PYETJET E PROVIMIT TË FORMIMIT PËR STUDENTËT E DREJTIMIT TË STUDIMIT AKUAKULTURË DHE MENAXHIM PESHKIMI (Bachelor) Menaxhimi i Resurseve Peshkore 1. Çfarë është menaxhimi i peshkimit. 2. Çfarë janë planet e menaxhimit, masat dhe strategjitë. 3. Si klasifikohen mjetet e peshkimit. 4. Lidhja midis biologjisë dhe ekologjisë dhe menaxhereve të peshkimit. Perse menaxheret e peshkimit duhet të kenë njohuri për biologjinë dhe ekologjinë. 5. Çfarë janë kufizimet në hapësirë dhe kohë, perse janë të nevojshme. Cilat janë avantazhet dhe disavantazhet e kufizimeve në hapësirë dhe kohë? 6. Çfarë janë kontrollet input dhe output? Perse duhet të përdorim menaxhimin e sforcos dhe të zënieve dhe si vendosen ato. 7. Çfarë janë indikatorët e peshkimit dhe perse shërbejnë ata. Funksionet e indikatorëve. 8. Çfarë është menaxhimi bazuar mbi të drejtën? 9. Çfarë është partneriteti ne peshkim. 10. Çfarë është Peshkimi ilegal, i paraportuar dhe i parregulluar. Çfarë është Monitorimi, Kontrolli dhe Vëzhgimi Literatura: Leksionet e modulit “Menaxhimi i Resurseve Peshkore” (R. Kristo)

Peshkimi Profesional 1. Veglat e peshkimit profesional dhe ato të peshkimit artizanal. 2. Ç’kuptoni me “hap i syzes së rrjetës dhe me çfarë njësie matet. Cili është ndryshimi midis hapit të zakonshëm dhe hapit në “shkul”. 3. Ç’janë njicat. Si realizohet peshkimi me njica kolidori dhe njica rrethimi. 4. Gjatësia e një rrjete në “shkul” është 90 m. koeficienti i remzhimit është 0,677. Sa do të jetë gjatësia e rrjetës së remzhuar (=gjatësia e litarit)? Nëse hapi i syzes së kësaj rrjete është 35 mm, sa syza do të numëronit në pjesën e bashkimit të pëlhurës me litarin? 5. Cili është dallimi midis tratës fundore dhe tratës pelagjike? Cili është funksioni i timonave dhe i poçave të qelqit në një tratakoce? 6. Përshruani veçoritë teknike të litarëve, kavovistave, dhe telave (litarë çeliku).

Literatura: Leksionet e modulit “Peshkim Profesional” (V. Spaho) 1

Hyrje në Teori Peshkimi 1. Sforco e peshkimit dhe vlerësimi i saj. Informacioni që përdoret për vlerësimin e sforcos së peshkimit. Veglat e peshkimit profesional dhe ato të peshkimit artizanal. 2. Vlerësimi i stokut (rezervës) sipas modelit Beverton, R. J. H. dhe S. J. Holt (1956). 3. Analiza e strukturës moshore te popullatave dhe faktoret qe ndikojnë mbi strukturën moshore. 4. Procesi i rekrutimit dhe modelet e rekrutimit. Vlerësimi i rekrutimit ne modelet moshe-zënie. 5. Ekuacioni i rritjes i von Bertalanffy, L. (1938). Metodat për vlerësimin e parametrave te rritjes bazuar ne te dhënat e moshave dhe gjatësive. 6. Analiza dhe llogaritja e kuotave te mortalitetit. Specifikimi i mortalitetit. Mortaliteti i përgjithshëm (Z), mortaliteti natyror (M) dhe mortaliteti nga peshkimi (F). 7. Selektiviteti i veglave te peshkimit. Vlerësimi i selektivitetit te thesit te tratës fundore. Llogaritja e selektivitetit te njicave. Llogaritja e lakoreve te selektivitetit prej analizës se kohortës. 8. Rendimenti maksimal i përballueshëm (MSY). Vlerësimi i MSY duke aplikuar modelet e prodhimit suplementar. 9. Formulat e Gullandit. Modelet e rendimentit për rekrut.

Literatura: Leksionet e modulit “Hyrje në Teori Peshkimi” (V. Spaho)

Iktiologjia 1. Nevojat e peshqve për oksigjen. Marrëdhënia midis përmbajtjes së oksigjenit në ujë, shtypjes së pjesshme të oksigjenit dhe temperaturës. 2. Rritja tek peshqit. Faktorët që ndikojnë në rritje. Matja e ritmit të rritjes. 3. Osmorregullimi tek peshqit. Strategjitë e osmorregullimit. 4. Rregullimi jonik tek peshqit. Strategjitë e rregullimit jonik. 5. Biologjia dhe sistematika e peshqve të rendit Clupeiformes. 6. Biologjia dhe sistematika e peshqve të familjes Salmonidae. 7. Biologjia dhe sistematika e peshqve të familjes Cyprinidae. 8. Biologjia dhe sistematika e peshqve të familjes Sparidae. 9. Biologjia dhe sistematika e peshqve të rendit Pleuronectiformes.

Literatura: Leksionet e modulit “Iktiologjia” (A. Flloko, V. Kolaneci); Iktiofauna e Shqipërisë (N. Rakaj) 2

Të Ushqyerit dhe Ushqimet e Peshqve 1. Aspektet kryesore fiziologjike dhe nutritive të mbajtjes së trupit, të prodhimit dhe riprodhimit. 2. Metodologjia e përllogaritjes së kërkesave për energji dhe proteina e aminoacide për mbajtje trupi, prodhim dhe riprodhim tek peshqit. 3. Ontogjeneza, zhvillimi dhe fiziologjia e tretjes në larvat e peshqve. Kërkesat ushqimore të larvave si dhe teknikat dhe teknologjitë bazë të të ushqyerit praktik të tyre me ushqime të ngurta dhe “gjah të gjallë”. 4. Vlerësimi energjitik i ushqimeve të peshqve. 5. Bazat e analizës kimike të ushqimeve dhe përzjerjeve ushqimore për peshqit. Përbërja kimike, vlera energjitike, mënyra e pregatitjes dhe e përdorimit të tyre. 6. Vlerësimi fiziologjik, ekonomik dhe ekologjik i racioneve ushqimore të peshqve.

Literatura: Leksionet e modulit “Te ushqyerit dhe Ushqimet e Peshqve” (E. Delia, E. Sallaku)

Limnologjia & Biologjia Detare 1. Përbërja kimike e ujit të detit. 2. Përbërja e fitoplanktonit dhe zooplanktonit detar. Cikli stinor i planktonit. 3. Veçoritë e nektonit; përbërja e nektonit detar. 4. Veçoritë e organizmave bentikë; përbërja e zoobentosit detar.

Literatura: Leksionet e modulit “Biologjia Detare” (V. Kolaneci);

3

Pyetjet e Modulit “Teknikat e kultivimit te molusqeve dhe karkalecave” (prof. as. Elvira Beli)

1. Flisni per popullatat natyrale te bivalveve, zeniet dhe menaxhimi i tyre. 2. Cilat jane dinamikat e popullatave natyrale dhe si realizohet shperndarja? Cilat jane metodat e vleresimit te stokut? 3. Si realizohet vleresimi dhe menaxhimi i bankave natyrale te bivalveve? Cilat jane metodat e peshkimit per llojet e ndryshme te bivalveve? 4. Flisni per kultivimin i bivalveve, parimet baze ne kultivimin e bivalveve, mledhjen e fares ne natyre dhe prodhimin e fares ne inkubator. 5. Si reazliohet kultivimi i midhjes Mytilus galloprovincialis? 6. Pershkruani kultivimin e vongolave dhe ate te freskoreve! 7. Pershkruani impjantet fikse te kultivimit te bivalveve se bashku me aspekte strukturore 8. 9. 10. 11. 12.

dhe menyren e perdorimit te tyre! Flisni per impjantet notuese te kultivimit te bivalveve, aspekte strukturore, perdorimi dhe evolucioni i tye! Flisni per monitorimin e zonave te rritjes, survejimi sanitar, mbledhjen dhe vleresimin e te dhenave te survejimit sanitar. Si behet klasifikimi i zones se prodhimit dhe trajtimi i produktit? Si realizohet depurimi i molusqeve bivalve? Pershkruani projektimi dhe ndertimin e impjanteve te depurimit, projektimi dhe ndertimi i vaskave te depurimit, enet per depurim, menaxhimi i ujit dhe shkarkimin e ujrave te perdorur!

Pyetjet e Modulit “Riprodhimi i peshqve dhe prodhimi larvar” (prof. as. Edmond Hala)

1. Flisni për shkallen e pjekurisë se gonadeve tek peshqit eshtërorë. Ne sa faza zhvillimi ndahet pjekuria seksuale? Flisni për stadet e zhvillimit te qelizave seksuale femërore. 2. Si realizohet marrja e hipofizave te krapit? Koha e marrjes se tyre, mosha me e përshtatshme e peshkut qe i duhet marre hipofiza. Procedura e konservimit te hipofizës se marre. 3. Si realizohet injektimi hormonal i riprodhuesve te krapit? Si kryhet fekondimi, çngjitja dhe fortësimi i vezëve marra? 4. Si realizohet zgjedhja e riprodhuesve të troftave për shtim? Çfarë dimorfizmi seksual ekziston midis sekseve? Mosha e përshtatshme e riprodhuesve. Sa është rendimenti optimal i vezëve për një femër trofte? 5. Flisni për inkubacionin e vezëve te troftave. Sa zgjat ky proces për troftën ylberi? Përshkruani llojet kryesore te inkubatorëve qe përdoren. 6. Flisni për ciklin riprodhues te tilapies se Nilit. Potenciali riprodhues i kësaj specie. Kanibalizmi dhe sinkronizimi i çeljeve. 7. Flisni për riprodhimin e koces. Sa zgjat periudha e lëshimit te vezëve? Si realizohet mbledhja e vezëve ne tufën e riprodhuesve. 4

8. Flisni për mbarështimin e larvave dhe te vegjëlve te koces dhe zinxhirin e tyre ushqimor. 9. Cilët janë faktorët kryesore qe ndikojnë ne zhvillimin larvor tek levreku? 10. Flisni për riprodhimin e levrekut. Sa zgjat periudha e riprodhimit? Karakteristikat e vezëve. Pyetjet e Modulit “Higjiena dhe parandalimi i semundjeve” (prof. as. Edmond Hala)

1. Si reagon organizmi ndaj gjendjes se stresit dhe ne çfarë fazash kalon ai? 2. Cilat janë pasojat e padëshirueshme te stresit ne peshqit e kultivuar? 3. Flisni për dallimin midis mbrojtjes imunitare specifike dhe asaj jo specifike. Përmendni strukturat e organizmit te peshkut përgjegjëse për secilën forme te mbrojtjes imunitare. 4. Përmendni rrugët e dhënies se vaksinave ne peshqit ne mbarështim. 5. Ne çfarë kriteresh bazohemi për te përcaktuar freskinë e peshkut për konservim? Cilët jene faktorët qe ndikojnë ne ruajtjen e freskisë se peshkut? 6. Viremia pranverore e krapit. Ndjeshmëria e llojeve. Transmetimi. Profilaksia. Shenjat klinike. 7. Flisni për sëmundjen e “gojës se kuqe”. Cilët janë llojet qe preken? Si mund ta parandalojmë? Si mund ta mjekojmë ketë patologji? 8. Flisni për sëmundjen e forunkulozes. cilët janë llojet qe preken. Si mund ta parandalojmë. Si mund ta mjekojmë ketë patologji? 9. Flisni për sëmundjen e saproleniozes. cilët janë llojet qe preken. Si mund ta parandalojmë. Si mund ta mjekojmë këtë patologji? 10. Infestimet parazitare nga krimbat e shtypur ose cestodet. Shpjegoni ciklin biologjik te parazitit Diphyllobotrium latum. 11. Shpjegoni si preket organizmi i peshkut nga sëmundja e miksosomatozes. Si parandalohet ajo? 12. Shpjegoni si preket organizmi i peshkut nga sëmundja e iktioftiriozes. Çfarë cikli biologjik ka kjo sëmundje? Si luftohet ajo?

Pyetjet e Modulit “Hyrje ne Akuakulture” (Dr. Rigers Bakiu)

1. Mbi cfare bazash behet kategorizimi i sistemeve te prodhimit ne akuakulture? 2. Cilat jane perparesite dhe dizavantazhet e sistemeve gjysem te mbyllur ne krakasim me ata te hapur? 3. Si realizohet cikli i amoniakut ne pellgjet natyore? Cilat jane menyrat e nderhyrjes per te rritur eficiencen e te tille sistemi? 4. Cili eshte ndryshimi midis biofloc based system dhe biofilter based system? Ne ciline kategori bejne pjese keto dy sisteme? 5. Si mund te kategorizohen koshat notues per nga raporti dendesi volum dhe cilat jane dallimet midis tipologjive te ndryshme? 5

6. Cili eshte dallimi midis polikultures dhe sistemeve te integruar? Jepni te pakten dy shembuj te sistemeve te integruar! 7. Ne aspektet ekonomike te kultivimit me kosha notues cilat jane kostot kryesore qe duhet te perballohen nga akuakulturisti? 8. Cilat jane speciet e kultivuara ne koshat e fermave oqeanike? Cilat jane dallimet kryesore ne termin e ndotjes nga efluentet e ndryshem midis koshave offshore dhe atyre nearshore? 9. Cilet jane tre tipet e pellgjeve? Jepni nje pershkrim te pergjithshem mbi karakteristikat e secilit prej tyre. 10. Cilat jane metodat qe perdoren per te bere ajrosjen ne pellgjet e akuakultures? 11. Pse shperthimi i menjehershem i algave ka impakte negative per akuakulturen ne pellgje dhe cilat jane karakterisitkat qe i bejne ato te demshme?

Pyetjet e Modulit “Inxhinieria e Akuakultures” (Dr. Rigers Bakiu)

1. Cilet jane perberesit kryesore ne nje ferme land based per prodhimin e rasatit dhe peshqve te rinj? 2. Cilet jane perberesit e nevojshem ne nje ferme marikulture per rritjen e te rriturve? 3. Si mund te klasifikohen njesite e prodhimit ne varesi te ekosistemit ku instalohen? Pershkruani njesine e prodhimit lagunor! 4. Pershkruani njesite e hapura dhe te mbyllura te kultivimit ne fermat detare! 5. Pershkruani nje inkubator te zakonshem me gjithe komponentet qe duhet ta karakterizojne! 6. Pershkruani nje inkubator per vezet e pelagjikeve! 7. Pershkruani komponentet kryesore qe mund te permbaj nje vaske kultivimi! 8. Cilat jane tipologjite e vaskave te kultivimit lidhur me fluksin e ujit te krijohet ne te? 9. Cilat jane tipet e pellgjeve duke u bazuar tek parimi i ndertimit te tyre? Pershkruani njerin prej tyre! 10. Cfare duhet patur parasysh ne perzgjedhjen e zones se ndertimit te pellgut? Pershkruani teknikat dhe stragjetite e ndertimit! 11. Pershkruani alternativat e mundshme qe perdoren per tendosjen e thesit te rrjetes te nje koshi detar! 12. Pershkruani ushqyesit automatik duke permendur gjithe mekanizmat e shperndarjes se ushqimit!

6