15. jarduera Ehunekoen kalkulua 1. Erantzun itzazu honako galdera hauei: a) Albistegiek telebistako programazioaren % 15 hartzen dute. Programazioa 24 ordukoa dela kontuan hartuz, zenbat ordu eskaintzen diete albistegiei?……………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………… b) Etxebizitza baten salerosketa egitean etxearen balioaren % 6 ordaindu behar da zergetan. 250.000 €ko etxea erosi nahi dut, zenbat ordaindu beharko dut zergetan?…………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………… 2. Jarraian albiste bat daukazu, baina bertan estatistika-gaiei lotutako oker bat ageri da. a) Bilatu oker hori aukera hauen artean: Ez da egia izapidetutako 10 espedienteren artetik 1 sexu bereko bikoteek sustatutakoa dela. Ezin daiteke esan 830 eskabide egindako eskabide guztien % 10,74 direnik. Guztira izapidetu den espediente kopurua jakin beharko litzateke datuak zuzenak ote diren jakiteko. Kontuan hartu beharko litzateke zenbat espediente diren gay-ek sustatutakoak, eta, zenbat diren lesbianek sustatutakoak. Azkenean, makina bat eztabaidatu ondoren, badirudi sexu bereko pertsonen arteko ezkontzek suspertuko dutela ezkontzaren instituzioa bera. Espainiako hiriburuan, esate baterako, izapidetutako 10 ezkontza espedienteen artetik bat sexu bereko pertsonek osatutako bikoteek sustatu dute. Horrenbestez, Madrilen egin diren 17.722 eskabideen artetik 830 gay eta lesbianek egin dituzte, hau da, guztira aurkeztutako eskabideen % 10,74. Iturria: Eustaten eskola web-etik ateratakoa
3. Unitateko 5. jardueran Estatistika zer eta zertarako irakurgaian irakurri zenuenez, estatistika-teknikak eremu desberdinetan aplikatzen dira eta horietako bat zientziaren eremua da. Horren adibide argia da artikulu hau. a) Hartutako laginaren arabera, zein elikagai kantitatek gainditzen zuen baimendutako pestizida muga 2009an? ………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………… b) Zein elikagaitan gainditzen da batik bat pestizidentzat baimendutako muga? ………………………………………………………………………………………………………… Pestizida-arrastoak gutxitu egin dira elikagaietan Baimendutako muga gainditzen duten pestizidaarrastoen kasuak gutxitu egin direla adierazi du Europako Batasunean elikagaien segurtasunaz arduratzen den erakundeak (EFSA). Azken txotenaren arabera, 2006an % 4,4k gainditzen zuten muga, eta 2009an, berriz, % 1,2k. EFSAren arabera, neurri batean 2008an araudian egindako aldaketari zor zaio jaitsiera hori. Txostena egiteko, 67.000 lagin aztertu dituzte, Europako Batasuneko 27 herrialdeetan eta Islandian eta Norvegian hartutako laginak. Emaitzek erakutsi dute batik bat frutetan eta barazkietan gainditzen dela pestizidentzat
baimendutako muga; bereziki mahatsean, piperretan eta alberjinietan. EFSAk ohartarazi du piperren pestizidak direla kaltegarrienak pertsonen osasunerako; hala ere, gehitu du, pestizida-arrastoak dituzten barazkiak eta frutak janda ere, inori kalte egiteko arriskua txikia dela. Beste xehetasun batzuk ere azaltzen dira txostenean; adibidez, pestiziden muga gainditzea ohikoagoa dela inportatutako elikagaietan (% 6,9) Europako Batasunekoetan baino (% 1,5); eta haragiak eta elikagai ekologikoak batez bestekotik behera daudela. Iturria: Elhuyar aldizkaria. 282 zkia. 2012ko urtarrila
4. 2010-11 ikasturtean, ESANGURA izeneko sexu aniztasunerako hezkuntza programan, euskal hezkuntza sistemako bigarren hezkuntzako 1.223 ikaslek hartu zuen parte. Programa horren baitan, ikasleek homosexualitateaz, lesbianismoaz eta homofobiak eragindako erasoez zer iritzi zuten jaso zen, galdetegi baten bitartez. 1.223 ikasleko biztanleria horretatik ateratako 522 ikasleko lagina estatistikoki tratatu ostean ondorio batzuk atera ziren. Lagina ausaz aukeratu zen. Ikerketa Inmaculada Mujikak zuzendu zuen eta ondoren argitaratu zen txostena osatzen, Aldarte, Bizigay eta Eusko Jaurlaritzako Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa sailak parte hartu zuten beste laguntzaile batzuekin batera. a) Ikerketa horri dagokion galdera batek honako emaitzak eskaini zituen. Kalkulatu erantzun bakoitzari dagokion erantzun kopurua. ………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………
Izan ditzake sexu harremanak gurpil aulkian dagoen norbaitek? Bai, noski
% 15 % 11
Bakarrik beste pertsona baten laguntzarekin
% 74 Gurpil aulkian badago, adibidez, hanka apurtu duelako, bai; elbarritua bada, ez.
5. Hona hemen 2012 ko martxoaren 16an Berria egunkariko webgunean azaldutako berri baten zati batzuk. Irakurri eta kalkulatu honako hauek: a) Urtarrilean lan bila ari zirenen artean, zenbatek ez zuen batere lan egin urtarril guztian. ………………………………………………………………………………………………………… b) Zenbat enpresaburu azaldu zen baikor, geroari begira. ………………………………………………………………………………………………………… c) Zenbatek espero zituen negozio zifrak igotzea. ………………………………………………………………………………………………………… d) Zenbatek espero zuten inbertsioak egitea. …………………………………………………………………………………………………………
berria.info 2012-03-16
Urtebetean % 7,5 igo da Ipar Euskal Herrian lan bila ari direnen kopurua Gutxieneko errenta jasotzen dutenen kopurua % 3,1 hazi da urtebetean, eta % 57 langabeak dira. Jenofa Berhokoirigoin Baiona
21.691 lagun ari ziren urtarrilean lan bila Ipar Euskal Herrian, duela urtebete baino % 7,5 gehiago. Horietarik % 68k ez zuten batere lan egin urtarril guztian. Bestalde, langabezia tasa % 8,4koa izan zen. …/ Lapurdiko, Nafarroa Behereko eta Zuberoako egoera ekonomikoaren berri eman zuen atzo Baionako Merkataritza eta Industria Ganberak (MIG). «2011ko lehen hilabeteetan ekonomia berriz azkartu zela sendi bagenuen ere, jarduera ekonomikoaren hobetze perspektibak atzeratu dizkigute mundu mailako finantzen eta bankuen arloetako nahasmenduek», Andre Garreta MIGeko presidentearen hitzetan. …/ Enpresaburu gehienak, baikor Inkesta bat egin diete 600 enpresabururi, eta haren emaitzen berri ere eman zuten atzo. Aurtengo urtarrilean, hirutik bik zioten baikorrak zirela geroari begira; % 20, haatik, kezkaturik zeuden. Hiru enpresaburutik batek uste du negozio zifra igoko dela 2012ko lehen seihilekoan; % 22k inbertsioak egitea espero dute; % 21ek, errentagarriagoak izatea, eta % 12k, langile gehiago kontratatzea. 6. Jarraian, albiste bat daukazu, baina bertan estatistika-gaiei lotutako oker bat ageri da. a) Bilatu oker hori aukera hauen artean: Tituluko datua ez dator bat albistean adierazitakoarekin Ikasle atzerritarrak ez dira iristen matrikulatutako ikasle guztien % 15,3ra Mila ikasletik 74k ez dute tituluko % 15,3 osatzen Aurreko hirurak dira zuzenak
Gaur amaitzen den ikasturtean matrikulatutako ikasleen % 15,3 atzerritarrak ziren. EFE / MADRIL Gaur amaitzen den ikasturtean matrikulatutako 6,9 milioi ikasleen artetik 529.461 atzerritarrak ziren, iaz baino % 15,3 gehiago. Etorkinen % 82,1ek ikastetxe publikoetan ikasi zuten eta % 17,9k pribatuetan, Hezkuntza eta Zientzia Ministerioak (MEC) 20052006 ikasturteari buruz emandako datuen arabera. Ikasle atzerritar gehien izan zituzten autonomía erkidegoak Madril (114.566); Kataluinia (110.388); Valentziako Erkidegoa (70.754) eta Andaluzia (60.218) izan ziren. Nagusiki Lehen Hezkuntzako (228.072 ikasle) eta Haur Hezkuntzako (93.299) ikasleak dira. Datu orokorrei erreparatuz, matrikulatutako mila ikasleko 74 ikasle atzerritarrak izan ziren, behin behineko estatistikek islatzen duten moduan. Iturria: Eustaten eskola web-etik ateratakoa
