jäHf muÁ‹ Jiz Kjyik¢r® ÂU. X. g‹Ü®bršt« mt®fŸ, 2018-2019 M« M©o‰fhd tuÎ-bryΤ £l¤ij, 2018 M« M©L kh®¢ §fŸ 15 M« ehŸ r£lk‹w¥ nguit K‹ it¤J M‰W« ciu. kh©òäF nguit¤ jiyt® mt®fns!
òyt®

ÂUtŸStç‹

ÂUth¡»‰»z§f,

jäœeh£o‹ tuyh‰¿š,
òu£Á¤ jiyé m«kh

mt®fŸ t§f¡ flnyhu« Ûsh¤Jæš bfh©L nguikÂæš ciwªÂUªjhY«, mt®fŸ tF¤J¤ jªj ghijæš gaâ¤J ekJ khãy¤ij eh£onyna Kj‹ik khãykhf ca®¤j nt©L« v‹w

mt®fsJ

fdit

edth¡f,

kh©òäF

Kjyik¢r®

ÂU vl¥gho nf. gHårhä mt®fë‹ Âw‹ä¡f jiyikæ‹ Ñœ eilbgW« Ϫj muR¡F, m«kh mt®fë‹ M‹kh têfh£oahf cŸsJ.

òu£Á¤

jiyé

m«kh

mt®fë‹

c‹djkhd

2 M‹khé‹ K‹ jiytz§», 2018-2019 M« M©o‰fhd ãÂãiy

m¿¡ifia

Ϫj¥

nguitæ‹

K‹

rk®¥Ã¡f

éiH»nw‹. 2.

k¡fë‹ cŸs§fëš Ú§fh Ïl« bg‰W, mt®fë‹

ngu‹ig¥ bg‰w khbgU« jiyéahf és§»a òu£Á¤ jiyé m«kh

mt®fŸ

bjhl®ªJ

bjhl§»

it¤j

brašgL¤Jtš

Ϫj

mid¤J muR

£l§fisÍ«

cWÂahf

cŸsJ.

bjhiyneh¡F¥ gh®itÍ«, kÂE£gK« thŒªj òu£Á¤ jiyé m«kh mt®fë‹ ‘mikÂ, ts«, ts®¢Á’ v‹w bfhŸif KH¡f«, Ϫj khãy¤ij K‹nd‰w¥ ghijæš bfh©L brštj‰fhd têfh£L« mo¥gil bfhŸifahf bjhl®ªJ és§F«. Rfhjhu«,

fšé,

r_f¥

ghJfh¥ò

ngh‹w

bghJ

Jiwfëš

brašgL¤j¥g£L tU« gšntW £l§fŸ, ekJ khãy¤Â‹ kåjts

nk«gh£L¡

F¿pLfis

ca®¤Â,

eh£onyna

r_fey¤ij¥ ng⥠ngh‰W« K‹khÂç khãykhf¤ jäœeh£il cUth¡»ÍŸsJ v‹gij ahuhY« kW¡f KoahJ. caU«nghJ

mid¤J¥

glFfS«

xUnru

khãy¤Â‹

Jçjkhd

bghUshjhu

flš miy

ca®tJ

ts®¢Á,

nghš,

mid¤J¡

FL«g§fë‹ bghUshjhu ãiyiaÍ« xUnru ca®¤J« v‹gš Iaäšiy. våD«, rKjha¤Âš mid¤J k¡fë‹ thœitÍ« nk«gL¤Â, ãiyia¡ F¿¥ghf Ϫj

V‰w¤jhœÎfis¡ bfh©L

ViH

muR

vëa

bjhl®ªJ

fisªJ,

tUtj‰fhf, k¡fë‹

bghUshjhu¢

gšntW

ey¤Â£l§fis,

nk«gh£o‰fhd

brašgL¤J«.

rk

£l§fis

vdnt, bghUshjhu

nk«gh£o‰F bgU« C¡f« jU« mnj ntisæš, ey¤Â£l¥

3 gâfS«

Ϫj

muÁ‹

ts®¢Á¡

bfhŸifæš

bjhl®ªJ

K¡»a¤Jt¤ij¥ bgW«. 3.

gy rthyhd NœãiyfS¡»ilna, Ϫj tuÎ-bryΤ

£l m¿¡if rk®¥Ã¡f¥gL»wJ.

gzkÂ¥ÃH¥ò, bghU£fŸ

k‰W« nritfŸ tç éÂ¥ò Kiw eilKiw¡F tªj ÃwF V‰g£LŸs bgU¤j kh‰w§fis¡ flªJ, bjhl®ªJ K‹ndw nt©oa K¡»a¡ f£l¤Âš ekJ bghUshjhu« cŸsJ.

Ϫj

K¡»a¤ jUz¤Âš, khãy« rªÂ¤J tU« gšntW rthšfŸ:  KjÄLfis <®¤J, mÂf ntiythŒ¥òfis cUth¡Fjš  ÏisP®fS¡F¤

Âw‹

gæ‰Á

më¤J,

ntiythŒ¥Ã‰fhd jFÂia mt®fŸ bgw¢ brŒjš  étrha c‰g¤Â¤ ÂwidÍ«, étrhæfë‹ tUthiaÍ« bgU¡Fjš  ef®¥òu§fëš mo¥gil trÂfisÍ«, c£f£lik¥igÍ« nk«gL¤Jjš  midtU¡F«

Å£LtrÂ

v‹w

Ïy¡if

mila

ViHfS¡F Å£Ltr tH§Fjš  Ú®ãiy

cŸë£l

Ïa‰if

Mjhu§fis

ghJfh¤J¥

guhkç¤jš  ef®¥òu§fëY«, Cuf¥ gFÂfëY« tWik xê¥ò  fšé, Rfhjhu«, kU¤Jt trÂfë‹ ju¤ij nk«gL¤Â, mt‰iw midtU« vëjhf¥ bgw têtif brŒjš

4  gUtãiy kh‰w¤jhš V‰gL« jh¡f¤ij¡ Fiw¥gJl‹, flš mç¥ÃèUªJ flnyhu¥ gFÂfis¥ ghJfh¤jš  FiwªJ tU« k¤Âa tç¥ g»®Î, brhªj tç, tçašyhj tUthŒ tuéd§fëš cŸs j‰nghija Nœãiyia rkhë¤J, ãÂãiyia Âw«gl nkyh©ik brŒjš Ϫj

g¤J

bghUshjhu

K¡»a¢

ts®¢Áia

rthšfisÍ«

C¡Fé¤J,

v®bfh©L

jäœeh£il

tskhd

khãykhf kh‰w¢ brŒtj‰fhd c¤Âfis cŸsl¡» Ϫj ãÂãiy m¿¡if jahç¡f¥g£LŸsJ.

bghUshjhu ts®¢Á kh©òäF nguit¤ jiyt® mt®fns, 4.

khãy¤Â‹ bghUshjhu¤Âš ãyé tªj kªjãiyæš

kh‰w« V‰g£L,

2017-2018 M« M©oš bghUshjhu ts®¢Á

XusÎ ca®ªJŸs ãiyæš, 2018-2019 M« M©oš ÏJ nkY« caU«

vd¡

fUj¥gL»wJ.

jäœeh£o‹

khãy

bkh¤j

c‰g¤Âæ‹ ts®¢Á é»j«, ãiyahd éiyfë‹ mo¥gilæš, 2017-2018



fâ¡f¥g£LŸsJ.

M©oš

8.03

khãy¥

rjÅjkhf

ÏU¡F«

bghUshjhu¤Âš

vd

fhz¥gL«

Ϥjifa rhjfkhd Nœãiyæš, Kj‹ik¤ Jiwæš Ïªj muR bjhl®ªJ brŒJ tU« Úo¤j KjÄLfshY«, khãy¤Âš bjhêš Jiw KjÄLfis C¡Fé¥gj‰F murhš nk‰bfhŸs¥g£L tU« elto¡iffshY«, 2018-2019 M« M©oš khãy¥ bghUshjhu ts®¢Á é»j« 9 rjÅjkhf caU« vd¡ fUj¥gL»wJ.

5

bghU£fŸ k‰W« nritfŸ tç 5.

bghU£fŸ k‰W« nritfŸ tç (GST) éÂ¥ò Kiw,

2017 M« M©L #]iy khj« 1 M« nj Kjš, eh£oš m¿Kf¥gL¤j¥g£LŸsij kh©òäF cW¥Ãd®fŸ m¿Å®fŸ. òÂa tç éÂ¥ò Kiwia eilKiw¥gL¤J«nghJ khãy§fS¡F V‰gl¡Toa



tUthŒ

k¤Âa muR
ÏH¥Ãid

Iªjh©LfŸ

tiu

bghU£fŸ k‰W« nritfŸ tçæ‹ Ñœ,

2017 M« M©L #]iy khj« Kjš Ã¥utç 2018 tiu 632 nfho %ghæid ÏH¥Õlhf jäœehL k¤Âa muÁläUªJ bg‰WŸsJ. flªj

v£Lkhj

fhy¤Âš,

14

rjÅj

ts®¢Á

é»j¤Jl‹

v®gh®¡f¥gL« cW brŒa¥g£l tUthŒ¡F«, »il¡f¥bg‰w tUthŒ¡F«

Ïilnaahd

Ïilbtë

fârkhf¡

FiwªJ

tUtjhš, bghU£fŸ k‰W« nritfŸ tç éÂ¥ò Kiwædhš ekJ khãy« ešy gyid¥ bg‰WŸsJ v‹gij¤ bjçé¤J¡ bfhŸ»nw‹.

£l« k‰W« ts®¢Á 6.

bjhiyneh¡F¥ gh®itÍ«, kÂE£gK« ä¡f jiytuhd

kiwªj K‹dhŸ Kjyik¢r® òu£Á¤ jiyé m«kh mt®fshš cUth¡f¥g£L btëæl¥g£l, ‘jäœehL bjhiyneh¡F¤ £l« 2023’ Mtz«, khãy ts®¢Á k‰W« r_fey¤ £l§fis cUth¡Ftj‰F Ϫj

muR¡F têfh£oahf

mikªJŸsJ.

Ϫj Mtz¤Âš cŸs £l§fis ãiwnt‰¿l¤ njitahd ã Mjhu§fë‹ xU gFÂia, jäœehL c£f£lik¥ò ã nkyh©ik¡ vL¡f¥g£L

fHf¤Â‹ tU»wJ.

_y« jäœehL

Âu£Ltj‰F c£f£lik¥ò

elto¡if ãÂa¤Â‹

6 bkh¤j

ãÂæš,

Kjèš


C¡f

_yjdkhf

(First Loss Catalytic Capital) tH§f¥gl nt©oa 300 nfho %ghæš, 30 nfho %ghia khãy muR V‰fdnt éLé¤JŸsJ. 2018-2019 M« M©o‰fhd tuÎ-bryΤ £l¤Âš Ϫj C¡f _yjd¤Â‰fhf

ÛjKŸs

270

nfho

%ghͫ,

jäœehL

c£f£lik¥ò nk«gh£L thça¤Â‹ £l¤ jahç¥ò ã¡fhf 100 nfho %ghÍ« xJ¡ÑL brŒa¥g£LŸsd. 7.

jäœeh£o‹

gšntW

gFÂfS¡F

Ïilnaahd

V‰w¤jhœÎfis¡ fisªJ, rk¢Óuhd bghUshjhu nk«gh£oid khãy«

KGtJ«

bfh©L

tUtj‰fhf¤

bjhl§f¥g£l

‘khãy rk¢Ó® ts®¢Á ãÂa¤Â‰F’, 2018-2019 M« M©o‰fhd tuÎ-bryΤ £l kÂ¥ÕLfëš 100 nfho %ghŒ xJ¡ÑL brŒa¥g£LŸsJ. mnjnghš, khãy¤Â‹ Ïa‰if ts§fis ãiy¡f¤j¡f

tifæš

ga‹gL¤Â,

kiy¥gFÂfëš

thG« k¡fë‹ F¿¥Ã£l njitfis ãiwÎ brŒtj‰fhf¤ bjhl§f¥g£l ‘Áw¥ò¥ gF nk«gh£L¤ £l¤Â‰F’ 75 nfho %ghŒ xJ¡ÑL brŒa¥g£LŸsJ. Ka‰Áfis

C¡f¥gL¤J«

muR ã®thf¤Âš òJik

tifæš,

100

nfho

%ghŒ

xJ¡Ñ£Ll‹ jäœehL òJik Ka‰ÁfŸ £l« (TANII) bjhl®ªJ brašgL¤j¥gL«.

ngçl® ãthuz« 8.

f‹åahFkç kht£l¤ij¤ jh¡»a ‘X»’ òaèdhš,

flèš fhzhkš nghd Ûdt®fis¤ njo Û£F« elto¡iffëš Ïªj muR Jçjkhf¢ brašg£lJ.

Ϫj elto¡iffshš,

3,506 Ûdt®fŸ ghJfh¥ghf Û£f¥g£LŸsJl‹, 288 Û‹Ão¥

7 glFfS« Û£f¥g£LŸsd.

Ϫj ãiyæš, fhzhkš nghd

177 Ûdt®fis Û£f thŒ¥Ãšiy vd m¿é¤J, gh¡f¥g£l x›bthU FL«g¤Â‰F« jyh 20 Ïy£r« %ghŒ tH§f¥g£LŸsJ. X» òayhš V‰g£l ghÂ¥òfis¢ Ó® brŒtj‰fhfΫ, ãthuz¥ gâfis nk‰bfhŸtj‰fhfΫ, bkh¤j« 124.11 nfho %ghia muR éLé¤JŸsJ. ÏJ jéu, 2017 M« M©L et«g® khj« bgŒj bjhl® fL« kiHahš V‰g£l ghÂ¥òfis¢ rç brŒJ, c£f£lik¥ò trÂfis kWÓuik¡fΫ, ãthuz cjé¡fhfΫ 51.05 nfho %ghia muR éLé¤JŸsJ.

2018-2019 M«

M©o‰fhd tuÎ-bryΤ £l kÂ¥ÕLfëš, khãy¥ ngçl® ãthuz ãÂa¤Â‰fhf 786 nfho %ghŒ xJ¡ÑL brŒa¥g£LŸsJ. 9.

kiH btŸs¤jhš mo¡fo ghÂ¥ò¡FŸshF« br‹id

k‰W« mj‹ òwef®¥ gFÂfS¡F ãuªju¤ Ô®ÎfhQ« tifæš, tl br‹id k‰W« bj‹ br‹id¥ gFÂfS¡fhd éçthd btŸs¤ jL¥ò nkyh©ik¤ £l«, Kiwna 2,055.67 nfho %ghŒ k‰W« 1,243.15 nfho %ghŒ kÂ¥Õ£oš jahç¡f¥g£L, k¤Âa muÁl« ãÂÍjé nfhu¥g£LŸsJ.

mnjnghš, k¤Âa muÁ‹

cjéia¥ bgW« tifæš, xU§»izªj Û‹Ão¤ JiwKf« k‰W« Û‹ gj¥gL¤J« ó§fhéid f‹åahFkç kht£l«, nj§fhŒ¥g£od¤Âš mik¥gj‰F éçthd £l m¿¡ifæid Ϫj muR jahç¤J tU»wJ.

Ϥ£l§fS¡F k¤Âa muR

x¥òjš më¤J, ãÂÍjéÍ« tH§F« vd eh‹ e«ò»nw‹.

tWik xê¥ò 10. tWik

xê¥Ã‰fhd

Ïa¡f¤Âid

xUKf¥gL¤Â

brašgL¤Jtj‰fhd Kfikahf, jäœehL kfë® ey nk«gh£L

8 ãWtd« brašg£L tU»wJ.

fšé, Rfhjhu« M»at‰Wl‹

ãiy¡f¤j¡f thœthjhu thŒ¥òfis cUth¡», Cuf k‰W« ef®¥òu¥ gFÂfëš tWikia mwnt mf‰w nt©L« v‹gJjh‹ Ϫj Ïa¡f¤Â‹ F¿¡nfhshF«.

‘òJthœÎ £l¤Â‹’ _y«,

»uhk mséš kfë® Ra cjé¡ FG¡fŸ mik¡f¥g£L, mt®fS¡F¤

Âw‹

tH§f¥g£LŸsd. mDgt¤Â‹

gæ‰ÁÍ«, t§»fŸ _y« Ϫj¤

mo¥gilæš

£l¤Âdhš mj‹

flDjéÍ«

»il¡f¥

ga‹fis

bg‰w

ãiy¥gL¤J«

tifæš, 920.63 nfho %ghŒ kÂ¥Õ£oyhd jäœehL »uhk¥òw ò¤jh¡f¤

£l¤Âid

cyf

t§»

ãÂÍjéÍl‹,

26 kht£l§fëš cŸs 120 t£lhu§fëš Ïªj muR brašgL¤j cŸsJ.

»uhk§fëš kfë® Ra cjé¡ FG¡fŸ _ykhf

FWªbjhêšfis¤ bjhl§Ftj‰F«, mt‰iw t£lhu / kht£l mséš Óça Kiwæš xU§»iz¤J, c‰g¤Âahs® T£lik¥ò ãWtd§fshf cUth¡Ftj‰F« Ϥ£l¤Â‹ Ñœ elto¡if vL¡f¥gL«.

Ïj‹

_y«

bghUshjhu

msé‹

gy‹fis

(Economies of Scale) Á¿a KjÄ£oš bjhl§f¥gL« »uhk¥òw¤ bjhêš ãWtd§fS« bgw ÏaY«. 2018-2019 M« M©o‰fhd tuÎ-bryΤ £l kÂ¥ÕLfëš, Ϥ£l¤Â‰fhf 100 nfho %ghŒ ã xJ¡ÑL brŒa¥g£LŸsJ. ÏJ jéu khãy¤Âš cŸs 265 t£lhu§fëš ‘njÁa Cuf thœthjhu Ïa¡fK«’, ‘jäœehL Cuf thœthjhu Ïa¡fK«’ brašgL¤j¥g£L tUtjhš, khãy« KGtJ«

cŸs

mid¤J

t£lhu§fëY«

£l§fŸ brašgL¤j têtif V‰g£LŸsJ.

tWik

xê¥ò¤

2018-2019 M«

M©o‰fhd tuÎ-bryΤ £l kÂ¥ÕLfëš, mid¤J Cuf tWik xê¥ò¤ £l§fS¡F« bkh¤jkhf 519.81 nfho %ghŒ ã xJ¡ÑL brŒa¥g£LŸsJ.

9 11.

k¤Âa muÁ‹ njÁa ef®¥òu thœthjhu Ïa¡f¤Â‹ Ñœ

»il¡f¥ bgW« ãÂÍjéÍl‹, khãy ãÂæš bjhl§f¥g£l jäœehL

ef®¥òu

brašgL¤Â

thœthjhu

tU»wJ.

Ïa¡f¤ijÍ«

2017-2018



Ϫj

M©oš,

muR k¤Âa

muÁläUªJ ÏJtiu njÁa ef®¥òu thœthjhu Ïa¡f¤Â‰F 59.40 nfho %ghŒ »il¡f¥ bg‰WŸsJ.

2018-2019 M«

M©o‰fhd tuÎ-bryΤ £l kÂ¥ÕLfëš, ef®¥òu tWik xê¥ò¤ £l§fS¡fhf bkh¤jkhf 300 nfho %ghŒ ã xJ¡ÑL brŒa¥g£LŸsJ.

ntiythŒ¥ò k‰W« Âw‹ nk«ghL 12. khãy¤Âš

cŸs

mYtyf§fS«

mid¤J

V‰fdnt

ntiythŒ¥ò

xU§»iz¡f¥g£L,

eÅdkakh¡f¥g£LŸsJl‹, mit ntiythŒ¥ig bgw cjé òçÍ«

ika§fshf

ÏisP®fS¡F

kh‰w¥g£LŸsd.

tH§f¥gL«

ntiythŒ¥g‰w

khjhªÂu

cjé¤bjhif

2017-2018 M« M©oš Ïu£o¥gh¡f¥g£lJ. Ϫj tuÎ-bryΤ £l¤Âš 31.01 nfho %ghŒ Ïj‰fhf xJ¡ÑL brŒa¥g£LŸsJ. kht£l mséyhd ntiythŒ¥ò ika§fis xU§»iz¤J, bjhêš

ãWtd§fŸ

ãWtd§fSl‹

ntiy

k‰W«

jåah®

njLgt®fis

ntiythŒ¥ò

Ïiza«

têahf

Ïiz¡F« tifæš, khãy mséyhd xU bjhêš be¿ têfh£L« ika« V‰gL¤j¥gL«. ntiythŒ¥ò ika§fëš gÂÎ brŒJ,

khjhªÂu

cjé¤bjhif

bg‰W

tU«

ntiyæšyh

ÏisP®fis kht£l thçahf¤ Âu£o, ntiythŒ¥ò ika§fë‹ _ykhf Mnyhridfis tH§», Âw‹ nk«gh£L Ïa¡f¤Â‹ Ñœ

10 mt®fS¡F cça gæ‰ÁÍ« më¤J, mt®fŸ ntiythŒ¥ig¥ bgw Ϫj muR cça elto¡iffis nk‰bfhŸS«. 13. khãy¤Âš

88

muR

bjhê‰gæ‰Á

ãWtd§fŸ,

484 jåah® bjhê‰gæ‰Á ãWtd§fŸ k‰W« 385 bjhê‰gæ‰Á¥ gŸëfŸ _y« bjhê‰gæ‰Á tH§f¥g£L tU»wJ. muR el¤Â tU«

88

bjhê‰gæ‰Á

ãWtd§fëš

26

bjhê‰gæ‰Á

ãWtd§fis¤ jéu Vida bjhê‰gæ‰Á ãWtd§fŸ njÁa gæ‰Á¡ FG Kiwæ‹ (National Council for Vocational Training) Ñœ

bfh©L

tu¥g£LŸsd.

Ϫj

26

bjhê‰gæ‰Á

ãWtd§fisÍ« 126 nfho %ghŒ bryéš ju« ca®¤Â, tU« Ïu©L M©Lfëš njÁa gæ‰Á¡ FG Kiwæ‹ Ñœ bfh©L tu¥gL«. muR bjhê‰gæ‰Á ãWtd§fë‹ f£lik¥Ãš cŸs FiwghLfis 30 nfho %ghŒ bryéš Ú¡», k¤Âa muÁ‹ ãÂÍjé bgw têtif brŒa¥gL«. bjhê‰gæ‰Á ãWtd§fëš go¡F« khzt®fë‹ ntiythŒ¥Ãid mÂfç¡F« tifæš, 20 bjhê‰gæ‰Á ãWtd§fëš 38 nfho %ghŒ bryéš kU¤Jt ä‹dQéaš, ÏaªÂuéaš, fUéæaš k‰W« m¢R cUth¡f«, ä‹

ä‹dQéaš

bjhê‰ÃçÎfis

k‰W«

Ϫj

f£ll

muR

totik¥ò

bjhl§F«.

M»a

òÂa

bjhê‰gæ‰Á

ãWtd§fëš gæY« 10,000 khzt®fS¡F bjhêš mDgt« tH§fΫ,

mt®fŸ

ntiythŒ¥ò¥

bgWtj‰F¤

njitahd

Âw‹fis¥ bgwΫ, bjhê‰rhiyfëš neuoahf gæ‰Á bgw Ϫj muR cça elto¡iffis nk‰bfhŸS«. 14. jäœehL Âw‹ nk«gh£L Ïa¡f¤ij¢ brašgL¤J« Kfikahf jäœehL Âw‹ nk«gh£L¡ fHf¤ij Ϫj muR cUth¡»ÍŸsJ.

Ϫj Ïa¡f¤Â‹ Ñœ, ÏJtiu 4.32 Ïy£r«

11 ÏisP®fŸ 1.03

Ïy£r«

ãWtd¤Â‹

Âw‹

ts®

gæ‰Á

bg‰WŸsd®.

Ït®fëš

ÏisP®fŸ

gâak®¤j¥g£LŸsd®.

cjéÍl‹

ca®k£l¤

më¡f¥g£L tU»‹wd.

Âw‹

Óbk‹°

gæ‰ÁfS«

Ãujk kªÂçæ‹ Âw‹ nk«gh£L¤

£l« _yK« Âw‹ ts® gæ‰Áia Ϫj muR tH§» tU»wJ. jäœehL

Âw‹

nk«gh£L

Ïa¡f¤Â‰fhd

ãÂ

xJ¡ÑL

150 nfho %ghæèUªJ 200 nfho %ghahf tU« ãÂah©oš ca®¤j¥gL«. 2018-2019 M« M©oš, gšntW £l§fë‹ ãÂfS«

xU§»iz¡f¥g£L

ÏisP®fS¡F¤ mašeh£L Corporation),

Âw‹

nk«gh£L¥

ntiythŒ¥ò jäœehL

TLjyhf

ãWtd«

Âw‹

Ïu©L

gæ‰ÁfŸ

tH§f¥gL«.

(Overseas

nk«gh£L¡

Ïy£r«

Manpower

fHf¤Â‹

_y«

btëehLfëš ntiythŒ¥Ãid¤ njL« ÏisP®fS¡F cça bjhêšE£g¤

ÂwDl‹

bk‹Âw‹

gæ‰ÁfisÍ«

tH§»,

btëeh£L ntiythŒ¥òfisÍ« cUth¡F«.

jäœbkhê ts®¢Á k‰W« g©ghL 15. Ah®t®L

gšfiy¡fHf¤Âš

jäœ

ÏU¡ifæid

ãWél 10 nfho %ghia Ϫj muR tH§»ÍŸsJ.

r®tnjr

mséš jäœbkhê k‰W« g©gh£il¥ ghJfh¤J¥ gu¥òtj‰fhf, jŠrhñ® j䜥 gšfiy¡fHf¤Âš jäœbkhê éçth¡f ika« x‹W cUth¡f¥gL«. Ïj‰bfd M©L khåakhf Ïu©L nfho %ghia muR tH§F«. mnjngh‹W, xU nfho %ghŒ M©L khåa¤Âš j䜥 g©gh£L ika« x‹W« cUth¡f¥gL«. eèªj fiyP®fS¡fhd khjhªÂu ãÂÍjé 1,500 %ghæèUªJ 2,000 %ghahf ca®¤Â tH§f¥gL«. 2018-2019 M« M©o‰fhd

12 tuÎ-bryΤ £l kÂ¥ÕLfëš, jäœ ts®¢Á¤ Jiw¡fhf 52.56 nfho %ghŒ ã xJ¡ÑL brŒa¥g£LŸsJ. 16. ekJ khãy« 1969 M« M©L #dtç khj« 14 M« ehs‹W jäœehL v‹W bga® kh‰w« brŒa¥g£L 50-tJ M©oš mobaL¤J

it¥gij

K‹å£L,

Ϫj

M©oid

‘jäœehL bgh‹éHh’ M©lhf muR bfh©lho tU»wJ. MSe®

ciuæš

V‰fdnt

m¿é¤jgo,

kiwªj

K‹dhŸ

Kjyik¢r® òu£Á¤ jiyé m«kh mt®fë‹ ãidit¥ ngh‰W« éjkhf bkçdh fl‰fiuæš ãidÎ k©lg« 50.80 nfho %ghŒ bryéš

mik¡f¥gL«.

Kjyik¢rç‹

‘ntjh

kh‰Wtj‰fhf

20

ϤJl‹, ãiya«’

nfho

kiwªj

Ïšy¤ij

%ghŒ

xJ¡ÑL

K‹dhŸ

ãidélkhf brŒJŸsJ.

òu£Á¤ jiyt® lh¡l® v«.í.M®. mt®fë‹ ü‰wh©L éHh bfh©lh£l§fŸ 30 kht£l§fëš Áw¥ghf el¤j¥g£ld. Ϫj ü‰wh©L éHh¡fë‹ ãiwthf, br‹idæš khbgU« ãfœ¢Á el¤j¥gL«.

r£l« xG§F kh©òäF nguit¤ jiyt® mt®fns, 17. khãy¤Âš mikÂia ãiyeh£L« éjkhf, r£l« xG§if Ϫj muR bjhl®ªJ Áw¥ghf¥ guhkç¤J tU»wJ. 2011 M« M©L Kjš, 671 nfho %ghŒ bryéš fhtš ãiya§fS¡fhd

f£ll§fŸ

c£gl

òÂa

f£ll§fS«,

1,659 nfho %ghŒ bryéš FoæU¥òfŸ f£L« gâfS« nk‰bfhŸs¥g£LŸsd. 2018-2019 M« M©oš fhtš Jiwæ‹ gšntW ga‹ghLfS¡fhf 35 f£ll§fSl‹ 15 fhtš ãiya¡

13 f£ll§fS«, 543 FoæU¥òfS« 217.41 nfho %ghŒ kÂ¥Õ£oš f£l¥gL«. 18. r£l« F‰w§fis¤

xG§if

Óça

jL¥gj‰fhfΫ,

Kiwæš fhtš

guhkç¥gj‰fhfΫ,

Jiw¡F

nghJkhd

gâahs®fŸ ãaä¡f¥g£LŸsJl‹, mt®fS¡F¤ njitahd thfd§fŸ ‘fhtš

k‰W«

Jiw

eÅd

cgfuz§fS«

eÅdkakh¡fš’

tH§f¥g£LŸsd.

£l¤Â‹

ќ,

TLjš

thfd§fisÍ«, f©fhâ¥ò k‰W« jftš bjhl®ò¡fhd eÅd fUéfisÍ« 2017-2018 M« M©oš 98.18 nfho %ghŒ bryéš Ïªj muR tH§»ÍŸsJ.

Kjyik¢rç‹ fhty® éUJfë‹

v©â¡if, 2018-2019 M©L Kjš 1,500-š ÏUªJ 3,000 Mf ca®¤j¥gL«. mid¤J

Ïizatê F‰w§fis¤ Âw«gl¡ f©l¿a,

kht£l§fëY«

Mizauf§fëY«

jyh

xU

Ïizatê F‰w¤jL¥ò fhtš ãiya« 23.28 nfho %ghŒ bryéš V‰gL¤j¥gL«. Ϫj tuÎ-bryΤ £l kÂ¥ÕLfëš, fhtš

Jiw¡F

7,877.58

nfho

%ghŒ

ãÂ

xJ¡ÑL

brŒa¥g£LŸsJ.

Ôaiz¥ò k‰W« Û£ò¥ gâfŸ 19.

eÅd¡ fUéfis bjhl®ªJ tH§», Ôaiz¥ò k‰W«

Û£ò¥ gâfŸ Jiwia Ϫj muR eÅd¥gL¤Â tU»wJ. tU« ãÂah©oš 28.23 nfho %ghŒ kÂ¥Õ£oš, 20 Ïl§fëš Ôaiz¥ò ãiya¡ f£ll§fŸ f£l¥gL«. ÏJ jéu, kzèæš 18.51 nfho %ghŒ kÂ¥Õ£oš Ôaiz¥ò¥ gil FoæU¥òfŸ mik¡f¥gL«. 2018-2019 M« M©o‰fhd tuΖbryΤ £l

14 kÂ¥ÕLfëš,

Ôaiz¥ò

k‰W«

Û£ò¥

gâfŸ

Jiw¡F

347.59 nfho %ghŒ xJ¡ÑL brŒa¥g£LŸsJ.

Áiw¢rhiyfŸ 20.

F‰wthëfŸ

j§fis¤

ÂU¤Â¡bfhŸtj‰fhd

Nœãiyia mik¤J¤ jU« Ïlkhf Áiw¢rhiyfŸ mikªJ, mt®fŸ nt©L«

éLjiy v‹w

bg‰wË

neh¡f¤Âš

rKjha¤Jl‹ njitahd

x‹¿izªÂl

Âw‹

gæ‰ÁfS«

tH§f¥gL»wJ. 2018-2019 M« M©o‰fhd tuÎ-bryΤ £l kÂ¥ÕLfëš Áiw¤ Jiw¡F 306.80 nfho %ghŒ ã xJ¡ÑL brŒa¥g£LŸsJ.

Ú ã®thf« 21. Ú¤ Jiwæ‹ brašgh£oid nk«gL¤Jtj‰fhf, òÂa ÚÂk‹w§fis f£Ltj‰fhfΫ,

mik¡fΫ, TLjš

gšntW

òÂa

f£ll§fis¡

gâahs®fis

ãakd«

brŒtj‰fhfΫ, 2011 M« M©L Kjš 1,382.76 nfho %ghia Ϫj muR mDk¤JŸsJ. nkY«, ÚÂk‹w§fë‹ brašÂwid ca®¤Jtj‰fhf, ÚÂk‹w Mtz§fis fâåkakh¡F« £l« 37 nfho %ghŒ bryéš brašgL¤j¥g£L tU»wJ. Ú ã®thf¤ Jiw¡F 1,197.95 nfho %ghÍ«, ÚÂk‹w¡ f£ll§fë‹ f£Lkhd¥ gâfS¡fhf 182.44 nfho %ghÍ« Ϫj tuÎ-bryΤ £l kÂ¥ÕLfëš xJ¡ÑL brŒa¥g£LŸsd.

15

ã®thf MSik 22. khãy«

KGtJ«

Ïa§»

tU«

10,420

ika§fŸ 207 nritfis tH§» tU»‹wd.

Ï-nrit

2017-2018 M«

M©oš, ÏJtiu 1.69 nfho gçt®¤jidfŸ nk‰bfhŸs¥g£L, mid¤J bghJ¢ nritfisÍ« k¡fS¡F xnu Ïl¤Âš tH§F« ika§fshf Ïit cUbtL¤JŸsd. mL¤j _‹W M©Lfëš 900-¡F«

nk‰g£l

nritfis

Ïizajs«

têahfΫ,

miyngÁ braè têahfΫ tH§f muR elto¡if vL¤J tU»wJ.

k¡fŸ j§fS¡F¤ bjhl®ghd juΤ jftšfis¤

jh§fns ÂU¤j« brŒa VJthf, xU§»izªj ‘jäœehL k¡fŸ Ïizajs«’ bjhl§f¥gL«. KiwahfΫ,

Nadu

(Tamil muÁ‹

Makkal

£l

KGikahfΫ

Portal)

cjéfŸ

br‹wiltij

éiuéš

gadhëfS¡F cWÂ

brŒa

têtF¡F« ‘jäœehL khãy Mjh® r£l K‹toéid’ Ϫj tuÎ-bryΡ T£l¤ bjhlçš muR m¿Kf« brŒa cŸsJ. ä‹dhSik¡

bfhŸif

V‰fdnt

totik¡f¥g£L

btëæl¥g£LŸsJ. mid¤J muR¤ JiwfS¡Fkhd bghJ ä‹dhSik

totik¥ò

(e-Governance

Architecture)

cUth¡f¥g£L, mJ éiuéš brašgh£o‰F bfh©L tu¥gL«.

tUthŒ ã®thf« 23. tUthŒ

2011 M« M©L nk khj« Kjš, khãy¤Âš 71 òÂa t£l§fS«,

9

òÂa

tUthŒ¡

nfh£l§fS«

cUth¡f¥g£LŸsd. Ïjdhš, tUthŒ¤ Jiw mYtyf§fis¥ bghJk¡fŸ vëjhf mQ» bghJ¢ nritfis¥ bgW« thŒ¥ò nk«gL¤j¥g£LŸsJ.

t£lh£Áa® mYtyf§fŸ, nfh£lh£Áa®

16 mYtyf§fŸ k‰W« kht£l M£Áa® mYtyf§fS¡F òÂa f£ll§fis¤

bjhl®ªJ

f£o¤

jUtj‹

_y«

tUthŒ¤

Jiwæ‹ c£f£lik¥Ãid Ϫj muR tY¥gL¤Â tU»wJ. 2018-2019



M©oš

22.40

nfho

%ghŒ

kÂ¥Õ£oš,

nkY« 3 t£lh£Áa® mYtyf§fS¡F«, xU nfh£lh£Áa® mYtyf¤Â‰F« òÂa f£ll§fŸ f£l¥gL«. 24. 2017-2018 M« M©oš, ÏJtiu 3.80 Ïy£r« Ïytr Å£Lkid¥ g£lh¡fis Ϫj muR tUthŒ¤ Jiw _y« tH§»ÍŸsJ. 2018-2019 M« M©oY«, 3 Ïy£r« Å£Lkid¥ g£lh¡fis

ViH¡

FL«g§fS¡F

Ϫj

muR

Ïytrkhf

tH§F«. Ú®tê¥ ghij ngh‹w M£nrg¤Â‰Fça òw«ngh¡F ãy§fëš tÁ¡F« ViH k¡fS¡F ãuªjukhf ÅL tH§f nt©L« v‹gj‰fhfΫ, Ϥjifa ãy§fis M¡»uä¥ÃèUªJ Û£blL¥gj‰fhfΫ,

r«gªj¥g£l

»uhk§fëš

tUthŒ¤

Jiwæ‹ _ykhf jåah® ãy§fis¡ ifaf¥gL¤Â, ViH¡ FL«g§fS¡F Å£Lkid¥ g£lhit Ïytrkhf tH§F« òÂa £l¤ij Ϫj muR brašgL¤J«. m›thW Å£Lkid¥ g£lh tH§f¥g£l FL«g§fS¡F, Cuf ts®¢Á¤ Jiw _ykhf j‰nghJ eilKiwæš cŸs £l§fë‹ Ñœ, éÂKiwfS¡F c£g£L Å£Ltr tH§f¥gL«. 25. muR nritfis k¡fë‹ Ïšy§fS¡nf bfh©L br‹W,

bghJk¡fë‹

Fiwfis¡

fisͫ

m«kh

£l«

Áw¥ghf¢ brašg£L tU»wJ. ‘cHt® ghJfh¥ò¤ £l¤Â‹’ Ñœ, 2017-2018 M« M©oš 248.48 nfho %ghŒ msé‰F 3.67 Ïy£r« gadhëfŸ ga‹ bg‰WŸsd®. Ϥ£l¤Â‰F 269.82 nfho %ghŒ Ϫj tuÎ-bryΤ £l kÂ¥ÕLfëš xJ¡ÑL brŒa¥g£LŸsJ.

17 ég¤J ãthuz¤ £l¤Â‰F 80 nfho %ghÍ«, eèªnjh® ãthuz¤

£l¤Â‰F

18.37

nfho

%ghͫ

xJ¡ÑL

brŒa¥g£LŸsd. 2018-2019 M« M©o‰fhd tuÎ-bryΤ £l kÂ¥ÕLfëš, bkh¤j« 6,144.58 nfho %ghŒ tUthŒ¤ Jiw¡F xJ¡ÑL brŒa¥g£LŸsJ.

ntsh©ik kh©òäF nguit¤ jiyt® mt®fns, 26. khãy¤Â‹ bjhêyhf

bgU«ghyhd

ntsh©ik

ϋwsΫ

k¡fë‹ ÂfœªJ

K¡»akhd

tU«

ãiyæš,

étrhæfë‹ tUkhd¤ij ca®¤jΫ, g©iz c‰g¤Âia¥ bgU¡fΫ Ϫj muR xU§»izªj Ka‰Áfis bjhl®ªJ vL¤J tU»wJ. eÅd bjhêšE£g§fis¥ ga‹gL¤Â, czÎ jhåa c‰g¤Âia¥ bgU¡f czÎ jhåa Ïa¡f« khãy¤Âš 2012-2013 M« M©oš Jt¡f¥g£lJ. khãy¤Âš czÎ jhåa c‰g¤Âia¥ bgU¡Ftj‰fhf, 2018-2019 M« M©oš ÂUªÂa beš rhFgo Kiw (System of Rice Intensification) 10 Ïy£r« bA¡nlçš nk‰bfhŸs¥gL«.

rhjhuz uf beš Fé©lhš

x‹¿‰F 1,600 %ghŒ éiyæY«, r‹d uf beš

Fé©lhš

x‹¿‰F 1,660 %ghŒ éiyæY« muR bfhŸKjš brŒJ tU»wJ. Fiwªjg£r MjuÎ éiy¡F«, bfhŸKjš éiy¡F« cŸs é¤Âahr¤ij, beš c‰g¤Â¡fhd C¡f¤bjhifahf tH§f 2018-2019



M©o‰F

200

nfho

%ghŒ

xJ¡ÑL

brŒa¥g£LŸsJ. 2017-2018 M« M©oš, Ôéu gaW c‰g¤Â¤ £l¤Â‹ Ñœ, »uhk¤ bjhF¥ò mo¥gilæš gaW rhFgo C¡Fé¡f¥g£L rhFgo¡F

85,000

bfh©L

bA¡nl®

TLjš

tu¥g£LŸsJ.

gaW

gu¥gsÎ

gaW

c‰g¤Âia¥

18 bgU¡Ftj‰F

2018-2019

nk‰bfhŸs¥gL«. mÂfç¡F«



Ú©lfhy

tifæš,

beš

M©oš

g‹Kf

mséš

gaW

bfhŸKjš

c¤ÂfŸ c‰g¤Âia

brŒtJ

ngh‹W

Fiwªjg£r MjuÎ éiyæš jäœehL Ef®bghUŸ thâg¡ fHf« _ykhf étrhæfëläUªJ Jtiu, cSªJ k‰W« g¢ir¥ gaW ngh‹w gaW tiffis 2018-2019 M« M©L Kjš muR neuoahf¡

bfhŸKjš

brŒÍ«.

2018-2019



M©oš

110 Ïy£r« bk£ç¡ l‹ msé‰F czÎ jhåa c‰g¤Âia mila Ϫj muR Ïy¡F ã®zæ¤JŸsJ. 27. gæ®

rhFgoia

gštifah¡fΫ,

tUkhd¤ij¥

bgU¡fΫ

njh£l¡fiy¥

Ϫj muR K‹Dçik më¤J tU»wJ.

étrhæfë‹

gæ®

rhFgo¡F

g¤J kht£l§fëš

398.75 nfho %ghŒ bryéš, Ϫj murhš brašgL¤j¥g£L tU« mGf¡Toa

bghU£fS¡fhd

éãnahf¤

nkyh©ik¤

£l¤Â‹

3,400

_y«,

bjhluik¥ò

étrha

c‰g¤Â

bjhF¥òfëš 58 Kj‹ik gj¥gL¤J« ika§fisÍ« (Primary Processing Centres), 487 nrfç¥ò ika§fisÍ« (Collection Centres) tY¥gL¤Â, ca® bjhêšE£g« _y« njh£l¡fiy¥ gæ®fë‹

c‰g¤ÂiaÍ«

c‰g¤Â¤

elto¡if vL¡f¥g£L tU»wJ. 123

nfho

%ghŒ

ÂwidÍ«

mÂfç¡f

ÏJtiu, Ϥ£l¤Â‹ Ñœ

bryél¥g£LŸsJ.

Ϥ£l¤Â‰bfd,

2018-2019 M« M©o‰fhd tuÎ-bryΤ £l kÂ¥ÕLfëš 175.75 nfho %ghŒ xJ¡ÑL brŒa¥g£LŸsJ. 28. ntsh© bghU£fë‹ kÂ¥ig¡ T£o nrj§fis¡ Fiw¡f, tYthd k‰W« Âw‹ä¡f czÎ gj¥gL¤J« bjhêš ika§fŸ K¡»a¥ g§F t»¡»‹wd.

czÎ gj¥gL¤J«

19 bjhêè‹ Mnuh¡»akhd ts®¢Á¡F cfªj NHiy cUth¡f, 2018-2019 M« M©oš Áw¥ò czÎ gj¥gL¤J« bfhŸif Ϫj murhš btëæl¥gL«.

étrha c‰g¤Âia¥ bgU¡fΫ,

czÎ gj¥gL¤J« bjhê‰rhiyfis C¡Fé¡fΫ, x¥gªj mo¥gilæyhd c‰g¤Â Kiw¡F cça r£l« (Contract Farming Act) éiuéš bfh©L tu¥gL«.

nkY«, ©otd« mU»š

bgyh¡F¥g« v‹w »uhk¤Âš, Rkh® 450 V¡f® gu¥gséš äf¥bgça czÎ gj¥gL¤J« ó§fh (Ultra Mega Food Park) mik¡f¥gL«. Ïjid¤ bjhl®ªJ, njå, éUJef®, ö¤J¡Fo,
»UZz»ç

kht£l§fëš

xU§»izªj

czÎ

gj¥gL¤J« ó§fh¡fŸ cUth¡f¥gL«. Ϫj czÎ gj¥gL¤J« ó§fh¡fëš gH§fŸ, fhŒf¿fŸ, Û‹fŸ, ghš bghU£fŸ, nfhê k‰W« Ïiw¢Á ngh‹w czÎ¥ bghU£fis¥ gj¥gL¤J« jåah® bjhêš

ãWtd§fŸ

KjÄL

brŒa

C¡Fé¡f¥g£L,

»uhk¥òw§fëš fârkhd ntiy thŒ¥òfŸ cUthf têtif brŒa¥gL«. 29. r®¡fiu

MiyfŸ

bghJthf

V‰w¤jhœÎfis¢ rªÂ¤J tU»‹wd. fU«ò

uf§fëš

V‰g£LŸs

RH‰Á

Kiwæš

gUtkiH bghŒ¤jš,

Åça

FiwghL

(varietal

degeneration), r®¡fiu f£Lkhd é»j¤Âš FiwÎ (recovery), fU«ò rhFgo¥ gu¥gséš FiwÎ ngh‹w gšntW Ïl®¥ghLfshš Ϥbjhêš j‰nghJ eètilªJ, r®¡fiu Miyfë‹ brašÂw‹ FiwªJ tU»wJ.

Ïjdhš, étrhæfS¡F F¿¤j fhy¤Âš

gz« tH§FtJ gh¡f¥g£LŸsJ.

lh¡l® u§fuh#‹ FG

gçªJiuæ‹go, tUthæš g»®Î brŒÍ« Kiwæ‹ mo¥gilæš

20 éiy ã®za« brŒÍ« Kiw¡F, mÂf mséš r®¡fiu c‰g¤Â brŒÍ« kAhuhZ£uh, f®ehlfh ngh‹w khãy§fŸ kh¿ÍŸsd. Mdhš, ãahakhd k‰W« Mjha éiy¡F« TLjyhf khãy muÁ‹ gçªJiu éiy ã®zæ¡F« Kiwna ekJ khãy¤Âš brašgL¤j¥g£L tU»wJ.

Ï¥Ãu¢Áid¡F xU ãuªju¤ Ô®Î

fhQ« tifæš, Ϫj¥ gUt« Kjš tUthŒ¥ g»®Î éiy ã®za Kiw¡F khw muR KoÎ brŒJŸsJ.

Ïjdhš, étrhæfŸ

ãahakhd k‰W« Mjha éiy bgWtij cWÂ brŒtJl‹, TLjyhf

r®¡fiu

Miyfë‹

étrhæfS¡F »il¡F«.

Ïyhg¤Âš

xU

g»®Î«

Ϫj kh‰w¤Âid¡ bfh©L tu,

bk£ç¡ l‹ x‹¿‰F, ngh¡Ftu¤J¢ brythd 100 %ghia r®¡fiu Miyfns bjhl®ªJ V‰F«. ngh¡Ftu¤J¢ bryÎ nghf, j‰nghJ

étrhæfŸ

bg‰W

tU«

khãy

muÁ‹

gçªJiu

éiyahd 2,750 %ghia mid¤J étrhæfS« bgWtij cW brŒa, òÂa tUthŒ¥ g»®Î Kiwæš bgw¥gL« éiy¡F«, j‰nghJ bg‰W tU« 2,750 %ghŒ¡F« Ïilnaahd é¤Âahr¤ij, fU«ò c‰g¤Â¡fhd C¡f¤bjhifahf Ϫj muR neuoahf étrhæfS¡F

tH§F«.

tuÎ-bryΤ

£l

2018-2019 kÂ¥ÕLfëš

M« Ϫj

M©o‰fhd c‰g¤Â

C¡f¤bjhif¡fhf 200 nfho %ghŒ xJ¡ÑL brŒa¥g£LŸsJ. fU«ò c‰g¤Âia mÂfç¥gj‰fhfΫ, r®¡fiu f£Lkhd msit mÂfç¥gj‰fhfΫ, r®¡fiu MiyfSl‹ ÏizªJ xU Áw¥ò¤ £l¤Âid tF¤J, 55,000 V¡f® gu¥gséš Úo¤j eÅd fU«ò rhFgo¤ £l¤ij 2018-2019 M« M©oš muR brašgL¤J«. 30. bjhF¥ò (Clusters) mo¥gilæš 25 kht£l§fëš cŸs 10 Ïy£r« bA¡nl® khdhthç ãy§fis nk«gL¤j

21 2016-2017 M« M©oš bjhl§f¥g£l Úo¤j ãiyahd khdhthç ntsh©ik¡fhd Áw¥ò¤ £l¤Âš (Mission on Sustainable Dry Land Agriculture), 2017-2018 M« M©oš 175.16 nfho %ghŒ bryéš 400 khdhthç¤ bjhF¥òfŸ cUth¡f¥g£LŸsd. Ϫj¤ bjhF¥òfëš c‰g¤Âia¤ bjhl®ªJ nk«gL¤JtJl‹, nkY« 400 òÂa khdhthç¤ bjhF¥òfis V‰gL¤j 2018-2019 M« M©oš 321.16 nfho %ghŒ bryél¥gL«. Ka‰Áahf,

ntsh©

c‰g¤Âahs®

k‰WbkhU òJik

FG¡fŸ

k‰W«

cHt®

c‰g¤Âahs® ãWtd§fŸ _y« étrhæfS¡»ilna ‘T£L¥ g©iza’ brašgh£il C¡Fé¡F« tifæš, 2017-2018 M« M©oš Ϫj muR T£L¥ g©iza £l¤ij bjhl§»aJ. jäœeh£oš V‰fdnt 391 cHt® c‰g¤Âahs® ãWtd§fŸ brašg£L tU« ãiyæš, Ϥ£l¤Âš, 2018-2019 M« M©oš 100.42

nfho

%ghŒ

bryéš

Ïu©L

Ïy£r«

ÁW,

FW

étrhæfis xU§»iz¡F« tifæš 2,000 òÂa ntsh© c‰g¤Âahs® FG¡fŸ V‰gL¤j¥gL«.

Ït‰¿š 500 FG¡fŸ

10 nfho %ghŒ muR ãÂÍjéÍl‹ 50 cHt® c‰g¤Âahs® ãWtd§fshf¤ ju« ca®¤j¥gL«. nkY« xU òJik Ka‰Áahf, gæ® rhFgoÍl‹ fhšeil ts®¥ò, ntsh© fhLfŸ ts®¥ò, Û‹ ts®¥ò ngh‹w ntsh© rh®ªj elto¡iffis étrhæfŸ xU§»iz¤J¢

brašgL¤j,

2018-2019



M©oš

‘xU§»izªj g©iza £l¤ij’ Ϫj muR bjhl§F«. nrhjid Kiwæš IªJ t£lhu§fëš jyh 1,000 étrhæfŸ ga‹bgW« tifæš brašgL¤j¥gL« Ϥ£l¤Â‰F, jäœehL ntsh© gšfiy¡fHf« k‰W« fhšeil gšfiy¡fHf§fŸ cça bjhêšE£g cjéia tH§F«. eh«

Ëg‰¿

tªj

Ϫj Ka‰Á, ghu«gçakhf

ãiy¡f¤j¡f

étrha

KiwfS¡F

22 étrhæfis

ÂU«g¡

bfh©L

bršY«

vd

e«ò»nw‹.

Ϥ£l« 50 nfho %ghŒ kÂ¥Õ£oš brašgL¤j¥gL«. 31. g殡 fh¥Õ£L¤ £l¤Â‹ _y« thåiy ghÂ¥ghš V‰gL« gæ® ÏH¥Ã‹ ghÂ¥ig¡ Fiw¡f Ϫj muR elto¡if vL¤J tU»wJ.

2016-2017 M« M©oš Ãujk kªÂçæ‹

òÂa g殡 fh¥Õ£L¤ £l¤Â‹ Ñœ, fh¥Õ£L¡ f£lz khåa¤ bjhifæš

khãy

ãWtd§fS¡F

muÁ‹ 565

g§F¤

nfho

bjhifahf

%ghŒ

fh¥Õ£L

tH§f¥g£LŸsJ.

ÏJtiu, 10.15 Ïy£r« étrhæfS¡F ÏH¥Õ£L¤ bjhifahf 3,113 nfho %ghŒ tH§f¥g£LŸsJ. fh¥Õ£L¡

f£lz

khåa¤

2017-2018 M« M©oš

bjhif

brY¤Jtj‰fhf

523 nfho %ghŒ xJ¡ÑL brŒa¥g£lJ. 2018-2019 M« M©oš, g殡

fh¥Õ£L¤

Ϥ£l¤Âš

£l¤ij

étrhæfis¥

fâåkakh¡Ftj‹ gÂÎ

brŒÍ«

btë¥gil¤ j‹ik bfh©L tu¥gL«.

_y«,

elto¡iffëš

Ϥ£l¤Â‹ Ñœ,

khãy muÁ‹ fh¥Õ£L¡ f£lz khåa¥ g§F¤bjhifia tH§Ftj‰fhf 2018-2019 M« M©o‰fhd tuÎ bryΤ £l kÂ¥ÕLfëš 632 nfho %ghŒ xJ¡ÑL brŒa¥g£LŸsJ. 32. ntsh©

ÏaªÂukakh¡fš

k‰W«

rªijfis

nk«gL¤Â xU§»iz¤jš M»ait ntsh© nk«gh£o‰F K¡»a¥ g§fh‰¿ g©iz

tU»‹wd.

ÏaªÂukakh¡fiy

2014-2015 M« M©L Kjš C¡f¥gL¤j

ntsh©

ÏaªÂu§fis thlif¡F tH§F« 1,106 ika§fis Ϫj muR V‰gL¤ÂÍŸsJ. 2018-2019 M« M©oš nkY« 500 ika§fŸ Ϫj murhš V‰gL¤j¥gL«.

ntsh© ÏaªÂukakh¡fiy

C¡Fé¡f 2017-2018 M« M©oš 71 nfho %ghŒ xJ¡ÑL

23 brŒa¥g£lJ. 2018-2019 M« M©oš 150 nfho %ghŒ Ïj‰bfd xJ¡ÑL brŒa¥g£LŸsJ. xU§»izªj rªij Ïizajs trÂfis¥ ga‹gL¤Â,
Kjyhf

m¿Kf¥gL¤j¥g£lJ.

Ïij¤

bjhl®ªJ,

njÁa ntsh© ä‹dQ rªijÍl‹ xU§»iz¥gj‰fhf nkY« K¥gJ xG§FKiw é‰gid¡ Tl§fŸ k‰W« 8 T£LwÎ é‰gid ika§fëš ä‹dQ t®¤jf trÂfŸ cUth¡f¥gL«. Ϫj 38 é‰gid ika§fëY« 159 nfho %ghŒ bryéš f£lik¥ò trÂfŸ nk«gL¤j¥gL«. 33. jäœeh£oš j©Ù®¥ g‰wh¡Fiw bjhl®ªJ ãyé tU« ãiyæš, E©Ù®¥

ntsh©

k‰W«

ghrd¤ij

mtÁakh»wJ.

njh£l¡fiy

bgça

mséš

gæ®

rhFgo¡fhf

éçth¡f«

brŒtJ

E©Ù®¥ ghrd¤ij nk«gL¤j 2017-2018 M«

M©oš 622 nfho %ghŒ xJ¡f¥g£lJ.

tU« 2018-2019 M«

M©oš Ïj‰bfd 715 nfho %ghŒ xJ¡ÑL brŒa¥g£LŸsJ. fhntç¥ ghrd filkil¥ gFÂfëY«, flnyhu¥ gFÂfëY«, gæ® KÂU« ãiyæš V‰gL« Ú®¥ g‰wh¡Fiwia ãt®¤Â brŒa, gæ®fis¡

fh¡F«

c殥

ghrd«

tH§Ftš

g©iz¡

F£ilfŸ M‰W« g§»id cz®ªJŸs Ϫj muR, 100 nfho %ghŒ kÂ¥Õ£oš nkY« 10,000 g©iz¡ F£ilfis mik¡f elto¡if vL¡F«. 34. ÏJ jéu ntsh© c‰g¤Âia nk«gL¤j Ϫj muR Ñœ¡f©l òÂa Ka‰ÁfisÍ« nk‰bfhŸS«,

24  10.62 nfho %ghŒ kÂ¥Õ£oš jäœehL gU¤Â rhFgo Ïa¡f« bjhl®ªJ brašgL¤j¥gL«.  étrhæfS¡F

ga‹gL«

tifæš

‘cHt‹’

v‹w

miyngÁ braè m¿Kf¥gL¤j¥gL«.  »©oæš 20 nfho %ghŒ kÂ¥Õ£oš ‘m«kh gRik¥ ó§fh’ òÂjhf mik¡f¥gL«.  »UZz»ç

kht£l«,

XNçš

ky®fS¡fhd

tâf

tshf« òÂjhf mik¡f¥gL«.  flÿ® kht£l«, k§fqçš k¡fh¢nrhs« gj¥gL¤J« myF x‹W mik¡f¥gL«.  njhthisæš ky®fis mWtil¡F¥ Ë gj¥gL¤J« myF x‹W mik¡f¥gL«. 35. 2018-2019



M©o‰fhd

tuÎ-bryΤ

£l kÂ¥ÕLfëš, ntsh©ik¤ Jiw¡F x£L bkh¤jkhf 8,916.25 nfho %ghŒ xJ¡ÑL brŒa¥g£LŸsJ.

fhšeil guhkç¥ò 36. éiyæšyh fwit¥ gR¡fŸ, btŸshLfŸ mšyJ br«k¿

MLfŸ

brašgL¤J«.

tH§F«

£l¤ij

Ϫj

muR

bjhl®ªJ

2011 M« M©L Kjš ÏJtiu, 75,398 ViH¥

bg©fS¡F jyh xU fwit¥ gRΫ, 8.71 Ïy£r« ViH¡ FL«g§fS¡F

34.85

Ïy£r«

br«k¿ MLfS« tH§f¥g£LŸsd.

btŸshLfŸ

mšyJ

2018-2019 M« M©oš

25 12,000 MW

fwit¥ Ïy£r«

gR¡fisÍ«, btŸshLfŸ

1.50

Ïy£r«

mšyJ

Ϥ£l¤Â‹ Ñœ Ϫj muR tH§F«.

gadhëfS¡F

br«k¿

MLfisͫ

Ïj‰fhf, tuÎ-bryΤ

£l¤Âš 248.58 nfho %ghŒ xJ¡ÑL brŒa¥g£LŸsJ. nkY«,

nfhê¥ g©iz ts®¢Á¤ £l¤Â‰fhf 50 nfho %ghÍ«, Ôtd c‰g¤Â¤ £l¤Â‰fhf 25 nfho %ghÍ« 2018-2019 M« M©L tuÎ-bryΤ £l kÂ¥ÕLfëš xJ¡ÑL brŒa¥g£LŸsd. 37. »uhk¥òw§fëš

fhšeil

guhkç¥ò¤

KJbfY«ghf

mikªJŸs

fhšeil

f£lik¥Ãid

Ϫj

bgUkséš

muR

kU¤Jt

Jiwæ‹ nrit¡

nk«gL¤ÂÍŸsJ.

Ïj‹ bjhl®¢Áahf 2018-2019 M« M©oš, nkY« 100 fhšeil »is ãiya§fis fhšeil kUªjf§fshf¤ ju« ca®¤j elto¡if vL¡f¥gL«. ÏJ jéu, Ïuhâ¥ng£ilæš cŸs fhšeil

nehŒ

jL¥ò

kUªJ

ãWtd¤Â‹

f£lik¥ò

10 nfho %ghŒ bryéš nk«gL¤j¥gL«. 38. Mé‹

ãWtd¤Â‹

ghš

gj¥gL¤Jtj‰fhd

c£f£lik¥ò bjhl®ªJ tY¥gL¤j¥g£L tU»wJ. Ïj‹ gydhf, 2011



M©oš

ehbsh‹W¡F

32.57

Ïy£r«

è£luhf

ÏUªj Mé‹ ãWtd¤Â‹ ruhrç ghš gj¥gL¤J« Âw‹, 2017



M©oš

ehbsh‹W¡F

43.36

Ïy£r«

è£luhf

ca®ªJŸsJ. 2011 M« M©oš 21.37 Ïy£r« è£luhf ÏUªj ehbsh‹W¡fhd ruhrç ghš bfhŸKjš, 2017 M« M©oš 29.64 Ïy£r« è£luhf ca®ªJŸsJ. gšntW kÂ¥ò¡ T£l¥g£l bghU£fis¤

jahç¥gj‰fhd

Ka‰Áfis

Mé‹

ãWtd«

Ôéukhf nk‰bfh©L tU»wJ. khãy¤Âš ghšts¤ Jiwæ‹ nk«gh£o‰F C¡f« më¥gj‰fhf, egh®L t§»æ‹ ghšts

26 nk«gh£L ghš

ãÂa¤ÂèUªJ

500

gj¥gL¤Jtj‰fhd

nfho

%ghŒ

c£f£lik¥ò

fl‹

bg‰W,

nk«gL¤j¥gL«.

2018-2019 M« M©o‰fhd tuÎ-bryΤ £l kÂ¥ÕLfëš, fhšeil

guhkç¥ò

k‰W«

ghšts¤

JiwfS¡F

Kiwna

1,227.69 nfho %ghÍ«, 130.82 nfho %ghÍ« ã xJ¡ÑL brŒa¥g£LŸsd.

Ûds« 39.

Û‹Ão jil¡ fhy¤ÂY«, Û‹Ão Fiwthf cŸs

fhy¤ÂY«

Ûdt®

FL«g§fŸ

f©âakhf

thœtj‰F

tH§f¥g£L tU«, FL«g¤Â‰F jyh 5,000 %ghŒ cjé¤bjhif bjhl®ªJ tH§f¥gL«. khãy¤Âš Û‹Ão¥Ã‰fhd c£f£lik¥ò trÂfis nk«gL¤Jtj‰fhf, f‹åahFkç kht£l¤Âš cŸs Fs¢rš, nj§fhŒ¥g£oz« k‰W« Á‹dK£l¤ÂY«, ehf¥g£od« kht£l¤Âš

cŸs ó«òfhçY«

òÂa

Û‹Ão

JiwKf§fŸ,

423.34 nfho %ghŒ kÂ¥Õ£oš mik¡F« gâfŸ eilbg‰W tU»‹wd. Ϥ£l§fis jilæ‹¿ ãiwnt‰W« neh¡»š, khãy muÁ‹ g§F¤bjhifahd 182 nfho %ghÍl‹, k¤Âa muR V‰W¡bfh©lgo éLé¡fhj ãYit¤ bjhifahd 41.65 nfho %ghiaÍ«

khãy

munr

V‰WŸsJ.

nkY«,

Ïuhkehjòu«

kht£l¤Âš cŸs _¡ifôçš 113.90 nfho %ghŒ bryéš òÂa JiwKf« mik¡F« gâ eilbg‰W tU»wJ. tU« ãÂah©oš 70

nfho

%ghŒ

FªJ¡fšèš

bryéš

Û‹

Ïw§F

Ïuhkehjòu« jsK«,

kht£l¤Âš 220

nfho

cŸs %ghŒ

bkh¤j¢ bryéš ehf¥g£od« kht£l¤Âš cŸs btŸs¥gŸs« k‰W« ju§f«gho M»a Ïl§fëš Û‹Ão JiwKf§fS« f£Ltj‰fhd

gâfis

Ϫj

muR

nk‰bfhŸS«.

27 2018-2019



M©oš,

f‹åahFkç

kht£l¤Âš

cŸs

FU«gid, bghê¡fiu, nfrt‹ò¤j‹Jiw k‰W« gŸs«Jiw M»a

Ïl§fëš

Û‹

Ïw§F

js§fŸ

mik¥gj‰fhd

gâfisÍ« Ϫj muR 16 nfho %ghŒ kÂ¥Õ£oš nk‰bfhŸS«. 40. cyf t§» ãÂÍjéÍl‹ 62.14 nfho %ghŒ bryéš g‹_‹W flnyhu kht£l§fëš cŸs flnyhu¥ gFÂfëš jilæšyh¤

jftš

nk‰bfhŸs¥g£LŸsJ.

bjhl®ò¤

£l«

Ϫj

murhš

Ϥ£l¤Â‹ Ñœ, ghu«gça Û‹Ão¥

glFfŸ k‰W« nkh£lh® bghU¤j¥g£l Û‹Ão éir¥ glFfS¡F ca® m®bt© bjhl®ò¡ fUéfŸ tH§f¥g£L tU»‹wd. Ïj‹ _y«, 60 flš ikš bjhiyÎ tiu jila‰w jftš bjhl®ò bgW« tr cUth¡f¥gL«. #]‹

khj¤Â‰F

K‹d®

Ϥ£l« 2018 M« M©L ga‹gh£o‰F

tU«.

Mœflš

Û‹Ão¥Ã‰fhf 60 flš ikš bjhiyé‰F m¥ghš gy eh£fŸ gaz« brŒJ Û‹Ão¥Ãš
£l

2018-2019 M« M©o‰fhd

kÂ¥ÕLfëš

Û‹ts¤

Jiw¡fhf

1,016.53 nfho %ghŒ xJ¡ÑL brŒa¥g£LŸsJ.

T£LwÎ 41. ÁW, FW étrhæfŸ T£LwÎ t§»fS¡F¢ brY¤j nt©oa Ú©lfhy

FW»afhy¥ étrha¡

g殡

fl‹fŸ,

fl‹fis¤

eL¤jufhy

jŸSgo

brŒJ

k‰W« kiwªj

K‹dhŸ Kjyik¢r® òu£Á¤ jiyé m«kh mt®fŸ m¿é¤jij

28 kh©òäF cW¥Ãd®fŸ m¿Å®fŸ.

Ϫj¡ fl‹ jŸSgo¤

£l¥go, 6,094.89 nfho %ghŒ ãYit¡ flid Iªjh©Lfëš T£LwÎ

t§»fS¡F

3,664.76

nfho

muR

%ghŒ


V‰fdnt

nt©L«.


Ïš, ãiyæš,

2018-2019 M« M©o‰fhd tuÎ-bryΤ £l kÂ¥ÕLfëš 883.71 nfho %ghŒ xJ¡ÑL brŒa¥g£LŸsJ. tU« ãÂah©oš T£LwÎ ãWtd§fŸ _y« étrhæfS¡F 8,000 nfho %ghŒ msé‰F òÂa g殡 fl‹fŸ tH§f¥gL«.

bghJ éãnahf¤ £l« 42. jäHf¤Âš 2016 M« M©L et«g® 1-M« nj Kjš, njÁa czÎ¥ ghJfh¥ò¢ r£l«, 2013 eilKiw¥gL¤j¥g£LŸs nghÂY«, midtU¡Fkhd bghJ éãnahf¤ £l¤ij Ϫj muR bjhl®ªJ 34,773

brašgL¤Â

ãahaéiy¡

tU»wJ.

filfŸ

Ïj‹

_y«

mo¥gilæš,

1.83

nfho

mçÁ

m£iljhu®fS¡F éiyæšyh mçÁ tH§f¥gL»wJ.

Ïj‹

_y«, mt®fS¡fhd czÎ¥ ghJfh¥ig Ϫj muR cW brŒJŸsJ.

Ϥ£l¤Â‹

ќ,

éiyæšyh

tH§f¥gLtJl‹, r®¡fiu, k©bz©bzŒ,

mçÁ

Jtu«

gU¥ò,

rikaš v©bzŒ M»at‰iw khåa éiyæY« muR bjhl®ªJ tH§F«. bghJ éãnahf¤ £l¤Â‹ btë¥gil¤ j‹ikia mÂfç¥gj‰fhfΫ,

Áw¥ghf¢

brašgL¤Jtj‰fhfΫ,

Mjh® v©Ql‹ Ïiz¡f¥g£l °kh®£ m£ilfis mid¤J¡ FL«g§fS¡F«

Ϫj

muR

tH§»ÍŸsJ.

ef®¥òu

ãahaéiy¡

filfëš

T£LwÎ

mik¥òfS¡F


M©o‰fhd

tuÎ-bryΤ

V‰gL«

brŒtj‰fhf £l

Cuf

e£l¤Âid

2017-2018

kÂ¥ÕLfëš

k‰W«



xJ¡ÑL

29 brŒa¥g£l

222.93

nfho

%ghŒ,

ÂU¤j

kÂ¥ÕLfëš

437.69 nfho %ghahf ca®¤j¥g£LŸsJl‹, 2018-2019 M« M©o‰fhd

tuÎ-bryΤ

£l

kÂ¥ÕLfëš

Ϥbjhif

460.17 nfho %ghahf ca®¤Â xJ¡ÑL brŒa¥g£LŸsJ. jéu,

2018-2019



M©o‰fhd

tuÎ-bryΤ

ÏJ £l

kÂ¥ÕLfëš 6,000 nfho %ghŒ czÎ khåa¤Â‰fhf xJ¡ÑL brŒa¥g£LŸsJ.

R‰W¢NHš k‰W« td« 43. gšYæçd¥ ghJfh¥ò k‰W« td§fS¡F mU»š cŸs »uhk§fëš tÁ¡F« k¡fë‹ nk«gh£o‰fhf, 686 nfho %ghŒ bryéš

gšntW

ghJfh¥ò

k‰W«

tU»wJ.

elto¡iffis, gRik¤

‘jäœehL

£l¤Â‹’

Ϥ£l¤Â‰fhf, ÏJtiu

ќ

gšYæçd¥ muR

469.40

nfho

vL¤J %ghŒ

bryél¥g£LŸsJl‹, 2018-2019 M« M©o‰fhd tuÎ-bryΤ £l kÂ¥ÕLfëš 86.57 nfho %ghŒ xJ¡ÑL brŒa¥g£LŸsJ. K‹dhŸ 70 tJ

Kjyik¢r® ÃwªjehŸ

òu£Á¤

ãidthf,

jiyé ghuj¥

m«kh

mt®fë‹

Ãujk®

mt®fshš

24.02.2018 m‹W ku« eL« khbgU« éHh bjhl§f¥g£lJ. Ϥ£l¤Âš ku ml®¤Â Fiwthf cŸs fh¥ò¡ fhLfë‹ gFÂfis¥ òJ¥Ã¤J, m¥gFÂfis ml®ªj fhLfshf kh‰w, 7,000 V¡f® gu¥gséš ku« eL« gâfŸ 21.43 nfho %ghŒ bryéš tU« ãÂah©oš Ϫj murhš nk‰bfhŸs¥gL«. Ϥ£l¤Â‹ xU gFÂahf, kfh¤kh fhªÂ njÁa Cuf ntiy thŒ¥ò cW¤ £l¤Â‹ Ñœ (MGNREGS), muR bghJ ãy§fŸ k‰W«

Vç¡fiufëš

brašgL¤j¥gL«.

ku«

eL«

gâfŸ

bjhl®ªJ

30 44. njÁa¥ gUtãiy kh‰w¤ jGtš ãÂæ‹ (National Adaptation rJ¥ò

Fund

for

ãy§fis

v®neh¡»,

695

Climate

Û£blL¡f, bA¡nl®

Change) k¤Âa

rJ¥ò

ќ

gŸë¡fuiz

muÁ‹

ãy¤Âš

ãÂÍjéia

‘gŸë¡fuiz

R‰W¢NHš Û£ò¤ £l¤Âid’, 165.68 nfho %ghŒ bryéš muR

brašgL¤J«

Ϥ£l«,

IªJ

M©Lfëš,

mjhtJ

2018-2019 M« M©L Kjš 2022-2023 M« M©L tiuæš brašgL¤j¥gL«.

2018-2019 M« M©o‰fhd tuÎ-bryΤ

£l kÂ¥ÕLfëš 25 nfho %ghŒ Ϥ£l¤Â‰fhfΫ, bkh¤jkhf 649.34 nfho %ghŒ R‰W¢NHš k‰W« td¤ Jiw¡F« xJ¡ÑL brŒa¥g£LŸsJ.

Ú®ts Mjhu§fŸ k‰W« ghrd« 45. Ú®ts Mjhu§fis¥ ghJfh¡f, 2016-2017 M« M©L Kjš, ghu«gça Ú® nkyh©ik Kiwahd Fokuhk¤J Kiw¡F ò¤Jæ%£o, mjid X® Ïa¡fkhf Ϫj muR brašgL¤Â tU»wJ.

Fokuhk¤J £l¤Âid¤ bjhl®ªJ brašgL¤j,

2018-2019 M« M©o‰fhd tuÎ-bryΤ £l kÂ¥ÕLfëš 300

nfho

%ghŒ

xJ¡ÑL

brŒa¥g£LŸsJ.

ãy¤jo

Ú®

br¿ñ£Ljš _y« Ú®ts¤ij nk«gL¤Jtj‰F, 1,000 nfho

%ghŒ bryéš jL¥gizfŸ f£l¥gL« v‹W kh©òäF Kjyik¢r® mt®fŸ Ï¥nguitæš V‰fdnt m¿é¤JŸsij kh©òäF cW¥Ãd®fŸ m¿Å®fŸ. egh®L

t§»æ‹

ãÂÍjéÍl‹ 200

2017-2018 M« M©oš, nfho

%ghŒ

bryéš

jL¥gizfis¡ f£l muR elto¡if nk‰bfh©L tU»wJ. egh®L t§»æ‹ Cuf c£f£lik¥ò nk«gh£L ãÂæ‹ Ñœ,

31 2018-2019 M« M©oš, nkY« 250 nfho %ghŒ bryéš jL¥gizfŸ f£Ltj‰F Ϫj muR elto¡if vL¡F«. 46. Ú®

ãiyfis

Û£blL¥gj‰fhfΫ,

ãy¤joÚ®

br¿ñ£Ljiy nk«gL¤Jtj‰fhfΫ Ϫj muR ‘Ú®ts ãyts¤ £l¤Â‹’ (Irrigated Agriculture Modernisation and Water-Bodies Restoration and Management Project) Ïu©lh« f£l¥ gâfis, 3,008 nfho %ghŒ £l kÂ¥Õ£oš cyf t§» ãÂÍjéÍl‹ nk‰bfh©L tU»wJ. Ϥ£l¤Â‹ Ñœ, 29 kht£l§fëš, 66

cg

toãy¥

gFÂfSl‹

477

miz¡f£LfisÍ«

5.43

Ïy£r«

bA¡nl®

4,778

kWÓuik¥ò Ma¡f£L

Fs§fisÍ«,

brŒtj‹

ãy§fŸ

_y«

gadilͫ.

2018-2019 M« M©o‰fhd tuÎ-bryΤ £l kÂ¥ÕLfëš 655.29 nfho %ghŒ Ú®ts ãyts Ïu©lh« f£l¤ £l¤Â‰fhf xJ¡ÑL brŒa¥g£LŸsJ. 47. MÁa ts®¢Á t§»æ‹ ãÂÍjéÍl‹ 960.66 nfho %ghŒ

bryéš

‘gUtãiy

kh‰w¤

jGtš

£l«’

brašgL¤j¥g£L tU»wJ. Ϥ£l«, fhntç ghrd¥ gFÂæ‹ bt©zhW

cg

br«ik¥gL¤Â,

toãy¥ gUtãiy

gFÂæš

btŸs

kh‰w¤jhš

Ú®

V‰gL«

tojiy jh¡f¤ij

Fiw¡F«.

ÏJtiuæš, Ϥ£l¤Â‹ Ñœ 215.84 nfho %ghŒ

bryéyhd

gâfŸ

nk‰bfhŸs¥g£LŸsd.

2018-2019



M©o‰fhd tuÎ-bryΤ £l kÂ¥ÕLfëš 437.41 nfho %ghŒ Ϥ£l¤Â‰fhf xJ¡ÑL brŒa¥g£LŸsJ. 48. ‘mizfŸ

òduik¥ò

k‰W«

nk«gh£L¤

£l«’

cyf t§» cjéÍl‹, jäœeh£oš cŸs 89 mizfëš

32 745.49

nfho

%ghŒ

bryéš

brašgL¤j¥g£L

tU»wJ.

ÏJtiuæš, 362.02 nfho %ghŒ bryél¥g£L 63 mizfëš gâfŸ

Ko¡f¥g£LŸsJl‹,

eilbg‰W«

tU»‹wd.

tuÎ-bryΤ

£l

23

mizfëš

2018-2019

kÂ¥ÕLfëš



166.08

gâfŸ

M©o‰fhd nfho

%ghŒ

Ϥ£l¤Â‰fhf xJ¡ÑL brŒa¥g£LŸsJ. 49. m¤Â¡flÎ-méehÁ FoÚ® tH§fš k‰W« Ú®¥ghrd¤ £l¤ij, 1,789 nfho %ghŒ kÂ¥Õ£oš brašgL¤j Ϫj muR éiuéš mDk tH§f cŸsJ v‹gij Ϫj khk‹w¤Âš k»œ¢ÁÍl‹

bjçé¤J¡

bfhŸ»nw‹.

Ϥ£l¤Â‹

_y«,

fhë§fuha‹ mizæ‹ Ñœ¥òw¤ÂèUªJ 1.5 ov«Á mo cgç Úçid Únu‰w« brŒJ nfha«ò¤ö®, ÂU¥ó® k‰W«
2018-2019 M«

M©o‰fhd tuÎ-bryΤ £l kÂ¥ÕLfëš 250 nfho %ghŒ m¤Â¡flÎ-méehÁ £l¤Â‰fhf xJ¡ÑL brŒa¥g£LŸsJ. khãy§fS¡»ilna gFÂahf,

MWfis

jhäuguâ

M‰¿id

Ïiz¡F«

£l¤Â‹

e«Ãah‰Wl‹

xU

Ïiz¡F«

£l¤Â‰F, ÏJtiuæš 349.36 nfho %ghŒ bryél¥g£LŸs ãiyæš, 2018-2019 M« M©L tuÎ-bryΤ £l kÂ¥ÕLfëš 100.88 nfho %ghŒ Ϥ£l¤Â‰fhf xJ¡ÑL brŒa¥g£LŸsJ. 50. khãy§fS¡F

Ïilnaahd

eÂÚ®¥

g§Ñ£oš,

jäœeh£o‹ cçikia ãiyeh£l r£l¥ó®t elto¡iffis Ϫj muR bjhl®ªJ vL¤J tU»wJ. c¢r ÚÂk‹w¤ Ô®¥Ã‹ mo¥gilæš fhntç nkyh©ik thça¤ijÍ«, fhntç eÂÚ® Kiw¥gL¤J« FGitÍ« k¤Âa muR MW thu fhy¤Â‰FŸ

33 mik¡f

nt©Lbkd

Ϫj

muR

tèÍW¤Â

tU»wJ.

k¤Âa muR« c¢r ÚÂk‹w¤ Ô®¥ig KGikahf¢ brašgL¤J« vd e«ò»nw‹. 51. 2018-2019



M©o‰fhd

tuÎ-bryΤ

£l

kÂ¥ÕLfëš 5,127.57 nfho %ghŒ Ú®ts Mjhu¤ Jiw¡F xJ¡ÑL brŒa¥g£LŸsJ.

beLŠrhiy¤ Jiw 52. khãy ÏUtê¤jl¢ mid¤J«

beLŠrhiyfŸ rhiyfshfΫ,

Fiwªjg£r«

mid¤J«

kht£l

Fiwªjg£r«

K¡»a¢

Ïiltê¤jl¢

rhiyfŸ

rhiyfshfΫ

mfy¥gL¤j¥gL« v‹W 2011-2012 M« M©oš Ϫj muR m¿é¤jJ.

Ïj‹ fhuzkhf, Fiwªjg£r« ÏUtê¤jl khãy

beLŠrhiyfŸ 2011 M« M©oš 9,566 »nyhÛ£l® Ús¤ÂèUªJ 2017 M« M©oš 11,412 »nyhÛ£l® Úskhf mÂfç¡f¥g£LŸsJ. mnjnghš,

2011



M©oš,

Ïiltê¤jl¢

rhiyfshf

ÏUªj 7,613 »nyhÛ£l® ÚsKŸs kht£l K¡»a¢ rhiyfŸ 2017 M« M©oš 11,219 »nyhÛ£l® Úskhf mÂfç¡f¥g£LŸsJ. ÛjKŸs 54 »nyhÛ£l® ÚsKŸs khãy beLŠrhiyfisÍ«, 34

»nyhÛ£l®

ÚsKŸs

kht£l

K¡»a¢

rhiyfisͫ

80 nfho %ghŒ bryéš mfy¥gL¤Jtj‰fhd gâfŸ tU« ãÂah©oš nk‰bfhŸs¥gL«. 53. ‘xU§»izªj

rhiy¡

f£lik¥ò

nk«gh£L¤

£l¤Â‹’ (CRIDP) Ñœ 2018-2019 M« M©oš 1,000 »nyhÛ£l® ÚsKŸs 4,000

rhiyfis

»nyhÛ£l®

ÚsKŸs

mfy¥gL¤J« rhiyfis

gâfisÍ«,

nk«gL¤Jtj‰fhd

34 gâfisÍ« Ϫj muR nk‰bfhŸS«. bghŸsh¢Á, »UZz»ç, Ïuhkehjòu«, ÂUtŸq® k‰W« éUJef® nfh£l§fëš cŸs K¡»a khãy beLŠrhiyfis nk«gL¤Â¥ guhkç¡F« gâfŸ brašghL mo¥gilæyhd guhkç¥ò x¥gªj (Performance Based Maintenance

Contract)

Kiwæ‹

ќ

V‰fdnt

bfh©L

tu¥g£LŸsd. Ϫj¥ guhkç¥ò Kiw 2018-2019 M« M©oš gHå

nfh£l¤Â‰F«

nk«gL¤Jtj‰fhd

Ú£o¡f¥gL«. njitfis¡

rhiyfë‹ fUÂÍ«,

ju¤ij

Óuhd

fhy

Ïilbtëæš rhiyfis¥ guhkç¥gj‰fhfΫ, xU§»izªj rhiy¡ f£lik¥ò nk«gh£L¤ £l¤Â‰fhd ã fârkhf ca®¤j¥g£L, tuÎ-bryΤ £l kÂ¥ÕLfëš 3,800 nfho %ghŒ xJ¡ÑL brŒa¥g£LŸsJ. ÏJ jéu, tH¡fkhd guhkç¥ò¥ gâfS¡fhf,

2018-2019



M©o‰fhd

tuÎ-bryΤ

£l¤Âš 544 nfho %ghÍ« xJ¡ÑL brŒa¥g£LŸsJ. 54. ‘Cuf¢ rhiyfis ju« ca®¤J« £l¤Â‹’ Ñœ, 2017-2018



M©oš

608

nfho

%ghŒ

bryéš

1,435.96 »nyhÛ£l® ÚsKŸs Cuh£Á x‹¿a rhiyfisÍ«, Cuh£Á rhiyfisÍ« ju« ca®¤J« gâfis muR V‰fdnt nk‰bfh©LŸsJ.

2018-2019



M©oš,

TLjyhf

2,500 »nyhÛ£l® ÚsKŸs rhiy¥ gâfŸ 1,000 nfho %ghŒ bryéš nk‰bfhŸs¥gL«.

Ϥ£l¤Â‰fhf, 675 nfho %ghŒ

Ϫj tuÎ-bryΤ £l¤Âš xJ¡ÑL brŒa¥g£LŸsJ. 55. cyf t§» flDjéÍl‹ ‘jäœehL rhiy nk«gh£L¤ £l¤Â‹’

(TNRSP)

5,171

%ghŒ

nfho

Ïu©lhtJ bryéš

f£l

£l¥

nk‰bfhŸs¥g£L

gâfŸ

tU»‹wd.

2017-2018 M« M©oš 413 nfho %ghŒ bryéš, ÂUbešntè-

35 br§nfh£il-bfhšy« Ïilæyhd rhiyæš 45 »nyhÛ£l® ÚsKŸs 712

rhiyfis

nfho

Ïilæyhd

%ghŒ

mfy¥gL¤Â

bryéš,

rhiyæš

71

tY¥gL¤J«

gâfS«,

x£l‹r¤Âu«-jhuhòu«-méehÁ

»nyhÛ£l®

ÚsKŸs

rhiyfis

eh‹Ftê¢ rhiyfshf nk«gL¤J« gâfS« muR - jåah® Jiw g§fë¥òl‹ nk‰bfhŸs¥g£L tU»‹wd. rhiy

nk«gh£L¤

£l¤Â‰F

Ϫj

M©L

jäœehL

tuÎ-bryΤ

£l¤Âš 482.84 nfho %ghŒ xJ¡ÑL brŒa¥g£LŸsJ. 56. »H¡F

fl‰fiu

bghUshjhu

tê¤jl¤Â‹



m§fkhd br‹id-f‹åahFkç bjhêš tê¤jl¤ £l«, jäœeh£o‹

fl‰fiu¥

gFÂfisÍ«,

JiwKf§fisÍ«

nk«gL¤J« tifæš brašgL¤j¥gl cŸsJ.

Ϥ£l¤Â‹

xU gFÂahf 6,448.24 nfho %ghŒ bryéyhd, 654.54 »nyhÛ£l® ÚsKŸs 14 rhiy nk«gh£L¥ gâfS¡fhd éçthd £l m¿¡if jahç¡f¥g£L, MÁa ts®¢Á t§»æ‹ ãÂÍjéæid¥ bgWtj‰fhf #¥gh‹

k¤Âa

g‹dh£L¡

muÁ‹ T£LwÎ

gçÓyidæš Kfikæ‹

cŸsJ.

ãÂÍjéÍl‹

12,301 nfho %ghŒ bryéš brašgL¤j¥gléU¡F« br‹id R‰Wt£l¢ rhiy £l¤Â‹ ÂU¤Âa éçthd £l m¿¡if¡F k¤Âa muR x¥òjš më¤JŸsJ. Ϥ£l¤Â‹ Kjš f£lkhf, njÁa beLŠrhiy v©-5-I Ïiz¡F« v©û® JiwKf« Kjš j¢N® tiuæyhd tl¡F¤ JiwKf mQFrhiyia mik¥gj‰fhd

gâfŸ

éiuéš

bjhl§f¥gL«.

Ϥ£l¤Â‰fhf, 2018-2019 M« M©o‰fhd tuÎ-bryΤ £l¤Âš 200.60 nfho %ghŒ xJ¡ÑL brŒa¥g£LŸsJ.

36 57. Ïuæšnt gâfŸ £l¤Â‹ Ñœ, 2011 M« M©L Kjš 1,436.66 nfho %ghŒ bryéš, 60 Ïuæšnt nk«ghy¥ gâfŸ nk‰bfhŸs¥g£LŸsd.

Ïj‹

bjhl®¢Áahf

2018-2019



M©oš 6 Ïuæšnt nk«ghy f£Lkhd¥ gâfis 184 nfho %ghŒ bryéš Ïªj muR nk‰bfhŸS«. 2017-2018 M« M©oš 315 nfho %ghŒ bryéš 126 ghy§fŸ egh®L t§» ãÂÍjéÍl‹ f£l¥g£L tU»‹wd.

2018-2019 M« M©oš egh®L t§»

ãÂÍjéÍl‹ 200 nfho %ghŒ kÂ¥Õ£oš TLjyhf 70 ghy§fis Ϫj muR mik¡F«. 2018-2019 M« M©o‰fhd tuÎ-bryΤ £l kÂ¥ÕLfëš, Ïuæšnt gâfŸ £l¤Â‰fhf 513.66 nfho %ghÍ«, egh®L £l¥ gâfS¡fhf 250 nfho %ghÍ« xJ¡ÑL brŒa¥g£LŸsd.

beLŠrhiy¤

Jiw¡F

bkh¤jkhf

11,073.66 nfho %ghŒ Ϫj tuÎ-bryΤ £l¤Âš xJ¡ÑL brŒa¥g£LŸsJ.

vçr¡Â 58. kiwªj K‹dhŸ Kjyik¢r® òu£Á¤ jiyé m«kh mt®fë‹

bjhiyneh¡F¥

gh®itahY«

cWÂahd

jiyikahY«, khãy¤Âš vçr¡Â¤ Jiw bgU« kh‰w§fis¡ f©LŸsJ.

2011



M©L

Kjš,

ÏJtiu

TLjyhf

10,777 bkfhth£ ä‹ c‰g¤Â brŒÍ« Âwid nr®¤JŸsj‹ éisthf, khãy« 2016 M« M©L V¥uš khj¤Âš V‰g£l mÂfg£r ä‹ njitahd 15,343 bkfh th£ ä‹rhu¤ij ãiwthf tH§f KoªjJ. khãy¤Âš mÂfç¤J tU« ä‹ njitæid¡ fU¤Âš bfh©L, ä‹ Â£l§fis éiuéš Ko¤J, c‰g¤Âia¤ bjhl§Ftj‰F muR

bjhl® Ka‰Áfis vL¤J tU»wJ.

Ïj‹ bjhl®¢Áahf, 660 bkfhth£ c‰g¤Â¤ Âw‹ bfh©l

37 v©û® éçth¡f ä‹Â£l«, v©û® Áw¥ò¥ bghUshjhu k©ly¤Âš jyh 660 bkfhth£ c‰g¤Â¤ Âw‹ bfh©l Ïu©L myFfŸ, 800 bkfhth£ c‰g¤Â¤ Âw‹ bfh©l mdš

ä‹Â£l«

ÂwDila

ãiy-III,

jyh

800

tlbr‹id

bkfhth£

c‰g¤Â¤

Ïu©L myFfŸ bfh©l c¥ó® ä‹Â£l« k‰W«

660 bkfhth£ c‰g¤Â¤ Âw‹ bfh©l cl‹Fo mdš ä‹Â£l« ãiy-I š Ïu©L myFfŸ ngh‹w ä‹ Â£l§fS¡fhd gâfŸ eilbg‰W tU»‹wd. 59. òJ¥Ã¡f¤j¡f vçr¡Â¤ Jiwæš khãy¤Â‹ KG¤ ÂwidÍ«

ga‹gL¤j

nk‰bfh©L

tU«

Ϫj

muR

ãiyæš,

cça

äifahf

elto¡iffis cŸs

fh‰whiy

ä‹rhu¤ij ä‹ j£L¥ghL cŸs Ïju khãy§fS¡F¡ bfh©L bršy

VJthf

khãy§fS¡F

Ïilnaahd

Áw¥ò¥

gRik

ä‹tê¤ jl¤Âid ãWél k¤Âa muÁid Ϫj muR bjhl®ªJ tèÍW¤Â tU»wJ.

jäœehL vçr¡Â nk«gh£L Kfik,

k¤Âa muÁ‹ ãWtdkhd vçr¡Â Âw‹ nritfŸ ãWtd¤Jl‹ (Energy Efficiency Services Ltd.) éiuéš òçªJz®Î x¥gªj« brŒa cŸsJ.

Ïj‹ éisthf, mL¤j _‹W M©Lfëš

òJ¥Ã¡f¤j¡f vçr¡Â¤ Jiwæš 11,000 nfho %ghŒ msé‰F bjhêš KjÄLfŸ bgWtij Jçj¥gL¤j ÏaY«. 60. b#®k‹

ts®¢Á

t§»æ‹

(KfW)

flDjéÍl‹,

1,593 nfho %ghŒ kÂ¥Õ£oš ‘gRik M‰wš ä‹bjhl® £l¤ij’ muR

brašgL¤Â

tU»wJ.

Ϥ£l¤Â‰F

ÏJtiu

725 nfho %ghŒ bryél¥g£LŸsJ. nkY«, khãy¤Â‹ ä‹flΤ Âwid

nk«gL¤Jtj‰F,

#¥gh‹

g‹dh£L¡

T£LwÎ

Kfik cjéÍl‹, 5,014 nfho %ghŒ kÂ¥Õ£oš, ‘jäœehL

38 ä‹bjhluik¥ò nk«gh£L¤ £l«’ brašgL¤j¥g£L tU»wJ. Ϫj tuÎ-bryΤ £l¤Âš Ï›éU £l§fS¡F« Kiwna, 258.21

nfho

%ghŒ

k‰W«

673

nfho

%ghŒ

xJ¡ÑL

brŒa¥g£LŸsd. 61. jäœehL ä‹ c‰g¤Â k‰W« g»®khd¡ fHf¤Â‹ 22,815 nfho %ghŒ flid, 2016-2017 M« M©oš Ϫj muR ‘cjŒ’ £l¤Â‹ Ñœ V‰W¡ bfh©lj‹ éisthf, 2016-2017 M« M©oš 4,349 nfho %ghahf ÏUªj jäœehL ä‹ c‰g¤Â k‰W« g»®khd¡ fHf¤Â‹ ãfu e£lkhdJ, 2017-2018 M« M©oš 2,975 nfho %ghahf¡ FiwÍbkd v®gh®¡f¥gL»wJ. muR¡F V‰g£l Ϫj¡ TLjš fl‹ Rikahš, t£o¢ bryéd¤Â‰fhf 1,779.42 nfho %ghŒ 2018-2019 M« M©L tuÎ-bryΤ £l¤Âš xJ¡ÑL brŒa¥g£LŸsJ. c‰g¤Â

k‰W«

g»®khd¡

nkY«, jäœehL ä‹

fHf¤Â‰F

murhš

tH§f¥g£l

cjŒ £l¡ flid rç¡f£Ltj‰fhf 4,563 nfho %ghia khåakhf tH§f xJ¡ÑL brŒa¥g£LŸsJ. cjŒ £l¤Â‹ Ñœ, 2017-2018 M« M©L jäœehL ä‹ c‰g¤Â k‰W« g»®khd¡ fHf¤Âš V‰gl¡Toa e£l¤Âš 10 rjÅj¤ij, tU« ãÂah©oš jäœehL muR V‰f nt©oÍŸsjhš, 2018-2019 M« M©o‰fhd tuÎ-bryΤ £l kÂ¥ÕLfëš 297.50 nfho %ghŒ Ïj‰bfd xJ¡ÑL

brŒa¥g£LŸsJ.

tuÎ-bryΤ

£l

2018-2019

kÂ¥ÕLfëš,



étrha«

M©o‰fhd k‰W«

Ïju

ga‹ghLfS¡fhd ä‹rhu khåakhf 7,537.78 nfho %ghŒ c£gl, 13,964.08 nfho %ghŒ bkh¤jkhf vçr¡Â¤ Jiw¡F xJ¡ÑL brŒa¥g£LŸsJ.

39

ngh¡Ftu¤J 62.

jäœeh£oš, ngUªJ ngh¡Ftu¤ij bghJk¡fŸ mÂf

mséš

ga‹gL¤Â

tUtjhš,

mjid¤

ÂwikahfΫ,

Áw¥ghfΫ bghJk¡fS¡F tH§f nt©L« v‹gš muR cWÂahf cŸsJ. bghJthd éiyna‰w« k‰W« r«gs§fëš V‰g£l

ca®thš,

brašghLfëš

muR¥

V‰g£LŸs

rkhë¡f,

2017-2018

XŒñÂa¥

gy‹

nt©oa

ngh¡Ftu¤J¡



fLikahd M©oš

ãYitfisÍ«,

rhiy

ÏH¥ÕLfisÍ«

2,519.25

ãÂia

tH§»ÍŸsJ.

ãiyikia¢

XŒñÂajhu®fS¡fhd

gh¡f¥g£nlhU¡fhd %ghŒ

ãÂ

gâahs®fS¡F

ãYitfisÍ«,

nfho

fHf§fë‹

Áw¥ò

tH§f

ég¤Jfshš

tH§f

khãy

têtif

muR

K‹gzkhf

nkY«, Orš khåa«, _¤j Fok¡fS¡fhd

f£lz khåa«, khzt®fS¡fhd gaz¡ f£lz¢ rYif khåa« k‰W« g§F _yjd cjéahf, 2017-2018 M« M©o‹ tuÎ-bryΤ £l¤Âš 1,364.12 nfho %ghŒ V‰fdnt xJ¡ÑL brŒa¥g£L éLé¡f¥g£LŸsJ. ÏJ jéu, khãy¥ ngh¡Ftu¤J¡ fHf§fŸ

muR¡F

brY¤j

nt©oa

fl‹

bjhifæš

3,001.47 nfho %ghŒ, _yjd¥ g§F¤ bjhifahf el¥gh©oš kh‰w« brŒa¥gL« v‹gijÍ« bjçé¤J¡ bfhŸ»nw‹. 63. 2018-2019



M©oš

khãy¥

ngh¡Ftu¤J¡

fHf§fS¡fhf, òÂjhf 3,000 ngUªJfŸ th§f¥gL«.

Ïj‰F

bkh¤jkhf¤ njit¥gL« 600 nfho %ghiaÍ« g§F _yjdkhf muR th§f

tH§F«.

Ïj‹

mDk¡f¥g£l

_y«, 2,000

2017-2018

òÂa



M©oš

ngUªJfSl‹,

Ϫj

3,000 ngUªJfisÍ« bfh©L, 10 M©LfS¡F« nkyhf¥

40 ga‹gh£oš cŸs 4,593 giHa ngUªJfS« òÂjhf kh‰w¥gL«. ã ãWtd§fS¡F bfhL¡f¥gl nt©oa ãYitfisÍ«, gâahs®fS¡F tH§f nt©oa ãYit¤ bjhifiaÍ« tH§f, têtif K‹gzkhf 900 nfho %ghŒ ãÂæid xU Áw¥ò ãfœthf

muR¥

tuÎ-bryΤ

ngh¡Ftu¤J¡

£l¤Âš

fHf§fS¡F

ãÂ

xJ¡ÑL

tH§f,

Ϫj

brŒa¥g£LŸsJ.

khzt®fŸ k‰W« _¤j Fok¡fS¡fhd gaz¡ f£lz¢ rYif khåa¤Â‰fhf 799.25 nfho %ghŒ c£gl, ngh¡Ftu¤J¤ Jiw¡F 2,717.34 nfho %ghŒ xJ¡ÑL brŒa¥g£LŸsJ.

br‹id bk£nuh Ïuæš Â£l« 64. br‹id khefu¥ ngh¡Ftu¤Âš, br‹id bk£nuh Ïuæš

£l«

khbgU«

kh‰w¤Âid

V‰gL¤ÂÍŸsJ.

ÂUbth‰¿ô® tiuæyhd Ú£o¥ò c£gl bkh¤j £l¢ brythd 22,828

nfho

%ghæš,

bryél¥g£LŸsJ. fU¤Â‰bfh©L,

ÏJtiu

bk£nuh

16,258.45

Ïuæš

Ϥ£l¤Â‹

nfho

£l¤Â‹

Ïu©lh«

%ghŒ gyid¡ f£lkhf,

107.55 »nyhÛ£l® ÚsKŸs _‹W bk£nuh Ïuæš tê¤jl§fŸ mik¥gj‰fhd

£l«

khãy

murhš

gçªJiu¡f¥g£L,

#¥gh‹ g‹dh£L¡ T£LwÎ Kfikæ‹ ãÂÍjéia v®neh¡» k¤Âa muÁ‹ x¥òjY¡fhf mD¥g¥g£LŸsJ. br‹id bk£nuh Ïuæš Â£l¤Â‹ Ïu©lh« f£l¤ £l¤Â‰F, k¤Âa muR éiuéš

jdJ

x¥òjiy

tH§F«

vd

eh‹

e«ò»nw‹.

Ïj‹ bjhl®¢Áahf, nfha«ò¤ö® khefU¡fhd bk£nuh Ïuæš Â£l¤Âid¢ brašgL¤JtJ bjhl®ghd éçthd rh¤Âa¡ TWfŸ

k‰W«

Jt§f¥g£LŸsd.

£l

m¿¡if

jahç¥gj‰fhd

gâfŸ

Ϫj tuÎ-bryΤ £l¤Âš br‹id

41 bk£nuh Ïuæš Â£l¤Â‰F 750 nfho %ghia g§F _yjd cjéahfΫ,

1,000

nfho

%ghia

Jiz¡

fldhfΫ

tH§Ftj‰F ã xJ¡ÑLfŸ brŒa¥g£LŸsd.

R‰Wyh 65. muR

vL¤j

gšntW

elto¡iffëdhš,

2016 M« M©oY« eh£onyna cŸeh£L R‰Wyh¥ gaâfis <®¥gš

bjhl®ªJ

eh‹fhtJ

M©lhf

Kjèl¤ÂY«,

btëeh£L R‰Wyh¥ gaâfis <®¥gš bjhl®ªJ _‹whtJ M©lhf

Kjèl¤ÂY«

jäœehL

cŸsJ.

MÁa

ts®¢Á

t§»æ‹ flDjéÍl‹ brašgL¤j¥g£l ‘jäœehL R‰Wyh c£f£lik¥ò nk«gh£L KjÄ£L¤ £l¤Â‹’ Kjš f£l¥ gâfŸ Ko¡f¥g£LŸsd.

Ϥ£l¤Â‹ Ïu©lh« f£l¥ gâfŸ

V‰fdnt Jt§f¥g£LŸsd. Ϥ£l¤Â‹ Ñœ, 288 nfho %ghŒ bryéš, 14 bjhF¥ò¥ gâfS¡F x¥òjš më¡f¥g£LŸs ãiyæš, mt‰¿‰fhd gâfŸ 2018-2019 M« M©oš Jt§F«. Ϫj

tuÎ-bryΤ

£l¤Âš

R‰Wyh

nk«gh£o‰fhf

173.42 nfho %ghŒ xJ¡ÑL brŒa¥g£LŸsJ.

jftš bjhêš E£géaš 66. jäœeh£oš 8 jftš bjhêšE£g¥ ó§fh¡fis muR V‰gL¤ÂÍŸsJ, mt‰¿š, nry« k‰W« XNçš òÂa jftš bjhêšE£g¥ ó§fh¡fŸ kh©òäF Kjyik¢r® mt®fshš rÛg¤Âš bjhl§» it¡f¥g£ld.

Cuf¥ gFÂfëš tÁ¡F«

k¡fS¡F e«gfkhd, mÂntf Ïiz¥Ãid tH§F« tifæš, f©zho _y«

ÏiH

tl

»uhk§fis

tiyaik¥ò t£lhu¤

(Optical

Fibre

jiyikaf¤Jl‹

Network) Ïiz¡f,

42 1,230 nfho %ghŒ kÂ¥Õ£oš ghu¤ be£ £l« jäœehL ÏiH tiyaik¥ò¡ fHf¤Â‹ (Tamil Nadu Fibre Net Corporation) _y« brašgL¤j¥gL«. Ïnjngh‹W, khãy¤ jiyikæl¤ij kht£l¤ jiyikæl§fSlD«, t£lhu¤ jiyikæl§fSlD« f©zho ÏiH tl tiyaik¥ò _ykhf Ïiz¡f, muR¤ Jiw-jåah® Jiw

g§fë¥òl‹

khãy

mséyhd

tiyaik¥ò

_y«

br«ik¥gL¤j,

jäœ

be£

£l«

brašgL¤j¥gL«.

mYtyf§fis

jftš

t£lhu§fSl‹

Ïiz¥gij

jäœehL

khãy

bgU«gu¥ò

bjhêšE£g nkY«

tiyaik¥ò¤

£l¤Â‹ _‹wh« f£l¥ gâfŸ (Tamil Nadu State Wide Area Network – III) 443.64 nfho %ghŒ kÂ¥Õ£oš

éiuéš

bjhl§f¥gL«. 2018-2019 M« M©o‰fhd tuÎ-bryΤ £l kÂ¥ÕLfëš jftš bjhêšE£g¤ Jiw¡F 158.11 nfho %ghŒ xJ¡ÑL brŒa¥g£LŸsJ.

bjhêš ts®¢Á 67. bjhêš ts®¢Áæš, eh£onyna jäœehL K‹åiy t»¤J

tU»wJ.

ntiythŒ¥òfis

òÂa

KjÄLfis

cUth¡Ftj‰F«

<®¥gj‰F«, rhjfkhd

òÂa NHiy

V‰gL¤Jtj‹ _y«, KjÄLfis <®¤J¥ bgWtš K‹ndho khãykhf¤ jäœeh£il bjhl®ªJ ãiyãW¤j, muR bgU« K¡»a¤Jt« më¤J tU»wJ. Ó®ÂU¤j

K‹Ka‰Áahf,

xU K¡»a ã®thf mik¥ò¢ mDkÂfisÍ«,

òJ¥Ã¤jš

c¤juÎfisÍ« r«gªj¥g£l 11 Jiwfëš KjÄ£lhs®fŸ vëš bgWtj‰F têtif brŒa, kh©òäF Kjyik¢r® mt®fshš x‰iw¢ rhsu Kiw¡fhd Ïizajs« (Single Window Portal) Jt¡» it¡f¥g£LŸsJ.

xU F¿¥Ã£l fhytiuaiw¡FŸ

43 x¥òjš tH§fΫ, mš jhkj« V‰g£lhš, Áy Ïd§fS¡F x¥òjš më¤jjhf¡ fUÂl têtif brŒÍ« x‰iw¢ rhsu Kiwia tY¥gL¤J« tifæš jäœehL tâf vëjh¡Fjš r£l«, 2018 Ïa‰w¥g£LŸsJ. ekJ khãy¤Â‹ bjhêš brŒtij vëikah¡F« ãiy¥gh£L¡ F¿p£il (Ease of Doing Business Index) nk«gL¤Âl xU§»izªj Ka‰ÁfŸ nk‰bfhŸs¥g£L tU»‹wd. 68. òÂa 5,023

V¡f®

bjhêš

myFfis

C¡Fé¡F«

mséyhd ãy t§»æid

Á¥fh£

bghU£L V‰fdnt

cUth¡»ÍŸsJ. òÂa KjÄ£lhs®fS¡F¥ nghJkhd ãy¤Âid xJ¡ÑL

brŒtj‰F,

TLjyhf

9,030

V¡f®

ãy§fis¡

ifaf¥gL¤Â Á¥fh£ ãWtd« ãy t§»ia éçÎgL¤J«. br‹id-f‹åahFkç

bjhêš

tê¤jl¤

£l«

k‰W«

kJiu-ö¤J¡Fo bjhêš tê¤jl¤ £l§fis¢ brašgL¤Â, jäœeh£o‹ bj‹ gFÂfëš bjhêš nk«gh£o‰F Áw¥ò¡ ftd« brY¤j¥gL«. fhŠÁòu«

bjhêš

kht£l«,

KjÄLfis tšy«

C¡Fé¡F«

tlfhèš

tifæš,

th}®Â¥

ó§fh,

nfha«ò¤öçš ilrš c殥 ó§fh, bgh‹ndçæš Ãsh°o¡ bjhê‰ó§fh k‰W« br§fšg£oš kU¤Jt¥ ó§fh mik¡f Áw¥ò Ka‰Áfis Ϫj muR bjhl®ªJ vL¤J tU»wJ. ts®¢Áailªj thfd jahç¥ò¤ Jiwæid mo¤jskhf¡ bfh©L, th}®Â¥ ó§fh

k‰W«

ghJfh¥ò

cgfuz

c‰g¤Â¡fhd

tê¤jl¤ijÍ« mik¡f Áw¥ò¡ ftd« brY¤j¥gL«.

bjhêš Ïj‹

_y«, 10,000 nfho %ghŒ msé‰F KjÄLfŸ <®¡f¥gL« vd v®gh®¡f¥gL»wJ.

44 69. cyf KjÄ£lhs®fŸ Kjš khehL br¥l«g® 2015 M« M©L br¥l«g® khj¤Âš, òu£Á¤ jiyé m«kh mt®fë‹ jiyikæš bt‰¿fukhf el¤j¥g£lJ. bkh¤jkhf 2.42 Ïy£r« nfho

%ghŒ

Kjģoyhd,

ifbaG¤Âl¥g£ld. 62

£l§fŸ

98

òçªJz®Î

x¥gªj§fŸ

Ïš, 62,738 nfho %ghŒ KjÄ£oš

brašgL¤j¥g£L

tU»‹wd.

Ïjdhš

96,341 eg®fS¡F ntiy thŒ¥òfŸ cUth¡f¥g£LŸsd. Ïij¤ bjhl®ªJ,

cyf

KjÄ£lhs®fŸ

Ïu©lhtJ

kheh£il

2019 M« M©L #dtç khj« 23 k‰W« 24 M»a njÂfëš el¤Jtj‰F

muR

elto¡if

vL¤J

tU»wJ.

bgça KjÄLfS¡F f£lik¥ò cjé¤ bjhF¥òfŸ tH§F« bfhŸifæid Ϫj muR bjhl®ªJ filÃo¡F«. KjÄ£L msit¥

bghW¤J«,

ntiythδig

cUth¡F«

Âwid¥

bghW¤J«, cg bjhêšfŸ k‰W« rh®ò¤ bjhêšfŸ cUth¡f¥gl cŸs thŒ¥òfis¥ bghW¤J«, cjé¤ bjhF¥òfë‹ m«r§fŸ jå¥g£l Kiwæš x›bthU KjÄ£lhsU¡F« KoÎ brŒa¥gL«. 2017-2018 M« M©oš KjÄ£L khåakhf 1,600 nfho %ghŒ éLé¡f¥g£l ãiyæš, 2018-2019 M« M©oš Ϫj khåa« 2,000 nfho %ghahf ca®¤j¥g£LŸsJ.

FW, ÁW k‰W« eL¤ju¤ bjhêšfŸ 70. jäœeh£oš gÂÎ brŒa¥g£l 17.20 Ïy£r« FW, ÁW k‰W«

eL¤ju¤

bjhêš

ãWtd§fŸ

Ïa§»

tU»‹wd.

2015 M« M©L eilbg‰w cyf KjÄ£lhs®fŸ kheh£oš, 16,533 bjhêš

nfho

%ghŒ

KjÄ£oš

ãWtd§fis

FW,

ÁW

KjÄ£lhs®fŸ

k‰W«

eL¤ju¤

bjhl§Ftj‰fhd

10,073 òçªJz®Î x¥gªj§fŸ nk‰bfhŸs¥g£ld. Ït‰¿š,

45 6,280 nfho %ghŒ KjÄ£oš, 72,939 eg®fS¡F ntiythŒ¥ig cUth¡F«

5,544

bjhêš

ãWtd§fŸ

c‰g¤Âia¤

bjhl§»ÍŸsd. FW, ÁW k‰W« eL¤ju¤ bjhêš ãWtd§fŸ, xJ¡f¥g£l ãy¤ij Âw‹gl¥ ga‹gL¤Jtij C¡Fé¡f, kidfS¡fhd gu¥gsÎ (Plot Coverage) khãy¤Â‹ mid¤J¥ gFÂfS¡F« 75 rjÅjkhf Óuhf ca®¤j¥g£L, jiujs¡ F¿pL« (Floor Space Index) rhiy mfy¤Â‰F V‰wh® nghš ca®¤j¥gL«. m«g¤ö®

bjhê‰ng£ilæš

30

nfho

%ghŒ

bryéš

FW ãWtd§fS¡fhf g‹dL¡F gâkidfŸ ÁWbjhêš nk«gh£L¡ fHf¤jhš (SIDCO) f£l¥gL«. njitahd Ïl§fëš, FW, ÁW k‰W« eL¤ju¤ bjhêš ãWtd§fë‹ gâahs®fŸ Fiwªj bryéš j§Ftj‰fhf gâahs®fS¡fhd éLÂfŸ f£l¥g£L, muR-jåah® g§fë¥ò Kiwæ‹ Ñœ ã®t»¡f¥gL«. 71. FW,

ÁW

k‰W«

eL¤ju¤

bjhêš

ãWtd§fis

C¡Fé¡F« bghU£L, khãy« KGtJ« 105 bjhê‰ng£ilfis jäœehL muR cUth¡»ÍŸsJ. Ϥjifa bjhêš ãWtd§fŸ Áw¥ghf¢ brašgl VJthf, òÂa bjhê‰ng£ilfŸ mik¡f Ϫj

muR

vL¤J

tU«

K‹Ka‰ÁfŸ

bjhlU«.

bgça

bjhê‰rhiyfS¡F j‰nghJ »il¡F« Ïizajs x‰iw¢ rhsu Kiwæš FW, ÁW k‰W« eL¤ju¤ bjhêš ãWtd§fS¡F¤ jFªjh‰nghš kh‰w§fŸ brŒa¥g£L, éiuéš brašKiw¡F bfh©L

tu¥gL«.

jäœehL

tâf

vëjh¡Fjš

r£lK«,

Ïizajs x‰iw¢ rhsu KiwÍ« x‹W¡bfh‹W ÏirªJ brašg£L, FW, ÁW k‰W« eL¤ju¤ bjhêš ãWtd§fë‹ ts®¢Á¡F cjΫ. ãWtd§fŸ

_y«

nkY«, muR k‰W« khãy¥ bghJ¤Jiw nk‰bfhŸs¥gL«

bfhŸKjšfëš,

46 25 rjÅj« tiu jFÂahd FW, ÁW k‰W« eL¤ju¤ bjhêš ãWtd§fëläUªJ

K‹Dçik

mo¥gilæš

f£lhakhf

bfhŸKjš brŒÍ« tifæš, jäœehL xëÎkiwt‰w x¥gªj¥ òŸëfŸ r£l¤Âš cça ÂU¤j« bfh©L tu¥gL«. 72. Kjš jiyKiw bjhêš Kidnthiu C¡f¥gL¤j Ϫj murhš bjhl§f¥g£l K‹ndho¤ £lkhd ‘òÂa bjhêš Kidnth® k‰W« bjhêš nk«gh£L¤ £l« bjhl§f¥g£l 2011 M« M©oèUªJ ÏJtiu 4,190 Kjš jiyKiw bjhêš Kidnth®fŸ gadilªJŸsd®. Ϥ£l¤Âš mÂfg£r fl‹ c¢rtu«ò j‰nghJŸs xU nfho %ghæèUªJ IªJ nfho %ghahf ca®¤j¥gL«. våD«, mÂfg£r khåa c¢rtu«ò j‰nghJŸs 25 Ïy£r« %ghahf¤ bjhlU«. 2018-2019 M« M©o‰fhd tuÎ-bryΤ £l¤Âš, Ϥ£l¤Â‰F 100 nfho %ghŒ xJ¡ÑL brŒa¥g£LŸsJ. FW, ÁW k‰W« eL¤ju¤ bjhêš Jiw¡F,

2018-2019



M©o‰fhd

tuÎ-bryΤ

£l

kÂ¥ÕLfëš 540.66 nfho %ghŒ xJ¡ÑL brŒa¥g£LŸsJ.

if¤j¿, if¤Âw‹, Jâüš k‰W« fj®¤ Jiw 73. if¤j¿ berths®fS¡F¤ bjhl®¢Áahf ntiythŒ¥ò »il¥gij cW brŒÍ« tifæš, 2018-2019 M« M©oš ‘éiyæšyh

nriyfŸ,

brašgL¤Jtj‰fhf,

nt£ofŸ 490.45

nfho

tH§F«

£l¤ij¢’

%ghŒ

xJ¡ÑL

brŒa¥g£LŸsJ. xU§»izªj if¤j¿ ts®¢Á¤ £l¤Â‹ Ñœ, rªij¥gL¤JjY¡fhd

C¡f¤bjhif

tH§f

k¤Âa

muR

éÂKiwfis fLikah¡»ÍŸsjhš, if¤j¿¤ Jiw¡F V‰gL« ghÂ¥ig¤ j鮡f, jŸSgo khåa¤ £l¤Â‰fhd xJ¡Ñ£il

47 Ϫj muR mÂfç¤JŸsJ. if¤j¿ berΡF nkY« MjuÎ më¡F« tifæš, c‰g¤Â¥ bghU£fëš òJik Ka‰ÁfisÍ«, gštif¥gL¤JjiyÍ« C¡Fé¡F« tifæš ãÂÍjé më¡f ‘if¤j¿ cjé¤ Â£l«’ v‹w òÂa £l¤ij muR brašgL¤J«. if¤j¿ Jâ é‰gid Ûjhd jŸSgo khåa¤ £l¤Â‰fhd xJ¡ÑL

80

nfho

%ghæèUªJ

150

nfho

%ghahf

ca®¤j¥gLtJl‹, if¤j¿ cjé¤ Â£l¤Â‰F 2018-2019 M« M©o‰fhd tuÎ-bryΤ £l kÂ¥ÕLfëš 40 nfho %ghŒ xJ¡ÑL

brŒa¥g£LŸsJ.

nkY«,

if¤j¿,

éir¤j¿,

Ëdyhil k‰W« Ma¤j Mil bjhêšfis C¡Fé¤J, ãiy¡f¤j¡f tifæš tY¥gL¤Â nk«gL¤Âl, xU ‘òÂa xU§»izªj #Îë¡ bfhŸifæid’ muR éiuéš btëæL«. ts®ªJ tU« bjhêšE£g #Îë Jâfis (Technical Textiles) jahç¡F« ãWtd§fŸ ngh‹W, òÂa c‰g¤Â Ka‰Áæš
£l«’

2018-2019 M« M©o‹ tuÎ-bryΤ £l¤Âš 30 nfho %ghŒ xJ¡Ñ£Ll‹

bjhl®ªJ

brašgL¤j¥gL«.

2018-2019 M«

M©o‰fhd tuÎ-bryΤ £l¤Âš, if¤j¿ k‰W« Jâüš Jiw¡fhf

1,240.72

nfho

%ghͫ,

iféid

k‰W«

fj®¤ Jiw¡fhf 227.46 nfho %ghÍ« xJ¡ÑL brŒa¥g£LŸsd.

48

Cuf ts®¢Á 75.

mid¤J Cuf¡ FoæU¥òfS¡F« rhiy Ïiz¥ò

k‰W« Ïju mo¥gil trÂfis V‰gL¤Â¤ junt©L« v‹gš Ϫj muR cWÂahf cŸsJ. mid¤J¥ gUtfhy§fS¡F« V‰w rhiyfSl‹ ÏJtiu Ïiz¡f¥glhj IªüW¡F« nk‰g£l k¡fŸ

bjhif

bfh©l

16

gH§Foæd®

FoæU¥òfS¡F

2018-2019 M« M©oš rhiy Ïiz¥òfŸ V‰gL¤j elto¡if vL¡f¥gL«.

2017-2018 M« M©oš ‘Ãujk kªÂç »uhk¥òw¢

rhiyfŸ £l¤Â‹’ Ñœ, 1,367 »nyhÛ£l® ÚsKŸs 573 rhiyfŸ nk«gL¤j¥g£LŸsJl‹, 22 ghy§fë‹ f£Lkhd¥ gâfŸ 758.44 nfho %ghŒ bryéš nk‰bfhŸs¥g£LŸsd. nkY«, 2018-2019 M« M©oš ‘Ãujk kªÂç »uhk¥òw¢ rhiyfŸ £l¤Â‹’

Ñœ, 2,658.58 »nyhÛ£l® ÚsKŸs 769 rhiyfë‹

nk«ghL k‰W« 25 ghy§fë‹ f£Lkhd¥ gâfŸ 1,244.35 nfho %ghŒ bryéš nk‰bfhŸs¥gL«. 76.

‘kfh¤kh fhªÂ njÁa Cuf ntiythŒ¥ò cW¤

£l¤ij’ Áw¥ghf¢ brašgL¤Â, k¤Âa muÁ‹ ghuh£Ljiy jäœehL bjhl®ªJ bg‰W tU»wJ. ÏJtiu,

22.77

nfho

kåj

2017-2018 M« M©oš

eh£fS¡F

ntiythŒ¥òfŸ

V‰gL¤j¥g£L, 5,186.19 nfho %ghŒ gadhëfS¡F CÂakhf tH§f¥g£LŸsJ.

Ϥ£l¤Â‹ Ñœ, bkh¤j ntiy eh£fëš

19.50 nfho ntiy eh£fŸ bg©fë‹ g§fë¥ig¥ bg‰W, eh£onyna

jäœehL

bg©fë‹ g§fë¥Ãš

Kj‹ikahf¤

Âfœ»wJ.

Ϥ£l¤Âš 2018-2019 M« M©oš 5,200 nfho

%ghia k¤Âa muÁläUªJ neuoahf khåakhf¥ bgw¥gL«

49 vd¡ fUÂ, 1,000 nfho %ghŒ khãy muÁ‹ g§fhf tuÎ-bryΤ £l¤Âš xJ¡ÑL brŒa¥g£LŸsJ. 77. 2017-2018 M« M©oš ‘r£lk‹w cW¥Ãd® bjhF nk«gh£L¤

£l¤Â‹’

ќ,

r£lk‹w

cW¥Ãd®fS¡F

tH§f¥gL« ts®¢Á ãÂ, Ïu©L nfho %ghæèUªJ Ïu©liu nfho %ghahf ca®¤j¥g£LŸsij kh©òäF cW¥Ãd®fŸ m¿Å®fŸ.

2018-2019 M« M©o‰fhd tuÎ-bryΤ £l

kÂ¥ÕLfëš, r£lk‹w cW¥Ãd® bjhF nk«gh£L¤ £l¤Â‰F 587.50 nfho %ghŒ c£gl, bkh¤jkhf 17,869.93 nfho %ghŒ Cuf ts®¢Á¤ Jiw¡F xJ¡ÑL brŒa¥g£LŸsJ.

efuh£Á ã®thf« 78.

khãy¤Âš

ef®kakhjš

mÂfç¤J

tUtjhš,

ef®¥ gFÂfëš mo¥gil trÂfS«, c£f£lik¥ò trÂfS« ju« ca®¤j¥gl nt©oa njit mÂfç¤JŸsJ. br‹id khefuh£Áæ‹ éçth¡f¥g£l gFÂfëš, mo¥gil trÂfis tH§Ftj‰fhfΫ, rhiyfŸ, FoÚ® tH§fš k‰W« fêÎÚ® nkyh©ik

ngh‹w

ef®¥òu

c£f£lik¥ò

trÂfis

nk«gL¤Jtj‰fhfΫ, 2018-2019 M« M©L Kjš br‹id¥ bgUefu

ts®¢Á

Ïa¡f¤ij

muR

Û©L«

brašgL¤J«.

Ϥ£l¤Â‰fhf, 2018-2019 M« M©o‰fhd tuÎ-bryΤ £l¤Âš, 500 nfho %ghŒ xJ¡ÑL brŒa¥g£LŸsJ. mnjnghš, ‘m£lš

ef®¥òu

ò¤Jz®Î

k‰W«

ef®¥òu

kh‰w¤Â‰fhd

£l¤Â‹’ (AMRUT) Ñœ, gâfŸ nk‰bfhŸs¥glhj efu§fëš, ef®¥òu c£f£lik¥ò trÂfis nk«gL¤Âl ‘xU§»izªj ef®¥òu ts®¢Á Ïa¡f¤ijÍ«’ 2018-2019 M« M©L Kjš

50 Û©L«

Ϫj

muR brašgL¤J«. Ïj‰bfd tuÎ-bryΤ

£l¤Âš 750 nfho %ghŒ xJ¡ÑL brŒa¥g£LŸsJ. 79.

k¤Âa muÁ‹ ‘Âw‹äF efu§fŸ Ïa¡f¤Â‹’ Ñœ,

2017-2018 M« M©oš,
ÂU¢Áuh¥gŸë

M»a

efu§fŸ

nr®¡f¥g£LŸsd.

Ϫefu§fisÍ« nr®¤J, j‰nghJ jäœeh£oYŸs 11 efu§fŸ Ϫj Âw‹äF efu§fŸ Ïa¡f¤Â‹ Ñœ ãÂÍjé bgW»‹wd. Ϥ£l¤Â‹

ќ,

198

£l§fS¡F

15,213

nfho

%ghŒ

x¥òjyë¡f¥g£L 33 £l§fS¡fhd gâfŸ brašgh£oš cŸsd. Ϥ£l¤Â‰F jdJ g§fhf 828 nfho %ghia k¤Âa muR ÏJtiu éLé¤JŸsJ. 840

nfho

%ghŒ

khãy muR« jdJ g§fhf

ãÂæid

ÏJtiu

éLé¤JŸsJ.

2018-2019 M« M©o‰fhd tuÎ-bryΤ £l kÂ¥ÕLfëš Âw‹äF efu§fŸ Ïa¡f¤Â‰F 1,400 nfho %ghŒ xJ¡ÑL brŒa¥g£LŸsJ. 80. m«U¤ mik¥òfS¡F

£l¤Â‹ x¥òjš

ќ,

28

ef®¥òu

më¡f¥g£LŸsJ.

cŸsh£Á ÏJtiu,

28 efu§fëš 428 c£f£lik¥ò nk«gh£L¥ gâfŸ 11,498.41 nfho %ghŒ kÂ¥Õ£oš nk‰bfhŸs x¥òjš më¡f¥g£LŸsJ. khãy muÁ‹ g§F c£gl bkh¤j« 1,468.28 nfho %ghŒ cŸsh£Á mik¥òfS¡F

Ϥ£l¤Âš

éLé¡f¥g£LŸsJ.

Ϫj

tuÎ-bryΤ £l¤Âš 1,200 nfho %ghŒ m«U¤ £l¤Â‰bfd xJ¡ÑL brŒa¥g£LŸsJ. 81. ef®¥òu cŸsh£Á mik¥òfë‹ g§F¤ bjhifæid tH§», m«U¤ £l¤Âid¢ brašgL¤Âl, 4,790 nfho %ghŒ

51 kÂ¥Õ£oš MÁa ts®¢Á t§» ãÂÍjéÍl‹ ‘jäœehL ef®¥òu K‹ndho KjÄ£L¤ £l¤Âid’ (Tamil Nadu Urban Flagship Investment Programme) khãy muR brašgL¤J«.

Ϫj¤

£l¤Â‰F MÁa ts®¢Á t§» éiuéš jdJ x¥òjiy më¡F« vd v®gh®¡f¥gL»wJ. 2015 M« M©L Kjš, cyf t§» ãÂÍjéÍl‹, ‘jäœehL ãiyahd ef®¥òu ts®¢Á¤ £l¤ij’ (TNSUDP) 3,831 nfho %ghŒ kÂ¥Õ£oš khãy muR brašgL¤Â tU»wJ.

Ϥ£l¤Â‹ Ñœ, ÏJtiu 13 ef®¥òu

cŸsh£Á mik¥òfëš, 854.59 nfho %ghŒ bryél¥g£LŸsJ. 2018-2019 M« M©o‰fhd tuÎ-bryΤ £l kÂ¥ÕLfëš, ‘jäœehL ãiyahd ef®¥òu ts®¢Á¤ £l¤Â‰F’ 712.70 nfho %ghŒ xJ¡ÑL brŒa¥g£LŸsJ. 200

nfho

%ghŒ

kÂ¥Õ£oš

2018-2019 M« M©oš,

egh®L

t§»

ãÂÍjéÍl‹,

ng%uh£Áfëš cŸs 400 »nyhÛ£l® ÚsKŸs rhiyfis¤ ju« ca®¤Jtj‰fhd nk«gh£L¥ gâfis Ϫj muR brašgL¤J«. 82. ef®¥òu« k‰W«

ef®¥òu¤ij

x£oÍŸs gFÂfëš

ghjhs¢ rh¡fil¡fhd f£Lkhd¥ gâfis, br‹id FoÚ® tH§fš k‰W« fêÎ Úuf‰W thça¤Â‹ _ykhfΫ, jäœehL FoÚ® tofhš thça¤Â‹ _ykhfΫ Ϫj muR nk‰bfh©L tU»wJ. ÏJtiu, 8 khefuh£ÁfŸ, 27 efuh£ÁfŸ k‰W« 3 ng%uh£Áfëš ghjhs¢ rh¡fil £l§fŸ brašgh£oš cŸsd. 11 khefuh£ÁfŸ, 21 efuh£ÁfŸ k‰W« 6 ng%uh£Áfëš ghjhs¢ rh¡fil £l¥ gâfŸ eilbg‰W tU»‹wd. j‰nghJ, 5,844.70 nfho %ghŒ bryéš 38 ghjhs¢ rh¡fil¤ £l§fŸ brašgL¤j¥g£L tU»‹wd. Ïnjnghš, br‹id FoÚ® tH§fš k‰W« fêÎ Úuf‰W thça« 704.26 nfho %ghŒ bryéš,

52 13

ghjhs¢

rh¡fil

nk‰bfh©L

£l¥

tU»wJ.

gâfis

br‹id

br‹id

khefçš

khefuh£Áæš

òÂjhf¢

nr®¡f¥g£l éçth¡f¥ gFÂfëš, 2018-2019 M« M©oš 614.84

nfho

%ghŒ

bryéš

ghjhs¢

rh¡fil¥

gâfŸ

nk‰bfhŸs¥gL«. 83. 2018-2019



M©o‰fhd

tuÎ-bryΤ

£l

kÂ¥ÕLfëš, efuh£Á ã®thf¤ Jiw¡F 13,896.48 nfho %ghŒ xJ¡ÑL brŒa¥g£LŸsJ.

FoÚ® éãnahf« 84.

jäœehL FoÚ® tofhš thça« 4,466 nfho %ghŒ

kÂ¥Õ£oš

101.67

Ïy£r«

k¡fŸ

gadilͫ

tifæš,

Ïu©L khefuh£ÁfŸ, 17 efuh£ÁfŸ, 49 ng%uh£ÁfŸ k‰W« 14,218 »uhk Cuh£Áfëš brašgL¤Â

tU»wJ.

55 FoÚ® tH§F« £l§fis br‹idÍl‹

Ïiz¡f¥g£l

27 gFÂfëY«, 599.66 nfho %ghŒ bryéš FoÚ® tH§F« £l§fŸ brašgL¤j¥g£L tU»‹wd. m«U¤ £l¤Â‹ Ñœ, IªJ

khefuh£ÁfŸ

k‰W«

Ïu©L

efuh£Áfëš

tÁ¡F«

23.17 Ïy£r« k¡fŸ ga‹bgW« tifæš, VG FoÚ® tH§F« £l§fŸ 1,823.60 nfho %ghŒ kÂ¥Õ£oš nk‰bfhŸs¥g£L tU»‹wd. 85. ‘njÁa

Cuf¡

FoÚ®

£l¤Â‰fhd’

(NRDWP)

xJ¡Ñ£il k¤Âa muR Fiw¤JŸs nghÂY«, egh®L t§» ãÂÍjéÍl‹ Cuf¥ gFÂfëš FoÚ® tH§fš £l§fis khãy muR bjhl®ªJ brašgL¤Â tU»wJ. njÁa Cuf FoÚ® £l¤Â‹

ќ

300

nfho

%ghŒ

k¥գoyhd

gâfS«,

53 Fiwªjg£r

njitfŸ

k¥գoyhd 600

nfho

£l¤Â‹

ќ

egh®L

t§»

gâfS«, %ghŒ

k¥գoyhd

186

nfho

%ghŒ

ãÂÍjéæ‹

gâfS«

ќ

2017-2018



M©oš nk‰bfhŸs¥g£LŸsd. 2018-2019 M« M©o‰fhd tuÎ-bryΤ

£l

£l¤Â‰fhf

300

kÂ¥ÕLfëš, nfho

%ghͫ,

njÁa

Cuf¡

Fiwªjg£r

FoÚ®

njitfŸ

£l¤Â‰fhf 186 nfho %ghÍ«, egh®L t§» ãÂÍjé tH§F« £l§fS¡fhf 600 nfho %ghÍ« xJ¡ÑL brŒa¥g£LŸsd. 86. FoÚ®

tH§fš

gâfS¡fhf,

bkh¤jkhf

1,853.38 nfho %ghŒ Ϫj tuÎ bryΤ £l¤Âš xJ¡ÑL brŒa¥g£LŸsJ.

ViHfS¡fhd Å£L tr 87. jäœeh£oš

Foirfs‰w

»uhk§fisÍ«,

Foir¥

gFÂfs‰w efu§fisÍ« cUth¡f nt©L« v‹w kiwªj K‹dhŸ Kjyik¢r® òu£Á¤ jiyé m«kh mt®fë‹ fdit edth¡f

Ϫj

muR

bjhl®ªJ

brašg£L

tU»wJ.

2017-2018 M« M©oš ‘Ãujk kªÂç Å£Ltr¤ £l¤Â‹ (Cuf«)’ Ñœ, k¤Âa muÁ‹ ãÂÍjéahd 975 nfho %ghŒ cŸë£l, 2,276 nfho %ghŒ kÂ¥Õ£oš 1.30 Ïy£r« ÅLfis¡ f£l Ϫj muR mDk tH§»ÍŸsJ.

2018-2019 M« M©oš,

nkY« 2,276 nfho %ghŒ kÂ¥Õ£oš 1.30 Ïy£r« ÅLfŸ f£l¥gL«. ÏJjéu, ‘Kjyik¢rç‹ Nçaxë ä‹tr bfh©l gRik ÅLfŸ £l¤Â‹’ Ñœ, 420 nfho %ghŒ bryéš 20,000 ÅLfŸ f£l¥gL«.

2018-2019 M« M©o‰fhd tuÎ-bryΤ £l

54 kÂ¥ÕLfëš, Cuf¥ gFÂfS¡fhd Å£Ltr¤ £l§fS¡fhf, bkh¤j« 2,696.14 nfho %ghŒ xJ¡ÑL brŒa¥g£LŸsJ. 88. ef®¥òu§fëš tÁ¤J tU« 13.92 Ïy£r« Åošyh ViH¡ FL«g§fS¡F

ÅLfS¡fhd njit cŸsJ.

mij

2023 M« M©o‰F K‹d® ãiwÎ brŒa jäœehL Foir¥gFÂ kh‰W

thça«

elto¡if

vL¤J

tU»wJ.

ÏJtiu,

‘midtU¡F« Å£LtrÂ-Ãujk kªÂç Å£Ltr (ef®¥òu«) £l¤Â‹’ Ñœ, 16,776.04 nfho %ghŒ £l kÂ¥Õ£oš 4.25 Ïy£r« FoæU¥òfis¡ f£Ltj‰fhd gâfŸ nk‰bfhŸs¥g£LŸsd. mDk¡f¥g£l Ϫj bkh¤j kÂ¥Õ£oš, k¤Âa muR jdJ g§fhd 6,373.29 nfho %ghæš, 1,497.97 nfho %ghŒ ÏJtiu éLé¡f¥g£LŸsJ. 2018-2019 M« M©oš Ϥ£l¤Â‹ Ñœ nkY« xU Ïy£r« FoæU¥òfŸ f£l elto¡if vL¡f¥gL«. 2018-2019 M« M©o‰fhd tuÎ-bryΤ £l kÂ¥ÕLfëš, ‘midtU¡F« Å£LtrÂ-Ãujk kªÂç Å£Ltr (ef®¥òu«) £l¤Â‰F’ 2,301.30 nfho %ghŒ xJ¡ÑL brŒa¥g£LŸsJ. 89. 2017-2018 M« M©oš, 1,278.87 nfho %ghŒ bryéš 4,746 ÅLfis jäœehL Å£Ltr thça« f£o Ko¤JŸsd. 2018-2019



M©oš,

Fiwªj

tUthδ

ÃçédU¡F«,

bghUshjhu¤Âš eètilªj ÃçédU¡Fkhd 20,095 ÅLfis 2,894.63 nfho %ghŒ kÂ¥Õ£oš f£L« gâfis jäœehL Å£Ltr thça« nk‰bfhŸS«.

öŒik¤ jäHf¤Â‰fhd Ïa¡f« 90. ‘öŒik ϪÂah Ïa¡f¤Â‹ (Cuf«)’ Ñœ, ÏJtiu 4,975.52 nfho %ghŒ bryéš 45.63 Ïy£r« jåeg® fêtiwfŸ

55 Ϫj murhš f£o Ko¡f¥g£LŸsJ.

2017-2018 M« M©oš

2,528.54 nfho %ghŒ bryéš 19.42 Ïy£r« jåeg® fêtiwfŸ f£l¥g£L tU»‹wd.

Ïj‹ gadhf, mid¤J ÅLfëY«

ga‹gL¤j¤ j¡f fêtiwfŸ mik¡f¥g£lj‹ mo¥gilæš, Âwªjbtëæš

ky«

kht£l§fshf

17

fê¡F«

gH¡f«

kht£l§fŸ

mwnt

Ïšyhj

m¿é¡f¥g£LŸsd.

2017-2018 M« M©o‹ ÏW¡FŸ ‘öŒik ϪÂah Ïa¡f¤Â‹ (Cuf«)’ Ñœ, Cuf¥ gFÂfëš, Âwªjbtëæš ky« fê¡F« gH¡f« mwnt Ïšyhj khãykhf¤ jäœehL m¿é¡f¥gL«. 2018-2019 M« M©o‰fhd tuÎ-bryΤ £l kÂ¥ÕLfëš ‘öŒik ϪÂah Ïa¡f¤Â‰fhf (Cuf«)’ 1,074 nfho %ghŒ xJ¡ÑL brŒa¥g£LŸsJ. 91. khãy¤Âš, efuh£Á¥

khefuh£ÁfŸ,

gFÂfëš

muR

ng%uh£ÁfŸ

nk‰bfh©l

k‰W«

fz¡Ñ£o‹go

4.37 Ïy£r« jåeg® fêtiwfŸ njit vd fz¡»l¥g£LŸsJ. ‘öŒik ϪÂah Ïa¡f¤Â‹ (ef®¥òu«)’ Ñœ, 2016-2017 M« M©oš 1.56 Ïy£r« jåeg® fêtiwfS«, 2017-2018 M« M©oš 2.27 Ïy£r« jåeg® fêtiwfS« f£l¥g£LŸsd. nkY« 54,278 fêtiwfŸ f£l¥g£L tU»‹wd. k¤Âa muR ÏJtiu jäœeh£oš cŸs 11 khefuh£ÁfŸ, 93 efuh£ÁfŸ, 60

ng%uh£Áfis

Âwªjbtëæš

gFÂfshf m¿é¤JŸsJ.

ky«

fê¡fhj

ef®¥òu¥

tU« 2018 M« M©L m¡nlhg®

khj¤Â‰FŸ, ã®zæ¡f¥g£l Ïy¡fhd 4.37 Ïy£r« fêtiwfŸ f£o Ko¡f¥gL«.

2018-2019 M« M©o‰fhd tuÎ-bryΤ

£l kÂ¥ÕLfëš, ‘öŒik ϪÂah Ïa¡f¤Â‰fhf (ef®¥òu«)’ 550 nfho %ghŒ xJ¡ÑL brŒa¥g£LŸsJ.

56

ef®¥òu nk«ghL 92. ef®¥òu¥

gFÂfëš

£lä£l

ts®¢Áia

V‰gL¤Jtj‰fhf, muR Kid¥òl‹ brašg£L tU»wJ. Ïj‹ Kj‰f£lkhf,

7,979

rJu

»nyhÛ£l®

gu¥gséyhd

ÂU¢Áuh¥gŸë, kJiu, nfha«ò¤ö®,
MW

£l¥

gFÂfS¡F

£lä£l

bgUªÂ£l¤ij muR cUth¡»ÍŸsJ.

ts®¢Á¡fhd

khãy¤ij x‹gJ

k©ly§fshf¥ Ãç¤J khãy« KGik¡F« k©ly« thçahd ts®¢Á be¿¤ £l§fis cUth¡» tU»wJ.

(Development Plan) j‰nghJ muR

b#®k‹ muÁ‹ í° (GIZ) mik¥Ã‹

bjhêšE£g cjéÍl‹, nfha«ò¤ö® k©ly¤Â‰fhd ts®¢Á be¿¤

£l«

cUth¡f¥gL«.

mnjngh‹W,

‘br‹id

-

f‹åahFkç bjhêš tê¤jl¤’ £l¤Â‹ Ñœ, MÁa ts®¢Á t§»æ‹

ãÂÍjéÍl‹

k©ly§fS¡fhd

kJiu,

£lä£l

ö¤J¡Fo,

ts®¢Á

ÂUbešntè

be¿¤

£l§fS«

cUth¡f¥gL«.

cŸsh£Á mik¥òfS¡fhd nj®jš 93. ãYitæYŸs gšntW tH¡FfshY«, 2011 M« M©L k¡fŸbjhifæ‹ th®Lfë‹ tiuaiw cŸsh£Á

mo¥gilæš

všiy

tiuaiw¥

Miza«

brŒJ

mik¥òfS¡fhd

cŸsh£Á

mik¥òfS¡fhd

gâfis

jäœehL

bfh©oU¥gjhY«, nj®jš

el¤j

všiy

khãy¤Âš fhyjhkj«

V‰g£LŸsJ. cŸsh£Á mik¥òfë‹ th®Lfë‹ všiyfis kWtiuaiw brŒj Ëdnu, khãy¤ nj®jš Miza¤jhš cŸsh£Á¤

nj®jY¡fhd

m¿é¡ifia

btëæl

ÏaY«.

57 våD«,

tuÎ-bryΤ

mik¥òfS¡fhd

£l

nj®jš

kÂ¥ÕLfëš

el¤J«

cŸsh£Á

bryéd§fS¡fhf

172.27 nfho %ghŒ xJ¡ÑL brŒa¥g£LŸsJ.

cŸsh£Á mik¥òfS¡fhd ãÂ¥ g»®Î 94. 2018-2019



M©o‰F,

khãy

ã¡FGé‹

gçªJiu¥go Cuf cŸsh£Á mik¥òfS¡F 5,980.33 nfho %ghÍ«, ef®¥òu cŸsh£Á mik¥òfS¡F 4,834.75 nfho %ghÍ« g»®ªjë¡f¥gL«. mnjnghš k¤Âa ã¡FGé‹ gçªJiu¥go, Cuf cŸsh£Á mik¥òfS¡F 1,975.07 nfho %ghÍ«, ef®¥òu cŸsh£Á mik¥òfS¡F 1,877.10 nfho %ghÍ« g»®ªjë¡f¥gL«.

Rfhjhu« k‰W« k¡fŸ ešthœÎ 95. Mu«gãiy, kU¤Jtkidfë‹

Ïilãiy c£f£lik¥ig

k‰W«

ca®ãiy

tY¥gL¤Â,

nghÂa

kåjts§fis muR bjhl®ªJ më¤J tUtj‹ éisthf, k¡fS¡F

Fiwªj

bryéš

jukhd

kU¤Jt

nritfis

tH§Ftš eh£onyna jäœehL xU K‹ndho khãykhf¤ ÂfœªJ tU»wJ. Ϫj xU§»izªj Ka‰Áfshš, khãy¤Â‹ K¡»a kU¤Jt¡ F¿pLfŸ bjhl®ªJ nk«g£L tU»‹wd. 2010 M« M©oš Mæu« FHªijfŸ Ãw¥ò¡F 24 v‹w mséš ÏUªj g¢Ás« FHªij Ïw¥ò é»j« (Infant Mortality Rate), 2016 M« M©oš 17 Mf¡ Fiw¡f¥g£L, eh£onyna Ïu©lhtJ Ïl¤ij khãy« bg‰WŸsJ. njÁa kf¥ngW Ïw¥ò é»j Ïy¡F (MMR target) xU Ïy£r« FHªij¥ Ãw¥òfS¡F 109 Ïw¥òfŸ v‹w mséš cŸs ãiyæš, ekJ khãy¡ fz¡bfL¥Ã‹ go,

58 2016-2017 M« M©oš 62 v‹w Fiwªj msit jäœehL V‰fdnt v£oÍŸsJ.

nkY«, 99 rjÅj FHªij Ãw¥òfŸ

kU¤Jt ãiya§fëš ãfG« khãykhf¤ jäœehL Âfœ»wJ v‹gijÍ«

Ï¥nguit¡F

eh‹

k»œ¢ÁÍl‹

bjçé¤J¡

bfhŸ»nw‹. 96. KG


gâòçÍ«

ešy

gæ‰Á

bg‰w

kU¤Jt®fS«, kU¤Jt¥ gâahs®fSnk khãy¤Âš Áwªj muR kU¤Jt

Rfhjhu

mik¥Ã‹

mo¤jskhf

mik»‹wd®.

kU¤Jt®fë‹ v©â¡ifia nkY« ca®¤J« neh¡f¤Jl‹, tU« M©Lfëš, ÂUbešntè, kJiu, f‹åahFkç k‰W« nfha«ò¤ö®

muR

kU¤Jt¡

fšÿçfëš

kU¤Jt¥

g£l¥go¥ò¡fhd 345 òÂa Ïl§fŸ cUth¡f¥gL« v‹gij¤ bjçé¤J¡ bfhŸ»nw‹. 97. Ϫj muÁ‹ K‹ndho¤ £lkhd ‘Kjyik¢rç‹ éçthd kU¤Jt¡ fh¥Õ£L¤ £l«’, ViH vëa k¡fS« muR k‰W«

jåah®

kU¤Jtkidfëš

mid¤J

mÂeÅd

Á»¢irfis¥ bgw têtF¤JŸsJ. Ïj‹_y« midtU¡F« jukhd kU¤Jt nrit v‹w F¿¡nfhis khãy« v£l Ϥ£l« cjéÍŸsJ.

m©ikæš

k¤Âa

murhš

m¿é¡f¥g£l

MÍZkh‹ ghu¤ £l¤Â‹ xU m§fkhd, njÁa kU¤Jt¥ ghJfh¥ò¤

£l¤Jl‹,

brašgL¤j¥gL«.

Ϥ£lK«

xU§»iz¡f¥g£L

2018-2019 M« M©o‰fhd tuÎ-bryΤ

£l kÂ¥ÕLfëš, ‘Kjyik¢rç‹ éçthd kU¤Jt¡ fh¥Õ£L¤ £l¤Â‰fhf’ 1,361.60 nfho %ghŒ xJ¡ÑL brŒa¥g£LŸsJ.

59 98. muR kU¤Jtkidfëš kht£l k‰W« kU¤Jt¡ fšÿç

kU¤Jtkidfis¤

ju«

ca®¤j

Ϫj

muR

xU§»izªj Ka‰Áfis vL¤J tU»wJ. Ϫj Ka‰Áfë‹ bjhl®¢Áahf,  muR kU¤Jt¡ fšÿç kU¤JtkidfS¡F«, muR kU¤JtkidfS¡F« 66.50 nfho %ghŒ bryéš Ïu©L neçaš KL¡»fS« (Linear Accelerator), 6 Á.o. °nf‹fS«, 4 v«.M®.I. °nf‹fS« tH§f¥gL«.  24 nfho %ghŒ bryéš ég¤J k‰W« mtru Á»¢ir¥ ÃçÎfŸ bgh‹ndç k‰W« eru¤ng£ilæš ãWt¥gL«.  éG¥òu«,

jUkòç,

òJ¡nfh£il

muR

ÂUt©zhkiy kU¤Jt¡

k‰W« fšÿç

kU¤Jtkidfëš, 34 nfho %ghŒ bryéš ò‰WnehŒ Á»¢ir¡fhd òÂa nfhghš£ myFfŸ mik¡f¥gL«. 10

muR

kU¤Jt¡

fšÿç

kU¤Jtkidfëš

j‰nghJŸs nfhghš£ myFfŸ 35 nfho %ghŒ bryéš kh‰¿aik¡f¥gL«.  br‹id, muR M®.v°.M®.v«. kU¤JtkidæY«, ÂUth%®, f‹åahFkç k‰W« njå kU¤Jt¡ fšÿç kU¤JtkidfëY« cŸs xU§»izªj mtrufhy kf¥ngW k‰W« g¢Ás« FHªij guhkç¥ò ika§fŸ (CEmONC) 48 nfho %ghŒ bryéš ju« ca®¤j¥gL«.  éUJef®, fhŠÁòu«, ÂU¥g¤ö® k‰W« Ïuhkehjòu« M»a 4 kht£l¤ jiyikæl kU¤Jtkidfëš,

60 80 nfho %ghŒ bryéš kf¥ngW k‰W« FHªijfŸ ey¥ ÃçÎfŸ bjhl§f¥gL«.  éG¥òu«, jUkòç, f‹åahFkç, ö¤J¡Fo, njå k‰W« ÂUth%® kht£l§fëš cŸs muR kU¤Jt¡ fšÿç kU¤Jtkidfëš ViH k¡fS¡F Ïja« k‰W«

_is

eu«Ãaš

bjhl®ghd nehŒfS¡fhd

kU¤Jt nritfis tH§F« tifæš 21 nfho %ghŒ MŒtf§fŸ (Cath labs)

bryéš nkY« MW nf¤ mik¡f¥gL«. 2018-2019



M©o‰fhd

tuÎ-bryΤ

£l

kÂ¥ÕLfëš, njÁa Rfhjhu Ïa¡f¤Â‰fhf 1,551.22 nfho %ghŒ xJ¡ÑL brŒa¥g£LŸsJ. 99. khãy¤Âš g¢Ás« FHªij Ïw¥ò é»j« k‰W« kf¥ngW

Ïw¥ò

é»j§fis¡

Fiw¡F«

neh¡f¤Jl‹

brašgL¤j¥g£L tU« ‘lh¡l® K¤Jy£Rä bu£o kf¥ngW ãÂÍjé¤

£l¤Â‹’

ќ,

V‰fdnt

tH§f¥g£L

tªj

12,000 %ghŒ ãÂÍjéia 18,000 %ghahf ca®¤Â tH§f muR Mizæ£LŸsJ. f®¥Ã⥠bg©fS¡F gutyhf cŸs Ïu¤j nrhifia¥

ngh¡fΫ,

Ãw¡F«

FHªijfë‹

vilasit

ca®¤jΫ Ϥ£l ãÂæš 4,000 %ghŒ kÂ¥òŸs ÏU«ò¢r¤J lhå¡ k‰W« C£l¢r¤J¥ bghU£fŸ ml§»a ‘m«kh jhŒnrŒ ey

C£l¢r¤J¥

bg£lf«’

tH§f¥gL«.

2018-2019



M©o‰fhd tuÎ-bryΤ £l kÂ¥ÕLfëš, Ϫj K‹ndho¤ £l¤Â‰fhf 1,001.33 nfho %ghŒ xJ¡ÑL brŒa¥g£LŸsJ. ‘m«kh FHªijfŸ ey gçR¥ bg£lf«’, ‘m«kh kf¥ngW rŠÓé’

61 £l§fis Ϫj muR bjhl®ªJ brašgL¤J«. ÏJ jéu, kfë® Rfhjhu¤

£l¤Â‹

ќ,

rhå£lç

eh¥»‹fŸ

tH§f

tuÎ-bryΤ £l kÂ¥ÕLfëš 60.58 nfho %ghŒ xJ¡ÑL brŒa¥g£LŸsJ. 100. khãy¤Âš

cŸs

gšntW

kU¤Jtkidfis

tY¥gL¤Jtj‰F, cyf t§»æläUªJ flDjéia¥ bgW« tifæš, 2,685.91 nfho %ghŒ £l kÂ¥Õ£oš ‘jäœehL Rfhjhu mik¥òfŸ £l¤Â‹’ Ïu©lh« f£l¤ £l¤Â‰fhd éçthd £l m¿¡ifia muR jahç¤J tU»wJ. ViH

vëa

k¡fS«,

bghUshjhu¤Âš

ef®¥òu§fëš cŸs eètilªjt®fS«

vëjhf muR kU¤Jt trÂia¥ bgW« tifæš, 1,634 nfho %ghŒ bryéš #¥gh‹ g‹dh£L¡ T£LwÎ Kfikæ‹ ãÂÍjéÍl‹ ‘jäœehL ef®¥òu Rfhjhu¤ £l¤ij’ Ϫj muR brašgL¤Â tU»wJ.

Ϥ£l¤Â‹

ќ,

11

muR

kU¤Jt¡

fšÿç

kU¤JtkidfŸ, kht£l mséyhd 10 kU¤Jtkidfë‹ f£ll§fŸ, ca® bjhêšE£g cgfuz§fŸ cŸë£l kU¤Jt c£f£lik¥ò trÂfŸ nk«gL¤j¥gl cŸsd. tuÎ-bryΤ £l kÂ¥ÕLfëš

Ϥ£l¤Â‰bfd

100

nfho

%ghŒ

xJ¡ÑL

brŒa¥g£LŸsJ. 101. 2018-2019



M©o‰fhd

tuÎ-bryΤ

£l

kÂ¥ÕLfëš Rfhjhu¤ Jiw¡fhf 11,638.44 nfho %ghŒ xJ¡ÑL brŒa¥g£LŸsJ.

gŸë¡ fšé 102. mid¤J FHªijfS« gŸëfS¡F¢ brštij cW brŒaΫ, gŸëfëš fšéæ‹ ju¤ij nk«gL¤jΫ Ϫj muR

62 cWÂ ó©LŸsJ. 2016-2017 k‰W« 2017-2018 M« M©Lfëš, 6 bjhl¡f¥ gŸëfŸ òÂjhf¤ Jt§f¥g£LŸsJl‹, 4 bjhl¡f¥ gŸëfŸ

eLãiy¥

gŸëfshfΫ,

169

eLãiy¥

gŸëfŸ

ca®ãiy¥ gŸëfshfΫ, 102 ca®ãiy¥ gŸëfŸ nkšãiy¥ gŸëfshfΫ ju« ca®¤j¥g£LŸsd. 2018-2019 M« M©oš 100 eLãiy¥ gŸëfŸ ca®ãiy¥ gŸëfshfΫ, 100 ca®ãiy¥ gŸëfŸ nkšãiy¥ gŸëfshfΫ ju« ca®¤j¥gL«. nkY«, Ϫj murhš j‰nghJ f©l¿a¥g£LŸs gŸë¡F¢ bršyhj 33,519 FHªijfis 2018-2019 M« M©oš gŸëfëš nr®¡f elto¡if vL¡f¥gL«. 103.

kh¿

tU«

NHèš

v®neh¡»ÍŸs

rthšfis¢

rkhë¥gj‰F, njÁa Ïilãiy¡ fšé thça (CBSE) ghl¤Â£l« cŸë£l gšntW fšé thça ghl¤Â£l§fSl‹ x¥ÕL brŒJ, gŸë¥ ghl¤Â£l§fëš cça kh‰w« brŒa¥g£L tU»wJ. khzt®fëilna ò¤jf§fis¥ go¡F« gH¡f¤ij V‰gL¤j, mid¤J

ca®ãiy¥

gŸëfëY«,

nkšãiy¥

gŸëfëY«

j‰nghJŸs üyf§fŸ òJ¥Ã¡f¥gL«. 2018-2019 M« M©oš, 200 nfho %ghŒ bryéš egh®L t§» cjéÍl‹ gŸëfë‹ c£f£lik¥ò M©o‰fhd

trÂfŸ

nk«gL¤j¥gL«.

tuÎ-bryΤ

c£f£lik¥ig

nk«gL¤j

£l 333.36

2018-2019

kÂ¥ÕLfëš, nfho

%ghŒ



gŸëfëš xJ¡ÑL

brŒa¥g£LŸsJ. gŸëfëYŸs fêtiwfis öŒikahfΫ, Rfhjhu¤JlD«

guhkç¥gj‰fhf,

2017-2018



M©oš

54.50 nfho %ghŒ cŸsh£Á mik¥òfshš tH§f¥g£LŸsJ. Ϥ£l« tU« ãÂah©oY« bjhl®ªJ brašgL¤j¥gL«.

63 104. mid¤J

FHªijfS¡F«

jukhd

fšé

më¡f

nt©L« v‹w c‹dj neh¡f¤Âš, khzt, khzéaU¡F eh‹F Ïiz ÓUilfŸ, ò¤jf¥ igfŸ, fhyâfŸ, ghl¥ ò¤jf§fŸ, neh£L¥ ò¤jf§fŸ k‰W« toéaš bg£ofŸ cŸë£l fšé cgfuz§fŸ, äÂt©ofŸ k‰W« ngUªJ¡ f£lz¢ rYiffis Ϫj

muR

éiyæšyhkš

bjhl®ªJ

tH§»

tU»wJ.

2018-2019 M« M©o‰fhd tuÎ-bryΤ £l kÂ¥ÕLfëš, nk‰T¿a ey¤Â£l§fS¡fhf bkh¤j« 1,653.89 nfho %ghŒ xJ¡ÑL brŒa¥g£LŸsJ.

muR k‰W« muR cjébgW«

gŸëfëš g¤J, gÂbdh‹W k‰W« g‹åbu©lh« tF¥ò go¡F« khzt,

khzéfë‹

gŸë

Ïilã‰wiy¡

Fiw¥gj‰fhf,

Áw¥ò C¡f¤bjhifahf mid¤J khzt, khzéfS¡F« jyh 5,000 %ghŒ tH§f¥g£L tU»wJ.

Ϥ£l¤Â‰fhf, Ϫj

tuÎ-bryΤ £l kÂ¥ÕLfëš 313.58 nfho %ghŒ xJ¡ÑL brŒa¥g£LŸsJ. 105. khzt, khzéaU¡F fšé f‰Ã¡F« Kiwæid nk«gL¤Jtj‰fhf,

ts®ªJ

tU«

bjhêšE£g¤ij

cfªj

Kiwæš ga‹gL¤j gšntW Ka‰Áfis muR vL¤J tU»wJ. Ïizatê _ykhf¡ f‰F« tF¥giwfŸ (Virtual Classrooms) 770 ca® k‰W« nkšãiy¥ gŸëfëš V‰fdnt ãWt¥g£LŸsd. 3,000 bjhl¡f¥ gŸëfŸ k‰W« eLãiy¥ gŸëfëš 60 nfho %ghŒ bryéš Âw‹äF tF¥giwfŸ (Smart Classrooms) mik¡f¥g£L tU»‹wd. Ϫj ãÂah©oš 3,090 ca®ãiy¥ gŸëfëY«, 2,939 nkšãiy¥ gŸëfëY« 462.60 nfho %ghŒ bryéš 10 Kjš 20 fâåfSl‹ Toa ca® bjhêšE£g MŒtf§fŸ mik¡f¥g£L tU»‹wd. Ïjdhš ca® bjhêšE£g

64 MŒtf« mid¤J muR ca® k‰W« nkšãiy¥ gŸëfëY« brašgLtJ cWÂ¥gL¤j¥gL«. gŸë khzt, khzéaU¡F ko¡fâå

tH§Ftj‰F,

2018-2019



M©o‰fhd

tuÎ-bryΤ £l kÂ¥ÕLfëš 758 nfho %ghŒ xJ¡ÑL brŒa¥g£LŸsJ. 106. ‘midtU¡F«

fšé

Ïa¡f«’

(Sarva

Shiksha

Abhiyan) k‰W« ‘midtU¡F« Ïilãiy¡ fšé Ïa¡f¤Â‹’ (Rashtriya

Madhyamik

Shiksha

Abhiyan)

ќ,

Kªija

M©LfS¡fhd ãYit¤ bjhif, Kiwna 1,312.04 nfho %ghŒ k‰W«

934.10

nfho

%ghia

k¤Âa

muR

ÏJtiu

éLé¡fhj ãiyæY«, Ϥ£l§fis khãy muR bjhl®ªJ bjhŒé‹¿ bt‰¿fukhf¢ brašgL¤Â tU»wJ. 2018-2019 M« M©o‰fhd tuÎ-bryΤ £l kÂ¥ÕLfëš midtU¡F« fšé

Ïa¡f¤Â‰fhfΫ,

midtU¡F«

Ïilãiy¡

fšé

Ïa¡f¤Â‰fhfΫ, Kiwna 1,750 nfho %ghŒ k‰W« 850 nfho %ghŒ xJ¡ÑL brŒa¥g£LŸsd. ‘FHªijfS¡fhd Ïytr k‰W« f£lha¡ fšé cçik¢ r£l¤ij’ Âw«gl¢ brašgL¤Âl, 2018-2019



M©o‰F

200.70

nfho

%ghŒ

xJ¡ÑL

brŒa¥g£LŸsJ. 107. gŸë¡fšé¤ Jiw¡fhf, 2018-2019 M« M©o‰fhd tuÎ-bryΤ £l kÂ¥ÕLfëš 27,205.88 nfho %ghŒ xJ¡ÑL brŒa¥g£LŸsJ.

65

ca®fšé 108. khãy¤Âš

midtU¡F«

rkkhd

thŒ¥òfSl‹,

Fiwªj bryéš jukhd ca®fšé »il¥gj‰F Ϫj muR äFªj K¡»a¤Jt« më¤J tU»wJ.

ca®fšéia nk«gL¤j muR

vL¤JtU« Ka‰Áfë‹ gydhf, ca®fšéæš 46.90 rjÅj bkh¤j¢ nr®¡if é»j¤ij v£o, eh£onyna Kj‹ik khãy« v‹w ãiyia jäœehL milªJŸsJ. 2017-2018 M« M©oš, 186.87 nfho %ghŒ bryéš v£L òÂa muR fiy k‰W« m¿éaš fšÿçfisÍ«, _‹W òÂa gšfiy¡fHf cW¥ò fiy k‰W« m¿éaš fšÿçfisÍ«, xU òÂa muR gytif bjhêšE£g¡ fšÿçiaÍ«

Jt§f

Ϫj

muR

mDkÂaë¤JŸsJ.

2017-2018 M« M©oš, muR fiy k‰W« m¿éaš fšÿçfëš 271 òÂa ghl¤ £l§fS«, gšfiy¡fHf cW¥ò¡ fšÿçfëš 89 òÂa ghl¤ £l§fS« m¿Kf¥gL¤j¥g£LŸsd.

muR

fiy k‰W« m¿éaš fšÿçfë‹ c£f£lik¥ò trÂfis tY¥gL¤J« 862

tifæš,

tF¥giwfisÍ«,

210 172

nfho

%ghŒ

MŒtf§fisÍ«

bryéš

f£Ltj‰fhd

gâfŸ nk‰bfhŸs¥g£LŸsd. tU« ãÂah©oš, F«gnfhz« muR fiy k‰W« m¿éaš fšÿç, br‹idæš cŸs khãy¡ fšÿçæ‹ é¡nlhçah éL k‰W« Ïuhâ nkç¡ fšÿçæš cŸs

ghu«gçaä¡f

f£ll§fŸ

26

nfho

%ghŒ

bryéš

òJ¥Ã¡f¥gL«. 109. fšéæš

Ëj§»a

FL«g§fëèUªJ

ca®fšé

gæY« khzt, khzéfis C¡Fé¡F« neh¡f¤Jl‹, Kjš jiyKiw g£ljhç khzt, khzéfS¡F fšé¡ f£lz¤ij munr ÂU«g tH§F« £l¤ij Ϫj muR brašgL¤Â tU»wJ.

66 Ϥ£l¤Â‹ Ñœ, 2017-2018 M« M©oš 2.17 Ïy£r« khzt, khzéfŸ gadilªJŸsd®.

2018-2019 M« M©o‰fhd

tuÎ-bryΤ £l kÂ¥ÕLfëš Ï¤Â£l¤Â‰fhf 682.87 nfho %ghŒ

xJ¡ÑL

tH§f¥g£L

brŒa¥g£LŸsJ.

tU«

bjhF¥ò

gšfiy¡fHf§fS¡F

ešif¤

bjhif

flªj

gy

tUl§fshf kh‰¿aik¡f¥gléšiy. vdnt, 2018-2019 M« M©L Kjš Ϫj bjhF¥ò ešif¤ bjhif òÂa fz¡Ñ£o‹go kh‰¿aik¡f¥gL«. m©zhkiy gšfiy¡fHf¤Â‰F 250 nfho %ghŒ

c£gl,

tH§Ftj‰fhf,

mid¤J¥ 2018-2019

gšfiy¡fHf§fS¡F« M«

M©o‰fhd

khåa«

tuÎ-bryΤ

£l kÂ¥ÕLfëš, 500.65 nfho %ghŒ xJ¡ÑL brŒa¥g£LŸsJ. 2018-2019 M« M©o‰fhd tuÎ-bryΤ £l kÂ¥ÕLfëš ca®fšé¤

Jiw¡fhf

4,620.20

nfho

%ghŒ

xJ¡ÑL

brŒa¥g£LŸsJ.

ÏisP® ey‹ k‰W« éisah£L nk«ghL 110. el¥ò M©oš njÁa, r®tnjr mséš éUJfŸ bt‹w Åu®fS¡F«, mt®fsJ gæ‰We®fS¡F« 5.52 nfho %ghŒ C¡f¤bjhifahf tH§f¥g£LŸsJ. ‘jäœehL cl‰fšé k‰W« éisah£L¥ gšfiy¡fHf¤Âš’ 13.12 nfho %ghŒ bryéš, éisah£L cæç ÏaªÂuéaY¡fhd (Sports Biomechanics) Áw¥ò ika¤ij muR cUth¡» tU»wJ.

2018-2019 M«

M©o‰fhd tuÎ-bryΤ £l kÂ¥ÕLfëš, ÏisP® ey‹ k‰W« éisah£L nk«gh£L¤ Jiw¡bfd 191.18 nfho %ghŒ xJ¡ÑL brŒa¥g£LŸsJ.

67

MÂ Âuhél® k‰W« gH§Foæd® ey‹ 111. j‰nghJ, 98,539 khzt, khzéa® ga‹bgW« tifæš 1,324



Âuhél®

éLÂfS«,

ga‹bgW«

tifæš

42

2,782

khzt,

gH§Foæd®

ey

khzéa® éLÂfS«,

27,652 khzt, khzéaUl‹ 314 muR gH§Foæd® c©L ciwél¥ gŸëfS« (Government Tribal Residential Schools) khãy¤Âš Ïa§» tU»‹wd.

Ï¥gŸëfëY«, éLÂfëY«

mo¥gil trÂfis nk«gL¤J« tifæš, òÂa f£ll§fis muR f£o tU»wJ. Ïij¤ bjhl®ªJ, 2018-2019 M« M©oš, 46 nfho %ghŒ bryéš 19 éLÂfS¡F òÂa f£ll§fŸ f£l¥gL«. gŸë éL khzt®fS¡fhd czΡ f£lz¤ij khj« x‹¿‰F 755 %ghæèUªJ 900 %ghahfΫ, fšÿç éL khzt®fS¡fhd

czΡ

f£lz¤ij

khj«

x‹¿‰F

875 %ghæèUªJ 1,000 %ghahfΫ, 2017-2018 M« M©oš Ϫj muR

ca®¤Â

tH§»aJ.

2018-2019



M©o‰fhd

tuÎ-bryΤ £l kÂ¥ÕLfëš éLÂfS¡fhd f£ll§fŸ f£l 32.20 nfho %ghÍ«, czΡ f£lz§fS¡fhf 118.48 nfho %ghÍ« xJ¡ÑL brŒa¥g£LŸsd. 112. 2017-2018 M« M©oš, gŸë¡fšé cjé¤bjhif¤ (Pre-Matric Scholarship) £l¤Â‹ Ñœ 3.60 Ïy£r« khzt, khzéfS¡F

98

nfho

%ghŒ

tH§f¥g£LŸsJ.

k¤Âa

1,546.88

ãYit¤

nfho

ãiyæY«, ca®fšéia¤

%ghŒ

v›éj¤

fšé

muÁläUªJ

jäœeh£o‰F

bjhifahf

tunt©oÍŸs

jilÍä‹¿

bjhlU«

cjé¤bjhifahf

tifæš

khzt,

khzéfŸ

ca®fšé¡fhd

cjé¤bjhifia (Post-Matric Scholarship) Ϫj muR bjhl®ªJ

68 tH§»

tU»wJ.

ca®fšé¡fhd

cjé¤bjhif

tH§F«

£l¤Â‹ _y« 2017-2018 M« M©oš, 8.75 Ïy£r« khzt, khzéfŸ gadilªJŸsd®.

2018-2019 M« M©o‰fhd

tuÎ-bryΤ £l kÂ¥ÕLfëš gŸë¡fšé cjé¤bjhif¤ £l¤Â‹ Ñœ 129.16 nfho %ghÍ«, ca®fšé¡fhd cjé¤bjhif tH§F«

£l¤Â‹

brŒa¥g£LŸsd.

ќ

1,838.24

nfho

%ghͫ

xJ¡ÑL

2018-2019 M« M©o‰fhd tuÎ-bryΤ

£l kÂ¥ÕLfëš, 71.01 nfho %ghŒ éiyæšyh äÂt©ofŸ tH§F« £l¤Â‰fhfΫ, 150 nfho %ghŒ k¤Âa Áw¥ò cjé¤ Â£l¤Â‰fhfΫ

xJ¡ÑL

brŒa¥g£LŸsd.



Âuhél®

FoæU¥òfëš mo¥gil trÂfis nk«gL¤j nt©oaj‹ mtÁa«

fUÂ,

2018-2019



M©L

Kjš

Cuf

cŸsh£ÁfS¡F tH§F« g»®Î ãÂæš, M©LnjhW« 100 nfho %ghŒ jåahf xJ¡», M Âuhél® FoæU¥òfëš mo¥gil trÂfis nk«gL¤J« gâfŸ nk‰bfhŸs¥gL«. 113. ‘xU§»izªj gH§Foæd® nk«gh£L¤ £l¤Â‹’ Ñœ gH§Foæd® gFÂfëš gšntW c£f£lik¥ò nk«gh£L¥ gâfŸ k‰W« tUthŒ cUth¡F« elto¡iffS¡F M©LnjhW« 50

nfho

tU»‹wd.

%ghŒ

xJ¡f¥g£L,

gâfŸ

nk‰bfhŸs¥g£L

2018-2019 M« M©o‰fhd tuÎ bryΤ £l

kÂ¥ÕLfëš, MÂÂuhél® ey¤ Jiw¡bfd 3,207.04 nfho %ghÍ«, gH§Foæd® ey¤ Jiw¡bfd 333.82 nfho %ghÍ« xJ¡ÑL brŒa¥g£LŸsd.

69

ÉgL¤j¥g£nlh®, äfΫ ÉgL¤j¥g£nlh® k‰W« Ó®kuÃd® ey‹ 114. ÉgL¤j¥g£nlh®,

äfΫ

ÉgL¤j¥g£nlh®

k‰W«

Ó®kuÃdç‹ eyid¥ ngâ, mt®fis nk«gL¤Jtš Ϫj muR cWÂnahL cŸsJ. gÂbdh‹wh«

muR k‰W« muR cjébgW« gŸëfëš

tF¥ò

ÉgL¤j¥g£nlh®

gæY«

k‰W«

ÉgL¤j¥g£nlh®,

Ó®kuÃd

khzt,

äfΫ

khzéaU¡F

éiyæšyh äÂt©ofis¤ bjhl®ªJ tH§f, 2018-2019 M« M©o‰fhd tuÎ-bryΤ £l kÂ¥ÕLfëš 229.98 nfho %ghŒ xJ¡ÑL brŒa¥g£LŸsJ. fŸs®

Óuik¥ò¥

egh®L t§»æ‹ flDjéÍl‹

gŸëfë‹

c£f£lik¥ò

trÂfis

nk«gL¤Jtj‰fhf, 2017-2018 M« M©oš murhš 13.07 nfho %ghŒ mDk¡f¥g£L, Ïj‰fhd gâfŸ eilbg‰W tU»‹wd. 2018-2019 M« M©o‰fhd tuÎ-bryΤ £l kÂ¥ÕLfëš, éLÂfŸ

f£Ltj‰fhf

20.10

nfho

%ghͫ,

czΡ

f£lz¤Â‰fhf 80.37 nfho %ghÍ« xJ¡ÑL brŒa¥g£LŸsd. 2018-2019 M« M©o‰fhd tuÎ-bryΤ £l kÂ¥ÕLfëš, ÉgL¤j¥g£nlh®, äfΫ ÉgL¤j¥g£nlh® k‰W« Ó®kuÃd® ey¤ Jiw¡fhf 972.86 nfho %ghŒ xJ¡ÑL brŒa¥g£LŸsJ.

bjhêyhs® ey‹ 115. jäœehL f£Lkhd¤ bjhêyhs® ey thça« c£gl, 17 mik¥òrhuh bjhêyhs® ey thça§fŸ khãy¤Âš cŸsd. f£Lkhd¤ bjhêyhs® ey thça¤Âš, Ãw khãy§fëèUªJ gâòça tªJ gÂÎ brŒJŸs 17,949 òy« bga®ªj cW¥Ãd®fŸ c£gl, khãy¤Âš ÏJtiu 68.52 Ïy£r« bjhêyhs®fŸ gšntW

70 mik¥òrhuh bjhêyhs® ey thça§fëš gÂÎ brŒJŸsd®. 2017-2018 M« M©oš, mik¥òrhuh bjhêyhs® ey thça§fë‹ cW¥Ãd®fS¡F 54.38 nfho %ghŒ mséyhd ey cjéfŸ tH§f¥g£LŸsd. cjéfŸ

Ϫeythça§fëš gÂÎ brŒtijÍ« ey

bgWtijͫ

cUth¡f¥g£L

vëjh¡F«

ga‹gL¤j¥g£L

tifæš

Ïizajs«

tU»wJ.

mik¥òrhuh

bjhêyhs® ey thça§fS¡F khåa« tH§f Ϫj tuÎ-bryΤ £l kÂ¥ÕLfëš 87.80 nfho %ghŒ xJ¡ÑL brŒa¥g£LŸsJ.

r_f¥ ghJfh¥ò 116. k¡fŸ

ey«

ngQtš

K‹khÂç

murhf

cŸs

Ϫj muR, KÂnah®, fztid ÏHªj bg©fŸ, Mjut‰nwh®, kh‰W¤ ÂwdhëfŸ k‰W« ÂUe§iffŸ ngh‹w rKjha¤Âš vëš ghÂ¥ò¡FŸshf¡Toa eètilªj ÃçédU¡F r_f¥ ghJfh¥ò cjé¤ bjhifahf khjªnjhW« 1,000 %ghŒ

tH§»

tU»wJ. Ϥ£l¤Âš j‰nghJ 29.18 Ïy£r« eg®fŸ ga‹bg‰W tU«

ãiyæš,

é©z¥gjhu®fS«

j‰nghJ

ãYitæYŸs

ga‹bgW«

tifæš

jFÂahd

xUKiw

Ô®thf,

Ϥ£l¤Â‹ Ñœ gadhëfë‹ v©â¡if 29.80 Ïy£rkhf ca®¤j¥gL«.

Ïjdhš,

mid¤J

jFÂahd

eg®fS«

r_f¥ ghJfh¥ò cjé¤bjhifia¥ bgw têtif V‰gL«. Ϫj tuÎ-bryΤ £l kÂ¥ÕLfëš, r_f¥ ghJfh¥ò cjé¤ bjhif tH§F«

£l¤Â‰fhf

brŒa¥g£LŸsJ.

3,881.66

nfho

%ghŒ

xJ¡ÑL

71

bg©fŸ k‰W« FHªijfŸ ey‹ 117.

òu£Á¤

jiyé

m«kh

mt®fshš

bjhl§f¥g£l

‘bjh£oš FHªij £l«’, ‘bg© FHªijfŸ ghJfh¥ò¤ £l«’, ngh‹w Ϫj muÁ‹ K‹ndho¤ £l§fŸ, bg© ÁR¡bfhiy k‰W« bg©FHªij fU¡fiy¥ò ngh‹wt‰iw¡ Fiw¥gj‰F fârkhd g§fë¤ÂU¡»‹wd. tuÎ-bryΤ

£l

2018-2019 M« M©o‰fhd

kÂ¥ÕLfëš,

Ϥ£l§fS¡fhf

140.50 nfho %ghŒ xJ¡ÑL brŒa¥g£LŸsJ. ÂUkz cjé¤ Â£l§fë‹ Ñœ, ÂUkh§fša¤Â‰fhf v£L »uh« j§f« k‰W« g£ljhç mšyhjt®fS¡F 25,000 %ghÍ«, g£ljhç mšyJ g£la¥go¥ò nj®¢Á bg‰wt®fS¡F 50,000 %ghÍ« tH§f¥g£L tU»wJ.

2018-2019



M©o‰fhd

tuÎ-bryΤ

£l kÂ¥ÕLfëš, mid¤J ÂUkz cjé¤ Â£l§fS¡fhf 724 nfho %ghŒ xJ¡ÑL brŒa¥g£LŸsJ. 118. ciH¡F« kfëU¡fhd ‘m«kh ÏUr¡fu thfd khåa ãÂÍjé¤ Â£l«’, kh©òäF Kjyik¢r® mt®fŸ K‹åiyæš kh©òäF ghuj¥ Ãujk® mt®fshš, flªj 24.02.2018 m‹W bjhl§» it¡f¥g£lJ.

Ïj‹go xU gadhë¡F ÏUr¡fu

thfd¤Â‹ éiyæš 50 rjÅj¤ bjhif mšyJ mÂfg£rkhf 25,000 %ghŒ tiu khåakhf tH§f¥gL»wJ. M©oš,

xU

Ïy£r«

gadhëfëš

khåa¤bjhif tH§f¥g£LŸsJ.

2017-2018 M«

5,306

kfëU¡F

2018-2019 M« M©oš

vŠÁÍŸs gadhëfSl‹ TLjyhf xU Ïy£r« gadhëfŸ Ϥ£l¤Âš gadilt®. Ϫj tuÎ-bryΤ £l kÂ¥ÕLfëš, Ϥ£l¤Â‰fhf 250 nfho %ghŒ xJ¡ÑL brŒa¥g£LŸsJ.

72 119. ‘òu£Á¤

jiyt®

v«.í.M®.

r¤JzΤ

£l«’

43,143 r¤JzÎ ika§fŸ _y« bjhl®ªJ brašgL¤j¥gL«. 2018-2019 M« M©o‰fhd tuÎ-bryΤ £l kÂ¥ÕLfëš, r¤JzΤ £l¤Â‰F 1,747.72 nfho %ghÍ«, ‘xU§»izªj FHªijfŸ

nk«gh£L¤

£l¤Â‰F’ 2,146.30

nfho

%ghͫ

xJ¡ÑL brŒa¥g£LŸsd. ‘xU§»izªj FHªij ghJfh¥ò¤ £l¤Â‹’ Ñœ, 100.71 nfho %ghŒ xJ¡ÑL brŒa¥g£LŸsJ. 2018-2019 M« M©o‰fhd tuÎ-bryΤ £l kÂ¥ÕLfëš, r_f

ey¤

Jiw¡fhf

5,611.62

nfho

%ghŒ

xJ¡ÑL

brŒa¥g£LŸsJ.

muR mYty®fŸ k‰W« XŒñÂa®fŸ ey‹ 120. mYty®fŸ 2017



muR¥

M©L,

FGé‹ m¡nlhg®

gâahs®fS¡fhd

m¿¡ifæ‹

mo¥gilæš,

khj«

njÂ

1-M«

r«gs§fS«

Kjš,

gofS«,

XŒñÂajhu®fS¡fhd XŒñÂa§fS« ÂU¤j¥g£L, ca®¤Â tH§f¥g£LŸsd. mséš

Ϫj¤ ÂU¤j¤Âdhš, 14,718.90 nfho %ghŒ

M©blh‹¿‰F

V‰g£LŸsJ.

Ϫj

muR¡F tuÎ-bryΤ

TLjš

bryéd«

£l¤Âš,

muR¥

gâahs®fS¡fhd òÂa kU¤Jt¡ fh¥Õ£L¤ £l¤Â‰fhfΫ, XŒñÂajhu®fS¡fhd

òÂa

kU¤Jt¡

fh¥Õ£L¤

£l¤Â‰fhfΫ, Ãßäa¤ bjhif brY¤Jtj‰fhf, Kiwna 260 nfho %ghÍ«, 126.25 nfho %ghÍ« xJ¡ÑL brŒa¥g£LŸsd. XŒñÂa« k‰W« Ãw XŒÎfhy¥ gy‹fS¡fhf, 2018-2019 M« M©o‰fhd tuÎ-bryΤ £l kÂ¥ÕLfëš 25,362.20 nfho %ghŒ xJ¡ÑL brŒa¥g£LŸsJ.

73

Ïy§if¤ jäœ mfÂfŸ ey‹ 121. mfÂfŸ Kfh«fëš thG« Ïy§if¤ jäH®fS¡F r_f¥ ghJfh¥ò¤ £l§fŸ, ÂUkz cjé¤ Â£l§fŸ k‰W« kU¤Jt¡ fh¥Õ£L¤ £l« ngh‹w gšntW ey¤Â£l§fisÍ« Ú£o¤J Ϫj muR tH§» tU»wJ. 2018-2019 M« M©o‰fhd tuÎ-bryΤ £l kÂ¥ÕLfëš, Ïy§if¤ jäœ mfÂfŸ eyD¡fhf 109.42 nfho %ghŒ xJ¡ÑL brŒa¥g£LŸsJ.

kh‰W¤ ÂwdhëfŸ ey‹ 122. kh‰W¤ ÂwdhëfS¡fhf 435 Áw¥ò¥ gŸëfisÍ« 42 bjhê‰gæ‰Á ãiya§fisÍ« Ϫj muR el¤Â tU»wJ. 2016 M« M©L kh‰W¤ Âwdhëfë‹ cçikfŸ r£l¤Â‹go, khãy mséš kh‰W¤ ÂwdhëfS¡fhd ãÂa« 10 nfho %ghŒ xJ¡Ñ£oš

cUth¡f¥gL«.

ghJfh¥ghd

thœ¡ifia

thH

têbrŒa, mt®fS¡F¤ njitahd ey¤Â£l§fis totik¡f VJthf,

khãy

mséyhd

fz¡bfL¥ig

el¤Â,

kh‰W¤

ÂwdhëfS¡fhd juÎjs« cUth¡f¥gL«. 2017-2018 M« M©oš,

jir¢

ÁijÎ

k‰W«

g¡fthj¤jhš

if,

fhš

gh¡f¥g£l 1,000 eg®fS¡F nkh£lh® bghU¤j¥g£l efU« t©ofŸ Kj‹Kiwahf mDk¡f¥g£lJ. tU« ãÂah©oš 13 nfho %ghŒ bryéš nkY« 2,000 gadhëfS¡F nkh£lh® bghU¤j¥g£l efU« t©ofŸ tH§f mDk më¡f¥gL«. nkY« 2,000 kh‰W¤ ÂwdhëfS¡F 12 nfho %ghŒ bryéš Ïiz¥ò¢ r¡fu§fŸ bghU¤j¥g£l °T£l®fŸ tH§f¥gL«. kh‰W¤ ÂwdhëfS¡fhd Ra ntiythŒ¥Ãid C¡Fé¡f, mt®fS¡F

tH§f¥g£L

tU«

éë«ò

cjé¤bjhif

74 10,000 %ghæèUªJ 25,000 %ghahf ca®¤j¥gLtnjhL, j‰nghJ M©o‰F

1,000

ÏUkl§fhf

gadhëfS¡F

ca®¤Â,

2,000

cjé

tH§f¥gLtij

gadhëfS¡F

tH§f¥gL«.

kh‰W¤ ÂwdhëfŸ ey¤Jiw¡F, 2018-2019 M« M©o‰fhd tuÎ-bryΤ £l kÂ¥ÕLfëš 545.21 nfho %ghŒ xJ¡ÑL brŒa¥g£LŸsJ.

ÁWgh‹ikæd® ey‹ 123. »¿°jt njthya§fis¥ guhkç¤J¥ òJ¥Ã¡f khåa« tH§F«

£l«,

2016-2017

m¿Kf¥gL¤j¥g£lJ.



M©oš

Ϫj

murhš

2017-2018 M« M©L Kjš jäœehL

t¡~ò thça¤Â‰F tH§f¥g£L tU« M©L khåa¤ bjhif xU nfho %ghæèUªJ Ïu©L nfho %ghahf ca®¤j¥g£LŸsJ. br‹id t¡~ò thça¤Â‰F¢ brhªjkhd Ïl¤Âš, ntiy¡F¢ bršY« Ï°yhäa rKjha¤ij¢ rh®ªj bg©fŸ j§Ftj‰fhf, kfë® éL x‹W muR ãÂÍjéÍl‹ tU« ãÂah©oš f£l¥gL«.

2017-2018



bghUshjhu nk«gh£o‰fhf,

M©oš, 5,699

ÁWgh‹ikædç‹

gadhëfS¡F jäœehL

ÁWgh‹ikæd® bghUshjhu nk«gh£L ãWtd« _y« 28.52 nfho %ghŒ

msé‰F

flDjé

Ϫj

murhš

tH§f¥g£LŸsJ.

tU« ãÂah©oš, ÁWgh‹ikædç‹ bghUshjhu nk«gh£o‰fhf, 35

nfho

%ghŒ

flDjéahf

jäœehL

bghUshjhu nk«gh£L ãWtd« tH§F«.

ÁWgh‹ikæd®

75

ghf« - M tuÎ-bryΤ £l¤Â‰fhd ã Mjhu§fŸ kh©òäF nguit¤ jiyt® mt®fns, 124. 2018-2019 M« M©o‰fhd tuÎ-bryΤ £l¤Âš fâ¡f¥g£LŸs bryéd§fis nk‰bfhŸtj‰F¤ njitahd ã Mjhu§fis¥ g‰¿ Ïå és¡f éiH»nw‹. 125. khãy¤Â‹

tUthŒ

tuéd§fëš

äf

K¡»a

Mjhukhf khãy¤Â‹ brhªj tç tUthŒ és§F»wJ. eh‹ K‹ng

F¿¥Ã£lJ

nghš,

njÁa

k‰W«

khãy

mséyhd

bghUshjhu nj¡f ãiy kh¿ äjkhd mséš bghUshjhu« ts®ªJ tUtjhš, khãy¤Â‹ brhªj tç tUthŒ ts®¢ÁæY« Ïj‹ gy‹ rhjfkhf ÏU¡F« vd v®gh®¡f¥gL»wJ. 126. khãy¤Â‹ brhªj tç tUthæš tâf tçfŸ K¡»a g§F t»¡»wJ. bghU£fŸ k‰W« nritfŸ tçæ‹ Ñœ, khãy bghU£fŸ

k‰W«

nritfŸ

khãy§fS¡»ilnaahd

tçiaÍ«

xU§»izªj

(SGST)

bghU£fŸ

k‰W«

nritfŸ tçiaÍ« (IGST) tâf tç tUthæš xU gFÂahf khãy« bg‰W tU»wJ.

bghU£fŸ k‰W« nritfŸ tç

ÏH¥Õ£L¤ bjhifia, k¤Âa muR khåakhf éLé¥gjhš, mJ cjé

khåa§fë‹

ќ

fz¡»l¥gL»wJ.

bg£nuhš,

Orš M»at‰¿‹ Ûjhd é‰gid tç, kJghd é‰gidæ‹ Ûjhd



M»ait

tâf

tçfëš

K¡»a tUthŒ tuéd§fŸ MF«. bfh©L,

2017-2018



M©L

bgw¥gL«

Ãw

Ït‰iw mo¥gilahf¡ ÂU¤j

kÂ¥ÕLfëš

76 75,264.99 nfho %ghÍ«, 2018-2019 M« M©o‰fhd tuÎ-bryΤ £l kÂ¥ÕLfëš 86,858.59 nfho %ghÍ« tâf tçfë‹ Ñœ tUthahf¥ bgw¥gL« vd fâ¡f¥g£LŸsJ. 127. khãy Ma¤Ô®itfëš cŸs Fiwthd ts®¢Áia¡ fU¤Âš bfh©L, Ïj‹ tUthŒ tuéd« 2017-2018 M« M©o‰fhd ÂU¤j kÂ¥ÕLfëš 6,488.41 nfho %ghahfΫ, 2018-2019 M« M©o‰fhd tuÎ-bryΤ £l kÂ¥ÕLfëš 6,997.83 nfho %ghahfΫ ÏU¡F« vd v®gh®¡f¥gL»wJ. ãy¤Â‹ têfh£o kÂ¥ò Fiw¡f¥g£L, g¤Âu¥gÂΡ f£lz« ca®¤j¥g£lj‹ éisthf, K¤Âiu¤jhŸ k‰W« g¤Âu¥gÂΡ f£lz§fë‹

ќ

bgw¥gL« tUthŒ tuéd§fëš XusÎ

ts®¢Á fhz¥gL»wJ. Ïj‹go, 2017-2018

M« M©o‰fhd

ÂU¤j kÂ¥ÕLfëš 9,806.97 nfho %ghÍ«, 2018-2019 M« M©o‰fhd tuÎ-bryΤ £l kÂ¥ÕLfëš 10,935.67 nfho %ghÍ«, K¤Âiu¤jhŸ k‰W« g¤Âu¥gÂΡ f£lz§fë‹ Ñœ bgw¥gL« tUthahf kÂ¥Ãl¥g£LŸsJ. 2018-2019

M©oš

thfd§fŸ Ûjhd tç tUthŒ 6,211.74 nfho %ghahf ÏU¡F« vdΫ fâ¡f¥g£LŸsJ. 128. nk‰f©l fâ¥òfë‹ mo¥gilæš, 2017-2018



M©o‰fhd ÂU¤j kÂ¥ÕLfëš khãy¤Â‹ brhªj tç tUthŒ tuéd§fŸ

98,693.24

nfho

%ghahf

ÏU¡F«

vdΫ,

2018-2019 M« M©o‰fhd tuÎ-bryΤ £l kÂ¥ÕLfëš 1,12,616.41 nfho %ghahf ÏU¡F« vdΫ fâ¡f¥g£LŸsJ. 2018-2019 M« M©o‰fhd tuÎ-bryΤ £l kÂ¥ÕLfëš khãy¤Â‹ brhªj tçašyhj tUthahf 11,301.11 nfho %ghŒ kÂ¥Ãl¥g£LŸsJ.

77 129. gÂdh‹fhtJ khãy§fS¡F

ã¡

Ïilæyhd

FGé‹ k¤Âa

gçªJiufë‹ tçfë‹

go,

g»®éš,

jäœeh£o‰fhd g§F 4.969 rjÅj¤ÂèUªJ 4.023 rjÅjkhf Fiw¡f¥g£lj‹ bjhl®ªJ fhy¤Âš

éisthf,

gh¡f¥g£L

khãy¤Â‹

tU»wJ.

khãy§fS¡fhd

ãÂ

Mjhu§fŸ

gÂdh‹fhtJ ãÂ¥

g»®Î¥

ã¡FG g§if

32 rjÅj¤ÂèUªJ 42 rjÅjkhf ca®¤Âajhš, k¤Âa muR bghW¥ng‰F« £l§fëš jdJ g§if k¤Âa muR fârkhf¡ Fiw¤JŸsJ. Ϫj ãÂ¥ g»®é‹ ca®thš jäœehL TLjš ã Mjhu¤ij¥ bgwhj ãiyæš, k¤Âa muÁ‹ £l§fS¡F khãy muR jdJ brhªj tUthæèUªJ TLjyhf¢ bryél nt©oa ãiy V‰g£LŸsJ. 130. x›bthU M©L« ruhrçahf 15 rjÅj mséš k¤Âa muÁ‹ tç tUthŒ mÂfç¡»‹w ãiyæš, k¤Âa tçfëš khãy§fS¡fhd g»®Î« mnj mséš mÂfç¥gJ Ïašò. våD«, 2010-2011 M« M©L Kjš 2014-2015 M« M©L tiuæyhd gÂ_‹whtJ ã¡ FG fhyf£l¤Âš, 72,070 nfho %ghahf gçªJiu¡f¥g£l jäœeh£o‰fhd g»®Î, 2015-2016 M« M©L Kjš 2019-2020 M« M©L tiuæyhd Iªjh©L fhy¤Âš, bkh¤j« 1.59 Ïy£r« nfho %ghŒ jäœeh£o‰F »il¡F«

v‹W

gÂdh‹fhtJ

ã¡FG

gçªJiu¤jJ.

gÂ_‹whtJ ã¡FG fhy¤ij x¥ÃLifæš, gÂdh‹fhtJ ã¡FG fhy¤Âš jäœeh£o‰F 121 rjÅj ca®nt »il¤JŸs ãiyæš, mid¤ÂªÂa mséš ruhrçahf 173 rjÅj ca®it khãy§fŸ bg‰WŸsd. gÂ_‹whtJ ã¡FG fhy¤Âš jäœehL bg‰Wtªj

msényna

ãÂ¥

g»®Î

bg‰W

tªj f®ehlfh,

78 kAhuhZ£uh, xorh, Ïuh#°jh‹ M»a khãy§fŸ, Kiwna 198, 191, 166, k‰W« 157 rjÅj ca®Îfis j‰nghJ bg‰WŸsd. nkY«, ϪãÂ¥ g»®Î msÎ Tl, gÂdh‹fhtJ ã¡ FGé‹ gçªJiufns m‹¿, c©ikæš khãy« Ïijél¡ Fiwthd msényna

ãÂÍjéæid¥

bgW»wJ.

cjhuzkhf,

gÂdh‹fhtJ ã¡FG fhy¤Â‹ Kjš _‹W M©Lfëš, mjhtJ 2015-2016, 2016-2017 k‰W« 2017-2018 M©Lfëš, bkh¤j«

81,570

72,234.28

nfho

nfho %ghŒ

%ghŒ

gçªJiu¡f¥g£oUªj

k£Lnk

jäœeh£o‰F

nghJ«,

»il¡F«.

gÂ_‹whtJ ã¡FGé‹ Kjš _‹W M©L fhy¤njhL x¥ÃLifæš, gÂdh‹fhtJ ã¡FG fhy¤Âš 89.35 rjÅj ca®it k£Lnk jäœehL bg‰WŸsJ. Mdhš, mid¤ÂªÂa mséš Ïªj ca®Î ruhrçahf 134.02 rjÅjkhf cŸsJ. mnj rka«, f®ehlfh 155.14, xU§»izªj MªÂuh 127.59, kAhuhZ£uh 148.93,

F#uh¤

137.70,

nfush 149.82

rjÅj«

ca®Îfis¥

bg‰WŸsd. jäœeh£o‰F Ï›thW ÏiH¡f¥g£l mÚÂia¢ rçbrŒant, Áw¥ò cjé khåa« tH§f jå¥g£l xJ¡ÑL më¡FkhW k¤Âa muir eh« tèÍW¤Â tU»nwh«.

Mdhš,

k¤Âa muR rhjfkhd gš VJ« ÏJtiu më¡féšiy. Ït‰¿‹ mo¥gilæš, 2017-2018 M« M©o‰fhd ÂU¤j kÂ¥ÕLfëš

27,099.72

nfho

%ghahfΫ,

2018-2019



M©o‰fhd tuÎ-bryΤ £l kÂ¥ÕLfëš 31,707.09 nfho %ghahfΫ k¤Âa tçfëš g§F ÏU¡Fbkd kÂ¥Ãl¥g£LŸsJ. mij¥ nghynt, bghU£fŸ k‰W« nritfŸ tç ÏH¥Õ£L¤ bjhif c£gl, k¤Âa muÁläUªJ bgw¥gL« cjé khåa§fŸ, 2017-2018 19,264.60



M©o‰fhd

nfho %ghahfΫ,

ÂU¤j

2018-2019 M«

kÂ¥ÕLfëš M©o‰fhd

79 tuÎ-bryΤ £l kÂ¥ÕLfëš 20,626.87 nfho %ghahfΫ fâ¡f¥g£LŸsJ.

ãÂãiy¡ F¿pLfŸ 131. 2017-2018



M©o‰fhd

ÂU¤j

kÂ¥ÕLfëš,

khãy¤Â‹ bkh¤j tUthŒ tuÎfŸ 1,55,824.70 nfho %ghahfΫ, tUthŒ¢ bryéd§fŸ 1,74,194.97 nfho %ghahfΫ, Ïj‹ éisthf tUthŒ¥ g‰wh¡Fiw 18,370.27 nfho %ghahfΫ ÏU¡Fbkd

fâ¡f¥g£LŸsJ.

j‰nghJ

tH§f¥g£LŸs

CÂa ca®itÍ« fz¡»š bfh©L, 2018-2019 M« M©o‰fhd tuÎ-bryΤ £l kÂ¥ÕLfëš r«gs§fŸ k‰W« gofS¡fhf 52,171.18

nfho

%ghͫ

XŒñÂa«

k‰W«

Ïju

XŒÎfhy¥

gy‹fS¡fhf 25,362.20 nfho %ghÍ« xJ¡ÑL brŒa¥g£LŸsJ. vdnt,

2018-2019



M©oš

bkh¤j

tUthŒ

tuÎfŸ

1,76,251.48 nfho %ghahfΫ, bkh¤j tUthŒ¢ bryéd§fŸ 1,93,742.06 nfho %ghahfΫ, Ïjdhš tUthŒ¥ g‰wh¡Fiw 17,490.58 nfho %ghahfΫ ÏU¡F« vd kÂ¥Ãl¥g£LŸsJ. 132. 2018-2019 28,282.76

nfho



M©oš,

%ghahfΫ,

_yjd¢

mjdhš

ãÂ¥

bryéd« g‰wh¡Fiw

44,480.73 nfho %ghahfΫ ÏU¡FbkdΫ, ÏJ khãy¤Â‹ bkh¤j

c‰g¤Â

k¥Ú

fâ¡f¥g£LŸsJ.

2.79

rjÅjkhf

mDk¡f¥g£l

ÏU¡FbkdΫ ãfu¡

fl‹fŸ

47,887.59 nfho %ghahf ÏU¥ÃD«, 2018-2019 M« M©oš 43,962.48

nfho

%ghŒ

c¤njÁ¡f¥g£LŸsJ. khj«

31



njÂ

tiu

k£L«

ãfu¡

fl‹

bgw

M©L

kh®¢

Ïjdhš,

2019



m‹W,

ãfu

ãYit¡

fl‹fŸ

80 3,55,844.84 nfho %ghahf ÏU¡F«.

khãy bkh¤j c‰g¤Â

k¥Ú Ϫj ãYit¡ fl‹ msÎ 22.29 rjÅjkhf ÏU¡F« v‹gjhš, mDk¡f¥g£l 25 rjÅj msé‰F c£g£nl fl‹ msÎ ÏU¡F« v‹gij¤ bjçé¤J¡ bfhŸ»nw‹. 133. Ϫj ãÂãiy m¿¡ifæ‹ Ïiz¥ghf Ïil¥g£l fhy ãÂ

ãytu¤

£l«

Ïiz¡f¥g£LŸsJ.

Ïjid

ãÂãiy

m¿¡ifæ‹ xU gFÂahf¡ fU mitæš go¡f¥g£ljhf vL¤J¡ bfhŸs nt©L»nw‹. 134. ey¤Â£l§fis¢

brašgL¤Jtš

k¡fS¡fhd

v®gh®¥òfŸ ToÍŸsJ v‹gij eh§fŸ e‹F m¿ªJŸnsh«. våD«, ã Mjhu§fëY«, bjhl®ªJ ãyé tU»wJ. rthšfshf £l¤ijÍ«,

ÏUªj

Ϥjifa NœãiyæY«, bgU¤j

Ïu©L

CÂa¤

brašgL¤ÂÍŸsJ.

ãÂãiyæY« Áukkhd Nœãiy

K¡»a

£l§fshd

ÂU¤j§fisÍ«

Ϫj

cjΠmuR

fUnkf§fS¡»ilna bj‹gL« btŸë¡

щW ä‹diy¥ ngh‹W, bghUshjhu ts®¢Á¡fhd m¿F¿fŸ j‰nghJ bj‹gl Mu«Ã¤JŸsd. Ϫj¥ bghUshjhu ts®¢Áahš khãy¤Â‹ ã Mjhu§fŸ nk«g£L, cjŒ £l¤jhY«, CÂa¤ ÂU¤j§fshY« V‰g£l TLjš bryéd¤jhš cUthd Ϫj tUthŒ¥

g‰wh¡Fiw,

tU«

ãÂ

M©Lfëš

go¥goahf¡

FiwÍ« vd v®gh®¡f¥gL»wJ. Ïj‹ éisthf, bgw¥gL« fl‹ msÎ Fiw¡f¥g£L, ey¤Â£l§fŸ k‰W« ts®¢Á¡fhd bryéd§fS¡fhd ã Mjhu§fŸ TLjyhf¡ »il¡F«. Ïj‹_y«, khãy¤Â‹ bghUshjhu nk«ghL Jçj¥gL¤j¥g£L, tskhd jäHf« v‹w F¿¡nfhis eh« v£l ÏaY« v‹gij bjçé¤J¡ bfhŸ»nw‹.

81 kh©òäF nguit¤ jiyt® mt®fns, 135. I«gJ

M©LfS¡F

K‹d®,

1967



M©L

kh®¢ khj« 6-M« njÂa‹W, jäêd¤Â‹ j‹åfu‰w jiyt® ngu¿P®

m©zh

bghW¥ng‰W

mt®fŸ

Âuhél

jäœeh£o‹

M£Á¡F

é¤Â£lh®.

Kjyik¢ruhf Áy

muÁaš

ék®rf®fŸ Âuhél M£Áia FW»a f©nzh£l¤Jl‹ Fiw T¿ K‰¿Y« jtwhd, c©ik¡F khwhd Ãu¢rhu¤ij brŒJ tU»‹wd®. mt®fŸ Âuhél Ïa¡f¤ij mê¤J élyh« v‹W gfš fdÎ f©L tU»‹wd®. éU«òtJ,

flªj

I«gJ

mt®fS¡F eh‹ bjçé¡f

M©Lfëš,

eh£onyna

k‰w

khãy§fis¡ fh£oY« Áw¥ghf K‹nd¿, gšntW r_fbghUshjhu TWfëš khbgU« K‹nd‰w¤ijÍ« ts®¢ÁiaÍ« jäœehL f©LŸsJ v‹gij¤jh‹. trÂfis

më¥gÂY«

ghJfh¥ò,

kåjts

bghUshjhu

k¡fS¡F mo¥gil

rç, bghJ Rfhjhu«, fšé, r_f¥ nk«gh£L¡

ts®¢ÁfëY«

F¿pL,

rç,

bjhêš

jäœehL

k‰W«

f©LŸs

K‹nd‰w¤ij, kdrh£Á cŸs vªj eguhY« kW¡f ÏayhJ. jäœehL f©LŸs ts®¢Áia¥ g‰¿ nghfyh«, K¡»a

Mdhš, F¿pLfis

éU«ò»nw‹.

neu¤Â‹ k£L«

m©ikæš,

eh‹ ngÁ¡ bfh©nl mUik

ϧF ãÂ

fUÂ

F¿¥Ã£L¡

Mnah¡

XçU Tw

btëæ£LŸs

khãy§fS¡»ilnaahd Rfhjhu¡ F¿pLfëš ÏªÂahényna jäœehL _‹whtJ Ïl¤Âš cŸsjhf¡ F¿¥Ãl¥g£LŸsJ; ca®fšé¡fhd khzt® nr®¡ifæš ÏªÂahényna jäœehL Kjèl¤Âš cŸsJ. 1973-1974 M« M©oš, tWik¡ nfh£o‰F¡ Ñœ 54.88 rjÅj k¡fŸ eh£oš ÏUªjd®. mnj fhyf£l¤Âš,

82 jäœeh£oš Ϫj msÎ 54.94 rjÅj«

MF«.

Mdhš,

2011-2012 M« M©o‹ njÁa khÂç fz¡bfL¥Ã‹ go, Ϫj F¿pL njÁa mséš 21.92 rjÅjkhf cŸs nghÂY«, jäœeh£oš 11.28 rjÅjkhf¡ FiwªJŸsJ. Ïnj fhy f£l¤Âš, Ϫj¡ F¿pL F#uh¤Âš 48.15 rjÅj¤ÂèUªJ 16.63 rjÅjkhfΫ, f®ehlfhéš 54.47 rjÅj¤ÂèUªJ 20.90 rjÅjkhfΫ, k¤Âa¥ Ãunjr¤Âš 61.78 53.24

rjÅj¤ÂèUªJ

31.65

rjÅj¤ÂèUªJ

rjÅjkhfΫ,

17.35

kAhuhZ£uhéš

rjÅjkhfΫ,

uh#°jhåš

46.14 rjÅj¤ÂèUªJ 14.71 rjÅjkhfΫ, c¤ju¥ Ãunjr¤Âš 57.07 rjÅj¤ÂèUªJ 29.43 rjÅjkhfΫ, nk‰F t§fhs¤Âš 63.43

rjÅj¤ÂèUªJ

19.98

rjÅjkhfΫ

FiwªJŸsJ.

Ïnjngh‹W, 1960-1961 M« M©oš, njÁa mséš 306 %ghahf ÏUªj, jåeg® tUkhd«, jäœeh£oš 334 %ghahf ÏUªjJ. 2016-2017 M« M©oš jåeg® tUkhd«, njÁa mséš 1,03,219 %ghahf cŸs nghÂY« jäœeh£oš 1,53,263 %ghahf cŸsJ. 1950-fëš bkh¤j cŸeh£L c‰g¤Â k¥Ú, jäœehL eh£onyna Iªjhtjhf ÏUªj ãiy kh¿ Ï‹W Ïu©lhtJ bgça bghUshjhukhf és§F»wJ. Ϥjifa kf¤jhd rhjidfis, k¤Âæš bjhl®ªJ brašg£L tU« muRfë‹ ghuhKfK«, Ãw khãy§fS¡F tH§f¥gL« Áw¥ò¢ rYiffŸ nghš ek¡F »il¡fhj ãiyæY«, r_f rk¤Jt¤ij bfhŸifahf¡ bfh©l Âuhél Ïa¡f¤jhš jh‹ rh¡f KoªjJ.

eh« milªj Ϫj

K‹nd‰w« ekJ brhªj Ka‰ÁfshY«, brhªj gy¤jhYnk V‰g£lJ

v‹gij¤

bjçé¡f¡

flik¥g£LŸns‹.

r_f-

bghUshjhu kh‰w¤Â‰F, k‰w khãy§fŸ Ëg‰W« tifæyhd cjhuzkhf Ï‹W jäœehL cŸsJ v‹gij Ϫj muÁaš ék®rf®fŸ

òçªJ

bfhŸs

nt©L«.

jäœehL

bg‰WŸs

83 ts®¢Áia k‰w khãy§fSl‹ x¥ÕL brŒJ, c©ik ãiyia jäœeh£L k¡fS« cz®ªJ bfhŸs nt©L«. Âuhél Ïa¡f M£Áæš òu£Á¤ jiytuhš cUth¡f¥g£L, òu£Á¤ jiyé m«kh mt®fshš têel¤j¥g£l mid¤ÂªÂa m©zh Âuhél K‹nd‰w¡ fHfnk mÂf fhy« M£Áæš ÏUªJ, rthšfis v®bfh©L Ϫj¥ bgU« ts®¢Á¡F é¤Â£lJ v‹gijÍ« ϧF F¿¥Ãl éU«ò»nw‹. Ϥjifa v®¥òfŸ v¤jid tªjhY« jtwhd ék®rd§fŸ, Kiwa‰w Ãu¢rhu§fŸ brŒjhY«, Ϫj

Ïa¡f«

ngh‰¿D«

js®é‹¿

ö‰Wth®

bk‹nkY«

ö‰¿D«,

tsU«.

j§fsJ

ngh‰Wth® éa®itahY«,

ciH¥ghY« Ϫj Ïa¡f¤ij ts®¤j jiyt®fë‹ fdÎfis edth¡F« ghijæš eh« bjhl®ªJ K‹ndWnth« v‹gij ϧF bjçé¡f¡ flik¥g£LŸns‹. 136. vëikahdtU«,

guªj

mDgt

m¿Î«

thλj

kh©òäF Kjyik¢r® mt®fŸ Ϫj ãÂãiy m¿¡ifia¤ jahç¥gš

Áw¥ghf

têfh£oÍŸsh®fŸ.

mt®

k¡fë‹

v©z§fis cz®ªJ jdJ braèš ÃuÂgè¥gt®. mtuJ têfh£Ljèš tF¡f¥g£l Ϫj ãÂãiy m¿¡if bghUshjhu ts®¢Áia nk«gL¤Â, khãy¤Â‹ ts¤ij¥ bgU¡f têtF¡F« vd eh‹ cWÂahf e«ò»nw‹.

Ϫj ãÂãiy m¿¡ifia

jahç¤J tH§Ftj‰F kh©òäF Kjyik¢r® mt®fŸ jªj têfh£LjY¡F«, Mjué‰F« eh‹ vdJ kdkh®ªj e‹¿ia¤ bjçé¤J¡ bfhŸ»nw‹. 137. Ϫj ãÂãiy m¿¡ifia totik¤J jahç¥gš v‹Dl‹ mauhJ gâah‰¿a ã¤Jiw TLjš jiyik¢ brayhs® ÂU. f. r©Kf«, Ï.M.g., mt®fS¡F«, mtUl‹

84 fodkhf¥ gâah‰¿a ã¤Jiwæ‹ mid¤J mYty®fS¡F« vdJ e‹¿ia¤ bjçé¤J¡ bfhŸ»nw‹. 138. kh©òäF nguit¤ jiyt® mt®fns, 2018-2019 M« M©o‰fhd tuÎ-bryΤ £l¤Â‰F Ϫj mitæ‹ x¥òjiy¥ bg‰W¤ jUkhW j§fis¡ nf£L¡ bfhŸ»nw‹. e‹¿ tz¡f« X.g‹Ü®bršt« Jiz Kjyik¢r® br‹id 2018 M« M©L kh®¢ §fŸ 15 M« ehŸ ÂUtŸSt® M©L 2049 nAés«Ã – g§Få¤ Â§fŸ 1 M« ehŸ

85 Ïiz¥ò Ïil¥g£l fhy ã ãytu¤ £l« 2003



M©L

jäœehL

ãÂ

ãiy

ãUthf¥

bghW¥òilik¢ r£l¤Â‹ 3 M« Ãçé‹ c£ÃçÎ (1)-‹go, tuÎ-bryΤ £l m¿¡ifÍl‹, Ïil¥g£l fhy ã ãytu¤ £l«

F¿¤j

m¿¡if

x‹iwÍ«,

khãy

muR

r£l¥

nguitæš it¡f nt©L«. nkY«, Ï¢r£l¤Â‹, 3 M« Ãçé‹ c£ÃçÎ (2)-‹go, tUthŒ¥ g‰wh¡Fiw, ãÂ¥ g‰wh¡Fiw ngh‹w ã ãiy¡ F¿pLfS¡fhd Ïy¡Ffis mL¤jL¤J tU« M©LfS¡F¡

F¿¥Ã£L«,

mt‰¿‹

fz¡Ñ£o‰fhd

mDkhd§fis¤ bjëthf és¡»Í« Ïil¥g£l fhy ã ãytu¤ £l« tF¡f¥gl nt©L«. nk‰brh‹d r£l¤Â‹ Ñœ Tw¥g£LŸs

éÂfë‹go,

2018-2019



M©L

Kjš

2020-2021 M« M©L tiuæyhd fhy¤Â‰F Ïil¥g£l fhy ã ãytu¤ £l« r£lk‹w¥ nguit K‹ it¡f¥gL»wJ. neh¡f§fŸ ts®¢Á £l¢ bryéd§fS¡fhd njitfŸ k‰W« 㢠Á¡fd¤Â‰F«

Ïilna

rkãiyia

V‰gL¤J«

tifæY«,

K¡»a¤ Jiwfëš KjÄ£L¡F¤ njitahd mo¥gil ã Mjhu¤ij cUth¡f¡ Toa, ca® bghUshjhu ts®¢Áia milÍ«

tifæY«

tF¡f¥g£LŸsJ.

Ïil¥g£l

fhy

ãÂ

ãytu¤

£l«

r_f¥ ghJfh¥ò, fšé, Rfhjhu« ngh‹w

gšntW gâfS¡fhd ey¤ £l§fis Ϫj muR brašgL¤Â tU»wJ.

mnj ntisæš, mféiy¥goæ‹ fhyKiw ca®Î,

CÂa ca®Î, òÂa gâæl§fŸ njh‰Wé¥ò k‰W« fhèahf cŸs

86 gâæl§fis ãu¥òjš ngh‹wt‰¿‹ fhuzkhf bjhl®ªJ ca®ªJ tU« ãUthf¢ bryéd§fS¡fhd 㤠njitfisÍ« khãy muR ãiwÎ brŒa nt©oÍŸsJ. Ï¢bryéd§fSl‹, rhiyfŸ k‰W« ghy§fŸ f£Ljš, Ú®¥ghrd« k‰W« ä‹ Â£l§fŸ ngh‹w _yjd¢ bryÎfS¡F« Ϫj muR cça K¡»a¤Jt« më¤J tU»wJ.

gšntW jilfŸ ÏUªjhY«,

k¤Âa ã¡FG tF¤JŸs Ïy¡FfS¡F c£g£L ãÂãiy cW¤ j‹ikia milaΫ khãy muR cWÂahf cŸsJ. 2018-2021 M« M©L fhyf£l¤ÂY«, mjid¤ bjhl®ªJ tU« fhy¤ÂY«, tUthŒ¥ g‰wh¡Fiw msit¡ f£L¥gL¤Jjš, ãÂ¥ g‰wh¡Fiwia khãy bkh¤j c‰g¤Â k¥Ú _‹W rjÅj¤Â‰FŸ

f£L¥gL¤Jjš

k‰W«

k¤Âa

ã¡FG

ã®zæ¤JŸs tu«Ã‰FŸ khãy bkh¤j c‰g¤Â k¥Ú ãYit¡ fl‹ msÎ rjÅj¤ij¥ guhkç¤jš M»a ãÂãiy Ïy¡FfŸ guhkç¡f¥gLtij Ϫj Ïil¥g£l fhy ã ãytu¤ £lkhdJ cW brŒ»wJ. v®fhy¡ fâ¥òfŸ khãy bkh¤j c‰g¤Â kÂ¥ò, òÂa 2011-2012 M« M©o‹ ãiyahd éiyæ‹ mo¥gilæš fz¡»l¥g£L, mj‹gona tuÎ-bryΤ £l¤Âš ifahs¥g£LŸsJ. gz kÂ¥ÃH¥ò k‰W« bghU£fŸ k‰W« nritfŸ tç Kiwæ‹ m¿Kf« M»at‰whš V‰g£LŸs ã¢rak‰w j‹ikahš ϪÂa¥ bghUshjhu« rthyhd fhyf£l¤Âš khãy¤Â‹

cŸsJ.

ÏUªjnghÂY«,

bghUshjhu

ts®¢Á

v®gh®¡f¥gL»wJ.

tU«

é»j«

M©Lfëš caU«

vd

87 I. tUthŒ¡ fz¡F tuÎfŸ k¤Âa muÁ‹ ã cjé cŸë£l khãy muÁ‹ bkh¤j tUthŒ tuÎfŸ 2018-2019 M« M©oš 1,76,251 nfho %ghahf ÏU¡Fbkd kÂ¥Ãl¥g£LŸsJ. mj‹ K¡»a¡ TWfŸ k‰W« mt‰¿‹ ts®¢Á¥ ngh¡FfŸ ÑnH étç¡f¥g£LŸsd. 1.

khãy muÁ‹ brhªj tçtUthŒ kiwKf tç éÂ¥ò Kiwæš xU K¡»akhd kh‰wkhf

m¿Kf¥gL¤j¥g£l bghU£fŸ k‰W« nritfŸ tç éÂ¥ò Kiwahš, bghUshjhu¤Âš j‰fhèfkhf ãyé tU« ã¢rak‰w NœãiyahdJ bghUshjhu ts®¢Á é»j¤ij¥ gh¤JŸsJ. cyf mséY«, cŸeh£oY« bghUshjhu ts®¢Á é»j« ca®ªJ tU»wJ. Ϥjifa v®kiw¡ fhuâfŸ ãyΫ nghJ«, khãy« bghUshjhu« Óuhf ts®¢ÁailªJŸsJl‹, 2017-2018 M« M©oš khãy¥ bghUshjhu ts®¢Á é»j« ãiyahd éiyæš 8.03

rjÅj«

ÏU¡F«

vd

v®gh®¡f¥gL»wJ.

nkY«,

2018-2019 M« M©oš bghUshjhukhdJ ntfkhf ts®¢Á bgWtj‹ _y«, bghUshjhu ts®¢Á é»j« 9 rjÅjkhf ÏU¡F« vd v®gh®¡f¥gL»wJ. khãy¥ bghUshjhu¤Âš ãyΫ ne®kiwahd fhuâfŸ khãy muÁ‹ brhªj tç tUthia fârkhf mÂfç¡F« vd v®gh®¡f¥gL»wJ. 2017-2018 M« M©o‰fhd ÂU¤j kÂ¥ÕLfë‹go khãy muÁ‹ brhªj tç tUthŒ 98,693 nfho %ghahF«. 2018-2019 M« M©o‰fhd tuÎ-bryΤ £l kÂ¥ÕLfëš ÏJ 1,12,616 nfho %ghahf mÂfç¡F« vd kÂ¥Ãl¥g£LŸsJ. 2019-2020 k‰W«

88 2020-2021 M« M©Lfëš, Kiwna 11.97 k‰W« 11.80 rjÅj« ts®¢Á bgW« vd fz¡»š bfhŸs¥g£LŸsJ. khãy muÁ‹ brhªj tç tUthæ‹ K¡»a m«r§fŸ ÑnH F¿¥Ãl¥g£LŸsd: 2017-2018 M« M©L Kjš eilKiw¥gL¤j¥g£LŸs bghU£fŸ k‰W« nritfŸ tç Kiwædhš, 2018-2019 M« M©o‰fhd tuÎ-bryΤ £l kÂ¥ÕLfëš tâf tçæ‹ _y« bgw¥gL« tuÎfŸ 86,859 nfho %ghahf ÏU¡Fbkd kÂ¥Ãl¥g£LŸsJ. 

2017 M« M©L, kh®¢ khj¤Âš njÁa beLŠrhiyfŸ

k‰W« khãy beLŠrhiyfëš mikªJŸs kJghd¡ filfis el¤Jtj‰F V‰g£LŸs

c¢r

ÚÂk‹w«

jh¡f¤ij¡

é¤JŸs

fz¡»š

jil¡F¥

bfh©L,

Ëd®

2018-2019 M«

M©oš khãy Ma¤Ô®itfë‹ _y« tuÎfŸ 6,998 nfho %ghahf ÏU¡Fbkd kÂ¥Ãl¥g£LŸsJ.  g¤Âu¥ gÂΡfhd têfh£L kÂ¥òfis¡ Fiw¤J«, gÂΡ f£lz§fis

ca®¤ÂÍ«

nk‰bfhŸs¥g£LŸs

ÂU¤j«,

K¤Âiu¤jhŸ Ô®it k‰W« gÂΡ f£lz§fŸ _y« »il¡F« tuÎfë‹ ÛJ v®kiw¤ jh¡f¤ij V‰gL¤ÂÍŸsJ. vdnt, 2017-2018 M« M©o‰fhd ÂU¤j %ghahf

kÂ¥Ãl¥g£l

kÂ¥ÕLfëš, 9,807 nfho

K¤Âiu¤jhŸ

Ô®it

k‰W«

gÂΡ

f£lz§fŸ _ykhf¡ »il¡F« tuÎfŸ, 2018-2019 M« M©oš 10,936 nfho %ghahf ÏU¡F« vd v®gh®¡f¥gL»wJ.

89  2017-2018



M©o‰fhd

ÂU¤j

kÂ¥ÕLfëš

5,635 nfho %ghahf nkh£lh® thfd tçtUthŒ ÏU¡F« v‹w kÂ¥ÕlhdJ, 2018-2019 M« M©o‰fhd tuÎ-bryΤ £l kÂ¥ÕLfëš 6,212 nfho %ghŒ vd kÂ¥Ãl¥g£LŸsJ. 2.

tç mšyhj tUthŒ 2018-2019 M«

M©o‰fhd

tuÎ-bryΤ

£l

kÂ¥ÕLfëš, khãy¤Â‹ brhªj tç mšyhj tUthŒ 11,301 nfho %ghahf

kÂ¥Ãl¥g£LŸsJ.

ekJ

khãy¤Âš

Ru§f¤

bjhêY¡fhd thŒ¥òfŸ FiwÎ v‹gjhY«, bgU«ghyhd muR nritfŸ f£lz« Ïšyhknyh mšyJ Fiwªj f£lz¤Ânyh tH§f¥gLtjhY«, 2017-2018 M« M©o‰fhd ÂU¤j kÂ¥Õ£L mséèUªJ

Á¿jsnt

caU«

vd

kÂ¥Ãl¥g£LŸsJ.

2019-2020 k‰W« 2020-2021 M« M©Lfëš Ïj‹ ts®¢Á é»j« 5 rjÅjkhf ÏU¡F« vd¡ fUj¥gL»wJ. 3.

k¤Âa tçfëš khãy muÁ‹ g§F khãy§fS¡»ilna k¤Âa tçfëš ãfu tç tUthæš

jäHf¤Â‹ g§»id, x›bthU ã¡FGΫ Fiw¤J tU»wJ. k¤Âa

tçfë‹

gÂ_‹whtJ

ãÂ

ãÂ¥g»®éš Miza¤Â‹

jäœeh£o‰fhd gçªJiufis¡

g§fhdJ, fh£oY«,

gÂdh‹fhtJ ã Miza¤Â‹ gçªJiuahš, nrit tçæš 5.047 rjÅj¤ÂèUªJ bghW¤jtiuæš

4.104 rjÅjkhfΫ,

4.969 rjÅj¤ÂèUªJ

Vida 4.023

tçfis¥

rjÅjkhfΫ

rçit¡ f©LŸsJ. 2018-2019 M« M©o‰fhd k¤Âa muÁ‹ tuÎ-bryΤ

£l¤Âš

cŸs

fâ¥òfë‹

mo¥gilæš,

2018-2019 M« M©oš k¤Âa tçfëš ekJ khãy¤Â‰fhd g§F

90 31,707 nfho %ghahf ÏU¡Fbkd Ϫj tuÎ-bryΤ £l kÂ¥ÕLfëš kÂ¥Ãl¥g£LŸsJ. gÂidªjhtJ ã¡ FGit k¤Âa

muR

mik¤JŸsJ.

Ï¡FGé‹

gçªJiufŸ

2020-2021 M« M©o‰fhd tç tUthŒ¥ g»®éš jh¡f¤ij V‰gL¤J«.

Ϫj

Ïil¥g£l

fhy

ãÂ

ãytu¤

£l¤Âš,

Ï¡fhuâia¡ fUjhJ, tç tUthŒ¥ g»®Î Kiwæš kh‰w« VJ« ÏuhJ vd¡ fUj¥g£LŸsJ. 2019-2020 k‰W« 2020-2021 M« M©Lfëš ts®¢Á é»j« 15 rjÅjkhf ÏU¡F« vd¡ fUj¥gL»wJ. 4.

k¤Âa muÁläUªJ bgW« cjé khåa§fŸ 2018-2019 M« M©o‰fhd k¤Âa muÁ‹ tuÎ-bryΤ

£l¤Âš tH§f¥g£LŸs ã xJ¡ÑLfis fU¤Âš bfh©L, 2018-2019 M« M©o‰fhd tuÎ-bryΤ £l kÂ¥ÕLfëš k¤Âa muÁläUªJ bgW« cjé khåa§fŸ 20,627 nfho %ghahf ÏU¡F« vd kÂ¥Ãl¥g£LŸsJ.

2019-2020 k‰W«

2020-2021 M« M©Lfëš Ïj‹ ts®¢Á é»j« 10 rjÅjkhf ÏU¡F« vd¡ fUj¥gL»wJ. II.

tUthŒ¡ fz¡»š bryÎfŸ 2018-2019 M« M©oš tUthŒ¡ fz¡F bryÎfŸ

1,93,742 nfho %ghahf kÂ¥Ãl¥g£LŸsJ. M©L ÂU¤j tUthŒ¡

kÂ¥ÕLfis

fz¡F

étç¡f¥g£LŸsd.

él

bryÎfë‹

ÏJ, 2017-2018 M«

11.22 rjÅj« K¡»a

TLjyhF«.

TWfŸ

ÑnH

91 

2018-2019 M«

tuÎ-bryΤ

£l

kÂ¥ÕLfëš r«gs bryéd¤Â‰fhd xJ¡ÑL 52,171

nfho

%ghahF«.

M©o‰fhd

XŒñÂa« k‰W« Ïju XŒÎ¡fhy gy‹fŸ F¿¤j

bryéd¤Â‰fhd xJ¡ÑL 25,362 nfho %ghahF«. CÂa¡FGé‹ 2017-2018

gçªJiufŸ



M©o‰fhd

VHhtJ

eilKiw¥gL¤Âajhš, ÂU¤j

kÂ¥ÕLfŸ

k‰W«

2018-2019 M« M©o‰fhd tuÎ-bryΤ £l kÂ¥ÕLfëš r«gs§fŸ, XŒñÂa« k‰W« Ïju XŒÎ¡fhy bryéd§fS¡fhd xJ¡Ñ£oš 2018-2019

ca®Î M«

M©o‰fhd

40.02 rjÅjkhF«. ca®Î

k‰W«

V‰gl¡Toa

fhz¥gL»wJ.

Ϫj

bkh¤j

ãÂ

tUth΢

xJ¡ÑLfŸ, bryÎfëš

mféiy¥goæ‹ fhyKiw ca®Î, CÂa

fhè¥

gâæl§fis

bryÎfë‹

ãu¥òjš

fhuzkhf,

M»at‰whš

2019-2020

k‰W«

2020-2021 M« M©LfS¡fhd r«gs¢ bryéd«, k‰W« XŒñÂa« k‰W« Ïju XŒÎfhy¥ gy‹fŸ F¿¤j bryéd§fŸ M»at‰¿‹ ts®¢Á é»j«, Kiwna 10.50 k‰W« 10.15 rjÅjkhf ÏU¡F« vd¡ fUj¥gL»wJ. 

2018-2019 M«

kÂ¥ÕLfëš

khåa«

M©o‰fhd

k‰W«

tuÎ-bryΤ

cjé¤bjhif¡fhd

£l

xJ¡ÑL

75,723 nfho %ghahF«. czÎ khåa«, ä‹rhu khåa«, fšé cjé¤bjhiffŸ, Å£Ltr¤ £l§fŸ, étrha¡ fl‹ jŸSgo £l«

ngh‹w

j‰nghJ

eilKiw¥gL¤j¥g£L

tU«

gšntW ey¤Â£l§fS¡fhd bryéd§fŸ Ϫj kÂ¥ÕLfëš cŸsl§»ÍŸsd.

nkY«,

gçªJiufë‹go

cŸsh£Á

mÂfç¡f¥g£L,

IªjhtJ

khãy

mik¥òfS¡fhd

tuÎ-bryΤ

£l

ã¡FGé‹ ãÂ¥

g»®Î

kÂ¥ÕLfëš

92 nr®¡f¥g£LŸsJ. 2019-2020 k‰W« 2020-2021 M« M©Lfëš Ïj‹

ts®¢Á

é»j«

8

rjÅjkhf

ÏU¡F«

vd

fâ¡f¥g£LŸsJ.  kÂ¥ÕLfëš

2018-2019 M« M©o‰fhd tuÎ-bryΤ £l CÂa«

mšyhj

brašKiw

k‰W«

guhkç¥ò

bryÎfŸ 10,838 nfho %ghahf ÏU¡F« vd fâ¡f¥g£LŸsJ. Ï«kÂ¥ÕLfëš,

F¿¥ghf,

vçbghUŸ

bryÎfŸ

tH§Fjš

M»a

k‰W«

guhkç¥ò,

ã®thf¢

gŸë

khzt®fS¡F

£l§fS¡fhd

bryÎfŸ, ÓUil

xJ¡ÑLfis

cŸsl¡»ajhF«. 2019-2020 k‰W« 2020-2021 M« M©Lfëš Ïj‹ ts®¢Á é»j« 7 rjÅjkhf ÏU¡F« vd¡ fUj¥gL»wJ. 

2018-2019 M« M©o‰fhd tuÎ-bryΤ £l

kÂ¥ÕLfëš t£o brY¤Jtj‰fhd bryéd« 29,624 nfho %ghŒ vd kÂ¥Ãl¥g£LŸsJ. ÏJ bkh¤j tUthŒ¢ bryÎfëš 15.29 rjÅjkhF«. 2018-2019 M«

M©o‰fhd t£o¢

bryÎ

bkh¤j tUthŒ tuéš 16.81 rjÅjkhF«. ÏJ, 2019-2020 k‰W« 2020-2021 M« M©Lfëš, Kiwna, 17.92 k‰W« 17.52 rjÅjkhf ÏU¡F« vd v®gh®¡f¥gL»wJ. III.

_yjd¡ fz¡»š bryÎfŸ _yjd¥ gâfS¡fhd bryit nk‰bfhŸtš Ϫj muR

jå¡ ftd« brY¤Â tU»wJ.

2017-2018 M« M©o‰fhd

ÂU¤j kÂ¥ÕLfëš _yjd¥ gâfS¡F xJ¡ÑL brŒa¥g£l 24,298 nfho %ghŒ, 2018-2019 M« M©o‰fhd tuÎ-bryΤ £l kÂ¥ÕLfëš 28,283 nfho %ghahf ca®¤Â xJ¡ÑL

93 brŒa¥g£LŸsJ.

ÏJ

2019-2020 k‰W«

2020-2021 M«

M©Lfëš 15 rjÅjkhf nkY« caU« vd v®gh®¡f¥gL»wJ. IV.

tUthŒ¥ g‰wh¡Fiw k‰W« ãÂ¥ g‰wh¡Fiw khãy

beLŠrhiyfŸ

beLŠrhiyfëèUªJ

500

k‰W«

Û£l®

njÁa

bjhiyé‰FŸ

kJghd¡

filfis el¤Jtj‰F c¢r ÚÂk‹w« jil é¤j fhuz¤jhš, 2017-2018 M« M©o‰fhd tuΖbryΤ £l¤Âš kÂ¥ÕL brŒa¥g£lij él FiwªJŸsJ. Ïj‹ éisthf, khãy¤Â‹ brhªj tç tUthŒ ts®¢Á é»j¤Âš, F¿¥ghf tâf tçfŸ k‰W«

khãy

F¿¥Ãl¤j¡f

Ma¤Ô®itfë‹ rçÎ

ќ

fhz¥gL»wJ.

bgw¥gL« vdnt,

tuÎfëš,

2018-2019 M«

M©oš tUthŒ¥ g‰wh¡Fiw k‰W« ãÂ¥ g‰wh¡Fiw, Kiwna 17,491 nfho %ghŒ k‰W« 44,481 nfho %ghahf ÏU¡F« vd v®gh®¡f¥gL»wJ. 2018-2019 M« M©o‰fhd tuÎ-bryΤ £l kÂ¥ÕLfëš ãÂ¥ g‰wh¡Fiw é»j«, khãy bkh¤j c‰g¤Â k¥Ú 2.79 rjÅjkhf ÏU¡F«. ÏJ, jäœehL ã ãiy ãUthf¥ bghW¥òilik¢ r£l¤Âš tiuaW¡f¥g£LŸs 3 rjÅj¤Â‰F« FiwthF«.

VHhtJ

CÂa¡

FGé‹

gçªJiufis

brašgL¤Âajhš, r«gs§fŸ k‰W« XŒñÂa¢ bryéd§fëš V‰g£LŸs 14,719 nfho %ghŒ TLjš bryéd«, khãy¤Â‹ ã¢Rikia mÂfç¤JŸsJ.

Ïit mid¤ijÍ« fU¤Âš

bfh©L, khãy bkh¤j c‰g¤Â k¥Ú ãÂ¥ g‰wh¡Fiw é»j« 2019-2020 M«

M©oš 2.76 rjÅjkhfΫ, 2020-2021 M«

M©oš 2.57 rjÅjkhfΫ ÏU¡F«.

94 V.

fl‹fŸ gÂdh‹fhtJ

ã¡

FG gçªJiu¤j

fz¡Ñ£o‹go

k¤Âa muR ã®zæ¤j x£Lbkh¤j¡ fl‹ tu«Ã‹ mo¥gilæš, fl‹ tuÎfŸ k‰W« ÂU«g¢ brY¤Jjš kÂ¥Ãl¥g£LŸsd. 2018-2019 M« M©o‰fhd, ãfu¡ fl‹ tu«ò 47,888 nfho %ghŒ v‹W fâ¡f¥g£oUªjhY«, khãy muR 43,962 nfho %ghŒ k£Lnk ãfu¡ fl‹ th§f £lä£LŸsJ. tU§fhy it¥ò ã cŸë£l ãYitæYŸs fl‹ 31.03.2019 m‹W, 3,55,845 nfho %ghahf

ÏU¡F«.

ÏJ

khãy

bkh¤j

c‰g¤Â

k¥Ú

22.29 rjÅj« k£Lnk MF«. VI.

fl‹ c¤Âuthj§fŸ x›bthU M©oY« ãYitæYŸs muR c¤Âuthj§fŸ

Kªija M©o‹ bkh¤j tUthŒ¡ fz¡F tuÎfëš 100 rjÅj msÎ mšyJ khãy bkh¤j c‰g¤Â kÂ¥Õ£oš 10 rjÅj msÎ, Ït‰¿š nt©L«.

vJ

Fiwthdnjh 31.3.2017

mªj

m‹W

msé‰FŸ

cŸsgo

mika¥bgw

ãYitæYŸs

muR

c¤juthj§fë‹ msÎ Kªija M©o‹ bkh¤j tUthŒ tuÎfëš

22.59

rjÅjkhfΫ

khãy¤Â‹

kÂ¥Õ£oš 2.24 rjÅjkhfΫ cŸsJ.

bkh¤j

c‰g¤Â

x›bthU M©oY«

Ûs¥bgW« rh¤Âa¡ TWfë‹ mo¥gilæš (Risk weighted) fz¡»l¥g£l ãYitæYŸs muR c¤Âuthj§fŸ Kªija M©o‹ bkh¤j tUthŒ¡ fz¡F tuÎfëš 75 rjÅj« mšyJ khãy

bkh¤j

c‰g¤Â

kÂ¥Õ£oš

7.50

rjÅj«

Ït‰¿š

vJ Fiwthdnjh mªj msé‰FŸ mika¥bgw nt©L«. 31.3.2017

m‹W

cŸsgo

Ûs¥bgW«

rh¤Âa¡

TWfë‹

95 mo¥gilæš

fz¡»l¥g£l

ãYitæYŸs

muR

c¤Âuthj§fë‹ (Risk weighted guarantees) msÎ, Kªija M©o‹ bkh¤j tUthŒ tuÎfëš 4.37 rjÅjkhfΫ khãy¤Â‹ bkh¤j c‰g¤Â kÂ¥Õ£oš 0.43 rjÅjkhfΫ cŸsJ. KoÎiu khãy¤Â‹

bghUshjhu«

ts®¢Á¥

ghijæš

bkšy

K‹nd¿¢ brštij, Ïilæš j‰fhèfkhd ËdilÎfŸ V‰g£l nghÂY«, 2012-2013 M« M©oš 4.85 rjÅjkhf ÏUªj khãy bkh¤j c‰g¤Â k¥Ë ts®¢Á é»jkhdJ (ãiyahd éiyfë‹ mo¥gilæš), 2017-2018 M« M©oš 8.03 rjÅjkhf mÂfç¤JŸsJ bjëth¡F»wJ. tâf tçfŸ k‰W« khãy Ma¤Ô®it M»at‰¿‹ Ñœ bgw¥gL« tuÎfëš FiwÎ V‰g£ljhš, 2017-2018 M« M©oš khãy¤Â‹

brhªj



tUthæš

F¿¥Ãl¤j¡f

Åœ¢Á

V‰g£LŸsJ. ÏJ, tUthŒ tuÎfëš v®kiw¤ jh¡f¤ij V‰gL¤ÂÍŸsJ.

nkY«,

gÂdh‹fhtJ

ã¡

FGé‹

gçªJiufshš k¤Âa muR khãy§fS¡F g»®ªjë¡f¡Toa ãfu tç tUthæš jäHf¤Â‹ g§F FiwªjJ k‰W« k¤Âa muR bghW¥ng‰F« £l gâfëš khãy muÁ‹ g§F ca®ªjJ M»ait khãy muÁ‹ ãÂãiyia gh¤JŸsJ. VHhtJ k¤Âa CÂa¡FGé‹

gçªJiufis

brašgL¤Âajhš

r«gs§fŸ

k‰W« XŒñÂa§fŸ ca®¤j¥g£lij¤ jéu, Ïju¢ bryÎfë‹ gh§F ãiyahf cŸsJ.

Ϫj Rz¡fkhd NœãiyæY«,

x£Lbkh¤j ãÂ¥ g‰wh¡Fiw, ãfu¡ fl‹, khãy¤Â‹ bkh¤j c‰g¤Â

k¥Ú ãYitæš cŸs

bkh¤j¡

fl‹

é»j«

96 M»ait mDk¡f¥g£l msé‰FŸnsna f£L¥gL¤j¥gL«. khãy¤Â‹ ã ãiyikia nk«gL¤Jtj‰F têtif brŒÍ« éiuthd tifahd

bghUshjhu

ts®¢Áia

elto¡iffisÍ«

mila

bjhl®ªJ

nkyh©ikia tY¥gL¤J«. *****************

muR

mid¤J

vL¤J

ãÂ

܆ìõ¬í - Þ¬ìŠð†ì è£ô GF Gôõóˆ F†ì‹ (Ï𣌠«è£®J™) 2016-2017 èí‚°èœ

2017-2018 èEŠ¹èœ

2017-2018 F¼ˆî ñFŠd´

1,62,480.38 1,19,108.84

1,40,231.13 95,855.17

1,69,837.22 116,143.54

1,55,824.70 109,460.37

1,81,322.91 1,28,033.85

109,815.20

85,941.41

103,086.46

98,693.24

9,293.64

9,913.76

13,057.08

10,767.13

43,371.54

44,375.96

53,693.68

ðƒAìŠð†ì õKèœ

24,583.87

24,537.76

àîM ñ£Qò‹

18,787.67

19,838.20

2016-2017 èEŠ¹èœ

kh®¢ - 2018

õ¼õ£Œ ñ£GôˆF¡ ªê£‰î õ¼õ£Œ õK õK Ü™ô£î¬õ

ñˆFò ÜóCìI¼‰¶ ªðøŠð´ð¬õ

Íôîù õó¾èœ

2018-2019 èEŠ¹èœ

2018-2019 õó¾ ªêô¾ˆ F†ì ñFŠd´

2019-2020 èEŠ¹èœ

2020-2021 èEŠ¹èœ

1,76,251.48 1,23,917.52

1,97,117.11 1,37,964.40

2,20,322.72 1,53,431.57

114,730.41

112,616.41

126,098.24

140,972.10

13,303.44

11,301.11

11,866.16

12,459.47

46,364.32

53,289.06

52,333.96

59,152.71

66,891.15

31,035.13

27,099.72

31,035.13

31,707.09

36,463.15

41,932.63

22,658.55

19,264.60

22,253.93

20,626.87

22,689.56

24,958.52

,0.79

172,740.18

174,954.70

204,480.99

170,256.64

204,499.30

1,91,107.78

210,420.78

2,31,794.52

ê‹ð÷ƒèœ (è™M‚è£ù ñ£Qòƒèœ à†ðì)

45,749.28

40,123.67

60,231.11

45,159.95

60,964.78

52,171.18

57,649.15

63,702.32

æŒ×FòƒèÀ‹ 挾è£ôŠ ðô¡èÀ‹

20,721.32

18,432.11

27,778.91

21,568.57

27,649.09

25,362.20

27,936.46

30,772.01

áFò‹ Ü™ô£î ªêò™ð£´èÀ‹ ðó£ñKŠ¹èÀ‹

10,882.22

8,747.85

9,959.22

10,475.79

10,273.61

10,837.86

11,596.51

12,408.27

àîMˆ ªî£¬èèÀ‹ GF ñ£ŸøƒèÀ‹

64,808.09

64,363.83

77,698.86

70,662.74

77,335.77

75,722.76

81,780.58

88,323.03

8.57

79.21

22.44

23.68

24.68

23.63

25.52

27.56

28,202.80

20,709.49

30,567.49

24,297.70

30,028.39

28,282.76

32,525.17

37,403.95

2367.89

22498.53

-1777.03

-1931.79

-1777.03

-1292.61

-1092.61

-842.61

-10,259.79

-34,723.57

-34,643.77

-14,431.95

-23,176.39

-14,856.30

-13,303.67

-11,471.80

19,999.45

21,448.58

29,619.95

26,304.24

30,409.81

29,624.43

35,332.61

38,590.53

õ†®ò™ô£î ªêô¾

ã¬ùò õ¼õ£Œ„ ªêôMùƒèœ Íôîù 嶂W´ Gèó‚ èì¡ õöƒè™ GF‚ °Pf´èœ ºî¡¬ñ àðK(+) / ðŸø£‚°¬ø (-) õ†® ªê½ˆ¶î™ ªñ£ˆî õ¼õ£Œ õó¾èO™ ªê½ˆîŠð†ì õ†®ˆ ªî£¬è

12.31%

õ¼õ£Œ àðK(+) / ðŸø£‚°¬ø (-)

311.45

ªñ£ˆî õ¼õ£Œ õó¾èO™ õ¼õ£Œ àðK (+) / ðŸø£‚°¬ø (-)% GF àðK(+) / ðŸø£‚°¬ø(-)J™ / ðŸø£‚°¬ø (-)%

õ¼õ£Œ àðK(+)

GF àðK(+) / ðŸø£‚°¬ø(-) ñ£Gô ªñ£ˆî àŸðˆF ñFŠH™ GF àðK(+) / ðŸø£‚°¬ø(-) ñ£Gô ªñ£ˆî àŸðˆF ñFŠ¹ (GSDP)*

0.19% -1.03% -30,259.24 -2.43% 12,47,691.00

15.30%

-12,964.13 -9.24% -23.08% 56,171.35 4.20% 13,38,766.00

17.44%

-35473.27 -20.89% 55.20% -64,263.72 -4.14% 15,51,500.00

16.88%

-18370.27 -11.79% -45.10% 40,736.18 2.82% 14,45,227.00

16.77%

-25334.85 -13.97% 47.28% -53,586.20 -3.17% 16,89,459.00

16.81%

-17490.58 -9.92% 39.32% -44,480.73 -2.79% 15,96,253.00

17.92%

-17203.72 -8.73% 35.37% -48,636.28 -2.76% 17,63,062.00

17.52%

-13501.00 -6.13% 26.97% -50,062.33 -2.57% 19,47,302.00

Tamil Nadu Budget 2018-2019 - Tamil Speech.pdf

Page 3 of 97. 3. gâfS« Ïaj muÁ‹ ts®¢Á¡ bfhŸifæš bjhl®aJ. K¡»a¤Jt¤ij¥ bgW«. 3. gy rthyhd NœãiyfS¡»ilna, Ïaj tuÎ-bryΤ. £l m¿¡if rk®¥Ã¡f¥gL»wJ. gzkÂ¥ÃH¥ò ...

878KB Sizes 5 Downloads 669 Views

Recommend Documents

Tamil Nadu SSLC Time Table 2014 Tamil Nadu ... - Oddanchatram.in
Apr 7, 2014 - Date. Paper. Monday, March 03, 2014. Tamil 1st Paper. Wednesday, March 05, 2014. Tamil 2nd Paper. Thursday, March 06, 2014. English 1st ...

Tamil Nadu
has increased from 3,060 kg ha"1 in 1989-90 to 4,442 kg ha"1 in 1997-98. Quadratic model was fitted to understand the spatial variation in total energy consumption and yield. It was found out that the productivity level was proportionately reducing b

tamil-nadu-budget-2014-15.pdf
Page 2 of 10. 2. opportunity to present the Budget for the fourth. consecutive year. 2. This Government will soon be stepping into. the fourth year of its tenure, after completing three most. successful years. I can declare with great pride that our.

TAMIL NADU ELECTRICITY OMBUDSMAN - TNEO
Consumer Grievance Redressal Forum,. Chengalpattu EDC, ... The Assistant Director (Computer) - FOR HOSTING IN THE WEBSITE. Tamil Nadu Electricity ...

TAMIL NADU ELECTRICITY OMBUDSMAN - TNEO
Email : [email protected] Web site : www. tneo.gov.in. BEFORE THE TAMIL ... The Assistant Director (Computer) - FOR HOSTING IN THE WEBSITE. Tamil Nadu ...

of tamil nadu
sprayer (Aspee, Bombay) with a hollow cone nozzle using Ca. 500 1 of Spray fluid/ha. Two sprayings were given at ten days interval starting the first round on 45 ...

TAMIL NADU ELECTRICITY REGULATORY COMMISSION
Phone: ++91-44-28411376 / 28411378 / 28411379 Fax: ++91-44-28411377 email: [email protected]. Website: www.tnerc.gov.in. No.6/2013 ... The LT Tariff I-B is applicable to huts service connection and Tariff IV is applicable to LT agricultural ...

TAMIL NADU ELECTRICITY OMBUDSMAN - TNEO
Nov 26, 2011 - (x) She paid the amount on the date of submission of the application for tariff .... collection of CC charges at tariff V for a back period of one year. ...... The Assistant Director (Computer) – FOR HOSTING IN THE WEBSITE.

Tamil Nadu Board Matriculation Examination Tamil (Paper II) Sample ...
Tamil Nadu Board Matriculation Examination Tamil (Paper II) Sample Paper 1.pdf. Tamil Nadu Board Matriculation Examination Tamil (Paper II) Sample Paper ...

TAMIL NADU ELECTRICITY OMBUDSMAN - TNEO
Oct 11, 2011 - Email : [email protected] Web site : www. tneo.gov.in. BEFORE ..... 6) The Assistant Director (Computer) - FOR HOSTING IN THE TNEO WEBSITE.

TAMIL NADU ELECTRICITY OMBUDSMAN - TNEO
Nov 26, 2011 - (x) She paid the amount on the date of submission of the application for tariff ...... The Assistant Director (Computer) – FOR HOSTING IN THE ...

Tamil Nadu Tourism.pdf
Page 1 of 46. 1. IN THE HIGH COURT OF JUDICATURE AT MADRAS. Dated : 19.07.2016. CORAM: THE HONOURABLE MR.JUSTICE S.MANIKUMAR. and. THE HONOURABLE MR.JUSTICE D.KRISHNAKUMAR. T.C.A.Nos.321 and 322 of 2016. The Commissioner of Income Tax,. Chennai ... A

TAMIL NADU ELECTRICITY OMBUDSMAN - TNEO
Oct 11, 2011 - Forum, CEDC/West / on 27.05.2013. They have directed him ..... 6) The Assistant Director (Computer) - FOR HOSTING IN THE TNEO WEBSITE.

TAMIL NADU ELECTRICITY REGULATORY COMMISSION
TAMIL NADU ELECTRICITY REGULATORY COMMISSION. No.19A ... The LT Tariff I-B is applicable to huts service connection and Tariff IV is applicable to LT ...

TAMIL NADU GENERATION AND DISTRIBUTION ... - TANGEDCO
Nov 2, 2015 - The quantum of Bonus and Ex-gratia payable for the financial year. 2014-15 to the Workmen of the TANGEDCO covered by the Wage. Settlement has been considered in consultation with the Government. The Hon'ble Chief Minister has announced

(www.entrance-exam.net)-Tamil Nadu Board Matriculation Exam ...
There was a problem previewing this document. Retrying... Download. Connect more apps... (www.entranc ... Paper 2.pdf. (www.entrance ... e Paper 2.pdf. Open.

TAMIL NADU PUBLIC SERVICE COMMISSION ... - TNPSC
Apr 28, 2015 - Candidates should apply only through online in the Commission's Website ... candidates are requested to fill in the Online application form with ...

Tamil Nadu Agricultural University
Aug 31, 2016 - Bidding documents can be downloaded from the Websites. a. Last date and time for ..... Taxes and Duties. 32. Training / Capacity Building .... necessary to meet specification requirements free of cost to the Purchaser. 7.4 The ...

TAMIL NADU HOUSING BOARD RECRUITMENT NOTIFICATION ...
TAMIL NADU HOUSING BOARD RECRUITMENT NOTIFICATION 2017 - www.kalviminanjal.blogspot.in.pdf. TAMIL NADU HOUSING BOARD RECRUITMENT ...

Tamil Nadu Public Service Commission Recruits Automobile ...
Tamil Nadu Public Service Commission Recruits Automobile Engineer.pdf. Tamil Nadu Public Service Commission Recruits Automobile Engineer.pdf. Open.

FCI Tamil Nadu Notification.pdf
There was a problem previewing this document. Retrying... Download. Connect more apps... Try one of the apps below to open or edit this item. FCI Tamil Nadu ...

TAMIL NADU GENERATION AND DISTRIBUTION ...
Copy to Superintending Engineer/Kallakurichi EDC. Copy to Superintending Engineer/Thiruvarur EDC. Copy to Superintending Engineer/Thiruvannamalai EDC. Copy to Superintending Engineer/Gen.Cir./Kundah. Copy to Superintending Engineer/Chennai EDC/South.

tamil nadu generation and distribution corporation ... - TANGEDCO
Dec 12, 2014 - Sub: TANGEDCO – Establishment - Class-III service –. Selection ... The Director/Tamil Nadu Electricity Board Printing Press. All Branches.

finance [salaries] department - Tamil Nadu Government Portal
Apr 27, 2015 - Government of India, Ministry of Personnel, Public Grievances & .... The Secretary, Tamil Nadu Public Service Commission, Chennai-600003.