ពះ
ច កកម
Cati
ស
ពះម
3 កសួងកសិកម រុ
ប
ញ់ និង េន
ទ
បទ នអនុវតបេចកវទ បព័នអ ក់ គប់ គងសតកណរែ ស
េរ បចំេ យ
យក នផ ពផ យកសិកម
សហ រ មួយ
វទ
ឧបតមេ យ
ន
វ
វ និងអភិវឌ ន៍កសិកមកម
គំេ ង រផ ពផ យកសិកម កម -អូ
លី
ក ត
អកេរ បេរ ងៈ បណត ិ វទ
ន
វ សុវុទ,ី វ
េ
ក សិត សុ
ព
វ និងអភិវឌ ន៍កសិកមកម
ទូរស័ពៈ ០២៣ ២១៩៦៩៣ អកស មបស មលៈ អុីែម៉លៈ
ក
រក សិទិ គប់ ៉ ងៈ
របស់ កសួងកសិកម
រុ
គប់បទ នអនុវតបេចកវទ ប
ញ់
និងេន
អ៊ូ ភិចហុង
[email protected] [email protected]
លបរេចទៈ ែខ កុមៈ
©
ន់ ផលេល ន, ក
ទ
ំ ២០០៦
(បអប)
េហយសំេរចផល់េ
ស់កមសិទិ ។ ល់សំេណសុផ ំ លិតបែនម តវសុំ រអនុ
;
ំងអស់រួម ំងឯក
រេនះ កមសិទិ
យ យក នផ ពផ យកសិកមេធ
តសិទិ មុន ពី យក នផ ពផ យកសិកម ។
បុពក កសួងកសិកម រុ
ប
ញ់ និង េន
អភិវឌ ន៏អនរ តិ (AusAID) ២០០៦)
ែដល
េ លនេ
ប័ន
យវមជ
និងវសហមជ
រ
ពិេ
ះេ
មកពី យក នជំ ញ រដ៏
ន
ស់កង របណះប
បល់
មរយៈ រវ គ បព័នេក ត-បរ
និងឯក ពយល់ ពមពីគណៈកម របេចកេទសែដល ប
ញ់ និង េន
ន ជត
ស នីតិ វធី យកេ េ ប
យប
ន
រៈ បេ
ក់េ មូល ន ។
ជន៍ រួមស
ត់បនយ ព កី ក សប មយុទ
សចតុេ ណរបស់ ជរ ភិ ល ។
កសួងកសិកម រុ
ប
ប់ម នីកសិកមេខត- កងយកេ
ចំេ ះមុខ ែដល ប កសិករេយងកំពង ុ បឈមមុខេ កង រេធផលិត សនិសុខេស ង និងបេងន
អក ក់ព័ន
ស ព
បដល់ ប កសិករ និងផលិតករ ែដលរស់េ កងតំបន់ នស នុពល ព
ស េសដកិចសងម និង ត មវ រ ំ ច់ ក់
ស់ កង រចូលរួមេ ះ
រេ លស
ន
ទ និងអក ក់ពន័េផ ងៗេទ ត។
ប់ជួយដល់ ម នីកសិកម សក និង ក់ រ បតិបតិេ មូល ន
កមកសិកម ពិពិធកមកសិកម េដម ី
ឯក
នស
រេ លែដលពិពណ៌ អំពី ព័ត៌ ន បេចកេទស វធី
ដូេចះបទ នអនុវតបេចកវទ េនះ េប
នខិតខំ ៉ ងេពញទំហឹង
ល និងផ ពផ យបេចកេទសថីៗ កងបំណងេផរចំេណះដឹង ព័ត៌ ន និងបេចកវទ
កសិកម ម គប់រូប ពឱ សប មលកខណភូមិ
នទី២ (២០០១-
ងែផន រផ ពផ យកសិកម សប ម
ររបស់ ជរ ភិ ល
ៃន កសួងកសិកម រុ
យ ស
រេរ បចំក
ប់ រ
នចង កងេ យអកជំ ញឯកេទស (Suject Matter Specialist) នឹង តវ
រៈសំ ន់េនះ គឺ ឯក
និងែផន រថវ ចំ
លី ជំ
លីស
បទ នអនុវតបេចកវទ េនះេឡង។
បទ នអនុវតបេចកវទ េនះ នឆង រពិនត ិ
-អូ
និង បព័នផ ពផ យកសិកមេ កម
សមត ពម នីផ ពផ យកសិកម
ក់ឃុំ ស ត់ និង នចង កង
ឯក
មកិចសហ រ ំ ទពីទី ក់ រអូ
មរយៈគំេ ង រផ ពផ យកសិកម កម
នេ លេ ព ងឹង
េដម ីេធ រព ងឹង
ទ េ
ញ់ និងេន
ទ
ំ ទនូវឯក
ប់ម នីកសិកម សក េខត- កង អង រេ
ក់ចំណ ូល គ
រ
ពិេសសរួមចំែណក
របទ នអនុវតបេចកវទ េនះ ែដល
រ ភិ ល
ក់ រ បតិបតិ
ំងអស់យកេ អនុវតកង រេផរបេចកវទ ដល់ ប កសិករេ ជនបទឱ ទូលទ ំ ូ
េ មូល ន និង យ និងទទួល ន
ែផ ល បេសរ បកបេ យកីសង ឹម។ រដម នី
រមក ក េពញៃន បអប គឺ “បទ នអនុវតបេចកវទ ”។ បអប ពន ល់ពីរេប បអនុវតបេចកវទ ជួយេ ះ
យប
ែផកកសិកមរបស់កសិករ។
បអប
ផកនូវព័ត៌ នបទ ន
និងសំ រៈស
ផ ពផ យេផរបេចកវទ េនះេ កសិករ។ េ លគំនិតៃនបអប គឺេដម ីផ ពផ យដល់ឃុំ ទូ ំង ពះ
ច កកម ។ បអប តវ នេគសរេសរស
ប់េ
លកណៈដូច ងេ
ចយកេ អនុវត នេ
x
ម -បអប
ស់ នេ យ គប់ែផកែដលបំេ រ រេ
x
យយល់- យ សលកង រផល់នូវព័ត៌
ន
ទិ ពេ យែផកេ
បព័ន គប់ គងព័ត៌ របស់កសិករ។
x
វទ
ន
អង រេ
x
ទី ក់ រ
ប
វ
មប
មមូល ន
ែផកកសិកមសំ ន់ៗរបស់កសិករ មរយៈ បភព
ច កកម ។ បអប
នេ
x
វ តិ
ន
ម
ប័ន
ដូច ងេ
មៈ
កមវធីផ ពផ យ
x
ស់ជំនយ ួ
x
ែផកឯកជន
វអនរ តិ
បអប តវ នសរេសរេ យអកឯកេទសែដល ធន៍លៗស
ែដលផកនូវព័ត៌
(FSMIS)
ែផកកសិកមរបស់កសិករ តវ នេគវ គ មរយៈ រវ គ បព័នេក ត-
រ ភិ ល វ
ច កកម
តវ ន គប់ គងេ យ យក នផ ពផ យកសិកមៃន កសួងកសិកម រុ នបទពិេ
ធន៍េ កង ពះ
ប
ច កកម
ញ់ និងេន
ទ។
។ ដូេចះ បអប
ប់អនុវតបេចកវទ ។ បអប តវ នឆង ត់ រ តត ពិនត ិ របស់ កម រ រ
បអប ប ប់មកអនុមត ័ និងអនុ មមូល ន។
ន
នសំ ន់ៗ
កមកសិករ
x
ផកនូវបទពិេ
ស់។ បអប
គប់ទីកែនងកង ពះ
នរបស់ យក នផ ពផ យកសិកម
ក់ឃុំ (AEA) េ ទូ ំង ពះ
x
បអប
ចេ ប
តវ នកំណត់
សំ ន់ៗ
រ ភិ ល
ម េនះ ៖
ចបត់ែបន ន-បអប
េ ចនដូច
បរ
មមូល នេ ប
x
បអប
ប់ឱ ម នី
សក និងេខតេ
យម នីផ ពផ យ អង រេ
និងែផកេផ ងៗេទ ត ែដលបំេ រ រេ កងវស័យអភិវឌ ន៏កសិកម េ
េដម ី
តេ យ កសួងកសិកម រុ
ប
ញ់ និងេន
ទ ស
ប់េ ប
ស់េ
តិ
អតបទ
1> esckþIGFib,ayTUeTA .............................................................................................................................................. 1 1>1 esckþIepþIm ³ ------------------------------------------------------------------------- 1 1>2 Gtßn½yénbec©kviTüaRbB½n§GnÞak;RKb;RKgstVkNþúrERs ³ ------------------------------------------- 2 1>3 eKalbMNg nigsar³RbeyaCn_énRbB½n§GnÞak;RKb;RKgstVkNþúrERs ³ ---------------------------------- 2 1>4 lkçN³smRsbénbec©kviTüaRbB½n§GnÞak;RKb;RKgstVkNþúrERs --------------------------------------- 2 2> karGnuvtþn_bec©kviTüaRbB½n§GnÞak;RKb;RKgstVkNþúrERs ............................................................................. 5 2>1 karkMNt;tMbn; nigTItaMgRbB½n§GnÞak;RKb;RKgstVkNþúrERs ----------------------------------------- 5 2>1>1 karkMNt;tMbn;ekSRtbrisßan ----------------------------------------------------------- 6 2>1>2 kareRCIserIsTItaMgkUnERs ------------------------------------------------------------ 6 2>2 karerobcMdMNaMGnÞak;sRmab;RbB½n§GnÞak;RKb;RKgstVkNþúrERs ---------------------------------------- 7 2>2>1 karkMNt;RbePTBUC ---------------------------------------------------------------- 7 2>2>2 karkMNt;eBlevla nigbec©keTsdaMduH -------------------------------------------------- 7 2>3 bec©keTserobcMRbB½n§GnÞak;RKb;RKgstVkNþúrERs ------------------------------------------------ 8 2>3>1 bec©keTseFVIGgÁb; ----------------------------------------------------------------- 8 2>3>2 bec©keTserobcMr)aMgpøasÞic ---------------------------------------------------------- 11 2>3>3 bec©keTserobcMsmÖar³epSg² --------------------------------------------------------- 12 2>3>4 bec©keTstemøIgsmÖar³kñúgkUnERs ------------------------------------------------------ 12 2>4 karRtYtBinitü nigEfTaMknU ERsRbB½n§GnÞak;RKb;RKgstVkNþúrERs ------------------------------------- 14 2>4>1 karRtYtBinitükUnERsFI-b‘Í-eGs ------------------------------------------------------- 14 2>4>2 karEfTaMsmÖar³ ------------------------------------------------------------------- 15 2>5 karerobcMshKmn_GnuvtþRbB½n§GnÞak;RKb;RKgstVkNþúrERs ----------------------------------------- 15 2>5>1 karkMNt;ksikrcUlrYm -------------------------------------------------------------- 16 2>5>2 karerobcMÉkPaBkñúgRkumksikr -------------------------------------------------------- 16 2>5>3 dMeNIrkarGnuvtþn_FI-b‘Í-eGsrbs;Rkumksikr ---------------------------------------------- 17 3> \T§iBlénbec©kviTüaRbB½n§GnÞak;RKb;RKgstVkNþúrERscMeBaHshKmn_ ................................................. 19 3>1 \T§iBlEpñkesdñkic© sgÁm rbs;RbB½n§GnÞak;RKb;RKgstVkNþúrERs------------------------------------ 19 3>1>1 sar³RbeyaCn_Epñkesdækic© sgÁm ------------------------------------------------------ 19 3>1>2 karcMNayelIkarGnuvtþn_FI-b‘Í-eGs --------------------------------------------------- 20 3>1>3 karviPaKesdækic©elIkarGnuvtþn_FI-b‘Í-eGs ----------------------------------------------- 20 3>1>4 ktþararaMgmYycMnYnkñúgdMeNIrkarGnuvtþn¾FI-b‘Í-eGs------------------------------------------ 21 3>1>5 Ey:nD½renAkñúgdMeNIrkarGnuvtþn¾FI-b‘Í-eGs ----------------------------------------------- 22 3>2 \T§iBlEpñkbrisßanénRbB½n§GnÞak;RKb;RKgstVkNþúrERs-------------------------------------------- 22
3>2>1 \T§iBlviC¢manelIbrisßan ------------------------------------------------------------ 22 3>2>2 \T§iBlGviC¢manelIbrisßan ---------------------------------------------------------- 22 4> karpSBVpSaybec©kviTüaRbB½n§GnÞak;RKb;RKgstVkNþúrERs ....................................................................... 24 4>1 viFIsaRsþkñúgkarepÞrbec©kviTüaRbB½n§GnÞak;RKb;RKgstVkNþúrERs-------------------------------------- 24 4>1>1 karENnaMbec©kviTüaFI-b‘Í-eGs dl;shKmn_ksikrTUeTA ------------------------------------- 25 4>1>2 karerobcMRkumksikrGnuvtþFI-b‘Í-eGs --------------------------------------------------- 26 4>1>3 karbNþúHbNþalRkumFI-b‘Í-eGs ------------------------------------------------------- 26 4>1>4 TivaERsbgðajBIFI-b‘Í-eGs ---------------------------------------------------------- 27 4>2 tRmUvkarFnFanenAkñúgkargarpSBVpSay------------------------------------------------------ 28 4>2>1 Pñak;garpSBVpSay ----------------------------------------------------------------- 28 4>2>2 fvikasRmab;kareFVIbgðaj ----------------------------------------------------------- 28 4>2>3 ÉksarpSBVpSay ----------------------------------------------------------------- 30 5> karcMNayelIkarGnuvtþn_bec©kviTüaRbB½n§GnÞak;RKb;RKgstVkNþúrERs ............................................... 30 5>1 karcMNayelIsmÖar³ nigkmøaMgBlkmμsRmab;erobcMRbB½n§GnÞak;RKb;RKgstVkNþúrERs ----------------------- 30 5>1>1 karcMNayelIsmÖar³FI-b‘Í-eGs ------------------------------------------------------- 30 5>1>2 karcMNaykmøaMgBlkmμsRmab;FI-b‘Í-eGs------------------------------------------------31 5>2 karcMNayelIkargarpSBVpSay ------------------------------------------------------------31 5>2>1 karcMNayelIkarENnaMbec©kviTüaFI-b‘Í-eGs ---------------------------------------------31 5>2>2 karcMNayelIkarerobcMRkumFI-b‘Í-eGs --------------------------------------------------31 5>2>3 karcMNayelIkarbNþúHbNþalRkumFI-b‘Í-eGs --------------------------------------------- 32 5>2>4 karcMNayelITivaERsbgðajBIFI-b‘Í-eGs ----------------------------------------------- 33
១. េសចកីអធិប យទូេ ១.១ េសចកីេផម ដំ
ំ សវ ដំ
បេទសកម
ំចម ង ងេគេ កងតំបន់
ែដលកសិករ ប ណ
សុី គ
៨៥ គរយ
ដល់ រ
នកងតំបន់
សុី គ
យ
សតកណរ
ស
ប់
ំ សវ មូល ន
ំ សវរបស់កសិករដ៏ធន់ធរ កងតំបន់ផលិតកម សវ
េគយ៍ (Geddes, 1992) និងជះឥទិពល អវជ
នផលប៉ៈ ល់ ៉ ងធន់ធរដល់ដំ
ំ សវេ មុនេពល បមូលផល
ចផះេឡងខស់បំផត ុ េ កង លៈេទស ក់
ក់
ន
ៃនៃផដីផលិតកម សវសរុប តវទទួលរងនូវ របំ ញេ យ ន រេកនេឡងចំេ ះកសិករ
ក់ៗ
។
ផលិតផល សវ ៉ ងធន់ធរ ែដល រ ត់បង់េនះ
et al., 1999) ។ ទនឹមនឹងេនះ វធី កណរផងែដរ
ំ សវ ប
ណ មធ ម ០,១
គរយ
រសតកណរ េរ ង ល់ ំ េហយផល ប៉ះ ល់
កង ំ១៩៩៦
រផះេឡងៃនសតកណរ នបំ ញនូវ
ចចិ ឹមជី វតមនុស
សមួយចំនួនក៏ តវ នេ ប
ែតលទផលៃន រអនុវតន៍ រ រេនះ
េហយ ប កររបស់
មួយ (Jahn et al., 1997; Jahn et al.,
ៃផដី ដ ំ ុះដំ
1999; Lam et al., 1990) ។ េ កង បេទសកម
ច
ំសំ ន់ទ១ ី
នសនិសុខេស ង ប ត ំ ប ំ ន់ េ យរួម ំង បេទសកម ផងែដរ (Leung et al., 1999) ។
ចេធេ
េនះ
េហយ ដំ
បកបរបរកសិកមេ យពឹងែផកេលដំ
(Javier, 1997) ។ សតកណរ ក ចៃ ងបំ ញដំ មួយចំនួនៃន បព័នេក តបរ
េគយ៍
ន ៥០.០០០ ក់ កងមួយ ស់េដម ទ ី ប់
ំ (Jahn
ត់ពី របំ ញ របស់សត
ក់បីដូច មិន ន់េឆយតបេ
យ ន ំង េ នឹង
េសចកី តវ ររបស់សហគមន៍កសិករេ េឡយេទ ។ េដម ីទប់ វ ន រ ំងេនះ
ត់នវូ របំ ញរបស់សតកណរេលដំ ចយកមកអនុវតេ
ំ សវ
មេពលេវ
ម
នវ ន រ េ ចនកង រអនុវតន៍ េហយ ន ពភូមិ
មក មិតជីវ ពរស់េ របស់កសិករ ។ វ ន រ ំងេនះរួម េម និច វ ន រជីវ ច កកម
ស
មល័កខ័ណបរ
ន និង
ន វ ន រ ដ ំ ុះ វ ន រ រូប
ស ឬ
ស និង វ ន រគីមី ែដលកំពុងែតអនុវតេ យកសិករកង បេទសៃន ពះ
។ េលសពីេនះេទ ត វ ន រ ងេលេនះក៏ តវ នេធ រែកលំអ បនប ប់ េ យ
សហ ររ ងអក
វ
វ ផ ពផ យ និងសហគមន៍កសិករ េដំម ីេធ រ គប់ គងសតកណរែ សេ
ន រ
យ ន់ែត
ន បសិទ ពខស់បែនមេទ ត (Jahn et al., 1999) ។ បព័នអ ក់ គប់ គងសតកណរែ ស រូប
សមួយ បេភទ ែដល
ដំ
ំ សវតំបន់ទំ ប ។ វធី
េ យរួមប ល បេទសកម េ យ
(Barrier
System-TBS)
នស នុពលកង រ ត់បនយប សេនះ តវ នេគេធ រពិេ ។
ផល់នូវ
រៈ បេ
ធន៍
កណរ ន់ែត
គឺ
វ ន រ
សតកណរេ កង បព័នេក ត បរ វ
វេ ប
បេទស
សុី គ
ន ដ ំ ុះ េគយ៍
ជន៍ េ ចនដល់សហគមន៍កសិករ ែដលទទួលរងេ
រសតកណរ ំងែផកបេចកេទស េសដកិច សងម និងបរ
ៃនបេចកវទ
(ធី-ប៊-េអស)
ន ។ េនះ
និង រេរ បចំ លកណៈសហគមន៍ តវេធ ររួមប ល ន បសិទ ពខស់ ។
1
ះ
នន័យ
លកណៈបេចកេទស
េដម ីេធេ
យ រ គប់ គងសត
១.២ អតន័យៃនបេចកវទ
បព័នអ
ក់ គប់ គងសតកណរែ ស
បព័នអ ក់ គប់ គងសតកណរែ ស េ រូប
សមួយ បេភទ ស
ត់
ធី-ប៊-េអស (Barrier System-TBS) គឺ
ប់ គប់ គងសតកណរែ សែដលបំ ញដំ
វ ន រ
ំ សវេ មុនេពល បមូលផល ។
សំណប ុំ េចកេទសមួយែដលេ ប
ស់នូវរ ង ំ សិច អងប់ ប់ ំងរស់ និងដំ
ំអ ក់ េដម ី ប់សតកណរ
ែដលប មងចូលបំ ញកូនែ ស
។
ំអ ក់
លកណៈពិេសសរបស់ គឺ រេ ប
កណរែដលរស់េ ជុំ វញកូនែ សអ ក់ សេនះ (េ ប
វធី
ស់មុនេពល និងកងេពលសតកណរេធ របងកំេណត) ែដល
(កងរងង់ េដម ី
រធី-ប៊-េអស
ផល់នូវ
រៈ បេ
២០០ែម៉ តពីកូនែ សធី-ប៊-េអស)
Î
លបំណង និង
រៈ បេ
ៃន រេ ប
ស់
ច ជួយ ត់បនយេល ន
។
ជន៍រួមដល់ កមកសិករេ កងតំបន់េ ប
ស់ វធី
សេនះ
យន រៃន រអនុវត លកណៈសហគមន៍ ត មវ រ ំ ច់
នូវេសរ ព និងនិរនរ ពៃនបេចកវទ
១.៣ េ
េដម ី ក់ ញសត
(កូនែ ស បព័នអ ក់រ ង ំ សិច) និងេពល េវ
ៃន រកេកត ប ករសតកណរ និង ត់បនយ របំ ញរបស់ េ យ
ស់ដំ
។
ជន៍ៃន បព័នអ
ផល់នូវេ ល រណ៍បេចកេទស
ក់ គប់ គងសតកណរែ ស
និងផ ពផ យពី រ គប់ គងសតកណរេ យេ ប
ស់ បព័ន
អ ក់ គប់ គងសតកណរែ ស (ធី-ប៊-េអស) ដល់ ក់ រផ ពផ យ េដម ីផ ពផ យព័ត៌
Î
េ
ន់សហគមន៍កសិករែដលទទួលរងេ
ឱ
ក់ រផ ពផ យេ ប
រ
ត់បនយផលប៉ះ ល់ដល់ប រ
េ
យ
ន មរយៈវ ន រមិនេ ប
ដល់កសិករ
១.៤ លកណៈសម សបៃនបេចកវទ
បព័នអ
ស់ សំេ
ំពុលគីមីកសិកម ត់ប ់ នយនូវ រចំ
យ
ក់ៗ កង រ គប់ គងសតកណរ ។ ក់ គប់ គងសតកណរែ ស
វធី
ស
ម មួយ បេភទែដល
ឹ និងធន ន) និងផល់់នូវ សវ គប់លំ ប់ ក់ (ចំេណះដង
រៈ បេ
ែដលសិតេ កង និងជុំ វញរងង់កូនែ ស បព័នអងប់រ ង ំ សិចច
ចអនុវត នេ យកសិករ
មរយៈ រែចករែលក រចំ
យ ង ំ ស
យ នេ ចនកែនង សេពញតំបន់ ។
2
ដ ំ ុះដំ
ជន៍ លកណៈសហគមន៍ដល់ កម កសិករ យប
ណ ២០០ ែម៉ ត (Singleton et
al., 1999) ។ េហតុដូចេនះ យន រៃន រអនុវតន៍ លកណៈសហគមន៍ផល់នូវ
បេងនចំនួនៃន រអនុវតន៍េ
ំ សវ
ជន៍
បព័នអងប់រ ង ំ សិច
ដល់ កមរបស់ ត់
ំ សវរបស់ ត់ ។
មរយៈ រ ត់បនយផលប៉ះ ល់ពស ី តកណរេលដំ
នយន រអនុវត លកណៈសហគមន៍
យ នក មិតអតិបរ
អកទទួលអត បេ
រសតកណរេលដំ
ស់នូវបទ នអនុវតបេចកវទ េនះ េនះជួយដល់សហគមន៍កសិករ
កង របេងននូវេសដកិច គ
និងជ មញេ
ះេ យ
ន
រៈ
និងក
រៈ បេ
ង ំ ពលកម
ជន៍ អតិបរ និង មរយៈ រ
ំ
លកណៈភូមិ
សៃនតំបន់អនុវត
បេចកវទ េនះ
តវ នផល់់អនុ
និងតំបន់ទំ បពឹងែផកេលរបបទឹកេភ ង គួរេ
សន៍េ
យ
ន រអនុវតន៍េ កងតំបន់ទំ បេ
េហយ តំបន់ែដលទទួលរងនូវ របំ ញពីសតកណរកងក មិតមួយ
យកត់សំ ល់ (Singleton et al., 1999) ។ េ កង បេទសកម
សិតេ កងតំបន់ទំ បេ
ច សព
គរយៃនៃផដី ដ ំ ុះដំ សតកណរ នេកត
និងទំ ប់ពឹងែផកេលរបបទឹកេភ ង
ំ សវសរុបកង បេទសកម
ន មប
1999) ។ លកណៈភូមិ
តំបន់ ដ ំ ុះដំ
(Javier, 1997) ។ េ យែឡក
េខតមួយចំនួនកង បេទសកម
ស
ណ
៨៥,៧
របំ ញរបស់
ែដលសិតេ កងតំបន់ទំ ប (Jahn et al.,
សេនះ ផល់នូវស នុពលខស់កង រេ ប
ស់នូវបេចកវទ
បព័នអ ក់ គប់ គង
ំ សវរបស់កសិករ ។
យ សលៃនលកណៈបេចកេទស រៈ បព័នអងប់រ ង ំ សិចរួម
េ ចន យនឹងរកទិញ នេ នលកណៈ
ន រ ង ំ េ ស៊ូ សិច អងប់ ដំ
ំអ ក់ ។ ស
មតំបន់រស់េ របស់កសិករ ។ បេចកេទសៃន រតេមងស
ម ចំេ ះកសិករ
េ យែឡក
ែដល ត់
ចអនុវត ន លកណៈបុគល
រៈ ំងេនះ គ រៈេ កងកូនែ ស
និង លកណៈសហគមន៍
។
ដំេណរ រៃន រអនុវតន៍ បព័នអ ក់ គប់ គងសតកណរែ ស សបេពល មួយនឹងដំេណរ រ
ៃនផលិតកម ដំ ម ៉ ងេទ ត េ
ំ សវ គេ ចន
ែដល គប់ដណប់ ប
សតកណរែ ស (ធី-ប៊-េអស) េដម ី គប់ គងសតកណរែ សែដលបំ ញផលិតផលដំ ព
ច សពបែនម
ំ សវរបស់ ត់ ែដលអនុ
តេ
យ ត់
នលទ ពអនុវត ននូវ រ រេ ចន បេភទ ។
ែផកមួយចំនួនៃនលកណៈបេចកេទសេនះកំពង ុ ែត តវ នអនុវតេ យកសិករផងែដរ
ែដលេធ
យ ត់ ន់ែត យយល់ពី បព័នអ ក់ គប់ គងសតកណរែ សេនះផងែដរ ។ លកណៈេសដកិចៃន បព័នអ រចំ
ដុ
ក់ គប់ គងសតកណរែ ស
យេល រអនុវតន៍ បព័នអ ក់ គប់ គងសតកណរែ សេនះ
េមរក (៤.០០០ េរ ល = ១ដុ
ចំ
យេលក
កសិករេឡយ ។ (៤រដូវ ដ ំ ុះដំ រចំ
យក
ង ំ
ពលកមកង រអនុវតន៍ រ ចំ
និងស
យេនះនឹង តវ ត់ប ់ នយ េ យ
ំ សវ) និងេ េពលែដលកសិករ
ៃផដី ប
រៈប ប់បន ំែដល រស
រៈរបស់
រៈ បេ
ចេ ប
ស់ នពី ២ េ
កម
៤ដង
និង សបេពល មួយនឹង
ជន៍កង រ ត់បនយ របំ ញរបស់សតកណរេលដំ
េ យមិនសំេ ែតកូនែ សធី-ប៊-េអសេឡយ (កូនែ សទទួលអត បេ
េគយ៍ នប ញ ណ ១០ ហិក
ចរក នកងតំបន់រស់េ របស់
ចអនុវត រ រេនះ លកណៈសហគមន៍ ។ េ យែឡក
ែដលសិតកងរងង់ ២០០ ែម៉ ត ពីកូនែ សធី-ប៊-េអស ។ សុី គ
៥០
ំ សវរបស់ ត់ ។
ធី-ប៊-េអសផល់នវូ ស់
ណ ៣៥ េ
ប់កូនែ សធី-ប៊-េអសមួយ េ យមិនប ល រ
ង ំ ពលកមនឹង តវ ត់បនយេ េពលែដលកសិករេធ រ
ដំេណរ រ ផលិតកមដំ
តំបន់ែដលេ ប
េមរក) ស
នចំនួន ប
ធី-ប៊-េអសមួយ
េហយទិនផល សវនឹង
េ កងល័កខ័ណតំបន់ទំ បេ
ច
ម រ
វេ
មប
ជន៍ កូនែ ស បេទសកងតំបន់់
នឥទិពលកង រ ត់បនយ រ ត់បង់ទិនផលេល
ន រេកនេឡង ប
.
ច សព (Singleton et al., 1999)
3
វ
ំ សវេ កង
ណ ០,៣ េ
១ េ នកងមួយ ហិក
លកណៈបរ
នៃន បព័នអ
ក់ គប់ គងសតកណរែ ស
ធី-ប៊-េអសផល់នវូ យន រសម សបចំេ ះបរ េប ចប
ស់
ំគីមីកសិកម ។ េលសពីេនះេទ ត លេ
យ
នរស់េ របស់កសិករ
ជួយ ត់់បនយនូវ រេ ប
នផលប៉ះ ល់ ៉ ងធន់ធរដល់ប រ
ដល់សុខ ពមនុស សត
េដម ។ សត
ន បេ
នរស់េ របស់កសិករ
មរយៈ រអនុវតន៍េ យមិន ស់ វធី
សេផ ងៗេទ ត ែដល
ែដល េំ
យ
ជន៍មយ ួ ចំនួនែដល ប់ នេ យ រេ ប
នេ ស់ វធី
ះ ក់ ស
តវ នេ ះែលង ។ លកណៈសម សបេផ ងៗ េ កង រេ ប េដម ីេ
យកសិករ
ែដលបំ ញដំ
ស់ធ-ី ប៊-េអស ចទទួល ននូវ
ំ សវរបស់ ត់
។
វធី រៈ បេ វធី
សេផ ងៗមួយចំនួនេទ តគួរ តវប ល មួយ រអនុវតន៍េនះ ជន៍ អតិបរ
េ កង រ រ រ
សេនះគួរែតអនុវតេ
មតំបន់ែដល
និងក
ត់សតកណរ
ន របំ ញពីសតកណរ
េលសពី ១០ គរយ ។ យន រៃន រអនុវតន៍ លកណៈសហគមន៍ ត មវ រ ំ ច់េ កង រអនុវតន៍ វធី
សេនះ េដម ី
ននូវេសរ ព និងនិរនរ ពរបស់
4
។
២.
រអនុវតន៍បេចកវទ
បព័នអ
េ កង រអនុវតបេចកវទ
ក់ គប់ គងសតកណរែ ស
បព័នអ ក់ គប់ គងសតកណរែ ស
លកណៈបេចកេទសេ កង រអនុវតន៍បេចកវទ
(ធី-ប៊-េអស)
េយងខំនឹងប ញពី
និងដំេណរ រៃន រេរ បចំសហគមន៍កសិករែដល តវ
អនុវតនូវបេចកវទ េនះ ។
បេចកេទសធី-ប៊-េអស រ ង ំ សិច
ភឺែ សជុំ វញធី-ប៊-េអស
ប
២៥ម
យទឹកទទឹង ០,៥ម
បែវងកូនែ សធី-ប៊-េអស ២៥ ម
អងប់ ប់សតកណរ
ដំ ដំ
ំអ ក់
បែវងកូនែ សធី-ប៊-េអស ២៥ម
េ កង រេ ប
ស់ធ-ី ប៊-េអស េ
កអក តវអនុវត មជំ ៊ ន បនប ប់ដូច ងេ
រេ ជសេរសតំបន់ និងទី ង ំ ធី-ប៊-េអស
២.១
ំអ ក់ធ-ី ប៊-េអស
រកំណត់តប ំ ន់ និងទី រកំណត់តប ំ ន់
បសិទ ពៃនធី-ប៊-េអស
ំង បព័នអ
3
េរ បចំស
2
រៈ និងកូនែ សធី-ប៊-េអស
ក់ គប់ គងសតកណរែ ស
និង រេ ជសេរសទី ង ំ កូនែ សធី-ប៊-េអស ។
មៈ
រ តតពិនត ិ និងែថ ំធី-ប៊-េអស
4
រអនុវតន៍របស់សហគមន៍ធ-ី ប៊-េអស
1
រេរ បចំដំ
ំជុំ វញធី-ប៊-េអស
បសិទ ពេនះនឹង
ក សំ ន់ែដលជៈឥទិពលដល់
ន រេកនេឡងេ េពលែដលេយង នកំណត់តប ំ ន់
ទី ង ំ សម សប មត មវ របេចកេទសែដល នកំណត់ដូច ងេ
5
ម។
និង
២.១.១
រកំណត់តប ំ ន់េក តបរ
ធី-ប៊-េអស តវ នផល់អនុ របំ ញពីសតកណរេលដំ គួរែត
នឯកស
ចំណីសំ ន់ស
េ
។
េហយ
នែតដំ
ចជួយ ក់ ញសតកណរេ
ំ សវ និងបេងននូវក មិតៃន រ រ រេលែ ស ដ ំ ុះដំ
រេ ជសេរសទី
និង តំបន់ែដលទទួលរងនូវ
គរយេ េលកូនែ សកងតំបន់មយ ួ ក់
លកណៈេនះ
ក់ ។ តំបន់េនះ
ំ សវប៉ុេ
ះែដល
យចូលេ កងកូនែ សដំ
ំ សវ នបរ
ំ
ណេ ចន ។
ំងកូនែ ស
យពី នកំណត់តំបន់ស
ប់អនុវតធី-ប៊-េអសរួច ល់
េរ បចំ បព័នអ ក់ គប់ គងសតកណរែ ស ដូច ងេ
ស់េ កងតំបន់ទំ ប
ំ សវ ចម ងេ េលៃផដីធំ
នៃន រ ដ ំ ុះដំ
អ ក់ែដល ដ ំ ុះដំ
យេ ប
ំ សវេលសពី ១០
ប់សតកណរ
២.១.២
សន៍េ
ន
។
តវេធ រេ ជសេរសកូនែ សស
ប់
រេ ជសេរសកូនែ សអ ក់េនះ តវែផកេលចំណ ុចមួយចំនួន
មៈ
កូនែ សែដលសិតេ កងតំបន់េ ជសេរសដូច ងេល
និង កូនែ សែដលទទួលរងនូវ រ
បំ ញ ៉ ង ំង ពីសតកណរពីមុនមក (ទី ង ំ ែដលសតកណរែតងែតបំ ញ)។ ជុំ វញកូនែ សេនះគួរ
េដម ីេ
នកូនែ ស េ ចនេទ តែដល ដ ំ ុះដំ
យ រអនុវតន៍ធ-ី ប៊-េអសផល់នូវ
រខូច តេ យ េ កងរងង់ែដល
រសតកណរ ។ នទំហំ ប
កូនែ សធី-ប៊-េអស តវ
៣ស ហ៍
មុនដំ
រៈ បេ
ំ សវ
ជន៍ អតិបរ
ណ ១០ហិក
។
ណ
១០ហិក )
កង រ ត់បនយ
មលកណៈបេចកេទស កូនែ សធី-ប៊-េអសមួយគួរសិត (កូនែ សធី-ប៊-េអសសិតេ ចំណ ុចក
នលទ ព គប់ គងទឹក ន និង
ំជុំ វញ
(ប
រសងមុនដំ
ចសងមុនេគ ន ប
ល)។ ណ ២ េ
ំជុំ វញ លកណៈពិេសសរបស់ធ-ី ប៊-េអសកង
រ ក់ ញសតកណរែដលសិតេ ជុំ វញ ។ កូនែ សធី-ប៊-េអសគួរ
នទំហំ ប
ណ ២៥ គុណ ២៥ ែម៉ ត ។ កូនែ សតូចេពក
បនយសមត ពកង រ ក់ ញសតកណរ ធី-ប៊-េអស េ យរួម ំងក
និងធំេពកេធេ
ង ំ ពលកមកង រេរ បចំស
កូនែ សធី-ប៊-េអសគួរសិតកងតំបន់ែដល
យខស់េលស
រៈ
រៈ និងែថ ំកូនែ ស ។
ច យ សលកង រ តតពិនត ិ
តំបន់ែដលសិតេ ទី ង ំ ជិត បភពសតកណរ ។
6
យ ន រចំ
ច ត់
ម នកូនែ ស និង
២.២ ដំ
រេរ បចំដំ ំអ ក់គឺ ដំ
ំអ
ក់ស
ប់ បព័នអ
ំ សវែដលេគ េំ កងរងង់កូនែ សធី-ប៊-េអស
ែដលរស់េ ជុំ វញកូនែ សធី-ប៊-េអស ។ ប
ណពី ២ េ
ពូជ សវស និង
ប់ដំ
រេរ បចំ និងសំ
ំ សវ
ែដល
ំជុំ វញ
ន រលូត
យ នសម សម តវអនុវត មចំណ ុចសំ ន់ៗដូច ងេ
ស់
មៈ
ន
យុ លខី
ច ក់ ញសតកណរ ន ។ ន
ពូជអុីែអ៊រ៦៦
យុ លខី និង
(
យុតិច ង
១២០ៃថ)
មិន ប ន់រដូវ
ទូេ
ពូជែសនពិេ រ
នកិន កអូប ចំណី ៉ ងសំ ន់ ស់របស់
យុ លែវង (ពូជ បៃពណី) ។
២.២.២
េ
ំអ ក់េ
ប់សតកណរ និងជួយ បេងនេល នៃន រលូត ងពូជ
ំអ ក់ តវេធ រ ដ ំ ុះមុនដំ
រ សតកណរែតងែតបំ ញេលដំ
ំអ ក់ ពូជែដល
ពូជែដលយកមកេ បរួម
ស
េដម ី នុយ ក់ ញសតកណរ
រកំណត់ បេភទពូជ
នកិន កអូបែដល
េដម ។ ពូជ
មលកណៈបេចកេទស ដំ
៣ស ហ៍ េ យ
មុនេគ ។ េ កង រេរ បចំដំ
២.២.១
ក់ គប់ គងសតកណរែ ស
បែដល
បេទសកម
រកំណត់េពលេវ បដំ
និងបេចកេទស
ំដុះ
ំ សវ តវ ប់េផមេ មុនេពល
បដំ
ចយកមកសងកងកូនែ សធី-ប៊-េអស តវ េពលេវ
ៃន រេរ បចំសំ
ប
ន
ំ សវជុំ វញរយៈេពលពី យុ ប
ន រែ ប បលេ
7
ណ ២០ េ
២០េ
៣០ៃថ
២៥ៃថ (ពូជទំេនប) ។
មរបបទឹកេភ ង (េ រដូវវស ) និង
េល នទឹកសំរក (េ រដូវ េរ បចំសំ ចេ
បប
ង ំ ) ។ កងករណីេនះ េដម ីេ
ក់ ែដល
បបនប ប់
យេធ រេ ជសេរសសំ
ប
ន
េពលែដល តវសងកូនែ សអ ក់ ែតពុំ េគេធ រ ដ ំ ុះមុន ។ េ រដូវ ពេ
(ប
យសំ
ណ ២-៤ ដង) ចេ ះ
បសម សប េ
តពី
កអក
ចទិញ សំ
ះេ ជុំ វញកូនែ ស ធី-ប៊-េអស េហយកូនែ សធី-ប៊-េអសសង មធម
ទី ង ំ លសំ
បគួរេធេឡងេ ែក រ បភពទឹក ែដល
ច គប់
ន់ស
បពីតំបន់េផ ងៗ ែដល មួយ េគ
ចេធ សវ
យ នមុនពី ៥-១០ៃថ ។ ច សពសំ
ប ន។
ប ។ បេចកេទសសងកូនែ ស
នលកណៈដូច េ នឹង រសងកូនែ សធម ផងែដរ ។ េ េពលសងកូនែ សអ ក់គួរទុកចេ ះេ
មបេ
យភឺែ ស បែវងទទឹង ០,៥ែម៉ ត ស
២.៣ បេចកេទសេរ បចំ បព័នអ ស ស
េ
ប់ េ
រសងកូនែ សអ ក់ តវ ប់េផមេធេ េពលែដលែ សជុំ វញ ប់េផម អ ក់
រយៈេពល ១០ៃថ ែដល
នដីែ សធំៗ សិតកងតំបន់
ង ំ ចំេ ះកសិករែដល
ច
ប់សងកូនែ ស អ ក់ ។ កងករណី ដល់
យុ លសម សបស នសំ
បសម សប មបេចកេទស េគ
រៈស
ប់េធ ប
យទឹក ។
ក់ គប់ គងសតកណរែ ស
ប់េរ បចំ បព័នអ ក់ គប់ គងសតកណរែ សរួម
រៈប ប់បន ំមួយចំនួនេទ ត ។ អកអនុវត រ រេនះ តវ រេរ បចំស
រៈ ំងេនះ ដូចែដល នអ ធិប យ ងេ
ន អងប់ ប់ ំងរស់ រ ង ំ សិច និង
ន រយល់ដឹងពីបេចកេទសមួយចំនួនេ កង
ម។
២.៣.១ បេចកេទសេធអងប់ អងប់ែដលេ ប េ
មវត
ស់ស
ប់ធ-ី ប៊-េអស
បេភទអងប់ ប់ ំងរស់ និង
នៃន ប កររបស់សតកណរ ។ ស
រៈសំ ន់ៗស
នចំនួន ៥-៨អងប់
ប់េធអងប់រួម
ន សំ
ស័យ
ញ់លួស ក
ែដករនងទំហំ ៤មីលីែម៉ ត លួសរស់ទំហំ ២មីលីែម៉ ត លួសសរៃស និងរ បឬស ី ។ សំ សំ
ញ់លស ួ ក
ញ់លស ួ ក
ខុស េ
មតៃម
ប ក់ ែត
ែដល
ចយកមកេ ប
ស់
ន ៣ បេភទេផ ង គឺ សំ
េរទំហំ ១សង់ទីែម៉ ត និងសំ
ញ់លស ួ ក
និងគុណ ពរបស់
ញ់លស ួ ែដល
។
សំ
ន បសិទ ពខស់ ងេគ ។ ចំែណកសំ
ន បសិទ ព ប ងេគេបេ ប បេធ បេ នឹងសំ
ញ់លួស ក
ែភក គច ។ សំ
ញ់លស ួ ក
ញ់លួស ំង ៣េនះ
នតៃមខស់ ងេគគឺសំ ែភក គច
ញ់លស ួ េផ ងៗេទ ត
ទូេ គឺ ០,៩ -១ ែម៉ ត ។
8
ញ់លស ួ ក
នតៃមេ ក ងេគ ែត
េហយសំ
ញ់លួសេនះែតងែត
ន ក់លក់េ េលទីផ រែក រតំបន់រស់េ របស់កសិករ ។ ទំហំមខ ុ ត់ (េធញេឈ) របស់សំ ៣េនះ
ប ក់
ញ់លួស
ំង
ស
Î
រៈស
ល..រ
ស រៈស
១
សំ
ញ់លួស ក
២
សំ
ញ់លួស ក
៣
ប់េធអងប់មយ ួ ៈ ស ស តុអងប់
បរ ណ// បែវង
តួខនអងប់
១,២ ែម៉ ត
េ បសមុខ និង េ បសកងអងប់
០,៤ ែម៉ ត
ែដករនង ទំហំ ៤ មីលីែម៉ ត
េ
០,៥ គីឡ
៤
លួសរស់ ទំហំ ២ មីលីែម៉ ត
ចុងេ បសអងប់ (ប េ បស)
០,១២ គីឡ
ម
៥
លួសសរៃស
ែខ ចំណងអងប់
០,០៥ គីឡ
ម
៦
រ បឬស ី
ចំ រងអងប់បែនម
៣ ែម៉ ត
Î
ប់េធអងប់មយ ួ
េរ ទំហំ ៥ មីលែី ម៉ ត
ងឆឹងអងប់ (ឃង)
ម
រតេមងអងប់ៈ
កង រតេមងអងប់ េ ត់សំ
ញ់លស ួ ក
ចងមុខបេ ត់សំ
កអក តវអនុវតេ
មបេចកេទស បនប ប់ដូច ងេ
ទំហំ ០,៨-១ ែម៉ ត គុណ ០,៨ ែម៉ ត ស
យ ប់
រងង់ែដល
ញ់លស ួ ក
តវចងសំ
នីមួយៗ
ប់តខ ួ នអងប់ ។ ប ប់ មក
នអងត់ផត ិ ០,២៥ ែម៉ ត
េរ (ទំហំ ៥មីលីែម៉ ត) ទំហំ ០,៨ គុណ ០,៤ ែម៉ ត ស
េ បសដួន ងកង និងទំហំ ០,២៥ គុណ ០,៣៥ ែម៉ ត ស មក
ញ់លួសេនះេ
យេកត ទ មង់េ បសកងរូប ងេ
ម េហយេ ចុងេ បស បែវង ០,១ ែម៉ តពីចុង
ត់លួសរស់គួរ ត់ បែវង ០,២ ែម៉ ត)។
ត់ែដករនង (ទំហំ ៤មីលីែម៉ ត) បែវង ០,៨៥ ែម៉ តចំនួន ៤ ស
អងប់មយ ួ េហយ ចងមុខ េធ កងែដល តវចង ប់ មួយសំ
ត់សំ
ចង
ប់េធ
ប់េធេ បសតូច ងមុខ ។ ប ប់
តវេ តប េ បស េ យេ បលួសរស់ទហ ំ ំ ២មីលីែម៉ ត
េ បស (កំ
ម
ញ់លួស ក
ញ់លស ួ ែដល ន ត់ េធ េ បសធំ ។
ទំហំ ០,២៧ គុណ ០,២៧ ែម៉ ត ចំនួន ២បនះស
ចង ប់កងេនះមួយ េ
ប់ មួយេ បសតូចមួយេធ
េ
ប់យកសតកណរេចញ ( រេ
តវេ ះ បេ
ចក រស
ងទំហំលមែដល
េធ របិទ (ែផក ងេ
ងឆឹងរបស់
នអងត់ផត ឹ ០,២៥ ែម៉ ត ។ កងែដករនងមួយ
ប់េ នឹងកងែដករនងមួយបនះមួយកង ។ ប ប់មក
យេចញ
ប់េធ េ
ចេ
យអងប់ស
ប់អងប់មយ ួ េហយ
តវយកបនះសំ
ញ់លស ួ ែដល
រមុខ ។ បនះែដលេ សល់ តវ ត់ យ) ។ េ ពីមុខេ បសតូច ងមុខ
យសតកណរចូល ន (អងត់ផត ិ ០,០៨ ែម៉ ត) និង ប់យកសតកណរេចញ) េដម ីកុំេ
9
យសតកណរេចញរួច ។
តេមងស
ចង
រៈ ងេលេនះដូចរូបអងប់ ងេ
ម េ យចង ប់
មួយសរៃសលួស េហយ
ប់ មួយបនៈឬស ីចំនួន ៣ បនះ ែដល ២ បនះចងែផក ងេ
ចងែផក ងេល េដម ីេ
គំរូអងប់ទី១ ស េ បសតូច
យអងប់
នលំនឹង គប់
ម និង ១ បនះេទ ត
ន់ ។
ប់ បព័នអ ក់ គប់ គងសតកណរែ ស េ បសធំកង ០,៣៥ ម
ប េ បស
០,២ ម ០,២៥ ម ០,២ ម
០,០៨ ម
០,៩-១ ម
គំរូអងប់ទី២ ស
ប់ បព័នអ ក់ គប់ គងសតកណរែ ស
10
គំរូអងប់េធពីសំ
ញ់លួស ក
គំរូអងប់េធពីសំ
ញ់លួស ក
គំរូអងប់េធពីសំ
ញ់លួស ក
២.៣.២ បេចកេទសេរ បចំរ រ ង ំ សិច តវ នេ ប
ស់ស
ប ក់
ែភក គច
េរ
ំង សិច ប់ ង ំ ជុំ វញកូនែ សអ ក់
បំ ញកូនែ សអ ក់េ យេសរ ។ ទំហៃំ នរ ង ំ សិចស ែដល នេ ប
ស់ ។
េហតុដូចេនះ បរ តវេ ប
នបេ
ស់េ កង រេរ បចំកូនែ សធី-ប៊-េអស តវ x
រ ង ំ សិច តវ ប
x
ប់ធ-ី ប៊-េអស
មលកណៈបេចកេទស កូនែ សធី-ប៊-េអស តវ
ណរ ង ំ សិចែដល តវេ បគឺ
នទមន់ ប
ណ ១០ែម៉ តបេ
កំពស់រ ង ំ សិច តវ
យ)
េដម ី រ រសតកណរកុំេ
ស័យេ េលទំហំកូនែ សអ ក់
នទំហំ ប
យ ១១០ ែម៉ ត ។ នលកណៈដូច ងេ
ណ ១២ គីឡ
ណ ០,៧ េ
11
ណ ២៥គុណ ២៥ែម៉ ត ទូេ
រ ង ំ សិចែដ់ល
ម៖
ម (១ គីឡ
មទំហំបេចកេទស ។
ន បែវង ប
យចូល
០,៨ ែម៉ ត ។
ម
ចេធរ ង ំ សិច ន
ក
x
ស់រ ង ំ សិច តវ
នទំហំ
ស់លមែដល
ច រ រេ នឹងល័កខ័ណ
ស តុ
និង
រកេករពីសតកណរ នរយៈេពលយូរ ។ រ ង ំ សិច តវេដរពីរ ន់ ែផក ងេល និងែផកក
x
ល មបេ
យរ ង ំ សិច
ប់
មួយែខ នីឡងតូចលម (មុខ ត់ ២សង់ទីែម៉ ត) ។ ចំណងរ ង ំ ែផក ងេល
ែខ នីឡង ០,៥ ម ០,៧ ម ចំណងរ ង ំ ែផកក
២.៣.៣ បេចកេទសេរ បចំស
រៈេផ ងៗ
ស
ពីអងប់
រៈប ប់បន ំេផ ងៗេទ តេ
េដម ។ ត មវ រ និងបរ
-
ណស
រៈ ំងេនះ
បេ លឬស ី តវ នេ ប ឬស ីគួរ ែដល
ន បែវង ប
ច រ រក
ស់ស
និងរ ង ំ សិចរួម នដូច ងេ
ន
បេ លឬស ី
ែខ ចំណងនីឡង
មៈ
រព ងឹងរ ង ំ សិច និងអងប់ ។ កំពស់បេ ល
ប់ប
ណ ០,៨ ែម៉ ត ចំនួន ប
ង ំ ខ ល់ ំង ន ។
ទូេ
ណ ១២០ បេ ល េហយ បេ លឬស ីេនះ កសិករ
នទំហធ ំ ំលម ចរក នេ យ
ខនឯង នេ តំបន់រស់េ របស់ ត់ ។
-
ែខ ចំណងនីឡងេ បស បេ លឬស ី និងស
២.៣.៤ បេចកេទសតេមងស េ
យពី នេរ បចំស
ប់ចង ប់អងប់េ
នសតេផ ងៗចូល ។
រៈកងកូនែ ស
។
តវយកស
រៈ ំងេនះេ តេមង
រ រេនះ តវ នេធេឡងេ េពលែដលកូនសនងដំ
ណ ១០ៃថ េ លគឺេធេឡងមុនេពល
កងកូនែ សេនះ េ
យេ នឹងកែនងេពល
រៈែដល នអ ធិប យ ងេលរួច ល់
េ កងកូនែ ស បព័នអងប់រ ង ំ សិច យុ ន ប
ប់េដរ ប់ មួយរ ង ំ សិច េដម ី ច មឹង ប់់រ ង ំ សិចេ នឹង
ំអ ក់
ន របំ ញពីសតកណរ ។ េ កង រតេមងស
កអក តវអនុវត មទ មង់ រ បនប ប់ដូច ងេ
12
មៈ
រៈ
ល
Î
េរ បចំកូន ប េ
យទឹកេ
ងកូនែ សធម រេធ ប
េនះ ស
យេនះ
មបេ ប
ណ
១០សង់ទីែម៉ ត
ប់ភឺែ ស ទទឹង ០,៥ែម៉ ត ជេ
េដម ីរក ទឹកដក់េ េពលកូនែ សរង
ចជួយ ត់បនយ របំ ញរបស់សតកណរេលរ ង ំ សិច
ចេធេ េពលសងកូនែ សអ ក់ក៏ ន
ែដល
។
។
រ រ
ចជួយ ត់បនយេពលេវ
តេមង
រៈេ កងកូនែ សធី-ប៊-េអស ។
យបេ លឬស ី មបេ
Î
យកូនែ សអ ក់
ចេ ះ
តពី
យប
១-១,៥
ែម៉ ត
យទឹកែផក េហយដំេ
ខ ល់បក់ ំង ។ មុនេពល យបេ ល េ ទី ង ំ ែដល តវ យបេ ល េដម ីេ
ងេទ តៃនភឺែ ស ។ បេ លឬស ី តវ យ យ ប់កុំេ
កអក
យ
ន របត់ែបនេ េពល
ច ញែខ ជុំ វញកូនែ សេ
យបេ លរត់ តង់លេ
មបេ
ន
យ តង់ េ
ម
យកូនែ ស េហយ ប់
េផម យបេ ល មែខ េនះ ។ Î
ព រ ង ំ សិច មបេ
យបេ លឬស ីែដល នេរ បចំរួច ល់
ៃនែខ ចំណងនីឡងេ ែផក ងកងកូនែ ស បេ លឬស ីេ េ
សិច បេសល ែដល
Î
ន បែវង ប
ក់អកចង និង
យ ។
ក់េទ តអក ញរ ង ំ សិច េដម ីេ
ចជួយ ត់បនយ រកេករពីសតកណរ ។
ណ ០,៥ែម៉ តពីៃផទឹក (កំពស់ទឹកអតិបរ
ប ប់ពីចងរ ង ំ រួច ល់ ប
េហយ ប់េផមចង ប់រ ង ំ សិចេនះ
េ នឹង
តង់ែខ ចំណងនីឡង ។ េ េពលចង ប់រ ង ំ សិចេ នឹងបេ ល ឬស ី
កអក តវេធ ពីរ ក់
តវ
េ យ ក់ែផកលយេចញ
ទូេ
កំពស់រ ង ំ
កុំេ
សិច
) របស់កូនែ ស ។
តវ ប់េផមកប់េជងរ ង ំ សិច មួយភក់ែដល
រកប់ភក់េនះ តវេធ ៉ ង
យរ ង ំ
នេ
យខស់ ងៃផទឹករបស់កូនែ ស ។
មកូន រកប់េជង
រ ង ំ សិចជួយ ត់បនយ ររុលចូលរបស់សតកណរ មេជងរ ង ំ សិចេ កងកូនែ ស ។ Î
េ
យពី នេរ បចំ រ រ ងេលរួច ល់
អ ក់េនះ េ យ ក់េ
តវ ប់េផមយកអងប់េ
ម ជងនីមយ ួ ៗៃនកូនែ ស ។ ជងែដល
តវ ក់អងប់េ ចន ងេគ ។ ចំនួនអងប់ែដល តវ ក់
ក់េ កងកូនែ ស
នសតកណរឆង ត់េ ចន
ន រែ ប បលេ
មក មិតៃន រ
ល លរបស់សតកណរ ។ េ កង រ ក់អងប់ ែផកចូលរបស់អងប់ តវ ក់ផិបេ នឹងៃផ រ ង ំ សិចែផក ងកងកូនែ ស េ យេ អងប់ តវ ក់ៃល ៉ ង
េ
យ ចកចូលរបស់សតកណរ េ
យសិតេ េលៃផទឹកបនិច
េហយ ព ងឺង េ យបេ លឬស ី រួចចង់ េ េដម ីបងល័កខ័ណសម សបេ តវ ក់ដុំេឈតូចមួយេ
ដីេ
នកងែ ស មធម )
យ ប់ ។ េ ពីេលអងប់ តវ គប់សក ឹ េឈ
យសតកណរ យចូលកងអងប់ ន សល ។ េ
យសតកណរកេករ
េ ពីមុខ រចូលអងប់ តវេ ះ បេ េហយ ក់ពំនក ូ
(ទឹកែដល
ប់នឹងៃផទឹក ។
ងេ
េដម ី ត់បនយ របំ ញរបស់ េលអងប់
យប៉ុន ចកចូលអងប់ស
យខស់បនិចេ ពីមខ ុ ចកចូលេនះ
កងអងប់ ។
13
ងកងអងប់ ។
ប់សតកណរ
េដម ីេ
យសតកណរ យចូល
RtUvsMGatedImeQIEdlenACMuvijkUnERsFI-ប៊-េអស
Î
េដម ីកុំេ
យសតកណរេធ ទ មេ
ត
រ ង ំ សិចែខ រនង សិច
បេ លឬស ី ដំ
ំអ ក់ ភឺែ ស
អងប់ ប
យទឹក
ចូលកងកូនែ សធី-ប៊-េអស ន ។
២.៤
រ តតពិនិត និងែថ
ប ប់ពី នតេមងស
រៈ រហូតដល់ បមូលផលកូនែ សអ ក់រួច ល់ ។ កង រ រេនះ េ
តវអនុវត មបេចកេទសដូច ងេ
កអក
មៈ
រ តតពិនិត កូនែ សធី-ប៊-េអស
តវចុះ តតពិនត ិ កូនែ សធី-ប៊-េអស បេចកេទសដូច ងេ Î
ក់ គប់ គងសតកណរែ ស
រៈធី-ប៊-េអសរួច ល់ តវេធ រ ម ន តតពិនត ិ និងែថ ំកូនែ សធី-ប៊-េអស
ប ៃំ ថ ប់ពីេពលតេមងស
២.៤.១
ំកូនែ ស បព័នអ
េ េពល ពឹក
និងេពលរេស ល
េ យអនុវត ម
មៈ
េ េពល ពឹក េពល
ប ៃំ ថ
តតពិនត ិ អងប់រកេមលសតកណរ និងសតេផ ងៗែដល ប់កងអងប់ ។ េ
នសត ប់កងអងប់ តវយក េចញពីអងប់ ។ េ កង រស
14
ប់សតកណរ េ
កអក
ចស
ប់
មួយសនះេ
ជលក់់កងទឹកេ
របំ ញរបស់សតកណរ និងក េផ ងៗេលស
របំ ញ
Î
នសតកណរេ
យលិចផុតសតកណរ
យមក នឹង ប់ ម ។
តតពិនត ិ
Î
េ យយកអងប់ែដល
េ
រៈធី-ប៊-េអស ។ កងករណី
កអក តវេធ រជួសជុល មេ កងៃថែតមួយ
ចូលបំ ញដំ
ំអ ក់ ន ។
សំ
យទឹក កុំេ
តកូន ប
យ
នេ
េច ស ងកុេំ
ឬយកកេមចកមីេផ ងៗ ែដល
ន
យសតកណរ
ច ទ មស
ប់
សតកណរកង របំ ញរ ង ំ សិច ។ Î
េ េពលរេស ល េ វញ េហយចងេ មិន
រែថ
រែថ ំស
េ
កអក
ចបរទី ង ំ អងប់ ន ។
រៈេ យយកចិតទុក ក់
ចជួយបេងនរយៈេពលៃន រេ ប
ត់សតកណរ ។ កង រ រេនះ េ
យពីយកសតែដល ប់កងអងប់េចញរួច ល់ ក់
មទី ង ំ េដម
ំស រៈ
ន បសិទ ពខស់កង រក Î
ក់េ
យ ប់ និង គប់សឹកេឈដូចែដល នេរ បចំពម ី ុនមក ។ ចំេ ះអងប់ែដល
នសតកណរចូល េ
២.៤.២
ដង និង
កអក តវយកអងប់ែដល នយកសតេចញ េ
លៃថ មុនេពលយកេ
ជួយ ត់បនយ ពរ
ស់ស
រៈ នេ ចន
កអក តវអនុវតដូច ងេ
តវសំ
តអងប់េ យ ជលក់កងទឹក
ក់កងធី-ប៊-េអសវញេ េពលរេស ល ។
ររបស់សតកណរ
មៈ
(មិន ៊ នចូលអងប់េ
និង
រេធដូចេនះ
យេពល ដឹង)
ច
និងរក
គុណ ពអងប់ នយូរ ។ Î
តវជួសជុលអងប់េ យយកចិតទុក ក់ េ យ េ េពលប ប់េទ ត ។ កុំទុកអងប់េ ល
Î
េ េពលេរស េ ចនស
រៈេចញពីកូនែ ស
ប់េ ប
ស់េលកេ
េ ទី ង ំ សម សបែដល
២.៥
េ
នឹង
លេភ ងែដល
េហតុដូចេនះ
ក់កង
ប់េ ប
ស់
យ ប់េ ចះ ។ កុំេ
ត និងេរ បចំស
យ
ន រខូច ត
រៈ ំងេនះេ ទុក
ក់ គប់ គងសតកណរែ ស
ណ ១០ហិក
េហយស
ន ពរស់េ របស់កសិករែខរេយងែដល
រអនុវតន៍ធ-ី ប៊-េអស
លេ
◌ុ◌ំស
ចេច សផុតពីកេំ ៃថ និង របំ ញពីក េផ ងៗេទ ត ។
បព័នអ ក់ គប់ គងសតកណរែ ស (ធី-ប៊-េអស) ផល់នូវ
ចំេ ះបុគល
ចប
កអកគួរេរេ យ បង បយ័ត
យេទ ត េហយ តវសំ
រេរ បចំសហគមន៍អនុវត បព័នអ
សិតេ ជុំ វញកូនែ សធី-ប៊-េអស ប
ន ពរង
ត មវេ
យ
15
រៈស
រៈ បេ
ជន៍េ ដល់ កមកសិករ ែដល
ប់អនុវត*◌ រ រេនះ
នៃផដីតូចៗស
ប់ គ
នតៃមខស់
រនីមួយៗ
។
ន រចូលរួម លកណៈសហគមន៍ពីកសិករែដលទទួល
អត បេ
ជន៍ពី រ រ ំងេនះ េដម ី
កសិករេនះនឹងផល់នូវ
រៈ បេ
នូវេសរ ព និងនិរនរ ពរបស់
ជន៍ មួយចំនួនដូច
េធេ
យ
េដម ី ត់បនយ រចំ
យថវ
រេរ បចំចង កងសហគមន៍
ន បសិទ ពខស់ និងនិរនរ ព កង រ
គប់ គង ជ មញ រចូលរួមរបស់កសិករកង រអនុវតន៍ រ រ បេងន យ សលដល់ រអនុវតន៍ រ រ
។
មគី ពេ កងមូល ន បង ព
ជ មញ រចូលរួម វ គ នរបស់កសិករេ កង រអនុវតន៍
និងក
ង ំ ពលកម គ
រ និងបេងន ពទទួលខុស តវរបស់កសិករ ។
កមកសិករែដលនឹងអនុវត រ រេនះ តវេរ បចំ មដំេណរ រ បនប ប់ដូច ងេ
២.៥.១
មៈ
រកំណត់កសិករចូលរួម
ក់ រផ ពផ យកសិកមេ កងតំបន់ តវេធ រសហ រ មួយរដអំ េ កង រេ ជសេរសកសិករ េដម ីបេងតនូវ កម រ រស េ
រ រ
យចូលរួម េ
ចមូល ន
ប់អនុវតធី-ប៊-េអស ។
កអក តវអនុវត មចំណ ុចមួយចំនួនដូច ងេ
រេ ជសេរសកសិករ
មៈ
កំណត់តប ំ ន់ែដលទទួលរងនូវ របំ ញពីសតកណរ និងេ ជសេរសទី ង ំ កូនែ សធី-ប៊-េអស
x
ែដលសិតេ កងតំបន់ែដលទទួលរងនូវ របំ ញពីសតកណរ។ េ ជសេរសកសិករែដល
x
នកូនែ សេ ជុំ វញកូនែ សធី-ប៊-េអស (២០០ ែម៉ តជុំ វញ) ។
ចូលរួមរបស់កសិករ តវេធេឡងេ យស័ គចិត នចំ
ប់
( ន រពន ល់ប ញ)
រមណ៍ និងយកចិតទុក ក់េល រ រេនះ
។ ស
រ
និង កសិករែដល
ជិកកង កម តវេ ជសេរស
េ យ ប នភូមិ ឬអកែដល ប់ចូលរួមកងដំេណរ រ រ រអភិវឌ ន៍ភូមិ ។ កូនែ សធី-ប៊-េអសមួយ តវទទួលខុស តវេ យ កមកសិករមួយ កម ។
x
២.៥.២
រេរ បចំឯក
ពកង កមកសិករ
ប ប់ពី នេ ជសេរស កមកសិកររួច ល់ ពមេ ព ង
(ឯក ព)
រក ត់សតកណរែ ស ។ កសិករ តវេធ រ
កម
រ ងកសិករេ កង កមកសិករ េ កងដំេណរ រអនុវតន៍ វធី េ យ
កអក តវេធ រស មបស មលេ ស
ចមូល ន) ។
សធី-ប៊-េអស
កសិករកង កម ំងែផកស
ន រ
បកបេ យ បសិទ ពខស់
ម កមកសិករនីមយ ួ ៗ
េ
ម រ
រេរ បចំឯក ពកង កមកសិករ តវេធេឡង
រៈធី-ប៊-េអស ។ េ លបំណងៃន រេធ រឯក ពេនះគឺេដម ី កំណត់េ
ទទួលខុស តវពីកសិករកង កមនីមួយៗ
យ
ប់ដំេណរ រអនុវតន៍ បព័នធី-ប៊-េអសកង
ន រឯក ព ៉ ង តឹម តវេ
ស មបស មល ក់ រផ ពផ យ (ឬរដអំ េ មុនេពលេរ បចំស
េ
កំណត់ទី ង ំ កូនែ សធី-ប៊-េអស
ជ មញេ
យ
យ
ន រ
ន រវ គ នពី
រៈ និងក ង ំ ពលកម េរ បចំែបងែចកសកម ព កម ប ញពីបេចកេទសកង រ
16
េរ បចំធី-ប៊-េអស និង
រៈ បេ
ជន៍ែដលទទួល នពី រអនុវតន៍ រ រ ំងេនះ និងេរ បចំែផន រសកម ព
រ រេផ ងៗ េដម ីដំេណរ រ រ រ បកបេ យលទផល កមកសិករនីមយ ួ ៗរួម
ន ប ន កម ស
ជិក និង
ន។
ស់កូនែ ស ែដល ទូេ
យដឹក ំ កមកសិករេ កង រេរ បចំស
តវ នេធ រែបងែចកេ
រៈ
តេមងស
ម ន ែថ ំកូនែ សធី-ប៊-េអស និងដឹក េំ ធ រពិ ក
តតពិនត ិ
។
េ យែឡក
ស ហ៍មង
នប
េដម ីេធ រពិ ក ប
និង រៈរកដំេ
ះ
យេផ ងៗេលប
២.៥.៣ ដំេណរ
េកតេឡង ។
ទូេ
ប់េធ រ តតពិនិត
ន
ប់ដំ
រៈធី-ប៊-េអស
(េធអងប់
ប
ណ ២
ំអ ក់ រហូតដល់េពល ចត ត់ដំ
មទីកែនងកំណត់
ប ន កម អកដឹក ំ
បដំ
េដម ី គប់ គងសតកណរ
េដររ ង ំ សិច
េរ បចំបេ លឬស ី
រៈកងកូនែ ស
រ រ ំងេនះ ប់េផមអនុវត បនប ប់ ប
ណរយៈេពលមួយែខមុនេពល ប់េផម
ផ ពផ យ ឬរដអំ
និងេធ រ
េផ ងៗែដលេកត នេឡងេ េពលកំពុងដំេណរ រអនុវតន៍ធី-ប៊-េអស
ំអ ក់ និងកូនែ សធី-ប៊-េអស តេមងស
និងែថ ំកូនែ សធី-ប៊-េអស ។
េធ រជួបជុំ េ
ែថ ំកូនែ ស
ំងេ ះ ។
េរ បចំស
និងែខ ចំណង) េរ បចំដំ
ប
ជិក
រអនុវតន៍ធី-ប៊-េអសរបស់ កមកសិករ
លកណៈសហគមន៍រួម
ំ សវស
ប ំ
កមកសិករគួរេធ រជួបជុំ
សកម ព រ រសំ ន់ៗេ កង រអនុវតន៍ធ-ី ប៊-េអសរបស់ កមកសិករ
បដំ
ប ន កម
រៈកងកូនែ សធី-ប៊-េអស
ស់កូនែ សធី-ប៊-េអស អកេធ រ ម នកូនែ ស
យ រណ៍ជូន ប ន កមេ េពល
ស់
រ រកង កមរបស់ ត់ ។ ស
នតួ ទីចូលរួមអនុវត រ រ ងេល និងេធ រ ស់បរេវន ស
ធី-ប៊-េអស
ប ន កម
នឥទិពលកង រដឹក ំ កមកសិករ ។ កង រអនុវតន៍ រ រ
កូនែ សធី-ប៊-េអស ឬ អក
កម
វជ
ម ន តតពិនត ិ
ណមួយែខមុនេពលដំេណរ រ
ំអ ក់រួច ល់ ។ ំ សវអ ក់
មួយែដល នេ ជសេរស
ជិកកង កមនីមយ ួ ៗ តវ
ស
េដម ីេធ រេរ បចំស
និងប ញពីបេចកេទសេល រ រ ំងេនះ
េ
រៈ
េ យ
ន
ម រស មបស មលពី ក់ រ
ចមូល ន ។
រេរ បចំសំ
បស
ប់ដំ
ំអ ក់ តវេធេឡងេ មុន រេរ បចំសំ
ធី-ប៊-េអសរយៈេពលពី ២ស ហ៍ ដល់ ១ ែខ រ រេនះ តវេរ បចំេឡងេ យ រលំ កេផ ងៗេកតេឡង
ប់ដំ
ស័យេ េលលទ ពទឹកែដល ចរក នស
ស់កូនែ ស ល់
។
បស
និង
ច
ដល់េពល តវសងកូនែ សអ ក់
នជំនួយពីស
ំជុំ វញកូនែ ស ប់កូនសំ
ប ។
ជិក កមកងករណីែដល
ស់កូនែ សគួរេធ រសងកូនសំ
ន ប
េ យ ល់ ។ ប ប់ពី នសងរួច ល់រយៈេពល ប ស
ជិក កម នយកស
េពលពី ១ េ
២ៃថ
ណ
១០ៃថ
(មុនេពលសតកណរ ប់េផមបំ ញដំ
រៈែដល នេរ បចំេ តេមងេ កងកូនែ សធី-ប៊-េអស ។ ស័យេ
មចំនួនស
ជិកចូលរួម េហយ តវ នស
រ រេផ ងៗេ កងដំេណរ រៃន រអនុវតន៍ធ-ី ប៊-េអស ។
17
រ រេនះ តវ ចំ
ំ សវ) យ
ជិក កមចូលរួមេ ចន ង
ប់ពេី ពលេរ បចំស
រៈកងកូនែ សរួច ល់
េផ ងៗេទ ត តវចុះេធ រ ម ន
ប ន កម
និង តតពិនត ិ កូនែ សធី-ប៊-េអស
និងសតេផ ងៗែដល ប់កងអងប់ និងពិនិត េ េលស កងករណីស ឬបរស
រៈ
រៈថីេប
ន រខូច ត ច
ន
ឬ
រៈែដល
អកចុះ តតពិនិត
ែតេបមិន
រ រមិនឱ សតកណរចូលកងកូនែ សអ ក់ ន ។
18
ប ំ
រៈ ំងេនះេ តវបិទ បេ
េ យរួម ំងស
ជិក
េដម ព ី ន ិ ិត េមលសតកណរ
ច រខូច តេ យ
នជួសជុលស
ចជួសជុល ន់េពលេវ
ស់កូនែ ស
រក ចៃ ងេផ ងៗ ។ យរួច ល់កងៃថែតមួយ ងអងប់ែដលខូច តេ ះ
៣. ឥទិពលៃនបេចកវទ រអនុវតន៍ វធី
បព័នអ
ក់ គប់ គងសតកណរែ សចំេ
ស បព័នអ ក់ គប់ គងសតកណរែ ស
ែដរដល់សហគមន៍កសិករេលែផកេសដកិច សងម និងបរ ស័យេ េលក មួយចំនួនដូច
គុណ ពៃន រអនុវតន៍របស់កសិករ
៣.១ ឥទិពលែផកេសដកិច សងម របស់ បព័នអ រៈ បេ
រអនុវតន៍ វធី
x
សធី-ប៊-េអស នផល់នូវ
ែបបែផនៃន រអនុវតន៍
រសតកណរ ន ប
០,៣ េ
១េ ន។
ច
ណ ង ១០ហិក
យេ េល រ គប់ គងកណរែ ស
លកណៈសហគមន៍
សងម
មួយចំនួនដល់
និងអនុវតឱ
នឥទិពលេ កង រ ត់បនយ រខូច ត ែដលកងមួយហិក
នក មិត ប េហយ សេផ ងៗេទ ត
នវត
ចជួយបេងនទិនផលពី
ន បសិទ ពខស់ និង
េបសិន
នេ ចនកែនងកងតំបន់ែតមួយ
េផ ងៗមួយចំនួនេទ តនឹង តវ ត់បនយេ េពល
។
រអនុវតន៍ វធី
។
េហតុដូេចះ
ស
នៃន រអនុវតន៍ធី-ប៊-េអស ។
រអនុវតន៍ធ-ី ប៊-េអសេធេឡងេ េពល ប់េផមដំេណរ រផលិតកមដំ
បេ េឡយ
ន
រអនុវតន៍េធេឡង
ំ សវ
ែដល េពល
សតកណរមិន ន់ ឬកំពង ុ េធ របងកំេណត គឺេ េពលែដល ប ករៃនសតកណរេ
x
(
នធម តិ េដម ។
ជន៍ែផកេសដកិច
ធី-ប៊-េអសមួយ
េ យ
វធី
នផង
ក់ គប់ គងសតកណរែ ស
រៈ បេ
លកណៈ យ សលកង រអនុវតន៍ ងវធី
x
ន និងអវជ
មៈ
មលកណៈបេចកេទស
ថវ ចំ
វជ
ជន៍ែផកេសដកិច សងម
សហគមន៍កសិករដូច ងេ x
នជៈឥទិពល
ន ែដលក មិតៃន រទទួលរងនូវឥទិពល ំងេនះ
លកណៈសហគមន៍ ឬ លកណៈឯកជន) និងបែ មប មលែផកបរ
៣.១.១
ះសហគមន៍
ជួយ ត់បនយ រ ត់បង់េ យ
នក មិត
រសតកណរ នេ ចន ង
សេផ ងៗ មុនេពល ប ករៃនសតកណរេកនចំនួនេ ចន ។
រអនុវតន៍ រ រ លកណៈសហគមន៍ នសិទ
ល និង រង
ជ មញេ
យ
ន
មគី ពរ ងកសិករេ
◌ុ◌ំែថមេទ ត ែដល េំ
យ
ន រអនុវតន៍ លកណៈសហគមន៍ ម
រូប ពេផ ងៗ ចំេ ះ រ រមួយចំនួនេទ តេ កងតំបន់រស់េ របស់កសិករ ។
19
យ ន់ែត
ណសតកណរ ប់ នេ យធី-បី-េអស
រដូវបនពូជរបស់សតកណរ
2
3
4
បរ
1
ស ហ៍ ១
២
៣
៤
៥
៦
សនង ទុំ
៧
៨
៩
ែបកគុមអតិបរ
១០
១១
កំណកំេណតកួរ
១២
េចញ
បមូលផល
កំណត់សំ ល់
1: េពលសងដំ
ំអ ក់ និងសង់ធ-ី ប៊-េអស
3: េពល បមូលផលដំ
ំអ ក់
2: េពលសងដំ
ំជុំ វញ
4: េពល បមូលផលដំ
ំជុំ វញ
ហិចប ញពីប រ ណសតកណ◌ុរ ប់ នេ យធី-ប៊-េអសមុនេពល និងេ េពលរដូវបនពូជរបស់សតកណរ
៣.១.២ រចំ ក
រចំ
យេល
រអនុវតន៍ធី-ប៊-េអស
យេ កង រអនុវតន៍ វធី
សធី-ប៊-េអសរួម
ង ំ ពលកមកងដំេណរ រអនុវតន៍កូនែ សធី-ប៊-េអស ។
៥០ដុ
េមរក
េ យមិនគិតប លនូវ រចំ
និងស
រៈមួយចំនួនែដល
និងក
ង ំ ពលកមេ េល រ រមួយចំនួនដូច
ែ សធី-ប៊-េអស
ចរក នេ កងតំបន់ ។
មធ មកងមួយរដូវ រវ
រចំ
ំ សវ េ យ
គេសដកិចេល
រេរ បចំស
ស័យេ
។
រៈ
និង រចំ
យ
ន រែ ប បល ពី ៣៥ េ
ង ំ ពលកមរបស់កសិករេ កង កម រ រ កមកសិករ នចំ
រៈធី-ប៊-េអស
យេពលេវ
រតេមងស
និងក
រៈ
កងកូន
ង ំ េពលកមេនះ
ស រៈធី-ប៊-េអសមួយ ចេ ប
ស័យ
ស់ ន
មគុណ ពៃនស រៈ និងក មិតៃន រែថ ំ ។ ដូេចះ េមរក ។
រអនុវតន៍ធ-ី ប៊-េអស រចំ
េមរក (៤០០០េរ ល = ១ ដុ នចំនួន ប
យ មធ ម
យេលក
យេលស រៈ ន ប ណ ២០ ដុ
េ កង រអនុវតន៍ធ-ី ប៊-េអស
េនះ
រចំ
យេលស
រ ម ន និងែថ ំធី-ប៊-េអស ។ ទំហំៃនេពលេវ
មធ មចំនន ួ បីរដូវផលិតកមដំ
ដុ
រចំ
មួយ េនះែដរ
េ េលទំហំៃន រចូលរួមរបស់សហគមន៍កសិករកង កម
៣.១.៣
ន
យេលស
រៈធី-ប៊-េអសមួយ
នចំនួន ប
ណ ៣៥ េ
េមរក) េហយ ចំណ ូលែដលទទួល នពី រអនុវតន៍ វធី
ណេលសពី ៣ េ ន សវ េ េពលកសិករេ ប
20
ស់ធ-ី ប៊-េអសមួយ ែដល
៥០ ស
នតៃមេសនឹង
៣០០ដុ
េមរក (តៃម សវ មធ ម ៤០០េរ ល កង១គីឡ
កសិករទទួល នគី ២៥០ដុ ប៊-េអសែដល
េមរក េ យមិនគិតប លនូវ រចំ ។
ចរក នេ កងតំបន់
ែដលសិតេ ជុំ វញកូនែ សធី-ប៊-េអស រ យអត បេ
ទី ង ំ កូនែ សេធ បេ នឹងធី-ប៊-េអស
ន រែ ប បលេ ទី ង ំ ភូមិ
េដម ។ ទនឹមនឹងអត បេ
ំងមួយចំនួនកងដំេណរ
យេពលេវ
កងដំេណរ រ រ រ ំងេនះ
លកណៈែបបេនះពុំ
នលកណៈសម សបេ
មួយ េនះែដរ លំ ក េ ចនដូច
រៈ បេ
ស
សៃនតំបន់អនុវត
នផលែដរ ។
នក មិតខស់ចំេ ះកសិករ
រៈ បេ
ក់ៗ
េហយ រអនុវតន៍
ផលិតកម សវកងតំបន់ទំ ប បេទសកម
ំ សវរបស់ ត់
ជន៍ែដល
ត់នឹង ទទួល េ េពល
។ េលសពីេនះេទ ត ជំេន េល ពះពុទ
គេ ចនពឹងែផកេលទឹកេភ ង
ប់ដំេណរ រផលិតកមដំ
េហតុប
បងេ
ំ សវរបស់ ត់កងេពល មួយ
យ ន រលំ កដល់ រេរ បចំដំ
ំអ ក់ តវសងមុនដំ
ំជុំ វញេ
ចេរ បចំដំ
ំអ ក់េ
លេ
យ
រពពួកសតកណរ
េហយ
យ នសម សប
យ ន ៉ ងតិច ២ស ហ៍ េដម ី ក់ ញ ន រលំ កកង រ ៉ ន់
ននូវេពលេវ
ចប
នក មិតខស់ អងប់ និងរ ង ំ សិច តវទទួល លេ
យ បសិទ ពៃន រ ប់សតកណរ
ណ ប ករៃនសតកណរែដលសិតេ ជុំ វញកូនែ សដំ
21
ំអ ក់េ
ឬខុស
មលកណៈបេចកេទស ។
ម ៉ ងេទ ត េ េពលែដល ប ករៃនសតកណរកងតំបន់
រថយចុះេបេធ បេ នឹងបរ
រៈ បេ
។
ប់សត) ។
សតកណរ) ។ េ េពល ប់េផមដំេណរ រធី-ប៊-េអស កសិករ សម សប និងលទ ពទឹកែដល
កសិករ
ៃន រ ដ ំ ុះរបស់កសិករ ។ េ េពលេភ ង ក់ ម កសិករ គេ ចន
ះ ។ េហតុដូចេនះ
មលកណៈបេចកេទស (ដំ
គំនិតអភិរក និយមរបស់
ជន៍រួមែដលទទួល នពី រអនុវតន៍ េដម
ក៏ ឧបសគប ប់បន ំេ កង រចូលរួមផងែដរ (មិនស
ប់េផមេរ បចំ រ រេផ ងៗស
ពមិនេស ៃន រ ែបង
យេឃញនឹងែភក ល់នវូ អីែដលកសិករទទួល ន
នធី-ប៊-េអសេ ែក រកូនែ សផលិតកមដំ
ន រមិនេទ ង ត់េ េលេពលេវ
ក់ៗ
យសហគមន៍កសិករយល់ច ស់ពី
រ រេនះពុំ នប ញេ
រងនូវ រខូច តេ យ
និងចំ យៃន
យេល រេរ បចំ បព័នអងប់រ ង ំ សិច និង
ជន៍ែដលទទួល នរបស់បគ ុ ល
ន រលំ កកង រេធេ
ែតបនិចបនចប៉ុេ
។
មបេចកេទសរបស់ធី-ប៊-េអសេឡយ ។
រមិនយល់ច ស់ពី
ែដលមិនចង់េធ រ ររួម
នវត
នៃនធី-ប៊-េអស
ម គុណ ពៃន រអនុវតន៍របស់
រមិនចុះស មង េលទស នៈេផ ងៗ (ទស នៈរបស់បុគល)
នេ យេហតុ
មកូនែ សកសិករ
ដំេណរ រ រ រ លកណៈសហគមន៍េ េលកមវតែតមួយែតងែតជួប បទះនូវ រ
ែចក រ រេធ បេ នឹង
ម ៉ ងេទ ត
ធី-
រអនុវតន៏ធ-ី ប៊-េអស
េ កង រអនុវតន៍ រ រ លកណៈឯកជន ថវ ចំ រចំ
រវត
រៈ
ជន៍ែដលទទួល នពី រេកនេឡងនូវ
ចទទួល ននូវផលចំេណញែផកសងម និងបរ
៣.១.៤ ក
ង ំ ពលកម និងស
មរូប ពៃនកំេណនទិនផល សវេ យ
ន ពៃន រ ត លរបស់សតកណរ
ទិនផល សវ កមកសិករ
យេលក
ចំណ ូលដុលេនះ តវ នេធ រែបងែចកេ
ជន៍ែដលកូនែ សនីមយ ួ ៗទទួល ន
កមធី-ប៊-េអស
ម) ។ េហតុដូចេនះ ចំណ ូលដុលែដល
ំអ ក់ ។
ន
៣.១.៥ ែយ៉នឌ័រេ រេ ប េ ះ
កងដំេណរ
ស់ធ-ី ប៊-េអសកង រ រ រ និងក ត់សតកណរែ ស
៉ង
ក៏េ យ
ែដល តវអនុវត ។
ទំហៃំ ន រចូលរួមរបស់ សី
ទូេ
យ ន
សំ ន់ៗែដល សី
និងបុរស
ចអនុវត ន ង ំ សី និងបុរស ។
ស័យេ េល បេភទសកម ពៃន រ រ
បុរសចូលរួមេ កងដំេណរ រអនុវតន៍ធ-ី ប៊-េអស េ ចន ង សី
រេរ បចំស រៈធី-ប៊-េអស ម រេ
រអនុវតន៏ធី-ប៊-េអស
( រេធអងប់)
រេ ប
និងតេមងស រៈកងកូនែ ស
ស់នវូ មពល និងក ង ំ ពលកមេ ចន
ច ចូលរួមអនុវត នរួម ន
ពិេសស េល
េ យេហតុ
សកម ពេនះ
។ េ យែឡក សកម ព រ រ
រេរ បចំរ ង ំ សិច
រេរ បចំដំ
ំអ ក់
រ ម ន
កូនែ សធី-ប៊-េអស និងសកម ព រ រប ប់បន ំមួយចំនន ួ េទ ត ។ មួយ េនះែដរ
េ កង រសេ មចចិតចូលរួមេ កង រេ ប
ស់ធ-ី ប៊-េអស
ម រេ
យ ន
រឯក ព េ វញេ មករ ង សី និងបុរស (រ ងបី និង បព័ន) ។ េបសិន ពុំ ន រឯក ព េ ះ រចូលរួម ចនឹង ន រលំ ក េហយ បសិទ ពៃន រអនុវតន៍ធ-ី ប៊-េអស ច ន រថយចុះផងែដរ ។
៣.២ ឥទិពលែផកបរ
នៃន បព័នអ
៣.២.១ ឥទិពលវជ វធី មិនប
លេ
ស យ
កង រែថរក បរ
នេលបរ
ធី-ប៊-េអស
ក់ គប់ គងសតកណរែ ស ន
វ ន រេម និចមួយ បេភទែដលមិនេ ប
ន រប៉ះ ល់ដល់ប រ
នរស់េ របស់កសិករេឡយ ។
មសត ំងេនះ
េដម ីជយ ួ ក
សត
ន បេ
ចូលរួមចំែណក ៉ ងសំ ន់េ
៉ ងសំ ន់េ កង រេធេ
យ
៣.២.២ ឥទិពលអវជ មួយ េនះែដរ
នលំនឹងបរ នេលបរ
រអនុវតន៍ វធី
កសិករ មរូប ពពីរ ៉ ងេផ ង
ំ សវរបស់កសិករ ។ សត
ប់សត
េដម េដម ីត មវ រ
េដម ។
ឬ ក់េ កងកូនែ សធី-ប៊-េអស ន បេ
ជន៍ ំងេនះេដរតួ ទី
នធម តិ ។ ន សធី-ប៊-េអសក៏ នជះឥទិពលផងែដរ
គឺ ទេងរបស់់អកអនុវតចំេ ះសត
ធី-ប៊-េអស និង របន ល់ទុក កសំណល់ស កសិករមួយចំនួន នេធ រស
ន សតកណរ ពស់ កែងប និង ម
ជន៍មយ ួ ចំនួនក៏ តវ ន ពែលង
ត់សតចៃ ងេផ ងៗែដលបំ ញដំ
សតពស់ កែងប
ំពុលគីមីកសិកមនិង
នរស់េ របស់សហគមន៍កសិករ ។
សតែដល ប់េ កងអងប់ធ-ី ប៊-េអស គេ ចន រួម កងចំេ
ស់នូវ
ន បេ
ជន៍
របែនមស
ស តវធម តិ ៉ ងសំ ន់ចំេ ះសតកណរ ។ េ
នរស់េ របស់
ជន៍ែដល ប់ នេ យ
រៈធី-ប៊-េអសេ េលដីែ សកសិករេ ន បេ
ដល់ប រ
យេពល ចត ត់ ។
ែដល ប់េ កងអងប់របស់
ធី-ប៊-េអស
ដូច
ប់ជីវ ពរស់េ របស់ ត់ ។ សតពស់មយ ួ ចំនួន
យេពល ចត ត់កូនែ ស ធី-ប៊-េអសរួច ល់ កសិករ
22
មួយចំនួន នបន ល់ទុក កសំណល់រ ង ំ
សិចែដលខូច តេ នឹងែ ស ល់
ែដលេធេ
ប៉ះ ល់មិនលដល់ជី តិដីស
ំ េ រដូវបនប ប់ ។ េ ះ
ក៏េ យ ទេងែបបេនះ
ពុំ នេធេ
យប៉ះ ល់ដល់ប រ
ប់ផលិតកមដំ
នរស់េ របស់កសិករធន់ធរេឡយ ។
23
៉ង
យ
នផល
៤.
រផ ពផ យបេចកវទ
បព័នអ
របេងតេឡងនូវយុទ
ក់ គប់ គងសតកណរែ ស
សសម សបេ កង រេផរបេចកវទ
បព័នអ ក់ គប់ គងសតកណរែ ស
ក កំណត់ ៉ ងសំ ន់ដល់ រជ មញ និង រទទួលយកបេចកវទ េនះេ អនុវតេ យសហគមន៍ កសិករ ល់ ។ យុទ
ស ងេ
មេនះ ជេ មសមួយេ កង រេផរបេចកវទ េនះដល់កសិករ េហយ ជេ មសេនះ
នឹងផល់ មូល នចំេណះដឹងស របត់ែបនេ
កអក
ពិេសស ក់ រផ ពផ យ យកេ អនុវត ែកស មល ឬេធ
ន ពរស់េ របស់កសិករ ល់ ។
ម
៤.១ វធី
ប់េ
សកង
រេផរបេចកវទ
បព័នអ
ក់ គប់ គងសតកណរែ ស
កង រប នបេចកវទ ធី-ប៊-េអសេ សហគមន៍កសិករ តវអនុវតេ
មដំ
ក់ ល បនប ប់ដូច ងេ
ក់ រផ ពផ យ
មេនះ ៖
ជំ ៊ នកង រផ ពផ យ
វធី -
រែណ
ឬអក ក់ព័នេផ ងៗ
ប ំ េចកវទ ធី-ប៊-េអស
របក
- កមពិក
សអនុវត យប ញពីធ-ី ប៊-េអស មួយកសិករ
- បជុំ មួយរដអំ រេរ បចំ កមកសិករធី-ប៊-េអស
- ពិ ក
ចមូល ន
កមកង កមធី-ប៊-េអស
- េធែ សប ញពីបេចកេទសធី-ប៊-េអស របណះប
ល កមធី-ប៊-េអស
- បេ ង នេ យ
ន រអនុវតន៍ ល់
- ទស នៈកិចេលកូនែ សធី-ប៊-េអស ទិ ែ សប និង
ញ
-
រផ ពផ យ
រប ញពីលទផលរបស់ កមធី-ប៊-េអស
- កមពិ ក
24
មួយអក ក់ព័ន
៤.១.១
រែណ
ប ំ េចកវទ ធី-ប៊-េអស ដល់សហគមន៍កសិករទូេ
រែណ ប ំ េចកវទ ធី-ប៊-េអស ជំ ៊ នទី១
េ កង រេផរបេចកវទ
កសិករ ។ េ លបំណងសំ ន់កង រ រេនះ គឺ េដម ីេ ស
ប់
រួម ន
េធ រ គប់ គងសតកណរែដលបំ ញដំ រប ញ
រៈ បេ
យកសិករ នដឹង និងយល់ពីបេចកវទ ធី-ប៊-េអស
ំ សវរបស់ ត់
។
បសិទ ពខស់ Î
ក់ រផ ពផ យគួរអនុវត មជំ ៊ នដូច ងេ
េ ជសេរសតំ ។
ចំណ ុចសំ ន់ៗេ កង រែណ េំ នះ
ជន៍ៃនធី-ប៊-េអសចំេ ះសហគមន៍ លកណៈទូេ ៃនបេចកេទសកង រេរ បចំ ធី-
និង រកំណត់ កមកសិករកង រអនុវតន៍ធី-ប៊-េអស
ប៊-េអស
។
េដម ីេ
មៈ
ក់ រផ ពផ យគួរេធ រសហ រ មួយរដអំ នឥទិពលកងភូមិ
ចូលរួមពី ៥ េ
ចមូល នេធ រ រេនះ ។ កសិករែដល
៥០ ក់ ែដលកងមួយភូមិ
េ
បល់
នរយៈេពលមួយៃថ ។ េ
ក់ រផ ពផ យ តវប ញដល់ កមកសិករចំណ ុចសំ ន់ៗមួយចំនួនដូច
ជន៍ៃនធី-ប៊-េអស
ែដលនឹងចូលរួមកង រអនុវតន៍ ប ញេនះ
ច នកសិករ
១០ ក់ ។
រែណ េំ នះ តវេធេឡងេ តំបន់រស់េ របស់កសិករ ល់ និង កង រ រេនះ
សធី-ប៊-េអស
និង កសិករែដលទទួលរងនូវ របំ ញពីសត
កណរ ។ ចំនួនកសិករចូលរួមគួរ ន ប ណ ៣០ េ
រៈ បេ
យ រ រទទួល ននូវ
ងសហគមន៍កសិករេ កងតំបន់ែដលនឹងចូលរួមកង រែណ ំវធី
ចូលរួមគួរ កសិករែដល
Î
ធី-ប៊-េអសដល់សហគមន៍
លកណៈទូេ ៃនបេចកេទសធី-ប៊-េអស កំណត់ទស ិ េ ស
ប់អនុវត រ រ
ក់ រផ ពផ យ តវផល់ឱ សដល់ កមកសិករេ
។ យ
និងេលក សំណ ួរ ក់ព័នេ នឹងបេចកវទ ធី-ប៊-េអសេនះ
េឡងេ មុនេពល ប់េផមដំេណរ រ ដ ំ ុះដំ
25
បេភទ កមកសិករ េ ចុងប ប់ៃន រ ន រពិ ក ។
ំ សវរបស់ ត់រយៈេពល ប
ស់បរ
រ រេនះ តវេធ ណ ១ែខ ។
៤.១.២ េ
រេរ បចំ កមកសិករអនុវតធី-ប៊-េអស
យពី នេធ រែណ ព ំ ី វធី
េរ បចំ កមកសិករែដលនឹងអនុវត ដំ
ស ធី-ប៊-េអសដល់សហគមន៍កសិកររួចមក
ធី-ប៊-េអស
។
ក់ រផ ពផ យ តវ
រ រេនះ តវេធេឡងេ មុនេពលដំេណរ រផលិតកម
ំ សវ េហយ តវអនុវត មទ មង់ រដូច ងេ
ម៖
Î
កំណត់ទី ង ំ កូនែ សធី-ប៊-េអស (អនុវត មបេចកេទសធី-ប៊-េអសដូច ងេល)
Î
eRCIserIsRkumksikredImអនុវតធី-ប៊-េអស
ជិក កមធី-ប៊-េអស
។ កសិករែដលនឹងចូល ស ប Î
េ យ
ន រសហ រ មួយរដអំ
ច មូល ន
កសិករែដលសិតេ រងង់កូនែ ស ធី-ប៊-េអស
ណ ២០០ ែម៉ ត
េធ រ បជុំកង កមធី-ប៊-េអសនីមួយៗ េដម ីេ
យ
កង កម រ រ
កំណត់ រចូលរួម វ គ ន
របស់ស ជិកកង រេរ បចំស និងែបងែចកតួ ទីរបស់ស េ
ជិក
ន រឯក ព រ ងស
កអក
រៈធី-ប៊-េអស
ិ នីមួយៗ ជក
ក់ រផ ពផ យ
។
នតួ ទី
អកស មបស មលេ កង រ បជុំេនះ ។
៤.១.៣
របណះប
ល កមធី-ប៊-េអស
ប ប់ពី នេធ រេរ បចំ កមកសិកររួច ល់
ក់ រផ ពផ យ តវេធ របណះប
ធី-ប៊-េអសនីមយ ួ ៗ នូវចំណ ុចសំ ន់ៗមួយចំនួនដូច េទសកង រេរ បចំស ធី-ប៊-េអស
េដម។ េ
រៈ បេ
ជន៍ៃន ធី-ប៊-េអសចំេ ះសហគមន៍ បេចក
រៈ ធី-ប៊-េអស បេចកេទសេរ បចំកូនែ ស ធី-ប៊-េអស កអកគួរអនុវត រ រេនះ មទ មង់ រដូច ងេ
26
លដល់ កម
រ ម ន និងែថ ំ កូនែ ស ម៖
Î
េរ បចំកូនែ សប ញពីធ-ី ប៊-េអសដល់សហគមន៍កសិករ
។
កូនែ សប ញេនះ តវេធេឡងេ
មុនេពលអនុវតធី-ប៊-េអស ។ Î
ប ញពីលកណៈបេចកេទសធី-ប៊-េអសដល់ កមធី-ប៊-េអស មងមួយ កមេ េលែ សប ញ េនះ េ យេ
Î
បណះប
យ
ន រពិ ក ពីចំណ ុចសំ ន់ៗ ែដល ក់ព័នេ នឹង រេរ បចំ ធី-ប៊-េអស។
លបេចកេទសកង រេធអងប់ និង រេរ បចំស
ប៊-េអស ។ កមនីមយ ួ ៗគួរេ Î
sRmbsRmYlpÞal◌់េ ចផល់ឱ សកង រ
៤.១.៤ ទិ ែ សប ប កសិករ
ណ ១ែខ េ
យ
ន រចូលរួមពីស
រៈេផ ងៗេទ ត ដល់តំ
ិ ២េ ជក
ង កម ធី-
៣ ក់ ។
េពលែដល កមធី-ប៊-េអសនីមយ ួ ៗកំពុងែតអនុវតធី-ប៊-េអស
ែដល
កសួរបែនមេ េលលកណៈបេចកេទសៃនធី-ប៊-េអស ។
ញពីធ-ី ប៊-េអស
យពី នតេមងស
ែដលសិតេ កងតំបន់អនុវត
រៈរួច ល់ េ
ធី-ប៊-េអសនីមយ ួ ៗ
កអក តវេរ បចំទិ ែ សប ញដល់សហគមន៍ ។
រេធទិ ែ សប ញេនះ
នេ លបំណង
េធ រផ ពផ យនូវបេចកវទ ធី-ប៊-េអសដល់សហគមន៍កសិករែដលរស់េ កងតំបន់េ ះ ។ ប នបទ ែដល តវេលកយកមកប ញេ កងទិ ែ សប ញេនះរួម
ន លកណៈបេចកេទសៃនធី-ប៊-េអស
27
រៈ បេ
ជន៍
ៃន ធី-ប៊-េអស គុណ វបតិៃន រអនុវតន៍ធ-ី ប៊-េអស និងដំេ េឡង ។ េដម ីេរ បចំ រ រេនះ េ Î មុនេពលទិ ែ សប
ះ
កអក តវអនុវតដូច ងេ ញៈ
េ
យេ េលប
មួយចំនួន ែដលេកត
ន
មៈ
កអក តវសហ រ មួយរដអំ
ចមូល នេដម ីអេ ញ
កសិករចូលរួមកងទិ ែ សប ញ ។ កសិករែដលចូលរួមកង រ រេនះគួរ
នចំនួន ប
ណ ៥០
ក់ កងមួយភូមិ ែដលសិតេ កងតំបន់អនុវតធី-ប៊-េអស ។ Î កងេពលទិ ែ សប
ញ ៖ េ
កអក តវេ
យតំ
ង កមកសិករនីមយ ួ ៗ េធ រប ញដល់
អកចូលរួម ំងអស់េ េលែ សធី-ប៊-េអស ល់ពីលកណៈបេចកេទសធី-ប៊-េអស បសិទិ ព ធីប៊-េអស និងប ពីរ ក់ ។ េ
េផ ងៗែដលេកត
នេឡង េ
យពី រប ញរបស់តំ
ម រស មបស មលពីម នីផ ពផ យ ចំនួន
ងកសិកររួច ល់ េ
កអក តវផល់ឱ ស េ
ចូលរួមេលក សំណ ួរ និងទស នៈេផ ងៗជុំ វញដំេណរ រៃន រអនុវតន៍ធ-ី ប៊-េអស
យអក លកណៈ
សហគមន៍ ។ ទិ ែ សប ញគួរេធេឡងរយៈេពលកនះៃថ ។ ៤.២ ត មវ
រធន នេ
កង
រ
រផ ពផ យ
េ កង រផ ពផ យពីបេចកវទ ធី-ប៊-េអសេ កងសហគមន៍កសិករធន នមនុស ផ យ) និងឯក
រ ក់ព័នមួយចំនួន ែដល ក់ទងេ នឹង រ គប់ គងសតកណរ គឺ ត មវ រ ំ ច់ ែដល
ចូលរួម វ គ នកង រកំណត់េ គជ័យៃន រ ៤.២.១
ក់
យ យបេចកវទ ធី-ប៊-េអសកងសហគមន៍ ។
រផ ពផ យ
ក់ រផ ពផ យពីបេចកវទ ធី-ប៊-េអស មួយចំនួន
( ក់ រផ ព
តវឆង ត់ របណះប
ឹ េអកូឡសុីៃនសតកណរ ចំេណះដង
ដូច
លេលចំេណះដឹង មូល ន
រ គប់ គងទូេ ពពួកសតកណរ
និងចំេណះដឹងពី
បេចកេទសៃន រេរ បចំដំេណរ រអនុវតន៍ធី-ប៊-េអស លកណៈសហគមន៍ ពីអកឯកេទស ងែផកេនះ ។ ៤.២.២ ថវ ថវ ស ងថវ បេចកវទ
ងេ
ស
ប់
រេធប
ប់កមវធីផ ពផ យ
ញ នឹងែ ប បល
ម នបេងតេឡងកង ំ២០០៦
ស័យេលត មវ រ ក់ែសងៃន
េ យេ
របស់ យក នផ ពផ យកសិកម។
28
ងេ េល រ ៉ ន់
មុីអង ព។
នេលបទ នអនុវត
ថវ
និង
រសនត់
ចន ំ ន ួ /ត តៃម
កមកសិករ (ក ក) ទន ុ ស
៣០
ប់ទក ី ែនងេធប ញ (ខ ខ)
របណះប - ឯក របណះប -
ក់
$១ ១៧០
ល កមកសិករ (គ គ) រ
រែណ ព ំ ប ី េចកវទ បអប
$៣០
ល កមកសិករ (ឃ ឃ) រសំរន់
$៩០
ទុនចូលរួមពីកសិករគំរូ (ង ង)
កំ
ំងពលកម នង ិ
កូនែ សប ញ និងដំ ទិ ែ ស -
រសំរន់ (ច ច)
$២៥
ទិ ែ ស - សំ រៈ (ឆ ឆ) ម នីកសិកម សក-
$១០
ក់ឧបតម ប ៃំ ថ (ជ ជ)
របណះប
ល
ម នីកសិកម សក-
រ តតពិនត ិ ទីកែនងេធប ញ
$៤២
ក់ឧបតម ៃថេធដំេណរ (ឈ ឈ)
$២៤
រចុះ តតពិនត ិ - ម នេ មូល នេ យអកឯកេទសជំ ញ (ញ ញ)
$២០ សរុប
រសនត់េ ប
ខ. ទុនស
ន កមកសិករ (៣០ ក់) និងកសិករែដល នទីកែនងប ញ ២កែនង
ប់េធប ញអំពី រកំ ត់សតចៃ ង
បព័ន ំ ង រ រដូច រផត់ផង់ស ទុនស
(ែខ រ បេ ល
ប់បម ូ ទឹក = $១០
(ពពួកសតករេករ) ំង សិក សំ
សំ រៈបណះប
េ យ
នប ល ង ំ សំ រៈស
ប់
ញ់លស ួ និង េស វេ សរេសរ)= $៦៥ ។
លស
ប់េធអងប់ = $១០ សរុបរួម = $៨៥ ។
ប់េធប ញ ២ កែនង = $១៧០ ។ របណះប
លបេចកវទ
នរួមប ល ង ំ សំ រៈស
ំងរូប ពធំៗ ែដល ដំេណរ រៃនវធី ឃ.
$៤១១
ស់ ន
ក. កង បអប មួយ
គ. ឯក
ំ សវ
របណះប ២វគេទ និង
ល កមកសិករ រកំណត់ចំ
ង. ទុនចូលរួមរបស់កសិករ ច. ទិ ែ សរួម ំង
នរយៈេពលមួយៃថ េលកែលងែតវគ
ន ៃផដែី ស ២៥ម x ២៥ម ដំ
រសំរន់ នកនះៃថ នែតមងកងវគ
ប់ទិ ែ សរួម ន ឧេ
ង ំ
យ និង
ី ប រេធជក ំ ស ៉ុ
នែត
នមួយវគ
ចូលរួមពីកសិករេ ែក រៗ ភូមិ បែហល ៤០ េ ឆ. សំ រៈស
រប
សបេ ង ន ។
ន ៣វគ មួយវគ
ត់ ក់ដី
ប់បេ ង ន េមេរ ន
ំ សវ
រែថរក ដំ
មួយកងចំេ
សវ និងកំ
មវគ ង ំ បី
៦០ ក់។
សនស័ព (េម ក) តង់ និង
29
ំងប រូប ពេផ ងៗ េទ ត
ំងពលកម ។ និង
ច
ន រ
ជ. ថវ ឧបតម ប ៃំ ថស រ ប់េផម ែ សផល់េ ឈ.
ប់ម នីកសិកម សក
រ តតពិនត ិ
រួម ន
ម ន។ ចំេ ះ របណះប
៤ៃថ
ស
ប់ រេ ជសេរសទីកែនងប ញ
លស
ប់ ៣វគ ផល់េ
យ៦ៃថ និងទិ
យ ២ៃថ។
ក់ឧបតមស
ប់មត ៉ូ ូ ២ដុ
ស
ប់មយ ួ ៃថ
ំងអស់ ១២ៃថ
ញ. មនីរកសិកមេខត-អកឯកេទសជំ ញផល់ជន ំ យ ួ បេចកេទស និង តតពិនត ិ - ម ន របណះប
៤.២.៣ ឯក ឯក
រផ ពផ យ
រផ ពផ យសំ ន់ៗែដល
ចេ ប
ស់ ជំនយ ួ េ កង រស មបស មលេល រ រផ ពផ យ
ពី រអនុវតន៍ធ-ី ប៊-េអស លកណៈសហគមន៍
ល.រ េ
ះឯក
ល បអប
នដូច ងេ
មៈ
រផ ពផ យ
១
បេចកេទសេរ បចំធ-ី ប៊-េអស
២
បេចកេទសេរ បចំអងប់ស
បេភទឯក
ប់ធ-ី ប៊-េអស
រ
បភព
ពឹតប័ ត
វ
វ
CARDI
ែខរ
ពឹតប័ ត
វ
វ
CARDI
ែខរ
៣
រេរ បចំសហគមន៍ធ-ី ប៊-េអស
ពឹតប័ ត
វ
វ
CARDI
ែខរ
៤
រចូលរួមរបស់កសិករកង រអនុវតន៍ធ-ី ប៊-េអស
ពឹតប័ ត
វ
វ
CARDI
ែខរ
ពឹតប័ ត
វ
វ
CARDI
ែខរ
េស វេ បេចកេទស CARDI
ែខរ
៥
លកណៈជីវ
៦
សតកណរែ ស ៖លកណៈជវី
សសតកណរែ ស ស
រ គប់ គង
និង ករណីសិក ៧
វ ន ររូប
៨
សក
ត់សតកណរ
ពឹតប័ ត
រ គប់ គងសតកណរេ យែផកេលេអកូឡសុី
៥.
រចំ
យេល
៥.១
រចំ
៥.១.១
យេលស រៈ និងក
រចំ
ល.រ
រអនុវតន៍បេចកវទ
ឯក
បព័នអ
រ
វ
វ
វ
វ
ACIAR
អង់េគស
ACIAR
អង់េគស
ក់ គប់ គងសតកណរែ ស
ំងពលកមស
ប់េរ បចំ បព័នអ
ក់ គប់ គងសតកណរែ ស
យេលស រៈធី-ប៊-េអស
បេភទស រៈ
ឯក
បរ ណ
តៃម យ
សរុប
១
អងប់
ចំនួន
៦
១៤.០០០
៨៤.០០០
២
រ ង ំ សិច
គ. ក
១២
៦.៥០០
៧៨.០០០
៣
បេ លឬស ី
េដម
២០
១០០០
២០.០០០
៤
ស
១
១០.០០០
១០.០០០
រៈេផ ងៗ
ស
ប់
សរុបរួម
១៩១.០០០ េរ ល
30
៥.១.២
រចំ
យក
ំងពលកមស
បេភទក ង ំ ពលកម
ប់ធ-ី ប៊-េអស
ឯក
បរ ណ
តៃម យ
សរុប
១
េរ បចំអងប់
ៃថ- ក់
៥ x១
៥.០០០
២៥.០០០
២
េរ បចំរ ង ំ សិច
ៃថ- ក់
២x២
៥.០០០
២០.០០០
៣
េរ បចំកូនែ ស
ៃថ- ក់
១x៣
៥.០០០
១៥.០០០
ៃថ- ក់
១០ x ១
៥.០០០
៥០.០០០
៤
ម ន និងែថ ំធី-ប៊-េអស សរុបរួម ៥.២
រចំ រចំ
យេល
រ
១១០.០០០ េរ ល
រផ ពផ យ
យេល រ រផ ពផ យបេចកវទ ធី-ប៊-េអសែ ប បលេ ចំនួន កមធី-ប៊-េអសែដល តវ
ផ ពផ យ
និង បេភទៃន រ រ
។
េ កងតំបន់ែដលទទួលរងពី របំ ញរបស់សតកណរកងមួយភូមិគួរ
ន រផ ពផ យពីបេចកេទសធី-ប៊-េអសចំនួន ២ កែនង (២ កូនែ សធី-ប៊-េអស) ។ គឺ
រចំ
ងេ
មេនះ
យេលដំេណរ រៃន រផ ពផ យពីធី-ប៊-េអសចំនួន ១០ កែនង ។
៥.២.១
រចំ
យេល
រែណ
ប ំ េចកវទ ធី-ប៊-េអស
រែណ ំ និងប ញពីបេចកវទ ធី-ប៊-េអស តវ នេធេឡងេ េលែ សកសិករ ែដល ៃថ េ យ
នកសិករចូលរួម ប
ល.រ មខ ុ ចំ
យ
១
យស
រចំ
នរយៈេពល ១
ណ ៥០ ក់ និងម នីផ ពផ យចំនួន ៣ ក់ ។
ឯក ប់ ក់ រផ ពផ យ
បរ ណ
តៃម យ
សរុប
ក់
៣
១០
៣០
២
រស មន់និងេភសជៈ
ក់
៥៥
១
៥៥
៣
រៃថ តង់
ក់
៥៥
១
៥៥
១
២០
២០
៤
ស
រៈស មបស មល
ស
ប់
សរុបរួម
៥.២.២
រចំ
យេល
១៦០ ដុ
រេរ បចំ កមធី-ប៊-េអស
រេរ បចំ កមធី-ប៊-េអស តវេធេឡង មរយៈ រ បជុំ កមកសិករ ែដល នេរ បចំេ យរដអំ ប៊-េអស)
នប
ណ
េមរក
ម កមធី-ប៊-េអសនីមយ ួ ៗ
ចមូល ន និង តវេធេឡងរយៈេពល ១ៃថ ។ កសិករែដល តវចូលរួម ( កម ធី១០០ ក់
(សនត់
ន រស មបស មលពីម នីផ ពផ យចំនួន ៣
កង កមនីមយ ួ ៗ ក់ ។
31
នស
ជិក ប
ណ
១០ ក់)
និង
ល.រ មខ ុ ចំ
យ
១
យស
រចំ
២
ឯក ប់ ក់ រផ ពផ យ
បរ ណ
តៃម យ
សរុប
ក់
៣
១០
៣០
រស មន់ និងេភសជៈ
ក់
១០០
០,៥
៥០
ក់
១០០
០,៥
៥០
៣
ស
រៈេលកទឹកចិតកសិករ
៤
ស
រៈស មបស មល
ស
ប់
១
១០
១០
៥
ស
រៈធី-ប៊-េអស
ស
ប់
១០
៥០
៥០០
សរុបរួម ៥.២.៣
រចំ រចំ
យេល
របណះប
យ រេលបណះប
៦៤០ ដុ
េមរក
ល កមធី-ប៊-េអស
ល តវ នេធ រែបងែចក
៣ ែផកេផ ង គី
រេធែ សប ញ
បេ ង នពីបេចកេទសេធអងប់ និង រស មបស មលែផកបេចកេទសេ េពលអនុវតធី-ប៊-េអស ។ កសិករ និង ក់ រផ ពផ យែដលចូលរួមកង រ រេនះ
ល.រ មខ ុ ចំ
យ
ន រែ ប បលេ
ឯក
ម បេភទ រ រនីមួយៗ ។
ប រ ណ តៃម យ
សរុប
រេធែ សប ញ ១
រចំ
យស
ប់ ក់ រផ ពផ យ
២
ស
រៈេធែ សប ញ
៣
ក
ង ំ ពលកមតេមងធី-ប៊-េអស
៤
េភសជៈ
ក់-ៃថ
២x៣
១០
៦០
ចំនួន
១
៧០
៧០
ក់
៤
១,៥
៦
ក់
១០០
០,២
២០
ក់
២
១០
២០
របេ ង នពីបេចកេទសេធអងប់ ១
រចំ
យស
ប់ ក់ រផ ពផ យ
២
រស មន់ និងេភសជៈ
ក់
២៥
១
២៥
៣
រៃថ តង់
ក់
២៥
១
២៥
អងប់
២
៥
១០
ៃថ- ក់
២x១
១០
២០
ៃថ- ក់
៥x១
១០
៥០
ៃថ- ក់
៤ x១
១០
៤០
៤
អងប់ស
ប់េធប ញ
រស មបស មលេពលអនុវត ១
រចំ
យស
(េពលេរ បចំស ២
រចំ
យស
(េពលតេមងស ៣
រចំ
យស
ប់់ ក់ រផ ពផ យ រៈធី-ប៊-េអស) ប់ ក់ រផ ពផ យ រៈកងកូនែ ស) ប់ ក់ រផ ពផ យ
(េពល ម នកូនែ សធី-ប៊-េអស) សរុបរួម
៣៤៥ ដុ
32
េមរក
រ
៥.២.៤
រចំ
ស័យេ យបរ
យេលទិ ែ សប
ញពីធី-ប៊-េអស
ណធី-ប៊-េអស
នចំនួន ១០ ទី ង ំ េ
េលក ែដលកងមួយេលកេធេឡងស
កអក
ចេរ បចំទិ ែ សប ញចំនួន ៥
ប់ ១ភូមិ ។ កសិករែដល តវចូលរួមកងមួយេលកៗ គួរ នចំនួន ប ណ
៥០ ក់ និងអកស មបស មលចំនួន ២ ក់ (ម នីផ ពផ យ) ។
ល.រ មខ ុ ចំ
យ
១
យស
រចំ
២ ៣
ឯក ប់ ក់ រផ ពផ យ
រស មន់ និងេភសជៈ ស
រៈស មបស មល
បរ ណ
តៃម យ
សរុប
ៃថ- ក់
៦ x២
១០
១២០
ៃថ- ក់
៥ x ៦០
១,៥
៤៥០
៥
២០
១០០
៦៧០ ដុ
េមរក
ស សរុបរួម
33
ប់
ប
ល័យ
ស
Geddes, A.M.W. 1992. The relative importance of pre-harvest crop pests in Indonesia Kent, UK, Natural Resource Institute. Jahn, G.C., K. Bunnarith, P. Sophea, and P. Chanty. 1997. Pest Management in Rice, p. page: 83-91, In H. J. Nesbitt, ed. Rice Production in Cambodia. Jahn, G.C., M. Solieng, P.G. Cox, and C. Nel. 1999. Farmer Participatory Research on Rat Management in Cambodia, In G. R. Singelton, et al., eds. Ecologically-based Rodent Management. ACIAR Monograph. 59, 494p, Canberra. Javier, L.E. 1997. Rice ecosystems and Varieties, p. 39-81, In H. J. Nesbitt, ed. Rice Production in Cambodia. Cambodia-IRRI-Australia Project, Phnom Penh, Cambodia, Phnom Penh. (ed.) 1990. Proceedings of the 3rd International Conference on Plant Protection in the Tropics, Genting Highlands, Malaysia. 1990. Leung, L.K.P., N. Chhorn, G.C. Jahn, R. Nugent, and P.C. Cox. 1999. Evaluating rodent management with Cambodian rice farmers. Cambodian Juournal of Agriculture:5: 21-26. Singleton, G., Sudarmaji, Jumanta, T.Q. Tan, and N.Q. Hung. 1999. Physical Control of Rats in Developing Countries, p. Page: 178-198 Ecologically-based Rodent Management.
sRmab;B½t’manbEnßm sUmTMnak;TMng³ naykdæanpSBVpSayksikmμ énRksYgksikmμ rukçaRbmaj; nigensaT # 200 vifIRBHneratþm PñMeBj RBHraCaNacRkkm<úCa TUrs½BÞ ³ 012 833 777 b¤ 012 826 617 TUrsar ³ 855 23 210 948 b¤ 855 23 213 011 GIuEm:l ³
[email protected] b¤
[email protected] 34
