Y¶OYP°EIO °EøP°IA™, ºY™IKøN ¶OPøN KAI ¶EPIBA§§ONTO™ TMHMA °EøP°IA™

ª¤ÙÚ· ÚfiÏ˄˘ ηٿ ¯ıÚÒÓ Î·È ·ÛıÂÓÂÈÒÓ ∏ ÛËÌ·Û›· ÙÔ˘˜ ÛÙËÓ ÚÔÛÙ·Û›· ÙˆÓ Î·ÏÏÈÂÚÁÔ‡ÌÂÓˆÓ Ê˘ÙÒÓ

∏ÏÂÎÙÚÔÓÈ΋ ŒÎ‰ÔÛË 3/2013 §Â˘ÎˆÛ›·-KY¶PO™

¶∂ƒπ∂Ã√ª∂¡∞ 1. ∂ÈÛ·ÁˆÁ‹…………………………….....………. 1 2. ª¤ÙÚ· Ô˘ ÂÌÔ‰›˙Ô˘Ó ÙËÓ Â›ÛÔ‰Ô ÙÔ˘ ·ıÔÁfiÓÔ˘..............................................

3

2.1

º˘ÙÔ˘ÁÂÈÔÓÔÌÈÎfi˜ ¤ÏÂÁ¯Ô˜….......... 3

2.2

ÀÁȤ˜ ÔÏÏ·Ï·ÛÈ·ÛÙÈÎfi ˘ÏÈÎfi.......

4

3. ª¤ÙÚ· ηٷÛÙÚÔÊ‹˜ ‹ Ì›ˆÛ˘ ÙÔ˘ ·ıÔÁfiÓÔ˘........................................

5

3.1

∫·ÏÏÈÂÚÁËÙÈο ̤ÙÚ·....................... 5

3.2

ª¤ÙÚ· ‚ÂÏÙ›ˆÛ˘ ÙˆÓ Û˘ÓıËÎÒÓ ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓÙÔ˜................................ 10

3.3

ª¤ÙÚ· ˘ÁÈÂÈÓ‹˜................................ 13

3.4

µÈÔÏÔÁÈο ̤ÙÚ·.............................. 15

3.5

ªË¯·ÓÈο ̤ÙÚ·.............................. 17

4. ª¤ÙÚ· ‚ÂÏÙ›ˆÛ˘ Ù˘ ·ÓıÂÎÙÈÎfiÙËÙ·˜ ÙˆÓ Ê˘ÙÒÓ................................................ 19 4.1

∞ÓıÂÎÙÈΤ˜ ÔÈÎÈϛ˜ Ê˘ÙÒÓ……...... 19

4.2

∂Ì‚ÔÏÈ·ÛÌfi˜ Ê˘ÙÒÓ…………........... 20

4.3

∫·ÏÏÈÂÚÁËÙÈΤ˜ ÊÚÔÓÙ›‰Â˜.............. 20

°πøƒ°√™ ¶∞ƒ∞™∫∂À∞ §ÂÈÙÔ˘ÚÁfi˜ °ÂˆÚÁ›·˜ ∫Ï¿‰Ô˜ ¶ÚÔÛÙ·Û›·˜ º˘ÙÒÓ Î·È ªÂÏÈÛÛÔÎÔÌ›·˜ ∂È̤ÏÂÈ· ŒÎ‰ÔÛ˘ ∫Ï¿‰Ô˜ °ÂˆÚÁÈÎÒÓ ∂Ê·ÚÌÔÁÒÓ ¢ËÌÔÛÈfiÙËÙ· ∆Ì‹Ì· °ÂˆÚÁ›·˜

°ÏˆÛÛÈ΋ Î·È K·ÏÏÈÙ¯ÓÈ΋ EÈ̤ÏÂÈ· °Ú·ÊÂ›Ô T‡Ô˘ Î·È ¶ÏËÚÔÊÔÚÈÒÓ

ª∂∆ƒ∞ ¶ƒ√§∏æ∏™ ∫∞∆∞ ∂ãƒø¡ ∫∞π ∞™£∂¡∂πø¡

1

∂ÈÛ·ÁˆÁ‹ ∆· ηÏÏÈÂÚÁÔ‡ÌÂÓ· Î·È ¿ÁÚÈ· Ê˘Ù¿ ·Ú¿ÁÔ˘Ó fiÏË ÙËÓ ÙÚÔÊ‹ ·fi ÙËÓ ÔÔ›· ÂÍ·ÚÙÒÓÙ·È ¿ÌÂÛ· ‹ ¤ÌÌÂÛ· Ô ¿ÓıÚˆÔ˜ Î·È Ù· ˙Ò·. °È· Ó· ‰ÒÛÔ˘Ó fï˜ ÈηÓÔÔÈËÙÈ΋ ·Ú·ÁˆÁ‹ ı· Ú¤ÂÈ Ó· ÂÊԉȿ˙ÔÓÙ·È ·fi ÙÔ ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓ ÙÔ˘˜ Ì Â·ÚΛ˜ ÔÛfiÙËÙ˜ ÓÂÚÔ‡ Î·È ıÚÂÙÈÎÒÓ ÛÙÔȯ›ˆÓ, Ó· Êı¿ÓÂÈ Â·Ú΋˜ ʈÙÈÛÌfi˜ ÛÙ· ʇÏÏ· ÙÔ˘˜ Î·È Ë ıÂÚÌÔÎÚ·Û›· Ó· ·Ú·Ì¤ÓÂÈ Ì¤Û· ÛÂ Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤ӷ Ê˘ÛÈÔÏÔÁÈο fiÚÈ·. ∂›Û˘ ÛËÌ·ÓÙÈ΋ Â›Ó·È Î·È Ë ÚÔÛÙ·Û›· ÙÔ˘˜ ·fi ‰È¿ÊÔÚÔ˘˜ ¯ıÚÔ‡˜ Î·È ·Ûı¤ÓÂȘ ηı’ fiÏË ÙË ‰È¿ÚÎÂÈ· Ù˘ ·Ó¿Ù˘Í‹˜ ÙÔ˘˜.

ÿˆÛË TYLCV ÛÙËÓ ÙÔÌ¿Ù· (ËÁ‹: www.apsnet.org)

√È ·Ú¿ÁÔÓÙ˜ Ô˘ ÚÔηÏÔ‡Ó ·Ûı¤ÓÂȘ ÛÙ· Ê˘Ù¿ ÂÚÈÏ·Ì‚¿ÓÔ˘Ó ·ıÔÁfiÓÔ˘˜ ÌÈÎÚÔÔÚÁ·ÓÈÛÌÔ‡˜ fiˆ˜ ÈÔ‡˜, ‚·ÎÙ‹ÚÈ·, ̇ÎËÙ˜ ÚˆÙfi˙ˆ· Î·È ÓËÌ·ÙÒ‰ÂȘ. ∂›Û˘ Ù· Ê˘Ù¿ ·ÛıÂÓÔ‡Ó ÏfiÁˆ ¤ÏÏÂȄ˘ ‹ ÂÚ›ÛÛÂÈ·˜ ıÚÂÙÈÎÒÓ ÛÙÔȯ›ˆÓ, ˘ÁÚ·Û›·˜, ʈÙÈÛÌÔ‡ Î·È ÏfiÁˆ ·ÚÔ˘Û›·˜ ÙÔÍÈÎÒÓ ¯ËÌÈÎÒÓ Ô˘ÛÈÒÓ ÛÙÔÓ ·¤Ú· ‹ ÙÔ ¤‰·ÊÔ˜. ∑ËÌȤ˜ ·ÎfiÌË ·ı·›ÓÔ˘Ó ÏfiÁˆ ·ÓÙ·ÁˆÓÈÛÌÔ‡ Ì ¿ÏÏ· Ê˘Ù¿ (˙È˙¿ÓÈ·) Î·È Ê˘ÛÈο ·fi ÙȘ Û˘¯Ó¤˜ ÂÈı¤ÛÂȘ ÂÓÙfïÓ. ∂ÎÙÈÌ¿Ù·È fiÙÈ ÔÈ ·Ûı¤ÓÂȘ, Ù· ¤ÓÙÔÌ· Î·È Ù· ˙È˙¿ÓÈ· ηٷÛÙÚ¤ÊÔ˘Ó ‹ ÌÂÈÒÓÔ˘Ó ÙËÓ ·Ú·ÁˆÁ‹ fiÏˆÓ ÙˆÓ Î·ÏÏÈÂÚÁÂÈÒÓ ·ÁÎÔÛÌ›ˆ˜ ηٿ 31-42% ÙÔÓ ¯ÚfiÓÔ. ™Â ·˘Ù¤˜ Ú¤ÂÈ Ó· ÚÔÛÙÂıÔ‡Ó Î·È ·ÒÏÂȘ Ô˘ ˘Ê›ÛÙ·ÓÙ·È Ù· ÁˆÚÁÈ-

ª∂∆ƒ∞ ¶ƒ√§∏æ∏™ ∫∞∆∞ ∂ãƒø¡ ∫∞π ∞™£∂¡∂πø¡

2

ο ÚÔ˚fiÓÙ· ÌÂÙ¿ ÙË Û˘ÁÎÔÌȉ‹, ‡„Ô˘˜ 6-12%, ÂÓÒ ‰ÂÓ ÂÚÈÏ·Ì‚¿ÓÔÓÙ·È ·ÒÏÂȘ Ô˘ ÔÊ›ÏÔÓÙ·È Û ·Ú¿ÁÔÓÙ˜ ÙÔ˘ ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓÙÔ˜ fiˆ˜ ·ÁÂÙfi˜, ÍËÚ·Û›·, ÏË̇Ú˜ Î.¿. ∫·ıÒ˜ ÏÔÈfiÓ Ô ·ÁÎfiÛÌÈÔ˜ ÏËı˘ÛÌfi˜ Û˘Ó¯›˙ÂÈ Ó· ·˘Í¿ÓÂÙ·È, ÂÓÒ Ë Î·ÏÏÈÂÚÁ‹ÛÈÌË ÁË Î·È ¿ÏÏÔÈ Ê˘ÛÈÎÔ› fiÚÔÈ Û˘Ó¯›˙Ô˘Ó Ó· ÌÂÈÒÓÔÓÙ·È Î·È Î·ıÒ˜ ÙÔ ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓ Á›ÓÂÙ·È fiÏÔ Î·È ÈÔ ‚‚·ÚË̤ÓÔ, Ë ·Ó¿ÁÎË ÁÈ· ·ÔÙÂÏÂÛÌ·ÙÈÎfi ¤ÏÂÁ¯Ô ÙˆÓ Ê˘ÙÈÎÒÓ Â¯ıÚÒÓ Î·È ·ÛıÂÓÂÈÒÓ Á›ÓÂÙ·È ÔÏÔ¤Ó· Î·È ÈÔ ÂÈÙ·ÎÙÈ΋. ŒÓ· ·fi Ù· ‚·ÛÈο ̤ÙÚ· ·ÓÙÈÌÂÙÒÈÛ˘ ÙˆÓ Â¯ıÚÒÓ Î·È ·ÛıÂÓÂÈÒÓ ÛÙ· Ê˘Ù¿ Â›Ó·È Ë ¯Ú‹ÛË ÁˆÚÁÈÎÒÓ Ê·ÚÌ¿ÎˆÓ Â›Ù ÁÈ· ·Ôχ̷ÓÛË ÛfiÚˆÓ Î·È Â‰¿ÊÔ˘˜ ›Ù Ì ÂÊ·ÚÌÔÁ‹ ÙÔ˘˜ ·¢ı›·˜ ÛÙËÓ Î·ÏÏȤÚÁÂÈ· ‹ ·ÎfiÌË Î·È ÌÂÙ·Û˘ÏÏÂÎÙÈο ÛÙ· ÁˆÚÁÈο ÚÔ˚fiÓÙ·. ∏ ¯Ú‹ÛË fï˜ ·˘Ù‹ ÂÎÙfi˜ ÙÔ˘ fiÙÈ ·˘Í¿ÓÂÈ ÙÔ ÎfiÛÙÔ˜ ·Ú·ÁˆÁ‹˜, ÂÈ‚·Ú‡ÓÂÈ Û˘¯Ó¿ Ù· ÙÚfiÊÈÌ· Î·È ÙÔ ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓ Ì ÙÔÍÈΤ˜ ¯ËÌÈΤ˜ Ô˘Û›Â˜. ŒÚ¢Ó˜ Â‰Ò Î·È ÔÏÏ¿ ¯ÚfiÓÈ· ¤¯Ô˘Ó ÚÔÛ‰ÈÔÚ›ÛÂÈ ¿ÏϘ ÌÂıfi‰Ô˘˜ ÂϤÁ¯Ô˘ ÙˆÓ Ê˘ÙÈÎÒÓ ·ÛıÂÓÂÈÒÓ, ÊÈÏÈΤ˜ ÚÔ˜ ÙÔ ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓ, fiˆ˜ Â›Ó·È Ë ¯Ú‹ÛË ·ÓıÂÎÙÈÎÒÓ Ê˘ÙÒÓ, ÂÊ·ÚÌÔÁ‹ ÔÚıÒÓ Î·ÏÏÈÂÚÁËÙÈÎÒÓ Ú·ÎÙÈÎÒÓ Î·ıÒ˜ Î·È Ë ¯Ú‹ÛË ‚ÈÔÏÔÁÈÎÒÓ Ô˘ÛÈÒÓ Î·È ÔÚÁ·ÓÈÛÌÒÓ. ™Ùfi¯Ô˜ ÏÔÈfiÓ Ù˘ ÁˆÚÁÈ΋˜ ÂÈÛÙ‹Ì˘, Ù˘ ·ÁÚÔÙÈ΋˜ ÔÏÈÙÈ΋˜ ·ÏÏ¿ Î·È ÙˆÓ ›‰ÈˆÓ ÙˆÓ ÁˆÚÁÒÓ Ú¤ÂÈ Ó· Â›Ó·È ·ÊÂÓfi˜ ÌÂÓ Ë Ì›ˆÛË ÙˆÓ ·ˆÏÂÈÒÓ ÙÚÔʛ̈Ó, ·ÊÂÙ¤ÚÔ˘ ‰Â Ë ‚ÂÏÙ›ˆÛË Ù˘ ÔÈfiÙËÙ·˜ ÙÔ˘˜, Ì ٷ˘Ùfi¯ÚÔÓË ÚÔÛÙ·Û›· Ù˘ ·ÓıÚÒÈÓ˘ ˘Á›·˜ Î·È ÙÔ˘ ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓÙÔ˜. ™Ù· Ï·›ÛÈ· ·˘Ù¿ Ë ∂˘Úˆ·˚΋ ŒÓˆÛË, Ù· ÙÂÏÂ˘Ù·›· ¯ÚfiÓÈ·, ÚÔˆı› ̤ÙÚ· Ô˘ ÛÙfi¯Ô ¤¯Ô˘Ó ÙË Ì›ˆÛË Ù˘ ¯Ú‹Û˘ ÙˆÓ ÁˆÚÁÈÎÒÓ Ê·ÚÌ¿ÎˆÓ ÛÙÔ ÂÏ¿¯ÈÛÙÔ ‰˘Ó·Ùfi. ™ËÌ·ÓÙÈÎfi ‚‹Ì· ÚÔ˜ ÙËÓ Î·Ù‡ı˘ÓÛË ·˘Ù‹ Â›Ó·È Ë ¤ÓÙ·ÍË ÙˆÓ ÁˆÚÁÒÓ Û ¶ÚÔÁÚ¿ÌÌ·Ù· √ÏÔÎÏËڈ̤Ó˘ ∞ÓÙÈÌÂÙÒÈÛ˘ ¯ıÚÒÓ Î·È ·ÛıÂÓÂÈÒÓ. ™Â ·˘Ù¿ Ù· ÚÔÁÚ¿ÌÌ·Ù· ‰›ÓÂÙ·È ¤ÌÊ·ÛË ÛÙËÓ ÂÊ·ÚÌÔÁ‹ ÚÔÏËÙÈÎÒÓ Ì¤ÙÚˆÓ ÁÈ· ÙËÓ ·Ó¿Ù˘ÍË ˘ÁÈÒÓ Ê˘ÙÒÓ, ÙËÓ ÂÏ¿¯ÈÛÙË ‰˘Ó·Ù‹ ‰È·Ù¿Ú·ÍË ÙÔ˘ ·ÁÚÔ-ÔÈÎÔÛ˘ÛÙ‹Ì·ÙÔ˜ Î·È ÙËÓ ÂÓı¿ÚÚ˘ÓÛË ÏÂÈÙÔ˘ÚÁ›·˜ ÙˆÓ Ê˘ÛÈÎÒÓ Ì˯·ÓÈÛÌÒÓ ÂϤÁ¯Ô˘ ÙˆÓ ÂÈ‚Ï·‚ÒÓ ÔÚÁ·ÓÈÛÌÒÓ. ™ÙÔ ·ÚfiÓ Ê˘ÏÏ¿‰ÈÔ ÂÚÈÁÚ¿ÊÔÓÙ·È ÂÓ Û˘ÓÙÔÌ›· ‰È¿ÊÔÚ· ̤ÙÚ· ÚfiÏ˄˘ ¯ıÚÒÓ Î·È ·ÛıÂÓÂÈÒÓ Ô˘ ÛÙfi¯Ô ¤¯Ô˘Ó: l

∆ËÓ ·ÚÂÌfi‰ÈÛË ÂÈÛfi‰Ô˘ ÙˆÓ ·ıÔÁfiÓˆÓ

l

∆ËÓ Î·Ù·ÛÙÚÔÊ‹ ‹ Ì›ˆÛË ÙÔ˘ ÏËı˘ÛÌÔ‡ ÙˆÓ ·ıÔÁfiÓˆÓ

l

∆Ë ‚ÂÏÙ›ˆÛË Ù˘ ·ÓıÂÎÙÈÎfiÙËÙ·˜ ÙˆÓ Ê˘ÙÒÓ ÛÙ· ·ıÔÁfiÓ·

ª∂∆ƒ∞ ¶ƒ√§∏æ∏™ ∫∞∆∞ ∂ãƒø¡ ∫∞π ∞™£∂¡∂πø¡

3

2. ª¤ÙÚ· Ô˘ ÂÌÔ‰›˙Ô˘Ó ÙËÓ Â›ÛÔ‰Ô ÙÔ˘ ·ıÔÁfiÓÔ˘

2.1 º˘ÙÔ¸ÁÂÈÔÓÔÌÈÎfi˜ ¤ÏÂÁ¯Ô˜ √ ΛӉ˘ÓÔ˜ ÂÈÛ·ÁˆÁ‹˜ Ó¤ˆÓ ·ıÔÁfiÓˆÓ Û ÌÈ· ¯ÒÚ· ÏfiÁˆ Î·È Ù˘ ·ÁÎÔÛÌÈÔÔ›ËÛ˘ ÙÔ˘ ÂÌÔÚ›Ô˘ ·˘Í¿ÓÂÙ·È ÔÏÔ¤Ó· Î·È ÂÚÈÛÛfiÙÂÚÔ. ŸÙ·Ó ¤Ó· ·ıÔÁfiÓÔ ÌÂÈ Û ÌÈ· ÂÚÈÔ¯‹ fiÔ˘ ̤¯ÚÈ ÙfiÙ ٷ Ê˘Ù¿ ·Ó·Ù‡ÛÛÔÓÙ·Ó ¯ˆÚ›˜ ÙËÓ ·ÚÔ˘Û›· ÙÔ˘, ÌÔÚ› Ó· ÚÔηϤÛÂÈ Î·Ù·ÛÙÚÔÊÈΤ˜ ÂȉË̛˜. ∞˘Ùfi ÔÊ›ÏÂÙ·È ÛÙÔ fiÙÈ Ù· Ê˘Ù¿ ÏfiÁˆ Ù˘ ·Ô˘Û›·˜ ÙÔ˘ ·ıÔÁfiÓÔ˘ ÛÙÔ ·ÚÂÏıfiÓ ‰ÂÓ Â›¯·Ó ÙËÓ Â˘Î·ÈÚ›· Ó· ·Ó·Ù‡ÍÔ˘Ó Ì˯·ÓÈÛÌÔ‡˜ ·ÓÔ¯‹˜ ÂÓ·ÓÙ›ÔÓ ÙÔ˘ ·ıÔÁfiÓÔ˘. ∂›Û˘, ‰ÂÓ ˘¿Ú¯Ô˘Ó ¿ÏÏÔÈ ·ÓÙ·ÁˆÓÈÛÙÈÎÔ› ÔÚÁ·ÓÈÛÌÔ› ‹ Ê˘ÛÈÎÔ› ¯ıÚÔ› Î·È ¤ÙÛÈ ÙÔ ·ıÔÁfiÓÔ ·ÓÂÓfi¯ÏËÙÔ ÌÔÚ› Ó· ÂÂÎÙ·ı› Û ÌÈ· ÌÂÁ¿ÏË ¤ÎÙ·ÛË Â˘·›ÛıËÙˆÓ Î·È ·ÚÔÛÙ¿ÙÂ˘ÙˆÓ Ê˘ÙÒÓ. °È· ÙÔÓ ÏfiÁÔ ·˘Ùfi Á›ÓÂÙ·È ¤ÏÂÁ¯Ô˜ ÙˆÓ Ê˘ÙÈÎÒÓ ÚÔ˚fiÓÙˆÓ ÛÙ· ÛËÌ›· ÂÈÛfi‰Ô˘ (.¯. ÏÈÌ¿ÓÈ· Î·È ·ÂÚÔ‰ÚfiÌÈ·), Ô ÏÂÁfiÌÂÓÔ˜ Ê˘ÙÔ˘ÁÂÈÔÓÔÌÈÎfi˜ ¤ÏÂÁ¯Ô˜, Ô˘ ·ÔÛÎÔ› ÛÙËÓ ·ÚÂÌfi‰ÈÛË ÂÈÛfi‰Ô˘ ÂÈ‚Ï·‚ÒÓ ÔÚÁ·ÓÈÛÌÒÓ ÛÙË ¯ÒÚ·. √ Ê˘ÙÔ¸ÁÂÈÔÓÔÌÈÎfi˜ ¤ÏÂÁ¯Ô˜ Ú˘ıÌ›˙ÂÙ·È ÛÙ· ÎÚ¿ÙË Ì¤ÏË Ù˘ ∂˘Úˆ·˚΋˜ ŒÓˆÛ˘ Ì ۯÂÙÈ΋ ÓÔÌÔıÂÛ›·, ·ÏÏ¿ Î·È ÛÙȘ ÙÚ›Ù˜ ¯ÒÚ˜ Ì ∂ıÓÈΤ˜ ¡ÔÌÔıÂۛ˜. ¶·ÚfiÏ· ·˘Ù¿ ˘¿Ú¯Ô˘Ó ÂÌÊ·Ó›˜ ‰˘ÛÎÔϛ˜ ÛÙËÓ ÂÍ ÔÏÔÎÏ‹ÚÔ˘ ·ÚÂÌfi‰ÈÛË Ù˘ ÂÈÛ·ÁˆÁ‹˜ ÂÈ‚Ï·‚ÒÓ ÔÚÁ·ÓÈÛÌÒÓ, ηıfiÛÔÓ ÌÂÚÈÎÔ› ·fi ÙÔ˘˜ ÔÚÁ·ÓÈÛÌÔ‡˜ ‚Ú›ÛÎÔÓÙ·È Û ϷÓı¿ÓÔ˘Û· ÌÔÚÊ‹ ‹ Û ÛÙ¿‰ÈÔ Ô˘ ‰ÂÓ Â›Ó·È ÂÊÈÎÙfi Ó· ·ÓȯÓ¢ı› Ë ·ÚÔ˘Û›· ÙÔ˘˜. ∂ÈÚfiÛıÂÙ·, ÔÈ ÂÈıˆڋÛÂȘ ÙˆÓ ÊÔÚÙ›ˆÓ, Û˘Ó‹ıˆ˜ ·˘ÙÒÓ Ô˘ ‰È·ÎÈÓÔ‡ÓÙ·È ÂÓÙfi˜ Ù˘ ∂˘Úˆ·˚΋˜ ŒÓˆÛ˘, Á›ÓÂÙ·È Û ‰ÂÈÁÌ·ÙÔÏËÙÈ΋ ‚¿ÛË ÁÈ· Ó· ÌËÓ ·ÚÂÌÔ‰›˙ÂÙ·È Ë ÂÌÔÚ›·, ÂÓÒ ÛÙËÓ ÂÚ›ÙˆÛË ÙˆÓ ÂÓÙfiÌˆÓ Ì ÌÂÁ¿ÏË ÙËÙÈ΋ ÈηÓfiÙËÙ· (.¯. ·ÎÚ›‰Â˜) ·˘Ù¿ ÌÔÚÔ‡Ó Ó· ÂÈÛ¤ÏıÔ˘Ó ÛÙË ¯ÒÚ· ·’ ¢ı›·˜, ¯ˆÚ›˜ Ó· ¯ÚÂÈ¿˙ÔÓÙ·È Ì¤Û· ÁÈ· ÙË ÌÂÙ·ÊÔÚ¿ ÙÔ˘˜.

¢ÔÚ˘ÊfiÚÔ˜ Ù˘ ·Ù¿Ù·˜ (ËÁ‹: www.livingwithinsects.wordpress.com)

ª∂∆ƒ∞ ¶ƒ√§∏æ∏™ ∫∞∆∞ ∂ãƒø¡ ∫∞π ∞™£∂¡∂πø¡

4

2.2 ÀÁȤ˜ ÔÏÏ·Ï·ÛÈ·ÛÙÈÎfi ˘ÏÈÎfi √È ÛfiÚÔÈ Î·ıÒ˜ Î·È ÙÔ Ê˘ÙÈÎfi ÔÏÏ·Ï·ÛÈ·ÛÙÈÎfi ˘ÏÈÎfi, fiˆ˜ ÌÔۯ‡̷ٷ, ˘ÔΛÌÂÓ·, ÎfiÓ‰˘ÏÔÈ ‚ÔÏ‚Ô› Î·È ÚÈ˙ÒÌ·Ù· ÌÔÚÔ‡Ó Ó· ÌÂٷʤÚÔ˘Ó ‰È¿ÊÔÚ· ·ıÔÁfiÓ· ›Ù ÂÛˆÙÂÚÈο ‹ Â͈ÙÂÚÈο ÛÙ· fiÚÁ·Ó¿ ÙÔ˘˜. ∏ ¯Ú‹ÛË ÌÔÏ˘Ṳ̂ÓÔ˘ ÔÏÏ·Ï·ÛÈ·ÛÙÈÎÔ‡ ˘ÏÈÎÔ‡ ·ÔÙÂÏ› ¤Ó· ·fi ÙÔ˘˜ ÛËÌ·ÓÙÈÎfiÙÂÚÔ˘˜ ÙÚfiÔ˘˜ ÌÂÙ¿‰ÔÛ˘ ÙˆÓ Â¯ıÚÒÓ Î·È ·ÛıÂÓÂÈÒÓ Û ÌÂÁ¿Ï˜ ·ÔÛÙ¿ÛÂȘ. °È· ÙÔÓ ÏfiÁÔ ·˘Ùfi ·Ó·Ù‡ÛÛÔÓÙ·È Û fiÏ· Ù· ÎÚ¿ÙË ÙÔ˘ ÎfiÛÌÔ˘ ∂ıÓÈο ¶ÚÔÁÚ¿ÌÌ·Ù· ¶ÈÛÙÔÔ›ËÛ˘ ‚·ÛÈṲ̂ӷ Û ∂ıÓÈΤ˜ ¡ÔÌÔıÂۛ˜ Î·È ¢ÈÂıÓ›˜ ™˘Ìʈӛ˜ Ô˘ ÈÛÙÔÔÈÔ‡Ó fiÙÈ ÙÔ ÈÛÙÔÔÈË̤ÓÔ ÔÏÏ·Ï·ÛÈ·ÛÙÈÎfi ˘ÏÈÎfi Â›Ó·È ˘ÁȤ˜ Î·È ··ÏÏ·Á̤ÓÔ ·fi ÂÈ‚Ï·‚›˜ ÔÚÁ·ÓÈÛÌÔ‡˜. ∆· Ê˘Ù¿ Ô˘ ÚÔ¤Ú¯ÔÓÙ·È ·fi ˘ÁȤ˜ ÔÏÏ·Ï·ÛÈ·ÛÙÈÎfi ˘ÏÈÎfi ·Ó·Ù‡ÛÛÔÓÙ·È Î·Ï‡ÙÂÚ· Î·È ¤¯Ô˘Ó ˘„ËÏfiÙÂÚ˜ ·Ô‰fiÛÂȘ. °È· ÙÔÓ ÏfiÁÔ ·˘Ùfi ı· Ú¤ÂÈ Ó· ¯ÚËÛÈÌÔÔÈÂ›Ù·È ÈÛÙÔÔÈË̤ÓÔ ÔÏÏ·Ï·ÛÈ·ÛÙÈÎfi ˘ÏÈÎfi, ·ÊÔ‡ Ì ·˘Ùfi ÙÔÓ ÙÚfiÔ ‰È·ÛÊ·Ï›˙ÂÙ·È fiÙÈ Ô ·Ú·ÁˆÁfi˜ ÍÂÎÈÓ¿ ÙËÓ ÂÁηٿÛÙ·ÛË Ù˘ Ê˘Ù›·˜ ÙÔ˘ Ì ˘ÁȤ˜ ÔÏÏ·Ï·ÛÈ·ÛÙÈÎfi ˘ÏÈÎfi. √È ÛfiÚÔÈ Ú¤ÂÈ Ó· ÚÔ¤Ú¯ÔÓÙ·È ·fi ·Ó·ÁÓˆÚÈṲ̂ÓÔ˘˜ Ô›ÎÔ˘˜ ÛÔÚÔ·Ú·ÁˆÁ‹˜ Î·È fiÔ˘ ··ÈÙÂ›Ù·È Ó· Â›Ó·È ÂÈÎ·Ï˘Ì̤ÓÔÈ ·fi ηٿÏÏËÏÔ ÂÓÙÔÌÔÎÙfiÓÔ Î·È Ì˘ÎËÙÔÎÙfiÓÔ. ∂›Û˘ Ù· Ê˘ÙÒÚÈ· ·Ú·ÁˆÁ‹˜ ÔÏÏ·Ï·ÛÈ·ÛÙÈÎÔ‡ ˘ÏÈÎÔ‡ Ú¤ÂÈ Ó· Ï·Ì‚¿ÓÔ˘Ó fiÏ· Ù· ··Ú·›ÙËÙ· ̤ÙÚ· ÚÔÛÙ·Û›·˜ ·fi ¯ıÚÔ‡˜ Î·È ·Ûı¤ÓÂȘ (ÂÓÙÔÌÔÛÙÂÁ‹ ‰›ÎÙ˘·, ‰ÈÏ‹ ›ÛÔ‰Ô, Î.¿.).

™‡Á¯ÚÔÓÔ Ê˘ÙÒÚÈÔ Ï·¯·ÓÈÎÒÓ (ËÁ‹: www.headstarnursery.com)

ª∂∆ƒ∞ ¶ƒ√§∏æ∏™ ∫∞∆∞ ∂ãƒø¡ ∫∞π ∞™£∂¡∂πø¡

5

3. ª¤ÙÚ· ηٷÛÙÚÔÊ‹˜ ‹ Ì›ˆÛ˘ ÙÔ˘ ·ıÔÁfiÓÔ˘

3.1 ∫·ÏÏÈÂÚÁËÙÈο ̤ÙÚ· 3.1.1 ∞ÌÂÈ„ÈÛÔÚ¿ ∏ ·ÌÂÈ„ÈÛÔÚ¿ Â›Ó·È ÁˆÚÁÈÎfi Û‡ÛÙËÌ·, fiÔ˘, ÂÊ·ÚÌfi˙ÂÙ·È Ë Û˘ÛÙËÌ·ÙÈ΋ ÂÓ·ÏÏ·Á‹ ηÏÏÈÂÚÁÂÈÒÓ ÛÙÔ ›‰ÈÔ ¯ˆÚ¿ÊÈ Ì ‰È·ÊÔÚÂÙÈ΋ ¢·ÈÛıËÛ›· Î·È ·ÓÙÔ¯‹ Û ¯ıÚÔ‡˜ Î·È ·Ûı¤ÓÂȘ, ηχÙÔÓÙ·˜ ÌÈ· ¯ÚÔÓÈ΋ ÂÚ›Ô‰Ô ‰‡Ô, ÙÚÈÒÓ ‹ ÂÚÈÛÛÔÙ¤ÚˆÓ ¯ÚfiÓˆÓ. °È· ·Ú¿‰ÂÈÁÌ·, ÛÙ· ·ıÔÁfiÓ· ‰¿ÊÔ˘˜ Ô˘ ÚÔÛ‚¿ÏÏÔ˘Ó ¤Ó· ‹ ÂÚÈÛÛfiÙÂÚ· ›‰Ë ‹ ÔÈÎÔÁ¤ÓÂȘ Ê˘ÙÒÓ, ÂÈÙ˘Á¯¿ÓÂÙ·È ÛËÌ·ÓÙÈ΋ Ì›ˆÛË ÙÔ˘ ÏËı˘ÛÌÔ‡ ÙÔ˘˜ fiÙ·Ó ÁÈ· ¤Ó· ÌÂÁ¿ÏÔ ¯ÚÔÓÈÎfi ‰È¿ÛÙËÌ· Ê˘Ù‡ÔÓÙ·È Â›‰Ë Ê˘ÙÒÓ Ô˘ Â›Ó·È ¿ÓÔÛ· ‹ ‰È·ı¤ÙÔ˘Ó ·ÓÙÔ¯‹ ÛÙÔ˘˜ Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤ÓÔ˘˜ ÔÚÁ·ÓÈÛÌÔ‡˜ (.¯. ÛÈÙËÚ¿ ÁÈ· Ì›ˆÛË ÙÔ˘ ÏËı˘ÛÌÔ‡ ÙÔ˘ ¯Ú˘ÛÔÓËÌ·ÙÒ‰Ë). ™ÙËÓ ·Ô˘Û›· ηٿÏÏËÏÔ˘ ÍÂÓÈÛÙ‹, ÔÈ ÂÈ˙‹ÌÈÔÈ ÔÚÁ·ÓÈÛÌÔ› ‰ÂÓ ÌÔÚÔ‡Ó Ó· ÙÚ·ÊÔ‡Ó, Ô‡Ù ӷ ·Ó··Ú·¯ıÔ‡Ó, Ì ·ÔÙ¤ÏÂÛÌ· ÌÂÁ¿ÏÔ Ì¤ÚÔ˜ ÙÔ˘ ÏËı˘ÛÌÔ‡ Ó· Âı·›ÓÂÈ ·fi ·ÛÈÙ›·. ∏ ·ÌÂÈ„ÈÛÔÚ¿ ÂÊ·ÚÌfi˙ÂÙ·È Û˘Ó‹ıˆ˜ ÁÈ· ·ıÔÁfiÓ· ‰¿ÊÔ˘˜, ‰ËÏ·‰‹ ÁÈ· ÔÚÁ·ÓÈÛÌÔ‡˜ Ô˘ ÂÚÓÔ‡Ó ÌÂÁ¿ÏÔ Ì¤ÚÔ˜ ÙÔ˘ ·ÎÏÔ˘ ˙ˆ‹˜ ÙÔ˘˜ ÛÙÔ ¤‰·ÊÔ˜ Î·È ÚÔÛ‚¿ÏÏÔ˘Ó Û˘Ó‹ıˆ˜ ÙÔ ˘fiÁÂÈÔ ÙÌ‹Ì· ÙˆÓ Ê˘ÙÒÓ. ∏ ·ÌÂÈ„ÈÛÔÚ¿ Û˘Ì‚¿ÏÏÂÈ Â›Û˘ ÛÙËÓ Î·Ù·ÔϤÌËÛË ÌÂÚÈÎÒÓ ÂÓÙfiÌˆÓ Ô˘ ÚÔÛ‚¿ÏÏÔ˘Ó ÌfiÓÔ ÌÈ· ηÏÏȤÚÁÂÈ· Î·È Ô˘ ‰ÂÓ ÌÔÚÔ‡Ó Ó· ÌÂÙ·ÎÈÓËıÔ‡Ó Û ÌÂÁ¿Ï˜ ·ÔÛÙ¿ÛÂȘ. ∆¤ÏÔ˜, Ë ·ÌÂÈ„È-

∆ÂÙÚ·ÂÙ‹˜ ·ÌÂÈ„ÈÛÔÚ¿ (ËÁ‹: www.objetoseducacionais2mec.gov.br)

ÛÔÚ¿ ÂÚÈÔÚ›˙ÂÈ ÙËÓ ÂÍ¿ψÛË ‰˘ÛÎÔÏÔÂÍfiÓÙˆÙˆÓ ˙È˙·Ó›ˆÓ. 3.1.2 ∞ÁÚ·Ó¿·˘ÛË ∏ ·ÁÚ·Ó¿·˘ÛË Â›Ó·È Â›Û˘ ÁˆÚÁÈÎfi Û‡ÛÙËÌ·, fiÔ˘, ÙÔ ¤‰·ÊÔ˜ ·Ú·Ì¤ÓÂÈ ÁÈ· ÌÂÁ¿ÏÔ ¯ÚÔÓÈÎfi ‰È¿ÛÙËÌ· ¯ˆÚ›˜ οÔÈ· ηÏÏȤÚÁÂÈ· ÍÂÓÈÛÙ‹. ∆Ô Û‡ÛÙËÌ· ·˘Ùfi ÛÙԯ‡ÂÈ ÛÙË Ì›ˆÛË ÙˆÓ ÏËı˘ÛÌÒÓ ÙˆÓ ÃÚ˘ÛÔÓËÌ·Ù҉˘ ·Ù¿Ù·˜ (ËÁ‹: www.old-padil.gov.au) ·ıÔÁfiÓˆÓ Â‰¿ÊÔ˘˜, ηıfiÛÔÓ ÛÙËÓ ·Ô˘Û›· ÍÂÓÈÛÙ‹ ‰ÂÓ ÌÔÚÔ‡Ó Ó· ÙÚ·ÊÔ‡Ó Î·È Ó· ÔÏÏ·Ï·ÛÈ·ÛÙÔ‡Ó. ∏ ·ÁÚ·Ó¿·˘ÛË ÛÂ Û˘Ó‰˘·ÛÌfi Ì ÙÔ fiÚÁˆÌ· ÙÔ˘ ‰¿ÊÔ˘˜ ÙÔ Î·ÏÔη›ÚÈ fiÔ˘ ÂÎÙ›ıÂÓÙ·È Ù· ·ıÔÁfiÓ·

ª∂∆ƒ∞ ¶ƒ√§∏æ∏™ ∫∞∆∞ ∂ãƒø¡ ∫∞π ∞™£∂¡∂πø¡

6

‰¿ÊÔ˘˜ Û ˘„ËϤ˜ ıÂÚÌÔÎڷۛ˜ Î·È ÛÙËÓ ·Ô˘Û›· ‰·ÊÈ΋˜ ˘ÁÚ·Û›·˜ ÌÔÚ› Ó· ÂÈʤÚÂÈ ÛËÌ·ÓÙÈ΋ Ì›ˆÛË ÙÔ˘ ÏËı˘ÛÌÔ‡ ÙÔ˘˜. 3.1.3 ∂ÈÏÔÁ‹ ·ÁÚÔÙÂÌ·¯›Ô˘ √ Ù‡Ô˜, ÙÔ ‚¿ıÔ˜, Ë ‰ÔÌ‹ Î·È ÙÔ ÈÛÙÔÚÈÎfi ÙÔ˘ ‰¿ÊÔ˘˜ ·ÔÙÂÏÔ‡Ó ÛËÌ·ÓÙÈÎÔ‡˜ ·Ú¿ÁÔÓÙ˜ ÛÙËÓ ·Ó¿Ù˘ÍË ÙˆÓ Ê˘ÙÒÓ Î·È ÛÙËÓ ÂÓ›Û¯˘ÛË Ù˘ ¿Ì˘Ó¿˜ ÙÔ˘˜ ÛÙ· ‰È¿ÊÔÚ· ·ıÔÁfiÓ·. ∆‡Ô˜ ‰¿ÊÔ˘˜: ∆· ·ÌÌÒ‰Ë-·ÌÌÔËÏÒ‰Ë Â‰¿ÊË Â›Ó·È Î·Ù¿ÏÏËÏ· ÁÈ· ÚÒÈÌË ·Ú·ÁˆÁ‹, ·ÂÚ›˙ÔÓÙ·È Î·Ï¿, Â›Ó·È Â˘Î·Ù¤ÚÁ·ÛÙ·, ÛÙÚ·ÁÁ›˙Ô˘Ó Î·È ˙ÂÛÙ·›ÓÔÓÙ·È ÁÚ‹ÁÔÚ· ÙÔÓ ¯ÂÈÌÒÓ· Î·È ÙËÓ ¿ÓÔÈÍË. ÿÓÔ˘Ó Â‡ÎÔÏ· ÙËÓ ˘ÁÚ·Û›· ÙÔ˘˜ Î·È ··ÈÙÔ‡Ó Û˘¯Ó¤˜ Î·È ÂÏ·ÊÚȤ˜ ÏÈ¿ÓÛÂȘ ηٿ ÙË ‰È¿ÚÎÂÈ· ·Ó¿Ù˘Í˘ Ù˘ ηÏÏȤÚÁÂÈ·˜. µÂÏÙÈÒÓÔÓÙ·È Ì ÙËÓ ÚÔÛı‹ÎË ÔÚÁ·ÓÈ΋˜ Ô˘Û›·˜. ∆· ‚·ÚÈ¿·ÚÁÈÏÏÒ‰Ë Â‰¿ÊË Â›Ó·È ÏÔ‡ÛÈ· Û ıÚÂÙÈο ÛÙÔȯ›·, Û˘ÁÎÚ·ÙÔ‡Ó Î·Ï¿ ÙËÓ ˘ÁÚ·Û›·, Â›Ó·È Î·Ù¿ÏÏËÏ· ÁÈ· fi„È̘ Ê˘Ù‡ÛÂȘ ÁÈ·Ù› Â›Ó·È ‰ÚÔÛÂÚ¿ Î·È ˘ÁÚ¿, ÂÓÒ Ú¤ÂÈ Ó· ·ÔʇÁÂÙ·È

°ÔÓÈÌfiÙËÙ· ‰¿ÊÔ˘˜ (ËÁ‹: www.extension.org)

Ë Î·ÏÏȤÚÁÂÈ¿ ÙÔ˘˜ fiÙ·Ó Â›Ó·È Ôχ ˘ÁÚ¿. µ¿ıÔ˜ ‰¿ÊÔ˘˜: ∆Ô ‚¿ıÔ˜ ÙÔ˘ ‰¿ÊÔ˘˜ ‰ÂÓ Ú¤ÂÈ Ó· ·ÔÙÂÏ› ÂÚÈÔÚÈÛÙÈÎfi ·Ú¿ÁÔÓÙ· ÛÙËÓ ÂχıÂÚË ·Ó¿Ù˘ÍË ÙÔ˘ ÚÈ˙ÈÎÔ‡ Û˘ÛÙ‹Ì·ÙÔ˜. µ·ıÈ¿ ‰¿ÊË ¯ˆÚ›˜ ·‰È·¤Ú·ÛÙ· ÛÙÚÒÌ·Ù· Ú¤ÂÈ Ó· ÂȉÈÒÎÔÓÙ·È ÁÈ· fiÏ· ۯ‰fiÓ Ù· ηÏÏÈÂÚÁÔ‡ÌÂÓ· Ê˘Ù¿. ¢ÔÌ‹ ‰¿ÊÔ˘˜: ∂›‰· Î·È Û˘ÓÂÎÙÈο ‰¿ÊË, ·ÚÔ˘ÛÈ¿˙Ô˘Ó ÚÔ‚Ï‹Ì·Ù· ·ÔÛÙÚ¿ÁÁÈÛ˘ Î·È Â˘ÓÔÔ‡Ó ÙËÓ ·Ó¿Ù˘ÍË Â‰·ÊÔÁÂÓÒÓ ·ÛıÂÓÂÈÒÓ. ¢ËÌÈÔ˘ÚÁÔ‡ÓÙ·È Û˘Ó‹ıˆ˜ ÏfiÁˆ Û˘ÁΤÓÙÚˆÛ˘ ·Ï¿ÙˆÓ Ô˘ ÚÔ¤Ú¯ÔÓÙ·È ·fi ÙËÓ ˘ÂÚ‚ÔÏÈ΋ ¯Ú‹ÛË ÏÈ·ÛÌ¿ÙˆÓ ‹ ·fi ÙËÓ ¿Ú‰Â˘ÛË Ì ÓÂÚfi ˘„ËÏ‹˜ ·Ï·ÙfiÙËÙ·˜. πÛÙÔÚÈÎfi ‰¿ÊÔ˘˜: ™ÙËÓ ÂÈÏÔÁ‹ ÙÔ˘ ηٿÏÏËÏÔ˘ ·ÁÚÔÙÂÌ·¯›Ô˘ Ú¤ÂÈ Ó· ÏËÊı› ˘fi„Ë ÙÔ ÈÛÙÔÚÈÎfi ÙÔ˘ ‰¿ÊÔ˘˜ fiÛÔÓ ·ÊÔÚ¿ ÙËÓ ‡·ÚÍË ÂÓÙfiÌˆÓ Î·È ·ıÔÁfiÓˆÓ Â‰¿ÊÔ˘˜, ‰˘ÛÎÔÏÔÂÍfiÓÙˆÙˆÓ ˙È˙·Ó›ˆÓ Î·È ¿ÏÏˆÓ ·Ú·Û›ÙˆÓ (.¯. ÔÚÔ‚¿Á¯Ë, ÎÔ˘ÛÎÔ‡Ù·). ∞˘Ùfi ÌÔÚ› Ó· ÚÔÛ‰ÈÔÚÈÛÙ› Û οÔÈÔ ‚·ıÌfi ·fi ÙËÓ ÂÌÊ¿ÓÈÛË ·Ó¿ÏÔÁˆÓ ˙ËÌÈÒÓ Û ÚÔËÁÔ‡ÌÂÓ˜ Ê˘Ù‡ÛÂȘ. ∂›Û˘, ÚÔÛÔ¯‹ Ú¤ÂÈ Ó· ‰›ÓÂÙ·È ÛÙËÓ ‡·ÚÍË ˘ÔÏÂÈÌÌ¿ÙˆÓ ˙È˙·ÓÈÔÎÙfiÓˆÓ ÛÙÔ ¤‰·ÊÔ˜.

ª∂∆ƒ∞ ¶ƒ√§∏æ∏™ ∫∞∆∞ ∂ãƒø¡ ∫∞π ∞™£∂¡∂πø¡

7

3.1.4 °ÂÈÙÔÓÈΤ˜ Ê˘Ù›˜ ∏ ‡·ÚÍË ÁÂÈÙÔÓÈÎÒÓ Ê˘ÙÂÈÒÓ Ì ÛÔ‚·Ú¤˜ ÚÔÛ‚ÔϤ˜ ·fi ¯ıÚÔ‡˜ Î·È ·Ûı¤ÓÂȘ (ÂÚÔÓfiÛÔÚÔ˜, ÈÒÛÂȘ, Î.¿.) ·ÔÙÂÏÔ‡Ó ÂÛٛ˜ ÌfiÏ˘ÓÛ˘ Î·È ÁÈ· ÙȘ ˘fiÏÔÈ˜ Ê˘Ù›˜ Ù˘ ÂÚÈÔ¯‹˜. °È· ÙÔÓ ÛÎÔfi ·˘Ùfi ı· Ú¤ÂÈ Ó· Ï·Ì‚¿ÓÔÓÙ·È ·fi ÙÔ˘˜ ·Ú·ÁˆÁÔ‡˜ fiÏ· Ù· ··Ú·›ÙËÙ· ̤ÙÚ· Ê˘ÙÔÚÔÛÙ·Û›·˜ fiÛÔ Î·ÈÚfi ‰È·ÙËÚÔ‡Ó ÙȘ Ê˘Ù›˜ ÙÔ˘˜ ·Ú·ÁˆÁÈΤ˜. ∆·˘Ùfi¯ÚÔÓ· ı· Ú¤ÂÈ Ó· ·ÔÌ·ÎÚ‡ÓÔÓÙ·È ‹ Ó· ηٷÛÙÚ¤ÊÔÓÙ·È ¤ÁηÈÚ·, Ì ‚·ı‡ fiÚÁˆÌ· Ù· ˘ÔÏ›ÌÌ·Ù· Ù˘ ηÏÏȤÚÁÂÈ·˜. ™Â ·ÓÙ›ıÂÙË ÂÚ›ÙˆÛË, Â›Ó·È ÚÔÙÈÌfiÙÂÚÔ Ë Î·ı˘ÛÙ¤ÚËÛË Ó¤ˆÓ Ê˘Ù‡ÛÂˆÓ ÛÙȘ ÂÚÈÔ¯¤˜ ·˘Ù¤˜. 3.1.5 ÃÚfiÓÔ˜ Î·È ‚¿ıÔ˜ ÛÔÚ¿˜/ʇÙ¢Û˘ √ ηٿÏÏËÏÔ˜ ¯ÚfiÓÔ˜ Î·È ÙÔ ‚¿ıÔ˜ ÛÔÚ¿˜/ʇÙ¢Û˘ ÂÍ·ÛÊ·Ï›˙ÂÈ ÁÚ‹ÁÔÚÔ Î·È ·ÓÂÌfi‰ÈÛÙÔ Ê‡Ùڈ̷, ·ÔÙÚ¤ÔÓÙ·˜ Û ÌÂÁ¿ÏÔ ‚·ıÌfi ˙ËÌȤ˜ ·fi ·Ûı¤ÓÂȘ ‰¿ÊÔ˘˜ (.¯. Ù‹ÍÂȘ ÛÔÚÔʇوÓ) Ô˘ ·ÔÙÂÏÔ‡Ó ·ÈÙ›· ·ˆÏÂÈÒÓ ·fi ÙËÓ ·Ú¯‹ Ù˘ ÂÁηٿÛÙ·Û˘ ÌÈ·˜ Ê˘Ù›·˜. ∏ ηı˘ÛÙ¤ÚËÛË Ù˘ ‚Ï¿ÛÙËÛ˘ Ô˘ ÌÔÚ› Ó· ÔÊ›ÏÂÙ·È Â›Û˘ ÛÙË ÌÂȈ̤ÓË ˙ˆÙÈÎfiÙËÙ· ÙÔ˘ ÛfiÚÔ˘ ÙÔÓ Î·ıÈÛÙ¿ ÈÔ Â˘ÚfiÛ‚ÏËÙÔ Û ¯ıÚÔ‡˜ Î·È ·Ûı¤ÓÂȘ. ™Â ÌÂÚÈΤ˜ ÂÚÈÙÒÛÂȘ, ÚÒÈÌË Ê‡Ù¢ÛË ÌÔÚ› Ó· ·ÔÙÚ¤„ÂÈ ÌÈ· ÚÔÛ‚ÔÏ‹ fiˆ˜ ÛÙËÓ ÂÚ›ÙˆÛË Ù˘ ›ˆÛ˘ ÙÔ˘ ΛÙÚÈÓÔ˘ ηÚÔ˘ÏÈ¿ÛÌ·ÙÔ˜ Ù˘ ÓÙÔÌ¿Ù·˜ Î·È Ù˘ ›ˆÛ˘ æ Ù˘ ·Ù¿Ù·˜, ÏfiÁˆ Ù˘ ·Ô˘Û›·˜ ‹ Ù˘ ÌÂȈ̤Ó˘ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ·˜ ÙÔ˘ ÂÓÙfiÌÔ˘-ÊÔÚ¤·. 3.1.6 ¶ÚÔÂÙÔÈÌ·Û›· ÙÔ˘ ‰¿ÊÔ˘˜ ∆Ô ¤‰·ÊÔ˜ Ú¤ÂÈ Ó· Â›Ó·È ÈÛÔ‰ˆÌ¤ÓÔ ÁÈ· ·ÔÊ˘Á‹ ÂÚÈÔ¯ÒÓ Û˘ÁÎÚ¿ÙËÛ˘ ÓÂÚÔ‡ Î·È Î·Ï¿ „ÈÏÔ¯ˆÌ·ÙÈṲ̂ÓÔ È‰È·›ÙÂÚ· fiÙ·Ó ı· Â·ÎÔÏÔ˘ı‹ÛÂÈ ÛÔÚ¿ ÌÈÎÚÒÓ ÛfiÚˆÓ ÁÈ·Ù› ¤ÙÛÈ ÂÈÙ˘Á¯¿ÓÂÙ·È ÔÌÔÈfiÌÔÚÊË ‚Ï¿ÛÙËÛË. ∂¿Ó ˘¿Ú¯Ô˘Ó ÔÏ˘ÂÙ‹ ˙È˙¿ÓÈ· ·˘Ù¿ ı· Ú¤ÂÈ Ó· ηٷÔÏÂÌËıÔ‡Ó Ì ·ÌÂÈ„ÈÛÔÚ¿ ‹ ·ÁÚ·Ó¿·˘ÛË. √È Î·ÏÏȤÚÁÂȘ ÙÔ˘ ‰¿ÊÔ˘˜ (fiÚÁˆÌ·, Û‚¿ÚÓÈÛÌ·) Á›ÓÔÓÙ·È fiÙ·Ó ·˘Ùfi ‚Ú›ÛÎÂÙ·È ÛÙÔÓ ÚÒÁÔ ÙÔ˘, ‰ËÏ·‰‹, fiÙ·Ó Ȥ˙ÔÓÙ·˜ ÙÔ ¯ÒÌ· ÛÙÔ ¯¤ÚÈ Ì·˜ ·˘Ùfi «Û¿ÂÈ» ·ÏÏ¿ ̤ÓÂÈ ÛÙËÓ ·Ï¿ÌË. ∏ ‚·ıÈ¿ ηÏÏȤÚÁÂÈ· ÙÔ˘ ‰¿ÊÔ˘˜ ÙÔ ÊıÈÓfiˆÚÔ Û˘ÛÙ‹ÓÂÙ·È Û Â›‰·, ̤Û˘ ‹ ‚·ÚÈ¿˜ Û‡ÛÙ·Û˘ ‰¿ÊË Î·È Û ÂÚÈÔ¯¤˜ Ô˘ ¤¯Ô˘Ó ·ÚÎÂÙ¤˜ ‚ÚÔ¯ÔÙÒÛÂȘ ‰ÈfiÙÈ ‚ÂÏÙÈÒÓÂÈ ÙȘ Ê˘ÛÈΤ˜ ÙÔ˘ ȉÈfiÙËÙ˜, ÌÂÈÒÓÂÈ Ù· ¤ÓÙÔÌ· ‰¿ÊÔ˘˜, ‚ÔËı¿ ÛÙËÓ ·ÔÛ‡ÓıÂÛË Ù˘ ÔÚÁ·ÓÈ΋˜ Ô˘Û›·˜ Î·È ¶ÚÔÂÙÔÈÌ·Û›· ‰¿ÊÔ˘˜ (ËÁ‹: www.aardappelpagma.nl) ‰È¢ÎÔχÓÂÈ ÙËÓ ÂÙÔÈÌ·Û›· ÙÔ˘ ‰¿ÊÔ˘˜ ÙËÓ ¿ÓÔÈÍË.

ª∂∆ƒ∞ ¶ƒ√§∏æ∏™ ∫∞∆∞ ∂ãƒø¡ ∫∞π ∞™£∂¡∂πø¡

8

3.1.7 Õډ¢ÛË Î·ÏÏȤÚÁÂÈ·˜ ∂›Ó·È ÁÓˆÛÙfi fiÙÈ Ë ˘„ËÏ‹ ˘ÁÚ·Û›· ÙÔ˘ ‰¿ÊÔ˘˜ Î·È Ù˘ ·ÙÌfiÛÊ·ÈÚ·˜ ·ÔÙÂÏÔ‡Ó Â˘ÓÔ˚Τ˜ Û˘Óı‹Î˜ ·Ó¿Ù˘Í˘ ·ÛıÂÓÂÈÒÓ fiˆ˜ ÔÈ Ù‹ÍÂȘ ÛÔÚ›ˆÓ, ÔÈ Û‹„ÂȘ ÚÈ˙ÒÓ Î·È Ë ·Ó¿Ù˘ÍË ·Ûı¤ÓÂÈÒÓ ÙÔ˘ Ê˘ÏÏÒÌ·ÙÔ˜. ™Â ·˘Ùfi Û˘Ì‚¿ÏÏÔ˘Ó Î·È ÔÈ ˘ÂÚ‚ÔÏÈΤ˜ ·Ú‰Â‡ÛÂȘ, ȉȷ›ÙÂÚ· Ì¿ÏÈÛÙ·, fiÙ·Ó ·˘Ù¤˜ Á›ÓÔÓÙ·È Ì ηٷÈÔÓÈÛÌfi. ∏ ÂÊ·ÚÌÔÁ‹ ÛÙ¿Á‰ËÓ ¿Ú‰Â˘Û˘, ÂΛ fiÔ˘ ˘¿Ú¯ÂÈ ‰˘Ó·ÙfiÙËÙ·, ‰È·ÙËÚ› ÙÔ Ê‡Ïψ̷ ÙˆÓ Ê˘ÙÒÓ ÛÙÂÁÓfi, ÌÂÈÒÓÔÓÙ·˜ ÙÔÓ Î›Ó‰˘ÓÔ ÚÔÛ‚ÔÏ‹˜ ·fi ·Ûı¤ÓÂȘ. ŸÛÔÓ ·ÊÔÚ¿ ÙÔÓ ¯ÚfiÓÔ ÔÙ›ÛÌ·ÙÔ˜, ı· Ú¤ÂÈ Ó· Á›ÓÂÙ·È Û ÒÚ˜ Ô˘ ‰ÂÓ ·Ú·Ù›ÓÂÙ·È Ë ‰È·‚ÚÔ¯‹ ÙÔ˘ Ê˘ÏÏÒÌ·ÙÔ˜ (.¯. ÙÔ Úˆ›) Û ۯ¤ÛË Ì ÙËÓ ·ÚÔ˘Û›· ‰ÚfiÛÔ˘, ÔÌ›¯Ï˘ ‹ ‚ÚÔ¯‹˜. 3.1.8 §›·ÓÛË Î·ÏÏȤÚÁÂÈ·˜ ∏ ıÚ¤„Ë ÂËÚ¿˙ÂÈ ÙÔÓ Ú˘ıÌfi ·Ó¿Ù˘Í˘ Î·È ÙËÓ ÂÙÔÈÌfiÙËÙ· ÙˆÓ Ê˘ÙÒÓ Ó· ·ÓÙÈÌÂÙˆ›ÛÔ˘Ó ÚÔÛ‚ÔϤ˜ ·fi ·ıÔÁfiÓ·. °ÂÓÈο, Ù· Ê˘Ù¿ Ô˘ Ï·Ì‚¿ÓÔ˘Ó ÌÈ· ÈÛÔÚÚÔË̤ÓË Ï›·ÓÛË, ÛÙËÓ ÔÔ›· fiÏ· Ù· ··ÈÙÔ‡ÌÂÓ· ıÚÂÙÈο ÛÙÔȯ›· ˘¿Ú¯Ô˘Ó ÛÙȘ ÛˆÛÙ¤˜ ·Ó·ÏÔÁ›Â˜, Â›Ó·È ÈÔ Èηӿ Ó· ÚÔÛٷ٤„Ô˘Ó ÙÔ˘˜ ·˘ÙÔ‡˜ ÙÔ˘˜ ·fi Ӥ˜ ÚÔÛ‚ÔϤ˜ Î·È Ó· ÌÂÈÒÛÔ˘Ó ÙȘ ‹‰Ë ˘¿Ú¯Ô˘Û˜, Û ۯ¤ÛË Ì ٷ Ê˘Ù¿ fiÔ˘ ÂÊԉȿ˙ÔÓÙ·È Ì ¤Ó· ‹ ÂÚÈÛÛfiÙÂÚ· ıÚÂÙÈο ÛÙÔȯ›· Û ÔÛfiÙËÙ˜ ÌÂÁ·Ï‡ÙÂÚ˜ ‹ ÌÈÎÚfiÙÂÚ˜ ·fi ÙËÓ Î·ÓÔÓÈ΋. ŸÌˆ˜ Î·È Ë ÈÛÔÚÚÔË̤ÓË Ï›·ÓÛË ·ÎfiÌË ÌÔÚ› Ó· ¢ÓÔ‹ÛÂÈ ÙËÓ ·Ó¿Ù˘ÍË ÌÈ·˜ ·Ûı¤ÓÂÈ·˜, fiÙ·Ó Ë Û˘ÁΤÓÙÚˆÛË fiÏˆÓ ÙˆÓ ıÚÂÙÈÎÒÓ ÛÙÔȯ›ˆÓ ·˘Í¿ÓÂÙ·È ‹ ÌÂÈÒÓÂÙ·È ¤Ú·Ó ·fi ¤Ó· Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤ÓÔ Â‡ÚÔ˜. ∏ Â›‰Ú·ÛË ÙÔ˘ ·˙ÒÙÔ˘ Û ۯ¤ÛË Ì ÙȘ ·Ûı¤ÓÂȘ ¤¯ÂÈ ÌÂÏÂÙËı› Ôχ ÂÚÈÛÛfiÙÂÚÔ ·fi Ù· ˘fiÏÔÈ· ıÚÂÙÈο ÛÙÔȯ›·. ¶ÈÔ Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤ӷ Ë ÂÚ›ÛÛÂÈ· ·˙ÒÙÔ˘ ÚÔηÏ› ÙËÓ ·Ú·ÁˆÁ‹ Ó¤·˜ ¯˘ÌÒ‰Ô˘˜ ‚Ï¿ÛÙËÛ˘, ·Ú¿Ù·ÛË Ù˘ ‚Ï·ÛÙÈ΋˜ ÂÚÈfi‰Ô˘ Î·È Î·ı˘ÛÙ¤ÚËÛË Ù˘ ˆÚ›Ì·ÓÛ˘. ∞˘Ùfi ¤¯ÂÈ ˆ˜ ·ÔÙ¤ÏÂÛÌ· Ó· οÓÂÈ Ù· Ê˘Ù¿ ÈÔ Â˘·›ÛıËÙ· ÛÙ· ·ıÔÁfiÓ· Î·È ÛÙ· ¤ÓÙÔÌ· ÁÈ· ÌÂÁ·Ï‡ÙÂÚË ÂÚ›Ô‰Ô. ∞ÓÙÈÛÙÚfiʈ˜, Ê˘Ù¿ Ô˘ ˘ÔʤÚÔ˘Ó ·fi ¤ÏÏÂÈ„Ë ·˙ÒÙÔ˘ Â›Ó·È ÈÔ ·‰‡Ó·Ù·, Ì ÌÂȈ̤ÓË ‚Ï¿ÛÙËÛË Î·È ÚfiˆÚË Á‹Ú·ÓÛË. ∆¤ÙÔÈ· Ê˘Ù¿ Â›Ó·È Â˘·›ÛıËÙ· Û ·ıÔÁfiÓ· Ô˘ ÚÔÛ‚¿ÏÏÔ˘Ó ·‰‡Ó·Ù· Î·È ·ÚÁ¿ ·Ó·Ù˘ÛÛfiÌÂÓ· Ê˘Ù¿. °È· ·Ú¿‰ÂÈÁÌ· ˘ÂÚÏ›·ÓÛË ·˙ÒÙÔ˘ ‚ÔËı¿ ÙËÓ ·Ó¿Ù˘ÍË Ù˘ ÛΈڛ·Û˘ Î·È Ù˘ ÛÙ¿¯Ù˘ ÛÙÔ ÛÈÙ¿ÚÈ ÂÓÒ Ë ÌÂȈ̤ÓË ÔÛfiÙËÙ· ·˙ÒÙÔ˘ ÌÔÚ› Ó· ·˘Í‹ÛÂÈ ÙËÓ Â˘·ÈÛıËÛ›· Ù˘ ÓÙÔÌ¿Ù·˜ ÛÙÔ ÊÔ˘˙¿ÚÈÔ, ÙˆÓ ÛÔÏ·Óˆ‰ÒÓ Ê˘ÙÒÓ ÛÙÔÓ ÂÚÔÓfiÛÔÚÔ Î·È ÛÙËÓ ·ÏÙÂÚÓ¿ÚÈ· Î·È ÙˆÓ ÛÔÚÔÊ‡ÙˆÓ ÛÙÔ ‡ıÈÔ. √ ʈÛÊfiÚÔ˜ Ê·›ÓÂÙ·È fiÙÈ ·˘Í¿ÓÂÈ ÙËÓ ·ÓÙÔ¯‹ ÙˆÓ Ê˘ÙÒÓ Â›Ù ‚ÂÏÙÈÒÓÔÓÙ·˜ ÙËÓ ÈÛÔÚÚÔ›· ÙˆÓ ıÚÂÙÈÎÒÓ ÛÙÔȯ›ˆÓ ÛÙÔ Ê˘Ùfi, ›Ù ÂÈÙ·¯‡ÓÔÓÙ·˜ ÙËÓ ˆÚÈÌfiÙËÙ· Ù˘ ηÏÏȤÚÁÂÈ·˜ Î·È ÂÈÙÚ¤ÔÓÙ¿˜ Ù˘ Ó· ÍÂʇÁÂÈ ÙËÓ ÚÔÛ‚ÔÏ‹, ·fi ·ıÔÁfiÓ· Ô˘ ÚÔÙÈÌÔ‡Ó Ó·ÚÔ‡˜ ÈÛÙÔ‡˜. ∆Ô Î¿ÏÈÔ Â›Û˘ Ê·›ÓÂÙ·È fiÙÈ ÌÂÈÒÓÂÈ ÙË ÛÔ‚·ÚfiÙËÙ· ·ÚÎÂÙÒÓ ÚÔÛ‚ÔÏÒÓ fiˆ˜ Ô ÂÚÔÓfiÛÔÚÔ˜ Ù˘ ÓÙÔÌ¿Ù·˜, Ë ÛΈڛ·ÛË ÙˆÓ ÛÙÂϯÒÓ

ª∂∆ƒ∞ ¶ƒ√§∏æ∏™ ∫∞∆∞ ∂ãƒø¡ ∫∞π ∞™£∂¡∂πø¡

9

ÛÙÔ ÛÈÙ¿ÚÈ Î.¿. ¤¯ÔÓÙ·˜ ÌÈ· ¿ÌÂÛË Â›‰Ú·ÛË Û ‰È¿ÊÔÚ· ÛÙ¿‰È· ÙÔ˘ ·ıÔÁfiÓÔ˘ Ô˘ ¤¯ÂÈ ÂÁηٷÛÙ·ı› ÛÙÔÓ ÍÂÓÈÛÙ‹ Î·È ÌÈ· ¤ÌÌÂÛË Â›‰Ú·ÛË ÛÙËÓ ÚÔÛ‚ÔÏ‹ ÚÔˆıÒÓÙ·˜ ÙËÓ ÂԇψÛË ÙˆÓ ÏËÁÒÓ. ∆Ô ·Û‚¤ÛÙÈÔ Ê·›ÓÂÙ·È fiÙÈ ÌÂÈÒÓÂÈ ÙË ÛÔ‚·ÚfiÙËÙ· ·ÚÎÂÙÒÓ ·ÛıÂÓÂÈÒÓ Ù˘ Ú›˙·˜ Î·È ÙˆÓ ŒÏÏÂÈ„Ë ·˙ÒÙÔ˘ Û ÛÈÙËÚ¿ (ËÁ‹: www.landresources.mondana.edu) ‚Ï·ÛÙÒÓ fiˆ˜ Ë ÚÈ˙ÔÎÙfiÓÈ·, Ë ÛÎÏËÚˆÙ›ÓÈ·, Ô ‚ÔÙÚ‡Ù˘ Î·È ÙÔ ÊÔ˘˙¿ÚÈÔ ·ÏÏ¿ ·˘Í¿ÓÂÈ ¿ÏϘ fiˆ˜ Ë ·ÎÙÈÓÔ̇ΈÛË Ù˘ ·Ù¿Ù·˜. ªÂ›ˆÛË ÙˆÓ ÂÈ¤‰ˆÓ ÚÔÛ‚ÔÏÒÓ ÂÈÙ˘Á¯¿ÓÂÙ·È Î·È Ì ÙËÓ ·‡ÍËÛË Î¿ÔÈˆÓ È¯ÓÔÛÙÔȯ›ˆÓ. ¶.¯. ÙÔ Ì·ÁÁ¿ÓÈÔ ÌÂÈÒÓÂÈ ÙËÓ ÚÔÛ‚ÔÏ‹ ·fi ÂÚÔÓfiÛÔÚÔ Î·È ·ÎÙÈÓÔ̇ΈÛË ÛÙËÓ ·Ù¿Ù· fiˆ˜ Î·È ÙÔ ÌÔÏ˘‚‰·›ÓÈÔ. ÕÏϘ fï˜ ·Ûı¤ÓÂȘ fiˆ˜ ÙÔ ÊÔ˘˙¿ÚÈÔ ÛÙËÓ ÓÙÔÌ¿Ù· ¢ÓÔÔ‡ÓÙ·È Ì ÙËÓ ·‡ÍËÛË ÙÔ˘ Ûȉ‹ÚÔ˘ ‹ Ì·ÁÁ·Ó›Ô˘. ∂›Û˘ Ë ÚÔÛı‹ÎË ˘ÚÈÙ›Ô˘ ÛÙÔ ¤‰·ÊÔ˜ ‹ ÛÙÔ ıÚÂÙÈÎfi ‰È¿Ï˘Ì· ÙˆÓ ıÂÚÌÔÎËÈ·ÎÒÓ Î·ÏÏÈÂÚÁÂÈÒÓ, ÌÂÙ¿ ·fi ÚfiÛÊ·Ù˜ ¤Ú¢Ó˜, Ê·›ÓÂÙ·È Ó· ÌÂÈÒÓÂÈ ÙȘ ·Ûı¤ÓÂȘ fiˆ˜ ÙË ÛÙ¿¯ÙË Î·È ÙÔ ‡ıÈÔ ÛÙËÓ Î·ÏÏȤÚÁÂÈ· Ù˘ ·ÁÁÔ˘ÚÈ¿˜. 3.1.9 ∫·Ù·ÛÙÚÔÊ‹ ˙È˙·Ó›ˆÓ ∞ÚÎÂÙ¿ ˙È˙¿ÓÈ· ·ÔÙÂÏÔ‡Ó ËÁ‹ ·ÛıÂÓÂÈÒÓ ÁÈ· Ù· ηÏÏÈÂÚÁÔ‡ÌÂÓ· Ê˘Ù¿. ∂›Û˘ ·ÓÙ·ÁˆÓ›˙ÔÓÙ·È Û ¯ÒÚÔ Î·È ıÚÂÙÈο ÛÙÔȯ›· ÙËÓ Î·ÏÏȤÚÁÂÈ· ·˘Í¿ÓÔÓÙ·˜ ¤ÙÛÈ ÙËÓ Â˘·ÈÛıËÛ›· Ù˘ ÛÙ· ·ıÔÁfiÓ·. ∆¤ÏÔ˜ ·˘Í¿ÓÔÓÙ·˜ ÙË Û¯ÂÙÈ΋ ˘ÁÚ·Û›· ÛÙÔ ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓ ÙˆÓ Ê˘ÙÒÓ ˘Ô‚ÔËıÔ‡Ó ÙËÓ ·Ó¿Ù˘ÍË ·ÛıÂÓÂÈÒÓ Û ·˘Ù¿. °È· ÙÔ˘˜ ·Ú·¿Óˆ ÏfiÁÔ˘˜ ı· Ú¤ÂÈ Ù· ˙È˙¿ÓÈ· Ó· ·ÔÌ·ÎÚ‡ÓÔÓÙ·È ¤ÁηÈÚ· ·fi ÙËÓ Î·ÏÏȤÚÁÂÈ· ›Ù Ì ÙË ¯Ú‹ÛË ˙È˙·ÓÈÔÎÙfiÓˆÓ Â›Ù Ì ηٿÏÏËÏ· ÂÚÁ·Ï›· Î·È ÙÔ ¯¤ÚÈ.

∫·Ù·ÛÙÚÔÊ‹ ˙È˙·Ó›ˆÓ (ËÁ‹: www.no-dig-vegetablegarden.com)

ª∂∆ƒ∞ ¶ƒ√§∏æ∏™ ∫∞∆∞ ∂ãƒø¡ ∫∞π ∞™£∂¡∂πø¡

10

3.2 ª¤ÙÚ· ‚ÂÏÙ›ˆÛ˘ ÙˆÓ Û˘ÓıËÎÒÓ ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓÙÔ˜ 3.2.1 £ÂÚÌÔÎÚ·Û›· ∏ ıÂÚÌÔÎÚ·Û›· ÂËÚ¿˙ÂÈ ÙfiÛÔ ÙËÓ ·Ó¿Ù˘ÍË ÙˆÓ Ê˘ÙÒÓ fiÛÔ Î·È ÙˆÓ ·ÛıÂÓÂÈÒÓ. ™˘¯Ó¿ ıÂÚÌÔÎڷۛ˜ ¢ÓÔ˚Τ˜ ÁÈ· ÙËÓ ·Ó¿Ù˘ÍË ÙˆÓ Ê˘ÙÒÓ Û˘Ì›ÙÔ˘Ó Ì ÙȘ ıÂÚÌÔÎڷۛ˜ ·Ó¿Ù˘Í˘ ÙˆÓ ·ÛıÂÓÂÈÒÓ Î·È ÙˆÓ Â¯ıÚÒÓ. ŸÙ·Ó Ë ıÂÚÌÔÎÚ·Û›· Â›Ó·È È‰·ÓÈ΋ ÁÈ· ÙËÓ ·Ó¿Ù˘ÍË ÌÈ·˜ ·Ûı¤ÓÂÈ·˜ Î·È fi¯È ÙfiÛÔ ÁÈ· ÙËÓ ·Ó¿Ù˘ÍË Ù˘ Ê˘Ù›·˜, ÚÔηÏ› ÌÂÁ·Ï‡ÙÂÚË ˙ËÌÈ¿ ÏfiÁˆ ÁÚ‹ÁÔÚ˘ ÔÏÔÎÏ‹ÚˆÛ˘ ÙÔ˘ ·ÎÏÔ˘ ˙ˆ‹˜ Ù˘ ·Ûı¤ÓÂÈ·˜ ‹ ÙÔ˘ ÂÓÙfiÌÔ˘. ∞ÓÙÈı¤Ùˆ˜ ıÂÚÌÔÎڷۛ˜ ¢ÓÔ˚Τ˜ ÁÈ· ÙËÓ ·Ó¿Ù˘ÍË Ù˘ Ê˘Ù›·˜ ·ÏÏ¿ fi¯È ÙfiÛÔ ÁÈ· ÙËÓ ·Ûı¤ÓÂÈ· ÌÂÈÒÓÔ˘Ó ÙÔÓ Ú˘ıÌfi ÚÔÛ‚ÔÏ‹˜. ∆· ·ıÔÁfiÓ· Î·È ÔÈ Â¯ıÚÔ› ‰È·Ê¤ÚÔ˘Ó ˆ˜ ÚÔ˜ ÙȘ ÚÔÙÈÌ‹ÛÂȘ ÙÔ˘˜ Û ˘„ËϤ˜ ‹ ¯·ÌËϤ˜ ıÂÚÌÔÎڷۛ˜. °È· ·Ú¿‰ÂÈÁÌ·, Ô ÂÚÔÓfiÛÔÚÔ˜ ÚÔηÏ› ˙ËÌȤ˜ ÛÙ· ‡ÎÚ·Ù· Îϛ̷ٷ ÂÓÒ ÛÙ· ˘ÔÙÚÔÈο ÌfiÓÔ ÙÔÓ ¯ÂÈÌÒÓ·, ÏfiÁˆ ÙÔ˘ fiÙÈ ··ÈÙ› Û¯ÂÙÈο ¯·ÌËϤ˜ ıÂÚÌÔÎڷۛ˜. ∞ÓÙ›ıÂÙ·, Ù· ÊÔ˘˙¿ÚÈ· Î·È ÔÈ ‚·ÎÙËÚȷΤ˜ Û‹„ÂȘ ÛÙ· ÛÔÏ·ÓÒ‰Ë Ê˘Ù¿ ¢ÓÔÔ‡ÓÙ·È ·fi ˘„ËϤ˜ ıÂÚÌÔÎڷۛ˜, ·ÏÏ¿ fiÙ·Ó Ë ıÂÚÌÔÎÚ·Û›· ‰¿ÊÔ˘˜ Â›Ó·È ¿Óˆ ÙˆÓ 30ÆC ·Ó·ÛÙ¤ÏÏÂÙ·È Ë ·Ó¿Ù˘Í‹ ÙÔ˘˜. ∂›Û˘ Ë ıÂÚÌÔÎÚ·Û›· ÂËÚ¿˙ÂÈ ÙÔÓ ·ÚÈıÌfi ÙˆÓ ÛÔÚ›ˆÓ Ô˘ Û¯ËÌ·Ù›˙ÂÈ Ô Ì‡ÎËÙ·˜. ™Â ·ıÔÁfiÓ· Î·È Â¯ıÚÔ‡˜ Ô˘ ÚÔηÏÔ‡Ó ÛÔ‚·Ú¤˜ ˙ËÌȤ˜ ÛÙȘ ηÏÏȤÚÁÂȘ, fiˆ˜ Ô ÂÚÔÓfiÛÔÚÔ˜ Ù˘ ·Ù¿Ù·˜, Ô ÂÚÔÓfiÛÔÚÔ˜ ÙˆÓ ·ÌÂÏÈÒÓ Î·È Ë Â˘‰ÂÌ›‰· ÛÙÔ ·Ì¤ÏÈ, ¤¯Ô˘Ó ·Ó·Ù˘¯ı›

‰Ò

ηÈ

·ÚÎÂÙ¿

¯ÚfiÓÈ· Û˘ÛÙ‹Ì·Ù· ÚfiÁÓˆÛ˘ Ô˘ ‚ÔËıÔ‡Ó ÙÔ˘˜ ·Ú·ÁˆÁÔ‡˜ ÌÈ·˜ Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤Ó˘ ÂÚÈʤÚÂÈ·˜ ÛÙË ÛˆÛÙ‹ ·ÓÙÈÌÂÙÒÈÛ‹ ÙÔ˘˜.

™Ù·ıÌfi˜ ÚfiÁÓˆÛ˘ ·ÛıÂÓÂÈÒÓ (ËÁ‹: www.toss.de)

3.2.2 ÀÁÚ·Û›· ∏ ˘ÁÚ·Û›· Ô˘ ·ÚÔ˘ÛÈ¿˙ÂÙ·È Ì ‰È¿ÊÔÚ˜ ÌÔÚʤ˜ (‚ÚÔ¯‹, ‰ÚfiÛÔ˜, ÔÌ›¯ÏË, Û¯ÂÙÈ΋ ·ÙÌÔÛÊ·ÈÚÈ΋ ˘ÁÚ·Û›·, ÓÂÚfi ¿Ú‰Â˘Û˘) ·›˙ÂÈ ÛËÌ·ÓÙÈÎfi ÚfiÏÔ ÛÙË ‚Ï¿ÛÙËÛË ÙˆÓ ÛÔÚ›ˆÓ ÙˆÓ ·ıÔÁfiÓˆÓ, ÛÙË ‰Ú¿ÛË ÙÔ˘˜ ÚÈÓ ÙË ÚÔÛ‚ÔÏ‹, ÛÙË ‰È·ÛÔÚ¿ ÙˆÓ ·ıÔÁfiÓˆÓ Î·È ÛÙËÓ Â˘·ÈÛıËÛ›· ÙˆÓ Ê˘ÙÒÓ. ∏ Û˘¯ÓfiÙËÙ· ‚ÚÔ¯fiÙˆÛ˘ ·ÏÏ¿ Î·È Ë ‰È¿ÚÎÂÈ¿ Ù˘ ·›˙ÂÈ ÚfiÏÔ ÙfiÛÔ ÛÙËÓ ÂÈÙ˘¯›· Ù˘ ÌfiÏ˘ÓÛ˘ ÙˆÓ Ê˘ÙÒÓ ·ÏÏ¿ Î·È ÛÙÔÓ ·ÚÈıÌfi ÙˆÓ ÌÔχÓÛˆÓ. ∂¿Ó Ë ‰È¿ÚÎÂÈ· Ù˘ ˘ÁÚ‹˜ ÂÚÈfi‰Ô˘ Â›Ó·È ÌÈÎÚfiÙÂÚË ·fi ¤Ó· ÂÏ¿¯ÈÛÙÔ Ô˘ ··ÈÙÂ›Ù·È ÁÈ· ÙË Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤ÓË ıÂÚÌÔÎÚ·Û›·, ÙÔ ·ıÔÁfiÓÔ ·ÔÙ˘Á¯¿ÓÂÈ

ª∂∆ƒ∞ ¶ƒ√§∏æ∏™ ∫∞∆∞ ∂ãƒø¡ ∫∞π ∞™£∂¡∂πø¡

11

Ó· ÂÁηٷÛÙ·ı› Î·È ‰ÂÓ ÂΉËÏÒÓÂÙ·È Ë ·Ûı¤ÓÂÈ·. °È· ·Ú¿‰ÂÈÁÌ·, Ë ·ÔÊ˘Á‹ ¿Ú‰Â˘Û˘ Ì ηٷÈÔÓÈÛÌfi ηıÒ˜ Î·È Ë Ú‡ıÌÈÛË Ù˘ ıÂÚÌÔÎÚ·Û›·˜ ÛÙÔ ıÂÚÌÔ΋ÈÔ ÌÂÈÒÓÔ˘Ó ÙËÓ ˘ÁÚ·Û›· ÛÙÔ Ê‡Ïψ̷ ÙˆÓ Ê˘ÙÒÓ Î·È Û˘ÓÂÒ˜ ÙȘ ÌÔχÓÛÂȘ. ∂›Û˘ Ô ÂÚÔÓfiÛÔÚÔ˜ Ù˘ ·Ù¿Ù·˜, ·Ó Î·È ··ÈÙ› ÌÈ· ÂÏ¿¯ÈÛÙË ÂÚ›Ô‰Ô ‰È·‚ÚÔ¯‹˜ ÙˆÓ Ê‡ÏÏˆÓ ÁÈ· Ó· ÂÏ¢ıÂÚÒÛÂÈ ÛfiÚÈ·, Ë ·Ó¿Ù˘ÍË Ù˘ ·Ûı¤ÓÂÈ·˜ ÛÙ·Ì·Ù¿ fiÙ·Ó ·ÎÔÏÔ˘ı‹ÛÂÈ ˙ÂÛÙfi˜ ÍËÚfi˜ ηÈÚfi˜, ÂÓÒ Ë ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ· ÙÔ˘ ̇ÎËÙ· Â·Ó¤Ú¯ÂÙ·È fiÙ·Ó Â·Ó¤ÚıÔ˘Ó ˘ÁÚ¤˜ Û˘Óı‹Î˜. √È ÂÚÈÛÛfiÙÂÚÔÈ Ì‡ÎËÙ˜ Î·È ‚·ÎÙ‹ÚÈ· ··ÈÙÔ‡Ó ÛÙÚÒÛË ÓÂÚÔ‡ ÛÙËÓ ÂÈÊ¿ÓÂÈ· ÙˆÓ Ê˘ÙÈÎÒÓ ÈÛÙÒÓ ÁÈ· Ó· ÚÔÛ‚¿ÏÏÔ˘Ó ÂÈÙ˘¯Ò˜ Ù· ̤ÚË ÙÔ˘ Ê˘ÙÔ‡ ¿Óˆ ‹ οو ·fi ÙÔ ¤‰·ÊÔ˜. ∞ÓÙ›ıÂÙ·, ÔÚÈṲ̂ÓÔÈ ¿ÏÏÔÈ Ì‡ÎËÙ˜ (.¯. ˆ›‰ÈÔ/ÛÙ¿¯ÙË) ‚Ï·ÛÙ·›ÓÔ˘Ó ¯ˆÚ›˜ Ó· ··ÈÙÂ›Ù·È ‰È·‚ÚÔ¯‹ ÙÔ˘ Ê˘ÏÏÒÌ·ÙÔ˜, ·ÚfiÏÔ Ô˘ ÁÈ· ÙËÓ ·Ó¿Ù˘Í‹ ÙÔ˘˜ ··ÈÙÔ‡ÓÙ·È ˘„ËϤ˜ ·ÙÌÔÛÊ·ÈÚÈΤ˜ ˘Áڷۛ˜. √È ÂÚÈÛÛfiÙÂÚ˜ ‚·ÎÙËÚȷΤ˜ ·Ûı¤ÓÂȘ ¢ÓÔÔ‡ÓÙ·È ·fi ˘„ËÏ‹ ‰·ÊÈ΋ ˘ÁÚ·Û›· ‹ ˘„ËÏ‹ Û¯ÂÙÈ΋ ˘ÁÚ·Û›· ÛÙËÓ ·ÙÌfiÛÊ·ÈÚ·. ¢È·Û›ÚÔÓÙ·È Ì ÙÔ ÈÙÛ›ÏÈÛÌ· Ù˘ ‚ÚÔ¯‹˜, ÙÔ ·ÓÂÌfi‚ÚÔ¯Ô ‹ Ì ÙÔ ÓÂÚfi ÙÔ˘ ‰¿ÊÔ˘˜. ∂ÈÛ¤Ú¯ÔÓÙ·È ÛÙÔ˘˜ Ê˘ÙÈÎÔ‡˜ ÈÛÙÔ‡˜ ·fi ÏËÁ¤˜ ‹ Ê˘ÛÈο ·ÓÔ›ÁÌ·Ù·. ∂›Û˘ ̤۷ ÛÙÔ˘˜ ÈÛÙÔ‡˜ ÔÏÏ·Ï·ÛÈ¿˙ÔÓÙ·È ÁÚËÁÔÚfiÙÂÚ· Î·È Â›Ó·È ÈÔ ‰Ú·ÛÙ‹ÚÈ· Û ˘ÁÚfi ηÈÚfi Ô ÔÔ›Ô˜ ÂȉÂÈÓÒÓÂÈ ÙËÓ Î·Ù¿ÛÙ·ÛË. 3.2.3 ºˆ˜ ∏ Â›‰Ú·ÛË ÙÔ˘ ʈÙfi˜ Â›Ó·È ÂÚÈÔÚÈṲ̂ÓË ÛÙËÓ ·Ó¿Ù˘ÍË ·ÛıÂÓÂÈÒÓ, Û ۯ¤ÛË Ì ÙË ıÂÚÌÔÎÚ·Û›· Î·È ÙËÓ ˘ÁÚ·Û›·. ∂ȉڿ ΢ڛˆ˜ ÛÙËÓ ·Ú·ÁˆÁ‹ ¢·›ÛıËÙˆÓ Ê˘ÙÒÓ ÏfiÁˆ ÌÂȈ̤Ó˘ ¤ÓÙ·Û˘ ʈÙÈÛÌÔ‡ fiˆ˜ ÁÈ· ·Ú¿‰ÂÈÁÌ· ÛÙ· Ì·ÚÔ‡ÏÈ· Î·È ÙȘ ™‡Á¯ÚÔÓÔ ıÂÚÌÔ΋ÈÔ (ËÁ‹: ÓÙÔÌ¿Ù˜ ·fi ÙÔÓ ‚ÔÙÚ‡ÙË ‹ ÛÙȘ www.gothicarchgreenhoyses.com) ÓÙÔÌ¿Ù˜ ·fi ÙÔ ÊÔ˘˙¿ÚÈÔ. ∂›Û˘, Ë ÌÂȈ̤ÓË ¤ÓÙ·ÛË ÊˆÙfi˜, ÁÂÓÈο ·˘Í¿ÓÂÈ ÙËÓ Â˘·ÈÛıËÛ›· ÙˆÓ Ê˘ÙÒÓ ÛÙȘ ÚÔÛ‚ÔϤ˜ ·fi ÈÒÛÂȘ ·Ó Î·È Ë ÂÌÊ¿ÓÈÛË Û˘ÌÙˆÌ¿ÙˆÓ ÌÔÚ› Ó· ÌÂÈÒÓÂÙ·È ÁÈ· ÌÂÚÈΤ˜ ·Ûı¤ÓÂȘ. ∏ Ú‡ıÌÈÛË Ù˘ ıÂÚÌÔÎÚ·Û›·˜, Ù˘ Û¯ÂÙÈ΋˜ ˘ÁÚ·Û›·˜ Î·È ÙÔ˘ ʈÙÈÛÌÔ‡ Â›Ó·È ÂÊÈÎÙ‹ ÛÙȘ ıÂÚÌÔÎËȷΤ˜ ηÏÏȤÚÁÂȘ ÛÙȘ Ôԛ˜ ˘¿Ú¯Ô˘Ó Û˘ÛÙ‹Ì·Ù· Ú‡ıÌÈÛ˘ ÙˆÓ Û˘ÓıËÎÒÓ ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓÙÔ˜. 3.2.4 ∞ÂÚÈÛÌfi˜ Ê˘ÙÒÓ ªÂ ÙÔÓ Î·Ïfi ·ÂÚÈÛÌfi ÙˆÓ Ê˘ÙÒÓ ·ÔʇÁÂÙ·È Ë ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ›· ˘„ËÏ‹˜ Û¯ÂÙÈ΋˜ ˘ÁÚ·Û›·˜ ÛÙÔ ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓ ÙˆÓ Ê˘ÙÒÓ Ô˘ ¢ÓÔ› ÙËÓ ÂΉ‹ÏˆÛË Î·È ÙËÓ ·Ú·¤Ú·

ª∂∆ƒ∞ ¶ƒ√§∏æ∏™ ∫∞∆∞ ∂ãƒø¡ ∫∞π ∞™£∂¡∂πø¡

12

ÂÍ¿ψÛË ÔÚÈÛÌ¤ÓˆÓ ·ÛıÂÓÂÈÒÓ fiˆ˜ ÔÈ ÛΈÚÈ¿ÛÂȘ Î·È Ë ÛÙ¿¯ÙË ÛÙ· ÛÈÙËÚ¿, ÔÈ Ù‹ÍÂȘ ÛÔÚ›ˆÓ, ÙÔ ÏÂοÓÈÔ Î·È Ë Î·ÓÈ¿ ÛÙȘ ÂÏȤ˜, Ô ÂÚÔÓfiÛÔÚÔ˜ Î·È Ô ‚ÔÙÚ‡Ù˘ ÛÙ· Ï·¯·ÓÈο, Î.¿. √ ·ÂÚÈÛÌfi˜ ÙˆÓ Ê˘ÙÒÓ ÂÈÙ˘Á¯¿ÓÂÙ·È ÌÂ Û˘ÛÙ‹Ì·Ù· ÂÍ·ÂÚÈÛÌÔ‡ Î·È ‰ÚÔÛÈÌÔ‡ Û ıÂÚÌÔÎËȷΤ˜ ÂÁηٷÛÙ¿ÛÂȘ, ÙËÓ Î·Ù¿ÏÏËÏË ˘ÎÓfiÙËÙ· Î·È Î·Ù‡ı˘ÓÛË (ÚÔÛ·Ó·ÙÔÏÈÛÌfi˜) ÙˆÓ ÁÚ·ÌÌÒÓ ÛÔÚ¿˜/ʇÙ¢Û˘, ÙÔ ÎÏ¿‰ÂÌ·, ÙË ˙È˙·ÓÈÔÎÙÔÓ›·, Î.¿. 3.2.5 ∞ÔÛÙÚ¿ÁÁÈÛË ÙÔ˘ ‰¿ÊÔ˘˜ ∏ ÈηÓÔÔÈËÙÈ΋ ·ÔÛÙÚ¿ÁÁÈÛË ÙÔ˘ ‰¿ÊÔ˘˜ ÌÂÈÒÓÂÈ ÙÔÓ ÏËı˘ÛÌfi Î·È ÙË ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ· ÔÚÈÛÌ¤ÓˆÓ ·ıÔÁfiÓˆÓ. ŸÙ·Ó Ë Â‰·ÊÈ΋ ˘ÁÚ·Û›· Â›Ó·È Ôχ ˘„ËÏ‹ Î·È È‰È·›ÙÂÚ· ÎÔÓÙ¿ ÛÙÔ ÛËÌÂ›Ô ÎÔÚÂÛÌÔ‡, ‚ÔËı¿ ÛÙÔÓ ÔÏÏ·Ï·ÛÈ·ÛÌfi Î·È ÛÙËÓ ·‡ÍËÛË Ù˘ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ·˜ ÙˆÓ ·ıÔÁfiÓˆÓ. ∂›Û˘, Ë ˘ÂÚ‚ÔÏÈ΋ ˘ÁÚ·Û›· ÙÔ˘ ‰¿ÊÔ˘˜ ÌÂÈÒÓÂÈ ÙË ‰˘Ó·ÙfiÙËÙ· ÙÔ˘ Ê˘ÙÔ‡ Ó· ·Ì˘Óı› ÏfiÁˆ ÌÂȈ̤Ó˘ ‰È·ıÂÛÈÌfiÙËÙ·˜ Ô͢ÁfiÓÔ˘ Î·È ÌÂȈ̤Ó˘ ıÂÚÌÔÎÚ·Û›·˜ ÛÙÔ ÚÈ˙ÈÎfi Û‡ÛÙËÌ·. ∏ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ›· ·Ó·ÂÚfi‚ÈˆÓ Û˘ÓıËÎÒÓ, ÂÓı·ÚÚ‡ÓÂÈ Â›Û˘, ÙË ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ· ·ÚÎÂÙÒÓ Û·ÚÔÊ˘ÙÈÎÒÓ Î·È ‰Â˘ÙÂÚÔÁÂÓÒÓ ÔÚÁ·ÓÈÛÌÒÓ Ô˘ ÚÔηÏÔ‡Ó ÚfiÛıÂÙË ˙ËÌÈ¿ ÛÙÔ ÚÈ˙ÈÎfi Û‡ÛÙËÌ·. ¶ÔÏÏ¿ fï˜ ·ıÔÁfiÓ·, fiˆ˜ Ë Ê˘ÙfiÊıÔÚ·, Ë ÚÈ˙ÔÎÙfiÓÈ·, Ë ÛÎÏËÚˆÙ›ÓÈ·, ÔÚÈṲ̂ӷ ‚·ÎÙ‹ÚÈ· Î·È ÔÈ ÂÚÈÛÛfiÙÂÚÔÈ ÓËÌ·ÙÒ‰ÂȘ ÚÔηÏÔ‡Ó Û˘Ó‹ıˆ˜ ÛÔ‚·Ú¤˜ ˙ËÌȤ˜ ÛÙ· Ê˘Ù¿ fiÙ·Ó ÙÔ ¤‰·ÊÔ˜ ¤¯ÂÈ ÌÂÓ ˘ÁÚ·Û›· ·ÏÏ¿ fi¯È ˘ÂÚ‚ÔÏÈ΋. À¿Ú¯Ô˘Ó Î·È Î¿ÔȘ ·Ûı¤ÓÂȘ fiˆ˜ ÊÔ˘˙¿ÚÈ·, ·ÎÙÈÓÔ̇ΈÛË Î.¿. Ô˘ ÚÔηÏÔ‡Ó ÛÔ‚·ÚfiÙÂÚ˜ ˙ËÌȤ˜ Û ÍËÚfiÙÂÚ· ‰¿ÊË, ȉȷ›ÙÂÚ· fiÙ·Ó Ù· Ê˘Ù¿ Â›Ó·È Î·Ù¿ÛÙ·ÛË ˘fi ÛÙÚ˜ ÏfiÁˆ ¤ÏÏÂȄ˘ ÓÂÚÔ‡. µÂÏÙ›ˆÛË Ù˘ ·ÔÛÙÚ¿ÁÁÈÛ˘ ÙÔ˘ ‰¿ÊÔ˘˜ ÂÈÙ˘Á¯¿ÓÂÙ·È ‚ÂÏÙÈÒÓÔÓÙ·˜ ÙË ‰ÔÌ‹ ÙÔ˘ ‰¿ÊÔ˘˜, Ì ÂÊ·ÚÌÔÁ‹ ·ÌÂÈ„ÈÛÔÚ¿˜, ¯ÏˆÚ¿˜ Ï›·ÓÛ˘, ¯Ú‹ÛË Â‰·ÊÔ‚ÂÏÙȈÙÈÎÒÓ ˘ÏÈÎÒÓ (¿ÌÌÔ˜, Á‡„Ô˜, Î.¿.) ηıÒ˜ Â›Û˘ Ì ‚·ı‡ fiÚÁˆÌ· Û¿˙ÔÓÙ·˜ Ù˘¯fiÓ ·‰È·¤Ú·ÛÙÔ ÛÙÚÒÌ· Ô˘ ¤¯ÂÈ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁËı› Î·È Ì ʇÙ¢ÛË ÙˆÓ Ê˘ÙÒÓ Û ˘ÂÚ˘„ˆÌ¤ÓÔ˘˜ ¿ÁÎÔ˘˜ (Û·Ì¿ÚÈ·). 3.2.6 p∏ ‰¿ÊÔ˘˜ ∆Ô p∏ ÙÔ˘ ‰¿ÊÔ˘˜ Â›Ó·È ÛËÌ·ÓÙÈÎfi ÛÙËÓ ÂÌÊ¿ÓÈÛË Î·È ÛÔ‚·ÚfiÙËÙ· οÔÈˆÓ ·ÛıÂÓÂÈÒÓ. °È· ·Ú¿‰ÂÈÁÌ· ÛÙËÓ ·Ù¿Ù· Ë ·ÎÙÈÓÔ̇ΈÛË (common scab) Â›Ó·È ÛÔ‚·Ú‹ ·Ûı¤ÓÂÈ· Û p∏ 5,2-8,0 ‹ ˘„ËÏfiÙÂÚ· ÂÓÒ ÌÂÈÒÓÂÙ·È ·fiÙÔÌ· Û p∏<5,2. ∏ ηٿÏÏËÏË ÂÈÏÔÁ‹ ÏÈ·ÛÌ¿ÙˆÓ Î·È ‰ÈÔÚıˆÙÈÎÒÓ Â‰¿ÊÔ˘˜ ÌÔÚ› Ó· ·ÏÏ¿ÍÂÈ ÙÔ p∏ ÙÔ˘ ‰¿ÊÔ˘˜ ÂËÚ¿˙ÔÓÙ·˜ ÙËÓ ·Ó¿Ù˘ÍË Î¿ÔÈˆÓ ·ıÔÁfiÓˆÓ. ŒÙÛÈ Û ÌÂÚÈΤ˜ ·Ûı¤ÓÂȘ Ë ÂÍ·Ûı¤ÓÈÛË ÙÔ˘ ·ıÔÁfiÓÔ˘ ̤ۈ ÂÓ·ÏÏ·ÎÙÈ΋˜ ıÚ¤„˘ Ô˘ ÌÂÙ·‚¿ÏÏÂÈ ÙÔ p∏ ÙÔ˘ ‰¿ÊÔ˘˜ ÌÔÚ› Ó· ÌÂÈÒÛÂÈ ÙË ÛÔ‚·ÚfiÙËÙ· Ù˘ ÚÔÛ‚ÔÏ‹˜. 3.2.7 ÕÓÂÌÔ˜ √ ¿ÓÂÌÔ˜ ·ÔÙÂÏ› ÛËÌ·ÓÙÈÎfi ̤ÛÔ ‰È·ÛÔÚ¿˜ ÙˆÓ ÛÔÚ›ˆÓ ÙˆÓ ·ıÔÁfiÓˆÓ Î·ıÒ˜ Î·È ÙˆÓ ÂÓÙfiÌˆÓ Û ÌÈÎÚ¤˜ Î·È ÌÂÁ¿Ï˜ ·ÔÛÙ¿ÛÂȘ. √È ‰˘Ó·ÙÔ› ¿ÓÂÌÔÈ, fiˆ˜ Î·È ÙÔ

ª∂∆ƒ∞ ¶ƒ√§∏æ∏™ ∫∞∆∞ ∂ãƒø¡ ∫∞π ∞™£∂¡∂πø¡

13

¯·Ï¿˙È, ÚÔηÏÔ‡Ó ÏËÁ¤˜ ÛÙ· Ê˘Ù¿ Î·È ÂÔ̤ӈ˜ ‰È¢ÎÔχÓÂÈ ÙË ‰È›ۉ˘ÛË ÙˆÓ ÂÈ˙‹ÌÈˆÓ ÔÚÁ·ÓÈÛÌÒÓ ÂÓÙfi˜ ÙˆÓ Ê˘ÙÈÎÒÓ ÈÛÙÒÓ. ∞fi ÙËÓ ¿ÏÏË fï˜ ‹ÈÔÈ ¿ÓÂÌÔÈ ‚ÔËıÔ‡Ó ÛÙËÓ ·ÔÊ˘Á‹ ÌÔχÓÛÂˆÓ Ì ÙË Ì›ˆÛË Ù˘ ‰È·‚ÚÔ¯‹˜ ÙˆÓ ÂÈÊ·ÓÂÈÒÓ ÙˆÓ Ê˘ÙÈÎÒÓ ÈÛÙÒÓ, Ë ÔÔ›· ÂÓı·ÚÚ‡ÓÂÈ ÙË ‚Ï¿ÛÙËÛË ÛÔÚ›ˆÓ ÙˆÓ ÂÚÈÛÛÔÙ¤ÚˆÓ Ì˘Î‹ÙˆÓ. 3.2.8 ™ÎÏËÚ·ÁÒÁËÛË Ê˘ÙÒÓ ∏ ÛÎÏËÚ·ÁÒÁËÛË ÙˆÓ Ê˘Ù·Ú›ˆÓ, ÚÈÓ ÙË ÌÂٷʇÙ¢ÛË, Â›Ó·È È‰È·›ÙÂÚ· ÛËÌ·ÓÙÈ΋ ÛÙȘ ηÏÏȤÚÁÂȘ Ï·¯·ÓÈÎÒÓ Î·È ¤¯ÂÈ ÛÙfi¯Ô ÙË ÁÚ‹ÁÔÚË ÚÔÛ·ÚÌÔÁ‹ ÛÙÔ Ó¤Ô ÙÔ˘˜ ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓ Î·È ÙËÓ ·‡ÍËÛË Ù˘ ·ÓıÂÎÙÈÎfiÙËÙ¿˜ ÙÔ˘˜ Û ·Ûı¤ÓÂȘ fiˆ˜ ÙÔ ‡ıÈÔ, Ë ÚÈ˙ÔÎÙfiÓÈ·, Î.¿. ∏ ÛÎÏËÚ·ÁÒÁËÛË ÂÈÙ˘Á¯¿ÓÂÙ·È ÌÂ Û˘Ó‰˘·ÛÌfi ηٿÏÏËÏ˘ ıÂÚÌÔÎÚ·Û›·˜, ¯·ÌËÏ‹˜ ‰·ÊÈ΋˜ ˘ÁÚ·Û›·˜ Î·È ·ÔÊ˘Á‹ Ï›·ÓÛ˘.

3.3 ª¤ÙÚ· ˘ÁÈÂÈÓ‹˜ ∆· ̤ÙÚ· ˘ÁÈÂÈÓ‹˜ Â›Ó·È ÂÓ¤ÚÁÂȘ Ô˘ ÂÏ·¯ÈÛÙÔÔÈÔ‡Ó ‹ ÌÂÈÒÓÔ˘Ó ÙÔÓ Î›Ó‰˘ÓÔ ÌÂÙ¿‰ÔÛ˘, ÂÍ¿ψÛ˘ Î·È ÚÔÛ‚ÔÏ‹˜ ¯ıÚÒÓ Î·È ·ÛıÂÓÂÈÒÓ ÛÙ· Ê˘Ù¿ Î·È Ù· Ê˘ÙÈο ÚÔ˚fiÓÙ· ηٿ ÙËÓ Î·ÏÏÈÂÚÁËÙÈ΋ Î·È ÌÂÙ·ÛÛ˘ÏÏÂÎÙÈ΋ ÂÚ›Ô‰Ô. 3.3.1 ∫·Ù·ÛÙÚÔÊ‹ Ê˘ÙÈÎÒÓ ˘ÔÏÂÈÌÌ¿ÙˆÓ Ù˘ ηÏÏȤÚÁÂÈ·˜ µ·ı‡ ·Ú¿¯ˆÌ· ÙˆÓ ˘ÔÏÂÈÌÌ¿ÙˆÓ Ù˘ ηÏÏȤÚÁÂÈ·˜ (ʇÏψÓ, ÛÙÂϯÒÓ, ηÚÒÓ) ÌÂÙ¿ ÙÔ ¤Ú·˜ Ù˘ Û˘ÁÎÔÌȉ‹˜, ·ÔÙÂÏ› ÌÈ· ·ÓÂÎÙ›ÌËÙË Ú·ÎÙÈ΋ ·ÓÙÈÌÂÙÒÈÛ˘ Ì˘Î‹ÙˆÓ, ÂÓÙfiÌˆÓ Î·È ¿ÏÏˆÓ ˙ˆÈÎÒÓ ·Ú·Û›ÙˆÓ (·Î¿Ú·, ÓËÌ·ÙÒ‰ÂȘ) Ô˘ ÂÈ‚ÈÒÓÔ˘Ó ÛÙ· ˘ÔÏ›ÌÌ·Ù· ÙˆÓ Ê˘ÙÒÓ. ∆Ô ‚·ı‡ ·Ú¿¯ˆÌ· ÂÈÙ·¯‡ÓÂÈ ÙËÓ ·ÔÛ‡ÓıÂÛË ÙˆÓ ÚÔۂ‚ÏËÌ¤ÓˆÓ Ê˘ÙÈÎÒÓ ÔÚÁ¿ÓˆÓ Î·È ÙËÓ Î·Ù·ÛÙÚÔÊ‹ ÙˆÓ ÂÈ˙‹ÌÈˆÓ ÔÚÁ·ÓÈÛÌÒÓ Ô˘ ‚Ú›ÛÎÔÓÙ·È Û ·˘Ù¿, ÏfiÁˆ ¤ÏÏÂȄ˘ ÙÚÔÊ‹˜ Î·È ·¯Ú‹ÛÙ¢Û˘ Ù˘ ÌÔÏ˘ÛÌ·ÙÈ΋˜ ÙÔ˘˜ ÈηÓfiÙËÙ·˜. ∂›Û˘, Ì ÙËÓ Î·ÙÂÚÁ·Û›· ÙÔ˘ ‰¿ÊÔ˘˜ ÂÓ‰¤¯ÂÙ·È Ó· ÚÔÎÏËıÔ‡Ó Ì˯·ÓÈΤ˜ ˙ËÌȤ˜ Û ÚÔÓ‡Ìʘ ÂÓÙfiÌˆÓ ‹ Ó· ÂÎÙÂıÔ‡Ó ÛÙËÓ ÂÈÊ¿ÓÂÈ· ÙÔ˘ ‰¿ÊÔ˘˜, fiÔ˘ ÂÈÎÚ·ÙÔ‡Ó ·ÓÙ›ÍÔ˜ Û˘Óı‹Î˜ ‹/Î·È Î·Ù·ÛÙÚ¤ÊÔÓÙ·È ·fi Ê˘ÛÈÎÔ‡˜ ¯ıÚÔ‡˜ (Ô˘ÏÈ¿, Î.¿.) 3.3.2 ∞ÔÌ¿ÎÚ˘ÓÛË ÚÔۂ‚ÏËÌ¤ÓˆÓ Ê˘ÙÒÓ ™Â ÂÚÈÙÒÛÂȘ ÂÓÙÔÈÛÌÔ‡ ÚÔۂ‚ÏËÌ¤ÓˆÓ Ê˘ÙÒÓ ‹ Ê˘ÙÈÎÒÓ ÈÛÙÒÓ Û˘ÓÈÛÙ¿Ù·È Ë ·ÔÌ¿ÎÚ˘ÓÛ‹ ÙÔ˘˜ ‹/Î·È ÙÔ Î¿„ÈÌÔ ÙÔ˘˜ (ÂÊfiÛÔÓ ‰È·ÛÊ·ÏÈÛÙÔ‡Ó ÔÈ Û¯ÂÙÈΤ˜ ¿‰ÂȘ). ∏ Ú·ÎÙÈ΋ ·˘Ù‹ ÌÂÈÒÓÂÈ ÙÔ ÌfiÏ˘ÛÌ· Î·È ·Ôı·ÚÚ‡ÓÂÈ ÙË ÌÂÙ¿‰ÔÛ‹ ÙÔ˘ Û ˘ÁÈ›˜ Ê˘Ù¿ ‹ Ê˘ÙÈÎÔ‡˜ ÈÛÙÔ‡˜. ∏ Ú·ÎÙÈ΋ ·˘Ù‹ ¤¯ÂÈ È‰È·›ÙÂÚË ÛËÌ·Û›· ÁÈ· ÙȘ ÈÒÛÂȘ fiÔ˘ ‰ÂÓ ˘¿Ú¯Ô˘Ó ıÂÚ·¢ÙÈο ̤ÙÚ·. °È· ·Ú¿‰ÂÈÁÌ· ÂÛÂÚȉÔÂȉ‹ ÌÔÏ˘Ṳ̂ӷ Ì ÙÚÈÛÙ¤˙· Ô˘ ·Ú·Ì¤ÓÔ˘Ó ÛÙË Ê˘Ù›· ·ÔÙÂÏÔ‡Ó ÂÛÙ›· ÌfiÏ˘ÓÛ˘ Î·È ÁÈ· ˘ÁÈ‹ ‰¤ÓÙÚ·

ª∂∆ƒ∞ ¶ƒ√§∏æ∏™ ∫∞∆∞ ∂ãƒø¡ ∫∞π ∞™£∂¡∂πø¡

14

‹ ÔÈ ÚÔÛ‚ÏË̤ÓÔÈ ÎfiÓ‰˘ÏÔÈ ·Ù·ÙÒÓ Ô˘ ·Ú·Ì¤ÓÔ˘Ó ÛÙÔ ¯ˆÚ¿ÊÈ Î·È ÁÈ· ÙË Ó¤· ηÏÏÈÂÚÁËÙÈ΋ ÂÚ›Ô‰Ô ·ÔÙÂÏÔ‡Ó ÂÛÙ›· ÌfiÏ˘ÓÛË ÁÈ· Ù· Ó¤· Ê˘Ù¿. 3.3.3 ∞ÔÊ˘Á‹ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ›·˜ ÏËÁÒÓ ÛÙ· Ê˘Ù¿ √È ÂÚÁ·Û›Â˜ ÂÓÙfi˜ Ù˘ Ê˘Ù›·˜ ı· Ú¤ÂÈ Ó· ‰ÈÂÎÂÚ·ÈÒÓÔÓÙ·È Ì ÙËÓ ·Ó¿ÏÔÁË ÚÔÛÔ¯‹ ¤ÙÛÈ ÒÛÙ ӷ ·ÔʇÁÂÙ·È Ë ÚfiÎÏËÛË ÏËÁÒÓ Ô˘ ¤¯ÂÈ ˆ˜ ·ÔÙ¤ÏÂÛÌ· ÙËÓ ÂÓı¿ÚÚ˘ÓÛË ÙˆÓ µÔÙÚ‡Ù˘ Û ηÚfi ÓÙÔÌ¿Ù·˜ (ËÁ‹: ∆Ì‹Ì· °ÂˆÚÁ›·˜) ÌÔχÓÛÂˆÓ ·fi ÂÈ˙‹ÌÈÔ˘˜ ÔÚÁ·ÓÈÛÌÔ‡˜, ȉȷ›ÙÂÚ· fiÙ·Ó ÂÈÎÚ·ÙÔ‡Ó Â˘ÓÔ˚Τ˜ Û˘Óı‹Î˜ ÁÈ· ÙË ‚Ï¿ÛÙËÛË Î·È ·Ó¿Ù˘ÍË ÙˆÓ ÔÚÁ·ÓÈÛÌÒÓ ·˘ÙÒÓ. 3.3.4 ∞ÔÌ¿ÎÚ˘ÓÛË ÚÔۂ‚ÏËÌ¤ÓˆÓ ÔÚÁ¿ÓˆÓ ∏ ·ÔÌ¿ÎÚ˘ÓÛË ÚÔÛ‚ÏËÌ¤ÓˆÓ ÔÚÁ¿ÓˆÓ ÙÔ˘ Ê˘ÙÔ‡ (ʇÏÏ·, ‚Ï·ÛÙÔ›, ηÚÔ›) ‚ÔËı¿ ÛÙË Ì›ˆÛË Ù˘ ÌfiÏ˘ÓÛ˘. ∆Ô Ì¤ÙÚÔ ·˘Ùfi ¤¯ÂÈ ÂÊ·ÚÌÔÁ‹ ΢ڛˆ˜ ÛÙÔ˘˜ ÔÈÎÈ·ÎÔ‡˜ ΋Ô˘˜ Î·È Ê˘ÙÒÚÈ· ηıÒ˜ Î·È ÛÙȘ ıÂÚÌÔÎËȷΤ˜ ηÏÏȤÚÁÂȘ. 3.3.5 ∫·ı·ÚÈÛÌfi˜/·Ôχ̷ÓÛË Ì˯·ÓËÌ¿ÙˆÓ/ÂÚÁ·Ï›ˆÓ √ Ù·ÎÙÈÎfi˜ ηı·ÚÈÛÌfi˜ Î·È ·Ôχ̷ÓÛË ÁˆÚÁÈÎÒÓ Ì˯·ÓËÌ¿ÙˆÓ Î·È ÂÚÁ·Ï›ˆÓ (.¯. Ì·¯·›ÚÈ·, ÎÏ·‰Â˘Ù‹ÚÈ·, ÊÚ¤˙˜, Î.¿.), ΢ڛˆ˜ ηٿ ÙÔ Ù¤ÏÔ˜ ÙˆÓ ÂÚÁ·ÛÈÒÓ Û ÌÈ· Ê˘Ù›·/¯ˆÚ¿ÊÈ Î·È ÚÈÓ ÙË ¯Ú‹ÛË ÙÔ˘˜ Û ¿ÏÏË Ê˘Ù›·/¯ˆÚ¿ÊÈ, ÌÂÈÒÓÔ˘Ó ÙÔÓ Î›Ó‰˘ÓÔ ÂÍ¿ψÛ˘ ÙˆÓ ÂÈ˙‹ÌÈˆÓ ÔÚÁ·ÓÈÛÌÒÓ ÂÓÙfi˜ Ù˘ Ê˘Ù›·˜ ηıÒ˜ Î·È Û ¿ÏϘ Ê˘Ù›˜. ∞Ôχ̷ÓÛË ı· Ú¤ÂÈ Ó· ÂÊ·ÚÌfi˙ÂÙ·È Î·Ù¿ ‰È·ÛÙ‹Ì·Ù· Û ÁˆÚÁÈΤ˜ ÂÁηٷÛÙ¿ÛÂȘ (.¯. ηٷÛ΢¤˜ ıÂÚÌÔÎË›ˆÓ, ·Ôı‹Î˜, Î.¿.), ηıÒ˜ Î·È Û ¿ÏÏ· ˘ÏÈο Ô˘ ¤Ú¯ÔÓÙ·È Û Â·Ê‹ Ì ٷ Ê˘Ù¿ ‹ Ù· Ê˘ÙÈο ÚÔ˚fiÓÙ· (ÁÏ¿ÛÙÚ˜, ‰Ô¯Â›·, Ï·ÛÙÈο ÎÈ‚ÒÙÈ·, Î.¿.). 3.3.6 ∏ÏÈÔ·Ôχ̷ÓÛË ÙÔ˘ ‰¿ÊÔ˘˜ ∏ Î¿Ï˘„Ë ˘ÁÚÔ‡ ‰¿ÊÔ˘˜ Ì Ï·ÛÙÈÎfi ʇÏÏÔ ÔÏ˘·Èı˘ÏÂÓ›Ô˘, ‰È·ÂÚ·Ùfi ÛÙËÓ ËÏȷ΋ ·ÎÙÈÓÔ‚ÔÏ›· ηٿ ÙË ‰È¿ÚÎÂÈ· ÙÔ˘ ηÏÔηÈÚÈÔ‡ ÁÈ· ‰È¿ÛÙËÌ· ÙÔ˘Ï¿¯ÈÛÙÔÓ 4 ‚‰ÔÌ¿‰ˆÓ, ÚÔηÏ› ÛËÌ·ÓÙÈ΋ ·Ó‡„ˆÛË Ù˘ ıÂÚÌÔÎÚ·Û›·˜ ÙÔ˘ ÂÈÊ·ÓÂÈ·ÎÔ‡ ÛÙÚÒÌ·ÙÔ˜ ÙÔ˘ ‰¿ÊÔ˘˜. √È ˘„ËϤ˜ ıÂÚÌÔÎڷۛ˜ ¿Óˆ ÙˆÓ 40ÆC Â›Ó·È ı·Ó·ÙËÊfiÚ˜ ‹ ·Ó·ÛÙ·-

∏ÏÈÔ·Ôχ̷ÓÛË Â‰¿ÊÔ˘˜ (ËÁ‹: www.indercogroup.com)

ª∂∆ƒ∞ ¶ƒ√§∏æ∏™ ∫∞∆∞ ∂ãƒø¡ ∫∞π ∞™£∂¡∂πø¡

15

ÏÙÈΤ˜ ÛÙËÓ ·Ó¿Ù˘ÍË ÙˆÓ Ï›ÛÙˆÓ ÂÈ˙‹ÌÈˆÓ ÔÚÁ·ÓÈÛÌÒÓ, fiˆ˜ Â›Ó·È ÔÈ Ì‡ÎËÙ˜, ÔÈ ÓËÌ·ÙÒ‰ÂȘ, Ù· ‚·ÎÙ‹ÚÈ· Î·È ·ÚÎÂÙ¿ ˙È˙¿ÓÈ·. ∏ ·ÔÙÂÏÂÛÌ·ÙÈÎfiÙËÙ· Ù˘ ÌÂıfi‰Ô˘ ÂÍ·ÚÙ¿Ù·È ·fi ÙÔÓ ¯ÚfiÓÔ Î·È ÙË ‰È¿ÚÎÂÈ· ÂÊ·ÚÌÔÁ‹˜ Ù˘, ÙËÓ ÚÔÂÙÔÈÌ·Û›· ÙÔ˘ ‰¿ÊÔ˘˜ (‰·ÊÈ΋ ˘ÁÚ·Û›·, ·Ô˘Û›· Û‚ÒψÓ), ÙÔ Â›‰Ô˜ Î·È ÙËÓ Î·ı·ÚfiÙËÙ· ÙÔ˘ Ï·ÛÙÈÎÔ‡ ʇÏÏÔ˘ ηıÒ˜ Î·È ·fi ÙÔ Â›‰Ô˜ Î·È ÙËÓ ˘ÎÓfiÙËÙ· ÙÔ˘ ÌÔχÛÌ·ÙÔ˜. ∏ ·ÔÙÂÏÂÛÌ·ÙÈÎfiÙËÙ· Ù˘ ËÏÈÔ·Ôχ̷ÓÛ˘ ÂÓ‰¤¯ÂÙ·È Ó· ·˘ÍËı› fiÙ·Ó Û˘Ó‰˘·ÛÙ› Ì ˘ÔηÓÈÛÙÈο Ê¿Ú̷η, ÚfiÛıÂÙ· ‰¿ÊÔ˘˜ ‹ Ì ˘ÔÏ›ÌÌ·Ù· Ê˘ÙÒÓ ÌÚÔÎfiÏÔ˘ ÁÈ· ÙË ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ›· ÙÔÍÈÎÒÓ ·ÂÚ›ˆÓ (‚ÈÔ·Ôχ̷ÓÛË). 3.3.7 ∫·Ù¿ÏÏËϘ Û˘Óı‹Î˜ ·Ôı‹Î¢Û˘ ÚÔ˚fiÓÙˆÓ ∫·Ù¿ ÙËÓ ·Ôı‹Î¢ÛË ÚÔ˚fiÓÙˆÓ, ı· Ú¤ÂÈ Ó· ÂÍ·ÛÊ·Ï›˙ÂÙ·È Î·Ù¿ÏÏËÏË ıÂÚÌÔÎÚ·Û›· Î·È Î·Ïfi˜ ·ÂÚÈÛÌfi˜ ÙÔ˘ ¯ÒÚÔ˘ ‰È·ÙËÚÒÓÙ·˜ ¤ÙÛÈ ÙËÓ ÂÈÊ¿ÓÂÈ· ÙÔ˘˜ ÛÙÂÁÓ‹. ªÂ ·˘Ùfi ÙÔÓ ÙÚfiÔ, ·ÔʇÁÂÙ·È Ë ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ· ÂÓÙfiÌˆÓ Î·È Ë ‚Ï¿ÛÙËÛË ÛÔÚ›ˆÓ Ì˘Î‹ÙˆÓ Î·È ‚·ÎÙËÚ›ˆÓ Ô˘ ˘¿Ú¯Ô˘Ó Û ·˘Ù¿. ŒÙÛÈ, ·ÔʇÁÔÓÙ·È Û ÌÂÁ¿ÏÔ ‚·ıÌfi ·ÒÏÂȘ ÏfiÁˆ Û‹„ÂˆÓ ÙˆÓ ÚÔ˚fiÓÙˆÓ.

3.4 µÈÔÏÔÁÈο ̤ÙÚ· 3.4.1 øʤÏÈÌ· ·Ú¿ÛÈÙ· Î·È ·Ú·ÎÙÈο ™ÙË Ê‡ÛË ˘¿Ú¯Ô˘Ó ÔÏÏ¿ ›‰Ë ˆÊ¤ÏÈÌˆÓ ÂÓÙfiÌˆÓ Î·È ·Î¿ÚÂˆÓ Ô˘ ‰ÚÒÓÙ·˜ ˆ˜ ·Ú¿ÛÈÙ· ‹ ·Ú·ÎÙÈο ÂϤÁ¯Ô˘Ó ÙÔ˘˜ ÏËı˘ÛÌÔ‡˜ ÂÈ‚Ï·‚ÒÓ ÔÚÁ·ÓÈÛÌÒÓ fiˆ˜ ·Ê›‰Â˜, ıÚ›˜, ·Ï¢ÚÒ‰ÂȘ, ÏÂȉfiÙÂÚ·, ÎÔÎÎÔÂȉ‹, ÙÂÙÚ¿Ó˘¯ÔÈ, Î.¿. ªÂÚÈο ·Ú·‰Â›ÁÌ·Ù· Ù¤ÙÔÈˆÓ ˆÊ¤ÏÈÌˆÓ ÔÚÁ·ÓÈÛÌÒÓ Â›Ó·È ÙÔ ·Ú·ÎÙÈÎfi ¿Î·ÚÈ Amblyseius cucumeris ÁÈ· ÙËÓ ·ÓÙÈÌÂÙÒÈÛË ÙÔ˘ ıÚ›· ÛÙ· ıÂÚÌÔ΋È·, ÙÔ ˘ÌÂÓfiÙÂÚÔ Encarsia formosa, ·Ú¿ÛÈÙÔ ÙÔ˘ ·Ï¢ÚÒ‰Ë Î·È ÙÔ ¿Î·ÚÈ Phytoseiulus persimillis, ·Ú·ÎÙÈÎfi ÙÔ˘ ÎÔÈÓÔ‡ ÙÂÙÚ¿Ó˘¯Ô˘. ∂‰Ò Î·È ·ÚÎÂÙ¿ ¯ÚfiÓÈ· ¶·Û¯·Ï›ÙÛ· (ˆÊ¤ÏÈÌÔ ¤ÓÙÔÌÔ) ÔÏÏÔ› Ù¤ÙÔÈÔÈ ˆÊ¤ÏÈÌÔÈ ÔÚÁ·ÓÈÛÌÔ› (ËÁ‹: www.fun.ifas.ufl.edu) ÔÏÏ·Ï·ÛÈ¿˙ÔÓÙ·È Û ÂȉÈΤ˜ ÌÔÓ¿‰Â˜ Ù¯ÓËÙ‹˜ ÂÎÙÚÔÊ‹˜ ηÈ, ÛÙË Û˘Ó¤¯ÂÈ·, ·ÊÔ‡ Û˘Û΢·ÛÙÔ‡Ó Î·Ù¿ÏÏËÏ· ÌÂٷʤÚÔÓÙ·È ÛÙÔ˘˜ ÙfiÔ˘˜ ¯Ú‹Û˘ ÙÔ˘˜ ˆ˜ ̤ÛÔ ‚ÈÔÏÔÁÈ΋˜ ηٷÔϤÌËÛ˘

ª∂∆ƒ∞ ¶ƒ√§∏æ∏™ ∫∞∆∞ ∂ãƒø¡ ∫∞π ∞™£∂¡∂πø¡

16

ıÂÚÌÔÎËÈ·ÎÒÓ Î˘Ú›ˆ˜ ηÏÏÈÂÚÁÂÈÒÓ. ¡· ÛËÌÂȈı› fiÙÈ Ë Ì¤ıÔ‰Ô˜ ·˘Ù‹ Û˘Ì‚¿ÏÂÈ Ô˘ÛÈ·ÛÙÈο ÛÙËÓ ÂÈÙ˘¯›· ÚÔÁÚ·ÌÌ¿ÙˆÓ µÈÔÏÔÁÈ΋˜ Î·È √ÏÔÎÏËڈ̤Ó˘ º˘ÙÔÚÔÛÙ·Û›·˜. 3.4.2 ∞ÓÙ·ÁˆÓÈÛÙÈÎÔ› ÔÚÁ·ÓÈÛÌÔ› ‰¿ÊÔ˘˜ µÈÔÏÔÁÈÎfi˜ ¤ÏÂÁ¯Ô˜ ·ıÔÁfiÓˆÓ Â‰¿ÊÔ˘˜ Á›ÓÂÙ·È Î·È Ì ÙË ‰Ú¿ÛË ¿ÏÏˆÓ ·ÓÙ·ÁˆÓÈÛÙÈÎÒÓ ÔÚÁ·ÓÈÛÌÒÓ Ô˘ ˙Ô˘Ó ÛÙÔ ¤‰·ÊÔ˜ fiˆ˜ ̇ÎËÙ˜ ÙˆÓ ÁÂÓÒÓ Trichoderma Î·È Penicillium ‹ ‚·ÎÙ‹ÚÈ· ÙˆÓ ÁÂÓÒÓ Pseudomonas, Bacillus, Î·È Streptomyces. ªÂÚÈÎÔ› ·fi ÙÔ˘˜ ·ÓÙ·ÁˆÓÈÛÙÈÎÔ‡˜ ÔÚÁ·ÓÈÛÌÔ‡˜ ‰È·Ù›ıÂÓÙ·È ÛÙËÓ ·ÁÔÚ¿ ˆ˜ ÂÌÔÚÈο Û΢¿ÛÌ·Ù·. ªÂÚÈο ·fi Ù· ÚÔ‚Ï‹Ì·Ù· Ù˘ ÌÂıfi‰Ô˘ ·˘Ù‹˜ Â›Ó·È fiÙÈ Ô ¤ÏÂÁ¯Ô˜ ÙˆÓ Â¯ıÚÒÓ Î·È ·ÛıÂÓÂÈÒÓ Â›Ó·È ·ÚÁfi˜ Û ۯ¤ÛË Ì ÙË ¯Ú‹ÛË ÁˆÚÁÈÎÒÓ Ê·ÚÌ¿ÎˆÓ Î·È ÔÈ ·ÓÙ·ÁˆÓÈÛÙÈÎÔ› ÔÚÁ·ÓÈÛÌÔ› ·ÓÙÈÌÂÙˆ›˙Ô˘Ó ÛÙËÓ ·Ú¯‹ Úfi‚ÏËÌ· Ì ÙËÓ ÂÁηٿÛÙ·Û‹ ÙÔ˘˜. ¶·ÚfiÏ· ·˘Ù¿, Ë ÂÓı¿ÚÚ˘ÓÛË Ù˘ ·Ó¿Ù˘Í˘ ·ÓÙ·ÁˆÓÈÛÙÈÎÒÓ ÔÚÁ·ÓÈÛÌÒÓ ÛÙÔ ¤‰·ÊÔ˜ ÚÔÛʤÚÂÈ ÌÂÛÔÚfiıÂÛÌË Î·È Ì·ÎÚÔÚfiıÂÛÌË Ì›ˆÛË ÙˆÓ ÏËı˘ÛÌÒÓ ÙˆÓ ÂÈ˙‹ÌÈˆÓ ÔÚÁ·ÓÈÛÌÒÓ. 3.4.3 º˘Ù¿ ÊÚÔ˘ÚÔ› Î·È Ê˘Ù¿ ·Á›‰Â˜ ∏ ʇÙ¢ÛË ÂÚÈÌÂÙÚÈο ÌÈ·˜ ¢·›ÛıËÙ˘ ÛÙȘ ÈÒÛÂȘ Ê˘Ù›·˜ Ì ˘„ËÏ¿ Ê˘Ù¿ (ÔÓÔÌ¿˙ÔÓÙ·È Ê˘Ù¿ ÊÚÔ˘ÚÔ›), fiˆ˜ Â›Ó·È Ô ·Ú·‚fiÛÈÙÔ˜ ÂÓ‰¤¯ÂÙ·È Ó· ·Ú¤¯Ô˘Ó ÚÔÛÙ·Û›· ÙˆÓ Ê˘ÙÒÓ ·fi ÈÒÛÂȘ Ô˘ ÌÂÙ·‰›‰ÔÓÙ·È Ì ÌË ¤ÌÌÔÓÔ ÙÚfiÔ. ∞˘Ùfi ÔÊ›ÏÂÙ·È ÛÙÔ ÁÂÁÔÓfi˜ fiÙÈ Ù· ¤ÓÙÔÌ· ÊÔÚ›˜ Ô˘ Êı¿ÓÔ˘Ó ÛÙË Ê˘Ù›·, ÚÔÛÁÂÈÒÓÔÓÙ·È ÚÒÙ· ÛÙ· Ê˘Ù¿ ÊÚÔ˘ÚÔ‡˜ Î·È ÛÙËÓ ÚÔÛ¿ıÂÈ¿ ÙÔ˘˜ Ó· Ù· ÚÔÛ‚¿ÏÏÔ˘Ó ¯¿ÓÔ˘Ó Ù· ۈ̷ٛ‰È· ÙÔ˘ ÈÔ‡ Ô˘ Û˘Ó‹ıˆ˜ ηٷÎÚ·ÙÔ‡Ó ÛÙËÓ ÂÚÈÔ¯‹ ÙˆÓ ÛÙÔÌ·ÙÈÎÒÓ ÌÔÚ›ˆÓ ÙÔ˘˜. ªÂ ·˘Ùfi ÙÔÓ ÙÚfiÔ ¯¿ÓÔ˘Ó ÙË ÌÔÏ˘ÛÌ·ÙÈ΋ ÙÔ˘˜ ÈηÓfiÙËÙ· Î·È ‰ÂÓ ÌÂÙ·‰›‰Ô˘Ó ÙÔÓ Èfi ÛÙËÓ Î‡ÚÈ· ηÏÏȤÚÁÂÈ·. ∆· Ê˘Ù¿ ·Á›‰Â˜ Â›Ó·È Î˘Ú›ˆ˜ Ê˘Ù¿ ÍÂÓÈÛÙ¤˜ ‹ ÌË Ô˘ ÂÓı·ÚÚ‡ÓÔ˘Ó ÙËÓ ÂÎÎfiÏ·„Ë ÚÔÓ˘ÌÊÒÓ ÂÈ˙‹ÌÈˆÓ ÔÚÁ·ÓÈÛÌÒÓ fiˆ˜ Â›Ó·È ÔÈ ÓËÌ·ÙÒ‰ÂȘ. ∆· Ê˘Ù¿ ·Á›‰Â˜ Ô˘ ‰ÂÓ Â›Ó·È ÍÂÓÈÛÙ¤˜ ‰ÂÓ ÚÔÛ‚¿ÏÏÔÓÙ·È ·fi ÙÔ˘˜ ÂÈ˙‹ÌÈÔ˘˜ ÔÚÁ·ÓÈÛÌÔ‡˜ Î·È ·˘Ùfi ¤¯ÂÈ ˆ˜ ·ÔÙ¤ÏÂÛÌ· ÔÈ ÂÈ˙‹ÌÈÔÈ ·˘ÙÔ› ÔÚÁ·ÓÈÛÌÔ› Ó· Âı·›ÓÔ˘Ó ·fi ·ÛÈÙ›·, ÂÊfiÛÔÓ ‰ÂÓ ‚Ú›ÛÎÔ˘Ó Î·Ù¿ÏÏËÏÔ ÍÂÓÈÛÙ‹. ™Â ·ÓÙ›ıÂÛË, Ù· Ê˘Ù¿ ·Á›‰Â˜ Ô˘ Â›Ó·È Â˘·ı›˜ ÛÙÔ˘˜ ÂÈ˙‹ÌÈÔ˘˜ ÔÚÁ·ÓÈÛÌÔ‡˜ Ú¤ÂÈ Ó· ηٷÛÙÚ¤ÊÔÓÙ·È ÚÈÓ ÙËÓ ÔÏÔÎÏ‹ÚˆÛË ÙÔ˘ ‚ÈÔÏÔÁÈÎÔ‡ ÙÔ˘˜ ·ÎÏÔ˘, ¤ÙÛÈ ÒÛÙ ӷ ·ÔÙÚ¤ÂÙ·È Ô ÔÏÏ·Ï·ÛÈ·ÛÌfi˜ ÙÔ˘˜ Î·È Ó· ÂÈÙ˘Á¯¿ÓÂÙ·È Ì›ˆÛË ÙÔ˘ ·Ú¯ÈÎÔ‡ ÌÔχÛÌ·ÙÔ˜. ™Â ·˘Ù‹ ÙËÓ ÂÚ›ÙˆÛË ı· Ú¤ÂÈ Ó· ‰›ÓÂÙ·È È‰È·›ÙÂÚË ÚÔÛÔ¯‹, ¤ÙÛÈ ÒÛÙ ٷ Ê˘Ù¿ ·Á›‰Â˜ Ó· ÂÎÚÈ˙ÒÓÔÓÙ·È ÂÁη›Úˆ˜ Î·È Î˘Ú›ˆ˜ ÚÈÓ ÙËÓ ÛÔÚÈÔÔ›ËÛ‹ ÙÔ˘˜. ∏ ÂÓۈ̿وÛË ÙˆÓ Ê˘ÙÒÓ ·Á›‰ˆÓ ÛÙÔ ¤‰·ÊÔ˜ ÂÌÏÔ˘Ù›˙ÂÈ ÙËÓ ÂÚÈÂÎÙÈÎfiÙËÙ· ÙÔ˘ ‰¿ÊÔ˘˜ Û ¿˙ˆÙÔ. º˘Ù¿ ·Á›‰Â˜ ÙˆÓ ÂȉÒÓ Solanum nigrum Î·È Solanum sisymbriifolium ¤¯Ô˘Ó ¯ÚËÛÈÌÔÔÈËı› ÂÈÙ˘¯Ò˜ ÁÈ· ÙËÓ

ª∂∆ƒ∞ ¶ƒ√§∏æ∏™ ∫∞∆∞ ∂ãƒø¡ ∫∞π ∞™£∂¡∂πø¡

17

·ÓÙÈÌÂÙÒÈÛË ÙˆÓ Î˘ÛÙÔÁfiÓˆÓ ÓËÌ·Ùˆ‰ÒÓ Ù˘ ·Ù¿Ù·˜ (Globodera rostochiensis Î·È G. pallida). ∞ÚÓËÙÈÎfi Ù˘ ÌÂıfi‰Ô˘ ·˘Ù‹˜ Â›Ó·È Î˘Ú›ˆ˜ ÙÔ ·˘ÍË̤ÓÔ ÂÚÁ·ÙÈÎfi ÎfiÛÙÔ˜. 3.4.4 ∞ˆıËÙÈο Ê˘Ù¿ ªÂÚÈο Ê˘Ù¿ fiˆ˜ ÙÔ Û·Ú¿ÁÁÈ Î·È Ô Î·ÙËʤ˜ ÂÏ¢ıÂÚÒÓÔ˘Ó Ô˘Û›Â˜ ÛÙÔ ¤‰·ÊÔ˜ Ô˘ Â›Ó·È ·ˆıËÙÈΤ˜ ÛÙÔ˘˜ ÂÚÈÛÛfiÙÂÚÔ˘˜ ÓËÌ·ÙÒ‰ÂȘ. ªÂ ·˘Ùfi ÙÔÓ ÙÚfiÔ ÂÚÈÔÚ›˙ÂÙ·È Ë ÚÔÛ‚ÔÏ‹.

3.5 ªË¯·ÓÈο ̤ÙÚ· 3.5.1 ¶ÚÔÛٷ٢ÙÈο ‰›ÎÙ˘· ∂›Ó·È ‰›ÎÙ˘· Ô˘ ÚÔÛÙ·ÙÂ‡Ô˘Ó ÙȘ ıÂÚÌÔÎËȷΤ˜ ·ÏÏ¿ Î·È ˘·›ıÚȘ ηÏÏȤÚÁÂȘ ·fi ¤ÓÙÔÌ· (·Ï¢ÚÒ‰ÂȘ, ·Ê›‰Â˜, ıÚ›˜, Î.¿.) Ô˘ ·ÔÙÂÏÔ‡Ó Ù·˘Ùfi¯ÚÔÓ· ÊÔÚ›˜ ÛÔ‚·ÚÒÓ ÈÒÛÂˆÓ ÛÙ· ηÏÏÈÂÚÁÔ‡ÌÂÓ· Ê˘Ù¿. ¶ÔÏ˘ÂÙ‹ ÂÓÙÔÌÔÛÙÂÁ‹ ¶ÚÔÛٷ٢ÙÈÎfi ‰›ÎÙ˘ ıÂÚÌÔÎË›Ô˘ ‰›ÎÙ˘· ¯ÚËÛÈÌÔÔÈÔ‡ÓÙ·È ÛÙ· (ËÁ‹: www.nexuscorp.com) ·Ú¿ı˘Ú· Î·È ÙËÓ Â›ÛÔ‰Ô ÙˆÓ ıÂÚÌÔÎË›ˆÓ. ™ÙȘ ˘·›ıÚȘ ηÏÏȤÚÁÂȘ Ï·¯·ÓÈÎÒÓ (ÙÔÌ¿Ù·, È¤ÚÈ, ÎÔÏÔ΢ÓıÔÂȉ‹) ¯ÚËÛÈÌÔÔÈÂ›Ù·È ÁÈ· ‰È¿ÚÎÂÈ· ÂÓfi˜ ÂÚ›Ô˘ ÌËÓfi˜ ÌÂÙ¿ ÙË Ê‡Ù¢ÛË ¤Ó·˜ ÂÏ·ÊÚ‡˜ Ù‡Ô˜ ‰ÈÎÙ‡Ô˘, ÁÓˆÛÙfi˜ ˆ˜ «ÙÔ‡ÏÈ». ∏ ·ÔÙÂÏÂÛÌ·ÙÈÎfiÙËÙ· ÙˆÓ ‰ÈÎÙ‡ˆÓ ÛÙËÓ ÚÔÛÙ·Û›· ÙˆÓ Î·ÏÏÈÂÚÁÂÈÒÓ ÂÍ·ÚÙ¿Ù·È ·fi ÙËÓ ·ÎÂÚ·ÈfiÙËÙ· Î·È ÙË ÛˆÛÙ‹ ÂÊ·ÚÌÔÁ‹ ÙÔ˘˜. ¶·Ú¿ÏÏËÏ· ÁÈ· ÙȘ ıÂÚÌÔÎËȷΤ˜ ηÏÏȤÚÁÂȘ ÛËÌ·ÓÙÈÎfi Â›Û˘ ÚfiÏÔ ·›˙ÂÈ Ë ‡·ÚÍË ‰ÈÏ‹˜ ÂÈÛfi‰Ô˘ Î·È Ë ÛˆÛÙ‹ ÏÂÈÙÔ˘ÚÁ›· Ù˘ ·fi ÙÔ ÚÔÛˆÈÎfi. 3.5.2 ¶Ï·ÛÙÈο ‰·ÊÔÎ¿Ï˘„˘ ∞ÓÙ·Ó·ÎÏ·ÛÙÈο ʇÏÏ· ÔÏ˘·Èı˘ÏÂÓ›Ô˘ ¯ÚÒÌ·ÙÔ˜ ·ÛËÌ› ¯ÚËÛÈÌÔÔÈÔ‡ÓÙ·È ÁÈ· ‰·ÊÔÎ¿Ï˘„Ë ÌÂٷ͇ ÙˆÓ Ê˘ÙÒÓ ‹ ÙˆÓ ÁÚ·ÌÌÒÓ Ê‡Ù¢Û˘ ¤ÙÛÈ ÒÛÙ ÔÈ ÂÈÛÂÚ¯fiÌÂÓ˜ ·Ê›‰Â˜, Î·È ıÚ›˜ Ó· ·ˆıÔ‡ÓÙ·È Î·È ·ÔÌ·ÎÚ‡ÓÔÓÙ·È ·fi ÙËÓ Î·ÏÏȤÚÁÂÈ·. ŒÙÛÈ ÏÈÁfiÙÂÚ· ¤ÓÙÔÌ· ÊÔÚ›˜ ÚÔÛÁÂÈÒÓÔÓÙ·È ÛÙ· Ê˘Ù¿ Ì ·ÔÙ¤ÏÂÛÌ· Ó· ·Ú·ÙËÚÔ‡ÓÙ·È ÏÈÁfiÙÂÚ˜ ÚÔÛ‚ÔϤ˜ ·fi ÈÒÛÂȘ. ∏ ‰Ú¿ÛË ÙˆÓ Ê‡ÏÏˆÓ ÔÏ˘·Èı˘ÏÂÓ›Ô˘ ¯¿ÓÂÙ·È fiÙ·Ó ÙÔ 60% Ù˘ ÂÈÊ¿ÓÂÈ·˜ Î·Ï˘Êı› ·fi Ù· Ê˘Ù¿. ¶·Ú¿ÏÏËÏ· Ë Â‰·ÊÔÎ¿Ï˘„Ë Ì Ï·ÛÙÈο ʇÏÏ· ÔÏ˘·Èı˘ÏÂÓ›Ô˘ Û Ϸ¯·ÓÔÎÔÌÈΤ˜

ª∂∆ƒ∞ ¶ƒ√§∏æ∏™ ∫∞∆∞ ∂ãƒø¡ ∫∞π ∞™£∂¡∂πø¡

18

Î·È ·ÓıÔÎÔÌÈΤ˜ ηÏÏȤÚÁÂȘ ÂÚÈÔÚ›˙Ô˘Ó ÙȘ ˙ËÌȤ˜ ·fi ÔÚÈṲ̂Ó˜ ·Ûı¤ÓÂȘ .¯. Ô ‚ÔÙÚ‡Ù˘ ÛÙË ÊÚ¿Ô˘Ï·, ˙È˙¿ÓÈ· ·ÏÏ¿ Î·È ¤ÓÙÔÌ· Ô˘

Ó˘ÌÊÒÓÔÓÙ·È

ÛÙÔ

¤‰·ÊÔ˜

(ıÚ›˜). ∂ÈÚfiÛıÂÙ·, Ë Ì¤ıÔ‰Ô˜ ·˘Ù‹ ·˘Í¿ÓÂÈ ÙË ÊˆÙÔÛ˘ÓıÂÙÈ΋ ÈηÓfiÙËÙ· ÙˆÓ Ê˘ÙÒÓ. 3.5.3 ÃÚ‹ÛË ·Á›‰ˆÓ ¶ÔÏϤ˜ ÈÒÛÂȘ ÌÂٷʤÚÔÓÙ·È Û ηÏÏȤÚÁÂȘ Ì ¤ÓÙÔÌ·. ŸÙ·Ó ∫¿Ï˘„Ë ÁÚ·ÌÌÒÓ Ê‡Ù¢Û˘ ÙÔÔıÂÙËıÔ‡Ó Î·Ù·ÎfiÚ˘Ê˜ ÎÔÏ(ËÁ‹: www.agriplast.in) ÏËÙÈΤ˜ Ù·Èӛ˜ ÔÏ˘·Èı˘ÏÂÓ›Ô˘, ¯ÚÒÌ·ÙÔ˜ ΛÙÚÈÓÔ˘ (ÁÈ· ·Ê›‰Â˜ Î·È ·Ï¢Ú҉˘) ‹ ÌϤ (ÁÈ· ıÚ›˜), ηٿ Ì‹ÎÔ˜ ÙˆÓ ÔÚ›ˆÓ Ù˘ ¢·›ÛıËÙ˘ ηÏÏȤÚÁÂÈ·˜, ¤Ó·˜ ÛËÌ·ÓÙÈÎfi˜ ·ÚÈıÌfi˜ ÂÓÙfïÓ-ÊÔÚ¤ˆÓ ı· ÂÏ΢ÛÙ› Î·È ı· È·ÛÙ› ÛÙËÓ ·Á›‰·. √È ÎÔÏÏËÙÈΤ˜ ·Á›‰Â˜ ¯ÚËÛÈÌÔÔÈÔ‡ÓÙ·È Â›Û˘ Ì ÂÈÙ˘¯›· Î·È Û¯ÂÙÈο ¯·ÌËÏfi ÎfiÛÙÔ˜ ÁÈ· ÙËÓ ÂÍfiÓÙˆÛË ÙˆÓ ÂÓÙfiÌˆÓ Ì¤Û· ÛÙ· ıÂÚÌÔ΋È· Ì ÙËÓ ÚÔ¸fiıÂÛË fiÙÈ ÙÔÔıÂÙÂ›Ù·È Â·Ú΋˜ ·ÚÈıÌfi˜ ·Á›‰ˆÓ (1 ·Á›‰· ·Ó¿ 5-7 ÙÂÙÚ.Ì.). ÕÏÏÔÈ Ù‡ÔÈ ·Á›‰ˆÓ Ô˘ ¯ÚËÛÈÌÔÔÈÔ‡ÓÙ·È Â›Ó·È ÔÈ ÙÚÔÊÈΤ˜ Ô˘ ÂÚȤ¯Ô˘Ó ÚÔÛÂÏ΢ÛÙÈΤ˜ Ô˘Û›Â˜ (.¯. ¯·ÚÔ˘fiÌÂÏÔ,ıÂÈÈ΋ ·Ì̈ӛ·) Î·È ÔÈ Ôԛ˜ ·Ô‰›‰Ô˘Ó ηχÙÂÚ· Û ˘„ËϤ˜ ıÂÚÌÔÎڷۛ˜. ∆fiÛÔ ÔÈ ÎÔÏÏËÙÈΤ˜ fiÛÔ Î·È ÔÈ ÙÚÔÊÈΤ˜ ·Á›‰Â˜ ÌÔÚÔ‡Ó Ó· Û˘Ó‰˘·ÛÙÔ‡Ó Ì ÙËÓ ÙÔÔı¤ÙËÛË ÊÂÚÔÌfiÓ˘ Û ·˘Ù¤˜, Ë ÔÔ›· ÂÏ·ÂÈ Ù· ·ÚÛÂÓÈο ¿ÙÔÌ· ÌÂÈÒÓÔÓÙ·˜ ¤ÙÛÈ ÙËÓ ·Ó··Ú·ÁˆÁÈ΋ ÈηÓfiÙËÙ· ÙÔ˘ ÏËı˘ÛÌÔ‡. ∏ ÙÔÔı¤ÙËÛË ·Á›‰ˆÓ Û ÌÈ· ηÏÏȤÚÁÂÈ·, ÂÎÙfi˜ ·fi ÙËÓ Ì·˙È΋

¶·Á›‰Â˜ ÂÓÙfiÌˆÓ (ËÁ‹: www.postmortem.com)

ª∂∆ƒ∞ ¶ƒ√§∏æ∏™ ∫∞∆∞ ∂ãƒø¡ ∫∞π ∞™£∂¡∂πø¡

19

·Á›‰Â˘ÛË, ÌÔÚ› Ó· ¤¯ÂÈ ˆ˜ ÛÙfi¯Ô ÙÔÓ ¤ÁηÈÚÔ ÂÓÙÔÈÛÌfi Î·È ÙËÓ ·ÍÈÔÏfiÁËÛË Ù˘ ÛÔ‚·ÚfiÙËÙ·˜ Ù˘ ÚÔÛ‚ÔÏ‹˜ ÂÓfi˜ Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤ÓÔ˘ ›‰Ô˘˜ ÂÓÙfiÌÔ˘, ÚÔÛ‰ÈÔÚ›˙ÔÓÙ·˜ ¤ÙÛÈ Ì ÂÚÈÛÛfiÙÂÚË ·ÛÊ¿ÏÂÈ· ÙËÓ ·Ó·ÁηÈfiÙËÙ· Î·È ÙÔÓ ¯ÚfiÓÔ ÂÊ·ÚÌÔÁ‹˜ ̤ÙÚˆÓ Î·Ù·ÔϤÌËÛ˘. ∏ Ì·˙È΋ ·Á›‰Â˘ÛË ÙˆÓ ÂÓÙfiÌˆÓ ·ÔÙÂÏ› Â›Û˘ ·ÚÓËÙÈÎfi ÛÙÔÈ¯Â›Ô Ù˘ ÌÂıfi‰Ô˘, ηıfiÙÈ ·Áȉ‡ÔÓÙ·È Î·È ÔÚÁ·ÓÈÛÌÔ› ÌË ÛÙfi¯ÔÈ ÂÎ ÙˆÓ ÔÔ›ˆÓ ÌÔÚ› Ó· ÂÚÈÏ·Ì‚¿ÓÔÓÙ·È Î·È ˆÊ¤ÏÈÌ· ¤ÓÙÔÌ·.

4. ª¤ÙÚ· ‚ÂÏÙ›ˆÛ˘ Ù˘ ·ÓıÂÎÙÈÎfiÙËÙ·˜ ÙˆÓ Ê˘ÙÒÓ

4.1 ∞ÓıÂÎÙÈΤ˜ ÔÈÎÈϛ˜ Ê˘ÙÒÓ ∏ ‚ÂÏÙ›ˆÛË Ù˘ ÁÂÓÂÙÈ΋˜ ·ÓÙ›ÛÙ·Û˘ ÙˆÓ Ê˘ÙÒÓ ·ÔÙÂÏ› ÙÔÓ ÏÈÁfiÙÂÚÔ ‰··ÓËÚfi, ÈÔ Â‡ÎÔÏÔ, ·ÛÊ·Ï‹ Î·È ·ÔÙÂÏÂÛÌ·ÙÈÎfi ÙÚfiÔ ÂϤÁ¯Ô˘ ÙˆÓ ·ÛıÂÓÂÈÒÓ ÛÙȘ ηÏÏȤÚÁÂȘ. ∏ ¯Ú‹ÛË ·ÓıÂÎÙÈÎÒÓ ‹ ·ÓÂÎÙÈÎÒÓ ÔÈÎÈÏÈÒÓ ‰ÂÓ ÌÂÈÒÓÂÈ ÌfiÓÔ ÙȘ ·ÒÏÂȘ ÛÙËÓ ·Ú·ÁˆÁ‹ ·ÏÏ¿ Î·È Ù· ¤ÍÔ‰· Ê˘ÙÔÚÔÛÙ·Û›·˜, ÚÔÛٷهÔÓÙ·˜ Ù·˘Ùfi¯ÚÔÓ· ÙÔ ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓ ÏfiÁˆ Ù˘ ÌÂȈ̤Ó˘ ¯Ú‹Û˘ ÁˆÚÁÈÎÒÓ Ê·Ú̿ΈÓ. π‰È·›ÙÂÚ·, fiÛÔÓ ·ÊÔÚ¿ οÔȘ ·Ûı¤ÓÂȘ fiˆ˜ ÔÈ ÈÒÛÂȘ Ô˘ ‰ÂÓ ÌÔÚÔ‡Ó Ó· ·ÓÙÈÌÂÙˆÈÛıÔ‡Ó Ì ¿ÏÏÔ˘˜ ÙÚfiÔ˘˜, Ë ¯Ú‹ÛË ·ÓıÂÎÙÈÎÒÓ ÔÈÎÈÏÈÒÓ ·ÔÙÂÏ› ÙËÓ Î·Ï‡ÙÂÚË Ï‡ÛË. ∆Ô ›‰ÈÔ ÈÛ¯‡ÂÈ Î·È ÁÈ· οÔȘ ¿ÏϘ ·Ûı¤ÓÂȘ fiˆ˜ ÔÈ ÛΈÚÈ¿ÛÂȘ ÙˆÓ ÛÈÙËÚÒÓ, fiÔ˘ Ô ¤ÏÂÁ¯fi˜ ÙÔ˘˜ ÛÙȘ ÂÚÈÛÛfiÙÂÚ˜ ¯ÒÚ˜ Â›Ó·È ·ÓÙÈÔÈÎÔÓÔÌÈÎfi˜. √È ÔÈÎÈϛ˜ Â›Ó·È Û˘Ó‹ıˆ˜ ·ÓıÂÎÙÈΤ˜ ÌfiÓÔ Û ̛· ‹ ÌÂÚÈΤ˜ (‰‡Ô ‹ ÙÚ›˜) Ê˘Ï¤˜ ÙÔ˘ ·ıÔÁfiÓÔ˘. ŒÙÛÈ, Û ·ıÔÁfiÓ· Ô˘ ÌÂٷʤÚÔÓÙ·È Ì ÙÔÓ ·¤Ú· ÌÔÚÔ‡Ó Â‡ÎÔÏ· Ó· ¤ÚıÔ˘Ó Î·È Ó· ÂÁηٷÛÙ·ıÔ‡Ó Ó¤Â˜ Ê˘Ï¤˜ fiˆ˜ Û˘Ì‚·›ÓÂÈ Ì ÙȘ ÛΈÚÈ¿ÛÂȘ ÙˆÓ ÛÈÙËÚÒÓ, ÙÔ ˆ›‰ÈÔ (ÛÙ¿¯ÙË) Î·È ÙÔÓ ÂÚÔÓfiÛÔÚÔ. ∆fiÙÂ, ÔÈ ·ÏȤ˜ ·ÓıÂÎÙÈΤ˜ ÔÈÎÈϛ˜ Ú¤ÂÈ Ó· ·ÓÙÈηٷÛÙ·ıÔ‡Ó. ∞ÓÙÈηٿÛÙ·ÛË ÔÈÎÈÏÈÒÓ ÌÔÚ› Ó· Á›ÓÂÈ Î¿ı ÌÂÚÈο ¯ÚfiÓÈ·. °È· ·ÚÁ¿ ÌÂÙ·‰È‰fiÌÂÓ· ·ıÔÁfiÓ·, fiˆ˜ Ù· ∞ÓıÂÎÙÈÎfiÙËÙ· ÛÈÙ·ÚÈÔ‡ ÛÙË ÃÂÛÈ·Ó‹ ̇Á· ·ıÔÁfiÓ· ‰¿ÊÔ˘˜, ÂÓ·ÏÏ·Á‹ (ËÁ‹: www.extension.udel.edu) ÔÈÎÈÏÈÒÓ Ì ‰È·ÊÔÚÂÙÈÎÔ‡˜ Ì˯·ÓÈÛÌÔ‡˜ ·ÓıÂÎÙÈÎfiÙËÙ·˜ ÌÂÈÒÓÔ˘Ó ÙÔ˘˜ ÏËı˘ÛÌÔ‡˜ ÙˆÓ ·ıÔÁfiÓˆÓ ¤ÙÛÈ ÒÛÙ οı ÔÈÎÈÏ›· Ó· ÌÔÚ› Ó· ¯ÚËÛÈÌÔÔÈËı› ÂÚÈÛÛfiÙÂÚÔ. ∆¤ÏÔ˜ ·Ó·Ê¤ÚÂÙ·È fiÙÈ Ë ÂÓÙ·ÙÈ΋ ηÏÏȤÚÁÂÈ·, ÁÈ· ÔÏÏ¿ ¯ÚfiÓÈ· Î·È Û ÌÂÁ¿Ï˜ Û˘Ó¯›˜ ÂÎÙ¿ÛÂȘ, Ù˘ ›‰È·˜ ÔÈÎÈÏ›·˜ Ê˘ÙÔ‡ ÌÔÚ› Ó· ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ‹ÛÂÈ Ó¤Â˜ Ê˘Ï¤˜ ÙÔ˘ ·ıÔÁfiÓÔ˘ Ô˘ ÌÔÚ› Ó· ÍÂÂÚ¿ÛÔ˘Ó ÙËÓ ·ÓıÂÎÙÈÎfiÙËÙ· Ù˘ ÔÈÎÈÏ›·˜.

ª∂∆ƒ∞ ¶ƒ√§∏æ∏™ ∫∞∆∞ ∂ãƒø¡ ∫∞π ∞™£∂¡∂πø¡

20

4.2 ∞ÓıÂÎÙÈο ˘ÔΛÌÂÓ· ŒÓ·˜ ·fi ÙÔ˘˜ ·ÚÈÔ˘˜ ÛÙfi¯Ô˘˜ ÙÔ˘ ÂÌ‚ÔÏÈ·ÛÌÔ‡ Â›Ó·È Ë ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ›· ·ÓıÂÎÙÈÎfiÙËÙ·˜ ÙˆÓ Ê˘ÙÒÓ Û ‰È¿ÊÔÚ˜ ·Ûı¤ÓÂȘ Î·È ˙ˆÈο ·Ú¿ÛÈÙ· (ÎÔÌÌÈÒÛÂȘ, ÓËÌ·ÙÒ‰ÂȘ, Ê˘ÏÔÍ‹Ú· Î.¿.). ∏ ̤ıÔ‰Ô˜ ·˘Ù‹ ¤¯ÂÈ ÂÂÎÙ·ı› Ù· ÙÂÏÂ˘Ù·›· ¯ÚfiÓÈ· Î·È Û ıÂÚÌÔÎËȷΤ˜ ηÏÏȤÚÁÂȘ Ï·¯·ÓÈÎÒÓ (ÛÔÏ·ÓÒ‰Ë, ÎÔÏÔ΢ÓıˆÂȉ‹) ÁÈ· ·ÓÙÈÌÂÙÒÈÛË Ôχ ÛÔ‚·ÚÒÓ ·ÛıÂÓÂÈÒÓ fiˆ˜ Ù· ÊÔ˘˙¿ÚÈ·, ‚ÂÚÙÈÙÛ›ÏÈ· Î.¿. ¡· ÛËÌÂȈı› fiÙÈ ÏfiÁˆ Ù˘ ‰˘Ó·ÙfiÙËÙ·˜ ÙˆÓ ∂Ì‚ÔÏÈ·ÛÌfi˜ ÓÙÔÌ¿Ù·˜ ·ıÔÁfiÓˆÓ Ó· ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÔ‡Ó Ó¤Â˜ Ê˘Ï¤˜, (ËÁ‹: www.awaytogarden.com) ÚÔÛ‚¿ÏÏÔÓÙ·˜ Ù· ̤¯ÚÈ ÙfiÙ ·ÓıÂÎÙÈο ˘ÔΛÌÂÓ·, ı· Ú¤ÂÈ Ë Ì¤ıÔ‰Ô˜ ·˘Ù‹ Ó· ÂÓÙ·¯ı› Û ¤Ó· ¢ڇÙÂÚÔ ÚfiÁÚ·ÌÌ· ÔÏÔÎÏËڈ̤Ó˘ Ê˘ÙÔÚÔÛÙ·Û›·˜ Ì ÛÙfi¯Ô ÙË ‰È·Ù‹ÚËÛË Ù˘ ·ÓıÂÎÙÈÎfiÙËÙ·˜ ÙˆÓ ˘ÔÎÂÈÌ¤ÓˆÓ ÛÙÔ ¯ÚfiÓÔ.

4.3 ∫·ÏÏÈÂÚÁËÙÈΤ˜ ÊÚÔÓÙ›‰Â˜ ŸÙ·Ó Ù· Ê˘Ù¿ Â›Ó·È ÂËÚ·Ṳ̂ӷ ·fi ·ÓÙ›ÍÔ˜ Û˘Óı‹Î˜ ‚Ú›ÛÎÔÓÙ·È ‰ËÏ·‰‹ ˘fi ηٿÛÙ·ÛË Î·Ù·fiÓËÛ˘ (ÛÙÚ˜) fiˆ˜ Û ·ÎÚ·›Â˜ ıÂÚÌÔÎڷۛ˜ Î·È ˘Áڷۛ˜, ¤ÏÏÂÈ„Ë ıÚÂÙÈÎÒÓ ÛÙÔȯ›ˆÓ, ÙfiÙ ÂÍ·ÛıÂÓÔ‡Ó Î·È ÚԉȷٛıÂÓÙ·È ÛÙË ÌfiÏ˘ÓÛË ÂÓfi˜ ‹ ÂÚÈÛÛÔÙ¤ÚˆÓ ·Ú·Û›ÙˆÓ. °È· ·Ú¿‰ÂÈÁÌ·, fi„ÈÌÔ˜ ·ÁÂÙfi˜ ηٿ ÙËÓ ·ÓıÔÊÔÚ›· ÙˆÓ Î·ÚÔÊfiÚˆÓ ‰¤Ó‰ÚˆÓ ·ÎÔÏÔ˘ıÂ›Ù·È Û˘¯Ó¿ Ì ÚÔÛ‚ÔÏ‹ ·fi ‚ÔÙÚ‡ÙË, ·ÏÙÂÚÓ¿ÚÈ· ‹ ‚·ÎÙ‹ÚÈ·. ∂›Û˘, Û ˙ËÌȤ˜ ·fi ˙È˙·ÓÈÔÎÙfiÓ· ·ÎÔÏÔ˘ıÔ‡Ó Û˘Ó‹ıˆ˜ ÛË„ÈÚÚÈ˙›Â˜ ·fi ÊÔ˘˙¿ÚÈÔ Î·È ÚÈ˙ÔÎÙfiÓÈ·. ∆ËÓ ÏËÌ̇ڷ ·ÎÔÏÔ˘ıÔ‡Ó ÚÔÛ‚ÔϤ˜ ÙÔ˘ ÚÈ˙ÒÌ·ÙÔ˜ ·fi ‡ıÈÔ Î·È ¿ÏÏÔ˘˜ ÔÚÁ·ÓÈÛÌÔ‡˜. ∫·ÏÏÈÂÚÁËÙÈΤ˜ Ú·ÎÙÈΤ˜ Ô˘ ‚ÂÏÙÈÒÓÔ˘Ó ÙË ˙ˆÙÈÎfiÙËÙ· ÙˆÓ Ê˘ÙÒÓ ‚ÔËıÔ‡Ó ÛÙËÓ ·‡ÍËÛË Ù˘ ·ÓıÂÎÙÈÎfiÙËÙ¿˜ ÙÔ˘˜ ÛÙȘ ÚÔÛ‚ÔϤ˜ ÙˆÓ ·ıÔÁfiÓˆÓ. ŒÙÛÈ Î·Ù¿ÏÏËϘ Û˘Óı‹Î˜ ıÂÚÌÔÎÚ·Û›·˜, ˘ÁÚ·Û›·˜ Î·È ÊˆÙÈÛÌÔ‡, ÈÛÔÚÚÔË̤ÓË ¿Ú‰Â˘ÛË/Ï›·ÓÛË, ηϋ ·ÔÛÙÚ¿ÁÁÈÛË ÙÔ˘ ‰¿ÊÔ˘˜, ηٿÏÏËÏË ˘ÎÓfiÙËÙ· ʇÙ¢Û˘ Î·È ¤ÏÂÁ¯Ô˜ ÙˆÓ ˙È˙·Ó›ˆÓ ‚ÂÏÙÈÒÓÔ˘Ó ÙËÓ ·Ó¿Ù˘ÍË ÙˆÓ Ê˘ÙÒÓ Î·È ÌÔÚÔ‡Ó Ó· ¤¯Ô˘Ó ¿ÌÂÛÔ ‹ ¤ÌÌÂÛÔ ·ÔÙ¤ÏÂÛÌ· ÛÙÔÓ ¤ÏÂÁ¯Ô ·ÛıÂÓÂÈÒÓ. ∏ ˙ˆÙÈÎfiÙËÙ· ÙˆÓ Ê˘ÙÒÓ ÂÓÈÛ¯‡ÂÙ·È Â›Û˘ Î·È Ì ‰È¿ÊÔÚ˜ ηÏÏÈÂÚÁËÙÈΤ˜ Ù¯ÓÈΤ˜ fiˆ˜ ÙÔ ·Ú¿¯ˆÌ· ÙˆÓ Ê˘ÙÒÓ,Ë ·Ê·›ÚÂÛË ÙˆÓ ÚÒÙˆÓ Î·ÚÒÓ, Ë ¤ÁηÈÚË Û˘ÁÎÔÌȉ‹ Î.¿.

ISBN 978-9963-50-222-6 °.T.¶. 256/2013—∏ÏÂÎÙÚÔÓÈ΋ ŒÎ‰ÔÛË EΉfiıËΠ·fi ÙÔ °Ú·ÊÂ›Ô T‡Ô˘ Î·È ¶ÏËÚÔÊÔÚÈÒÓ