เวยหลาง (WEI LANG) ทานเวยหลาง(WEI LANG)สังฆปรินายกองคที 6 องคสุดทาย ของศาสนาพุทธฝายมหายานนิกาย เซน หรือ เซ็น ในประเทศจีน สังฆปรินายก เซน ในประเทศจีนมีเพียง 6 พระองคเทานั้น สังฆปรินายกองคที่ 1 คือ พระโพธิธรรม หรือ ทานตั๊กมอพระภิกษุชาว อินเดียซึ่งเปนผูสถาปนา เซน ในประเทศจีน สังฆปรินายก เซน องคที่ 6 องคสุดทายคือ ทานเวยหลาง หรือ ฮุยเหน็งสังฆปรินายก ที่ อานหนังสือไมออก เขียนหนังสือไมได เพราะทานไมเคยเรียน หนังสือ ทายเวยหลาง เปนสังฆปรินายกของพุทธศาสนาฝายมหายาน นิกาย เซน ในประเทศจีนซึ่งมีประชากรกวาพันสามรอยลานคน ผูค นโดยทัว่ ไปในประเทศจีนมักจะเรียกทานเวยหลางวา หุยเลง หรือ 183 ท า ง ด ว น ไ ป นิ พ พ า น

184 ท า ง ด ว น ไ ป นิ พ พ า น

ฮุยเลง หรือ ฮุยเหน็ง ทานเวยหลางมีถิ่นกําเนิดที่ มลฑลกวางตุง ซึ่งอยูทางตอนใตของประเทศจีน บิดาของทานเวยหลางเคยรับ ราชการเปนขาราชการอยูในเมืองหลวง ตอมาถูกถอดถอนออก จากตําแหนงและถูกเนรเทศออกจากเมืองหลวง จะดวยสาเหตุใด ก็ไมปรากฏชัด หลังจากบิดาถูกถอดถอนจากตําแหนงราชการแลว ครอบครัวของทานเวยหลางตองประสบกับความเดือดรอนยากจน ลําบากยากแคนเปนอยางยิ่ง บิดาของทานเวยหลางถึงแกกรรมเมื่อ ทานเวยหลางอายุเพียง 3 ขวบ เมือ่ บิดาถึงแกกรรมทานเวยหลางกับ มารดาซึ่งลําบากยากจนอยูแลวจึงตองลําบากยากแคนมากขึ้นอีก ตอมาทานเวยหลางกับมารดาไดพากันอพยพไปอยูท เ่ี มือง กวางโจว แตสถานการณไมดีขึ้นแตอยางใด ทานเวยหลางกับมารดาก็ยัง ยากจนทุกขยากเหมือนเดิม ทานเวยหลางเปนคนดีมีความกตัญู และรักมารดามาก พอโตพอทํางานไดทา นก็ทาํ งานหาเงินเลีย้ งมารดา โดยตัดฟนขาย ทานตองทํางานตัดฟนขายหาเงินเลี้ยงมารดาตั้งแต ทานยังเปนเด็ก ทําใหไมมีโอกาสเรียนหนังสือเหมือนเด็กทั่วไป ทาน เวยหลางจึงอานหนังสือไมออก เขียนหนังสือไมได แตทา นเวยหลาง เปนผูฝกใฝในธรรมมีพุทธภาวะอยูในใจ ทานไมเที่ยวเตร ไมทําตัว เหลวไหล ไมฝกใฝในกามารมณเหมือนเด็กวัยรุนทั่วไป ทานไม ปรารถนาจะมีคูครองเหมือนชายหนุมทั่วไป อยูมาวันหนึ่งทานเวย หลางไดนําฟนที่ตัดไวไปขายที่รานในตลาด ขณะที่กําลังจะกลับบาน เห็นชายคนหนึง่ ยืนทองบนสวดมนตอยูห นาราน ทานเวยหลางไดยนิ ถอยคําที่สวดวา

“พึงทําจิตมิใหมีความยึดถือผูกพันในทุกสภาวะ” เมื่อไดฟงบทสวดมนตดังกลาวก็เกิดความปติในใจของทาน ลุกโพลงสวางไสวในพุทธธรรมอยางฉับพลันทันใด ทานเวยหลาง จึงสอบถามชายคนที่สาธยายมนตวาบทสวดมนตมาจากคัมภีรชื่อ อะไรและไดศึกษาธรรมมาจากที่วัดใด ชายผูใจบุญนั้นบอกใหทาน เวยหลางรูวาบทสวดมนตนั้นอยูในคัมภีรที่เปนพระสูตรสําคัญใน นิกาย เซน ของพุทธศาสนาฝายมหายานชื่อวัชรปรัชญาปารมิต ตาสูตร (กิม กัง ปว เยีย ปอ ลอ มิก เก็ง) เปนคัมภีรสําคัญที่จะทําให ผูทองบนปฏิบัติตามคัมภีรบรรลุสูความเปนพุทธะไดโดยฉับพลัน ทันดวนและไดศึกษาธรรมะจากอาจารย หวางยั่น หรือ ฮงยิ้ม สังฆปรินายกองคที่ 5 แหงวัดตุงซัน เมือง ฉีโจว ที่วัดตุงซันมีลูก ศิษยทั้งบรรพชิตและคฤหัสถกวาพันคน ทานอาจารยฮงยิ้มสอนลูก ศิษยใหทองบนบริกรรม วัชรปรัชญาปารมิตตาสูตร เปนประจํา เพือ่ จะไดบรรลุธรรม ซาโตริ ไดเร็วขึน้ ทานเวยหลางฟงเรือ่ งราวจาก ชายใจบุญแลวมีความกระตือรือรนปรารถนาจะไปศึกษาธรรมะกับ ทานฮงยิ้ม ที่วัดตุงซันเปนอยางยิ่ง แตติดขัดที่ไมอาจละทิ้งมารดา ไปไดและไมมีเงินที่จะใหมารดาไวใชจายขณะที่ทานไมอยูและไมมี แมเงินทีจ่ ะใชเดินทาง จะเปนดวยบุญวาสนาหรือฟาลิขติ ก็เหลือทีจ่ ะ คาดเดา เมื่อชายใจบุญรูปญหาและเห็นความตั้งใจจริงของทานเวยหลาง ชายใจบุญจึงมอบเงินคาใชจายใหทานเวยหลาง 10 ตําลึง ประมาณ 40 บาทเพื่อเปนคาใชจายตางๆ ระหวางทานเวยหลาง 185 ท า ง ด ว น ไ ป นิ พ พ า น

186 ท า ง ด ว น ไ ป นิ พ พ า น

ไปศึกษาธรรมะ เมื่อไดรับเงินจากชายใจบุญแลวทานเวยหลางจึง ใชเงินจางคนมาเฝาดูแลปรนนิบัติมารดาทานมิใหตองลําบาก เมื่อ จัดการเรื่องมารดาเรียบรอยแลวทานเวยหลางจึงเดินทางไปวัดตุง ซันทันที ซึ่งตองใชเวลาเดินทางเกือบหนึ่งเดือน เมื่อเดินทางไปถึง วัดตุงซันทานฮงยิม้ เจาอาวาสซึง่ เปนสังฆปรินายกองคท่ี 5 ไดทดสอบ สติปญญาของทานเวยหลาง จึงรูวาทานเวยหลางเปนคนฉลาดหลัก แหลม มีสติปญญาเกินตัว ทานฮงยิ้มเกรงวาทานเวยหลางจะถูก ศิษยเกาอิจฉาริษยากลั่นแกลง ทานฮงยิ้มจึงใหทานเวยหลางเก็บตัว ทํางานผาฟน ตําขาวในโรงครัว ทานเวยหลางทํางานอยูในหองครัว 8 เดือนโดยมิไดศึกษาคัมภีรแหงศาสนาแตอยางใดเลย อยูมาวันหนึ่งทานอาจารยฮงยิ้มไดประกาศใหลูกศิษยเขียน โศลกธรรมวาดวยเรื่อง จิตเดิมแท คนละโศลก โศลกของผูใดแสดง ภูมธิ รรมสูงกวาจะไดรบั มอบ บาตร จีวร และสังฆาฏิของพระพุทธเจา และรับตําแหนง สังฆปรินายกองคที่ 6 ตอจากทาน วัดตุงซันมี หัวหนาศิษยชื่อ ชินเชา ซึ่งเปนคนเฉลียวฉลาดมีภูมิปญญาสูงกวา ศิษยคนอืน่ ๆ บรรดาศิษยวดั ตุงซันไมมใี ครเขียนโศลกเขาแขงขันเพราะ ตางคิดเหมือนกันวา เขียนโศลกไปก็เสียเวลาเปลาเพราะไมมีทางสู โศลกของชินเชาไดแนนอน ชินเชาไดเขียนโศลกไวที่ฝาผนังอันเปน ชองทางเดินดวยจุดประสงคที่จะใหผูที่เดินผานไปมารวมทั้งทาน สังฆปรินายกฮงยิ้มไดเห็นและอานโศลกของทาน

โศลกของชินเชามีความวา “กายของเราคือตนโพธิ์ ใจของเราคือกระจกเงาอันใส เราเช็ดมันโดยระมัดระวังทุกๆ ชั่วโมง และไมยอมใหฝุนละอองจับ” พระสังฆปรินายกเห็นโศลกของชินเชาซึ่งทานรูอยูกอนแลวา ชินเชายังไมรูแจงถึงจิตเดิมแท ทานจึงเรียกชินเชามาพบและบอกให รูแ ละใหไปเขียนโศลกมาใหมแตชนิ เชาก็ไมสามารถเขียนโศลกใหมได ตอมาอีกหลายวันขณะทีท่ า นเวยหลางกําลังตําขาวอยูใ นโรงครัว มีเด็กหนุม คนหนึง่ เดินผานมาและทองโศลกทีช่ นิ เชาเขียนไวบนฝาผนัง ทานเวยหลางฟงโศลกทีเ่ ด็กหนุม ทองจนจบแลวก็รทู นั ทีวา ผูแ ตงโศลก ยังไมรูแจงถึงจิตเดิมแท ทานเวยหลางสอบถามเรื่องโศลกที่ชินเชา เขียนจึงรูวาสังฆปรินายกฮงยิ้มประกาศแกศิษยวาผูใดเขียนโศลกที่ แสดงใหเห็นวาเปนผูรูแจงเรื่อง จิตเดิมแท จะไดรับมอบ บาตร จีวร และสังฆาฏิ และรับตําแหนงสังฆปรินายกองคที่ 6 ตอไป ทานเวย หลางขอใหเด็กหนุมพาทานไปที่ฝาผนังและขอใหผูที่อยู ณ ที่นั้น ชวยอานโศลกของชินเชาใหฟงเพราะทานอานหนังสือไมออก เมื่อ ไดฟงโศลกของชินเชาจบลงแลว ทานเวยหลางบอกคนอานวาทาน ไดแตงโศลกไวบทหนึ่งขอใหผูอานชวยเขียนโศลกลงที่ฝาผนังใหดวย โศลกของทานเวยหลางมีวา

187 ท า ง ด ว น ไ ป นิ พ พ า น

188 ท า ง ด ว น ไ ป นิ พ พ า น

“ไมมีตนโพธิ์ ทั้งไมมีกระจกเงาอันใสสะอาด เมื่อทุกสิ่งวางเปลา ฝุนจะลงจับอะไร” เมื่อโศลกของทานเวยหลางถูกเขียนลงที่ผนังแลวมีลูกศิษย และผูคนที่อยู ณ ขณะนั้นพากันมาอานโศลกของทานเวยหลางดวย ความชืน่ ชม ทานสังฆปรินายกฮงยิม้ เห็นเชนนัน้ จึงลบโศลกของทาน เวยหลาง ออกจนหมดดวยเกรงวาจะมีผูอิจฉาริษยาปองรายทาน เวยหลางในวันรุงขึ้นทานฮงยิ้มไดลอบมาพบทานเวยหลางที่โรงครัว แลวนัดหมายใหไปพบที่หองทานในตอนกลางคืนเพื่อมิใหใครเห็น คืนนั้นทานฮงยิ้มสังฆปรินายกไดอธิบายขอความสําคัญใน วัชรสูตร (กิม กัง เก็ง) ตอนทีว่ า “คนเราควรจะใชจติ ของตนในวิถที างทีม่ นั จะเปนอิสระไดจากเครื่องของทั้งหลาย” เมื่อไดฟงคําอธิบายขอ ธรรมดังกลาวทานเวยหลางก็ไดบรรลุธรรม ซาโตริ โดยฉับพลัน ทาน สังฆปรินายกรูวาทานเวยหลาง ซาโตริ เห็นแจงในจิตของตนเองแลว ในคืนนั้นทานจึงมอบ บาตร จีวร และ สังฆาฏิ อันเปนสัญลักษณ ของสังฆปรินายก โดยรูเห็นการมอบกันเพียงผูรับกับผูมอบเทานั้น ไมมพี ธิ รี ตี อง ไมมกี ารประกาศแตงตัง้ แตเมือ่ ทานเวยหลางไดรบั มอบ บาตร จีวร และสังฆาฏิ จากสังฆปรินายกองคท่ี 5 แลวทานเวยหลาง ก็เปนสังฆปรินายกองคที่ 6 ทันที

ทานเวยหลางไดรับการสืบทอดเปนสังฆปรินายกองคที่ 6 จาก การแตงโศลกตามที่ทาน หวางยั่น สังฆปรินายกองคที่ 5 เจาอาวาส วัดตุงซัน ประกาศใหศิษยแตงโศลกคนละ 1 บทในหัวขอเรื่อง จิต เดิมแท เพื่อหาผูสืบทอดตําแหนงสังฆปรินายกองคที่ 6 มีผูเขียน โศลกเพียง 2 ทานคือทาน ชินเชา หัวหนาศิษยผูมีความรูภูมิปญญา ปราดเปรื่องกวาศิษยทุกคนและทานเวยหลางคนทํางานในโรงครัวที่ อานหนังสือไมออก ลองเปรียบเทียบโศลกทั้งสองบทแลวพิจารณา ดูความหมาย โศลกของทานชินเชา “กายของเราคือตนโพธิ์ ใจของเราคือกระจกเงาอันใส เราเช็ดมันโดยระมัดระวังทุกๆชั่วโมง และไมยอมใหฝุนละอองจับ” โศลกของทานเวยหลาง “ไมมีตนโพธิ์ ทั้งไมมีกระจกเงาอันใสสะอาด เมื่อทุกสิ่งวางเปลาแลว ฝุนจะลงจับอะไร” ก็คงตองขอทบทวนความจําวา คน หรือ มนุษย ประกอบดวย สิ่งสําคัญสองสิ่งคือ กายกับจิต

189 ท า ง ด ว น ไ ป นิ พ พ า น

190 ท า ง ด ว น ไ ป นิ พ พ า น

กาย คือรางกายของคน (รูปขันธ) ประกอบดวยธาตุทั้งสี่ คือ ธาตุดิน ธาตุน้ํา ธาตุลม และธาตุไฟ มารวมกันเปนรูปกาย สามารถ มองเห็นดวยตาเปลา จิต หรือ วิญญาณ เปนตัวรู (วิญญาณขันธ) ประกอบดวย เวทนาขันธ สัญญาขันธ สังขารขันธ และ วิญญาณขันธ เรียกสั้นๆ วา เวทนา สัญญา สังขาร และวิญญาณ เปนสิ่งที่ไมสามารถมอง เห็นดวยตาเปลา กายกับจิต รวมกันเปนขันธหา คือรูปขันธ เวทนาขันธ สัญญา ขันธ สังขารขันธ และวิญญาณขันธ โศลกของทานชินเชา แสดงถึงความเปนตัวตน ยังยึดติดอยูก บั ตัวตนโดยเปรียบเทียบตัวของเรา (กาย) เปนตนโพธิ์ และใจของเรา (จิต) เปนกระจกเงาใส สวนฝุนละอองก็นาจะเปนกิเลส ตัณหา และ อุปาทานทีเ่ ขามาหอหุม จิตของเราไว แสดงวาทานชินเชายังไมเขาถึง จิตเดิมแทที่เปนจิตพิสุทธิ์ ดังที่ปรากฏใน โพธิ์สัตวศีลสูตร ความวา “จิตเดิมแทของเราเปนของบริสุทธิ์โดยเด็ดขาดและถาเรา ไดรูจักใจของเราเองและรูแจงชัดวาตัวธรรมชาติแทของเราคือ อะไร แลวเราจะลุถึงพุทธภาวะไดทุกๆคน” โศลกของทานเวยหลางแสดงถึงความหลุดพนไมมีตัวตนให ยึดติด ตัวเราก็ไมมี จึงไมมตี น โพธิ์ เมือ่ ไมมตี วั ก็ไมมจี ติ จึงไมมกี ระจก เงา เมือ่ ปราศจากตัวตนทุกสรรพสิง่ เปนความวางเปลาจึงไมมอี ะไรให ฝุนจับ ไมมีขันธ 5 ไมมีตัวตนจึงไมมีที่สําหรับ กิเลส ตัณหา อุปาทาน

เขาไปอยูอาศัย โศลกของทานเวยหลางแสดงใหเห็นวา จิตของทาน เขาสูจิตเดิมแทแลว ทานเวยหลางไดรับ บาตร จีวร และ สังฆาฏิ เปนสังฆปรินายก เมื่อทานมีอายุได 24 ป ทานเวยหลางบวชเปนพระภิกษุเมื่ออายุได 39 ป ทานเผยแพรธรรมะอยู 37 ป พระสูตรหรือคําสอนที่มีชื่อเสียง ที่สุดของเซน คือ สูตรของทานเวยหลาง ซึ่งมีผูแปลเปนภาษาตางๆ มากมายหลายภาษา ทานเวยหลาง บรรลุธรรม ซาโตริ ตั้งแตยังเปน คฤหัสถในขณะที่มีอายุเพียง 24 ป ศาสนาพุทธฝายมหายานนิกาย เซน เปนเรือ่ งทีน่ า สนใจศึกษา เสมือนปรัชญาธรรมชาติ สอนใหรจู กั ใชปญ  ญาเพือ่ คนหาทางสูพ ทุ ธะ ไมมีเรื่องงมงายไรสาระ ไมหลงคัมภีร ไมติดพิธีกรรม ไมทําตาม กระแส ไมยึดตัวบุคคล พระสูตรในนิกายเซน เปนอะไรที่นาศึกษา เขาใจงาย ไมซ้ําซอน เซน เปนเสมือน ทางลัด เขาสูความเปนพุทธะ โดยแท ลองพิจารณาดูตัวอยางโศลกที่เปนสูตรของทานเวยหลางดัง ตอไปนี้ “กุศล หมายถึงสิ่งที่ใชตัดความชั่วรายซึ่งหอหุมกมลสันดานให หมดไป กลาวคือกุศลเปนเครื่องชวยจิตใจใหรอดพนจากอันตราย แหงกิเลสและใหบรรลุโพธิ์โดยเร็ว” “คนโงยอมหลบหลีกปรากฏการณ แตไมยอมหลบหลีกความ คิดปรุงแตง สวนคนฉลาดยอมหลบหลีกความคิดปรุงแตงและไมจํา ตองหลบหลีกปรากฏการณ” 191 ท า ง ด ว น ไ ป นิ พ พ า น

192 ท า ง ด ว น ไ ป นิ พ พ า น

“คนทีไ่ มรจู กั จิตเดิมแทของตนเองและยังแถมมีความเขลาไปวา การบรรลุธรรมนั้นมีไดดวยศาสนพิธีตางๆ ที่กระทํากันทางกายภาย นอกไมเกี่ยวกับจิต นี้แหละคือคนจําพวกที่เขาใจอะไรไดยาก” “ภายในจิตของเรามีพทุ ธะและพุทธะทีอ่ ยูภ ายในนัน้ เปนพุทธะ อันแทจริง ถาไมหาพุทธะภายในจิตของเราแลว จะไปหาพุทธที่แท จริงไดจากไหน” “นักปฏิบัติที่แทจริงยอมปฏิบัติเพื่อใหชีวิตมีการ ลด ละ เลิก กิเลสไดมากขึ้น ยอมปฏิบัติเพื่อสละออกไป มิใชเอาเขามา มิใชเพื่อ อวดเดน อวดดัง แตเพื่อความเรียบงายและความสุขของชีวิต” ทานเวยหลางสังฆปรินายกองคท่ี 6 มรณภาพเมือ่ มีอายุ 76 ป โดยมิไดมีการตั้งสังฆปรินายกองคตอไป ทานเวยหลางรูกําหนดวัน ที่ทานจะมรณภาพลวงหนา ทานจึงแจงใหลูกศิษยรูลวงหนาถึง 8 เดือน ทานหามมิใหลูกศิษยรองใหเศราโศก เสียใจ เมื่อทานตอง จากไป ทานเวยหลางกลาวโศลกสัง่ สอนลูกศิษยจนวาระสุดทายของ ชีวิต โศลกสุดทายที่ทานเวยหลางกลาวคือ “ดวยความเยือกเย็นและไมกระวนกระวาย บุคคลชั้นเลิศไม ตองปฏิบัติความดี ดวยความเทีย่ งธรรมและเปนตัวของตัวเอง ทานไมตอ งกระทํา บาป ดวยความสงบและสงัด ทานเพิกเฉยการดูและการฟง ดวยความเสมอภาคและเที่ยงตรง จิตของทานไมไดพํานัก ณ ที่ใด”

เมื่อกลาวโศลกบทสุดทายแลวทานเวยหลางก็นั่งนิ่งเขาฌาณ สมาบัติจนถึงยามสามทานไดออกปากบอกลาแกบรรดาสานุศิษย ดวยขอความเปนถอยคําสั้นๆ วา ฉันจะไปเดี๋ยวนี้ แลวทานก็ทิ้ง ขันธหานิพพานไป ณ.เวลานั้น พระศพของทานเวยหลางไดบรรจุไวในสถูปทีเ่ มืองโซกายตลอด มาจนทุกวันนี้ ร.ท.บุญเลิศ เจริญผล มีนาคม 2555

193 ท า ง ด ว น ไ ป นิ พ พ า น