GIAO TIẾP LIÊN VĂN HÓA
BÀI 3:
SỐC VĂN HÓA
ThS. Nguyễn Thanh Tùng
0917471638
[email protected]
Nội dung chính 1. Tiếp cận vấn đề 2. Các giai đoạn của sốc văn hóa 3. Những cách thức vượt qua sốc văn hóa
1. Tiếp cận vấn đề - Bạn sẽ làm gì nếu có người khạc nhổ vào chân bạn trong lần đầu tiên gặp gỡ?
1. Tiếp cận vấn đề Vài bộ tộc ở Đông Phi : chào hỏi bằng cách khạc nhổ vào chân nhau phương tiện tránh ma thuật.
1. Tiếp cận vấn đề Hai loại ma thuật: - ma thuật vi lượng (theo quy luật tương đồng): mọi vật giống nhau sẽ mời gọi vật đồng loại, hay là một hiệu quả sẽ tương tự như nguyên nhân của nó -ma thuật lây truyền (theo quy luật tiếp xúc): những sự vật đã từng một lần tiếp xúc với nhau, tiếp tục tác động lẫn nhau, kể cả khi cuộc tiếp xúc đó đã kết thúc. [James G. Frazer 2007: Cành vàng, Nxb. VHTT, tr.35-45 ]
1. Tiếp cận vấn đề
Tục điểu táng – Tây Tạng
1. Tiếp cận vấn đề Culture shock, a term first popularized by anthropologist Kalvero Oberg, refers to the psychological disorientation experienced by people who suddenly find themselves living and working in a radically different cultural environments. [Gary P.Ferraro 2006: The Cultural Dimension of International Business, Prentice Hall, p.151]
1. Tiếp cận vấn đề Một số hành vi biểu hiện: + Tâm lý + Sinh lý + Ứng xử
9
2. Các giai đoạn của sốc văn hóa
Bốn giai đoạn của sốc văn hóa:
1 2 3 4
Thời kỳ trăng mật Thời kỳ nhức nhối Thời kỳ hồi phục Thời kỳ tái trăng mật
The honeymoon stage Irritation and hostility Gradual adjustment Biculturalism
1. Gary P.Ferraro 2006: The Cultural Dimension of International Business, Prentice Hall, p.153-154. 2. Dương Thị Liễu 2012: Giáo trình văn hóa kinh doanh, Nxb ĐH KTQD, tr.394-396.
10
2. Các giai đoạn của sốc văn hóa
(1) Thời kỳ trăng mật: - Môi trường hoàn toàn mới - Phấn khích với những điều mới lạ - Không lo lắng gì ngoài việc tận hưởng cảm giác thú vị.
11
2. Các giai đoạn của sốc văn hóa
(2) Thời kỳ nhức nhối - Đối mặt với những điều kiện sống thực tế - Gặp rắc rối vì những khác biệt trong việc giải mã thông điệp khi giao tiếp - Giai đoạn gay go nhất
12
2. Các giai đoạn của sốc văn hóa
(3) Thời kỳ hồi phục: - Ý thức và chấp nhận thực tế - Mọi thứ trở nên dễ dàng hơn và không còn tâm lý hay hành vi cực đoan khi giao tiếp.
13
2. Các giai đoạn của sốc văn hóa
(4) Thời kỳ tái trăng mật: - Hoàn toàn thích nghi với môi trường mới - Yêu thích môi trường mới
14
2. Các giai đoạn của sốc văn hóa Thời gian trải qua 4 giai đoạn phụ thuộc vào: + Mức độ khác biệt giữa 2 nền VH + Hoàn cảnh cụ thể + Thời gian sống và làm việc ở môi trường mới + Khả năng thích nghi của cá nhân [Dương Thị Liễu 2012: Giáo trình văn hóa kinh doanh, Nxb ĐH KTQD, tr.398]
15
2. Các giai đoạn của sốc văn hóa
Phân tích các giai đoạn sốc VH trong phim: + Outsourced + English – Vinglish
16
2. Các giai đoạn của sốc văn hóa
Những ảnh hưởng của sốc văn hóa đối với cá nhân: + Tiêu cực + Tích cực
3. Những các thức vượt qua sốc VH
- Tìm hiểu thật kỹ về nơi bạn sắp đến. - Thường xuyên liên lạc với người thân. - Duy trì bữa ăn đều đặn và đầy đủ - Kết bạn mới [Dương Thị Liễu 2012: Giáo trình văn hóa kinh doanh, Nxb ĐH KTQD, tr.396-398]
- Hãy tăng kiến thức của bạn, bao gồm cả việc làm thế nào để không-biết. - Hãy kiểm tra thế giới quan của bạn so với thực tế. - Biến các định kiến thành các mối quan hệ. - Hãy đặt những câu hỏi khuấy động tâm trí của bạn. - Hãy kiên nhẫn tập trung vào những điều tốt đẹp. - Hãy tìm kiếm điểm chung. - Hãy học cách nhìn xuyên qua các bức tường. - Hãy khám phá các bí ẩn của sự linh thiêng. Mark Gerzon 2011: Công dân toàn cầu, Nxb Trẻ, tr.246-282.
Sốc văn hóa ngược (reverse culture shock)
Kết luận • Trên thế giới có nhiều nền văn hoá khác nhau, đa dạng.
• Sốc văn hoá là 1 điều hết sức tự nhiên khi phải tiếp xúc với 1 nền văn hoá khác. • Chấp nhận, thích nghi, học hỏi, vượt qua.
21
