Het overleg binnen de onderneming is vooral een zaak van mensen die werken en die rechten hebben. De vrouwen die voor het bedrijf werken, hebben ook inspraak en kunnen zorgen voor veranderingen waar alle werknemers baat bij hebben.

Waarom kandidate worden? De sociale verkiezingen zijn een goede gelegenheid om te ijveren voor meer gelijkheid in de onderneming, voor betere lonen, voor een beter evenwicht tussen werk en privé, voor meer gelijkheid in de samenleving, enz. Om ervoor te zorgen dat de specifieke zaken die vrouwen aanbelangen ook worden aangepakt, moeten er vrouwen aanwezig zijn op de plaatsen waar de beslissingen worden genomen, te beginnen met de OR en het CPBW binnen de onderneming. Als vrouw zult u ontegensprekelijk een bevoorrechte partner zijn voor uw vrouwelijke collega’s. Ze zullen u gemakkelijker in vertrouwen nemen of u vragen stellen over problemen waar vooral vrouwen mee te maken krijgen.

Argumenten Wanneer men een vrouw vraagt om zich kandidaat te stellen, dan wordt men soms geconfronteerd met een zekere terughoudendheid. Vrouwen kunnen zich misschien niet altijd terugvinden in de vakbondscultuur, maar dat is ook het geval voor steeds meer mannen. Aanpassingen van onze werkwijzen zouden het nochtans mogelijk moeten maken om te zorgen voor een vakbondsklimaat waar zowel vrouwen als mannen zich op hun gemak voelen. We moeten onze gewoontes aanpassen, zowel wat betreft de voorbereiding van vergaderingen als wat betreft het verloop ervan. Hoe? Door een betere voorbereiding, goed timemanagement, een grotere deelname, meer interesse voor thema’s die iedereen aanbelangen. Een personeelsafgevaardigde is geen superheldin, maar een gewone persoon met sterktes en zwaktes.

“De vrees voor te veel werk” Het grootste deel van de activiteiten speelt zich af binnen de onderneming en binnen de werkuren. Er is de nodige tijd voorzien om het mandaat te kunnen uitoefenen en om andere werknemers te ontmoeten. Over het algemeen wordt het werk gedaan in teamverband, wat het ook mogelijk maakt om de bevoegdheden en taken onder de afgevaardigden te verdelen. Het valt echter niet te ontkennen dat iedere vorm van persoonlijk 5

• “Om te vermijden dat werknemers zich laten beduvelen en dat is dan nog zwak uitgedrukt...” • “Ik vond het interessant om mij te mengen in het bedrijfsbeleid.” • “Rechtstreekse toegang tot informatie”

Er zijn vaak de meeste problemen met dit soort contracten.

• “Een einde maken aan de onrechtvaardigheden waarmee mijn collega’s worden geconfronteerd op het werk.”

Een kandidate die zelf een speciaal contract heeft, is gevoeliger voor de mogelijke problemen die hieraan zijn verbonden en is heel goed geplaatst om oplossingen voor te stellen.

“Ik kan dat niet combineren met mijn gezins- en privéleven.”

• “Zorgen voor de nodige bereidwilligheid om bij te dragen aan de verbetering van de arbeidsomstandigheden” • Ervoor zorgen dat de hiërarchie haar beloftes nakomt.

De combinatie van syndicaal engagement en werk en gezin is niet noodzakelijk een hinderpaal, aangezien de vakbondsvergaderingen normaal gezien plaatsvinden tijdens de werkuren. Binnen het team kan deze kwestie natuurlijk worden behandeld om oplossingen te vinden i.v.m. het engagement van individuele personen. Er zijn ook mogelijkheden voor vrijstellingen (zonder loonverlies), zoals syndicaal verlof dat voorzien is om opleidingen te kunnen volgen.

“Ik ben ACLVB-afgevaardigde geworden omdat ik actief wou deelnemen aan het leven binnen het bedrijf waar ik werk door mij kandidaat te stellen voor de sociale verkiezingen. Waarom ik voor de ACLVB heb gekozen? Omdat ik niet volledig gebonden wou zijn door een partijvisie... en omdat ik waardeer dat de ACLVB haar afgevaardigden de nodige vrijheid geeft binnen de bedrijven.”

Samen verscherpen wij het.

Besluit

“Ik kan hierdoor mijn baan verliezen.” De wet biedt kandidaten en verkozenen bescherming tegen ontslag, wat het voor hen mogelijk maakt om hun functie in alle vrijheid uit te oefenen. De ACLVB steunt u! U staat niet alleen in uw strijd!

De sociale verkiezingen bieden de mogelijkheid om democratische principes in te voeren in het bedrijf. Actief deelnemen aan het leven binnen het bedrijf, zich inzetten om de arbeidsomstandigheden te verbeteren, om de belangen van de werknemers te verdedigen, om oplossingen te zoeken en te vinden... Maar vooral: kandidate zijn en de vrijheid om als vrouw de gelijkheid van alle werknemers te verdedigen! Het engagement van onze personeelsafgevaardigden en de keuze die ze maken: Uw vrijheid, uw stem!

U zult er niet alleen voor staan, een team van professionals van de ACLVB zal u bijstaan.

Meer informatie? Aarzel niet om contact op te nemen met uw bestendig secretaris of neem een kijkje op www.wordkandidaat.be

U zult opleidingen krijgen over wat een OR, een CPBW is, hoe u moet onderhandelen, hoe u op een efficiënte manier kunt deelnemen aan vergaderingen, hoe u het woord moet nemen voor een groep, uw rechten en plichten, enz.

Waarom zich engageren?

• “Om de rechten van de werknemers te verdedigen.”

“Ik werk deeltijds, ik werk ’s nachts.”

Er zal een ruim aanbod aan opleidingen worden georganiseerd om u zo goed mogelijk te helpen bij de uitoefening van uw taak.

Het komt erop aan te kiezen voor constructief overleg.

15_0179 folder vrouwendag SV2016_Wo=men_4luikA5.indd 1-4

Waarom bent u afgevaardigde geworden voor de ACLVB?:

“Het is vooral een mannenzaak.”

DOELING OM EEN BEPAALDE ZIENSWIJZE OP TE DRINGEN MAAR OM DE KRITISCHE GEEST VAN IEDEREEN AAN TE WAKKEREN REKENING HOUDEND MET DE PERSOONLIJKE VRIJHEID EN PERSOONLIJKHEID.

Vgezocht: m/v Wat is punt? w u jo

Wij vroegen aan enkele ex-afgevaardigden:

engagement zorgt voor wat extra werk. Dat is ook het geval voor het syndicaal engagement.

U zult kunnen beschikken over brochures en nuttige informatie voor de uitoefening van uw taak bijv. via onze website. En natuurlijk zal uw bestendig secretaris u helpen en ondersteunen bij wat u onderneemt. Er is ook een team van experts dat u kan helpen: de professionals van de rechtskundige dienst, de lesgevers, enz. 6

7

V.U.. : Sabine Slegers, Koning Albertlaan 95, 9000 Gent. Niet op de openbare weg gooien AUB.

HET IS BELANGRIJK ERAAN TE HERINNEREN DAT ONZE VERKOZENEN ALS TAAK HEBBEN DE COLLECTIEVE BELANGEN VAN HET PERSONEEL TE VERDEDIGEN TERWIJL ZE HIERBIJ DE WIL VAN DE WERKNEMERS EN DE WAARDEN VAN DE ACLVB RESPECTEREN. HET IS NIET DE BE-

Kijk wat ACLVB voor jou kan betekenen:

www.wordkandidaat.be

Vrije visie, eigen stem 27/10/15 09:14

Inleiding Men is nog lang niet uitgepraat over de plaats van de vrouw op de arbeidsmarkt en erover praten, staat gelijk aan partij kiezen. Het onderwerp werd steeds opnieuw besproken en is nog altijd actueel. Wanneer we teruggaan in de tijd en kijken welke vrouwen het pad hebben geëffend voor de gelijkheid, dan leren we hieruit dat we de zaken met een open geest moeten bekijken en verwezenlijkingen moeten evalueren. In de loop der eeuwen hebben vrouwen strijd geleverd en wij kunnen hieruit inspiratie putten.

◼◼ ofwel voor het comité voor preventie en bescherming op het werk (CPBW) dat zich bezighoudt met alles wat betrekking heeft op veiligheid, milieu, gezondheid en levenskwaliteit op het werk;

◼◼ 36 % van de vrouwen worden slachtoffer van fysiek of seksueel geweld.

De kandidate die wordt verkozen tijdens de sociale verkiezingen zal alle werknemers vertegenwoordigen in de overlegorganen van de onderneming. Ze zal de schakel worden tussen de werkgever en de werknemers. Ze heeft onder andere als taak om de eisen en verzuchtingen van de werknemers mee te delen, maar ook om bij te dragen tot de verbetering van de arbeidsomstandigheden. Hiervoor moet ze beschikken over de nodige tijd en middelen.

◼◼ 1806: Zoé de Gamond, een Brusselse pionier (van liberale strekking) was voorstander van onderwijs voor vrouwen in het kader van hun emancipatie. ◼◼ 1900: de wet erkent dat getrouwde vrouwen het recht hebben om te sparen, een arbeidsovereenkomst aan te gaan en hun eigen loon te innen (met een maximum van 3000 frank per jaar).

◼◼ 1952: België tekent conventie nr. 100 van de Internationale Arbeidsorganisatie die betrekking heeft op gelijke lonen. ◼◼ 1960-1970: vrouwen willen baas zijn over hun eigen lichaam (toegang tot contraceptie, nieuwe centra voor gezinsplanning) en gedeelde verantwoordelijkheid voor de taken binnen het gezin. Ze worden zich steeds meer bewust van hun rechten op de arbeidsmarkt. ◼◼ 1966: ongeveer drieduizend werkneemsters van de wapenfabriek van FN in Herstal gaan in staking om een gelijk loon te bekomen. De staking zal bijna drie maanden duren. ◼◼ 1969: de wet op de arbeidsovereenkomsten verbiedt werkgevers om vrouwen te ontslaan omwille van zwangerschap of huwelijk.

Hoe diverser de lijst is, hoe representatiever het vakbondsteam. Gemengde vakbondsteams hebben als verdienste dat ze een aanzienlijke verrijking vormen voor het vakbondswerk zowel op het vlak van de behandelde thema’s als wat betreft de werkwijzen. Als vertegenwoordigster van het personeel beperkt men zich natuurlijk niet tot de verdediging en de verbetering van de arbeidsomstandigheden van vrouwen, maar zet men zich in voor alle werknemers: zowel mannen als vrouwen. De sociale verkiezingen zijn een uiting van de sociale democratie binnen de onderneming en het is voor die vrijheid dat wij ons moeten inzetten.

Wat zijn sociale verkiezingen?

◼◼ 1975: het sociaal overleg leidt tot een collectieve arbeidsovereenkomst i.v.m. gelijke beloning.

Het zijn net gewone verkiezingen, maar deze verkiezingen vinden enkel plaats in bedrijven die minstens 50 werknemers tellen. Iedereen kan zich kandidaat stellen voor de sociale verkiezingen (zelfs als men niet over de Belgische nationaliteit beschikt), behalve leidinggevend personeel en de preventieadviseur.

◼◼ 1976: volgens de wet zijn mannen en vrouwen nu gelijk wat betreft de uitoefening van de rechten op het huwelijksvermogen en hebben ze ook gelijke rechten binnen het huwelijk. Vrouwen krijgen de toestemming om een rekening te openen zonder de goedkeuring van hun echtgenoot.

De sociale verkiezingen vinden om de vier jaar plaats en maken het voor de werknemers mogelijk om vertegenwoordigers te kiezen en met de werkgever in discussie te treden. Deze discussie vindt plaats in de comités voor preventie en bescherming op het werk (CPBW) als er in uw bedrijf minstens 50 werknemers zijn en in de ondernemingsraad als er minstens 100 werknemers zijn. Dankzij deze overlegorganen hebben de werknemers inspraak.

◼◼ 1990 – Abortus wordt geschrapt uit het Strafwetboek.

1

15_0179 folder vrouwendag SV2016_Wo=men_4luikA5.indd 5-8

Sociale verkiezingen 2016 Om vooruitgang te boeken in zaken die werkneemsters aanbelangen, moeten vrouwen aanwezig zijn waar de beslissingen worden genomen, te beginnen in de onderneming.

◼◼ 1948: stemrecht voor vrouwen.

• een jaarlijks rapport over gelijke kansen voor mannen en vrouwen (verplichting voor de werkgever); • de sociale balans; • informatie over de werkgelegenheid; • in geval van herstructurering: positieve actieplannen ten gunste van werkneemsters.

Wat betekent het precies om kandidate te zijn?

◼◼ 60 % van de vrouwen krijgen een pensioen van minder dan 1000 euro, bij mannen gaat het slechts om 30 %.

Hieronder vindt u enkele rechten die vrouwen hebben verworven in de loop der tijden.

Welke middelen kunt u gebruiken als afgevaardigde om te zorgen voor meer gelijkheid tussen mannen en vrouwen in uw onderneming?

EEN KANDIDATE ZET AL DE EERSTE STAP NAAR MEER GELIJKHEID.

◼◼ 8.743 deeltijdse werknemers, onder wie 7.731 vrouwen.

Vroeger

Deze wet en de cao’s nr. 25 en 38 bieden kansen die u als vakbondsafgevaardigde moet grijpen om de gelijkheid te bevorderen en om te strijden tegen ongelijkheid.

◼◼ ofwel voor de ondernemingsraad (OR) die zich bezighoudt met het economisch leven en de werkgelegenheid in het bedrijf.

◼◼ Vrouwen verdienen nog altijd ongeveer 21 % minder dan mannen.

◼◼ de carrière van 2 op 3 vrouwen wordt afgeremd door het glazen plafond dat hen verhindert om door te groeien naar hogere functies.

Historisch overzicht

structuur en dit om de twee jaar. Indien hieruit blijkt dat er sprake is van een wanverhouding, moet er een actieplan worden goedgekeurd.

U kunt kiezen waarvoor u zich kandidaat stelt:

Nu…

2

Wat zijn de taken van de toekomstige vakbondsafgevaardigde? Een vertegenwoordigster van het personeel heeft een heel ruim takenpakket. Ze kan tussenbeide komen in verschillende domeinen afhankelijk van het overlegorgaan waarvoor ze werd verkozen.

DE ONDERNEMINGSRAAD De ondernemingsraad heeft een zeer ruime bevoegdheid: van het economisch en financieel beleid tot het personeelsbeleid van de onderneming. Dat lijkt misschien allemaal heel technisch, maar het gaat onder andere over thema’s zoals werkdruk, flexibiliteit, mobiliteit, jaarlijkse vakantie, collectieve ontslagen, arbeidsduur (voltijds, deeltijds), een beter evenwicht tussen werk en privé, de mogelijkheden voor opleiding en promotie, deeltijds werk, overuren, enz. Het doel van de OR is om het personeel meer te betrekken bij de onderneming en erover te waken dat bijv. beslissingen over de arbeidsomstandigheden niet eenzijdig zijn.

Zelfs in bedrijven waar weinig vrouwen werken, kunnen er acties worden ondernomen ter bevordering van de gelijkheid tussen mannen en vrouwen. Al was het maar om de werkgever aan te moedigen om meer vrouwen in dienst te nemen.

COMITÉ VOOR PREVENTIE EN BESCHERMING OP HET WERK Onze fysieke en psychische gezondheid is bepalend voor onze levenskwaliteit, niet alleen vandaag maar ook in de toekomst. Het is de taak van de werknemersvertegenwoordiger binnen het CPBW om ervoor te zorgen dat de werkgever de wetten en regels naleeft inzake de preventie en de bescherming van het welzijn van de werknemers tijdens de uitoefening van hun werk en dit gedurende hun volledige loopbaan. De wetten naleven is het absolute minimum. Het is belangrijk dat de werknemersvertegenwoordigers initiatieven nemen om te zorgen voor verbeteringen door het beleid van de onderneming te controleren en door adviezen te formuleren om arbeidsongevallen en beroepsziekten te voorkomen. De wet op het welzijn legt niet enkel de nadruk op gezondheid en veiligheid, maar ook op psychosociale belasting veroorzaakt door het werk, op ergonomie, hygiëne, milieu en verfraaiing van de werkplaatsen. Gelijkheid man/vrouw Inzake preventie en bescherming op het werk beschikken vakbondsafgevaardigden over verschillende hulpmiddelen om een beleid toe te passen of uit te werken rond de gelijkheid van mannen en vrouwen. Er moeten voortdurend inspanningen worden geleverd om de arbeidsomstandigheden van alle werkneemsters en werknemers te verbeteren. Uit analyses blijkt dat er bepaalde trends zijn in de risico’s waaraan vrouwen en mannen blootstaan op de arbeidsmarkt. De evaluatie van de risico’s is een onmisbaar element waarop het beleid inzake welzijn op het werk steunt en het beleid m.b.t. de gelijkheid van mannen en vrouwen moet hiervan deel uitmaken. Voor meer informatie over de bevoegdheden van de OR en het CPBW kunt u onze brochures raadplegen.

Gelijkheid man/vrouw Om de gelijkheid tussen mannen en vrouwen op de agenda te plaatsen in uw bedrijf moet u eerst en vooral een stand van zaken opmaken van de positie man/vrouw en het beleid rond de gelijkheid van vrouwen en mannen binnen het bedrijf. Daarna moet dit beleid worden gecontroleerd en moeten er voorstellen ter verbetering worden geformuleerd. De wet van 22 april 2012 verplicht bedrijven om een vergelijkende analyse te maken van de loon3

4

27/10/15 09:14