Thông tin sản xuất tiêu thụ gạo một số nước tuần thứ i tháng 12/2015 Nguyễn Phước Tuyên Sở Nông nghiệp & PTNT Đồng Tháp Giá gạo trong tuần ở mức 391 USD/tấn, giảm 2 USD/tấn so với tuần trước, giảm 3 USD/tấn so với tháng 11/2015, và xuống 47 USD/tấn so với năm 2015. Giá gạo vào ngày 5/12/2015 của 5 nước xuất khẩu gạo chính so với tuần trước như sau: Bảng 1: Giá gạo xuất khẩu của 5 nước vào ngày 5/12/2015 so với ngày 28/11/2015 (đơn vị: USD/tấn) Loại gạo
Thái Lan
Việt Nam
Ấn Độ
Pakistan
Campuchia
28/11/15 5/12/15 28/11/15
5/12/15
28/11/15
5/12/15
28/11/15
5/12/15
5/12/15
360-370 360-370 370-380
370-380
345-355
345-355
320-330
320-330
415-425
Gạo 25% 335-345 335-345 355-365
355-365
325-335
320-330
295-305
295-305
400-410
340-350
340-350
405-415
405-415
Gạo 5% Gạo đồ
350-360 345-355
Gạo thơm 700-710 700-710 445-455
435-445
325-335 325-335 330-340
330-340
Tấm
830-840 285-295
280-290
285-295
280-290
355-365
Hội đồng Lương thực Quốc tế dự báo sản lượng gạo thế giới niên vụ 2015-16 đạt 474 triệu tấn, giảm 1% so với 2014-15 do giảm sản lượng ở một số quốc gia sản xuất lúa hàng đầu như Ấn Độ và Thái Lan 1. Thái Lan Gạo Thái Lan 5% tấm hiện giá 355 USD/tấn, không thay đổi so với tuần trước, xuống 5 USD/tấn so với tháng 11/2015, và giảm 55 USD/tấn so với năm 2014. Trong 10 tháng đầu năm 2015, Thái Lan xuất khẩu được 7,814 triệu tấn gạo, giảm 11% so với cùng kỳ năm 2014. Kim ngạch xuất khẩu đạt 3,643 tỷ USD giảm 15% so với cùng kỳ năm 2014. Hiệp hội các nhà xuất khẩu gạo Thái Lan dự báo giá gạo xuất khẩu Thái Lan hiện đang giảm nhẹ so với gạo Việt Nam, nhưng sẽ tăng 10-15% vào quý I/2016 và tăng thêm 10-15% trong quý II/2016 nếu hạn hán kéo dài. Giá gạo Thái Hom Mali đã xuống còn 720 -730 USD/tấn so với 1.200 USD/tấn và là mức thấp nhất trong sáu năm. Giá giảm chủ yếu do nông dân thích bán lúa cho nhà máy xay xát hoặc nhà xuất khẩu với giá thấp thay vì tham gia trong chương trình bình ỗn giá. Chính phủ khuyến khích nông dân thế chấp lúa mới thu hoạch với Ngân hàng Nông nghiệp và Hợp tác xã (BAAC) để giữ giá và đảm bảo thu nhập cho nông dân. Chính phủ cam kết sẽ thu mua với giá 377 USD/tấn lúa Hom Mali (8475 đồng/kg). Tuy nhiên, nông dân không quan tâm đến chương trình này do lo sợ Ngân hàng Nông nghiệp sẽ trừ các khoản nợ sau khi bán lúa cho chính phủ. Vì vậy, họ thích bán cho chủ nhà máy hoặc nhà xuất khẩu gạo dù với giá 265USD/tấn (5.957 đồng/kg).
Trong phiên đấu thầu gạo vàng hơi của chính phủ, doanh nghiệp tư nhân Thái đã thắng thầu để mua 37.413 tấn, trị giá 198 triệu baht (5,53 triệu USD). Gạo chất lượng thấp dành cho công nghiệp chưng cất cồn được bán với giá 140 -150 USD/tấn (3.1473.372 đồng/kg) 2. Việt Nam Gạo Việt Nam 5% tấm hiện giá 375 USD/tấn, không thay đổi so với tuần trước và tháng 11/2015, giảm 15 USD/tấn so với năm 2014. Giá gạo thơm giảm 15 USD/tấn còn 480 -490 USD/tấn. Theo Trung tâm Thống kê và Thông tin thuộc Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, xuất khẩu gạo của Việt Nam có thể đạt 6,8 triệu tấn trong năm 2015. Việt Nam đã ký kết hợp đồng xuất khẩu 450.000 tấn gạo sang Philippines và một 1 triệu tấn sang Indonesia. Gạo phải được giao trước tháng 3/2016. Việt Nam đã xuất khẩu được 849.383 tấn gạo trong tháng 10/2015, tăng 68% so với 505.917 tấn xuất khẩu trong tháng 9/2015, và tăng 41,5% so với 599.948 tấn xuất khẩu trong tháng 10/2014.
Hình 1: Chủng loại và tỷ lệ lượng gạo xuất khẩu sang các châu lục của gạo Việt Nam trong 10 tháng đầu năm 2015 (nguồn: Bộ Nông nghiệp Mỹ) Việt Nam xuất khẩu 5,856 triệu tấn gạo từ 1/1- 23/11/2015, giảm 8%, so với 5,858 triệu tấn gạo xuất khẩu trong 10 tháng đầu năm 2014. Trong 23 ngày đầu tháng 11/2015, Việt Nam xuất khẩu 334.521 tấn gạo, giảm 51% so với 849383 tấn gạo xuất khẩu trong tháng 10/2015, và giảm 31% so với 484.513 tấn gạo xuất khẩu trong tháng 11/2014. giá xuất khẩu trung bình trong tháng 11/2015 là 361,71 USD/tấn, giảm 8% USD/tấn so với tháng 10/2015 và giảm 22% so với một năm 2015
Hình 2: Số lượng và giá gạo xuất khẩu từng tháng của Việt Nam từ 1/1/2014-23/11/2015 (nguồn>Bộ Nông nghiệp Mỹ) 3. Ấn Độ Gạo Ấn Độ 5% tấm hiện giá 350 USD/tấn, không thay đổi so với tuần trước và tháng 11/2015, giảm 50 USD/tấn so với năm 2014. Giá gạo Basmati bán sỉ tại thủ đô Ấn Độ, đã tăng kể từ đầu tháng 11, đã giảm trong tuần này do đủ gạo dự trữ từ nguồn cung tăng và nhu cầu giảm. Giá gạo basmati hiện nay giảm còn 933 - 948 USD/tấn so với 948 - 963 USD/tấn tuần trước Giá gạo bán sỉ Ấn Độ giảm trong tháng 10/2015 vào mùa thu hoạch lúa, đã tăng lên trở lại do lo ngại El Nino hạn hán nhiều vùng trồng lúa trong khu vực. Tổng công ty Lương thực Ấn Độ (FCI) và các công ty nhà nước khác đã mua được 14,06 triệu tấn gạo đến ngày 1/12/2015, tăng 31% so với 10,7 triệu tấn cùng thời kỳ năm 2014. Việc thu mua thực hiện khá tốt mặc dù sản lượng thấp do hạn hán Nông dân thích bán lúa cho cơ quan thu mua nhà nước thay vì bán tư thương. Chính phủ Ấn Độ ấn định giá mua lúa tối thiểu 213 USD/tấn (4.788 đồng/kg) đối với lúa thường và 219 USD/tấn (4.923 đồng/kg) đối với lúa chất lượng cao. Dựa trên tốc độ thu mua, Bộ Nông nghiệp bày tỏ tin tưởng rằng chính phủ có thể vượt mục tiêu 30 triệu tấn cho niên vụ 2015-16. Các cơ quan chính phủ và FCI mua 32 triệu tấn gạo trong niên vụ 2014-15.
4. Nhật Bản Bộ Nông nghiệp Nhật Bản đã hạ dự báo sản lượng gạo năm 2016 xuống còn 7.43 triệu tấn so với 7,51 triệu tấn năm 2015, phù hợp với nhu cầu gạo trong nước giảm. Nhật Bản đã mua 2.578 tấn gạo lức của Mỹ, Úc, Pakistan, Thái Lan, Trung Quốc và 1.258 tấn gạo tấm của Mỹ, Thái Lan, Trung Quốc và Myanmar niên vụ 2015-16 (tháng 4/20153/2016), được tiến hành vào ngày 18/11/2015. Nhật Bản đã mua 39.839 tấn gạo hạt dài từ Thái Lan và Hoa Kỳ trong một cuộc đấu thầu. 5. Trung Quốc Công ty Kinh doanh Lương thực Trung Quốc (China's state-owned grains trader COFCO) đã ký kết hợp đồng nhập khẩu 1 triệu tấn gạo trắng và Jasmine của Thái Lan vào ngày 03/12/2015. Thỏa thuận này sẽ giúp tăng cường tình hữu nghị hợp tác kinh tế với Thái Lan. Trung Quốc cũng đã ký thỏa thuận mua 200.000 tấn cao su từ Thái Lan. Cả Trung Quốc và Thái Lan đã ký kết Biên bản ghi nhớ (MoU) để xây dựng một tuyến đường sắt 900 km từ biên giới Thái Lan-Lào đến Bangkok. Trung Quốc đã ước tính chi phí dự án 13 tỷ USD và đã được cung cấp để tài trợ cho các dự án với lãi suất 2,5%. Tuy nhiên, phía Thái Lan ước tính chi phí dự án 10,32 tỷ và đang tìm kiếm một khoản vay với lãi suất 2%. 6. Pakistan Gạo Pakistan 5% tấm hiện giá 325 USD/tấn, không thay đổi so với tuần trước, tăng 10 USD/tấn so với tháng 11/2015, và giảm 60 USD/tấn so với năm 2014. Giá xuất khẩu gạo basmati đã giảm liên tục trong 3 tháng liên tiếp vào tháng sau khi tăng trong tháng 8/2015. Trong tháng 11/2015, giá xuất khẩu gạo basmati của Pakistan đã giảm 6% còn 621 USD/tấn so với 661 USD/tấn trong tháng 11/2015, và giảm 47% so với năm 2014 là 1181 cho USD/tấn. Trung bình Pakistan giá gạo basmati đứng ở mức 862 USD/tấn trong mười tháng đầu năm 2015, giảm 37% so với 1.364 USD/tấn ghi nhận trong cùng thời kỳ năm ngoái. Sự suy giảm do tăng nguồn cung từ vụ thu hoạch hiện tại, thiếu nhu cầu xuất khẩu cũng như tăng lượng gạo dự trữ. Các nhà xuất khẩu gạo Pakistan còn tồn 500.000 tấn gạo basmati của mùa lúa trước. Họ đã kêu gọi chính phủ can thiệp vào thị trường xuất khẩu và hỗ trợ họ. Pakistan xuất khẩu 114.895 tấn gạo basmati trong bốn tháng đầu niên vụ 2015-16 (7/2015-6/2016), giảm 32% so với 168.955 tấn xuất khẩu trong cùng kỳ năm ngoái 9. Nước khác Gạo Campuchia 5% tấm hiện giá 420 USD/tấn, không thay đổi so với tuần trước và tháng 11/2015, giảm 40 USD/tấn so với năm 2014. Myanmar gạo 5% tấm hiện giá 410 USD/tấn, không thay đổi so với tuần trước và tháng 11/2015 Gạo Mỹ 4% tấm hiện giá 490 USD/tấn, không thay đổi so với tuần trước, xuống 5 USD/tấn so với tháng 11/2015 và giảm 55 USD/tấn so với năm 2014.
Bộ Nông nghiệp Mỹ dự báo sản lượng gạo năm 2015 của Hàn Quốc đạt 4.33 triệu tấn, tăng 2% so với năm 2014 dù giảm diện tích do điều kiện thời tiết thuận lợi và năng suất tăng . Công ty Nông Thủy sản Hàn Quốc nhập 55.555 tấn gạo lức từ Mỹ trong hồ sơ dự thầu để giao giữa tháng 31/3 và 30/4. Đài Loan đã hoàn thành đấu thầu mua 64.634 tấn gạo của Mỹ vào ngày 17/11 Bộ Nông nghiệp Iran cho biết cần nhập khẩu 600.000 tấn gạo trước khi kết thúc niên vụ 2015-16 (4/2015-3/2016) để đáp ứng nhu cầu gạo trong nước. Philippines, đã lên kế hoạch để nhập khẩu thêm 1,3 triệu tấn gạo trước 6 tháng đầu năm 2016 Nhập khẩu gạo của EU tăng mạnh kể từ đầu niên vụ 2015-16 (tháng 9/2015-tháng 8/2016). EU nhập khẩu 260.547 tấn gạo từ 1/9- 24/11, tăng 19% so với cùng kỳ năm 2014.
