XAÂY DÖÏNG CAÂU TRAÉC NGHIEÄM BAÈNG HÌNH VEÕ PHAÀN HOÙA HOÏC HÖÕU CÔ TRONG CHÖÔNG TRÌNH HOÙA HOÏC PHOÅTHOÂNG LEÂ DANH BÌNH Khoa Hoùa hoïc - Ñaïi hoïc Vinh SUMMARY

In teaching chemistry in high school, to promote high-level exercise in raising interest inlearning to diversify the content and form of exercise. Using a multiple choice exercise with pictures of organic chemistry will help teachers test and evaluate students' knowledge and practical skills formation experiments for students in terms of facilitiesand equipment not allow the experiments in class. However, this form of exercise is still very low, so the construction of the exercise of this type of organic chemistry is essential for teaching chemistry in high schools. I. ÑAËT VAÁN ÑEÀ Baøi taäp hoùa hoïc vôùi tö caùch laø moät phöông phaùp daïy hoïc, muoán cho baøi taäp phaùt huy cao ñoä trong vieäc gaây höùng thuù hoïc taäp caàn ña daïng hoaù noäi dung vaø hình thöùc baøi taäp, ña daïng hoaù caùc loaïi hình baøi taäp. Baøi taäp traéc nghieäm hieän ñang ñöôïc söû duïng trong daïy hoïc ôû tröôøng phoå thoâng vaø caùc kyø thi quoác gia, tuy nhieân

daïng baøi taäp traéc nghieäm baèng hình veõ vaãn coøn ít. Vieäc xaây döïng vaø söû duïng caùc baøi taäp traéc nghieäm baèng hình veõ seõ giuùp giaùo vieân kieåm tra - ñaùnh giaù kieán thöùc, kyõ naêng cuõng nhö thoâng qua ñoù phaùt trieån tö duy vaø hình thaønh caùc kyõ naêng thöïc haønh thí nghieäm cho hoïc sinh.

II. NOÄI DUNG Ñaëc ñieåm cuûa hoùa hoïc höõu cô laø caùc phaûn öùng thöôøng xaûy ra chaäm, theo nhieàu höôùng vaø khoù coù theå thöïc hieän ñöôïc trong thôøi gian cuûa moät tieát hoïc. Chính vì vaäy, vieäc xaây döïng caùc baøi taäp thöïc nghieäm baèng hình veõ seõ goùp phaàn khaéc phuïc ñöôïc haïn cheá naøy trong daïy hoïc phaàn hoùa höõu cô ôû tröôøng phoå thoâng.

→ Choïn ñaùp aùn C. Ví duï 2: Thí nghieäm ñöôïc laép ñaët nhö hình veõ:

Ví duï 1: Moät bình caàu chöùa boät CuO vaø hôi ancol etylic ñöôïc nuùt kín baèng nuùt cao su coù oáng thuyû tinh daãn khí qua vaø coù khoaù (nhö hình döôùi).

Coù theå duøng ñeå thöïc hieän thí nghieäm naøo trong soá 3 thí nghieäm sau ñaây? (1) Ñieàu cheá etyl axetat töø ancol etylic vaø axit axetic Caân bình ñeå xaùc ñònh khoái löôïng. Ñun noùng bình moät thôøi gian roài ñeå nguoäi vaø caân laïi. Hoûi khoái löôïng bình thay ñoåi theá naøo so vôùi khoái löôïng bình tröôùc khi nung? A. Giaûm

B. Taêng

C. Khoâng thay ñoåi

D. Khoâng xaùc ñònh ñöôïc

Hoùa hoïc & ÖÙng duïng Soá chuyeân ñeà

(05)/2011

(2) Ñieàu cheá axit axetic töø natri axetat (3) Ñieàu cheá but-2-en töø butan-2-ol A. Chæ (1)

B. Chæ (2)

C. (1) vaø (3)

D. (1) vaø (2)

→ Choïn ñaùp aùn B.

1

Ví duï 3: Khi duøng pheãu chieát coù theå taùch rieâng hai chaát loûng X vaø Y (nhö hình veõ).

Caâu 2: Coù bao nhieâu gam khí CO2 thoaùt ra? A. 1 gam B. 1,5 gam C. 2,5 gam D. 3 gam → Choïn ñaùp aùn D. Ví duï 6: Nung noùng ñeàu daàn chaát höõu cô A (chaát raén) trong 20 phuùt. Nhieät ñoä gaây ra söï bieán ñoåi caùc traïng thaùi cuûa A ñöôïc bieåu dieãn baèng ñoà thò sau:

Caùc chaát X, Y töông öùng laø: A. Nöôùc muoái vaø nöôùc ñöôøng B. Dung dòch NaOH vaø phenol C. Benzen vaø H2O D. Nöôùc vaø daàu hoûa → Choïn ñaùp aùn C. Ví duï 4: Coù duïng cuï nhö hình veõ:

(1): chaát loûng (2): chaát raén Trong phoøng thí nghieäm, duïng cuï treân coù theå duøng ñeå ñieàu cheá vaø thu khí naøo sau ñaây? A. NH3 B. HCl D. C2H4 C. C2H2 → Choïn ñaùp aùn C. Ví duï 5: Moät bình chöùa vaøi cuïc ñaù voâi (CaCO3) ñöôïc ñaët treân ñóa caân. Theâm moät löôïng axit axetic vaøo bình. Toång khoái löôïng cuûa bình vaø caùc chaát coù trong bình bieán ñoåi theo thôøi gian ñöôïc bieåu dieãn baèng ñoà thò sau:

Caâu 1: Chaát raén A coù theå toàn taïi ôû nhieät ñoä cao nhaát laø bao nhieâu? B. 400C A. 200C C. 800C D. Treân 800C → Choïn ñaùp aùn B. Caâu 2: ÔÛ 250C chaát A ôû traïng thaùi naøo? A. Raén B. Loûng C. Hôi D. Khoâng xaùc ñònh ñöôïc → Choïn ñaùp aùn A. Caâu 3: ÔÛ 500C chaát A ôû traïng thaùi naøo? A. Raén B. Loûng C. Hôi D. Khoâng xaùc ñònh ñöôïc → Choïn ñaùp aùn B. Caâu 4: ÔÛ 1000C chaát A ôû traïng thaùi naøo? A. Raén B. Loûng C. Hôi D. Khoâng xaùc ñònh ñöôïc → Choïn ñaùp aùn C. Caâu 5: Chaát A vöøa toàn taïi ôû traïng thaùi raén, vöøa toàn taïi ôû traïng thaùi loûng ôû nhieät ñoä naøo? B. 400C A. 200C 0 C. 50 C D. 800C → Choïn ñaùp aùn B.

Caâu 1: ÔÛ khoaûng thôøi gian naøo sau ñaây toác ñoä phaûn öùng laø nhanh nhaát? A. 0 - 10s B. 10 - 20s C. 20 - 30s D. 30 - 40s → Choïn ñaùp aùn A. 2

Caâu 6: Chaát A vöøa toàn taïi ôû traïng thaùi loûng, vöøa toàn taïi ôû traïng thaùi hôi ôû nhieät ñoä naøo? A. 200C

B. 400C

C. 50 C → Choïn ñaùp aùn D.

D. 900C

0

Hoùa hoïc & ÖÙng duïng Soá chuyeân ñeà

(05)/2011

III. KEÁT LUAÄN Vieäc xaây döïng heä thoáng baøi taäp traéc nghieäm baèng hình veõ phaàn hoùa höõu cô seõ goùp phaàn cuûng coá, môû roäng vaø khaéc saâu kieán thöùc, phaùt trieån tö duy, beân caïnh ñoù cuõng goùp phaàn hình thaønh cho hoïc sinh caùc kieán thöùc cuõng nhö kyõ naêng thöïc haønh thí nghieäm hoùa hoïc, giuùp hoïc sinh vaän duïng lyù thuyeát vaøo giaûi quyeát caùc tình huoáng thöïc teá thoâng qua caùc baøi taäp baèng hình veõ.

Thoâng qua daïng baøi taäp naøy cuõng giuùp caùc em xöû lyù caùc tình huoáng moät caùch linh hoaït, saùng taïo, gaàn vôùi thöïc tieãn cuoäc soáng saûn xuaát. Thoâng qua ñoù cuõng goùp phaàn naâng cao höùng thuù hoïc taäp boä moân vaø höôùng nghieäp cho hoïc sinh phoå thoâng, moät phaàn khoâng theå thieáu trong muïc tieâu ñaøo taïo cuûa boä moân hoùa hoïc ôû tröôøng phoå thoâng.

TAØI LIEÄU THAM KHAÛO 1. Nguyeãn Xuaân Tröôøng. Traéc nghieäm vaø söû duïng traéc nghieäm trong daïy hoïc hoùa hoïc ôû tröôøng phoå thoâng. Nxb ÑHSP, 2006. 2. Nguyeãn Xuaân Tröôøng. Phöông phaùp daïy hoïc hoùa hoïc ôû tröôøng phoå thoâng. Nxb GD, 2005.

3. Laâm Quang Thieäp. Traéc nghieäm vaø öùng duïng. Nxb KHKT, 2008. 4. Hoùa hoïc 11. Nxb GD Haø noäi, 2008 5. Hoùa hoïc 12. Nxb GD Haø noäi, 2008 (Ngöôøi phaûn bieän: PGS, TS LEÂ VAÊN NAÊM) ♣

TOÅNG HÔÏP VAØ BÖÔÙC ÑAÀU NGHIEÂN CÖÙU... (Tieáp theo trang 9)

IV. KEÁT LUAÄN Baèng phaûn öùng axetyl hoaù xenlulozô töø baõ mía pheá thaûi ñaõ toång hôïp ñöôïc vaät lieäu haáp phuï daàu. Vaät lieäu thu ñöôïc coù khaû naêng haáp phuï daàu toát hôn vaät lieäu haáp phuï daàu thöông maïi treân cô sôû polipropilen khoaûng töø

1,2 ñeán 2,6 laàn; khaû naêng haáp phuï daàu vaø nöôùc cuûa vaät lieäu phuï thuoäc vaøo ñoä axetyl hoaù cuûa xenlulozô axetat, ñoä axetyl hoaù caøng cao thì khaû naêng haáp phuï daàu caøng cao coøn khaû naêng huùt nöôùc caøng thaáp.

TAØI LIEÄU THAM KHAÛO [1]. A.Biswas, B.C. Saha, J. W. Lawton, R.L. Shogren and J.L. Willett,(2006), Process for obtaining cellulose acetate from agricultural by-products, Carbohydrate Polymers Vol 64 (1), p. 134-137. [2]. A.P.Beatriz, M. N. Belgacem and E. Frollini, (2006), Mercerized linters cellulose: characterization and acetylation in N,N-dimethylacetamide/lithium chloride, Carbohydrate Polymers, Vol 63 (1), p.19-29. [3]. T.R. Annunciado,T.H.D.Sydenstricker, S.C.Amico, (2005), Experimental investigation of various vegetablle fibres as sorbent materials for oil spills, Marine Pollution Bulletin, vol 50, p. 1340-1346. Hoùa hoïc & ÖÙng duïng Soá chuyeân ñeà

(05)/2011

[4]. X.F.Sun, R.C.Sun, J.X.Sun,(2004), Acetylation of sugarcane bagasse using NBS as a catalyst under mild reaction cobditions for the production of oil sorption-active materials, Bioresource Technology, vol 95, p.343-350. [5]. C.Teas, S. Kalligeros, F.Zanikos, S.Stournas, E.Lois and G.Anastopoulos, (2001),Investigation of the effectiveness of absorbent materials in oil spills cleanup, Desalination, Vol 140(3), p. 259-264. (Ngöôøi phaûn bieän: PGS, TS HOAØNG VAÊN LÖÏU) ♣ 3