ပညထငစ သမတ မနမ ငင တ ကနပ တသ မနမစစနစ အကငအထည ဖရအဖ
မနမ ယ နက ဒ အသ ပ"သ လမ$%န Myanmar Unicode Users' Guide
၂၀၁၁ ခ စ : ဇ လင လ
မနမ ဆကသယ ရ= ခ"ပ၊ အလ ? မ" နယ၊ ရနကန ? မ" ။ ဖ န (၀၁) ၂၁၄၅၈၅ http://www.myanmarnlp.org.mm
[email protected],
[email protected]
မတက ‘ယ နက ဒ’ မတဆ က ................................................................ ................................................................................................ ................................................................................................ .................................................................. .................................. ၃ အခန(၁) ယ နက ဒဆ သ ညမ: ................................................................ ................................................................................................ ...................................................................................... ...................................................... ၄ ယ နက ဒ ခV ISO-10646 STANDARD ......................................................................................................... ၄ ယ နက ဒ၏ အသခကမ ......................................................................................................................... ၅ ယ နက ဒ အသ ပ"သည နရမ ................................................................................................................... ၇ ယ နက ဒ အသ ပ"သ မ ................................................................................................................................ ၇ ယ နက ဒ အသ ပ"ပ ....................................................................................................................................... ၇ အခန (၂) မနမ ယ နက ဒ ................................................................ ................................................................................................ .......................................................................................... .......................................................... ၉ မနမ ယ နက ဒ ............................................................................................................................................ ၉ မရ:မ ဖစ လအ ပခက...................................................................................................................................... ၉ မနမ ယ နက ဒ ပVပgကလခင ...............................................................................................................၁၀ မနမ ယ နက ဒစ နစဖင ဖ ?ဖ"တ တကလခင .............................................................................................. ၁၁ အခန (၃) Myanmar 3 :င ................................................................ ................................................................................................ ...................................................................................... ...................................................... ၁၃ မနစ(SMART) စ နစအသ ပ"ပ ................................................................ SMART)စစစ=က ................................................................................................ ................................................................... ................................... ၁၄ Myanmar 3 ဆသ ညမ: ............................................................................................................................. ၁၅ အခန (၄) မန ငက ယမi အခအန ................................................................ မနမယ နက ဒ အသ တင ............................................................................... ............................................... ၁၇ ယ နက ဒသ မနမ ဝဗဆက မ ................................................................................................................... ၁၇ အခန(၅) အမမသည အမအဖမ အမအဖမ ................................................................ ................................................................................................ .................................................................. .................................. ၁၉ အခန(6) ယ နက ဒဆ င ရ သသင သ သ အlကငအရမ ................................................................ ............................................................................ ............................................ 25 မနမယ နက ဒအlကင လ လင သ အငတနကလပ စ မ ................................................................... 25 မနမယ နက ဒဆ င ရ စအ ပစ တမမ ...................................................................................................... 25 မနမယ နက ဒ ဆင ရ ဆ ဝမ ................................................................................................................ 26 ကမက အ$%န ................................................................ ................................................................................................ ................................................................................................ ...................................................................... ...................................... 27
-၃-
‘ယ နက ဒ’ မတဆ က ၁၉၈၀ က :စမ ကတညက မနမ စစစ=က စ နစမက ကနပ တပVတင အသ ပ"င ရန pက"ပမခ မi အမ"မ" ရ:ခ ပ gသည။ ယငသ မမ ဆ ဝ အတငတငသ မနမစက အသ ပ"င ? ပ ပ ပ : င ခ သည အဆင က ‘ပထမ မ"ဆက မနမစ ဆ ဝမ ’ဟ ပညရ:ငမ က သတမတ : ခ l ကသည။ ၁၉၉၂ ခ စ : မ:စ၍ Windows ကနပ တမတင ယခ ကသ စစစ=က ပ"လ ပလ င ခင၊ ဆ ဝ ပgငစ တ င font အဖစ မနမစက အသ ပ"လသညက ‘ဒ တယ မ"ဆက မနမစ ဆ ဝမ ’ဟ
သတမတ : l ကသည။
ယငသညလည
လကပ : စ က
နရတင
ကနပ တက
အစထ သ င = လကသ ဖစခပ gသည။ ASCII စနစပVတင အဂvလပ အကwရမက ယယ င:ရမ
သ စခ ခငသ
ဖစသည အ တက
ကနပတက
မနမ
စသမက
အဂvလပ စ
အနဖင သ မ:တသ င ခ ပ gသည။ ဥပမအဖင မနမ ‘ကpက’အကwရက အဂvလပ အ ကwရ u (ASCII code point 117) နရတင encode လ ပထ ခ သ ည။ ယငlကင ကနပ တက ‘ကpက’ဟ
ဖနသပငတင
ပသင သလည၊
စရက ပVတင
ပ ပ : င
သလည၊
ကနပ တက ယငက အဂvလပ အကwရ u ဟ သ နလည မ:တသ သ စခ ရသည။ ထ lကင ကနပ တ၏ အခခလပ င နမ (အကwရ ဝလစyခင၊ ရ:ဖ/သမဆညခင) ကပ င ကနပ တ အစမက ၁၀၀% သ မရခ သည အခအနတင ရ:ခ ပ gသည။ မနမဘသဖင သမဆညထသည သတင အခကအလကမက အသ ခ?ပ dataprocessing လ ပမ ရသည ဘဝတင ရပတန န၍ မရတ lကငက နလညသဘပgကလ သည။ မနမအငဖတ ကဖင လ စ : ? ပ ၂၀၀၁ ခ စ : နကပင မ:စ၍ အစ ရ:င ပ ဂလ | က ကနပ တ ပညရ:ငမ ၊ မနမစ အဖ ဦစဌနမ: ပညရ:ငp ကမ စ ပgင?ပ ‘ကနပတသ မနမစစနစ အကငအထညဖရအဖ ’ က ဖ စညခ ပ gသည။ :စ င : ခ ၍ စ ပgငpက"ပမ နညလမရ:?ပ သည နကပင တင မနမ ယ နက ဒ စစနစ ရလအင သ တသနပ"ခင၊ အဆ ပ"တငပခင၊ အpကမp ကမ ပငဆငမမ မခင၊ working model အဖစ unicode-compliant တတယ မ"ဆက မနမစ ဆ ဝမ က တထင ထ တလ ပ ခင၊ ယငက Myanmar IT Standardization Committee :င ISO (International Standard Organization) တ ဖင တဖ က၍ ကမသ မနမ စ စစနစအဖစ အငမငစ သတမတ : အတညပ" ကညင ခ ခငတ သည အမ မနမင င င : မနမ ကနပ တ လကတစခလ က တစခတ ပငသစခ ? ပ ဖစပgသည။ ကမက န ပ တသမင တင မညသည အ ခgကမ မညသည ကမက ကပ ရရ:ငpကကမ: မလ ပ င ခ သ ည ‘မနမဘသဖင data-processing အပည အ ဝ လ ပ င သ ည ခတသစ’ သ ယခ ကပ တ ရကရလ : ခ ? ပ ဖစပgသည။ ဤခတသစ၏ အ= ဏဦ တင အပ ပ?ပ ကနမနခ စရန ပညပ ဆရငဖင ၊ အမပညသပ င ကနပ တသ မနမစစနစ ဖစသည ‘Myanmar3 စစစ=က စ နစ’ က မညသမ ဆ အခမ သ စ င အင ထ တလ ပ ဖနခ လက ပါသည။
-၄-
အခန(၁) ယ နက ဒဆ သ ညမ:
ယ နက ဒ ခV ISOISO-10646 Standard ယ နက ဒ(Unicode)ဆသ ညမ: Universal Character Encoding က ခVဆ ခင ဖစပg သည။ ယ နက ဒစ သ တမ:တခ ကအ ယ နက ဒက န ဆ ဒယမမ: သတမတ : ပသည။ ယ နက ဒစ သ တမ:တ ခကမသည ကနပ တမ၏ အခခလပ ဆငခကမဖစသ လ ပင နလ ပ ဆငခင၊ သမ ဆညခင၊ ဘသစကတစခ င : ရသထသည စသမ၊ သတငအခကအလကမက အခဘသစကတစခသ အလယတ က ပငလ င စခင စသည အခကမက မ:နက န စ အသ ခပင ရန ပ"လ ပ ပသည။ ယ နက ဒသ ည ဘသစကမတငရသ : ည အကwရတစခ ခငစအတက တကသ ဘ သ စနစက သတမတ : ပခငဖစသည။ ထ lကင င င တ ကတငရ : သ ဘသစကမအတက ဘ သ စနစသတမတ : ပရတင တစခ င : တ စခထ ပသ ခင၊ တ ညနခင မရ:ရအင လ ပ ဆင ပထသည။ ယ နက ဒ(Unicode)ဆသ ညမ: င င တ င တငရသ : ည အကwရစလ မအတက မညသည platform တင ဖစစ၊ မညသည ပ=ဂ မတင ဖစစ၊ မညသည ဘသစကတင ဖစစ သခသတ မ:တ ပထသည
နပgတမဖစသည။
ယ နက ဒဆ သ ညမ:
ကမသ ဘသစကအလ ၏
အကwရစလ တစလ ခငစအတက တကသည နပgတတစလ က သတမ:တ ပသ ဘ သ စနစ ဟ ၍လည ခVဆl ကသည။ ယ နက ဒစ သ တမတ : ပခငသည အကwရမအတကသ မက ဂတသကvတမ၊ မကမမင မ
အသ ပ"ရသည
ဘရ(Braille)သကvတမ၊
ယန လ မဆ i ကသယ ရကမတင
အသ ပ"နသည အမ ရ:ငအ င က န (Emotion Icons)မအတကပ g စသတမတ : ခ ကမ ပ"လ ပ ပထlကင ယ နက ဒက န ဆ ဒယမမ: နကဆ ထ တ ပနလက သ ဗရ:င၆.၀(Version 6.0) တင တ မင င သ ည။
-၅-
ယ နက ဒ၏ အသခကမ မနမစကလ တစလ အတက ယ နက ဒတ င စလ ပgငပ စ တစမ"တညသ ရ:သ ည။ စသတမတ : ခ က မကက ညသ ယ နက ဒအ မညခဖင က သ စလ ပgငပ စ မပနခငမရ:ပ g။ စလ ပgငပ စမ ပခငသည
အသ ပ"သ အတက
ကရကထမစသလ
မလလ အပသည
ဖငပမက i လ ည ဖစစသည။ ယ နက ဒအ သ ပ"သအခgအကwရအစyအလက
စကလ မက
ရ:ဖင ခင၊
အမ"
အစခ ခင၊ အကwရဝလစyခင၊ မနမစကလ မက ရ:ဖခငစသညတ က မ:နက နတက စ ပ"လ ပ ပင သ ည။ မလလ အပသ စလ ပgငပ စ မ ပနခငသည ရ:ဖခင၊ အကwရ ဝလစyခငတ အတက မ:နကနသ ရ:ဖခင၊ ဝလစyခငတ က ပ"လ ပ ပ ငမ ည မဟ တပ g။ အမပညသအ သ ပ"သ အင စ တဆင ရဆ ဝ ၊ ဟ ဒဝ လ မ တင ယ နက ဒစ န i က အတအကလက န ထသ မနမယ နက ဒ ဖင မ ကသ အသ ပ"lကမညဖစသည။ ယ နက ဒစ သတမတ : ခ ကသည
င င တ ကစသတမတ : ခ ကတစခ ဖစသlကင
င င တ ကတငရသ : ည
အင စ တဆင ရစပရလ ပင နမ၊ အဖ အစညမ၊ အစ ရ:င အစ ရ မဟ တ သ အဖ အစည မသည ယ နက ဒစ န i ကသ လက န အသ ပ"lကမညဖစသည။ အင စ တဆင ရလ ပင နမ၏ ထ တက န မ တင စန i မ:သ၊ စန i သတမတ : ခ ကအ အပည အ ဝလက န ထသ ယ နက ဒက သ အသ ပ"lကသည။ ယ နက ဒအ အသ ပ"ခငlကင မနမစပ၊ ယyကမiအမအ:စမ က စနစတက ထနသမထင မ : ဖစသက သ မနမဘသစက
ဖ ?ဖ"တ တကမအ i တက
အထကအက
ကငမလည ရရ:လ မညဖစသည။ မနမဘသစကတင င င တဘသစကဖစသ မနမစတစခတ ညက သ ဆလ ခငမဟ တပ g။ မနမဘသစကတင ဗမစအပgအဝင တင ရငသဘသစကမပgဝင?ပ ဗမအကwရမက အသ ပ"ထသlကင မန၊ ကရင၊ ရ:မ စသည တင ရငသမ၏ ဘသစက:ငစ ပမကပ g ထည သ င ပရသည။ ထ lကင မနမယ နက ဒဟ ဆ လ င ဗမဘသစကသမက တင ရငသဘသစကမကပ g ထည သငပဆ ရသည။ ယ နက ဒအ အသ ပ"ရသ အခခအခက ၅ ခက ရ:သ ည။ ယငတ မ: အအကပgအတင ဖစသည။ (က)
အခကအလကက စနစတကစ စညထင ခင(Data)
(ခ)
စရတသ ကသခင:င လငမနလယ က စခင (Easy)
(ဂ)
လယက စ ရ:ဖင ခင (Find)
(ဃ)
လယက စ ပနလညမဝင ခင၊ ပပ င ခင (Give)
(င)
စနစကနစ သမဆညထင ခင (Keep)
-၆(က) အခကအလကမက စနစတကစ စညထင ခင အခကအလကမက စနစကနစ သမဆညထင ခငသည တစကယ ရည လ မဘ i ဝမ: အစ၊ လ ပင နမ၊ င င ဖ ?ဖ"တ တကရမအထ လနစ အသ ဝငသည။ စပရ၊ လ မ i ရ၊ င င ရလ ပင နမအတက တစင င င : တစင ငက လ ဆကသယ ခင၊ ဈကက ဖဆင ခင၊ နညပညဖလ:ယ ခင:င ဘသစကတစခမ : င င တ ကရ: ဘသစကမသ ဖလ:ယ ခင စသည လ ပ င နမတင အဖ တနသ အခကအလကမ၊ အသ ဝငသ အlကငအရမက သမဆညထင ခငသည အက"မလ:သည။ ယငက သ တနဖ ရ: သ အခကအလကမက န ရကပgငမစ၊ အခန ပgငမစ အသ ပ"?ပမ: စ ဆငရရ:ခ ခင ဖစသည။ ထ lကင ယငအခကအလကမက သမဆညထ င ရန၊ စနစတကပနလညရ: ဖင ရနင : တစနရမ: တစနရသ လယက စ ဖလ:ယအ သ ပ"င ရနအတက ယ နက ဒအ အသ ပ"ရခငဖစသည။ (ခ) စရတသ ကသခင:င လငမန မနလယ က စခင လ ပင နမက လ ပက င ဆငရက သအခg လငမနရနင : က နက စရတသကသရန ဆ သအခကသည အရပgအရရကသည အlကငအရငတစခ ဖစသည။ ယငအခကက ယ န က ဒက လယက လ ငမနစ က ညထကပ ပင သ ည။ (ဂ) လယက စ ရ:ဖင ခင (Find) သမဆညထသ အခကအလကမက ပနလညရ: ဖသအခg အသ ပ"သ မအန ဖင လယက စ ရ:ဖင ရန ဆရl: ကသည။ ယငအခအနအတက ယ နက ဒအ အသ ပ"ခငဖင လအ ပသ အခကအလကမက လယက စ ရ:ဖပင သ က သ တကသခသ အခကအ လကမက ရ:ဖပင ရနလည အထကအက ပ"သည။ (ဃ) လယက စ ပနလညမဝင ခင၊ ပပ င ခင (Give) အခကအလကမက တစဦ:ငတ စဦ အပနအလ:န ပပ လ ရl: ကသည။ ယခငကလက အခကအလကမက တစဦ:ငတ စဦ ပပ သအခg ဖင မ ရ: သlကင အlကငအရ အ ခကအလကမက လယကစ မမငတ င ခင:င လယက စ ရယ င ခငတ က မပ"လ ပ င ခ ပ g။ ယ နက ဒက အသ ပ"သအခgတင ကနပ တတစလ မ: အခတစလ သ မဟ တ ကနပ တ တစလ မ: မကမစသ ကနပ တမဆသ အခကအလကမ ပပ ရနအတက ပမ လ ယ က လသည။ (င) စနစကနစ သမဆညထင ခင (Keep) န စyအသ ပ"နသ၊ ရသနသ အခကအလကမသည အခနက လlကမင လ သညင : အ မ တနဖ pကမလသည။ အခကအလကမ၏ ထ ထညမသညလည pကမလ သည။ စပအရအရကစမ အပgအဝင စပရ၊ လ မ i ရ၊ င င ရ၊ ဘသရ စသည အရ
-၇ကစအ လ မ: အသ ပ"နသ အခကအလကမ၊ မ:တတ မမ:င ကနဂဏနမက မ:တတ မ တငသအခg ဘသစကဖင မ:တတ မတငရသည။ ယခငကလက ကကစ၊ ပစ၊ စအ ပ စသဖင မ:တတ မတင သမဆညလခ l ကသည။ ယငသ သမဆည?ပ ပနလညရ: ဖသ အခg တင အခကအခ မ ရ: င သ ည။ ထ အပင ပကစဆ =iမiမလည ရ:လ င သ က သ သမဆညမ:တ တမတငသအခgတင စနစကနမiမရ: သlကင လ ည ဆ =iင သ ည။ ထ lကင စပရလ ပ ငနဆင ရ အခကအလကမ၊ ယyကမiဆင ရမ၊ င င ရဆင ရမ:င ဘသရဆင ရ အခကအလကမမ:အစ လ တစဦခင၏ တစက ယရည ကယ ပ င ကယ ရကယ တ အခကအ လကမအထ စနစတကသမဆည?ပ လအ ပသအခg
စနစတက ပနလညသ စ င ရန အရ
pကသည။ ယငအခအနအတက ဘသစကဆင ရ သဘသဘဝမ:င ကက ည သ ယ နက ဒစ သ တမတ : ခ ကသည ထနသမခင:င သမ ဆညခငလ ပင နမအတက ပမ ထ ရက၍ အက"မစသည။
ယ နက ဒ အသ ပ"သည နရမ ကနပ တ၊ ကနပ တအခပ"ပစညမ၊ လကကင ဖ န စသည အင စ တဆင ရ ဆကစပ ပစညမမ:အစ လ တ နစyလပ က င ဆငရက နရသ အမလပ ခင၊ အငတနက အသ ပ" ခင၊ စစစ=က ပ"လ ပ ခင၊ စပရသခင၊ အရငအဝယစရင ရသ စရငသငခင၊ = စ ရသခင၊ ဘသစကသငlကခငစသည လ ပင နမတင ယ နက ဒက အသ ပ"သည။ ထ အပင အင စ တ၏ ဘသရပမစထ မ: တစခ ဖစသ ဘသစကတစခမ : တစခသ ကနပ တအခပ" တက =က ဘ သပနပခင၊ လ ၏ စကပသအသဖင ကနပ တစနစ တ က ခင စဆငရက စခငစသည လ ပင နမတငလ ည ယ နက ဒသ ည အရပgသည။ ယ နက ဒသ ည သမနလတ အတကသ မက အခအနအမ"မ"lကင ၊ အlကငအမ"မ" lကင အမငအ= ခ " ယငသ မကပ g ထရကသ ကငက"မ ပပ ပင သ ည။ မနမ တင ခကပgကစဟ ခVဆ? ပ မကမမငမအသ ပ"သည ဘရစ(Braille)အတကလ ည ယ နက ဒစ သ တမတ : ခ ကမက ပ"လ ပ ပထသည။ ယငသ ပ"လ ပ ပထခငlကင ဘသ စကအပgအဝင စပဆ ငရကစရပမတင တစခန တစခ က လ ဆကယ? ပ လ ပ ဆငရသ အခအနမမ: အခကအခ မရ: င တ ပg။
ယ နက ဒ အသ ပ"သ မ ယ နက ဒက
ကနပ တမ၊
ကနပ တ
အခပ"ပစညမ:င
လကကင ဖ န စသည
အင စ တဆင ရထ တက န မက အသ ပ"မအပင အင စ တဆင ရထ တက န မ က တထငထ တ လ ပသ မ ၊ ဆ ဝ ရသသ မ၊ ဝကဘဆ က ရသသ မ၊ စပပညရ:ငမ ၊ ဘသဗဒ ဆင ရလ လသ မ၊ သမနလမ အပင အမငအ= ခ " ယငနသ သ မပg အသ ပ"lကသည။
-၈-
ယ နက ဒ အသ ပ"ပ ယ နက ဒသ ည ဖင တ စခ ၊ ဆ ဝတ စခမ ဟ တပ g။ စသတမတ : ခ ကတစခသ ဖစသည။ ယ န က ဒစ နစက အသ ပ"ခငသည စစစ=က လ ပ င နတစခတ ညအတကလ ည မဟ တပ g။ ယ နက ဒ စနစသည ကနပ တက သကဆင ရဘသစကတစခ နလညတတမကသ ရန ထကပ ပင သ ည။ ကနပ တသည ဘသစကအ နလညသ သည အ တက ယငဘသစကက အသ ပ"?ပ ခင စင မ ညဖစသည။ တစနညအဖင ကနပ တသည စကပစညတစခ ဖစသlကင ယငက ဘသစက တစမ"ထကပ သ ဘသစကမက နလညတတမကအင ပ"လ ပ င သ ည။ ထ lကင ကနပ တအ တစကမလ တငရသ : ည ဘသစကမက သငlကပင သ ည။ ယငသ သင lကမiက လ သတ ထက ကနပ တက ပမ တကမကင သ ည။ ထ lကင ကနပ တသည ဘသစကအလ က တတမကင သ ည အခအနသ ရကရသ : သည။ ယငသ ဘသ စကမက ကနပ တအနဖင နလညနသlကင အဂvလပ ဘ သစကအပgအဝင င င တ ကတင အသ အမသ ဘသစကမ:င အသ နညသ ဘသစကမအခငခင က လ ဆကသယ လ င ပ gသည။ ယငသ က လ ဆကယ လ ခငlကင ကမပVရ:လ သ အခငအခင စပရ၊ င င ရ၊ လ မ i ရ စသညတ မ:အစ ယyကမiဆင ရမအထ ဆကသယ အသ ပ"င သ ည။ ထ lကင စသတမတ : ခ ကင : လက လညထဖစသ ယ နက ဒစ သ တမတ : ခကအ အသ ပ"ခငသည မခငဘသစကအပgအဝင င င တ ကရ: ဘသစကမက ကမ စန i ထ သ အပည အ ဝရကရသ : ရန လ ပ ဆငခငတစခလ ည ဖစသည။ ထ lကင ယ နက ဒက နစyပဆသ စ နသ ဘသစကက သ နရတင ၊ အခန တင ၊ အခအနတင တ တင သ စ နရသညဟ ဆ င သ ည။
-၉-
အခန (၂) မနမ ယ နက ဒ
မနမ ယ နက ဒ ယ နက ဒအ ရ သတမတ : ထ သ စလ မစရငက universal character set ဟ ခVlက သည။ ယငအကနအ တင၌ မနမင င အ တင မ:တငနထင l ကသ တင ရငသ လ မ"ပgငစ ၏ စလ အကwရမက စ စညထ?ပ၊ အကwရတစခခ ငအလက နပgတမ သတမတ : ထ သည က တ ရ: င ပ gသည။ ယငစရငတင မနမစ စလ မက စလ အမ:တ U+1000 မ: U+109F အထလည ကင၊ စလ အမ:တ U+AA60 မ: U+AA7B အထလညကင ပgဝငသညက တ ရ: ရပgမည။
-၁၀-
မရ:မ ဖစ လအပ အပခက မနမယ နက ဒက အသ ပ"လင သအခg မနမအကwရမ:င အဂvလပ အ ကwရမသည သခစ ခထ က သ ပgသည။ ကနပ တအနဖင မနမအကwရ ကpကက ကpကဟ နလည သည။ အဂvလပ အ ကwရအနဖင နလညနခင မဟ တ တ ပg။ တစနညအဖင ယ နက ဒ အသ ပ"လက ခငlကင မနမဘသစကက ကနပ တသည နလညသ ခင ဖစသည။ မနမတ အနဖင င င တကမ: လကခထ သ စန i မအတင စသတမတ : ထ သည ယ နက ဒစ န i မအ အတအကလက န မ:သ မနမစက င င တ ကမ:ရ: သ ကနပ တတင မ: နလညမညဖစသည။ ယငသ နလညလခငlကင ယခငကလက ဖစလ ဖစထ ရ:ခ သ ဖင မ ရ: ခင ပဿနမလည ပလညသ မညဖစသည။ ယငအခအနသ ရကရ : င ရနအတက မနမင င အ တငမ: မနမဘသစကပဆ lကသ မနမမသမကပ င င တ ကတငရသ : ည အင စ တပညရ:ငမ အပgအဝင မနမဘသ စကအသ ပ"မည သ မ အလ သ တစပညအသ ပ" င စရန lကညပထသည။ ယငသ သတမတ : lကညပခင လ ပင နမက International Standard Orgainzation (ISO)က စသတမတ : ပ၍ lကညပခငဖစသည။
မနမ ယ နက ဒ ပVပgကလခင ယငသ စသတမတ : ပ ငရန မနမပညရ:ငမ ၊ င င တ ကမ: ကမကငသ ပညရ:ငမ ၊ မနမင င က န ပ တအသငခ"ပင : မနမစအဖ တ သည ဆခင၊ ည င ခင၊ လ လသ သပခင:င ယ နက ဒက န ဆ ဒယမသ တငသင ခငမက အခနယ ၍ လ ပ ဆငခ ရသည။ ယငသ လ ပ ဆငခl ကသည အခအနမက အlကမအဖင တငပလသ ည။ ယ နက ဒ ကနဆ ဒယမသည ကမတစဝနလ တငရသ : ည ဘသစကမအလ က စသတမတ : ပရန pက"ပမသည။ ထအ ခgဘသစကမက စသတမတ : ပ"လ ပ ပမi တ ပလရခင၊ မပည စ သသ အခအနမ၊ ပငဆငရနရ : သ အခအနမ စသဖင ရ : သအခgမတင version အသစမ ထ တ ပနပလ ရသ : ည။ ယ နက ဒ version 1.0 တင မနမဘသစကက တဗကဘသစက၏ အကထ၌ ထည သ င ထခ သ ည။ version 1.1 တင မနမဘသစကအ တဗကဘသစကအက တင ထည သ င မထတ ပ ဖယထတ ခ သ ည။ version 3.0 တင မနမဘသစကအတက သခcode မပ၍ ထည သ င ခ သည။ ၁၉၉၅ ခ စ : မတလ ၁၂ ရကန ၌ မက က ယအဗ ဆနသည ISO/IEC JTC1 တင Names of Burmese characters: comment on Unicode Technical Report #1 အမညင : စတမတစ
-၁၁စငတငသင ခ သ ည။ ၁၉၉၆ ခ စ : တ င မက ကယအဗ ဆနသည မနမဘသစကအတက Proposal တငသင ခ သ ည။ ၁၉၉၈ ခ စ : တ င amendment တစစငက မက က ယအဗ ဆနက ဆကလက တငသင ခ သ ည။ ၁၉၉၈ ခ စ : ဇ လင ၂၄ တင Response to Myanmar Proposal N1729
(Expert
Contribution
to
Unicode
Consortium)
စတမဖင
ဦဇထဋ
(Myanmars.NET)မ: မနမင င အ တက လထသည စလ အရအတက နညလနနသ lကင လအ ပသ အထကအထမ တငပခ ? ပ နရမထပမ ပရနင : အခထည သ င စyစသင သ ကစမ လည တငပခ သ ည။ ၁၉၉၈ ခ စ : အကတဘ လတင အဂvလနင င လနဒန?မ" ၌ WG2 Meeting 35 က ကငပ ခ သ ည။ ယငသ မနမင င မ : ဒgကတအငမ(CE)၊ ဦခငမငလင (မနမင င ကနပ တ ပညရ:ငအ သင)၊ ဒgကတကသန (ကနပ တတက သလ )၊ ဦသငတင (KMD)၊ ဦသန ထဋ(GeoComp):င ဦထနတင (MLC)တ သည လ လသ မအဖစ တကရကခl က?ပ မနမ စအlကငက တငပခ l ကသည။ ထအ ခနမ စ : ၍ မနမယ နက ဒ ဖဆငခငလ ပင နမတင မနမပညရ:ငမ ပgဝငခသ ည။ ၂၀၀၃ ခ စ : တ င မနမယ နက ဒ စသတမတ : ခင လ ပင နစyမက ပပငစ လ ပ ဆငင ရ၊ င င တစတ စခအ နဖင အသ ပ"င ရတ အတက က ညထကပ ပင မ ည အခအန မက ရ:ဖ ခ l ကသည။ ထ နက င င တအpကအက မက မနမယ နက ဒစ ဖစမကရအ တက ငကပ သန ၅၀ မတညပခ သ ည။ ထ နက ကနပ တသ မနမစစနစအကငအထည ဖဆငခငအဖ က မနမင င ကနပ တအသငခ"ပ၏ ဦဆငမမ i ဖင ဖ စညခ သ ည။ ထ နက မနမယ နက ဒစသ တမတ : ခ ကက လက န ထတ Myanmar1၊ Myanmar2၊ Myanmar3 ဆ သ ဖင မ ထက ပVလခ သ ည။ မနမယ နက ဒ စသတမတ : င ရလ ပင နစy မက လ ပ ဆငနစyကလအတင၌ စန i မမသည မနမယ နက ဒ ဖင ထ က ပVလခ သ ည။ ကနပ တသ မနမစစနစ အကငအထညဖဆငခငအဖ အနဖင မနမယ နက ဒ စသတ မ:တမ က
ပဌနင ရသ ဦစဆငရက နရသည အ တက စန i မမသ ဖင မ အတက
အသ ပ"သ မထသ အသပညပခငလ ပင နမတင အနညခ ရသည။
မနမ ယ နက ဒစနစ စနစဖင ဖင ဖ ?ဖ"တ တကလခင One(Smart) ထ တလ ပ ခင One-click Myanmar3 Installer :င မနစ(Smart) ယ နက ဒက န ဆ ဒယမမ: ခမ:တထ သ စသတမတ : ခ ကမ၊ စညမyစညကမမ:င အကwရက ဒမ အ အတအကလက န ထသ Myanmar3(မနမ၃)ဖင င : မနစ(Smart) စစစ=က စ နစတ က ထ တလ ပ ခ သ ည။ မနစ(Smart)သည ယ နက ဒ ဖင မ အလ အတက စစ စ=က ပ"လ ပ ပင သ စနစတစခ ဖစသည။
-၁၂ယ နက ဒသ ပငလ ပင သ စနစ ယ နက ဒမ ဟ တ သ ဖင မ အ ယ နက ဒက န ဆ ဒယမ၏ စသတမတ : ခ က စညမy၊ စညကမမက အပည အဝလက န ထသ ဖင သ ပငလ ပင သ စနစဖစသည။ ကနပ တဖင တဖင မနမ အကwရ ဝလစyပခင:င ရ:ဖခငစနစ ဆ ဝ မနမင င ၏
= သ ဘသစကဖစသ
ဗမဘသစကတင
ပဌနထသ
ဘသစကဝgဟရမက လက န ၍၊ မနမစဌနမ: ပညရ:ငမ :င ဆတင ပ ငက ဗမ ဘသစက အကwရမက မ:နမ န : က နကနစ စyခင:င အတအကရ:ဖပင သစနစဖစ သည။ ယငစနစက ထည သ င ခငဖင Microsoft office :င Microsoft excel စသညတ တင ရသထသ စသမက အလယတ က ရ: ဖပင ? ပ၊ အကwရဝလစyပင သ ဆ ဝ ဖစသည။ မနမ အမညမက အဂvလပ -မနမ ပငလ /နလည င သ ည ဆ ဝ လ အမညမ:င? မ" အမညမက အဂvလပ မ : မနမ၊ မနမမ: အဂvလပ သ ပငလ နလည ပသ စနစဖစသည။ တနညအဖင အမညမက သမဆညထသ database system စနစတစခ ဖစပgသည။
ယငစနစသည
(application program) တစခ ဖစသည။
သ စသ မအတက
အသ ဝငသ
အသ ခပ=ဂ ရမ
-၁၃-
အခန (၃) Myanmar3 :င မနစ(Smart)စစစ=က စ နစအသ အသ ပ"ပ
Myanmar3 ညမ: Myanmar3 ဆသ Myanmar3 ဆသ ညမ: ‘ကနပ တသ မနမစစနစ အကငအထည ဖရအဖ ’မ: တထင ထ တလ ပ လ က သ ည the Unicode Standard ခV ယ နက ဒစ ၊ စနစင : နညပညမက အသ ပ"ထသည အမပညသပ င ဖင တ စခ ဖစပgသည။
မနစ (Smart) စ နစ လကကက ဇယ: ဇယ:င စစစ=က န ညလမ$%န Smart) စစစ=က
-၁၄မနစ (Smart) စစစ=က စ နစအသ ပ"ရတင အသ ပ"သ သည Key alone ၊ Shift Key :င (`) Key တ က အသ ပ"ရမညဖစသည။ (ယငအ အသ ပ"ပ က အထကဖပပg ဇယတင
ဖပထသည။) လမ ရငဖင ပသထသည စလ မသည Shift :ငတ =က ရမည စလ မဖစသည။ မခ ရငဖင ပသထသည စလ မသည Key alone မဖစသည။ ပနရငဖင ပသထသည စလ မသည (`) Key ဖင အသ ပ" ရမည စလ မဖစသည ။ ဆကလက?ပ တငပသမည အlကငအရမမ: အသ ပ" သ မ အသ ပ"ရတင လယက စရနင : အမ:အယငနညပgစရန ပ"လ ပထ သ အlကငအရမ ဖစသည။ အထ ပ"စလ မ ‘¢’ဆ သ အကwရက ‘ဥက ¢’ ဟ ရသရတင အမစ အသ ပ"သည။ ‘ဥက ¢’ဟ စစသ အခgတင အသ ပ"သ အမစ သည ‘¢’အစ ‘ဌ’ က မ:ယငအသ ပ"တတlကငတ ရသည ။ မနမစ အသ တင ‘¢’သည ‘ဋ’:င ‘ဌ’က ပgင၍ ရသထခငဖစသည။ ထ lကင ယငအတက ပလည စရန ‘¢’ က ထည သ င ပထသည။ ‘ဏ£ ’အစ ‘’က မ:ယငစ စစလ ရ : lကငတ ရသည ။ ထ lကင ယငက သ မ:ယငမi မမရ: အင ‘ဏ£ ’က အထ ပ"စလ အနဖင ထည သ င ပထသည။ ‘၎င’သည ‘လညကင’က အတခ "ရသထခငဖစသည။ ထအ ရအသအတက အသ ပ"သ အမစ သည ဂဏနမ: ‘၄’က မ:ယငအသ ပ"နသညက တ ရသည ။ ယငက သ မ:ယငမiမရ: အင ‘၎င’က အထ ပ" စလ အနဖင ထည သ င ပထသည။ ‘’ဆ သအကwရသည ‘ဏ’:င ‘ဍ’က ဆင ၍ ရသထခငဖစသည။ ယငအတက အ ဆငပစရန အထ ပ"စလ အနဖင ထည သ င ပထသည။ ‘ကပ’ဆ သစကလ က က+ျ+ပ+် ဖင စစင သလည အသ မသည စကလ ဖစသlကင အထ ပ"စလ အနဖင ထည သ င ပထသည။
-၁၅အကဖပပg ဇယသည အထ ပ"စကလ တ ၏ ပ သ ဏ£ န :င တညရ : သနရက ပသပ ထခငဖစသည။ စလ ပ အဂvလပ က ခလ တ ¢
|
ဏ£
~+2
၎င
R
@
ကပ
$
ပgဠဆင ( စလ ဆင )မ =က သ င နည စလ ဆင မ =က ပ : လ ပ gက အဆင ခ လ တအ ဖစ အသ ပ"ထသ အဂvလပ က f :င shift key တ က= က ပ : ? ပ ဆင လ သ အကwရက ဆက=က လ က ပ gက စလ အဆင (ပgဠဆင ) ဖစသ ပgလမမ ည။ အကဖပပg ဇယသည ပgဠဆင =က န ညနမ နအဖစ ပသပထခငဖစသည။ စလ ပ
စလ ပgငပ
အဂvလပ က ခလ တ
မ¬
မ+န+္+တ
r+e+F+w
လမ
လ+ိ+ေ+မ+္+မ+ာ+်
v+d+a+r+F+r+m+f
တက သလ လကv
တ+က+္+က+သ+ိ+ု+လ+် w+u+F+u+o+d+k+v+f လ+င+်+္+က+ာ
မတ က ပသ အကwရမ
v+i+f+F+u+m
-၁၆ကနပ တ အသ ပ"သ အမစ သည စစစ=က ပ"လ ပရတင တခ" သစကလ မက မ:ယငစ =က l ကသညက တ ရသည ။ ထ lကင ယငသ မတ ညဘ က ပသ အကwရမက သတပင ရန အကပgအတင ဖပပထသည။ ၁။ သ ည '၀' :င ဝလ 'ဝ' မတ ပg ၂။ စလ ရပင 'စ' :င ဇမငဆ 'ဈ'မတ ပg ၃။ ညလ 'ဉ ' :င အကwရအ 'ဥ'မတ ပg စ+ဉ+်=စy ၄။ သရရစ 'lသ' :င အကwရအ 'ဩ'မတ ပg ၅။ အကwရ ‘¢’:င အကwရ ‘ဌ’ မတ ပg ဥ+က+္+က+¢=ဥက ¢ သ+ူ+ေ+ဌ+း=သ ဌ ၆။ အကwရ ‘ဏ£ ’:င အကwရ ‘’ မတ ပg သ+ဏ£ +ာ+န+်=သဏ£ န မ++ပ+်=မပ ၇။ ဝစပgက 'း' :င ':' မတ ပg။ ':' သည အခန ရသရတင အသ ပ"င ရန ထည သ င ပထခင ဖစသည။ ဥပမ- ၅:၀၀ နရ။
-၁၇နမ နပ စ=က န ည စလ အခ" က နမ နအဖစ အကပgဇယတင = က ပ : ပ အ ဆင ဆ င က ဖVပထပgသည။ ရရစ အကwရက ဗညနကမ: =က ရပgမည။ ိ ု ၊ ု ံ ၊ ံ ့ က သ သ အပVအက စလ မက :စသ ကရ အရင=က င ပgသည။ ၎ငအစအစyမက တမ"တည ဖစစရန အလ လက ပငဆငပပgလမမ ည။ စလ ပ
စလ ပgငပ
အဂvလပ က ခလ တ
က
က+ျ+ူ
u+s+l
က"
က + ျ + ိ +ု
u+s+d+k
ကင
ေ+က+ျ+ာ+င+ ်+ း
a+u+s+m+i+f+;
ကမ
က+ ျ + ွ + မ + ် + း
u+s+G+r+f+;
pက
က+ ြ + ီ + း
u+j+D+;
ခ"
ခ+ြ + ု+ ံ
c+j+k+H
?မ"
မ+ြ+ိ+ု+့
r+j+d+k+h
¿က
ေ+က+ြ+ွ+း
a+u+j+G+;
-၁၈-
အခန (၄) မနမယ နက ဒ အသ တငက ယမi မi အခအန
ယ နက ဒသ မနမ ဝဗဆက မ အကဖပပg ဝဗဆက မသည ကမစ ISO 10646 ယ နက ဒ စနစင : က ကည အင ခတင : အ ည ပ"လ ပ တညဆက ထင သ ဝဗဆက မ ဖစပgသည။ •
အဘဓန o http://my.wiktionary.org
•
စယစ က မ o http://my.wikipedia.org
•
အငတနက လမ$%န (Myanmar search-engine & directory) o http://myanmar-myanmar.com
•
မပ o http://www.wikimapia.org
•
သတင o http://myanmar-myanmar.net o http://thevoicemyanmar.com
•
ဘသရ o http://www.mahasi.org o http://myanmar-myanmar.net/buddhist-bible-myanmar-version (မနမ ဘသသ ပနဆထ သ ဗ ဒÂ ပဋကသ ပ က ဤနရတင ဖတ= i င ပ gသည။) o http://www.myanmarbible.com/bible/index-my.html
•
ဖဖရ o http://www.mmgamers.com/ o http://www.yangoncityfm.ourtoolbar.com
•
အင စ တ / နညပည o http://www.myanmaritpro.com
-၁၉o http://www.kyawswarnyein.com/ o http://www.mmitd.com/ o http://www.dopdf.com/mm/ o http://www.myanmartutorials.com o http://www.parabaik.info o http://www.my.openoffice.org/bur/index.html o http://www.myanmars.net/winmyanmar/ o http://www.mymyanmar.net •
အသငအဖ မ o http://www.wapedia.mobi/my/ o http://www.mmspelling.info o http://www.mmshare.org
•
အထထ o http://www.pyinoolwin.org
-၂၀-
အခန(၅) အမမသည အမအဖမ
၃.၁
မနမယ နက ဒအသ အသ ပ"သ မအတက မခန:ငအ ဖမ
ယ နက ဒဆ ဆတ ဘလ ။ ယ နက ဒ(Unicode)ဆတ Universal Character Encoding က ခVဆ ခင ဖစ ပgတယ။ ယ နက ဒ စသတမတ : ခ ကက ယ နက ဒက န ဆ ဒယမမ: သတမတ : ပပgတယ။ ယ နက ဒ စသတမတ : ခ ကတဟ ကနပ တတရ အခခလပ ဆငခကတဖစတ လ ပင နလ ပ ဆငခငမ၊ သမဆညခင၊ ဘသစကတစခ င : ရသထသည စသမ၊ သတငအခကအလကမက အခဘသစကတစခသ အလယတ က ပငလ င စ ခင စတ အ ခကတက မ:နက နစ အသ ခပင ဖ ပ"လ ပ ပပgတယ။ ယ နက ဒဟ ဘသစကမမ:ရ:တ အကwရတစခ ခငစအတက တကတ ဘ သ စနစက င င တ ကမ:ရ:တ ဘသစကတင အတက တစခ င : တ စခ ထပသ ခင တ ည နခငမရ: အင လ ပ ဆငပထပgတယ။ ယ နက ဒဆ သညမ: မညသည platform တင ဖစစ၊ မညသည ပ=ဂ မတင ဖစစ၊ မညသည ဘသစကတင ဖစစ င င တ င မ:ရ:တ အကwရစလ မအတက သခ သတမတ : ပထတ နပgတမဖစပgတယ။ ယ နက ဒဆ သ ညမ: ကမသ စက အလ မ: အကwရစလ တစလ တင အတက တကတ နပgတတစလ ကပ သတမတ : ပသ ဘ သ စနစဟ၍ လည ခVဆl ကပgတယ။ ယ နက ဒက န ဆ ဒယမဆ တ ဘလ ။ ယ နက ဒက တ ဆ ဒယမဆ တ
င င တ ကမ:ရ:တ
ကနပ တကပ ရရ:ငတ၊
ဆ ဝထ တ လ ပ ရတ၊ အစ ရအဖ အစညတ၊ သ တသနလ ပင နလ ပက င နတ အဖ အစညတန င င တ ကစ သတမတ : ခ ကလပ င နတက လ ပက င နတ အဖ အစညတက စ ပgင?ပ ဖ စညထတ အဖ အစည တစခ ဖစပgတယ။
-၂၁ယ နက ဒက က အသ ပ"ရတ ရညရယ ခ ကက ဘလ ။ ကမပVရ: အလ စ သ ဘသစကမ၊ စပရသlကသည နညစနစမ အလ က ကယ စ ပ" ငဖ ယ နက ဒက ရညရယ ပgတယ။ အခ လ ကယ စ ပ"ဖ ရညရယ တ နရမ: နညပည ဆင ရ သကvတမ၊ ပ ဒ ဖတပ ဒရပ သကvတမ၊ အကwရ တစခ ခင စတင သခအသ ပ"လ ရ : သ အခအနမအတကလ ည ယ နက ဒဟ ကယ စ ပ"ပg တယ။ ယ နက ဒဟ ဘသစက:င ကနပ တက ပ သ နမ"စ ၊ အခအနအမ"စ မ : အသ ပ"နတ အသ ပ"သ မအလ အတက ရညရယ ပ gတယ။ တနညအဖင ဘသ စကက အသ ပ"နlကတ နယပယအလ အတက ယ နက ဒက အသ ပ" ငဖ ရညရယ ပ g တယ။ ကမပVရ: ဘသစကအရအတကမ ထ မ: ဘသစကအ န ဘသစကအရ စကအရအတ ရအတက မညမက ယ နက ဒန အသ ပ"င န?ပလ ။ ကမပVမ:ရ:တ ဘသစကအရအတက မညမက
Unicode Encode လ ပ
ထသလ ဆတ က ဖရခကပgတယ။ ဘlကင လ ဆ ရင လကတငအကwရက သ အကwရ မက လကတငဘ သစကမ:တငမကပ အခသ ဘသစကမမ:ပgလည အသ ပ"တတlကတက တ ရပg တယ။ ဥပမ - ခငတင ရငသမအနန မနမ ဘသစကရ အကwရရသတ
ပ စ က
အသ ပ"lကခငမရ:ပ
လကတငအကwရက
အသ ပ"lကတက တ ရပgတယ ။ ထ နညအတင ကမပV ရ: တစခ" သ ဘသစက မသညလည ကယ ပ င အကwရ စလ ပ စ မ မရ:ပ တစခသ ဘသစက(အထ သဖင လကတငဘသစကမ: အကwရမက အသ ပ"သည။)မမ: မစ အသ ပ" တတlကသည။ ယ နက ဒအ ဖစ encode ပ"လ ပ င ခငဟ လကရ:ကလမ: အသ ပ"နတ အသ အ iနမက
encode ပ"လ ပ ခငသကသကမဟ တပ gဘ ဘသစကအနန အသ မပ"
တ တ ဘသစကမ:င အသ အစန ညပgတ ဘသစကမကလ ည encode ပ"လ ပ င ဖ ရညရယ ပ gတယ။ ယ နက ဒအဖစ အဖစ
စသတမတ : တ အ ခg
လကရစသမက
သတမတ : ပ gသလ။
သ မဟ တ
ဘသစကက စအဖစ သတမတ : ပ gသလ။ ယ နက ဒစ သ တမတ : ခ ကဟ
ဘသစကမ:ရ:တ
အကwရတစခ ခငစအတက
စသတမတ : ခကပပgတယ။ ဥပမ- လကတငအကwရတစလ အတက ယ နက ဒစ သတမတ : ခကမ: နရတစခတ ညပ ပပgတယ။ လကတငအကwရက အသ ပ"ထတ မညသည ဘသစကအတကမ : သခ သသန ပ" င တ စခအ န:င သတမတ : ပခင မရ:ပ gဘ ။ လကတငအကwရက အသ ပ"ထတ ဘသ စကမကမစရ:ပ gတယ။ ယ နက ဒဟ အခ လ တ ညနတ အကwရမအတက သခသတမ:တ ပလ မရ:ပ gဘ ။
-၂၂ယ နက ဒ ဆ ဝ ၊
ယ နက ဒ ဖင က
ဝယယလ တ ယဆ ဆ ရ င
ဝယယ င ပ gသလ။
ဘယနရမ:
ဝယယ င ပ gသလ ။ ယ နက ဒစ သ တမတ : ခ ကဆတ ပ=ဂ ရမတစခ မဟ တသ လ ဖင တ စခလ ည မဟ တ ပg ဘ ။ ယ နက ဒစ သ တမ:တခ ကဆတ character encoding စနစတစခ ဖစပgတယ။ ယ န က ဒဟ ဆ ဝ ရသသ မမ:အစ ဘသစကက အသ ပ"နlကရတ ကနပ တ အသ ပ"?ပ စရသခင၊ အမလမတင အသ ပ"ခင စတ အ ခအနမမ: အသ ပ"င မ : ဖစပgတယ။ ဒglကင ယ နက ဒဆ တ ဝယယ ရတ ဆ ဝတ စခမ ဟ တသ လ ၊ ဖင တ စခလ ည မဟ တပ g
ဘ ။
ယ နက ဒဆ တ
ဖင မ က
ထ တ ဝ?ပ
ရငခတ
အဖ အစည
တစခမ ဟ တဘ ကမပVမ:ရ:တ ဘသစကမအ ကနပ တ အခပ"အသ ပ"င ဖ င င တ ကစန i မအတင သတမတ : ပတ စသတမတ : ခ က တစခပ ဖစပgတယ။ မနမယ နက ဒစ န i က အတအကလက န ထသ ဖင မ စရင
http://www.myanmarlanguage.org/unicode/myanmar http://www.myanmarlanguage.org/unicode/myanmarguage.org/unicode/myanmar-fontsfonts-whichwhich-followfollow-unicodeunicoderules မ: က ယ ဖပသည။ (Lionslayer ပ"စ ထခငဖစသည။)
မနမယ နက ဒစ သ တမတ : ခ ကက
သတမတ : င ဖ
အင စ တပညရ:င တက
သ တ ထငရက
လ ပ ပခ l ကသလ။ ယလ ပ သဏ£ သဏ£ နန န စသတမတ : ခ က ဆငခပ gသလ ။ ကသလ။ ဒgမ:မဟ တဘ ကတ ရအငလပ မနမယ နက ဒစ သ တမတ : ခ ကက ရရ:ဖ အင စ တပညရ:င တခညပ စတp က"ကပ" လ ပခ တ မဟ တပ gဘ ။ မနမစပညရ:ငမ ၊ တင ရငသစပပညရ:ငမ ၊ ဘသ ဗဒအထ ပ"လ လနသ မန ကနပ တပညရ:ငမ ပ ပgင?ပ လ ပ ဆငထခင ဖစပgတယ။
-၂၃ယခ လလ ပ ဆငတ လ ပ ဆင
နရမ:လည
လ မရပgဘ ။
မနမပညရ:င တက
သ တ စတp က"ကထငရ
အရ: တင အရ:ဘသစကက
အထ ပ"လ လထတ
ယ နက ဒက န ဆ ဒယမမ: အဆင ဆ င စ စ စမက i လကခl ကရတယ။ ယ နက ဒက န ဆ ဒယမက အဆတ ငသင ဖ န တငသင ?ပ အတညပ"င ဖ အနညဆ တစစ : lကပgတယ။ ထက လအတငမ: အlကငပခကခင လ စ န တငသင ထတ အlကငအရမက ကနက က ခ င ပငဆငခင ရပ : gတယ။ အခ လ ဆငရက ခငတ ?ပစ သတ အ ခgမ: ယ နက ဒကနဆ ဒယမက ယ နက ဒအ တက အတညပ"ပတ ဗရ:ငတစခက ရရ:ပ gတယ။ မနမယ နက ဒစ သ တမတ : ခ ကမ: တ ရပgတယ ။
အသတန ရ: ထ ဟ
အသတင : ရ: ထ က
တနဖ အတ တ ပထတက
ရသပ တ ည ပမယ
တနဖ မတ ညပgဘ ။
ဘlကင
ယ နက ဒမ : တနဖ တ ထပရပgသလ ။ ယ နက ဒစ သ တမတ : ခ ကမ:
ရသပ တ ည ပမယ
တနဖ မတ ဘ ဆ သလည
က ဒပ " င တ စခတ ညကပ ယ ပgတယ။ ဒလအ ခအနဟ မနမဘသစက တစခတ ည အတကပ မဟ တပ gဘ ။ တစခသ ဘသစကတမ: လ ဒလပ ကင သ lကပgတယ။ ဂပနဘသစကန ခမဘသ စကတ မ:လည ဒလအ ခအနရ:ပ gတယ။ က ဒပ " င တစခတ ညက
မဝသ စပ gတယ။
အခ လမ ဝ
သ စ ခငlကင
အကwရစyခင:င
ရ:ဖခငတ အတကလ ည ပငလ ခင မရ:ပ gဘ ။ ဿ(သpက) သ: က က ခ" ထတ အကwရပg။ ယဘ ယအဖင အကwရတ ညတ အခgမ: )ဆတ သ:ငသ ရ: စလ :င နကစလ က ထပပလက ပ gတယ။ တက သလ ဆ တ စကလ မ: ကpက:စလ က ထပ?ပ ရသထတက တ ရပgမယ ။ သpကက ထည သ င ပထသညက ဆဖ ယ ရမရ: သ လည သpကန အလတ ခ" တ ( ဋ + ဌ = ဠ )က ထည သ င ထခင မရ:ပ gဘ ။ ဒglကင ဒglကင သpကက ထည သ င မယဆ ရင ဠ ကလ ည ထည သ င သင ပ gတယ။ အကwရ သ က :စလ ပgင?ပ အသ ပ"သလ သ :စလ က ထပ?ပတ သ တ အသ ရ:ပ g တယ။ မနမယ နက ဒစ သ တမတ : ခ ကပ"လ ပတ အရ: ပ င ကလတမ: သpက အတက က ဒပ " င က သ ခပထခင မရ:ပ gဘ ။ နကပင မ: ဘသစကရ လအ ပခကတစခ ဖစနသlကင သpကက က ဒပ " င တ စခအ နန ထပတငထခင ဖစပgတယ။ သpကအတက က ဒပ " င တ စခထ ပ မရခ ဘ ဆ ရင သ :စခ ပgငအတက ရ သ :စလ ထပအတကပ g အဆငပအငဖပင မ : မဟ တပ gဘ ။
-၂၄သသတင : Various Sign တ တ ရပgတယ ။ ဘlကင အခ သသတငက ယ နက ဒမ Sign ထ က ထည ထ လ ပ"လ ပထ ရပgသလ ။ မနမဘသစကဟ
ယန ကလမ:
= သ ဘသစကဖစနပမ
မနမ
ဘသစကဆတ (တနည မနမယ နက ဒမ : )အထ မ: တင ရငသဘသစကတဖစ တ ဗမ၊ မန၊ ရခင ၊ ရ:မ၊ ပ ကရင၊ စကကရင၊ ပလင၊ ပအ ဝ ဆတ ဘသစကတ ပgဝငပgတယ။ တကယတ မနမဘသစကဆတ လည မနအ ကwရတက အခခထပg တယ။ ဒglကင မနဘ သစကရယ၊ ရ:ထ မနမစက ပgထည သ င စyစရပgတယ။ မနစ ရထ မ: မသတက အတ ရခငတအ ခg ဗညပVက သသတင?ပ ရ ပgတယ။ သသတငက သရအဖစရ၊ ဗညအဖစပg သတမတ : တ အ တက Various Sing ထ က ထည သ င ထခင ဖစပgတယ။ ခမန ထင ဘသစကမ:လ အခ လ Various Sing ထ က ထည သ င ထတ တ ရပgတယ ။ ယ နက ဒမ : ‘၎င’အတက က ဒပ " င က ‘၎’တစခတ ညအတက ပထတက တ ရပgတယ ။ တကယတ ‘၎င’ဆတ ‘လညကင’က အတခ " ?ပ ?ပ ရသထခင ဖစပgတယ။ ဒglကင ယ နက ဒမ : ‘၎င’ က မထည သ င ပ ဘlကင ‘၎’လ ထည သ င ထရပgသလ ။ ရ:မနမစပတမ:
စရသရတ
နရအခကအခ lကင
အကwရတက
ခ"?ပ ရသခ l ကရပgတယ။ ဥပမ - အ က အတခ " ရသရငကန ဥ ဖစလရပg တယ။ ‘၎င’ ဆတ ကလည ‘လညကင’က ခ"ထခငဖစပgတယ။ ခ"ထတ ‘၎င’က ထပ?ပခ"ရတ အရအသလည ရ:ပ gသတယ။ ထအ ခg ၎ သကvတအပVမ: ကငစတင?ပ ရသရပgတယ။ ဒglကင ‘လညကင’ က အတခ "ရသဖ မနမ ယ နက ဒပ " င မ : ‘၎င’လ မသတမတ : ပ ‘၎’တစခတ ညကပ သတမတ : ပထခငဖစပg တယ။
-၂၅-
အခန(6) ယ နက ဒဆ င ရ သသင သ အlကငအရမ
မနမယ အlကင လ လ လင သ အငတနကလပ စ မ ယ နက ဒအlကင •
www.unicode.org - ယ နက ဒက န ဆ ဒယမ၏ အငတနကလပ စ ဖစသည။ ယ နက ဒဆ တ ဘလ မ:စ?ပ ယ နက ဒအ lကင:င လ ပ ဆငခကမအlကငတ က တတက က မ:နမ န : က နကနလ လင သ နရတစခ ဖစသည။ ထ အပင ဖပပgလပစ မ: ယ နက ဒန ပတသကတ စတမမ၊ ထ တ ပနခကမက အခမ ရယ င သ ည။
•
www.myanmarlanguage.org - မနမယ နက ဒ င : ပတသကသ အlကငအရမ၊ ဖရ:ငခကမ၊ နညပည ဆင ရအခကအလကမ၊ ယ နက ဒအ သ ပ"င ရန လအ ပသ အထကအက ပ" ဆ ဝ မက ရယ င သ ည။
•
my.wikipedia.org/wiki/ယ နက ဒ - ယ နက ဒအ lကငက မနမဘသစကဖင လ လင သ ည။
•
my.wikipedia.org/wiki/မနမယ နက ဒ - မနမယ နက ဒ င : ပ တသကသ မနမ ဘသစကဖင လ လင သ ည။
•
en.wikipedia.org/wiki/Unicode - ယ နက ဒအ lကငလ လင သ လပစ ဖစသည။
•
en.wikipedia.org/wiki/List_of_Unicode_characters#Myanmar မနမဘသစကအတက ယ နက ဒက န ဆ ဒယမမ: သတမတ : ပထတ က ဒပ " င မ က လ လင သ လပစ တစခ ဖစသည။
-၂၆-
မနမယ ယ နက ဒဆ ဆင ရ စအ ပစ တမမ •
www.unicode.org/charts/PDF/U1000.pdf မနမဘသစကအတက ယ နက ဒက န ဆ ဒယမတင ပgဝငသ အကwရတ ၏ က ဒပ " င တ က သတမတ : ပထသ အကwရဇယက အခမ ရယ င သ လပစ ဖစသည။
•
www.unicode.org/notes/tn11 မနမယ နက ဒအ တက Martin Hosken ရသခ တ UTN-11(Unicode Technical Note)က ရယ င သလပစ ဖစသည။
•
www.unicode.org/versions/Unicode5.2.0/ch03.pdf ယ နက ဒဗ ရ:င ၅.၂ န ပတသက?ပ လ လင သ ebook က အခမ ရယ င သ အငတနကလပ စ ဖစပgတယ။
မနမယ နက ဒ ဆင ရ ဆ ဝမ မ •
www.thanlwinsoft.org မနမယ နက ဒအ သ ပ"သ မအတက အဆငပလယက စရန စစyဆငရကထ သည ယ နက ဒ မဟ တ သ ဖင မ : မနမယ နက ဒ ဖင အ ဖစ ပငလ ပင သ Converter ၊ Firefox Add in စသညတ က ရယ င သ လပစ ဖစပgတယ။
•
www.myanmarnlp.org.mm/download မနမယ နက ဒအ သ ပ"ရတင အထကအက ပ ငမ ည ဆ ဝမ က ရယ င မ ည ဖစသည။
•
www.code.google.com/p/myanmar3source/downloads/list နကဆ ထက Myanmar3 ဖင န Source Code တ က ရယ င သ အငတနကလပ စ ဖစပgတယ။
•
www.parabaik.info/downloads မနမယ နက ဒစ သ တမတ : ခ ကက အတအကလက န ထသ ပ ရပ ဒ ဖင က ရယ င သ လပစ ဖစသည။
•
www.scripts.sil.org/cms/scripts/page.php?site_id=nrsi&id=Padauk မနမယ နက ဒစ သ တမတ : ခ ကက အတအကလက န ထသ ပတကဖင က ရယ င သ လပစ ဖစသည။
-၂၇•
www.myanmars.net/unicode ယ နက ဒစ ခ နစ န i အတင လက န ထသ Win Uni Innwa ဖင က အခမ ရယ င တ လပစ ဖစပgတယ။
•
www.mymyanmar.net/Download.php ယ နက ဒစ န i အတင လ ကန ထသ MyMyanmar ဖင က အခမ ရယ င တ လပစ ဖစ ပgတယ။
•
www.sites.google.com/site/saiddzone/yunghkio ယ နက ဒစ န i အတင လ ကန ထသ Yunghkio ဖင က အခမ ရယ င တ လပစ ဖစ ပgတယ။
ကမက အ$%န •
www.en.wikipedia.org/wiki/ASCII
•
www.unicode.org/faq/basic_9.html#6
•
my.wikipedia.org/wiki/မနမယ နက ဒ
•
www.unidoe.org/consortium/consort.html
•
www.thanlwinsoft.org/MyanmarConverter/
•
www.linguistics.berkeley.edu/~rscook/html/UnicodeGives.html
•
www.myanmarlanguage.org/unicode-websites
•
www.myanmarlanguage.org/unicode/unicode-Q-n-A မငမငဆန၏
ယ နက ဒရင : တမ •
www.myanmarlanguage.org
