10.12.2013

MORAL LİDERLİK

Doç. Dr. Kürşad YILMAZ Dumlupınar Üniversitesi Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Bölümü [email protected]

ETİK • Lamberton ve Minor’a göre; geçmiş ve bugüne ilişkin doğru ve yanlış ölçülerin anlatımı (Aydın, 2001). • Etik, bir eylemi ahlaki açıdan iyi bir eylem yapan niteliksel durumu sormakta ve ahlak, iyi, ödev, gereklilik, müsaade gibi kavramları ele almaktadır (Pieper, 1999). • Etik insanın kişisel ve toplumsal yaşamındaki ahlaki sorunlarını ele alıp incelemektedir (Akarsu, 1998).

ETİK…

• Etik ile ahlak çoğu zaman eşanlamlı olarak kullanılmaktadır. Ancak bu iki kavram birbirinden farklıdır. • Etik ile ahlakın özdeş olmamasının nedeni, eğitin ahlak felsefesi olması, ahlakın ise etiğin araştırma konusu olmasıdır. Ahlak, kültürel değerler ve ideallerle ilgili doğru ve yanlışları ve bunlara uygun olarak nasıl davranılması gerektiğini belirlerken; etik hem daha soyut kavramlara dayalıdır hem de bu boyut kavramlardan ne anlaşılması gerektiğini tanımlamaya çalışmaktadır.

1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16.

Moral liderliğin tanımı Etik liderliğin temelleri Laczniak’ın 14 Ahlak Önerisi Örgütsel etiğin kurumsallaşması Etik İlkelerden Sapma Eğitimde moral liderlik Etik liderlik ve kanun Eğitimsel liderlik açısından moralin önemi Okul yöneticisinin etik sorumluluğu Etik liderlik ve öğrenci davranışı Etik bir okul kültürü oluşturmak Erdemli okul Bir mesleki erdem olarak grupsallık Erdemin boyutları Moral liderliğin felsefi boyutu Küresel etik ve liderlik

ETİK…

• Etik tartışmaların temel konusu, insanın eylemlerini ahlaki bakımdan değerli ya da değersiz kılanın ne olduğudur. • Aydın’a göre (2003) tüm insan eylemleri etik değerler kapsamında değerlendirilmeyeceği gibi etik değerlerle ilgisi olmayan herhangi bir insan etkinliğinden söz etmek de bir hayli güçtür. • Frankena’ya göre (2007) etik bir felsefe disiplini olarak, ahlakla, ahlaka ilişkin sorun ve yargılarla ya da ahlaki sorun ve yargılarla ilgidir.

1) Moral Liderliğin Tanımı • Greenfield’e (1991) göre, etik lider; öğretmenler üzerinde güçlü bir etki oluşturan, kendisine ve işine yönelik olarak moral bir bakış açısına sahip olan ve öğretmenlerin iş amaçlarını gerçekleştirmelerine yardım eden kişidir (Çelik, 2000). • Sergiovanni’ye göre; etik liderlik, moral güce dayanarak astlarını etkilemeye yönelik bir liderlik biçimi olarak tanımlanmakta, etik liderliğin en belirgin özelliği ise liderliğinin güç kaynağının moral güce dayanması ifade edilmektedir.

1

10.12.2013

2) Etik Liderliğin Temelleri Cherrington’a göre; iş ortamındaki etik incelendiğinde; karşımıza çalışanların etik açıdan işe verdikleri önem ve işi yapmalarından dolayı duydukları etik duygu (haz) çıkmaktadır. İşin etik önemi; toplum için hizmet etme ve bir ürünün gerçekleşmesine katkıda bulunma gibi, etik bir zorunluluğu gerektiren bireysel duygulara, etik duygu ise; daha iyi iş yapma ve performans kalitesine dayanır (Çelik, 2000).

2) Etik Liderliğin Temelleri…

• Liderin karakteri yanında sahip olduğu değerler de örgütteki davranışlarını yansıtmaktadır. • Etik davranışlar, etik kurumlaşma üzerinde etkide bulunur. Örneğin, etik yönelimi olmayan bir lider, belki başarılı bir dönüşümcü lider olabilir. Ancak etik bir örgüt oluşturamadığı için muhtemelen kendini izleyenlere kabul ettirmede başarısız olur. • Bir lider yaptığı bir şeye inanmadığı zaman, uygulamada izleyenlerine ilham veremez ve dolayısıyla etik ölçütlerin geliştirilmesinde etkili olamaz.

2) Etik Liderliğin Temelleri…

• Badaracco’ya göre (1998); ortak hedeflere birlikte ulaşma çok az düşünülen bir yoldur. • Yetişme farklılığı, dini inançlar, etnik köken ve eğitim biçimi, iki çalışanın bile bakış açısını farklılaştırabilmektedir. • Örgütün diğer üyelerinin ikilemli bakış açılarını

2) Etik Liderliğin Temelleri…

• Carlson ve Perrewe’ye göre etik lider, çalışanların etik davranışlarını değerlendirmeyi liderlik becerilerine ek olarak bulundurur; bu becerilerin etik davranışlarla bütünleştirilmesini sağlar. • Salt liderlik davranışları göstermekle etkili lider olunamayacağı; liderin vizyonu formüle etmesi ve uygulaması açısından göstereceği davranışlara inanmış olması muhakkaktır. • Bazı davranışlar, liderlik için ön koşul niteliği taşıyan davranışlardır. Muhtemelen bu davranışları gösteren lider daha arzu edilebilir sonuçlara ulaşır. Etik yönelimli örgütlerde lider, güçlü bir etik yönelim gösterir (davranışlarında dürüstlük ve bütünlüğü sağlaması, izleyenlerle daha güvenli ilişki kurabilmesi gibi) (Çelik, 2000: 91).

2) Etik Liderliğin Temelleri…

• Etik lider, eylem ve kararlarında etik sorumluluk almalıdır. Bu da liderin karar alırken ve iletişim kurarken üzerinde bulunan yetkiyi değil etkiyi kullanmasını gündeme getirmektedir. • Örgütsel iletişimin başarısı da çalışanların iletişim biçimini etik ölçütlere uygun bulmasına bağlanabilir. Bunu sağlayacak kişi de etik davranan liderdir (Çelik, 2000: 91-92).

2) Etik Liderliğin Temelleri…

• Badaracco’ya göre; bugünkü iş ortamındaki grupsal davranış üç çeşit saptama yaparak belirlenebilir: 1) Kişisel kimlikle ilgilidir. Ben kimim? sorusu sorulur. 2) İkinci belirleme örgütsel olduğu kadar kişisel özellik de taşır. Bu belirlemede örgütteki grupların karakteri tanımlanır. İkinci belirlemede “Biz kimiz?” sorusu sorulur.

uyumlaştırmak, yönetici için ciddi bir etik sorundur (Çelik, 2000: 92).

2

10.12.2013

2) Etik Liderliğin Temelleri…

2) Etik Liderliğin Temelleri…

• Badaracco’ya göre; bugünkü iş ortamındaki grupsal davranış üç çeşit saptama yaparak belirlenebilir: 3) Üçüncü belirleme oldukça karmaşıktır ve bu belirleme bir örgütün toplumdaki rolünü yansıtır. Üçüncü tip belirlemede “Örgüt kimdir?” sorusu sorulur. Yöneticiler bu kimlik belirleme sürecinde doğrudan doğruya karar vermeye dönük daha güçlü ve duyarlı yönlendirme yapmayı öğrenecektir (Çelik, 2000).

• Etik etkinin temelinde 6 ilke bulunmaktadır. Bu ilkeler liderin karar verme sürecindeki referans noktalarını oluşturur. Liderlerin bilmesi gereken etik ilkeler şunlardır: 1) Yüksek etik şifreli değerler ve inançlar, davranışları ve konuşma biçimini etkiler. 2) Etik gelişmenin cesaretlendirilmesi, ileri düzeydeki tartışma ve çatışmaların daha özgür bir ortamda oluşmasını sağlar.

2) Etik Liderliğin Temelleri…

2) Etik Liderliğin Temelleri…

3) Lider, örgütteki informal grupların varlığına gerek duymadan etik davranışların doğruluğunu öğrenebilir. 4) Lider, etik olmayan davranışların gelişmesini önleyebilir. 5) Lider, etik olmayan davranışlar üzerinde asla ısrar etmez ve bu davranışları uygulamaya çalışmaz. 6) Etik ilkeler, liderin yaşamında sürekli başvurması gereken rehber ilkelerdir.

Moral Liderlik • Ahlaki ilkeleri benimseyerek, insanları yönlendirmeye dayalı bir liderlik biçimidir. • Moral lider, iş ahlakını oluşturan liderdir. • Moral lider, iş ahlakı ilkelerini kurum kültürüne yerleştirir. • Moral lider, çalışanların iş ahlakı ile ilgili ilkelerden sapmalarını önler. • Moral lider, yukarıya gösterdiği sadakatten daha çok, astlarına karşı göstermek zorundadır.

• Her örgüt kendi çalışanına kendi ahlak ilkelerini benimsetir. Bu çerçevede örgütler yazılı ya da yazılı olmayan ahlaki ilkeler ve öneriler belirler. Bu ahlaki öneriler dizisinden birisi de Laczniak’ın belirlediği 14 ahlak ilkesidir.

Yöneticiler için etik ilkeler (Aydın, 2001): 1. Adalet 2. Eşitlik 3. Dürüstlük ve doğruluk 4. Tarafsızlık 5. Sorumluluk 6. İnsan Haklarına saygı 7. Hümanizm 8. Örgütsel bağlılık 9. Hukukun üstünlüğü 10. Sevgi

11. Hoşgörü 12. Laiklik 13. Saygı 14. Tutumluluk (İnsan ve madde kaynakları) 15. Demokrasi 16. Olumlu insan ilişkileri 17. Açıklık 18. Hak ve özgürlükler 19. Emeğin hakkını verme

3

10.12.2013

Başlıca etik olmayan davranışlar (Aydın, 2001): 1. Ayrımcılık, 2. Kayırma, 3. Rüşvet, 4. Yıldırma-Korkutma, 5. İhmal, 6. Sömürü (İstismar), 7. Bencillik, 8. Yolsuzluk, 9. İşkence (Eziyet), 10.Yaranma-Dalkavukluk, 11.Şiddet-BaskıSaldırganlık, 12.İlişkilerine Politika Karıştırma

13.Hakaret ve Küfür, 14.Bedensel ve Cinsel Taciz, 15.Kötü Alışkanlıklar (Alkol, sigara, kumar, vb.), 16.Görev ve Yetkinin Kötüye Kullanımı, 17.Dedikodu, 18.Zimmet, 19.Dogmatik Davranış, 20.Yobazlık-Bağnazlık,

Aralık 2013 - Türkiye • TBMM Etik Komisyonu'nun hazırladığı yasa taslağında, milletvekillerinin 120 bin liraya kadar olan tarımsal üretim, faiz, kira gibi gelirleri beyan dışına çıkarılıyor. • Mevcut yasada milletvekilleri dahil, mal beyanına tabi olanların “yabancılardan” alacakları hediye miktarı 6 bin liradan 12 bin liraya çıkarılıyor. • Etik ilkelerine uymadığı saptanan milletvekilleri önce “aykırılığın giderilmesi” için uyarılacak, ancak aykırı davranışı sürdürmesi halinde “kınama” cezası verebilecek. Buna rağmen tutumunu değiştirmeyen milletvekilinin “heyetlerde görev alma hakkı” askıya alınabilecek.

Mecliste okey oynayan vekiller

3) Laczniak’ın 14 Ahlak Önerisi 1. Ahlaki çatışmalar ve seçenekler, örgütün karar verme doğasında vardır. 2. Ahlaki kurallar kanunlardan daha etkilidir. 3. Ahlaki eylemlerde herkesin hoşuna giden tek bir ölçüt yoktur, yönetici özel uygulama kararlarını kendisi verebilmelidir. 4. Yöneticiler çok geniş ve herkes tarafından bilinen ahlaki ölçütler oluşturmalıdırlar. 5. Yöneticiler, örgütsel tartışmalarda ve durum analizlerinde daha çok ahlaki duygusallıktan yararlanmalıdırlar.

Laczniak’ın 14 Ahlak Önerisi…

6. Ahlaki eylemleri şekillendiren bazı çatışmalar ve farklılıklar vardır. Öncelikle bireysel, örgütsel, mesleksel ve sosyal değerler iyi belirlenmelidir. 7. Bireysel değerler en son ölçütlerdir, ancak ahlaki davranışların nedenlerini belirlemede yeterli değildir. 8. Ahlaki değerler, karar verme sürecine ilişkin bir fikir birliği oluşturmakla birlikte, verimlilik analizlerinde yanıltıcı sonuçlar verebilir. 9. Örgütün moral düzeyi, üst yönetim açısından çok önemlidir.

4

10.12.2013

Laczniak’ın 14 Ahlak Önerisi…

10. Alt kademe yöneticileri ahlaki değerlere daha çok önem verirken, üst kademe yöneticileri ahlaki olmayan eylemleri normal görebilirler. 11. Yöneticiler kendi ahlaki değerlerini grubun ahlaki değerlerinden daha önemli görürler. 12. Etkili etik şifreler, anlaşılır ve açık olmalıdır. 13. Çalışanlar cezalandırıcı olmamalı, örgütün etik yolsuzluğunu belirleyici bir mekanizma oluşturulmalıdır. 14. Her örgüt yüksek düzey yöneticilerini atarken, örgütsel etkinlikleri etik açıdan destekleme sorumluluğunu yüklenebilecek yöneticiler atamalıdır.

4) Örgütsel Etiğin Kurumsallaşması…

Carlson ve Perreve’ye (1995) göre; psikolojik sözleşme, örgüt ile birey arasında yazılı olmayan, karşılıklı beklentiler setidir. Bu tip sözleşme, her iki tarafın karşılıklı beklentilerine dayanır. Örgütsel sözleşme, örgütün etik davranışına ilişkin, bireysel ve örgütsel beklentileri arasındaki bağlılığı yansıtır. Etik lider, bu psikolojik sözleşmeyi güçlendiren liderdir (Çelik, 2000).

4) Örgütsel Etiğin Kurumsallaşması…

Gönüllülük, davranış beklentilerinin açıklığa kavuşturulması ve kişisel sorumluluğun artırılması yoluyla verilecek etik destek, herkesi daha güçlü bir etik davranışa doğru yönlendirir (Çelik, 2000).

4) Örgütsel Etiğin Kurumsallaşması Etik kurallarının günlük iş hayatını kapsayacak şekilde formal ve açıklayıcı hale getirilmesi, etik anlamları kurumsallaştırır. Örgütsel etiğin kurumsallaştırılmasında psikolojik sözleşme, örgütsel sözleşme ve etik yönelimli kültür, başarıyı etkileyen kilit öğeler olarak görülebilir (Çelik, 2000).

4) Örgütsel Etiğin Kurumsallaşması…

Psikolojik sözleşme, işverenle çalışan arasında karşılıklı beklentilerin sınırlarını belirlemektedir. Çalışanlar; yönetimden, çalışanlara adaletli davranması, uygun çalışma koşullarının sağlanmasını, ortalama ne kadar çalışacağının açıkça ortaya konulmasını ve başarıya ortak etmesini beklemekle birlikte; işveren, çalışanlardan iyi performans göstermelerini, kurallara uymalarını ve örgüte sadık olmalarını bekler (Robbins, 1994).

5) Etik İlkelerden Sapma Covey’e göre; etik ilkelerden sapmaya yol açabilecek üç önemli yanılgı vardır: 1. Örgüt Kültürü: İş görenin davranışlarına yön verir ve doğruyu yanlıştan ayırt edebilecek ahlaki ilkeler setini oluşturur. Herkes çalıştığı kurumun kültürü içinde tuttuğu yolun doğru olduğuna inanır. Ancak çalışan, örgütünden dışarı çıkıp gerçek dünya ile karşılaştığı zaman, hiç de doğru yolda olmadığını anlayabilir.

5

10.12.2013

Etik İlkelerden Sapma…

2. Alt Kültür: Örgütsel ortamda çalışan kişi, belli bir alt grubun üyesi olur. Her alt grubun ya da informal grubun kendine özgü gerçeği olabilir. Bir alt grup, güçlü bir alt kültür oluşturmuş ise bu grup diğer grup üyelerini etkileyebilir. İkna gücü yüksek olan alt grup, diğer alt grupları ve genel olarak formal örgütü etkileyebilir. Böylece doğru, güçlü alt grubun doğrusuna göre biçim kazanır.

Etik İlkelerden Sapma…

Covey’e göre (1998); etik lider değerlerle ilkeler arasındaki ayırımı iyi yapmalıdır. Çoğu yönetici, değerlerle ilkelerin aynı şey olduklarını düşünür. Örgütsel kültürü güçlü olan örgütler değerlerle yönetilir. Örgütsel değerlerin örgütün dışındaki evrensel ilkelere dayanması gerekir (Çelik, 2000).

Etik İlkelerden Sapma…

Başka bir deyişle etik lider, üstlerinden çok astlarına karşı sadık olmak zorundadır. Çünkü etik liderin astları üzerinde güvenilir bir kişi olduğunu kanıtlaması gerekir. Etik liderlikte iyi bir karakter yapısına sahip olma, teknik yeterlikten daha çok önem taşımaktadır (Çelik, 2000).

Etik İlkelerden Sapma…

3. Kişilik ve Felsefe: Olağanüstü önem verdiğimiz duygular veya güçlü kişilik, bizim gerçeğe ilişkin bakış açımızı değiştirebilir. Aynı zamanda felsefi derinlik içinde sunulan etkili düşünce sistemleri de doğrularımızı değiştirebilir.

Etik İlkelerden Sapma…

Geleneksel liderlik düşüncesinin esas koşulu, hiyerarşik olarak yukarı doğru sadakat gösterilmesi ve aşağı doğru sadakat göstermenin zorunlu olmadığıdır. Aslında astlara karşı sadık olmak, bir liderin işlevi olarak görülmez; çünkü muhtemelen bu durum liderin otoritesini engelleyecektir. Oysa ki, etik lider astlara gösterilen sadakatin her zaman üstlere gösterilen sadakatten fazla olması gerektiğine inanır.

6) Eğitimde Moral Liderlik • Okul yönetimi mesleğinde başarılı olmak için geleceğin eğitim yöneticilerinin temel yeterliklerinin iyi belirlenmesi gerekir. Ancak okul yönetiminde başarılı olmak için bu yeterliklere uygun ahlaki inançlar, ölçütler ve eğilimlerin belirlenmesini mecbur kılmaktadır (Çelik, 2000). • Okul yöneticilerine rehberlik edecek ve ihtiyaçlarına cevap verecek etik ölçütler geliştirilmiştir. Bu ölçütler şunlardır:

6

10.12.2013

6) Eğitimde Moral Liderlik…

1. Öğrencilere yönelik karar verme ve uygulama etkinliklerinde, en iyi temel değerlere uyulmalıdır. 2. Mesleki sorumluluklarını dürüstlük ve bütünlük içinde yerine getirme. 3. Bütün bireysel hakları, insan haklarını ve vatandaşlık haklarını koruma ve bu haklara uygun ilkeleri destekleme. 4. Ulusal ve yerel kanunlara itaat etmek, devlet yönetimini doğrudan ve ya dolaylı olarak hedef alan yıkıcı eylemlerde bulunmamak.. 5. Eğitim yürütme kurulunun aldığı yönetsel karar ve düzenlemeleri uygulamak.

7) Etik Liderlik ve Kanun • Kanun ve etik okul liderinin görev ve sorumluluklarının temelini oluşturur. • Okul yöneticilerinin sadece kanunları izlemesi doğru değildir. Aynı zamanda onu yorumlamaları da gerekir. • Yasaların ve etik kuralların alanları birbirinden ayrıdır. • Yasal düzenlemeler genellikle etik tartışmalardan sonra gerçekleşir.

9) Okul Yöneticisinin Etik Sorumluluğu Okul yöneticisi, etik liderlik rolünü oynamaya çalışırken üç farklı sorumluluğu yerine getirmek zorundadır: 1) Kendine karşı sorumluluk

6) Eğitimde Moral Liderlik…

6. Eğitimsel hedeflere ulaşmayı engelleyecek kanun, politika ve düzenlemelerin doğru ölçütlere dayandırılması için gerekli çabayı göstermek. 7. Politik, sosyal, dini ve ekonomik alanda kişisel kazanç sağlayıcı davranışlardan kaçınmak. 8. Sadece denklik belgesi veren kurumlara uygun olarak mesleki sertifikaları ve akademik dereceleri kabul etmek. 9. Standartları korumak, sürekli olarak mesleki gelişmeye katkı sağlayıcı araştırmalar yapmak ve mesleki etkinliği geliştirmek. 10. Bütün örgütsel sözleşmelere onuruyla uymak ve bağlılığını göstermek (Çelik, 2000).

7) Etik Liderlik ve Kanun…

• Yasal ilkeler devletlerin, etik ilkeler milletlerin sesleridir. Yasaları devletler, etik ilkeleri milletler korurlar • Yasalar değişir, etik ilkeler değişmez. • Etiksizlik ilkesizliktir.

9) Okul Yöneticisinin Etik Sorumluluğu…

1) Kendine karşı sorumluluk: Bir okul yöneticisi bütün öğretmenlerin zamanında okula gelmesini ve derslere girmesini isteyebilir. Ancak kendisi bir saat okula geç geliyorsa, çok önemli bir etik kuralı çiğniyor demektir. Okul yöneticisinin öncelikle etik kuralları içselleştirmesi gerekir. Ne yazık ki bazı üst düzey yöneticiler örgütsel etiğe uymamayı kendi

2) Örgütsel sorumluluk

yasal yetkilerine dayandırmaktadırlar. İş ahlakı

3) Toplumsal sorumluluk

ilkelerini içselleştirmeyen okul yöneticileri, ilkesizlik sorununu yaşamaktadır.

7

10.12.2013

9) Okul Yöneticisinin Etik Sorumluluğu…

9) Okul Yöneticisinin Etik Sorumluluğu…

2) Örgütsel sorumluluk: Okulun

3) Toplumsal sorumluluk: Okul

çalışma ahlakıyla ilgili kuralların

yöneticisi, kişisel ve örgütsel düzeyde

öğretmenlere açıklanması ve anlaşılmayan kuralların yorumlanması,

benimsediği etik ilkeleri okulun

okul yöneticisinin örgütsel

çevresine tanıtmalıdır.

HERKES İNSANLIĞI DEĞİŞTİRMEYİ DÜŞÜNÜR,

• Öğrencilerde etik duyarlılık geliştirilmesinde okulun etik iklimi çok önemlidir. • Etik konular öğrencilerin anlayabileceği şekilde sunulmalıdır. • Okulun etik kuralları ile tolumun etik kuralları arasında bir tutarlılık olmalıdır.

AMA KİMSE KENDİNDEN BAŞLAMAZ .

27 Mayıs 2008 Etik Paneli

10) Etik Liderlik ve Öğrenci Davranışı

Prof.Dr. İnayet Aydın

sorumluluğunu yansıtır.

Victor Hugo

11) Etik Bir Okul Kültürü Oluşturmak

Kayıt parası vermeyen öğrenciler bodruma

Pennington’a göre; dürüstlük, sadakat, adalet, sabır ve güven bilici gibi temel ilkelerden ayrılmayan liderler, başlattıkları girişimlerin örgütü ileriye götürecek https://sites.google.com/site/kursa dyilmaz/

dürüst çabalar olarak algılandığını görürler. Eğer

47

liderin karakterinden kuşku duyuluyorsa liderlik davranışının altında hangi dürtülerin yattığı, izleyenlerin merak konusu olacaktır. Kalite konusunda geliştirdiği ilkelerle ünlü olan Deming’in ifade ettiği gibi “liderin görevi bir güven ortamı oluşturmaktır” (Çelik, 2000).

8

10.12.2013

12) Erdemli Okul Erdemli okulda lider bir hizmetçi olarak görülür. Etik lider, kişiler ile ilgilenmeyi ve onların https://sites.google.com/site/kursa dyilmaz/

sorunlarını gidermeyi kendi sorumluluğu olarak görür. Etik ya da etik lider olarak okul yöneticisi, okuldaki bütün öğretmen, öğrenci ve hatta öğrenci velileriyle ilgilenmeyi etik liderliğin bir gereği olarak görür (Çelik, 2000).

49

Erdemli okulun özellikleri: 1. Erdemli okul, öğrencilerin öğrenmesine yardımcı olabilecek bütün imkanların araştırılması gerektiğine inanır ve öğrenen bir topluluk olmaya çalışır. 2. Erdemli okulda her öğrencinin öğrenebileceğine inanılır. 3. Erdemli okul, her öğrenci için araştırma ortamı sağlar. 4. Erdemli okul, onurlu olmaya saygı gösterir. 5. Erdemli okulda öğretmenler, veliler, toplum ve okulun ortakları, karşılıklı ve bağımsız olarak, doğru ve faydalı olanı uygulamaya çalışırlar.

9