeJenej keâjeJee. lÙeemee"er meJeeËÛeer Deveskeâ °erves hejer#ee keâjerle DemeeJes. ~~9~~

vescekeâefÛe yees}eJeW ~ lelkeâeUefÛe ØeefleJeÛeve ÅeeJeW ~ keâoeheer jeieeme ve ÙeeJeW ~ #cee¤heW ~~10~~ DeeJeMÙekeâ lesJe{sÛe Je cegösmeto yees}eJes. DeeJeMÙekeâ lesLes ve IeesšeUlee ØelÙegòej ÅeeJes. DeeefCe #eceeJe=òeer meebYeeUerle jeieeves DeeJeepe ve Ûe{efJelee yees}eJes. ~~10~~

Dee}mÙe DeJeIeeÛe oJe[eJee ~ Ùeslve Gob[efÛe keâjeJee ~ Meyocelmej ve keâjeJee ~ keâesCeerÙeskeâeÛee ~~11~~ ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

529

(o. 12 me. 10)

pejener DeeUme ve keâjlee DeKeb[ keâeÙe&ceive DemeeJes. Deele ogmeNÙeeÛÙee celmejeÛee lejbie G"}eÛe lejer lees Meyoevesner yees}t veÙes. ~~11~~

Gòece heoeLe& ogmeNÙeeme ÅeeJee ~ Meyo efveJe[tve yees}eJee ~ meeJeOeheCeW keâjerle peeJee ~ mebmeej Deehe}e ~~12~~ DeeheuÙeepeJeUer} Gòece heoeLeeËhewkeâer heoeLe& ogmeNÙee}e ÅeeJee. yees}leevee Meyo efveJe[tve yees}eJee. (DeÙeesiÙe MeyoÙeespevesves ogmeje veejepe neslees.) Deehe}e ØehebÛe JÙeJenej meeJeOeheCes Ûee}JeeJee. ~~12~~

cejCeeÛeW mcejCe DemeeJeW ~ nefjYekeäleerme meeoj JneJeW ~ cejesve keâerleeame GjJeeJeW ~ ÙesCeW ØekeâejW ~~13~~ DeeheCe Decej veener nŸeeÛes Yeeve DemeeJes. (cejCeeÛÙee YeerleerceOÙes peerJeve kebâ"eJeÙeeÛes veener ns pesJe{s Kejs lesJe{sÛe Decejheóe IesTve DeeuÙeeÛÙee Yeüceele jent veÙes nsner Kejs. pÙee Deveble #egu}keâ yeeyeeRvee Heâej cenòJe osTve DeeÙeg<Ùe Hegâkeâš peeles lÙee yeeyeer ceveeletve Pešketâve šekeâeJÙeele.) nefjYepeveemee"er lelhej DemeeJes Je cesuÙeeJej keâener keâerleea Jejer} Øekeâejs ceeies "sJeeJeer. ~~13~~

vescekesâheCeW JeleeX }eie}e ~ lees yengleebme keâUeW Dee}e ~ meJe& Deepe&Jeer leÙee}e ~ keâeÙes GCeW ~~14~~ Demee pees megJÙeJeefmLeleheCes Jeeielees lÙeeÛes les JeeieCes meJeeËÛÙeeÛe }#eele Ùesles Je meJe&peCe lÙeeÛÙeeMeer mejUheCes JÙeJenej keâjleele. DeMee}e keâeÙe keâceer he[Ceej? ~~14~~

Ssmee Gòece iegCeer efJeMes
Gob[ efOe:keâe¤ve yees}leer ~ lejer ÛeUeW vesoeJeer Meebleer ~ ogpe&veeme efceUesve peeleer ~ OevÙe les meeOeg ~~16~~ keâesCeer Jeešs} lesJe{s Deheceeveemheo yees}}s lejer mJele:Ûeer Meebleer {Ut osT veÙes. og° ogpe&veebÛes DehejeOe pes heesšele Iee}leele les meeOet OevÙe nesle. ~~16~~

Gòece iegCeer ße=bIeej}e ~ %eeveJewjeiÙeW MeesYe}e ~ leesefÛe Ùeskeâ peeCeeJee Ye}e ~ Yetceb[UeR ~~17~~ pees Gòece iegCeebveer cebef[le Deens Je %eeve Je JewjeiÙeeves MeesYeeÙeceeve Deens leesÛe nŸee he=LJeerJej meJe&ßes‰ mecepeeJee. ~~17~~

mJeÙeW DeeheCe keâ°eJeW ~ yengleebÛeW meesefmele peeJeW ~ efPepeesve keâerleeame GjJeeJeW ~ veevee ØekeâejW ~~18~~ DeeheCe melele keâeÙee&mee"er keâ° keâjeJesle, DeveskeâebÛeer JeeieCeer-yees}Ceer MeebleheCes meesmeeJeer Je mJele: efPepetve Deveskeâ #es$eeble Deehe}er keâerleea ceeies "sJeeJeer. ~~18~~

keâerleea heeneW peeleeb megKe veeneR ~ megKe heeneleeb keâerleea veeneR ~ efJeÛeejWefJeCe keâes"WefÛe veeneR ~ meceeOeeve ~~19~~ keâerleea nJeer Demes} lej osne}e megKe efceUCeej veener. osne}e Ss
hejeblejeme ve }eJeeJee {keâe ~ keâoeefhe he[eW vesoeJee Ûegkeâe ~ #ceemeerU leÙeeÛÙee legkeâe ~ neveer veeneR ~~20~~ ogmeNÙeeÛes ceve ogKeJet veÙes ne efveÙece keâOeer cees[t veÙes. pees #eceeJeble Demelees lÙeeÛÙee veeJe}ewefkeâkeâe}e Oekeäkeâe }eiele veener. ~~20~~

Deehe}W DeLeJee hejeJeW ~ keâeÙe& DeJeIeWÛe keâjeJeW ~ ØemebieeR keâeceeme ÛegkeâJeeJeW ~ nW efJeefnle veJns ~~21~~ mJele:Ûes eEkeâJee ogmeNÙeeÛes keâece le[er}e vÙeeJes. Øemebie GYee jeefn}e Demelee keâe{lee heeÙe IesCes ÙeesiÙe veener. ~~21~~

yejW yees}leeb megKe JeešleW ~ nW leeW ØelÙe#e keâUleW ~ DeelceJele hejeJeW leW ~ ceeveerle peeJeW ~~22~~ keâesCeer DeeheuÙeeMeer veerš yees}}s lej DeeheuÙee}e yejs Jeešles Demee meJeeËÛee DevegYeJe Deens. `pemes ce}e lemes ogmeNÙee}e' Demee efJeJeskeâ keâjerle peeJes. ~~22~~ (o. 12 me. 10)

530

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

keâef"Ce MeyoW JeeF&š JeešleW ~ nW leeW ØelÙeÙeeme ÙesleW ~ lejer ceie JeeF&š yees}eJeW leW ~ keâeÙeW efveefcelÙe ~~23~~ DeheMeyo Jeehe¤ve keâesCeer yees}}s lej og:Ke nesles nsner DevegYeJee}e Ùesles. ceie lemes ogmeNÙee}e keâe yees}eJes? ~~23~~

DeeheCeeme efÛeceesše Iesle}e ~ lesCeW keâemeeefJeme pee}e ~ DeeheCeeJe¤ve ogmeNÙee}e ~ jeKele peeJeW ~~24~~ DeeheuÙee}e meeOee efÛeceše keâe{}e lejer peerJe keâemeeJeerme neslees. lemesÛe ogmeNÙee}e nesF&} ns mecepetve jeneJes. ~~24~~

pes ogmeNÙeeme og:Ke keâjer ~ les DeheefJe$e JewKejer ~ DeeheCeeme Ieele keâjer ~ keâesefCeÙeskesâ ØemebieeR ~~25~~ peer JeeCeer DeheMeyoeves ogmeNÙee}e og:Ke osles leer DeheefJe$e Demetve SKeeÅee Øemebieer JeehejCeeNÙee}e Oe[e efMekeâJeles. ~~25~~

hesefj}W les GieJeleW ~ yees}CÙeemeeefjKeW Gòej ÙesleW ~ lejer ceie keâke&âMe yees}eJeW leW ~ keâeÙes efveefcelÙe ~~26~~ hesjeJes les GieJeles, OJeveermeejKee ØeefleOJeveer Gcešlees ns "eTkeâ Demetve keâ"esj Je PeeWyeNÙee Meyoebveer keâe yees}eJes? ~~26~~

DeeheuÙee heg®
obYe ohe& DeefYeceeve ~ ›eâesOe DeeCeer keâef"Ce JeÛeve ~ nW De%eeveeÛeW }#eCe ~ YeieJeodieerleWle yeesef}}W ~~28~~ YeieJeodieerlesceOÙes (16-4) obYe, ohe&, DeefYeceeve, ›eâesOe Je keâ"esj yees}Ces ner De%eeveeÛeer }#eCes meebefiele}er Deensle. ~~28~~

pees Gòece iegCeW MeesYe}e ~ leesefÛe heg®
ef›eâÙesefJeCe Meyo%eeve ~ leWefÛe mJeeveeÛeW Jeceve ~ Ye}s lesLeW DeJe}eskeâve ~ keâoeheer ve keâefjleer ~~30~~ kegâ$Ùeeves Deeskeâ}s}s DeVe Je ØelÙe#e ke=âleerJeeÛetveÛes Meyo%eeve oesvner meejKeerÛe! peeCeles }eskeâ DeMee Meyo%eeveer JÙekeäleerkeâ[s {gbketâvener heenle veenerle. ~~30~~

ceveeheemetve Yeefkeäle keâjCes ~ Gòece iegCe DeielÙe OejCeW ~ leÙee ceeneheg®
Ssmee pees ceenevegYeeJe ~ lesCeW keâjeJee mecegoeJe ~ YeefkeäleÙeesieW osJeeefOeosJe ~ Deeheg}e keâjeJee ~~32~~ Demee pees cenelcee Demes} lÙeeves }eskeâebvee mebØeoeÙeeÛÙee Ûeewkeâšerle yeebOeeJes Je lÙeebÛÙeemen Yekeäleerves osJe Deehe}emee keâjeJee. ~~32~~

DeeheCe DeeJeefÛeleW cejesve peeJeW ~ ceie Yepeve keâesCeW keâjeJeW ~ ÙeekeâejCeW Yepeveeme }eJeeJes ~ yengle }eskeâ ~~33~~ lÙee cenelcÙeeves Demee efJeÛeej keâjeJee keâer DeeheCe Dekeâmceele osn mees[}e lej veblej mebØeoeÙe keâesCeer Ûee}JeeJee? cnCetve cees"Ÿee pevemecegoeÙee}e mebØeoeÙeele meeceer} keâ¤ve IÙeeJes. ~~33~~

DeeceÛeer Øeefle%ee Ssmeer ~ keâebneR ve ceeieeJeW efMe<Ùeemeer ~ DeeheCeeceeieW peieoerMeemeer ~ Yepele peeJeW ~~34~~ DeeceÛeer lej DeMeer Øeefle%ee Deens keâer mJele: efMe<Ùeebkeâ[s keâener ceeiet veÙes. cee$e lÙeebveer DeeceÛÙee veblejner Gheemevee Je mebØeoeÙe JÙeJeefmLele Ûee}t "sJeeJee. ~~34~~

ÙeekeâejCeW mecegoeJe ~ pee}e heeefnpes ceesnesÚeJe ~ neleesheeleer osJeeefOeosJe ~ JeesUsmee keâjeJee ~~35~~ nŸeemee"er cees"e mecegoeÙe Skeâ$e keâ¤ve osJeeÛes cees"s cees"s GlmeJe meepejs kesâ}s heeefnpesle. lÙeeleer} YeeJehetCe& Gheemevesves ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

531

(o. 12 me. 10)

osJeeefOeosJe neleesnele ØemeVe keâ¤ve IÙeeJee. ~~35~~

Deelee mecegoeÙeekeâejCeW ~ heeefnpesleer oesveer }#eCeW ~ ßeesleeR ÙesLeW meeJeOeheCeW ~ ceve Iee}eJeW ~~36~~ mebØeoeÙeebleie&le mecegoeÙe Skeâ$e keâjCÙeemee"er Je veblej lees meebYeeUCÙeemee"er cenbleepeJeU oesve cegKÙe }#eCes Deme}er heeefnpesle. leer }#ehetJe&keâ Sskeâe. ~~36~~

pesCeW yengleebme Ie[s Yeefkeäle ~ les ns jeskeâ[er ØeyeesOeMeefkeäle ~ yengleebÛeW ceveesiele neleeR ~ Iesle}W heeefnpes ~~37~~ heefn}s }#eCe Demes keâer DeefOekeâeefOekeâ }eskeâ Yeefkeäleceeiee&}e }eieCÙeemee"er ØelÙeÙekeâejer Je ØeYeeJeer ØeyeesOeve meeceLÙe& DemeeJes. Jekeäle=lJeeletve DeveskeâebÛÙee ùoÙee}e lÙeeves nele Ieele}e heeefnpes. lÙeebÛeer ceves Deeke=â° keâ¤ve Iesle}er heeefnpesle. ~~37~~

ceeieeb yeesef}}s Gòece iegCe ~ leÙeeme ceeefveleer ØeceeCe ~ ØeyeesOeMekeäleeRÛeW }#eCe ~ heg{s Ûee}s ~~38~~ ceeies meebefiele}s}s Gòece iegCe pÙeeÛes peJeU Demeleele lÙeeÛes meebieCes }eskeâ ØeceeCe ceeveleele. lÙeecegUsÛe ØeyeesOemeeceLÙee&Ûee ØeJeen DeKeb[ Ûee}lees. ~~38~~

yees}CÙeemeeefjKeW Ûee}CeW ~ mJeÙeW keâ¤ve yees}CeW ~ leÙeeÛeeR JeÛeveW ØeceeCeW ~ ceeefveleer peveeR ~~39~~ ogmejs }#eCe Demes keâer cenble pes meebielees lemes lÙeeves ØelÙe#eele Jeeie}s heeefnpes. keâ¤ve ceie meebefiele}s heeefnpes. lÙeeÛÙee lÙee meebieCÙee}e cees"s Jepeve Øeehle nesles Je les }eskeâ ceeveleele. ~~39~~

peW peW peveeme ceevesvee ~ leW leW peveefn ceeveervee ~ DeeheCe Ùeskeâ}e peve veevee ~ me=ef°ceOeW ~~40~~ Demes Pee}s veener lej les meebieCes }eskeâebvee DeeJe[lener veener Je hešlener veener, meebieCeeje Skeâše Je }eskeâ heg
cnCeesve meebieeleer DemeeJes ~ ceevele ceevele efMekeâJeeJes ~ nUgnUg mesJeše vÙeeJes ~ efJeJeskeâeveW ~~41~~ cnCetve cenblee}e DevegÙeeÙeer DemeeJesle Je lÙeebvee lÙeeves nUtnUt mecepeeJele mecepeeJele DelÙeble efJeJeskeâeves heg{s cees#eeheÙeËle vÙeeJes. ~~41~~

hejbleg ns efJeJeskeâebÛeeR keâeceW ~ efJeJeskeâer keâjer} vesceW ~ Flej les yeeheg[s YeüceW ~ Yeeb[eWÛe }eie}s ~~42~~ heCe ner DelÙeble cees}eÛeer keâeceefiejer kesâJeU efJeJeskeâevesÛe nesles. efJeJeskeäÙee}eÛe leer peceleer}. Flej meeceevÙe efyeÛeejs celeYesoebvee leeW[ osle Yeüceeves Yeeb[le yemeleer}. ~~42~~

yengleebmeeR Yeeb[leeb Ùeskeâ}e ~ MewvÙeeJeebÛetve hegjJe}e ~ ÙeekeâejCeW yengleeb}e ~ jepeer jeKeeJeW ~~43~~ keâesCeer Skeâe}e DeveskeâebMeer Pegbpe IesCÙeeÛeer JesU Dee}er lej lÙee}e mebIešvesÛÙee ceoleerÛeer iejpe Demeles. cnCetve Deveskeâebvee Deehe}smes keâ¤ve "sefJe}s}s DemeeJes. ~~43~~ Fefle ßeeroemeyeesOes ieg®efMe<ÙemebJeeos ‘Gòeceheg®
Q

(o. 12 me. 10)

532

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

oMekeâ lesjeJee : veece¤he meceeme heefn}e : DeelceeveelceefJeJeskeâ ~~ ßeerjece meceLe& ~~

DeelceeveelceefJeJeskeâ keâjeJee ~ keâ¤ve yeje efJeJejeJee ~ efJeJejesve meÂ{ OejeJee ~ peerJeeceOÙeW ~~1~~ DeelceJemlet (Ûesleve) Je DeveelceJemlet (DeÛesleve, pe[) nŸeebÛee efJeJeskeâ keâ¤ve lÙeebÛeer JÙeehekeâ ceerceebmee keâjeJeer. leer kesâuÙeeJej Deble:keâjCeele leer keâeÙece Oe¤ve "sJeeJeer. efJeme¤ veÙes. ~~1~~

Deelcee keâesCe Deveelcee keâesCe ~ lÙeeÛeW keâjeJeW efJeJejCe ~ leWefÛe Deeleeb efve¤heCe ~ meeJeOe Sskeâe ~~2~~ Deelcee keâesCe Je Deveelcee keâesCe nŸeeÛes mhe° efJeJejCe keâjeJes. Deelee les meeJeOe nesTve Sskeâe. ~~2~~

ÛÙeeefj KeeCeer ÛÙeeefj JeeCeer ~ ÛeewNÙeeefme }#e peerJeØeeCeer ~ mebKÙee yeesef}}er hegjeCeeR ~ Jele&leer Deeleeb ~~3~~ hegjeCeele meebefiele}suÙee pejeÙegpeeoer Ûeej KeeCeer, hejeoer Ûeej JeeCeer Je ceveg<Ùeeoer ÛeewNÙeeSWMeer Ùeesveer Deepener Deensle Demes efomeles. ~~3~~

veevee ØekeâejerÛeeR MejerjW ~ me=°eRle efomeleer DeheejW ~ leÙeeceOeW efveOeeEj ~ Deelcee keâJeCeg ~~4~~ ÂMÙe me=°erceOÙes Deveble ØekeâejÛes Deveble osn efomeleele. lÙeele efveef§eleheCes Deelcee keâes"smee Demelees? keâesCee}e cnCeeJes? ~~4~~

°erceOeW heenelees ~ ßeJeCeeceOÙeW Sskeâlees ~ jmevesceOÙeW mJeeo Ieslees ~ ØelÙe#e Deeleeb ~~5~~ Deelcee peerJeelcÙeeÛes ¤heeves [esàÙeebveer henelees, keâeveebveer Sskeâlees, efpeYesves ÛeJe Ieslees, ns meJe& ØelÙe#eele Ie[les. ~~5~~

IeÇeCeeceOeW Jeeme Ieslees ~ meJeeËieeR lees mheMe&lees ~ JeeÛesceOeW yees}efJelees ~ peeCeesefve Meyo ~~6~~ leesÛe veekeâeves Jeeme Ieslees, meJe& lJeÛesves mheMe& peeCelees, JeeCeerves MeyoeLe& }#eele IesTve yees}lees. ~~6~~

meeJeOeeve DeeefCe ÛebÛeU ~ Ûengbkeâ[s ÛeUJeU ~ Ùeskeâ}ebefÛe Ûee}Jeer mekeâU ~ FbefõÙeWÉeje ~~7~~ melele peeiee jentve Je meJe&$e JÙeehetve jentve (ÛebÛeU) osneÛes meJe& JÙeeheej Ûee}efJelees. FbefõÙeebÛÙee ceeOÙeceeletve lees SkeâšeÛe ns meJe& keâjlees. (ÛebÛeU cnCepes efHeâjCeeje veJns. Deelcee Je peerJe ner oesvner leòJes meJe& osnYej JÙeehetve jenleele. lÙeecegUs peerJe ne [esUs, keâeve, JeeCeer FlÙeeefokeâeble melele JÙeehetveÛe Demelees. ØelÙeskeâ %eeveWefõÙeele ØelÙeskeâ %eeveemee"er lÙee}e peeJes }eiele veener!) ~~7~~

heeÙes Ûee}Jeer nele ne}Jeer ~ Ye=kegâšer hee}Jeer [esUe Iee}Jeer ~ mebkesâle KegCee yees}Jeer ~ leesefÛe Deelcee ~~8~~ leesÛe heeÙeebvee Ûee}efJelees, neleebvee ne}efJelees, YegJeF& Jeekeâ[er keâjlees Je [esàÙeebÛÙee ne}Ûee}eRveer meebkesâeflekeâ KegCee keâjlees. (Goe. [esUs Ješe¤ve jeieeÛee mebkesâle oslees.) ~~8~~

efOešeF& }epeJeer KeepeJeer ~ KeeWkeâJeer JeeskeâJeer LegbkeâJeer ~ DeVe pesTve Gokeâ mesJeJeer ~ leesefÛe Deelcee ~~9~~ OeeršheCee, }epeCes, KeepeefJeCes, KeeskeâCes, DeeskeâCes, LegbkeâCes, DeVe KeeCes, heeCeer efheCes F. meJe& leesÛe Deelcee keâjlees. ~~9~~

ceUcet$elÙeeie keâjer ~ Mejerjcee$e meeJejer ~ ØeJe=efòe efveJe=efòe efJeJejer ~ leesefÛe Deelcee ~~10~~ ceUlÙeeie, cet$eefJemepe&ve, lees} meebYeeUCes, ØeJe=efòeceeie& Je efveJe=efòeceeie& (Oece&peerJeve Je DeOÙeelcepeerJeve) nŸeebÛee efJeÛeej lees DeelceeÛe keâjlees. ~~10~~ ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

533

(o. 13 me. 1)

Sskesâ osKes ngbies ÛeeKes ~ veevee ØekeâejW JeesUKes ~ meblees
Deevebo efJeveeso Gosie eEÛelee ~ keâeÙee ÚŸeeÙee ceeÙee cecelee ~ peerefJelJeW heeJes veevee JesLee ~ leesefÛe Deelcee ~~12~~ Deevebo, efJeveesoyegæer, meb$emlelee Je keâeUpeer lÙeeÛesÛe Oece& Deensle. osnleeoelcÙe, ceeÙee Je cecelesÛes heš} (ÚeÙee) FlÙeeoer keâejCeebveer peerJeelcÙeeÛeer meJe& og:Kes DeelcÙeeÛÙee meòesJej nesleele. ~~12~~

heoeLee&Ûeer DeemLee Oejer ~ peveeR JeeF&š yejW keâjer ~ DeeheuÙeeb jeKes hejeJÙeeb ceejer ~ leesefÛe Deelcee ~~13~~ heoeLee&Ûeer Deemekeäleer, meceepeele yejer-JeeF&š Jele&Cetkeâ, mJekeâerÙeebÛes j#eCe Je JewNÙeebÛes efveoe&UCe peerJeelceeÛe keâjlees. ~~13~~

Ùegæs nesleeb oeseEnkeâ[s ~ veevee MejerjeR JeeJe[s ~ hejmhejW hee[er he[s ~ leesefÛe Deelcee ~~14~~ }{eF&ceOÙes oesvner yeepetbveer osn¤heeves leesÛe }{lees. ogmeNÙeeÛee osn ceejlees eEkeâJee mJele:Ûee osn cejlees lÙee oesvnerle peerJeelceeÛe Demelees. ~~14~~

lees Ùeslees peelees osneR Jele&lees ~ nemelees j[lees ØemleeJelees ~ meceLe& keâjbše neslees ~ JÙeeheemeeefjKee ~~15~~ lees pevcee}e Ùeslees, osnele jnelees, osneletve peelees, nmelees, j[lees, he§eeòeehe keâjlees Je JÙeeJeneefjkeâ JÙeeheevegmeej JewYeJemebheVe eEkeâJee oefjõer neslees. ~~15~~

neslees }b[er neslees yeUkeâš ~ neslees efJeÅeeJeble neslees Oeš ~ vÙeeÙesJeble neslees GlOeš ~ leesefÛe Deelcee ~~16~~ leesÛe efYe$ee eEkeâJee ye}Jeeve neslees, efJeÉeve eEkeâJee ceeflecebo neslees, vÙeeÙeer eEkeâJee vÙeeÙee}e ve pegceeveCeeje neslees. ~~16~~

Oeerj Goej DeeefCe ke=âheCe ~ Jes[e DeeefCe efJeÛe#eCe ~ GÚkeâ DeeefCe meefn
efJeÅee kegâefJeÅee oesefnkeâ[s ~ Deevebo¤he JeeJe[s ~ pesLeW lesLeW meJeeËkeâ[s ~ leesefÛe Deelcee ~~18~~ leesÛe Deevebo¤he Deelcee efJeÅeeJeble Je kegâefJeÅeeJeble yegæerle jnelees. meJe& osnYej leesÛe JÙeehetve jnelees. (Deelcee Dekeâlee& Deens. peerJeelcee keâlee& Deens Je Yeeskeälee Deens.) ~~18~~

efvepes G"s yewmes Ûee}s ~ OeeJes OeeJe[er [es}s lees}s ~ meesFjs OeeÙesjs kesâ}s ~ leesefÛe Deelcee ~~19~~ Peeshelees, G"lees, yemelees, Ûee}lees, OeeJelees, OeeJeeJeÙeeme }eJelees, [es}lees, Jepeve keâjlees, meies-meesÙejs pees[lees lees peerJeelceeÛe. ~~19~~

heesLeer JeeÛeer DeLe& meebies ~ leeU Oejer ieeTb }eies ~ JeeoefJeJeeo JeeGies ~ leesefÛe Deelcee ~~20~~ peerJeelceeÛe «ebLe JeeÛetve lÙeeJej ØeJeÛeve keâjlees, lee} Oejlees, ieeT }eielees, GieerÛeÛe Jeeobie keâjlees. ~~20~~

Deelcee vemleeb osneblejeR ~ ceie leW Øesle meÛejeÛejeR ~ osnmebieW Deelcee keâjer ~ meJe& keâebneR ~~21~~ pej peerJeelcee osnele vemes} lej lÙee}e nŸee Ûej Je DeÛej me=°erle ØesleeÛeer eEkeâcele jneles. peerJeelcee nŸee osneceOÙes JÙeehetve osneÛes meJe& JÙeeheej Ûee}efJelees. ~~21~~

ÙeskeWâefJeCe Ùeskeâ keâeÙes ~ keâecee veÙes JeeÙeeb peeÙes ~ ÿeCeesefve ne GheeÙes ~ osnÙeesieW ~~22~~ peerJeelcÙee}e osn vemes} Je osnele peerJeelcee vemes} lej oesvner SkeâceskeâeJeeÛetve JeeÙee peeleele! F&Õejeves oesIeebvee Skeâ$e DeeCetve me=°erÛee JÙeehe ceeb[}e. ~~22~~

osn DeefvelÙe Deelcee efvelÙe ~ neefÛe efJeJeskeâ efvelÙeeefvelÙe ~ DeJeIeW met#ceeÛeW ke=âlÙe ~ peeCeleer %eeveer ~~23~~ osn Je Deelcee nŸee Depeye pees[erhewkeâer osn DeefvelÙe Demetve Deelcee efvelÙe Deens. Ùee}eÛe efvelÙeeefvelÙeefJeJeskeâ cnCeleele. heCe ne efJeJeskeâ Deeflemet#ce Demetve lees Heâkeäle %eeveerÛe peeCeleele. ~~23~~ (o. 13 me. 1)

534

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

eEhe[er osnOelee& peerJe ~ yeÇÿeeb[eR osnOelee& efMeJe ~ F&ÕejlevegÛeleg°sÙe meJe& ~ F&Õej Oelee& ~~24~~ eEhe[eceOÙes osneÛes JÙeeheej Ûee}Jetve lÙee}e efpeJeble "sJelees lees peerJe Demetve yeÇÿeeb[ JÙeehetve lÙeeÛes JÙeeheej Ûee}Jetve lÙeeÛes DeefmlelJe meebYeeUlees lÙee}e efMeJe cnCeleele. peerJe Je F&Õej lÙeeÛÙee lÙeeÛÙee Ûeejner osnebvee OeejCe keâjleele. (ÙesLes peerJelevegÛeleg°ÙeeÛee DeOÙeenej Iesle}e Deens.) ~~24~~

ef$eiegCeehelee& pees F&Õej ~ DeOe&veejervešsÕej ~ mekeâU me=°erÛee efJeÛeej ~ lesLetve pee}e ~~25~~ melÙeyeÇÿe Je keâefuhele ceeÙee DeMee oesvneRÛÙee peCet Skeâ$eerkeâjCeeves Pee}s}e F&Õej DeOe&veejervešsÕej ne meòJeeoer iegCeebÛÙee Deleerle Demetve meJe& me=°erÛee efJemleej lÙeeheemetve Pee}e Deens. ~~25~~

yejJeW efJeÛee¤ve heeneR ~ Œeer heg®
cegUeRntve meWJešJejer ~ yeÇÿeeefo efheh}erkeâe osnOeejer ~ efvelÙeeefvelÙe efJeJeskeâ ÛelegjeR ~ peeefCepes Ssmee ~~27~~ yeÇÿeosJeeheemetve cegbieerheÙeËle pes pes osnOeejer peerJe Deensle lÙeebÛÙee yeeyeleerle me=°erÛÙee efvee|celeerheemetve veeMeeheÙeËle neÛe efvelÙeeefvelÙeefJeJeskeâ efJeÛeejJebleebveer }#eele IÙeeJee. ~~27~~

pe[ eflelegkeWâ DeefvelÙe ~ DeeefCe met#ce eflelegkeWâ efvelÙe ~ ÙeeefnceOÙeW efvelÙeeefvelÙe ~ heg{W efvejesefhe}W ~~28~~ pes mLet} cnCepes keâUCeejs Demeles les meJe& DeefvelÙe Demeles. pes Deeflemet#ce Demetve Je=òeer}e keâUle veener, les yeÇÿe efvelÙe Deens. nŸee mLet} Je Debeflece met#ceeÛÙee ojcÙeeve keâener meehes#e efvelÙe Je DeefvelÙeeÛee leheMeer} heg{er} meceemeele meebiet. ~~28~~

mLetU met#ce Jees}ebef[}W ~ keâejCe ceenekeâejCe meebef[}W ~ efJeješ efnjCÙeieYe& Kebef[}W ~ efJeJeskeâeveW ~~29~~ ceeefÙekeâ mLet} Je met#ce ceeies šekeâ}s. keâejCe cenekeâejCe osn Dees}eb[}s Je efJeješ Je efnjCÙeieYe& nŸeebÛee efvejeme kesâ}e (Kebef[}s) ns meJe& efJeJeskeâ%eeveeves meeOe}s. (OÙeeveeYÙeeme) ~~29~~

DeJÙeeke=âle cetUØeke=âleer ~ lesLeW peeTve yewme}er Je=òeer ~ leW Je=efòe JneJeÙee efveJe=efòe ~ efve¤heCe Sskeâe ~~30~~ OÙeeveeYÙeeme keâjCeejer met#ce Deble:keâjCeJe=òeer DeJÙeeke=âle Deme}suÙee cetUØeke=âleerheeMeer peeTve Leebye}er. efleÛee efvejeme keâmee keâjeJee lÙeeÛes leòJe%eeve Deelee Sskeâe. ~~30~~

DeelceeveelceefJeJeskeâ yeesef}}e ~ ÛebÛeUelcee ØelÙeÙee Dee}e ~ hegef{}s meceemeeR efvejesefhe}e ~ meejemeej efJeÛeej ~~31~~ nŸee meceemeele Deelcee Je Deveelcee ¢eebÛee efJeJeskeâ meebielee meebielee mHegâjCe¤he ne}Ûee} (DeesJeer 26) }#eele Iesle}er. Deelee heg{er} meceemeele meej Je Demeej nŸeebÛee efJeJeskeâ Sskeâe. ~~31~~ Fefle ßeeroemeyeesOes ieg®efMe<ÙemebJeeos ‘DeelceeveelceefJeJeskeâveece’ meceeme heefn}e ieg®efMe<ÙemebJeeoelcekeâ ßeeroemeyeesOe Ùee «ebLeeleer} ‘DeelceeveelceefJeJeskeâ’ veeJeeÛee heefn}e meceeme meceehle

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

535

(o. 13 me. 1)

oMekeâ lesjeJee : veece¤he meceeme ogmeje : meejemeejefve¤heCe ~~ ßeerjece meceLe& ~~

Sskeâe meejemeej efJeÛeej ~ GYeej}W peie[byej ~ lÙeeble keâesCe meej keâesCe Demeej ~ efJeJeskeWâ JeesUKee ~~1~~ ner peer DeJee{JÙe efJeÕejÛevee efomeles Deens, lÙeele meej keâeÙe Je Demeej keâeÙe les DeesUKeCÙeemee"er meejemeejefJeJeskeâ Sskeâe. (meej = cet}leòJe. Demeej = DeeJeeblej hemeeje.) ~~1~~

efomes} leW veemes} ~ DeeefCe ÙesF&} leW peeF&} ~ peW DemeleefÛe Demes} ~ leWefÛe meej ~~2~~ pes heebÛe%eeveWefõÙeebveer keâUles les ve° nesles. (efomeCes ns keâUCÙeeÛes Ghe}#eCe Deens. efometve, Ssketâve, mheMe& keâ¤ve keâUles.) pes pevcee}e Ùesles eEkeâJee Øeieš nesles les cejles eEkeâJee ve° nesle peeles. pes eflevner keâeUele meelelÙeeves Demeles les meej nesÙe. ~~2~~

ceeiee DeelceeveelceefJeJeskeâ yeesef}}e ~ Deveelcee JeesUKeesve meebef[}e ~ Deelcee peeCeleeb }eie}e ~ cegUeRÛee cetUlebleg ~~3~~ ceeieer} meceemeele DeelceeveelceefJeJeskeâ meebefiele}e. lÙeele Deveelce Jemlet }#eele IesTve efleÛee lÙeeie keâjeJee Demes meebefiele}s. (leer `ceer' veener ns Yeeve "sJeeJes.) OÙeeveeYÙeemeele Deelcee peeCeCÙeeÛÙee ØeÙelveele mHegâjCe¤he ne}Ûee} cnCepes peieleeÛes cetU Deme}s}er cetUceeÙee }#eele Iesle}er. ~~3~~

cegUeR pes jeefn}er Je=efòe ~ pee}er heeefnpes efveJe=efòe ~ meejemeej efJeÛeej ßeesleeR ~ yeje heeneJee ~~4~~ lÙee cetUceeÙesheeMeer peeTve Leyekeâ}s}er Deble:keâjCeJe=òeer OÙeeveeYÙeemeele efveJe=òe JneJeer }eieles. lÙeemee"er ßeeslÙeeves meej Je Demeej efJeJeskeâ keâjeJee Demes meebefiele}s. (Deelcee ns meej Demetve lÙeeÛÙee %eeveØekeâeMeele keâUCeejs meJe& Demeej nesÙe.) ~~4~~

efvelÙeeefvelÙe efJeJeskeâ kesâ}e ~ Deelcee efvelÙemee efveJeef[}e ~ efveJe=efòe¤heW nsle Gj}e ~ efvejekeâejeR ~~5~~ ØeLece efvelÙe Je DeefvelÙeeÛee efJeÛeej keâ¤ve lÙeeleer} DeelcÙeeÛeer, lees efvelÙe DemeuÙeeves, efveJe[ kesâ}er. `ceer yeÇÿe Deens' ner Je=òeer Deelee ceeJeU}er heeefnpes' SJe{eÛe efJeÛeej lÙee efvejekeâej yeÇÿeeÛee DevegYeJe IesCÙeeDee[ efMeu}keâ jeefn}e. ~~5~~

nsle cnefCepes lees ÛebÛeU ~ efveieg&Ce cnefCepes efve§eU ~ meejemeejefJeÛeejW ÛebÛeU ~ nesTve peeleW ~~6~~ lees efJeÛeej ceeefÙekeâ (ÛebÛeU) Demetve DevegYeJeCÙeeÛes yeÇÿe efve§eU Je efveieg&Ce Deens. ceeefÙekeâ Demeej Je yeÇÿe meej Ùee efJeÛeejeves ÛebÛeU Demeej efveJe=òe nesTve peeles. ~~6~~

ÛeUs cnCeesefve les ÛebÛeU ~ ve ÛeUs cnCeesefve efve§eU ~ efve§eUeR G[s ÛebÛeU ~ efve§eÙesmeeR ~~7~~ les Demeej efveJe=òe nesle DemeuÙeeves ÛebÛeU Demetve, yeÇÿe meled¤heeves DeKeb[ Demeles cnCetve les efve§eU nesÙe. efve§eUeÛee efve§eÙe Pee}e keâer ÛebÛeUe}e efveef§eleheCes DeefmlelJe Gjle veener. ~~7~~

%eeve DeeefCe Gheemevee ~ oesveer ÙeskeâefÛe heenevee ~ Gheemeveskeâefjleeb pevee ~ peieesæej ~~8~~ Jesoevleeleer} %eeveÙeesie Je YeefkeäleMeeŒeeleer} Gheemevee ner oesvner DeelceevegYeJeeÛeer meeOeves DemeuÙeeves `meeOeve' Ùee °erves meejKeerÛe Deensle. heCe GheemevesceOÙes keâesšŸeJeOeer meeceevÙepeveebÛÙee meJe& ØekeâejÛÙee GæejeÛeer JÙeJemLee Deens. (Gheemevesleer} (o. 13 me. 2)

536

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

meiegCecetleeaÛes Ûeefj$e, ¤he, veece, GlmeJe, Øesce, Dee}byeve, efJejneefoYeeJe, leerLe&Ùee$ee, mecetneÛee DeeOeej F. yeeyeeRÛeer meJeeËveeÛe efveleevle iejpe Demeles.) ~~8~~

õ°e mee#eer peeCelee ~ %eeveIeve ÛewlevÙemeòee ~ %eeve osJeefÛe lelJelee ~ yejW heene ~~9~~ pÙee}e õ°e, mee#eer, %eelee, %eeveIeve, efÛeledIeve, meledIeve cnš}s peeles lees %eeve¤he osJeÛe DevegYeJeCÙeeÛee ØeÙelve keâjeJee. ~~9~~

lÙee %eeveeÛeW efJe%eeve nesleW ~ MeesOetve heene yengle celeW ~ ÛebÛeU DeJeIeW veemeleW ~ ÙesCeW ØekeâejW ~~10~~ lÙeeÛe %eeveeÛes efJe%eeve nesles Demes meJe& DeÉwleMeeŒeeÛes «ebLe meebieleele. DeMee jerleerves YesoceÙe ÛebÛeUeÛee efvejeme neslees. ~~10~~

veeefmeJeble veemes} eEkeâ veemesvee ~ Ssmee DevegceeveefÛe Deens cevee ~ lejer lees heg®
efvelÙe efve§eÙes kesâ}e ~ mebosn GjleefÛe ies}e ~ lejer lees peeCeeJee JeeneJe}e ~ ceene ce=iepeUeR ~~12~~ ßeJeCeeves melele efve§eÙe keâ¤vener Mebkeâe jWieeU}er lej lees MebkeâeKeesj ceeÙee¤he ce=iepeUeÛÙee cenehegjele Jeentve peelees. ~~12~~

#eÙesefÛe veeneR pees De#eF& ~ JÙeehekeâheCeW meJeeË "eFË ~ lesLeW nsle mebosn veeneR ~ efvee|JekeâejeR ~~13~~ yeÇÿe De#eÙe DemeuÙeeves lÙee}e #eÙe veener. JÙeehekeâ DemeuÙeeves peerJe pe[ele meceevelJeeves JÙeehetve jneles. lÙee efvee|Jekeâej yeÇÿeeÛes yeeyeleerle Mebkeâe IesTÛe veÙes. (Mebkesâves meJe&veeMe neslees.) ~~13~~

peW Gob[ Ieveoeš ~ DeeÅe ceOÙe mesJeš ~ DeÛeU De{U Delegš ~ pewmeW lewmeW ~~14~~ yeÇÿe hegjshetj DeesleØeesle Demetve yeÇÿeeb[eÛÙee DeeOeer, les Demeleevee Je lÙeeÛÙee MesJeševeblejner Deens. les DeÛe}, efve§eU, YesoMetvÙe Je pemesÛÙee lemes Deens. ~~14~~

heenleeb pewmeW ieieve ~ ieieveentve leW meIeve ~ peveefÛe veeneR efvejbpeve ~ meoesefole ~~15~~ yeÇÿee}e DeekeâeMeeÛeer Ghecee osleele, heCe les lÙeentve met#ce Je JÙeehekeâ Deens. lÙeeceOÙes meJe& peerJeme=°er (peve) keâefuhele Demetve les efvepe&ve (efvejbpeve) Deens! ~~15~~

Ûece&Ûe#eg %eeveÛe#eg ~ ne leeW DeJeIeeÛe hetJe&he#eg ~ efveieg&Ce "eFËÛee De}#eg ~ }#eJesvee ~~16~~ me=°erÛÙee %eeveemee"er Ûece&Ûe#eg ([esUs) Je yeÇÿeoMe&veemee"er %eeveÛe#eg nJesle Demes meebefiele}s peeles. heCe ns meebieCes hetJe&he#eÛe nesÙe. efmeæevlehe#e Demee keâer efveieg&Ce yeÇÿe mJeYeeJeevesÛe De}#Ùe DemeuÙeeves keâesCelÙeeÛe Ûe#etves lÙeekeâ[s henelee Ùesle veener. (hetJe&he#e-pÙeeÛes Keb[Ce keâjeJeÙeeÛes lees. efmeæevlehe#e-pees efmeæ keâjeJeÙeeÛee lees.) ~~16~~

mebielÙeeieWefJeCe keâebneR ~ hejyeÇÿe nesCeej veeneR ~ mebielÙeeie keâ¤ve heener ~ ceewvÙeieYee& ~~17~~ pes peCet ceewveele o[tve jeefn}s Deens lÙee yeÇÿeeÛee `ceer yeÇÿe' Demee DevegYeJe mebielÙeeieeefMeJeeÙe Ùesle veener. mebie ne vesnceer Éwle¤he Demelees. mebie mees[uÙeeefMeJeeÙe DeÉwle yeÇÿeeÛee DevegYeJe Ùesle veener. (ceewve = Je=efòejefnle %eeve¤helee) ~~17~~

efveMe&leeb DeJeIeWefÛe efveMe&}W ~ ÛebÛeU eflelegkeWâ efveIeesve ies}W ~ efve§eU hejyeÇÿe Gj}W ~ leWefÛe meej ~~18~~ ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

537

(o. 13 me. 2)

Skeâ Skeâ leòJeeÛee efvejeme keâjerle ies}s Demelee pes ceeefÙekeâ Demeles les ve jentve efve§eU hejyeÇÿe Gjles. lesÛe meej nesÙe. ~~18~~

Dee"Jee osn cetUceeÙee ~ efveMeexve iesuÙee De°keâeÙee ~ meeOeg meebieleer GheeÙee ~ ke=âheeUgheCeW ~~19~~ cetU ceeÙee ne eEhe[-yeÇÿeeb[eÛÙee osneleer} Dee"Jee osn Demetve lÙee meJeeËÛee efvejeme keâjCÙeeÛee GheeÙe ke=âheeUt meeOet meebieleele. ~~19~~

meesnb nbmee lelJecemeer ~ leW yeÇÿe letb Deensmeer ~ efJeÛeej heeneleeb efmLeefle Ssmeer ~ menpeefÛe nesles ~~20~~ `les yeÇÿe ceer Deens', `ceer les yeÇÿe Deens' Demee DeYÙeeme `les let Deensme' Demes ßeerieg¤bveer meebefieleuÙeeJej keâjeJee. lemee efJeÛeej keâjerle jeefn}s Demelee kesâJnelejer DeÛeevekeâ les lemes nesTve peeles! ~~20~~

meeOekeâ Demeesve yeÇÿe Gj}W ~ lesLeW Je=efòemegvÙe pee}W ~ meejemeej efJeÛeeefj}W ~ ÙesCeW ØekeâejW ~~21~~ efJeÛeej keâjCeeje meeOekeâ efpeJeble DemeleeveeÛe yeÇÿe¤heeves Gjlees (yeÇÿeefJeod yeÇÿewJe YeJeefle' cegb[keâ 3-2-9) lÙeeÛeer Deble:keâjCe Je=òeer efveJe=òe Pee}s}er Demeles. Demee ne meej Je DemeejeÛee efJeÛeej keâ¤ve Pee}e (yeÇÿe meej, Je=òeer Demeej). ~~21~~

leW leehesvee vee efveJesvee ~ GpeUsvee vee keâeUJeb[svee ~ [ngUsvee vee efveJeUsvee ~ hejyeÇÿe leW ~~22~~ lÙee yeÇÿe mJe¤heele iejce nesCes Je efveJeCes, mJeÛÚ nesCes Je ceUCes, ie{tU nesCes Je efveJeUCes DeMeer ÉvÉs vemeleele. ~~22~~

efomesvee vee Yeemesvee ~ Ghepesvee vee veemesvee ~ leW Ùesvee vee peeF&vee ~ hejyeÇÿe leW ~~23~~ yeÇÿe %eeveWefõÙeebveer keâUle veener eEkeâJee ceveeves lÙeeÛeer keâuhevee keâjlee Ùesle veener (efomesvee Yeemesvee). efvecee&Ce nesle veener Je ve° nesle veener. Ùesle veener Je peele veener. ~~23~~

leW efYepesvee vee JeeUsvee ~ leW efJePesvee vee peUsvee ~ peÙeeme keâesCeerÛe vesF&vee ~ hejyeÇÿe leW ~~24~~ yeÇÿe efYepele veener, JeeUle veener, peUle veener, efJePele veener, Je les keâesCee}e keâMeeletve keâes"s veslee Ùesle veener! ~~24~~

peW mevcegKe efÛe Ûengbkeâ[s ~ pesLeW ÂMÙe Yeeme G[s ~ OevÙe meeOeg lees heJee[s ~ efvee|JekeâejeR ~~25~~ les meJe&$e melele meceesj (ØelÙe#e) Deens, lÙeeÛÙee DevegYeJeeveblej ÂMÙeme=°erÛee Yeeme ceeJeUlees. DeMee efvee|Jekeâej yeÇÿeevegYeJeele jenCeeje meeOet OevÙe nesÙe. ~~25~~

efvee|JekeâuheeR keâuheveeleerle ~ leesefÛe JeesUKeeJee meble ~ Ùesj DeJeIesefÛe Demeble ~ Yeüce¤he ~~26~~ pees efvee|Jekeâuhe yeÇÿeeÛÙee DevegYeJeeveblej meJe& keâuheveelejbieebÛee menpe yeeOe keâ¤ve peerJeve peielees leesÛe Keje meble. Flej Yeüce¤he keâuhevesle jceCeejs Demeble mecepeeJesle. ~~26~~

KeesšW meeb[tve KejW IÙeeJes ~ lejerÛe hejer#eJeble cnCeeJeW ~ Demeej meeb[tve meej IÙeeJeW ~ hejyeÇÿe leW ~~27~~ Keje hejer#ekeâ leesÛe keâer pees vekeâ}er Demes} les JeieUtve Demme} Demes} les efveJe[lees. lÙeeØeceeCes ßeæeJevle meeOekeâeves Demeej yeepet}e mee¤ve meej yeÇÿe mJeerkeâejeJes. (ßeæe DeeJeMÙekeâ. DeesJeer 12) ~~27~~

peeCeleeb peeCeleeb peeCeerJe peeles ~ Deehe}er Je=efòe leõthe nesles ~ DeelceefveJesove Yeefkeäle les ~ Ssmeer Deens ~~28~~ yeÇÿeevegYeJe Ieslee Ieslee Je=òeer ceeJeUles Je leer lÙee DevegYeJeele njJetve peeles. nerÛe leer DeelceefveJesove Yekeäleer nesÙe. ~~28~~

JeeÛÙeebMeW Yeefkeäle cegefkeäle yees}eJeer ~ }#ÙeebMeW leõthelee efJeJejeJeer ~ efJeJejleeb nsleg vegjeJeer ~ les leõthelee ~~29~~ Yekeäleer Je cegkeäleer ns meebieeJeÙeeÛes efJe
538

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

ke=âleer (}#Ùe) Deens. leer leMeer }erve Pee}er (efJeJejlee) keâer efMeu}keâ jnele veener. nerÛe leõthe DeJemLee nesÙe. (ÙesLes efJeJejCeW cnCepes mhe°erkeâjCe keâjCes veJns. keâ"esheefve
meõthe efÛeõthe DeeefCe leõthe ~ memJe¤he cnefCepes Deehe}W ¤he ~ Deehe}W ¤he cnefCepes De¤he ~ lelJeefveMe&veeGhejer ~~30~~ yÙeeSWMeer leòJeebÛee efvejeme keâjerle iesuÙeeveblej cetUÛes Deehe}sÛe Deme}s}s (leõthe) meledIeve Je efÛeledIeve Demes ¤hejefnle mJe¤he ns `ceer'Ûes Kejs ¤he Deens Demee DevegYeJe Ùeslees. ~~30~~ Fefle ßeeroemeyeesOes ieg®efMe<ÙemebJeeos ‘meejemeejefve¤heCeveece’ meceeme ogmeje ieg®efMe<ÙemebJeeoelcekeâ ßeeroemeyeesOe Ùee «ebLeeleer} ‘meejemeejefve¤heCe’ veeJeeÛee ogmeje meceeme meceehle

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

539

(o. 13 me. 2)

oMekeâ lesjeJee : veece¤he meceeme eflemeje : GYeejCeerefve¤heCe ~~ ßeerjece meceLe& ~~

yeÇÿe Ieve DeeefCe heeskeâU ~ DeekeâeMeentve efJeMeeU ~ efvece&U DeeefCe efve§eU ~ efvee|Jekeâejer ~~1~~ DeekeâeMeentve JÙeehekeâ Deme}s}s yeÇÿe meled, Ieve, ceeskeâUs, efJece}, efve§eU Je efvee|Jekeâej Deens. ~~1~~

SsmeWefÛe Demeleeb efkeâlÙeskeâ keâeU ~ lesLeW DeejbYe}e YetieesU ~ leÙee YetieesUeÛeW cetU ~ meeJeOe Sskeâe ~~2~~ les DeieefCele keâeUheÙeËle DemesÛe Demeleevee DeÛeevekeâ me=°er efvecee&Ce keâjCÙeeÛeer Øeef›eâÙee meg¤ Pee}er. lÙee me=°erÛeer meg®Jeele Deelee meeJeOeheCes Sskeâe. ~~2~~

hejyeÇÿe Demeleeb efve§eU ~ lesLeW mebkeâuhe Gef"}e ÛebÛeU ~ leÙeeme yeesef}pes kesâJeU ~ DeeefoveejeÙesCe ~~3~~ hejyeÇÿe Meeble Demeleevee lesLes ef›eâÙeelcekeâ mebkeâuhe DeÛeevekeâ Pee}e. lÙee}eÛe DeeefoveejeÙeCe cnCeleele. ~~3~~

cetUceeÙee peieosÕej ~ lÙeemeerÛe cnefCepes Me[diegCewÕej ~ De°Oee Øeke=âleerÛee efJeÛeej ~ lesLeW heene ~~4~~ lÙee}e cetUceeÙee, peieoerÕej,
Ssef}keâ[s iegCe#eesefYeCeer ~ lesLeW pevce Iesle}e ef$eiegCeeR ~ cetU JeeWkeâebjeÛeer ceeb[Ceer ~ lesLetve peeCeeJeer ~~5~~ ÂMÙe me=°erÛÙee DeeOeer iegCe#eesefYeCeer ceeÙee Demetve lÙeeletve ef$eiegCe GlheVe Pee}s. DeeWkeâejeÛeer De#ejs ner lÙeebÛeer Øeleerkesâ }#eele IÙeeJeerle. ~~5~~

Dekeâej Gkeâej cekeâej ~ efleveer efceUesve JeeWkeâej ~ heg{W hebÛeYetleebÛee efJemleej ~ efJemleej}e ~~6~~ De, G Je ce Ùee leerve De#ejebÛee Ôkeâej leÙeej Pee}e. veblej hebÛeceneYetleebÛee efJemleej Pee}e. ~~6~~

DeekeâeMe cnefCepesleW DeblejelcÙeemeer ~ leÙeeheemetve pevce JeeÙeesmeer ~ JeeÙeesheemetve lespeemeer ~ pevce pee}e ~~7~~ lÙeeleer} DeekeâeMee}e Deblejelcee cnCeleele. lÙeeheemetve JeeÙet, JeeÙetheemetve lespe GlheVe Pee}s. ~~7~~

JeeÙeesÛee keâeleje IemeJešs ~ lesCeW G
Jeeje Jeepelees meerleU ~ lesLeW efvecee&Ce pee}W peU ~ leW peU DeeUesve YetieesU ~ efvecee&Ce pee}e ~~9~~ Leb[ Jeejs Jeent }eieuÙeeJej lÙeeletve heeCeer GlheVe nesTve les efLepeuÙeeJej he=LJeer leÙeej Pee}er. ~~9~~

lÙee YetieesUeÛes heesšeR ~ Deveble yeerpeebefÛeÙee keâesšer ~ he=LJeer heeCÙee neslee Yesšer ~ Debkegâj efveIeleer ~~10~~ lÙee he=LJeerceOÙes Deveble ØekeâejÛeer yeerpes Demetve lÙeebvee heeCeer efceUleeÛe lÙeebletve Debkegâj Hegâšleele. ~~10~~

he=LJeer Jeu}er veevee jbie ~ he$eW heg
he$eW heg
540

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

GlheVe Pee}er. ~~12~~

DeVeeheemetve pee}s jsle ~ jsleeheemetve ØeeCeer efvehepele ~ Ssmeer ns jeskeâ[er ØeefÛele ~ GlheòeerÛeeR ~~13~~ DeVeeheemetve Meg›eâyeerpes, Meg›eâyeerpeebheemetve Deveskeâ ØeeCeer pevcee}e Ùesleele. DeMeer ner Glheòeer mhe°heCes keâUles. ~~13~~

Deb[pe peejpe Õeslepe GÆerpe ~ he=LJeer heeCeer mekeâUebÛes yeerpe ~ SsmeW nW veJe} Ûeespe ~ me=ef°jÛevesÛeW ~~14~~ Deb[s, Jeej, Ieece Je ceeleer DeMee peerJeebÛÙee Ûeej KeeCeer Demetve lÙeebÛeer lÙeebÛeer yeerpes, peceerve Je heeCeer Ùeeletve ns me=ef°jÛevesÛes keâewlegkeâ pevcee}e Ùesles. ~~14~~

ÛÙeeefj KeeCeer ÛÙeeefj JeeCeer ~ ÛeewNÙeeefme }#e peerJeÙeesveer ~ efvecee&Ce pee}s }eskeâ efleveer ~ eEhe[yeÇÿeeb[ ~~15~~ Ûeej KeeCeer, Ûeej JeeCeer, ÛeewNÙeebMeer }#e peerJeebÛes Øekeâej Je leerve }eskeâ DeMeer ner eEhe[ Je yeÇÿeeb[eÛeer Glheòeer Pee}er. ~~15~~

cegUeR De°Oee Øeke=âleer ~ DeJeIes heeCÙeeheemetve pevceleer ~ heeCeer vemeleeb cejleer ~ mekeâU ØeeCeer ~~16~~ cegUeR cnCepes De°OeeØeke=âleerÛeer cetU Iešvee Deme}s}s meJe& ØeeCeer; heeCÙeeÛÙee meeneÙÙeeves pevcee}e Ùesleele Je heeCÙeecegUs peieleele DeeefCe heeCeer vemeuÙeeme ve° nesleele. ~~16~~

veJns DevegceeveeÛeW yees}CeW ~ ÙeeÛee yeje ØelÙeÙes IesCeW ~ JesoMeeŒeW hegjeCeW ~ ØelÙeÙeW IÙeeJeeR ~~17~~ ns DeboepehebÛes yees}Ces vemetve JesoMeeŒes Je hegjeCes Ùeele lemes ØelÙe#e meebefiele}s Deens. ~~17~~

peW DeeheuÙee ØelÙeÙee Ùesvee ~ leW Devegceeefvekeâ IÙeeJesvee ~ ØelÙeÙeeefJeCe mekeâU pevee ~ JesJeemeeÙes veeneR ~~18~~ pÙee}e ØeceeCe veener les DeboepeeÛes yees}Ces mJeerkeâe¤ veÙes. ØeceeCeeefMeJeeÙe meJe& }eskeâebÛee lemee efve§eÙe (JÙeJemeeÙe) nesle veener. ~~18~~

JesJemeeÙes ØeJe=òeer efveJe=òeer ~ oeseEnkeâ[s heeefnpes ØeefÛeleer ~ ØeefÛeleerefJeCe DevegceeveW Demeleer ~ les efJeJeskeânerve ~~19~~ efve§eÙeeÛÙee yeUeJejÛe ØeJe=òeer Je efveJe=òeerÛes JÙeJenej Ûee}leele. Ùee oesvner #es$eeble MeeŒeØeeceeCÙe (ØeÛeerleer) DeeJeMÙekeâ Deens. lÙeebÛee efJeÛeej ve keâjlee pes leke&â }{Jeleele les DeefJeJeskeâer mecepeeJesle. ~~19~~

Ssmee me=ef°jÛevesÛee efJeÛeej ~ mebkeâefUle yeesef}}e Øekeâej ~ Deeleeb efJemleejeÛee mebnej ~ leesefn Sskeâe ~~20~~ DeMeer ner me=ef°jÛevee Lees[keäÙeele meebefiele}er. Deelee ne me=°erÛee efJemleej keâmee ve° neslees lesner Sskeâe. ~~20~~

cegUeheemetve mesJešJejer ~ DeJeIee DeelceejeceefÛe keâjer ~ keâjer DeeefCe efJeJejer ~ ÙesLeeÙeesiÙe ~~21~~ ne Glheòeerheemetve mebnejeheÙeËle meJe& keâener F&ÕejÛe keâjlees. me=°er leÙeej keâ¤ve efleÛee ÙeLeeÙeesiÙe efJemleejner leesÛe keâjlees. ~~21~~

heg{s mebJnej efvejesefhe}e ~ ßeesleeR heeefnpes Ssefkeâ}e ~ FlegkeäÙeeGhejer pee}e ~ meceeme hetCe& ~~22~~ heg{er} meceemeele mebnejeÛes JeCe&ve kesâ}s Demetve lees ßeeslÙeebveer SskeâeJee. Demee ne meceeme hetCe& Pee}e. ~~22~~ Fefle ßeeroemeyeesOes ieg®efMe<ÙemebJeeos ‘GYeejCeerefve¤heCeveece’ meceeme eflemeje ieg®efMe<ÙemebJeeoelcekeâ ßeeroemeyeesOe Ùee «ebLeeleer} ‘GYeejCeerefve¤heCe’ veeJeeÛee eflemeje meceeme meceehle

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

541

(o. 13 me. 3)

oMekeâ lesjeJee : veece¤he meceeme ÛeJeLee : Øe}Ùeefve¤heCe ~~ ßeerjece meceLe& ~~

he=LJeerme nesF&} Deble ~ Yetleebme ceeb[s} keâuheeble ~ Ssmee meceeÛeej meeOÙeble ~ MeeŒeeR efvejesefhe}e ~~1~~ he=LJeer ve° nesTve hebÛeYetleebÛee MesJeš nesF&}, Demes leheMeer}Jeej JeCe&ve MeeŒeele meebefiele}s Deens. ~~1~~

Mele Je®
yeeje keâUer metÙe&ceb[Ue ~ efkeâCee&heemetve efveIeleer pJeeUe ~ Mele Je®
eEmeOetjJeCe& JemegbOeje ~ pJeeUe }eieleer HeâefCeJeje ~ lees DeeneUesve mejejeb ~ efJe
lÙee efJe
lesLeW ceneYetleW KeJeUleer ~ ØeUÙesJeele megšleer ~ ØeUÙesheeJekeâ Jee{leer ~ Ûengbkeâ[s ~~6~~ hebÛeYetles #egyOe nesleele, ØeUÙeeÛee Jeeje IeeWIeeJet }eielees Je Ûeejer yeepetbveer ØeUÙekeâejer meJe& Deiveer Skeâ nesleele, meJe& DeefiveceÙe nesles. ~~6~~

lesLeW De›eâe ®õ KeJeU}s ~ yeeje metÙe& keâ[keâef[}s ~ heeJekeâcee$e ÙeskeâJeš}s ~ ØeUÙeskeâeUeR ~~7~~ Dekeâje ®õ peCet ke=âæ nesleele, yeeje metÙe& Ye[keâleele Je meJe& Deiveer Skeâ nesTve Øe}Ùe Dees{Jelees. ~~7~~

JeeÙees efJepeebÛes le[eKes ~ lesCeW he=LJeer DeJeIeer lejKes ~ keâef"CelJe DeJeIeWefÛe Heâebkesâ ~ Ûengbkeâ[s ~~8~~ JeeoUeÛes Je efJepeebÛes he=LJeer}e le[eKes yemetve leer keâehet }eieles Je efleÛee šCekeâheCee Ûeejer yeepetbveer efJeleUt }eielees. ~~8~~

lesLeW ces¤Ûeer keâesCe ieCevee ~ keâesCe meebYeeefU} keâesCee ~ Ûebõ metÙe& leejebieCee ~ cetme pee}er ~~9~~ DeMee heefjefmLeleerle ces¤ner keâ:heoeLe& neslees. pesLes metÙe&-Ûebõmegæe DeešJe}s peeleele lesLes keâesCeer keâesCeeÛes j#eCe keâjeJes? ~~9~~

he=LJeerves efJejer meebef[}er ~ DeJeIeer OeieOeieeÙesceeve pee}er ~ yeÇÿeeb[Yešer peUesve ies}er ~ Ùeskeâmejeb ~~10~~ he=LJeerves Deehe}e šCekeâheCee šekeâ}e Je leer pJee}eceÙe yeve}er. meJe& yeÇÿeeb[ peCet Yeóerle Iee}tve peUe}s. ~~10~~

peUesefve efJejer meebef[}er ~ efJeMes
Yeepe}e Ûegvee peUeR efJejs ~ lewmee he=LJeerme Oeerj ve Oejs ~ efJejer meeb[tefveÙee lJejW ~ peUeR efceUe}er ~~12~~ Yeepe}s}e Ûegvee pemee heeCÙeele Ûeškeâve efJejlees lÙeeØeceeCes he=LJeer}e keâ"erCeheCee meebYeeUCes DeMekeäÙe nesTve leer lees mees[tve heeCÙeele efJejIeU}er. ~~12~~

Mes
542

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

Mes
lesLeW ØeUÙescesIe GÛe}}s ~ keâef"Ce Iees
heJe&leØeeÙes he[leer ieeje ~ heJe&le G[leer Ssmee Jeeje ~ efveefye[ leÙee DebOekeâeje ~ GheceeefÛe veeneR ~~15~~ heJe&leeSJe{Ÿee ieeje he[tve [eWiejebvee G[efJeCÙeemeejKÙee Jesieeves Jeejs Jeent }eieleele. pÙeeÛÙee keâeUsheCee}e Ghecee oslee Ùesle veener Demee ie[o DebOekeâej meJe&$e hemejlees. ~~15~~

eEmeOeg veÅee SkeâJešuÙee ~ vesCees veYeeRntve efjÛeJeuÙee ~ mebefOeÛe veeneR Oeeje efceUeuÙee ~ DeKeb[ heeCeer ~~16~~ meJe& mecegõ Je meJe& veÅee Skeâ nesTve Demes Jeešles keâer lÙee meJe& DeekeâeMeeletve Kee}er he[tve mecegõele ie[he nesle Deensle. les heeCeer Skeâ PeeuÙeeves ceOes yeesšYej megæe peceerve efomele veener. ~~16~~

lesLeW ceÚ ketâce& mehe& he[leer ~ heJe&leemeeefjKes efomeleer ~ iepe&vee nesleeb efcemeUleer ~ peUele peUW ~~17~~ lÙee heeCÙeele ces}s}s ceemes, keâemeJes Je meheeËÛes heJe&leeSJe{s {erie efomeleele. cesIeiepe&vee neslee nesleeÛe meJe& heeCeer Skeâ nesles. ~~17~~

mehle eEmeOeg DeeJeCeea ies}s ~ DeeJeCe&Jes[s ceeskeâUs pee}s ~ peU¤he peeef}Ùeeb KeJeU}s ~ ØeUÙesheeJekeâ ~~18~~ meeleer mecegõebYeesJeleerÛes peefceveerÛes DeeJejCe ve° PeeuÙeeves les lÙee ceÙee&osletve megš}s. meJe&$e heeCeerÛe heeCeer PeeuÙeeJej ØeUÙeeiveer Oe[e[tve hesš}e. ~~18~~

yeÇÿeeb[e Ssmee lehle}esnes ~ Mees
lesCeW Deešesve ies}W heeCeer ~ DemebYeeJÙe ceepe}e Jevner ~ leÙee Jevnerme kesâ}er Pe[heCeer ~ ØeUÙeJeeleW ~~20~~ lÙeecegUs meJe& heeCeer Deeštve Deiveer}e keâes"sÛe ØeefleyebOe Gj}e veener. lÙee DeiveerJej ØeUÙeJeeleeves Pe[he Ieele}er. ~~20~~

oerheeme hee}Je Ieele}e ~ lewmee ØeUÙesheeJekeâ efJePee}e ~ heg{W JeeÙees ØeyeU}e ~ DemebYeeJÙe ~~21~~ efoJee pemee Hegbâkeâ¤ve efJePeeJee lÙeeØeceeCes lees ØeUÙeeiveer efJePetve ies}e Je meJe&$e DeveeJej JeeÙetÛes meeceüepÙe hemej}s. ~~21~~

Gob[ heeskeâUer Lees[e Jeeje ~ lesCeW efJeleUesve ies}e meeje ~ hebÛeYetleebÛee hemeeje ~ Deešeshe}e ~~22~~ eEkeâefÛele JeeÙet jentve yeekeâer meJe& DeekeâeMeÛe DeekeâeMe Gj}s. lÙeecegUs hebÛeceneYetleebÛee meJe& hemeeje ve° Pee}e. ~~22~~

cenÆtle cetUceeÙee ~ efJemcejCeW efJelegUs keâeÙee ~ heoeLe&cee$e jeneJeÙee ~ "eJe veeneR ~~23~~ cetU ceeÙee ns hebÛeceneYetleebÛesner ceneYetle (keâejCe) Demetve les yeÇÿemJe¤heele }erve PeeuÙeeves (efJemcejCe) yeÇÿeeb[ ve° nesles Je veece¤heebÛÙee me=°erÛee ceeiecetme jnele veener. ~~23~~

ÂMÙe n}keâe}esUW ves}W ~ pe[ ÛebÛeU efJelegU}W ~ ÙeeGhejer MeeÕele Gj}W ~ hejyeÇÿe leW ~~24~~ DeMee ØeÛeb[ Glheeleebveer ÂMÙeme=°er ve° nesles Je DeÛesleve peie Je Ûesleve peerJesÕej me=°er peCet efJeleUtve peeles. Deveeefo, efvelÙe, melÙe Je Deveble yeÇÿe efMeu}keâ jenles. ~~24~~ Fefle ßeeroemeyeesOes ieg®efMe<ÙemebJeeos ‘Øe}Ùeefve¤heCeveece’ meceeme ÛeJeLee ieg®efMe<ÙemebJeeoelcekeâ ßeeroemeyeesOe Ùee «ebLeeleer} ‘Øe}Ùeefve¤heCe’ veeJeeÛee ÛeJeLee meceeme meceehle

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

543

(o. 13 me. 4)

oMekeâ lesjeJee : veece¤he meceeme heeÛeJee : keâneCeerevf e¤heCe ~~ ßeerjece meceLe& ~~

(Œeerheg®
ßeeslee hegmes JekeäleÙeemeer ~ keâeneCeer meebiee peer yejJeermeer ~ Jekeälee cnCes ßeesleÙeemeer ~ meeJeOe SskeWâ ~~2~~ lÙeebÛÙeeleer} ßeeslee JekeälÙee}e cnCee}e keâer Skeâ Ûeebie}er iees° meebiee. Jekeälee ßeeslÙee}e cnCee}e keâer iees° veerš Sskeâ. ~~2~~

ÙeskeWâ Œeerheg®
Ssmee keâebner Ùeskeâ keâeU }esš}e ~ leÙeebme Ùeskeâ heg$e pee}e ~ keâeÙe&keâlee& DeeefCe Ye}e ~ meJe&efJe
heg{W lÙeemeefn pee}e kegâcej ~ lees efhelÙeentve Deelegj ~ keâebneR leoOe& Ûelegj ~ JÙeehekeâheCeW ~~5~~ lÙee ceg}e}e heg{s ceg}iee Pee}e. lees yeeheentve DelÙeble ef›eâÙeeMeer} (jpeesØeOeeve yeÇÿeosJe) heCe JÙeehekeâheCeeÛÙee yeeyeleerle yeeheeÛÙee DeOÙee&ves neslee. (peeCeerJe Je vesCeerJe Ùegkeäle) ~~5~~

lesCeW JÙeehe Gob[ kesâ}e ~ yengle keâvÙeeheg$e JÙee}e ~ Gob[ }eskeâ mebefÛe}e ~ veevee ØekeâejW ~~6~~ lÙeeves ØeÛeb[ JÙeehe ceeb[}e. lÙee}e DeieefCele keâvÙee Je heg$e Pee}s Je lÙeeves Deveskeâ ØehebÛe ceeb[}s. (Ûeewoe YegJeves.) ~~6~~

lÙeeÛee heg$e pes‰ ~ lees De%eeve DeeefCe jeefieš ~ DeLeJee Ûegkeâlee veerš ~ mebJnej keâjer ~~7~~ lÙeeÛee cees"e ceg}iee leceesiegCeeÛee Je mebleeheer Demetve DehejeOe Demees keâer vemees keâesCee}ener "ej ceejeJeÙeeÛee. (veerš DeLeJee Ûegkeâlee. JesU Dee}er keâer meJe& meejKesÛe-¤õ.) ~~7~~

efhelee GieeÛe yewme}e ~ }skeWâ yengle JÙeehe kesâ}e ~ meJe&%e peeCelee Ye}e ~ pes‰ heg$e ~~8~~ efJe
veeleg lÙeeÛeW DeOe& peeCes ~ heCeleg lees keâebneRÛe vesCes ~ Ûegkeâleeb mebJnejCeW ~ ceene ›eâesOeer ~~9~~ efJe
544

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

}skeâ mekeâUebÛeW heeUCe keâjer ~ veeleg cesUJeer JeefjÛeeJejer ~ heCeleg ÛegkeâuÙeeb mebJnej keâjer ~ Dekeâmceele ~~10~~ efJe
vescemleheCeW JebMe Jee{}e ~ efJemleej Gob[efÛe pee}e ~ Ssmee yengle keâeU ies}e ~ Deevebo¤he ~~11~~ DeMee nŸee heæleerves JebMe Jee{tve Gob[ efJemleej neslee neslee Heâej cees"e keâe}eJeOeer Deeveboele efveIetve ies}e. ~~11~~

efJemleej Jee{}e ieCeJesvee ~ Jeef[}ebme keâesCeerÛe ceeveervee ~ hejmhejW eEkeâle cevee ~ yengle heef[}e ~~12~~ heg{s DeieefCele efJemleej Jee{uÙeeJej cetU DeeF&-Jeef[}ebÛes meJeeËvee efJemcejCe nesTve hejmhejeble DelÙeble DeefJeÕeeme efvecee&Ce Pee}e. ~~12~~

Gob[ IejkeâUnes }eie}e ~ lesCeW efkeâlÙeskeâ mebJnej pee}e ~ efJeheš heef[}W LeesjLeesjeb}e ~ yesyebo pee}W ~~13~~ veblej Iejele melele Yeeb[Ces }eietve lÙeele yejerÛe peerefJeleneveer Pee}er. cees"Ÿee cees"Ÿeeble Jewj efvecee&Ce nesTve yesyeboMeener ceepe}er. ~~13~~

vesCeheCeW YejeR Yej}s ~ ceie les DeJeIesÛe mebJnej}s ~ pewmes ÙeeoJe efvecee}s ~ GvceòeheCeW ~~14~~ DeefJeÅescegUW ØehebÛeemekeäleerÛÙee Yejerme he[uÙeeves meJeeËÛeeÛe mebnej Pee}e. Gvceòe ÙeeoJekegâUeÛes GoenjCe hegjsmes Deens. ~~14~~

yeehe }Wkeâ veeleg heCeleg ~ mekeâUebÛee pee}e efveheeleg ~ keâvÙee heg$e nsleg ceeleg ~ DeCegcee$e veeneR ~~15~~ yeehe, ceg}iee, veelet, heCelet FlÙeeoer meJeeËÛee veeMe Pee}e. ner ceg}ieer, ne ceg}iee, ne ßes‰ Demee pejener efJeÛeej Gj}e veener. ~~15~~

Ssmeer keâneCeer pees efJeJej}e ~ lees pevceeheemetve megš}e ~ ßeeslee Jekeälee OevÙe pee}e ~ ØeefÛeleerveW ~~16~~ ner keâneCeer pees, lÙeeves oMe&efJe}suÙee mebkesâleemen mecepeeJetve IesF&}, lees ßeeslee Je Jekeälee leer keâneCeer heštve meeJeOe nesTve cegkeäle nesF&}. ~~16~~

Ssmeer keâeneCeer DehetJe& pes les ~ Gob[ JesU nesle peeles ~ FlegkeWâ yees}esve ieesmeeJeer les ~ efveJeeble pee}s ~~17~~ ner DeMeer Dee§eÙe&keâejkeâ keâLee Deveble JesUe nesle jneles. SJe{s yees}tve oesIes mebvÙemle Je=òeerves efHeâjCeejs iehhe yeme}s. ~~17~~

DeeceÛeer keâeneCeer mejes ~ legceÛes DeblejeR Yejes ~ SsmeW yees}CeW efJeJejes ~ keâesCeerlejer ~~18~~ meceLe& cnCeleele– lÙeebveer meebefiele}s}er keâneCeer ceer legcne}e meebefiele}er. leer legcner lÙeeleer} jnmÙeemen Ûeebie}er mecepeeJetve IesTve legceÛÙeeleer} keâesCeer leer Flejebvee meebiee. ~~18~~

Ûegkeâle Jeebkeâle Dee"Je}W ~ FlegkeWâ mebkeâefUle yeesef}}W ~ vÙetvehetCe& #cee kesâ}W ~ heeefnpes ßeesleeR ~~19~~ pesJe{e keâLeeYeeie Dee"Je}e lesJe{e keâmeelejer meebefiele}e. lÙeele keâener jentve ies}s Demes} lej ßeeslÙeebveer les megOee¤ve IÙeeJes Je ce}e #ecee keâjeJeer. ~~19~~

Ssmeer keâeneCeer efvejblej ~ efJeJeskeWâ Sskeâleer pes vej ~ oeme cnCes peiieesOeej ~ lesefÛe keâefjleer ~~20~~ nŸee keâneCeerÛes pes melele efJeJeskeâeves ceveve keâjleele lÙeebÛÙee neletveÛe peieleeÛee Gæej neslees. ~~20~~

lÙee peieesæejeÛeW }#eCe ~ kesâ}W heeefnpes efJeJejCe ~ meej efveJe[eJeW efve¤heCe ~ Ùeeme yeesef}pes ~~21~~ peieeÛÙee GæejeÛes heefn}s meeOeve cnCepes DeMee ØekeâejÛÙee meebkesâeflekeâ jÛeveebÛes Je DeOÙeelceMeeŒeeÛes efJeJejCe meceepeele ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

545

(o. 13 me. 5)

keâjCes ns nesÙe. Demes meej efveJe[tve IesCÙee}eÛe efve¤heCe cnCeleele. ~~21~~

efve¤heCeeR ØelÙeÙeW efJeJejeJeW ~ veevee lelJekeâes[W Gkeâ}eJeW ~ mecepeleeb mecepeleeb JneJeW ~ efve:mebosn ~~22~~ mebhetCe&heCes hešs} Demes leke&âmebiele Je meeOeej efJeJejCe keâjeJes. leòJeebÛes jnmÙe mecepeeJetve meebieeJes Je lemes meebielee meebielee mebMeÙejefnle JneJes. ~~22~~

efJeJejesve heeneleeb De° osn ~ heg{W menpeefÛe efve:mebosn ~ DeKeb[ efve¤heCeW jens ~ meceeOeeve ~~23~~ eEhe[-yeÇÿeeb[eÛes Dee" osn efJeJe¤ve heeefnuÙeeveblej lÙeebÛes ØekeâeMekeâ leòJe mecepetve lÙee osnebÛÙee efceLÙelJeeefJe
lelJeebÛee ieuye}e pesLeW ~ efveJeeble keQâÛeW Demes} lesLeW ~ ÙeekeâejCeW iegefu}hejleW ~ keâesCeerÙeskeWâ DemeeJeW ~~24~~ pesLeW ceeefÙekeâ leòJeebÛee ieeWOeU Ûee}lees lesLes Meebleer keâMeer Demes}? cnCetve MeneCÙeeves ieeWOeUeheemetve }ebye jneJes. ~~24~~

Ssmee met#ce mebJeeo ~ kesâ}eefÛe keâjeJee efJeMeo ~ hegef{}s meceemeeR }IegyeesOe ~ meeJeOe Sskeâe ~~25~~ Demes ns Deeflemet#ce leòJe%eeve hegvne hegvne meebieeJes Je SskeâeJes. heg{er} meceemeele }IegyeesOe meebefiele}e Demetve lees }#e osTve Sskeâe. (ne meceeme meceLeeËveer efMeJeÚ$eheleeRvee meebefiele}e Demes hejbhejsves ceeve}s peeles.) ~~25~~ Fefle ßeeroemeyeesOes ieg®efMe<ÙemebJeeos ‘keâneCeerefve¤heCeveece’ meceeme heeÛeJee ieg®efMe<ÙemebJeeoelcekeâ ßeeroemeyeesOe Ùee «ebLeeleer} ‘keâneCeerefve¤heCe’ veeJeeÛee heeÛeJee meceeme meceehle

(o. 13 me. 5)

546

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

oMekeâ lesjeJee : veece¤he meceeme meneJee : }IegyeesOe ~~ ßeerjece meceLe& ~~

peW yeesef}pesleer hebÛelelJeW ~ lÙeebÛeer DeYÙeemeeÙee veeJeW ~ leoghejer mJeevegYeJeW ~ ¤heW peeCeeJeeR ~~1~~ pÙeebvee hebÛeceneYetles cnCeleele lÙeebÛeer veeJes }#eele "sJetve lÙeebÛeer }#eCes heejKetve IÙeeJeerle. ~~1~~

ÙeeceOeW MeeÕele keâesCe ~ DeeCeer DeMeeÕele keâesCe ~ SsmeW keâjeJeW efJeJejCe ~ ØelÙeÙeeÛeW ~~2~~ lÙeele MeeÕele leòJe Je DeMeeÕele leòJe Demee efveJee[e MeeÕeleheCeeÛee keâme }eJetve keâjeJee. ~~2~~

hebÛeYetleebÛee efJeÛeej ~ veebJe¤he meejemeej ~ leesefÛe yeesef}}e efveOee&j ~ meeJeOe Sskeâe ~~3~~ Deelee nŸeeheg{W hebÛeYetleebÛee efJeÛeej meebefiele}e Demetve lÙeebÛeer veeJeW, ¤hes, lÙeebÛÙeeleer} meej Je Demeej nŸeebÛee efveJee[e kesâ}e Demetve lees meeJeOeheCes Sskeâe. ~~3~~

he=LJeer Deehe lespe JeeÙees DeekeâeMe ~ veeJeW yeesef}}eR meeJekeâeme ~ Deeleeb ¤heeÛee efJeÕeeme ~ ßeJeCeW OejeJee ~~4~~ he=LJeer, Deehe, lespe, JeeÙet DeMeer lÙeebÛeer veeJes Demetve Deelee lÙeebÛÙee }#eCeebJej (¤he) ßeJeCeeves ßeæe "sJeeJeer. ~~4~~

he=LJeer cnefCepes les OejCeer ~ Deehe cnefCepes leW heeCeer ~ lespe cnefCepes Deefive lejCeer ~ melespeeefokeâ ~~5~~ he=LJeer cnCepes peceerve eEkeâJee ceeleer, Deehe cnCepes heeCeer Je lespe cnCepes metÙee&oer lespemJeer heoeLee&leer} Deiveer nesÙe. ~~5~~

JeeÙees cnefCepes lees Jeeje ~ DeekeâeMe cnefCepes hewme meeje ~ Deeleeb MeeÕele leW efJeÛeeje ~ Deehe}W ceveeR ~~6~~ JeeÙet cnCepesÛe Jeeje Je DeekeâeMe cnCepes mebhetCe& ceeskeâUer heeskeâUer nesÙe. nŸeebleer} MeeÕele keâeÙe Demes} nŸeeÛee mJele:MeerÛe efJeÛeej keâje! ~~6~~

Ùeskeâ Meerle ÛeebÛeheeJeW ~ cnefCepes Jece& he[s "eJeW ~ lewmeW Lees[Ÿee DevegYeJeW ~ yengle peeCeeJeW ~~7~~ YeeleeÛes Skeâ Meerle efÛecešerle oeyetve heeefn}s keâer YeeleeÛeer hejer#ee nesles lÙeeØeceeCes Lees[ŸeeÛee DeYÙeeme keâ¤ve meJee&Ûes %eeve keâ¤ve IÙeeJes. ~~7~~

he=LJeer jÛeles DeeefCe KeÛeles ~ nW leeW ØelÙeÙeeme ÙesleW ~ veevee jÛevee nesle peeles ~ me=ef°ceOeW ~~8~~ he=LJeer efvecee&Ce nesles Je ve° nesles ns meJeeËveeÛe "eTkeâ Deens. he=LJeerceOÙes pegvÙee jÛevee cees[tve veJÙee jÛevee nesleele ns DevegYeJee}e Ùesles. (Goe. Yetkebâhe) ~~8~~

cnCeewve jÛeleW leW KeÛeleW ~ Deehe leW efn Deešesve peeles ~ lespe efn Øeiešesve efJePeleW ~ JeejW efn jens ~~9~~ cnCetve pes efvecee&Ce nesles les ve° nesles, heeCeer megæe Deeštve peeles. Deiveer hesštve efJePelees. JeenCeeje Jeeje he[lees. ~~9~~

DeJekeâeMe veececee$e Deens ~ leW efn efJeÛeeefjlee ve jens ~ SJeb hebÛeYetefle jens ~ nW leeW Ie[svee ~~10~~ DeekeâeMee}e `les Deens' cnCeeJeÙeeÛes FlekesâÛe! efJeÛeej kesâ}e keâer lÙeeÛes DeefmlelJe veenermes nesles. SketâCe hebÛeceneYetles melÙelJeeves vemeleele. ~~10~~

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

547

(o. 13 me. 6)

Ssmee heebÛee YetleebÛee efJemleej ~ veeefmeJeble ne efveOee&j ~ MeeÕele Deelcee efvejekeâej ~ melÙe peeCeeJee ~~11~~ Demee ne hebÛeceneYetleebÛee hemeeje veeefMeJeble Deens, Demee efve§eÙe keâjeJee. efvee|Jekeâej Deelcee melÙe Je MeeÕele Deens Demee efveCe&Ùe keâjeJee. ~~11~~

lees Deelcee keâesCeeme keâUsvee ~ %eeveWefJeCe DeekeâUsvee ~ cnCeesefveÙeeb meblepevee ~ efJeÛeejeJeW ~~12~~ lÙee DeelcÙeeÛes DeefmlelJe menmee keâesCee}eÛe keâUle veener. Dehejes#e %eeveeves lÙeeÛee DevegYeJe Ùeslees. lÙeemee"er ßeerieg¤bvee ØeefCeheele keâ¤ve Je mesJeehetJe&keâ MejCe peeTve DeelcÙeemebyebOeer efJeÛeejeJes. ~~12~~

efJeÛeeefjleeb meppeveebmeer ~ les cnCeleer keâeR DeefJeveemeer ~ pevce ce=lÙeg DeelceÙeemeer ~ yees}eWÛe veÙes ~~13~~ lÙeebvee efJeÛeejuÙeeJej les Demes meebieleele keâer Deelcee DeefJeveeMeer Demetve pevce Je cejCeeÛeer Yee
efvejekeâejeR Yeemes Deekeâej ~ DeeCeer DeekeâejeR Yeemes efvejekeâej ~ efvejekeâej DeeCeer Deekeâej ~ efJeJeskeWâ JeesUKeeJee ~~14~~ efvejekeâej yeÇÿeJemletJej DeÛeevekeâ veece¤heelcekeâ me=°er Yeemet }eieles Je veece¤heelcekeâ DeOÙemleeÛes efvejekeâej yeÇÿe DeefOe‰eve Demeles. ne efvejekeâej Je DeekeâejeÛee mebyebOe efJeJeskeâeves DeesUKeeJee. ~~14~~

efvejekeâej peeCeeJee efvelÙe ~ Deekeâej peeCeeJee DeefvelÙe ~ Ùeeme yeesef}pes efvelÙeeefvelÙe ~ efJeÛeejCee ~~15~~ efvejekeâej efvelÙe Demetve meekeâej DeefvelÙe Demeles Ùee efJeÛeeje}e efvelÙeeefvelÙe efJeÛeej cnCeleele. (efvelÙe·keâOeerÛe DeYeeJe¤he vemeCes). ~~15~~

meejer Yeemes Demeej ~ DeeefCe DemeejeR YeemeW meej ~ meejemeej efJeÛeej ~ MeesOetve heeneJee ~~16~~ meej¤he yeÇÿeeJej Demeej me=°er Yeemeles Je Demeej me=°erle meej yeÇÿe DemebielJeeves JÙeehetve Yeemeles ne meejemeej efJeÛeej mecepeeJetve IÙeeJee. ~~16~~

hebÛeYeteflekeâ leW ceeFkeâ ~ hejbleg Yeemes Deveskeâ ~ DeeefCe Deelcee Ùeskeâ ~ JÙeehetve Demes ~~17~~ ceeefÙekeâ heebÛeYeeweflekeâ me=°er Yesoeves Yej}s}er efomeles. heCe lÙee meJee&le SkeâcesJe YesoMetvÙe Deelcee JÙeehetve Demelees. ~~17~~

Ûengb YetleebceOes ieieve ~ lewmeW ieieveeR Demes meIeve ~ vesnštve heenleeb DeefYeVe ~ ieieve DeeefCe Jemleg ~~18~~ Ûeej Yetleeble pemes DeekeâeMe JÙeehetve Demeles lemes yeÇÿe DeekeâeMeele Ieveoeš JÙeehetve Demeles. MeeŒeMegæ efJeÛeej kesâ}e lej DeekeâeMe Je yeÇÿe Ùeeble Heâejmee Heâjkeâ veener. ~~18~~

GheeOeerÙeesieWefÛe DeekeâeMe ~ GheeOeer vemleeb efvejeYeeme ~ efvejeYeeme leW DeefJeveeMe ~ lewmeW ieieve ~~19~~ ÂMÙe me=°erÛeer GheeOeer ie=nerle Oej}er lejÛe DeekeâeMeeÛes DeefmlelJe Deens. (DeekeâeMeeÛee Meyo ne iegCe Deens Demes MeeŒe meebieles. MeyoeÛes DeefmlelJe me=ef°meehes#e Deens. me=°er DeOÙemle cnCepes keâefuhele Deens.) GheeOeerÛee efvejeme nesleeÛe efvejeYeeme¤he leLeekeâefLele DeekeâeMe Gjles. yeÇÿener efvejeYeeme DemeuÙeeves oesvner meejKeerÛe. ~~19~~

Deeleeb Demees ns efJeJebÛevee ~ hejbleg peW heeneleeb veemesvee ~ leW ies leWefÛe Devegceevee ~ efJeJeskeWâ DeeCeeJeW ~~20~~ Deelee ns mhe°erkeâjCe hegjs. MeeŒe°erves heeefnuÙeeJej pes DeefJeveeMeer leòJe Gjles lesÛe efJeJeskeâeÛÙee yeUeJej yegæerle "meJeeJes. ~~20~~

hejceelcee lees efvejekeâej ~ peeefCepes ne efJeÛeej meej ~ DeeefCe DeeheCe keâesCe efJeÛeej ~ heeefn}e heeefnpes ~~21~~ (o. 13 me. 6)

548

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

hejceelcee¤he yeÇÿe efvejekeâej Deens, ns yeÇÿeefJeÛeejeÛes meej eEkeâJee leelheÙe& Deens. ns }#eele IesTve `ceer keâesCe' Ùee ØeMveeÛes Gòej MeesOeeJes. (heebÛeYeeweflekeâ osneÛee efvejeme nesleeÛe cnCepes GheeOeerÛee efvejeme nesleeÛe DeekeâeMeemeejKes GjCeejs `yeÇÿe' ceer nesÙe. ~~21~~

osneme Deble Ùesleeb ~ JeeÙees peelees lelJelee ~ nW }efškeWâ cnCee} lejer Deeleeb ~ mJeemeesmJeeme OejeJee ~~22~~ osn cejCe heeJeleeÛe JeeÙet ns ÛeewLes ceneYetle Mejerjeletve efveIetve peeles. (JeeÙet = ØeeCe). ÙeeefJe
mJeeme keâeW[leeb osn he[s ~ osn he[leeb cnCeleer ce[W ~ ce[Ÿeeme keâleg&lJe ve Ie[s ~ keâoekeâeUeR ~~23~~ Õeeme yebo he[leeÛe osn cejlees. ces}suÙee osne}e ce{s cnCeleele. Je lÙeeÛeskeâ[tve keâOeerner Je keâesCeleerÛe ef›eâÙee Ie[le veener. ~~23~~

osneJesieUe JeeÙees ve keâjer ~ JeeÙeesJesieUe osn ve keâjer ~ efJeÛeej heeneleeb keâebneRÛe ve keâjer ~ ÙeskeâJesieUW Ùeskeâ ~~24~~ kesâJeU JeeÙet}e osneJeeÛetve keâenerÛe keâjlee Ùesle veener. kesâJeU osn JeeÙetefMeJeeÙe keâener ke⤠Mekeâle veener. Demee efJeÛeej kesâ}e lej les SkeâceskeâeefMeJeeÙe ef›eâÙeeMetvÙe Demeleele ns keâUles. ~~24~~

GieW Ûe heeneleeb ceveg<Ùe efomes ~ efJeÛeej Iesleeb keâebneRÛe vemes ~ DeYesoYekeäleerÛeW }#eCe SsmeW ~ JeesUKeeJeW ~~25~~ De%eeveeÛÙee °erletve heeefn}s lej `ne ceeCetme' Demes efomeles. heCe %eeve°erves heeefn}s (17-8) lej leòJeefvejemeeveblej keâenerÛe vemeles. nerÛe leer DeYeso Yekeäleer! (ÙesLes Yekeäleer cnCepes efmLeleer nesÙe. DeesJeer 21 ØeceeCes `ceer'Ûee MeesOe Ieslee Ieslee osn Je peieeÛee efvejeme nesTve Mes
keâlee& DeeheCe SsmeW cnCeeJeW ~ lejer Deehe}W FÚsmeeefjKeW JneJes ~ FÚsmeeefjKeW ve nesleeb ceeveeJeW ~ DeJeIeWÛe JeeJe ~~26~~ (ceeieer} DeesJeerleer} DeYeso YekeäleerØeceeCes Ùee DeesJeerle meceemeeÛee efJeÛeejØeJeen megštve DeÛeevekeâ `keâlexheCee' ne efJe
cnCeesve keâlee& veJns eEkeâ DeeheCe ~ lesLeW Yeesòeâe keQâÛee keâesCe ~ nW efJeÛeejeÛeW }#eCe ~ DeefJeÛeejW ve Ie[s ~~27~~ cnCetve ceer keâlee& DemeCes MekeäÙe veener. ceie Yeeskeäleelejer ceer keâmee Demesve? (pees keâlee& leesÛe Yeeskeälee Demelees) ns efJeÛeejevesÛe keâUles. DeefJeÛeejeves les keâUCes MekeäÙe veener. ~~27~~

DeefJeÛeej DeeefCe efJeÛeej ~ pewmee ØekeâeMe DebOekeâej ~ efJekeâej DeeefCe efvee|Jekeâej ~ Ùeskeâ veJns keâeR ~~28~~ efJeÛeej neÛe ØekeâeMe. DeefJeÛeej neÛe DebOeej. pemes efJekeâej Je efvee|Jekeâej DelÙeble efYeVe Demeleele lemesÛe efJeÛeej Je DeefJeÛeej Demeleele. ~~28~~

pesLeW veeneR efJeJebÛevee ~ lesLeW keâebneRÛe Ûee}svee ~ KejW leWefÛe Devegceevee ~ keâoe ve Ùes ~~29~~ pesLeW MeeŒeevegmeejer efJeÛeej vemelees lesLes keâebnerÛe MeeÕele efnle meeOele veener. melÙe¤he yeÇÿeeÛee keâOeerÛe efve§eÙe nesle ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

549

(o. 13 me. 6)

veener ~~29~~

ØelÙeÙeeme yeesef}pes vÙeeÙes ~ DeØelÙeÙes lees DevÙeeÙes ~ pÙeelÙeebOeeme hejer#ee keâeÙes ~ veevee jlveebÛeer ~~30~~ pes DevegYeJeeÛes Demeles les ÙeesiÙe (vÙeeÙe) Demetve pes kesâJeU DevegceeveeÛes Je Meeefyokeâ Demeles les DeÙeesiÙe Demeles. pevcele:Ûe DebOe DemeCeeNÙee}e peMeer jlvehejer#ee nesle veener lÙeeØeceeCes %eeveebOee}e yeÇÿeevegYeJe Ùesle veener. ~~30~~

cnCeesve %eelee OevÙe OevÙe ~ pees efveieg&CeWmeer DevevÙe ~ DeelceefveJesoveW ceevÙe ~ hejce heg®
(o. 13 me. 6)

550

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

oMekeâ lesjeJee : veece¤he meceeme meeleJee : ØelÙeÙeefJeJejCe ~~ ßeerjece meceLe& ~~

efvece&U efve§eU efvejeYeeme ~ leÙeeme °eble DeekeâeMe ~ DeekeâeMe cnefCepes DeJekeâeMe ~ hemej}e hewme ~~1~~ yeÇÿe efJece}, De{U Je Je=efòe%eeveeves ve keâUCeejs Demetve lÙee}e DeekeâeMeeÛee °eble osleele. DeekeâeMe cnCepes Dehejbheej JÙeehetve Deme}s}er meJeeËvee meeceeJetve IesCeejer heeskeâUer nesÙe. ~~1~~

DeeOeeR hewme ceie heoeLe& ~ ØelÙeÙes heeneleeb ÙeLeeLe& ~ ØelÙeÙeWefJeCe heeneleeb JesLe& ~ mekeâU keâebneR ~~2~~ ØeLece heeskeâUer Demeles Je veblej lÙeele veece¤heelcekeâ me=°er meceeefJe° nesles ns leke&âMegæ Je MeeŒeefJeÛeejeves JÙeJeefmLele keâUles. ner oesvner vemeleer} lej efJeÛeejMetvÙe peerJeveÛe JÙeLe& peeles. ~~2~~

yeÇÿe cnefCepes leW efve§eU ~ Deelcee cnefCepes lees ÛebÛeU ~ leÙeeme °eble kesâJeU ~ JeeÙees peeCeeJee ~~3~~ yeÇÿe De{U lej peerJeelcee ÛebÛe} Demelees, lÙee}e JeeÙetÛee °evle Deieoer ÙeesiÙe Deens. ~~3~~

IešekeâeMe °eble yeÇÿeeÛee ~ IešeEyeye °eble DeelcÙeeÛee ~ efJeJejleeb DeLe& oesneRÛee ~ efYeVe Deens ~~4~~ JesoevleMeeŒeele yeÇÿee}e Iešeleer} DeekeâeMeeÛee °evle osleele Je Iešeleer} heeCÙeele pes DeekeâeMe ØeefleeEyeefyele nesles lÙeeÛee peerJeelcÙee}e °eble osleele. yeÇÿe¤he DeekeâeMe efve§eU Je ØeefleeEyeyeeleer} DeekeâeMe ÛebÛeU Deens. Demee oesvnerleer} Heâjkeâ }#eele IÙeeJee. ~~4~~

Yetle cnefCepes efpelegkeWâ pee}W ~ pee}W eflelegkeWâ efvecee}W ~ ÛebÛeU Dee}W DeeCeer ies}W ~ SsmeW peeCeeJeW ~~5~~ Yetleme=°er pevcee}e Ùesles Je pes pevcee}e Ùesles les ve° nesTve peeles. Demes pes Ùesles Je peeles les ÛebÛe} Demeles. ~~5~~

DeefJeÅee pe[ Deelcee ÛebÛeU ~ pe[ keâhet&j Deelcee DeveU ~ oesveer peUesve lelkeâeU ~ efJePeesve peeleer ~~6~~ heebÛeYeeweflekeâ me=°er DeÛesleve Demetve peCet keâehetj Deens. peerJesÕej me=°er Ûesleve Demetve peCet Deiveer Deens. Deiveer keâehetj peeUtve mJele:ner efJePelees. lÙeeØeceeCes F&Õej me=°erÛee Øe}Ùe keâ¤ve mJele: }erve neslees. ~~6~~

yeÇÿe DeekeâeMe efve§eU peeleer ~ Deelcee JeeÙees ÛebÛeU peeleer ~ hejer#eJeble hejeref#eleer ~ KejW eEkeâ KeesšW ~~7~~ yeÇÿe Je DeekeâeMe efve§eU iešeleer} Demetve F&Õej Je JeeÙet ÛebÛe} iešeleer} Deensle. pes JesoevleJesòes Demeleele les ns jnmÙe peeCeleele. ~~7~~

pe[ Deveskeâ Deelcee Ùeskeâ ~ Ssmee DeelceeveelceeefJeJeskeâ ~ peiee Jele&efJelee peieVeeÙeskeâ ~ leÙeeme cnCeeJeW ~~8~~ veece¤heelcekeâ DeÛesleve me=°er DeHeâeš efJeefJeOelesves Yej}s}er Demetve Deelcee cee$e DeKeb[, YesoMetvÙe Je SkeâcesJe Deens. neÛe DeelceeveelceefJeJeskeâ nesÙe. Ùee me=°erÛee efveÙeecekeâ F&Õej Deens. ~~8~~

pe[ Deveelcee ÛesleJeer Deelcee ~ meJeeA Jelex meJee&lcee ~ DeJeIee efceUesve ÛebÛeUelcee ~ efve§eU veJns ~~9~~ Deveelce DeÛesleve heoeLeeËvee Deelcee ØekeâeefMele keâjlees. DeelcÙeecegUs lÙeebÛes %eeve nesles. Deelcee F&Õej¤heeves meJe& DeÛesleve Je peerJeeoer Ûesleve heoeLeeËle JÙeehetve jenlees. ne F&Meme=° hemeeje ÛebÛeU F&ÕejeÛee Deens. efve§eU yeÇÿeeÛee veener. ~~9~~

efve§eU leW hejyeÇÿe ~ pesLes veeneR ÂMÙeYeüce ~ efJeceU yeÇÿe leW efveYeüce ~ pewmeW leQmeW ~~10~~ hejyeÇÿe efve§eU Demetve lÙeele ÂMÙeme=°er melÙelJeeves veener. efJece} yeÇÿee}e me=°erÛee Yeüce mheMe&ner keâjerle veener. ~~10~~ ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

551

(o. 13 me. 7)

DeeOeeR DeelceeveelceeefJeJeskeâ Leesj ~ ceie meejemeejefJeÛeej ~ meejemeejefJeÛeejW mebJnej ~ Øeke=âleerÛee ~~11~~ ØeLece MeeŒeMegæ DeelceeveelceefJeJeskeâ keâ¤ve veblej lemeeÛe meejemeejefJeJeskeâ kesâ}e Demelee Øeke=âleerÛee efJeJeskeâØe}Ùe heenlee Ùeslees. ~~11~~

efJeÛeejW Øeke=âefle mebJnejs ~ ÂMÙe DemleebÛe Jeesmejs ~ Deblejelcee efveieg&Ceer mebÛejs ~ DeOÙeelceßeJeCeW ~~12~~ Ùee efJeÛeejeves ÂMÙe me=°er DeOÙemle¤heeves DemeuÙeeÛes DevegYeJee}e DeeuÙeeves leer efomele Demetve ceeJeUles. efleÛee Øe}Ùe neslees. DeOÙeelceMeeŒeeÛÙee ÙeLeeLe& eEÛeleveeves me=°erÛee efveÙeecekeâ F&Õej efveieg&Ce yeÇÿeele njJetve peelees. ~~12~~

Ûe{lee DeLe& }eie}e ~ lejer Deblejelcee Ûe{leefÛe ies}e ~ GlejuÙee DeLeX Glej}e ~ Yetceb[UeR ~~13~~ DeOÙeelceMeeŒeeÛÙee eEÛeleveeves peieledmelÙelJe efve§eÙeekeâ[tve yeÇÿemelÙelJeeÛÙee efve§eÙeekeâ[s Peshe Iesle}er lej F&Õej yeÇÿeeceOÙes njJelees. yeÇÿemelÙelJeeSsJepeer peieledmelÙelJeeÛee efveCe&Ùe Pee}e lej F&Õej peieleeÛee mJeeceer yevelees! ~~13~~

DeLee&meeefjKee Deelcee neslees ~ efpekeâ[s ves}e eflekeâ[s peelees ~ DevegceeveW mebosneR he[lees ~ keâebnerÙeskeâ ~~14~~ efJeÛeej keâjCeeNÙeeÛeer peMeer Peshe Demes} lemee peCet Deelcee neslees! Peshe Iesle}er lej lees efveieg&Ce efvejekeâej Deens. Peshe vemes} lej leesÛe F&Õejner Deens. ns keâU}s veener, lej Deboepe Je Mebkeâe ÙeebÛes jepÙe Ûee}les. ~~14~~

efvemebosn DeLe& Ûeeef}}e ~ lejer Deelcee efvemebosnefÛe pee}e ~ DevegceeveDeLex pee}e ~ Devegceeve¤heer ~~15~~ mebMeÙeefJeheÙe&Ùejefnle DeOÙeelceMeeŒeeÛes ceveve eEÛeleve Pee}s lej peerJeyeÇÿewkeäÙeeÛee Dehejes#e DevegYeJe Ùeslees. yegæer mebMeÙe«emle Demes} lej %eevener lemesÛe Demeles. ~~15~~

veJejefmekeâ DeLe& Ûee}s ~ ßeesles leõtheefÛe pee}s ~ ÛeešheCeW nesTve ies}W ~ ÛeešefÛe DeJeIes ~~16~~ keâ®Ceeefo veJejmeebveer heefjhetCe& keâLee meebefiele}er peele Demes} lej ßeesles veJejmeeble [gbyeleele Je lÙee OegboerceOÙesÛe Oegbo nesleele. (lÙeeÛeØeceeCes ÙeLeeLe& eEÛeleveeves ÙeLeeLe& DevegYeJe Ùeslees). ~~16~~

pewmee pewmee Ie[s mebie ~ lewmes iegnŸejeÛes jbie ~ ÙeekeâejCeW Gòece ceeie& ~ heenesve OejeJee ~~17~~ $e+legceeveeØeceeCes efvemeiee&leer} jbie yeo}}s keâer mej[ener jbie yeo}lees. lÙeeØeceeCes mebieleervegmeej ceeCemeeÛÙee ceveeÛesner jbie yeo}leele. cnCetve meblemebieleerle jneJes. (Gòece ceeie&). ~~17~~

Gòece DeVeW yees}le ies}s ~ lejer ceve DeVeekeâejefÛe pee}W ~ }eJeCÙe JeefvelesÛeW Jee|Ce}W ~ lejer ceve lesLeWefÛe yewmes ~~18~~ ÛeefJe° KeeÅeheoeLeeËefJe
heoeLe&JeCe&ve DeIeJeW ~ efkeâleer cnCeesve meebieeJeW ~ hejbleg DeblejeR mecepeeJeW ~ nesÙe eEkeâ veJns ~~19~~ Demes meJe&Ûe heoeLeeËÛes JeCe&ve keâjeJeÙeeÛes "jefJe}s lej les meebietve efkeâleer meebieCeej? KeeÅeheoeLe&, Œeer, Flej Deveskeâ heoeLe& FlÙeeefokeâeble jceeJeÙeeÛes eEkeâJee veener ns pÙeeÛes lÙeeves "jJeeJes. ~~19~~

peW peW osefKe}W DeeCeer Ssefkeâ}W ~ leW DeblejeR meÂ{ yewme}W ~ efnle Deefvnle hejeref#e}W ~ hejer#eJebleeR ~~20~~ pes pes DeeheCe Sskeâlees Je heenlees lÙeeÛee Deble:keâjCeeJej "mee Gcešlees. lÙeeleer} efnleeÛes Je IeeleeÛes efJeJeskeâeves hejer#ee keâ¤ve efveJe[eJes. ~~20~~

ÙeekeâejCeW meJe& meeb[eJeW ~ Ùeskeâ osJeeme Oegb[eJeW ~ lejerÛe Jece& he[s "eJeW ~ keâebnerÙeskeâ ~~21~~ cnCetve meJe& Heâe}let efJeÛeej otj mee¤ve Skeâe osJeeÛee OÙeeme IÙeeJee. lejÛe osJe mecepetve osJeeÛee DevegYeJe Ieslee Ùeslees. ~~21~~ (o. 13 me. 7)

552

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

veevee megKeW osJeW kesâ}er ~ }eskeWâ leÙeeme Ûegkeâ}eR ~ SsmeeR Ûegkeâleeb Ûe ies}eR ~ pevceJejer ~~22~~ osJeeves hebÛeefJe
meJe& meeb[tve MeesOee cepe}e ~ SsmeW osJeefÛe yeesef}}e ~ }eskeâeR Meyo DeceevÙe kesâ}e ~ YeieJebleeÛee ~~23~~ ØelÙe#e Ye. ßeerke=â
cnCeesve veevee og:KeW Yeesefieleer ~ meJe&keâeU keâ°er nesleer ~ ceveeR megKeefÛe FefÚleer ~ hejer leW kewâÛeW ~~24~~ lÙeecegUÛs e les veevee og:Kes Yeesietve melele keâ°erÛe jenleele. megKe nJes Demeles Kejs, heCe les efJe
Gob[ megKe peÙee }eie}W ~ Jes[W leÙeeme Ûegkeâ}W ~ megKe megKe cnCeleeÛe ces}W ~ og:Ke Yeesefieleeb ~~25~~ pees Deelcee megKe¤he Deens lÙee}e efJe
MeeneCÙeeveW SsmeW ve keâjeJeW ~ megKe nesÙes leWefÛe keâjeJeW ~ osJeemeer Oegbef[le peeJeW ~ yeÇÿeeb[ehejleW ~~26~~ MeneCÙeeves Demes ve keâjlee pÙeeves megKe¤helee ÙesF&} Demee GheeÙe keâjeJee. ÂMÙe peieleeÛes DeefOe‰eve Deme}suÙee megKe¤he osJeeÛee (yeÇÿe) MeesOe IÙeeJee. ~~26~~

cegKÙe osJeefÛe "eFË heef[}e ~ ceie keâeÙes GCeW leÙee}e ~ }eskeâ Jes[s efJeJeskeâe}e ~ meeb[tve peeleer ~~27~~ ne osJe pÙee}e meehe[}e lÙee}e megKeeÛeer keâeÙe keâcelejlee? heCe Ùeemee"er DeeJeMÙekeâ lees efJeJeskeâ }eskeâ meebYeeUle veenerle. ~~27~~

efJeJeskeâebÛeW HeâU leW megKe ~ DeefJeJeskeâeÛeW HeâU les og:Ke ~ Ùeeble ceeves} leW DeJeMÙekeâ ~ kesâ}W heeefnpes ~~28~~ efJeJeskeâe}e megKeeÛeer Je DeefJeJeskeâe}e og:KeeÛeer HeâUs }eieleele. Ùeeleer} DeeheuÙeeme keâeÙe nJes les vekeäkeâer "jJetve kesâ}s heeefnpes. ~~28~~

keâle&Ùeemeer JeesUKeeJeW ~ Ùeeme efJeJeskeâ cnCeeJeW ~ efJeJeskeâ meebef[leeb JneJeW ~ hejce og:Keer ~~29~~ keâlee& keâesCe les DeesUKeCes neÛe efJeJeskeâ. (6-26) ns DeesUKe}s veener, lej Ke[lej og:Kes YeesieeJeer }eieleele. ~~29~~

Deeleeb Demees nW yees}CeW ~ keâlÙee&me JeesUKeCeW ~ Deehe}W efnle efJeÛe#eCeW ~ ÛegkeâeW veÙes ~~30~~ Deelee meebefiele}s SJe{s hegjs. MeneCÙeeves keâlee& keâesCe les DeesUKetve mJele:Ûes efnle meeOeeJes. les meeOeCÙeeme Ûegketâ veÙes. ~~30~~ Fefle ßeeroemeyeesOes ieg®efMe<ÙemebJeeos ‘ØelÙeÙeefJeJejCeveece’ meceeme meeleJee ieg®efMe<ÙemebJeeoelcekeâ ßeeroemeyeesOe Ùee «ebLeeleer} ‘ØelÙeÙeefJeJejCe’ veeJeeÛee meeleJee meceeme meceehle

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

553

(o. 13 me. 7)

oMekeâ lesjeJee : veece¤he meceeme Dee"Jee : keâlee&evf e¤heCe ~~ ßeerjece meceLe& ~~

ßeeslee cnCes JekeäleÙeemeer ~ keâesCe keâlee& efve§eÙeWmeeR ~ mekeâU me=ef° yeÇÿeeb[emeer ~ keâesCeW kesâ}W ~~1~~ ßeeslee JekeälÙee}e efJeÛeejlees– KejesKej keâlee& keâesCe Deens? nŸee yeÇÿeeb[¤he me=°erÛeer jÛevee keâesCeer kesâ}er? ~~1~~

leJe yeesef}}s meYeeveeÙeskeâ ~ pes yeesef}kesâ Ùeskeâentve Ùeskeâ ~ Ùee yees}CÙeeÛeW keâewlegkeâ ~ ßeesleeR meeoj SskeâeJeW ~~2~~ lesJneb efvejefvejeàÙee mebØeoeÙeebÛes ØecegKe (meYeeveeÙekeâ) Skeâeceeietve Skeâ Gòejs osT }eie}s. ßeeslÙeebveer leer SskeâeJeerle. ~~2~~

Ùeskeâ cnCeleer keâlee& osJe ~ Ùeskeâ cnCeleer keâesCe osJe ~ Deeheg}e}e DeefYeØeeJe ~ yees}les pee}s ~~3~~ keâesCeer cnCeleele keâer osJe me=ef°keâlee& Deens. ogmejs cnCeleele keâer keâesCelÙee osJeekeâ[s keâle=&lJe Deens les Deecner meebielees. Demes cnCetve les Deeheehe}s cele meebiet }eie}s. ~~3~~

Gòece ceOÙece keâefve‰ ~ YeeJeeLeX yees}leer he° ~ Deeheg}e}er Gheemevee ßes‰ ~ ceeefveleer peveeR ~~4~~ lÙeebÛÙeele Gòece, ceOÙece Je keâefve‰ DeMeer ceb[Uer nesleer Je lÙeeØeceeCes lÙeebveer meebieeJeÙee}e meg®Jeele kesâ}er. ØelÙeskeâe}e lÙeebÛes lÙeebÛes GheemÙe owJele ßes‰ Jeešle nesles Je me=°erÛes keâle=&lJe lÙeebÛes DemeuÙeeÛes les meebiet }eie}s. ~~4~~

keâesCeerÙeskeâ SsmeW cnCeleer ~ keâlee& osJe cebieUcetleea ~ Ùeskeâ cnCeleer mejmJeleer ~ meJe& keâjer ~~5~~ keâesCeer keâlexheCee ieCeheleer}e osleele lej keâesCeer mejmJeleer meJe& keâjles Demes cnCeleele. ~~5~~

Ùeskeâ cnCeleer keâlee& YewjJe ~ Ùeskeâ cnCeleer Keb[sjeJe ~ Ùeskeâ cnCeleer yeerjsosJe ~ Ùeskeâ cnCeleer YeieJeleer ~~6~~ Ùeskeâ cnCeleer vejnjer ~ Ùeskeâ cnCeleer yeveMebkeâjer ~ Ùeskeâ cnCeleer meJe& keâjer ~ veejeÙesCeg ~~7~~ Ùeskeâ cnCeleer ßeerjece keâlee& ~ Ùeskeâ cnCeleer ßeerke=â
554

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

Ùeskeâ cnCeleer ceeÙee keâjer ~ Ùeskeâ cnCeleer peerJe keâjer ~ Ùeskeâ cnCeleer meJe& keâjer ~ ØeejyOeÙeesie ~~19~~ Ùeskeâ cnCeleer Øeslve keâjer ~ Ùeskeâ cnCeleer mJeYeeJe keâjer ~ Ùeskeâ cnCeleer keâesCe keâjer ~ keâesCe peeCes ~~20~~ YewjJe, Keb[sjeJe, efyejosJe, YeieJeleer, vejnjer, yeveMebkeâjer, veejeÙeCe, jece, ke=â
Ssmee keâlÙee&Ûee efJeÛeej ~ hegmeleeb Yej}e yeepeej ~ Deeleeb keâesCeeÛeW Gòej ~ KejW ceeveeJeW ~~21~~ peieleeÛee keâlee& keâesCe nŸeeefJe
peseEn pees osJe ceeefve}e ~ keâlee& cnCeleer leÙee}e ~ Ssmee }eskeâebÛee ieuye}e ~ Jeesmejsvee ~~22~~ pÙeebveer pees osJe ceeve}e les lÙeeÛeskeâ[s keâle=&lJe osleele Je lÙeecegUs ne ieeWOeU keâOeerÛe mebhele veener. ~~22~~

Deeheg}euÙee meeefYeceeveW ~ efve§eÙesefÛe kesâ}e ceveW ~ ÙeeÛee efJeÛeej heeneCeW ~ Ie[sefÛevee ~~23~~ pees lees DeeheuÙee GheemÙe owJeleeÛee DeefYeceeve Oe¤ve lemee efveCe&Ùe keâjleele. Kejs Gòej keâesCee}eÛe vekeâes Demeles. ~~23~~

yeng }eskeâebÛee yeng efJeÛeej ~ DeJeIee jeneW Åee yeepeej ~ hejbleg ÙeeÛee efJeÛeej ~ Ssmee Deens ~~24~~ Demee ne DeveskeâebÛÙee efJeÛeejebÛee ie}ye}e mees[tve osTve keâlee& keâesCe ns efveef§ele kesâ}s heeefnpes. ~~24~~

ßeesleeR JneJeW meeJeOeeve ~ efve§eÙeW lees[eJee Devegceeve ~ ØelÙeÙes ceeveeJee ØeceeCe ~ peeCeles heg®
peW peW keâle&Ùeeves kesâ}W ~ leW leW lÙeeGhejer pee}W ~ keâlÙee&hetJeeA Dee[U}W ~ ve heeefnpes keâeR ~~26~~ keâlÙee&ves pes efvecee&Ce kesâ}s}s Demeles les keâlÙee&veblej efvecee&Ce nesles. keâlÙee&hetJeea lÙeeves kesâ}s}er efvee|celeer DemeCes MekeäÙe veener. ~~26~~

kesâ}W leW hebÛeYeteflekeâ ~ DeeefCe hebÛeYeteflekeâ yeÇÿeeefokeâ ~ lejer YetleebMeW hebÛeYeteflekeâ ~ kesâ}W leW Ie[svee ~~27~~ me=ef°¤he keâeÙe& heebÛeYeeweflekeâ Demetve efleÛes keâlex yeÇÿeosJeeefo megæeb heebÛeYeeweflekeâÛe Deensle. lÙeecegUW hebÛeYetleebÛÙee DebMeeves heebÛeYeeweflekeâ me=°er efvecee&Ce keâjCes MekeäÙe veener. ~~27~~

hebÛeYetleebme JesieUW keâjeJeW ~ ceie keâlÙee&me JeesUKeeJeW ~ hebÛeYeteflekeâ leW mJeYeeJeW ~ keâlÙee&me Dee}W ~~28~~ heebÛeYeeweflekeâ keâeÙe& JesieUs Je keâlee& JesieUe Demes efveef§ele kesâ}s lejÛe keâlÙee&}e DeesUKelee ÙesF&}. pej oesvner SkeâÛe ceeve}s lej keâeÙee&Ûes iegCe keâlÙee&le DemeCes mJeeYeeefJekeâ Deens. (oesvner heebÛeYeeweflekeâ ceeveeJeer }eieleer}.) ~~28~~

hebÛeYetleebJesieUW efveieg&Ce ~ lesLeW veeneR keâlexheCe ~ efvee|Jekeâejeme efJekeâej keâesCe ~ }eTb Mekesâ ~~29~~ efveieg&Ce yeÇÿe hebÛeceneYetleebheemetve Deef}hle Demetve les efvee|Jekeâej DemeuÙeeves lÙee}e keâle=&lJeeÛee Je keâeÙee&Ûee efJekeâej mebYeJele veener. ~~29~~

efveieg&Ceeme keâle&JÙe ve Ie[s ~ meiegCe peeuÙeeble meebhe[s ~ Deeleeb keâle&JÙelee keâesCeskeâ[s ~ yejW heene ~~30~~ efveieg&Ce yeÇÿe efveef<›eâÙe DemeuÙeeves lÙee}e keâle=&lJe veener. leerve iegCe lej keâeÙee&le meceeefJe° Demeleele. (cnCetve lÙeebveener keâle=&lJe mebYeJele veener) DeMee heefjefmLeleerle me=ef°efvee|celeerÛes keâle=&lJe keâesCeekeâ[s peeles nŸeeÛee met#ce efJeÛeej keâ¤ve hene. ~~30~~ ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

555

(o. 13 me. 8)

}efškeäÙeeÛee keâlee& keâesCe ~ nW hegmeCeWefÛe DeØeceeCe ~ cnCeesefve nWefÛe ØeceeCe ~ peW mJeYeeJeWefÛe pee}W ~~31~~ lemes henelee ceeefÙekeâ me=°er keâesCeer kesâ}er ne ØeMveÛe ÛegkeâerÛee (leke&âefJemebiele) Deens. cnCetve lÙeeÛee efveCe&Ùe Demee keâjeJee keâer me=°erÛeer efvee|celeer nesCes ne efleÛee mJeYeeJeÛe Deens. (meceLeeËveer ÙesLes mJeYeeJeJeeo mJeerkeâej}s}e veener. heg{s DeesJeer 37 ceOÙes les cnCeleele keâer hetJe&he#ee}e G[Jetve }eJeCÙeemee"er ns Gòej efo}s Demetve efmeæevlehe#e Demee keâer me=°er meleemeledefJe}#eCe DeefveJe&ÛeveerÙe efceLÙee Deens.) ~~31~~

Ùeskeâ meiegCe Ùeskeâ efveieg&Ce ~ keâes"W }eTb keâlexheCe ~ Ùee DeLee&ÛeW efJeJejCe ~ yejW heene ~~32~~ yeÇÿe efveieg&Ce Je yeÇÿeosJeeefo meiegCe DemeuÙeeves keâle=&lJe keâesCeekeâ[s ÅeeJes nŸeeÛes mhe°erkeâjCe veerš mecepeeJetve IÙeeJes. ~~32~~

meiegCeW meiegCe kesâ}W ~ lejer leW hetJeeAÛe Deens pee}W ~ efveieg&Ceeme keâle&JÙe }eefJe}W ~ veJeÛes keâeR keâoe ~~33~~ meiegCe yeÇÿeosJeeefokeâebveer me=°er kesâ}er cnCeeJes lej oesvner iegCeelcekeâ DemeuÙeeves me=°er yeÇÿeosJeeÛÙee ¤heeves efvee|celeerÛÙee DeeOeerheemetveÛe Deens! efveieg&Ce yeÇÿe efveef<›eâÙe DemeuÙeeves efvee|celeerÛeer ef›eâÙee les keâjCes keâOeerÛe MekeäÙe veener. ~~33~~

ÙesLeW keâlee&efÛe efomesvee ~ ØelÙeÙes DeeCeeJee Devegceevee ~ ÂMÙe melÙelJeW Demesvee ~ cnCeesefveÙeeb ~~34~~ cnCetve me=°erÛee keâlee& DeefmlelJeeleÛe veener. me=°er DeOÙemle cnCepes Yeüce¤he DemeuÙeeves leer melÙe veener Demee yegæerÛee efve§eÙe keâjeJee. ~~34~~

kesâ}W leW DeJeIeWÛe }efškeWâ ~ lejer keâlee& nW yees}CeWefÛe efHeâkeWâ ~ Jekeälee cnCes js efJeJeskeWâ ~ yejW heene ~~35~~ peer kesâ}er Demes cnš}s peeles leer me=°er cegUeleÛe Yeüce¤he DemeuÙeeves `efleÛee keâlee&' ner keâuheveener Yeüecekeâ Deens. efJeJeskeâeÛee Jeehej keâ¤ve melÙeeÛee ceeieesJee IÙee. ~~35~~

yejW heeneleeb ØelÙeÙeW Dee}e ~ lejer keâeb keâjeJee ieuye}e ~ ØeefÛele Deeef}Ùeeb DeeheCee}e ~ DebleÙee&ceeR ~~36~~ DeMee MeesOeeves pej efve§eÙe Pee}e lej ieeWOeUele keâeb he[eJes? yegæerÛee ÙeLeeLe& efveCe&Ùe PeeuÙeeJej ieeWOeUeÛes keâenerÛe keâejCe veener. ~~36~~

Deeleeb Demees nW yees}CeW ~ efJeJeskeâer leesefÛe nW peeCeW ~ hetJe&he#e }eies G[JeCeW ~ ÙesjJeeR DevegJee&Ûe ~~37~~ Deelee ns mhe°erkeâjCe hegjs. pees efJeJeskeâer Demelees lÙee}e lÙeeleer} Jece& mecepeles. hetJe&he#ee}e peie melÙe Jeešles. lÙeeÛÙee meceeOeeveemee"er mJeYeeJeJeeo meebieeJee }eielees. Jemlegle: me=°er DeefveJe&ÛeveerÙe Deens. ~~37~~

lebJe ßeeslee keâjer Øemve ~ osneR megKeog:KeYeeskeälee keâesCe ~ heg{W nWefÛe efve¤heCe ~ yeesef}}W Demes ~~38~~ Deelee ßeeslee ØeMve efJeÛeejlees keâer MejerjeceOÙes megKeog:KeebÛee Yeeskeälee keâesCe Deens? leer keâesCe Yeesielees? heg{er} meceemeele nŸee ØeMveeÛes meefJemlej Gòej efo}s Deens. ~~38~~ Fefle ßeeroemeyeesOes ieg®efMe<ÙemebJeeos ‘keâlee&efve¤heCeveece’ meceeme Dee"Jee ieg®efMe<ÙemebJeeoelcekeâ ßeeroemeyeesOe Ùee «ebLeeleer} ‘keâlee&efve¤heCe’ veeJeeÛee Dee"Jee meceeme meceehle

(o. 13 me. 8)

556

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

oMekeâ lesjeJee : veece¤he meceeme veJeJee : DeelceeefJeJejCe ~~ ßeerjece meceLe& ~~

DeelceÙeeme MesjerjÙeesieW ~ GÉsie eEÛelee keâjCeW }eies ~ MejerjÙeesieW Deelcee peies ~ nW leeW ØeiešefÛe Deens ~~1~~ Deelcee (ketâšmLe ÛewlevÙe) pesJne osnleeoelcÙeecegUs peCet peerJeoMes}e Ùeslees, lesJne lÙee}e GÉsie Je eEÛelee keâjeJÙee }eieleele. ~~1~~

osn DeVeefÛe KeeÙesvee ~ lejer Deelcee keâoeefhe peiesvee ~ DeelcÙeeefJeCe Ûeslevee ~ osneme keQâÛeer ~~2~~ peerJeelcÙeeÛeer peerJeoMee MejerjeÛÙee DeefmlelJeeJej DeJe}byetve Deens. osne}e DeVe efceUe}s veener, lej peerJeelcee peiele veener DeeefCe lÙeeG}š peerJeelcÙeeJeeÛetve osne}e efpeJebleheCee keâes"tve ÙesF&}? ~~2~~

nW ÙeskeâeJesieUW Ùeskeâ ~ keâ¤b peeleeb efvejeLe&keâ ~ GYeÙesÙeesieW keâesCeerÙeskeâ ~ keâeÙe& Ûee}s ~~3~~ ns oesvner Skeâceskeâebheemetve JesieUs kesâ}s lej oesvner efvejLe&keâ nesleele. oesIeebÛÙee mebÙeesieevesÛe keâeÙe& nesles. ~~3~~

osne}e veeneR Ûeslevee ~ DeelcÙeeme heoeLe& GÛe}svee ~ mJehveYeespeveW Yejsvee ~ heesš keâebneR ~~4~~ osne}e DeelcÙeeJeeÛetve efpeJevleheCee vemelees (peeCeerJe vemeles) Je Deelcee mJele: keâe[ermegæe ne}Jet Mekeâle veener. Goe. mJehveele pesJeuÙeeves heesš Yejle veener. (heesšele ØelÙe#e DeVe peeJes }eieles.) ~~4~~

Deelcee mJehveDeJemLeWle peelees ~ hejvleg osneceOÙeW efn Demelees ~ efveomegjsheCeW KeepeefJelees ~ Ûecelkeâej heene ~~5~~ peerJeelcee pesJne mJehveele ØeJesMe keâjlees lesJne lees meJe& MejerjYejner JÙeehetve jnelees. lÙeecegUsÛe DeOe&Ješ Peeshesle megæe kebâ[ megšuÙeeJej lees neleeves KeepeJelees ns Dee§eÙe& veJns keâeÙe? ~~5~~

DeVejmeW Jee{s Mejerj ~ MejerjØeceeCeW efJeÛeej ~ Je=æheCeeR leoveblej ~ oesveer }eneveeUleer ~~6~~ Mejerje}e hees
Gvceòe õJÙe osn Keelees ~ osnÙeesieW Deelcee Yeg}lees ~ efJemcejCeW Megefæ meebef[lees ~ mekeâU keâebneR ~~7~~ pesJne Mejerjele ceefojsmeejKes heoeLe& Ieele}s peeleele lesJne peerJeelceener osneMeer Deme}suÙee mebÙeesieecegUW Yeüefce° nesTve mcejCe Je Megæ njJetve yemelees. ~~7~~

osneveW Iesle}s Jeer
Jee{CeW cees[CeW peeCeW ÙesCeW ~ megKe og:Ke osneÛesefve iegCeW ~ veevee ØekeâejW YeesieCeW ~ DeelceÙeeme Ie[s ~~9~~ osneMeer mebÙeesie PeeuÙeecegUsÛe peerJeelcÙee}e Jee{Ces, cees[Ces, pevcee}e ÙesCes, cejCes, megKeer Je og:Keer nesCes F. Yeesie YeesieCes Yeeie he[les. ~~9~~

Jee®U cnefCepes heeskeâU ~ cegbiÙeebÛes ceeie&efÛe mekeâU ~ lewmeWefÛe nW kesâJeU ~ Mejerj peeCeeJeW ~~10~~ cegbiÙeebÛÙee peeCÙeeÙesCÙeeÛÙee yeejerkeâ JeešebÛesÛe heeskeâU Jee®U leÙeej nesles. Mejerjner lemesÛe mecepeeJes. (les Demes–) ~~10~~ ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

557

(o. 13 me. 9)

MejerjeR vee[erÛee Kesše ~ vee[erceOÙeW heeskeâU Jeeše ~ }eneve Leesj meieše ~ oešuÙee vee[er ~~11~~ MejerjeceOÙes npeejes vee[Ÿee Demetve lÙeebleer} heeskeâU Jeešebletve ØeeCe Jeenelees. DeMee yeejerkeâ Je cees"Ÿee Jeeše vee[Ÿeebletve oeštve jneleele. ~~11~~

ØeeCeer DeVeesokeâ Ieslees ~ lÙeeÛee DeVejme neslees ~ lÙeeme JeeÙees ØeJele&lees ~ mJeemeesmJeemeW ~~12~~ ØeeCÙeeves Iesle}suÙee DeVeheeCÙeeÛes ¤heeblej DeVejmeele nesles Je lees DeVejme Õeeme Je GÛÚJeeme¤he ØeeCeebcegUW Jeentve ves}e peelees. ~~12~~

vee[erÉejeb OeebJes peerJeve ~ peerJeveeceOeW KesUs heJeve ~ lÙee heJeveemeefjmee peeCe ~ Deelcee efn efJeJejs ~~13~~ lÙee vee[ŸeebceOetve ØeeCÙeeÛee efpeJevleheCee MejerjYej KesUlees Je lÙee efpeJebleheCeeble, ØeeCe Je peerJeelceener JeeJejlees. (ØeeCe Je peerJeelcÙeecegUWÛe efpeJebleheCee Demelees.) ~~13~~

le=
Gokeâ ceeies Meyo yees}Jeer ~ ceeie& heenesve Mejerj Ûee}Jeer ~ Mejerj DeJeIeW Ûe ne}Jeer ~ Øemebieevegmeej ~~15~~ `ce}e heeCeer Åee' Demes Meyo yees}CÙeeme ØeJe=òe keâjlees eEkeâJee heeCÙeeÛee mee"e }#eele IesTve eflekeâ[s peeCÙeeme ØesjCee oslees Je JesUsvegmeej heeCÙeemee"er MejerjeÛÙee Deveskeâ ne}Ûee}er keâjJelees. ~~15~~

#egOee }eieles SsmeW peeCelees ~ ceie osne}e G"efJelees ~ DeeÛÙeeJeeÛÙee yees}efJelees ~ pÙeemeer lÙeemeer ~~16~~ YegkesâÛeer mebJesovee PeeuÙeeJej peerJeelcee osne}e pesJeCÙeemee"er G"efJelees Je les efceUe}s veener, lej DeVe Jee{CeeNÙeebvee Jes[sJeekeâ[s yees}eJeÙeeme }eJelees. keâoeefÛele keâener mebyebOe vemeCeeNÙeebJejner jeie keâe{eJeÙeeme }eJelees! ~~16~~

yeeÙeskeâeble cnCes pee}W pee}W ~ osn meesJeUW keâ¤ve DeeefCe}W ~ heeÙeeble Ye¤ve Ûee}efJe}W ~ leeble[eR leeble[eR ~~17~~ Iejeleer} DeVe Jee{CeeNÙee yeeÙekeâebvee lees cnCelees keâer ceePes hetpee Je mveeveeefo DeeJej}s Deens Je veblej lees IeeF&IeeF&ves mJeÙebheekeâIejekeâ[s heeÙeeble Glmeen Ye¤ve Mejerje}e Ûee}le veslees! ~~17~~

lÙeemeer hee$eeJejer yewmeefJe}W ~ ves$eeR Yejesve hee$e heeefn}W ~ neleekeâjJeeR DeejbefYe}W ~ DeeheesMeve ~~18~~ lÙee}e heešeJej yemeefJeuÙeeveblej peerJeelcee DeVeeÛes leeš [esUs Ye¤ve henelees Je neleeves Deehees
neleekeâjJeeR «eeme GÛe}Jeer ~ cegKeeR peeTve cegKe hemejJeer ~ oeleebkeâjJeeR ÛeeJeJeer ~ vesšW vesšW ~~19~~ neleeves Ieeme IesTve lees cegKe GIe[tve les Deele Iee}lees Je oeleebveer JÙeJeefmLele ÛeeJelees. ~~19~~

DeeheCe efpeJnsceOeW KesUs ~ heenelees heefjceUmeesnUs ~ keWâme keâe[er Ke[e keâUs ~ lelkeâeU Legbkeâer ~~20~~ efpeJnsceOÙeW Deme}s}e peerJeelcee DeVeeÛeer ÛeJe Je iebOe Ieslees. Ieemeele keWâme, keâe[er Je Ke[e Demes} lej }iesÛe keâe{tve šekeâlees. ~~20~~

DeeUCeer keâUleeb ceer" ceeies ~ yeeÙe}sefme cnCes Deeies keâebies ~ [esUs leeTve heeneW }eies ~ jeieW jeieW ~~21~~ DeVeele ceer" keâceer Jeeš}s lej yeeÙekeâes}e Jeešs} lemes yees}tve ceer" ceeietve Ieslees Je jeieeves efleÛÙeekeâ[s [esUs Heâe[tve henelees! ~~21~~

iees[er }eieleebÛe Deevebos ~ iees[ vemleeb hejce Kesos ~ Jeebkeâ[er iees°er DeblejeR Yesos ~ DeelceÙeemeer ~~22~~ pesJeCeele iees[ heoeLe& KeeTve megKeer neslees Je iees[ vemes} lej Heâej og:Ke nesles. Demes keâener ceveeefJe®æ Pee}s keâer (o. 13 me. 9)

558

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

peerJeelcÙee}e Heâej Ùeelevee nesleele. ~~22~~

veevee DeVeeÛeer iees[er ~ veevee jmes mJeeo efveJe[er ~ efleKeš }eieleeb cemlekeâ Pee[er ~ DeeCeer KeeWkeâer ~~23~~ ®Ûekeâj DeVeheoeLe& ÛeJeerves Keelees, DeeheuÙee}e nJÙee lÙee ÛeJeerÛee heoeLe& efveJe[tve Ieslees Je Heâej efleKeš }eie}s lej peesjpeesjele [eskesâ n}Jetve "meketâ }eielees. ~~23~~

efcejheg[er Ieele}er Heâej ~ keâeÙemeW keâefjleW Keehej ~ efpeJnskeâjJeeR keâef"Ceesòej ~ yees}Jeer jeieW ~~24~~ SKeeÅee heoeLee&le efcejhet[ peemle Pee}er lej yeeÙekeâes}e cnCelees keâer `efcejhet[ Iee}erle Demeleevee legPÙee [eskeäÙeeÛes ce[kesâ Pee}s nesles keâeÙe?' DeMee keâ"esj Meyoebveer efle}e jeieeves yees}lees. ~~24~~

DeepÙe Gob[ pesefJe}e ~ meJeWÛe leebyÙee GÛeef}}e ~ IeUIeUeb IesTb }eie}e ~ meeJekeâeme ~~25~~ legheemen Yejhetj pesJeuÙeeJej leebyÙee GÛe}tve IešeIeše heeCeer efhelees. ~~25~~

osneR megKeog:KeYeeskeälee ~ lees Ùeskeâ DeelceeefÛe heeneleeb ~ DeelcÙeeefJeCe osn Je=Lee ~ ce[W nesÙes ~~26~~ cnCetve osneceOÙes peerJeelcee megKeog:KeebÛes Yeesie Yeesielees. peerJeelcee vemes} lej osne}e ce{s cnCeleele Je les lej šekeâeT Demeles. ~~26~~

ceveeÛÙee Deveble Je=efòe ~ peeCeCeW lesefÛe DeelceefmLeleer ~ $ew}eskeâeR efpelegkeäÙee Jeskeäleer ~ leoeblejeR Deelcee ~~27~~ Devle:keâjCe Deveskeâ Je=òeeRveer heebieles. heCe lÙeebleer} peeCeerJe nsÛe DeelcÙeeÛes mJe¤he nesÙe. $ew}eskeäÙeele pesJe{er Mejerjs Deensle lÙee meJeeËle Deelcee Deens. ~~27~~

peieeceOÙeW peieoelcee ~ efJeÕeeceOeW efJeÕeelcee ~ meJe& Ûee}Jeer meJee&lcee ~ veevee ¤heW ~~28~~ peieeceOÙes peieoelcee, efJeÕeele efJeÕeelcee Je meJe& peerJecee$eeble peerJeelcÙeeÛÙee ¤heeves meJe& Ie[ecees[er Ie[Jelees. ne}Ûee}er eEkeâJee ef›eâÙee keâjlees. ~~28~~

ngbies ÛeeKes Sskesâ osKes ~ ce=o keâef"Ce JeesUKes ~ Meerle G
meeJeOeheCeW }eIeJeer ~ yengle keâjer G"e"sJeer ~ Ùee Oetlee&ÛÙee GieJeer ~ Oetle&efÛe keâjer ~~30~~ meeJeOeevelesves Je cees"Ÿee keâewMeuÙeeves Deveskeâ keâeÙex heej hee[lees. DeMee Oetlee&Ûee Oetle&heCee ogmeje Oetle&Ûe peeCelees. ~~30~~

JeeÙeesmeefjmee heefjceU Ùeslees ~ heefj lees heefjceU efJeleUesve peelees ~ JeeÙees OegUer IesTveer Ùeslees ~ hejer les efn peeÙes ~~31~~ JeeNÙeeyejesyej ÙesCeeje iebOe Je OetU oesvner Lees[ŸeeÛe JesUele veenermes nesleele. ~~31~~

Meerle G
JeeÙeesmeefjmes jesie Ùesleer ~ JeeÙeesmeefjmeer YetleW OeebJeleer ~ Oetj DeeCeer OegkeâšW Ùesleer ~ JeeÙeesmeJeW ~~33~~ JeeÙetyejesyej jesiepeblet Ùesleele, n}keâer efÛe}šs F. OeeJeleele. Oetj Je Oegkesâner Ùesles. ~~33~~

JeeÙeesmeJeW keâeneRÛe peiesvee ~ DeelcÙeemeJeW JeeÙees leiesvee ~ DeelcÙeeÛeer ÛeheUlee peeCee ~ DeefOekeâ Deens ~~34~~ heCe nŸeeleer} keâenerÛe JeeÙetyejesyej efšketâve jnele veener. DeelcÙeeyejesyej JeeÙetÛee efškeâeJe }eiele veener. (ÛeheUlesÛÙee yeeyeleerle.) keâejCe lees DeefOekeâ JesieJeeve Deens. (pesLes JeeÙet Jesieeves heesnesÛelees lesLes JÙeehekeâ Deelcee DeeOeerÛe Demelees). ~~34~~

JeeÙees keâef"Ceeme Dee[lees ~ Deelcee keâef"Ce Yesotve peelees ~ keâef"Ce heeneW lejer lees ~ Úsosefnvee ~~35~~ ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

559

(o. 13 me. 9)

eEYeleermeejKÙee De[LeàÙeeves JeeÙet Dee[lees. met#ce Je JÙeehekeâ Deelcee eEYeleerDe}erkeâ[s, eEYeleerceOÙeW Je eEYeleerhe}erkeâ[s Demelees. eEYeleer}e le[e ve peelee peCet lees he}erkeâ[s peelees! ~~35~~

JeeÙees Pe[Pe[eb Jeepes ~ Deelcee keâebneRÛe ve Jeepes ~ ceesveWefÛe DeblejeR mecepes ~ efJeJejesve heenleeb ~~36~~ JeeoU megš}s keâer JeeÙet peesjeves Jeepelees. DeelcÙeeÛee pejener DeeJeepe nesle veener. Jesoevle efJeÛeejeletve Dee}suÙee ceewve¤he MeebleerleÛe lÙeeÛee DevegYeJe Ùeslees. ~~36~~

Mejerjeme yejW kesâ}W ~ leW DeelceÙeeme heeJe}W ~ MejerjÙeesieW pee}W ~ meceeOeeve ~~37~~ MejerjeÛÙee Jesovee LeebyeJeuÙee keâer peerJeelcee megKeer neslees. nŸee jerleerves MejerjeÛÙee mebieleerves lees megKeerner neslees. ~~37~~

osneJesieUs GheeÙes veevee ~ keâefjleeb DeelceÙeeme heeJesvee ~ meceeOeeve heeJes Jeemevee ~ osneÛesefve ~~38~~ heCe osn yeepet}e "sJetve Jeešs} lesJe{s GheeÙe kesâ}s lejer peerJeelcÙeeJej lÙeebÛee heefjCeece nesle veener. osneÛes keâes[ hegjJe}s keâer JeemevesÛesner leelhegjles meceeOeeve nesles. ~~38~~

osnDeelceÙeeÛes keâewlegkeâ ~ heeneW peeleeb nW Deveskeâ ~ osneJesieUer Dee[Cegkeâ ~ DeelceÙeeme nesÙes ~~39~~ osn Je peerJeelcee ÙeebÛÙee mebÙeesieeletve efvecee&Ce nesCeejs ns keâewlegkeâ efkeâleerlejer meebielee ÙesF&}. leelheÙe& SkeâÛe keâer peerJeelcÙee}e osneJeeÛetve keâener keâjlee Ùesle veener. ~~39~~

Ùeskeâ Demeleeb Gob[ Ie[s ~ JesieUW heeneleeb keâebneRÛe ve Ie[s ~ efJeJeskeWâ $ew}eskeâeR heJee[s ~ osnelceÙeesieW ~~40~~ peerJeelcee Je Mejerj Skeâ$e Demeleevee Gob[ keâeÙex Ie[leele. heCe les JesieUs nesleeÛe keâenerÛe Ie[le veener. JÙeemeebmeejKes cenelces, osn Je peerJeelcÙeeÛÙee mebÙeesieeletve Øeehle Pee}suÙee efJeJeskeâeves $ew}eskeäÙeele KÙeeleveece Pee}s. ~~40~~ Fefle ßeeroemeyeesOes ieg®efMe<ÙemebJeeos ‘DeelceeefJeJejCeveece’ meceeme veJeJee ieg®efMe<ÙemebJeeoelcekeâ ßeeroemeyeesOe Ùee «ebLeeleer} ‘DeelceeefJeJejCe’ veeJeeÛee veJeJee meceeme meceehle

(o. 13 me. 9)

560

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

oMekeâ lesjeJee : veece¤he meceeme oneJee : efMekeâJeCeefve¤heCe ~~ ßeerjece meceLe& ~~

hee}sceeUe megceveceeUe ~ HeâUceeUe yeerpeceeUe ~ hee
lebletme ceCeer JeesefJe}e ~ lebletceOÙeWefÛe jeefn}e ~ Deelcee meJeeËieer JÙeehe}e ~ heenevee keâeb ~~4~~ keâejCe lebletceOÙes ceCeer DeesJe}s lej leblet (oesjer) ceOÙes jenlees Je ceCeer yeepetves Demeleele. Deelcee meJe&JÙeehekeâ Deens ns ne °evle osleevee keâe }#eele IesT veÙes? (cnCetve ßeer %eeveosJeebveer, ‘‘megJeCee&Ûes ceCeer kesâ}s ~ les megJeCee&Ûes megleer JeesefJe}s ~'' Demes cnCetve oesvnerle meesvesÛe JÙeehetve jenles Demee mecehe&keâ °evle efo}e Deens). ~~4~~

Deelcee ÛeheU menpeiegCeW ~ oesjer keâeÙes ÛeUeW peeCes ~ cnCeesve °eble osCeW ~ meeefnlÙe ve Ie[s ~~5~~ F&Õej¤he Deblejelcee menpeÛe ÛebÛeU Demelees. oesjer leMeer vemeles. cnCetve nener °evle ÙeesiÙe veener. ~~5~~

veevee Jeu}eRle peUebMe ~ GmeebceOÙes oeš}e jme ~ hejer lees jme DeeCeer Jeekeâme ~ Ùeskeâ veJns ~~6~~ Deveskeâ Jes}er Je Tme ÙeebceOÙes lÙeebÛee lÙeebÛee jme Yej}s}e Demelees. heCe jme Je mee} SkeâÛe vemeleele. ~~6~~

osner Deelcee osn Deveelcee ~ lÙeentve hej lees hejceelcee ~ efvejbpeveeme Ghecee ~ DemesefÛevee ~~7~~ DeÛesleve eEhe[¤he Mejerjele Ûesleve Deelcee Demelees. yeÇÿeeb[¤he DeÛesleve Mejerjele Ûesleve F&Õej Demelees. eEhe[ yeÇÿeeb[ efvejhes#e efvee|Jekeâej hejceelcÙee}e keâMeeÛeerner Ghecee oslee Ùesle veener. ~~7~~

jeÙeeheemetve jbkeâJejer ~ DeJeIÙee ceveg<ÙeebefÛeÙeeb nejer ~ meieš meceeve mejer ~ kewâmeer keâjeJeer ~~8~~ meceüešeheemetve keâHeâu}keâeheÙeËle Deme}suÙee meJe& ßesCeeRle ceeCemesÛe Demeleele. heCe leer meJe& meejKeerÛe keâMeer cnCeeJeerle? ~~8~~

osJe oeveJe ceeveJe ~ veerÛe Ùeesveer nerve peerJe ~ heeheer megke=âefle DeefYeØeeJe ~ Gob[ Deens ~~9~~ osJe, oeveJe, ceeCetme, mehee&oer Kee}ÛÙee Ùeesveerleer} peerJe, heeheer, hegCÙeJeble F. ØekeâejÛes Deveskeâ Yeso meebielee Ùesleer}. ~~9~~

ÙeskeâebMes peie Ûee}s ~ hejer meeceLÙe& JesieUe}W ~ ÙeskeâemebieW cegkeäle kesâ}W ~ ÙeskeâemebieW jJejJe ~~10~~ hejcesÕejeÛÙee Skeâe DebMeeJej ns peie Ûee}les. heCe lÙee hejcesÕejeÛes DebMe Deme}suÙeebÛeer ÙeesiÙelee cee$e JesieUer JesieUer Deens. Skeâ peerJe lÙeeÛe hejcesÕejeÛÙee mebieleerle cegkeäle neslees lej ogmeje jewjJe vejkeâele efKelehele he[lees. ~~10~~

meekeâj ceeleer he=LJeer nesÙes ~ hejer les ceeleer Keeleeb ve Ùes ~ iejU Deehe veJns keâeÙes ~ hejer leW KeesšW ~~11~~ meeKej Je ceeleer ner he=LJeerÛeer ¤hes Deme}er lejer ceeleer Keelee Ùesle veener. efJe
561

(o. 13 me. 10)

Ieelekeâ Deens. ~~11~~

hegCÙeelcee DeeCeer heeheelcee ~ oeseEnkeâ[s Deblejelcee ~ meeOeg YeeWog meercee ~ meeb[tbÛe veÙes ~~12~~ hegCÙeJeble Je heeheer ÙeebÛÙeele F&Õej leesÛe Deens. meeOet Je YeeWot Ùeelener leesÛe Deme}e lejer lÙeebÛÙeeleer} cees"e Heâjkeâ }#eele IÙeeJeeÛe }eielees. ~~12~~

Deblej Ùeskeâ leeW KejW ~ hejer meebieeleW IesTb ve Ùesleer ceenejW ~ hebef[le DeeefCe ÛeešW heesjW ~ Ùeskeâ kewâmeeR ~~13~~ meJeeËÛÙee Deble:keâjCeele leesÛe Deelcee JÙeehetve Deme}e lejer n}keäÙee ceeCemeebÛeer mebiele keâjlee Ùesle veener. hebef[le Je cetKe& heesjkeâš meejKesÛe keâmes Demeleer}? ~~13~~

ceveg<Ùe DeeefCe ieOe[s ~ jepenbme DeeefCe keâeWye[W ~ jepes DeeefCe ceekeâ[W ~ Skeâ kewâmeeR ~~14~~ ceeCetme Je iee{Je, jepenbme Je keâeWye[e, jepes Je ceekeâ[s meejKeerÛe keâMeer cnCeeJeer? ~~14~~

YeeieerjLeerÛeW peU Deehe ~ ceesjer mebJeoCeer leWefn Deehe ~ kegâef§eU Gokeâ Deuhe ~ mesJeJesvee ~~15~~ iebieslener heeCeerÛe Je meeb[heeCeerner heeCeerÛe. heCe IeeCe heeCÙeeves ÛetUmegæe YejJele veener. ~~15~~

ÙeekeâejCeW DeeÛeejMegæ ~ lÙeeGhejer efJeÛeejMegæ ~ Jeerlejeieer DeeefCe megyegæ ~ Ssmee heeefnpes ~~16~~ cnCetve DeeÛejCeeves heefJe$e, lÙeentve cenòJeeÛes cnCepes efJeÛeejeves heefJe$e Je lÙeentve efJejkeäle Je JesoevleMeeŒemebheVe Demes DemeeJes. ~~16~~

Metjebntve ceeefve}W }b[er ~ lejer ÙegæØemebieeR vejkeâe[er ~ ßeerceble meeb[tve yeje[er ~ mesefJelee kewâmeW ~~17~~ Metjehes#ee efYe$Ùee}e pej ceeve efo}e lej ÙegæeÛÙee Øemebieer hejeYeJeeÛeer veeceg
Ùeskeâe GokeWâ mekeâU pee}W ~ hejer heenesve heeefnpes mesefJe}W ~ meieš DeJeIeWÛe Iesle}W ~ lejer leW cetKe&heCe ~~18~~ GmeeÛee jme, efJe
peerJeveeÛeWÛe pee}W DeVe ~ DeVeeÛeW pee}W Jeceve ~ hejer JeceveeÛeW Yeespeve ~ keâefjleeb ve Ùes ~~19~~ DeVe ns heeCÙeeheemetve nesles Je Deeskeâejerlener lesÛe Deme}s lejer les DeVe Keelee Ùesle veener. ~~19~~

lewmeW eEveÅe mees[tve ÅeeJeW ~ JebÅe les ùoFË OejeJeW ~ melkeâerleeaves YejeJeW ~ Yetceb[U ~~20~~ cnCetve pes eEveoveerÙe Demeles lÙeeÛee lÙeeie keâjeJee Je pes JeboveerÙe cnCepes keâuÙeeCekeâejkeâ Demeles les mJeerkeâejeJes Je Ùee peieele Gob[ keâerleea efceUJeeJeer. ~~20~~

Gòeceebefme Gòece ceeves ~ keâefve‰ebme leW ve ceeves ~ cnCeewve keâjbšs osJeeveW ~ keâ¤ve "sJe}s ~~21~~ pees Gòece heg®
meeb[e DeJeIeW keâjbšheCe ~ OejeJeW Gòece }#eCe ~ nefjkeâLee hegjeCe ßeJeCe ~ veerefle vÙeeÙes ~~22~~ meJe& ØekeâejÛee keâjbšsheCee mees[eJee, Gòece }#eCes nUtnUt yeeCeJetve IÙeeJeerle. veerleer Je vÙeeÙeeves Jeeiele nefjkeâLee Je hegjeCes ÙeebÛes ßeJeCe keâjeJes. ~~22~~

Jelee&ÙeeÛee efJeJeskeâ ~ jepeer jeKeCeW mekeâU }eskeâ ~ nUgnUg hegCÙeM}eskeâ ~ keâjerle peeJes ~~23~~ meJeeËÛeer ceves meebYeeUCes nsÛe peerJeveeleer} efJeJeskeâeÛes }#eCe Deens. lÙee meJeeËÛeer nUtnUt hegCÙeeÛejCeekeâ[s ØeJe=òeer leÙeej keâjeJeer. ~~23~~ (o. 13 me. 10)

562

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

ceg}eÛes Ûee}erves Ûee}eJeW ~ ceg}eÛÙee ceveesieles yees}eJeW ~ lewmeW peveeme efmekeâJeeJeW ~ nUgnUg ~~24~~ pÙeeØeceeCes Iejeleer} }neve ceg}ebvee Ûee}Ces efMekeâefJeCÙeemee"er lÙeebÛÙeeyejesyej Ûee}eJes }eieles Je lÙeebÛeer ceves DeesUKetve yees}eJes }eieles, lÙeeØeceeCes meceepeeleer} }eskeâebvee yesleeyesleeves lÙeebÛÙee keâ}eves efMekeâJeeJes. ~~24~~

cegKÙe ceveesiele jeKeCeW ~ nWefÛe ÛeelegÙee&Ûeer }#eCeW ~ Ûelegj lees Ûelegjebie peeCes ~ Flej leeR Jes[eR ~~25~~ yengleebÛeer Deblejs jeKeCeW ÙeeleÛe Kejs ÛeelegÙe& meeceeJe}s}s Deens. Ûelegje}eÛe ÛeelegÙee&Ûeer meJe& Debies "eTkeâ Demeleele. Flej ceeCemes DeOe&JešÛe Demeleele. ~~25~~

Jes[Ÿeeme Jes[W cnCeeW veÙes ~ Jece& keâoeefhe yees}eW veÙes ~ lejerÛe Ie[s efoefiJepeÙes ~ efvemhe=nemeer ~~26~~ DeOe&Ješe}emegæe lemes cnCetve lÙeeÛes ceve ogKeJet veÙes. keâesCeeÛes Jece& keâe{Ces šeUeJes. efve:mhe=ne}emegæe lÙeeÛÙee keâeÙee&le meJe&$e ÙeMe nJes Demes} lej lÙeeves ne efveÙece keâše#eeves meebYeeU}e heeefnpes. ~~26~~

Gob[ mLeUer Gob[ Øemebie ~ peeCeesefve keâjCeW ÙesLeemeebie ~ ØeeefCecee$eeÛee Deblejbie ~ nesTve peeJeW ~~27~~ meceepeØeyeesOeve keâjleevee Deveskeâ ef"keâeCeer veJesveJes Øemebie GYes jenleele. les DeesUKetve les ÙeMemJeerheCes efveYeeJetve vÙeeJes. meJe& }eskeâebÛes Deblejbie peeCetve lemes JeeieeJes Je yees}eJes. ~~27~~

ceveesiele jeKeesve peeleeb ~ hejmhejW nesÙes DeJemlee ~ ceveesiele leesef[leeb JesJemlee ~ yejer veeneR ~~28~~ }eskeâebÛes Deblejbie meebYeeU}s lej cegöece keâener JesieUs ve keâjlee ØeyeesOevekeâejeefJe
ÙeekeâejCeW ceveesiele ~ jeKes} lees cees"e cenble ~ ceveesiele jeKeleeb mecemle ~ Jees{esve Ùesleer ~~29~~ cnCetve pees }eskeâebÛes ceveesiele DeesUKetve Je lÙeebvee ve ogKeefJelee Jeeielees, yees}lees, leesÛe ßes‰ cenble nesÙe. DeMee cenbleekeâ[s meJe& }eskeâ Deeke=â° nesleele. ~~29~~ Fefle ßeeroemeyeesOes ieg®efMe<ÙemebJeeos ‘efMekeâJeCeefve¤heCeveece’ meceeme oneJee ieg®efMe<ÙemebJeeoelcekeâ ßeeroemeyeesOe Ùee «ebLeeleer} ‘efMekeâJeCeefve¤heCe’ veeJeeÛee oneJee meceeme meceehle –oMekeâ lesjeJee meceehle–

Q

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

563

(o. 13 me. 10)

oMekeâ ÛeewoeJee : DeKeb[OÙeeveveece meceeme heefn}e : efve:mhe=n}#eCe ~~ ßeerjece meceLe& ~~

Sskeâe efvemhe=neÛeer efmekeâJeCe ~ Ùegefkeäle yegefæ MeeneCeheCe ~ pesCeW jenW meceeOeeve ~ efvejblej ~~1~~ Deelee efve:mhe=nebmee"er Deme}s}er efMekeâJeCe Sskeâe. efve:mhe=nepeJeU Ùegkeäleer, Oeejoej yegæer Je JÙeeJeneefjkeâ MeneCeheCee DemeCes DeeJeMÙekeâ Deens. Ùee iegCemebheoscegUs pÙee meceepeele lees keâeÙe& keâjlees lÙee meceepeele melele meceeOeeve efšketâve jenles. mebIešvee cees[le veener. ~~1~~

meeshee ceb$e hejer vescemle ~ meeOeW Jees
lelkeâeUefÛe DeJeiegCe peeleer ~ Gòece iegCeeÛeer nesÙes Øeehleer ~ MeyoJees
efvemhe=nlee Oe¤b veÙes ~ Oeefj}er lejer mees[tb veÙes ~ meesef[}er lejer eEn[eW veÙes ~ JeesUKeerceOeW ~~4~~ efve:mhe=nheCeeÛeer cenbleer keâjlee ÙesF&} DeMeer Kee$eer vemes} lej cenbleer mJeerkeâe¤ veÙes. Skeâoe mJeerkeâej}er lej leer efve«eneves meebYeeUeJeer. lÙeeletvener efve:mhe=nlee megš}erÛe lej pÙeebÛÙeele keâeÙe& kesâ}s}s Demeles lÙeebÛesheemetve otj jneJes. JÙekeäleerÛeer efJeÕeemeen&lee mebhe}er lejer osJekeâeÙee&Ûeer mebhet osT veÙes. ~~4~~

keâeblee °er jeKeeW veÙes ~ ceveeme iees[er ÛeeKeTb veÙes ~ Oeeefj° ÛeUleeb oeKeTb veÙes ~ cegKe Deeheg}W ~~5~~ Œeerkeâ[s [esUs Ye¤ve heenCÙeeÛeer Deble:keâjCee}e Ûeškeâ }eJet veÙes. lÙeeletve ceve DeeJej}s veener, lej keâeÙe& mees[tve otj efveIetve peeJes. SkeâeÛÙee ogyeUsheCeemee"er keâeÙe&veeMe nesT veÙes. ~~5~~

Ùeskesâ mLeUeR jeneW veÙes ~ keâevekeâeW[W meeneW veÙes ~ õJÙe oeje heeneW veÙes ~ DeeUkesâheCeW ~~6~~ meceepeele keâeÙe& keâjleevee SkeâeÛe ef"keâeCeer Heâej jent veÙes. keâesCeeÛÙee GhekeâejebÛes DeesPes DebieeJej IesT veÙes. Œeer Je JewYeJe ÙeebÛeskeâ[s DeeMeeUYetleheCes heent veÙes. lÙeeves JewjeiÙe ve° nesles. keâeÙe& efyeIe[les. ~~6~~

DeeÛeejYeü° nesTb veÙes ~ efouÙeeb õJÙe IesTb veÙes ~ GCee Meyo ÙesTb veÙes ~ DeeheCeeJejer ~~7~~ meoeÛeej keâOeer mees[t veÙes. Iej, peceerve, hewmes F. keâesCeer osT kesâ}s lejer les mJeerkeâe¤ veÙes. DeeheuÙeeJej oes
efYe#esefJe
Oe[ ceefUCe vesmeeW veÙes ~ iees[ DeVe KeeTb veÙes ~ ogje«en keâ¤b veÙes ~ ØemebieW Jelee&JeW ~~9~~ (o. 14 me. 1)

564

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

DebieeJejer} JeŒe ceUkesâ vemeeJes. efce°eVe Yeespeve ke⤠veÙes. lÙeeÛeer Ûeškeâ }eieles. keâesCelÙeener yeeyeleerle ogje«ener Demet veÙes. Øemebie DeesUKetve lÙeevegmeej yees}eJes, JeeieeJes. ~~9~~

YeesieeR ceve Demees veÙes ~ osn og:KeW $eemeeW veÙes ~ heg{W DeeMee Oe¤b veÙes ~ peerefJelJeeÛeer ~~10~~ hebÛeefJe
efJejkeäleer ieUeW osTb veÙes ~ Oeeefj° ÛeUeW osT veÙes ~ %eeve ceefUCe nesTb veÙes ~ efJeJeskeâyeUW ~~11~~ DeeheuÙee JewjeiÙeeÛes yeeyeleerle ef{}eF& Demet veÙes. osn, heefjefmLeleer, ceve F. Øeefleketâ} Deme}er lejer, OewÙe& ve mees[lee melele Deelceeveelceeefo efJeJeskeâebÛÙee DeYÙeemeeves hejes#e Je Dehejes#e %eeve meebYeeUtve DemeeJes. ~~11~~

keâ®Ceekeâerle&ve mees[tb veÙes ~ DebleOÙee&ve cees[t veÙes ~ Øescelebleg lees[tb veÙes ~ meiegCecetleeaÛee ~~12~~ keâ®CejmeeÛÙee heefjhees
heesšeR eEÛelee Oe¤b veÙes ~ keâ°W Keso ceevetb veÙes ~ meceFb Oeerj meeb[tb veÙes ~ keâebner kesâuÙeeb ~~13~~ Deble:keâjCe melele eEÛeleecegkeäle "sJetve keâeÙe& keâjleevee nesCeeNÙee keâ°eves $eemetve peeT veÙes. Øeefleketâ} Øemebieer OewÙe& cegUerÛe mees[t veÙes. Jeešs} les Pee}s lejer OewÙee&ves Øemebiee}e meeceesjs peeJes. ~~13~~

Deheceeefveleeb efmeCeeW veÙes ~ efveKebefoleeb keâ°eW veÙes ~ efOe:keâeefjlee PegjeW veÙes ~ keâebneR kesâuÙeeb ~~14~~ Deheceeveeves veeGceso nesT veÙes. eEveosves KeÛetve peeT veÙes. keâesCeer efOekeäkeâej kesâ}e lejer lees pejener cevee}e }eJetve IesT veÙes. meceepeele osJekeâeÙe& efve:mhe=nheCes keâjleeveemegæe efJejesOe nesCeej veener Demes veener. leervener iegCeebÛÙee ceeCemeebMeer mebyebOe ÙesCes DeheefjneÙe& Deens. F&
}eskeâ}epe Oe¤b veÙes ~ }epeefJeleeb }epeeW veÙes ~ efKepeefJeleeb efKepeeW veÙes ~ efJejkeäle heg®
Megæceeie& mees[tb veÙes ~ ogpe&veemeer leb[eW veÙes ~ mecebOe he[eW osTb veÙes ~ Ûeeb[eUemeer ~~16~~ vÙeeÙe, veerleer, Oecee&Ûee mebleØeCeerle ceeie& mees[t veÙes. og° Je ogpe&veeMeer Jeeo Iee}CÙeeÛes šeUeJes. Ûeeb[eU ØeJe=òeerÛÙee }eskeâebheemetve otj jneJes. ~~16~~

leheerUheCe Oe¤b veÙes ~ Yeeb[efJeleeb Yeeb[eW veÙes ~ G[efJeleeb G[Tb veÙes ~ efvepeefmLeleer Deeheg}er ~~17~~ ›eâesOe ÙesT osT veÙes. keâesCeer Yeeb[eÙe}e G"}s lejer Yeeb[t veÙes. mJele:ÛÙee ceveeÛee mecelees}heCee keâesCeer efyeIe[efJeCÙeemeejKes Jeeie}s lejer lees meebYeeUeJee. ~~17~~

nebmeefJeleeb nemeeW veÙes ~ yees}efJeleeb yees}eW veÙes ~ Ûee}efJeleeb Ûee}eW veÙes ~ #eCe#Cee ~~18~~ keâesCeeÛÙee GLeU eEkeâJee heeÛekeâU efJeveesoeves nmet veÙes. ye[ye[ keâjCeeNÙeeves yees}CÙeeme ØeJe=òe kesâ}s lejer GieerÛe yees}t veÙes. keâesCe efpekeâ[s vesF&} eflekeâ[s peeTve #eCees#eCeer Deehe}e keâeÙe&›eâce yeo}t veÙes. ~~18~~

Ùeskeâ Jes
565

(o. 14 me. 1)

me}ieer he[eW osTb veÙes ~ Øeefle«en IesTb veÙes ~ meYesceOÙeW yewmeeW veÙes ~ meJe&keâeU ~~20~~ keâesCeeMeer Heâej peJeefUkeâerÛes mebyebOe Demet veÙesle. oeve IesT veÙes. melele Ùee vee lÙee ceb[UeRÛÙee yew"keâerle yemet veÙes. (eEÛeleve, meeOeve, }sKeve, F.mee"er JesU DemeeJee.) ~~20~~

vesce Deebieer }eTb veÙes ~ YejJemee keâesCeeme osTb veÙes ~ Debieerkeâej keâ¤b veÙes ~ vescemleheCeeÛee ~~21~~ SKeeÅee efveÙeceeÛes keâ[keâ yebOeve mJele:Jej Iee}t veÙes. keâesCee}e keâesCelesner DeeÕeemeve osT veÙes eEkeâJee Skeâe}e ogmeNÙeeefJe
efvelÙevesce meeb[tb veÙes ~ DeYÙeeme yeg[eW osTb veÙes ~ hejleb$e nesTb veÙes ~ keâebneR kesâuÙee ~~22~~ veece, pehe, OÙeeve, mJeeOÙeeÙeeoer efvelÙevesce meebYeeUeJesle. ØeJeÛeve hee"eoer DeYÙeeme ÛegkeâJet veÙes. DeeheuÙee ÛeefjleeLee&mee"er keâesCelÙeener heefjefmLeleerle keâesCeer Skeâ JÙekeäleer eEkeâJee kegâšgbyeeJej DeJe}byetve jent veÙes. eEkeâJee lÙeebÛÙee DeeßeÙeeves jent veÙes. ~~22~~

mJeleb$elee cees[tb veÙes ~ efvejehes#ee lees[tb veÙes ~ hejehes#ee nesTb veÙes ~ #eCe#Cee ~~23~~ mJele:Ûes mJeeleb$Ùe meebYeeUeJes. efvejhes#elesÛÙee yeeyeleerle le[pees[ ke⤠veÙes. melele keâesCeerlejer ceole keâjer} DeMeer Dehes#ee "sJet veÙes. ~~23~~

JewYeJe °er heeneW veÙes ~ GheeOeermegKeW jeneW veÙes ~ Ùeskeâeble cees[tb osTb veÙes ~ mJe¤heefmLeleerÛee ~~24~~ keâesCeeÛesner JewYeJe [esUs Ye¤ve heentve Yee¤ve peeT veÙes. keâeÙee&ÛÙee GheeOeerceOÙes efceUCeeNÙee megKeele jWieeUt veÙes. (ØeeceeefCekeâ keâeÙe&keâlÙee&}e Deeojmelkeâej, Yeespeve, JeŒeeoer megKes meceepeekeâ[tve efceUleele. GheeOeer cnCepes keâeÙe&.) DeelceevegYeJeeleer} Demme} Skeâeble DevegYeJetve lees GheeOeerÛÙee veeoele ieceeJetve yemet veÙes. ~~24~~

Deveie&Ulee keâ¤b veÙes ~ }eskeâ}epe Oe¤b veÙes ~ keâes"Wlejer nesTb veÙes ~ Deemekeäle keâoeb ~~25~~ Deble:keâjCe GLeU nesT osT veÙes. }eskeâebÛeer Yeer[ Oe¤ve keâeÙee&Ûeer neveer ke⤠veÙes. keâesCelÙeener JÙekeäleer, mLeU, mebmLee, keâeÙe&#es$e FlÙeeoerle Deemekeäle nesT veÙes. iegbletve he[t veÙes. ~~25~~

hejbheje lees[tb veÙes ~ GheeOeer cees[tb osTb veÙes ~ %eeveceeie& mees[tb veÙes ~ keâoekeâeUeR ~~26~~ DeeheuÙee mebØeoeÙeeÛeer hejbheje veerš Ûee}JeeJeer. osJekeâeÙee&Ûeer GheeOeer cees[t osT veÙes. (osJekeâeÙe&-osJeeÛÙee Dee%esvegmeej osJeeÛÙee Øeehleermee"er Je meceepeefnleemee"er Dehesef#ele keâeÙe&.) Deelce%eeveemee"er DeefYeØesle Deme}s}e %eeveceeie& mees[t veÙes. ~~26~~

keâce&ceeie& meeb[tb veÙes ~ JewjeiÙe cees[tb osTb veÙes ~ meeOeve Yepeve Keb[tb veÙes ~ keâoekeâeUeR ~~27~~ efÛeòeMegæermee"er JesoØeCeerle efve
DeefleJeeo keâ¤b veÙes ~ DeefvelÙe heesšeR Oe¤b veÙes ~ jeieW YejeR YejeW veÙes ~ Ye}leerkeâ[s ~~28~~ keâesCelÙeener keâejCeeves keâesCeeMeerner JeeoeÛee Deeflejskeâ keâ¤ve mebyebOe efyeIe[t osT veÙesle. DeefvelÙe heoeLeeËÛeer Deemekeäleer Oe¤ veÙes. mebleeheeÛÙee Yejele Ye}leerkeâ[s Yejkeâšt veÙes. mebleehe, JÙekeäleer eEkeâJee keâeÙe&, ÙeebÛesJej keâe{t veÙes. ~~28~~

ve ceveer lÙeeme meebieeW veÙes ~ kebâšeUJeeCeW yees}eW veÙes ~ yengmee} DemeeW veÙes ~ ÙeskeWâ mLeUeR ~~29~~ Deehe}s yees}Ces pÙee}e DeeJe[le veener eEkeâJee hešle veener lÙee}e les yeUpeyejerves meebiet veÙes. Flejebvee kebâšeUe ÙesCÙeemeejKes eEkeâJee ÙesCÙeeFlekesâ yees}t veÙes. SkeâeÛe Yeeieele eEkeâJee ieeJeele Heâej keâeU Leebyet veÙes. ~~29~~

keâebneR GheeOeer keâ¤b veÙes ~ kesâ}er lejer Oe¤b veÙes ~ Oeefj}er lejer meebhe[eW veÙes ~ GheeOeerceOÙeW ~~30~~ mebmLesmeejKeer GheeOeer mJele: ke⤠veÙes. kesâ}er lejer efle}e efÛekeâštve yemet veÙes Je lÙeele De[ketâve he[t veÙes. ~~30~~ (o. 14 me. 1)

566

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

LeesjheCeW DemeeW veÙes ~ cenòJe Oe¤ve yewmeeW veÙes ~ keâebneR ceeve FÚtb veÙes ~ keâes"Wlejer ~~31~~ `ceer cees"e' DeMeer mJele:efJe
meeOesheCe mees[tb veÙes ~ meevesheCe cees[tb veÙes ~ yeUelkeâejW pees[tb veÙes ~ DeefYeceeve DeebieeR ~~32~~ hees
DeefOekeâejsJeerCe meebieeW veÙes ~ oeštve GheosMe osTb veÙes ~ keâevekeâeW[e keâ¤b veÙes ~ hejceeLe& keâoe ~~33~~ DeeheCe DeefOekeâejmebheVe DemeuÙeeefMeJeeÙe eEkeâJee ogmeNÙeebvee lees ceevÙe PeeuÙeeefMeJeeÙe GheosMe ke⤠veÙes. keâesCee}ener yeUpeyejerves Deveg«en osT veÙes. hejceeLe& yeoveece ke⤠veÙes. ~~33~~

keâef"Ce JewjeiÙe mees[tb veÙes ~ keâef"Ce DeYÙeeme meeb[tb veÙes ~ keâef"Celee Oe¤b veÙes ~ keâesCeskesâefJeMeFb ~~34~~ JewjeiÙe keâ"erCe Deme}s lejer meebYeeUeJes, DeYÙeeme keâ"erCe Deme}e lejer mees[t veÙes. heCe keâesCee JÙekeäleerÛÙee yeeyeleerle cee$e keâ"esj nesT veÙes. efkebâJee keâesCelÙeener efJe
keâef"Ce Meyo yees}eW veÙes ~ keâef"Ce Dee%ee keâ¤b veÙes ~ keâef"Ce OeerjlJe mees[tb veÙes ~ keâebneR kesâuÙeeb ~~35~~ keâesCee}e keâ"esj Meyoeves yees}t veÙes. heeUCes DeJeIe[ Deme}s}er Dee%ee ke⤠veÙes. OewÙe& OejCes keâ"erCe Deme}s lejer les mees[t veÙes. ~~35~~

DeeheCe Deemeòeâ nesTb veÙes ~ kesâuÙeeJeerCe meebieeW veÙes ~ yengmee} ceeieeW veÙes ~ efMe<ÙeJeieeËmeer ~~36~~ mJele: keâes"sner Deemekeäle nesTve jent veÙes. mJele: kesâuÙeeefMeJeeÙe ogmeNÙeebvee les keâjCÙeeme meebiet veÙes. efMe<Ùeebkeâ[s melele nŸee vee lÙee keâejCeeves õJÙeeoer ceeiele jent veÙes. ~~36~~

Gæš Meyo yees}eW veÙes ~ FbefõÙeWmcejCe keâ¤b veÙes ~ MeeòeâceeieX YejeW veÙes ~ cegòeâheCeW YejeR ~~37~~ keâesCee}ener GæšheCeeves Je Jeceea PeeWyes} Demes yees}t veÙes. FbefõÙeebÛes }e[ hegjJeCÙeeÛee efJeÛeej Pešketâve šekeâeJee. `ceer cegkeäle Deens' nŸee keâuhevesves MeekeälehebLeeÛee mJewj DeeÛeej mJeerkeâe¤ veÙes. ~~37~~

veerÛe ke=âleeR }epeeW veÙes ~ JewYeJe nesleeb ceepeeW veÙes ~ ›eâesOeW YejeR YejeW veÙes ~ peeCeheCeW ~~38~~ Pee[Pet[ keâjCÙeemeejKeer n}keâer keâeces keâjCÙeeme }epet veÙes. cees"er efMe<ÙemebKÙee Je lÙeecegUs Øeehle Pee}suÙee JewYeJeeves Gvceòe nesT veÙes. `ceer Heâej %eeveer Deens' nŸee keâuhevesves De%eeveer peveebJej meblehle nesT veÙes. ~~38~~

LeesjheCeW ÛegkeâeW veÙes ~ vÙeeÙes veerefle meeb[tb veÙes ~ DeØeceeCe JeleeX veÙes ~ keâebneR kesâuÙeeb ~~39~~ `ceer Heâej cees"e Deens' nŸee efJeÛeejeves Jeešs} lemes Jeeiet veÙes. vÙeeÙe, veerleer Je MeeŒe nŸeebÛee DeJnsj ke⤠veÙes. ~~39~~

keâUuÙeeJeerCe yees}eW veÙes ~ DevegceeveW efve§eÙes keâ¤b veÙes ~ meebieleeb og:Ke Oe¤b veÙes ~ cetKe&heCeW ~~40~~ DeeheuÙee}e pÙee efJe
meeJeOeheCe mees[tb veÙes ~ JÙeehekeâheCe meeb[tb veÙes ~ keâoe megKe ceevetb veÙes ~ efvemegieheCeeÛeW ~~41~~ meeJeOeheCee Je JÙeehekeâheCee keâOeerÛe mees[t veÙes. }epe mees[uÙeeJej meJe& megKeÛe megKe Demeles! efve:mhe=neves ns megKe Yeesiet veÙes!! ~~41~~

efJekeâuhe heesšeR Oe¤b veÙes ~ mJeeLe&Dee%ee keâ¤b veÙes ~ kesâ}er lejer šeketbâ veÙes ~ DeeheCeeme heg{W ~~42~~ meoemeJe&oe mebMeÙe«emle Demet veÙes. JÙeefkeäleiele mJeeLee&mee"er efMe<Ùeebvee Dee%ee ke⤠veÙes. keâejCe heg{s leMeer Dehes#ee keâesCeer ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

567

(o. 14 me. 1)

DeeheCeebkeâ[tve kesâ}er lej leer ceeveeJeer }eies}. (heg{s DeeheCeebme keâesCeer mJeeLe& Dee%ee kesâ}er lejer leer šeketâ veÙes.) ~~42~~

ØemebieWJeerCe yees}eW veÙes ~ DevJeÙeWJeerCe ieeTb veÙes ~ efJeÛeejWJeerCe peeTb veÙes ~ DeefJeÛeejhebLeW ~~43~~ Øemebiee}e GefÛele Demes} lesÛe yees}eJes. lee} Je metj meebYeeUtve ieeJes. efJeÛeej ve keâjlee DeefJeÛeejer ceeiee&ves peeT veÙes. ØelÙeskeâ iees° efJeÛeejhetJe&keâ keâjeJeer. ~~43~~

hejeshekeâej meeb[tb veÙes ~ hejheer[e keâ¤b veÙes ~ efJekeâuhe he[eW osTb veÙes ~ keâesCeerÙeskeâemeer ~~44~~ melele ogmeNÙeebvee ceole keâjerle DemeeJes. heCe Flejebvee $eeme osT veÙes. keâesCeeÛÙee ceveele mJele:efJe
vesCeheCe mees[tb veÙes ~ cenbleheCe meeb[tb veÙes ~ õJÙeemee"er eEn[eW veÙes ~ keâerle&ve keâjerle ~~45~~ DeeheCe %eeveer Deenesle, cenble Deenesle DeMee leesNÙeele jent veÙes. õJÙeØeehleermee"er ieeJeesieeJeer keâerle&ves ke⤠veÙesle. ~~45~~

mebMeÙeelcekeâ yees}eW veÙes ~ yengle efve§eÙes keâ¤b veÙes ~ efveJee&nWJeerCe Oe¤b veÙes ~ «ebLe neleeR ~~46~~ ogmeNÙeeÛÙee ceveele mebMeÙe efvecee&Ce nesleer} Demes yees}t veÙes. ceer ns keâjerve les keâjerve Demes "jJet veÙes. MeeŒeMegæ DeYÙeemeeves «ebLe meebieCÙeeÛeer #ecelee DemeuÙeeefMeJeeÙe «ebLe meebieCÙeeme meg®Jeele ke⤠veÙes. ~~46~~

peeCeheCeW hegmeeW veÙes ~ DenbYeeJe efomeeW veÙes ~ meebiesve SsmeW cnCeeW veÙes ~ keâesCeerÙeskeâemeer ~~47~~ hejer#ekeâeÛÙee Leešele ØeMve efJeÛee¤ veÙes. keâejCe lÙeeletve pees DenbheCee [eskeâeJelees lees DenbheCee Demet veÙes. ceer SKeeoe Jesoeble«ebLe mecepeeJetve meebiesve Demes keâesCee}e meebiet veÙes. (`DeeheCe lÙeeÛee DeYÙeeme ke⤠Ùee' DeMeer Yee
%eeveieJe& Oe¤b veÙes ~ menmee ÚUCee keâ¤b veÙes ~ keâes"W Jeeo Iee}tb veÙes ~ keâesCeerÙeskeâemeeR ~~48~~ DeeheuÙee Meyo%eeveeÛÙee heebef[lÙeeÛee ieJe& Oe¤ veÙes. lÙee ieJee&ÛÙee Yejele keâesCee}e Dee[JeUCeeves ketâš ØeMve efJeÛee¤ve hesÛeele Oe¤ veÙes. keâesCeeMeer Jeeo Iee}tve Yejerme he[t veÙes. ~~48~~

mJeeLe&yegæer pe[eW veÙes ~ keâejyeejeR he[eW veÙes ~ keâeÙe&skeâlex nesTb veÙes ~ jepeÉejeR ~~49~~ mJeeLe&yegæer}e Leeje osT veÙes. mebmLee eEkeâJee meòee keWâõeÛÙee keâejYeejele De[ketâve he[t veÙes. meòeeOeerMeebÛee keâeÙe&keâlee& nesT veÙes. lÙeebÛÙee Dee%esle jentve lee}eJej veeÛet veÙes. ~~49~~

keâesCeeme YeJe&mee osTb veÙes ~ pe[ efYe#ee ceeieeW veÙes ~ efYe#esmee"er meebieeW veÙes ~ hejbheje Deeheg}er ~~50~~ `ceer legPes ns keâece keâjerve' Demes DeeÕeemeve keâesCee}ener osT veÙes. Yeeb[s, JeŒe F. efYe#ee ceeiet veÙes. DeVeefYe#ee ceeieeJeer. efYe#esmee"er hejceeLe&MeeŒe meebieCÙeeÛes cetuÙe osT veÙes. ~~50~~

meesF&efjkeâeRle he[eW veÙes ~ ceOÙeeJee|le Ie[eW veÙes ~ ØehebÛeeÛeer pe[eW veÙes ~ GheeOeer DeebieeR ~~51~~ efJeJeen pegUefJeCÙeeÛÙee Hebâoele he[t veÙes. ØeehebefÛekeâ mecemÙeele ceOÙemLeer ke⤠veÙes. DeMeer keâesCeleerÛe ØeehebefÛekeâ GheeOeer ceeies }eJetve IesT veÙes. ~~51~~

ØehebÛeØemleeR peeTb veÙes ~ yee
ßeeOe he#e mešer meeceemeW ~ MeebleeR HeâUMeesyeve yeejmeW ~ Yeesie jenCe yengJemeW ~ veJeme JeÇleW GÅeeheveW ~~53~~ ßeeæ, mešJeerÛeer Meebleer, meneceener ßeeæ, JeemlegMeeble, ieYee&Oeeve, yeejmes, efJeJeen, jenCe, veJeme, GÅeeheves, F. keâejCeebveer keâesCeekeâ[s Yeespeveeme peeT veÙes. (Ùee meJeeËle mekeâecelee, jpeesiegCe, F&
568

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

Demetve JeeleeJejCe Je ceves GLeU Demeleele.) ~~53~~

lesLeW efvemhe=nW peeTb veÙes ~ lÙeeÛeW DeVe KeeTb veÙes ~ ÙesefU}JeeCeW keâ¤b veÙes ~ DeeheCeemeer ~~54~~ efve:mhe=neves Demes YeespevemeceejbYe šeUeJesle. efYe#eeVe ve Ieslee lÙeebÛes DeVe IesTve mJele:}e DeesMeeUJeeCes keâ¤ve IesT veÙes. ~~54~~

}ivecegngleeA peeTb veÙes ~ heesšemee"eR ieeTb veÙes ~ cees}W keâerle&ve keâ¤b veÙes ~ keâes"Wlejer ~~55~~ }ivecegntlee&Ûeer JesU šeUtve efYe#es}e peeJes. heesšemee"er Yepeves cnCele efHe⤠veÙes Je efyeoeieer "jJetve keâerle&ve ke⤠veÙes. ~~55~~

Deehe}er efYe#ee mees[tb veÙes ~ JeejW DeVe KeeTb veÙes ~ efvemhe=neefme Ie[eW veÙes ~ cees}Ùee$ee ~~56~~ Deehe}s efYe#esÛes JeÇle mees[t veÙes. ieeJeele Jeej }eJetve pesJet veÙes. efve:mhe=neves ogyeUs, Je=æ, heebieUs, efvejeOeej FlÙeeoeRvee ceole keâjCÙeemee"er lÙeebÛÙeeyejesyej lÙeebÛÙee KeÛee&ves leerLe&Ùee$es}e peeT veÙes. ~~56~~

cees}W megke=âle keâ¤b veÙes ~ cees}hegpeejer nesTb veÙes ~ efoune lejer IesTb veÙes ~ Fveece efvemhe=nW ~~57~~ ceesyeo}e IesTve keâesCeeÛes Jeleerves DeVeoeveemeejKes hegCÙe ke⤠veÙes. keâesCeeÛÙee Iejer Jee osJeUele heieejer hegpeejer nesT veÙes. Meemeve eEkeâJee keâesCeer oelÙeeves Fveece peefceveer efouÙee lejer mJele:mee"er lÙee IesT veÙesle. ~~57~~

keâes"s ce" keâ¤b veÙes ~ kesâ}e lejer lees Oe¤b veÙes ~~ ce"heleer nesTve yewmeeW veÙes ~ efvemhe=n heg®
efvemhe=nW DeJeIeWefÛe keâjeJeW ~ hejer DeeheCe lesLeW ve mebhe[eJeW ~ hejmhejW GYeejeJeW ~ Yeefkeäleceeiee&meer ~~59~~ efve:mhe=neves keâeÙee&mee"er DeeJeMÙekeâ les meJe& keâjeJes, heCe lÙeele mJele: iegbletve he[t veÙes. Yeefkeäleceeie& YeeefJekeâ keâeÙe&keâlÙeeËceeHe&âle Ûee}t jenCÙeeÛeer Je HeâesHeâeJeCÙeeÛeer JÙeJemLee }eJetve ÅeeJeer. ~~59~~

ØeslveWefJeCe jeneW veÙes ~ DeeUme °er DeeCetb veÙes ~ osn Demleeb heeneW veÙes ~ efJeÙeesie GheemevesÛee ~~60~~ mJele: Yeefkeäleceeiee&mee"er pejener kebâšeUe ve keâjlee melele ØeÙelve keâjerle DemeeJes DeeefCe efpeJeble DemesheÙeËle F&Õejesheemevee ÛegkeâJet veÙes. ~~60~~

GheeOeerceOÙeW he[eW veÙes ~ GheeOeer DeebieeR pe[eW veÙes ~ Yepeveceeie& cees[tb veÙes ~ efvemebieUheCeW ~~61~~ keâesCelÙeener ØeehebefÛekeâ eEkeâJee hejceee|Lekeâ GheeOeerle he[tve lÙeele Deemekeäle nesTve jent veÙes. Deveemekeäleer meebYeeUerle Yeefkeäleceeie& efyeIe[t osT veÙes. ~~61~~

yeng GheeOeer keâ¤b veÙes ~ GheeOeerefJeCe keâecee veÙes ~ meiegCeYeefkeäle mees[tb veÙes ~ efJeYeefkeäle Keesšer ~~62~~ GheeOeeRÛee Heâej hemeeje ceeb[t veÙes ns pejer Kejs Deme}s lejer GheeOeerJeeÛetve keâeÙe& nesle veener nsner Kejs. meiegCe Yekeäleer mees[t veÙes. meiegCeesheemevesÛÙee efveefceòeeves yeÇÿe Jemletntve JesieUs jenCesner Ûetkeâ Deens. DeÉwleevegYetleer IesCesner DeeJeMÙekeâ Deens. ~~62~~

yengmee} OeebJeeW veÙes ~ yengmee} jeneW veÙes ~ yengle keâ° ke⤠veÙes ~ DemegoW KeesšW ~~63~~ keâeÙee&mee"er Heâej OeeJeeOeeJe ke⤠veÙes Je Skesâpeeieer yemetvener jent veÙes. lemesÛe Dehejbheej keâ° ke⤠veÙesle Je efveef<›eâÙener Demet veÙes. (JÙeJenej, hejceeLe&, Je }eskeâkeâeÙe& Ùeele ØelÙeskeâ iees°er}e cetuÙe Demeles Je lÙeeÛeer Skeâ ceÙee&oener Demeles ns }#eele IÙeeJes. `Deefle meJe&$e Jepe&Ùesled' ns OÙeeveele "sJeeJes.) ~~63~~

yengmee} yees}eW veÙes ~ Deyees}CeW keâecee veÙes ~ yengle DeVe KeeTb veÙes ~ GheJeeme Keesše ~~64~~ DeKeb[ ye[ye[ ke⤠veÙes Je ceewve Oe¤ve yemet veÙes. Heâej DeVe KeeT veÙes. heCe Ke[lej Gheemener ke⤠veÙes. ~~64~~ ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

569

(o. 14 me. 1)

yengmee} efvepeeW veÙes ~ yengle efveõe cees[tb veÙes ~ yengvesce Oe¤b veÙes ~ yeeMkeâU KeesšW ~~65~~ Heâej PeesheCes eEkeâJee Heâej peeiejCes keâjCes oesvner ÛetkeâÛe. efveÙeceebÛÙee efJeUKÙeele jent veÙes Je Skeâner efveÙece ve keâjCesner Ûetkeâ Deens. ~~65~~

yeng peveeR DemeeW veÙes ~ yeng DeejCÙe mesTb veÙes ~ yeng osn heeUtb veÙes ~ DeelcenlÙee Keesšer ~~66~~ melele }eskeâebÛÙee IeesUkeäÙeele jent veÙes Je Heâej keâeU Jeveeleer} Skeâevleelener Demet veÙes. osneÛes Heâepeer} }e[ ke⤠veÙesle, heCe lÙeekeâ[s og}&#e keâ¤ve lees cejCÙeeÛeer JesUner ÙesT veÙes! ~~66~~

yeng mebie Oe¤b veÙes ~ meblemebie meeb[tb veÙes ~ keâce&"heCe keâecee veÙes ~ DeveeÛeej Keesše ~~67~~ Heâej }eskeâebMeer Ieefve° mebyebOe pees[t veÙesle Je meblemebie cee$e keâOeer mees[t veÙes. nóer keâce&"heCee vemeeJee heCe keâce&keâeb[eÛee lÙeeie keâ¤ve DeeÛeejnerve nesT veÙes. ~~67~~

yeng }esefkeâkeâ meeb[tb veÙes ~ }eskeâeOesve nesTb veÙes ~ yeng Øeerleer keâecee veÙes ~ efve‰Ïjlee Keesšer ~~68~~ }ewefkeâkeâeÛÙee Heâej Yejerme he[t veÙes keâejCe lÙeeletve }eskeâebJej DeJe}byetve jenCÙeeÛeer meJeÙe }eietve }eskesâ
yeng mebMeÙes Oe¤b veÙes ~ cegkeäleceeie& keâecee veÙes ~ yeng meeOeveeR he[eW veÙes ~ meeOeveWJeerCe KeesšW ~~69~~ leòJe%eeveeefJe
yeng efJe
JesieUe DevegYeJe IesTb veÙes ~ DevegYeJeWJeerCe keâecee veÙes ~ DeelceefmLeleer yees}eW veÙes ~ mleyOelee Keesšer ~~71~~ JesoevleMeeŒe, meble, YeieJeble Je ßeerieg¤ pÙee}e yeÇÿeevegYeJe cnCeleele leesÛe DevegYeJe IÙeeJee. lÙeentve JesieàÙee DevegYeJee}e DevegYeJe cnCetÛe veÙes. heCe DevegYeJe cee$e Iesle}eÛe heeefnpes. mJele:Ûeer DeelceefmLeleer meebielee Ùesle vemeuÙeeves leer meebiet veÙes. heCe lÙee efmLeleerle keâe‰Jeled he[tve jneCes ÛetkeâÛe Deens. ~~71~~

ceve GjeW osTb veÙes ~ ceveWJeerCe keâecee veÙes ~ De}#e Jemleg }#ee veÙes ~ }#eWJeerCe KeesšW ~~72~~ ceveeÛes efceLÙeelJe peeCetve lÙeeÛee yeeOe keâjeJee heCe ceveeefMeJeeÙe Gheemevee, DeYÙeeme Je }eskeâkeâeÙe& nesle veener. yeÇÿe ns De}#Ùe DemeuÙeeves les }#Ùe nesle veener ns Kejs. heCe lÙee}e }#Ùe keâjCÙeeÛee ØeÙelve keâ¤ve lÙeeble efveJesove keâjeJes. ~~72~~

ceveyegæerDeieesÛej ~ yegæerJeerCe DebOekeâej ~ peeCeerJesÛee he[es efJemej ~ vesCeerJe Keesšer ~~73~~ yeÇÿe ns ceveeves Je yegæerves DevegYeJee}e Ùesle veener ns Kejs. heCe cnCetve yegæerÛe vemes} lej meJe&$e De%eeveeÛee DebOeejÛe Demelees. `Denb' Ûee OÙeeveele }Ùe JneJee Je efJeÛeejeves yeeOe keâjeJee. heCe De%eeve cee$e Ieelekeâ Deens. (vesCeerJe · De%eeve) ~~73~~

%eelesheCe Oe¤b veÙes ~ %eeveWJeerCe keâecee veÙes ~ DelekeäÙe& Jemleg lekeâe& ve Ùes ~ lekeXâJeerCe KeesšW ~~74~~ `ceer yeÇÿe%eeveer' Demes cnCeCes meJe&Lee Ûetkeâ Deens, heCe lÙeeÛeyejesyej DeOÙeelceMeeŒeeleer} Meyo%eeveeJeeÛetve Yeeiele veener. yeÇÿe lekeâe&ves keâUle veener, heCe ßegleer}e Devegketâ} leke&â kesâuÙeeefMeJeeÙe efve:mebefoiOe yeesOe nesle veener. ~~74~~

ÂMÙemcejCe keâecee veÙes ~ efJemcejCe he[eW veÙes ~ keâebneR ÛeÛee& keâ¤b veÙes ~ kesâ}erÙeeJeerCe ve Ûe}s ~~75~~ ÂMÙe peieled efceLÙee DemeuÙeeves lÙeeÛes meleleÛes eEÛeleve efve®heÙeesieer Deens. heCe keâeÙee&mee"er lÙeeÛes mcejCe DeeJeMÙekeâ Deens. les efJeme¤ve Ûee}Ceej veener. GieerÛeÛe ÛeÛee& ke⤠veÙes heCe keâejCehejlJes ÛeÛee& kesâ}er heeefnpes. ~~75~~ (o. 14 me. 1)

570

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

peieeR Yeso keâecee veÙes ~ JeCe&mebkeâj keâ¤b veÙes ~ Deehe}e Oece& G[Tb veÙes ~ DeefYeceeve Keesše ~~76~~ peieleekeâ[s Yeso°erves heenCes heejceee|Lekeâ meòesle Ûetkeâ Deens. heCe JÙeeJeneefjkeâ meòesceOÙes JeCe&mebkeâj ke⤠veÙes. Oecee&Ûee keâ[Jee DeefYeceeve vemeeJee, heCe Oecee&Ûee lÙeeie ke⤠veÙes. ~~76~~

DeeMeeyeæle yees}eW veÙes ~ efJeJeskeWâJeerCe Ûee}eW veÙes ~ meceeOeeve ne}eW veÙes ~ keâebneR kesâuÙeeb ~77~~ DeeMeeUYetleeØeceeCes ØelÙeskeâ JesUer keâener Dehes#ee yees}tve oeKeJet veÙes. efJeJeskeâeefMeJeeÙe heeT}ner heg{s šeketâ veÙes. DeeheuÙee Devle:keâjCeeÛes meceeOeeve keâMeevesner efyeIe[t osT veÙes. ~~77~~

Deyeæ heesLeer }sneW veÙes ~ heesLeerJeerCe keâecee veÙes ~ Deyeæ JeeÛetb veÙes ~ JeeefÛeuÙeeJeerCe KeesšW ~~78~~ «ebLeeÛeer Øele leÙeej keâjleevee lÙeele IeesšeUs ke⤠veÙesle keâejCe JÙeJeefmLele «ebLeeefMeJeeÙe MeeŒeeOÙeÙeve nesle veener. lemesÛe «ebLe JeeÛeleevee veerš JeeÛeeJee keâejCe JeeÛeuÙeeefMeJeeÙe MeeŒe mecepele veener. ~~78~~

efvemhe=nW Jeie$eglJe meeb[tb veÙes ~ DeeMebkeâe Iesleeb Yeeb[eW veÙes ~ ßeesleÙeebÛee ceevetb veÙes ~ Jeerš keâoe ~~79~~ efve:mhe=n cenbleeves hee", ØeJeÛeve keâerle&ve keâjCes keâOeer šeUt veÙes. ßeeslÙeebhewkeâer keâesCeer Mebkeâe IesleuÙeeme jeieeJet veÙes. ßeeslÙeebÛee keâOeer $eeme ceevet veÙes. ßeeslee ne keâeÙee&Ûee DeeOeej Deens. ~~79~~

ns efmekeâJeCe Oeefjleeb efÛeòeeR ~ mekeâU megKeW JeesUieleer ~ DeebieeR yeeCes cenbleer ~ Dekeâmceele ~~80~~ ner efMekeâJeCe melele }#eele "sJetve Debieer yeeCeefJe}er lej efve:mhe=neheg{s meJe& megKes nele pees[tve GYeer jenleer} Je Skeâ efoJeme lÙee}e menpeheCes cenbleer Øeehle nesF&}. ~~80~~ Fefle ßeeroemeyeesOes ieg®efMe<ÙemebJeeos ‘efve:mhe=n}#eCeveece’ meceeme heefn}e ieg®efMe<ÙemebJeeoelcekeâ ßeeroemeyeesOe Ùee «ebLeeleer} ‘efve:mhe=n}#eCe’ veeJeeÛee heefn}e meceeme meceehle

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

571

(o. 14 me. 1)

oMekeâ ÛeewoeJee : DeKeb[OÙeeveveece meceeme ogmeje : efYe#eeefve¤heCe ~~ ßeerjece meceLe& ~~

yeÇeÿeCeeÛeer cegKÙe oer#ee ~ ceeefiele}er heeefnpes efYe#ee ~ JeeW YeJeefle Ùee he#ee ~ jef#e}W heeefnpes ~~1~~ yeÇÿeÛeÙee&ßeceele ieg®ie=ner jentve efMe#eCe IesCeeNÙee yeÇeÿeCeeves eEkeâJee cenbleeves eEkeâJee efJeefOeJeled mebvÙeemeeßece mJeerkeâej}suÙeeves `Deesced YeJeefle efYe#eeb osefn' (`keâuÙeeCe Demees. efYe#ee ÅeeJeer.') Demes cnCetve efYe#ee ceeieCÙeeÛes JeÇle Ûee}efJe}s heeefnpes. lÙeeves Iesle}suÙee oer#esÛes ns cenòJeeÛes Debie Deens. ~~1~~

efYe#ee ceeieesve pees pesefJe}e ~ lees efvejenejer yeesef}}e ~ Øeefle«eneJesieUe pee}e ~ efYe#ee ceeieleeb ~~2~~ efYe#ee ceeieCeeNÙee}e ØeehebefÛekeâeØeceeCes JemletbÛee Je KeeÅe heoeLeeËÛee meb«en keâjeJee }eiele veener. lÙee ØeÛeb[ JÙeeheeletve lees megšlees. lÙeecegUs lÙee}e oeve IÙeeJes }eiele veener. efYe#eeVe KeeCeeNÙee}e efvejenej JeÇleeÛes hegCÙe efceUles. ~~2~~

mebleemeble pes peve ~ lesLeW keâesjeVe ceeieesve keâjer Yeespeve ~ lesCeW kesâ}W Dece=leØeeMeve ~ ØeefleefoveeR ~~3~~ meceepeeleer} meg°og°lJeeÛee efJeÛeej ve keâjlee lÙeebÛÙee Iejer pees keâesj[Ÿee OeevÙeeÛeer efYe#ee ceeietve lÙeeÛes pesJeCe keâ¤ve pesJelees lees jespe peCet Dece=leeÛesÛe mesJeve keâjlees. (leÙeej DeVe ve Ieslee OeevÙe IÙeeJes Demee meceLeeËÛee keâ} efomelees. efJemeeJÙee DeesJeerle cnšuÙeeØeceeCes Skeâ cet" efYe#ee IÙeeJeÙeeÛeer Demes} lej leer OeevÙe ¤heeves nJeer. `ceg"erle ceeJeCÙeeSJe{er' Demee DeLe& Iesle}e lejÛe Yeele, Yeepeer F. leÙeej DeVe IesCes MekeäÙe nesF&}.) ~~3~~

M}eskeâ efYe#eenejer efvejenejer ~ efYe#ee vewJe Øeefle«en: ~ Demeblees Jeeefhe meblees Jee ~ meesceheeveb efoves efoves ~~1~~ M}eskeâeLe&– efYe#esletve efceUe}suÙee OeevÙeeÛee pees Deenej Ieslees lees efvejenejerÛe mecepeeJee. efYe#ee IesCes cnCepes oeve IesCes veJns. efYe#ee Iee}Ceeje meppeve Demees keâer ogpe&ve, lÙeeves Ieele}suÙee efYe#esves meesceheeveeØeceeCes efoJemeevegefoJeme heg°er Je Glmeen efceUlees. (meesce = Dece=le Je Skeâe Jesokeâe}erve Jes}erÛee GlmeenJeOe&keâ jme.)

Ssmee efYe#esÛee ceefncee ~ efYe#ee ceeves meJeexòecee ~ F&ÕejeÛee DeieeOe ceefncee ~ leesefn efYe#ee ceeies ~~4~~ Demes ns efYe#esÛes ceenelcÙe Demetve meJe&%e meJe&Meefkeäleceeve F&Õej¤he Ye. Mebkeâje}ener lees ceevÙe DemeuÙeeves les megæe efYe#ee ceeieleele! ~~4~~

oòe ieesj#e Deeefokeâ®veer ~ efmeæ efYe#ee ceeieleer peveeR ~ efvemhe=nlee efYe#esheemegveer ~ Øeieš nesÙes ~~5~~ ßeer. oòee$esÙe mJeeceer Je ieesj#eveeLeeefo ceneve veeLehebLeerÙe efmeæner meceepeele efYe#ee ceeieleele. efYe#ee ns efve:mhe=nlesÛes Keeme }#eCe Deens. ~~5~~

Jeej }eTve yewme}e ~ lejer lees hejeOesve pee}e ~ lewmeerÛe efvelÙeeJeUer}e ~ mJeleb$elee keQâÛeer ~~6~~ pees cenble Jeej }eJetve Iejer pesJeCÙeeme peelees eEkeâJee "jeefJekeâ Jeejer "jeefJekeâ Iejer efYe#ee ceeielees lÙee}e lÙee lÙee Jeejer lÙee lÙee Iejer peeJesÛe }eieuÙeeves lÙeeÛes mJeeleb$Ùe ve° nesles. ~~6~~

Dee"eb efoJemeeb OeevÙe cesUefJe}W ~ lejer leW kebâšeUJeeCeW pee}W ~ ØeeCeer ÙeskeâeÙeskeâeR ÛesJe}W ~ efvelÙevetlevelesheemegveer ~~7~~ (o. 14 me. 2)

572

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

SkeâeÛe efoJeMeer Dee"Je[ŸeeÛes OeevÙe efYe#ee ceeietve DeeCe}s lejer les mee"JeeJes }eieles Je jespeÛeer Yeücebleer Leebyetve kebâšeUJeeCes Jeešles. efMeJeeÙe jespeÛÙee jespe veJeer Iejs, veJeer ceeCemes F. veJeerveles}e cegkeâeJes }eieles. ~~7~~

efvelÙe vetleve eEn[eJeW ~ Gob[ osMeešCe keâjeJeW ~ lejerÛe efYe#ee ceeieleeb yejJeW ~ M}eIÙeJeeCeW ~~8~~ melele veJÙee veJÙee ØeosMeele Yeücebleer kesâuÙeevesÛe efYe#es}e Øeefle‰e }eYetve leer ceeieCes MeesYetve efomeles. lÙeeÛe Iejer melele efYe#ee ceeefiele}er lej cenbleeÛes cenòJe keâceer nesles. ~~8~~

DeKeb[ efYe#esÛee DeYÙeeme ~ leÙeeme Jeešsvee hejosMe ~ efpekeâ[s eflekeâ[s mJeosMe ~ YegJeve$eQ ~~9~~ pÙeeves efYe#ee ceeieCÙeeÛes JeÇle Iesle}s Deens lees keâesCelÙeener ØeosMeele ies}e lejer lÙee}e lees hejkeâe Yeeie Jeešle veener. lÙee}e ef$eYegJevesner peCet mJeosMeeØeceeCesÛe nesleele. ~~9~~

efYe#ee ceeieleeb efkeâjkeâeW veÙes ~ efYe#ee ceeieleeb }epeeW veÙes ~ efYe#ee ceeieleeb YeeieeW veÙes ~ heefjYeüceCe keâjeJeW ~~10~~ efYe#ee ceeieleevee eflejmešheCee vemeeJee, }epe Jeešt veÙes Je DeefOekeâ Iejs ceeieCÙeeÛeer JesU Dee}er lejer ve ocelee melele heefjYeüceCe keâjerle jneJes. ~~10~~

efYe#ee DeeefCe Ûecelkeâej ~ ÛÛeekeâešleer }neveLeesj ~ keâere|le JeCeea efvejblej ~ YeieJebleeÛeer ~~11~~ DeefOekeâejmebheVe efJeÉeve pesJne efYe#ee ceeielees lesJne meceepee}e leesÛe Skeâ Ûecelkeâej Jeeštve lÙeeÛes meceepeeleer} meJe& mlejeleer} }eskeâebvee cees"s veJe} Jeešles. lÙeeves kesâ}s}s YeieJevleeÛes iegCeevegJeeo meJeeËvee DeeJe[leele. ~~11~~

efYe#ee cnefCepes keâeceOesveg ~ meoe HeâU veJns meeceevÙeg ~ efYe#esme keâjer pees DeceevÙeg ~ lees keâjbše peesieer ~~12~~ efYe#ee¤he keâeceOesvet melele DemeeceevÙe HeâUs osles. pÙee ieesmeeJÙee}e efYe#ee ceeieCes DeeJe[le veener lees keâjbše nesÙe. ~~12~~

efYe#esveW JeesUKeer nesleer ~ efYe#esveW Yejce Ûegkeâleer ~ meeceevÙe efYe#ee ceevÙe keâefjleer ~ mekeâU ØeeCeer ~~13~~ efYe#esÛÙee efveefceòeeves veJÙee veJÙee DeesUKeer nesTve }eskeâebÛeer cenbleeMeer peJeUerkeâ meeOeuÙeecegUs lÙeebÛÙeele mebJeeo meeOe}e peeTve }eskeâebÛÙee efkeâlÙeskeâ Mebkeâe-kegâMebkeâe otj nesleele. lÙeeves ceeefiele}s}er Lees[er Je meeOeer efYe#ee meJeeËveeÛe hejJe[les. ~~13~~

efYe#ee cnCepes efveYe&Ùes efmLeleer ~ efYe#esveW Øeiešs cenbleer ~ mJeleb$elee F&ÕejØeehleer ~ efYe#eeiegCeW ~~14~~ meceepe, Ûeesj Je Demegjef#elelesÛeer YeeJevee nŸee YeerleeRÛee efYe#eskeâNÙee}e mheMe&ner nesle veener. (lees DepeeleMe$et neslees.) cenblee}e DeefveJee&Ùe Deme}s}er efve:mhe=nlee efYe#esves meceepee}e keâUles Je cenble }eskeâceevÙe neslees. efYe#esves cenbleeÛeer mJeleb$elee meebYeeU}er peeTve pevelee peveeo&ve ØemeVe neslees. (F&Õej meceepeeÛÙee ceeOÙeceeletve Øeehle neslees.) ~~14~~

efYe#esme veeneR Dee[LeeUe ~ efYe#eenejer lees ceeskeâUe ~ efYe#eskeâefjleeb meeLe&keâ JesUe ~ keâeU peelees ~~15~~ efYe#ee ceeieCeeNÙee}e yeepeejneš, mJeÙebheekeâ, meb«en FlÙeeoeRÛee De[LeUe nesle veener. (meceLeeËÛÙee keâeUer efYe#ee ceeieCeeNÙee}e keâesCeeÛee efJejesOe veJnlee.) efYe#eskeâjer peemleerlepeemle JesU keâeÙee&mee"er ceeskeâUe jenlees Je lÙeeÛÙee JesUeÛes meeLe&keâ nesles. ~~15~~

efYe#ee cnefCepes DecejJeu}er ~ efpekeâ[s eflekeâ[s }ie[}er ~ DeJekeâeUeR Heâ}oeÙesveer pee}er ~ efveu}&peemeer ~~16~~ efYe#ee ner keâOeer ve JeeUCeejer Je melele HeâUs osCeejer peCet Dece=leeÛeer Jes} Demetve leer meJe& ØeosMeele HeâUs }ie[}s}erÛe Demeles. Yeer[ ve OejCeeNÙee cenblee}e leer og
he=LJeerceOeW osMe veevee ~ efHeâjleeb GheJeemeer cejsvee ~ keâesCes Ùeskesâ "eFË pevee ~ pe[ veJns ~~17~~ he=LJeerÛÙee hee"erJej efkeâlÙeskeâ ØeosMe Deensle. Yeücevleer keâjCeeje cenvle mece=æ ØeosMeele efYe#ee ceeietve GheeMeerheesšer cejle veener. Ûeej-oesve cenbleebÛes lÙee ØeosMee}e DeesPes nesle veener. ~~17~~ ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

573

(o. 14 me. 2)

ieesjpÙe JeeefCepÙe ke=â
efYe#esSsmeW veeneR JewjeiÙe ~ JewjeiÙeehejleW veeneR YeeiÙe ~ JewjeiÙe vemleeb DeYeeiÙe ~ Ùeskeâosmeer ~~19~~ efYe#ee ner JewjeiÙeeÛeer heefjmeercee Deens Je JewjeiÙeemeejKes ogmejs YeeiÙe veener. JewjeiÙe veme}s}e DeYeeieer osneSJe{e mebkegâefÛele nesTve jenlees. ~~19~~

keâebneR efYe#ee Deens cnCeeJeW ~ Deuhemeblees
megKe¤he efYe#ee ceeieCeW ~ SWmeer efvemhe=nlesÛeeR }#eCeW ~ ce=o JeeieefJeUeme keâjCeW ~ hejce meewKÙekeâejer ~~21~~ DeMeer ner megKe¤he efYe#ee ceeieeJeer. efYe#ee ns efve:mhe=nlJeeÛes }#eCe Demetve lÙee efvemhe=neves ce=og Je iees[ JeÛeveeves meJeeËvee mebleg° keâjeJes. (efve:mhe=nlescegUs Denbkeâejer Je eflejmeš nesT veÙes.) ~~21~~

Ssmeer efYe#esÛeer efmLeleer ~ Deuhe yeesef}}W ÙesLeeceleeR ~ efYe#ee JeebÛeJeer efJeheòeer ~ nesCeej keâeUeR ~~22~~ Demes ns efYe#esÛes ceenelcÙe ce}e mecepe}s lesJe{s meebefiele}s. efYe#esÛÙee efveefceòeeves nesCeeNÙee YeücevleercegUs JÙeehekeâ meceepeeÛeer ceve:efmLeleer, jepekeâejCe, meceepekeâejCe ÙeebÛee Deboepe ÙesTve mebYeeJÙe mebkeâšebJej ceele keâjlee Ùesles. (keâeUer nesCeej = keâe}eblejeves nesCeeNÙee. ÙesLes meceLeeËveer efYe#ee ceeieCeeNÙee cenbleeÛÙee Heâej cees"Ÿee peyeeyeoejerÛes efoioMe&ve kesâ}s Deens.) ~~22~~ Fefle ßeeroemeyeesOes ieg®efMe<ÙemebJeeos ‘efYe#eeefve¤heCeveece’ meceeme ogmeje ieg®efMe<ÙemebJeeoelcekeâ ßeeroemeyeesOe Ùee «ebLeeleer} ‘efYe#eeefve¤heCe’ veeJeeÛee ogmeje meceeme meceehle

(o. 14 me. 2)

574

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

oMekeâ ÛeewoeJee : DeKeb[OÙeeveveece meceeme eflemeje : keâefJelJekeâUeefve¤heCe ~~ ßeerjece meceLe& ~~

keâefJelJe MeyomegceveceeUe ~ DeLe& heefjceU DeeieUe ~ lesCeW meble
Ssmeer ceeUe Deble:keâjCeeR ~ iegbHetâve hetpee jeceÛejCeeR ~JeeWkeâejleble DeKeb[heCeeR ~ Keb[tb Ûe veÙes ~~2~~ DeMeer ceeU Devle:keâjCeele iegbHetâve efleves jeceeÛÙee ÛejCeebÛeer hetpee keâjeJeer. Meyoeleer} De#ejeble mJejJÙebpeve ¤heeves Deme}s}e DeeWkeâej DeKeb[ keâeJÙejÛevesÛÙee efveefceòeeves mHegâjle jeneJee. melele keâeJÙe keâjeJes. ~~2~~

hejeshekeâejekeâejCeW ~ keâefJelJe DeielÙe keâjCeW ~ leÙee keâefJelJeeÛeeR }#eCeW ~ yeesef}pesleer ~~3~~ meeceeefpekeâ ØeyeesOeveemee"er keâeJÙejÛevee DeJeMÙe keâjeJeer. DeMee keâeJÙeeÛeer }#eCes Deelee meebiet. ~~3~~

pesCeW Ie[s YeieJeYeodkeäleer ~ pesCeW Ie[s efJejkeäleer ~ SsefmeÙee keâefJelJeeÛeer Ùegkeäleer ~ DeeOeeR Jee{JeeJeer ~~4~~ keâefJelJeeceOÙes DeMeer Kegyeer DemeeJeer keâer lÙeeves JewjeiÙe Je YeieJebleeÛÙee YekeäleerÛeer DeeJe[ efvecee&Ce JneJeer. ~~4~~

ef›eâÙesJeerCe Meyo%eeve ~ leÙee ve ceefveleer meppeve ~ cnCeewveer osJe ØemeVe ~ DevegleeheW keâjeJee ~~5~~ mJele: efJejkeäle Je YeieJeÆkeäle PeeuÙeeefMeJeeÙe kesâJeU Meyo¤he keâeJÙeeves meppeve ØemeVe nesle veenerle. cnCetve keâJeerves DevegleehehetJe&keâ F&Õejke=âhee mebheeove keâjeJeer ~~5~~

osJeeÛesve ØemeVeheCeW ~ peW peW Ie[s yees}CeW ~ leW leW DelÙeble M}eIÙeJeeCeW ~ Ùee veeJe Øeemeeefokeâ ~~6~~ F&Õejer ke=âhesÛes meeceLÙe& ceeies Demeleevee peer peer MeyojÛevee nesles lÙeeÛes meceepeele cees"s keâewlegkeâ nesles. DeMee Meyo jÛeveebvee Øeemeeefokeâ cnCeleele. ~~6~~

Oeerš hee" Øemeeefokeâ ~ SsmeW yees}leer Deveskeâ ~ lejer ne ef$eefJeOe efJeJeskeâ ~ yeesef}pes} ~~7~~ keâefJelesÛes OeerškeâeJÙe, hee"keâeJÙe Je Øeemeeefokeâ keâeJÙe Demes leerve Øekeâej meebieleele. lÙeebÛes Deelee mhe°erkeâjCe keâ¤. ~~7~~

Oeerš cnefCepes OeeršheCeW kesâ}W ~ peW peW DeeheguÙee ceveeme Dee}W ~ yeUWefÛe keâefJelJe jefÛe}W ~ Ùee veeJe Oeerš yeesef}pes ~~8~~ pees efJe
hee" cnefCepes hee"eblej ~ yengle heeefn}W «ebLeeblej ~ leÙeemeeefjKee Gleej ~ DeeheCeefn kesâ}e ~~9~~ Deveskeâ «ebLeebÛee DeYÙeeme keâ¤ve lÙeebleer} efJe
meerIeÇefÛe keâefJelJe peesef[}W ~ °er heef[}W leW efÛe Jee|Ce}W ~ YeefkeäleJeebÛetve peW kesâ}W ~ lÙee veeJe Oeeršhee" ~~10~~ Oeerš Je hee" DeMee pees[keâeJÙeele meceesj pes efomes} lÙeeJej lesLeuÙee lesLes keâeJÙe leÙeej nesles. nŸee MeerIeÇkeâJeerceOÙes YeieJeÆkeäleerÛee }sMener vemelees. ~~10~~ ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

575

(o. 14 me. 3)

keâeefcekeâ jefmekeâ ße=bIeeefjkeâ ~ Jeerj nemÙe ØemleeefJekeâ ~ keâewlegkeâ efJeveeso Deveskeâ ~ Ùee veeJe Oeeršhee" ~~11~~ jefmekeâlesves ße=bieejjmeeÛÙee keâeJÙejÛevesletve keâece peeiee keâjCes, Jeerjjme, nemÙejme, keâ®Cejme, JÙeefkeäleceenelcÙe, efJeveeso F. Deme}s}s keâeJÙe ns Oeeršhee" keâeJÙe nesÙe. ~~11~~

ceve pee}W keâeceekeâej ~ lewmesefÛe efveIeleer Godieej ~ Oeeršhee"W hejheej ~ heeefJepesle veeneR ~~12~~ Devle:keâjCe MeyomheMee&efo keâeceebveer Ye¤ve ies}s keâer lemesÛe Oeeršhee" keâeJÙe leÙeej nesles. lÙeeves cees#e }eYele veener. ~~12~~

JneJeÙee GojMeebleer ~ keâjCeW }eies vejmlegleer ~ lesLeW kesâ}er pes efJeheòeer ~ lÙee veeJe Oeeršhee" ~~13~~ mJele:ÛÙee ÛeefjleeLee&mee"er pesJne YeešefiejerÛes keâeJÙe jÛetve heebef[lÙeeÛee GheÙeesie kesâ}e peelees lesJne lÙeeletve Oeeršhee" keâeJÙe efvecee&Ce nesles. ~~13~~

keâefJelJe vemeeJeW Oeeršhee" ~ keâefJelJe vemeeJeW Kešeheš ~ keâefJelJe vemeeJeW Gæš ~ hee
keâefJelJe vemeeJeW Jeeoebie ~ keâefJelJe vemeeJeW jmeYebie ~ keâefJelJe vemeeJeW jbieYebie ~ °eblenerve ~~15~~ keâeJÙeele JeeoefJeJeeo, jmeneveer, jbieeÛee yesjbie Je Ghecee-GlØes#eebÛee DeYeeJe vemeeJee. ~~15~~

keâefJelJe vemeeJeW heeuneU ~ keâefJelJe vemeeJeW yee
nerve keâefJelJe vemeeJeW ~ yeesef}}WefÛe ve yees}eJeW ~ ÚboYebie ve keâjeJeW ~ cegõenerve ~~17~~ keâeJÙeeÛeer JewÛeeefjkeâ heeleUer Je Meyo nerve DeefYe®ÛeerÛes vemeeJesle. lesÛe lesÛe meebiele jent veÙes. keâeJÙe Úvoesyeæ DemeeJes. (cegkeäle Úbo ne Úbo veener) keâeJÙe keâesCeeÛes Deens ns JeeÛekeâe}e mecepeeJes cnCetve keâJeerÛÙee veeJeeÛee Gu}sKe DemeeJee. ~~17~~

efJelheòeernerve leke&ânerve ~ keâUenerve Meyonerve ~ Yeefkeäle%eeveJewjeiÙenerve ~ keâefJelJe vemeeJeW ~~18~~ efJeÉòeejefnle, leke&âMetvÙe, keâ}elcekeâlee veme}s}s keâeJÙe vemeeJes. ÙeesiÙe MeyoebÛÙee Jeehejemen lÙeele Yekeäleer, %eeve Je JewjeiÙe nŸeebÛee hegjmkeâej DemeeJee. ~~18~~

Yeefkeälenerve peW keâefJelJe ~ leWefÛe peeCeeJeW "eWyeW cele ~ DeeJe[ernerve peW Jeie$eglJe ~ kebâšeUJeeCeW ~~19~~ pÙee keâeJÙejÛevesle YekeäleerÛee Dees}eJee veener leer meôÏæer veme}suÙeeÛeer mecepeeJeer. lÙeeble meJeeËÛeer DeeJe[ (Yekeäleer) efJeÛeejele Iesle}s}er vemeuÙeeves leer kebâšeUJeeCeer "jles. ~~19~~

YeefkeäleJeerCe pees DevegJeeo ~leesefÛe peeCeeJee efJeveeso ~ ØeerleerefJeCe mebJeeo ~ Ie[s kesâJeer ~~20~~ YeefkeälejmeeJeeÛetve Deme}s}er keâefJelee šJeeUkeâer mecepeeJeer. YeieJebleeJej pÙeeÛes Øesce veener lees lÙeeÛÙeeMeer keâeJÙeeÛÙee ceeOÙeceeletve mebJeeo keâjer}Ûe keâmee? ~~20~~

Demees Oeerš hee" leW SsmeW ~ veeefLe}W DenblesÛeW efhemeW ~ Deeleeb Øemeeefokeâ leW kewâmeW ~ meebefiepes} ~~21~~ Oeerš keâJeer, hee"keâJeer Je Oeeršhee" keâJeer Demes Demeleele! `ceer keâJeer' ne Denbkeâej keâeJÙeiegCe vemetvener lÙeebvee Peheešlees. Deelee Øeemeeefokeâ keâeJÙeeÛeer }#eCes meebiet. ~~21~~

JewYeJe keâeblee keâebÛeve ~ peÙeeme Jeešs nW Jeceve ~ DeblejeR }eie}W OÙeeve ~ meJeexòeceeÛeW ~~22~~ Devle:keâjCe Je=òeer}e yeÇÿe¤he ßeerjeceeÛes melele DevegmebOeeve }eieuÙeeves Œeer, mebheòeer Je JewYeJeeÛee pÙee}e efleškeâeje Jeešlees lÙee}e mHegâj}s}er keâeJÙejÛevee Øeemeeefokeâ ceeveeJeer. ~~22~~ (o. 14 me. 3)

576

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

peÙeeme Ie[erveW Ie[er ~ }eies YeieJebleeR DeeJe[er ~ Ûe{leer Jee{leer iees[er ~ YeieJeÆpeveeÛeer ~~23~~ melele Jee{lÙee ØeceeCeele, Jee{lÙee opee&Ûeer osJeeÛeer DeeJe[ efvecee&Ce nesTve DeefOekeâeefOekeâ YeieJeÆpeve keâjeJesmes Jeešles. ~~23~~

pees YeieJeÆpeveWJeerCe ~ peeTb vesoer Ùeskeâ #eCe ~ meJe&keâeU Deble:keâjCe ~ YeefkeälejbieW jbie}W ~~24~~ #eCeYejmegæe pees YeieJeÆpeveeJeeÛetve Iee}Jeerle veener Je cnCetve pÙeeÛes Devle:keâjCe meJe&oe Yekeäleerves jbie}s Deens. ~~24~~

peÙee DeblejeR YeieJeble ~ DeÛeU jeefn}e efveJeeble ~ lees mJeYeeJeW peW yees}le ~ leW yeÇÿeefve¤heCe ~~25~~ pÙeeÛÙee Deble:keâjCeele YeieJeble De{UheCes jenlees lees pes keâener yees}lees lÙee}e yeÇÿeefve¤heCeeÛes ¤he Ùesles. ~~25~~

DeblejeR yewme}e ieeseEJeo ~ lesCeW }eie}e YeefkeäleÚbo ~ YeefkeäleefJeCe DevegJeeo ~ DeeCeerkeâ veeneR ~~26~~ ùoÙeekeâeMeele ieeseEJeo megefmLej PeeuÙeeves lÙeeÛÙee YekeäleerÛee efÛeòeeves Úbo Iesle}e Je lÙeecegUs YekeäleerefMeJeeÙe keâeJÙee}e ogmeje efJe
DeeJe[er }eie}er DeblejeR ~ lewmeerÛe Jeos JewKejer ~ YeeJeW keâ®Ceekeâerle&ve keâjer ~ ØesceYejW veeÛeleg ~~27~~ Devle:keâjCeele YeieJevleeÛeer DelÙevle DeeJe[ efvecee&Ce PeeuÙeeves JeeCeerJeešs leer Øeieš nesTve keâ®Ce YeeJeeves Yej}s}s keâerle&ve keâjleevee lees Øesceeves veeÛelees. ~~27~~

YeieJebleer }eie}W ceve ~ lesCeW vee"Jes osnYeeve ~ Mebkeâe }pÙee heUesve ~ ogjer "s}er ~~28~~ efÛeòeJe=òeerves YeieJebleeÛee Deekeâej IesleuÙeecegUs `ceer osn' ner iee" megš}er. veeÛeeJes keâer veeÛet veÙes ner Mebkeâe Je veeÛe}s lej keâesCe keâeÙe cnCes} ner }epe otj efveIetve ies}er. ~~28~~

lees Øescejbies jbie}e ~ lees YeefkeäleceoW ceele}e ~ lesCeW DenbYeeJe Ieele}e ~ heeÙeebleUeR ~~29~~ lees ØesceeÛÙee jbieeves vneTve Yekeäleerves yesYeeve PeeuÙeeves lÙeeÛee Denbkeâej peCet lÙeeves heeÙeoUer leg[efJe}e. ve° kesâ}e. ~~29~~

ieele veeÛele efveMebkeâ ~ leÙeeme kewâÛes efomele }eskeâ ~ °eR $ew}eskeäÙeeveeÙeskeâ ~ Jemeesve "s}e ~~30~~ lees efve:MebkeâheCes ieele ieele veeÛele Demeleevee lÙee}e melele $ew}eskeäÙeeÛee mJeeceer efomele DemeuÙeeves veece¤heelcekeâ JÙekeäleer Je Jemlet efomeleer}Ûe keâMee? ~~30~~

Ssmee YeieJebleeR jbie}e ~ DeeCeerkeâ keâebneR ve}ies lÙee}e ~ mJeFÛÚe JeCetË }eie}e ~ OÙeeve keâerleea Øeleehe ~~31~~ Demee pees YeieJeledefÛevleveele jceceeCe neslees lÙee}e nŸee ÂMÙe me=°erleer} keâMeeÛeerÛe iejpe vemeles. lees mJele:ÛÙee DeeveboeÛÙee Yejele YeieJevleeÛes ¤he, keâerleea Je heje›eâce nŸeebÛes JeCe&ve keâjlees. ~~31~~

veevee OÙeeveW veevee cetleea ~ veevee Øeleehe veevee keâerleea ~ leÙeeheg{W vejmlegleer ~ $egCeleguÙe Jeešs ~~32~~ YeieJevleeÛeer Devekesâ ¤hes, cetleea, heje›eâce Je keâerleea ieeleevee lÙee}e meeceevÙe ceeCemeeÛeer mlegleer Deieoer #egu}keâ Jeešles. (OÙeeve = JeŒee}bkeâejeefokeâebÛeer MeesYee, ieoeoer DeeÙegOes, ØemeVe Jeove F.F.) ~~32~~

Demees Ssmee YeieJeÆkeäle ~ pees Ùes mebmeejeR efJejkeäle ~ leÙeeme ceeefveleer cegkeäle ~ meeOegpeve ~~33~~ nŸee ÂMÙe mebmeejeheemetve Deef}hle Pee}suÙee YeieJeÆkeälee}e meeOetpeve cegkeäle cnCeleele. ~~33~~

lÙeeÛes YekeäleerÛeW keâewlegkeâ ~ leÙee veeJe Øemeeefokeâ ~ menpe yees}leeb efJeJeskeâ ~ Øeieš nesÙe ~~34~~ lÙeeÛÙee heefjhetCe& YeefkeäleYeeJeeletve menpe ÙesCeeNÙee efJeJeskeâhetCe& jÛeveebvee Øeemeeefokeâ keâeJÙe cnCeeJes. ~~34~~

Sskeâe keâefJelJe}#eCe ~ kesâ}WÛe keâ¤b efve¤heCe ~ pesCes efveJes Deble:keâCe& ~ ßeesleÙeebÛeW ~~35~~ ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

577

(o. 14 me. 3)

Deelee keâefJelJe eEkeâJee keâeJÙe keâmes DemeeJes lÙeeÛes Skeâoe kesâ}s}s mhe°erkeâjCe hegvne keâ¤. lÙeecegUs ßeeslÙeebvee lÙeeyeeyele Mebkeâe GjCeej veener. ~~35~~

keâefJelJe DemeeJeW efvece&U ~ keâefJelJe DemeeJeW mejU ~ keâefJelJe DemeeJeW ØeebpeU ~ DevJeÙeeÛeW ~~36~~ keâeJÙe Megæ yegæerves Megæ efJe
keâefJelJe DemeeJeW YeefkeäleyeUW ~ keâefJelJe DemeeJeW DeLee&ieUW ~ keâefJelJe DemeeJeW JesieUW ~ Denblesmeer ~~37~~ YekeäleerÛee mLeeÙeerYeeJe Deme}s}er, DeLeeËlejebÛÙee ÛeelegÙee&ves Yej}s}er Je DenbkeâejeÛee Jeeje veme}s}er keâefJelee DemeeJeer. ~~37~~

keâefJelJe DemeeJeW keâere|leJee[ ~ keâefJelJe DemeeJeW jcÙe iees[ ~ keâefJelJe DemeeJeW pee[ ~ ØeleeheefJe
keâefJelJe DemeeJeW meesheW ~ keâefJelJe DemeeJeW Deuhe¤heW ~ keâefJelJe DemeeJeW megu}heW ~ ÛejCeyebo ~~39~~ meJeeËvee menpe mecepeCeejs, Lees[keäÙeele ceeb[}s}s Je DevegØeemeeoer De}bkeâej menpeheCes meeOe}s}s keâeJÙe DemeeJes. ~~39~~

ce=og cebpegU keâesceU ~ YeJÙe DeÆgle efJeMeeU ~ ieewuÙe ceeOegÙe& jmeeU ~ YeefkeälejmeW ~~40~~ keâeJÙe keâener JesUe ceJeeU, cebpegU Je veepegkeâ Meyoebveer iegbHeâ}s}s DemeeJes. keâener JesUe Øemebieeveg¤he DeÆgle jmeeÛes, YeJÙe Je ØeoerIe& DemeeJes lej keâOeer iees[ Je ceOegj DeMee Yeefkeälejmeeves Yej}s}s DemeeJes. ~~40~~

De#ejyebo heoyebo ~ veevee ÛeelegÙe& Øeyebo ~ veevee keâewMeuÙelee Úboyebo ~ Oeešer cegõe Deveskeâ ~~41~~ keâeJÙeeleer} De#ejs NnmJe, oerIe& JÙeJeefmLele ef}efn}s}er DemeeJeerle. Meyo (heo) DeLe&Jeener DemeeJesle. Je jÛevee ÛeelegÙe&hetCe& DemeeJÙeele. Deveg°Ïheeoer Úbo, kegâmegceyeeCeemeejKÙee peeleer Je Meeot&}efJe›eâeref[leeoer Je=òes JeehejCÙeeÛes keâewMeuÙe DemeeJes. keâefJelee ceeskeâeš vemeeJeer. ~~41~~

veevee Ùegkeäleer veevee yegæer ~ veevee keâUe veevee efmeæer ~ veevee DevJeÙes meeOeer ~ veevee keâefJelJe ~~42~~ keâeJÙejÛevesÛes meJe& Øekeâej neleeUtve lÙeeble KegyÙee, yegefæÛeelegÙe&, keâ}e Je menpelee DemeeJeer. keâefJelesÛÙee keâ[JÙeeleer} ØelÙeskeâ ÛejCeele megmebieleer DemeeJeer. ~~42~~

veevee meeefnlÙe °eble ~ veevee leke&â Oeele ceele ~ veevee mebceleer efmeæeble ~ hetJe&he#eWmeeR ~~43~~ keâeJÙejÛevesle meeefnlÙeMeeŒeeleer} jmee}bkeâej, GoenjCes, leke&âMegælee, JeemleJe Je keâuhevee, ßes‰ebÛeer ØeceeCes Je hetJe&he#eemen efmeæevle he#e ceeb[eJee. ~~43~~

veevee ieleer veevee efJelheòeer ~ veevee celeer veevee mHetâe|le ~ veevee OeejCee veevee Oe=leer ~ Ùee veeJe keâefJelJe ~~44~~ pevepeerJeveeÛÙee meJe& #es$eele keâJeer}e ieleer DemeeJeer. heebef[lÙeeÛeer pees[, Ûelegjœe yegæer, DeKeb[ mHetâleea, mcejCeMekeäleer Je DeefYeJÙekeäleerÛes OewÙe& nŸeebÛeer keâJeer}e meeLe nJeer. ~~44~~

Mebkeâe DeeMebkeâe ØelÙeesòejW ~ veevee keâeJÙeW MeeŒeeOeejW ~ legšs mebMeÙes efveOee&jW ~ efveOee&efjleeb ~~45~~ JesoevleMeeŒeeÛÙee ÙeLeeLe& DeYÙeemeeletve Pee}suÙee keâeJÙejÛevesle Mebkeâe, kegâMebkeâe, mebMeÙeeefokeâebÛee ÙeespeveehetJe&keâ Je efveOee&jhetJe&keâ meceeÛeej IesTve lÙeebÛes heefjceepe&ve Pee}s heeefnpes. ~~45~~

veevee Øemebie veevee efJeÛeej ~ veevee Ùeesie veevee efJeJej ~ veevee leòJeÛeÛee&meej ~ Ùee veeJe keâefJelJe ~~46~~ pÙeeceOÙes Deveskeâ Iešvee, leòJe%eeve, ÙeesieebÛes Øekeâej, mhe°erkeâjCes Je leòJeÛeÛexÛes meej Demes} lesÛe Kejs keâefJelJe. ~~46~~

veevee meeOeveW hegj§ejCeW ~ veevee leheW leerLee&šCeW ~ veevee mebosn Hesâ[CeW ~ Ùee veeJe keâefJelJe ~~47~~ (o. 14 me. 3)

578

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

Deveskeâ meeOeveeheæleeRÛes Jece& Gkeâ}tve meebieCes, hegj§ejCeebÛeer jerle Je HeâU meebieCes, keâeefÙekeâeoer leheebÛes JeCe&ve keâjCes, leerLe&ceenelcÙe mecepeeJeCes Je Deveskeâ ØekeâejÛÙee MebkeâebÛes efvejmeve keâjCes Ùee iees°er keâeJÙeele DemeeJÙeele. ~~47~~

pesCeW Devegleehe Ghepes ~ pesCeW }esefkeâkeâ }epes ~ pesCeW %eeve Gcepes ~ Ùee veeJe keâefJelJe ~~48~~ keâeJÙe JeeÛeuÙeeJej JeeÛekeâe}e Hegâkeâš ies}suÙee DeeÙeg<ÙeeÛee he§eeòeehe JneJee, }ewefkeâkeâ peerJeveele jceuÙeeÛeer }epe JeešeJeer Je DeOÙeelceMeeŒeeÛes ÙeLeeLe& %eeve JneJes. ~~48~~

pesCeW %eeve nW ØeyeUs ~ pesCeW Je=òeer ns ceeJeUs ~ pesCeW Yeefkeäleceeie& keâUs ~ Ùee veeJe keâefJelJe ~~49~~ ns Pee}s}s %eeve "meeJes, Deblee|ve‰lee }eYetve Yeefkeäleceeiee&Ûes ÙeesiÙe Deekeâ}ve JneJes ner ÛeebieuÙee keâeJÙeeÛeer }#eCes nesle. ~~49~~

pesCeW osnyegæer legšs ~ pesCeW YeJeeEmeOeg Deešs ~ pesCeW YeieJeble Øeiešs ~ Ùee veeJe keâefJelJe ~~50~~ keâeJÙeele Demes meeceLÙe& DemeeJes keâer pÙeecegUs `ceer osn' ne Yeüce peeJee, peieeÛes melÙelJe peeTve efceLÙeelJe Â{ JneJes Je meiegCe osJeeÛes oMe&ve Je efveieg&CeeÛes %eeve JneJes. ~~50~~

pesCeW meodyegefæ }eies ~ pesCeW hee
pesCeW meÉmleg Yeemes ~ pesCeW Yeeme ne efvejmes ~ pesCeW efYeVelJe veemes ~ Ùee veeJe keâefJelJe ~~52~~ meeOegkeâeJÙeeves yeÇÿeeÛee Deboepe Ùeslees, ÂMÙe peieleeÛee Yeüce otj neslees Je YesoYeüevleer ve° nesles. ~~52~~

pesCeW nesÙes meceeOeeve ~ pesCeW legšs mebmeejyebOeve ~ peÙee ceeefveleer meppeve ~ leÙee veeJe keâefJelJe ~~53~~ meled keâeJÙeeves JeeÛekeâeÛÙee Devle:keâjCeJe=òeerÛes mecÙekedâ DeeOeeve efšketâve jenles, mebmeejeÛÙee DeemekeäleerÛes yebOeve legšles Je cnCetve les mebleebvee ceevÙe nesles. ~~53~~

SsmeW keâefJelJe}#eCe ~ meebieleeb leW DemeeOeejCe ~ hejbleg keâebneRÙeskeâ efve¤heCe ~ yegPeeJeÙee kesâ}W ~~54~~ DeMeer keâeJÙeeÛeer }#eCes DeeCeKeer efkeâleerlejer meebielee Ùesleer} hejbleg meeOeejCe meceeOeeve nesCÙeeFlekesâ mhe°erkeâjCe kesâ}s. ~~54~~ Fefle ßeeroemeyeesOes ieg®efMe<ÙemebJeeos ‘keâefJelJekeâUeefve¤heCeveece’ meceeme eflemeje ieg®efMe<ÙemebJeeoelcekeâ ßeeroemeyeesOe Ùee «ebLeeleer} ‘keâefJelJekeâUeefve¤heCe’ veeJeeÛee eflemeje meceeme meceehle

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

579

(o. 14 me. 3)

oMekeâ ÛeewoeJee : DeKeb[OÙeeveveece meceeme ÛeJeLee : keâerle&ve}#eCe ~~ ßeerjece meceLe& ~~

keâ}ÙegieeR keâerle&ve keâjeJeW ~ kesâJeU keâesceU kegâMeU ieeJeW ~ keâ"erCe keâke&âMe kegâšX meeb[eJeW ~ Ùeskeâerkeâ[s ~~1~~ keâef}Ùegieele keâerle&veeÛes ceenelcÙe Deens. keâerle&vee}e DeOe&MeeŒeerÙe ieeÙeveeÛeer pees[ DemeeJeer Je les efveÙeceeves (kesâJeU) nUgJeej Je keâewMeuÙehetCe& DemeeJes. keâ"esj, keâke&âMe Je yeometj vemeeJes. ~~1~~

KešKeš Kegbštve šekeâeJeer ~ KeUKeU KeUebmeeR ve keâjeJeer ~ KejW KeesšW KeJeUeW vesoeJeer ~ Je=òeer Deeheg}er ~~2~~ JeeoefJeJeeoeÛes efJe
ieJe&ieeCeW ieeTb veÙes ~ ieeleeb ieeleeb ieUeW veÙes ~ ieeshÙe iegpe iepeeX veÙes ~ iegCe ieeJes ~~3~~ mJele:Ûes ceenelcÙe meebiet veÙes. keâerle&veele ceOesÛe Oeerj ieUt osT veÙes. keâesCee JÙekeäleerÛeer eEkeâJee mebmLesÛeer ieghle iees° Yej keâerle&veele meebiet veÙes. YeieJeodieÏCe ieeJes. ~~3~~

Ie°Ceer efIemeCeer IemcejheCeW ~ Iemej Ieme¤b Iemee KeeCeW ~ IegceIegceeW efÛe IegceCeW ~ ÙeesiÙe veJns ~~4~~ Heâej me}ieer eEkeâJee IeemeeIeerme Iee}tve Iemee KejJe[tve lees HeâešsheÙe&vle Deesj[Ces eEkeâJee DeeheuÙeeÛe veeoele leevee IesCes "erkeâ veener. ~~4~~

veevee veeceW YeieJebleeÛeeR ~ veevee OÙeeveW meiegCeeÛeeR ~ veevee keâerle&veW keâerleeaÛeeR ~ DeÆgle keâjeJeeR ~~5~~ YeieJevleeÛeer Deveskeâ veeJes, lÙeeÛeer ¤hes, JewYeJe Je keâerleeaÛes DeÆgle JeCe&ve keâjeJes. ~~5~~

ÛekeâÛekeâ ÛegkeâeJesvee ~Ûeeš ÛeeJeš ÛeUeJesvee ~ ÛejÛej ÛegjÛegj }eiesvee ~ SsmeW keâjeJeW ~~6~~ DeeheuÙee yees}CÙeeves, les ve DeeJe[tve keâesCeer Ûekedâ Ûekedâ cnCet veÙes. jbies} ßeeslÙeeÛeer leer Je=òeer peeieer nesT veÙes. keâesCeeÛÙee Jecee&Jej yeesš "sJeuÙeeves lÙeeves DemJemLe JneJes Demes nesT veÙes. ~~6~~

ÚUÚU ÚUCee keâ¤b veÙes ~ ÚefUleeb ÚefUleeb ÚUeW veÙes ~ ÚUCeW ÚUCee keâ¤b veÙes ~ keâesCeerÙeskeâeÛeer ~~7~~ keâesCeer JÙekeäleer, cele eEkeâJee mebØeoeÙeeJej melele šerkesâÛeer Oeej Oe¤ve lÙeebvee ÚUt veÙes. ogmeNÙeeves ÚUCÙeeÛee ØeÙelve kesâ}e lejer DeeheCe ÚUtve IesT veÙes eEkeâJee G}š lÙee}e ÚUt veÙes. ~~7~~

efpe efpe efpe efpe cnCeeJesvee ~ pees pees peeies lees lees heeJevee ~ pehepeheeW peveeRpeveeo&vee ~ mebleg° keâjeJeW ~~8~~ keâerle&veele; heesJee[Ÿeele cnCeleele lemes peer peer cnCet veÙes. (keâerle&ve Je heesJee[e nŸeebÛes mJe¤he JesieUs Deens.) keâerle&ve Demes DemeeJes keâer pÙee}e lÙeeves efJeJeskeâeÛeer peeie ÙesF&} lees le¤ve peeF&}. veecepehe keâ¤ve Je keâjJetve IesTve peve¤he peveeo&vee}e mebleg° keâjeJes. ~~8~~

efPejhes Pejs heePejs peU ~ PeUkesâ og®veer PeUeU ~ Pe[Pe[eb PeUkeâleer mekeâU ~ ØeeCeer lesLeW ~~9~~ keâerle&vekeâejeves keâ®CejmeeÛee Demee DeeefJe
580

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

Oe[keâeJee. ~~9~~

Ùee Ùee Ùee Ùee cnCeeJeW ve}ies ~ Ùee Ùee Ùee Ùee GheeJe ve}ies ~ Ùee Ùee Ùee keâebneR Ûe ve}ies ~ megyegæemeer ~~10~~ DeMee LeešecegUs ßeeslÙeebvee les ÙesCÙeemee"er Deepe&Jes keâjeJeÙeeme }eiele veenerle eEkeâJee Deeceb$eCes osTve Øemeeoeoer }e}tÛener oeKeJeeJeer }eiele veener. meeefòJekeâ yegæerÛÙee ßeeslÙeebvee DeMee GheeÙeebveer yees}JeeJes }eiele veener. les ÙesleeleÛe. ~~10~~

škeâ škeâ škeâ keâ¤b veÙes ~ šeUešeUer efškeâeW veÙes ~ šce šce šce šce }eTb veÙes ~ kebâšeUJeeCeer ~~11~~ keâerle&ve keâjleevee lesÛe les yees}t veÙes, keâesCeer `keâerle&ve DeeJejles IÙee' Demes cnCeCeeje Ûegkeâej ßeeslee Deme}e lejer lemes ke⤠veÙes. jšeUheCeeves keâenerlejer meebiele jent veÙes. ~~11~~

"me "eWyeme "ekeâeJesvee ~ "keâ "keâ "keâ keâjeJesvee ~ "ekeWâ "cekeWâ "meeJesvee ~ cete|leOÙeeve ~~12~~ keâerle&veele meiegCecetleeaÛes OÙeeve ßeeslÙeebÛÙee Devle:keâjCeele "meeJes DeMeer Dehes#ee Deens. cnCetve DeOe&Ješeves keâerle&vee}e GYes "eketâ veÙes. leye}e-ce=ogbieeÛes cees"s DeeJeepe keâe{t veÙes Je heeÙeeleer} ÛeeUebÛee veeÛele Heâej ie}keâe ke⤠veÙes. ~~12~~

[UceU [UceU [keâeW veÙes ~ [ieceie [ieceie keâecee veÙes ~ [b[U [b[U ÛegkeâeW veÙes ~ nWkeâe[heCeW ~~13~~ keâerle&veele efmeæevle ceeb[leevee ceeb[Ceer [UceUerle vemeeJeer. yees}CÙeeÛÙee DeesIeele Deheefmeæevle, ÛegkeâerÛee °evle, DeÙeesiÙe ØeceeCe F. oes
ef{meeU {e}e {Uleer kegbâÛes ~ {esyeUe {mekeâCe [g}s veeÛes ~ {UsefÛevee ef{ieef{ieebÛes ~ kebâšeUJeeCes ~~14~~ keâesCeer GLeU ßeesles hebKÙeeves Jeeje Iesleele, keâener mLet} efJe
veevee vesškeâ veeiej ~ veevee veceü iegCeeiej ~ veevee vescekeâ ceOegj ~ vescemle ieeCeW ~~15~~ keâerle&vekeâejeves vesškesâheCeeves, meYÙelesÛÙee ceÙee&oe meebYeeUerle Je veceülesves efJe
leeU lebyegjs leeveceeveW ~ leeUyeæ lebleieeCeW ~ letle& leee|keâkeâ leveW ceveW ~ leu}erve nesleer ~~16~~ lebyeesNÙeeÛeer lee}yeæ meeLe, ceÙee&efole leevee, leeje pegUefJe}s}er leblegJeeÅes ÙeebÛee ÙeesiÙe GheÙeesie kesâuÙeeves peeCekeâej ßeesles (leee|keâkeâ) DeuheeJeOeerle (letle&) Mejerj Je ceveeves keâerle&veele leu}erve nesleele. ~~16~~

LeLe&jeb Lejkeâleer jesceebÛe ~ Lew Lew Lew mJejW GbÛe ~ efLejefLej efLejeJes veeÛe ~ ØesceU YekeäleebÛee ~~17~~ keâener JesUe YeeJeeJesMeeceOÙes YekeäleebÛÙee DebieeJej jesceebÛe GYes jentve lÙeebvee kebâhe megšlees. JeeÅeebvee meeLe osCÙeeÛÙee Yejele les Lew Lew Lew Demes cees"Ÿeeves Deesj[le efLejkeâle veeÛet }eieleele Je veeÛeleÛe jneleele! ~~17~~

o#eoe#eCÙe oeš}W ~ yeboW ØeyeboW keâeWoeš}W ~ oceoce ogceogceeW }eie}W ~ peieoeblej ~~18~~ keâerle&vekeâejeÛes ØemebieeJeOeeve, ceÙee&oeMeer}lee, Megæ leòJe%eeveeves yebefomle Jekeäle=lJe FlÙeeoeRÛeer }eskeâeble Øeefmeæer nesTve les lÙeeves YeejeJetve peeleele. ~~18~~

Oetle& letle& OeeJeesve Dee}e ~ eEOeieyegæerveW eEOeie pee}e ~ OeekeWâ OeekeWâ Oeeskeâ}e ~ jbie DeJeOee ~~19~~ DeeJe[erÛes Je peeCekeâej }eskeâ DeeJepet&ve keâerle&vee}e ÙesT }eieleele Je lesLeer} JeeleeJejCeefvee|celeerves obie nesleele. meJe& peCe Deeheehe}er ceÙee&oe meebYeeUtve (Oeekesâ) keâerle&veele jbie Yejleele. ~~19~~

veevee veeškeâ vesškeWâ ~ veevee ceeveW legkeWâ keâewlegkeWâ ~ veevee vescekeâ DeveskeWâ ~ efJeÅeehee$eW ~~20~~ ceÙee&oMeer} veešŸeeefYeveÙeeves ØemeVe Pee}s}s ceÙee&oMeer} efJeÉeve, keâerle&vekeâejeÛes ÙeLeeÙeesiÙe ØeceeCeele (legkesâ ceeves) keâewlegkeâ ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

581

(o. 14 me. 4)

keâjleele. ~~20~~

heehe heUesve ies}W ogjer ~ hegCÙe heg
Hegâkeâš Heâekeâš HeâšJeCeW veeneR ~ HeâškeâU Hegâie[er eEheiee veeneR ~ efHeâkeWâ Heâmekeâš Heâes} veeneR ~ YekeâeOÙee eEveoe ~~22~~ keâerle&veele JeeÙeHeâU yees}Ces, HeâmeJeCes, leeW[eUheCee, Oeebie[eEOeiee, jmenervelee, efvejLe&keâlee, yenkeâCes, eEveoevee}mleer F. cegUerÛe vemeeJeer. ~~22~~

yejW yejW yejW cnCeleer ~ yeeyee yeeyee Gob[ keâefjleer ~ yeUW yeUWefÛe yeUeefJeleer ~ keâLes}eieeR ~~23~~ ns veme}s}s keâerle&ve }eskeâebvee Heâej Heâej DeeJe[tve les keâerle&vekeâeje}e Deeojeves JeeieJetve hegvne hegvne keâerle&vee}e ÙesCÙeemee"er DelÙeble Dee«eneves yees}eJeleele. ~~23~~

Ye}e Ye}e Ye}e }eskeâeR ~ YeefkeäleYeeJeW YeJÙe DeveskeâeR ~ Yet
ceeves} lejer ceeveeJeW ceveW ~ ceòe ve JneJeW cecelesveW ~ ceer ceer ceer ceer yengle peveW ~ cnefCepesle Deens ~~25~~ }eskeâebveer Demee efkeâleerner ceevemevceeve kesâ}e lejer keâerle&vekeâejeves mJele:ÛÙee cevee}e veerš mecepeJeeJes. (ceeveeJes– ceveJeeJes) ns ceevemevceeve YeieJeled keâLesÛes Demeleele. les Deehe}sÛe Deensle Demes mecepetve Gvceòe nesT veÙes. SNnJeer meeceevÙe ceeCemes megæe ceer ceer Demes cnCetve iee|Je‰ yeveleeleÛe! (lÙeebÛÙeele Je keâerle&vekeâejele keâeÙe Heâjkeâ?) ~~25~~

ÙeskeWâ šeWkeâle ÙeskeâebheemeeR ~ ÙesTb ÙesTb Ùesleer Pe[smeeR ~ Ùee Ùee Ùee Ùee Demes leÙeemeer ~ cnCeeJeW ve}ies ~~26~~ ÙeeG}š keâener keâerle&vekeâej `Deecner legceÛÙeekeâ[s DeJeMÙe ÙesT' Demes cnCetve }eskeâebÛÙee ieàÙeele he[leele. lÙeebvee Deeceb$eCe osCÙeeÛeerner iejpe he[le veener! ~~26~~

jeie jbie jmeeU megjbieW ~ Deblej mebefiele jeieW ~ jlvehejer#ee jlveeceeieW ~ OeebJeleer }eskeâ ~~27~~ Kejs lej Demes keâjeJes }eiet veÙes. keâejCe Glke=â° jeieoejerceeies jefmekeâ, jbiekeâ}sceeies lÙeeÛee Yeeskeälee, jmeeU HeâUeceeies he#eer, megiebOeeceeies Yegbiee, mebieerleele jceCeeje mebieerlekeâejeceeies Je jlvehejer#ekeâ Demme} jlveeceeies DeeheesDeehe Ùesleele. ~~27~~

}Je}Jeeb }Jeleer }esÛeve ~ }keâ}keâeb }keâ}W ceve ~ }he}heeW }heleer peve ~ DeeJe[erveW ~~28~~ keâerle&vekeâejekeâ[s keâewlegkeâeves heneleevee }eskeâebÛÙee [esàÙeebÛÙee heeheCÙee JejKee}er nesleele, ceve veJe}eF&ves Ûeefkeâle nesles Je les cees"Ÿee DeeJe[erves veceülee Oe¤ve lÙeeÛeskeâ[s Ùesleele. ~~28~~

JeÛeveW JeeGieeR Jeosvee ~ JeeJejsefJeJejs Jemesvee ~ Jeie$eglJeW efveJeJeer pevee ~ efJeefvele nesGveer ~~29~~ lees keâerle&vekeâej keâOeerÛe Ye}lesme}les yees}le veener. lÙeeÛÙee ceveele Ye}lÙeeme}lÙee iees°eRvee Leeje vemelees Je veceüYeeJeeves kesâ}suÙee Jekeäle=lJeeves ßeeslÙeebvee meceeOeeve oslees. ~~29~~

meejemeej mecemleeb}e ~ efmekeâTb efmekeâTb pevee}e ~ meeefnle mebefiele meppevee}e ~ yejW Jeešs ~~30~~ meeefnlÙekeâejeÛÙee Mew}erle Je mebieerleeÛÙee meeLeerle lees mejmekeâš meJeeËvee meejemeej efJeÛeej melele meebiele jnelees. ÙeecegUs meppeve lÙeeÛesJej ØemeVe nesleele. ~~30~~

KejWKeesšW KejW Jeeš}W ~ KeKe&j KegKeg&j Kegbš}W ~ KeesšW KeesšsheCeW ies}W ~ KeesšW cnCeesefveÙeeb ~~31~~ (o. 14 me. 4)

582

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

Kejs keâeÙe Je Keesšs keâeÙe nŸeeÛee efveJee[e nesTve Kejs mecepe}s cnCepes ßeeslÙeebÛÙee ceveeleer} KegjKegj Leebyeles. pes Keesšs Demeles les lÙeeÛÙee KeesšsheCeevesÛe yeepet}e nesles! ~~31~~

MeeneCes MeesefOeleeb MeesOesvee ~ MeeŒeeLe& ßegleer yeesOesvee ~ Megkeâ Meeefjkeâe Mecesvee ~ Meyo leÙeeÛee ~~32~~ yejeÛe MeesOe IesTvener meeefòJekeâ efJeÉeve meehe[le veener Je lÙeecegUs Gheefve
n®
}#eeJeW }ef#eleeb De}#eeR ~ }ef#e}W }esÛeveeleW }#eer ~ }bie}W }ÙesleW De}#eer ~ efJeeEniececeeieX ~~34~~ De}#Ùe DeelceJemletJej Devle:keâjCeJe=òeer efmLej keâjeJeer. [esàÙeeÛee [esUe Deme}suÙee DeelcÙeeÛes DevegmebOeeve meeOeeJes. }ÙeeEÛeleveeÛÙee ceeOÙeceeletve Deble:keâjCe Je=òeerÛee ›eâceeves }Ùe meeOetve (hene– keâ" Ghe. JeeCeerÛee ceveele, ceveeÛee yegæerle }Ùe keâjeJee F.) he#eer HeâUeJej Peshe Ieslees lÙeeØeceeCes DeelceevegYeJe IÙeeJee. ~~34~~

#es$e #es$e%e #eesYelees ~ #ecesveW #ecetve #ceefJelees ~ #ceCeW #eesYeCeW #es$e%e lees ~ meJeeË "eFË ~~35~~ osn¤he #es$eele peerJe¤he #es$e%e keâOeer #egyOe neslees. keâOeer #eceeMeer}ner neslees. Demee #egyOe nesCeeje Je #ecee keâjCeeje, peerJe meJe& ceeCemeebceOÙes Deens. (ns }#eele IesTve keâerle&vekeâejeves meceepeele JeeJejeJes. nŸee meJe& meceemeele meceLeeËveer MeyoefJeYeüceeJej Heâej Yej efo}e Demetve lÙeecegUs DeLe&JeenerheCee}e ieewCelJe Dee}s Deens. DeesJÙee JeeÛeleevee MeyoefJeYeüceeÛee Deevebo efceUlees. DeLe& keâjleevee mejU DeLe& keâjCÙeeÛee ØeÙelve kesâ}e Deens.) ~~35~~ Fefle ßeeroemeyeesOes ieg®efMe<ÙemebJeeos ‘keâerle&ve}#eCeveece’ meceeme ÛeJeLee ieg®efMe<ÙemebJeeoelcekeâ ßeeroemeyeesOe Ùee «ebLeeleer} ‘keâerle&ve}#eCe’ veeJeeÛee ÛeJeLee meceeme meceehle

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

583

(o. 14 me. 4)

oMekeâ ÛeewoeJee : DeKeb[OÙeeveveece meceeme heeÛeJee : nefjkeâLee}#eCe ~~ ßeerjece meceLe& ~~

ceeieeb nefjkeâLesÛeW }#eCe ~ ßeesleeR kesâ}e neslee Øemve ~ meeJeOe nesTve efJeÛe#eCe ~ heefjmeesle Deeleeb ~~1~~ nŸeehetJeea ßeeslÙeebveer nefjkeâLesÛÙee }#eCeebefJe
nefjkeâLee kewâmeer keâjeJeer ~ jbieW kewâmeer YejeJeer ~ pesCeW heeefJepes heoJeer ~ jIegveeLeke=âhesÛeer ~~2~~ `jIegveeLeke=âheebefkeâle' ner heoJeer efceUCÙeemee"er DeeJeMÙekeâ DeMeer nefjkeâLee keâMeer keâjeJeer Je efleÛÙeele jbie keâmee YejeJee les Sskeâe. ~~2~~

meesveW DeeefCe heefjceUs ~ Ùeg#eob[e }eieleer HeâUW ~ ieewuÙe ceeOegÙe& jmeeUW ~ lejer les DehetJe&lee ~~3~~ (nefjkeâLeekeâej keâmee DemeeJee les meceLe& meebieleele–) pÙeeØeceeCes meesvÙee}e megiebOe ÙesT }eie}e Je Gmee}e iees[ HeâUs Oe¤ }eie}er lej DehetJee&F& Jeešs} lÙeeØeceeCes– ~~3~~

lewmee nefjoeme DeeCeer efJejkeäle ~ %eelee DeeefCe ØesceU Yekeäle ~ efJelheVe DeeefCe Jeeojefnle ~ lejer nsefn DehetJe&lee ~~4~~ nefjoeme efJejkeäle Demes}, Jesoevleer ØesceU Yekeäle Demes} Je hebe[f le Demetve JeeoeÛeer KegceKegceer vemes} lej les DehetJe&Ûe nesÙe. ~~4~~

jeie%eeveer leeU%eeveer ~ mekeâUkeâUe yeÇÿe%eeveer ~ efvejeefYeceeveW Jelex peveeR ~ lejer nsefn DehetJe&lee ~~5~~ cee}kebâmeeoer jeieebÛeer Gòece peeCe, ef$elee}eoer lee}ebÛes %eeve, Deveskeâkeâ}emebheVe, yeÇÿeefJeÅesle ØeJeerCe Demetve Denbkeâejjefnle nesTve }eskeâeble JeeJejle Demes} lej lesner DehetJe&Ûe! ~~5~~

ceÚj veeneR peÙeemeer ~ pees DelÙeble efØeÙes meppeveemeer ~ Ûelegjebie peeCes ceevemeeR ~ Deblejefve‰ ~~6~~ nefjkeâLeekeâej celmejjefnle Demetve meppeveebvee efØeÙe DemeeJee. ÛeewHesâj °erÛee Demetve ceveeves Deblee|ve‰ DemeeJee. ~~6~~

peÙeblÙeeefokeWâ veevee heJeX ~ leerLe& #es$eW peW DehetJeX ~ pesLeW Jeefmepes osJeeefOeosJeW ~ meeceLÙe&¤heW ~~7~~ JeejeCeMeermeejKeer leerLex DeÆgle Demetve lesLes ceneosJe lÙeeÛÙee meeceLÙe&¤heeves jnelees. ieeCeieehetjmeejKÙee ef"keâeCeer oòepeÙebleermeejKes ceneslmeJe Je heJe&keâeU meepejs nesleele. ~~7~~

leÙee leerLee&leW pes ve ceeefveleer ~ Meyo%eeveW efceLÙee cnCeleer ~ leÙee heecejeb ßeerheleer ~ pees[s} keQâÛee ~~8~~ JesoevleeÛÙee Meyo%eeveeves pes lÙee leerLeeËvee ceeefÙekeâ cnCeleele lÙee heecejebvee F&Meke=âhee keâMeer nesF&}? ~~8~~

efveieg&Ce ves}W mebosneveW ~ meiegCe ves}W yeÇÿe%eeveW ~ oesefnkeâ[s DeefYeceeveW ~ Jeesme kesâ}W ~~9~~ lÙeebÛeer DeMeer Meeskeâeefvlekeâe nesles keâer efveieg&CeeÛes Â{, DeheefjJele&veerÙe Je Dehejes#e %eevener Pee}s}s vemeles Je yeÇÿe efJeÅesÛÙee Meyo%eeveecegUs meiegCeeJej Øescener vemeles! DeMee Øekeâejs `ceer' ÛesÛe ØeeyeuÙe nesTve oesvnerkeâ[tve lees veeieJe}e peelees. ~~9~~

heg{W Demeleeb meiegCecetleea ~ efveieg&CekeâLee pes keâefjleer ~ Øeefleheeotve GÚsefoleer ~ lesefÛe he{lecetKe& ~~10~~ meceesj ßeerjeceemeejKÙee meiegCe owJeleeÛeer cetleea Demeleevee efveYexU yeÇÿeefJeÅee meebietve meiegCeeÛee De£sj keâjleele les kesâJeU (o. 14 me. 5)

584

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

he{lecetKe&Ûe nesle. (hene– 2-10-4) ~~10~~

Ssmeer ve keâerpes nefjkeâLee ~ Deblej he[s GYeÙes hebLee ~ heefjme }#eCeW Deeleeb ~ nefjkeâLesÛeeR ~~11~~ nefjkeâLee nŸee heæleerves ke⤠veÙes. keâejCe lÙeecegUs meiegCe Je efveieg&Ce nŸee oesvner Gheemeveele ogjeJee efvecee&Ce neslees. Deelee Gòece nefjkeâLesÛeer }#eCes Sskeâe. ~~11~~

meiegCecetleeaheg{W YeeJeW ~ keâ®Ceekeâerle&ve keâjeJeW ~ veevee OÙeeveW JeCee&JeW ~ ØeleehekeâerleealeW ~~12~~ meiegCe DeJeleejeÛeer cetleea meceesj "sJetve eEkeâJee meiegCe cetleeaheg{s keâ®CejmeØeOeeve YeeJehetCe& keâerle&ve keâjeJes. meceÛejCe°er Deme}s}s efJeú}eÛes OÙeeve, keâesob[Oeejer jeceeÛes OÙeeve, ef$eYebieeke=âleer ke=â
SsmeW ieeleeb mJeYeeJeW ~ jmeeU keâLee Jees{Jes ~ meJeeËlejer ns}eJes ~ ØescemegKe ~~13~~ DeMee meebieCÙeecegUs menpeÛe jmeeU nefjkeâLee Keg}le peeles Je meJe& ßeeslÙeebÛÙee Deble:keâjCeeble ØesceeÛÙee megKee}e Yejleer Ùesles. ~~13~~

keâLee jÛeeÙeeÛeer KetCe ~ meiegCeeR veeCeeJeW efveieg&Ce ~ ve yees}eJes oes
osJeeÛeW JeCee&JeW JewYeJe ~ veevee ØekeâejW cenòJe ~ meiegCeeR "sGefveÙeeb YeeJe ~ nefjkeâLee keâjeJeer ~~15~~ jeceke=â
}epe meeb[tve peveeÛeer ~ DeemLee meeb[tve OeveeÛeer ~ veerÛe veJeer keâerle&veeÛeer ~ DeeJe[er OejeJeer ~~16~~ }eskeâebÛeer Yeer[ ve Oejlee efve:mebkeâesÛeheCes Je efyeoeieerÛeer Dehes#ee ve "sJelee veJÙee veJÙee Gvces
veceü nesTve jepeebieCeeR ~ efve:Mebkeâ peeJeW }esšebieCeeR ~ keâjleeefUkeâe ve=lÙe JeeCeer ~ veeceIees
ÙeskeâebÛeer keâere|le Ùeskeâeheg{W ~ Jee|Celeeb meeefnlÙe ve he[s ~ cnCeesefveÙeeb efveJee[s ~ pesLeer} lesLeW ~~18~~ Skeâ owJele meceesj Demeleevee keâerle&veele ogmeNÙeeÛe owJeleebÛeer keâerleea meebieCes ÙeesiÙe veener. cnCetve pÙee lÙee owJeleemeceesj pÙeeÛes lÙeeÛes ceenelcÙe ØeecegKÙeeves meebieeJes. ~~18~~

cetleea vemleeb meiegCe ~ ßeJeCeeR yewme}s meeOegpeve ~ lejer DeÉwleefve¤heCe ~ DeJeMÙe keâjeJeW ~~19~~ meceesj meiegCeeÛeer cetleea vemeleevee Je DeefOekeâejer ßeesles yeme}s Demeleer} lej Jesoevleeleer} DeÉwleeÛes MeeŒe DeJeMÙe meebieeJes. ~~19~~

veeneR cetleea veeneR meppeve ~ ßeJeCeeR yewme}s YeeefJekeâ peve ~ lejer keâjeJeW keâerle&ve ~ ØemleeefJekeâ JewjeiÙe ~~20~~ meceesj cetleea veener, DeefOekeâejer ßeesles veenerle Je meeceevÙe YeeefJekeâ peve Demeleer} lej lÙeebvee Devegleehe Je JewjeiÙe efvecee&Ce nesF&} Demes keâerle&ve keâjeJes. ~~20~~

ßegbIeeefjkeâ veJejefmekeâ ~ ÙeeceOeW meeb[eJeW Ùeskeâ ~ efŒeÙeeefokeâebÛeW keâewlegkeâ ~ JeCetË veÙes keâeR ~~21~~ veTjmeebhewkeâer heefnuÙee ße=bieej jmeeÛee Jeehej keâceerle keâceer DemeeJee. (hene 4-2-15) iebOeJe&efŒeÙee eEkeâJee DevÙe efŒeÙeebÛee meboYe& Dee}e Demelee lees Lees[keäÙeele DeeJejlee IÙeeJee. ~~21~~ ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

585

(o. 14 me. 5)

}eJeCÙe efŒeÙeebÛeW Jee|Celeeb ~ efJekeâej yeeefOepes leòJelee ~ Oeeefj°eheemetve ßeeslee ~ ÛeUs lelkeâeU ~~22~~ cnCeGve leW lepeeJeW ~ peW yeeOekeâ meeOekeâeb mJeYeeJeW ~ Iesleeb DeblejeR "meeJeW ~ OÙeeve efŒeÙeebÛeW ~~23~~ }eJeCÙe efŒeÙeebÛeW OÙeeve ~ keâeceekeâej pee}W ceve ~ kewâÛeW Dee"Jes} OÙeeve ~ F&ÕejeÛeW ~~24~~ Œeer Jee|Celeeb megKeeJe}e ~ }eJeCÙeeÛes YejeR Yej}e ~ lees mJeÙeW peeCeeJee ÛesJe}e ~ F&Õejeheemegveer ~~25~~ ŒeerÛÙee meeQoÙee&Ûes Gòeeve JeCe&ve kesâ}s lej keâeceefJekeâej peeiee nesTve ceveeÛeer Ûe}efyeÛe} nesles. meeOekeâebÛÙee cetUÛÙee menpeØeJe=òeercegUs les JeCe&ve yeeOekeâ "¤ve ŒeerÛesÛe eEÛeleve meg¤ nesCes MekeäÙe DemeuÙeeves les šeUeJes. ŒeercetleeaÛesÛe OÙeeve }eietve Deble:keâjCeJe=òeer keâeceeves Ye¤ve peeles. lees F&ÕejeÛes OÙeeve keâmes keâjCeej? ŒeerÛÙee JeCe&veeves Je=òeer megKeekeâej nesTve pees lÙee meeQoÙee&le mJele:}e njJetve yemelees lees F&MeeEÛeleveeheemetve DeJeMÙe {Ulees. ~~22-25~~

nefjkeâLesmeer YeeJeyeUW ~ ies}e jbie lees legbyeUs ~ efveefce<Ùe Ùeskeâ pejer DeekeâUs ~ OÙeeveeR hejceelcee ~~26~~ nefjkeâLesle pej YeefkeäleYeeJeeÛes meeceLÙe& Demes} lej #eCeYej lejer hejceelcÙeeÛes OÙeeve }eietve ieceeJe}s}e nefjkeâLesleer} jbie lÙee}e hejle efceUs}. ~~26~~

OÙeeveeR iegble}W ceve ~ kewâÛeW Dee"Jes} peve ~ efveMebkeâ efveu}&pe keâerle&ve ~ keâefjleeb jbie ceepes ~~27~~ Skeâoe ceve OÙeeveele iegble}s keâer lÙee}e FlejebÛes Yeeve ve jentve efve:MebkeâheCes mebkeâesÛejefnle keâerle&ve lees ke⤠}eie}e keâer nefjkeâLesle nefjjbieÛe Ye¤ve jnelees. ~~27~~

jeie%eeve leeU%eeve ~ mJej%eeveWmeeR efJelheVe ~ DeLee&vJeÙeeÛeW keâerle&ve ~ keâ¤b peeCes ~~28~~ jeie, lee}, mJej nŸeebÛÙee %eeveemen pees JesoevleMeeŒeJesòee Demelees lees DeLe&hetCe& Je megmebyeæ keâerle&ve ke⤠Mekeâlees. ~~28~~

ÚheVe Yee
Yekeäleebme osJeeÛeW OÙeeve ~ osJeeJeebÛetve vesCes DeVe ~ keâUeJebleebÛeW peW ceve ~ leW keâUekeâej pee}W ~~30~~ Yekeälee}e osJeeÛes OÙeeve }eie}s keâer lees osJeeJeeÛetve ogmejs keâener peeCeerle veener. hejbleg meeceevÙe keâ}ekeâej menpeÛe keâ}emekeäle Demelees. lÙee}e YeieJeodØesce vemeles. ~~30~~

ßeernefjJeerCe pes keâUe ~ lesefÛe peeCeeJeer DeJekeâUe ~ osJeeme meeb[tve JesieUe ~ ØelÙe#e heef[}e ~~31~~ ßeernjerÛes Øesce vemeleevee Deme}s}er Flej keâesCeleerner keâ}e ner DeJekeâUeÛe nesÙe. keâejCe lees keâ}eJeble Deevebo¤he osJeeheemetve JesieUe he[lees. ~~31~~

meheeA Jesef{}W Ûeboveemeer ~ efveOeeveeDee[ efJeJemeer ~ veevee keâUe osJeemeer ~ Dee[ lewmÙee ~~32~~ pÙeeØeceeCes ÛeboveeÛÙee Pee[e}e mehe& efJeUKee Iee}tve yemelees eEkeâJee ieghleOeveeÛÙee mee"ŸeeJej [ekeâerCe yeme}s}er Demeles lÙeeØeceeCes meJe& ØekeâejÛÙee keâ}e, YeieJeledØesce vemes} lej, osJeeÛÙee ØeehleerÛÙee Dee[ Ùesleele. (Úbos veevee hejer ~ keâUe ve heeefJepes njer– legkeâe.) ~~32~~

meeb[tve osJe meJe&%e ~ veeoeceOÙeW JneJeW ceive ~ leW ØelÙe#e efJeIve ~ Dee[JeW Dee}W ~~33~~ meJe&%e osJe yeepet}e mee¤ve mebieerleemeejKÙee keâ}sÛÙee veeoele leu}erve nesCes ns osJeØeehleerÛÙee Dee[ ÙesCeejs mee#eele efJeIve Deens. ~~33~~

Ùeskeâ ceve iegble}W mJejeR ~ keâesCeW eEÛeleeJee ßeernjer ~ yeUWefÛe Oe®efveÙeeb ÛeesjeR ~ efMeßet
586

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

mJele:Ûeer peCet mesJeeÛe keâ¤ve Ieslees! lees YeieJeled mesJes}e cegkeâlees. ~~34~~

keâefjleeb osJeeÛeW oMe&ve ~ Dee[JeW Dee}W jeie%eeve ~ lesCeW Oe®efveÙeeb ceve ~ mJejeceeieW ves}W ~~35~~ osJeeÛes oMe&ve IÙeeJeÙeeme peeJes lees SKeeÅee jeieeÛeer Dee}eheer Dee[Jeer ÙesTve leer cevee}e mJejeceeies Dees{erle vesles! ~~35~~

YesšeW peeleeb jepeÉejeR ~ yeUWefÛe Oeefj}e yesieejer ~ keâUeJebleeb lewmeer hejer ~ keâUsveW kesâ}er ~~36~~ jepee}e YesšCÙeemee"er jepeeÛÙee Éejele peeJes Je keâesCee jepemesJekeâeves Dees{tve vesTve Jes"efyeieejer}e }eJeeJes lemes keâ}ekeâejeÛes nesles. ~~36~~

ceve "sTve F&ÕejeR ~ pees keâesCeer nefjkeâLee keâjer ~ leesefÛe Ùes mebmeejeR ~ OevÙe peeCee ~~37~~ pees efÛeòeJe=òeer F&Õejekeâ[s "sJetve nefjkeâLee keâjlees leesÛe nŸee ØehebÛeele pevcee}e ÙesTve OevÙe neslees. ~~37~~

peÙeeme nefjkeâLesÛeer iees[er ~ G"s veerÛe veJeer DeeJe[er ~ leÙeeme pees[}er pees[er ~ meJeexòeceeÛeer ~~38~~ YeieJeledØesceeÛeer Ûe{leer Jee{leer DeeJe[ nesTve pees nefjkeâLee keâjlees lÙee}e meJeexòecenjerÛes oMe&ve nesles. ~~38~~

nefjkeâLee ceeb[}er pesLeW ~ meJe& meeb[tve OeeJes lesLeW ~ Dee}mÙe efveõe oJe[tve mJeeLeX ~ nefjkeâLesefme meeoj ~~39~~ pesLes nefjkeâLee Ûee}t Demes} lesLes pees DeeUme, Peeshe Je Flej DeeJe[er mees[tve OeeJele peelees Je ceveeheemetve lÙee keâLesle meeceer} neslees– ~~39~~

nefjYekeäleebefÛeÙes IejeR ~ veerÛe ke=âlÙe Debefiekeâejer ~ meensYetle meJeeËhejeR ~ mee#eheW nesÙes ~~40~~ Je nefjYekeäleeÛes Iejer meJe& ØekeâejÛeer keâeces keâ¤ve meJe& Øekeâejs lÙee}e melele ceole keâjlees– ~~40~~

Ùee veeJe nefjoeme ~ peÙeeefme veeceeR efJeÕeeme ~ ÙesLetve ne meceeme ~ mebhetCe& pee}e ~~41~~ leesÛe Keje nefjoeme. lÙeeÛeer veeceeJej Deheej ßeæe Demeles. ne meceeme ÙesLes hetCe& Pee}e. ~~41~~ Fefle ßeeroemeyeesOes ieg®efMe<ÙemebJeeos ‘nefjkeâLee}#eCeveece’ meceeme heeÛeJee ieg®efMe<ÙemebJeeoelcekeâ ßeeroemeyeesOe Ùee «ebLeeleer} ‘nefjkeâLee}#eCe’ veeJeeÛee heeÛeJee meceeme meceehle

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

587

(o. 14 me. 5)

oMekeâ ÛeewoeJee : DeKeb[OÙeeveveece meceeme meneJee : ÛeelegÙe&}#eCe ~~ ßeerjece meceLe& ~~

¤he }eJeCÙe DeYÙeeefmeleeb ve Ùes ~ menpeiegCeeme ve Ûe}s GheeÙes ~ keâebneR lejer OejeJeer meesÙes ~ Deieeblegkeâ iegCeeÛeer ~~1~~ MejerjeÛeer "sJeCe (mJe¤he) Je meeQoÙe& nŸeele ØeÙelveeves yeo} keâjlee Ùesle veener. Ghepele DemeCeeNÙee nŸee efJeMes
keâeUW ceeCegme ieesjW nesÙesvee ~ JeveeUeme Ùeslve Ûee}svee ~ cegkeäÙeeme JeeÛee Hegâšsvee ~ ne menpeiegCe ~~2~~ pevcele: keâeàÙee JeCee&Ûee ceeCetme ieesje nesle veener. pees pevcepeele cegkeâe Deens lÙee}e yees}lee Ùesle veener. pevceKegCee, ›eCe F. keâe{lee Ùesle veenerle. (meceLeeËÛÙee keâeUer MeuÙeefÛeefkeâlmes}e Deme}suÙee ceÙee&oe }#eele IÙeeJÙeele.) ~~2~~

DeebOeUW [esUme nesÙesvee ~ yeefOej leW Sskesâvee ~ heebiegU heeÙes IesFvee ~ ne menpeiegCe ~~3~~ pevceebOee}e °er Ùesle veener. yeefnje Ssketâ Mekeâle veener. heebieàÙee}e keâener kesâ}s lejer Ûee}lee Ùesle veener. ~~3~~

kegâ¤helesÛeeR }#eCeW ~ efkeâleer cnCeesefve meebieCeW ~ ¤he }eJeCÙe ÙeekeâejCeW ~ hee}šsvee ~~4~~ `kegâ¤helee' nŸee MeyoeÛeer JÙeehleer Heâej cees"er Demetve lÙeeÛeer }#eCes efkeâleerlejer Deensle. cnCetve MejerjeÛeer "sJeCe, FbefõÙeebÛes JewiegCÙe Je meeQoÙe& nŸeeble yeo} keâjlee Ùesle veener. ~~4~~

DeJeiegCe meesef[leeb peeleer ~ Gòece iegCe DeYÙeeefmeleeb Ùesleer ~ kegâefJeÅee meeb[tve efmekeâleer ~ MeeneCes efJeÅee ~~5~~ heCe mJeYeeJeeÛes oes
cetKe&heCe meebef[leeb peeleW ~ MeeneCeheCe efmekeâleeb ÙesleW ~ keâejyeej keâefjleeb GcepeleW ~ mekeâU keâebneR ~~6~~ cetKe&heCee }#eele IesTve lees peeCeerJehetJe&keâ mees[lee Ùeslees Je MeneCeheCee Deelcemeele keâjlee Ùeslees. ØeÙelveeves ns peceles. ~~6~~

ceevÙelee DeeJe[s peerJeeR ~ lejer keâeb Ghes#ee keâjeJeer ~ ÛeelegÙeXefJeCe GbÛe heoJeer ~ keâoeheer veeneR ~~7~~ ØelÙeskeâe}e ceevemevceeve, }eskeâefØeÙelee Je Ye}sheCee nJeemee Jeešlees. ceie meodieÏCeebÛÙee peesheemeveskeâ[s og}&#e keâ¤ve keâmes Ûee}s}? MeneCeheCee Je meodieÏCeeefMeJeeÙe Kejs ßes‰lJe keâOeerÛe efceUle veener. ~~7~~

Ssmeer ØeefÛele Ùesles cevee ~ lejer keâeb mJeefnle keâjevee ~ mevceeieX Ûee}eleeb peveeb ~ meppevee ceeves ~~8~~ ns vesnceerÛe DevegYeJee}e Ùesle Demeleevee lemes Jeeietve Deehe}s efnle keâe meeOet veÙes? mevceeiee&Je¤ve Ûee}Ceejs meppeveebvee DeeJe[leele. ~~8~~

osns vesškeWâ ßegbIeeefj}W ~ hejer ÛeelegÙeXefJeCe veeme}W ~ iegCeWefJeCe meeefpejW kesâ}W ~ yee
(o. 14 me. 6)

588

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

Debleke&âUe ßegbIeejeJeer ~ veeveehejer GcepeJeeJeer ~ mebheoe cesUTve YeesieeJeer ~ meeJekeâeme ~~10~~ ceeCemeeves Deehe}s Deblejbie Deveskeâ Øekeâejs vešJeeJes, yegefæceòee Je keâle&yeieejerletve Deveskeâ Øekeâejs JewYeJe efceUJetve les megKeeves YeesieeJes. ~~10~~

Øeslve keâjervee efmekesâvee ~ Mejerj leWefn keâ°Jeervee ~ Gòece iegCe IesF&vee ~ meoekeâesheer ~~11~~ ØeÙelveeves keâener efMekeâeÙeÛes veener, Mejerje}e keâ° ÅeeÙeÛes veenerle, meodieÏCe yeeCeJeeÙeÛes veenerle Je oeefjõŸe Je Heâefpeleerves melele meblehle DemeeÙeÛes! ~~11~~

DeeheCe ogmeNÙeeme keâjeJeW ~ leW GefmeCeW meJeWefÛe IÙeeJeW ~ pevee keâ°efJeleeb keâ°eJeW ~ }eies} yeng ~~12~~ DeeheCe ogmeNÙeeMeer pemes Jeeielees leMeerÛe JeeieCetkeâ DeeheuÙee}e lesLeuÙee lesLes efceUles. pÙee ØeceeCeele Flejebvee $eeme ÅeeJee lÙeentve DeefOekeâ $eeme meesmeeJee }eielees. ~~12~~

vÙeeÙeW Jelex} lees MeeneCee ~ DevÙeeF lees owvÙeJeeCee ~ veevee ÛeelegÙee&ÛÙee KegCee ~ Ûelegj peeCes ~~13~~ meceepeele pees vÙeeÙeeves Jeeies} leesÛe MeneCee "jlees. DevÙeeÙe keâjCeeje}e Deeheòeer meesmeeJÙee }eieleele. ÛeelegÙee&Ûes JeeieCes keâmes Demeles les Ûelegje}eÛe keâUles. ~~13~~

peW yengleebme ceeve}W ~ leW yengleeR ceevÙe kesâ}W ~ Ùesj leW JesLe&efÛe ies}W ~ peieeEveÅe ~~14~~ pes yengmebKÙe }eskeâebvee ÙeesiÙe Jeešles lesÛe nŸee peieele ceevÙelee heeJeles. lÙeeJesieUs peieekeâ[tve eEveoveerÙe "¤ve JÙeLe& peeles. ~~14~~

}eskeâ DeeheCeeefme JeesUeJes ~ eEkeâJee DeeJeIesÛe keâeWmeUeJes ~ DeeheCeeme meceeOeeve HeâeJes ~ SsmeW keâjeJeW ~~15~~ }eskeâ DeeheuÙeeJej mebleg° nesTve Deehe}smes JneJesle keâer les meJe& efJejesOeele DemeeJesle? nŸeeleer} pes meceeOeevekeâejkeâ Demes} les keâjeJes! ~~15~~

meceeOeeveW meceeOeeve Jee{s ~ efceef$eveW efceef$e pees[s ~ ceesef[leeb #eCecee$eW cees[s ~ yejsheCe ~~16~~ ogmeNÙeebÛes meceeOeeve kesâ}s lej Deehe}sner meceeOeeve Jee{les. Skeâe efce$eeyejesyej Deveskeâ efce$e pees[}s peeleele. heCe Deveskeâ efoJemeebÛes Ûeebie}s mebyebOe #eCeele cees[}s peeT Mekeâleele. ~~16~~

Denes keâebnes Dejs keâebjs ~ peveeR SsefkeâpesleW eEkeâ js ~ keâUle DemeleebÛe keâeb js ~ efvekeâeceerheCe ~~17~~ `Denes' }e `keâenes' Ûee Øeeflemeeo efceUlees. `Dejs' }e `keâejs' Ûes Gòej efceUles Demes meJeeËkeâ[tve SskeâeJeÙeeme efceUles. ns keâUtvener les }#eele ve IesCÙeeÛee veleõ°heCee keâe keâjeJee? ~~17~~

ÛeelegÙeX ßegbIeejs Deblej ~ JeŒeW ßegbIeejs Mejerj ~ oesefnceOeW keâesCe Leesj ~ yejW heene ~~18~~ yegefæceòesves Deblejbie MeesYeles Je JeŒeeves Mejerj MeesYetve efomeles. nŸee oesvneRle ßes‰ keâeÙe les efJeÛeej keâ¤ve "jJee. ~~18~~

yeenŸeekeâej ßegIb eeefj}W ~ lesCeW }eskeâebÛÙee neleeefme keâeÙes Dee}W ~ ÛeelegÙeX yengleebmeer jef#e}W ~ veevee ØekeâejW ~~19~~ Mejerj JeŒee}bkeâejebveer MeesefYeJeble keâ¤ve }eskeâebvee ØelÙe#e keâeÙe efceUles? heCe yegefæceòescegUs DeveskeâebÛes Deveskeâ Øekeâejs j#eCe nesles. lÙeebÛes keâuÙeeCe nesles. ~~19~~

yejW KeeJeW yejW pesJeeJeW ~ yejW uÙeeJeW yejW vesmeeJeW ~ mecemleeR yejW cnCeeJeW ~ Ssmeer Jeemevee ~~20~~ pesJeCeKeeCe JÙeJeefmLele DemeeJes, JeŒee}bkeâej Ûeebie}s Iee}eJesle. meJeeËveer Deehe}er JeenJee keâjeJeer Demes meJeeËveeÛe Jeešles. ~~20~~

leveW ceveW efPepeeJeW ~ lesCeW Ye}s cnCeesve IÙeeJeW ~ GieW efÛe keâefuheleeb efmeCeeJeW ~ }eies} heg{W ~~21~~ pej meJeeËkeâ[tve Ûeebie}s cnCeJetve IÙeeJeÙeeÛes Demes} lej lÙeemee"er Mejerje}e keâ° ÅeeJes }eieleele Je cevee}e cegj[ ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

589

(o. 14 me. 6)

Iee}tve Flejebmee"er PešeJes }eieles. Demes ve keâjlee kesâJeU }eskeâebveer DeeheuÙee}e Ye}s cnCeeJes ne ceveesjLeÛe "¤ve MeerCe nesF&}. ~~21~~

}eskeâeR keâeÙe&Yeeie Dee[s ~ lees keâeÙe&Yeeie pesLeW Ie[s ~ }eskeâ menpeefÛe Jees{s ~ keâeceemee"eR ~~22~~ }eskeâebÛes keâece pesJne KeesUbyeles Je lÙee JesUer lÙeebvee Deehe}er ceole nesles lesJneÛe DeeheuÙee keâecee}e }eskeâ OeeJetve Ùesleele. ~~22~~

cnCeesve ogmeNÙeeme megKeer keâjeJeW ~ lesCeW DeeheCe megKeer JneJeW ~ ogmeNÙeeme keâ°efJeleeb keâ°eJeW ~ }eies} mJeÙeW ~~23~~ cnCetve ogmeNÙeebvee DeefOekeâeefOekeâ megKeer kesâ}s lejÛe DeeheuÙee}e megKe efceUs}. G}š ogmeNÙeebvee $eeme efo}e lej DeeheuÙee}ener $eeme nesF&}. ~~23~~

nW leeW ØeiešefÛe Deens ~ heeefnuÙeeefJeCe keâecee veÙes ~ mecepeCeW ne GheeÙes ~ ØeeCeercee$eemeer ~~24~~ ns lej GIe[heCeW keâUCÙeemeejKes Deens. cee$e lemee efJeÛeej kesâ}e Demes} lejÛe lees GheÙeesieer he[lees ns meJeeËveerÛe veerš }#eele "sJeeJes. ~~24~~

mecepe}s DeeCeer Jele&}s ~ lesefÛe YeeiÙeheg®
efpelegkeâe JÙeehe eflelegkeWâ JewYeJe ~ JewYeJeemeeefjKee neJeYeeJe ~ mecepe}s heeefnpes GheeJe ~ ØeiešefÛe Deens ~~26~~ JÙeeJeneefjkeâ peerJeveele GÅeesie-JÙeJemeeÙeeÛee pesJe{e JÙeehe DeefOekeâ keâjeJee lesJe{s DeefOekeâ JewYeJe efceUles. lÙee JewYeJeeÛÙee ØeceeCeele ßeercebleerÛes peerJeve peielee Ùesles. ns meJe&$e mhe°heCes efomeles. heCe les }#eele Iesle}s heeefnpes. ~~26~~

DeeUmeW keâeÙexYeeie veemelees ~ mee#eshe nesle nesle neslees ~ efomeles iees°er keâUsvee lees ~ MeeneCee kewâmee ~~27~~ DeeUme kesâ}e lej ceeb[}s}e JÙeehe Hegâkeâš peelees. meelelÙeeves keâ° keâjerle ies}s lej JÙeehe Jee{lee Jee{lee Jee{leÛe peelees. ns GIe[ Demeleevee pÙee}e keâUle veener lÙee}e MeneCee keâmee cnCeeJee? ~~27~~

efceef$e keâefjleeb nesleW ke=âlÙe ~ Jewj keâefjleeb neslees ce=lÙe ~ yeesef}}W nW melÙe eEkeâ DemelÙe ~ JeesUKeeJeW ~~28~~ meJeeËÛÙeele efceUtveefcemeUtve jeefn}s lej Deveskeâ keâeces nesleele. Heâšketâve jeefn}s lej meJe&$e DeheÙeMe Ùesles (ce=lÙe). ns ceePes meebieCes Kejs keâer Keesšs les Lees[ŸeeÛe efvejer#eCeeves DeesUKeeJes. ~~29~~

DeeheCeeme MeeneCeW keâ¤b vesCes ~ Deehe}W efnle DeeheCe vesCes ~ peveeR cewef$e jeKeeW vesCes ~ Jewj keâjer ~~29~~ pees mJele:}e MeneCee ve keâjlee, meJeeËle efceUtveefcemeUtve ve jenlee Jewj keâjlees lÙee}e mJele:Ûes efnle meeOelee Ùesle veener. ~~29~~

Ssmes ØekeâejerÛes peve ~ lÙeeme cnCeeJeW De%eeve ~ leÙeeheemeeR meceeOeeve ~ keâesCe heeJes ~~30~~ nŸeeÛe ØekeâejÛÙee }eskeâebvee De%eeveer cnCeleele. les keâesCee}ener (mJele:men) meceeOeeve osT Mekeâle veenerle. ~~30~~

DeeheCe ÙeskeâeÙeskeâer Ùeskeâ}e ~ me=°eRle Yeeb[le Ûeeef}}e ~ yengleebceOÙeW ÙeskeâuÙee}e ~ ÙesMe keQâÛeW ~~31~~ mJele:}e Skeâše hee[tve meJeeËMeer mejmekeâš Yeeb[lees, lÙee meceepeele Skeâekeâer he[CeeNÙee}e, ÙeMe keâmes efceUs}? ~~31~~

yengleebÛes cegKeeR GjeJeW ~ yengleebÛes DeblejeR YejeJeW ~ Gòece iegCeeR efJeJejeJeW ~ ØeeCeercee$eemeer ~~32~~ (o. 14 me. 6)

590

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

DeveskeâebÛÙee Deble:keâjCeele mJele:mee"er De{U mLeeve leÙeej keâjeJes. lÙeecegUs lÙeebÛÙee JeeCeerJej melele Deehe}s veeJe Demeles. DeeheuÙee meodieÏCeebÛÙee meeceLÙee&ves meceepeele peCet JÙeehetve DemeeJes. meceepee}ener meodieÏCeer keâjeJes. ~~32~~

MeeneCes keâjeJes peve ~ heeflele keâjeJes heeJeve ~ me=ef°ceOeW YeieJeÆpeve ~ Jee{JeeJeW ~~33~~ meceepee}e MeneCes keâjeJes. Deveskeâ Øekeâejebveer heleve Pee}suÙeebvee heeJeve keâjCÙeemee"er Deehe}e DeeoMe& lÙeebÛesheg{s "sJetve lÙeebvee heeJeve keâ¤ve IÙeeJes Je peieele YeieJebleeÛeer Yekeäleer Jee{JeeJeer. ~~33~~ Fefle ßeeroemeyeesOes ieg®efMe<ÙemebJeeos ‘ÛeelegÙe&}#eCeveece’ meceeme meneJee ieg®efMe<ÙemebJeeoelcekeâ ßeeroemeyeesOe Ùee «ebLeeleer} ‘ÛeelegÙe&}#eCe’ veeJeeÛee meneJee meceeme meceehle

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

591

(o. 14 me. 6)

oMekeâ ÛeewoeJee : DeKeb[OÙeeveveece meceeme meeleJee : ÙegieOece&evf e¤heCe ~~ ßeerjece meceLe& ~~

veevee JesMe veevee Deeßece ~ meJeeËÛeW cetU ie=nmLeeßece ~ pesLeW heeJeleer efJeßeece ~ $ew}eskeäÙeJeemeer ~~1~~ Ûeej Deeßece Je lÙeebÛes les les JesMe Deensle Kejs. heCe meJeeËvee ie=nmLeeßeceeÛeeÛe DeeOeej Deens. eEkeâJee ie=nmLeeßeceeletve cnCepes efJeJeeneletve les meJe& Deeßeceer pevcee}e Ùesleele. meceepeeleer} meJeeËvee lÙee Deeßeceele DeeOeej efceUlees. ~~1~~

osJe $e+
ÙeekeâejCeW ie=nmLeeßece ~ mekeâUeceOeW Gòeceesòece ~ hejbleg heeefnpes mJeOece& ~ DeeCeer YetleoÙee ~~4~~ cnCetve meJe& Deeßeceeble ie=nmLeeßece meJeexòece Deens. heCe lÙeele mJeOecee&ÛejCe Je YetleoÙee DemeCes DeeJeMÙekeâ Deens. ~~4~~

pesLeW Me[keâceX Ûee}leer ~ efJeOÙeeskeäle ef›eâÙee DeeÛejleer ~ JeeiceeOegÙeX yees}leer ~ ØeeCeercee$eemeer ~~5~~ Ùe%e keâjCes, Ùe%e keâjJeCes, DeOÙeÙeve keâ¤ve DeOÙeeheve keâjCes, oeve osCes Je IesCes DeMeer mene keâcex lesLes Ûee}eJeerle. ØelÙeskeâ keâce& efJeefOevegmeej JneJes Je meJe& peerJeebMeer ceOegjJeeCeerves yees}eJes. ~~5~~

meJe& ØekeâejW vescekeâ ~ Meem$eeskeäle keâjCeW keâebnerÙeWkeâ ~ lÙeeefnceOÙeW De}esef}keâ ~ lees ne Yeefkeäleceeie& ~~6~~ meJe& efvelÙe, vewefceefòekeâ keâcex MeeŒeeØeceeCes lebleesleble keâjeJeerle. Ùee}e Yeefkeäleceeiee&Ûeer pees[ Demes} lej lees ie=nmLeeßeceer De}ewefkeâkeâÛe ceeve}e heeefnpes. ~~6~~

hegj§ejCeer keâeÙeekeä}smeer ~ Â{›eleer hejce meeÙeemeer ~ peieoerMeeJesieUW peÙeemeer ~ Leesj veeneR ~~7~~ Deveskeâ hegj§ejCes keâ¤ve keâeefÙekeâ lehe keâjeJes. ØeÙelvehetJe&keâ meJe& JeÇles Â{lesves Ûee}JeeJeerle Je peieoerMeentve ßes‰ keâesCeerÛe veener Demee lÙeeÛee efveOee&j DemeeJee.(Demelees.) ~~7~~

keâeÙee JeeÛee peerJeW ØeeCeW ~ keâ°s YeieJebleekeâejCeW ~ ceveW Iesle}W OejCeW ~ YepeveceeieeA ~~8~~ Mejerj, JeeCeer, peerJe Je ØeeCe Ùee meJeeËvee efkeâleerner keâ° Pee}s lejer YeieJebleeÛeer Gheemevee mees[erle veener eEkeâJee osJeebmee"erÛe lÙee meJeeËvee jeyeJelees Je YepeveeÛeer DelÙeble DeeJe[ Demeles. ~~8~~

Ssmee YeieJebleeÛee Yekeäle ~ efJeMes
Deblejeheemetve JewjeiÙe ~ leWefÛe peeCeeJeW cenÆeiÙe ~ }es}bielesÙesJe{W DeYeeiÙe ~ DeeCeerkeâ veeneR ~~10~~ (o. 14 me. 7)

592

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

JewjeiÙe ceveeheemetve Demes} lej lÙeemeejKes YeeiÙe veener Je G}š }es}ghelee Demes} lej lemes ogYee&iÙe veener. ~~10~~

jepes jepÙe meeb[tve ies}s ~ YeieJebleekeâejCeW eEn[}W ~ keâere|le¤heW heeJeve pee}s ~ Yetceb[UeR ~~11~~ pe[YejleemeejKes jepes YeieJeodØeehleermee"er jepÙe mees[tve jeveesceeU eEn[}s Je leerLe&Ùee$ee kesâuÙee. Ùee peieele les lÙeebÛÙee Ùee JewjeiÙeeÛÙee keâerleeaves heeJeve Pee}s. ~~11~~

Ssmee pees keâeb ÙeesiesÕej ~ DeblejeR ØelÙeÙeeÛee efJeÛeej ~ Gkeâ}tb peeCes Deblej ~ ØeeCeercee$eebÛes ~~12~~ Deble:keâjCeele `ceer yeÇÿe Deens' Demee Â{ Je DeheefjJele&veerÙe efve§eÙe Pee}s}e ÙeesiesÕej meJe& peerJeebÛes ceveesiele peeCetve lÙeebÛes meghle YeeJe peeies ke⤠Mekeâlees. ~~12~~

Ssmeer Je=òeer Goemeerve ~ lÙeeefnJejer efJeMes
yengleebmeer keâjer GheeÙes ~ lees peveeÛÙee JeešŸee ve Ùes ~ DeKeb[ peÙeeÛes ùoÙes ~ YeieJeõthe ~~14~~ lees DeveskeâebÛes DeOÙeelceefJe
peveeme efomes ne ogef§ele ~ hejer lees Deens meeJeefÛele ~ DeKeb[ peÙeeÛeW efÛeòe ~ hejcesÕejeR ~~15~~ og¤ve heenCeeNÙee De%eeveer peveebvee lÙeeÛes keâes"sÛe Je keâMeeleÛe }#e veener Demes Jeešles. heCe lees mJe¤heer DelÙeble meeJeOeeve Demelees. lÙeeÛes efÛeòe YeieJeledmcejCeele Demeles. ~~15~~

Gheemeveecete|leOÙeeveeR ~ DeLeJee DeelceevegmebOeeveeR ~ veeneR lejer ßeJeCeceveveeR ~ efvejblej ~~16~~ keâOeer lÙeeÛÙee efÛeòeJe=òeer}e melele GheemÙecetleeaÛee JesOe Demelees, keâOeer leer DeelceevegmebOeeveele Demeles, lej keâOeer lees JesoevleeÛÙee ßeJeCeceveveele iegble}s}e efomelees. ~~16~~

hetJe&peebÛÙee hegCÙekeâesšer ~ meb«en DeefmeuÙee ieeb"er ~ lejerÛe SsmeerÙeeÛeer Yesšer ~ nesÙes peveemeer ~~17~~ hetJe&peebÛes Decees} hegCÙe meb«ener DemeuÙeeefMeJeeÙe DeMee cenelcÙeeÛes oMe&vemegæe nesle veener. ~~17~~

ØeÛeerefleefJeCe peW %eeve ~ lees DeeJeIeeefÛe Devegceeve ~ lesLeW keQâÛeW hej$emeeOeve ~ ØeeCeerÙeemeer ~~18~~ ØelÙe#e yeÇÿeevegYeJeeJeeÛetve Deme}s}s meJe& Meyo%eeve kesâJeU DeboepeeÛes Demeles. lÙeeves peerJee}e cees#e keâmee efceUs}? eEkeâJee ogmeNÙee}e cees#eemee"er ceeie&oMe&ve keâmes keâjlee ÙesF&}? ~~18~~

ÙeekeâejCeW cegKÙe ØelÙeÙes ~ ØeÛeerefleefJeCe keâecee veÙes ~ GheeÙeemeeefjKee DeheeÙes ~ MeeneCes peeCeleer ~~19~~ cnCetve ØeÛeerleer eEkeâJee DevegYeJe neÛe cegKÙe Deens. lÙeeefMeJeeÙe meeHeâuÙe veener. DeboepeeÛes Meyo%eeve ne DeheeÙe Demetve DevegYeJe%eeve ne GheeÙe Deens Demes yegefæcebleebvee mecepeles. ~~19~~

Jes[W mebmeej meeb[tve ies}W ~ lejer leW keâ°keâ°eWefÛe ces}W ~ oesefnkeâ[s Deblej}W ~ Fn}eskeâ hej$e ~~20~~ DeefJeÛeejer ceeCetme efJejkeäleeØeceeCes mebmeejeletve efveIetve peelees. heCe DeefJeÛeejer ceeCemee}e keâ° Je ÙeeleveebefMeJeeÙe keâenerÛe JeešŸee}e Ùesle veener. lees }ewefkeâkeâ Je heej}ewef}keâ keâuÙeeCe ve meeOeleeÛe ce¤ve peelees. (hene DeesJeer 9 Je 10) ~~20~~

jeieW jeieW efveIeesve ies}e ~ lejer lees Yeeb[Yeeb[eWefÛe ces}e ~ yengle }eskeâ keâ°er kesâ}e ~ DeeheCeefn keâ°er ~~21~~ pees mebleeheeÛÙee Yejele mebmeej mees[tve peelees lees lÙeeÛÙee mebleeheer mJeYeeJeecegUs peeF&} lesLes Yeeb[leÛe jenlees. lees mJele:yejesyej Flejebvee ÚUtve ce¤ve peelees. ~~21~~

efveIeesve ies}e hejer De%eeve ~ lÙeeÛes mebieleer }eie}s peve ~ ieg® efMe<Ùe oesIes meceeve ~ De%eeve¤heW ~~22~~ ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

593

(o. 14 me. 7)

`pees mebmeejeÛee lÙeeie keâjlees lees ieg¤' DeMeer GLeU JÙeeKÙee keâjCeejs cetKe& lÙeeÛÙee veeoer }eieleele! lesLes leLeekeâefLele ieg¤ Je efMe<Ùe meejKesÛe De%eeveer Demeleele. ~~22~~

DeeMeeyeæer DeveeÛeejer ~ efveIeesefve ies}e osMeeblejeR ~ lejer lees DeveeÛeejefÛe keâjer ~ peveeceOÙeW ~~23~~ pees efJe
ie=neR heesšWefJeCe keâ°leer ~ keâ°er nesTve efveIeesve peeleer ~ lÙeeme "eFË "eFË ceeefjleer ~ Ûeesjer Yejleeb ~~24~~ lÙeeÛÙee Iejeleer} ceeCemes GheeMeer jentve og:Ke Yeesieleele. veeF}epeeves leer ÛeesNÙee ke⤠}eie}er keâer meehe[leele Je }eskeâ lÙeebvee Yejhetj ye[Jeleele. ceie lÙeebveener osMeesOe[er}e }eieeJes }eieles. ~~24~~

mebmeej efceLÙee Ssmee keâU}e ~ %eeve mecepeesve efveIeesve ies}e ~ lesCeW peve heeJeve kesâ}e ~ DeeheCeeSsmee ~~25~~ hejbleg pÙee}e mebmeejeÛes efceLÙeelJe MeeŒeMegæ efJeÛeejeves ceveeheemetve heš}s Deens Je pÙee}e JesoevleMeeŒeeÛes leòJe%eeve hetCe&heCes Deekeâ}ve Pee}s Deens lees mebmeejeletve efveIetve ies}e lej mJele:yejesyej FlejebÛÙee peerJeveeÛes meeLe&keâ keâjlees. lÙeebvee heeJeve keâjlees. ~~25~~

Ùeskesâ mebieleerveW lejleer ~ Ùeskesâ mebieleerveW yeg[leer ~ ÙeekeâejCeW melmebieleer ~ yejer heeneJeer ~~26~~ DeMeeÛÙee mebieleerle }eskeâ cegkeäle nesleele (DeesJeer 25) Je ogmeNÙeeÛÙee mebieleerle (DeesJeer 22) JeeÙee peeleele cnCetve efJeÛeejhetJe&keâ meledmebieleer meeOeeJeer. ~~26~~

pesLeW veeneR efJeJeskeâhejer#ee ~ lesLeW keQâÛeer Demes} oer#ee ~ IejesIejeR ceeieleeb efYe#ee ~ keâes"Wefn efceUsvee ~~27~~ pesLes `yeÇÿemelÙe peieefvceLÙeelJe' efJeJeskeâ vemelees, lesLes Deveg«eneÛee DeefOekeâej vemelees. kesâJeU {eWie Demeles. DeMee {eWiÙee}e meceepeele Heâej keâeU ceevÙelee efceUle veener. lÙeeÛÙee meeceevÙe heesšeheeCÙeeÛeerner meceepe JÙeJemLee keâjerle veener. ~~27~~

pees ogmeNÙeeÛeW Deblej peeCes ~ osMe keâeU Øemebie peeCes ~ leÙee heg®
veerÛe ØeeCeer ieg®lJe heeJe}e ~ lesLeW DeeÛeejefÛe yeg[e}e ~ JesoMeeŒeyeÇeÿeCee}e ~ keâesCe hegmes ~~29~~ pesJne {eWiÙeekeâ[s (DeesJeer 27) Je ogjeÛeeNÙeekeâ[s (DeesJeer 23) ieg®lJe peeles lesJne Oece&hejceeLee&Ûes DeeÛejCeÛe ve° nesles. DeMee heefjefmLeleerle JesoJesoevle, Oece&MeeŒe, Je
yeÇÿe%eeveeÛee efJeÛee¤ ~ lÙeeÛee yeÇeÿeCeemeerÛe DeefOekeâe¤ ~ JeCee&veeb yeÇeÿeCees ieg®: ~ SsmeW JeÛeve ~~30~~ (14-3-43 ceOÙes ``veevee mebceefle efmeæevle ~ hetJe& he#esmeer' ceeb[eJesle Demes meceLe& meebieleele. ÙesLes }eskeâebceOÙes Deme}s}er mecepetle hetJe&he#e cnCetve ceeb[}er Demetve heg{er} DeesJeerle lÙeeÛes Keb[Ce keâ¤ve JemlegefmLeleer ceeb[}er Deens.) pesJne yeÇÿe%eeveeÛee efJeÛeej meebieeJeÙeeÛee Demelees lesJne lees meebieCÙeeÛee DeefOekeâej yeÇeÿeCeebveeÛe Deens Demes mecepeleele. keâejCe `JeCee&le yeÇeÿeCe ßes‰ Deens' Demes MeeŒeJeÛeve Deens. ~~30~~

yeÇeÿeCe yegæerheemetve ÛesJe}s ~ DeeÛeejeheemetve Yeü°}s ~ ieg®lJe meeb[tve pee}s ~ efMe<Ùe efMe<ÙeebÛeW ~~31~~ heCe nu}erÛÙee keâeUer yeÇeÿeCeebveer MeeŒeyegæer mees[}er Demetve
efkeâlÙeskeâ oeJe}ce}keâeme peeleer ~ efkeâlÙeskeâ heerjeme Yepeleer ~ efkeâlÙeskeâ leg®keâ nesleer ~ Deehe}s FÛÚsves ~~32~~ efkeâlÙeskeâ yeÇeÿeCe cetKe&heCeecegUs, }esYeecegUs Je mJeeefYeceeveMetvÙelescegUs oeJe}ce}keâeÛÙee JeeNÙee ke⤠}eie}s. heerjebÛeer Gheemevee keâjCÙeemee"er mJesÛÚsves cegme}ceeve yeve}s! ~~32~~

Ssmee keâ}ÙegieeRÛee DeeÛeej ~ keâes"W jeefn}e efJeÛeej ~ heg{s heg{W JeCe&mebkeâj ~ nesCeej Deens ~~33~~ (o. 14 me. 7)

594

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

keâef}Ùegieeleer} meceepeeÛee DeeÛeej DemeeÛe Demelees. lÙeele DeeoMe& efJeÛeeje}e JeeJe DeensÛe keâes"s? Ùeeheg{s meJe& JeCeeËÛes (mce=efleØeCeerle) SkeâerkeâjCe DešU Deens. ~~33~~

ieg®lJe Dee}W veerÛeÙeeleer ~ keâebneRÙeskeâ Jee{}er cenbleer ~ Metõ DeeÛeej yeg[efJeleer ~ yeÇeÿeCeeÛee ~~34~~ {eWieer Je ogjeÛeejer JÙekeäleeRkeâ[s ieg®lJe ies}s Je lÙeebÛes mebØeoeÙe Jee{le Ûee}}s. pÙeebÛÙeeJej Oece&MeeŒe Je JesoevleMeeŒe ÙeebÛes mebmkeâej veenerle Demes MetõJeCeeaÙe lemes mebmkeâej DemeCeeNÙeebÛeer peeiee Iesle Deensle. (mebmkeâejeves MetõeÛee yeÇeÿeCe neslees Je G}š yeÇeÿeCeeÛee Metõ neslees Demes yeÇÿehegjeCe meebieles). ~~34~~

nW yeÇeÿeCeeme keâUsvee ~ lÙeeÛeer Je=efòeÛe JeUsvee ~ efceLÙee DeefYeceeve ieUsvee ~ cetKe&heCeeÛee ~~35~~ ns yeÇeÿeCekegâUele pevce}suÙeebÛÙee }#eele Ùesle veener Je lÙeebvee lÙeeÛes keâener Jeešle veener! kesâJeU cetKe&heCeecegUs `ceer yeÇeÿeCe' ne lÙeebÛee Keesše Denbkeâej peele veener. ~~35~~

jepÙe ves}W c}WeEÛe #es$eeR ~ ieg®lJe ves}W kegâhee$eeR ~ DeeheCe Dej$eeR vee hej$eeR ~ keâebneRÛe veeneR ~~36~~ meòee cegme}ceeveebÛÙee neleele iesuÙeeves Oece&peerJeve yeg[e}s. hejceeLe&¤he cees#eemee"er DeeJeMÙekeâ les ieg®heo vee}eÙekeâebÛÙee neleele ies}s. lÙeecegUs Ssefnkeâ Je heej}ewefkeâkeâ DeMeer oesvner peerJeveebies mebheg°ele Dee}er. ~~36~~

yeÇeÿeCeeme «eeceCeerveW yeg[efJe}W ~ efJe
Deecnerefn lesefÛe yeÇeÿeCe ~ og:KeW yeesef}}W nW JeÛeve ~ Jeef[} ies}s «eeceCeer keâ¤ve ~ Deecneb YeeWJeles ~~38~~ Deecner lÙee Meeefhele yeÇeÿeCeebÛesÛe JebMepe Deenesle! ns ce}e cees"Ÿee Kesoeves meebieeJes }eiele Deens. hetJe&peebveer DeveeÛeej kesâ}e Keje, heCe Deecne}e lÙeeÛes heefjCeece YeesieeJes }eiele Deensle. ~~38~~

DeleebÛes yeÇeÿeCeeR keâeÙes kesâ}W ~ Devve efceUsvee SsmeW pee}W ~ legcne yengleebÛes ØeefÛeleerme Dee}W ~ eEkeâJee veeneR ~~39~~ lÙeeble Kejs lej nu}eRÛÙee yeÇeÿeCeebÛee keâeÙe oes
yejW Jeef[}ebme keâeÙes cnCeeJeW ~ yeÇeÿeCeeÛeW De° peeCeeJeW ~ ØemebieW yeesef}}W mJeYeeJeW ~ #cee kesâ}W heeefnpes ~~40~~ MeeŒeevegmeej hetJe&peebvee veeJes "sJet veÙesle, nsner Kejs. SketâCe yeÇeÿeCeebÛes ØeejyOeÛe lemes nesles Je Deens! ns meJe& Øemebieeves yees}eJes }eie}s. les keâesCee}e PeeWye}s Demes} lej lÙeebveer #ecee keâjeJeer!! ~~40~~ Fefle ßeeroemeyeesOes ieg®efMe<ÙemebJeeos ‘ÙegieOece&efve¤heCeveece’ meceeme meeleJee ieg®efMe<ÙemebJeeoelcekeâ ßeeroemeyeesOe Ùee «ebLeeleer} ‘ÙegieOece&efve¤heCe’ veeJeeÛee meeleJee meceeme meceehle

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

595

(o. 14 me. 7)

oMekeâ ÛeewoeJee : DeKeb[OÙeeveveece meceeme Dee"Jee : DeKeb[OÙeeveefve¤heCe ~~ ßeerjece meceLe& ~~

yejW Ssmee Øemebie pee}e ~ pee}e lees nesTve ies}e ~ Deeleeb lejer yeÇeÿeCeeR DeeheCee}e ~ MeeneCes keâjeJeW ~~1~~ Deepe Demee Øemebie Dee}e Deens ns Kejs. hetJeea pes Pee}s les Pee}s. Ùeeheg{s lejer yeÇeÿeCeebveer yeÇeÿeCeemeejKes JeeieeJes. MeneCes JneJes. (lÙeebÛee Je keâesCeeÛeener MeneCeheCee heg{er} DeeÛeejeves "jlees–) ~~1~~

osJe hegpeeJee efJeceUnmleeR ~ lesCeW YeeiÙe heeefJepes mecemleeR ~ cetKe& DeYekeäle JesmleeR ~ oefjõ Yeesefiepes ~~2~~ osJeeÛeer mJeÛÚ neleeves Je mJeÛÚ Ûeeefj$Ùeeves hetpee keâjeJeer. lÙeecegUs meJe& YeeiÙes }eYeleele. cetKe&, ØehebÛeele JÙemle Je DeYekeäle Ùeebvee oeefjõŸe YeesieeJes }eieles. ~~2~~

DeeOeeR osJeeme JeesUKeeJeW ~ ceie DevevÙeYeeJeW YepeeJeW ~ DeKeb[ OÙeeveefÛe OejeJeW ~ meJeexòeceeÛeW ~~3~~ ØeLece osJe ner mebkeâuhevee MeeŒeMegæ heæleerves mecepeeJetve IÙeeJeer Je ceie kesâJeU lÙeeÛeerÛe efve‰ehetJe&keâ Gheemevee keâjeJeer. Deble:keâjCeJe=òeer}e meJeexòece hejcesÕejeÛes melele DevegmebOeeve DemeeJes. ~~3~~

meJeeËceOeW pees Gòece ~ leÙee veeJe meJeexòece ~ DeelceeveelceefJeJeskeâJece& ~ "eFË hee[eJeW ~~4~~ pees meJeeËle met#ce, JÙeehekeâ Je meefÛÛeoeveboIeve Demelees, lees meJeexòece cnCeeJee. lÙee}eÛe Deelcee cnCeleele Je lees mees[tve meJe& Deveelceme=°er Demeles, ns Jece& }#eele "sJeeJes. ~~4~~

peeCepeeCeeW osn j#eer ~ Deelcee õ°e Deblejmee#eer ~ heoeLe&cee$eeme hejer#eer ~ peeCeheCeW ~~5~~ peerJeelcee Mejerjj#eCeemee"er DeeJeMÙekeâ les les }#eele IesTve les mJeerkeâe¤ve eEkeâJee šeUtve MejerjeÛes j#eCe keâjlees Je hetJe&mebmkeâejeves meJe& heoeLeeËÛeer hejer#ee keâjlees. lÙee peerJeelcÙee}eÛe GheeefOeYesoeves Je keâeÙe&Yesoeves Deelcee, õ°e Je Deblejmee#eer cnCeleele. ~~5~~

lees mekeâU osneceOeW Jele&lees ~ FbefõÙeW«eece Ûes°efJelees ~ ØeefÛeleerveW ØelÙeÙes Ùeslees ~ ØeeCeercee$eeR ~~6~~ lees meJe& ØeeCÙeebÛÙee Mejerjele jentve lÙeebÛÙee FbefõÙeebvee keâeÙee&keâ[s ØeJe=òe keâjlees. ØeeCÙeebceOÙes efomeCeeNÙee efpeJebleheCeeJe¤ve lÙeeÛes lÙeebÛÙeeleer} DeefmlelJe keâUles. ~~6~~

ØeeCeercee$eeR peieoeblejW ~ cnCeesefve jeKeeJeeR DeblejW ~ oelee Yeeskeälee hejmhejW ~ mekeâU keâebneR ~~7~~ Deelcee meJe& ØeeCÙeeble Je heebÛeYeeweflekeâ me=°erle JÙeehetve Deens. leesÛe oelee Je Yeeskeälee F. Yetefcekeâe efvejefvejeàÙee Mejerjeble heej hee[lees. cnCetve meJeeËÛeer ceves meebYeeUeJeerle. ~~7~~

osJe Jele&lees peieoeblejeR ~ leesefÛe Deeheg}s DeblejeR ~ $ew}eskeâeRÛes ØeeCeercee$eeR ~ yejW heene ~~8~~ pees osJe meJe& peieele, $ew}eskeäÙeeleer} peerJeme=°erle JÙeehetve Deens, leesÛe DeeheuÙeener osnele Deens ns veerš }#eele IÙee. ~~8~~

cegUeR heeneCeej lees Ùeskeâ}e ~ mekeâUeb "eFË efJeYeeie}e ~ osnØeke=âleerveW pee}e ~ efYevve efYevve ~~9~~ F&#eCe keâjCeeje osJe cetUÛee SkeâšeÛe Deens. lÙeevesÛe me=°erle peCet ØeJesMe keâ¤ve mJele:Ûeer meJeeËÛÙeele JeešCeer kesâ}er Je lÙeebÛÙee lÙeebÛÙee ef$eiegCeelcekeâ yegæervegmeej mJeYeeJeeves Je Ùeesveervegmeej osneves JesieUe Pee}e. ~~9~~

efYevve Yeemes osnekeâejW ~ Øemlegle ÙeskeâefÛe DeblejW ~ yees}CeW Ûee}CeW efveOee&jW ~ lÙeemeerÛe Ie[s ~~10~~ (o. 14 me. 8)

596

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

osn JesieUs DemeuÙeeves lees JesieUe JesieUe Yeemelees. heCe lÙee lÙee Deble:keâjCeeble Deelcee leesÛe, lemeeÛe Je lesJe{eÛe Demelees. lÙeecegUs yees}Ces, Ûee}Ces F. keâcex Kejs lej leesÛe keâjlees. ~~10~~

Deeheg}s heeefjKes mekeâU }eskeâ ~ he#eer mJeeheo heÕeeefokeâ ~ efkeâ[e cegbieer osnOeejkeâ ~ mekeâU ØeeCeer ~~11~~ KesÛej YetÛej JeveÛej ~ veevee ØekeâejW peUÛej ~ ÛelJeej KeeCeer efJemleej ~ efkeâleer cnCeesve meebieeJee ~~12~~ Deehe}er Je hejkeâer ceeCemes, he#eer, JÙeeIeÇeoer, ieeÙeer, cnMeer, efkeâ[s, cegbiÙee F. meJe& ØeeCeer, DeekeâeMeele efHeâjCeejs, peefceveerJej Ûee}Ceejs, DejCÙeele jenCeejs F. Ûeejer KeeCeeRÛee hemeeje efkeâleer cnCetve meebieeJee! ~~11-12~~

mecemle peeCeerJesveW Jele&leer ~ jeskeâ[er heeneJeer ØeefÛeleer ~ lÙeeÛeer Deeheg}er mebieleer ~ DeKeb[ Deens ~~13~~ ns meJe& peerJe melele DeeheuÙee menJeemeele DemeuÙeeves les %eevehetJe&keâ mecepetve Gcepetve peerJeve peieleele ns ØelÙe#eele henelee Ùesles. lÙeebÛee DeeheuÙee}e melele menJeeme Demelees. ~~13~~

peieoeblejW JeesU}e OeCeer ~ efkeâleer ÙeskeâJešer} ØeeCeer ~ hejer les JeesUeÙeÛeer keâjCeer ~ DeeheCeeheemeeR ~~14~~ Ùee peieeÛee mJeeceer meJeeËÛÙee Deble:keâjCeeble jentve DeeheuÙeeJej Øemevve Pee}e lej efkeâleer lejer peerJe Deehe}smes nesleer}. heCe lÙeeÛeer Øemevvelee DeeheuÙeeÛe neleele Deens! ~~14~~

nW DeeheCeekeâ[sÛe ÙesleW ~ jepeer jeefKepes mecemleW ~ osneefme yejW keâjeJeW leW ~ DeelceÙeeme heeJes ~~15~~ leer peyeeyeoejer Deehe}erÛe Deens. lÙeemee"er peemleerle peemle }eskeâebÛeer ceves meebYeeUeJeerle. lÙeebÛÙee MejerjeÛÙee megKeemee"er pes keâjeJes lÙeeves lÙeeleer} peerJeelcee Øemevve neslees. ~~15~~

ogpe&ve ØeeCeer lÙeebleer} osJe ~ lÙeeÛee }elee[ mJeYeeJe ~ jeieeme Dee}e pejer jeJe ~ lejer leb[eW veÙes keâeR ~~16~~ og° Je ogpe&veebÛÙee osneleer} osJe¤he peerJeelcÙeeÛee mJeYeeJe eflejmeš eEkeâJee Yeeb[Keesj DemeuÙeeves lees mebleehe}e lejer lÙeeÛÙeeleer} mJeeceerMeer DeeheCe G}š Yeeb[t veÙes. ~~16~~

Øemebieer meeb[erÛe keâjCeW ~ heg{W efJeJeskeWâ efJeJejCeW ~ efJeJeskeâ meppeveefÛe nesCeW ~ mekeâU }eskeâeR ~~17~~ DeMee Øemebieer DeeheCeÛe MeebleheCes otj nesTve veblej lÙeeÛeer mecepetle Iee}eJeer. efJeJeskeâeves meJeeËvee meppeve keâjeJes. ~~17~~

DeelcelJeeR efomelees Yeso ~ ne DeJeIeeefÛe osnmecebOe ~ Ùeskeâe peerJeveW veevee mJeeo ~ Deew
iejU DeeefCe Dece=le pee}W ~ hejer DeeheheCe veeneR ies}W ~ mee#elJeW DeelceÙeeme heeefn}W ~ heeefnpes lewmeW ~~19~~ mehee&ÛeW efJe
Deblejefve‰ pees heg®
veÙeveWefÛe heeneJee veÙesve ~ ceveW MeesOeeJeW ceve ~ lewmeeefÛe ne YeieJeeved ~ mekeâUeb IešeR ~~21~~ pÙeeØeceeCes [esàÙeeves peCet mJele:}e heneJes, ceveeves cevee}eÛe MeesOeeJes, lÙeeØeceeCes ne YeieJevle, meJe& peerJepe[me=°erle Deehe}e DeeheCeÛe Demelees. [esàÙeeble [esUe DemeleesÛe. lees JesieUsheCeeves heeneJee }eiele veener. (hene– Dece=leevegYeJe– De%eeve Keb[Ce DeesJeer 124) ~~21~~

lesCeWefJeCe keâeÙe&Yeeie Dee[s ~ mekeâU keâebneR lesCeWefÛe Ie[s ~ ØeeCeer efJeJeskeWâ heJee[s ~ lesCeWefÛe ÙeesieW ~~22~~ ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

597

(o. 14 me. 8)

lÙee DeelcÙeeÛÙee DeefOe‰eveeJeeÛetve MejerjeÛee Skeâner JÙeeheej Ûee}le veener. meJe& JÙeeheej lÙeeÛÙee meòesJej Ûee}leele. peerJeme=°er efJeJeskeâeves Ûee}les leer %eeve¤he Deelcee Demelees cnCetveÛe. ~~22~~

peeie=leerme JÙeeheej Ie[lees ~ mecebOe leÙeemeerÛe he[lees ~ mJehveeceOeW Ie[s pees lees ~ ÙesCeWefÛe vÙeeÙeW ~~23~~ ceeCetme Peeshesletve peeiee PeeuÙeeJej Ie[Ceejs meJe& JÙeJenej Deelce¤he efÛeoeYeemee}e ÂMÙe efomet }eieuÙeeves nesleele. mJehveeleer} lewpeme¤he peerJeelceeÛe ceveesceÙe me=°er efvecee&Ce keâ¤ve leer henelees. ~~23~~

DeKeb[ OÙeeveeÛeW }#eCe ~ DeKeb[ osJeeÛeW mcejCe ~ ÙeeÛeW keâUleeb efJeJejCe ~ menpeefÛe Ie[s ~~24~~ ns }#eele IesTve lÙee osJeeÛÙee DeKeb[ DevegmebOeeveele jenCeW nsÛe OÙeeveeÛes }#eCe nesÙe. efJeÕe ne peeie=leerÛee, lewpeme ne mJehveeÛee Je Øee%e ne meg
menpe meeb[tve meeÙeeme ~ neefÛe keâesCeerÙeskeâ oes
hejer leW Oeefjleebefn Oejsvee ~ OÙeeveeR Ùesleer Jesefkeäle veevee ~ GieWefÛe keâ°leer cevee ~ keâemeeefJeme keâ¤veer ~~26~~ heCe les efkeâleerner Oe¤ ies}s lejer Oej}s peele veener! OÙeeveele efkeâlÙeskeâ veeces Je ¤hes meceesj Ùesleele Je ns šeUCÙeemee"er peerJe keâemeeJeerme keâ¤ve cevee}e Ùeelevee osleele. ~~26~~

cete|leOÙeeve keâefjleeb meeÙeemeW ~ lesLeW ÙeskeâeÛeW ÙeskeâefÛe efomes ~ YeemeeW veÙes leWefÛe Yeemes ~ efJe}#eCe ~~27~~ cetleeaÛes OÙeeve ke⤠ies}s lej pÙeeÛeer cetleea Deens, lÙeeSsJepeer keâenerner efomet }eieles! pes efomet veÙes, DeMeer Dehes#ee Demeles Demes efJeefÛe$e keâenerlejer Yeemet }eieles. ~~27~~

OÙeeve osJeeÛeW keâjeJeW ~ eEkeâJee osJeeuÙeeÛeW keâjeJeW ~ nWefÛe yejW efJeJejeJeW ~ Deehe}s "eFË ~~28~~ OÙeeve osJeeÛes keâjeJeÙeeÛes keâer osJee}ÙeeÛes ÙeebÛee mJele:Meer SkeâoeÛe "ece efveCe&Ùe keâjeJee. ~~28~~

osn osGU Deelcee osJe ~ keâes"W Oe¤b heeneleeb YeeJe ~ osJe JeesUKeesve peerJe ~ lesLeWefÛe }eJeeJee ~~29~~ DeÛesleve Mejerj ns osJee}Ùe Demetve Ûesleve Deelcee lÙeeleer} osJe Deens. lÙee}e DeesUKetve lÙeele peerJeYeeJeeÛes efveJesove cnCepes efJe}erveerkeâjCe keâjeJes. ~~29~~

Deblejefve‰e OÙeeve SsmeW ~ ob[keâOÙeeve DeveeefjmeW ~ ØelÙeÙesefJeCe mekeâU efhemeW ~ DevegceeveOÙeeve ~~30~~ Deblejefve‰ Demes OÙeeve keâjlees. Flej DevleYeü&°ebÛes OÙeeve Ùeentve JesieUs cnCepes heejbheefjkeâ heæleerÛes Demeles. kesâJeU keâuhevesves keâMeerlejer yemeJe}s}er OÙeeveeÛeer jerle Jes[sheCeeÛeer Demetve leer DevegYeJe osT Mekeâle veener. ~~30~~

DevegceeveW Devegceeve Jee{s ~ OÙeeve Oeefjleeb meJeWefÛe cees[s ~ GiesefÛe keâ°leer yeeheg[s ~ mLetUOÙeeveW ~~31~~ mLet} cnCepes DeveelceJemletbÛÙee meenŸeeves kesâ}s}s OÙeeve keâeuheefvekeâ Demetve lÙeeletve Deveskeâ keâuhevee efvecee&Ce nesleele. Demes OÙeeve meeOe}s Demes Jeešles leesÛe cees[les Je DekeâejCe keâ° cee$e heojele he[leele. ~~31~~

osJeeme osnOeejer keâefuheleer ~ lesLeW veevee efJekeâuhe G"leer ~ YeesieCeW lÙeeieCeW efJeheefòe ~ osnÙeesieW ~~32~~ osJee}e osn Demelees DeMeer keâuhevee kesâuÙeeves Deveskeâ osnOeejer osJeebÛes efJekeâuhe eEkeâJee heÙee&ÙeebÛeer keâuhevee efvecee&Ce nesles. osn Deme}e keâer Yeesie, lÙeeie, mebkeâšs F. npejÛe Demeleele! (osJe Yeesieleele, lÙeeie keâjleele, mebkeâšs menve keâjleele F.) ~~32~~

SsmeW ceveeR Dee"JeleW ~ efJeÛeeefjleeb Ye}leWefÛe nesleW ~ efomeeW veÙes leW efomeleW ~ veevee mJehveeR ~~33~~ (o. 14 me. 8)

598

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

OÙeeveeÛÙee JesUer ns meJe& Dee"Jele jneles. OÙeeveeÛÙee Øeef›eâÙesÛee efJeÛeej ke⤠}eie}s lej Ye}lesÛe efJeÛeej Ùesleele Je [esàÙeemeceesj Devehesef#eleheCes vekeâes leer ÂMÙes efomet }eieleele. (OÙeevekeâeUerÛes mJehve) ~~33~~

efomeleW leW meebieleeb ve Ùes ~ yeUW YeeJeeLe& Oeefjleeb veÙes ~ meeOekeâ keâemeeefJeme nesÙes ~ DebleÙee&ceeR ~~34~~ pes efomeles les keâesCee}e meebieeÙeÛeer meesÙe veener (lÙeecegUs OÙeeveeleer} DeheÙeMe peiee}e keâUles). yeUpeyejerves OÙesÙe¤he efvejekeâej osJeeÛes DevegmebOeeve meeOele veener. Demee keâeW[ceeje PeeuÙeeves meeOekeâ ceveele keâemeeJeerme neslees. ~~34~~

meebieesheebie Oe[s OÙeeve ~ lÙeeme mee#e Deeheg}W ceve ~ ceveeceOÙeW efJekeâuheoMe&ve ~ nesTbÛe veÙes ~~35~~ pemes meeOe}s heeefnpes lemes OÙeeve meeOele Deens keâer veener ns lÙee meeOekeâe}eÛe keâUles. OÙeeveeJemLesle Skeâner efJeÛeejlejbie ve Gcešlee Megæ peeefCeJesle DemeCes nsÛe ÙeMemJeer OÙeeve nesÙe. ~~35~~

Hegâškeâ ceve ÙeskeâJeefš}W ~ lesCeW legškeâ OÙeeve kesâ}W ~ lesLeW keâesCe meeLe&keâ pee}W ~ heenevee keâeb ~~36~~ Devle:keâjCeJe=òeer Skeâe«e keâjCÙeeÛÙee ØeÙelveele leer #eCeYej Skeâe«e nesles Je #eCeele ogmejs efJeÛeej ÙesT }eieleele. Demes legškeâ OÙeeve Ie[}s lej Skeâe«elesÛes meJe& ØeÙelve Hegâkeâš "jleele. lÙeeves Demme} OÙeeve efmeæ nesle veener ns }#eele IÙeeJes. ~~36~~

DeKeb[ OÙeeveW ve Ie[s efnle ~ lejer lees peeCeeJee heeflele ~ neefÛe DeLe& meeJeefÛele ~ yeje heeneJee ~~37~~ pees Deletš OÙeeveeves peerJe yeÇÿewkeäÙeeÛee DevegYeJe Iesle veener Je mJele:Ûes efnle meeOele veener, lÙee}eÛe heeflele cnCeeJes... ns veerš }#e osTve }#eele IÙeeJes. ~~37~~

OÙeeve OeefjleW leW keâesCe ~ OÙeeveeR Dee"JeleW leW keâesCe ~ oesveerceOeW DevevÙe }#eCe ~ Deefme}W heeefnpes ~~38~~ OÙeeve Oe¤ heneCeeje Je pÙeeÛes OÙeeve OejeJeÙeeÛes lees ÙeebÛÙeele cetUÛes SskeäÙe Deme}s heeefnpes. (OÙeelee peerJe Je OÙesÙe Deelcee cetUÛes Skeâ Deensle.) ~~38~~

DevevÙe menpeefÛe Deens ~ meeOekeâ MeesOetve ve heens ~ %eeveer lees efJeJejesve jens ~ meceeOeeveW ~~39~~ oesIeebleer} SskeäÙe cetUÛesÛe Deens. heCe meeOekeâ les DevegYeJeCÙeeÛee ÙeesiÙe ØeÙelve keâjerle veener... peerJevcegkeäle les SskeäÙe peeCetve Je DevegYeJetve meceeOeeveele jnelees. ~~39~~

SsmeeR ns ØelÙeÙeeÛeer keâeceW ~ ØelÙeÙeWefJeCe yeeefOepes YeüceW ~ }eskeâob[keâmebYeüceW ~ Ûee}leer ØeeCeer ~~40~~ OÙeeve ns DevegYeJeeÛesÛe keâece Deens. DevegYeJeeJeeÛetve pes keâener Demeles les meJe& Yeüce¤he Demeles. meeceevÙe meeOekeâ ¤{, heejbheefjkeâ Je DeMeeŒeerÙe heæleerves OÙeeve keâjlees. ~~40~~

ob[keâOÙeeveeÛeW }#eCe ~ Oe¤ve yewme}W DeJe}#eCe ~ ØeceeCe DeeefCe DeØeceeCe ~ yeepeejer vesCeleer ~~41~~ nerÛe OÙeeveeÛeer heæle yejesyej Deens, DeMee Yeüceele jenCeeje ogozJeer meeOekeâ MeeŒe Je MeeŒeyeenŸe Demee Heâjkeâ peeCeerle veener. lÙeeÛeer yegæer DeeflemeeceevÙe Demeles. ~~41~~

efceLÙee meceeÛeej G"efJeleer ~ JeeGiÙeeÛe yeeWyee Ieeef}leer ~ ceveeme DeeefCeleeb DebleeR ~ DeeJeIeWefÛe efceLÙee ~~42~~ OÙeeveemebyebOeer Je OÙeevemLeemebyebOeer nJÙee lÙee DeHeâJee hemejefJeleele. (peefceveerheemetve mene FbÛeeJej lejbiele jneCes F.) Jeešs} lÙee kebâ[Ÿee efhekeâefJeleele. (OÙeevemLe efmLeleerle Debieele osJeeÛee mebÛeej nesCes F.) Ùee meJeeËÛee MeeŒeMegæ efJeÛeej kesâ}e lej lÙee}e keâe[erFlekeâer eEkeâcele veener. ~~42~~

keâesCeerÙeskeâ OÙeevemle yewme}e ~ keâesCeerÙeskeâ efmekeâJeer lÙee}e ~ cegkegâš keâe{tefve ceeU Iee}e ~ cnefCepes yejs ~~43~~ (ceevemehetpesle osJee}e nej Iee}erle Demelee leer DeeKet[ DemeuÙeeves Je osJeeÛee cegiegš cees"e DemeuÙeeves lees osJeeÛÙee ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

599

(o. 14 me. 8)

ieàÙeele peeF&vee! lesJne lÙee hetpesleÛe– ) OÙeevemLe yeme}suÙee}e keâesCeer meu}e osT }eie}e keâer osJeeÛÙee cemlekeâeJejer} cegiegš keâe{e cnCepes nej ieàÙeele Iee}lee ÙesF&}! ~~43~~

ceveeÛesLeW keâeÙes og
ØelÙe#e keâ° keâjeJes ve }ieleer ~ oesjs Hegâ}W iegHb eâeJeer ve }ieleer ~ keâuhevesÛeer ceeU efLešer keâefjleer ~ keâeÙes efveefcelÙe ~~45~~ ceevemehetpesleer} DeÛe&ve¤he OÙeeveemee"er, oesje IesTve lÙeele yeens¤ve DeeCe}s}er Hegâ}s iegbHeâCÙeeÛes keâ° cegUerÛe vemeleele. kesâJeU keâuhevesÛee nej DeeKet[ keâe keâjeJee? ~~45~~

yegOeerefJeCe ØeeCeer mekeâU ~ les les DeJeIesefÛe yee
pesCeW pewmee hejceeLe& kesâ}e ~ lewmeeÛe he=LJeerJejer ob[keâ Ûeeef}}e ~ meelee heebÛeeÛee yeUeJe}e ~ meeefYeceeve ~~47~~ pees DeeheuÙee ceveeves pemee hejceeLe& keâjlees, lemee mebØeoeÙe lees efvecee&Ce keâ¤ve lÙeeleer} heebÛe meele efMe<ÙeebÛÙee yeUeJej DeeÛeeÙe&heoeÛee DeefYeceeve yeeUielees. lÙeeves ceeb[}s}e ne Heâ[ Lees[e keâeU efšketâvener jenlees. ~~47~~

ØelÙeÙeWefJeCe meeefYeceeve ~ jesieer ceeefj}s Peebketâve ~ lesLeW DeJeIeeefÛe Devegceeve ~ %eeve keQâÛeW ~~48~~ keâesCee jesiÙee}e Deew
meJe& meeefYeceeve meeb[eJee ~ ØelÙeÙeW efJeJeskeâ ceeb[eJee ~ ceeÙee hetJe&he#e Keb[eJee ~ efJeJeskeâyeUW ~~49~~ cnCetve meJe& leNnsÛee mJeleb$e efJeÛeejeÛee Denbkeâej mees[eJee Je MeeŒeMegæ efJeJeskeâ DevegYeJehetJe&keâ ceeb[eJee. ceeÙesÛee DeOÙeejeshe Je DeheJeeo¤he efJeJeskeâ meebietve Iee}JeeJee. ~~49~~ Fefle ßeeroemeyeesOes ieg®efMe<ÙemebJeeos ‘DeKeb[OÙeeveefve¤heCeveece’ meceeme Dee"Jee ieg®efMe<ÙemebJeeoelcekeâ ßeeroemeyeesOe Ùee «ebLeeleer} ‘DeKeb[OÙeeveefve¤heCe’ veeJeeÛee Dee"Jee meceeme meceehle

(o. 14 me. 8)

600

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

oMekeâ ÛeewoeJee : DeKeb[OÙeeveveece meceeme veJeJee : MeeÕeleefve¤heCe ~~ ßeerjece meceLe& ~~

eEhe[eÛeW heeefn}W keâewlegkeâ ~ MeesefOe}e Deelceeveelcee efJeJeskeâ ~ eEhe[ Deveelcee Deelcee Ùeskeâ ~ mekeâU keâlee& ~~1~~ DeOÙeelcee}e Devegketâ} ceeveJeer MejerjeÛeer F&Õeje}ener DeeJe[}s}er jÛevee hejceeLee&Ûes °erves heeefn}er. (hene– SslejsÙe.Ghe. 1-2-3) lÙeeble heebÛeYeeweflekeâ Mejerj Deveelce Demetve Skeâe Ûesleve DeelcÙeeÛÙee meòesJej, MejerjeÛes meJe& JÙeeheej Ûee}leele Demesner heeefn}s. ~~1~~

DeelcÙeeme DevevÙelee yeesef}}er ~ les efJeJeskeWâ ØelÙeÙee Dee}er ~ Deeleeb heeefnpes mecepe}er ~ yeÇÿeeb[jÛevee ~~2~~ peerJe DeelcÙeentve JesieUe veener ns MeeŒeJeÛeve ØelÙe#e DevegYeJe}s. Deelee yeÇÿeeb[jÛevee mecepeeJetve IÙeeJeer. ~~2~~

DeelceeveelceeefJeJeskeâ eEhe[eR ~ meejemeejefJeÛeej yeÇÿeeb[er ~ efJeJejefJeJejeW ns iees[er ~ Iesle}er heeefnpes ~~3~~ MejerjeÛes meboYee&le Deelce Je Deveelce efJeÛeej keâjeJee Je yeÇÿeeb[eÛes yeeyeleerle meej Je Demeej efJeÛeej keâjeJee. ner mhe°erkeâjCehetJe&keâ efJeÛeej keâjCÙeeÛeer iees[er }eieeJeer. ~~3~~

eEhe[ keâeÙe& yeÇÿeeb[ keâejCe ~ ÙeeÛes keâjeJeW efJeJejCe ~ nWefÛe heg{W efve¤heCe ~ yeesef}}W Demes ~~4~~ yeÇÿeeb[ ns keâejCe Demetve eEhe[ ns keâeÙe& Deens. ÙeeÛes mhe°erkeâjCe mecepeeJetve IÙeeJes. lesÛe Deelee Sskeâe. ~~4~~

Demeej cnefCepes veeefmeJeble ~ meej cnefCepes leW MeeÕele ~ peÙeeme nesF&} keâuheeble ~ leW meej veJns ~~5~~ pes veeMe nesCeejs Demeles, les Demeej Demetve DeefJeveeMeer les meej Demeles. keâuheeSJe{s ØeoerIe& DeeÙeg<Ùe Demetvener pÙee}e efJeveeMe Demelees les DemeejÛe Demeles. ~~5~~

he=LJeer peUeheemetve pee}er ~ heg{W les peUeR efceUe}er ~ peUeÛeer Glheefòe Jee{}er ~ lespeeheemegveer ~~6~~ he=LJeer heeCÙeeheemetve leÙeej nesTve MesJešer leer heeCÙeeleÛe efJejles (keâeÙe& keâejCeele efJe}erve nesles) heeCeer lespeeheemetve leÙeej nesles. ~~6~~

leW peU lespeW Meesef
lespe pee}W JeeÙeesheemegveer ~ JeeÙees Pe[heer leÙee}eiegveer ~ lespe peeGveer oešCeer ~ JeeÙeesÛeerÛe pee}er ~~8~~ lespe JeeÙetheemetve nesles. JeeÙet lespee}e Meeble keâjlees Je lespe Meeble PeeuÙeeJej kesâJeU JeeÙetÛe Ye¤ve jenlees. ~~8~~

JeeÙees ieieveeheemegveer pee}e ~ ceeiegleeb lesLeWefÛe efJeje}e ~ Ssmee ne keâuheeble yeesef}}e ~ JesoebleMeeŒeeR ~~9~~ JeeÙet DeekeâeMeeheemetve neslees. heg{s lees lÙeebleÛe }erve neslees. keâuheebleeÛes ns JeCe&ve JesoevleMeeŒeele Deens. ~~9~~

iegCeceeÙee cetUceeÙee ~ hejyeÇÿeeR heeJeleer }Ùee ~ leW hejyeÇÿe efJeJejeÙee ~ efJeJeskeâ heeefnpes ~~10~~ iegCeceeÙee Je leer efpeÛÙeeletve Øeieš nesles leer cetUceeÙee, oesvner hejyeÇÿeele }erve nesleele. lÙee hejyeÇÿeeÛeer DeesUKe keâ¤ve IesTve (hejes#e%eeve) les DevegYeJeCÙeemee"er (Dehejes#e%eeve) yeÇÿeefJeÅesÛeer DeeJeMÙekeâlee Deens. (efJeJeskeâ) ~~10~~

meJe& GheeOeeRÛee mesJeš ~ lesLeW veeneR ÂMÙe Kešheš ~ efveieg&Ce yeÇÿe Ieveoeš ~ mekeâUeb "eFË ~~11~~ ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

601

(o. 14 me. 9)

pesLes mLet} Je met#ce DeMeer Skeâner GheeOeer veener, pesLes veece¤heelcekeâ me=°erÛee (ÂMÙe) }sMener veener les meledIeve, efÛeledIeve Je DeeveboIeve yeÇÿe efveieg&Ce mJe¤heele meJe&$e JÙeehetve jeefn}s}s Demeles. ~~11~~

Gob[ keâuheeble pee}e ~ lejer veeMe veeneR leÙee}e ~ ceeÙeelÙeeieW MeeÕelee}e ~ JeesUKeeJeW ~~12~~ }#eeJeOeer JesUe keâuheeskeâuheer me=°erÛee veeMe nesle jeefn}e lejer yeÇÿe DeefJeveeMeer Demeles. ceeefÙekeâ me=°erÛee efvejeme keâ¤ve efvelÙe DeefOe‰eve yeÇÿe peeCeeJes. ~~12~~

osJe Deblejelcee meiegCe ~ meiegCeW heeefJepes efveieg&Ce ~ efveieg&Ce%eeveW efJe%eeve ~ nesle Demes ~~13~~ osJeeÛes F&Õej (Deblejelcee) ns meiegCe ¤he Demetve lÙeeÛÙee Gheemevesves efveieg&Ce osJeeÛee `lees ceer' Demee DevegYeJeeYÙeeme keâjeJee. veblej `lees Je ceer' Demee DeYÙeeme mebhetve menpeefmLeefle¤he efJe%eeve nesles. ~~13~~

keâuhevesleerle peW efvece&U ~ lesLeW veeneR ceeÙeeceU ~ efceLÙelJeW ÂMÙe mekeâU ~ nesle peeleW ~~14~~ keâuhevee¤he ceeÙesÛee pejener [eie veme}s}s les yeÇÿe efJece} Deens. meJe& ÂMÙe me=°er DeOÙemle cnCepes Yeüce¤he Deens, Demee efve§eÙe nesle peelees. (me=°er ner keâuhevee Deens.) ~~14~~

peW nesleW DeeefCe meJeWefÛe peeleW ~ leW leW ØelÙeÙeeme ÙesleW ~ pesLeW nesCeW peeCeW veeneR leW ~ efJeJeskeWâ JeesUKeeJeW ~~15~~ pes Glhevve nesles Je }iesÛe ve° nesles les hebÛe%eeveWefõÙeebÛes ceoleerves keâUles. (efomeles, Ssketâ Ùesles F. ÙesLeer} `meJesefÛe' ne Meyo meehes#e mecepeeJee.) heCe yeÇÿee}e Glheòeer Je veeMe veener ns efJeÛeejeves mecepetve IÙeeJes. ~~15~~

Ùeskeâ %eeve Ùeskeâ De%eeve ~ Ùeskeâ peeCeeJeW efJehejerle %eeve ~ ns ef$ehegšer nesÙes #eerCe ~ leWefÛe efJe%eeve ~~16~~ pes %eevee}e efJejesOeer Demeles les De%eeve. %eeveeÛee DeYeeJe cnCepes De%eeve veJns. De%eeveeÛee heefjCeece cnCetve efJehejerle %eeve nesles. Jesoevle MeeŒeeÛÙee DeYÙeemeeves Je ßeerieg¤bkeâ[tve efceUe}suÙee ceneJeekeäÙeeves %eeve nesTve De%eeve Je efJehejerle %eeve peeles. heg{s De%eeve, efJehejerle %eeve Je %eeve eflevner ceeJeUtve efJe%eeve Gjles. (DeefOe‰eve yeÇÿeeÛÙee De%eeveecegUW lÙeeJej peieleeÛes efJehejerle %eeve nesles. JesoevleeEÛeleveeves DeefOe‰eveeÛes %eeve nesTve efJehejerle %eeve ceeJeUles Je efJe%eeveele eflevner ceeJeUleele. De%eeve DeefveJe&ÛeveerÙe Deens.) ~~16~~

Jesoeble efmeOeeble Oeeoeble ~ ÙeeÛeer heeneJeer ØeefÛele ~ efvee|Jekeâej meoesefole ~ pesLeW lesLeW ~~17~~ Oe heemetve meg®Jeele kesâ}suÙee G}šŸee JeCe&cee}sleer} o heÙeËle cnCepes mebhetCe&heCeW JesoevleeÛÙee efmeæevleeÛÙee melÙelJeeÛeer ØeÛeerleer IÙeeJeer. efvee|Jekeâej Je efvelÙeyeÇÿe meJe&$e JÙeehetve Deens. (neÛe lees efmeæevle.) ~~17~~

leW %eeve°erveW heeneJeW ~ heenesve DevevÙe jeneJeW ~ cegKÙe DeelceefveJesove peeCeeJeW ~ ÙeeÛeW veebJe ~~18~~ ns kesâJeU %eeveeÛÙee °erves heneJeÙeeÛes Deens. (yeÇÿe [esàÙeeves ØelÙe#e keâOeerÛe efomele veener.) les heentve `les ceer Deens' Demes SskeäÙe meeOe}suÙee efmLeleerle jneJes. Ùee}eÛe Kejs DeelceefveJesove cnCeleele. ~~18~~

ÂMÙeeme efomeleW ÂMÙe ~ ceveeme Yeemelees Yeeme ~ ÂMÙeYeemeeleerle DeefJeveeMe ~ hejyeÇÿe leW ~~19~~ pes Ûece&Ûe#etbvee efomeles lÙee}e ÂMÙe cnCeleele. pees cevee}e peeCeJelees lees Yeeme nesÙe. DeefJeveeMeer yeÇÿe ÂMÙener veener Je lÙeeÛee Yeemener nesle veener. ~~19~~

heeneW peeleeb ogjerÛÙee ogjer ~ hejyeÇÿe meyeensDeblejeR ~ DebleefÛe veeneR Deveble mejer ~ keâesCeeme ÅeeJeer ~~20~~ pesJe{Ÿee otj DeblejeÛeer keâuhevee keâjeJeer lÙeentve; JÙeehekeâ yeÇÿe otj Deens. yeÇÿe osn Je peieleeÛÙee Deeleyeensj JÙeehetve Deens. lÙeeÛÙee DevevlelJee}e osCÙeemee"er GoenjCeÛe meehe[le veener. (hene. F&Me.Ghe. 5) ~~20~~

ÛebÛeU leW efmLejeJesvee ~ efve§eU leW keâoeheer ÛeUsvee ~ DeeYeeU ÙesleW peeleW ieievee ~ ÛeUCe veeneR ~~21~~ pes ÛebÛeU Demeles les keâOeerÛe efmLej vemeles. pes DeÛeU Demeles les keâOeerÛe {Ule veener. Goe. DeekeâeMeeleer} ÛebÛeU {ie G[tve ies}s lejer DeekeâeMe pemesÛÙee lemes jneles. ~~21~~ (o. 14 me. 9)

602

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

peW efJekeâejW Jee{s cees[s ~ lesLeW MeeÕelelee keQâÛeer Ie[s ~ keâuheeble nesleeÛe efJeIe[s ~ mekeâU keâebneR ~~22~~ Jee{Ces Je cees[Ces (JeOe&les, efceüÙeles) ns efJekeâej pÙee}e Demeleele les MeeÕele vemeles. keâuheeÛee MesJeš nesleeÛe meJe& ÂMÙeeÛes efJeIešve nesles. ~~22~~

peW DeblejeRÛe Yeüce}W ~ ceeÙeemebYeüceW mebYeüce}W ~ leÙeeme nW kewâmeW Gkeâ}s ~ DeeJneš Ûe›eâ ~~23~~ pÙeebÛÙee yegæer}eÛe ceeÙesÛÙee ØeYeeJeecegUs Yeüce Pee}e Deens, lÙeebvee Ùee ieefleceeve me=ef°Ûe›eâeÛes Deekeâ}ve nesle veener. ~~23~~

efYe[sveW JesJnej efveJe[svee ~ efYe[sveW efmeOeeble keâUsvee ~ efYe[sveW osJe DeekeâUsvee ~ DeebleÙee&ceeR ~~24~~ JÙeJenejele Yeer[ Oej}er lej lees ÙeesiÙe heæleerves keâjlee Ùesle veener. mJele:Ûes hetJe&«en keâeÙece "sJetve Jesoevle MeeŒeeÛee DeYÙeeme kesâ}e lej lÙeeÛes jnmÙe G}ie[le veener Je Denblee, meebYeeUtve "sJe}er lej `ceer yeÇÿe' Demee DevegYeJe Ùesle veener. (ÙesLes Yeer[ Ùee MeyoeÛes leerve meboYee&le leerve DeLe& kesâ}s Deensle.) ~~24~~

JewÅeeÛeer ØeefÛele ÙesF&vee ~ DeeefCe Yeer[efn G}bIesvee ~ lejer ceie jesieer JeebÛesvee ~ SsmeW peeCeeJeW ~~25~~ JewÅeeÛÙee Deew
pesCeW jepee JeesUefKe}e ~ lees jeJe cnCesvee Ye}lÙee}e ~ pesCeW osJe JeesUefKe}e ~ lees osJe¤heer ~~26~~ pÙee}e jepee vekeäkeâer ceenerle Deens, lees Ye}lÙee}e jepee mecepele veener. lÙeeØeceeCes pÙeeves Keje osJe DeesUKe}e Deens lees mJele:Ûe osJe neslees. (yeensjer} osJee}e osJe mecepele veener. lÙeeÛeer lÙee}e Yeer[ he[le veener). ~~26~~

peÙeeme ceeF&keâeÛeer Yeer[ ~ leW keâeÙes yees}s} Ée[ ~ efJeÛeej heeneleeb GIe[ ~ mekeâU keâebneR ~~27~~ pÙee}e ÂMÙe ceeefÙekeâ me=°erÛeer Deemekeäleer (Yeer[) megšle veener lÙee cet{e}e osJeeefJe
Yeer[ ceeÙesSs}erkeâ[s ~ hejyeÇÿe leW hew}erkeâ[s ~ hew}erkeâ[s Ss}erkeâ[s ~ meoesefole ~~28~~ Deemekeäle (efYe[mle) peerJe ceeÙesntve mLet} Demetve yeÇÿe ceeÙesntve met#ce Deens. ner JeešCeer melele leMeerÛe Deens. ~~28~~

}efškeäÙeeÛeer Yeer[ OejCeW ~ YeüceW Ye}leWefÛe keâjCeW ~ Ssmeer veJnWleer }#eCeW ~ efJeJeskeâeÛeeR ~~29~~ pes Yeüce¤he Deens lÙeeÛeer Deemekeäleer Oe¤ve lÙee Yeüefce° efmLeleerle ceocelmejeoer peerJeve peieCes ner efJeJeskeâeÛeer }#eCes veJnsle. ~~29~~

KeesšW DeeJeIeWefÛe meeb[eJeW ~ KejW ØelÙeÙeW JeesUKeeJeW ~ ceeÙeelÙeeieW mecepeeJeW ~ hejyeÇÿe ~~30~~ pes DeefveJe&ÛeveerÙe Deens lÙeeÛeer Deemekeäleer mees[tve melÙe peeCetve lÙeeÛee DevegYeJe IÙeeJee. DeOÙemle ceeÙesÛee efvejeme kesâ}e Demelee yeÇÿeevegYeJe Ùeslees. ~~30~~

leW ceeÙesÛeW peW }#eCe ~ leWefÛe heg{W efve¤heCe ~ megefÛeleheCeW efJeJejCe ~ kesâ}W heeefnpes ~~31~~ Ùee ceeÙesÛes mJe¤he mhe°heCes peeCe}s heeefnpes. les efJeJejCe Deelee }#e osTve Sskeâe. ~~31~~ Fefle ßeeroemeyeesOes ieg®efMe<ÙemebJeeos ‘MeeÕeleefve¤heCeveece’ meceeme veJeJee ieg®efMe<ÙemebJeeoelcekeâ ßeeroemeyeesOe Ùee «ebLeeleer} ‘MeeÕeleefve¤heCe’ veeJeeÛee veJeJee meceeme meceehle

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

603

(o. 14 me. 9)

meceeme ÛeewoeJee : DeKeb[OÙeeveveece meceeme oneJee : ceeÙeeefve¤heCe ~~ ßeerjece meceLe& ~~

ceeÙee efomes hejer veemes ~ Jemleg ve efomes hejer ve veemes ~ ceeÙee melÙe Jeešs hejer efceLÙee Demes ~ efvejblej ~~1~~ ceeÙee peerJepe[elcekeâ me=°erÛÙee ¤heeves Yeemeles heCe leer veeMe heeJeles. yeÇÿe efomele veener Je Yeemele veener, heCe les DeefJeveeMeer Deens. me=°er melÙe cnCepes ef$ekeâe}eyeeefOele Jeešles heCe leer ØeLeceheemetve MesJešheÙeËle meleemeledefJe}#eCe DeefveJe&ÛeveerÙe efceLÙee Deens. ~~1~~

keâjbše he[esveer GleeCee ~ keâjer veeveehejer keâuhevee ~ hejer leW keâebneRÛe Ie[svee ~ lewmeer ceeÙee ~~2~~ keâjbše ceeCetme GleeCee he[tve Meskeâ[es keâuhevee keâjerle Deme}e lejer lÙeeleer} Skeâner ØelÙe#eele Glejle veener. lÙeeØeceeCes ØeÛeb[ Ie[ecees[er nesTvener ØelÙe#eele keâenerÛe vemeles! nerÛe ceeÙee nesÙe. ~~2~~

õJÙeoejsÛeW mJehveJewYeJe ~ veevee efJeUemeW neJeYeeJe ~ #eCeerkeâ Jeešs hejer ceeJe ~ lewmeer ceeÙee ~~3~~ mJehveeceOÙeW DeHeâeš mebheòeer efceUefJe}er, efŒeÙee Øeehle PeeuÙee, YeesieefJe}eme Yeesie}s Je efcepeemeerle jeefn}s lejer peeie DeeuÙee#eCeer lÙeebleer} keâenerÛe vemeles. lÙeeØeceeCes ceeÙee Demeles. ~~3~~

ieieveeR iebOeJe&veiejW ~ efomeleeleer veevee ØekeâejW ~ veevee ¤heW veevee efJekeâejW ~ lewmeer ceeÙee ~~4~~ DeekeâeMeele cees"s {ie pece}s keâer lÙeebvee SKeeÅee MenjemeejKes mJe¤he Ùesles Je lÙeele efkeâlÙeskeâ ¤hes, yeo}les Deekeâej F. efkeâlÙeskeâ Øekeâej efomeleele. ceeÙee leMeerÛe Demeles. ~~4~~

}#egceer jeÙesefJeveesoeÛeer ~ yees}leeb Jeešs meeÛeer ~ efceLÙee ØeefÛele lesLeerÛeer ~ lewmeer ceeÙee ~~5~~ jepeeÛeer Yetefcekeâe keâjCeeje DeeheuÙee ßeercebleerÛee Leeš meebielees lesJne leer Kejer Jeešles. heCe Yetefcekeâe mebheuÙeeJej leer meJe& Keesšer Demeles. ceeÙee leMeerÛe Deens. ~~5~~

omeNÙeeÛes megJeCee&Ûes }ešs ~ }eskeâ cnCeleer hejer les keâebšs ~ hejer meJe&$e jnešs ~ lewmeer ceeÙee ~~6~~ omeNÙee}e DeehešŸeeÛÙee heeveebvee meesves cnCeleele Je les }gšleele, heCe lÙeeble heeves Je keâešs Demeleele. lejer leer ¤{er meJe&$e Deens. ceeÙee leMeerÛe peeCeeJeer. ~~6~~

cesuÙeeÛee ceesnesÚeJe keâjCeW ~ meleerÛeW JewYeJe Jee{JeCeW ~ cemeCeeR peeGveer ®ove keâjCeW ~ lewmeer ceeÙee ~~7~~ ces}suÙeeÛee Jee{efoJeme Leešele meepeje keâjeJee, meleer peeCeejer}e oeieoeefieves Je GbÛeer JeŒes vesmeJeeJeerle Je mceMeeveele peeTve j[le yemeeJes, leMeer ceeÙee Deens. ns meJe& pemes efvejLe&keâ leMeer ceeÙee efvejLe&keâ Deens. ~~7~~

jeKesmeer cnCeleer }#egceer ~ ogmejer Yeejoesjer }#egceer ~ eflemejer veececee$e }#egceer ~ lewmeer ceeÙee ~~8~~ jKes}erÛes veeJe }#ceer DemeeJes, ceb$eeves efmeæ kesâ}suÙee oesjer}e }#ceer cnCeleele Je SKeeoer oefjõer Œeer veeJeeÛeerÛe }#ceer Demeles. leMeer ceeÙee Deens. ~~8~~

cegUeR yeeUefJeOeJee veejer ~ efleÛeW veebJe pevcemeeefJe$eer ~ kegâyesj eEn[s IejesIejeR ~ lewmeer ceeÙee ~~9~~ (o. 14 me. 10)

604

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

yee}JeÙeeleÛe JewOeJÙe Dee}suÙee ŒeerÛes veeJe meeefJe$eer DemeeJes Je kegâyesjeves oejesoej Yeerkeâ ceeieeJeer, Ùeeble pesJe{e DeLe& Deens, lesJe{eÛe ceeÙesle DeLe& Deens. ~~9~~

oMeDeJeleejebleer} ke=â
yeng¤heebleer} jeceosJejeJe ~ «eecemleebheg{s oeKeJeer neJeYeeJe ~ keâeb ceenebjepe cnCeesefve }eIeJe ~ lewmeer ceeÙee ~~11~~ keâesCeer yeng¤heer meceüeš jeceosJejeÙeeÛes ¤he IesTve ieeJeeleer} }eskeâebmeceesj efoceeKeeves meceesj Dee}e Demelee ieeJekeâNÙeebveer lÙee}e `Ùee cenejepe' cnCeeJes, leMeer ceeÙee Deens. ~~11~~

osJnejeb Demes DevvehetCee& ~ DeeCeer ie=neR DevveefÛe efceUsvee ~ veeceW mejmJeleer efmekesâvee ~ MegYeeJeUg ~~12~~ osJeIejele DevvehetCee& osJeer DemeeJeer Je Iejele KeeÙe}ener efceUt veÙes. veeJe mejmJeleer Demetve De#ejMe$et DemeeJes Je ieesJeNÙee Leehele DemeeJeer leMeer ceeÙee Deens. ~~12~~

megCÙeeme JÙeeIeÇ veece "sefJe}W ~ heg$eeme FbõveeceW heeÛeeefj}W ~ kegâ¤he hejer DeeUefJe}W ~ megboje SsmeW ~~13~~ ieeJe"er kegâ$Ùee}e `JeeIÙee' cnCeeJes, ceg}e}e Fbõ cnCetve nekeâ ceejeJeer Je kegâ¤he ŒeerÛeer meeQoÙe&Jeleer cnCetve JeeKeeCeCeer keâjeJeer leMeer ceeÙee Deens. ~~13~~

cetKe& veeceW mekeâUkeâUe ~ jeMeYeer veeceW keâesefkeâUe ~ veelejer [esUmesÛee [esUe ~ Hegâškeâe pewmee ~~14~~ cetKee&}e mekeâ}keâ}emebhevve cnCeCes pesJe{s efvejLe&keâ, iee{Jeer}e keâesefkeâUe ceeveCes pesJe{s JÙeLe&, megves$ee veeJeeÛÙee ceg}erÛee [esUe Hegâškeâe Deme}e lej efleÛes veeJe pemes nemÙeemheo leMeerÛe ceeÙee Deens. ~~14~~

ceeleebieerÛeW veece legUmeer ~ Ûee|cekeâerÛeW veece keâemeer ~ yees}leer DeefleMetefõCeermeer ~ YeeieerjLeer SsmeW ~~15~~ ceebefieCeerÛes veeJe legUMeer, ÛeebYeejCeerÛes keâeMeer Je JeCe&yeenŸe ŒeerÛes veeJe YeeieerjLeer DemeeJes leMeer ceeÙee peeCeeJeer. (mee[sleerveMes Je
meeG}er DeeCeer DebOekeâej ~ Ùeskeâ nesleeb lesLeerÛee efJeÛeej ~ GieeefÛe efomes Yeemecee$e ~ lewmeer ceeÙee ~~16~~ DeeOeerÛe Deme}suÙee meeJe}erJej je$eerÛee DebOeej hemej}e Demelee leer peMeer keâuheveecee$e Demeles, leMeer ceeÙee Deens. ~~16~~

ßeJeCe yeesšW mebOeer keâjleU ~ jefJejMceW efomeleer FbieU ~ jcÙe DeejkeälekeâunesU ~ lewmeer ceeÙee ~~17~~ keâeveeÛeer heeUer, neleeÛÙee yeesšebÛeer hesjs Je leUneleeJej Tve he[uÙeeJej efveKeeNÙeebmeejKes }e} nesTve lÙeebÛeer MeesYee efomeeJeer leMeer ceeÙee Deens. ~~17~~

YeieJeW JeŒe osKeleeb cevee}e ~ Jeešs DeiveefÛe }eie}e ~ efJeJebefÛeleeb ØelÙes Dee}e ~ lewmeer ceeÙee ~~18~~ }e}mej YeieJes jsMeceer JeŒe DeÛeevekeâ Gvnele PeUkeâ}s lej DeeieerÛee Yeeme neslees. heCe efvejKetve heeefn}s keâer melÙe keâUles. ceeÙeener efvejKetve heeefn}er lej lekeâe&}e efškeâle veener. ~~18~~

peUeR ÛejCekeâjebiegUW ~ DeeKeg[ }ebyeW efkeâjkeâesUW ~ efJehejerle keâeCeW efomeleer peUW ~ lewmeer ceeÙee ~~19~~ keâcejsSJe{Ÿee mJeÛÚ heeCÙeele nele Je heeÙe yeg[efJe}s lej yeesšs Demeleele lÙeentve JesieUer Je Jeekeâ[er efomeleele. leMeerÛe yeÇÿe Demetve JesieUerÛe ceeÙee efomet }eieles. ~~19~~ ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

605

(o. 14 me. 10)

YeesJeb[erveW he=LJeer keâ}Le}er ~ keâeefceCeerveW efheJeUer pee}er ~ mevÙeheelemLeeb DevegYeJe}er ~ lewmeer ceeÙee ~~20~~ YeesJeU Dee}er lej peceerve efHeâjuÙeemeejKeer Jeešles, keâeJeerU PeeuÙeeJej meJe&Ûe efheJeUs Yeemeles, MejerjeÛes leheceeve Deefle Jee{}s lej lÙee}e efJeefÛe$e ÂMÙes efomet }eieleele. ceeÙee DeMeerÛe Deens. ~~20~~

keâesCeerÙeskeâ heoeLe&efJekeâej ~ GieeefÛe efomes Yeemecee$e ~ DevevÙeeÛee DevÙe Øekeâej ~ lewmeer ceeÙee ~~21~~ yeHe&â ne heeCÙeeÛee efJekeâej (mJe¤heele yeo}) Deens. les Kejs lej heeCeerÛe Demetve yeHeâe&Ûee Yeeme neslees. SkeâeJej ogmejsÛe Yeemeles. leMeer ceeÙee yeÇÿeeJej Yeemeles. ~~21~~ Fefle ßeeroemeyeesOes ieg®efMe<ÙemebJeeos ‘ceeÙeeefve¤heCeveece’ meceeme oneJee ieg®efMe<ÙemebJeeoelcekeâ ßeeroemeyeesOe Ùee «ebLeeleer} ‘ceeÙeeefve¤heCe’ veeJeeÛee oneJee meceeme meceehle –oMekeâ ÛeewoeJee meceehle–

Q

(o. 14 me. 10)

606

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

oMekeâ hebOejeJee : DeelceoMekeâ meceeme heefn}e : ÛeelegÙe&}#eCe ~~ ßeerjece meceLe& ~~

DeefmleceebMeebÛeeR MejerjW ~ lÙeeble jeefnpes peerJesÕejW ~ veevee efJekeâejeR efJekeâejs ~ ØeefJeCe nesF&pes ~~1~~ peerJeme=°erleer} meJeeËÛeer Mejerjs DemLeer Je ceebmeebÛeer Pee}er Demetve lÙeeble peerJeelcee Je F&Õej (Deblejelcee) ns oesvner jenleele. (Iejele ce"ekeâeMe Demeles lÙeeØeceeCeW) lÙeebvee Deveskeâ efJekeâej Demetve lÙeebÛee lÙeebvee mejeJe Pee}s}e Demelees! (ØeJeerCe)~~1~~

IeveJeš heeWÛeš mJeYeeJeW ~ efJeJejesve peeefCepes peerJeW ~ JneJeW ve JneJeW DeeIeJeW ~ peerJe peeCes ~~2~~ šCekeâ Je ceT, (efkebâJee YejerJe Je heeskeâU) keâeÙe nJes Je keâeÙe vekeâes F. ØekeâejÛes %eeve peerJee}e efJeÛeejeves nesles. ~~2~~

ÙeWkeâeR ceeieceeieeW IesCeW ~ Ùeskeâeb ve ceeieleebÛe osCeW ~ ØeÛeerleerveW meg}#eCeW ~ DeesUKeeJeeR ~~3~~ Skeâe}e melele ÙeeÛevee keâ¤ve Yeeb[tve keâ°eves keâener efceUJeeJes }eieles. Skeâe}e menpeemenpeer nJes les efceUles. Ùee ØelÙe#e DevegYeJeeJe¤ve meg}#eCeer keâesCe les DeesUKeeJes. ~~3~~

peerJe peerJeeble Iee}eJee ~ Deelcee DeelcÙeeble efcemeUeJee ~ jenjeneW MeesOe IÙeeJee ~ hejeblejebÛee ~~4~~ mJele:Ûee Denb yeepet}e "sJetve ogmeNÙeeÛee peerJe Je Deelcee Deehe}eÛe Deens, Flekesâ SskeäÙe meeOetve ogmeNÙeebÛes Deblejbie peeCeCÙeeÛee melele ØeÙelve keâjeJee. DeelceJeled meJe&Yetles
peeveJeW nWJe[keâejW pee}W ~ ef{}sheCeW nsJe[ Dee}W ~ vescemleheCeW MeesYe}W ~ °erheg{W ~~5~~ metle mew} Pee}s keâer peeveJÙee}e JeàÙee he[leele. eEkeâJee peeveJÙeeefJe
lewmeWefÛe nW ceveeme ceve ~ efJeJeskeWâ peeJeW efceUesve ~ ef{}sheCeW Devegceeve ~ nesle Deens ~~6~~ lÙeeÛeØeceeCes Deehe}s ceve mJeÛÚ "sJetve Jejer} ØekeâejÛÙee efJeÛeejeves ogmeNÙeebÛÙee ceveeMeer SskeäÙe meeOetve lÙeebÛes ceveesiele peeCetve IÙeeJes. Ùeele kegâÛejeF& kesâ}er lej ceveesiele mecepele veener. kesâJeU Deboepe Ùeslees ~~6~~

DevegceeveW Devegceeve Jee{lees ~ efYe[sveW keâeÙe&Yeeie veemelees ~ ÙeekeâejCeW ØelÙeÙes lees ~ DeeOeeR heeneJee ~~7~~ Deboepeeves DeboepeeÛesÛe meeceüepÙe hemejles! lÙeeble keâmetj Pee}er lej mebyebefOeleebÛes Deblejbie ve peeCeuÙeeves neleer Iesle}s}s keâeÙe& efyeIe[les. cnCetve les ØeLece peeCetve IÙeeJesle. ~~7~~

ogmeNÙeeÛes peerJeerÛeW keâUsvee ~ hejeblej leW peeCeJesvee ~ JeMÙe nesleer }eskeâ veevee ~ keâesCÙee ØekeâejW ~~8~~ pej ogmeNÙeeÛes ceveesiele keâU}s veenerle lej Deveskeâ }eskeâ DeeheuÙee}e Devegketâ} keâmes jneleer}? (ceveesiele peeCe}s lej lÙeebÛÙeeMeer lÙee lÙee Øekeâejs Jeeielee, yees}lee, keâjlee ÙesTve les Devegketâ} nesCÙeeÛee mebYeJe Jee{lees.) ~~8~~

Deekeâ} meeb[tve hejleer ~ }eskeâ JeMÙekeâCe& keâefjleer ~ DehetCe&heCeW nUg he[leer ~ "eFË "eFË ~~9~~ Deme}s}er yegæer ve Jeehejlee keâener }eskeâ ogmeNÙee}e Devegketâ} keâ¤ve IesCÙeemee"er JeMeerkeâjCe efJeÅee Jeehejleele. efleÛee heefjCeece Deefveef§ele DemeuÙeeves leer JeehejCeejs ÛeeÛehe[le Demeleele Demes peeieespeeieer efomeles. ~~9~~

peieoerMe Deens peieoeblejeR ~ ÛesškeWâ keâjeJeeR keâesCeeJejer ~ pees keâesCeeR efJeJeskeWâ efJeJejer ~ leesefÛe ßes‰ ~~10~~ ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

607

(o. 15 me. 1)

F&Õej meJe& peerJeebÛes Devle:keâjCe JÙeehetve Demelees. Demes Demeleevee JeMeerkeâjCeemeejKes Ûesškeâer GheeÙe keâesCeer keâesCeeJej keâjeJesle? pees yegæer Jeehe¤ve efJeJeskeâeves Jeeielees leesÛe ßes‰. ~~10~~

ßes‰ keâeÙeX keâjer ßes‰ ~ ke=âef$ece keâjer lees keâefve‰ ~ keâcee&vegmeej ØeeCeer ve° ~ DeLeJee Ye}s ~~11~~ Gòece Je menpe keâeÙe& Gòeceekeâ[tveÛe nesles. ceb$eleb$eeÛes ke=âef$ece keâeÙe& keâefve‰ekeâ[tve nesles. Ùee keâeÙee&Je¤ve ceeCemeeÛes ßes‰lJe eEkeâJee n}kesâheCee "jlees. ~~11~~

jepes peeleer jepehebLeW ~ Ûeesj peeleer ÛeesjhebLeW ~ Jes[W "kesâ DeuhemJeeLeX ~ cetKe&heCeW ~~12~~ jepee jepeceeiee&Je¤ve peelees. Ûeesj Ûeesjceeiee&vesÛe peeCeej! cetKe& Je DeefJeÛeejer efkeâjkeâesU mJeeLee&mee"er mJele:Ûe Heâmeleele. ~~12~~

cetKee&me Jeešs ceer MeeneCee ~ hejer lees Jes[e owvÙeJeeCee ~ veevee ÛeelegÙee&ÛÙee KegCee ~ Ûelegj peeCes ~~13~~ cetKee&Ûes cegKÙe }#eCe, cnCepes lees mJele:}e MeneCee mecepelees! heCe lees Jes[e Je HeâpeerleKeesj Demelees. ÛeelegÙee&Ûeer Kejer }#eCes Ûelegje}eÛe "eTkeâ Demeleele. ~~13~~

pees peieoeblejW efceUe}e ~ lees peieoeblejefÛe pee}e ~ Dej$eeR hej$eeR leÙee}e ~ keâeÙe GCeW ~~14~~ pees mece°erMeer Skeâ¤he neslees, lees meceef°¤heÛe neslees (`ns efJeÕeefÛe ceePes Iej'...) lÙee}eÛe Yeeweflekeâ Je heej}ewefkeâkeâ Devegketâ}lesle keâesCeleerÛe GCeerJe vemeles. (mJele:ÛÙee cees#eeyejesyejÛe lÙee}e }eskeâmeb«enner Gòece meeOelees.) ~~14~~

yegeflOe osCeW YeieJebleeÛeW ~ yegefæefJeCe ceeCegme keâeÛeW ~ jepÙe meeb[tve HegâkeâeÛes ~ Yeerkeâ ceeies ~~15~~ DeMeer yegæer F&Õejer Deveg«enevesÛe }eYeles. yegæer vemes} lej ceeCetme mebkegâefÛele neslees Je menpeØeehle Deme}s}s mJeevebomeeceüepÙe mees[tve megKeemee"er Yeerkeâ ceeielees. oerveJeeCee yevelees. ~~15~~

peW peW peWLeW efvecee&Ce pee}W ~ leW leW leÙeeme ceeve}W ~ DeefYeceeve osTve ieesefJe}W ~ "eFË "eFË ~~16~~ pees pÙee heefjefmLeleerle pevcee}e ÙesTve Jee{lees leer heefjefmLeleer lÙee}e megKeeÛeer JeešuÙeeves lees lesLesÛe Deemekeäleer "sJetve iegbletve he[lees Demes peeieespeeieer efomeles. ~~16~~

DeJeIesÛe cnCeleer Deecner Leesj ~ DeJeIesefÛe cnCeleer Deecner megboj ~ DeJeIesefÛe cnCeleer Deecner Ûelegj ~ Yetceb[UeR ~~17~~ DeMeer meJe& ceeCemes mJele:}e peieele ßes‰, Øeefleef‰le (megboj) Je yegefæceeve mecepeleele. ~~17~~

Ssmee efJeÛeej DeeefCeleeb cevee ~ keâesCeerÛe }neve cnCeJeervee ~ peeCeles DeeefCeleer Devegceevee ~ mekeâU keâebneR ~~18~~ ns meJe& heentve Demes efomeles keâer mJele:}e keâesCeerÛe keâceer mecepele veener. heCe peeCekeâejebvee JemlegefmLeleer keâUles. ~~18~~

Deeheg}euÙee meeefYeceeveW ~ }eskeâ Ûeeef}}s DevegceeveW ~ hejbleg nW efJeJeskeâeveW ~ heeefn}W heeefnpes ~~19~~ DeeheeheuÙee cees"sheCeeÛÙee keâuhevesle ns }eskeâ DeefJeÛeejeves (Devegceeve) peerJeve peieleele. hejbleg peerJeveeÛee efJeJeskeâeves efJeÛeej keâjeJee. ~~19~~

}efškeäÙeeÛee meeefYeceeve IesCeW ~ melÙe DeJeIeWÛe mees[CeW ~ cetKe&heCeeÛeeR }#eCeW ~ les ns SsmeeR ~~20~~ DeefJeÛeejer peerJeveeÛeeÛe DeefYeceeve Jeeštve efnleeÛee ceeie& mees[tve osCes, nerÛe cetKe&heCeeÛeer }#eCes nesle. (JÙeeJeneefjkeâ Je heejceee|Lekeâ melÙeÛe efnleeÛes Demeles.) ~~20~~

melÙeeÛee pees meeefYeceeve ~ lees peeCeeJee efvejeefYeceeve ~ vÙeeÙes DevÙeeÙes meceeve ~ keâoeefhe veJns ~~21~~ melÙeceeiee&Meer efve‰e DemeCÙeele Denbkeâej vemelees. efve‰e Je DeefYeceeve meejKeerÛe veJnsle. Goe. vÙeeÙe Je DevÙeeÙe oesvner (o. 15 me. 1)

608

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

meceeve keâOeerÛe vemeleele. ~~21~~

vÙeeÙes ÿeefCepes lees MeeÕele ~ DevÙeeÙes ÿeefCepes lees DeMeeÕele ~ yee
Ùeskeâ GIe[ YeeiÙe Yeesefieleer ~ Ùeskeâ leMkeâj heUesve peeleer ~ ÙeskeâebÛeer Øeieš cenbleer ~ ÙeskeâebÛeer keâevekeâeW[er ~~23~~ vÙeeÙeer Je veeršvesškeâe GIe[heCes YeeiÙe Yeesielees. DevÙeeÙeer Je JeWOeUe ÛeesjšŸeemeejKee Demelees. Keje cenble meJe& meceepee}e ceevÙe neslees. {eWiÙee}e ceeve Kee}er Iee}eJeer }eieles. ~~23~~

DeeÛeejefJeÛeejWefJeCe ~ peW peW keâjCeW lees lees meerCe ~ Oetle& DeeefCe efJeÛe#eCe ~ lesefÛe MeesOeeJes ~~24~~ vÙeeÙeveerleer Je Oecee&Ûee efJeÛeej Je lemee DeeÛeej vemeleevee kesâ}suÙee cenbleerves heojele MeerCeÛe he[lees. cnCetve ceeCemeeves yegefæceeve Je Ûelegj cenbleebÛee MeesOe IÙeeJee. (Ûelegj cenbleebÛes DeeÛeejefJeÛeej Megæ Demeleele.) ~~24~~

Gob[ yeepeejer efceUe}s ~ hejer les OetleXefÛe DeeefU}s ~ Oetlee&heemeeR keâebneR ve Ûe}s ~ yeepeeNÙeebÛeW ~~25~~ meeceevÙe n[s}hheer keâjCeejs efkeâleerner Deme}s lejer Skeâ yegefæceeve lÙeebvee mJeeOeerve "sJelees. lÙeeÛÙee mJeeOeerve jneCÙeeefMeJeeÙe les keâener keâ¤Ûe Mekeâle veenerle. ~~25~~

ÙeekeâejCeW cegKÙe cegKÙe ~ leÙeebmeer keâjeJes meKÙe ~ ÙesCeWkeâefjleeb DemebKÙe ~ yeepeejer efceUleer ~~26~~ cnCetve Ûelegjeves meJe& #es$eeleer} yegefæceeve veslÙeebMeer mebOeeve yeebOeeJes. lÙeecegUs menpeÛe lÙeebÛÙee mJeeOeerve Deme}suÙeebÛee lÙee}e heeeE"yee efceUlees. ~~26~~

Oetlee&efme Oetle&efÛe DeeJe[s ~ Oetle& OetleeaÛe heJee[s ~ GiesefÛe eEn[leer Jes[s ~ keâeÙeXefJeCe ~~27~~ Skeâe yegefæceeve ÛelegjeÛes ogmeNÙeeMeer Ûeškeâve meKÙe nesles Je lÙeebÛes mebyebOe Jee{er}e }eieleele. cetKe& Demeleele les keâener ve meeOelee vekeâes les mebyebOe Jee{Jeerle jenleele. ~~27~~

Oetlee&efme Oetle&heCe keâU}W ~ lesCeW ceveeme ceve efceUe}W ~ hejer nW ieghle¤heW kesâ}W ~ heeefnpes meJeX ~~28~~ Skeâe Ûelegje}e ogmeNÙeeÛes ÛeelegÙe& }#eele ÙesleeÛe lÙeebÛes ceveesceer}ve nesles. heCe ner Ùegleer keâesCeeÛÙee [esàÙeele ve Yejlee JneJeer. iešyeepeerÛes mJe¤he ÙesT veÙes eEkeâJee ÙegleerÛÙee nsletefJe
meceLee&ÛeW jeKelee ceve ~ lesLes Ùesleer Gob[ peve ~ peve DeeefCe meppeve ~ Deepe&Je keâefjleer ~~29~~ Skeâoe Ûelegj YeeiÙeJevlee}e Devegketâ} keâ¤ve Iesle}s keâer lÙeeÛes DevegÙeeÙeer Devegketâ} nesleele DeeefCe meeceevÙe ceeCemes Je meppeve veceülesves yees}t }eieleele. ~~29~~

JeesUKeerveW JeesUKeer meeOeeJeer ~ yegæerveW yegefæ yeesOeeJeer ~ veereflevÙeeÙeW Jeeš jesOeeJeer ~ hee
Jes
efvemhe=n DeeefCe efvelÙe vetleve ~ ØelÙeÙeeÛeW yeÇÿe%eeve ~ Øeieš peeCelee meppeve ~ ogu}Ye peieeR ~~32~~ efveefjÛÚ, veJÙee veJÙee ØeosMeele YeüceCe keâjCeeje, DevegYeJeemen yeÇÿeefJeÅee meebieCeeje, GIe[heCes cenbleer keâjCeeje, ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

609

(o. 15 me. 1)

osMekeâe}Øemebie peeCeCeeje Je veerefleceeve meppeve Ùee peieele Heâej oge|ceU Deens. ~~32~~

veevee efpevemehee"eblejs ~ efveJeleer mekeâUebÛeeR DeblejW ~ ÛebÛeUheCeW leoveblejW ~ mekeâUeb "eFË ~~33~~ JesoevleMeeŒe, mebleJee*ceÙe, hegjeCes, mebleÛeefj$es, heesLÙee FlÙeeoeRÛes hee"hee"evlej Demes DemeeJes keâer lÙeecegUs DeveskeâebÛÙee Deveskeâ mecemÙee MeeŒeeOeejhetJe&keâ megštve les mebleg° nesleele. lÙeeves meJeeËceOÙes efcemeUtve otj otj mebÛeej keâjeJee. ~~33~~

Ùeskesâ "eFË yewmeesve jeefn}e ~ lejer ceie JÙeeheefÛe yeg[e}e ~ meeJeOeheCeW pÙee}e lÙee}e ~ Yesefš ÅeeJeer ~~34~~ meJe& iegCemebheoe Demetve ieeJeeleÛe yemetve jeefn}s lej Oece&hejceeLee&Ûee JÙeehe Jee{le veener. cnCetve mJele:}e Je }eskeâ JÙeJeneje}e meebYeeUtve meJe&$e YeüceCe keâjeJes. ~~34~~

YesšYesšeW Gjer jeKeCeW ~ ns ÛeelegÙee&Ûeer }#eCeW ~ ceveg<Ùecee$e Gòece iegCeW ~ meceeOeeve heeJes ~~35~~ DeMeer ceneve JÙekeäleer melele YesšeJeer DeMeer leUceU meJeeËvee }eie}er lej mecepeeJes keâer lesLes ÛeelegÙee&Ûeer }#eCes Deensle. Gòece iegCeebÛee menpeÛe heefjCeece Demee Deens keâer lÙeeves cees"Ÿee meceepee}e meceeOeeve efceUles. ~~35~~ Fefle ßeeroemeyeesOes ieg®efMe<ÙemebJeeos ‘ÛeelegÙe&}#eCeveece’ meceeme heefn}e ieg®eefMe<ÙemebJeeoelcekeâ ßeeroemeyeesOe Ùee «ebLeeleer} ‘ÛeelegÙe&}#eCe’ veeJeeÛee heefn}e meceeme meceehle

(o. 15 me. 1)

610

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

oMekeâ hebOejeJee : DeelceoMekeâ meceeme ogmeje : efve:mhe=nJÙeehe ~~ ßeerjece meceLe& ~~

he=LJeerceOeW ceeveJeer MejerjW ~ Gob[ oeš}eR }eneve LeesjW ~ hee}šleer ceveesefJekeâejW ~ #eCee#eCee ~~1~~ he=LJeerJej DemebKÙe ceeCemes Deensle. Deekeâej, ¤he, yegæer, heefjefmLeleer F. keâejCeebveer leer }neve eEkeâJee cees"er Deensle. ef$eiegCeebÛÙee ceveeJejer} ØeYeeJeevegmeej lÙeebÛÙee JeeieCÙee-yees}CÙeele melele yeo} nesle jenlees. ~~1~~

efpelegkeäÙee cetleea eflelegkeäÙee Øeke=âleer ~ meeefjKÙee vemleer DeeefoDebleeR ~ vesceefÛe veeneR heeneJeW efkeâleer ~ keâeÙes cnCeesveer ~~2~~ JÙekeäleer eflelekesâ mJeYeeJe eEkeâJee ØeJe=òeer efYevve Demeleele. lÙee ØeJe=òeer pevceeheemetve cejCeeheÙeËle melele meejKÙeener vemeleele. Ùee efYevveles}e keâesCeleeÛe efveÙece vemeuÙeeves lÙeebÛÙee leNne efkeâleer cnCetve meebieeJÙeele! ~~2~~

efkeâlÙeskeâ c}WÛe nesTve ies}s ~ efkeâlÙeskeâ efHeâjbieCeeble Deeš}s ~ osMeYee
ceNne°osMe Lees[e Gj}e ~ jepekeâejCeW }eskeâ ®efOe}e ~ DeJekeâeMe veeneR pesJeeÙee}e ~ Gob[ keâeceW ~~4~~ mJeleb$e ceje"er jepÙe Lees[sÛe Gj}s. lÙeeÛes j#eCe Je efJemleej keâjCÙeemee"er }eskeâ jepekeâejCeeble iegbletve he[}s. lÙeebÛÙee ceeies SJe{s JÙeehe }eie}s keâer pesJeCÙeemener meJe[ efceUt veÙes. ~~4~~

efkeâlÙeskeâ ÙegæØemebieer iegble}s ~ lesCeW iegCeW Gvceòe pee}s ~ je$ebefoJeme keâ¤b }eie}s ~ ÙegOÙeÛeÛee& ~~5~~ Deveskeâ }eskeâ melele ÙegæeceOÙes De[ketâve jeefnuÙeeves lÙeebvee ÙegæpJej Ûe{tve les je$ebefoJeme lÙeeefJe
GefocÙeeme JÙeemebie }eie}e ~ DeJekeâeMe veeneRmee pee}e ~ DeJeIee heesšOeboeÛe }eie}e ~ efvejblej ~~6~~ JÙeeheejer ceb[UeRvee GÅeesieeÛee Úbo pe[tve lÙeebvee Flej keâMee}eÛe meJe[ veener, Flekeâer keâeces ceeies }eie}er. heesš neÛe Oeboe Pee}e. ~~6~~

Me[doMe&veW veevee celeW ~ hee
mceeLeeA DeeefCe Jew
efkeâlÙeskeâ keâecevesÛes Yekeäle ~ "eFb "eFb pee}s Deemekeäle ~ Ùegkeäle DeLeJee DeÙegkeäle ~ heenelees keâesCe ~~9~~ efkeâlÙeskeâ mekeâece Yekeäle peeie=le owJeles Je YejYe¤ve DeeMeerJee&o osCeeNÙee yegJee Je cenejepeebÛÙee veeoer }eie}s. Ùeeble KejsKeesšs, ÙeesiÙe-DeÙeesiÙe, MeeŒeerÙe Je DeMeeŒeerÙe F. efÛeefkeâlmee keâjCeejs DeensleÛe keâesCe? ~~9~~ ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

611

(o. 15 me. 2)

Ùee ieuyeuÙeeceOÙeW ieuye}e ~ keâesCeeR keâesCeeR Jee{efJe}e ~ lÙeeme osKeeW mekesâveemee pee}e ~ Jewefokeâ }eskeâ ~~10~~ Ùee meJe& ieeWOeUele pÙeebveer DeefOekeâeefOekeâ IeesšeàÙeebÛeer Yej Ieele}er les Jewefokeâebvee menve nesF&veemes Pee}s. ~~10~~

lÙeeefnceOeW nefjkeâerle&ve ~ lesLeW Jees{}s efkeâlÙeskeâ peve ~ ØelÙeÙeeÛeW yeÇÿe%eeve ~ keâesCe heens ~~11~~ ÙeeleÛe keâLee, veešŸe Je mebieerleØeOeeve nefjkeâerle&veekeâ[s efkeâlÙeskeâ }eskeâ Dees{}s ies}s. DevegYeJeeÛes yeÇÿe%eeve keâesCee}eÛe vekeâesmes Pee}s. ~~11~~

Ùee keâejCeW %eeve ogu}Ye ~ hegCÙeW Ie[s De}YÙe }eYe ~ efJeÛeejJebleeb megu}Ye ~ mekeâU keâebneR ~~12~~ cnCetveÛe yeÇÿe%eeve Heâej og}&Ye Demetve Megæ hegCÙeevesÛe lÙeeÛeer Øeehleer nesles. ne De}YÙe }eYe efJeÛeejJevleebvee neslees. efJeÛeejeves lees }eYe meg}Ye neslees. ~~12~~

efJeÛeej keâU}e meebieleeb veÙes ~ Gob[ Ùesleer DeblejeÙes ~ GheeÙes Ùeesefpeleeb DeheeÙes ~ Dee[Jes Ùesleer ~~13~~ keâesCee}e yeÇÿeefJeÅesÛes Deekeâ}ve Pee}s lejer ØeyeesOeveeÛes keâewMeuÙe vemeles. cnCetve meceepeele leer meebieleevee Deveskeâ De[ÛeCeer Ùesleele Je pes GheeÙe keâjeJes lesÛe DeheeÙe nesleele! ~~13~~

lÙeeefnceOeW pees efle#eCe ~ efjkeâecee peeTb vesoer #eCe ~ Oetle& leee|keâkeâ efJeÛe#eCe ~ mekeâUeb ceeves ~~14~~ lÙeebÛÙeele SKeeoeÛe leer#Ce yegæerÛee Demetve meoeÛeej, meeOevee Je DeOÙeÙeve Demee melele JÙeemebie keâjlees. pejener JesU JeeÙee Iee}Jeerle veener. Demee yegefæceeve, leke&âMegæ efJeÛeej meebieCeeje Je Ûelegj meJeeËvee DeeJe[lees. ~~14~~

veevee efpeveme Gob[ hee" ~ JeoeW }eie}e Ie[Ie[eš ~ DeJnešefÛe kesâ}er Jeeš ~ meeceLÙe&yeUW ~~15~~ lees ieerleeGheefve
ØeyeesOeMekeäleerÛeeR Deveble ÉejW ~ peeCeW mekeâUebÛeer DeblejW ~ efve¤heCeW leoveblejW ~ Ûeškeâ }eies ~~16~~ peveØeyeesOevee}e Deveskeâ hew}t Deensle. lÙeemee"er efJeefJeOe ceeie& Deensle. (hene 13-7, 5-6, 11-6) meJeeËÛÙee ceveeÛee keâ} peeCetve efve¤heCe keâjCes ne cegKÙe ceeie& lÙee}e keâUlees. lÙeecegUs DeefOekeâeefOekeâ meceepee}e lees Heâej efØeÙe neslees. ~~16~~

celeW celeeblejW meieš ~ ØelÙeÙes yees}esve keâjer meheeš ~ ob[keâ meeb[tve veerš ~ JesOeer pevee ~~17~~ DeÉwleceleeÛÙee mLeehevesmee"er lees Flej meJe&celeebÛes mejmeieš mebhetCe& Keb[Ce keâjleevee mJele:Ûeer DeÉwleevegYetleer heCee}e }eJelees. FlejebÛÙee DevegYeJeebÛee DeeOeej Ieslees. efvepeeaJe hejbhejebvee Heâeše osTve Demme} leòJe%eeveekeâ[s lÙeebvee ØeJe=òe keâjlees Je }eskeâebÛÙee Devle:keâjCeeble Ye¤ve jenlees. ~~17~~

vescekeWâ YesokeWâ JeÛeveW ~ DeKeb[ heens ØemebieceeveW ~ Goeme Je=òeerÛÙee iegceeveW ~ G"esve peelees ~~18~~ lÙeeÛes yees}Ces pes Je pemes DemeeJes lemes Demeles Je Deveskeâ jnmÙes G}ie[Ceejs Demeles. (Precise and incisive) cece& meebieCeejs Demeles. ØemebieeÛeer lÙee}e Gòece peeCe Demeles. mJele: efveefjÛÚ DemeuÙeeves keâesCeeÛee ceg}eefnpee "sJeerle veener eEkeâJee keâece mebhe}s keâer pejener jWieeUle veener. JewjeiÙeeÛÙee cemleerle Demelees! ~~18~~

ØelÙeÙes yees}esve G"esve ies}e ~ Ûeškeâ }eie}er }eskeâeb}e ~ veevee ceeie& meeb[tve lÙee}e ~ MejCe Ùesleer ~~19~~ pees DevegYeJeeÛes yees} yees}tve efveIetve peelees lees }eskeâebvee Heâej efØeÙe neslees. Flej heejbheefjkeâ efJeÛeej meebieCeeNÙeebvee mees[tve osTve }eskeâ lÙee}e MejCe Ùesleele. Deveg«en Iesleele. ~~19~~

hejer lees keâes"W Dee[Usvee ~ keâesCes mLeUeR meebhe[svee ~ Jes
612

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

heneJee lej lees oefjõerÛe DemeeJee Demes Jeešles. ~~20~~

Gob[ keâjer ieghle¤heW ~ efYekeâeNÙeemeeefjKee mJe¤heW ~ lesLeW ÙesMekeâere|leØeleeheW ~ meercee meebef[}er ~~21~~ lees ceneve keâeÙe& keâjlees heCe lÙeeÛee ieepeeJeepee cegUerÛe vemelees. efomeeÙe}e meeceevÙe ÙeeÛekeâemeejKee efomelees. heCe lÙeeÛes ÙeMe, keâerleea Je keâeÙe&#ecelee nŸeebÛee meJe&$e yees}yee}e neslees. ~~21~~

"eFb "eFb Yepeve }eJeer ~ DeeheCe lesLetve ÛegkeâeJeer ~ ceÚjceleebÛeer ieesJeer ~ }eieeWÛe vesoer ~~22~~ peeieespeeieer Deveskeâebvee Yeefkeäleceeiee&keâ[s ØeJe=òe keâjlees. heCe mJele: lÙeebÛÙeele Leebyele veener. keâesCeer lÙeeÛes cenòJe menve ve nesTve celmej keâjeJee Demee ØemebieÛe ÙesT osle veener. ~~22~~

KeveeUeceOeW peeTve jens ~ lesLeW keâesCeerÛe ve heens ~ meJe&$eebÛeer eEÛelee Jeens ~ meJe&keâeU ~~23~~ mJele: [eWiejkeâheejerle jnelees cnCetve lÙeeÛÙeeheÙe&vle keâesCeer heesnesÛele veener. heCe lesLes jentve lees meJeeËÛÙee efnleeÛee DeKeb[ efJeÛeej keâjlees. ~~23~~

DeJeIe[ mLeUeR keâ"erCe }eskeâ ~ lesLeW jeneCeW vescekeâ ~ me=°erceOeW mekeâU }eskeâ ~ Oegb[erle Ùesleers ~~24~~ pÙee DeJeIe[ ef"keâeCeer kesâJeU keâeškeâ }eskeâ jent Mekeâleele lesLesÛe ne jenlees. lejer lesLesner }eskeâ lÙee}e MeesOeerle Ùesleele. ~~24~~

lesLeW keâesCeeÛeW Ûee}svee ~ Devegcee$e Devegceevesvee ~ keâó Iee}tve jepekeâejCee ~ }eskeâ }eJeer ~~25~~ lÙeeÛesheg{s meJeeËÛeer yegæer Je leke&â efve
}eskeâeR }eskeâ Jee{efJe}s ~ lesCeW DeceÙee&o pee}s ~ Yetceb[UeR meòee Ûee}s ~ ieghle¤heW ~~26~~ Demes }eskeâ lÙee}e Yesšt }eie}s keâer lÙeecegUs DeefOekeâeefOekeâ }eskeâ lÙeeÛeskeâ[s Deeke=â° nesleele Je lÙeebÛeer mebKÙee DeceÙee&o Jee{uÙeeves lÙeebÛÙeeceeHe&âle nŸee efve:mhe=neÛeer ieghle ¤heeves peieeJej meòee Ûee}les. ~~26~~

"eFb "eFb Gob[ leeyes ~ ceveg<Ùecee$e eflelegkeWâ PeeWyes ~ Ûengbkeâ[s Gob[ }ebyes ~ hejceeLe&yegæer ~~27~~ Demes mecegoeÙe peeieespeeieer leÙeej nesTve meJe& }eskeâ lÙeebÛÙeele meeceer} nesleele. lÙeecegUW hejceeLe& ceeiee&Ûee otjJej Øemeej neslees. leer yegæer Jee{er}e }eieles. ~~27~~

GheemevesÛee iepej ~ mLeUesmLeUeR Leesj Leesj ~ ØelÙeÙeeveW ØeeCeercee$e ~ mees[efJe}s ~~28~~ meJe&$e GIe[heCes Gheemevee meg¤ nesles. meceepeeleer} Øeefleef‰le ceeCemes peeieespeeieer lÙeeble menYeeieer nesleele. DevegYeJeeÛÙee ØeyeesOeveeves Deveskeâ }eskeâ ke=âleeLe& nesleele. ~~28~~

Ssmes kewâJee[s Gob[ peeCes ~ lesCeW }eskeâ nesleer MeneCes ~ pesLeW lesLeW ØelÙesÙe yeeCes ~ ØeeCeercee$eemeer ~~29~~ ØeyeesOeveeÛÙee Deveskeâ ÙegkeälÙee lÙeeÛesheeMeer Demeleele. lÙeecegUs }eskeâpeeie=leer nesTve Deveskeâebvee DevegYeJeeÛes %eeve keâmes Demeles les keâUles. ~~29~~

Ssmeer keâere|le keâ¤ve peeJeW ~ lejerÛe mebmeejeme ÙeeJeW ~ oeme cnCes nW mJeYeeJeW ~ mebkesâleW yeesef}}W ~~30~~ DeMeer ner keâerleea keâ¤ve peeCeeNÙeeÛesÛe peieele pevcee}e ÙesCes meeLe& "jles. ceer jeceoeme ns ceePÙee mJeYeeJeevegmeej Je Lees[keäÙeele meebiele Deens. (ceePÙee DevegYeJeeÛes yees} yees}le Deens.) ~~30~~ Fefle ßeeroemeyeesOes ieg®efMe<ÙemebJeeos ‘efve:mhe=nJÙeeheveece’ meceeme ogmeje ieg®efMe<ÙemebJeeoelcekeâ ßeeroemeyeesOe Ùee «ebLeeleer} ‘efve:mhe=nJÙeehe’ veeJeeÛee ogmeje meceeme meceehle

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

613

(o. 15 me. 2)

oMekeâ hebOejeJee : DeelceoMekeâ meceeme eflemeje : ßes‰Deblejelceeefve¤heCe ~~ ßeerjece meceLe& ~~

cegUeheemetve mewjeJewje ~ DeJeIee hebÛeerkeâCe& hemeeje ~ lÙeeble mee#elJeeÛee oesje ~ leesefn leòJe¤he ~~1~~ cetUceeÙesheemetve hebÛeerke=âle hebÛeYetleebÛee veece¤heelcekeâ hemeeje meJe&$e Hewâ}eJe}e Deens. lÙeeble JÙeehetve jneCeeje lÙeeÛee ‘mee#eer’ F&Õejmegæe ceeefÙekeâÛe Deens. ~~1~~

ogjmlee oešuÙee Heâewpee ~ GbÛe eEmenemeveeR jepee ~ ÙeeÛee efJeÛeej mecepee ~ DebleÙee&ceer ~~2~~ jepee GbÛe eEmenemeveeJej yemelees. lÙeeÛeer Heâewpe oesve DeesUerle lÙeeÛÙee meceesj oešerJeešerves GYeer Demeles. nŸeeleer} Jece& mecepeeJetve IÙeeJes. (jepeeÛÙee kesâJeU meòesJej Heâewpe keâece keâjles. F&ÕejeÛÙee kesâJeU meòesJej pe[ Ûesleve me=°er Ûee}les.) ~~2~~

osncee$e DeefmleceebMeeÛeW ~ lewmeWefÛe peeCeeJeW ve=heleerÛeW ~ cegUeheemetve me=°erÛeW ~ lelJe¤he ~~3~~ meJe&Ûe Mejerjs DeefmLe Je ceebmeeÛeer Demeleele. Heâewpesleer} mewefvekeâ Je jepee ÙeebÛeer Mejerjs meejKeerÛe Demeleele. lÙeeÛeØeceeCes pe[Ûesleveelcekeâ me=°er Je efleÛee mee#eer F&Õej oesvner ceeefÙekeâÛe Deensle. ~~3~~

jeÙeeÛes meòesveW Ûee}leW ~ hejvleg DeJeIeeR hebÛeYetleW ~ cegUeR DeeefOekeâ peeefCeJesÛes leW ~ DeefOe‰eve Deens ~~4~~ jepeeÛÙee meòesves mewvÙe Ûee}les heCe oesIeebÛes Mejerj heebÛeYeeweflekeâ Deens. lejer jepeepeJeU meòee ns DeefOekeâ leòJe Deens. (DeÛesleve heoeLee&le yegæer vemeuÙeeves lÙeeble efÛeoeYeeme vemelees. peerJeeceOÙes ef$eiegCeelcekeâ yegæerleer} efÛeoeYeeme ceef}ve Jeešlees.) F&Õej MegæmelJeiegCeer DemeuÙeeves lÙeeÛee efÛeoeYeeme mJeÛÚ Yeemelees. lÙee}e meceLe& `cegUeleer} DeefOekeâ peeCeerJe' cnCeleele. ~~4~~

efJeJeskeWâ yengle hewmeeJe}s ~ cnCeewve DeJeleejer yeesef}}s ~ ceveg Ûe›eâJeleer pee}s ~ ÙesCeWefÛe vÙeeÙeW ~~5~~ pes cenelces efJeJeskeâeves JÙeehekeâ nesleele lÙeebvee DeJeleej Demes cnCeleele. ( `ns efJeÕeefÛe ceePes Iej'– %eevesÕej. `ceer Deens peieppeerJeveer efvejblej'– meceLe&.) cevet ne peieeÛee DeeÅeheg®
pesLeW Gob[ peeCeerJe ~ lesefÛe eflelegkesâ meosJe ~ Lees[s peeCeerJesveW veoxJe ~ nesleer }eskeâ ~~6~~ yegæer Megæ DemeuÙeeves ØekeâeMeceeve efÛeoeYeeme pesJe{e DeefOekeâ peeCeJele jnelees lesJe{er leer JÙekeäleer owJeer ceeveeJeer. DeMegæ yegæerle ØekeâeMeceeve efÛeoeYeemeeÛes Yeeve Heâej keâceer DemeuÙeeves les efveowJeer nesle. ~~6~~

JÙeehe Deešeshe keâefjleer ~ Oekesâ Ûehesšs meesefmeleer ~ lesCeW ØeeCeer meosJe nesleer ~ osKeleosKeleeb ~~7~~ JÙeJenejelener pes }eskeâ Deehe}e JÙeehe Jee{efJeCÙeeÛÙee Kešešesheele meJe& leNnsÛes keâ° Je mebIe
SsmeW nW Deeleeb Jele&leW ~ cetKe& }eskeâebme keâUsvee leW ~ efJeJeskeâer ceveg<Ùes mecepeleW ~ mekeâU keâebneR ~~8~~ JÙeehe Jee{JeCeejs Jele&ve Demes} lej Demes HeâU efceUles. heCe cetKeeËÛÙee les }#eele Ùesle veener. pees yegefæceeve Demelees lÙee}e meJee&ÛesÛe Gòece Deekeâ}ve nesles. ~~8~~ (o. 15 me. 3)

614

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

Leesj }eneve yegæerheemeer ~ meieš keâUsvee }eskeâebmeer ~ DeeOeeR Ghepe}W leÙeemeer ~ Leesj cnCeleer ~~9~~ JeÙe }neve Deme}s lejer yegæer ceneve Demet Mekeâles. heCe meJe&meeceevÙe }eskeâebvee ns keâUle veener. pÙeeÛes JeÙe peemle lÙee}eÛe les Leesj mecepeleele. ~~9~~

JeÙeW Oeekegâše ve=heleer ~ Je=æ leÙeeme vecemkeâej keâefjleer ~ efJeefÛe$e efJeJeskeâeÛeer ieleer ~ keâU}er heeefnpes ~~10~~ jepee JeÙeeves }neve Deme}e lejer Øepesleer} Je=æ lÙee}e vecemkeâej keâjleele. efJeJeskeâeves Demes ns JewefÛe$Ùe mecepeeJetve IÙeeJes. ~~10~~

meeceevÙe }eskeâebÛeW %eeve ~ lees DeJeIeeÛe Devegceeve ~ oer#eeob[keâeÛeW }#eCe ~ ÙesCeWefÛe hee[W ~~11~~ meJe&meeceevÙe }eskeâebÛeer yegæer hejbhejeiele "eskeâleeàÙeeJej DeeOeej}s}er Demeles. heejbheefjkeâ JeÇleyebOeeleer} ieeÙe$eer ceb$eemeejKÙee oer#ee DeMeeÛe Demeleele. (efhelee cet{ Deme}e lejer hejbhejsves lÙeeÛeskeâ[tve oer#ee Iesleele!) ~~11~~

veJnW keâesCeeme cnCeeJeW ~ meeceevÙeeme keâeÙes "eJeW ~ keâesCekeâesCeeme cnCeeJeW ~ efkeâleer cnCeesveer ~~12~~ `pes legcner mecepelee les yejesyej veener' Demes efkeâleer peCeebvee mecepeeJetve ÅeeJes? keâejCe meeceevÙeebvee keâenerÛe keâUle veener. keâesCeekeâesCee}e efkeâleer JesUe ns meebieeÙeÛes! ~~12~~

Oeekegâše YeeiÙeeme Ûe{}e ~ lejer legÚŸe keâefjleer leÙee}e ~ ÙeekeâejCeW me}ieerÛÙee }eskeâeb}e ~ ogjer OejeJeW ~~13~~ kegâšgbyeeleer} eEkeâJee meceepeeleer} JeÙeeves Je Øeefle‰sves }neve Deme}suÙeeÛes YeeiÙe GoÙee}e Dee}s lejer les lÙee}e #egõÛe mecepeleele. cnCetve YeeiÙeJevleeves DeMee }eskeâebheemetve Ûeej nele otjÛe jeneJes! ~~13~~

vescemle keâUsvee JeÛeve ~ vescemle veÙes jepekeâejCe ~ GiesefÛe Oeefjleer LeesjheCe ~ cetKe&heCeW ~~14~~ pÙee}e yees}CÙeeÛee mhe° DeLe& keâUle veener Je jepekeâejCeeÛeer Jecex }#eele Ùesle veenerle lees megæe cetKe&heCeeves DeeheuÙee JeÙeeves Dee}s}e cees"sheCee Ieó Oe¤ve yemelees. ~~14~~

vescemle keâebneRÛe keâUsvee ~ vescemle keâesCeerÛe ceeveervee ~ DeeOeeR Ghepe}W lÙee LeesjheCee ~ keâesCe hegmes ~~15~~ mJele:}e efveef§eleheCes keâMeeÛesÛe Deekeâ}ve nesle veener. pÙeebvee Deekeâ}ve Pee}s Deens lÙeebÛes SskeâeJeÙeeÛes veener. Demee ceeCetme kesâJeU DeeOeer pevcee}e DeeuÙeeves cees"e "jlees. lÙeeÛÙee cees"sheCee}e keâesCe eEkeâcele osCeej? ~~15~~

Jeef[}eb Jeef[}heCe veeneR ~ Oeekeg⚟eeb OeekegâšheCe veeneR ~ SsmeW yees}leer lÙeebme veeneR ~ MeeneCeheCe ~~16~~ pes Kejs cees"s Deensle lÙeebvee cees"sheCe ÅeeJeÙeeÛes veener. pes KejesKej keâefve‰ Deensle lÙeebvee lemes cnCeeJeÙeeÛes veener! Demes pÙeebÛes yees}Ces Demeles les MeneCes vemeleele. ~~16~~

iegCesefJeCe Jeef[}heCe ~ nW leeW DeeJeIeWÛe DeØeceeCe ~ lÙeeÛeer ØeÛeerle ØeceeCe ~ LeesjheCeeR ~~17~~ iegCemebheosJeeÛetve ÙesCeeje cees"sheCee efvejLe&keâÛe Demelees. Demee Keje iegCemebheVe cees"e meceesj Dee}e keâer ns hešles. ~~17~~

leLeeefhe Jeef[}ebme ceeveeJeW ~ Jeef[}W Jeef[}heCe peeCeeJeW ~ vesCeleeb heg{W keâ°eJeW ~ LeesjheCeeR ~~18~~ ns meJe& Kejs Deme}s lejer JeÙeeves Je[er} DemeCeeNÙeebÛee Deeoj keâjeJee Je Jeef[}ebveer Deehe}e Je[er}heCee meebYeeUeJee! ns pece}s veener, lej Jee{lÙee JeÙeele Deheceeve neslees. ~~18~~

lemceele Jeef[} Deblejelcee ~ pesLeW Ûesle}e lesLeW ceefncee ~ nW leeW ØeiešefÛe Deens Deecne ~ Meyo veeneR ~~19~~ (Øemebieeves kesâ}s}e JÙeeJeneefjkeâ GheosMe ÙesLes mebhe}e.) SketâCe Deblejelcee meJe&ßes‰ Demetve pesLes lÙeeÛee %eeveØekeâeMe DeefOekeâ DevegYeJee}e Ùeslees lesLes heejceee|Lekeâ cees"sheCee Demelees ns GIe[ Deens. ns mhe°heCeW ceer meebefiele}s cnCetve ce}e ot
ÙeekeâejCeW keâesCeerÙeskeWâ ~ MeeneCeheCe efmekeâeJeW efJeJeskeWâ ~ efJeJeskeâ ve efmekeâleeb legkeWâ ~ legšesve peeleer ~~20~~ ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

615

(o. 15 me. 3)

cnCetve meJeeËveer efJeJeskeâeÛeer keâeme Oe¤ve MeneCes JneJes. efJeJeskeâ vemes} lej meJe& Øekeâejs ceeCemeeÛeer eEkeâcele peeles. ~~20~~

legkeâ legš}W cnefCepes ies}W ~ pevcee ÙesTve keâeÙes kesâ}W ~ yeUWefÛe meeboerme Ieele}W ~ DeeheCeemeer ~~21~~ ceeCemeeÛeer eEkeâcele ies}er keâer meJe&mJe ies}s! pevcee}e ÙesTve lÙeeves keâeÙe efceUefJe}s? lÙeeves peCet cees"Ÿee ØeÙelveeves mJele:}e De[ieUerle šeketâve Iesle}s}s Demeles. ~~21~~

meieš yeeÙeskeâe efmeJÙee osleer ~ meeboerme heef[}e SsmeW cnCeleer ~ cetKe&heCeeÛeer Øeehleer ~ "eketâve Dee}er ~~22~~ meJe& efŒeÙee lÙeeÛeer Úer Let keâjleele Je lees De[ieUerle he[}e Demes cnCeleele. DeeÙeg<ÙeYej kesâ}suÙee cetKe&heCeeÛes HeâU YeesieCÙeeÛeer JesU Dee}er. ~~22~~

SsmeW keâesCeerÙeskeWâ ve keâjeJeW ~ meJe& meeLe&keâefÛe keâjeJeW ~ keâUsvee lejer efJeJejeJeW ~ «ebLeeblejeR ~~23~~ cnCetve keâesCeerÛe Demes ke⤠veÙes. peerJeveeÛes meJe& Øekeâejs meeLe&keâ keâjeJes. les keâmes keâjeJes ns mJele:}e keâUle vemes} lej Deveskeâ MeeŒe«ebLeebletve les mecepeeJetve IÙeeJes. ~~23~~

MeeneCÙeeme keâesCeerlejer yeeneleer ~ cetKee&me }eskeâ oJe[tve osleer ~ peerJeeme DeeJe[s mebheefòe ~ lejer MeeneCes JneJeW ~~24~~ Ûelegj yegefæcevlee}e }eskeâ mJele:Ûe yees}eJeleele. cetKe& Iejer Dee}e lejer lÙee}e yeensj keâe{leele. ceeCemee}e pej iegCemebheoe Je keâerleea nJeer Demes} lej lÙeeves MeneCes JneJes. ~~24~~

Deenes Ùee MeeneCeheCeekeâejCeW ~ yengleebÛes keâ° keâjCeW ~ hejbleg MeeneCeheCe efMekeâCeW ~ nW Gòeceesòece ~~25~~ Denes, Ùee MeneCeheCeemee"er Deveskeâ }eskeâ Deveskeâ Øekeâejs keâ° keâjleele. heCe efkeâleerner keâ° he[}s lejer MeneCeheCee efMekeâCes nsÛe DeefOekeâeefOekeâ efnleeÛes Deens. ~~25~~

peeW yengleebme ceeve}e ~ lees peeCeeJee MeeneCee pee}e ~ peveeR MeeneCÙee ceveg<Ùee}e ~ keâeÙes GCeW ~~26~~ pees DeefOekeâeefOekeâ }eskeâebvee ceevÙe neslees lees MeneCee Deens Demes mecepeeJes. lÙee}e nŸee peieele keâeÙe keâceer he[s}? ~~26~~

Deehe}W efnle ve keâjer }esefkeâkeâeR ~ lees peeCeeJee DeelceIeelekeâer ~ Ùee cetKee&ÙesJe{e heelekeâer ~ DeeefCekeâ veeneR ~~27~~ pÙee}e Deehe}s JÙeeJeneefjkeâ efnle megæe meeOelee Ùesle veener lees DeelceIeelekeâer mecepeeJee. lÙee cetKee&meejKee heeheer keâesCeerÛe veener. ~~27~~

DeeheCe mebmeejeR keâ°lees ~ }eskeâebkeâjJeeR jeiespeesve Ieslees ~ peveeceOÙeW MeneCee lees ~ SsmeW ve keâjer ~~28~~ lees mebmeejele cesnsvele keâ¤vener }eskeâebkeâ[tve veeJes "sJetve Ieslees. MeneCee Demes keâOeerÛe keâjerle veener. ~~28~~

meeOekeâeb efmekeâefJe}W mJeYeeJeW ~ ceeves} lejer megKeW IÙeeJeW ~ ceevesvee lejer meeb[eJeW ~ Ùesefkeâkeâ[s ~~29~~ ØehebÛe Je hejceeLe& meeOet heneCeeNÙeeves keâmes JeeieeJes les ceer menpeielÙee meebefiele}s. DeeJe[}s lej Deeveboeves mJeerkeâejeJes. heš}s veener lej KegMee} otj meejeJes. ~~29~~

legcner ßeesles hejce o#e ~ De}#eeme }eefJeleeb }#e ~ nW leeW meeceevÙe ØelÙe#e ~ peeCelemee ~~30~~ Kejs lej legcner meJe& ßeesles hejceeLee&efJe
(o. 15 me. 3)

616

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

oMekeâ hebOejeJee : DeelceoMekeâ meceeme ÛeJeLee : MeeÕeleyeÇÿeefve¤heCe ~~ ßeerjece meceLe& ~~

he=LJeerheemetve pee}eR Pee[W ~ Pee[eheemetve nesleer }ebkeâ[W ~ }ebkeâ[W Yemceesve heg{W ~ he=LJeerÛe nesÙes ~~1~~ he=LJeerletve heeCeer Je DeVejme IesTve Pee[s Jee{leele. Pee[s JeeU}er keâer lÙeeÛeer }ekeâ[s nesleele. veblej heg{s leer peUtve eEkeâJee kegâpetve hegvne he=LJeerMeer Skeâ¤he nesleele. ~~1~~

he=LJeerheemetve Jes} nesleer ~ veevee efpeveme HeâeheeJeleer ~ JeeUesve kegâpeesve ceeiegleer ~ he=LJeerÛe nesÙes ~~2~~ he=LJeerletve Deveskeâ ØekeâejÛÙee Jes}er Jee{tve lÙeebJej heeves, Hegâ}s, MeWiee, HeâUs F. efJemleej neslees. veblej lees meJe& JeeUtve kegâpetve hegvne he=LJeerceÙe neslees. ~~2~~

veevee OeevÙeebÛeeR veevee DeVeW ~ ceveg<ÙeW keâefjleer YeespeveW ~ veevee efJe‰e veevee JeceveW ~ he=LJeerÛe nesÙes ~~3~~ ient-leeboUeoer Deveskeâ OeevÙeebÛes Deveskeâ DeVeheoeLe& keâ¤ve ceeCemes Keeleele. les heÛe}s lej lÙeeletve efJe‰e Je ve heÛe}s lej Deeskeâejer nesTve he=LJeer}e efceUles. ~~3~~

veevee he#eeefokeâeR Yeef#e}W ~ lejeR heg{W lewmeWefÛe pee}W ~ JeeUesve Yemce nesTve ies}W ~ hegvne he=LJeer ~~4~~ heMeghe#eermegæe pes Keeleele lÙeeÛes DemesÛe nesles. lÙeebÛeer efJe‰e Gvneves JeeUtve peUtve he=LJeerceÙe nesles. ~~4~~

ceveg<ÙeW cejleebÛe Sskeâe ~ ef›eâefce Yemce keâeb ce=efòekeâe ~ SsMee keâeÙee he[leer Deveskeâe ~ heg{W he=LJeer ~~5~~ ceeCetme cejCe heeJeuÙeeJej Øesle lemesÛe he[tve jeefn}s lej lÙeeble efkeâ[s nesleele. lÙeeJej mebmkeâej kesâ}s lej les peUtve eEkeâJee heg¤ve hegvne he=LJeerle efJe}erve nesles. efkeâ[s Pee}s}s Øeslener he=LJeer¤he nesles. ~~5~~

veevee le=Ce heoeLe& kegâpeleer ~ heg{W lÙeeÛeer nesÙes ceeleer ~ veevee efkeâ[s cejesve peeleer ~ heg{W he=LJeer ~~6~~ ieJele Je Peg[gheebmeejKes efkeâlÙeskeâ heoeLe& kegâpetve Je efkeâ[s F. ce¤ve ceeleer}e efceUtve he=LJeerMeer Skeâ nesleele. ~~6~~

heoeLe& oeš}s Deheej ~ efkeâleer meebieeJee efJemleej ~ he=LJeerJeebÛetve Leej ~ keâesCeeme Deens ~~7~~ DeepeheÙe&vle Demes DeieefCele heoeLe& he=LJeerMeer Skeâ¤he Pee}s Deensle. lÙeebvee he=LJeerefMeJeeÙe keâesCeleer ieleer Deens? ~~7~~

Pee[ hee}s DeeefCe le=Ce ~ heMeg Yeef#eleeb nesleW mesCe ~ Keele cetle Yemce efceUesve ~ hegvne he=LJeer ~~8~~ Pee[s, hee}s, ieJele F. heMet Keeleele Je lÙeebÛes veblej MesCe, cet$e, Kele, Yemce F. nesTve he=LJeer}e efceUles. ~~8~~

GlheefòeefmLeeflemebJnejleW ~ leW leW he=LJeerme efceUesve peeleW ~ efpelegkeWâ nesleW DeeefCe peeleW ~ hegvne he=LJeer ~~9~~ pes pes efvecee&Ce nesles, keâener keâeU efškeâles Je veblej ve° nesles les meJe& he=LJeerle efJe}erve nesles. cnCetve nesCeejs Je peeCeejs hegvne he=LJeerceÙe nesles. ~~9~~

veevee yeerpeebefÛeÙee jemeer ~ efJej{esve }eieleer ieieveemeer ~ heg{W mesJešeR he=LJeermeer ~ efceUesve peeleer ~~10~~ Deveskeâ ØekeâejÛÙee OeevÙeebÛeer DeieefCele yeerpes hesjuÙeeJej lÙeeletve GieJeCeejer leešs efkeâleerner GbÛe Jee{}er lejer leer MesJešer he=LJeer}eÛe efceUeJeÙeeÛeer! ~~10~~

}eskeâ veevee Oeeleg hegefjleer ~ yengleeb efoJemeeb nesÙes ceeleer ~ megJeCe&hee
617

(o. 15 me. 4)

}eskeâ meesves-ÛeeboermeejKes Oeelet mebj#eCeemee"er heg¤ve "sJeleele, heCe oerIe& keâe}eves lÙeebÛeerner ceeleer nesles. oie[ Je meesves nŸeebÛee MesJeš meejKeeÛe Deens! ~~11~~

ceeleerÛeW nesleW megJeCe& ~ DeeCeer ce=efòekesâÛes nesleer hee
megJeCee&ÛeW pej nesleW ~ pej mesJešeR kegâpeesve peeleW ~ jme nesTve efJelegUleW ~ hegvne he=LJeer ~~13~~ meesvÙeeÛeer `pej' leÙeej keâjleele. MesJešer leer pej kegâpeles eEkeâJee leer efJeleUJe}er lej efleÛes heeCeer he=LJeer¤he nesles. ~~13~~

he=LJeerheemetve Oeeleg efvehepeleer ~ DeefivemebieW jme nesleer ~ leÙee jmeeÛeer nesÙes peieleer ~ keâ"erCe¤heW ~~14~~ he=LJeerletve Deveskeâ Oeelet efveIeleele. les Deiveerle Ieele}s lej efJeleUleele Je lÙeebvee nŸee peieele JesieUs JesieUs Deekeâej efouÙeeJej les he=LJeermeejKes keâ"erCe nesleele. he=LJeerÛe nesleele. ~~14~~

veevee peUemeer iebOeer megšs ~ lesLeW he=LJeerÛeW ¤he Øeiešs ~ efoJemeWefoJeme peU Deešs ~ heg{W he=LJeer ~~15~~ ef"keâef"keâeCeÛÙee heeCÙee}e pees JesieUe JesieUe iebOe Demelees lees ceeleerÛee Demelees. les heeCeer Deeš}s keâer leer ceeleer hegvne he=LJeerÛe nesles. ~~15~~

he$eW heg
efpelegkeâe keâebneR pee}e Deekeâej ~ eflelegkeäÙeeme he=LJeerÛee DeeOeej ~ nesleer peeleer ØeeCeercee$e ~ mesJeš he=LJeer ~~17~~ ØelÙeskeâ veece¤heelcekeâ heoeLee&}e he=LJeerÛe GheeoevekeâejCe Deens. ØeeCeer pevcee}e ÙesTve ce¤ve hegvne he=LJeer nesleele. ~~17~~

nW efkeâleer cnCeewve meebieeJeW ~ efJeJeskeWâ DeJeIeWefÛe peeCeeJeW ~ KeebpeCeerYeepeCeerÛeW mecepeeJeW ~ cetU lewmeW ~~18~~ Demes JeCe&ve efkeâleer keâjeJes? efJeÛeejeves meJe& leheMeer} peeCelee Ùeslees. me=°erÛÙee GlheòeerÛes Je }ÙeeÛes Jece& nŸeeÛe jerleerves mecepeeJetve IÙeeJes. ~~18~~

Deehe DeeUesve he=LJeer pee}er ~ hegvneb DeeheeRÛe efJeje}er ~ DeefiveÙeesieW Yemce pee}er ~ cnCeesefveÙeeb ~~19~~ heeCÙeeÛes IeveerYeJeve nesTve he=LJeer Pee}er. ØeUÙeeiveerves efleÛes Yemce nesTve leer hegvne heeCÙeele efJejles. ~~19~~

Deehe pee}W lespeeheemegveer ~ heg{W lespeW Iesle}W meesKegveer ~ leW lespe pee}W JeeÙeesÛesveer ~ heg{W JeeÙees Pe[heer ~~20~~ lespeeheemetve heeCeer Pee}s. heg{s ØeUÙekeâeUer lespeeves les JeeUJe}s. les lespe JeeÙetheemetve Pee}s DeeefCe JeeÙetvesÛe lespe efJePeJe}s. ~~20~~

JeeÙees ieieveeR efvecee&Ce pee}e ~ heg{W ieieveeRÛe efJeje}e ~ SsmeW KeebpeCeerYeebpeCeer}e ~ yejW heene ~~21~~ JeeÙet DeekeâeMeele Dekeâmceele efvecee&Ce Pee}e Je heg{s DeekeâeMeeleÛe ie[he Pee}e. DeMeer ner me=°erÛeer Glheòeer Je }Ùe veerš mecepeeJetve IÙeeJeer. ~~21~~

peW peW pesLeW efvecee&Ce nesleW ~ leW leW lesLeW }Ùee peeleW ~ ÙesCeW efjleeR hebÛeYetleW ~ veeMe heeJeleer ~~22~~ pes pesLetve efvecee&Ce nesles les lÙeeleÛe }Ùee}e peeles. heebÛe ceneYetles DeMeerÛe DeeheeheuÙee keâejCeeble }erve nesleele. ~~22~~

Yetle cnefCepes efvecee&Ce pee}W ~ hegvneb ceeiegleW efvecee}W ~ heg{W MeeÕele Gj}W ~ hejyeÇÿe leW ~~23~~ (o. 15 me. 4)

618

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

pÙee}e Glheòeer Deens lÙee}e Yetle cnCeleele. les veblej ve° nesles. MeeÕele yeÇÿe cee$e DeyeeefOele jenles. ~~23~~

leW hejyeÇÿe peeW keâUsvee ~ lees pevcece=lÙe Ûegkesâvee ~ ÛelJeej KeeCeer peerJe veevee ~ nesCeW Ie[s ~~24~~ les yeÇÿe peeCetve `les ceer Deens' Demee DevegYeJe ÙesF&heÙe&vle pevcecejCeebÛes Ûe›eâ megšle veener. Ûeej KeeCeerle veevee peerJeebÛÙee ¤heeves pevcee}e ÙeeJesÛe }eieles. ~~24~~

pe[eÛeW cetU leW ÛebÛeU ~ ÛebÛeUeÛeW cetU leW efve§eU ~ efve§eUemeer veeneR cetU ~ yejW heene ~~25~~ DeÛesleve me=°er F&Õejeheemetve lej F&Õej hejyeÇÿeeheemetve GlheVe neslees. hejyeÇÿee}e cee$e Glheòeer veener ns veerš }#eele IÙeeJes. ~~25~~

hetJe&he#e cnefCepes pee}W ~ efmeæeble cnefCepes efvecee}W ~ he#eeleerle peW mebÛe}W ~ hejyeÇÿe leW ~~26~~ `ÂMÙe me=°er melÙelJeeves efvecee&Ce Pee}er Deens' ne hetJe&he#e Deens. `oesjerJejer} mehe& pemee ØekeâeMeele efveJe=òe neslees, (efvecee}s) leMeer me=°er %eeveeves efveJe=òe nesles' ne efmeæevlehe#e Deens. yeÇÿe%eeve nesF&heÙe&vle ne he#eebÛee KesU Ûee}lees. yeÇÿe lÙeeheemetve Deef}hle Deens. Ieveoeš yeÇÿemJe¤heele hetJe&he#e Je Gòejhe#eeoer Yeso veenerle. ~~26~~

nW ØeefÛeleerveW peeCeeJeW ~ efJeÛeejW KegCesmeer yeeCeeJeW ~ efJeÛeejWefJeCe efmeCeeJeW ~ leWefÛe cetKe&heCeW ~~27~~ ne Demee DevegYeJeÛe IÙeeJee. MeeŒeMegæ efJeÛeejeves efceUe}suÙee KegCesves lees DevegYeJe efmLej keâjeJee. efJeÛeejeJeeÛetve yeÇÿe%eeveemee"er Kešheš keâ¤ve oceCeeje cetKe&Ûe Demelees. ~~27~~

%eeveer efYe[sveW o[he}e ~ efve§eU hejyeÇÿe keQâÛeW lÙee}e ~ GieeÛe keâefjlees ieuye}e ~ ceeÙeWceOeW ~~28~~ Meyo%eeve nesTvemegæe pees ÂMÙeme=°erÛes efceLÙeelJe hetCe&heCes mJeerkeâejerle veener (efYe[sves o[he}e), lÙee meeOekeâe}e efve§eU yeÇÿeevegYeJe Ùesle veener. lÙeeÛÙee leLeekeâefLele `meeOevesÛee ieeWOeU' (ieuye}e) ceeefÙekeâ ÂMÙe me=°erÛÙee DeeJeejeleÛe Ûee}lees! ~~28~~

ceeÙee efveMes
efveMes
}eskeâebÛes yees}eR pees }eie}e ~ lees DevegceeveWÛe yeg[e}e ~ ÙeekeâejCeW ØelÙeÙee}e ~ heeefn}WÛe heeneJeW ~~31~~ hejceeLee&ÛÙee #es$eele }g[yeg[ keâjCeeNÙee }eskeâebÛes efJeÛeej }#eele Iesle}s lej DeboepeebÛÙee G}e{e}erle hejceeLe& yeg[lees. cnCetve meeOekeâeves mJele:Ûe DeelceevegYetleer JejÛesJej Iesle jneJeer. jespe Skeâoe lejer DeelceJeejer keâjeJeer! ~~31~~ Fefle ßeeroemeyeesOes ieg®efMe<ÙemebJeeos ‘MeeÕeleyeÇÿeefve¤heCeveece’ meceeme ÛeJeLee ieg®efMe<ÙemebJeeoelcekeâ ßeeroemeyeesOe Ùee «ebLeeleer} ‘MeeÕeleyeÇÿeefve¤heCe’ veeJeeÛee ÛeJeLee meceeme meceehle

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

619

(o. 15 me. 4)

oMekeâ hebOejeJee : DeelceoMekeâ meceeme heeÛeJee : ÛebÛeU}#eCe ~~ ßeerjece meceLe& ~~

oesIeeb SsmeeR leerve Ûee}leer ~ DeiegCeer De°Oee Øeke=âleer ~ DeOeesOe& meeb[tve Jele&leer ~ FbõHeâCeer SsmeeR ~~1~~ F&Õej Je ceeÙee nŸee oesIeebÛÙee efveÙeespeveevegmeej meòJe, jpe Je lece nŸee leerve iegCeebÛes JÙeeheej Ûee}leele. iegCejefnle yeÇÿemJe¤heele ns leerve iegCe Je hebÛeceneYetles nŸeebÛee peCet KesU Ûee}lees. TOJe& cnCepes met#ce Deme}s}s F&Õej Je ceeÙee DeeefCe DeOe cnCepes mLet} Deme}s}er heebÛeYeeweflekeâ Je ef$eiegCeelcekeâ me=°er nŸee oesvneRÛes veeles peCet ceebpej Je mehee&meejKes Demeles. F&Õej Je ceeÙee DeJÙekeäle Demetve heebÛeYeeweflekeâ Je ef$eiegCeelcekeâ me=°er JÙekeäle Deens. Demee lÙeebÛee hejmhejele efJejesOe Deens. ~~1~~

heCeleeW[W Yeef#elees heCepee ~ cet} yeeheeme ceejer Jeespee ~ ÛegkeâeNÙee ies}e jepee ~ ÛeewIeeb peCeebÛee ~~2~~ yeÇÿe = jepee. heCepeesyee = F&Õej. ceg}iee = meòJeiegCe¤he efJe
osJe osJeeUÙeeceOeW }hee}e ~ osTU hetefpeleeb heeJes lÙee}e ~ me=ef°ceOeW pÙee}e lÙee}e ~ SsmeWefÛe Deens ~~3~~ osJeUeÛÙee ieeYeeNÙeele osJe peCet Kees}Jej }hetve Demelees. heCe osJeUeÛeer hetpee kesâ}er lejer lees osJeUele DemeuÙeeves lÙee}ener leer hetpee heesnesÛeles. osn¤he osJeUelener osJe JÙeehetve DemeuÙeeves osne}e mebleg° kesâ}s keâer osJe mebleg° neslees eEkeâJee osneÛeer hetpee osJee}e heeJeles. ~~3~~

oesveer veeceW Ùeskeâeme heef[}eR ~ }eskeâeR vescemle keâefuhe}eR ~ efJeJeskeWâ ØelÙeÙeW heeefn}eR ~ leeW ÙeskeâefÛe veece ~~4~~ SkeâeÛe yeÇÿeJemlet}e F&Õej Je ceeÙee DeMeer oesve veeJes MeeŒekeâejebveer mecepegleerhegjleer efo}er. heCe efJeÛeejeves DevegYeJe DeeuÙeeJej F&Õej Je ceeÙee efveJe=òe nesTve Skeâ yeÇÿeJemlet lesJe{er Gjles. ~~4~~

veeneR heg®
Œeer veoer heg®
DeeheCe DeeheCeeme keâUsvee ~ heeneW peeleeb DeekeâUsvee ~ keâeMeeme keâebneRÛe efceUsvee ~ Gob[heCeW ~~7~~ ceer keâesCe Deens ns ce}eÛe keâUle veener! GLeU °erves efkeâleerner ØeÙelve kesâ}e lejer meehe[le veener. keâejCe osn Je peie nŸeeble DeieefCele Yeso Deensle. lÙeebleer} vescekeâe ceer keâesCe ns }#eele Ùesle veener. ~~7~~

Ùeskeâ}eefÛe Gob[ pee}e ~ Gob[efÛe Ùeskeâ}e heef[}e ~ DeeheCeemeer Deehe}e ~ ieuye}e meesmeJesvee ~~8~~ yeÇÿeJemlet SkeâÛe Deens. lÙeeves Deveskeâ ¤hes OeejCe kesâ}er Deme}er lejer lÙee DemebKÙe ¤heeble les SkeâšsÛe Yej}s}s Deens. (o. 15 me. 5)

620

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

hejbleg Deehe}eÛe heg
Ùeskeâ Demeesve Hegâšer heef[}er ~ Hegâšer Demeesve efmLeefle Ùeskeâ}er ~ efJeefÛe$e keâUe hewmeeJe}er ~ ØeeefCecee$eeR ~~9~~ JeemleefJekeâ SkeâcesJe YesoMetvÙe yeÇÿeÛe peCet DelekeäÙe& YesoceÙe Pee}s. lÙeeblener veJe} Demes keâer SJe{s DeHeâeš Yeso Demetvener lÙeeÛes SkeâlJe cees[le veener. lÙeeÛes ns Ûeefkeâle keâjCeejs keâewMeuÙe meJe& peerJeme=°erle efomeles. ~~9~~

Jeu}erceOeW peU mebÛejs ~ keâesj[sheCeW nW JeeJejs ~ Jees}sJeebÛetve ve efLejs ~ keâebneR kesâuÙeeb ~~10~~ peeF&meejKÙee Jes}erle heeCeer heg
Pee[ebceOeW kesâ}eR DeeUeR ~ Pee[W OeebJeleer efvejeUeR ~ efkeâlÙeskeâ Pee[W DeblejeUeR ~ G[esve peeleer ~~11~~ kegbâoeÛÙee Pee[e}e DeeUs keâ¤ve heeCeer IeeleuÙeeJej lÙee DeeàÙeeheemetve otjheÙe&vle kegbâoeÛÙee Jes}er GieJeleele. eEkeâJee kesâUerMespeejer ogmejs kesâUerÛes Pee[ GieJeles. keâener yeeb[iegUs lej ogmeNÙee Pee[ebÛÙee MeW[ŸeeJejÛe GieJeleele. ~~11~~

Yetceerheemetve JesieUeR pee}eR ~ hejer leW veeneRle JeeU}eR ~ efvejeUeRÛe yeUeJe}eR ~ pesLelesLeW ~~12~~ lÙee yeeb[iegUebÛee peefceveerMeer ØelÙe#e mebyebOe veme}e lejer leer heeCÙeeDeYeeJeer JeeUle veenerle. peefceveerÛes veeles legštvemegæe leer JesieUsheCeeves HeâesHeâeJeleele. ~~12~~

osJeekeâefjleeb Ûee}leer Pee[W ~ osJe vemleeb nesleer }ekeâ[W ~ veeršefÛe Deens kegâJee[W ~ meJe&Lee veJns ~~13~~ osJeecegUsÛe Pee[ebÛeer peerJeveÙee$ee Ûee}les. Pee[eleer} peerJe¤he osJe ies}e keâer leer JeeUtve }ekeâ[s leÙeej nesleele ( Je=#e mepeerJe Demelees.) ns Deieoer mejU efomeles. nŸeeble keâener iet{ veener. ~~13~~

Pee[eheemetve Pee[W nesleer ~ lesefn Deblejer#e peeleer ~ cegUeveW Yesefo}er peieleer ~ keâoeefhe veeneR ~~14~~ Je=#eeheemetve ogmejs Je=#e leÙeej nesleele Je lesner GbÛe GbÛe Jee{leele. lÙeebÛeer cegUs he=LJeerÛes Deveskeâ Yeeie hee[t Mekeâle veenerle. he=LJeerÛes legkeâ[s nesle veenerle. ~~14~~

Pee[eme Pee[W KeeleheeCeer ~ Iee}tve heeefU}eR ØeefleefoveeR ~ yees}keâeR Pee[W MeyoceLeveeR ~ efJeÛeej Iesleer ~~15~~ Pee[ebvee Pee[ebÛÙeeÛe kegâpekeäÙee heeveeefokeâebÛes Kele efceUles! leer lÙeevesÛe ojjespe Jee{leele. ceeCemeemeejKeer yees}keâer Pee[s (peerJe) keâesCeer yees}}suÙee Meyoebletve meej¤he efJeÛeej Iesleele. (efJeÛeejebÛeer osJeIesJe keâjleele) ~~15~~

nesCeej eflelegkeWâ DeeOeeRÛe pee}W ~ ceie keâuhekeâuhetve yeesef}}W ~ peeCeleÙeemeer mecepe}W ~ mekeâU keâebneR ~~16~~ Deveble yeÇÿeeb[ebÛeer JneJeÙeeÛeer leer efvee|celeer nesTve ies}er! Deelee lÙeebÛÙee efvee|celeerefJe
mecepe}W lejer Gcepesvee ~ Gcepe}W lejer mecepesvee ~ ØelÙeÙeWefJeCe Devegceevesvee ~ mekeâU keâebneR ~~17~~ efJeÛeejeves mecepe}s lejer hetCe& G}ie[e nesle veener. G}ie[e Pee}e lejer lees MeyoeÛÙee DeeJeekeäÙeele hekeâ[lee Ùesle veener. `ceer yeÇÿe' Demee ØelÙeÙe DeeuÙeeJejÛe ÂMÙe peieleeÛÙee mJe¤heeÛeer Kejer keâuhevee Ùesles. leesJej veener. ~~17~~

meJe&$eebÛee Jeef[} keâesCe ~ nsefÛe heeneJeer JeesUKeCe ~ Yesšs DeeheCeeme DeeheCe ~ peieoeblejW ~~18~~ nŸee meJe& ÂMÙe hemeeNÙeeceeies Deveeefo DeeÅe (Je[er}) Deme}s}s DeefOe‰eve yeÇÿe DeesUKeeJes. les meJe& peieele JÙeehetve DemeuÙeeves lesÛe peCet mJele:ÛÙee Skeâe ¤heeves mJele:ÛÙeeÛe ogmeNÙee ¤hee}e Yesšles. (¤he = GheeOeer) ~~18~~

Deblejefve‰ebÛeer GbÛe keâesšer ~ yeensjcegNÅeebÛeer mebieleer Keesšer ~ cetKe& keâeÙes mecepes} iees°er ~ MeeneCes peeCeleer ~~19~~ ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

621

(o. 15 me. 5)

DeelceJesòÙee Deelceefve‰ebÛeer ßesCeer meJeeËle cees"er Demeles. ÂMÙe peieele jce}suÙeebÛeer mebiele šekeâeJet Demeles. cetKee&}e ns keâOeerÛe mecepele veener. MeneCes ns peeCeleele. ~~19~~

DeblejW jeKeleeb jepeer ~ Ye}lÙeeme Ye}leeÛe veJeepeer ~ DeblejW ve jeKeleeb Yeepeer ~ efceUCeej veeneR ~~20~~ (De"jeJÙee DeesJeerÛes jnmÙe }#eele IesTve–) meJeeËÛeer ceves mebleg° "sJe}er lej DeheefjefÛeleekeâ[tvener ceole efceUles. ceves meebYeeU}er veenerle, lej #egu}keâ ceolener (Yeepeer) efceUCeej veener. ~~20~~

SsmeW Jele&leW ØelÙe#e ~ De}#eeR }eJeeJeW }#e ~ o#eeme Yesšleeb o#e ~ meceeOeeve nesleW ~~21~~ Demee DevegYeJe ØelÙe#e Ùeslees. leelheÙe& De}#Ùe mJe¤heeÛÙee DevegmebOeeveele jneJes. DeMee DevegmebOeeveele o#e DemeCeeNÙee}e ogmeje lemeeÛe Yesš}e keâer meceeOeeve Jeešles. (ceePeerÙee peeleerÛes cepe Yesšes keâesCeer ~ DeeJe[erÛeer OeCeer Hesâ[eJeÙee– legkeâe.) ~~21~~

ceveeme efceUleeb ceve ~ heenesve Ùesleer efvejbpeve ~ ÛebÛeUÛe›eâ G}bIetve ~ hew}e[ peeleer ~~22~~ Demes oesIes Yesštve lÙeebÛeer ceves pegU}er keâer les oesIesner hejmhejebÛÙee meeefVeOÙeele DeeheeheuÙee meeOevesves DeelceevegYeJe Iesleele. DeOÙemle Denbkeâejeoer peiee}e yeepet}e mee¤ve DeefOe‰eveeMeer SskeäÙe heeJeleele. (DeOÙemleehe}erkeâ[s DeefOe‰eve Demeles.) ~~22~~

Ùeskeâoe peeTve heenesve Dee}s ~ ceie leW meefVeOe osefKe}W ~ Ûece&Ûe#eeR }ef#e}W ~ ve JeÛes keâoe ~~23~~ Skeâoe Deelce¤he DeefOe‰eve ceer Deens Demee DevegYeJe Dee}e keâer Deelcee ns mJele:ÛesÛe mJe¤he Deens (meefVeOe) Demes peeCeJet }eieles. Deelcee [esàÙeebvee efomele veener, heCe %eeveÛe#etbveer peeCelee Ùeslees. ~~23~~

veevee MejerjeR ÛebÛeU ~ DeKeb[ keâjer ÛeUJeU ~ hejyeÇÿe leW efve§eU ~ meJeeË "eFË ~~24~~ ÛebÛeU peerJeelcee meJe& Mejerjele JÙeehetve jentve Deveskeâ keâeÙex keâjlees. Deelce¤he efve§eU yeÇÿe meJeeËÛÙee Mejerjele DekeâlexheCeeves jenles. (peerJe ies}e lejer Deelcee Demelees.) ~~24~~

ÛebÛeU OeebJes Ùeskeâerkeâ[s ~ Jeesme he[s ogmejskeâ[s ~ ÛebÛeU hegjs meJeeËkeâ[s ~ nW lees Ie[svee ~~25~~ Jeeje ÛebÛeU Demelees. lees Skeâerkeâ[s Jeent }eie}e keâer ogmejerkeâ[s vemelees. lees Ûeejer efoMeebvee hegje he[le veener. lemes ÛebÛeU ceve SkeâeJesUer SkeâÛe efJeÛeej ke⤠Mekeâles. ~~25~~

ÛebÛeU ÛebÛeUeme hegjsvee ~ DeeJeIeW ÛebÛeU efJeJejsvee ~ efve§eU Deheej Devegceevee ~ kewâmeW ÙesleW ~~26~~ ÛebÛeU cevee}e ÛebÛeU peieeÛesmegæe hetCe& Deekeâ}ve nesle veener. lÙee}e efve§eU Dehejbheej yeÇÿe keâmes keâUs}? ~~26~~

ieieveeR Ûeeef}}er nJeeJeer ~ kewâmeer heeJes} heej heoJeer ~ peeleeb ceOeWefÛe efJePeeJeer ~ ne mJeYeeJeefÛe efleÛee ~~27~~ oe¤Ûee yeeCe DeekeâeMeele efkeâleerner GbÛe ies}e lejer DeuheMee keâ#eshe}erkeâ[s peele veener. Lees[Ÿee GbÛeerJej peeleeÛe lees efJePeCeW mJeeYeeefJekeâ Deens. ~~27~~

ceveesOece& ÙeskeâosMeer ~ kewâmee DeekeâefU} Jemlegmeer ~ efveieg&Ce meeb[tve Dehesmeer ~ meJe& yeÇÿe cnCes ~~28~~ leMeer Devle:keâjCeJe=òeerves efkeâleerner Peshe Iesle}er lejer leer ÂMÙeeÛeer keâ#ee Dees}eb[tve yeÇÿeeÛee JesOe IesT Mekeâle veener. keâejCe leer ceÙee&efole eEkeâJee SkeâosMeer Deens. DeheÙeMeer Je=òeerves efveieg&CeeÛee DevegYeJe ve IesleeÛe lees meeOekeâ `ns meJe& yeÇÿe Deens' DeMeer heeshešhebÛeer keâjlees. ~~28~~

veeneR meejemeejefJeÛeej ~ lesLeW DeJeIee DebOekeâej ~ KejW meeb[tve KeesšW heesj ~ vesCeleW IesleW ~~29~~ pesLes yeÇÿe¤he meej Je ÂMÙe¤he Demeej nŸeebÛee efveJee[e nesle veener lesLes meJe&$e De%eeveeÛee DebOeej Demelees. DepeeCe heesj Kejs šeketâve KeesšŸee}e Yeg}les. (lÙeeØeceeCeW vesCeles heesj Kejs meeb[tve Keesšs Iesles). ~~29~~

yeÇÿeeb[eÛeW ceenekeâejCe ~ lesLetve nW hebÛeerkeâCe& ~ ceeneJeekeäÙeeÛeW efJeJeCe& ~ JesieUW Demes ~~30~~ (o. 15 me. 5)

622

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

cetUceeÙes}e yeÇÿeeb[eÛee cenekeâejCeosn cnCeleele. cetUceeÙesletve hebÛeerke=âle yeÇÿeeb[eÛee hemeeje JÙekeäle neslees. heCe ceneJeekeäÙeebÛes mhe°erkeâjCe cetUceeÙesMeer efveieef[le veener. (cetUceeÙee DeÛesleve Deens. ceneJeekeäÙeeleer} lJeced Je leled ner oesvner heos Ûesleve Deensle.) ~~30~~

cenòJeòJe cenÆtle ~ leesefÛe peeCeeJee YeieJeble ~ Gheemevee ns meceehle ~ ÙesLetve pee}er ~~31~~ ceeÙesle (cenledYetle) he[}suÙee yeÇÿeeÛÙee ØeefleeEyeyee}e (cenledleòJe) F&Õej (YeieJeble) cnCeleele. (meeYeeme ceeÙeeefJeefMe° Ûesleve cnCepes F&Õej.) F&Õej nerÛe GheemevesÛeer nö Deens. yeÇÿe DevegheemÙe Deens. ~~31~~

keâce& Gheemevee DeeefCe %eeve ~ ef$ekeâeb[ Jeso nW ØeceeCe ~ %eeveeÛeW nesleW efJe%eeve ~ hejyeÇÿeer ~~32~~ JesoebÛeer keâce&keâeb[, Gheemeveekeâeb[ Je %eevekeâeb[ DeMeer leerve keâeb[s Deensle Demes MeeŒe meebieles; Meyoeves yeÇÿeeÛes %eeve keâ¤ve osCeW SJe{sÛe JesoebÛes keâece Deens. yeÇÿeevegYeJe IesT heneCeeNÙeeÛÙee `meesÓnb' Je=òeer}e cenekeâejCe Mejerj cnCeleele. Denb me: ceOÙeW }erve PeeuÙeeves meesÓnb Je=òeer ceeJeUtve cenekeâejCeosn ceeies he[}e keâer meesÓnb nŸee %eeveeÛes efJe%eeve nesles. ~~32~~ Fefle ßeeroemeyeesOes ieg®efMe<ÙemebJeeos ‘ÛebÛeU}#eCeveece’ meceeme heeÛeJee ieg®efMe<ÙemebJeeoelcekeâ ßeeroemeyeesOe Ùee «ebLeeleer} ‘ÛebÛeU}#eCe’ veeJeeÛee heeÛeJee meceeme meceehle

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

623

(o. 15 me. 5)

oMekeâ hebOejeJee : DeelceoMekeâ meceeme meneJee : ÛeelegÙe&eJf eJejCe ~~ ßeerjece meceLe& ~~

heerleeheemetve ke=â
Deens lejer mJeuhe }#eCe ~ meJe&$eebÛeer meeb"JeCe ~ Deæce DeeCeer Gòece iegCe ~ lesLeWefÛe Demeleer ~~2~~ MeeF& leÙeej keâjCes meeshes Je efleÛeer eEkeâcelener efkeâjkeâesU Deens. heCe efleÛÙee meenŸeeves meJeeËvee meJe& ØekeâejÛÙee %eeveeÛee meb«en }eYelees. Deleer JeeF&š Je DelÙeble opexoej Jee*dceÙe MeeF&vesÛe ef}efn}s peeles. ~~2~~

cenermegle mejmeeefJe}e ~ mejmeeTve efÉOee kesâ}e ~ GYeÙeslee efceUesve Ûeeef}}e ~ keâeÙexYeeie ~~3~~ yees¤ÛÙee (cenermegle) iee"er Úeštve šeketâve lÙeeÛes šeskeâ leÙeej keâ¤ve les ceOÙeeJej efÛej}s. Demes efÛej}s}s oesve Yeeie efceUtve ef}efnlee Ùesles. ~~3~~

mJesleemJesleeme ieeb"eR he[leeb ~ ceOeW ke=â
efJeJejleeb ÙeeÛee efJeÛeej ~ cetKe& leesefÛe nesÙes Ûelegj ~ meÅeØeefÛele mee#eelkeâej ~ hej}eskeâeRÛee ~~5~~ DeMee ef}efKele %eevemeb«eneÛes cenòJe hegjsmes mecepeeJetve Iesle}s lej cetKe&ner MeneCee neslees DeeefCe `ceer yeÇÿe Deens' ne mee#eelkeâej nesCÙeeme JesU }eiele veener. ~~5~~

mekeâUebme pes ceevÙe ~ leWefÛe neslemes meeceevÙe ~ meeceevÙeeme DevevÙe ~ nesF&pesle veeneR ~~6~~ meJeeËÛeer peer mecepetle Demeles leerÛe meceepeele ¤{ Demeles. heCe efJeÛeejJeble lÙeeÛÙeeMeer mencele nesle veener. lÙee}e les hešle veener. ~~6~~

Gòece ceOÙece keâefve‰ jsKee ~ De°erÛeer ieghle jsKee ~ ÛelJeej DevegYeJe meeefjKee ~ nesle veeneR ~~7~~ leUneleeJej eEkeâJee keâheeUeJej Gòece, ceOÙece Je keâefve‰ DeMee leerve Je ØeejyOeeÛeer ieghle Deme}s}er ÛeewLeer jsKee Demeles DeMeer meJe&meeceevÙe mecepetle Deens. heCe lÙee jsKee JeeÛetve lÙeebÛes }eefJe}s}s DeLe& Je DevegYeJe meJeeËÛes meejKes vemeleele! efJeÛeejJeble ns }#eele Ieslees. ~~7~~

Ûeewoe heer[ŸeebÛes heJee[s ~ meebieleer les MeeneCes keâeR Jes[s ~ SskeâlÙeeveW Ie[s keâeR ve Ie[s ~ SsmeW heeneJeW ~~8~~ Ûeewoe efhe{ŸeebÛÙee heje›eâceebÛes ÙeMeesieeve ieeCeejs MeneCes Demeesle keâer Jes[s Demeesle, SskeâCeeNÙeeves DeeheuÙee}e lemes peces} keâer ve peces} lÙeeÛee efJeÛeej keâjeJee. ~~8~~

jsKee eflelegkeâer hegmeesve peeles ~ ØelÙe#e ØelÙeÙee ÙesleW ~ [esUsPeebkeâCeer keâjeJeer les ~ keâeÙesefveefcelÙe ~~9~~ (Ûeerjes nŸee peieØeefmeæ nmlejs
624

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

efoMesves kesâ}suÙee DeLekeâ ØeÙelveeves Deveskeâebveer DeeheuÙee ØeejyOe js
yengleebÛes yees}eR }eie}W ~ leW ØeeCeer DevegceeveeR yeg[e}s ~ cegKÙe efve§eÙes Ûegkeâ}W ~ ØelÙeÙeeÛee ~~10~~ pees DeveskeâebÛÙee Deveskeâ celeebÛes veeoer }eielees lees mebMeÙeele yeg[lees. efJeÛeejJebleebveer DevegYeJeeves kesâ}s}s efveCe&Ùe lÙee}e GheÙeesieer he[le veenerle. ~~10~~

Gob[eÛeW Gob[ SskeâeJeW ~ hejer leW ØelÙeÙeW heeneJes ~ KejWKeesšW efveJe[eJeW ~ DebleÙee&ceeR ~~11~~ efkeâlÙeskeâebÛes efkeâlÙeskeâ efJeÛeej SskeâeJesle. heCe les meJe& lÙeebÛÙee eEkeâJee FlejebÛÙee DevegYeJeebMeer lee[tve heentve lÙeebleer} KejsKeesšs ceveeleuÙee ceveele efveJe[eJes. ~~11~~

keâesCeemeer veJns cnCeeW veÙes ~ mecepeeJes DeheeÙes GheeÙes ~ ØelÙeÙes IÙeeJee yengle keâeÙes ~ yees}esefveÙeeb ~~12~~ `legPes efJeÛeej Ûetkeâ Deensle' Demes keâesCee}e cnCet veÙes. heCe lÙee efJeÛeejeleer} }eYe Je neveerÛee efJeÛeej keâjeJee. mJele: DevegYeJe IÙeeJee. GieerÛe keâesCeeÛÙee leeW[er }eieCÙeele keâeÙe DeLe& Deens? ~~12~~

ceeCegme nWkeâe[ DeeCeer keâÛÛeW ~ ceevÙe keâjeJeW leÙeeÛeW ~ ÙesCeW ØekeâejW yengleebÛeW ~ Deblej jeKeeJeW ~~13~~ keâener ceeCemes nóer Je DeOe&Ješ Demeleele. lÙeebvee nes }e nes cnCeeJes. DeveskeâebÛeer ceves DeMeer meebYeeUeJeer. ~~13~~

DeblejeR heerU hesÛe JeUmee ~ leesefÛe Jee{Jeer yengJemee ~ lejer ceie MeeneCee kewâmee ~ efveJeTb vesCeW ~~14~~ ceveele pej nóerheCee, ogmeNÙee}e hesÛeele hekeâ[CÙeeÛeer F&
Jes[W keâjeJeW MeeneCeW ~ lejerÛe efpeCeW M}eIÙeJeeCeW ~ GieWÛe Jeeoebie Jee{efJeCeW ~ nW cetKe&heCe ~~15~~ De%eeveer peveebvee %eeveer keâjCeeNÙeeÛes peerJeveÛe JeeKeeCeCÙeemeejKes Demeles. GieerÛe Jeeo Jee{Jeerle jenCes cetKe&heCeeÛes Deens. ~~15~~

efceUesve peeTve cesUJeeJeW ~ he[er IesTve G}LeeJeW ~ keâebneRÛe keâUeW vesoeJeW ~ efJeJeskeâyeUW ~~16~~ meceepeele efcemeUtve }eskeâebvee Deehe}smes keâjeJes. Øemebieer veceles IesTve JesU meeOetve yeepet G}šJeeJeer. heCe ns DeMee Ùegkeäleerves keâjeJes keâer yeepet G}š}er Deens ns keâUtvener lÙeeves keâšglee efvecee&Ce nesT veÙes. ~~16~~

ogmeNÙeeÛes Ûee}CeeR Ûee}eJeW ~ ogmeNÙeeÛes yees}CeeR yees}eJeW ~ ogmeNÙeeÛes ceveesieleW peeJeW ~ efceUesefveÙeeb ~~17~~ ogmeNÙeeÛÙee keâ}eves JeeieeJes, efJejesOe ve keâjlee yees}eJes Je lÙeeÛÙeeMeer peCet Skeâ¤he JneJes. ~~17~~

pees ogmeNÙeeÛÙee efnleeJejer ~ lees efJeheš keâeEnÛe ve keâjer ~ ceevele ceevele efJeJejer ~ Deblej leÙeeÛeW ~~18~~ pees ogmeNÙeeÛÙee efnleeÛee efJeÛeej keâjlees lees lÙeeÛÙee mebieleerle jentvener efveef
DeeOeeR Deblej neleeR IÙeeJeW ~ ceie nUgnUg Gkeâ}eJeW ~ veevee GheeÙeW vÙeeJeW ~ hej}eskeâemeer ~~19~~ DeeOeer lÙeeÛee efJeÕeeme mebheeove keâjeJee Je ceie yesleeyesleeves lÙeeÛÙee yegæerÛeer mecepetle Iee}le Iee}le DeeJeMÙekeâ lÙee meJe& GheeÙeebveer lÙee}e hejceeLe& mecepeeJetve meebieeJee. lÙee}e cegkeäle keâjeJee. ~~19~~

nWkeâe[eme nWkeâe[ efceUe}e ~ lesLeW ieuye}eefÛe pee}e ~ keâànes G"leeb ÛÙeelegÙee&}e ~ "eJe keQâÛee ~~20~~ oesve nóer Je ogje«ener Skeâ$e Dee}s lej Yeeb[Ces nesTve Deej[eDeesj[eÛe neslees. lÙeeble ÛeelegÙee&}e JeeJeÛe vemelees. keâesCe keâesCeeÛes SskeâCeej? ~~20~~

GieerÛe keâefjleer ye[ye[ ~ hejer keâ¤ve oeKeefJeCeW nW DeJeIe[ ~ hejmLeU meeOeCeW pe[ ~ keâef"Ce Deens ~~21~~ ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

625

(o. 15 me. 6)

GheosMeeÛeer DekeâejCe ye[ye[ keâjCeejs heg
Oekesâ Ûehesšs meesmeeJes ~ veerÛe Meyo meenele peeJes ~ ØemleeJeesve hejeJes ~ Deehe}s nesleer ~~22~~ }eskeâebveer kesâ}s}er DeJens}vee, he[Ceejs keâ° Je efJejesOe F. meJe& meesmeeJes }eieles. MesJešer }eskeâebÛeer yegæer hee}štve lÙeebÛee ogjeJee mebhetve les Deehe}smes nesleele. ~~22~~

Øemebie peeCeesefve yees}eJeW ~ peeCeheCe keâebneRÛe ve IÙeeJeW ~ }ervelee Oe¤ve peeJeW ~ pesLelesLeW ~~23~~ Øemebie DeesUKetve yees}eJes. `DeeheCe %eeveer Deenesle' ner Yetefcekeâe keâes"sÛe vemeeJeer. meJe&$e veceülee Oe¤ve DemeeJes. (cenehegjs Pee[s cees[leer ~ lesLes }JneUer JeeÛeleer ~~legkeâe.~~) ~~23~~

kegâ«eeceW DeLeJee veiejW ~ heeneJeeR IejebÛeeR IejW ~ efYe#eeefcemeW }eneveLeesjW ~ hejer#etve mees[eJeeR ~~24~~ kegâKÙeele Kes[er eEkeâJee Menjele eEn[eJes. ceeveJeer Mejerj¤he Iejs pÙee Iejele jenleele lÙeebÛes efvejer#eCe keâjeJes. efYe#esÛÙee efveefceòeeves }neve Je cees"Ÿee }eskeâebÛes Deblejbie peeCeeJes. ~~24~~

yengleeR keâebneRlejer meebhe[s ~ efJeÛe#eCe }eskeâeR efce$eer Ie[s ~ GiesÛe yewmeleeb keâebneRÛe ve Ie[s ~ efHeâCeX efJeJejCeW ~~25~~ Deveskeâ }eskeâeble JeeJej}s keâer lÙeeble Lees[slejer keâeÙee&mee"er GheÙegkeäle }eskeâ meehe[leele. peeCelÙee Je ÛelegjebMeer mebyebOe Jee{leele. Skesâ peeieer mJemLe yeme}s lej F&ÕejkeâeÙee&mee"er efHeâjCes Je ØeyeesOeve keâjCes meeOele veener. ~~25~~

meeJeOeheCeW meJe& peeCeeJeW ~ Jele&ceeve DeeOeeRÛe IÙeeJeW ~ peeTb Ùes eflekeâ[s peeJeW ~ efJeJeskeWâ meefnle ~~26~~ ieeHeâer} ve jenelee heefjefmLeleerÛes ÙeLeeLe& Deekeâ}ve keâjeJes. heg{er} heefjefmLeleerÛee DeeOeerÛe Deboepe IÙeeJee. efpekeâ[s keâeÙee&mee"er peeÙeÛes Demes} lesLeer} jepekeâejCe, Deee|Lekeâ efmLeleer, vesle=lJe Je }nevecees"Ÿee JÙekeäleeRÛeer ceeefnleer IÙeeJeer. ~~26~~

veevee efpevemehee"eblejW ~ efveJeleer mekeâUebÛeer DeblejW ~ }snesve osleeb hejeshekeâejW ~ meercee meeb[eJeer ~~27~~ ØeyeesOeveemee"er DeeJeMÙekeâ les hee"eblej cegye}keâ DemeeJes. lÙeecegUW Deveskeâebvee meceeOeeve Jeešles. keâener efJe
pewmeW peÙeeme heeefnpes ~ lewmeW leÙeeme oerpes ~ lejer ceie ßes‰efÛe nesFpes ~ mekeâUeb ceevÙes ~~28~~ pÙeeÛÙee lÙeeÛÙee Dehes#esØeceeCes les les osCÙeeÛee hegjshetj ØeÙelve keâjeJee. lÙeecegUs meJeeËÛeer ceevÙelee }eYetve vesle=lJener }eYeles. ~~28~~

Yetceb[UeR mekeâUebme ceevÙe ~ lees cnCeeW veÙes meeceevÙe ~ efkeâlÙeskeâ }eskeâ DevevÙe ~ leÙee heg®
SsmeeR ÛeelegÙee&ÛeeR }#eCeW ~ ÛeelegÙeX efoefiJepeÙes keâjCeW ~ ceie leÙeeme keâeÙes GCeW ~ pesLelesLeW ~~30~~ DeMeer ner ÛeelegÙee&Ûeer }#eCes DemeCeeNÙee}e lÙeeÛÙee keâeÙee&le meJe&$e ÙeMe }eYeles. lees pesLes peelees lesLes lÙee}e keâenerÛe keâceer he[le veener. ~~30~~ Fefle ßeeroemeyeesOes ieg®efMe<ÙemebJeeos ‘ÛeelegÙe&efJeJejCeveece’ meceeme meneJee ieg®efMe<ÙemebJeeoelcekeâ ßeeroemeyeesOe Ùee «ebLeeleer} ‘ÛeelegÙe&efJeJejCe’ veeJeeÛee meneJee meceeme meceehle

(o. 15 me. 6)

626

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

oMekeâ hebOejeJee : DeelceoMekeâ meceeme meeleJee : DeOeesOe&evf e¤heCe ~~ ßeerjece meceLe& ~~

veevee efJekeâejeÛeW cetU ~ les ns cetUceeÙeeÛe kesâJeU ~ DeÛebÛeUer pes ÛebÛeU ~ met#ce®heW ~~1~~ Deefmle, peeÙeles F. efJekeâejebvee eEkeâJee veevee veece¤heelcekeâ heoeLeeËvee cetUceeÙeeÛe keâejCe Deens. leer efve§eU yeÇÿeeble ÛebÛeU Je met#ce¤heeves jenles. ~~1~~

cetUceeÙee peeCeerJesÛeer ~ cegUeRÛÙee cetU mebkeâuheeÛeer ~ JeesUKeer Me[iegCewÕejeÛeer ~ ÙesCeWefÛe vÙeeÙeW ~~2~~ cetUceeÙesle efÛeoeYeeme DemeuÙeeves leer peeCeerJeÙegkeäle Deens. efleÛes DeefOe‰eve (cetU) Deme}suÙee hejyeÇÿeeÛes ef"keâeCeer Pee}s}s DeeÅe mHegâjCe (cetU) leerÛe cetUceeÙee. (mHegâjCee}e cetUceeÙee ns veeJe Deens) ÙeMe, ßeer, DeewoeÙe&, %eeve, JewjeiÙe Je SsÕeÙe& DeMee meneiegCeebÛee F&Õejner cetUceeÙesÛeeÛe nesÙe. ~~2~~

Øeke=âefleheg®
mebkeâuheeÛeW peW ÛeUCe ~ leWefÛe JeeÙeesÛeW }#eCe ~ JeeÙees DeeCeer ef$eiegCe ~ DeeCeer hebÛeYetleW ~~4~~ mebkeâuhe¤he ne}Ûee} nsÛe JeeÙetÛes }#eCe Demetve mebkeâuheele hebÛeYetles Je ef$eiegCe yeerpe¤heeves Demeleele. ~~4~~

heeneleeb keâesCeerÙeskeâ Jes} ~ lÙeeÛÙee cegàÙee Demeleer Kees} ~ he$eW heg
ÙeeefnJesieUs veevee jbie ~ Deekeâej efJekeâej lejbie ~ veevee mJeeo Deblejbie ~ cegUeceOÙeW ~~6~~ ÙeeKesjerpe Jes}er}e Deme}s}s efJeefJeOe jbie, Deekeâej, Jee{Ces, JeeUCes F. efJekeâej, iees}ekeâej js
leWefÛe cetU Heâes[tve heeneleeb ~ keâebneRÛe veeneR Jeešs Deeleeb ~ heg{W Jee{leeb Jee{leeb ~ efomeeW }eies ~~7~~ cetU pej Heâes[tve heeefn}s lej nŸeeleer} keâenerÛe efomele veener. Jes} Jee{t }eie}e keâer meJe& iees°er JÙekeäle nesT }eieleele.

keâ[ŸeeJejer Jes} efveIee}e ~ DeOeescegKeW yeUW Ûeeef}}e ~ HeâebheeJeesve heg{W Dee}e ~ Yetceb[UeR ~~8~~ [eWiejeÛÙee keâ[ŸeeJej GieJeCeejer Jes} [eWiejGleejeJe¤ve HeâesHeâeJele peefceveerJej Glejles. ~~8~~

lewmeer cetUceeÙee peeCe ~ hebÛeYetleW DeeCeer ef$eiegCe ~ cegUeR Deensle nW ØeceeCe ~ ØelÙeÙeW peeCeeJeW ~~9~~ cetUceeÙee Jes}erÛÙee cegUeØeceeCes Deens. cegUele pemes Jes}erÛes meJe& DeJeÙeJe meghle Demeleele, lÙeeØeceeCes cetUceeÙesle hebÛeYetles Je ef$eiegCe DeJÙekeäle efmLeleerle Demeleele. Jes}erJe¤ve ns }#eele IÙeeJes. ~~9~~

DeKeb[ Jes} heg{W Jee{}e ~ veevee efJekeâejeR MeesYe}e ~ efJekeâejebÛee efJekeâej pee}e ~ DemebYeeJÙe ~~10~~ cetUceeÙesletve peiele¤he Jes} heg{s Jee{le ies}e. lÙee peielee}e veece¤heelcekeâ efJekeâejebveer MeesYee Ùesles. efJekeâejeletve heg{s DemebKÙe efJekeâej efvecee&Ce Pee}s. ~~10~~ ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

627

(o. 15 me. 7)

veevee Heâ[iejW Hegâš}eR ~ veevee pegbyee[W Jee{}eR ~ Deveble De«eW Ûeeef}}eR ~ me=°erceOeW ~~11~~ Jes}er}e DemebKÙe HeâebÅee HegâšuÙee. lÙee Skeâceskeâerle iegbletve lÙeebÛee iegblee[e Pee}e. DeMee Deveskeâeveskeâ Jes}eRÛeer šeskesâ me=°erle meJe&$e hemej}er. (Deveble peerJeme=°er efvecee&Ce Pee}er.) ~~11~~

efkeâlÙeskeâ HeâUW leeR he[leer ~ meJeWefÛe DeeCeerkeâ efveIeleer ~ SsmeeR nesleer DeeCeer peeleer ~ meJe&keâeU ~~12~~ efkeâlÙeskeâ HeâUs ieUtve he[leele leesÛe Deveskeâ HeâUs }eieleele. Demes HeâUebÛes }eieCes, ieUCes melele Ûee}t jenles. ~~12~~

Ùeskeâ Jes}efÛe JeeU}s ~ hegvneb lesLeWefÛe Hegâš}s ~ Ssmes Dee}s DeeCeer ies}s ~ efkeâleerÙeskeâ ~~13~~ Skeâ Jes} JeeUlees ve JeeUlees lees lÙeeÛÙeeÛe cegUeletve ogmeje Jes} Hegâšlees. Demes efkeâlÙeskeâ Jes} Hegâš}s Je JeeU}s. ~~13~~

heeveW Pe[leer DeeefCe Hegâšleer ~ heg
DeJeIee Jes}efÛe keâhe&lees ~ cetUeheemetve hegvne neslees ~ Ssmee DeJeIee efJeÛeej pees lees ~ ØelÙe#e peeCeeJee ~~15~~ keâener JesUe meJe& Jes} keâjhe}e lejer cegUeletve hegvne Jes} GieJelees. me=°erÛÙee Glheòeer, efmLeleer Je }ÙeemebyebOeer DemesÛe mecepeeJetve IÙeeJes. ~~15~~

cetU KeeCeesve keâeef{}W ~ ØelÙeÙes%eeveW efvecet&U kesâ}W ~ lejer ceie Jee{CeWefÛe jeefn}W ~ mekeâU keâebneR ~~16~~ Jes}erÛes cetU KeCetve Gheš}s lej Jes} JeeUlees Je hegvne veJee Jes} GieJele veener. lÙeeØeceeCes cetUceeÙesÛee yeeOe keâ¤ve yeÇÿeevegYeJe Iesle}e keâer pevcecejCeebÛes Ûe›eâ Leebyeles. ~~16~~

cegUeR yeerpe mesJešeR yeerpe ~ ceOÙeW peU¤he yeerpe ~ Ssmee ne mJeYeeJe menpe ~ efJemleej}e ~~17~~ Jes} yeerpeeletve GieJeles. Jes}erÛÙee HeâUeletve hegvne yeerpe leÙeej nesles. ceOes yeerpeebkegâje}e Jee{efJeCeejs peU¤he yeerpe (keâejCe) Demeles. Demee ne meJe& peerJeme=°erÛee menpe efJemleej neslees. ~~17~~

cegUeceOeer} pÙee iees°er ~ meebieleens yeerpeme=°er ~ pesLeer} DebMe lesLeW keâ°er ~ ve nesleeb peelees ~~18~~ yeerpeeÛÙee Iešvesle cegUeceOÙes keâeÙe o[tve Deens les "jles. (ØeLece yeerpe, veblej cetU, veblej Jes} Demee ›eâce Deens.) jbie, mJeeoeoer Jes}erle DemeCeejs efJeMes
peelees Ùeslees hegvne peelees ~ Ssmee ØelÙeeJe=efòe keâefjlees ~ hejbleg Deelce%eeveer pees lees ~ DevÙeLee ve Ie[s ~~19~~ De%eeveer peerJe cejCe, pevce Je cejCe DeMee Ûe›eâele efHeâjle jenlees. Deelce%eeveer lÙeeble meehe[le veener. ~~19~~

ve Ie[s SsmeW pejer cnCeeJeW ~ lejer keâebneRlejer }eies peeCeeJeW ~ DeblejeRÛe hejer "eJeW ~ mekeâUebme kewâÛeW ~~20~~ ns Kejs Deme}s lejer lÙee}e Devle:keâjCeele JÙeehetve DemeCeeje Deelcee peeCeeJee }eielees. heCe ns peeCeCeeje efJejUeÛe. meJeeËvee les keâmes meeOes}? ~~20~~

lesCeWmeeRÛe keâeÙe&Yeeie keâefjleer ~ hejbleg leÙeeme vesCeleer ~ efomesvee les keâeÙes keâefjleer ~ yeeheg[s }eskeâ ~~21~~ DeelcÙeeÛÙee meòesJejÛe MejerjeÛes meJe& JÙeJenej Ûee}leele, heCe lÙee}e peeCeerle veenerle. meeceevÙe De%eeveer peveebveer lejer keâeÙe keâjeJes! ~~21~~

efJe
628

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

veener. heCe mLet} otj mee¤ve met#ceeÛee JesOe IesCÙeeÛeer #ecelee nJeer. ~~22~~

peW Deehe}WefÛe Deblej ~ leõtheefÛe peieoeblej ~ MejerjYesoeÛes efJekeâej ~ JesieUe}s ~~23~~ DeeheuÙee}e pemes Devle:keâjCe Deens lemes peieeleer} peerJeebveener Deens. Mejerjs cee$e JesieUer Demeleele. ~~23~~

DeebieesUerÛeer DeebieesUerme JesOevee ~ ÙeskeâerÛeer Ùeskeâerme keâUsvee ~ nele heeÙes DeJesJe veevee ~ ÙesCeWefÛe vÙeeÙeW ~~24~~ yeesšeÛeer Jesovee MespeejÛÙee yeesše}e keâUle veener. lÙeeÛeØeceeCes neleeheeÙeebÛÙee Jesovee hejmhejebvee keâUle veenerle. meJe& DeJeÙeJeebÛeer nerÛe efmLeleer Deens. ~~24~~

DeJesJeeÛeW DeJesJe vesCes ~ cee lees hejebÛeW keâeÙes peeCes ~ hejeblej ÙeekeâejCeW ~ peeCeJesvee ~~25~~ SkeâeÛe MejerjeÛÙee DeJeÙeJeebvee SkeâceskeâebÛes %eeve vemeles, lej ogmeNÙeebÛes %eeve keâmes nesF&}? cnCetve ogmeNÙeeÛes ceve peeCelee Ùesle veener. (lÙeeÛee kesâJeU Deboepe keâjlee Ùeslees. ØelÙe#e %eeve veener.) ~~25~~

ÙeskeâeefÛe GokeWâ mekeâU Jevemheleer ~ veevee De«esYeso efomeleer ~ Kegef[}eR eflelegkeâeRÛe megkeâleer ~ Ùesj les šJešJeerle ~~26~~ meJe& JevemheleeRvee heeCeer peieJeles. lÙee JevemheleeRÛes MeW[s JesieUs efomeleele. pesJe{s MeW[s ÚešeJes lesJe{sÛe JeeUleele. yeekeâerÛes šJešJeerle efomeleele. ~~26~~

ÙesCeWefÛe vÙeeÙeW Yeso pee}e ~ keâUsvee ÙeskeâeÛeW Ùeskeâe}e ~ peeCeheCeW DeelceÙee}e ~ Yeso veeneR ~~27~~ MejerjebÛes Yeso DemesÛe Deensle. SkeâeÛes Skeâe}e keâUle veener. heCe meJe& Mejerjele peeCeerJe¤he Deelcee SkeâÛe Deens. (hene 10-1-15) ~~27~~

DeelcelJeeR Yeso efomes ~ osnØeke=âeflekeâefjleeb Yeemes ~ lejer peeCeleefÛe Demes ~ yengleskeâ ~~28~~ DeelcemJe¤heele YeemeCeeje Yeso osnOeeNÙeeÛÙee efYeVe mJeYeeJeecegUs Yeemelees. lejer yengleskeâebvee DeelceYeso Keje Jeešlees. ~~28~~

osKeesve Sskeâesve peeCeleer ~ MeeneCes Deblej hejeref#eleer ~ Oetle& les DeJeIeWÛe mecepeleer ~ ieghle¤heW ~~29~~ MeneCee Demelees lees ØelÙe#e heentve eEkeâJee ceeefnleer keâe{tve meJe&keâener peeCetve Ieslees. FlejebÛÙee ceveeÛeer DeÛetkeâ heejKe keâjlees. yegefæceeve }eskeâ keâesCee}e Deboepe }eiet ve oslee meJe& mecepetve Iesleele. ~~29~~

pees yengleebÛeW heeUCe keâjer ~ lees yengleebÛeW Deblej efJeJejer ~ Oetle&heCeW "eGkeWâ keâjer ~ mekeâU keâebneR ~~30~~ pÙee}e DeveskeâebÛes ØeyeesOeve keâjeJeÙeeÛes Deens les meJeeËÛÙee Devle:keâjCeeÛee "eJe Ieslees Je pes ceenerle keâ¤ve IÙeeJeÙeeÛes les ÛeeCee#eheCes ceenerle keâ¤ve Ieslees. ~~30~~

DeeOeeR ceveesiele heeneleer ~ ceie efJeÕeeme Oeefjleer ~ ØeeCeercee$e ÙesCeW efjleeR ~ Jele&leens ~~31~~ meceepeheg®
mcejCeeceeieW efJemcejCe ~ jeskeâ[er ØeefÛele ØeceeCe ~ Deehe}W "sJeCeW DeeheCe ~ Ûegkeâleens ~~32~~ Deehe}WÛe DeeheCee mcejsvee ~ yeesef}}W leW Dee"Jesvee ~ G"leer Deveble keâuhevee ~ "eGkeäÙee keQâÛÙee ~~33~~ Dee"Jele Deens Demes Jeešles leesheÙeËle efJemejles, ne meJeeËÛeeÛe DevegYeJe Deens. DeeheCe yees}}s}s DeeheCe efJemejlees. "sJe}s}er Jemlet DeeheCeeme meehe[le veener. ~~32-33~~

SsmeW nW ÛebÛeU Ûe›eâ ~ keâebneR veerš keâebneR Je›eâ ~ pee}e jbkeâ DeLeJee Me›eâ ~ lejer mcejCeemcejCeW ~~34~~ ÛebÛeU mebmeejeÛeer DeMeerÛe ieleer Deens. keâener mejU nesles, keâener Jeekeâ[s. oefjõer eEkeâJee Fbõ Ùeebvee mcejCe Je efJemcejCe ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

629

(o. 15 me. 7)

Ûegkeâle veener. ~~34~~

mcejCe cnefCepes osJe ~ efJemcejCe cnefCepes oeveJe ~ mcejCeefJemcejCeW ceeveJe ~ Jele&leer Deeleeb ~~35~~ mJe¤heeÛes mcejCe osJeebvee Demeles. pÙeebvee ns mcejCe vemeles lÙeebvee oeveJe cnCeleele. ceeCemee}e mcejCe Je efJemcejCe oesvner Demeleele. ~~35~~

cnCeesefve osJeer DeeefCe oeveJeer ~ mebheefòe efÉOee peeCeeJeer ~ ØeefÛele ceevemeeR DeeCeeJeer ~ efJeJeskeWâmeefnle ~~36~~ owJeer Je oeveJeer DeMeer oesve ØekeâejÛeer mebheòeer ÙeecegUsÛe leÙeej nesles. efJeÛeejeves ÙeeÛee DevegYeJe IÙeeJee. ~~36~~

efJeJeskeWâ efJeJeskeâ peeCeeJee ~ DeelcÙeeveW Deelcee JeesUKeeJee ~ ves$eW ves$eefÛe heeneJee ~ ohe&CeeRÛee ~~37~~ pemee DeejMeeleer} [esUe [esàÙeevesÛe heeneJee lÙeeØeceeCes efJeJeskeâeves efJeJeskeâ Je peerJeelcÙeeves peerJeelcee DeesUKeeJee. Deehe}e DeeheCe peeCeeJee. ~~37~~

mLetUW mLetU KeepeJeeJeW ~ met#ceW met#ce mecepeeJeW ~ KegCesveW KegCesmeer yeeCeeJeW ~ DebleÙee&ceeR ~~38~~ mLet} lJeÛes}e kebâ[ megš}er lej mLet} veKeebveer leer KeepeJeeJeer. (mLet}eÛee meceeÛeej mLet}eves IÙeeJee) megKeog:Keeoer met#ce DevegYeJe met#ce ceveevesÛe mecepeeJetve IÙeeJesle. KetCe hešuÙeeJej les heš}s}s leòJe eEkeâJee efJeÛeej efÛeòeele "meJeeJee. (KegCesves KetCe hešuÙeeJej, KetCe cnCepes DeesUKe hešuÙeeves. KegCesmeer = KegCesmen. DeesUKeermen.) ~~38~~

efJeÛeejW peeCeeJee efJeÛeej ~ DeblejW peeCeeJeW Deblej ~ DeblejW peeCeeJeW hejeblej ~ nesGefveÙeeb ~~39~~ ceeveJeer ceveeÛee efJeÛeej keâ¤ve FlejebÛes efJeÛeej peeCeeJesle. `DeelceJeled meJe& Yetles
mcejCeeceepeeR efJemcejCe ~ nWefÛe YesoeÛeW }#eCe ~ Ùeskeâosmeer heefjhetCe& ~ nesle veeneR ~~40~~ `ceer yeÇÿe Deens' Ùee mcejCeele `ceer osn Deens' DeMeer Je=òeer peeieer nesCes nsÛe efJemcejCe. efJemcejCeeves peerJe-pe[, peerJeF&Õej, pe[-pe[, pe[-yeÇÿe F. ØekeâejÛes Yeso leÙeej nesleele. `ceer osn' DeMee mebkegâefÛele DevegYeJeecegUs `ceer yeÇÿe' Demes hetCe&lJe peerJee}e }eYele veener. ~~40~~

heg{W efmekesâ ceeieW efJemejs ~ heg{W Gpes[s ceeieW DebOeejs ~ heg{W mcejs ceeieW efJemcejs ~ mekeâU keâebneR ~~41~~ `ceer yeÇÿe' DeMeer mecepetle hešles ve hešles leesÛe leer efJemejles! %eeveeÛee Deboepe ÙesF&heÙeËle De%eeveeÛes meeceüepÙe hemejles. `Dee"JeCe Deens' Demes Jeešle DemeleeveeÛe meJe& efJemejles! ~~41~~

legÙee& peeCeeJeer mcejCe ~ meg
(o. 15 me. 7)

630

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

oMekeâ hebOejeJee : DeelceoMekeâ meceeme Dee"Jee : met#cepeerJeefve¤heCe ~~ ßeerjece meceLe& ~~

jsCetntve met#ce efkeâ[s ~ lÙeebÛeW DeeÙeg<Ùe efvehešefÛe Lees[W ~ Ùegefkeäle yegefæ lesCeWefÛe hee[W ~ leÙeeceOeW ~~1~~ keâener peblet keâCeentve met#ce Demeleele. lÙeebÛes DeeÙeg<Ùe, yegæer Je efleÛee Jeehej ns meJe& DelÙeuhe Demeleele. ~~1~~

Ssmes veevee peerJe Demeleer ~ heeneW peeleeb ve efomeleer ~ Deble:keâCe&hebÛekeâeÛeer efmLeleer ~ lesLeWefn Deens ~~2~~ [esàÙeebveer ve efomeCeeNÙee DeMee DeieefCele pebletbceOÙes megæe Devle:keâjCe hebÛekeâ Demeles. ~~2~~

lÙeebhegjleW lÙeebÛeW %eeve ~ efJe
lÙeeme cegbieer ceene Leesj ~ vesCeeW Ûeeef}}e kegbâpej ~ cegbieerme cegleeÛee hetj ~ SsmeW yees}leer ~~4~~ lÙeebÛÙee °erves cegbieermegæe peCet nòeermeejKeer Jeešles. `ceeCemeeÛÙee }IeJeerÛes heeCeer cegbieer}e cenehegjemeejKes Jeešles' DeMeer cnCe Deens. ~~4~~

leW cegbieermeceeve MejerjW ~ Gob[ Demeleer }eneveLeesjW ~ mecemleebceOÙeW peerJesÕejW ~ Jeefmle keâerpes ~~5~~ cegbieerSJe{er eEkeâJee efleÛÙeentve }neve-cees"er DeieefCele Mejerjs Demetve lÙee meJeeËËle peerJeelcee Je F&Õej jenleele. ~~5~~

SsefmeÙee efkeâ[ŸeebÛee mebYeej ~ Gob[ oeš}e efJemleej ~ DelÙeble mee#eheer pees vej ~ lees efJeJejesve heens ~~6~~ DeMee peblet Je keâerškeâebÛeer mebKÙee DeieefCele Demetve SKeeoeÛe ÙelveMeer} ceeCetme lÙeebÛee DeYÙeeme keâjlees. ~~6~~

veevee ve#e$eeR veevee efkeâ[s ~ lÙeebme Yeemeleer heJe&leeÙesJe{s ~ DeeÙeg<Ùeefn lesCeWefÛe hee[W ~ Gob[ Jeešs ~~7~~ ve#e$eebvegmeej efvejefvejeUs leÙeej nesCeejs cees"s efkeâ[s, }neve pebletbvee Deekeâej Je DeeÙeg<Ùeeves, Heâej cees"s Jeešleele. ~~7~~

he#eeÙesJe{W }eneve veeneR ~ he#eeÙesJe{W Leesj veeneR ~ mehe& DeeefCe ceÚ heeneR ~ ÙesCeWefÛe hee[W ~~8~~ he#eer, mehe& Je ceemes Ùeeble DelÙeble cees"Ÿeeheemetve Deieoer }neveeheÙeËle efJeefJeOe Deekeâej Demeleele. ~~8~~

cegbieerheemetve LeesjLeesjW ~ Ûe{leeR Jee{leeR MejerjW ~ lÙeebÛeeR efveOee&efjleeb DeblejW ~ keâUeW Ùesleer ~~9~~ cegbieerheemetve nòeerheÙeËle MejerjeÛes Deekeâej Jee{les Demeleele. DeYÙeemeeves lÙeebÛÙee ceveesjÛevee mecepeleele. ~~9~~

veevee JeCe& veevee jbie ~ veevee peerJeveeÛes lejbie ~ Ùeskeâ megjbie Ùeskeâ efJejbie ~ efkeâleer cnCeewefve meebieeJes ~~10~~ ØeJe=òeer, jbie Je peerJeveheæleer DelÙeble efYeVe Deme}s}s ØeeCeer Demeleele. ceesjemeejKes megboj jbieeÛes, lej heeCeIees[ŸeemeejKes keâUenerve efkeâleer meebieeJesle? ~~10~~

ÙeskeWâ mekegâceejW ÙeskeWâ keâ"esjW ~ efvecee&Ce kesâ}eR peieosÕejW ~ megJeCee&meeefjKeeR MejerjW ~ owefohÙeceeveW ~~11~~ veepetkeâ Hegâ}heeKe¤, keâ"esj JeeIe, lehle megJeCee&ØeceeCeW keâebleer Deme}s}e ceeCetme ner meJe& Mejerjs F&ÕejevesÛe efvecee&Ce kesâ}er. ~~11~~ ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

631

(o. 15 me. 8)

MejerjYesoW DeenejYesoW ~ JeeÛeeYesoW iegCeYesoW ~ DeblejeR Jeefmepes DeYesoW ~ Ùeskeâ¤heW ~~12~~ Mejerj, DeVe, DeeJeepe, iegCe F. Øekeâejs ØeeCÙeeble DemebKÙe Yeso Deme}s lejer lÙeebÛÙeeleer} F&Õej SkeâÛe Demelees. ~~12~~

Ùeskeâ $eemekeWâ Ùeskeâ ceejkeWâ ~ heenes peeleeb veevee keâewlegkeWâ ~ efkeâleerÙeskeâ Deeceesef}keWâ ~ me=°erceOÙeW ~~13~~ $eemeoeÙekeâ Gboerj, peerJe IesCeeje mehe&, keâmlegjerce=ieemeejKee ceewuÙeJeeve ØeeCeer FlÙeeoeRÛeer efvee|celeer ns F&ÕejeÛesÛe keâewlegkeâ Deens. ~~13~~

SsmeeR DeJeIeeR efJeJejesve heens ~ Ssmee ØeeCeer keâesCe Deens ~ DeeheuÙeehegjleW peeCeesve jens ~ eEkeâefÛelecee$e ~~14~~ Ùee meJeeËÛee DeYÙeeme menmee keâesCeer keâjerle veener. pees lees DeeheuÙeehegjlee Lees[e efJeÛeej keâ¤ve peielees. ~~14~~

veJeKeb[ ns JemegbOeje ~ mehlemeeiejebÛee Hesâje ~ yeÇÿeeb[eyeensjer} veerje ~ keâesCe heens ~~15~~ he=LJeerÛes veT Keb[ Demetve efle}e meele meeiejebÛee Jes{e Deens. he=LJeerÛÙee JeeleeJejCeele Deme}s}s yee
lÙee veerjeceOÙeW peerJe Demeleer ~ heeneW peeleeb DemebKÙeeleer ~ lÙee efJeMeeU peerJeebÛeer efmLeleer ~ keâesCe peeCes ~~16~~ lÙee yee
pesLeW peerJeve lesLeW peerJe ~ ne GlheòeerÛee mJeYeeJe ~ heeneleeb ÙeeÛee DeefYeØeeJe ~ Gob[ Demes ~~17~~ peerJelJeemee"er heeCeer nJesÛe ne GlheòeerÛee efveÙece Deens. Ùee efveÙeceeÛeer JÙeehleer otjieeceer Deens. Goe– ~~17~~

he=LJeerieYeeA veevee veerjW ~ lÙee veerjeceOeW MejerjW ~ veevee efpeveme }eneveLeesjW ~ keâesCe peeCes ~~18~~ he=LJeerÛÙee heesšele peeieespeeieer heeCeer Deens. lÙeebleer} DemebKÙe }neve-cees"Ÿee ØeeCÙeebÛeer keâesCe ieCeleer keâjlees? (cebieUemeejKÙee «eneJej heeCeer DemeCÙeeÛeer MekeäÙelee meceLe&keâe}erve efJe%eevee}e "eTkeâ veJnleer. leke&â keâjCes MekeäÙe Deens. `yeÇÿeeb[eyeensjer} veerj' (DeesJeer 15) ner mebkeâuhevee DeMeer mecepeeJetve IÙeeJeer. `mebleebvee Yeeweflekeâ efJe%eeveeÛes hetCe& %eeve nesles' DeMee keâuhevee ve keâjCes Ûeebie}s.) ~~18~~

Ùeskeâ ØeeCeer Debleefj#e Demeleer ~ lesneR veeneR osefKe}er ef#eleer ~ JejerÛÙeeJejer G[esve peeleer ~ he#e HegâšuÙeeveblejW ~~19~~ Pee[eJejer} IejšŸeeleer} Deb[Ÿeeletve yeensj he[Ceejs he#eer hebKe HegâšuÙeeJej lesLetveÛe DeekeâeMeele G[leele. lÙeebvee leesheÙeËle peceerve efomelener veener. ~~19~~

veevee KesÛejW DeeefCe YetÛejW ~ veevee JeveÛejW DeeefCe peUÛejW ~ ÛeewNÙeeefme ÙeesveerØekeâejW ~ keâesCe peeCes ~~20~~ DeekeâeMe, peceerve, pebie}, heeCeer FlÙeeoerle JeeJejCeejs ÛeewNÙeebMeer }#e ØeeCeer keâesCee}e "eTkeâ Demeleele? ~~20~~

G
Ùeskeâ veevee meeceLÙeX kesâ}W ~ Ùeskeâ FÛÚsheemetve pee}s ~ Ùeskeâ Meyoemeefjmes heeJe}s ~ ßeeheosn ~~22~~ Oe=°ÏÅegcveemeejKee heg®
Ùeskeâ osn yeepeeriejerÛes ~ Ùeskeâ osn Jees[byejerÛes ~ Ùeskeâ osn osJeleebÛes ~ veevee ØekeâejW ~~23~~ mebceesnve Iee}tve peeotieej veJÙee osneÛee Yeeme efvecee&Ce keâjlees. je#eme efvejeUer ¤hes IesTve Øeieš nesleele (megJeCe&ce=ie), (o. 15 me. 8)

632

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

lej osJelee efJeefJeOe osn OeejCe keâjleele. ~~23~~

Ùeskeâ ›eâesOeeheemetve pee}s ~ Ùeskeâ leheeheemetve pevce}s ~ Ùeskeâ GßeeheW heeJe}s ~ hetJe&osn ~~24~~ ›eâesOeeves efo}suÙee Meeheeletve (veng
SsmeW YeieJebleeÛeW keâjCeW ~ efkeâleer cnCeewve meebieCeW ~ efJeefÛe$e ceeÙesÛÙee iegCeW ~ nesle peeleW ~~25~~ DeMeer ner F&Õejer meeceLÙee&Ûeer }er}e efkeâleer cnCetve meebieeJeer? DelekeäÙe& Iešvee Ie[Jetve DeeCeCeeNÙee ceeÙesÛÙee DeÆgle meeceLÙee&ves ns meJe& MekeäÙe nesles. ~~25~~

veevee DeJeIe[ keâjCeer kesâ}er ~ keâesCeeR osefKe}er vee Ssefkeâ}er ~ efJeefÛe$e keâUe mecepe}er ~ heeefnpes meJex ~~26~~ DeMekeäÙe JeešCeeNÙee iees°er ceeÙee menpelesves keâjles. lÙee iees°er meeceevÙeeves kesâ}suÙee efomele veenerle Je SskeâeÙe}ener efceUle veenerle. meJeeËveer ceeÙesÛes DemeeceevÙe meeceLÙe& mecepetve DemeeJes. ~~26~~

Lees[W yengle mecepe}W ~ heesšehegjleer efJeÅee efmekeâ}W ~ ØeeCeer GieWÛe ieJeX ies}W ~ ceer %eelee cnCeesveer ~~27~~ heesšehegjleer Lees[er efJeÅee Je efkeâjkeâesU %eeveeves `ceer %eeveer' Demes mecepetve ieJee&ves }eskeâ Hegâkeâš peeleele. ~~27~~

%eeveer Ùeskeâ Deblejelcee ~ meJeeËceOeW meJee&lcee ~ lÙeeÛee keâUeJeÙee ceefncee ~ yegefæ keQâÛeer ~~28~~ Skeâ meJe&%e F&Õej %eeveer cnCeCÙeeme ÙeesiÙe Deens. keâejCe lees meJe& me=°erle JÙeehetve jenlees. lÙeeÛes ceenelcÙe keâUCÙeemeejKeer Megæ yegæer keâes"tve DeeCeeJeer? ~~28~~

mehlekebâÛegkeâ yeÇÿeeb[ ~ lÙeeble mehlekebâÛegkeâ eEhe[ ~ lÙee eEhe[eceOÙes Gob[ ~ ØeeCeer Demeleer ~~29~~ heeÛe ceneYetles, cenled Je Denbkeâej ns yeÇÿeeb[eÛes meele Ieškeâ (DeeJejCes-kebâÛegkeâ) Deensle. yeÇÿeeb[eleer} eEhe[eÛes lesÛe Ieškeâ Demetve Deveskeâ ØeeCÙeebÛes Demes Deveskeâ eEhe[ Deensle. ~~29~~

DeeheuÙee osnebleer} ve keâUs ~ cee leW DeJeIeW keQâÛeW keâUs ~ }eskeâ nesleer GleeJeUs ~ Deuhe%eeveW ~~30~~ peerJee}e mJele:ÛÙee MejerjeÛÙee IešvesÛes Deekeâ}ve nesle veener. ceie yeÇÿeeb[eÛes keâmes nesCeej? lejer GLeU }eskeâ #egu}keâ %eeveeves mJele:}e %eeveer cnCeJetve IesCÙeeme GleeJeerU Demeleele! ~~30~~

DevegjsCeeSsmeW efpeveme ~ lÙeebÛes Deecner efJeješ heg®
lÙeebÛÙee efjleer lÙeebÛes ob[keâ ~ Jelee&ÙeeÛes Demeleer Deveskeâ ~ peeCes meJe&efn keâewlegkeâ ~ Ssmee keQâÛee ~~32~~ efJe
OevÙe hejcesÕejeÛeer keâjCeer ~ Devegceevesvee Deble:keâjCeeR ~ GieerÛe Denblee heeefheCeer ~ Jes{e }eJeer ~~33~~ DeMeer ner F&Õejer keâjCeer DeieeOe Deens. lÙeeÛee meeOee Deboepener keâjCes MekeäÙe veener. Demes Demetvener `ceer %eeveer' ner heehe¤he Denblee ceevesJej yemeles. ~~33~~

Denblee meeb[tve efJeJejCeW ~ efkeâlÙeskeâ osJeeÛeW keâjCeW ~ heenleeb ceveg<ÙeeÛeW efpeCeW ~ Lees[W Deens ~~34~~ cnCetve DeuheeÙeg
Lees[W efpeCeW DeOe&heg[er keâeÙee ~ ieJe& keâefjleer j[eÙee ~ Mejerj DeeJeIeW he[eÙee ~ JesU veeneR ~~35~~ #eCeYebiegjlJeecegUs osneÛes DeeÙeg<Ùe DeefleDeuhe Deens. Demes Demetve ieJe& keâjCeeNÙee}e j[CÙeeÛeerÛe JesU Ùesles. keâejCe ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

633

(o. 15 me. 8)

cejCee}e DeJeOeer }eiele veener. ~~35~~

kegâ§eerU "ebFË pevce}W ~ DeeefCe kegâ§eerU jmeWefÛe Jee{}W ~ Ùeeme cnCeleer Leesj}W ~ keâesCÙee efnmesyeW ~~36~~ pes Mejerj DeheefJe$e Mejerjeletve pevcee}e Ùesles Je efMemeejer ÙesCeeNÙee DeVejmeeves Jee{les (heÛevemebmLesleer} DeVejme) lÙeeÛes iees[Jes keâe ieeJesle? ~~36~~

kegâ§eerU DeeefCe #CeYebiegj ~ DeKeb[ JesLee eEÛeleelegj ~ }eskeâ GiesÛe cnCeleer Leesj ~ Jes[heCeW ~~37~~ DeheefJe$e, DeuhepeerJeer, jesieer Je eEÛelee«emle osne}e }eskeâ ceesnecegUs cenòJe osleele. ~~37~~

keâeÙee ceeÙee oeW efomeebÛeer ~ DeeefoDebleeR DeJeIeer Ûeer Ûeer ~ Peebkeâeleehee keâ¤ve GieerefÛe ~ LeesjerJe oeefJeleer ~~38~~ }#ceer #eefCekeâ Je Mejerj DeuheeÙeg
Peebefkeâ}W lejer Gheb{j he[s ~ ogieËOeer megšs efpekeâ[s eflekeâ[s ~ pees keâesCeer efJeJeskeWâ heJee[s ~ leesefÛe OevÙe ~~39~~ Øesle Peekeâ}s lejer lÙeeÛeer ogieËOeer meJe&$e heme¤ve les GIe[ neslesÛe. pees efJeJeskeâeves osnyegæerletve megštve JÙeehekeâ neslees leesÛe ke=âleeLe& nesÙe. ~~39~~

GieWefÛe keâeÙemee leb[eJeW ~ cees[e DenblesÛeW hegb[eJeW ~ efJeJeskeWâ osJeeme Oegb[eJeW ~ nW Gòeceesòece ~~40~~ GieerÛe keâe Yeeb[le yemeeJes? DenbkeâejeÛee cemleJee}heCee cees[tve keâe{eJee. efJeJeskeâeves yeÇÿeevegYeJe IesCes ns meJeeËle ßesÙemkeâj Deens. ~~40~~ Fefle ßeeroemeyeesOes ieg®efMe<ÙemebJeeos ‘met#cepeerJeefve¤heCeveece’ meceeme Dee"Jee iegg®efMe<ÙemebJeeoelcekeâ ßeeroemeyeesOe Ùee «ebLeeleer} ‘met#cepeerJeefve¤heCe’ veeJeeÛee Dee"Jee meceeme meceehle

(o. 15 me. 8)

634

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

oMekeâ hebOejeJee : DeelceoMekeâ meceeme veJeJee : efheb[eslheòeerevf e¤heCe ~~ ßeerjece meceLe& ~~

ÛeeQKeeCeerÛes ØeeCeer Demeleer ~ DeJeIes GokeWâefÛe Jee{leer ~ Ssmes nesleer DeeefCe peeleer ~ DemebKÙeele ~~1~~ peejpeeefo Ûeejer Ùeesveer heeCÙeeves Jee{leele. Demes DemebKÙe ØeeCeer pevcee}e ÙesTve cejleele. ~~1~~

leòJeebÛeW Mejerj pee}W ~ DeblejelcÙeemeieš JeU}W ~ lÙeebÛes cetU peeW MeesefOe}W ~ leeW Gokeâ¤he ~~2~~ De°Oee Øeke=âleerÛee eEhe[ F&Õejemen leÙeej Pee}e. lÙeeÛes cetU Gokeâele Deens. (pe}ØeeOeevÙe) ~~2~~

MejlkeâeUeRÛeeR MejerjW ~ heerUheerUeW efPejheleer veerjW ~ GYeÙes jsleW Ùeskeâ$eW ~ efcemeUleer jkeäleeR ~~3~~ heeJemeeàÙeeleer} }leeJes}er oeyetve heeefnuÙee lej lÙeeletve heeCeer ieUles. pe}ØeOeeve jsle Je Œeer yeerpeeves ieYe&OeejCee nesTve lÙee}e Jeejsletve jkeälehegjJe"e neslees. (SketâCe keâeÙe lej peerJeme=°er pe}ØeOeeve Deens. (heene– Ssle. Ghe. Keb[. 3) ~~3~~

DeVejme osnjme ~ jkeälejsleW yeebOes cetme ~ jmeÉÙeW meeJekeâeme ~ Jee{eW }eies ~~4~~ pe}ØeOeeve jsle (jslejme) Je Œeeryeerpe (jkeälejme) Ùee oesve jmeebvee DeVejmeeÛee Je DevÙe mJeeogeEhe[eoer jmeebÛee (osnjme · osnele leÙeej nesCeejs DeVejmeeKesjerpe mJeeogeEhe[jme, pee"jjme F. jme) hegjJe"e neslees Je lÙeeves lees eEhe[ Jee{er}e }eielees. ~~4~~

Jee{leeb Jee{leeb Jee{}W ~ keâesceUeÛeW keâ"erCe pee}W ~ heg{W Gokeâ hewmeeJe}W ~ veevee DeJesJeeR ~~5~~ cetU eEhe[ veepetkeâ Je ceT Demelees. lees Jee{uÙeeJej šCekeâ nesTve meJe& DeJeÙeJeeble Deveskeâ ¤heeves heeCeer hemejles. ~~5~~

mebhetCe& nesleeb yeensjer he[s ~ Yetceerme he[leeb ceie leW j[s ~ DeJeIÙeeÛeW DeJeIeWÛe Ie[s ~ SsmeW Deens ~~6~~ ieYee&Ûeer hetCe& Jee{ nesTve lees yeensj ÙesTve peefceveerJej he[leeÛe j[t }eielees. meJe& pevcee}e ÙesCeeNÙeebÛes DemesÛe nesles. ~~6~~

kegâ[er Jee{s kegâyegefæ Jee{s ~ cegUeheemetve DeJeIeWefÛe Ie[s ~ DeJeIeWefÛe cees[s DeeefCe Jee{s ~ osKeleosKeleeb ~~7~~ ceg}eÛeer Jee{ nesTve lÙee}e Yeso, mJeeLee&oer keâUt }eieleele, ns Deieoer meg®Jeeleerheemetve keâUle ve keâUle nesle peeles. meg®JeeleerÛÙee (pegvÙee) meJeÙeer, ØeJe=òeer F. cees[tve meJeeËÛÙee osKele veJÙee Ie[leele. ~~7~~

heg{W DeJeefIeÙeebÛes Mejerj ~ efoJemeWefoJeme pee}W Leesj ~ megÛeeW }eie}e efJeÛeej ~ keâebner keâebner ~~8~~ heg{s meJeeËÛeer Mejerjs Jee{le peeTve yegæerner Deveskeâ Øekeâejs keâece ke⤠}eieles. ~~8~~

HeâUeceOeW yeerpe Dee}W ~ lesCeW vÙeeÙeW lesLeW pee}W ~ Sskeâleeb osKeleeb Gcepe}W ~ mekeâU keâebneR ~~9~~ yeerpe HeâUele ¤heebleefjle nesles lemes ÙesLes nesles ns }#eele IÙeeJes. Ssketâve Je efvejer#eCeeves ns keâUles. ~~9~~

yeerpeW GokeWâ Debkegâjleer ~ Gokeâ vemleeb G[esve peeleer ~ Ùeskesâ "eFË Gokeâ ceeleer ~ nesleeb yejW ~~10~~ yeerpeebvee heeCeer efceUe}s keâer lÙeebvee Debkegâj Hegâšleele. veenerlej leer JeeNÙeeyejesyej G[tve peeleele. yeerpe, ceeleer Je heeCeer ÙeebÛee mebÙeesie Pee}e lejÛe Debkegâj Hegâšlees. ~~10~~

oeseEnceOeW Demeleeb yeerpe ~ efYepeesve Debkegâj menpe ~ Jee{leeb Jee{leeb heg{W jerPe ~ Gob[ Deens ~~11~~ Kee}er ceeleer Je Jej heeCeer Deme}s keâer DeeheesDeehe Debkegâj Jee{tve heg{s Deceehe heerkeâ Ùesles. ~~11~~ ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

635

(o. 15 me. 9)

Fkeâ[s cegàÙee OeeJee Iesleer ~ eflekeâ[s De«eW ns}eJeleer ~ cegUW De«e efÉOee nesleer ~ yeerpeeheemetve ~~12~~ peefceveerle cegàÙee peeleele, JevemheleeRÛes MeW[s DeekeâeMeekeâ[s Jee{leele. ns oesvner Skeâe yeerpeeheemetve Ie[les.~~12~~

cegàÙee Ûeeef}uÙee heeleeUeR ~ De«es OeebJeleer DeblejeUeR~ veevee he$eeR heg
HeâUebJeef[} megceveW ~ megceveebJeef[} heeveW ~ heeveebJeef[} DevegmebOeeveW ~ keâe‰W DeeJeIeeR ~~14~~ HeâUebDeeOeer Hegâ}s Ùesleele, Hegâ}ebDeieesoj heeves GieJeleele Je heeveebhetJeea Jes}er eEkeâJee Kees[s Demeleele. ~~14~~

keâe‰ebJeef[} cegàÙee yeejerkeâ ~ cegàÙeebJeef[} leW Gokeâ ~ Gokeâ DeeUesve keâewlegkeâ ~ Yetceb[UeÛeW ~~15~~ Kees[eDeeOeer DemeCeejer cetUs met#ce Demetve lÙee cegUebvee heeCÙeeves peerJeve efceUles. heeCeer peefceveerle efpejuÙeevesÛe he=LJeer Je=#e-Jes}eRveer efnjJeerieej efomeles. ~~15~~

ÙeeÛeer Ssmeer Deens ØeefÛeleer ~ lesJneb mekeâUebJeef[} peieleer ~ peieleerJeef[} cetleea ~ DeeheesveejeÙesCeeÛeer ~~16~~ ns meJeeËveeÛe menpe keâUles. cetUentve he=LJeer DeeOeerÛeer Deme}er lejer pe}osJelee lÙee DeieesojÛeer Deens. ~~16~~

leÙeeJeef[} DeefiveosJe ~ DeiveerJeef[} JeeÙesosJe ~ JeeÙesosJeeJeef[} mJeYeeJe ~ DeblejelcÙeebÛee ~~17~~ peUentve Deiveer, JeeÙet Je F&Õej ns DeefOekeâeefOekeâ met#ce (Je[er}) Je ›eâceeves DeieesojÛes Deensle. ~~17~~

mekeâUebJeef[} Deblejelcee ~ lÙeeefme vesCes lees ogjelcee ~ ogjelcee cnefCepes ogjer Deelcee ~ Deblej}e leÙee ~~18~~ meJe&ØeLece F&Õej Demetve lÙee}e ve peeCeCeeje leesÛe ogjelcee! pÙee}e Deelce%eeve ve PeeuÙeeves Deelcee otj jenlees leesÛe ogjelcee!! (Keeme meceLeeËÛeer JÙeglheòeer.) ~~18~~

peJeUer Demeesve Ûegkeâ}W ~ ØelÙeÙeeme veeneR meeskeâ}W ~ GiesefÛe Dee}W DeeCeer ies}W ~ osJeeÛekeâefjleeb ~~19~~ he=LJeerJejer} ØeeCÙeebÛes pevcecejCe osJeecegUsÛe nesleele (osJeeÛekeâefjleeb). DeeflepeJeU cnCepes Devle:keâjCeeleÛe osJe JÙeehetve Demetvener lÙeeÛeer efpe%eemee ve nesCeejs pevcee}e ÙesTve Hegâkeâš cejleele. ~~19~~

cnCeewve mekeâUebJeef[} osJe ~ lÙeemeer nesleeb DevevÙeYeeJe ~ ceie ns Øeke=âleerÛee mJeYeeJe ~ hee}šeW }eies ~~20~~ cnCetve osJe DeeÅe Deens. (Deesced vecees peer DeeÅee ~– %eeves. 1-1) `lees ceer Deens' Demee efve§eÙe Pee}e lej ÂMÙe peieeÛes melÙelJe ceeJeUles. Øeke=âleer mJeYeeJeeves melÙe Deens Demes Jeešle veener eEkeâJee De%eeve }#eCes peeTve %eeveeÛeer }#eCes Øeieš nesleele. ~~20~~

keâjer Deeheg}e JÙeemebie ~ keâoeefhe veJns OÙeeveYebie ~ yees}CeW Ûee}CeW JeWie ~ he[eWÛe vesoer ~~21~~ Deehe}e JÙeJemeeÙe keâjerle Demeleeveener melele osJeeÛÙee DevegmebOeeveele jenlee Ùesles. (`keâjer Oeboe hejer Dee"Jeleer heeÙe ~' legkeâe.) cegkeälee}e ve MeesYes} Demes lÙeeÛes JeeieCes Je yees}Ces vemeles. ~~21~~

peW Jeef[}eR efvecee&Ce kesâ}W ~ leW heeefnpes heeefn}W ~ keâeÙes keâeÙes Jeef[}eR kesâ}W ~ efkeâleer heeneJeW ~~22~~ hetJe&peebveer efvecee&Ce kesâ}s}er YeeiÙemebheoe JÙeJenejele heeneJeer Je meebYeeUeJeer. meJeeËle pees DeeÅe heg®
lees Jeef[} pesLeW Ûesle}e ~ leesefÛe YeeiÙeheg®
leÙee veejeÙesCee}e ceveeR ~ DeKeb[ Dee"JeeJeW OÙeeveeR ~ ceie les }#ceer leÙeeheemegveer ~ peeF&} keâes"W ~~24~~ lÙee F&Õej¤he veejeÙeCeeÛeeÛe melele efJeÛeej Je DevegmebOeeve Demes} lej }#ceer lÙee}e mees[tve keâes"s peeF&}? ~~24~~ (o. 15 me. 9)

636

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

veejeÙesCe Demes efJeÕeeR ~ lÙeeÛeer hetpee keâjerle peeJeer ~ ÙeekeâejCeW lees
Gheemevee MeesOetve heeefn}er ~ leeW les efJeÕeheeefUleer pee}er ~ ve keâUs }erUe hejeref#e}er ~ ve JeÛes keâesCee ~~26~~ GheemevesÛes Jece& MeesOet peelee les efJeÕe Deehe}smes keâjCÙeele Deens. keâesCee GheemekeâeÛeer DeMeer Gheemevee menpeemenpeer keâUle veener. leer keâUCes Je keâjCes keäJeefÛele keâesCee}e peceles. ~~26~~

osJeeÛeer }erUe osJeWefJeCe ~ DeeCeerkeâ ogmeje heens keâesCe ~ heeneCeW eflelegkeWâ DeeheCe ~ osJeefÛe Demes ~~27~~ F&ÕejeÛeer Ûee}}s}er ner ›eâer[e lÙeeÛÙeeJeeÛetve keâesCee}e Deekeâ}ve nesCeej? heenCeeje (DeeheCe), heenCes Je heeefn}s peeCeejs (eflelegkesâ) meJe& F&ÕejceÙe Deens. ~~27~~

Gheemevee mekeâUeb "eFË ~ Deelceejece keâes"W veeneR ~ ÙeekeâejCeW "eFË "eFË ~ jeces Deešesefhe}W ~~28~~ F&Õej¤he Deelceejece veener Demee Skeâner peerJe vemeuÙeeves peerJeebÛÙee Gheemeves}e JÙeehekeâ mJe¤he Ùesles. cnCetve peerJeepeerJeele jeceeÛes DeefmlelJe heeneJes. ~~28~~

Ssmeer ceePeer Gheemevee ~ DeeefCeleeb veÙes Devegceevee ~ vesTve Iee}er efvejbpevee ~ hewef}keâ[s ~~29~~ ceePÙee GheemevesÛee `yeef[Jeej' Demee Deens! menmee leer keâesCeeÛÙee }#eele ÙesCes keâ"erCe Deens. heCe ÂMÙe efJeÕeeYeemeeÛÙee DeefOe‰eve yeÇÿeeMeer SskeäÙe meeOetve osCÙeeÛes efleÛes meeceLÙe& Deens. (DeelceefveJesove.) ~~29~~

osJeekeâefjleeb keâceX Ûee}leer ~ osJeekeâefjleeb Gheemekeâ nesleer ~ osJeekeâefjleeb %eeveer Demeleer ~ efkeâefleÙeskeâ ~~30~~ Ùe%eÙeeieeoer keâcex F&ÕejeÛÙee Jesoe%eebvegmeej Ûee}leele. osJeeJejer} ØesceecegUs }eskeâ Gheemevee keâjleele Je osJeeÛÙee efpe%eemescegUs Deveskeâ meeOekeâ %eeveceeiee&ves peeleele. ~~30~~

veevee MeeŒeW veevee celeW ~ osJeefÛe yeesef}}e mecemleW ~ vescekeâebvescekeâ JesmleeJesmleW ~ keâcee&vegmeej ~~31~~ Deveskeâ ØekeâejÛeer MeeŒes Je lÙeebleer} veevee celes Ùeebvee F&ÕejeÛÙee JesoebÛeeÛe DeeOeej Deens. (Jeso F&ÕejeÛes efve:Õeefmele Deensle.) keâcex efJeOeerØeceeCes keâjCes eEkeâJee ve keâjCes Je celes JÙeJeefmLele mecepeeJetve IesCes eEkeâJee ve IesCes ceeCemeebÛÙee keâcee&vegmeej Ie[les. les lÙeebÛÙee neleele Deens. ~~31~~

osJeeme DeJeIeW }eies keâjeJeW ~ lÙeeble IesTb Ùes eflelegkeWâ IÙeeJeW ~ DeefOekeâejemeeefjKeW Ûee}eJeW ~ cnefCepes yejW ~~32~~ osJeeÛÙee me=°erle yeNÙee Je JeeF&š DeMee meJe&Ûe iees°er Deensle. lÙeebleer} IesCÙeeme ÙeesiÙe Demeleer} lÙee IÙeeJÙeele. mJele:Ûeer #ecelee DeesUKetve ÙeesiÙe meeOeveeceeie& mJeerkeâejuÙeeves keâuÙeeCe nesles. ~~32~~

DeeJeeneve efJemepe&ve ~ SsmeWefÛe yeesef}}W efJeOeeve ~ hetJe&he#e pee}e ÙesLetve ~ efmeæeble heg{W ~~33~~ `DeeOeer efceLÙee GYeejeJes' ns DeeJeenve Je `ceie les GYee¤ve meeb[eJes' ns efJemepe&ve DeMeer leòJe%eeveeÛÙee ceeb[CeerÛeer jerle Deens. DeeleeheÙeËle peie melÙe Deens ns ie=nerle Oe¤ve DeeJeenveelcekeâ hetJe&he#e ceeb[tve Pee}e. heg{er} meceemeele efJemepe&veelcekeâ efmeæevlehe#e meebiet. ~~33~~

Jesoeble efmeæeble Oeeoeble ~ ØeefÛele ØeceeCe vescemle ~ hebefÛekeâCe& meeb[tve efnle ~ JeekeäÙeeLe& heeneJee ~~34~~ Jesoevle MeeŒeeleer} leòJe%eeve ßeerieg®cegKeeletve ßeJeCe keâ¤ve lÙeeÛee Dehejes#e DevegYeJe IÙeeJee. Dehejes#eevegYetleerÛe meJeeËle cenòJeeÛeer DemeuÙeeves lÙeemee"er hebÛeerke=âle ÂMÙe peieled yeepet}e mee¤ve `leòJeceefme' meejKÙee ceneJeekeäÙeeÛÙee leervener heoebÛee ßeerieg¤bkeâ[tve yeesOe keâ¤ve IÙeeJee. ~~34~~ Fefle ßeeroemeyeesOes ieg®efMe<ÙemebJeeos ‘efheb[eslheòeerefve¤heCeveece’ meceeme veJeJee ieg®efMe<ÙemebJeeoelcekeâ ßeeroemeyeesOe Ùee «ebLeeleer} ‘efheb[eslheòeerefve¤heCe’ veeJeeÛee veJeJee meceeme meceehle ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

637

(o. 15 me. 9)

oMekeâ hebOejeJee : DeelceoMekeâ meceeme oneJee : efmeæevleefve¤heCe ~~ ßeerjece meceLe& ~~

ieieveeR DeJeIeWefÛe nesle peeleW ~ ieieveeSsmeW leiesvee leW ~ efve§eUeR ÛebÛeU veevee leW ~ ÙesCeWefÛe vÙeeÙeW ~~1~~ {ie, Jeeje, Tve, ÛeeboCes, Leb[er F. Deveskeâ iees°er DeekeâeMeele nesleele Je peeleele. lÙee DeekeâeMeemeejKÙee efmLej veenerle. DeMeeÛe Øekeâejs efve§eU yeÇÿeele veece¤heelcekeâ ÛebÛeU me=°er Deveskeâ JesUe nesles Je peeles. ~~1~~

DebOeej oeš}e yeUW ~ Jeešs ieieve pee}W keâeUW ~ jefJeefkeâCeX leW efheJeUW ~ meJeWefÛe Jeešs ~~2~~ Yej DebOeejele DeekeâeMe keâeUs Jeešles Je metÙee&oÙe nesleeÛe les efheJeUsner efomet }eieles. ~~2~~

Gob[ eEnJe pesJneb heef[}W ~ ieces ieieve Leb[ pee}W ~ G
SsmeW peW keâebneR Jeeš}W ~ leW leW pee}s DeeefCe ies}W ~ DeekeâeMeemeeefjKeW leie}W ~ nW leeW Ie[svee ~~4~~ Demes ns meJe& Jeeš}s}s Je efome}s}s, nesles Je peeles. les DeekeâeMeeØeceeCes MeeÕele (meehes#elesves) vemeles. ~~4~~

Gòece peeCeerJesÛee efpeveme ~ mecepeesve heens meeJekeâeme ~ efvejeYeeme leW DeekeâeMe ~ Yeeme efceLÙee ~~5~~ Megæ peeCeerJe¤he yeÇÿeeÛee Meeble DevegYeJe Ùeslees lesJne lÙeele JesieUsheCeeves ÙesCeeje keâesCeleeÛe Yeeme vemelees. Kejs lej DeekeâeMeeÛee efveUsheCee YeüecekeâÛe Deens. ~~5~~

Gokeâ hemejs JeeÙees hemejs ~ Deelcee DelÙebleefÛe hemejs ~ leòJeW leòJe DeJeIeWefÛe hemejs ~ DebleÙee&ceeR ~~6~~ heeCÙeentve JeeÙet Je JeeÙetntve Deelcee DelÙeble JÙeehekeâ Deens. `Deelceve: DeekeâeMe: mebYetle:' Ùee ßegleerÛes G}šerkeâ[tve ceveve kesâ}s Demelee keâceer JÙeehekeâ leòJeeheemetve meJeeËle JÙeehekeâ leòJe meehe[les. ~~6~~

ÛeUleW DeeefCe ÛeUsvee leW ~ DeblejeR DeJeIeWÛe keâUleW ~ efJeJejCeWefÛe efveJeUleW ~ ØeeCeercee$eemeer ~~7~~ efve§eU Deelcee Je ÛebÛeU Je=efòe%eeve, mce=efle%eeve F. efveJee[e MeeŒeMegæ efJeÛeejeves pÙeeÛee lÙee}eÛe neslees. ~~7~~

efJeJejleeb efJeJejleeb MesJešeR ~ efveJe=efòeheoeR DeKeb[ Yesšer ~ peeef}ÙeeveW legšer ~ nesCeej veeneR ~~8~~ ßeJeCe, ceveve Je efveefoOÙeemeve Ùee ›eâceeves Devle:keâjCeJe=òeer efveJe=òe PeeuÙeeJej nesCeeNÙee peerJeyeÇÿewkeäÙeeÛesheg{s efJe%eeve nesles. (Deletš) ~~8~~

pesLeW %eeveeÛeW nesleW efJe%eeve ~ DeeefCe ceveeÛeW nesleW Gvceve ~ leòJeefveMe&veeR DevevÙe ~ efJeJeskeWâ nesleW ~~9~~ ßeJeCeeefokeâebveer ceveeÛes Gvceve PeeuÙeeJej ceeefÙekeâ leòJeebÛÙee ÂMÙe me=°erÛee efJeJeskeâeves efvejeme nesTve %eeveeÛes efJe%eeve nesles. ~~9~~

Jeef[}ebme MeesOetve heeefn}W ~ leeW ÛebÛeUeÛeW efve§eU pee}W ~ osJeYekeäleheCe ies}W ~ leÙes "eFb ~~10~~ Deveeoer, DeeÅe Je efvelÙe (Je[er}) yeÇÿeeMeer peerJe Skeâ¤he nesleeÛe ÛebÛeU Devle:keâjCeJe=òeer }erve nesTve osJe Je Yekeäle ns Éwlener lesLes cees[}s. ~~10~~ (o. 15 me. 10)

638

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

"eJe cnCeleeb heoeLe& veeneR ~ heoeLe&cee$e cegUeR veeneR ~ pewmeW lewmeW yees}eW keâebneR ~ keâUeJeÙee ~~11~~ ‘lesLes’ Ùee Meyoeves megÛeJe}s}er DeJemLeener Kejer DeJemLee veener. peerJe Je peieled DeeefCe leled meehes#e pee«eleeoer DeJemLee ie=nerle Oe¤ve cees#e mecepeeefJeCÙeemee"er lemes yees}eJes }eieles FlekesâÛe. (DeOÙeejeshe) ~~11~~

De%eeveMeefòeâ efvejme}er ~ %eeveMeefòeâ ceeJeU}er ~ Je=efòemegvÙeW kewâmeer pee}er ~ efmLeleer heene ~~12~~ ceeÙesÛÙee ce}, efJe#eshe Je DeeJejCe Ùee leerve Mekeäleer ceeJeUleele. `ceer yeÇÿe' ner %eeveMekeäleerner ceeies he[uÙeeJej efveJe=òe efmLeleerle leLeekeâefLele DeelceefmLeleer Gjles. ~~12~~

cegKÙe Meefkeäleheele lees Ssmee ~ veeneR ÛebÛeUeÛee JeUmee ~ efveJeebleeR efveJeeble kewâmee ~ efvee|Jekeâejer ~~13~~ neÛe MeefkeäleheeleeÛee cegKÙe heefjCeece Deens. lÙeecegUs pevcecejCeebÛee Hesâje Ûegkeâlees. DeÉwleeÛÙee hejeMeebleerceOÙes efvee|Jekeâej yeÇÿeevegYeJe efmLej neslees. (Meefkeäleheele cnCepes Meefkeälemeb›eâceCe nesÙe. ßeerieg¤bpeJeU efMe<Ùeele Demes meb›eâceCe keâjCÙeeÛes hejbhejeiele meeceLÙe& Demeles. DeefOekeâejer efMe<Ùeeves lÙeeÛÙee meeneÙÙeeves ceneJeekeäÙe ßeJeCeeves cegkeäle JneJes.) ~~13~~

ÛebÛeUeÛeeR efJekeâej yee}šW ~ leW ÛebÛeUefÛe pesLes Deešs ~ ÛebÛeU efve§eU IeveJešs ~ nW leeW Ie[svee ~~14~~ peesheÙeËle ÛebÛeU peieled melÙe Jeešles leesheÙeËle lÙeeJej Deefmle, peeÙeles F. efJekeâejebÛes yee}bš (Deejeshe) ÙesleÛe jenlees! les peieled pesJne yeeefOele nesles lesJneÛe les peeles. DeÛesleve ceeÙee Je Ûesleve yeÇÿe ÙeebÛes SskeäÙe keâOeerÛe MekeäÙe vemeuÙeeves yeÇÿeevegYeJeeveblej keâefuhele ceeÙee efškeâle veener. ~~14~~

ceeneJeekeäÙeeÛee efJeÛee® ~ lesLeW mebvÙeeMeeme DeefOekeâe® ~ owJeerke=âhesÛee pees ve® ~ leesefn efJeJejesve heens ~~15~~ `DeÙeceelcee yeÇÿe' F. ceneJeekeäÙeeÛÙee DeYÙeemeeÛee DeefOekeâej efJeefOeJeled mebvÙeeme Iesle}suÙee}eÛe Deens Demes MeeŒe meebieles. heCe pÙee}e F&Õejer ke=âhee }eYe}s}er Deens leesner lees DeYÙeeme DeJeMÙe ke⤠Mekeâlees. ~~15~~

mebvÙeemeer cnefCepes Me[vÙeemeer ~ efJeÛeejJeble mebvÙeemeer ~ Deehe}er keâjCeer DeeheCeemeer ~ efve§eÙeWmeer ~~16~~ keâece-›eâesOeeefo mene JewNÙeebvee pÙeebveer Meeble kesâ}s Deens les mebvÙeemeer! lÙeecegUs mJele: Meeble nesTve pes Deelceeveelce, meejemeej, efvelÙeeefvelÙe F. efJeÛeej keâjleele lesner mebvÙeemeer nesle. Demee efJeÛeej keâjCeeNÙee}e efveef§eleheCes cees#e }eYelees. ~~16~~

peieoerMe JeesUuÙeeJejer ~ lesLeW keâesCe Devegceeve keâjer ~ Deeleeb Demees nW efJeÛeejer ~ efJeÛeej peeCeleer ~~17~~ ØelÙe#e F&Õej ØemeVe PeeuÙeeJej `Demes keâmes nesF&}?' F. Mebkeâe keâesCe IesT MekeâCeej? Demees. ÙeLeeLe& DeYÙeeme kesâ}s}e ns efJeÛeej peeCet Mekeâlees. ~~17~~

pes pes efJeÛeejer mecepe}s ~ les les efve:mebie nesTve ies}s ~ osneefYeceeveer pes Gj}s ~ les osneefYeceeve jef#eleer ~~18~~ pÙeebvee hejceeLe&efJeÛeej mecepe}e les Je=òeerves mebvÙeemeer Pee}s. osnyegæerÛes heecej lÙeebÛeer osnyegæer meebYeeUerle yemeleele! ~~18~~

}#eeR yewme}W De}#e ~ G[esve ies}e hetJe&he#e ~ nsleg¤heW Deblejmee#e ~ leesefn ceeJeU}e ~~19~~ Devle:keâjCeJe=òeer De}#Ùe DeelcemJe¤heeheeMeer efmLej Pee}er. (efmLeleØe%e.) meeOevekeâeUeleer} DeOÙeejesheeÛee hetJe&he#e Kebef[le Pee}e. (hene. 15-9-33) osnyegæer DemesheÙeËle peerJeeÛÙee efveÙeceveeÛÙee nsletves jenCeeje DevleÙee&ceerner efvejLe&keâ Pee}e. (peerJe-F&Õej-yeÇÿe ne Yeso ies}e.) ~~19~~

DeekeâeMe DeeefCe heeleeU ~ oesveer veeceW DeblejeU ~ keâeef{leeb ÂMÙeeÛeW Ûe[U ~ DeKeb[ pee}W ~~20~~ DeekeâeMe Je heeleeU Ùee oesvneRÛee DevlejeUele (heeskeâUer, DeJekeâeMe) meceeJesMe neslees. peieleeÛÙee Dehes#esves (GheeOeer) ns Yeso nesleele. peieleeÛee yeeOe nesleeÛe Yeso ceeJeUtve DeKeb[ DevlejeU Gjles. ~~20~~ ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

639

(o. 15 me. 10)

leW leeW DeKeb[efÛe Deens ~ ceve GheeOeer }#etve heens ~ GheeOeerefvejemeW meens ~ Meyo kewâmee ~~21~~ DevlejeU cetUÛesÛe DeKeb[ Deens. heCe ceeCemeeÛes ceve peieled¤he GheeOeerleÛe iegjHeâštve jenles. lÙee GheeOeerÛee efvejeme nesleeÛe DeekeâeMe Je heeleeU Ùee oesve Meyoebvee mLeeve Gjle veener. ~~21~~

Meyohej keâuheveshej ~ ceveyegefæDeieesÛej ~ efJeÛeejW heeneJee efJeÛeej ~ DebleÙee&ceeR ~~22~~ Meyo, keâuhevee, ceve Je yegæer Ùeebveer ØelÙe#e DeelceevegYeJe Ùesle veener. lees lÙeebÛÙee Deleerle Deens. Ùee ieg®iecÙe%eeveeÛee Deble:keâjCeele efJeÛeej keâjeJee. ~~22~~

heeneleeb heeneleeb keâUeW ÙesleW ~ keâU}W eflelegkeWâ JesLe& peeleW ~ DeJeIe[ kewâmeW yees}eJeW leW ~ keâesCÙee ØekeâejW ~~23~~ DevegYeJe Ieslee Ieslee Devle:keâjCeJe=òeer DevegYeJekeâeUer }erve nesles. DevegYeJe IesCÙeeÛÙee Øeef›eâÙesle pes pes }#eele Dee}s}s Demeles les DevegYeJeele nejJetve peeles! ns Jece& Je iet{ keâesCeer keâesCee}e keâmes meebieeJes! (hene– kesâve Ghe. 1-3) ~~23~~

JeekeäÙeeLe&JeeÛÙeebMe MeesefOe}e ~ De}#eeR }#ÙeebMe yeg[e}e ~ heg{W mecepeesve yees}e ~ keâesCeerlejer ~~24~~ `leled lJeced Deefme' Ùee ceneJeekeäÙeeleer} leled heoeÛee JeeÛÙeeLe& F&Õej Demetve }#ÙeeLe& yeÇÿe Deens. yeÇÿeevegYeJeele yeÇÿe }#ÙeeLe& ve jenlee mJe¤heÛe Pee}s! (JeeÛÙe, }#Ùe ner meeOevekeâeUeleer} meeOeveebleie&le Øeef›eâÙee Deens, efmeæoMesle Øeef›eâÙee }esheles.) }#ÙeebMe De}#Ùe mJe¤heele efJej}e. Demes PeeuÙeeJej yees}Ceeje keâesCeer Gjle veener. ~~24~~

MeeÕeleeme MeesOeerle ies}e ~ lesCeW %eeveer meeÛe pee}e ~ efJekeâej meeb[tve efceUe}e ~ efvee|Jekeâejer ~~25~~ MeeÕeleeÛee JesOe IesCeeNÙee Devle:keâjCeJe=òeerleer} efÛeoeYeeme Deelce¤heeMeer, cetUÛee Demelees lemee, Skeâ¤he neslees. yegæerleer} meJe& efJekeâej GheeefOe¤he yegæeryejesyej mees[tve osTve lees efvee|Jekeâej DeelcÙeeMeer SskeäÙe heeJelees. ~~25~~

og:mJehve Gob[ osefKe}W ~ peeieW nesleeb }efškeWâ pee}W ~ hegvneb pejer leW Dee"efJe}W ~ lejer leW efceLÙee ~~26~~ ØeoerIe& mJehveele heeefn}s}er Je mJehvekeâeUer DelÙeble Ùeelevee osCeejer ÂMÙes peeie ÙesleeÛe veenerMeer nesleele. leer peMeerÛÙee leMeer Dee"Je}er lejer leer Yeüce¤heÛe Demeleele. ~~26~~

ØeejyOeÙeesieW osn Demes ~ Demes DeLeJee veemes ~ efJeÛeej DeblejeR yewmes ~ ÛeUsvee Ssmee ~~27~~ peerJevcegkeäleeÛes Mejerj ØeejyOeecegUs efpeJeble jentve JÙeJenej keâjles. heCe lÙeeÛeer Devle:keâjCeJe=òeer yeÇÿemJe¤heele efmLej Demeles. Mejerj jener} eEkeâJee peeÙeÛes lesJne peeF&}. ~~27~~

yeerpe DeiveerveW Yeepe}W ~ lÙeeÛeW Jee{CeW Kegbš}W ~ %eelÙeeme lewmeW pee}W ~ Jeemeveeyeerpe ~~28~~ yeerpe Deiveerves Yeepe}s keâer lÙee}e Debkegâj Hegâšle veener. lÙeeØeceeCes lÙeeÛes Jeemeveeyeerpe %eeveeiveerves peUtve iesuÙeeJej lÙee}e heg{er} pevceeÛee Debkegâj Hegâšle veener. ~~28~~

efJeÛeejW efve§eU pee}er yegefæ ~ yegefæheemeeR keâeÙe&efmeefæ ~ heeneleeb Jeef[}ebÛeer yegefæ ~ efve§eUeR ies}eR ~~29~~ efJeÛeejeves Deelceyegæer efmLej Pee}er. lÙeecegUsÛe peerJe Je yeÇÿe ÙeebÛes SskeäÙe efmeæ Pee}s. %eeveosJeebmeejKÙee hetJe&metjeRÛeer yegæer DeMeerÛe efve§eU yeÇÿeele efmLej Pee}er. ~~29~~

efve§eUeme OÙeelees lees efve§eU ~ ÛebÛeUeme OÙeelees lees ÛebÛeU ~ Yetleeme OÙeelees lees kesâJeU ~ Yetle nesÙes ~~30~~ efve§eU, ÛebÛeU Je Yetles ÙeebÛes OÙeeve keâjCeeNÙeeme leer leer HeâUs efceUleele. les lesÛe nesleele. ~~30~~

pees heeJe}e mesJešJejer ~ leÙeeme nW keâebneRÛe ve keâjer ~ Deblejefve‰e yeepeeriejer ~ lewmeer ceeÙee ~~31~~ pees yeÇÿe¤he DeefOe‰eveeÛee DevegYeJe Ieslees lÙee}e DeOÙemle ceeÙee yebOeve keâjerle veener. peeotieeje}e peMeer lÙeeÛeer peeot HeâmeJeerle veener lÙeeØeceeCes Deelceefve‰e}e ceeÙee "keâJeerle veener. ~~31~~

efceLÙee SsmeW keâUeW Dee}W ~ efJeÛeejeveW meÂ{ pee}W ~ DeJeIeW YeÙeWefÛe G[e}W ~ Dekeâmceele ~~32~~ (o. 15 me. 10)

640

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

ÂMÙe me=°er efceLÙee Deens ns mecepetve lemee Â{ efve§eÙe PeeuÙeeJej osn Je peieeÛÙee efJeveeMeeÛeer Yeerleer keâejCeemen ve° nesles. ~~32~~

GheemevesÛeW GòeerCe& JneJeW ~ YekeälepeveW Jee{JeeJeW ~ DeblejeR efJeJekeWâ GcepeeJeW ~ mekeâU keâebner ~~33~~ pÙee GheemevesÛÙee DeeOeejeves DeeheCe ke=âleeLe& Pee}es leer Gheemevee meJeeËvee leMeerÛe GheÙeesieer he[eJeer cnCetve peieele GheemevesÛee Øemeej keâjeJee. GheemevesÛes $e+Ce Hesâ[eJes. }eskeâmeb«en lees neÛe. (`Gj}es Ghekeâejehegjlee'– legkeâe. `efve
Q

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

641

(o. 15 me. 10)

oMekeâ meesUeJee : mehleeflevJeÙeeÛee meceeme heefn}e : JeeefuceefkeâmleJeve ~~ ßeerjece meceLe& ~~

OevÙe OevÙe lees Jeeuceerkeâ ~ $e+
YeefJe<Ùe DeeCeer Melekeâesšer ~ nW leeW veeneR osefKe}W °eR ~ Oeeb[esefUleeb mekeâU me=ef° ~ ßegle veJns ~~2~~ MebYej keâesšer M}eskeâebÛes YeefJe<Ùe peieeÛÙee Feflenemeele keâesCeer heeefn}s veener Je Sskeâ}sner veener. ~~2~~

YeefJe<ÙeeÛeW Ùeskeâ JeÛeve ~ keâoeefÛele pee}W ØeceeCe ~ lejer Deeef§eÙe& ceeefveleer peve ~ Yetceb[UerÛes ~~3~~ MebYejeleer} Skeâ YeefJe<Ùe Kejs "j}s lejer }eskeâebvee Heâej Dee§eÙe& Jeešles. ~~3~~

vemeleeb jIegveeLeDeJeleej ~ veeneR heeefn}e MeeŒeeOeej ~ jecekeâLesÛee efJemleej ~ efJemleeefj}e pesCeW ~~4~~ ØelÙe#e jeceeÛee pevcener Pee}s}e vemeleevee Je keâesCelÙeener MeeŒe«ebLeeÛee DeYÙeeme ve keâjlee jecekeâLesÛee ØeÛeb[ efJemleej lÙeebveer kesâ}e. (Je lÙeevegmeej jeceÛeefj$e ØelÙe#e Ie[}s.) ~~4~~

Ssmee peÙeeÛee JeeefiJeUeme ~ Sskeâesveer meblees
pÙeeÛeW keâefJelJe MebkeâjW heeefn}W ~ Flejeb ve JeÛes Devegceeve}W ~ jeceGheemekeâebmeer pee}W ~ hejce meceeOeeve ~~6~~ pÙee JeeefucekeâerÛes ns YeJÙe keâeJÙe ØelÙe#e Mebkeâjeves JeeÛe}s lÙee keâeJÙeeÛeer YeJÙelee Je jnmÙe meeceevÙeebÛÙee }#eele Ùesle veener. heCe jeceesheemekeâebvee cee$e lÙeeÛee cees"e DeeOeej efceUtve lÙeebvee meceeOeeve Pee}s. ~~6~~

$e+
hetJeeA kesâ}er og° keâceX ~ hejer heeJeve pee}e jeceveeceW ~ veece peheleeb Â{ vesceW ~ hegCÙeW meercee meebef[}er ~~8~~ hetJee&Ùeg<Ùeele lÙeeves Deveskeâ YeÙeevekeâ heehekeâcex kesâ}er. heCe veblej DeKeb[ jeceveeceeves lees hetCe& Megæ nesTve lÙee veecepeheeves DeieefCele hegCÙe efvecee&Ce Pee}s. ~~8~~

GHeâješW veece cnCeleeb JeeÛeW ~ heJe&le Hegâš}s heeheeÛes ~ OJepe GYeej}s hegCÙeeÛes ~ yeÇÿeeb[eJe®les ~~9~~ `jece' cnCelee cnCelee `ceje' Demee veeceesÛÛeej nesTvener heeheebÛes [eWiej Hegâštve lÙeeÛeer hegCÙeOJepee yeÇÿeeb[eÛÙee keâ#eshe}erkeâ[s heesnesÛe}er! ~~9~~ (o. 16 me. 1)

642

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

JeeuceerkeWâ pesLeW lehe kesâ}W ~ leW Jeve hegCÙeeheeJeve pee}W ~ Meg
hetJeea neslee JeeunekeâesUer ~ peerJeIeelekeâer Yetceb[UeR ~ leesefÛe Jebefopes mekeâUeR ~ efJeyegOeeR DeeefCe $e+
Ghejefle DeeefCe Devegleehe ~ lesLeW kewâÛeW Gjs} heehe ~ osnŸeebleleheW hegCÙe¤he ~ ogmeje pevce pee}e ~~12~~ pesLes JewjeiÙe Je ØeeceeefCekeâ DeeefCe efškeâeT he§eeòeehe Demelees lesLes heehe efškeâle veener. (lÙee leerLee&ves les OegTve peeles.) DevegleeheecegUs nesCeeNÙee leheeves Je hegCÙeeves lÙeeÛe osneleer} peerJeeÛee peCet hegvepe&vce neslees. ~~12~~

DevegleeheW Deemeve Ieele}W ~ osnŸeebÛeW Jee®U pee}W ~ leWefÛe veece heg[W heef[}W ~ Jeeuceerkeâ SsmeW ~~13~~ JeeuÙeekeâesUer DevegleeheeÛÙee Â{ DeemeveeJej efmLej PeeuÙeecegUs osneÛes Mees
Jee®Ueme Jeeuceerkeâ yeesef}pes ~ cnCeesefve Jeeuceerkeâ veece meepes ~ peÙeeÛÙee leerJeÇ leheW efPepes ~ ùoÙe leehemeeÛeW ~~14~~ Jee¤U cnCepesÛe Jeuceerkeâ cnCetve JeeuÙee}e Jeeefucekeâer ns veeJe MeesYeles. lÙeeves DeLekeâ Je ØeoerIe& lehe kesâuÙeeves lÙeeÛÙee Devle:keâjCeeleer} Jeemevee ve° PeeuÙee. (ùoÙe = Devle:keâjCe) ~~14~~

pees leehemeebceepeeR ßes‰ ~ pees keâJesÕejebceOeW Jeefj‰ ~ peÙeeÛeW yees}CeW he° ~ efve§eÙeeÛeW ~~15~~ cnCetve lees lehemJÙeeble meJe&ßes‰ Je ßes‰ keâJeerle cenekeâJeer nesÙe. lÙeeÛes keâeJÙe megmhe° Je efve§eÙeelcekeâ Deens. (F&Õejer ke=âhesletve mHegâj}s}s Deens.) ~~15~~

pees efve‰eJebleebÛeW ceb[Ce ~ jIegveeLeYekeäleebÛeW Yet
OevÙe Jeeuceerkeâ $e+
Jeeuceerkeâ $e+
jIegveeLekeâere|le Øeieš kesâ}er ~ lesCeW leÙeeÛeer ceefncee Jee{}er ~ Yekeäleceb[Uer megKeer pee}er ~ ßeJeCecee$eW ~~19~~ ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

643

(o. 16 me. 1)

lÙeeves ßeerjeceeÛeer keâLee peieemeceesj ceeb[uÙeeves lÙeeÛeer cenleer meJeeËvee keâUtve leer meJe&$e hemej}er Je leer Ssketâve Yekeäleceb[Uer mebleg° Pee}er. ~~19~~

Deeheg}e keâeU meeLe&keâ kesâ}e ~ jIegveeLekeâerleeaceOeW yeg[e}e ~ Yetceb[Uer GOeefj}e ~ yengle }eskeâ ~~20~~ Jeeefucekeâerves mJele:Ûes DeeÙeg<Ùe meeLe&keâer }eJe}s. lees ßeerjececeenelcÙeele jbietve ies}e Je Ùee peieeleer} Deveskeâ Yekeäleebvee le¤ve peeCÙeemee"er meneÙÙe kesâ}s. ~~20~~

jIegveeLeYekeäle Leesj Leesj ~ ceefncee peÙeebÛee Deheej ~ lÙee mecemleebÛee eEkeâkeâj ~ jeceoeme cnCes ~~21~~ Deveskeâ ceneve jeceYekeäleebÛee ceer oeme Deens Demes ceer jeceoeme cnCelees. ~~21~~ Fefle ßeeroemeyeesOes ieg®efMe<ÙemebJeeos ‘JeeefuceefkeâmleJeveveece’ meceeme meceeme heefn}e ieg®efMe<ÙemebJeeoelcekeâ ßeeroemeyeesOe Ùee «ebLeeleer} ‘JeeefuceefkeâmleJeve’ veeJeeÛee heefn}e meceeme meceehle

(o. 16 me. 1)

644

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

oMekeâ meesUeJee : mehleeflevJeÙeeÛee meceeme ogmeje : metÙe&mleJeve ~~ ßeerjece meceLe& ~~

OevÙe OevÙe ne metÙe&JeeQMe ~ mekeâU JeeQMeeceOeW efJeMes
meesceeDeebieeR Deens }ebÚve ~ he#ee Ùeskeâe nesÙe #eerCe ~ jefJeefkeâCe& Heâebkeâleeb DeeheCe ~ keâUenerve nesÙes ~~2~~ ke=â
ÙeekeâejCeW metÙee&heg{W ~ ogmejer meecÙelee ve Ie[s ~ peÙeeÛÙee ØekeâeMeW Gpes[s ~ ØeeCeercee$eemeer ~~3~~ cnCetve metÙee&ÛÙee ÙeesiÙelesÛes ogmejs lespe veener. meJe& ØeeCÙeebvee lÙeeÛÙee ØekeâeMeele efomet }eieles. ~~3~~

veevee Oece& veevee keâceX ~ GòeceW ceOÙeceW DeOeceW ~ megieceW ogie&ceW efvelÙe vesceW ~ me=°erceOeW Ûee}leer ~~4~~ Gòece, ceOÙece, keâefve‰, menpemeeOÙe, keâ°meeOÙe, F. Oece& Je keâcex Ùee me=°erle melele Ûee}t Demeleele. ~~4~~

JesoMeeŒeW DeeCeer hegjeCeW ~ ceb$e Ùeb$e veevee meeOeveW ~ mebOÙee mveeve hetpeeefJeOeeveW ~ metÙeXefJeCe yeeheg[eR ~~5~~ metÙe&osJelee Je metÙe&ØekeâeMeeJeeÛetve JesoMeeŒeebÛes hee", hegjeCeebÛes JeeÛeve, ceb$epehe, leb$emeeOevee, mebOÙee, mveeve, hetpee FlÙeeoer keâjlee Ùesle veenerle. ~~5~~

veevee Ùeesie veevee celeW ~ heeneW peeleeb DemebKÙeeleW ~ peeleer Deeheg}euÙee hebLeW ~ metÙe&GoÙe peeef}Ùeeb ~~6~~ jepe Jee n"Ùeesieeoer Ùeesie, Yeefkeäle%eeveeoer Ùeesie F. meJe& ÙeesiemeeOeveeble efkeâleerner efJeefJeOelee Deme}er lejer leer meJe& metÙeexoÙeeveblejÛe meg¤ keâjleele. ~~6~~

ØehebefÛekeâ DeLeJee hejceee|Lekeâ ~ keâeÙe& keâjCeW keâesCeerÙeskeâ ~ efoJemeWefJeCe efvejeLe&keâ ~ meeLe&keâ veJns ~~7~~ keâesCelesner JÙeeJeneefjkeâ eEkeâJee heejceee|Lekeâ keâce& Je meeOevee keâjCÙeemee"er Gpes[ }eieleesÛe. ~~7~~

metÙee&ÛeW DeefOe‰eve [esUs ~ [esUs vemeleeb meJe& DeebOeUs ~ ÙeekeâejCeW keâebneRÛe ve Ûe}s ~ metÙeXefJeCe ~~8~~ metÙe& ner [esàÙeeÛeer Deveg«eenkeâ osJelee Deens. leer vemes} lej [esàÙeebvee efomele veener. cnCetve metÙee&JeeÛetve keâenerÛe keâjlee Ùesle veener. ~~8~~

cnCee} DebOe keâefJelJeW keâefjleer ~ lejer nsefn metÙee&ÛeerÛe ieleer ~ Leb[ peeef}Ùeeb Deeheg}er celeer ~ ceie ceefleØekeâeMe kewâÛee ~~9~~ [esàÙeebveer ve efomeCeejs keâeJÙejÛevee keâjleele ns Kejs, (Goe. ieg}eyejeJe cenejepe) heCe MejerjeÛeer G
G
645

(o. 16 me. 2)

ÙeekeâejCeW metÙeXefJeCe ~ menmee ve Ûe}s keâejCe ~ ßeesles legcner efJeÛe#eCe ~ MeesOetve heene ~~11~~ cnCetve metÙee&JeeÛetve peieele yengOee keâener keâjlee Ùesle veener. legcner ßeesles peeCeles Deenele. ns legcner mecepetve IÙee}Ûe. (mebleebÛÙee keâeUele Deme}suÙee Jew%eeefvekeâ ØeieleerÛeer ceÙee&oe mebleebÛÙee }sKeveele efomeles.) ~~11~~

nefjnjebÛÙee DeJeleejcetleea ~ efMeJeMekeäleerÛÙee Deveble Jeskeäleer ~ ÙeehetJeeA neslee ieYemleer ~ Deeleeb efn Deens ~~12~~ efJe
efpelegkesâ mebmeejemeer Dee}s ~ eflelegkesâ metÙee&Kee}W Jele&}s ~ DebleeR osns lÙeeietve ies}s ~ ØeYeekeâjeosKeleeb ~~13~~ meJe& peerJeme=°er Je pe[me=°er metÙee&ÛÙee mee#eerves efvecee&Ce nesTve ve° Pee}er. ~~13~~

Ûebõ Ss}erkeâ[s pee}e ~ #eerjmeeiejeR ceLetve keâeef{}e ~ Ûeewoe jlveebceOeW Dee}e ~ yebOeg }#egceerÛee ~~14~~ lÙeeceeveeves Ûebõ HeâejÛe De}erkeâ[Ûee Deens. mecegõcebLeveeletve Jej Dee}suÙee Ûeewoe jlveebhewkeâer }#ceeryejesyejÛe Ûebõner neslee. ~~14~~

efJeÕeÛe#eg ne Yeemkeâj ~ SsmeW peeCeleer }eneveLeesj ~ ÙeekeâejCeW efoJeekeâj ~ ßes‰ebntve ßes‰ ~~15~~ metÙe& ne peieeÛee [esUe Deens ns meJe& Deeyee}Je=æebveener keâUles. cnCetve lees meJe&ßes‰ Deens. ~~15~~

Deheej veYeceeie& ›eâceCeW ~ SsmeWefÛe ØelÙeneR ÙesCeW peeCeW ~ Ùee }eskeâeshekeâejekeâejCeW ~ Dee%ee meceLee&Ûeer ~~16~~ metÙe& F&ÕejeÛÙee Dee%esØeceeCes }eskeâebvee GheÙeesieer he[CÙeemee"er efoJemeebceeietve efoJeme Deveble DeekeâeMeeÛee ØeJeeme heej hee[lees. ~~16~~

efoJeme vemleeb DebOekeâej ~ meJeeËmeer vekeâUW meejemeej ~ efoJemeWefJeCe leMkeâj ~ keâeb efoJeeYeerle he#eer ~~17~~ metÙe& vemes} lej DebOeej he[tve ØelÙeskeâ iees° meJeeËvee Demhe° efomeles. DebOeejele Ûeesj Je Iegye[s ÙeebÛes HeâeJeles. ~~17~~

metÙee&heg{W DeeefCekeâ ogmejW ~ keâesCe DeeCeeJeW meeceesjW ~ lespeesjemeer efveOee&jW ~ Ghecesjefnle ~~18~~ metÙee&meejKee ogmeje lespemJeer heoeLe& vemeuÙeeves lÙee Dehejbheej lespeesefveOeer}e Ghecee osCÙeemee"er keâesCee}e heg{s keâjeJes? ~~18~~

Ssmee ne meefJelee mekeâUebÛee ~ hetJe&pe nesÙe jIegveeLeeÛee ~ DeieeOe ceefncee ceeveJeer JeeÛee ~ keâeÙes cnCeesefve JeCee&Jeer ~~19~~ Demee ne meJeeËÛee metÙe& ßeerjeceeÛee hetJe&pe Demetve lÙeeÛes ceenelcÙe ceeveJeer JeeCeerves keâmes meebieeJes? ~~19~~

jIegveeLeJeeQMe hetJee&hej ~ Ùeskeâentefve Ùeskeâ Leesj ~ cepe ceefleceboeme ne efJeÛeej ~ keâeÙes keâUs ~~20~~ ne metÙe&JebMe hegjeleve Demetve lÙeeble Skeâentve Skeâ ßes‰ Demes heg®
jIegveeLeeÛee mecegoeJe ~ lesLeW iegble}e DebleYee&Je ~ cnCeesveer Jee|Celeeb cenòJe ~ Jeeiogye&U ceer ~~21~~ pesLes ØeYegjeceÛebõeÛes Yekeäle Skeâ$e Ùesleele lesLes ceePes ceve lÙeeble jcetve nejJetve peeles. lÙeecegUs lÙeeÛes ceenelcÙe meebieCes ceePÙee JeeCeer}e MekeäÙe nesle veener. ~~21~~

mekeâU oes
646

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

oMekeâ meesUeJee : mehleeflevJeÙeeÛee meceeme eflemeje : he=LJeermleJeve ~~ ßeerjece meceLe& ~~

OevÙe OevÙe ns Jemegceleer ~ FÛee ceefncee meebieeW efkeâleer ~ ØeeCeercee$e eflelegkesâ jeneleer ~ efleÛÙee DeeOeejW ~~1~~ efpeÛÙee DeeOeejeves meJe& peerJeme=°er peieles leer he=LJeer KejesKej OevÙe Demetve efleÛes ceenelcÙe keâmes Je efkeâleer JeCee&Jes! ~~1~~

Deblejer#e jeneleer peerJe ~ leesefn he=LJeerÛee mJeYeeJe ~ osns pe[ vemleeb peerJe ~ kewâmes leieleer ~~2~~ he=LJeerYeesJeleerÛÙee JeeleeJejCeele jenCeeNÙee peerJeebÛes Mejerjelener he=LJeerleòJe Demeles. (pe}ØeOeeve peerJeMejerjele he=LJeerner Demeles. hene– 15-9-3) DeÛesleve MejerjeefMeJeeÙe peerJe peiet Mekeâle veener. ~~2~~

peeefUleer heesefUleer kegâoefUleer ~ veebieefjleer Gkeâefjleer KeeCeleer ~ ceU cet$e eflepeJejer keâefjleer ~ DeeCeer Jeceve ~~3~~ veemekeWâ kegâpekeWâ pepe&j ~ he=LJeerefJeCe kewâÛeer Leej ~ osnŸeeblekeâeUeR Mejerj ~ eflepeJejer he[s ~~4~~ yejW JeeF&š mekeâU keâebneR ~ he=LJeerefJeCe Leej veeneR ~ veevee Oeeleg õJÙe leW efn ~ YetceerÛes heesšeR ~~5~~ efJeše keâjCÙeemee"er ceeleer (he=LJeer) peeUleele, Meskeâesšer hesšJetve Ûeškesâ osleele. kegâoU, veebiej, henej, efškeâeJe FlÙeeoeRveer peKecee keâjleele. efJe‰e, cet$e Je Deeskeâejer F. IeeCe efleÛÙeeJej šekeâleele. veemekeäÙee, kegâpekeäÙee Je HeâeškeäÙee Jemlet he=LJeerleÛe meeceeJeleele. ces}s}er Mejerjs he=LJeerceÙe nesleele. DeMee jerleerves meJe& yeNÙee-JeeF&š heoeLeeËvee he=LJeerefMeJeeÙe ieleer veener. Deveskeâ ØekeâejÛes Oeelet Je keâesUmee, les} F. he=LJeerle Demeleele. ~~3-5~~

Ùeskeâeme Ùeskeâ mebJneefjleer ~ ØeeCeer YetceerJejer Demeleer ~ Yetceer meeb[tve peeleer ~ keâesCeerkeâ[s ~~6~~ ØeeCeer ogmeNÙee ØeeCÙeebvee "ej ceejleele. les meJe& YetceerJejÛe jenleele. leer mees[tve les peeleer} keâes"s? ~~6~~

ie[ keâes" hegjW heóCeW ~ veevee osMe keâUleer DešCeW ~ osJe oeveJe ceeveJe jeneCeW ~ he=LJeerJejer ~~7~~ efkeâu}s, lešyebÅee, ieeJes, Menjs he=LJeerJejÛe Demeleele. osMeešCeeves he=LJeerJejer} Deveskeâ osMe keâUleele. osJecetleea, oeveJe Je ceeveJe ns meJe& he=LJeerJejÛe jenleele. ~~7~~

veevee jlveW efnjs hejerme ~ veevee Oeeleg õJÙeebMe ~ ieghle Øeieš keâjeJÙeeme ~ he=LJeerefJeCe veeneR ~~8~~ Jew[gÙee&oer jlves, efnjs, hejerme, Deveskeâ Oeelet Je õJÙes he=LJeerle o[tve Demeleele Je leer he=LJeerletve yeensj keâe{leele. ~~8~~

ces®ceeboeU efnceeÛeU ~ veevee De°kegâUeÛeU ~ veevee he#eer ceÚ JÙeeU ~ Yetceb[UeR ~~9~~ ces¤ Je ceeboej Je efncee}Ùe nŸeebmen cenWõ, ce}Ùe, menŸe, Meefkeäleceeve, $e+#e, efJevOÙe Je heefjÙee$e Demes Dee" kegâ}eÛe} heJe&le, Deveskeâ he#eer, ceemes Je mehe& nŸee he=LJeerJej Deensle. ~~9~~

veevee mecegõehew}erkeâ[s ~ YeeWJeleW DeeJeCeexokeâe keâ[W ~ DemebYeeJÙe legš}s keâ[s ~ Yetceb[UeÛes ~~10~~ Deveskeâ meeiejebefMeJeeÙe (hew}erkeâ[s) he=LJeerYeesJeleerÛÙee JeeleeJejCeeleer} heeCÙeeÛes peCet efleÛÙeeYeesJeleer eEjieCe Deens. he=LJeerÛes GbÛe GbÛe keâ[s peeieespeeieer legš}s}s efomeleele. ~~10~~

lÙeebceOeW ieghle efJeJejW ~ }eneveLeesjW DeheejW ~ lesLeW efveefye[ DebOekeâejW ~ Jemleer keâerpes ~~11~~ lÙee heJe&leebÛÙee keâ[Ÿeeble }neve cees"er efkeâlÙeskeâ efJeJejs (iegne) Demetve lÙeeble DebOeejÛe DebOeej Demelees. ~~11~~ ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

647

(o. 16 me. 3)

DeeJeCeexokeâ leW Deheej ~ lÙeeÛee keâesCe peeCes heej ~ Gob[ oeš}s peUÛej ~ DemebYeeJÙe cees"s ~~12~~ he=LJeerYeesJeleerÛÙee meeiejer heeCÙeeÛÙee Jes{ŸeeceOÙes Deieoer #egõ Je ØeÛeb[ peUÛej jenleele. ~~12~~

lÙee peerJeveeme DeeOeej heJeve ~ efveefye[ oeš DeeCeer Ieve ~ HegâšeW Mekesâvee peerJeve ~ keâesCeskeâ[s ~~13~~ les heeCeer oeš, SkeâmebOe Je Jepeveoej JeeleeJejCeeÛÙee (JeeÙet) oeyeeÛÙee DeeOeejeves jeefnuÙeecegUs keâes"slejer Jeentve peele veener. ~~13~~

lÙee ØeYebpeveemeer DeeOeej ~ keâ"erCeheCeW Denbkeâej ~ Ssmee lÙee YetieesUeÛee heej ~ keâesCe peeCes ~~14~~ ne JeeÙet `SkeâesÓnb' nŸee cetU DenbkeâejeÛÙee meòescegUs (keâ"erCeheCeW) met$eJeeÙetÛÙee ¤heeves Demelees. DeMee nŸee he=LJeerÛee Devleheej keâesCe peeCes}? ~~14~~

veevee heoeLeeËÛÙee KeeCeer ~ OeelegjlveebÛÙee oešCeer ~ keâuhele® eEÛeleeceCeer ~ Dece=lekegbâ[W ~~15~~ keâesUmee, oie[ F. KeeCeer, Oeelet Je jlves Deme}suÙee KeeCeer, keâuhele¤, eEÛeleeceCeer, Dece=lekegbâ[s F. meJe& he=LJeercegUs Deensle. ~~15~~

veevee oerheW veevee Keb[W ~ Jemeleer GÉmeW Gob[W ~ lesLeW veevee peerJeveeÛeeR yeb[W ~ JesieUe}eR ~~16~~ keâener me}ie YetYeeie (Keb[) Je efkeâlÙeskeâ yesšs he=LJeerJej Demetve lÙeebJej ceveg<Ùeeoer ØeeCÙeebÛeer Jemeleer Deens. lÙee meJeeËÛeer peerJeveheæleer JesieUer JesieUer Deens. ~~16~~

ces®YeeWJeles keâ[s keâehe}s ~ DemebYeeJÙe keâ[esmeW heef[}W ~ efveefye[ le® }eie}s ~ veevee efpevemeer ~~17~~ cees"Ÿee heJe&leebÛÙee yeepetves keâener keâeheerJe keâ[s Demeleele. lÙeebÛÙee ÛekeâÛekeâerle hee
lÙeemeefVeOe }eskeâe}eskeâ ~ pesLeW metÙee&ÛeW efHeâjs Ûeekeâ ~ Ûebõeefõ õesCeeefõ cewveekeâ ~ ceeneb efiejer ~~18~~ nŸee heJe&leebceOÙesÛe }eskeâe}eskeâ veeJeeÛee heewjeefCekeâ heJe&le Demetve lees he=LJeerYeesJeleer efHeâjlees! metÙee&ÛÙee YeüceCeeÛeer keâ#ee lesLes Demetve lÙeehe}erkeâ[s DebOeejÛe DebOeej Deens. Ûebõeõer, õesCeeõer Je cewveekeâ ns ØeÛeb[ heJe&lener lesLes Deensle. (nŸee meJe& heewjeefCekeâ keâuhevee Deensle.) ~~18~~

veevee osMeeR hee
yengjlve ns JemegbOeje ~ Ssmee heoeLe& kewâÛee ogmeje ~ DeHeâeš heef[}W mewjeJewje ~ efpekeâ[s eflekeâ[s ~~20~~ he=LJeer}e jlveieYee& cnCeleele. efleÛÙee heesšele efkeâlÙeskeâ jlves Deensle. efleÛÙeemeejKeer ogmejer Jemlet veener. nŸee he=LJeerJej Deveskeâ ØekeâejÛes efpeVeme Jeešs} lemes Je Jeešs} eflekeâ[s hemej}s}s Deensle. ~~20~~

DeJeIeer he=LJeer efHeâjesve heens ~ Ssmee ØeeCeer keâesCe Deens ~ ogpeer legUCee ve meens ~ OejCeerefJe
veevee Jeu}er veevee efhekeWâ ~ osmeesosmeeR DeveskeWâ ~ heeneW peeleeb meeefjKÙee meeefjKeW ~ Ùeskeâ efn veeneR ~~22~~ he=LJeerJejer} Deveskeâ osMeeble Deveskeâ ØekeâejÛÙee Jes}er Je HeâUs, OeevÙes F. efhekesâ Ùesleele. lÙeeble efkeâleerlejer efJeefJeOelee Deens. ~~22~~

mJeie& ce=lÙe DeeCeer heeleeUW ~ DehetJe& jefÛe}eR leerve leeUW ~ heeleeU}eskeâeR ceeneb JÙeeUW ~ Jemleer keâerpes ~~23~~ (o. 16 me. 3)

648

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

he=LJeerJejÛe mJeie&, ce=lÙet Je heeleeU DeMee leerve }eskeâebÛeer DehetJe& jÛevee Deens. lÙeebhewkeâeR heeleeUer Mes
veevee Jeu}er yeerpeebÛeer KeeCeer ~ les ns efJeMeeU OejCeer ~ DeefYeveJe keâlÙee&Ûeer keâjCeer ~ nesTve ies}er ~~24~~ DemebKÙe Deew
ie[ keâes" veevee veiejW ~ hegjW heóCeW ceveesnjW ~ mekeâUeb "eFË peieosÕejW ~ Jemleer keâerpes ~~25~~ Deveskeâ efkeâu}s, lešyebÅee, megboj ieeJes, Menjs Je ceneveiejs F. meJeeËle lees F&Õej JÙeehetve jenlees. ~~25~~

ceeneb yeUer nesTve ies}s ~ he=LJeerJejer ÛeewleeU}s ~ meeceLÙeX efvejeUs jeefn}s ~ nW leeW Ie[svee ~~26~~ DeepeheÙe&vle peieele Jee}ermeejKÙee ØeÛeb[ meeceLÙe&Mee}er heg®
DemebYeeJÙe ns peieleer ~ peerJe efkeâleerÙeskeâ peeleer ~ veevee DeJeleejhebieleer ~ Yetceb[UeJejer ~~27~~ DeMee nŸee DeHeâeš peieele efkeâleerlejer meeceevÙe peerJe pevcetve cejleele. F&ÕejeÛes hetCe&, DeOe&, DebMeeoer DeJeleejner efkeâleerlejer Pee}s Je ies}s. ~~27~~

meOÙeeb jeskeâ[W ØeceeCe ~ keâebneR keâjeJee ve}ies Devegceeve ~ veevee ØekeâejerÛeW peerJeve ~ he=LJeerÛesefve DeeOeejW ~~28~~ meJe& peerJeebÛes peerJeve he=LJeerÛÙee DeeOeejeves Ûee}les ns mecepeCÙeemee"eR lekeâe&Ûeer iejpe veener. Deepener les meJeeËvee ØelÙe#e efomeles. ~~28~~

efkeâòeskeâ Yetceer ceePeer cnCeleer ~ mesJešeR DeeheCeefÛe cejesve peeleer ~ efkeâòeskeâ keâeU nesleeb peieleer ~ pewmeer lewmeer ~~29~~ peefceveerJej cee}keâer nkeäkeâ meebieCeejs MesJešer mJele:Ûe cejleele. he=LJeer cee$e DeveblekeâeUheÙe&vle efšketâve jenles. ~~29~~

Ssmee he=LJeerÛee ceefncee ~ ogmejer keâeÙes ÅeeJeer Ghecee ~ yeÇÿeeefokeâeheemegveer Deecneb ~ DeeßeÙeesefÛe Deens ~~30~~ Demes ns he=LJeerÛes ceenelcÙe Deens. yeÇÿeosJeeheemetve Deecne peerJeme=°erheÙe&vle meJeeËveeÛe DeeßeÙe osCeeNÙee nŸee he=LJeer}e Ghecee keâesCeeÛeer ÅeeJeer? ~~30~~ Fefle ßeeroemeyeesOes ieg®efMe<ÙemebJeeos ‘he=LJeermleJeveefve¤heCeveece’ meceeme eflemeje ieg®efMe<ÙemebJeeoelcekeâ ßeeroemeyeesOe Ùee «ebLeeleer} ‘he=LJeermleJeve’ veeJeeÛee eflemeje meceeme meceehle

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

649

(o. 16 me. 3)

oMekeâ meesUeJee : mehleeflevJeÙeeÛee meceeme ÛeJeLee : Deeheefve¤heCe ~~ ßeerjece meceLe& ~~

Deeleeb mekeâUebÛeW pevcemLeeve ~ mekeâU peerJeebÛes peerJeve ~ peÙeeme DeeheesveejeÙesCe ~ SsmeW yeesef}pes ~~1~~ heeCÙee}e peerJeve Demes veeJe Demetve peerJeme=°erÛeer efvee|celeer lÙeeletve nesles. (hene– 15-9-4) lÙeevesÛe peerJe peieleele. cnCetve lÙeeme DeeheesveejeÙeCe cnCeleele. ~~1~~

he=LJeerme DeeOeej DeeJeCeexokeâ ~ mehleeEmeOetÛeW eEmeOeesokeâ ~ veevee cesIeerÛeW cesIeesokeâ ~ Yetceb[UeR Ûeeef}}W ~~2~~ meele mecegõebÛÙee heeCÙeeÛee Jes{e he=LJeer}e DeeOeej Deens. {ieele Ye¤ve jeefn}s}s heeCeer he=LJeerJej Jeenles. ~~2~~

veevee veÅee veevee osmeeR ~ Jeenele efceUeuÙee meeiejemeer ~ }eneveLeesj hegCÙejemeer ~ DeieeOe ceefnces ~~3~~ Deveskeâ ØeosMeebletve Jeenle ÙesCeeNÙee efkeâlÙeskeâ veÅee mecegõe}e efceUleele. iebiee-ieesoeJejermeejKÙee veÅee hegCÙeJevle Demetve lÙeebÛes keâceer-DeefOekeâ ceenelcÙe meebefiele}s peeles. lÙeebÛÙee keâe"er leerLe&#es$es Jemeleele. ~~3~~

veÅee heJe&leeRntve keâeWmeUuÙee ~ veevee meebkeâ[erceOeW efjÛeJeuÙee ~ Oeyeeyeeb KeUeUeb Ûeeef}uÙee ~ DemebYeeJÙe ~~4~~ GbÛe heJe&leeJe¤ve veÅee meheešerJej keâesmeUtve Jeent }eieleele. lÙeebÛes heeCeer keâener ef"keâeCeer OejCes, keâheejer FlÙeeefokeâeble De[ketâve he[les. keâener veÅee iepe&vee keâjerle ØeÛeb[ heeCÙeemen Jesieeves Jeenleele. ~~4~~

ketâhe yeeJeer mejesJejW ~ Gob[ leUeR LeesjLeesjW ~ efvece&UW GÛebyeUleer veerjW ~ veevee osmeeR ~~5~~ Deveskeâ osMeeble efJeefnjer, yeejJe, mejesJej, leUs FlÙeeefokeâeble mJeÛÚ heeCeer GÛebyeUles. ~~5~~

ieeÙescegKeW heeš peeleer ~ veevee keâe}Jes Jeeneleer ~ veevee PeNÙee efPejheleer ~ Pejleer veerjW ~~6~~ [eWiejeletve ÙesCeejs heeCeer ieescegKeeletve Jeenles. keâener heeCeer keâe}JÙeeletve lej keâener efvePe&j Je heePejeletve Jeenles. ~~6~~

[gjW efJenerjs heePej ~ heJe&le Hegâšesve Jeens veerj ~ Ssmes GokeâeÛes Øekeâej ~ Yetceb[UeR ~~7~~ nŸee he=LJeerJejer} heeCeer yeeJe[er, ketâhe Je [eWiejeleer} heePejebÛes ¤heeves Jeenles. lÙeeÛes veevee Øekeâej Deensle. ~~7~~

efpelegkesâ efiejer eflelegkeäÙee Oeeje ~ keâeWmeUleer YeÙebkeâje ~ heeYeU JeeneUe Deheeje ~ GkeâàÙee meebef[leer ~~8~~ ØelÙeskeâ heJe&leeJe¤ve }neve-cees"Ÿee DemebKÙe Oeeje he[leevee lÙee jewõ mJe¤heeÛÙee efomeleele. lÙeebÛes DeesnesU, Pejs Jeneleele. keâener ef"keâeCeeR GkeâUlÙee heeCÙeeÛes Pejs Demeleele. ~~8~~

Yetceb[UerÛeW peU DeeIeJeW ~ efkeâleer cnCeesveer meebieeJeW ~ veevee keâejbpeeR DeeCeeJeW ~ yeebOeesveer heeCeer ~~9~~ he=LJeerJejer} heeCÙeeÛes Demes JeCe&ve efkeâleer keâjeJes. les heeCeer veUerletve keâejbpeeheÙe&vle Jeentve veslee Ùesles. ~~9~~

[esnes [JebkeWâ Keyee[eR šekeâeR ~ veevee efieefjkebâojeR DeveskeâeR ~ veevee peUW veevee }eskeâeR ~ JesieUe}eR ~~10~~ [esn, [yekesâ, oie[eÛÙee KeeCeer, šekeäÙee F. heeCÙeeÛes }nevecees"s mee"s [eWiejoNÙeeble Demeleele. pe[, n}kesâ, ceÛetU F. ØekeâejÛes heeCeer efvejefvejeàÙee ØeosMeele (}eskeâ) Demeles. ~~10~~

leerLeX Ùeskeâentve Ùeskeâ ~ ceeneb heefJe$e hegCÙeoeÙekeâ ~ DeieeOe ceefncee MeeŒekeâejkeâ ~ yees}esefve ies}s ~~11~~ (o. 16 me. 4)

650

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

keâeMeer, ceevemejesJej F. Skeâentve Skeâ ßes‰, DeefleheefJe$e Je hegCÙeoeÙekeâ leerLe&#es$eebÛes ceenelcÙe MeeŒekeâejebveer meebefiele}s Deens. ~~11~~

veevee leerLeeËÛeeR hegCÙeesokeWâ ~ veevee mLeUesmLeUeR meerleUesokeWâ ~ lewmeeRÛe veevee G
veevee Jeu}erceOeW peerJeve ~ veevee HeâUeR Hegâ}eR peerJeve ~ veevee kebâoeR cegUeR peerJeve ~ iegCekeâejkeWâ ~~13~~ Deveskeâ Jes}er, HeâUs, Hegâ}s, kebâocegUs FlÙeeefokeâeble Deme}suÙee heeCÙee}e (jme) Deew
#eejesokesâ eEmeOeesokeWâ ~ efJe
veevee Ùeg#eob[eÛes jme ~ veevee HeâUebÛes veevee jme ~ veevee ØekeâejerÛes ieesjme ~ ceo heeje iegU$e ~~15~~ Tme, HeâUs, otOe, ceOe, heeje, jeye, keâekeâJeer Je iegUJeCeer FlÙeeefokeâeble Deveskeâ ØekeâejÛes heeCeer jme ¤heeves Demeles. ~~15~~

veevee cegkeäleHeâUebÛeW heeCeer ~ veevee jlveeR leUhes heeCeer ~ veevee MeeŒeeceOeW heeCeer ~ veevee iegCeeÛeW ~~16~~ ceeslÙeeÛÙee Je jlveebÛÙee lespee}e heeCeer cnCeleele. le}Jeejer}e Oeej efouÙeeJej efleÛÙee leUheCÙee}e heeCeer cnCeleele. Demes heeCÙeeÛes efJeefJeOe Øekeâej Deensle. ~~16~~

Megkeä}erle ßeesCeerle }eU cet$e mJeso ~ veevee GokeâeÛes veevee Yeso ~ efJeJejesve heeneleeb efJeMeo ~ nesle peeleW ~~17~~ JeerÙe&, jkeäle, }eU, cet$e Je Ieece nŸeeblener heeCeerÛe Demeles. lÙeeÛes JesieUs mJe¤he mecepeeJetve Iesle}s cnCepes mecepeles. ~~17~~

GokeâeÛes osn kesâJeU ~ GokeâeÛeWefÛe Yetceb[U ~ Ûebõceb[U metÙe&ceb[U ~ Gokeâekeâefjleeb ~~18~~ meJe& Mejerjs GokeâØeOeeve Demeleele. he=LJeerJej heeCÙeeÛes ØeceeCe Heâej cees"s Deens. metÙe&ÛebõeefokeâebÛÙee efvee|celeerle heeCÙeeÛee Jeeše Deens. ~~18~~

#eejeEmeOeg #eerjeEmeOeg ~ megjeeEmeOeg DeepÙeeEmeOeg ~ oefOeeEmeOeg Ùeg#ejmeeEmeOeg ~ Megæ eEmeOeg GokeâeÛee ~~19~~ ceer", otOe, ceÅe, lethe, oner, GmeeÛee jme Je MegæheeCeer nŸee meJeeËÛÙee mecegõebÛes hegjeCeeble JeCe&ve Deens. ~~19~~

SsmeW Gokeâ efJemleej}W ~ cegUeheemetve mesJeše Dee}W ~ ceOeWefn "eF& "eF& Gceš}W ~ "eF& "eF& ieghle ~~20~~ Demee ne meg®Jeeleerheemetve MesJešheÙe&vle heeCÙeeÛee efJemleej Deens. ceOesÛe heeCeer keâes"slejer efomeles Je ceOesÛe les ieghlener nesles. ~~20~~

pes pes yeerpeeR efceefßele pee}W ~ lees lees mJeeo IesTve Gef"}W ~ GmeeceOeW iees[erme Dee}W ~ hejce megboj ~~21~~ pÙee yeerpeeMeer heeCÙeeÛee mebÙeesie neslees lÙee yeerpeeÛee iebOe IesTve les lÙee Jevemheleerle hemejles. Goe. Gmeele les heeCeer jcÙe iees[er}e Ùesles. ~~21~~

GokeâeÛeW yeebOee nW Mejerj ~ GokeâefÛe heeefnpes leoveblej ~ GokeâefÛe GlheefòeefJemleej ~ efkeâleer cnCeesveer meebieeJee ~~22~~ ceeveJeer MejerjeÛÙee Iešvesle heeCÙeeÛee Jeeše cees"e Deens. les Mejerj peieCÙeemee"erner heeCÙeeÛeer DelÙeble pe¤j Deens. DeMee nŸee Gokeâeheemetve efkeâleer peerJe pevceleele ns keâesCeer meebieeJes! ~~22~~ ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

651

(o. 16 me. 4)

Gokeâ leejkeâ Gokeâ ceejkeâ ~ Gokeâ veevee meewKÙeoeÙekeâ ~ heeneleeb GokeâeÛee efJeJeskeâ ~ De}es}erkeâ Deens ~~23~~ peieCÙeemee"er heeCeer nJes Je heeCÙeele yeg[tve cejCener Ùesles! leneve, G
Yetceb[UeR OeebJes veerj ~ veevee OJeveer lÙee megboj ~ Oeyeeyeeb Oeyeeyeeb Leesj ~ efjÛeJeleer Oeeje ~~24~~ heeJemeeàÙeele pesJne heeCÙeeÛes }esš he=LJeerJej OeeJeleele lesJne lÙeebÛes ÙesCeejs Oeyee Oeyee Demes veeo ceve efjPeJeleele. ~~24~~

"eFË "eFË [esnes legbyeleer ~ efJeMeeU leUeR [yeeefyeleer ~ Ûeyeeefyeleer Leyeeefyeleer ~ keâe}Jes heeš ~~25~~ peeieespeeieer veoerleer} [esn leg[gbye Yejleele. cees"er leUer Yej}er keâer keâe"eJej DeeoUCeejs heeCeer [yekedâ [yekedâ Demee DeeJeepe keâjles. cees"s keâe}Jes Je Mesleeleer} heeš Ûeyekedâ Leyekedâ Demes DeeJeepe keâjerle Jeenleele. ~~25~~

Ùeskeâer hee}LÙee iebiee Jeeneleer ~ GokeWâ meefVeOeefÛe Demeleer ~ KeUeUeb Pejs Jeeneleer ~ YetceerÛes heesšeR ~~26~~ heeCÙeeÛes keâener ØeJeen peefceveerKee}tve Jeenleele. les heeCeer peefceveerÛes Kee}er peJeUÛe Demeles. DeMee PeNÙeebÛee KeUeU peeCekeâejebvee keâUlees. ~~26~~

YetceerieYeeA [esnes Yej}s ~ keâesCner osefKe}s vee Ssefkeâ}s ~ "eFË "eFË PeesJeerjs pee}s ~ efJeoguÙeleebÛes ~~27~~ keâesCee}eÛe ceenerle veme}s}s Je keâesCeer ve Sskeâ}s}s Demes heeCÙeeÛes cees"s mee"s YetceerKee}er Demeleele. Jeerpe he[tve nesCeeNÙee Ke[d[Ÿeele heeCeer mee"les. ~~27~~

he=LJeerleUeR heeCeer Yej}W ~ he=LJeerceOeW heeCeer KesUs ~ he=LJeerJejer Øeieš}W ~ Gob[ heeCeer ~~28~~ YetieYe&, YetceerKee}er Je YetceerJej Demes meJe& mlejeJej heeCeer Yejhetj ØeceeCeele Jeenles. ~~28~~

mJeie&ce=lÙeheeleeUeR ~ Ùeskeâ veoer leerve leeUeR ~ cesIeesokeâ DeblejeUeR ~ Je=°er keâjer ~~29~~ iebieeveoer mJeiee&le Giece heeJetve he=LJeerJej Jeentve heeleeU}eskeâele heesnesÛeles. {ieebÛes heeCeer DeekeâeMeele Je=°er keâjles. ~~29~~

he=LJeerÛeW cetU peerJeve ~ peerJeveeÛeW cetU onve ~ onveeÛeW cetU heJeve ~ Leesjentve Leesj ~~30~~ he=LJeer heeCÙeeheemetve, heeCeer Deiveerheemetve, Deiveer JeeÙetheemetve efvecee&Ce neslees. les Skeâentve Skeâ met#ce Je DeeOeer efvecee&Ce nesleele. ~~30~~

lÙeentve Leesj hejcesÕej ~ cenÆtleebÛee efJeÛeej ~ lÙeentve Leesj hejelhej ~ hejyeÇÿe peeCeeJeW ~~31~~ lÙee JeeÙetntve F&Õej ns meJe&ßes‰ Yetle nesÙe. lÙee F&Õejentve hejceßes‰ hejyeÇÿe Deens. ~~31~~ Fefle ßeeroemeyeesOes ieg®efMe<ÙemebJeeos ‘Deeheefve¤heCeveece’ meceeme ÛeJeLee ieg®efMe<ÙemebJeeoelcekeâ ßeeroemeyeesOe Ùee «ebLeeleer} ‘Deeheefve¤heCe’ veeJeeÛee ÛeJeLee meceeme meceehle

(o. 16 me. 4)

652

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

oMekeâ meesUeJee : mehleeflevJeÙeeÛee meceeme heeÛeJee : Deefie>evf e¤heCe ~~ ßeerjece meceLe& ~~

OevÙe OevÙe ne JewÕeeve® ~ nesÙes jIegveeLeeÛee ÕeMeg® ~ efJeÕeJÙeehekeâ efJeÕebYe® ~ efhelee peevekeâerÛee ~~1~~ meerleenjCeehetJeea KeNÙee meerles}e DeiveerÛÙee mJeeOeerve keâ¤ve YeemeceÙe meerlee jeJeCeemeceesj iesuÙeeÛeer keâLee Deens. cnCetve leer DeiveerÛeer keâvÙee Je Deiveer ßeerjeceeÛes ÕeMegj Pee}s. Demee efJeÕeJÙeehekeâ, efJeÕehees
pÙeeÛÙee cegKeW YeieJeble Yeesòeâe ~ pees $e+
veevee JeCe& veevee Yeso ~ peerJecee$eeme DeYeso ~ DeYeso DeeCeer hejce MegOe ~ yeÇÿeeefokeâemeer ~~3~~ }e}, efveUer, F. Øekeâejs DeiveerÛeer pÙeesle JesieUer JesieUer Demeles. }ekeâ[eÛee Deiveer, les}JeeleerÛee Deiveer F. DeiveerÛes Øekeâej Deensle. yeÇÿeosJeeheemetve meeceevÙe peerJeeheÙeËle meJeeËvee DeiveerÛeer meejKeerÛe DeeJeMÙekeâlee Demetve lees lÙeebÛÙeemee"er lÙeebÛee heefjmej Megæ keâjlees. ~~3~~

Deiveerkeâefjleeb me=°er Ûee}s ~ Deiveerkeâefjlee }eskeâ Oee}s ~ Deiveerkeâefjleeb mekeâU pÙee}s ~ }eneveLeesj ~~4~~ me=ef°Ûe›eâele Deiveer cenòJeeÛee Demetve Deiveerves efMepeefJe}s}s DeVe KeeTve ceeCemes le=hle nesleele. }neve-cees"s peerJe DeiveercegUs efpeJeble jenleele. ~~4~~

DeiveerveW DeeU}W Yetceb[U ~ }eskeâebme jeneJÙee pee}s mLeU ~ oerhe oerefhekeâe veevee pJeeU ~ pesLeW lesLeW ~~5~~ pe}ceÙe he=LJeer DeiveercegUs keâ"erCe nesTve leerJej ØeeCÙeebvee jenlee Dee}s. }nevecees"Ÿee efoJÙeebÛÙee Je ceMee}eRÛÙee ØekeâeMeele ceeCemeeÛes peerJeve megmenŸe Pee}s. ~~5~~

heesšeceOÙeW pe"jeiveer ~ lesCeW #egOee }eies peveer ~ Deiveerkeâefjleeb YeespeveeR ~ ®Ûeer Ùesles ~~6~~ pe"jeiveer Øeoerhle Pee}e keâer ØeeCÙee}e Yetkeâ }eieles. Deiveerves efMepeefJe}suÙee iejce DeVeecegUs Yeespeve ®Ûekeâj }eieles. ~~6~~

Deiveer meJeeËieer JÙeehekeâ ~ G
DeeOeeR Deiveer cebo neslees ~ heg{W ØeeCeer lees veemelees ~ Ssmee ne DevegYeJe Ùeslees ~ ØeeCeercee$eemeer ~~8~~ pe"jeiveer cebo nesle iesuÙeeveblej ceeCemee}e cejCe Ùesles, ne meJeeËveeÛe ÙesCeeje DevegYeJe Deens. ~~8~~

Demeleeb DeiveerÛeW yeU ~ Me$eg eEpekesâ leelkeâeU ~ Deiveer Deens leeJelkeâeU ~ efpeCeW Deens ~~9~~ DeiveercegUW jCeeslmeen ÙesTve Me$etJej menpe ceele keâjlee Ùesles eEkeâJee DeiveercegUs DeejesiÙeeÛes Jewjer Deme}suÙee jesieebJej ceele keâjlee Ùesles. Deiveer Deens leesheÙeËle peerJe peielees. ~~9~~ ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

653

(o. 16 me. 5)

veevee jme efvecee&Ce pee}s ~ Deiveerkeâefjleeb efvehepe}s ~ ceenebjesieer DeejesiÙe pee}s ~ efveefce
metÙe& mekeâUebntve efJeMes
DeblÙepeie=neRÛee Deiveer DeeefCe}e ~ lÙeeme oes
Deiveernes$e veevee Ùeeie ~ Deiveerkeâefjleeb nesleer meebie ~ Deiveer $eghle nesleeb ceie ~ megØemeVe neslees ~~13~~ owvebefove Deefivenes$e Je meJe& Ùe%e DeefivecegUsÛe ÙeLeemeebie nesleele. Deiveerle ÙeLeeefJeOeer nJeve kesâuÙeeJej Ùe%eYeeskeälee ØemeVe neslees. ~~13~~

osJe oeveJe ceeveJe ~ Deiveerkeâefjleeb Ûee}s meJe& ~ mekeâU peveemeer GheeJe ~ Deiveer Deens ~~14~~ osJe, oeveJe Je ceeveJe Ùee meJeeËÛes peerJeve DeiveerJej DeJe}byetve Deens. meJeeËÛÙee peerJeveeÛee lees DeeOeej Deens. ~~14~~

}iveW keâefjleer Leesj Leesj ~ veevee oe¤Ûee Øekeâej ~ Yetceb[UeR Ùee$ee Leesj ~ oe¤veW MeesYeleer ~~15~~ ceeleyyej ßeercebleebkeâ[er} efJeJeen meesnesàÙeele megjveUs, ÛebõpÙeesleer F. oe¤keâeceele DeiveerÛeer ceveesnj DeefYeJÙekeäleer efomeles. cees"cees"Ÿee Ùee$eebletve DemesÛe oe¤keâece nesles. lÙeebÛeer MeesYee Jee{les. ~~15~~

veevee }eskeâ jesieer nesleer ~ G
yeÇeÿeCeeme levegceveg ~ metÙe&osJe ngleeMeveg ~ ÙesleefÉ
}eskeâeceOÙes pe"jeveUg ~ meeiejer Deens Je[JeeveUg ~ YetieesUeyeensj DeeJeCee&veUg ~ efMeJeves$eeR efJeoguÙelee ~~18~~ ØeeCÙeeble pe"jeiveer, mecegõele Je[Jeeve}, he=LJeerYeesJeleerÛÙee DeeJejCeele DeeJejCeeve} Je MebkeâjebÛÙee ves$eeble efJeÅegle¤he Deiveer Demelees. (Je[Jeeve}-mecegõele ÛekeâekeâCeeje Heâe@mHeâjme) ~~18~~

kegâheerheemetve Deiveer neslees ~ GbÛeohe&Ceer Deiveer efveIelees ~ keâe‰cebLeveer Øeiešlees ~ ÛekeâcekesâveW ~~19~~ yeeš}erÛee (kegâheer) leU eEYeieeØeceeCes JeehejuÙeeme Deiveer Øekeâš neslees. metÙee&meceesj GbÛeerJej Deejmee OejuÙeeme lÙeeletve G
Deiveer mekeâUeb "eFË Deens ~ keâ"erCe efIemeCeeR Øeieš nesÙes ~ DeeiÙeemeheX oiOe nesÙes ~ efiejerkebâojW ~~20~~ ØelÙeskeâ heoeLee&le meghle DemeCeeje Deiveer peesjele Pee}suÙee Ie
Deiveerkeâefjleeb veevee GheeÙes ~ Deiveerkeâefjleeb veevee DeheeÙe ~ efJeJeskeWâefJeCe mekeâU nesÙes ~ efvejeLe&keâ ~~21~~ DeiveercegUW DeVener efMepeles (GheeÙe) Je Ieje}e Deeiener }eieles (DeheeÙe). ne efJeÛeej mecepeeJetve IesTve DeiveerÛee GheÙeesie (o. 16 me. 5)

654

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

keâ¤ve IÙeeJee. ~~21~~

Yetceb[UeR }eneveLeesj ~ mekeâUebme JevnerÛee DeeOeej ~ DeiveercegKeW hejcesÕej ~ mebleg° nesÙes ~~22~~ he=LJeerJejer} }nevecees"Ÿee peerJeme=°er}e DeiveerÛee DeeOeej Deens. Deiveerle Ieele}suÙee nefJeõ&JÙeeves Ùe%eosJelee mebleg° nesles. ~~22~~

Ssmee DeiveerÛee ceefncee ~ yeesef}pes eflelegkeâer GCeer Ghecee ~ Gòejesòej DeieeOe ceefncee ~ Deiveerheg®
peerle Demeleeb megKeer keâjer ~ cesuÙeeb Øesle Yemce keâjer ~ meJe&Ye#ekegâ lÙeeÛeer Leesjer ~ keâeÙes cnCeesefve meebieeJeer ~~24~~ ceeCetme efpeJeble Demeleevee Deiveer lÙee}e njØekeâejs megKeer keâjlees Je cesuÙeeJej peeUtve Yemcener keâjlees. DeMee meJe&Ye#ekeâ DeiveerÛes ceenelcÙe efkeâleer cnCetve meebieeJes? ~~24~~

mekeâU me=°erÛee mebJnej ~ ØeUÙe keâjer JewÕeevej ~ JewÕeevejs heoeLe&cee$e ~ keâebneRÛe Gjsvee ~~25~~ DeefiveØeUÙe PeeuÙeeveblej me=°erÛee mebnej nesTve efleÛee ceeiecetmener jenle veener. ~~25~~

veevee nesce Gob[ keâefjleer ~ IejesIejeR JewMeosJe Ûee}leer ~ veevee #es$eeR oerhe peUleer ~ osJeeheemeeR ~~26~~ IejesIej Ûee}Ceejs nesce Je JewÕeosJe Deiveermee"er Demeleele. efkeâlÙeskeâ leerLe&#es$eeleer} osJeeheeMeer veboeoerhe lesJeleele. ~~26~~

oerheejeOeveW efve}ebpeveW ~ osJe JeesJeeefUpes peveW ~ KejW KeesšW efveJe[CeW ~ efoJÙe nesleeb ~~27~~ keâehetj, veerjebpeves F. DeesJeeUtve Yekeäle osJeeÛeer DeejeOevee keâjleele. leehe}suÙee }esKeb[e}e mheMe& keâ¤ve DeejesheerÛÙee DehejeOeeÛeer MeneefveMee keâjleele. (hene Úeboes. Ghe. leòJeceefme ØekeâjCe eEkeâJee meerlesÛes DeefiveefoJÙe) ~~27~~

De°Oee Øekegâleea }eskeâ eflevner ~ mekeâU JÙeehetve jeefn}e Jevner ~ DeieeOe ceefncee JeoveeR ~ efkeâleer cnCeesveer yees}eJee ~~28~~ De°Oee Øeke=âleerÛeer peerJeme=°er Je DeÛesleve heebÛeYeeweflekeâ me=°er Ùee meJeeËvee Deiveer JÙeehetve jenlees. lÙeeÛes DeieeOe ceenelcÙe efkeâleer meebieeJes? ~~28~~

ÛÙeejer ße=bies ef$eheoeR peele ~ oesveer efMejW mehle nele ~ Ssmee yeesef}}e MeeŒeeLe& ~ ØeefÛeleerefJeCe ~~29~~ DeefiveosJee}e Ûeej eEMeies, leerve heeÙe, oesve [eskeâer Je meele nele Deensle Demes MeeŒe DevegYeJehetJe&keâ meebieles. (keâe}er, keâje}er F. Øekeâejs DeiveerÛÙee meele efpeYeebÛesner JeCe&ve cegb[keâ Gheefve
Ssmee Jevner G
ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

655

(o. 16 me. 5)

oMekeâ meesUeJee : mehleeflevJeÙeeÛee meceeme meneJee : JeeÙeesmleJeve ~~ ßeerjece meceLe& ~~

OevÙe OevÙe ne JeeÙeosJe ~ ÙeeÛee efJeefÛe$e mJeYeeJe ~ JeeÙeeskeâefjleeb mekeâU peerJe ~ Jele&leer peveeR ~~1~~ JeeÙegosJe KejesKej OevÙe Deens. ieefleceevelee ns lÙeeÛes JewefMe<šŸe Demetve ØeeCe¤he JeeÙegcegUs ØeeCeer efpeJeble jenleele. ~~1~~

JeeÙeeskeâefjleeb ÕeemeesÕeeme ~ veevee efJeÅeebÛee DeYÙeeme ~ JeeÙeeskeâefjleeb Mejerjeme ~ ÛeUCe Ie[s ~~2~~ ÕeemeesÛÚJeemeeletve JeeÙetÛeer HegâHeäHegâmeele Ùes-pee nesles. efJeÅeeYÙeemeemee"er JeeÙetÛÙee meeneÙÙeeves peUCeeNÙee efoJÙeeÛeer ceole nesles. MejerjeÛÙee meJe& ne}Ûee}er ØeeCe¤he JeeÙetves nesleele. ~~2~~

ÛeUCe JeUCe ØeemeejCe ~ efvejesOeve DeeCeer DeekeâesÛeve ~ ØeeCe Deheeve JÙeeve Goeve ~ meceeve JeeÙeg ~~3~~ ne}Ces, ieleer, hemejCes, DeeJe¤ve OejCes Je DeekegbâÛeve Ùee Mejerjeleer} ef›eâÙee JeeÙetves nesleele. ØeeCe, Deheeve, JÙeeve, meceeve Je Goeve Demes cegKÙe hebÛeØeeCe Deensle. ~~3~~

veeie ketâce& keâke&âMe JeeÙees ~ osJeoòe OevebpeÙees ~ Ssmes ns JeeÙeesÛes mJeYeeJees ~ Gob[ Demeleer ~~4~~ veeie, ketâce&, Glkeâ}, osJeoòe Je OevebpeÙe ns heeÛe GheØeeCe Deensle. lÙeebÛeer keâeÙex (mJeYeeJe) JesieUer Deensle. ~~4~~

JeeÙees yeÇÿeeb[eRr Øeieš}e ~ yeÇÿeeb[osJeleebme hegjJe}e ~ lesLegveer eEhe[eR Øeieš}e ~ veevee iegCeW ~~5~~ ØeLece JeeÙet DeekeâeMeele Dekeâmceele efvecee&Ce Pee}e Je lÙeeves yeÇÿeeb[eleer} osJeleebÛÙee ne}Ûee}er meg¤ PeeuÙee. ne met$eJeeÙet heg{s DeOÙeelceJeeÙetÛÙee ¤heeves ØeeCÙeebÛÙee osnele efMej}e Je Deveskeâ keâeÙex ke⤠}eie}e. ~~5~~

mJeie&}eskeâeR mekeâU osJe ~ lewmesefÛe heg®
JeeÙees cesIeeÛeW YejCe Yejer ~ meJeWÛe efheštve hejleW meejer ~ JeeÙees Ssmee keâejyeejer ~ ogmeje veeneR ~~9~~ JeeÙet DeekeâeMeele yee
hejer les DeelceÙeeÛeer meòee ~ Jelex Mejerjer leòJelee ~ hejer JÙeehekeâheCeW Ùee meceLee& ~ legUCee veeneR ~~10~~ Kejs lej JeeÙetÛee keâejYeej DeelcÙeeÛÙee efveÙeceveeKee}er Ûee}lees Je lees Mejerjele JÙeehetve Demelees. lejer Deelcee Je DeekeâeMeeveblej JeeÙetmeejKes JÙeehekeâ leòJe veener. ~~10~~

efiejerntve oeš Heâewpee ~ cesIe Gef"}s }eskeâkeâepee ~ iepe&iepeeX le[keâ efJepee ~ JeeÙeesyeUW ~~11~~ }eskeâeshekeâejemee"er [eWiejentve cees"s {ie DeekeâeMeele ieesUe nesTve YeÙebkeâj efJepee Ûeceketâve cesIeiepe&vee nesles. ns meJe& (o. 16 me. 6)

656

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

JeeÙetÛÙee meeceLÙee&ves nesles.~~11~~

Ûebõ metÙe& ve#e$eceeUe ~ «enceb[Us cesIeceeUe ~ Ùes yeÇÿeeb[eR veevee keâUe ~ JeeÙeeskeâefjleeb ~~12~~ Ùee yeÇÿeeb[eceOÙes Ûebõ, metÙe&, ve#e$es, «en F. pÙeesleer JeeÙetcegUs ieefleceeve nesleele. {ieebÛes LeJes JeeÙetvesÛe ieesUe nesleele. ~~12~~

ÙeskeâJeš}W leW efveJe[svee ~ keâe}Je}W leW JesieUW nesÙesvee ~ lewmeW ns yeWÛee[ veevee ~ kesâJeer keâUs ~~13~~ JeeÙetÛÙee meeceLÙee&ves Ie[tve Dee}s}s ceneYetleebÛes hebÛeerkeâjCe Deelee megšs keâjlee Ùesle veener. cnCetve Ùee hebÛeerkeâjCeeÛee iegblee }#eele ÙesCes Deeflekeâ"erCe Deens. ~~13~~

JeeÙees megšs mejejeb ~ DemebYeeJÙe he[leer ieeje ~ lewmes peerJe ns veerje- ~ meefjmes he[leer ~~14~~ YeÙebkeâj JeeoU nesTve heeJemeeyejesyej peMee ieeje he[leele lÙeeØeceeCes heeJemeeÛÙee LeWyeeletve veevee peerJe Ùee me=°erle he[leele. (efhele=}eskeâeletve DevegMeÙeer peerJe Deeheebyejesyej he=LJeerJej pevce Iesleele Demes MeeŒe meebieles.) ~~14~~

JeeÙeg¤heW keâceUkeâUe ~ leesefÛe DeeOeej peUe ~ leÙee peUeÛÙee DeeOeejW YetieesUe ~ Mes
Mes
ceenebketâcee&ÛeW Mejerj Ye}W ~ vesCeeW yeÇÿeeb[ hee}LeW Ieele}W ~ ÙesJe{W Mejerj leW jeefn}W ~ JeeÙeesÛesveer ~~17~~ ßeer efJe
JeejenW Deeheg}W obleeR ~ he=LJeer Oeefj}er nesleer ~ leÙeeÛeer ÙesJe{er Meòeâer ~ JeeÙegyeUW ~~18~~ Jejen DeJeleejele JeeÙetÛÙee meeceLÙee&ves Skeâe oeleeJej lÙee}e he=LJeer}e GÛe}tve Oejlee Dee}s. ~~18~~

yeÇÿee efJe
lesefleme keâesšer megjJej ~ De"Ÿeemeer menße $e+
Ssmee ne meceLe& heJeve ~ nvegceble peÙeeÛee vebove ~ jIegveeLemcejCeeR leveceve ~ nvegcebleeÛeW ~~24~~ DeMee Ùee meeceLÙe&mebhevve JeeÙetÛee nvegceble ne heg$e Demetve lees leve Je ceveeves ßeerjeceeÛÙee mcejCeeble leu}erve Demelees. ~~24~~

nvegceble JeeÙeesÛee ØemeerOe ~ efhelÙeeheg$eebme veeneR Yeso ~ cnCeesefve oesIesefn DeYeso ~ heg®
657

(o. 16 me. 6)

nvegcebleeme yeesef}pes ØeeCeveeLe ~ ÙesCeW iegCeW ne meceLe& ~ ØeeCeWefJeCe mekeâU JesLe& ~ nesle peeleW ~~26~~ nvegceblee}e `ØeeCeveeLe' Demes cnCeleele Je les Deieoer ÙeLeeLe& Deens. ØeeCeeJeeÛetve meJe&Ûe JÙeLe& nesles. ~~26~~

ceeieW ce=lÙe Dee}e nvegceblee ~ lesJneb JeeÙees jesOe}e neslee ~ mekeâU osJeebme DeeJemlee ~ ØeeCeeble ceeb[}W ~~27~~ yee} nvegcevleeves metÙe& efieUCÙeeÛee heje›eâce kesâ}e lesJne Fbõeves lÙeeÛÙee nvegJešerJej Je»e ceejuÙeeves lees yesMegæ Pee}e. lÙeeÛee ›eâesOe ÙesTve JeeÙetves mJele:}e jesOetve "sefJeuÙeeves meJe& osJeebÛes ØeeCe keâemeeJeerme Pee}s. ~~27~~

osJe mekeâU efceUesve ~ kesâ}W JeeÙetÛeW mleJeve ~ JeeÙees Øemevve nesTve ~ ceeskeâUW kesâ}W ~~28~~ ceie meJe& osJeebveer JeeÙetosJeeÛeer ØeeLe&vee kesâuÙeeJej lees Øemevve nesTve lÙeeves mJele:}e hegvne meef›eâÙe kesâ}s. ~~28~~

cnCeesefve Øeleeheer Leesj ~ nvegceble F&Õejer DeJeleej ~ ÙeeÛee heg®
osJe keâejeie=neR nesles ~ nvegcebleW osefKe}W DeJeefÛeleW ~ mebJnej keâ¤veer }bkesâYeeWJeleW ~ efJešbyetve heeef[}W ~~30~~ jeJeCeeves osJeebvee leg®bieele šekeâuÙeeÛes heentve nvegcevleeves }bkesâÛee mebnej keâ¤ve je#emeebÛeer OetUOeeCe kesâ}er Je lÙeebÛeer Øesles }bkesâYeesJeleer DemleeJÙemle šekeâ}er. ~~30~~

GefmeCeW Iesle}W osJeebÛeW ~ cetU MeesefOe}W je#emeebÛeW ~ cees"W keâewlegkeâ hegÚÙekesâleeÛeW ~ Dee§eerÙe& Jeešs ~~31~~ osJeebÛÙee DeheceeveeÛes Gós keâe{}s, je#emeebÛee mecetU veeÙeveeš kesâ}e. Ùee heje›eâceer MeshetšOeejer JeevejeÛÙee heje›eâceeÛes KejesKej veJe} Jeešles. ~~31~~

jeJeCe neslee eEme¢eemeveeJejer ~ lesLeW peeTve "eWmejs ceejer ~ }bkesâceOeW efvejesOe keâjer ~ Gokeâ kewâÛeW ~~32~~ eEmenemeveeJej yeme}suÙee jeJeCee}e yeo[tve keâe{}s. }bkesâle JeeÙetÛee efvejesOe keâ¤ve heeCeer DeešJe}s. ~~32~~

osJeeme DeeOeej Jeeš}e ~ cees"e heg®
owlÙe DeeJeIes mebJneefj}s ~ osJe lelkeâeU meesef[}s ~ ØeeCeercee$e megKeer pee}s ~ $eÙe}eskeäÙeJeemeer ~~34~~ meJe& je#emeebÛee mebnej keâ¤ve osJeebÛeer megškeâe kesâ}er Je $ew}eskeäÙeeleer} ØeeCÙeebvee megKeer kesâ}s. ~~34~~ Fefle ßeeroemeyeesOes ieg®efMe<ÙemebJeeos ‘JeeÙeesmleJeveefve¤heCeveece’ meceeme meneJee ieg®efMe<ÙemebJeeoelcekeâ ßeeroemeyeesOe Ùee «ebLeeleer} ‘JeeÙeesmleJeve’ veeJeeÛee meneJee meceeme meceehle

(o. 16 me. 6)

658

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

oMekeâ meesUeJee : mehleeflevJeÙeeÛee meceeme meeleJee : cenÆtleefve¤heCe ~~ ßeerjece meceLe& ~~

he=LJeerÛeW cetU peerJeve ~ peerJeveeÛeW cetU Deive ~ DeiveerÛeW cetU heJeve ~ ceeieeb efvejesefhe}W ~~1~~ he=LJeer heeCÙeeheemetve, heeCeer Deiveerheemetve Je Deiveer JeeÙetheemetve efvecee&Ce Pee}e ns DeeOeer meebefiele}s DeensÛe. ~~1~~

Deeleeb Sskeâe heJeveeÛeW cetU ~ lees ne DeblejelceeefÛe kesâJeU ~ DelÙebleefÛe ÛebÛeU ~ mekeâUebceOeW ~~2~~ Deelee JeeÙet keâesCeeheemetve Pee}e les Sskeâe. DeblejelcÙeeheemetve JeeÙet Pee}e. ne Deblejelcee peCet meJee&ntve DelÙeble ÛeheU eEkeâJee ÛebÛeU Deens. ~~2~~

lees Ùeslees peelees efomesvee ~ efmLej nesTve yewmesvee ~ pÙeeÛeW ¤he Devegceevesvee ~ Jesoßegleermeer ~~3~~ De°Oee Øeke=âleerceOeer} lÙeeÛee ØeJesMe Je efvekeâeme oesvner keâUle veenerle. lejer lees efve<›eâerÙe (efmLej) Deens, Demesner cnCelee Ùesle veener. Jeso Je Gheefve
cegUeR cegUeRÛes mHegâCe& ~ leWefÛe DeblejelcÙeeÛeW }#eCe ~ peieosÕejeheemetve ef$eiegCe ~ heg{W pee}s ~~4~~ yeÇÿemJe¤hee}e Pee}s}s cetUÛes heefn}s mHegâjCe leesÛe Deblejelcee. lÙeeveblej Devlejelcee¤he peieoerÕejeheemetve ef$eiegCe Glhevve Pee}s. (lees meef›eâÙe Pee}e.) ~~4~~

ef$eiegCeeheemetve pee}eR YetleW ~ heeJe}eR he° oMesleW ~ lÙee YetleebÛeW mJe¤he leW ~ efJeJeskeWâ JeesUKeeJeW ~~5~~ veblej lÙee ef$eiegCeebheemetve met#ce Je mLet} hebÛeYetles efvecee&Ce Pee}er. lÙeebÛes mJe¤he efJeÛeejeves peeCeeJes. ~~5~~

lÙeeceOeW cegKÙe DeekeâeMe ~ Ûeew YetleeceOeW efJeMes
Ùeskeâ efJe
efJemleejW yeesef}}eR YetleW ~ lÙee YetleeceOeW JÙeehekeâ leW ~ efJeJejesve heeneleeb ÙesleW ~ ØelÙeÙeemeer ~~8~~ YetleebmebyebOeer meefJemlej kesâ}suÙee efJeÛeejele DeekeâeMe ns meJeeËle JÙeehekeâ DemeuÙeeÛes met#ce efJeÛeejeves keâUles. ~~8~~

DeelceÙeeÛÙee ÛeheUheCeeheg{W ~ JeeÙees leW efkeâleer yeeheg[W ~ DeelcÙeeÛeW ÛeheUheCe jeskeâ[W ~ mecepeesve heeneJeW ~~9~~ DeblejelcÙeeÛÙee ef›eâÙeeMeer}lesheg{W JeeÙet efyeÛeeje Deieoer efHeâkeâe he[lees. lÙee ef›eâÙesÛee DeÆgle ØeYeeJe ØelÙe#eÛe mecepeeJetve IesT. (ogmeNÙee DeesJeerle JeeÙet DeblejelcÙeeheemetve Pee}e Demes cnš}s Deens. ßegleerceOÙes JeeÙet DeekeâeMeeheemetve neslees Demes meebefiele}s Deens. lÙeecegUs DeekeâeMe, Deblejelcee Je efJe
659

(o. 16 me. 7)

DeelcÙeeJesieUW keâece Ûee}svee ~ Deelcee efomesvee vee Dee[Usvee ~ ieghle¤heW efJeÛeej veevee ~ heenesve mees[er ~~10~~ DeelcÙeeÛÙee meòesefMeJeeÙe eEhe[ yeÇÿeeb[ele Skeâner ef›eâÙee Ie[le veener. heCe lees Deelcee %eeveWefõÙeebÛÙee DeeJeekeäÙeele Ùesle veener Je yegæer}e keâUle veener. peerJeelcee mJele: ieghle jentve efJeÛeej keâjlees Je mees[tvener oslees. (keâle=&lJe peerJeeÛes Demeles. Deelcee efveef<›eâÙe Deens.) ~~10~~

eEhe[ yeÇÿeeb[ JÙeehetve Oeefj}W ~ veevee MejerjeR efJeUeme}W ~ efJeJeskeâer peveemeer Yeeme}W ~ peieoeblejeR ~~11~~ Deelcee eEhe[ Je yeÇÿeeb[ele JÙeehetve jenlees. meJe& MejerjebÛÙee meJe& ne}Ûee}er lÙeeÛÙee meòesJej Ûee}leele. peerJevcegkeäleebvee lees peieYej JÙeehetve DemeuÙeeÛes peeCeJeles. ~~11~~

DeelcÙeeefJeCe osns Ûee}leer ~ nW leeW ve Ie[s keâuheebleeR ~ De°Oee ØekegâleeaÛÙee Jeskeäleer ~ ¤heemeer DeeuÙee ~~12~~ DeelcÙeeefMeJeeÙe osneÛes JÙeeheej Ûee}Ces keâOeerÛe MekeäÙe veener. DeelcÙeecegUsÛe DeekeâeMeeoer ›eâceeves Je iegCe#eesefYeCeerÛÙee ceeOÙeceeletve De°Oee Øeke=âleerÛeer Mejerjs leÙeej Pee}er. ~~12~~

cegUeheemetve mesJešJejer ~ mekeâU keâebneR DeelceeÛe keâjer ~ DeelcÙeehew}erkeâ[s efvee|Jekeâejer ~ hejyeÇÿe les ~~13~~ peerJepe[me=°erÛÙee Glheòeerheemetve }ÙeeheÙeËle meJe& keâener F&Õejer Ùeespevesvegmeej nesles. F&Õejentve he}erkeâ[s (met#ce, DeefOe‰eve) hejyeÇÿe Deens. ~~13~~

Deelcee MejerjeR Jele&lees ~ FbefõÙeW«eece Ûes°efJelees ~ veevee megKeog:KeW Yeesefielees ~ osnŸeelceÙeesieW ~~14~~ Deelcee Mejerjele JÙeehetve jentve meJe& FbefõÙeebÛÙee JÙeeheejebÛes DeefOe‰eve yevelees. lÙeebÛesheemetve Deef}hle jenlees. heCe leesÛe Deelcee yegæerMeer peCet leeoelcÙe heeJetve peerJeoMes}e ÙesTve Yeeskeälee yevetve megKe- og:KeebÛes Yeesie Yeesielees. (Deelcee mee#eer. F&Õej efveÙeecekeâ, peerJe Yeeskeälee.) ~~14~~

mehlekebâÛegkeâ nW yeÇÿeeb[ ~ lÙeeceOeW mehlekebâÛegkeâ eEhe[ ~ lÙee eEhe[eceOeW Deelcee pee[ ~ efJeJeskeWâ JeesUKee ~~15~~ yeÇÿeeb[ele hebÛeYetles Je efnjCÙeieYe& DeeefCe cenled Je eEhe[ele hebÛeYetles Je ØeeCe DeeefCe yegæer Demes meele Ieškeâ Deensle. lÙeebleer} eEhe[ele Deme}s}e Deefle met#ce (pee[) Deelcee efJeJeskeâeves DeesUKeeJee. ~~15~~

Meyo Sskeâesve mecepelees ~ mecepeesve ØelÙeesòej oslees ~ keâ"erCe ce=o meerlees
ves$eeR Yejesveer heoeLe& heeneCeW ~ veevee heoeLe& hejer#eCeW ~ GbÛe veerÛe mecepeCeW ~ ceveeceOeW ~~17~~ [esàÙeebÛÙee meenŸeeves heoeLe& heenCes, Deveskeâ Jemlet efvejKetve leheemetve heenCeW Je ceveele ßes‰-keâefve‰ YeeJe }#eele IesCes ner keâeces peerJeelcee keâjlees. ~~17~~

›etâj°er meewcÙe°er ~ keâhešÂ°er ke=âhee°er ~ veevee ØekeâejeRÛÙee °er ~ Yeso peeCes ~~18~~ [esàÙeebkeâ[s heentve lÙeebleer} ›eâewÙe&, meewcÙelee, keâheš, ke=âhee F. YeeJe efšheCÙeeÛes keâece leesÛe keâjlees. ~~18~~

efpeJnsceOeW veevee mJeeo ~ efveJe[tb peeCes YesoeYeso ~ peW peW peeCeW leW leW efJeMeo ~ keâ®veer yees}s ~~19~~ efpeYesves ceOegjeoer mene jme keâUCes, heoeLee&leer} Yeso Je DeYeso peeCeCeW, pes mecepe}s Deens, lÙeeÛes mhe°erkeâjCe keâjCes ner keâeÙex lÙeeÛeerÛe. ~~19~~

Gòece DevveeÛes heefjceU ~ veevee megiebOe heefjceU ~ veevee HeâUebÛes heefjceU ~ IeÇeCeFbefõÙeW peeCes ~~20~~ meg«eeme DevveeÛes mJeeo, Deveskeâ ØekeâejÛes megiebOe, ØelÙeskeâ HeâUeÛee JesieUe iebOe, veekeâeÛÙee ceeOÙeceeletve leesÛe peeCelees. ~~20~~

(o. 16 me. 7)

660

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

efpeJnsveW mJeeo IesCeW yees}CeW ~ heeCeerFbefõÙeW IesCeW osCeW ~ heeoFbefõÙeW ÙesCeW peeCeW ~ meJe&keâeU ~~21~~ efpeYesves ÛeJe IesTve yees}CÙeebme ceole keâjCes neleebveer osCesIesCes Je heeÙeebveer ÙesCes peeCes F. ef›eâÙee leesÛe melele keâjlees. ~~21~~

efMemveFbefõÙeW megjleYeesie ~ iegoFbefõÙeW ceUeslmeie& ~ ceveWkeâ¤veer mekeâU meebie ~ keâuhetve heens ~~22~~ peveveWefõÙeeves mebYeesie, iegoÉejs ce}efJemepe&ve Je ceveeves mebkeâuheefJekeâuhe leesÛe keâjlees. ~~22~~

Ssmes JÙeeheej hejeshejer ~ ef$eYegJeveeR Ùeskeâ}eefÛe keâjer ~ lÙeeÛeer JeCee&JeÙee Leesjer ~ ogmeje veeneR ~~23~~ ef$eYegJeveeleer} meJe& peerJeebÛes ns JÙeeheej F&Õej Ûee}efJelees. (eEhe[eÛes JÙeeheej peerJeelcee lej yeÇÿeeb[eÛes JÙeeheej efJeÕeelcee eEkeâJee F&Õej Ûee}efJelees.) lees meJe&ßes‰ Deens. ~~23~~

lÙeeefJeCe ogmeje kewâÛee ~ pes ceefncee meebieeJee leÙeeÛee ~ JÙeehe Deešeshe DeelceÙeeÛee ~ ve Yetlees ve YeefJe<Ùeefle ~~24~~ lees keâesCeemeejKee cees"e Deens ns meebiet cnš}s lej lemee keâesCeerÛe veener! lÙeemeejKes DeØeeflenle meeceLÙe& Je JÙeehleer peerJeme=°erle keâOeerÛe veJnleer Je heg{s DemeCeejner veener. ~~24~~

Ûeewoe efJeÅee Ûeewme°er keâUe ~ Oetle&heCeeÛÙee veevee keâUe ~ Jeso MeeŒe hegjeCe efpeJneUe ~ lesCeWefJeCe kewâÛee ~~25~~ peerJeÛewlevÙeeefMeJeeÙe Ûeewoe efJeÅee, Ûeewme° keâ}e, Deveskeâ ØekeâejÛes yegefæJewYeJe, JesoMeeŒe Je hegjeCeebÛeer iees[er keâesCee}e DemeCes MekeäÙe Deens? ~~25~~

Ùesn}eskeâeRÛee DeeÛeej ~ hej}eskeâeR meejemeejefJeÛeej ~ GYeÙe }eskeâeRÛee efveOee&j ~ DeelceeÛe keâjer ~~26~~ }ewefkeâkeâ peerJeveemee"er DeeJeMÙekeâ les DeeÛeejOece& Je cees#eemee"er pe¤j Deme}s}e meejemeej efJeÛeej peerJeelceeÛe keâjlees. ~~26~~

veevee celeW veevee Yeso ~ veevee mebJeeo JesJeeo ~ veevee efve§eÙe YesoeYeso ~ DeelceeÛe keâjer ~~27~~ Deveskeâ celeebÛeer ceeb[Ceer, Yeso heesšYeso, Deveskeâ keâejCeebveer nesCeejs mebJeeo Je Pe[Ceejs Jeeo, Deveskeâ ØekeâejÛes efve§eÙe, YesoeYesoJeeoemeejKes leòJe%eeve FlÙeeoer peerJeelcÙeecegUsÛe nesleele. ~~27~~

cegKÙe lelJe efJemleej}W ~ lesCeW leÙeeme ¤he DeeefCe}W ~ ÙesCeskeâefjleeb meeLe&keâ pee}W ~ mekeâU keâebneR ~~28~~ meJe&$e yeÇÿe Ye¤ve jeefn}s Demetve F&Õejeves me=°erÛeer jÛevee keâ¤ve De¤he yeÇÿee}e ¤he DeeCe}s. efMeJeeÙe F&Meme=°erle peerJeeves DeeheuÙee me=°erÛeer Yej Ieele}er. peerJeeves F&Me ke=âhesves yeÇÿe peeCe}s keâer lÙeeÛÙee peerJeveeÛes meeLe&keâ nesles. ~~28~~

ef}efnCeW JeeÛeCeW hee"eblej keâjCeW ~ hegmeCeW meebieCeW DeLe& keâjCeW ~ ieeCeW JeepeJeCeW veeÛeCeW ~ DeelcÙeeÛekeâefjleeb ~~29~~ ef}efnCes, JeeÛeCes, hee" keâjCes, efJeÛeejCes, meebieCes, DeLe& }eJeCes, ieeCeW, Jeeove Je ve=lÙe F. meJe& peerJeelcee keâjlees. ~~29~~

veevee megKeW Deevebolees ~ veevee og:KeW keâ°er neslees ~ osns Oeefjlees DeeCeer meesef[lees ~ veeveeØekeâejW ~~30~~ Meyoeoer efJe
Ùeskeâ}eefÛe veevee osns Oejer ~ Ùeskeâ}eefÛe vešs hejeshejer ~ veš veešŸekeâUe kegâmejer ~ lÙeeefJeCe veeneR ~~31~~ JeemeveeceÙe peerJe Deveskeâ osn OeejCe keâ¤ve veevee Øekeâejs vešlees. veešŸe Je DevÙe keâ}e Je keâewMeuÙes lÙeeefMeJeeÙe veenerle. ~~31~~

Ùeskeâ}eefÛe pee}e yeng¤heer ~ yeng¤heer yengmee#eheer ~ yeng¤heW yengØeleeheer ~ DeeCeer }b[er ~~32~~ peerJeelcee JesieàÙee JesieàÙee Mejerjeble JesieUs JesieUs mJeYeeJe oeKeJelees. DelÙeble ØeÙelveMeer} Je DeeUMeer, DelÙeble heje›eâceer Je hejekeâe‰sÛee efYe$ee leesÛe neslees! ~~32~~ ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

661

(o. 16 me. 7)

Ùeskeâ}eefÛe efJemleej}e kewâmee ~ heens yengefJeOe leceemee ~ obhelÙeWefJeCe kewâmee ~ efJemleej}e ~~33~~ SkeâeÛe cetU mebkeâuheeÛee ne ØeÛeb[ Je efJeefJeOeleehetCe& KesU Deens. cetU mebkeâuhee}e helveer vemetvener SJe{e cees"e efJemleej Pee}e! ~~33~~

efŒeÙeebme heeefnpes heg®
mLetUeÛeW cetU les eE}ie ~ eE}ieeceOeW nW Øemebie ~ ÙesCeW ØekeâejW peie ~ ØelÙe#e Ûee}s ~~35~~ pevepeerJeveeÛÙee mLet} #es$eele mLet} ef}*ieeÛesÛe cenòJe Demetve Œeer Je heg®
heg®
mLetUekeâefjleeb Jeešs Yeso ~ met#eceer DeeJeIeWefÛe DeYeso ~ SsmeW yees}CeW efve®Oe ~ ØelÙeÙee Dee}W ~~37~~ mLetU MejerjebcegUs ef}*ieYeso peeCeJelees. met#ceele lees vemelees. ns yees}CeW Mebkeâe ve Ùeslee keâUCÙeemeejKes Deens. ~~37~~

yeeÙekeâesveW yeeÙekeâesme Yeesefie}W~ SsmeW veener keâeR Ie[}W~ yeeÙekeâesme Deblejer }eie}W~ OÙeeve heg®
Œeermeer heg®
heg®
eEhe[eJe¤ve yeÇÿeeb[ heeneJeW ~ ØeÛeerleerveW ØeÛeerleerme IÙeeJeW ~ Gcepesvee lejer GcepeeJeW ~ efJeJejeefJeJejeW ~~41~~ Mejerj¤he eEhe[eJe¤ve yeÇÿeeb[eÛee Deboepe yeebOeeJee. nUtnUt DeboepeeÛes ¤heeblej efve§eÙeele keâ¤ve IÙeeJes. Demee efve§eÙe nesle vemes} lej melele ceveve-eEÛeleveeves les mecepeeJetve IÙeeJes. ~~41~~

ÉwleFÚe nesles cegUeR ~ lejer les Dee}er Yetceb[UeR ~ Yetceb[UeR DeeCeer cegUeR ~ ®peg heeneJeW ~~42~~ `yengmÙeece' Ùee cetU mebkeâuheele ÉwleeÛeer FÛÚe nesleer. lÙeecegUs leerÛe FÛÚe he=LJeerJejer} peerJeme=°erlener Glej}er. (peerJee}ener yeng JneJesmes Jeešt }eie}s.) cetU mebkeâuhe Je he=LJeerJejer} peerJeebÛee mebkeâuhe Ùeebleer} SskeäÙe peeCeeJes. ~~42~~

ÙesLeW cees"e pee}e mee#eshe ~ efHeâš}e ßeesleÙeebÛee Dee#eshe ~ pes Øeke=âleerheg®
(o. 16 me. 7)

662

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

oMekeâ meesUeJee : mehleeflevJeÙeeÛee meceeme Dee"Jee : Deelceejeceefve¤heCe ~~ ßeerjece meceLe& ~~

vecetb ieCeheleer cebieUcetleea ~ peÙeeÛesefve ceeflemHetâleea ~ }eskeâ Yepeleer mleJeve keâefjleer ~ DeelceÙeeÛeW ~~1~~ pÙeeÛÙee ke=âhesves yegæerle ØeefleYee peeieer nesles, lÙee cebie}cetleea ßeerieCesMee}e ceer Jebove keâjlees. `lJecesJe ØelÙe#eb yeÇÿeeefme' DeMee Øekeâejs }eskeâ lÙeeÛes Deelceyegæerves mleJeve keâ¤ve lÙeeÛeer Yekeäleer keâjleele. ~~1~~

vecetb JewKejer JeeiesÕejer ~ DeYÙeeblejeR ØekeâeMe keâjer ~ veevee YejesJejer efJeJejer ~ veevee efJeÅee ~~2~~ Ûeejer JeeCeerle ßes‰ Deme}suÙee JewKejer}e Jebove keâ¤. leerÛe Deveskeâ efJeÅeebÛee hegjshetj G}ie[e keâ¤ve yegæerle %eeve¤he ØekeâeMe keâjles. (heje, heMÙevleer Je ceOÙecesleer} %eeve meghle DemeuÙeeves lÙee JeeCeer met#ce DemeuÙeelejer Flejebvee lÙeebÛee GheÙeesie nesle veener. cnCetve %eeveoeveemee"er JewKejerÛe ßes‰ nesÙe.) ~~2~~

mekeâU peveeceOeW veece ~ jeceveece Gòeceesòece ~ ßece peeGveer efJeßeece ~ ÛebõceewUer heeJe}e ~~3~~ ceveg<Ùecee$eemee"er YeieJevveeceeÛee cees"e DeeOeej Demetve lÙeele jeceveece meJeeËle Gòece Deens. ØelÙe#e Mebkeâje}e megæe jeceveeceeves efJe
veeceeÛee ceefncee Leesj ~ ¤he kewâmeW Gòejesòej ~ hejelhej hejcesÕej ~ $eÙe}eskeäÙeOelee& ~~4~~ veececeenelcÙe Heâej cees"s Deens. cetleeameejKÙee mLet}¤heeheemetve, mJe¤heeheÙeËle lÙeeÛee Gòejesòej efJekeâeme neslees. $ew}eskeäÙeeÛee mJeeceer hejcesÕej Je ßes‰ele ßes‰ Deme}s}s yeÇÿe ns veeceer veececeÙe Deensle. (cete|le¤he jece, meiegCe meekeâej ßeerjece, F&Õej¤he jece Je yeÇÿe¤he jece Ùee ›eâceeves jeceveeceeÛee efJekeâeme Deens. jece ns veece Je lÙeeÛes Ûeej veeceer Ùeeble DeYeso Deens, ns }#eele IesTve veecemeeOekeâeves veeceeÛÙee ceeOÙeceeletve veeceerMeer SskeäÙe meeOeeJes. DeelceefveJesove Yekeäleer meeOeeJeer.) ~~4~~

Deelceejece Ûengbkeâ[s ~ }eskeâ JeeJe[s efpekeâ[s eflekeâ[s ~ osns he[s ce=lÙe Ie[s ~ DeelceÙeeefJeCe ~~5~~ meJe& }eskeâebÛee efpekeâ[s JeeJej Demelees eflekeâ[s meJe&$e Deelcee JÙeehetve Deens. peerJeelcÙeeves Mejerj mees[}s keâer les he[les Je cejles. (efpeJeble Je ce=le Mejerjele JÙeehekeâ Deelcee Demelees. lees Ùesle peele veener. peerJe Ùeslees Je peelees.) ~~5~~

peerJeelcee efMeJeelcee hejceelcee ~ peieoelcee efJeÕeelcee ieghleelcee ~ Deelcee Deblejelcee met#ceelcee ~ osJeoeveJeceeveJeeR ~~6~~ osJe, oeveJe Je ceeveJe ÙeebÛÙee DeelcÙeeÛes yeeyeleerle yees}leevee peerJeelcee, efMeJeelcee, hejceelcee, peieoelcee, ieghleelcee, Deelcee, Deblejelcee, met#ceelcee F. Meyo Jeehejleele. ~~6~~

mekeâU ceeie& Ûee}leer yees}leer ~ DeJeleejhebieleerÛeer ieleer ~ DeelcÙeekeâefjleeb nesle peeleer ~ yeÇÿeeefokeâ ~~7~~ Deelcee Deens cnCetve Deelce%eeveeÛes meieUs ceeie& Ûee}t Deensle. lÙeecegUsÛe DeJeleejebÛeer ceeef}keâe nesles Je yeÇÿeosJeeoer nesTve peeleele. ~~7~~

veeo¤he peesleer¤he ~ mee#e¤he meòee¤he ~ ÛewlevÙe¤he memJe¤he ~ õ°e¤he peeefCepes ~~8~~ vejesòeceg Jeerjesòeceg ~ heg®
663

(o. 16 me. 8)

meJeexòece, Gòeceesòece, $ew}eskeäÙe JÙeehekeâ F. veeJes DeelcÙeeÛeerÛe Deensle. (veeo Je pÙeesleer ner veeces Dee}byeveelcekeâ Deensle. mee#eheemetve õ°eheÙeËle veeces efveieg&Ce, JeeÛekeâ Demetve vejesòeceeheemetve GòeceesòeceeheÙe&vleÛeer veeces meiegCemeekeâej ßeerjeceeÛeer Deensle. $ew}eskeäÙeJeemeer F&Õej Deens.) ~~8-9~~

veevee Kešheš DeeCeer Ûešheš ~ veevee }šheš DeeefCe Pešheš ~ Deelcee vemleeb meJe& meheeš ~ Ûengbkeâ[s ~~10~~ peerJeekeâ[tve nesCeejs meJe& ØeÙelve, keâeÙe&#ecelee, ie[ye[ Je IeeF& F. Deelcee vemes} lej MekeäÙe veener. meJe&$e meecemetce nesF&}! ~~10~~

DeelcÙeeefJeCe Jes[W kegâ[W ~ DeelcÙeeefJeCe ce[W yeeheg[W ~ DeelcÙeeefJeCe Le[W jeskeâ[W ~ MejerjeÛeW ~~11~~ peerJeelcee peeleeÛe Mejerj Jes[sJeekeâ[s yeveles Je lÙee DeÛeslevee}e ce{s cnCeleele. Mejerj peCet lÙee peerJeelcÙeeÛes mee#eele Le[ies nesles. ~~11~~

Deelce%eeveer mecepes ceveeR ~ heenW peveeR DeelceÙee}eiegveer ~ YegJeveer DeLeJee ef$eYegJeveeR ~ DeelcÙeeefJeCeW Jeesme ~~12~~ peerJevcegkeäle ns ceveesceve peeCetve Demelees keâer meJe& peerJeme=°erle Deelcee JÙeehetve Deens. Ùee he=LJeerJej eEkeâJee ef$eYegJeveelener Deelcee vemes} lej meJe& Deesmee[ nesF&}. ~~12~~

hejce megboj DeeefCe Ûelegj ~ peeCes mekeâU meejemeej ~ DeelcÙeeefJeCe DebOekeâej ~ GYeÙe }eskeâeR ~~13~~ peerJe ns leòJe menpeÛe Megæ Je efJeJeskeâer DemeuÙeeves lÙee}e meJe& ØekeâejÛee meej Je Demeej ÙeebÛee efJeJeskeâ Demelees. (jpeleceebÛÙee ØeYeeJeecegUs lees ceeJeUlees.) meej¤he DeelcÙeeefMeJeeÙe meJe&$e De%eeveeÛee DebOeej Demelees. ~~13~~

meJeeËieeR efmeOe meeJeOe ~ veevee Yeso veevee JesOe ~ veevee Keso DeeCeer Deevebo ~ lesCeWefÛekeâefjleeb ~~14~~ lees melele meJeeËieeves Øeefleef›eâÙesmee"eR leÙeej (efmeæ) Je meeJeOe Demelees. meJe& ØekeâejÛeer efJeefJeOelee, OÙeeme, og:Ke Je megKe FlÙeeoer lÙee}eÛe Demeleele. (F&Õej Je Deelcee Demes DemeCes MekeäÙe veener.) ~~14~~

jbkeâ DeLeJee yeÇÿeeefokeâ ~ ÙeskeâefÛe Ûee}Jeer Deveskeâ ~ heeneJee efvelÙeefvelÙeefJeJeskeâ ~ keâesCnerÙeskeWâ ~~15~~ jbkeâeheemetve yeÇÿeosJeeheÙeËle peerJe Je osJeebÛes meJe& JÙeeheej hejcesÕejeÛÙee efveÙeceveeKee}er Ûee}leele. efvelÙeeefvelÙeefJeJeskeâ kesâ}e lej ns keâesCeeÛÙeener }#eele ÙesF&}. ~~15~~

pÙeeÛeW IejeR heodefceCeer veejer ~ Deelcee lebJejer DeeJe[er Oejer ~ Deelcee iesef}Ùeeb MejerjeR ~ lespe kewâÛeW ~~16~~ keâesCeeÛÙee Iejer heodefceveermeejKeer Deeflemegboj helveer Deme}er lejer leer efpeJeble (mepeerJe) DemesheÙeËleÛe lÙee}e efØeÙe Demeles. peerJe iesuÙeeJej efleÛeer Debiekeâebleer ve° nesles. ~~16~~

Deelcee efomesvee vee Yeemesvee ~ yeenŸeelkeâejW Devegceevesvee ~ veevee ceveeÛÙee keâuhevee ~ DeelceÙeeÛesveer ~~17~~ Deelcee efomele veener, keâUle veener. lees De¤he DemeuÙeeves lÙee}e Deekeâej veener. cnCetve yeenŸe DeekeâejeJe¤ve lÙeeÛee Deboepe keâjlee Ùesle veener. ns meJe& Deboepe lÙeeÛÙeeÛe meòesJej Ûee}leele. ~~17~~

Deelcee MejerjeR JeemleJÙe keâjer ~ DeJeIeW yeÇÿeeb[ efJeJejer Yejer ~ Jeemevee YeeJevee hejeshejeR ~ efkeâleer cnCeesveer meebieeJÙee ~~18~~ Deelcee peCet osnyegæer Oe¤ve Mejerjele jenlees lesJne yeÇÿeeb[e}e heg¤ve Gjleer} SJe{Ÿee keâuhevee keâjlees. lÙee lÙee osneleer} yegæerÛÙee JeemeveebÛes Je YeeJeveebÛes efkeâleer Øekeâej meebieeJesle? ~~18~~

ceveeÛÙee Deveble Je=òeer ~ Deveble keâuhevee Oeefjleer ~ Deveble ØeeCeer meebieeW efkeâleer ~ Deblej lÙeebÛeW ~~19~~ ceveeÛÙee DeieefCele Je=òeer (mebkeâuhe) Demeleele Je lÙeecegUs les Deveble keâuhevee keâjles. peieele DemebKÙe ØeeCeer Demetve lÙeebÛÙee keâuheveebÛes Øekeâej keâmes meebielee Ùesleer}? ~~19~~ (o. 16 me. 8)

664

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

Deveble jepekeâejCeW OejCeW ~ kegâyegOeer megyeOeer efJeJejCeW ~ keâUeW vesoCeW ÛegkeâeJeCeW ~ ØeeCeercee$eemeer ~~20~~ Deveskeâ [eJe Je Øeefle[eJeebÛeer Ùeespevee keâjCes, meôÏæer Je ogyeg&æerleer} Heâjkeâ peeCeCes, keâesCee}e keâUt ve oslee Je meJeeËvee ÛegkeâJetve keâener keâjCes F. meJe& peerJeelcee keâjlees. ~~20~~

Ùeskeâeme Ùeskeâ peheleer šheleer ~ Ùeskeâeme Ùeskeâ Keheleer }heleer ~ Me$egheCeeÛeer efmLeleer ieleer ~ Ûengbkeâ[s ~~21~~ keâesCeer keâesCee}e peheleele lej keâesCeer ogmeNÙeeJej šhetve yemeleele. keâesCeer keâesCee}e KeheJetve Iesleele lej ogmeNÙeeheemetve o[tve yemeleele. keâesCeer keâesCeeÛes Me$eglJe keâjlees. les meJe& peerJe keâjlees. ~~21~~

he=LJeerceOeW hejeshejeR ~ Ùeskeâeme Ùeskeâ eEmelejer ~ efkeâòeskeâ Yekeäle hejeshejeR ~ hejeshekeâej keâefjleer ~~22~~ Ùee peieele keâesCeer Flejebvee HeâmeJeerleÛe jenleele lej Yekeäle melele }eskeâeshekeâej keâjleele. ns oesvner peerJeÛe Demeleele. ~~22~~

Ùeskeâ Deelcee Deveble Yeso ~ osnshejlJeW Iesleer mJeeo ~ Deelcee "eFËÛee DeYeso ~ Yeso efn Oejer ~~23~~ DeelceleòJe SkeâÛe Deme}s lejer GheeOeercegUs lÙeele DeieefCele Yeso Demeleele. lÙee lÙee osneÛes Yeesie peerJe Yeesielees. cnCetve Deelcee leòJele: Skeâ Je GheeOeercegUs Yesoebveer Yej}s}e Jeešlees. ~~23~~

heg®
heg®
pÙee ØeeCÙeeme pees Deenej ~ lesLeWefÛe nesleer lelhej ~ heMetÛes DeenejeR vej ~ DeveeojW Jele&leer ~~26~~ pÙee ØeeCÙeeÛes pes Devve efveÙeesefpele Deens, eflekeâ[sÛe lÙeeÛeer ØeJe=òeer nesles. ceeCetme heMetÛee Deenej keâOeerÛe Iesle veener. ~~26~~

DeenejYeso osnsYeso ~ ieghle Øeieš Gob[ Yeso ~ lewmeeefÛe peeCeeJee Deevebo ~ JesieUe}e ~~27~~ ØeeCÙeebceOÙes Deenej Je osnecegUs Deveskeâ Yeso Deensle. DemesÛe mhe° Je ve keâUCeejs efkeâlÙeskeâ Yeso Deensle. lÙeeÛeØeceeCes ØelÙeskeâeÛeer megKeeÛeer keâuheveener JesieUer Demeles. ~~27~~

eEmeOeg YetieYeeAÛeeR veerjW ~ lÙee veerjeceOeer} MejerjW ~ DeeJeCeexokeâeÛeeR peUÛejW ~ DelÙeble cees"er ~~28~~ }neve meecegõOegveer Je YetieYee&leer} heeCeer Ùeeble }neve pe}Ûej Demeleele. lej he=LJeerYeesJeleerÛÙee meeiejele ØeÛeb[ ØeeCeer jenleele. ~~28~~

met#ce °eR DeeefCeleeb cevee ~ MejerjeÛee Deble }eiesvee ~ cee lees Deblejelcee Devegceevee ~ kewâmee Ùeslees ~~29~~ meeJeÙeJe ÂMÙe Mejerjele efkeâleerner met#ce °erves heeefn}s lejer lÙeeÛÙee mJe¤heeÛes hetCe& Deekeâ}ve nesle veener. ceie efvejJeÙeJe Je mJemebJesÅe DeelcÙeeÛes %eeve efkeâleer keâ"erCe Demes}! ~~29~~

osnŸeelceÙeesie MeesOetve heeefn}e ~ lesCeW keâebneR Devegceeve}e ~ mLetUmet#ceeÛee ie}ye}e ~ ieLeeieesJeer ~~30~~ Ûesleve Deelcee Je DeÛesleve Mejerj ÙeebÛÙee keâefuhele mebyebOeeÛeer efJeÛeejeves Lees[er keâuhevee Ùesles. JesoevleMeeŒeeÛee efJeÛeej vemes} lej mLet} Je met#ceeÛÙee mebÙeesieeÛee ieeWOeU mebhele veener. iegblee megšle veener. ~~30~~

ieLeeieesJeer GieJeeJÙeekeâejCeW ~ kesâ}eR veevee efve¤heCeW ~ Deblejelcee ke=âheeUgheCeW ~ yengleeb cegKeW yeesef}}e ~~31~~ ne iegblee megštve ieeWOeU mebheeJee cnCetve JesoevleMeeŒekeâejebveer Deveskeâ jÛevee kesâuÙee. F&ÕejÛe lÙeebÛÙee cegKeeves ke=âheeUt Pee}e. ~~31~~ Fefle ßeeroemeyeesOes ieg®efMe<ÙemebJeeos ‘Deelceejeceefve¤heCeveece’ meceeme Dee"Jee ieg®efMe<ÙemebJeeoelcekeâ ßeeroemeyeesOe Ùee «ebLeeleer} ‘Deelceejeceefve¤heCe’ veeJeeÛee Dee"Jee meceeme meceehle ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

665

(o. 16 me. 8)

oMekeâ meesUeJee : mehleeflevJeÙeeÛee meceeme veJeJee : veeveeGheemeveeefve¤heCe ~~ ßeerjece meceLe& ~~

he=LJeerceOeW }eskeâ veevee ~ lÙeeme veevee Gheemevee ~ YeeJeeLeX ØeJele&}s Yepevee ~ "eFË "eFË ~~1~~ he=LJeerJejer} Deveskeâ ceeCemes efkeâlÙeskeâ ØekeâejÛÙee Gheemevee keâjleele. peeieespeeieer YeeJeYekeäleerhetJe&keâ Yepeve keâjleele. ~~1~~

DeeheguÙee osJeeme Yepeleer ~ veevee mlegleer mleJeveW keâefjleer ~ pes les efveieg&Ce cnefCeleer ~ Gheemevesmeer ~~2~~ ØelÙeskeâ peCe DeeheuÙee DeeheuÙee osJeeÛeer Gheemevee keâjleevee lÙeeÛeer njØekeâejs mlegleer keâjlees. ØelÙeskeâ Gheemekeâ mJele:ÛÙee Gheemeves}e efveieg&CeeÛeer Gheemevee mecepelees. ØeMve– ~~2~~

ÙeeÛee kewâmee Deens YeeJe ~ cepe meebefiepes DeefYeØeeJe ~ Dejs ne mlegleerÛee mJeYeeJe ~ Ssmee Deens ~~3~~ ÙeeÛes jnmÙe keâeÙe Deens. lÙeeÛee G}ie[e keâjeJee. Gòej– Dejs, GheemevesceOÙes mlegleerÛee menpe meceeJesMe Demelees. (mleJeves, mlees$es) ~~3~~

efveieg&Ce cnefCepes yengiegCe ~ yengiegCeer Deblejelcee peeCe ~ mekeâU lÙeeÛes DebMe nW ØeceeCe ~ ØeefÛele heene ~~4~~ efveieg&Ce cnCepes efve:Mes
mekeâU peveemeer ceeveeJeW leW ~ Ùeskeâe DeblejelcÙeeme heeJeleW ~ DeefOekeâejhejlJeW leW ~ ceevÙe keâerpes ~~5~~ (`cecewJeebMees peerJe}eskesâ peerJeYetle: meveeleve:' Ùee ieerleeJeÛeveeØeceeCes–) ßeæsÛÙee ¤heeves pes meJeeËvee ceevÙe Demeles, les SkeâeÛe ßeæsÙe F&Õeje}e heesnesÛeles. heCe DeefOekeâejhejlJes ßeæsÛes efJe
ßeeslee cnCes ne Devegceeve ~ cegUeR Iee}eJeW peerJeve ~ leW heeJes heeveesheeve ~ ns meOÙee ØeefÛeleer ~~6~~ ßeeslee– ne kesâJeU Deboepe efomelees. ØelÙe#eele Demes efomeles keâer cegUe}e heeCeer Ieele}s lej les Je=#eeÛÙee meJe& heeveebvee heesnesÛeles. (DeeheCe meebielee lÙeeÛÙee ns vescekesâ G}šs Deens.) ~~6~~

Jekeälee cnCes legUmeerJejer ~ Gokeâ Iee}eJeW hee$eYejer ~ hejer ve efLejs efveefce
Leesje Je=#eeme kewâmeW keâjeJeW ~ meW[Ÿee hee$e kewâmeW vÙeeJeW ~ ÙeeÛee DeefYeØeeJe osJeW ~ cepe efvejesheeJee ~~8~~ ßeeslee– JešJe=#eemeejKÙee ØeÛeb[ Je=#eeÛes yeeyeleerle ns keâmes peces}? MeW[ŸeeJej heeCeer DeesleCÙeemee"eR Yeeb[s lesLeheÙeËle keâmes vesCeej? ÙeeÛes mhe°erkeâjCe keâjeJes. ~~8~~

ØepevÙeeÛeW Gokeâ he[leW ~ leW leeW cegUekeâ[s ÙesleW ~ nele efÛe heeJesvee lesLeW ~ keâeÙes keâefjleer ~~9~~ Jekeälee– heeJemeeÛes heeCeer MeW[ŸeebJej he[tve les cegUeheÙeËle heesnesÛeles. MeW[ŸeeheÙeËle Yeeb[s vÙeeÙe}e nele heesnesÛele veener. lÙee}e keâeÙe F}epe? ~~9~~

mekeâUeme cetU meebhe[s ~ SsmeW hegCÙe kewâÛeW Ie[s ~ meeOegpeveeÛeW heJee[s ~ efJeJeskeâeR ceve ~~10~~ efveieg&CeeÛes yeÇÿe¤he cetU meehe[eJes SJe{s hegCÙe meeceevÙeebveer keâes"tve DeeCeeJes? cee$e meeOetÛeer Devle:keâjCeJe=òeer efJeJeskeâeves (o. 16 me. 9)

666

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

vescekeâer lesLesÛe }eie}s}er Demeles. ~~10~~

leLeeheer Je=#eebÛesefve heef[hee[W ~ peerJeve Ieeef}leeb keâes"W he[s ~ Ùes iees°erÛeW meebkeâ[W ~ keâebneRÛe veeneR ~~11~~ Je=#eeÛÙee GoenjCeeJe¤ve Demes }#eele Ùesles keâer MeW[ŸeeJej heeCeer Ieele}s lejer les keâes"s he[les (cetU) ns mecepeCÙeele keâenerÛe De[ÛeCe veener. ~~11~~

ceeieer} DeeMebkesâÛeW efveMe&ve ~ nesleeb pee}W meceeOeeve ~ Deeleeb iegCeeme efveieg&Ce ~ kewâmeW cnCeleer ~~12~~ heeCeer keâes"s peeF&} ÙeeÛes Gòej efceUe}s. Deelee iegCeÙegkeälee}e efveieg&Ce keâe cnCeleele les meebieeJes. ~~12~~

ÛebÛeUheCeW efJekeâej}W ~ meiegCe SsmeW yeesef}}W ~ Ùesj leW efveieg&Ce Gj}W ~ iegCeeleerle ~~13~~ (meiegCe Gheemeves}e efveieg&CeeÛeer Gheemevee mecepeCes Deieoer DeÙeesiÙe Deens ne heg{er} 17 DeesJÙeebÛee efveCe&Ùe Deens.) Glheòeer, efmLeleer Je }Ùe DemeCeeNÙee meJe& efJekeâejebvee meiegCe cnCeleele. nŸeeJesieàÙee iegCejefnlee}e efveieg&Ce cnCeleele. ~~13~~

Jekeälee cnCes ne efJeÛeej ~ MeesOetve heeneJeW meejemeej ~ Deblejer jeneleeb efveOee&j ~ veebJe veeneR ~~14~~ Jekeälee– ne efJeÛeej veerš mecepeCÙeemee"er meej Je Demeej ÙeebÛee efveCe&Ùe keâ¤ve IÙeeJee. Skeâoe meej keâU}s keâer DemeejeÛee (meiegCe) ceeiecetme Gjle veener. ~~14~~

efJeJeskeWâefÛe lees cegKÙe jepee ~ DeeefCe mesJekeâeÛeW veebJe jepee ~ ÙeeÛee efJeÛeej mecepee ~ JesJeeo Keesše ~~15~~ jepee Ùee veeJeeÛee veeskeâj Je meJe&meòeeOeerMe jepee Ùeebleer} Heâjkeâ }#eele IÙeeJee. GieerÛe Jeeo ke⤠veÙes. ~~15~~

keâuheebleØeUFË peW Gj}W ~ leW efveieg&Ce SsmeW yeesef}}W ~ Ùesj leW DeJeIeWefÛe pee}W ~ ceeÙesceOeW ~~16~~ keâuheevleerÛee meJe&veeMe PeeuÙeeJej pes Demeles lemes jenles lÙee}e efveieg&Ce yeÇÿe cnCeleele. Flej meJeeËÛee meceeJesMe ceeÙesle neslees. ~~16~~

mesvee Meenej yeepeej ~ veevee Ùee$ee }eneveLeesj ~ Meyo G"leer Deheej ~ kewâmes efveJe[eJes ~~17~~ (heg{er} efJeefJeOe ØekeâejÛÙee efJejesOeer eEkeâJee efJemebiele eEkeâJee mejefcemeU Pee}suÙee iees°eRÛeer SkeâceskeâeRheemetve efveJe[ keâjCes keâ"erCe Demeles–) }{eF&Jejer} mewvÙeeleer} mewefvekeâebÛÙee DeejesàÙee, iepeyepe}suÙee Menjeleer} keâes}en} Je yeepeejeleer} ieeWieeš. ~~17~~

keâeUeceOeW ØepÙevÙekeâeU ~ ceOÙeje$eeR nesleeb efveJeU ~ veevee peerJe yees}leer mekeâU ~ kewâmes efveJe[eJes ~~18~~ heeJemeeàÙeele he[CeeNÙee DemebKÙe Oeeje Je ceOÙeje$eerÛee jeleefkeâ[ŸeebÛee DeeJeepe. ~~18~~

veevee osMe Yee
Je=ef° nesleeb Ûe Debkegâj ~ me=°erJejer efveIeleer Deheej ~ veevee le® }neveLeesj ~ kewâmes efveJe[eJes ~~20~~ heeJemeeàÙeeÛÙee ØeejbYeer GieJeCeejs DemebKÙe le=Ceebkegâj Je }nevecees"Ÿee Je=#eebÛeer DejCÙes. ~~20~~

KesÛejW YetÛejW peUÛejW ~ veevee ØekeâejeRÛeeR MejerjW ~ veevee jbie efÛe$eefJeefÛe$eW ~ kewâmeeR efveJe[eJeeR ~~21~~ DeekeâeMe, peceerve Je heeCeer Ùeeble jenCeejs DemebKÙe ØeeCeer Je lÙeebÛÙee jbieeleer} DeHeâeš efJeefJeOelee Je lÙeebÛes efJeefJeOe jbie. ~~21~~

kewâmeW ÂMÙe Deekeâej}W ~ veeveehejeR efJekeâej}W ~ Gob[efÛe hewmeeJe}W ~ keQâmeW efveJe[eJeW ~~22~~ Ùee ÂMÙe me=°erle efJeefJeOe efJekeâej nesTve leer keâMeer Deekeâeje}e Dee}er Je efleÛee efkeâleer Gob[ efJemleej Pee}e. ~~22~~

heeskeâUerceOeW iebOeJe&veiejW ~ veevee jbie }eneveLeesjW ~ yeng Jesefkeäle yeng ØekeâejW ~ kewâmeeR efveJe[eJeeR ~~23~~ DeekeâeMeele DelÙeble efYevve jbieebÛÙee {ieebÛÙee efYevve Deeke=âleer leÙeej nesleele. lÙeebÛeer efJeefJeOelee efkeâleer meebieeJeer? ~~23~~ ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

667

(o. 16 me. 9)

efoJemejpeveerÛes Øekeâej ~ ÛeebefoCeW DeeCeer DebOekeâej ~ efJeÛeej DeeCeer DeefJeÛeej ~ kewâmee efveJe[eJee ~~24~~ metÙe&meehes#e efoJeme Je je$e, Ûebõmeehes#e ÛeeboCes Je DebOeej, yegefæmeehes#e efJeÛeej Je DeefJeÛeej ÙeebÛes mJe¤he keâmes efveJe[eJes? (efoJeme Je je$e metÙe&¤he Deensle. F.) ~~24~~

efJemej DeeCeer Dee"JeCe ~ vescemle DeeCeer yee
vÙeeÙe DeeCeer DevÙeeÙe ~ nesÙe DeeCeer ve nesÙes ~ efJeJeskeWâefJeCe keâeÙes ~ GcepeeW peeCes ~~26~~ vÙeeÙe Je DevÙeeÙe, MekeäÙe Je DeMekeäÙe Ùeebleer} efveJee[e efJeJeskeâeefMeJeeÙe keâmee nesF&}? ~~26~~

keâeÙe&keâlee& DeeCeer efvekeâeceer ~ Metj DeeCeer kegâkeâceea ~ Oeceea DeeCeer DeOeceea ~ keâU}e heeefnpes ~~27~~ ef›eâÙeeMeer} Je keâeceÛegkeâej, Metj Je efYe$ee, Oeee|cekeâ Je Oece&}b[ Ùeebleer} Heâjkeâ }#eele IÙeeJee. ~~27~~

Oevee{Ÿe DeeCeer efoJeeUKeesj ~ meeJe DeeCeer leMkeâj ~ KejW KeesšW ne efJeÛeej ~ keâU}e heeefnpes ~~28~~ OeveJeeve Je oefjõer, meppeve Je Ûeesj, melÙe Je DemelÙe Ùeebleer} Heâjkeâ keâU}e heeefnpes. ~~28~~

Jeefj‰ DeeCeer keâefve‰ ~ Yeü° DeeCeer Deblejefve‰ ~ meejemeej efJeÛeej he° ~ keâU}e heeefnpes ~~29~~ DeefOekeâejeves ßes‰ Je keâefve‰, Deelceefve‰ Je ÛebÛe} Ùeebleer} Deblej mhe° keâU}s heeefnpes. (24 les 28 ceOeer} GoenjCeebveer meiegCe Je efveieg&Ce Ùeebleer} DelÙeble Heâjkeâ }#eele IÙeeJee.) ~~29~~ Fefle ßeeroemeyeesOes ieg®efMe<ÙemebJeeos ‘veeveeGheemeveeefve¤heCeveece’ meceeme veJeJee ieg®efMe<ÙemebJeeoelcekeâ ßeeroemeyeesOe Ùee «ebLeeleer} ‘veeveeGheemevee’ veeJeeÛee veJeJee meceeme meceehle

(o. 16 me. 9)

668

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

oMekeâ meesUeJee : mehleeflevJeÙeeÛee meceeme oneJee : iegCeYetleefve¤heCe ~~ ßeerjece meceLe& ~~

hebÛeYetleW Ûee}s peie ~ hebÛeYetleebÛeer }ieyeie ~ hebÛeYetleW iesef}Ùeeb ceie ~ keâeÙes Deens ~~1~~ hebÛeerke=âle hebÛeYetleebcegUW peieeÛeer Iešvee efšketâve Deens. leer De}ie PeeuÙeeJej peie cnCetve oeKeJeeÙe}e keâeÙe jener}? ~~1~~

ßeeslee JekeäleÙeeme yees}s ~ YetleebÛes ceefnces Jee{efJe}s ~ DeeefCe ef$eiegCe keâes"W ies}s ~ meebiee mJeeceer ~~2~~ ßeeslee– Denes mJeeceer, hebÛeceneYetleebÛeer me=ef°jÛevesleer} cenòJeeÛeer ØeMemleer meebefiele}er. heCe lÙeebleer} leerve iegCeebÛes mLeeve keâesCeles? ~~2~~

Deblejelcee heebÛeJeW Yetle ~ ef$eiegCe lÙeeÛeW DebieYetle ~ meeJeOe keâ¤efveÙeeb efÛeòe ~ yejW heenW ~~3~~ DeekeâeMe¤he Deblejelcee ns heebÛeJes Yetle mecepeeJes. leerve iegCe lÙeebleÛe meceeefJe° nesleele. meeJeOeheCeeves efJeÛeej kesâuÙeeves ns keâUles. ~~3~~

Yetle cnefCepes efpelegkeWâ pee}W ~ ef$eiegCe peeuÙeeble Dee}W ~ Flegkesâve cetU Keb[}W ~ DeeMebkesâÛeW ~~4~~ pes JÙekeäleoMes}e Dee}s les Yetle. ef$eiegCener JÙekeäle Pee}s DemeuÙeeves lÙeebÛee Yetleele meceeJesMe neslees. SJe{Ÿee Gòejeves MebkesâÛes meceeOeeve JneJes. ~~4~~

YetleeJesieUs keâebneR veeneR ~ Yetlepeele ns meJe&efn ~ ÙeskeâeJesieUs Ùeskeâ keâebneR ~ Ie[sefÛevee ~~5~~ DeMee Yetleebntve JesieUs Demes JÙekeäle peieele keâenerÛe veener. ns meJe& ÂMÙe YetleebÛes keâeÙe& Deens. lÙee heeÛeebÛee meceeJesMe veener Demes keâener Ie[le veener. ~~5~~

DeelcÙeeÛesveer pee}e heJeve ~ heJeveeÛesve Øeiešs Deive ~ Deiveerheemetve peerJeve ~ SsmeW yees}leer ~~6~~ Deblejelcee¤he DeekeâeMeeheemetve JeeÙet, JeeÙetheemetve Deiveer Je Deiveerheemetve heeCeer Pee}s Demes MeeŒe meebieles. ~~6~~

peerJeve DeeJeIeW [yeeefye}W ~ leW jefJeceb[UW DeeU}W ~ JevnerJeeÙeesÛesve pee}W ~ Yetceb[U ~~7~~ meJe&$e Deme}s}s heeCeer metÙee&ÛÙee G
Jevner JeeÙees jJeer vemleeb ~ lejer nesles Gob[ meerleUlee ~ les meerleUlesceOeW G
DeeJeIeW Jecee&meer Jece& kesâ}W ~ lejerÛe ÙesJe{W HeâebheeJe}W ~ osnscee$e eflelegkeWâ pee}W ~ Jecee&keâefjleeb ~~9~~ Demes ns G
DeeJeIeW meerleUefÛe DemeleW ~ lejer ØeeCeercee$e cejesveer peeleW ~ DeeJeIÙee G
669

(o. 16 me. 10)

Yetceb[U DeeUesve iees"}W ~ leW jefJeefkeâCeX JeeUesve ies}W ~ ceie menpe efÛe osJeW jefÛe}W ~ GheeÙeemeer ~~11~~ me=ef°jÛevesÛÙee Øeef›eâÙesle heeCeer iees"tve he=LJeer PeeuÙeeJej leer metÙee&ÛÙee G
cnCeesveer kesâ}e ØepÙevÙekeâeU ~ Leb[ pee}W Yetceb[U ~ heg{W G
meerlekeâeUW keâ°}s }eskeâ ~ keâheexve ies}W Je=#eeefokeâ ~ cnCeesve heg{W keâewlegkeâ ~ G
lÙeeefnceOeW Øeele:keâeU ~ ceeOÙeevekeâeU meeÙebkeâeU ~ meerlekeâeU G
SsmeW ÙeskeâeceeieW Ùeskeâ kesâ}W ~ efJe}sveW vescemle }eefJe}W ~ ÙesCeWkeâefjleeb peie}s ~ ØeeCeercee$e ~~15~~ DeMee Øekeâejs Skeâeceeietve Skeâ ceeieer} $e+let heg{er} $e+letle efJe}erve nesCÙeeÛee efveÙece }eJetve efouÙeecegUs meJe& ØeeCeer peieleele. ($e+legÛe›eâ.) ~~15~~

veevee jmeW jesie keâ"erCe ~ cnCeeWveer Deew
osnscetU jkeäle jsle ~ lÙee DeeheeÛes nesleer oele ~ SsmeerÛe Yetceb[UeR ØeefÛele ~ veevee jlveebÛeer ~~17~~ Œeer Je heg®
mekeâUebmeer cetU peerJeve yeebOee ~ peerJeveW Ûee}s mekeâU Oeboe ~ peerJeveWefJeCe nefjieeseEJeoe ~ ØeeCeer kewâÛes ~~18~~ ns njer, ns ieeseEJeoe, meJe& pe[peerJeelcekeâ me=°erÛee legPes heeCeer ne DeeOeej Deens. lÙeeefMeJeeÙe ØeeCeer keâmes peieleer}? ~~18~~

peerJeveeÛeW cegkeäleeHeâU ~ Meg›eâemeeefjKeW meg{eU ~ efnjs ceeefCekesâ FbõveerU ~ les peUW pee}s ~~19~~ heeCeeroej ceesleer, Meg›eâleeNÙeemeejKes lespemJeer efnjs, ceeCekesâ, Fbõveer} ceCeer heeCÙeeheemetveÛe nesleele. ~~19~~

ceefncee keâesCeeÛee meebieeJee ~ pee}e keâo&cegefÛe DeeIeJee ~ JesieUJesieUg efveJe[eJee ~ keâesCÙee ØekeâejW ~~20~~ Kejs lej heebÛe Yetleebhewkeâer DeefOekeâ ceenelcÙe keâesCeeÛes meebieeJes? keâejCe leer meieUer hejmhejeble yescee}tce efcemeU}er Deensle. lÙeebvee JesieUs keâmes keâjeJes? ~~20~~

hejbleg yeesef}}W keâebneRÙeskeâ ~ ceveeme keâUeJeÙee efJeJeskeâ ~ peveeceOeW leee|keâkeâ }eskeâ ~ mecepeleer DeeIeJeW ~~21~~ hejbleg keâenermee Deboepe ÙesTve lÙeebÛee efveJee[e keâjlee ÙeeJee cnCetve Lees[s JeCe&ve kesâ}s. }eskeâebleer} yegefæcevleebvee meJe&Ûe mecepeles. ~~21~~

DeeJeIeW mecepe}W nW Ie[svee ~ MeeŒeebMeeŒeebmeeR he[svee ~ DevegceeveW efve§eÙe nesÙesvee ~ keâebneRÙeskeâ ~~22~~ ceeveJeer yegæer}e meJeeËÛes meJe& Deekeâ}ve nesCes MekeäÙe veener. mebyebefOele MeeŒeeble megæe SkeâJeekeäÙelee vemeles DeeefCe kesâJeU lekeâe&ves lej keâMeeÛeeÛe hetCe& efve§eÙe nesle veener. ~~22~~ (o. 16 me. 10)

670

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

DeieeOe iegCe YeieJebleeÛes ~ Mes
Deelceejece mekeâUeb heeUer ~ DeeJeIeW $eÙe}eskeäÙe meebYeeUer ~ leÙee ÙeskeWâefJeCe OegUer ~ nesÙes meJe&$eebÛeer ~~24~~ Deelceejece¤he F&Õej $ew}eskeäÙe Je lÙeebleer} meJeeËvee meebYeeUlees. lÙeeJeeÛetve meJe&keâener efvejLe&keâ Je yesyebo nesF&}. ~~24~~

pesLeW Deelceejece veeneR ~ lesLeW GjeW ve Mekesâ keâebneR ~ $eÙe}eskeâerÛes ØeeCeer meJe& efn ~ Øesle¤heer ~~25~~ F&ÕejeÛes DeeÙeg<Ùe mebheles lesJne pe[ Je peerJe me=°erÛee ceeiecetmener Gjle veener. $ew}eskeäÙeeleer} meJe& ØeeCeer Øesle¤he nesleele. cejleele. ~~25~~

Deelcee vemleeb Ùesleer cejCeW ~ DeelcÙeeefJeCe kewâÛeW efpeCeW ~ yeje efJeJeskeâ mecepeCeW ~ DebleÙee&ceeR ~~26~~ peerJeelcee iesuÙeeJej meJeeËveeÛe cejCe Ùesles. lÙeeJeeÛetve efpeJebleheCee mebYeJeleÛe veener. ne efJeJeskeâ ceveele mecepetve DemeeJes. ~~26~~

mecepeCeW peW efJeJeskeâeÛeW ~ leWefn DeelcÙeeefJeCe kewâÛeW ~ keâesCeerÙeskeWâ peieoerMeeÛeW ~ Yepeve keâjeJeW ~~27~~ `efJeJeskeâeves mecepeCeW' ner ef›eâÙee megæe DeelcÙeeÛÙee meòesJeeÛetve keâMeer nesF&}? cnCetve ØelÙeskeâeves lÙee peieoerMe¤he DeelcÙeeÛeer Gheemevee keâjeJeer. ~~27~~

Gheemevee Øeieš pee}er ~ lejer ns efJeÛeejCee keâU}er ~ ÙeekeâejCeW heeefnpes kesâ}er ~ efJeÛeejCee osJeeÛeer ~~28~~ DeMeer ØelÙe#e Gheemevee Pee}er lejÛe ne efJeÛeej mecepe}e Demes cnCelee ÙesF&}. cnCetve GheemÙe osJeeÛes %eeve mecepeeJetve IÙeeJes. ~~28~~

GheemevesÛee cees"e DeeßeÙees ~ GheemevesefJeCe efvejeßeÙees ~ Gob[ kesâ}W lejer lees peÙees ~ Øeehle veeneR ~~29~~ meeOekeâe}e GheemevesÛee cees"e DeeOeej Deens. leer vemes} lej lees efvejeOeej neslees. lÙeeves Ùe%e, Deveg‰eves, lehes, heejeÙeCeeoer DevÙe efkeâleerner ØeÙelve kesâ}s lejer lÙee}e cees#e}eYe nesCeej veener. ~~29~~

meceLee&Ûeer veeneR hee"er ~ leÙeeme Ye}leeÛe kegâšer ~ ÙeekeâejCeW G"eG"er ~ Yepeve keâjeJeW ~~30~~ pÙee}e F&ÕejeÛeer ke=âhee }eYele veener, lÙee}e meeOeveceeiee&le Deveskeâ Øekeâejs $eeme neslees. cnCetve ØelÙeskeâ meeOekeâeves ceveeheemetve Je nÙeieÙe ve keâjlee Gheemevee keâjeJeer. ~~30~~

Yepeve meeOeve DeYÙeeme ~ ÙesCeW heeefJepes hej}eskeâeme ~ oeme cnCes ne efJeÕeeme ~ Oeefj}e heeefnpes ~~31~~ YeieJebleeÛeer Gheemevee, ßeerieg¤bveer efo}s}er meeOevee Je mJeeOÙeeÙe nŸee cegKÙe GheeÙeebveer cees#e }eYelees Demee efJeÕeeme Oej}e heeefnpes Demes ceer jeceoeme cnCelees. ~~31~~ Fefle ßeeroemeyeesOes ieg®efMe<ÙemebJeeos ‘iegCeYetleefve®heCeveece’ meceeme oneJee ieg®efMe<ÙemebJeeoelcekeâ ßeeroemeyeesOe Ùee «ebLeeleer} ‘iegCeYetleefve¤heCe’ veeJeeÛee oneJee meceeme meceehle –oMekeâ meesUeJee meceehle–

Q

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

671

(o. 16 me. 10)

oMekeâ melejeJee : Øeke=âefleheg®
efve§eU yeÇÿeeR ÛebÛeU Deelcee ~ mekeâUeb hej pees hejceelcee ~ ÛewlevÙe mee#eer %eeveelcee ~ Me[diegCewÕe® ~~1~~ DeefJeveeMeer Je De{U yeÇÿemJe¤heele efJeveeMeer Je efJekeâejJeeve peerJesÕej nesleele. nŸeebleer} F&Õej neÛe meJeeËle ßes‰ hejceelcee Demetve lÙee}e ÛewlevÙe, mee#eer, %eeveelcee Je mene iegCeebÛee mJeeceer cnCeleele. ~~1~~

mekeâU peieeÛee F&Õe® ~ cnCeewve veeceW peieosÕe® ~ leÙeeheemetve efJemlee® ~ efJemleej}e ~~2~~ lees meJe& peieeÛee mJeeceer DemeuÙeeves lÙee}e peieoerÕej cnCeleele. lÙeeheemetve Deheej peieleeÛee efJemleej Pee}e. ~~2~~

efMeJeMeefkeäle peieosÕejer ~ Øeke=âefleheg®
#es$e%e õ°e ketâšmle mee#eer ~ Deblejelcee meJe&}#eer ~ MegæmelJe cenòeòJe hejer#eer ~ peeCelee meeOeg ~~4~~ heg®
yeÇÿee efJe
osnosGUeceOeW yewme}e ~ ve Yepeleeb ceeefjlees osne}e ~ cnCeewefve lÙeeÛÙee YesCeW leÙee}e ~ Yepeleer }eskeâ ~~6~~ F&Õej osn¤he osJeUele JÙeehetve jenlees. pej peerJeeves lÙeeÛeer Gheemevee kesâ}er veener, lej lees F&Õej peerJee}e hegvne hegvne cejCe oslees. lÙee Yeerleerves meJe& peerJe lÙeeÛeer Gheemevee keâjleele. ~~6~~

pes JesUsmeer Yepeve Ûegkeâ}W ~ leW leW lesJneb heÚŸeeef[}W ~ DeeJe[erveW YepeeW }eie}s ~ mekeâU }eskeâ ~~7~~ pesJne pesJne Gheemevee nesle veener lesJne lesJne F&Õej peerJee}e peCetb heÚe[lees. cnCetve meJe& peerJe lÙeeÛeer DeeJe[erves Gheemevee keâjleele. ~~7~~

peW peW pesJneb Dee#esefhe}W ~ leW leW lelkeâeUefÛe efoOe}W ~ $ew}eskeäÙe YepeeW }eie}W ~ ÙesCeW ØekeâejW ~~8~~ osJe pesJne pes ceeielees lesJne les lÙee}e lelkeâeU osTve peerJe lÙeeÛeer Gheemevee keâjleele. $ew}eskeäÙe lÙeeÛeer DeMeer Gheemevee keâjles. ~~8~~

heebÛee efJe
pesCeW keâeUW vewJÙeÅe heeJesvee ~ lesCeW keâeUW osJe jensvee ~ YeeiÙe JewYeJe heoeLe& veevee ~ meeb[tve peelees ~~10~~ Demes vewJesÅe yebo Pee}s lej peerJeelcee YeeiÙe, JewYeJe Je meJe& keâceeF& šeketâve osn mees[tve peelees. ~~10~~

peelees lees keâUeW osF&vee ~ keâesCeeme "eGkeWâ nesÙesvee ~ osJeWefJeCe Devegceevesvee ~ keâesCeeme osJe ~~11~~ (o. 17 me. 1)

672

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

lees osn mees[tve peelees cnCepes keâeÙe Je lees keâmee peelees ns keâesCee}eÛe keâUle veener. les osJeeJeeÛetve Flej keâesCee}e mecepele veener. ~~11~~

osJe heeneJeÙeekeâejCeW ~ osGUW }eieleer heeneCeW ~ keâes"Wlejer osGUeÛÙee iegCeW ~ osJe Øeiešs ~~12~~ meeceevÙe ceeCemee}e osJeeÛÙee oMe&veemee"er osJeUele peeJes }eieles. heCe efJeÛeej keâjCeeNÙee}e ØelÙeskeâ Mejerj¤heer osJeUele osJe Øeieš PeeuÙeeÛes keâUles. ~~12~~

osGUW cnefCepes veevee MejerjW ~ lesLeW jeefnpes peerJesÕesjs ~ veevee MejerjW veevee ØekeâejW ~ Deveble YesoW ~~13~~ Deveskeâ Mejerjs ner osJeUsÛe Demetve lÙeeble efveÙeecekeâ F&Õej Je efveÙecÙe peerJe jenleele. lÙee MejerjebÛes Øekeâej Je Yeso DeieefCele Deensle. ~~13~~

Ûee}leeR yees}leeR osTUW ~ lÙeeceOeW jeefnpeW jeGUW ~ efpelegkeâeR osGUW eflelegkeâeR mekeâUW ~ keâU}eR heeefnpes ~~14~~ Mejerjs ner Ûee}leer yees}leer osJeUs Demetve lÙeeble osJe jenlees. pesJe{er Mejerjs lesJe{er osJeUs ns keâUeJes. ~~14~~

ceÚ ketâce& Jeejen osGUW ~ YetieesU Oeefj}e meJe&keâeUW ~ keâjeUW efJe›eâeUW efvece&UW ~ efkeâefleÙeskeâ ~~15~~ celmÙe, ketâce& Je Jejen nŸee DeJeleej¤he osJeUebveer he=LJeer lees}tve Oej}er nesleer. Deepener efkeâleerlejer DepeŒe, YeÙeevekeâ Je megboj osn efomeleele. ~~15~~

efkeâlÙeskeâ osGUeR meewKÙe heens ~ Yejleeb DeeJeIeW eEmeOe Deens ~ hejer leW meJe&keâeU ve jens ~ DeMeeÕele ~~16~~ efkeâlÙeskeâ Mejerjele melele megKeeÛee DevegYeJe ÙesTve peCet megKemeeiej ns}eJelees Demes Jeešles. heCe les MesJešheÙe&vle lemesÛe efškeâle veener. ~~16~~

DeMeeÕeleeÛee cemlekeâceCeer ~ peÙeeÛeer ÙesJe{er keâjCeer ~ efomesvee lejer keâe pee}W Oeveer ~ leÙeemeerÛe cnCeeJeW ~~17~~ pees SJe{e DeJee{JÙe ØehebÛe efvecee&Ce keâjlees lees F&Õej meJe& DeMeeÕeleeble meJe&ßes‰ Deens! lees efomele veme}e lejer lees peieeÛee mJeeceer DeensÛe. ~~17~~

GÆJeesvcegKe nesleeb DeYeso ~ efJecegKe nesleeb Gob[ Keso ~ Ssmee DeOeesOe& mebJeeo ~ nesle peelees ~~18~~ GÆJe cnCepes efvee|celeer keâjCeeNÙee F&ÕejeÛÙee DevegmebOeeveele meJe& Yeso ceeJeUleele. hejbleg lÙeeÛes DevegmebOeeve megšleeÛe YesooMe&veeves melele og:Kes nesle jenleele. Demee ne cegUekeâ[er} (TOJe&) Je hemeeNÙeekeâ[er} (DeOe) ØeJeeme nesle jenlees. ~~18~~

mekeâUebÛeW cetU efomesvee ~ YeJÙe Yeejer DeeCeer Yeemesvee ~ efveefce<Ùe Ùeskeâ Jemesvee ~ Ùeskesâ "eFb ~~19~~ yeÇÿe ns meJe& peieledYeemeeÛes DeefOe‰eve¤he cetU Demetve les JÙeehekeâ (YeJÙe) Je meJee&efOe‰eve (Yeejer) Demetve efomele veener Je keâUlener veener. les #eCeYejner Skeâ ef"keâeCeer vemeles. (cnCepesÛe les meJe&JÙeeheer Demeles.) ~~19~~

Ssmee DeieeOe hejceelcee ~ keâesCe peeCes lÙeeÛee ceefncee ~ legPeer }erUe meJeexòecee ~ letbÛe peeCemeer ~~20~~ hejceelcee ne Demee DelekeäÙe& Demetve lÙeeÛee ceefncee keâesCee}eÛe keâUle veener. ns meJeexòecee, legPes ns KesU Skeâ letÛe peeCeleesme. ~~20~~

mebmeeje Deeef}ÙeeÛeW meeLe&keâ ~ pesLeW efvelÙeeefvelÙeefJeJeskeâ ~ Ùesn}eskeâ DeeCeer hej}eskeâ ~ oesveeR meeefOe}s ~~21~~ efvelÙe yeÇÿe Je DeefvelÙe ØehebÛe ne efJeJeskeâ pÙeeÛesheeMeer Demelees lÙeevesÛe peerJeveeÛes meeLe&keâ kesâ}s}s Demeles. Fn}eskeâer ÙesTve cees#e meeOÙe kesâ}s}e Demelees. ~~21~~

cevevemeerU }eskeâebheemeeR ~ DeKeb[ osJe Deeefne|veMeeR ~ heeneleeb lÙeebÛÙee hetJe&mebefÛeleemeer ~ pees[e veeneR ~~22~~ pes melÙeemelÙe, efvelÙeeefvelÙe F. efJeÛeej (ceveve) melele keâjleele lÙeebÛesheeMeer osJe DeKeb[ jenlees. lÙeebÛes hetJe&megke=âle ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

673

(o. 17 me. 1)

KejesKej meJeexòece Demeles. ~~22~~

DeKeb[ Ùeesie cnCeesefve Ùeesieer ~ Ùeesie veeneR lees efJeÙeesieer ~ efJeÙeesieer leesefn Ùeesieer ~ ÙeesieyeUW ~~23~~ peerJe Je yeÇÿe nŸeebÛes melele SskeäÙe meeOetve DemeuÙeeves lees Ùeesieer Demetve, Demee Ùeesie vemeCeeje efJeÙeesieer Demelees. ÙeesieeÛes meeceLÙee&ves efJeÙeesieer megæe Ùeesieer neslees. ~~23~~

YeuÙeebÛeer ceefncee Ssmeer ~ pes mevceeie& }eJeer }eskeâebmeer ~ heesnCeej Demeleeb yeg[leÙeemeer ~ yeg[eW vesoeJeW ~~24~~ DeMee ÙeesiÙeeblener pes cenelces Demeleele les Flej }eskeâebveener Ùeesieceeiee&}e }eJeleele. pees Demme} heesnesCeeje Demelees lÙeeves yeg[CeeNÙee}e yeg[t osT veÙes. ~~24~~

mLetUmet#celelJePee[e ~ eEhe[yeÇÿeeb[eÛee efveJee[e ~ ØeefÛele heens Ssmee Lees[e ~ Yetceb[UeR ~~25~~ he=LJÙeeoer mLet} Je DeJÙekeäleeoer met#ce leòJeebÛes efceLÙeelJe peeCeCeeje Je eEhe[ Je yeÇÿeeb[ nŸeebÛes mJe¤he peeCetve lÙeebmebyebOeer Â{ efve§eÙe DemeCeeje nŸee peieele efJejUe! ~~25~~

JesoebleerÛeW hebefÛekeâCe& ~ DeKeb[ leÙeeÛeW efJeJeCe& ~ cenebJeekeäÙeW Deble:keâjCe ~ jnmÙe heens ~~26~~ JesoebleMeeŒeeleer} hebÛeerkeâjCeeÛee met#ce DeYÙeeme keâ¤ve `leòJeceefme' meejKÙee ceneJeekeäÙeeleer} heoebÛes JeeÛÙe Je }#Ùe Devle:keâjCeeble lÙeeves mee"efJe}s}s Demeles. ~~26~~

Ùes he=LJeerceOeW efJeJeskeâer Demeleer ~ OevÙe leÙeebÛeer mebieleer ~ ßeJeCecee$eW heeJeleer ieleer ~ ØeeCeercee$e ~~27~~ nŸee he=LJeerJejer} efJeJeskeâer cenelcÙeebÛeer pes mebiele keâjleer} les OevÙe nesle. lÙeebÛÙee GheosMeeÛÙee ßeJeCeeves lÙeebvee Gòece ieleer Øeehle nesles. ~~27~~

melmebie DeeCeer melMeeŒe ßeJeCe ~ DeKeb[ neslemes efJeJeCe& ~ veevee melmebie DeeCeer Gòece iegCe ~ hejeshekeâejeÛes ~~28~~ meledmebieleerle jentve DeÉwle JesoevleMeeŒeeÛes DeKeb[ efJeJejCe SskeâeJes. DeMee Gòece iegCe DemeCeeNÙee Je hejeshekeâejer cenelcÙeebÛee melmebie melele DemeeJee. ~~28~~

pes meodkeâerleeaÛes heg®
efJeMes
(o. 17 me. 1)

674

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

oMekeâ melejeJee : Øeke=âefleheg®
yeÇÿe efvece&U efve§eU ~ pewmeW ieieve DeblejeU ~ efvejekeâej kesâJeU ~ efvee|Jekeâejer ~~1~~ DeekeâeMe¤he Deblejer#e pemes efvejekeâej, efvee|Jekeâej, efvece&U Je efve§eU Deens lemesÛe yeÇÿe Deens. ~~1~~

DebleefÛe veeneR les Deveble ~ MeeÕele DeeefCe meoesefole ~ Demeble veJns leW meble ~ meJe&keâeU ~~2~~ yeÇÿee}e `he}erkeâ[s' veener Demes les Devleheejjefnle Deens. les efvelÙe, melÙe, keâe}eleerle Deens. ~~2~~

hejyeÇÿe leW DeefJeveeMe ~ pewmeW DeekeâeMe DeJekeâeMe ~ ve legšs ve Hegâšs meeJekeâeme ~ pewmeW lewmeW ~~3~~ DeekeâeMe¤he heeskeâUer peMeer legšle Jee Hegâšle veener lemes yeÇÿe DeefJeveeMeer Deens. ~~3~~

lesLeW %eeve vee De%eeve ~ lesLeW mcejCe vee efJemcejCe ~ lesLeW DeKeb[ efveieg&Ce ~ efvejeJe}byeer ~~4~~ yeÇÿemJe¤heele Je=efòe%eeve Je PeeshesleuÙeeØeceeCes De%eeve veener. (`peeCeerJe vesCeerJe YeieJevleer veener'– %eeves. nefjhee") mce=leer Jee efJemce=leer veener. (nŸee yegefæmeehes#e Deensle.) les iegCeeleerle, YesoMetvÙe Je DeeOeejeOesÙemebyebOeefJejefnle Deens. (yeÇÿe keâesCeeÛee DeeOeej veener. lÙee}e keâesCeeÛee DeeOeej veener.) ~~4~~

lesLeW Ûebõ metÙe& vee heeJekeâ ~ veJns keâeUesKeW vee ØekeâeMekeâ ~ GheeOeerJesieUW Ùeskeâ ~ efvejesheeOeer yeÇÿe ~~5~~ SkeâcesJe yeÇÿe GheeefOeefJejefnle Demetve lÙeeble metÙe&, Ûebõ Je Deiveer veenerle (`ve le$e metÙeex Yeeefle–' keâ" Ghe.) %eeveØekeâeMe ns mJe¤he Deme}suÙee yeÇÿeele DebOeej Je Gpes[ nŸeebvee DeefmlelJe veener. lÙeeÛes ef"keâeCeer ØekeâeMÙeØekeâeMekeâYeeJe veener. (mJeÙebØekeâeMe yeÇÿeeÛee keâesCeer ØekeâeMekeâ veener. GheeOeerjefnle yeÇÿee}e keâesCeer ØekeâeMÙe veener) ~~5~~

efve§eUeR mcejCe Ûesle}W ~ lÙeeme ÛewlevÙe SsmeW keâefuhe}W ~ iegCemeceevelJeW pee}W ~ iegCemeecÙe SsmeW ~~6~~ efve§eU yeÇÿeele `SkeâesÓnb' nŸee mcejCeeÛee DeOÙeejeshe kesâ}e. lÙee mcejCee}e cetUceeÙee Demes veeJe efo}s. lÙeeÛe ceeÙesleer} iegCeebÛÙee meceeve Je meghle DeefmlelJee}e `iegCemeecÙe' Demes veeJe efo}s. ~~6~~

ieieveeR Dee}er DeYeüÚŸeeÙee ~ lewmeer peeefCepes cetUceeÙee ~ GÆJe DeeCeer efJe}Ùee ~ JesU veeneR ~~7~~ DeekeâeMeele pemes {ie pecee JneÙe}e Je peeÙe}e JesU }eiele veener leMeer yeÇÿeele cetUceeÙee peeCeeJeer. ~~7~~

efveieg&CeeR iegCeefJekeâe® ~ leesefÛe Me[diegCewÕe® ~ DeOe&veejervešsÕe® ~ leÙeeme cnefCepes ~~8~~ cetU efveieg&Ce yeÇÿeele pees MegæmeòJeeÛÙee efJekeâejeÛee DeOÙeejeshe kesâ}e peelees leesÛe MegæmeòJe mene iegCeebÛee F&Õej Jee DeOe&veejervešsÕej nesÙe. ~~8~~

DeeefoMeefkeäle efMeJeMeefkeäle ~ cegUeR Deens meJe&Meefkeäle ~ lesLetve heg{W veevee Jeskeäleer ~ efvecee&Ce peeuÙee ~~9~~ cetUceeÙesle DeeefoMekeäleer, efMeJeMekeäleer F. Deveskeâ Mekeäleer Demetve lÙeebletve efJeefJeOe veeces Je ¤hes efvecee&Ce Pee}er. ~~9~~

lesLetve heg{W MegæmeòJe ~ jpeleceeÛeW iet{lJe ~ leÙeeefme cnefCepes cenòeòJe ~ iegCe#eesefYeCeer ~~10~~ lÙeeveblej Megæ meòJe, jpe Je leceebÛes Pee}s}s iet{ cenledleòJe ‘iegCe#eesefYeCeer’ nŸee veeJeeves DeesUKe}s ies}s. ~~10~~

cegUeR DemesefÛevee Jeskeäleer ~ lesLeW keQâÛeer efMeJeMekeäleer ~ SsmeW cnCee} lejer efÛeòeeR ~ meeJeOeeve DemeeJeW ~~11~~ ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

675

(o. 17 me. 2)

Mebkeâe– DepeeleJeeoevegmeej JÙekeäle cnCetve keâenerÛe vemeleevee ner efMeJeMekeäleer DeeCe}er keâes"tve? lÙeeÛes Gòej meeJeOeheCeeves Sskeâe. ~~11~~

yeÇÿeeb[eJe¤ve eEhe[ ~ DeLeJee eEhe[eJe¤ve yeÇÿeeb[ ~ DeOeesOe& heeneleeb efveJee[ ~ keâUeW Ùeslees ~~12~~ yeÇÿeeb[ekeâ[tve eEhe[ekeâ[s Je eEhe[ekeâ[tve yeÇÿeeb[ekeâ[s Demes cees"Ÿeekeâ[tve }neveekeâ[s Je }neveekeâ[tve cees"Ÿeekeâ[s heeefn}s lej lÙeeÛes Gòej efceUles. Goe– ~~12~~

yeerpe Heâes[tve DeeefCe}W cevee ~ lesLeW HeâU leeW efomesvee ~ Jee{le Jee{le heg{W veevee ~ HeâUW Ùesleer ~~13~~ keâesCelesner yeer Heâes[tve les met#ce °erves heeefn}s lejer lÙeele lÙeeÛes HeâU efomele veener. heCe lÙeeÛee Debkegâj Jee{uÙeeJej veblej HeâUs efomeleele. ~~13~~

HeâU Heâesef[leeb yeerpe efomes ~ yeerpe Heâesef[leeb HeâU vemes ~ lewmee efJeÛeej Demes ~ eEhe[yeÇÿeeb[eR ~~14~~ HeâU Heâes[}s lej yeer efomeles. heCe yeer Heâes[}s lej HeâU efomele veener. lÙeeØeceeCeW yeÇÿeeb[ele (HeâU) eEhe[ Demeleele, heCe eEhe[ele (yeer) yeÇÿeeb[ efomele veener. ~~14~~

vej veejer oesveer Yeso ~ eEhe[eR efomeleer Øeefmeæ ~ cegUeR vemleeb efJeMeo ~ nesleer} kewâmeeR ~~15~~ Mejerjele Œeer Je heg®
veevee yeerpe¤he keâuhevee ~ leeRle keâeÙes Ùeskeâ Demesvee ~ met#ce cnCeesefve Yeemesvee ~ ÙeskeâeÙeskeâeR ~~16~~ }#eeJeOeer yeerpeebÛÙee IešveebceOÙeW efkeâlÙeskeâ Ieškeâ Demeleele. heCe les Deeflemet#ce DemeuÙeeves leelkeâeU lesLes efomele veenerle. ~~16~~

mLetUeÛeW cetU les Jeemevee ~ les Jeemevee DeeOeeR efomesvee ~ mLetUeJesieUW Devegceevesvee ~ mekeâU keâebneR ~~17~~ mLetU MejerjeÛÙee pevceeÛes hetJe&Mejerjeleer} Jeemevee ns keâejCe Deens. leer Jeemevee pevceehetJeea efomele veener. mLetUeefMeJeeÙe met#ceeÛee leke&â keâjlee Ùesle veener. ~~17~~

keâuhevesÛeer me=°er kesâ}er ~ SsmeeR JesoMeeŒeW yeesef}}eR ~ efomesvee cnCeesve efceLÙee kesâ}er ~ ve heeefnpesle keâeR ~~18~~ JesoMeeŒe Demes meebieles keâer ÂMÙe me=°er mebkeâuheeletve (keâuhevee) Pee}er Deens. lees mebkeâuhe efomele veener cnCetve Jesoebvee Keesšs "jJet veÙes. ~~18~~

he[oe Ùeskeâe Ùeskeâe pevceeÛee ~ lesLeW efJeÛeej keâUs keQâÛee ~ hejbleg iet{lJe ne vesceeÛee ~ "eJe Deens ~~19~~ Ûee}t pevce Je ceeieer} pevce nŸeeble efJemce=leerÛee he[oe DeeuÙeeves ceeieer} pevceeleer}megæe Iešvee Dee"Jele veenerle. iet{ele pecee nesleele. SketâCe iet{lee ner Jesoevle leòJe%eeveele efveÙeceeves Demeles. ~~19~~

veevee heg®
veJejerme veJejer ve}ies ~ Ssmee Yeso efomeeW }eies ~ eEhe[eJe¤ve Gceies ~ yeÇÿeeb[yeerpe ~~21~~ GheJej ceg}er}e ogmeNÙee GheJej ceg}erÛÙee menJeemeele iees[er Jeešle veener. nŸee eEhe[eleer} YesoeJe¤ve yeÇÿeeb[yeerpeele lees Deme}e heeefnpes ns }#eele Ùesles. ~~21~~

veJejerÛeW ceve veJeNÙeeJejer ~ veJeNÙeeÛeW ceve veJejerJejer ~ Ssmeer JeemevesÛeer hejer ~ cegUeRntve heeneJeer ~~22~~ heg®
Jeemevee cegUeRÛeer DeYeso ~ osnmecebOeW pee}e Yeso ~ legšleeb osneÛee mecebOe ~ Yeso ies}e ~~23~~ (o. 17 me. 2)

676

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

Jeemevee ns leòJe cegUele SkeâÛe Deens. heCe osnebvegmeej lÙeeble Yeso efomelees. osnleeoelcÙe peeleeÛe Yesoner efveIetve peelees eEkeâJee osne}e cejCe ÙesleeÛe kesâJeU Jeemevee Gjles. Yeso Gjle veener. ~~23~~

vejveejeRÛes yeerpekeâejCe ~ efMeJeMekeäleerceOeW peeCe ~ osn Oeefjleeb ØeceeCe ~ keâUeW Dee}W ~~24~~ Œeer Je heg®
veevee ØeerleerÛÙee Jeemevee ~ ÙeskeâeÛeW Ùeskeâeme keâUsvee ~ efle#eCe °erveW Devegceevee ~ keâebneRmeW ÙesleW ~~25~~ ØesceeÛes Deveskeâ Øekeâej Je DeeefJe
yeeUkeâeme Jee{Jeer peveveer ~ nW leeW veJns heg®
Jeerš veener kebâšeUe veeneR ~ Dee}mÙe veeneR $eeme veeneR ~ Flegkeâer ceeÙee keâes"WefÛe veeneR ~ ceelesJesieUer ~~27~~ ceeles}e cet} meebYeeUCÙeeÛee Jeerš Ùesle veener. kebâšeUe, DeeUme, $eeme Ùeebleer} keâenerÛe nesle veener. ns Øesce DeeF&efMeJeeÙe Flej$e keâes"sÛe efomele veener. ~~27~~

veevee GheeOeer Jee{Tb peeCes ~ veevee ceeÙesveW ieesTb peeCes ~ veevee Øeerefle }eTb peeCes ~ veevee ØehebÛeeÛeer ~~28~~ Œeer}e ØehebÛeeÛee JÙeehe keâmee Jee{JeeJee Je meebYeeUeJee les keâUles. JeelmeuÙe, Øesce, Dees{, keâCeJe F. Øekeâejs kegâšgbyeeleer} meJeeËvee leer Skeâ$e "sJeles Je meJeeËvee ØehebÛeeefJe
heg®
F&ÕejW cees"W met$e kesâ}W ~ ceveg<Ùecee$e iegbleesve jeefn}W ~ }esYeeÛeW iegb[eUW kesâ}W ~ GieJesvee SsmeW ~~30~~ F&ÕejeÛÙee Ùee met#ce Ùeespevesle meJe& ceeCemes ieglb etve jenleele. lÙeeletve hejmhejDeemekeäleerÛee ve megšCeeje ieglb ee leÙeej neslees. ~~30~~

Ssmeer hejmhejW DeeJe[er ~ Œeerheg®
cegUeR met#ce efvecee&Ce pee}W ~ heg{W he° efomeesve Dee}W ~ GlheleerÛeW keâeÙe& Ûee}s ~ GYeÙeleebkeâefjleeb ~~32~~ cetU ceeÙesle met#ce Jeemevee efvecee&Ce nesTve heg{s Mejerjs PeeuÙeeJej Jeemevee Øeieš nesles. Œeer Je heg®
cegUeR efMeJeMekeäleer KejW ~ heg{W pee}eR JeOegJejW ~ ÛeewNÙeeefme }#e efJemleejW ~ efJemleej}er pes ~~33~~ cetU efMeJe Je Mekeäleer ner DeeÅe leòJes (Kejs) Demetve lÙeeletve ÛeewNÙeebMeer }#e peerJeÙeesveerceOÙes Œeer- heg®
ÙesLeW efMeJeMekeäleerÛeW ¤he kesâ}W ~ ßeesleeR ceveeme heeefnpes DeeefCe}W ~ efJeJejef}ÙeebeJf eCe yeese} f }W ~ leW JesLe& peeCeeJeW ~~34~~ ÙesLes efMeJe Je MekeäleerÛes mJe¤he mhe° keâ¤ve meebefiele}s. ßeeslÙeebveer les veerš }#eele IÙeeJes. mhe° kesâuÙeeJeeÛetveÛes yees}Ces JÙeLe& mecepeeJes. ~~34~~ Fefle ßeeroemeyeesOes ieg®efMe<ÙemebJeeos ‘efMeJeMeefkeäleefve¤heCeveece’ meceeme ogmeje ieg®efMe<ÙemebJeeoelcekeâ ßeeroemeyeesOe Ùee «ebLeeleer} ‘efMeJeMeefkeäleefve¤heCe’ veeJeeÛee ogmeje meceeme meceehle ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

677

(o. 17 me. 2)

oMekeâ melejeJee : Øeke=âefleheg®
Leebyee Leebyee Sskeâe Sskeâe ~ DeeOeeRÛe «ebLe mees[tb vekeâe ~ meebefiele}W leW Sskeâe ~ meeJeOeheCeW ~~1~~ ns ßeeslesnes, peje Oeerj Oeje, ceePes cnCeCes Sskeâe. `Deelee DeYÙeeme hegjs' Demes cnCetve «ebLe yeepet}e mee¤ vekeâe. meebefiele}s}s hegvne Skeâoe meeJeOeheCes Sskeâe. ~~1~~

ßeJeCeeceOÙes meej ßeJeCe ~ leW nW DeOÙeelceefve¤heCe ~ megefÛele keâ¤ve Deble:keâCe& ~ «evLeeceOeW efJeJejeJeW ~~2~~ DeOÙeelceMeeŒeeÛes efve¤heCe ns ßeJeCeeleer} ßeJeCeeÛes meej Deens. Skeâe«e efÛeòeeves lÙeeÛee «ebLeeletve DeYÙeeme keâjeJee. ~~2~~

ßeJeCeceveveeÛee efJeÛeej ~ efvepeOÙeemeW mee#eelkeâej ~ jeskeâ[e cees#eeÛee GOeej ~ yees}eWefÛe veÙes ~~3~~ peerJe Je yeÇÿe Skeâ Deensle ns SskeâeJes, lÙeeÛee meeOekeâ-yeeOekeâ efJeÛeej keâ¤ve lemee efveCe&Ùe keâjeJee. `ceer yeÇÿe Deens' Demes efveefoOÙeemeve keâ¤ve ØelÙe#e DevegYeJe IÙeeJee Je cegkeäle JneJes. cejCeeveblejÛÙee cegkeäleerÛeer Yee
veevee jlveW hejeref#eleeb ~ DeLeJee JepeveW keâefjleeb ~ Gòece meesveW hegšeR Ieeef}leeb ~ meeJeOeeve DemeeJeW ~~4~~ pÙeeØeceeCes Deveskeâ jlveebÛeer heejKe keâjleevee, megJeCee&oer OeeletbÛes Jepeve keâjleevee Je meesves Deiveerle Iee}leevee meeJeOe jeneJes }eieles. ~~4~~

veevee veeCeeR ceespetve IesCeW ~ veevee hejer#ee keâjCeW ~ efJeJeskeâer ceveg<Ùeemeer yees}CeW ~ meeJeOeheCeW ~~5~~ hewmes ceespetve IesCes, DeÕeeoer hejer#ee keâjCes Je efJeÛeejJevleeMeer yees}leevee meeJeOeefiejer yeeUieeJeer }eieles. ~~5~~

pewmeW }eKees}erÛeW OeevÙe ~ efveJe[tve JeWefÛeleeb nesleW ceevÙe ~ meieš ceeefveleeb DeceevÙe ~ osJe #eesYes ~~6~~ osJee}e Dehe&Ce keâjCÙeeÛes OeevÙe pemes efveJe[tve efšhetve Dehe&Ce keâjeJes }eieles. keâÛeNÙeemen Dehe&Ce kesâ}s lej osJe jeieeJelees. ~~6~~

ÙeskeâebleeR veepegkeâ keâejyeej ~ lesLeW DemeeJeW Deefle lelhej ~ lÙeeÛÙee keâesefšiegCeW efJeÛeej ~ DeOÙeelce«evLeeR ~~7~~ ieghleheCeW jepekeâejCeeÛeer ceme}le keâjleevee Heâej meeJeOeefiejerves, vesškeäÙee Meyoele Je lees} meebYeeUtve keâjeJeer }eieles, lÙee meJee&ntve (DeesJeer 4, 5, 6) keâesšerhešerves met#ce Je keâešskeâesj efJeÛeej DeOÙeelceMeeŒeeÛÙee efJeÛeejele keâjeJee }eielees. ~~7~~

keâeefnCÙee keâLee iees°er heJee[ ~ veevee DeJeleejÛeefj$eW Jee[ ~ lÙee mecemleebceOÙeW pee[ ~ DeOÙeelceefJeÅee ~~8~~ mee"e GòejeÛÙee keâneCÙee, YekeäleebÛÙee keâLee, vÙeeÙeveerleer meebieCeeNÙee iees°er FlÙeeoeRÛes keâewlegkeâ Je jeceke=â
iele iees°erme Ssefkeâ}W ~ lesCeW keâeÙes neleeme Dee}W ~ cnCeleer hegCÙe Øeehle pee}W ~ hejer leW efomesvee keâeR ~~9~~ Jejer} Yetlekeâe}erve iees°er Ssketâve keâeÙe efceUCeej? lÙeeves hegCÙe efceUles Demes cnCeleele. heCe les hegCÙe efceUe}s}s keâesCee}eÛe efomele veener! ~~9~~

lewmeW veJns DeOÙeelcemeej ~ ne ØeefÛeleerÛee efJeÛeej ~ keâUleeb DevegceeveeÛee mebJnej ~ nesle peelees ~~10~~ DeOÙeelce¤he meej Demes veener. Ùeele cees#eeÛee ØelÙe#e DevegYeJe Deens. lees ÙesleeÛe kesâJeU meebieesJeebieerÛÙee iees°er efvejLe&keâ "jleele. ~~10~~ (o. 17 me. 3)

678

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

cees"s cees"s ÙesTve ies}s ~ DeelcÙeekeâefjleebÛe Jele&}s ~ lÙee DeelcÙeeÛee ceefncee yees}s ~ Ssmee keâJeCeg ~~11~~ JÙeeme, %eeveosJeeoer cenelcÙeebÛeer peerJeves DeelceefJeÅes}eÛe mecee|hele nesleer. lÙee DeelcÙeeÛee Deheej ceefncee keâesCe meebieCeej? eEkeâJee ceneve Ûe›eâJeleeaner DeelcÙeevesÛe peie}s. ~~11~~

ÙegieeveÙegieW Ùeskeâše Ùeskeâ ~ Ûee}efJelees efleveer }eskeâ ~ lÙee DeelcÙeeÛee efJeJeskeâ ~ heeefn}eÛe heeneJee ~~12~~ pees Deelce¤he F&Õej ÙegieevegÙegies SkeâšeÛe Ùee eflevner }eskeâebÛes meJe& JÙeJenej Ûee}efJelees lÙeeÛee MeeŒeMegæ efJeÛeej JeejbJeej keâjeJee. ~~12~~

ØeeCeer Dee}s ÙesTve ies}s ~ les pewmes pewmes Jele&}s ~ les Jele&CegkesâÛeW keâLeve kesâ}W ~ FÚsmeeefjKeW ~~13~~ he=LJeerJej nesTve ies}suÙee Leesjecees"ŸeebÛeer Ûeefj$es lÙeebÛÙee Ûeefj$ekeâejebveer lÙeebvee YeeJe}er leMeer ef}efn}er. (heCe lÙeebÛes les cees"sheCe DeelcÙeeÛÙee meòescegUs nesles.) ~~13~~

pesLeW Deelcee veeneR oeš ~ lesLeW DeJeIeW mejmeheeš ~ DeelcÙeeefJeCe yeeheg[W keâe‰ ~ keâeÙes peeCes ~~14~~ pesLes JÙeehekeâ DeelceÛewlevÙe efJeMes
SsmeW Jeefj‰ Deelce%eeve ~ ogmejW veeneR Ùeemeceeve ~ me=°erceOeW efJeJeskeâer meppeve ~ lesefÛe nW peeCeleer ~~15~~ DeMee Ùee Deelce%eeveemeejKes ßes‰ %eeve Ùee he=LJeerJej ogmejs veener. peieeleer} efJeÛeejJeble meeefòJekeâebveeÛe ns keâUles. ~~15~~

he=LJeer DeeCeer Deehe lespe ~ ÙeeÛee he=LJeerceOÙeW mecepe ~ Deblejelcee leòJeyeerpe ~ leW JesieUWefÛe jeefn}s ~~16~~ he=LJeer, Deehe Je lespe ÙeebÛes ef$eJe=lkeâjCe he=LJeerØeceeCesÛe DeÛesleve Deens. pÙee DeekeâeMe¤he DeblejelcÙeeÛÙee leòJe¤he yeerpeeletve ner leerve (Je JeeÙet) Øeieš nesleele les yeerpe Ùee eflevnerntve JesieUsÛe Deens. ~~16~~

JeeÙeesheemetve hewef}keâ[s ~ pees keâesCeer efJeJeskeWâ heJee[s ~ peJeUerÛe Deelcee meebhe[s ~ leÙee heg®
JeeÙees DeekeâeMe iegCeceeÙee ~ Øeke=âefleheg®
ceeÙeeosJeerÛÙee Oeebo}er ~ met#ceeR keâesCe ceve Iee}er ~ mecepe}e lÙeeÛeer legš}er ~ mebosnJe=òeer ~~19~~ veece¤heelcekeâ ceeefÙekeâ ¤heebÛÙee ieeWOeUele De[ketâve he[}suÙee}e Deefmle, Yeeefle, efØeÙe¤he met#ceeÛee efJeÛeej keâmee keâjlee ÙesF&}? pees ne efJeÛeej keâjlees lÙeeÛes meJe& mebMeÙe ve° nesleele. ~~19~~

cetUceeÙee ÛeewLee osn ~ pee}e heeefnpes efJeosn ~ osneleerle nesTve jens ~ OevÙe lees meeOeg ~~20~~ cetU ceeÙee ne F&ÕejeÛee ÛeewLee osn Deens. (peerJeeÛÙee cenekeâejCe MejerjeØeceeCes) lÙeeÛeener efvejeme Pee}e heeefnpes. Demee osneleerle peerJevcegkeäle OevÙe nesÙe. (cetU ceeÙee DeOÙemle Demetve yeÇÿe DeefOe‰eve ne efve§eÙe nesCes.) ~~20~~

efJeÛeejW TOe& Ûe{leer ~ leÙeemeer Ûe TOe&ieleer ~ Ùesjeb mekeâUeb DeOeesieleer ~ heoeLe&%eeveW ~~21~~ efJeÛeejeves pes DeeflemLet}eheemetve (he=LJeer) Deefle met#ceeheÙe&vle (yeÇÿe) Jej Ûe{leele lÙeebveeÛe cees#e efceUlees. pes Je=efòe%eeveeves veece¤heelcekeâ heoeLee&le jceleele les pevcecejCeÛe›eâele De[keâleele. ~~21~~

heoeLe& Ûeebie}s efomeleer ~ hejer les meJeWefÛe veemeleer ~ Delees Yeü° lelees Yeü° nesleer ~ }eskeâ lesCeW ~~22~~ veece¤heebÛes heoeLe& Deekeâ
679

(o. 17 me. 3)

oesvneRvee heejKee neslees. ~~22~~

ÙeekeâejCeW heoeLe&%eeve ~ veevee efpevemeerÛee Devegceeve ~ meJe& meeb[tve efvejbpeve ~ Oegb[erle peeJeW ~~23~~ cnCetve heoeLe&%eeve ns Yeüce%eeve Demetve lÙeebÛeer Deemekeäleer mees[tve DeelceevegmebOeeveele jeneJes. yeÇÿeeÛee MeesOe Iesle DemeeJes. ~~23~~

De°ebie Ùeesie eEhe[%eeve ~ lÙeentve Leesj leòJe%eeve ~ lÙeentve Leesj Deelce%eeve ~ leW heeefn}W heeefnpes ~~24~~ De°ebieÙeesie osnØeOeeve DemeuÙeeves lÙeeble eEhe[%eeve cenòJeeÛes Deens. lÙeentve DeelceeveelceefJeÛeejeÛes leòJe%eeve ßes‰ Demetve Deelce%eeve meJe&ßes‰ Deens. lÙeeÛeeÛe OÙeeme OejeJee. ~~24~~

cetUceeÙesÛes mesJešeR ~ nefjmebkeâuhe cegUeR G"er ~ GheemeveeÙeesieW efce"er ~ lesLeW Ieele}er heeefnpes ~~25~~ cetUceeÙee ner ßeernjerÛÙee Deveeefo mebkeâuheeletve GlheVe Pee}er Deens. lÙee ßeernjer}e Gheemevesves efce"er ceejeJeer. SskeäÙe meeOeeJes. ~~25~~

ceie lÙeehewef}keâ[s peeCe ~ efveKeU yeÇÿe efveieg&Ce ~ efvece&U efve§eU lÙeeÛeer KetCe ~ ieieveemeeefjKeer ~~26~~ lÙee mebkeâuhe¤he keâejCe yeÇÿeehe}erkeâ[s DeekeâeMeeØeceeCes kesâJeU efveieg&Ce, efvece&U Je efve§eU yeÇÿe Deens. ~~26~~

ÙesLetve lesLeJejer oeš}W ~ ØeeCeercee$eeme Yesš}W ~ heoeLe&cee$eeR ef}ieš}W ~ JÙeehetve Deens ~~27~~ les yeÇÿe cetUceeÙesheemetve he=LJeerheÙeËle Je meJe& peerJeme=°erle DeKeb[ JÙeehetve Deens. meJe& ÂMÙeeÛÙee Deeleyeensj Ye¤ve Deens. ~~27~~

lÙeeSsmeW veeneR Leesj ~ met#ceentve met#ce efJeÛeej ~ eEhe[yeÇÿeeb[eÛee mebJnej ~ nesleeb keâUs ~~28~~ lÙeemeejKes ceneve Je efJeYeg keâenerÛe veener. eEhe[ Je yeÇÿeeb[eÛee Øe}Ùe keâeUele veeMe PeeuÙeeJej les Gjles Demee efve§eÙe neslees. (keâUs) ~~28~~

DeLeJee eEhe[ yeÇÿeeb[ Demeleeb ~ efJeJeskeâØeUÙes heeneW peeleeb ~ MeeÕele keâesCe nW leòJelee ~ GcepeeW }eies ~~29~~ eEkeâJee eEhe[ Je yeÇÿeeb[ebÛÙee efmLeleerkeâeUer efJeJeskeâØe}Ùeeves MeeÕeleeÛee MeesOe IesleuÙeeJej les keâUt }eieles. ~~29~~

keâ¤ve DeJeIee leòJePee[e ~ meejemeejeÛee efveJee[e ~ meeJeOeheCeW «evLe mees[e ~ megefKeveeJeW ~~30~~ meJe& yÙeeSWMeer leòJes ceeefÙekeâ Deensle, Demee Â{ efve§eÙe keâje. meej Je Demeej ÙeebÛee melele efveJee[e keâjCÙeeÛeer meJeÙe }eieuÙeeJej meeJeOeeve jentve KegMee} «ebLe yeepet}e "sJee. (hene DeesJeer 1) ~~30~~ Fefle ßeeroemeyeesOes ieg®efMe<ÙemebJeeos ‘ßeJeCeefve¤heCeveece’ meceeme eflemeje ieg®efMe<ÙemebJeeoelcekeâ ßeeroemeyeesOe Ùee «ebLeeleer} ‘ßeJeCeefve¤heCe’ veeJeeÛee eflemeje meceeme meceehle

(o. 17 me. 3)

680

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

oMekeâ melejeJee : Øeke=âefleheg®
yengle peveemeer GheeÙes ~ JekeäleÙeeme hegmeleeb $eemeeW veÙes ~ yees}leeb yees}leeb DevJeÙeW ~ meeb[tb veÙes ~~1~~ hejceeLe& ne Heâej }eskeâebvee lee¤ve vesCeeje DemeuÙeeves lÙeemebyebOeer efJeÛeej}suÙee ØeMveebÛee JekeälÙeeves $eeme ceevelee keâecee veÙes. efJe
ßeeslÙeeveW DeeMebkeâe Iesle}er ~ les lelkeâeU heeefnpes Hesâef[}er ~ mJeiees°erveW mJeiees°er heWÛe}er ~ SsmeW ve JneJeW ~~2~~ ßeeslÙeeves Iesle}suÙee MebkesâÛes lesLeuÙee lesLes Gòej ÅeeJes. mJele:ÛÙee efJeOeeveeves mJele:Ûe heWÛeele he[CÙeeÛee Øemebie ÙesT veÙes. efJeOeeves keâeUpeerhetJe&keâ keâjeJeerle. ~~2~~

heg{W Oeefjleeb ceeieW heWÛe}e ~ ceeieW Oeefjleeb heg{W G[e}e ~ Ssmee meebhe[leefÛe ies}e ~ "eFb "eFb ~~3~~ heg{er} efJeOeeveebcegUs ceeieer} efJeOeeveele ieeWOeU Je ceeieer} yees}CÙeeves heg{er} yees}CÙeele iewjcesU Pee}e lej lees Jekeälee ØelÙeskeâ JeekeäÙee}e De[ÛeCeerle meehe[lees. Jekeäle=lJe MeeŒeMegæ Je megmebiele nJes. ~~3~~

heesnCeejefÛe iegÛekeäÙee Keelees ~ peveeme kewâmee keâe{tb heenlees ~ DeeMeÙe }eskeâebÛee jenelees ~ "eFb "eFb ~~4~~ pees mJele:Ûe iešebieàÙee Keelees lees Flej yeg[CeeNÙeebvee keâmee Jej keâe{Ceej? lÙeecegUs }eskeâebÛÙee ceveeleer} Mebkeâe jentveÛe peeleele. ~~4~~

DeeheCeefÛe yeesef}}e mebJnej ~ DeeheCeefÛe yeesef}pes meJe&meej ~ ogmlej ceeÙesÛee heej ~ šeefkeâ}e heeefnpes ~~5~~ `ÂMÙe me=°erÛee veeMe neslees' Je `meJe& ÂMÙe yeÇÿe¤heÛe Deens (meej)' DeMeer DelÙeble efJe®æ JeekeäÙes mhe°erkeâjCe ve keâjlee pej ØeJeÛeve-keâerle&veele Jeehej}er ies}er lej ßeeslÙeebÛee ieeWOeU neslees. me=°er ceeefÙekeâ Deens Demes efve§eÙeeves meebietve ogmlej ceeÙee keâMeer le¤ve peeJeer nsÛe hejeshejerves mecepeeJetve meebieeJes. ~~5~~

peW peW met#ce veece IÙeeJeW ~ lÙeeÛeW ¤he eEyeyeTve ÅeeJeW ~ lejerÛe Jekeälee cnCeJeeJeW ~ efJeÛeejJeble ~~6~~ pÙee pÙee heeefjYeeef
yeÇÿe keâmeW cetUceeÙee kewâmeer ~ De°OeeØeke=âleer efMeJeMeefkeäle kewâmeer ~ Me[diegCesÕejeÛeer efmLeefle kewâmeer ~ iegCemeecÙeeÛeer ~~7~~ yeÇÿe, cetUceeÙee, De°Oee Øeke=âleer, efMeJeMekeäleer,
DeOe&veejervešsÕej ~ Øeke=âefleheg®
hetJe&he#e keâes"tve keâes"Jejer ~ JeeÛÙeebMe}#ÙeebMeeÛeer hejer ~ met#ce veevee efJeÛeej keâjer ~ OevÙe lees meeOeg ~~9~~ yeÇÿemet$eeJejer} MeebkeâjYee<ÙeemeejKÙee «ebLeele hetJe&he#eeÛeerner peesceeves ceeb[Ceer kesâ}er DemeuÙeeves lees keâes"tve meg¤ Pee}e Je keâes"s mebhe}e les veerš }#eele IÙeeJes. JeeÛÙeeLe& Je }#ÙeeLe& ÙeebÛee met#ce efJeÛeej keâjeJee. ns meJe& meeOeCeeje meeOet OevÙe nesÙe. ~~9~~ ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

681

(o. 17 me. 4)

veevee heeuneUeR he[svee ~ yeesef}}WefÛe yees}eJesvee ~ ceewvÙeieYe& Devegceevee ~ DeeCetve mees[er ~~10~~ yees}leevee heeuneU }eJetve lesÛe lesÛe ve yees}lee ceveeÛÙee DeeJeekeäÙeele ve ÙesCeeNÙee yeÇÿeeÛÙee peCet keâe"eJej ßeeslÙee}e vesTve mees[lees. ~~10~~

Ie[er Ùeskeâ efJeceU yeÇÿe ~ Ie[er Ùeskeâ cnCes meJe& yeÇÿe ~ õ°e mee#eer meòee yeÇÿe ~ #eCe Ùeskeâ ~~11~~ yeÇÿee}e veece¤hes Je ef$eiegCeebÛee ceU veener Demes Skeâoe meebielees Je }iesÛe veece¤he Je ef$eiegCeelcekeâ peieled yeÇÿe¤he Deens Demes meebielees! õ°e, mee#eer Je meled¤he efve§eU yeÇÿe #eCeele– ~~11~~

efve§eU leWefÛe pee}W ÛebÛeU ~ ÛebÛeU leWefÛe yeÇÿe kesâJeU ~ veevee ØemebieeR KeUyeU ~ efveJee[e veeneR ~~12~~ lesÛe ÛebÛeU Pee}s Demes meebietve yeÇÿe ÛebÛeUÛe DemeuÙeeÛes efJeOeeve keâjlees. Deveskeâ keâerle&ve- ØeJeÛeveeble G}šmeg}š efJeOeeves keâ¤ve efmeæevlee}e mhe°lee ÙesT osle veener. ~~12~~

ÛeUleW DeeCeer efve§eU ~ DeJeIeW ÛewlevÙeefÛe kesâJeU ~ ¤heW JesieUe}eR ØeebpeU ~ keâoeheer yees}Jesvee ~~13~~ DeMeeÕele Je MeeÕele oesvner kesâJeU ÛewlevÙe¤heÛe Demes meebielees. lÙeebÛeer efYeVelee mhe° keâjerle veener. ~~13~~

GieerÛe keâjer ieLeeieesJeer ~ lees }eskeâebme kewâmeW GieJeer ~ veevee efve§eÙeW veevee ieesJeer ~ he[le peeles ~~14~~ pees Demee meeJeUe ieeWOeU keâjlees lÙee}e efJeÛe#eCe Je efpe%eemet ßeeslÙeeÛes meceeOeeve keâmes keâjlee ÙesF&}? G}š JesUesJesUer G}š meg}š efmeæevle meebietve mebYeüce cee$e neslees. ~~14~~

Yeüceeme cnCes hejyeÇÿe ~ hejyeÇÿeeme cnCes Yeüce ~ %eelesheCeeÛee mebYeüce ~ yees}esve oeJeer ~~15~~ Yeüce¤he peieled yeÇÿe¤he (melÙe) cnCelees Je yeÇÿee}e cee$e les mJemebJesÅe DemeuÙeeves Yeüce¤he "jJelees Je ÙeeJej keâ[er cnCepes %eelesheCeeÛee DeeJe DeeCelees. (ØelÙe#e efomeCeejs peie Keesšs Je keâOeerÛe ve keâUCeejs yeÇÿe Kejs ns yees}Ces veJÙee meeceeefpekeâ efJeÛeejJebleebvee hešle veener.) ~~15~~

Iee}er MeeŒeebÛeer o[heCe ~ ØeefÛeefleefJeCe efve¤heCe ~ hegmeeW peeleeb GieeÛe meerCe ~ DelÙeble ceeveer ~~16~~ DevegYeJe ve Ieslee efve¤heCe keâjCeeje, ßeeslÙeebJej MeeŒeJeÛeveebÛeer YeW[esUer Hesâketâve, lÙeebvee o[hetve šekeâlees. keâesCeer ØeMve efJeÛeejCÙeeÛes lÙee}e cees"s mebkeâš Jeešles. ~~16~~

%eelÙeeme DeeefCe heoeLe&efYe[e ~ lees keâeÙe yees}s} yeeheg[e ~ meejemeejeÛee efveJee[e ~ pee}e heeefnpes ~~17~~ efyeoeieer, YesšJemlet FlÙeeoeRÛeer pÙee}e Dehes#ee Demeles, lees efyeÛeeje keâeÙe mhe°heCes yees}Ceej? yees}CÙeele meej Je Demeej efveYeea[heCes ceeb[}s heeefnpes. ~~17~~

JewÅe cee$esÛeer mlegleer keâjer ~ cee$ee iegCe keâebneRÛe ve keâjer ~ ØeefÛeefleefJeCe lewmeer hejer ~ %eeveeÛeer pee}er ~~18~~ JewÅeeves mJele:ÛÙee Deew
pesLeW veeneR meejemeej ~ lesLeW DeJeIee DebOekeâej ~ veevee hejer#esÛee efJeÛeej ~ jeefn}e lesLeW ~~19~~ pesJne meej Je Demeej ÙeebÛee efJeÛeej MeeŒe, leke&â Je DevegYeJe Ùeebmen meebefiele}e peele veener lesJne ÂMÙe peieleeleer} IeškeâebÛeer hejer#ee nesle veener. meJe&$e De%eeveeÛee Je DeboepeeÛee DebOeej Yejlees. ~~19~~

heehe hegCÙe mJeie& veke&â ~ efJeJeskeâ DeeefCe DeefJeJeskeâ ~ meJe&yeÇÿeeR keâeÙes Skeâ ~ meebhe[}W veeneR ~~20~~ (`ns meJe& yeÇÿe Deens' ne peerJevcegkeäleeÛee DevegYeJe Demelees. lÙee peerJevcegkeäleeves lÙeeÛÙee yeæeJemLesle meeOevekeâeUer `ns meJe& ÂMÙe ceeefÙekeâ Deens' Ùee efve§eÙeeves ÂMÙeeefJe
682

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

veke&â, efJeJeskeâ-DeefJeJeskeâ Ùee efJejesOeer pees[Ÿee yeÇÿe¤he "jleele! ~~20~~

heeJeve DeeefCe leW heleve ~ oesveeR ceeefve}eR lelmeceeve ~ efve§eÙes DeeefCe Devegceeve ~ yeÇÿe¤he ~~21~~ heefJe$e Je heeflele, efve§eÙe Je leke&â ner meejKeerÛe "¤ve yeÇÿe¤he nesleele! ~~21~~

yeÇÿe¤he pee}W DeeIeJeW ~ lesLeW keâeÙes efveJe[eJeW ~ DeeJeIeer meekeâjefÛe šekeâeJeW ~ keâeÙes keâes"W ~~22~~ meJe&Ûe yeÇÿe "juÙeeJej lÙeeble efJeJeskeâeves JesieUs keâeÙe keâjeJes? meJe&$e meeKej YejuÙeeJej lÙeeletve keâeÙe efveJe[eJes? ~~22~~

lewmeW meej DeeefCe Demeej ~ DeJeIee pee}e Ùeskebâkeâej ~ lesLeW yeUeJeUe DeefJeÛeej ~ efJeÛeej keQâÛee ~~23~~ lÙeeÛeØeceeCes meej yeÇÿe Je Demeej peieled SkeâÛe nesCÙeeÛÙee meyeiees}bkeâejele DeefJeÛeeje}eÛe meeceLÙe& Ùesles. efJeÛeeje}e JeeJeÛe keâes"s Gjlees? ~~23~~

JebÅe eEveÅe Ùeskeâ pee}W ~ lesLeW keâeÙes nelee Dee}W ~ Gvceòe õJÙeW peW Yeg}}W ~ leW Ye}leWÛe yees}s ~~24~~ ceefojeheeveeveblej keâesCeer yejUeJes lÙeeØeceeCes JeboveerÙe Je eEveoveerÙener yeÇÿeÛe! Ùeeves keâeÙe meeOeCeej? ~~24~~

lewmee De%eeveYeüceW Yeg}}e ~ meJe& yeÇÿe cnCeesve yewme}e ~ ceenebheeheer DeeefCe Ye}e ~ ÙeskeâefÛe ceeveer ~~25~~ lÙeeØeceeCes DeOÙeelceMeeŒeeÛÙee De%eeve¤he YeüceecegUs Je DeelceevegYeJeeÛÙee DeYeeJeecegUs Yeg}tve `meJe& yeÇÿe¤he Deens' Demee "skeâe Oe¤ve yeme}e! lÙeecegUs ceneheeheer Je meppeve oesvner yeÇÿe¤he cnCepes meejKesÛe "j}s! ~~25~~

meJe&mebieheefjlÙeeie ~ DeJnemeJee efJe
Yeso F&Õej keâ¤ve ies}e ~ lÙeeÛÙee yeeÛesve Je JeÛes ceese[f }e ~ cegKeeceOeW Ieebme Ieele}e ~ lees DeheeveeR Iee}eJee ~~27~~ FbefõÙeYeso, mLeeveYeso, ef}*ieYeso, efJe
pÙee FbefõÙeeme pees Yeesie ~ lees lees keâjer ÙesLeemeebie ~ F&ÕejeÛeW kesâ}W peie ~ ceesef[leeb Gjsvee ~~28~~ pÙee FbefõÙeemee"er pees Yeesie efveÙeesefpele Deens leesÛe lÙee}e ÅeeJee }eielees. F&Õejer JÙeJemLee yeo}lee Ùesle veener. leer yeo}}er lej peerJeve GjCeej veener. ~~28~~

DeJeIeer Yeüelb eerÛeer Yegšeškeâer ~ ØeefÛeefleefJeCe iees°er }škeâer ~ Jes[ }eie}W pes yeškeâer ~ les Ye}leWeÛf e yees}s ~~29~~ DevegYeJeeJeeÛetve meJe& yeÇÿe Deens ns meebieCes Yeüefce°e}e YetleyeeOee eEkeâJee yeškeâerÛÙee Jes[Ÿee ceg}eÛes yejUCes nesÙe. ~~29~~

ØelÙeÙe%eelee meeJeOeeve ~ lÙeeÛeW SskeâeJeW efve¤heCe ~ Deelcemee#eelkeâejeÛeer KetCe ~ lelkeâeU yeeCes ~~30~~ yeÇÿeevegYeJe Iesle}s}e MeeŒeceÙee&oe meebYeeUtve meeJeOeheCes yees}lees. lÙeeÛes efve¤heCe Sskeâ}s lej Deelcemee#eelkeâejeÛes jnmÙe lesLeuÙee lesLes Gkeâ}les. lÙeeÛee efve§eÙe neslees. ~~30~~

Jes[W Jeebkeâ[W peeCeeJeW ~ DeebOeUW heeG}eR JeesUKeeJeW ~ yeeMkeâU yees}CeW meeb[eJeW ~ Jecekeâ pewmeW ~~31~~ keâesCeer ÛeeÛehe[le Jes[erJeekeâ[er heeJe}s šekeâle Ûee}le Demes} lej lees DeebOeUe Deens ns }#eele Ùesles. lÙeeØeceeCes meJe&yeÇÿeeÛes efšhe[s JeepeJeCeeje JeenŸeele Deens ns DeesUKetve lÙeeÛes yees}Ces G}šerleer} DeVeeØeceeCes šekeâeJes. ~~31~~ Fefle ßeeroemeyeesOes ieg®efMe<ÙemebJeeos ‘Devegceeveefvejmeveveece’ meceeme ÛeJeLee ieg®efMe<ÙemebJeeoelcekeâ ßeeroemeyeesOe Ùee «ebLeeleer} ‘Devegceeveefvejmeve’ veeJeeÛee ÛeJeLee meceeme meceehle

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

683

(o. 17 me. 4)

oMekeâ melejeJee : Øeke=âefleheg®
684

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

nb meb lelJeeLe&Ùegkeäleb mekeâ}o}Ùegleb JeCe&¤heb veceeefce ~~ 5) hebÛehetpee– }b he=efLeJÙeelceves F. 6) cegõe– OÙeevecegõe oeKeJeeJeer. 7) pehe: 8) hetJe&Jele keâjùoÙeeefo vÙeeme: 9) efoefiJecegKe: – `mees' Fefle. 10) hegvne OÙeeve 11) hegvne hebÛehetpee 12) hegvne cegõe 13) pehe: Devesve lelmeled yeÇÿeehe&Cecemleg ~ 14) 21 pehe 15) OÙeeveeÛÙee M}eskeâeÛeer efkeâu}er– DeesU 1
~~ ßeerjece meceLe& ~~ ÙeskeâJeerme menße meemeW pehee ~ vescetve ies}er les Depehee ~ efJeÛeej heeneleeb meeshee ~ mekeâU keâebneR ~~1~~ meeceevÙele: ÛeesJeerme leemeeble ceeCetme SkeâJeerme npeej meneMes ÕeemeesÛÚdJeeme Ieslees. ner peCet pehemebKÙeeÛe vescetve efo}er Demetve Ùee yeeyeleerle DeefOekeâ efJeÛeej kesâ}e lej meeOevee Heâej meesheer nesles. ~~1~~

cegKeeR veeefmekeâeR Deefmepes ØeeCeW ~ leÙeeme DeKeb[ ÙesCeW peeCeW ~ ÙeeÛee efJeÛeej heeneCeW ~ met#ce°eR ~~2~~ leeW[ Je veekeâeJeešs DeKeb[ Ùes-pee keâjCeeNÙee ØeeCeebJej met#ceheCes }#e "sJetve heg{er} efJeÛeej keâjeJee. ~~2~~

cegUeR heeneleeb Ùeskeâ mJej ~ lÙeeÛee leej cebõ Ieesj ~ lÙee Ieesjentve met#ce efJeÛeej ~ DepeheeÛee ~~3~~ cegUele `mee' ne mJej SkeâÛe Deme}e lejer leej, cebõ Je Ieesj Ùee leerve heæleeRveer lees }eJelee Ùeslees. lÙeeleer} Ieesj ne met#ce mecepe}e peelees. lÙeentve DepeheeÛee pehe met#ce Deens. ~~3~~

meefjieceheoefveme ~ meeEj cee$egkeâe meeÙeeme ~ ØeLece mJejW cee$egkeâebme ~ cnCeesve heeneJeW ~~4~~ Demee ØelÙe#e ØeÙeesie keâjleevee mee, js, ie, ce, he Oe, veer Ùee meele megjebÛeer mej peeCeerJehetJe&keâ Ieesj heæleerves }eJetve heeneJeer. ~~4~~

hejsJeeÛesntve DeleX ~ DeeefCe heMÙebleerKee}leW ~ mJejeÛes pevcemLeeve leW ~ lesLetve G"s ~~5~~ veeefYemLeeveeleer} hejeJeeCeer Je ùoÙemLeeveeleer} heMÙevleerJeeCeer ÙeebÛesceOÙes mJej Gcešlees. ~~5~~

ÙeskeâebleeR GieWÛe yewmeeJeW ~ lesLeW nW mecepeesve heeneJeW ~ DeKeb[ IÙeeJeW meeb[eJeW ~ ØeYebpeveemeer ~~6~~ Meevle ef"keâeCeer mJemLe yemetve Õeeme Je GÛÚdJeeme melele Iesle jentve mJejebÛÙee GcešCÙeeÛee DevegYeJe IÙeeJee. ~~6~~

ÙeskeâebleeR ceewvÙe Oe¤ve yewmes ~ meeJeOe heeneleeb kewâmeW Yeemes ~ meesnb meesnb Ssmes ~ Meyo nesleer ~~7~~ efvepe&ve mLeeveer Debleyee&nŸe ceewve Oe¤ve meeJeOeevelesves Õeeme Je ØeÕeeme Sskeâ}s lej lÙeeble Deveg›eâces mees Je nb Demes Meyo Ssketâ Ùesleele. ~~7~~

GÛÛeejWefJeCe pes Meyo ~ les peeCeeJes menpeMeyo ~ ØelÙeÙee Ùesleer hejbleg veeo ~ keâebneRÛe veeneR ~~8~~ ØelÙe#e GÛÛeej ve keâjlee pes Meyo Gcešleele lÙeebvee menpeMeyo cnCeleele. les keâUleele heCe lÙeebÛee OJeefveceÙe GÛÛeej nesle veener. ~~8~~

les Meyo meeb[tve yewme}e ~ lees ceewveer cnCeeJee Ye}e ~ ÙeesieeYÙeemeeÛee ieuye}e ~ ÙeekeâejCeW ~~9~~ les keâUCeejs `meesÓnb' Meyoner mees[tve osTve pees efveJe=òe efmLeleerle jenlees leesÛe Keje ceneve ceewveer nesÙe. ÙeesieeYÙeemeeÛÙee meJe& Kešhešer Ùee efmLeleermee"er keâjleele! ~~9~~

ÙeskeâebleeR ceewvÙe Oe¤ve yewme}e ~ lesLeW keâesCe Meyo pee}e ~ meesnb Ssmee Yeeme}e ~ DebleÙee&ceeR ~~10~~ SkeâebleJeemeele ceewve meeOetve yemeuÙeeJej lesLes keâesCelee Meyo nesCeej? `meesnb' ne Meyo Deele Ûee}t DemeuÙeeÛee kesâJeU Yeeme neslees. ~~10~~ ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

685

(o. 17 me. 5)

Oeefjleeb mees meebef[leeb nb ~ DeKeb[ Ûee}s meesnb meesnb ~ ÙeeÛee efJeÛeej heeneleeb yeng ~ efJemleej}e ~~11~~ Õeeme Iesleevee `mees' Je mees[leevee `nb' Demee meesnb pehe DeKeb[ Ûee}t Demelees. Ùee efJe
osnOeejkeâ eflelegkeâe ØeeCeer ~ ÕeslepeGefÆpeeefokeâ KeeCeer ~ mJeemeesmJeeme vemleeb ØeeCeer ~ kewâmes efpeleer ~~12~~ mJesope GodefYepeeoer Ûeejer KeeCeerleer} osnOeejer ØeeCeer ÕeemeesÛÚdJeemeeJeeÛetve peieCes MekeäÙe veener. ~~12~~

Ssmeer ns Depehee mekeâUemeer ~ hejbleg keâUs peeCelÙeemeer ~ menpe meeb[tve meeÙeemeeR ~ he[eWÛe veÙes ~~13~~ cnCetve Depehee pehe meJeeËÛeeÛe neslees. heCe lees yegefæceeve ceeveJee}eÛe keâUlees, Demes ns meeshes meeOeve mees[tve keâ°eÛeer meeOeves keâ¤Ûe veÙesle. ~~13~~

menpe osJe DemeleefÛe Demes ~ meeÙeemeW osJe Hegâšs veemes ~ veeefmeJeble osJeeme efJeÕeemes ~ Ssmee keâJeCeg ~~14~~ Deelce¤he osJe menpeÛe Ghe}yOe Deens. lÙeeÛÙee oMe&veeÛÙee GheeÙeebÛes keâ° kesâuÙeeves lees osJe Yekeäle-Yekeäleer-YeieJeble Demee Hegâšlees! Je veblej menpe osJe peCet ieghle neslees (veemes) DeMee osJeeJej keâesCe efJeÕeeme "sJeer}? eEkeâJee Deelce¤he osJe efvelÙe Je melÙe DeensÛe Deens. lÙeeÛÙee cetleea keâjCÙeeÛes keâ° kesâ}s lej lees osJe keâe}eblejeves Hegâšlees Je ve° neslees. lÙeeJej keâesCe efJeÕeeme "sJeer}? ~~14~~

peieoeblejeÛeW oMe&ve ~ menpe Ie[s DeKeb[ OÙeeve ~ DeelceFÚsveW peve ~ mekeâU Jele&leer ~~15~~ DepeheeÛÙee DeKeb[ OÙeeveeves peieleele JÙeehetve jeefn}suÙee DeelcÙeeÛes oMe&ve nesles. lÙee Deelce¤he F&ÕejeÛÙee Ùeespevesvegmeej meJe& peie Ûee}les. ~~15~~

DeelceÙeebÛeW meceeOeeve ~ Ie[s lewmeWefÛe DeeMeve ~ meeb[}W efHeâš}W mecehe&Ce ~ leÙeemeerÛe nesÙes ~~16~~ peerJeelcee le=hle nesF&} Demes KeeCes-efheCes Ie[les. (efvelÙele=hle F&ÕejeÛeer le=hleer mebYeJele veener) meeb[}s-}Jeb[}s}s DeVeheeCeer megæe lÙee}eÛe Dehe&Ce nesles. ~~16~~

Deiveheg®
menpe osJepeheOÙeeveW ~ menpe Ûee}CeW mlegleer mleJeveW ~ menpe Ie[s leW YeieJeeVeW ~ ceevÙe keâerpes ~~18~~ DepeheecegUs osJeeÛee menpe pehe Je OÙeeve Ie[les lÙeeÛeer mlees$es Je DeejlÙeener menpeheCes Ûee}leele. Demes Deke=âef$ece meeOeve osJee}e DeeJe[les. ~~18~~

menpe mecepeeÙeekeâejCeW ~ veevee nšÙeesie keâjCeW ~ hejbleg ÙeskeâeÙeskeâeR mecepeCeW ~ Ie[le veeneR ~~19~~ Demee menpe osJe YesšCÙeemee"er ceeCemes n"ÙeesieemeejKeer cenekeâ"erCe meeOeves keâjleele. osJe menpe Deme}e lejer leer menpelee SkeâeSkeâer keâUle veener Je hešle veener. Goe.– ~~19~~

õJÙe ÛegkeâleW oefjõ ÙesleW ~ leUeR }#ceer Jejer Jele&leW ~ ØeeCeer keâeÙes keâjer} leW ~ "eTkeWâ veeneR ~~20~~ Oeve keâes"s Deens les ceenerle vemeuÙeeves YetceerKee}er les Demetvener DeYeeieer ceeCetme lÙeeJej yemetve oeefjõŸe Yeesielees. De%eeveecegUs ceeCetme keâeÙe keâjer} les meebielee Ùesle veener. ~~20~~

leUIejeceOeW Gob[ õJÙe ~ eEYeleerceOeW Ieele}W õJÙe ~ mlebYeeR legUJešeR õJÙe ~ DeeheCe ceOeW ~~21~~ leUIej, eEYeleerleer} heeskeâUer Je legUÙeebceOÙes Yejhetj mebheòeer Demetve DeMee Iejele pees oeefjõŸeele jenlees lees– ~~21~~ (o. 17 me. 5)

686

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

}#ceerceOÙeW keâjbše veebos ~ lÙeeÛeW oefjõ DeOeerkeâ meebos ~ veJe} kesâ}W hejceeveboW ~ hejceheg®
Ùeskeâ heeneleer Ùeskeâ Keeleer ~ Ssmeer efJeJeskeâeÛeer ieleer ~ ØeJe=efòe DeLeJee efveJe=efòe ~ ÙesCeWefÛe vÙeeÙeW ~~23~~ keâesCeer Oeveeoer JewYeJe Yeesieleele lej keâesCeer DeelcemegKe Yeesieleele. Flej }eskeâ lÙeebÛÙeekeâ[s DeeMeeUYetleheCes heenleele. ne Heâjkeâ JÙeeJeneefjkeâ Je heejceee|Lekeâ efJeJeskeâecegUs he[lees. JÙeJenej Je hejceeLe& Ùee oesvnerkeâ[s meejKeeÛe vÙeeÙe Deens. ~~23~~

DeblejeR Jemeleeb veejeÙesCeW ~ }#ceerme keâeÙes GCeW ~ pÙeeÛeer }#ceer lees DeeheCeW ~ yeUkeâš OejeJee ~~24~~ Devle:keâjCeele }#ceerheleer veebole Demeleevee }#ceerÛeer GCeerJe keâMeer Demes}? }#ceer pÙeeÛeer Deens lÙee}e Ieó Oe¤ve "sJeeJes. ~~24~~ Fefle ßeeroemeyeesOes ieg®efMe<ÙemebJeeos ‘Depeheeefve¤heCeveece’ meceeme heeÛeJee ieg®efMe<ÙemebJeeoelcekeâ ßeeroemeyeesOe Ùee «ebLeeleer} ‘Depeheeefve¤heCe’ veeJeeÛee heeÛeJee meceeme meceehle

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

687

(o. 17 me. 5)

oMekeâ melejeJee : Øeke=âefleheg®
Deelcee osneceOÙeW Demelees ~ veevee megKeogKeW Yeesefielees ~ mesJešeR Mejerj meeb[tve peelees ~ ÙeskeâeÙeskeâeR ~~1~~ osneceOÙes peerJeelcee jentve Deveskeâ ØekeâejÛeer megKeog:Kes Yeesielees Je DeeÙeg<Ùeevleer DeÛeevekeâ Mejerj mees[lees. ~~1~~

MejerjeR Meefkeäle lee®CÙeheCeeR ~ veevee megKeW Yeesieer ØeeCeer ~ DeMekeäle nesleeb Je=æheCeeR ~ og:KeW Yeesieer ~~2~~ le®Ce JeÙeele FbefõÙes keâeÙe&#ece DemeuÙeeves ceeCetme Deveskeâ ØekeâejÛeer megKes Yeesielees. Je=æeJemLesle FbefõÙes ogye&U PeeuÙeeves Deveskeâ og:Kes Yeesielees. ~~2~~

cejeJesvee Ssmeer DeeJe[er ~ neleheeÙes Kees[tve ØeeCe mees[er ~ veevee og:KeW DeJeIe[er ~ Je=æheCeeR ~~3~~ cneleejheCeer DemenŸe DeeefOe Je JÙeeOeer nesleele. (ceeveefmekeâ Je Meejerefjkeâ JÙeLee, Jesovee) lejer cejeJes Demes Jeešle veener! heCe MesJešer neleheeÙe Pee[tve ØeeCe mees[CÙeeÛeer heeUer Ùesles. ~~3~~

osnDeelceÙeebÛeer mebieleer ~ keâebneRÙeskeâ megKe Yeesefieleer ~ ÛeHe&â[ÛeHe&â[tve peeleer ~ osneblekeâeUer ~~4~~ Ûesleve Deelcee Je DeÛesleve Mejerj ÙeebÛÙee keâefuhele mebÙeesieeÛes, DeefJeÅescegUs leeoelcÙe mebyebOeele ¤heevlej nesTve ceeCemee}e MejerjeÛÙee ceeOÙeceeletve Lees[sHeâej megKe efceUles. heCe MesJešer ÛejHeâ[le cejeJes }eieles. ~~4~~

Ssmee Deelcee og:KeoeÙeskeâ ~ ÙeskeâebÛes ØeeCe Iesleer Ùeskeâ ~ DeeCeer mesJešeR efvejeLe&keâ ~ keâebneRÛe veeneR ~~5~~ Demee ØelÙeskeâeÛee peerJeelcee og:Kes Yeesieerle Demetvener ceeCemes SkeâceskeâebÛes ØeeCe Iesleele. SJe{s keâ¤ve MesJešer neleele keâenerÛe efMeu}keâ jenle veener. ~~5~~

Ssmee oeW efomeebÛee Yeüce ~ lÙeeme cnCeleer hejyeÇÿe ~ veevee og:KeeÛee mebYeüce ~ ceevetve Iesle}e ~~6~~ DeMee Ùee DelÙeuhe Yeüce¤he peerJevee}eÛe meJe& yeÇÿeJeeoer yeÇÿe¤he ceeveleele! yeÇÿe Deevebo¤he Demeleevee og:KeebÛes [eWiej meesmeleele!! ~~6~~

og:Keer nesTve ÛeHe&â[tve ies}s ~ lesLeW keâesCe meceeOeeve pee}W ~ keâebneRÙeskeâ megKe Yeesefie}W ~ leeW meJeWefÛe og:Ke ~~7~~ og:Kes Yeesietve ÛejHeâ[le cejCeeNÙee}e keâeÙe meceeOeeve efceUs}? SKeeos megKe efceUles ve efceUles leesÛe og:Ke YeesieeJes }eieles. ~~7~~

pevceoejYÙe Dee"JeeJeW ~ cnefCepes DeJeIeW he[s} "eJeW ~ veevee og:Ke ceespeeJeW ~ keâeÙes cnCeesveer ~~8~~ pevceeheemetveÛÙee meJe& og:KeebÛes mcejCe kesâ}s cnCepes efkeâleer og:Kes Yeesie}er lÙeeÛeer keâuhevee Ùesles. DeMeer og:Kes efkeâleer cnCetve ceespeeJeer? ~~8~~

Ssmeer DeelceÙeebÛeer mebieleer ~ veevee og:KeW Øeehle nesleer ~ owvÙeJeeCes nesTve peeleer ~ ØeeCeercee$e ~~9~~ Deelcee osnleeoelcÙeeves peerJeYeeJe Oe¤ve peiet }eie}e keâer lÙee}e Deveble og:KeebÛes owvÙe Ùesles. ~~9~~

keâebneR Deevebo keâeneR Keso ~ pevceJejer heef[}e mecebOe ~ veevee ØekeâejeR efJe®æ ~ le[elees[er ~~10~~ megKeog:KeeÛes ÉvÉ pevceYej meesmeeJes }eietve Devegketâ} Je Øeefleketâ} DevegYeJeebÛes IeeJe yemeleele. ~~10~~ (o. 17 me. 6)

688

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

efveõekeâeUeR {skegâCe efhemee ~ veevee ØekeâejeR JeUmee ~ veevee GheeÙeW JeUmee ~ lÙeebme nesÙes ~~11~~ YeespevekeâeUeR ceeMÙee Ùesleer ~ veevee heoeLe& Gboerj vesleer ~ heg{W lÙeebÛeer efn Heâefpeleer ~ ceepe&jW keâefjleer ~~12~~ Jee ÛeeceJee ieeWefÛe[ ~ ieebOes}W keâevešW Gob[ ~ Ùeskeâeme Ùeskeâ ÛeHe&â[ ~ oesefnkeâ[s ~~13~~ eEJeÛeg mehe& Jeeie efjmeW ~ megmejer }ebef[ies ceeCemeeme ceeCemeW ~ hejmhejW megKemeblees
Ssmeer DeblejelcÙeeÛeer keâjCeer ~ veevee peerJe oeš}s OejCeeR ~ hejmhejW mebJnejCeer ~ ÙeskeâÙeskeâebÛeer ~~16~~ DeMee Ùee F&Õejer KesUele he=LJeerJej Deveble peerJe oešerJeešerves jenleele. hejmhejebvee "ej ceejleele. ~~16~~

DeKeb[ j[leer ÛeHe&âef[leer ~ efJeJeUefJeJeUeW ØeeCe osleer ~ cetKe& ØeeCeer lÙeeme cnCeleer ~ hejyeÇÿe ~~17~~ DeMee ÛejHeâ[tve j[CeeNÙee, efJeJnUtve ØeeCe mees[CeeNÙee peerJeebvee cetKe& }eskeâ hejyeÇÿe mecepeleele! ~~17~~

hejyeÇÿe peeCeej veeneR ~ keâesCeeme og:Ke osCeej veeneR ~ mlegefle eEveoe oesveer veeneR ~ hejyeÇÿeeR ~~18~~ hejyeÇÿe Ùesle-peele veener, keâesCee}e Ùeelevee osCÙeemee"er Je eEveoemlegleermee"er lÙee}e keâesCeer veener. ~~18~~

Gob[ efMeJÙee efoOeuÙee ~ eflelegkeäÙee DeblejelcÙeeme }eieuÙee ~ efJeÛeej heeneleeb ØelÙeÙee DeeuÙee ~ ÙesLeeleLÙe ~~19~~ efkeâleerner efMeJÙee efouÙee lejer lÙee peerJeelcÙee}e PeeWyeleele (yeÇÿee}e veener), MeeŒeMegæ efJeÛeejeves ns }#eele Ùesles. (yeÇÿee}e keâeve Je ceve vemeuÙeeves lÙee}e efMeJÙee SsketâÛe Ùesle veenerle.) ~~19~~

Oeve[erÛee yeškeâerÛee }Jeb[erÛee ~ ieOe[erÛee kegâlejerÛee JeeWieUerÛee ~ Ssmee efnMesye efmeJÙeebÛee ~ efkeâleer cnCeesevf e meebieeJee ~~20~~ Oeebie[er, yeškeâer, }Jeb[er, ieOe[er, kegâlejer, JeeWieUer ÙeebÛee ceg}iee F. ØekeâejÛÙee Yejhetj efMeJÙee Deensle. ~~20~~

FlegkeWâ hejyeÇÿeeR }eiesvee ~ lesLeW keâuheveeefÛe Ûee}svee ~ le[elees[erÛeW %eeve ceevesvee ~ keâesCeerÙeskeâemeer ~~21~~ Ùeeleer} hejyeÇÿee}e keâenerÛe }eiele veener (keâejCe les keâesCeeÛes keâesCeer veener!) hejyeÇÿemJe¤heele keâesCelÙeener keâuheves}e JeeJe veener. MeeŒee}e ceevÙe veme}s}s legškesâ-cees[kesâ yeÇÿe%eeve efJeÛe#eCee}e hešle veener. ~~21~~

me=°erceOeW mekeâU peerJe ~ mekeâUebme kewâÛeW JewYeJe ~ ÙeekeâejCeW "eÙee"eJe ~ efvee|ce}e osJeW ~~22~~ me=°erle DemebKÙe ceeCemes Deensle. meJeeËveeÛe JewYeJe keâmes efceUs}? cnCetve F&Õejeves Gòece ØeejyOe Deme}suÙeebÛÙee "eÙeer JewYeJeeÛee "eJe Ùeespe}e Deens. ~~22~~

Gob[ }eskeâ yeepeejerÛes ~ peW peW Dee}W leW leW JeWÛes ~ Gòece eflelegkesâ YeeiÙeeÛes ~ }eskeâ Iesleer ~~23~~ yeepeej Yej}e keâer lÙeele efkeâlÙeskeâ }eskeâ efkeâlÙeskeâ Jemlet efJe›eâermee"er "sJeleele. YeeiÙeJeeve «eenkeâ lÙeeleer} Gòece Jemlet efveJe[tve Iesleele. ~~23~~

ÙesCeWefÛe vÙeeÙeW DeVe Jemeve ~ ÙesCeWefÛe vÙeeÙeW osJeleeÛe&ve ~ ÙesCeWefÛe vÙeeÙeW yeÇÿe%eeve ~ ØeehleJÙeemeeefjKeW ~~24~~ DeMeeÛe Øekeâejs DeVeJeŒe, osJehetpee, yeÇÿe%eeve F. YeeiÙeevesÛe cnCepes hetJe&megke=âleeves }eYeles. ~~24~~ ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

689

(o. 17 me. 6)

DeJeIesÛe }eskeâ megKeer Demeleer ~ mebmeej iees[ keâ¤ve vesleer ~ ceenejepes JewYeJe Yeeseif eleer ~ leW keâjbšŸeeme keQâÛes ~~25~~ ns Kejs keâer yengleskeâ }eskeâ Deens lÙee heefjefmLeleerle megKeeves peieCÙeeÛee ØeÙelve keâjleele. heCe cees"s cees"s meòeeOeerMe pes JewYeJe Yeesieleele les meeceevÙeebvee keâes"tve efceUs}? ~~25~~

hejbleg DebleeR veevee og:KeW ~ lesLeW nesleW meieš meeefjKeW ~ hetJeeA Yeesefie}eR veevee megKeW ~ DebleeR og:Ke meesmeJesvee ~~26~~ heCe mejlÙee peerJeveeleer} Deveskeâ og:Kes meJeeËvee meejKeerÛe YeesieeJeer }eieleele. efJeMes
keâef"Ce og:Ke meesmeJesvee ~ ØeeCe Mejerj meesef[vee ~ ce=lÙeog:Ke meieš pevee ~ keâemeeefJeme keâjer ~~27~~ og:KeeÛeer leerJeÇlee menve nesle veener Je ØeeCener peelee peele veener Demes ns cejCekeâeUÛes og:Ke meJeeËvee meejKesÛe keâemeeJeerme keâjles. (Death is the great leveler). ~~27~~

veevee DeJesJenerve pee}W ~ lewmeWefÛe heeefnpes Jele&}W ~ ØeeCeeR DeblekeâeUeR ies}W ~ keâemeeefJeme nesGveer ~~28~~ heeÙe }gUs he[Ces, [esUe peeCes F. Øekeâejs Deveskeâ DeJeÙeJe efvekeâeceer Pee}s lejer lemesÛe peieeJes }eieles. cejCeeÛes JesUer peerJe DeefOekeâÛe keâemeeJeerme neslees. ~~28~~

¤he }eJeCÙe DeJeIeW peeleW ~ MejerjmeeceLÙe& DeJeIeW jeneleW ~ keâesCeer vemleeb cejleW ~ DeeheoDeeheoeW ~~29~~ MejerjeÛee yeebOesmetoheCee Je meeQoÙe& }Ùee}e peeles. Mekeäleer #eerCe nesTve, mebkeâšs Pes}erle SkeâšsheCeele cejCÙeeÛeer JesU Ùesles. ~~29~~

DeblekeâeU owvÙe oerve ~ mekeâefUkeâebme lelmeceeve ~ SsmeW ÛebÛeU DeJe}#eCe ~ og:Kekeâejer ~~30~~ MejerjeÛee DeblekeâeU YeuÙeeYeuÙeebvee kesâefJe}JeeCes Je oerve keâjlees. ÙesLes meJe& meejKesÛe! efJekeâejer, DeJe}#eCeer Je og:KeoeÙekeâ osnleeoelcÙeeÛes ns mJe¤he Deens. (osne}eÛe Deelcee ceeveCeejebÛes Demes ne} nesleele.) ~~30~~

Yeesietve DeYeeskeälee cnCeleer ~ ns leeW DeJeIeerÛe Heâefpeleer ~ }eskeâ GiesÛe yees}leer ~ heeefnuÙeeefJeCe ~~31~~ `Deelcee Yeesietve DeYeeskeälee Deens' Demes MeeŒe meebieles cnCetve lemee DevegYeJe ve Ieslee cetKe&ner lesÛe cnCeleele! DeMeer JeeÙeHeâU JešJeš keâjCeeNÙeebÛeer meJe& Øekeâejs Heâefpeleer nesles. ~~31~~

DeblekeâeU Deens keâef"Ce ~ Mesjerj meesef[vee ØeeCe ~ yeje[ŸeemeeefjKeW }#eCe ~ DeblekeâeUeR ~~32~~ DeefJeÅee«emleeÛee DeblekeâeU KejesKej keâ"erCe Deens. ØeeCe menpelesves Mejerj mees[erle veenerle. Jes"efyeieejerÛÙee keâeceieejemeejKeer heefjefmLeleer nesles. (keâece Peshele veener Je mees[tvener peelee Ùesle veener.) ~~32~~ Fefle ßeeroemeyeesOes ieg®efMe<ÙemebJeeos ‘osnelceefve¤heCeveece’ meceeme meneJee iegg®efMe<ÙemebJeeoelcekeâ ßeeroemeyeesOe Ùee «ebLeeleer} ‘osnelceefve¤heCe’ veeJeeÛee meneJee meceeme meceehle

(o. 17 me. 6)

690

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

oMekeâ melejeJee : Øeke=âefleheg®
cegUeR Gokeâ efveJeU DemeleW ~ veevee Jeu}erceOeW peeleW ~ mebieoes
Deelcee DeelceheCeW Demelees ~ osnmebieW efJekeâejlees ~ meeefYeceeveW YejeR Yejlees ~ Ye}eflekeâ[s ~~2~~ lÙeeØeceeCes Deelcee efveieg&Ce efvejekeâej Demelees. heCe osnele JÙeehetve jeefnuÙeeves meiegCe meekeâej F. efJekeâejebÛee Yeemelees. `ceer osn' Demes yebOeve helkeâ¤ve Ùee osnleeoelcÙe¤he osnenbkeâejecegUs keâece›eâesOeeoer mene efjhetbÛÙee Yejerme he[tve pevcecejCeebÛÙee Ye}lÙee Ûe›eâele meehe[lees. ~~2~~

yejer mebieleer meebhe[}er ~ pewmeer Gbmeeme iees[er Dee}er ~ efJe
De"jeYeej Jevemheleer ~ iegCe meebieeJes les efkeâleer ~ veevee osneÛes mebieleer ~ DeelceÙeeme nesÙes ~~4~~ JevemheleeRÛÙee peeleer DemebKÙe Deensle Je eflelekesâÛe lÙeebÛes iegCener Deensle. lÙeeØeceeCes Mejerjsner efkeâlÙeskeâ Demetve lÙeebÛes mJeYeeJener lesJe{sÛe Deensle. Deelcee lÙeebÛÙee mebieleerves peCetb lÙee mJeYeeJeeÛee neslees. ~~4~~

lÙeeceOeW keâesCeer Ye}s ~ les meblemebieW efveIee}s ~ osneefYeceeve meeb[tve ies}s ~ efJeJeskeâyeUW ~~5~~ DeMee osnOeeNÙeebceOeer} efJeÛeejJevle mebleebÛÙee mebieleerle Meevle nesleele. DeelceeveelceefJeJeskeâeves `ceer osn' ne DeefYeceeve mees[tve cegkeäle nesleele. ~~5~~

GokeâeÛee veeMeefÛe neslees ~ Deelcee efJeJeskeWâ efveIelees ~ Ssmee Deens ØelÙeÙe lees ~ efJeJeskeWâ heene ~~6~~ pÙee heeCÙeeÛee DeelcÙee}e °evle efo}e les heeCeer Jevemheleeryejesyej JeeUtve peeles. heCe osneleer} Deelcee cee$e efJeJeskeâeves cegkeäle neslees ne Heâjkeâ efJeÛeejeves }#eele IÙeeJee. ~~6~~

pÙeeme mJeefnleefÛe keâjCeW ~ lÙeeme efkeâleer cnCeewve meebieCeW ~ nW pÙeeÛeW lÙeeveW mecepeCeW ~ mekeâU keâebneR ~~7~~ pÙee}e mJele:Ûes MeeÕele efnle meeOeeJeÙeeÛes Deens lÙee}e Demes hejeshejerves efkeâleer meebieeJes! lÙeeleer} Jece& Je meJe& %eeve pÙeeÛes lÙeeves mecepetve IÙeeJes. ~~7~~

Deehe}e DeeheCe keâjer kegâ[eJee ~ lees Deehe}e efce$e peeCeeJee ~ Deehe}e veeMe keâjer lees mecepeeJee ~ Jewjer Ssmee ~~8~~ pees mJele:Ûeer megškeâe keâ¤ve Ieslees lees Deehe}e DeeheCeÛe efce$e Demelees. pees mJele:Ûee veeMe keâjlees lees lÙeeÛee leesÛe Jewjer Demelees. ~~8~~

Deehe}W DeeheCe Deefvnle keâjeJeW ~ lÙeeme Dee[JeW keâesCeW efveIeeJeW ~ ÙeskeâebleeR peeTve peerJeW ~ ceejer DeeheCeemeer ~~9~~ pees efvepe&ve peeieer peeTve DeelcenlÙee keâ¤ve mJele:Ûes Deveefnle keâjlees lÙee}e keâesCe LeebyeJeCeej? ~~9~~ ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

691

(o. 17 me. 7)

pees Deehe}e DeeheCe Ieelekeâer ~ lees DeelcenlÙeeje heelekeâer ~ ÙeekeâejCeW efJeJeskeâer ~ OevÙe meeOeg ~~10~~ pees DeefJeÅee«emle jentve DeelcenlÙee keâjlees lees heeheer Demelees. (hene F&Me Ghe. 3) heCe pees meejemeejefJeJeskeâeves DeefJeÅesletve megšlees lees meeOet OevÙe nesÙe. ~~10~~

hegCÙeJebleeb melmebieleer ~ heeefhe°eb Demelmebieleer ~ ieefle DeeefCe DeJeieleer ~ mebieleerÙeesieW ~~11~~ hetJe&megke=âleeÛÙee yeUeves meblemebieleer, lej heeheecegUs ogpe&veebÛeer mebiele efceUles. meledieleer Je ogie&leer mebieleerJej DeJe}byetve Deensle. ~~11~~

Gòece mebieleer OejeJeer ~ Deehe}er DeeheCe eEÛelee keâjeJeer ~ DeblejeR yejer efJeJejeJeer ~ yegefæ peeCelÙeeÛeer ~~12~~ ØeejyOeeves ogpe&veeÛeer mebiele efceUe}er Deme}er lejer efJeÛeejeves leer mees[tve meledmebieleer OejeJeer. DeeheuÙee efnleeÛee DeeheCe efJeÛeej keâ¤ve %eeveer cenelcÙeebÛee GheosMe yegæerves ÙeesiÙe Øekeâejs mecepeeJetve IÙeeJee. ~~12~~

Fn}eskeâ DeeefCe hej}eskeâ ~ peeCelee lees megKeoeÙeskeâ ~ vesCelÙeekeâefjleeb DeefJeJeskeâ ~ Øeehle neslees ~~13~~ JÙeeJeneefjkeâ Je heejceee|Lekeâ peerJeveemee"er peeCelÙeeÛeer meeLe megKekeâejkeâ Demeles. De%eevÙeeÛeer mebiele DeefJeJeskeâ efvecee&Ce keâjles. ~~13~~

peeCelee osJeeÛee DebMe ~ vesCelee cnefCepes lees je#eme ~ ÙeeceOeW peW efJeMes
peeCeleeb lees mekeâUeb ceevÙe ~ vesCelee neslees DeceevÙe ~ pesCeWkeâefjlee nesF&pes OevÙe ~ leWefÛe IÙeeJeW ~~15~~ peeCelÙeeefJe
mee#eheer MeeneCÙeeÛeer mebieleer ~ lesCeW mee#eheer MeeneCes nesleer ~ DeeUmeer cetKee&Ûeer mebieleer ~ DeeUmeer cetKe& ~~16~~ GÅeesieer Je MeneCÙeeÛÙee mebieleerves ceeCetme GÅeesieer Je MeneCee neslees. DeeUMeer Je cetKee&ÛÙee veeoeves lemeeÛe neslees. ~~16~~

Gòece mebieleerÛeW HeâU megKe ~ Deæce mebieleerÛeW HeâU og:Ke ~ Deevebo meeb[gefveÙee Meeskeâ ~ kewâmee IÙeeJee ~~17~~ Ssmes nW Øeieš efomes ~ peveeceOeW Gob[ Yeemes ~ ØeeCeercee$e Jele&lemes ~ GYeÙesÙeesieW ~~18~~ Ùeskeâe ÙeesieW mekeâU Ùeesie ~ Ùeskeâe ÙeesieW mekeâU efJeÙeesie ~ efJeJeskeâÙeesieW mekeâU ØeÙeesie ~ keâjerle peeJeW ~~19~~ Gòece mebieleerves megKe lej kegâmebieleerves og:Ke efceUles. ceie megKe mees[tve Meeskeâ nesF&} Demes og:Ke keâe IÙeeJes? meceepeele Demee DevegYeJe melele DemeuÙeeves ne efveÙece mhe°Ûe efomelees. ceeCemes oesvner Yeesieleele. meledmebieleerle efnleeÛee hetCe& Ùeesie lej kegâmebieleerle lÙeeÛee hetCe& efJeÙeesie neslees. cnCetve meJe& keâcex efJeJeskeâhetJe&keâ keâjeJeerle. ~~17-19~~

DeJeefÛeleW meebkeâ[eRle heef[}W ~ lejer lesLetve heeefnpes efveIee}W ~ efveIeesve peeleeb pee}W ~ hejce meceeOeeve ~~20~~ veevee ogpe&veebÛee mebie ~ #eCe#eCee ceveYebie ~ ÙeekeâejCeW keâebneR jbie ~ jeKeesve peeJeW ~~21~~ MeeneCee Ùeslve lÙeeÛÙee iegCeW ~ heeneW peeleeb keâeÙes GCeW ~ megKe meblees
692

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

yengjlve JemegbOeje ~ peeCepeeCeeW efJeÛeej keâje ~ mecepeuÙeeb ØelÙeÙees Debleje– ~ ceepeeR Ùeslees ~~24~~ ogye&U DeeefCe mebheVe ~ Jes[W DeeefCe efJelheVe ~ nW DeKeb[ ob[eÙeceeve ~ DemeleefÛe Demes ~~25~~ Ùeskeâ YeeiÙeheg®
Ssmeer ns me=°erÛeer Ûee}er ~ mebheefòe ogheejÛeer meeG}er ~ JeÙesmee lejer efveIeesve ies}er ~ nUgnUg ~~28~~ yeeU lee®CÙe Deehe}W ~ Je=OeehÙe ØeefÛeleerme Dee}W ~ SsmeW peeCeesve meeLe&keâ kesâ}W ~ heeefnpes keâesefCeÙeskeWâ ~~29~~ osn pewmeW kesâ}W lewmeW nesleW ~ Ùeslve kesâuÙeeb keâeÙex meeOeleW ~ lejer ceie keâ°eJeW leW ~ keâeÙes efveefcelÙe ~~30~~ Demes ns peerJeveÛe›eâ melele Ûee}t Deens. lÙeele efceUCeejer mebheòeer ner ogheejer efceUCeeNÙee Pee[eÛÙee meeJe}ermeejKes Lees[s megKe osles. (metÙe& keâ}}e keâer meeJe}er efveIetve peeles SJe{eÛe DeLe& IÙeeJee) JeÙe lej nUtnUt efveIetve peeles. yeeuÙe, lee®CÙe Je cneleejheCe pÙeeÛes lÙee}e DevegYeJee}e Ùesles. ns }#eele IesTve peerJeveeÛes meeLe&keâ keâjeJes. ceeCetme ØeÙelve keâjer} lemes lÙee}e HeâU efceUles. ØeÙelvee}e ÙeMe Ùesles. ceie keâ°eÛes peerJeve keâe YeesieeJes? ~~28-30~~ Fefle ßeeroemeyeesOes ieg®efMe<ÙemebJeeos ‘peieppeerJeveefve¤heCeveece’ meceeme meeleJee ieg®efMe<ÙemebJeeoelcekeâ ßeeroemeyeesOe Ùee «ebLeeleer} ‘peieppeerJeveefve¤heCe’ veeJeeÛee meeleJee meceeme meceehle

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

693

(o. 17 me. 7)

oMekeâ melejeJee : Øeke=âefleheg®
veeYeerheemetve Gvces
veeefYemLeeveeR heje JeeÛee ~ leesefÛe "eJe Deble:keâCee&Ûee ~ Deble:keâCe&hebÛekeâeÛee ~ efveJee[e Ssmee ~~3~~ veeYeermLeeveer Deme}s}er hejeJeeCeer ns Devle:keâjCeeÛes GiecemLeeve Deens. Devle:keâjCehebÛekeâeÛes mJe¤he heg{er}ØeceeCes Deens– ~~3~~

efvee|Jekeâuhe peW mHegâjCe ~ GieWÛe Demeleeb Dee"JeCe ~ leW peeCeeJeW Deble:keâCe& ~ peeCeleerkeâUe ~~4~~ efJeÛeejjefnle mHegâjCe eEkeâJee mJele:Ûeer meeceevÙe peeCeerJe lesÛe Devle:keâjCe. les efÛeoeYeemeeves ØekeâeefMele DemeuÙeeves peeCeerJeÙegkeäle Deens. ~~4~~

Deble:keâCe& Dee"Je}W ~ heg{W nesÙes veJnsmeW iece}W ~ keâ¤b ve ke⤠SsmeW Jeeš}W ~ leWefÛe ceve ~~5~~ mce=leer peeieer nesTve veblej SKeeoer iees° nesF&} ve nesF&}, keâjeJeer ve keâjeJeer Demes Jeešles les ceve nesÙe. ~~5~~

mebkeâuhe efJekeâuhe leW efÛe ceve ~ pesCeWkeâefjleeb Devegceeve ~ heg{W efve§eÙees lees peeCe ~ ¤he yegæerÛeW ~~6~~ `mebkeâuhe efJekeâuheeeflcekeâeJe=efòe ceve:' mebkeâuhe efJekeâuhe keâjCeeNÙee Devle:keâjCee}e ceve cnCeleele. leke&â ns lÙeeÛesÛe keâece Deens. veblej `efve§eÙeeeflcekeâe Je=efòe yegefæ:' efve§eÙe keâjCeejs Devle:keâjCe cnCepes yegæer. ~~6~~

keâjerveefÛe DeLeJee ve keâjer ~ Ssmee efve§eÙeesefÛe keâjer ~ lesefÛe yegefæ ns DeblejeR ~ efJeJeskeWâ peeCeeJeer ~~7~~ ns kesâ}sÛe heeefnpes eEkeâJee ns ceer keâjCeej veener DeMee Øekeâejs efve§eÙe keâjCeeNÙee Devle:keâjCee}e yegæer cnCeleele ns efJeJeskeâer }eskeâ peeCeleele. ~~7~~

pes JemlegÛee efve§eÙes kesâ}e ~ heg{W lesefÛe eEÛeletb }eie}e ~ leW efÛeòe yeesef}uÙee yees}e ~ ÙesLeeLe& ceeveeJeW ~~8~~ Demee kesâ}s}e efve§eÙe Oe¤ve "sJeCeeNÙee Devle:keâjCee}e efÛeòe cnCeleele. `DeJeOeejCeeeflcekeâe Je=efòe: efÛeòe:' ~~8~~

heg{W keâeÙee&Ûee DeefYeceeve OejCeW ~ nW keâeÙex leeW DeielÙe keâjCeW ~ SsmÙee keâeÙee&me ØeJele&CeW ~ leesefÛe Denbkeâe® ~~9~~ Deelee ns ceer keâjerve, ns ce}e kesâ}s heeefnpes F. Øekeâejs ef›eâÙeskeâ[s ØeJe=òeer efvecee&Ce keâjCeejs Devle:keâjCe cnCepes Denbkeâej. `Denb Denb keâejÙeefle Fefle Denbkeâej:'~~9~~

SsmeW Deble:keâCe&hebÛekeâ ~ hebÛe Je=òeer efceUesve Ùeskeâ ~ keâeÙexYeeies ØekeâejhebÛekeâ ~ JesieUe}s ~~10~~ SkeâeÛe Devle:keâjCeeÛes keâeÙe& yeo}}s keâer lÙeeÛes veeJe yeo}les. Demes ns Devle:keâjCehebÛekeâ Deens. ~~10~~

pewmes heebÛeefn ØeeCe ~ keâeÙes&YeeieW JesieUe}s peeCe ~ veeneR lejer JeeÙeesÛeW }#eCe ~ ÙeskeâefÛe Demes ~~11~~ (o. 17 me. 8)

694

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

Goe. heeÛe ØeeCeebÛÙee keâeÙee&ØeceeCes lÙeebvee meceeveeoer veeJes Deme}er lejer les meJe& JeeÙetÛe nesle. ~~11~~

meJeeËieeR JÙeeve veeYeeR meceeve ~ kebâ"eR Goeve iegoeR Deheeve ~ cegKeeR veeefmekeâeR ØeeCe ~ vescemle peeCeeJee ~~12~~ yeesef}}W nW ØeeCehebÛekeâ ~ Deeleeb %eeveFbefõÙeWhebÛekeâ ~ ßees$e lJeÛee Ûe#eg efpeJne veeefmekeâ ~ SsmeeR nW %eeveWefõÙeW ~~13~~ JeeÛee heeCeer heeo efMemve iego ~ ns keâce&FbefõÙeW Øeefmeæ ~ Meyo mhe®
Deble:keâCe& ØeeCehebÛekeâ ~ %eeveWefõÙeW keâceXefõÙeW hebÛekeâ ~ heebÛeJes efJe
Deble:keâCe& JÙeeve ßeJeCe JeeÛee ~ MeyoefJe
SsmeW met#ce osns yeesef}}W ~ heg{W mLetU efvejesefhe}W ~ DeekeâeMe hebÛeiegCes Jele&}W ~ kewâmeW mLegUeR ~~23~~ keâece ›eâesOe Meeskeâ ceesnes YeÙes ~ ne hebÛeefJeOe DeekeâeMeeÛee DevJeÙes ~ heg{W hebÛeefJeOe JeeÙees ~ efvejesefhe}e ~~24~~ ÛeUCe JeUCe ØeemeejCe ~ efvejesOe DeeefCe DekeâesÛeve ~ nW hebÛeefJeOe }#eCe ~ ØeYebpeveeÛeW ~~25~~ #egOee $eg
695

(o. 17 me. 8)

Megkeä}erle ßeesCeerle }eU cet$e mJeso ~ ne hebÛeefJeOe DeeheeÛee Yeso ~ heg{W he=LJeer efJeMeo ~ kesâ}er heeefnpes ~~27~~ Deefmle ceeb
eflemeje osn keâejCe De%eeve ~ ÛeewLee osn ceenebkeâejCe %eeve ~ ns ÛÙeejer osn efvee|Meleeb efJe%eeve ~ hejyeÇÿe leW ~~30~~ efJeÛeejW ÛeewosneJesieUs kesâ}W ~ ceerheCe lelJeemeefjmeW ies}s ~ DevevÙe DeelceefveJesove pee}W ~ hejyeÇÿeeR ~~31~~ efJeJeskeWâ Ûegkeâ}e pevce ce=lÙe ~ vejosneR meeefOe}W cenlke=âlÙe ~ YeefkeäleÙeesieW ke=âlÙeke=âlÙe ~ meeLe&keâ pee}W ~~32~~ Fefle ßeer hebÛeerkeâCe& ~ kesâ}WefÛe keâjeJeW efJeJeCe& ~ }esneÛes pee}W megJeCe& ~ heefjmeeÛesveÙeesieW ~~33~~ neefn °eble Ie[svee ~ heefjmeeÛesve hejerme keâjJesvee ~ MejCe peeleeb meeOegpevee ~ meeOegÛe nesFpes ~~34~~ eflemejs De%eeveceÙe meg
(o. 17 me. 8)

696

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

oMekeâ melejeJee : Øeke=âefleheg®
mLetU met#ce keâejCe ceenekeâejCe ~ Ssmes ns ÛelJeej osn peeCe ~ peeie=efle mJehve meg
Ûeejosn DeJemLee DeefYeceeve mLeeve Yeesie cee$ee iegCe Mekeäleer

       

mLet} peeie=efle efJeÕe ves$e mLet} De lece ef›eâÙee

met#ce mJehve lewpeme kebâ" ØeefJeefJekeäle G jpe õJÙe

keâejCe meg
cenekeâejCe legÙe& ØelÙeieelcee cetOee&. (cemlekeâ) DeeveboeJeYeeme DeOe&cee$ee MegæmeòJe %eeve

Ûeej osnebÛeer ner yeòeerme leòJes, met#ceosneÛeer hebÛeJeerme Je mLet} osneÛeer hebÛeJeerme DeMeer SketâCe yÙeeSWMeer leòJes Deensle. De%eeve Je %eeveemen ner meJe& ceeefÙekeâ Deensle ns mecepeeJetve IesTve Deelce¤he `ceer' lÙeebÛee mee#eer Deens ns peeCetve lÙeebÛee efvejeme keâjeJee. ‘meeef#elJe’ DeesUKeCes ns %eeve Je `leer leòJes ceer' ns De%eeve DeesUKeeJes. osnebÛÙee efvejemeeyejesyej %eeve Je %eeve meehes#e De%eeveeÛee efvejeme nesTve peelees. (DeefOekeâ ceeefnleermee"er ceeb[gkeäÙekeâeefjkeâe Je efJeJeskeâ eEmeOet heeneJee.) ~~1-9~~

yeÇÿeeb[er osn keâefuhe}W ~ efJeješ efnjCÙeieYe& yeesef}}s ~ les ns efJeJeskeWâ efveMe&}s ~ Deelce%eeveW ~~10~~ yeÇÿeeb[eÛÙee efJeješ, efnjCÙeieYe&, cenled Je DeJÙeeke=âle DeMee Ûeej osnebÛeer kesâ}s}er keâuheveener efJeJeskeâeves Pee}suÙee Deelce%eeveeves efvejmle nesles. ~~10~~

DeelceveelceeefJeJeskeâ keâefjleeb ~ meejemeejefJeÛeej heeneleeb ~ hebÛeYetleebÛeer ceeFkeâ Jeelee& ~ ØeefÛele Dee}er ~~11~~ DeelceeveelceefJeJeskeâ Je meejemeejefJeÛeej kesâuÙeeJej ner hebÛeYetles ceeefÙekeâ DemeuÙeeÛee efve§eÙe neslees. ~~11~~

Deefmle ceeb
697

(o. 17 me. 9)

DeefmLe, ceebme, lJeÛee, vee[Ÿee Je jesce ns Mejerjeleer} he=LJeerleòJeeÛes DeJeÙeJe (iegCe) Deensle ÙeeÛeer efJeÛeejeves Kee$eer keâ¤ve IÙeeJeer. ~~12~~

Megkeä}erle ßeesCeerle }eU cet$e mJeso ~ ns DeeheeÛes hebÛekeâYeso ~ lelJeW mecepeesve efJeMeo ~ keâ¤ve IÙeeJeeR ~~13~~ Meg›eâ, Œeeryeerpe, }eU, cet$e Je Ieece ns Mejerjeleer} pe}leòJeØeOeeve Ieškeâ mhe°heCes }#eele IÙeeJesle. ~~13~~

#egOee $eg
ÛeUCe JeUCe ØeemeejCe ~ efvejesOe DeeefCe DeekeâesÛeve ~ ns heebÛeefn JeeÙeesÛes iegCe ~ ßeesleeR peeCeeJes ~~15~~ ne}Ces, JeUCes, ØemejCe heeJeCes, efvejesOe Je DeekegbâÛeve ns JeeÙetÛes ef›eâÙeeØeOeeve iegCe }#eele "sJeeJesle. ~~15~~

keâece ›eâesOe Meeskeâ ceesnes YeÙes ~ ne DeekeâeMeeÛee heefjÙeeÙes ~ nW efJeJejuÙeeefJeCe keâeÙes ~ mecepees peeCeW ~~16~~ keâece, ›eâesOe, }esYe, ceesn Je YeÙe ns meJe& MejerjYej JÙeeheCeejs iegCe DeekeâeMeeÛes ns mecepeeJetve IesleuÙeeefMeJeeÙe keâmes keâUs}? (›eâesOeeves meJe& Mejerj LejLejles.) ~~16~~

Demees SsmeW nW mLetU Mejerj ~ hebÛeefJeme leòJeebÛee efJemleej ~ Deeleeb met#ceosneÛee efJeÛeej ~ yeesef}pes} ~~17~~ Demes ns mLet} Mejerj cnCepes hebÛeJeerme leòJeebÛee efJemleej Deens. Deelee met#ceosnemebyebOeer meebiet. ~~17~~

Deble:keâCe& ceve yegefæ efÛeòe Denbkeâej ~ DeekeâeMehebÛekeâeÛee efJeÛeej ~ heg{W JeeÙees efvejesòej ~ nesTve Sskeâe ~~18~~ JÙeeve meceeve Goeve ~ ØeeCe DeeCeer Deheeve ~ Ssmes ns heebÛeefn iegCe ~ JeeÙeesleòJeeÛes ~~19~~ ßees$e lJeÛee Ûe#eg efpeJne IeÇeCe ~ nW heebÛeefn lespeeÛes iegCe ~ Deeleeb Deehe meeJeOeeve ~ nesTve Sskeâe ~~20~~ JeeÛee heeCeer heeo efMemve iego ~ ns DeeheeÛes iegCe Øeefmeæ ~ Deeleeb he=LJeer efJeMeo ~ efvejesefhe}er ~~21~~ Meyo mheMe& ¤he jme iebOe ~ ns he=LJeerÛes iegCe efJeMeo ~ Ssmes ns hebÛeJeerme lelJeYeso ~ met#ce osneÛes ~~22~~ Devle:keâjCehebÛekeâ – Devle:keâjCe, ceve, yegæer, efÛeòe, Denbkeâej JeeÙeghebÛekeâ – JÙeeve, meceeve, Goeve, ØeeCe, Deheeve lespeleòJe – keâeve, lJeÛee, [esUs, keâCe& Je veekeâ DeeheleòJe – peerYe, nele, heeÙe, efMemve Je iego he=LJeerleòJe – Meyo, mheMe&, ¤he, jme, iebOe Demes ns hebÛeJeerme Yeso met#ce osneÛes Deensle. ~~18-22~~ Fefle ßeeroemeyeesOes ßeerieg®efMe<ÙemebJeeos ‘levegÛeleg°Ùeefve¤heCeveece’ meceeme veJeJee ieg®efMe<ÙemebJeeoelcekeâ ßeeroemeyeesOe Ùee «ebLeeleer} ‘levegÛeleg°Ùeefve¤heCe’ veeJeeÛee veJeJee meceeme meceehle

(o. 17 me. 9)

698

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

oMekeâ melejeJee : Øeke=âefleheg®
DeeJeCeexokeâeR nškesâÕej ~ lÙeeme Ie[s vecemkeâej ~ ceefncee DelÙebleefÛe Leesj ~ leÙee heeleeUeE}ieeÛee ~~1~~ nškesâÕej nŸee DeieeOe ceenelcÙe Deme}suÙee heeleeUef}Á¤he osJee}e ceePee vecemkeâej Demees. lees osJe DeeJejCeeÛÙee Gokeâele jenlees. ~~1~~

hejbleg lesLeW peeJeJesvee ~ MejerjW oMe&ve Ie[svee ~ efJeJeskeWâ DeeCeeJeW Devegceevee ~ leÙee F&Õejemeer ~~2~~ heCe lesLes ØelÙe#e peelee Ùesle veener. Mejerjeves lÙeeÛeW oMe&ve nesle veener. heCe lÙee F&Õej¤he nškesâÕeje}e efJeÛeejeves peeCelee Ùesles. ~~2~~

meeleeb mecegõebÛes Jes[s ~ Gob[ Yetefce hewef}keâ[s ~ mesJešeR legš}s keâ[s ~ Yetceb[UeÛes ~~3~~ meelemecegõebÛÙee efJeUKÙeehe}erkeâ[s YetceerÛee DeHeâeš efJemleej Demetve lÙee YetceerÛes MesJešer GbÛeÛe GbÛe legškesâ keâ[s Deensle. (hegjeCe keâuhevee) ~~3~~

meele mecegõ Jees}eb[eJes ~ lesLeW peeCeW kewâmeW HeâeJes ~ cnCeesve efJeJeskeâer DemeeJes ~ meeOegpeve ~~4~~ meele mecegõ Dees}eb[tve lesLes keâmes peelee ÙesF&}? cnCetve MeneCÙeeves efJeÛeejeÛee DeeOeej IÙeeJee. ~~4~~

peW DeeheCeebme veJns "eJeW ~ leW peeCeleÙeeme hegmeeJeW ~ ceveesJesieW leveW efHeâjeJeW ~ nW lees Ie[svee ~~5~~ pes mJele:}e ceenerle vemeles les ogmeNÙee peeCelÙee}e efJeÛeejeJes. kesâJeU Mejerjeves Je ceveeves JeCeJeCe efHeâ¤ve leer ceeefnleer keâMeer efceUs}? ~~5~~

pes Ûece&°erme veJns "eJeW ~ leW %eeve°erveW heeneJeW ~ yeÇÿeeb[ efJeJejesve jeneJeW ~ meceeOeeveW ~~6~~ pes mLet} °erves efomele veener les %eeve°erves heeneJes. lÙee °erves meJe& yeÇÿeeb[eÛes he=LekeäkeâjCe keâ¤ve mecepeuÙeeJej meceeOeeveele DemeeJes. ~~6~~

ceOÙeW Deens YetceerÛeW Ûe[U ~ cnCeewve DeekeâeMe DeeCeer heeleeU ~ leW Ûe[U vemleeb DeblejeU ~ Ûengbkeâ[s ~~7~~ ceOÙesÛe he=LJeerÛee De[LeUe Deens cnCetve Jej DeekeâeMe Je Kee}er heeleeU Demee Yeso Jeešlees. DevÙeLee meJe&$e JÙeehekeâ heeskeâUerÛe Deens. ~~7~~

leÙeeme hejyeÇÿe cnCeeJeW ~ peW GheeOeerJesieUW mJeYeeJeW ~ pesLeW ÂMÙeceeÙesÛÙee veebJes ~ megvÙeekeâej ~~8~~ lÙee DeekeâeMee}e hejyeÇÿe cnCeCÙeeme njkeâle veener keâejCe les yeÇÿeeØeceeCesÛe GheeOeerJeeÛetve Demetve lesLes ceeÙee ÂMÙemJe¤heele pejener veener. ~~8~~

°erÛeW osKeCeW ÂMÙe ~ ceveeÛeW osKeCeW Yeeme ~ ceveeleerle efvejeYeeme ~ efJeJeskeWâ peeCeeJeW ~~9~~ °er}e veece¤heelcekeâ ÂMÙe efomeles. ceveeves heoeLeeËÛeer keâuhevee keâjlee Ùesles. pes ceveeleerle Je mJemebJesÅe Deens les efJeJeskeâeves DevegYeJee}e Ùesles. ~~9~~

ÂMÙe Yeeme DeJeIee efJeIe[s ~ efJeJeskeâ lesLeW heJee[s ~ Yetceb[UeR %eeles Lees[s ~ met#ce°erÛes ~~10~~ ÂMÙe Je keâeuheefvekeâ meJe& cees[tve peeles. cee$e efJeJeskeâeves peeCe}s peeCeejs De#eÙe Je efvelÙe Deens. Demes met#ce°erÛes efJeJeskeâer ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

699

(o. 17 me. 10)

peieele Heâej Lees[s Deensle. ~~10~~

JeeÛÙeebMe JeeÛesveW yees}eJee ~ ve yees}leeb }#ÙeebMe peeCeeJee ~ efveieg&Ce DevegYeJeeme DeeCeeJee ~ iegCeeÛesveÙeesieW ~~11~~ %eeveeÛee JeeÛÙeeLe& JeeCeerves yees}eJee. lÙeeÛee }#ÙeeLe& ve yees}lee peeCeeJee Je efveieg&Ce %eeve meiegCeeÛÙee meeneÙÙeeves DevegYeJeeJes. ~~11~~

veevee iegCeeme Deens veeMe ~ efveieg&Ce leW DeefJeveeMe ~ {esyeàÙeentve efJeMes
peW °erme ve he[s "eJeW ~ leW Sskeâesve peeCeeJeW ~ ßeJeCeceveveW he[s "eJeW ~ mekeâU keâebneR ~~13~~ pes mLet}°erves efomele veener les Ssketâve mecepeeJetve IÙeeJes. pes mecepe}s vemes} les meJe& melele ßeJeCeceveveeves mecepet }eieles. ~~13~~

De°OesÛes efpeveme veevee ~ Gob[ heeneleeb keâUsvee ~ DeJeIeW meieš efhešeJesvee ~ keâesCeerÙeskeWâ ~~14~~ De°Oee Øeke=âleerÛÙee }#eeJeOeer Ùeesveer Deensle. lÙee meJeeËÛee DeeJeekeâe keâUCes MekeäÙe veener. lÙee meJe& keâesCee}ener meebielee ÙesCeej veenerle. ~~14~~

meieš meeefjKeer efmLeleer pee}er ~ lesLeW hejer#eeÛe yeg[e}er ~ ÛeefJeveševeW keâe}efJe}eR ~ veevee DeVes ~~15~~ `ns meJe& meejKesÛe (yeÇÿe¤he) Deens' Demes cnš}s lej lesLes efJeJeskeâeves hejer#ee keâjCÙeeÛes keâenerÛe keâejCe veener. pÙeeÛÙee efpeYes}e ÛeJe mecepele veener lees leešeleer} meJe& KeeÅe heoeLe& Skeâ$e keâe}Jelees! ~~15~~

šesCehee veJnW iegCe«eeefnkeâ ~ cetKee&me keâUsvee efJeJeskeâ ~ efJeJeskeâ DeeCeer DeefJeJeskeâ ~ ÙeskeâefÛe cnCeleer ~~16~~ yesOe[keâ cetKee&}e iegCeebÛeer peeCe vemeuÙeeves lÙeebÛeer lÙee}e eEkeâcele vemeles. lÙee}e efJeJeskeâ keâUle vemeuÙeeves efJeJeskeâ Je DeefJeJeskeâ meejKesÛe! ~~16~~

GbÛe veerÛe keâUsvee pÙee}e ~ lesLeW DeYÙeemeefÛe yeg[e}e ~ veevee DeYÙeemeW ØeeCeerÙee}e ~ megefškeâe keQâÛeer ~~17~~ pÙee}e opexoej Je opee&nerve keâUle veener (GbÛeer Je n}keâe cee}) lesLes opee& keâceefJeCÙeemee"er DeYÙeeme keâjCÙeeÛeer MekeäÙeleeÛe mebhe}er. ceeCemee}e nŸee DeYÙeemeeletve megškeâe veener. ~~17~~

Jes[ }eieesve pee}W JeeWieU ~ lÙeeme meeefjKeWÛe Jeešs mekeâU ~ leW peeCeeJeW yeeMkeâU ~ efJeJeskeâer veJnsleer ~~18~~ Jes[ }eieuÙeeves pÙeeÛee ceWot efyeIe[}e Deens lÙee}e meJe& meejKesÛe efomeles. lÙee}e efvejLe&keâ mecepeeJes. les efJeJeskeâeÛes }#eCe veener. ~~18~~

pÙeeme DeKeb[ neslees veeMe ~ lÙeemeerÛe cnCeleer DeefJeveeMe ~ yengÛekeâerÛÙee }eskeâebme ~ keâeÙes cnCeeJeW ~~19~~ pÙeeÛee veeMe melele neslees Deens lÙee}eÛe meJe&yeÇÿeJeeoer DeefJeveeMeer cnCeleele. DeMeer JebÛevee keâjCeeNÙee}e keâesCeleer efJeMes
F&ÕejW veevee Yeso kesâ}s ~ YesoW mekeâU me=°er Ûee}s ~ DeebOeUs hejer#eJeble efceUe}s ~ lesLeW hejer#ee keQâÛeer ~~20~~ F&Õejeves nŸee me=°erle DeieefCele Yeso kesâ}s Deensle. heCe hejer#ee keâjCeejsÛe DeebOeUs Demeleer} lej les Yeso heenCeej keâesCe? ~~20~~

pesLeW hejer#esÛee DeYeeJe ~ lees šesCehee mecegoeJe ~ iegCeefÛe veeneR ieewjJe ~ ÙesF&} keQâÛeW ~~21~~ pesLes hejer#ee cnCepes efJeJekeâ vemelees lesLes yesOe[keâ cetKeeËÛeer šesUer Demeles. lÙeebÛespeJeU iegCeÛe vemeuÙeeves lÙeebvee cenòJe (o. 17 me. 10)

700

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

keâmes efceUs}? ~~21~~

KejW KeesšW ÙeskeâefÛe pee}W ~ efJeJeskeâeveW keâeÙes kesâ}W ~ Demeej meeb[tve meej Iesle}W ~ meeOegpeveeR ~~22~~ pesLes Kejs Je Keesšs nŸeebÛes cetuÙe meejKesÛe Demeles lesLes efJeJeskeâeÛes keâeceÛe keâeÙe? meeOet cee$e Demeej šeketâve meej Iesleele. ~~22~~

Gòece JemletÛeer hejer#ee ~ kewâmeer Ie[s veleõ#ee ~ oer#eenerveeheemeeR oer#ee ~ ÙesF&} keQâÛeer ~~23~~ pees DeYeeieer Demelees lÙee}e ceewuÙeJeeve Jemlet efceUtvener efleÛeer hejer#ee vemeuÙeeves lees leer šeketâve oslees. pÙee}e meeOes JÙeJenej%eeve veener lÙee}e Deelce%eeve keâmes nesF&}? ~~23~~

Deehe}sve JeeWieUheCeW ~ efoMee keâ¤ve MeewÛÙe vesCes ~ Jeso MeeŒeW hegjeCeW ~ lÙeeme keâeÙes keâefjleer ~~24~~ Øeelee|JeOeer}e peeTve DeeuÙeeJej pÙee}e mJele:ÛÙee IeeCesj[sheCeecegUs mJeÛÚ neslee Ùesle veener lÙee}e Jeso, MeeŒes Je hegjeCes keâeÙe %eeve meebieCeej? ~~24~~

DeeOeer jeKeeJee DeeÛeej ~ ceie heeneJee efJeÛeej ~ DeeÛeejefJeÛeejW hew}heej ~ heeefJepeslees ~~25~~ ØeLece meoeÛeej meebYeeUtve veblej DeelceeveelceefJeÛeej keâjeJee. oesvner efceUtve cees#e efceUlees. ~~25~~

peW vescekeâeme ve keâUs ~ leW yee
heehehegCÙe mJeie&veke&â ~ DeJeIeWÛe ceeefve}W Ùeskeâ ~ efJeJeskeâ DeeCeer DeefJeJeskeâ ~ keâeÙes ceeveeJeW ~~27~~ heehe, hegCÙe, mJeie& Je veke&â ns meJe& pees meejKesÛe ceevelees lees efJeJeskeâ Je DeefJeJeskeâ nŸeebleer} Heâjkeâ keâeÙe peeCeCeej? ~~27~~

Dece=le efJe
Fn}eskeâ DeeefCe hej}eskeâ ~ pesLeW veeneR meekeâuÙe efJeJeskeâ ~ lesLeW DeJeIeWÛe efvejeLe&keâ ~ mekeâU keâebneR ~~29~~ he=LJeer Je mJeiee&oer nŸeeble pej Heâjkeâ ceeve}e veener, lej heehehegCÙeeoer keâcex efvejLe&keâ "jleele. (meJe& yeÇÿeJeeÅeebÛee Kejhetme meceeÛeej mebhe}e!) ~~29~~

cnCeewve meblemebieWefÛe peeJeW ~ melMeeŒeefÛe ßeJeCe keâjeJeW ~ Gòece iegCeeme DeYÙeemeeJeW ~ veevee ØeÙeslveW ~~30~~ cnCetve mebleebÛÙee mebieleerle jentve melMeeŒe ßeJeCe keâ¤ve njØeÙelveeves owJeer mebheoe Je meoeÛeejeoer iegCe keâceJeeJesle. ~~30~~ Fefle ßeeroemeyeesOes ieg®efMe<ÙemebJeeos ‘šesCeheefmeæ}#eCeveece’ meceeme oneJee ieg®efMe<ÙemebJeeoelcekeâ ßeeroemeyeesOe Ùee «ebLeeleer} ‘šesCeheefmeæ}#eCe’ veeJeeÛee oneJee meceeme meceehle –oMekeâ melejeJee meceehle–

Q

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

701

(o. 17 me. 10)

oMekeâ De"jeJee : yengefpevemeer meceeme heefn}e : yengoJs emLeeve ~~ ßeerjece meceLe& ~~

legpe vecetb iepeJeovee ~ legPee ceefncee keâUsvee ~ efJeÅee yegæer osmeer pevee ~ }eneveLeesjebmeer ~~1~~ ns iepeevevee, legPes ceenelcÙe keâener kesâuÙee keâUle veener. let meJe& }neveLeesjebvee efJeÅee Je yegæer osleesme. ~~1~~

legpe vecetb mejmJeleer ~ ÛÙeejer JeeÛee legPesve mHetâleea ~ legPeW efvepe¤he peeCeleer ~ Ssmes Lees[s ~~2~~ ns mejmJeleer osJeer, leg}e vecemkeâej Demees. Ûeejner JeeCeeRceeies legPeer Mekeäleer Demetve legPes mJe¤he peeCeCeejs }eskeâ Heâej keâceer Deensle. ~~2~~

OevÙe OevÙe Ûelegjevevee ~ leeb kesâ}er me=ef°jÛevee ~ Jeso MeeŒeW Yeso veevee ~ Øeieš kesâ}s ~~3~~ ns yeÇÿeosJee, let OevÙe Deensme. let Yesoebveer Yej}s}er me=°er efvecee&Ce keâ¤ve Ûeej Jeso Øeieš kesâ}sme. ~~3~~

OevÙe efJe
OevÙe OevÙe YeesUeMebkeâj ~ peÙeeÛÙee osCÙeeme veeneR heej ~ jeceveece efvejblej ~ pehele Deens ~~5~~ YeesàÙee efMeJeMebYetÛeer OevÙe Demetve lees ØemeVe PeeuÙeeJej nJes les Jejoeve oslees. lees melele jeceveece pehelees. ~~5~~

OevÙe OevÙe FbõosJe ~ mekeâU osJeebÛeeefn osJe ~ Fbõ}eskeâeRÛeW JewYeJe ~ keâeÙes cnCeewefve meebieeJeW ~~6~~ pÙeeÛÙee JewYeJeeÛes JeCe&ve keâjCes Meyoehe}erkeâ[s Deens, DeMee Fbõ}eskeâeÛee mJeeceer Fbõ OevÙe Deens. lees osJeebÛee jepee Deens. ~~6~~

OevÙe OevÙe ÙesceOece& ~ mekeâU peeCeleer Oecee&Oece& ~ ØeeCeercee$eebÛes Jece& ~ "eFË heeef[leer ~~7~~ Oece& Je DeOeceeËÛes mJe¤he peeCetve meJe& ØeeCÙeebÛÙee hegCÙe-heeheebÛeer veeWo (Jece&) "sJeCeejs ÙeceOece& OevÙe nesle. ~~7~~

JeWkeâšsmeeR ceefncee efkeâleer ~ Ye}s GYÙeeb DeVe Keeleer ~ Je[s efOej[eR mJeeo Iesleer ~ DeeleUme Deehee}ebÛee ~~8~~ JÙebkeâšsMeeÛee ceefncee Deheej Deens. efieefjyee}epeerÛee Øemeeo Øeefleef‰le }eskeâ megæe GYÙeevesÛe Keeleele. Je[s, efOej[er Je Deehee}eÛee (hekeäJeeVe) mJeeo Iesleele. ~~8~~

OevÙe letb Jees yeveMebkeâjer ~ Gob[ MeeKeebefÛeÙee nejer ~ efJeJejefJeJejeW Yeespeve keâjer ~ Ssmee keQâÛee ~~9~~ ns yeveMebkeâjer ceeles, leg}e vewJesÅee}e Ûeewme° YeepÙee }eieleele. lÙee meJe& efceUJetve pesJeCeeje keâes"s efceUCeej! ~~9~~

OevÙe Yeerce iees}ebiegUe ~ keâesjJe[ŸeebÛÙee Gob[ ceeUe ~ oefn Je[s Keeleeb mekeâUeb ~ meceeOeeve nesÙes ~~10~~ ns ye}ob[ nvegcevlee, legPÙee ieàÙeele keâesj[Ÿee Je[ŸeebÛÙee yeNÙeeÛe ceeUe Deensle. legPee oefnJe[ŸeebÛee Øemeeo KeeTve legPes Yekeäle le=hle nesleele. ~~10~~

OevÙe letb iee Keb[sjeÙee ~ Yeb[ejW nesÙes eEheJeUer keâeÙee ~ keâebosYejerle jesšies KeeÙee ~ efmeæ nesleer ~~11~~ (o. 18 me. 1)

702

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

ns Keb[sjeÙee, let OevÙe Deensme. legPÙee Yeb[eNÙeeves YekeäleebÛes keâhe[s Je Mejerjs efheJeUer nesleele. jesšies Je keâebÅeeÛes Yejerle ne legPee Øemeeo KeeCÙeeme les Glmegkeâ Demeleele. ~~11~~

OevÙe legUpeeYeesJeeveer ~ Yekeäleeb ØemeVe nesles peveeR ~ iegCeJewYeJeeme ieCeer ~ Ssmee keQâÛee ~~12~~ efpeÛes JewYeJe Je iegCemebheoe peeCeCeeje keâesCeerÛe veener, leer legUpeeYeJeeveer YekeäleebJej ke=âhee keâjles. ~~12~~

OevÙe OevÙe heeb[gjbie ~ DeKeb[ keâLesÛee neslees eEOeie ~ leeveceeveW jeiejbie ~ veevee ØekeâejeR ~~13~~ heeb[gjbie OevÙe Deens. lÙeeÛÙeemeceesj šeUce=ogbieemen lee}emegjele cnšuÙee peeCeeNÙee DeYebieeJejer} keâerle&veeble jbie Ye¤ve Jeejkeâjer veeÛeleele. ~~13~~

OevÙe letb iee #e$eheeUe ~ Gob[ pevee }eefJe}e ÛeeUe ~ YeeJeW Yeefkeäle keâefjleeb HeâUe ~ JesU veeneR ~~14~~ ns #es$eheeU YewjJee, let Deveskeâebvee legPÙee YekeäleerÛee veeo }eJe}e Deensme. YeeJehetCe& Yekeäleer kesâ}er Demelee let lÙeeÛes HeâU osCÙeeme GMeerj keâjerle veenerme. ~~14~~

jeceke=â
mekeâU osJeebÛeW cetU ~ lees ne DeblejelceeefÛe kesâJeU ~ Yetceb[UeR Yeesie mekeâU ~ lÙeemeerÛe Ie[s ~~16~~ nŸee meJe& osJeebÛes cetU ne F&Õej¤he Deblejelcee Deens. meJe& peerJeebÛes Yeespeve Je osJeebÛes vewJesÅe lÙee}eÛe heesnesÛeleele. ~~16~~

veevee osJe nesTve yewme}e ~ veevee Meefkeäle¤heW pee}e ~ Yeeskeälee mekeâU JewYeJee}e ~ leesefÛe Ùeskeâ ~~17~~ leesÛe F&Õej Deveskeâ ØekeâejÛes osJe Je osJeer nesTve Meefkeäle¤heeves Øeieš Pee}e Deens. meJe& JewYeJeebÛee Yeeskeälee lees SkeâÛe Deens. ~~17~~

ÙeeÛee heeneJee efJeÛeej ~ Gob[ }ebye}e peespeej ~ nesleer peeleer osJe vej ~ efkeâleer cnCeesefve ~~18~~ DemeeÛe efJeÛeej keâjerle jeefn}s lej nesTve peeCeeNÙee ceeCemeebÛeer Je osJeebÛÙee ÙeeoerÛeer }ebyeCe mebheCeej veener! ~~18~~

keâere|le DeeefCe Dehekeâere|le ~ Gob[ eEveoe Gob[ mlegleer ~ meJe&$eebÛeer YeesieØeehleer ~ DeblejelcÙeemeerÛe Ie[s ~~19~~ keâesCeeÛeerner keâerleea, Dehekeâerleea, eEveoe, Deceehe mlegleer Je Yeesie DeblejelcÙee}eÛe heesnesÛeleele. ~~19~~

keâesCe osneR keâeÙes keâefjlees ~ keâesCe osneR keâeÙes Yeesefielees ~ Yeesieer lÙeeieer Jeerlejeieer lees ~ ÙeskeâefÛe Deelcee ~~20~~ lees Skeâe osnele keâener ke=âleer keâjlees, Skeâele Yeesie Yeesielees. Yeesieer, lÙeeieer Je mebvÙeemeer leesÛe! ~~20~~

ØeeCeer meeefYeceeveW Yeg}}W ~ osnŸeekeâ[s heenele ies}s ~ cegKÙe DeblejelcÙeeme Ûegkeâ}W ~ Deblejer Demeesveer ~~21~~ `ceer osn' nŸee DeefYeceeveeves Yeg}tve ceeCemes osneÛÙeeÛe efJeÛeejele jenleele. Devle:keâjCe melele JÙeehetve Deme}suÙee DeelcÙeekeâ[s og}&#e keâjleele. ~~21~~

Deejs Ùee DeelceÙeeÛeer ÛeUJeU heens ~ Ssmee Yetceb[UeR keâesCe Deens ~ DeieeOe hegCÙeW DevegmebOeeve jens ~ keâebneRÙeskeâ ~~22~~ nŸee DeelcÙeeÛÙee meòesJej Ûee}CeeNÙee meJe& keâceeËvee peeCeCeeje nŸee peieele keâesCe Deens? Heâej cees"Ÿee hegCÙeeF&ves lÙeeÛÙee meòesÛes DevegmebOeeve jenles. pÙeeÛÙee meòesJej ns meJe& Ûee}les les DeefOe‰eve. lÙeeÛÙeekeâ[s ØeeceeefCekeâ meeOekeâeÛes }#e jeneJes. ~~22~~

lÙee DevegmebOeeveemeefjmeW ~ peUesveer peeF&pes efkeâefuce
703

(o. 18 me. 1)

lÙee DevegmebOeeveecegUs meJe& heehes peUtve peeleele. DevegmebOeeveecegUs Deblee|ve‰ Pee}s}s %eeveer DeelcÙeeÛes DeefOe‰eve MeeŒehetJe&keâ peeCetve Iesleele. ~~23~~

Debleefve&‰ eflelegkesâ lej}s ~ DeblejYeü° eflelegkesâ yeg[e}s ~ yeenŸeekeâejW YejbieU}s ~ }eskeâeÛeejW ~~24~~ Deblejefve‰ Demeleele les le¤ve peeleele. heebie}suÙee efÛeòeeÛes meJe& yeg[leele. meeceevÙeebÛÙee DeeÛeej-efJeÛeejebÛÙee yeefnjbieeceOÙes les Jeentve peeleele. ~~24~~ Fefle ßeeroemeyeesOes ieg®efMe<ÙemebJeeos ‘yengosJemLeeveveece’ meceeme heefn}e ieg®efMe<ÙemebJeeoelcekeâ ßeeroemeyeesOe Ùee «ebLeeleer} ‘yengosJemLeeve’ veeJeeÛee heefn}e meceeme meceehle

(o. 18 me. 1)

704

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

oMekeâ De"jeJee : yengefpevemeer meceeme ogmeje : meJe&%emebieefve¤heCe. ~~ ßeerjece meceLe& ~~

vesCeheCeW pee}W leW pee}W ~ pee}W leW nesTve ies}W ~ peeCelesheCeW Jele&}W ~ heeefnpes vescemle ~~1~~ De%eeveecegUs DeepeheÙe&vle Pee}s les Pee}s. les YetlekeâeUele ies}s. Deelee cee$e efveÙeceeves %eevehetJe&keâ Jeeie}s heeefnpes. ~~1~~

peeCelÙeeÛeer mebieleer OejeJeer ~ peeCelÙeeÛeer mesJee keâjeJeer ~ peeCelÙeeÛeer meoyegefæ IÙeeJeer ~ nUgnUg ~~2~~ lÙeemee"er %eelÙeeÛeer mebiele Oe¤ve lÙeeÛeer ceveesYeeJes mesJee keâ¤ve lÙeeÛes %eeve nUtnUt Øeehle keâjeJes. ~~2~~

peeCelÙeeheemeeR }sneW efmekeâeJeW ~ peeCelÙeeheemeeR JeeÛetb efmekeâeJeW ~ peeCelÙeeheemeeR hegmeeJeW ~ mekeâU keâebner ~~3~~ %eelÙeepeJeU ef}efnCes–JeeÛeCes efMeketâve ÙesCeeNÙee meJe& Mebkeâe eEkeâJee GÆJeCeejs ØeMve lÙee}e efJeÛeejeJesle. ~~3~~

peeCelÙeeme keâjeJee Ghekeâej ~ peeCelÙeeme efPepeJeeJeW Mejerj ~ peeCelÙeeÛee heeneJee efJeÛeej ~ kewâmee Deens ~~4~~ %eelÙee}e meJe& Øekeâejs ceole keâjeJeer, lÙeeÛÙeemee"er osnkeâ° meesmeeJesle Je lÙeeÛes efJeÛeej mecepeeJetve IÙeeJesle. ~~4~~

peeCelÙeeÛes mebieleerveW YepeeJeW ~ peeCelÙeeÛes mebieleerveW efPepeeJeW ~ peeCelÙeeÛes mebieleerveW efjPeeJeW ~ efJeJejefJeJejeW ~~5~~ %eelÙeeÛÙee mebieleerle Gheemevee keâjeJeer, lehe keâjeJes Je met#ce MeeŒeefJeÛeej keâ¤ve mebleg° JneJes. ~~5~~

peeCelÙeeheemeeR ieeJeW ieeCeW ~ peeCelÙeeheemeeR JeepeJeCeW ~ veevee DeeUehe efmekeâCeW ~ peeCelÙeeheemeeR ~~6~~ mebieerleeleer} peeCekeâejeheg{s ieeCes cnCeeJes, JeeÅes JeepeJeCÙeeme efMekeâeJes Je jeieoejerÛee DeYÙeeme keâjeJee. ~~6~~

peeCelÙeeÛes keâemesmeer }eieeJeW ~ peeCelÙeeÛeW Deew
peeCelÙeeheemeeR hejer#ee efmekeâCeW ~ peeCelÙeeheemeeR leeef}ce keâjCeW ~ peeCelÙeeheemeeR heesnCeW ~ DeYÙeemeeJeW ~~8~~ le%e hejer#ekeâekeâ[tve jlveeoer hejer#ee efMekeâeJÙeele, Gòece kegâefmleieerjeyejesyej lee}erce keâjeJeer Je le%e heesnesCeeNÙeekeâ[tve heesnesCes efMekeâeJes. ~~8~~

peeCelee yees}s} lewmeW yees}eJeW ~ peeCelee meebies} lewmeW Ûee}eJeW ~ peeCelÙeeÛes OÙeeve IÙeeJeW ~ veevee ØekeâejeR ~~9~~ %eeveer Jekeälee yees}lees lemes yees}eJes, %eeveer ceeCetme meebies} lemes JeeieeJes Je lÙeeÛes meJe& Øekeâejs efvejer#eCe keâjeJes. ~~9~~

peeCelÙeeÛÙee keâLee efmekeâeJÙee ~ peeCelÙeeÛÙee Ùegefkeäle mecepeeJÙee ~ peeCelÙeeÛÙee iees°er efJeJejeJÙee ~ mekeâU keâebneR ~~10~~ peeCelee meebielees lÙee keâLee efMeketâve IÙeeJÙeele, lÙeeÛÙee JeeieCÙeeyees}CÙeeleer} KegyÙee mecepeeJetve IÙeeJÙeele Je lees keâjlees, yees}lees les meJe& meebieeJes Je SskeâeJes. ~~10~~

peeCelÙeeÛes heWÛe peeCeeJes ~ peeCelÙeeÛes heerU Gkeâ}eJes ~ peeCelee jeKes} lewmes jeKeeJes ~ }eskeâ jepeer ~~11~~ ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

705

(o. 18 me. 2)

jepeOegjbOej ceglmeÅeeÛes [eJehesÛe efMekeâeJesle, lÙeeves ceveele pes o[Je}s Demes} (heerU) les mecepeCÙeeÛee ØeÙelve keâjeJee Je lees pÙee heæleerves }eskeâebvee ØemeVe "sJelees lemes "sJeeJes. ~~11~~

peeCelÙeeÛes peeCeeJes Øemebie ~ peeCelÙeeÛes IÙeeJes jbie ~ peeCelÙeeÛes mHetâleeaÛes lejbie ~ DeYÙeemeeJes ~~12~~ peeCelÙeeves keâesCelÙee Øemebiee}e keâmes leeW[ efo}s les heeneJes, lÙeeÛes Ûeebie}s mJeYeeJeefJeMes
peeCelÙeeÛee mee#eshe IÙeeJee ~ peeCelÙeeÛee leke&â peeCeeJee ~ peeCelÙeeÛee Gu}sKe mecepeeJee ~ ve yees}leebefÛe ~~13~~ peeCelÙeeÛee ØeÙelveJeeo efMekeâeJee. lÙeeÛeer leke&âheæleer efMeketâve IÙeeJeer Je meebkesâeflekeâ yees}Ces MeebleheCes DeesUKeeJes. ~~13~~

peeCelÙeeÛeW Oetle&heCe ~ peeCelÙeeÛeW jepekeâejCe ~ peeCelÙeeÛeW efve¤heCe ~ Sskeâle peeJeW ~~14~~ %eelÙeeÛee Oetle&heCee, [eJehesÛe Je SKeeoe efJe
peeCelÙeeÛeeR keâefJelJeW efmekeâeJeeR ~ ieÅeW heÅeW JeesUKeeJeeR ~ ceeOegÙe&JeÛeveW mecepeeJeeR ~ DebleÙee&ceeR ~~15~~ ceneve meeefneflÙekeâebÛÙee keâeJÙeeÛes jme«enCe keâjeJes, lÙeebÛÙee ieÅe Je heÅe jÛeveebÛee DeYÙeeme keâjeJee Je lÙeebÛes ceOegj Yee
peeCelÙeeÛes heeneJes Øeyebo ~ peeCelÙeeÛes JeÛeveYeso ~ peeCelÙeeÛes veevee mebJeeo ~ yejs MeesOeeJes ~~16~~ peeCelÙeeÛÙee }sKeebÛee DeYÙeeme keâjeJee, lÙeeves JesieàÙee Øemebieer JesieàÙee }eskeâebyejesyej kesâ}s}s mebJeeo Je yees}CÙeeÛÙee heæleer }#eele IÙeeJÙeele. ~~16~~

peeCelÙeeÛeer leer#eCelee ~ peeCelÙeeÛeer meefn
peeCelÙeeÛeer veevee keâuhevee ~ peeCelÙeeÛeer oerIe& metÛevee ~ peeCelÙeeÛeer efJeJebÛevee ~ mecepeesve IÙeeJeer ~~18~~ peeCelÙeeves ceeb[}s}s Deveskeâ efJeÛeej, Deeieeceer Iešvee Je ØemebieebÛes JesOe IesCÙeeÛes meeceLÙe& Je efJe
peeCelÙeeÛee keâeU meeLe&keâ ~ peeCelÙeeÛee DeOÙeelceefJeJeskeâ ~ peeCelÙeeÛes iegCe Deveskeâ ~ DeeJeIesÛe IÙeeJes ~~19~~ peeCelee lÙeeÛee keâeU keâmee meeLe&keâer }eJelees, DeOÙeelceMeeŒe efkeâleer kegâMe}lesves mecepeeJetve meebielees Je lÙeeÛeer iegCemebheoe nŸeebÛee DeYÙeeme keâ¤ve DeeheCe les meejs Deelcemeele keâjCÙeeÛee Ùelve keâjeJee. ~~19~~

peeCelÙeeÛee Yeefkeäleceeie& ~ peeCelÙeeÛee JewjeiÙeÙeesie ~ peeCelÙeeÛee DeJeIee Øemebie ~ mecepeesve IÙeeJee ~~20~~ ceneve YeieJeÆkeäleebÛeer Yekeäleer, efJejkeäleebÛes JewjeiÙe Je meeOeveeoer meJe&Ûe mecepeeJetve IÙeeJes. ~~20~~

peeCelÙeeÛeW heeneJeW %eeve ~ peeCelÙeeÛes efmekeâeJeW OÙeeve ~ peeCelÙeeÛeW met#ce efÛevn ~ mecepeesve IÙeeJeW ~~21~~ %eelÙeeÛÙee %eeveeÛee DeeJeekeâe heeneJee, lÙeeÛeer OÙeeveheæleer peeCeeJeer Je meJe& yeejkeâeJes efšheeJesle. ~~21~~

peeCelÙeeÛeW Deef}hleheCe ~ peeCelÙeeÛeW efJeosn}#eCe ~ peeCelÙeeÛeW yeÇÿeefJeJejCe ~ mecepeesve IÙeeJeW ~~22~~ %eevÙeeÛes DemebielJe, osnleeoelcÙe iesuÙeeÛeer }#eCes Je yeÇÿeefJeÅesÛes mhe°erkeâjCe peeCeeJes. ~~22~~

peeCelee Ùeskeâ Deblejelcee ~ lÙeeÛee keâeÙes meebieeJee ceefncee ~ efJeÅeekeâUeiegCemeercee ~ keâesCeW keâjeJeer ~~23~~ DeblejelceemJe¤he F&Õej meJe&%e DemeuÙeeves lees SkeâÛe Keje %eeveer Deens. lÙeeÛes ceenelcÙe keâmes meebieeJes! lÙeeÛes %eeve, keâ}e (o. 18 me. 2)

706

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

Je iegCeebÛÙee ceÙee&oe keâesCeer peeCeeJÙee? ~~23~~

hejcesÕejeÛes iegCeevegJeeo ~ DeKeb[ keâjeJee mebJeeo ~ lesCeWkeâefjleeb Deevebo ~ Gob[ neslees ~~24~~ DeMee hejcesÕejeÛes iegCe melele ieeJesle. lÙeemebyebOeer Deeheehemeele yees}eJes. lÙeecegUs Deeveboe}e Yejles Ùesles. ~~24~~

hejcesÕejW efvee|ce}W leW ~ DeKeb[ °erme he[leW ~ efJeJejefJeJejeW mecepeeJeW leW ~ efJeJeskeâer peveeR ~~25~~ hejcesÕejeves efvecee&Ce kesâ}s}er me=°er melele °er}e efomeles. efJeJeskeâer meeOekeâebveer efleÛes hebÛeerke=âle mJe¤he meJe& yeejkeâeJÙeebmen mecepeeJetve IÙeeJes. ~~25~~

efpelegkeWâ keâeneR efvecee&Ce pee}W ~ eflelegkesâ peieosÕejW efvee|ce}W ~ efvecee&Ce JesieUW kesâ}W ~ heeefnpes DeeOeeR ~~26~~ pes pes efvecee&Ce Pee}s Deens les hejcesÕejeves kesâ}s Demetve lees efvee|celeerheemetve Deef}hle Deens ns ØeLece }#eele IÙeeJes. ~~26~~

lees efvecee&Ce keâjlees pevee ~ hejer heeneW peeleeb efomesvee ~ efJeJeskeâyeUW Devegceevee ~ DeeCeerle peeJee ~~27~~ meJe& peerJeme=°er pevcee}e Iee}Ceeje F&Õej ØelÙe#eele cee$e efomele veener. heCe JÙeJeefmLele efJeÛeej kesâ}suÙee lekeâe&ves lees peeCeeJee. ~~27~~

lÙeeÛeW DeKeb[ }eieleeb OÙeeve ~ ke=âheeUgheCeW oslees DeeMeve ~ meJe&keâeU mebYee
OÙeeve Oejervee lees DeYekeäle ~ OÙeeve Oejer} lees Yekeäle ~ mebmeejeheemegveer cegkeäle ~ Yekeäleebme keâjer ~~29~~ pees hejcesÕejeÛÙee DeKeb[ eEÛeleveele jenlees lees Yekeäle. Demes ve keâjCeeje lees DeYekeäle! lees hejcesÕej DeMee Yekeälee}e mebmeejeletve mees[Jelees. ~~29~~

GheemevesÛes mesJešeR ~ osJeeb Yekeälee DeKeb[ Yesšer ~ DevegYeJeer peeCes} iees°er ~ ØelÙeÙeeÛeer ~~30~~ GheemevesÛes ¤heeblej YekeäleerceOÙes Pee}s keâer Gheemekeâ Je osJe nŸeebÛeer SskeäÙe¤he keâeÙeceÛeer Yesš nesles, Demee DevegYeJe IesCeejeÛe ns DevegYeJeeÛÙee KegCesÛes yees}Ces peeCelees. ~~30~~ Fefle ßeeroemeyeesOes ieg®efMe<ÙemebJeeos ‘meJe&%emebieefve¤heCeveece’ meceeme ogmeje ieg®efMe<ÙemebJeeoelcekeâ ßeeroemeyeesOe Ùee «ebLeeleer} ‘meJe&%emebieefve¤heCe’ veeJeeÛee ogmeje meceeme meceehle

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

707

(o. 18 me. 2)

oMekeâ De"jeJee : yengefpevemeer meceeme eflemeje : efve:mhe=nefMekeâJeCe ~~ ßeerjece meceLe& ~~

ogu}Ye MejerjeR ogu}Ye DeeÙeg<Ùe ~ ÙeeÛee keâ¤b veÙes veeme ~ oeme cnCes meeJekeâeme ~ efJeJeskeâ heeneJee ~~1~~ DeeOeer vejosn og}&Ye. lÙeeble oerIee&Ùeg<Ùe efceUCes og}&Ye. ner oesvner efceUe}er Demelee leer Hegâkeâš Iee}Jet veÙesle. ceer jeceoeme cnCelees keâer legcner MeebleheCes efJeJeskeâeÛee DeYÙeeme keâjeJee. ~~1~~

ve heeneleeb Gòece efJeJeskeâ ~ DeeJeIee neslees DeefJeJeskeâ ~ DeefJeJeskeWâ ØeeCeer jbkeâ ~ Ssmee efomes ~~2~~ MeeŒeeves meebefieleuÙeeØeceeCes efJeJeskeâeÛee DeYÙeeme kesâ}e veener, lej DeefJeJeskeâeÛee ØeYeeJe jentve ceeCetme ØehebÛe Je hejceeLe& nŸee oesvnerle ßeercebleerÛeer #ecelee Demetve oefjõer efomelees. ~~2~~

ns Deehe}W DeeheCe kesâ}W ~ DeeUmeW Goeme veeieefJe}W ~ JeeF&š mebieleerveW yeg[efJe}W ~ osKele osKeleeb ~~3~~ nŸee}e pÙeeÛee leesÛe peyeeyeoej Deens. lÙee}e DeeUme, iejpesÛee DeYeeJe Je kegâmebiele nŸeebveer veeieJetve keâUle Demetvener yeg[efJe}s}s Demeles. ~~3~~

cetKe&heCeeÛee DeYÙeeme pee}e ~ yee
cetKe& DeeUmeer DeeefCe le®Cee ~ meJeeËefJe
peW peW heeefnpes leW leW veeneR ~ DeVeJeŒe leWefn veeneR ~ Gòece iegCe keâebneRÛe veeneR ~ DebleÙee&ceeR ~~6~~ peerJevee}e pes pes DeeJeMÙekeâ les keâenerÛe veener. meeOÙee DeVe Je JeŒee}e megæe heejKee neslees. DeblejbieeÛÙee pe[CeIe[Ceermee"er Skeâner meodieÏCe keâceeJe}s}e vemelees. ~~6~~

yees}leeb Ùesvee yewmeleeb Ùesvee ~ Øemebie keâebnerÛe keâUsvee ~ Mejerj ceve nW JeUsvee ~ DeYÙeemeekeâ[s ~~7~~ veerš yees}lee Ùesle veener, ÛeejÛeewIeele keâmes yemeeJes lesner keâUle veener, Øemebie Je heefjefmLeleerÛeer peeCe veener Je ceveeÛes keâesCelÙeeÛe DeYÙeemeele }#e veener. ~~7~~

ef}efnCeW veeneR JeeÛeCeW veeneR ~ hegmeCeW veeneR meebieCes veeneR ~ vescemleheCeeÛee DeYÙeeme veeneR ~ yee
DeeheCeeme keâebnerÛe Ùesvee ~ DeeCeer efmekeâefJe}Wefn ceevesvee ~ DeeheCe Jes[e DeeCeer meppevee ~ yees} "sJeer ~~9~~ mJele:}e keâener keâUle veener Je keâesCeer meebefiele}s lej Ssketâvener Iesle veener. mJele: cetKe& Demetve meppevee}e veeJes "sJelees. GCeerogCeer keâe{lees. ~~9~~ (o. 18 me. 3)

708

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

Deblejer Ùeskeâ yeensj Skeâ ~ Ssmee peÙeeÛee efJeJeskeâ ~ hej}eskeâeÛeW meeLe&keâ ~ kewâmeW Ie[s ~~10~~ Deele efJeÛeej Skeâ Je yeensj JeeieCes ogmejsÛe Demee DeefJeJeskeâ Demeleevee cees#eeÛeer Øeehleer keâMeer nesF&}? ~~10~~

Deehe}e mebmeej veeme}e ~ ceveeceOeW ØemleeJe}e ~ lejer ceie DeYÙeeme kesâ}e ~ heeefnpes efJeJeskeâeÛee ~~11~~ Deehe}e peerJeve¤he mebmeej efyeIe[uÙeeves pÙee}e he§eeòeehe neslees lÙeeves efJeJeskeâeÛeer melele keâeme OejeJeer. ~~11~~

Ùeskeâe«e keâ¤efveÙeeb ceve ~ yeUWefÛe OejeJeW meeOeve ~ Ùeslveer DeeUmeeÛeW oMe&ve ~ nesTbÛe veÙes ~~12~~ ceve mekeäleerves Skeâe«e keâ¤ve meeOevee keâjeJeer. cetUÛee DeeUme lÙee ØeÙelveele pejener [eskeâeJet osT veÙes. ~~12~~

DeJeiegCe DeJeIesefÛe meeb[eJes ~ Gòece iegCe DeYÙeemeeJes ~ Øeyebo hee" keâjerle peeJes ~ pee[ DeLe& ~~13~~ mJele:Ûes ogieg&Ce ØeÙelvehetJe&keâ otj keâjeJesle. meodieÏCe keâceeefJeCÙeeÛee melele ØeÙelve keâjeJee Je met#ce Je iebYeerj (pee[) leòJe«ebLeebÛee DeYÙeeme keâjeJee. les hee" keâjeJesle. ~~13~~

heoØeyebo M}eskeâØeyebo ~ veevee Oeešer cegõe Úbo ~ Øemebie%eeveWefÛe Deevebo ~ nesle Deens ~~14~~ ceneJeekeäÙeeleer} heoebmeejKeer heos mhe° keâjCeejs «ebLe, ieerlesmeejKes M}eskeâyeæ «ebLe DeYÙeemeeJesle. JesieàÙee OeešCeer, cegõe Je Úbo Deme}suÙee keâeJÙejÛevee mecepetve cnCeeJÙeele. ns meJe& keâjleeveeÛe Deevebo neslees. ~~14~~

keâesCe ØemebieeR keâeÙes cnCeeJeW ~ SsmeW mecepeesve peeCeeJeW ~ GieWefÛe JeeGieW efmeCeeJeW ~ keâemeÙeemeer ~~15~~ efve¤heCeeleer} keâesCelÙee Øemebieer keâesCelÙee ØeceeCeeÛee M}eskeâ eEkeâJee DeeÙee& cnCeeJeer les efJeÛeej keâ¤ve "jJeeJes. DekeâejCe keâener keâ¤ve efMeCet Je efMeCeJet veÙes. ~~15~~

ogmeNÙeeÛeW Deblej peeCeeJeW ~ Deeoj osKeesve cnCeeJeW ~ peW Dee"Jes} leW ieeJeW ~ nW cetKe&heCe ~~16~~ FlejebÛeer ceves Je efJeÛeej peeCetve IÙeeJesle. lÙeebÛee keâ} Je ÙeesiÙelee (Deeoj) }#eele IesTve ØeceeCeebÛes DeYebie Je M}eskeâ cnCeeJesle. DeeheuÙee}e Dee"Jes} les cnCeCes ne cetKe&heCee Deens. ~~16~~

pÙeeÛeer pewmeer Gheemevee ~ leWefÛe ieeJeW ÛegkeâeJesvee ~ jeie%eevee leeU%eevee ~ DeYÙeemeeJeW ~~17~~ lÙee lÙee mecegoeÙeeÛÙee mebØeoeÙeeØeceeCes `ØeceeCes’ ÅeeJeerle. nŸeeble Ûetkeâ ke⤠veÙes. jeie Je lee} nŸeebÛee DeYÙeeme keâjerle DemeeJes. (`ØeceeCes osCes' cnCepes Ûee}t efJe
meeefnle mebieerle Øemebie ceeveW ~ keâjeJeeR keâLeWÛeer IeceMeeveW ~ DeLeeËlej ßeJeCeceveveW ~ keâe{erle peeJeW ~~18~~ meeefnlÙeMeeŒe, mebieerle, Ûee}t heefjefmLeleer F. DeeOeejeves nefjkeâLesÛee oCekeâe G[Jetve ÅeeJee. efJe
hee" Gob[efÛe DemeeJeW ~ meJe&keâeU GpeUerle peeJeW ~ meebefiele}W iees°eRÛes DemeeJeW ~ mcejCe Deblejer ~~19~~ Yejhetj hee"hee"evlej keâ¤ve lÙeebÛeer hegvne hegvne GpeUCeer keâjeJeer. hetJeea eEkeâJee meg®Jeeleer}e keâeÙe meebefiele}s Deens lÙeeÛes mcejCe DemeeJes. ~~19~~

DeKeb[ Ùeskeâeble mesJeeJee ~ «evLecee$e Oeeb[esUeJee ~ ØeefÛele ÙesF&} lees IÙeeJee ~ DeLe& ceveeR ~~20~~ jespe keâener keâeU Skeâebleele Iee}JeeJee, Deveskeâ MeeŒe«ebLeebÛes DeOÙeÙeve keâjeJes. lÙeebleer} pes MeeŒemebcele Je lekeâe&}e efškeâCeejs Demes} les mJeerkeâejeJes. ~~20~~ Fefle ßeeroemeyeesOes ieg®efMe<ÙemebJeeos ‘efve:mhe=nefMekeâJeCeveece’ meceeme eflemeje ieg®efMe<ÙemebJeeoelcekeâ ßeeroemeyeesOe Ùee «ebLeeleer} ‘efve:mhe=nefMekeâJeCe’ veeJeeÛee eflemeje meceeme meceehle

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

709

(o. 18 me. 3)

oMekeâ De"jeJee : yengefpevemeer meceeme ÛeJeLee : osnog}Y& eefve¤heCe (ØeemleeefJekeâ- SslejsÙe DeejCÙekeâele SslejsÙe Gheefve
~~ ßeerjece meceLe& ~~ osnŸeekeâeEjlee ieCesMehetpeve ~ osnŸeekeâefjleeb MeejoeJebove ~ osnŸeekeâefjleeb ieg¤ meppeve ~ meble ßeesles ~~1~~ ceeveJeer osn Deens cnCetve ieCesMeeÛeer hetpee Je Meejos}e Jebove nesles. ßeerieg¤, meppeve Je meeefòJekeâ ßeesles Deensle. ~~1~~

osnŸeekeâefjleeb keâefJelJeW Ûee}leer ~ osnŸeekeâefjleeb DeOesveW keâefjleer ~ osnŸeekeâefjleeb DeYÙeeefmeleer ~ veevee efJeÅee ~~2~~ keâeJÙeeoer Jee*ceÙe jÛevee, veevee MeeŒeebÛee DeYÙeeme Je Deveskeâ efJeÅeebÛeer Øeehleer nesles. ~~2~~

osnŸeekeâefjleeb «ebLe}sKeve ~ veevee ef}heerJeesUKeCe ~ veevee heoeLe&MeesOeve ~ osnŸeekeâefjleeb ~~3~~ «ebLeebÛeer jÛevee, osJeveeiejermeejKeer ef}heer JeeÛeCes, Deveskeâ heoeLeeËÛes mJe¤he peeCeCes F. Ie[les. ~~3~~

osnŸeekeâefjleeb ceeneb%eeveer ~ efmeæ meeOeg $e+
osnŸeekeâefjleeb ßeJeCe Ie[s ~ osnŸeekeâefjleeb ceveveeR heJee[s ~ oWnŸeekeâefjleeb osneR Deeleg[s ~ cegKÙe hejceelcee ~~5~~ DeOÙeelceMeeŒeeÛes ßeJeCe Je ceveve nesTve peerJee}e `ceer yeÇÿe Deens' Demee DevegYeJe Ùeslees. ~~5~~

osnŸeekeâefjleeb keâce&ceeie& ~ osnŸeekeâefjleeb Gheemeveeceeie& ~ osnŸeekeâefjleeb %eeveceeie& ~ Yetceb[UeR ~~6~~ nŸee he=LJeerJej keâce&ceeie&, Gheemevee ceeie& Je %eeveceeie& leÙeej nesTve lÙeebvee leMeer Øeefle‰ener Deens. ~~6~~

Ùeesieer Jeerlejeieer leehemeer ~ osnŸeekeâefjleeb veevee meeÙeemeer ~ osnŸeekeâefjleeb DeelceÙeemeer ~ ØeiešCeW Ie[s ~~7~~ Ùeesieer, mebvÙeemeer, lehemJeer Ie[leele. Deveskeâ Øekeâejs ØeÙelve keâ¤ve DevegYeJeeÛes ¤heeves Deelcee peCet Øeieš kesâ}e peelees. ~~7~~

Ùesn}eskeâ DeeCeer hej}eskeâ ~ osnŸeekeâefjleeb mekeâU meeLe&keâ ~ osnWefJeCe efvejeLe&keâ ~ mekeâU keâebneR ~~8~~ he=LJeer Je Jewkegbâ"eoer }eskeâ nŸeebÛÙee DeefmlelJeeÛes meeLe&keâ nesles. DevÙeLee les efvejLe&keâ "j}s Demeles. ~~8~~

hegj§ejCes Deveg‰eveW ~ ieesjebpeves OetceüheeveW ~ meerlees
osnŸeekeâefjleeb hegCÙemeerU ~ osnŸeekeâefjleeb heeheer kesâJeU ~ osnŸeekeâefjleeb Deveie&U ~ megefÛemceble ~~10~~ (o. 18 me. 4)

710

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

hegCÙeJevle, heeheer, IeeCesj[s Je heefJe$e }eskeâ efomeleele. ~~10~~

osnŸeekeâefjleeb DeJeleejer ~ osnŸeekeâefjleeb Jes
osnŸeekeâefjleeb efJe
osnŸeekeâefjleeb veJeefJeOee Yekeäleer ~ osnŸeekeâefjlee Ûelege|JeOee cegkeäleer ~ osnŸeekeâefjleeb veevee Ùegefkeäle ~ veevee celeW ~~13~~ veT Yekeäleer, Ûeej cegkeäleer, Deveskeâ leke&â Je ÉwleDeÉwleeoer Meskeâ[es celes Jee mebØeoeÙe leÙeej nesleele. ~~13~~

osnŸeekeâefjleeb oeveOece& ~ osnŸeekeâefjleeb veevee Jece& ~ osnŸeekeâefjleeb hetJe&keâce& ~ cnCeleer peveeR ~~14~~ Deveskeâ oeves, Oecee&ÛejCe, jnmÙeebÛeer peeCeerJe Je lÙeebÛee G}ie[e Je hetJe&keâce&¤he mebefÛele leÙeej nesles. ~~14~~

osnŸeekeâefjleeb veevee mJeeLe& ~ osnŸeekeâefjleeb veevee DeLe& ~ osnŸeekeâefjleeb nesF&pes JesLe& ~ DeeCeer OevÙe ~~15~~ Oeveeoer mJeeLe&, cees#eeoer ØeehleJÙes DeLe&, peerJeve Hegâkeâš peeCes Jee meeLe&keâer }eieCes MekeäÙe nesles. ~~15~~

osnŸeekeâefjleeb veevee keâUe ~ osnŸeekeâefjleeb GCee DeeieUe ~ osnŸeekeâefjleeb efpeJneUe ~ Yeefkeäleceeiee&Ûee ~~16~~ mebieerleeoer keâ}ebÛeer efvee|celeer, keâefve‰ Je Jeefj‰ YeeJe, Yeefkeäleceeiee&leer} YeeJe, Øesceeoer Pee}s. ~~16~~

veevee mevceeie&meeOeveW ~ osnŸeekeâefjleeb legšleer yebOeveW ~ osnŸeekeâefjleeb efveJesoveW ~ cees#e }eYes ~~17~~ mevceeiee&Ûeer Oece&, vÙeeÙe, DeOÙeelceeoer meeOeves; osn, keâle=&lJeeoer yebOeves legštve DeelceefveJesoveeves cees#e }eYelees. ~~17~~

osn mekeâUeceOeW Gòeceg ~ osner jeefn}e Deelceejeceg ~ mekeâUeb IešeR heg®
osnŸeekeâefjleeb veevee keâerleea ~ DeLeJee veevee Dehekeâerleea ~ osnŸeekeâefjleeb nesleer peeleer ~ DeJeleejceeefUkeâe ~~19~~ keâerleea Je Dehekeâerleea nesles. DeJeleejebÛeer ceeef}keâe nesles Je lÙeebÛeer meceehleerner nesles. ~~19~~

osnŸeekeâefjleeb veevee Yeüce ~ osnŸeekeâefjleeb veevee mebYeüce ~ osnŸeeÛesve Gòeceesòece ~ Yeesefieleer heoW ~~20~~ osnleeoelcÙeeoer Yeüce, ce=iepeUeoer mebYeüce nesleele. Gòeceesòece heoebÛee Yeesie Ie[lees. ~~20~~

osnŸeekeâefjleeb mekeâU keâebneR ~ osnŸeeefJeCe keâebneR veeneR ~ Deelcee efJejs "eFË "eFË ~ veJnleeÛe pewmee ~~21~~ nŸee he=LJeerJejer} meJe& heoeLeeËÛes meeLe&keâ osnecegUs nesles. osneJeeÛetve meJe& efvejLe&keâ Deens. GheeOeeryejesyej Deelcee peCet Øeieš nesTve GheeOeerÛÙee veeMeeyejesyej lees peCet keâOeerÛe vemeuÙeemeejKee ieghle neslees. ~~21~~

osns hej}eskeâeRÛeW lee¤b ~ veevee iegCeebÛee iegCeeie® ~ veevee jlveebÛee efJeÛee® ~ osnŸeeÛesveer ~~22~~ hej}eskeâeÛÙee Øeehleermee"er osn ns peCet Jeenve Deens. lÙeeleÛe Deveskeâ iegCeebÛee meb«en Deens. efnje, ceesleer, F. jlves ceeveJeer peerJeebveeÛe keâUleele. ~~22~~

osnŸeeÛesve ieeÙesvekeâUe ~ osnŸeeÛesve mebieerlekeâUe ~ osnŸeeÛesve Debleke&âUe ~ "eFË he[s ~~23~~ ieeÙeve, mebieerle Je Deelcee ÙeebÛes %eeve nesles. ~~23~~

osns yeÇÿeeb[eÛeW HeâU ~ osns ogu}YeefÛe kesâJeU ~ hejer Ùee osnŸeeme efveJeU ~ GcepeJeeJeW ~~24~~ ne og}&Ye ceeveJeer osn yeÇÿeeb[¤he Je=#ee}e Dee}s}s Glke=â° HeâU Deens. cee$e lÙeeleer} peerJeelcÙee}e Meceoceeefokeâebveer ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

711

(o. 18 me. 4)

efveJeJetve (efveJeU) %eeveeÛeer Dees{ }eJeeJeer. ~~24~~

osnŸeekeâefjleeb }eneveLeesj ~ keâefjleer Deeheg}e}s JÙeeheej ~ lÙeeefnceOeW }eneveLeesj ~ efkeâleerÙeskeâ ~~25~~ osnecegUsÛe efkeâlÙeskeâ }nevecees"s }eskeâ }nevecees"s JÙeeheej keâjleele. (osnekeâefjlee Je osnŸeekeâefjlee Demes oesve hee" Deensle. osner cnCepes peerJeelcee DemeuÙeeefMeJeeÙe kesâJeU osne}e keâenerÛe keâjlee Ùesle veener. osnerÛes ¤he `osnŸeekeâefjlee' Demes nesles. pemes JÙeener Je JÙeenŸeekeâefjlee lemes ns mecepeeJes.) ~~25~~

pes pes osns Oe®veer Dee}s ~ les les keâebneR keâ¤ve ies}s ~ nefjYepeveW heeJeve pee}s ~ efkeâleerÙeskeâ ~~26~~ pes pes osnOeejer nesTve pevcee}e Dee}s les les Ùee peieele meeceevÙe keâcex keâ¤ve ies}s. keâeneR cee$e nefjYepeveeves cegkeäle Pee}s. ~~26~~

De°Oee Øeke=âleerÛeW cetU ~ mebkeâuhe¤heefÛe kesâJeU ~ veevee mebkeâuheW osnsHeâU ~ IesTve Dee}W ~~27~~ Deeefo mebkeâuheecegUs De°OeeØeke=âleerÛeer efvee|celeer Pee}er. peerJeebvee megæe lÙeebÛÙee mebkeâuheevegmeej osn¤he HeâU ÙesTve pevceeJes }eieles. ~~27~~

nefjmebkeâuhe cegUeR neslee ~ leesefÛe HeâUeR heeneJee Deeleeb ~ veevee osnŸeeblejeR lelJelee ~ MeesefOeleeb keâUs ~~28~~ cetUÛee nefjmebkeâuhe Ùee osn¤he HeâUele heeneJee. Deveskeâ osneleer} Deveskeâ mebkeâuheebJe¤ve ns }#eele Ùesles. meJe& osneleer} peerJeebvee mebkeâuheevegmeej hegvne hegvne osn¤he HeâU efceUles. ~~28~~

Jes}eÛes cegUeR yeerpe ~ Gokeâ¤he Jes}er mecepe ~ heg{W HeâUeceOÙeW yeerpe ~ cegUeRÛÙee DebMeW ~~29~~ yeerpe ns Jes}eÛes cetU cnCepes keâejCe Deens. Jes} Gokeâeves Jee{le DemeuÙeeves leer pe}ceÙe Deens. heg{s lÙee Jes}er}e ÙesCeeNÙee HeâUeleer} yeerpe cetU yeerpeeÛee DebMe Demeles. ~~29~~

cegUekeâefjleeb HeâU ÙesleW ~ HeâUekeâefjleeb cetU nesleW ~ ÙesCeWkeâefjlee nesle peeleW ~ Yetceb[U ~~30~~ cetU yeerpee}e HeâU Ùesles Je lÙee HeâUele hegvne yeerpe nesles. ÙeeÛe Ûe›eâekeâej ieleerves efJeÕeeleer} peerJeme=°er nesles. ~~30~~

Demees keâebneR Ùeskeâ keâjCeW ~ kewâmeW Ie[s osnŸeeefJeCeW ~ osns meeLe&keâeR }eJeCeW ~ cnefCepes yejW ~~31~~ SketâCe keâesCeleerner ke=âleer osn Je osner ÙeebÛesJeeÛetve nesle veener. lees osn osnŸeeves cegkeäle nesTve meeLe&keâer }eJeCÙeele keâuÙeeCe Deens. ~~31~~

DeelcÙeekeâefjleeb osns pee}e ~ osnŸeekeâefjleeb Deelcee leie}e ~ GYeÙeÙeesieW Gob[ Ûeeef}}e ~ keâeÙe&Yeeie ~~32~~ peerJeelcÙee}e Jeemevesvegmeej pevce efceUCÙeemee"er osn Ie[}e. peerJeelcÙeecegUs osne}e efpeJebleheCee efceUlees. Demes oesvner efceUtve meJe& keâeÙe& melele Ûee}efJeleele. ~~32~~

Ûees¤ve ieghle¤heW keâjeJeW ~ leW DeelceÙeemeer he[s "eJeW ~ keâleg&lJe ÙeeÛesve mJeYeeJeW ~ mekeâU keâebneR ~~33~~ mJele: ieghle jentve keâeÙe& keâjCÙeeÛeer keâ}e DeelcÙeepeJeU Deens. lÙeeÛÙee Ùee mJeYeeJeecegUs osneÛÙee meJe& ef›eâÙee eEkeâJee JÙeeheej Ie[leele. ~~33~~

osnŸeeceOeW Deelcee Demelees ~ osns hetefpeleeb Deelcee lees
osnŸeeJesieUer hetpee heeJesvee ~ osnŸeeefJeCe hetpee HeâeJesvee ~ peveeR peveeo&ve cnCeesveer pevee ~ mebleg° keâjeJeW ~~35~~ osneJeeÛetve hetpee keâjlee Ùesle veener. osnŸeeefMeJeeÙe hetpesÛes HeâUner efceUle veener. meJe& }eskeâebÛÙeele JÙeehetve jenCeeNÙee peveeo&vee}e mebleg° keâjCÙeemee"er }eskeâebvee (osn) mebleg° keâjeJes. ~~35~~ (o. 18 me. 4)

712

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

Gob[ Øeieš}e efJeÛeej ~ Oece&mLeehevee leoveblej ~ lesLeWÛe hetpesme DeefOekeâej ~ hegCÙeMejerjeR ~~36~~ Oecee&Oece&, Deelceeveelceeoer efJeÛeej meKees} Je meelelÙeeves keâjCeeje, heg{s Oece& Je DeOÙeelceeÛee peerCeexæej keâjlees. lÙee hegCÙeMejerje}e hetpee keâ¤ve IesCÙeeÛeer ÙeesiÙelee Demeles. ~~36~~

meieš Yepeve keâ¤b ÙesleW ~ lejer cetKe&heCe DeebieeR }eieleW ~ iee{Jeemeer hetefpeleeb keâUleW ~ keâeÙes lÙee}e ~~37~~ ÙeesiÙelee ve heenlee mejmeieš hetpee kesâ}er lej cetKe&heCee heojer Ùeslees. iee{JeeÛeer hetpee kesâ}er lej leer lÙee}e keâUles keâeÙe? ~~37~~

hetpÙe hetpesmeer DeefOekeâej ~ GiesefÛe lees
mekeâU peieoeblejeRÛee osJe ~ #eesYelee jeneJÙee keâes"W "eJe ~ peveeJesieUe peveeme GheeJe ~ DeeCeerkeâ veeneR ~~39~~ meJe& peveele jenCeeje osJe pej ›egâæ Pee}e lej les peve mees[tve keâes"s jenlee ÙesF&}? JÙekeäleer}e meceepeeefMeJeeÙe ogmeje DeeOeej veener. ~~39~~

hejcesÕejeÛes Deveble iegCe ~ ceveg<ÙeW keâeÙes meebieeJeer KetCe ~ hejbleg DeOÙeelce«ebLeßeJeCe ~ nesleeb Gcepes ~~40~~ meiegCe efveieg&Ce hejceelcÙeeÛes Deveskeâ iegCe Je }#eCes Deensle. meeceevÙee}e les keâmes keâUCeej? hejbleg DeOÙeelce«ebLeebÛÙee ßeJeCeeves lesner keâUles. ~~40~~ Fefle ßeeroemeyeesOes ieg®efMe<ÙemebJeeos ‘osnog}&Yeefve¤heCeveece’ meceeme ÛeJeLee ieg®efMe<ÙemebJeeoelcekeâ ßeeroemeyeesOe Ùee «ebLeeleer} ‘osnog}&Yeefve¤heCe’ veeJeeÛee ÛeJeLee meceeme meceehle

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

713

(o. 18 me. 4)

oMekeâ De"jeJee : yengefpevemeer meceeme heeÛeJee : keâjbšhejer#eeefve¤heCe ~~ ßeerjece meceLe& ~~

OeevÙe Gob[ ceesefpe}s ~ hejer lÙee ceeheW veeneR Yeef#e}W ~ efJeJejuÙeeefJeCe lewmeW pee}W ~ ØeeCeercee$eemeer ~~1~~ ceeheeves ceCeeJeejer OeevÙe ceespe}s lejer les ceehe OeevÙe Keele veener! lÙeeØeceeCeW DeOÙeelce«ebLeebÛes Gob[ ßeJeCe keâ¤vener les mecepeeJetve Iesle}s veenerle lej lees ßeeslee lÙee ceeheemeejKeeÛe. ~~1~~

hee" cnCeleeb DeeJejsvee ~ hegmeleeb keâebneRÛe keâUsvee ~ DevegYeJe heeneleeb Devegceevee– ~ ceOeW he[W ~~2~~ efkeâlÙeskeâ leeme hegjs} SJe{s hee"hee"evlej Demeles. heCe DeLe& pejener keâUle veener. DevegYeJeeÛee efJeÛeej kesâ}e lej keâMeele keâMeeÛee cesU vemelees. ~~2~~

MeyojlveW hejer#eeJeeR ~ ØelÙeÙeeÛeeR heeneWve IÙeeJeeR ~ Ùesj les DeJeIeeR meeb[eJeeR ~ Ùeskeâerkeâ[s ~~3~~ DeOÙeelce«ebLeebÛee DeYÙeeme keâ¤ve lÙeeble DevegYeJeeÛee mheMe& Deme}s}e Yeeie mJeerkeâejeJee. Flej Yeeie KegMee} mees[tve ÅeeJee. ~~3~~

veebJe¤he DeeJeIeW meeb[eJeW ~ ceie DevegYeJeeme ceeb[eJeW ~ meej Demeej ÙeskeâefÛe keâjeJeW ~ nW cetKe&heCe ~~4~~ ÂMÙe me=°erleer} ¤hes Je veeces efJeÛeejeves otj mee¤ve ÙesCeeje Deefmle, Yeeefle Je efØeÙeeÛee DevegYeJe ceveele efmLej kesâ}s}e DemeeJee. ns meej Je Demeej veece¤hes ÙeebÛee Skebâkeâej keâjCÙeeÛee cetKe&heCee ke⤠veÙes. ~~4~~

}sKekeWâ kegâU mecepeJeeJeW ~ eEkeâJee GieWÛe JeeÛeeJeW ~ ÙesCeW °ebleW mecepeeJeW ~ keâesCeeRlejer ~~5~~ «ebLe ef}efnCeeNÙeeves lees mecetU (kegâU) mecepeeJetve meebieeJee keâer vegmeleeÛe JeeÛeerle peeJee? Ùee GoenjCeeves mecepeoejeves keâeÙe les mecepetve IÙeeJes. ~~5~~

pesLeW veeneR mecepeeJeerme ~ lesLes DeeJeIeer kegâmecegme ~ hegmeeW peeleeb JemeJeme ~ Jekeälee keâjer ~~6~~ pesLeW MeeŒe Je leke&â ÙeebÛÙee meeneÙÙeeves mecepeeJetve meebieCes vemeles lesLes oesvner yeepetves (Jekeälee Je ßeeslee) Demeblees
veevee Meyo ÙeskeâJeefš}s ~ ØeÛeerleerJeerCe GheeJe kesâ}s ~ hejer les DeJeIesefÛe JesLe& ies}s ~ Heâ[ØemebieeR ~~7~~ SKeeÅee DeeOÙeeeflcekeâ keâeÙe&›eâceeleer} JekeälÙeeves yees}}suÙee YeejbYeej Meyoebvee pej DevegYeJeeÛeer pees[ vemes} lej lees keâeÙe&›eâce (Heâ[) meJe&Øekeâejs JÙeLe& "jlees. ~~7~~

hemesJejer JewjCe Ieele}W ~ leeble[erveW peeles Jeesef[}W ~ lesCeW heer" yeejerkeâ Dee}W ~ nW leeW Ie[svee ~~8~~ peelÙeeJej oUleevee hemesÛÙee hemes OeevÙe YejeYeje Iee}tve peeles Jesieeves Dees{}s lej lÙeeletve yeejerkeâ heer" yeensj ÙesCes MekeäÙe veener. ~~8~~

IeebmeeceeieW Ieebme Ieele}e ~ DeeJekeâeMe veeneR ÛeeJeeÙee}e ~ DeJeIee yeeskeâCee Yeefj}e ~ heg{s kewâmeW ~~9~~ ÛeeJeeÙe}e JesU ve oslee Ieemeeceeies Ieeme leeW[ele Iee}tve yeeskeâCee Yej}e lej lÙee KeeCeejeÛes heg{s keâeÙe nesF&}? ~~9~~

Sskeâe Heâ[efvemeerÛeW }#eCe ~ efJejbie peeTb vesoer #eCe ~ mecemleebÛeW Deble:keâCe& ~ meebYeeUerle peeJeW ~~10~~ JekeälÙeeÛes cegKÙe }#eCe cnCepes lees DeeheuÙee keâerle&ve-ØeJeÛeveeble #eCeYejner Yeefkeäle%eeve DeeefCe JewjeiÙeeÛÙee jbieeÛeer neveer (o. 18 me. 5)

714

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

ve nesT oslee meJeeËÛeer ceves meebYeeUerle ØeyeesOeve keâjlees. ~~10~~

met#ce veeceW megKeW IÙeeJeeR ~ eflelegkeâeR ¤heW JeesUKeeJeeR ~ JeesUKeesve mecepeJeeJeeR ~ ßeesleÙeebmeer ~~11~~ ketâšmLe, mee#eer F. veeJeebveer megÛeefJe}suÙee mebkeâuhevee (¤hes) DeJeMÙe JeehejeJÙeele. heCe lÙee mJele: mhe°heCes peeCetve ßeeslÙeebmeceesj ceeb[eJÙeele. mecepeeJetve meebieeJÙeele. ~~11~~

meceMee hegjleeb megKeer nesles ~ ßeesles DeJeIes Deeveboleer ~ DeJeIes #eCe#eCee Jebefoleer ~ ieesmeeefJeÙeebmeer ~~12~~ ßeeslÙeebÛÙee DeYÙeemeeleer} Je meeOeveceeiee&leer} De[ÛeCeer megšuÙee lej meJe& ßeeslÙeebvee cees"s meceeOeeve efceUtve les DeefOekeâejer JekeälÙee}e JejÛesJej Jebove keâjleele. ~~12~~

meceMee hegjleeb Jebefoleer ~ meceMee ve hegjleeb eEveefoleer ~ ieesmeebJeer efÛeCeefÛeCe keâefjleer ~ keâesCÙee efnMesyeW ~~13~~ De[ÛeCeer megšuÙee lej Jebove Je ve megšuÙee lej eEveoe Demee mejU efnMesye Demeleevee JekeälÙeeves le›eâej keâe keâjeJeer? ~~13~~

MegOe meesveW heenesve IÙeeJeW ~ keâmeeR }eGveer leeJeeJeW ~ ßeJeCeceveveW peeCeeJeW ~ ØelÙeÙeemeer ~~14~~ meesvÙeeÛeer Megælee heejKeCÙeemee"er les cegMeerletve keâe{tve keâmee}e }eJeleele. lÙeeØeceeCes ßeJeCeceveve DevegYeJeeÛÙee keâmee}e }eJeeJes. ~~14~~

JewÅeeÛeer ØeefÛele Ùesvee ~ JesLee hejleer nesÙesvee ~ DeeCeer jeiespeeJeW pevee ~ keâesCÙee efnMesyeW ~~15~~ jesie yeje nesle veener. JewÅeeÛÙee Deew
KeesšW keâes"WefÛe Ûee}svee ~ KeesšW keâesCeeme ceevesvee ~ ÙeekeâejCeW Devegceevee ~ KejW DeeCeeJeW ~~16~~ Keesšs keâes"sÛe Ûee}le veener Je keâesCee}e DeeJe[lener veener. cnCetve meJeeËvee Megæ hejceeLee&Ûee DevegYeJe ÙesF&} Demes ØeyeesOeve keâjeJes. ~~16~~

ef}efnCeW ve Ùesleeb JÙeeheej kesâ}e ~ keâebneR Ùeskeâ efoJeme Ûeeef}}e ~ hegmelee megjveerme Yesš}e ~ lesJneb KeesšW ~~17~~ efnMesye ve ef}efnlee kesâ}s}e JÙeeheej Lees[s efoJeme Ûee}lees. heCe efnMesye leheemeCeeNÙee le%eeÛeer iee" he[}er keâer meJe& IeesšeUe yeensj Ùeslees. ~~17~~

meJe& DeeJeIeW efnMesyeeR "eJes ~ ØelÙeÙe mee#eerveW yees}eJeW ~ ceie megjveermeW keâeÙes keâjeJeW ~ meebieevee keâeb ~~18~~ efnMesyeeÛeer Jener JÙeeheejemebyebOeer meJe&keâener meebieles! JekeälÙeeÛes yees}Ces lÙeeÛee DevegYeJe meebieles. cnCetve JekeälÙeeves DevegYeJehetJe&keâ yees}eJes. Demes vemes} lej leheemeveerme Je ßeeslee lejer keâeÙe keâjCeej? legcnerÛe meebiee! ~~18~~

mJeÙeW DeeheCeefÛe iegbles ~ mecepeeJeerme kewâmeer nesles ~ vesCeleeb keâesCeerÙeskeâ les ~ DeeheoeW }eieleer ~~19~~ mJele:Ûe DeheefmeæebleebÛÙee IeesšeàÙeele De[keâ}s}e Jekeälee ßeeslÙeebvee keâeÙe mecepeeefJeCeej? ns ve mecepeCeeje ßeeslee JekeälÙeeØeceeCesÛe De[ketâve he[lees. ~~19~~

yeUWefJeCe Ùegæeme ies}e ~ lees meJe&mJeW veeieJe}e ~ Meyo "sJeeJee keâesCee}e ~ keâesCe kewâmee ~~20~~ meeceLÙe& Je #ee$eJe=òeer vemeleevee }{eF&Jej peeCeeje meJe&mJeer Heâefpele neslees. Ùeele oes
peW ØeÛeerleerme Dee}W KejW ~ leWefÛe IÙeeJeW DelÙeeojW ~ DevegYeJeWefJeCe peW GòejW ~ leW Heâ}keâšW peeCeeJeeR ~~21~~ MeeŒe Je lekeâe&Meer megmebiele Demetve DevegYeJeeÛeer pees[ Deme}s}s }sKeve Je JekeäleJÙe mJeerkeâejeJes. Flej meJe& šjHeâ}eØeceeCes Heâes} mecepeeJes. ~~21~~ ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

715

(o. 18 me. 5)

efmekeâTb peeleeb jeie Ûe{s ~ hejbleg heg{W DeeoU Ie[s ~ Keesše efve§eÙe leelkeâeU G[s ~ }eskeâebceOeW ~~22~~ }sKekeâ Je Jekeälee Ùeebvee lÙeebÛes }sKeve Je Jekeäle=lJe keâmes DemeeJes ns keâesCeer DeefOekeâeNÙeeves meebefiele}s lej jeie Ùeslees! heCe veblej les meJe& efJehejerle DemeuÙeeves JeeÛekeâ Je ßeesles lesLeuÙee lesLes les HesâšeUtve }eJeleele. }sKekeâ Je JekeälÙee}e Deö} Ie[les. ~~22~~

KejW meeb[gveer Keesšs IesCeW ~ YekeâeOesme keâeÙes GCeW ~ ef$eYegJeveeR veejeÙeCes ~ vÙeeÙe kesâ}e ~~23~~ Demme} mees[tve vekeâ}er mJeerkeâej}s lej Heâefpeleer}e keâeÙe leesše? Demes JneJes ne F&ÕejeÛee meeJe&ef$ekeâ efveÙece Deens. ~~23~~

lees vÙeeÙe meebef[leeb mesJešeR ~ DeJeIeW peieefÛe }eies hee"eR ~ peveeR Yeeb[Yeeb[eW eEnhegšeR ~ efkeâleer JneJeW ~~24~~ ne efveÙece }#eele Iesle}e veener, lej meJe& peie peCet Heâefpeleer keâjCÙeemee"er hee"erceeies }eieles. lÙee}e leeW[ oslee oslee peerJe cesšekegâšer}e Ùeslees. ~~24~~

DevÙeeÙeW yengleebme hegjJe}W ~ nW osefKe}W vee Ssefkeâ}W ~ Jes[W GieWefÛe YejeR Yej}W ~ DemelÙeeÛes ~~25~~ efJehejerle efJeÛeejeves (DevÙeeÙe) DeveskeâebÛes meceeOeeve PeeuÙeeÛes efomele veener Je SsefkeâJeelener veener. lejerner keâener ogje«ener cetKe& lesÛe efJeÛeej Ieó Oe¤ve yemeleele. ~~25~~

DemelÙe cnefCepeW leWefÛe heehe ~ melÙe peeCeeJeW mJe¤he ~ oesneRceOeW mee#ehe ~ keâesCeeÛee keâjeJee ~~26~~ MeeŒee}e ceevÙe veme}s}e efJeÛeej cnCepesÛe heehe! MeeŒemebcele efJeÛeejele DeelceevegYeJe osCÙeeÛes meeceLÙe& Deens. Ùeeleer} keâeÙe mJeerkeâe¤ve lÙeeÛee ØeÙelvehetJe&keâ DeYÙeeme keâjeJee ns GIe[ Deens. (hetJe&meboYe& }#eele IesTve ÙesLes melÙe Ùee MeyoeÛee Deelcee eEkeâJee mJe¤he ne DeLe& mJeerkeâej}e veener.) ~~26~~

ceeÙesceOeW yees}CeW Ûee}CeW meeÛeW ~ ceeÙee vemleeb yees}CeW keQâÛeW ~ ÙeekeâejCeW efveMeyoeÛeW ~ cetU MeesOeeJeW ~~27~~ ceeefÙekeâ peieeÛes DeefmlelJe mJeerkeâej}s keâer lÙeele keâce& Je MeyoebÛee JÙeJenej melÙe Jeešlees. ceeÙee vemes} lej Meyo keâes"tve DeeCeeJesle? cnCetve pesLes ceeefÙekeâ Meyo ceeies efHeâjlees lÙee DeelceJemletÛee eEkeâJee JeeCeerÛÙee JeeCeerÛee cnCepes yeÇÿeeÛee MeesOe IÙeeJee. ~~27~~

JeeÛÙeebMe peeCeesveer meeb[eJee ~ }#ÙeebMe efJeJejesve IÙeeJee ~ ÙeekeâejCeW efveMeyo cegUeÛee ieesJee ~ Dee{Usvee ~~28~~ leòJeceefme ceneJeekeäÙeeleer} leled Je lJeced heoeÛee JeeÛÙeebMe (F&Õej Je peerJe) peeCetve mees[tve ÅeeJee. }#ÙeebMeeÛes mhe°erkeâjCe mecepeeJetve IesTve (ketâšmLeÛewlevÙe Je yeÇÿe) `les ceer' Demee lÙeeÛee mJeerkeâej keâjeJee. Ùee heæleerves efve:Meyo yeÇÿe JemletmebyebOeerÛee iegblee megštve peelees. ~~28~~

De°Oee Øeke=âleer hetJe&he#e ~ meeb[tve De}#eeR }eJeeJeW }#e ~ cevevemeerU hejce o#e ~ leesefÛe peeCes ~~29~~ De°Oee Øeke=âleer ceeefÙekeâ DemeuÙeeves leer hetJe&he#eeÛeer Demetve (DeOÙeejeshe) mJemebJesÅe yeÇÿe ne efmeæevlehe#e (DeheJeeo) Deens. lesLes Devle:keâjCe Je=òeer efmLej keâjeJeer. ns, ceveve keâ¤ve, meeJeOeheCes meeOevee keâjCeeNÙee ØeeceeefCekeâ meeOekeâe}e meeOeles. ~~29~~

veevee Yetme DeeefCe keâCe ~ ÙeskeâefÛe cnCeCeW DeØeceeCe ~ jmes ÛeesJeef[Ùee keâesCe ~ MeeneCee mesJeer ~~30~~ keâeW[e Je OeevÙeeÛes oeCes oesvner meejKesÛe cnCeCes MekeäÙe veener. GmeeÛee jme mees[tve keâesCe MeneCee ÛeesÙešŸee Keele yemes}? ~~30~~

eEhe[eR efvelÙeeefvelÙe efJeJeskeâ ~ yeÇÿeeb[eR meejemeej Deveskeâ ~ mekeâU MeesOetefveÙeeb Ùeskeâ ~ meej IÙeeJeW ~~31~~ Mejerjele efvelÙe Je DeefvelÙe ÙeebÛee efJeJeskeâ keâjeJee. yeÇÿeeb[ele meej Je Demeej ÙeebÛee Deveskeâ Øekeâejs efJeÛeej keâjeJee. eEhe[ (o. 18 me. 5)

716

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

yeÇÿeeb[eÛee Oeeb[esUe IesTve meej¤he SkeâcesJe yeÇÿe IÙeeJes. ~~31~~

ceeÙeskeâefjleeb keâesCeerÙeskeâ ~ DevJeÙe DeeefCe Jeerlejskeâ ~ les ceeÙee vemleeb efJeJeskeâ ~ kewâmee keâjeJee ~~32~~ ceeÙee mJeerkeâej}er lej DevJeÙe-JÙeeflejskeâeÛeer Yee
lelJeW leòJe meJe& MeesOeeJeW ~ ceenebJeekeâeR ØeJesMeeJeW ~ DeelceefveJesoveW heeJeeJeW ~ meceeOeeve ~~33~~ heg{er} leòJeeves De}erkeâ[er} leòJeeÛee efvejeme keâjeJee. ceneJeekeäÙeeleer} heoebÛes ceveve keâjeJes Je peerJe DeeefCe yeÇÿe ÙeebÛes SskeäÙe meeOetve meceeOeeve Øeehle keâ¤ve IÙeeJes. ~~33~~ Fefle ßeeroemeyeesOes ieg®efMe<ÙemebJeeos ‘keâjbšhejer#eeefve¤heCeveece’ meceeme heeÛeJee ieg®efMe<ÙemebJeeoelcekeâ ßeeroemeyeesOe Ùee «ebLeeleer} ‘keâjbšhejer#eeefve¤heCe’ veeJeeÛee heeÛeJee meceeme meceehle

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

717

(o. 18 me. 5)

oMekeâ De"jeJee : yengefpevemeer meceeme meneJee : Gòeceheg®
veevee JeŒeW veevee Yet
Mejerj megboj melespe ~ JeŒeW Yet
legb[ nWkeâe[ keâ"esjJeÛeveer ~ DeKeb[ lees}s meeefYeceeveer ~ vÙeeÙe veerefle Deble:keâCeea ~ IesCeej veeneR ~~3~~ yees}Yeeb[, nóer, keâ"esj Meyo yees}Ceejs, Denbkeâejeves OegcemeCeejs, vÙeeÙe Je veerleerÛee efJeÛeejner ve keâjCeejs– ~~3~~

leNns meerIeÇkeâesheer meoe ~ keâoeefhe ve Oejer ceÙee&oe ~ jepekeâejCe mebJeeoe ~ efceUeWefÛe vesCes ~~4~~ leNnsJeeF&keâ, Lees[keäÙee keâejCeeves melele mebleeheCeejs, meJe& ceÙee&oe melele Oeg[keâeJeCeejs Je jepekeâejCeele pejener le[pees[ ve mJeerkeâejCeejs– ~~4~~

Ssmes }eQo yesFceeveer ~ keâoeefhe melÙe veeneR JeÛeveeR ~ heeheer Dehemceej peveeR ~ je#esme peeCeeJes ~~5~~ Demes n}keâš, efouÙee Meyoe}e ve peeieCeejs eEkeâJee keâesCeeMeerÛe efve‰e ve "sJeCeejs, Ûegketâvener Kejs ve yees}Ceejs, DeMeer heeheer Je }njer ceeCemes ner je#emeer ØeJe=òeerÛeer mecepeeJeerle. ~~5~~

meceÙeemeeefjKee meceÙees Ùesvee ~ vesce menmee Ûee}svee ~ vesce Oeefjleeb jepekeâejCee ~ Deblej he[s ~~6~~ Ûee}tve Dee}s}er mebOeer hegvne hegvne Ùesle veener. jepekeâejCeeble efveÙeceebvee SkeâleHeâea keâJešeUtve yemelee Ùesle veener. lÙeeves jepekeâejCeeÛee veeMe neslees. ~~6~~

Deefle meJe&$e Jepee&JeW ~ Øemebie heenesve Ûee}eJeW ~ nšefve«eneR ve he[eJeW ~ efJeJeskeâer heg®
yengleefÛe keâefjleeb nš ~ lesLeW ÙesTve heef[}s leš ~ keâesCeerÙeskeâeÛee mesJeš ~ pee}e heeefnpes ~~8~~ Heâej nskeâe Ûee}Je}e lej lÙee}e efJejesOekeâebÛes iešleš leÙeej nesleele. ceie lÙeebÛÙeele mees#ecees#e }eieeJeeÛe }eielees. keâesCee}e lejer ceeIeej IÙeeJeerÛe }eieles. ~~8~~

yejW F&Õej Deens meeefYeceeveer ~ efJeMes
DeKeb[efÛe meeJeOeevee ~ yengle keâeÙes keâjeJeer metÛevee ~ hejbleg keâebneR Ùeskeâ Devegceevee ~ DeeefCe}W heeefnpes ~~10~~ (o. 18 me. 6)

718

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

pees melele peeie¤keâ Demelees, lÙee}e Heâej keâener meebieeJes }eiele veener. hejbleg lÙeeves Jejer} meJe& efJeÛeej keâ¤ve "sJeeJesle. ~~10~~

meceLee&heemeeR yengle peve ~ jeefn}e heeefnpes meeefYeceeve ~ efve§eU keâ¤efveÙeeb ceve ~ }eskeâ Demeleer ~~11~~ meceLe& JÙekeäleerpeJeU Deveskeâ efve‰eJevle DevegÙeeÙeer Demeleele. meceLee&ves leer efve‰e meebYeeU}er peeF&} DeMee jerleerves DevegÙeeÙeebvee meebYeeUeJes. cnCepes lÙeebÛÙeele Ûe}efyeÛe} nesle veener. ~~11~~

c}sÛe ogpe&ve Gob[ ~ yengleeb efomeeÛeW ceepe}W yeb[ ~ ÙeekeâejCeW DeKeb[ ~ meeJeOeeve DemeeJeW ~~12~~ og° ØeJe=òeerÛÙee hejOeceeaÙeebÛeer Heâej efoJemeebheemetve hegb[eF& ceepe}er Deens. leer cees[tve keâe{CÙeemee"er melele meeJeOe DemeeJes. ~~12~~

mekeâUkeâlee& lees F&Õe® ~ lesCeW kesâ}e Debefiekeâe® ~ leÙee heg®
vÙeeÙe veerefle efJeJeskeâ efJeÛeej ~ veevee ØemebieØekeâej ~ hejeref#eCeW hejeblej ~ osCeW F&ÕejeÛeW ~~14~~ vÙeeÙe Je veerleerÛes Jele&ve, efJeJeskeâmebhevve efJeÛeejerheCe, Deveskeâ ØemebieebÛes ÙeLeeLe& Deekeâ}ve Je mebyebefOeleebÛÙee DeblejbieebÛeer hejer#ee ns meJe& iegCe F&ÕejeÛÙee ke=âhesves efceUleele. ~~14~~

ceeneÙeslve meeJeOeheCeW ~ meceFË Oeeefj° OejCeW ~ DeÆgleefÛe keâeÙe& keâjCeW ~ osCeW F&ÕejeÛeW ~~15~~ meJe& meeJeOeefiejer yeeUietve DeHeâeš ØeÙelve keâjCes, JesUØemebieer OewÙe& OejCes Je DemeeceevÙe keâeceefiejer keâjCes F&Õejer ke=âhesvesÛe MekeäÙe Deens. ~~15~~

ÙesMe keâere|le Øeleehe ceefncee ~ Gòece iegCeemeer veeneR meercee ~ veeneR ogmejer Ghecee ~ osCeW F&ÕejeÛeW ~~16~~ pÙee heg®
osJe yeÇeÿeCe DeeÛeej efJeÛeej ~ efkeâleskeâ peveemeer DeeOeej ~ meoe Ie[s hejeshekeâej ~ osCeW F&ÕejeÛeW ~~17~~ osJeeÛeer Gheemevee, yeÇeÿeCeebÛee ÛeefjleeLe&, meoeÛeej Je meoefdJeÛeejebvee ceneheg®
Ùesn}eskeâ hej}eskeâ heeneCeW ~ DeKeb[ meeJeOeheCeW jeneCeW ~ yengle peveeÛeW meeneCeW ~ osCeW F&ÕejeÛeW ~~18~~ JÙeJenejpeerJeve Je DeOÙeelcepeerJeve Ùee oesvnermee"er ØeÙelve keâ¤ve melele meeJeOeefiejerves jenCes Je DeveskeâebÛes Deveskeâ DehejeOe #ecee keâjCes ns F&MeØemeeoevesÛe MekeäÙe Deens. ~~18~~

osJeeÛee kewâhe#e IesCeW ~ yeÇeÿeCeeÛeer eEÛelee JeeneCeW ~ yeng peveemeer heeUCeW ~ osCeW F&ÕejeÛeW ~~19~~ osJe Je Oecee&ÛÙee yeepetves GYes jenCes, yeÇeÿeCeebÛÙee mebj#eCeeÛeer keâeUpeer IesCes Je Deveskeâeveskeâ }eskeâebÛee meebYeeU keâjCÙeeÛes meeceLÙe& F&Õejeveg«eneves }eYeles. ~~19~~

Oece&mLeehevesÛes vej ~ les F&ÕejeÛes DeJeleej ~ pee}s Deensle heg{W nesCeej ~ osCeW F&ÕejeÛes ~~20~~ Oece&mLeehevee keâ¤ve Oece&j#eCe keâjCeejs ceneheg®
719

(o. 18 me. 6)

Gòece iegCeeÛee «eeefnkeâ ~ leke&â leer#eCe efJeJeskeâ ~ Oece&Jeemevee hegCÙeM}eskeâ ~ osCeW F&ÕejeÛeW ~~21~~ Gòece iegCeebÛee Ûeenlee, leke&âmebiele efJeÛeej keâjCeeje leer#Ce yegefæcevle, efJeJeskeâer, Oece&Meer} Je hegCÙeJevle heg®
mekeâU iegCeebceOÙeW meej ~ lepeefJepee efJeJeskeâ efJeÛeej ~ pesCeW heeefJepes hew}heej ~ Dej$ehej$eeRÛee ~~22~~ meJe& iegCeebÛes meej keâMeele Demes} lej les efJeJeskeâ Je efJeÛeejhetJe&keâ DeeKeerJe jsKeerJe peerJeve peietve ØehebÛe Je hejceeLe& Ùee oesvnerletve heej he[CÙeele Deens. ~~22~~ Fefle ßeeroemeyeesOes ieg®efMe<ÙemebJeeos ‘Gòeceheg®
(o. 18 me. 6)

720

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

oMekeâ De"jeJee : yengefpevemeer meceeme meeleJee : pevemJeYeeJeefve¤heCe ~~ ßeerjece meceLe& ~~

peveeÛee }e}Ûeer mJeYeeJe ~ DeejbYeeRÛe cnCeleer osJe ~ cnefCepes ce}e keâebneR osJe ~ Ssmeer Jeemevee ~~1~~ meeceevÙe ceeCemes menpeÛe }esYeer Demeleele. osJeeÛeer Gheemevee ke⤠}eieleele. `osJe' cnCepes `keâenerlejer ce}e Åee' DeMeer keâecevee Oe¤ve Demeleele. ~~1~~

keâebneRÛe Yekeäleer kesâ}er vemleeb ~ DeeCeer FefÚleer Øemevvelee ~ pewmeW keâebneRÛe mesJee ve keâefjleeb ~ mJeeceerme ceeieleer ~~2~~ veeskeâjeves pejener keâece ve keâjlee cee}keâekeâ[s oece ceeieeJes, lÙeeØeceeCeW Gheemeves}e DeejbYe keâjleeÛe osJe Øemevve nesCÙeeÛeer Dehes#ee keâjleele. ~~2~~

keâ°WefJeCe HeâU veeneR ~ keâ°WefJeCe jepÙe veeneR ~ kesâuÙeeefJeCe nesle veeneR ~ meeOÙe peveeR ~~3~~ keâ°eefMeJeeÙe Ùee peieele HeâU efceUle veener. jepÙeØeehleermeejKes HeâU lej keâ°eefMeJeeÙe veenerÛe. ~~3~~

DeeUmeW keâece veemeleW ~ nW leeW ØelÙeÙeeme ÙesleW ~ keâ°ekeâ[s ÛegkeâeefJeleW ~ nerve peve ~~4~~ neleer Iesle}s}s keâece DeeUmeecegUs veeMe heeJeles ns lej "eÙeer "eÙeer efomeles. šekeâeJet ceeCemes keâ° keâjCÙeeÛeer šeUešeU keâjleele. ~~4~~

DeeOeeR keâ°eÛeW og:Ke meesefmeleer ~ les heg{W megKeeÛeW HeâU Yeesefieleer ~ DeeOeeR DeeUmeW megKeeJeleer ~ lÙeemeer heg{W og:Ke ~~5~~ ØeLece pes keâ°eÛes og:Ke meesmeleele, lÙeebvee heg{s megKeeÛeer HeâUs efceUleele. ØeLece pes DeeUmeeÛes megKe Yeesieleele, lÙeebvee heg{s og:KeeÛeer HeâUs efceUleele. ~~5~~

Ùesn}eskeâ DeLeJee hej}eskeâ ~ oeseEnkeâ[s meeefjKeeefÛe efJeJeskeâ ~ oerIe& metÛevesÛeW keâewlegkeâ ~ keâU}W heeefnpes ~~6~~ ØehebÛe eEkeâJee hejceeLe& Ùee oesvnerle efJeJeskeâeÛes cenòJe meejKesÛe Deens. mebYeeJÙe heefjefmLeleerÛes Deekeâ}ve nesCÙeeÛes cenòJe keâU}s heeefnpes. ~~6~~

cesUefJeleer eflelegkeWâ Yeef#eleer ~ les keâ"erCe keâeUeR cejesve peeleer ~ oerIe& metÛevesveW Jele&leer ~ lesefÛe Ye}s ~~7~~ `pesJe{s efceUJeeJes lesJe{s mebheJeeJes' DeMee ØeJe=òeerÛes }eskeâ Øeefleketâ} heefjefmLeleerle efškeâeJe Oejle veenerle. mebYeeJÙe Øeefleketâ}lee ie=nerle Oe¤ve lÙeeÛeer lejleto keâjCeejs MeneCes "jleele. ~~7~~

Ùesn}eskeâeRÛee mebefÛeleeLe& ~ hej}eskeâeRÛee hejceeLe& ~ mebefÛeleWefJeCe JesLe& ~ peerle ces}W ~~8~~ ØehebÛeemee"eR efceUkeâleerletve šekeâ}s}er efMeu}keâ Øemebieer GheÙeesieer he[les. hejceeLee&mee"eR hejeshekeâejeÛes hegCÙemebefÛele keâecee}e Ùesles. oesvnerkeâ[s mebÛeÙe vemes} lej efpeJevleheCeerÛe cesuÙeemeejKeer efmLeleer nesles. ~~8~~

Ùeskeâoeb cesuÙeeveW megšsvee ~ hegvne pevceespevceeR Ùeelevee ~ DeeheCeeme ceejer JeebÛeefJevee ~ lees DeelcenlÙeeje ~~9~~ Skeâoe ce¤ve ceeCemeeÛeer megškeâe veener. hegvne hegvne pevcecejCeeÛÙee Ûe›eâele meehe[tve lÙeeÛe Ùeelevee YeesieeJÙee }eieleele. pees ÙeeØekeâejs mJele:}e ve JeeÛeJelee hegvne hegvne cejlees lÙee}e DeelceIeelekeâer cnCeleele. ~~9~~

ØeeflepevceeR DeelceIeele ~ keâesCeW keâjeJeW ieCeerle ~ ÙeekeâejCeW pevcece=lÙe ~ kesâJeer Ûegkesâ ~~10~~ ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

721

(o. 18 me. 7)

Demee DeelceIeele keâesCeer efkeâleer JesUe kesâ}e ÙeeÛee efnMesye keâesCe keâjCeej? lÙeeÛes pevce-cejCe DemesÛe peietve keâmes ÛegkeâCeej? ~~10~~

osJe mekeâU keâebneR keâefjlees ~ SsmeW ØeeefCecee$e yees}lees ~ lÙeeÛes YesšerÛee }eYe lees ~ Dekeâmceele pee}e ~~11~~ `osJe keâlee&, keâjefJelee Deens' Demes meieUsÛe cnCeleele. heCe lÙeeÛÙee oMe&veeÛeer mebOeer cee$e Dekeâmceele }eYeCeeNÙee ceveg<Ùe osnele efceUles. ~~11~~

efJeJeskeâeÛee }eYe Ie[s ~ pesCeW hejceelcee "eFË he[s ~ efJeJeskeâ heeneleeb meebhe[s ~ efJeJeskeâer peveeR ~~12~~ Deelceeveelceeefo efJeJeskeâeves `ceer Deelcee' Demee DevegYeJe Ùeslees. Demee efJeJeskeâ nJee Demes} lej lees efJeJeskeâ mebleebpeJeUÛe meehe[lees. ~~12~~

osJe heeneleeb Deens Ùeskeâ ~ hejbleg keâefjlees Deveskeâ ~ lÙee Deveskeâeme Ùeskeâ ~ cnCeeW veÙes keâeR ~~13~~ Jemlegle: osJe (yeÇÿe) SkeâcesJe DeefÉleerÙe Je YesoMetvÙe Deens. hejbleg De%eeveecegUs lees Yesoeves Yej}s}e Je veevee Jeešlees. lÙee Deveskeâebvee Skeâ cnCeCes Ûetkeâ Deens. (Deveskeâ osJe Deensle Demee efJeÛeej keâjCesÛe Ûetkeâ Deens.) ~~13~~

osJeeÛeW keâlegl& Je DeeefCe osJe ~ keâU}e heeefnpes DeefYeØeeJe ~ keâUuÙeeefJeCe efkeâleskeâ peerJe ~ GiesÛe yees}leer ~~14~~ osJeeÛes (yeÇÿe) mJe¤he }#eCe Je lÙeeÛes lešmLe }#eCe (keâlee&, Yelee&, nlee& F.) ÙeemebyebOeerÛes MeeŒe mecepe}s heeefnpes. les ve mecepeleeÛe yejsÛe }eskeâ osJeemebyebOeer ye[ye[ keâjleele. ~~14~~

GiesÛe yees}leer cetKe&heCeW ~ MeeneCeheCe Jee{eÙeekeâejCeW ~ $egefhle}eieeR GheeJe keâjCeW ~ SsmeW pee}s ~~15~~ kesâJeU cetKe&heCeecegUs DeMeer ye[ye[ nesles. MeeŒeeYÙeemeeves (MeneCeheCe) osJeeÛee DevegYeJe IesTve le=hle nesCÙeemee"er GheeÙe keâjCes Øeehle Deens. ~~15~~

pesneR Gob[ keâ° kesâ}s ~ les YeeiÙe Yeesietve "s}s ~ Ùesj les yees}leefÛe jeefn}s ~ keâjbšs peve ~~16~~ pÙeebveer meeOeveebÛes MeeŒeeYÙeemehetJe&keâ keâ° kesâ}s lÙeebvee DeelceevegYeJeeÛes YeeiÙe }eYe}s. Flej keâjbšs }eskeâ kesâJeU ye[ye[ keâjerle jeefn}s. ~~16~~

keâjbšŸeebÛes keâjbš }#eCe ~ mecepeesve peeleer efJeÛe#eCe ~ YeuÙeebÛes Gòece }#eCe ~ keâjbšŸeeme keâUsvee ~~17~~ yegefæcevleebvee keâjbšŸeebÛÙee kegâ}#eCeebÛeer hejer#ee nesles. cee$e keâjbšŸeebvee YeeiÙeJevleebÛeer meg}#eCes }#eele Ùesle veenerle! ~~17~~

lÙeeÛeer hewmeeJe}er kegâyegæer ~ lesLeW keQâÛeer Demes} Megæer ~ kegâyegæer lesefÛe megyegæer ~ Ssmeer Jeešs ~~18~~ keâjbšŸeeÛeer kegâyegæer Ssmehewme hemej}s}er Demeles. lees MegæerJej keâmee Demes}? lÙeeÛeer kegâyegæerÛe lÙee}e meôÏæer Jeešles. ~~18~~

ceveg<Ùe Megæerme meeb[eJeW ~ lÙeebÛes keâeÙes KejW ceeveeJeW ~ pesLeW efJeÛeejeÛÙee veeJeW ~ megvÙeekeâej ~~19~~ pees ceeCetme MegæerJej vemelees, lÙeeÛÙee yees}CÙeeJeeieCÙeeJej keâmee efJeÕeeme "sJeeJee? keâejCe lesLes efJeÛeejebÛes veeJes cees"s MetvÙe Demeles! (JesoevleMeeŒeeÛeer peeCe vemeCes cnCepes yesMegæer.) ~~19~~

efJeÛeejW Ùesn}eskeâ hej}eskeâ ~ efJeÛeejW neslemes meeLe&keâ ~ efJeÛeejW efvelÙeeefvelÙe efJeJeskeâ ~ heeefn}e heeefnpes ~~20~~ ØehebÛe Je hejceeLee&Ûes meeLe&keâ melÙeefceLÙeeoer efJeÛeejeves nesles. cnCetve lees efJeJeskeâeÛee efJeÛeej MeeŒeMegæ heæleerves peeCe}e heeefnpes. (hene– 1-1-15) ~~20~~ Fefle ßeeroemeyeesOes ieg®efMe<ÙemebJeeos ‘pevemJeYeeJeefve¤heCeveece’ meceeme meeleJee ieg®efMe<ÙemebJeeoelcekeâ ßeeroemeyeesOe Ùee «ebLeeleer} ‘pevemJeYeeJeefve¤heCe’ veeJeeÛee meeleJee meceeme meceehle

(o. 18 me. 7)

722

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

oMekeâ De"jeJee : yengefpevemeer meceeme Dee"Jee : DebleoxJeefve¤heCe ~~ ßeerjece meceLe& ~~

yeÇÿe efvejekeâej efve§eU ~ DeelcÙeeme efJekeâej ÛebÛeU ~ leÙeeme cnCeleer mekeâU ~ osJes SsmeW ~~1~~ yeÇÿe efvejekeâej Je JÙeehekeâlJeecegUs De{U Deens. yeÇÿeeb[eÛee Deelcee pees F&Õej lees yeÇÿeeb[GheeefOemeehes#e DemeuÙeeves efJekeâejer Je {UCeeje Deens. lÙee}eÛe meJe& }eskeâ osJe ceeveleele. ~~1~~

osJeeÛee "eJeefÛe }eiesvee ~ Ùeskeâ osJe vescemle keâUsvee ~ yengle osJeeR Devegceevesvee ~ Ùeskeâ osJe ~~2~~ yeÇÿe¤he osJeeÛee `ne lees osJe' Demee keâOeerÛe DevegYeJe Ùesle veener. ne SkeâcesJe, YesoMetvÙe Je DeKeb[ osJe veerš keâUle veener. Meskeâ[es osJeebÛÙee ceeies }eietve Ùee SkeâcesJe osJeeÛee Deboepener Ùesle veener. ~~2~~

cnCeesveer efJeÛeej DemeeJee ~ efJeÛeejW osJe MeesOeeJee ~ yengle osJeebÛee ieesJee ~ he[eWefÛe veÙes ~~3~~ cnCetve JesoevleMeeŒeeÛee efJeÛeej keâ¤ve osJeeÛee MeesOe IÙeeJee. Meskeâ[es osJeebÛÙee ieeWOeUele meehe[t veÙes. ~~3~~

osJe #e$eeR heeefn}e ~ lÙeemeeefjKee OeeletÛee kesâ}e ~ he=LJeerceOeW ob[keâ Ûeeef}}e ~ ÙesCeW jerleeR ~~4~~ leerLe&#es$eeleer} osJeeÛeer cetleea heentve lÙeemeejKeer OeeletÛeer cetleea leÙeej keâ¤ve lÙee}e osJe cnCeCÙeeÛeer ¤{er peieele Ûee}le Dee}er Deens. ~~4~~

veevee ØeefleceeosJeebÛes cetU ~ lees ne #e$eosJeefÛe kesâJeU ~ veevee #e$eW Yetceb[U ~ MeesOetve heeneJeW ~~5~~ Ùee #es$emLe osJeebvee meceesj "sJetveÛe leMee Øeeflecee leÙeej keâjleele ns peieeleer} leerLe&#es$es heeefnuÙeeJej }#eele Ùesles. ~~5~~

#e$eosJe hee
DeJeleejer osJe mebhe}s ~ osns Oe®veer Jeleexve ies}s ~ lÙeentve Leesj Devegceeve}s ~ yeÇÿee efJe
lÙee eflener osJeebme pÙeeÛeer meòee ~ lees DeblejelceeefÛe heeneleeb ~ keâlee& Yeeskeälee lelJelee ~ Øele#e Deens ~~8~~ Ùee eflevner osJeebhes#ee lÙeebÛee efveÙeblee Deme}s}e Deblejelcee¤he F&Õej DeefOekeâ ßes‰ nesÙe. Jemlegle: leesÛe keâlee&, keâjefJelee Je Ùe%eYeeskeälee Deens. ~~8~~

ÙegieeveÙegieW eflevner }eskeâ ~ ÙeskeâefÛe Ûee}Jeer Deveskeâ ~ ne efve§eÙeeÛee efJeJeskeâ ~ JesoMeeŒeeR heeneJee ~~9~~ Skeâ F&ÕejÛe eflevner }eskeâebÛÙee GlheòÙeeoer efmLeleer ÙegieevegÙegies meebYeeUlees Deens. ns JesoMeeŒeebÛes meebieCes }#eele IÙeeJes. ~~9~~

Deelcee Jele&efJelees Mejerj ~ leesefÛe osJe Gòejesòej ~ peeCeerJe¤heW keâefUJej ~ efJeJeskeWâ Jele&Jeer ~~10~~ ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

723

(o. 18 me. 8)

meJe& YetleebÛÙee ùoÙeosMeele jenCeeje F&ÕejÛe lÙeebÛÙee MejerjebÛee efveÙeblee Deens. MejerjebÛÙee Glheòeerheemetve }ÙeeheÙeËle (Gòejesòej) leesÛe osJe peeCeerJe¤heeves Mejerjele jentve lÙeebÛes Ûee}Ceejs JÙeehe efJeÛeejhetJe&keâ Ûee}Jelees. ~~10~~

lees DebleoxJe Ûegkeâleer ~ OeebJee IesTve leerLee& peeleer ~ ØeeCeer yeeheg[s keâ°leer ~ osJeeme vesCeleeb ~~11~~ ne DebleoxJe }#eele ve DeeuÙeeves yeensjÛÙee leerLe&mLe osJeekeâ[s OeeJe Iesleele. osJe ve peeCeuÙeeves efyeÛeejs Gheemekeâ Dehejbheej keâ° meesmeleele. ~~11~~

ceie efJeÛeeefjleer Deble:keâCeea ~ pesLes lesLeW OeeW[e heeCeer ~ GieWefÛe JeCeJeCe eEn[esefve ~ keâeÙes nesleW ~~12~~ keâener GheemekeâebÛÙee Demes ceveele Ùesles keâer pÙee leerLe&#es$eer peeJes lesLes oie[eÛeer cetleea Je veoer, le}eJe, mecegõ F. ¤heeves DemeCeeNÙee heeCÙeeefMeJeeÙe keâenerÛe efomele veener! Demes GieerÛe JeCeJeCe efHeâ¤ve osJe keâmee keâUCeej? ~~12~~

Ssmee pÙeemeer efJeÛeej keâU}e ~ lesCeW melmebie Oeefj}e ~ melmebieW osJe meebhe[}e ~ yengle peveemeer ~~13~~ ne efJeÛeej ceveele ÙesCeejs mebleebvee MejCe peeleele. DeepeheÙeËle Deveskeâebvee meblemebieleervesÛe KeNÙee osJeeÛee DevegYeJe Dee}e Deens. ~~13~~

SsmeeR ner efJeJeskeâeÛeeR keâeces ~ efJeJeskeâer peeCeleer} vesceW ~ DeefJeJeskeâer Yeg}}s YeüceW ~ lÙeebme nW keâUsvee ~~14~~ yeÇÿe¤he osJeeÛee DevegYeJe JesoevleMeeŒeeleer} efJeJeskeâeÛeer keâeme OejuÙeeefMeJeeÙe Ùesle veener. lÙeebveeÛe ÙeLeeLe& %eeve nesles. efJeJeskeâMetvÙe Yeüefce°ebvee les nesle veener. ~~14~~

DeblejJesOeer Deblej peeCes ~ yeensjcegõe keâebneRÛe vesCeW ~ cnCeesve efJeJeskeâer MeeneCes ~ Deblej MeesefOeleer ~~15~~ Devlee|ve‰ yeÇÿeJesòes Devlejelcee peeCeleele. yeefnceg&Kee}e lÙeebleer} keâenerÛe keâUle veener. ns }#eele IesTve efJeJeskeâer yegefæcevle DeMee Devlee|ve‰ebÛÙee MeesOeele Demeleele. eEkeâJee les Devleceg&Ke nesTve DeblejelcÙeeÛee MeesOe Iesleele. ~~15~~

efJeJeskeWâefJeCe pees YeeJe ~ lees YeeJeefÛe DeYeeJe ~ cetKe&mÙe Øeeflecee osJe ~ SsmeW JeÛeve ~~16~~ efJeJeskeâeJeeÛetve Deme}s}e YeeJeveeØeOeeve osJeeefJe
heenele mecepele mesJeše ies}e ~ leesefÛe efJeJeskeâer Ye}e ~ lelJeW meeb[gveer heeJe}e ~ efvejbpeveeR ~~17~~ JesoevleMeeŒeeÛes ßeJeCe (heenle) ceveve (mecepele) keâ¤ve efveefoOÙeemeveeves pees ÂMÙe DeOÙemleeÛÙee DeefOe‰eveeheÙeËle (mesJeše ies}e) peeTve "ekeâlees, leesÛe Keje efJeJeskeâer nesÙe. ÂMÙe peieleeÛeer yÙeeSWMeer leòJes Yeüecekeâ Deensle ns peeCetve lees yeÇÿeevegYeJeele jceceeCe neslees. ~~17~~

Deejs peW Deekeâejemeer ÙesleW ~ leW DeJeIeWÛe veemeeW peeles ~ ceie ieuyeuÙeeJesieUW leW ~ hejyeÇÿe peeCeeJeW ~~18~~ Dejs, pes meekeâej Demeles les menpeÛe efJeveeMeer Demeles. pes Glheòeer, iegCe, keâce&, efJekeâej, veeMe F. ieeWOeUehe}erkeâ[s, les hejyeÇÿe peeCeeJes. ~~18~~

ÛebÛeU osJe efve§eU yeÇÿe ~ hejyeÇÿeeR veeneR Yeüce ~ ØelÙeÙe%eeveW efveYeüce ~ nesF&pesleW ~~19~~ meiegCe efvejekeâej, meiegCe meekeâej Je cetleea ns meJe& osJe ÛebÛeU Demetve hejyeÇÿe efve§eU Deens. lÙee}e ogmejs keâesCeer vemeuÙeeves les DeYeÙe¤he Demetve lÙeeÛee `les ceer' Demee DevegYeJe DeeuÙeeefMeJeeÙe osJe Ùee keâuhevesefJe
ØeÛeerleerefJeCe peW kesâ}W ~ leW leW DeJeIeW JesLe& ies}W ~ ØeeCeer keâ°keâ°esefÛe ces}W ~ keâce&keâÛeešW ~~20~~ ne DevegYeJe ve Ieslee osJeeÛes veeJeeves pes pes keâjeJes les meJe& JÙeLe& peeles. ØeejyOeevegmeej keâ° keâ¤ve, ce¤ve, hegvne hegvne mebefÛeleeefo keâce&yebOeveele De[keâeJes }eieles. ~~20~~

keâcee&JesieUW ve JneJeW ~ lejer osJeeme keâemeÙee YepeeJeW ~ efJeJeskeâer peeCeleer mJeYeeJeW ~ cetKe& vesCes ~~21~~ (o. 18 me. 8)

724

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

vew
keâebneR Devegceeve}W efJeÛeejW ~ osJe Deens peieoeblejW ~ meiegCeekeâefjleeb efveOee&jW ~ efveieg&Ce heeefJepes ~~22~~ efJeÛeej keâ¤ve Devegceeveeves Demes }#eele Ùesles keâer, peieleeÛee efveÙeecekeâ osJe peieele JÙeehetve Deens. lÙee meiegCe osJeeÛÙee Dee}byeveeÛÙee Gheemevesves efveje}bye efveieg&CeeÛee efveef§ele DevegYeJe Ùeslees. ~~22~~

meiegCe heeneleeb cegUeme ies}e ~ menpeefÛe efveieg&Ce heeJe}e ~ mebielÙeeieW ceeskeâUe pee}e ~ Jemleg¤he ~~23~~ meiegCeeÛes cetU MeesOelee MeesOelee menpeÛe efveieg&CeeheÙeËle Devle:keâjCeJe=òeer heesnesÛeles. efleÛeener DeeOeej mees[}e keâer cees#e¤he yeÇÿeJemletÛee DevegYeJe Ùeslees. ~~23~~

hejcesÕejeR DevegmebOeeve ~ }eefJeleeb nesF&pes heeJeve ~ cegKÙe %eeveWefÛe efJe%eeve ~ heeefJepesleW ~~24~~ peerJeeves Devle:keâjCeJe=òeerÛÙee meeneÙÙeeves DeelceevegmebOeeve meeOe}s keâer peerJeYeeJe Oe¤ve heeflele Pee}s}e DeelceYeeJeeves heeJeve neslees. `ceer Deelcee' ne cenekeâejCe osn ceeJeU}e keâer %eeveeÛes efJe%eeve nesles. ~~24~~

SsmeeR ns efJeJeskeâeÛeeR efJeJeCeX ~ heeneJeeR megefÛele Deble:keâCeX ~ efvelÙeeefvelÙeefJeJeskeâßeJeCeW ~ peieoesOeej ~~25~~ Megæ Je Meevle ceveeves ner Je Ùee ØekeâejÛeer JesoevleMeeŒeeÛeer ØecesÙess DeYÙeemeeJeerle. efvelÙe-DeefvelÙeeoer efJeJeskeâeÛÙee ßeJeCeeefokeâebveer peieeÛes keâuÙeeCe nesles. ~~25~~ Fefle ßeeroemeyeesOes ieg®efMe<ÙemebJeeos ‘DebleoxJeefve¤heCeveece’ meceeme Dee"Jee ieg®efMe<ÙemebJeeoelcekeâ ßeeroemeyeesOe Ùee «ebLeeleer} ‘DebleoxJeefve¤heCe’ veeJeeÛee Dee"Jee meceeme meceehle

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

725

(o. 18 me. 8)

oMekeâ De"jeJee : yengefpevemeer meceeme veJeJee : efveõeefve¤heCe ~~ ßeerjece meceLe& ~~

JebotefveÙeeb Deeefoheg®
726

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

G"tve DebOeejele ÛeeÛehe[leele lej keâesCeer Gefkeâj[ŸeeJej peeTve he[leele. keâesCeer Glejb[erÛeer ce[keâer GlejJeleele, keâesCeer peceerve ÛeeÛeheleele lej keâesCeer PeeshesleÛe keâes"sner Ûee}t }eieleele. Skeâ Deesj[lees, Skeâ ngbokesâ oslees, lej Skeâ KeoeKeoe nmet }eielees. keâesCeer keâesCee}e lejer nekeâe ceejleele, yeeWye}le peeies nesleele lej keâesCeer DeOe&Ješ Peeshesle G"tve peeiesJejÛe efKeUtve jenleele. Skeâ heeÙeeves peceerve Gkeâjlees, [eskesâ KeepeJelees, lej Skeâ keâCnlees. SkeâeÛeer }eU ieUles, keâesCeeÛee Keeu}suÙee efJe[ŸeeÛÙee heeveeÛee jme ieUlees lej keâesCee}e }IeJeer nesles. Jeeje mejCes, keâhe&š {skeâje ÙesCes, Keekeâ¤ve keâes"sner LegbkeâCes nsner Ie[les. MeewÛee}e nesCes, G}šer, Keeskeâ}e, eEMekeâe F. Peeshesle nesles. keâesCeer cees"Ÿeeves Deesj[tve heeCeer ceeielees. keâesCeer YeÙebkeâj mJehveeves Ieeyejleele, megKeo mJehveeves megKeeJeleele lej keâesCeer DelÙeble iee{ Peesheleele. ~~1-19~~

Fkeâ[s Gpes[eÙee pee}W ~ keâesCner he{CeW DeejbefYe}W ~ keâesCeeR Øeelemcejeefce ceebef[}W ~ nefjkeâerle&ve ~~20~~ veblej metÙeexoÙeeÛeer JesU nesles. keâesCeer hee"hee"evleje}e meg®Jeele keâjleele. keâesCeer henešsÛeer mlees$es cnCele nefjkeâerle&ve keâjleele. ~~20~~

keâesCeeR Dee"efJeuÙee OÙeevecetleea ~ keâesCeer ÙeskeâebleeR pehe keâefjleer ~ keâesCeer hee"eblej GpeefUleer ~ veevee ØekeâejW ~~21~~ keâesCeer DeeheeheuÙee owJeleebÛÙee OÙeeveele ceive nesleele, keâesCeer Skeâebleele veeceeoer pehe keâjleele lej keâesCeer hee"ebvee GpeeUe osleele. DeMee Deveskeâ ØekeâejÛÙee Gheemevee keâjleele. ~~21~~

veevee efJeÅee veevee keâUe ~ Deehe}euÙee efmekeâleer mekeâUe ~ leeveceeveW ieeÙesvekeâUe ~ Ùeskeâ ieeleer ~~22~~ pees lees DeeheeheuÙee efJeÅee Je keâ}ebÛee DeYÙeeme keâjlees. efÛepeebÛes leeveebmen efjÙeepe Ûee}t nesleele. ~~22~~

ceeieW efveõe mebhe}eR ~ heg{W peeie=efle Øeehle pee}er ~ JesJemeeFË yegæer Deeheg}er ~ Øesefjles pee}s ~~23~~ Peeshe Pee}er. heg{s peeie DeeuÙeeJej pees lees DeeheeheuÙee GÅeesie-JÙeJemeeÙee}e }eielees. ~~23~~

%eelee lelJes meeb[tve heUe}e ~ legÙeXhe}erkeâ[s ies}e ~ DeelceefveJesoveW pee}e ~ yeÇÿe¤he ~~24~~ peerJevcegkeäle meg
ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

727

(o. 18 me. 9)

oMekeâ De"jeJee : yengefpevemeer meceeme oneJee : ßeesleeDeJe}#eCeefve¤heCe ~~ ßeerjece meceLe& ~~

keâesCeerÙeskeâe keâeÙee&Ûee mee#ehe ~ keâebneR leNner Ie[s efJe#eshe ~ keâeU meens leW DeeheWDeehe ~ nesle peeleW ~~1~~ SKeeos keâeÙe& efkeâleerner ØeÙelvehetJe&keâ kesâ}s lejer lÙeele efJeIve ÙesT Mekeâles. keâeU Devegketâ} Demes} les keâeÙe& menpeemenpeer nesTve peeles. ~~1~~

keâeÙe&Yeeie nesle Ûeeef}}e ~ lesCeW ØeeCeer Meeskeâ pee}e ~ efJeÛeejefn megÛeeW }eie}e ~ efoJemeWefoJeme ~~2~~ keâeÙee&}e ÙeMe Ùesle ies}s keâer ceeCemeeÛeer Gceso Jee{le peeles Je efoJemeevegefoJeme veJeer keâeÙex Je ÙeMeeÛes ceeie& megÛet }eieleele. ~~2~~

keâesCeerÙeskeâ ØeeCeer pevceemeer Ùeslees ~ keâebneR leNner keâeU meens neslees ~ og:KeeGhejer megKe oslees ~ osJe ke=âheeUgheCeW ~~3~~ pevcee}e ÙesCeeNÙee ØelÙeskeâe}e keâeUeÛes Lees[Hs eâej lejer meeneÙÙe efceUlesÛe. ke=âheeJevle F&Õej og:Keehee"eshee" megKener oslees. ~~3~~

DeJeIeeefÛe keâeU pejer mepes ~ lejer DeJeIesefÛe nesleer jepes ~ keâebneR mepes keâebneR ve mepes ~ SsmeW Deens ~~4~~ meJeeËvee meJe&keâeU pej keâeUeÛes meeneÙÙe efceUe}s Demeles lej meJe&peCe meceüeš Pee}s Demeles! hejbleg keâener JesUe ÙeMe lej keâener JesUe DeheÙeMe ÙesCeW ns peerJeveeÛes mJe¤heÛe Deens. ~~4~~

Ùesn}eskeâ DeLeJee hej}eskeâ ~ meeOeleeb keâesCeerÙeskeâ efJeJeskeâ ~ DeÆgle nesÙes mJeeYeeefJekeâ ~ osCeW F&ÕejeÛeW ~~5~~ JÙeeJeneefjkeâ efJeJeskeâeves ØehebÛee}e ÙeMe Je DeeOÙeeeflcekeâ efJeJeskeâeves cees#eefmeæer ner oesvner pej keâesCee}e meeOe}er lej }eskeâebvee lÙeeÛes cees"s Dee§eÙe& JeešCes mJeeYeeefJekeâ Deens. heCe ns F&Õejer ke=âhesÛes HeâU Demeles. ~~5~~

SskeâuÙeeefJeCe keâU}W ~ efMekeâefJeuÙeeefJeCe MeneCeheCe Dee}W ~ osefKe}W vee Ssefkeâ}W ~ Yetceb[UeR ~~6~~ ve SskeâleeÛe keâU}s Je keâesCeer efMekeâefJeuÙeeefMeJeeÙe MeneCeheCe efceUe}s ns Ùee YetleUeJej DeepeheÙeËle keâesCeer heeefn}s}s eEkeâJee Sskeâ}s}s veener. ~~6~~

mekeâU keâebneR Sskeâleeb keâUs ~ keâUleeb keâUleeb Je=efòe efveJeUs ~ vescemle ceveeceOeW DeekeâUs ~ meejemeej ~~7~~ pes keâUeJeÙeeÛes les SsketâveÛe keâUles, keâUle ies}s keâer les yegæerle efmLej nesles. veblej meej Je Demeej ÙeebÛee Pee}s}e efve§eÙe ceveele melele peeiee jenlees. ~~7~~

ßeJeCe cnefCepes SskeâeJeW ~ ceveve cnefCepes ceveeR OejeJeW ~ ÙesCeW GheeÙeW mJeYeeJeW ~ $eÙe}eskeäÙe Ûee}s ~~8~~ DeOÙeelceMeeŒe SskeâCes cnCepes ßeJeCe. Sskeâ}suÙeeÛee meeOekeâ-yeeOekeâ, MeeŒe-MeeŒeyeenŸe F. efJeÛeej cnCepes, ceveve. $ew}eskeäÙeeleer} meJeeËvee ÙeeÛe Øekeâejs %eeve nesles. ~~8~~

ßeJeCeeDee[ efJe#eshe Ùesleer ~ veevee efpeveme meebieeW efkeâleer ~ meeJeOe Demeleeb ØelÙeÙe Ùesleer ~ mekeâU keâebneR ~~9~~ ßeJeCeeceOÙesner Deveskeâ efJe#eshe Ùesleele. les efkeâleer cnCetve meebieeJes! GIe[Ÿee [esàÙeeves heeefn}s keâer les meieUs }#eele Ùesleele. ~~9~~

ßeJeCeeR }eskeâ yewme}s ~ yees}leeb yees}leeb Ùeskeâe«e pee}s ~ lÙeeGhejer pes vetleve Dee}s ~ les Ùeskeâe«e veJnsleer ~~10~~ (o. 18 me. 10)

728

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

heefnuÙeeheemetve ßeJeCee}e yeme}s}s ßeesles JekeälÙeeÛÙee efve¤heCeeMeer Skeâ¤he nesleele. heCe GefMeje ÙesCeejs ßeesles Skeâe«e nesle veenerle. (les meYesle efJe#eshe cee$e efvecee&Ce keâjleele.) ~~10~~

ceveg<Ùe yeensj eEn[esveer Dee}W ~ veevee ØekeâejerÛeW Ssefkeâ}W ~ Gob[ ie}ye}tb }eie}W ~ GieW Demesvee ~~11~~ Deveskeâ ef"keâeCeeR, Deveskeâ JekeälÙeebÛes, Deveskeâ efJe
Øemebie heenesve Ûee}leer ~ Ssmes }eskeâ Lees[s Demeleer ~ ßeJeCeeR veevee efJe#eshe nesleer ~ les ns Sskeâe ~~12~~ ØemebieeMeer efceUtve peeCeejs }eskeâ Heâej keâceer Demeleele. ßeJeCeele nesCeejs Deveskeâ efJe#eshe Deelee Sskeâe. ~~12~~

ßeJeCeeR yewme}s SskeâeÙee ~ De[eW }eie}ermeW keâeÙee ~ Ùesleer keâ[keâ[eb peebYeÙee ~ efveõeYejW ~~13~~ meYesceOÙes (keâerle&ve je$eer 9 veblej meg¤ nesle Demes.) SskeâCÙeeme yemeuÙeeJej Mejerj DeJeIe[uÙeemeejKes nesles. lÙeele Peeshe DeeuÙeecegUs keâ[keâ[e peebYeÙee Ùesleele. ~~13~~

yewme}s megefÛele keâ¤efve cevee ~ hejer leW ceveefÛe Sskesâvee ~ ceeieW nesleW Ssefkeâ}W veevee ~ leWefÛe Oe®veer yewme}W ~~14~~ keâener ßeesles meeJeOeheCes ßeJeCee}e yemeleele, heCe Lees[ŸeeÛe JesUele ceve hetJeea kesâJnelejer Sskeâ}s}e efJe
lelhej kesâ}W Mejerj ~ hejer ceveeceOeW DeeCeerkeâ efJeÛeej ~ keâuhevee keâuheer lees efJemleej ~ efkeâleer cnCeewefve meebieeJee ~~15~~ Mejerj Deemeveele efmLej kesâ}s lejer ceveele ÙesCeeNÙee Deveble efJeÛeejebÛee efJemleej efkeâleer meebieeJee? ~~15~~

peW peW keâebneR ßeJeCeeR heef[}W ~ eflelegkeWâ mecepeesve efJeJej}W ~ lejerÛe keâebneR meeLe&keâ pee}W ~ efve®heCeeR ~~16~~ efve¤heCeele Sskeâ}suÙeeÛee mecepetve efJeÛeej kesâ}e lejÛe lÙeeÛee GheÙeesie neslees. ~~16~~

ceve efomeles ceeb OejeJeW ~ pÙeeÛeW lÙeeveW DeeJejeJeW ~ DeeJe¤ve efJeJeskeWâ OejeJeW ~ DeLeeËlejeR ~~17~~ ceve ner keâener efometve hekeâ[CÙeeÛeer Jemlet veener! pÙeeÛes lÙeeves les DeeJe¤ve efJeJeskeâeves DeLee&keâ[s }eJeeJes. ~~17~~ ~

efve¤heCeeR ÙesTve yewme}e ~ hejer lees Gob[ pesTve Dee}e ~ yewmeleebÛe keâemeeefJeme pee}e ~ $eg
DeeOeeR Gokeâ DeeCeefJe}W ~ IeUIeUeb Gob[ Iesle}W ~ lesCeW ceUceUtb }eie}W ~ G"esveer ies}e ~~19~~ ceie lees heeCeer ceeietve iešeieše efhelees Je lÙeecegUs ceUceUt }eie}s keâer meYesletve G"tve peelees. ~~19~~

keâhe&š {Wkeâj GÛekeäÙee osleer ~ Jeeje mejleeb cees"er Heâefpeleer ~ #eCee#eCee G"esveer peeleer ~ }IegMebkesâmeer ~~20~~ keâeneRvee keâhe&š {skeâje, GÛekeäÙee Ùesleele. keâener Jeeje mejuÙeeves DeesMeeUleele. keâener JejÛesJej }IeJeer}e peeleele. ~~20~~

efoMesveW keâemeeefJeme kesâ}e ~ DeeJeIeWefÛe meeb[tve OeebefJe}e ~ efve¤heCeØemebieeR efveIeesveer ies}e ~ DeKeb[ Ssmee ~~21~~ keâeneRvee MeewÛeeÛeer IeeF& nesTve meYee mees[tve peeJes }eieles. Gj}suÙee meJe& efve¤heCee}e lees cegkeâlees. ~~21~~

°ebleeR keâebneR DehetJe& Dee}W ~ Deble:keâCe& lesLeWefÛe jeefn}W ~ keâes"Jejer keâeÙes JeeefÛe}W ~ keâebneR keâUsvee ~~22~~ JekeälÙeeves efmeæevle mecepeCÙeemee"er SKeeoe veJee °evle meebieleeÛe keâener ßeesles lÙeeleÛe jceleele Je heg{er} JeeÛeveekeâ[s lÙeebÛes og}&#e nesles. ~~22~~

efve¤heCeeR ÙesTve yewme}e ~ lees eEJeÛegJeW HeâCekeâeefJe}e ~ kewâÛeW efve¤heCe pee}e ~ keâemeeJeerme ~~23~~ ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

729

(o. 18 me. 10)

heesšeceOeW efleef[keâ Gef"}er ~ hee"erceOeW keâjkeâ Yej}er ~ Ûee}keâ efÛeKeuÙee hegUer pee}er ~ yewmeJesvee ~~24~~ efhemeesUe ÛeeTve heUe}e ~ lesCeW ØeeCeer og§eerle pee}e ~ keâesCeW vesšW ieuye}e kesâ}e ~ lesLeWefÛe OeeJeW ~~25~~ ßeJeCeele eEJeÛet ÛeeJe}e lej keâes"}s ßeJeCe! lÙeeves keâemeeJeerme neslees. heesš ogKeCes, hee"erle keâUkeâCes, meebOesogKeer, efÛeKe}er, DeJeIe[ peeieer Heâes[ Demes} lej yemeJele veener. efhemeesUe ÛeeJe}e lej }#e G[les. yeensj cees"e ie}keâe Pee}e lej keâesCeer ßeeslee eflekeâ[sÛe heUlees! ~~23-25~~

efJe
nesÙes veJns JeeoJesJeeo ~ lesCeW Gob[ pee}e Keso ~ efmeJÙee ieeUer DeØeceeo ~ nesleeb Ûegkeâ}e ~~27~~ SKeeos efJeOeeve yejesyej keâer Ûetkeâ Demee Jeeo GYee jentve meJe& ßeeslÙeebÛÙee cevee}e Ùeelevee nesleele. efMeJeerieeU nesTve nesT veÙes les nesles. ßeJeCe efyeIe[les. ~~27~~

keâesCeer efve¤heCeeR yewmeleer ~ meeJekeâeme iees°er }eefJeleer ~ nefjoeme les jW jW keâefjleer ~ heesšemee"eR ~~28~~ keâerle&vee}e Dee}s}s keâener ßeesles efveJeebleheCes iehhee ceejleele. heesšemee"er keâLee keâjCeeje keâenerlejer jšeU meebiele Demelees. ~~28~~

yengle peeCeles efceUe}s ~ Ùeskeâeheg{W Ùeskeâ yees}s ~ }eskeâebÛes DeeMeÙes jeefn}s ~ keâesCe peeCes ~~29~~ JÙeemebieer ßeesles ßeJeCeeceOÙes Skeâeves meebefieleuÙee heg{Ûes yees}t }eieleele. lÙeecegUs meeceevÙeebvee keâener mecepesveemes nesles. heCe eflekeâ[s }#e keâesCe oslees? ~~29~~

ceePeW nesÙes legPeW veJns ~ Ssmeer DeKeb[ peÙeeme meJes ~ vÙeeÙes veerefle meeb[tve OeeJes ~ DevÙeeÙeekeâ[s ~~30~~ `ceePes yejesyej legPes Ûetkeâ' ner keâeÙeceÛeer Yetefcekeâe DemeCeeje ßeeslee efJeefOeefve
DeeheuÙee LeesjheCeemee"eR ~ DeÛÙeeJeeÛÙee leeW[ efhešer ~ vÙeeÙes veeneR les mesJešeR ~ hejce DevÙeeF& ~~31~~ mJele:Ûee cees"sheCee efcejefJeCÙeeÛÙee Yejele efpeYesÛee heóe Ûee}Jetve les meJe& ßeeslÙeebJej DelÙeble DevÙeeÙeÛe keâjleele. meYesÛeer jerle (veerleer) Oeg[keâeJeleele. ~~31~~

Ùeskesâkeâ[s DeefYeceeve G"s ~ ogmejskeâ[s Gob[ hesšs ~ Ssmes ßeesles Kejs Keesšs ~ keâesCe peeCes ~~32~~ Skeâ ßeeslee %eeveeefYeceeveeves GYee jenlees. ogmeje lÙeeÛÙee efJejesOeele hesštve G"lees. lÙeebleer} Keje keâesCe Je Keesše keâesCe ns "jefJeCes keâ"erCe nesles. ~~32~~

cnCeesve peeCeles efJeÛe#eCe ~ leW DeeOeeRÛe Oeefjleer vesCeheCe ~ cetKe& šesCehee DeeheCe ~ keâebneRÛe veeneR ~~33~~ cnCetve pes MeneCes efJeÉeve Demeleele les heefnuÙeeheemetve vesCelÙeeÛeer Yetefcekeâe Iesleele. DeeheCe De[eCeer Je DepeeCe DemeuÙeeÛes oeKeefJeleele. ~~33~~

DeeheCeentve osJe Leesj ~ Ssmee peÙeeme keâU}e efJeÛeej ~ mekeâU keâebneR peieoeblej ~ leseEn jeKeeJeW ~~34~~ mJele:hes#ee F&Õej ßes‰ Deens ns peeCeCeeje, meJeeËÛÙee ùoÙeele JÙeehetve jenCeeNÙee pevelee peveeo&vee}e ogKeJeerle veener. ~~34~~

meYesceOeW keâUnes pee}e ~ Meyo Ùeslees peeCelÙee}e ~ DeblejW jeKeeW veeneR efmekeâ}e ~ kewâmee Ùeesieer ~~35~~ meYesle Jeeobie ceepe}e lej meYesleer} peeCelÙeekeâ[s oes
(o. 18 me. 10)

730

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

Jewj keâefjleeb JewjefÛe Jee{s ~ DeeheCeeme og:Ke YeesieCeW Ie[s ~ cnCeesefve MeeneCÙeeÛes kegâkeâ[s ~ keâUeW Dee}W ~~36~~ Jewjeves Jewj Jee{tve meJe& mebyebefOeleebvee og:KeÛe YeesieeJes }eieles. ÙeeleÛe MeneCeheCeeÛes jnmÙe DeesUKeeJes. ~~36~~

DeKeb[ DeeheCee meebYeeefUleer ~ #egu}keâheCe ÙesTb vesefoleer ~ Leesj }eskeâebme #cee Meebefle ~ DeielÙe keâjCeW ~~37~~ Keje ßes‰ Deehe}e ßes‰heCee menpeheCes meebYeeUlees. mJele:keâ[s nervelJe ÙesT osle veener. Meebleer Je #ecee ns lÙeeÛÙee mJeYeeJeeÛes mLeeÙeerYeeJe Demeleele. ~~37~~

DeJeiegCeeheemeeR yewme}e iegCeer ~ DeeJeiegCe keâUlees leled#eCeeR ~ efJeJeskeâer heg®
GheeÙes heefjÙeeÙes oerIe& Øeslve ~ efJeJeskeâyeUW veevee Ùeslve ~ keâjer} leÙeeÛeW ceefnceeve ~ leesefÛe peeCes ~~39~~ }eskeâebÛes Deblejbie meebYeeUCÙeeÛes GheeÙe, Øemebieer DeeJeMÙekeâ les heÙee&Ùe, efJeJeskeâeÛÙee yeUeves kesâ}s}s Deveskeâ ØekeâejÛes ØeoerIe& ØeÙelve pees keâjlees lÙeeÛes cees"sheCe lÙee}eÛe "eTkeâ! ~~39~~

ogpe&veer JesJeo¤ve Iesle}e ~ yeeMkeâU }eskeâeR Iemeefj}e ~ efJeJeskeâeheemetve ÛesJe}e ~ efJeJeskeâer kewâmee ~~40~~ pÙee}e ogpe&ve Iesjleele, pees GLeU }eskeâebyejesyej Jeenle peelees Je efJeJeskeâeheemetve {Ulees lÙee}e efJeJeskeâer keâmes cnCeeJes? ~~40~~

vÙeeÙes heefjÙeeÙes GheeÙes ~ cetKee&me nW keâUs keâeÙes ~ cetKee&keâefjleeb efÛeJe[e nesÙes ~ cepÙee}meerÛee ~~41~~ vÙeeÙe, heÙee&Ùeer JÙeJemLee Je GheeÙe F. cetKeeËvee keâeÙe keâUCeej? les meYesÛee efJeÛekeâe keâjleele. ~~41~~

ceie les MeeneCes veerš keâefjleer ~ mJeÙeW meenesve meenefJeleer ~ mJeÙeW keâ¤ve keâjefJeleer ~ }eskeâebkeâjJeeR ~~42~~ MeneCeer ceb[Uer leer meYee ceeiee&Jej DeeCeleele. meJe& ØekeâejÛes DeefJeÛeejer Jele&ve menve keâ¤ve Flejebvee les menve keâjCÙeeÛeer ØesjCee osleele. mJele: lemes keâ¤ve }eskeâebkeâ[tve keâ¤ve Iesleele. ~~42~~

he=LJeerceOeW Gob[ peve ~ peveeceOeW Demeleer meppeve ~ peÙeebkeâefjleeb meceeOeeve ~ ØeeCeercee$eemeer ~~43~~ he=LJeerJej ceeCemeebÛeer mebKÙee ØeÛeb[ Deens. lÙeele Deme}suÙee meppeveebcegUsÛe Flejebvee meceeOeeve efceUCÙeeÛeer JÙeJemLee nesles. ~~43~~

lees ceveesieleebÛeer DeebieW peeCes ~ ceeve Øemebie meceÙes peeCes ~ meblehlee}eieeR efveJeTb peeCes ~ veevee ØekeâejW ~~44~~ ceeveJeer efJeÛeejeÛÙee meJe& efoMee lÙee}e keâUleele. keâesCelÙeener mecemÙesÛeer JÙeehleer, (ceeve) Øeehle Øemebie Je keâeUeÛeer iejpe lees peeCelees. Meeskeâeoer keâejCeebveer meblehle Pee}suÙeebvee Meeble keâjCÙeeÛes Deveskeâ GheeÙe lÙeeÛesheeMeer Demeleele. ~~44~~

Ssmee lees peeCelee }eskeâ ~ meceLe& leÙeeÛee efJeJeskeâ ~ lÙeeÛeW keâjCeW keâebneR Ùeskeâ ~ peveeme keâUsvee ~~45~~ }eskeâebÛes Deblejbie ÙeLeeLe&heCes peeCeCeeNÙee lÙee meceLee&ÛÙee efJeJeskeâeÛeer neleesšer }eskeâebvee cegUerÛe mecepele veener. ~~45~~

yengle peveeme Ûee}Jeer ~ veevee ceb[UW ne}Jeer ~ Ssmeer ns meceLe&heoJeer ~ efJeJeskeWâ nesles ~~46~~ Deveskeâ }eskeâebvee mevceeieea }eJetve efkeâlÙeskeâ mecegoeÙeebvee keâeÙee&keâ[s ØeJe=òe keâjCeeNÙee}e `meceLe&'ner heoJeer lÙeeÛÙee efJeJeskeâmebhevvelescegUs efceUles. ~~46~~

efJeJeskeâ SkeâebleeR keâjeJee ~ peieoerMe OeejCesveW OejeJee ~ }eskeâ Deehe}e DeeCeer hejeJee ~ cnCeeWefÛe veÙes ~~47~~ peerJe °erves efYevvelee Deme}er lejer Deelce°erves Deme}suÙee SskeäÙeeÛee efJeJeskeâ Skeâebleeble keâjeJee. peieoerMeeÛÙee DevegmebOeeveele jeneJes Je `ne ceePee, ne hejkeâe' Demes ceveele DeeCet veÙes. ~~47~~

ÙeskeâebleeR efJeJeskeâ "eFË he[s ~ Ùeskeâebleer Ùeslve meebhe[s ~ Ùeskeâebleer leke&â JeeJe[s ~ yeÇÿeeb[ieesUeR ~~48~~ ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

731

(o. 18 me. 10)

Demee efJeJeskeâ Skeâebleele neslees. lees SkeâebleeleÛe meebYeeUCÙeeÛee Ùelve keâjlee Ùeslees. Skeâebleele lekeâe&ves meJe& yeÇÿeeb[eÛee Oeeb[esUe Ieslee Ùeslees. ~~48~~

ÙeskeâebleeR mcejCe keâjeJeW ~ Ûegkeâ}W efveOeeve he[s "eJeW ~ DeblejelcÙeemeefjmeW efHeâjeJeW ~ keâebneR lejer ~~49~~ Skeâebleele iesuÙee efoJemeeÛee efJeÛeej kesâ}e Demelee Pee}suÙee Ûegkeâe keâUleele. lees efoJeme yeepet}e mee¤ve F&ÕejeØeceeCes peces} lesJe{s JÙeehekeâ JneJes. ~~49~~

peÙeeme Ùeskeâeble ceeve}e ~ DeJeIÙee DeeOeeR keâUW lÙee}e ~ lÙeeJesieUW Jeef[}heCee}e ~ "eJeefÛe veeneR ~~50~~ pÙeeÛes ceve Skeâebleele jceles lÙee}e meJeeËÛÙee Deieesoj heefjefmLeleerÛes Deekeâ}ve nesles eEkeâJee mJe¤heevegYeJe Ùeslees, yeÇÿeeSJe{s JÙeehekeâ (Je[er}) nesCÙeemee"er ogmeje GheeÙe veener. ~~50~~ Fefle ßeeroemeyeesOes ieg®efMe<ÙemebJeeos ‘ßeesleeDeJe}#eCeefve¤heCeveece’ meceeme oneJee ieg®efMe<ÙemebJeeoelcekeâ ßeeroemeyeesOe Ùee «ebLeeleer} ‘ßeesleeDeJe}#eCeefve¤heCe’ veeJeeÛee oneJee meceeme meceehle –oMekeâ De"jeJee meceehle–

Q

(o. 18 me. 10)

732

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

oMekeâ SkeâeseCf emeeJee : efMekeâJeCe meceeme heefn}e : }sKeveef›eâÙeeefve¤heCe ~~ ßeerjece meceLe& ~~

yeÇeÿeCeW yeeUyeesOe De#ej ~ Ie[megveer keâjeJeW megboj ~ peW osKeleebefÛe Ûelegj ~ meceeOeeve heeJeleer ~~1~~ }eskeâefMe#eCeeÛeer peyeeyeoejer DemeCeeNÙeeves Deehe}s De#ej Demes JeUCeoej keâjeJes keâer les heenleeÛe peeCelÙee}e meceeOeeve JneJes. ~~1~~

JeešesUW mejUW ceeskeâUW ~ Jeesle}W cemeerÛeW keâeUW ~ kegâUkegâUerle JeUer Ûeeef}uÙee {eUW ~ cegkeäleceeUe pewMee ~~2~~ ie[o keâeàÙee MeeF&ves ef}efn}s}s De#ej iees} JeUCeeÛes, mejU Je ceeskeâUs DemeeJes. lÙee De#ejebÛÙee DeesUer mejU js
De#ejcee$e eflelegkeWâ veerš ~ vescemle hewme keâeves veerš ~ Dee[JÙee cee$ee lÙee efn veerš ~ Deekeg&â}eR Jes}eb[Ÿee ~~3~~ ØelÙeskeâ De#ej lÙeeÛe JeUCeeÛes, Skeâe jebiesle, ceOes hegjsmes Deblej mees[tve Je keâevee, cee$ee, Jes}ebšŸee, jHeâej, F. peeieÛÙee peeieer DemeeJÙeele. ~~3~~

heefn}W De#ej peW keâeef{}W ~ «ebLe mebhesleeW heenelee ies}W ~ Ùeskeâe šebkeWâefÛe ef}efn}W ~ SsmeW Jeešs ~~4~~ «ebLeeÛeer meg®Jeele keâjleevee ef}efn}s}s heefn}s De#ej Je «ebLemeceehleerÛes De#ej Ùee ojcÙeeveÛes }sKeve heentve les Skeâe yew"keâerle SkeâeÛe šekeâeves ef}efnuÙeemeejKes JeešeJes. ~~4~~

De#ejeÛeW keâeUsheCe ~ šebkeâeÛeW "esmejheCe ~ lewmeWefÛe JeUCe JeebkeâeCe ~ meeefjKeWefÛe ~~5~~ De#ej ceOesÛe ie[o keâeUs Je keâes"slejer efHeâkeâš keâeUs vemeeJes. šebkeâeÛes šeskeâ meejKesÛe pee[ DemeeJes. De#ejeÛes JeUCe eEkeâJee JeekeâCe meJe&$e meejKes DemeeJes. ~~5~~

JeesUerme JeesUer }eiesvee ~ Deekeg&â}er cee$ee Yesoervee ~ Kee}er}s JeesUerme mheMexvee ~ DeLeJee }byee#ej ~~6~~ Kee}ÛÙee Je JejÛÙee DeesUerle Deblej DemeeJes. jHeâej Je cee$eebÛee hejmhejebvee Úso yemet veÙes. SKeeosÛe De#ej }ebye keâe{tve les Kee}er} DeesUer}e šsketâ veÙes. ~~6~~

heeve efMe
keâes"W MeesOeemeer Dee[svee ~ Ûegkeâer heenleeb meebhe[svee ~ iejpe kesâ}er nW Ie[svee ~ }sKekeâeheemegveer ~~8~~ og®mleermee"er JeeJe DemeeJee. menmee Ûetkeâ vemeeJeer. }sKekeâeves iejpesheesšer keâeškeâmej kesâ}er Demes nesT veÙes. ~~8~~

pÙeeÛeW JeÙe Deens vetleve ~ lÙeeveW uÙeeneJeW peheesve ~ peveemeer he[s ceesnve ~ SsmeW keâjeJeW ~~9~~ }neve ceg}ebveer peeCeerJehetJe&keâ Demes megboj ef}neJes keâer lÙeeÛee JeeÛeCeeNÙeebvee ceesn efvecee&Ce nesF&}. ~~9~~

yeng yeeefjkeâ le®CeheCeeR ~ keâecee veÙes cneleejheCeeR ~ ceOÙemle ef}efnCÙeeÛeer keâjCeer ~ kesâ}er heeefnpes ~~10~~ le®Ce JeÙeele Heâej yeejerkeâ De#ej ef}efn}s lej les Je=ælJeele JeeÛelee Ùesle veener. cnCetve De#ej ceOÙece nJes. ~~10~~

YeesJeleW mLeU mees[tve ÅeeJeW ~ ceOeWefÛe ÛeceÛeefcele uÙeeneJeW ~ keâeieo Pe[leebefn Pe[eJeW ~ ve}iesefÛe De#ej ~~11~~ ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

733

(o. 19 me. 1)

keâeieoeJej Ûeesnerkeâ[s hegjsMeer peeiee mees[tve ceOÙeeJej "me"Meerle ef}neJes. keâeieo peerCe& Pee}e lejer De#ejs leepeer efomeeJeerle. ~~11~~

Ssmee «ebLe peheesveer uÙeeneJee ~ ØeeCeercee$eeme Ghepes nsJee ~ Ssmee heg®
keâeÙee yengle keâ°JeeJeer ~ Glkeâš keâere|le GjJeeJeer ~ Ûeškeâ }eGveer mees[eJeer ~ keâebneR Ùeskeâ ~~13~~ lÙeemee"er Deceehe keâ° IesTve ceeies meledkeâerleea jeneJeer. }eskeâebvee DelÙeble Deeke=â° keâ¤ve IÙeeJes. ~~13~~

IešŸe keâeieo DeeCeeJes ~ peheesve vescemle KeUeJes ~ ef}efnCÙeeÛes meeces DemeeJes ~ veeveehejer ~~14~~ opexoej keâeieoe}e veerš KeU }eJetve veevee ØekeâejÛes }sKevemeeefnlÙe DeeOeerheemetve leÙeej "sJeeJes. ~~14~~

megNÙee keâeleNÙee peeieeF&le ~ KeUer IeeWšeUW leeieeF&le ~ veevee megjbie efceefßele ~ peeCeesefve IÙeeJeW ~~15~~ megNÙee, keâeleNÙee, hešdšŸee, KeU, legjšerÛes heeCeer, keâeieo IeesšCÙeeÛee ¤U, leeieeÛee keâe}e Je lÙeeble efcemeUCÙeemee"er megiebOeer õJÙes DemeeJeerle. ~~15~~

veevee osmeerÛes ye® DeeCeeJes ~ Iešer yeeefjkeâ mejUs IÙeeJes ~ veevee jbieeÛes DeeCeeJes ~ veevee efpevemeer ~~16~~ ef"keâef"keâeCeÛes yees¤ DeeCetve lÙeebleer} šCekeâ, yeejerkeâ Je mejU IÙeeJesle. les Deveskeâ peeleerÛes Je jbieeÛes DemeeJesle. ~~16~~

veevee efpevemeer šebkeâlees[Ceer ~ veevee ØekeâejW jsKeešCeer ~ efÛe$eefJeefÛe$e keâjCeer ~ efmemeW}esàÙee ~~17~~ yees¤ÛÙee šeskeâe}e Ûeerj hee[CÙeemee"er Deveskeâ ØekeâejÛÙee yeejerkeâ megNÙee, jsIee DeeKeCÙeemee"er hešdšŸee Je veevee ØekeâejÛÙee efMeMeeÛÙee ieesàÙee DemeeJÙeele. ~~17~~

eEniegU meb«eneR DemeeJes ~ JeeU}s DeeefUles heenesve IÙeeJes ~ meesheW efYepeGveer JeeUJeeJes ~ meb«en cemeerÛes ~~18~~ eE[keâ JeeU}s}e keâer Dees}e les heentve IÙeeJes. keâepeUeÛeer MeeF& keâjCÙeemee"er }eieCeejer Jevemheleer efYepeJetve veblej JeeUJetve leer mee"JeeJeer. ~~18~~

leiešer FefleßeÙee keâjeJÙee ~ yebojer HeâàÙee IeesšeJÙee ~ veevee efÛe$eeR efÛeleejeJÙee ~ GbÛe efÛe$eW ~~19~~ ØekeâjCeeÛÙee MesJešer `Fefleßeer' Demes DeefOekeâ IeesšerJe De#ejele ef}neJes. osJeoejeÛÙee HeâàÙee Ieemetve lÙeebJej veevee ØekeâejÛeer opexoej efÛe$es keâe{eJeerle. ~~19~~

veevee ieeshe veevee yeemeveW ~ cesCekeâehe[W eEmeogjJeCex ~ hesšŸee kegâ}heW peheCeW ~ hegmlekeâekeâejCeW ~~20~~ ceT oesNÙee, «ebLeeÛeer JeŒes, MeWojer cesCekeâehe[s, hesšŸee, kegâ}hes F. meeOeveebveer «ebLe peheeJee. ~~20~~ Fefle ßeeroemeyeesOes ieg®efMe<ÙemebJeeos ‘}sKeveef›eâÙeeefve¤heCeveece’ meceeme heefn}e ieg®efMe<ÙemebJeeoelcekeâ ßeeroemeyeesOe Ùee «ebLeeleer} ‘}sKeveef›eâÙeeefve¤heCe’ veeJeeÛee heefn}e meceeme meceehle

(o. 19 me. 1)

734

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

oMekeâ SkeâesefCemeeJee : efMekeâJeCe meceeme ogmeje : efJeJejCeefve¤heCe ~~ ßeerjece meceLe& ~~ ceeieeb yeesef}}s }sKeveYeso ~ Deeleeb Sskeâe DeLe&Yeso ~ veevee ØekeâejerÛes mebJeeo ~ mecepeesve IÙeeJes ~~1~~ ceeieer} ØekeâjCeele }sKeveeÛeer jnmÙes (Yeso) G}ie[tve oeKeefJe}er. Deelee MeyoeÛes DeLe& keâjCÙeeÛeer jnmÙes Je mebJeeoeleer} KegyÙee mecepetve IÙeeJÙeele. (ceeieer} meceemeele }sKeveeÛes Øekeâej meebefiele}s vemetve }sKeveef›eâÙee meebefiele}er Deens. cnCetve ÙesLes Yeso nŸee MeyoeÛee `Øekeâej' Demee DeLe& ve keâjlee jnmÙe, Ùegkeäleer eEkeâJee keâ}e Demee DeLe& kesâ}e Deens.) ~~1~~

MeyoYeso DeLe&Yeso ~ cegõeYeso ØeyebOeYeso ~ veevee MeyoeÛes MeyoYeso ~ peeCeesveer heeneJes ~~2~~ Meyoebceeieer} Ùeespekeâlee, megmebiele DeLe&, }sKekeâeÛeer efJeefMe° cegõe (mJele:ÛÙee veeJeeÛee Gu}sKe), }sKeveeÛee Øekeâej (efveyebOe, šerkeâe F.) Je SkeâeÛe MeyoeÛes Deveskeâ DeLe& mecepeeJetve IÙeeJesle. ~~2~~

veevee DeeMebkeâe ØelÙeesòejW ~ veevee ØeefÛele mee#eelkeâejW ~ pesCeWkeâefjleeb peieoeblejW ~ Ûecelkeâejleer ~~3~~ ßeeslÙeebÛÙee Je JeeÛekeâebÛÙee Deveskeâ MebkeâebÛes leelkeâeU meceeOeeve keâjeJes. lÙeebvee les hešs} Je DevegYeJee}e ÙesF&} Demes meebieeJes. lÙeecegUs meJeeËveeÛe veJe} Jeešles. ~~3~~

veevee hetJe&he#e efmeæeble ~ ØelÙeÙees heeneJee vescemle ~ DevegceeveeÛeW KemleJesmle ~ yees}eWefÛe veÙes ~~4~~ Deveskeâ celeebÛes Je MebkeâebÛes hetJe&he#e Je efmeæevlehe#e nŸeebÛee meekeâuÙeeves efveÙeefcele DeYÙeeme keâjeJee. kesâJeU Deboepeeves DeIeUheIeU yees}t veÙes. ~~4~~

ØeJe=efòe DeLeJee efveJe=òeer ~ ØeefÛeleerefJeCe DeJeIeer Yeüebleer ~ ieUbiÙeebceOeer} peieppeesefle ~ Ûesles} keâes"W ~~5~~ ØehebÛe Je hejceeLe& nŸee oesvneRÛee Jekeälee DevegYeJeer vemes} lej YeüceeÛes meeceüepÙe Demeles. DeesuÙee keâÛejehesšerle pemee Deiveer hesšle veener lÙeeØeceeCes DeveefOekeâeNÙee}e DeelcepÙeesleerÛee DevegYeJe Ùesle veener. ~~5~~

nsle mecepeesve Gòej osCeW ~ ogmeNÙeeÛes peerJeerÛeW mecepeCeW ~ cegKÙe ÛÙeelegÙee&ÛeeR }#eCeW ~ leW nW SsmeeR ~~6~~ ns }#eele IesTveÛe ØeMveebÛes Gòej ÅeeJes. ØeMvekeâlÙee&Ûes ceveesiele }#eele IesCÙeeÛes ÛeelegÙe& DemeeJes. (DeveefOekeâeNÙee}e Heâej keâener meebiet veÙes) ~~6~~

ÛeelegÙexefJeCe Kešheš ~ les efJeÅeeefÛe Heâ}keâš ~ meYesceOeW DeešIeeš ~ meceeOeeve kewâÛeW ~~7~~ ns ÛeelegÙe& vemes} lej JekeälÙeepeJeU heefjhetCe& %eeve Demetvener les Heâ}keâšeØeceeCes G[tve peeles. (`kegâ#es$eer yeerpe Ieele}s'– %eeves.) DeMee ceb[UeRÛÙee meYesle yees}CÙeeÛee Deešeheerše keâ¤ve meceeOeeve keâmes efceUs}? ~~7~~

yengle yees}CeW SskeâeJeW ~ lesLeW ceesvÙeefÛe OejeJeW ~ DeuheefÛevnW mecepeeJeW ~ peieoeblej ~~8~~ Deveskeâ }eskeâ Deveskeâ Øekeâejs yees}le Demeleer} lej lesLes Skeâ Meyoner yees}t veÙes. nŸee ye[ye[erJe¤veÛe lÙeebÛes Deblejbie DeesUKeeJes. ~~8~~

yee
735

(o. 19 me. 2)

vesCeleheCe mees[tb veÙes ~ peeCeheCeW HegâieeW veÙes ~ veevee peveeÛeW ùoÙes ~ ce=o MeyoW Gkeâ}eJeW ~~10~~ Deehe}er De%eeveeÛeer Yetefcekeâe mees[tve heebef[lÙeeves Ûe{tve peeT veÙes. nUgJeej Meyoebveer, DeveskeâebÛes De%eeveeves Peekeâ}s}s Deble:keâjCe ceeskeâUs keâjeJes. ~~10~~

Øemebie peeCeeJee vesškeâe ~ yengleebmeer peePeg IesTb vekeâe ~ KejW DemeleebefÛe veemekeâe ~ Heâ[ neslees ~~11~~ meYesleer} JeeleeJejCeeÛee Deboepe IesTve SkeâeÛe JesUer DeveskeâebMeer Jeeo Iee}t veÙes. Deehe}s cnCeCes ÙeesiÙe Deme}s lejer Jeeobieeves meYee cees[les. ~~11~~

MeesOe Iesleeb DeeUmeeW veÙes ~ Yeü° }eskeâeR yewmeeW veÙes ~ yewme}W lejer šeketbâ veÙes ~ efceLÙee oes
Deblej Deelee&ÛeW MeesOeeJeW ~ ØemebieeR Lees[W efÛe JeeÛeeJeW ~ Ûeškeâ }eGveer mees[eJeW ~ YeuÙee ceveg<Ùeemeer ~~13~~ leerJeÇ cegceg#eglJe MeesOeeJes Je lÙee}e DeeJeMÙekeâ lesJe{sÛe MeeŒe JeeÛetve oeKeJeeJes. lÙee}e DeeheuÙeeefJe
cepÙee}meeRle yewmeeW veÙes ~ meceejeOevesmeer peeTb veÙes ~ peeleeb ÙesUef}JeeCeW nesÙes ~ efpeCeW Deeheg}W ~~14~~ jepekeâerÙe JeUCeeÛÙee yew"keâerle yemet veÙes. DeVeÚ$eele pesJet veÙes. lÙeeves Deehe}s peerJeve DeesMeeUJeeCes nesles. ~~14~~

Gòece iegCe ØeiešJeeJes ~ ceie Ye}lÙeemeer yees}leeb HeâeJes ~ Ye}s heenesve keâjeJes ~ MeesOetve efce$e ~~15~~ DeeheuÙeeleer} Gòece iegCe meJeeËvee keâU}s keâer keâesCeeMeerner yees}}s lejer lÙeeÛee GheÙeesie neslees. (keâerleeaÛee ØeYeeJe he[lees.) meppeveebvee heejKetve lÙeebÛÙeeMeer mvesn peceJeeJee. ~~15~~

GheemevesmeeefjKeW yees}eJeW ~ meJe& peveemeer lees
"eFË "eFË MeesOe IÙeeJee ~ ceie «eeceeR ØeJesMe keâjeJee ~ ØeeCeercee$e yees}JeeJee ~ DeehleheCeW ~~17~~ meJe& ØekeâejÛeer ceeefnleer IesTveÛe cenbleeves ieeJeele ØeJesMe keâjeJee Je meJeeËMeer les Deehe}s Deehle DemeuÙeeØeceeCes Deeheg}keâerves yees}eJes. ~~17~~

GbÛe veerÛe cnCeeW veÙes ~ mekeâUebÛeW efveJeJeeJeW ùoÙes ~ DemleceeveeR peeTb veÙes ~ keâes"W leNneR ~~18~~ ne ßes‰, ne keâefve‰ Demee YesoYeeJe ke⤠veÙes. meJeeËvee meceeOeeve nesF&} Demes yees}eJes. metÙee&mleeveblej cegkeäkeâeceeÛeer peeiee mees[tve keâes"sner peeT veÙes. ~~18~~

peieeceOeW peieefce$e ~ efpeJnsheemeeR Deens met$e ~ keâes"W leNner melhee$e ~ MeesOetve keâe{eJeW ~~19~~ nŸee peieele peieeMeer cew$eer pees[CÙeeÛes jnmÙe JeeCeerceOÙes Deens. nŸee cew$eerletve melhee$e Je cegceg#et MeesOetve keâe{eJesle. ~~19~~

keâLee nesleer lesLeW peeJeW ~ ogjer oerveemeeefjKeW yewmeeJeW ~ lesLeer} mekeâU njõ IÙeeJeW ~ DebleÙee&ceeR ~~20~~ keâLee-keâerle&ve Ûee}t Demes} lesLes peeTve meeceevÙeeØeceeCes Skeâe keâesheNÙeele otj yemeeJes. SketâCe meJe& JeeleeJejCeeÛee veerš Deboepe IÙeeJee. ~~20~~

lesLeW Ye}W Dee[Uleer ~ JÙeehekeâ les efn keâUeW Ùesleer ~ nUgnUg ceboieleer ~ jerie keâjeJee ~~21~~ lÙeeleer} meppeve Je ef›eâÙeeMeer} }eskeâ DeesUKetve meeJekeâeMe Je yesleeyesleeves lÙeebÛÙeeMeer mebyebOe Jee{JeeJesle. ~~21~~ (o. 19 me. 2)

736

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

mekeâUeceOeW efJeMes
Oetle&heCeW mekeâU peeCeeJeW ~ DeblejeR Deblej yeeCeeJeW ~ mecepeuÙeeefJeCe efmeCeeJeW ~ keâemeÙeemeer ~~23~~ ÛeeCee#eheCeeves meJe&keâener peeCetve IesTve ogmeNÙeeÛÙee ceveele Deehe}s ceve efceUJetve IÙeeJes. ns meJe& }#eele ve Ieslee GieerÛeÛe keâe keâ°eJes? ~~23~~ Fefle ßeeroemeyeesOes ieg®efMe<ÙemebJeeos ‘efJeJejCeefve¤heCeveece’ meceeme ogmeje ieg®efMe<ÙemebJeeoelcekeâ ßeeroemeyeesOe Ùee «ebLeeleer} ‘efJeJejCeefve¤heCe’ veeJeeÛee ogmeje meceeme meceehle

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

737

(o. 19 me. 2)

oMekeâ SkeâesefCemeeJee : efMekeâJeCe meceeme eflemeje : keâjbš}#eCeefve¤heCe ~~ ßeerjece meceLe& ~~

megefÛele keâ®veer Deble:keâCe& ~ Sskeâe keâjbš}#eCe ~ nW lÙeeefieleeb meosJe}#eCe ~ DeebieeR yeeCes ~~1~~ Deelee ceve Skeâe«e keâ¤ve keâjbšŸeeÛeer }#eCes Sskeâe. lÙeebÛee lÙeeie kesâ}e Demelee YeeiÙeJebleeÛeer }#eCes Debieer yeeCeleele. ~~1~~

heeheekeâefjleeb oefjõ Øeehle ~ oefjõW nesÙes heehemebefÛele ~ SsmeWefÛe nesle peele ~ #eCe#eCee ~~2~~ heeheeÛes HeâU cnCetve oeefjõŸeeÛes og:Ke YeesieeJes }eietve oeefjõŸeecegUs heehes Jee{le peeleele. Demes ns Ûe›eâ melele Ûee}t jenles. ~~2~~

ÙeekeâejCeW keâjbš}#eCeW ~ Sskeâesveer lÙeeieefÛe keâjCeW ~ cnefCepes keâebneR Ùeskeâ yeeCes ~ meosJe}#eCe ~~3~~ cnCetve keâjbš}#eCes Ssketâve lÙeebÛee lÙeeie keâjCÙeeÛes mJeeleb$Ùe Jeehej}s lej YeeiÙeJebleeÛeer }#eCes Debieer yeeCeleele. ~~3~~

keâjbšŸeeme DeeUme DeeJe[s ~ Ùelve keâoeheer veeJe[s ~ lÙeeÛeer Jeemevee JeeJe[s ~ DeOeceeA meoe ~~4~~ keâjbšŸee}e DeeUme Heâej efØeÙe DemeuÙeeves ØeÙelveeÛes keâ° keâOeerÛe vekeâes Demeleele. ÛeefjleeLee&mee"er melele lees iewjceeiee&keâ[s JeUlees. ~~4~~

meoe Yeüefce° efveomegje ~ GieWefÛe yees}s mewjebJewje ~keâesCeerÙeskeâeÛÙee Debleje ~ ceevesefÛevee ~~5~~ melele Yeüefce°emeejKee, PeesheeUt Je DekeâejCe yejUle jenlees. lees keâesCee}ener vekeâesmee neslees. ~~5~~

}sneW vesCes JeeÛetb vesCes ~ meJeoemegle IesTb vesCes ~ efnMesye efkeâlesye jeKeeW vesCes ~ OeejCee veeneR ~~6~~ ef}efnCes, JeeÛeCes, IesCesosCes keâjCes, efnMesye "sJeCes F. keâenerÛe Ùesle veener Je }#eelener keâener jenle veener. ~~6~~

nejJeer meeb[er hee[er Heâes[er ~ efJemejs Ûegkesâ veevee Kees[er ~ YeuÙeeÛes mebieleerÛeer DeeJe[er ~ keâoeheer veeneR ~~7~~ njJelees, meeb[lees, hee[lees, Heâes[lees, efJemejlees, melele Ûegkeâe keâjlees Je Kees[ŸeeU Demelees. meppeveebÛee menJeeme keâOeerÛe DeeJe[le veener. ~~7~~

Ûeeš ie[er cesUefJe}s ~ kegâkeâceea efce$e kesâ}s ~ Kešveš ÙeskeâJeefš}s ~ Ûeesjšs heeheer ~~8~~ Leehesyeepe Je ogpe&ve }eskeâebMeer cew$eer keâjlees. Jeekeâ[Ÿee efJeÛeejeÛes, veeškeâer, Ûeesjšs Je heeheer ceeCemes peceJelees. ~~8~~

pÙeemeeR lÙeemeeR keâUkeâše ~ mJeÙeW meoeÛee Ûeesjše ~ hejIeelekeâer Oeešeceesše ~ Jeeše hee[er ~~9~~ meJeeËMeer Yeeb[Ces Gkeâ¤ve keâe{Ceeje, ÛeesjšŸee vepejsÛee Je Ûeesj, oieeHeâškeâe keâjCÙeele hešeF&le, Je OeeršheCes JeešceeNÙee keâjlees. ~~9~~

oerIe& metÛevee megÛesefÛevee ~ vÙeeÙe veerefle ns ®Ûesvee ~ hejDeefYeUemeeR Jeemevee ~ efvejblej ~~10~~ otjoe|MelJe cegUerÛe veener, vÙeeÙe-veerleer DeeJe[le veener Je ogmeNÙeeÛÙee OeveeefokeâebJej les }gyee[CÙeemee"er melele vepej Demeles. ~~10~~

DeeUmeW Mejerj heeefU}W ~ hejbleg heesšWefJeCe ies}W ~ meg[keWâ efceUsveemeW pee}W ~ heebIejeÙee ~~11~~ (o. 19 me. 3)

738

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

DeeUmeecegUs Mejerje}e $eeme osle veener Keje, heCe DeVe ve efceUeuÙeeves les Kebieles. JeŒe Je heebIe®Cee}ener ceneie neslees. ~~11~~

DeeUmeW Mejerj heeUer ~ DeKeb[ kegbâmeer keâeb[esUer ~ efveõsÛes hee[er megkeâeUeR ~ DeeheCeemeer ~~12~~ DeeUmeeves Mejerj peeWyeeUtve "sJetve melele kegâMeer KeepeJele yemelees. (efvejLe&keâ ne}Ûee}er keâjlees.) DeKeb[ efveõeOeerve jenlees. ~~12~~

peveemeeR ceer$eer keâjervee ~ keâ"erCe Meyo yees}s veevee ~ cetKe&heCeW DeeJejsvee ~ keâesCeerÙeskeâemeer ~~13~~ keâesCeeMeer mebyebOe ve "sJelee G}š meJeeËvee keâ"esj Meyoebveer Deveskeâ Øekeâejs ogKeJelees. lees SJe{e cetKe& Demelees keâer lÙeeÛeer keâesCee}ener mecepetle Iee}lee Ùesle veener. ~~13~~

heefJe$e }eskeâebceOeW efYe[eJes ~ JeeWieUeceOeW efveMebkeâ OeebJes ~ meoe ceveeheemetve YeeJes ~ peveeEveÅe ef›eâÙee ~~14~~ heefJe$e }eskeâeble peeÙe}e }epe Jeešles heCe IeeCesj[Ÿee }eskeâeble ceeskeâUsheCeeves JeeJejlees. pes keâce& }eskeâ eEveÅe mecepeleele les ceveeheemetve DeeJe[les. ~~14~~

lesLeW keQâÛee hejeshekeâej ~ kesâ}e yengleebÛee mebJnej ~ heeheer DeveLeea Dehemceej ~ meJe&Deyeæer ~~15~~ Demee ceeCetme hejeshekeâej kegâ"}e keâjCeej! G}š lees heeheer, }njer, DeveLe&keâejkeâ Je meJe& Øekeâejs yeslee} ceeCetme DeveskeâebÛes cees"s vegkeâmeeve keâjlees. ~~15~~

Meyo meebYeeUtve yees}svee ~ DeeJeefjleeb DeeJejsvee ~ keâesCeerÙeskeâemeer ceevesvee ~ yees}CeW lÙeeÛeW ~~16~~ Meyo pehetve yees}le veener, keâesCee}ener DeeJejle veener Je lÙeeÛes yees}Ces keâesCee}eÛe hešle veener. ~~16~~

keâesCeerÙeskeâeme efJeÕeeme veeneR ~ keâesCeerÙeskeâemeeR meKÙe veeneR ~ efJeÅee JewYeJe keâebneRÛe veeneR ~ GieeefÛe lee"e ~~17~~ keâesCeeMeerÛe cew$eerÛes mebyebOe vemeleele, efMe#eCe eEkeâJee hewmee keâener veme}s lejer DekeâejCe ieJe& Oe¤ve yemelees. ~~17~~

jeKeeJeeR yengleebÛeeR DeblejW ~ YeeiÙe ÙesleW leoveblejW ~ SsmeeR nW efJeJeskeâeÛeeR GòejW ~ SskeâCeej veeneR ~~18~~ `DeveskeâebÛeer ceves meebYeeUeJeer lesJne YeeiÙeesoÙe neslees' F. JÙeeJeneefjkeâ megefJeÛeej Ssketâvener Iesle veener. ~~18~~

mJeÙeW DeeheCeeme keâUsvee ~ efMekeâefJe}W leW Sskesâvee ~ leÙeemeer GheeÙe veevee ~ keâeÙes keâefjleer ~~19~~ mJele:}e mecepele veener Je ogmeNÙeeÛes Sskeâle veener DeMeeÛee YeeiÙeesoÙe keâesCelÙee GheeÙeeves nesCeej? ~~19~~

keâuhevee keâjer Gob[ keâebneR ~ ØeehleJÙe leeW keâebneRÛe veeneR ~ DeKeb[ heef[}e mebosner ~ DevegceeveeÛes ~~20~~ veevee ØekeâejÛÙee ceveesjLeeble iegbie PeeuÙeeves ØelÙe#e }eYe keâenerÛe vemelees. melele mebMeÙe Je leke&âkegâlekeâe&le De[ketâve he[lees. ~~20~~

hegCÙeceeie& meebef[}e ceveW ~ heehe Pe[eJeW keâeMeeveW ~ efve§eÙe veeneR DevegceeveW ~ veeme kesâ}e ~~21~~ keâener hegCÙe efceUJeeJes Demes ceveeleÛe Ùesle vemeuÙeeves heeheeÛes #ee}ve keâMeeves nesF&}? keâesCeleeÛe efve§eÙe Oe[ vemeuÙeeves mebMeÙe lÙeeÛee veeMe keâjleele. ~~21~~

keâebneRÙeskeâ hegleX keâUsvee ~ meYesceOeW yees}eW jensvee ~ yee
keâebneR vescekeâheCe Deeheg}W ~ yengle peveemeer keâUeW Dee}W ~ leWefÛe ceveg<Ùe ceevÙe pee}W ~ Yetceb[UeR ~~23~~ pÙeeÛÙee JeeieCÙee-yees}CÙeeleer} vesškesâheCee meJeeËvee keâUtve Ùeslees lÙee}eÛe peieele ceeveceevÙelee efceUles. ~~23~~ ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

739

(o. 19 me. 3)

efPepeuÙeeJeebÛegveer keâerel| e keQâÛeer ~ ceevÙelee veJns keâeR HegâkeâeÛeer ~ efpekeâ[s eflekeâ[s nesles Ûeer Ûeer ~ DeJe}#eCeW ~~24~~ Peerpe meesmeuÙeeJeeÛetve Hegâkeâš ceeveceevÙelee Je keâerleea }eYele veener. DeJe}#eCes efome}er keâer meJe&$e HeâefpeleerÛe Heâefpeleer nesles. ~~24~~

YeuÙeeÛeer mebieleer Oejervee ~ DeeheCeemeer MeeneCes keâjervee ~ lees Deehe}e DeeheCe Jewjer peeCee ~ mJeefnle vesCes ~~25~~ pees mJele:Ûes efnle }#eele Iesle veener Demee mJele:MeerÛe peCet Jewj Oej}s}e lees, peeCelÙeebÛeer mebiele Oe¤ve mJele:}e MeneCee keâjerle veener. ~~25~~

}eskeâebmeer yejW keâjeJeW ~ leW GefmeCeW meJeWefÛe IÙeeJeW ~ SsmeW peÙeeÛÙee peerJeW ~ peeefCepesvee ~~26~~ }eskeâebvee ceole kesâ}er keâer les leelkeâeU lÙeeÛeer Hesâ[ keâjleele Demes lÙee peerJee}e keâUleÛe veener. ~~26~~

pesLeW veeneR Gòece iegCe ~ leW keâjbšheCeeÛeW }#eCe ~ yengleebmeeR ve ceves leW DeJe}#eCe ~ menpeefÛe pee}W ~~27~~ pesLes Gòece iegCemebheoe vemeles lesLes keâjbšsheCee Demelees. `pes Deveskeâebvee DeeJe[le veener les DeJe}#eCe' ner mejU JÙeeKÙee keâjlee Ùesles. ~~27~~

keâeÙee&keâejCe mekeâU keâebneR ~ keâeÙeXefJeCe lees keâebneRÛe veeneR ~ efvekeâeceer lees og:KeØeJeeneR ~ JeeneleefÛe ies}e ~~28~~ peieele meJe&$e keâeÙe&keâejCe YeeJe Deens. efouÙeeÛes keâeÙe& efceUCÙeeÛes keâejCe nesles. cnCetve DeMee keâeÙee&efMeJeeÙe keâener nelee}e }eiele veener. keâeÙe& ve keâjCeeje og:KeeÛÙee ØeJeenele Jeenle peelees. (peve ns megKeeÛes ~ efouÙee IesleuÙeeÛes ~~ legkeâe.) ~~28~~

yengleebmeeR ceevÙe Lees[e ~ lÙeeÛÙee heeheemeer veeneR pees[e ~ efvejeßeF& he[s GIe[e ~ pesLeW lesLeW ~~29~~ pees Deveskeâebvee Lees[ener DeeJe[le veener lÙeemeejKee heeheer keâesCeer veener. Demee lees DeeßeÙejefnle peeieespeeieer GIe[e he[lees. lÙeeÛes keâjbšsheCe meJeeËvee keâUles. ~~29~~

ÙeekeâejCeW DeJeiegCe lÙeeieeJes ~ Gòece iegCe mecepeesve IÙeeJes ~ lesCeW ceveemeeefjKeW HeâeJes ~ mekeâU keâebneR ~~30~~ cnCetve Gòece iegCe mecepeeJetve IesTve DeJeiegCeebÛee ÙelvehetJe&keâ lÙeeie keâjeJee. nŸeevesÛe meJe& keâener ceveemeejKes Ie[tve ÙesF&}. ~~30~~ Fefle ßeeroemeyeesOes ieg®efMe<ÙemebJeeos ‘keâjbš}#eCeefve¤heCeveece’ meceeme eflemeje ieg®efMe<ÙemebJeeoelcekeâ ßeeroemeyeesOe Ùee «ebLeeleer} ‘keâjbš}#eCeefve¤heCe’ veeJeeÛee eflemeje meceeme meceehle

(o. 19 me. 3)

740

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

oMekeâ SkeâesefCemeeJee : efMekeâJeCe meceeme ÛeJeLee : meosJe}#eCeefve¤heCe ~~ ßeerjece meceLe& ~~

ceeieeb yeesef}}W keâjbš}#eCe ~ leW efJeJeskeWâ meeb[eJeW mebhetCe& ~ Deeleeb Sskeâe meosJe }#eCe ~ hejce meewKÙeeoeÙeWkeâ ~~1~~ ceeieer} meceemeele keâjbšŸeeÛeer }#eCes meebefiele}er. lÙee meJeeËÛee efJeÛeejhetJe&keâ lÙeeie keâjeJee. Deelee DelÙeble megKe osCeejer megowJeer ceeCemeeÛeer }#eCes Sskeâe. ~~1~~

GhepeleiegCe MejerjeR ~ hejeshekeâejer veeveehejer ~ DeeJe[s meJeeËÛes DeblejeR ~ meJe&keâeU ~~2~~ keâenerpeCeebceOÙes ogmeNÙee}e melele ceole keâjCÙeemeejKes meodieÏCe GhepeleÛe Demeleele. les meJeeËvee ceveeheemetve melele DeeJe[leele. ~~2~~

megboj De#ej }sneW peeCes ~ ÛeheU Megæ JeeÛetb peeCes ~ DeLeeËlej meebieeW peeCes ~ mekeâU keâebneR ~~3~~ megboj nmlee#ej, Jesieeves Je lejerner DemKeef}le Je Megæ GÛÛeejemen JeeÛeCes, cegKÙeeLe&, OJevÙeLe& Jeiewjs mecepeCes FlÙeeoer meJe& iegCe Demeleele. ~~3~~

keâesCeeÛeW ceveesiele lees[ervee ~ YeuÙeebÛeer mebieleer mees[ervee ~ meosJe}#eCe Devegceevee ~ DeeCetve "sJeer ~~4~~ keâesCeeÛes ceve ogKeJeerle veener, meppeveebÛeer mebiele mees[erle veener Je lÙeeÛeskeâ[s heentve osJeceeCetme keâmee Demelees lÙeeÛee Deboepe Ùeslees. ~~4~~

lees mekeâU peveemeer JneJee ~ pesLeW lesLeW efvelÙe veJee ~ cetKe&heCeW DevegceeveieesJee ~ keâebneRÛe veeneR ~~5~~ lees meJeeËvee nJeenJeemee Jeešlees. ØelÙeskeâ ef"keâeCeer ØeLeceÛe DeeuÙeemeejKee lÙeeÛee Deeojmelkeâej neslees. lÙeeÛeer Skeâner iees° cetKee&ØeceeCes DeboepehebÛes vemeles. ~~5~~

veevee Gòece iegCe melhee$e ~ lesefÛe ceveg<Ùe peieefce$e ~ Øeieš keâerleea mJeleb$e ~ hejeOesve veeneR ~~6~~ Deveskeâ Gòece iegCeebcegUs pÙeeÛeer Gòece hee$elee efmeæ Pee}er Deens lees peieeÛee megùo yevelees. lÙeeÛeer keâerleea Øeieš Je keâceeF&Ûeer Demeles. ØemeejceeOÙeceeletve efceUe}s}er vemeles! ~~6~~

jeKes mekeâUebÛeW Deblej ~ Gob[ keâjer hee"eblej ~ vescemleheCeeÛee efJemej ~ he[Ceej veeneR ~~7~~ lees meJeeËÛeer ceves meebYeeUlees, melele hee"hee"eblej keâjlees Je vÙeeÙeveerleer Je jerleerves JeeieCes keâOeerner efJemejle veener. ~~7~~

veceüheCeW hegmeeW peeCes ~ vescemle DeLe& meebieeW peeCes ~ yees}eSsmeW Jeleex peeCes ~ Gòece ef›eâÙee ~~8~~ keâesCee}e keâener efJeÛeejCes Demes} lej veceülee Oe¤ve efJeÛeejlees, MeeŒeMegæ DeLe& meebielees Je yees}lees lemes Jeeietve oeKeJelees. lÙeeÛes meJe& keâjCes, JeeieCes Gòece Demeles. ~~8~~

pees ceeve}e yengleebmeer ~ keâesCeer yees}eW ve Mekesâ lÙeemeer ~ OeieOeieerle hegCÙejemeer ~ ceenebheg®
lees hejeshekeâej keâefjleebefÛe ies}e ~ heeefnpes lees pÙee}e lÙee}e ~ ceie keâeÙes GCeW leÙee}e ~ Yetceb[UeR ~~10~~ ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

741

(o. 19 me. 4)

pees melele ogmeNÙeemee"er efPepelees lees meJeeËvee nJeenJeemee Jeešlees.lÙee}e nŸee peieele keâeÙe keâceer he[Ceej? (ØelÙe#e meòee vemetvener lees meòeeOeerMe Demelees.) ~~10~~

yengle peve Jeeme heens ~ JesUsmeer lelkeâeU GYee jens ~ GCeW keâesCeeÛeW ve meens ~ leÙee heg®
Ûeewoe efJeÅee Ûeewme°er keâUe ~ peeCes mebieerle ieeÙesvekeâUe ~ DeelceefJeÅesÛee efpeJneUe ~ Gob[ lesLeW ~~12~~ Ûeewoe efJeÅee, Ûeewme° keâ}e, mebieerle-ieeÙeveeÛes keâewMeuÙe lÙeeÛes peJeU Demeles. cegKÙele: lÙee}e DeOÙeelce efJeÅesÛeer DeefleMeÙe DeeJe[ Demeles. ~~12~~

mekeâUebmeer veceü yees}CeW ~ ceveesiele jeKeesve Ûee}CeW ~ DeKeb[ keâesCeerÙeskeâeÛeW GCeW ~ he[eWefÛe vesoer ~~13~~ lees meJeeËpeJeU veceülesves yees}lees, meJeeËvee keâeÙe nJes les DeesUKetve Jeeielees Je keâesCee}ener keâesCeleerner GCeerJe Jeeš}er lej leer Ye¤ve keâe{lees. ~~13~~

vÙeeÙe veerefle Yepeve ceÙee&oe ~ keâeU meeLe&keâ keâjer meoe ~ oefjõheCeeÛeer Deeheoe ~ lesLeW kewâÛeer ~~14~~ pÙeeÛes meJe& peerJeve vÙeeÙe, veerleer Je GheemevesÛÙee Ûeewkeâšerleer} yebefomle efmLeleerle Ûee}les lÙee}e oeefjõŸeeÛes mebkeâš keâes"tve ÙesF&}? ~~14~~

GòeceiegCeW ße=bIeej}e ~ lees yengleeceOeW MeesYe}e ~ Øeieš ØeleeheW GieJe}e ~ ceeleË[ pewmee ~~15~~ Gòece iegCeebveer cebef[le Deme}s}e lees, heje›eâce¤he metÙe& ØelÙe#e GieJeuÙeeØeceeCes, meJeeËÛÙeele MeesYelees. ~~15~~

peeCelee heg®
ØehebÛeeR peeCes jepekeâejCe ~ hejceeLeea meekeâuÙe efJeJejCe ~ meJeeËceOeW Gòece iegCe ~ lÙeeÛee Yeeskeälee ~~17~~ ØehebÛeeleer} JÙeJenejkeâewMeuÙe Je jepekeâejCe lees Gòece peeCelees. hejceeLee&le Jesoeble MeeŒeeÛes Glke=â° mhe°erkeâjCe keâjlees Je pÙeele pes Gòece iegCe Demeleer} les peeCetve les lees Ieslees. ~~17~~

ceeieW Ùeskeâ heg{W Skeâ ~ Ssmee keâoeheer veeneR ob[keâ ~ meJe&$eebmeer De}esef}keâ ~ leÙee heg®
Deblejemeer }eies} {keâe ~ Ssmeer Jele&Cetkeâ keâ®b vekeâe ~ pesLeW lesLeW efJeJeskeâe ~ Øeieš keâjer ~~19~~ `keâesCeeÛesner Deble:keâjCe keâOeer ogKeJet veÙes' Demee efJeJeskeâeÛee efJeÛeej lees meJeeËvee meJe&$e meebielees. ~~19~~

keâce&efJeOeer GheemeveeefJeOeer ~ %eeveefJeOeer JewjeiÙeefJeOeer ~ efJeMeeU %ee$eglJeeÛeer yegæer ~ ÛeUs} kewâmeer ~~20~~ keâcee&Ûes keâewMeuÙe, efJeefOeJele Gheemevee, %eeveØeehleerÛeer meeOeves, JewjeiÙeeÛeer neleesšer meeOe}suÙee lÙee JÙeehekeâ %eelÙeeÛeer yegæer keâMeer yejs Iemejs}? ~~20~~

heeneleeb DeJeIes Gòece iegCe ~ leÙeeme JeeF&š cnCes} keâesCe ~ pewmee Deelcee mebhetCe& ~ meJeeË IešeR ~~21~~ Deelcee pemee meJe& osnele mebhetCe& JÙeehetve Demelees lÙeeØeceeCes lÙeeÛÙeele meJe& meodieÏCe hegjshetj DemeuÙeeves lÙee}e keâesCe veeJes "sJeCeej? ~~21~~

DeeheuÙee keâeÙee&me lelhej ~ }eskeâ Demeleer }eneveLeesj ~ lewmeeefÛe keâjer hejeshekeâej ~ ceveeheemegveer ~~22~~ (o. 19 me. 4)

742

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

}nevecees"er ceeCemes peMeer mJele:ÛÙee keâle&JÙeeefJe
ogmeNÙeeÛÙee og:Kes ogKeJes ~ ogmeNÙeeÛÙee megKeW megKeeJes ~ DeeJeIesefÛe megKeer DemeeJes ~ Ssmeer Jeemevee ~~23~~ ogmeNÙeeÛes og:Ke nsÛe lÙeeÛes og:Ke. ogmeNÙeeÛÙee megKeeves nesles lesÛe megKe. meJe&peCe megKeer DemeeJesle DeMeer lÙee}e leUceU Demeles. ~~23~~

Gob[ ceg}W veeveehejer ~ Jeef[}ebÛeW ceve DeJeIÙeebJejer ~ lewmeer DeJeIÙeebÛeer eEÛelee keâjer ~ ceenebheg®
peÙeeme keâesCeeÛeW meesmesvee ~ leÙeeÛeer efve:keâebÛeve Jeemevee ~ OeerkeâeefjuÙee Oeerkeâejsvee ~ leesefÛe ceneheg®
efceLÙee Mejerj eEveo}W ~ lejer ÙeeÛeW keâeÙes ies}W ~ %eelÙeemeer DeeefCe eEpeefle}W ~ osnsyegæerveW ~~26~~ ceeefÙekeâ MejerjeÛeer eEveoe kesâuÙeeves keâeÙe nesCeej? `MejerjeÛeer eEveoe ner ceePeerÛe eEveoe' DeMeer osnyegæer %eelÙeepeJeU keâOeerlejer Demes} keâeÙe? ~~26~~

nW DeJeIeW DeJe}#eCe ~ %eelee osneR efJe}#eCe ~ keâebneR leNner Gòece iegCe ~ peveeR oeKeJeeJes ~~27~~ osnyegæer ns kegâ}#eCeÛe Deens. Deelce%eeveer heg®
Gòece iegCeeme ceveg<Ùe JesOes ~ JeeF&š iegCeemeer ØeeCeer Kesos ~ leer#eCe yegefæ }eskeâ meeOes ~ keâeÙes peeCeleer ~~28~~ Gòece iegCemebheoskeâ[s ceeCemes menpeÛe Deeke=â° nesleele. ogieg&Ce heenleeÛe ceeCemes veejepe nesleele. meeceevÙe ceeCemee}e ceneve yegefæcebleeÛÙee yegæerÛeer Oeej keâMeer keâUCeej? ~~28~~

}eskeâeR DelÙeble #ecee keâefjleer ~ Deeef}Ùeeb }eskeâebÛes ØeefÛeleer ~ ceie les }eskeâ hee"er jeKeleer ~ veevee ØekeâejeR ~~29~~ `ne ceeCetme hejekeâesšerÛee #eceeMeer} Deens' Demes }eskeâebÛÙee }#eele Dee}s keâer meceepe lÙee #eceeJeblee}e njØekeâejs Je njØemebieer heeeE"yee oslees Je meebYeeUlees. ~~29~~

yengleebmeer Jeešs ceer Leesj ~ meJe&ceevÙe heeefnpes efJeÛeej ~ Oeerj Goej iebYeerj ~ ceenebheg®
efpelegkesâ keâebneR Gòece iegCe ~ leW meceLee&ÛeW }#eCe ~ DeJeiegCe leW keâjbš}#eCe ~ menpeefÛe pee}W ~~31~~ pesJe{er Gòece iegCeebÛeer }#eCes leer meJe& meceLeeËÛeer Je DeJeiegCeebÛeer }#eCes keâjbšŸeeÛeer Demeleele ns DeesIeevesÛe Dee}s. ~~31~~ Fefle ßeeroemeyeesOes ieg®efMe<ÙemebJeeos ‘meosJe}#eCeefve¤heCeveece’ meceeme ÛeJeLee ieg®efMe<ÙemebJeeoelcekeâ ßeeroemeyeesOe Ùee «ebLeeleer} ‘meosJe}#eCeefve¤heCe’ veeJeeÛee ÛeJeLee meceeme meceehle

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

743

(o. 19 me. 4)

oMekeâ SkeâesefCemeeJee : efMekeâJeCe meceeme heeÛeJee : osnceevÙeefve¤heCe ~~ ßeerjece meceLe& ~~

ceeleerÛes osJe OeeW[ŸeeÛes osJe ~ meesvÙeeÛes osJe ®hÙeeÛes osJe ~ keâeMeeÛes osJe efheleUsÛes osJe ~ leebyÙeeÛes osJe efÛe$e}shes ~~1~~ ®efJeÛÙee }ebkeâ[eÛes osJe heeWJeàÙeebÛes osJe ~ yeeCe leeboUs vece&os osJe ~ Meeef}«eece keâeefMcejer osJe ~ metÙe&keâeble meescekeâeble ~~2~~ leebyeÇveeCeeR nsceveeCeeR ~ keâesCeer hetefpeleer osJeeÛe&veeR ~ Ûe›eâebieerle Ûe›eâleerLee&ngveer ~ IesTve Ùesleer ~~3~~ ceeleer, oie[, meesves, ®hes, keâemes, efheleU, leebyes nŸee OeeletbÛes osJe, eE}hetve kesâ}s}s osJe, ¤F&Ûes }eketâ[, heesJeUs nŸeebÛes osJe, yeeCe, leeboUs, vece&osleer} ieesšs, Meeef}«eece, kesâMej, metÙe&keâeble Je Ûebõkeâeble ceCeer, meesves Je leebyÙeeÛeer veeCeer FlÙeeoerkeâebvee osJe ceevetve lÙeebÛeer DeÛe&veYekeäleerle Gheemevee keâjleele. keâener Ûe›eâleerLee&leer} Je}Ùeebefkeâle ieesšs hetpeleele. ~~1-3~~

Gob[ GheemevesÛes Yeso ~ efkeâleer keâjeJes efJeMeo ~ Deehe}e}s DeeJe[erÛee JesOe ~ }eie}e peveeR ~~4~~ Demes Gheemevesleer} GheemÙeebÛes efkeâleer Øekeâej meebieeJesle? pees-lees DeeheuÙee DeeJe[erÛeer Gheemevee keâjlees. ~~4~~

hejer lÙee mekeâUebÛeW efn keâejCe ~ cegUeR heeneJeW mcejCe ~ leÙee mcejCeeÛes DebMe peeCe ~ veevee osJeleW ~~5~~ heCe ns meJe& GheemÙe heoeLe& `SkeâesÓnb' nŸee cetU mHegâjCeeletve Pee}suÙee me=°erleer} Deensle. meJe& owJeles lÙee mHegâjCeeÛes DebMe Deensle. ~~5~~

cegUeR õ°e osJe lees Ùeskeâ ~ lÙeeÛes peene}s Deveskeâ ~ mecepeesve heeneleeb efJeJeskeâ ~ GcepeeW }eies ~~6~~ F&#eCe keâjCeeje eEkeâJee mee#eer F&Õej ne cetUÛee osJe Demetve lÙeeÛesÛe Deveskeâ osJe Pee}s. efJeJeskeâeves veerš efJeÛeej kesâ}e keâer ns }#eele Ùesles. ~~6~~

osnŸeeJesieUer Yeefkeäle HeâeJesvee ~ osnŸeeJesieUe osJe heeJesvee ~ ÙeekeâejCeW cetU Yepevee ~ osnsefÛe Deens ~~7~~ osneJeeÛetve Yekeäleer keâjleener Ùesle veener Je osnOeejer osJeeJeeÛetve osJeeÛes oMe&vener nesle veener. cnCetve Yepeveemee"er osn nsÛe cetU Deens. ~~7~~

osns cegUeRÛe kesâ}e JeeJe ~ lejer Yepeveemeer keQâÛee "eJe ~ cnCeesveer YepeveeÛee GheeJe ~ osnŸeelceÙeesieW ~~8~~ DepeeleJeeoeves osneÛes DeefmlelJeÛe veekeâej}s lej Gheemeves}e DeeOeej keâesCeeÛee? cnCetve DeelcÙeemen osn ceevetveÛe Gheemevee efmeæ nesles. ~~8~~

osnWefJeCe osJe kewâmee YepeeJee ~ osnWefJeCe osJe kewâmee hegpeeJee ~ osnŸeeefJeCe ceesnÚeJe kewâmee keâjeJee ~ keâesCÙee ØekeâejW ~~9~~ osneJeeÛetve osJeeÛes Yepeve, hetpeve Je peÙebleer ÙeebmeejKes ceneslmeJe keâmes meepejs nesCeej? ~~9~~

De$e iebOe he$e heg
744

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

efJeOeer keâesCee}e keâjeJesle? ~~10~~

osJeeÛeW leerLe& kewâmeW IÙeeJeW ~ osJeemeer iebOe keâes"W }eJeeJeW ~ ceb$eheg
cnCeesveer osnŸeeefJeCe Dee[leW ~ DeJeIeW meebkeâ[WefÛe he[leW ~ osnŸeekeâefjleeb Ie[leW ~ Yepeve keâebneR ~~12~~ cnCetve osneJeeÛetve Gheemevee De[les. lees vemes} lej De[ÛeCeer Ùesleele. osnecegUsÛe Gheemevee Ie[les. ~~12~~

osJe osJelee YetleW osJeleW ~ cegUeRÛeW meeceLÙe& Deens lesLeW ~ DeefOekeâejW veevee osJeleW ~ Yepele peeJeeR ~~13~~ osJe, osJelee, Yetles, owJeles FlÙeeefokeâeble meJe& Meefkeäleceeve F&ÕejeÛÙee DebMeeves meeceLÙe& Deens. cnCetve Øemebie Je DeefOekeâejevegmeej lÙeebÛeer Gheemevee keâjeJeer. ~~13~~

veevee osJeeR Yepeve kesâ}W ~ leW cetU heg®
ceeÙeeJeu}er HeâebheeJe}er ~ veevee osnsHeâUeR }ie[}er ~ cegUeRÛeer peeCeerJe keâUeW Dee}er ~ HeâUeceOeW ~~15~~ ceeÙee¤he Jes}erÛÙee DeHeâeš hemeeNÙee}e }eKees osn¤he HeâUs }eie}er Demetve lÙee meJe& HeâUeble Megæ peeCeerJe keâUe DemeuÙeeÛes }#eele Ùesles. ~~15~~

cnCeesveer ÙesUer} ve keâjeJeW ~ heeneCeW leW ÙesLeWefÛe heeneJeW ~ leeUe he[leeb jeneJeW ~ meceeOeeveW ~~16~~ cnCetve DeveskeâefJeOe GheemeveebÛeener kebâšeUe ke⤠veÙes. lÙeeleÛe F&ÕejeÛeer Gheemevee heenCÙeeme efMekeâeJes. lemee efve§eÙe Pee}e keâer meceeOeeveele jeneJes. ~~16~~

ØeeCeer mebmeej šeefkeâleer ~ osJeeme Oegb[erle efHeâjleer ~ veevee DevegceeveeR he[leer ~ pesLes lesLeW ~~17~~ meeceevÙe Gheemekeâ mebmeejekeâ[s og}&#e keâ¤ve osJeeÛÙee MeesOeele efHeâjle Demelee peeieespeeieer mebMeÙeeleÛe iegjHeâšle peeleele. (ØelÙeskeâ ef"keâeCeer osJeeÛeer JesieUerÛe leNne efomeles.) ~~17~~

}eskeâebÛeer heeneleeb jerleer ~ }eskeâ osJeeÛe&veW keâefjleer ~ DeLeJee #e$eosJe heeneleer ~ "eFË "eFË ~~18~~ DeLeJee veevee DeJeleej ~ Sskeâesveer Oeefjleer efveOee&j ~ hejer leW DeJeIeW meefJemlej ~ nesTve ies}W ~~19~~ Ùeskeâ yeÇÿeefJe
osJeemeer veeneR Leeveceeve ~ keâes"W keâjeJeW Yepeve ~ ne efJeÛeej heeneleeb Devegceeve ~ nesle peelees ~~21~~ osJe osMeeves Je ceeheeves meerefcele vemeuÙeeves lÙeeÛeer Gheemevee keâes"s keâjeJeer Demee efJeÛeej ke⤠}eie}s lej mebMeÙeebÛeerÛe jebie }eieles. ~~21~~

vemeleeb osJeeÛeW oMe&ve ~ kewâmesve nesF&pes heeJeve ~ OevÙe OevÙe les meeOegpeve ~ mekeâU peeCeleer ~~22~~ osJeeÛes oMe&ve Pee}s veener, lej cegkeäleer keâMeer efceUCeej ne efJeÛeej lÙeebvee Yeb[eJetve mees[lees. nŸee ØeMveeÛes ÙeLeeLe& Gòej peeCeCeejs meeOet OevÙe nesle. ~~22~~ ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

745

(o. 19 me. 5)

Yetceb[UeR osJe veevee ~ lÙeebÛeer Yeer[ G}bIesvee ~ cegKÙe osJe lees keâUsvee ~ keâebner kesâuÙeeb ~~23~~ he=LJeerJej }#eeJeOeer osJe Deensle. lÙeebvee otj meejlee Dee}s veener, lej cegKÙe osJe (yeÇÿe) keâener kesâ}s lejer DevegYeJee}e Ùesle veener. ~~23~~

keâleg&lJe JesieUW keâjeJeW ~ ceie lÙee osJeemeer heeneJeW ~ lejerÛe keâebnerÙeskeâ he[s "eJeW ~ ieewhÙeiegnŸe ~~24~~ F&ÕejeÛes peieled jÛevee¤he keâle=&lJe efJeÛeejeves otj kesâuÙeeJej yeÇÿe¤he osJeeÛee DevegYeJe Ùeslees. jepeiegnŸe peeCeCÙeeÛeer nerÛe jerle Deens. (ceeÙesÛeer veeces Je ¤hes, F&Õejer me=°erleer} Deefmle, Yeeefle Je efØeÙe nŸeebÛee efJeÛeejeves yeeOe kesâuÙeeJejÛe yeÇÿeevegYeJe Ùeslees.) ~~24~~

leW efomesvee vee Yeemesvee ~ keâuheebleeR efn veemesvee ~ megke=âleeJesieUW efJeÕeemesvee ~ lesLeW ceve ~~25~~ yeÇÿe %eeveWefõÙeebveer keâUle veener, Deble:keâjCe Je=òeer}e lÙeeÛes %eeve nesle veener Je keâuheebleerner les DeefJeveeMeer jenles. hetJe&megke=âle Heâej cees"s DemeuÙeeefMeJeeÙe lÙeeJej ßeæe yemetve lÙeeÛee Â{ efve§eÙe nesle veener. ~~25~~

Gob[ keâefuheles keâuhevee ~ Gob[ FefÚles Jeemevee ~ DeYÙeeblejeR lejbie veevee ~ GoÙeeleW heeJeleer ~~26~~ peerJe DemebKÙe keâuhevee keâjerle jenlees. JeemeveebÛÙee FÛÚebÛeer jebie mebhele veener Je Deble:keâjCeele efkeâlÙeskeâ efJeÛeejlejbie G"le jenleele. ~~26~~

cnCeesveer keâuheveejefnle ~ lesefÛe Jemleg MeeÕele ~ Deble veeneR cnCeesveer Deveble ~ yeesef}pes leÙee ~~27~~ cnCetve MeeÕele yeÇÿeeÛee DevegYeJe nJee Demes} lej keâuhevee Meeble keâjeJeer. yeÇÿe Deheej DemeuÙeeves lÙee}e Deveble cnCeleele. ~~27~~

nW %eeve°erveW heeneJeW ~ heenesveer lesLeWefÛe jeneJeW ~ efvepeOÙeemeW leõthe JneJeW ~ mebielÙeeieW ~~28~~ %eeveeÛÙee [esàÙeeves les DevegYeJetve meeYeeme Deble:keâjCe Je=òeer lÙeeleÛe }erve keâjeJeer. osn Je peieleeÛÙee mebieeÛee lÙeeie keâ¤ve efveefoOÙeemeveeves lesLes efmLej JneJes. ~~28~~

veevee }erUe veevee }eIeJeW ~ leW keâeÙes peeefCepes yeeheg[Ÿee peerJeW ~ meblemebieW mJeevegYeJeW ~ efmLeefle yeeCes ~~29~~ lÙee leõghelesÛes DevegYeJe Je keâewlegkeâ efkeâleer cnCetve meebieeJes? les De%eeveer peerJee}e keâmes keâUCeej? meblemenJeemeele yeÇÿeevegYeJe DeeuÙeeJej leer DeelceefmLeleer yeeCeles. efJe%eeve nesles. ~~29~~

Ssmeer met#ce efmLeleer ieleer ~ keâUleeb Ûegkesâ DeOeesieleer ~ meodieg®Ûesefve meodieleer ~ lelkeâeU nesles ~~30~~ ner met#ce efmLeleer, efleves Øeehle nesCeejer ieeflejefnle ieleer }#eele ÙesTve DevegYeJe}er keâer pevcecejCeebÛeer DeOeesieleer Ûegkeâles. meodieÏ®ke=âhesves leelkeâeU meeÙegpÙecegkeäleer efceUles. ~~30~~ Fefle ßeeroemeyeesOes ieg®efMe<ÙemebJeeos ‘osnceevÙeefve¤heCeveece’ meceeme heeÛeJee ieg®efMe<ÙemebJeeoelcekeâ ßeeroemeyeesOe Ùee «ebLeeleer} ‘osnceevÙeefve¤heCe’ veeJeeÛee heeÛeJee meceeme meceehle

(o. 19 me. 5)

746

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

oMekeâ SkeâesefCemeeJee : efMekeâJeCe meceeme meneJee : yegeæ f Jeeoefve¤heCe ~~ ßeerjece meceLe& ~~

hejceeLeea DeeefCe efJeJeskeâer ~ lÙeeÛeW keâjCeW ceeves }eskeâeR ~ keâeb pes efJeJejefJeJejeW Ûegkeâer ~ he[eWefÛe vesoer ~~1~~ pees cees#eeLeea JesoevleMeeŒeeleer} efJeJeskeâ mecepeeJetve meebieleevee pejener DeÉwleeÛeer Oeej mees[tve yeensj peele veener Je leke&âmebiele ceeb[Ceer keâjlees lÙeeÛes les keâjCes peiee}e ceevÙe nesles. ~~1~~

pees pees mebosn Jeešs pevee ~ lees lees keâoeheer keâjervee ~ DeeefoDeble Devegceevee ~ DeeCetve mees[er ~~2~~ }eskeâebÛÙee ceveele mebMeÙe efvecee&Ce nesF&} Demes efJeJejCe lees keâOeerÛe keâjerle veener. Ghe›eâce Je GhemebnejeÛeer SkeâJeekeäÙelee meJeeËvee mecepes} DeMee heæleerves keâ¤ve oeKeJelees. ~~2~~

mJeleeb efvemhe=n Demesvee ~ lÙeeÛeW yees}CeWefÛe ceevesvee ~ keâ"erCe Deens peveeo&vee ~ jepeer jeKeCeW ~~3~~ efJeJeskeâeÛÙee pees[er}e JewjeiÙe veme}suÙeeÛes yees}Ces keâesCeerÛe ceveeJej Iesle veener. pevelesÛÙee ùoÙeeleer} peveeo&ve mebleg° keâjCes keâ"erCe Deens. ~~3~~

keâesCeer oeštve GheosMe osleer ~ keâesCeer ceOÙeeJeleea Ieeef}leer ~ les menpeefÛe nUg he[leer ~ }e}ÛeerveW ~~4~~ efJeJeskeâÙegkeäle JewjeiÙe veme}s}s Jekeäles mJele:}e ieg¤ mecepetve ßeeslÙeebvee yeUpeyejerves ieg®heosMe osleele. keâener lej lÙeemee"er nmlekeâebÛeerner Ùeespevee keâjleele. ns }esYeer menpeÛe ceeies he[leele. ~~4~~

peÙeeme meebieeJee efJeJeskeâ ~ leesefÛe peeCeeJee ØeeflekegbâÛekeâ ~ heg{W heg{W veemekeâ ~ keâejyeej neslees ~~5~~ lÙeebveer pÙee}e GheosMe efo}s}e Demelees lesÛe heg{s efJejesOekeâ yevetve meJe& [eJe GOeU}e peelees. ~~5~~

YeeJeeme YeeT GheosMe osleer ~ heg{W heg{W nesles Heâpeerleer ~ JeesUKeerÛÙee }eskeâeble cenbleer ~ ceeb[tbefÛe veÙes ~~6~~ YeeT pesJne YeeJee}e GheosMe oslees lesJne lÙeebÛÙee ØeehebefÛekeâ mlejeJejer} mebyebOeebcegUs Je hetJe&«enebcegUs heg{s HeâefpeleerÛe nesles! cnCetve veele}ie Je efce$e nŸeebÛÙeele ieg¤-efMe<Ùe mebyebOe Demet veÙesle (efveJe=efòe-%eeveosJe DelÙeble mevceeveveerÙe DeheJeeo.) ~~6~~

heefn}W efomes hejer veemes ~ efJeJeskeâer ceevÙe keâefjleer kewâmes ~ DeefJeJeskeâer les pewmes lewmeW ~ efceUleer lesLeW ~~7~~ Demes mebyebOe meg®Jeeleer}e keâewlegkeâeÛes efomeleele, heCe heg{s nceKeeme efyeIe[leele. ns efyeIe[}s}s mebyebOe peeCekeâejebvee keâmes ®Ûeleer}? cetKe& cee$e pemes Deens lemes mJeerkeâe¤ve yemeleele. ~~7~~

Yeüleej efMe<Ùe Œeer ieg® ~ neefn HeâškeâeU efJeÛee® ~ veevee Yeü°ekeâejer Øekeâe® ~ lewmeeefÛe Deens ~~8~~ helveer ieg¤ Je heleer efMe<Ùe nener mebyebOe JeenŸeele Deens. Deveskeâ ØekeâejÛÙee Yeü°eÛeejebhewkeâerÛe ne Deens. (oòeYeeie&Je mebJeeoebleer} DeheJeeo.) ~~8~~

Øeieš efJeJeskeâ yees}svee ~ Peebkeâeleehee keâjer pevee ~ cegKÙe efve§eÙe Devegceevee ~ DeeCetbÛe vesoer ~~9~~ meJeeËmee"er Keg}sheCeeves DeeOÙeeeflcekeâ efJeJeskeâ ve meebielee, keâeneRvee iee"tve Ûeej Leehee Je Úe Út keâ¤ve Demme} DeÉwleevegYeJeeÛee Deboepener ÙesT osle veener. ~~9~~

ngkeâermeefjmee YejeR Yejs ~ efJeJeskeâ meebieleeb ve Oejs ~ ogjer°erÛes hegjs ~ meeOeg veJnsleer ~~10~~ }njer Je leNnsJeeF&keâ JeeieCÙeele Yet
747

(o. 19 me. 6)

otj°er "sJeCeejs Je heefjhetCe& vemeleele. ~~10~~

keâesCneme keâebneRÛe ve ceeieeJeW ~ YeieJeÆpeve Jee{JeeJeW ~ efJeJeskeâyeUW peve }eJeeJes ~ Yepeveekeâ[s ~~11~~ keâesCeekeâ[tve keâesCeleer Dehes#ee ve "sJelee Gheemeveeceeie& mJeÛÚ keâ¤ve Jee{JeeJee Je efJeJeskeâeÛes yeUeves }eskeâebvee YeieJeÆpevee}e }eJeeJes. %eevehetJe&keâ Gheemevee keâjeJeer Je keâjJeeJeer. ~~11~~

hejeblej j#eeÙeeÛeeR keâeceW ~ yengle keâ"erCe efJeJeskeâJeceX ~ mJeFÚsveW mJeOeceX ~ }eskeâjenešer ~~12~~ efJeJeskeâeÛeer Jecex meebielee meebieleeÛe FlejebÛeer ceves meebYeeUCÙeeÛes keâeÙe& Heâej keâ"erCe Deens. }eskeâebvee mJeOecee&Ûes cenòJe heštve }eskeâpeerJeve mJesÛÚsves Oecee&}e Oe¤ve Ûee}eJes. ~~12~~

DeeheCe leg®keâ ieg® kesâ}e ~ efMe<Ùe ÛeebYeej cesUefJe}e ~ veerÛe ÙeeleerveW veeme}e ~ mecegoeJe ~~13~~ mJele: cegme}ceeve ieg¤ keâ¤ve keâmeeyemee ÛeebYeej efMe<Ùe efceUefJelees. DeMee n}keäÙee ØeJe=òeeRceOÙes JÙeJenej Ie[uÙeeme }eskeâpeerJeve ie{tU nesles. ~~13~~

yeÇeÿeCeceb[àÙee cesUJeeJÙee ~ Yekeäleceb[àÙee ceeveeJÙee ~ mebleceb[àÙee MeesOeeJÙee ~ Yetceb[UeR ~~14~~ yeÇeÿeCeebÛÙee mecegoeÙeele efcemeUeJes, meJe& Yekeäleebvee ceeve ÅeeJee Je peieeleer} mebleebÛÙee MeesOeele jneJes. ~~14~~

Glkeâš YeJÙe leWefÛe IÙeeJeW ~ ceUceUerle DeJeIeWefÛe šekeâeJeW ~ efvemhe=nheCeW efJeKÙeele JneJeW ~ Yetceb[UeR ~~15~~ nŸee peieeleer} Glke=â° Je YeJÙe Demes} lÙeeÛee DeeoMe& "sJeeJee eEkeâJee mJeerkeâej keâjeJee Je n}kesâ Je opee&nerve Demes} lÙeeÛee lÙeeie keâjeJee. mJele:ÛÙee JewjeiÙeJe=òeerves peieele Øeefmeæ JneJes. ~~15~~

De#ej yejW JeeÛeCeW yejW ~ DeLeeËlej meebieCeW yejW ~ ieeCeW veeÛeCeW DeJeIeWefÛe yejW ~ hee"eblej ~~16~~ JeUCeoej De#ej, mhe° GÛÛeejemen DeLee&Ûes Yeeve "sJetve JeeÛeCes, keâerle&veeleer} ieeÙeve MeeŒeerÙe mebieerleeÛes DeeOeejeves keâjCes, keâLee Keg}JeCÙeehegjles veeÛeCes Je Yejhetj hee" hee"eblej nŸee meJe& yeeyeer cenbleepeJeU DemeeJÙeele. ~~16~~

oer#ee yejer ceer$eer yejer ~ leer#Ce yegOeer jepekeâejCeer yejer ~ DeeheCeeme jeKes veeveehejer ~ Deef}hleheCeW ~~17~~ cenbleeÛeer oer#ee Je cew$eer Heâ}oeÙeer Demeles. jepekeâejCeele }eieCeejer leerJeÇ yegæer lÙeeÛÙeeheeMeer Demeles. meceepeele meJe& #es$eele menpelesves JeeJejCeeje cenble Deef}hleheCes Jeeietve mJele:}e meebYeeUlees. ~~17~~

DeKeb[ nefjkeâLesÛee Úbog ~ mekeâUebme }eies veeceJesog ~ Øeieš peÙeeÛee ØeyeesOeg ~ metÙe& pewmee ~~18~~ melele nefjkeâLee keâjCÙeeÛee cenblee}e veeoÛe DemeeJee. meJeeËvee veecemcejCeeÛee JesOe }eies} Demes lÙeeves keâjeJes. lÙeeÛes JesoebleMeeŒeeÛes ØeyeesOeve metÙe&ØekeâeMeemeejKes mJeÛÚ DemeeJes. ~~18~~

ogpe&veemeer jeKeeW peeCes ~ meppeveemeer efveJeTb peeCes ~ mekeâUebÛes ceveerÛeW peeCes ~ pÙeeÛeW lÙeehejeR ~~19~~ ogpe&veebMeer pegUJetve IesTve lÙeebvee efyeLe¤ osle veener; meppeveebÛes meJe& Øekeâejs meceeOeeve keâjlees. meJeeËÛes ceveesiele }#eele IesTve ØelÙeskeâeMeer lÙeeØeceeCes Jeeielees. ~~19~~

mebieleerÛeW ceveg<Ùe hee}šs ~ Gòece iegCe lelkeâeU G"s ~ DeKeb[ DeYÙeemeeR }iešs ~ mecegoeJe ~~20~~ lÙeeÛÙee mebieleerves FlejebÛes ogieg&Ce peeleele, lÙeebÛÙeeleer} Gòece iegCe }JekeâjÛe JÙekeäle nesT }eieleele Je meceepeeÛee cees"e Yeeie meelelÙeeves DeOÙeelceeÛÙee DeYÙeemee}e }eielees. ~~20~~

pesLeW lesLeW efvelÙe veJee ~ peveemeer Jeešs ne DemeeJee ~ hejbleg }e}ÛeerÛee ieesJee ~ he[eWefÛe vesoer ~~21~~ lees peelees lesLes veJÙeeves DeeuÙeemeejKee Glmeen Jeeštve lÙee }eskeâebvee lÙeeves lesLesÛe jeneJes Demes Jeešles. heCe ne DeMee ceesnele De[keâle veener. ~~21~~

Glkeâš Yeefòeâ Glkeâš %eeve ~ Glkeâš ÛeelegÙe& Glkeâš Yepeve ~ Glkeâš Ùeesie Deveg‰eve ~ "eFË "eFË ~~22~~ (o. 19 me. 6)

748

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

peeieespeeieer Glkeâš Yekeäleer, MeeŒeMegæ DeÉwleJesoevle, heefjhetCe& ÛeelegÙe& Je iebYeerj Ùeesieeveg‰eve Demes} Demes keâeÙe& keâjlees. ~~22~~

Glkeâš efvemhe=nlee Oeefj}er ~ lÙeeÛeer keâere|le efoieebleeR Heâebkeâ}er ~ Glkeâš YekeäleerveW efveJee}er ~ peveceb[Uer ~~23~~ heefjhetCe& JewjeiÙeeves meJe&$e Gob[ keâerleea nesTve Glkeâš Yekeäleerves meJe& ceeCemeebÛes meceeOeeve nesles. ~~23~~

keâebneR Ùeskeâ GlkeâšsefJeCe ~ keâere|le keâoeefhe veJns peeCe ~ GieWÛe JeCeJeCe eEn[esve ~ keâeÙes nesleW ~~24~~ GlkeâšheCeeefMeJeeÙe keâerleea keâOeerÛe efceUle veener. kesâJeU JeCeJeCe eEn[tve Kejs keâeÙe& keâmes nesF&}? ~~24~~

veeneR osnŸeeÛee YejbJemee ~ kesâJneb mejs} JeÙemee ~ Øemebie he[s} kewâmee ~ keâesCe peeCes ~~25~~ mJele:Ûee osn kesâJne he[s} Je DeeÙeg<Ùe mebhes} les meebielee Ùesle veener. keâesCelee Øemebie kesâJne ÙesF&} les keâesCe meebieCeej? ~~25~~

ÙeekeâejCeW meeJeOeeve DemeeJeW ~ efpelegkeWâ nesF&} eflelegkeWâ keâjeJeW ~ YeieJelkeâerleeaveW YejeJeW ~ Yetceb[U ~~26~~ cnCetve melele meleke&â jentve nesF&} lesJe{s keâeÙe& keâjeJes. YeieJebleeÛÙee iegCeevegJeeoeves peie YejeJes. ~~26~~

DeeheCeeme peW peW DeveketâU ~ leW leW keâjeJeW leelkeâeU ~ nesF&vee lÙeeme efveJeU ~ efJeJeskeâ GcepeeJee ~~27~~ mJele:}e pesLes Devegketâ}lee efomes} leer leelkeâeU keâeÙee&mee"er JeehejeJeer. pes keâeÙe& Ie[le veener lÙeeÛee MeebleheCes efJeÛeej keâjeJee. ~~27~~

efJeJeskeâeceOeW meebhe[svee ~ SsmeW lees keâebneRÛe Demesvee ~ ÙeskeâebleeR efJeJeskeâ Devegceevee ~ DeeCetve mees[er ~~28~~ MeebleheCes efJeÛeej kesâuÙeeJej mecepele veener Demes keâenerÛe veener, Skeâebleele ÛeewHesâj efJeÛeej kesâuÙeeJej lees GòejeheÙeËle DeeCetve mees[lees. ~~28~~

DeKeb[ lepeJeerpee ÛeeUCee pesLeW ~ heeneleeb keâeÙe GCeW lesLeW ~ ÙeskeâebleWefJeCe ØeeCeerÙeebleW ~ yegefæ kewâmeer ~~29~~ pesLes melele efJeÛeej Je lÙeevegmeej GheeÙe Demeleele lesLes keâeÙe keâceer he[Ceej? Skeâebleele efJeÛeej kesâuÙeeefMeJeeÙe yegæer}e ÙeesiÙe efJeÛeej keâmee mHegâjs}? ~~29~~

Ùeskeâebleer efJeJeskeâ keâjeJee ~ Deelceejece JeesUKeeJee ~ ÙesLetve lesLeJejer ieesJee ~ keâebneRÛe veeneR ~~30~~ cnCetve Skeâebleele DeelceeveelceefJeÛeej keâ¤ve Deelceejece mhe°heCes peeCeeJee. cnCepes ieeWOeUe}e keâes"sÛe JeeJe efceUle veener. ~~30~~ Fefle ßeeroemeyeesOes ieg®efMe<ÙemebJeeos ‘yegefæJeeoefve¤heCeveece’ meceeme meneJee ieg®efMe<ÙemebJeeoelcekeâ ßeeroemeyeesOe Ùee «ebLeeleer} ‘yegefæJeeoefve¤heCe’ veeJeeÛee meneJee meceeme meceehle

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

749

(o. 19 me. 6)

oMekeâ SkeâesefCemeeJee : efMekeâJeCe meceeme meeleJee : Ùelveefve¤heCe ~~ ßeerjece meceLe& ~~

keâLesÛeW Ieceb[ Ye¤ve ÅeeJeW ~ DeeCeer efve®heCeeR efJeJejeJeW ~ GCeW he[eWefÛe vesoeJeW ~ keâesCeerÙeskeâefJe
YespeCeej Kee}W heef[}e ~ lees YespeCeejeR peeefCele}e ~ vesCelee }eskeâ GieeÛe jeefn}e ~ škeâcekeâeb heenele ~~2~~ [eWyeejer leejsÛeer keâmejle keâjleevee Kee}er he[}e lej lees keâe he[}e ns [eWyeeNÙee}eÛe keâUles. Flej Øes#ekeâ lÙeekeâ[s GieerÛe [esUs efJemHeâe¤ve heenle jenleele. ~~2~~

Gòej efJe}byeer heef[}W ~ ßeesleÙeebme keâUeW Dee}W ~ cnefCepes cenlJe G[e}W ~ JekeäleÙeeÛeW ~~3~~ ØeJeÛeve-keâerle&veele ßeeslÙeebveer ØeMve efJeÛeej}e Demelee lÙeeÛes leelkeâeU ÙeesiÙe Gòej efo}s veener, lej les lÙeebÛÙee }#eele ÙesTve JekeälÙeeÛeer Øeefle‰e keâceer nesles. ~~3~~

Lees[W yees}esefve meceeOeeve keâjCeW ~ jeiespeesve lejer ceve OejCeW ~ ceveg<Ùe JesOeeRÛe }eJeCeW ~ keâesCeerÙeskeâ ~~4~~ JekeälÙeeves vescekeäÙee Meyoele Gòej ÅeeJes. ßeeslÙeebÛee jeie Dee}e lejer lÙeebÛes ceve ogKeJet veÙes Je lÙeebvee mJele:keâ[s Deeke=â° keâ¤ve IÙeeJes. ~~4~~

meesmeJesvee efÛeCeefÛeCe kesâ}er ~ lesLeW leecemeJe=òeer efomeesve Dee}er ~ DeeJeIeer DeeJe[er G[e}er ~ ßeesleÙeeÛeer ~~5~~ ßeeslÙeebÛes ØeMve efJeÛeejCes ve DeeJe[tve JekeälÙeeves efÛe[efÛe[ kesâ}er lej lÙeeÛÙee leceesiegCeeÛes oMe&ve nesTve ßeeslÙeebvee JeešCeejer efve¤heCeeÛeer DeeJe[ keâceer nesles. eEkeâJee JekeälÙeeefJe
keâesCe keâesCe jepeer jeefKe}s ~ keâesCe keâesCe ceveer Yebefie}s ~ #eCe#eCee hejeref#e}s ~ heeefnpes }eskeâ ~~6~~ DeeheCe DeepeheÙeËle keâesCee}e ØemeVe "sJe}s Je efkeâleer peCeebÛeer ceves cees[}er les }eskeâebÛes efvejer#eCe keâ¤ve melele heeefn}s heeefnpes. ~~6~~

efMe<Ùe efJekeâuheW jeve Ieslees ~ ieg® ceeieW ceeieW OeebJelees ~ efJeÛeej heeneW peeleeb lees ~ efJekeâuheefÛe DeJeIee ~~7~~ efMe<Ùeeves MebkeâebÛes jeve G"JeeJes Je ieg¤ves lÙeeÛeer ceveOejCeer keâjCÙeemee"er Deepe&Jes keâjeJeerle Demes Demes} lej meJe&$e mebMeÙeeÛes meeceüepÙe Deens Demes peeCeeJes. (efMe<ÙelJe, ieg®lJe Je lÙeecegUs hejceeLe& nŸee meJeeËefJe
DeeMeeyeæer ef›eâÙeenerve ~ veeneR ÛÙeelegÙee&ÛeW }#eCe ~ les cenbleerÛeer YeCeYeCe ~ yebo veeneR ~~8~~ pees cenble DeeMee-Dehes#eebveer oerve, DeeÛeejYeü° Je ÛeelegÙe&jefnle Demelees lÙeeÛÙee cenbleerÛeer meJeeËvee heer[e nesTve keâesCee}eÛe keâener OejyebOe Gjle veener. ~~8~~

Ssmes ieesmeeJeer nUg he[leer ~ "eFË "eFË keâ°er nesleer ~ lesLeW mebieleerÛes }eskeâ heeJeleer ~ megKe kewâÛeW ~~9~~ Demes cenble nUtnUt DeheÙeMeer nesTve peeieespeeieer keâ°er nesleele. DeMee heefjefmLeleerle lÙeebÛÙee efMe<Ùeebvee Je keâeÙe&keâlÙeeËvee (o. 19 me. 7)

750

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

megKe keâmes nesF&}? ~~9~~

efpekeâ[s eflekeâ[s keâere|le ceepes ~ meieš }eskeâebme nJÙeeme Ghepes ~ }eskeâ jepeer jeKeesve keâerpes ~ mekeâU keâebneR ~~10~~ nŸeeG}š }eskeâebÛeer ceves meebYeeUtve meJe& keâeÙe& kesâ}s lej cenbleeÛeer meJe&$e keâerleea nesTve meJeeËveeÛe Yekeäleer Je DeOÙeelceeÛeer DeefveJeej iees[er }eieles. ~~10~~

hej}eskeâeR Jeeme keâjeJee ~ mecegoeJe GieeÛe heeneJee ~ ceeieCÙeeÛee leieeoe ve }JeeJee ~ keâebneR Ùeskeâ ~~11~~ cenbleeves mJele:ÛÙee ieeJeeÛÙee #es$eeheemetve otj peeTve meceepeeÛes $eÙemLeheCeeves efvejer#eCe keâjeJes. ÙeesiÙe ceeCemes ns¤ve keâeÙe& GYeejleevee keâesCeekeâ[sner hewmes Je meece«eer ceeieCÙeeÛee leieeoe }eJet veÙes. ~~11~~

efpekeâ[s peie eflekeâ[s peieVeeÙeskeâ ~ keâU}e heeefnpes efJeJeskeâ ~ je$eerefoJeme efJeJeskeâer }eskeâ ~ meebYeeUerle peeleer ~~12~~ `efpekeâ[s meceepe eflekeâ[s F&Õej' ne efveÙece keâeÙeceÛee "me}e heeefnpes. efJeJeskeâer cenble lÙeeÛes DeKeb[ Yeeve "sJeleele. ~~12~~

pees pees }eskeâ °erme heef[}e ~ lees lees ve° Ssmee keâU}e ~ DeJeIesÛe ve° Ùeskeâ}e Ye}e ~ keâeMeeJe¤veer ~~13~~ meceepeeleer} ØelÙeskeâ ceeCetme JeeF&š Deens Demes pÙee}e Jeešles lÙeeves mJele:ner lÙeeÛe meceepeeÛee Ieškeâ DemeuÙeeÛes }#eele IÙeeJes. ceie leesÛe Skeâ Ûeebie}e keâMeeJe¤ve? ~~13~~

Jeesme ceg}keâeR keâeÙes heeneJeW ~ }eskeâebJesieUW keâes"W jeneJeW ~ leNnW Keesšer meeb[leW IÙeeJeW ~ keâebneR Ùeskeâ ~~14~~ Deesmee[ ØeosMeele jentve keâeÙe GheÙeesie? meceepe mees[tve keâes"s jenCeej? cnCetve leNnsJeeF&keâheCee keâ¤ve KeesšsheCee heojele IesT veÙes. meceepeeMeer pegUles IesCÙeemee"er Øemebieer he[les IÙeeJes. ~~14~~

lemceele }esefkeâkeâeR Jele&leeb veÙes ~ lÙeeme cenbleer keâecee veÙes ~ hej$e meeOeveeÛee GheeÙes ~ ßeJeCe keâ¤ve DemeeJeW ~~15~~ cnCetve pÙee}e meceepeele efcemeUtve jenlee Ùesle veener lÙeeves cenbleer ke⤠veÙes. JÙeefkeäleiele cees#eeÛee efJeÛeej keâ¤ve JesoebleMeeŒeeÛes ßeJeCeeoer keâjeJes. ~~15~~

DeeheCeemeeR yejW heesnleeb veÙes ~ }eskeâ yeg[JeeJeÙeeÛeW keâesCe keâeÙe& ~ iees[er DeeJe[er JeeÙeeb peeÙes ~ efJekeâuheefÛe DeJeIee ~~16~~ pÙee}e veerš heesnlee Ùesle veener lÙeeves `ceer leg}e heesneJeÙeeme efMekeâJelees' Demes cnCetve Flejebvee keâe yeg[JeeJes? lÙeeØeceeCes šekeâeT cenbleeÛÙee veeoer }eietve meeceevÙe ceeCemeeÛeer hejceeLee&Ûeer DeeJe[ Je iees[er JeeÙee peeles. meJe&$e mebMeÙeeÛes JeeleeJejCe leÙeej nesles. ~~16~~

DeYÙeemeW Øeieš JneJeW ~ veeneR lejer Peebkeâesve DemeeJeW ~ Øeieš nesTve veemeeJeW ~ nW yejW veJns ~~17~~ cnCetve cenbleeves JÙeJenej Je DeOÙeelce nŸee oesvneRÛee hetCe& DeYÙeeme keâ¤ve cenbleer}e ØeejbYe keâjeJee. cenbleerÛee ceeb[ ceeb[tve veblej lees cees[Ces F° veener. ~~17~~

cebo nUg nUg Ûee}lees ~ ÛeheU kewâmee Dešeshelees ~ Dejyeer efHeâjJeCeej lees ~ kewâmee DemeeJee ~~18~~ meeJekeâeMe Ûee}Ceeje meeceevÙe Iees[e yeeUieCeeje}e JesieJeeve Je ye}Jeeve Dejyeer Iees[e meebYeeUlee keâmee ÙesF&}? leesner lemeeÛe heeefnpes. ~~18~~ ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

751

(o. 19 me. 7)

ns OekeâeOekeâerÛeeR keâeceW ~ leer#eCe yegæerÛeeR JeceX ~ YeesàÙee YeeJeeLeX mebYeüceW ~ kewâmeW Ie[s ~~19~~ cenbleerle Heâej keâ° Demeleele. cece&«eener Je leer#Ce yegæer DemeeJeer }eieles. YeesUmeš jscÙee[eskeäÙeeÛeer ner keâeces veJnsle. ~~19~~

mesle kesâ}W hejer Jeensvee ~ peJeej kesâ}W hejer efHeâjsvee ~ peve cesUefJe}W hejer Oejsvee ~ DebleÙee&ceeR ~~20~~ Mesleerle OeevÙe efhekeâJetve pej les Jeentve yeepeejele ves}s veener, oeefieves leÙeej kesâ}s heCe efJe›eâermee"er efHeâjleer kesâ}er veener Je keâeÙe&keâlex ieesUe kesâ}s heCe lÙeebvee meebYeeU}s veener, lej meJe& Hegâkeâš peeles. ~~20~~

pejer Ûe{leer Jee{leer DeeJe[er G"s ~ lejer hejceeLe& Øeiešs ~ IemeIeme keâefjleeb efJešs ~ meieš }eskegâ ~~21~~ pej meJeeËvee Ûe{leer Jee{leer DeOÙeelceeÛeer iees[er }eie}er lej lÙeeletve cees#eßeer Øeiešt }eieles. }eskeâebMeer IeemeeIeerme keâjerle jeefn}s lej }eskeâ kebâšeUtve peeleele. ~~21~~

Deehe}W }eskeâebme ceevesvee ~ }eskeâebÛeW DeeheCeebme ceevesvee ~ DeJeIee efJekeâuheÛeer cevee ~ meceeOeeve kewâÛeW ~~22~~ Deehe}s JeeieCes-yees}Ces }eskeâebvee hešle veener Je }eskeâ DeeheuÙee ceveemeejKes veenerle DeMee efmLeleerle mebMeÙeeÛesÛe JeeleeJejCe leÙeej nesles. lÙeele meceeOeeve keâmes Demes}? ~~22~~

veemekeâ oer#ee eEmele® }eskeâ ~ lesLeW kewâÛee Demes} efJeJeskeâ ~ pesLeW yeUeJe}e DeefJeJeskeâ ~ lesLeW jenCeW KeesšW ~~23~~ efJehejerle ieg¤Ûeer heefjCeeceMetvÙe oer#ee Je }yee[ Je yeveeJeš efMe<Ùe Skeâ$e DeeuÙeeJej lesLes efJeJeskeâ keâmee efškesâ}? pesLes DeefJeJeskeâ Yejhetj Demelees, lesLes jenCeeje cetKe& "jlees. ~~23~~

yengle efoJeme ßece kesâ}e ~ mesJešeR DeJeIeeefÛe JesLe& ies}e ~ DeeheCeeme "ekesâvee ieuye}e ~ keâesCeW keâjeJee ~~24~~ cenbleer ceeb[leevee Heâej efoJeme keâ° keâ¤ve MesJešer les JeeÙee peeleele. pes keâeÙe& Peshele veener lees GheodJÙeehe keâe keâjeJee? ~~24~~

mebieerle Ûeeef}}e lejer lees JÙeehe ~ veeneR lejer DeJeIeeefÛe mebleehe ~ #eCe#eCee efJe#eshe ~ efkeâleer cnCeewefve meebieeJee ~~25~~ veeršvesškesâ keâeÙe& Ûee}}s lej lÙee}e JÙeehe cnCeeJee. DevÙeLee meJe& mebleeheÛe neslees! melele GYÙee jenCeeNÙee De[ÛeCeer efkeâleer cnCetve meebieeJÙeele? ~~25~~

cetKe& cetKe&heCeW YejbieUleer ~ %eeles %eelesheCeW keâànes keâefjleer ~ nesles oesneRkeâ[s Heâpeerleer ~ }eskeâebceOeW ~~26~~ cetKe& cetKe&Ûe DemeuÙeecegUs Iemejleele lej efJeÉeve efJeÉòesÛÙee DeefYeceeveeves Yeeb[leele. }eskeâebceOÙes oesIeebÛeer meejKeerÛe Heâefpeleer nesles. ~~26~~

keâejyeej Deešeshesvee keâjJesvee ~ DeeefCe GieWefn jensvee ~ ÙeekeâejCeW mekeâU pevee ~ keâeÙes cnCeeJeW ~~27~~ DeejbYe}suÙee keâeÙee&Jej efveÙeb$eCe "sJelee Ùesle veener Je mJemLener yemeJele veener! DeMee efmLeleerle }eskeâ veeJes "sJeCeej veenerle lej keâeÙe keâjleer}? ~~27~~

veemekeâ GheeOeerme mees[eJeW ~ JeÙe meeLe&keâeR Iee}eJeW ~ heefjYeüceCeW kebâ"eJeW ~ keâes"W lejer ~~28~~ efyeIe[}s}s keâeÙe& leeye[leesye mees[tve otj osMeer heefjYeüceCe keâjerle DeeÙeg<Ùe meeLe&keâer }eJeCÙeemee"er mJele: meeOevee keâjeJeer. ~~28~~

heefjYeüceCe keâjervee ~ ogmeNÙeeÛeW keâebneRÛe meesmeervee ~ lejer ceie Gob[ Ùeelevee ~ efJekeâuheeÛeer ~~29~~ (o. 19 me. 7)

752

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

Demes heefjYeüceCener keâjeJeÙeeÛes veener Je cenbleermee"er nJeer leer efleefle#eener veener DeMee efmLeleerle mebkeâuhe- efJekeâuheebÛeer jebie ÚUerle jneles. ~~29~~

Deeleeb nW DeeheCeeefÛeheemeeR ~ yejW efJeÛeejeJeW DeeheCeemeer ~ DeveketâU he[s} lewmeer ~ Jele&Cetkeâ keâjeJeer ~~30~~ ns meJe& DeeheuÙeeÛe neleele Deens. mJele:Meer hetCe& efJeÛeej keâ¤ve Deehe}s iegCeoes
ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

753

(o. 19 me. 7)

oMekeâ SkeâesefCemeeJee : efMekeâJeCe meceeme Dee"Jee : GheeefOe}#eCeefve¤heCe ~~ ßeerjece meceLe& ~~

me=ef°ceOeW yeng }eskeâ ~ heefjYeüceCeW keâUs keâewlegkeâ ~ veevee ØekeâejerÛes efJeJeskeâ ~ Dee[UeW }eieleer ~~1~~ osMeesosMeer YeüceCe kesâuÙeeves nŸee peieele efkeâleer mJeYeeJeebÛes efJeefJeOe }eskeâ Deensle les keâUles. lÙeebÛes efJeÛeej Je Ûee}erjerleer mecepet }eieleele. ~~1~~

efkeâleer ØehebÛeer peve ~ DeKeb[ Je=efòe Goemeerve ~ megKeog:KeW meceeOeeve ~ ob[Usvee ~~2~~ keâener }eskeâ ØehebÛeele Demetvener Deveemekeäle Je=òeerves jneleele. megKeog:Keeoer ÉbÉebveer lÙeebÛÙee meceeOeevee}e Oekeäkeâe }eiele veener. ~~2~~

mJeYeeJeWefÛe vescekeâ yees}leer ~ menpeefÛe vescekeâ Ûee}leer ~ DehetJe& yees}CÙeeÛeer efmLeleer ~ mekeâUebmeer ceeves ~~3~~ lÙeebÛes yees}Ces Je JeeieCes menpeÛe ceÙee&oMeer} Demeles, lÙeebÛÙee yees}CÙeeleer} veceülee, Deepe&Je Je melÙe meJeeËveeÛe DeeJe[les. ~~3~~

menpeefÛe leeU%eeve ÙesleW ~ mJeYeeJeWefÛe jeie%eeve GcešleW ~ menpeefÛe keâUle peeleW ~ vÙeeÙesveerefle}#eCe ~~4~~ keâeneRvee keâesCeer ve efMekeâJeleeÛe mebieerleeleer} lee} Je jeie nŸeebÛeer Ûeebie}er peeCe Demeles. keâeneRvee vÙeeÙe Je veerleerÛes mJe¤he DeeheesDeeheÛe keâUles. ~~4~~

ÙesKeeoe Dee[Us ieepeer ~ mekeâU }eskeâ DeKeb[ jepeer ~ meoe meJe&oe DeeJe[er leepeer ~ ØeeCeercee$eeÛeer ~~5~~ keâesCee heje›eâceer heg®
Ûegkeâesve Gob[ Dee[UleW ~ Yeejer ceveg<Ùe °erme he[leW ~ cenbleeÛeW }#eCemeW JeešleW ~ Dekeâmceele ~~6~~ keäJeefÛele keâesCeepeJeU cees"er ßeercebleer efomeles, SKeeoe jepeojyeejer Je meceepeele Jepeve Deme}s}e Dee{Ulees lej DeÛeevekeâ keâesCeer cenbleeÛeer }#eCes DemeCeeje efomelees. ~~6~~

Ssmee Dee[Uleeb }eskeâ ~ ÛecelkeâejW iegCe«eeefnkeâ ~ ef›eâÙee yees}CeW vescekeâ ~ ØelÙeÙeeÛeW ~~7~~ iegCe«eenkeâ DemeCeeNÙee}e DeMee JÙekeäleer YesšuÙee keâer cees"s veJe} Jeešles. keâejCe lÙeebÛes JeeieCes yees}CÙeeØeceeCes DemeuÙeeÛee ØelÙeÙe Ùeslees. ~~7~~

mekeâU DeJeiegCeeceOeW DeJeiegCe ~ Deehe}s DeJeiegCe Jeešleer iegCe ~ cees"W heehe keâjbšheCe ~ Ûegkesâvee keâeR ~~8~~ Deehe}s ogieg&Ce meodieÏCe JeešCes (lÙeebÛes meceLe&ve keâjCes) ne meJeeËle cees"e ogieg&Ce Deens. ns cees"sÛe heehe Demetve lÙeecegUs keâjbšsheCee keâOeerÛe mebhele veener. ~~8~~

{eUWefÛe keâece nesleW meoe ~ peW peheuÙeeveW veJns meJe&oe ~ lesLeW heerUheWÛeeÛeer Deeheoe ~ Dee[UsefÛevee ~~9~~ SKeeÅeeves efkeâleerner keâeUpeerhetJe&keâ keâ¤vener ve nesCeejs keâece ogmeje oCekeäÙeele keâ¤ve ceeskeâUe neslees. lÙee}e hesÛeØemebie Je De[ÛeCeer nŸeebÛee $eeme nesle veener. ~~9~~

Ùeskeâemeer DeYÙeeefmeleeb ve Ùes ~ Ùeskeâemeer mJeYeeJeWefÛe Ùes ~ Ssmee YeieJebleeÛee ceefncee keâeÙes ~ kewâmee keâUsvee ~~10~~ (o. 19 me. 8)

754

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

YeieJebleeÛÙee peerJeme=°erÛÙee JÙeJemLeehevesÛes Demes keâeÙe jnmÙe Deens les keâUle veener keâer pÙeecegUs keâesCee}e efkeâleerner ØeÙelve keâ¤ve ve meeOeCeejer iees° ogmeNÙee}e menpeheCes meeOÙe nesles eEkeâJee keâUles. pecetve peeles. ~~10~~

cees"eR jepekeâejCeW Ûegkeâleer ~ jepekeâejCeer Jes{eb }eieleer ~ veevee ÛegkeâerÛeer Heâpeerleer ~ Ûengbkeâ[s ~~11~~ Heâej cees"s jepekeâejCe pej Ûegkeâ}s lej jepekeâerÙe #es$eÛe De[ÛeCeerle meehe[les. (1962 Ûes efÛeveer Dee›eâceCe) nŸee ÛegkeâerÛes ÛeewHesâj og
ÙeekeâejCeW ÛegkeâeW veÙes ~ cnefCepes Gob[ GheeÙes ~ GheeÙeeÛee DeheeÙes ~ Ûegkeâleeb nesÙes ~~12~~ cnCetve jepekeâejCeele cees"er Ûetkeâ nesT veÙes. lÙeemee"er meJe& Øekeâejs GheeÙeÙeespevee kesâ}s}er DemeeJeer. Ûetkeâ Pee}er lej GheeÙeeÛes ¤heeblej DeheeÙeele nesles. ~~12~~

keâeÙes Ûegkeâ}W leW keâUsvee ~ ceveg<ÙeeÛeW ceveefÛe JeUsvee ~ KeJeU}e DeefYeceeve ieUsvee ~ oeseEnkeâ[s ~~13~~ veslÙeeÛes keâeÙe Ûegkeâ}s les lÙee}e keâUle veener. mebyebefOeleebvee keâenerÛe hešle veener. cnCetve veslee Je mebyebefOele keâeÙe&keâlex nŸeebÛÙeele KeJeU}s}e Denbkeâej peele veener. ~~13~~

DeeJeIes Heâ[efÛe veemeleer ~ }eskeâebÛeeR ceveW Yebieleer ~ keâes"W Ûegkeâles Ùegkeäleer ~ keâebneR keâUsvee ~~14~~ GYeej}suÙee mebmLee eEkeâJee JÙeJemLee keâes}ce[tve he[leele. }eskeâebÛeer ceves ogKeeJe}er peeleele. keâes"s Ûegkeâles Je lÙeemee"er keâeÙe keâjeJes ns keâenerÛe keâUle veener. ~~14~~

JÙeeheWefJeCe Deešeshe kesâ}e ~ lees DeJeIee IemejleefÛe ies}e ~ Dekeâ}sÛee yebo veeneR Ieele}e ~ ogjer°erveW ~~15~~ efveÙeespeve Je keâeÙe&keâlex nŸeebÛesJeeÛetve DeejbYe}s}s keâeÙe& DeheÙeMeeÛÙee efoMesves peele jneles. keâejCe otj°erves lÙee keâeÙee&}e met#ce efJeÛeejeÛes hee"yeU efo}s}s vemeles. ~~15~~

ÙesKeeoW ceveg<Ùe leW efmeUW ~ lÙeeÛeW keâjCeWefÛe yeeJeUW ~ veevee efJekeâuheeÛeW peeUW ~ keâ¤ve šekeâer ~~16~~ keâesCeer keâe}yeenŸe keâuhevee Oe¤ve yeme}e Demes} lej lÙeeÛÙee meJe& ke=âleer yeeJeUheCeeÛÙee "jleele. G}š lees meJe& keâeÙe&keâlÙeeËle ieeWOeU efvecee&Ce keâjlees. ~~16~~

leW DeeheCeemeer Gkeâ}svee ~ ogmeNÙeeme keâebneRÛe keâUsvee ~ veeÛes efJekeâuheW keâuhevee ~ "eFË "eFË ~~17~~ lees ieeWOeU efvemlejlee Ùesle veener Je FlejebÛeerner keâener yegæer Ûee}le veener. DeMee heefjefmLeleerle meJe&$e mebMeÙe Je celeYeso ceepeleele. ~~17~~

lÙee ieghle keâuhevee keâesCeeme keâUeJÙee ~ keâesCeW ÙesTve DeešesheeJÙee ~ pÙeeÛÙee lÙeeveW keâjeJÙee ~ yeUkeâš yegefæ ~~18~~ ns Debleie&le (ieghle) mebMeÙe Je celeYeso Flejebvee keâUle vemeuÙeeves lÙeebvee efvemlejlee Ùesle veenerle. pÙeeÛes lÙeevesÛe efJeJeskeâeves efmLej kesâ}suÙee yegæerves les efve§eÙehetJe&keâ efvemlejeJesle. ~~18~~

pÙeemeer GheeOeer DeeJejsvee ~ lesCeW GheeOeer Jee{JeeJeervee ~ meeJeefÛele keâ¤efveÙeeb cevee ~ meceeOeeveW DemeeJeW ~~19~~ pÙee}e neleer Iesle}s}s keâeÙe& efveÙeb$eCeeKee}er "sJelee Ùesle veener lÙeeves les yesleeves keâjeJes. DeeheuÙee Glmeene}e DeeJe¤ve Meeble DemeeJes. ~~19~~

OeebJeOeeJeeW GheeOeer Jes°er ~ DeeheCe keâ°er }eskeâ efn keâ°er ~ ns keâecee veÙes iees°er ~ kegâmecegmesÛeer ~~20~~ Deveskeâ keâeÙex eEkeâJee cees"s keâeÙe& GYee¤ve OeeJeheU kesâuÙeeves mJele:yejesyejÛe Flejebvee $eeme neslees. lÙeeletve efvecee&Ce nesCeejer OegmeHetâme DeefOekeâÛe $eeme osles. ~~20~~

}eskeâ yengle keâ°er pee}e ~ DeeheCeefn DelÙeble $eeme}e ~ JesLe&eEÛe kesâ}e ieuye}e ~ keâemeÙeemeer ~~21~~ ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

755

(o. 19 me. 8)

mJele:}ener DeefleMeÙe keâ° Je }eskeâebveener Heâej $eeme PeeuÙeeves GieerÛeÛe Oeebo} nesles. DeMeeves keâeÙe meeOeCeej? ~~21~~

Demees GheeOeerÛes keâece SsmeW ~ keâebneR yejW keâebner keâeCeeWmeW ~ mekeâU mecepeesve SsmeW ~ Jele&leeb yejW ~~22~~ cegUele keâesCelÙeener keâeÙee&Ûes mJe¤heÛe Demes Demeles keâer lÙeele keâener ÙeMe Je keâener DeheÙeMe DemeeÙeÛesÛe! ns meJe& }#eele IesTve keâeÙee&}e nele Iee}eJee ns yejs. ~~22~~

}eskeâebheemeeR YeeJeeLe& kewâÛee ~ DeeheCe peieJeeJee leÙeebÛee ~ mesJeš Gheb{j keâesCeeÛee ~ he[eWefÛe veÙes ~~23~~ meeceevÙe }eskeâebheeMeer DeOÙeelceeÛeer [esUme °er keâMeer Demes}? leer cenbleeves efo}er heeefnpes, peeieer kesâ}er heeefnpes. meJeeËÛÙee DeeÙeg<ÙeeÛÙee DeKesjerme peerJeveeÛes JewjeCe Je Deesmee[ mJe¤he nesT osT veÙes. ~~23~~

DeblejelcÙeekeâ[s mekeâU }eies ~ efveieg&CeeR nW keâebneRÛe ve }ies ~ veevee ØekeâejerÛes oies ~ ÛebÛeUeceOeW ~~24~~ F&ÕejeÛÙee meiegCe¤heeÛÙee Gheemevesmee"er Deveskeâ ØekeâejÛeer meece«eer }eieles. efveieg&CeeÛÙee DevegYeJeemee"er yeensjer} keâenerÛe meeefnlÙe }eiele veener. F&Õejer me=°erleÛe ØeejyOeecegUs Deveskeâ ØekeâejÛes $eeme nesleele. (heejceee|Lekeâ meòesle megKe Je og:Ke keâener veener. Heâkeäle Deevebo Deens.) ~~24~~

Megæ efJeßeebleerÛeW mLeU ~ leW Skeâ efvece&U efve§eU ~ lesLeW efJekeâejefÛe mekeâU ~ efvee|Jekeâej nesleer ~~25~~ Megæ Je Meeble yeÇÿe ns KeNÙee efJeßeebleerÛes SkeâcesJe ef"keâeCe Deens. peerJeoMesleer} meJe& efJekeâej lesLes }erve nesleele. ~~25~~

GÉsie DeJeIes legšesevf e peeleer ~ ceveemeer Jeešs efJeßeebleer ~ Ssmeer ogu}Ye hejyeÇÿeefmLeleer ~ efJeJeskeWâ meebYeeUeJeer ~~26~~ meieUs GÉsie veenermes nesTve Devle:keâjCeJe=òeer efveJe=òe nesles. DeMeer ner }eYeCeejer DeelceefmLeleer Deelceeveelceeoer efJeJeskeâebveer meebYeeUeJeer. ~~26~~

DeeheCeeme GheeOeer cegUeRÛe veeneR ~ ®CeevegyebOeW efceUe}s meJe&efn ~ DeeuÙeeiesuÙeeÛeer ef#eleer veeneR ~ SsmeW pee}W heeefnpes ~~27~~ Deelce¤he `ceer'}e Skeâner GheeOeer melÙelJeeves veener. peerJe¤he `ceer'}e meJe& ieCeieesle hetJe& hetJe& pevceeleer} $e+CeevegyebOeebcegUs Yesšleele. les Dee}s Je ies}s lejer keâenerÛe megKeog:Keeoer nesT veÙesle DeMeer DeJemLee Pee}er heeefnpes. ~~27~~

pees GheeOeerme kebâšeU}e ~ lees efveJeeble nesTve yewme}e ~ Deešeshesvee lees ieuye}e ~ keâemeÙeemeer ~~28~~ pees osn¤he Je peiele¤he GheeOeerheemetve Deveemekeäle neslees lees Meeble nesTve yemelees. pes keâeÙe& nesle veener lÙee keâeÙee&Ûee ieeWOeU lees keâe Iee}er}? ~~28~~

keâebneR ieuye}e keâebneR efveJeU ~ Ssmee kebâ"erle peeJee keâeU ~ pesCeWkeâefjleeb efJeßeebleer JesU ~ DeeheCeemeer HeâeJes ~~29~~ cenbleeves keâener keâeÙe&, keâener efveJeebleheCee DeMeer DeeÙeg<ÙeeÛeer keâe}›eâceCee keâjeJeer, lÙeecegUs mJele:ÛÙee meeOeveemee"er JesU efceUlees. ~~29~~

GheeOeer keâener jenele veeneR ~ meceeOeeveeÙesJe{W Leesj veeneR ~ vejosns Øeehle nesle veeneR ~ #eCe#eCee ~~30~~ keâesCeer Skeâeves kesâ}s veener cnCetve keâeÙe& nesCÙeeÛes Leebyele veener. cee$e ceeveJeer Mejerj meejKes meejKes efceUle veener. ~~30~~ Fefle ßeeroemeyeesOes ieg®efMe<ÙemebJeeos ‘GheeefOe}#eCeefve¤heCeveece’ meceeme Dee"Jee ieg®efMe<ÙemebJeeoelcekeâ ßeeroemeyeesOe Ùee «ebLeeleer} ‘GheeefOe}#eCeefve¤heCe’ veeJeeÛee Dee"Jee meceeme meceehle

(o. 19 me. 8)

756

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

oMekeâ SkeâesefCemeeJee : efMekeâJeCe meceeme veJeJee : jepekeâejCeefve¤heCe ~~ ßeerjece meceLe& ~~

%eeveer DeeCeer Goeme ~ mecegoeÙeeÛee nJÙeeme ~ lesCeW DeKeb[ meeJekeâeMe ~ Ùeskeâeble mesJeeJee ~~1~~ DeOÙeelceefJeÅesmen yeÇÿeevegYeJe Deme}suÙee efJejkeäle cenbleeves keâeÙe&keâlÙeeËÛeer HeâUer GYeer keâ¤ve, meceepeele keâeÙe& GYeejeJes Je ceOetve ceOetve Skeâebleele efveJeeble peeTve yemeeJes. ~~1~~

pesLeW lepeJeerpee keâUleer ~ DeKeb[ ÛeeUCee efveIeleer ~ ØeeCeercee$eeÛeer efmLeleer ieleer ~ keâUeW Ùesles ~~2~~ SkeâebleeceOÙes Ùeespevee mHegâjleele, veJes veJes GheeÙe megÛeleele Je SketâCe meceepeeÛeer DeJemLee Je lÙeeÛÙee efJeÛeejebÛeer efoMee }#eele Ùesles. meceepe keâesCeerkeâ[s peele Deens les keâUles. ~~2~~

pejer ne ÛeeUCeeefÛe keâjervee ~ lejer keâebnerÛe Gcepesvee ~ efnmesyePee[eefÛe heenervee ~ efoJeeUKeesj ~~3~~ pÙeeØeceeCes efnMesye veerš "sJe}s veenerle lej JÙeeheejeÛes efoJeeUs efveIeles lÙeeØeceeCes megÙeesiÙe efveÙeespeve vemes} lej keâeÙe& keâmes keâjeJes les mecepesveemes nesles. ~~3~~

Ùeskeâ efcejemeer meeefOeleer ~ Ùeskeâ meerOÙee ieJeeefJeleer ~ JÙeehekeâheCeeÛeer efmLeleer ~ Ssmeer Deens ~~4~~ Ùeespeveeyeæ keâece keâjCeeje veJes keâece GYes keâjlees lej YeeWieUheCeecegUs GYes jeefn}s}s keâece efyeIe[les. meJeeËieerCe efJeÛeej keâjCes Je ve keâjCes nŸeeves SJe{e Heâjkeâ he[lees. ~~4~~

pesCeW peW peW ceveeR Oeefj}W ~ leW leW DeeOeeRÛe mecepe}W ~ ke=âef$ece DeJeIeWefÛe Kegbš}W ~ menpeefÛe ÙesCeW ~~5~~ pes keâeÙe& GYes keâjCÙeeÛee mebkeâuhe kesâ}e lÙeeÛemebyebOeer meg®JeeleerheemetveÛe efJeÛeej keâ¤ve "sJe}e cnCepes DeboepehebÛes (ke=âef$ece) keâece keâjCÙeeÛee Øemebie Ùesle veener. ~~5~~

DeKeb[ jenleeb me}ieer nesles ~ DeefleheefjÛeÙeW DeJe%ee Ie[les ~ ÙeekeâejCeW efJeßeebleer les ~ Iesleeb veÙes ~~6~~ melele keâeÙee&ÛÙee JÙeeheele jeefn}s lej keâeÙe&keâlÙeeËMeer Heâej peJeUerkeâ nesTve lÙeebÛÙeeJejer} JeÛekeâ keâceer neslees Je ceie mJele:}eÛe Heâej keâeces keâjeJeer }eietve efJeßeebleer efceUle veener. ~~6~~

DeeUmeW DeeUme kesâ}e ~ lejer ceie keâejyeejefÛe yeg[e}e ~ Deblejnsle Ûegkeâle ies}e ~ mecegoeÙeeÛee ~~7~~ DeeUmeecegUs keâeceeÛee kebâšeUe kesâ}e lej ceie keâeÙe&Ûe yeg[les Je meceepeeÛÙee efnleeÛee kesâ}s}e efJeÛeej efvejLe&keâ neslees. ~~7~~

Gob[ GheemevesÛeeR keâeceW ~ }eJeerle peeJeeR efvelÙevesceW ~ DeJekeâeMe keQâÛee ke=âef$eceW ~ keâjeJeÙeemeer ~~8~~ }eskeâebvee JÙeefkeäleiele Je meecetefnkeâ GheemevesÛes efvelÙevesce heg
Ûeesj Yeeb[ejer keâjeJee ~ IemejleebÛe meebYeeUeJee ~ ieesJee cetKe&heCeeÛee keâe{eJee ~ nUg nUg ~~9~~ mebmLesÛÙee Yeeb[ejIejeJej Ûeesjer keâjCÙeeÛeer ØeJe=òeer Deme}s}e keâeÙe&keâlee& vesceeJee! lÙeeves Ûeesjer kesâuÙeeÛes }#eele ÙesleeÛe Ûeesjer keâU}er Deens ns lÙeeÛÙee }#eele DeeCetve osTve lÙee}e #ecee keâjeJeer. lÙeeÛeer leer Kees[ nUtnUt Iee}JeeJeer. ~~9~~

Ùee DeJeIÙee heefnuÙeeÛe iees°er ~ ØeeCeer keâesCeer veJnlee keâ°er ~ jepekeâejCeW ceb[U Jes°er ~ Ûentbkeâ[s ~~10~~ keâeÙe& keâjCÙeeÛÙee nŸee ÙegkeälÙee hetJeeaheemetveÛÙee Deensle. keâesCee}ener $eeme ve oslee cenbleeves jepekeâejCeeÛee JÙeehe meJe&$e ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

757

(o. 19 me. 9)

Jee{JeeJee. ~~10~~

ve°emeer ve° ÙeespeeJes ~ JeeÛeeUemeer JeeÛeeU DeeCeeJes ~ DeeheCeeJejer efJekeâuheeÛes ieesJes ~ he[eWÛe vesoer ~~11~~ Yeeb[Keesj JÙekeäleeRvee leeW[ osCÙeemee"er keâeÙe&keâlÙeeËle Yeeb[Keesj keâeÙe&keâlee& leÙeej DemeeJee. ye[ye[ keâjCeeNÙeebmeceesj ye[ye[ keâjCeeje keâeÙe&keâlee& GYee keâjeJee. cenbleeves ns meJe& mJele: yeepet}e jentve keâjeJes. keâesCee}ener lÙeeÛeskeâ[s yeesš oeKeefJelee ÙesT veÙes. ~~11~~

keâebšerves keâebšer Pee[eJeer ~ Pee[eJeer hejer les keâUeW vesoeJeer ~ keâUkeâšsheCeeÛeer heoJeer ~ DemeeW ÅeeJeer ~~12~~ keâebšŸeeves keâeše meHeâeF&ves keâe{tve les keâesCee}ener keâUt osT veÙes. cenble yeeJeUš Deens DemesÛe meJeeËvee JeešeJes. ~~12~~

ve keâUleeb keâjer keâeÙe& peW leW ~ leW keâece lelkeâeUefÛe nesleW ~ ieÛeieÛeWle he[leeb leW ~ ÛecelkeâejW veJns ~~13~~ ieepeeJeepee ve keâjlee kesâ}s}s keâece Heâejmee efJejesOe ve neslee }Jekeâj le[er}e peeles. keâeceeÛee IeesU Ieele}e keâer lÙeeleer} veJe}eF& (Surprise) peeles. ~~13~~

Sskeâesveer DeeJe[er }eieeJeer ~ osKeesveer yeUkeâšefÛe JneJeer ~ me}ieerveW Deehe}er heoJeer ~ mesJekeâeceOeW ~~14~~ ne keâeceeÛee Peheeše Ssketâve }eskeâebvee cenbleeefJe
keâesCeerÙeskeâ keâece keâefjleeb nesleW ~ ve keâefjleeb leW ceeieW he[leW ~ Ùee keâejCeW ef{}sheCe leW ~ DemeeWefÛe veÙes ~~15~~ keâeceeÛee vesš }eJe}e keâer keâeces nesleele, veenerlej leer ceeies he[leele. cnCetve keâeceele ef{}eF& vemeeJeer. ~~15~~

pees ogmeNÙeeJejer efJeÕeeme}e ~ lÙeeÛee keâeÙe&Yeeie yeg[e}e ~ pees DeeheCeefÛe keâ°le ies}e ~ leesefÛe Ye}e ~~16~~ pees keâeceemee"er ogmeNÙeebJej efJemebyetve jnelees lÙeeÛes keâeÙe& efyeIe[les. pees mJele: keâ° keâjlees lÙee}e ÙeMe Ùesles. ~~16~~

DeJeIÙeeme DeJeIeW keâU}W ~ lesJneb les efjleW heef[}W ~ ÙeekeâejCeW SsmeW Ie[}W ~ ve heeefnpes keâeR ~~17~~ keâeÙee&Ûeer meJe& Debies meJeeËvee keâU}er lej ØelÙeskeâpeCe ØelÙeskeâ Debieele }g[yet[ keâ¤ve ØelÙe#e keâece nesle veener. cnCetve keâeces Jeeštve lesJe{erÛe keâ¤ve IÙeeJeerle. meJeeËvee meJe& keâeÙee&Ûee Deboepe ÙesT veÙes. ~~17~~

cegKÙe met$e neleeR IÙeeJeW ~ keâjCeW leW }eskeâebkeâjJeeR keâjJeeJeW ~ efkeâòeskeâ Ke}keâ GieJeeJes ~ jepekeâejCeeceOeW ~~18~~ jepekeâejCeeÛes cegKÙe met$e mJele:ÛÙee neleele "sJeeJes. ØelÙe#e keâece ogmeNÙeekeâ[tve keâ¤ve IÙeeJes. keâece keâjleevee °ØeJe=òeerÛes Deveskeâ }eskeâ neleeMeer OejeJesle. (Ke}keâ cnCepes Ke}yeles keâjCeejs Demee DeLe& heg{er} DeesJÙee }#eele IesTve kesâ}e veener) ~~18~~

yees}kesâ heefn}Jeeve keâUkeâšs ~ leÙeemeerÛe IÙeeJes Pešs ~ ogpe&veW jepekeâejCe oešs ~ SsmeW ve keâjeJeW ~~19~~ meceepeeleer} yees}Yeeb[, oeb[ies Je veerÛe nŸeebÛÙeeMeer Pegbpe IÙeeJeer. lÙeebÛÙeecegUs jepekeâejCe Dee[t veÙes. ~~19~~

«eeceCÙe JeceeA meebhe[eJeW ~ jie[tve heer"efÛe keâjeJeW ~ keâ¤efve ceeiegleer meebJejeJeW ~ yeg[Tb veÙes ~~20~~ ieeJeiegb[ebÛeer JÙeefkeäleiele Jecex ns¤ve lÙeebvee vesmleveeyetle keâjeJes. veblej lÙeebvee meebYeeUtve IÙeeJes. ve° ke⤠veÙes. kesâJnelejer keâecee}e Ùesleer}. ~~20~~

KeUogpe&veemeer YÙee}W ~ jepekeâejCe veeneR jeefKe}W ~ lesCeW DeJeIeW Øeieš pee}W ~ yejW JeeF&š ~~21~~ og° Je ogpe&veebvee Ieeye¤ve keâeÙe&Ûe kesâ}s veener, lej meceepeeleer} yeNÙeeJeeF&š ØeJe=òeer GIe[ŸeeJej he[leer}. ~~21~~

mecegoeJe heeefnpes cees"e ~ lejer leveeJee DemeeJÙee yeUkeâše ~ ce" keâ®veer lee"e ~ Oe¤b veÙes ~~22~~ pej cees"er mebIešvee GYeejeJeÙeeÛeer Demes} lej }eskeâebvee meJe& yeepetbveer efveÙeceele yebefomle "sJeeJes Je lÙeebÛesJej ÛeewHesâj }#e (o. 19 me. 9)

758

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

"sJeeJes. `ceer Skeâ ce"heleer' Demee Denbkeâej Oe¤ve Skesâ ef"keâeCeer yemet veÙes. ~~22~~

ogpe&ve ØeeCeer mecepeeJes ~ hejer les Øeieš ve keâjeJes ~ meppeveehejerme DeeUJeeJes ~ cenlJe osGveer ~~23~~ meceepeeleer} ogpe&veebefJe
peveeceOeW ogpe&ve Øeieš ~ lejer ceie DeKeb[ KešKeš ~ ÙeekeâejCeW les Jeeš ~ yegPetefve šekeâeJeer ~~24~~ lÙeebÛÙee ogpe&velJeemebyebOeer melele yees}le jeefn}s lej lÙeeÛe ÛeÛex}e Tle Ùeslees cnCetve efleÛes cetUÛe Úeštve šekeâeJes. ~~24~~

ieveerceeÛÙee osKeleeb Heâewpee ~ jCeMetjebÛÙee HegâHegâ& efjleer Yegpee ~ Ssmee heeefnpes keâeR jepee ~ kewâhe#eer hejceeLeea ~~25~~ pes Demme} }{JeÙÙes Demeleele lÙeebvee Me$etÛes mewvÙe efomeleeÛe ÙegæeÛes mHegâjCe Ûe{les. lÙeebÛÙee jepee}e hejceeLe&#es$eeÛee DeefYeceeve DemeeJee. ~~25~~

leÙeeme osKeleeb ogpe&ve Oeekesâ ~ yewmeJeer ØeÛeerleerÛes le[eKes ~ yeb[hee
ns Oetle&heCeeÛeeR keâeceW ~ jepekeâejCe keâjeJeW vesceW ~ ef{}sheCeeÛÙee mebYeüceW ~ peeTb veÙes ~~27~~ ner meJe& keâeces cees"Ÿee ceglmeösefiejerves keâjeJeer }eieleele. jepekeâejCener ÛeeCekeäÙeveerleervegmeej (vesces) keâjeJes. pejener ef{}eF& Demet veÙes. ~~27~~

keâes"WÛe he[svee °eR ~ "eFË "eFË lÙeeÛÙee iees°er ~ JeeefiJeUemeW mekeâU me=°er ~ JesefOe}er lesCeW ~~28~~ cenble keâesCeleerÛe iees° mJele: keâjleevee efomele veener. heCe meJe& jepÙeele }eskeâ lÙeeÛee cees"sheCee ieele jenleele, lÙeeÛÙee ÛeelegÙe&hetCe&, MeeŒeMegæ Je JesOekeâ Jekeäle=lJeeves lÙeeves meJeeËvee Deeke=â° keâ¤ve Iesle}s}s Demeles. ~~28~~

ngbyÙeemeer ngbyee }eTve ÅeeJee ~ šesCehÙeeme šesCehee DeeCeeJee ~ }eQoeme heg{W GYee keâjeJee ~ ogmeje }eQo ~~29~~ De[eCÙee}e De[eCeer, cetKee&}e cetKe& Je Oece&}b[e}e Oece&}b[ efYe[Jetve ÅeeJee. ~~29~~

Oešemeer DeeCeeJee Oeš ~ GlOešemeer heeefnpes GlOeš ~ Kešvešemeer Kešveš ~ DeielÙe keâjer ~~30~~ OeeEšieCee}e OeeEšieCe, Gæše}e Gæš Je Kees[meeUe}e Kees[meeU pees[tve ÅeeJee. ~~30~~

pewMeeme lewmee pesJneb Yesšs ~ lesJneb cepÙee}meer Leešs ~ FlegkeWâ nesleW hejer Oeveer keâes"W ~ °erme ve he[s ~~31~~ peMee}e lemee Yesš}e keâer jepekeâejCee}e jbiele Ùesles! SJe{s meJe& nesTvener met$eOeej keâesCee}eÛe efomele veener. ~~31~~ Fefle ßeeroemeyeesOes ieg®efMe<ÙemebJeeos ‘jepekeâejCeefve¤heCeveece’ meceeme veJeJee ieg®efMe<ÙemebJeeoelcekeâ ßeeroemeyeesOe Ùee «ebLeeleer} ‘jepekeâejCeefve¤heCe’ veeJeeÛee veJeJee meceeme meceehle

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

759

(o. 19 me. 9)

oMekeâ SkeâesefCemeeJee : efMekeâJeCe meceeme oneJee : efJeJeskeâ}#eCeefve¤heCe ~~ ßeerjece meceLe& ~~

pesLeW DeKeb[ veevee ÛeeUCee ~ pesLeW DeKeb[ veevee OeejCee ~ pesLeW DeKeb[ jepekeâejCee ~ ceveemeer DeeefCeleer ~~1~~ pesLes Ûelegjœe cenble keâece keâjlees lesLes lÙeeves leÙeej kesâ}suÙee mecegoeÙeele Deveskeâ efJe
me=°erceOeW Gòece iegCe ~ eflelegkeWâ Ûee}s efve¤heCe ~ efve¤heCeeefJeCe #eCe ~ efjkeâecee veeneR ~~2~~ nŸee me=°erle meJee&le iegCewÕeÙe&mebheVe Deme}suÙee meiegCe meekeâej F&ÕejeÛes iegCeevegJeeo melele Ûee}leele. ~~2~~

ÛeÛee& DeeMebkeâe ØelÙeesòejW ~ keâesCe KeesšW keâesCe KejW ~ veevee Jeie$eglJeW MeeŒeeOeejW ~ veevee ÛeÛee& ~~3~~ keâce&, Gheemevee Je %eeve eEkeâJee Yekeäleer, %eeve Je JewjeiÙe nŸeemebyebOeer ÛeÛee&, Mebkeâe Je lÙeebÛes meceeOeeve kesâ}s peeles. Deveskeâ MeeŒes Je hee" ØeJeÛeveebÛÙee ceeOÙeceeletve JesoceevÙe Je JesoyeenŸeemebyebOeer ÛeÛee& nesleele. ~~3~~

Yeefkeäleceeie& efJeMeo keâUs ~ Gheemeveeceeie& DeekeâUs ~ %eeveefJeÛeej efveJeUs ~ DebleÙee&ceeR ~~4~~ YeieJebleeMeer SskeäÙe meeOeCeeNÙee Yeefkeäleceeiee&Ûes mhe° mJe¤he meebefiele}s peeles. meiegCe Je efveieg&Ce GheemevesÛeer jnmÙes G}ie[}er peeleele. Deelce%eeveeefJe
JewjeiÙeeÛeer yeng DeeJe[er ~ Goeme Je=òeerÛeer iees[er ~ Gob[ GheeOeer lejer mees[er ~ }eieeWÛe vesoer ~~5~~ JewjeiÙe Je efve:mebielee nŸeebÛeer cenblee}e Heâej DeeJe[ Demeles. efkeâleerner cees"er keâeces GYeer kesâ}er Deme}er lejer leer #eCeele mees[CÙeeÛeer leÙeejer Demeles. ~~5~~

ØeyeboeÛeeR hee"eblejs ~ Gòejemeer mebieerle GòejW ~ vescekeâ yees}leeb DeblejW ~ efveJeJeer mekeâUebÛeer ~~6~~ ieerlee, Gheefve
DeeJe[er }eie}er yeng pevee ~ lesLeW keâesCeeÛeW keâebner Ûee}svee ~ oUJeš heef[}e Devegceevee ~ ÙesF&} kewâmee ~~7~~ Heâej cees"Ÿee }eskeâmecegoeÙeeÛee lees DeeJe[lee Demelees. keâesCee}e les ®Ûele veme}s lejer lÙeebÛes keâenerÛe Ûee}le veener. lÙeeÛÙee mJe¤heeÛee Deboepener Ùesle veener. yeefnjbie lees ÙesT osle veener. ~~7~~

Gheemevee keâ®efveÙeeb heg{W ~ hegjJe}W heeefnpes Ûengbkeâ[s ~ Yetceb[UeR efpekeâ[s eflekeâ[s ~ peeCeleer leÙee ~~8~~ GheemevesÛÙee ceeOÙeceeletve lees meJeeËMeer mebheke&â meeOeCÙeemee"er meJe&$e YeüceCe keâjlees. cnCetve lÙeeÛÙee otjJej DeesUKeer Demeleele. ~~8~~

peeCeleer hejer Dee[Usvee ~ keâeÙes keâefjlees leW keâUsvee ~ veevee osmeerÛes }eskeâ veevee ~ ÙesTve peeleer ~~9~~ }eskeâ lÙee}e DeesUKeleele heCe lees melele }eskeâebÛÙee heg{s heg{s efomele veener. lees kesâJne, keâeÙe Je keâmes keâjlees les keâUle veener. lÙeeÛÙee Yesšermee"er otjotjÛes }eskeâ Ùesle-peele Demeleele. ~~9~~

eflelegkeäÙeebÛeer DeblejW OejeJeeR ~ efJeJeskeWâ efJeÛeejW YejeJeeR ~ keâ[esefJekeâ[erÛeeR efJeJejeJeeR ~ Deble:keâCex ~~10~~ (o. 19 me. 10)

760

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

lÙee Yesšer}e ÙesCeeNÙee meJeeËvee Deehe}smes keâjeJes. lÙeebvee efJeJeskeâhetJe&keâ efJeÛeej keâjCÙeeme efMekeâJeeJes. lÙeebÛÙee ceveeleer} leke&âkegâleke&â keâe{tve šekeâeJesle. ~~10~~

efkeâleer }eskeâ leW keâUsvee ~ efkeâleer mecegoeJe DeekeâUsvee ~ mekeâU }eskeâ ßeJeCecevevee ~ ceOÙeW Iee}er ~~11~~ lÙee}e ceeveCeejs }eskeâ Je ieš nŸeebÛeer mebKÙee efkeâleer lÙeeÛee Flejebvee Deboepe Ùesle veener. heCe lÙee meJeeËvee lees DeOÙeelceeÛÙee ßeJeCeceveveekeâ[s JeUJelees. ~~11~~

Heâ[ mecepeeefJemeer keâjCeW ~ ieÅeheÅe meebieCeW ~ hejeblejemeer jeKeCeW ~ meJe&keâeU ~~12~~ Demebleg° iešeÛeer mecepetle Iee}Ces, ieÅe-heÅeelcekeâ MeeŒemebefnlee ef}efnCÙeeme meebieCes Je meJeeËÛeer meJe&oe ceves meebYeeUCes. ~~12~~

Ssmee pÙeeÛee ob[keâ ~ DeKeb[ heeneCeW efJeJeskeâ ~ meeJeOeeheg{W DeefJeJeskeâ ~ ÙesF&} kewâÛee ~~13~~ nsÛe pÙeeÛes peerJeve Deens lees melele efJeJeskeâmebheVe Demelees. nŸeeefJe
efpelegkeWâ keâebneR DeeheCeemeer "eJeW ~ eflelegkeWâ nUgnUg efmekeâJeeJeW ~ MeeneCeW keâ¤efve mees[eJes ~ yengle peve ~~14~~ pes pes mJele:}e "eTkeâ Demeles les les nUtnUt Flejebvee efMekeâJetve lÙee meJeeËvee peeCeles keâjeJes. ~~14~~

hejeshejeR efmekeâJeCeW ~ Dee[Cegkeâe meebiele peeCeW ~ efveJeU keâ®veer mees[CeW ~ efvemhe=nemeer ~~15~~ efJejkeäleebvee ns¤ve lÙeebvee meJe&leeshejer efJeÅee efMekeâJeeJeer. lÙeebÛÙee De[ÛeCeeRÛes efveJeejCe keâjeJes Je lÙeebvee efve:Mebkeâ keâ¤ve ceeieea }eJeeJes. ~~15~~

nesF&} leW DeeheCe keâjeJeW ~ ve nesleeb peveekeâjJeeR keâjJeeJeW ~ YeieJeÆpeve jeneJeW ~ ne Oece& veJns ~~16~~ pes MekeäÙe Deens les mJele: keâjeJes. pes DeefOekeâ Demes} les ogmeNÙeebkeâ[tve keâ¤ve IÙeeJes. heCe keâesCelÙeener heefjefmLeleerle Gheemeveeceeie& Kebef[le keâjCÙeeÛee DeOece& nesT veÙes. ~~16~~

DeeheCe keâjeJeW keâjJeeJeW ~ DeeheCe efJeJejeJeW efJeJejJeeJeW ~ DeeheCe OejeJeW OejJeeJeW ~ Yepeveceeiee&meer ~~17~~ DeeheCe jepekeâejCe keâjeJes Je keâ¤ve IÙeeJes. DeeheCe DeOÙeelceMeeŒeeÛee DeYÙeeme keâjeJee Je keâ¤ve IÙeeJee. DeeheCe Gheemevee keâjeJeer Je keâjeJeÙeeme }eJeeJeer. ~~17~~

pegvÙee }eskeâebÛee kebâšeUe Dee}e ~ lejer vetleve Øeeble heeefnpes Oeefj}e ~ efpelegkeWâ nesF&} eflelegkeäÙee}e ~ DeeUme keâ¤b veÙes ~~18~~ pegvÙee mecegoeÙeele ceve jcesveemes Pee}s lej veJÙee mecegoeÙeele peeTve keâece GYeejeJes. heCe pesJe{s nesF&} lesJe{s keâece keâjerle jneJes. ~~18~~

osnŸeeÛee DeYÙeeme yeg[e}e ~ cnefCepes cenble yeg[e}e ~ }eieJesieW vetleve }eskeâeb}e ~ MeeneCes keâjeJeW ~~19~~ cenbleeves pej Jejer}ØeceeCes DeYÙeeme kesâ}e veener, lej lÙeeÛeer cenbleer ve° nesles. lÙeeves Skeâehee"eshee" Skeâ ÙeeØeceeCes veJÙee mecegoeÙee}e MeneCes keâjeJes. ~~19~~

GheeOeeRle meebhe[es veÙes ~ GheeOeerme kebâšeUeW veÙes ~ efvemegieheCe keâecee veÙes ~ keâesCeerÙeskeâefJe
keâece veemeCeej veemeleW ~ DeeheCe Jes[W GieW Ûe heeneleW ~ DeeUmeer ùoÙemegvÙe leW ~ keâeÙes keâ¤b peeCes ~~21~~ pes keâece nesCÙeemeejKes vemeles les nesleÛe veener. Deemekeäle ceeCetme lÙee DeheÙeMeeleÛe De[ketâve he[lees. pees DeeUMeer Je ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

761

(o. 19 me. 10)

ceveeheemetve keâece keâjerle veener lÙee}e keâeÙe yejs peces}? ~~21~~

OekeâeOekeâerÛee ceece}e ~ kewâmee Ie[s DeMekeälee}e ~ veevee yegefæ Mekeälee}e ~ cnCeesveer efmekeâJeeJÙee ~~22~~ ner meJe& oieoieerÛeer keâeces ogye&}e}e keâMeer keâjlee Ùesleer}? cnCetve yegæer Je MejerjeÛes meeceLÙe& DemeCeeNÙee}e meJe&mJe Deesletve meJe& %eeve Je ÙegkeälÙee meebieeJÙeele. ~~22~~

JÙeehe nesF&} leeW jeneJeW ~ JÙeehe jeneleeb G"esve peeJeW ~ Deevebo¤he efHeâjeJeW ~ keâes"W leNner ~~23~~ peesheÙeËle keâeceeÛee Gjkeâ he[lees Deens leesheÙeËle keâece keâjerle jeneJes. veenerlej les mees[tve osTve Deeveboeves ceeskeâUs efHeâjeJes. ~~23~~

GheeOeerheemegveer megš}e ~ lees efvemhe=nheCeW yeUeJe}e ~ efpekeâ[s DeveketâU eflekeâ[s Ûeeef}}e ~ meeJekeâeme ~~24~~ pees GYeej}suÙee keâeÙee&heemetve otj peelees lÙeeÛeer efve:mhe=nlee Jee{les Je lees efpekeâ[s Devegketâ}lee Demes} eflekeâ[s MeebleheCes peelees. ~~24~~

keâere|le heeneleeb megKe veeneR ~ megKe heeneleeb keâere|le veeneR ~ kesâuÙeeefJeCe keâebneRÛe veeneR ~ keâes"W leNner ~~25~~ keâerleea nJeer Demes} lej osne}e peeWyeeUtve ieeWpee¤ve leer efceUle veener. osne}e megKeele "sJeeÙeÛes Demes} lej keâerleea efceUle veener. (keâ°eJeeÛetve veeJe}ewefkeâkeâ veener.) keâ°eves keâeÙe& kesâuÙeeefMeJeeÙe keâesCee}ener Je keâes"sner keâenerÛe efceUle veener. ~~25~~

ÙesjJeeR keâeÙe jeneleW ~ nesCeej eflelegkeWâ nesTve peeleW ~ ØeeCeer cee$e DeMekeäle leW ~ heg{W Deens ~~26~~ pes JneJeÙeeÛes les keâesCeeJeeÛetve Dee[le veener. les nesTveÛe peeles. ogye&UeÛeer }#eCeW heg{s Deensle. ~~26~~

DeeOeeRÛe lekeâJee meesef[}e ~ ceOeWefÛe OeerJemee meebef[}e ~ lejer mebmeej ne mesJeše}e ~ kewâmee heeJes ~~27~~ keâece GYes jenCÙeeDeeOeerÛe Oeerj mees[Ces, keâece Ûee}t DemeleeveeÛe neleheeÙe ieeUCes DeMeer }#eCes Demeleer} ns peerJeve keâmes MesJeše}e peeF&}? ~~27~~

mebmeej cegUeRÛe veemekeâe ~ efJeJeskeWâ keâjeJee vesškeâe ~ vesškeâe keâefjleeb efHeâkeâe ~ nesle peelees ~~28~~ mebmeej cegUeleÛe ceeefÙekeâ Deens. JÙeeJeneefjkeâ meòesleer} ne mebmeej vÙeeÙeveerleer Je keâ°emen kesâ}e lej lÙeeÛeer Deemekeäleer nUtnUt keâceer nesle peeles. ~~28~~

Ssmee ÙeeÛee efpevemeevee ~ heeneleeb keâUeW ÙesleW cevee ~ hejbleg Oeerj meeb[eJeevee ~ keâesCeerÙeskeWâ ~~29~~ mebmeejeÛes mJe¤he ns Demes Deens. les efJeÛeejeves heeefn}s lej veerš keâUles. heCe ØelÙeskeâeves OewÙe& ve mees[lee lees heej keâjeJee. cegkeäle JneJes. ~~29~~

Oeerj meebef[leeb keâeÙes nesleW ~ DeJeIeW meesmeeJeW }eieleW ~ veevee yegefæ veevee celeW ~ MeeneCee peeCes ~~30~~ OewÙe& mees[tve keâeÙe keâjCeej? pÙeeÛes lÙee}e meJe& meesmeeJesÛe }eieles. pees yegefæceeve Demelees lÙee}eÛe Deveskeâ efJeÛeej Je celes mecepeleele. ~~30~~ Fefle ßeeroemeyeesOes ieg®efMe<ÙemebJeeos ‘efJeJeskeâ}#eCeefve¤heCeveece’ meceeme oneJee ieg®efMe<ÙemebJeeoelcekeâ ßeeroemeyeesOe Ùee «ebLeeleer} ‘efJeJeskeâ}#eCeefve¤heCe’ veeJeeÛee oneJee meceeme meceehle –oMekeâ SkeâesefCemeeJee meceehle–

Q

(o. 19 me. 10)

762

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

oMekeâ efJemeeJee : hetCe&veeceoMekeâ meceeme heefn}e : hetCee&hetCe&evf e¤heCe ~~ ßeerjece meceLe& ~~

ØeeCeer JÙeehekeâ ceve JÙeehekeâ ~ he=LJeer Deehe lespe JÙeehekeâ ~ JeeÙees DeekeâeMe ef$eiegCe JÙeehekeâ ~ Deblejelcee cetUceeÙee ~~1~~ ØeeCeer, ceve, he=LJeer, heeCeer, lespe, JeeÙet, DeekeâeMe, ef$eiegCe, Deblejelcee Je cetUceeÙee nŸee meJeeËveeÛe JÙeehekeâ cnCeleele. ~~1~~

efveieg&Ce yeÇÿe leW JÙeehekeâ ~ SsmeW DeJeIeWÛe JÙeehekeâ ~ lejer nW meieš eEkeâ keâeÙes Ùeskeâ ~ Yeso Deens ~~2~~ efveieg&Ce yeÇÿee}ener JÙeehekeâ cnCeleele. lejer nŸee meJeeËÛes JÙeehekeâlJe meejKesÛe Deens keâer lÙeele keâener Heâjkeâ Deens? (ØeeCÙeebÛÙee meboYee&le JÙeehekeâ cnCepes JÙeehe keâjCeeje lej ceveeÛÙee yeeyeleerle JÙeehekeâ cnCepes ÛeheU Demee DeLe& meceLe& keâjleele. heg{s cee$e JÙeehekeâ cnCepes JÙeehetve jenCeeje Demee vesnceerÛee DeLe& Iesleele.) ~~2~~

Deelcee DeeefCe efvejbpeve ~ ÙesCeWefn Jeešlees Devegceeve ~ Deelcee meiegCe eEkeâ efveieg&Ce ~ DeeefCe efvejbpeve ~~3~~ Deelcee vegmeleeÛe efveoex
ßeeslee mebosneR heef[}e ~ lesCeW mebosn Jee{}e ~ Devegceeve Oe¤ve yewme}e ~ keâesCe lees kewâmee ~~4~~ ßeeslÙee}e Mebkeâe DeeuÙeeves MebkeâeÛe Jee{le peeleele. lees ßeeslee efvejbpeve Deelcee, meiegCe Deelcee Je efveieg&Ce Deelcee nŸeebÛesefJe
Sskeâe heefn}er DeeMebkeâe ~ DeJeIee ieuye}e keâ¤b vekeâe ~ Øeieš keâ¤ve efJeJeskeâe ~ ØelÙeÙes heeneJee ~~5 ~ Jekeälee cnCelees keâer Demee ieeWOeU ke⤠vekeâe. MeeŒeMegæ efJeÛeejeves nŸee meJe& mebkeâuheveebÛee efveCe&Ùe keâjeJee. Deelee heefnuÙee MebkesâÛes Gòej Sskeâe. ~~5~~

Mejerjhee[W meeceLÙe&hee[W ~ ØeeCeer JÙeehe keâjer efveJee[W ~ hejer heeneleeb ceveeÙesJe{W ~ ÛeheU veeneR ~~6~~ ØeeCÙeeÛÙee MejerjeÛÙee DeekeâejeÛÙee ceeveeves meJe&meeOeejCeheCes lÙeeÛes meeceLÙe& Demeles. lÙeevegmeej lees lees ØeeCeer Deeheehe}s JÙeJenej efveJe[lees Je keâjlees. heCe mLet} Mejerj met#ce ceveeSJe{s ne}Ûee}erÛÙee °erves JÙeehekeâ DemeCes MekeäÙe veener. (pes met#ce les JÙeehekeâ Je ieefleMeer} Demee efveÙece Deens) ~~6~~

ÛeheUheCe Ùeskeâosmeer ~ hetCe& JÙeehekeâlee veJns lÙeemeer ~ heeneleeb he=LJeerÛÙee JÙeeheemeer ~ meercee Deens ~~7~~ ne}Ûee} eEkeâJee ÛeheUheCee nŸeebvee vesnceerÛe keâener ceÙee&oe eEkeâJee meercee Deens. (pes ceenerle Deens lÙeeefJe
lewmeWefÛe Deehe DeeefCe lespe ~ DehetCe& efomeleer menpe ~ JeeÙees ÛeheU mecepe ~ Ùeskeâosmeer ~~8~~ neÛe efJeÛeej heeCeer, lespe Je JeeÙet nŸeebvee }eiet he[lees. les meJe& ceÙee&efole JÙeehekeâ Deensle ns }#eele Ies. ~~8~~

ieieve DeeefCe efvejbpeve ~ leW hetCe& JÙeehekeâ meOeve ~ keâesCeerÙeskeâ Devegceeve ~ lesLeW DemesefÛevee ~~9~~ ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

763

(o. 20 me. 1)

DeekeâeMe Je efvejbpeve yeÇÿe ner oesve leòJes IeveoešheCes meJe&$e JÙeehetve Deensle nŸeele cegUerÛe Mebkeâe veener. ~~9~~

ef$eiegCe iegCe#eesefYeCeer ceeÙee ~ ceeF&keâ peeF&} efJe}Ùee ~ DehetCe& Ùeskeâosmeer leÙee ~ hetCe& JÙeehekeâlee ve Ie[s ~~10~~ iegCemeecÙeeJemLesleer} ceeÙee Je iegCe#eesefYeCeer ceeÙee nŸee oesvner ceeefÙekeâ Demetve lÙeebvee Deble Deens. lÙeebÛee JÙeehe ÂMÙemeehes#e ceÙee&efole Demetve lÙee efvejhes#e JÙeehekeâ veenerle. (iegCemeecÙeeJemLesle ef$eiegCe meghle Demeleele. iegCe#eesefYeCeer ceeÙesle iegCe Øeieš nesT }eieleele.) ~~10~~

Deelcee DeeefCe efvejbpeve ~ nW oesefnkeâ[s veeceeefYeOeeve ~ DeLee&vJeÙes mecepeesve ~ yees}CeW keâjeJeW ~~11~~ peerJeelcÙee}e Je yeÇÿee}ener Øemebieer Deelcee cnCeleele. lesJne Ûee}t efJe
Deelcee ceve DelÙeble ÛeheU ~ lejer nW JÙeehekeâ veJnsefÛe kesâJeU ~ megefÛele Deble:keâCe& efveJeU ~ keâ¤ve heeneJeW ~~12~~ kesâJne kesâJne cevee}eÛe Deelcee cnCeleele. les efkeâleerner ÛeheU Deme}s lejer efvejhes#e JÙeehekeâ vemeles. ns Skeâe«e Je Meeble ceveeves mecepeeJetve IÙeeJes. ~~12~~

DeblejeUeR heeneleeb heeleeUeR veeneR ~ heeleeUeR heeneleeb DeblejeUeR veeneR ~ hetCe&heCeW Jemele veeneR ~ Ûengbkeâ[s ~~13~~ heg{W heeneleeb ceeieW veeneR ~ ceeieW heeneleeb heg{W veeneR ~ Jeece meJÙe JÙeehe veeneR ~ oMeefoMee ~~14~~ ceve pesJne DeblejeUele YejeNÙee ceejles lesJne les heeleeUeÛee efJeÛeej ke⤠Mekeâle veener Je G}š heeleeUele yeg[er IesTve jeefn}s lej DeblejeUeÛee JesOe Iesle veener. les Ûentkeâ[s JÙeehetve jenle veener. ceve ceeies Demes} lej heg{s veener, heg{s Demes} lej ceeies veener, [eJeerkeâ[s Demes} lej GpeJeerkeâ[s veener F. Øekeâejs les oMeefoMeele JÙeehetve jenle veener. ~~13-14~~

Ûengbkeâ[s efveMeeCeW ceeb[eJeeR ~ ÙeskeâmejeR kewâmeeR efmeJeeJeeR ~ ÙeekeâejCeW mecepeesve GieJeer ~ ØelÙeÙeW DeeheCeemeer ~~15~~ Ûeejer efoMeebvee }eJe}suÙee efveMeeCeebvee Skeâe}e SkeâeÛe JesUer nele }eJelee Ùesle veener lÙeeØeceeCes ceÙee&efole leòJeebvee DeceÙee&o JÙeehekeâlee Ùesle veener. nŸee efJeÛeejeves meehes#e JÙeehekeâlee mecepeeJetve IÙeeJeer. ~~15~~

metÙe& Dee}e ØeefleeEyeye}e ~ neefn °eble ve Ie[s Jemleg}e ~ Jemleg¤he efveieg&Cee}e ~ cnefCepesle Deens ~~16~~ `Deelce¤he metÙee&Ûes yegefæ¤he heeCÙeele ØeefleeEyeye he[tve peerJe leÙeej Pee}e' ne °eble efveieg&Ce yeÇÿee}e }eiet he[le veener. metÙee&}e ¤he Deens. yeÇÿe De¤he Deens. leLeekeâefLele eEyeyeeÛes ØeefleeEyeye keâmes he[s}? ~~16~~

IešekeâeMe ce"ekeâeMe ~ neefn °eble efJeMes
yeÇÿeeRÛee DebMe DeekeâeMe ~ DeeCeer DeelcÙeeÛee DebMe ceeveme ~ oesneRÛee DevegYeJe ØelÙeÙeeme ~ ÙesLeW IÙeeJee ~~18~~ yeÇÿe DeekeâeMeeØeceeCes JÙeehekeâ Demetve lesÛe yeÇÿeeb[¤he ce" Je peerJe¤he Ieš Ùeele JÙeehetve Demeles. (yeÇÿeeb[ele JÙeehetve jenCeejs yeÇÿe = F&Õej eEkeâJee efMeJeelcee. osnele JÙeehetve jeefn}s}s yeÇÿe = peerJeelcee. ÙesLes meceLe& DeekeâeMee}e yeÇÿeeÛee Je cevee}e DeelcÙeeÛee `DebMe' cnCeleele. DeÛesleve Jemlet ÛesleveeÛee DebMe Demet Mekeâle veener cnCetve ÙesLes DebMe cnCepes °eble (o. 20 me. 1)

764

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

Demee DeLe& IÙeeJee }eielees. lejÛe nŸee DeesJeerÛeer ceeieer} DeesJeerMeer mebieleer }eJelee Ùesles) ~~18~~

ieieve DeeefCe nW ceve ~ kewâmes nesleer meceeve ~ cevevemeerU cenepeve ~ mekeâUefn peeCeleer ~~19~~ ieieve Je ceve ns oesvner °eble Deme}s lejer lÙeele meejKesheCee keâmee Demes}? ceveve keâjCÙeeÛeer #ecelee DemeCeeNÙee ceneheg®
ceve nW heg{W JeeJe[s ~ ceeieW DeeJeIeWefÛe efjleW he[s ~ hetCe& ieieveeme meecÙelee Ie[s ~ keâesCÙee ØekeâejW ~~20~~ ceve pesJne Skeâe efJe
hejyeÇÿeefn DeÛeU ~ DeeefCe heJe&leemeefn cnCeleer DeÛeU ~ oesveerner Ùeskeâ kesâJeU ~ nW kewâmeW cnCeeJeW ~~21~~ hejyeÇÿe DeÛe} Deens (ieerlee) Je [eWiejner DeÛe} Deens (De®CeeÛe}). oesIeebÛes DeÛe}lJe meejKesÛe cnCelee ÙesF&} keâeÙe? (hejyeÇÿe JÙeehekeâ DemeuÙeeves keâes"tve keâes"s ne}Jelee Ùesle veener. [eWiej ØeÛeb[ Je Jepeveoej DemeuÙeeves ne}Jelee Ùesle veener.) ~~21~~

%eeve De%eeve efJehejerle%eeve ~ efleveer kewâmeeR nesleer meceeve ~ ÙeeÛee ØelÙeÙees ceveve ~ keâ¤ve heeneJee ~~22~~ %eeve, De%eeve Je efJehejerle %eeve ner eflevner meejKeer keâMeer Demeleer}? efJeÛeejeves lÙeebÛeer }#eCes efveef§ele keâjeJeerle. ~~22~~

%eeve cnefCepes peeCeCeW ~ De%eeve cnefCepes vesCeCeW ~ efJehejerle %eeve cnefCepes osKeCeW ~ ÙeskeâeÛeW Ùeskeâ ~~23~~ %eeve cnCepes keâUCes. De%eeve cnCepes ve keâUCes. efJehejerle %eeve cnCepes Jemlet peMeer Deens leMeer ve keâUlee Ye}lÙeeÛe ¤heeves keâUCes nesÙe. (ceeUpeceerve keâUCes– %eeve, ceeU peceerve ve keâUCes– De%eeve, ceeU peceerve ve efomelee ce=iepeU efomeCes– efJehejerle %eeve.) ~~23~~

peeCeCeW vesCeCeW JesieUW kesâ}W ~ {esyeUW hebÛeYeteflekeâ Gj}W ~ efJehejerle %eeve mecepe}W ~ heeefnpes peerJeeR ~~24~~ yeÇÿeeÛes %eeve Je yeÇÿeeÛes De%eeve ner oesvner JesieUer kesâuÙeeJej ceOÙesÛe mLet} heeÛeYeeweflekeâ me=°erÛes efJehejerle %eeve nesles ns ßeeslÙeebveer }#eele IÙeeJes. ~~24~~

õ°e mee#eer Deblejelcee ~ peerJeelceeefÛe nesÙes efMeJeelcee ~ heg{W efMeJeelcee leesefÛe peerJeelcee ~ pevce Ieslees ~~25~~ peerJeelceeÛe GheeefOeYesoeves õ°e, mee#eer, Deblejelcee Je efMeJeelcee Demelees. `ceer yeÇÿe' Demes DeheefjJele&veerÙe ØelÙe#e %eeve Pee}s lej lees cegkeäle neslees. DevÙeLee leòJele: efMeJe¤he Demetvener lÙee}e pevcee}e ÙeeJes }eieles. ~~25~~

DeelcelJeeR pevcecejCe }eies ~ DeelcelJeeR pevcecejCe ve Yebies ~ mebYeJeeefce Ùegies Ùegies ~ Ssmes nW JeÛeve ~~26~~ `ceer yeÇÿe' nŸee peeCeerJe¤he cenekeâejCe Mejerjele peerJeelcee Demeleevee lÙee}e cejCe Dee}s lejer pevcecejCeebÛes Ûe›eâ Ûegkeâle veener. les hee"er }eielesÛe. ØelÙe#e F&Õejner nŸeeÛe iešeleer} DemeuÙeeves leesner ÙegieeÙegieele hegvne pevce Ieslees Demes ieerleeJeÛeve Deens. (peerJeeÛee hegvepe&vce = keâce&efJe«en. JeemevescegUs pevcee}e ÙeeJesÛe }eieles. F&ÕejeÛee hegvepe&vce = }er}e efJe«en. mJesÛÚsves pevce Ieslee Ùeslees.) ~~26~~

peerJe Ùeskeâosmeer vej ~ efJeÛeejW pee}e efJeÕebYej ~ efJeÕebYejeme mebmeej ~ Ûegkesâvee keâeR ~~27~~ `ceer osn' Demes heefjefÛÚVelJe (DeuhelJe) Oe¤ve yeme}s}e peerJe efJeÛeejeves F&ÕejeØeceeCes efJeÕeeSJe{e JÙeehekeâ Pee}e lejer lÙee}e pevcecejCe Ûegkeâle veener. ~~27~~

%eeve DeeefCe De%eeve ~ Je=efòe¤heW nW meceeve ~ efveJe=efòe¤heW efJe%eeve ~ pee}W heeefnpes ~~28~~ `ce}e yeÇÿe keâUle veener' ner De%eeveJe=òeer Je `ceer yeÇÿe Deens' ner %eeveJe=òeer Deens. oesvner Je=efòe%eeve¤heeves meejKÙeeÛe Deensle. `Ùelees JeeÛees efveJele&vles DeØeehÙe cevemeemen' nŸee ßegleervegmeej Je=òeer DeelceoMe&veeves efveJe=òe PeeuÙeeJej lÙee DeelceevegYeJee}e menpelee Dee}er heeefnpes. %eeveeÛes efJe%eeve Pee}s heeefnpes. ~~28~~ ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

765

(o. 20 me. 1)

%eeveW ÙesJe{W yeÇÿeeb[ kesâ}W ~ %eeveW ÙesJe{W Jee{efJe}W ~ veevee efJekeâejeÛes JeU}W ~ leW nW %eeve ~~29~~ %eeve¤he yeÇÿeele keâesCelÙeeÛe peeefCeJesÛee efJeMes
Dee"JeW osn yeÇÿeeb[erÛeW ~ leW nW %eeve meeÛeW ~ efJe%eeve¤he efJeosneÛeW ~ heo heeefJepes ~~30~~ yeÇÿeeb[eÛee Dee"Jee osn cnCepes cetUceeÙee. leer cnCepesÛe Jej meebefiele}s}er %eeveMekeäleer, `ceer yeÇÿe Deens' nŸee %eeveMekeäleervesÛe %eeveeÛes efJe%eeve nesles. lÙeeleer} efJeÛeej¤he MekeäleerÛee Yeeie ieUtve he[lees. osn Demetve efJeosner DeJemLee Øeehle nesles. ~~30~~ Fefle ßeeroemeyeesOes ieg®efMe<ÙemebJeeos ‘hetCee&hetCe&efve¤heCeveece’ meceeme heefn}e ieg®efMe<ÙemebJeeoelcekeâ ßeeroemeyeesOe Ùee «ebLeeleer} ‘hetCee&hetCe&efve¤heCe’ veeJeeÛee heefn}e meceeme meceehle

(o. 20 me. 1)

766

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

oMekeâ efJemeeJee : hetCe&veeceoMekeâ meceeme ogmeje : me=e°f ef$eefJeOe}#eCe ~~ ßeerjece meceLe& ~~

cetUceeÙee vemleeb ÛebÛeU ~ efveieg&Ce yeÇÿe leW efve§eU ~ pewmeW ieieve DeblejeU ~ Ûengbkeâ[s ~~1~~ efvejYeü eEkeâJee JeeÙegjefnle DeekeâeMe pemes ceeskeâUs Demeles lÙeeØeceeCes ef›eâÙeeMeer} cetUceeÙee veme}er lej yeÇÿe kesâJeU efveieg&Ce Je Meeble Demeles. ~~1~~

ÂMÙe Dee}W DeeefCe ies}W ~ hejer leW yeÇÿe mebÛe}W ~ pewmeW ieieve keâeWoeš}W ~ Ûengbkeâ[s ~~2~~ efvejYeü DeekeâeMe pemes meJe&$e JÙeehetve Demeles lÙeeØeceeCes ÂMÙe efomet }eie}s Je ies}s lejer hejyeÇÿe meJe&$e Ieveoeš JÙeehetve Demeles. ~~2~~

efpekeâ[s heeneJeW eflekeâ[s Deheej ~ keâesCeskeâ[s veeneR heej ~ Ùeskeâefpevemeer mJeleb$e ~ ogmejW veeneR ~~3~~ efpekeâ[s heent peeJes eflekeâ[s les Dehejbheej DeKeb[ Ye¤ve Demetve lÙee}e MesJeš veener. les hetCe& mJeleb$e Demetve mJele:ÛÙee mJeeleb$Ùeele les ceeÙes}e ØeJe=òe keâjles Je DeeJe¤ve Iesles. ~~3~~

yeÇÿeeb[eJejleW yewmeeJeW ~ DeJekeâeMe Yekeâeme DeJe}eskeâeJeW ~ lesLeW ÛebÛeU JÙeehekeâeÛÙee veebJeW ~ megvÙeekeâej ~~4~~ efJeÛeejeves Deveble efJeÕeeÛÙee he}erkeâ[s peeTve lesLetve efjkeâecÙee heeskeâUerkeâ[s heeefn}s lej ÛebÛeU Je JÙeehekeâ cetUceeÙee cegUerÛe efomele veener. (DeMeer keâuhevee keâjeJeer keâer pesLes ce=iepeU efomeles lÙee peeiesJej Peeshetve DeeheCe ce=iepeU heenle Deenesle! lesLetve ce=iepeU cegUerÛe efomeCeej veener.) ~~4~~

ÂMÙe efJeJeskeWâ keâeef{}W ~ ceie hejyeÇÿe keâeWoeš}W ~ keâesCeemeerÛe Devegceeve}W ~ veeneR keâoe ~~5~~ ÂMÙe me=°erÛee efJeÛeejeves yeeOe kesâ}e Demelee meJe&$e kesâJeU yeÇÿe Gjles. lÙeeefJe
DeOeesOe& heeneleeb Ûengbkeâ[s ~ efveieg&Ce yeÇÿe efpekeâ[s eflekeâ[s ~ ceve OeebJes} keâesCeskeâ[s ~ Deble heeneJeÙee ~~6~~ leLeekeâefLele Jej, Kee}er Je keâener efoMeebvee lesÛe yeÇÿe Dehejbheej Yej}s}s Demeles. Deble:keâjCeJe=òeerÛÙee #egõ ceÙee&osle leer OeeJetve OeeJetve keâes"heÙeËle peeF&}? lÙeeÛee Debleheej efle}e keâmee }eies}? ~~6~~

ÂMÙe ÛeUs yeÇÿe ÛeUsvee ~ ÂMÙe keâUs yeÇÿe keâUsvee ~ ÂMÙe DeekeâUs yeÇÿe DeekeâUsvee ~ keâuhevesmeer ~~7~~ ÂMÙe me=°er}e Glheòeer, efmLeleer Je }Ùe Demeleele. yeÇÿe Depe, efJekeâejMetvÙe Je Dece=le Deens. Deble:keâjCeJe=òeer}e ÂMÙeme=°erÛes ØeceeCeebveer (FbefõÙes) %eeve nesles. yeÇÿeeÛes nesle veener. keâuhevesves cnCepes efJeÛeejeves ÂMÙe JemletÛes leke&âpevÙe %eeve, mce=efle%eeve F. Øekeâejs %eeve nesles. yeÇÿeeÛes nesle veener. ~~7~~

keâuhevee cnefCepes keâebneRÛe veeneR ~ yeÇÿe oeš}W "eFËÛee "eFË ~ JeekeäÙeeLe& efJeJejle peeF ~ cnefCepes yejW ~~8~~ keâuheves}e mJele:Ûes ¤he vemeuÙeeves efleves ceeb[}suÙee hemeeNÙee}ener JeemleefJekeâ DeefmlelJe vemeles. yeÇÿe cee$e meled, JÙeehekeâ Je DeKeb[ Deens. `meJe& KeeEuJeo yeÇÿe' F. Jesoevle JeekeäÙeebÛes ceveve eEÛeleve kesâuÙeeves lemee DevegYeJe Ùeslees. ~~8~~

hejyeÇÿeeÙesJe{W Leesj veeneR ~ ßeJeCeehejleW meeOeve veeneR ~ keâUuÙeeefJeCe keâebneRÛe veeneR ~ meceeOeeve ~~9~~ hejyeÇÿeemeejKes ßes‰ ØeehleJÙe veener. (hejce DeLe&) lÙeeÛÙee DevegYeJeemee"er ÙeLeeLe& ßeJeCeemeejKes ogmejs meeOeve veener. ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

767

(o. 20 me. 2)

JesoebleMeeŒe ieg®cegKeeletve keâUuÙeeefMeJeeÙe Kejs meceeOeeve keâOeerÛe nesle veener. ~~9~~

efheh}erkeâeceeieX nUg nUg Ie[s ~ efJenbieceW HeâUemeer ieeb"er he[s ~ meeOekeâ ceveveeR heJee[s ~ cnefCepes yejW ~~10~~ keâce& Gheemeveeoer ceeie& cegbieerÛÙee Ûee}erves cees#eeheÙeËle vesleele. %eeveceeiee&ves he#eeÛÙee GñeCeeØeceeCes Skeâoce yeÇÿeevegYeJe Ùeslees (HeâUeÛeer iee" he[les) heCe meeOekeâeJemLesleer} meeOekeâeves (oMekeâ 5 meceeme 9) lemes ceveve kesâ}s heeefnpes. ~~10~~

hejyeÇÿeemeeefjKeW ogmejW ~ keâeneRÛe veeneR KejW ~ eEveoe DeeCeer mlegefleGòejW ~ hejyeÇÿeeR veeneR ~~11~~ hejyeÇÿeemeejKes melÙe, efvelÙe, Deveeefo, DeeÅe ogmejs keâenerÛe veener. lÙeecegUs lÙee DeÉwleele eEveoe Je mlegleermeejKeer ÉbÉs (og:Ke Je megKe) veenerle. ~~11~~

SsmeW hejyeÇÿe Ùeskeâefpevemeer ~ keâebneRÛe legUsvee leÙeemeer ~ ceevegYeJe hegCÙejemeer ~ lesLeW heJee[leer ~~12~~ hejyeÇÿe Demes DeKeb[ meefÛÛeoeveboIeve Demetve lÙeemeejKes ogmejs keâener veener. Megæ hegCÙeeÛeer pees[ Deme}s}s cenelces lÙeeÛÙee `les ceer' DeMee DevegYeJeele efmLej jneleele. ~~12~~

ÛebÛeUW nesles og:KeØeehleer ~ efve§eUeÙesJe[er veeneR efJeßeebleer ~ efve§eU ØelÙeÙeW heeneleer ~ ceenevegYeeJe ~~13~~ ÂMÙe me=°erleer} peerJeveele og:Kes Demeleele. yeÇÿeevegYeJeemeejKeer efJeßeebleer keâMeevesÛe efceUle veener. (lÙeele og:KeeÛes keâ° vemeleele) cenelces lÙeeÛee ØelÙe#e DevegYeJe Iesleele. ~~13~~

cegUeheemetve mesJešJejer ~ efJeÛeejCee kesâ}erÛe keâjer ~ ØelÙeÙeeÛee efve§eÙees DeblejeR ~ leÙeemeerÛe HeâeJes ~~14~~ yeÇÿeeÛÙee `SkeâesÓnb yengmÙeece' nŸee cetU mebkeâuheeheemetve les DeÛesleve hee
keâuhevesÛeer me=°er pee}er ~ ef$eefJeOe ØekeâejW Yeeme}er ~ efle#eCe yegæerveW DeeefCe}er ~ heeefnpes cevee ~~15~~ lÙee mebkeâuhe¤he keâuhevesÛeerÛe me=°er leÙeej Pee}er Demetve leer leerve Øekeâejebveer Yeemeles (heg{er} DeesJeer hene.) DelÙeble met#ce yegæerves ns JeieeakeâjCe }#eele IÙeeJes. ~~15~~

cetUceeÙesheemetve ef$eiegCe ~ DeJeIeW Ùeskeâosmeer }#eCe ~ heebÛee YetleebÛee {esyeUe iegCe ~ efomele Deens ~~16~~ he=LJeerheemetve ÛÙeejer KeeCeer ~ ÛelJeej JesieUe}er keâjCeer ~ mekeâU me=°erÛeer Ûee}er ÙesLegveer ~ heg{W veeneR ~~17~~ 1) cetUceeÙesheemetve ef$eiegCeeheÙeËle heefn}e Jeie&– ne osMeeves, keâe}eves Je Jemletves heefjefÛÚVe Demelees. (ceÙee&efole peeiesle Je keâe}ele Demelees. pesLes Skeâ Demelees lesLes ogmeje vemelees.) 2) hebÛeerke=âle hebÛeceneYetles– ner mLet} Demeleele. 3) peejpe, GefÆpeeoer Ûeej ØekeâejÛÙee peerJeebÛÙee Ùeesveer nŸee he=LJeerheemetve GlheVe nesTve lÙeebÛes meJe& JÙeJenej lemes lemes Ûee}leele. ne me=ef°jÛevesÛee MesJeš nesÙe. ~~16-17~~

me=°erÛes efJeefJeOe }#eCe ~ efJeMeo keâ¤b efve¤heCe ~ßeesleeR megefÛele Deble:keâCe& ~ kesâ}W heeefnpes ~~18~~ Deelee nŸee leerve ØekeâejÛÙee me=°erÛes DeefOekeâ mhe°erkeâjCe keâ¤. ßeeslÙeebveer ceve Skeâe«e keâ¤ve les SskeâeJes. ~~18~~

cetUceeÙee peeCeerJesÛeer ~ cegUeR met#ce keâuhevesÛeer ~ pewmeer efmLeleer hejs JeeÛesÛeer ~ leõtheefÛe les ~~19~~ `Denb' nŸee peeefCeJesÛeer cetUceeÙee Ie[}s}er Deens. leer peeCeerJe cnCepesÛe cetUceeÙee. lÙee Denb nŸee peeefCeJesÛes cetU Deeflemet#ce keâuhevee ns Deens. ceeCemeeleer} hejeJeeCeer ner peMeer kesâJeU mHegâjCe ¤he Deens leMeerÛe Denb ner peeCeerJe kesâJeU mHegâjCe¤he Deens. (hejeJeeCeerle De#ejs, MeyoeLe& F. keâener vemeleele. lÙeeØeceeCes `Denb' mHegâjCeele me=e°f jÛeves}e ¤he vemeles) ~~19~~

De°Oee Øeke=âleerÛeW cetU ~ les ns cetUceeÙeeÛe kesâJeU ~ met#ce¤he yeerpe mekeâU ~ cegUeRÛe Deens ~~20~~ hebÛeYetles Je ef$eiegCe nŸee Dee" ØekeâejÛÙee me=°erÛes cetUceeÙee ns cetU Deens. heg{s mhe° nesCeeNÙee ÂMÙe me=°erÛes yeerpe mebhetCe&heCes cetUceeÙesle Deens. ~~20~~ (o. 20 me. 2)

768

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

pe[ heoeLe& ÛesleefJeleW leW ~ cnCeewve ÛewlevÙe yeesef}pesleW ~ met#ce ¤heW mebkesâleW ~ mecepeesve IÙeeJeeR ~~21~~ ceeveJeer MejerjemeejKÙee mJeYeeJeeves DeÛesleve DemeCeeNÙeele pes peeCeerJe¤he ÛewlevÙe efvecee&Ce keâjles lÙee}e Ûesleve cnCeleele. lÙee ÛewlevÙeeÛÙee JesieJesieàÙee veeJeeÛÙee met#ce DeefYeJÙekeäleer mebkesâleeves mecepeeJetve IÙeeJÙeele lÙee DeMee– ~~21~~

Øeke=âefleheg®
ieghle ef$eiegCeeÛeW iet{lJe ~ cnCeewve mebkesâle cenòeòJe ~ ieghle¤heW MegæmelJe ~ lesLeWefÛe Jemes ~~23~~ ef$eiegCeebvee ¤he veener. (ieghle) lÙeebÛee ØeYeeJe Je keâeÙe& ns cees"s iet{ Demetve les pÙeele Demeleele lÙee leòJee}e cenled Demes cnCeleele. (cenled · cees"s, JÙeehekeâ, efJemle=le, Meefkeäleceeve, GÛÛe. meebKÙeebÛÙee hebÛeJeerme leòJeebleer} ogmejs,) pÙeeÛÙee meenŸeeves F&Õej DeJeleej Ieslees les Megæ meòJe lÙee cenledceOÙesÛe Demeles. ~~23~~

pesLetve iegCe Øeiešleer ~ leerme iegCe#eesefYeCeer cnCeleer ~ ef$eiegCeeÛeeR ¤heW mecepeleer ~ OevÙe les meeOeg ~~24~~ iegCemeecÙeeJemLesletve pesJne iegCe Øekeâš nesT }eieleele lesJne lÙee DeJemLes}e iegCe#eesefYeCeer cnCeleele. ef$eiegCeebÛes mJe¤he Je lÙeebÛÙee DeefYeJÙekeäleerÛeer }#eCes peeCeCeejs meeOet OevÙe nesle. (`iegCee iegCes
ieghle¤heW iegCemeewcÙe ~ cnCeewefve yeesef}pes iegCemeecÙe ~ met#ce mebkesâle DeiecÙe ~ yengleebme keQâÛee ~~25~~ iegCe Øeieš vemeleele lesJne les mecemJe¤heele Demeleele. (efJeYeeieCeer meejKeer Demeles.) cnCetve lÙee DeJemLes}e iegCemeecÙeeJemLee cnCeleele. ne yeejkeâeJee Heâej met#ce DemeuÙeeves meJeeËvee lÙeeÛes ÙeLeeLe& Deekeâ}ve nesle veener. ~~25~~

cetUceeÙesheemetve ef$eiegCe ~ ÛebÛeU Ùeskeâosmeer }#eCe ~ ØelÙeÙeW heeneleeb KetCe ~ DeblejeR Ùesles ~~26~~ ef$eiegCe cetUceeÙesletveÛe JÙekeäle nesleele. cetUceeÙee SkeâosMeer Je efJekeâejer DemeuÙeeves lesner lemesÛe Deensle. Lees[Ÿee efJeÛeejeves Je efvejer#eCeeves ns }#eele Ùesles. (yeÇ. met. Meeb. Yee. 2-9 ceeCemeeÛes ef$eiegCe Øemebieer keâceer-DeefOekeâ ØeYeeJeer nesleele) ~~26~~

heg{W hebÛeYetleebÛeeR yeb[W ~ Jee{}eR efJeMeeUW Gob[W ~ mehleÉerheW veJeKeb[s ~ JemegbOeje ns ~~27~~ veblej hebÛeceneYetleebÛes hebÛeerkeâjCe nesTve lÙeebÛee hemeeje Deleesveele Jee{}e. meele yesšs Je veT Keb[ebÛeer he=LJeer lÙeeheemetveÛe Pee}er. (yesšs– pebyeg, h}#e, Meeuce}er, kegâMe, ›eâeQÛe, Meekeâ Je heg
ef$eiegCeeheemetve he=LJeerJejer ~ ogmeNÙee efpevemeevÙeeÛeer hejer ~ oesveer efpeveme ÙeeGhejer ~ eflemeje Sskeâe ~~28~~ meesUeJÙee Je melejeJÙee DeesJeerleer} oesve Øekeâej meebietve Pee}s. Deelee eflemeje Øekeâej Sskeâe. (Ûeej Ùeesveer) ~~28~~

he=LJeer veevee efpevemeeÛeW yeerpe ~ Deb[pe peejpe Õeslepe GefÆpe ~ ÛÙeejer KeeCeer ÛÙeejer JeeCeer menpe ~ efvecee&Ce peeuÙee ~~29~~ he=LJeerletve Deveskeâ heoeLe& efvecee&Ce nesleele. Deb[pe, peejpe, mJesope Je GefÆpe DeMee Ûeej Ùeesveer Je hejeoer JeeCeer PeeuÙee. ~~29~~

KeeCeer JeeCeer nesleer peeleer ~ hejvleg lewmeerÛe Deens peieleer ~ Ssmes nesleer DeeCeer peeleer ~ Gob[ ØeeCeer ~~30~~ Ûeej KeeCeer, Ûeej JeeCeer Je ØeeCeer pevcee}e Ùesleele Je ve° nesleele. heCe he=LJeer Deens leMeerÛe Demeles. ~~30~~ Fefle ßeeroemeyeesOes ieg®efMe<ÙemebJeeos ‘me=ef°ef$eefJeOe}#eCeefve¤heCeveece’ meceeme ogmeje ieg®efMe<ÙemebJeeoelcekeâ ßeeroemeyeesOe Ùee «ebLeeleer} ‘me=ef°ef$eefJeOe}#eCeefve¤heCe’ veeJeeÛee ogmeje meceeme meceehle ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

769

(o. 20 me. 2)

oMekeâ efJemeeJee : hetCe&veeceoMekeâ meceeme eflemeje : met#ceveeceeefYeOeeve ~~ ßeerjece meceLe& ~~

cegUeRntve mesJešJejer ~ efJemleej yeesef}}e veeveehejer ~ hegvne efJeJejle efJejle ceeIeejer ~ Je=efòe vÙeeJeer ~~1~~ cetUceeÙesheemetve Deb[peeoer Ûeej ÙeesveerheÙeËle me=°erÛee efJemleej efJemleejeves meebefiele}e. Deelee DeelceevegYeJeemee"er G}šŸee ›eâceeves Deble:keâjCe Je=òeer ceeiesceeies vÙeeJeer. efleves G}šŸee ›eâceeves leòJeebÛee JesOe Iesle (efJeJejle) MesJešer yeÇÿemJe¤heele }erve JneJes (efJejle) ~~1~~

ÛÙeejer JeeCeer ÛÙeejer KeeCeer ~ ÛeewNÙeeefme }#e peerJeÙeesveer ~ veevee ØekeâejerÛes ØeeCeer ~ pevceeme Ùesleer ~~2~~ ÛeewNÙeebMeer }#e peerJeÙeesveerle Ûeej KeeCeeRÛes Deveble ØeeCeer lÙeebÛÙee Ûeej JeeCeeRmen pevcee}e Ùesleele. ~~2~~

DeJeIes nesleer he=LJeerheemegveer ~ he=LJeerceOeW peeleer veemeesveer ~ Deveskeâ Ùesleer peeleer hejer DeJeveer ~ lewmeerÛe Deens ~~3~~ ns meJe& he=LJeerheemetve pevcee}e ÙesTve cejCeesòej he=LJeerceOÙesÛe efJe¤ve peeleele. les Dee}s Je ies}s lejer he=LJeer Deens leMeer Deens. ~~3~~

SsmeW nW meW[Ÿeekeâ[er} Keeb[ ~ ogmejW YetleebÛes yeb[ ~ eflemejW veeceeefYeOeeveW Gob[ ~ met#ce¤heW ~~4~~ 1) he=LJeer Je ØeeCeer ne mebmeej Je=#eeÛee MeW[ŸeeÛee Yeeie Deens. 2) JÙekeäle hebÛeYetleebÛee Deleesveele efJemleej nŸee HeâebÅee, ne ogmeje Yeeie. 3) cetUceeÙesheemetve ef$eiegCeeheÙeËle Deveskeâ veeJes Deme}suÙee met#ce leòJeebÛee eflemeje Je ØeejbYeerÛee Yeeie Deens ~~4~~

mLetU DeJeIeW meeb[tve ÅeeJeW ~ met#ce¤heW JeesUKeeJeW ~ iegCeeheemetve heeefn}sÛe heeneJeW ~ met#ce°eR ~~5~~ mLet} heoeLe& efJeÛeejeves yeepet}e meejeJesle. met#ceeÛÙee meJe& DeefYeJÙekeäleer peeCetve IÙeeJÙeele. leceesiegCeØeOeeve ceeÙesheemetve Pee}s}er hebÛeceneYetles Je lÙeebÛes Meyoeoer iegCe, DeekeâeMeeefokeâebÛÙee meòJeiegCeeheemetve Pee}s}er ßees$eeoer %eeveWefõÙes Je jpeesiegCeeheemetve Pee}s}er JeeCeer F. keâceXefõÙes DehebÛeerke=âle hebÛeYetleebÛÙee meòJeiegCeeheemetve Pee}s}er yegæer F. iegCeebÛee hemeeje melele met#ce°erves eEÛeleveele "sJeeJee. ~~5~~

iegCeeÛeer ¤heW peeCeerJe vesCeerJe ~ heeefn}eÛe heeneJee DeefYeØeeJe ~ met#ce°erÛeW }eIeJe ~ ÙesLetve heg{W ~~6~~ %eeve Je De%eeve nŸee iegCeebÛÙee DeefYeJÙekeäleer Deensle. lÙee mebyebOeerÛes MeeŒe melele DeYÙeemeeJes. met#ce °erÛes Kejs keâewMeuÙe ÙesLetve heg{sÛe Deens. ~~6~~

Megæ vesCeerJe leceesiegCe ~ Megæ peeCeerJe meòJeiegCe ~ peeCeerJevesCeerJe jpeesiegCe ~ efceefßele Ûeeef}}e ~~7~~ 1) leceesiegCe · hetCe& De%eeve. 2) melJeiegCe · hetCe& %eeve. 3) jpeesiegCe · %eeve Je De%eeve nŸeebÛes efceßeCe ~~7~~

ef$eiegCeebÛeer ¤heW SsmeeR ~ keâUeW }eie}eR DehewmeeR ~ iegCeeheg{er} keâo&ceemeer ~ iegCe#eesefYeCeer yeesef}pes ~~8~~ DeMee nŸee ef$eiegCeebÛÙee DeefYeJÙekeäleer menpe keâUleele. iegCeebÛÙee ØelÙe#e DeefYeJÙekeäleer DeeOeerÛÙee (heg{er}) DeJemLes}e iegCe#eesefYeCeer cnCeleele. lÙeele eflevner iegCe keâe}efJe}s}s Demeleele. (iegCemeecÙe– iegCe#eesefYeCeer– ef$eiegCe.) ~~8~~

jpe lece DeeefCe melJe ~ efleneRÛeW pesLeW iet{lJe ~ leW peeefCepes cenòeòJe ~ keâo&ce¤he ~~9~~ cenled nŸee met#ce leòJeele meòJe, jpe Je lece nŸee eflevner DeJÙekeäle iegCeebÛes efceßeCe iet{¤heeves jenles. ~~9~~ (o. 20 me. 3)

770

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

Øeke=âefle heg®
met#ce¤heW iegCemeewcÙe ~ lÙeeme yeesef}pes iegCemeecÙe ~ lewmeWefÛe ÛewlevÙe DeiecÙe ~ met#ce¤heer ~~11~~ DeJÙekeäle iegCe Meeble (meewcÙe) Demeleele. lÙeebveeÛe iegCemeecÙe Demesner cnCeleele. ceeÙesleer} yeÇÿeeÛee efÛeoeYeeme lÙeeceOÙesner met#celJeeves Demelees. lees peeCeCes Heâej keâ"erCe Deens. (DeeYeemeJeeoeØeceeCes yeÇÿeeÛes ceeÙesle ØeefleeEyeye Demeles. les ceeÙesÛÙee meJe& mlejele menpeÛe Demeles.) ~~11~~

yengefpevemeer cetUceeÙee ~ ceenebkeâejCe yeÇÿeeb[erÛeer keâeÙee ~ SsefmeÙee met#ce DevJeÙee ~ heeefn}WefÛe heeneJeW ~~12~~ cetUceeÙesÛÙee heesšele efkeâlÙeskeâ leòJes o[}s}er Deensle. lÙee cetUceeÙes}e F&ÕejeÛes cenekeâejCe Mejerj cnCeleele. (yeÇÿeeb[ eEkeâJee efJeješ ns F&ÕejeÛes mLet} Mejerj Deens.) efJeješeheemetve ceeies peele cetUceeÙee, efleÛÙeeleer} yeÇÿeeÛee DeeYeeme Je yeÇÿe Demee met#ce Deveg›eâce JejÛesJej efJeÛeejele DemeeJee. ~~12~~

ÛÙeejer KeeCeer heebÛe YetleW ~ Ûeewoe met#ce mebkesâleW ~ keâeÙes heeneCeW leW ÙesLeW ~ MeesOetve heeneJeW ~~13~~ Ûeej KeeCeer, hebÛeceneYetles Je cetUceeÙesÛÙee Ûeewoe DeefYeJÙekeäleer nŸee oesve meceemeeleÛe MeesOetve lÙeebÛee DeYÙeeme keâjeJee. (ceeieer} meceemeeleer} lesefJemeeJÙee DeesJeerle Megæ meòJe Deens. SkeâefJemeeJÙeele ÛewlevÙe Deens. DeblejelcÙeeÛee Gu}sKe peeieespeeieer Deens.) ~~13~~

DeeneÛe heeneleeb keâUsvee ~ iejpe kesâuÙeeb mecepesvee ~ veevee ØekeâejeR peveeÛÙee cevee ~ mebosn he[leer ~~14~~ GLeU efJeÛeejeves nŸeeleer} keâenerÛe keâUle veener. iejpeshegjlee efJeÛeej keâ¤vener Yeeiele veener. DeMee JejJejÛÙee DeYÙeemeecegUs }eskeâebÛÙee ceveele Deveskeâ ØekeâejÛes mebMeÙe Iej keâjleele. ~~14~~

Ûeewoe heebÛe ÙeskeâesCeerme ~ ÙeskeâesCeerme ÛÙeejer lesefJeme ~ ÙeebceOeW cetU Ûelego&Me ~ heeefn}WefÛe heeneJeW ~~15~~ cetUceeÙesÛÙee Ûeewoe DeefYeJÙekeäleer, hebÛeceneYetles DeMeer SkeâesCeerme Je lÙeeceOÙes Ûeej KeeCeer efceUefJeuÙee keâer SketâCe lesJeerme leòJes nesleele. o. 7 me. 3 ceOÙes efo}suÙee Ûeewoe yeÇÿeebÛee efJeÛeej keâ¤ve leer ceeefÙekeâ Deensle Demee efve§eÙe keâjeJee. ~~15~~

pees efJeJejesve mecepe}e ~ lesLeW mebosn veeneR Gj}e ~ mecepeuÙeeefJeCe pees ieuye}e ~ lees efvejeLe&keâ ~~16~~ ØelÙeskeâ leòJe mhe°heCes peeCetve IesCeeNÙee}e mebMeÙe Gjle veenerle. mecepeuÙeeJeeÛetve kesâ}s}s ØeÙelve ieeWOeU efvecee&Ce keâjleele Je les šekeâeT Demeleele. ~~16~~

mekeâU me=°erÛeW yeerpe ~ cetUceeÙeWle Demes menpe ~ DeJeIeW mecepeleeb meppe ~ hejceeLe& neslees ~~17~~ meJe& mLet} met#ce me=°er cetUceeÙesletve JÙekeäle nesles. keâejCe leer me=°er lÙee cetUceeÙesleÛe }erve nesTve jeefn}s}er Demeles. cetUceeÙesheÙeËle efvejeme keâjerle keâjerle efleÛÙee DeefOe‰eveeMeer peerJeeÛes SskeäÙe meeOe}s Demelee cees#e (hejceeLe&) efceUlees. ~~17~~

mecepe}W ceeCegme ÛeeJeUsvee ~ efve§eF Devegceeve Oejervee ~ meeJeUieeWoe keâjervee ~ hejceeLe& keâoe ~~18~~ ns meJe& pÙee}e mhe°heCes keâUles lees lÙeeÛÙee Pee}suÙee lÙee efve§eÙeecegUs efve
Meyoeleerle yees}leeb Dee}W ~ lÙeeme JeeÛÙeebMe yeesef}}W ~ Megæ }#ÙeebMe }ef#e}W ~ heeefnpes efJeJeskeWâ ~~19~~ ceveJeeÛeeleerle yeÇÿeemebyebOeer Meyoebveer pes meebieleele lÙee}e JeeÛÙeebMe cnCeleele. yeÇÿeeÛÙee `ceer yeÇÿe' DeMee Megæ }#eebMeeÛÙee DevegYeJeemee"er efvelÙe-DeefvelÙeeoer efJeJeskeâevesÛe lÙeeÛes DevegmebOeeve keâjeJes }eieles. ~~19~~

hetJe&he#e cnefCepes ceeÙee ~ efmeæebleW peeÙes efJe}Ùee ~ ceeÙee vemleeb ceie leÙee ~ keâeÙes cnCeeJeW ~~20~~ ceeÙesmebyebOeerÛes meJe& yees}Ces hetJe&he#eeÛes (DeOÙeejeshe) Demetve yeÇÿemJe¤heeÛÙee efmeæeblehe#eeves (DeheJeeo) les yees}Ces efvejLe&keâ "jles. ceeÙee ceeJeUtve iesuÙeeJej pes keâener leLeekeâefLele Gjles lÙeemebyebOeer keâmes, keâeÙe Je keâesCeer yees}eJes? ~~20~~ ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

771

(o. 20 me. 3)

DevJeÙes DeeCeer Jeerlejskeâ ~ ne hetJe&he#eeÛee efJeJeskeâ ~ efmeæeble cnefCepes Megæ Ùeskeâ ~ ogmejW veeneR ~~21~~ `pesLes peie Demeles lesLes yeÇÿe Demeles' Demee peieele yeÇÿeeÛee DevJeÙe Je `pesLes yeÇÿe Demeles lesLes peie vemeles' Demee yeÇÿeele peieleeÛee JÙeeflejskeâ F. Kešešeshe hetJe&he#eeÛee Deens. Megæ SkeâcesJe YesoMetvÙe yeÇÿeele ns keâenerÛe veener. ~~21~~

DeOeescegKeW Yeso Jee{lees ~ TOe&cegKeW Yeso legšlees ~ efve:mebieheCeW efveieg&Ceer lees ~ ceenebÙeesieer ~~22~~ DeOÙemleeÛÙee efJeÛeejele Deble:keâjCe Je=òeer heebie}er (DeOeescegKe) keâer meJe&$e YesoÛe Yeso efomelees. G}š leer DeefOe‰eveeÛÙee DevegmebOeeveele jeefn}er (TOJe&cegKe) keâer Yeso ceeJeUtve DeYesoeÛee DevegYeJe Ùeslees. Demee Deveemekeäle Je Demebie meeOekeâ efveieg&CeevegYeJeeves ceneÙeesieer neslees. ~~22~~

ceeÙee efceLÙee Ssmeer keâU}er ~ lejer ceie Yeer[ keâeb }eie}er ~ ceeÙesÛes efYe[sveW Iemej}er ~ mJe¤heefmLeleer ~~23~~ ceeÙee meleemeleefJe}#eCe DeefveJe&ÛeveerÙe (efceLÙee) Deens Demes }#eele DeeuÙeeJej leer melÙe keâe ceeveeJeer? efleÛes DevegmebOeeve keâe mees[t veÙes? nŸee efJehejerle DevegmebOeeveecegUsÛe DeelceefmLeleer megštve yeælee Dee}er. ~~23~~

}škesâ ceeÙesveW ohešeJeW ~ melÙe hejyeÇÿe meeb[eJeW ~ cegKÙe efve§eÙeW eEn[eJeW ~ keâemeÙeemeer ~~24~~ efceLÙee ceeÙesves oeceštve veeoer }eJeeJes Je lÙeecegUs melÙe yeÇÿeeÛes DevegmebOeeve keâe megšeJes? ceeÙes}e leer melÙe Je cegKÙe ceevetve JeCeJeCe keâe keâjeJeer? ~~24~~

he=LJeerceOeW yengle peve ~ lÙeeceOÙeW Demeleer meppeve ~ hejer meeOetme JeesUKelees keâesCe ~ meeOegJesieUe ~~25~~ he=LJeerJej DeypeeJeOeer }eskeâ jneleele. lÙeeleÛe meblemeppevener Demeleele. heCe ogmeNÙee meppeveeefMeJeeÙe lÙeebvee keâesCe peeCelees? ~~25~~

cnCeewve mebmeej meeb[eJee ~ ceie meeOetÛee MeesOe IÙeeJee ~ efHeâjefHeâjeW "eFb hee[eJee ~ meeOegpeve ~~26~~ cnCetve cegceg#et Je meeOekeâeves mebmeej ieewCe mecepetve mebleebÛee MeesOe IesCÙeemee"er peeieespeeieer Oeeb[esUe IÙeeJee Je MejCe peeJes. ~~26~~

Gob[ ng[keâeJes meble ~ meebhe[s ØeefÛeleerÛee cenble ~ ØeefÛeleerefJeCe mJeefnle ~ nesCeej veener ~~27~~ Deveskeâ mebleebÛee MeesOe IesleuÙeeJej DeelceevegYeJeer cenbleeÛeer iee" he[les. DeMee meodieÏ®¤he cenbleeefMeJeeÙe MeeÕele efnle nesCeej veener. ~~27~~

ØehebÛe DeLeJee hejceeLe& ~ ØeefÛeleerefJeCe DeJeIeW JesLe& ~ ØelÙeÙes%eeveer lees meceLe& ~ mekeâUebceOÙeW ~~28~~ JÙeJenej Demees keâer hejceeLe& lÙeele DevegYeJeeefMeJeeÙe keâMeeÛeeÛe GheÙeesie nesle veener. mJeevegYeJemebheVe Demelees leesÛe meJeeËle ßes‰ Demelees. ~~28~~

je$ebefoJeme heeneJee DeLe& ~ DeLe& heens} lees meceLe& ~ hej}eskeâeRÛee efvepemJeeLe& ~ lesLeWefÛe Ie[s ~~29~~ meeOekeâeves JesUele JesU keâe{tve DeOÙeelceMeeŒeeÛee DeYÙeeme keâjeJee. lÙee}eÛe cees#eefmeæerÛes meeceLÙe& }eYeles. `cees#e}eskeâ' ne Keje mJeeLe& lÙeevesÛe meeOelees. ~~29~~

cnCeewve heeefn}WefÛe heeneJeW ~ DeeefCe MeesefOe}WefÛe MeesOeeJeW ~ DeJeIeW keâUleeb mJeYeeJeW ~ mebosn legšleer ~~30~~ cnCetve JeeÛe}s}s hegvne JeeÛeeJes. JeeÛe}suÙeeÛee hegvne hegvne efJeÛeej keâ¤ve lÙeeÛes meej MeesOeeJes. MeeŒe Je meeOevee nŸeebÛeer meJe& JÙeehleer keâU}er keâer mebosnjefnle DeJemLee }eYeles. (`efYeÅeles ùoÙe«eefvLe: efÚÅevles meJe& mebMeÙee:' cegb[keâ 2-8) ~~30~~ Fefle ßeeroemeyeesOes ieg®efMe<ÙemebJeeos ‘met#ceveeceeefYeOeeveveece’ meceeme eflemeje ieg®efMe<ÙemebJeeoelcekeâ ßeeroemeyeesOe Ùee «ebLeeleer} ‘met#ceveeceeefYeOeeve’ veeJeeÛee eflemeje meceeme meceehle

(o. 20 me. 3)

772

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

oMekeâ efJemeeJee : hetCe&veeceoMekeâ meceeme ÛeJeLee : Deelceeefve¤heCe ~~ ßeerjece meceLe& ~~

mekeâU peveeme ØeeLe&vee ~ GieWÛe Goeme keâjeJeWvee ~ efve¤heCe DeeCeeJeW cevee ~ ØelÙeÙeeÛeW ~~1~~ ceePeer meJeeËvee DeMeer efJevebleer Deens keâer DeYÙeemeeÛee GieerÛe kebâšeUe ve keâjle DevegYeJehetJe&keâ kesâ}s}s efve¤heCe ceveeheemetve DeYÙeemeeJes. ~~1~~

ØelÙeÙes jeefn}e Ùeskesâkeâ[s ~ DeeheCe OeebJelees Ye}leskeâ[s ~ lejer meejemeejeÛes efveJee[s ~ kewâmes nesleer ~~2~~ DevegYeJeeÛes mJe¤he Skeâerkeâ[s Je DeYÙeemeeÛeer efoMee Ye}leerkeâ[s Demes Pee}s lej meej Je Demeej nŸeebÛee vescekeâe efveJee[e keâmee nesF&}? ~~2~~

GefieÛe heeneleeb me=°er ~ ieuye}e efomelees °eR ~ hejer les jepemeòesÛeer iees°er ~ JesieUerÛe ~~3~~ peieekeâ[s JejJej heeefn}s lej meJe&$e efJemkeâefUleheCee efomelees. heCe lÙeeceeies Iešvee Je keâeÙeÅeeÛeer meòee keâece keâjerle Demeles. leer efJemkeâUerle vemeles. lÙeeØeceeCes nŸee me=°erle efkeâleerner G}Leehee}Le Pee}er lejer lÙeeceeies F&Õejer meòee De{UheCes GYeer Demeles. ~~3~~

he=LJeerceOeW efpelegkeâeR MejerjW ~ eflelegkeâer YeieJebleeÛeeR IejW ~ veevee megKeW ÙesCeW ÉejW ~ Øeehle nesleer ~~4~~ he=LJeerÛÙee hee"erJej pesJe{s osn Deensle leer meJe& F&ÕejeÛeer Iejs Deensle. lÙee osneleer} peerJeebvee osneÛÙee ceeOÙeceeletve meJe& megKes efceUleele. (Peeshe megKe osles. efJe
lÙeeÛee ceefncee keâUs} keâesCee}e ~ ceelee Jeebštve ke=âheeUg pee}e ~ ØelÙe#e peieoerMe peiee}e ~ jef#elemes ~~5~~ lÙee F&ÕejeÛes ceenelcÙe keâUCes Heâej keâ"erCe Deens. lÙeeves meJe& peerJeebJej ke=âhee keâ¤ve lÙeebvee DeeF& efo}er Je lÙeebÛÙee hee}vehees
meòee he=LJeerceOÙeW Jeebš}er ~ pesLeW lesLeW efJeYeeie}er ~ keâUsveW me=ef° Ûeeef}}er ~ YeieJebleeÛes ~~6~~ jepemeòee ner meJe& he=LJeerJej efkeâlÙeskeâ ¤heebveer keâece keâjles Je efleÛes efkeâlÙeskeâ efJeYeeie Deensle (je°^heleer F. ¤hes. je°^ F. efJeYeeie.) lÙee meòee F&ÕejeÛÙee meòesJej Ûee}leele. (meòeeOeerMeebveer F&Õejer Dee%ee heeUuÙee veenerle lej jepÙeeÛee veeMe neslees. peveebÛes ne} nesleele. JÙekeäleerÛÙeener ùoÙeele F&Õej jenlees. efleves F&Õejer Dee%ee ceeveuÙee veenerle, lej efleÛeener veeMe neslees.) ~~6~~

cetU peeCelÙee heg®
mekeâU hegjeÛee F&Me ~ peieeceOÙeW lees peieoerMe ~ veevee MejerjeR meeJekeâeme ~ keâ¤b }eies ~~8~~ (hegj cnCepes Menj, pegvÙee Menjebvee Éejs Demele. Mejerje}ener [esUs, keâeve F. Éejs DemeuÙeeves lÙee}e ‘hegj’ cnCeleele. ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

773

(o. 20 me. 4)

DeMee hegjele `Mesles' cnCepes JeemleJÙe keâjlees lÙee}e heg®
heeneleeb me=ef°Ûeer jÛevee ~ les ÙeskeâeÛesve Ûee}svee ~ ÙeskeâefÛe Ûee}Jeer veevee ~ osn Oe®veer ~~9~~ DeJee{JÙe me=°er Skeâe keWâõmeòesves Ûee}Ceej veener cnCetve lÙee F&Õejeves ØelÙeskeâ Mejerj mJele:Ûes meòeekeWâõ kesâ}s Je lÙee lÙee osnebÛÙee meJe& JÙeJenejeÛes efveÙeb$eCe Ûee}efJe}s Deens. ~~9~~

veener GbÛe veerÛe efJeÛeeefj}W ~ veeneR yejW JeeF&š heeefn}s ~ keâeÙes& Ûee}eW SsmeW pee}W ~ YeieJebleemeer ~~10~~ MejerjebÛÙee ceveg<Ùeeoer ØeleJeejerÛee efJeÛeej kesâ}e veener. Mejerj osKeCes keâer DeeWieU DeMeerner efveJe[ heeefn}er veener. efveÙeesefpele keâeÙe& yejesyej JneJes SJe{eÛe YeieJebleeves efJeÛeej kesâ}e. JeCe&keâ ogmejs– F&Õejeves ØeeCeer efJekeâefmele (ceeCetme) keâer DeefJekeâefmele (efÛe}š, ke=âceer F.) Demee efJeÛeej kesâ}e veener. efve®heõJeer keâer ›etâj nsner heeefn}s veener. SketâCe meJe& peerJe pe[ me=°er JÙeJeefmLele Ûee}eJeer SJe{eÛe efJeÛeej kesâ}e. ~~10~~

eEkeâJee vesCeCeW Dee[JeW kesâ}W ~ eEkeâJee DeYÙeemeeR Ieele}W ~ nW kewâmeW kewâmeW kesâ}W ~ lÙeeÛee leesefÛe peeCes ~~11~~ ceeCemee}e yeÇÿe%eeve nesT veÙes eEkeâJee mJe¤he DeesUKet veÙes cnCetve F&Õejeves lees Je mJe¤he nŸeebÛÙeele DeefJeÅee eEkeâJee De%eevee}e (vesCeCes) keâe Dee[Jes Ieele}s? DeeefCe keâeneRvee mJe¤heeÛeer DeesUKe nesCÙeemee"er JesoebleMeeŒe Je meeOevesÛÙee DeYÙeemee}e keâe ØeJe=òe kesâ}s? nŸeeÛes Gòej lÙeeÛes lÙee}eÛe ceenerle! JeCe&keâ ogmejs– Skeâe}e ÙeMe ÙesT veÙes cnCetve F&Õejeves lees Je ÙeMe nŸeeble De%eevee}e keâe Dee[Jes Ieele}s? Je keâesCee}e ÙeMe efceUCÙeemee"er DeYÙeemeekeâ[s cnCepes %eeveekeâ[s keâe ØesjCee efo}er? ns lÙeeves keâe Je keâmes kesâ}s les lÙeeÛes lÙee}eÛe "eTkeâ! cnCetve DeeheuÙee hejerves ÙeesiÙe ØeÙelveebÛeer hejekeâe‰e keâ¤ve pes Ie[s} les F&Õejer FÛÚe cnCetve MeebleheCes mJeerkeâejeJes. ~~11~~

peieoeblejeR DevegmebOeeve ~ yejW heeneCeW nWefÛe OÙeeve ~ OÙeeve DeeCeer leW %eeve ~ Ùeskeâ¤he ~~12~~ meJe& Ûesleve Je DeÛesleveelcekeâ me=°erle JÙeehetve jeefn}suÙee hejcesÕeje}e heenCes nsÛe Kejs OÙeeve nesÙe. nŸee OÙeevee}e %eeveeÛee opee& Deens. ~~12~~

ØeeCeer mebmeejeme Dee}e ~ keâebneR Ùeskeâ MeeneCee pee}e ~ ceie lees efJeJejeW }eie}e ~ Yetceb[UeR ~~13~~ ceeCetme pevcee}e ÙesTve Lees[eHeâej MeneCee PeeuÙeeJej nŸee peieele JeeJe¤ }eielees. heCe lees De%eeveeleÛe Demelees. ~~13~~

Øeieš jeceeÛeW efveMeeCe ~ Deelceejece %eeveIeve ~ efJeÕebYej efJeÅeceeve ~ YeeiÙeW keâUs ~~14~~ efJeÕebYej cnCepes efJeÕeele Ye¤ve jeefn}s}e F&Õej. efJeÅeceeve cnCepes meòee¤heeves lÙeeÛes DeefmlelJe Deepe Je melele Deens. F&ÕejeÛeer efJeÅeceeve Je efJeÕebYej ner oesve efJeMes
Gheemevee Oegb[tve Jeemevee Oeefj}er ~ lejer les }ebyeleefÛe ies}er ~ ceefncee ve keâUs yeesef}}er ~ ÙesLeeLe& Deens ~~15~~ DeeJe[leer Gheemevee efveJe[tve eEkeâJee keâesCee cenelcÙeekeâ[tve efceUtvener lÙeele mekeâecelee efMej}er lej efle}e keâener ceÙee&oeÛe jenle veener. GheemevesÛes Kejs cenòJe yengleskeâ JesUe keâUle veener Demes pes cnCeleele les ÙeesiÙeÛe Deens. ~~15~~

õ°e cnefCepes heenelee ~ mee#eer cnefCepes peeCelee ~ Deveble¤heer Deveblee ~ JeesUKeeJeW ~~16~~ Deveble Deme}s}e Devebleelcee õ°e Jee mee#eer Deens. (`GoemeervelJes meefle yeesæe mee#eer' pes ÛewlevÙe yegæer FlÙeeefokeâebvee ØekeâeefMele keâ¤ve mJele: Goemeerve jenles les mee#eer eEkeâJee õ°e. peerJe · %eelee.) lÙee}e peeCeCÙeele heg®
774

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

mebieleer DemeeJeer YeuÙeebÛeer ~ Oeešer keâLee efve¤heCeeÛeer ~ keâebneR Ùeskeâ ceveeÛeer ~ efJeßeebleer Deens ~~17~~ meppeveebÛeer mebiele Je ØeJeÛevekeâerle&ve SskeâCÙeeÛeer eEkeâJee keâjCÙeeÛeer meJeÙe Deme}er lej cevee}e Lees[erHeâej efJeßeebleer efceUles. ~~17~~

lÙeeefnceOeW ØelÙeÙes%eeve ~ peeUtve šeefkeâ}e Devegceeve ~ ØeefÛeleerefJeCe meceeOeeve ~ heeefJepes} keQâÛeW ~~18~~ ØeJeÛeve-keâerle&veeleer} ØeyeesOeve DevegYeJeeletve Dee}s}s Deme}s cnCepes kesâJeU keâuhevee, leke&â, Deboepe F. peUtve peeleele. DevegYeJeeefMeJeeÙe meceeOeeve keâmes nesF&}? ~~18~~

cetU mebkeâuhe lees nefjmebkeâuhe ~ cetUceeÙesceOeer} mee#eshe ~ peieoeblejeR leWefÛe ¤he ~ osefKepesleW ~~19~~ De%eeveeÛes njCe keâjCeeNÙee %eeve¤he eEkeâJee yeÇÿe¤he njerceOÙes cetUmebkeâuhe Pee}e. cetUceeÙesle Ie[CeeNÙee heg{er} meJe& Iešvee›eâceeÛes lÙeeÛee F&#eCe¤he ØeÙelve ns keâejCe Deens. Yekeäle Je %eeveceeieeaÙeebveer peieeceOÙes lees njerÛe heneJee. ~~19~~

Gheemevee %eevemJe¤he ~ %eeveeR ÛeewLee osn Deejeshe ~ ÙeekeâejCeW meJe& mebkeâuhe ~ mees[tve ÅeeJee ~~20~~ JeeÛÙeeLee&ves pees F&Õej Deens leesÛe }#ÙeeLee&ves yeÇÿe DemeuÙeeves F&Õejesheemevee Je %eeve¤he yeÇÿeeÛeer Gheemevee SkeâÛe Deens. `Denb' nŸee peeefCeJes}e F&ÕejeÛee ÛeewLee cnCepes cenekeâejCe osn cnCeleele. kesâJeU mebkeâuheecegUs yeÇÿe Je cetUceeÙee Demee Heâjkeâ Pee}e. cnCetve peerJeeves mebkeâuheeÛee yeeOe keâ¤ve ceeÙee Dees}eb[tve yeÇÿe¤he JneJes. ~~20~~

heg{W hejyeÇÿe efJeMeeU ~ ieieveemeeefjKeW heeskeâU ~ Ieve heeleU keâesceU ~ keâeÙes cnCeeJeW ~~21~~ mebkeâuheeÛee yeeOe kesâuÙeeJej DevegYeJee}e ÙesCeejs hejyeÇÿe JÙeehekeâ, DeekeâeMeeØeceeCeW heeskeâU (ceeskeâUs) Demeles. lÙee}e oeš, efJejefJejerle Je ce=og nŸeebleer} keâesCeles efJeMes
Gheemevee cnefCepes %eeve ~ %eeveW heeefJepes efvejbpeve ~ ÙeesefieÙeebÛeW meceeOeeve ~ ÙesCeW efjleeR ~~22~~ DeelceefveJesove Yekeäleer Je Deelce%eeve oesvner SkeâÛe. lÙeeves `Megæ yeÇÿe ceer Deens' Demee DevegYeJe Ùeslees Je yeÇÿeeMeer Ùeesie meeOeCeeNÙee ÙeesiÙeebÛes meceeOeeve efceUles. ~~22~~

efJeÛeej vesnštvemee heens ~ lejer Gheemevee DeeheCeefÛe Deens ~ Ùeskeâ peeÙes Skeâ jens ~ osn Oe®veer ~~23~~ MeeŒeMegæ met#ce efJeÛeej meeOeveehetJe&keâ kesâ}e lej GheemÙe yeÇÿe Je Gheemekeâ ceer SkeâÛe Deensle Demee ØelÙe#e DevegYeJe DeeuÙeeJej pÙee osnele Gheemekeâ jenle neslee lÙeeble leesÛe Gheemekeâ GheemÙe¤heeves DeeÙeg<Ùe DemesheÙe&vle jenlees. ~~23~~

DeKeb[ Ssmeer Iee}ces}er ~ hetJee&heej nesle ies}er ~ Deeleeb efn lewmeerÛe Ûeeef}}er ~ Glheefòe efmLeleer ~~24~~ DeMeer ner me=°erÛeer G}e{e} Deveeefo keâeUeheemetve Ûee}le Dee}er Deens. Glheòeer nesTve Deelee efmLeeflekeâeU Ûee}t Deens. ~~24~~

yeveeJejer yeveÛejebÛeer meòee ~ peUeJejer peUÛejebÛeer meòee ~ Yetceb[UeR YetheeUeb mecemleeb ~ ÙesCeWefÛe vÙeeÙeW ~~25~~ Jeveele JevÙe ØeeCÙeebÛeer, heeCÙeeble peUÛejebÛeer Je he=LJeerJej meòeeOeerMeebÛeer meòee DeMeerÛe hetJeeaheemetve Ûee}}er Deens. ~~25~~

meeceLÙe& Deens ÛeUJeUsÛeW ~ pees pees keâjer} leÙeeÛeW ~ hejbleg ÙesLeW YeieJebleeÛeW ~ DeefOe‰eve heeefnpes ~~26~~ ef›eâÙeeMeer}les}e meeceLÙe& Demeles Je pees ef›eâÙee keâjer} lÙee}e les Øeehle nesles. heCe lÙee ef›eâÙesceeies Je meeceLÙee&ceeies F&ÕejeÛeer DeeÅe ef›eâÙee (mebkeâuhe) Je meeceLÙe& Deens ns ØelÙeskeâeves }#eele "sJeeJes. (me=ef°jÛevesÛes keâce& nsÛe DeeÅe keâce& Deens– ieerlee De. 8) ~~26~~

keâlee& peieoerMe nW leeW KejW ~ hejer efJeYeeie Dee}e he=LekeâekeâejW ~ lesLeW DenblesÛeW keâeefJejW ~ yeeefOepesvee ~~27~~ ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

775

(o. 20 me. 4)

meJe& keâlee& F&Õej Deens nŸeeble efleUcee$e Mebkeâe veener. heCe lÙeeÛes les keâle=&lJe ØelÙeskeâ peerJeeÛÙee, mecetneÛÙee Je meòeeOeerMeeÛÙee ceeOÙeceeletve JÙekeäle nesles. ns }#eele Iesle}s lej nŸeeleer} keâesCee}eÛe DenbkeâejeÛes Jes[ yeeOele veener. ~~27~~

nefjoe&lee nefjYeexkeälee ~ SsmeW Ûee}leW lelJelee ~ Ùes iees°erÛee Deeleeb ~ efJeÛeej heeneJee ~~28~~ njer pes peerJee}e efJe
mekeâU keâlee& hejcesÕe® ~ Deehe}e ceeFkeâ efJeÛee® ~ pewmeW keâUs} lewmeW keâ¤b ~ peieoeblejW ~~29~~ keâlee& keâjefJelee hejcesÕej Deens. peerJe¤he ceer ceeefÙekeâ Deens. nŸee peieele peieleevee MeeŒeeØeceeCeW pes keâUs} les keâjerle jent. (`lemceele MeeŒeb ØeceeCeb les'– ieerlee) ~~29~~

osJeeÙesJe{W ÛeheU veeneR ~ yeÇÿeeÙesJe{W efve§eU veeneR ~ heeFjerveW heeFjer Ûe{esve heeneR ~ cetUheefjÙeble ~~30~~ F&ÕejeSJe{e ef›eâÙeeMeer} keâesCeer veener. yeÇÿeemeejKes efveef<›eâÙe keâener veener. ef›eâÙeebÛÙee heeÙejer heeÙejerves Ûe{le efveef<›eâÙelesÛÙee MesJešeheÙe&vle heesnesÛeeJes. (ef›eâÙesleer} 82 leòJes Dees}eb[tve yeÇÿe¤he JneJes) ~~30~~ Fefle ßeeroemeyeesOes ieg®efMe<ÙemebJeeos ‘Deelceeefve¤heCeveece’ meceeme ÛeewLee ieg®efMe<ÙemebJeeoelcekeâ ßeeroemeyeesOe Ùee «ebLeeleer} ‘Deelceeefve¤heCe’ veeJeeÛee ÛeewLee meceeme meceehle

(o. 20 me. 4)

776

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

oMekeâ efJemeeJee : hetCe&veeceoMekeâ meceeme heeÛeJee : ÛelJeejefpeVemeefve¤heCe ~~ ßeerjece meceLe& ~~

ÙesLetve heeneleeb lesLeJejer ~ ÛelJeej peerveme DeJeOeejeR ~ Ùeskeâ Ûeewoe heebÛe ÛÙeejer ~ SsmeW Deens ~~1~~ nŸee ÂMÙe keâefuhele me=°erle; nŸee šeskeâeheemetve lÙee šeskeâeheÙe&vle heoeLeeËÛes Heâkeäle Ûeej ieš Deensle. 1) hejyeÇÿe 2) ceeÙesÛÙee Ûeewoe DeefYeJÙekeäleer 3) hebÛe ceneYetles 4) GoefdYepeeoer Ûeej KeeCeer ~~1~~

hejyeÇÿe mekeâUebntve JesieUW ~ hejyeÇÿe mekeâUebntve DeeieUW ~ veevee keâuhevesefvejeUW ~ hejyeÇÿe leW ~~2~~ heefn}s hejyeÇÿe Flej leerve iešebntve Deieoer JesieUs Je DeeieUs cnCepes JewefMe<šŸehetCe& Deens. meJeeËle JÙeehetve Deef}hle Je met#ceeeflemet#ce Deens. keâesCeleener ceeveJe peer keâuhevee ke⤠Mekeâlees lÙeentve les efYeVe Deens. ~~2~~

hejyeÇÿeeÛee efJeÛeej ~ veevee keâuhevesntve hej ~ efvece&U efve§eU efvee|Jekeâej ~ DeKeb[ Deens ~~3~~ Megæ, mJemLe Je efvee|JekeâejlJeeÛÙee heefjmeercesÛeer pesJe{er keâuhevee keâjCes MekeäÙe Deens lÙeentve les Megæ, mJemLe Je efvee|Jekeâej hejyeÇÿe DeKeb[lJeeves meJe&$e JÙeehetve Deens. ~~3~~

hejyeÇÿeeme keâebneRÛe legUsvee ~ ne Ùeskeâ cegKÙe efpevemeevee ~ ogmeje efpeveme veevee keâuhevee ~ cetUceeÙee ~~4~~ nŸee ÂMÙe me=°erÛes DeefOe‰eve Deme}s}s hejyeÇÿeÛe cegKÙe Je SkeâcesJe melÙe heoeLe& Deens. lÙeemeejKee keâesCeleeÛe DevÙe heoeLe& veener. Deveskeâ keâeuheefvekeâ efpevemeebveer Yej}s}er cetUceeÙee ne ogmeje heoeLe& Deens. ~~4~~

veevee met#ce¤he ~ met#ce DeeCeer keâo&ce¤he ~ cegUeRÛÙee mebkeâuheeÛee Deejeshe ~ cetUceeÙee ~~5~~ cetUceeÙesle DeJÙekeäleeoer Deveskeâ met#celeòJes o[}s}er Deensle. efMeJeeÙe leMee met#ce leòJeebÛes efceßeCener Deens. hejyeÇÿeeJejer} mHegâjCeeÛÙee DeOÙeejeshee}eÛe cetUceeÙee cnCeleele! ~~5~~

nefjmebkeâuhe cegUeRÛee ~ Deelceejece mekeâUebÛee ~ mebkesâle veeceeefYeOeeveeÛee ~ ÙesCeW ØekeâejW ~~6~~ nŸee mHegâjCe¤he mebkeâuhee}e Deblejelcee eEkeâJee F&Õej cnCeleele. lees meJeeËÛÙee ùoÙeele jenlees. (ketâšmLe Jee De#ej ieerlee De. 15) Flej veeceebÛes mebkesâle heg{er}ØeceeCes– ~~6~~

efve§eUeR ÛebÛeU Ûesle}W ~ cnCeewefve ÛewlevÙe yeesef}}W ~ iegCeemeceevelJeW pee}W ~ iegCemeecÙe SsmeW ~~7~~ cetU efve§eU yeÇÿeeJej ÛebÛeU mHegâjCeeÛee Deejeshe keâjleeÛe lÙee}e ÛewlevÙe Demes veeJe efceUe}s (efve§eU cetUceeÙesleer} iegCeebÛÙee meecÙeeJemLescegUs efle}e iegCemeecÙe Demes veeJe efceUe}s. ~~7~~

+

ÛebÛeU.)

DeOe&veejervešsÕej ~ leesefÛe Me[diegCewÕej ~ Øeke=âefleheg®
Ssmee ogmeje efpeveme ~ DeefYeOeeveW Ûelego&Me ~ Deeleeb eflemeje efpeveme ~ hebÛeceeneYetleW ~~11~~ ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

777

(o. 20 me. 5)

Demee ne ogmeje heoeLe& Demetve lÙeeÛÙee nŸee Ûeewoe DeefYeJÙekeäleer Deensle. eflemeje ieš hebÛeYetleebÛee Deens. ~~11~~

ÙesLeW heeneleeb peeCeerJe Lees[er ~ DeeefoDeble ns jeskeâ[er ~ KeeCeer efvejesefheuÙee leeble[er ~ lees ÛeewLee efpeveme ~~12~~ hebÛeceneYetleele %eeve¤he Deelcee JÙeehetve Demelees cnCetve lÙeeble peeCeerJe Deens Demes cnCeeJeÙeeÛes SJe{sÛe! DevÙeLee leer DeÛesleve Deensle. cee$e lÙeebÛÙee DeeOeerÛee F&Õej Je veblejÛÙee Ûeej KeeCeer nŸeeble peeCeerJe mhe° Demeles. Ûeej KeeCeer ne ÛeewLee ieš nesÙe. ~~12~~

ÛÙeejer KeeCeer Deveble ØeeCeer ~ peeCeerJesÛeer pee}er oešCeer ~ ÛÙeejer efpeveme ÙesLegveer ~ mebhetCe& pee}s ~~13~~ Ûeej KeeCeeRleer} ØeeCÙeebÛeer mebKÙee Deveble Jee DemebKÙe Deens. lÙeebÛÙeele peeCeerJe¤he %eeve Ieveoeš Yej}s Deens. Demes ns ÂMÙe me=°erleer} Ûeej ieš meebietve Pee}s. ~~13~~

yeerpe Lees[W hesefjpesleW ~ heg{W lÙeeÛeW Gob[ nesleW ~ lewmeW pee}W DeelceÙeeleW ~ KeeCeer JeeCeer Øeiešleeb ~~14~~ cet"Yej yeer hesj}s keâer lÙeeÛes efkeâleerlejer OeevÙe nesles. lÙeeØeceeCeW DeblejelcÙeeveW (F&Õej) ÛeejKeeCeer Je ÛeejJeeCeeRÛes ØeiešerkeâjCe keâjleeÛe DemebKÙe ØeeCeer pevcee}e Dee}s. ~~14~~

Ssmeer meòee ØeyeU}er ~ Lees[s meòesÛeer Gob[ pee}er ~ ceveg<ÙeJes
ØeeCeer cee¤ve mJeeheo heUs ~ Jejkeâ[ lÙeeme keâeÙes keâUs ~ veevee Yeesie lees efveJeUs ~ ceveg<ÙeosneR ~~16~~ SKeeos Õeeheo (JeeIe F.) }neve ØeeCÙee}e cee¤ve lees KeeCÙeemee"er leeW[ele Oe¤ve otj IesTve peeles. lÙeeÛeer DeeflemeeceevÙe yegæer (Jejkeâ[) SJe{ŸeeÛe ceÙee&osle Yeesie Yeesieles. heCe ceeveJeer Øeiele yegæer cee$e heeÛe %eeveWefõÙes Je Devle:keâjCeeves DemebKÙe Yeesie Yeesieles. (peerYe– veevee ÛeJeer, ceeveme Yeesie– keâerleea, meòee, F.) ~~16~~

veevee Meyo veevee mheMe& ~ veevee ¤he veevee jme ~ veevee iebOe les efJeMes
DeceesuÙe jlveW veevee JeŒeW ~ veevee ÙeeveW veevee MeŒeW ~ veevee efJeÅee keâUe MeeŒeW ~ vejosn peeCes ~~18~~ efnjs, Jew[tÙee&oer Devecees} jlves, GbÛeer JeŒeebÛes DemebKÙe Øekeâej (He@âMeve), Deveskeâ ØekeâejÛeer Jeenves, mebnejkeâ MeŒes, Deveskeâ efJeÅee, mebieerleeoer keâ}e Je Jesoevleeoer MeeŒes ÙeebÛeer peeCe ceeveJeer peerJee}eÛe Demeles. ~~18~~

he=LJeer meòesveW JÙeeefhe}er ~ mLeUesmLeUeR Dešesefhe}er ~ veevee efJeÅee keâUe kesâ}er ~ veevee OeejCee ~~19~~ he=LJeer F&ÕejeÛÙee meòesves JÙeehe}er Demetve efleÛeer meJe&$e hekeâ[ Deens. hetCe& efveÙeb$eCe Deens. lÙee meòesÛÙee efveÙeespeveevegmeej ceeveJeer ceeOÙeceeletve Deveskeâ efJeÅee, keâ}e Je celeceleeblejs (OeejCee) JÙekeäle nesleele. ~~19~~

ÂMÙe DeJeIeWefÛe heeneJeW ~ mLeeveceeve meebYeeUeJeW ~ meejemeej efJeÛeejeJeW ~ vejosns peeef}Ùeeb ~~20~~ ner ÂMÙeme=°er veerš heejKetve heneJeer. lÙeebleer} Deehe}s mLeeve Je ceÙee&oe (ceeve) Ùeebvee meebYeeUtve jeneJes. ceeveJeer Mejerj efceUeuÙeeJej ØeecegKÙeeves me=°er Je Mejerj Ùeebleer} meej Je Demeej ÙeebÛee MeeŒeMegæ efJeÛeej keâjeJee. ~~20~~

Ùesn}eskeâ DeeCeer hej}eskeâ ~ veevee ØekeâejeRÛee efJeJeskeâ ~ efJeJeskeâ DeeCeer DeefJeJeskeâ ~ ceveg<Ùe peeCes ~~21~~ Fn}eskeâ Je hej}eskeâ Ùee mebkeâuhevee Je JÙeeJeneefjkeâ, veweflekeâ Je DeeOÙeeeflcekeâ efJeJeskeâ DeeefCe DeefJeJeskeâ lÙeebÛee efJeÛeej Heâkeäle ceeCetmeÛe ke⤠Mekeâlees. ~~21~~

veevee eEhe[eR yeÇÿeeb[jÛevee ~ veevee cegUeRÛeer keâuhevee ~ veevee ØekeâejeR OeejCee ~ ceveg<Ùe peeCes ~~22~~ (o. 20 me. 5)

778

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

ceveg<Ùeeoer MejerjebÛÙee jÛevesÛes MeeŒe (Anatomy), yeÇÿeeb[ jÛevesÛes MeeŒe (Cosmology), cet}Yetle mebMeesOeve F. ceeveJeer yegæerÛe OeejCe ke⤠Mekeâles. ~~22~~

De°Yeesie veJejme ~ veevee ØekeâejeRÛee efJeUeme ~ JeeÛÙeebMe }#ÙeebMe meejebMe ~ ceveg<Ùe peeCes ~~23~~ megiebOeeoer Dee" Yeesie, Me=bieejeoer veT jme, ve=lÙe JeŒeeoer efJe}eme Je MeyoebÛes JeeÛÙeeLe&, }#ÙeeLe&, meejeLe& F. KesU ceeCetmeÛe ke⤠Mekeâlees. ~~23~~

ceveg<ÙeW mekeâUebme DeeefU}W ~ lÙee ceveg<Ùeeme osJeW heeefU}W ~ SsmeW nW DeJeIeW keâU}W ~ vejosnÙeesieW ~~24~~ ceeCetme Flej peerJeme=°erJej Je peieeJej efveÙeb$eCe "sJeCÙeeÛee ØeÙelve keâjlees. heCe lÙee ceeCemeeJej F&ÕejeÛes efveÙeb$eCe Deens. ns meJe& ceeveJeer MejerjeleÛe keâUles. ~~24~~

vejosn hejce ogu}Ye ~ ÙesCeW Ie[s De}YÙe }eYe ~ ogu}Ye leW megu}Ye ~ nesle Deens ~~25~~ ceeveJeer MejerjeÛee }eYe nesCes DeefleMeÙe og}&Ye Deens. heCe lÙeebleÛe cees#eeÛee De}YÙe }eYe neslees. lees Heâej og}&Ye Deme}e lejer Ùee Mejerjele menpemeeOÙe Deens. ~~25~~

Jejkeâ[ osns nW keâeyee[ ~ vejosn cees"W Ieyee[ ~ hejbleg heeefnpes pee[ ~ efJeJeskeâjÛevee ~~26~~ ceveg<Ùeslej peerJeme=°er yegæerves DeeflemeeceevÙe (Jejkeâ[) Je yenglekeâ¤ve keâ°ebÛÙee Yeesieebmee"eR Deens. ceveg<Ùeosn cee$e cees"s Ieyee[ Deens. hejbleg lÙeeÛeer hetCe& #ecelee JeehejCÙeemee"er efvelÙeeefvelÙeeoer efJeJeskeâeÛee melele hee"hegjeJee kesâ}e heeefnpes. ~~26~~

ÙesLeW pesCes DeeUme kesâ}e ~ lees meJe&mJeW yeg[e}e ~ osJe veeneR JeesUefKe}e ~ efJeJeskeâyeUW ~~27~~ ceeveJeer Mejerj efceUtvener kesâJeU DeeUmeeves pees `ceer yeÇÿe' Demee DevegYeJe efJeJeskeâhetJe&keâ Iesle veener lees neleer Dee}s}s Ieyee[ Iee}Jetve meJe&mJee}e cegkeâlees. ~~27~~

vej leesefÛe veejeÙesCe ~ pejer ØelÙeÙeW keâjer ßeJeCe ~ ceveveMeerU Deble:keâCe& ~ meJe&keâeU ~~28~~ pees DevegYeJeer cenelcÙeekeâ[tve ßeJeCe keâ¤ve mJele: DevegYeJe IesCÙeemee"er Devle:keâjCe Je=òeerves DeelcemJe¤heeÛes DeKeb[ eEÛeleve keâjlees lees osneves ceeCetme Deme}e lejer mJe¤heeves veejeÙeCe neslees. ~~28~~

pesCeW mJeÙeWefÛe heesneJeW ~ lÙeeme keâemesme ve}ies }eieeJeW ~ mJeleb$eheCeW MeesOeeJeW ~ mekeâU keâebneR ~~29~~ Skeâoe Demes ßeJeCe Ie[}s keâer lÙeeves mJele:ÛÙee efJeÛeejeves hegvne DeOÙeelce«ebLeebÛee DeYÙeeme keâjeJee. Skeâoe heesneJeÙeeme efMekeâ}s keâer veblej efMekeâJeCeeNÙeeÛee DeeOeej mees[tve ÅeeJee. ~~29~~

mekeâU MeesOetve jeefn}e ~ mebosn kewâÛee leÙee}e ~ heg{W efJeÛeej kewâmee pee}e ~ lÙeeÛee leesefÛe peeCes ~~30~~ DeMee heefjhetCe& DeYÙeeme keâjCeeNÙee}e mebMeÙe keâmes Gjleer}? mJele:Ûee DeYÙeeme meg¤ kesâuÙeeJej lÙeeÛee pees efJekeâeme nesle peelees lees lÙeeÛee lÙee}eÛe keâUlees. ~~30~~ Fefle ßeeroemeyeesOes ieg®efMe<ÙemebJeeos ‘ÛelJeejefpeVemeveece’ meceeme heeÛeJee ieg®efMe<ÙemebJeeoelcekeâ ßeeroemeyeesOe Ùee «ebLeeleer} ‘ÛelJeejefpeVeme’ veeJeeÛee heeÛeJee meceeme meceehle

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

779

(o. 20 me. 5)

oMekeâ efJemeeJee : hetCe&veeceoMekeâ meceeme meneJee : DeelceeiegCeefve¤heCe ~~ ßeerjece meceLe& ~~ (ÙesLes Deelcee cnCepes F&Õej. Deelcee efveieg&Ce DemeuÙeeves lÙee}e iegCe veenerle, ef›eâÙee veenerle Je lÙeeÛee veece¤heelcekeâ hemeeje, meòee F. keâenerÛe veener. ns meJe& DevlejelcÙeeÛes cnCepes F&ÕejeÛes Deensle.)

heeneW peeleeb Yetceb[U ~~ "eFË "eFË Deens peU ~ efkeâòeskeâ leW efvece&U ceeU ~ peUWefJeCe he=LJeer ~~1~~ Ùee he=LJeerÛes efvejer#eCe keâjlee Demes efomeles keâer peeieespeeieer heeCÙeeÛes }nevecees"s mee"s Deensle Je Deveskeâ ef"keâeCeer pejener Dees}eJee veme}s}s ceeU hemej}s Deensle. ~~1~~

lewmeW ÂMÙe efJemleej}W ~ keâebneRÙeskeâ peeCeerJesveW MeesYe}W ~ peeCeerJejefnle Gj}W ~ efkeâleerÙeskeâ ÂMÙe ~~2~~ lÙeeÛeØeceeCes Ùee ÂMÙe me=°erÛÙee DeHeâeš efJemleejeleer} peerJeme=°erle peeefCeJesÛeer MeesYee Deens Je efJemle=le DeÛesleve me=°er peeCeerJeMetvÙe Deens. ~~2~~

ÛÙeejer KeeCeer ÛÙeejer JeeCeer ~ ÛeewNÙeemeer }#e peerJeÙeesveer ~ MeeŒeeR DeJeIeW vescegveer ~ yeesef}}W Demes ~~3~~ peerJeme=°erÛÙee Ûeej KeeCeer, Ûeej JeeCeer Je ÛeewNÙeebMeer }#e peerJeÙeesveer MeeŒeele meebefieleuÙee Deensle.

M}eskeâ pe}pee veJe}#ee§e oMe}#ee§e heef#eCe: ~ ke=âceÙees ®õ}#ee§e eEJeMeu}#ee ieJeeoÙe: ~~ mLeeJejeeEŒebMeu}#ee§e Ûeleg}&#ee§e ceeveJee: ~ heehehegCÙeb meceb ke=âlJee vejÙeesefve
ceveg<ÙeW ÛÙeejer }#e ~ heMeg Jeerme }#e ~ ef›eâce Dee›eâe }#e ~ yeesef}}W MeeŒeeR ~~4~~ oene }#e les KesÛej ~ veJe }#e peUÛej ~ leerme }#e mLeeJej ~ yeesef}}W MeeŒeeR ~~5~~ Ssmeer ÛeewNÙeemeer }#e Ùeesveer ~ efpelegkeâe eflelegkeâe peeCelee ØeeCeer ~ Deveble osnŸeeÛeer ceeb[Ceer ~ ceÙee&oe keQâÛeer ~~6~~ (Jejer} DeesJÙeebÛee DeLe& M}eskeâeLee&le Dee}s}e Deens) ~~4-6~~

Deveble ØeeCeer nesle peeleer ~ lÙeebÛeW DeefOe‰eve peieleer ~ peieleerJesieUer efmLeleer ~ lÙeeme keQâÛeer ~~7~~ (o. 20 me. 6)

780

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

efkeâlÙeskeâ ØeeCeer pevcee}e ÙesTve cejCe heeJeleele les peieeÛÙee hee"erJejÛe Demeleele. peie mees[tve les keâes"s jenCeej? ~~7~~

heg{W heeneleeb hebÛeYetleW ~ heeJe}eR he°oMesleW ~ keâesCeer efJeÅeceeve keâesCeer leW ~ GieerÛe Demeleer ~~8~~ lÙeeveblej mhe° efomeCeejer hebÛeceneYetles Demeleele. lÙeebleer} he=LJeer, Deehe Je lespe efomeleele lej JeeÙet Je DeekeâeMe vegmelesÛe Demeleele. ~~8~~

DeblejelcÙeeÛeer JeesUKeCe ~ lesefÛe pesLeW ÛeheUheCe ~ peeCeerJesÛeW DeefOe‰eve ~ meeJeOe Sskeâe ~~9~~ pesLes ne}Ûee} Demeles, lesLes F&ÕejeÛes keâle=&lJe mecepeeJes. Deelee peeCeerJe eEkeâJee %eeveeÛeer DeefYeJÙekeäleer keâes"s keâMeer les Sskeâe. ~~9~~

megKeogKe peeCelee peerJe ~ lewmeeefÛe peeCeeJee meoe efMeJe ~ Deble:keâCe&hebÛekeâ DehetJe& ~ DebMe DeelceÙeeÛee ~~10~~ peerJe Je F&Õej Ùeebvee megKeog:KeebÛeer peeCeerJe Demeles. meJe& YetleebÛÙee Skeâef$ele Pee}suÙee meòJeiegCeeheemetve peerJeeÛes Devle:keâjCe Glhevve nesles (DehetJe&) les F&ÕejeÛÙee Devle:keâjCeeÛee DebMe nesÙe. ~~10~~

mLegUeR DeekeâeMeeÛes iegCe ~ DebMe DeelceÙeeÛes peeCe ~ meòJe jpe leceesiegCe ~ iegCe DeelceÙeeÛes ~~11~~ veevee ÛeeUCee veevee Oe=leer ~ veJeefJeOee Yeefkeäle Ûelege|JeOee cegkeäleer ~ Deef}hleheCe menpeefmLeleer ~ iegCe DeelceÙeeÛes ~~12~~ õ°e mee#eer %eeveIeve ~ meòee ÛewlevÙe hegjeleve ~ ßeJeCe ceveve efJeJejCe ~ iegCe DeelceÙeeÛes ~~13~~ ÂMÙe õ°e oMe&ve ~ OÙesÙe OÙeelee OÙeeve ~ %esÙe %eelee %eeve ~ iegCe DeelceÙeeÛes ~~14~~ JesoMeeŒehegjeCeDeLe& ~ ieghle Ûeeef}}e hejceeLe& ~ meJe&%eheCeW meceLe& ~ iegCe DeelceÙeeÛes ~~15~~ yeæ cegceg#e meeOekeâ efmeæ ~ efJeÛeej heeneCeW Megæ ~ yeesOe DeeCeer ØeyeesOe ~ iegCe DeelceÙeeÛes ~~16~~ peeie=efle mJehve meg
781

(o. 20 me. 6)

Deef}hleheCee, menpeefmLeleer, cegkeäleer F. DeefYeJÙekeäleer meehes#e Deensle. peerJe ef}hle, Demenpe Je yeæ Demelees. cnCetve lÙeemeehes#e (JÙeeJe=òeer) Ùee efmLeleer meebieeJÙee }eieuÙee. lÙeecegUW lÙeebvee ceeÙee meehes#elJe Deens. F&Õej ceeÙee efJeefMe° Ûesleve DemeuÙeeves Demes DemeCes mJeeYeeefJekeâ Deens. DeelcÙeeÛes iegCe Demes Deensle– (1) met#ce DeekeâeMeeÛes leled meehes#e mLet} Devle:keâjCeeleer} keâece, ›eâesOe, Meeskeâ, ceesn Je YeÙe. (2) meòJe jpe Je leceesiegCe. (3) efJeÛeejebÛeer osJeIesJe, OewÙe&, veT Yekeäleer, Ûeej cegkeäleer, Deef}hleheCee Je menpeefmLeleer. (4) õ°e, mee#eer, efÛeledIeve, meòee, ÛewlevÙe, hegjeCelJe, ßeJeCe, ceveve Je efJeJejCe. (5) õ°e-ÂMÙe-oMe&ve, OÙesÙe-OÙeelee-OÙeeve, %esÙe-%eelee-%eeve Ùee eflevner cegKÙe ef$ehegšer. (6) Jeso, Oecee&oer MeeŒes, hegjeCeW Je lÙeebÛee DeLe&, Deblejbieele Ûee}}s}e hejceeLe&, meJe&%elesÛes meeceLÙe&. (7) yeæ, cegceg#e, meeOekeâ, efmeæ, MegæefJeÛeej keâjCeW, yeesOe Je ØeyeesOe. (8) peeie=leer, mJehve, meg
DeelceejeceGheemevee ~ lesCeW heeJe}s efvejbpevee ~ efvemebosns Devegceevee ~ "eJeefÛe veeneR ~~30~~ Jejer} ØelÙeskeâ DeefYeJÙekeäleerceOÙes Devlejelcee (Deelceejece) heenCÙeeÛeer Gheemevee kesâ}er Demelee yeÇÿeevegYeJe Ùeslees. ceer keâesCe Je peieeÛes mJe¤he keâeÙe ÙeemebyebOeer efve:Mebkeâ %eeve PeeuÙeeves keâuhevee eEkeâJee Deboepee}e cegUerÛe JeeJe jenle veener. ~~30~~ Fefle ßeeroemeyeesOes ieg®efMe<ÙemebJeeos ‘DeelceeiegCeefve¤heCeveece’ meceeme meneJee ieg®efMe<ÙemebJeeoelcekeâ ßeeroemeyeesOe Ùee «ebLeeleer} ‘DeelceeiegCeefve¤heCe’ veeJeeÛee meneJee meceeme meceehle

(o. 20 me. 6)

782

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

oMekeâ efJemeeJee : hetCe&veeceoMekeâ meceeme meeleJee : Deelceeefve¤heCe ~~ ßeerjece meceLe& ~~

DevegJee&ÛÙe meceeOeeve pee}W ~ leW heeefnpes yeesef}}W ~ yeesef}uÙeemee"eR meceeOeeve ies}W ~ nW leeW Ie[svee ~~1~~ DeelcemegKeevegYeJeeves nesCeejs meceeOeeve Meyoeves meebieCÙeemeejKes veme}s lejer les DeJeMÙe meebieeJes. Pee}s}s meceeOeeve meebieCÙeeves cees[le veener ns vekeäkeâer. ~~1~~

keâebneR meeb[eJeW }eiele veeneR ~ keâebneR ceeb[eJeW }eiele veeneR ~ Ùeskeâ efJeÛeej MeesOetve heeneR ~ cnefCepes keâUs ~~2~~ yeÇÿemegKeeÛÙee DevegYeJeecegUW efceUCeeNÙee MeeÕele meceeOeeveemee"eR pegvÙee Jemlet eEkeâJee heoeLeeËÛee lÙeeie eEkeâJee veJÙee Jemlet Je heoeLeeËÛeer pegUJeepegUJe keâjeJeer }eiele veener. (efvelÙe ØeehleeÛeer peCet HesâjØeehleer.) Jesoevle MeeŒe, meble Je ßeerieg¤ Ùeebveer meebefiele}s}s efJeÛeej veerš mecepeeJetve Iesle}s cnCepes Ùee meebieCÙeeÛes Jece& keâUles. ~~2~~

cegKÙe keâemeerefJeÕesÕej ~ Õesleyebo jecesÕej ~ ce}keâepeg&ve YeerceeMebkeâj ~ iegCe DeelceÙeeÛes ~~3~~ meslegyebOeve jecesÕej, YeerceeMebkeâj F. yeeje pÙeeseflee|}Áele keâeMeerefJeÕesÕej cegKÙe Deens. Ùee meJe& F&ÕejeÛÙee DeefYeJÙekeäleer Deensle. ~~3~~

pewmeeR cegKÙe yeeje eE}ieW ~ ÙeeJesieUeR Deveble eE}ieW ~ ØeefÛele peeefCepesle peieW ~ iegCe DeelceÙeeÛes ~~4~~ Ùee yeeje pÙeeseflee|}*ieebefMeJeeÙe efkeâlÙeskeâ ef}*ies peieYej Deensle. lÙeebÛes keâener DevegYeJener (Ûecelkeâej) peieeleer} Gheemekeâebvee Ùesleele. heCe Ùee F&Õejer }er}e Deensle. ~~4~~

Yetceb[UeR Deveble Meefkeäle ~ veevee mee#eelkeâej Ûecelkeâej nesleer ~ veevee osJeebÛÙee meeceLÙe&cetleea ~ iegCe DeelceÙeeÛes ~~5~~ he=LJeerJej efkeâlÙeskeâ ØekeâejÛÙee Mekeäleer keâeÙe& keâjerle Demeleele. lÙeebÛes meeceLÙe& Je Ûecelkeâej Deveskeâebvee DevegYeJeeJeÙee}e efceUleele. keâener osJe peeie=le DemeuÙeeÛes meebieleele. Ùee meJe& F&Õejer }er}e Deensle. ~~5~~

veevee efmeæebÛeeR meeceLÙeX ~ veevee ceb$eebÛeeR meeceLÙeX ~ veevee ceesnjsJeu}eRle meeceLÙeX ~ iegCe DeelceÙeeÛes ~~6~~ veevee leerLeeËÛeeR meeceLÙeX ~ veevee #es$eebÛeer meeceLÙeX ~ veevee Yetceb[UeR meeceLÙeX ~ iegCe DeelceÙeeÛes ~~7~~ ÛeebieosJeebmeejKes efmeæ, ce=lÙegbpeÙe ceb$e, jlveebÛes Je JevemheleeRÛes meeceLÙe& (Meeefhele efnje F.) F. meJe& F&Õejer ÙeespeveebÛes Yeeie Deensle. keâeMeermeejKes leerLe&, kegâ¤#es$eemeejKes #es$e Je Flej efncee}ÙeemeejKÙee YetYeeieebÛes meeceLÙe& F&ÕejeÛes Demeles. ~~6-7~~

efpelegkesâ keâebneR Gòece iegCe ~ eflelegkeWâ DeelceÙeeÛeW }#eCe ~ yejW JeeF&š eflelegkeWâ peeCe ~ DeelcÙeeÛekeâefjleeb ~~8~~ Ùee peieeleer} pes pes Gòece iegCeebÛes Deens les les F&ÕejeÛes Deens (efJeYetleer). heCe lemes heeefn}s lej Ûeebie}s Je JeeF&š ns oesvner lÙeeÛÙee me=ef°jÛevesÛes Yeeie Deensle. ~~8~~

Megæ Deelcee GòeceiegCeer ~ meyeU Deelcee DeJe}#eCeer ~ yejer JeeF&š DeeJeIeer keâjCeer ~ DeelceÙeeÛeer ~~9~~ meòJeØeOeeve peerJeelcee Gòece iegCeebÛee Demelees. jpeleceebveer ie{tU Pee}s}e DeOece iegCeebÛee Demelees. ns Gòece Je DeOece ner F&ÕejeÛeerÛe keâjCeer Deens. ~~9~~

veevee meeefYeceeve OejCeW ~ veevee Øeefleme=°er keâjCeW ~ veevee ßeeheGßeehe}#eCeW ~ DeelceÙeeÛesveer ~~10~~ ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

783

(o. 20 me. 7)

keâesCeeÛee kewâJeej IesTve lÙeeÛes ceneYeÙeeheemetvener j#eCe keâjCes, Øeefleme=°er efvecee&Ce keâjCes Je Meehe GMeehe osCÙeeÛes meeceLÙe& F&Õejeheemetve efceUles. ~~10~~

eEhe[eÛee yeje MeesOe IÙeeJee ~ lelJeebÛee eEhe[ MeesOeeJee ~ lelJeW MeesefOelee eEhe[ DeeIeJee ~ keâUeW Ùeslees ~~11~~ MejerjeÛÙee IešvesÛes leòJe¤he Ieškeâ met#ceheCes }#eele IÙeeJesle. lÙee IeškeâebÛes Ie[}s}s Mejerj leheeme}s keâer lÙeeÛes mJe¤he keâUles. ~~11~~

pe[ osn YetleebÛee ~ ÛebÛeU iegCe DeelceÙeeÛee ~ efve§eU yeÇÿeeJesieUe "eJe kewâÛee ~ pesLeW lesLeW ~~12~~ DeÛesleve ceneYetleebÛes Mejerj yeveles. ØeeCeemen Deme}suÙee peerJeelcÙeecegUs lÙeeÛeer ne}Ûee} nesles. Ùee pe[ Je ÛebÛeU Mejerjele efve§eU Deelcee meJe&$e JÙeehetve Demelees. ~~12~~

efve§eU ÛebÛeU DeeCeer pe[ ~ eEhe[eR keâjeJee efveJee[ ~ ØelÙeÙeeJesieUW pee[ ~ yees}CeW veeneR ~~13~~ Ùee MejerjeleÛe pe[, ÛebÛeU Je efve§eU Ùee eflevner leòJeebÛee efveJee[e keâjeJee. Ùee DevegYeJeeletve pes yees}CeW nesF&} lÙeemeejKes ÙeLeeLe& yees}Ces Flejebvee peceCeej veener. ~~13~~

eEhe[eceOetve Deelcee peelees ~ lesJneb efveJee[e keâUeW Ùeslees ~ osns pe[ ne he[lees ~ osKeleosKeleeb ~~14~~ DeÛesleve osneletve peerJeelcee efveIetve peelees. lÙee #eCeer lees osn DeÛesleve DemeuÙeeÛes }#eele Ùesles. osneleer} Ieškeâ keâUleele, Ûesleve DeeefCe DeÛesleve Ùeeleer} Heâjkeâ keâUtve Ùeslees. ~~14~~

pe[ eflelegkesâ heef[}W ~ ÛebÛeU eflelegkeWâ efveIeesveer ies}W ~ pe[ÛebÛeUeÛeW ¤he Dee}W ~ ØelÙeÙeemeer ~~15~~ DeÛesleve osn he[}e. ÛebÛeU peerJeelcee efveIetve ies}e. Demes ns pe[ Je ÛebÛeUeÛes mJe¤he }#eele Dee}s. (Deelcee efomele veener, peerJeelcee peeleevee efomele veener, pe[ osn he[leevee meJeeËvee efomelees.) ~~15~~

efve§eU Deens mekeâUeb "eFË ~ nW lees heeneCeW ve}ies keâebneR ~ iegCeefJekeâej lesLeW veeneR ~ efve§eUemeer ~~16~~ efve§eU yeÇÿe meJe&Ûe peerJeme=°erle JÙeehetve Deens ns veJÙeeves meebieCÙeeÛeer iejpe veener. lÙee}e ef$eiegCe Je meneefJekeâej cegUerÛe vemeleele. ~~16~~

pewmeW eEhe[ lewmeW yeÇÿeeb[ ~ efJeÛeej efomelees GIe[ ~ pe[ ÛebÛeU peeleeb pee[ ~ hejyeÇÿeefÛe Deens ~~17~~ `eEhe[er les yeÇÿeeb[er' ne efmeæevle ØeefmeæÛe Deens. eEhe[ Je yeÇÿeeb[eleer} DeÛesleve Yetles Je ÛebÛeU peerJe Je F&Õej peeleeÛe Ieveoeš hejyeÇÿe pemesÛÙee lemes jenles. ~~17~~

ceenebYetleebÛee Kebyeerj kesâ}e ~ Deelcee Iee}tve hegleUe pee}e ~ Ûeeef}}e me=°erÛee ieuye}e ~ ÙesCeW efjleeR ~~18~~ ØeLece hebÛeceneYetleebÛes cepeyetle Deekeâej leÙeej keâ¤ve lÙeeble DeelcÙeeves ØeJesMe kesâuÙeeJej Mejerjs leÙeej Pee}er. (hene– SslejsÙe Ghe.) Je me=°erÛes meJe& JÙeeheej meg¤ Pee}s. ~~18~~

Deelcee ceeÙee efJekeâej keâjer ~ DeeU Ieeef}leer yeÇÿeeJejer ~ ØelÙeÙeW mekeâU keâebneR efJeJejer ~ leesefÛe Ye}e ~~19~~ Deblejelcee eEkeâJee cetUceeÙeeÛe efJekeâejceÙe Deens Je leer yeÇÿeeJejÛe lÙee efJekeâejebÛee Deejeshe keâjles. (DevÙeesvÙeeOÙeeme) cnCepes ceeÙesÛes efJekeâej yeÇÿeeÛes DemeuÙeeÛee Yeüce neslees. ÙeeÛes DevegYeJehetJe&keâ efJeJesÛeve keâjlees leesÛe ØeyeesOevekeâej Keje. ~~19~~

yeÇÿe JÙeehekeâ DeKeb[ ~ Jejkeâ[ JÙeehekeâlee Keb[ ~ MeesOetve heeneleeb pe[ ~ keâebneRÛe veeneR ~~20~~ yeÇÿe efvejhes#e JÙeehekeâ Je efvejJeÙeJe DeKeb[ Deens. DeOÙemle me=°er meehes#e JÙeehekeâ, Yesoebveer Yej}s}er Je meeJeÙeJe Deens. veerš MeesOe}s lej ns mecepeCes DeJeIe[ veener. eEkeâJee efJeÛeejeheg{s DeÛesleve cnCetve keâenerÛe efškeâle veener. ~~20~~

ieieveemeer Keb[lee veÙes ~ ieieveeÛeW veemes} keâeÙes ~ pejer pee}e ceenebØeUÙes ~ me=°ermebJnej ~~21~~ DeekeâeMeeÛes legkeâ[s hee[lee Ùesle veenerle. pejer ceneØe}Ùe nesTve meJe& me=°erÛee veeMe Pee}e lejer DeekeâeMeeÛes keâeneR efyeIe[s} keâeÙe? ~~21~~ (o. 20 me. 7)

784

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

peW mebJnejeceOÙeW meebhe[}s ~ leW menpeefÛe veeefmeJeble pee}W ~ peeCeles }eskeâeR GieefJe}W ~ heeefnpes keâes[W ~~22~~ ceneØe}Ùeele pÙeeÛee veeMe nesles les efJeveeMeer Demeles ns DeesIeevesÛe Dee}s. ne efvelÙe Je DeefvelÙeeÛee iegblee peeCelÙeebveer meJeeËvee G}ie[tve meebieeJee. ~~22~~

ve keâUleeb Jeešs keâes[W ~ keâUleeb DeeJeIeW efomeW GIe[W ~ cnCeesveer ÙeskeâebleeR efveJee[s ~ efJeÛeej heeneJee ~~23~~ peesheÙeËle keâeneR keâUle veener leesheÙeËle meJe& iegbleeiegbleÛe Jeešles. Skeâoe keâUt }eie}s keâer meJe& mhe° nesle peeles. cnCetve Skeâebleele MeeŒeMegæ efJeÛeej keâjeJee. ~~23~~

efceUleeb ØelÙeÙeeÛes meble ~ Ùeskeâeleehejerme Ùeskeâeble ~ kesâ}er heeefnpes meeJeÛeerle ~ veevee ÛeÛee& ~~24~~ DevegYeJeer ßeerieg¤bÛeer Yesš ne meJe&ßes‰ Skeâevle nesÙe. lÙeebÛÙeeMeer DelÙeble meeJeOeheCeeves DeOÙeelceÛeÛee& keâjeJeer. ~~24~~

heeefnuÙeeJesieUW keâUle veeneR ~ keâUleeb keâUleeb mebosn veeneR ~ efJeJeskeâ heeneleeb keâes"WefÛe veeneR ~ ceeÙeepeeU ~~25~~ DeMeer ÛeÛee& kesâuÙeeefMeJeeÙe melÙeeÛee G}ie[e nesle veener. G}ie[e Pee}e keâer MebkesâÛee ceeiecetme jnele veener. efJeÛeejeÛÙee yeUeheg{s ceeÙee efškeâle veener. ~~25~~

ieieveeR DeeYeeU Dee}W ~ ceeiegleer meJeWefÛe G[e}W ~ DeelcÙeekeâefjleeb ÂMÙe pee}W ~ G[s} lewmeW ~~26~~ DeekeâeMeele {ie ieesUe nesleele Je Lees[ŸeeÛe JesUele G[tve peeleele. lemesÛe yeÇÿe¤he DeefOe‰eveecegUW (Deelcee) ÂMÙeme=ef°¤he DeOÙemle eEkeâJee Yeüce neslees Je keâe}evlejeves lees ve° neslees. eEkeâJee F&Õejer mebkeâuheecegUs me=°er efvecee&Ce nesles Je veblej leer ve° nesles. ~~26~~

cegUeheemetve mesJešJejer ~ efJeJeskeâer efJeJeskeWâ efJeJejer ~ leesefÛe efve§eÙe LeeJejer ~ ÛeUsvee Ssmee ~~27~~ `mJe' heemetve yeÇÿeeheÙeËle eEkeâJee hebÛeerke=âle he=LJeerheemetve yeÇÿeeheÙeËle efJeJeskeâer meeOekeâ efJeJeskeâ%eeveeves Deveelce Je DeelceJemletÛee efJeÛeej keâ¤ve DeveelceeÛee lÙeeie keâ¤ve Pee}s}e Deelceefve§eÙe {UCeej veener Demee meebYeeUtve "sJelees. ~~27~~

Jejkeâ[ efve§eÙe DevegceeveeÛes ~ DevegceeveW yees}leeb keâeÙes JeWÛes ~ peeCeles heg®
GieW Ûe yees}CeW DevegceeveeÛeW ~ DevegceeveeÛeW keâesCÙee keâeceeÛeW ~ ÙesLeW meieš efJeÛeejeÛeW ~ keâece veeneR ~~29~~ GLeU yees}Ces JeeÙeHeâU Demetve keâuhevesves yees}tve keâeÙe GheÙeesie nesCeej? ns newMeer ceb[UeRveer efJeÛeej keâjCÙeemeejKes keâece veener. hejceeLee&le yeeie[CeeNÙeebÛes ns keâece veJns. ~~29~~

meieš efJeÛeej lees DeefJeÛeej ~ efkeâlÙeskeâ cnCeleer Ùeskebâkeâej ~ Ùeskebâkeâej Yeü°ekeâej ~ keâ¤b veÙes ~~30~~ mejmeieš meJeeËveer kesâ}s}e efJeÛeej ne DeefJeÛeej Demelees. keâeneR meJe&yeÇÿeJeeoer pe[Ûesleve heoeLe& yeÇÿe¤he Deensle Demes cees"Ÿee Dee{Ÿelesves meebieleele! heCe meeOekeâe}e Yeü° keâjCeeje Demee Yeü°eÛeej ke⤠veÙes. ~~30~~

ke=âef$ece DeJeIeW meeb[eJeW ~ keâebneR Ùeskeâ Megæ IÙeeJeW ~ peeCepeeCeeW efveJe[eJeW ~ meejemeej ~~31~~ pes keâesCeer kesâ}s Deens les ke=âef$ece Je cnCetve Demeej Deens. pes Deke=âef$ece Megæ yeÇÿe les meej Deens. meJe& Øekeâejs ne efJe
785

(o. 20 me. 7)

oMekeâ efJemeeJee : hetCe&veeceoMekeâ meceeme Dee"Jee : osns#es$eefve¤heCe ~~ ßeerjece meceLe& ~~

efJeOeerØehebÛele® Jee{}e ~ Jee{leeb Jee{leeb efJemleerCe& pee}e ~ HeâUW Ùesleeb efJeßeebleer heeJe}e ~ yengle ØeeCeer ~~1~~ yeÇÿeosJeeves Glhevve kesâ}s}e mebmeejJe=#e Jee{le ies}e Je Jee{lee Jee{lee lÙeeÛee DeHeâeš JÙeehe Pee}e. lÙeebleer} meJe& ØeeCÙeebvee lÙeebÛeer lÙeebÛeer Devves efceUt }eieuÙeeves meceeOeeve Pee}s. ~~1~~

veevee HeâUW jmeeUW }eie}eR ~ veevee efpevemeer iees[erme Dee}eR ~ iees[er heeneJeÙee efvecee&Ce kesâ}eR ~ veevee MejerjW ~~2~~ HeâUs, heeves, OeevÙes F. ceOegjeoer mene jmeebÛeer leÙeej Pee}er. lÙeeble Deveskeâ Øekeâej nesTve JesieàÙee ÛeJeer DeeuÙee. les jme Je ÛeJeer YeesieCÙeemee"er ceeveJeeoer Deveskeâ Mejerjs leÙeej kesâ}er. ~~2~~

efvecee&Ce pee}s Gòece efJe
%eeveFbefõÙeW efvecee&Ce kesâ}eR ~ efYevve efYevve iegCeebÛeeR efvee|ce}eR ~ Ùeskeâe Mejerjemeer }eie}eR ~ hejer JesieUe}eR ~~4~~ SkeâeÛe Mejerje}e JesieàÙee JesieàÙee #ecelesÛeer JesieUer JesieUer %eeveWefõÙes efo}er. (iegCe · #ecelee · SskeâCes F.) ~~4~~

ßees$eFbefõFË Meyo heef[}e ~ lÙeeÛee Yeso heeefnpes keâU}e ~ Ssmee GheeÙes efvecee&Ce kesâ}e ~ FbefõÙeebceOeW ~~5~~ keâeveebveer OJeveer Sskeâ}e lej lÙee OJeveerÛes efJeefJeOe Øekeâej (leej, cebõ, Kepe&, KegUKegU F.) keâUleer} DeMeer Ùeespevee kesâ}er. ~~5~~

lJeÛesFbefõÙeW meerlees
efpeJnsceOeW jme ÛeeKeCeW ~ IeÇeCeeceOeW heefjceU IesCeW ~ FbefõÙeeceOeW JesieUebuÙee iegCeW ~ Yeso kesâ}s ~~7~~ efpeYesves mene jn ÛeeKeeJesle, veekeâeves efJeefJeOe iebOe IÙeeJesle F. JesieàÙee #ecelee efouÙee. (ceeOÙece FbefõÙes. %eelee peerJe.) ~~7~~

JeeÙeeshebÛekeâeR Deble:keâCe&hebÛekeâ ~ efcemeUesefve efHeâjs efveMebkeâ ~ %eeveFbefõÙeW keâce&FbefõÙeW mekeâefUkeâ ~ meeJekeâeme heens ~~8~~ hebÛeØeeCeebÛÙee Tpexves Devle:keâjCehebÛekeâ ef›eâÙeeMeer} yeveles. eEkeâJee JeeÙet F. hebÛeYetleebÛÙee meòJeiegCeebheemetve leÙeej Pee}s}s ceveeoer Devle:keâjCe hebÛekeâ keâeÙe&jle nesles. ns Devle:keâjCe keâceXefõÙeebÛes Je %eeveWefõÙeebÛes nJes lemes efveÙeb$eCe keâjles. ~~8~~

keâce&FbefõÙeW }eieJesieeR ~ peerJe YeesieeR efJe
786

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

efJe
DemleerceeMeebÛes Mejerj ~ lÙeeceOeW iegCeØekeâej ~ MejerjemeeefjKeW Ùeb$e ~ DeeCeerkeâ veeneR ~~11~~ meJe& Mejerjs DeefmLeceebmeeÛeer Deme}er lejer lÙeeceOÙes efkeâlÙeskeâ Øekeâej Je #ecelee Deensle. MejerjemeejKes DeÆgle Ùeb$e Ùee peieele ogmejs efceUCeej veener. (veJes efJe%eeve megæe MejerjemeejKes mJeÙebÛeef}le Je Deehe}s DeeheCe og®mle nesCeejs Ùeb$e heentve Lekeäkeâ nesles. lÙee keâeUele Mejerje}e Ùeb$e cnCeCeejer yegæer DeÆgleÛe.) ~~11~~

SsmeeR MejerjW efvecee&Ce kesâ}eR ~ efJe
DeefmleceebMeeÛeeR MejerjW ~ efvecee&Ce kesâ}eR peieosÕejW ~ efJeJeskeWâ iegCeefJeÛeejW ~ keâ¤efveÙeeb ~~13~~ peieoerÕejeves JesieJesieàÙee Mejerjele JesieJesieàÙee #ecelee "sJeCÙeeÛee efJeÛeej keâ¤ve (F&#eCe) DeefmLeceebmeeÛeer leer leer Mejerjs efvecee&Ce kesâ}er. ~~13~~

DeefmleceeQMeeÛee hegleUe ~ pesCeW %eeveW mekeâU keâUe ~ MejerjYeso JesieUe ~ "eFË "eFË ~~14~~ DemLeer Je mveeÙet ns Ieškeâ meJe& Mejerjele meejKes Deme}s lejer %eeveeÛÙee (yegæer) keâceer- DeefOekeâheCeecegUs ØelÙeskeâ ceeCemeeÛÙee #ecelesle (keâUe) Heâjkeâ he[lees. ~~14~~

lees Yeso keâeÙee&keâejCe ~ lÙeeÛee Gob[ Deens iegCe ~ mekeâU leer#Ce yegæerefJeCe ~ keâeÙes keâUs ~~15~~ yegæer Ùee keâejCeeves nesCeejs #ecelee ns keâeÙe& JesieUs JesieUs Demetve ne JesieUsheCee DeieefCele Deens. leer#Ce yegæerefMeJeeÙe ns keâmes keâUs}? ~~15~~

mekeâU keâjCeW F&Õeje}e ~ cnCeesveer Yeso efvecee&Ce kesâ}e ~ TOe&cegKe nesleeb Yesoe}e ~ "eJe keQâÛee ~~16~~ cetU mebkeâuheele `yengmÙeece' (heg
me=ef°keâCeeA DeeielÙe Yeso ~ mebJnejW menpeefÛe DeYeso ~ Yeso DeYeso ne mebJeeo ~ ceeÙeeiegCeW ~~17~~ me=°er leÙeej keâjleevee meJe& Øekeâejs Yeso DeensleÛe. mebnejeceOÙeW menpeÛe DeYeso neslees. (Yeso cetUceeÙesle }erve nesleele.) Yeso Je DeYesoeÛeer Yee
ceeÙesceOeW Deblejelcee ~ vekeâUs leÙeeÛee ceefncee ~ pee}e Ûelegceg&Ke yeÇÿee ~ leesefn mebosneR he[s ~~18~~ cetUceeÙesle yeÇÿe efÛeoeYeeme ¤heeves Demeles. lÙeeÛes ns ceeÙesle Deef}hleheCes jenCÙeeÛes iet{ Je lÙeeÛee ceefncee mecepele veener. ØelÙe#e yeÇÿeosJee}e megæe les meebielee ve DeeuÙeeves lÙee}e nbme¤heeves les meebieeJeW }eie}s. (YeeieJele) ~~18~~

heerU heWÛe keâ[esefJekeâ[eR ~ leke&â leer#eCe Ie[erveW Ie[er ~ ceveemeer nesÙes leeble[er ~ efJeJejCe keâefjleeb ~~19~~ yeÇÿe Je ceeÙee ÙeebÛee Je lÙeebÛÙee mebyebOeeÛee efJeÛeej keâjleevee Deveskeâ heerU mees[JeeJes }eieleele, hesÛeØemebieeletve ceeie& keâe{eJee }eielees, [eWiejeÛÙee keâ[ŸeeJej Ûe{leevee keâjeJÙeele leMee leee|keâkeâ keâmejleer keâjeJÙee }eieleele, leer#Ce yegæerveW Skeâ Skeâ Ie[er G}ie[leevee Je mhe°erkeâjCe keâjleevee ceveeÛeer leejebyeU nesles. ~~19~~

DeelcelJeW }eieleW mekeâU keâebneR ~ efvejbpeveeR ns keâebneRÛe veeneR ~ ÙeskeâeblekeâeUeR mecepeesve heeneR ~ cnefCepes yejW ~~20~~ peerJeelcee Je F&Õejelcee ÙeebÛÙee meboYee&le Ùee meJe& Kešhešer Demeleele. (DeOÙeejeshe) Meeble, efvee|Jekeâej Je DeKeb[ hejyeÇÿeele ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

787

(o. 20 me. 8)

Ùeeleer} keâenerÛe veener. (DeheJeeo) Skeâevleele ceveve-eEÛeleve keâ¤ve ns mecepeeJetve IesCÙeeble MeeÕele efnle Deens. ~~20~~

osnsmeeceLÙee&vegmeej ~ mekeâU keâjer peieosÕej ~ Leesj meeceLÙeX DeJeleej ~ yeesef}pesleer ~~21~~ ØelÙeskeâ Mejerje}e efo}suÙee MekeäleerÛÙee ceeOÙeceeletve F&ÕejÛe lÙeebÛÙee meJe& ne}Ûee}er keâjlees. DelekeäÙe& meeceLÙe& Deme}suÙee Mejerje}e DeJeleej cnCeCÙeeÛeer jerle Deens. ~~21~~

Mes
F&ÕejW kesâJe{W met$e kesâ}W ~ metÙe&eEyeye OeeJeeÙee }eefJe}W ~ OegkeâšekeâjJeeR OejefJe}W ~ DeieeOe heeCeer ~~23~~ F&ÕejeÛes }er}emeeceLÙe& KejesKej DeieeOe Deens. metÙee&}e lÙeeves "jeefJekeâ keâ#esle efHeâjles "sJe}s Je efJejU {ieele Jepeveoej heeCeer mee"efJeCÙeeÛeer JÙeJemLee kesâ}er. ~~23~~

heJe&leeSsmes {ie GÛe}leer ~ metÙe&eEyeyeemeer DeÚŸeeefoleer ~ lesLeW meJeWefÛe JeeÙeesÛeer ieleer ~ Øeieš nesÙes ~~24~~ metÙee&}e Peeketâve DebOeej keâjCÙeeSJe{s ØeÛeb[ {ie leÙeej nesleele. leesÛe lÙeebvee nešJeCeeje Jeejener Jeent }eielees. ~~24~~

efPe[keâefPe[kegbâ OeebJes Jeeje ~ pewmee keâeUeÛee cnefCeÙeeje ~ {ie cee®veer efovekeâje ~ ceeskeâUs keâjer ~~25~~ peCet keâeUeÛee mesJekeâ Deme}s}e JeeoUer Jeeje cees"s DeeJeepe keâjerle Jeentve {ieebvee otj mee¤ve metÙee&}e ceeskeâUe keâjlees. ~~25~~

yewmeleer efJepeebÛes le[eKes ~ ØeeCeercee$e DeJeefÛelee Oeekesâ ~ ieieve keâ[keâ[tve le[kesâ ~ mLeUebJejer ~~26~~ efJepeebÛes YeÙebkeâj keâ[keâ[eš Ssketâve meJe& ØeeCeer oÛekeâleele, efYeTve o[tve yemeleele. Jeerpe peCet DeekeâeMe Heâe[tve SKeeÅee ef"keâeCeeJej he[les. ~~26~~

Ùesn}eskeâemeer Ùeskeâ Jece& kesâ}W ~ cenÆtleW cenÆtle DeeefU}W ~ mekeâUeb meceYeeieW Ûeeef}}W ~ me=ef°jÛevesmeer ~~27~~ Ùee cetU me=°erÛeer jÛevee keâjleevee Demes keâewMeuÙe Jeehej}s keâer Skeâ ceneYetle ogmeNÙee ceneYetlee}e meebYeeUles, DeeJejles. lÙee meJeeËvee meejKesÛe efveÙeb$eCeele "sJeuÙeeves me=°er efškeâles. ~~27~~

Ssmes Deveble Yeso DeelceÙeeÛes ~ mekeâU peeCeleer Ssmes kewâÛeW ~ efJeJejleeb efJeJejleeb ceveeÛes ~ Heâ[kesâ nesleer ~~28~~ Demes ns F&Õejer me=°erÛes DeieefCele Yeso hetCe& peeCeCeW keâesCee}eÛe MekeäÙe veener. lÙeebÛee leheMeer} meebiet ies}s lej ceveeÛÙee eEÛeOÙee nesleele. ~~28~~

Ssmeer ceePeer Gheemevee ~ GheemekeâeR DeeCeeJeer cevee ~ DeieeOe ceefncee Ûelegjevevee ~ keâeÙes keâUs ~~29~~ ceer DeMee ØekeâejÛeer Gheemevee kesâ}er Deens. meJe& Gheemekeâebveer leer mecepeeJetve IÙeeJeer. lÙee GheemevesÛes Deheej cenòJe, ØelÙe#e yeÇÿeosJee}ener keâUle veener. yeÇÿeosJener ÂMÙeme=°erÛee Ieškeâ Deens. ~~29~~

DeeJeenve efJemepe&ve ~ nW efÛe YepeveeÛeW }#eCe ~ mekeâU peeCeleer meppeve ~ ceer keâeÙes meebieeW ~~30~~ GYeejCeer (DeeJeenve) Je mebnejCeer (efJemepe&ve) ÙeebÛee efJeÕeeÛes meboYee&le melele efJeÛeej keâjCes nsÛe Kejs Yepeve nesÙe. peeCeles meppevener ns Jece& peeCeleele. les ceerÛe meebieeJes Demes veener. ~~30~~ Fefle ßeeroemeyeesOes ieg®efMe<ÙemebJeeos ‘osns#es$eefve¤heCeveece’ meceeme Dee"Jee ieg®efMe<ÙemebJeeoelcekeâ ßeeroemeyeesOe Ùee «ebLeeleer} ‘osns#es$eefve¤heCe’ veeJeeÛee Dee"Jee meceeme meceehle

(o. 20 me. 8)

788

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

oMekeâ efJemeeJee : hetCe&veeceoMekeâ meceeme veJeJee : met#ceefve¤heCe ~~ ßeerjece meceLe& ~~

ce=eflekeâehetpeve keâjeJeW ~ DeeCeer meJeWefÛe efJemepee&JeW ~ ns ceevesvee mJeYeeJeW ~ Deble:keâCee&meer ~~1~~ ceeleerÛÙee cetleeAÛeer hetpee keâ¤ve lÙeebÛes efJemepe&ve keâjeJes ns efkeâlÙeskeâ Gheemekeâebvee ceveeheemetve ve DeeJe[Ces mJeeYeeefJekeâ Deens. ~~1~~

osJe hetpeeJee DeeCeer šekeâeJee ~ nW ØeMemle ve Ješs peerJee ~ ÙeeÛee efJeÛeej heeneJee ~ DebleÙee&ceeR ~~2~~ osJeeÛeer hetpee keâ¤ve lees šeketâve ÅeeJee ns ßeæeJevleebvee ÙeesiÙe Jeešle veener. ÙeemebyebOeer Devle:keâjCeele efJeÛeej keâjeJee. ~~2~~

osJe keâefjpes Ssmee veeneR ~ osJe šeefkeâpes Ssmee veeneR ~ cnCeesefve ÙeeÛee keâebneR ~ efJeÛeej heeneJee ~~3~~ Kejs lej osJe Glhevve keâjCÙeemeejKee Je šekeâCÙeemeejKee veener. cnCetve KeNÙee osJeeÛee MeeŒeMegæ efJeÛeej keâjeJee. ~~3~~

osJe veevee MejerjW Oeefjlees ~ Oe®veer ceeiegleer meesef[lees ~ lejer lees osJe kewâmee Deens lees ~ efJeJeskeWâ JeesUKeeJee ~~4~~ Deelcee Deveskeâ MejerjebÛÙee GheeOeerle jentve veblej lÙee mees[lees. ne DeelceosJe efJeJeskeâeves peeCetve IÙeeJee. ~~4~~

veevee meeOeveW efve¤heCeW ~ osJe MeesOeeÙeekeâejCeW ~ mekeâU Deeheg}s Deble:keâCeX ~ mecepe}W heeefnpes ~~5~~ yeÇÿe¤he osJe DeesUKeCÙeemee"er Deveskeâ MeeŒes Je meeOeves meebefiele}er Deensle. leer meJe& yegæerves peeCetve osJeeÛee efve§eÙe keâjeJee. ~~5~~

yeÇÿe%eeveeÛee GheeÙes ~ mecepeuÙeeefJeCe osleeb veÙes ~ heoeLe& Deens cee Ies peeÙes ~ SsmeW cnCeeJeW ~~6~~ yeÇÿe ner SKeeoer Jemlet veener keâer leer keâesCee}ener IesTve peeCÙeeme meebieeJeer! cnCetve yeÇÿeevegYeJe efJeÛeejhetJe&keâ Je meeOeveehetJe&keâ mecepeeJetve IesCeeNÙee}eÛe oslee Ùeslees. ~~6~~

meieš }eskeâebÛes DeblejeRÛee YeeJe ~ cepe Øele#e YesšJeeJee osJe ~ hejbleg efJeJeskeâeÛee GheeJe ~ JesieUeefÛe Deens ~~7~~ meJe&meeceevÙeheCeW meJeeËveeÛe Demes Deeletve Jeešles keâer ce}e osJeeÛes [esàÙeebveer oMe&ve JneJes. heCe osJeeÛÙee KeNÙee oMe&veeÛee efJeJeskeâ ne GheeÙe; JesieUeÛe Deens. ~~7~~

efJeÛeej heeneleeb leiesvee ~ lÙeeme osJe SsmeW cnCeeJesvee ~ hejbleg peve jensvee ~ keâeÙes keâjeJeW ~~8~~ efJeJeskeâhetCe& osJeeÛee efJeÛeej efmLej nesle veener Je lÙeeves pees osJe meebieleele lees Decetle& DemeuÙeeves lÙee}e osJe cnCeCeW hešle veener. heCe }eskeâebvee osJeeefMeJeeÙe Ûewvener he[le veener! Deelee keâeÙe keâjeJes!! ~~8~~

Leesj }eskeâ cejesefve peeleer ~ lÙeebÛÙee megjlee keâ®veer heeneleer ~ lewmeerÛe Deens nsefn ieleer ~ GheemevesÛeer ~~9~~ JÙeJenejeleer} meceüešemeejKeer ceeCemes cejCe heeJeuÙeeJej lÙeebÛeer efÛe$es heentve }eskeâ meceeOeeve ceeveleele. leMeer lÙeebvee osJeebÛeer efÛe$es nJeer Demeleele. ~~9~~

Leesj JÙeeheej "ekesâvee peveeR ~ cnCeesefve kesâ}er jKeleJeeveer ~ jepemebheoe leÙeeÛesveer ~ Øeehle kewâÛeer ~~10~~ cees"e JÙeeheej keâjCÙeeÛeer eEncele vemeuÙeeves MeeF& efJekeâCÙeeÛee efkeâjkeâesU JÙeeheej keâ¤ve jepeJewYeJe efceUle vemeles! lemesÛe efJeJeskeâeÛeer peeCe vemeuÙeeves efÛe$eebÛeer hetpee keâ¤ve yeÇÿe%eeve nesle veener. ~~10~~ ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

789

(o. 20 me. 9)

cnCeesefve efpelegkeâe YeesUeYeeJe ~ eflelegkeâe De%eeveeÛee mJeYeeJe ~ De%eeveW lejer osJeeefOeosJe ~ heeefJepes} kewâÛee ~~11~~ cnCetve De%eeveeÛee YeesUsheCee De%eeve¤heÛe Demelees. De%eeveeves lÙee F&ÕejeÛesner keâlex Deme}s}s %eeve¤he yeÇÿe keâmes DevegYeJee}e ÙesF&}? ~~11~~

De%eeveemeer %eeve ve ceeves ~ %eelÙeeme Devegceeve ve ceeves ~ cnCeesefve efmeæebÛeerÙes KegCeW ~ heeJe}W heeefnpes ~~12~~ De%eevÙee}e %eeve Peshele veener, %eelÙee}e keâuheveebÛes KesU Kehele veenerle. DeMee heefjefmLeleerle yeÇÿeevegYeJe Iesle}suÙeebÛes meebieCes ceeve}s heeefnpes. ~~12~~

ceeÙee meeb[tve cegUeme peeJeW ~ lejerÛe meceeOeeve heeJeeJeW ~ SsmeW ve nesleeb YejbieUeJeW ~ Ye}leerkeâ[s ~~13~~ veece¤heelcekeâ ceeefÙekeâ ÂMÙe, DeefmleYeeefleefØeÙe¤he F&Õejer me=°er Ùee oesvner ceeÙee yeepet}e mee¤ve meleefdÛeoevebo yeÇÿe¤he DeefOe‰eveeÛÙee DevegmebOeeveeves Je SskeäÙeeves meceeOeeve nesles. DevÙeLee Ye}leerkeâ[sÛe Yeškeâvleer nesles. ~~13~~

ceeÙee G}bIeeJeekeâjCeW ~ osJeemeer veevee GheeÙe keâjCeW ~ DeOÙeelceßeJeCehebLeWefÛe peeCeW ~ ØelÙeÙeeveW ~~14~~ ceeÙesÛeer ce}efJe#eshe Je DeeJejCeMekeäleer ve° keâjCÙeemee"eR peerJeelcee¤he osJee}e ßeJeCe-ceveveeoer, Gheemevee, Deveg‰eves F. Deveskeâ GheeÙe keâjeJes }eieleele. DeOÙeelceßeJeCeeves DevegYeJe Iesle heg{s peeJes }eieles. ~~14~~

SsmeW ve keâefjleeb }esefkeâkeâeR ~ DeJeIeerÛe nesles Ûegkeâecegkeâer ~ efmLeleer Kejer DeeefCe }škeâer ~ Ssmeer JeesUKeeJeer ~~15~~ Demes kesâ}s veener, lej peerJeveYej osJeeÛeer Je peerJeeÛeer Ûegkeâecetkeâ nesle jneles. Kejer DeelceefmLeleer Je keâeuheefvekeâ DeJemLee Jejer}ØeceeCes peeCeeJeer. ~~15~~

KeesšŸeeÛes Jeešs peeTb veÙes ~ KeesšŸeeÛeer mebieleer Oe¤b veÙes ~ KeesšW meb«eneR keâ¤b veÙes ~ keâebneRÙeskeâ ~~16~~ KeesšŸee MeeŒeebÛee DeYÙeeme ke⤠veÙes. KeesšŸee meeOekeâeÛeer mebiele Oe¤ veÙes. KeesšŸee meeOeveebvee Je JeÇleeefokeâebvee Leeje osT veÙes. (kesâJe}eÉwle ns Kejs MeeŒe. efJeJeskeâhetJe&keâ meesÓnb meeOevee keâjCeeje Keje meeOekeâ. efJeJeskeâ, JewjeiÙe, Meceeoer mene Je cegceg#eglJe ner Kejer meeOeves) ~~16~~

KeesšW leW KeesšWefÛe KeesšW ~ KeNÙeemeeR leiesveele yee}šW ~ ceve DeOeescegKe GHeâješW ~ kesâ}W heeefnpes ~~17~~ Keesšs ns keâe}$eÙeer KeesšsÛe Demeles. les KeNÙeeÛeer kesâmeYejmegæe yejesyejer ke⤠Mekeâle veener. cevee}e veece¤heeefokeâebheemetve ceeies JeUJetve DeefOe‰eve yeÇÿeeÛÙee eEÛeleveele efmLej kesâ}s heeefnpes. ~~17~~

DeOÙeelceßeJeCe keâjerle peeJeW ~ cnefCepes mekeâU keâebneR HeâeJes ~ veevee ØekeâejerÛes ieesJes ~ legšesveer peeleer ~~18~~ cnCetve ßeesef$eÙe, yeÇÿeefve‰ Je oÙeeUt cenelcÙeeÛÙee cegKeeletve DeOÙeelceßeJeCe keâjerle DemeeJes. lÙeecegUs meJe& }eYe heojele he[leele. Deveskeâ ØekeâejÛes iegbles Je De[ÛeCeer megštve peeleele. ~~18~~

metle iegble}W leW Gkeâ}eJeW ~ lewmeW ceve GieJeeJeW ~ ceevele ceevele Iee}eJeW ~ cegUekeâ[s ~~19~~ megleeÛee iegblee Pee}e keâer lees MeevleheCeW ØeÙelvehetJe&keâ mees[JeeJee }eielees. lÙeeØeceeCeW ieeWOeU}suÙee Je De[ÛeCeerle meehe[}suÙee meeOekeâeÛÙee cevee}e meJe& MeeŒe nUtnUt Je lÙee}e keâUs} DeMee yesleeves meebietve yeÇÿeekeâ[s JeUJeeJes }eieles. ~~19~~

mekeâU keâebneR keâe}Je}W ~ lÙee mekeâUeÛeW mekeâU pee}W ~ MejerjeR efJeYeeie}W ~ mekeâU keâebneR ~~20~~ me=°erÛeer efvee|celeer nesleevee meJe& leòJeebÛes hejmhejeble efceßeCe Pee}s Demetve lÙee efceßeCeeves meJe& ÂMÙe JÙeehe}s Deens. lesÛe Mejerjelener Deens. (hene– 17-8 Je 9) ~~20~~ (o. 20 me. 9)

790

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

keâeÙes leW ÙesLeWefÛe heeneJeW ~ kewâmeW leW ÙesLeWefÛe MeesOeeJeW ~ met#ceeÛeeR Ûeewoe veebJeW ~ ÙesLesefÛe mecepeeJeeR ~~21~~ peer leòJes heeneJeÙeeÛeer leer ÙeeÛe Mejerjele heeneJeerle. lÙeebÛes mJe¤he keâmes les ÙeeleÛe MeesOetve met#ce cetUceeÙesÛÙee Ûeewoe DeefYeJÙekeäleer ÙesLesÛe mecepeeJetve IÙeeJÙeele. (22 les 29 DeesJÙeeble Ùee DeefYeJÙekeäleer Deensle) ~~21~~

efveieg&Ce efvee|Jekeâejer Ùeskeâ ~ leW meJeeË "eFË JÙeehekeâ ~ osnŸeeceOeW leW efve
cetUceeÙee mebkeâuhe¤he ~ leW Deble:keâCee&ÛeW mJe¤he ~ pe[ ÛesleJeer ÛewlevÙe¤he ~ leW efn MejerjeR Deens ~~23~~ mebkeâuhe nsÛe cetUceeÙesÛes mJe¤he Demetve lees Devle:keâjCeeÛee mJeYeeJe Deens. pe[e}e ØekeâeefMele keâjCeejs ÛewlevÙener MejerjeleÛe jneles. ~~23~~

meceeveiegCe iegCemeecÙe ~ met#ce efJeÛeej lees DeiecÙe ~ met#ce meeOeg peeCeles ØeCecÙe ~ leÙee mecemleebmeer ~~24~~ cetU ceeÙesle leerve DeJÙekeäle iegCe meecÙeeJemLesle keâmes jenleele ns mecepeCes Deefle keâ"erCe Deens. ne yeejkeâeJee pÙee meeOetbvee keâUlees lÙeebvee Jebove Demees. ~~24~~

efÉOee YeemeleW Mejerj ~ Jeeceebie o#eCeebie efJeÛeej ~ leesefÛe DeOe&veejervešsÕej ~ eEhe[eR JeesUKeeJee ~~25~~ Mejerje}e peMeer GpeJes Je [eJes DeMeer oesve Debies Demeleele lÙeeÛeØeceeCeW eEhe[ele DeOeea veejer Je DeOee& vešsÕej Demeleele Demes DeesUKeeJesle. ~~25~~

leesefÛe Øeke=âefleheg®
leÙeemeerÛe cnefCepes cenòeòJe ~ pesLeW ef$eiegCeeÛeW iet{lJe ~ DeOe&cee$ee MegæmelJe ~ iegCe#eesefYeCeer ~~27~~ lÙee}eÛe cenled Demesner veeJe Demetve lÙeele iet{ Demes ef$eiegCe jneleele. DeOe&cee$ee, iegCe#eesefYeCeer Je MegæmeòJe ner efleÛeerÛe veeJes nesle. ~~27~~

ef$eiegCeW Ûee}leW Mejerj ~ Øele#e efomelees efJeÛeej ~ cegUeRÛÙee keâo&ceeÛeW Mejerj ~ SsmeW peeCeeJeW ~~28~~ leerve iegCeebÛÙee ØesjCeebvegmeej nŸee MejerjeÛes keâeÙe& Ûee}les les mhe°Ûe efomeles, lÙee meJeeËÛÙee efceßeCeeÛes Mejerj Deens ns peeCeeJes. ~~28~~

ceve ceeÙee DeeefCe peerJe ~ neefn efomelees mJeYeeJe ~ Ûeewoe veeceebÛee DeefYeØeeJe ~ eEhe[eR heeneJee ~~29~~ ceve, ceeÙee Je peerJe ner eflevner cetUceeÙesÛeer ¤hes eEhe[ele menpeÛe Demeleele. DeMeer Ûeewoe veeces eEhe[ele heneJeerle. ~~29~~

eEhe[ he[leeb DeJeIeWefÛe peeleW ~ hejbleg hejyeÇÿe jeneleW ~ MeeÕele mecepeesve ceie leW ~ Â{ OejeJeW ~~30~~ osne}e cejCe Dee}s keâer Ûeewoe ØekeâejÛeer ceeÙee osne}e mees[les, heCe hejyeÇÿe De{U jenles. lesÛe MeeÕele Deens ns peeCetve lÙeeÛÙee DevegmebOeeveele jeneJes. ~~30~~ Fefle ßeeroemeyeesOes ieg®efMe<ÙemebJeeos ‘met#ceefve¤heCeveece’ meceeme veJeJee ieg®efMe<ÙemebJeeoelcekeâ ßeeroemeyeesOe Ùee «ebLeeleer} ‘met#ceefve¤heCe’ veeJeeÛee meceeme veJeJee meceehle

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

791

(o. 20 me. 9)

oMekeâ efJemeeJee : hetCe&veeceoMekeâ meceeme oneJee : efJeceUyeÇÿeefve¤heCe ~~ ßeerjecemeceLe& ~~

Oe¤b peeleeb Oeefjleeb ve Ùes ~ šeketbâ peeleeb šeefkeâleeb ve Ùes ~ pesLeW lesLeW DeensÛe Deens ~ hejyeÇÿe leW ~~1~~ yeÇÿe ne keâebneR heoeLe& vemeuÙeeves lees hekeâ[leener Ùesle veener Je šekeâleener Ùesle veener. les meJe&$e JÙeehekeâ, De›eâer[ Je efvee|Je
efpekeâ[s eflekeâ[s pesLeW lesLeW ~ efJevcegKe nesleeb mevcegKe nesleW ~ mevcegKeheCe Ûegkesâvee leW ~ keâebneR kesâuÙeeb ~~2~~ Dee" efoMee, peceerve, heeCeer Je Devleefj#eele les meJe&$e Deens. lÙeeÛÙeekeâ[s hee" keâjeJeer lej lesÛe meceesjner Ùesles! keâeneR Pee}s lejer mecees¤ve les ne}le veener. ~~2~~

yewme}W ceeCegme G"esve ies}W ~ lesLeW DeekeâeMeefÛe jeefn}W ~ DeekeâeMe Ûengbkeâ[s heeefn}W ~ lejer mevcegKeefÛe Deens ~~3~~ yeme}s}e ceeCetme G"tve ies}e lejer lees DeekeâeMeeletve DeekeâeMeeleÛe peelees. keâesCelÙeener efoMeskeâ[s °er šekeâ}er lejer DeekeâeMe meceesjÛe Deens. ~~3~~

efpekeâ[s efpekeâ[s ØeeCeer heUesve peeleW ~ eflekeâ[s DeekeâeMeefÛe YeeWJeleW ~ yeUW DeekeâeMeeyeensj leW ~ kewâmeW peeJeW ~~4~~ ØeeCeer pÙee pÙee efoMes}e heUlees eflekeâ[s DeekeâeMe meJe& yeepetbveeR Demeles. efkeâleer Kešheš kesâ}er lejer lÙeeyeensj keâmes peeJes? ~~4~~

efpekeâ[s eflekeâ[s ØeeCeer heens ~ eflekeâ[s leW mevcegKeefÛe Deens ~ mecemleebÛes cemlekeâeR jens ~ ceeOÙeeveeR ceeleË[ pewmee ~~5~~ metÙe& pemee ceOÙeevnkeâeUer meJeeËÛÙee [eskeäÙeeJej jenlees lÙeeØeceeCeW ØeeCeer heens} eflekeâ[s yeÇÿe meceesjÛe Demeles. ~~5~~

hejer lees Deens Ùeskeâosmeer ~ °eble ve Ie[s Jemlegmeer ~ keâebneR Ùeskeâ Ûecelkeâejemeer ~ osGveer heeefn}W ~~6~~ lemes heeefn}s lej ceÙee&efole JÙeehleerÛÙee metÙee&Ûeer yeÇÿee}e Ghecee oslee Ùesle veener. heCe peje JesieUe °evle DemeeJee cnCetve osTve heeefn}e. ~~6~~

veevee leerLeX veevee osmeeR ~ keâ°le peeJeW heeneJÙeemeer ~ lewmeW ve }ies hejyeÇÿeemeer ~ yewme}s "eFË ~~7~~ meiegCe osJeeÛÙee oMe&veemee"er JesieàÙee JesieàÙee ef"keâeCeer Deme}suÙee leerLeeËÛÙee Ùee$ee keâjCÙeeÛes yejsÛe keâ° keâjeJes }eieleele. heCe hejyeÇÿeeÛee DevegYeJe yemeuÙee peeieer Ùeslees. ~~7~~

ØeeCeer yewmeesveerÛe jeneleeb ~ DeLeJee yengle heUesve peeleeb ~ hejyeÇÿe leW lelJeleeb ~ meceeieceW ~~8~~ ceeCetme Skeâe peeieer mJemLe yeme}e eEkeâJee otj otj DeblejeJej efveIetve ies}e lejer yeÇÿe melele lÙeeÛÙee yejesyejÛe Demeles! ~~8~~

he#eer DeblejeUeR ies}eb ~ YeeWJeleW DeekeâeMeefÛe leÙee}e ~ lewmeW yeÇÿe ØeeCeerÙee}e ~ JÙeehetve Deens ~~9~~ he#eer DeekeâeMeele G[lees lesJne lÙeeÛÙeeYeeWJeleer DeekeâeMeÛe Demeles. lÙeeØeceeCeW yeÇÿe meJe& ØeeCÙeebvee melele JÙeehetve Deens. ~~9~~ (o. 20 me. 10)

792

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

hejyeÇÿe heeskeâU Ieveoeš ~ yeÇÿe mesJešeÛee mesJeš ~ pÙeemeer lÙeemeer yeÇÿe veerš ~ meJe&keâeU ~~10~~ hejyeÇÿe meJe& ÂMÙe peiee}e meeceeJetve IesCÙeeSJe{s heeskeâU, lej les meJe& ÂMÙeele Deeleyeensj Ye¤ve DemeuÙeeves Ieveoeš Deens. pÙee}e MeWJešÛes šeskeâ cnCelee ÙesF&} lÙeener he}erkeâ[s yeÇÿe Deens. lÙeecegUW meJeeËvee yeÇÿe melele DešU Deens. (keâeuheefvekeâ heg®
ÂMÙee meyeens DeblejeR ~ yeÇÿe oeš}W yeÇÿeeb[esojeR ~ Deejs lÙee efJeceUeÛeer mejer ~ keâesCeeme ÅeeJeer ~~11~~ ÂMÙeme=°erÛÙee Deele Je yeensj Demes les yeÇÿe Deef}hleheCeeves Deveblekeâesšer yeÇÿeeb[ebceOÙeW Yej}s Deens. lÙee DelÙeble Megæ yeÇÿeeÛeer leg}vee keâesCeeMeer nesCeej? ~~11~~

Jewkegbâ"kewâUememJeie&}eskeâeR ~ Fbõ}eskeâeR Ûeewoe }eskeâeR ~ heVeieeefokeâheeleeU}eskeâeR ~ lesLeWefn Deens ~~12~~ Jewkegbâ", kewâ}eme, mJeie&, Fbõ F. }eskeâ, le}-Dele}eoer Ûeewoe YegJeves, heVeieeoer heeleeU }eskeâelener les Ieveoeš Yej}s Deens. ~~12~~

keâemeerheemetve jecesÕej ~ DeeJeIeW oeš}W Deheej ~ hejlee hejlee heejeJeej ~ lÙeeme veeneR ~~13~~ keâeMeerheemetve jecesÕejeheÙe&vle les heefjhetCe& Ye¤ve Deens. peer he}erkeâ[sÛeer Deefvlece meercee ceeveeJeer efleÛÙeener les he}erkeâ[s Deens. ~~13~~

hejyeÇÿe leW Ùeskeâ}W ~ ÙeskeâoebefÛe mekeâUebmeer JÙeeefhe}s ~ mekeâUebme mheMeexve jeefn}W ~ mekeâUeb "eFË& ~~14~~ hejyeÇÿe SkeâcesJe, DeefÉleerÙe Demetve lÙeeves meJeeËvee keâeÙeceÛesÛe JÙeehe}s Deens. meJe& keâener lÙeeÛÙee meeefveOÙeele Demetve les lÙeele ieÛÛe Yej}s Deens. (lejbie heeCÙeeÛÙee DelÙeble meefVeOe Demelees) ~~14~~

hejyeÇÿe heeGmeW efYepesvee ~ DeLeJee efÛeKe}eveW Yejsvee ~ hegjeceOeW hejer Jeensvee ~ hegjemeceeieceW ~~15~~ heeJemeeÛÙee heeCÙeele yeÇÿe Demetve les heeCÙeeves efYepele veener, efÛeKe}ele Demetve lÙeeves ceeKele veener, hegjeÛÙee ØeJeenele Demetve lÙeeyejesyej Jeenle peele veener. ~~15~~

ÙeskeâmejW mevcegKe efJecegKe ~ Jeece meJÙe oeseEnkeâ[s Ùeskeâ ~ DeeOe&TOe& ØeeCeer mekeâUerkeâ ~ JÙeehetve Deens ~~16~~ SkeâeÛe JesUer les ceeies, heg{s, [eJeerkeâ[s, GpeJeerkeâ[s, Jej Je Kee}er DeeefCe meJe& peerJeme=°er}e JÙeehetve Deens. ~~16~~

DeekeâeMeeÛee [esnes Yej}e ~ keâoeheer veeneR GÛebyeU}e ~ DemebYeeJÙe hemej}e ~ efpekeâ[s eflekeâ[s ~~17~~ DeekeâeMeeÛee peCet [esn efkeâleerner Yej}s}e efome}e lejer lÙeeJej Skeâner lejbie keâOeer G"le veener. (efvee|Jekeâej) lejer lees [esn DeLeebieheCeW meJe&$e hemej}e Deens. ~~17~~

Ùeskeâefpevemeer ieieve Goeme ~ pesLeW veeneR ÂMÙeYeeme ~ YeemeWefJeCe efvejeYeeme ~ hejyeÇÿe peeCeeJeW ~~18~~ DeekeâeMe SkeâmeejKes (Homogenous) Je ceeskeâUs efomeles. lÙeele ÂMÙeme=°erÛeer veeceesefveMeeCeer pejener veener. lemes veece¤heelcekeâ YeemeeJeeÛetve Deme}suÙee DeekeâeMeeletve DeekeâeMeeÛeener Yeeme keâe{}e keâer pes Gjles les hejyeÇÿe! (yeÇÿe ns keâejCe Demetve DeekeâeMe ns heefn}s keâeÙe& Deens. lÙeecegUW les keâejCeemeejKes Jeešles. lesner keâe{eJes) ~~18~~

meblemeeOegcenevegYeeJeeb ~ osJeoeveJeceeveJeeb ~ yeÇÿe mekeâUebmeer efJemeebJee ~ efJeßeebefle"eJe ~~19~~ meble, meeOet, efmeæ, osJe, ceeveJe Je oeveJe nŸee meJeeËvee Kejer efJeßeevleer yeÇÿemJe¤heeleÛe efceUles. lÙeebÛes hegvepe&vceebÛes Je ÉvÉYeesieebÛes keâ° yeÇÿeeceOÙeW keâeÙeceÛes efJemeeJeleele. ~~19~~

keâesCeskeâ[s mesJeše peeJeW ~ keâesCeskeâ[s keâeÙes heeneJeW ~ DemebYeeJÙe leW vesceeJeW ~ keâeÙes cnCeesveer ~~20~~ yeÇÿeeJeeÛetve ogmeje MesJeš keâes"tve DeeCeeJee? yeÇÿeeJeeÛetve keâesCeerkeâ[s keâeÙe heneCeej? pes DecesÙe Deens lÙee}e ceeheele DeeCeCÙeeÛee ØeÙelve keâmee keâjCeej? ~~20~~ ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

793

(o. 20 me. 10)

mLetU veJns met#ce veJns ~ keâebneR ÙeskeâemeeefjKeW veJns ~ %eeve°erefJeCe veJns ~ meceeOeeve ~~21~~ yeÇÿe oie[emeejKes mLet} eEkeâJee ceveemeejKes met#cener veener. eEkeâyengvee keâesCee Jemlet Jee JÙekeäleermeejKes veener. %eeve°ervesÛe lÙeeÛes ÙeLeeLe& Deekeâ}ve PeeuÙeeefMeJeeÙe Kejs meceeOeeve keâOeerÛe nesle veener. ~~21~~

eEhe[yeÇÿeeb[efvejeme ~ ceie leW yeÇÿe efvejeYeeme ~ ÙesLetve lesLeJejer DeJekeâeme ~ Yekeâeme¤he ~~22~~ eEhe[ Je yeÇÿeeb[eÛee JesoevleMeeŒeevegmeej efvejeme kesâuÙeeJej peeCeerJevesCeerJeefJejefnle yeÇÿeeÛee DevegYeJe Ùeslees. les meJe&$e veece¤heebveer ceeskeâUs (DeJekeâeme) Je ef$ehegšerefJejefnle efjkeâeces (Yekeâeme) Deens. ~~22~~

yeÇÿe JÙeehekeâ nW leeW KejW ~ ÂMÙe Deens leeW nW GòejW ~ JÙeeheWefJeCe keâesCÙee ØekeâejW ~ JÙeehekeâ cnCeeJeW ~~23~~ peesheÙe&vle ÂMÙeme=°er melÙelJeeves efomeles leesheÙe&vle leer yeÇÿeeves JÙeehe}s}er Je yeÇÿe JÙeeheCeejs ns yees}CeW Kejs Deens. JÙeehÙeÛe vemes} lej JÙeehekeâlJe keâes"tve DemeCeej? ~~23~~

yeÇÿeemeer MeyoefÛe }eiesvee ~ keâuhevee keâuhetb Mekesâvee ~ keâuhevesleerle efvejbpevee ~ efJeJeskeWâ JeesUKeeJeW ~~24~~ yeÇÿe Meyoele meebielee Ùesle veener, lÙeeÛeer keâuhevee keâjlee Ùesle veener. DeMee lÙee keâuheveshe}erkeâ[er} Megæ yeÇÿee}e efJeJeskeâevesÛe peeCeeJes }eieles. ~~24~~

Megæ meej ßeJeCe ~ Megæ ØelÙeÙeeÛeW ceveve ~ efJe%eeveeR heeJeleeb Gvceve ~ menpeefÛe nesleW ~~25~~ meej Je DemeejeÛes MeeŒeMegæ ßeJeCe, MeeŒeeves meebefiele}s}e DevegYeJe ÙesF&} Demes ceveve nŸee meeOeveebveer ØeLece `ceer yeÇÿe' ns %eeve Je veblej lÙeeÛeer menpeefmLeleer cnCepes efJe%eeve PeeuÙeeveblej ceveeÛeeÛe yeeOe nesTve peieefvceLÙeelJeeÛee DevegYeJe Ùeslees. ~~25~~ ÙesLetve heg{s meceLe& «ebLeeÛee Ghemebnej keâjleele–

pee}W meeOeveeÛeW HeâU ~ mebmeej pee}e meHeâU ~ efveieg&CeyeÇÿe leW efve§eU ~ DeblejeR eEyeye}W ~~26~~ Jejer} meeOeveebÛes Jej meebefiele}s}s HeâU efceUeuÙeecegUW nŸee mebmeejele ceeCetme cnCetve pevcee}e DeeuÙeeÛes meeLe&keâ Pee}s. `efveieg&Ce yeÇÿe ceer Deens' Demee menpe efve§eÙe Devle:keâjCeele megefmLej Pee}e. ~~26~~

efnmesye pee}e ceeÙesÛee ~ pee}e efveJee[e lelJeebÛee ~ meeOÙe nesleeb meeOeveeÛee ~ "eJe veeneR ~~27~~ ceeÙesÛÙee meJe& DeefYeJÙekeäleer mhe° PeeuÙee, yÙeeSWMeer leòJeebÛee efveJee[e nesTve `leer ceer veener' Demee lÙeebÛee efvejeme Pee}e. peerJe Je yeÇÿe nŸeebÛes cetUÛes SskeäÙe peCet hegvne efmeæ PeeuÙeeves lÙee efmeæermee"er Ûee}Je}s}er meeOeves DeeheesDeehe ieUtve he[}er. meeOekeâ-meeOeve-meeOÙe ner ef$ehegšer }Ùee}e ies}er. ~~27~~

mJehveeR peW peW osefKe}W ~ leW leW peeie=leerme G[e}W ~ menpeefÛe DevegJee&ÛÙe pee}W ~ yees}leeb ve Ùes ~~28~~ DeefJeÅee Je De%eeveeÛÙee mJehvekeâeUele pes osn-peieleeoer melÙelJeeves DevegYeJee}e Ùesle nesles les efJe%eeveeÛÙee peeie=leerle efceLÙeelJe efve§eÙeele ies}s. efceLÙee heoeLe& meledefJe}#eCe, DemeledefJe}#eCe Demee DeefveJe&ÛeveerÙe DemeuÙeeves lÙeemebyebOeer keâenerÛe yees}lee Ùesle veener. ~~28~~

SsmeW nW efJeJeskeWâ peeCeeJeW ~ ØelÙeÙeW KegCeWmeer yeeCeeJeW ~ pevcece=lÙeeÛÙee veebJeW ~ megvÙeekeâej ~~29~~ Demes ns JesoevleMeeŒe meej-Demeej, efvelÙe-DeefvelÙe, #ej-De#ej, Dece=le-celÙe& F. efJeJeskeâebveer DevegYeJehetJe&keâ peeCetve %eeveeÛeer meJe& }#eCeW Debieele yeeCe}er peeJeerle. pevcecejCeebÛÙee Ûe›eâeletve megšeJes. ~~29~~

YekeäleebÛesefve meeefYeceeveW ~ ke=âhee kesâ}er oeMejLeerveW ~ meceLe&ke=âhesÛeeR JeÛeveW ~ lees ne oemeyeesOe ~~30~~ ceePee ßeerjece YekeäleebÛee kewâJeejer Deens. lÙee meceLe& ØeYet jeceÛebõeÛÙee ke=âhesletve pees «ebLe Meyoyeæ Pee}e leesÛe ne oemeyeesOe. ~~30~~

Jeerme oMekeâ oemeyeesOe ~ ßeJeCeÉejW Iesleeb MeesOe ~ cevevekeâlÙee&me efJeMeo ~ hejceeLe& neslees ~~31~~ (o. 20 me. 10)

794

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

Jeerme oMekeâebleer} oemeyeesOeeÛee ÙeLeeLe& ßeJeCehetJe&keâ DeYÙeeme keâ¤ve lÙeeÛes ceveve keâjCeeNÙeeme hejceeLe& MeeŒeeÛes mJe¤he mhe°heCes keâUles. ~~31~~

Jeerme oMekeâ oesveermeW meceeme ~ meeOekeWâ heeneJeW meeJekeâeme ~ efJeJejleeb efJeMes
«ebLeeÛeW keâjeJeW mleJeve ~ mleJeveeÛeW keâeÙes ØeÙeespeve ~ ÙesLeW ØelÙeÙeeme keâejCe ~ ØelÙeÙees heeneJee ~~33~~ Kejs lej «ebLemeceehleerÛÙee JesUer «ebLeeÛes mleJeve keâjeJes DeMeer heæle Deens. heCe KejesKej mleJeveeÛee keâeÙe GheÙeesie? «ebLeele DevegYeJee}e ØeeOeevÙe Demetve DevegYeJeÛe IÙeeJee. ~~33~~

osns lebJe heebÛee YetleebÛee ~ keâlee& Deelcee lesLeeRÛee ~ DeeCeer keâefJelJeØekeâej cevegMeeÛee ~ keâeMeeJe®veer ~~34~~ keâesCeeÛeener osn hebÛeceneYetleebÛee Demetve lÙee osneleer} meJe& JÙeeheejebÛee Øesjkeâ F&Õej Deens. meJe& keâle=&lJe lÙeeÛes Deens. Demes Demeleevee keâefJelJe lesJe{s peerJeeÛes keâmes Demes}? ~~34~~

mekeâU keâjCeW peieoerMeeÛeW ~ DeeCeer keâefJelJeefÛe keâeÙe ceevegMeeÛeW ~ SsMee DeØeceeCe yees}CÙeeÛeW ~ keâeÙes IÙeeJeW ~~35~~ `meJe& keâlee& keâjefJelee peieoerMe Deens' Demes cnCeeJeÙeeÛes Je «ebLeeÛes keâle=&lJe lesJe{s peerJeekeâ[s IÙeeJeÙeeÛes! DeMee DeØeeceeefCekeâheCeeJej keâmee Je keâesCe efJeÕeeme "sJeer}? ~~35~~

mekeâU osnŸeeÛee Pee[e kesâ}e ~ lelJemecegoeJe G[e}e ~ lesLeW keâesCÙee heoeLee&}e ~ Deeheg}W cnCeeJeW ~~36~~ meJe& Mejerj Pešketâve šeketâve lÙeeleer} yÙeeSWMeer leòJeebÛes efceLÙeelJe mecepeuÙeeves leer G[tve ies}er! lÙeebleer} keâesCee}e Deelee ceer eEkeâJee ceePes cnCeeJes? efceLÙee heoeLe& ceer eEkeâJee ceePee Demet Mekeâle veener. ~~36~~

SsmeeR nW efJeÛeejeÛeeR keâeceW ~ GieWÛe YeüceeW veÙes YeüceW ~ peieosÕejW Deveg›eâceW ~ mekeâU kesâ}W ~~37~~ ns cees#e¤he hejceeLe&MeeŒe kesâJeU efJeÛeejeves meHeâU nesles. GieerÛe keâuheveebÛÙee Yeüceeves Yeüefce° nesT veÙes. Skeâe peieoerMeeves DeekeâeMeeheemetve peerJeeheÙe&vle meJeeËÛeer efvee|celeer Skeâe efJeefMe° Deveg›eâceeves kesâ}er Deens, nŸeeÛes melele Yeeve DemeeJes. ~~37~~ Fefle ßeeroemeyeesOes ieg®efMe<ÙemebJeeos ‘efJeceUyeÇÿeefve¤heCeveece’ meceeme oneJee ieg®efMe<ÙemebJeeoelcekeâ ßeeroemeyeesOe Ùee «ebLeeleer} ‘efJeceUyeÇÿeefve¤heCe’ veeJeeÛee oneJee meceeme meceehle –oMekeâ efJemeeJee meceehle–

ßeer oemeyeesOe «ebLe meceehle

Q

ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

795

(o. 20 me. 10)

~~ ßeer ~~ ~~ Deejleer oemeyeesOeeÛeer ~~ JesoeblemebceleerÛee keâeJÙeefmebOeg Yejuee ~ ßegefleMeeŒe«evLeieerlee mee#e mebiece kesâuee ~ cenevegYeeJe meblepeveeR DevegYeJe ÛeeKeeruee ~ De%eeve pe[ peerJee ceeie& megiece peeuee ~~1~~ peÙe peÙe oemeyeesOee «evLejepe Øeefmeæe ~ Deejefle JeesJeeUerve efJeceU%eeve yeeUyeesOee ~~OeÇg.~~ veJeefJeOee YeefkeälehebLeW jece¤he DevegYeJeer ~ ÛeeÙegle&efveOeer cees"e ceeÙeeÛe›eâ GieJeer ~ nefjnjùoÙeeRÛeW ieg¢e Øeieš oeJeer ~ yeæefÛe efmeæ peeues DemebKÙeele ceeveJeer ~~2~~ Jeermeefn oMekeâeRÛee DevegYeJe pees heens ~ efvelÙevesce efJeJeefjleeb mJeÙeW yeÇÿeefÛe nesÙes ~ Deheej hegCÙe ieeb"eR lejer ßeJeCe ueens ~ ‘keâuÙeeCe’ uesKekeâeÛeW YeeJeieYe& ùoFË ~~3~~

S ßeer meceLe& jefÛele ßeerjeceeÛeer ØeeLe&vee keâuÙeeCe keâjer jecejeÙee ~ peveefnle efJeJejer ~~OeÇ=.~~ leUceU leUceU nesleefÛe Deens ~ ns peve neefleb Oejer ~~1~~ DehejeOeer peve ÛegkeâleefÛe iesues ~ legPee letbÛeer meebJejer ~~2~~ keâef"Ce lÙeeJejer keâ"erCe peeueW ~ Deeleeb ve efomes Gjer ~~3~~ keâes"W peeJeW keâeÙe keâjeJeW ~ DeejbefYeueer yeesnjer ~~4~~ oeme cnCes Deecner kesâueW heeJeueeW ~ oÙesefme veeneR mejer ~~5~~

S 796

Sarth Dasbodh Optimized.pdf

Sarth Dasbodh Optimized.pdf. Sarth Dasbodh Optimized.pdf. Open. Extract. Open with. Sign In. Main menu. Displaying Sarth Dasbodh Optimized.pdf.
Download PDF
2MB Sizes 19 Downloads 213 Views
Report

Recommend Documents

sarth dnyaneshwari in marathi pdf
File: Sarth dnyaneshwari in marathi pdf. Download now. Click here if your download doesn't start automatically. Page 1 of 1. sarth dnyaneshwari in marathi pdf.