समयसापे
सुधारमुखी
नेपालको सं वधान (
ा वत
) २०७१ माघ ८
यो म
ौदा डाउनलोड गन
bitly.com/nepalconstitution
1
सं वधान को वशेषता
यो समयसापे
, नै तकता र आ स ानमा जोड उपचार, श ा, रोजगार नपाए तपू त
सेवक सरकार ा
तपा धानम
सधै चुनेको धानम ी ीले आफै चु े यो म ी प रषद ् ले
ज समृ
ल र ३ देश मलेर ब देश देश, आ नभर ानीय नकाय
ा ९ अ
ाय, जुरीको व ा आमा वा बुबाबाट नाग रकता
भावकारी
भाव ून नव चन नय मत नै पन ावधान नव चनमा पैसाको
, सं
मशील नाग रक, क
भाषा उ
ृ तको संव
नको अ धकार
ाणकारी रा
(सं रण १.0) प न साथीह लाई यहाँ जान भ www.leadnepal.com/nepalconstitution वा डाउनलोड गन bitly.com/nepalconstitution
पूरा सं वधानको म
ौदा
हा
ो स
। पो फसबुक: fb.com/bibeksheelnepali ववेकशील नेपाली दल
क न
ु होला
: 9851149214
र
5277, च पथ-महाराजगंज, काठमाड , नेपाल ईमेल:
[email protected] वेबसाईट: leadnepal.com
ब
2
ा वत खाका समृ
,
र सुधार
ग तका आधार
3
यो सं वधान बारे ९
१
) नेपाल सरकारलाई कन नेपाल सेवक सरकार राखेको सं वधानमा ? आफू जनताको सेवक हो भ े कुरा जन त न ध/कमचारीले क हलै नभुलून्। ) उ र द
२
ण छोएकै ३
,
कन ?
देश मा
ै
,
३
)
,
जनताको मत पाएकोले ढु
४
५
संग काम गरोस् यो
) क
ो भाषा र स
।
ी चु
पाओस्
ृ तको संव
न गन अ धकार सुर
त छ
।
?
,
वगमा आधा रत समावेशीता
। जातमा होइन आ थक
कै पछ डएका वप लाई समावेश गरेको छ
।
नेछ
) कसरी बनाउनु भयो त यो ? एक पैसा प न पा र सामा जक वै
७
ा नक
मक न लई देश भ रका आमनाग रकको भावना बुझी सयौँ देशभ
,
वशेष
) ६०१ सभासदले गन नस हामीमा ई ाश , ईमा
) वकास
चा ह
।
व
।आ
ुलन र
समानता समृ
।
?
ले कसरी गनु भयो
ो दा य
,
नेपाली कानुन वद्
।
बोलेर होइन गरेर देखाउँछौँ
र ?
ापन गन
-
णाली हो जसलाई सफल पान तपाई हा ब
हा
।
ो नै तकता र महेनत
ै कालमा
?
म छ त
रतामा आधा रत छ
त वकासका ला ग यो वै ु
,
ारी दुवै छ
) कन यो सं वधान उ स
मलेर
ा काम तपाईह
णाली अनुसार चलेरै देश समृ
९
श
र पेशाकम ह
न सं वधान नै चा ह
सं वधान एउटा रा
ा नक छ
र सुधार यसको उ े
नेपाललाई एक २१ औ ं शता दी सापे
म
ो समावेशीता छ यसमा
यसले प ँ चवालालाई होइन साँ
८
ीकरणको नमुना
) देशका व वध समुदायको माग न ? हरेक समुदायसंग आ
६
े दुरगामी वके
?
ी कन
धानम
।
,
ोतले धा े बजार बाटो र पानी सबैलाई पु
छ रा
मा
ा पत गन स जलो
।
4
नेपालको सं वधान
ावना
:
भाग १
भाग २
ार
: मौ लक हक
भाग ३
: नाग रकता : रा
य प हचान
: रा
को संरचना
भाग ४
भाग ५
:
भाग ६
व
ा पका
: कायपा लका
भाग ७
भाग ८
:
ायपा लका
: रा
भाग ९
:
भाग १०
ा
नव चन आयोग
: संकटकाल
भाग ११
भाग १२
: अथ : संशोधन
भाग १३
: पूरक
भाग १४
ब
5
ावना हामी नेपाली आ
ो
त
,
वगतका आगामी पु व
त
ीय र सहनशील रही
,
ा
,
ता ग रमा र एकता संव
ेक उपल
समुदाय र
सामू हक क
योग गद
,
एक आपस बीच आ मुलुकको
,
ता र ववेक
त ज
त कृत ेवार
हरेकमा खुशी र समृ
त आ
, ,
ो भू मका नव ह गरी
ो दा य
हा सल गन उ े
नेपालको ला ग समय सापे
,
भई
ँ दै
कृ त माझ आ ाण
न गद
लाई आ
साथ गद
,
बोक
।
सुधारमुखी सं वधान जारी गदछौँ
6
भाग १ ार
. सं वधान मूल कानून : (१) यो सं वधान नेपालको मुल कानून नेछ। यो संग बाँ झने कुनै प न ऐन, अ ादेश तथा सरकारी नणयह को, बा झएको हदस , कुनै प न कानूनी वैधता रहने छै न। (२) यो सं वधानमा नै तकता योग भए मा साथक नेछ। (३) यो सं वधान सावज नक भएप छ ेक नाग रकले यसको स ान तथा पालना गनु पनछ। नेपाल
१
बा हरबाट आएका कुनै प न तथा पालना गनु पनछ
ले नेपालको
े ा धकार
भ
र
जेल यस सं वधानको स
ान
।
. सावभौमस ा : नेपालको सावभौमस ा नेपाली जनतामा न हत रहनेछ। ३. रा : नेपाल एक त , अ वभा , सावभौमस ा स , ब -भा षक, ब -साँ ृ तक एवं ब -धा मक रा ४. रा य प हचान: नेपालका रा य प हचानह कानूनले नध रण गरे बमो जम नेछ। २
।
हो
भाग २ मौ लक हक
. यस सं वधानले नाग रकलाई न मौ लक हक दान गरेको छ : (१) समानताको हक (क) कानूनको अगा ड सबै समान छन् र सबैलाई कानूनको समान सुर (ख) समानता कायम गन कुनै प न वशेष अवसर दान गन परेमा न
५
आ थक तथा शै गनुपन सकारा छै न
क पृ
भू मको आधार केलाई कम श
क वभेद बाहेक अ
पृ
त वा
वप
ा र लाभ पाउने हक छ
।
नकाय ारा नाग रकको वग वा दुबैमा परेकालाई
भू मको आधारमा कुनै प न नाग रकलाई वभेद ग रने
।
(२) जीवन, आ -स
ान र
त
ताको हक
7
(३) आधारभूत ा उपचार र श ाको हक (४) खाना, पानी, आ य, सामा जक सुर ाको हक (५) वचार, अ भ तथा सो को व वध मा मबाट स ेषण गन हक (६) गोप नयताको हक (७) आ ो त न ध रो े र त मतदान गन हक (८) स त आजन तथा सको सुर ाको हक (९) धा मक त ताको हक (१०) पेशा रो े त ता र उ चत पा र मक पाउने र स ानजनक रोजगारीको अवसरको हक (११) कानूनस त पले ा पत समूहमा सामेल ने हक (१२) संगठन बनाउन, शा पूण त रकाले संग ठत न र असहम त गन हक (१३) त पूवक हँ डडु ल र बसोबास गन हक (१४) ाय पाउने हक (क) ब ी ीकरण र कानुनी स ाहको हक (ख) कुनै लाई एउटा अपराधको ला ग एकचो ट भ ा बढी मु ा चलाउन वा सजायँ तो पाइने छै न। (ग) सबै आपरा धक मामलामा आरो पतलाई न अदालतबाट स ो छटो सावज नक परी ण ( ायधीश णाली वा जुरी णाली) बाट फैसला पाउने अ धकार छ | आरो पतलाई आफू व सा
ुत ग रएका सा
ीलाई अदालतमा उप
(घ) कुनै आरो पत
ीह लाई
त
गन अ धकार छ र सरकारी खचमा आ
त गराउने अ धकार छ
को व
एक मा
ो
।
सबुत उसको आ ै बयान भएको ख
मा उ
।
लाई दोषी ठहय इने छै न
(ङ) घटना भएको बेला वा
वमु
पाएको बेला
लाई रा
.
६
यसरी
ा
बाट
लाई उ
रदायी
।
बनाइने छै न र फे र अक सोधपुछमा उ
(च) य द आरो पतलाई
ायसंगत रहेको भए कुनै
ाइने छै न
हरासतमा लए प छ अदालतबाट सफाई पाई नद ष सा वत भएमा उ तपु त दइनेछ
मौ लक हक उपयोग गन
। ।
ममा अ को मौ लक हक हनन गन भने पाइने छै न
भाग ३ नाग रकता
. ८. ७
नेपाली आमा वा बाबुबाट ज
भएको स
नेपालको भौगो लक समाना भ
ज
कृया पूरा गरे प छ नेपाली नाग रक
ान नेपाली नाग रक
नेछन्
।
ेका नाबा लगले नेपाल सेवक सरकार ारा न द ने यो
ता
ा
कृ तकरणको
।
गनछन्
8
.
९
नाग रकता
ा
का अ
आधारह
कानूनले नध रण गरे बमो जम
।
नेछ
भाग ४
रा .
१०
रा
: स
य झ
क रंगको
ा
,
जो डएको
मा थ
भागमा बा
य प हचान
भुइँ र गाढा नीलो रंगको
ो भागमा खुप च
कोणयु
को बीचमा सो
सूयको सेतो आकार अं कत
कनारा भएको दुई
कोण अ लक त
मा आठ कोण दे खने सेतो आकार र त
भएको पर
रागत झ
ा नेपालको रा
ो
य झ
ा
।
हो
.
११
रा
: नेपालमा बो लने सबै मातृभाषाह
य भाषा
-
काम कारवाहीमा देश
.
१२
: नेपालमा
पमा रा
ले संर
का भाषा
न् र कानुनले तोके बमो जम
योग गन स कनेछ भने देवनागरी ल पमा नेपाली भाषा र अं
ापी कामकाजको मूल भाषा
प हचान
रा
च लत पर
ण तथा संव
ेजी ल पमा अँ
ेजी भाषा
।
नेछ
,
,
रागत प हचान भाषा पर
रा एवं सं
ृ तलाई रा
य प हचानको
।
न गनछ
9
भाग ५ रा
.
१३
नेपालमा ३ कुनै प न
.
१४
सबै
।
को संरचना
मुख संरचना रहने छन् जसमा ानीय नकायह
:अ
,
मश
ल
देश तथा के
बनाउने वा संशोधन गन अ धकार
।य
नेछन्
।
प अ
ल भ का
देशलाई छ
- नयम बनाउन तथा प रवतन गन पाउने अ धकार
देशलाई के
सँग नबाँ झने ग रकन कुनै प न नी त
छ
.
१५
देशको संरचना
(क)
ेक
देश अध
-
ाय
नेछन्
| 10
- सेती, कण ली-भेरी र रा ी गरी ३ अ ल रहनेछन्। देश २ मा बागमती -नारायणी, ग क र धौला गरी- लु नी गरी ३ अ ल रहनेछन्। देश ३ मा मेची-कोशी, सगरमाथा र जनकपुर गरी ३ अ ल रहनेछन्। (ग) सबै देशको आ ो नाम छा े अ न फेरबदल गन अ धकार आ-आ ै देश प रषदलाई दइएको छ। सा वकका अ ल म े बागमती अ लका काठमाडौँ, ल लतपुर तथा भ पुरलाई मलाएर छु ै काठमाडौँ - संघीय राजधानी े खडा ग रनेछ। रा को सबैभ ा मा थ ो नकाय के नेछ। (ख)
१६
. .
१७
देश १ मा महाकाली
11
भाग ६ व
ा पका
. १९. १८
नेपालको नेपाल रा
व
ा पकाका ३ तह
,
को नी त
,
- के
,
ीय प रषद्
देश प रषद् तथा अ
नयम कानुन बनाउने र नगरानी गन स
ल प रषद्
ूण अ धकार के
-
।
नेछन्
।
ीय प रषदमा न हत रहनेछ
12
२०
.
व
ा पकासंग स
प रषद् रहनेछन् भने
.
२१
के
.
ेक ३ अ
ो
देशको
के
ानीय तहमा नी त र काय
ल प रषद् मलेर कुल ३
ीय प रषदले अ धकार
प रषदले आ
२२
त काय गन मुलुकमा
ायोजनको स
ा
देश प रषद्
म सफा रस गन ९ अ
।
ापना
नेछन्
मा आधा रत भै नम ण गरेको ऐन कानून भ
ग तका ला ग नी त नम ण र काय
ल
रही
देश
।
यनको अ धकार
योग गनछन्
ीय प रषद ्
(१) सं वधानको मम अनु त न ध सभा र रा
(२) के
प कानून बनाउने सव
सभाले बनेको
ीय प रषद् रा
य मह
नेछ
श
देश र अ
,
को वषयमा छलफल गनको ला ग बोलाइनेछ य
(४) रा
सभाका (क) रा
| नयम बनाउने भ े
ता रा
सभाले
|
ा ३०
सभामा ३ जना सभाका सद
ा बढी मत
ा
नेछ
।
ेक अ
।
- संघीय राजधानी
त न ध पठाउनेछन्
ह को पदाव ध ६ वषको
गन उ
ल तथा काठमाडौँ
। तर प हलो
नेछ
,
ेदवार ६ वषको ला ग दो
ो
ने उ
नव चनको हकमा भने सबै
ेदवार ४ वषको ला ग तथा ते
।
ो
ेदवार २ वषको ला ग चु ननेछन्
(ग) रा (घ) रा
सभाको एक तहाई सद
।
को नव चन
ेक २ वषमा ग रनेछ
सभाको प हलो बाहेक हरेक नव चनमा
तशत भ
ा बढी मत हा सल गन नसकेको ख
नव चन गरी सो नव चनमा अ धक मत
(५)
,
सभाको कुल सं
(ख) रा ने उ
तजुमा गनछ
प कुनै वषयमा
त न ध चयन
े ले रा
भ
नेछ
ल प रषदमा कुन प रषदले कुन वषयमा ऐन
ापना भएको ३ म हना भ
ीय प रषदलाई दइएको छ जुन
।
मतदान गनु परेमा दुवै सभामा छु ा छु ै मतदान
(३)
नेपालको के
त न ध सभाका
थम चरणमा कुनै प न उ
मा अ धकतम मत
ाउने उ
ेदवारले ५०
ाउने २ उ
:
ेदवारबीच पुन
।
ेदवार नै ६ वषको ला ग चु ननेछन्
त न ध चयन
(क) त न ध सभाको कुल सं ा १५० नेछ। (ख) देशभरको कुल जनसं ालाई लगभग बराबर ने गरी १०० ख (अ ल र संघीय राजधानी े भ पन गरी) मा वभा जत गरी नव चनबाट ेक ख मा सव धक मत ा गन उ ेदवार त न ध सभाका सद ने छन्। यसरी १०० जना छा ननेछन्। (ग) बाँक ५० त न ध समानुपा तक नव चन णाली अनु प राजनी तक दललाई मतदान गरी, नव चनमा हा सल मतको आधारमा सो दलले नव चन आयोगमा नव चन अगा ड पठाएको ाथ मकता सुची स हतको नामावली अनुसार छनौट ग रएका उ नेछन्
(घ) (६) (७) के ा पत
(८) रा प र
त न ध सभाका सद
धानम
न पाउनेछैनन्
ह
कया शु
।
नेछ
नेछ र सो सभाबाट पा रत भएको कानूनलाई रा पमा
ा पत
आ ै कायकालमा कायपा लका वा
।
नेछ
ायपा लकाको कुनै प न पदमा
।
ानी तथा खचको अ
ण गराउने काम के
(९) के
ह को पदाव ध ४ वषको
ीले प न पा रत गरेप छ कानूनको
ीय प रषदका सद
को आ
त न ध सभाको सद
|
त न ध सभाबाट कानून बनाउने
सभा तथा
ेदवार
म खाता आ थक वषको अ
ीय प रषदले गनछ
मा लेखापरी
ण बोडबाट लेखा
।
ीय प रषदले काय संचालनको ला ग आ
ा सद
ह बाट पदा धकारीह
छा
।
स ेछ
13
(१०) के अमय
ीय प रषदले अनुशासन तथा मय दा कायम रा खरा
दत आचरणको ला ग सद
(११) कुनै सद व
ह लाई द
ीमा सद
ापना गन स े छ तथा
।
त प न गन स े छ
,
लाई सभाबाट न
ा पकाको क
नयमह
ाशन गन सं वधानमा कतै उ
ह ले संक
,
ेख नभएको अव
ाव पा रत गराउन पनछ
ामा
।
(१२) के ीय प रषदमा आईपरेका र ान भन चा हएको कानुन बनाउनेछ। (१३) सदन च लराखेको बेला के ीय प रषदका कुनै सद लाई देश ोह वा संघीन फौजदारी अपराधमा बाहेक गर ार ग रने छै न | य द सदन शु न अगा ड कसैको गर ारी भएमा सभाको माग बमो जम सदन चालू ने अव ध भ र छो डनेछ। (१४) के ीय प रषदका सद ह ले सदन भ गरेका अ भ तथा हालेका मतह लाई लएर सदन बा हर कानुनी पमा उ रदायी बनाइने छै न। (१५) सदनमा यामा जानको ला ग क ीमा ब मतको सद ह को उप त वा कारी नेछ य प त न धको भावका रताका ला ग व ासनीय संचार मा मको योग ारा “दूर उप त “को नयम बनाइनेछ। (१६) सबै मु ाह , सं वधानमा अ उ ेख नभएको अव ामा, उप त सद ह को ब मतबाट नणय ग रनेछ। बराबर भएको अव ामा सभाका अ ले आ ो समेत मत योग ग र नणय सुनाउनेछन्। (१७) के ीय प रषदले नाग रकता, सुर ा, वैदे शक मा मला, र ा, अ ागमन, वैदे शक आयात नय त, भ ार, यु , स , स झौता ज ा रा य मा मलामा सरोकार रा े नयम, कानून र नी त नम ण गन छ। (१८) अ र य स पा रत गन हकमा के ीय प रष को स ूण सद को २/३ मत आव क पनछ | (१९) सभा भ ने वचार वमश र नी त नणय सावज नक ग रनेछ र यसको काय व ध कानूनले नध रण ग रनेछ। (२०) कुनै वधेयक पा रत गराउन न याह पालना ग रनेछ : क) के ीय प रषदको ब मतले पा रत गरी धानम ीले ीकृत गरेको अव ामा रा ा ले वधेयकलाई कानून बनाउनेछन्। ख) के ीय प रषदले कुनै वधेयक पा रत ग रसकेको अव ामा य द धानम ीले नणय उ
ाउँछन् भने के
सकेको ख
) के
ग
मा उ
ीय प रषदले
वधेयक पा रत भई रा
ीय प रषदले पा रत गरेको वधेयक
ुत गन नसकेको ख
(२१) के
बढी
ूण काय
प न
ा
गनछन्
धानम
।
ीले कुनै नणय
।
ा
ले कानूनमा प रणत गनछन् ान गरी
ीकरणको ला ग
क पन नयम कानून के
ीय प रषदले बनाउनेछ र
नव चन आयोगलाई दनेछ
।
ाकृ तक वा रा
य वप
(भदौ र फागुन म हनामा) ब
सभा कुनैको प न ब मत सद
,
।
े छ
बाहेकको अव
ामा २ दन भ
रा
ान गरेमा वा
ा
ले आ
ले ल खत नवेदन दएमा आक
,
ाचार अ
यार दु पयोग लेखा पारद शतालाई
,
यार दु पयोग अनुस
आयोगह को नम ण गरी
.
गरेको १५ दन भ
ता
।
े
सभाले देशमा
मातहातमा अ
२३
ालनको ला ग आव
ीय प रषद् वषमा २ पटक
त न ध सभा र रा
(२५) रा
ले कानूनको मा
वधेयकलाई रा
ीय प रषदको सदन चलेको बेला
गन ग रने छै न
(२४) के
ा
ह को दुई तहाई समथन जुटाउन
।
(२२) राजनी तक दलको स (२३) के
मा उ
ा
त सद
ीय प रषदले कायपा लकाले गरेका काम कारवाहीको अनुस
सदनमा बोलाउन स े छ
यसको स
समा फे र उप
ान आयोग
महालेखापरी
क बैठक ब
ानमा राखी रा
कको काय लय तथा अ
ा
आव
ा
ेछ
।
को क
।
सको
त
प रचालनको ला ग चा हने कानून बनाउनेछ
देश भ को
व
ा पका हो जुन एक सदना
देश प रषद ्
(१)
देश प रषद् सो
क
।
नेछ
14
(२) (३)
देश प रष ले सो देश प रषद्
देश भ को
म
(क)
त नव चन
:
जनसं
णालीबाट आउनेछ
योगबाट
नव चनमा वजयी १ उ
े लाई
ेक
।
कम
ेदवार आ
बनाइनेछ जसमा
ो अ
ल प रषद्
नेछन्
देशमा समानुपा तक मतदान
मानी राजनी तक दलले नव चन आयोगमा उ अनु प छा नएर आउनेछन्
े
।
देश प रषद् दुवैको सद
(ख) समानुपा तक:
, जसको सं
ेदवारको
ा
नव
णालीबाट
ा
कुल मतलाई आधार
ाथ मकता तोक चत
ने सं
ुत नामावली
ाको आधा वा आधा भ
ा
नेछ
,
,
,
देश प रषदले नाग रकता वैदे शक मा मला र ो
े
बनाउन स े छ
(५)
ेक नव चन
ाका आधारमा लगभग २ बराबर भागमा वभाजन गरी २०० नव चन
तथा
बाहेक आ
:
त न ध सभाको नव चनको ला ग बनाइएका
वा लग मता धकारको
(४)
।
ानीय नकायको संरचना प न बनाउनेछन्
भ
,
सरोकार रा
। बां झएको ख
ा अ
,
, के नेछ |
े नयम कानून र नी त
मा उ
ऐन कानून र
देश प रषदले प न कुनै नी त आव
क परेको ख
,
ागमन वैदे शक आयात नय त भ ले
मा के
ार र यु
ा पत गरेको कानुनसँग नबां झने गरी
ीय प रष लाई सो को ला ग सफा रस
।
गन स े छ
.
२४
अ
ल प रषद ्
(१) अ
ल प रषद् भनेको
हो जसमा आव रा
देश प रषदको बैठक संचालन नभएको बखत संचालन
,
क परेमा रा
सभा
ह ले छलफल र म
।
ल प रषदमा
अ धकार रह
(३) अ
देश प रषद् र के
ल प रषदले के
(४) अ
ीय प रष लाई नी त र काय
म नम णमा सफा रश दने
।
नयम बनाउनेछ जुन
र
देशसँग नबाँ झने गरी
ल प रषदले के
देश प रषदले दएको अ धकार
े
भ
रही नी त
।
देश प रषदबाट पा रत
नुपनछ
ीय प रषद् तथा
भावका रता अनुगमन गनछ र
.
देश प रषदका सद
स े छन्
(२) अ
२५
त न ध सभा र
ने नयमन गन नकाय
देश प रषदले नम ण गरेका नी त तथा नयम कानूनको
देश प रषदलाई सो को
ब
ु
तको जानकारी गराउने छ
।
नकाय
ानीय
(१)
देश प रषदले अ
ल भ
ा मु नका
ानीय नकाय गठन र सो स
ी आव
क नयम कानून
।
नम ण गन स े छ
(२) ानीय (३) कानूनले
नकाय गठन गद नध रण गरेको
सो पदमा
(४)
ानीय नकायलाई अ
(५) कुनै
.
ापन र
ाकृ तक आ
ानीय नकायका स
नभरतामा आधा रत
ूण पदा धकारीह
न आव
ानीय नाग रक
क छ
|
नु पनछ र
नव चन ारा चु ननेछन् ल र
शासन
देश प रष
त जवाफदेही रही कानून बमो जम आ
ापन गन तथा आ ै
ानीय नकायलाई मा
उपयु
ो स
,
त
।
नयम लागू गराउन स े अ धकार छ
कुनै वशेष कानून उ
ानीय नकाय
े को मतदाताह
म
।
ब मतले सहम त नजनाए स
२६
व
।
उनीह
कामकाज तथा
ोत
लागू गराइने छै न
नव चन
(१) कुराह
(२)
नव चन
े
, मतदान
या तथा
कानूनले नध रण गरे बमो जम व
ा पकाका सद
ह
व नेछ
ा पकाका सद
।
नेपाली नाग रक
ह को चयन
याको ला ग चा हने अ
।
नेछन्
15
े
(३) .
२७
व
ा पकामा नव
चत
न चा हने अ
मुख लगायत अ
(२) रा
।
कानूनले नध रण गरे बमो जम
देश मु
नेछ
महा भयोग
सं वधानमा उ
ी व
ाव स
ायधीश लगायत अ
,
ा
ायधीशह
धान म
,
ी
, संवैधा नक अंगका
।
ुत गन स े छ
नकाय बनाई महा भयोग अदालत गठन गन स े छ जसले हटाउन माग ग रएका
।उ
ह को क
म
ाचारको आरोप लागेका रा
ह लाई महा भयोग लगाई पद
बहस चलाउनेछ
छु ै सभाका सद
(३)
आयु
सभाले ५ सद व
.
ताह
महा भयोग
(१) के ीय प रषदले पदीय दु पयोग तथा उप- धानम ी, सव अदालतका धान
२८
यो
महा भयोग अदालतले दोषी पाएको अव
ीमा दुई तहाई मतले उ महा भयोगको ला ग
ी
ावधानसंग म
ेख नग रएका
ो जु
पदा धकारीलाई पद
ामा के
ूत गन स े छ
देश प रष ले यस सं वधानमा उ ो
ावधानमा नणय गन के
ने गरी आफैले
ीय प रषदका छु ा
।
े खत अ
।
या नध रण गन स े छ
।
ीय प रष लाई पूण अ धकार छ
16
भाग ७ कायपा लका
. ३०. ३१. २९
रा
को कायकारी अ धकार कायपा लका अथ त् नेपालको
धानम
‘नेपाल सेवक सरकार ‘ को नामबाट संचालन नेछ। धानम ी तथा उप धानम ीको चयन (१) उ े ारको यो ता: (क) नेपाली नाग रक जो क ीमा १८ वष नेपालमै ायी बसोबास गरेको (ख) सं वधानको मौ लक समानता हकको स ा लाई आ सात् गद उ स
ूण
शास नक कायह
फरक लगका नाग रक मली नव चन आयोगमा संयु ाशी
.
३२
ने गरी सो पदको ला ग
ीको काम कत
धानम
ीको सहयोगीको भू मका नव ह गनु
,
,
गनु
नयाँ
धानम
रा
सभाको अ
। बहालवाला
धानम नव चन धानम
ीको शपथ
े खत यो
ी वा उप
-
ता
धानम
ा
२
ीको
।
ेदवारी दन स े छन्
े
, मतदान
ा
तमा नजले गन काय
सभामा कुनै नव चन
ँ दा दुवै प
।
ीले आ
धानम
ीको पदाव ध स कनु पूव १ दे ख २ म हनाको बीचमा
।
ो पदाव ध नसकु जेल काय ग ररहनेछन्
बाट आम नाग रकको उप
या तथा नव चन
ीको काय लयलाई म
ीको अनुप
ामा नण यक मत हा नु
धानम
हण रा
धानम
को भू मका नभाउनु र रा
ी पदको चुनाव बहालवाला
ग रस ु पनछ
. ३५. ३६.
उ
धानम
।
र अ धकार
बीच बराबर भएको अव
३४
ने नव चनमा
धानम
सुचा
.
पमा
नु पनछ
(२) देशभ र सो पदका ला ग ने चुनावमा मतदाताले हालेको कुल सदर मतको ५० तशत भ ा बढी मत ा गन धानम ी र उप- धान म ीको संयु टोली चयन नेछन् | (३) य द थम चरणमा कुनै प न संयु टोलीले ५० तशत भ ा बढी मत हा सल गन नसकेमा अ धकतम मत ाउने २ टोली बीच पुन: नव चन नेछ | सो नव चनमा अ धक मत ाउने धानम ी र उप- धान म ीको संयु टोली नव चत नेछन् । (४) मतप मा धान म ी र उप- धानम ीको ला ग एकै चुनाव च नेछ | (५) नजह को पदाव ध ४ वषको नेछ | नजह नै पुन: नव चत भएमा थप १ कायकालका ला ग मा सो पदका ला ग यो नेछन् । काम, कत र अ धकार (१) धानम ीको काम, कत र अ धकार के ीय सरकारको नेतृ लनु, म ीप रषद् गठन गरी रा को नय मत शासन संचालनको नेतृ लनु, संवैधा नक नकाय तथा राजदूत नयु का ला ग के ीय प रषदमा सफा रस गनु, म ीप रषद् माफत मुलुकलाई आव क वधयेक के ीय प रषदमा ुत गनु, तथा कानूनले नध रण गरे बमो जमका अ काम, कत तथा अ धकारह पालना गनु (२) उप-
३३
।
ीमा न हत रहनेछ
याका अ
कुराह
ीप रषद् भ ननेछ र यसको नयु
।
तमा गनछन्
कानूनले तोके बमो जम यस
कार
नेछ
-
।
नेछ
17
(१) (२) (३)
धानम
ीले आ
ो म
धानम
ीको म
ीप रषद् सद
धानम
ीलाई आव
नयाँ सद
.
३७
म
थ
उपर आ आ
.
ो म
ह को सं
ा कानूनले तोके बमो जम
मा आ
ा म
ीह
नेछ
।
हटाउने वा फेर बदल गन अ धकार छ
ीय प रषदमा आ
पाउनेछन् साथै के
ो उप
त जनाएर कुनै वधेयक
ीय प रषदले बोलाएको बेला उप
।
ो धारणा रा
।
सभाबाट अनुमोदन गराइनु पनछ
।
। तर
ुत गन र वधेयक
त भई स
त वषयमा
ु वा जवाफ दनुपनछ
शास नक काय स हत म
३८
गनछन् जो रा
सभाबाट अनुमोदन गराउनु पनछ
ले के
रा
यं नयु
क परेको ख
ु परेमा रा
ी प रषदका सद
ीप रषद्
ी प रषदले न
ज
ेवारीह
प न वहन गनछन्
:
(१) आ थक नी त तजुमा एवं काय यन गनु, (२) देशको ोतलाई समु चत वकासमा लगाउनु, (३) नजामती शासनलाई चु पमा संचालन गनु, (४) आ थक वषको बजेट बनाई के ीय प रषद् सम बैशाख १ गते वा कानूनले तोकेको वैक क मतीस अनुमोदनको ला ग ुत गनु, (५) वैदे शक स , सीमा सुर ा व ा, र ा, व ीय तथा मु ा, बा लगानी तथा न ेप, श ा, ा , के ीय हरी, भ ार तथा सामानको प रवहन, नाग रकता, मानव अ धकारको ाभू त , आ वास , राहदानी,जनगणना संग स त नी त काय यन गनु, (६) के ीय प रषदको सदन नचलेको बेलामा र संवैधा नक तथा शास नक ानमा अ ायी पदह ला ग तथा रा
. ४०.
धानम
३९
य द
संचालनका ला ग अ
ीको म जुरी वना कुनै प न म
त न ध सभाका ब मत सद
का
ादेश जारी गनु ीप रषदको कुनै सद
ले कुनै म
ी व
अ व
।
लाई हरासतमा लन पाइने छै न ासको
ाव पा रत गछन् भने उ
।
म
ीले
राजीनामा दनेछन्
.
४१
:
धानम
राजीनामा
राजीनामालाई
.
४२
ीले आ
कृ त
ो पदबाट राजीनामा प
दान नगरेस
बहालवाला
रा
ा
धानम
। रा
लाई बुझाउने छन् ीले आ
र ता (१) कुनै कारणवश धानम ीको पद र भएको अव ामा बाँक - धानम ीले धानम ीको ज ेवारी हण गनछन्। (२) कुनै कारणवश उप - धानम ीको पद र भएको अव ामा
ो काय लय छा
ा
ले
।
पाउने छै नन्
पद
सफा रस गनछन् जसलाई
(३) य द एकै समयमा नभएस
को ला ग
धानम
रहेको कायकालको ला ग उप
धानम
ीले सो पदको ला ग उपयु
।
त न ध सभाले ब मतबाट अनुमोदन गनछ
ी तथा उप
-
धानम
ीको पद र
भने नयाँ
त न ध सभाले बनाएको नयमबाट चु नएको
धानम
ीको चुनाव
ले कायम मुकायम
धानम
ीको
।
भू मका नव ह गनछन्
(४) कुनै म
ीको पद र
भएको अव
सभाबाट अनुमोदन गराइनु पनछ
.
ेक
४३
-
उप
देशको कायपा लका
धानम
ीको संयु
ामा
धानम
ीले अक म
। मुख मु
म
टोलीको नव चन
-
ी र उप मु
म
कया सरह नै
ी नयु
गनछन् जसलाई
ी चु े त रका के नेछ तर
मा
धानम
त न ध
ी र
देश भ का नाग रकले मा
स
।
नव चनमा मतदान गन पाउनेछन्
.
४४
: नव
पुन यो
. ४६.
चत भएको ख
मा मु
म
ी थप १ कायकालका ला ग मा
सो पदका ला ग
।
देश भ म
ी र उपमु
नेछन्
देशको कायपा लकाको काय
४५
म
ीले अ
रहेका ल म
ेक अ ी नयु
धकार तथा अ
ावधानह
लको काम कायवाही चु गन स े छन् जसलाई
।
देश प रषदले तो े छ
पमा संचालन गनको न
देशका मु
।
देश प रषदबाट ब मतले पा रत गनुपनछ
18
४७
४८
.
.
४९
.
संघीय राजधानी त रका के
मा
राजधानी
े
: नव
पुन
े को कायपा लका धानम
ी र उप
-
मुख राजधानीम
धानम
भ का नाग रकले मा
चत भएको ख
ीको संयु
-
ी र उप राजधानीम
टोलीको नव चन
ी
नेछन जसलाई चु े
कया सरह नै
नेछ तर संघीय
।
स नव चनमा मतदान गन पाउनेछन्
मा राजधानीम
-
ी र उप राजधानीम
ी थप १ कायकालका ला ग मा
।
ला ग यो
नेछन्
राजधानी म
ी र काय लयको काय
धकार तथा अ
ावधानह
के
ीय प रषदले तो े छ
सो पदका
।
19
भाग ८ ायपा लका
. ५१. ५२. ५३. ५०
नेपाल रा
को
ा यक अ धकार सव
।
अदालतमा न हत रहनेछ
,
,
सव
अदालतलाई कुनै प न कानून
नणय
सव
अदालत र यस अ
ूण अदालत तथा
सव
अदालतले रा
गतका स
नयमावली र सं वधानको
,
,
,
.
ेक
५४
देशमा रहने गरी के
ायालयको सव गनछ
.
५५
अ धकार आफू अ गनछ
.
५६
हरेक के
५७
.
.
५८
सव
अदालतको काय गनछ
अदालंतले
ी मु ाह
ा यक काय स
ादन
,
ायसंगत तट
गतका अदालतह लाई दन स े छ
ा यक कायस
ीय प रष लाई
।
र
।
म अ धकार छ
।
रहनेछन्
,
ादे शक वषय कानुन
हेनछ
। संघीय अदालतको
। देशमा
।
अ
त
,
ीय प रषदले ३ संघीय अदालत बनाउनेछ जसले
।
सव
ा गन अ
ा यक नकाय पूण
य सरोकारको वषय संघीय अदालतको वषय
बाँ झएको वषय संवैधा नक हकका वषय स
ा
देश अ
े ा धकार के
, पारदश
र चु
। यसको काय वधी सव ,
ादनको ला ग अदालतको तह सं
ा र
गतका
ीय प रष ले नध रण
‘
’
बनाउन जुरी को
योग गन
अदालतले तयार
े ा धकार तजुमा गन अ धकार
नेछ
अदालतको
ायाधीश
(१) सबै ायाधीशह नेपाली नाग रक नपनछ। (२) ायाधीशको यो ता कानूनले नध रण गरे बमो जम नेछ। (३) सव अदालतमा धान ायधीश तथा कानूनले नध रण गरे बमो जमको सं ामा ायधीशह नयु नेछन्। (४) सव अदालतमा कुनै प न ायधीशको पद र नु ३ म हना अगा ड वा बहालवाला ायधीशको मृ ु भए, पद ाग गरे वा महा भयोग लगाई बख ग रए , धानम ीले सो पदमा नयु का ला ग उपयु को नाम रा सभामा ाव गनछन् जसलाई सो सभाका २/३ सद ह ले अनुमोदन गरे प ात् रा ा ले धान ायधीश र सव अदालत तथा सो मातहतका ायधीश नयु गनछन्। (५) सव अदालतका ायाधीशह को पदाव ध १० वषको नेछ र पदाव ध भ राजीनामा दएमा, महा भयोगको दोषी पाइएमा वा मृ ु भएमा मा ै सो पद र रहनेछ। (६) कानूनले अवकाशको ला ग तोकेको उमेर नपुगेस पुन: नयु को ावधान रहनेछ। सव तथा सो मातहतका अदालतका पेशीह ले पालना गनुपन याह कानूनले नध रण गनछ। य द कसैलाई फैसलासँग स
ु
छै न भने कानूनले नद शत गरेको मा थ
ो अदालतमा अ पल गन पाउने
।
अ धकार छ
.
५९
कुनै प न असाधारण अदालत खडा ग रने छै न तर आव
क परेको ख
।
मा यु
तथा सै
अपराधको ला ग
कानूनले दए अनुसार सै नक अदालत गठन ग रनेछ
.
६०
कायपा लकाको कुनै नकायलाई अ
म
।
ा यक अ धकार दइने छै न
20
भाग ९ रा
ा
६१
. .
६२
नेपालमा रा
ा
अ धकार रा
ा
रा
ताका आधारह
(४) उ
(५)
नेछन्
।उ
ा
नेछन् ा
. ६५.
: मतदान
ेदवारले रा
को पदाव ध ४ वषको
सो पदका ला ग यो
६४
उ
।
नु पनछ
। लाई रा
। (३) अ
ा
को
|
ेदवारले ५०
ेदवार बीच पुन
ायी बसोबास गरेको
ले ल खत नवेदन ारा कुनै एक
पमा सफा रस गन स े छन्
ाउने २ उ
(६) रा .
ीमा १८ वष नेपालमै
ीमा ३० सद
। य द कुनै उ
चत
मत
६३
गरी क
।
नेछ
त न ध सभामा नव चन भई मतको ५०
नव
रा
ीय प रषदबाट
कानूनले नध रण गनछ
त न ध सभाका क ेदवारको
काउ फुकाउने स मत कायकारी
नेछ
(१) रा ा को चयन के (२) नेपाली नाग रकता ा यो
पमा रहनेछन्
।
संग
चयन
ा
। मुलुकमा बाधा अ
आलंका रक
तशत भ
ा बढी मत
गरेमा सो उ
तशत मत हा सल गन नसकेको ख नेछ र खसेको मतको ५०
सभाबाट प न अनुमोदन
। पुन:
नेछ
ा
नव
ा
चत भएको ख
तशत भ
ेदवार रा
मा त ा बढी
ा
मा
ाल अ धकतम ाउने उ
ेदवार
।
गनु पनछ
मा थप १ कायकालका ला ग मा
नेछन्
, कत र अ धकार
काम
(१) रा ा सं वधानका संर क नेछन्। (२) नजले रा सभा र त न ध सभाको बैठक शु र अ गनछन्। (३) यु र रा य वपदमा धानम ीको आ हमा सेना प रचालानको ीकृ त दनेछन्। (४) वदेशी नयोगमा राजदूत नयु गन ीकृ त दनेछन्। (५) वदेशी त न धको ओहोदाको माण प ीकार गनछन्। (६) म ीप रष ले सफा रस गरी के ीय प रषदले अनुमोदन गरेको ख मा संकटकाल घोषणा गनछन्। (७) नव चत धान म ी र उप- धानम ीको शपथ गराउनेछन् र नजले रा जनामा दएमा सो ीकृत गन छन्। (८) के ीय प रष ले अनुमोदन गरे बमो जम ायाधीशह , नव चन आयु ह र संवैधा नक पद बहाल गनह को नयु । (९) सं वधान, कानून, धानम ीको नणय तथा स ह को संशोधनलाई मा ता दान गनछन्। (१०) साधारण तथा वशेष आम माफ को ीकृ त दान गनछन्। (११) स ान दान गनछन्। रा ा नेपाली सेनाको मानाथ परमा धप त नेछन्। रा
ा
ले रा
काय लयह
य सुर
ा तथा एकताको वषयमा
ापना गन रा
ान दनेछन् जुन कायको ला ग आव
क
।
सभाको सफा रस चा हनेछ
21
.
६६
रा
ा
तथा रा
ा
भवन मातहतका नकायह ले
एकताको वषयमा परामश ६७
.
कुनै कारणवश मुलुक रा धान
क परेको ख
मा रा
य
।
ा
ने ब
ीलाई आव
दान गनछ
व हन अव
ायधीश कानुनले तोके स
कायभार समा
धानम
ामा पुगेमा वा रा
ा
को ला ग सो पदमा कायकारी
कै उनी सव
अदालतको पदमा पुन
असमथ भएमा सव पमा कायभार
: बहाल
अदालतका
हण गन छन्
|
।
नेछन्
भाग १० नव चन आयोग
.
६८
मुख नव चन आयु सद
.
६९
रा
ह को यो ा
ले
आयु
.
७०
ह
.
काय
(१)
धानम
ह
ीको
ावमा के
: धकार
नयु
,
ी
(२) उ ेदवारह (३) नव चन े
.
।
नव चन आयोगका
नेछ
ीय प रषदको अनुमोदनमा
तथा अ को स
व
आयु
ह को पदाव ध ६ वषको
ावना रहनेछ
मुख नव चन आयु
तथा अ
ा पकाका सद
ह
को यो
तथा रा
का अ ण गनछ
ता कानून अनुसार रहे या नरहेको परी
ह को सं
।उ
ा तथा सीमा तो े छ
उठाउन पाइने छै न
।
नेछ र आ
ो उमेर पुगेर नवृ
।
भयर हत वातावारणमा चुनाव संचालन तथा सुपरीवे
७२
नेछ
गनछन्
पुन
अदालतमा
।
रहने गरी नव चन आयोग गठन
।
नयु
धानम
आयु
ता कानूनले नध रण गरे बमो जम
मुख नव चन आयु नभएस
७१
तथा अ
नकायका पदा धकारीह को न
। ण गनछ
नणय व
तथा
।
सव
अदालत बाहेक अ
(४) राजनी तक दल दत गन र तनको पारद शता र आ थक नयमको पालना गन नद शत गनछ। (५) राजनी तक दलको आ ानी र खचको ववरण ेक ३-३ म हनामा लई लेखा परी ण प छ सावज नक गनछ। (६) नव चनमा भाग लदा धनले सृजना गन स े असमान त ध लाई ानमा राखी सको भावलाई ून रा कानून बनाई बनाउन के ीय प रषदमा सफा रश गन छ पालना गराउनेछ। (७) दलको याकलाप कानून वप रत दे खएमा माणस हत सो दल व कारवाहीका ला ग सव अदालतमा पेश गन छ। (८) यस सं वधानसंग आधा रत रही नव चन आयोगका अ कत ह कानूनले नध रण गरे बमो जम नेछ। जन त न धको नव चन (१) जन त न धको नव चनको मा म वा लग मता धकार णाली नेछ जसमा धानम ी र उप- धानम ीको नव चनमा बाहेक जात, लग, आ ा, धन वा सामा जक त ाको आधारमा कुनै प न हदब ी नध रण ग रने छै न। 22
(२)
कोही मतदाता प न कसै
.
७३
। आफूले खसालेको मतलाई
घन ग रनेछैन
ेक नव चनमा मतप को गोप नयताको उ
।
त जवाफदेही
लएर
नु पन छै न
(३) ेक नाग रकलाई व धको सहयोगमा संसारको कुनै प न ानबाट मतदान गन पाउने अ धकार छ। (४) मतदान गन आव क ूनतम उमेरको हदब ी कानूनले ा ा गनछ। (५) नव चत जन त न ध नेपाल र नेपाली नाग रक त ज ेवार र जवाफदेही नेछन्। (६) नव चन आयोगले नय मत समयमा नव चन गराउनु पनछ। पद र ता : मुख नव चन आयु को पद र भएमा अक मुख आयु को नयु नभएस का ला ग त
ालीन नव चन आयु
: कायम मुकायम
त
ह म
े आयोगमा रही सेवा गरेको काय व धको व र
मुख नव चन आयु
ताको आधारमा
।
नयु
नेछन्
भाग ११ संकटकाल
.
७४
धानम
ीले संकटकालको कारण र अव ध खुलाएर गरेको
सफा रसको आधारमा रा
।
ा
ले
संकटकालको घोषणा गन स े छन्
.
७५
न
अव
सावभौमस
ामा
ता संकटमा परेमा
वा अ
कारणले रा
,
. ७७.
ीले संकटकाल घोषणा गन रा
ा र अख
महामारी ७६
धानम
, कुनै
को शा
तथा
ा भ
धानम
ब मतले पा रत नभएमा संकटकाल
.
सव
: खारेज
त
.
नेछ
सो
ा
त गन स कनेछ
ाव के
ाव के
ीय प रषदमा पेश गनु
/
ीय प रष को दुवै सभाबाट २ ३
द
नाग रकको मौ लक हक हनन भएको मु ा वा
।
संकटकालको अव धभर नाग रकको मौ लक हकमा कुनै ब अ धकार नल
ी
।
अदालतलाई संकटकालको अव ध भर सं वधान
रटमा सुनुवाई गरी नणय दने अ धकार छ ७९
व
ीले सो स
, अथत ब ेमा। न स े छ।
आइपरेमा
संकटकाल बढीमा घोषणा भएको म तबाट १८० दनका ला ग लागू संकटकाल घोषणा भएको ७२ घ
: मुलुकको धराशायी भएमा,
लाई सफा रस गन स े छन्
ाकृ तक वप
पनछ र संकटकाल लागेको म तले बढीमा १४ दन भ
७८
ा
ज े न ने गरी आव
क परेको ख
मा अ
।
23
भाग १२ अथ
. ८१. ८२. ८३. ८०
रा
को अथको
कानूनले
ा
योग के ा नगरेस
बजेट घाटा न ने गरी रा
ीय प रषद् र
देशको अथको
योग
देश प रषदसँग न हत छ
कुनै करलाई प रमाजन वा करको नयाँ य ढु कुटीको
योग ग रनेछ
।
।
कार लागू गराउन पाइने छै न
।
वा षक बजेट
(१)
धानम
ीले
ेक चै
म हनामा बैशाख दे ख आ थक वष सु
आफूले तयार गरेको वा षक बजेट
(२) बजेटमा आउन स व
ा पकाले आर
े अ
ीकृ तको ला ग पेश गनुपनछ र बैशाख १ भ
ा शत कमीलाई म
त कोषको अ
ने गरी के
नजर गरी
धानम
ीको ज
ीय प रषद् सम पा रत गराइस ु पनछ ेवारीमा खच
।
ने गरी
।
यारी दन स े छ
24
भाग १३ संशोधन
८४
.
यस सं वधानको संशोधन सं वधान संशोधन
.
८५
प रष ले सोही
.
ीय प रषद् र सबै
देश प रषदले दुई तहाई ब मतले पा रत गरेमा
।
नेछ
ज टल मु ामा नणय लनु वा संशोधन गनु परेमा जनमत सं नाग रकमा सुर
८६
ावमा के
त रहनेछ भने सो सं
हमा ब मत नाग रकले संशोधन
ाव अनु प संशोधन गनछ
कुनै वषयमा जनमत सं
ह गन परेमा
-
ह ारा नाग रक अ भमत जाहेर गन हक
धानम
ावमा समथन जनाए के
।
ीय
ीले सो को
प रषदको दुबै सभाबाट छु ा छु ै ब मतले पा रत गरेमा रा
ाव के ा
ीय प रषदमा
ले जनमत सं
हको आ
। के
ुत गनछन्
ीय
।
ान गन स े छन्
25
भाग १४ पूरक
८७
.
यो सं वधान जारी भएको म तले ६ म हना भ भ
. ८९. ८८
धानम
ी र उप
-
धानम
ब
रा
ीको प न नव चन
के
ीय प रषदको प हलो बैठकले एक म हना भ
के
ीय प रषदको
प रषदको काय
थम बैठक बसेको े
सभा र
त न ध सभाको चुनाव
।
। सोही समय
नेछ रा
ा
।
को चयन गनछ
,
म तले ६ म हना भ
तय गरी कानून तजुमा गरी के
नेछ
देश सरकार
देश प रषद् र अ
ीय प रषदको ब मत सद
ल
बाट अनुमोदन ग रस ु
।
पनछ ९०
.
सो कानून अनुमोदन भएको १२ म हना भ व
ापन गरी सो भएको ६ म हना भ
नकायह मा ह
.
९१
देश तथा अ चुनाव स
। यसमा उ
ा
रण ग रस ु पनछ
देशको प हलो मु
म
ी नव
लमा आव
क पूव धार नम ण तथा
गरी सं वधान अनु पको अ धकार र दा य
यी नयाँ
।
े खत समय पछा ड सान स कने छै न
चत भएको १ वष भ ै हरेक
देश भ
ानीय नकायको नव चन
।
गराउनु पनछ
. ९३. ९२
उपरो
स
ूण काय स
भए प छ यस सं वधान पूण
यस सं वधान अनुसार नयाँ पदा धकारी नयु
।
कायकारी रहने छन्
नयु
वा नव
चत
नभएस
पमा काय
नासाथ
यन भएको मा ननेछ
का ला ग बहालवाला पदा धकारी नै सो पदमा
: पद र
त
ज
ेवारी ह
ा
रण
नेछ
।
26
नेपालको सं वधान
हामी यो घोषणा गदछ तनीह का भावी स णाली
क हामीले यो सं वधान जारी भएप छ नेपालमा बसोबास ग ररहेका नेपाली नाग रक तथा
तलाई पन स े प रणाम
ा पत गनछ तथा स
ानमा
लएका छ
।
यो सं वधानले संघीय लोकता
ूण नेपाली जनताको अ धकार सु न
। अब उ
नेपालीको भावना समे े छ
ा
हामी यो नेपालको सं वधानको स
।
त गनछ
हा
ो
क गणत
ान अनुसार यसले स
ान तथा पालना गनछ
ूण
।
दनु भएकोमा। तपाई ज ो ज ेवार नाग रकको सुझाव हामीलाई मह पूण छ। हामी तपाईको अ तउपदेशसुझाव सु त र छौँ। सबैको साझा यो सं वधानको म ौदा अझ ब लयो ब ेछ। ध
वाद यो सं वधान प ढ
स
:
कको लागी
। - 9851149214 पो ब 5277, च पथ-महाराजगंज, काठमाड , नेपाल : fb.com/bibeksheelnepali ईमेल:
[email protected] वेबसाईट: leadnepal.com
ववेकशील नेपाली दल फोन फसबुक
27
